Y häc thùc hµnh (741) – sè 11/2010

3

®¸nh gi¸ hiÖu lùc ®iÒu trÞ sèt rÐt do plasmodium vivax b»ng Chloroquine kÕt hîp víi primaquine tæng liÒu 528mg vµ 369,9mg

T¹I tØnh hµ giang (2007-2008)

§ç TuÊn Anh-Bé m«n khoa truyÒn nhiÔm HVQY §ç V¨n NghÜa-Khoa truyÒn nhiÔm-BV§K Hµ Giang

TÓM TẮT Qua điều trị và theo dõi 58 bệnh nhân bị sốt rét do

P.vivax tại Bệnh Viện Đa Khoa tỉnh Hà Giang và Trung Tâm Phòng Chống Sốt Rét tỉnh (2007-2008) chúng tôi rút ra một số kết luận sau:

Thời gian cắt sốt trung bình (tính theo giờ) ở nhóm 1: (23,4 ± 7,5) và nhóm 2: (24,5 ± 8,4), sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với (P > 0,05). 100% bênh nhân ở cả hai nhóm cắt sốt sau 48 giờ điều trị. Thời gian sạch KSTSR trung bình (tính theo giờ) ở nhóm 1 là: (20 ± 5,2), ở nhóm 2 là: (21 ± 6,7) sự khác biệt giữa hai nhóm bệnh nhân không có sự khác biệt với (P > 0,05). 100% bệnh nhân sạch KSTSR trong 48 giờ điều trị. Hiệu lực điều trị khỏi trong 28 ngày của hai nhóm là 100% không có sự khác biệt. Hiệu lực điều trị chống tái phát xa sau 8 tuần điều trị của hai nhóm là như nhau không có sự khác biệt. (không có bệnh nhân tái phát).

Từ khóa: sốt rét, P.vivax Summary: TREATMENT EFFICIENCY OF PLASMODIUM VIAX

MALARIA WITH PRESCIPTION OF 528 MG CHLOROQUINE AND 369.9 MG PRIMQUINE IN HA GIANG (2007-2008)

Treatment on 58 P.vivax malaria patients at Ha Giang Polyclinic Hospital and Anti-Maralial centre (2007 -2008) shows several points as follow:

The average of fever clearance times in the first group were (23.4 ± 7.5) and (24.5 ± 8.4) in the second group, this difference had no statistic meaning with (P>0.05). All patients overcame fever after a 48 hour treatment. The average of clearance parasite times were (20 ± 5.2) in the first group and (21 ± 6.7) in the second group, this difference had no statistic meaning with (P>0.05). 100% number of patients without malaria in blood after 48 hours treatment. 28 day treatment efficiency and 8 week treatment efficiency of anti-recurrence in both groups were equally completed.

Keywords: P.vivax, malaria

§Æt vÊn ®Ò ViÖt Nam lµ n­íc n»m trong vïng nhiÖt ®íi cã ®iÒu

kiÖn cho bÖnh SR ph¸t triÓn. ¦íc tÝnh cã kho¶ng 40% - 50% d©n sè n»m trong vïng cã dÞch SR l­u hµnh. Mắc sốt rÐt do P. vivax Ýt g©y tö vong, nh­ng lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y t¸i ph t dai d¼ng, ¶nh h­ëng cña P. vivax tíi søc kháe con ng­êi còng rÊt nghiªm träng [4]. Hµ Giang lµ mét tØnh miÒn nói phÝa B¾c, toµn bé d©n sè n»m trong vïng sèt rÐt l­u hµnh. Tû lÖ BNSR / d©n sè chung cña Hµ Giang theo b¸o c¸o thèng kª n¨m 2003 lµ 5,8%. Cho ®Õn nay Primaquine vÉn ®­îc coi lµ thuèc cã t¸c dông diÖt thÓ ngñ trong gan vµ thÓ trong gan tiªn ph¸t cña P vivax, hiÖn nay ®· cã mét sè b¸o c¸o vÒ kh¶ n¨ng kh¸ng l¹i Primaquine cña P. vivax víi liÒu 15 mg baz¬ / 24 giê x 14 ngµy [1],[2]. Do ®ã ®· cã

mét sè khuyÕn c¸o nªn dïng Primaquine liÒu 30mg baz¬ / 24 giê x 14 ngµy ë nhòng n¬i mµ P. vivax kh¸ng víi Primaquine [5],[6]. Tuy nhiªn ph¸c ®å nµy kÐo dµi nªn bªnh nh©n th­êng bá dë ®ît ®iÒu trÞ. ViÖc t×m ra ph¸c ®å ®iÒu trÞ hiÖu qu¶ nhÊt trong thêi gian ng¾n. V× vậy chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi nµy nh»m môc tiªu: §¸nh gi¸ hiÖu lùc hai ph¸c ®å ®iÒu trÞ sèt rÐt do Plasmodium. vivax b»ng Chloroquine+Primaquine tæng liÒu 528mg vµ Chloroquine Primaquine tæng liÒu 369,6mg.

®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu 1. Đối tượng nghiªn cứu §èi t­îng nghiªn cøu gåm 58 bÖnh nh©n ®­îc

chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh lµ sèt rÐt do P. vivax. * Tiªu chuẩn lựa chọn Nam vµ n÷ tuæi tõ 15 - 50. C©n nÆng > 40 kg.

BÖnh nh©n lµ n÷: xÐt nghiÖm HCG ©m tÝnh. Có biểu hiện sốt trên lâm sàng, cơn sốt có chu kỳ hoặc không có chu kỳ, nhiệt độ nách > 37,50 C. Xét nghiệm máu có KSTSR P. vivax thể vô tính trong máu ngoại vi với mật độ ≥ 400 KST / mm3 máu.

* Tiêu chuẩn loại trừ §· dïng c¸c thuèc sèt rÐt kh¸c tr­íc ®ã hai tuÇn. BÞ nhiÔm phèi hîp P. vivax vµ c¸c KSTSR kh¸c… 2. Địa điểm thời gian nghiên cứu. Bệnh nhân được điều trị tại khoa truyền nhiễm

Bệnh Viện Đa Khoa vµ Trung T©m Phßng Chèng Sèt Rét tỉnh Hà Giang từ tháng 7 năm 2007 đến tháng 7 năm 2008.

3. Vật liệu nghiên cứu Thuèc: PQdiphosphate 13,2mg (7,5 mg baz¬) / 1 viªn

vµ CQ diphosphat 250mg (150mg baz¬) / 1 viªn. Hai thuèc do xÝ nghiÖp d­îc phÈm Trung ¦¬ng s¶n xuÊt.

4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu * Chia nhãm nghiªn cøu vµ c¸ch dïng thuèc + Nhãm I (27BN): CQ 250mg ngµy thø nhÊt uèng

4 viªn, tõ ngµy thø 2 - 4 mçi ngµy uèng 2 viªn. PQ 13,2 mg 4 viªn / ngµy x 10 ngµy.

+ Nhãm II (31BN): CQ 250mg ngµy thø nhÊt uèng 4 viªn, tõ ngµy thø 2 - 4 mçi ngµy uèng 2 viªn. PQ 13,2 mg 2 viªn / ngµy x 14 ngµy.

* C¸c kü thuËt øng dông trong nghiªn cøu Kü thuËt lµm lam kÝnh nhuém Giemsa. Kü thuËt thö

nghiªm in vivo ®¸nh gi¸ hiÖu lùc thuèc (WHO-2006). Kü thuËt sinh häc ph©n tö nh»m lo¹i trõ t i nhiÔm

* Ph­¬ng ph¸p theo dâi bÖnh nh©n TÊt c¶ bÖnh nh©n ®­îc theo dâi 28 ngµy t¹i bÖnh

viÖn theo qui ®Þnh cña TCYTTG, lËp phiÕu theo dâi thèng nhÊt cho mäi bÖnh nh©n vÒ thêi gian c¾t sèt (giê), thêi gian c¾t KSTSR (giê)

Y häc thùc hµnh (741) – sè 11/2010

4

* Phương ph¸p xử lÝ số liệu. C¸c kết quả được tÝnh to¸n dùa trªn chương tr×nh EPI Info Version 6.0, và chương trình Intercooled Stata 6.0. KẾT QUẢ NGHI£N CøU vµ bµn luËn Bảng 1. Đặc điểm lâm sàng chính của hai nhóm bệnh nhân

Nhóm 1 n =27

Nhóm 2 n = 31

Tổng n =58 P Những đặc điểm

lâm sàng n % n % n %

Cơn sốt điển hình 24 88,89 27 87,1 51 87,93 >0,05 24h 1 4,2 2 6,45 3 5,17 >0,05 Sốt có chu kỳ 48h 23 85,18 25 80,65 48 82,76 >0,05

Sốt liên tục 3 11,11 4 12,9 7 12,07 >0,05 Huyết áp bình thường 27 100 31 100 58 100

Xanh tái 24 88,89 27 87,09 51 87,93 >0,05 Phớt vàng 2 7,41 3 9,68 5 8,62 >0,05 Da, niêm mạc Xung huyết 1 4,2 1 3,23 2 3,45 >0,05 Đau bụng 1 4,2 1 3,23 2 3,45 >0,05 Tiêu hóa

Nôn, buồn nôn 4 14,81 3 9,68 7 12,07 >0,05 Gan to dưới bờ sườn 22 81,48 24 77,42 46 79,31 >0,05 Lách to dưới bờ sườn 27 100 31 100 58 100

Nhiệt độ trung bình 38,7 ± 0,6 38,8 ±0,5 >0,05 §Æc ®iÓm l©m sµng cña hai nhóm bệnh nhân là không có sự khác biệt với (P > 0,05). Phần lớn bệnh nhân đều có

cơn sốt điển hình chiếm (87,93%), sốt có chu kỳ 48 giờ chiếm (82,76%). Về tim mạch huyết áp của hai nhóm bệnh nhân không có sự thay đổi, da niêm mạc chủ yếu là xanh tái. Đa số bệnh nhân có gan to lách to, số bệnh nhân có lách to nhiều hơn số bệnh nhân có gan to. Nhiệt độ trung bình của bệnh nhân xấp xỉ 390C.

Bảng 2. Mật độ KSTSR hai nhóm trước điều trị Nhóm 1 n =27

Nhóm 2 n = 31

Tổng n =58 P Nhóm

KST/mm3 n % n % n %

>1000 16 59,26 20 64,52 36 62,06 >0,05 ≤ 1000 11 40,74 11 35,48 22 37,94 >0,05

MËt ®é trung b×nh 1010 ±654 1163 ± 603 >0,05 Mật độ KSTSR P. vivax trung b×nh nhãm I lµ 1010 ±

654, nhãm II lµ 1163±603. Mật độ KST giữa hai nhóm không có sự khác biệt với (P> 0,05).

Bảng 3. Thời gian c¾t sèt của hai nhóm bệnh nhân Thời gian

cắt sốt 24 giờ 48 giờ 72 giờ Trung bình

Nhóm 1 (n= 27)

20 (74,07%)

7 (25,93%) 0 23,4 , 7,5

Nhóm 2 (n= 31)

23 (74,19%)

8 (25,81%) 0 24,5 , 8,4

P >0,05 >0,05 > 0,05 Kết quả trên cho thấy thời gian cắt sốt của cả hai

nhóm bệnh nhân ở thời gian 24 giờ là chủ yếu, ở nhóm 1 là (74,07%), nhóm 2 là (74,19%). Thời điểm 48 giờ nhóm 1 là (25,93%), nhóm 2 là (25,81%). Ở thời điểm 72 giờ bệnh nhân cắt sốt hoàn toàn ở cả 2 nhóm. Tuy nhiên sự khác biệt ở cả hai nhóm bệnh nhân là không có ý nghĩa thống kê với (P > 0,05).

Bảng 4. Thời gian cắt KST của hai nhóm bệnh nhân Thời gian cắt

KSTSR 24 giờ 48 giờ 72 giờ

Trung bình

Nhóm 1 (n = 27)

22 (81,48%) 5 (18,52%) 0 20 , 5,2

Nhóm 2 (n=31) 24 (77,4%) 7 (22,6%) 0 21 , 6,7

P >0,05 >0,05 > 0,05 Kết quả trên cho thấy thời gian cắt KST của cả hai

nhóm chủ yếu là ở thời điểm 24 giờ, nhóm 1 (81,48%), nhóm 2 (77,4%). Ở thời điểm 48 giờ ở nhóm 1 chỉ còn (18,52%), nhóm 2 (22,6%), ở thời điểm 72 giờ không

còn bệnh nhân nào còn KST trong máu. Tuy nhiên kết quả trên không có sự khác biệt giữa hai nhóm bệnh nhân. Với (P > 0,05).

KST bị diệt rất nhanh sau 48 giờ điều trị của cả hai nhóm bệnh nhân. Ở nhóm 1: D0 số lượng KST là 1010 , 654 KST/ mm3, đến D2 số lượng KST chỉ còn 16 , 40 KST/mm. Nhóm 2: D0 số lượng KST là 1163 , 603 KST/ mm3, đến D2 số lượng KST chỉ còn 28 , 52 KST/mm3. Tuy nhiên không có sự khác biệt về mật độ KSTSR trong các ngày D0, D1, D2 với (P > 0,05)

Bảng 5. Theo dõi hiệu quả điều trị của hai nhóm bệnh nhân

Thời gian theo dõi Nhóm 1 n = 27

Nhóm 2 n= 31

Số bệnh nhân điều trị khỏi trong thời gian 4 tuần 27 31

Số bệnh nhân tái phát trong 6 tuần 0 0 Số bệnh nhân có KST xuất hiện

trở lại từ > 6 – 8 tuần 0 0

Kết quả cho thấy (100%) bệnh nhân ở hai nhóm khỏi bệnh trong vòng 4 tuần đầu điều trị, từ tuần thứ 6 - 8 không thấy có bệnh nhân nào có biểu hiện về lâm sàng và xét nghiệm của bệnh sốt rét.

KẾT LUẬN Qua điều trị và theo dõi 58 bệnh nhân bị sốt rét do

P.vivax tại Bệnh Viện Đa Khoa tỉnh Hà Giang và Trung Tâm Phòng Chống Sốt Rét tỉnh từ tháng 7 năm 2007 đến tháng 7 năm 2008 chúng tôi rút ra một số kết luận sau:

Thời gian cắt sốt trung bình (tính theo giờ) ở nhóm 1:

Y häc thùc hµnh (741) – sè 11/2010

5

(23,4 , 7,5) và nhóm 2: (24,5 , 8,4), sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với (P > 0,05). 100% bênh nhân ở cả hai nhóm cắt sốt sau 48 giờ điều trị.

Thời gian sạch KSTSR trung bình (tính theo giờ) ở nhóm 1 là: (20 , 5,2), ở nhóm 2 là: (21 , 6,7) sự khác biệt giữa hai nhóm bệnh nhân không có sự khác biệt với (P > 0,05). 100% bệnh nhân sạch KSTSR trong 48 giờ điều trị.

Hiệu lực điều trị khỏi trong 28 ngày của hai nhóm là 100% không có sự khác biệt. Hiệu lực điều trị chống tái phát xa sau 8 tuần điều trị của hai nhóm là như nhau không có sự khác biệt. (không có bệnh nhân tái phát).

TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Mạnh Hồng (1996), ”so sánh hiệu lực hai

phác đồ điều trị sốt rét do P. vivax bằng Chloroquine tổng liều 1,5g và 2,5 g kết hợp với primaquine”. Luận văn thạc sỹ y học.

2. Bùi Trí Cường (2006), “Nghiên cứu dược động học khả năng dung nạp của primaquine liều cao trên người tình nguyện và hiệu lực điều trị sốt rét do P. vivax bằng Artesunate phối hợp với primaquine” Lận án tiến sỹ.

3. Đoàn Hạnh Nhân (1996), “Hiệu quả điều trị chloroquine với bệnh nhân P.vivax ở một số đị điểm nghiên cứu”, Tạp chí y học thực hành. Số 8, trang. 6 - 13.

4. Tập Huấn Điều Trị Sốt Rét (2005), Phòng chống và điều trị bệnh sốt rét, Viện Sốt Rét - Ký Sinh Trùng - Côn Trùng Trung Ương, trang 8 - 26.

5. K.M.B. Ajdukiwicz, E.L.C. Ong (2007), Management of vivax malria with low sensitivity to primaquine. Journal of infection 54, 209-211.

6. Baird JK, Basri H et al, (1994), In vivo test for resistance to chloroquine by plasmodium vivax Program and abstracts of the 43th annual meeting of the American society of Tropical medicine and Hyg Vol 51.

NGHI£N CøU PH¸T HIÖN SíM Tù Kû B»NG B¶NG KIÓM SµNG LäC Tù Kû ë TRÎ NHá (MCHAT- 23)

NguyÔn ThÞ H­¬ng Giang, TrÇn ThÞ Thu Hµ

BÖnh viÖn Nhi Trung ­¬ng Cao Minh Ch©u - Tr­êng §¹i häc Y Hµ néi

TÒM TẮT Mục tiêu: Phát hiện sớm tự kỷ bằng Bảng kiểm sàng

lọc tự kỷ (MCHAT- 23) ở trẻ 18-24 tháng tuổi và ước tính tỷ lệ hiện mắc tự kỷ ở trẻ 18-24 tháng tuổi tại tỉnh Thái Bình. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Đối tượng: 6.583 trẻ tuổi từ 18 đến 24 tháng được sinh ra từ 1/3/2007 đến 30/3/2008 tại 66 xã thuộc 2 huyện của tỉnh Thái Bình. Kết quả: Tỷ lệ trẻ có kết quả bất thường với 4 câu then chốt cao: 93,3% trẻ không dùng ngón tay trỏ để chỉ hoặc thể hiện sự quan tâm đến đồ vật (Câu 7); 86,7% trẻ không bao giờ mang đồ vật đến khoe với bạn hoặc cha mẹ (Câu 9); 80% trẻ không đáp ứng khi được gọi tên (Câu 14); 73,3% trẻ không nhìn vào đồ vật/ đồ chơi ở một vị trí khác trong phòng khi ta chỉ tay vào (Câu 15). Bảng kiểm MCHAT- 23 là bộ công cụ có độ nhậy cao (74,4%) và độ đặc hiệu cao (99,9%) trong việc phát hiện sớm tự kỷ ở độ tuổi từ 18 đến 24 tháng. Tỷ lệ hiện mắc tự kỷ ở trẻ 18-24 tháng tuổi là 0,59%. Kết luận: Sàng lọc tự kỷ ở trẻ 18-24 tháng tuổi bằng Bảng kiểm MCHAT-23 tại Thái Bình phát hiện thấy tỷ lệ hiện mắc tự kỷ là 0,59%.

Từ khóa: Tự kỷ, sàng lọc, phát hiện sớm. SUMMARY STUDY ON EARLY DETECTION OF AUTISTIC CHILD BY

USING MODIFIED CHECK LIST AUTISM IN TODDLE (M-CHAT 23)

Objective: To early detect autism by using Modified Checklist Autism in Toddle (MCHAT-23) among children at the age range from 18 to 24 months old and to estimate the prevalence of autism at that age range in Thai Binh province. Methodology: Cross-section descriptive study on 6,583 children borned during the period of 1st March 2007 – 30 March 2008 in 66 communes of 2 districts of Thai Binh province, Vietnam. Results: The rate of children who have abnormal results in responding to 4 key questions is high: 93.3% of

chirdren don’t use his/her index finger to point or to indicate his/her interest in something (Question 7); 86.7% of children never bring objects to show you or parents (Question 9); 80% of children don’t respond when calling his/her name (Question14); 73.3% of chidren don’t look at an object/a toy across the room when you point at (Question 15). MCHAT-23 is a tool for early detection of autism at the age range from 18 to 24 months old with high level of sensitivity (74.4%) and that of specificity (99.9%). The prevalence of autism at the age range from 18 to 24 months old in Thai Binh is 0.59%. Conclusion: Screening autistic child at the age range from 18 to 24 months old by using Modified Checklist Autism in Toddle (MCHAT-23) shows that the prevalence of autism at the age range from 18 to 24 months old in Thai Binh is 0.59%.

Key words: Autism, screening, early detection. ĐẶT VẤN ĐỀ Tự kỷ là một trong những nguyên nhân gây khuyết

tật ở trẻ em. Trẻ bị mắc tự kỷ không những chậm phát triển về quan hệ xã hội, ngôn ngữ, giao tiếp, học hành mà còn có những rối loạn hành vi ảnh hưởng lớn đến môi trường gia đình và xã hội.Tỷ lệ mắc tự kỷ đang tăng lên nhanh chóng. Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng bệnh Hoa Kỳ tỷ lệ mắc tự kỷ tại Mỹ là 1/150 (2007) và 1/110 (2009) trẻ sinh ra sống [4]. Việt nam chưa có nghiên cứu nào về tỷ lệ mắc tự kỷ. Tổng số trẻ được khám, chẩn đoán xác định tự kỷ tại khoa Tâm bệnh, B/v Nhi Trung ương tăng lên rõ rệt: 405 (2007); 963 (2008); 1.752 (2009). Tuy nhiên tỷ lệ trẻ tự kỷ được khám, chẩn đoán bệnh sau 36 tháng tuổi còn cao (43,86%) [1].

Trẻ tự kỷ nếu được phát hiện sớm và can thiệp sớm sẽ có nhiều cơ hội (30%) phát triển bình thường và hội nhập xã hội. Chính vì vậy phát hiện sớm tự kỷ đang là