ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

International Consortium for the Advancement of Academic Publication

(ICAAP)http://www.icaap.org

Μάθημα: Ηλεκτρονική ΔημοσίευσηΜατθαίος Στρατής

Λίγα λόγια για την ακαδημαϊκή δημοσίευση

• 1665: Δημοσιεύεται το Journal des Scavans που θεωρείται το πρώτο επιστημονικό περιοδικό

• 19ος-20ός αιώνας: Τεράστια αύξηση των επιστημονικών περιοδικών

• Οι εκδότες θέτουν κριτήρια αξιολόγησης για τη δημοσίευση των άρθρων σε κάποια περιοδικά, δίνοντας φήμη και κύρος στα περιοδικά αυτά

• Η δημοσίευση άρθρου σε έγκριτο περιοδικό γίνεται βασικό κριτήριο για την επιστημονική αξία κάποιου ερευνητή (Publish or Perish)

Προβλήματα που ανέκυψαν• Δυσκινησία του εκδοτικού συστήματος (Μεσολαβούν

6-18 μήνες μεταξύ της υποβολής και δημοσίευσης των άρθρων)

• Έλλειψη δυνατότητας ευρετηριασμού και αναζήτησης των άρθρων

• Αμφιβολία για την αξιοπιστία του συστήματος αξιολόγησης

• Πληροφορίες που απεικονίζονταν μόνο με στατικό ή έντυπο τρόπο

• Αύξηση του κόστους δημιουργίας, διανομής και αποθήκευσης

Ηλεκτρονική δημοσίευση

• Η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής δημοσίευσης και η εμφάνιση των ηλεκτρονικών περιοδικών μείωσε το χρόνο δημοσίευσης και έδωσε δυνατότητες ευρετηρίασης και αναζήτησης

• Αλλά…• Οι τιμές αυξήθηκαν κατακόρυφα

Κρίση στην ακαδημαϊκή δημοσίευση (1/2)

• Κατά τις 2 τελευταίες δεκαετίες υπήρξε μια δραματική αύξηση στις τιμές των περιοδικών (online και εντύπων) από πλευράς των εκδοτών

• 1986-2000: Αύξηση κατά 200% (Association of Research Libraries)

• Αποτέλεσμα: Ακύρωση συνδρομών από πλευράς βιβλιοθηκών και περικοπές στον προϋπολογισμό για αγορά βιβλίων

Κρίση στην ακαδημαϊκή δημοσίευση (2/2)

• Αντίδραση: Αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων δημοσίευσης

με παράκαμψη των εκδοτών Ανάπτυξη πρωτοβουλιών και μεθόδων για

ελεύθερη πρόσβαση στα άρθρα ( Open Access Initiative)

Δημιουργία κοινοπραξιών μεταξύ ιδρυμάτων, βιβλιοθηκών και ερευνητών για την προώθηση της ανεξάρτητης ηλεκτρονικής ακαδημαϊκής δημοσίευσης

International Consortium for the Advancement of Academic

Publication (ICAAP)

• Κοινοπραξία με αποστολή την ανάπτυξη και προώθηση της ανεξάρτητης ακαδημαϊκής δημοσίευσης

• Στοχεύει στη μείωση των φραγμών στην ανεξάρτητη ακαδημαϊκή δημοσίευση φέρνοντας κοντά ιδρύματα και ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο

• Ιδρύθηκε το 1999 στον Καναδά και στεγάζεται στο Athabasca University στην ίδια χώρα

• Μέχρι στιγμής αριθμεί πάνω από 90 μέλη

Εισαγωγική σελίδα του ICAAP

Δεσμεύσεις του ICAAP

• Παροχή εκδοτικής βοήθειας• Διεύρυνση του κύρους της εκδοτικής εργασίας• Διεύρυνση του κύρους της ανεξάρτητης

ακαδημαϊκής ηλεκτρονικής δημοσίευσης• Παροχή εκπαίδευσης στους νέους ερευνητές για

την εκμάθηση της τέχνης της ακαδημαϊκής επικοινωνίας

• Παροχή τεχνικής εμπειρίας και προτύπων με στόχο τη μεγαλύτερη προτυποποίηση των ανεξάρτητων προσπαθειών

Βάση περιοδικών του ICAAP

Η βάση του ICAAP περιλαμβάνει αυτή τη στιγμή 107 τίτλους ηλεκτρονικών περιοδικών που ανήκουν σε τρεις κατηγορίες:

• Περιοδικά που παράγονται από το ICAAP• Περιοδικά που φιλοξενούνται από το ICAAP• Περιοδικά ιδρυμάτων-μελών της κοινοπραξίας

που δεν φιλοξενούνται από το ICAAP

Βάση περιοδικών του ICAAP

Προϋποθέσεις ένταξης στη βάση των περιοδικών και πολιτική συνεργασίας

• Το περιοδικό πρέπει να παρέχει δωρεάν πρόσβαση στο περιεχόμενο και στις υπηρεσίες του (ευρετήρια, μηχανές αναζήτησης κ.λπ.)

• Το περιοδικό πρέπει να χρησιμοποιεί κάποιον τρόπο για την αξιολόγηση των άρθρων του (Peer review, editorial review, κ.λπ.)

• Το ICAAP συνεργάζεται με Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς που δεσμεύονται να παρέχουν τ’ αποτελέσματα κάποιας επίσημα αναγνωρισμένης επιστημονικής δραστηριότητας

My ICAAP

• Το My ICAAP αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του συστήματος για την εκμετάλλευση των υπηρεσιών που προσφέρει το ICAAP

• Ο χρήστης εγγράφεται δωρεάν στο ICAAP και δημιουργεί την προσωπική του σελίδα

• Απ’ τη σελίδα αυτή έχει διάφορες δυνατότητες ανάλογα με την ιδιότητά του ως ερευνητή ή εκδότη

My ICAAP: Δυνατότητες για τον ερευνητή

• Αξιολόγηση άρθρων

• Εγγραφή σε περιοδικά

• Υποβολή άρθρων στα περιοδικά που έχει εγγραφεί

My ICAAP: Η προσωπική σελίδα

My ICAAP: Φόρμα υποβολής άρθρου

My ICAAP: Δυνατότητες για τον εκδότη

• Δημιουργία ενός νέου περιοδικού

• Πλήρης εκδοτική διαχείριση

• Τήρηση στατιστικών

• κ.λπ.

Φόρμα δημιουργίας νέου περιοδικού

Υπηρεσίες προς τον εκδότη (1)

• Online εφαρμογή του περιοδικού• Web design / Visual design• Συντήρηση και φιλοξενία του site• Υπηρεσίες αρχειοθέτησης• Μετατροπή των άρθρων (Παραγωγή σε SGML,

μετατροπή σε HTML και PDF)• Υπηρεσίες ευρετηριασμού και αναζήτησης• Παραμετροποιήσιμη εξαγωγή των τεκμηρίων

Υπηρεσίες προς τον εκδότη (2)

• Στατιστικά χρήσης του site• Εκδοτικό λογισμικό ( Online Peer Review)• Σύστημα συνδιασκέψεων• Ανάπτυξη παραμετροποιημένης βάσης δεδομένων• Σύνδεση με παρόμοια περιοδικά και αναφορά απ’

αυτά• Υπηρεσίες εκτύπωσης και διανομής• Εκπαίδευση και παροχή συμβουλών• Mailing Lists

ΧρεώσειςΟι χρεώσεις ποικίλλουν ανάλογα με τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

Κάποιες ενδεικτικές τιμές: Για τη δημιουργία και τον ηλεκτρονικό σχεδιασμό

ενός περιοδικού, την φιλοξενία και συντήρηση για 1 χρόνο και την μετατροπή των άρθρων του πρώτου τεύχους, η χρέωση ξεκινά από $3600 CAD

Η ετήσια χρέωση για φιλοξενία περιοδικού, συντήρηση και μετατροπή των άρθρων ξεκινά από $2000 CAD. Στην τιμή περιλαμβάνεται και η δημιουργία ενός τεύχους ανά έτος

IXML

• Το ICAAP έχει αναπτύξει μια εξειδικευμένη εφαρμογή της XML με στόχο την καλύτερη απεικόνιση της δομής των επιστημονικών εργασιών και την καλύτερη δόμηση των μεταδεδομένων

• Βασική δομή ενός IXML τεκμηρίου:IXML

|_(head,|_body,|_endnotes?,|_references?)

IXML

• Βασική δομή του στοιχείου Head:HEAD

|_(resourcegroup,

|_publicationgroup,

|_seriesgroup,

|_indexinggroup)

IXML: Πλεονεκτήματα

• Ένταξη των μεταδεδομένων περιγραφής του άρθρου στο Head

• Εύκολη ανάλυση και ευρετηρίαση των IXML τεκμηρίων

• Ανάλυση και μορφοποίηση των τεκμηρίων με τυποποιημένο και ελεγχόμενο τρόπο

• Εύκολη μετατροπή των IXML τεκμηρίων σε άλλο σχήμα απεικόνισης μεταδεδομένων

ΠΡΟΒΛΗΜΑ: Δεν υπάρχει λογισμικό βάσης που να την υποστηρίζει σαν γλώσσα

Κάποιοι προβληματισμοί

• Ποιο θα είναι το μέλλον των κοινοπραξιών;

• Υπάρχει κι εδώ κίνδυνος αύξησης των τιμολογήσεων;

• Η κατάργηση μιας κοινοπραξίας τι επιπτώσεις θα έχει στα περιοδικά των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων;

Τέλος παρουσίασης