ارزيابي فراگيران با استفاده از ابزار

DOPS دكتر محمدرضايوسفي

MD-MPH- MS.c Medical education

عضوهیئت علمیمرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی

دانشگاهدفترتوسعه آموزش باليني

اهداف جلسه در پايان اين جلسه شرکت کنندگان بايد قادر

باشند: کاربردهاي اين ابزار و چگونگي استفاده از آن را

شرح دهند. ويژگيهاي اين ابزار و مزايا و محدوديتهاي آن را

نام ببرند. توانايي خود را در استفاده از اين ابزار در

.ارزيابي فراگيران نشان دهند

DOPS ...يعني Direct Observation

of Procedural Skills

DOPSچيست؟ DOPS

و دادن باز خوردبراي ارزيابي مهارتهاي عمليروشي

ساخت يافته و عينيارزيابي بصورت

فراگير در حين انجام پروسيجر در مشاهده مستقيم محيط کار واقعي

ثبت نتايج مشاهدات ارزيابي کننده بر طبق يک چکليست ساخت يافته

ارائه بازخورد عيني به فراگير

مهارتهاي تکنيکي بايد در حين آموزش مورد ارزيابيقرار گيرند.

در مدل سنتي استاد مسئول ارزيابي توانمندي فراگير است.subjectiveاست و روش ارزيابي اغلب

اصالح کاستي هاي موجود در آموزش مهارت يا ميزان ارائه بازخورد عينيچيره دستي فرد نيازمند

(objective است که اين امر خود ارزيابي عيني را )ضروري مي سازد.

؟DOPSچرا

چراDOPS؟

محدود به توانمندي در انجام يک پروسيجر P صرفا. مهارت تکنيکي نيست

دانش، توانائي تصميم گيري، مهارتهاي برقراريارتباط، و توانايي رهبري از ديگر اجزاء ضروري

هستند.

،روشهاي کنوني، با استفاده از مدلهاي بي جانفقط جزء مهارت تکنيکي را ارزيابي مي کنند.

؟DOPSچرا

چراDOPS؟log book:

تنها بيانگر انجام يک پروسيجر و کميت آن .توانمندي فراگير را در انجام آن نشان نمي دهد

:مشاهده مستقيم به روش سنتي بصورت گلوبال انجام مي شودفاقد معيارهاي مشخص

از جمله زمان انجام پروسيجر، موربيديته و روشهاي ديگرعوامل مخدوش کننده زياد: مورتاليته بيماران

روايي محتوايي پايين

پايايي کم

؟DOPSچرا

DOPS چگونه؟مهارتهاي اساسي در هر مقطعدفعات ارزيابي در طي دوره مشخصافراد ارزيابي کنندهنحوه ثبت و مستند سازي نتايجنحوه اطالع رسانيآموزش ارزيابي کنندگان

مشاهده مستقيم فراگير ارزيابي بر اساس محورهاي از قبل تعيين

شدهثبت مشاهدات در فرم مخصوصارائه بازخورد به فراگيرنگهداري مستندات

DOPS چگونه؟

DOPSروش اجراي آزمون

بصورتoriginal روش DOPS P بار 6 تا 4 معموًالدر سال انجام مي گيرد.

فرآيند مشاهده و ارائه بازخورد به درخواستفراگير صورت مي گيرد.

مهارتهاي مورد ارزيابي بايد از بين پروسيجرهاياساسي و مهم رشته تخصصي مربوطه باشد .

عضو هيات علمي ضمن مشاهده فراگير در حين انجامپروسيجر به نکات مورد ارزيابي در چک ليست از پيش

طراحي شده اي دقت مي کند که اساس و پايه مهارت در . انجام آن پروسيجر را تشکيل مي دهند

DOPSروش اجراي آزمون پس از پايان کار ارزياب نتيجه مشاهدات خود را با

عالمت زدن گزينه هاي مناسب در چک ليست ثبت مي کند .

دقيقه 15زمان ًالزم براي مرحله مشاهده حدود است .

ضروري است که فراگير و نيز بيماري که پروسيجر بر روي وي انجام مي شود از اينکه فراگير در حال

observe. شدن است مطلع باشند

- DOPSروش اجراي آزمون بازخورد

پس از تکميل چک ليست توسط عضو هياتعلمي ، طي جلسه اي با حضور فراگير و

عضو هيات علمي ، باز خورد مشاهدات به وي داده مي شود و نقاط قوت و ضعف مورد

بحث قرار مي گيرند . 5زمان ًالزم براي ارائه بازخورد در حدود

دقيقه است .

نکات کلي که در اجراي آزمون بايد مورد توجه قرار گيرند:

- آزمونگرها )اعضاء هيئت علمي( بايد در مورد 1استفاده از اين روشها و ابزار مورد استفاده آن

آموزش ببينند. ( core skills- بهتر است مهارتهاي اساسي )2

فراگيران در اوايل دوره آموزش مورد مشاهده و ارزيابي قرار گيرند تا مهارتهايي که نياز به بهبود

دارند شناسايي شوند. اين مهارتها بايد در مراحل بعدي به منظور اندازه گيري ميزان پيشرفت مورد

مشاهده قرار گيرند.

نکات کلي که در اجراي آزمون بايد مورد توجه قرار گيرند:

- در مورد عرصه اي که مشاهده در آنجا صورت خواهد 3گرفت بايد دقت نمود. ارزيابي بايد در عرصه هايي صورت

گيرد که در آنجا مهارتهاي فراگير به موثرترين و کار آمد ترين صورت قابل ارزيابي باشد:

- حتي اًالمکان از محيط هايي استفاده کنيد که در آنها نسبت عضو هيات علمي به فراگير باًال باشد و يا فراگير و عضو

هيات علمي فرصت بيشتري در اختيار داشته باشند.

- عرصه هايي را که در حال حاضر نيز اعضاء هيات علمي بر کار فراگير نظارت مستقيم دارند در نظر بگيريد. مشخص کنيد که چگونه مي توانيد روند مشاهده را مکتوب و ثبت

کنيد.

نکات کلي که در اجراي آزمون بايد مورد توجه قرار گيرند:

4 بايد توجه داشت که اطالعات حاصل از اين ارزيابي هم - و هم بصورت (formative)بصورت تکويني

قابل استفاده اند.( summative)تراکمي5 بايد به خاطر داشت که اگر چه نيازي نيست که تمام -

مهارتها در تمام شرايط ارزيابي شوند ولي بايد مشاهدات در شرايط متفاوت و با انواع مختلفي از بيماران صورت

گيرند.6 استفاده از روش مشاهده مستقيم در يک کلينيک شلوغ ممکن -

است چالش زا باشد و مراقبت از بيماران را به تاخير اندازد. به اين دليل در زمانهايي که قرار است اين ارزيابي انجام شود بايد

تمهيدات ًالزم از نظر تعداد فراگيران و اعضاء هيات علمي انديشيده شود.

راهنماي فراگيران ) در مورد ارزيابي به (DOPSروش

چند آزمون در سال؟ بار در حين 6در طي يک دوره يک ساله دست کم

انجام پروسيجرهاي مورد نظر توسط عضو هيات علمي مورد مشاهده و ارزيابي قرار گيريد.

مسئوليت حصول اطمينان از کافي بودن تعداد و نوع ارزيابي ها و نيز آزمونگرها به عهده شماست.

اين ارزيابيها بايد بصورت گسترده در طول سالتحصيلي صورت گيرند و نه صرفا نزديک به انتهاي

دوره .

راهنماي فراگيران ) در مورد ارزيابي به (DOPSروش

از چه کساني مي توانيد درخواست کنيد که شما را ارزيابي کنند؟

بايد سعي کنيدازطيف وسيعي ازآزمونگرها استفاده)بصورت ايده آل براي هر آزمون يک عضو کنيد

هيات علمي( اطمينان حاصل کنيد که استاد راهنماي آموزشي

شما دست کم نيمي از اين ارزيابيها را انجام مي دهد.

پروسيجر 6 عضو هيات علمي بايد 3دست کم شما را ارزيابي کرده باشند.

راهنماي فراگيران ) در مورد ارزيابي به (DOPSروش

چه مهارتهايي بايد مورد ارزيابي قرار گيرند؟ از آنجا که هدفDOPS ارائه بازخورد به شما و کمک به بهبود

عملکرد شغليتان مي باشد، ًالزم است پروسيجرهايي مورد ارزيابي قرار گيرند که به طور طبيعي در محيط کارتان از شما

انتظار مي رود. بايد انواع مختلف پروسيجر را براي ارزيابي انتخاب کنيد به

طوري که تعداد زيادي ازتوانمندي هاي مشخص شده درکوريکولوم پوشش داده شوند.

شما مي توانيد ارزيابي ها را به گونه اي ترتيب دهيد که هرپروسيجر آنقدر تکرار شود تا مهارت شما در انجام آن به حد

استاندارد مورد قبول و يا باًالتر از آن برسد.

راهنماي فراگيران ) در مورد ارزيابي به (DOPSروش

ز شما انتظار ا وظيفه شما در انجام اين نوع ارزيابي چيست؟ مي رود:

الف- مهارتهاي اساسي که از شما انتظار مي رود را شناسايي کنيد.ب- اطمينان حاصل کنيد که تعداد و نوع ارزيابي ها کافي و مناسب هستند.

ج- دقت کنيد که تمام ارزيابي ها براي انتهاي دوره باقي نماند.د- از بيمار اجازه بگيريد که شما در حين انجام پروسيجر مورد مشاهده قرار

گيريد.ه- اطمينان حاصل کنيد که فرم مربوطه به صورت کامل و خوانا پر شده است.

و- در موردبازخوردي که دريافت مي کنيد تعمق کنيدوسعي کنيد از طريق مشاهده، تمرين ومطالعه نقاط ضعف خودرابر طرف کنيد.

ز- يک نسخه از ارزيابي را در کار پوشه خود نگهداري کنيد و يک نسخه را به مدير گروه تحويل دهيد.

DOPSمزاياي مزاياي استفاده از روش DOPS :

خود را توجه و تمرکزبا استفاده از اين روش ، آزمونگر

معطوف نکات مهمي مي نمايد که براي انجام پروسيجر

مورد نظر ضروري هستند .

اين روش باعث مي شود ارائه بازخورد با دستيار تسهيل

بازخورد بر اساس شود چرا که به جاي اظهار نظر کلي،

صورت مي گيرد.رفتارهاي واقعي و عيني

ميزان پيشرفتبا توجه به فرمها و چک ليستها مي توان

دستياران را ارزيابي و رديابي کرد .

DOPSمحدوديتهاي محدوديت هاي استفاده از روشDOPS :

انجام مشاهده مستقيم ممکن است براي اعضاء هيات باشد دشوار و يا بسيار وقت گيرعلمي

استانداردها در بين برنامه هاي دستياري مختلف يکساننتايج آزمون براي رتبه بندي تمام نيستند و در نتيجه،

فراگيران مناسب نيست

فراگيران تا حدودي روي کساني که آنها را امتحان مي کنندو بصورت غير مستقيم روي محتواي آزمون کنترل دارند و

. داشته باشدbiasممکن است آزمون به نفع آنها در نتيجه

DOPSچه چيز را مي سنجد؟ مهارتهاي پروسيجرال:سودمندي

:زياد بودن تعداد دفعات ارزيابي و تنوع ارزيابي ±پايايي(کنندگان(

+ :روايي مي شودپروسيجرالمهارتهاي تاثير آموزشي: باعث ارتقا + :مقبوليت + :عملي بودنهزينه:؟، هزينه اثر بخشي: باًال

DOPS

DOPS