Post on 01-Feb-2018
transcript
Cambridge Latin Course: Stage 15
REX COGIDUBNUS
1
Cambridge Latin Course: Stage 15
1. Multī Britannī ad aulam vēnērunt. Senex, quī
scēptrum tenēbat, erat rēx Cogidubnus.
2. Fēmina prope Cogidubnum sedēbat. Fēmina,
quae corōnam gerēbat, erat rēgīna.
3. Multī Rōmānī Cogidubnō rēs pretiōsās dabant.
Dōnum, quod rēgem maximē dēlectāvit, erat
equus.
corona crowngero to wearmaxime most of all
pretiosus expensivequod whichregina queen
sceptrum scepter
2
Cambridge Latin Course: Stage 15
4. Duae ancillae ad rēgem vēnērunt. Vīnum,
quod ancillae ferēbant, erat in paterā aureā. Rēx
vīnum lībāvit.
5. Servus agnum ad āram dūxit. Agnus, quem
servus dūcēbat, erat victima.
6. Sacerdōs victimam īnspexit. Victima, quam
servus tenēbat, bālāvit. Sacerdōs victimam
interfēcit.
ara altaraureus goldenbalo to bleatlibo to pour as an offering
patera bowlquam whichquem whichquod which
sacerdos priestvictima sacrificial victim
3
Cambridge Latin Course: Stage 15
Date Schedule_________
Ex 15 Cartoons / Learn qui, quae, quod
_________
Ex 15A; Qz 15A (Verbs - Pr, Fut, Imp)
_________
Ex 15B; Qz 15B (Noun Forms) / Learn quis, quis, quid?
_________
Ex 15C; Qz 15C (Adjective Forms)
_________
Ex 15D; Qz 15D (Verb Forms-Future)
_________
Ex 15E; Qz 15E (Verb Forms-Future Irreg)
_________
Ex 15F; Qz (Culture)
_________
TEST STAGE 15
Vocabulary 15 (Modified Latin 2 2012-13)
Verbsagnosco, agnoscere, agnovi, agnotus to recognizecanto, cantare, cantavi, cantatus to sing celebro, celebrare, celebravi, celebratus to celebrateclaudo, claudere, clausi, clausus to shut, blockcompleo, complere, complevi, completus to fill up, complete emitto, emittere, emisi, emissus to hurl, send outfaveo, favere, favi, fautus (+dat) to favorimpedio, impedire, impedivi, impeditus to hinder, blockinspicio, inspicere, inspexi, inspectus to examine, look at,
inspectlego, legere, legi, lectus to choose, read, gatherneco, necare, necavi, necatus to killplaudo, plaudere, plausi, plausus to applaud, clappostulo, postulare, postulavi, postulatus to demandpraesum, praeesse, praefui to be in command of (dat)ruo, ruere, rui, rutus to rush supero, superare, superavi, superatus to overcome, defeat vendo, vendere, vendidi, venditus to sell visito, visitare, visitavi, visitatus to visit
Nounsauxilium, auxilii, n help, aideffigies, effigiei, f statue, imageinfans, infantis, m/f babypoculum, poculi, n cup sacerdos, sacerdotis, m priestse himself, herself, itself, themselvessignum, signi, n signal, sign, sealturba, turbae, f crowd
Adjectivescommodus, commoda, commodum suitable, convenientfractus, fracta, fractum broken perterritus, perterrita, perterritum terrified
Adverbs, Conjunctions, Prepositionsfacile easilyin (+acc) againstintente intentlyquam celerrime as quickly as possiblequoque alsotum then vehementer loudly, violently
4
Cambridge Latin Course: Stage 15Word Roots of the Day
1. ________________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
2. ________________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
3. ________________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
4. ________________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
5. ________________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
5
Cambridge Latin Course: Stage 15Word Roots of the Day
6. ________________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
7. ________________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
8. _______________________________ = __________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
9. _______________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
10. _______________________________ = _________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________ _____________________ __________________________________________
6
Cambridge Latin Course: Stage 15Relative Clauses
The boy, who sits in the tree , calls to me.
The mother, whom I saw , walks into the garden.
The sisters, whose house is nearby , are approaching.
The king, to whom I spoke , is angry.
Relative Pronoun
qui, quae, quod
Ms Fs Ns Translation (s, pl)
N ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
G ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
D ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
A ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Ab ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Mpl Fpl Npl
N ____________________ ____________________ ____________________
G ____________________ ____________________ ____________________
D ____________________ ____________________ ____________________
A ____________________ ____________________ ____________________
Ab ____________________ ____________________ ____________________
The Antecedent is: ______________________________________________________
The Relative Pronoun must agree with the Antecedent in: ____________________, ______________________
The Relative Pronoun's case is determined by: ____________________________________
Puer, qui in arbore sedet , ad me vocat. _____________________________________________________________________
Mater, quam vidi , in hortum ambulat. _____________________________________________________________________
7
Cambridge Latin Course: Stage 15Interrogative Pronoun (quis, quis, quid)
quis, quis, quidMs Fs Ns Translation (s,pl)
N ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
G ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
D ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
A ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Ab ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Mpl Fpl Npl
N ____________________ ____________________ ____________________
G ____________________ ____________________ ____________________
D ____________________ ____________________ ____________________
A ____________________ ____________________ ____________________
Ab ____________________ ____________________ ____________________
Quis in arbore sedet? _____________________________________________________________________
Quem in viā vides? _____________________________________________________________________
8
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15A: Grammar Drillqui, quae, quod
Ms Fs Ns Translation (s, pl)
N ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
G ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
D ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
A ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Ab ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Mpl Fpl Npl
N ____________________ ____________________ ____________________
G ____________________ ____________________ ____________________
D ____________________ ____________________ ____________________
A ____________________ ____________________ ____________________
Ab ____________________ ____________________ ____________________
Ms Fs Ns Translation (s, pl)
N ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
G ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
D ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
A ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Ab ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Mpl Fpl Npl
N ____________________ ____________________ ____________________
G ____________________ ____________________ ____________________
D ____________________ ____________________ ____________________
A ____________________ ____________________ ____________________
Ab ____________________ ____________________ ____________________
Ms Fs Ns Translation (s, pl)
N ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
G ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
D ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
A ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Ab ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Mpl Fpl Npl
N ____________________ ____________________ ____________________
9
Cambridge Latin Course: Stage 15G ____________________ ____________________ ____________________
D ____________________ ____________________ ____________________
A ____________________ ____________________ ____________________
Ab ____________________ ____________________ ____________________
Exercise 15A
1. ..., qui veniunt, ..., quos audivimus,
2. ..., quae clamabit, ..., cui dicebatis,
3. ..., in quā currebas, ..., cuius sororem vocas,
4. Agricolae, quos vocavi, ambulabunt.
5. Civis, qui est laetissimus, navigabat.
6. Pater, cui donum dabam, sedet.
Ad Aulam: 1 Agmen longissimum ad aulam prōcēdēbat. In prīmā parte ībant decem servī. Hī servī, quī virgās
longās tenēbant, erant praecursōrēs. In mediō agmine Salvius et Quīntus equitābant. Post eōs
ambulābant trēs ancillae, quae urnam et tripodas portābant. Aliae ancillae flōrēs et unguentum
ferēbant. Postrēmō prōcēdēbant vīgintī servī. Agmen, quod tōtam viam complēbat, erat splendidum.
Multī quoque Britannī cum uxōribus līberīsque ad aulam ībant. Magna turba erat in viā. Tum
Vārica, quī cum praecursōribus equitābat, ad Salvium rediit.
Vārica: Domine, difficile est nōbīs prōcēdere, quod hī Britannī viam complent. Ē viā exīre nōlunt.
Quid facere dēbeō?
Salvius: (īrātus) Necesse est praecursōribus Britannōs ē viā ēmovēre. Nōn decōrum est Britannīs
cīvēs Rōmānōs impedīre. Quam celerrimē īre volō. Rēx nōs exspectat.
Vārica, quī dominum īrātum timēbat, ad praecursōrēs rediit.
Vārica: Asinī estis! Virgās habētis. Ēmovēte Britannōs! (continued next page)
agmen procession emoveo to clear away equito to ride (a horse)
10
Cambridge Latin Course: Stage 15flos flowerhi thesepars partpostremo finally
praecursor forerunnersplendidus splendidtripod tripodunguentum perfume
urna jarviginti twentyvirga rod, stick
11
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15A
Tum Praecursōrēs statim virgās vibrābant. Multī Britannī in fossās dēsiluērunt, quod virgās
timēbant. Duo iuvenēs tamen impavidī in viā cōnsistēbant. Prope iuvenēs erat plaustrum, quod
tōtam viam claudēbat.
consisto to stand firmdesilio to jump downfossa ditch
impavidus fearlesspraecursor forerunnervibro to shake
virga rod, stick
12
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15B
1. ..., quem monuit, ..., quae advēnerunt,
2. ..., quibus dico, ..., quocum currebas,
3. ..., qui laboravit, ..., quas laudabat,
4. Oppidum, in quo habitabam, perditum erat.
5. Flumina, quae sunt latissima, transibimus.
6. Liberi, quos ducimus, erant plurimi.
Ad Aulam: 2
Vārica: Cūr viam clauditis? Necesse est dominō meō ad aulam īre.
Iuvenis I: Nōs quoque rēgem vīsitāre volumus. Sed plaustrum movēre nōn possumus. Plaustrum
rotam frāctam habet.
Iuvenis II: Amīcus noster, quem exspectāmus, aliam rotam quaerit. Amīcum exspectāre dēbēmus.
Vārica anxius ad Salvium iterum rediit.
Vārica: Plaustrum, quod vidēs, domine, rotam frāctam habet. Difficile est nōbīs prōcēdere, quod
hoc plaustrum tōtam viam claudit.
Salvius: (īrātior quam anteā) Num surdus es? Caudex! Nōn commodum est mihi in hōc locō
manēre. Quam celerrimē prōcēdere volō.
Vārica ad praecursōrēs iterum rediit.
Vārica: Caudicēs! Ēmovēte hoc plaustrum! Dēicite in fossam! (continued next page)
antea beforecaudex idiot, blockheaddeicio to throw downemoveo to clear away
fossa ditchhoc thisperditus destroyedpraecursor forerunner
rota wheelsurdus deaf
13
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15B
Praecursōrēs, postquam Vāricam audīvērunt, plaustrum in fossam dēiēcērunt. Iuvenēs
vehementer resistēbant. Tum praecursōrēs iuvenēs quoque in fossam dēiēcērunt.
Salvius: (Per viam prōcēdit et cachinnat) Britannī sunt molestissimī. Semper nōs Rōmānōs
vexant.
cachinno to cackle, laughdeicio to throw down
fossa ditchmolestus troublesome
praecursor forerunnervexo to annoy
14
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15C: Grammar Drillquis, quis, quid?
Ms Fs Ns Translation (s, pl)
N ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
G ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
D ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
A ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Ab ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Mpl Fpl Npl
N ____________________ ____________________ ____________________
G ____________________ ____________________ ____________________
D ____________________ ____________________ ____________________
A ____________________ ____________________ ____________________
Ab ____________________ ____________________ ____________________
Ms Fs Ns Translation (s, pl)
N ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
G ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
D ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
A ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Ab ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Mpl Fpl Npl
N ____________________ ____________________ ____________________
G ____________________ ____________________ ____________________
D ____________________ ____________________ ____________________
A ____________________ ____________________ ____________________
Ab ____________________ ____________________ ____________________
Ms Fs Ns Translation (s, pl)
N ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
G ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
D ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
A ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Ab ____________________ ____________________ _______________________________________________
_
Mpl Fpl Npl
N ____________________ ____________________ ____________________
15
Cambridge Latin Course: Stage 15G ____________________ ____________________ ____________________
D ____________________ ____________________ ____________________
A ____________________ ____________________ ____________________
Ab ____________________ ____________________ ____________________
Exercise 15C
1. Cui dixit? Quis navigat?
2. Quid fecisti? Quos vocabam?
3. Quibuscum ambulas? Quis adest?
4. Quem in culinā vīdistis?
5. Cuius equus manebit?
6. Quis ad litus adveniet?
Caerimōnia: 1 Servus Salvium et Quīntum ad ātrium dūxit. Illī, postquam ātrium intrāvērunt, magnam turbam
vīdērunt. Multī prīncipēs Britannicī in ātriō erant. Multae fēminae cum prīncipibus sedēbant.
Sermōnēs inter sē habēbant. Aderant quoque multī Rōmānī, quī prope prīncipēs sedēbant. Haec
multitūdō, quae ātrium complēbat, magnum clāmōrem faciēbat.
In mediō ātriō Quīntus et Salvius lectum vīdērunt. In lectō erat effigiēs cērāta. Quīntus effigiem
agnōvit.
“Bona est effigiēs!” inquit. “Imperātor Claudius est!”
“Ita vērō,” respondit Salvius. “Rēx Cogidubnus Claudium quotannīs honōrat. Fabrī perītissimī, quī
ex Ītaliā veniunt, effigiem quotannīs faciunt.”
Subitō turba, quae prope iānuam stābat, ad terram prōcubuit. Prīncipēs Britannicī, quī in mediō
ātriō sedēbant, celeriter surrēxērunt. Etiam Rōmānī tacēbant.
“Rēx adest,” susurrāvit Salvius. (continued next page)
Britannicus Britishcaerimonia ceremonyceratus made of waxfaber craftsman
haec thishonoro to honorilli theyinter among
multitudo crowdperitus skilledprocumbo to fall down quotannis every year
16
Cambridge Latin Course: Stage 15sermo conversation susurro to mutter, whisper
17
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15C
Per iānuam intrāvit senex. Parvus puer senem dūcēbat, quod claudicābat. Rēx et puer lentē per
turbam prōcēdēbant. Rēx, postquam ad effigiem advēnit, vīnum lībāvit. Tum sacerdōtēs, quī prope
effigiem stābant, victimās ad rēgem dūxērunt. Cogidubnus victimās diligenter īnspexit. Victima,
quam rēx ēlēgit, erat agnus niveus. Rēx eum sacrificāvit.
claudico to be lameeligo to choose
libo to pour as an offeringniveus snowy-white
sacrifico to sacrificevictima sacrificial victim
18
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15D1. Quocum currebas? Quem salutavimus?
2. Quibus dicebamus? Quid vīdisti?
3. Quis vocat? Cui dixi?
4. Quas prope navem monuimus?
5. Ad quorum terras advenies?
6. Qui cenam coxerunt?
Caerimōnia: 2 “Decōrum est nōbīs Claudium honōrāre,” inquit.
Sacerdōtēs quoque victimās cēterās sacrificāvērunt. Tum decem prīncipēs Britannicī lectum in
umerōs sustulērunt. Effigiem ex ātriō portāvērunt. Post prīncipēs vēnērunt sacerdōtēs, quī
sollemniter cantābant.
In āreā erat rogus. Prīncipēs, quī effigiem portābant, ad rogum magnā cum dignitāte prōcessērunt.
Effigiem in rogum posuērunt. Servus rēgī facem trādidit. Tum rēx facem in rogum posuit. Mox
flammae rogum cōnsūmēbant. Flammae, quae effigiem iam tangēbant, cēram liquābant. Omnēs
effigiem intentē spectābant. Subitō aquila ex effigiē ēvolāvit. Omnēs spectātōrēs plausērunt.
“Ecce!” inquit rēx. “Deī Claudium arcessunt. Animus ad deōs ascendit.”
Lūdī Fūnebrēs: 1
Post caerimōniam rēx Cogidubnus pompam ad litus dūxit. Ibi Britannī lūdōs fūnebrēs
celebrāvērunt. Aderant Rēgnēnsēs, Cantiacī, et aliae gentēs Britannicae. (continued next page)
animus soularcesso to summonarea courtyardBritannicus Britishcaerimonia ceremonydignitas dignityevolvo to fly out from
fax torchfunebris funeralhonoro to honorliquo to meltludi gamespompa processionRegnenses a British tribe
rogus pyresacrifico to sacrificesollemniter solemnlytango to touchtollo, sustuli to raiseumerus shouldervictima sacrificial victim
Exercise 15D
19
Cambridge Latin Course: Stage 15
Competītōrēs diū inter sē certābant. Cantiacī laetissimī erant, quod semper vincēbant. Āthlēta
Cantiacus celerius quam cēterī cucurrit. Pugil Cantiacus, quī rōbustissimus erat, cēterōs pugilēs
facile superāvit. Alius āthlēta Cantiacus discum longius quam cēterī ēmīsit.
athleta athletecelerius more quicklycerto to compete
competitor competitordiscus discusinter among
longius fartherpugil boxerrobustus strong
20
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15E
1. Civis, cui dixisti, advenit.
2. Ducem, quem laudas, necavimus.
3. Naves, in quibus navigant, adsunt.
4. Quid in silvā spectabas?
5. Ad cuius agrum imus?
6. Cui dona dedi?
Lūdī Fūnebrēs: 2 Post haec certāmina, Cogidubnus certāmen nāvāle inter Cantiacōs et Rēgnēnsēs nūntiāvit. Nautae
Cantiacī nāvem caeruleam parābant, nautae Rēgnēnsēs nāvem croceam. Dumnorix, prīnceps
Rēgnēnsis, quī nāvī croceae praeerat, gubernātor perītissimus erat. Belimicus, prīnceps Cantiacus,
nāvī caeruleae praeerat. Homō superbus et īnsolēns erat. Nautae, postquam nāvēs parāvērunt,
signum intentē exspectābant.
Subitō tuba sonuit. Nāvēs statim prōsiluērunt. Per undās ruēbant. Rēmī undās vehementer
pulsābant. Spectātōrēs, quī in lītore stābant, magnōs clāmōrēs sustulērunt.
Cantiacī clāmābant, “Belimicō favēmus! Belimicus vincere potest! Nautae nostrī sunt optimī!”
Rēgnēnsēs tamen Dumnorigī favēbant.
“Optimam nāvem habēmus! Optimum gubernātōrem habēmus! Gubernātor Cantiacus est stultior
quam asinus!” (continued next page)
caeruleus bluecertamen contestcertamen navale boat-racecroceus yellowgubernator helmsman
haec theseinsolens insolentinter among, betweenperitus skilledprosilio to leap foward
remus oarsono to soundsuperbus arroganttollo, sustuli to raisetuba trumpet
21
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15E
Procul in marī erat saxum ingēns. Hoc saxum erat mēta. Nāvēs ad mētam ruēbant. Nāvis
Rēgnēnsis, quam Dumnorix dīrigēbat, iam prior erat. Ā tergō Belimicus, gubernātor Cantiacus,
nautās suōs vituperābat.
dirigo to steergubernator helmsmanhoc this
meta turning pointprior first, in frontprocul far off
Regnensis Regnensiantergum back
Certamen Navale
22
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15F
1. Serpentem, quem vīdi, necavi.
2. Vir, ad cuius oppidum ambulas, ridet.
3. Plaustrum, quod fecimus, magnum est.
4. Quis tibi poculum dedit?
5. Quocum librum legebas?
6. Cui fabulam narravistis?
Lūdī Fūnebrēs: 3 Dumnorix, ubi saxō appropinquāvit, nāvem subitō ad dextram vertit.
“Ecce!” inquit Dumnorix. “Perīculōsum est nōbīs prope saxum nāvigāre, quod multa saxa minōra
sub undīs latent. Necesse est nōbīs saxa vītāre.”
Belimicus tamen, quī haec saxa ignōrābat, cursum rēctum tenēbat.
“Comitēs,” clāmāvit, “Ecce! Vincere possumus, quod Dumnorix ad dextram abiit. Hī Rēgnēnsēs
sunt timidī. Facile est nōbīs vincere, quod sumus fortiōrēs.”
Nautae Cantiacī Belimocō crēdēbant. Mox nāvem Rēgnēnsem superāvērunt et priōrēs ad mētam
advēnērunt. Belimicus, quī saxa perīculōsa nōn vīdit, Dumnorigem dērīdēbat. Subitō nāvis Cantiaca
in saxa incurrit. Nautae perterritī clāmāvērunt. Aqua nāvem complēbat. Belimicus et Cantiacī nihil
facere poterant. Nāvis mox summersa erat.
Intereā Dumnorix, quī summā cum cūrā nāvigābat, circum mētam nāvem dīrēxit. Nāvis ad lītus
incolumis pervēnit. Multī spectātōrēs Dumnorigem victōrem laudāvērunt. Rēgnēnsēs laetīssimī,
Cantiacī miserrimī erant.
appropinquo (+dat) to approachCantiacus Cantiacancura carecursus coursederideo to mockdextram the rightdirigo to steerhaec thesehi these
ignoro to not know ofincurro to collideinterea meanwhilelateo to lie hiddenmeta turning pointminus smallerpericulosus dangerouspervenio to reachprior first
rectus straightRegnesis Regnesiansummersus sunksummus greatesttimidus scaredvictor winnervito to avoid
23
Cambridge Latin Course: Stage 15Exercise 15F
Tum omnēs ad mare oculōs vertēbant. Difficile erat eīs nautās vidēre, quod in undīs natābant.
Omnēs tamen Belimicum vidēre poterant, quod summō in saxō sedēbat. Madidus ad saxum haerēbat
et auxilium postulābat.
eis for themhaereo to cling
madidus soaked throughnato to swim
oculus eyesummus top of
24
Cambridge Latin Course: Stage 15 25
Cambridge Latin Course: Stage 15 26
Cambridge Latin Course: Stage 15 27
Cambridge Latin Course: Stage 15 28
Cambridge Latin Course: Stage 15 29