บทที่ 7...

transcript

บทท 7 จรยธรรมและความปลอดภย (Ethic and Security)

04000102 คอมพวเตอรสารสนเทศขนพนฐาน

บทท 7 จรยธรรมและความปลอดภย 1

ความหมายของจรยธรรม

คอ แบบแผนความประพฤตหรอความมสามญส านกตอสงคมในทางทด

ไมมกฎเกณฑตายตวขนอยกบกลมสงคมหรอการยอมรบในสงคมนนเปนหลก

เกยวของกบการคดและตดสนใจไดวาสงไหน ควร-ไมควร ด-ไมด ถก-ผด

จรยธรรมกบกฎระเบยบ

“มจรยธรรม” => มสามญส านกด ประพฤตปฏบตด ไมกอใหเกดผลเสยหายตอสงคมโดยรวม

“ขาดจรยธรรม” => มรปแบบการประพฤตหรอปฏบตตนทไมมประโยชนหรออาจสงผลไมดตอสงคม

การควบคมใหคนมจรยธรรมทด อาจใชขอบงคบ กฎหรอระเบยบของสงคมมาเปนสวนสนบสนนใหเกด “จรยธรรมทด” ได

จรยธรรมกบสงคมยคสารสนเทศ

ตงอยบนพนฐาน 4 ประเดนคอ ความเปนสวนตว

(Information Privacy)

ความถกตองแมนย า (Information Accuracy)

ความเปนเจาของ (Information Property)

การเขาถงขอมล (Information Accessibility)

ความเปนสวนตว (Information Privacy)

หมายถง สทธสวนตวของบคคล หนวยงาน หรอองคกรทจะคงไวซงสารสนเทศทมอยนน เพอตดสนใจไดวาจะสามารถเปดเผยใหผอนน าไปใชประโยชนตอหรอเผยแพรไดหรอไม

อาจพบเหนการละเมดความเปนสวนตวโดยทวไป เชน ใชโปรแกรมตดตามและพฤตกรรมผทใชงานบนเวบไซต

การเอาฐานขอมลสวนตวรวมถงอเมลของสมาชก สงไปใหกบบรษทผรบท าโฆษณา

ค าชแจงสทธสวนบคคลกอนใชบรการ

ความถกตองแมนย า (Information Accuracy)

สารสนเทศทน าเสนอ ควรเปนขอมลทมการกลนกรองและตรวจสอบความถกตองและสามารถน าเอาไปใชประโยชนไดโดยไมสงผลกระทบกบผใชงาน

ตวอยาง เชน อาจเหนแหลงขาวทางอนเทอรเนต น าเสนอเนอหาทไมไดกลนกรอง เมอน าไปตความและเขาใจวาเปนจรง อาจท าใหเกดความผดพลาดได

ผใชงานสารสนเทศจงควรเลอกรบขอมลจากแหลงทนาเชอถอ และตรวจสอบทมาไดโดยงาย

ขอมลขาวสารทเผยแพรบนอนเทอรเนต

ความเปนเจาของ (Information Property)

สงคมยคสารสนเทศมการเผยแพรขอมลอยางงายดาย มเครองมอและอปกรณสนบสนนมากขน

กอใหเกดการลอกเลยนแบบ ท าซ าหรอละเมดลขสทธ (copyright) โดยเจาของผลงานไดรบผลกระทบทงโดยตรงและโดยออม

ตวอยาง เชน การท าซ าหรอผลตซดเพลง หรอโปรแกรมละเมดลขสทธ

ขอความประกาศแสดงความเปนเจาของขอมล

ผทท าหนาทดแลระบบ จะเปนผทก าหนดสทธในการเขาถงขอมลของผใชแตละคน

บางแหงอาจใหบรการ เฉพาะสมาชกเทานน

อาจรวมถงขอมลนนสามารถใหบรการและเขาถงไดหลากหลายวธ

เชน ภาพถายหรอรปภาพทปรากฏบนเวบไซท ควรมค าอธบายภาพ (Attribute alt) เพอสอความหมายไวดวยวาเปนภาพอะไร

หรออาจเปนการสราง link ทตองมความหมายในตว เพอบอกใหผใชทราบ

จรรยาบรรณการใชเครอขายสงคมออนไลน

1. ใหระมดระวงการละเมดหรอสรางความเสยหายใหผอน

2. ใหแหลงทมาของขอความ ควรอางองแหลงขาวได

3. ไมกระท าการรบกวนผอนดวยการโฆษณาเกนความจ าเปน

4. ดแลและแกไข หากตกเปนเหยอจากโปรแกรมอนไมพงประสงค เพอปองกนมใหคนอนเปนเหยอซ า

อาชญากรรมคอมพวเตอร (Computer Crime)

ประเดนเกยวกบการลกลอบน าเอาขอมลไปใชโดยไมไดรบอนญาตรวมถงการสรางความเสยหายตอบคคลและสงคมสารสนเทศ โดย“ผไมประสงคด”

เกดขนสบเนองจากการขาด “จรยธรรมทด” นนเอง

บางกรณถอวาเปนการกระท าทผดกฎหมายเชนเดยวกน ซงมบทลงโทษแตกตางกนไป

อาชญากรคอมพวเตอรจะกออาชญากรรมหลายรปแบบ ซงปจจบนทวโลกจดออกเปน 9 ประเภท 1. การขโมยขอมลทางอนเตอรเนต ซงรวมถงการขโมยประโยชนในการ

ลกลอบใชบรการ

2. อาชญากรน าเอาระบบการสอสารมาปกปดความผดของตนเอง

3. การละเมดสทธปลอมแปลงรปแบบ ลอกเลยนแบบซอฟตแวรโดยมชอบ

4. ใชคอมพวเตอรแพรภาพ เสยง ลามก อนาจาร และขอมลทไมเหมาะสม

5. ใชคอมพวเตอรฟอกเงน

6. อนธพาลทางคอมพวเตอรทกอกวน ท าลายระบบสาธารณปโภค เชน ระบบจายน า ระบบจายไฟ ระบบการจราจร

7. หลอกลวงใหรวมคาขายหรอลงทนปลอม

8. แทรกแซงขอมลแลวน าขอมลนนมาเปนประโยชนตอตนโดยมชอบ เชน ลกลอบคนหารหสบตรเครดตคนอนมาใช ดกจบขอมลทางการคาเพอเอาผลประโยชนนนเปนของตน

9. ใชคอมพวเตอรลอบโอนเงนจากบญชผอน เขาบญชตวเอง

การลกลอบเขาถงโดยไมไดรบอนญาต

อาชญากรรมทเกยวของกบการลกลอบหรออานขอมลและน าไปใชโดยไมไดรบอนญาต

กลมคนทเกยวของ

สามารถแบงเปน 3 กลมดวยกนคอ แฮกเกอร (Hacker)

แครกเกอร (Cracker)

สครปตคดด (Script Kiddy)

แฮกเกอร (Hacker)

เปนกลมคนทมความรทางดานคอมพวเตอรและระบบเครอขายคอมพวเตอรเปนอยางด ท าเพอตองการทดสอบความรของตนเอง

โดยเจตนาแลวไมไดมความมงรายตอขอมลแตอยางใด

บางครงจงมกนยมเรยกวาเปน

พวกกลมคนหมวกขาว หรอ white hat

แครกเกอร (Cracker) เปนกลมคนทมความรความสามารถเชนเดยวกบกลมแฮกเกอร

มกเรยกวาเปน กลมคนหมวกด ำ หรอ black hat

มงท าลายระบบหรอลกลอบน าเอาขอมลทไมไดรบอนญาตนนไปแกไขเปลยนแปลงหรอท าลายทง

มเจตนาจงใจใหเกดความเสยหาย

ของขอมลมากกวาแฮกเกอร

เควน มตนค (Kevin Mitnick)

บคคลทเปนทงแฮกเกอรและแครกเกอรในคนเดยวกน

ขณะวยรนไดใชความรของตนเองกอความเสยหายใหกบหนวยงานอนๆ อยางมาก

ปจจบนหนมาใหความรเกยวกบระบบรกษาความปลอดภยบนเครอขายแทน

สครปตคดด (Script Kiddy) เปนกลมคนทถอไดวาก าเนดขนมากเปนทวคณ

มการแลกเปลยนโปรแกรมหรอสครปต (scripts) ทมคนเขยนและน าออกมาเผยแพรใหทดลองใชกนอยางมาก

มกเปนคนอยากรอยากเหน ไมจ าเปนตองมความรเกยวกบการเจาะเขาระบบมากนกกสามารถเปนได

อาศยโปรแกรมหรอเครองมอบางอยางทหามาได เชน การแฮกอเมลการขโมยรหสผานของผอน การใชโปรแกรมกอกวนอยางงาย

การขโมยและท าลายอปกรณ

เกดจากการไมรอบคอบและวางอปกรณไวในบรเวณทเสยงตอการโจรกรรมไดงาย

อาจเกดจากบคคลภายนอกหรอภายในองคกร

ควรมการตดตงอปกรณปองกนและรกษาความปลอดภย และตรวจการเขาออกของบคคลทมาตดตออยางเปนระบบ รวมถงวางมาตรการในการใชอปกรณอยางเขมงวด

การขโมยโปรแกรมคอมพวเตอร

เปนอาชญากรรมทเกยวของกบการขโมยเอาขอมลโปรแกรม รวมถงการคดลอกโปรแกรมโดยผดกฎหมาย

สามารถท าซ าไดงาย กอใหเกดความเสยหายกบบรษทผผลต

มการลกลอบท าซ าขอมลโปรแกรมและน าออกวางจ าหนายแทนทโปรแกรมตนฉบบจรง

กลมผผลตมการออกกฎควบคมการใช และรวมกลมกนเรยกวา BSA (Business Software Alliance)

กลม BSA (Business Software Alliance)

หรอกลมพนธมตรธรกจซอฟตแวร ประกอบดวยผผลตซอฟทแวรรายใหญ

ทงหมด 23 ราย มเครอขายครอบคลมอย 60 ประเทศทว

โลก จดตงขนเพอควบคมและดแลเรองการ

ละเมดลขสทธ รวมถงการท าความเขาใจกบผบรโภคให

ตระหนกถงการใชงานโปรแกรมทถกตอง

การกอกวนระบบดวยโปรแกรมประสงคราย

เปนการใชโปรแกรมทมงเนนเพอการกอกวนและท าลายระบบขอมลคอมพวเตอรโดยเฉพาะ

พบมากในปจจบนและสรางความเสยหายตอขอมลและระบบคอมพวเตอรเปนอยางมาก

กลมโปรแกรมประสงครายตางๆ มดงน ไวรสคอมพวเตอร (Computer Virus)

เวรมหรอหนอนอนเทอรเนต (Worm)

มาโทรจน (Trojan horses)

ไวรสคอมพวเตอร (Computer Virus)

เขยนโดยนกพฒนาโปรแกรมทมความช านาญเฉพาะดาน

การท างานจะอาศยค าสงทเขยนขนภายในตวโปรแกรมเพอกระจายไปยงเครองคอมพวเตอรเปาหมาย

แพรกระจายโดยอาศยคนกระท าการอยางใดอยางหนงกบพาหะทโปรแกรมไวรสนนแฝงตวอย เชน

รนโปรแกรม อานอเมล เปดดเวบเพจ

หรอเปดไฟลทแนบมา

เวรมหรอหนอนอนเทอรเนต (Worm)

เปนโปรแกรมทมความรนแรงกวาไวรสคอมพวเตอรแบบเดมมาก

จะท าลายระบบทรพยากรคอมพวเตอรใหมประสทธภาพลดลงและไมอาจท างานตอไปได

การท างานจะมการตรวจสอบเพอโจมตหาเครองเปาหมายกอนจากนนจะวงเจาะเขาไปเอง

ลกษณะทเดนของเวรม คอ สามารถส าเนาซ าตวเองไดอยางมหาศาลภายในเวลาเพยงไมกนาท

มาโทรจน (Trojan horses)

ท างานโดยอาศยการฝงตวอยในระบบคอมพวเตอรเครองนนและจะไมมการแพรกระจายตวแตอยางใด

โปรแกรมจะถกตงเวลาการท างานหรอควบคมการท างานระยะไกลจากผไมประสงคด เพอใหเขามาท างานยงเครองคอมพวเตอรเปาหมายได

เชน แสรงท าเปนโปรแกรมยทลตใหใชงานแตแทจรงคอโปรแกรมอนตรายเมอถงเวลากจะท างานบางอยางทนท

การกอกวนระบบดวยสปายแวร (Spyware)

สปายแวรเปนโปรแกรมประเภทสะกดรอยขอมล

ไมไดมความรายแรงตอคอมพวเตอร เพยงแตอาจท าใหเกดความนาร าคาญ

โดยปกตมกแฝงตวอยกบเวบไซตบางประเภทรวมถงโปรแกรมทแจกใหใชงานฟรทงหลาย

บางโปรแกรมสามารถควบคมการเชอมตออนเทอรเนตแทรกโฆษณาหรอเปลยนหนาแรกของบราวเซอรได

การกอกวนระบบดวยสแปมเมล (Spam Mail)

สแปมเมลคอ รปแบบของจดหมายอเลกทรอนกสทผรบไมตองการอาน

วธการกอกวนจะอาศยการสงอเมลแบบหวานแห และสงตอใหกบผรบจ านวนมาก

อาจถกกอกวนโดยแฮกเกอรหรอเกดจากการถกสะกดรอยดวยโปรแกรมประเภทสปายแวร

โดยมากมกเปนเมลประเภทเชญชวนใหซอสนคาหรอเลอกใชบรการของเวบไซตนนๆ

การกอกวนระบบดวยสแปมเมล

การหลอกลวงเหยอเพอลวงเอาขอมลสวนตว (Phishing)

เปนการหลอกลวงดวยการสงอเมลหลอกไปยงกลมสมาชกเพอขอขอมลบางอยางทจ าเปน เชน หมายเลขบตรเครดต ชอผใชหรอรหสผาน

ใชค ากลาวอางทเขยนขนมาเองใหเหยอตายใจและหลงเชอ

อาศยกลลวงโดยใช URL ปลอม แตแทจรงแลวกลบเปน URLของผไมประสงคดทท าขนมาเลยนแบบ

การหลอกลวงเหยอเพอขอขอมลบตรเครดต

การรกษาความปลอดภยระบบคอมพวเตอร

การตดตงโปรแกรมปองกนไวรส (Antivirus Program) เปรยบเสมอนยามรกษาความปลอดภยทมาเฝาดแลบาน

ท าหนาทคอยตรวจสอบและตดตามการบกรกของโปรแกรมประสงครายเมอพบจะสามารถก าจดและแจงใหผใชทราบไดทนท

จ าเปนตองท าใหตวโปรแกรมอพเดทตวขอมลใหมอยเสมอเพอใหไดผลดมากขน

ตวอยางโปรแกรมปองกนไวรส (Antivirus Program)

การใชระบบไฟรวอลล (Firewall System) เปนระบบรกษาความปลอดภยทประกอบดวยฮารดแวรหรอซอฟตแวรก

ได

ท าหนาทคอยดกจบ ปองกนและตรวจสอบการบกรก (Intrusion) รวมถงการเขาถงทไมไดรบอนญาตจากผไมประสงคดภายนอก

ระบบจะใหขอมลบางอยางทไดรบการอนญาตผานเขาออกเทานนหากไมตรงกบเงอนไขจะไมสามารถผานไปมาได

การตดตงระบบไฟรวอลลส าหรบเครอขาย

การเขารหสขอมล (Encryption) อาศยสมการทางคณตศาสตรทซบซอนท าการเปลยนแปลงขอมลทอาน

ไดปกต (plaintext) ใหไปอยในรปแบบทไมสามารถอานได (ciphertext)

ผไมประสงคดทแอบเอาขอมลไปใชจะไมสามารถอานขอมลทม ความส าคญนนได เพราะมการเขารหส (encryption) ไว

การจะอานจ าเปนตองถอดรหสขอมล (decryption) เสยกอน

เทคนคการเขาและถอดรหสของขอมล

การส ารองขอมล (Back up) คอ การท าซ าขอมล ไฟล หรอโปรแกรมทอยในพนทเกบขอมล เพอให

น าเอากลบมาใชไดอก หากขอมลตนฉบบนนเกดสญหายหรอถกท าลาย

วธการส ารองขอมลอาจท าทงระบบหรอแคบางสวน โดยเกบลงหนวยเกบบนทกขอมลส ารอง เชน ฮารดดสก หรอ CD-ROM

หากขอมลมความส าคญมากอาจตองส ารองขอมลทกวน หรอทกสปดาหแตหากขอมลมความส าคญนอย การส ารองเพยงเดอนละครงหรอนานๆครงกเพยงพอ

แบบฝกหด

1. จรยธรรมทมงเนนความเปนสวนตว (Information privacy) เกยวของกบขอมลอะไรบาง จงยกตวอยางประกอบ

2. จรยธรรมกบกฎระเบยบเกยวของกนอยางไร จงอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบ

3. จงยกตวอยางของอาชญากรรมคอมพวเตอรมา 1 ตวอยาง พรอมทงหาวธปองกนและแกไข

4. การส ารองขอมลคออะไร สามารถน ามาใชประโยชนไดอยางไรจงอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบ

แบบฝกหด

5. แฮกเกอรและแครกเกอร มความแตกตางกนอยางไร จงอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบ

6. การปองกนการท าซ าหรอละเมดลขสทธซอฟตแวร ควรท าอยางไรบาง จงอธบาย

7. ขอปฏบตของการปองกนไวรส มอะไรบางจงอธบาย

8. ทานคดวาการทมการน าภาพลบไปเผยแพรทางเวบไซทนน เปนผขาดจรยธรรมในดานใด จงอธบายพรอมใหเหตผลประกอบ

บทที่ 7...

Documents