LARYNX

Histology of larynx

Function of larynx

Embryology of larynx

Specific child larynx

Laryngeal Neuromuscular Anatomy

•Extrinsic Depressors: (C1–C3) sternohyoid, sternothyroid,

thyrohyoid, and omohyoid muscles

•Extrinsic Elevators: geniohyoid (C1), digastric(CN V and CN VII),

mylohyoid (CN V), stylohyoid (CN VII) muscles

• Posterior Cricoarytenoid (PCA): (RLN) only vocal fold ABductor

• Lateral Cricoarytenoid (LCA): (RLN) vocal fold ADduction

Thyroarytenoid (TA): (RLN) increases vocal fold tension, vocal fold

ADduction, the medial aspect of the TA is called the vocalis

Cricothyroid:(external branch of SLN) ADduction, increases vocal

fold tension and length (chief pitch-changing muscle)

Interarytenoid: (RLN) only unpaired muscle, ADduction

Laryngeal Cartilage

• Thyroid, Cricoid, and Arytenoids: hyaline cartilage (hyaline

cartilage is the most common, found in most articularcartilage)

• Epiglottis: fibroelastic cartilage (less strength, elastin), attaches to

thyroid cartilage

• Corniculate Cartilage: fibroelastic cartilage, above arytenoid

cartilage, provides rigidity to A-E folds

• Cuneiform Cartilage: fibroelastic cartilage, within A-E folds,

provides rigidity

• Trieceous Cartilage: sometimes found in thyrohyoidligament,

may be mistaken on x-ray as a foreign body when calcified

Laryngeal Joints

• Cricothyroid Joints: synovial, rocks (hinge)

• Cricoarytenoid Joints: synovial, rocking

motion (anteromedially for

vocal fold ADduction and posterolaterally for

vocal fold ABduction)

Vocal Fold Layers

(from superficial to deep, Fig. 3–2)

1. Squamous Epithelium: stratified, nonkeratinizing

2. Superficial Lamina Propria (SLP, Reinke’s Space): loose

fibrous matrix (few fibroblasts), gelatinous consistency permits

fluency of vocal fold vibration (mucosal wave)

3. Intermediate Lamina Propria: elastin (some fibroblasts)

4. Deep Lamina Propria: fibroblasts and collagen (dense)

5. Thyroarytenoid Muscle Complex: thyromuscular bundle

(thyroarytenoid muscle) and thyrovocalis bundle (vocalismuscle)

NOTE: the squamous epithelium and superficial layer of the lamina

propria form the vocal fold cover, the intermediate and deep lamina

propria form the vocal ligament (transition zone), the

thyroarytenoid muscle complex forms the vocal fold body

NOTE: The gelatinous consistency of the SLP allows for fluency of

vibration of the cover over the body during voicing (cover-body concept

of vocal fold vibration). This vibratory activity can be readily visualized

using videostroboscopy and is referred to as the mucosal wave.

Хөврөлийн хөгжлийн үндсэн үе шатууд

Жаламгайн 4,5-р нумын эктомезинхим эдээс төвөнх хөгждөг. Hypobranchial төвгөр – халхавч мөгөөрс хөгжинө 2,3-р төвгөрөөс- утгуур мөгөөрс хөгжинө. 10 дахь 7 хоногоос төвөнхийн хөндий болно. Аажимдаа реканализаци болно.

Хөврөлийн хөгжлийн үндсэн үе шатууд

Хөврөлийн 4 дэхь долоо хоног гэхэд энтодермээс 2 ширхэг цилиндр хэлбэрийн гуурс үүсч өмнөд хэсэг нь төвөнх, ар хэсэг нь улаан хоолой болон хөгждөг. Энэ үйл явц хучуур эдүүд уртаашаа түрж хуваагдах байдлаар явагдана.

Хучуур эд ингэж ургахын хирээр ЦМХ улаан хоолой хоёрын хооронд таславч үүсч, дараа нь үүнээс төвөнх, ЦМХ, улаан хоолойг тусгаарласан хана үүснэ. Мезенхим эд дотогш хумигдах явцад төвөнх, ЦМХ, гуурсан хоолой, уушиг болж хөгждөг.

Хөврөлийн хөгжлийн үндсэн үе шатууд

Үр хөврөлийн 5 дахь долоо хоногоос ургийн уушгины ховилоос утгуур мөгөөрснөий хэсэг ялгаран хөгжиснөөр төвөнхийн хөгжио эхэлнэ.

Утгуур мөгөөрс томорч Т хэлбэрийн тогтоц үүснэ.

Энэ тогтоцын оройгоос төвөнхийн халхавч үүснэ.

Хөврөлийн хөгжлийн үндсэн үе шатууд

Ар хэсгээс нарийн ховил (canalis pharyngo-

trachaelis) гарч , аажимдаа төвөнхийн хөндийг (cavum laryngis) бүрэлдүүлнэ.

Ургийн хөгжлийн 3 дахь сарын дундуур төвөнхийн хөндий хэлбэржиж төрхөө олно.

Ургийн хөнжлийн 7 дахь долоо хоногт бөгж мөгөөрс , 10 дахь долоо хоногт бамбай мөгөөрс тус тус бүрэлдэж эхэлнэ.

Ургийн хөгжлийн 2 дахь хагаст төвөнх үүсэж дуусна.

Төвөнхийн хөгжил

Хүүхэд төрөх үед төвөнх харьцангуй дээр , дээд хязгаар нь хүзүүний I-II , доод хязгаар нь хүзүүний III-IV нугаламын хооронд байрлах ба энэ байрлал нь амьсгалах ,ярих, залгих үйл ажиллагааг нэгэн зэрэг хийх боломжийг бий болгодог.

2 наснаас төвөнх доошилж эхлэх ба 6-7 нас хүрэхэд насанд хүрсэн хүний төвөнхийн байрлалд хүрч дээд хязгаар нь хүзүүний IV нугалам, доод хязгаар нь хүзүүний VI-VII нугаламын түвшинд байрлана.

Энэ шинэ байрлал нь дуу үүсэх үйл ажиллагааг амьсгалах болон залгих үйл ажиллагаанаас тусдаа явагдах боломжийг олгож , дуу хоолойг өргөн цар хүрээтэй болгодог (учир нь supraglottic хэсэг өргөн болдог)

Төвөнхийн үйл ажиллагаа

Төвөнх нь дараах 3 үйл ажиллагаанд оролцоно.

Хамгаалах

Амьсгалах

Дуу авиа үүсгэх

Хамгаалах үйл ажиллагаа нь рефлексийн ба хүний ухамсараас үл хамаарсан байна

Хамгаалах үйл ажиллагаа нь бүхэлдээ ухамсарт бус үйл ажиллагаа , харин амьсгалах болон дуу авиа үүсгэх үйл ажиллагаа нь ухамсарт бус үйл ажиллагаа хэдий ч бид зохицуулж чаддаг.

Төвөнхийн хамгаалах үйл ажиллагаа нь амьсгалын доод зам руу гадны биет орохоос сэргийлэх

Насанд хүрсэн хүний төвөнх доор байрладаг онцлогоос хамааран төвөнхийн хамгаалах үйл ажиллагаа сул байдаг.

The nasolaryngeal

relationship.•Нярайн төвөнхийн халхавч мөгөөрсний ар гадаргуу нь тагнайтай бараг л нийлсэн харагдах ба энэ нь амьсгалын дээд доод замд аспираци үүсэхээс хамгаална.

•төрсний дараах 4-6 сартайд хамрын амьсгал алдагдах нь дээрхи бүтцийн онцлогтой холбоотой байж болох юм

Хоол залгих үед залгиурын булчингийн агшилтаар төвөнх урагш дээш татагдан улаан хоолойн амсар нээгдэнэ.

Энэ үед хэлний уг төвөнхийн халхавч мөгөөрс дээр дарж ,халхавч мөгөөрс төвөнхийн амсрын зайг бүрэн таглан залгигдсан хоолыг залгиурынхажуугийн өргөн ховил руу(pyriform fossae) чиглүүлнэ

Залгилт хийгдэх үед төвөнх дээш өргөгдөн хамгаалах үйл ажиллагааг дэмжинэ.

Залгилт хийх үед дууны жинхэнэ болон хуурамч хөвцүүд нийлсэн байна.

Aryepiglottic folds хамгаалах хананы үүрэг гүйцэтгэнэ.Залгигдсан хоол хүнс халхавч мөгөөрсийн дагуу нугалаа болон залгиурын хажуу ханын дундуур доош явна.

Насанд хүрсэн хүний төвөнхийн supraglottic хэсгийн үндсэн үүрэг нь амьсгалын доод замыг хамгаалах юм.

Дээд талд нь байрладаг туслах хөвч нь амьсгалын доод замаас агаар буцаж гарахаас сэргийлдэг. Булчин агшихад цагаан мөгөөрсөн хоолойн даралт нэмэгдэж дууны хуурамч хөвч хоорондоо улам нягт нийлнэ.

Нөгөө талаас дууны жинхэнэ хөвч агаар орох үед хоорондоо нийлнэ.

Хэрэв амьсгалах агаартай хамт гадны биет , хортой хольц төвөнхийн хөндийд орвол дууны хөвч агшиж , төвөнхийн зай хаагдана.

Ханиах рефлекс Ханиалгалт нь салс болон гадны биет

амьсгалын доод замд орохоос хамгаалах рефлекс юм. Ханиалгалт нь ихэнхдээ төвөнхийн болон амьсгалын доод замын рецептор цочирсноор үүсдэг хариу урвал юм.

3 үе шаттай:

Амьсгалах (inspiratory) - төвөнхийн зай нээгдэж хурдан , гүн амьсгална.

шахах(compressive)- хаагдаж болон амьсгалын булчингууд хүчтэй агшина

Гаргах (expulsive)-төвөнхийн зай нээгдэж , 6-10л/сек хурдтайгаар гэнэтийн гадагш чиглэсэн агаарын урсгал үүснэ

Төвөнхийн хөгжил

Хүүхэд төрөх үед төвөнх харьцангуй дээр , дээд хязгаар нь хүзүүний I-II , доод хязгаар нь хүзүүний III-IV нугаламын хооронд байрлах ба энэ байрлал нь амьсгалах ,ярих, залгих үйл ажиллагааг нэгэн зэрэг хийх боломжийг бий болгодог.

2 наснаас төвөнх доошилж эхлэх ба 6-7 нас хүрэхэд насанд хүрсэн хүний төвөнхийн байрлалд хүрч дээд хязгаар нь хүзүүний IV нугалам, доод хязгаар нь хүзүүний VI-VII нугаламын түвшинд байрлана.

Энэ шинэ байрлал нь дуу үүсэх үйл ажиллагааг амьсгалах болон залгих үйл ажиллагаанаас тусдаа явагдах боломжийг олгож , дуу хоолойг өргөн цар хүрээтэй болгодог (учир нь supraglottic хэсэг өргөн болдог)

Хүүхдийн төвөнх, ЦМХ-н онцлог

Хүүхдийн төвөнх жижиг, өсөлт бойжилтын явцад харилцан адилгүй хурдтай хөгждөг.

3 хүртэл насны хүүхдийн төвөнх хөвгүүд охидод адил урттай байх ба дууны хөвч , үүдэвчийн нугалаас уртсаж халхавч мөгөөрс өргөснө.

3 наснаас хойш хөвгүүдийн төвөнх охидынхоос урт байна.

5-7 насанд, дараа нь шилжилтийн насанд төвөнх өсч томорно.

7 хүртэл насанд гүн нь өргөнөөсөө их байдаг бол 7 наснаас эхлэн төвөнх өргөсөж гүн нь багасна.

Хүүхдийн төвөнх, ЦМХ-н онцлог

Бэлгийн бойжилтын үед хөвгүүдийн төвөнх 2/3 дахин, охидынх ½дахин томордог.

Бага насны хүүхдийн төвөнх юүлүүр хэлбэртэй, харин нас нэмэгдэх тутам бортого хэлбэртэй болно.

Төвөнх өсөхийн хирээр дуу хоолой өөрчлөгдөнө. Нярай хүүхдийн дуу нэгэн хэвийн авиагаар дуугардаг. Гадаад дотоод цочролын (хүйтэн, гэрэл, өвдөлт гм) хариу урвал байдлаар дуу хоолой илэрч байдаг.

Авиа рефлексээр үүснэ. 7-8 сараас эхлэн хүүхэд эгшиг болон гийгүүлэгч авиа гаргаж эхэлдэг. Төрөлхийн хэлгүй дүлий хүүхдэд төвөнх нь хөгждөггүй.

Хүүхдийн төвөнх, ЦМХ-н онцлог

Ахлах насны хүүхдэд төвөнх нь харилцааны хамгийн чухал хэрэглэгдэхүүн бөгөөд хөгжимлөг өнгө аястай болдог. Дуу хоолой үүсэх нь ухамсарт ухаанаар зохицуулагдана.

Шилжилтийн насны хөвгүүдэд дууны мутац гэгдэх үйл явц явагдана (дууны тембр, хүч, өндөр нь өөрчлөгдөнө.)

Охидод менархе –н үед мөн ийм өөрчлөлт ажиглагдана.

Хүүхдийн төвөнх, ЦМХ-н онцлог

Төвөнхийн хэмжээ бага, хөндий нь нарийн онцлогоос гадна өвчлөлд нөлөөтэй хэд хэдэн онцлог байдаг.

Хүүхдийн төвөнх том хүнийхтэй харьцуулахад маш дээр

(СIII—CV), 2 нугалам дээр байрлалтай. Хүүхдийн хэлний угт дарж халхавч мөгөөрсний хэл талын гадаргууг харж болно.

Нярай хүүхдийн төвөнхийн дээд хил хязгаар нь CIIнугалмын түвшинд байрлах ба хэлний доорхи ясны түвшинд хүртэл үргэлжилдэг.

Хүүхдийн төвөнх, ЦМХ-н онцлог

Төвөнх ийм дээр байрладаг тул амны хөндийгөөс дууны хөвч хүртэлх зай маш бага, мөн зажлах үйл, хамгаалах механизм дутмаг хөгжсөн тул гадны биетээр аспирац болох аюултай.

7 нас гэхэд төвөнхийн дээд хязгаар нь CIV-ийн түвшинд байрлах ба доод хязгаар нь нярайтай харьцуулахад 2 нугалам доор байрлана.

Том хүний төвөнх CV— CVI түвшинд байх ба настай хүнд төвөнхийн байрлал доошилж СVII-ийн түвшинд хүрнэ.

Хүүхдийн төвөнх, ЦМХ-н онцлог

Насанд хүрсэн эрэгтэйн бамбай мөгөөрсний ялтсууд хурц өнцөг үүсгэдэг, хөвгүүдийнх ийм хурц өнцөг үүсгэж чаддаггүй тул саггитал хэмжээ багатай, дууны завсар богино байна.

Хөвгүүдийн бамбай мөгөөрс охидынхоос том.

Дууны хөвч хүүхдэд маш богино байдаг:

- хөхүүл хүүхдэд 4-6 мм,

- 10 настай хүүхдэд 8-10мм,

- насанд хүрсэн хүнд 17-18мм байна.

Хүүхдийн төвөнх, ЦМХ-н онцлог

7 хүртэл насны хүүхдийн өргөн ховилын гүн нь өргөнөөсөө илүү.

Хэдийгээр бага насны хүүхдийн төвөнхийн хэмжээ жижиг боловч ховдлууд нь сайн хөгжсөн, идэвхитэй үйл ажиллагаа бүхий лимфоид эд ихтэй, салс-шүүрэл ялгаруулж дууны хөвчийг чийглэдэг булчирхайнуудаар баялаг байдаг.

Төвөнхийн ховдол томтой тул нярай болон хөхүүл насны хүүхдүүд хоолой нь сөөлгүй чанга уйлж чаддаг.

Хүүхдийн төвөнхийн хамгийн гол онцлог бол мөгөөрс зөөлөн байх онцлог юм.