«ÚÙ - Punjabi Library...«ÚÙ≈-√»⁄∆ ’‘≈‰∆¡ª Í≥È ≈ È :ø...

«ÚÙ≈-√»⁄∆’‘≈‰∆¡ª

Í≥È≈ Èø : Ì»«Ó’≈ (’‘≈‰∆¡ª ¡Â∂ «¬’ª◊∆) :

’‘≈‰∆¡ª

1. ’ºÒØ : È≈È’ «√≥ÿ 13

2. ‹ÈÓ «ÁÈ : √«Ú≥Á «√≥ÿ ¿πÍÒ 27

3. ÏÙ∆≈ : ÈÚÂ∂‹ «√≥ÿ 37

4. Óπ’∆¡ª : ÈΩ≥◊ «√≥ÿ 43

5. √ªfi∆ ’ßË : √≥ÂØ÷ «√≥ÿ Ë∆ 53

6. Ïº√ ’≥‚’‡ : ‚≈. ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈ 66

7. Ï≈’∆ √Ì √πº÷-√ªÁ ˛ : ÓØ‘È Ì≥‚≈∆ 73

«¬’ª◊∆

1. ◊¿±Óπ÷≈-Ù∂Óπ÷≈ : ◊π⁄È «√≥ÿ ‹√±‹≈ 81

(v)

2. ÍÂ ¡≈¿π‰ Âæ’ : √Â∆Ù ’πÓ≈ ÚÓ≈ 96

3. ÓΩÈË≈∆ : ¬∆ÙÚ ⁄≥Á È≥Á≈ 118

4. πÏ≈∂ : ‚≈. ¡≈ÂÓ‹∆Â 138

5. «√‹‰≈ : Í≈Ò∆ Ìπ«Í≥Á «√≥ÿ 161

(vi)

«ÚÙ≈-√»⁄∆’‘≈‰∆¡ª

Í≥È≈ Èø : Ì»«Ó’≈ (’‘≈‰∆¡ª ¡Â∂ «¬’ª◊∆) :

’‘≈‰∆¡ª

1. ’ºÒØ : È≈È’ «√≥ÿ 13

2. ‹ÈÓ «ÁÈ : √«Ú≥Á «√≥ÿ ¿πÍÒ 27

3. ÏÙ∆≈ : ÈÚÂ∂‹ «√≥ÿ 37

4. Óπ’∆¡ª : ÈΩ≥◊ «√≥ÿ 43

5. √ªfi∆ ’ßË : √≥ÂØ÷ «√≥ÿ Ë∆ 53

6. Ïº√ ’≥‚’‡ : ‚≈. ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈ 66

7. Ï≈’∆ √Ì √πº÷-√ªÁ ˛ : ÓØ‘È Ì≥‚≈∆ 73

«¬’ª◊∆

1. ◊¿±Óπ÷≈-Ù∂Óπ÷≈ : ◊π⁄È «√≥ÿ ‹√±‹≈ 81

(v)

2. ÍÂ ¡≈¿π‰ Âæ’ : √Â∆Ù ’πÓ≈ ÚÓ≈ 96

3. ÓΩÈË≈∆ : ¬∆ÙÚ ⁄≥Á È≥Á≈ 118

4. πÏ≈∂ : ‚≈. ¡≈ÂÓ‹∆Â 138

5. «√‹‰≈ : Í≈Ò∆ Ìπ«Í≥Á «√≥ÿ 161

(vi)

11

È≈È’ «√≥ÿ(1897-1971)

Ò∂÷’ Ï≈∂:

È≈È’ «√≥ÿ Í≥‹≈Ï∆ Á∂ Íz«√ºË È≈ÚÒ’≈ ‘ÈÕ ¿π‘Èª Á≈ ‹ÈÓ 1897¬∆: ⁄º’ ‘Ó∆Á «˜Ò∑≈ ‹∂‘ÒÓ «Ú÷∂ Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ Òº¤Ó∆ ¡Â∂ «ÍÂ≈ Ï‘≈Áπ⁄≥Á Á∂ ÿ ‘Ø«¬¡≈Õ ¤Ø‡∆ ¿πÓ∂ ‘∆ È≈È’ «√≥ÿ Á∂ «ÍÂ≈ Á∆ ÓΩÂ ‘Ø ◊¬∆Õ ¿πÁØ∫¿π‘Èª Á≈ Èª ‘≥√ ≈‹ √∆Õ Ï⁄ÍÈ ÂØ∫ ‘∆ ¿π‘Èª ˘ ◊≈¿π‰ Á≈ ¡Â∂ ’«ÚÂ≈«Ò÷‰ Á≈ ÙΩ’ √∆Õ

Óπ„Ò≈ ‹∆ÚÈ ∆Ï∆ «Úº⁄ ◊π «¡≈Õ ¿π‘ Í≥‹Ú∆∫ ‹Ó≈Â ÂØ∫ ¡º◊∂ È≈ÍÛ∑ √’∂Õ «ÍÙ≈Ú «Úº⁄ «◊¡≈È∆ Ï≈◊ «√≥ÿ Á∆ √Íz√Â∆ Íz≈ÍÂ ‘Ø‰ ”Â∂¿π‘Èª È∂ «√º÷-ËÓ ¡Í‰≈ «Ò¡≈ Â∂ ¿π‘ ‘≥√ ≈‹ ÂØ∫ È≈È’ «√≥ÿ Ï‰ ◊¬∂Õ¡’≈Ò∆-Ò«‘ «Úº⁄ «‘º√≈ ÒÀ‰ ’’∂ ¿π‘Èª 1922 ¬∆ : «Úº⁄ ‹∂Ò∑-Ô≈Â≈’È∆ Í¬∆Õ ‹∂Ò∑ ”⁄ ¿π‘Èª È∂ Ï‘πÂ ’πfi Í«Û∑¡≈ «‹√ È≈ˇ Ò∂÷’ Ï‰È Á∆«¬º¤≈ ‹≈◊∆Õ «¬‘ ◊ºÒ ¿π‘Èª È∂ ¡≈Í‰∆ ‹∆ÚÈ-’‘≈‰∆ “Ó∂∆ ÁπÈ∆¡≈” «Úº⁄¡≥«’Â ’∆Â∆ ˛Õ

È≈ÚÒ’≈ Á∂ ÂΩ ”Â∂ È≈È’ «√≥ÿ Á∆ «ÈÚ∂’ˇ∆ Êª Õ “«⁄º‡≈ Ò‘±”,“¡ºË-«÷«Û¡≈ ÎπºÒ”, “‹∆ÚÈ √≥◊≈Ó”, “¡≈ÁÓ-÷Ø”, “«¬º’ «Ó¡≈È ÁØ ÂÒÚ≈ª”¡≈«Á ¿π‘Èª Á∂ ÍzÓπº÷ È≈ÚÒ ‘ÈÕ “Í«ÚºÂ Í≈Í∆”, È≈ÚÒ ¿πµÂ∂ «‘≥Á∆ «¯ÒÓÏ‰ º’∆ Õ ¿π‘Èª Á≈ È≈ÚÒ“«⁄º‡≈ Ò‘±” ±√∆ Ì≈Ù≈ «Úº⁄ Ú∆ ¡ÈπÚ≈Á ‘Ø ⁄ºπ’≈˛Õ

¿π‘Èª Á∂ “‘≥fi±¡ª Á∂ ‘≈”, “√ºËª Á∂ ‘≈”, “«ÓºË∂ ‘Ø¬∂ ÎπºÒ”, “·≥„∆¡ª¤≈Úª” ¡≈«Á ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ Íz’≈«ÙÂ ‘Ø¬∂Õ “º÷Û∆” Èª Á∆ ’‘≈‰∆ √Ì ÂØ∫Í«‘Òª 1927 ¬∆: «Úº⁄ ¤Í∆Õ ¿π‘Èª Á∆¡ª ⁄È≈Úª Á≈ «ÚÙ≈ √Ó≈‹-√πË≈«‘≈ Õ ¿π‘Èª Á≈ «Ï¡≈È √Ò ¡Â∂ Ø⁄’ Õ

È≈È’ «√≥ÿ ˘ ¿π‘Èª Á∂ È≈ÚÒ “«¬º’ «Ó¡≈È ÁØ ÂÒÚ≈ª” Ò¬∆Ì≈Â∆ √≈«‘Â ¡’≈ÁÓ∆ Íπ√’≈ «Ó«ˇ¡≈Õ ¿π‘Èª Í≥‹≈Ï √’≈ ¡Â∂ ‘Ø’¬∆ √≥√Ê≈Úª È∂ Ú∆ √ÈÓ≈«ÈÂ ’∆Â≈Õ

‘ÊÒ∆-Í≈· Íπ√Â’ «Úº⁄ È≈È’ «√≥ÿ Á∆ “’ºÒØ” ’‘≈‰∆ Ù≈ÓÒ ’∆Â∆◊¬∆ Õ

11

12

’‘≈‰∆ Ï≈∂

“’ºÒØ” È≈È’ «√≥ÿ Á∆ «Ï‘Â∆È ’‘≈‰∆ ˛Õ «¬√ ’‘≈‰∆ ˘ «‘≥Á∆¡Â∂ Í≥‹≈Ï∆ Ì≈Ù≈ «Úº⁄ ‡∆. Ú∆. ”Â∂ √¯ÒÂ≈ √«‘Â «Á÷≈«¬¡≈ ‹≈ ¸º’≈ ˛Õ«¬√ ’‘≈‰∆ «Úº⁄ «√¯ ÁØ ‘∆ Í≈Â ‘È - Ò∂÷’ ¡≈Í ¡Â∂ Á±‹∆ ’ºÒØ‹ÓªÁ≈È∆Õ ’ºÒØ ¿π‘ ¡≈Í‰∆ ÌÀ‰ √ÓfiÁ≈ Õ ¿π√ Á∂ √Ó≈«‹’ ‹∆ÚÈ Á∂÷’∂ ¿π‘ Ï‘πÂ Áπ÷∆ ‘π≥Á≈ Õ ’‘≈‰∆’≈ «Ò÷Á≈ «’ ’ºÒØ «Ú⁄≈∆ √≈≈ «ÁÈ√¯≈¬∆ ’Á∆ ˛ ¡Â∂ ’±Û∂ È≈ˇ ÒºÁ∆ «‘≥Á∆ ˛, ÏÁÒ∂ «Úº⁄ ¿π√ ˘ «ÿÈ≈,«fiÛ’ª,ˆ≈ˇª ¡Â∂ ’Á∂-’Á∂ «¤ºÂ-ÍΩÒ≈ Ú∆ «ÓˇÁ≈ Õ Ù≈«¬Á «¬√∂ ’’∂ ¿π‘«ÿÈ≈ Á≈ Í≈Â Ï‰ ◊¬∆ Õ ¿π√ È≈ˇ «¬≥È≈ ’πfi Ú≈ÍÈ Á∂ Ï≈Ú‹±Á ¿π√ Á≈«ÁÒ «’≥È≈ √Ø‘‰≈ ¡Â∂ «’≥È≈ ’ØÓÒ Õ Ò∂÷’ √Ø⁄Á≈ «’ ’≈Ù! ’ºÒØ √º⁄-Óπº⁄¿π√ Á∆ ÌÀ‰ ‘π≥Á∆Õ Ò∂÷’, ’ºÒØ ÚºÒØ∫ «ÁºÂ∂ ÂØ‘Î∂ ıπÙ∆ ıπÙ∆ √…∆’≈ ’ ÒÀ∫Á≈˛ Âª ’ºÒØ Á∆ ıπÙ∆ Á±‰∆-⁄Ω‰∆ ‘Ø ‹ªÁ∆ Õ Ò∂÷’ Á∆ ’ºÒØ È≈ˇ Íz◊‡≈¬∆ ‚±≥ÿ∆‘ÓÁÁ∆ Ó≈ÈÚ∆ «Ù«Â¡ª Á≈ √«Â’≈ ’È≈ «√÷≈¿π∫Á∆ ˛Õ

******

13

’ºÒØ- È≈È’ «√≥ÿ

√≥È 1936 Á≈ «˜’ , ¿π√ √≈Ò ÓÀ∫ «‹√ È≈ÚÒ Á∆ ⁄È≈ ¡≈Í‰∂«ÁÓ≈ˆ «Úº⁄ ⁄∆, ¿π√ Á≈ Èª √∆ “’≈◊Âª Á∆ Ï∂Û∆” Â∂ ‹ÁØ∫ «¬√ ˘ «Ò÷‰Ò¬∆ ÓÀ˘ Í‘≈Û ‹≈‰ Á∆ ÒØÛ ‹≈Í∆, Âª «ÁÒ ’πfi ◊Ø«Â¡ª «Úº⁄ ÍÀ «◊¡≈ó÷∆√≈ ¡ÀÂ’∆ «¬‹≈˜Â È‘∆∫ √∆ Á∂ «‘≈Õ √Ø ÓÀ∫ ÓÈ Ó≈ ’∂ ÿ «Úº⁄ ‘∆ «¬√˘ «Ò÷‰≈ Ùπ± ’ «ÁºÂ≈ Í ¡≥Ïª Á∆ Ìπº÷ ¡≥Ï≈’Û∆¡ª È≈ˇ ’ÁØ∫ Á± ‘Ø√’Á∆ √∆? ¡ı∆ «’√∂ Â∑ª ¡Ω÷≈-√π÷≈ˇ≈ ‘Ø ’∂ ÊØÛ∑∆ «‹‘∆ ’Ó Á≈ ÍzÏ≥Ë ’‘∆ «Ò¡≈ Â∂ ¤∂ ‹πÒ≈¬∆ √≥È 1936 ˘ ÓÀ∫ ËÓÙ≈Ò≈ ‹≈‰ Ò¬∆ Í·≈È’Ø‡ Á∆◊º‚∆ ⁄«Û∑¡≈Õ

’¬∆¡ª √≈Òª ÂØ∫ ¡ºÍ ËÓÙ≈Ò≈ Á∂ «¬º’ Ó‰∆’ Êª “ÓÀ’ÒØ‚◊≥‹” ‚∂≈ ’Á≈ ‘π≥Á≈ √ª Í ¡ÀÂ’ƒ Ï‡±¬∂ Á≈ Ú˜È ’πfi ‘Ωˇ≈ Ú∂÷ ’∂ ÓÀ∫Ó’≈È Á≈ «’≈«¬¡≈ Ï⁄≈ «Ò¡≈ Â∂ ’ØÂÚ≈Ò∆ Ï˜≈ ¡≈Í‰∂ «¬º’ ≈Ó◊Û∑∆¡≈ÁØ√Â Í≈√ ‹≈ ¿πµÂ«¡≈Õ ¿π√ Á≈ ÿ «¬º’ ◊π≥ÓÈ≈Ó «‹‘∂ Óπ‘ºÒ∂ «Úº⁄ √∆, «‹ºÊ∂Ï‘πÂ∂ ÿ Í≥‹≈Ï∆¡ª Á∂ Â∂ ’πfi ÊØÛ∑∂ «‹‘∂ «ÁºÒ∆ Ú≈ˇ∂ Ï≈‰∆¡ª Á∂ √ÈÕ Ó∂≈«ÓºÂ ¡≈Í‰∂ ¤Ø‡∂ «‹‘∂ Ó’≈È «Úº⁄ √Ú≈ Òº÷ ‘∆ √∆, «‹‘Û≈ «ÁÈ ⁄Û∑Á∂ Í’≈-÷≈ ’∂ ’≥Ó Â∂ ⁄Ò≈ ‹ªÁ≈ Â∂ Ù≈Ó∆ ÍÂÁ≈ √∆Õ

ÓÀ’ÒØ‚ ◊≥‹ Ú◊∆ È≈ Âª «¬ºÊ∂ ¬∂’ªÂ √∆, È≈ ‘∆ ’Ø¬∆ √∆È∆Õ ¿π∫flÓΩ√Ó √Ø‘‰≈ Â∂ Ó∂∆ «√‘Â Ú∆ ’≈¯∆ ⁄≥◊∆ √∆ «‹√ ’’∂ «Ò÷‰ «Úº⁄ ⁄≥◊≈√π-Â≈Ò ‹πÛ «◊¡≈Õ ◊π¡ª„∆ Ïº«⁄¡ª Á≈ Ωˇ≈ ± «’√∂-«’√∂ Ú∂ˇ∂ ¡º÷Á≈√∆ Í ¿π√ Â∑≈ Á∆ Ï∂¡≈Ó∆ È‘∆∫ √ª Ó«‘√±√ ’Á≈ «‹‘Ø-«‹‘∆ ÿ «Úº⁄«‘≥«Á¡ª ¡≈Í‰∂ Ïº«⁄¡ª Á∂ Ωˇ∂ Á∆ «’¿π∫«’ «¬ºÊØ∫ Á∂ Ïº⁄∂ È≈ Âª √’±Ò ‹≈‰Ú∂ ∂ ÓÀÊØ∫ ∆√, «’Â≈Ïª ‹ª «√¡≈‘∆ Ò¬∆ ÍÀ√∂ Ó≥◊Á∂ √È, È≈ ‘∆ ÓÀ «¬√ ◊ºÒÁ∆ «⁄≥Â≈ √∆ «’ ¿π‘Èª Á∂ √’±Ò ‹≈‰ «Úº⁄ Á∂ ‘Ø ‘∆ ˛Õ

Í Ó∂∂ √Â∂ «Úº⁄ «¬º’ ¡À√∆ «Áº’Â ¡≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø¬∆, «‹√ Á≈ ’Ø¬∆ Ú∆«¬Ò≈‹ È‘∆∫ √∆ «Á√Á≈Õ «¬º’ Óπ«‡¡≈ «‹‘∆ ‹ÓªÁÈ∆ Ø ‘∆ ÁØ Ú∂ ∂ Óπ‘ºÒ∂«Úº⁄ ¡≈ ËÓ’Á∆ Â∂ «‹≥È≈ «⁄ ÓΩ‹±Á «‘≥Á∆ È≈ ¿π√ Á∆, È≈ ‘∆ Óπ‘ºÒ∂ Ú≈«ˇ¡ªÂ∂ Ú≈ˇ∆¡ª Á∆ ˜Ï≈È Ó±≥‘ «Úº⁄ «‡’Á∆Õ ’Á∆ «¬º’ È≈ˇ, ’Á∆ Á±‹∂ È≈ˇ Â∂’Á∆ Â∆‹∂ È≈ˇ ¿π√ Á≈ ¡≈„≈ Òº◊≈ ‘∆ «‘≥Á≈Õ ¿π‘ ¡ºÂ Á‹∂ Á∆ „∆· Â∂Ó±≥‘-Îº‡ √∆Õ «¬º’ Á∂ Ï±‘∂ ¡º◊Ø∫ ’±Û≈ ‘±≥fi ’∂ «’√∂ Á±√∂ Á∂ ÿ ‹≈ „∂∆ ’Á∆Õ«‹√ ’’∂ Ó∂∂ È≈ÚÒ Úª◊ ¿π√ Á∆ ÒÛ≈¬∆ Á≈ ’Ø¬∆ È≈ ’Ø¬∆ ’ª‚ ‘ Ú∂ˇ∂

13

14

Ùπ± ‘∆ «‘≥Á≈ √∆Õ «¬√ Â∑ª √Û∆-Ò±√∆ «Á÷≈¬∆ Á∂∫Á∆ «‹Ú∂∫ ‘ √≈‘Ó‰∂¡≈¿π‰ Ú≈ˇ∂ ’º«⁄¡ª ‘∆ ⁄ºÏ ‹≈¬∂◊∆Õ Ï∂«ÁÒ∆ Â∂ ÏºËØ«◊∆ «‹‘∆ Á∆ ‘≈ÒÂ«Úº⁄ fi≈Û± Á∆¡ª Â∆Ò∆¡ª ˜Ó∆È ”Â∂ ÿÛ∆√∆ ‹ªÁ∆ Â∂ È≈ Ø È≈ˇ ÏπÛÏπÛ≈¬∆‹ªÁ∆- ““‹≈È∂ ’À√∆ ¡≥Ë∆ ¡ΩÂ∂∫ ∫Õ ’⁄≈ Î∂∫’ ’ ◊Ò∂ Âº’ „∂ Ò◊≈ Á∂Â∆˛∫....Ì≈Û Ó∂∫ ‹≈¬∂∫......√≈∂ «ÁÈ ’∆ ÈΩ’ ÊØÛ∑∂ ‘∆ ‘±≥, Ïº⁄Ø∫ ’Ø ‹◊∑∂-‹◊∑∂«Ï·≈«¬ Á∂Â∆ ....Õ””

ÏÁÒ∂ ”⁄ fiº‡ ‹Ú≈Ï∆ ‘ÓÒ∂ Ùπ± ‘Ø ‹ªÁ∂ - “÷√Ó ÷≈‰∆ «’º‚∆ «Îº‡◊¬∆ ¬∂ ....≥‚∆¬∂! Ï≈È «÷º⁄ Ò¿±∫◊∆ ‹∂ ÓπÛ ’∂ Ó∂∂ «È¡≈«‰¡ª ÈΩ«Ò¡≈”Õ‘º‚ ‘≈Ó, ¡Ω∫Â∆, ÍÀ√∂ ÒÀ‰ Ú∂ ∂ ¡◊∂Â∆ ¡≈ ÓÁ∆ ¬∂, «ÁÈ-«Á‘≈ Úº÷≈Ï±Ê≈ √≈Û∆Á≈ ¬∂Õ Î∂ Ú∆ √ºÂ∆∫ Í∆‘Û∆∫ ‘◊≈‰∆ Á≈ ‡≥◊≈ È‘∆∫ ÍÀ∫Á≈Õ ‘ Ú∂ ∂√Û±≥-√Û±≥ ’Á∆ «‘≥Á∆ ¬∂......Õ”

’Ø¬∆ «’≥È≈ ‘∆ ¿π√ ˘ ÏØÒ∆ ‹≈Ú∂, «⁄ºÒ≈¬∆ ‹≈Ú∂, ¿π√ Á∂ ÓºÊ∂ Á∆¡ª«Â¿±Û∆¡ª ’Á∆ «√ºË∆¡ª È‘∆∫ √È ‘π≥Á∆¡ª, È≈ ‘∆ ¿π√ «¬√ ◊ºÒ Á∆ ÍÚ≈‘√∆ «’ ’Ω‰ ¿π√ ˘ ’∆ ’«‘ «‘≈ ˛Õ ’Ø¬∆ ‘˜≈ «Í¡≈ ’±’∂ “’ºÒØ” Ó∂≈ ’Ø·≈Ò≈‘ ‹≈.......’ºÒØ, ’¬∆¡ª «ÁÈª ÂØ∫ Â±≥ √≈‚∆ È≈ˇ∆ «Úº⁄ ’±⁄∆ È‘∆∫ Î∂∆, ÏØÈ≈ˇ Èº’ Í≈‡‰ ¡≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂......’ºÒØ, ¡≈‘ „∂∆¡ª Âª Ï±‘∂ ¡º◊Ø∫ º’ÒÀ.......Í ’ºÒØ «‹Ú∂∫ ÍÂ≈ ‘∆ È‘∆∫ «’ ’Ω‰, ’πºÂ≈ ÌΩ∫’∆ ‹ªÁ≈ Õ ¿π√ È∂‹Ø ’πfi ’È≈ ‘π≥Á≈, ¡≈Í‰∆ Ó˜∆ È≈ˇ ‘∆ ’Á∆ √∆Õ «’√∂ Á≈ ¡≈«÷¡≈ Ó≥È‰Á∆ «‹Ú∂∫ ¿π√ È∂ √‘π≥ ÷≈Ë∆ ‘Ø¬∆ √∆Õ ¿π√ Á∂ ¬∂√∂ „∆·Íπ‰∂ ÂØ∫ «⁄Û ’∂ √≈≈Óπ‘ºÒ≈ ¿π√ Á∂ ◊ˇ ÍÀ∫Á≈ «‘≥Á≈ √∆ Â∂ ‹Ú≈Ï «Úº⁄ ’ºÒØ «¬º’ Á∆¡ª ⁄≈ È≈√π‰≈ ÒÚ∂, ¿π√ ⁄ÀÈ «’ºÊ∂Õ

ÍÂ≈ È‘∆∫ ¿π‘ «’‘Û∆ «Óº‡∆ Á∆ ÿÛ∆ ‘Ø¬∆ √∆ «’ È≈ Âª ÒØ’ª Á∆¡ª◊≈Ò∑ª ÂØ∫ «¤ºÊ∆∫ ÍÀ∫Á∆, È≈ ‘∆ ÏπÛ-ÏπÛ ’ÈØ∫ ‡ˇÁ∆ «‹Ú∂∫ ◊≈Ò∑ª ÷≈‰∆¡ª Â∂ÏπÛ-ÏπÛ ’È≈, «¬‘ ¿π√ Á∂ «ÈºÂÈ∂Ó «Úº⁄ Ù≈ÓÒ √∆ «‹Ú∂∫ ¿π√ Á∆ ¬∂√ Ø ≈È≈’≈ «Úº⁄ ’πfi Ú∆ ˙Í≈Í‰ È‘∆∫ √∆Õ

’∂ÚÒ «¬‘Ø ‘∆ È‘∆∫ ÓÀ˘ ¿π√ Á∂ ’Ò∑≈-’Ò∂Ù ÂØ∫ «÷ºfi √∆Õ ¿π√ Á∆Ù’Ò Ú∆ ÏÛ∆ ÓÈ‘±√ ‹≈ÍÁ∆ √∆, ¬∂È∆ ÓÈ‘±√ «’ Ú∂÷ ’∂ ÓÀ˘ ‚ Ú∆ ¡≈¿π‰Òº◊ ÍÀ∫Á≈ Â∂ ◊πº√≈ Ú∆Õ

¿π√ Á∂ «⁄‘∂ ¿πµÂ∂ Ì≈Ú∂∫ ÏÁ√±Â∆ Á≈ ’Ø¬∆ «⁄≥È∑ È‘∆∫ √∆, ¿πÓ Ú∆˙‘∆ √∆ «‹√ ¿πÓ∂ ’«‘≥Á∂ ‘È «’ “÷ØÂ∆ ¿πµÂ∂ Ú∆ ‘π√È ¡≈ ‹ªÁ≈ ” , ¡Ê≈ÂÌ ‹π¡≈È∆ Á∆Õ Î∂ Ú∆ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’¿π∫ ¿π‘ √≈«¡ª ˘ ÌÀÛ∆ Òº◊Á∆ √∆, Â∂√Ì ÂØ∫ Ï‘πÂ∆ ÓÀ˘Õ Ï‘πÂ ‘∆ ¡Ú≈˜≈ ‘Ø «◊¡≈ ÓÀ∫Õ

15

«¬√ Óπ√∆ÏÂ ÂØ∫ Ï⁄‰ Á≈ ’Ø¬∆ ≈‘ È‘∆∫ √∆Õ ¤∂’Û ¯À√Ò≈ ’∆Â≈«’ ÍzÌ≈Â Ú∂ˇ∂ ¿π· ’∂ ’≥Ó ’«¡≈ ’ª Â∂ ¿π√ ’«Ò‘‰∆ Á∂ ¡≈¿π‰ ÂØ∫ Í«‘ÒªÓπ’≈ «Ò¡≈ ’ªÕ √Ø, ¬∂Áª ‘∆ Ùπ± ’∆Â≈ Í ÍÂ≈ È‘∆∫ ÓÀ˘ ÌπÒ∂÷≈ √∆ ‹ª √º⁄-Óºπ⁄ «¬‘Ø ◊ºÒ √∆, ÓÀ ‹≈«Í¡≈, «‹Ú∂∫ ’ºÒØ Ú∆ Í«‘Òª È≈ Ø∫ √Ú÷Â∂ ¡Ω‰ Òº◊Í¬∆ Õ

«Ò÷‰ Á∂ √≥Ï≥Ë «Úº⁄ Ó∂∆ «¬º’ ¡≈ÁÂ ÏÛ∆ ⁄≥Á∆ «’ ‹∂ «Ò÷«Á¡ª-«Ò÷«Á¡ª Â≈ ’π Ó±‚ ı≈Ï ‘Ø ‹≈Ú∂, Ì≈Ú∂∫ ‘˜≈ ’ØÙÙ ’ª, √≈≈ «ÁÈ ÓÀ∫’πfi È‘∆∫ «Ò÷ √’Á≈Õ

¡ı∆ Ò≈⁄≈ ‘Ø ’∂ ÓÀ∫ ¯À√Ò≈ ’ «Ò¡≈ «’ «¬ºÊØ∫ ‚∂≈ ¸º«’¡≈‹≈Ú∂, Ì≈Ú∂∫ Ó√≈‰ª Á∆ Ï≈Á∆ «Úº⁄ ‘∆ «’¿π∫ È≈ ‹≈ ’∂ «‘‰≈ ÍÚ∂Õ √ÏºÏÈ≈ˇ ¡◊Ò∂ «ÁÈ ≈Â∆∫ ÓÀ∫ «¬‘Ø ¯À√Ò≈ ’’∂ √πæÂ≈ «’ «ÁÈ ⁄Û∑Á∂ ‘∆ ÓÀ∫¡≈Í‰≈ ÏØ∆¡≈-«Ï√Â≈ «¬ºÊØ∫ ¸º’ ÒÀ ‹≈Úª◊≈Õ

Í Á±‹∂ «ÁÈ √Ú∂ ÂØ∫ ‘∆ Ï≈Ù «¬≥È∂ Ø Á∆ Ùπ± ‘Ø ◊¬∆ «’ ÓÀ∫ ‹≈È≈ √«’¡≈, ¿π√∂ Â∑ª ‡πº‡∂ ÷πº√∂ «ÁÒ È≈ˇ ÓÀ∫ ¡≈Í‰≈ ’≥Ó ¤±‘ ÏÀ·≈Õ Ï∂-Â‘≈Ù≈Ó∆∫‘ ÍÀ‰ Á≈ «¬º’ Ò≈Ì Ú∆ ‘Ø«¬¡≈ «’ ’ºÒØ ¡º‹ √Ú∂ ÂØ∫ «Ú÷≈ˇ∆ È≈ «ÁºÂ∆ÕÎ∂ Ú∆ «‹≥È≈ «⁄ ÓÀ∫ «Ò÷Á≈ «‘≈, «¬‘Ø √«‘Ó «ÁÒ «Úº⁄ Ï«‰¡≈ «‘≈ «’‘π‰ Ú∆ ¡≈¬∆, ‘π‰ Ú∆ ¡≈¬∆Õ ◊π¡ª„Ø∫ ‹∂ «’√∂ ˜È≈È∆ Á∆ ¿πµ⁄∆ ÏØÒ‰ Á∆¡Ú≈˜ √π‰≈¬∆ Á∂∫Á∆ Âª Ó∂≈ «ÁÒ ËÛ’‰ Òº◊ ÍÀ∫Á≈, ÓÂ∂ ¿π‘ ¡≈ ◊¬∆ ‘ØÚ∂Õ

Ù≈Ó∆ ’≥Ó ÂØ∫ Ú≈Í√ ¡≈¿π∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Ó∂≈ ÁØ√Â ’πfi ¡≥Ï ı∆Á ’∂Ó∂∂ Ò¬∆ ÒÀ ¡≈«¬¡≈ √∆Õ ¡º‹ «ÁÒ ’≈¯∆ ıπÙ √∆Õ «¬º’ Âª ÓΩ√Ó ⁄≥◊≈ ‘Ø‰’’∂, Á±‹∂ ’ºÒØ Á∂ È≈ ¡≈¿π‰ ’’∂, ¡º‹ ’≥Ó Á∆ Ú∆ ¡º¤∆ ı≈√∆ fiπº‡∆ Òº◊◊¬∆ √∆Õ ÁπÍ«‘ Ú∂ˇ∂ ‹Á Ó∆∫‘ Á≈ Ø ‘‡ ’∂ Ó‘∆È-Ó‘∆È Ì± ÍÀ ‘∆ √∆,ÓÀ∫ Ïª‚∂ «Úº⁄ ’ÀÈÚ√ Á∆ ¡≈Ó-’π√∆ ‚≈‘ ’∂ Â∂ ¡≥Ïª Ú≈ˇ∆ Ï≈Ò‡∆ ¡≈Í‰∂Ò≈◊∂ º÷ ’∂ ÏÛ∂ √π¡≈Á È≈ˇ ¡≥Ï ⁄±Í‰ Òº◊ «Í¡≈Õ

Í≥‹ √ºÂ ‘∆ ¡≥Ï Óπ’≈¬∂ √È «’ Ó∂∂ «√ ”Â∂ «Ï‹Ò∆ ¡≈‰ ’Û’∆-¡’≈Ù «Úº⁄Ø∫ È‘∆∫ ËÂ∆ ”ÂØ∫Õ «¬º’ ’πıÂ «Î‡’≈ ’≥Èª È≈ˇ ‡’≈¬∆-““√Á≈! ÂπÓ∑∂∫ «Á÷≈¬∆ È‘∆∫ Á∂Â≈? ÂÓ≈Ó ’⁄≈ Ï÷∂ Á∆¡≈ ÂπÓ È∂ÕÁØ◊≈ Á∂÷∂◊≈ ÂØ∫ ‘Ó≈∂ ’≈È ¬∆∫· Ò∂◊≈Õ””

ÓÀ∫ ’≥Ï ¿πµ«·¡≈Õ ’πfi ’ºÒØ Á∆ ’Û’ √π‰ ’∂ Â∂ ’πfi ¡≈Í‰∆ Ó±ıÂ≈Á≈ «ı¡≈Ò ’’∂- √º⁄-Óπº⁄ ÓÀ∫ ¡≥Ï ⁄±Í ’∂ «¤ºÒª Â∂ «◊‡’≈ «¬≥fl Ï∂-ÍÚ≈‘∆È≈ˇ √πº‡∆ ‹≈ «‘≈ √∆ «‹Ú∂∫ ¡≈Í‰≈ ‘∆ ≈‹ ‘π≥Á≈ ˛Õ

16

ÓÀ˘ ‘ºÊª-ÍÀª Á∆ ÍÀ ◊¬∆-ıÏ∂ «¬‘ Ó∂∂ È≈ˇ ’∆ Ï≈Ï ’∂◊∆-ıÏ∂«’≥È∆¡≈ ’π √ÒÚ≈Âª √π‰≈¬∂◊∆Õ Ï‘πÂ≈ ‚ «¬√ ◊ºÒ Á≈ √∆ «’ ’Ø¬∆ ◊π¡ª„∆Ó∂∆ Áπ◊Â ‘π≥Á∆ È≈ Ú∂÷ ÒÚ∂Õ

ÓÀ∫ fiº‡-Íº‡ ’π√∆ ÂØ∫ ¿π«·¡≈ Â∂ «¬‘ ’«‘≥Á≈ ‘Ø«¬¡≈ «◊‡’ª «¤ºÒÛª”’º·∆¡ª ’È Òº◊ «Í¡≈Õ - ““˙‘! ÏÛ∆ Ì±Ò ‘±¬∆ Ï«‘È, Óπ¡≈¯ ’È≈ÍÁ∂√∆ ‘±≥, «ı¡≈Ò È‘∆∫ ‘≈, «Î ¡À√∆ Ì±Ò È‘∆∫ ’±≥◊≈Õ””

Ó∂≈ «ı¡≈Ò √∆ «’ ¡≈Í‰∂ √πÌ≈¡ ¡Èπ√≈ ¿π‘ Ó∂∂ ¿πµÂ∂ ’≈¯∆Ú∑∂◊∆ Í Ú∂÷ ’∂ ÓÀ∫ ≈È «‘ «◊¡≈ «’ ¿π√ È∂ ÏπºÒ∑ ÂØ∫ ÏπºÒ∑ È≈ º«’¡≈Õ Â∂‹Á ÓÀ∫ ¡ºË∆¡ª ’π «¤ºÒÛª √Ó∂‡ º’≈, Âª ÏØÒ∆- ““ÂπÓ «‘È∂ ÁØ √Á≈, ÓÀ∫¿π·≈¬∂ Ò∂Â∆ ‘±≥Õ””

ÓÀ∫ ‘‡ «◊¡≈, Â∂ Ï≈Ò‡∆ «Úº⁄Ø∫ ‘ºÊ ËØ‰ Òº◊≈Õ ¿π√ È∂ ¡≈Í‰∂ fi≈Û±È≈ˇ «◊‡’ª, «¤ºÒÛª ‘±≥fi Ò¬∆¡ª, Ï±‘∂ Á≈ ¡º◊≈ Ú∆ √≈¯ ’ «ÁºÂ≈, Â∂ √Ì’πfi ¤≈Ï∂ «Úº⁄ Í≈ ’∂ ⁄ºÒÁ∆ Ï‰∆Õ ÓÀ˘ «¬ÂÓ∆È≈È Á≈ √≈‘ ¡≈«¬¡≈, Ùπ’ ÏÒ≈ ‡ˇ∆Õ

ÓÀ∫ ¡≥Ïª ÚºÒØ∫ «Ú‘Ò≈ ‘Ø ’∂ ÓπÛ ¡≈Í‰∂ ’≥Ó ‹π‡ «Í¡≈ÕÓ∆∫‘ Á∂ Ø ’’∂ √ «ÁÈ Ú∆ ÓÀ∫ Êª ÏÁÒ È≈ √«’¡≈Õ Á±√∂ «ÁÈ

‹Á ’ºÒØ ¡≈¬∆ Âª √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª ¿π√ È∂ Ó∂∂ ÿ Á≈ ¡º◊≈ √≈¯ ’∆Â≈Õ È≈ˇ∆,«‹√ Á∆ «ˆÒ≈˜Â ˘ Ó∆∫‘ Á≈ Í≈‰∆ Ú∆ Á± È‘∆∫ √∆ ’ √«’¡≈, ¿π√ È∂÷Ø⁄-÷Ø⁄ ’∂ √≈¯ ’È∆ Ùπ± ’ «ÁºÂ∆ Â∂ «¬√ ’≥ÓØ «Ú‘Ò∆ ‘Ø ’∂ Ó∂∂ Ò≈◊∂«‹ºÊ∂ ÓÀ∫ ÏÀ·≈ «Ò÷ «‘≈ √ª, ¡≈ ’∂ Íπº¤‰ Òº◊∆,““Á≈Á≈! Ì∆Â ’±Û≈ ‘Ø ÂØÏ≈‘ ÎÀ∫’ ÁØ, ÓÀ∫ ÒÀ ‹≈¿±∫Õ””

“È‘∆∫ ” ’«‘ ’∂ ÓÀ∫ Ó±≥‘-«Ë¡≈È ¡≈Í‰∂ ’≥Ó Òº◊≈ «‘≈Õ ¿π√ Á∂Ú≈’ «Ú⁄Ò∂ “Á≈Á≈“ ÙÏÁ È∂ ÓÀ˘ ≈ ’π ¡Ω«÷¡ª ’∆Â≈ -“’∆ «¬‘ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í˘ Ó∂∆ ÍØÂ∆ Á∆ ¿πÓ Á∆ «ı¡≈Ò ’Á∆ ˛? ’∆ ⁄≈ˇ∑∆¡ª Ú«∑¡ª Á∆ ¿πÓ∂’Ø¬∆ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í «’√∂ Óπ«‡¡≈ Á≈ “Á≈Á≈” ¡÷Ú≈‰≈ ÏÁ≈ÙÂ ’ √’Á≈˛?”

√Á≈ ÂØ∫ ¿πÒ‡ ÓÀ∫ ¿π√ «ÁÈ ’ºÒØ Á∂ √πÌ≈¡ «Úº⁄ «¬º’ ÂÏÁ∆Ò∆ Ú∂÷∆!¡º‹ ¿π√ È∂ È≈ Âª «’√∂ Óπ‘ºÒ∂ Ú≈ˇ∆ È≈ˇ ¡≈„≈ Ò≈«¬¡≈, È≈ ‘∆ ‹Ú≈Ï «Úº⁄¿π√ «’√∂ È∂ ¡Ω∫Â∆, «È÷√Ó∆” «’‘≈Õ

ÍÀ‚ Á≈ Ú’≈ Í≈Û ’∂ º÷‰ Òº«◊¡ª Ó∂∆ È˜ Ï±‘∂-ÚºÒ ÓπÛ∆Õ Ó∂≈«÷¡≈Ò √∆ «’ ¿π‘ ’≥Ó ’’∂ ⁄Ò∆ ◊¬∆ ‘ØÚ∂◊∆ Í ¿π√ ˘ ÓÀ∫ Ï±‘∂ Á∆ ’≥Ë

17

Ò≈◊∂ ÷Û∑∆ Ú∂«÷¡≈Õ fi≈Û±, ¤≈Ï≈ ¿π√ È∂ Í∑ª «¬º’ ÁıÂ Á∂ Óπº„ È≈ˇ ÷Û∑∂ ’«ÁºÂ∂ √È Â∂ ¡≈Í ¿π‘ Ó∂∂ «Ò÷∂ ‘Ø¬∂ Ú«’¡ª ¿πµÂ∂ È∆fi Ò≈¬∆ ÷Û∑∆ √∆Õ

ÓÀ∫ √Ø«⁄¡≈, Ù≈«¬Á ’ºÒ∑ Ú≈ˇ∂ ’≥Ó Á∆ Ó˜Á±∆ Ó≥◊‰ Ò¬∆ ÷Û∆ ˛Õ‘ºÊ ‹∂Ï «Úº⁄ Í≈ ’∂ ÓÀ∫ ’Ø¬∆ √Ì ÂØ∫ ¤Ø‡≈ «√º’≈ ÍØ«‡¡ª È≈ˇ ‡‡ØÒ‰ Òº◊≈Õ ‘ºÊÏ≈‘ «È’Ò‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘∆ ¿π√ È∂ Ó∂∂ ¿πµÂ∂ √Ú≈Ò ’∆Â≈ -““Ô∂ «’¡≈«Ò÷Â∂ ‘Ø Á≈Á≈?””

““¡À√∂ ‘∆ ’π¤ «Ò÷Â≈ ‘±≥”” ÷«‘Û≈ ¤π‚≈‰ Á∂ «ı¡≈ÒØ∫ ÓÀ∫ «¬º’ ¡≈È≈¿π√ ÚºÒ √πº‡«Á¡ª «’‘≈ -““Ò∂Õ””

““«‘È∂ ÁØ Á≈Á≈Õ”” ’«‘ ’∂ ¿π√ È∂ ¡≈È≈ «‹ºÊ∂ ÓÀ∫ √πº«‡¡≈ √∆ ¿πµÊ∂ ‘∆«Í¡≈ «‘‰ «ÁºÂ≈Õ ’∂ÚÒ «¬º’ Ú≈∆ ¿π√ ÚºÒ Âº’ ’∂ ¿π√ È∂ È˜ ‘‡≈ Ò¬∆Õ

““«’ÂÈ∆ Ò≈Ò⁄‰ ”” «ÁÒ «Úº⁄ ’πÛ «‘≈ √ª- “’∆ ¬∂È∂ ’π ’≥Ó Á∆Ó˜Á±∆ «¬º’ ¡≈È≈ ÊØÛ∑∆ ˛Õ” Í ÓÀ∫ Ó±≥‘Ø∫ ¿π√ ˘ «¬√ ‚Ø∫ ’πfi È≈ «’‘≈ «’ÓÂ∂ ◊ˇ∂ Á≈ ‘≈ Ï‰ ‹≈Ú∂Õ «¬º’ ¡≈È≈ ‘Ø ’º„ ’∂ ÓÀ∫ ¿π√ ÚºÒ √πº«‡¡≈Õ

¿π√ È∂ ¿π√∂ Ò≈ÍÚ≈‘∆ È≈ˇ Á±√∂ ¡≈È∂ ÚºÒ Âº«’¡≈ Â∂ ÏØÒ∆ -““È‘∆∫Ò±≥◊∆Õ””

““¡∂! ÂØ «’¡≈ ÂπÓ∑∂ π«Í¡≈ ⁄≈‘∆¬∂ «¬ÂÈ∂ √∂ ’≈Ó ’∂ Ò∆¬∂?”” ÓÀ∫ÂÀÙ «Úº⁄ ¡≈ ’∂ ¬∂È∆ ◊ºÒ ’«‘ Âª «◊¡≈ Í «‹¿π∫ ‘∆ ¿π√ Á∂ «⁄‘∂ ¿πµÂ∂‚±≥ÿ∆ È˜ √πº‡∆ «’ ÓÀ˘ ÙÓ√≈ ‘Ø‰≈ «Í¡≈Õ Ó∂≈ Úº√ ‘π≥Á≈ Âª ¡≈Í‰∂ ’‘∂‘Ø¬∂ ÙÏÁª ˘ ÓπÛ «È◊ˇ ‹ªÁ≈Õ ’ºÒØ Á∂ «⁄‘∂ ¿πµÂ∂ ÒØÌ Á≈ ’Ø¬∆ «⁄≥È∑ È‘∆∫√∆, È≈ ‘∆ ◊πº√∂ Á∆ ’Ø¬∆ Ò’∆Õ Ó∂∆¡ª Í¤≈Â∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª «Â¿±Û∆¡ª Ú∆ ¿π√Á∂ ÓºÊ∂ ¿πµÂ∂ È‘∆∫ √ÈÕ ÓÀ «¬¿π∫ ‹≈«Í¡≈, «‹Ú∂∫ ’ºÒØ Á∂ È’Ùª ¿πµÂ∂ ¡º‹ ’Ø¬∆¡ÈØ÷≈ «‹‘≈ ‘π√È «Èº÷Á≈ ¡≈ «‘≈ -’Ø¬∆ «ÁÒ’ºÙ «‹‘∆ «÷º⁄, ’Ø¬∆ «Èºÿ∆Â∂ «Óº·∆ «‹‘∆ ⁄Ó’Õ “«’¿π∫ È‘∆∫ Ò∂Â∆-’ºÒØ?” Ó∂∂ Ú≈’ «Úº⁄ Ï∂«ı¡≈Ò∂ ‘∆Ò⁄’ «‹‘∆ ¡≈ ◊¬∆Õ ‹Ú≈Ï «Úº⁄ fiº‡-Íº‡ ’πfi È≈ ’«‘ √’∆Õ ÏØÒ‰ ÂØ∫Í«‘Òª ¿π√ Á∂ ‘Ø·ª ¿πµÂ∂ «¬º’ ÂÏº√Ó «‹‘≈ «ÒÙ«’¡≈, ¡º÷ª Á∆¡ª ÍÒ’ª¿π√ Á∆¡ª «’√∂ √π÷≈Ú∂∫ «‹‘∂ Ì≈ È≈ˇ ÊØÛ∑∆¡ª «‹‘∆¡ª È∆Ú∆¡ª ‹≈Í∆¡ª, ¿π√Á∆¡ª ◊ºÒ∑ª ¿πµÂ∂ «¬º’ Â∑ª Á≈ Ì÷≈¡ «‹‘≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈, √≥◊«Á¡ª-√≥◊«Á¡ªπ’«Á¡ª-π’«Á¡ª «‹Ú∂∫ «⁄ºÊ-«⁄ºÊ ’∂, ¿π√ Á∂ Ó±≥‘Ø∫ «È’«ˇ¡≈-““ÂπÓ È∂ ’ºÒ∑Óπfi∂ “Ï«‘È” ‹Ø ’‘≈ Ê≈Õ””

√π‰ ’∂ ÓÀ∫ ‘º’≈-Ïº’≈ «‘ «◊¡≈Õ «¬º’ ¡ºÂ ¡Ω÷∂ √Ú≈Ò Á≈ ‘ºÒ-«‹√˘ ÓÀ∫ ’¬∆¡ª «ÁÈª ÂØ∫ √Ø⁄ «‘≈ √ª - Ó∂∂ √≈‘Ó‰∂ √∆Õ

18

’ºÒØ, «‹√ ÓÀ∫ ‘π‰ Â∆’ ’Ò∑≈ Á∆ Ó±Â Â∂ ’Ò∂Ù Á∆ ±‘ √ÓfiÁ≈«‘≈ √ª, ¿π√ Á∂ «¬√ «Èº’∂ «‹‘∂ Ú≈’ È∂ «‹Ú∂∫ √≈∆ Á∆ √≈∆ “’ºÒØ” Ó∂∂√≈‘Ó‰∂ ÏÁÒ «ÁºÂ∆Õ Ó∂∆ È¯Â «Í¡≈ «Úº⁄ Ú‡ ◊¬∆Õ ’ºÒØ Á≈ «ÿz«‰Â«⁄‘≈ ÓÀ˘ √Ø‘‰≈ «Á÷≈¬∆ Á∂‰ Òº◊≈Õ

ÍÀ‚ Â∂ ’ÒÓ º÷ «ÁºÂ∂ Â∂ «¬º’ Ú≈∆ ‘Ø ÓÀ∫ ¿π√ ÚºÒ Âº«’¡≈Õ ’ºÒØ Á∂È’Ùª «Úº⁄Ø∫ ‘π√È Â∂ «Í¡≈ Á∆¡ª Ùπ¡≈Úª ¿πµ·-¿πµ· ’∂ ¡≈ˇ∂-Áπ¡≈ˇ∂ ˘πÙÈ≈ ‘∆¡ª √ÈÕ

“Ó∆∫‘ «¬√ Ú∂ˇ∂ ’≈¯∆ Â∂˜ ‘Ø «◊¡≈ √∆-Â∂ Ú≈¤Û Á≈ πı ¬∂√∂ Í≈√∂√∆Õ ’ºÒØ ¿π√∂ Â∑ª Ó∆∫‘ «Úº⁄” ÷Û∑∆ «Ìº‹ ‘∆ √∆Õ ÓÀ∫ ¿π√ ˘ «’‘≈ -˜≈Ì∆Â ¡≈ ‹≈ ’ºÒØ, ÂπÓ Ì∆◊ ‘∆ ‘ØÕ””

“¿π√ È∂ Í±∂ ÌØ√∂ Â∂ ¡Í‰ºÂ Ì∆ È˜ È≈ˇ «¬º’ Ú≈∆ Ó∂∂ ÚºÒÂº«’¡≈ Â∂ «Î ¡≈Í‰∂ «Ìº‹∂ ‘Ø¬∂ √∆ ÚºÒ Â∂ ÏØÒ∆ - T’Ø¬∆ Ï≈Â È‘∆∫ Á≈Á≈Õ‘Ó ÒØ◊ ÂØ∫ «¬√∆ Â∑∂ Ì∆◊≈ ’Â∂ ∫Õ ¡º¤≈, ‹≈Â∆ ‘±≥Õ ¡Ì∆ Ï‘πÂ ’≈Ó ’È≈˛Õ””

˜Ï≈ÈØ∫ Âª ’ºÒØ È∂ ’«‘ «ÁºÂ≈ “‹≈Â∆ ‘±≥” Í ÓÀ∫ ¿π√ Á∂ «⁄‘∂ ÂØ∫ ’πfi‘Ø ÍÛ∑ «‘≈ √∆Õ ¿π‘ «ÏÈª Ó∂∂ È≈ˇ ’πfi ◊ºÒª ’∆Â∂ ‹≈‰≈ È‘∆∫ √∆ ⁄≈‘π≥Á∆ÕÓÀ∫ ≈ Á≈¬∆¬∂ Ì∂ ¿π∫ «Úº⁄ ¿π√ «’‘≈ -“ÊØÛ∑∆ Á∂ ’∂ Ò∆¬∂ ¤ºÂ ’∂ È∆⁄∂ ‘Ø‹≈ Í◊Ò∆Õ Ï≈Ù ’Ó ‘Ø ‹≈¬∂ ÂØ ⁄Ò∆ ‹≈È≈Õ”

¡≥Á ¡≈¿π‰ Á∆ ¿π√ Á∆ √Ò≈‘ √∆ Í «’√∂ √≥◊ È∂ ¿π√ Ø«’¡≈‘Ø«¬¡≈ √∆Õ «÷ºÒ∂ ‘Ø¬∂ Ìª‚∂-‡∆∫‚∂ ÚºÒ Âº’ ’∂ ¿π‘ ÏØÒ∆ ““Í Ô‘ª ÂØ ÂπÓØ‡∆ ÏÈ≈Â∂ ‘Ø”” Â∂ È≈ˇ ‘∆ ¿π√ Á∂ ’ÁÓª «Úº⁄ ‘’Â ¡≈ ◊¬∆Õ ¿π‘ ÏÛ∆⁄Ω’√∆ È≈ˇ, ¡≈Í‰∂-¡≈Í √Ó∂‡-√π’∂Û ’∂ ’∂ÚÒ Á«‘Ò∆˜ ‘∆ ‡ºÍ∆Õ

““’‘ª ’∆ «‘È∂ Ú≈Ò∆ ‘Ø ’ºÒØ?””““Ï≥◊≈Ò ’∆Õ””““¡∂! ÂπÓ ÒØ’ «¬ÂÈ∆ Á± ⁄Ò∂ ¡≈¬∂Õ ¿πË ÂπÓ∑∂ ’≈Ó È‘∆∫ «ÓÒÂ≈

Ê≈ ’Ô≈?””““Ì◊Ú≈È ’∆ «¬º¤≈ , Á≈Á≈! ‹‘ª Í Ø˜∆ ÏÈ∆ ‘ØÂ∆ , Ú‘∆ Í

‹≈È≈ ‘ØÂ≈ Õ””¿π√ Á∂ Ó±≥‘Ø∫ «¬‘ ÿÛ∆-ÓπÛ∆ «‹‘Û≈ “Á≈Á≈” ÙÏÁ ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ √≥ÏØËÈ

«Úº⁄ √π‰ ’∂ ’⁄∆⁄∆¡ª Úº‡Á≈ √ª, «¬√ Á≈ Ì∂Â fiº‡ ‘∆ Ó∂∂ ¿πµÂ∂ ÷πºÒ∑ «◊¡≈Õ

19

ÓÀ˘ Ô≈Á ¡≈ «◊¡≈ «’ Ï≥◊Ò≈ ÏØÒ∆ «Úº⁄ Úº‚∂ Ì≈ ˘ “Á≈Á≈” ’«‘ ’∂ÏπÒ≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ‡πº‡∆-Ìº‹∆ Ï≥◊Ò≈ ÓÀ∫ ‹≈‰Á≈ √ªÕ

ÓÀ∫ √Ø⁄ «‘≈ √ª-«Í¡≈ Á∆ «’º‚∆ Ìπº÷ ˛ «¬√ ’πÛ∆ Á∂ ¡≥Á! Â∂Ù≈«¬Á «¬√∂ ⁄∆˜ Á∆ ¡Íz≈ÍÂ∆ È∂ «¬√ Á∂ √πÌ≈¡ «Úº⁄ «‘≥√≈ Â∂ È¯Â Ì«ÁºÂ∆ Õ È¯Â Á∆ ÁπÈ∆¡≈ «Úº⁄ «¬‘ ‹≥Ó∆ Â∂ «Âz√’≈ Á∆ ıπ≈’ ÷≈ ’∂ Íˇ∆˛Õ «Ú⁄≈∆ √≈≈ «ÁÈ ÒØ’ª Á∆ ◊≥Á◊∆ „Ø∫Á∆ Í ÏÁÒ∂ «Úº⁄ «¬√ «ÓˇÁ≈’∆ ˛? ◊≈Ò∑ª, «fiÛ’ª Â∂ ’Á∆-’Á∆ «¤ºÂ ÍΩÒ≈ Ú∆Õ Ó≈ÈØ∫ ’ºÒØ Ò¬∆ «¬‘« ≥Á◊∆ “È¯Â” Á≈ ‘∆ Á±√≈ Èª Õ ÁπÈ∆¡≈ «¬√ È¯Â ’Á∆ Â∂ «¬‘ÁπÈ∆¡≈ Õ Í «¬≥È≈ ‘Ø‰ Â∂ Ú∆ ’∆ «Í¡≈ Á∆ Ìπº÷ «¬√ Á∆ Ó ◊¬∆? Ù≈«¬ÁÈ‘∆∫Õ «¬‘ ÁπÈ∆¡≈ «’ÂÈ∆ È≈Á≈È-«’ÂÈ∆ Ï∂√Ófi Â∂ ’≥‹±√ ˛ «’ ⁄≈ «Óº·∂ÏØÒ, «‹È∑ª ¿πµÂ∂ «’√∂ Á≈ ’πfi Ú∆ ÓπºÒ È‘∆∫ Òº◊Á≈, È≈ Á∂ ’∂ «¬‘ ¡‰«◊‰Â‹∆¡ª ¡≈ÁÓ∆ ÂØ∫ ÍÙ± Ï‰≈ Á∂∫Á∆ Õ ’ºÒØ «‹‘Û∆ ‘ «’√∂ È¯Â ’Á∆˛, ‹Á «’ ¿π√ Á∂ √∆È∂ «Úº⁄ «¬ÂÈ≈ ’ØÓÒ, «¬ÂÈ≈ «Èºÿ≈ «ÁÒ ÓΩ‹±Á ? ’∆¬∂√∂ ’’∂ «’ ÁπÈ∆¡≈ È∂ ¿π√ «È◊±‰∂ ⁄‘π≥ «Óº·∂ ÏØÒª ÂØ∫ Ú∆ Úª«fi¡ª º«÷¡≈˛? ’ºÒØ, «‹‘Û∆ «’√∂ ¡‹ÈÏ∆ Á∂ ’‘∂ ‘Ø¬∂ fi±·∆-Ó±·∆ Á∂ “ÌÀ‰” ÙÏÁ «¬ÂÈ∂√«Â’≈ È≈ˇ «ÁÒ Á∆ «Í‡≈∆ «Úº⁄ √ªÌ ’∂ º÷ √’Á∆ , ’∆ «¬‘ È¯Â Á∆‘º’Á≈ ˛? ’≈Ù! ÁπÈ∆¡≈ Ú≈ˇ∂ ’Á∆ ¡º÷ª ÷ØÒ∑ ’∂ Âº’ √’Á∂Õ

¿π‘ Á«‘Ò∆˜ ¡≥Á ‘Ø ‹≈‰ ”Â∂ Ú∆ Ú≈¤Û Á∆ Ó≈ ÂØ∫ Ï⁄ È≈ √’∆ÕÓÀ∫ ‹Á ¿π√ ˘ «¬º’ Ú≈∆ Î∂ ¡≥Á ¡≈¿π‰ Ò¬∆ «’‘≈, Âª ÏØÒ∆ - ““ÍÌ∆Â ÂØ ÂπÓ∑≈∂ ÏÂÈ ÍÛ∂ ∫, Á≈Á≈?””

““ÂØ ’Ô≈ ‘˜ Õ ÏÂÈ «’√∆ Á±√∂ ’∂ È‘∆∫-ÂπÓ∑≈∂ Á≈Á≈ ’∂ ‘∆ ÂØ˛∫Õ””

‹≈ÍÁ≈ √∆ «‹Ú∂∫ Ó∂≈ «¬‘ Ú≈’ √π‰ ’∂ ’ºÒØ «¬º’ Ú≈∆ «’√∂ «Ó·≈√Á∆ ‚±≥ÿ≈¬∆ «Úº⁄ ◊π¡≈⁄ ◊¬∆Õ ¿π‘ ¡≥Á Ò≥ÿ ¡≈¬∆ Í Ù≈«¬Á ¿π√ ˘ ‚√∆ ÓÂ∂ ¿π√ Á∂ ’ºÍ«Û¡ª «Úº⁄Ø∫ ”⁄Ø ‘∂ Í≈‰∆ È≈ˇ ’Ó∂ Á≈ ¯Ù «◊ºÒ≈ ‘Ø‹≈Ú∂◊≈Õ

¿π‘ ÊØÛ∑∆-ÊØÛ∑∆ ’≥Ï ‘∆ √∆Õ Ó∂≈ «ÁÒ ⁄≈«‘¡≈ «’ «Ï√Â∂ ÂØ∫ ’≥Ïˇ¸º’ ’∂ ¿π√ Á∂ ÓØ«„¡ª ”Â∂ √πº‡ «Á¡ª Í «¬ÂÈ∆ ¯≈÷-«ÁÒ∆ ÓÀ∫ «Ú÷≈ˇ È≈√«’¡≈-’≥Ïˇ Á∂ «Ìº‹ ‹≈‰ Á∂ «ı¡≈ÒØ∫, ¡ÊÚ≈ «¬√ «ı¡≈ÒØ∫ «’ ’ºÒØ Á∂◊Ò∆˜ ’ºÍ«Û¡ª È≈ˇ ¤»‘ ’∂ «◊ºÒ≈ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ ’∂ÚÒ ÓÀ∫ «¬ÂÈ≈ ‘∆ ’

20

√«’¡≈ «’ ‘Ø ÁØ-⁄≈ Ú≈∆ ’«‘ ’∂ ÓÀ∫ ¿π√ ˘ ÁÒ∆˜ ÂØ∫ «¬ÂÈ≈ ¡≥Á √ºÁ«Ò¡≈ «’ Ú≈¤Û ÂØ∫ ¿π‘ √πº«÷¡Â √∆Õ

Ï≈‘ª «‘º’ È≈ˇ Ò≈¬∆, ¿π‘ ’≥ÏÁ∆ ‘Ø¬∆ ÓÀ Íπº¤‰ Òº◊∆, ““ÂπÓ ’‘ª«‘Â∂ ‘Ø Á≈Á≈?””

““¡≥«ÓzÂ√ Ó∂∫Õ””““Ô‘ª «’ÂÈ∂ «ÁÈ ·«‘Ø◊∂?””““·«‘È≈ ÂØ∫ ’π¤ «˜¡≈Á≈ «ÁÈ ˛ Í «¬√ Ó’≈È √∂ Ù≈«¬Á ’ºÒ∑

‘∆ ⁄Ò≈ ‹≈¿±∫◊≈Õ””““«’¿π∫?””““Ô≈‘ª Í ÙØ Ï‘πÂ «‘Â≈ Õ «Ò÷È∂ Ó∂∫ Â’Ò∆¯ ‘ØÂ∆ Õ””’πfi «⁄ ¿π‘ ºÍ ‘∆, ’πfi √Ø⁄Á∆ ‘∆, Â∂ «Î Ó∂∂ Ú«’¡ª ÚºÒ

Âº’ ’∂ Íπº¤‰ Òº◊∆, ““Ô∂ ÂπÓ «’¡≈ «Ò÷≈ ’Â∂ ‘Ø Á≈Á≈?””““«’Â≈Ï∂∫ «Ò÷Â≈ ‘±≥Õ””““Í «’Â≈Ï ’∂ ‘¯ ÂØ ¡Ω Â∑∂ ’∂ ‘ØÂ∂ ∫-¤Ø‡∂ ¤Ø‡∂, √≈¯-√≈¯Õ””““Ô∂ Ì∆ ÚÀ√∂ ‘∆ ÏÈ ‹≈¬∂∫◊∂Õ””““ÓÙ∆È Ó∂∫ ‚≈ÒÈ∂ √∂?””““‘ª””““Ó∂≈ Ó≈Ó± ’«‘Â ‘≈ «’ ¬∂’ ÓÙ∆È ‘ØÂ∆ , «‹√ Ó∂∫ «’Â≈Ï ¤≈Í∆

‹≈Â∆ ˛Õ””“¿π√∆ Ó∂∫ Ô∂ Ì∆ ¤≈Í∆ ‹≈¬∂◊∆Õ”“¡≥Ï√ Ó∂∫ ¬∂√∆ ÓÙ∆È∂∫ ∫?”“¡Ω ’≈◊˜ Ì∆ ¿π√∆ ÓÙ∆È Ó∂∫ ÏÈ ‹≈Â≈ ˛Õ”“‘ª √Ì ¿π√∆ Ó∂∫ ÏÈ ‹≈Â≈ ˛Õ”“¡À√∆ ÓÙ∆È?”“ÂπÓ ÍÛ∑È≈ ‹≈ÈÂ∆ ‘Ø ’ºÒØ?”“È‘∆∫ Á≈Á≈, ‘Ó ÒØ◊ È‘∆∫ ÍÛ∑≈ ’Â∂Õ Ó∂≈ ¬∂’ ·Ø ⁄⁄∂≈ Ï≈¬∆

‘≈, ¿π√ È∂ ¡≥◊∂˜∆ ÍÛ∑∆ Ê∆ ¡Ω «Î ÚØ «¥√‡≈È (¬∆√≈¬∆) ÏÈ ◊«¬¡≈Õ¡º¤≈ Á≈Á≈, ¡≥Ï√ Ó∂∫ Ï∆ Í≈È∆ (Ï≈Ù) ÍÛÂ≈ Õ”

“‘ª ÍÛÂ≈ Í Ï‘πÂ È‘∆∫!”“Ú‘ª ÂπÓ≈≈ ’ΩÈ-’ΩÈ Á≈Á≈?”

21

“¡ΩÂ , Ïº⁄∂ ∫?”“’Àµ·Ø («’ÂÈ∂ Ïº⁄∂ ∫)?”“Â∆ÈÕ”“ÒÛ’∂ ∫?”“‘ªÕ”“¡Ω ÒÛ’∆?”““ÒÛ’∆ ’Ø¬∆ È‘∆∫Õ””““ÂÏ ÂØ Ì≈◊Ú≈È ‘Ø Á≈Á≈!””““«¬√ Ó∂∫ Ì≈◊ ’∆ «’¡≈ Ï≈Â ‘∆?””““¡∂ Á≈Á≈, ÒÛ’∆ «‹√ ’∂ ÿ Ó∂∫ È≈ ‘Ø, ÚØ Ì≈◊Ú≈È ÂØ ‘Ø◊≈ ‘∆Õ

Ó∂∆ ⁄≈ ·Ø Ï«‘È∂ ˛∫ ¡Ω Ì≈¬∆ ¬∂’ Ì∆ È‘∆∫ ˛Õ Óª-Ï≈Í «Ú⁄≈∂ ‘Ï÷Â.......””Â∂ ◊ºÒ ’Á∆-’Á∆ ¿π‘ Ï≈‘ ÚºÒ Âº’ ’∂ ºÍ ‘Ø ◊¬∆Õ Ó∆∫‘·«‘ ¸º’≈ √∆Õ ¿π‘ ÏØÒ∆ -““¡º¤≈ Á≈Á≈, Í≈‰∆ Ê≥Ó «◊¡≈, ¡Ï ‹≈¿±∫◊∆,Ï‘πÂ ’≈Ó ’È≈ ˛Õ”” ¿π√ È∂ Ï≈‘ «È’Ò ’∂ fi≈Û± ¤≈Ï≈ ÁıÂ È≈ˇØ∫º«’¡≈ Â∂ Óπ‘ºÒ∂ ÂØ∫ Ï≈‘ «È’ˇ ◊¬∆Õ ¿π‘ ÁØÚ∂∫ «’≥◊∂Á≈ «√º’∂ -«‹‘Û∂ ÓÀ∫

¿π√ ÚºÒ √πº‡∂ √È, ¿πµÊ∂ Í¬∂ ‘∂ÕÓπÛ ÓÀ Êª ÏÁÒ‰ Á∆ ÒØÛ È‘∆∫ Í¬∆Õ ¿π√ ÂØ∫ Ï≈¡Á «‹≥È∂ «ÁÈ ÓÀ∫

¿πµÊ∂ «‘≈, ÏÛ∂ ¡≈Ó È≈ˇ Ï∆Â∂Õ Ó∂∂ ’≥Ó «Úº⁄ ’Ø¬∆ «ÚÿÈ È‘∆∫ «Í¡≈Õ ’ºÒØ¡≈Í‰∂ «ÈÔÂ Ú’Â «√ ¡≈¿π∫Á∆, Óπ‘ºÒ≈ √≥ÏÁ∆, ÿª Á∆ √¯≈¬∆ ’Á∆ Â∂‹≈‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ÁØ ÿÛ∆¡ª Ó∂∂ ’Øˇ ·«‘Á∆Õ ’πfi ¬∂Ë-˙Ë Á∆¡ª ◊ºÒª’Á∆, Â∂ Î∂ ⁄Ò∆ ‹ªÁ∆Õ ‘∆ ’ºÒØ «‹‘Û∆ Í«‘Òª Â±¯≈È-Ó∂Ò Ï‰∆ «‘≥Á∆√∆, ‘π‰ ¡º÷ «Úº⁄ Í≈¬∆ È‘∆∫ √∆ «ÏÛ’Á∆Õ ‹Ø ’πfi Ú∆ ¿π√ ˘ ’«‘≥Á≈, «ÏÈª’≥È «ÏÛ«’¡ª ’È Òº◊ ‹ªÁ∆Õ ’∆ Ó˜≈Ò ‹∂ ¡Ò¯Ø∫ Ï∂ ’«‘ ‹≈Ú∂Õ «¬ºÊØ∫ Âº’«’ ‹∂ Ó‘ºÒ∂ «Úº⁄ Ï≈Òª ˘ Ωˇ≈ Íª«Á¡ª Ú∂÷Á∆ Âª fi‡ «Í¡≈ È≈ˇ ’«‘‰Òº◊ ÍÀ∫Á∆- ““ÙØ ÓÂ ’Ø È≥È∑∂∫! ¿πË √Á≈ Ï≈Ï± «Ò÷ ‘∂∫ ˛∫ - ÷¯≈‘Ø∫◊∂Õ””

È≈ÚÒ Á≈ ’≥Ó √¯ÒÂ≈ È≈ˇ «√∂ ⁄Û∑ «◊¡≈ Â∂ «‹≥È∂ «ÁÈ «‘‰ Á≈Ó∂≈ ‡∆⁄≈ √∆, Í±≈ ‘Ø «◊¡≈Õ ÓÀ∫ Ú≈Í√ ‹≈‰ Á∆ «Â¡≈∆ ’È Òº◊≈Õ

‡πÈ ÂØ∫ Í«‘Ò∂ «ÁÈ Á≈ «˜’ ˛, ’ºÒØ ’≥Ó ’≈ ÂØ∫ «Ú‘Ò∆ ‘Ø ’∂‹Á Ó∂∂ Í≈√ ¡≈ ÷ÛØÂ∆ Âª ÓÀ∫ ˙√ ˘ «’‘≈ - ““’ºÒ∑ ‘Ó ⁄Ò∂ ‹≈¬∂∫◊∂, ’ºÒØ≈È∆Õ””

22

““⁄Ò∂ ‹≈¬∂∫◊∂ Á≈Á≈?”” ¿π√ È∂ Ù≈«¬Á ’πfi ÿÏ≈ ’∂ «’‘≈ «‹Ú∂∫«’√∂ Ï‘πÂ ‘∆ È˜Á∆’∆ «ÙÂ∂Á≈ ’‘∆Á≈ Â∂ ¡≈Í‰∂ «¬√ ’«‘‰-„≥◊ ÂØ∫«‹Ú∂∫ ¡≈Í ‘∆ ’πfi ’º⁄∆ «‹‘∆ ‘Ø ◊¬∆Õ «Î ˜≈ ◊≥Ì∆Â≈ «Úº⁄ ÏØÒ∆ -““«¬ºÂ∆ ‹ÒÁ∆ «’¿π∫ ‹≈ ‘∂ ‘Ø Á≈Á≈?””

““‹ÒÁ∆ ’‘ª-¬∂’ Ó‘∆È∂ ’∂ ’∆Ï ‘Ø «◊¡≈ ’ºÒØÕ””““«Î ’Ï ¡≈˙◊∂?””““Ì◊Ú≈È È∂ ⁄≈‘≈ ÂØ Á±√∂ √≈ÒÕ””¿π‘ ’≈¯∆ «⁄ ¸ºÍ-⁄≈Í ÷ÛØÂ∆ ‘∆Õ ¿π√ Á∂ «⁄‘∂ ÂØ∫ ÓÀ∫ ‹≈‰ È≈

√«’¡≈ «’ ’∆ √Ø⁄ ‘∆ ˛Õ““˜≈ «¬Ë ¡≈È≈ ’ºÒØ”” ÓÀ∫ ‹∂Ï «Úº⁄ ‘ºÊ Íª«Á¡ª ¿π√ «’‘≈ Â∂

¿π‘ «ÏÈª «‘⁄«’⁄≈‘‡ Ó∂∂ ’Øˇ ¡≈ ÷ÛØÂ∆Õ ÓÀ∫ ¿π√ Ú∂ˇ∂ Ó≥‹∂ Â∂ ÏÀ·≈ √ªÕ ‹∂Ï”⁄Ø∫ «¬º’ π«Í¡≈ ’º„ ’∂ ¿π√ Á∂ ‘ºÊ ”Â∂ Ë«¡≈ Â∂ ¿π√ Á∂ «√ ”Â∂ ‘ºÊ Î∂«¡≈Õ

¿π√ È∂ «¬º’ Ú∂ª ÓØÛÈ Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈ Í ‹Á Ó∂∂ Ó±≥‘Ø∫ ¿π√ √π«‰¡≈- “¡≈Í‰∂ Á≈Á≈ ’Ø È≈˜ ’Ø◊∆?”” Âª ¿π√ È∂ Íz√≥ÈÂ≈ È≈ˇ «¬√ ˘ º÷«Ò¡≈Õ

Á±‹∂ «ÁÈ √Ú∂∂ Ó∂≈ «ÓºÂ ¡≈Í‰∂ Ú’Â «√ ÓÀ ÎÂ∑∂ ÏπÒ≈ ’∂ ’≥Ó Â∂⁄Ò≈ «◊¡≈ Â∂ ÓÀ∫ √Ó≈È Ï≥È‰ «Úº⁄ ºπfi «◊¡≈ Í «Ë¡≈È Ó∂≈ Ï≈Ï Ó‘ºÒ∂Á∂ «√∂ ÚºÒ √∆Õ ‹≈‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘Ø «¬º’ Ú≈∆ ’ºÒØ ˘ «ÓˇÈ Á∆ ‚≈„∆ ‘∆Âªÿ √∆, Ó∂≈ «ÚÙÚ≈√ √∆ «’ ¿π‘ ¡≈Ú∂◊∆Õ

ÓØ‡ Á≈ Ú’Â ‘Ø «◊¡≈ Í ’ºÒØ È≈ ¡≈¬∆Õ «ÁÒ ˘ «È≈Ù≈ ‘Ø¬∆Õ¤∂’Û ’πÒ∆ Í≈√Ø∫ √Ó≈È ’Ú≈ ’∂ ÓÀ∫ ¡º‚∂ ‹≈ Í‘π≥«⁄¡≈ Í È˜ Ó∂∆ ¡‹∂ Ú∆√Û’ Á∂ ÁØ∫‘ª «√«¡ª Â∆’ «ÎÁ∆ ‘Ø¬∆ ’ºÒØ Á∆ Ì≈ˇ ’ ‘∆ √∆Õ

«‹¿π∫-«‹¿π∫ ÓØ‡ ÂπÈ Á≈ Ú’Â È∂Û∂ ¡≈¬∆ ‹ªÁ≈, Ó∂∂ «ÁÒ Á∆ Ï∂-¡≈Ó∆ ÚËÁ∆ ‹ªÁ∆Õ ÓÀ˘ ¡‹∂ Ú∆ ¿πÓ∆Á √∆ «’ ’ºÒØ ¡≈Ú∂◊∆ Í ¿π‘ È≈¡≈¬∆Õ ’Ò∆È È∂ Ú≈¿±⁄ ’‡Ú≈«¬¡≈, ‚z≈¬∆Ú È∂ Â≈’∆ ÷ØÒ∑∆ Â∂ ¡≈Í‰∆ √∆‡”Â∂ ¡≈ ÏÀ·≈Õ Ì≈Ú∂∫ ’ºÒØ Á∂ ¡≈¿π‰ Á∆ ‘π‰ ÓÀ ’Ø¬∆ ¡≈√ È‘∆∫ √∆, Î∂ Ú∆ ÓÀ∫ÂÁ Â∆’ Ï≈‘ ‘∆ ÷ÛØÂ≈ «‘≈ ‹Á Â’ ‚z≈¬∆Ú È∂ √Ú≈∆¡ª √ºÁ‰ Ò¬∆‘≈È È≈ Ú‹≈ «ÁºÂ≈Õ

ÓÀ∫ «„ºÒ∂-«„ºÒ∂ ’ÁÓ∆∫ Ï≈∆ ÚºÒ Óπ«Û¡≈ Â∂ ¡≥Á ¶ÿ ’∂ ¡≈Í‰∆√∆‡ ”Â∂ ‹≈ ÏÀ·≈Õ ‚z≈¬∆Ú Á∆ «Íº· «Íº¤∂ Ó∂∆ √∆‡ √∆Õ

23

«‹¿π∫ ‘∆ «¬≥‹‰ √‡≈‡ ‘Ø«¬¡≈ ’ºÒØ Ó∂∆ È˜∆∫ Í¬∆Õ ¿π√ È∂ «√”Â∂ «¬º’ ¶Ó∆ ‡Ø’∆ ¸º’∆ ‘Ø¬∆ √∆ Â∂ ÏÛ∆ ¡Ω÷∆ ‘Ø ’∂, √≈≈ ˜Ø Ò≈ ’∂ ÓØ‡ÚºÒ Ìº‹∆ ¡≈ ‘∆ √∆Õ

““«Ó√‡ ‚z≈¬∆Ú! ˜≈ «¬º’ «Ó≥‡ ÏÛ∆ «Ó‘Ï≈È∆”” ÓÀ∫ «Ó≥ÈÂ’∆Â∆ Â∂ È∂’ ‚z≈¬∆Ú Ó≥È «◊¡≈Õ ÓÀ∫ ¤Òª◊ Ó≈’∂ ‘∂·ª ¿πµÂ«¡≈Õ

Í±∆ Â∂˜∆ È≈ˇ ÁΩÛ ’∂ ÓÀ∫ ’ºÒØ ˘ ¡◊ÒÚª„∂ ‹≈ «Ó«ˇ¡≈ Â∂ ¿π√Í≈√Ø∫ «¤º’± ÎÛ «Ò¡≈Õ

““Óπfi∂ Á∂ ‘Ø ◊¬∆ Á≈Á≈”” √≈‘ È≈ˇ √≈‘ Ó∂Ò‰ Á∆ ’ØÙÙ ’Á∆‘Ø¬∆ ’ºÒØ ÏØÒ∆ -““Ô∂ ÊØÛ∑∂ ¡≈Ó Ò≈¬∆ ‘±≥, ¡ÍÈ∆ Ì≈Ú‹ ’∂ Ò∆¬∂Õ «¬È∑∂ ÂØ∫ ÒØ◊∂Á≈Á≈? ¡ÍÈ∆ ’√Ó, ÓÀ∫È∂ «¬È’Ø ¤±¡≈ Âº’ È‘∆∫ ˛Õ”” Â∂ ¿π‘ Ó∂∂ ÚºÒ «¬√Â∑ª Âº’∆ «‹Ú∂∫ ¡≈Í‰∆¡ª Ì≈ÚÈ≈Úª Á∆ ÍzÚ≈È◊∆ ⁄≈‘ ‘∆ ‘ØÚ∂?

““«’¿π∫ È‘∆∫ Ò±≥◊≈ ≈È∆”” ÓÀ∫ ÏÛ∂ «Í¡≈ È≈ˇ ¿π√ Á≈ «√Í Ø√Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ÓØ‡ ÚºÒ ‹≈ «‘≈ √ª ““¡◊ ÂπÓ Ô∂ È≈ Ò≈Â∆ ÂØ ÓÀ∫ ÂπÓ ÍÏ‘πÂ È≈˜ ‘ØÂ≈!””

’ºÒØ «÷Û ◊¬∆Õ ¿π√ Á∂ «⁄‘∂ ”Â∂ È≈ √≥Ì≈ˇ∂ ‹≈ √’‰ Ú≈ˇ∆ ıπÙ∆ Á∂Ì≈Ú √È - ““ÂπÓ «’ÂÈ∂ ¡º¤∂ ‘Ø Á≈Á≈! Óπfi∂ ÂØ ÏÛ≈ «¯’ Ê≈......‹≈È∂ Á≈Á≈Ò∂∫◊∂ Ô≈ È‘∆∫Õ””

‘≈È Î∂ Úº«‹¡≈, «‹‘Û≈ ’∂ÚÒ ÓÀ˘ ‘∆ √ºÁ‰ Ò¬∆ √∆Õ ‡Ø’∆ ÓÀ∫¤ºÂ Â∂ ÷Ú≈ «ÁºÂ∆ Â∂ ¡≥Á ÏÀ·‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ¡≈Í‰∆ ¿π√ «Í¡≈ Á∆ Á∂Ú∆ ““¡º¤≈ ’ºÒØ Ï«‘È, ‘Ó «Î «ÓÒ∂∫◊∂”” ’«‘ ’∂ ¿π‘ Ïº√ Á∆ Ï≈∆ ÚºÒ ÓπÛ«Í¡≈Õ ÍÂ ’∂ Á∂«÷¡≈ Âª ’ºÒØ Ì≈ Á∂ «Í¡≈ «Úº⁄ «Ìº‹∆ ¡«‘ºÒ ÷Û∆ Ïº√ÚºÒ Á∂÷ ‘∆ √∆Õ

ÙÏÁ-¡Ê

◊Ø«Â¡ª «Úº⁄ - √Ø⁄ª «Úº⁄Õ √Ú≈ Òº÷ - «¬º’ ‹ª «¬’ºÒ≈ ÂØ∫ Ì≈ÚÕ «Áº’Â- ¡Ω’ÛÕ ¡≈„≈ - fi◊Û≈Õ ÏºËØ«◊∆ - Ï≥È∑‰Õ ¡‰∆ - «Âº÷∆ ÈØ’, ≥fi, «’È≈≈ÕÈΩ«Ò¡≈ - ◊≈ˇ∆¡ª Á∂‰≈Õ ‡≥◊≈ - Èı≈, «Ó˜≈‹Õ ’±⁄∆ - fi≈Û± ÂØ∫ Ì≈ÚÕÓÈ‘±√ - È«‘Ù, ÌÀÛ∆Õ ¡Ú≈˜≈ - Áπ÷∆, ¡º«’¡≈ ‘Ø«¬¡≈Õ ’Ò«‘‰∆ - fi◊Û≈Ò±,ÒÛ≈’∆Õ Ó‘∆È-Ó‘∆È - Ï∆’-Ï∆’Õ ’πıÂ - πº÷≈Õ ÂÓ≈Ó - √≈≈Õ ÁØ◊≈- ◊ˇ∆-Ï˜≈ Á∆ √¯≈¬∆ ’È Ú≈«ˇ¡ª Á≈ «È◊≈ÈÕ

24

Í≈·-¡«Ì¡≈√

1. “’ºÒØ” ’‘≈‰∆ Á≈ √≈ ¡≈Í‰∂ ÙÏÁª «Úº⁄ «Ò÷ØÕ2. “Í ¡≥Ïª Á∆ Ìπº÷ ¡≥Ï≈’Û∆¡ª È≈ˇ ’ÁØ∫ Á± ‘Ø √’Á∆ √∆”? Ò∂÷’ È∂

¡«‹‘≈ «’¿π∫ √Ø«⁄¡≈?3. Ò∂÷’ ˘ ¡≈Í‰≈ È≈ÚÒ «Ò÷‰ √Ó∂∫ «’‘Û∆¡ª ¡Ω’Ûª Á≈ √≈‘Ó‰≈

’È≈ «Í¡≈?4. “ÏÛ∆ Ì±Ò ‘±¬∆ Ï«‘È, Óπ¡≈¯ ’È≈Õ ÍÁ∂√∆ ‘±≥ «ı¡≈Ò È‘∆∫ ‘≈Õ”

Ò∂÷’ Á∂ «¬‘Èª ÙÏÁª Á≈ “’ºÒØ” Á∂ «Ú‘≈ ”Â∂ ’∆ ¡√ «Í¡≈Õ5. Ò∂÷’ Á∂ √≥Í’ «Úº⁄ ¡≈¿π‰ ÂØ∫ Í«‘Òª “’ºÒØ” Á≈ √πÌ≈¡ «’‘Ø-«‹‘≈

√∆?6. Ò∂÷’ ˘ “’ºÒØ” Ò≈Ò⁄∆ «’¿π∫ ‹≈Í∆?7. Ò∂÷’ È≈ˇ ◊ºÒ ’Á∆ “’ºÒØ” ºÍ «’¿π∫ ‘Ø ◊¬∆ √∆?8. “’ºÒØ” È∂ Ò∂÷’ ˘ «’‘Û∆ √π◊≈Â Ì∂‡ ’∆Â∆ Â∂ «’¿π∫?

******

25

√«Ú≥Á «√≥ÿ ¿πµÍÒ(1924)

Ò∂÷’ Ï≈∂:

√«Ú≥Á «√≥ÿ ¿πµÍÒ Á≈ ‹ÈÓ 8 ¡ÍzÀÒ, 1924 ¬∆. Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆‹À Ú≥Â∆ ¡Â∂ «ÍÂ≈ √z∆ ¯’∆ «√≥ÿ Á∂ ÿ «Í≥‚ Ë«Ó¡≈Ò, «˜Ò∑≈ ≈ÚÒ«Í≥‚∆(Í≈«’√Â≈È) «Ú÷∂ ‘Ø«¬¡≈Õ «Í≥‚ ÂØ∫ Á√Ú∆∫ ’È ¿πÍ≥Â ◊≈‚È ’≈Ò‹≈ÚÒ«Í≥‚∆ «Úº⁄ Á≈ıÒ ‘Ø¬∂Õ «¬ºÊØ∫ ‘∆ ¡≥◊∂˜∆ Á∆ ¡ÀµÓ. ¬∂. Í≈√ ’∆Â∆ÕÍ≥‹≈Ï Á∆ Ú≥‚ «Íº¤Ø∫ ¿π‘Èª È∂ «ÙÓÒ∂ ¡≈ ’∂ Í≥‹≈Ï∆ Á∆ ¡ÀµÓ. ¬∂. Í≈√ ’Ò¬∆Õ «¬ºÊ∂ ‘∆ Ï∆. ¡ÀµÓ,’≈Ò‹ «Ú÷∂ ÏÂΩ ÍzØ¯À√ (Í≥‹≈Ï∆) ‘∂Õ Ï≈¡Á «Úº⁄ı≈Ò√≈ ’≈Ò‹ «ÁºÒ∆ «Ú÷∂ Í≥‹≈Ï∆ Á∂ ÍzØ¯À√ Òº◊∂ Â∂ 1964 ¬∆. «Úº⁄ Í≥‹≈Ï∆”⁄ Í∆-¡À⁄. ‚∆. ’∆Â∆Õ

¿πµÍÒ «¬º’ √¯Ò ’‘≈‰∆’≈ ˛Õ ¿π‘Èª È∂ “’πÛ∆ ÍØ·Ø‘≈ Á∆”“„«‘≥Á∂ ÓπÈ≈∂”, “Ì≈ Ì≈Úª Á∂”, “ÁπºË Â∂ ÏπºË”, “¡≈Í‰≈ Á∂√ Í≈«¬¡≈ Á∂√”,“‘≈Òª Ï∆ È≈√ È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈”,“Ò¤Ó‰ ∂÷≈”, “’º⁄≈ ≥◊ ’√π≥Ì Á≈”, “Ú≈√≈√Ú◊ Á≈” ¡≈«Á ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ «Ò÷∂Õ «¬‘Èª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ¿π‘Èª Á∆¡ª“Í≥‹≈Ï∆ ’‘≈‰∆’≈”, “Í≥‹≈Ï∆ È≈ÚÒ : «ÚË∆ Â∂ «Ú⁄≈”, “ÈΩ≥◊ «√≥ÿ :‹∆ÚÈ Â∂ ⁄È≈”, “Ó∂∆ Íz«Â«ÈË ⁄È≈”, “È≈È’ «√≥ÿ Â∂ ¿π√ Á∆ ’Ò≈” ¡≈«Á’πfi ‘Ø Íπ√Â’ª ‘ÈÕ

¿πµÍÒ ˘ Í≥‹≈Ï∆ √≈«‘Â √Ó∆«÷¡≈ ÏØ‚, ‹¶Ë ÚºÒØ∫ “Ò¤Ó‰∂÷≈” Íπ√Â’ ¿πµÂ∂ Íπ√«¥Â ’∆Â≈ «◊¡≈Õ “Í≥‹≈Ï∆ √≈«‘Â ¡’≈ÁÓ∆”, «ÁºÒ∆¡Â∂ “√≥Â «ÈË≈È «√≥ÿ ’∂√ ÓÀÓØ∆¡Ò ’Ó∂‡∆”, ÏÀ∫’≈’ ÚºÒØ∫ Ú∆ ¡≈Í ˘√ÈÓ≈«ÈÂ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úµ⁄ ¿πµÍÒ Á∆ ’‘≈‰∆ “‹ÈÓ «ÁÈ” Ù≈ÓÒ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ

’‘≈‰∆ Ï≈∂ :“¿πµÍÒ” Á∆ ’‘≈‰∆ “‹ÈÓ «ÁÈ” ¿π√ Á∂ ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ “Ì≈-

Ì≈Úª Á∂” «Úº⁄Ø∫ Ò¬∆ ◊¬∆ Õ «¬√ ’‘≈‰∆ «Úº⁄ ËÈ≈„ ÒØ’ ÍÀ√∂ ¡Â∂ πÂÏ∂ Á∂˜Ø È≈ˇ ◊∆Ïª Á∆¡ª √ºËª ¡Â∂ ¿πÓ≥◊ª Á≈ ı±È ’Á∂ «Ú÷≈¬∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ

25

‹π◊Ò ÍÃÙ≈Á ÒØ’ª Á∆ Á∂÷Ø-Á∂÷∆ ¡≈Í‰∂ ÍπºÂ ¡≥◊∂ ∆ √’±Ò «Úº⁄Á≈ıÒ ’Ú≈ «Á≥Á≈ ˛Õ ‹π◊Ò ÍÃÙ≈Á ¡Â∂ ¿π√ Á∆ ÍÂÈ∆ Á∂Ú’∆ È∂ ’¬∆¡≈«Ê’ ¡Ω’Ûª fiºÒ ’∂ ¡≈Í‰∂ ÍπºÂ ‹ØÂ∆ ˘ ’ºÍÛ∂ Ï‰Ú≈ ’∂ «ÁºÂ∂ Í ‹ÁØ∫¿π‘Èª Òº«◊¡≈ «’ √’±Ò Á∆ «Íz≥√∆ÍÒ È∂ Ó≥Â∆ Á∂ ◊ˇ «Úº⁄ ‘≈ ‹ØÂ∆ Á∆Êª ”Â∂ √∂· Ò÷ÍÂ ≈«¬ Á∂ ÍπºÂ ÂØ∫ Íπ¡≈ «ÁºÂ≈ ˛ Âª «¬‘ √π‰ ’∂ ¿π‘Èª Á∂ÍÀª ‘∂·Ø∫ ˜Ó∆È «È’ˇ ‹ªÁ∆ ˛Õ «¬√ ’‘≈‰∆ Á≈ ¡≥Â ¡≈Ù≈Ú≈Á∆ ˛Õ ‹π◊ÒÍÃÙ≈Á ’«‘≥Á≈ «’ ¡º‹ ¿π√ Ó≥Â∆ Á≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ È‘∆∫ Ó∂≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ ÕÓ∂∆ √πºÂ∆ ÁÒ∂∆ ¡Â∂ ‹π¡Â Á≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ Õ ‘π‰ ÓÀ∫ Ú∂÷ª◊≈ «’ «’Ú∂∫ ’Ø¬∆ˆ∆Ïª Á∆¡ª √ºËª Â∂ ¿πÓ≥◊ª ˘ «ÒÂ≈ÛÈ Á∆ ‹π¡Â ’∂◊≈Õ

******

26

26

27

‹ÈÓ «ÁÈÍzØ. √«Ú≥Á «√≥ÿ ¿πµÍÒ

«‹¿π∫ ‘∆ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Á∆ Í≥‹ πÍ¬∂ ÂÈ÷≈‘ ÚË∆, ¿π√ ¡≈Í‰∂ √ÌÂØ∫ ¤Ø‡∂ ÒÛ’∂ ‹ØÂ∆ ˘ Óπº„ ÂØ∫ ‘∆ ¡≥◊∂˜∆ ÍÛ∑≈¬∆ ‹≈‰ Ú≈ˇ∂ Â∂ ÈÚƒ¡ª«Úº«Á¡’ «Ú¿π∫Âª ¡Èπ√≈ ⁄Ò ‘∂ «’√∂ √’±Ò «Úº⁄ Á≈ıÒ ’≈‰ Á∆ «⁄√Ø⁄∆ √ºË Í±∆ ’È∆ ⁄≈‘∆ Í ¿π√ Á∆ ÍÂÈ∆ Âª ÍÂ∆ Á∆ ÂÈı≈‘ ÚË‰ Á∆’¬∆ «ÁÈª Á∆ Òº◊∆ ¡≈√ ≈‘∆∫ ÿ Á∆¡ª ’¬∆ ˚Ûª Í±∆¡ª ’È Á∆ √Ø⁄∆ÏÀ·∆ √∆Õ ‹ØÂ∆ ¡«‹‘∂ ¡≥◊∂˜∆ √’±Ò «Úº⁄ Á≈ıÒ ’≈¿π‰ Á∆ ◊ºÒ √π‰ ’∂Á∂Ú’∆ ’πfi «⁄ Ò¬∆ √Ø⁄∆∫ ÍÀ ◊¬∆ Í ¡≈ı «¬‘ ¡≈÷∂ «ÏÈª È≈ «‘ √’∆Õ

““ÓÀ∫ Â∂ ’«‘È∆ ¡ª, ‹ØÂ∆ ˘ «’√∂ ¤Ø‡∂-ÓØ‡∂ √’±Ò «Úº⁄ Á≈ıÒ ’≈«Á˙Õ ¡√∆∫ «’ºÊØ∫ Ì √’È∂ ¡ª Í≥‹ πÍ¬∂ Ó‘∆È≈ ¯∆√Õ””

““˙¬∂ ÌÒ∆¬∂ ÒØ’∂, «¬‘ «‹‘Û∆ Í≥‹ πÍ¬∂ “ÂÈı≈‘ ÚË∆ ¬∂, «¬‘Ø√Ófi∆∫, È‘∆∫ ÚË∆Õ””

““‘≈¬∂, ‘≈¬∂ ! «¬≥‹ È≈ ¡≈÷ØÕ””Â∂ ‹ØÂ∆ ˘ ⁄≈¡Úª ÓÒ∑≈ª È≈ˇ ÈÚ∆È «Ú¿π∫Âª ¡Èπ√≈ ⁄ºÒ ‘∂

Ò≈◊Ò∂ √’±Ò «Úº⁄ Á≈ıÒ ’≈ «ÁºÂ≈Õ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á «‹ºÊ∂ «¬‘ ⁄≈‘π≥Á≈ √∆ «’¿π√ Á≈ ÒÛ’≈ ¡≥◊∂ ∆ «Úº⁄ ÍzÏ∆È ‘ØÚ∂, ¿πµÊ∂ ¿π‘ «˜¡≈Á≈ «¬√ ’’∂ ¡«‹‘∂√’±Ò «Úº⁄ Óπ≥‚∂ Á≈ıÒ ’≈¿π‰≈ ±∆ √ÓfiÁ≈ √∆ «’ ¿πµÊ∂ ‘ Ùı√∆¡Â˘ Íπ≥◊È Ò¬∆ ÒØÛ∆∫Á∆ Â∑ª Á∂ ¡Ú√ «ÁºÂ∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ’Á∆-’Á∆ ¿π‘Á¯Â ‹≈‰ √Ó∂∫ ÿØ∫ ’πfi √Ú∂∂ ‡π ‹ªÁ≈ √∆ ¡Â∂ ¡«‹‘∂ √’±Òª Á∂ Ï≈‘÷ÒØ ’∂ Ú∂÷Á≈ «’ Ïº⁄∂ ⁄≥◊∂ ’ºÍÛ∂ Í≈¬∂, ¿±⁄-È∆⁄ ÂØ∫ Ï∂-Ò≈◊, «Èº÷∂ Íπ÷∂‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ «¬º’-Á±‹∂ È≈ˇ ◊ºÒª ’Á∂, ¡≈Í√ «Úº⁄ «Í¡≈ È≈ˇ ÷∂‚Á∂Õ ◊≈Ò∑’º„‰∆ Âª ¿π‘Èª Á∆¡≈ ¿π√Â≈È∆¡ª ¡Èπ√≈ Í≈Í √∆, «ÏÈª «fi‹’ ¿π‘ ‘«¬º’ È≈ˇ ◊ºÒª ’ ÒÀ∫Á∂ ¡Â∂ ¿πÂÙ≈‘ ÌÍ± ¡≈Í‰∂ ¡≈Í ”Â∂ Í±≈ ÌØ√≈‘Ø‰ ’≈È ¿π‘ ¡Ú√ ¡Èπ√≈ ◊ºÒ √Ø⁄ √’Á∂Õ «¬‘Ø «‹‘∆¡ª ‘∆ ’πfi ◊ºÒª√È, «‹È∑ª ’≈È ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Á∆ «⁄Ø’‰∆ √ºË √∆ «’ ¿π‘ Ú∆ ¡≈Í‰∂ «Èº’∂ÒÛ’∂ ¡«‹‘∂ √’±Ò «Úº⁄ Á≈ıÒ ’≈¬∂Õ

«¬‘Èª √’±Òª «Úº⁄ ÍÛ∑≈¿π‰ ˘ Âª ‘ «¬º’ Á≈ «ÁÒ ’Á≈ ˛ ÍÍÛ∑≈ ’Ø¬∆-’Ø¬∆ ‘∆ √’Á≈ ˛ «’¿π∫ ‹Ø «¬‘Èª √’±Òª Á∆¡≈ Óπº¤ª Á≈Û∑∆ ÂØ∫ Ú∆Úº‚∆¡ª ‘π≥Á∆¡ª ‘ÈÕ Ì≈Ú Á≈ıÒ≈, ÚÁ∆, ÷∂‚ª Á∆ ¯∆√, ÷≈‰-Í∆‰ Á∂ ÍÀ√∂

27

28

¡≈«Á ’πfi ¡«‹‘∆¡ª ’Óª ‘È, «‹È∑ª ˘ Á∂‰ È≈ˇ ‘∆ ¡≈Ó ÓÈπº÷ Á≈ Âª’⁄±Ó ‘∆ «È’ˇ ‹ªÁ≈ ˛ Í ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á «¬≈Á∂ Á≈ ÏÛ≈ Íº’≈ √∆Õ «¬√’ ’∂ ¿π√ «¬ºËØ∫ Ó≥◊-Â≥◊ ’∂ ÏÛ∆ ÓπÙ«’Ò È≈ˇ «¬’º·∂ ’∆Â∂ ⁄≈Ò∆ πÍ¬∂Á∂‰ Ú∂ ∂ ≈ ⁄±≥-⁄ª È≈ ’∆Â∆Õ Óπ≥‚∂ √’±Ò «Úº⁄ Á≈ıÒ ’≈ ’∂ ¿π‘ Ï‘πÂ ıπÙ‘Ø«¬¡≈Õ ¡º‹ ¿π‘ Ó≈‰ È≈ˇ ‡π «‘≈ √∆Õ ¿π‘ √Ø⁄Á≈, ‹ØÂ∆ «¬‘Ø-«‹‘∂ «È÷∂Â∂ √≈¯ Ú≈Â≈ÚÈ «Úº⁄ ÍÛ∑ ’∂ Ï‘πÂ Ò≈«¬’ Ï‰∂◊≈Õ ¡≈˜≈Á Ì≈Â Á≈ ¿π‘«¬º’ Ï‘πÂ Úº‚≈ Â∂ ⁄≥◊≈ ¡¯√ Ï‰ ‹≈Ú∂◊≈Õ √≈‚∂ ¿πµ· ‘∂ Ì≈Â ¡«‹‘∂¡¯√ª Á∆ √ıÂ ÒØÛ ˛Õ √≈‚∂ Ì≈Â Ò¬∆ ‹ØÂ∆, ‹ØÂ Ï‰ ’∂ «Ú÷≈ Á¬∂◊≈Õ

‹ØÂ∆ «‹ºÊ∂ Ò≈«¬’ √∆ ¿πµÊ∂ √Ø‘‰≈ Ú∆ Íπº‹ ’∂ √∆Õ ¿π√ Á∆ ¿π√Â≈È∆√≈¯ Â∂ «⁄º‡∂ ’ºÍ«Û¡ª «Úº⁄ ⁄Ó’∂ ¿π√ Á∂ ±Í, √≥πÁ È’Ùª ˘ Ú∂÷ ’∂ «Í¡≈’∆Â∂ «ÏÈª È≈ «‘ √’Á∆Õ ¿π‘ ¿π√ Á≈ ¿π⁄∂⁄≈ «Ë¡≈È º÷Á∆Õ

Ó‘∆È∂ «Íº¤Ø∫ ‹ÁØ∫ ¿π√ Á≈ «¬Ó«Â‘≈È ‘Ø«¬¡≈ Âª ‹ØÂ∆ √≈∂ ‹Ó≈Â∆¡ªÂØ∫ ‘ ◊ºÒ «Úº⁄ ¡º◊∂ √∆Õ ¿π√ Á∆ «Íz≥√∆ÍÒ È∂ «ÍØ‡ «Úº⁄ ıπÙ∆ Íz◊‡ ’ÈÁ∂ È≈ˇ-È≈ˇ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ˘ ¡«‹‘∂ ’≈ÏÒ Â∂ Ò≈«¬’ √ÍπºÂ Á≈ «Í˙ ‘Ø‰¿πµÂ∂ ÚË≈¬∆ ÿºÒ∆Õ

‘π‰ Âª ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ¡≈Í‰∂ Ú◊≈ ıπÙ-«’√ÓÂ «Í˙ «’√∂ ˘√ÓfiÁ≈ ‘∆ È‘∆∫ √∆Õ Á¯Â «Úº⁄ ¿π‘ ¡≈Í‰∂ ’Ò’ √≈Ê∆¡ª È≈ˇ ‹ØÂ∆ Á∆«Ò¡≈’Â Ï≈∂ ◊ºÒª ÏÛ∂ Ó≈‰ È≈ˇ ’Á≈ ¡Â∂ ÿ «Úº⁄ ¿π‘ Ï≈’∆ Á∂ Ë∆¡ªÍπºÂª ˘ ‹ØÂ∆ Ú◊≈ Ò≈«¬’ Ï‰È Á∆ Íz∂È≈ «Á≥Á≈ «‘≥Á≈Õ Á∂Ú’∆ ˘ ’¬∆-’¬∆ Ú≈∆ ’«‘≥Á≈, ““ÓÀ∫ ’«‘≥Á≈ È‘∆∫ √∆ ‘π≥Á≈ «’ ‹ØÂ∆ √≈∂ ı≈ÈÁ≈È Á≈ ÈªΩÙÈ ’∂◊≈Õ””

«¬‘ ◊ºÒ √π‰ ’∂ ¿π√ Á∆ ÍÂÈ∆ Á∂Ú’∆ Ú∆ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í ¿πµÂ∂ «ÁÒ ‘∆«ÁÒ «Úº⁄ «¬√ ◊ºÒ ’≈È Ó≈‰ ’Á∆ «’ ¡≈ı «¬‘Ø-«‹‘≈ Ò≈«¬’, ⁄≥ÈÍπºÂ ‹≥«Ó¡≈ Âª ÓÀ∫ ‘∆ ˛ È≈Õ

‘≈Òª ¤∂ Ó‘∆È∂ ‘∆ ¶ÿ∂ √È «’ «¬º’ «ÁÈ ‹ØÂ∆, «Íz≥√∆ÍÒ Á∆ «¬º’«⁄º·∆ «Ò¡≈«¬¡≈Õ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ¿π√ ˘ ÍÛ∑«Á¡ª ‘∆ «÷Û-ÍπÛ «◊¡≈Õ

““ÓÀ∫ «’‘≈ √π‰È∆ ¬∂∫ ‹ØÂ∆ Á∆ Óª ! «¬‘ Ú∂÷ØÕ”” Â∂ ¿π‘ ‹ØÂ∆ ˘ ¸º’’∂ √Ø¬∆ «Úº⁄ ÒÀ «◊¡≈Õ ¿π‘ ‹ØÂ∆ «Í¡≈ Â∂ «Í¡≈ Á∂¬∆ ‹≈ «‘≈ √∆ «‹Ú∂∫¿π√ È∂ ¡º‹ «Í¡≈ Á∂‰ Á≈ «’≈‚ ÂØÛ ’∂ ‘∆ º÷ Á∂‰≈ ‘ØÚ∂ Â∂ ‹ØÂ∆ «Ú⁄≈≈˛≈È Íz∂Ù≈È «Í¿π Á∂ Ó±≥‘ ÚºÒ ‘∆ Á∂÷∆ ‹≈ «‘≈ √∆Õ

29

““ÓÀ∫ «’‘≈ ‹∆ ◊ºÒ Â∂ Áº√Ø, «¬ÂÈ∂ ıπÙ «’√ ◊ºÒØ∫ Í¬∂ ‘π≥Á∂ ‘Ø?””Á∂Ú’∆ Ú∆ ◊ºÒ ‹≈‰ ’∂, «¬√ ıπÙ∆ «Úº⁄ ¤∂Â∆ ÂØ∫ ¤∂Â∆ Ù≈ÓÒ ‘Ø‰ Ò¬∆¿πÂ≈ÚÒ∆ ‘Ø ‘∆ √∆Õ

““⁄ºÒ ’Ó∂ «Úº⁄ ⁄ºÒ, «¬‘ ◊ºÒ ≈ ¡≈Ó È≈ˇ Áº√‰ Ú≈ˇ∆ ¬∂Õ””Â∂ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ‹ØÂ∆ ˘ ¿π√∂ Â∑ª ¸º’ ’∂ ’Ó∂ «Úº⁄ ¡≈ «◊¡≈Õ

Á∂Ú’∆ Ú∆ ıπÙ∆ Ò¬∆ «Â¡≈ ‘π≥Á∆ ‘Ø¬∆ ¿πÂ≈ÚÒ∆ ÍÂ∆ Á∂ «Íº¤∂ ’Ó∂«Úº⁄ ¡≈ ◊¬∆Õ

““˜≈ Ó≥‹∂ Â∂ ÏÀ· ‹≈Õ”” ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Óπ√’≈«¬¡≈ ¡Â∂ ’π√∆¿πµÂ∂ ÏÀ· ’∂, ¡≈¬∆ «⁄º·∆ «Î ÍÛ∑È Ò¬∆ ¡ÀÈ’ Èº’ ¿πµÂ∂ ·∆’ ‹Ó≈¿π‰Òº◊ «Í¡≈Õ

«¬º’ ¡ºË «Ó≥‡ Ò¬∆ ¿π‘ ¡≥◊∂˜∆ «Úº⁄ «Ò÷∆ «⁄º·∆ ˘ «Î ÍÛ∑Á≈«‘≈, Âª ‹Ø ¿π‘ √≈∆ Á∆ √≈∆ ıπÙıÏ∆ ¡≈Í‰∆ ‹∆ÚÈ-√≈Ê‰ È≈ˇ √ªfi∆’ √’∂Õ

““Áº√Ø Ú∆ È≈””, «Î Á∂Ú’∆ È∂ «¬≥fi Óπ√’ª«Á¡ª ¡≈«÷¡≈, «‹Ú∂∫¿π√ ÂØ∫ ‘Ø ¿π‚∆’‰≈ ¡√«‘ ‘Ø «‘≈ √∆Õ

““ÒÀ √π‰””, Â∂ «Î ¿π√ ¡ÀÈ’ ¿πµ⁄∆ ’ ’∂ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ Á∂Ú’∆ ˘√Ófi≈«Á¡ª «’‘≈ :

““¡ÀÂÚ≈ ,‹ØÂ∆ Á∆ «Íz≥√∆ÍÒ È∂ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ «¬√ ÍzªÂ Á∂ Íz«√ºË Ó≥Â∆ √z∆

‹Ú≈Ò≈ ÍzÙ≈Á Á≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ «¬ºÊØ∫ Á∆ È≈◊«’ √Ì≈ ÚºÒØ∫ ÓÈ≈«¬¡≈ ‹≈ «‘≈˛Õ Ù«‘ Á∂ ⁄Ø‰Ú∂∫ √’±Òª Á∂ ÁØ Ò≈«¬’ «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª ˘ «¬√ ÓΩ’∂ ¿πµÂ∂Ó≥Â∆ ‹∆ «Óˇ‰≈ Í√≥Á ’È◊∂Õ ’∂. ‹∆. ‹Ó≈Â «Úº⁄Ø∫ √≈‚∂ ‹ØÂ∆ ˘ ¸«‰¡≈«◊¡≈ Õ «¬‘ ¿π‘Èª ‘≈ Í≈¬∂◊≈Õ””

«¬‘ √π‰«Á¡ª √≈ Á∂Ú’∆ È∂ ¿π· ’∂ ‹ØÂ∆ ˘ ¡≈Í‰∆ ◊ØÁ «Úº⁄ ÒÀ«Ò¡≈Õ ““«¬‘ Ó∂≈ Ò≈Ò ‹≈¬∂◊≈ ! ¡À‚∂ Úº‚∂ Ó≥Â∆ ’Øˇ !! ÓÀ∫ √Á’∂ ‹≈ÚªÕ””«Î ÿπº‡ ’∂ ‹ØÂ∆ ˘ ¤≈Â∆ È≈ˇ Ò≈ «Ò¡≈Õ Á∂Ú’∆ Á≈ «⁄‘≈ ¿π√ Ú∂ˇ∂ «’√∂Â∂‹º√Ú∆ Á∂ «⁄‘∂ È≈ˇØ∫ ÿº‡ È‘∆∫ √∆ ⁄Ó’ «‘≈Õ

ÍÂÈ∆ ˘ ıπÙ ‘π≥«Á¡ª Ú∂÷ ’∂ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ‘Ø ◊Á-◊Á ‘Ø «◊¡≈Õ‹ØÂ∆ È∂ ¡º‹ ¿π√ Á∆ ◊ºÒ º÷ «Ú÷≈¬∆ √∆Õ «Î ¿π√ ¡º÷ª Ó∆‡ Ò¬∆¡ª, Âª ‹Ø¿π‘ √≈∆ ıπÙ∆ ¡≈Í‰∂ ¡≥Á «√≥‹ Ò¬∂Õ

30

Í fiº‡ ‘∆ ¡º÷ª ÷ØÒ∑ ’∂ ¿π√ È∂ Á∂Ú’∆ ˘ ¡≈«÷¡≈, ““‘ª, √º⁄ ÓÀ∫«¬‘ Âª ÂÀ˘ Áº√‰≈ ÌπºÒ «◊¡≈ «’ ‹ØÂ∆ Ò¬∆ ’πfi ı≈√ Â∑ª Á∂ ’ºÍÛ∂ «Â¡≈’È∂ È∂, ¿πµÊ∂ Í≈ ’∂ ‹≈‰ Ò¬∆Õ”” «Î ¡ÀÈ’ ·∆’ ’’∂ «⁄º·∆ ˘ ÍÛ∑«Á¡ª-ÍÛ∑«Á¡ª ‘∆ ¡≈÷Á≈ «◊¡≈, ““«⁄º‡∆ ’Ó∆˜, «⁄º‡∆ «Èº’, «⁄º‡∆¡ª ‹π≈Ïª Â∂«¬º’ √πÈ«‘∆ ‘≈Õ””

«¬‘Èª ⁄∆˜ª Á∂ Èª √π‰«Á¡ª ‘∆ Á∂Ú’∆ Á∆ ıπÙ∆ ’≈¯± ‘Ø ◊¬∆Õ ¿π√Á∂ Ó±≥‘ ¿πµÂ∂ ¡≈ «‘≈ ÷∂Û≈ ¿πµÊ∂ ‘∆ π’ «◊¡≈ Â∂ «Î ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ÷∂Û≈ Á∆ Êª«⁄≥Â≈, Áπº÷ Â∂ ’Ò∂Ù È∂ ÓºÒ Ò¬∆Õ ¿π√ «¬≥fi ¡ÈπÌÚ ’∆Â≈ «‹Ú∂∫ «’ ¿π‘ ÷∂Û∂ Á∂Ó«‘Ò Á±Ø∫ Ú∂÷ ’∂ ıπÙ ‘Ø ◊¬∆ √∆ ¡Â∂ «‹¿π∫ ‘∆ ¿π√ È∂ ıπÙ∆-÷πÙ∆ ¿π√ Á∂¡≥Á ÍÀ ËÈ Ò¬∆ º«’¡≈, «’√∂ È∂ ¡⁄≈È’ ‘∆ ÷∂Û∂ Á∂ Ó«‘Ò Á≈ ÁÚ≈˜≈‘∆ Ï≥Á ’ «ÁºÂ≈Õ

““’∆ ◊ºÒ ¬∂ ¿πÁ≈√ ‘Ø ◊¬∆ ¬∂∫?”” ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ˘ «¬√ ıπÙ∆ Á∆ÿÛ∆ √Ó∂∫ ¿π√ Á≈ «ÏÒ-«ÏÂΩ∆ Ú◊≈ Ó±≥‘ ‹≈ È≈ Ì≈«¬¡≈Õ

““ÓÀ∫ √Ø⁄Á∆ ‘ª, «¬‘Èª ⁄∆˜ª Ú≈√Â∂ ÍÀ√∂ «’ºÊØ∫ ÒÚª◊∂Õ ¡º‹ Â∂ Ó‘∆È∂Á∆ ¤ºÏ∆ Â≈∆’ ¬∂ ÿ Ó√ª Á√ Ï≈ª ¡≈È∂ Í¬∂ È∂, Á≈ˇ √Ï˜∆ Ò¬∆Õ ‘≈ÒªÂª «Í¤Ò∂ Ó≥◊∂ ⁄≈Ò∑∆ Ú∆ È‘∆∫ ¿πµÂ∂Õ””

«¬√ ’Û∆ ¡√Ò∆¡Â È∂ Âª «‹Ú∂∫ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ˘ Ú∆ ‘∂·ª Í‡≈’Ó≈«¡≈ ‘ØÚ∂, ¿π‘ Âª ‘≈Òª Â∆’ ÷∂Û∂ Á∂ ◊◊È ¿πµÂ∂ ‘∆ «ÍºÂ∆-«Í¡≈ Á∂ ÷≥ÌÒ≈¬∆, ¿π‚≈∆¡ª Ò≈¬∆ ‹≈ «‘≈ √∆Õ ¿π√ Á≈ «¬√ ±∆ Í≈√∂ Í«‘Òª «Ë¡≈È‘∆ È‘∆∫ √∆ «◊¡≈ «‹Ú∂∫ √Ú≈«ÁÙ‡ ÌØ‹È Ò¬∆ ‹ÒÁ∆-‹ÒÁ∆ ÷≈«Ë¡ª Á≥Áª‘∂· ¡≈ ’∂ ’º‡∆ ◊¬∆ ‹∆Ì √≈∂ Á≈ √≈≈ √π¡≈Á Ó≈ «Á≥Á∆ , ’πfi «¬√ Â∑ªÏ∂√π¡≈Á∆ ‹π◊Ò-ÍzÙ≈Á È∂ Á∂Ú’∆ Á∆ ¡√Ò∆¡Â Ú◊∆ ’ΩÛ∆ ◊ºÒ √π‰ ’∂¡ÈπÌÚ ’∆Â∆Õ ¿π√ ˘ ¡≈Í‰∆ Â≥◊ Ó≈«¬’ ‘≈ÒÂ ¿πµÂ∂ ÏÛ∆ «÷ºfi ¡≈¬∆,«‹‘Û∆ ’ÁÓ-’ÁÓ ¿πµÂ∂ ¿π√ Á≈ ≈‘ ¡≈‰ Ø’Á∆ √∆Õ «Î ¿π√ Á∆ «¬‘ «÷ºfi’ØË Ï‰ Á∂Ú’∆ ¿πµÂ∂ Ú√ Í¬∆Õ

““Ï√ Â±≥ Âª ‘ Ú∂ ∂ «¬‘Ø ‘∆ Ø‰∂ Ø∫Á∆ «‘≈ ’∆∫Õ ÒØ’∆∫ «¬‘Ø-«‹‘∂ÓΩ«’¡ª Ò¬∆ Â√Á∂ È∂, Â±≥ ∫ «’ .....Õ””

““¿π‘Ø, Âπ√∆∫ Â∂ ¡ÀÚ∂∫ ‘∆ Í¬∂ ◊Ó ‘π≥Á∂ ‘ØÕ ’∆ ÓÀ∫ È‘∆∫ ⁄≈‘π≥Á∆ Ó∂∂Ò≈Ò Á∆ Ù≈È ÚË∂ Í «¬‘Èª ⁄∆˜ª Á≈ «¬≥Â˜≈Ó ’È È≈ˇ ‘∆ ‘Ø‰≈ ¬∂∫Õ ¡ÀÚ∂∫º’ª È≈ˇ Âª ÚÛ∂ È‘∆∫ Íº’Á∂Õ””

““Ì≈Ú∂∫ ’πfi ‘Ø ‹≈¬∂, «¬‘Èª ⁄∆˜ª Á≈ «¬≥Â˜≈Ó ÓÀ∫ ’ ’∂ ‘∆¤º‚ª◊≈Õ”” ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á È∂ «ÁzÛ∑Â≈ È≈ˇ «’‘≈Õ

31

““ÓÀ∫ Ú∂÷Á∆ ‘ª ◊πº‚∆ Á∆ Ïπ◊È∆ «Úº⁄ «’≥È∂ ÍÀ√∂ È∂Õ ¿π‘ ØÚ∂◊∆ Âª√‘∆ Í ÓÀ∫ ¿π√ Í⁄≈ ÒÚª◊∆” Â∂ ¿π‘ Ïπ◊È∆ ÒÀ‰ ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ

Á∂Ú’∆ Á∂ ‹≈‰ ¿πµÂ∂ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á È∂ √Ø«⁄¡≈, ÓÀ∫ ¡ÀÚ∂∫ ‘∆ Á∂Ú’∆«Ú⁄≈∆ ¿πµÂ∂ ◊πº√∂ ‘Ø‰ Òº◊ ‹ªÁ≈ ‘ª «¬‘ ÍÀ√∂ Á∆ ÿ≈‡ ÓÀ˘ ‘Ó∂Ùª ◊πº√≈ ⁄Û∑≈«Á≥Á∆ ˛Õ «¬‘ Ú∆ ’∆ «˜≥Á◊∆ ‘Ø¬∆, ÍÀ√∂ ÍÀ√∂ Ò¬∆ ÔÌ’Á∂ «ÎÈ≈Õ ’∆ √≈‚∂ˆ∆Ïª Á≈ «¬ÂÈ≈ Ú∆ ‘º’ È‘∆∫ «’ ¡√∆∫ ¡≈Í‰∂ ‘Ø‰‘≈ ÒÛ’∂ Á∆ «¬º’ «Èº’∆ıπÙ∆ ı∆Á √’∆¬∂ Â∂ «¬‘ ¡Ó∆, ‘˜≈ª πÍ¬∂ ¡ÀÚ∂∫ ‘∆ ¡Ô≈Ù∆ «Úº⁄ ØÛ∑Á∂«ÎÁ∂ È∂Õ ¡√∆∫ ˆ∆Ï ¿πÂÈ≈ «⁄ È‘∆∫ ¿πŒº· √’ª◊∂, «‹ÂÈ≈ «⁄ ¡√∆∫¡≈Í ÔÂÈ È‘∆∫ ’Á∂Õ ¡Ó∆ È∂ Âª È≈ √≈˘ ¿π·≈ˇ‰≈ ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ’Á∆¿πµ·‰ Á∂‰≈ Õ””

«Î ¿π√ Á≈ «Ë¡≈È Á∂Ú’∆ ÚºÒ «◊¡≈, «‹‘Û∆ «Ú⁄≈∆ ‹ÁØ∫ Á∆«Ú¡≈‘∆ ◊¬∆ √∆, Â≥◊∆ ÂπÙ∆ Á∂ ÍπÛª «Úº⁄ ‘∆ «Í√ ‘∆ √∆Õ ‘π‰ ¿π√ Á∂ ÓÈ«Úº⁄ Á∂Ú’∆ Ò¬∆ ÚË∂∂ Â√ √∆Õ «Ú⁄≈∆ ’∆ ’∂ ÏÛ∆ ÓπÙ’Ò È≈ˇ ‚∂„ √Ω«Úº⁄ Í≥‹ Ïº«⁄¡ª ˘ Í≈ˇÁ∆ ¬∂Õ

““ÓÀ∫ «’‘≈ ‹∆, ◊πº‚∆ Á∆ Ïπ◊È∆ ”⁄Ø∫ √≈„∂ √ºÂ ¡≈È∂ «È’ˇ∂ Â∂ ‹ØÂ∆Á∆ Ïπ◊È∆ ”⁄Ø∫ Ï≈ª ¡≈È∂Õ””

‹π◊Ò ÍzÙ≈Á È∂ Ú∂«÷¡≈ «’ ¿π‘ «Ú⁄≈∆ ÔÂÈ ’ ‘∆ √∆ «’ «’√∂Â∑ª Ó∂≈ Ò≈Ò, √’±Ò Ú≈«ˇ¡ª Á∆ «¬º¤≈ ¡Èπ√≈ «Â¡≈ ‘Ø ’∂ ¡ÀÂÚ≈ ˘√’±Ò ‹≈ √’∂Õ ¿π√ √Ø«⁄¡≈, √’±Ò Ú≈«ˇ¡ª Âª ¡≈Í‰∂ ÚºÒØ∫ √≈‚∂ Ïº⁄∂ Ó≈‰«ÁºÂ≈ Í ¿π‘ ’∆ ‹≈‰È «’ «¬‘ Ó≈‰ √≈‚∂ Ò¬∆ «‘ÓÂ Ï‰ ‹≈¬∂◊≈Õ ‘º¤≈ÍÚ≈‘ È‘∆∫ Ì≈Ú∂∫ ’πfi Ú∆ ‘Ø ‹≈¬∂, Ó∂∂ Ïº⁄∂ ˘ ¡ÀÂÚ≈ «¬‘ √≈∆¡ª ⁄∆˜ª«ÓÒ‰∆¡ª ‘∆ ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘ÈÕ ¡º‹ Ú∆Ú≈ ˛, «Úº⁄Ø∫ «ÁÈ Â∂ ‘Ø¬∂ Ùπ’ Â∂√«È⁄, ’Ø¬∆ ◊ºÒ È‘∆∫Õ «¬‘ √Ø⁄ ’∂ ¿π‘ Íº’∂ «¬≈Á∂ È≈ˇ ÿØ∫ Ï≈‘ «È’ˇ«◊¡≈, «’√∂ ÂØ∫ ’πfi ÍÀ√∂ ÎÛÈ Ò¬∆, «ÏÈª «¬√ ◊ºÒ ¡ÈπÌÚ ’∆«Â¡ª «’ ÓÀ∫‘π‰∂ ‘∆ Á¯ÂØ∫ Êº’≈-‡πº‡≈ ¡≈«¬¡≈ ‘ªÕ

ÿ≥‡∂ «Íº¤Ø∫ ‹Á ¿π‘ Óπ«Û¡≈ Âª ¿π‘Á∆ ‹∂Ï «Úº⁄ πÍ¬∂-πÍ¬∂ Á∂ «Â≥ÈÈØ‡ √ÈÕ ¿π√ ˘ «¬‘Èª «Â≥Èª π«Í¡ª Á≈ ¿πË≈ ÒÀ‰ Ò¬∆ «’≥«È¡ª ¡º◊∂«ÒÒ’Û∆¡ª ÒÀ‰∆¡ª Í¬∆¡ª √È Â∂ ÂÁ ‹≈ ’∂ ¿π‘ «¬º’ «ÓºÂ ’ØˇØ∫ «Â≥ÈπÍ¬∂ ÎÛ √«’¡≈ √∆Õ

ÿ «Úº⁄ ¡≈ ’∂ Ï‹‡ «Úº⁄ ¡≈ Í¬∆ ÈÚ∆∫ Â∂Û ¿πµÂ∂ «Ú⁄≈ ’∆Â∆◊¬∆Õ

32

““«¬º’ Î‡∆ √¯ÀÁ ⁄≈Á «Úº⁄Ø∫ ◊π¡ª„‰ Á∆ ÓÙ∆È ”Â∂ ÓÀ∫ «¬√ Á∆’Ó∆˜ Âª «Â¡≈ ’ ÒÚª◊∆Õ ‘ª «⁄º‡∆ «Èº’ Á≈ ’ºÍÛ≈ Ú∆ Ï˜≈Ø∫ ÒÀ‰≈ ‘∆ÍÀ‰≈ Â∂ √Ú≈¿π‰∆ Á˜∆ ÂØ∫ ÍÚ∂◊∆, ÓÀ «Èº’ «√¿»‰ Á∆ ‹≈⁄ È‘∆∫Õ Á∂Ú’∆È∂ ÍÂ∆ «¬‘Èª ÍÀ«√¡≈ È≈ˇ ‘∆ ’≥Ó √≈È Á∆ Â’∆Ï Áº√«Á¡ª «’‘≈Õ

Á∂Ú’∆ ÂØ∫ Ïπ◊È∆¡ª «Úº⁄Ø∫ «È’«ˇ¡ª Ì≥È ÂØÛ ÒÀ ’∂ ‹ÁØ∫ ¿π‘ ÿØ∫ÂπÈ Òº◊≈ Âª ¿π√ Ú∂«÷¡≈ ‹ØÂ∆ ÿ È‘∆∫ √∆Õ √≈∂ Í≈√∂ Ì≈«ˇ¡≈ Í «’Ë∂È˜ È≈ ¡≈«¬¡≈Õ Ì≈Ú∂∫ «¬√ √Ó∂∫ ÊØÛ∑≈-ÊØÛ∑≈ ‘È∑∂≈ ‘Ø «◊¡≈ √∆ Í ‹π◊ÒÍzÙ≈Á È‘∆∫ √∆ ⁄≈‘π≥Á≈ «’ «¬√ ’≥Ó «Úº⁄ ‘Ø Á∂ ’∆Â∆ ‹≈¬∂Õ ¿π‘ ¡≈Í ‘∆‹ØÂ∆ ˘ ÒºÌ‰ ⁄Ò≈ «◊¡≈Õ ¿π√ Ú∂«÷¡≈ «’ Ï≈‘ ◊ˇ∆ «Úº⁄ ‹ØÂ∆ Óπ≥«‚¡ªÈ≈ˇ ÷∂‚ «‘≈ √∆Õ ¿π√ «¬√ Â∑ª «ÈÙ«⁄≥Â Ú∂÷ ¿π√ √Ø«⁄¡≈, ““√⁄ ’«‘≥Á∂È∂ «’ Ï⁄ÍÈ Ï≈ÁÙ≈‘∆ ‘π≥Á∆ ˛Õ «¬√ ˘ ’Ø¬∆ «¯’ È‘∆∫ ¡≈Í‰∂ ’ºÍÛ∂ Á≈Ï≥ÁØÏ√Â ’È Á≈, Ó≈Í∂ ¡≈Í∂ Í¬∂ «¯’ ’ÈÕ”” ’Ø¬∆ ÁØ ÿ≥«‡¡ª «Íº¤Ø∫ ‹ÁØ∫‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ¡Â∂ ‹ØÂ∆ ÿ ˘ ÓπÛ ‘∂ √È Âª ÁØ‘ª Á∂ «⁄‘∂ «÷Û∂ ‘Ø¬∂ √ÈÕ‹ØÂ∆ Âª «¬√ Ò¬∆ ıπÙ √∆ «’ ¡º‹ ¿π√ Ò¬∆ ÈÚ∂∫ Ï±‡, ‹≈Ïª ¡Â∂ «Èº’ Á≈’ºÍÛ≈ ¡≈«Á ⁄∆˜ª ı∆Á∆¡ª ◊¬∆¡ª √È ¡Â∂ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á «¬√ ¡Ω’Û ˘‘ºÒ ’È «Íº¤Ø∫ «¬√ ’’∂ ıπÙ √∆ «’ ¿π‘ ¡≈Í‰∂ ‘Ø‰‘≈ Ïº⁄∂ Ó≥Â∆ ‹∆ Á∂‹ÈÓ-«ÁÈ Á∂ √Ó≈ˆÓ Â∂ ‘ ‘≈ÒÂ ÿºÒ √’∂◊≈Õ ¿π‘ Á˜∆ √«Èº⁄Ú≈Á∆ «Èº’ Á∂‰ Á∆ Íº’∆ Â≈’∆Á ’ ¡≈«¬¡≈ √∆Õ ¿π‘ √Â∂ «Úº⁄ √Ø⁄Á≈¡≈«¬¡≈ √∆ «’ √º⁄ ’«‘≥Á∂ È∂ «¬º’Ø ‘Ø‰‘≈ Ïº⁄≈ ‘∆ ÿ Á∂ Èª ⁄Ó’≈ «Á≥Á≈˛Õ ¡ÀÂÚ≈ Ú≈ˇ∂ «ÁÈ «‹ºÊ∂ ‘Ø ⁄Ø‰Ú∂∫ √’±Òª Á∂ Ïº⁄∂ √‡∂‹ ¿πµÂ∂ ‹≈ ’∂ ‘≈Í≈¿π‰◊∂, ¿π‘Èª «Úº⁄ Ó∂≈ ‹ØÂ∆ Ú∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ ‹ÁØ∫ «¬√ Á≈ Èª ÏØ«Ò¡≈ ‹≈Ú∂◊≈,‹ØÂ∆ ÍzÙ≈Á √ÍπºÂ Ò≈Ò≈ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Âª ¿πµÊ∂ ÏÀ·∂ ‘Ø ÍÂÚ≥«Â¡ª Â∂Ó≥Â∆¡ª ÍÂ≈ Òº◊∂◊≈ «’ «¬‘ Óπ≥‚≈ Ò≈Ò≈ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Á≈ Õ «¯ÒÓ Ò¬∆‹≈¬∂◊∆, ¡ıÏ≈ «Úº⁄ «¬√ Á≈ Èª ¡≈Ú∂◊≈ Â∂ ‘Ø √’Á≈ ¬∂ «¬√ Á∆ Â√Ú∆ Ú∆¡≈Ú∂Õ «¬‘ √Ø⁄ ’∂ ¿π√ Á∆¡ª Ú≈¤ª «÷ºÒ ◊¬∆¡ª ¡Â∂ ¿π‘ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í «ÁÒ‘∆ «ÁÒ «Úº⁄ «¬√ ◊ºÒØ∫ Ù≈Ï≈Ù Á∂‰ Òº◊≈ «’ ’Ó-¡˜-’Ó «¬º’ Óπ≥‚∂ ˘ Âª⁄≥◊∂ √’±Ò «Úº⁄ Á≈ıÒ ’≈¿π‰ Á∆ ÓÀ∫ «√¡≈‰Í ’∆Â∆ √∆Õ «‹‘Û∆ Ù≈È Ó∂∂⁄≈ Óπ≥«‚¡ª ’πÛ∆¡ª È∂ Ú∆ ˇ ’∂ È‘∆∫ √∆ ÚË≈¬∆, ¿π‘ «¬’ºÒ∂ È∂ ÚË≈«Ú÷≈¬∆Õ

ÿ ÚÛ«Á¡ª √≈ ¿π√ Á∂Ú’∆ ˘ ÏπÒ≈«¬¡≈ ¡Â∂ ÏÛ∂ Ó≈‰ ¡Â∂¿πÂÙ≈‘ È≈ˇ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á È∂ ¿π√ ˘ Áº«√¡≈, ““‹ØÂ∆ Á∆ Óª, ÓÀ∫ «Èº’ Á≈

33

’ºÍÛ≈ ı∆Á ’∂ Á˜∆ ˘ Á∂ ¡≈«¬¡≈ ‘ª Â∂ Ù«È⁄Ú≈ Á∆ Íº’∆ Ú∆ ’¡≈«¬¡≈ ‘ªÕ Â±≥ «¬‘ Ï±‡-‹π≈Ïª Â∂ ‘≈ ÊÀÒ∂ ”⁄ √≥Ì≈ˇ ¤º‚ Â∂ È≈ˇ∂ ’Ó∆˜’ºÒ∑ ± Ï‰≈ ¤º‚∆∫Õ”” «Î ’πfi ⁄∂Â∂ ’ ’∂ ¿π‘ ıπÙ∆ È≈ˇ ÏØ«Ò¡≈, ““‹ØÂ∆Á∆ Óª, ¡º‹ ºÏ È∂ «¬º’ ‘Ø ÏÛ≈ √ÏºÏ ’ «ÁºÂ≈Õ ÓÀ∫ ‹ÁØ∫ «¬ºÊØ∫ ¤ÍÁ∆¡ıÏ≈ Á∂ Á¯Â ’ØˇØ∫ Á∆ ¶«ÿ¡≈ Â∂ «ı¡≈Ò ¡≈«¬¡≈ «’ ÍÂ≈ ’∆¬∂ ‹∂¿π√ «ÁÈ √Ó≈◊Ó √Ó∂∫ ‹ØÂ∆ Á∂ ‘≈ Í≈¿π‰ Á∆ ÎØ‡Ø Á≈ Ú∆ ÍzÏ≥Ë ‘Ø √’∂Õ «‹¿π∫‘∆ ÓÀ∫ ¡≥Á Ú«Û¡≈ «’ ÎØ‡Ø◊z≈Î ’ÀÓ≈ Ò‡’≈¬∆ Ï≈‘ ¡≈ «‘≈ √∆Õ ÓÀ∫¿π√ È≈ˇ ◊ºÒ ‹≈ ’∆Â∆ Â∂ ÍÂ≈ Òº◊≈ «’ ¡ÀÂÚ≈ Ú≈ˇ∂ √Ó≈◊Ó Â∂ ¿π‘∆ ‹≈«‘≈ √∆Õ ÓÀ∫ ¿π√ Á∂ È≈ˇ Ú∆ ◊ºÒ ’ ¡≈«¬¡≈ ‘ª «’ ‹ÁØ∫ «ÍÏ«Ò’ √’±ÒÁ≈ ’∂. ‹∆ ‹Ó≈Â Á≈ ÍzÂ∆«ÈË Ó∂≈ «¬‘ Óπ≥‚≈ Ó≥Â∆ ‹∆ ‘≈ Í≈¬∂, ¿π‘ ÎØ‡Ø˜± «÷º⁄∂Õ

Á∂Ú’∆ Á∂ Ó±≥‘ Â∂ ’πfi «⁄≥Â≈ Á∂ «ÈÙ≈È Ú∂÷ ’∂ ¡≈Í‰∆ ıπÙ∆ «Úº⁄ «ÏÈª’Ø¬∆ ¯’ ÍÀ‰ «Áº«Â¡ª «Î ¿π‘ fiº‡ ÏØ«Ò¡≈, “Ï≈’∆ ‘∆ ÍÀ«√¡ª Á∆ ◊ºÒ,ÎØ‡Ø Ï‰È Â∆’ Í«‘Ò∆ Â∆’ ‘Ø ‘∆ ‹≈‰∆ Õ ÌÒ∆¬∂ ÒØ’∂! ºÏ ¡≈Í ’Á≈ ¬∂ˆ∆Ïª Á≈ ’≥ÓÕ ‘≈.......‘≈......‘≈....!”” ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á √≈∆ Á∆ √≈∆◊ºÒ «¬º’Ø Ú≈∆ ‘∆ ’«‘ «◊¡≈ Â∂ «Î ’Á∆-’Á∆ Íz≈ÍÂ ‘Ø¬∆ ıπÙ∆ Á∂ ¡«‹‘∂¡Ú√ ÂØ∫ Í±≈-Í±≈ Ò≈Ì ¿π·≈™«Á¡ª, ¿π‘ ‘º√-‘º√ ’∂ Á±‘≈ ‘Ø‰ Òº◊≈Õ

Á∂Ú’∆ «¬√ ÎØ‡Ø Á∆ ¯˜±Ò-ı⁄∆ Ï≈ÏÂ ’πfi ’«‘‰≈ Âª ⁄≈‘π≥Á∆ √∆Í «Î ÍÂ∆ Á∂ ≥◊ «Úº⁄ Ì≥◊ ÍÀ ‹≈‰ Á∂ ‚ Ú‹Ø∫ ’πfi È≈ ÏØÒ∆ Â∂ ¿πµ· ’∂Ï≈‘ ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ

√Ú∂∂ Óπ≥‚∂-’πÛ∆¡ª √’±Ò Â∂ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Á¯Â ‡Ø ’∂ Á∂Ú’∆È∂ «¬º’ Íπ≈‰∆ «⁄º‡∆ ⁄≈Á ’º„∆Õ Í«‘Òª Âª ¿π√ ˘ ⁄≥◊∆ Â∑≈ ‹≈«⁄¡≈ÍÛÂ≈«Ò¡≈, «Î ‹≈⁄ ’∆Â∆ ¡Â∂ √≈≈ «ÁÈ Ó◊˜ Íº⁄∆ ’ ’∂ ◊π¡ª„‰ Á∆ÓÙ∆È Â∂ Ù≈Ó Â∆’ ÓπÙ’Ò È≈ˇ ‹ØÂ∆ Á∆ ’Ó∆˜ «Â¡≈ ’ √’∆Õ

¿πË ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á È∂ ÁØ ÿ≥«‡¡ª Á∆ ¤πº‡∆ Ò¬∆ ¡Â∂ È≈◊’ √Ì≈ Á∂Á¯Â ‹≈ ’∂ ÔÂÈ ’∆Â≈ «’ «’√∂ Â∑ª ¿π√ ˘ Ú∆ «ÈÓ≥ÂÈ-ÍºÂ «Óˇ √’∂Âª ‹Ø ¿π‘ ¡≈Í‰∆¡ª ¡º÷ª È≈ˇ, ¡≈Í‰∂ «Í¡≈∂ ÍπºÂ Ó≈‰ Íz≈ÍÂ ’«Á¡ªÚ∂÷ √’∂ Í ¿π√ ÍÂ≈ Òº◊≈ «’ ¿π√ √Ó≈◊Ó «Úº⁄ Âª Úº‚∂-Úº‚∂ ≈‹È∆«Â’¡≈◊±, ¡Ó∆ Òº÷-ÍÂ∆¬∂, Úº‚∂- Úº‚∂ ¡¯√ Â∂ ’πfi √ºÁ∂ ◊¬∂ Ïº⁄∂ ‘∆ ‹≈ √’Á∂‘ÈÕ ¿π√ √Ø«⁄¡≈ «’ ÓÀ∫ «¬‘Èª «Úº⁄Ø∫ «’√∂ «◊‰Â∆ «Úº⁄ Ú∆ È‘∆∫ ¡≈¿π∫Á≈Õ«Ú⁄≈≈ «ÁÒ Á∆¡ª ¿πÓ≥◊ª «ÁÒ «Úº⁄ ‘∆ ÁÏØ⁄ ’∂ «‘ «◊¡≈Õ

34

¡ÀÂÚ≈ Á≈ «ÁÈ ¡≈«¬¡≈Õ ¡º‹ √≈∂ ‡ºÏ ˘ ‹ØÂ∆ ¿πµÂ∂ Ó≈‰ √∆,«‹√ ’’∂ √≈∂ ¿π√ «Â¡≈ ’È «Úº⁄ ‹π‡∂ Í¬∂ √ÈÕ ’Ø¬∆ ¿π√ √≈Ï‰ Óˇ’∂ Èπ‘≈ «‘≈ √∆Õ ’Ø¬∆-«Èº’ ’Ó∆˜ «¬√Â∆ ’ «‘≈ √∆ Â∂ ’Ø¬∆ ¿π√ Á∆’≥ÿ∆ Íº‡∆ Á∂ ¡≈‘-Í≈‘ «Úº⁄ ‹π«‡¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ

Â’≈ˇª ˘ √≈≈ ‡ºÏ «¬√ ◊ºÒ Á∆ «¬≥Â˜≈ «Úº⁄ √∆ «’ «’√ Ú∂ˇ∂‹ØÂ∆ √Ó≈◊Ó ÂØ∫ Ú≈Í√ ¡≈¬∂ Âª ‹Ø ¿π‘ ¡≈Í‰∆ ˜Ï≈È∆ √≈∆ Ω‰’ Â∂ «Óˇ∂Ó≈‰ ˘ «Ú√Ê≈ È≈ˇ «Ï¡≈È ’∂Õ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ÁØ Ú≈∆ √Û’ Â∂ ¡≈Í ‹≈¸º’≈ √∆Õ Ïº«⁄¡ª ˘ Ú∂÷‰ Ò¬∆ √Û’ Â∂ Ì∂‹‰ Á≈ Âª ¡≥Â ‘∆ ’Ø¬∆ È‘∆∫ √∆ÕÍ ‘≈Òª Â∆’ ¿π‘ È‘∆∫ √∆ Í«Â¡≈Õ

¡÷∆ ¿π√ Á±Ø∫ Ú∂«÷¡≈, ¿π√ Á∆ «Íz≥√∆ÍÒ ‹ØÂ∆ ¡≈Í È≈ˇ «Ò¡≈‘∆ √∆Õ «¬‘ È˜≈≈ Âº’ ’∂ Âª ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Á∆ ıπÙ∆ Á≈ ’Ø¬∆ ¡≥Â ‘∆ È≈«‘≈Õ Á∂Ú’∆ Á≈ «Ë¡≈È ¿π√ Í≈√∂ ÚºÒ «÷⁄«Á¡ª ¿π‘ ◊ºÁ-◊ºÁ ‘Ø ’∂ ÏØ«Ò¡≈,““¡≈ı √≈∂ √’±Ò Á≈ Ò≈«¬’ Ïº⁄≈ ‹π ‘Ø«¬¡≈, «Íz≥√∆ÍÒ Ú∆ «¬√ È≈ˇ¡≈¿π‰≈ ¯ı √ÓfiÁ∆ ¬∂Õ ¿π‘ Ú∂÷ ¿π‘ ÿÛ∆-ÓπÛ∆ ‹ØÂ∆ ÚºÒ ¿π· ’∂ ¿π√ ˘ÿπº‡Á∆ Â∂ ◊ºÒª ’Á∆ ¬∂Õ””

Á∂Ú’∆ ‘Ø Ïº«⁄¡ª Ú∆ «¬√ ıπÙ∆ Á∂ È˜≈∂ Ó≈È‰ Á≈ ÓΩ’≈ Á∂‰ Á∂«ı¡≈Ò È≈ˇ ¿π‘Èª √ºÁ‰ Ò¬∆ ¡≥Á ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ

Í È∂Û∂ ¡≈¿π‰ Â∂ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á È∂ Ú∂«÷¡≈, ‹ØÂ∆ ‚√’Ø∂ Ì «‘≈√∆Õ «¬‘ Ú∂÷ ’∂ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ‘º’≈-Ïº’≈ «‘ «◊¡≈Õ ¿π√ «¬√ ◊ºÒ Á∆ √Ófi‘∆ È‘∆∫ √∆ ¡≈ ‘∆Õ ¡≈¿π∫«Á¡ª √≈ ¿π√ «Íz≥√∆ÍÒ È∂ ¡≈÷‰≈ Ùπ± ’ «ÁºÂ≈,““«Ó√‡ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á! ÓÀ˘ Ï‘πÂ ¡¯√Ø√ ˛ «’ ¡≈Í ‹∆ Á∂ √ÍπºÂ ‹ØÂ∆ ˘‘≈ Í«‘È≈‰ Á≈ Ó≈‰ È‘∆∫ «Óˇ √«’¡≈ «’¿π∫«’ √∂· Ò÷ÍÂ ≈¬∂ È∂ ‹ØÂ∆Á∆ Êª ¡≈Í‰∂ ÍπºÂ Á≈ Èª ÏÁÒÚ≈ «Ò¡≈ √∆Õ ÓÀ∫ Âª ¿π√ Á∆ «¬º’ È≈ √π‰∆,Í ¿π√ È∂ √≈‚∂ ⁄∂¡ÓÀÈ ¡≈÷ ’∂ «¬‘ ’≥Ó ’Ú≈ «Ò¡≈Õ Âπ√∆∫ ‹≈‰Á∂ ‘Ø «’ÓÀ∫ Âª «¬º’ ÓπÒ≈˜Ó ‘∆ ‘ªÕ””

«¬‘ √≈≈ ’πfi ‹ØÂ∆ Á∆ «Íz≥√∆ÍÒ «¬º’Ø √≈‘ «Úº⁄ ’«‘ ’∂ ⁄ÒÁ∆ Ï‰∆«‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ ÓπÙ≈Î ¡≈¿π‰ Ú≈ˇ∂ Â±¯≈È Á∆ Ó≈ ÂØ∫ Ï⁄‰ Ò¬∆ «÷√’‰ Á∆’Á≈ ˛Õ

‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Ò¬∆ «‹Ú∂∫ ’Û Í≈‡ «◊¡≈ ‘ØÚ∂Õ ¿π√ ˘ ¡≈Í‰∂ ÍÀª‘∂·Ø∫ ˜Ó∆È «È’ˇÁ∆ ‹≈Í∆Õ ¿π‘ ¿πµÊ∂ Á≈ ¿πµÊ∂ ÷ÒØÂ≈ «‘ «◊¡≈Õ ¿π√ «¬≥flÓ«‘√±√ ’∆Â≈, «‹Ú∂∫ «’√∂ ÓØ‡∆ ◊Ø◊Û Ú≈ˇ∂ È∂ ¿π√ Á∂ ¡≥Á Í‡ΩÒ «¤Û’‰

35

«Íº¤Ø∫ Â∆Ò∑∆ Ï≈ˇ ’∂ ¿π√ Á∆¡ª √ºËª Â∂ ¿πÓ≥◊ª Î±’ «ÁºÂ≈ Õ ¿π√ ¡º◊ Á≈ÒªÏ± ¿π√ Á∂ ØÓ-ØÓ «Úº⁄Ø∫ «È’ˇ ’∂ ¿π√ √≈Û «‘≈ Õ ¡⁄≈È’ ¿π√ Á∆¡ª¡º÷ª «Úº⁄ Ò‘± «È’ˇ ¡≈«¬¡≈ Â∂ ¿π‘ «ÁzÛ∑Â≈ È≈ˇ ’Û«’¡≈, ““¡º‹ ¿π√Ó≥Â∆ Á≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ È‘∆∫, Ó∂≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ ¬∂, Ó∂∆ √πºÂ∆ ‹πº¡Â Â∂ ÁÒ∂∆Á≈ ‹ÈÓ «ÁÈ ¬∂Õ ÓÀ∫ Ú∂÷ª◊≈ «’Ú∂∫ ’Ø¬∆ ˆ∆Ïª Á∆¡ª √ºËª Â∂ ¿πÓ≥◊ª ˘«ÒÂ≈ÛÈ Á∆ ‹π¡Â ’∂◊≈Õ””

Ï≈‘ ¡≈ ’∂ Á∂Ú’∆ Â∂ ‘Ø Ïº«⁄¡ª È∂ ‹ØÂ∆ ‚√’Ø∂ Ì«Á¡ª ¡Â∂‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ‹ØÙ ¡Â∂ ◊πº√∂ «Úº⁄ ÌÛ’«Á¡ª Á∂«÷¡≈ Âª ¿π‘Èª Á∆¡ª ¡º÷ª‡º‚∆¡ª Á∆¡ª ‡º‚∆¡ª «‘ ◊¬∆¡ªÕ

ÙÏÁ-¡Ê :

«Ú¿π∫Â - «Ú˙∫Â, Â’∆Ï, „≥◊, ÿ≈ÛÂÕ ÔÏ’Á∂ - Â√Á∂Õ Â∂‹√Ú∆ -Ø‘Ï Ú≈ˇ≈Õ ıπÙ∆ ’≈¯± ‘Ø ◊¬∆ - ıπÙ∆ ¿πµ‚ ◊¬∆Õ «ÁzÛ∑Â≈ - Í«’¡≈¬∆Õ¡ºÔ≈Ù∆ - ¯˜±Ò-ı⁄∆Õ Â≥◊∆ - ÂπÙ∆-ˆ∆Ï∆, Ó≥Á‘≈Ò∆Õ ÍÂÚ≥«Â¡ª -ÌÒ∂Ó≈‰√ª, «¬º Â Ú≈«ˇ¡ªÕ

Í≈·-¡«Ì¡≈√

1. ’‘≈‰∆ “‹ÈÓ «ÁÈ” Á≈ √≥÷∂Í √≈ ¡≈Í‰∂ ÙÏÁª «Úº⁄ «Ò÷ØÕ2. ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ¡≈Í‰∂ ÍπºÂ ˘ ¡≥◊∂˜∆ √’±Ò «Úº⁄ Á≈ıÒ «’¿π∫

’Ú≈¿π‰≈ ⁄≈‘π≥Á≈ √∆?3. √’±Ò Á∂ «Íz≥√∆ÍÒ È∂ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ÚË≈¬∆ «’¿π∫ «ÁºÂ∆?4. “«¬‘ Ó∂≈ Ò≈Ò ‹≈¬∂◊≈ ! ¡À‚∂ Úº‚∂ Ó≥Â∆ ’Øˇ !! ÓÀ∫ √Á’∂ ‹≈ÚªÕ”

‹ØÂ∆ Á∆ Óª Á∂ «¬‘Èª ÙÏÁª ÂØ∫ ’∆ Ì≈Ú ˛?5. ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á Á∆ √Ø⁄ ¡Èπ√≈ ¡≈ÓÁÈ ÿº‡ ‘π≥«Á¡ª, ¿π√ Á∆ ÍÂÈ∆

ÿ Á≈ ◊π˜≈≈ «’Ú∂∫ ÂØÁ∆ ˛?6. Â’≈ˇª ˘ √≈≈ ‡ºÏ «’√ ◊ºÒ Á≈ «¬≥Â˜≈ ’ «‘≈ √∆?7. ‚√’Ø∂ Ì ‘∂ ‹ØÂ∆ Ï≈∂ √’±Ò Á∆ «Íz≥√∆ÍÒ ‹π◊Ò ÍzÙ≈Á ˘ ’∆

’«‘≥Á∆ ?8. ““¡º‹ ¿π√ Ó≥Â∆ Á≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ È‘∆∫, Ó∂≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ ¬∂Õ”” ‹π◊Ò

ÍzÙ≈Á È∂ «¬‘ ◊ºÒ «’√ √≥ÁÌ «Úº⁄ ’‘∆?

******

36

ÈÚÂ∂‹ «√≥ÿ(1925-1981)

Ò∂÷’ Ï≈∂:

ÈÚÂ∂‹ «√≥ÿ Á≈ ‹ÈÓ 1925 ¬∆. ˘ Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ ‹◊‹∆Â ’Ω¡Â∂ «ÍÂ≈ √z. ◊πÏıÙ «√≥ÿ Íz∆ÂÒÛ∆ Á∂ ÿ ‘Ø«¬¡≈Õ ¡ÀµÎ. √∆. ’≈Ò‹Ò≈‘Ω ÂØ∫ ¿π‘Èª È∂ ÓÈØ-«Ú«◊¡≈È Á∆ ¡ÀµÓ. ¬∂. ’∆Â∆Õ «Ò÷‰ Á∆ ‹≈◊ ¿π‘Èª˘ ¡≈Í‰∂ ÿ «Úº⁄Ø∫ ‘∆ Òº◊∆Õ ¡≈Í‰∆ ¤Ø‡∆ ¿πÓ «Úº⁄ ‘∆ ¿π‘ ’‘≈‰∆¡ª«Ò÷‰ Òº◊ Í¬∂Õ

¿π‘Èª ˘ «ÚÁ∂Ùª «Úº⁄ ‹≈‰ Á≈ ¡Ú√ Ú∆ Íz≈ÍÂ ‘Ø«¬¡≈Õ ’πfi«ÚÁ∂Ù∆ Ì≈Ù≈Úª «Úº⁄, ı≈√ ’’∂ ¡≥◊∂˜∆ ¡Â∂ ±√∆ «Úº⁄ ¿π‘Èª Á∆¡ª’‘≈‰∆¡ª Á∂ ¡ÈπÚ≈Á ¤Í∂Õ ¿π‘Èª È∂ ¡≈Í‰∆¡ª ’‘≈‰∆¡ª ≈‘∆∫ √Ó≈¬∂Á≈ªÁ∂ πÒÓ ¡Â∂ Ë≈«Ó’ ¡≈◊±¡ª Á∂ Í÷≥‚ª È≥«◊¡ª ’∆Â≈Õ Á∂√ Á∆ ∆Ï∆ Ú∆¿π√ Á∆¡ª ’‘≈‰∆¡ª Á≈ «¬º’ Úº‚≈ «ÚÙ≈ ˛Õ ¿π‘Èª È∂ ‘Ø Á∂√ª Á∂ Ú√È∆’ª√≥Ï≥Ë∆ Ú∆ ’‘≈‰∆¡ª «Ò÷∆¡ªÕ

¿π‘Èª Á∂ ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ “Á∂√ Ú≈Í√∆ Â∂ ‘Ø ’‘≈‰∆¡ª”, “Ï≈√ÓÂ∆Á∆ Ó«‘’”, “ÈÚ∆∫ πºÂ” ¡≈«Á ‘ÈÕ ÈÚÂ∂‹ «√≥ÿ ¡≈Í‰∂ «ÍÂ≈ ÚºÒØ∫ ⁄Ò≈¬∂«√≈Ò∂ “Íz∆ÂÒÛ∆” Á∆ √≥Í≈ÁÈ≈ Ú∆ ’Á∂ ‘∂Õ “Ó∂∆ ËÂ∆ Ó∂∂ ÒØ’” ¿π‘ÈªÁ≈ “Íz∆ÂÒÛ∆” «Úº⁄ Í≈·’ª Á≈ ÓÈ-Í√≥Á ’≈ÒÓ √∆Õ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ ÈÚÂ∂‹ «√≥ÿ Á∆ ’‘≈‰∆ “ÏÙ∆≈” Ù≈ÓÒ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ’‘≈‰∆ Ï≈∂ :

«¬√ ’‘≈‰∆ «Úº⁄ Ò∂÷’ È∂ «¬º’ ˆ∆Ï Óπ≥‚∂ ÏÙ∆∂ Á≈ «⁄ºÂ«÷º«⁄¡≈ ˛ «‹√ ˘ ¡≈Í‰∂ ÿ Á∆ ˆ∆Ï∆ ’≈È ÍÛ∑≈¬∆ «Ú⁄≈ˇ∂ ¤º‚‰ Ò¬∆Ó‹Ï± ‘Ø‰≈ ÍÀ∫Á≈ Õ «¬‘ ’‘≈‰∆ Í≈Â-ÍzË≈È «‹√ «Úº⁄ “ÏÙ∆≈” √Ó≈‹Á∆ ‘∂·Ò∆ Ùz∂‰∆ Á≈ Íz«Â«ÈË Í≈Â ˛Õ √≈‚∂ √Ó≈‹ «Úº⁄ ¡È∂’ª ÏÙ∆∂ Ú◊∂Óπ≥«‚¡ª ÍÛ∑≈¬∆ «Úº⁄∂ ‘∆ ¤º‚‰∆ ÍÀ∫Á∆ Õ «¬≥fl ¿π‘Èª Á∂ ¡≈√ª Ì∂ Ì«Ú÷ πˇÈ≈ ÍÀ∫Á≈ Õ

«¬√ ’‘≈‰∆ ≈‘∆∫ Ò∂÷’ √≈‚≈ «Ë¡≈È √Ó≈‹ Á∆ «¬º’ ¡«Â¡≥ÂÓ‘ºÂÚÍ±È Ï≈Ò-ÓÈ Á∆ √Óº«√¡≈ ÚºÒ «ÁÚ≈¿π∫Á≈ Õ «¬√ ’‘≈‰∆ ≈‘∆∫ ¿π‘Áº√Á∂ ‘È «’ ⁄≥◊∂ √Ó≈‹ «Úº⁄ ‘ «¬º’ «Úº«Á¡≈ Íz≈ÍÂ ’È Á≈ ‘º’ «ÓˇÈ≈⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ

36

37

ÏÙ∆≈ÈÚÂ∂‹ «√≥ÿ

ÏÙ∆≈ Â∂ ÓÀ∫ ÏÛ∂ ⁄≥◊∂ Ï∂Ò∆ √ªÕ ´’‰-Ó∆‡∆ ‹ª «’√∂ ‘Ø ÷∂‚ «Úº⁄‹ÁØ∫ ‘≈‰∆ Ï‰È≈ ‘π≥Á≈ Âª ¡√∆∫ ÁØÚ∂∫ ’ØÙÙ ’Á∂ «’ ¡√∆∫ ‘≈‰∆ Ï‰∆¬∂Õ ‹∂«’Â∂ Ï≥«‡¡ª ÂØ∫ ÁÚ≈Â ‚πºÒ∑‰ ÂØ∫ ‹ª Ï≈Ò-¿πÓ Á∂ ‘Ø √À¡ª Ï‘≈«È¡ª ÂØ∫,’Ø¬∆ Ó∂∂ È≈ˇ ÒÛ ÍÀ∫Á≈ Âª ¿π‘ «ÈºÂ Ó∂∆ ÓÁÁ ’Á≈Õ ‹Ó≈Â «Úº⁄ ‹∂ ’πfi¿π√ ˘ √Ófi È≈ ÍÀ∫Á≈ Âª ÓÀ∫ √Ófi≈ Á∂∫Á≈Õ «¬Ó«Â‘≈È Ò¬∆ ¡√∆∫ «¬’º·∂«Â¡≈∆ ’Á∂, «‹≥È≈ ’πfi ÓÀ˘ ¡≈¿π∫Á≈ ‘π≥Á≈ ÓÀ∫ ¿π‘˘ ÍÛ∑≈ «Á≥Á≈Õ ¡√∆∫ «¬º’Á±‹∂ Á∆ Ïª‘ √ªÕ

ÓÀ∫ ¤Ø‡∂ ‘π≥«Á¡ª ÂØ∫ Ï‘πÂ ‘∆ ÿº‡ ’Á∂ Ø«¬¡≈ ‘ØÚª◊≈Õ ‘ª «¬º’ Ú≈Á≈ ⁄∂Â≈ ¬∂ ÓÀ∫ ÎÈ-ÎÈ Ø¬∆ ‹ªÁ≈ √ª Â∂ Ïº√ ‘∆ È‘∆∫ √ª ’Á≈Õ ÷∂‚«Á¡ª-÷∂‚«Á¡ª ÏÙ∆∂ ˘ ÓºÊ∂ Á∂ «Ú⁄’≈ Úº‚≈ √≈≈ ’≈ÏÒ∆ Ì±≥‚ ÒÛ «◊¡≈ √∆Õ¿π‘Á∂ Èº’ «Úº⁄Ø∫ Ò‘± Á∆ ÂÂ∆∆ Îπº‡ Í¬∆ √∆ Â∂ ÓÀ∫ Ï∂Ú√≈ «‹‘≈ ‘Ø ’∂ Ø‰ Òº◊«Í¡≈ √ª....ÓÀ˘ ¡≈Í‰∂ ÓºÊ∂ «Úº⁄ √Ø‹ ⁄Û∑Á∆ ‹≈Í∆ √∆....

’¬∆ Óπ≥‚∂ √≈‚∆ Ô≈∆ ÂØ∫ √ÛÁ∂ ‘π≥Á∂ √ÈÕ ÓÀ∫ ‹Ó≈Â «Úº⁄ ÍÛ∑≈¬∆ «Úº⁄√Ì ÂØ∫ ⁄≥◊≈ √ª.....Â∂ ÏÙ∆≈ ÷∂‚ª Â∂ ÁΩÛª «Úº⁄Õ È≈ˇ∂ ÏÙ∆≈ ◊≈¿π∫Á≈ ÏÛ≈⁄≥◊≈ √∆ Â∂ √Ú∂∂ ÍÛ∑≈¬∆ ÂØ∫ Í«‘Òª «‹‘Û∆ Íz≈ÊÈ≈ ‘π≥Á∆ √∆, ¿π‘Á∂ «Úº⁄¡◊Ú≈¬∆ ’Á≈ ‘π≥Á≈ √∆Õ ÏÙ∆≈ Ó∂∂ ÂØ∫ Í«‘Òª Á≈ «¬√ √’±Ò «Úº⁄ ÍÛ∑Á≈√∆Õ Í«‘ÒØ∫ √π«‰¡≈ ¬∂ ¿π‘ ÍÛ∑≈¬∆ «Úº⁄ ÏÛ≈ ÈÒ≈«¬’ ‘π≥Á≈ √∆Õ ÓÀ˘ ¡≈Í‰∂«Í¤Ò∂ √’±Ò «Úº⁄ ‚«ºÒ-Ó≈√‡ ’ØˇØ∫ ÏÛ≈ ‚ Ò◊Á≈ ‘π≥Á≈ √∆! Ï≈’∆ π‡-Ï≈Ò Â∂ ‘ØÈª ÷∂‚ª «Úº⁄Ø∫ ’πfi Ú∆ ÓÀ˘ È‘∆∫ √∆ ¡≈¿π∫Á≈ Í ‹ÁØ∫ Á≈ ÓÀ∫ «¬√√’±Ò «Úº⁄ ¡≈«¬¡≈ √ª, Ó∂≈ «¬‘ ‚ Á± ‘Ø «◊¡≈ √∆ Â∂ ÓÀ∫ ÷∂‚ª «Úº⁄ ⁄≥◊≈‘Ø «◊¡≈ √ª Â∂ ÏÙ∆≈ ÍÛ∑≈¬∆ «Úº⁄Õ ¡«‹‘≈ ‹≈Á± √∆, √≈‚∆ Ô≈∆ Á≈Õ

ÏÙ∆∂ Á∆ ¯πº‡Ï≈Ò «Úº⁄ «’º’ ÏÛ∆ ÓÙ‘± ‘π≥Á∆ √∆Õ ‹ÁØ∫ √≈‚≈ ÓÀ⁄«’√∂ ‘Ø √’±Ò È≈ˇ ‘Ø‰≈ ‘π≥Á≈ Âª ¿π‘Èª Á∂ «÷‚≈∆ ÏÙ∆∂ Á∂ ◊Ø‚∂-«◊º‡∂ Ì≥È‰Á∆ ¿π‚∆’ «Úº⁄ ‘∆ «‘≥Á∂......Í ÿº‡ ¬∆ ’Á∂ ¿π‘˘ √º‡-⁄Ø‡ Ò◊Á∆Õ ¿π‘¯πº‡Ï≈Ò ˘ «¬≥‹ ÿπÓ≈¿π∫Á≈ «’ Âº’‰ Ú≈ˇ∂ ˛≈È «‘ ‹ªÁ∂ Â∂ ¿πµ⁄∆-¿πµ⁄∆¿π‘Á≈ Èª ÒÀ ’∂ ¿π‘Á∆¡ª Â∆¯ª ’Á∂Õ «¬‘ Â∆¯ª ÓÀ ‹≈ÍÁ∆¡ª «‹Ú∂∫ ÒØ’Ó∂∆¡ª ’ ‘∂ ‘Ø‰Õ ÓÀ∫ πº‡Ï≈Ò Á∂ ÓÀ⁄ Ú≈ˇ∂ «ÁÈ ¡≈Í‰-¡≈Í «Úº⁄ «Ó¿π∫Á≈È‘∆∫ √ª ‘π≥Á≈Õ

37

38

Ó∂∂ ÿ Á∂ Ó∂≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ ÓÈ≈¿π∫Á∂ ‘π≥Á∂ √ÈÕ «¬√ «ÁÈ √≈‚∂ ’¬∆«ÙÂ∂Á≈ Óπ≥«‚¡ª-’πÛ∆¡ª Ó≈Â≈ ‹∆ Ù«‘Ø∫ ÏπÒªÁ∂Õ ÏÛ∂ √Ø‘‰∂ ’ºÍÛ∂ Í≈¬∆«¬‘ √π‘‰∂ Óπ≥‚∂ Â∂ √π‘‰∆¡ª ’πÛ∆¡ª ¡≈¿π∫Á∆¡ªÕ √π‘‰∆¡ª √π◊≈Âª Ò¬∆....«÷‚Ω‰∂Ó∂∂ ÓÈ ÒÒ⁄ªÁ∂ √È, ‡≈¯∆¡ª Â∂ ⁄≈’Ò∂‡ «‹È∑ª Á∆ ¡ÈØı∆ «Ó·≈√ ◊ ∂ Á∆‹∆Ì «Úº⁄ «’≥È∆ Á∂ «‹¿±∫Á∆ «‘≥Á∆ √∆Õ Í∆ Á∂√ Á∆ √À ’Á∆¡ª Ó±ÂªÚ≈ˇ∆¡ª «’Â≈ÏªÕ √Ø‘‰∆¡ª ’πÛ∆¡ª ¡º÷ª Ó‡’≈-Ó‡’≈ ’∂ ¡≥◊∂˜∆ «Úº⁄ ◊Ω‰◊≈¿π∫Á∆¡ªÕ ÏÙ∆≈ fi’«Á¡ª-fi’«Á¡ª ÙÓ È≈ˇ Á±‘≈ ‘Ø«¬¡≈ «¬º’ Èπº’∂ÏÀ·≈ «‘≥Á≈Õ ¿π‘È∂ ◊Ω‰≈ Âª ’∆ ¿π‘Á∂ Ó±≥‘Ø∫ ◊ºÒ Ú∆ «¬‘Èª √≈‘Ó‰∂ È‘∆∫ √∆«È’ˇÁ∆Õ «¬‘Èª √≈‘Ó‰∂ ¿π‘ ÿº‡ ¬∆ ’πfi ÷ªÁ≈, ÓÂ∂ ¿π‘Á∆ «’√∂ ÒÂ∆ ”Â∂«¬‘ √Ì ÚÒÀÂ∆ Ó«·¡≈¬∆ Úª◊ √π‘‰∂ ’≈ˆ˜ª «Úº⁄ ÚÒ∑∂‡∂ ‘º√ È≈ ÍÀ‰Õ

Â∂ ÓÀ «¬‘ √≈∂......¡≥◊∂ ∆ ◊Ω‰ ◊Ω∫Á∆¡ª ’πÛ∆¡ª Â∂ √π◊≈Âª ÒºÁ∂Óπ≥‚∂ ⁄≥◊∂ È≈ Òº◊Á∂ «’¿π∫«’ ÏÙ∆≈ «¬‘Èª √≈‘Ó‰∂ ‘º√Á≈ È‘∆∫ √∆Õ ‘≈√≈«‹Á∑∂ «Úº⁄ ÓÀ˘ Ï≈√ÓÂ∆ Á∂ ÷∂Âª Á∆ Ó«‘’ ‹≈ÍÁ∆ ‘π≥Á∆ √∆, «’¿π∫«’ ÏÙ∆≈«¬‘Èª √≈‘Ó‰∂ ◊Ω∫Á≈ È‘∆∫ √∆, ◊∆Â «‹È∑ª Á∆ ‘∂’ ¶Ó-√¶Ó∂ πº÷ª Úª◊ √∆Õ«¬‘Èª √≈‘Ó‰∂ ÏÙ∆≈ ’πfi «¬≥fi √π≥◊Û ’∂ Ï«‘≥Á≈ «’ ¿π‘Á≈ ’ºÁ Ú∆ ¤Ø‡≈ ‘Ø«◊¡≈ ‹≈ÍÁ≈Õ”

«¬‘Èª Óπ≥«‚¡ª-’πÛ∆¡ª «Úº⁄Ø∫ ÓÀ˘ «¬º’ ’πÛ∆ ’ªÂ∆ ⁄≥◊∆ Ò◊Á∆ √∆«’¿π∫«’ ¿π‘ ÏÙ∆∂ È≈ˇ ◊ºÒ ’Á∆ √∆ Âª ¿π‘Á∂ Ó±≥‘-ÓºÊ∂ ”Â∂ ’Ø¬∆ ¡Ó∆∆ Á∂Úº‡ È‘∆∫ √∆ ÍÀ∫Á∂ Â∂ ¿π√ Á∂ «ÁÒ «Úº⁄ ¡≥◊∂ ∆ È‘∆∫ √∆ Ú√∆ ‘π≥Á∆Õ ¿π‘È∂ Ó∂∂Ò¬∆ «Ò¡ªÁ∆¡ª √π◊≈Âª «Úº⁄Ø∫ ≥◊-Ï≥◊∆ ‹√∆ ÏÙ∆∂ ˘ Ú∆ «ÁºÂ∆ √∆Õ’ªÂ∆ «¬√ ÂØ∫ Ó◊Ø∫ ‹Á Ú∆ ‘º√Á∆....¿π‘Á∂ ‘≈√∂ «Úº⁄Ø∫ Ú∆ ÓÀ˘ Ï≈√ÓÂ∆ Á∂÷∂Âª Á∆ Ó«‘’ ¡≈‰ Òº◊ Í¬∆ √∆Õ

Ó∂≈ ’Ó≈, Ó∂∆ ¡ÒÓ≈∆,Ó∂≈ √≥Á±’....√Ì ’πfi ‹ÈÓ-«ÁÈ Á∆¡ª√π◊≈Âª È≈ˇ Ì ‹ªÁ∂ Í ÓÀ˘ «¬‘ √Ì ÒÀ‰ ÂØ∫ ÚºË ¡È≥Á ¡≈Í‰∂ ‹ÈÓ-«ÁÈ”Â∂ ÏÙ∆∂ ˘ ’πfi Ô≈∆ Á∆ «ÈÙ≈È∆ Ú‹Ø∫ Á∂‰ «Úº⁄ ¡≈¿π∫Á≈Õ ÓÀ∫ «¬º’ Ú≈¿π‘˘ ÏÛ≈ ÚË∆¡≈ πº‡Ï≈Ò «ÁºÂ≈Õ πº‡Ï≈Ò Á≈ Âª ¿π‘ ÓÁ≈∆ √∆Õ «¬‘ ÒÀ ’∂ÏÛ≈ ıπÙ ‘Ø«¬¡≈Õ

«¬‘ Í«‘Ò≈ πº‡Ï≈Ò √∆ «‹‘Û≈ «ÈØÒ ¿π‘Á≈ ¡≈Í‰≈ √∆Õ¡√∆∫ Ï⁄ÍÈ Á∆¡ª ¿π‚≈∆¡ª «Úº⁄ ’¬∆ Êª, ’¬∆ Ù«‘, ’¬∆

ËÂ∆¡ª ¿πµ‚ º’∂ √ªÕ““....ÏÙ∆«¡≈ ¡√∆∫ ’≈Ò‹ «Úº⁄ Ú∆ «¬’º·∂ ÍÛ∑ª◊∂.... Â∂ Â±≥ πº‡Ï≈Ò

Á∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ ‡∆Ó «Úº⁄ ¸«‰¡≈ ‹≈¬∂∫◊≈Õ”” ““Â∂ Â∂‹ Â±ß ÏÛ∆¡ª «’Â≈Ïª

39

«Ò÷∂∫◊≈Õ Ó∂≈ ‘≈Ò Ú∆ «Ò÷∆∫ Â∂∆¡ª «’Â≈Ïª √≈∂ ÒØ’ Í«Û∑¡≈ ’È◊∂Õ«’√∂ ÍÒ Â∂∆ «’Â≈Ï Ú∂÷ ’∂ ÓÀ∫ Ó≈‰ È≈ˇ «’‘≈ ’ª◊≈, «¬‘ Ó∂∂ Ô≈ Â∂‹È∂ «Ò÷∆ ¬∂Õ””

Î∂ ¡√∆∫ ÍÁ∂√ Á∆ ”’º·∆ √À Ï≈∂ √Ø⁄Á∂, √Óπ≥Á Á∆¡ª ¤ºÒª √π‰ÈÒº◊ ÍÀ∫Á∆¡ª Â∂ Î∂ ÏÙ∆≈ ÓÀ˘ ¤∂ÛÁ≈ :

““‹ÁØ∫ ¡√∆∫ Ú≈Í√ Á∂√ ÍÂ«Á¡ª ‹‘≈˜ ÂØ∫ ¿πÂª◊∂ Âª ¡º◊∂ ¿π‘’πÛ∆ ’ªÂ∆ ÷ÒØÂ∆ ‘Ø¬∂◊∆Õ ¿π‘ ÂÀ˘ ‘≈ Í≈¬∂◊∆ Â∂ ÓÀ˘ Ú∆ «’¿π∫«’ ÓÀ∫ Â∂≈Ï∂Ò∆ ÚªÕ Â∂ Î∂ Â±≥ ¿π‘Á∂ È≈ˇ «Ú¡≈‘ ’ Ò¬∂∫◊≈Õ””

¿πÁØ∫ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’¿π∫ Ó∂∆¡ª Ò≈Ò ◊ºÒ∑ª √±‘∆¡ª ‘Ø ‹ªÁ∆¡ª √È Â∂ÓÀ∫ ¿π‘˘ ¿πµÂØ∫ «fiÛ’Á≈, ““¡«‹‘∆¡ª ◊ºÒª È‘∆∫ ’∆Á∆¡ª, ÓÀ∫ Â∂∂ È≈ˇÈ‘∆∫ ÏØÒ‰≈””, Í ¡≥ÁØ∫ «¬‘ ◊ºÒ ÓÀ˘ ÏÛ≈ «Èºÿ Á∂∫Á∆ Â∂ ⁄≥◊∆-⁄≥◊∆Ò◊Á∆ ‘π≥Á∆ √∆....

«¬º’ «ÁÈ ÏÙ∆≈ √’±Ò∂ È≈ ¡≈«¬¡≈, Î∂ Á±‹∂ «ÁÈ Ú∆ È≈Õ ÓÒ∂∆¡≈Ïπı≈ Á≈ ÓΩ√Ó √∆, ÓÀ∫ ‹≈Â≈ Â≈Í ⁄Û∑ «◊¡≈ ‘Ø‰≈ √±Õ ¿π‘Á≈ «Í≥‚ Ó∂∂ ÂØ∫«Â≥È ’Ø‘ ”Â∂ √∆ Â∂ È≈ˇ ÓÀ∫ Ú∆ ’πfi «„ºÒ≈-Óº·≈ √ª, ¡≈Í∆∫ ÍÂ≈ ’È È≈ ‹≈√«’¡≈Õ

‘Ø Í≥‹-√ºÂ «ÁÈ ¶ÿ ◊¬∂Õ ÓÀ∫ ¿π‚∆’Á≈ «‘≈ Í ÏÙ∆≈ Î∂ Ú∆È≈ ¡≈«¬¡≈Õ ÓÀ˘ ÏÛ≈ «¯’ ‘Ø«¬¡≈, È≈ˇ∂ ÓÀ∫ ¿π√ Ï≈fiØ∫ ’πfi Á Ú∆ «◊¡≈√ªÕ ÓÀ∫ ¿π‘Á∂ «Í≥‚ ⁄Ò≈ «◊¡≈Õ

Ï≈‘Ú≈ ⁄ªÁ «Úº⁄ ‘∆ ÏÙ∆≈ «¬º’ Óºfi ⁄ªÁ≈ «Óˇ «Í¡≈Õ ÓÀ∫¿π‘˘ Íπº«¤¡≈, ““ÏÙ∆«¡≈, Â±≥ √’±Ò∂ «’¿π∫ È‘∆∫ ¡≈¿π∫Á≈Õ””

¿π‘È∂ ‹π¡≈Ï «ÁºÂ≈, ““Ó∂∂ Ó∆¬∂∫ È∂ Óºfi ÷∆Á Ò¬∆ ¬∂Õ””ÓÀ˘ ¿πÁØ∫ ¿π‘Á∆ ◊ºÒ √Ófi È‘∆∫ √∆ ¡≈¬∆Õ ““Ó∆¬∂∫ È∂ Óºfi ÷∆Á

Ò¬∆ ¬∂””, Óºfi Á≈ ‹ØÛ Ó∂∆ ÁπÈ∆¡ª «Úº⁄ ÁπºË-Òº√∆ È≈ˇ ‘∆ √∆ÕÍ ÏÙ∆∂ Á∆ ÁπÈ∆¡ª «Úº⁄ ¡Â∂ «’≥È∂ ‘∆ ‘Ø ÒØ’ «¬√ ÁπÈ∆¡ª «Úº⁄

Úº√Á∂ ‘È «‹È∑ª Ò¬∆ Óºfi Á≈ ‹ØÛ ÁπºË Í∆‰ È≈ˇ È‘∆∫, ÿ Á∂ ◊π˜≈∂ ı≈Â·∂’∂Á≈ ’Øˇ √≈≈ ÁπºË Ú∂⁄ Á∂‰ È≈ˇ √∆, «√ºÍ∆-«√ºÍ∆ ÁπºË Ò¬∆ Â√‰ È≈ˇ√∆, √’±ÒØ∫ ‘‡‰ Â∂ Ï∂Ò∆¡ª È≈ˇØ∫ «Ú¤ÛÈ È≈ˇ √∆Õ

....ÏÙ∆«¡≈! ¿π‘ ¯πº‡Ï≈Ò «‹‘Û≈ ÓÀ∫ ÂÀ˘ «ÁºÂ≈ √∆, ¿π‘ Â∂≈Í«‘Ò≈ Â∂ ¡ı∆Ò≈ πº‡Ï≈Ò √∆Õ Ù≈«¬Á ‘≈Ò∆ Ú∆ ¿π‘ √π≥◊«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Â∂∂«ÁÒ Á∆ «’√∂ Èπº’∂ ¡‚ØÒ «Í¡≈ ‘Ø‰≈ ¬∂∫, Â∂∂ ÍÀª «Úº⁄ «’º’ Ó≈È Á∆ √ºË’ÛÚºÒ ÍªÁ∆ ‘Ø¬∂◊∆Õ

40

““ÏÙ∆«¡≈, ÓÀ∫ ÂÀ πº‡Ï≈Ò Âª «ÁºÂ≈, Í ÓÀ∫ ”’ºÒ≈ ÂÀ ÷∂‚‰ Á∆«Ú‘Ò È‘∆∫ Á∂ √’Á≈Õ Â±≥ ’≈Ò‹ È≈ ‹≈ √«’¡≈, Ô±È∆Ú«√‡∆ Á∆ ‡∆Ó «Úº⁄È≈ ‹≈ √«’¡≈Õ”” ÓÀ∫ Â∂≈ Ô≈ Â∂‹ «Ò÷‰ Òº◊ «Í¡≈ ‘ªÕ ⁄∂Â∂ ¬∆ Â±≥ «’‘≈√∆, ““Ó∂≈ ‘≈Ò «Ò÷∆∫””, ÓÀ∫ Â∂≈ ‘≈Ò «Ò÷ª◊≈ Â∂ «√¯ «Ò÷ª◊≈ ¬∆ È‘∆∫ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆ Ò∂÷‰∆ ≈‘∆∫ ¿π√ « ≥Á◊∆ Ò¬∆ √≥◊≈Ó ’ª◊≈ «‹√ «Úº⁄ ·∂’∂Á≈√≈≈ ÁπºË È‘∆∫ º’ «Ò‹≈‰◊∂ Â∂ ÏÙ∆∂ ÁπºË Í∆‰◊∂, «‹ºÊ∂ «’º’ Ó≈È Á∆ √ºË√≈∆ ¿πÓ «’√∂ Á∂ ÍÀª ’ÛÚºÒ È‘∆∫ ÍªÁ∆ ‘∂◊∆ Â∂ «‹ºÊ∂ ÏÙ∆∂ Á∂ Ï≈Ò-ÓÈ Á∆¡ª ¿π‚≈∆¡ª ˘ «¬º’ √≥◊ˇ Í≈ ’∂ Óºfi Á∂ «’ºÒ∂ È≈ˇ ’Ø¬∆ È‘∆∫ Ï≥È√’∂◊≈....

ÙÏÁó¡Ê :´’‰Ó∆‡∆ - Òπ’‰Ó∆⁄∆, «¬º’ Ï≈Ò-÷∂‚Õ √À¡ª - √À∫’Û∂Õ ◊Ω‰ -

◊≈‰∂, ◊∆ÂÕ «Ó¿π∫Á≈ - √Ó≈¿π∫Á≈Õ √±‘∆¡ª - Ò≈ÒÕ «√ºÍ∆-«√ºÍ∆ ÁπºË - Ï±≥Á -Ï±≥Á ÁπºËÕ ’ÛÚÒ - Úˇ,ÓØÛÕ √≥◊≈Ó - ÒÛ≈¬∆, ÔπºËÕ

Í≈·-¡«Ì¡≈√

1. “ÏÙ∆≈” ’‘≈‰∆ Á≈ √≈ ¡≈Í‰∂ ÙÏÁª «Úº⁄ «Ò÷ØÕ2. «¬√ ’‘≈‰∆ Á∆ «’‘Û∆ ÿ‡È≈ È∂ Ò∂÷’ ˘ Ø‰ Ò¬∆ Ó‹Ï± ’

«ÁºÂ≈?3. ÍÛ∑≈¬∆ Á∂ È≈ˇ-È≈ˇ ÏÙ∆≈ √’±Ò Á∆¡ª ‘Ø «’‘Û∆¡ª «’«¡≈Úª

«Úº⁄ «‘º√≈ ÒÀ∫Á≈ √∆?4. ¯π‡Ï≈Ò ÷∂‚ ‘∂ ÏÙ∆∂ Á∂÷ ’∂ Ò∂÷’ ’∆ Ó«‘√±√ ’Á≈ √∆?5. Ò∂÷’ Á≈ ‹ÈÓ-«ÁÈ ÓÈ≈¿π‰ ¡≈¬∂ Óπ≥‚∂-’πÛ∆¡ª «Úº⁄Ø∫, Ò∂÷’ ’ªÂ∆

Èª Á∆ ’πÛ∆ «’¿π∫ ⁄≥◊∆ Òº◊Á∆ √∆?6. Ò∂÷’ ¡Â∂ ÏÙ∆≈ ¡≈Í‰∂ Ì«Ú÷ Ï≈∂ «’‘Û∆¡ª «Ú˙∫Âª Ï‰≈¿π∫Á∂

√È?7. “Ó∆¬∂∫ È∂ Óºfi ı∆Á Ò¬∆ ¬∂,” Ò∂÷’ «¬√ ◊ºÒ Á∆ √Ófi «’¿π∫ È‘∆∫

√∆ ¡≈ ‘∆?8. ’‘≈‰∆ Á∂ ¡≥Â «Úº⁄ Ò∂÷’, ÏÙ∆∂ Á∂ Ï≈Ò-ÓÈ Á∆¡ª ¿π‚≈∆¡ª ˘

Í±∆¡ª ’È Ò¬∆ ’∆ ’ÒÍÈ≈ ’Á≈ ˛?******

ÈΩ≥◊ «√≥ÿ(1905-1963)

Ò∂÷’ Ï≈∂ :

ÈΩ≥◊ «√≥ÿ Á≈ ‹ÈÓ 1905 ¬∆. Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ Ì◊Ú≈È ’Ω ¡Â∂«ÍÂ≈ √z∆ Í±È «√≥ÿ Á∂ ÿ ⁄º’ È≥. 24 «˜Ò∑≈ Ò≈«¬ÒÍπ (Í≈«’√Â≈È) «Ú÷∂‘Ø«¬¡≈Õ Óπ„Ò∆ «Úº«Á¡≈ Á√Ú∆∫ Âº’ ı≈Ò√≈ ‘≈¬∆ √’±Ò Ò≈«¬ÒÍπ ÂØ∫ ’∆Â∆¡Â∂ ¿π⁄∂∆ Ë≈«Ó’ «Úº«Á¡≈ «√º÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹, ¡≥«ÓzÂ√ ÂØ∫ ◊z«‘‰’∆Â∆Õ 1934 ¬∆: «Úº⁄ ¡≈Í Á∆ Í«‘Ò∆ ’‘≈‰∆ “Â≈Ø” Íz∆ÂÒÛ∆ «Úº⁄ ¤Í∆Õ1939 ¬∆. ÂØ∫ 1947 ¬∆. Âº’ √≥√≈ Íz∆Â-Ó≥‚Ò Á∂ ÓÀ∫Ï Ú‹Ø∫ ◊πÏıÙ«√≥ÿ Íz∆ÂÒÛ∆ Á∂ √≥Í’ «Úº⁄ ‘∂Õ Íz∆Â È◊ «‘≥«Á¡ª “Íz∆ÂÒÛ∆ ¿πÁ±”¡Â∂ “Íz∆ÂÒÛ∆ √À«È’ √ÍÂ≈«‘’” Á∂ √≥Í≈Á’ ‘∂Õ ¡≈Í ÓÒ≈«¬¡≈ Á∆ Ô≈Â≈”Â∂ Ú∆ ◊¬∂Õ

Á∂√ Á∆ Ú≥‚ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¡≈Í «Í≥‚ √Ú≈Û≈ Â«‘ : ÷Û «Úº⁄ Ó∆È¡Ò≈‡ ‘Ø¬∆ ¡Â∂ «¬ºÊ∂ ‘∆ «‘‰ Òº◊ Í¬∂Õ 1954 ¬∆. ÂØ∫ 1963 ¬∆. Âº’’«Ó¿±«È‡∆ ÍzØ‹À’‡ «ÚÌ≈◊, Í≥‹≈Ï «Úº⁄ ÈΩ’∆ ’∆Â∆ Â∂ «¬√∂ ÁΩ≈È ‚≈.Ó«‘≥Á «√≥ÿ ≥Ë≈Ú≈ “Í≥‹≈Ï Á∂ ÒØ’-◊∆Â” ¡Â∂ “Í≥‹≈Ï” Èª Á∆¡ª Íπ√Â’ªÒ¬∆ √«‘ÔØ◊ «ÁºÂ≈Õ

Óπ„Ò∂ ’‘≈‰∆’≈ª «Úº⁄ ¡≈Í Á≈ Èª «ÚÙ∂Ù √Ê≈È º÷Á≈ ˛Õ ¿π‘ÈªÁ∂ “Ìπº÷∆¡ª ±‘ª”, “ÏØfiÒ Í≥‚”, “«Ó ∂ Á∆ ‹±‘”, “Ï±‘≈ ÷πºÒ∑ «◊¡≈”, “Óπ‘ªÁ∂”,“¡≥È≈-÷±‘” (Ïº«⁄¡ª Ò¬∆) ¡≈«Á ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ «˜’ÔØ◊ ‘ÈÕ

¡≈Í Á∆¡ª ’πfi ‘Ø ⁄È≈Úª “√≥fi √Ú∂” ’≈«Ú-√≥◊z«‘ Â∂ “«Ó≥ÁØ”È≈ÚÒ Ú∆ ‘ÈÕ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ ¡≈Í Á∆ Ï‘π-⁄«⁄Â ’‘≈‰∆ “Óπ’∆¡ª”Ù≈ÓÒ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ

’‘≈‰∆ Ï≈∂ :

«¬√ ’‘≈‰∆ «Úº⁄ ’∆Ó± ¡Â∂ ‘∆Ó± ÁØ Ì≈ ‘ÈÕ ¿π‘ √Á≈ ÷∂‚‰«Úº⁄ Ó√Â «‘≥Á∂ ‘ÈÕ ¿π‘Èª Á∆ «ÏÓ≈ Óª Ó≥‹∂ ”Â∂ Í¬∆ ÁÓ ÂØÛ ‘∆ Í¿π‘Èª «¬√ ◊ºÒ Á∆ ’Ø¬∆ ÍÚ≈‘ È‘∆∫ Õ ¿π‘Èª Á≈ «ÍÂ≈ ‹π¡≈∆¡≈ ¡Â∂

41

42

ÈÙ∂Û∆ √∆, ‹Ø ‹±¬∂ «Úº⁄ ¡≈Í‰≈ √Ì ’πfi ‘≈ ¸º’≈ √∆Õ «Ú‘Ò∂ «‘‰ ’≈È«Í≥‚ Ú≈ˇ∂ ¿π‘Èª ”Â∂ ⁄Ø∆¡ª ’È Á≈ Ùº’ ’Á∂ ‘ÈÕ «ÏÓ≈ Í¬∆ Óª, ÁØ∫‘ªÌ≈Úª Áº√Á∆ «’ ¿π√ Á∂ ’≥Èª «Úº⁄ Í≈¬∆¡ª Óπ’∆¡ª ¿π‘Èª Á∂ Ï≈Í Á∆«ÈÙ≈È∆ Õ «¬‘ Óπ’∆¡ª ¿π‘ √≈∆ ¿πÓ ¿π√ Á∂ ’≥Èª «Úº⁄ Í≈¬∆¡ª Á∂÷‰∆¡ª⁄≈‘π≥Á≈ √∆Õ Óª Á∆ ÓΩÂ ¿πÍ≥Â ¿π‘ ’Ïª «Úº⁄ Á¯È ¡≈Í‰∆ Óª Á∂ ’≥Èª ÂØ∫Óπ’∆¡ª Ò≈‘ ’∂ Ú∂⁄‰ Á∆ √Ø⁄Á∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ ¿π‘ ’Ï Íπº‡‰ Ò◊Á∂ ‘È Âª¿π‘Èª ¡≈Í‰∆ Óª Á∆ È√∆‘Â Ô≈Á ¡≈ ‹ªÁ∆ Â∂ ¿π‘Èª Á∂ ÓÈª ”Â∂ ◊«‘≈¡√ ‘π≥Á≈ Õ ¿π‘ Óª Á∂ ’≥Èª Á∆¡ª Óπ’∆¡ª, «ÏÈ≈ ¿πÂ≈∂ ÿ Ú≈Í√ ÍÂ¡≈¿π∫Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Íz’≈ «¬‘ ’‘≈‰∆ ÏÛ∂ Ó≈«Ó’ ¡≥Â È≈ˇ ıÂÓ ‘π≥Á∆ Õ

******

43

Óπ’∆¡ªÈΩ≥◊ «√≥ÿ

““‘±≥......‘±≥......‘≈¬∂”” Ï∆Ó≈ Óª ¡≥Á ‘≥◊±≈ Ó≈Á∆ √∆Õ ’∆Ó±Â∂ ‘∆Ó± Ï≈‘ ¡ıØ‡ Í¬∂ ÷∂‚Á∂ √ÈÕ

““‘±≥ Ó∆∆.....⁄ºÒ √πº‡”” ’∆Ó± È∂ «’‘≈Õ‘∆Ó± È∂ Í⁄≈«Ó¡ª ÂØ∫ ÷ÒØ ’∂ ¡÷Ø‡ Á∆ ÒºÍ ıπºÂ∆ ÚºÒ Ú◊≈‘∆Õ ’πfi

ÍÀ ◊¬∂ Â∂ Ï≈’∆ Á∂ Ï≈‘ «÷≥‚«¡ª ÚºÒ Ú∂÷«Á¡ª ¿π√ ¡≈Í‰∂ Úº‚∂ Ì≈ ’∆Ó±˘ Íπº«¤¡≈ :

““Áº√ ⁄Ø‡ «’‘Û∂ ”Â∂ Ò≈Úª?““Ò≈ «Ú⁄’≈Ò∂ Â∂””‘∆Ó± È∂ «Ù√Â Ï≥È∑ ’∂ ¡º◊∂ fiπ’ ’∂ Áº√∂ ¡÷Ø‡ Â∂ ÷Ø‡ Ú◊≈«‘¡≈,

Í «ÈÙ≈È≈ ¿πµ’ «◊¡≈ ““‘≈......‘≈.....‘≈ .....¿πµ’ «◊¡≈Õ”” ’∆Ó± ¿πµ⁄∆√≈∆ ‘º√ ¿πµ«·¡≈Õ

““‘≈¬∂......‘≈¬∂.......Ú∂ Í≈‰∆ Á≈ ÿπº‡ Ó±≥‘ «Úº⁄ Í≈ ‹≈˙ Ú∂”” ¡≥ÁØ∫Óª Á∆ ‡ºπ‡Ú∆∫ ¡Ú≈˜ ¡≈¬∆Õ

““Á∂ Á∂∫Á∂ ¡ª Óª Í≈‰∆ Ú∆”” ’∆Ó± È∂ ¡÷Ø‡ ‘±≥fi«Á¡ª ¡≈«÷¡≈ Â∂’≈‘ˇ∆ È≈ˇ ¿π‘ È∆ÔÂ Êª Â∂ ¡÷Ø‡ ÷πºÂ∆ «Úº⁄ Í≈‰ Ò¬∆ ‹≈ ÷ÛØÂ≈ Â∂ ¡º◊∂˘ Ïª‘ ’’∂ ¡÷Ø‡ ÷πºÂ∆ ÚºÒ √πº‡∂Õ È≈ˇ∂ ¿π√ ‘∆Ó± ÂØ∫ Íπº«¤¡≈ :

““«’≥È∂ Í¬∂ È∆?””““«¬º’Ø «Í¡À ’πºÒ”” ‘∆Ó± ¬∂√ Â∂ ‚≈„≈ ıπÙ √∆Õ ¿π√ ⁄Ø‡ Ò≈‰ Ò¬∆

«¬º’ ¡÷Ø‡ ÚºÒ «¬Ù≈≈ ’∆Â≈Õ ÍÂ≈ È‘∆∫ ’∆Ó± ÂØ∫ ⁄Ø‡ Òº◊∆ «’ È≈ Í¿π‘ «¬‘ ‹≈‰ ’∂ «’ ¿π√ Á∆ ⁄Ø‡ ¡÷Ø‡ Â∂ Úº‹ ◊¬∆ ¬∂ Â∂ ¿π‘ √≈∂ ¡÷Ø‡‘≥±fi‰ Á≈ ‘º’Á≈ ¡º◊∂ Ú«Ë¡≈ Í ‘∆Ó± È∂ «¬¿π∫ ’È ÂØ∫ ¿π‘˘ ‚º«’¡≈Õ¿π‘Á≈ «ı¡≈Ò √∆ ⁄Ø‡ È‘∆∫ Úº‹∆ Â∂ ¡ÀÚ∂∫ ¿π‘ √≈∂ ¡÷Ø‡ º’ È‘∆∫ √’Á≈Í ’∆Ó± ¡≈÷∆ ‹≈¬∂ ⁄Ø‡ Òº◊∆ ¬∂Õ ‘∆Ó± ¡≈÷∂ Â≥± Ø∫Á± ¬∂∫Õ ÚË≈‰ ÚË «◊¡≈ÕÁØÚ∂∫ ◊πºÊÓ-◊πºÊ≈ ‘Ø Í¬∂Õ ’∆Ó± Úº‚≈ √∆Õ ¿π√ ‘∆Ó± Á∂ Á≥Áª ”Â∂ ‘±≈ ’º„Ó≈«¡≈ Â∂ Ò‘± Úº◊ «Í¡≈Õ

Ïπº„∆ Óª ¡≥ÁØ∫ «¬º’Ø √≈‘∂ “‘≈¬∂-‘≈¬∂” ’Á∆ Í≈‰∆ Ó≥◊Á∆ ‘∆Õ¿π‘Á∂ ’≥È∆∫ «¬‘Èª Á∂ Ú÷ÛªÁ Á∆ ”Ú≈‹ ÍÀ-ÍÀ ¿π‘˘ ÚË∂∂ Áπ÷∆ ’Á∆ √∆Õ

43

44

¿π‘Á∂ «Â‘≈¬∂ ÏπºÒ∑ª Â∂ «√’Û∆¡ª ¡≈ ◊¬∆¡ª √È Í «’√∂ ¿π‘Á∆ È≈ √π‰∆Õ¡º‹ ‘∆ È‘∆∫, ¡º◊∂ Ú∆ ¡È∂’ª Ú≈ «¬‘ ÁØÚ∂∫ ÷∂‚Á∂-÷∂‚Á∂ ÒÛ ÍÀ∫Á∂

‘π≥Á∂ √ÈÕ «¬º’ Á±‹∂ Á∂ fiº◊∂ ÷Ø‘ ÿºÂÁ∂Õ ÷±≥„ª È≈ˇ Ó±≥‘ «¤ºÒ∂ ‹ªÁ∂ Í ÓπÛ◊πº√≈ «„ºÒ≈ ‘Ø‰ ”Â∂ ÁØÚ∂∫ ¿π‘-«‹‘∂ Á∂ ¿π‘-«‹‘∂ ‘Ø ‹ªÁ∂Õ

ÁØ‘ª Á∂ «Í≥‚∂ ÿº‡∂ È≈ˇ ¡º‡∂ ‘Ø¬∂, ÍÀØ∫ È≥◊∂, È÷Û≥Ó∂ «‹‘∂ ¿π‘ «Í≥‚Á∆¡ª ◊ˇ∆¡ª «Úº⁄ ÌΩ∫Á∂ «‘≥Á∂ ‘π≥Á∂ √ÈÕ ÒØ’∆ ¿π‘Èª ÚºÒ Âº’Á∂ Í ’Ø¬∆¿π‘Èª Ó±≥‘ È≈ Ò≈¿π∫Á≈Õ ‘Ø ’Ø¬∆ Óπ≥‚≈ Ú∆ ¿π‘Èª È≈ˇ È≈ ÷∂‚Á≈Õ √Á≈ ‘∆ÌªÂ-ÌªÂ Á∆¡ª ◊ºÒª ¿π‘Èª Ï≈∂ ⁄ÒÁ∆¡ª «‘≥Á∆¡ª √ÈÕ

√Øˇª Â∂ ⁄ΩÁª Ú«∑¡ª Á∂ ’∆Ó± ‘∆Ó± ¡÷Ø‡ª È≈ˇ ÷πºÂ∆ ÷∂‚Á∂ ÒØ’ª˘ ¿πµ’≈ È≈ Ì≈¿π∫Á∂Õ «¬‘ ÷∂‚ «Èº’∂ Ïº«⁄¡ª Á∆ ‹Ø ‘Ø¬∆ Í «¬‘ ÁØÚ∂∫ Ì≈ ÿÛ∂‘Ø¬∂ ‘∆ Úº÷∆ «Óº‡∆ Á∂ √ÈÕ ¡÷Ø‡ª ÂØ∫ ‘‡ ’Ω‚∆¡ª ˘ ‹π‡ ‹ªÁ∂Õ ’¬∆ Ú≈¿πµÊ∂ ‘∆ ‹±Â-ÍÂª◊ ‘Ø ’∂ πº√∂-πº√∂ «Í≥‚ Á∆¡ª ‘º‡∆¡ª Â∂ ‹≈ Ï«‘≥Á∂Õ Ê∂ ÒØ’ªÁ∆¡ª ¡ÀËÒ∆¡ª-˙ËÒ∆¡ª √Ò±‰∆¡ª-¡Ò±‰∆¡ª «Úº⁄ «¬‘Èª Á∂ ’≥È √∂«‘≥Á∂Õ ¡≈Ê‰ ÿ ÍÂ‰ Ú∂ˇ∂ ÓπÛ ÁØ‘ª Á∆ ◊ÒÚº’Û∆ Í¬∆ ‘π≥Á∆ √∆Õ

Óª ˘ «ÏÓ≈ «Í¡ª Ó‘∆È∂ ÂØ∫ ¿πµÂ∂ ‘Ø «◊¡≈ √∆Õ ‘’∆Ó ‹ª ‚≈’‡˘ √ºÁ‰ Á∆ ¿π√ ÿ «Úº⁄ Íπ‹ºÂ ‘∆ «’ºÊ∂ √∆ Í Ò≈◊Ò∂ Ù«‘ Á∂ √’≈∆‘√ÍÂ≈ÒØ∫ Óπ¯Â Áπ¡≈¬∆¡ª «Ò¡≈¿π‰ Á∆ «Ú‘Ò Ú∆ Â∂ ’∆Ó±, ‘∆Ó± È‘∆∫√∆ ÒºÌÁ∆Õ

‹ÁØ∫ ¿π‘ ıØ‡ Â∂ ’Ω‚∆¡ª ÷∂‚ ‘‡Á∂ ¡Â∂ ‘º‡ª Â∂ ’Ø¬∆ ◊ºÒª ’ÈÚ≈ˇ≈ Ï≥Á≈ Ú∆ ¿π‘Èª ˘ «Á÷≈¬∆ È≈ Á∂∫Á≈ Âª ¿π‘ ¡≈Í‰∆¡ª ◊πÒ∂Òª Â∂◊Øˇ∆¡ª º’ ’∂ Ï≈‘ «Ù’≈ ‡π Ú◊Á∂Õ ‹≥‚ª, ⁄Ú≈‘ª, Ú‰ª ÊºÒ∂ ÷ÒØ ’∂¿πµÊ∂ ÏÀ·∂ Í≥¤∆¡ª ÒºÌÁ∂Õ ‹∂ ’Ø¬∆ ’Ï±Â, ÿπº◊∆, «ÂÒ∆¡ ‹ª «ÂºÂ ¿π‘Èª˘ «’√∂ ÁıÂ ¿πµÂ∂ «Á√ ÍÀ∫Á≈ Âª ÁØÚ∂∫ ‚≥‚ Í≈ Á∂∫Á∂.....¡Ω‘ ÏÀ·≈ ¬∂, ¡À‘ÏÀ·≈ ¬∂...Â∂ ¡≈Í‰∆¡ª ◊πÒ∂Òª Á∆¡ª Â≥Áª «÷º⁄Á∂......Í ‹ÈΩ Í«‘Òª ‘∆Ωˇ≈ √π‰ ’∂ ¿πµ‚ º’∂ ‘π≥Á∂ √ÈÕ

¿π‘Èª ÂØ∫ ¡º‹ Â∆’ ’Á∂ ’Ø¬∆ Í≥¤∆ È‘∆∫ √∆ ÓØ«¬¡≈Õ ‘≈ ’∂ ¿π‘«’√∂ Ú◊Á∂ √±¬∂ Á∂ ’≥„∂ ÷ÒØÂ∂ «Ïz¤ Á∆ ¤≈Ú∂∫ Ï«‘ ‹ªÁ∂Õ ’Á∂ Ïπº’ª È≈ˇ Í≈‰∆Í∆∫Á∂ Â∂ ’Á∂ ‡≈Ú∆¡ª-‡≈Ú∆¡ª ◊ºÒª ’Á∂ :

““ÒØ’∆ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’ºÁª «Ù’≈ ÷∂‚ ÒÀ∫Á∂ È∂”” ’∆Ó± ¿π∫◊ˇª È≈ˇ◊≈≈ ’Ø⁄Á≈ ¡ÀÚ∂∫ «‹‘∂ ¡≈÷Á≈Õ

45

““ıÏ∂ ¿π‘Èª Á∆¡ª ◊πÒ∂Òª Â∂ ◊Øˇ∆¡ª «’ºÁª Á∆¡ª ‘π≥Á∆¡ª‘Ø‰◊∆¡ª?”” Á±‹≈ ¿πµÂ «Á≥Á≈Õ

““√≈ÊØ∫ Â∂ È‘∆∫ ÓØ«¬¡≈ ’Á∂ ’Ø¬∆ Í≥¤∆Õ””Î∂ «¬º’ «È≈√Â≈ «‹‘∆ ¿π‘Èª Á∂ «⁄‘«¡ª ”Â∂ ¤≈ ‹ªÁ∆Õ ¿π‘

«’≥Èª «⁄ ¸ºÍ-¸Í∆Â∂ ÏÀ·∂ ÿ≈‘ Á∆¡ª «Â‰ª ¿π÷≈ÛÁ∂ «‘≥Á∂Õ ’Á∂ ¿πµ· ’∂ÒºÂª √±¬∂ «Úº⁄ ÒÓ’≈ Ï«‘≥Á∂ Â∂ ’Á∂ ◊πÒ∂Òª Á∆¡ª ◊Øˇ∆¡ª È≈ˇ ‘∆ ÷πºÂ∆ Á≈fiº√ Í±≈ ’Á∂Õ ’¬∆ Ú≈ «¬¿π∫ ‘∆ Ï≈‘ ÌΩ∫«Á¡ª-ÌΩ∫«Á¡ª «ÁÈ ÏÂ∆Â ‘Ø‹ªÁ≈Õ

¡≈Ê‰ ‘Ø ◊¬∆ √∆Õ Ú≈◊∆ ‘∂’ª Ò≈¿π∫Á∂ ÿª ÍÂ ‘∂ √ÈÕ ‘ˇØ∫¤ºπ‡∂ ÏΩ Áª Á∆¡ª ‡ºÒ∆¡ª ‡‰’‰ Òº◊∆¡ªÕ ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± ¡≈Í‰∆¡ª ◊πÒ∂ÒªÓØ«„¡ª Â∂ ‡≥◊∆ «Í≥‚ ˘ ÍÂ Í¬∂Õ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ‹ªÁ∂ ÒØ’ª Á∂ ‚≥◊ª ˘ Âº’ ’∂¿π‘Èª ’Ø¬∆ «ı¡≈Ò «‹‘≈ ¡≈ «◊¡≈ Â∂ ¿π‘ ’πfi-’πfi ÏØÒÁ∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ ‹ÁØ∫¿π‘Èª Á≈ «Í¿π «‹¿±∫Á≈ √∆, ¿π‘Èª Á∂ ÿ ÁØ fiØ‡∆¡ª ‘π≥Á∆¡ª √ÈÕ «¬º’Í«‘Ò‰ Â∂ «¬º’ Á±‹∂ √±¬∂Õ È≈ˇ∂ «¬º’ Ú«‘Û’∆ Ú∆ √∆Õ ¿π‘ ¿π‘Èª «Â‘ª ˘⁄≈Á∂ ‘π≥Á∂ √ÈÕ «¬¿π∫ ‘∆ ‘∂’ª Ò≈¿π∫Á∂ ÿ ÓπÛÁ∂ ‘π≥Á∂ √È, ÁØ∫Õ

““Î∂ ¿π‘ Ú«‘Û∆ Â∂ Óºfiª «’ºÊ∂ ◊¬∆¡ª?”” ‘∆Ó± È∂ ¡≈Í‰∂ Úº‚∂ Ì≈ÂØ∫ Íπº«¤¡≈Õ

““¡ºÏ≈ ‹±¬∂ «Úº⁄ ‘≈ º«’¡≈ √∆ ¿π‘Èª Â∂......ÂÀ È‘∆∫ ÍÂ≈?””““⁄ÒØ ·∆’ ‘Ø«¬¡≈, √ªÌ √≥Ì≈¬∆ Á≈ ‡≥‡≈ ◊ˇØ∫ ÒºÊ≈,”” ‘∆Ó± È∂

ıπÙ ‘Ø ’∂ «’‘≈Õÿπ√Óπ√≈ «‹‘≈ ‘Ø «◊¡≈ √∆ ‹ÁØ∫ ¿π‘ «¬º’ ÷∂Â Á∆ Úº‡ ¿πµÂ∂ ¡≈‰

÷ÒØÂ∂Õ ¡’≈Ù ¿πµÂ∂ ‹∂ ’Ø¬∆ Â≈≈ ⁄«Û∑¡≈ Ú∆ √∆ Âª ¿π‘ ÷πª Á∂ ÿº‡∂ È≈ˇ¯˜ª ¡º‡∆ ‘Ø¬∆ ‘Ø‰ ’’∂ «Ú÷≈ˇ∆ È‘∆∫ √∆ Á∂∫Á≈Õ «⁄Û∆¡ª Ï≈‹∂ Á∂ «√º«‡¡ª¿πµÂ∂ ¡≥ÂÓ ·±≥◊∂ Ì ’∂ ¿πµ‚ ¸º’∆¡ª √ÈÕ ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± Á∂ ÷ºÏ∂ Í≈√∂ «¬º’Óº’∆ Á∆ ÍÀˇ∆ ‚∂ ‘Ø¬∂ Ïº⁄∂ Úª◊ ¸ºÍ ÷ÒØÂ∆ √∆Õ Í«‘ÒÚ≈Èª Á∂ ‚Ω«ˇ¡ªÚ◊∆¡ª ¤ºÒ∆¡≈ ‘∂’ ‡ª‚∂ È≈ˇ ‹πÛ∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª «Á√Á∆¡ª √ÈÕ

““ÍÂ≈ ¬∆ ’∆Ó±, «¬‘ √≈‚∆¡ª ÍÀ ∆¡ª ‘π≥Á∆¡ª √È ’Á∂?””““‘ª ÍÂ≈ ¬∂Õ ’¬∆ Ú≈ Òº’Ûª ÒÀ ’∂ ÓπÛÁ∆ Óª «¬ºÊØ∫ Á∆ ¶ÿÁ∆

Áº«√¡≈ ’Á∆ ¬∂Õ ÓÀ∫ ˙ÁØ∫ «Èº’≈ «‹‘≈ ‘π≥Á≈ √ªÕ””““«¬‘ Ú∆ ¿π√∂ ≈‘ ¡ºÏ≈ È∂ Ì∂‹∆¡ª ‹∂‘Û∂ ≈‘ Ú«‘Û’∆ Â∂ fiØ‡∆¡ª

46

◊¬∆¡ª √ÈÕ”” «¬¿π∫ ¡≈÷Á≈-¡≈÷Á≈ ’∆Ó± ‘º√ «Í¡≈, È≈ˇ ‘∆ ’∆Ó± Ú∆ÕÁØÚ∂∫ ‘∆ «÷Û-«÷Û ’Á∂ Á±‘∂ ‘π≥Á∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ ¿π‘Èª Á∆¡ª ¡º÷ª «Úº⁄ Í≈‰∆¡≈ «◊¡≈ ‹∆’ ¿π‘ Ø ‘∂ ‘π≥Á∂ È∂Õ

«¬≥È∂ ‘Ú≈ Á≈ «¬º’ πÓ’≈ Ú«◊¡≈Õ ¿π‘ ÁØÚ∂∫ ı≈ÓØÙ «‹‘∂ ‘Ø ’∂ Óº’∆Á∂ Íº«Â¡ª Á∆ ÷Û-÷Û «’≥Èª «⁄ √π‰Á∂ ‘∂Õ

““¡ºÏ≈ ¬∂Ê∂ ‘ˇ Ú≈‘π≥Á≈ ‘π≥Á≈ √∆”” Úº‚∂ È∂ ‘Ω’≈ «‹‘≈ Ì ’∂ ¡≈«÷¡≈Õ““‘π‰ È≈ √≈‚∂ Ú≈‘π‰ ÌØ∫¬∂∫, È≈ ‹Ø‰ „º◊∂Õ””

““⁄ºÒ ⁄≥◊≈ ¬∂ ¬∂Áª ¬∆.....’∆ ÒÀ‰≈ ‹∂ ◊ˇ Î≈‘∂ Í≈ ’∂”” ‘∆Ó± È∂Ï∂ÍÚ≈‘∆ È≈ˇ ◊πÒ∂Ò Á∆¡ª Â‰∆¡ª «÷º⁄«Á¡ª ¡≈«÷¡≈Õ Î∂ ÁØÚ∂∫ ¸ºÍ ‘Ø◊¬∂Õ ¿π‘Èª Á∂ «⁄‘∂ ¿π‘Èª Á∂ ¡≥Â∆Ú ¡«‘√≈√ª Íz◊‡ ’Á∂ √ÈÕ ¬∂È∂ ’∆Ó± È∂ ¡≈«÷¡≈ :

““⁄ºÒ ‘∆Ó± Ú◊ ⁄ºÒ∆¬∂, ’Ø¬∆ ¤ºÒ∆¡ª Á∂ ⁄Ø ‹≈‰ ’∂ √≈˘ ’πº‡ ‘∆È≈ ’º„∂Õ”” Â∂ ÁØÚ∂∫ ’≈‘ˇ∆-’≈‘ˇ∆ ¿π ªÿª ÌÁ∂ «Í≥‚ ÚºÒ Âπ Í¬∂, «‹ºÊ∂ Á∆Ú∂Ïˇ º’∂ √ÈÕ

* * *«‹ºÁ‰ Á∆ Óª Ï∆Ó≈ Í¬∆ √∆ ÁØÚ∂∫ «¬º’Ø Ú∂ˇ∂ Ø‡∆ ÷ªÁ∂ ‘π≥Á∂ √ÈÕ Óª

ÒØ’ª Á∂ ÿ∆∫ Í∆‘‰-ÁÒ‰ ’’∂ ÷≈‰ Ò¬∆ Á≈‰∂ «¬º’·∂ ’ ÒÀ∫Á∆ ‘π≥Á∆ √∆Õ¿π‘ Á≈‰∂ «¬‘Èª Á∂ «ÈºÂ ÁØ ‚≥◊ È‘∆∫ √È ‡Í≈ √’Á∂Õ ÁØÚ∂∫ ‹‰∂ ºÒ∑≈ Â≈¿π∫Á∂Â∂ ’º⁄∆¡ª Ëπ¡ª÷∆¡ª «‹‘∆¡ª Ø‡∆¡ª Ò±‰ È≈ˇ ÷≈ ’∂ √Ω∫ «‘≥Á∂Õ ’Á∂-’Á∂Î≈«’¡ª «Úº⁄ ‘∆ ¿π‘Èª Á∆¡≈ ≈Âª ◊π˜Á∆¡ª ‘π≥Á∆¡ª √ÈÕ

«Í≥‚ Á∂ «¬‘Èª ◊≥Ú≈ √ÓfiÁ∂ √ÈÕ ¿π‘Èª ’¬∆ Ú≈ «¬‘Èª ÁØ‘ªÌ≈Úª ÿ Á∆¡ª ⁄∆˜ª ‘º‡ª ¿πµÂ∂ Ú∂⁄«Á¡ª Âº«’¡≈ √∆Õ «Í≥‚ «Úº⁄ «’√∂ Á∆⁄Ø∆ ‘Ø ‹ªÁ∆, ¤ºÒ∆¡ª ‡πº‡Á∆¡ª ‹ª ’Í≈‘ ¸◊∆ ‹ªÁ∆ Âª ÒØ’ª Á≈ Í«‘Ò≈Ùº’ ’∆Ó±-‘∆Ó± Â∂ ‹ªÁ≈Õ ¿π‘Èª Á∂ ÿ Á∆ ÂÒ≈Ù∆ ‘π≥Á∆ Í ’Á∂ ’Ø¬∆ ÙÀ¿π‘Èª Á∂ ÿØ∫ Ï≈ÓÁ È‘∆∫ √∆ ‘Ø¬∆, Âª Ú∆ ÒØ’ª Á≈ Ùº’ ¿π‘Èª Â∂ √Á≈«‡«’¡≈ «‘≈Õ

ÒØ’ª Á∂ «ÈºÂ-«ÈºÂ Á∂ ¿πˇª«Ì¡ª Â∂ ÂÒ≈Ù∆¡ª ÂØ∫ Óª «¤ºÊ∆ ÍÀ ◊¬∆‘Ø¬∆ √∆Õ ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± Ú∆ «¬’ªÂ «Úº⁄ Ï«‘ ’∂ «¬‘Èª ¿±‹ª ˘ Ó«‘√±√ Âª’Á∂ Í ÍÒ ’» Ò¬∆Õ ÓπÛ ¿π‘ ¤∂Â∆ ‘∆ ’Ω‚∆¡ª ¡÷Ø‡ª È≈ˇ ÍºÒ∂ Ì ’∂Ï≈‘ ˘ ‡π ÍÀ∫Á∂ Â∂ ¿π‘Èª ˘ √Ì ’πfi ÌπºÒ ‹ªÁ≈Õ

ÒØ’∆∫ «¬‘Èª ÓΩ’∂ ¿πµÂ∂ ÎÛÈ Ò¬∆ ÍÀˇ∆¡ª «Úº⁄ ’-´’ Ï«‘≥Á∂Õ

47

«Í≥‚ Ú≈«ˇ¡ª Á≈ «ı¡≈Ò √∆ «’ «¬‘Èª ¿πµÂØ∫ ÎÛ ’∂ ‹∂Ò∑ı≈È∂ «Ì‹Ú≈ «ÁºÂ≈‹≈Ú∂Õ «¬‘Ø-«‹‘∂ «Ú⁄≈ √π‰ ’∂ ÁØÚ∂∫ Ì≈ ’Á∂-’Á∂ ◊ºÒª Ú∆ ’∆Â≈ ’Á∂ :

““ÒØ’∆ √≈‚∂ ¿πµÂ∂ ÏÁØ-ÏÁ∆ Á≈ Ùº’ «’¿π∫ ’∆ ‹ªÁ∂ È∂? ¡√ª ’Á∂«’√∂ Á∆ ∆‰ Âº’ È‘∆∫ ¤±‘∆Õ””

““¡ÀÚ∂∫ fiºÒ∂ È∆”” Á±‹≈ ¡≈÷Á≈ Â∂ ÁØÚ∂∫ ‹‰∂ ¿πµ⁄∆-¿πµ⁄∆ ‘º√ ÍÀ∫Á∂Õ* * *

Óª Á∆ ‘≈ÒÂ «ÁÈØ-«ÁÈ «Ú◊ÛÁ∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ ¿π‘ ÁØÚ∂∫ ≈Â Ú∂ˇ∂ Óª’Øˇ ¡≈ Ï«‘≥Á∂Õ Óª Á∂ Ó±≥‘ Âº’Á∂Õ Óª ÏÛ∆¡ª √Ø◊∆ ◊ºÒª ¿π‘Èª √π‰ªÁ∆ÕÏ‘πÂ∆¡ª ¿π‘Èª Á∂ «Í¿π Ï≈∂Õ

Ì≈Ú∂∫ ¿π‘˘ ‹±¬∂ Á∆ ¡≈ÁÂ √∆ Í ¿π‘ ÏÛ≈ ⁄≥◊≈ ÓÈπº÷ √∆, Âπ‘≈‚≈¡ºÏ≈, Ïº⁄≈!””

““‘ª Óª, ÏÛ≈ ⁄≥◊≈ √∆”” ’∆Ó± ıπÙ∆ È≈ˇ ÏØ«Ò¡≈Õ““ÓÀ ‘ˇ ¤º‚ ’∂ ’πº¤Û º’ ÒÀ∫Á≈, ¤ºÒ∆¡ª Á∂∫Á≈, ◊≥È∂ Ú∆......ÏºÒ∂

ÏºÒ∂ «’≥È∆¡ª ‘Ø ⁄∆˜ªÕ √≈ÊØ∫ Óπº’Á∆¡ª ‘∆ È≈....˛∫ È≈ ’∆Ó±!””‘∆Ó±ÏØ«Ò¡≈Õ

““Á≈‰∂ ‘∆ Á≈‰∂ ‘≥πÁ∂ √È √≈‚∂ ’Ø«·¡ª «Úº⁄ ˙ÁØ∫”” È≈ˇ Òº◊«Á¡ª’∆Ó± Óª ÚºÒ Âº’Á≈ ÏØ«Ò¡≈, ““º‹ º‹ Ø‡∆¡ª ÷ªÁ∂ ‘π≥Á∂ √ª Í ‘π‰ Â∂ Óª√≈‚∂ ’Ø·∂ ı≈Ò∆ Í¬∂ È∆......Õ””

«¬º’ ÍÒ Ò¬∆ ’Ø·∂ «Úº⁄ ‘±’ «‹‘∆ ¤≈ ◊¬∆Õ «Â≥Èª È∂ Á∆Ú∂ Á∆ ÓºËÓ‘π≥Á∆ ‹ØÂ ÚºÒ Âº«’¡≈Õ Óª Á∆¡ª ¡º÷ª «◊ºÒ∆¡ª √ÈÕ ¿π√ ◊Ò∂‚± Ì ’∂ ÓπÛ¡≈«÷¡≈ :

““¿π‘ ÓÀ˘ ÏÛ≈ «Í¡≈ ’Á≈ √∆ Âπ‘≈‚≈ ¡ºÏ≈, Ïº⁄≈.....Ú∂∫‘Á∂ ‹∂«¬‘ Ó∂∂ ’≥Èª Á∆¡ª Óπ’∆¡ª? ‹ÁØ∫ Ó∂≈ «Ú¡≈‘ ‘Ø«¬¡≈ √∆, ÁØ∫ Ï‰Ú≈¬∆¡ª√È, Âπ‘≈‚∂ ¡ºÏ≈ È∂, «¬‘ √ØÈ∂ Á∆¡ª Óπ’∆¡ªÕ””

’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± Á∆¡ª È˜ª Óª Á∆¡ª Óπ’∆¡ª Â∂ ‹≥Ó∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª√ÈÕ Óª ‘‡’Ø∂ «‹‘∂ ¡≈¿π‰ Òº◊ Í¬∂ Â∂ ¿π‘ ÓπÛ ÏØÒ∆ :

““ÏÛ∂ ¡Ω÷∂ Ú∂∂ ∂ ¡≈¬∂ Ïº⁄≈! ‹ÁØ∫ ‹±¬∂ «Úº⁄ √Ì ’πfi Ò≈ ÏÀ·≈ √∆, ¿πÁØ∫ÿ Á≈ Òªÿ≈ ‡Í≈‰ Ò¬∆ ÓÀ∫ ¡≈«÷¡≈ √∆, «¬‘ Óπ’∆¡ª Ú∂⁄ «Á˙ Í ¿π√¡≈«÷¡≈ √∆, ““È‘∆∫ ÓÀ∫ √≈∆ ¿πÓ ‘∆ Â∂∂ ’≥Èª «Úº⁄ «¬‘ ÒÓ’Á∆¡ªÚ∂÷ª◊≈Õ””

48

Óª Á∆¡ª fiπÛ∆¡ª «Úº⁄ ‘≥fi±¡ª Á∆¡ª ÂÂ∆∆¡ª Î√∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª √ÈÕ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± √π≥È ‘Ø¬∂ ÏÀ·∂ ‘∂Õ Óª ’πfi π’ ’∂ ÓπÛ ÏØÒ∆ :

““ÓÀ∫ ¿πÓ Ì «¬‘Èª Óπ’∆¡ª ˘ √ªÌ-√ªÌ º÷Á∆ ¡≈¬∆ ‘ªÍπºÂ......‹∂ ÓÀ∫......Ó ◊¬∆ «¬‘ Ó∂∂ È≈ˇ ‘∆ ’Ï «Úº⁄ ÁÏ≈ Á∂‰∆¡ª,Âπ‘≈‚∂ ¡ºÏ≈ Á∆ Ô≈Á”” ¿π‘Á≈ ◊ˇ≈ π’ «◊¡≈ Â∂ ¡º◊∂ ¿π‘ ’πfi È≈ ’«‘ √’∆Õ

«Ï≥Á ’π Ó◊Ø∫ ÁØÚ∂∫ ¿πµ· ’∂ Ï≈‘ «È’ˇ ¡≈¬∂Õ ¡’≈Ù ¿πµÂ∂ Â≈∂«ÏºÒ∆ Á∆¡ª ¡º÷ª Úª◊ Ò‡-Ò‡ Í¬∂ fi≈’Á∂ √È, Ó≈ÈØ ¿π‘Èª ÿπ’ ‘∂ È∂ÕÁØÚ∂∫ È≈ˇØ∫-È≈ˇ ‚º·∆¡ª Ó≥‹∆¡ª Â∂ ÍÀ ’∂ ◊ºÒª «‹‘∆¡ª ’È Òº◊ Í¬∂Õ

““Óª ¡ÀÚ∂∫ «ÈºÂ ÓÈ ÓÈ ’Á∆ «‘≥Á∆ ¬∂Õ”” ’∆Ó± ÏØ«Ò¡≈Õ““ºÏ ’∂, È≈ Óª Ó∂, Â∂ È≈ ‘∆ ¿π‘Á∆¡ª Óπ’∆¡ª ÁºÏ∆¡ª ‹≈‰Õ””

‘∆Ó± È∂ ¡≈«÷¡≈Õ““‘ª, ¿π‘ ‹∆¿±∫Á∆ ‘∆ ‘∂ Â∂ Ú∂÷Á∆ ‘∂ ¡≈Í‰∆¡ª Óπ’∆¡ª ˘Õ””

Î∂ ÁØÚ∂∫ ºÍ ’ ◊¬∂Õ““√ØÈ≈ Ú∆ ’Á∆ ÁºÏ∆Á≈ ¬∂ ÌØ∫ «Úº⁄ ÌÒ≈?””‘∆Ó± È∂ ÓπÛ Íπº«¤¡≈Õ““’≈‘˘, Óª Â∂ √πÁÀ‰ «¬¡≈; ÒØ’∆ Â∂ √◊Ø∫ √ØÈ≈ ËÂ∆ ”⁄Ø∫ ’º„Á∂

‘π≥Á∂ È∂.....Õ””““«’≥È∂ ’≥Ó ¡≈¿π∫Á≈ ¬∂.....Õ √ØÈ∂ Á∂ ÍÀ√∂, ÍÀ«√¡ª Á∂ Á≈‰∂ Â∂

Ø‡∆¡ª......Õ”” «¬¿π∫ ◊ºÒª ’Á∂ ¿π‘ √Ω∫ ◊¬∂Õ’¬∆ «ÁÈ ‘Ø ¶ÿ ◊¬∂Õ Û’ «Û∑’Á∆ Óª Á≈ ¡≥Â ‘Ø «◊¡≈Õ Áπ‘ª

Ì≈Úª ÈÛØ«¬¡≈ «Â¡≈ ’∆Â≈Õ ’Ø¬∆ ¿π‘Èª Á∆ √‘≈«¬Â≈ ˘ È≈ Í‘π≥«⁄¡≈Õ¿π‘Èª ¡≈Í∆∫ ’Ï Íπº‡∆ Â∂ ¡≥ÂÓ ÁÙÈª Ò¬∆ Óª Á≈ Ó±≥‘ È≥«◊¡ª ’∆Â≈Õ Áπ‘ª’≥Èª «Úº⁄ ÁØ √ØÈ∂ Á∆¡ª Óπ’∆¡ª ¿π√∂ Â∑ª ÒÓ’ ‘∆¡ª √È....¿π‘Èª Á∂ «Í¿πÁ∆ Ô≈Á◊≈Õ

Óª ˘ ⁄≥◊∆ Â∑ª Á¯È≈ ’∂ ÁØÚ∂∫ ÿ ÍÂ ¡≈¬∂Õ È≈ ’Ø¬∆ «ÁÒÏ∆Ò¬∆ ¿π‘Èª ’Øˇ ÏÀ·≈, È≈ ‘∆ «Í≥‚ «Úº⁄ «’√∂ ˘ ¿π‘Èª Á∆ Óª Á≈ ˆÓ √∆Õ≈Â∆ ÁØÚ∂∫ Ìπº÷∂ Ì≈‰∂ Ó≥«‹¡ª Â∂ ºÍ-⁄≈Í «‹‘∂ ÍÀ ◊¬∂Õ ’πfi «⁄ Ó◊Ø∫ ’∆Ó±Á∂ Ó±≥‘Ø∫ «È’«ˇ ¡≈ :

““⁄ÒØ ‹∆ Âπ ◊¬∆ Óª Ú∆ ¡º‹Õ””““‘π‰ ¿π‘ «’ºÊ∂ ‹≈¬∂◊∆ ’∆Ó±?”” ‘∆Ó± È∂ Ú∆ ⁄πºÍ ÂØÛ∆Õ““Ï«‘ÙÂ∆∫Õ””““Óπ’∆¡ª Ú∆ È≈ˇ ¬∆?””

49

““Óπ’∆¡ª?”” ’∆Ó± ’Ø¬∆ ¿πµÂ È≈ Á∂ √«’¡≈Õ ˙Û’ Áπ‘ª ˘È∆∫Á ¡≈ ◊¬∆Õ

Ë±¡ Áπ¡≈Ò∂ ÿπ≥Ó‰ Ú≈ˇ∆ √ºÂ-«Ù∆¡ª Á∆ «÷ºÂ∆ «’Â∂ Á∆ «’Â∂ ‹≈¸º’∆ √∆Õ «’≥È∂ ‘∆ Â≈∂ ¡’≈ÙØ∫ Ïπfi ¸º’∂ √È ‹ÁØ∫ ‘∆Ó± ’√Ó∂Û∂ «‹‘∂ ÍªÁ≈‹≈«◊¡≈Õ ≈Â ¬∂‚∆ ‚Ω‰∆ √∆ ‹∂‚≈ ¿π‘Èª Á∆ ÓØ¬∆ Óª Á≈ «⁄‘≈Õ ¿π√ √«‘‹∂«‹‘∂ Ì≈ ˘ ‹◊≈ ’∂ ¡≈«÷¡≈ :

““Ìπº÷ Òº◊∆ ¿± ’∆Ó±!””““ÿ «Úº⁄ Â∂ ’πfi È‘∆∫”” ’∆Ó± ÏØ«Ò¡≈ÕÎ∂ «’≥Èª «⁄ ÁØÚ∂∫ ◊π≥Ó «‹‘∂ Í¬∂ ‘∂ Í ‘∆Ó± È∂ ÓπÛ ¡≈«÷¡≈ :““¡÷Ø‡ Ì≥È ’∂ ÷≈ ÒÚª?””““÷∂‚ª◊∂ ’≈‘Á∂ È≈ˇ?””ÓπÛ «¬º’ ‘±’ «‹‘∆ ¤≈ ◊¬∆Õ““Â∂ Î∂?””““Î∂?””«¬º’Ø Ú≈ «¬º’Ø ÎπÈ≈ ‹∆’ Áπ‘ª ˘ Îπ «Í¡≈ ‘π≥Á≈ ¬∂Õ «ÏÈª ‘Ø

’πfi ÏØ«Ò¡ª ÁØÚ∂∫ ¿∞µ· ÷ÒØÂ∂Õ ÓÒ’Û∂ «‹‘∂ «¬º’ È∂ ’‘∆ ¸º’∆ Â∂ Á±‹∂ È∂’≥Ë≈ˇ≈ ¡Â∂ Ï±‘≈ Ò≈ ’∂ √«‘‹∂ √«‘‹∂ ÁØÚ∂∫ Ï≈‘ «È’ˇ ◊¬∂Õ

* * *≈Â ÓΩÂ ‹∂‚∆ ı≈ÓØÙ √∆Õ √º‹∆ ÁºÏ∆ Óª Á∆ ’Ï ¿πµÂ∂ ÁØ ’≈ˇ∂

Ú‹±Á ¡«‘ºÒ ÷ÒØÂ∂ √È, ‹∆’ ÓΩÂ Á∂ Í¤≈Ú∂∫ ‘π≥Á∂ ‘ÈÕ «’≥Èª «⁄ ’Ø¬∆¡Ú≈˜ ¿πµÊØ∫ ÍÀÁ≈ È≈ ‘Ø¬∆Õ ’πfi «⁄ Ó◊Ø∫ ’πfi √ª-√ª ‘Ø¬∆Õ

““’∆Ó±......Ó≈ Ú∆.......‡º’”” √«‘‹∂ ‘∆ ‘∆Ó± Á∂ Ó±≥‘Ø∫ Ó√ª«È’«ˇ¡≈Õ

““Â±≥ Ú∆ Â∂.......?””’∆Ó± È∂ ’≥ÏÁ∆¡ª Ï≈‘ª È≈ˇ ’‘∆ ¡≈Í‰∂ ÚºÒfiπ’ª«Á¡ª «’‘≈Õ

¿π‘Èª Á∆¡ª «‘º’ª ·º’-·º’ Úº‹ ‘∆¡ª √ÈÕ ’‘∆ Â∂ ’≥Ë≈ˇ≈ ‹∆’¿π‘Èª ÂØ∫ º’∂ ‘∆ È‘∆∫ √È ‹ªÁ∂Õ ’ºÒ Íπº‡‰ Ò¬∆ ‘«Ê¡≈ª ¿πÌ≈ ’∂ ¿π‘‡º’ Ó≈È≈ ⁄≈‘π≥Á∂ √È Í Ï≈‘Úª ‹∆’ √«Â¡≈-‘∆‰ ‘Ø ◊¬∆¡ª ‘π≥Á∆¡ª ‘ÈÕ≈Â Á∆ ı≈ÓØÙ∆ «Úº⁄Ø∫ «¬º’ Ï∂-ÓÒ±Ó∆ «‹‘∆ ¡Ú≈˜ ¿π‘Èª Á∂ ’≥Èª «Úº⁄ ◊≥±‹¿πµ·∆, ‹∆’ ¡’≈Ù Â∂ ÍÂ≈ˇ ÁØÚ∂∫ ÏØÒ ¿π·∂ ‘π≥Á∂ ‘ÈÕ

““’Ï.....«Úº⁄.......Ó∂∂ È≈ˇ ÁÏ≈ Á∂‰∆¡ª.......Ó∂∆¡ª Óπ’∆¡ª

50

Âπ‘≈‚∂ ¡ºÏ≈.......Á∆ Ô≈Á, Ïº⁄≈!””““Óª.......?”” ‘∆Ó± Á∂ Ó±≥‘Ø∫ Ï∂-Â‘≈Ù≈ «¬¿π∫ «È’«ˇ¡≈ ‹∆’ ¿π‘

Ø «Í¡≈ ‘π≥Á≈ ¬∂Õ““⁄ºÒ ‘∆Ó±........”” ’∆Ó± ’∂ÚÒ «¬≥È≈ ‘∆ ¡≈÷ √«’¡≈Õ‘«Ê¡≈ ÁØ‘ª Á∂ ‘ºÊØ∫ „«‘ Í¬∂Õ Â≈«¡ª Á∆ ÒØ «Úº⁄ ¿π‘Èª ÿ ˘

ÓπÛ∂ ‹ª«Á¡ª Á∆¡ª ¡º÷ª «Úº⁄ ‘≥fi± ⁄Ó’ ‘∂ √ÈÕ

ÙÏÁ-¡Ê :‘≥±πfi‰≈ - «¬’º·∂ ’È≈Õ ◊πºÊÓ-◊πºÊ≈ - ¡≈Í√ «Úº⁄ ‘æÊØ-Í≈¬∆ ‘Ø‰≈Õ ‘±≈ ’º„Ó≈È≈ - ÿ√π≥È Ó≈È≈Õ «√º’Û∆ - √πº’∂ ‘Ø¬∂ ÏπºÒ∑ª ¿πµÂ∂ «⁄º‡∂ ≥◊ Á∆ ÍÂ ¡≈‹≈‰∆Õ «ÁÒÏ∆ - «ÁÒ ˘ «ÁÒ≈√≈ Á∂‰≈Õ ’≥Ë≈ˇ≈ - ÒØ‘∂ Á≈ «¬º’ √≥Á «‹√È≈ˇ ËÂ∆ Íπº‡∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ fiº◊∂ - ’Ó∆˜ªÕ ‚≥‚ Í≈¿π‰≈ - Ωˇ≈ Í≈¿π‰≈ÕÌΩ∫«Á¡ª-ÌΩ∫«Á¡ª - Âπ«Á¡ª-«Î«Á¡ªÕ Î≈«’¡ª «Úº⁄ ≈Âª ◊π ≈È≈ - Ìπº÷∂Í∂‡ √Ω∫ ‹≈‰≈Õ ◊≥Ú≈ - ◊Ú≈, Ï∂¡’Ò, - Ó±ıÕ ‘±’ - ⁄∆√Õ ÿπ’‰≈ -‚≈Ú≈ Á∂‰≈, ËÓ’∆Õ «÷ºÂ∆ - Â≈«¡ª Á≈ fiπ≥‚Õ

Í≈·-¡«Ì¡≈√

1. “Óπ’∆¡ª” ’‘≈‰∆ Á≈ √≈ ¡≈Í‰∂ ÙÏÁª «Úº⁄ «Ò÷ØÕ2. ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± ¡≈Í‰∆ «ÏÓ≈ Í¬∆ Óª Á∆ ÍÚ≈‘ «’¿π∫ È‘∆∫ ’Á∂?3. ¡≈Ê‰ √Ó∂∫ ÿª ÓπÛÁ∂ Ú≈◊∆¡ª Ú∂÷ ’∂ ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± ’∆ √Ø⁄Á∂

√È?4. ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± ¡≈Í‰∆ ÌΩ∫ ¡Â∂ ‚≥◊-Úº¤≈ ÷πº√‰ ”Â∂ ¡≈Í‰∂-¡≈Í ˘

«’Ú∂∫ ËÚ≈√ «Á≥Á∂ √È?5. ’∆Ó± ¡Â∂ ‘∆Ó± Ï≈∂ «Í≥‚ Á∂ ÒØ’ª Á∆ ’∆ ≈¬∂ √∆?6. Óª ˘ ¡≈Í‰∆¡ª Óπ’∆¡ª Ï≈∂ ÍπºÂª ”Â∂ ’∆ Ùº’ √∆?7. ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± Á∆ Óª ¡≈Í‰∆¡ª Óπ’∆¡ª È≈ˇ ¬∂È≈ ÓØ‘ «’¿π∫ √∆?8. ““’Ï........«Úº⁄......Ó∂∂ È≈ˇ ÁÏ≈ Á∂‰∆¡ª.......Ó∂∆¡ª Óπ’∆¡ª

Âπ‘≈‚∂ ¡ºÏ≈.......Á∆ Ô≈Á Ïº⁄≈Õ””’ÒÍÈ≈ ”⁄ ’Ï ”⁄Ø∫ ¡≈¬∂ Óª Á∂ ÏØÒª È∂ ’∆Ó± Â∂ ‘∆Ó± ”Â∂ ’∆ ¡√Í≈«¬¡≈?

******

√≥ÂØ÷ «√≥ÿ Ë∆(1920-2010)

Ò∂÷’ Ï≈∂ :

√≥ÂØ÷ Ë∆ Á≈ ‹ÈÓ ¿π‘Èª Á∂ È≈È’∂ Ï√∆ Í·≈‰≈, «˜Ò∑≈ «Â‘◊Û∑√≈«‘Ï «Ú÷∂ 2 Á√≥Ï, 1920 ¬∆. ˘ Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ ÔÓπÈ≈ Á∂Ú∆, «ÍÂ≈ √z∆¬∆Ù «√≥ÿ Á∂ ÿ ‘Ø«¬¡≈Õ ¿π‘Èª Á≈ ‹ºÁ∆ «Í≥‚ ‚‚‘∂Û∆ «˜Ò∑≈ «Ë¡≈‰≈ Õ¿π‘Èª È∂ Á√Ú∆∫ ¡Â∂ «◊¡≈È∆ Âº’ ÍÛ∑≈¬∆ ’∆Â∆Õ ’πfi «⁄ √’±Ò ¡«Ë¡≈Í’Ú‹Ø∫ √∂Ú≈ «ÈÌ≈¬∆ Í ¿π‘Èª È∂ ¡≈Í‰∂ ‹∆ÚÈ Á≈ √Óª, ¡≥Â Âº’ √πÂ≥Â Ò∂÷‰˘ ‘∆ √Ó«ÍÂ ’∆Â≈Õ

’Ú∆ Â∂ ’‘≈‰∆’≈ Ú‹Ø∫ √z∆ Ë∆ Í≥‹≈Ï∆ √≈«‘Â Á∂ «¬«Â‘≈√ «Úº⁄«¬º’Ø-«‹≥È≈ √ÈÓ≈È ‘≈√Ò ˛ «’¿π∫«’ ¿π‘ √≈∆ «˜≥Á◊∆ Íz◊Â∆Ú≈Á∆ √Ø⁄ ˘Íz‰≈«¬¡≈ «‘≈Õ ¿π√ Á∂ ÍzÓπº÷ ’≈«Ú-√≥◊z«‘, “Í‘π-Îπ‡≈Ò≈”, “ËÂ∆ Ó≥◊Á∆Ó∆∫‘ Ú∂”, “ÍºÂ fiÛ∂ Íπ≈‰∂”, “«Ï‘Û∂”, “¡º◊ Á∂ ÍºÂ∂”, “√≥‹∆ÚÈ∆”, “¡≈¿π‰Ú≈ˇ≈ √±‹”, “’ØË∂ Á≈ ◊∆Â” ¡≈«Á ‘ÈÕ ¿π√ Á∂ È≈ÚÒ “Ô≈Á◊≈”, “ÓÀ˘«¬º’ √πÍÈ≈ ¡≈«¬¡≈”, “ÈÚª ‹ÈÓ”, “Ù≈Ï∆” ¡≈«Á ‘ÈÕ “Ó∂∆ ’ÒÓ” (√≈«‘«Â’√…À‹∆ÚÈ∆), “«Ïz‘√ÍÂ∆” (√………À‹∆ÚÈ∆), “Ó∂∆ «¬≥◊ÒÀ∫‚ Ô≈Â≈” (√¯È≈Ó≈),“’Ï∆ ⁄È≈ÚÒ∆”, (¡ÈπÚ≈Á) ‘Ø «˜’ÔØ◊ ⁄È≈Úª ‘ÈÕ

’‘≈‰∆-÷∂Â «Úº⁄ ¿π‘Èª Á∆ Íz«√ºË∆ ¿π‘Èª Á∂ ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘¡ª -“«√º«‡¡ª Á∆ ¤ª”, “√Ú∂ ‘Ø‰ Âº’”, “√ªfi∆ ’≥Ë”, “Ù≈Ï Á≈ ◊Ò≈√”, “¿±Ù≈ÌÀ‰ ‹∆ ⁄ºπÍ ‘È,” “Íº÷∆” ¡≈«Á È≈ˇ ‘Ø¬∆Õ “Íº÷∆” ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ ˘ 1996¬∆. «Úº⁄ √≈«‘Â-¡’≈ÁÓ∆ «ÁºÒ∆ ÚºÒØ∫ Íπ√’≈ Íz≈ÍÂ ‘Ø«¬¡≈Õ Ì≈Ù≈-«ÚÌ≈◊Í≥‹≈Ï È∂ ¡≈Í “ÙzØÓ‰∆ Í≥‹≈Ï∆ √≈«‘Â’≈, Íπ√’≈ È≈ˇ √ÈÓ≈«ÈÂ ’∆Â≈Õ¡≈Í «’≥È∂ √≈∂ ‘Ø Ú∆ √ÈÓ≈È «Óˇ∂Õ “√ªfi∆ ’≥Ë”, “√Ú∂ ‘Ø‰ Âº’”, “’Ø¬∆«¬º’ √Ú≈”, “Ó∂≈ ¿πµ‹«Û¡≈ ◊π¡ª„∆”, Â∂ “Ó≥◊Ø” ¿π‘Èª Á∆¡ª Ù≈‘’≈’‘≈‰∆¡ª ‘ÈÕ

√z∆ Ë∆ Á∆¡ª ⁄È≈Úª «Úº⁄ Íz◊Â∆Ú≈Á∆ ÔÊ≈ÊÚ≈Á∆ «ÁzÙ‡∆’Ø‰ÏÛ∂ ‘∆ √≥Âπ«ÒÂ „≥◊ È≈ˇ Í∂Ù ‘Ø«¬¡≈ Õ «¬√ Ï‘π-Íº÷∆ Ò∂÷’ È∂ «‹ºÊ∂ ¡≈Í‰∂‹∆ÚÈ «Úº⁄ ÓÈπº÷-«ÚØË∆ Â≈’Âª «ıÒ≈¯ «¬º’ «È≥Â √≥◊≈Ó Ò«Û¡≈, ¿πµÊ∂¿ π‘Èª Á∆¡ª ⁄È≈Úª ‘º’-√ º⁄ Ò¬∆ «È Ø¬∆-Íz ∂È≈ «Á ≥Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬√

51

52

√≥ÿÙÙ∆Ò Ò∂÷’ È∂ Âzπ‡∆¡ª, ¡Ω’Ûª Â∂ Ó≈È«√’ √≥’‡ª Á≈ ‚‡ ’∂ Óπ’≈ÏÒ≈’∆Â≈Õ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ Ë∆ Á∆ ’‘≈‰∆ “√ªfi∆ ’≥Ë” Ù≈ÓÒ ’∆Â∆◊¬∆ Õ

’‘≈‰∆ Ï≈∂ :

“√ªfi∆ ’≥Ë” √≥ÂØ÷ «√≥ÿ Ë∆ Á∆ Íz«Â«ÈË ’‘≈‰∆ ˛Õ «¬‘ ’‘≈‰∆«¬º’ Í∂∫‚± Í«Ú≈ È≈ˇ √≥Ï≥«ËÂ Õ ÁØ Ì≈Úª, ’Í± «√≥ÿ ¡Â∂ ÁÏ≈≈ «√≥ÿÁ∂ ÿª Á∆ «¬º’ ’≥Ë √ªfi∆ ˛Õ «¬‘ ’≥Ë Ï≈Ùª ’≈È «‚◊ ‹ªÁ∆ ˛Õ ’Í±«√≥ÿ ÁÏ≈≈ «√≥ÿ ÂØ∫ ’≥Ë Ï‰≈¿π‰ Ò¬∆ «‘º√∂ Ú‹Ø∫ ÍÀ√∂ Á∆ Ó≥◊ ’Á≈ ˛ÕÁÏ≈≈ «√≥ÿ ⁄≈‘π≥Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Ú∆ ¿π√ Á∆ ◊ºÒ È‘∆∫ Ó≥ÈÁ≈Õ

‹ÁØ∫ ÁÏ≈≈, ’Í± «√≥ÿ ÍÀ√∂ Á∂‰ Ò¬∆ ≈˜∆ ‘π≥Á≈ Âª «Í≥‚ Á≈√Í≥⁄ ÁÏ≈∂ Óπ’≈ «Á≥Á≈ Õ ◊ºÒ ◊≈ˇ∆-◊ Ø⁄ ¡Â∂ ‘ºÊØ-Í≈¬∆ Âº’ Íπº‹‹ªÁ∆ ˛Õ «¬≥fl ÁØÚ∂∫ Ì≈ «¬º’-Á±‹∂ ÂØ∫ Úº÷ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

¡≥Â ÁÏ≈≈ «ÏÓ≈ ÍÀ ‹ªÁ≈ ˛Õ ‹ÁØ∫ ’Í± «√≥ÿ ˘ ¿π√ Á∂ «ÏÓ≈‘Ø‰ Á≈ ÍÂ≈ Òº◊Á≈ Âª ¿π‘ ¿π√ Á∆ ıÏ ÒÀ‰ Ò¬∆ ¿π√ Á∂ ÿ ⁄Ò≈ ‹ªÁ≈˛Õ ÁÏ≈≈ Ó«‘√±√ ’Á≈ ˛ «’ ¿π√ ˘ «’√∂ Á∆¡ª ◊ºÒª «Úº⁄ È‘∆∫ √∆¡≈¿π‰≈ ⁄≈‘∆Á≈, √◊Ø∫ Ì≈ Á≈ √≈Ê Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ √∆Õ

√ªfi∆ ’≥Ë¡º· Ó‘∆È∂ Á∆ ıº‹ˇ ıπ¡≈∆ Ó◊Ø∫ ‹Á ’Í± «√ ≥ÿ «Ú⁄≈≈ Ó√∆∫

ÿ Ï‰≈¿π‰ Á∆ Íπº‹Â «Úº⁄ ‘Ø«¬¡≈ Âª ∂Û∑’≈ √ªfi∆ ’≥Ë ¿πµÂ∂ ÍÀ «◊¡≈Õ «¬‘’≥Ë ¿π‘Á∂ ⁄≈⁄∂ Á∂ ÍπºÂ ÁÏ≈∂ È≈ˇ √ªfi∆ √∆Õ

«Í¤Ò∂ Ú∑∂ Á∆¡ª Ï≈Ùª «Úº⁄ ’Í± «√≥ÿ Á≈ ÿ „«‘ «◊¡≈ √∆Õ¿π∫fi Âª «’≥È∂ ‘∆ ÿ „«‘ ◊¬∂ √È Í ’Í± «√≥ÿ Á∂ ÿ Á≈ „«‘‰≈ «Í≥‚«Úº⁄ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ Áπÿ‡È≈ √∆Õ «¬º’ Ú∆ ÷‰ √≈ÏÂ È‘∆∫ √∆ «‘≈Õ

ÍÀ√∂ ÚºÒØ∫ ’Í± «√≥ÿ ¡º◊∂ ‘∆ ’Ó˜Ø √∆Õ ıÏ∂ «’Ú∂∫ ¡≥Á∂-¡≥Á¡≈Í‰∆ ’Ï∆ÒÁ≈∆ ÂØÁ≈ √∆Õ Í«‘Òª ¿π‘ Ó’≈È Ú≈√Â∂ ’˜∂ Ò¬∆ «˜Ò∑∂ Á∂Á¯Âª «Úº⁄ Ëº’∂ ÷ªÁ≈ «‘≈Õ ¿πµÊ∂ Ú˜∆ª Á∆¡ª «√¯≈Ùª ⁄ºÒÁ∆¡ª √ÈÕ‘≈ ’∂ ¿π‘ ˘ Á√ «Úºÿ∂ ÌΩ∫ ÏÀ ’È∆ Í¬∆Õ «’≥È≈ ’π «⁄ Ï∂◊≈È∂ ÿª «Úº⁄‡ºÏ πˇÁ≈ ‘∂Õ «¬º‡ª √π‡≈ Ò¬∆¡ª, √∆«Ó≥‡ Á≈ Ú∆ Ï≥ÁØÏ√Â Ï‰ «◊¡≈ Í‹Á Âº’ ÁÏ≈∂ È≈ˇ ◊ºÒ È≈ ÷ØÒ∑∆ ‹≈Ú∂ ’≥Ó «’Ú∂∫ Ùπ± ‘Ø √’Á≈ ˛?

√≈‘Ó‰∂ ◊ˇ∆ √∆, «’√∂ Á≈ Ωˇ≈ È‘∆∫Õ √º‹∂ Í≈√∂ Á∆ ’≥Ë ⁄≈⁄∆ ≈Ó’Ω È≈ˇ √ªfi∆ √∆Õ ’Í± «√≥ÿ Á∂ È≈ˇ ‘∆ ÁÏ≈∂ Á∂ ÿ Á≈ Ú∆ ’πfi «‘º√≈«‚º◊ «Í¡≈ √∆, «‹√ ÂØ∫ ¿π‘ ¡≈Í Â≥◊ √∆ Â∂ ¿π‘˘ ¡≈Í ’≥Ë Á∆ ÒØÛ √∆Õ«Í¤Ò∂ Í≈√∂ ⁄≥È‰ «√≥ÿ ⁄∆È∆¬∂∫ Á∆ ¡≈Ï≈Á∆ √∆Õ ’Á∂ È≈ ’Á∂ ¿π‘È∂ Ú∆ ÁØ ÷‰¡Ï≈Á∆ «Úº⁄ ¤ºÂ‰∂ √ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ¿π‘È∂ ÙÂ∆ ËÈ Ú∂ˇ∂ ¡ºË Á∂‰≈ Ó≥È«Ò¡≈Õ fi◊Û≈ √∆ Âª ÁÏ≈∂ Ú≈ˇ∆ ÷ºÏ∆ Ï≈‘∆ Á≈ Â∂ «¬‘ fi◊Û≈ ÊØÛ∑∂ ’∆«Â¡ªÓπ’Á≈ È‘∆∫ √∆ «Á√Á≈Õ

«¬º’ ÁØ Ú≈∆ ’≥Ë ’È Ò¬∆ ’Í± «√≥ÿ È∂ ÁÏ≈∂ ˘ ¡≈«÷¡≈ Í¿π√ È∂ ’Ø¬∆ ‘±≥-‘ª È≈ ’∆Â∆ √◊Ø∫ πº÷≈ ‹Ú≈Ï Á∂∫«Á¡ª «’‘≈, ““‹Á ’≥Ëª Á∂√Ó∂∫ ¡≈¿π‰◊∂, ’≥Ëª Á∂÷∆¡ª ‹≈‰◊∆¡ªÕ”” Í ’Í± «√≥ÿ Ò¬∆ ‘π‰ ‘Ø √Óª’ÁØ∫ ‘Ø‰≈ √∆, «‹‘Û≈ ÿØ∫ Ï∂-ÿ ‘Ø«¬¡≈ ÏÀ·≈ √∆Õ

ÁÏ≈∂ Ú≈ˇ∆ «¬‘ ’≥Ë Ú‚≈±¡ª Ú∂ˇ∂ Á∆ ’º⁄∆ Â∂ Êª-Êª ÂØ∫ ◊¬∆‘Ø¬∆ √∆Õ ’Ø¬∆ Êª ”Â∂ ⁄≈-⁄≈ ¿π∫◊ˇ Á∆¡ª Ì◊ª ÷πºÒ∑∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª √ÈÕ ¿π∫flÚ∆ ÊØÊÛ «‹Ú∂∫ ∂‘∆ Á∆ ÷≈Ë∆ ‘π≥Á∆ Õ ¡≈-Í≈ ’¬∆ ÓØ∆¡ªÕ «Íº¤Ø∫ ’Ø·Û∆ Á∂ÙÂ∆ ÁºÏ∂ ‘Ø¬∂ Â∂ ¤ºÂ fiπ’∆ ‘Ø¬∆ √∆Õ ÒØÛ ¡√Ò «Úº⁄ ÁÏ≈∂ ˘ Ú∆ ’≥Ë Á∆˙È∆ ‘∆ √∆, «‹≥È∆ ’Í± «√≥ÿ ˘Õ ÈÚ∆∫ ’≥Ë Ó≈Û∆ Ú∆ «’√ ˘ «‘≥Á∆ ˛? ÍÏ‘≈È∂ Ò¬∆, «¬º’ Ò∂÷∂, ¿π‘˘ «¬‘ ’≥Ë «ÏÈª √Á≈ Ú∆ √∆Õ ¿π‘Á∂ ’Øˇ ÁØ ÿ

53

54

√ÈÕ «¬√ Íπ≈‰∂ ’Ø·∂ «Úº⁄ Âª ¿π‘Á≈ ’º÷-’≥‚≈ Â∂ ‚≥◊-Úº¤≈ ‘π≥Á≈ √∆Õ ¡≈Í¿π‘ «¬√ ÂØ∫ ¡◊Ò∂ ÿ «Úº⁄ «‘≥Á∂ √È, «‹√ Á∆ ‘≈ÒÂ Ï‘πÂ ⁄≥◊∆ √∆ Â∂ ‹Ø¿π‘Èª Á∂ ◊π˜≈∂ Ò¬∆ ’≈¯∆ √∆ Í ’Í± «√≥ÿ ˘ Âª ’≥Ë Ï‰≈¬∂ «ÏÈª «’√∂Â∑ª Ú∆ È‘∆∫ √∆ √Á≈Õ ÈÚ∂∫ ÿ ¿πµÂ∂ «‹√ È∂ ÈÚ∂∫ «√«¿π∫ ÍÀ√≈ Ò≈¿π‰≈‘ØÚ∂, ¿π‘ ‘π‰ ’º⁄∆ Ú∆ «’¿π∫ º÷∂? «Â≥Èª Í≈«√¡ª Á∆¡ª ’≥Ëª Íº’∆¡ª «È’ˇÁ∆¡ª√ÈÕ «¬√ ⁄ΩÊ∆ ˘ ’º⁄∆ º÷ ’∂ ¿π‘ Ó’≈È Á∆ ‹º÷‰≈ Ú∆ «’Ú∂∫ Íπº‡ ÒÚ∂?Íº’∆¡ª ’≥Ëª ¿πµÂ∂ ’Á∂ ¸Ï≈∂ Ú∆ Ï‰ √’Á∂ ‘ÈÕ ’º⁄∆¡ª Â∂ ÏØÁ∆¡ª ’≥Ëª Á∂¡º◊∂ ÊØÛ∑∂ ‘ºÊ Òº◊∂ √È?

’Í± «√≥ÿ ÏÛ≈ Â≥◊ «Í¡≈Õ Ù∆’, ’«‘≥Á∂ ‘π≥Á∂ È∂, «Óº‡∆ Á≈ Ú∆Ïπ≈Õ ¿π‘˘ «‘-«‘ ’∂ ÁÏ≈∂ ¿πµÂ∂ ˆπº√≈ ¡≈¿π∫Á≈ Í ◊πº√∂ È≈Ò, ¿π‘‹≈‰Á≈ √∆, ¿π‘Á≈ ’≥Ó √ΩÈª È‘∆∫Õ ⁄≈⁄∆ ≈Ó ’Ω, ⁄≥È‰ «√≥ÿ ⁄∆È∆¡ª Â∂‘Ø ’¬∆¡ª ˘ ¿π‘È∂ ¡≈«÷¡≈ «’ ¿π‘ ‘∆ ÁÏ≈∂ ˘ ‹≈ ’∂ √Ófi≈¿π‰ ÍÁÏ≈≈ √∆ «’ º√∆ Á≈ √ºÍ Ï«‰¡≈ ÏÀ·≈ √∆Õ ◊ˇ∆, ◊π¡ª„, «ÓºÂ, «Í¡≈≈,‹Á «’√∂ ˘ Ú∆ ¡≈¬∆-◊¬∆ È≈ «ÁºÂ∆ Âª ¿π‘È∂ √Ø«⁄¡≈, «¬º’ Ú≈ Î∂ ¿π‘¡≈Í ‹≈ ’∂ ÁÏ≈∂ √Ófi≈Ú∂ ıÏ∂ ’Ø¬∆ ◊ºÒ ¿π‘Á∆ ¡’Ò «Úº⁄ ¡≈ ‘∆ ‹≈Ú∂Õ

¡◊Ò∆ √Ú∂ ¿π‘È∂ ÁÏ≈∂ Á∂ Ï±‘∂ ¡º◊∂ ÊØÛ∑≈ ¡‘πÒ ’∂ Ú≈‹ Ó≈∆Õ¡≥ÁØ∫ ’πÛ∆ È∂ Áº«√¡≈ «’ ¿π‘ ‘π‰∂ Í‡Ú≈∆ ÚºÒ «◊¡≈ Õ ’Í± «√≥ÿ Ó◊∂Âπ «Í¡≈Õ ¿πµÊ∂ ‘∆ ÁØ ¡≈ÁÓ∆¡ª Á∂ √≈‘Ó‰∂, ◊ºÒ ’È∆ ÔØ◊ √Ófi∆Õ ‹ªÁ∂ ¡º◊∂ ≈Ó ÂÈ Í‡Ú≈∆, Ë≥Ó≈ «√≥ÿ √Í≥⁄, ‡π≥‚≈ ¶ÏÛÁ≈ Â∂ «¬º’ ÁØ ‘Ø¡≈ÁÓ∆ Ó≥«‹¡ª ¿πµÂ∂ ÏÀ·∂ √ÈÕ ÁÏ≈≈ Í‡Ú≈∆ Á∆ ÍÀ∫Á ÏÀ·≈ «‹Ú∂∫ ’πfi«Ò÷Ú≈ «‘≈ √∆Õ ’Í± «√≥ÿ È∂ √≈«¡ª ˘ ‘∆ √ªfi∂ Ó≥È ’∂ ÁÏ≈∂ ˘ Ë∆‹-È≈ˇ ¡≈«÷¡≈, ““Ì≈¬∆ ÁÏ≈≈ «√¡ª‘! ’≥Ë Á≈ Î∂ ‘π‰ «’º’‰ ’ÈÀ∫?””

““«’‘Û∆ ’≥Ë.....?”” ÁÏ≈∂ È∂ ÍÀª ¿πµÂ∂ Í≈‰∆ ‘∆ È≈ ÍÀ‰ «ÁºÂ≈Õ““Â±≥ Ìπ«Ò¡≈ ‘Ø«¬¡À∫....”” ’Í± «√≥ÿ ÏØ«Ò¡≈, ““¡≈Í‰∆....√ªfi∆...Õ””““ÓÀ È∑∆ ÒØÛ ’≥Ë ’È Á∆Õ”” Í«¡ª Úª◊ ÁÏ≈∂ È∂ ¿π‘Á∂ ÚºÒØ∫

Ó±≥‘ Î∂ ’∂ ‘Ú≈ «Úº⁄ ı≈Ò∆ fi≈’«Á¡ª «’‘≈Õ““‹∂ ÂÀ˘ ÒØÛ È‘∆∫, Âª ÓÀ˘ Âª Õ”” ’Í± «√≥ÿ «ÈÓ≈‰≈ «‹‘≈ ‘Ø ’∂

ÏØ«Ò¡≈ Í «¬‘ ◊ºÒ ÁÏ≈∂ Á∂ È∂«Û˙∫ Ú∆ È≈ ◊¬∆Õ ¿π‘È∂ ‘Ø Ú∆ πº÷∆ Â∑ª«’‘≈, ““ÂÀ˘ ÒØÛ ¡À, Â≥± ’ ÒÀÕ””

““ÓÀ∫ «’Ú∂∫ ’ √’Á≈ ÌÒª, ¡À‚∆ ÏÛ∆ ’≥Ë, ’ºÒ≈ - ⁄≈ˇ∆ Îπº‡ ¶Ó∆,⁄ΩÁª Îπº‡ ¿πµ⁄∆, ‚±„ «¬º‡ ⁄ΩÛ∆.......Õ””

55

““Î∂ Ó∂∂ «√ ”√≈È ¡À?””““”√≈È Âª È‘∆∫ Ó∂≈ ’≥Ó Âª ¡‡«’¡≈ ÷ÛÀ?””““ÓÀ˘ πÓ∂Ú≈∆ ¡À Â∂∂ ’≥Ó Á∆? ¡‡«’¡À ¡‡«’¡≈ ‘∂Õ”” ÁÏ≈≈

«√ ¡≈«¬¡≈Õ’ØˇØ∫ Í‡Ú≈∆ È∂ ‘Ωˇ∆ «‹‘∆ ¡≈«÷¡≈, ““’≈‘˘ Ï≈÷∂ ⁄ΩÛ∂ ‘π≥Á∂ ˙∫,

Óπ’≈ Ò˙ ˇ ’∂Õ””Í √Í≥⁄ È∂ ÓˇÚ∆∫ ‹∆Ì È≈ˇ ⁄ºÏ’∂ ‡Ø«’¡≈, ““¡≈Íª È∂ ’≈‘˘

¡≈¿π‰À∫ «Úº⁄ Í‡Ú≈∆ ‹∆! Ì≈¬∆-Ì≈¬∆ È∂, ¡≈Í∂ √Ófi‰◊∂Õ””’Í± «√≥ÿ √Í≥⁄ Á≈ πı Â≈Û «◊¡≈Õ ¡º◊∂ Ú∆ ¿π‘ ’¬∆ Ú«∑¡ª ÂØ∫

¿π‘Á∂ È≈ˇ Òº◊Á≈ ¡≈¿π∫Á≈ √∆Õ ÁÏ≈∂ ÿºÍˇ «¬‘Èª ◊ºÒª Á∆ ’∆ ÙÓÕ‘π‰ ‹∂ ’Í± «√≥ÿ Á≈ Ì≈¬∆ ‘∆ √Í≥⁄ ¿π‘Á∂ «÷Ò≈¯ ÚÂ‰ Ò¬∆ «Óˇ∂ Âª‘Ø ¿π‘˘ ’∆ ⁄≈‘∆Á≈ √∆Õ ¿π‘È∂ ‘Ø ÈÓ ‘Ø ’∂ ÁÏ≈∂ ˘ √Ófi≈¿π‰≈⁄≈«‘¡≈, ““ÁÏ≈≈ «√¡ª‘, ÓÀ∫ ÂÀ «Ó≥ÈÂ È≈ˇ ’«‘Èª ¡≈Íª ’Ï∆ÒÁ≈¡ª, ÒÛÁ∂ ⁄≥◊∂ È‘∆∫ Ò◊Á∂, ¡≈ ˇ ’∂ ’≥Ë Ï‰≈¬∆¬∂, Â±≥ ‘ª ’, «‹’π‰’‘∂∫◊≈ ÓÀ∫ ’‰∂ Ó≥È Ò±≥◊≈, ’≥Ë ¡À Ó≈Û∆, ÁØ‘ª «¬‘ Á≈ √ºπ÷ ¡À, Ó≈Û∆-ÓØ‡∆’≥ËØÛ∆ ‘π≥Á∆, ÓÀ∫ ÂÀ˘ ’«‘≥Á≈ Ú∆ È≈, √≈≈ Ì≈ ⁄º’‰≈ ÓÀ˘ Ì∆ ¡Ω÷À, Â±≥ ÓÀ˘Ï‘πÂ≈ ⁄’≈ Á∂‘, ¡≈Í ÊØÛ∑≈ ⁄º’ Ò¬∆∫!””

’Í± «√≥ÿ Á∆ ÈÓ≈¬∆ È∂ ÁÏ≈∂ Á∆ ¡ÛÏ≈¬∆ ’πfi «„ºÒ∆ ’«ÁºÂ∆Õ ÿπº‡∆¡ª ¿π‘Á∂ ÓºÊ∂ «Úº⁄Ø∫ «Ó‡‰ Òº◊∆¡ªÕ ÍÒ Á∆ ÍÒ ‘ª ’ Á∂‰ Ò¬∆¿π‘Á≈ ‹∆ Ú∆ ’∆Â≈ Í ¿πÁØ∫ ‘∆ ‘Ωˇ∆ «‹‘∆ √Í≥⁄ ÷≥ÿ±«¡≈Õ ¬∂È∆ ‘Ωˇ∆ Â∂¬∂È≈ Ï∂-ÓÒ±Ó, «‹√ «Ú⁄Ò∆ Ó˜ ÁÏ≈≈ ‘∆ Ïπºfi √’∂Õ

ÁÏ≈∂ «Î Úº‡ ⁄Û∑ «◊¡≈ Â∂ ¿π‘Á∂ ÍºË ‘π≥Á∂ ÓºÊ∂ «Úº⁄ ÿπº‡∆¡ªÎ∂ √≥ÿ‰∆¡ª ‘Ø ◊¬∆¡ªÕ ““˙, ÓÀ∫ √πÁ≈¬∆ ¡ª, «‹‘Û≈ ÓºÒØ-ÓºÒ∆ «’√∂ Á≈Ì≈ ⁄º’Á≈ «Îª?””

““Í ÂÀ˘ ¡È’≈ «’‘Û∆ ◊ºÒØ∫ ¡À?”” ’Í± «√≥ÿ È∂ Î∂ Ú∆ Ì≈¬∆Ï≥Á∆ ÚÂ∆Õ ’∆ ’∂, ¿π‘˘ ÒØÛ ‹Ø √∆Õ

““Ó∂∂ «Úº⁄ È‘∆∫ ‹≈È ÍÀ√≈ ÷⁄‰ Á∆, ÓÀ∫ Î≈‘∂ ⁄Û∑ª?”” ÁÏ≈≈¿π√∂ Â∑ª ‘Ú≈ ÿ±Á≈ √∆Õ

““ı⁄ ‘≈Ò∂ ÓÀ∫ ’ «Á≥Èª, Â±≥ Î∂ Á∂ Á∂¬∆∫Õ ‹Á ‘Ø‰◊∂ ¿πÁØ∫ Á∂Á¬∆∫Õ””

56

““ÓÀ∫ ¡ÀÚ∂∫ Â∂∆ ‹ºπÂ∆ ‘∂· ¡≈ÚªÕ”” ÁÏ≈≈ «’√∂ ≈‘ Ú∆ È‘∆∫ √∆ÂπÈ «Á≥Á≈Õ Ì≈¬∆ ‹∂ «ÓºÂ ‘ØÚ∂ Âª ¿π‘Á∂ Ú◊≈ ’Ø¬∆ «ÓºÂ È‘∆∫, ‹∂ Ì≈¬∆ÁπÙÓ‰ Ï‰ ‹≈Ú∂ Âª ¿π‘Á∂ Ú◊≈ ’Ø¬∆ ÁπÙÓ‰ È‘∆∫Õ

‡π≥‚∂ ¶ÏÛÁ≈ È∂ ◊ºÒ Óπ’≈¿π‰∆ ⁄≈‘∆, ““ÒÀ‰≈-Á∂‰≈ Ï«‰¡≈ ‘Ø«¬¡≈¬∆ ¡À, ’Ø¬∆ ‚ È‘∆∫ ¡º◊Û-«Íº¤Û Á≈ Ú∆Õ”” ’Í± «√≥ÿ Á∆ ‘≈ÒÂ ¿πµÂ∂¿π‘˘ Â√ ¡≈ «‘≈ √∆Õ

““ÂÀ È‘∆∫ ÍÂ≈ ⁄≈⁄≈......!”” ÁÏ≈∂ È∂ fiº‡ Â≈Û «ÁºÂ≈Õ ¿π‘ æÍ’ «◊¡≈Õ «’‘Û≈ Òº’Û ÂØ∫ ¡≈Í‰∆ ‘∂·∆ ’≈Ú∂Õ

’Í± «√≥ÿ Áπ÷∆ ‘Ø «◊¡≈ «’ ’∆ ’∂ Â∂ ’∆ È≈ ’∂Õ «¬‘ Ï∂¬∆Ó≈È«’√∂ Í≈√∂ Á∆ È‘∆∫ Ó≥ÈÁ≈Õ Íº«Ò¿π∫ ⁄≈ √Ω πÍ¬∆¬∂ Ò≈ ’∂ ¿π‘˘ Óπ Â «Úº⁄ ’≥ËÏ‰≈ ’∂ Á∂ «Á˙ Âª ÒØÛ ¡À, ‹∂ ¡ºË Ó≥◊Ø Âª ÒØÛ È‘∆∫Õ ¿π‘ ‹≈‰ÁÀ ’≥Ë Âª«¬‘˘ ¡≈Í‰∆ ÒØÛ Ï‰≈¿π‰∆˙∫ ÍÀ‰∆ ¡À, ¿π‘ «’¿π∫ ı≈‘ Óı≈‘ ‘≈Ó∆ Ì∂ÕÙÂ∆ ¿π‘Á∂ ’Ø¬∆ Ò≈‘ ‘∆ È‘∆∫ √’Á≈Õ

““ÁÏ≈≈ «√¡ª‘”” ’Í± «√≥ÿ «Ï-«Ï ’È Òº◊≈, ““Ó∂∂ ‘≈Ò’≥È∆ Á∂÷, «’≥È≈ «⁄ ‘Ø «◊¡≈ ÓÀ˘ πˇÁ∂ ˘, ‘π‰ Â±≥ ¡ÀÚ∂∫ ¡«Ûº’≈ È≈ ‚≈‘,«‹º’‰ ’∂∫◊≈, ˙’‰∂ ’ Òª◊∂Õ

«Èº’≈ «‹‘≈ ÷≥ÿ±≈ Î∂ √π«‰¡≈ÕÁÏ≈∂ «Úº⁄ «‹Ú∂∫ ˙Í∆ ‘Ú≈ ¡≈ ◊¬∆ ‘ØÚ∂Õ «ÏÈª ¡º÷ «Óˇ≈¬∂

¿π‘È∂ ’Ø≈ ‘Ø ’∂ ¡≈«÷¡≈, ““Ó∂≈ ‘≈Ò «’‘Û≈ ⁄≥◊À, ÓÀ∫ Â∂∂ ‘≈Ò ’≥È∆ Á∂÷ªÕ””Í‡Ú≈∆, √Í≥⁄, ¶ÏÛÁ≈ Â∂ ‘Ø √≈∂ ºÍ ’’∂ √π‰Á∂ ‘∂Õ ’Í±

«√≥ÿ È∂ ‘Ø Óπº⁄, ’∂ ‘Ø √Ó≈¬∆ È≈ˇ ¡≈«÷¡≈, ““‚±„ «¬º‡ Á∆ È≈ √‘∆ «¬º’«¬º‡ Á∆ ’ ÒÀÕ””

““«¬º’ «¬º‡∆ Ú∆ È∑∆∫ ’È∆Õ””“’º⁄∆ ’ ÒÀÕ”““’º⁄∆ È≈ Íº’∆Õ””““⁄ºÒ Â±≥ «¬º‡ª Á≈ ‘∆ ¡ºË Á∂ Á∂‘, Ó‹±∆ È≈ √‘∆Õ”” ¿π‘È∂ ‘Ø ’ªÍ

÷≈Ë∆ Í ÁÏ≈≈ Âª «¬º’Ø ¡≈‡∂ Á≈ Ù∆∫‘ √∆Õ ‘Ø «Ú◊Û ’∂ ÏØ«Ò¡≈, ““‹ÁÓÀ∫ ’∂ª ’«‘ «ÁºÂ≈, ÓÀ˘ È∑∆∫ ÒØÛ, ÓÀ∫ È∑∆∫ ’È∆, ÓÀ˘ È≈ ’‘∆∫Õ””

‹∂ ’≥Ë ’Í± «√≥ÿ Ú∆ ’∂ Âª Ú∆ „≈‘π‰ Ú∂ˇ∂ Âª ¡≈Ë∆ Á≈ ’Øˇ ‘Ø‰≈˜±∆ √∆Õ ¡≈Í‰∂ ÿ ˘ √ªÌ‰≈, ÙÂ∆ª ‘∂· Ê≥Ó∆¡ª Á∂‰∆¡ªÕ ¿π‘È∂ ‘Ø Ú∆

57

·∑≥Ó∂ È≈ˇ ÁÏ≈∂ ¡≈«÷¡≈, ““Í Â∂∆ ˜≈Ó≥Á∆ «ÏÈª ÓÀ∫ ’≥Ë ¤∂Ûª Ú∆«’Ú∂∫? Â±≥ ’Øˇ Âª ÷Û∑, ’≥Ë Ï‰≥±◊∆ Âª „«‘ ’∂ ‘∆Õ””

““ÓÀ∫ Âª √Á≈ ‹∆ ¡º◊ È∑∆∫ ÒΩ‰ ‹ªÁ≈ ’≥Ë Õ Â±≥ ’«‘ÈÀ∫ ’Ø ÷Û!ÓÀ ⁄º‡∆ Í¬∆ ¡À?””

““È≈ Ï¬∆.....!”” «Úº⁄Ø∫ ‘∆ «’√∂ È∂ ÁÏ≈∂ Á∆ ◊ºÒ ÂØ∫ ¡≈«÷¡≈,““¡≈‘ Âª Ï∂ ‹À ¡À?””

‘π‰ Âª ’Í± «√≥ÿ Ú∆ ¡º◊ Òº◊ ◊¬∆Õ ““«¬‘˘ ’«‘≥Á∂ È∂ Ù∆’””¿π‘È∂ «ÁÒ «Úº⁄ ¡≈«÷¡≈Õ Ï≥Á≈ «’ºÊØ∫ ’π Âº’ √Ï ’Á≈ ‘∂? Âª Ú∆ ¿π‘ÂºÂ ˘ Ó≈ ’∂ Í ÊØÛ∑≈ Â∂˜ ‘Ø ’∂ ÏØ«Ò¡≈, ““‹∂ ÓÀ∫ Ï‰≈ Òª Âª Â±≥ ÙÂ∆ ÂªÈ∑∆ Ë∂∫◊≈ Ó∂∆ ’≥Ë ¿πµÂ∂?””

““ÙÂ∆ ËÈØ∫ ÓÀ˘ «’‘Û≈ ‘‡≈ √’Á ∂? ÓÀ∫ Ó≈Ò’ ¡ª ’ ≥ËÁ≈!””ÁÏ≈∂ È∂ «‘º’ Ê≈ÍÛ∆!

““Â∂∂ ’ºÒ∂ Á∆ ¡À ’≥Ë? Ó∂∆ È∑∆∫, Â±≥ Ï‘πÂ≈ Ó≈Ò’ ¡À∫!”” ‹∂ Ì÷∂ È≈’Í± «√≥ÿ Âª ’∆ ’∂?

ÁÏ≈∂ È∂ ¿πÒ‡∆ ‘Ø ÂÛ∑∆ Ó≈∆, ““ÓÀ∫ Âª √Á≈ ‹∆ Â∂∂ ¿πµÂ∂¡˜∆ Á∂‰∆ ¡À∫ Â±≥ Ì≈ˇÁÀ∫ ¡ºË, Â∂≈ ’Ø·≈ „«‘‰ È≈ˇ ’≥Ë ‘Ø◊∆ È≥◊∆, ‹∂Ó∆∫‘ª «Úº⁄ È≥◊∆ ’≥Ë Ó∂≈ ’Ø·≈ ÒÀ ’∂ Ï«‘ ◊¬∆, Âª ’Ω‰ ‘Ø«¬¡≈ π≥Ó∂Ú≈?””

‘π‰ Âª ’Í± «√≥ÿ ‘Ø Ú∆ ÌÛ’ «Í¡≈, ““Â±≥ Ò≈ Ò¬∆∫ «‹‘Û≈ ˜ØÒ≈¿π‰À∫, ÓÀ∫ ‹≈‰Áª «‹‘Û≈ Ú’∆Ò Â∂∂ ¡≥Á ÏØÒÁÀ, ¡˜∆ Á¿± «¬‘ È◊Ω≈Ó∂∂ ¿πµÂ∂, ‘π‰ «◊‰ ’∂ Ò¬∆∫ Â±≥ ‘‹≈È≈ Ó∂∂ ’Ø Ø∫ ‘Ú∂Ò∆ Á≈, ⁄ºÒ ÓÀ∫ „≈‘πÈª’≥Ë, ¡≈ ‘‡≈ Â±≥ ÓÀ .....Õ””

ÁÏ≈≈ Ì≈Ú∂∫ ’Í± «√≥ÿ ÂØ∫ ’πfi ¤Ø‡≈ √∆Õ √∆ Á≈ Ú∆ «Òº√≈ Â∂¡º◊∂ ’Á∂ ¿π‘Á∂ √≈‘Ó‰∂ «¬¿π∫ ¿π‘ ÏØ«Ò¡≈ Ú∆ È‘∆∫ √∆ Í º’ Ïπ∆ ‘π≥Á∆ ÕÁÏ≈≈ ¿πµ· ’∂ ÷Û≈ ‘Ø «◊¡≈ Â∂ Ï≈‘Úª ⁄≈Û∑Á≈ ◊Û∑’∂ È≈ˇ ÏØ«Ò¡≈, ““Â±≥‘ºÊ Âª Ò≈ ‹≈ ’∂ ’≥Ë ˘ !””

È∂Û∂ ‘∆ √∆, ÁØÚ∂∫ ¿πˇfi ÍÀ∫Á∂ «’ ‡π≥‚∂ ¶ÏÛÁ≈ È∂ fiº‡ ¿πµ· ’∂ÁÏ≈∂ ˘ ‚º’ «ÁºÂ≈ Â∂ ’Í± «√≥ÿ ˘ ⁄Ò∂ ‹≈‰ Á∆ √ÀÈÂ ’∆Â∆Õ

’Í± «√≥ÿ ¿πµÊØ∫ Âπ «Í¡≈, ““Ó÷ª ⁄ºÒ Âª √‘∆, ÓÀ∫ „≈‘πÈª, Â±≥‘‡≈¬∆∫, Á∂÷∆∫ È≈ˇ∂ ‘π‰ ’≥Ë Ï‰Á∆ Ú∆ «’Ú∂∫ ¡À, È≈ˇ∂ È≈ Á∂¬∆∫ ÷ª ÌÒ≈ Â±≥¡ºË......”” Í‡Ú≈ı≈È∂ Á≈ Ï±‘≈ ¶ÿ«Á¡ª ¿π‘ ’«‘ «‘≈ √∆Õ

58

√≈≈ «Í≥‚ ÁÏ≈∂ ˘ ’Ø√‰ Òº◊≈, ““Ï‘πÂ Ó≈Û∆ ◊ºÒ ¡À ÁÏ≈∂÷≈Â, «’√∂ ÒØ‡ Âª Ï≥Á∂ Ó≥È‰≈ ⁄≈‘∆ÁÀÕ””

’Í± «√≥ÿ Áπ«⁄ºÂ∆ «Úº⁄ ÍÀ «◊¡≈Õ ÿ Ï‰≈Ú∂ «’ È≈ Ï‰≈Ú∂Õ ¬∂ÁØ∫⁄≥◊≈ Âª «Í≥‚Ø∫ Ï≈‘ ‹≈ Ú√‰≈ √∆Õ ’≥Ë Ï‰Á∆ «Á√Á∆ È‘∆∫Õ ¡ºË∆ Ú≥‚ ’∂Ï‰≈¿π‰ ‹ª ·Ø‘’ª ’È «Úº⁄ ¿π‘ ◊ºÒ È‘∆∫Õ ⁄≈ ¯∂«˙∫ Íº’≈, √Ø‘‰≈,‡ºÒ∆ Ú◊≈ ⁄’Ø ÿ Ï‰ ‹ªÁ≈Õ ¡ı∆ ¿π‘È∂ ¯À√Ò≈ ’∆Â≈ ¿π‘ ’≥Ó Ùπ±’∂, ‹Á ’≥Ë ¿πµÂ∂ ¡≈ «◊¡≈ Âª ¡≈Í∂ ’Ø¬∆ È≈ ’Ø¬∆ ≈‘ «È’ˇ ¡≈Ú∂◊≈Õ¡«Û¡≈ Âª «’√∂ Á≈ ’πfi «‘≥Á≈ ‘∆ È‘∆∫Õ Íº’∆ Ï‰ ◊¬∆ Âª ⁄≥◊≈, È‘∆∫·Ø‘’ª ’’∂ ¿πµÂ∂ Í≈√ÚºÒ∆¡ª Í≈ «Á¡ª◊∂Õ «¬º’ Í≈√≈ ‹≈‰Ø ’º⁄≈ «‘«◊¡≈Õ ‘Ø ‘π‰ ’∆Â≈ Ú∆ ’∆ ‹≈Ú∂Õ ÒØ’ Âª ’«‘≥Á∂ √È ‹≈ ’∂ «‚Í‡∆ Á∂ ¡˜∆Ó≈∂ Í Ó≈ÓÒ≈ ‘Ø ⁄º’ «Úº⁄ ÍÀ ‹≈‰≈ √∆Õ ‹∂·-‘≈Û∑ Á∂ ÷πºÒ∑∂ «ÁÈ ¶ÿÁ∂‹ªÁ∂ √ÈÕ ‹∂ «¬√∂ Â∑ª ’«Á¡ª «√¡≈ˇ ¡≈ «◊¡≈ Âª ’≥Ó ≈‹ª ÂØ∫ ¿π∫flÈ‘∆∫ Óºπ«’¡≈ ’È≈ Â∂ È≈ˇ∂ ‘π‰ Á≈ ÷≥π«fi¡≈ ıÏ∂ ’Á ¿πµÂ∂ ‹≈ ÍÚ∂.....Õ

’≥Ó Ùπ± ‘Ø «◊¡≈Õ ⁄≈⁄∆ ≈Ó ’Ω Ú≈ˇ∆ ’≥Ë „≈‘ ’∂ Ó˜Á± È∆‘ª’º„‰ Òº◊∂Õ «Â≥Èª «ÁÈª «Úº⁄ ’≥Ë «√∂ ‹≈ Òº◊∆Õ ÁÒ≈È, Úª‚≈, √Ø¬∆ Â∂ ‘Ø√≈∆¡ª È∆‘ª Ì∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ ÏÀ·’ Á∆¡ª ’≥Ëª ¿πµ·‰ Òº◊∆¡ªÕ Ï±«‘¡ª Â∂Ï≈∆¡ª Á∆¡ª ¸◊≈·ª ÷Û∑∆¡ª ‘Ø ◊¬∆¡ªÕ Á√ª «ÁÈª «Úº⁄ Êª¿π∫ Á≈ ‘πÒ∆¡≈ÏÁÒ «◊¡≈ Â∂ Óπ’≈ÏÒ∂ Á∆ ⁄≈⁄∆ ≈Ó ’Ω Ú≈ˇ∆ Íº’∆ ’≥Ë √≈‘Ó‰∂ ÁÏ≈∂ Á∆’º⁄∆ ‘π‰ ‘Ø Ïπ∆ «Á√‰ Òº◊∆Õ ¡≈¿π∫Á≈ ‹ªÁ≈ ‘ ’Ø¬∆ ¡≈÷∂, ““‘π‰ «¬‘ Ú∆Á«ÒºÁ ’º„ ’∂ ¤º«‚˙!””

Í, ÁÏ≈∂ È∂ ¡‹∂ Ú∆ «¬º’Ø È≥È≈ Î«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆ÕÏÀ·’ Á∆¡ª Ï≈∆¡ª Â∂ Ï±«‘¡ª ¿πµÂ∂ «Ò≥‡Ò Òº◊ ◊¬∂Õ «‚˙Û∆ Á∆

¸ˆ≈· Ú∆ Ë∆ ◊¬∆Õ ÏÀ·’ ⁄≈⁄∆ ≈Ó ’Ω Á∆ ’≥Ë È≈ˇ √∆ Â∂ ¶ÿ‰ Ò¬∆«‚˙Û∆ ÁÏ≈∂ ÚºÒÕ «‚˙Û∆ Á∆ ¤ºÂ È∆Ú∆∫ º÷ ’∂ ¡º· Îπº‡ ¿πµÂ∂ «¶‡ÒÍ≈¿π‰≈ √∆ «’¿π∫«’ ¿πµÂ∂ «Ó¡≈È∆ º÷‰∆ √∆Õ «‚˙Û∆ Á≈ ÒÀ∫‡ Ò≈¿π‰ Ò¬∆‘π‰ ÁÏ≈∂ Ú≈ˇ∆ ’≥Ë Á≈ À√Ò≈ ‘Ø‰≈ ±∆ √∆Õ «¬º’ «ÁÈ Ú∆ ‘Ø «’√∂ Í≈√∂‘ºÊ È‘∆∫ √∆ ⁄ºÒ √’Á≈Õ

‹Á ’Ø¬∆ Ú≈‘ È≈ ⁄ºÒ∆ Âª ’Í± «√≥ÿ È∂ ÁÚ≈ ∂ «¬’º· ’∆Â≈Õ √≈≈«Í≥‚ ⁄Ω∫Â∂ ¿πµÂ∂ ‹πÛ «◊¡≈Õ Í≥⁄≈«¬Â È∂ ÁÏ≈∂ ˘ √ºÊ «Úº⁄ ÏπÒ≈«¬¡≈ Â∂’≥Ë ’È Ò¬∆ ¡≈«÷¡≈Õ Í«‘Òª Âª ¿π‘È∂ ÏÛ∂ ÍÀ ¡Û≈¬∂, ““ÓÀ∫ ’πÛ∆ Á≈«Ú¡≈‘ ’ÈÀ∫...ÓÀ˘ ÒØÛ È‘∆∫.........Ó∂∆ Íπº‹Â È‘∆∫......Õ”” ¡ı∆

Í≥⁄≈«¬Â È∂ √Ófi≈ ËÓ’≈ ’∂ ÓÈ≈ ‘∆ «Ò¡≈Õ «Í≥‚ Á∆ √ªfi∆ ≈¬∂ √≈‘Ó‰∂ ¿π‘˘fiπ’‰≈ ‘∆ «Í¡≈Õ

Ó˜±∆ ¿π‘˘ ¤º‚∆ ◊¬∆Õ «¬º‡ª Â∂ ‘Ø √Ó≈È Á≈ ¡ºË Á∂‰≈ ’∆Â≈Õ¿π‘˘ «’¿π∫«’ ‘≈Ò∂ ’≥Ë Á∆ ¬∂È∆ ÒØÛ È‘∆∫ √∆, «¬√ Ò¬∆ «¡≈«¬Â Ú‹Ø∫’Ó ÁØ ¶Ó∆¡ª «’ÙÂª «Úº⁄ Ú≥‚ «ÁºÂ∆Õ ¡≈¿π∫Á∆ ÒØ‘Û∆ ¤º‚ ’∂ Í«‘Ò∆«’ÙÂ «ÈÓ≈‰∆ ˘ Â∂ Á±‹∆ ¡◊Ò∆ ÒØ‘Û∆ ˘Õ ’≈◊˜ Ï‰ «◊¡≈Õ

Ì≈Ú∂∫ Ó‹»∆ √≈∆ ‘∆ ’Í± «√≥ÿ Á∂ «√ ÍÀ ◊¬∆ √∆, ‹Ø ¡º√∆«Ï¡≈√∆ Âº’ Ï‰Á∆ √∆ Âª Ú∆ ¿π‘ ıπÙ √∆, ’≥Ó ÂπÁ≈ ‘Ø «◊¡≈Õ ¿π√ Á∂ «√⁄≈ ∑∆ ’π ‘∆ ÚºË Í¬∂? ’Ø¬∆ ◊ºÒ È‘∆∫, ¬∂È≈ ’πfi ’π Âª ¿π‘ ¡≈Í Ú∆ ÁÏ≈∂ ‹≈ ’«‘≥Á≈ √∆Õ

¡◊Ò∂ «ÁÈ Í≥⁄≈«¬Â Á∂ ⁄≈ ¡≈ÁÓ∆ ¡≈¬∂ Â∂ √≈‘Ó‰∂ ’≥Ë „π‘≈ ’∂È∆∫‘ Í‡Ú≈¿π‰ Òº◊∂Õ «¬º‡ ËÈ Ú∂ˇ∂ ’≥Ë ¿πµÂ∂ Ó∂Ò≈ Òº◊ «◊¡≈Õ

ÁÏ≈≈ ıπÙ Âª ¡º◊∂ ‘∆ È‘∆∫ √∆ Í ‘π‰ ‹Á ’≥Ë Ï‰È ‘∆ Òº◊Í¬∆ Âª ¡Û Îπº‡‰ Á∆ ÈÓØÙ∆ «Úº⁄ ¿π‘Á∆ «‘º’ ¿πµÂ∂ √ºÍ «Ò‡ «‘≈ √∆Õ

«¬º’ Í≈«√¿π∫ Ë≥Ó≈ «√≥ÿ √Í≥⁄ È∂ º√∆ ÎÛ∆, Á±‹∂ Í≈«√¿π∫ È≈‘«√≥ÿ ¡’≈Ò∆ È∂Õ ‹Á º√∆ È≈‘ «√≥ÿ È∂ È∆∫‘ Á∂ «√∂ ¿πµÂ∂ ¤»‘∆ Âª fiº‡ÁÏ≈≈ Ïπ÷Ò≈¬∆ ¡Ú≈˜ «Úº⁄ ÏØ«Ò¡≈, ““¡≈Í‰∂ ¡Ó≈È ‹≈‰ ’∂ «È¡ª ’∆∫’≈Ò∆¡≈!””

““√≈˘ Âª ÁØÚ∂∫ «¬’√≈ ÁÏ≈≈ «√¡ª‘Õ”” È≈‘ «√≥ÿ È∂ ¿πµÂ«ÁºÂ≈Õ

√≈∂ ÒØ’ «¬º’-‡º’ º√∆ ÚºÒ Ú∂÷‰ Òº◊∂ÕÍÒ∂ «√∂ ÏÀ·∂ Ë≥Ó≈ «√≥ÿ √Í≥⁄ È∂ ‘ºÊ Ì ’Í± «√≥ÿ ÚºÒ º√∆ Ë

«ÁºÂ∆Õ«¬º’ ÁÓ Ω ≈ ÍÀ «◊¡≈, ““¡≈‘ Âª ‹Ó≈ «Ú≥◊∆ ¡≈, ¡ÀÊ∂ ’≥Ë ‹ªÁ∆˙

È∑∆∫.....””«’√∂ ¿πµ⁄∆ ÏØÒ ’∂ Ë≥Ó≈ «√≥ÿ ¡≈«÷¡≈ «’ º√∆ «¬º’ ‘ºÊ Á±‹∂ Í≈√∂

˘ Ë∂Õ ¡ÀÈ≈ ¯’ Âª ¡≥«È∑¡ª ˘ Ú∆ «Á√Á≈ √∆Õº√∆ Ë≥Ó≈ «√≥ÿ Á±‹∂ Í≈√∂ ËÈ∆ Í¬∆!““‘π‰ ·∆’ ¡ÀÕ”” √≈«¡ª È∂ Â√ºÒ∆ Á≈ √≈‘ «Ò¡≈Õ√≈‘Ò √πº‡ ’∂ «Ó√Â∆ «ÈÙ≈È Ò≈¿π‰ Òº◊≈ «’ ÁÏ≈∂ È∂ fiº‡ Ωˇ≈

59

60

Í≈ «ÁºÂ≈, ““ÓÀ È∑∆∫ ÓÈ ±! «¬‘ ’Ø¬∆ ¡È√≈¯ ¡À, ’≥Ë ⁄≈ ¿π∫◊ˇ Ó∂∂ Í≈√∂Í¬∆ ¡ÀÕ””

““Â∂∂ Í≈√∂ Âª √≈∆˙ Í¬∆ ¡À, ‹Á ⁄≈ ¡≈ÁÓ∆ ÷Û∑∂ È∂ ’Øˇ....Õ””’Í± «√≥ÿ ÏØ«Ò¡≈Õ

ÁÏ≈∂ È∂ fiº‡ ◊≈ˇ ’º„ ’∂ ¡≈«÷¡≈, ““‹≥«Ó¡ª ’Ω‰ ¡À ˙«¬, Ó∂∂Í≈√∂ ’≥Ë ’È Ú≈ˇ≈Õ””

Ï≥Á≈ Ì≈Ú∂∫ Òº÷ ÈÓ ‘ØÚ∂, ◊≈Ò∑ Í «’√∂ ÂØ∫ ’Ø¬∆ «’¿π∫ ÷≈Ú∂? Í±∂‹ØÙ È≈ˇ ’Í± «√≥ÿ È∂ Óπº’≈ Úº‡ ’∂ Ú≥◊≈«¡≈, ““«È¿±∫ ”⁄ ◊º‚ Á≥± «È¿±∫”⁄.....”” Â∂ ¬∂È∂ «Úº⁄ ÿØ∫ ¿πÁ∑≈ ¤Ø‡≈ Ì≈ ◊≥Ë≈ˇ∆ ¸º’ «Ò¡≈«¬¡≈Õ ÁØÚ∂∫Í≈«√¿π∫ ◊≈Ò∑ª Á∆ Ú≈¤Û ‘Ø‰ Òº◊∆Õ Á±‹∂ Í≈√∂ ÁÏ≈∂ Á≈ ÌÂ∆‹≈ ◊≥‚≈√∆⁄≈Û∑ ’∂ ¡≈ «◊¡≈Õ ÁÏ≈∂ È∂ ÒÀ∫«Á¡ª ‘∆ Áπ‘ºÊÛ∆ ‹ØÛ ’∂ Ò≈·∆ ’Í± «√≥ÿ Á∂Ó≈∆, ““¡≈ ÂÀ Á∂÷ª «È¿±∫ ”⁄ ◊º‚Á∂ ”” Â∂ È≈ˇ ‘∆ È≈ˇ ÂÂ∆∆ ’Í± «√≥ÿÁ∂ «√ «Úº⁄Ø∫ ¡≈¬∆Õ ““ÿ∆⁄ª, ÿ∆⁄ª!”” fiº‡ ◊≥Ë≈ˇ∆ ÁÏ≈∂ Á∂ ÓΩª ¿πµÂ∂Í¬∆, Á±‹∆ ÍπÛÍπÛ∆ «Úº⁄ Ò‘± Á∆ ‡∆’ ⁄ºÒ Í¬∆ Â∂ ¿π‘ ¿πÒ‡ ’∂ È∆∫‘ «Úº⁄ ‹≈«‚º«◊¡≈Õ Í≥⁄ º√∆ ¤º‚ ’∂ Í∑ª ‘Ø ◊¬∂ √ÈÕ ¡≈÷ ’πfi ÒØ’ ‘Ω∫√Ò≈ ’’∂¤π‚≈¿π‰ Òº◊∂Õ Â∆Ú∆¡ª ÿª ⁄Ø∫ «È’ˇ ’∂ ¡≈‘ÓØ-√≈‘Ó‰∂ Ï≈‘ª ¿πÒ≈Á∆¡ª«Ó‘‰Ø-«Ó‘‰∆ ‘Ø‰ Òº◊∆¡ªÕ ⁄∆’ «⁄‘≈Û≈, ◊≈Ò∑ª ÁπÍÛª, ’≥È Í¬∆ ”Ú≈‹ È≈√π‰∂Õ ÁØ ÿ≥‡∂ ¿π‘ fiº‹± «Í¡≈, ¿π‘ ±Á ¤«‰¡ª «’ ÒØ’∆∫ ’≥Èª ¿πµÂ∂ ‘ºÊ Ë◊¬∂Õ

«¬√ ÂØ∫ Ó◊Ø∫, ’πfi «ÁÈ Í≈ ’∂ ’≥Ë Âª Ï‰ ◊¬∆, «‹‘Ø-«‹‘∆⁄≈‘∆Á∆ √∆, ˙‘Ø «‹‘∆ Ï‰ ◊¬∆ Í «‹¿±∫‰ Á≈ ‘º‹ ’Ø¬∆ È≈ «‘≈Õ «‹‘Û∆◊ºÒ Á≈ ‚ √∆, ¿π‘Ø ‘Ø ’∂ ‘‡∆Õ ÁØ‘ª «Ëª Á∆¡ª Ó≈ÈÂª ‘Ø ◊¬∆¡ªÕ «ÁÒª«Úº⁄ Í≈‡’ ÍÀ ◊¬∂Õ ÏØÒ ⁄≈Ò ‹ªÁ∆ ‘∆Õ ÍπÙÂª Ò¬∆ ÚÀ ÷Û≈ ‘Ø «◊¡≈Õ

ÁØ, ⁄≈, ¤∂ Ó‘∆È∂ Û’ Ú∑≈ ¶ÿ «◊¡≈Õ ÈÓ≈‰∆ Á∂ ÓΩ’∂ Ú∆ ’Í±«√≥ÿ È∂ ¡≈Í ‹≈ ’∂ ÁÏ≈∂ ÂØ∫ ÍÀ√∂ Ó≥◊‰ Á≈ ¤∂Û È≈ ¤∂ÛÈ≈ ⁄≈«‘¡≈Õ √≈∂«Í≥‚ √≈‘Ó‰∂ «Ò÷Â ‘Ø¬∆ √∆Õ Óπº’ Âª ¿π‘ √’Á≈ ‘∆ È‘∆∫ √∆Õ

¤∂ Ó‘∆È∂ ‘Ø ¶ÿ ◊¬∂Õ Á±‹∆, ÒØ‘Û∆ Á∆ «’ÙÂ Ú∆ ¶ÿ ◊¬∆Õ¡≈Ê‰ √Ú∂ ’Í± «√≥ÿ Í≥⁄≈«¬Â ˘ ’«‘‰ Ú≈ˇ≈ ‘∆ √∆Õ «¬º’ √Ú∂ ’≈ˇ‹≈ÎÛ∆ ⁄≈⁄∆ ≈Ó ’Ω ¡≈¬∆, ““ÂÀ∫ ’π¤ √π«‰¡≈ ’Í± «√≥‘ª?””

˛≈È ‘Ø ’∂ ’Í± «√ ≥ÿ ⁄Ω∫«’¡≈, ““È≈ ⁄≈⁄∆, «’¿π∫, ’∆ ◊ºÒ ¡À?””““ÒÀ Ú∂, ÂÀ˘ ÷Ï È∑∆∫, Óπ≥‚≈ Âª Ìπ≥‹∂ «Ò‘≈ «Í¡À, ÁÏ≈≈!””

61

““ÁÏ≈≈?””““ÒÀ ‘Ø ’∆, ¿π‘ Âª ÈÓ±È∆¬∂∫ È≈ˇ ‹π«Û¡≈ «Í¡À, ·≥„ Á∆ √∆Û∑ ”⁄

¡≈ «◊¡≈, ≈Â Ï‘± Ø∫Á∆ È‘∆∫ √∆ fiºÒ∆ ‹ªÁ∆, «¬º’ Âª Ò≈‹ ’≈¿π‰∂ «’‘Û≈√Ω÷∂ È∂ ⁄≥Á∂, «ÏÈª ÍÀ√∂Õ””

““ÓÀ˘ Âª ⁄≈⁄∆, ‘π‰ «ÂÂØ∫ ÍÂ≈ Òº«◊¡À......!””““ÒÀ ¡≈‘Ø ‚º‚, ÂÀ˘ «’Â∂ ÍÀÕ””““¡≈¿π‰ ‹≈‰ Ï≈fiØ∫ ’≥Ë ¿π‘Ò∂ ÍÁ∂√ ¡À ⁄≈⁄∆Õ””““ÒÀ ¿π‘ ‹≈‰∂, ÈΩ‘ª È≈ˇØ∫ Ó≈√ È∑∆∫ ‡πº‡Á≈ ’Á∂ √≈¿±.......!””

’«‘≥«Á¡ª ⁄≈⁄∆ √ÀÈÂ √πº‡ ’∂ ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ’Í± «√≥ÿ ¿πµ«·¡≈ Â∂ fi’Á≈ fi’≈¿π∫Á≈ ÁÏ≈∂ Á∂ ÿ ¡≥Á ¶ÿ

«◊¡≈Õ «Ú‘Û∂ «Úº⁄, ’≥Ë Á∆ ‡ È≈ˇ, ËπºÍ∂ ÁÏ≈∂ Á≈ Ó≥‹≈ √∆Õ ’Í± «√≥ÿ È∂‹Á ÁÏ≈∂ ÚºÒ Á∂«÷¡≈ Âª ¿π‘ ÷Û∑∂ Á≈ ÷Û∑≈ «‘ «◊¡≈Õ √πº’ ’∂ «Í≥‹Ï«‰¡≈ √∆, Ë±≥¬∂∫ Ú◊≈ ≥◊, ¡≥Á Ë√∆¡ª ‘Ø¬∆¡ª ¡º÷ª Â∂ ÁÏ≈∂ Á∆«È¡≈‰∆ ‡ºÏ∆......!””

¡≥ÁØ∫ ÁÏ≈∂ Á∆ ÿ Ú≈ˇ∆ È∂ Ó≥‹∂ ’Ø √‡±Ò ‚≈‘ «ÁºÂ≈ Í ’Í±«√≥ÿ ÁÏ≈∂ Á∂ ’Øˇ ‘∆ Ó≥‹∂ Á∆ Ï≈‘∆ ¿πµÂ∂ Ï«‘ «◊¡≈Õ ““’∆ ‘≈Ò ¡À, Ì≈¬∆ÁÏ≈«¡≈.....?””

‹≈¬∆ Á∂ ¡≈√∂ „Ø Ò≈ ’∂ ÁÏ≈≈ ’πfi ÏÀ·Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ÏØ«Ò¡≈,““‘π‰ Âª ⁄≥◊À Ï≈¬∆”” Ï∆Ó≈∆ Á≈ Ì≥«È¡≈ ¿π‘Á≈ «È„≈ˇ ÓÈ ’πfi ’≈ ÎÛ¡≈«¬¡≈Õ

““’Ø¬∆ È≈, Â±≥ «Í¡≈ ‘π, ¿π·‰ Á∆ ÷∂⁄ˇ È≈ ’Õ””““’Ó Ø∆ ‹≈Á∂.....¡À....!”” ÏØÒ‰ Òº«◊¡ª ÁÏ≈∂ Á≈ √≈≈ «Âº◊

’≥ÏÁ≈ √∆Õ““√Ì Á± ‘Ø ‹±, ˆ≈· Ï⁄ ‘∂, Ú≈‰ ÏÊ∂≈Õ”” ’Í± «√≥ÿ È∂ ‘Ω√Ò≈

«ÁºÂ≈ÕÒØ◊Û ◊Ó ’’∂ ¿π‘Á∆ ’πÛ∆, ‘Ï≥√Ø, ¿π‘Á∆¡ª Úº÷∆¡ª √∂’‰

Ò¬∆ «Ò¡≈¬∆Õ““¡Ò≈‹ ’∆‘ÁÀ!”” ’Í± «√≥ÿ È∂ Íπº«¤¡≈Õ““¡Ò≈‹!”” ÁÏ≈≈ ¡º◊Ø∫ ⁄ºπÍ ’ «◊¡≈Õ«¬Ò≈‹ «’√∂ Á≈ Ú∆ È‘∆∫ √∆Õ ÿª Á∂ «¬Ò≈‹ Ú∆ ’Ø¬∆ «¬Ò≈‹ ‘π≥Á∂ ‘È?’Í± «√≥ÿ ÂØ∫ ´«’¡≈ ’∆ √∆Õ «¬º’-Á±‹∂ Á∂ ÿ Á∆ ‘≈ÒÂ ¿π‘

62

‹≈‰Á∂ ‘∆ √ÈÕ ’Í± «√≥ÿ È∂ Á√ πÍ¬∂ Á≈ ÈØ‡ ’º„ Á∂ ÁÏ≈∂ Á∆ ‹∂Ï «Úº⁄ Í≈«ÁºÂ≈ ““ÓÀ∫ ‹≈ ’∂ Ó≥‚∆˙∫ ‚≈’‡ ˘ Ì∂‹ÁªÕ””

ÁÏ≈∂ Á∂ ÓÈ «Úº⁄ ‘±’ ¿π·∆, ““ÓÀ∫ Âª Â∂∂ ¡º◊∂ Ú∆ ÍÀ√∂ Á∂‰∂ ¡≈Ï≈¬∆....’≥Ë ¡≈ ∂....!””

““Â±≥ ‘≈Ò∂ Âº’Û≈ ‘Ø, «Á≥Á≈ ‘∆∫ ÍÀ√∂, ÍÀ√∂ √≈«ˇ¡ª È∂ È≈ˇ ‹≈‰À?””ÁÏ≈∂ Á∆¡ª ¡º÷ª «√≥Ó ¡≈¬∆¡ªÕ ÊØÛ∑∂ «⁄ «Íº¤Ø∫ Ì∂ ‘Ø¬∂ ◊º⁄ È≈ˇ

Ë∆Ó≈ ‘Ø ’∂ ÏØ«Ò¡≈, ““Ó’≈È Á≈ ’≥Ó ⁄Û∑ «◊¡≈ «√∂?””““ÊØ‘Û≈ «‹‘≈ ‡∆Í ‡ºÒ≈ «‘≥ÁÀ, √∆«Ó≥‡ Û «◊¡≈Õ””““ÓÀ˘ Âª √‘π≈ √Í≥⁄ Ì÷≈¿π∫Á≈ «‘≈, È‘∆∫ Âª, ÓÀ∫ «’‘Û≈ Â∂≈

ÁØ÷∆ √∆Õ””““‘π‰ Â±≥ «¬‘Èª ◊ºÒª ˘ ÓÈ ”Â∂ È≈ «Ò¡≈Õ ‹∂ ⁄≈ Ìª‚∂ ‘Ø‰◊∂ Âª

÷Û’‰◊∂Õ””““‘≈Û∑ Á≈ Ï≥√Ø Á≈ «Ú¡≈‘ Á∂ Á∂¬∆¬∂?”” ÁÏ≈∂ Á∂ Ò±≥-¶± ”⁄Ø∫ ¡Í‰ºÂ

‹≈◊ ‘∆ √∆Õ““’Ø¬∆ ‚ È∑∆∫, «‹‘Û≈ Ì≈ «√Ø∫ Ò«‘ ‹≈Ú∂, ⁄≥◊≈Õ””““Â±≥ ¡≈«¬≥◊≈?””““«‹’‰ Â±≥ ’‘∂∫!””ÁÏ≈∂ È∂ ’≥ÏÁ∂ ‘ºÊª «Úº⁄ ’Í± «√≥ÿ Á≈ ‘ºÊ ÎÛ ’∂ ¡≈«÷¡≈,

““Â∂∂ «ÏÈª Ï≈¬∆ ÓÀ∫ ’≈‘Á∂ ‹Ø◊≈...!”” ¿π‘Á∂ ÏºπÒ∑ Î’‰ Òº◊∂ Â∂ ¡º÷ª «Úº⁄Ø∫ÍÒ-ÍÒ ‘≥fi±¡ª Á∆¡ª Ë≈ª Îπº‡ Í¬∆¡ªÕ

““˙ Â±≥ «ÁÒ º÷ Ú∆, ÓÀ∫ «ÂÂØ∫ È≈Ï Âª È∑∆∫....!”” ’Í± «√≥ÿ È∂Ó√∆∫ «¬‘ ÏØÒ ¡≈÷∂Õ ‘≥fi±¡ª Á∆¡ª Ë≈ª ‘π‰ ¿π‘Á∂ «⁄‘∂ ¿πµÂ∂ Ú∆ Ú◊Í¬∆¡ª √ÈÕÙÏÁ-¡Ê :

ıº‹ˇ-÷π¡≈∆ - Íz∂Ù≈È∆Õ ÊØÊÛ - Ïπº„∆ ‘Ø¬∆Õ ÿÍˇ - Ó±÷Õ ‹πºÂ∆ ‘∂·¡≈¿π‰≈ - ¡«‘√≈ÈÓ≥Á ‘Ø‰≈Õ Ù∆∫‘ - Ù∂Õ fiº‹± «Í¡≈ - fi◊Û≈ ÷Û∑≈ ’∆Â≈,Ï÷∂Û≈ «Í¡≈Õ ±Á ¤≈«‰¡≈ - ◊≈ˇª «ÁºÂ∆¡ªÕ ¸ˆ≈· Ï⁄ ‘∂ Ú≈‰ ÏÊ∂≈ -«˜≥Á◊∆ Ï⁄ ‘∂ Ï≈’∆ «’√∂ ⁄∆˜ Á≈ ÿ≈‡≈ È‘∆∫Õ È≈Ï - «¬È’≈∆Õ Ú‚≈±¡ª- Ï˜π◊ªÕ ÁÒ≈È - Úº‚≈ ’Ó≈ Õ

63

Í≈·-¡«Ì¡≈√

1. “√ªfi∆ ’≥Ë” ’‘≈‰∆ Á≈ √≈ «Ò÷ØÕ2. ÁÏ≈≈ «√≥ÿ ’Í± «√≥ÿ È≈ˇ ’≥Ë √ªfi∆ ’È Á∆ ÒØÛ «’¿π∫ È‘∆∫

√∆ ?3. √Í≥⁄ Á∂ ÷≥ÿ±∂ Á≈ ÁÏ≈∂ ”Â∂ ’∆ ¡√ ‘Ø«¬¡≈?4. ÁÏ≈≈ «√≥ÿ ⁄≈‘π≥Á≈ ‘Ø«¬¡≈ Ú∆, ’Í± «√≥ÿ Á∆ √ªfi∆ ’≥Ë Ï‰≈¿π‰

«Úº⁄ ÓÁÁ È‘∆∫ √∆ ’ «‘≈, «’¿π∫?5. ’Í± «√≥ÿ ˘ «’‘Û∆ ◊ºÒ Á≈ ‚ √∆, «‹√ ’’∂ ¿π‘ ÁÏ≈≈ «√≥ÿ

Íz«Â ÈÓ≈¬∆ ÚÂ «‘≈ √∆?6. ““√Ì Á± ‘Ø ‹±, ◊≈· Ï⁄ ‘∂, Ú≈‰ ÏÊ∂≈Õ”” «¬‘ ÙÏÁ ’Í± «√≥ÿ

È∂ «’¿π∫ ¡Â∂ «’√ ’‘∂?7. ’‘≈‰∆ Á∂ ¡≥Â ”⁄ ’Í± «√≥ÿ ¡≈Í‰∂ «ÏÓ≈ Ì≈ ÁÏ≈∂ ˘ «’Ú∂∫

‘Ω√Ò≈ «Á≥Á≈ ?8. ““√ªfi∆ ’≥Ë”” ’‘≈‰∆ «Úº⁄ ’‘≈‰∆’≈ ’∆ √πÈ∂‘≈ Á∂‰≈ ⁄≈‘π≥Á≈ ?

******

ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈(1935)

Ò∂÷’ Ï≈∂ :ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈ Á≈ ‹ÈÓ 4 Ó¬∆, 1935 ¬∆. «Í≥‚ ºÏØ∫ «Ú÷∂

Ó≈Â≈ ⁄≥Á ’Ω Á∆ ’πº÷Ø∫ ¡Â∂ «ÍÂ≈ √z∆ ’≈’≈ «√≥ÿ Á∂ ÿ ‘Ø«¬¡≈Õ ¤Ø‡∆ ¿πÓ∂‘∆ ¿π‘Èª Á∆ Ì±¡≈ ¿π‘Èª ˘ Í«‡¡≈Ò∂ ÒÀ ¡≈¬∆Õ 1955 ¬∆. «Úº⁄ ¡ÀµÓ. ¬∂.Í≈√ ’È ¿πÍ≥Â ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈ √’≈∆ ’≈Ò‹, ËÓÙ≈Ò≈ «Ú÷∂ÒÀ’⁄≈ Òº◊ ◊¬∂Õ 1963 ¬∆. «Úº⁄ ¡≈Í Í≥‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ Á∂Í≥‹≈Ï∆ «ÚÌ≈◊ «Úº⁄ ÒÀ’⁄≈ Òº◊ ◊¬∂Õ «¬ºÊ∂ ‘∆ ¿π‘Èª È∂ ÏÂΩ ∆‚,ÍzØ À√ ¡Â∂ ‚∆È Á∆¡ª √∂Ú≈Úª «ÈÌ≈¬∆¡ª ¡Â∂ «¬ºÊØ∫ ‘∆ √∂Ú≈-Óπ’Â ‘Ø¬∂Õ ¡º‹-’ºÒ∑ ¿π‘ Í≥‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ Á∂ Ò≈¬∆¯ ÀÒØ ‘ÈÕ

ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈ È∂ ¡≈Í‰≈ √≈«‘«Â’ ‹∆ÚÈ ’‘≈‰∆¡ª «Ò÷‰È≈ˇ Ùπ± ’∆Â≈Õ «¬º’∆ √≈Ò Á∆ ¿πÓ «Úº⁄ ¿π‘Èª Á≈ Í«‘Ò≈ ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘“ÍzÏÒ-Ú«‘‰” ¤«Í¡≈Õ “Âz≈‡ª”, “√≈ËÈ≈”, “Ú∂ÁÈ≈”, “ÚÀ≈◊∂ ÈÀ‰”, “Â±≥ Ì∆‘π≥◊≈≈” ¡≈«Á ¿π‘Èª Á∂ ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ ¤Í º’∂ ‘ÈÕ

¿π‘Èª È∂ È≈ÚÒ-÷∂Â «Úº⁄ ÏÛ≈ ÔØ◊Á≈È Í≈«¬¡≈ ˛Õ ¿π‘Èª Á∂È≈ÚÒ “¡◊È∆-Íz∆«÷¡≈”, “Ú≈‡ ‘Ó≈∆”, “Â∆Ò∆ Á≈ «ÈÙ≈È”, “ÍÀÛ⁄≈Ò”,“√±‹ Â∂ √Óπ≥Á” ¡≈«Á ‘ÈÕ ¿π‘Èª Á∂ Íz«√ºË È≈ÚÒ “¬∂‘π ‘Ó≈≈ ‹∆Ú‰≈” ”Â∂¿π‘Èª ˘ “√≈«‘Â ¡’≈ÁÓ∆” Íπ√’≈ «Ó«ˇ¡≈Õ «¬√ È≈ÚÒ ¿πµÂ∂ ‡∆. Ú∆.√∆∆¡Ò Ú∆ Ï«‰¡≈Õ “«‰ «ÍºÂª Á≈” È≈ÚÒ ¿πµÂ∂ «¯ÒÓ Ú∆ Ï‰ ¸º’∆ ˛Õ

ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈ È∂ √…À‹∆ÚÈ∆, “È≥◊∂ ÍÀª Á≈ √¯”, ¡Â∂ √≈«‘«Â’√…À‹∆ÚÈ∆ : “Í±¤Â∂ ‘Ø ÂØ √πÈØ” «Ò÷∆¡ª ‘ÈÕ

ÁÒ∆Í ’Ω Ì≈Â √’≈ ÚºÒØ∫ “ÍÁÓ ÙÃ∆” √ÈÓ≈È È≈ˇ ¡¶«¥Â’∆Â≈ «◊¡≈Õ «¬‘Èª Í≥‹≈Ï √’≈ ÚºÒØ∫“Í≥‹≈Ï∆ √≈«‘Â ÂÈ” ¡ÀÚ≈‚ Ú∆«Ó«ˇ¡≈Õ «¬‘Èª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ¿π‘Èª È∂ ÈÀÙÈÒ Â∂ «¬≥‡ÈÀÙÈÒ ’≈È Ãø√ª «Úº⁄ÍzË≈È◊∆¡ª Ú∆ ’∆Â∆¡ªÕ ’Ò’ºÂ≈, ’È≈‡’, ’È∂‚≈, ¡Ó∆’≈, Í≈«’√Â≈È¡≈«Á ÂØ∫ Ú∆ ¡≈Í √ÈÓ≈È Íz≈ÍÂ ‘Ø¬∂Õ

ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈ Á∆¡ª ’¬∆ Íπ√Â’ª Á±‹∆¡ª Ì≈Ù≈Úª «Úº⁄ Ú∆¡ÈπÚ≈Á ‘Ø ⁄ºπ’∆¡ª ‘ÈÕ ‚≈. «‡Ú≈‰≈ “Í≥‹≈Ï∆ √≈«‘Â ¡’≈ÁÓ∆” «Ë¡≈‰≈ Á∂ÍzË≈È Ú∆ ‘∂Õ

64

65

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ «‡Ú≈‰≈ Á∆ “Ïº√ ’≥‚’‡” ’‘≈‰∆ Ù≈ÓÒ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ’‘≈‰∆ Ï≈∂ :

«¬√ ’‘≈‰∆ «Úº⁄ ¿π‘Èª È∂ √º⁄∂ Â∂ Í«ÚºÂ Íz∂Ó Á≈ Íz◊‡≈¡ ’∆Â≈ Õ«¬‘ «¬º’ ÓÈØ-«Ú«◊¡≈«È’ ’‘≈‰∆ Õ «¬√ «Úº⁄ Áº«√¡≈ «◊¡≈ «’ «¬º’ Ïº√’≥‚’‡, ¡≈Í‰∆ ‹Ú≈È ÌÀ‰ Ó ‹≈‰ ”Â∂ ¡≈Í‰∂ «ÁÒ ¡≥Á «¬º’ √º÷‰≈Í‰Ò¬∆ «ÎÁ≈ Õ Ó∆ ‘Ø¬∆ ÌÀ‰ Á∆ Ô≈Á ¿π√ Á∂ ÓÈ «Úº⁄ ‚±≥ÿ∆ ¿πµ’∆ ◊¬∆ «‹√ ’’∂ ¿π‘ √≥√≈ Á∆ ‘ ÒÛ’∆ «Úº⁄Ø∫, ¿π√ ÒºÌ‰ Á∆ ’ØÙÙ ’Á≈ Õ‹ÁØ∫ ¡⁄≈È’ «¬º’ Ò∂‚∆ ‚≈’‡ «Úº⁄Ø∫ ¿π√ Á∆ ÌÀ‰ Á∂ ◊π¡≈⁄∂ ‘Ø¬∂ È’Ù ¿π√˘ È˜ ¡≈¿π∫Á∂ ‘È Âª ¿π‘ ¿π√ ÚºÒ «÷º«⁄¡≈ ‹ªÁ≈ Õ √º⁄-Óπº⁄ ‘∆ ¿π‘ Ò∂‚∆‚≈’‡ ¿π√ ˘ ¡≈Í‰∆ ÌÀ‰ È˜ ¡≈¿π‰ Òº◊ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ Î∂ ÌÒ≈ «¬º’ Ì≈¡≈Í‰∆ ÌÀ‰ ÂØ∫ «‡’‡ Á∂ ÍÀ√∂ «’Ú∂∫ ÒÀ √’Á≈ ˛? «¬‘ «¬º’ Ì≈ÚÈ≈Â«Ó’’‘≈‰∆ ˛, «‹√ ˘ ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈ È∂ ’Ò≈Ó¬∆ ÙÀÒ∆ «Úº⁄ Í∂Ù ’∆Â≈ ˛Õ

******

Ïº√ ’≥‚’‡ÁÒ∆Í ’Ω «‡Ú≈‰≈

Ò∂‚∆ ‚≈’‡ Í≈Ò∆ Á∆ ÏÁÒ∆ È≈Ì∂ ÂØ∫ Í«‡¡≈Ò∂ Á∆ ‘Ø ◊¬∆Õ ÿÚ≈ˇ∂ ’ØÙÙ ’ ‘∂ √È «’ ÏÁÒ∆ π’Ú≈ Ò¬∆ ‹≈Ú∂ «‹√ ’ ’∂ ¿π‘ Í«‡¡≈Ò∂Ó’≈È ÒÀ ’∂ «‘‰ Á∆ Êª Úº‚∂ ‚≈’‡ ÂØ∫ «¬‹≈˜Â ÒÀ ’∂ ‘ Ø Ïº√ ”Â∂ √Ú∂∂È≈Ì∂ ÂØ∫ ⁄Ò∆ ‹ªÁ∆ Â∂ ¡≈Ê‰ ˘ ÍÂ ¡≈¿π∫Á∆Õ

Ïº√ª Á∆ ÷Û-÷Û, ◊Ó∆, Í√∆È≈, Ì∆Û Â∂ ’≥‚’‡ Á∆¡ª Ï∂‘±Áª‘’Âª ¡√ºÌÔ ÏØÒª ÂØ∫ ¿π‘Á≈ ‚≈„≈ ‹∆ ’≈‘ˇ≈ ÍÀ∫Á≈ Í “’πfi «ÁÈª Á∆ ‘∆Â∂ ◊ºÒ ¬∂”, √Ø⁄ ¿π‘ √ÌØ ’πfi ‹ ÒÀ∫Á∆Õ «‹√ «ÁÈ ‹∆Â Á∆ ¿π√ Ïº√ ”Â∂«‚¿±‡∆ ‘π≥Á∆ ¿π‘ ÊØÛ∑∆ √Ω÷∆ «‘≥Á∆ «’¿π∫«’ ¿π√ Ïº√ Á≈ ’≥‚’‡ ÏÛ≈ √≈¿±«Á√Á≈ √∆Õ

““«¬‘ ÏÀ◊ Ú≈ˇ∆ ’πÛ∆ ’≈√∂ «Úº⁄ ÈΩ’ ¬∂?”” «¬º’ «ÁÈ Ø˜≈È≈√¯ ’È Ú≈ˇ∂ «¬º’ Óπ√≈¯ Ì≈¬∆ È∂ ‹∆Â ˘ Íπº«¤¡≈Õ

““¡≈‘Ø ‹∆ ‚≈’‡È∆ ¬∂, Úº‚∆ ‚≈’‡È∆Õ ¡ª‘Á∂ È∂ Í±≈ «Â≥È √ΩπÍ¬∆¡≈ ÂÈı≈‘ ÒÀ∫Á∆ ¬∂Õ”” ‹∆Â È∂ «‡’‡ ÎÛ≈™«Á¡ª ‘Ωˇ∆ «‹‘∆ Áº«√¡≈Õ

““‹∆ ¡º‹-’ºÒ∑ Âª ’πÛ∆¡ª Ú∆ ¡≈ÁÓ∆¡ª ÂØ∫ ÚºË ’Ó≈¿π∫Á∆¡ª È∂ÕÂÁ∂ Âª ¡≈ÁÓ∆¡ª Á≈ Ø‘Ï È‘∆∫ «‘≈Õ”” È≈ˇ ‘∆ √∆‡ ”Â∂ ÏÀ·∂ ¡Ë÷Û «‹‘∂Ï≥Á∂ È∂ ¡≈«÷¡≈Õ

““‹∆ Ì≈Ú∂∫ «’≥È≈ ‘∆ ’Ó≈¿π‰, ÿ≈«‰¡ª Á∆¡ª ’≈‘˘ ¡≈ÁÓ∆¡ª√≈‘Ó‰∂ ¡º÷ª º’Á∆¡ª È∂ - Â∂ ¡≈‘ ’πÛ∆ ‚≈’‡È∆, ÓÀ∫ ’¬∆ Ú≈∆ Í«‡¡≈Ò∂‹ªÁ≈ «‘È≈ Úª, Á∂÷∆ ¡À, √‘π∆ Á∂ ‹≈‰∆ Ó±≥‘ «Úº⁄ ÏØÒ È∆Õ”” Í≈Ò∆ ÚºÒÂº’«Á¡ª √∆‡ ”Â∂ ÏÀ·∂ «¬º’ √Á≈ È∂ ¡≈«÷¡≈Õ

““Ô≈ ºÏ √≈‚∆ Ú∆ «’√∂ ......Õ”” - «¯’≈ «Úº⁄∂ ‘∆ «‘ «◊¡≈ ‹ÁØ∫«‡’‡ ÎÛª™«Á¡ª ◊πÒ≈Ï∆ «‹‘∂ ’πÛÂ∂ Ú≈ ∂ Ë∂Ò∂ Á∂ Ùπ’∆È ÚºÒ ‹∆Â È∂ ÿ± ’∂Âº«’¡≈ Â∂ ¡≈«÷¡≈, ““«’¿π∫ Ï¬∆ ¬∂, ‹≈‰ Á∆ √Ò≈‘, Ò≈‘ «Á¡ª ‘π‰∂ ¬∆Ìπ≥‹∂?””

““ÓÀ∫ Âª ’≥‚’‡ √≈«‘Ï ’πfi È‘∆∫ ¡≈«÷¡≈Õ ¡ÀÚ∂∫ ’≈‘˘ ◊Ó ‘π≥Á∂˙ --””

Í≈Ò∆ ˘ ‹ÁØ∫ ‹∆Â È∂ «‡’‡ ÎÛ≈«¬¡≈ Âª ¿π‘ ¡º◊Ø∫ Á√ª Á≈ ÈØ‡’º„ ’∂ ÎÛ≈¿π‰ Òº◊∆Õ

““Ì≈È Âª ˛ È‘∆∫ Ó∂∂ ’Øˇ, ⁄ÒØ ÍÀ√∂ ’ºÒ∑ Á∂ Á∂‰≈Õ”” ¡≈÷ ¿π‘¡◊ª‘ ¶ÿ «◊¡≈Õ

66

67

¡º◊Ø∫ «¬º’ Ïπº„∆ È∂ Ú∆ ‘Ø Á√ª Á≈ ÈØ‡ ‘∆ ’º«„¡≈Õ““Ó≈¬∆ ‡πº‡∂ ÍÀ√∂ È‘∆∫ Ó∂∂ ’Ø Õ √≈„∂ Áº√ ¡≈È∂ √≈∂ Ì≈Û∂ Á∂ ‘π≥Á∂ È∂ Â∂

¡À‚≈ √≈≈ ÈØ‡ ’º„ ÎÛ≈¿π∫Á∂ ˙Õ ⁄≥◊≈ ‹≈‘ ÍÀ√∂ ÌÈ≈ «Ò¡≈, ¿πµÂ ’∂Õ””‹∆Â È∂ ˜≈ √ıÂ ¡Ú≈˜ È≈ˇ ¡≈«÷¡≈Õ

““Ú∂ ÍπºÂ≈, ¡ÀÈ∂ Ïº√ È≈ Âπ ‹≈Ú∂, ÓÀ∫ Âª ±∆ ‹≈‰≈ ¬∂Õ Â±≥ Ï≈’∆ÍÀ√∂ ÓÀ˘ Í«‡¡≈Ò∂ ‹≈ ’∂ Á∂ Á∂Ú∆∫Õ”” Ïπº„∆ È∂ ÂÒ∂ È≈ˇ ¡≈«÷¡≈Õ

““¡º¤≈ Ó≈¬∆ ÏÀ· ‹≈Õ”” ¡≈÷ ¿π‘ «‡’‡ ’º‡‰ Òº◊ «Í¡≈ÕÍ≈Ò∆ ¡≈Í‰∂ ‘√ÍÂ≈Ò, Ó∆˜ª, ÁÚ≈¬∆¡ª, È√ª, «‚¿±‡∆¡ª Ï≈∂

√Ø⁄ ‘∆ √∆Õ Ïº√ º÷Û≈, ’«Ò¡≈‰ Â∂ ΩÒ∆ «Íº¤∂ ¤º‚Á∆ ‘Ø¬∆ ≥◊∆ ’Øˇ Í‘π≥⁄◊¬∆Õ

““Ô≈ ¡º‹ «¬Ë Á∆ ⁄ºÒ∆∫, È∆Ò≈ ÌÚÈ ’≥Èƒ Á∆Õ”” ‹∆Â È∂‚≈¬∆Ú ¡≈«÷¡≈Õ

◊πÁÚ≈∂ ÚºÒ ‹≈‰ Ú≈ˇ∆¡ª √Ú≈∆¡ª ˜≈ ÏπÛÏÛ≈¬∆¡ª Í ‘π‰Âº’ Âª Ïº√ ÓπÛ ’∂ «√ºË∆ √Û’∂ Ú∆ ÍÀ ¸º’∆ √∆Õ Î±Ò «√ÈÓ≈ ’Øˇ ’≥‚’‡ È∂ÿ≥‡∆ ’ ’∂ Ïº√ Ø’ Ò¬∆ Â∂ Ï≈∆ ÷ØÒ∑«Á¡ª Í≈Ò∆ ˘ ¡≈÷‰ Òº◊≈, ““Âπ√∆∫¬∂Ê∂ ¿πµÂ ‹≈˙, ‘√ÍÂ≈Ò È∂Û∂ ‘±◊≈Õ””

Í≈Ò∆ ’≈‘ˇ∆ È≈ˇ ¿πµÂ ◊¬∆Õ ¿π‘ ¿π‘Á≈ Ë≥ÈÚ≈Á ’È≈ Ú∆ ÌπºÒ◊¬∆Õ “«Ú⁄≈≈ ÏÛ≈ ⁄≥◊≈ ’≥‚’‡ ¬∂Õ” ¿π‘˘ «¬º’ Ú≈∆ «ı¡≈Ò ¡≈«¬¡≈Õ

¡º‹ Ù≈Ó Ú≈Í√ ‹≈‰ Òº«◊¡≈ ‹ÁØ∫ ¿π‘ √‡∂ÙÈ Â∂ Í‘π≥⁄∆ Âª Ïº√Ì ¸º’∆ √∆Õ ÏÛ∆ ¡Ω÷∆ ‘Ø ’∂ ÍΩ‰≈ ÿ≥‡≈ Á±√∆ Ïº√ Á≈ «¬≥Â˜≈ ’∆Â≈Õ «’√∂Ïº√ Á≈ «¬º’ ’≥‚’‡ ’Ó∆˜ Á∂ ◊ˇÓ∂ Á∂ Ï‡È ÷ØÒ∑ ¡Ú≈≈ «¯ÒÓ Á≈ ◊≈‰≈◊π‰-◊π‰ªÁ≈ ÁØ-«Â≥È Ú≈∆ Í≈Ò∆ Á∂ ¡º◊Ø∫ Á∆ ¶«ÿ¡≈Õ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’¿π∫ ÒØ’∆∫«¬√ ÚºÒ ¡º÷ª Í≈Û-Í≈Û Âº’Á∂ √ÈÕ

¡◊Ò∂ «ÁÈ «Î ⁄≈È√ ¡«‹‘≈ ‘Ø«¬¡≈ «’ ‹ÁØ∫ ¿π‘ È≈Ì∂ ¡º‚∂ ”Â∂Í‘π≥⁄∆ Âª Ïº√ Ì ¸º’∆ √∆ Â∂ «ÏÈª «‡’‡Ø∫, Ú≈Ë± √Ú≈∆¡ª ˘ ‹∆Â ÎÛ-ÎÛ¿πÂ≈ «‘≈ √∆Õ ¿π‘ «¬º’ ÍÒ Í≈Ò∆ ’Øˇ ¡≈«¬¡≈ Â∂ ¡≈÷‰ Òº◊≈, ““Âπ√∆∫¡◊Ò∆ √∆‡ Â∂ fiØˇ≈ ¸º’ ’∂ ÏÀ· ‹≈ÚØÕ Âπ‘≈‚∆ ı≈Â √∆‡ º÷∆ ¡ÀÕ””

’¬∆ ÿ±Á∆¡ª È˜ª ’ØˇØ∫ ¶ÿ Í≈Ò∆ √∆‡ ”Â∂ ‹≈ ÏÀ·∆ Â∂ ‹∆Â È∂fiº‡ Ïº√ ⁄ºÒ‰ Á∆ ÿ≥‡∆ Ó≈ «ÁºÂ∆Õ

“«¬‘ Âª «Ú⁄≈≈ ÏÛ≈ ⁄≥◊≈ ’≥‚’‡ ¬∂”, Í≈Ò∆ ˘ «ÁÒ «Úº⁄ «¬º’Ú≈∆ Î∂ «ı¡≈Ò ¡≈«¬¡≈Õ

68

ÏÁÒ∆ ÓπÛ È≈Ì∂ Á∆ ’≈¿π‰ «Úº⁄ «‹¿π∫-«‹¿π∫ Á∂ ‘Ø ‘∆ √∆, Í≈Ò∆Áπ÷∆ ‘π≥Á∆Õ Ïº√ª Á∆ ÷Û ÷Û, Ïº√ «È’ˇ ‹≈‰ Á≈ ‚ ‘ Ú∂ ∂ «ÁÓ≈ˆ ”Â∂ ⁄Û∑∂«‘≥Á∂Õ ’¬∆ Ú≈ ‹ÁØ∫ ’Á∂ ÓØ‡∆¡ª √Ú≈∆¡ª È≈ˇ ÏÀ·‰≈ ÍÀ∫Á≈, ¿π‘Á∂ ÚË∆¡≈’ºÍÛ∂ Úº‡Ø-Úº‡ ‘Ø ‹ªÁ∂ Â∂ «’√∂ ’Ø Ø∫ ¡≈¿π∫Á∆ Í√∆È∂ Á∆ ÏØ ¿π‘Á≈ «√ ⁄’≈‰Ò≈ «Á≥Á∆Õ

«Î «¬º’ «ÁÈ ‹ÁØ∫ Í≈Ò∆ ÍÀ√∂ Á∂‰ Òº◊∆ Âª, ““È‘∆∫ Ï∆Ï∆, «‘‰«Á˙””, ¡≈÷ ‹∆Â ¡º◊Ø∫ ¶ÿ «◊¡≈Õ

““È‘∆∫ Ï≈¬∆, ÍÀ√∂ ÒÀ ÒÀÕ”” Í≈Ò∆ È∂ Ø Ò≈«¬¡≈Õ““’∆ ¯’ ÍÀ ⁄º«Ò¡≈ ¬∂ !”” ¡≈÷ ¿π‘ ‘Ø ¡◊ª‘ ‹≈ ’∂ «’√∂ ˘

«‡’‡ Á∂‰ Òº◊ «Í¡≈Õfi◊Û≈ ’È≈ Í≈Ò∆ ⁄ß◊≈ È≈ Òº«◊¡≈ Â∂ ¿π‘ ºÍ ’’∂ ÏÀ· ◊¬∆Õ

√≈∂ ≈‘ ¿π‘ ≈È ‘π≥Á∆ ‘∆ «’ ’≥‚’‡ È∂ ¿π‘Á∂ ’Ø Ø∫ ÍÀ√∂ «’¿π∫ È≈ Ò¬∂?¿π‘˘ «¬‘ ⁄≥◊≈ Ú∆ È≈ Òº«◊¡≈Õ «Â≥È √Ω πÍ¬∆¡≈ ’Ó≈¿π‰ Ú≈ˇ∆ ‚≈’‡ ’πÛ∆Ò¬∆ √≈„∂ Á√ ¡≈È∂ ÌÒ≈ ’∆ Ó≈«¬È∂ º÷Á∂ √ÈÕ

¡◊Ò∂ «ÁÈ ¿π‘ ‹≈‰ ’∂ Í≥‹ «Ó≥‡ Á∂ È≈ˇ ◊¬∆Õ ¿π√ È∂ √Ø«⁄¡≈“¡º‹ Í∆ÍÒ Ïº√ ”Â∂ È‘∆∫, √◊Ø∫ ÍÀÍ√± Ø‚Ú∂˜ ”Â∂ ‹≈Úª◊∆Õ ’∆ ˜±Ò ◊ºÒ ¬∂«’ √Ú≈∆ ÂØ∫ ÍÀ√∂ ‘∆ È≈ Ò¬∂ ‹≈‰Õ”

Í ¿π‘ Á∂÷ ˛≈È ‘Ø¬∆ «’ ‚z≈¬∆Ú Ïº√ √‡≈‡ ’∆ ÷Û∑≈ √∆ Â∂’≥‚’‡ ˘ ”Ú≈‹ª Ó≈ «‘≈ √∆Õ

““˙¬∂ ¡≈¿π∫Á≈ ‘π‰, «’¿π∫ ÌÀÓ∆ Úº„∆ ¡ÀÕ ¡À‚∆ ¤∂Â∆ ‹≈‰∆ Ó∆∫‘¡≈¿π∫Á≈ ¬∂””, ‹∆Â È∂ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ¡≈¿π∫«Á¡ª ¡≈«÷¡≈Õ

““¡º◊∂ Í‘π≥⁄‰≈ ¬∂ «’ È‘∆∫, ÓÛ∑’ª È≈ˇ ‘∆ ¡≈¿π∫Á≈ ¬∂Õ”” ‚z≈¬∆ÚÏØ«Ò¡≈Õ

““⁄ÒØ Ï∆Ï∆, ÏÀ·Ø ¡◊Ò∆ √∆‡ ”Â∂””, Â≈’∆ ÷ØÒ∑«Á¡ª ‹∆Â È∂¡≈«÷¡≈Õ

““Ó∂Ó √≈«‘Ïª ÂØ∫ «ÏÈª Ïº√ «’Ú∂∫ Âπ ÍÀ∫Á∆Õ”” «Íº«¤˙∫ È≈Ì∂ ÂØ∫Í«‡¡≈Ò∂ ‘ Ø ‹≈‰ Ú≈ˇ≈ «¬º’ ’Ò’ ‘Ω ∆ «‹‘∆ ÏØ«Ò¡≈Õ

‹∆Â È∂ ÿ± ’∂ ¿π‘Á∂ ÚºÒ Ú∂«÷¡≈, √Ì ºÍ ’ ◊¬∂Õ Ïº√ Âπ Í¬∆ÕÍ≈Ò∆ È∂ ÍÀ√∂ ’º„∂ Í ¿π‘Á∂ Ï≈-Ï≈ ¡≈÷‰ ”Â∂ ‹∆Â È∂ Èª‘ ’

«ÁºÂ∆Õ Í≈Ò∆ ‚≈„≈ ◊πº√≈ ¡≈«¬¡≈Õ «¬√ Ï∂¬∆Ó≈È∆ «Úº⁄ «¬‘ ÓÀ Ú∆ «‘º√∂Á≈

69

Ï‰≈ «‘≈ ¬∂.......Í «’‘Û≈ ÍÀ√∂ ÒÀ ’∂ «‡’‡ È‘∆∫ ’º‡Á≈......Í ’≥ÍÈ∆È≈ˇ Âª ËØ÷≈ ‘∆ È≈Õ ¿π‘ √Ø⁄ ‘∆ ‘∆ √∆ «’ Ïº√ ÷Û∑∆ ’, «¬º’ ⁄À’ ⁄Û∑«Í¡≈Õ ÒØ’ª Á∆¡ª ¿π‘ ‹ÁØ∫ «‡’‡ª Á∂÷ «‘≈ √∆ Âª Í≈Ò∆ Â∂ ∆˙-Â∂ ∆ ‘Ø ◊¬∆Õ

““«’º‚∆ ÙÓ Á∆ ◊ºÒ ¬∂ «’ Ó∂∂ ’Øˇ «‡’‡ ‘∆ È‘∆∫......ÓÀ∫ ¡≈÷«Á¡ª◊∆ «’ ’≥‚’‡ È∂ «ÁºÂ≈ ‘∆ È‘∆∫, ÓÀ∫ Ó≥«◊¡≈ √∆””, ¿π‘È∂ √Ø«⁄¡≈Õ“Í Ï∂⁄≈≈ Î√∂◊≈......È‘∆∫, ’«‘ «Á¡ª◊∆, ÓÀ∫ ÒÀ‰≈ ÌπºÒ ◊¬∆.......ÍÈ‘∆∫ ÓÀ∫ ’≈‘˘ fi±· ÏØÒª”.......¿π‘Á∂ ¡≥Á Ï«‘√ ‘Ø‰ Òº◊∆Õ

«¬≥È∂ ⁄Àµ’ ¿π‘Á∂ ’Ø ¡≈ Í‘π≥«⁄¡≈Õ ““‹∆.....«‡’‡””Õ ⁄Àµ’ È∂¡‹∂ ¡≈«÷¡≈ ‘∆ √∆ «’ ‹∆Â È∂ ¡≈Í‰∆ ‹∂Ï «Úº⁄Ø∫ «‡’‡ ’º„ ’∂ «’‘≈,““.......«¬‘......Ï∆Ï∆ Ó∂∆ ÌÀ‰ ¬∂, «¬‘Èª Á≈ «‡’‡ Ó∂∂ ’Ø ¬∂Õ””

«‡’‡ Á∂÷ ’∂ ⁄Àµ’ «¬º’ Ú≈∆ ◊Ø«‚¡ª ÂØ∫ ÿ√∂ Í‹≈Ó∂ Â∂ ’±‘‰∆¡ªÂØ∫ Î‡∂ ı≈’∆ ’ºÍ«Û¡ª Ú≈ˇ∂ ’≥‚’‡ Â∂ ’∆ÓÂ∆ √≈Û∑∆ Ú≈ˇ∆ ‚≈’‡È∆ ÚºÒÂº’ ’∂ ¡º÷ª ‘∆ ¡º÷ª «Úº⁄ Óπ√’≈«¬¡≈Õ

‹∆Â ÒØ‘≈-Ò≈÷≈ ‘Ø «◊¡≈Õ ⁄Àµ’ ¤∂Â∆ È≈ˇ Ïº√ «Úº⁄Ø∫ ¿πµÂ«◊¡≈Õ

Í≈Ò∆ ˛≈È Í∂Ù≈È √ØØ⁄ ‘∆ √∆ «’ √º·ª πÍ¬∆¡ª «Úº⁄ ◊π˜≈≈’È Ú≈ˇ≈ ıÏ∂ «’√∂ «ÁÈ Ø‡∆ ÷π‰Ø∫ Ú∆ ¡ÀÚ∂∫ «‘ ’∂ Ó∂∂ «‡’‡ Á∂ ÍÀ√∂ Í±∂’Á≈ ‘ØÚ∂Õ

‘√ÍÂ≈Ò «Úº⁄ Í≈Ò∆ «’≥È∆ Ú≈∆ «¬‘ ◊ºÒ Ô≈Á ¡≈¬∆ Â∂ ¿π√ ‚≈„∆ Ï∂⁄ÀÈ∆ ‘Ø¬∆Õ

Ù≈Ó ˘ ‹ÁØ∫ ¿π‘ ¡º‚∂ ”Â∂ Í‘π≥⁄∆ Âª ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ÂπÁ≈ ¿πÁ≈√ ‹∆Â¿π‘Á∂ ’Øˇ ¡≈«¬¡≈Õ

““Ó∂∆ Úº‚∆ ÌÀ‰ Ú∆ Ò≈‘Ω ‚≈’‡∆ «Úº⁄ ÍÛ∑Á∆ √∆......‘º«Ò¡ªÚ∂ˇ∂ ¿πµÊ∂ ‘∆ Ó≈∆ ◊¬∆........Ï≈’∆ ÿ Á∂ Ú∆ Ó ◊¬∂Õ ÓÀ∫ πˇÁ≈-÷πˇÁ≈«¬ºË ¡≈ «◊¡≈Õ ÍÛ∑≈¬∆ Ú∆ «’ºÊØ∫ ‘Ø‰∆ √∆Õ ’¬∆ Ú≈∆ Âª Ø‡∆ Ú∆ È√∆Ï È≈‘π≥Á∆Õ «Î ’≥‚’‡ Ï‰ «◊¡≈Õ Âπ‘≈‚≈ ÏÀ◊ Â∂ ‡±‡∆¡ª «‹‘∆¡ª Á∂÷ ’∂ ÓÀ˘¡Ó‹∆Â Ô≈Á ¡≈ ‹ªÁ∆ √∆....”” Â∂ ¡º◊Ø∫ ¿π‘Á≈ ◊ˇ≈ Ì ¡≈«¬¡≈Õ

Í≈Ò∆ ‚≈„∆ Ï∂⁄ÀÈ ‘Ø¬∆, ¿π‘˘ √Ófi È≈ Òº◊∂ «’ ¿π‘ ’∆ ¡≈÷∂Õ«¬≥È∂ Ïº√ ¡≈ ◊¬∆Õ ¿π‘ ’≈‘ˇ∆ È≈ˇ ¿πµË Âπ «Í¡≈ Â∂ Í≈Ò∆

¿π‘˘ ‹ªÁ∂ ˘ ‚≈„∆¡ª ÓØ‘-«Ìº‹∆¡ª ¡º÷ª È≈ˇ Âº’Á∆ ‘∆Õ

70

ÙÏÁ - ¡Ê :

¡≈Ê‰ - Ù≈ÓÕ ¡√ºÌÔ - ◊Ú≈Õ Ë∂Ò∂ Á≈ Ùπ’∆È - «È’≥Ó≈,ÿ‡∆¡≈ ¡≈ÁÓ∆Õ ’≥Èƒ Á∆ - ÚºÒ Á∆Õ ‘º«Ò¡ª Ú∂ˇ∂ - √≥È 1947 «Úº⁄Ì≈Â ¡Â∂ Í≈«’√Â≈È Á∆ Ú≥‚ Á≈ √ÓªÕ ÓØ‘ «Ìº‹∆¡ª - «Í¡≈ È≈ˇ «Ìº‹∆¡ªÕ‡±‡∆¡ª - ‚≈’‡ Á∆ √‡ÀµÊØ√’ØÍ ÂØ∫ Ì≈ÚÕ

Í≈· - ¡«Ì¡≈√

1. “Ïº√ ’≥‚’‡” ’‘≈‰∆ Á≈ √≈ ¡≈Í‰∂ ÙÏÁª «Úº⁄ «Ò÷ØÕ2. Ïº√ «Úº⁄ «¬º’ √Ú≈ √Á≈ Í≈Ò∆ Ï≈∂ ’∆ ¡≈÷Á≈ ?3. Ïº√ ’≥‚’‡ È∂ «‡’‡ Á∂‰ Òº«◊¡ª Í≈Ò∆ ¡Â∂ Ïπº„∆ Ó≈¬∆ È≈ˇ «’‘Ø-

«‹‘≈ ÚÂ≈¡ ’∆Â≈?4. Ïº√ ’≥‚’‡ Ï≈∂ Í≈Ò∆ Á∂ ÓÈ «Úº⁄ «’‘Ø-«‹‘∂ «Ú⁄≈ ¡≈ ‘∂ √È?5. Ïº√ «Úº⁄ «‡’‡-⁄Àµ’ Á∂ ⁄Û∑ ‹≈‰ È≈ˇ Í≈Ò∆ «’¿π∫ ‚ ‘∆ √∆?6. ‘√ÍÂ≈Ò «Úº⁄ Í≈Ò∆ «’‘Û∆ ◊ºÒ Ï∂⁄ÀÈ ’ ‘∆ √∆?7. Ïº√ ’≥‚’‡ È∂ Í≈Ò∆ È≈ˇ ¡≈Í‰≈ «’‘Û≈ ≈˜ √ªfi≈ ’∆Â≈?8. Ïº√ ’≥‚’‡ Á≈ √πÌ≈¡ «’‘Ø-«‹‘≈ √∆?

******

ÓØ‘È Ì≥‚≈∆(1937)

’‘≈‰∆’≈ Ï≈∂ :

ÓØ‘È Ì≥‚≈∆ Á≈ ‹ÈÓ 14 ÎÚ∆,1937 ¬∆. ˘ «Í≥‚ ÏÈÌΩ≈«˜Ò∑≈ √≥◊» «Ú÷∂ Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ Ì◊Ú≈È Á∂Ú∆ ¡Â∂ «ÍÂ≈ √z∆ ÈºÊ± ≈Ó Á∂ÿ ‘Ø«¬¡≈Õ ¿∞‘ Í≥‹≈Ï∆ Á∂ «√ÓΩ ’‘≈‰∆’≈ª «Úº⁄ «◊‰∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

‘π‰ Âº’ ¿π‘Èª È∂ ¤∂ ÓΩ«Ò’ ’‘≈‰∆-√≥◊Ã«‘ : “ÓÈ∞º÷ Á∆ ÍÀÛ”,“’≈· Á∆ ÒºÂ”, “ Í¤≈‰”, “Ó»È Á∆ ¡º÷” Â∂ “◊Ø≈ Ï≈Ù≈” «Ò÷ ’∂ Í≥‹≈Ï∆√≈«‘Â Á∆ fiØˇ∆ Í≈¬∂ ‘ÈÕ ÓØ‘È Ì≥‚≈∆ È∂ ÈΩ∫Ú∆∫ Ùz∂‰∆ ”⁄ ÍÛ∑«Á¡ª ÍÒ∂·∆’‘≈‰∆ “¡ËÚ≈‡≈” «Ò÷∆Õ

⁄≥‚∆◊Û∑ Ù«‘ «Úº⁄ «‘≥«Á¡ª, ¿π‘ Ïπ«È¡≈Á∆ ÂΩ ”Â∂ Ó≈ÒÚ∂ Á∂¿π√ Í∂∫‚± √º«Ì¡≈⁄≈ È≈ˇ ‹πÛ∂ ‘Ø¬∂ ‘È «‹√ Á∂ ¿π‘ ‹≥Ó-Íˇ ‘ÈÕ ¿π‘ÈªÁ∂ Í≈Â Ó≈ÒÚ∂ Á∂ Ï∂ Ó∆È∂ ÷∂Â-Ó˜Á±, ’≥Ó∆ ¡Â∂ ˆ∆Ï «’√≈‰ ‘ÈÕ¿π‘ Í∂∫‚± ‹∆ÚÈ «Úº⁄ ÿØ◊∆ Ó√«Ò¡ª «Ù«Â¡ª, ÁØ√Â∆¡ª, ÁπÙÓ‰∆¡ªÁ∂ Ï≈Ú‹±Á «¬º’ √≥ÂπÒÈ ˘ ÒºÌÁ∂ ‘È «‹√ È≈ˇ ¿πÍØ’Â √≈∆¡ª ◊ºÒª‘Ø‰ Á∂ Ï≈Ú‹±Á «Í≥‚ Á∆ √Óπº⁄∆ ‘Ø∫Á ’≈«¬Ó ‘∂Õ ¿π‘ “Í≥‹≈Ï «√º«÷¡≈«ÚÌ≈◊, ⁄≥‚∆◊Û∑ ”ÂØ∫ ÏÂΩ √πÍ‚À∫‡ ◊z∂‚-1 √∂Ú≈-Óπ’Â ‘Ø¬∂ ‘ÈÕ

ÓØ‘È Ì≥‚≈∆ ¿π‘Èª Á∂ ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ “«ÂÒ⁄ΩÒ∆” ”Â∂ “⁄≥‚∆◊Û∑√≈«‘Â ¡’≈ÁÓ∆ ÚºÒØ∫ Íπ√’≈ «Ó«ˇ¡≈Õ “Í¤≈‰” ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ ˘“’πÒÚ≥Â «√ ≥ÿ «Ú’ Íπ√’≈” «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ “Ó±È Á∆¡º÷” 1998 ¬∆. «Úº⁄ Ì≈Â∆ √≈«‘Â ¡’≈ÁÓ∆ Íπ√’≈ È≈ˇ √ÈÓ≈«ÈÂ’∆Â≈ «◊¡≈Õ Ì≥‚≈∆ È∂ ¡≈Í‰∆¡ª ’‘≈‰∆¡ª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ï‘πÂ √≈≈ ‘Ø√≈«‘Â Ú∆ Í≥‹≈Ï∆ «Úº⁄ ¡ÈπÚ≈Á ’∆Â≈Õ ¿π‘Èª È∂ Ì≈Â Á∂ ’¬∆ Íz«√ºËÒ∂÷’ª Á∂ ’‘≈‰∆-√≥◊z«‘ Ú∆ √≥Í≈«ÁÂ ’∆Â∂Õ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ Ì≥‚≈∆ Á∆ ’‘≈‰∆ “Ï≈’∆ √Ì √πº÷-√ªÁ˛”, Ù≈ÓÒ ’∆Â∆ ◊¬∆ ˛Õ

71

72

’‘≈‰∆ Ï≈∂ :

«¬√ ’‘≈‰∆ «Úº⁄ Ò∂÷’ È∂ «Í≥‚ Á∂ ÒØ’ª Á≈ Áπº÷-ÁÁ «Ï¡≈È’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ ’‘≈‰∆ Á≈ Óºπ÷-Í≈Â (Ò∂÷’)¿∞‘Èª Á∂ √≈∂ Áπº÷ª-√πº÷ªÁ≈ «¬º’ Â∑ª È≈ˇ Ì≈¬∆Ú≈Ò ‘∆ Ï‰ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ’∞Û∆¡ª ¿∞√ ’ØˇØ∫ ¡≈Í‰∂-¡≈Í‰∂ ÍÂ∆¡ª ˘ ÍÃ∂Ó Ì∆¡ª «⁄º·∆¡ª «Ò÷Ú≈¿∞∫Á∆¡ª ‘ÈÕ ’¬∆ ¬∂È∆¡ª¡ÈÌØˇ ‘È, ‹Ø Ò∂÷’ ˘ ’«‘≥Á∆¡ª, T√≈˘ ÒØ’ª Úª◊»≥ ‡Ø‡’∂ Âª ÿÛÈ∂È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á∂, Â±ø ¡≈Í «Ò÷ Á∂ «‹‘Û∆ ◊ºÒ ÂÀ˘ ⁄≥◊∆ Òº◊Á∆ ‘À, «Úº⁄√≈‚∆ ≈Ó-√Â » «Ò÷ Á∂¬∆∫ÕU

Ï π◊ ¡ΩÂª Ú∆ ¿∞√ ’Ø ¡≈Í‰∂ Ø‰∂ Ø∫Á∆¡ªÕ ’Ï∆ÒÁ≈ ÒØ’Ú∆ ¿π√ ÂØ∫ ¡≈Í‰∆¡ª «⁄º·∆¡ª «Ò÷Ú≈¿∞∫Á∂Õ

¡÷∆ «Úº⁄ ‘ ’Ω, ‹≈◊ Ω‹∆ Á∆ Óª ¡≈Í‰∂ ÍπºÂ ˘ «⁄º·∆«Ò÷Ú≈¿∞∫Á∆ ‘À, «‹√ «Úº⁄ ¿∞‘ ¡≈√∂-Í≈√∂ Á∆¡ª ◊ºÒª «Ò÷Ú≈¿∞‰ ÂØ∫Ï≈¡Á, √Ì ÂØ∫ ÚºË Ó‘ºÂÚÍ»È ◊ºÒ ˘ √Ì ÂØ∫ «Íº¤Ø∫ «Ò÷Ú≈¿∞∫Á∆ ‘Ø¬∆‘’Ω ’«‘≥Á∆ ‘À, T‘Ø «Ò÷ Á∂ ÍπºÂ, Ï¬∆ ’Â≈Ø Á∂ ÿ ’≈’≈ ‘Ø ’∂◊π˜ «◊¡À, ’Â≈Ø Ó≥‹∂ ”Â∂ ÓÈ Ú≈ˇ∆ Í¬∆ ¡ÀÕU ‘Ø Íπº¤‰ ”Â∂ «’ ’∆‘Ø ’πfi «Ò÷‰≈ ‘À Âª ’«‘≥Á∆ ‘À, TÏº√ ÍπºÂ ..... «Ò÷ Á∂, Ï≈’∆ √Ì √πº÷-√ªÁ ‘ÀÕU «¬‘ √π‰ ’∂ Ò∂÷’ √≥∞È ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À Â∂ ’ÒÓ ¿∞√ Á∂ ‘ºÊØ∫ «‚◊ÍÀ∫Á∆ ‘ÀÕ

Ï≈’∆ √Ì √πº÷-√ªÁ ‘ÀÓØ‘È Ìß‚≈∆

√≈‚∆ Ï∆‘∆ Á∂ Ò◊-Í◊ Í≥‹≈‘ Á∂ Í≥‹≈‘ ÿª È∂ ¡≈ÍØ ¡≈Í‰∆ ≈¬∂’≈«¬Ó ’ Ò¬∆ √∆Õ ’Ø¬∆ ’«‘≥Á≈ √∆, TÓØ‘‰≈ ‘≥’≈ «◊¡≈ ‘À, «¬‘ √ÓfiÁ≈‘À «’ √≈∂ «Í≥‚ ”⁄ ÓÀÊØ∫ «√Ú≈ ‘π‰ «⁄º·∆ «Ò÷‰ Ú≈ˇ≈ ‘Ø ’Ø¬∆ È‘∆∫Õ ÒØ’∆∫«⁄º·∆¡ª «Ò÷Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ ÂÛÎÁ∂ Â∂ «Ú¨≥-«Ú¨≥ ’Á∂ «ÎÈ◊∂ÕU

’Ø¬∆ ’«‘≥Á≈, TÁ√Ó∆∫ ’≈‘Á∆ ’ Ò¬∆, ¬∂√ Ó≥∞‚∂ Á≈ ÁÓ≈’ ‘∆¡√Ó≈Èƒ ⁄Û∑ «◊¡≈ ‘ÀÕ «¬‘ ‘π‰ ºÏ ‡ºÍ Áº√ÁÀÕ ÌÒ∂ Ú∂ ∂ «¬º’ ÏØ∆ ‹‘∆ Á∆ÍÂÒ±È (’‡≈¬∆) «Óˇ ◊¬∆Õ ¿∞‘ Í≈ ’∂ Â∂ Íº‡∆¡ª Ú≈‘ ’∂ √Á≈ª Á∂Ó≥∞«‚¡ª È≈ˇ Ï∆‘ª ”⁄ ◊∂Û∂ Ó≈Á≈ «‘≥ÁÀÕ ’Á∂ Ï≈‘ ÷∂Âƒ ‡º’ «◊¡≈,’ºÒ≈, Âª È≈È’∂ Ô≈Á ’Ú≈ «Á¡ª◊∂ «¬‘Á∂Õ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í È≈„» ıª √ÓfiÁÀÕÈ≈ˇ∂ Á∂÷Òª◊∂ «¬‘Á∂ ‘ÓÀÂ∆ », «‹‘Û≈ Ó»‘∂ ¡≈¿±◊≈ÕU

ÒØ’ Ì»√ ◊¬∂ √ÈÕ√≈∂ Ó‘ºÒ∂ ”⁄ Â≈‘-Â≈‘ ‘Ø ‘∆ √∆Õ √Ì È∂ ¡≈ÍØ-¡≈Í‰∆ ≈¬∂

’≈«¬Ó ’ Ò¬∆ √∆Õ Ï∆‘∆ Á∆¡ª ÏπÛ∑∆¡ª Ú∆ ÿπ√-Óπ√ ’Á∆¡ª «‘≥Á∆¡ªÕ¿π∫◊ˇª ’º„-’º„ ◊ºÒª ’Á∆¡ªÕ ÈÚƒ¡ª «Ú¡≈‘∆¡ª ’πÛ∆¡ª ‘≈√∆¡ª‘≈√∆¡ª «‘≥Á∆¡ªÕ «ÏÂ-«ÏÂ Á∂÷Á∆¡ª «‘≥Á∆¡ªÕ ‘Ø ¿∞‘ «’√ ÂØ∫«⁄º·∆ «Ò÷Ú≈¿∞∫Á∆¡ªÕ ’Ï∆ÒÁ≈∆ Á∂ √Ω ÍÛÁ∂ ‘π≥Á∂ È∂Õ ¿∞‘ √Ø⁄Á∆¡ªÕ

¡√Ò∆ ◊ºÒ Ï≈∂ ’Ø¬∆ «Ë¡≈È È‘∆∫ √∆ «Á≥Á≈, ◊ºÒ Âª Á¡√Ò«¬‘ √∆ «’ ÓÀ∫ Í»∂ Í≥‹ Ú∑∂ «⁄º·∆¡ª «Ò÷Á≈ «‘≈ √ªÕ Í≥‹Ú∆∫ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ Á√Ú∆∫Âº’Õ «⁄º·∆¡ª «Ò÷-«Ò÷ ÓÀ∫ ¡º’ «◊¡≈ √ªÕ ÒØ’ƒ «⁄º·∆¡ª «Ò÷Ú≈¿∞∫Á∂ Ú∆ Âª«√ºË∆ Â∑ª È‘∆∫ √È, ’∞Û∆¡ª ⁄≈-⁄≈ √«¯¡ª Á∆¡ª «⁄º·∆¡ª «Ò÷Ú≈¿∞∫Á∆¡ª√ÈÕ «⁄º·∆¡ª «Úº⁄ ÁØ‘∂, «‡º⁄ª Â∂ Â∞’ª ‹ØÛ-‹ØÛ «Ò÷Ú≈¿∞∫Á∆¡ª √ÈÕ ‘≈Òª«’ ¿∞‘Èª ˘ ÍÂ≈ ‘π≥Á≈ √∆ «’ «⁄º·∆ «Ò÷‰ Ú≈ˇ≈ ’Ø¬∆ ‘Ø ‘À Í ¿∞‘ ¤≈Â∆”Â∂ ‘ºÊ º÷’∂ Â∂ ¡º÷ª Ó∆⁄ ’∂ ’«‘≥Á∆¡ª «Ò÷, T«⁄º·∆ «Ò÷Á∆ ‘ª ı±È È≈ˇ«√¡≈‘∆ È≈ √Ófi‰≈Õ Ó ◊¬∆ ‘ª Â∂∆ Ô≈Á «Úº⁄ «‹¿»∫Á∆ È≈ √Ófi‰≈ÕU ÓÀ˘’¬∆ ’¬∆ «Ó≥‡ ¿∞‚∆’‰≈ ÍÀ∫Á≈ «’ ¿∞‘ √Ó≈Ë∆ ”⁄Ø∫ «È’Ò‰ Â∂ ¡◊Ò∆ ◊ºÒ«Ò÷Ú≈¿∞‰Õ ¡◊Ò∆ ◊ºÒ ‘π≥Á∆, T«¬‘Èª ÍÁ∂√∆¡ª ”Â∂ È≈ ’È≈ «¬ÂÏ≈ÒØ’Ø, «¬‘ º√∆ Á≈ √ºÍ Ï‰≈ «Á≥Á∂ÕU

’Ø¬∆ ’«‘≥Á∆, T«¬¿π∫ «Ò÷ Á∂, Ï¬∆ ¿∞‘ √≈˘ «⁄º·∆ Í≈ Á∂Ú∂ «’ ¿∞‘

73

«¬√ Ó‘∆È∂ Á∂ ¡≥Á-¡≥Á ÓÀ˘ ÒÀ‰ ¡≈¿±◊≈Õ Ì≈Ú∂∫ È≈ ‘∆ ¡≈Ú∂ Í ¬∂√ Â∑ª«⁄º·∆ ˜» «Ò÷ Á∂Ú∂ÕU

«¬√ Â∑ª Á∆¡ª «⁄º·∆¡ª «Ò÷-«Ò÷ ÓÀ∫ Êº’ «◊¡≈ √ªÕ Ú≈«√ Ù≈‘Á∆ ÏÀ∫Â ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ’Ï∆ Á∂ ÁØ‘∂ Âº’, ¿∞‘ ¡≈Í‰∆¡ª «⁄º·∆¡ª ”⁄ ÍÂ≈ È‘∆∫«’¿∞∫ «Ò÷≈¿∞∫Á∆¡ª √È? ‘Ø ¤Ø‡∂-¤Ø‡∂ ‡Ø‡«’¡ª Á≈ Âª ¡≥Â È‘∆∫ √∆Õ ÍÂ≈È‘∆∫ ’∆ ’∞fi «Ò÷≈¿∞∫Á∆¡ª «‘≥Á∆¡ª √È, ¿∞‘≤Õ

’Ø¬∆ ’«‘≥Á∆, “Ú∂ ÓØ‘«‰¡≈! √≈˘ ÒØ’ª Ú≈◊»≥ ‡Ø‡’Û∂ Âª ÿÛÈ∂ È‘∆∫¡≈¿∞∫Á∂, Â±≥ ¡≈Í∂ «Ò÷Á∂ «‹‘Û∆ ◊ºÒ ÂÀ˘ ⁄≥◊∆ Òº◊Á∆ ¡ÀÕ «Úº⁄ √≈‚∆ ≈Ó√Â ˜» «Ò÷ Á∂¬∆∫, ÓÀ∫ Í∂Ù≈È ‘Ø ‹ªÁ≈Õ ¡≈ı ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í ’∆ «Ò÷ªÂ∂ ’∆ È≈ «Ò÷ª?

Ï∞Û∑∆¡ª ¡≈Í‰∂ Ø‰∂ Ø∫Á∆¡ªÕ «’√∂ Á∆ È±≥‘ ’∞ºÍÂ∆ √∆Õ «’√∂ Á∆ Ë∆Áπ÷∆ √∆Õ «’√∂ Á≈ ÍπºÂ ¯Ω‹ ”⁄ ÌÂ∆ ‘Ø «◊¡≈ √∆Õ «’√∂ Á≈ ‘ºÊ Â≥◊ √∆ÕÓπ’ºÁÓ≈ ¿∞‘Èª ˘ ÷≈¬∆ ‹≈ «‘≈ √∆Õ Ó‘∆È∂ ”⁄ ÁØ-ÁØ Â∆’ª ÍÀ∫Á∆¡ª √ÈÕ«’√∂ Á∆ Ë∆ ˘ ¶Ó∆ «ÏÓ≈∆ √∆Õ √‘π∂ ¿∞‘˘ «Ò‹ªÁ∂ È‘∆∫ √ÈÕ ¿∞‘ Í∂«’¡ªÁ≈ Ï»‘≈ ÓºÒ∆ ÏÀ·∆ √∆Õ ¿∞‘ È≈ ÓÁ∆ √∆ Â∂ È≈ ≈˜∆ ‘≥πÁ∆ √∆Õ ‚≈’‡ È∂ «ÈºÂÈÚ∂∫ ÒØÁ∂ Ò≈-Ò≈ ’∂ ’∞Û∆ Á≈ √∆ ¤≈‰ «ÁºÂ≈ √∆Õ ‚≈’‡ Á≈ ÿ Ì «‘≈√∆Õ ¿∞‘ «ÁÈ-Ï«ÁÈ ’≥◊≈Ò ‘Ø ‘∂ √ÈÕ

◊ºÒ ’∆, ÒØ’ª Á∂ Áπº÷ «Ò÷-«Ò÷ ÓÀ∫ Áπ÷∆ ‘Ø ‹ªÁ≈ √∆Õ √≈≈-√≈≈ «ÁÈ√Ø⁄Á≈ «‘≥Á≈ √ª, «¬‘ ÒØ’ Ú∆ ’Á∆ ≈˜∆-ıπÙ∆ ‘Ø‰◊∂, ıπÙ∆¡ª ÓÈ≈‰◊∂ Â∂ ÓÀÊØ∫√Ø‘‰∆¡ª-√Ø‘‰∆¡ª ◊ºÒª «Ò÷Ú≈¿π‰◊∂ ? ¿∞‘ ◊ºÒª «‹‘Û∆¡ª ÓÀ Áπ÷∆ È≈ ’È,ÓÀ ıπÙ º÷‰Õ √Á≈ ıπÙÕ √Ø⁄Á≈-√Ø⁄Á≈ ÓÀ∫ ◊ΩÂÓ ÏπºË Á∆ «¯Ò≈√¯∆ ”⁄ ‹≈ ÚÛÁ≈Õ“«¬‘ ÁπÈ∆¡ª Áπº÷ª Á≈ ÿ ‘ÀÕ” ¿∞‘Á≈ «¬‘ Ú⁄È Ó∂∂ «ÁÓ≈◊ «Úº⁄ ◊»≥‹Á≈ «‘≥Á≈Õ

Ó∂≈ ‹∆ ’Á≈ ÓÀ∫ «Í≥‚Ø∫ Ìº‹ ‹≈Úª, Á»......«‹ºÊ∂ ’Ø¬∆ ÓÀ˘ ‹≈‰Á≈È≈ ‘ØÚ∂Õ ¿∞µÊ∂ È≈ ÓÀÊØ∫ ’Ø¬∆ «⁄º·∆ «Ò÷Ú≈¬∂◊≈ Â∂ È≈ ÓÀ∫ Áπ÷∆ ‘ØÚª◊≈Õ

’Í»∂ Á≈ ÍπºÂ Ó∂ÿ≈, Ó∂ÒØ Á∆ Ë∆ √ÏÂ∆ Â∂ È≈¬∆¡ª Á≈ ÿØ‡≈, «¬‘√≈∂ ‹‰∂ ‘π‰ Í≥‹Ú∆∫ ”⁄ ‘Ø ◊¬∂ √ÈÕ ÓÀ∫ «¬Ù≈∂ È≈ˇ √Ófi≈¿∞‰ Á∆ ’ØÙÙ’Á≈ «’ ‘π‰ ¿∞‘Èª ÂØ∫ «Ò÷Ú≈ «Ò¡≈ ’È ÒØ’ «⁄º·∆¡ªÕ

Í ¿∞‘ ’«‘≥Á∂ √È «’ ’∆‘Á∂-’∆‘Á∂ √≈‘Ó‰∂ ¡≈Í‰∂ ÿ Á≈ Ì∂Â¿∞‘ ÷ØÒ∑Á∂ «ÎÈÕ ’Ï∆ÒÁ≈∆ Á∂ √Ω ÍÛÁ∂ ‘≥πÁ∂ ‘ÈÕ

TÓØ‘‰ «√¡ª, Â∂ÂØ∫ ’Á∂ ¡√∆∫ ’Ø¬∆ ◊ºÒ ’≈ ’∂ Èƒ º÷∆Õ ‘ ◊ºÒ¡≈Í‰∂ Ë∆¡ª ÍπºÂª Úª◊ Â∂∂ È≈ˇ ’ ÒÀ∫Á∂ ‘ªÕ ¡≈Í‰∂ «ÁÒ ÎØÒ ÒÀ∫Á∂ ‘ª Â∂∂

74

75

’Øˇ, ‘Ø ’∆ ¡À ¬∂Ê∂, Ï√ ¡≈Í‰≈ «ÁÒ ‘Ωˇ≈ ‘Ø ‹ªÁÀ ≈Õ È≈ˇ∂ Â»≥ √≈‚∆ √π‰Ú∆ ÒÀÈÀ∫ «Ë¡≈È È≈ˇÕU

¿∞‘Èª Á≈ Ò≈‚ È≈ˇ «’‘≈,TÓØ‘‰ «√¡ªU ÓÀ˘ ⁄≥◊≈-⁄≥◊≈ Ò◊Á≈Õ¿∞‘ √º⁄∂ Ú∆ √ÈÕ ÓÀ∫ ¿∞‘Èª Á∂ ÿª Á∆ ‘ ◊ºÒ, ‘ ÿ‡È≈, ÊØÛ∑, Â∂ ÒØÛ ÂØ∫‹≈‰± √ª, «‹Ú∂∫ ÓÀ∫ ¿∞‘Èª Á∂ ‡ºÏ Á≈ ‘∆ «¬º’ ‹∆¡ ‘ØÚªÕ «¬‘ √Ø⁄ ’∂ ÓÀ∫ È∆Ú∆∫Í≈ ÒÀ∫Á≈ Â∂ ÓÀ˘ ÙÓ «‹‘∆ ¡≈ ‹ªÁ∆Õ ¡≈ı ÁØ Ò¯˜ «Ò÷‰ «Íº¤∂ ÓÀ∫ ¿∞‘Èª˘ ¡ÀÈ≈ «’¿∞∫ Â≥◊ ’Á≈ √ª? «’¿∞∫ ‹Ú≈Ï Á∂ «Á≥Á≈ √ª «⁄º·∆ «Ò÷‰ ÂØ∫?

Í «¬√ Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ó∂∆ «fi‹’ Á» È≈ ‘Ø¬∆Õ ‘ ÓΩ’∂ ”Â∂ ÓÀ∫ ¿∞‘Èª˘ ‡≈Ò‰ Á∆ ’ØÙÙ ’Á≈Õ ‘ Ø˜ ‘∆ T’ºÒ∑ ˘ «Ò÷ «Á¿±∫U ’«‘ ’∂ Ò≈≈Ò≈ ¤º‚Á≈Õ ÍÂ≈ È‘∆∫ ‘π‰ «⁄º·∆ «Ò÷Ú≈¿π‰ Ò¬∆ «’√∂ Á∂ ÿ ‹≈‰ Òº«◊¡ªÓÀ˘ ÙÓ «’¿∞∫ Ó«‘√»√ ‘≥πÁ∆ √∆Õ ÍÂ≈ È‘∆∫ ÓÀ∫ «’¿∞∫ «fi‹’Á≈ √ªÕ

¡‹∂ Í√Ø∫ Á∆ ◊ºÒ ‘ÀÕ ‹≈◊ Ω‹∆ Á∆ Óª ‘ ’Ω ÓÀ˘ ¡≈Í‰∂ ÿ«Ò‹≈‰ Ò¬∆ ¡≈¬∆Õ Ó∂∂ ’Ø Ø∫ «⁄º·∆ «Ò÷Ú≈‰ Ò¬∆Õ Í«‘Òª Âª ÓÀ∫ ‡≈ˇ-Ó‡Ø’Á≈ «‘≈ Í ‹ÁØ∫ ¿∞‘Á∆¡ª ¡º÷ª Ì ¡≈¬∆¡ª Âª ÓÀ∫ È∆Ú∆∫ Í≈ Ò¬∆ Â∂¿∞‘Á∂ «Íº¤∂-«Íº¤∂ Â∞ «Í¡≈Õ

¡≈Í‰∂ ÿ ‹≈ ’∂ ¿∞‘È∂ Ï≈‘Ò∂ ÁÚ≈ ∂ ’Ø Ó∂∆ ı≈Â Í∆Û∑∆ ‚≈‘«ÁºÂ∆Õ ÓÀ∫ ⁄πºÍ ’’∂ ÏÀ· «◊¡≈Õ ¿∞‘ ¿∞µ· ’∂ ’≈Û∑È∆ ”⁄Ø∫ ÁπºË Á≈ ◊Ò≈√ Ì«Ò¡≈¬∆Õ ÓÀ∫ ÏÛ∆ Èª‘-È∞º’ ’∆Â∆ Í ¿∞√ «’‘≈, TÍ∆ ÒÀ ÍπºÂ, «’‘Û≈ ‹À÷≈‰≈ ¡≈Íª ÓπºÒ «Ò¡ªÁÀ «’ÂØ∫Õ √πº÷ È≈ˇ ÁØ ÒÚ∂∆¡ª ÷Û∑∆¡ª È∂ ÿÕ Ï∂Ùº’ÒÀ «‹¡≈ ’ Ú∂ ∂-’πÚ∂ ∂ ÒØÛ ÍÀ ‹≈Ú∂ ‹∂ ’Á∂Õ ¡√∆∫ ÍπºÂ, Â∂≈ ‘º’ È‘∆∫ º÷Á∂,Ïº√ «⁄º·∆ Á∂ ÏØÒ ˜≈ ⁄≥◊∂ «Ò÷ Á∂¬∆∫Õ ¡≈‘ ÒÀ ÎÛ ’≈‡ÕU ¿∞‘È∂ ’ª√∆ Á∆Ê≈ˇ∆ ”Â∂ º÷ ’∂ ÍØ√‡-’≈‚ ÓÀ˘ ÎÛ≈ «ÁºÂ≈Õ

TÍ«‘Òª ÁπºË Á∆ ÿπº‡ Ì ÒÀ ÍπºÂ, ÏÀ Ì ‹»ÕU ¿∞‘È∂ «ÍºÂˇ Á∂◊Ò≈√ ÚºÒ «¬Ù≈≈ ’«Á¡ª «’‘≈Õ

ÓÀ∫ √≥◊«Á¡ª-√≥◊«Á¡ª ◊Ò≈√ Ó≥»‘ Ò≈ «Ò¡≈ Í «¬’ÁÓ Ó≥»‘ ÂØ∫ Ò≈‘«Ò¡≈Õ ◊Ó-◊Ó ÁπºË È∂ Ó∂∆ ‹∆Ì, ◊Ó-◊Ó ◊Ò≈√ È∂ Ó∂∂ ÏπºÒ∑ Î»’ «ÁºÂ∂Õ

ÓÀ ÏπÛ∑∆ ”Â∂ Ï‘πÂ ◊πº√≈ ¡≈«¬¡≈Õ Ó∂∆ ‹∆Ì ¡‹∂ Ú∆ ‹ ≥-‹Ò»≥ ’ ‘∆√∆Õ

ÏπÛ∑∆ Ú∆ ‚ «‹‘∆ ◊¬∆Õ ¿∞‘È∂ ÁπºË ÎÀ∫‡-ÎÀ∫‡ Í≈‰∆ Ú◊≈ ’«ÁºÂ≈, «‹‘Û≈ ÓÀ∫ «¬º’Ø √≈‘ Í∆ «◊¡≈Õ

¡≥ÁØ∫ ÊÓ∑Ò∂ ¿∞‘«Ò˙ «’√∂ Á∆ T‘≈¬∂!‘≈¬∂!U Á∆ ¡Ú≈˜ ¡≈¬∆ÕÍπº¤‰ ”Â∂ ÍÂ≈ Òº◊≈ «’ ¿∞‘ ’Â≈Ø √∆Õ ‘ ’Ω Á∆ È±≥‘Õ «‹√ Í√Ø∫ ÍπºÂ

76

‹≥«Ó¡≈ √∆Õ ¡≥Á Ó≥‹∂ ”Â∂ Í¬∆ ¿∞‘ ’≈‘ ‘∆ √∆Õ ¿∞‘˘ Í√Ø∫ ÂØ∫ ‘∆ ÁÁ‘Ø «‘≈ √∆ «‹‘Û≈ ¡‹∂ Âº’ È‘∆∫ √∆ «‡«’¡≈Õ

ÏπÛ∑∆ È∂ ‘¿π’≈ Ì ’∂ «’‘≈, TÍπºÂ ÓØ‘«‰¡ª, ≈ ⁄≥◊∆ Â∑ª «Ò÷∆∫«⁄º·∆, «‹‘˘ ÍÛ∑ ’∂ Ó≥π‚≈ ¯Ω‹ ”⁄Ø∫ ÈªÚª ’‡≈ ¡≈Ú∂Õ ¡√∆∫ Ï‘πÂ Áπ÷∆ ‘ª,ÍπºÂ.........≤≤ÕU ¿∞‘Á∆¡ª ¡º÷ª Î∂ Ì ¡≈¬∆¡ªÕ

Ó∂≈ Ú∆ «ÁÒ ÏÛ≈ ı≈Ï «‹‘≈ ‘Ø «◊¡≈ÕÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ÚºÒØ∫ ≈˜∆-ıπÙ∆ «Ò÷∆Õ ¿∞‘Á∆ ≈˜∆ ıπÙ∆ Íπº¤∆ Â∂ Î∂

√Ú≈Ò∆¡≈ È˜ª È≈ˇ ≤ÏπÛ∑∆ ÚºÒ Ú∂÷‰ Òº◊ «Í¡≈ÕT«Ò÷ ÍπºÂ........! Ï¬∆ ¿∞‘Á≈ Ï≈Í» Í≥‹Ó∂∫, Â∆’ ”Â∂ ‹≈ ¡≈«¬¡≈Õ

¬∂√ Í≥Áª Á∆ Î∂ Í∂≤Ù∆ ÍÀ ◊¬∆ÕUT‘Ø?U ÓÀ∫ «Ò÷ ’∂ Íπº«¤¡≈ÕTÁ∆ÍØ Á∂ Í≈‘π‰∂ Á≈ ¡‹∂ ’Ø¬∆ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’ºÊ∂ «◊¡≈Õ «’ºÊ∂ ‘À,

«’µÊ∂ È‘∆∫Õ ¿∞‘ Ú∆ ˆΩ ’’∂ ¿∞µËØ∫ Ê‘π-ÍÂ≈ ’º„∂!UTÏ»∆ Ó∑À√ ¡ÀÂ’ª Â± ◊¬∆Õ È≈ˇ∂ ¿π‘Á∆ Í»¤ ˘ Ï≈‘Ó‰∆ Òº◊ ◊¬∆

√∆ Í ‘π‰ ·∆’ ‘ÀÕ Í»¤ Úº„ ’∂ Ó∑À√ Á∆ ’Á Ú∆ ¡ºË∆ «‘ ◊¬∆ÕU ÓÀ˘ ÍÂ≈È≈ Òº◊≈ «’ «¬‘ ◊ºÒ ¿∞‘È∂ Ó∂∂ È≈ˇ ’∆Â∆ √∆ ‹ª «Ò÷‰ Ò¬∆ ’‘∆ √∆ ÍÓÀ∫ «Ò÷ ‘∆ «ÁºÂ∆Õ

TÈ≈∂ ÏˇÁ Á≈ ’≥È∑≈ ÓÂ≈«Û¡≈ «◊¡≈, ¡ÀÂ’∆∫Õ ‹∂ ÍÂ≈ ‘π≥Á≈ Ï≈»˘ È≈ Ú∂⁄Á∂ Í Ú∂⁄Á∂ Ú∆ «’ºÁª È≈, ‘≈ˇ≈ ‹π Á∂‰≈ √∆, ÷∂Â∆¡ª Âª ‹À ÷≈‰∆¡ª¡ÀÂ’∆∫ Í≈‰∆ È∂ Ó≈ Ò¬∆¡ªÕ ’≈ˇ‹∂ ”⁄ πº◊ ÌÁÀ, ◊Ø‚∂-◊Ø‚∂ Í≈‰∆ Á∂÷ ’∂,÷∂Âª Á∂ÕU ¿∞‘ Ò◊≈Â≈ ÏØÒ∆ ◊¬∆Õ

T«¬‘ Ï≈» ’Ω‰ ‘Ø«¬¡≈ÕU ÓÀ∫ Íπº«¤¡≈ÕT¡≈Í‰≈ Úº¤≈ √∆ ÍπºÂ, ÿ Á≈ Í≈«ˇ¡≈ ‘Ø«¬¡≈Õ ÓÀ∫ ⁄≥Á∂ √≈≈ -

√≈≈ ÁπºË ¤º‚Á∆ ‘∆ ¡ªÕ Ó≥π‚≈ ’«‘≥Á≈ Ú∂⁄‰≈ È∆ ÏÛ≈ √Ø‘‰≈ Ú«‘Û’≈«È’ ±Õ ¿∞‘Á∆¡ª Ó∂Ò∂ ÂØ∫ «Ò¡ªÁ∆¡ª ÿ≥π◊≈ˇª Â∂ ÈºÊª ¡‹∂ Ï‘» Á∂ √≥Á»’ ”⁄«‹¿π∫ Á∆¡ª «Â¿∞∫ Í¬∆¡ª È∂Õ √≈˘ Í≈¿∞‰∆¡ª Ú∆ È√∆Ï È≈ ‘Ø¬∆¡ªÕ «‹ºÁ‰«Ú’ «◊¡≈, Â∂∂ ⁄≈⁄∂ È∂ ‡πº’ Á∆ «¬º’ Ïπ’∆ È≈ ÷≈Ë∆Õ ÊÓ∑Ò∂ È≈ˇ Òº◊ ’∂ ÏÀ·≈«‘≈ √≈≈ «ÁÈÕ È∆Ú∆∫ Í≈ ’∂ÕU

T‘Ø ’∆ «Ò÷ª, ⁄≈⁄∆?U ÓÀ∫ ’∞Ú∂Ò≈ ‘≥πÁ≈ Á∂÷ ’∂ «’‘≈ÕT‘Ø «Ò÷ Á∂ ÍπºÂ, Ï¬∆ ’Â≈Ø Á∂ ÿ ’≈’≈ ‘Ø ’∂ ◊π˜ «◊¡≈Õ

77

’Â≈Ø Ó≥‹∂ ”Â∂ ÓÈ Ú≈≤ˇ∆ Í¬∆ ¡ÀÕ ‹ÒÁ∆ ÂØ∫ ‹ÒÁ∆ √≈‘Ï ’«‘ ’∂ È≈Ó≈’‡≈ ¡≈Ú∂Õ «⁄º·∆ ˘ Â≈ √Ófi∂ÕU

ÓÀ∫ √π≥È ‘Ø «◊¡≈ÕT«’≥È≈ √Ø‘‰≈ √∆ ◊ØÌˇ≈ «‹‘≈, Ó∂≈ ÍØÂ≈, «¬≥È-«Ï≥È Ï≈Í ”Â∂ «◊¡≈

√∆Õ «Âº÷≈-«Âº÷≈ Èº’, ⁄ΩÛ≈ ÓºÊ≈ Â∂ ÌÓª ⁄∂‘≈Õ Ó»≥‘ «‹Ó∂∫ ‘√»≥-‘√≥» ’Á≈ √∆Õ‹ÁØ∫ Á∆Ú∂-⁄≈È‰∂ ÓÀ∫ Á∂«÷¡≈ «¬¿∞∫ Òº«◊¡≈ «‹Ó∂∫ √≈ÓÂº÷ Ó∂≈ ÍπºÂ ¡≈«◊¡≈ ‘ØÚ∂, ¤∞º‡∆ ÒÀ ’∂ ¯Ω‹ ”⁄Ø∫Õ ˙√∂ Ú∂ˇ∂≤ Ó∂≈ ÓºÊ≈ ·‰«’¡≈Õ ÓÀ∫ «’‘≈ ‘’∞∂, Â∂∂ ÿ Â∂≈ Á»‹≈ ÍπºÂ ‹≥«Ó¡À∫, ‹ÁØ∫ √πº÷ È≈ˇ ◊ºÌ» ‘Ø «◊¡≈, ÁπÈ∆¡ª÷Û∑∆ ‘Ø-‘Ø Á∂÷», ºÏ √πº÷ º÷∂Õ ¶Ó∆ ¿∞Ó Á∂Ú∂ Ó∂∂ ÍØÂ∂ ˘Õ Í √≈‚∂ Ì≈◊÷Ø‡∂..........≤ÕU ÏπÛ∑∆ ¡≈Í∂ ÏπÛÏπÛ≈¬∆Õ

TÌ≈Ï∆ Á∆ ¿∞Ó ¶Ó∆ ⁄≈‘∆Á∆ ¡À, ⁄≈⁄∆Õ «¬‘Á≈ «Ë¡≈È È≈ˇ«¬Ò≈‹ ’Ú≈Õ È≈ˇ∂ «‹¿±∫Á≈ ‘∂ √≈‚≈ Ì≈¬∆Õ ¿∞‘Á∆ «Ò÷∆ ‘∆ ¬∂È∆ ’∞ √∆ÕUÓÀ∫ «ÁÒ≈√≈ «Á≥«Á¡ª «’‘≈Õ

⁄≈⁄∆ È∂ «√ ”Â∂ º÷∂ ÷ºÁ Á∂ ÍÈ∂ È≈ˇ ¡º÷ª Í≥»fi∆¡ªÕT«Ò÷ ”Â≈ ÍπºÂ √Ì ’∞ÙÕU ⁄≈⁄∆ È∂ «’‘≈ÕT¡≈‘Ø ⁄≈⁄∆ÕU ÓÀ∫ ÏÛ∆ ÓπÙ’Ò È≈ˇ ’«‘ √«’¡≈Õ⁄≥◊≈ ÍπºÂ «¬º’ Ú≈∆ √≈∆ «⁄º·∆ Ú≈⁄ ’∂ √π‰≈ Á∂ ÓÀ Õ ’Ø¬∆ ÌπºÒ∆-⁄πº’∆

◊ºÒ ⁄∂Â∂ ¡≈ ‹» È≈ˇ∂U ¿∞‘Á∆¡ª ¡º÷ª ”⁄ ÂÒ≈ √∆ÕÓÀ∫ √≈∆ «⁄º·∆ ÍÛ∑ ’∂ √π‰≈ «ÁºÂ∆ÕTÏº√ ⁄≈⁄∆?U ÓÀ∫ ¡À‚Àµ√ «Ò÷«Á¡ª-«Ò÷«Á¡ª Íπº«¤¡≈ÕTÏº√ ÍπºÂ......≤«Ò÷ Á∂, Ï≈’∆ √Ì √πº÷-√ªÁ ‘ÀÕU

ÙÏÁ-¡Ê :

«Ú¨ø-«Ú¨ø ’Á ∂ - ¿»∫-¿»∫ ’Á ∂Õ Ì»√ ◊¬ ∂ - ‘ ≥’≈ ◊¬ ∂ÕÏ≈‘Ó‰∆ - Í√»¡ª Á∆ «¬º’ «ÏÓ≈∆, ’≥È∑≈ - ÏˇÁ ≈ ÓØ„≈Õ ÓÂ≈«Û¡≈ - ˜÷Ó∆‘Ø«¬¡≈Õ

Í≈·-¡«Ì¡≈√

1. ’‘≈‰∆ “Ï≈’∆ √Ì √πº÷-√ªÁ ‘À” Á≈ √≈ ¡≈Í‰∂ ÙÏÁª «Úº⁄ «Ò÷ØÕ

78

2. «Í≥‚ Á∂ ÒØ’ ÓØ‘È «√ ≥ÿ Ï≈∂ «’‘Ø-«‹‘∆¡ª ◊ºÒª ’Á∂ √È?3. ¡«‹‘∂ ’∆ ’≈È √È «‹È∑ª ’’∂ Ò∂÷’, «Í≥‚ Á∂ ÒØ’ª Á∆¡ª «⁄º·∆¡ª

«Ò÷‰ ÂØ∫ ¡º’ «◊¡≈ √∆?4. ““ÓØ‘‰ «√¡ª, Â∂ÂØ∫ ’Á∂ ¡√∆∫ ’Ø¬∆ ◊ºÒ ’≈ ’∂ È∆∫ º÷∆.......È≈ ∂

Â±≥ √≈‚∆ √π‰ Ú∆ ÒÀÈÀ∫ «Ë¡≈È È≈ˇÕ”” «Í≥‚ Á∂ ÒØ’ Ò∂÷’ ˘ ¡«‹‘≈«’¿π∫ ’«‘≥Á∂ ‘È?

5. Óª ‘ ’Ω È∂, Ò∂÷’ ˘ ¡≈Í‰∂ ÿ ÏπÒ≈ ’∂ ¿π√ Á∆ “¡≈¿π-Ì◊Â”«’Ú∂∫ ’∆Â∆?

6. «⁄º·∆ «Ò÷Ú≈¿π∫«Á¡ª Óª ‘ ’Ω È∂ ¡«‹‘≈ «’‘Û≈ «ÚÙ≈ ¤Ø«‘¡≈«‹√ È≈ˇ Ò∂÷’ Á≈ «ÁÒ ı≈Ï ‘Ø «◊¡≈ √∆?

7. Ï π◊ ¡ΩÂ È∂ «⁄º·∆ «Úº⁄ ¡≈Í‰∂ Í√»¡ª Ï≈∂ ÓØ‘‰ «√≥ÿ (Ò∂÷’) ÂØ∫’∆ ’πfi «Ò÷Ú≈«¬¡≈?

8. ‘ ’Ω Á∂ Ó±≥‘Ø∫ “Ï≈’∆ √Ì √πº÷-√ªÁ ˛” ÙÏÁ √π‰ ’∂ Ò∂÷’ Á∂ ‘ºÊØ∫’ÒÓ «’¿π∫ «‚º◊ Í¬∆?

******

78

(«¬’ª◊∆ Ì≈◊)◊π⁄È «√≥ÿ ‹√±‹≈

(1925)

Ò∂÷’ Ï≈∂ :

◊π⁄È «√≥ÿ ‹√»‹≈ Á≈ ‹ÈÓ 1 Ó¬∆, 1925 ¬∆: ˘ Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ «◊¡≈È ’Ω ¡Â∂ «ÍÂ≈ √z∆ ÓØ‘È «√≥ÿ ‹√±‹≈ Á∂ ÿ ¡≥«ÓzÂ√ «Ú÷∂‘Ø«¬¡≈Õ ¿∞‘Èª È∂ Í≥‹≈Ï∆ «Úº⁄ ¡ÀµÓ.¬∂. Á∆ «‚◊∆ Íz≈ÍÂ ’∆Â∆Õ «’ºÂ∂ Ú‹Ø∫¿π‘Èª È∂ ¡≈Í‰≈ ‹∆ÚÈ ’Ò’∆ ÂØ∫ Ùπ» ’∆Â≈, √’±Ò-¡«Ë¡≈Í’ ‘∂,ÏÀ∫’ «Úº⁄ Ú∆ ÈΩ’∆ ’∆Â∆, ¡≥Â ÚÍ≈ «Úº⁄ ÍÀ ‹Ó≈ Ò¬∂Õ ¿π‘Èª È∂“«Ò÷≈∆” ¡Â∂ “Ø ≈È≈ ı≈Ò√≈ √∂Ú’” Èª Á∂ ÓÀ◊˜∆Èª «Úº⁄ ’≥Ó ’∆Â≈Õ‹√±‹≈ È∂ ‘∂·Ò∆ ÓºË-Ùz∂‰∆ Á∆¡ª ¡≈«Ê’ √Óº«√¡≈Úª ˘ ÓÈØ«Ú«◊¡≈«È’„≥◊ È≈ˇ √Ø⁄-«Ú⁄≈ ’∂ ¡≈Í‰∂ ’¬∆ È≈‡’ª Á≈ «ÚÙ≈ Ï‰≈«¬¡≈ ‘ÀÕ

¿∞‘Èª È∂ “⁄«Û∑¡≈ √ØË‰ ËÂ ’≈¬∆”, “Óº’Û∆ Á≈ ‹≈Ò”, “’≥Ëª∂Â Á∆¡ª” ¡Â∂ “¡≥Ë’≈” ¡≈«Á Í±∂ È≈‡’ «Ò÷∂Õ “Í≈√ Á∆ ¤Ø‘” Â∂“‹≥◊Ò” ¡≈«Á ¡≈Í Á∂ ’≈«Ú-È≈‡ ‘ÈÕ ¡≈Í È∂ ◊¿±Óπ÷≈-Ù∂Óπ÷≈”, “⁄≈Á∆Ú≈∆” ¡Â∂ “Í¤Â≈Ú≈” ¡≈«Á «¬’ª◊∆-√≥◊z«‘ «Ò÷ ’∂ Í≥‹≈Ï∆ √≈«‘Â ˘«ÁºÂ∂Õ

‹√»‹≈ Á∂ Ï‘πÂ∂ È≈‡’ ∂‚∆˙ ¡Â∂ ‡ÀÒ∆Ú∆˜È ÂØ∫ ÍÃ√≈«Â ‘Ø¬∂¡Â∂ ÏÛ∆ √¯ÒÂ≈ È≈ˇ Ó≥⁄ ”Â∂ Ú∆ ÷∂‚∂ ‹≈ ⁄πº’∂ ‘ÈÕ ¿∞‘Èª Á∂ Í«‘Ò∂«¬’ª◊∆ “◊¿±Óπ÷≈-Ù∂Óπ÷≈” ˘ 1954 ¬∆: «Úº⁄ ¡≈Ò «¬≥‚∆¡≈ ∂‚∆˙ Á∂È≈‡’-Óπ’≈ÏÒ∂ «Úº⁄ Í«‘Ò≈ √Ê≈È ÍÃ≈ÍÂ ‘Ø«¬¡≈Õ Ì≈Ù≈ «ÚÌ≈◊ Í≥‹≈ÏÚºÒØ∫, ¡≈Í ˘ √≈Ò 1997 ¬∆. Á≈ ÙØÃÓ‰∆ Í≥‹≈Ï∆ ‡ÀÒ∆«¯ÒÓ √«¥Í‡/È≈‡’ Ò∂÷’ Á≈ Íπ√’≈ Á∂ ’∂ √ÈÓ≈«ÈÂ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ¡≈Í Á∂ ’¬∆È≈‡’ª ¡Â∂ «¬’ª◊∆¡ª ˘ “Ì≈Ù≈ «ÚÌ≈◊ Í≥‹≈Ï, ÚºÒØ∫ «¬È≈Ó «ÁºÂ∂ ◊¬∂‘ÈÕ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ ‹√±‹≈ Á≈ «¬’ª◊∆ “◊¿±Óπ÷≈-Ù∂Óπ÷≈”Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

79

80

«¬’ª◊∆ Ï≈∂ :«¬√ «¬’ª◊∆ «Úº⁄ ◊π⁄È «√≥ÿ ‹√»‹≈ È∂ «¬‘ Áº√‰ Á≈ ÔÂÈ

’∆Â≈ ‘À «’ «’√ Â∑ª ÁÒ≈Ò ı∆Á‰ ¡Â∂ Ú∂⁄‰ Ú≈ˇ∂ ˘ Â√Ú∆ Á∂ ÁØÚ∂∫Í≈√∂ «Á÷≈ ’∂, Â√ºÒ∆ ’Ú≈ ’∂ √ΩÁ≈ «√∂ ⁄Û∑≈ «Á≥Á∂ ‘ÈÕ

«¬√ «¬’ª◊∆ «Úº⁄ ÁÒ≈Ò ÙÈ «√≥ÿ «¬√ ’≥Ó ˘ ÂØÛ ⁄Û∑≈¿∞‰Ò¬∆ ¡≈Í‰∂ √≈∂ ◊π‰ª Á∆ ÚÂØ∫ ’Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘ Ó’≈È Á≈ √ΩÁ≈ ’≈¿∞‰‹ªÁ≈ ‘À Âª Ó’≈È-Ó≈Ò’ «’ÙÈ Á∂¬∆ ˘ ÍÂ≈ ‘∆ È‘ƒ Òº◊‰ «Á≥Á≈ «’«’√ ’≥Ó ¡≈«¬¡≈ ‘À, √◊Ø∫ ’«‘≥Á≈ ‘À, T√≈‚∂ ÁØ ’Ó«¡ª Á∂ ¯Ù ‡πº‡◊¬∂ È∂ Â∂ ¿∞‘ Ï‰Ú≈‰∂ È∂Õ ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∆ Ì‹≈¬∆ È≈ˇ ◊ºÒ ’ ÏÀ·≈ «’ ÌÀ‰‘πª Á∂ Ù ÏÛ∂ √π‘‰∂ ‘ÈÕU «¬√ Â∑ª ¿π‘ ¡≈Í‰∂-¡≈Í Ù «Á÷≈¿∞‰Ò¬∆ «¬‹≈˜Â ÒÀ‰ ¡≈«¬¡≈ Áº√Á≈ ‘ÀÕ

ÙÈ «√≥ÿ Ï‘πÂ∆ Ï«‘√Ï≈˜∆ «Úº⁄ È‘ƒ ÍÀ∫Á≈, «’ÙÈ Á∂¬∆ Á∆‘ ◊ºÒ «Úº⁄ “‘ª” «Óˇ≈™Á≈ ‘ÀÕ ¡≈Ù∂ Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ «ÚØËÂ≈ ˘ ıÂÓ’Á≈ ‘ÀÕ ¿∞√ Á≈ ¡≈Í∂ ”Â∂ ’≈Ï» ‘ÀÕ «’ÙÈ Á∂¬∆ ¿∞√ ¡≈Í‰∂ ÿ ¡≈¿∞‰”Â∂ Ïπ≈ ÌÒ≈ ’«‘≥Á∆ ‘À Í ÙÈ «√≥ÿ «ÏÒ’∞Ò ˆπº√≈ È‘ƒ ’Á≈ √◊Ø∫«¬√ Â∑ª Á∆¡ª ◊ºÒª ’Á≈ ‘À «’ Á»√∂ ˘ ¡≈Í‰≈ Òº◊‰ Òº◊ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ¿∞‘ Ó≈Ò’‰ Á∂ ÍÂ∆ Á∆¡ª ∆fiª È≈ˇ Ï‰≈¬∂ Ó’≈È Á∆¡ª ¡Â∂ Ïº⁄∂ Á∆¡ª◊ºÒª ’Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ÿ Á∂ Ï≥«Á¡ª Úª◊ ¡≈Í‰∆ √Ò≈‘ Ú∆ Á∂¬∆ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ«¬√ Â∑ª ¿∞‘ Á»√«¡ª Á≈ ’≥Ó ’Á≈ È˜ ¡≈™Á≈ ‘ÀÕ

******

◊¿±Óπ÷≈-Ù∂Óπ÷≈◊π⁄È «√≥ÿ ‹√±‹≈

Í≈Â :

«’ÙÈ Á∂¬∆ÙÈ «√≥ÿ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï√πÁÙÈ

Í«‘Ò∆ fi≈’∆

Ï˜≈ Á≈ «¬º’ √∆È

⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï Â∂ ÙÈ «√≥ÿ Ï˜≈ «Úº⁄ ◊ºÒª ’Á∂ Â∞∆ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕÎ∂ «¬º’ Í≈√∂ ÷ÒØ ’∂ ◊ºÒƒ Òº◊ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï «¬º’ ¡ºË÷Û ¿∞ÓÁ≈ ¡≈ÁÓ∆ ‘ÀÕ ¿∞√ È∂ ÍÀ∫‡ Í≈¬∆ ‘Ø¬∆ ‘À Â∂ ‘ºÊ «Úº⁄ ‘À‡ ‘ÀÕ ÙÈ «√≥ÿ ’Û-ÏÛ∆ Á≈Û∑∆ Â∂ √≈Á∂ ’ºÍ«Û¡ª Ú≈ˇ≈ «¬º’ «√º÷ ‘ÀÕ ¿∞√ È∂ ˜≈ ’∞ ÓÀˇ∆ Íº◊,’Ó∆˜ Â∂ ÷πºÒ∑≈ Í‹≈Ó≈ Í≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ⁄ØÍÛ≈ : Â∞√ƒ √Á≈ √≈«‘Ï ÏÛ∂ ˜Ø≈Ú ˙Õ Á∂÷Ø È≈, ˜ÏÁ√Â∆

ÿ√∆‡∆ «Ò‹ªÁ∂ ˙ÕÙÈ «√≥ÿ : (¡‰√π‰∆ ’’∂) ¡Ω‘ Á∂÷Ø È≈, ‹∆‘Á≈ √Ï˜ ≥◊ Á≈ ¤º‹≈ ¬∂Õ

◊ˇ∆ ÚºÒ ÁØ Ï≈∆¡ª È∂Õ ¤º‹∂ Â∂ ÷ÒØ ‹≈¬∆¬∂ Âª Ïº√ ÎÈ-ÎÈ ‘Ú≈ ¡≈™Á∆ ¬∂Õ

⁄ØÍÛ≈ : ÏÛ∂ ‚≈„∂ ˙ ! ÓÀ∫ ¡˜ «Í¡≈ ’È≈ «’ Ó∂≈ ’Ø¬∆ √ΩÁ≈ ’ÈÁ≈ «¬≈Á≈ È‘ƒÕ Â∞‘≈‚∂ Ó˜Ï» ’È Â∂ È≈ˇ ¡≈ «◊¡≈Õ

ÙÈ «√≥ÿ : «¬‘ ◊ºÒ Â∞√ƒ «‘‰ «Á˙Õ ÓÀ∫ √Ì ‹≈‰Èª Õ ⁄∆˜ ¡À‘Ø, «‹‘∆ÒÀ ’∂ «Á¡ª◊≈ «‹‘Û≈ Ô≈Á Í¬∂ ’Ø∫Õ Â∞√ƒ ⁄ºÒØ Âª √‘∆,Â∞‘≈˘ Ó’≈È «Á÷≈ «Ò¡≈ÚªÕ

⁄ØÍÛ≈ : Ó◊ Í≥‹≈‘ ‘˜≈ ’∆ÓÂ Ï‘πÂ «˜¡≈Á≈ ¬∂ÕÙÈ «√≥ÿ : Â∞√ƒ ¡≥ÁØ∫ Ó’≈È Ú∂÷Ø◊∂ Î∂ ÍÂ≈ Òº◊∂◊≈ ’∆ ⁄∆˜ ¬∂Õ ∆fi

È≈ˇ Ï«‰¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Ó’≈È ¬∂Õ ÚÀ√∂ Â∞√ƒ ‹≈‰Á∂ ˙ Ó≥»‘Ø∫ Ó≥◊∆

81

82

Âª ÓΩÂ Ú∆ È‘ƒ «ÓˇÁ∆Õ Â∞√ƒ Ï∂«¯’ ‘Ø ’∆ÓÂ Ï≈∂ ÓÀ∫ ¡≈Í∂◊ºÒ ’ ÒÚª◊≈Õ ÚÀ√∂ Ó’≈È Ó≈Ò’ ‘À, ˜≈ ¡ÛÏ «‹‘∆¡ΩÂÕ ’∞fi √Ófi≈‰≈ Ïπfi≈‰≈ ¬∆ ÍÚ∂◊≈Õ ¿∞‘È∂ Âª Ó’≈È ‹≈ÈÈ≈ Ø∫ ÚºË «Í¡≈≈ º«÷¡ÀÕ

⁄ØÍÛ≈ : «¬‘ ‘π‰ Â∞√ƒ ‹≈‰ØÕÙÈ «√≥ÿ : «’™ È‘ƒ, «’™ È‘ƒ, «¬‘ Âª Ó∂∆ «‚¿±‡∆ ‘Ø¬∆Õ ÁÒ≈Ò∆

«’√ ◊ºÒ Á∆ ÒÀ‰∆ ¬∂∫?(«¬º’ Í≈√∂ ⁄Ò≈ ‹ªÁ≈ ‘À Õ)

Á»‹∆ fi≈’∆«’ÙÈ Á∂¬∆ Á∂ Ó’≈È Á∆ ÏÀ·’

’Ó∂ Á∆ √‹≈Ú‡ ÂØ∫ Á«Ó¡≈È∂ Ó∂ˇ Á∂ ÿ≈‰∂ Á≈ ÍzÌ≈Ú«ÓˇÁ≈ ‘ÀÕ Ó≈Ó»Ò∆ «‹‘≈ È∆⁄, Í √≈¯Õ √≈‘Ó‰∆ ’≥Ë Á∆¡≥◊∆·∆ ”Â∂ ’∞fi «’Â≈Ïª ¡≈«Á’Õ «¬º’ Í≈√∂ Ó≥‹≈ ‚º·≈ ‘Ø«¬¡≈‘À Â∂ ÁØ ’∞√∆¡ª ‘ÈÕ ÍÁ≈ ¿∞µ·‰ ”Â∂ «’ÙÈ Á∂¬∆ ’Ó∂Á∆¡ª ⁄∆˜ª Â∂ ¯È∆⁄ ¡≈«Á ˘ √≈¯ ’’∂ º÷Á∆ È˜¡≈™Á∆ ‘ÀÕ ¿∞‘ √≈Á∂ Í«‘≈Ú∂ Ú≈ˇ∆ ¡ºË÷Û ¿∞Ó Á∆ È≈È∆‘ÀÕ Ù≈«¬Á ÿ «Úº⁄ ’≥Ó Òº◊∆ ‘Ø‰ ’’∂ Í«‘≈Ú≈ Ï‘πÂ ‘∆√≈Á≈ «‹‘≈ ‘ÀÕ

«’ÙÈ Á∂¬∆: (¡≥◊∆·∆ Â∂ Í¬∆¡ª «’Â≈Ïª Í≥»fiÁ∆ ‘Ø¬∆) ‘»≥ Õ ◊Ø‚∂-◊Ø‚∂ ÿº‡≈⁄«Û∑¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂ «’Â≈Ïª ”Â∂..... √πÁÙÈ ...... √πÁÙÈ....Õ(√πÁÙÈ «¬º’ 17-18 Ú∑∂ Á≈ Ó≥π‚≈ ¡≈™Á≈ ‘À Õ)

√πÁÙÈ : Áº√ fi≈¬∆Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: Ï∂‡≈ Â±≥ «¬‘ ¡≈Í‰≈ ’Ó≈ √≈¯ È‘ƒ ’∆Â≈? Ú∂÷Ø È≈, «’√

Â∑ª √≈∆¡ª «’Â≈Ïª ÿº‡∂ È≈ˇ ÒºÊ-ÍºÊ ‘Ø¬∆¡ª Í¬∆¡ª È∂Õ√πÁÙÈ : fi≈¬∆, ÓÀ∫ ‘π‰∂ ¬∆ Ï˜≈Ø∫ ¡≈¿∞Èª «Í¡≈Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ‘º¤≈, ÓÀ˘ ⁄∂Â≈ ¬∆ Âª ÌπºÒ «◊¡≈ √∆Õ ÿ Á∆¡ª √¯≈¬∆¡ª

’È «Úº⁄ Âª Ó∂∆ ÓºÂ Ó≈∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ Â≈ «Ë¡≈È È≈ «Á˙Âª ÿº‡∂-«Óº‡∆ È≈ˇ ‘πÒ∆¡ª ¬∆ ÏÁÒ ‹ªÁ≈ ¬∂Õ

√πÁÙÈ : Í fi≈¬∆, Â±≥ Ú∆ Âª ¡ÀÚ∂∫ ¬∆ √≈≈ «ÁÈ Òº◊∆ «‘È∆ ¬∂∫Õ

s

83

«’ÙÈ Á∂¬∆: ¡ÀÚ∂∫ ¬∆ Òº◊∆ «‘È∆ ¡ª ? ˜≈ ’Ø·∂ ”Â∂ ‹≈ ’∂ Âª Ú∂÷ ’Ó∂Á≈ ¯Ù «ÒÙ’ª Ó≈Á≈ ¬∂Õ Ú∂÷ ’∂ ÂÏ∆¡Â ıπÙ ‘Ø ‹ªÁ∆¬∂Õ...... Í ÓÀ∫ ’Ø¬∆ «’√∂ Á∂ «√ ”‘√≈È ’È∆ ¡ª? ¡≈Í‰≈’≥Ó ’È∆ ¡ªÕ (Ï»‘≈ ÷Û’Á≈ ‘ÀÕ)

√πÁÙÈ : fi≈¬∆, ÙÈ «√≥ÿ ÁÒ≈Ò ¡≈«¬¡≈ ¬∆Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: (ÓºÊ∂ Úº‡ Í≈ ’∂) Î∂ ¡≈ ËÓ«’¡ÀÕ «¬‘Èª ÁÒ≈Òª È∂ «’‘≈ ‹∆¡

√≈«Û¡À Õ ’Ø¬∆ È≈ ’Ø¬∆ «ÁÓ≈ˆ ⁄º‡‰ ¡≈«¬¡≈ ¬∆ «‘≥ÁÀÕ(ÙÈ «√≥ÿ ¡≥Á ¡≈™Á≈ ‘À)

ÙÈ «√≥ÿ : ÈÓ√Â∂ ÌÀ‰ ‹∆Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: (◊πº√∂ È≈ˇ) Â±≥ Ì≈Ú≈ Î∂ ¡≈ «◊¡À∫Õ ÓÀ∫ ÂÀ˘ «’≥È∆ Ú≈∆ ’«‘

⁄πº’∆ ¡ª, ÓÀ∫ Ó’≈È È‘ƒ Ú∂⁄‰≈, È‘ƒ Ú∂⁄‰≈Õ ’Ø¬∆ Ó˜Ï»∆ ¬∂?’Ø¬∆ ÏÁ√Â∆ ¬∂?

ÙÈ «√≥ÿ : Â∞√ƒ Ó∂∆ ◊ºÒ Âª √π‰Á∂ ¬∆ È‘ƒÕ ÓÀ∫ Â∞‘≈˘ «¬‘ ’«‘‰«ÏÒ’∞Ò È‘ƒ ¡≈«¬¡≈ «’ Â∞√ƒ Ó’≈È Ú∂⁄ «Á˙Õ Â∞√ƒ Ú∂⁄Ø, È≈Ú∂⁄Ø, Â∞‘≈‚∆ ÁΩÒÂ ¬∂Õ ‘ª, ÓÀ∫ «’√∂ Ú∂ˇ∂ ’≥Ó ¡≈ √’ª, Â∞‘≈‚∆’Ø¬∆ √∂Ú≈ ’ √’ª Âª ‘≈˜ ¡ªÕ

«’ÙÈ Á∂¬∆: (˜≈ ÙªÂ ‘Ø ’∂) Âª Î∂ ‘Ø ’∆ ◊ºÒ ¬∂?ÙÈ «√≥ÿ : ÌÀ‰ ‹∆, ◊ºÒ «¬‘ √∆....(πı ÍÒ‡ ’∂) Ù≈«¬Á Â∞‘≈˘ ÍÂ≈ ¬∆

¬∂, ÓÀ∫ ’ØÒ Ï≈ˆ «‘ÈªÕ Â∞‘≈‚∆ Á«¬¡≈ È≈ˇ ¡≈Í‰≈ Ó’≈È«Ò¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂Õ √≈‚∂ ÁØ ’Ó«¡ª Á∂ Ù ‡πº‡ ◊¬∂ È∂ Â∂ ¿∞‘‘π‰ ÈÚ∂∫ ÏÈÚ≈‰∂ È∂Õ ÓÀ∫ Â∞‘≈‚∆ Ì‹≈¬∆ È≈ˇ «’Â∂ «˜’ ’ÏÀ·≈ «’ ÌÀ‰ ‘πª Á∂ Ó’≈È «Úº⁄ ¯Ù ÏÛ∂ √Ø‘‰∂ Ï‰∂ ‘Ø¬∂ È∂Õ¿∞‘ ‘π‰ Ø˜ Ó∂∂ ’≥È ÷ªÁ∆ «‘≥Á∆ ¬∂ «’ ⁄ºÒ ’∂ ÓÀ˘ «Á÷≈«Ò¡≈ÚØ Â∂ ‘Ø-«‹‘∂ Ù ¡≈Íª Ú∆ Ï‰Ú≈¬∆¬∂Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: Ì≈Ú≈, ÓÀ∫ «¬‘ Ó’≈È ÏÛ∆ ∆fi È≈ˇ Ï‰Ú≈«¬¡ÀÕ ¡≈Í √≈‘Ó‰∂÷ÒØ ’∂ ÓÈ Ó˜∆ Á∂ Ù Ï‰Ú≈¬∂ √ÈÕ √πÁÙÈ Á∂ Ï≈¿± ‹∆ ÿ Á∆ Ù≈È Ï‰≈¿π‰ Á≈ ÏÛ≈ ÙΩ’ ‘π≥Á≈ √∆Õ

ÙÈ «√≥ÿ : ‹∆ ‘ª, ÓÀ∫ √Ì ‹≈‰Èª Õ Ó∂∂ È≈ˇ ¿∞‘Èª Á∂ ÏÛ∂ ÂÒ’≈Â √ÈÕ«’‘∆ ∆fi È≈ˇ Ó’≈È Ï‰Ú≈«¬¡≈ √≈È∂ Í «Ú⁄≈«¡ª ˘ÌØ◊‰ Á≈ ÓΩ’≈ ¬∆ È‘ƒ «Ó«ˇ¡≈Õ ‘º¤≈, ¿∞‘Èª Á∂ Ï≈Ò-Ïº⁄∂

84

≈˜∆ «‘‰Õ ‘π‰ ’≈’≈ Ú∆ «√¡≈‰≈ ‘Ø «◊¡À ........ ’∆ Èª ¬∂Â∂≈ Ï∂‡≈ ?

√πÁÙÈ : ‹∆ √πÁÙÈ ÕÙÈ «√≥ÿ : «’‘Û∆ ‹Ó≈Â «Úº⁄ ÍÛ∑È≈ ¬∂∫ ‘π‰?«’ÙÈ Á∂¬∆: √πÁÙÈ Âª ¡ÀÂ’∆ Á√Úƒ Í≈√ ’ «◊¡ÀÕ √‡ ‚Ú∆˜È Ò¬∆

√»ÕÙÈ «√≥ÿ : Ù≈Ï≈Ù, Ù≈Ï≈Ù ! Âª Â∂ ÌÀ‰ ‹∆, ÓπÏ≈’ ‘ØÚ∂Õ √º⁄ƒ Ï‘πÂ ıπÙ∆

‘Ø¬∆ ¬∂Õ ¡≈ı Ó∂∂ ÁØ√Â Á≈ ÒÛ’≈ ¬∂Õ Ó∂∂ «ÁÒ ’ØˇØ∫ Íπº¤ ’∂Ú∂÷Ø, «¬≥È∆ ıπÙ∆ Â∞‘≈˘ È‘ƒ ‘Ø¬∆ ‘Ø‰∆ «‹≥È∆ ÓÀ˘ ‘Ø¬∆ ¬∂Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: ’≈’≈ ‹≈‘ Õ Ó≈Ó≈ ‹∆ ‹Ø◊≈ ÙÏÂ ÒÀ ¡≈Õ√πÁÙÈ : ‘º¤≈ fi≈¬∆Õ (‹ªÁ≈ ‘À Õ)

(«¬º’ «Ó≥‡ ⁄πºÍ)

ÙÈ «√≥ÿ : √πÁÙÈ «Èº’≈ «‹‘≈ ¬∆ ‘π≥Á≈ √∆ ‹ÁØ∫ «¬‘Á∂ Ï≈¿± ‹∆ ◊π ∂ È∂Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ¿∞ÁØ∫ «¬‘ ¡º· ’∞ √≈Ò Á≈ √∆ÕÙÈ «√≥ÿ : ‘π‰ Ó≥π‚≈ ‘π«Ù¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂, Î∂ ÓÀ«‡z’ Í≈√ ’ «◊¡≈ ¬∂Õ

¡º‹ «¬‘Á∂ Ï≈¿± ‹∆ ‘π≥Á∂ Âª Ú∂÷ ’∂ «’≥È≈ ıπÙ ‘π≥Á∂Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: (·≥„≈ √≈‘ Ì ’∂) ‘º¤≈ Ì≈Ú≈, «’√ÓÂ Á∆ «Ò÷∆ ’Ω‰ ÓØÛ

√’Á≈ ¬∂? ¡÷∂ ≈¬∆ ÿ‡∂ È≈ «ÂÒ ÚË∂ ‹Ø «Ò«÷¡≈ ’Â≈ÕÙÈ «√≥ÿ : ¡¯√Ø√ ¬∆ ‘π≥Á≈ ¬∂Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ‘º¤≈ Õ √Óª Í≈ ’∂ √Ì∂ ’∞fi ‘ØÚ∂◊≈Õ Â∞√ƒ √ÓfiØ ÏÁ«’√ÓÂ ¿∞‘

‹Ø «¬√ Ú√Á∆ Ú≈Û∆ ˘ ¤º‚ ’∂ ⁄Ò∂ ◊¬∂ÕÙÈ «√≥ÿ : Ó∂∂ È≈ˇ Âª ¿∞‘Èª Á∂ ÏÛ∂ ¡º¤∂ ÂÒ’≈Â √È ‹∆Õ Ó∂∂ ‹Ó≈Â∆

√ÈÕ ”’º·∂ ÍÛ∑∂, ’º·∂ ÷∂‚∂Õ ÏÛ∂ «ÓÒ‰√≈ √πÌ≈¡ Á∂ ¡≈ÁÓ∆√ÈÕ (√πÁÙÈ ◊Ò≈√ Ò¬∆ ¡≈™Á≈ ‘ÀÕ)

√πÁÙÈ : Ò¿∞ √Á≈ ‹∆, ÙÏÂ Á≈ ◊Ò≈√ ÎÛ Ò˙Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: Ò¿∞ ‹∆, Í∆˙ÕÙÈ «√≥ÿ : (◊Ò≈√ ÎÛÁ≈ ‘Ø«¬¡≈) Â∞√ª Âª ¡ÀÚ∂∫ ¬∆ ÷∂⁄ˇ ’∆Â∆ ‘À ÌÀ‰

‹∆Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: Ò˙, Í≈‰∆ Á∆ Ú∆ ’Ø¬∆ ÷∂⁄ˇ ‘π≥Á∆ ¬∂Õ

85

(ÙÈ «√≥ÿ ÙÏÂ ÍƒÁ≈ ‘À Â∂ ◊Ò≈√ ı≈Ò∆ ’ ’∂ Ú≈Í√Á∂∫Á≈ ‘ÀÕ)

ÙÈ «√≥ÿ : ÒÀ ’≈’≈, ◊Ò≈√ ÎÛ ÒÀ Õ√πÁÙÈ : ‘Ø «Ò¡≈Úª ‹∆ ?ÙÈ «√≥ÿ : È‘ƒ ’≈’≈ Ïº√ Õ ....... (◊ˇ≈ √≈¯ ’Á≈ ‘Ø«¬¡≈) Â∂ ‘π‰

√πÁÙÈ «’‘Û∂ ’≈Ò‹ Á≈ıÒ ’Ú≈ ‘∂ ?«’ÙÈ Á∂¬∆: Ï√ √Ø⁄ƒ Í¬∆ ‘Ø¬∆ ¡ª «’ «’Ú∂∫ ’ªÕ ¡º◊∂ ÍÛ∑≈¬∆ Ò¬∆ ı⁄

Ú∆ ’≈¯∆ ⁄≈‘∆Á≈ ¬∂Õ «¬º’Ø Ó’≈È Á≈ «’≈«¬¡≈ ¬∆ ¡≈™Á≈ ¬∂È≈Õ

ÙÈ «√≥ÿ : ÌÀ‰ª, Úº‚∂ «√ª Á∆¡ª Úº‚∆¡ª Í∆Ûª, ¿∞µ⁄∂ Á‹∂ Á∆¡ª ÍÛ∑≈¬∆¡ª’È∆¡ª Ú∆ «’‘Û∆¡ª ¡√≈È È∂Õ ı⁄ ’-’ ’∂ Ó≥»‘ «Î‹ªÁÀÕ Â∞√ƒ ‘π‰ Ó∂∆ ≈«¬ Íπº¤Ø Âª ÓÀ∫ ¡≈÷ª◊≈ «’ Ó≥π‚∂ «’√∂’≥Ó-’≈ «Úº⁄ Í≈ «Á˙Õ

√πÁÙÈ : fi≈¬∆ «¬‘ ◊ºÒ ·∆’ ¬∂Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ’≥Ó ’≈ Á∆ ÂÀ˘ ¡‹∂ ’∆ √Ófi ¬∂Õ «Èº’≈ «‹‘≈ Âª Â±≥ ‘À◊≈ ¬∂∫ÕÙÈ «√≥ÿ : Á∂÷Ø È≈ ÍÓ≈ÂÓ≈ È∂ «¬È√≈È ˘ ¡’Ò «ÁºÂ∆ ¬∂Õ «’√ Ò¬∆?

√Ø⁄‰ √Ófi‰ Ò¬∆Õ ¡≈ı Â∞√ª ¬∆ ¡≈Í‰∂ Ïº⁄∂ Á∆ «˜≥Á◊∆ÏÈ≈‰∆ ¬∂, Â∞√ª ¬∆ «¬‘˘ ≈‘∂ Í≈‰≈ ¬∂, Â∞√ª ¬∆ «¬‘Á∆«È◊≈È∆ ’È∆ ¬∂Õ Ó∂∆ ≈«¬ Âª «¬‘Ø ¬∂, Â∞‘≈‚≈ √ÚÈÍπºÂ ¬∂ Â∂ Â∞√ƒ ‚Ø È≈Õ Ó≥π‚≈ ’≥Ó «Úº⁄ ÍÚ∂◊≈ Âª ¡≈Í∂ ‹≈⁄¡≈™Á∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ ¡÷∂ «‹™-«‹™ «Ìº‹∂ ’≥Ïˇ∆ «Â™-«Â™ Ì≈∆‘Ø¬∂Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: «’™ √πÁÙÈ, ¡≈Í‰∂ «’√∂ «Ú‘≈ ’≈ «Úº⁄ Òº◊ ‹≈Ú∂∫ Âª⁄≥◊≈ ¬∆ ¬∂Õ

√πÁÙÈ : «‹Ú∂∫ Â∞√ƒ ¡≈÷ØÕÙÈ «√≥ÿ : «Ú‘≈ ’≈ Ò¬∆ ¡≈ı πÍÀ Á∆ Âª ÒØÛ ¬∂Õ ‹∂ Â∞‘≈‚≈ «Ú⁄≈

Ó’≈È Ú∂⁄‰ Á≈ ‘ØÚ∂ Âª Í≥‹Â≈ˇ∆ ’∞ ‘˜≈ Á∂ ’∆Ï Úº«‡¡≈ ¬∆‹≈Ú∂◊≈Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: («ÂÛ ’∂) Í≥‹Â≈ˇ∆ ‘˜≈ ? Ì≈Ú≈ Â±≥ Âª ’Ó≈Ò ’ «ÁºÂ∆¬∂Õ ¡‹∂ «Â≥È Ó‘∆È∂ Ú∆ È‘ƒ ‘Ø¬∂ «¬º’ ÁÒ≈Ò Í≥‹≈‘ ‘˜≈Áπ¡ªÁ≈ √∆ Â∂ «Ó≥ÈÂª Ú∆ ’Á≈ √∆Õ

85

86

ÙÈ «√≥ÿ : ıÀ ‘Ø √’ÁÀ, Í √Ó∂∫-√Ó∂∫ Á∆ ◊ºÒ ¬∂Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ÓÀ∫ Âª Í≥‹≈‘ ‘˜≈ ÂØ∫ «¬º’ ÍÀ√≈ Ú∆ ÿº‡ Úº‡‰ ˘ «Â¡≈

È‘ƒÕÙÈ «√≥ÿ : (˜≈ ÓπÛ ’∂ ¡≈™Á≈ ‘Ø«¬¡≈) ‘ª √º⁄, «¬º’ ‘Ø ◊ºÒ Ô≈Á

¡≈¬∆Õ Â∞‘≈‚∂ Ó’≈È Á∂ √≈‘Ó‰∂ ÷»‘ ‘π≥Á≈ √∆ È≈?√πÁÙÈ : ¡≈‘Ø ‹∆ÕÙÈ «√≥ÿ : ÂÁ∂ ‘∆ ÒØ’ƒ √º⁄ ¡≈÷Á∂ È∂ ÷»‘ Á∂ √≈‘Ó‰∂ Ú≈ˇ≈ Ó’≈È Ú∆

È«‘Ù ‘π≥Á≈ ¬∂Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: Í ‘π‰ Âª ÷»‘ ’Á∂ Á≈ Ï≥Á ‘Ø ⁄πº’≈ ¬∂ÕÙÈ «√≥ÿ : Î∂ ’∆ ‘Ø «◊¡≈? ¿∞‘Èª ¡√ Âª ‘π≥Á≈ ¬∂ È≈Õ ÷»‘ª ”Â∂ ’¬∆

Â∑ª Á∂ «‹≥È Ì»Â Â∂ ⁄πÛ∂Òª Á≈ Ú≈√≈ ‘π≥Á≈ ‘ÀÕ ÓÀ∫ √ÓfiÈª ¡À√∂Ò¬∆ Â∞√ª «¬√ Ó’≈È «Úº⁄ √πº÷ È‘ƒ Í≈«¬¡≈Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: «¬ºÊ∂ √πº÷ Âª ÓÀ∫ Ú≈«’¡≈ ¬∆ È‘ƒ Í≈«¬¡≈Õ ‹ÁØ∫ √πÁÙÈ Á≈Ï≈¿± ◊π «¡≈ ¬∂, ¡‹∂ Ó’≈È Ï«‰¡ª √≈Ò Ú∆ È‘ƒ √∆ ‘Ø«¬¡≈Õ

ÙÈ «√≥ÿ : (‹ªÁ≈-‹ªÁ≈) Â∞√ƒ «¯’ È≈ ’ØÕ √πÁÙÈ Á∂ Ï≈¿± ‘πª È≈ˇÓ∂∂ ÏÛ∂ ÂÒ’≈Â √ÈÕ Ó∂≈ Âª «¬‘ ¡≈Í‰≈ ’≥Ó ‘Ø«¬¡≈Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: «’™ √πÁÙÈ ! Î∂ Ó’≈È Ú∂⁄ Á¬∆¬∂?√πÁÙÈ : «‹Ú∂∫ Â∂∆ Ó˜∆ fi≈¬∆ Í ¿∞‘ Âª ’«‘≥Á∂ √≈‘Ó‰∂ Ì»Â Â∂

⁄πÛ∂Òª «‘≥Á∆¡ª È∂Õ ÓÀ˘ ‚ Òº◊‰ Òº◊ «Í¡ÀÕ«’ÙÈ Á∂¬∆: ‘‡ ’Óˇ≈ È≈ ‘ØÚ∂ Â∂Õ ‹Ú≈È ÍπºÂ ‘Ø ’∂ ‚∆Á≈ ¬∂?....... ‘ª

√º⁄, Â∂∆ «¬≥‡Ú∆¿± Á≈ ’∆ Ï«‰¡≈?√πÁÙÈ : ¡‹∂ ’∆ ÍÂ≈ Í ¿∞Ó∆Á È‘ƒ ’Ø¬∆ ÈΩ’∆ «Óˇ∂Õ ¿∞‘Èª √≈∂

¡º· ‹‰∂ º÷‰∂ È∂ Â∂ Í≥‹≈‘ Ó≥π‚∂ Í‘π≥⁄∂ ‘Ø¬∂ √È, «Úº⁄ ’¬∆ Ï∆.¬∂.Í≈√ Ú∆ √ÈÕ

«’ÙÈ Á∂¬∆: Âª ÙÈ ·∆’ ’«‘≥Á≈ ¬∂Õ Ó’≈È Ú∂⁄ ’∂ Â±≥ ’Ø¬∆ ¡≈Í‰≈ ’≥Ó’ ÒÀÕ Í ’≈‘Á≈ ’∂∫◊≈?

√πÁÙÈ : «‹‘Û≈ Â±≥ ¡≈÷∂∫, fi≈¬∆Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: Â±≥ ¡≈Í‰≈ ÷º‡‰-’Ó≈‰ Òº◊ ÍÚ∂∫◊≈ Âª ‘Ø ÏÊ∂∂ Ó’≈È ÒÀ

ÒÚ∂∫◊≈Õ Î∂ Â∂≈ «Ú¡≈‘ Ú∆ ’ «Á¡ª◊∆ Â∂ «Èº’∆ «‹‘∆¤‰’Á∆-Ó‰’Á∆ ˘‘ ÿ «Úº⁄ ¡≈ ‹≈Ú∂◊∆Õ ÓÀ∫ Ú∆ ÓÈ ÂØ∫Í«‘Òª ¡≈Í‰∆¡ª Óπ≈Áª Ú∂÷ ÒÚª◊∆Õ

86

87

√πÁÙÈ : (ÙÓªÁ≈ ‘Ø«¬¡≈) ‘º¤≈ fi≈¬∆, ¡‹∂ ’Ø¬∆ ’≥Ó ’≈ Â∂ Ï‰∂Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ‘º¤≈, ’Á∆ ÍÓ≈ÂÓ≈ Ó∂∆ Ú∆ √π‰∂◊≈ ‘∆Õ ¡À‘Ø-«‹‘∆ √π‘‰∆

√‹≈¬∆ ˘‘ «Ò¡≈Úª◊∆ «‹‘Û∆ ¡≥Á ÏÀ·∂ Â∂ Ï≈‘ «Í¡≈⁄≈È‰ ‘ØÚ∂Õ Î∂ Ó∂∂ ÿ «Èº’∂ «‹‘∂ ÍØÂ∂ ‘Ø‰◊∂ Â∂ ÓÀ∫ ¿∞‘˘«ÁÈ∂ ≈Â «÷‚ªÁ∆ È≈ Êº’ª◊∆Õ ÓÀ˘ Ú∆ ÍÓ≈ÂÓ≈ ’Ø¬∆ √πº÷ Á≈fi»‡≈ «Ò¡≈Ú∂◊≈Õ

(Ï»‘≈ ÷Û’Á≈ ‘À Õ)

√πÁÙÈ : Ó∂≈ «ı¡≈Ò ¬∂ ÙÈ «√≥ÿ ¡≈ «◊¡≈ ¬∂ÕÙÈ «√≥ÿ : (¡≥Á ¡≈™Á≈ ‘Ø«¬¡≈) ‹∆ ‘ª, «ÏÒ’∞Ò ·∆’ «ı¡≈Ò ¬∂Õ ÓÀ∫

¬∆ ¡ª Õ (¿∞µ⁄∆) ¶ÿ ¡≈˙ ¡≥Á, ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï Õ (⁄ØÍÛ≈√≈«‘Ï ¡≈™Á≈ ‘À Õ)

⁄ØÍÛ≈ : ÈÓ√Â∂ ‹∆Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ÈÓ√Â∂ ‹∆Õ ¡≈¿∞ ÏÀ·ØÕÙÈ «√≥ÿ : Ò¿∞ ‹∆ ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï, «¬‘ √≈‚∆ ÌÀ‰ ‘πª Á≈ Ó’≈È ‹∂Õ «¬‘

ÏÀ·’ Á≈ ’Ó≈ ¬∂, Â∂ ¡Ω‘ Ú∂÷Ø È≈, «¬‘Á∂ «Íº¤∂ «Èº’∆ «‹‘∆«‚˙„∆ ¬∂ Â∂ ¿∞√ ÂØ∫ «Íº¤∂ «¬º’ ‘Ø ’Ó≈Õ Ó’≈È √Øˇª ◊˜¶Ó≈ Â∂ ¤∂ ◊˜ ⁄ΩÛ≈ ‹∂Õ

⁄ØÍÛ≈ : ‘»≥ Õ Â±Ò √Øˇª ◊˜, ¡˜ ¤∂ ◊˜ÕÙÈ «√≥ÿ : „≈¬∆ Ó≥˜Òª ‹∂, Â∂ ⁄∆˜ ¡À√∆ «’ Ú∂«÷¡ª Ìπº÷ Ò«‘≥Á∆ ¬∂Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ‹∆ ÓÀ∫ «¬‘ Ó’≈È ¡≈Í‰∂ √≈‘Ó‰∂ ∆fi È≈Ò Ï‰Ú≈«¬¡≈ √∆Õ

È∆∫‘ª «Úº⁄ «Â≥È-«Â≥È ◊˜, ØÛ∆ ’∞º‡∆ ‘Ø¬∆ ¬∂ Â∂ ¯Ù ¡À‘Ø«‹‘∂ È∂ «’ «Úº⁄Ø∫ Ó≥»‘ «Í¡≈ «Á√ÁÀÕ (¿∞µÍÒ≈ ’Ó≈ Âª ı≈√Ï«‰¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ(⁄ØÍÛ≈ ¿∞µ· ’∂ «¬ºË-¿∞µË ’≥Ëª ÚºÒ, ¤ºÂ ÚºÒ Â∂ Ï≈‘Ú∂÷Á≈ ¬∂Õ)

ÙÈ «√≥ÿ : ‹≈‘ ’≈’≈, ¿∞µÍÒ∂ ’Ó∂ Ú∆ Ï≈¿± ‘πª ˘ «Á÷≈ «Ò¡≈Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ’∆ÓÂ Áº√ «ÁºÂ∆ ¿± Ì≈Ú≈?ÙÈ «√≥ÿ : ÓÀ∫ Âª Í≥‹≈‘ ‘˜≈ ¬∆ «’‘≈, ¿∞‘ Âª Ê∂ ¬∆ ’≥Èª ‘ºÊ Ò≈‰

Òº◊ «Í¡≈Õ ÓÀ∫ «’‘≈ Â∞ Âª √‘∆, ÌÀ‰ ‘πª √Ófi≈ ÒÚª◊≈’∞fi È≈ ’∞fi «¡≈«¬Â ’ ¬∆ Á∂‰◊∂Õ

88

«’ÙÈ Á∂¬∆: È‘ƒ, ÓÀ∫ Âª ÿº‡ ÒÀ‰ «ÏÒ’∞Ò «Â¡≈ È‘ƒÕÙÈ «√≥ÿ : ‘π‰ ¿∞‘˘ È≈ˇ Â∂ «Ò¡≈¿∞‰≈ √∆ È≈Õ ’≥Ó ‹π Óπ’≈‰≈ ‘Ø«¬¡≈Õ

ÓÀ∫ Â∞‘≈ÊØ∫ Íπº¤∂ «ÏÈª ¬∆ √≥Â≈ˇ∆-¡·Â≈ˇ∆ ‘˜≈ ’«‘ «ÁºÂ≈¬∂Õ ÓÀ∫ «’‘≈ Â∞√ƒ Ó∂∆ ◊ºÒ «’Â∂ ‡≈Ò‰ ÊØÛ∑≈ Òº◊∂ Õ È≈ˇ∂¿∞‘ «’‘Û≈ ¡‹∂ Ó≥È «◊¡ÀÕ

«’ÙÈ Á∂¬∆: Ì≈Ú≈, ’Ø¬∆ ÏÁ√Â∆ ¬∂? ÓÀ∫ È‘ƒ ÿº‡ Úº‡Á∆ÕÙÈ «√≥ÿ : ⁄ºÒØ ’ØÙÙ ’È≈ Úª, √≈„∂ √≥Â≈ˇ∆-¡·Â≈ˇ∆ ”Â∂ Óπº’ ‹≈Ú∂Õ

¿∞‘ ¡≈™Á≈ ¬∂ Âª Â∞√ƒ ¡≥Á ⁄Ò∂ ‹≈‰≈ ÓÀ∫ ◊ºÒ ’ ÒÚª◊≈Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: ¡·Â≈ˇ∆ ‘˜≈ ÂØ∫ ÿº‡ «ÏÒ’∞Ò È≈ ¡≈÷ƒÕÙÈ «√≥ÿ : ÓÀ∫ Âª ‹∆ ¡≈Í‰∆ ÚºÒØ∫ Í»∆ Ú≈‘ Ò≈Úª◊≈ ‘∆Õ Ò˙ ¿∞‘ ¡≈

◊¬∂ ‹∂.... Â∞√ƒ ¡≥Á...... (⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï Â∂ √πÁÙÈ ¡≈™Á∂‘È)

ÙÈ «√≥ÿ : ¡≈˙, ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï ! ¡≈˙Õ Ú∂÷ ¡≈¬∂ ˙?«’ÙÈ Á∂¬∆: ‘º¤≈ Ì≈Ú≈, Â∞√ƒ ◊ºÒ Ï≈Â ’Ø ÓÀ∫ ‘π‰∂ ¡≈¿∞È∆ ¡ªÕ ¡≈

√πÁÙÈ ◊ºÒ √π‰ Ó∂∆ (ÁØÚ∂∫ ¡≥Á ⁄Ò∂ ‹ªÁ∂ È∂)ÕÙÈ «√≥ÿ : «’™ ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï ? Ó’≈È ‘À «’ È‘ƒ ¯√‡ ’Ò≈√? «È≈

È◊∆È≈Õ⁄ØÍÛ≈ : ÷À, √≈ıÂ ¡º¤∆ ¬∂Õ Ó≈Ò’ Ó’≈È ’Ω‰ ¬∂?ÙÈ «√≥ÿ : «¬√ Ï∂Ú≈ ¡ΩÂ Á≈ ¬∂Õ⁄ØÍÛ≈ : ’∆ Èª √∆ «¬‘Á∂ ı≈Ú≥Á Á≈?ÙÈ «√≥ÿ : ¿∞‘Á≈ Èª ?..... ‹∆ ¿∞‘Á≈ Èª Â∂ ÓÀ˘ ÍÂ≈ È‘ƒÕ Ó∂∂ Ú≈’¯ª

«Úº⁄Ø∫ È‘ƒ √∆Õ ÍÂ≈ Òº◊ ‹≈¬∂◊≈Õ...... ÚÀ√∂ Â∞√ƒ Ï∂«¯’ ‘Øfi◊Û∂ Ú≈ˇ≈ √ΩÁ≈ È‘ƒÕ Ó’≈È ı∆Á ‘À Â∂ «¬º’Ø È≈Ï≈ˇ◊Ó≥π‚≈ ¬∂, Óª ¿∞‘Á∆ ◊≈‚∆¡È ¬∂Õ

⁄ØÍÛ≈ : Î∂ ‘π‰ «’≥È∂ ÂØ∫ √ΩÁ≈ Óπº’∂◊≈? Í≥‹Â≈ˇ∆ ‘˜≈ ÒÀ∫Á∆ ¬∂ «’È‘ƒ?

ÙÈ «√≥ÿ : Â∞√ƒ Âª ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï Ó˜≈’ ’Á∂ ˙Õ ⁄∆˜ Ú∂÷ ’∂ ÓπºÒ Í≈˙È≈Õ «’ºÊ∂ Í≥‹≈‘ ‘˜≈ Â∂ «’ºÊ∂ Í≥‹Â≈ˇ∆ ‘˜≈Õ ¿∞‘ Âª Ó≥ÈÁ∆¬∆ È‘ƒ Í ¿∞Ó∆Á ‘À ÙÀÁ ¡·Â≈ˇ∆ ”Â∂ ’≥Ó Ï‰ ‹≈Ú∂, ¿∞‘ Ú∆Í»∆ ’ØÙÙ ’∆«Â¡ªÕ

89

⁄ØÍÛ≈ : Ï‘πÂ ¡º¤≈ ! (Ï≈‘ ⁄Ò≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ)ÙÈ «√≥ÿ : (¡≥Á ¡Ú≈˜ Á∂∫Á≈ ‘À) ÌÀ‰ ‹∆ !........ √πÁÙÈ!

(ÁØÚ∂∫ Ï≈‘ ¡≈™Á∂ ‘ÈÕ)«’ÙÈ Á∂¬∆: ‘ª, ’∆ ◊ºÒ Ï‰∆ ¬∂?ÙÈ «√≥ÿ : ÌÀ‰ ‹∆, ’≥Ó Ï‰Á≈ È˜ È‘ƒ ¡≈™Á≈Õ ˜Ó≈È≈ ÏÁÒ «◊¡≈

¬∂Õ ‘π‰ ◊≈‘’ ÍÀ√∂ ı⁄Á≈ ÿÏªÁ≈ ‘ÀÕ Í»∆ ’ØÙÙ ’ª◊≈Âª √ÓfiØ «¤¡≈ˇ∆ ÂØ∫ Óπº’∂◊≈Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: ⁄ºÒ ¤º‚ Ì≈Ú≈, ÓÀ˘ Ó’≈È Ú∂⁄‰ Á∆ ÒØÛ È‘ƒÕ ÓÀ∫ Âª Â∂∂Ó≥»‘ ˘ ‘˜≈ ÿº‡ ’«‘ «ÁºÂ≈ √∆Õ

√πÁÙÈ : ⁄ºÒØ ¤º‚Ø ‹∆, È‘ƒ ’≥Ó Ï‰Á≈ Âª È≈ √‘∆Õ √πº‡ Âª È‘ƒ Í≈‰≈ÕÙÈ «√≥ÿ : √Ø⁄ Ò¿∞, ¡ÀÚ∂∫ ◊≈‘’ ‘ºÊØ∫ È‘ƒ ¤º‚‰≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ È≈ˇ∂ «¬‘

Ó’≈È Ù∂Óπ÷≈ Ú∆ ¬∂Õ√πÁÙÈ : Ù∂Óπ÷≈ ? ¿∞‘ ’∆ ‘π≥Á≈ ¬∂?ÙÈ «√≥ÿ : ’≈’≈, «‹‘Û≈ Ó’≈È ¡º◊Ø∫ «˜¡≈Á≈ Â∂ «Íº¤Ø∫ ÿº‡ ⁄ΩÛ≈ ‘ØÚ∂

¿∞‘˘ Ù∂Óπ÷≈ ’«‘≥Á∂ È∂?√πÁÙÈ : Î∂ Ù∂Óπ÷∂ Á≈ ‘˜ ’∆ ¬∂Õ «¬‘ ’≈‘Á≈ È∞’√ ‘Ø«¬¡≈ÕÙÈ «√≥ÿ : Ù∂Óπ÷≈ Ó’≈È Ó≈Ò’ Á∂ ‘º’ «Úº⁄ ⁄≥◊≈ È‘ƒ ‘≥πÁ≈ «‹Ú∂∫ Ù∂

‹≈ÈÚª ÷≈ ‹ªÁ≈ ¬∂, ¿∞√∂ Â∑ª Ó≈Ò’ ıÂ≈ ¬∆ ‘π≥Á≈ ¬∂Õ√πÁÙÈ : (’∞fi ‚ Á∂ ÍÃÌ≈Ú ‘∂·) fi≈¬∆, Ï≈¿± ‹∆ «¬ºÊ∂ ¬∆ ◊π ∂ √È È≈?ÙÈ «√≥ÿ : Â∞√ƒ Ó’≈È Ú∂⁄Ø ‹ª È≈ Ú∂⁄Ø Â∞‘≈‚∆ ÁΩÒÂ ¬∂Õ ÓÀ∫ ¡≈Í‰∆

ÁÒ≈Ò∆ Á∂ Ò≈Ò⁄ ’ ’∂ ’Á∆ ˆÒÂ ≈«¬ È‘ƒ Á∂∫Á≈Õ «¬√∂Ò¬∆ «‹≥È∂ Ó∂∂ Ú≈’¯ ÁØ√Â-«ÓºÂ È∂, ÍÃ≈Í‡∆ Á≈ √Ì ’≥Ó Ó∂∂’ØˇØ∫ Íπº¤ ’∂ ’Á∂ È∂Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: Â∂ Î∂ Â∂≈ ’∆ «ı¡≈Ò ¬∂?ÙÈ «√≥ÿ : Ó∂≈ «ı¡≈Ò Íπº¤Á∂ ˙ Âª «¬‘Ø ¡≈÷ª◊≈ ◊≈‘’ È≈ ¤º‚ØÕ «¬º’

Â∂ Ó’≈È Ùº’∆ ¬∂, Á»‹≈ Â∞‘≈˘ «¬√ Ú∂ˇ∂ πÍÀ Á∆ ÒØÛ ¬∂-Ó≥π‚∂ È∂’≥Ó ’È≈ ¬∂, Â∆‹≈ Ó≈’∆‡ª Á≈ Â∂ «ÁÈ-Ï«ÁÈ Ìº·≈ Ï«‘≥Á≈‹ªÁ≈ ¬∂Õ Ó’≈È Á∆ «‹‘Û∆ ’∆ÓÂ ¡º‹ ¬∂ ¿∞‘ ’ºÒ∑ È‘ƒ«‘‰∆Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: Í ÓÀ∫ √≥Â≈ˇ∆ ‘˜≈ ÂØ∫ Âª ’Ω‚∆ ÿº‡ È‘ƒ ÒÚª◊∆Õ Ó˜∆ ¬∂

90

Ó’≈È ÒÚ∂, Ó˜∆ È≈ ÒÚ∂ÕÙÈ «√≥ÿ : ⁄ºÒØ ÓÀ∫ ’Ø«ÙÙ ’ Ú∂÷Èª, Â∞√ƒ ¡≥Á ‹≈˙, ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï ¡≈

ÒÀ‰ ÓÀ∫ ◊ºÒ ’ ÒÀÈªÕ (Ï»‘∂ ’Øˇ ÷ÒØ ’∂ ¡Ú≈˜ Á∂∫Á≈ ‘ÀÕ)⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï !⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï ! .... ¡≥Á ¡≈¿∞‰≈Õ (⁄ØÍÛ≈¡≈™Á≈ ‘ÀÕ)

⁄ØÍÛ≈ : ‘ª ‹∆, ÎÓ≈˙ÕÙÈ «√≥ÿ : ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï Â∞√ƒ Ú∆ ’∆ Ô≈Á ’Ø◊∂ ÙÈ «√≥ÿ È∂ ’≥Ó ’ ’∂

«Á÷≈«¬¡≈ √∆Õ Ò¿∞ ‘π‰ «ÊÛ’‰≈ È≈, √≥Â≈ˇ∆ ‘˜≈ ÂØ∫ ’≥ÓÓπ’≈ «Á¡ª◊≈Õ

⁄ØÍÛ≈ : È≈, È≈, È≈Õ ÓÀ∫ ‘«◊˜ «¤¡≈ˇ∆ ‘˜≈ ÂØ∫ ÚºË ı⁄‰ ˘«Â¡≈ È‘ƒÕ Ó˜∆ ¬∂ Ó’≈È Á∂Ú∂, Ó˜∆ ¬∂ È≈ Á∂Ú∂Õ

ÙÈ «√≥ÿ : Ú∂÷Ø Î∂, √πº‡ Í≈‰ Ú≈ˇ∆ ◊ºÒ È≈ ’ØÕ «¬Ò≈’≈ Âª Ú∂÷Ø «’‘Û≈¬∂? ⁄ªÁÈ∆ ⁄Ω∫’ Á≈Õ «ÁºÒ∆ «Úº⁄ Âª ÒØ’∆ «Èº’∂-«Èº’∂ ÷≥»‹∂ Ò¬∆Í¬∂ Â√Á∂ È∂Õ ÒØ’∆ «’ºÊ∂-«’ºÊ∂ ‹≈ ’∂ Ú√∂ È∂-’Ø¬∆ ÒØË∆ ’≈ÒØÈ∆«‘≥ÁÀ Â∂ ’Ø¬∆ Í‡∂Ò È◊, ’Ø¬∆ ‹Ú≈‘ È◊ «‘≥ÁÀ Â∂ ’Ø¬∆«’≥◊˜Ú∂, ’Ø¬∆ ‹≥◊ Íπ∂ «‘≥ÁÀ Â∂ ’Ø¬∆ ¤≈¿∞‰∆Õ «¬ºÊØ∫ Âº’ «’«ÁºÒ∆ Á∂ ¬∂√ “Ó≈Â-ÒØ’” ÂØ∫ Ó≈Ô±√ ‘Ø ’∂ ÒØ’ª È∂ ‹∆¿»Á∂ ‹∆¡’¬∆ “«¬≥Á» ÒØ’”, “⁄≥Á ÒØ’”, “Á∂Ú È◊” Â∂ “√Ú◊ Íπ∆¡ª”˘ ‹≈ ¡Ï≈Á ’∆Â≈ ¬∂Õ

⁄ØÍÛ≈ : Ô≈È∆ «’ ‹∆¿±∫Á∂ ‹∆¡ “√Ú◊ Ú≈√∆” ¡÷Ú≈‰ Á∂ ‘º’Á≈ ‘Ø◊¬∂ È∂Õ(ÁØÚ∂∫ ‘º√Á∂ ‘È)

ÙÈ «√≥ÿ : «ÏÒ’∞Ò, «ÏÒ’∞Ò ! Â∞√ƒ Âª ¡≈Í «√¡≈‰∂ ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï !«ÁºÒ∆ Âª ⁄≈∂ Í≈√∂ ÎÀÒ ◊¬∆ ¬∂ Â∂ «¬‘ «¬Ò≈’≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡ÀÈ«Ú⁄’≈Õ

⁄ØÍÛ≈ : («¬ºË-¿∞µË Ú∂÷Á≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡⁄≈È’ ¿∞µ·’∂ ⁄πÛ≈¬∆ ¶Ï≈¬∆ÚºÒ È˜ Ó≈Á≈ ¬∂) Ú∂÷Ø È≈ √Á≈ ‹∆ ! «¬√ ’Ó∂ Á≈ ¡˜¡º◊Ø∫ Úº‚≈ Â∂ «Íº¤Ø∫ ¤Ø‡≈ ¬∂ È≈? Ó∂≈ «ı¡≈Ò ¬∂ Ù∂Óπ÷≈ Ó’≈È¬∂Õ Ó≈Ò’ Ó’≈È «¬ºÊ∂ ‘∆ ÓØ«¬¡≈ √∆ È≈?

ÙÈ «√≥ÿ : Í «¬‘˘ Ù∂Óπ÷≈ ’«‘≥Á≈ ’Ω‰ ¬∂Õ «¬‘ Ó’≈È Âª ◊¿±Óπ÷≈ ¬∂Õ

91

«¬‘Á≈ ¡√Ò∆ √Â≈ Âª «Í¤Ò∂ Í≈√∂ ¬∂Õ ‹∂ Â∞√ƒ „∂ ¬∆ Ú«‘Ó∆˙ Âª «¬‘ √Â≈ Ï≥Á ’È≈ Â∂ ¿∞µËÒ≈ ÷ØÒ∑ ÒÀ‰≈Õ

⁄ØÍÛ≈ : Âª «¬√ Ó’≈È Á≈ √Â≈ ÁπÍ≈√Û ‘À?ÙÈ «√≥ÿ : ÒØ’ Âª √◊Ø∫ «¬‘Ø-«‹‘≈ Ó’≈È ÒºÌÁ∂ È∂ «‹√ «Úº⁄ ÁØ Í≈«√¡ª

ÂØ∫ ‘Ú≈ Â∂ ËπºÍ ¡≈ √’∂Õ Â∞√ƒ ’Á∂ ÈÚ∂∫ √‡≈¬∆Ò Á∂ Ï‰∂ ‘Ø¬∂Ó’≈È Ú∂÷Ø, ÿº‡Ø-ÿº‡ ÁØ Í≈√∂ ÂØ∫ »∆ ı≈Ò∆ ‘Ø‰◊∂Õ

⁄ØÍÛ≈ : «Î Ú∆ Ó’≈È Á≈ √‘∆ √Â≈ «¬‘Ø ÙπÓ≈ ’∆Â≈ ‹≈¬∂◊≈ ‹Ø’≈¯∆ ¡√∂ ÂØ∫ ⁄≈¨ ¬∂Õ

ÙÈ «√≥ÿ : ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï ¡ÀÚ∂∫ ¯˜»Ò Ú«‘Óª Á∂ Ó◊ È‘ƒ Òº◊∆Á≈Õ ‘«¬º’ ◊ºÒ Á∆ Â«‘ Âº’ Í‘π≥⁄‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ¬∂Õ ◊¿±Óπ÷≈ Â∂ Ù∂Óπ÷≈Âª Â∞√ª √π‰ «Ò¡≈, ¬∂È≈ Ú∆ ÍÂ≈ ‹∂ «¬‘Á≈ ÓÂÒÏ ’∆ ¬∂?

⁄ØÍÛ≈ : ’∆ ÓÂÒÏ ¬∂?ÙÈ «√≥ÿ : ‹∂ Ó’≈È ◊¿±Óπ÷≈ ‘ØÚ∂ Âª ÓºÊ≈ ¤Ø‡≈ ‘π≥Á≈ ¬∂Õ «¬√ Â∑ª Ó’≈È

Á≈ ÍÁ≈ Ï«‰¡≈ «‘≥Á≈ ¬∂, ¶ÿÁ∂ ¡≈™Á∂ ‹ªÁ∂ ÒØ’ª Á∆¡≥Á Ï‘πÂ∆ fi≈Â∆ È‘ƒ ÍÀ∫Á∆Õ Áπ’≈È Ù∂Óπ÷∆ Í√≥Á ’∆Â∆‹ªÁ∆ ¬∂ Âª «’ ÓºÊ≈ ⁄ΩÛ≈ ‘ØÚ∂ Â∂ Áπ’≈È Á∆ √‹≈Ú‡ ÚË∂Õ ‘Ø«Úº⁄Ø∫ ◊ºÒ ’∆ ¬∂Õ Ù∂Óπ÷≈ «’Â∂ Ó≥»‘ «Úº⁄ È‘ƒ Í≈ ÒÀ∫Á≈ Â∂◊¿±Óπ÷∂ «Úº⁄Ø∫ «’Â∂ ÁπºË Á∂ ⁄ÙÓ∂ È‘ƒ Îπº‡ «È’ˇÁ∂Õ

⁄ØÍÛ≈ : (‘º√Á≈ ‘Ø«¬¡≈) Âª ‘π‰ Â∞‘≈‚≈ ÓÂÒÏ ¬∂ Ù∂Óπ÷∂ ÚºÒ ‘º‡∆’ Ò¬∆¬∂ Â∂ ◊¿±Óπ÷∂ ÚºÒ ÿ Ï‰≈ Ò¬∆¬∂Õ (Á∂Ú∂∫ ‘º√Á∂ ‘ÈÕ)

ÙÈ «√≥ÿ : Í ÓÀ √Ófi È‘ƒ ¡≈™Á∆ Â∞√ª ¡À‚∂ ¶Ó∂-⁄ΩÛ∂ Ú«‘Óª «Úº⁄ ÍÀ’∂ ÒÀ‰≈ ’∆ ¬∂Õ ¡≥Ï ÷≈‰∂ ‹∂ «’ Í∂Û «◊‰È∂ ‹∂? Â∞√ƒ Ó√Â ‘Ø,ÁØ ⁄≈ ‘˜≈, ’∞fi ÷‡ ¬∆ ‹≈Ú∂◊≈Õ

⁄ØÍÛ≈ : ¡º¤≈ √Á≈ √≈«‘Ï, «‹Ú∂∫ Â∞‘≈‚∆ Ó˜∆ÕÙÈ «√≥ÿ : Î∂ √≥Â≈ˇ∆ ‘˜≈ Â∂ Óπ’≈ «Á¡ª?⁄ØÍÛ≈ : È‘ƒ «¤¡≈ˇ∆ ‘˜≈ ÂØ∫ ÚºË È‘ƒÕÙÈ «√≥ÿ : Ï¬∆ Ú≈‘, ÍÀ∫⁄≈ Á≈ ’«‘‰≈ «√ ÓºÊ∂ ”Â∂, ÍÈ≈ˇ≈ ¿∞µÊ∂ Á≈

¿∞µÊ∂Õ ....... ’∞¤ ÚË‰≈ Í¬∂◊≈, ¡ÀÚ∂∫ ’≥Ó È‘ƒ Ï‰È≈Õ √≈„∂«¤¡≈ˇ∆ ’«‘ «Á¡ª? Î∂ ¿∞‘ ‹≈‰∂ Â∂ ¿∞‘Á≈ ’≥ÓÕ

⁄ØÍÛ≈ : Î∂ ÓÀ∫ √≈„∂ «¤¡≈ˇ∆ ÂØ∫ «¬º’ ÍÀ√≈ ÚºË È‘ƒ ‹∂ Á∂‰≈ÕÙÈ «√≥ÿ : Â∞√ƒ «⁄≥Â≈ È≈ ’Ø Â∂ ‘π‰ π«Í¡ª Á∆ fiÒ’≈ Áº√ØÕ (¿∞µ⁄∆)

92

√πÁÙÈ ..... √πÁÙÈ..... ÌÀ‰ ‹∆ Ï≈‘ Ì∂‹ƒÕ(ÁØÚ∂∫ ¡≈™Á∂ ‘È)

«’ÙÈ Á∂¬∆: Áº√ Ì≈Ú≈ ’∆ ◊ºÒ ¬∂?ÙÈ «√≥ÿ : ÏÀ·Ø ÌÀ‰ ‹∆, Â∞‘≈˘ «Ï¡≈È≈ Áπ¡≈ «Á¡ªÕ ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï ’º„Ø √Ω

πÍ¬∂ Á≈ ÈØ‡Õ⁄ØÍÛ≈ : (Ï‡»¡≈ ’º„ ’∂ ÈØ‡ Á∂∫Á≈ ‘À) Ò¿∞ ‹∆ √Á≈ √≈«‘ÏÕÙÈ «√≥ÿ : (πÍ¬∂ Á∂∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈) Ò˙ ÌÀ‰ ‹∆ «¬º’ √Ω π«Í¡≈ Â∂ √≈„∂

«¤¡≈ˇ∆ ‘˜≈ Â∂ ◊ºÒ Íº’∆ ‘Ø ◊¬∆Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: (ÈØ‡ Í∂ Ëº’Á∆ ‘Ø¬∆) È≈, È≈, È≈Õ Ì≈Ú≈ ÓÀ∫ Âª ÂÀ Í«‘Òª

¬∆ ’«‘ ⁄πº’∆ ¡ª, ÓÀ∫ √≥Â≈ˇ∆ ‘˜≈ ÂØØ∫ «¬º’ ’Ω‚∆ ÿº‡ ÒÀ‰ «Â¡≈ È‘ƒÕ

ÙÈ «√≥ÿ : ÌÀ‰ ‹∆, Â∞√ƒ πÍ¬∂ Âª ÎÛØÕ«’ÙÈ Á∂¬∆: È‘ƒ Ì≈Ú≈, ÓÀ∫ È‘ƒ ÿº‡ ÒÀ‰≈ÕÙÈ «√≥ÿ : ÌÀ‰ ‹∆ Á∂÷Ø, πÍ¬∂ ÿ ¡≈¬∂ È‘ƒ ÓØÛ∆Á∂, Òº¤Ó∆ ‹∂ Òº¤Ó∆Õ

Í≥‹ √Ω πÍ¬∂ Á∆ ◊ºÒ ’∆ ¬∂Õ √Ø⁄ Ò˙Õ«’ÙÈ Á∂¬∆: «’™ √πÁÙÈ ’∆ √Ò≈‘ ¬∂?ÙÈ «√≥ÿ : ¿∞‘È∂ «Ú⁄≈∂ È∂ ’∆ ¡≈÷‰ÀÕ ¡º‹ Ù≈Óƒ ⁄ºÒ ’∂ Ú√∆’≈ ÈÚ∆√ Á∆

‘º‡∆ ¡ΩÛ≈ «Ò÷ Ò˙ Â∂ Í»≈ «Ï¡≈È≈ ÒÀ Ò˙Õ⁄ØÍÛ≈ : ‘ª, ‘ª, «‹√ Ú’Â Ó˜∆ ‘ØÚ∂ «Ò÷-«Ò÷≈ ’ Ò˙?ÙÈ «√≥ÿ : ¡Ω ⁄ΩÍÛ≈ √≈«‘Ï, ÓÀ∫ «’‘≈ Ó∂∂ ”Â∂ Ú∆ «Ó‘Ï≈È∆ ’È∆Õ

¡ºË∆ ÁÒ≈Ò∆ ÓÀ˘ ‘π‰∂ Á∂ Á∂‰∆Õ ÿ √Á-Í≈‰∆ Óπº’≈ ‘Ø«¬¡≈√∆, ÓÀ∫ «’‘≈ ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï Á≈ ’≥Ó «√∂ ⁄Û∑≈ «Á¡ª Âª ‘∆·∆’ ¬∂Õ

«’ÙÈ Á∂¬∆: Â±≥ Ú∆ Ì≈Ú≈, ‚≈„≈ «È’«ˇ¡À∫Õ Â∂≈ Âª ¿∞‘ ‘≈Ò ¬∂ ¡÷∂«Î È∆ Ï∂Ï∂ «Î, ÒØ‘∂ Á∆¡ª ÒºÂª Â∂ ’≈· Á≈ «√Õ Î∂∂ Ó≈-Ó≈ ’∂, ◊ºÒª ’-’ ’∂, ¡≈ı Ó∂≈ Ó’≈È Ú∂⁄ ’∂ ¤º«‚¡≈¬∆Õ

ÙÈ «√≥ÿ : «¬‘ Âª ÌÀ‰ ‹∆, √≈‚≈ Ø˜ Á≈ ’≥Ó ‘Ø«¬¡≈Õ ’«‘≥Á∂ È∂ ‘’±ÓÂ◊Ó∆ Á∆, ‘º‡∆ ÈÓ∆ Á∆ Â∂ ÁÒ≈Ò∆ Ï∂ÙÓ∆ Á∆Õ

(√≈∂ ‘º√Á∂ È∂Õ)(ÍÁ≈)

93

ÙÏÁ-¡Ê :ÁÒ≈Ò∆ - «‘º√≈-ÍºÂ∆, ’«ÓÙÈ, «Ú⁄ØÒ«◊∆Õ ÂÒ’≈Â - √≥Ï≥ËÕ

√ÚÈ - √≈¿±, Ù∆¯ («Ó«Ê‘≈«√’ Í≈Â)Õ È«‘Ù - Ó≥ÁÌ≈◊≈, ¡ÙπºÌ,ÓÈ‘»√Õ «‚˙„∆ -¤º«‚¡≈ Òªÿ≈Õ ◊≈‚∆¡È- Ú≈√, √Í√Â, ÷Ú≈Ò≈ÕÍÃ≈Í‡∆ - ‹≈«¬Á≈Á, ÓÒ’∆¡Â, «ÓÒ÷Õ

Í≈·-¡«Ì¡≈√

1. ‘∂· «Ò÷∆¡ª Ú≈Â≈Ò≈Íª «Ë¡≈È È≈ˇ ÍÛ∑Ø Â∂ «ÁºÂ∂ ÍzÙÈª Á∂ ¿πµÂ«Á˙ :

¿. ““Ì≈Ú≈, ÓÀ∫ «¬‘ Ó’≈È ÏÛ∆ ∆fi È≈ˇ Ï‰Ú≈«¬¡ÀÕ ¡≈Í √≈‘Ó‰∂ ÷ÒØ’∂ ÓÈ Ó˜∆ Á∂ ¯Ù Ï‰Ú≈¬∂ √ÈÕ √πÁÙÈ Á∂ Ï≈¿± ‹∆ ˘ ÿ Á∆Ù≈È Ï‰≈¿π‰ Á≈ ÏÛ≈ ÙΩ’ ‘π≥Á≈ √∆Õ””

1. «’ÙÈ Á∂¬∆ È∂ ¡≈Í‰≈ Ó’≈È «’Ú∂∫ «Â¡≈ ’Ú≈«¬¡≈ √∆?2. «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ¡Â∂ «’¿π∫ ’‘∂?3. √πÁÙÈ Á∂ Ï≈¿± ‹∆ Á≈ ’∆ ÙΩ’ √∆? ¡. ““ÒØ’ Âª √◊Ø∫ «¬‘Ø-«‹‘≈ Ó’≈È ÒºÌÁ∂ È∂ «‹√ «Úº⁄ ÁØ Í≈«√¡ª ÂØ∫

‘Ú≈ Â∂ ËπºÍ ¡≈ √’∂Õ Â∞√ƒ ’Á∂ ÈÚ∂∫ √‡≈¬∆Ò Á∂ Ï‰∂ ‘Ø¬∂ Ó’≈È Ú∂÷Ø,ÿº‡Ø ÿº‡ ÁØ Í≈√∂ ÂØ∫ »∆ ı≈Ò∆ ‘Ø‰◊∂Õ””

1. ÙÈ «√≥ÿ Á∂ ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï ˘ ’‘∂ «¬‘Èª ÙÏÁª ÂØ∫ ’∆ Ì≈Ú ˛?2. «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ’‘∂?3. ÒØ’ «’‘Ø-«‹‘∂ ÿ Í√≥Á ’Á∂ ‘È? ¬. ““Âª ‘π‰ Âπ‘≈‚≈ ÓÂÒÏ ¬∂ Ù∂Óπ÷∂ ÚºÒ ‘º‡∆ ’ Ò¬∆¬∂ Â∂ ◊¿±Óπ÷∂

ÚºÒ ÿ Ï‰≈ Ò¬∆¬∂Õ””1. «¬‘ ÙÏÁ ’Ω‰, «’√ ’«‘≥Á≈ Õ2. ◊¿±Óπ÷∂ Â∂ Ù∂Óπ÷∂ ÂØ∫ ’∆ Ì≈Ú ˛?3. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ ‘º‡∆ ¡Â∂ ÿ «’√ Í≈√∂ Ï‰≈¿π‰ Á≈ «˜’ ? √. ‘∂· «Ò÷∂ Í≈Âª Á≈ Í≈Â-«⁄ÂÈ ’ØÕ

1. «’ÙÈ Á∂¬∆2. ÙÈ «√≥ÿ3. ⁄ØÍÛ≈ √≈«‘Ï4. √πÁÙÈ

******

94

‚≈. √Â∆Ù ÚÓ≈(1955)

Ò∂÷’ Ï≈∂ :

√Â∆Ù ’πÓ≈ ÚÓ≈ Á≈ ‹ÈÓ 4 √Â≥Ï, 1955 ¬∆: «Í≥‚ √ÈΩ,«˜Ò∑≈ Í«‡¡≈Ò≈ Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ ÁÚ≈’∆ Á∂Ú∆ Â∂ «ÍÂ≈ √z∆ Ù≈Ó Ò≈Ò Á∂ ÿ‘Ø«¬¡≈Õ ¡≈Í È∂ ¡ÀµÓ. ¬∂. (Í≥‹≈Ï∆) Í∆-¡À⁄. ‚∆. ’∆Â∆Õ ¡≥Ì «Úº⁄ ÒÀ’⁄≈Ú‹Ø∫ ‚∆. ¬∂. Ú∆. ’≈Ò‹ È«È¡ΩÒ≈ («˜Ò∑≈ ¡≥Ï≈Ò≈) Â∂ Í≥‹≈Ï ÍÏ«Ò’ √’±Ò,È≈Ì≈ «Ú÷∂ √∂Ú≈Úª «ÈÌ≈¬∆¡ªÕ «¬√ Ú∂ ∂ ¡≈Í Í≥‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆, Í«‡¡≈Ò≈Á∂ Í≥‹≈Ï∆ «ÚÌ≈◊ «Úº⁄ ÍØÃ¯À√ Ú‹Ø∫ ’≥Ó ’ ‘∂ ‘ÈÕ

‚≈. √Â∆Ù ÚÓ≈ Í≥‹≈Ï∆ Á∂ ‹≈‰∂-Í¤≈‰∂ È≈‡’’≈, ≥◊-’Ó∆ ¡Â∂√Ó∆«÷¡’ ‘ÈÕ È≈‡-’Ò≈ È≈ˇ √≥Ï≥«ËÂ ¡≈Í Á∆¡ª ⁄È≈Úª “Á≈«¬∂”, “ÏÀıÂ”Â∂ “Í≥‹≈Ï∆ È≈‡’”,“Í≥‹≈Ï∆ È≈‡ «⁄≥ÂÈ”, “È≈‡’’≈ª È≈ˇ √≥Ú≈Á”, (ÓπÒ≈’≈Âª),“≥◊-’Ó∆¡ª È≈ˇ √≥Ú≈Á (ÓπÒ≈’≈Âª) ¡≈«Á ⁄«⁄Â ‘ÈÕ Í≥‹≈Ï∆ ÷Ø‹ Â∂¡«Ë¡≈ÍÈ «Úº⁄ “È≈‡’ Á≈ ≥◊Ó≥⁄∆ ¡«Ë¡ÀÈ” Èª Á∆ ¡≈ÒØ⁄È≈-«ÚË∆ Á≈ Ú∆Íz⁄ÒÈ ’∆Â≈Õ ‚≈. ÚÓ≈ È∂ Á∂√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «ÚÁ∂Ùª «Úº⁄ Ú∆ «Ê¬∂‡ ’∆Â≈Õ

“Á≈«¬∂” È≈‡’ √≈«‘Â ’Ò≈ Íz∆ÙÁ Á≈ ’ΩÓ∆ ÍºË Á≈ ¡ÀÚ≈‚ Ú∆«Óˇ º’≈ Õ √≥Í≈ÁÈ≈ Â∂ ¡ÈπÚ≈Á Á∂ ÷∂Â «Úº⁄ ‚≈. ÚÓ≈ È∂ ’≈¯∆ ’≥Ó ’∆Â≈˛Õ ¡º‹-’ºÒ∑ “‘≥‚‚ ¬∆¡˜ ¡≈¯ Í≥‹≈Ï∆ ‚≈Ó≈ ¡À∫‚ «Ê¬∂‡” ÍzØ‹À’‡ ”Â∂’≥Ó ’ ‘∂ ‘ÈÕ Í≥‹≈Ï∆ ¡’≈ÁÓ∆, «ÁºÒ∆ ÚºÒØ∫ ÏÀµ√‡ ‚≈«¬À’‡ Ú‹Ø∫ Ú∆√ÈÓ≈È∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ ¿π‘Èª Á≈ «¬’ª◊∆ “ÍÂ ¡≈¿π‰ Âº’”Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

«¬’ª◊∆ Ï≈∂ :

«¬’ª◊∆ Á∂ Ùπ± «Úº⁄ Ò∂÷’ È∂ ÁØ Ó≈√∆¡ª (Ì≥‚ª) ¡Â∂ ÒØ’-√≥Í’«ÚÌ≈◊ Á∂ ’Ó⁄≈∆¡ª «Úº⁄ Ú≈Â≈Ò≈Í ’Ú≈¬∆ ˛Õ √≥Â∆ ¡Â∂ ’Â≈∆ Á∆Ú≈Â≈Ò≈Í ‡πº‡ ‘∂ Íπ≈ÂÈ √≥√’≈ª Í∂Ù ’Á∆ Õ √º‹‰ ¡Â∂ √π≥Á ÁØÚ∂∫√’∂ Ì≈ Ï∂Úº√ Í≈Âª Ú‹Ø∫ «Á÷≈¬∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ ¿π‘ ÁØÚ∂∫ ¡≈Í‰∆¡ª ÍÂÈ∆¡ª √Ófi≈ ’∂ ¡≈Í√∆ Í«Ú≈«’ √ªfi ¡Â∂ ÿ «¬’º·≈ ’È Á∆ ’ØÙÙ ’Á∂ ‘È

95

Í √≥Â∆ Â∂ ’Â≈∆ ¡≈Í‰∂-¡≈Í‰∂ ÿ Ú≈«ˇ¡ª ˘ Úº÷-Úº÷ ‘Ø‰ Ò¬∆ ⁄º’-ÊºÒ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ

«‹≥Á≈ Â∂ Á∆Í≈ √≥Â∆ Â∂ ’Â≈∆ Á∂ ‹Ú≈È ÍπºÂ ‘ÈÕ ¿π‘ ÁØÚ∂∫ ’≈Ò‹«Úº⁄ ÍÛ∑ ‘∂ ‘ÈÕ ÿ Á∂ ’ ∂√-Ì∂ Ó≈‘ΩÒ ÂØ∫ Áπ÷∆ ‘ÈÕ ÓªÚª Á∆ À‘≈˜∆«Úº⁄ ÁØÚ∂∫ Ì≈ Á≈Á∂ ’Ø ÏÀ· ’∂ ⁄≈‘ Í∆∫Á∂ ‘È ¡Â∂ ¡≈Í‰∆¡ª ÓªÚª Á∂ √πÌ≈¡”Â∂ ÷πºÒ∑ ’∂ ‡’Øª ’Á∂ ‘ÈÕ Ï˜π◊ ‘ª Á∆ «ÈºÂ Á∆ ÒÛ≈¬∆ ÂØ∫ Â≥◊ «‘≥Á≈˛Õ ÁØÚ∂∫ ÍØÂ∂ Á≈Á∂ Á∆ Ó≈È«√’ Í∆Û≈ ÂØ∫ ÌÒ∆-ÌªÂ ‹≈‰± ‘ÈÕ Á≈Á∂ Á∂ «ÏÓ≈ÍÀ‰ ”Â∂ «‹≥Á≈ Â∂ Á∆Í≈ √≥πÁ Â∂ √º‹‰ ’«‘≥Á∂ ‘È «’ Ï≈Í± (Á≈Á∂ ) È∂ ‘≈Ò∂Âº’ «¬√ ÿ Á∂ ÁØ ‡Ø‡∂ È‘∆∫ Ó≥È∂Õ

¡≥Â ÁØ∫‘ª ÈΩ‹Ú≈Èª Á∆ ’ØÙÙ È≈ˇ ‡πº‡∂ ‘Ø¬∂ ÁØ Í«Ú≈ ÓπÛ «¬’º·∂ ‘Ø‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

******

ÍÂ ¡≈¿π‰ Âº’ Í≈Â : ‚≈. √Â∆Ù ÚÓ≈

ÁØ Ó≈√∆ : («¬‘∆ Ï≈¡Á «Úº⁄ √º‹‰ ¡Â∂ √π≥Á Á∂ Óπ≥‚∂Ï‰Á∂ ‘È)

√º‹‰ : Úº‚≈ Ì≈√≥πÁ : ¤Ø‡≈ Ì≈’Â≈∆ : Úº‚∂ Ì≈ Á∆ ÿÚ≈ˇ∆√≥Â∆ : ¤Ø‡∂ Ì≈ Á∆ ÿÚ≈ˇ∆

◊πÁ∆Í (Á∆Í≈) : √º‹‰ Á≈ Óπ≥‚≈(ÁØÚ∂∫ ‘≈‰∆ ¡Â∂ ’≈Ò‹∆¬∂‡)≈«‹≥Á («‹≥Á≈) : √π≥Á Á≈ Óπ≥‚≈Ï π◊ (Í≥‹≈Ï≈) : √º‹‰ ¡Â∂ √π≥Á Á≈ «ÍÂ≈√Óª : ¡º‹-’ºÒ∑√Ê≈È : Í≥‹≈Ï Á≈ ’Ø¬∆ «Í≥‚

«ÁzÙ Í«‘Ò≈

¯∂‚ «¬È[«Í≥‚ «Úº⁄ √‡∂‹ Òº◊∆ ‘Ø¬∆ ˛Õ ÍÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ Í≥‚≈Ò

«Úº⁄ ÷⁄≈÷⁄ Ì∆Û ‘ÀÕ √ÍÙ‡ ˛ «’ «Í≥‚ Á∂ ÒØ’∆∫ ’Ø¬∆ √Ó≈◊Ó Ú∂÷‰ ¡≈¬∂‘Ø¬∂ ‘ÈÕ Í≥‚≈Ò √«‹¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Õ ¡⁄≈È’ ÁØ Ó≈√∆ «¬º’ ’ØÈ∂ ÂØ∫ Ó≥⁄ ¿πµÂ∂¡≈ ⁄Û∑Á∂ ‘ÈÕ ¿π‘Èª Á∂ Íz≥Í«’ Ó≈√∆¡ª Ú≈ˇ∂ ’ºÍÛ∂ Í≈¬∂ ‘Ø¬∂ ‘ÈÕ «¬º’ Á∂‘ºÊ «Úº⁄ ⁄ÓØ‡≈ Õ Á±‹∂ Á≈ ‘ºÊ Ú≈-Ú≈ «√ ”Â∂ ÏºË∂ ÍÈ∂ ÍÀ∫Á≈ Õ Ó≥⁄ Â∂⁄Û∑«Á¡ª-⁄Û∑«Á¡ª ‘∆ ÏØÒÁ∂ ¡≈¿π∫Á∂ ‘ÈÕ]ÁØÚ∂∫ : Ì≈◊ Òº◊∂ «‘‰, Ú∂Ò ÚËÁ∆ ‘∂, Ω‰’ª Òº◊∆¡ª

«‘‰, √≈‚∂ ‹‹Ó≈Èª Á∂ «Ú‘Û∂ ÌÁ∂ «‘‰! ÿÚº√Á∂ «‘‰Õ

Í«‘Ò≈ : ‹∆ Ï⁄Á∂ «‘‰ÕÁ±‹≈ : Áπ-«Îº‡∂ Ó±≥‘ Â∂≈ ! ‹∆¡ Ï⁄Á∂ «‘‰ ’∆ ¡≈«÷¡≈

¬∆? Ó∂∫, ÍÒ∂◊ Í¬∆ ‘Ø¬∆ ¬∂ «’ ˜≈ ÎÀ«Ò¡≈ ‘Ø«¬¡À?Í«‘Ò≈ : È‘∆˙∫, ÍÒ∂◊ ˜≈ Â∂ ¡º‹-’ºÒ∑ È‘∆∫˙ ÍÀ∫Á∂, √’≈

È∂ Ø’ª Ò≈ ¤º‚∆¡ªÕ «¬¿π∫ ⁄ºÒ‰ Òº◊ ÍÀ∫Á≈ ‘À «‹Ú∂∫ÓØ‡-√≈¬∆’Ò ”Â∂ ÏÀ·≈ ‘ØÚ∂Õ ÁØÚ∂∫ Ó≥⁄ ”Â∂ ◊∂Û∂ ’º„Á∂

96

97

‘ÈÕ ¡⁄≈È’ Ó≥⁄ Á∂ ÷ºÏ∂ Í≈«√¿∫ ÁØ Ï≥Á∂ ¡≈¿π∫Á∂‘ÈÕ ÁØ‘ª Á∂ ’ºÍÛ∂ Ù«‘∆¡ª Ú≈ˇ∂ ‘È Í «⁄‘∂ Â∂Ó∂’-¡Í ‘Ø«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ √ÍÙ‡ Òº◊Á≈ ˛ «‹Ú∂∫‚≈Ó ∂ Á ∂ ’Ò≈’≈ ‘Ø‰ ¡Â ∂ ¡‹ ∂ Í≈Âª Á ∂’≈√«‡¿±Ó˜ È‘∆∫ Í≈¬∂Õ «√ºË≈ ◊∆È-±Ó «Úº⁄Ø∫ ¡≈¬∂Òº◊Á∂ ‘ÈÕ]

ÁØÚ∂∫ : (¡≈¿π‰ √≈) ˙¬∂ ! «¬‘ Âπ√∆∫ ’∆ ’Á∂ Í¬∂ ˙!ÁØÚ∂∫ Ó≈√∆ : («¬º’ÁÓ π’ ’∂) ‹∆, ‹∆...¡√∆∫ÕÍ«‘Ò≈ ’Ò≈’≈ : ˙ ‹∆, ‹∆ Á∂ Òº◊Á∂Õ ¿π¬∂ ‘Ø ’Ω‰ Âπ√∆∫ «ÏÈª «’√∂ Á∆

«¬‹≈˜Â Á∂ √‡∂‹ ”Â∂ ⁄Û∑ ¡≈¬∂ ?Í«‘Ò≈ Ó≈√∆ : ‹∆ ¡√∆∫ Ó∆˜≈Á∂ ‘π≥È∂ ¡ª ‹∆Õ ¡√∆∫ Ú∆ «’√∂ Á∂

√≈‘Ï˜≈Á∂ ‘π≥È∂ ¡ªÕÁ±‹≈ ’Ò≈’≈ : ¡º¤≈ !Á±‹≈ Ó≈√∆ : ˙ ‹∆, ¬∂‘Á∆ ◊ºÒ Á≈ ◊πº√≈ È≈ ’«˙ (Í«‘Ò∂ Á∂

⁄ÓØ‡≈ Ó≈ ’∂) - Í∑ª ‘Ø ˜≈ √≈‘Ï Ï‘≈Á È≈ˇÓÀ˘ ◊ºÒ ’È Á∂Õ

Í«‘Ò≈ ’Ò≈’≈ : ‘ª, ‘ªÕ Áº√ Â±≥ÕÁ±‹≈ Ó≈√∆ : ˙ ‹∆, ¡√∆∫ ÂπÁ∂-«ÎÁ∂ ¡≈¬∂Õ Í≥‚≈Ò √«‹¡≈ √∆Õ

‹‹Ó≈È ÏÀ·∂ √ÈÕ Ó≈∑≈‹.....Â∂ ¡≈‘ ⁄Ï±Â≈ ¤«Û¡ªÁ∂ «Ú‘Û∂ ¡ª◊±≥ ı≈Ò∆ ⁄Ó’ «‘≈ √∆Õ ¡‘∆∫ √Ø«⁄¡≈⁄ÒØ ÁØ ÿÛ∆ ‹‹Ó≈Èª Ò¬∆ Ω‰’ª Ò≈¬∆¬∂Õ

Í«‘Ò≈ Ó≈√∆ : Â∂ πÍ¬∆¡≈-Ë∂Ò∆ ‘ºÊ Ë≈¬∆¬∂ÕÁ±‹≈ ’Ò≈’≈ : ¡º¤≈, ¡º¤≈! Î∂ Â∂ Âπ√∆∫ √≈‚∂ ’Ò≈’≈ Ì≈ ‘Ø¬∂ÕÁ±‹≈ Ó≈√∆ : ˛∫ ‹∆, ’∆ ¡≈«÷¡≈, Âπ√∆∫ √≈‚∂ Ì≈ ‹∂Õ ÏºÒ∂-ÏºÒ∂,

Ω‰’ª Òº◊∆¡ª «‘‰, ¿ π¬ ∂ „º’‰≈Õ ¡≈‘ Ú ∂÷˙¬ ∂......¡≈Í‰ ∂ ı≈ÈÁ≈È∆.......Ï≈¿± Ï‰ ∂‘Ø¬∂.........¡≈‘ ÍÀ∫‡ª Ú∂÷......(Í«‘Ò∂ Á∆ ÍÀ∫‡ ‘ºÊ Ò≈ ’∂ ÍˇØ√Á≈ ‘Ø«¬¡≈) ¡≈‘.......«ÒÙ’‰ÍπÙ’‰......Ú∂÷ ÷ªÕ

ÁØÚ∂∫ : («¤ºÊ∂ «‹‘∂ ÍÀ ’∂) ˙ √≈‚≈ ÓÂÒÏ «¬‘ È∆!Á±‹≈ Ó≈√∆ : ˙ ’Ø¬∆ ÓÂÒÏ ‘ØÚ∂ ! ˙ ÒØ’Ø ! Ú∂÷Ø ˙¬∂, ¡√∆∫ Ú∆

98

Âº’∆ ’ Ò¬∆ ‹∂ÕÍ«‘Ò≈ ’Ò≈’≈ : (‚ª‡ Á∂ Ò«‘‹∂ È≈ˇ) ¬∂ Ï≥Á∂ Ï‰ ’∂ ◊ºÒ √π‰Á∂

«’ È‘∆∫?[ÁØÚ∂∫ Ó≈√∆ ¤«‘ ’∂ Ï«‘ ‹ªÁ∂ ‘È]

Á±‹≈ ’Ò≈’≈ : (ÈÓ∆ Â∂ «Í¡≈ È≈ˇ ¿π‘Èª ˘ ¿π·≈ ’∂) ˙ Ï¬∆√≈‚≈ ÓÂÒÏ ¡À «’ ¡√∆∫ ’Ò≈’≈ ¡ªÕ Í≥‹≈Ï√’≈ Á∂ “ÒØ’ √≥Í’ «ÚÌ≈◊” Á∂ ’Ò≈’≈Õ √≈‚≈’≥Ó Ú∆ ’≈¯∆ ‘ºÁ Âº’ Âπ‘≈‚∂ Ú◊≈ ¬∆ ¡ÀÕ

Í«‘Ò≈ Ó≈√∆ : (Ø‰ Á∆ ¡Ú≈˜) , Ó ◊¬∂ , ÒØ’Ø ! ¡≈‘ √’≈Á∆ ‘π‰ ¡≈‘ ’√ Ï≈’∆ √∆Õ √≈‚∆ ◊∆Ïª Á∆ Ø‡∆÷Ø‘ Ò¬∆ ¬∂ (‘Ø Ø∫Á∆ ¡Ú≈˜ ”⁄) ¬∂ ¡≈‘ √≈‚≈’≥Ó Ú∆ ¡¯√ª Á∂ «ÁºÂ≈ ¬∂! (Á±‹∂ ÒÀ ’∂ «¬º’÷±≥‹∂ Ï«‘ ‹ªÁ≈ ˛)

Í«‘Ò≈ ’Ò≈’≈ : (Á±‹∂ ˘) Ú‡ È≈È√À∫√! Â±≥ Ú∆ Ô≈ ’Ó≈Ò ’ÁÀ∫Õ¡≈‘ ’∆ «√Û∆-«√¡≈Í≈ Í≈ «Ò¡≈Õ «¬‘Èª ’≥‹ª È∂Âª ≈‹∂-Ó‘≈≈«‹¡ª ◊ºÒ È∆ √∆ ¡≈¿π‰ «ÁºÂ∆Õ Â≥±«¬‘Èª È≈ˇ «‚√’ÙÈ ’È Òº◊ «Í¡À∫Õ «¬‘Èª ˘’ Í∑∂ Â∂ ‚≈Ó≈ Ùπ± ’∆¬∂Õ

Á±‹≈ ’Ò≈’≈ : (Í«‘Ò∂ √Ófi≈¿π‰ Ú≈ ∂ Ò«‘‹∂ «Úº⁄) Ó≈¬∆ ‚∆¡,˜≈ ·«‘! ’≈‘ˇ≈ È≈ ÍÀ (ÁØ‘ª Ó≈√∆¡ª ÚºÒ) ˙Ï¬∆, Âπ√∆∫ ÁØ «Ó≥‡ Ó∂∆ ◊ºÒ ˜≈ ’≥È ÷ØÒ∑ ’∂ Â∂˜Ï≈È Ï≥Á ’’∂ √π‰ØÕ

ÁØÚ∂∫ Ó≈√∆ : (Ó±≥‘ Ï≥Á ’’∂ Â∂ ’≥Èª ”⁄ ¿π∫◊ˇ∆¡ª Ó≈ ’∂) ‘ª‹∆, √≈‘Ï ‹∆Õ √π‰≈˙.....Õ

Á±‹≈ ’Ò≈’≈ : Ï¬∆, ¡√∆∫ Âπ‘≈‚∆ Ø˜∆-Ø‡∆ ”Â∂ ÒºÂ È∆ Ó≈Á∂ÕÁ∂÷Ø, Âπ√∆∫ ÏÛ∆¡ª √Á∆¡ª Âº’ ÒØ’ª ˘ ‘√≈«¬¡≈,ÓÈ≈«¬¡≈Õ

Í«‘Ò≈ Ó≈√∆ : Â∂ πÍ¬∆¡≈ ‘ºÊ Ë≈«¬¡≈ÕÁ±‹≈ Ó≈√∆ : (⁄ÓØ‡≈ Ó≈ ’∂) ÂÀÊØ∫ «‡’ ’∂ ◊ºÒ È∆ √π‰ ‘π≥Á∆?

Úº‚≈ ÷ÛÍ≥⁄! ‘ª √≈‘Ï ‹∆ÕÁ±‹≈ ’Ò≈’≈ : Â∂ ‘π‰ ˜Ó≈È≈ ÏÁÒ «◊¡≈, ÒØÛª ÏÁÒ ◊¬∆¡ªÕ

99

◊º«‚¡ª Á∆ Êª ◊º‚∆¡ª ¡≈◊∆¡ªÕ ‘ˇª Á∆ Êª ‡À’‡¡≈ ◊¬∂Õ ¡≈ ◊¬∂ «’ È≈........?

ÁØÚ∂∫ Ó≈√∆ : ·∆’ ‹∆! ·∆’!Á±‹≈ ’Ò≈’≈ : ˙Ú∂∫ ¬∆ Ì≈¬∆......’Ò≈ Á∆ ÁπÈ∆¡ª ”⁄ Ú∆ Âª

ÂÏÁ∆Ò∆ ¡≈¿π‰∆ √∆Õ ¡≈¿π‰∆ Ï‰Á∆ √∆ È≈....... !Á±‹≈ Ó≈√∆ : √ÂÏ⁄È ‹∆! ·∆’! «ÏÒ’πÒ ·∆’! √Ø ª ¡≈È∂ √º⁄!Í«‘Ò≈ Ó≈√∆ : Â∂ πÍ¬∆¡≈ ‘ºÊÕ

(Í«‘Ò≈ «fiÛ’Á≈ )Í«‘Ò≈ ’Ò≈’≈ : ¿π√∂ Â∑ª ‘π‰ Âπ‘≈‚∂ ¡≈ ∂ ’≥Ó Á∂ Ú∆ ±Í ÏÁÒ ◊¬∂Õ

Ï’≈«¬Á≈ Ó≥‚Ò∆¡ª Ï‰ ◊¬∆¡ªÕ √‡∂‹ª Òº◊Á∆¡ªÂ∂ ’Ò≈’≈ ¡≈ ’∂ Ï≈Âª √π‰≈¿π∫Á∂Õ

Á±‹≈ Ó≈√∆ : √≈‚∂ ¡ª◊±≥ ‹∆ÕÍ«‘Ò≈ ’Ò≈’≈ : (‘ª! «¬‘ Âπ‘≈‚∂ ¡≈ˇ≈ «’ºÂ≈ ‘π‰ Ó≈Û≈ È∆ «◊«‰¡≈

‹ªÁ≈Õ ‘π‰ «¬‘˘ ÒØ’ √«Â’≈ Á∆ È˜ È≈ˇ Ú∂÷Á∂È∂Õ)

Á±‹≈ Ó≈√∆ : (˛≈È∆ È≈ˇ) ‘Ò≈ ‹∆!Á±‹≈ ’Ò≈’≈ : ‘ªÕ ¡√∆∫ Ú∆ «¬√∂ Â∑ª Á∂ ’Ò≈’≈ ¡ªÕ √’≈

√≈˘ ÂÈı≈‘ª «Á≥Á∆ Ï¬∆ ¡√∆∫ «Í≥‚ª ”⁄ ‹≈¬∆¬∂Õ¿πµÊØ∫ Á∂ ÒØ’ª Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª ‹≈‰∆¬∂, √Ófi∆¬∂Â∂ Î∂ ’Ò≈ Á∆ Íπº· Á∂ ’∂ «¬‘Èª ◊ºÒª ˘ ¿π‘Èª ˘√Ófi≈¬∆¬∂Õ

Í«‘Ò≈ Ó≈√∆ : ¡º¤≈ ‹∆ ! ¡≈‘ Âª Î∂ ’Ó≈Ò ¬∆ ‘Ø¬∆ Í¬∆ ¡ÀÕ ËØÂ∆Í≈‡ ’∂ πÓ≈Ò ¬∆ ‘Ø¬∆ Í¬∆ ¡ÀÕ

Á±‹≈ Ó≈√∆ : (Î∂ «fiÛ’ ’∂) Âª Î∂ √≈«‘Ï ‹∆ (Ø‰ Á∆ ¡Ú≈˜”⁄) ¡√∆∫ «’ºÊ∂ ‹≈¬∆¬∂? √’≈ È∂ √≈‚≈ ’≥Ó ÂªË≈˘ Á∂ ”Â≈Õ ¡√∆∫ Ïº⁄∂ «’ºÊØ∫ Í≈ˇ∆¬∂-Ó≈«Í¡ª ¡≈«ˇ˙![ÒØ’ª ¡º◊∂ Ú≈√Â≈ Í≈¿π∫Á≈ ]

Í«‘Ò≈ ’Ò≈’≈ : (Á±‹∂ È≈ˇ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ’«Á¡ª) Âπ√∆∫ Ó∆˜≈«Á˙ÿÏ≈˙ È≈Õ Âπ√∆∫ ¬∂¿π∫ «’¿π∫ È∆ ’Á∂ Ï¬∆ √≈‚∂‚≈Ó∂ ”⁄ Í≈‡ ’ØÕ ’Ò≈’≈ Âπ√∆∫ ‘Ø ¬∆Õ Ïº√◊ºÒ ¡≈Í‰∂ ’ØˇØ∫ È∆ Ï‰≈¿π‰∆ ‹Ø √≈‚∂ ‚≈«¬À’‡

100

√≈«‘Ï Áº√‰-¿π‘∆ ÏØÒ‰∆ ¡ÀÕÁ±‹≈ Ó≈√∆ : ÓÂÒÏ ÷πºÒ∑≈ fiº◊≈ ¤º‚ ’∂ - Â∂ √∆«Í¡≈ «Ú¡≈ Í≈¿π‰≈ÕÁ±‹≈ ’Ò≈’≈ : ¡≈‘Ø..........¡≈‘Ø......Â ∂ È≈ˇ ∂ «Á‘≈Û∆ Â π‘≈˘

√’≈ Á∂ Á∂Ú∂◊∆ÕÁØÚ∂∫ ’Ò≈’≈ : ⁄ÒØ, ⁄ÒØ, Î∂ ‹ÒÁ∆ ’Ø! Í«‘Òª ‘∆ Á∂ Ï‘πÂ ‘Ø

◊¬∆ Õ[√≈∂ Ó≥⁄ Á∂ «Íº¤∂ ⁄Ò∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ]( ∂‚ ¡≈¿±‡)

«ÁzÙ Á±‹≈¯∂‚ «¬È

[ÍÁ≈ ‘Ω ∆-‘Ω ∆ ¿πŒº·Á≈ Õ Ó≥⁄ ”Â∂ √º‹∂ Â∂ ÷ºÏ∂ ÁØ ÿ Ï‰∂ «Á√Á∂ ‘ÈÕ ÁØ∫‘ªÿª Á∂ ÁØÚ∂∫ Í≈√∂ ¿πÒ‡∂ Ï‰∂ ‘Ø¬∂ ‘ÈÕ Ï±«‘¡ª ¡º◊∂ Ó≥‹≈, Í∆Û∆ ¡≈«Á Í¬∂ ‘ÈÕÓ±‘∂ ÷πºÒ∑≈ «Ú‘Û≈ Õ ÁØ∫‘ª ÿª Á∂ «Ú⁄’≈ Ó≥⁄ Á∂ «Íº¤∂ «‹‘∂ ’’∂ ◊º‚∂ Á≈«¬º’ ‡πº«‡¡≈ «‹‘≈ Í‘∆¡≈ «Í¡≈ ˛Õ Í‘∆¬∂ Á∂ «Íº¤∂ «¬º’ «Èº’≈ «‹‘≈ „≈≈ ˛Õ«‹√ «Úº⁄ Ï˜π◊ «‘≥Á≈ ˛Õ È’Ù∂ ÂØ∫ Òº◊Á≈ ˛ «‹Ú∂∫ «¬‘ «¬º’ ÿ Á∂ ÁØ‡π’Û∂ ‘Ø¬∂-‘Ø¬∂ ‘ÈÕ «¬‘ «Ú⁄’≈Ò≈ „≈≈ Â∂ „≈∂ Á∂ Ó±‘∂ «Í¡≈ ◊º‚∂ Á≈Í‘∆¡≈, ÁØ∫‘ª ÿª Á∆ Ú≥‚ ˘ Á√≈¿π∫Á∂ ‘Ø¬∂ «Ú⁄’≈ «‹Ú∂∫ √ªfi∆ «ÈÙ≈È∆Ú‹Ø∫ Í¬∂ ‘ÈÕ Ó≥⁄ ”Â∂ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ΩÙÈ∆ ‘π≥Á∆ ˛Õ ◊º‚∂ Á∂ Í‘∆¬∂ ”Â∂ «¬º’Ï π◊ ÏÀ·≈ √‰ Úº‡Á≈ È˜ ¡≈¿π∫Á≈ Õ «Í¤Ø’Û ÂØ∫ ◊∆Â Á∆ ËπÈ∆ ¿πµÌÁ∆ Õ]

√≈‚≈ Úº√Á≈ ‘∂ ÿ Ï≈√≈‚≈ Úº√Á≈ ‘∂ ÿ Ï≈√≈‚≈ Ï«‰¡≈ ‘∂ «Í¡≈√≈‚≈ Ï«‰¡≈ ‘∂ «Í¡≈È˜ ’Ø¬∆ Òº◊∂ È≈......È˜ ’Ø¬∆ Òº◊∂ È≈......[◊∆Â Á∂ ⁄Ò«Á¡ª ‘∆ √º‹∂ ÿØ∫ ’Â≈∆ ◊πº√∂ ”⁄«È’ˇÁ∆ Â∂ ¡≈¿π∫«Á¡ª ‘∆ Ï π◊ Ú≈ ∂ Í≈√∂ ÿπ≥‚Á≈ ÍºÒ≈ ’’∂]

’Â≈∆ : ÒÀ Á∂÷ ÒÀ Ï≈Í± ‹∆, ‘π‰ Ó∂≈ ’√± È≈ ’º„∆∫Õ ’ºÒ∑Ó∂∆ ’‰’ √πº’‰∆ Í≈¬∆ Ï∆ √∆Õ ¬∆‘È∂ ¬∂‘∆ ‹∆ È˜

101

Ò≈¬∆ Ï¬∆ Ó‰ Íº’∆ ’‰’ “⁄Ø∫ Ó√ª Á√ √∂ ¡≈‡≈«È’«ˇ¡≈Õ[Á±‹∂ Í≈«√¿π∫ √≥Â∆ ¡≈¿π∫Á∆ ˛, Ò◊ÁÀ ¿π‘ Ï±‘∂ ”⁄÷Û∑∆ ◊ºÒ √π‰ ‘∆ √∆Õ Ï˜π◊ Ú≈ˇ∂ Í≈«√¿π∫ ÿπ≥‚’º„ ’∂]

√≥Â∆ : ‘∂÷ª, ◊ºÒª ¡≈¿π∫Á∆¡ª «¬‘˘ Úº‚∆ √Á≈È∆ ˘Õ¡÷∂ È˜ Ò≈¬∆Õ È∆ ’ºÒ∑ Â±≥ ’∆ ’ΩÛ Ó«‘≥ Úª◊fi≈’Á∆ √∆, ‹Á ÓÀ∫ Ï≈Û∂ ”⁄Ø∫ Ë≈ ⁄Ø ’∂ ¡≈¬∆ √∆ÕÓ÷ª, Ï≈Í± ‹∆Õ Ì∆ Ï≈Ò‡∆ ÁπºË Á∆Õ «ÏºÒ∆ Ó±≥‘ Ò≈◊∆Õ «¬‘≈ ‹≈ Â∆ ¤º«‚¡≈ «¬‘È∂ Úº‚∆ ’≈È È∂Õ¡÷∂....ÂπÓ ÂØ «’√∆ Á∆ Â¯ Á∂÷Â∂ È∆! ⁄«ÒºÂØ!

’Â≈∆ : Ó±≥‘ √≥Ì≈ˇ ’∂ ◊ºÒ ’ È∆Õ ¡≈‘ Ï≈Í± ‹∆ Á∆ ÙÓ÷≈¬∆ ‹ªÁ∆ ¡ÀÕ È‘∆∫ ◊πÂÈ∆ Íπº‡ ’∂ ‘ºÊ ”⁄ ÎÛ≈«Á¡ªÕ

√≥Â∆ : ÓÀ∫ Ï∆ ÂØÛ Á∂ Á±≥ ¡º÷ª ”⁄, Úº‚∆ Ê≈‰∂Á≈È∆ Ë≈‰∆Ï‰∆ «ÎÁ∆ ¡À ¡÷∂, “«’¡≈ «ÍºÁ∆.....¡ «’¡≈«ÍºÁ∆ ’≈ ÙØÏ≈”Õ

’Â≈∆ : È∆ ÓÀ∫ Áº√ª ÂÀ ........[√≥Â∆ ÚºÒ ¡‘πÒ‰ Òº◊Á∆ «’ Ï π◊ «‹‘Û≈ ‘π‰Âº’ ¡√‘≈Ô ÓπÁ≈ «Úº⁄ ÷Û≈ √∆, ¡⁄≈È’ ÌÛ’¿πµ·Á≈ Õ]

Ï π◊ : ˙ ÙÓ È∆ ¡≈¿π∫Á∆ ÊØ Õ ¡≈‘ ËΩ ∆ Á≈Û∑∆ Á∆ «Ò‘≈˜’ØÕ ‹≈˙, ¡≈Í‰∂ ¡≈Í‰∂ ’≥Ó ’ØÕ[ÁØÚ ∂∫ «¬º’-Á±‹∆ ÚºÒ ’ ΩÛ-’ ΩÛ fi≈’Á∆¡ª ¡ ≥Á‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ Ï˜π◊ ¿πÁ≈√ ÓπÁ≈ «Úº⁄ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ÂπÁ≈ ¡≈Í‰∂ „≈∂ ÚºÒ ‹ªÁ≈ ˛ Â∂ «Íº«¤¿π∫ ◊∆Â Á∂ÏØÒ ¿πµÌÁ∂ ‘ÈÕ √≈‚≈ Úº√Á≈ ‘∂ ÿ-Ï≈......]¯∂‚ ¡≈¿±‡

«ÁzÙ Â∆‹≈¯∂‚ «¬È

[ÍzÌ≈Â Ú∂ˇ≈Õ «⁄Û∆¡ª Á∂ ⁄±’‰ Á∆ ¡Ú≈˜Õ «Í¤Ø’Û ÂØ∫ ÏˇÁª Á∂

102

Í≈ˇ∆¡ª Á∂ ÏØÒª Á∆, ÏˇÁª Á∆¡ª ‡ºÒ∆¡ª, ‡ÃÀ’º‡ª Á∂ ⁄ºÒ‰ ¡≈«Á Á∆¡ª¡Ú≈˜ª ¡≈¿π∫Á∆¡ª ‘ÈÕ Ï˜π◊ Á∂ „≈∂ «Úº⁄Ø∫ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ Í≈· Á∆ ¡Ú≈˜ ¡≈‘∆ Õ √º‹‰ Â∂ √π≥Á ÁØÚ∂∫ ¡≈Í‰∂-¡≈Í‰∂ ÿ Á∂ ⁄Ω∫’∂ «Úº⁄ ÏÀ·∂ Ø‡∆ ÷≈ ‘∂‘ÈÕ Ó≥⁄ ”Â∂ ÁØÚ∂∫ Í≈√∂ «¬º’Ø Ú∂ˇ∂ «¬º’Ø-«‹‘≈ ’≈‹ ⁄ºÒ «‘≈ ˛Õ Ì≈Ú’Â≈∆ Â∂ √≥Â∆ ¡≈Í‰∂-¡≈Í‰∂ ÿ Ú≈«ˇ¡ª ˘ Ø‡∆ ÷Ú≈ ‘∆¡ª ‘ÈÕ ÁØÚ∂∫Í≈√∂ Ú≈Â≈Ò≈Í «¬º’·∆ ⁄ºÒ ‘∆ ˛ ]«¬º’ Í≈√∂ :’Â≈∆ : √π‰ÁÀ∫ Á∆Í Á∂ Ï≈Í» ! (’ΩÒ∆ «Úº⁄ √Ï˜∆ ‘Ø Í≈¿π∫Á∆

‘Ø¬∆) ’ºÒ∑ Î∂ ¬∂‘È∂ ¡≈„≈ Ò≈ «Ò¡≈Õ È≈ ¡º◊≈ Ú∂÷∂,È≈ «Íº¤≈Õ ÓÀ∫ Âª ¡º’∆ Í¬∆ ¡ª, «¬√ Ø˜-Ø˜ Á∂’ ∂√ ÂØ∫Õ

√º‹‰ : Â±≥ «’√∂ Ú∂ˇ∂ Âª Ó≈È È≈ˇ Ï«‘ «Ò¡≈ ’Õ ‘π‰ÍÃÌ≈Â Ú∂ˇ∂ ¬∆ «¬‘ ≈Ó-’‘≈‰∆ ¤∂Û ÏÀ·∆Õ

’Â≈∆ : ÂÀ˘ Òº◊Á∆ ¡À ≈Ó ’‘≈‰∆Õ ¬∂Ê∂ «‹‘Û∆ Ø˜ ≈Ú‰-Ò∆Ò≈ ‘π≥Á∆ ¡À, ¿π‘Á≈ Ú∆ ÍÂÀÕ √≈≈ «ÁÈ √±¬∆ ’πºÂ∆¡ª◊±≥ ’πˇ-’πˇ ’Á∆ «ÎÁ∆ ¡À, Â∂∆ «¬‘ Úº‚∆‘∂‹Ò∆ Ì‹≈¬∆Õ

√º‹‰ : ˙, Â±≥ «’√∂ È≈ˇØ∫ ÿº‡ ¡À∫ ! ÓÀ∫ ‹≈‰Á≈ È∆∫Õ Âπ√∆∫ÁØ¬∂ ‡Ø¡≈ Íπº‡ ’∂ ÁºÏ‰ ¡≈ˇ∆¡ª Õ ¡÷∂ ‹∆ √’∆¡ªÌÀ‰ª ÿ ”⁄ ÒÀ ¡≈¿πÕ «¬‘ √’∆¡ª √Ω∫’‰ª ‡ºÍ∆¡ª«ÎÁ∆¡À∫Õ

Á±‹∂ Í≈√∂:√≥Â∆ : (’ΩÒ∆ ”⁄ «ÿ˙ Í≈¿π∫Á∆ ‘Ø¬∆) ÒÀ Î∂ È≈ ’‘∆∫ ºÏ

Á∂ Ï≥«Á¡ª, Ï¬∆ Í«‘Òª È∆ √∆ Áº«√¡≈Õ ÓÀ∫ Âª ¿π‘Á≈’ºπ‡-’πº‡ ’∂ ¿π‘ ‘≈Ò ’Á≥± Ï¬∆ ÍπÙÂª Âº’ Ô≈Áº÷±Õ Ï¬∆ “√≥Â∆ √∂ Ï≈√Â≈ ÍÛ≈ Ê≈Õ”

√π≥Á : Î∂ Ùπ± ¡À «’º√≈ ‹≥◊ «‘≥Á-Í≥‹≈Ï Á≈Õ Ó÷ª ÁØ ÿÛ∆Ó≈È È≈ˇ Ú∆ Ï«‘ «Ò¡≈ ’ØÕ Âπ√∆∫ «’‘Û∆ ¶’≈Ú≥‚‰∆ ¡À, Ï¬∆ √≈≈ «ÁÈ ≈Â.....‘π.....≈Â ‘π’Á∆¡ª «‘È∆¡À∫Õ

√≥Â∆ : È≈ ¡‹∂ ’√ ¡À ! ÁπºË-ÍπºÂ Á∂÷ ¿π‘ È∆ √π÷≈¿π∫Á∆Õ√≈≈ «ÁÈ ’ΩÛ-’ΩÛ ¡º‚ fi≈’Á∆ ‘±Õ ¡≈‘ Ï≈Í± ‹∆

103

Á∆ ÙÓ Ó≈◊∆ È‘∆∫ ◊πÂÈ∆ «’‘Û≈ È≈ ’ºÒ∑ ‘ºÊÎÛ≈¿ π∫Á∆Õ

√π≥Á : ’Ø¬∆ ¡’Ò Á∆ ◊ºÒ ’ØÕ «’¿π∫ √≈∂ «Í≥‚ ÏÁÈ≈Ó∆÷º‡‰ ¡≈ˇ≈ ’≥Ó ’Á∆˙∫Õ «¬√ ÿ ”⁄Ø∫ ’Á∂ ¿πµ⁄∆¡Ú≈˜ È∆ √∆ «È’ˇ∆Õ ÒØ’ª È∂ √≈‚∆ ¡ºÒ “¸Í«’¡ª’∂” Í≈¬∆ ‘Ø¬∆ √∆Õ ‘π‰ ÓÀ˘ Ò◊ÁÀ “ÏØÒ-ÏπÒ≈«¡ª”’∂ Í≈¿π‰◊∂Õ

√≥Â∆ : È≈ Ó∂≈ ”’ºÒ∆ Á≈ Ó≈ÓÁØ√ ¡À, ¿π‘˘ È∆ √Ófi≈ ‘π≥Á≈,Â∂∆ “Ó≈Â≈ √Ó≈È Ïº‚∆ Ì‹≈¬∆ ’Ø”Õ «‹‘Û∆ È≈¡º◊≈ Á∂÷∂ È≈ «Íº¤≈Õ Ó≈ ⁄’Á±≥-⁄’Á±≥ ’Á∆ «‘≥Á∆¡À‘ Ú∂ ∂Õ

√≥πÁ : ˙ ÓÀ∫ Âª ’«‘ÈÀ ÁØÚ∂∫ ‹≈‰∆¡ª «Í¡≈ È≈ˇ ‘ØÕ‹º◊-‘√≈¬∆ È∆∫ ’≈¬∆Á∆Õ

: Í«‘Ò∂ Í≈√∂√º‹‰ : ‘π‰ ◊ºÒ Ó∂∆ ÍºÒ∂ Ï≥È∑ ÒØÕ ÿ Á≈ ”Â¯≈’ Ï‰≈¬∆

º÷ØÕ ÁºÏ-ÿπº‡ ’∂ ◊π˜≈≈ ’ØÕ

: Á±‹∂ Í≈√∂√π≥Á : ‘π‰ Ï≈-Ï≈ È≈ ’«‘‰≈ ÍÚ∂Õ √Ófi∆! ÓÀ∫ ⁄º«Ò¡ª

÷∂ÂÕ Ø‡∆ ÒÀ ’∂ ¡≈ ‹∆∫Õ√º‹‰ : ⁄≥◊≈, √Ófi ◊¬∆ È≈, ‘π‰ ÁπÏ≈≈ È≈ «¬‘ ◊ºÒ ‘ØÚ∂Õ

Ø‡∆ √ÚıÂ∂ Íπ⁄≈ Á∆∫Õ «’Â∂ «¬ºÊ∂ Î∂ ¡√≥ÏÒ∆ Ò≈ ’∂Ï«‘ ‹∂∫Õ[ÁØÚ∂∫ Í≈√∂ ÁØÚ∂∫ Ì≈ ’‘∆ ¡≈«Á º’ ’∂ ‹ªÁ∂ ‘È Â∂ÁØÚ∂∫ ÁºÏ∆¡ª-ÿπº‡∆¡ª «‹‘∆¡ª ¿π‘Èª ˘ ÂØÁ∆¡ª‘ÈÕ ¡⁄≈È’ ÁØ∫‘ª Á∆ È˜ «ÓˇÁ∆ ˛ Â∂ √«‡ºÒ‘π≥Á∆¡ª ‘ÈÕ]( ∂‚ ¡≈¿±‡)

«ÁzÙ ⁄ΩÊ≈( ∂‚ «¬È)

[¿π‘∆ «ÁÈÕ ⁄Û∑Á∂ √±‹ Á∆ ËπºÍÕ √π≥Á Á∂ ÿØ∫ √≈¬∆’Ò Á∆ ‡ºÒ∆ Á∆¡Ú≈˜ Â∂ È≈ˇ ‘∆ «‹≥Á≈ ¡≥ÁØ∫ ÏØÒÁ≈ Õ]

104

«‹≥Á≈ : ˙ Á∆«Í¡≈ ÿÛ∆«Í¡≈, ‘Ø«¬¡≈ «Â¡≈ «’ ‘≈Ò∂ Í‡∂¬∆ √π¡≈∆ ‹≈ÈÀ∫Õ

Á∆Í≈ : (‘ºÊ «Úº⁄ «’Â≈Ï Ò¬∆ ¡≥ÁØ∫ ¡≈¿π∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈) ’≥‹«Á¡≈, ¡≈Í ¡‹∂ ¡≥Á∂ ¬∆ ¡À∫Õ ÓÀ˘ ‘Ø’∂ Ó≈∆‹≈ÈÀ∫Õ

«‹≥Á≈ : (Ï≈‘ ¡≈¿π∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈) ‘Ó ÂØ ‹≈È∆ «Â¡≈ Ï«Â¡≈ ˛∫Õ ˜≈ Íº◊ È∆ √∆ √±Â ¡≈¿π∫Á∆Õ Ïº√ ‘π‰’≥Ó «‡⁄È ¡ÀÕ

Á∆Í≈ : (Ò≈ ’∂) √≈«ˇ¡≈ ’ΩÒ‹ ‹≈‰À «’ ÿØÛ∆ ⁄Û∑ÈÀÕ Ó÷ªÏÛ∆ ÍØ⁄-ÍØ⁄ ◊πÒ≈Ï∆ ⁄Ó’≈¬∆ ¡ÀÕ

«‹≥Á≈ : Ì≈¬∆ √À‘Ï! ÿØÛ∆ Ú∆ ⁄Û∑∂∫◊∂Õ ‘Ó «’√∆ ÂØ∫ ÿº‡¡À∫? ’‘≈Ú≈ Ó∂∂ Ï∂Ï∂ ‹∆ Á≈ “‘Ó «’√∂ √∂ ’ÓÈ‘∆∫......”

Á∆Í≈ : («Úº⁄Ø∫ ’º‡ ’∂) ‘Ωˇ∆ ÏØÒ √‘π«¡≈, ‹∂ ¡≥ÁØ∫ Ó≈√∆‹Ó∑≈ ⁄≈⁄∆ È∂ √π‰ «Ò¡≈ Âª ‘π‰∂ ‹±≥‚∂ Íπº‡ «Á¿±Õ

«‹≥Á≈ : Ó÷ª ÿÏ≈ È≈ ÌØ≈Õ Ï∂Ï∂ ÷∂Â ◊¬∆ Ú∆ ¡ÀÕÁ∆Í≈ : ‘ÒªÕ Âª‘ƒ ÷∂‚Á∆ ¡À Â∂∆ ’≈‡Ø ÎπºÒª ”Â∂Õ ÓÀ∫ Ú∆

’‘ª “Óª Á≈ ‚≈Ò‚≈” ¡º‹ «’Ú∂∫ «¤º’ˇ ‡πº‡∂ ’º‡∂Úª◊ «≥◊ÁÀÕ

«‹≥Á≈ : ÂÀ˘ Ï∆, ’≈’≈ ‹∆ ◊ºÒª Âª‘∆ ¡ªÁ∆¡ª ‘Ø‰∆¡ª Ï¬∆Â≈¬∆ Ùz∆ ÿ È∆ ‘Ø‰∆Õ

Á∆Í≈ : ¡≈‘Ø, ¡≈‘Ø! ‘Ø ’∆Õ ¿π‘ Ú∆ ÷∂Â ◊¬∆ Ú∆ ¡ÀÕ«‹≥Á≈ : ¡Ù’∂! ÒÀ Î∂ Âª ÏπºÒ∂ ´º‡∆¬∂Õ ¡‹∂ ’≈Ò‹ ‹≈‰ ”⁄

˛◊≈ ‡≈¬∆ÓÕ ⁄≈‘-⁄±‘ Á∆ ÿπº‡ ‘Ø Í∆¬∆¬∂-Ó˜≈ ¡≈¿±“ÈØ ÓÀÈ˜ ÒÀ∫‚ ”Â∂ Ï«‘’∂ Í∆‰ Á≈ («¬Ù≈≈ Ï≈Ï∂ Á∂„≈∂ Â∂ ◊º‚∂ Á∂ Í‘∆¬∂ ÚºÒ ’Á≈ )

Á∆Í≈ : ÒÀ Î∂ ÓÀ∫ ⁄≈‘ «Ò¡≈ÈªÕ Â±≥ Ó≈ ¡≈Í‰∂ ≈Ù‡ÍÂ∆˘ ”Ú≈‹Õ ( ¿π‘Á∂ ÚºÒ ÂπÁ≈ )

«‹≥Á≈ : ( Ø È≈ˇ) Ó÷ª Ï≈Ï≈ ‹∆, ¡≈‹Ø Ï≈‘Õ Ω‹ª “«ÙÚªÓ∂∫” ◊¬∆ ‘Ø¬∆ ¡À∫Õ ÓÀÁ≈È∂-‹≥◊ ÙªÂ ¡ÀÕ

Ï π◊ : (¡≥ÁØ∫ ¡≈¿π∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈) ÍπºÂ «‹≥Á∂, ’∆ ◊ºÒ ¡À?

105

Á∆Í≈ : («ÍºÂˇ Á∂ ◊Ò≈√ª ”⁄ ⁄≈‘ «Ò¡≈¿π∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈)Ï≈Ï≈ ‹∆, ¡≈‹Ø ÿπº‡-ÿπº‡ ⁄≈‘ Í∆¬∆¬∂ ÊØ‚∂ Â’∆¬∂ ”Â∂Ï«‘ ’∂Õ

Ï π◊ : ’∆ ◊ºÒ, ÊØ‚∆¡ª ÁØ‘ª Á∆¡ª Ó≈Úª ÿ È∆ ?«‹≥Á≈ : ÊØ˘ ÍÂ≈ ¬∆ ¡À, Ï≈Ï≈ ‹∆! ¿π‘Èª Á∂ ‘π≥«Á¡ª ’Á∂

√≈‘ «È’ˇÁÀÕ ¡‹∂ ÓÀ∫ Âª «‘≥ÓÂ ’’∂ Ï≈‹ Ó≈ Ú∆Ò¿±∫Õ ¡≈‘ Ï≈‹≈ Âª ‹Ó∑ª ¿πµ÷ˇ∆ ”⁄ «√ «ÁºÂ∂Ïª◊±≥ ‘± √Á≈Õ

Á∆Í≈ : ˙-˙ «‘‰ Á∂ Úº«‚¡ª ÌÒÚ≈È≈! ◊ºÒª ¡≈¿πÁ∆¡ª«¬‘˘ Ïº‚∂ ‹∂·ÓÒ≈È∆ Õ Â±≥ ⁄≈‘ Í∆ ÒÀ ÿπº‡Õ[«Â≥È∂ ◊º‚∂ Á∂ Í‘∆¬∂ ”Â∂ Ï«‘’∂ ⁄≈‘ Í∆‰ Ò◊Á∂ È∂ÕÏ≈Ï∂ È≈ˇ fi∂‚ª ’Á∂ È∂Õ ◊ºÒª Ó≈Á∂ È∂Õ ‘º√Á∂ ‘È«’ ¡⁄≈È’ «¬º’ Í≈«√˙∫ ’Â≈∆ Â∂ Á±‹∂ Í≈«√˙∫√≥Â∆ ¡≈¿π∫Á∆ ]

√≥Â∆ : (’ºÏ∆ ¡Ú≈˜ ”⁄) Ï∂ «‹≥«Á¡≈, ‘≈Ò∂ «¬ºÊ∂ ⁄≈‘ª ¬∆‚ºÎ ‘π≥Á∆¡À∫Õ ¿πµÊ∂ ’≈Ò‹ ¡≈Ê‰ Í‘π≥⁄‰À?

’Â≈∆ : (‘Ø ’ΩÛ∆ ¡Ú≈˜ ”⁄) Á∆«Í¡≈ ! ’Ú∂Ò≈ ¡ÀÊ∂ ‘∆ ’«Ò¡≈Õ ÓÀ∫ √Ø⁄∆ ‹≈È∆ ¡À∫ Â±≥ Ù«‘ ‡ºÍ «◊¡≈ ‘ØÚ∂∫◊≈Õ‘≈Ò∂ ÿ ”⁄ ¬∆ «◊ºË≈ Í≈¬∆ ‹≈ÈÀ∫Õ

ÁØÚ∂∫ : («¬’º·∂ ‘∆) Ïº√ Ï∂Ï∂ ‹≈È∂ ¡ªÕ[ÁØÚ∂∫ «¬º’-Á±‹∂ ÚºÒ Óπ√’Û∆¡ª ‘º√Á∂ ¡≈Í‰∂ ÿ”⁄Ø∫ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ¡≥ÁØ∫ √≈¬∆’Ò Á∂ ⁄ºÒ‰ Â∂ ÿ≥‡∆¡ªÓ≈È Á∆ ¡Ú≈˜ ¡≈¿π∫Á∆ ˛Õ Ï˜π◊ ÁØ∫‘ª ÚºÒÚ∂÷Á≈ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ⁄≈‘ Á∂ √Û∑≈’∂ Ó≈Á≈ ˛ Â∂ ÁØÚ∂∫«¬º’-Á±‹∂ ÚºÒ fi≈’Á∆¡ª √«‡ºÒ ‘π≥Á∆¡ª ‘ÈÕ]( ∂‚ ¡≈¿±‡)

«ÁzÙ Í≥‹Úª( ∂‚ «¬È)

[Ú∂ˇ≈ ÁπÍ«‘ Á≈Õ ’Â≈∆ Ìª‚∂ Óª‹ ‘∆ ˛ Â∂ È≈ˇ∂ ¡≈Í‰∂ ¡≈ÍÈ≈ˇ ◊ºÒª ’ ‘∆ Õ Ò◊ÁÀ «’√∂ ◊ºÒØ∫ ÂÍ∆ ‘Ø¬∆ ¡ÀÕ]’Â≈∆ : Ïπ≈ ‘≈Ò ¡ÀÕ ¡÷∂ ÓÀ∫ È∆ «’√∂ Á∆ ËΩ∫√ √«‘≥Á∆ «‹Ú∂∫

ÓÀ∫ ¿π‘Á∆ ËΩ∫√ √«‘ Ò±≥Õ «¬º’ ¡≈‘ ı√Ó È∆ ’≥Ó Á≈Õ

106

’Ø¬∆ ◊ºÒ ’‘Ø «¬‘Á∂ ’≥È ”Â∂ ‹±≥ È∆ √’Á∆Õ ¡÷∂ÁºÏ-ÿπº‡ ’∂ ◊π˜≈≈ ’ Ò¿πÕ È≈ ! «’√∂ ÂØ∫ ’π¤ ÒÀ’∂ ÷ªÁ∂ ¡ª? ÓÀ∫ ’±≥ «¬‘Á∆ ‘Ó’Ø-ÂπÓ’Ø Ï≥ÁÕ

√≥Â∆ : (¡≥ÁØ∫ √π‰’∂ Ï≈‘ ¡≈¿π∫Á∆ ‘Ø¬∆) È∆ ’∆‘Á∆, ’∂∫◊∆‘Ó’Ø-ÂπÓ’Ø Ï≥ÁÕ ÓÀ∫ Ú∆ ÂØÛ Á∂Á±≥ ¡º÷ª ”⁄Õ ÓÀ∫ ’«‘≥È∆¡ª ’∆ ’«‘‰À, ’∆ ’«‘‰ÀÕ Â±≥ Úº‚∆ ‘ØÚ∂∫◊∆ Âª ¡≈Í‰∂ÿ∂, Ó∂∂ È≈ˇ ¡≈„≈ È≈ Ò≈¬∆∫Õ Î∂ È≈ ’‘∆∫,“Ó∂∆ÂØ «Ï˜Â∆ ÷≈Ï ’ Â∆”Õ

’Â≈∆ : È∆ ÓÀ∫ ÂÀ˘ ’π¤ «’˛Õ ¡≈Í‰∂ ÿ ÏÀ·∆ ‹Ø ⁄≈‘ª ’ª-‹Ø ‹∆ ’∂ ÏØÒªÕ ÂÀ˘ ÓÀ∫ √ºÁ‰ Ò¬∆ ◊¬∆ ¡ª? ¡ÀÚ∂∫‡≈‘ª Ó≈È Òº◊∆ ¡À∫Õ ’≥Ó È≈ ’≈Õ ’Á∂ ¡À√ ’Ωˇ∂Òº◊ ◊∆ ’Á∂ ¡Ω√ ’Ωˇ∂ Òº◊ ◊∆Õ √≈≈ «ÁÈ ÒØ’ªÁ∆¡ª ◊ºÒª Á∆ √π≥ÿ-√π≥ÿ≈¬∆ ÂØ∫ «ÏÈª ’Ø¬∆ ‘Ø ’≥Ó˛? «¬º’ ¿π‘ Ó≈¿±∫ ‹‘∂ ÂØ∫ È∆ Ø’ ‘π≥Á≈ ¬∂‘˘Õ

√≥Â∆ : ˜Ï≈È √≥Ì≈ˇ ’∂ ◊ºÒ ’ È∆ Úº‚∆¬∂ ’≈È∂Õ ÓÀ∫ ’«‘≥È∆¡ª ⁄ÒØ ‘Ø¬∆ √Ø ‘Ø¬∆, ‘π‰ «‘‰ «Á¡ª, «‘‰ «Á¡ªÕÂ±≥ «√ ”Â∂ ⁄Û∑∆ ¡≈¿π∫È∆ ¡À∫Õ[’Â≈∆ ÚºÒ ¡≈¿π∫Á∆ ¿πµËØ∫ ’Â≈∆ ¿πµ·Á∆¡ÀÕ «Óº‚-√‡ ∂‹ ”Â ∂ ¡≈ ’ ∂ «¬º’-Á±‹∆ ÚºÒ Ïª‘ª¿πÒ≈Á∆¡ª ÒÛÁ∆¡ª ‘ÈÕ]

’Â≈∆ : È∆ Ó±≥‘ √≥Ì≈ˇ ’∂ ◊ºÒ ’∆∫Õ ¡≈Í‰∆ «¬º˜Â ¡≈Í‰∂‘ºÊ ‘π≥Á∆ ¡ÀÕ

√≥Â∆ : È∆ «¬‘ ◊ºÒ Â±≥ Ú∆ Ï⁄≈ ÒÀÕ’Â≈∆ : È∆ Â±≥ ¡≈Í‰∆ ⁄ÓÛ∆ ”⁄ «‘Õ√≥Â∆ : Â±≥ ¡≈Í‰≈ ¡º◊≈ Ï⁄≈, Î∂ È≈ ’‘∆∫ Ï¬∆.....Õ

[◊ºÒ ¡‹∂ «Úº⁄∂ ¡À «’ ¡≥ÁØ∫ √π≥Á «‹‘Û≈ ÊØÛ∑≈ÈÓ √πÌ≈¡ Á≈ ¡≈¿π∫Á≈ Õ]

√≥πÁ : (√≥Â∆ ˘)Â±≥ Î∂ ’≥‹ı≈È≈ Ùπ± ’ «Ò¡≈Õ ÂÀ˘ √ΩÏ∂ª «’˛ Ï¬∆ ÏÛ∂-¤Ø‡∂ Á≈ «Ò‘≈‹ ’ «Ò¡≈ ’Õ

√≥Â∆ : È≈, ÓÀ∫ ‘∆ ¡ª √Ófi≈¿π‰ ˘Õ «¬‘˘ ’Ø¬∆ È∆ ¡’ÒÁ∂‰ Ú≈ˇ≈?

107

[¡⁄≈È’ Ï≈‘Ø∫ ’‘∆ ¸º’∆ √º‹‰ ¡≈¿π∫Á≈ ˛Õ √≥Â∆Á∂ ÏØÒ ˙‘Á∂ ’≥È∆∫ ÍÀ∫Á∂ ‘ÈÕ √≥Â∆ Ú∂÷«Á¡ª ÍºÒ≈’ ÒÀ∫Á∆ Õ]

√º‹‰ : ˛◊∂ ¡’Ò Á∂‰ ¡≈ˇ∂Õ ÊØ˘ √≈«¡≈ ˘ ¡’Ò Á∂‰¡≈ˇ∆ ¡ÀÕ ÓÀ∫ ’«‘ÈÀ∫ ⁄ÒØ ¤º‚Ø, ⁄ÒØ ¤º‚ØÕ Í ÊØ‚∂’≥Èª ”Â∂ ‹±≥ È∆ √’Á∆ (¡⁄≈È’ ’Â≈∆ ÚºÒ) Â±≥ÓÀÊØ∫ ‘π‰ ‡≥Ï∂ ÷≈ ’∂ ¬∆ ‘‡∂∫◊∆Õ Ó∂≈ «¬º’ Ú≈ «’‘≈,√Ófi≈«¬¡≈ È∆ Ó≥È∆Á≈ ÊØÂØ∫Õ [«‹Ú∂∫ ÁØ∫‘ª ˘ ’«‘«‘≈ ‘ØÚ∂]

’Â≈∆ : (ÊØÛ∑≈ ‹ ’∂) È≈ ‹∆, ÓÀ∫ ‘π‰ ’∆ «’˛ ? ÓÀ∫ Âª¡≈Í‰∂ ÿ ÏÀ·∆ ¡≈Í‰∂-¡≈Í È≈ˇ ¬∆ ◊ºÒª ’Á∆√∆Õ «¬‘È∂ ’Ωˇ∂ √π≥ÿÁ∆ È∂ Ò≈ «Ò¡≈ ¡≈„≈Õ

√≥Â∆ : («¬’ÁÓ ÏØÒ‰ Òº◊Á∆ ¡À) È≈ ÓÀ∫ Ò≈ «Ò¡≈ ¡≈„≈«’ Â±≥.........Õ [¡⁄≈È’ √º‹‰ ¿π‘˘ «Úº⁄Ø∫ ’º‡ ’∂]

√º‹‰ : ◊ºÒ √π‰ ÒØ Ó∂∆ ’≥È ÷ØÒ∑ ’∂Õ Âπ√∆∫ ÁØ¬∂ Â∆Ó∆∫-ı√ÓÂ∂ È≈ ∂ Â±≥, ’Â≈∆¬∂! ÿ ’Â∂ ¡º‚Õ Ó∆È «ÁºÂ∆Ú≥‚Õ Ï≈Í± È∂ ◊ºÒ √≈∆ ÈÏ∂Û∆ Í¬∆ ¡ÀÕ ¡≈Í‰∂-¡≈Í‰∂ÿ ‘Ø Ï≥«Á¡ª ¡ª◊±≥ √≈∂, È‘∆∫ Î∂ ‹∂ ÓÀ˘ ⁄Û∑«◊¡≈ È≈ Ω‰, ¡«‹‘∆ ’±≥ √≈«¡ª È≈ˇ Ï¬∆ ¡◊Ò≈-«Í¤Ò≈ fi≈’Ø∫◊∂Õ √Ófi∂![¬∂È∆ ˜Ø È≈ˇ “√Ófi∂” ’«‘≥Á≈ ˛ «’ Ï≈’∆ √≈∂ÂzÌ’ ’∂ ¡≈Í‰∂-¡≈Í‰∂ ÿ Âπ ÍÀ∫Á∂ ‘È]( ∂‚ ¡≈¿±‡)

«ÁzÙ ¤∂Úª( ∂‚ «¬È)

[◊º‚∂ Á∂ Í‘∆¬∂ ”Â∂ Ï˜π◊ Â∂ ÁØÚ∂∫ Óπ≥‚∂ Ì≈Ú Á∆Í≈ Â∂ «‹≥Á≈ ÏÀ·∂ ‘ÈÂ∂ ◊≥Ì∆ ◊ºÒª-Ï≈Âª ’ ‘∂ ‹≈ÍÁ∂ ‘ÈÕ]Á∆Í≈ : È≈, Ï≈Ï≈ ‹∆, ‘π‰ ’∆¬∂ ’∆? ⁄≈∂ Í≈√∂ ¡º◊ Óº⁄Á∆

¡ÀÕ √≈‘ «’ÂØ∫ ¡≈¿π∫Á≈ È∆ «Á√Á≈Õ ¡≈‘ º‡-Ó≈,’ÂÒ-÷Ø‘ Âª «ÈºÂ Á∆ ◊ºÒ ‘Ø ◊¬∆Õ ‹≈È ¡º‚ √≥√∂‘Ø¬∂ Í¬∂ ¡ÀÕ Â∂ ¬∂Ë √≈‚∂ ÿ Á∂ √Ì ’≈√∂ ÂØ∫ Ï∂ıÏ¡≈Í‰∂-¡≈Í ”⁄ ’πÙÂÏ≈˜∆ ”⁄ Òº◊∂ ‘Ø¬∂ ¡ÀÕ

108

«‹≥Á≈ : È≈, ‘Ø ’∆! ¡≈‘ «ÈºÂ ’≥‹-’Ò∂ÙÕ √≈‚∆¡ª Ó≈Â≈ÚªÁ∆ √Ófi È∆ ¡≈¿π∫Á∆ Ï¬∆ «√¡≈‰∆¡ª-«Ï¡≈‰∆¡ª ¡√∆∫ √Ófi≈¿π∫Á∂ Ï∆ ’∆ ⁄≥◊∂ Ò◊Á∂ ¡ª ? È≈ ’Ø¬∆◊ºÒ, È≈ Ï≈Â.....«ÈºÂ ¡≈„≈Õ ¡÷∂ √±Â È ÍÂ≈‰‹πÒ≈‘∂ È≈ˇ ·À∫◊≈ ·À∫◊∆Õ

Á∆Í≈ : ¡≈‘ ’ºÒ∑ Î∂ Ì≥◊≈‰∆ Á≈ ÔπºË Òº«◊¡≈ √∆, ’«‘≥Á∂«ÁÈ∂∫ ‹ÁØ∫ ¡√∆∫ ’≈Ò‹ ◊¬∂ ‘Ø¬∂ √∆Õ «’¿π∫ «‹≥Á∂?

«‹≥Á≈ : ¡≈‘Ø, ÓÀ˘ Ï∆ Òº◊ «◊¡≈ ÍÂ≈Õ Ï≈Í± √≈‚∂ ¡≈ˇ≈Ï⁄≈≈ ÈÓ ¡À, ¿π‘Á∆ ¿±∫ Ú≈‘ È∆ ‹ªÁ∆Õ ’«‘≥Á∂Â≈«¬¡≈ ‹∆ È∂ Î∂«¡≈ ⁄≥◊≈ ◊Û≈Õ È≈, Âπ√∆∫ Ï≈Ï≈‹∆, È∆ ’∆Â∂ √≈ÓÂº÷ ÁÙÈ Ó‘ªÌ≈Â Á∂Õ Âπ√∆∫«’ºÊ∂ ‘∂?

Ï π◊ : (·∑≥Ó∂ È≈ˇ) «‘‰≈ «’ºÊ∂ ÍπºÂØÕ Ïº√ «¬√∂ ’Ø·Û∆ ”⁄ÏÀ·≈ √π‰Á≈ «‘≈ √≈≈ ’πfiÕ È≈ ∂ Ó∂∆ √π‰ø± Ú∆ ’Ω‰?ÓÀ∫ Âª ’≥Ë∆-πº÷ÛÀ∫Õ Ï√ ¡≈‘ «ÁÈ Á∂÷‰ ¬∆ «‹¿±∫Á≈Ï«⁄¡≈ √∆Õ[Ø‰ Ú◊∆ ¡Ú≈˜ ‘Ø ‹ªÁ∆ ]

ÁØÚ∂∫ : Ï≈Ï≈ ‹∆, «¬¿π∫ È≈ ’ØÕ √≈‚≈ Ú∆ ÓÈ ı≈Ï ‘π≥ÁÀÕÏ π◊ : (√≥Ìˇ ’∂) ‘Ø, ÍπºÂØ! Î±‘∆-Î±‘∆ ’’∂ ÿ Ï≥«È∑¡≈Õ

Ω«ˇ¡ª-◊Ω«ˇ¡ª Á∂ ¿π‹≈Û∂ √‘∂Õ ÊØ‚∆ Ï∂Ï∂ È∂ √≈∆¿πÓ È≈ ⁄º‹ Á≈ ÷≈«¬¡≈ È≈ ‘≥„≈«¬¡≈ Ïº√ «¬‘∆«⁄≥Â≈ Ï¬∆ „∂∆ ÚË ‹∂ «‹≥È∆ ÚËÁ∆ ¡ÀÕ ÁØ‘ª ÍπºÂª ’Ø¬∆ ¡Ω÷ È≈ ‘∂Õ ’«‘≥Á∂ ¡À Ï¬∆ ÏπÛ∑∆¡ª ˘ ’πÛ∆¡ªÁ≈ Ï≈‘ˇ≈ «Â‘π ‘π≥ÁÀ Í ¿π√ ºÏ Á∆ Ï≥Á∆ È∂ ¡≈Í‰∆¡ªË∆¡ª ‹º◊Ø∫ Ï≈‘≈ È∆ ’πfi «ÁºÂ≈, Ï¬∆ Ó∂∂ ÍπºÂ È≈πˇÁ∂ «ÎÈ «’Â∂Õ (‘Ω’≈ Ì ’∂) ⁄≥◊≈ ‘Ø«¬¡≈ ¿π‘‡ÀÓ «√ ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ È‘∆∫ ¡≈‘ Á∂÷’∂ Â∂ ¿π‘Á≈‹∆∫Á∆ Á≈ ÓÈ ‘Ø ‹ªÁ≈, «‹Ó∂∫ ÓÀ∫ ÌØ≈-ÌØ≈ ’’∂÷πÁ≈ ‹≈ÈªÕ

Á∆Í≈ : Ï≈Ï≈ ‹∆! ¡√∆∫ Âª ÊØÂØ∫ ‘Ω√Ò≈ ÒÀ‰À∫Õ √◊Ø∫ Âπ√∆∫¡≈Í ¬∆ „∂∆ „≈‘∆ ‹≈È∂ ˙∫Õ ¡√∆∫ «¬‘ ’«‘È∂ ¡À∫Ï¬∆ ¡√ª ’Ø¬∆ ˇ ’∂ √Ï∆Ò Ï‰≈¬∆¬∂ Ï¬∆ «¬‘ «ÈºÂÁ∂ ’Ò∂Ù Á≈ ’Ø¬∆ ‘ºÒ Ï‰∂Õ

109

«‹≥Á≈ : ¡≈‘Ø, «¬‘∆ ÓÀ∫ ’«‘ÈªÕ[√≈∂ ¡≈Í√ «Úº⁄ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ’Á∂ È∂Õ «Úº⁄-«Úº⁄Ú≈∆-Ú≈∆ √Ì Á∂ «√ «‘ºÒÁ∂ È∂Õ]( ∂‚ ¡≈¿±‡)

«ÁzÙ √ºÂÚª( ∂‚ «¬È)

[Ú∂ ≈ Ù≈Óª Á≈Õ ºÒ∑∂ Ëπº÷ ‘∂ ‘È ÁØÚ∂∫ Í≈√∂Õ √º‹‰, Á∆Í≈ ¡Â∂ √π≥ÁÂ∂ «‹≥Á≈ Ø‡∆ ÷≈ ‘∂ ‘ÈÕ √≥Â∆ Â∂ ’Â≈∆ Í’≈ ‘∆¡ª ‘ÈÕ ’≈‹ ÁØÚ∂∫ Í≈√∂Ï≈Ï ⁄ÒÁ≈ Õ]

«¬º’ Í≈√∂ :’Â≈∆ : (‘Ωˇ∆ ¡Ú≈˜ «Úº⁄) Ïº√ ‘π‰ È∆ ÓÀÊØ∫ fiº«Ò¡≈ ‹ªÁ≈Õ

¬ ∂ÊØ∫ ⁄ºÒØÕ ÷ ∂Â Í≈¿ π ÿÕ «¬√ ÷Ò‹◊‰ ”⁄Ø∫«È’ˇ∆¬∂Õ

√º‹‰ : È≈ ‘π‰ «Í¿π Á≈Á∂ Á≈ ÿ ¤º‚ ’∂ ‹≥◊ˇ ”⁄ ‹≈Ú√∆¬∂Õ ÊØ‚∂ ¬∂√ È≈Èı≈È∂ ı≈ÂÕ

’Â≈∆ : «’¿π∫ ‹≥◊ˇ ˘ ’∆ ¡À? ‘Ø ¡ºË≈ «Í≥‚ È∆ ÷∂Âª ”⁄ÿ Í≈-Í≈ «‘≥Á≈?

√º‹‰ : ¡≈‘Ø, ¡≈‘ «ÈºÂ ’˜∆¬∂ Ú∆ ÷∂Âª ¡≈«ˇ¡ª Á∂ ¬∆ √π‰∆Á∂¡ÀÕ ’Á∂ ¿πµÊ∂ ◊Ø ∆ ⁄ºÒ◊∆ ’Á∂ ¿πµÊ∂ Ë±-ÿÛ∆√ ‘Ø◊∆ÕÚº‚∂ ≈Ó-‘≈¿±√ª Á∆ Ó≈Ò’∆ Á∂ ⁄º‡∂ Ï∂Õ

’Â≈∆ : È≈ Ï≥«Á¡ª, È≈ˇ ¬∆ ‘π≥Á∆¡ªÕ ‘Ø‰ «Í≥‚ ”⁄ ÏÀ«·¡ª˘ Âª ’π√ È∆ ‘π≥Á≈ «‹Ú∂∫Õ

Á∆Í≈ : «Í≥‚ ”⁄ Î∂ ⁄≈ Ì≈¬∆ È≈ˇ ‘π≥Á∂ ¡À, Ï∂Ï∂ √Ω √πº÷......’Â≈∆ : («Úº⁄Ø∫ ’º‡ ’∂) «‘‰ Á∂ Â±≥ Ïº‚∂ Ì≈¬∆¡ª Á∂ «’º√∂Õ

¡≈‘ Ì≈¬∆¡ª Á∂ Íº‡∂ ¬∆ Âª «¬ºÊØ∫ Ìº‹‰ ˘ «ÎÁ∂¡ªÕ

Á∆Í≈ : Ï∂Ï∂ Â±≥ Ú≈∂ Ù≈‘ ˘ ÌπºÒ◊∆ ¡÷∂, “Ì≈¬∆¡ª Ï≈fi È≈Ó‹Ò√ª √Ø∫‘Á∆¡ª È∂......Ì≈¬∆¡ª Ï≈fi Ï≈◊∆∫ Ï‘≈È≈‘∆∫Õ [◊≈¿π∫Á≈ ˛ «‹Ú∂∫ «⁄Û≈ «‘≈ ‘ØÚ∂]

’Â≈∆ : ÓÀ∫ «⁄Ó‡≈ Ó≈±≥ ÂºÂ≈-ÂºÂ≈ √≈∆ ’Ú∆Ù∆ ’º„ Á±≥Ï≈‘!

110

Á±‹∂ Í≈√∂ :√≥Â∆ : Ïº√, Ï‘πÂ ‘Ø◊∆ «‹≥Á∂ Á∂ Ï≈Í± ! ‘π‰ È∆ √Ï ‘π≥Á≈Õ

⁄≈‘∂ «Â≥È ’ ⁄≈‘∂ Í≥‹Õ Ú∂⁄ ’∂ ÿ, ˜Ó∆È ⁄ºÒÙ«‘ ⁄ºÒ∆¬∂Õ

√π≥Á : È≈ Ù«‘ ¿πµÊ∂ ”‡∂ÙÈ ”Â∂ Ï≈‘ª ¶Ó∆ ’∆ ÏÀ·∂ ¡À∫√≈∂ ‚∆. √∆., ‡∆. √∆., Ï¬∆ ¡≈˙ («⁄ºÒ≈ ’∂ √≥Â∆ Á∂Ò«‘‹∂ Á∆ È’Ò ’Á≈ ‘Ø«¬¡≈) Ó‘≈≈‰∆ √≥Â∆ ’∂‡ºÏ ‹∆ ¡≈Í’≈ √Ú≈◊Â ¡ÀÕ

√≥Â∆ : Ó∂∆ ◊ºÒ ‡≈ˇ È≈Õ √Ú≈◊Â ‘Ø ¿πµÊ∂ Ëº’∂ Ó≈ ’∂’º„ Á∂‰◊∂Õ √Ω ’≥Ó È∂ ’È ¡≈ˇ∂Õ ’Ø¬∆ ¡≈Í‰≈ ’≥Ó’ Òª◊∂Õ ‘Ø È∆ ⁄≈ Óºfiª º÷ ’∂ ’Ø¬∆ ‚∂¡∆¯≈Ó ¬∆ ⁄Ò≈ Òª◊∂Õ ’«‘≥Á∂ Ù«‘ª ”⁄ ¬∂√ ’≥Ó Á∆ÏÛ∆ Ïπº’Â ¡ÀÕ

«‹≥Á≈ : Ï∂Ï∂ Ù«‘ ¡≈«ˇ¡ª Á≈ ¬∂√ ÂØ∫ «ÏÈª √Á≈ Âª È∆Í ¬∂√ ’≥Ó ¡≈«ˇ¡ª ˘ ¿π‘ ¤∂«’¡ª ‘Ø«¬¡ª ¡ª◊±≥Ù«‘ Á∂ «Úº⁄ È∆ ÏÛÈ «Á≥Á∂Õ ’«‘≥Á∂ Ï¬∆ ÁπºË √≈˘Íˇ≈¿π º‹Úª Í ‚≥◊ “Ù«‘ √∂ Í∂-Í∂”Õ

√≥Â∆ : ÒÀ ¡ÀÚ∂∫ ¬∆Õ ¿π∫¬ƒ Ó≈∆ ‹ªÁÀ Ì’≈¬∆Õ«‹≥Á≈ : È≈ ‘Ø ’∆ Ï∂Ï∂! ¡≈‘ ⁄≥‚∆◊Û∑ ”⁄ Âª ‚≥◊-Í√±

Á√-Á√ Ó∆Ò Âº’ ‘ºÁ ”⁄ È∆ ÚÛÈ≈ ¡Ò≈¿±‚Õ ‹∂«’Â∂ «Á÷ ‹∂ È≈ˇ∂ ’ÀÁ È≈ˇ∂ ˜πÓ≈È≈ («⁄Û∑≈¿π‰Ú≈ˇ∂ Ò«‘‹∂ ”⁄)Õ

√≥Â∆ : («fiÛ’ ’∂) Â±≥ ¡≈Í‰∆¡ª ‹Ïˇ∆¡ª º÷ «¬º’ Í≈√∂(√≥πÁ ˘) √π‰ ÒÀ ⁄≈‘∂ «¬º’ Ï≈ ⁄≈‘∂ ‘˜≈ Ï≈ÕÂ∆‘Ø’≈Ò ÓÀ∫ È∆ «¬ºÊ∂ «‘‰ª, «ÈºÂ Á∂ ’≥‹-’Ò∂Ù”⁄Õ ¬∂ÊØ∫ √ªÌØ Ò‡≈-Í‡≈ Â∂ ÂπØ Ù«‘Õ[ÁØÚ ∂∫ Í≈√∂ «¬º’-Á±‹ ∂ È≈ˇ ◊ ºÒª ’È, √Ófi‰√Ófi≈¿π‰ Á≈ ’≈‹ ‹≈∆ «‘≥Á≈ ˛Õ]( ∂‚ ¡≈¿±‡)

«ÁzÙ ¡º·Úª( ∂‚ «¬È)

[’Â≈∆ ⁄Ω∫’∂ «Úº⁄ ÏÀ·∆ ˛Õ √º‹‰ Ï˜π◊ Á∂ „≈∂ ”⁄Ø∫ Ï≈‘

111

¡≈¿π∫Á≈ Õ «⁄≥ÂÂ ÓπÁ≈ «Úº⁄]√º‹‰ : ’Â≈ ’π∂, Ï≈Í± «„ºÒÀ ’π√Õ ⁄≈‘-⁄±‘ ’’∂ Á∂‘Õ

«ÏË √∆ ¡À «’Â∂ ‘Ø ¬∆ Ì≈‰≈ È≈ ÚÂ ‹∂Õ’Â≈∆ : ¿π‘ Âª ÓÀ∫ Á∂ ¡≈¿πÈ∆ ¡ªÕ Â±≥ ¿π‘˘ «’‘≈ È∆ Ï¬∆

¬∂Ë ¡≈ ‹ØÕ√º‹‰ : ’Ó À ! ÓÀ∫ «¬º’ Ú≈ «’˛? ¿π‘Á∆ ¿π‘∆ º‡.... Ïº√

ÓÀ∫ Âª «¬ºÊ∂ ¬∆ ‘±≥Õ’Â≈∆ : ⁄≥◊≈ (⁄≈‘ Í≈¿π∫Á∆ ‘Ø¬∆) ÒÀ ‹∆ ”Â±≥ ‘∆ ¯Û≈«¬¡≈

⁄≈‘, È≈ˇ∂ ÁØ ÿÛ∆ ‘Ø ’Øˇ Ï«‘ ¡≈Õ ÓÀ∫ Ï≈Û∂ ”⁄Ø∫Í≈Ê∆¡ª Á≈ ‡Ø’≈ ¬∆ Ò¬∆ ¡≈ÚªÕ

√º‹‰ : (⁄≈‘ ÎÛÁ≈ ‘Ø«¬¡≈) «Ò¡≈ Á∂‘Õ[¡≥Á ‹ªÁ≈ ˛Õ Á±‹∂ Í≈«√˙∫ ÓØ„∂ ”Â∂ ’‘∆ º÷∆√π≥Á Ï≈‘Ø∫ ¡≈¿π∫Á≈ Õ ‡∂ «Úº⁄Ø∫ Í≈‰∆ Á∆ ◊ÛÚ∆ÒÀ, ‘ºÊ-ÍÀ ËØ∫Á≈ ¡Ú≈˜ Ó≈Á≈ Õ]

√π≥Á : ÓÀ∫ «’‘≈, «‹≥Á∂ Á∆ Ï∂Ï∂! ˙ «‹≥Á∂ Á∆ Ï∂Ï∂Õ√≥Â∆ : (¡≥ÁØ∫ Ï≈‘ ¡≈¿π∫Á∆ ‘Ø¬∆) Â±≥ ‹∆, ¡≈ «◊¡≈ ÷∂ÂØ∫?√≥πÁ : ¡≈‘Ø, ÷∂Â Á∆ ıÀ ¡ÀÕ Ó«÷¡ª Ï≈Í± «„ºÒÀ ’π√? ¡≈‘

≈‘ ”⁄ Ì≈Ï∆ «Óˇ∆ √∆ ¿π‘È∂ Áº«√¡ÀÕ√≥Â∆ : (Ì≈Ï∆ Á∂ Èª ÂØ∫ Èº’-ÏπºÒ∑ Úº‡‰ ‘∆ Ò◊Á∆ ˛ «’

¡⁄≈È’ ·≥∑Ó∂ È≈ˇ)¡≈‘Ø, ÓÀ∫ Ú∆ √π‰∂ √∆ ÁØÚ∂∫ ı√Ó-Â∆Ó∆∫ ◊ºÒª «‹‘∆¡ª ’Á∂Õ ‹≈‘ Â±≥ ‹≈«¬¡≈Õ ÍÂ≈’«¡≈ ÏπÛ∑∂ Á≈ «’Â∂ ‘Ø ’π√ Á≈ ’π√ ‘ØÚ∂Õ

√π≥Á : Â±≥ Ó≈Û∆ Ì≈«÷¡≈ ¬∆ ’º«„¡≈ ’Õ ÓÀ∫ ’ÁÀ∫ ÍÂ≈Ï≈Í± Á≈Õ Â±≥ ≈ πº◊ ¡≈ Â∂ «‹≥Á∂ ’«‘ Íº·∂ ’πÂÁ∂Õ

√≥Â∆ : «‹≥Á≈ ¡‹∂ «’ºÊ∂ Óπ«Û¡À Ù«‘Ø∫Õ√≥πÁ : ⁄≥◊≈ ÓÀ∫ ¬∆ ¡≈ ’∂ Ò◊ÁªÕ Â±≥ ⁄≈‘ Ë ÓÀ∫ Ï≈Í± Á≈

ÍÂ≈ ’ ¡≈ÓªÕ È≈ˇ∂ ¿π‘˘ Ú∆ Á∂ ¡≈Õ ¡≈‘ Âπˇ√∆Á∂ ÍºÂ∂ Í≈ Ò∆∫, ÁØÕ ·≥„-·»≥„ ¬∆ ‘Ø¿± Òº◊∆Õ[√≥πÁ Ï π◊ Á∂ „≈∂ ÚºÒ ‹ªÁ≈ Õ √≥Â∆ ¡≥Á ⁄≈‘Á≈ √Ó≈È ÒÀ‰ ‹ªÁ∆ Õ]( ∂‚ ¡≈¿±‡)

112

«ÁzÙ ÈΩ∫Úª( ∂‚ «¬È)

[«ÁÈ Á≈ √Óª Õ Ï≈Í± Á≈ Ó≥‹≈ ÁØ∫‘ª ÿª Á∂ «ÏÒ’πÒ ¡ºË-«Ú⁄’≈‚≈«‘¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ √≈≈ Í«Ú≈ ¿π√ Á∂ Ó≥‹∂ Á∂ ¡≈ˇ∂-Áπ¡≈ˇ∂ ˛Õ √º‹‰ Â∂√≥πÁ Ó≥‹∂ Á∂ ÍÀ∫Á-√∑≈‰∆ ÏÀ·∂ ‘È ¡Â∂ ’Â≈∆ Â∂ √≥Â∆ ‘∂·ª Í∆Û∑∆¡ª ”Â∂ÕÁ∆Í≈ Â∂ «‹≥Á≈ «Íº¤∂ ¿πÁ≈√ «‹‘∂ ÷Û∂∑ ‘ÈÕ]√º‹‰ : Ï≈Í± ! «‹Á ¤º‚Õ Â±≥ «„ºÒ≈ Ï≈‘ÒÀ∫Õ ⁄ºÒ ÿ ⁄ºÒ∆¬∂

¡≥ÁÕ ‹≈¬∆ ”⁄ «Èºÿ≈ ‘Ø ’∂ ÍÀÕ ÓÀ∫ ÏÈ≈√∆ ÚÀÁ «Ò¡≈¿πÈª ‹≈ ’∂Õ

Ï π◊ : (‘Ω∫’Á≈ ‘Ø«¬¡≈) È≈-‹Ó∑≈ È∆Õ√π≥Á : Ï≈Í±, Ó≥È «Ò¡≈ ’ «’√∂ Á∆Õ Â±≥ ⁄ºÒ Ó∂∂ ¡ºÒ ⁄ºÒÕ

¡≥Á Ó≈È È≈ˇ ÍÀÕ √≥Â∆¬∂ Â±≥ ⁄≈‘ Ï‰≈Õ ÓÀ∫ Ù«‘Ø∫‚≈’‡ √ºÁ ’∂ «Ò¡≈¿πÈªÕ[‹≈‰ Òº◊Á≈ «’ Ï˜π◊ Ø’Á≈ ]

Ï π◊ : (¡Ω÷∆ ¡Ú≈˜ ”⁄-˙ ’≥‹Ø, Ó∂≈ «¬º’ Ú≈ «’‘≈ È∆√π«‰¡≈Õ ÓÀ∫ «’√∂ Í≈√∂ È∆ ‹≈‰≈)

√º‹‰ : (ÊØÛ∑≈ πº√∂ ”⁄) ‘Ø ¬∂Ê∂ ÓÈÀ, Ï≈‘ «Ú‘Û∂ ”⁄Õ√π≥Á : Ï≈Í±, √Ø⁄ ≈Õ ÒØ’ ’∆ ’«‘‰◊∂Õ Ï¬∆ ÈºÊ∂ «’¡ª ’∂

‡ºÏ Á≈ ÏπÛ∑≈ Ï≈‘ Ó «◊¡≈, ¡ºË-«Ú⁄’≈ÕÏ π◊ : ⁄≈‘∂ ’Ø¬∆ ’π¤ ’‘∂Õ ÓÀ˘ È∆∫ ÍÚ≈‘Õ ÓÀ∫ √Ω Á∆ «¬º’

√π‰≈ ”Â∆Õ Ï¬∆ ÓÀ∫ ¡º‚-¡º‚ ‘Ø¬∂ ÿª ”⁄ È∆ ‹≈‰≈ÕÈ≈ˇ∂ ¡≈‘ ¡º‹ Á∆ ◊ºÒ ¡À ? «‹Ú∂∫ ÊØ˘ ÍÂ≈ È∆Õ«‹ºÁ‰ Á≈ «¬‘ Ú≥‚-Ú≥‚≈≈ ‘Ø«¬¡À, ÓÀ∫ Í≈«¬¡À ’ÁÓÊØ‚∂ ÁØ∫‘ª Á∂ “ÿª” ”⁄? [“ÿª” ÙÏÁ «Ú¡≥◊ È≈ˇ’«‘≥Á≈ ]

√º‹‰ : ˙, «¬‘ Âª ·∆’ ¡À, Ó∂∂ Ï≈Í± ‹∆ Ó≈∑≈‹ ! Í ‘π‰Â±≥ ÏÓ≈ ¡À∫, Â∆Ó≈Á≈∆ Á∆ ÒØÛ ¡ÀÕ ‘π‰ Âª «¬º’Êª «‡«’¡≈ ¬∆ √±Õ

√π≥Á : ‘ØÕ È≈ ∂ ¬∂Ê∂ «Í¡≈ ¿±∫ ·≥„ ”⁄ ¡≈’Û ‹∂∫◊≈, Ù≈ÓÂº’Õ

113

Ï π◊ : ÓÀ∫ Âª Ó≈Û∆ ‹∆ ËπºÍ Á∂÷ ’∂ Óπ≥«‚¡ª ÂØ∫ ’„Ú≈«¬¡≈Ó≥‹≈, Ï≈‘Õ Ï‘πÂ≈ ’«Á¿π Ó∂≈ Ó≥‹≈ ¡≥Á Î∂„≈∂ ”⁄ ’ ÁØ Í ÓÀ∫ ‘±≥ “Ò∆’ Á∂ ¿πµÂ∂Õ”

√º‹‰ : Ï≈Í± ! «’¿π∫ ’Óˇ∆¡ª Ó≈ÁÀ∫? ÂÀ˘ ”’ºÒ∂ ˘ «’Ú∂∫¤º‚ Á∆¬∂ ‘π‰Õ[¡Ω÷≈-Ì≈≈ ‘π≥Á≈ ]

Ï π◊ : «’¿π∫, ¡º‹ ‘Ø«¬¡ª ÓÀ∫ ’ºÒ≈? ÓÀ∫ Âª ’Á Á≈ ““’ºÒª””Õ[«ÁzÛ∑Â≈ È≈ˇ ÏØÒÁ≈ ˛Õ “’ºÒª” ÙÏÁ Â∂ ˜Ø «Á≥Á≈]

Á∆Í≈ : (ÊØÛ∑≈ ‹’ ’∂ √º‹‰ ˘) Ï≈Í± ‹∆ ! Âπ√∆∫ Ï≈Ï≈ ‹∆ Á∆◊ºÒ «’¿π∫ È∆ √ÓfiÁ∂ ? ‘ª Âª ¡√∆∫ «È¡≈‰∂ ÊØ˘√ÓfiªÁ∂ ⁄≥◊∂ È∆ Ò◊Á∂ Í Âπ√∆∫ «Ú⁄≈Ø Âª √‘∆Õ

«‹≥Á≈ : (√≥πÁ ˘) Ï≈Ï≈ ‹∆ È∂ ‘≈Ò∂ Âº’ «¬√ ÿ Á∂ ÁØ ‡Ø‡∂ÓÈØ∫ È∆ Ó≥È∂Õ Âª ‘∆ ¡ÀÈ∂ √≈Òª ÂØ∫ ’ºÒ∂ ¡≈Í‰∂ „≈∂”⁄ ÏÀ·∂ ¡ÀÕ Âπ√∆∫ ¿π‘Èª Á≈ ÓÈ «’¿π∫ È∆ ÍÛ∑Á∂?

Á∆Í≈ : (’Â≈∆ ) Ï∂Ï∂, ÊØ‚∂ ’‹∆¬∂-’Ò∂Ù È∂ ÿ ”⁄ Ú≥‚∆¡ªÍπ¡≈¬∆¡ªÕ Ï≈Ï∂ Á≈ «ÁÒ ¡º‚ Áπ÷≈«¬¡≈Õ «¬‘Èª ˘(Ï≈Í± Â∂ ⁄≈⁄∂ ÚºÒ) ¡º‚ ÂÍ≈«¬¡≈Õ

«‹≥Á≈ : (√≥Â∆ ˘) ‹∂ ‘π‰ Ú∆ ÌÒ∆ ÒØÛÁ∂ ˙∫ Âª ¤º‚ «Á˙«‘≥‚Õ ¬∂‘Èª ’Ò∂√ª È∂ ’Á∂ «’√∂ Á≈ ’πfi È∆ √π¡≈«¡≈Õ[’Â≈∆ Â∂ √≥Â∆ «È≥ÓØfi±‰∆¡ª «‹‘∆¡ª ‘π≥Á∆¡ª ÍÀªÁ∂ È‘π≥ ÷π⁄Á∆¡ª ‘ÈÕ √º‹‰ Â∂ √π≥Á Ú∆ Ù«Ó≥Á◊∆«‹‘∆ Ó«‘√±√ ’Á∂ ‘ÈÕ Ï≈Ï∂ Á∂ «⁄‘∂ ”Â∂ Ω‰’¡≈¿π‰ Òº◊Á∆ Õ]

Á∆Í≈ : («‹Ú∂∫ √≈«¡ª ’«‘ «‘≈ ‘ØÚ∂) Á∂÷ Ò¿±Õ ‹∂ Ï≈Ï≈‹∆ ÒØÛ∆∫Á∂ ¡ÀÕ ÿ Á∆ ÙªÂ∆ ÒØÛ∆∫Á∆ ¡À Âª „≈‘Ø«¬‘ ¡º‚-¡º‚ ’≥ËØ ∆¡ªÕ

«‹≥Á≈ : (‹ØÙ È≈ˇ) ¤º‚Ø «¬‘ «ÈºÂ-«ÈºÂ Á∂ «È◊±‰∂ fi◊Û∂Õ ‘ØÚØ”’º·∂Õ[√º‹‰,√π≥Á, ’Â≈∆ Â∂ √≥Â∆ Á∂ «⁄‘«¡ª ”Â∂ ‘ªÁ∆ fiÒ’ «ÓˇÁ∆ ˛Õ Ï˜π◊ ¿πµ· ’∂ Ï«‘‰ Á∆’ØÙÙ ’Á≈ ˛Õ]

114

Á∆Í≈ : ·∆’ ¡À Î∂! ÒÀ Ï¬∆ «‹≥«Á¡≈, ‘Ø ‹≈ «Â¡≈Õ[ÁØÚ∂∫ ‹≈ ’∂ ˙‡∂ „≈‘π‰ Òº◊Á∂ ‘ÈÕ Ìª‚∂ √ªfi∆ Êª’Á∂ ‘ÈÕ Ï≈Ï≈ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ¿πµ· ’∂ ÷Û∑≈ ‘π≥Á≈ ˛Õ√º‹‰ Â∂ √π≥Á Ï≈Ï∂ Á∂ Ò≈◊∂ ‹≈ ’∂ ¿π‘˘ ÓØ«„¡ª ÂØ∫ÎÛ’∂ ÷Û≈ ’È «Úº⁄ ÓÁÁ ’Á∂ ‘ÈÕ √≥Â∆ Â∂’Â≈∆ Á∂ «⁄‘«¡ª ”Â∂ Óπ√’≈‰ ¡≈¿π∫Á∆ Â∂ ¿π‘Í∆Û∑∆¡ª ”Â∂ ÏÀ«·¡ª-ÏÀ«·¡ª «¬’-Á±‹∂ ÚºÒ Óπ√’≈’∂ Âº’Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘ Âº’‰∆ Í«‘Òª Ú≈ˇ∆ ’ΩÛ-’ΩÛÂº’‰∆ ÂØ∫ «ÏÒ’πÒ ¿πÒ‡ ˛Õ «Í¤Ø’Û ÂØ∫ ◊∆Â¿πµÌÁ≈ ]√≈‚≈ Úº√Á≈ ‘∂ ÿ Ï≈,√≈‚≈ Ï«‰¡≈ ‘∂ «Í¡≈ÕÈ˜ ’Ø¬∆ Òº◊∂ È≈Õ«ÏÈ «Í¡≈ª Á∂ Ô≈,«¬‘ «Ú‘Û≈ ÎºÏ∂ È≈..........Õ

( ∂‚ ¡≈¿±‡)

ÙÏÁ ¡Ê :Ú∂Ò ÚËÁ∆ ‘∂ - ı≈ÈÁ≈È Á≈ ¡º◊∂ ÚË‰≈Õ ÍÒ∂◊ - «¬º’ ÿ≈Â’ «ÏÓ≈∆ Á≈ÈªÕ È≈È√À∫√ - Ó±ıÕ ÷ÛÍ≥⁄ - ¡≈Í∂ Ï«‰¡≈ ⁄ΩË∆Õ √Ø ª ¡≈È∂ √º⁄ -«ÏÒ’πÒ ·∆’, √‘∆Õ Ó∆˜≈Á∂ - ÒØ’ª Á∆ È’Ò ¿πÂ≈È≈ «‹È∑ª Á≈ «’ºÂ≈ ˛,«¬º’ ‹≈Â∆Õ ¡√‘≈Ô - ¸ºÍ-⁄≈Í ÷Û∑È Á∆ ¡Ú√Ê≈Õ ‹∂·ÓÒ≈È∆ - «¬º’ Íz«√ºË’˘ÈÁ≈È Á≈ ÈªÕ ÂØÛ - Âº’ˇ≈Õ „∂∆ - ˜Ó∆È («¬º’ Ó≈Ò’ Á∆ «¬’º·∆˜Ó∆È)Õ ÷Ò‹◊‰ - ’ ∂√, ÒÛ≈¬∆, fi◊Û≈Õ Ó‹Ò√ª - Ó«‘¯ÒªÕ Ω‰ - πº√≈,≈Ú‰, Ì≈ÚÕ √Ï∆Ò -Â’∆ÏÕ Â≈Ó∆Á≈∆ - Á∂÷-Ì≈ˇÕ

Í≈· - ¡«Ì¡≈√1. ‘∂· «Ò÷∂ Ú≈Â≈Ò≈Íª ˘ «Ë¡≈È È≈ˇ ÍÛ∑Ø ¡Â∂ «ÁºÂ∂ ◊¬∂ ÍzÙÈª Á≈

¿πµÂ «Á˙Õ¿. (““Á±‹∂ È≈ˇ √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ’«Á¡ª) Âπ√∆∫ Ó∆˜≈«Á˙ ÿÏ≈˙ È≈Õ

Âπ√∆∫ ¬∂¿π∫ «’¿π∫ È∆ ’Á∂ Ï¬∆ √≈‚∂ ‚≈Ó∂ «Úº⁄ Í≈‡ ’ØÕ ’Ò≈’≈Âπ√∆∫ ˛ ¬∆Õ Ïº√ ◊ºÒ ¡≈Í‰∂ ’ØˇØ∫ È∆ Ï‰≈¿π‰∆ ‹Ø √≈‚∂ ‚≈«¬À’‡√≈«‘Ï Áº√‰ó¿π‘∆ ÏØÒ‰∆ ¡ÀÕ””

115

1. «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂ «’√ ’‘∂?2. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ ’Ò≈’≈ «’√ ˘ «’‘≈ «◊¡≈ ˛?3. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ Ó∆˜≈«Á¡ª ‚≈«¬À’‡ Á∂ ‘π’Óª Á∆ Í≈Ò‰≈

’È Ò¬∆ ’∆ «’‘≈ «◊¡≈ ˛?¡. ““’Ø¬∆ ¡’Ò Á∆ ◊ºÒ ’ØÕ «’¿π∫ √≈∂ «Í≥‚ ˘ ÏÁÈ≈Ó∆ ÷º‡‰ ¡≈ˇ≈

’≥Ó ’Á∆˙∫Õ «¬√ ÿ ”⁄Ø∫ ’Á∂ ¿πµ⁄∆ ¡Ú≈˜ È∆ √∆ «È’ˇ∆Õ ÒØ’ª È∂√≈‚∆ ¡ºÒ “¸Í«’¡ª ’∂” Í≈¬∆ ‘Ø¬∆ √∆Õ ‘π‰ ÓÀ Ò◊ÁÀ “ÏØÒ ÏπÒ≈«¡ª’∂” Í≈¿π‰◊∂Õ

1. «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂ «’√ ’‘∂?2. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ “¸Í«’¡ª ’∂” ¡ºÒ «’È∑ª Ï≈∂ ?3. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í ¡Èπ√≈ «’‘Û∂ ’≥Ó È≈ˇ «Í≥‚ «Úº⁄ ÏÁÈ≈Ó∆ ‘Ø‰ Á≈

ıÂ≈ √∆Õ¬. ““⁄≈‘∂ ’Ø¬∆ ’π¤ ’‘∂Õ ÓÀ˘ È∆∫ ÍÚ≈‘Õ ÓÀ∫ √Ω Á∆ «¬º’ √π‰≈ ”Â∆Õ Ï¬∆

ÓÀ∫ ¡º‚-¡º‚ ‘Ø¬∂ ÿª ”⁄ È∆ ‹≈‰≈Õ È≈ˇ∂ ¡≈‘ ¡º‹ Á∆ ◊ºÒ ¡À ?«‹Ú∂∫ ÊØ˘ ÍÂ≈ È∆Õ «‹ºÁ‰ Á≈ «¬‘ Ú≥‚-Ú≥‚≈≈ ‘Ø«¬¡≈, ÓÀ∫ Í≈«¬¡À’ÁÓ ÊØ‚∂ ÁØ∫‘ª Á∂ ÿª ”⁄?””

1. «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ’‘∂?2. Ú≥‚-Ú≥‚≈≈ ‘Ø‰ ”Â∂ Ï˜π◊ «’√ Á∆ ÍÚ≈‘ È‘∆∫ ’Á≈?3. Ú≥‚-Ú≥‚≈≈ ‘Ø‰ ”Â∂ Ï˜π◊ ’∆ ’«‘≥Á≈ ?√. ‘∂· «Ò÷∂ Í≈Âª Á∆ Í≈Â-¿π√≈∆ ’Ø?

1. √º‹‰ 2. √π≥Á 3. ’Â≈∆4. √≥Â∆ 5. Ï˜π◊ (Í≥‹≈Ï≈)

******

116

¬∆ÙÚ ⁄≥Á È≥Á≈(1892-1966)

Ò∂÷’ Ï≈∂ :ÍzØ. ¬∆ÙÚ ⁄≥Á È≥Á≈ Á≈ ‹ÈÓ 30 √Â≥Ï, 1892 ¬∆ : ˘ «Í≥‚

◊ªË∆¡ª Í«È¡≈Û «˜Ò∑≈ ◊πÁ≈√Íπ «Úº⁄ √z∆ Á∆Ú≈È Ì≈◊ ÓºÒ È≥Á≈ ¡Â∂Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ ¡≈ÂÓ≈ Á∂Ú∆ Á∂ ÿ ‘Ø«¬¡≈Õ ¿π‘Èª È∂ ¡ÀµÓ. ¬∂. ¡≥◊∂ ∆, Í≥‹≈ÏÔ±È∆Ú«√‡∆ Ò≈‘Ω ÂØ∫ ¡Â∂ ¿π⁄∂∆ «Úº«Á¡≈ ÚÒ≈«¬Â ÂØ∫ Íz≈ÍÂ ’∆Â∆Õ ¡≈Í«Á¡≈Ò «√≥ÿ ’≈Ò‹, Ò≈‘Ω «Ú÷∂ ¡≥◊∂˜∆ Á∂ ÍzØ¯À√ ¡Â∂ Ø‘Â’ «Ú÷∂ ÏÂΩ«Íz≥√∆ÍÒ ‘∂Õ ¡≈Í 1947 ¬∆ : «Úº⁄ √∂Ú≈-Óπ’Â ‘Ø¬∂Õ

È≥Á≈ Á∆¡ª ÍzÓπº÷ ⁄È≈Úª “Ú-ÿ”, “Ù≈Ó± Ù≈‘”, “√ØÙÒ √’Ò”,“fiÒ’≈∂”, “«ÒÙ’≈∂”, “⁄Ó’≈∂”, “√πÌÁ≈”, “Ï∂Ï∂ ≈Ó Ì‹È∆”, “Óª Á≈«‚Í‡∆”, “Ï∂¬∆Ó≈È”, “ÁπÒ‘È” ¡≈«Á ‘ÈÕ 1913 ¬∆ : «Úº⁄ √z∆ÓÂ∆ ÈØ≈«⁄‚ ÚºÒØ∫ «Á¡≈Ò «√≥ÿ ’≈Ò‹ Ò≈‘Ω «Ú÷∂ ¡≈ÔØ«‹Â ÷∂Â∆ Ì≈Ù≈Úª Á∂È≈‡’ª Á∆ Íz«ÂÔØ◊Â≈ «Úº⁄ È≥Á≈ Á≈ «Ò«÷¡≈ “ÁπÒ‘È” È≈‡’ Í«‘Ò∂ √Ê≈È”Â∂ «‘≈Õ ¿π‘Èª È∂ ÙÀ’√Í∆¡ Á∂ È≈‡’ “Ó⁄À∫‡ ¡≈¯ Ú∆È√” Á≈ Í≥‹≈Ï∆¡ÈπÚ≈Á Ú∆ ’∆Â≈Õ

È≥Á≈ √¯Ò È≈‡’’≈ ‘Ø‰ Á∂ È≈ˇ-È≈ˇ «ÈÁ∂Ù’ Â∂ ¡Á≈’≈ Ú‹Ø∫Ú∆ √Ê≈«ÍÂ ‘Ø¬∂Õ ¿π‘Èª Á∂ È≈‡’/«¬’ª◊∆ √‡∂‹ ”Â∂ Í±∆ √¯ÒÂ≈ È≈ˇ ÷∂‚∂‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ ¡≈Í ˘ Í≥‹≈Ï∆ È≈‡’ Á≈ «ÍÂ≈Ó≈ ‘Ø‰ Á≈ Ó≈‰ Íz≈ÍÂ ˛Õ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ ¡≈¬∆. √∆. È≥Á≈ Á≈ «¬’ª◊∆ “ÓΩÈË≈∆”Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

«¬’ª◊∆ Ï≈∂ :“ÓΩÈË≈∆” «¬’ª◊∆ «Úº⁄ ¬∆ÙÚ ⁄≥Á È≥Á≈ È∂ ÂÂ’≈Ò∆ √Ó≈‹ Á∆

ÔÊ≈Ê’ Í∂Ù’≈∆ ‘Ò’∂-ÎπÒ’∂ ¡Â∂ Ø⁄’ ¡≥Á≈˜ «Úº⁄ ’∆Â∆ Õ ≈Ó «Í¡≈∆Â∂ ‘∆ ⁄≥Á √Ë≈È Í«Ú≈ Á∂ Í≈Â ‘ÈÕ ¿π‘ √Ó≈«‹’ «Ù«Â¡ª-È≈«Â¡ª˘ «ÏÈª «’√∂ ¤ˇ-’Í‡ ÂØ∫ Í∂Ù ’Á∂ ‘ÈÕ ≈Ó «Í¡≈∆ Á≈ ÌÂ∆‹≈ ÓÁÈ «’√∂ˆÏÈ-’∂√ «Úº⁄ Ì◊ΩÛ≈ ˛ Â∂ ¿π√ Á∂ ÿ ÙÈ ÒÀ ÒÀ∫Á≈ ˛Õ ‘∆ ⁄≥Á Í«‘Òª‘∆ «ÏÓ≈∆¡ª ’≈È Í∂Ù≈È ˛Õ ¿π‘ ÓÁÈ ˘ ÿ ÍÈ≈‘ Á∂‰ ˘ «¬º’ ‘ØÓπ√∆ÏÂ √‘∂ÛÈ≈ √ÓfiÁ≈ Õ ≈Ó «Í¡≈∆ Á≈ ÍπºÂ, «’ÙØ, Í«Û∑¡≈-«Ò«÷¡≈,

116

117

⁄∂Â≥È ¡Â∂ √’≈∆ ÓπÒ≈˜Ó ˛Õ ¿π‘ √≈Ëª-√≥Âª ¡Â∂ Ú«‘Óª-ÌÓª Á∂ √ıÂ«ıÒ≈¯ ˛ ¡Â∂ «¬‘Èª ≈‘∆∫ ÒØ’ª Á∆ ¡≈«Ê’ ”Â∂ Ó≈È«√’ ÂΩ ”Â∂ ’∆Â∆‹ªÁ∆ ´º‡ Á≈ ÍÁ≈¯≈Ù ’È Ò¬∆ ÔÂÈÙ∆Ò ˛Õ

«¬√ «¬’ª◊∆ Á∂ ÚË∂∂ «‘º√∂ «Úº⁄ ÓΩÈË≈∆ ¡Â∂ √≈Ë± ¡≈Ó ÒØ’ª ˘Ú«‘Óª-ÌÓª «Úº⁄ Î√≈¿π‰ ¡Â∂ ◊π≥Ó≈‘ ’ ‘∂ ÍzÂ∆Â ‘π≥Á∂ ‘È Í ¡≥Â«Úº⁄ √⁄≈¬∆ √ÍÙ‡ ‘π≥Á∆ ˛Õ ¡√Ò «Úº⁄ ¿π‘ Íπ«Ò√ Á∂ ÓπÒ≈˜Ó ‘È ‹ØˆÏÈ’≈∆ ◊«¯Â≈ ’È Ò¬∆ «¬‘ √≈≈ È≈‡’ ’Á∂ ‘ÈÕ

«¬√ Íz’≈ «¬√ «¬’ª◊∆ «Úº⁄ Ú«‘Óª-ÌÓª Íz«Â ⁄∂Â≥ÈÂ≈, «ÌzÙ‡ÒØ’ª Á≈ «’Á≈ ¡Â∂ Íπ«Ò√ Á∆ «Ï‘Â ’≈◊π˜≈∆ ˘ Ï≈ı±Ï∆ Í∂Ù ’∆Â≈«◊¡≈ Õ

ÓΩÈË≈∆¬∆ÙÚ ⁄≥Á È≥Á≈

Í≈Â :≈Ó «Í¡≈∆: «¬º’ ¡Ë÷Û ¿πÓ Á∆ Â∆Ú∆∫‘∆ ⁄≥Á : ≈Ó «Í¡≈∆ Á≈ ÿ Ú≈ˇ≈, ¿πÓ Ò◊-Í◊ √º·

√≈Ò, «√‘Â ı≈ÏÕÓÁÈ Ò≈Ò : Â∆‘ ÏºÂ∆ √≈Ò Á≈ ÈΩ‹Ú≈È, ≈Ó «Í¡≈∆ Á≈ Ì‰∂ÚªÕ√≈Ë± : ¿πÓ ÍÀ∫Â∆, ⁄≈ˇ∆ √≈ÒÕÓΩÈ Ë≈∆ : ¿πÓ Ò◊-Í◊ Í≥‹≈‘Õ Í«‘Ò∂ √≈Ë± Á≈ ÓΩÈË≈∆ ‹Ø‡∆Á≈Õ«’ÙØ ⁄≥Á : ‘∆ ⁄≥Á Á≈ ÒÛ’≈Õ ¿πÓ Ò◊-Í◊ Â∆‘ √≈ÒÕ

√’≈∆ Á¯Â «Úº⁄ ¡«√√‡À∫‡Ú’Â - Ù≈Ó Á∂ Í≥‹ Ú‹∂

˜Ó≈È≈ : ¡º‹-’ºÒ∑Õ√Ê≈È : «’ÙØ ⁄≥Á Á≈ √’≈∆ ’π¡≈‡Õ√‡∂‹ (ÍÁ≈ ¿πµ·‰ ”Â∂)- ’π¡≈‡ Á≈ Ïª‚≈Õ Ïª‚∂ Á∂ ¡º◊∂ ÁØ

È∆Ú∆¡ª ÍΩÛ∆¡ªÕ ÍΩÛ∆¡ª Á∂ ¡º◊∂ ¤Ø‡≈ «‹‘≈ «Ú‘Û≈Õ «Ú‘Û∂Á∂ ÷ºÏ∂ Í≈√∂ Ï≈‘ ¡≈¿π‰-‹≈‰ Á≈ ÁÚ≈˜≈Õ Ïª‚∂ Á∂ «Ú⁄’≈«¬º’ ÁÚ≈˜≈ ’Ó∂ «Úº⁄ ÷πºÒ∑Á≈ ˛Õ ÁÚ≈˜≈ ¡ºË-÷πºÒ∑≈«Í¡≈ ˛Õ Ïª‚∂ Á∂ √º‹∂ Í≈√∂ Á±‹∂ ’Ó∂ Á≈ Ï≥Á ÁÚ≈˜≈«Á√Á≈ ˛Õ Ïª‚∂ Á∂ √º‹∂-÷ºÏ∂ «√«¡ª ¿πµÂ∂ ÁØ Ê≥Ó∑ ‘ÈÕÏª‚∂ «Úº⁄ «¬º’ ⁄≈Í≈¬∆ Í¬∆ Õ ¡ºË-÷πºÒ∑∂ ÁÚ≈ ∂ Á∂ ’Ø«¬º’ ¡≈Ó- ’π√∆ Â∂ «¬º’ ‘Ø ’π√∆ ÁÚ≈˜∂ Á∂ ’πfi ¡º◊∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ «¬º’ Í‡Û∆ ¿πµÂ∂ ÏÀ·∆ √Ï˜∆ ⁄∆ ‘∆ ¬∂Õ

≈Ó «Í¡≈∆: - (√Ï˜∆ ⁄∆Á∆ ‘Ø¬∆) ÷≈¬∂ ’Ø¬∆ ’∆, √Ï˜∆¡ª ˘ Âª ¡º◊Òº◊∆ ‘Ø¬∆ ¬∂Õ[¬∂È∂ «⁄ ˘ ‘∆ ⁄≥Á ÷≥ÿÁ≈-÷≥ÿÁ≈ «Ú⁄’≈Ò∂ ÁÚ≈˜∂«Úº⁄Ø∫ Ï≈‘ ¡≈¿π∫Á≈ ˛Õ «¬º’ ‘ºÊ «Úº⁄ ÁÚ≈¬∆ Á∆ Ù∆Ù∆,Á±‹∂ «Úº⁄ ÓØ‡∆ «‹‘∆ Óπº· Ú≈ˇ∆ √Ø‡∆, «√ ”Â∂ √≈¯≈, ‹∆‘Á≈Âπº∑≈ ¿πµ«·¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‹≈ÍÁ≈ ˛ ¡Â∂ ÙÓÒ≈ «Íº¤∂ Ò‡’Á≈˛Õ ÷πºÒ∑≈ Í‹≈Ó≈, ¶Ó≈ ’Ø‡, ÍÀ∆∫ ◊π◊≈Ï∆ Ù’Ò Á∂ √Ò∆Í,

118

119

«·ºÏ∂ ‹‘∂ Íπ≈‰∂Õ ‘∆ ⁄≥Á «√ºË≈ ¬∆ Ïª‚∂ Á∆¡ª ÍΩÛ∆¡ª¿πµÂ ’∂ Ï≈‘ ‹≈‰ Òº◊Á≈ Õ ‹ÁØ∫ ¿π‘ ÁÚ≈ ∂ Á∂ ’ØÍπº‹Á≈ , ≈Ó «Í¡≈∆ ¿π√ ÏπÒ≈¿π∫Á∆ Õ ]

≈Ó «Í¡≈∆ : «’ºÊ∂ ⁄ºÒ∂ ?‘∆ ⁄≥Á : («√ Ìπ¡ª ’∂ Â∂ «÷fi ’∂) „º·∂ ÷±‘ ”⁄Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ‘≈¬∂-‘≈¬∂, √ºπ÷ Á∆ ÏØÒ∆ ÏØÒØ, ’∆ ‘Ø «◊¡≈ ‹∂ ÓºÂ ?‘∆ ⁄≥Á : Âπ‘≈˘ «’≥È∆ Ú≈ «’‘≈ ˛ «’ ‹ª«Á¡ª ˘ «Íº¤Ø∫ ¡Ú≈˜ È≈

Ó≈«¡≈ ’ØÕ≈Ó «Í¡≈∆ : Â∂ ’∆ ‘Ø «◊¡≈ Î∂, «’ºÊ∂ ⁄Ò∂ ˙?‘∆ ⁄≥Á : (‘ºÊ Ú≈ˇ∆ Ù∆Ù∆ «Ú÷≈’∂)Ú∂÷Á∆ È‘∆∫, ‚≈’‡ ÚºÒÕ≈Ó «Í¡≈∆ : ¤∂Â∆ ÓπÛÈ≈, ÌÒ≈Õ‘∆ ⁄≥Á : Â∂ ‘Ø ÓÀ∫ ¿πµÊ∂ ÙÂ≥‹ Á∆ Ï≈˜∆ Ò≈¿π‰ ⁄º«Ò¡≈ ‘ªÕ ‘±≥....¿±∫

[‹ªÁ≈-‹ªÁ≈ ÁÚ≈˜∂ ˘ ¡ºË≈-÷πºÒ∑≈ ¤º‚ ‹ªÁ≈ ¬∂]≈Ó «Í¡≈∆ : «¬º’ Âª ‚≈’‡ª √≈‚∆ ÏºπË Ó≈ ¤‚∆ ¬∂Õ Ø˜ ÁÚ≈¬∆¡ª, È≈

Ï∆Ó≈∆ ‹ªÁ∆ ¬∂ È≈ ÁÚ≈¬∆¡ª Óπº’Á∆¡ª È∂ (√≈‘ Ì’∂) ‘∂≈Ó![«¬√ Ú∂ˇ∂ ÁÚ≈˜∂ «Úº⁄Ø∫ ¡Ú≈˜ ¡≈¿π∫Á∆ ¬∂]

¡Ú≈˜ : Ï∆Ï∆ ‹∆ ⁄ΩÁª È≥Ï ’π¡≈‡ ¬∂‘Ø ¬∂?≈Ó «Í¡≈∆ : (¿πµ· ’∂ ÁÚ≈˜∂ ÚºÒ ‹ªÁ∆ ¬∂) ¬∂‘Ø ¬∂, «’¿π∫ ’∆ ¬∂?

[«¬º’ ¤Ø’≈ ¡≈Í‰∂ «√ ÂØ∫ «¬º’ «Èº’∆ «‹‘∆ ‡≥’∆ ¿πÂ≈’∂ Ïª‚∂ «Úº⁄ º÷ «Á≥Á≈ ¬∂]

≈Ó «Í¡≈∆ : «¬‘ ’∆‘Á≈ ¡À? (’πÒ∆, «ÏÈª ’πfi Áº«√¡ª Ï≈‘ ˘ ‹ªÁ≈¬∂) Ú∂ ‘Ø «’√∂ ÿ Á≈ ‘Ø‰≈ ¬∆, ÒÀ ‹≈ «¬‘˘Õ

’πÒ∆ : (Ï≈‘Ø∫ ¬∆) ¬∂√∂ È≥Ï Á≈ ‹∆ (¿π‘ «¬‘ ’«‘≥Á≈-’«‘≥Á≈⁄«Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ¬∂)

≈Ó «Í¡≈∆ : ¬∂√∂ È≥Ï Á≈! (˛≈È∆ È≈ˇ) √≈‚∂ ’Ω‰ ¡≈¿π‰ Ú≈ˇ≈ ¬∂?[ÁÚ≈˜≈ Ì∆Û ’∂ Í‡Û∆ ”Â∂ ‹≈ ÏÀ·Á∆ ˛ Â∂ √Ï˜∆ ⁄∆ÈÒº◊ ‹ªÁ∆ ¬∂][¤∂Â∆ ‘∆ ÁÚ≈˜≈ ÷Û’Á≈ ˛Õ ≈Ó «Í¡≈∆ ÓπÛ’∂ Ú∂÷Á∆˛Õ ÓÁÈ Ò≈Ò ÁÚ≈˜∂ «Úº⁄Ø∫ ‘Ωˇ∆-«‹‘∆ «√ ’º„’∂ ¡≥Áfi≈’Á≈ ¬∂Õ]

120

≈Ó «Í¡≈∆ : ’Ω‰?ÓÁÈ : (¡≥Á ÚÛ’∂) ÓÀ∫ ¡ª Ó≈√∆ ‹∆, ÈÓ√Â∂Õ

[≈Ó «Í¡≈∆ ¿π√ ˘ Ú∂÷ ’∂ Í¤≈‰Á∆ «‘ ‹ªÁ∆ ¬∂Õ]ÓÁÈ Á≈ ‘πÒ∆¡≈ ’πfi «Ú◊«Û¡≈ «‹‘≈ ¬∂Õ Â∂Û ¡ºË-ÓÀˇ≈«‹‘≈ Í‹≈Ó≈Õ ’Ó∆˜ Á≈ ¿πÂÒ≈ Ï‡‰ ‡πº‡≈ ‘Ø«¬¡≈, ’Ø‡«Úº⁄Ø∫ «Í¡≈ ÒºÌÁ≈ ¬∂Õ «√ ”Â∂ Í◊Û∆ «‹‘Û∆ Ï‘πÂ √≈¯È‘∆∫ ‹≈ÍÁ∆Õ Íº◊ Á∂ Úˇª «Úº⁄Ø∫ ÓºÊ∂ ”Â∂ Ï≥È∑∆ ‘Ø¬∆ «¬º’ Íº‡∆ÊØÛ∑∆ «‹‘∆ «Á√Á∆ Õ «⁄‘≈ «¯’-«⁄≥Â≈ Á≈ Ó≈«¡≈ ‘Ø«¬¡≈,’¬∆ «⁄ª ÂØ∫ Ù∂Ú È≈ ’È ’’∂ «⁄‘≈ ÚË∂∂ Ï∂-Ω‰’≈ Â∂¿πµÂ«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‹≈ÍÁ≈ ¬∂Õ ≈Ó «Í¡≈∆ ¿πµ· ’∂ ÁÚ≈˜∂ÚºÒ ‹≈‰≈ ⁄≈‘π≥Á∆ Í ÓÁÈ ¡≈Í ‘∆ ‘π‰ Ïª‚∂ «Úº⁄ ¡≈«◊¡≈ ¬∂Õ ≈Ó «Í¡≈∆ ¿π‘Á∆ ÚºÒ «√ ÂØ∫ ÍÀª Â∆’ Âº’Á∆«‘ ‹ªÁ∆ ¬∂, «‹Ú∂∫ Í¤≈«‰¡≈ È‘∆∫ ‘π≥Á≈Õ]

ÓÁÈ : Ó≈√∆, ÓÀ∫ ¡ª, Í¤≈‰Á∆ È‘∆∫, ÓÀ∫ ÓÁÈÕ≈Ó «Í¡≈∆ : Â±≥ ÓÁÈ! («√ ÂØ∫ ÍÀª ÚºÒ Â∂ ÍÀª ÂØ∫ «√ ÚºÒ Ú∂÷Á∆

‘Ø¬∆) Â±≥ ÓÁÈ «¬‘ ’∆ ‘≈Ò Ï«‰¡≈ ¬∂ Â∂≈Õ ¡≈ ÏÀ· ÓÀ˘Áº√Õ (¿π‘˘ ÎÛ’∂ ’π√∆ ÚºÒ «Ò¡≈¿π∫Á∆ ¬∂)

ÓÁÈ : Áº√Èª ¡ª Ó≈√∆, ‡≥’∆ ¡≥Á ’ ÒÚªÕ (‡≥’∆ ˘ ¸º’ ’∂¡≥Á ÒÀ ‹ªÁ≈ ¬∂)

≈Ó «Í¡≈∆ : ‘∂ Ì◊Ú≈È! ÓÁÈ ! ÓÁÈ «’ºËØ∫? È≈ ıÂ È≈ ÍºÂ?ÓÁÈ : (Ï≈‘ «È’ˇÁ≈ ‘Ø«¬¡≈) Ó≈√∆ ‹∆, ‹∂ ÓÀ∫ «Ò÷ √’Á≈ Âª

«Ò÷Á≈Õ≈Ó «Í¡≈∆ : «Íº¤∂ ÿ √πº÷-√ªÁ ¬∂?ÓÁÈ : ‘Ø‰∆ ¬∂, ÓÀ˘ ÍÂ≈ È‘∆∫Õ ÓÀ˘ Â∆‹≈-⁄ΩÊ≈ Ó‘∆È≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂

ÿØ∫ «È’«ˇ¡ªÕ[’π√∆ ¿πµÂ∂ ÏÀ· ‹ªÁ≈ ¬∂]

≈Ó «Í¡≈∆ : ÿØ∫ «È’«ˇ¡ª, «’¿π∫, ’∆ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂? È≈˜ ‘Ø ’∂ «È’ˇ¡≈«¬¡≈ ¬∂∫?

ÓÁÈ : Â’Á∆! Â’Á∆!! Ó≈√∆ ÷Ø‡∆ «’√ÓÂ!!! (¶Ó≈ √≈≈ ‘Ω’≈)‘±≥.......

121

≈Ó «Í¡≈∆ : ‹∆Ú∂∫, ’πfi Áº√ Âª √‘∆, Ó∂∂ ‹∆¡ ˘ ‚ØÏ ÍÀ∫Á∂ È∆∫ÕÓÁÈ : Áº√Èª ¡ª Ó≈√∆, Áº√È≈ ¡ª, ÓÀ ÁÓ ÒÀ ÒÀ‰ Á∂ Ó≈√∆Õ (ÓÁÈ

«√ ˘ ÁØ∫‘ª ‘ºÊª ”⁄ ÒÀ ’∂ «‹Ú∂∫ «¯’Ó≥Á ‘π≥Á≈ ¬∂)≈Ó «Í¡≈∆ : (¿π‘Á∆ ÚºÒ Ú∂÷ ’∂ Â∂ ÿÏ≈¬∆ ‘Ø¬∆ ¡Ú≈˜ ”⁄) Ì◊Ú≈È!

Ì◊Ú≈È !!)ÓÁÈ : Ó≈√∆, ’∆ Áº√ª ÂÀ˘ «‹ºÁª «Ù’≈ «Íº¤∂ ’πºÂ∂ Í¬∂ ‘Ø¬∂ ‘Ø‰ Â∂

¿π‘ ‘Ω∫’Á≈ Â∂ ’Á≈ «ÎÁ≈ ¬∂, Ó∂≈ ¿π‘Ø ‘≈Ò ¬∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ‘≈¬∂....‘≈¬∂...Â∂∂ «Íº¤∂ ’πºÂ∂ «’ºÊØ∫ ÍÀ ◊¬∂?ÓÁÈ : (Áπº÷ Ì∆ ¡Ú≈˜ «Úº⁄)Ó≈√∆ Ó∂∂ «Íº¤∂ Íπ«Ò√ Òº◊∆ ‘Ø¬∆ ¬∂Õ

ÓÀ∫ Êª-Êª Èº·Á≈, ´’Á≈ «ÎÁ≈ ¡ªÕ (¡Ó≈È Ì∂ Ò«‘‹∂«Úº⁄) Ó≈√∆ ¬∂Ê∂ Íπ«Ò√ Âª È‘∆∫ È≈ ¡≈ √’Á∆? È‘∆∫ È≈ ¡≈√’Á∆?

≈Ó «Í¡≈∆ : ÒÀ Íπ«Ò√ È∂ ¬∂Ê∂ ÷∂‘ ÷≈‰ ¡≈¿π‰≈ ¬∂Õ √Á’∂ ’∆Â∆Õ ÿÏ≈È≈-ÿÏ≈-È≈,Â∂∆ ‘≈ÒÂ Ú∂÷ ’∂ Ó∂≈ ‹∆¡ «Í¡≈ ÷πº√Á≈ ¬∂ÕÓÀ √≈∆ ◊ºÒ Áº√Õ

ÓÁÈ : (¡≈Í‰∂ ¡≈Í È≈ˇ)Áº√Èª, ¡≥Á ⁄ºÒ ’∂, ¡≥Á ⁄ºÒ ’∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ˛∫ ! ’Óˇ≈ Â±≥ ! Ï∂Ùº’ ◊ºÒ ’, ¬∂Ê∂ ’Ø¬∆ È‘∆∫ ¡≈¿π∫Á≈ÕÓÁÈ : (ÁÚ≈˜∂ ÚºÒ «¬Ù≈≈ ’ ’∂) ÷πºÒ∑≈ ?≈Ó «Í¡≈∆ : ÓÀ∫ ’π≥‚∆ Ò≈ Á∂È∆ ¡ªÕ (¿πµ· ’∂ ÁÚ≈˜≈ Ï≥Á ’Á∆ ¬∂) ÒÀ

‘π‰ ’≈‘Á≈ «¯’ ¬∂Õ Áº√ ÓÀ˘Õ (Í‡Û∆ «÷√’≈ ’∂ ’π√∆ Á∂’Øˇ ’ ÒÀ∫Á∆ ˛Õ)

ÓÁÈ : (≈˜Á≈∆ Ò«‘‹∂ «Úº⁄) Ó≈√∆ ÓÀ∫ π«Í¡≈ È‘∆∫ ¸º«’¡≈, ÓÀ∫⁄Ø È‘∆∫, ÓÀ∫ ÏÈ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : ⁄Ø∆, ÏÈ «¬‘ ’∆ «Í¡≈ ◊ºÒª ’Á≈ ¬∂∫?ÓÁÈ : «’√ÓÂ È∂ Áˆ≈ «ÁºÂ≈ Ó≈√∆Õ Ó∂∂ È≈ˇ Á≈ ’Ò’ Ì±ÙÈ,

¡√∆∫ ÁØÚ∂∫ «¬º’ Á¯Â «Úº⁄ √ª È≈Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ‘ª....‘ª Î∂ ‘Ø«¬¡≈ ’∆?ÓÁÈ : ¿π‘È∂ ÓÀ˘ Îπ√Ò≈«¬¡≈, Ó∂∆ ¡’Ò ”Â∂ ÍÁ≈ ÍÀ «◊¡≈Õ ÓÀ∫

¿π‘Á∆¡ª ◊ºÒª «Úº⁄ ¡≈ «◊¡≈ ÏπºË±! ÏπºË± !! ÓÀ∫ ÏπºË± ¡ª !!!¿π‘ πÍ¬∆¡≈ ÒÀ ’∂ ¿πµ‚ «◊¡≈Õ

122

≈Ó «Í¡≈∆ : Î∂ ÂÀ˘ ’∆, Â±≥ Âª πÍ¬∆¡≈ «Ò¡≈ ¬∆ È‘∆∫ÕÓÁÈ : Ú∂«÷¡≈ È‘∆∫, ’«‘≥Á≈ √∆ ¡ºËØ-¡ºË «Á¡ª◊≈Õ ÓÀ∫ Ò≈Ò⁄ «Úº⁄

¡≈ «◊¡≈Õ≈Ó «Í¡≈∆ : «’≥È≈ ’π √∆ πÍ¬∆¡≈ÕÓÁÈ : ¡·Â≈ˇ∆ ‘˜≈Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ¡·Â≈ˇ∆ ‘˜≈.....‘∂ ≈Ó ! ¡≈Í∂ ÍπÒ√ ¿π‘˘ ÎÛ∂◊∆, ÂÀ

’∆ ?ÓÁÈ : ¿π‘ Âª Î«Û¡≈ «◊¡≈ ¬∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ : Ïº√ Î∂, Â±≥ «’¿π∫ Èº·Á≈ «ÎÁ≈ ¬∂∫Õ ¡≈Í∂ √º⁄Ø-√º⁄ «ÈºÂ

‹≈Ú∂◊≈ÕÓÁÈ : ¿π‘È∂ Íπ«Ò√ ˘ Ó∂∂ «Íº¤∂ Ò≈ «ÁºÂ≈ ¬∂Õ ’«‘≥Á≈ ¬∂ πÍ¬∆¡≈

Ó∂∂ ’Øˇ ¡ÀÕ≈Ó «Í¡≈∆ : Í Â±≥ «Ò¡≈ ¬∆ È‘∆∫, ÂÀ˘ ’≈‘Á≈ ‚ ¡À?ÓÁÈ : Ó≈√∆ ! Ó∂∆ «’√∂ È‘∆∫ √π‰È∆, «’√∂ È‘∆∫ Ó≥È‰∆Õ≈Ó «Í¡≈∆ : Â±≥ ¡ÀÚ∂∫ È≈ «Í¡≈ ÿÏ≈ÕÓÁÈ : Íπ«Ò√ ‚≥«‚¡ª È≈ˇ Ó∂∂ ‘º‚ Ì≥È √πº‡∂◊∆Õ ÓÀ˘ ’πº‡-’ºπ‡ ’∂

Ï’≈ ÒÚ∂◊∆Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ‘≈¬∂ ! ‘≈¬∂!ÓÁÈ : Ó∂∂ ’ØˇØ∫ Íπ«Ò√ Á∆ Î≥‚ È‘∆∫ fiºÒ ‘Ø‰∆, ÓÀ∫ Ó ‹≈Úª◊≈Õ

˙¬∂ Ó∂«¡≈ ºÏ≈!≈Ó «Í¡≈∆ : √πº÷∆∫-√ªÁ∆ ÓÈ Â∂∂ ÚÀ∆, ¬∂Ê∂ Íπ«Ò√ È‘∆∫ ¡≈ √’Á∆Õ

ÿÏ≈ È≈Õ ⁄ºÒ ¡≥ÁÕ ‘ºÊ-Ó±≥‘ ËØ Â∂ ‘π‰∂ Â∂≈ Ú∆≈ Á¯ÂØ∫¡Ω∫Á≈ ¬∂ Âª Âπ‘≈˘ ⁄≈‘ Ï‰≈ ’∂ Á∂È∆ ¡ªÕ[ÓÁÈ ¡≥Á ⁄«Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ¬∂Õ ≈Ó «Í¡≈∆ Î∂ √Ï˜∆⁄∆È Òº◊ ÍÀ∫Á∆ ¬∂Õ]

≈Ó «Í¡≈∆ : ıÏ∂ ’∆ ’ ÏÀ·≈ ¬∂, Óπ≥‚≈Õ ‹∆-«Ì¡≈‰≈ √≈‚∂ ¡≈ Ú«Û¡≈ ¬∂ÕÒ≈‹ º÷∆∫ Ì◊Ú≈È![«¬√ Ú∂ˇ∂ ‘∆ ⁄≥Á ‹Ø ‚≈’‡ «Á˙∫ ÍÂ ’∂ ¡≈«¬¡≈ ¬∂,ÁÚ≈˜≈ ’π≥‚∆ Òº◊≈ Ú∂÷ ’∂ ’≈‘ˇ≈ ÍÀ ’∂ ÷Û’≈¿π∫Á≈ ¬∂ÕÁÚ≈˜≈ Ø È≈ˇ ÷Û’‰ Á∆ ¡Ú≈˜ √π‰ ’∂ ≈Ó «Í¡≈∆

123

ÂzÌ’ ÍÀ∫Á∆ ¬∂Õ ¡≈Í‰∂ «ı¡≈Ò «Úº⁄ ¿π‘˘ «¬≥‹ ‹≈«Í¡≈ ¬∂«‹Ú∂∫ Íπ«Ò√ È∂ ¡≈ ÁÚ≈˜≈ Ì≥«È¡≈ ¬∂Õ)

≈Ó «Í¡≈∆ : (ÏÀ·∆ ÏÀ·∆) ¡≈Í ÿ È‘∆∫ ˛◊∂, ˜≈ ·«‘ ’∂ ¡≈«¬˙Ì≈¬∆Õ

‘∆ ⁄≥Á : (Ï≈‘Ø∫) ÁÚ≈˜≈ Ú∆ ÷ØÒ∑ È≈, ’π≥‚∆ «’¿π∫ ⁄≈Û∑ ¤º‚∆ ¬∂?≈Ó «Í¡≈∆ : ¡≈¬∆ ‹∆, ¡≈¬∆ Õ (ÁΩÛ ’∂ ÁÚ≈˜≈ ÷ØÒ∑Á∆ ¬∂ Â∂ ‘∆ ⁄≥Á

ÁÚ≈¬∆ Ú≈ˇ∆ Ù∆Ù∆ ‘ºÊ «Úº⁄ ÎÛ∆ ¡≥Á ¡≈¿π∫Á≈ ¬∂) ÓÀ∫‹≈Â≈ Íπ«Ò√ Ú≈ˇ∂ ÁÚ≈˜≈ Ì≥È‰ ‚‘∂ ‘Ø¬∂ È∂Õ

‘∆ ⁄≥Á : Íπ«Ò√ Ú≈ˇ∂, ¿π‘Èª Á≈ ’∆ ’≥Ó ¬∂Ê∂ ¡≈¿π‰ Á≈? ÏÀ·∆-ÏÀ·∆¿±∫ÿ Í¬∆ ¬∂∫Õ ’Ø¬∆ ÌÀÛ≈ √πÍÈ≈ ¡≈ «◊¡≈ ¬∆ ’∆?

≈Ó «Í¡≈∆ : ÏÛ∆ «ÏÍÂ≈ ¡≈ Í¬∆ ¬∂ Í Í«‘ÒØ∫ ÓÀ ‚≈’‡ Á∆ ◊ºÒ Áº√Ò˙, ¤∂Â∆-¤∂Â∆Õ

‘∆ ⁄≥Á : ¿π‘ Ú∆ «ÏÍÂ≈ ¬∆ ¬∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ : «’¿π∫ ’∆ Ï∆Ó≈∆ Áº√∆ ¬∂?‘∆ ⁄≥Á : ¿π‘ ’Ø¬∆ «¬º’ ‘ØÚ∂ Âª Áº√ªÕ ¿π‘È∂ ’Ø¬∆ Á√ «◊‰≈ «ÁºÂ∆¡ª

È∂Õ «ÁÒ Á∆ ı≈Ï∆, ı±È Á∆ ’Ó∆, «ÁÒ Á∆ ËÛ’È, ¯∂¯Û∂ı≈Ï, Ï≈ª-Ó≈√∆ ˜π’≈Ó, ◊ºÒ ’∆ ÍÀª ÂØ∫ ÒÀ ’∂ «√Â∆’ ’Ø¬∆ Êª È‘∆∫ «‹ºÊ∂ «ÏÓ≈∆ È≈ ‘ØÚ∂Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : ‘∂ ≈Ó ! ‘∂ ≈Ó !‘∆ ⁄≥Á : ÂÀ ¡≈«÷¡≈ ¬∂ È≈ «Íº¤Ø∫ ‹ª«Á¡ª ”Ú≈‹ È≈ Ó≈«¡≈ ’Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ÁÚ≈¬∆ «ÁºÂ∆ ¬∂?‘∆ ⁄≥Á : (Ù∆Ù∆ «Ú÷≈ ’∂) ¡À‘ Í∆‰ Ò¬∆, ¡À‘ ÍπÛ∆¡ª Îº’‰∂ Ò¬∆,

¡À‘ ◊Øˇ∆¡ª ÷≈‰ Ò¬∆ Â∂ Ï≈ª ‡∆’∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ‘∂ ≈Ó ! «¬º’Ø Ú≈ Ï≈ª !‘∆ ⁄≥Á : È‘∆∫, ‘‡-‘‡ ’∂ Â∂ ‹∂ Î∂ Ì∆ ¡≈Ó È≈ ¡≈«¬¡≈ Âª √≈∂ Á∂

√≈∂ ‡Àµ√‡ ’≈¿π‰∂ ÍÀ‰◊∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ‘∂ ≈Ó!‘∆ ⁄≥Á : ı±È Á≈ ‡Àµ√‡, ˚º’ Á∆ Â∂ «‹È∑ª ⁄∆˜ª Á≈ Èª È‘∆∫ ÒÀ‰≈

¿π‘Èª Á≈ Ú∆Õ Î∂ «‹◊ Á∆ ÎØ‡Ø, ¤≈Â∆ Á∆ ÎØ‡ØÕ ¡º÷ª«Ú÷≈˙, Á≥Á ’„≈˙Õ

124

≈Ó «Í¡≈∆ : ‘∂∂ ≈Ó......‘∂ ≈Ó Â∂ Ï≈’∆ ’∆ «‘ «◊¡≈?‘∆ ⁄≥Á : Ï≈’∆ «‘ «◊¡≈, ÍØ√‡-Ó≈‡ÓÕ≈Ó «Í¡≈∆ : ‚≈’‡ª ’‘∆ ¡ºÂ ⁄ºπ’∆ ¡À, ÈÚ∂∫ ÂØ∫ ÈÚª ÌÓ Í≈¿π∫Á∂ È∂Õ

Âπ√∆∫ «’√∂ ÚÀÁ ’Øˇ ‹≈˙Õ‘∆ ⁄≥Á : ÚÀÁª Á∆ ◊ºÒ Ú∆ «‘‰ Á∂, √≈∂ «¬º’Ø º√∂ Î≈‘∂ Á∂‰ Ú≈ˇ∂ È∂Õ

«¬‘ Âª Ø -Ø ’∂ Ó≈Á∂ È∂Õ «¬‘Á∂ È≈ Ø∫ Âª Ï≥Á≈ Ù≈¯ÂÈ≈ˇ Ó ‹≈Ú∂ Âª √Ω ⁄≥◊≈Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : ‘≈¬∂....‘≈¬∂ ¤º‚Ø Í∂ «¬‘Èª «ÚÙÚ≈Ùª Â∂ Ó∂∆ ◊ºÒ √π‰ØÕ«¬º’ ‘Ø Óπ√∆ÏÂ ¡≈ Í¬∆ ‹∂Õ

‘∆ ⁄≥Á : ¡º◊∂ Óπ√∆ÏÂª ’Ø¬∆ ÿº‡ √ÈÕ Áº√......Áº√.....‘π‰ «„ºÒ È≈’Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : Âπ√∆∫ «Ë¡≈È È≈ˇ √π‰Ø Âª Áº√ªÕ‘∆ ⁄≥Á : ¡ÀÈ’ Ò≈ ÒÚªÕ≈Ó «Í¡≈∆ : ÓÁÈ ¡≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂Õ ‹ÁØ∫ Á≈ ¡≈«¬¡≈ ¬∂, ÓÀ˘ ÊºÊ∂-ÍºÊ∂

Í¬∂ ‘Ø¬∂ È∂Õ‘∆ ⁄≥Á : ÓÁÈ ’Ω‰?≈Ó «Í¡≈∆ : ˛∫ ÌπºÒ ◊¬∂ ˙, Ó∂≈ Ì‰∂Úª, ÌÀ‰ «◊¡≈ÈØ Á≈ ÍπºÂÕ Ïπ∆

‘≈ÒÂ ¡≈ «Ú⁄≈∂ Á∆Õ‘∆ ⁄≥Á : Î∂ ¿π‘˘ Ú∆ ‚≈’‡ Á∂ ÒÀ ‹≈Úª? È‘∆∫ Â∂ ıÀ ¬∂‘Ø ÁÚ≈¬∆¡ª

Ú≥‚ ’∂ ÷≈ ÒÚª◊∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ : (‘∆ ⁄≥Á Á∂ ’≥È ’Øˇ Ó±≥‘ ’ ’∂) ¿π‘Á∂ «Íº¤∂....‘∆ ⁄≥Á : (◊ºÒ ‡πº’«Á¡ª ‘Ø«¬¡ª) ¡‹∂ ÓÀ∫ ÏØ ≈ È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈Õ Ï∂Ù’ Â±≥

Í∂ ‘Ø ’∂ ◊ºÒ ’Õ≈Ó «Í¡≈∆ : (≈˜Á≈∆ È≈ˇ) ¿π‘Á∂ «Íº¤∂ Íπ«Ò√ Òº◊∆ ‘Ø¬∆ ¬∂, ´’Á≈

«ÎÁ≈ ¬∂Õ‘∆ ⁄≥Á : (’≈‘ˇ≈ ÍÀ ’∂) Â∂ Â±≥ «’ºË Á∆ «√¡≈‰∆ ¬∂∫, ¿π‘˘ ÿ Ú≈Û

«Ò¡≈ ¬∆Õ ¡º◊∂ ‚≈’‡ √≈‚∂ «Íº¤∂ Òº◊∂ ‘Ø¬∂ È∂ Â∂ ‹∂ ‘π‰Íπ«Ò√ Ú∆ Òº◊ ◊¬∆ Âª ¿πµ’≈ ‘∆ √¯≈«¬¡≈ √ÓfiÕ

≈Ó «Í¡≈∆ : ¿π‘È∂ ≈Â Á∆ ≈Â ¡‡’‰≈ ¬∂∫, √Ú∂∂ ÂØ «Á¡ª◊∂Õ ÓÀ∫ ’∆’Á∆ «’√∂ Óπ’ºÁÓ∂ «Úº⁄ √ «◊¡≈ ¬∂Õ

125

‘∆ ⁄≥Á : Â∂ È≈ˇ ‘π‰ √≈˘ Ú∆ Î√≈¿π‰≈ ⁄≈‘π≥Á≈ ¬∂Õ Ù≈Ï≈Ù∂ Â∂≈ Ú∆,Óª Á∆¬∂ Ïº⁄∆¬∂Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : «’√∂ Ú∂ˇ∂ √ºÂ «Ïˆ≈È∂ Ú∆ ’≈¿π‰≈ ÍÀ∫Á≈ ¬∂Õ «¬‘ Âª Î∂¡≈Í‰≈ ¬∂Õ È≈ˇ∂ Ú∂÷‰≈ «’ÙØ È≈ˇ ◊ºÒ È≈ ’ Á∂‰≈ «’Â∂Õ¿π‘ ÏÛ≈ ÏÛÏØÒ≈ ¬∂Õ

‘∆ ⁄≥Á : (¿πµ·Á≈ ¬∂) È‘∆∫, È‘∆∫, «’ÙØ È≈ˇ ◊ºÒ È‘∆∫ ’È∆Õ ÓÀ∫ÓÁÈ ’ØˇØ∫ Íπº¤ª, ‘Ø«¬¡≈ ’∆ ¬∂?

≈Ó «Í¡≈∆ : Í Ú∂÷‰≈ ’Ø¬∆ ’ΩÛ∆-«Îº’∆ È≈ ’«‘‰∆, Ú∂ˇ≈ ‡ºÍ ‹ªÁ≈ ¬∂Í ◊ºÒ È‘∆∫ ÌπºÒÁ∆Õ

‘∆ ⁄≥Á : √Ú∂∂ «¬‘˘ ⁄ÒÂ≈ ’ØÕ √≈‚∂ Â∂ «’Í≈ «ÁzÙ‡∆ º÷∂Õ≈Ó «Í¡≈∆ : ‘≈¬∂-¬∂‚∆ ¿πµ⁄∆ È≈ ÏØÒØ, √π‰ ÒÚ∂◊≈ «’Â∂Õ

[‘∆ ⁄≥Á ¡≥Á ⁄Ò≈ ‹ªÁ≈ ¬∂]≈Ó «Í¡≈∆ : ‘∂ ≈Ó! ÌÒ∆ ’∆∫ ! √ÏºÂ Á≈ ÌÒ≈ ! «’√∂ «Íº¤∂ √≈‚≈

«ÈÓ≈«‰¡ª Á≈ Ú∆ ÌÒ≈Õ[Ï≈‘Ø∫ «’√∂ Á∂ √π «Úº⁄ ÁØ‘∂ ◊≈¿π‰ Á∆ ¡Ú≈˜ ¡≈¿π∫Á∆ ¬∂]

¡≈Ú≈˜ Ó≈«¬¡≈ Ó∆ È≈ ÓÈ Ó≈, Ó Ó ◊¬∂ Ù∆¡≈Ù≈ «ÂzÙÈ≈ È≈ Ó∂, ’«‘ ◊¬∂ √≥Â ’Ï∆Õ[≈Ó «Í¡≈∆ «Ë¡≈È È≈ˇ √π‰Á∆ ‹≈ÍÁ∆ ¬∂Õ «√ ¸º’ ’∂Ï≈‘ ÚºÒ Ú∂÷Á∆ ¬∂Õ ÁØ √≈Ë± ¡≥Á ¡≈™Á∂ È∂Õ «¬º’ Ó≈Û≈√π’Û≈, ’∆∫◊Û «‹‘≈ (ÓΩÈË≈∆)Õ Á±‹≈ ‘º‡≈-’º‡≈, º‡-Óπº‡]

√≈Ë± : ’ ÌÒ≈ ‘Ø ÌÒ≈, ¡≥Â ÌÒ∂ Á≈ ÌÒ≈Õ[√≈Ë± ¡‹∂ «Ú‘Û∂ «Úº⁄ ÍΩÛ∆¡ª ’Øˇ ‘∆ ÷Û∂ È∂]

≈Ó «Í¡≈∆ : Ó‘≈≈‹! ¡≥Á ¡≈ ‹≈˙Õ ÓÀ∫ Ó≥‹∆ ‚≈‘ Á∂È∆ ¡ªÕ[¿πµ· ’∂ Ó≥‹∆ ‚≈‘π≥Á∆ ¬∂ Â∂ ÷∂√ «Ú¤≈™Á∆ ¬∂]

ÓΩÈË≈∆ : («¬Ù≈∂ È≈ˇ) È‘∆∫, È‘∆∫Õ√≈Ë± : ’«Ò¡≈‰ ‘Ø Ó≈Â≈ ! Ó‘≈ÂÓ≈ È∂ ÓΩÈ-ÏÂ Ë≈È ’ º÷≈

˛Õ ÓΩÈ Ó∂∫ ËÂ∆ Í «Ï≈‹Â∂ ∫Õ ¡À√∆ ‘∆ «¬È ’∆ Íz«Â◊Ô≈˛Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : Âπ√∆∫ Âª Ó≥‹∆ ”Â∂ ÏÀ·Ø È≈Õ√≈Ë± ‘∂ È≈≈«¬È! Ó≈Â≈, ÓÀ∫ ÂØ «¬È ’∆ ⁄È-Ë±Û ‘±≥, Ë±Û ‘∆ Ó∂∫

126

ÏÀ·±≥◊≈Õ[√≈Ë± Ìπ≥‹∂ ÏÀ· ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

≈Ó «Í¡≈∆ : ¡º¤≈ Ó‘≈≈‹! «‹Ú∂∫ Âπ‘≈‚∆ «¬º¤≈Õ ‘π‰ Âπ√ª ÌØ‹È ’’∂‘∆ ‹≈‰≈Õ

√≈Ë± : √≈Ë± Ìπº÷∂ Ì≈Ú ’∂, ÌØ‹È Ì±÷∂ È≈Õ≈Ó «Í¡≈∆ : È‘∆∫, Ó‘≈≈‹! ÌØ‹È ˜± ’È≈Õ ÓÀ∫ ¡º÷ Á∂ ÎØ «Úº⁄

Ï‰≈ «Á≥Á∆ ‘ªÕ Ì≈‹∆ ⁄∆∆ Í¬∆ ¬∂Õ[ÓΩÈË≈∆ «¬Ù≈∂ È≈ˇ Áº√Á≈ ¬∂ «’ ¿π‘ ÌØ‹È ’ º’≈ ¬∂]

√≈Ë± : Ó‘≈ÂÓ≈ ’Ø ¬∂’ Ì◊ÂÈ∆ Ó≈¬∆ È∂ Á±Ë ’≈ ÌØ‹È ’≈ Á∆¡≈Õ≈Ó «Í¡≈∆ : Î∂ Ó‘≈≈‹! ÓÀ∫ ’∆ √∂Ú≈ ’ª? ÊØÛ∑≈ «‹‘≈ Îˇ ÷≈ ÒØ, ÓÀ∫

¬∂Áª È‘∆∫ ‹≈‰ Á∂‰≈Õ[¤∂Â∆ È≈ˇ ¡≥Á ‹ªÁ∆ ¬∂ Â∂ Îˇ ¡≈«Á «Ò¡≈ ’∂ √≈Ë± Á∂¡º◊∂ º÷Á∆ ¬∂Õ]

√≈Ë± : ¡º¤≈ Ó≈Â≈, Â∂≈ Íz∂Ó Õ[«¬º’ ’∂Ò≈ «¤ºÒ ’∂ ÷ªÁ≈ ¬∂Õ]

√≈Ë± : Ó≈Â≈, Íz∂Ó ’Ø Íz∂Ó «ÓÒÂ≈ Õ ‘Ó ÒΩ‡∂ ‹≈ ‘∂ Ê∂ ¡≈√Ó ’Ø,Ó‘≈ÂÓ≈ È∂ ¡≥Â-«ÁzÙ‡∆ √∂ Á∂÷≈, «¬√ ÿ Ó∂∫ ’Ò∂Ù Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : ’Ò∂Ù Âª Ó‘≈≈‹ Ï‘πÂ ˛Õ√≈Ë± : Ó‘≈ÂÓ≈ ’Ò∂Ù «ÈÚ≈È∂ ’Ø ¡≈ ◊¬∂Õ Ó≈Â≈!

ÂÚ, √Ú, √≥Â ‹≥È, ⁄ΩÊ∂, Ï÷≈, Ó∂∫‘ÕÍ¿πÍ’≈ ’∂ ’≈È∂∫ ⁄≈Ø Ë≈Ø∫ Á∂∫‘Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : Ó‘≈≈‹! ¿π‘Èª Á≈ √∆ Ï‘πÂ «‚◊ «◊¡≈ ¬∂Õ√≈Ë± : √Ì ·∆’ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈ - Ó‘≈≈‹ ’∆ ¡Ù∆Ú≈Á √∂Õ ¡≈‹ √∂

Á√Ú∂∫ Ø˜ ÓΩÈ ÏÂ ÷ØÒØ∫◊∂Õ ˙√ √Ó∂∫ «‹√ ’≈‹ ’≈«Ë¡≈È ’∂∫◊∂, Úπ‘∆ «√ºË ‘Ø◊≈Õ[√≈Ë± Á∆ ¡Ú≈˜ √π‰ ’∂ ‘∆ ⁄≥Á Ï≈‘ ¡≈¿π∫Á≈ ¬∂Õ ÷≥ÿÁ≈-÷≥ÿÁ≈ ’π√∆ ”Â∂ ÏÀ· ‹ªÁ≈ ¬∂Õ ÷≥ÿÁ≈ ¬∂]

√≈Ë± : È≈≈«¬È ‘∂! Ì◊Â ’«Ò¡≈È ‘Ø !‘∆ ⁄≥Á : ÓÀ∫ Ì◊Â È‘∆∫, Ï≈Ï≈Õ√≈Ë± : ÂπÓ Ì◊Ú≈È ’∂ Ì◊Â ‘Ø, Ì◊Ú≈È ’∂ √º⁄∂ Ì◊ÂÕ

127

‘∆ ⁄≥Á : «Ú¡≥◊Ó¬∆ „≥◊ È≈ˇ ‘º√Á≈ ‘Ø«¬¡≈) ÓÀ∫ Ì◊Â ‘≈....‘≈....‘≈(≈Ó «Í¡≈∆ ÚºÒ Ú∂÷ ’∂) «’˙∫ ‹∆, ““˛ Ó∂∆ Ù’Ò Ì◊ÂªÚ≈ˇ∆! È≈....!

≈Ó «Í¡≈∆ : √≈Ë±¡ª È≈ˇ ÓÙ’∆ È‘∆∫ ’∆Á∆ ‹∆Õ‘∆ ⁄≥Á : ¡º¤≈, ¡º¤≈! «’ÙØ Á∂ Á¯ÂØ∫ ¡≈¿π‰ Á≈ Ú∂ˇ≈ ¬∂Õ È≈ˇ∂

ÓÁÈ Ú∆ ¡≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂Õ ¿π‘Èª Ò¬∆ ⁄≈‘-Í≈‰∆ Á≈Ï≥ÁØÏ√Â ’ØÕ

≈Ó «Í¡≈∆ : ÓÀ∫ ¡≥◊∆·∆ Ï≈ˇ ¡≈ÚªÕ Ó‘≈≈‹ Âπ√ª Ú∆ ⁄≈‘ Á∆ ’ΩÒ∆ Í∆ÒÀ‰≈Õ ‘π‰∂ Ï‰ ‹ªÁ∆ ¬∂Õ[¡≥Á ‹ªÁ∆ ¬∂]

‘∆ ⁄≥Á : ‘ª, È≈ˇ∂ Ô≈Á º÷‰≈, ¡º◊∂ ÂØ∫ ÓÀ˘ Ì◊Â ‹∆ ¡≈«÷¡≈ ’Ø‘≈....‘≈.....‘∆.....‘∆....Õ

√≈Ë± : Ì◊Â, ÂπÓ≈ Ó√Â’ ÏÂ≈ ‘≈ ˛ «’ ÂπÓ Íz∂Ó∆ √‹È ‘ØÕÓπ÷Û≈ Ú∂÷ ‹∆ ÁÍÈ Ó∂∫Õ

‘∆ ⁄≥Á : («¬º’ ‘√Â Ì∂ ‘Ω’∂ È≈ˇ) «’¡≈ Ù≈È √∆, «¬√ Óπ÷Û∂ Á∆‹Ú≈È∆ «Úº⁄Õ

√≈Ë± : (Óπ√’≈¿π∫Á≈ ‘Ø«¬¡≈) Í ¤Ï∆ ÂØ Ì◊Â ¡Ï Ì∆Õ.....‘∆ ⁄≥Á : (’º‡ ’∂) ‘π‰ Âª Ï≈Ï≈ Ù∆Ù≈ Ú∂÷«Á¡ª ‚ Ò◊Á≈ ¬∂Õ ◊ºÒ∑ª

«„ˇ’ ◊¬∆¡ª, ÏπºÒ∑ Ò‡’ ◊¬∂Õ√≈Ë± : Í È∂Â ’∆ «‹¿πÂ∆ ’Ø Á∂÷ØÕ‘∆ ⁄≥Á : «‹¿πÂ∆ «’ºÊ∂ Ï≈Ï≈, ‘π‰ Ëπ≥Á-‹≈ˇ≈ ◊πÏ≈ ’‘πÕ «√ ÂØ∫ ÍÀª

Â∆’ ¬∂√ ⁄÷∂ Á∆ ⁄± -⁄± «„ºÒ∆ ‘Ø ◊¬∆ ¡≈...‘≈...‘≈...Õ√≈Ë± : «Ô‘ ÂØ ‘Ó Á∂÷ ‘∂ ˛∫ √Ú≈√Ê ·∆’ È‘∆∫ ˛Õ («Ó’√⁄

Ú≈ˇ∆ Ù∆Ù∆ ÚºÒ «¬Ù≈≈ ’’∂) ÏÒ≈«¬Â∆ ¡ΩÙË∆ ÷≈Â∂ ‘Ø?‘∆ ⁄≥Á : «¬º’ È‘∆∫ Ï≈Ï≈ ’¬∆Õ (◊Øˇ∆¡ª Â∂ ÍπÛ∆¡ª «Ú÷≈ ’∂)¡À‘

Ú∂÷Ø, ¡À‘ Ú∂÷ØÕ√≈Ë± : ÏÒ≈«¬Â∆ ¡ΩÙË∆ ◊Ó ¡Ω ıπÙ’ ˛Õ «¬√ √∂ Ò≈Ì È‘∆∫

‘ØÂ≈Õ‘∆ ⁄≥Á : Í ‚’≈‡ ˘ Âª Ò≈Ì ¬∆ Ò≈Ì ‘π≥Á≈ ¬∂Õ√≈Ë± : (ÓΩÈ Ë≈∆ ÚºÒ «¬Ù≈≈ ’’∂) Ó‘≈ÂÓ≈ ¡ΩÙË∆ Á∂∫◊∂, ’≈«¬¡≈-

128

’ÒÍ ‘Ø ‹≈¬∂◊∆ÕÓΩÈ Ë≈∆ : («¬Ù≈∂ È≈ˇ Â√ºÒ∆ «ÁÚ≈¿π∫Á≈ ¬∂) Ô≈¡È∆ Â’Û≈ ‘Ø ‹≈¬∂◊≈

Ù∆, «⁄‘≈ ⁄Ó’ ¿π·∂◊≈Õ√≈Ë± : È≈«¬È ◊Û∑ ’∂ ·≈’π √≈«‘Ï ’∂ Ò∆¬∂ ÏÈ≈¬∆ Ê∆Õ‘∆ ⁄≥Á : Ï≈Ï≈, ÓÀ∫ Âª ÁÚ≈¬∆¡ª ÷≈‰ ÂØ∫ √Â «◊¡≈ ‘ªÕ ’ΩÛ∆¡ª

’π√À ∆¡ª, Ï∂√π¡≈Á...‘≈....‘≈....(Ó±≥‘ Ï‰≈ ’∂)√≈Ë± : «⁄≥Â≈ È≈ ’Ø, ’∂ÚÒ ⁄≈ÚÒ Ó≈Â ÷≈‰∆ ˛ ◊¿± ’∂ Ó≈÷‰

Ó∂∫ Íz≈Â≈’≈Ò, «Ô‘ Ì√Ó √∆ ’Ø ’π≥ÁÈ ÏÈ≈ Á¬∂◊∆Õ‘∆ ⁄≥Á : «’Â∂ ÓÀ˘ ‘∆ È≈ Ì√Ó ’ Á∂Ú∂Õ ıÀ, ˙Áª Ú∆ ·∆’ ˛Õ È≈

√∆ ‘∂◊≈ È≈ Ï∆Ó≈∆¡ª Òº◊‰∆¡ªÕ «ÈºÂ-«ÈºÂ Á∆ (÷≥ÿÁ≈‘Ø«¬¡≈) ’Ò∑≈ Âª Óπº’ ‹≈¬∂◊∆Õ

√≈Ë± : Í≥Â±, Ì◊Â, √Ì ¡ΩÙË∆˙∫ √∂ ¿πµÂÓ ¬∂’ ¡ΩÙË∆ Õ √Ω Ø◊’≈ ¬∂’ Á≈± (‘∆ ⁄≥Á Á∂ ’≥È ÷Û∑∂ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ¿π‘ «Ë¡≈ÈÈ≈ˇ √π‰Á≈ )

‘∆ ⁄≥Á : Ï≈Ï≈ ¿π‘ Á≈± Áº√Õ√≈Ë± : ˙‘ Á≈È, Á≈È ’ØÕ‘∆ ⁄≥Á : ÌÒ≈ Ï≈Ï≈ ◊∆Ï ¡≈Í‰≈ Í∂‡ Í≈ ∂, ‚≈’‡ª ˘ Í±‹∂ ‹ª

Á≈È ’∂?√≈Ë± : Ì◊Â «È√⁄∂ ‹≈‰Ø,

«⁄Û∆ ⁄Ω∫⁄ Ì Ò∂ ◊¬∆ ÈÁ∆ È≈ ÿ«‡˙ È∆ÕÁ≈È Á∆¬∂ ËÈ È≈ ÿ‡∂, ’«‘ ◊¬∂ Ì◊Â ’Ï∆ÕË≥È ÏÛ∆ ¿πÍ≈Ë∆ ˛Õ

‘∆ ⁄≥Á : Ï≈Ï≈ «¬‘ ¿πÍ≈Ë∆ Ï∂Ùº’ ÓÀ˘ Á∂ «Á˙Õ√≈Ë± : Ì◊Â.....Í≈Íª Ï≈fi È≈ ”’º·∆ ‘ØÚ∂ Â∂ ÓØ«¬¡ª È≈ˇ È≈ ‹≈Ú∂Õ‘∆ ⁄≥Á : ÓÀ È≈ˇ «Ò‹≈‰ Á≈ ÒØÌ È‘∆∫ Ï≈Ï≈ Í ¬∂Ê∂ Âª ˜≈ √Ω÷≈

‘Ø ‹≈ÚªÕÍÀ√≈ ‘∆ ≥◊ ±Í ÍÀ√≈ ‘∆ Ó≈Ò !ÍÀ√∂ Ï◊À ¡≈ÁÓ∆ ⁄÷∂ Á∆ Ó≈Ò∑ Õ

√≈Ë± : «¬‘ ·∆’ Õ Í≥Â± Ë≥È ÂØ ‘ØÂ≈ Á∂‰∂ ’∂ Ò∆¬∂, È≈ «’ ÁÏ≈’ º÷‰∂ ’∂ Ò∆¬∂Õ Ì◊Â, Ó‘≈ÂÓ≈ È∂ ÓΩÈ-ÏÂ ÷ØÒ∑Â∂ √Ó∂∫

129

Ô◊ ’≈‰≈ È∆ÔÂ ’∆¡≈ ˛Õ ’ªÙ∆ ‹∆ √∂ Í≥‚Â «ÚÁÚ≈ÈÍË≈∂∫◊∂Õ √≈Ë±-‹È ÌØ‹È ’∂∫◊∂Õ ÂπÓ∑≈≈ ’«Ò¡≈‰ ‘Ø◊≈Õ«¬√ ÙºπÌ-¡Ú√ Í ¿πÁ≈ «‘Á∂ √∂ Á≈È «Á˙Õ[¬∂√ Ú∂ˇ∂ «Ú‘Û∂ «Úº⁄ Ï≈¬∆«√’Ò Á∆ ÿ≥‡∆ Úº‹Á∆ Õ «’ÙØÏ≈¬∆«√’Ò ˘ Â≈Ò≈ Ò≈™Á≈ ˛, √≈Ë±¡ª ˘ ÿ ÏÀ·∂ Ú∂÷’∂Á≈È Ú≈ˇ∆ ◊ºÒ √π‰’∂ ¿π√ ◊º⁄ ⁄Û∑ ‹ªÁ≈ ¬∂]

«’ÙØ : (◊Ó ‘Ø ’∂) «ÍÂ≈ ‹∆!√≈Ë± : ’«Ò¡≈‰ ‘Ø Ï∂‡≈ ! (ÓΩÈË≈∆ Ú∆ ¡Ù∆Ú≈Á∆ ‘ºÊª È≈ˇ

«¬Ù≈∂ ’Á≈ ) (‘∆ ⁄≥Á ) √ÍπºÂz ¡≈Í’≈, Ì◊Â?‘∆ ⁄≥Á : Ì◊Ú≈È Á≈ ¬∂ Ï≈Ï≈Õ√≈Ë± : Ï‘πÂ Ì≈◊Ú≈È Õ Ó√Â’ ’Ø Á∂÷ØÕ«’ÙØ : (’⁄∆⁄∆ Úº‡’∂) Ï’-Ï’ Ï≥Á ’ Ï≈Ï≈ (‘∆ ⁄≥Á ˘) «ÍÂ≈

‹∆ Î∂ ˙‘Ø ◊ºÒÕ ÓÀ∫ Âπ‘≈˘ «’≥È∆ Ú∂ √Ófi≈ ¸º’≈ ‘ª,«¬‘Èª Í÷≥‚∆¡ª Ó±≥‘ È≈ Ò≈«¬¡≈ ’ØÕ ¿πµ·Ø Ï≈Ï≈, «È’ Ø¬∂ÊØ∫Õ

‘∆ ⁄≥Á : «’ÙØ!«’ÙØ : «Ú‘Ò∂, «È’≥Ó∂, Óπ Â Á≈ ⁄≥◊≈-⁄Ø÷≈ ÷≈ ’∂ «’ºÁª Ó≈√ ⁄≈«Û∑¡≈

¬∆ ⁄ØÏ ¿πµÂ∂Õ Í≥‚Â≈ √∂ ¡≈‡≈ Í∆‘‰ Á∂ Ò≈«¬’ ˛ «¬‘º‡-Óπº‡Õ

‘∆ ⁄≥Á : «’ÙØ! «’ÙØ !!«’ÙØ : «ÍÂ≈ ‹∆, Âπ√∆∫ √ÓfiÁ∂ È‘∆∫Õ «¬‘ Ì∂÷∆ √≈Ë±, Ùπ‘Á∂ Ó≥◊Â∂,

«È∂ Í÷≥‚∆Õ√≈Ë± : (ÏÛ∂ ÈÓ Ò«‘‹∂ ”⁄) Ï∂‡≈! Ï∂‡≈ !! «’¡≈ ’«‘ ‘∂ ‘Ø,

ÏØÒ∆ ÂØ ¡ÈÓØÒ , ‹∂ ’Ø¬∆ ‹≈‰∂ ÏØÒÕ‘∆∂ Â≈‹± ÂØÒ ’ ÂÏ Óπ÷ Ï≈‘ ÷ØÒÕ

‘∆ ⁄≥Á : (fi±≥Ó ‹ªÁ≈ ¬∂) Ú≈‘ Ó‘≈≈‹ Ú≈‘, Ë≥È ‘Ø! √π«‰¡≈ ¬∆ «’ÙØÕ(√≈Ë±¡ª ) Ó‘≈≈‹, ¬∂√ Á∆ ◊ºÒ Á≈ ◊πº√≈ È≈ ’È≈Õ

«’ÙØ : «ÍÂ≈ ‹∆, Âπ√∆∫ Âª «ÏÒ’πÒ....(√≈Ë±¡ª ˘) ⁄ÒØ, «È’ Ø¬∂ÊØ∫Õ

√≈Ë± : ¡º¤≈ Ï∂‡≈Õ[¿πµ·‰ Òº◊Á≈ ˛ Â∂ ÓΩÈË≈∆ ˘ Ú∆ «¬Ù≈≈ ’Á≈ ¬∂]

130

‘∆ ⁄≥Á : (È≈ˇ∂ ˜Ø È≈ˇ ÷≥ÿÁ≈ ¬∂ Â∂ È≈ˇ∂ ‘ºÊª Á∂ «¬Ù≈∂ È≈ˇ√≈Ë±¡ª ˘ Ø’Á≈ ¬∂) Ï≈Ï≈ ‹∆, ‹≈˙ È‘∆∫, ÌØ‹È ’ ’∂‹≈‰≈Õ

√≈Ë± : Ï∂‡≈ ¥ØËÚ≈È ¬∂.... ‘Ó ‹≈Â∂ ∫!¡≈¬∂ ’Ø ¡≈Á È‘∆∫, ÈÀÈ‰ È‘∆∫ √È∂‘ÕÂπÒ√∆ Ú‘ª È≈ ‹≈¬∆¬∂, ’≥⁄È Ï√Â Ó∂∫‘Õ[≈Ó «Í¡≈∆ ¡≈¿π∫Á∆ ¬∂]

≈Ó «Í¡≈∆ : («ÈÓÂ≈ È≈ˇ) È‘∆∫ Ó‘≈≈‹, Ø‡∆ ÷≈ ’∂ ‹≈‰≈, ÓÀ∫ È‘∆∫¡ÀÚ∂∫ ‹≈‰ Á∂‰≈Õ

«’ÙØ : Ï∆ ‹∆.... ‹≈‰ «Á˙,(√≈Ë±¡ª ˘) Âπ√∆∫ ‹≈˙ Ï≈Ï≈Õ≈Ó «Í¡≈∆ : È‘∆∫, È‘∆∫, ÓÀ∫ ‘ºÊ ‹ØÛÁ∆ ‘ª Ó‘≈≈‹, Âπ‘≈‚∆ «Ó≥ÈÂ

’Á∆ ¡ªÕ√≈Ë± : Ó≈Â≈ Â∂∂ «¬√ Íz∂Ó ’∂ Ï≥Ë∂ ’À√∂ ‹≈¬∂∫ ? Â∂∆ «¬º¤≈ Ì◊ÂÈ∆,

Â∂∆ «¬º¤≈Õ‘∆ ⁄≥Á : ˙ Ï≈Ï≈, È≈ˇ∂ Ó∂∆ ¡ΩÙË∆Õ ‹ªÁ∂ «’ºÊ∂ ˙?√≈Ë± : ÿÏ≈˙ È‘∆∫ Ì◊Â, ¡ΩÙË∆ ‘Ó≈∂ Í≈√ Õ (ÓΩÈ Ë≈∆ fiØ ∆

«Úº⁄Ø∫ «¬º’ «ÏºÒ ’º„ ’∂ «Ú÷≈¿π∫Á≈ ¬∂) «¬‘ Á∂÷Ø,˜± Á¬∂∫◊≈ÕÍ≥Â± Ó‘≈ÂÓ≈ ’∂ Ô«◊¡≈ Ó∂∫ ’∂ÚÒ «◊¡≈ª πÍÀ ‚≈Ò Á∂‰≈Õ(√≈Ë± «¬‘ Ò¯˜ ÒÓ’≈ ’∂ ’«‘≥Á≈ ˛) «¬º’ ‘∆ ¡Ù∆Ú≈Á√∂....Õ

«’ÙØ : (◊πº√∂ È≈ˇ ’≥ÏÁ≈ ‘Ø«¬¡≈) «ÍÂ≈ ‹∆, «ÍÂ≈ ‹∆ ![¬∂√ Ú∂ˇ∂ ÓΩÈË≈∆ ¿πµ⁄∆-¿πµ⁄∆ ‘±≥’Á≈ ¬∂ Â∂ ‘ºÊª È≈ˇ ’πfi¡‹∆Ï «‹‘∂ «¬Ù≈∂ ’Á≈ ¬∂ «‹√ Á≈ ‹Ú≈Ï √≈Ë± «¬Ù≈«¡ª«Úº⁄ ‘∆ «Á≥Á≈ ¬∂Õ]

‘∆ ⁄≥Á : Ï≈Ï≈, Ó‘≈ÂÓ≈ ‹∆ ’∆ ’«‘≥Á∂ È∂?√≈Ë± : ’«‘Â∂ ˛∫ ’Ø¬∆ Í≈‰∆ ¬∂√ ÿ Ó∂∫ Ï‘πÂ Áπ÷∆ ˛Õ‘∆ ⁄≥Á : ÓÀ∫ ‹Ø ‘ª....Ó∂∂ È≈ˇØ∫ Áπ÷∆ ’Ω‰ ‘Ø‰≈ ¬∂Õ (÷≥ÿÁ≈ ¬∂)ÓΩÈË≈∆ : («¬Ù≈∂ È≈ˇ) ....«¬‘ È‘∆∫ ’Ø¬∆ ‘Ø ‹∆Ú ¬∂Õ√≈Ë± : «’˙∫ Ï∂‡≈, ÂπÓ∂∫ «’¡≈ ’Ò∂Ù ˛?«’ÙØ : ÓÀ˘ ’Ø¬∆ ’Ò∂Ù-’Ò±Ù È‘∆∫, ¬∂ÊØ∫ fiº‡-Íº‡ ⁄ºÒÁ∂ ‘ØÚØÕ

131

≈Ó «Í¡≈∆ : ’≈’≈ ÓÁÈ, Â±≥ Ú∆ √≥Âª Á∂ ÁÙÈ ’ ÒÀ, Â∂≈ Áπº÷ Ú∆«ÈÚ≈È◊∂Õ[¬∂√ Ú∂ ∂ ÓÁÈ, ¡≥ÁØ∫ «È’ˇÁ≈ ¬∂ √≈Ë±¡ª Á∆¡ª ◊ºÒª È≈ˇÍzÌ≈«ÚÂ ‘Ø ’∂Õ ¿π‘Á∆ ÓºÊ∂ Á∆ Íº‡∆ «Á√Á∆ ¬∂Õ]

«’ÙØ : ˙.....‘Ø ÓÁÈ Â±≥ ¬∂Ê∂ «’√ Â∑ª?ÓÁÈ : ÓÀ∫ ¡º‹-’ºÒ∑ ÁΩ∂ ”Â∂ ¡ªÕ √Ø«⁄¡≈ «’ Ò≈◊Ø∫ ¶ÿ«Á¡ª Âπ‘≈˘

Ú∆ «Óˇ ‹≈ÚªÕ Ïº√ ≈Â Á∆ ≈ÂÕ(√≈Ë±¡ª Á∂ «Úº⁄ ’πfi «¬Ù≈≈)

√≈Ë± : Ï∂‡≈ ’«Ò¡≈‰ ‘Ø.....ÂπÓ Áπ÷∆ ‘ØÕ[ÓΩÈË≈∆ Á∂ «¬Ù≈∂]

ÓÁÈ : Ï≈Ï≈ ÁΩ∂ «Úº⁄ √πº÷ «’ºÊ∂Õ√≈Ë± : √ºÂ ˛, ’ÒÔπ◊ Ó∂∫ √Ì ‹∆Ú Áπ÷∆ ˛∫Õ È≈È’ Áπ÷∆¡≈ √Ì

√≥√≈Õ«’ÙØ : ¬∂È∑ª √≈Ë±¡ª «’¡≈ Í÷≥‚ «⁄¡≈ ‘Ø«¬¡≈, ÓÁÈ ! ÁØ-⁄≈

ÁØ‘∂ ‡ ¤º‚Á∂ È∂ Â∂ ÒØ’ª º‡Á∂ «ÎÁ∂ È∂Õ ¡À‘ Ú∂÷Ø, «ÍÂ≈‹∆ ÚºÒÕ

√≈Ë± : ·∆’ ’‘≈ Ï∂‡≈, √≈Ë± È≈Ó ’Ø ’¶«’Â ’È∂ Ú≈Ò∂ Ì∆ ˛∫Õ«’ÙØ : «¬‘ √≈Ë± ÿª «Úº⁄ ¡≈ ’∂ ‹È≈È∆¡ª ÂØ∫, ˜∂Ï ¡Â∂ ‘Ø

’∆ÓÂ∆ √Ó≈È ·º◊ ’∂ ÒÀ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ «ÚÙÚ≈√ÿ≈Â∆, «¬‘«ÚÌ⁄≈∆Õ

≈Ó «Í¡≈∆ : («ÚÌ⁄≈∆ Ò¯˜ √π‰ ’∂ ⁄Ω∫’ ¿πµ·Á∆ ˛) Ú∂ ’≈’≈ ! ’∆ ‘Ø«◊¡≈ ÂÀ˘, ÏØÒ-’ÏØÒ È≈ Ó±≥‘Ø∫ ’º„Õ

‘∆ ⁄≥Á : ˜Ï≈È ˘ Ò◊≈Ó Á∂ «’ÙØÕ«’ÙØ : «ÍÂ≈ ‹∆, ’∆ ’«‘≥Á∂ ˙....’∆ ’Á∂ ˙? ÓÀ∫ ¡ıÏ≈ «Úº⁄

Í«Û∑¡≈ ¬∂ ÁØ ‘Ú≈Ò≈Â∆ ÓπÒ˜Ó ¯≈ ‘Ø¬∂-‘Ø¬∂ È∂Õ «¬º’ Á≈‘πÒ∆¡≈ Âª «ÏÒ’πÒ ¬∂√ º‡-Óπº‡ È≈ˇ «ÓˇÁ≈ ¬∂Õ ÓÀ∫ Âπ‘≈˘«Ú÷≈¿πÈªÕ

‘∆ ⁄≥Á : «’ÙØ «¬‘ ’∆ Ï∂‘±Á◊∆ ’Á≈ ¬∂∫?≈Ó «Í¡≈∆ : Ï≈Ï≈ ‹∆ «¬√ ’≈’∂ Á≈ ’Ù‡ «ÈÚ≈È ’ØÕ√≈Ë± : ‘ª....‘ª «¬Ë ¡≈˙....‘≈Ê «Á÷≈˙, Á∂÷±≥ ÂπÓ≈∆ ‘√Â-

132

∂÷≈Õ ÂπÓ∑≈∆ ¡≈Ô± «’¡≈ ‘Ø◊∆?ÓÁÈ : ÏÂ∆√Õ√≈Ë± : ‘ª....ÂØ ÏÂ∆√Ú∂∫ Ï√ ÂπÓ∑∂∫ «√ Í ⁄Ø‡ ¡≈È∆ ⁄≈‘∆¬∂ÕÓÁÈ : ⁄Ø‡ ¡≈¬∆ Ó‘≈≈‹! √∆Û∆˙∫ √∂ «◊ ÍÛ≈, Ó≈Ê∂ Í ⁄Ø‡

¡≈¬∆Õ√≈Ë± : ÚØ‘ ¬∂’ ‘∆ Ï≈Â Õ ÂπÓ∑≈≈ ’Ù‡ Á± ‘ØÈ∂ Ú≈Ò≈ ÕÓÁÈ : Ï≈Ï≈ ‹∆ ÁΩ∂ «Úº⁄ ’Ù‡ Âª ˜± ‘π≥Á≈ ¬∂Õ√≈Ë± : ÊØÛ∑≈ ‘∆ √Óª «‘ «◊¡≈ ˛Õ ÁΩ≈ Ì∆ √Ó≈ÍÂ ‘ØÈ∂ Ú≈Ò≈ ˛Õ

(¡º◊Ø∫ ‘ºÊ ˘ Ú∂÷ ’∂ Â∂ ◊≥Ì∆Â≈ È≈ˇ «√ «‘Ò≈ ’∂Õ) ÂπÓ∑∂’‘∆∫ √∂ ◊πÍÂ ËÈ Ì∆ Íz≈ÍÂ ‘ØÈ≈ ⁄≈‘∆¬∂Õ

ÓÁÈ : ¡‹∂ Âª ’Ù‡ ‘∆ ’Ù‡ ¬∂Õ√≈Ë± : Ó‘≈ÂÓ≈ ’Ø ÈÓ√’≈ ’Ø, ÏÛ∂ ’È∆ Ú≈ˇ∂ ˛∫Õ «¬È ’∆

ÁÔ≈-«ÁzÙ‡∆ ‘Ø ◊¬∆ ÂØ ÈΩ-«ÈË∆ Ï≈ª-«√ºË∆ ‘Ø ‹≈¬∂∫◊∆Õ(Óπ√’≈ ’∂)[ÓÁÈ ÏÀ·≈-ÏÀ·≈ ÓΩÈË≈∆ ÚºÒ ÈÓ√’≈ ’Á≈ ¬∂Õ Î∂ ÓΩÈË≈∆ÚºÒØ∫ Ó±≥‘ ÓØÛ ’∂ √≈Ë± ÚºÒ ’ ÒÀ∫Á≈ ¬∂Õ ÓΩÈË≈∆ ’πfi «¬Ù≈∂’Á≈ ¬∂Õ]

≈Ó «Í¡≈∆ : ¬∂√ Ïº⁄∂ ”Â∂ Á«¬¡≈ ’È∆Õ ÏÛ≈ «√ºË≈ Â∂ ÌØˇ≈ ¬∂Õ[¬∂È∆ Á∂ «’ÙØ ¡≥ÁØ∫ ¡ıÏ≈ ÒÀ ’∂ «È’ˇÁ≈ Õ]

«’ÙØ : ¬∂‘ Ú∂÷Ø.....¬∂‘ Ú∂÷ØÕ√≈Ë± : Ï∂‡≈, √≈Ë± √≥◊ Ó˜≈’ ¡º¤≈ È‘∆∫ Õ«’ÙØ : «¬‘ ÍºÂ∂-Ï≈˜∆¡ª Ó∂∂ È≈ˇ È‘∆∫ ⁄ºÒ √’Á∆¡ªÕ‘∆ ⁄≥Á : Ï≈Ï≈ «¬‘Á≈ «ÁÓ≈ˆ (ÓºÊ∂ È≈ˇ «¬Ù≈≈ ’ ’∂) ¡º‹-’ºÒ∑

«‡’≈‰∂ È‘∆∫Õ√≈Ë± : (‘º√Á≈ ‘Ø«¬¡≈) ’Ø¬∆ Ï≈Â È‘∆∫, Ïº⁄≈ ˛Õ ⁄≥⁄Ò-«ÏzÂ∆ ˛

«¬√ ’∆Õ«’ÙØ : ¡À‘ Ú∂÷Ø «ÍÂ≈ ‹∆Õ (¡ıÏ≈ ÍÛ∑Á≈ ˛) ‘Ú≈Ò≈Â∆ ¯≈,

’ºÁ Í≥‹ Îπº‡ √ºÂ «¬≥⁄, ≥◊ ◊≥ÁÓ∆Õ Ï≈¬∂∫ ÿπ‡È∂ Í ÎØÛ∂ ’≈Á≈ˆ (√≈Ë± ˘) ¿π· ˙¬∂ ⁄ΩÏ∂, «Ú÷≈ ˜≈ ÷ºÏ≈ ◊Ø‚≈Õ[√≈Ë± ˘ Ï≈˜± ÂØ∫ Í’Û ’∂ ¿π·≈¿π‰ Á∆ ’ØÙÙ ’Á≈ ˛Õ]

133

√≈Ë± : Ì◊Â, «Ô‘ ‘Ó≈≈ ¡ÍÓ≈È Õ‘∆ ⁄≥Á : (ˆπº√∂ È≈ˇ, ’Û’ ’∂) «’ÙØ ! Ï‘πÂ ‘Ø «◊¡≈Õ√≈Ë± : √≈Ë± Á∆ «È≥Á≈ ÏÛ≈ ¡Í≈Ë ˛Õ «¬√ Á≈ ÏÛ≈ ‚≥‚ ˛Õ ◊π±

Ó‘≈≈‹ ’«‘Â∂ ˛∫- ““√≥Â Á≈ «È≥Á’ ≈‹ Â∂ ‘∆ÈÕ √≥Â ’≈«È≥Á’ Áπ÷∆¡≈ ¡ Á∆ÈÕ √ßÂ ’≈ «È≥Á’ Ó‘≈ ‘«Â¡≈≈Õ √≥Â’≈ «È≥Á’ Íz∂Ó∂√ Ó≈≈Õ””

≈Ó «Í¡≈∆ : ‘∂ ≈Ó....‘∂∂ ≈Ó.... (ÌÀ È≈ˇ ’≥ÏÁ∆ ‘Ø¬∆)«’ÙØ : «¬‘ √≈Ë± È‘∆∫ Ï∆ ‹∆.... ’Ø¬∆ Ó‘ª Í÷ø‚∆ Õ‘∆ ⁄≥Á : «’ÙØ, Ï≥Á ’ «¬‘ Ï’-Ï’Õ√≈Ë± : Í≈Í∆....ÁπÙ‡ !≈Ó «Í¡≈∆ : «÷Ó≈ ’Ø.... Ó‘≈≈‹ ÙπÁ≈¬∆ ‘Ø «◊¡≈ «¬‘ ¤Ø’≈Õ«’ÙØ : Âπ√∆∫ √≈∂ ÙπÁ≈¬∆ ‘Ø ◊¬∂ ‘Ø....«¬‘ Ì◊ΩÛ≈ Óπ‹Ó Õ‘∆ ⁄≥Á : ˜Ï≈È √≥Ì≈ˇ, «’ÙØ, Ï≈È √≥Ì≈ˇ Õ√≈Ë± : ’«Ò¡≈‰ ‘ØÕ Ì◊Â, √≥Â ’∆ Ó«‘Ó≈ ’Ø¬∆ «ÚÒ≈ ‹≈‰∂Õ«’ÙØ : («‡⁄’∆ È≈ˇ) ¬∂ ‘∂....√≥Â ’∆ Ó«‘Ó≈ Íπ«Ò√ Í¤≈‰∂....Õ

˙¬∂ ⁄ÒØ Ê≈‰∂Õ√≈Ë± : È‘∆∫ ‹≈¬∂∫◊∂ Ê≈‰∂Õ ‘Ó ’Ø¬∆ ⁄Ø ∫, ¡Í≈Ë∆ ?«’ÙØ : È‘∆∫ ‹≈¬ ∂ ∫◊∂....È‘∆∫ ‹≈¬ ∂ ∫◊∂? ÓÀ∫ Í π«Ò√ ˘ ¬ ∂Ê ∂

«Ò¡≈¿πÈª...Õ√≈Ë± : Ò≈˙....Ò≈˙ ‘Ó Íπ«Ò√ ’Ø ‹≈ÈÂ∂ ∫ Íπ«Ò√ ‘Ó ’Ø ‹≈ÈÂ∆

˛Õ«’ÙØ : ‘π‰∂ Â∂∆¡ª Ù∂ı∆¡ª «È’ˇ ‹≈‰◊∆¡ª √≈∆¡ªÕ

[«’ÙØ Íπ«Ò√ «Ò¡≈¿π‰ Ò¬∆ «Â¡≈ Ó≈Ò±Ó ‘π≥Á≈ Õ]ÓÁÈ : (Ï‘πÂ ÿÏ≈‘‡ «Úº⁄) Íπ«Ò√ ! Íπ«Ò√!‘∆ ⁄≥Á : È‘∆∫ ¡≈¬∂◊∆ Íπ«Ò√ Ó∂∂ ÿÕ«’ÙØ : «ÍÂ≈ ‹∆, ˜± ¡≈¬∂◊∆, ˜± ¡≈¬∂◊∆, ÓÀ∫ ⁄º«Ò¡≈ ¡ª!

[‹≈‰ Ò◊Á≈ ¬∂ Â∂ ‘∆ ⁄≥Á ¿π‘˘ ‹ºÎ≈ Ó≈ ’∂ Í’Û ÒÀ∫Á≈¬∂Õ]

≈Ó «Í¡≈∆ : Íπ«Ò√ ! Íπ«Ò√!

134

‘∆ ⁄≥Á : «’ÙØ....«’ÙØ....È‘∆∫....È‘∆∫ÕÓÁÈ : (ÿÏ≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈) «’ÙØ Ì≈Í≈....«’ÙØ Ì≈Í≈Õ

[«’ÙØ Ï≈‘ Èº· ‹ªÁ≈ ¬∂Õ]ÓÁÈ : (Ï‘πÂ ÿÏ≈‘‡ «Úº⁄) Ó≈√∆...Ó≈√∆... Ó≈√Û ‹∆ ! ÓÀ∫ ⁄º«Ò¡≈Õ

[√≈Ë± ˜Ø È≈ˇ ÓÁÈ ˘ Í’Û ÒÀ∫Á≈ ˛ Â∂ √º‹∂ ‘ºÊ È≈ˇ˙‘Á∆ Íº‡∆ ¡º◊∂ ‘Ø ’∂ ÷ØÒ∑ «Á≥Á≈ Â∂ Á≈ˆ Ú∂÷ ’∂]

√≈Ë± : ‘π‰ «’ºÊ∂ ‹≈È≈ ¬∂∫ Ïº⁄±Õ (ÓΩÈË≈∆ ) «¬È√ÍÀŒº’‡ √≈«‘Ï,«¬‘ÙÈ≈ıÂ∆ Á≈ˆ ÓºÊ∂ ¿πµÂ∂Õ ÓÁÈ, √Ω «ÁÈ ⁄Ø Á≈ Â∂ «¬º’ «ÁÈ√≈Ë Á≈Õ[ÓÁÈ Èº·‰ Á∆ Ï∂’≈ ’ØÙÙ ’Á≈ ¬∂ Í √≈Ë± È∂ ¿π‘˘‹’«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¬∂]

ÓΩÈ Ë≈∆ : (ÎπÂ∆ È≈ˇ fiØ ∆ «Úº⁄Ø∫ «Ú≈ÒÚ Â≈‰ ’∂) ıÏÁ≈! «‘ºÒØÓºÂÕ (Á±‹∂ ‘ºÊ È≈ˇ ¡≈Í‰∆ È’Ò∆ Á≈‘Û∆ Ò≈‘ ’∂ √πº‡«Á≥Á≈ ¬∂Õ )ÓÀ∫ «¬È√ÍÀµ’‡ Á∆Í ⁄≥ÁÕ ‘Ú≈ÒÁ≈, ‹≈‰∂ È≈Í≈¬∂ ÓπÒ˜ÓÕ

ÓÁÈ : (¥≈‘ ’∂) ‘≈¬∂....ºÏ≈.... ! ÓÀ∫ Ó≈«¡≈ «◊¡≈Õ[ÍÁ≈]

ÙÏÁ - ¡Ê :

ÙÂ≥‹ - «¬º’ ÷∂‚ Á≈ ÈªÕ ˆÏÈ - ıπÁ-ÏπÁ ’È≈, ‘ÛºÍ ’‹≈‰≈, Ì≈Ú ÍÀ√∂ ¡≈«Á ÷≈ ‹≈‰≈Õ Áˆ≈ - ËØ÷≈, ¯∂Ï, ¤ˇ, ’Í‡ Õ «ÂzÙÈ≈ -«¬º¤≈, ı≈‘ÙÕ ¿πÒ∆⁄È≈ - ’πÒ≥‹‰≈, Ïπº’ ‹ª Ìª‚∂ È≈ˇ Í≈‰∆ Ï≈‘ ’æ„‰≈,«¤Û’‰≈Õ ÁÍÈ - Ù∆Ù≈Õ ¡ΩÙË∆ - Á∂√∆ ÁÚ≈¬∆Õ ’π≥ÁÈ - √ØÈ≈Õ ÁØ‘∂ - «¬º’¤≥Á, «‹√ Á∆¡ª ÁØ √Âª ‘π≥Á∆¡ª ‘ÈÕ ’Ù‡ - Áπº÷Õ Ó«‘Ó≈ - √ØÌ≈Õ Ú«‚¡≈¬∆- ¿π√ÂÂÕ Ù∂ı∆¡ª - ÎØ’∆¡ª ÎÛ∑ª Ó≈È≈Õ

Í≈· - ¡«Ì¡≈√1. ‘∂·ª «ÁºÂ∆¡ª Ú≈Â≈Ò≈Íª ˘ «Ë¡≈È È≈ˇ ÍÛ∑ ’∂, «ÁºÂ∂ ÍzÙÈ≈ Á∂

¿πµÂ «Á˙Õ

135

¿. ““√π÷∆∫-√ªÁ∆ ÓÈ Â∂∂ ÚÀ∆, «¬ºÊ∂ Íπ«Ò√ È‘∆∫ ¡≈ √’Á∆Õ ÿÏ≈ È≈Õ⁄ºÒ ¡≥ÁÕ ‘ºÊ-Ó±≥‘ ËØ Â∂ ‘π‰∂ Â∂≈ Ú∆≈ Á¯ÂØ∫ ¡Ω∫Á≈ ¬∂ Âª Âπ‘≈˘⁄≈‘ Ï‰≈ ’∂ Á∂È∆ ¡ªÕ””

1. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ’‘∂?2. ≈Ó «Í¡≈∆, ÓÁÈ «’Ú∂∫ «ÁÒ≈√≈ Á∂∫Á∆ ?3. Ú∆≈ «’ºÊØ∫ ¡≈¿π‰ Ú≈ˇ≈ ˛ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ ¡≈¿π‰ ”Â∂ ’∆ Ï‰≈¿π‰ Á≈

«Ú⁄≈ ?¡. ““(’⁄∆⁄∆ Úº‡ ’∂) Ï’-Ï’ Ï≥Á ’ Ï≈Ï≈ (‘∆ ⁄≥Á ) «ÍÂ≈ ‹∆, Î∂

¿π‘Ø ◊ºÒªÕ ÓÀ∫ Âπ‘≈˘ «’≥È∆ Ú∂ √Ófi≈ º’≈ ‘ª, «¬‘Èª Í÷≥‚∆¡ª Ó±≥‘È≈ Ò≈«¬¡≈ ’ØÕ ¿πµ·Ø Ï≈Ï≈ «È’ˇØ ¬∂ÊØ∫Õ””

1. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ’‘∂?2. ÍπºÂ, «ÍÂ≈ ˘ ’∆ √Ófi≈ ¸º’≈ ˛?3. «¬ºÊ∂ Ï≈«Ï¡ª ˘ ’∆ ’È Ò¬∆ «’‘≈ «◊¡≈ ˛?¬. (ÎπÂ∆ È≈ˇ fiØˇ∆ «Úº⁄Ø∫ «Ú≈ÒÚ Â≈‰ ’∂) ““ıÏÁ≈! «‘ºÒØ ÓºÂÕ

(Á±‹∂ ‘ºÊ È≈ˇ ¡≈Í‰∆ È’Ò∆ Á≈‘Û∆ Ò≈‘ ’∂ √πº‡ «Á≥Á≈ ¬∂)““ÓÀ∫ «¬È√ÍÀ’º‡ Á∆Í ⁄≥ÁÕ ‘Ú≈ÒÁ≈ ‹≈‰∂ È≈ Í≈¬∂ ÓπÒ˜ÓÕ””

1. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í ¡Èπ√≈ ÓÁÈ «’Ú∂∫ ıÏÁ≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ ?2. ‘Ú≈ÒÁ≈ ’∆ ’È Ò¬∆ «’‘≈ «◊¡≈ ?3. “‹≈‰∂ È≈ Í≈¬∂ ÓπÒ˜Ó” Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ˘

’‘∂?√. ‘∂· «Ò÷∂ Í≈Âª Á≈ Í≈Â-«⁄ÂÈ ’ØÕ

1. ≈Ó «Í¡≈∆ 2. √≈Ë±3. ‘∆ ⁄≥Á 4. ÓΩÈË≈∆5. ÓÁÈ Ò≈Ò 6. «’ÙØ ⁄≥Á

* * * * *

‚≈. ¡≈ÂÓ‹∆Â(1950)

Ò∂÷’ Ï≈∂ :

‚≈.¡≈ÂÓ‹∆Â Á≈ ‹ÈÓ 2 ÈÚ≥Ï, 1950 ¬∆ : Í≥‹≈Ï∆ Á∂ Íz«√ºËÒ∂÷’ ¡Àµ√. ¡Àµ√. ¡ÓØÒ ¡Â∂ Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆ ÍÂ≈Í ’Ω Á∂ ÿ ‘Ø«¬¡≈Õ ‚≈.¡≈ÂÓ‹∆Â È∂ ¡ÀµÓ. ¬∂., Í∆-¡À⁄. ‚∆. (Í≥‹≈Ï∆) Á∆ «‚◊∆ Íz≈ÍÂ ’∆Â∆ ˛Õ¿π‘ «√º«÷¡≈ Á∂ ÷∂Â «Úº⁄ Í≥‹≈Ï∆ Á∂ ÍzØ¯À√ ‘∂ ¡Â∂ ÏÂΩ «Íz≥√∆ÍÒ √∂Ú≈-Óπ’Â ‘Ø¬∂Õ

“⁄≈Ï∆¡ª” ¡Â∂ “È≈‡’ È≈‡’ È≈‡’” ¡≈«Á ¡≈Í ‹∆ Á∂ Òÿ±-È≈‡’‘ÈÕ “’Ï√Â≈È”, “«Ù«Â¡ª Á≈ ’∆ º÷∆¬∂ Èª”, “Ù«‘ «ÏÓ≈ ”, “Í±È”,“ÓÀ∫ Âª «¬º’ √≈≥◊∆ ‘ª”, “ÂºÂ∆ ÂÚ∆ Á≈ √º⁄”, “Ó≥◊± ’≈Ó∂‚” ¡≈«Á ¡≈Í Á∂⁄«⁄Â È≈‡’ ‘ÈÕ ¡≈Í È∂ ¡≈ÒØ⁄È≈ Á∆ Íπ√Â’ “È≈‡’ «ÈÁ∂ÙÈ” Ú∆ «Ò÷∆˛Õ

‚≈. ¡≈ÂÓ‹∆Â Á∂ È≈‡’ ¡Â∂ «¬’ª◊∆ √Ó≈‹ Á∆¡ª «Ú«Ì≥È Ïπ≈¬∆¡ª˘ ÔÊ≈ÊÚ≈Á∆ „≥◊ È≈ˇ Í∂Ù ’Á∂ ‘È «‹È∑ª «Úº⁄ «Ú¡≥◊ Â∂ ’‡≈ıÙ Á∆«Âº÷∆ ⁄ØÌ, ÁÙ’ª ¿πµÍ ‚±≥ÿ≈ ÍzÌ≈Ú Í≈¿π∫Á∆ ˛Õ È≈‡’ «√‹‰ Á∂ È≈ˇ-È≈ˇ ¿π‘ √¯Ò È≈‡’-«ÈÁ∂Ù’ Ú∆ ‘È, «‹È∑ª È∂ Í≥‹≈Ï∆ ≥◊-Ó≥⁄ ÈÚƒ¡ªÂ’È∆’ª ≈‘∆∫ Á∂√-«ÚÁ∂Ù «Úº⁄ √¯ÒÂ≈Í±Ú’ Í∂Ù ’∆Â≈ ˛Õ ¡≈Í “Ó≥⁄‰”«√≈Ò∂ Á∆ √≥Í≈ÁÈ≈ Ú∆ ’Á∂ ‘∂Õ ¿π‘Èª È∂ ¡≈Í‰∂ È≈‡’ª ¡Â∂ «¬’ª◊∆¡ª«Úº⁄ Ù«‘∆ ÓºË-Ú◊ Ùz∂‰∆ Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª Ïı±Ï∆ Í∂Ù ’∆Â≈ Õ

‚≈. ¡≈ÂÓ‹∆Â Á∂ “’ÀÓÒ±Í√ Á∆¡ª Óº¤∆¡ª” È≈‡’ “Ì≈Â∆ √≈«‘Â¡’≈ÁÓ∆” («ÁºÒ∆) ÚºÒØ∫ Íπ√«¥Â ’∆Â≈ «◊¡≈ Õ “Ì≈Ù≈ «ÚÌ≈◊ Í≥‹≈Ï”ÚºÒØ∫ “ÙzØÓ‰∆ È≈‡’’≈ Íπ√’≈” «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ “√≥◊∆Â È≈‡’ ¡’≈ÁÓ∆”(«ÁºÒ∆) ÚºÒØ∫ Ú∆ “≈Ù‡∆ Íπ√’≈” È≈ˇ √ÈÓ≈«ÈÂ ’∆Â≈ «◊¡≈ Õ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ ‚≈. ¡≈ÂÓ‹∆Â Á≈ “ πÏ≈∂” «¬’ª◊∆ Ù≈ÓÒ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

136

137

«¬’ª◊∆ Ï≈∂

“ πÏ≈∂” «¬’ª◊∆ Ïº«⁄¡ª ¡Â∂ ¿π‘Èª Á∆ Á≈Á∆ Á∂ ¡≈Í√∆ «Í¡≈ ÂØ∫Ùπ± ‘π≥Á∆ Õ Ïº⁄∂ Á≈Á∆ Áπ¡≈ˇ∂ «¬’º·∂ ‘Ø¬∂ ÷∂‚Á∂ ¡Â∂ «Óº·∆¡ª-«Óº·∆¡ª ◊ºÒª’Á∂ ‘ÈÕ Á≈Á∆ Ïº«⁄¡ª “⁄≥ÁÓπ÷∆” Á∆ ’‘≈‰∆ √π‰≈¿π∫Á∆ , Ïº⁄∂ ¿πÂ√π’Â≈È≈ˇ √π‰Á∂ ‘È ¡Â∂ Á≈Á∆ ÂØ∫ √Ú≈Ò Ú∆ Íπº¤Á∂ ‘ÈÕ Á≈Á∆ Ïº«⁄¡ª ‚≈¿π‰Á∆ ı≈Â Ú«‘Óª-ÌÓª È≈ˇ √≥Ï≥«ËÂ ’‘≈‰∆¡ª √π‰≈¿π∫Á∆ ˛ Í ¿π‘Èª Á∆“Ó≥Ó∆” Â’Ù∆Ò «Ú⁄≈Ë≈≈ Á∆ Ë≈È∆ ˛Õ ¿π‘ √ÓfiÁ∆ ˛ «’ ¡«‹‘∆¡ª’‘≈‰∆¡ª Ïº«⁄¡ª Á∆ Ó≈È«√’Â≈ ¿πµÂ∂ Ïπ≈ ÍzÌ≈Ú Í≈¿π‰◊∆¡ªÕ «¬√ Ò¬∆¿π‘ “Á≈Á∆” ˘ ¡«‹‘∆¡ª ’‘≈‰∆¡ª √π‰≈¿π‰ ÂØ∫ Ø’Á∆ ˛Õ Ïº«⁄¡ª Á∂ √’±ÒÁ∆ ÓÀ‚Ó, Ïº«⁄¡ª Á∂ Ó≈È«√’ ÍºË ÂØ∫ ⁄≥◊∆ Â∑ª ‹≈‰± ˛Õ Ú«‘Óª, ÌÓª«Úº⁄Ø∫ ’º„‰ Á≈ ¿π√ Á≈ ÏÛ≈ √≈Ê’ ØÒ ˛Õ “’πºÂ∂” ≈‘∆∫ ÓÁ≈∆ Á∂ √≈∂Í÷≥‚ª Á≈ ÍÁ≈ ≈Ù ’Ú≈ ’∂ È≈‡’’≈ È∂ Ú«‘Óª-ÌÓª ¡Â∂ Ì±Âª-Íz∂Âª Á∂√≥’ÒÍ ¿πµÍ ’≈∆ ⁄Ø‡ Ó≈∆ ˛Õ

√Óπº⁄∂ ±Í «Úº⁄ «¬‘ «¬’ª◊∆ Ï≈Ò-ÓÈª ˘ Ú«‘Óª-ÌÓª ¡Â∂ Ì±Â-Í∂zÂª Á∂ ‚ ÂØ∫ Óπ’Â ’È Á≈ √¯Ò ¿πÍ≈Ò≈ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

******

πÏ≈∂‚≈. ¡≈ÂÓ‹∆Â

Í≈Â :

Á≈Á∆, Á∆Í∆,ÏºÏ∆, ≈‹±, «Úº’∆, «º’∆, Ó≥Ó∆, Í≈Í≈, ÓÀ‚Ó ‹∆,ÓÁ≈∆Õ

(√‡∂‹ ”Â∂ ØÙÈ∆ ÎÀÒÁ∆ Õ «¬º’ Ù«‘∆ ÿ Á≈ ÷πºÒ∑≈ «Ú‘Û≈, «¬º’Í≈√∂ «¬º’ Ó≥‹≈, Á±√∂ Í≈√∂ «¬º’ Ó∂ , ’πfi ’π√∆¡ª ¡Â∂ Ó±Û∑∂Õ Ó≥‹∂ ¿πµÂ∂ Á≈Á∆ÏÀ·∆ ‘Ø¬∆ Õ ÁØ Ïº⁄∂ ¿π√ Á∆¡ª ÒºÂª ÿπº‡ ‘∂ ‘ÈÕ ÁØ Ï≈‘ª ÁÏ≈ ‘∂ ‘È ¡Â∂«¬º’ «√ ÿπº‡ «‘≈ ˛Õ)Á∆Í∆ : «Í¡≈∂, «Í¡≈∂,√≈∂ : Á≈Á∆ ‹∆ÕÁ∆Í∆ : √≈‚∂ √«Â’≈∂√≈∂ : Á≈Á∆ ‹∆ÕÁ∆Í∆ : «Óº·∆¡ª-«Óº·∆¡ª ◊ºÒª Áº√Á∂,

«Èº’≈-«Èº’≈ ‘≈√≈ ‘º√Á∂Õ⁄≈Úª È≈ˇ ¡√∆∫ Ò≈◊∂ Ï«‘≥Á∂,«fiÛ’ª Ó≈È ¿πµ· ’∂ Èº√Á∂Õ

ÏºÏ∆ : «Î Ú∆ ¤≈Â∆ È≈ˇ Ò◊≈¿π∫Á∂,√Ì Á∂ √≥◊ ◊ˇÚº’Û∆ Í≈¿π∫Á∂Õ≥Ó- ≥Ó Ó±≥‘ √πº⁄≈ ’Á∂,

È≈ «Á√∆¬∂ Âª ¡º÷∆¡ª ÌÁ∂Õ«Úº’∆ : Ωˇ≈ Í≈¬∆¬∂ Âª «¬‘ Ú∑Á∂Õ

ÿ∂√ Ó≈’∂ ¡√∆∫ Ú∆ ‹Á∂ÕÁ∆Í∆ : ‹≈¬∆¬∂ Ú≈∂,√≈∂ : Á≈Á∆ ‹∆ÕÁ∆Í∆ : ‘ª Ï«Ò‘≈∂,√≈∂ : Á≈Á∆ ‹∆Õ≈‹± : Á≈Á∆ ‹∆ ÁÁª ‘π≥Á∆¡ª,«º’∆ : ÓÀ∫ Ú∆ ÿπº«‡¡≈, Â±≥ Ú∆ ÿπº«‡¡≈ÕÁ∆Í∆ : «¬√ Ú∆ ÿπº«‡¡≈, ¿π√ Ú∆ ÿπº«‡¡≈Õ

138

139

ÏºÏ∆ : Î∂ Ï‘≈«¬¡≈ ÎÛ’∂ ’≥ÈØ∫,«‹‘Û≈ ⁄Ø∆-⁄Ø∆ ¿π«·¡≈Õ

Á∆Í∆ : ‘π‰ Êº’ ◊¬∂ √≈∂, Á≈Á∆ ‹∆Õ‘π‰ Êº’ ◊¬∂ √≈∂, Á≈Á∆ ‹∆Õ

√≈∂ : ¡√∆∫ Êº’ ◊¬∂ √≈∂, Á≈Á∆ ‹∆Õ: ˙ «Í¡≈∂,ñ«Í¡≈∂, Á≈Á∆ ‹∆Õ

Á≈Á∆ : ‹≈˙ ÙÀÂ≈ÈØ, ‹≈˙ ÷∂‚Ø,Í ÿ ˘ «√ ”Â∂ ⁄ºπ’ È≈ ÒÀ‰≈ÕÓ≥Ó∆ Í≈Í≈ ¡≈¿π‰ Ú≈ ∂ È∂,Á± È≈ ‹≈‰≈, Ò≈◊∂ «‘‰≈Õ

√≈∂ : √≈‚∂ «Í¡≈∂ Á≈Á∆ ‹∆Õ√≈‚∂ «Í¡≈∂, Á≈Á∆ ‹∆ÕÁ≈Á∆ ‹∆ - «˜≥Á≈Ï≈ÁÕÁ≈Á∆ ‹∆ - «˜≥Á≈Ï≈ÁÕ(Á∆Í∆, «Úº’∆ Â∂ «º’∆ º√≈ ‡ºÍ‰ Òº◊ ÍÀ∫Á∆¡ª ‘ÈÕ ≈‹± Â∂ÏºÏ∆ Ï≥‡∂ ÷∂‚‰ Òº◊ ‹ªÁ∂ ‘È, ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ¿π‘Èª Á≈ Ωˇ≈ÚËÁ≈ )Õ

Á≈Á∆ : È∆ ’πÛ∆˙, ˙ Óπ≥«‚˙, ÊØÛ∑≈ ºÍ ’Ø,¡º◊∂ Áπ÷∆ ÓÀ∫ ÏÀ·∆ ‘ª, ’πfi √πº÷ ’ØÕ’πÛ∆˙! º√≈ ‡ºÍÁ∆¡ª ‘Ø?Âπ√∆∫ Ú∆ ¿πµ·Ø, ’≈’≈, Ï≥‡∂ ¤º‚ «Á˙Õ

Á∆Í∆ : Á≈Á∆, Á≈Á∆, ≈Âƒ º√≈ «’¿π∫ È‘∆∫ ‡ºÍ∆Á≈?Á≈Á∆ : ’πÛ∆¬∂, Ó≈Û≈ ‘π≥ÁÀÕÏºÏ∆ : Á≈Á∆-Á≈Á∆, Ï≥‡∂ «’¿π∫ È‘∆∫ ÷∂‚∆Á∂?Á≈Á∆ : Óπ≥«‚¡ª, Ó≈Û∂ ‘π≥Á∂ È∂Õ

(Ïº«⁄¡ª Á∆ Â√ºÒ∆ È‘∆∫ ‘π≥Á∆Õ Í≥‹∂ ’Ø‡Ò≈-¤Í≈’∆ ÷∂‚‰ Á≈¯À√Ò≈ ’Á∂ ‘ÈÕ ÷∂‚«Á¡ª fi◊Û≈ ‘π≥Á≈ Õ À√Ò≈ «¬‘ ‘π≥Á≈˛ «’ «‹‘Û≈ ÚË∆¡≈ ◊≈¬∂◊≈, ¿π‘∆ ’Ø‡Ò≈ ÎÛ∂◊≈Õ ÏºÏ∆ ’Ø‡Ò≈-¤Í≈’∆ ◊≈¿π∫Á≈ Õ ≈‹± ◊Ò≈√ È≈ˇ ⁄≈Ï∆¡ª ÷Û’≈¿π∫Á≈ Õ«Úº’∆, ’À∫⁄∆ ÷Û’≈¿π‰∆ Ùπ± ’ «Á≥Á∆ ˛Õ)

Á≈Á∆ : «’‘Û≈ ¬∂, «¬‘ «’‘Û≈ ¬∂?

140

«¬ºË ¡≈ ‹≈˙ «‹‘Û≈ ¬∂Õ⁄≈Ï∆¡ª ÷Û’≈¿π∫Á∂ ‘Ø?’À∫⁄∆¡ª Ú‹≈¿π∫Á∂ ‘Ø?¡ÀÚ∂∫ È≈ ’Ò∂Ù Í≈˙, √πº÷ Ú≈ˇ≈ «Ú‘Û≈ ¬∂ÕÍπº¤È∆ ‘ª, «’‘Û≈ ¬∂?¡≈ ‹≈˙ «¬ºË «‹‘Û≈ ¬∂,(’πfi ÍÒ ºÍ)⁄ºÒ ≈‹±, ÏºÏ∆, Á∆Í∆ ‹≈˙, √’±Ò Á≈ ’≥Ó ’ØÕ⁄ÒØ Ï∂‡≈ Âπ√∆∫ Ú∆ ÿ, ¡ÀÚ∂∫ È≈ Í¬∂ Â≥◊ ’ØÕ(«Úº’∆-«º’∆ ‹ªÁ∆¡ª ‘È, ≈‹±, ÏºÏ∆ Â∂ Á∆Í∆ Ó∂˜ Á∂ Áπ¡≈ˇ∂ÏÀ· ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ Á≈Á∆ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í È≈ˇ ◊ºÒª ’Á∆ Õ)ÍÂ≈ È‘∆∫ «¬‘ Ôπº◊ ’À√≈,⁄º‹ Á≈ ’Ø¬∆ Ïº⁄≈ È‘∆∫Õ⁄º‹ Á∆ ’Ø¬∆ ’πÛ∆ È‘∆∫,⁄º‹ Á≈ ’Ø¬∆ Óπ≥‚≈ È‘∆∫,Ïº«⁄¡ª Á∂ «√ ¿πµÂ∂,ÙÓ ‘Ô≈ Á≈ ’π≥‚≈ È‘∆∫Õ

≈‹± : Á≈Á∆, Á≈Á∆Õ⁄≈Ï∆¡ª ÷Û’≈¿π‰ È≈ˇ ’∆ ‘π≥ÁÀ?

Á≈Á∆ : Ó≈Û≈ ‘π≥ÁÀÕÏºÏ∆ : Á≈Á∆, Á≈Á∆Õ

’À∫⁄∆ Ú‹≈¿π‰ È≈ˇ ’∆ ‘π≥ÁÀÕÁ≈Á∆ : Ó≈Û≈ ‘≥πÁÀÕÁ∆Í∆ : Á≈Á∆ ¡√∆∫ ’πfi Ú∆ ’∆¬∂, Â±≥ ’«‘≥Á∆ ¬∂∫ Ó≈Û≈ ‘π≥ÁÀÕ

«¬‘ Âª Áº√ «¬√ Ó≈Û∂ «Úº⁄ ’∆ Ó≈Û≈ ‘π≥ÁÀ?Á≈Á∆ : ºÍ ‘Ø ‹≈˙, ’≥È È≈ ÷≈˙,

“¡≈Â’ª Á∂ ¡≈Â’, «‹‘∂ Ó≈Í∂ «Â‘∂ ‹≈Â’Õ”(Ïº⁄∂ «¬º’ Á±‹∂ È≈ˇ ÿπ√-Óπ√ ’Á∂ ‘È)

Á∆Í∆ : ’Ø¬∆ ◊ºÒ ’«‘ Ò˙, Á≈Á∆ ’«‘≥Á∆ Ó≈Û∆ ‘π≥ÁÀÕÏºÏ∆ : «‹ºÁª Ó≈Û∂ ‘π≥Á∂ Á≈ Ú∆ ’Ø¬∆ Á±‰∆ Úª◊ Í‘≈Û≈ ‘π≥ÁÀÕ

141

Á∆Í∆ : ¡√∆∫ ‹Á ÷∂‚Á∂ ‘ª È≈! Á≈Á∆ ‹∆ ˘ √≈Û≈ ‘π≥ÁÀÕ≈‹± : Á≈Á∆ ‹∆ ¤≈‚∂ Ïπº„∂ È∂,

Â∂ Ïπº„∂ Ï‘πÂ «¤¡≈‰∂ ‘π≥Á∂Õ¿π‘Èª ÁπÈ∆¡≈ Ú∂÷∆ ‘π≥Á∆,¤º⁄-fi±· Í¤≈‰∂ ‘π≥Á∂Õ

(Á≈Á∆ ÷≥ÿÁ∆ ‘Ø¬∆ Ï≈‘ ‹ªÁ∆ )≈‹± : Úº«‚¡ª Á∆ ◊ºÒ ’Á∂ È≈ ÓØØÕ

ÓÀÁÓ ¤≈˘ ’«‘≥Á∂ È∂Õ‹∂ ◊ºÒ ÓØØ Âª Ïº«⁄¡ª ,ÒØ’ª Á∂ «¤ºÂÒ ÍÀ∫Á∂ È∂,

ÏºÏ∆ : ¡≈«¬¡≈ Úº‚≈ Â±≥ «√¡≈‰≈,Íπº·∆ ◊ºÒ Ú∆ Ó≥È Ò¬∂∫◊≈?˙Á‰ Á≈Á∆ ’«‘≥Á∆ √∆,≈Â ˘ fi≈Û± È‘∆∫ Á∂‰≈Õ

Á∆Í∆ : ÓÀ˘ Á≈Á∆ ’«‘≥Á∆ √∆,≈Â∆∫ È‘π≥ È‘∆∫ ’º‡∆Á∂Õ

ÏºÏ∆ : È≈ˇ∂ ÓÀ˘ ’«‘≥Á∆ √∆,≈Â∆∫ ÁΩ‰ È‘∆∫ ’º√∆Á∆Õ

Á∆Í∆ : ‹ÁØ∫ ’Ø, ¿π‘ È‘∆∫ ’È≈,È≈ ’Ø ‹Ø, ¿π‘ ’È≈ÕÏÀ·‰ Òº◊Ø, ÷∂‚Ø Ïº«⁄˙,÷∂‚‰ Òº◊Ø, ¸ºÍ ’ ‹≈˙Õ

ÏºÏ∆ : ¸ºÍ ’Ø Âª ÏØÒÁ∂ È‘∆∫,ÏØÒ‰ Òº◊∂ Âª Ωˇ≈ ÍÀ∫Á∂Õ

≈‹± : «Î Ú∆ Á≈Á∆ ¤Ø‘‰∆ ¬∂,¤Ø‘‰∆¡ª Ï≈Âª Í≈¿π∫Á∆ ¬∂Õ¿π‘Á∆ ’Ê≈ ÓÀ∫ ¤π‰Á≈ ‘ª,Âª ‘∆ È∆∫Á ¡≈¿π∫Á∆ ¬∂Õ

ÏºÏ∆ : ¡ÀÚ∂∫ ’‘≈‰∆¡ª Í≈¿π∫Á∆ ¬∂,¡ÀÚ∂∫ Í¬∆ ‚≈¿π∫Á∆ ¬∂Õ

≈‹± : ÚºÁ∂ fi±· È‘∆∫ Â«‘≥Á∂ ‘π≥Á∂,

142

Ï∂-¤º’ Íπº¤ Ò˙ «ÚºÂ∆ ’ØˇØ∫,¿π‘Èª Á∆ È≈È∆ ◊∆ ¬∂,Ï∂-¤º’ Íπº¤ Ò˙ «ºÂ∆ ’ØˇØ∫Õ

(Á≈Á∆ ¡≈¿π∫Á∆ ˛, √≈∂ ¸ºÍ ’ ‹ªÁ∂ È∂)≈‹± : Á≈Á∆ ‹∆ Ó∂≈ «¤ Ú≈‘ «Á˙, ÷πº’ ‘π≥Á∆ ¬∂ÕÁ≈Á∆ : ≈Â∆∫ «√ È‘∆∫ Ú‘∆Á≈Õ≈‹± : «’¿π∫ Á≈Á∆, «’¿π∫ È‘∆∫ Ú≈‘∆Á≈?Á≈Á∆ : Ó≈Û≈ ‘π≥ÁÀÕ

(«Â≥È∂ ‘º√ ÍÀ∫Á∂ È∂Õ Á≈Á∆ πº√≈ ⁄Û∑Á≈ , ¿π‘ ¡≈Í‰∆ √Ø‡∆ ÒÀ’∂ ‘Ω ∆-‘Ω ∆ «Íº¤∂ ÁΩÛÁ∆ , Ïº⁄∂ ‘º√Á∂-‘º√Á∂ ¡º◊∂ ÁΩÛÁ∂ ‘È)

Á≈Á∆ : ·«‘Ø, πÛ∑-ÍπÛ∑ ‹≈«‰˙∫ ¡ÀË ¡≈˙Õ·«‘Ø, ı√Óª ÷≈«‰˙∫, ¡ÀË ¡≈˙Õ‘º√Á∂ ‘Ø? ’πfi ÙÓ ’ØÕ’Ò‹π◊ «Á¿π «È¡≈«‰˙∫, ¡ÀË ¡≈˙ÕÓªÚª ¡º◊∂ Èº√Á∂ ‘Ø? ’πfi ÙÓ ’ØÕ·«‘Ø πÛ∑-ÍπÛ∑ ‹≈«‰˙∫, ¡ÀË ¡≈˙Õ¡º¤≈ Ï≈Ï≈, ÓÀ∫ ‘≈∆Õ““«¬¡≈‰∆ Ô≈∆ √Á≈ ıπ¡≈∆Õ””Âπ‘≈‚∂ Óª-«Í˙ Áº√±≥◊∆Í Ò◊≈Óª ’º√±≥◊∆Õ

(Ó≥Ó∆-Í≈Í≈ ¡≈¿π∫Á∂ ‘È, «Â≥È∂ Ïº⁄∂ ¿π‘Èª ⁄≥ÏÛ‹ªÁ∂ ‘È)

Í≈Í≈ : Óª «’√∂ √Â≈«¬¡≈ Âª È‘∆∫?Ú≈Ë± «’√∂ ÷Í≈«¬¡≈ Âª È‘∆∫?

Á∆Á∆ : ÈØ-ÈØ, ÈØ-ÈØ, ÈØ-ÈØ, Í≈Í≈ÕÏºÏ∆ : Ô∂ ÂØ ‘Ó≈∂ Á≈Á∆ ‹∆ÕÁ∆Í∆ : «Í¡≈∂, «Í¡≈∂ Á≈Á∆ ‹∆ÕÏºÏ∆ : √≈‚∂ √«Â’≈∂ Á≈Á∆ ‹∆ÕÁ∆Í∆ : √≈˘ ¤≈Â∆ È≈ˇ Ò≈¿π∫Á∂ÕÏºÏ∆ : √≈‚∂ È≈ˇ ◊ÒÚº’Û∆ Í≈¿π∫Á∂ÕÁ∆Í∆ : ¸≥Ó-¸≥Ó Ó±≥‘ «◊ºÒ≈ ’Á∂Õ

143

ÏºÏ∆ : È≈ «Á√∆¬∂ Âª ¡º÷ª ÌÁ∂ÕÁ∆Í∆ : ¡√∆∫ Ï«Ò‘≈∂, Á≈Á∆ ‹∆!ÏºÏ∆ : ‹≈¬∆¬∂ Ú≈∂, Á≈Á∆ ‹∆Õ≈‹± : È‘∆∫ Í≈Í≈, «¬‘ fi±· ÏØÒÁ∂,

Á∂÷Ø Á≈Á∆ ‹∆, ÈØ∫Á∂ È∂Õ«¬‘ ÁØÚ∂∫ ‹‰∂ ı≈‘-Óı≈‘ ¬∆,¿π‘Èª Í¬∂ ¤Â≈¿π∫Á∂ È∂Õ

(Í≈Í≈ Á≈Á∆ ’Øˇ ‹ªÁ≈ ‘À, ¿π‘ ‚π√’ ‘∆ ˛)Í≈Í≈ : Á∆Í∆, ÏºÏ∆, Ï≥Á∂ Ï‰ ‹≈˙,

«¬º’-«¬º’ È‘∆∫ Í∂Û √πº‡ª◊≈Õ‹∂ Á≈Á∆ Óª ˘ ÓπÛ Â≥◊ ’∆Â≈,⁄ÓÛ∆ ÁØ∫‘ª Á∆ ¿πË∂Û √πº‡ª◊≈Õ

Á∆Í∆ : Í≈Í≈, √≈‚∆ ◊ºÒ Âª √π‰Ø,¡√ª ˆÒÂ Âª ¡≈«÷¡≈ È‘∆∫Õ

Ó≥Ó∆ : ¡º◊Ø∫ È≈ ÏØÒ, Â∂ ’≥È ÷ØÒ∑,◊ºÒ √π‰, Â∂ ’ È≈ ’ÏØÒÕ

Í≈Í≈ : «¬‘ ËπºÍ Á≈ È‘∆∫ ’Ó≈Ò,‹Ø Á≈Á∆ Á∂ «⁄º‡∂ Ú≈ˇÕ‹Á Âº’ ¿π‘ «‹¿±∫Á∆ ˛,’πfi «√º÷Ø Â∂ ’Ø √≥Ì≈ˇÕ

Ó≥Ó∆ : ⁄ÒØ ÍÛ∑Ø Â∂ ’Ø √’±Ò Á≈ ’≥ÓÕ(Ó≥Ó∆-Í≈Í≈ ⁄Ò∂ ‹ªÁ∂ ‘È, ÏºÏ∆-Á∆Í∆ ÏÀ· ’∂ ÍÛ∑Á∂ ‘È, ≈‹±Á≈Á∆ Á∂ ’πº¤Û ÏÀ· ‹ªÁ≈ ˛)

≈‹± : Á≈Á∆, Á≈Á∆, Ï≈Â ¤π‰≈ÕÁ≈Á∆ : ¡º¤≈ ÍπºÂ, ¡ÀÊ∂ Ï«‘ ‹≈Õ

(◊ØÁ” ⁄Ø∫ ¿π·≈ Á∂∫Á∆ ˛)≈‹± : ¡º‹ ÈÚ∆∫ ’Ê≈ ¤π‰≈¬∆∫ Á≈Á∆,

«Í¤Ò∆ È≈ Áπ‘≈¬∆∫ Á≈Á∆ÕÁ≈Á∆ : ¡º¤≈! ⁄≥ÁÓπ÷∆ Á∆ ◊≈Ê≈ √π‰,

«Î ¿π√ ⁄Ø∫ √πº⁄∂ ÓØÂ∆ ¸‰,““«¬º’ √∆ √Ø‘‰∆ Óπ÷Û∂ Ú≈ˇ∆,

144

Â≈«¡ª Ú◊≈ ¿π√ Á≈ ÿ,ÏºÁˇª ¡≥Á ¿π‘Á≈ «◊ªÕ

≈‹± : ÏºÁˇª «Úº⁄ Ú∆ ‘π≥ÁÀ «Í≥‚?¿πµÊ∂ «’ºÁª Á∆ ˛ Êª?

Á≈Á∆ : ·«‘, ·«‘ ’≈‘ˇ≈ È≈ ÍÀ, ◊≈Ê≈ √π‰ ÒÀÕ....⁄≥ÁÓπ÷∆ Á≈ Úº‚≈ Ó‘ºÒ,«⁄Û∆ È≈ Î‡’∂ «È∆ «¬’ºÒÕ«Ùz≥◊‡Ø Ì±Â ¿π‘Á∂ «Í˙ Á≈ Èª,Á∂÷ ’∂ «Èº’ˇ ‹≈Ú∂ ‹≈ÈÕ

≈‹± : Ì±Â «’¤ Â∑ª Á≈ ‘π≥ÁÀ?Á≈Á∆ : ·«‘, ·«‘ ’≈‘ˇ≈ È≈ ÍÀ, ◊≈Ê≈ √π‰ ÒÀÕ

ÏØ‘Û Á∆ Á≈Û∑∆ Ú◊∂ Ú≈ˇÕº«Ò∑¡ª Ú◊∆¡ª È≈√ª ¿π‘Á∆¡ª,

«√ Á∆¡ª ‹‡ª Òº’Ûª Á≈ ‡≈ˇÕ≈‹± : Á≈Á∆ ÓÀ˘ Òº◊Á≈ ¬∂ Á,

‘π‰ Ïº¤ ’ÕÁ≈Á∆ : ·«‘, ·«‘, ’≈‘ˇ≈ È≈ ÍÀ, ◊≈Ê≈ √π‰ ÒÀÕ

....Ì±Â Á∆ Ë∆, ⁄≥ÁÓπ÷∆Ì≈Ú∂∂∫ √Ø‘‰∆ Í Ï‘πÂ Áπ÷∆ÕÌ±Â ‹ÁØ∫ ‹ªÁ≈ √∆ Ï≈‘,¿π‘Á∂ ‡π’Û∂ ’∂ ‘˜≈Õ‹Á ¡≈Ú∂ ¿π‘ Ú≈Í√ ÿ,‡π’Û∂ ”’º·∂ ÒÀ∫Á≈ ’ÕØ Ù≈Ó ˘ «‹¿±∫Á∆ Ë∆,Ø˜ √Ú∂∂ ‹ªÁ∆ ÓÕ

≈‹± : Ïº¤ Á≈Á∆, ÓÀ˘ Ò◊ÁÀ Á, Ïº¤ ’, ‘π‰ Ïº¤ ’ÕÁ≈Á∆ : ·«‘, ·«‘, ’≈‘ˇ≈ È≈ ÍÀ, ◊≈Ê≈ √π‰ ÒÀÕ≈‹± : È‘∆∫, È‘∆∫, Á≈Á∆, È‘∆∫Õ

(≈‹± Ø‰ Òº◊ ÍÀ∫Á≈ , Ó≥Ó∆ ¡≈¿π∫Á∆ , ¿π√ ¡≈Í‰∂ È≈ˇ Ò≈¿π∫Á∆ )

Ó≥Ó∆ : ’∆ ‘Ø«¬¡≈, Ï∂‡∂ ’πfi ÒÛ «◊¡≈ ¬∂?

145

Á≈Á∆ : È‘∆∫ Ë∆¬∂, «¬‘ ‚ «◊¡≈ ¬∂ÕÓ≥Ó∆ : È≈ Ó∂≈ ÍπºÂ, ‚∂ «’¿π∫!≈‹± : Á≈Á∆ È∂ ’Ê≈ ¤π‰≈¬∆ ¬∂, Á≥Áª Ú≈ˇ∂ Ì±Â Á∆ÕÁ≈Á∆ : «Ùz≥◊‡Ø Á∆ ◊≈Ê≈ √π‰≈¬∆ √∆, √Ø«⁄¡≈ ‘π‰ Âª √Ω∫ «‘≈ ¬∂Õ Í

«Èº’∂ «‹◊∂ Ú≈ˇ≈ ¬∂, Âº’ «’ºÁª ÌπºÏ∆∫ Ø «‘≈ ¬∂ÕÓ≥Ó∆ : Ï∆ ‹∆!

’≈‘˘ Í¬∂ ‚≈¿π∫Á∂ ‘Ø,¤Ø‡∂ «‹‘∂ «¬√ Ï≈Ò ?’≈‘˘ «√ ”Â∂ Í≈¿π∫Á∂ ‘Ø,Ì±Â-Í∂Â Á∂ ‹≈ˇ?¡≈ ÍπºÂ ¡≈Íª √Ω∫Á∂ ‘ª,ÓÀ∫ √Ú∂∂ ‡Ω¯∆ ÷Ú≈Úª◊∆Õ«÷‚Ω‰≈ ÒÀ ’∂ Á∂Úª◊∆,Ï≈ˆ Á∆ √À ’≈Úª◊∆Õ

Á∆Í∆ : Ó≥Ó∆! Ì±Â √º⁄∆∫ ‘π≥Á≈ ¬∂?Ó≥Ó∆ : Ì±Â-Ì≈Â È‘∆∫ ‘π≥Á≈, √Ω∫ ‹≈˙ ¡º÷ª Ï≥Á ’ØÕ «¬‘ Âª «√¯

’‘≈‰∆ ¬∂, ¬∂√ Ú«‘Ó ÂØ∫ È≈ ‚ØÕÏºÏ∆ : Í, Á≈Á∆ Ì±Âª Á∆ ‹≈‰± ¬∂,

¿π√ ’¬∆ Ú≈ √≈˘ Áº«√¡≈ √∆Õ«¬º’ Ú∂ Á≈Á∆ ¡º÷ª √≈‘Ú∂∫,√Á≈ Ì±Âª Á≈ ‘º«√¡≈ √∆Õ¿πÁØ∫ ÓÀ∫ ’∂. ‹∆. Á∂ «Úº⁄ ÍÛ∑Á≈ √ª,Â∂ Á∆Í∆ È≈ˇ Ï‘πÂ ÒÛÁ≈ √ªÕ

Á∆Í∆ : Âª Ó≥Ó∆, Á≈Á∆ fi±·∆ ¬∂?Ó≥Ó∆ : È‘∆∫, Á≈Á∆ «ÏÒ’πÒ fi±·∆ È‘∆∫ÕÏºÏ∆ : Âª «Î Ó≥Ó∆, √º⁄∆∫ Ì±Â ‘π≥Á∂ È∂?Ó≥Ó∆ : ’Á∂-’Á≈¬∆∫ Ì±Â ¡≈¿π∫Á∂ È∂,

Ø˜ ¡≈¿π‰ Á≈ «Ú‘Ò È‘∆∫Õ¡ÀÚ∂∫ È‘∆∫ ¿π‘ ÂπÁ∂-«ÎÁ∂ÕÌ±Â È∂, ¿π‘ ’Ø¬∆ ÷∂Ò∑ È‘∆∫Õ‘π≥Á∂ È∂,

146

Í ¬∂Ê∂ ’≈‘˘ ¡≈Ú‰◊∂?Âπ√∆∫ Âª ⁄≥◊∂ Ïº⁄∂ ‘Ø?Âπ‘≈˘ «’¿π∫ ¿π‘ ÷≈Ú‰◊∂?⁄ºÒØ ¿πµ·Ø ‘π‰ ¡≥Á ⁄ºÒ∆¬∂Õ⁄ºÒ ’∂ √≈∂ Ø‡∆ ÷≈¬∆¬∂Õ¡º‹ «¯ÒÓ Ú∆ ¡≈¿π‰∆ ¬∂,«Ú‘Ò∂ ‘Ø ’∂ ‡∆. Ú∆. Ò≈¬∆¬∂Õ(‘È∂≈! ‹ÁØ∫ ØÙÈ∆ ‘π≥Á∆ ˛ Âª Á≈Á∆ È≈ˇ ≈‹± √ºπÂ≈ ‘Ø«¬¡≈«Á÷≈¬∆ «Á≥Á≈ ˛Õ ¿π‘ ¡≈Í‰∂ ÒºÂª-ÍÀ «¬√ Â∑ª «‘Ò≈ «‘≈˛ «‹Ú∂∫ ’Ø¬∆ ‚≈¿π‰≈ √πÍÈ≈ Á∂÷ «‘≈ Õ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ¿π√ Á∆Ï∂⁄ÀÈ∆ ÚËÁ∆ Õ «Íº·-Ì±Ó∆ ÂØ∫ ¡Ú≈˜)

«Íº· Ì±Ó∆ : «Ù≥z◊‡Ø! «Ù≥z◊‡Ø!! «Ùz≥◊‡Ø !!!«Ùz≥◊‡Ø Ì±Â ¿π‘Á∂ «Í˙ Á≈ Èª,Á∂÷ ’∂ «È’ˇ ‹≈¬∂ ‹≈ÈÕ˙√ Ì±Â Á∂ √Ω-√Ω Á≥Á,ÏØ‘Û Á∆ Á≈‘Û∆ Ú◊∂ Ú≈ˇÕº«Ò∑¡ª Ú◊∆¡ª È≈√ª ¿π‘Á∆¡ª,

«√ Á∆¡ª ‹‡ª Òº’Ûª Á≈ ‡≈ˇÕ(≈‹± ‚ «Úº⁄ ¿πµ⁄∆-¿πµ⁄∆ ⁄∆’ª Ó≈È Òº◊ ‹ªÁ≈ ˛Õ Ó≥Ó∆-Í≈Í≈ ¡≈ ’∂ ¿π√ Í Ø√Á∂ ‘È ¡Â∂ ¿π√ º’ ’∂ ÒÀ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕÁ≈Á∆ ⁄≈ Í≥‹ Ú≈ ’«‘≥Á∆ ˛, ““«Èº’∂ «‹◊∂ Ú≈ˇ≈ ¬∂Õ””‘È∂≈Õ ‹ÁØ∫ ØÙÈ∆ ‘π≥Á∆ ˛, ≈‹±, ÏºÏ∆, Á∆Í∆, «Úº’∆ Â∂ «º’∆¡≈Í‰∂ Ï√Â∂ ÒÀ ’∂ Ó∂˜ Áπ¡≈ˇ∂ «¬’º·∂ ‘π≥Á∂ «Á÷≈¬∆ «Á≥Á∂ ‘ÈÕÁ≈Á∆ Ó≥⁄ ”Â∂ È‘∆∫Õ)

Á∆Í∆ : √≈‚≈ Í∂Í √Ω÷≈ √∆Õ«Úº’∆ : Ó∂≈ Í⁄≈ ¡Ω÷≈ √∆ÕÏºÏ∆ : ºÏ≈-ºÏ≈, Â∂∂ ¡º◊∂ Ó∂∆ ¡Á≈√,

Ì≈Â Á∆ ≈‹Ë≈È∆ Ï‰≈ ÓÁ≈√ÕºÏ≈-ºÏ≈ Â∂∂ ¡º◊∂ Ó∂∆ ¡Á≈√ÕÌ≈Â Á∆ ≈‹Ë≈È∆ Ï‰≈ ÓÁ≈√Õ

«Úº’∆ : «’¿π∫? ÓÁ≈√ «Úº⁄ ’∆ «Í¡≈ ¬∂?

147

ÏºÏ∆ : ÓÀÊØ∫ Í∂Í «Úº⁄ «Ò«÷¡≈ «◊¡≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : Í±∂ ¤∂ √«¯¡ª Á∆ «Ò÷∆ ¬∂,

ÍzÀµ√∆ Á≈ √π¡≈Ò ÓÀ ◊º‚ ¡≈¬∆ ‘ªÕÍ±∂ ¤∂ √¯∂ «Ò÷∂ È∂Õ

ÏºÏ∆ : Â∂ ¡ÀÍÒ∆’∂ÙÈ Á∂ «Î «’≥È∂?Á∆Í∆ : ‡≈¬∆Ó ÊØÛ∑≈ «‘ «◊¡≈ √∆,

¡ÀÍÒ∆’∂ÙÈ ÓÀ∫ ¤º‚ ¡≈¬∆ ‘ªÕ(Ó≥Ó∆ ÍzÚ∂Ù ’Á∆ )

Ó≥Ó∆ : «’¿π∫ Ïº«⁄˙, «’≥fl Í∂Í ‘Ø¬∂?⁄≥◊∂ È≥Ï ÒÀ Ò˙◊∂ È≈?

ÏºÏ∆ : √Ú∂∂ «ÏºÒ∆ √Â≈ ’º‡ ◊¬∆, ⁄≥◊≈ «’ºÊ∂ ‘Ø‰≈ √∆Õ«Úº’∆ : ¶ÏÛ ÓºÊ∂ Òº◊ «◊¡≈ √∆, Ïº√ ¬∂√∂ ◊ºÒ Á≈ Ø‰≈ √∆ÕÁ∆Í∆ : √Ú∂∂ Ó◊Ø∫ ”Ú≈‹ ÍÀ ◊¬∆, Âª‘∆˙∫ ¡ÀÍÒ∆’∂ÙÈ «‘ ◊¬∆Õ«Úº’∆ : ÓÀ∫ Ó≥‹∂ Ï«‘’∂ Ú≈ˇ Ú∑≈¬∂, Âª‘∆˙∫ Ó∂∂ √π¡≈Ò È‘∆∫ ¡≈¬∂ÕÏºÏ∆ : ≈Â∆∫ ’π’Û∆ ’πÛ-’πÛ ’Á∆ √∆Õ«Úº’∆ : Â∂ ÓÀ∫ ‹πºÂ∆ Ó±Ë∆ Ë ◊¬∆ √∆ÕÁ∆Í∆ : ÓÀ∫ Á«‘Ò∆‹∂ Ï«‘ ◊¬∆ √ªÕ«º’∆ : ÓÀ∫ ◊Ø‚∂ Ó±Ë∂ Ó≈∂ √ÈÕ√≈∂ : ¡√∆∫ ’Ó ‘∆ Ó≈Û∂ ’∆Â∂ È∂,

Í∂Í Âª Ó≈Û∂ ‘Ø‰∂ ‘∆ √ÈÕ«’√∂ Á∆ ◊ºÒ Ó≥«È¡≈ È‘∆∫,«¬‘ Âª Íπ¡≈Û∂ ‘Ø‰∂ ‘∆ √ÈÕ

(ÓÀ‚Ó Á≈ ÍzÚ∂Ù)Á∆Í∆ : ≈Â∆∫ ≈‹± ‚ «◊¡≈ √∆,

Ù≈«¬Á Ì±Â ’Ø¬∆ ‹≈Á± ’ «◊¡≈ √∆ÕÏºÏ∆ : ◊≥„ πÓ≈Ò Á∆ ÷πºÒ∑ ◊¬∆ √∆,

«¬√∂ Ò¬∆ Í∂Í Ó≈Û∂ ‘Ø¬∂ÕÁ∆Í∆ : ¡√∆∫ Á≈Á∆ Á∆ ◊ºÒ Ó≥È∆ È‘∆∫,

«¬√∂ Ò¬∆ √≈∂ Íπ¡≈Û∂ ‘Ø¬∂ÕÓÀ‚Ó : Ó∂∂ «Í¡≈∂ ≈‹±, ÏºÏ∆, Á∆Í∆, «Úº’∆, «º’∆ ‹∆,

‘Ú≈ «¬º’ √º⁄ ¬∂‘Èª Á≈,

148

¿π∫‹ Ú«‘Ó «¬‘ «È∂ πÏ≈∂ È∂,‘π≥Á∂ Ú∆ «Í¡≈∂-«Í¡≈∂ È∂ÕÍ Ú«‘Ó Á≈ ’º⁄≈ Ë≈◊≈ ‘π≥ÁÀ«‹√ È≈ˇ Ïºfi «¬‘ ¿πµ‚Á∂ È∂Õ‘ ÌÓ Á∆ ¡≈Ô± ‘≥πÁ∆,Ó◊Ø∫ ¡≈Í∂ ‘∆ «‚◊Á∂ È∂ÕÍ Ú«‘Ó ’Ø¬∆ ¬∆Ó≈È È‘∆∫,«¬‘ ÌÓ ’Ø¬∆ ¡≈⁄≈ È‘∆∫,«¬‘ Ú«‘Ó ’Ø¬∆ Ì◊Ú≈È È‘∆∫,«¬‘ ÌÓ ’Ø¬∆ «ÚÚ‘≈ È‘∆∫ÕÚ«‘Ó ÓÈπº÷ Á∂ √∂Ú’ È∂,«¬‘ ÌÓ √≈‚∂ √Á≈ È‘∆∫,’πfi √º⁄∆¡ª-√πº⁄∆¡ª ∆Âª È∂,Í Ó≈ÈÚ Á≈ «’Á≈ È‘∆∫Õ«’¿π∫! ≈‹± Ï∂‡≈ √Ófi∂?

≈‹± : È‘∆∫ ÓÀÁÓ ‘≈Ò∂ È‘∆∫Õ√≈∂ : È‘∆∫ ÓÀ‚Ó Ï‘πÂ≈ È‘∆∫ÕÓÀ‚Ó : √π‰Ø Î∂!

«¬º’ Ú∂ˇ≈ √∆ ‹Á ÒØ’∆∫ ÍÀÁÒÁ±-Á± Âº’ ‹ªÁ∂ √ÈÕ«ÓˇÈ-«◊ˇÈ Ò¬∆ ‹ÁØ∫ «È’ˇÁ∂,Ó‘∆«È¡ª Ï≈¡Á ¿π‘ ¡≈¿π∫Á∂ √ÈÕ«ÏºÒ∆ √Â≈ ’º‡ ◊¬∆ ‹ª,¡Ú≈˜ «Íº¤Ø∫ Á∆ Òº◊ ◊¬∆ ¬∂Õ¶ÏÛ ÓºÊ∂ Òº◊ «◊¡≈ ¬∂,‹ª «Èº¤ Ó◊Ø∫ Úº‹ ◊¬∆ ¬∂,«¬‘ Âª «È∂ Ï‘≈È∂ √È,Ó«‘Ó≈Èª ¡‡’≈¿π‰ Á∂ÕıÏ∂ ’ÁØ∫ ¿π‘ ÓπÛ ’∂ ¡≈Ú‰,«¬‘ ‘≈Û∑∂ ‘Ø ÏÀ·≈¿π‰ Á∂Õ‘π‰ Âª ÓØ‡-’≈ª È∂,

149

◊º‚∆¡ª ¡Â∂ ¿π‚≈± È∂Õ«’√∂ ÓÈ Á≈ «Ú‘Ò È‘∆∫,√ÌÈª Á∂ ’≥Ó ‘∆ Ì≈± È∂Õ‘π‰ ¬∂√ Ú«‘Ó Á∆ ‘Ú≈ ¬∆ È‘∆∫,‘π‰ «¬‘ Ìπ’≈È≈ Îπº√ ‘Ø «◊¡≈Õ«¬√ Á∆ ¡≈Í∂ ‘∆ ÓΩÂ ‘Ø ◊¬∆,Ú«‘Ó Âª ¡≈Í∂ ·πº√ ‘Ø «◊¡≈Õ

Á∆Í∆ : fi≈Û± «’¿π∫ Íπº·≈ º÷Á∂ È∂?ÓÀ‚Ó : Âª «’ ’≥Ë È≈ ‘ØÚ∂ ı≈ÏÕ≈‹± : ⁄≈Ï∆¡ª «’¿π∫ ÷Û’≈¿π∫Á∂ È‘∆∫?ÓÀ‚Ó : ’Ø¬∆ «‚º◊ È≈ Í¬∂ «Úº⁄Ø∫ ‹È≈Ï!ÏºÏ∆ : «√ Ì≈ ‹∂ Ó≥‹≈ º÷∂ÕÓÀ‚Ó : √ºÍ ‹ª ’∆Û∂ ⁄Û∑ ‹≈‰◊∂Õ«Úº’∆ : ≈Â∆∫ Ó≥‹∆ «’¿π∫ È‘∆∫ ’º√‰∆?ÓÀ‚Ó : ‘Ø ’≥Ó ’¬∆ ÷Û∑ ‹≈‰◊∂Õ«Úº’∆ : Ï±‡ Í≈ ’∂ √Ω∫ ‹≈˙ Âª

√ºÍ √º⁄∆∫ ‘∆ ¡≈ ‹ªÁ≈ ¬∂?ÓÀ‚Ó : ⁄≥◊∆ È∆∫Á È‘∆∫ ¡≈¿π∫Á∆,

Â∂ √πÍÈ≈ ’Ø¬∆ ‚≈ ‹ªÁ≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : ÓÀ‚Ó, ’πfi Ïº⁄∂ ’«‘≥Á∂ È∂,

Ú∆Ú≈ «√ È‘∆∫ ËØ‰≈,Ú∆ ¿πµÂ∂ ⁄Û∑Á≈ Ì≈ÕÓ≥◊Ò, ÙÈ∆ Ú∆ È≈ˇ ‘∆ «◊‰Á∂,’ºÍÛ∂ ËØ‰≈ Ú∆ ÁπÙÚ≈Õ

ÓÀ‚Ó : «¬‘ √Ì È≈∆ Á∂ ‘«Ê¡≈,¿π√ È∂ Ú≥«‚¡≈ ¡≈Í‰≈ Ì≈,‹∂ Ø˜ ’∂ ¿π‘ √≈≈ ’≥Ó,¿π√ Á≈ ¿πµÂ ‹≈Ú∂ ⁄≥ÓÕ

«Úº’∆ : Í, Ì±Â Âª ÓÀ‚Ó ‘π≥Á∂ È∂ È≈?√≈‚∂ È≈È∆ ‹∆ ’«‘≥Á∂ √ÈÕÌ±Âª Á≈ ¿πµÊ∂ Ú≈√≈ √∆,

150

«‹ºÊ∂ ¿π‘ Í«‘Òª «‘≥Á∂ √ÈÕ«Úº’∆ : ‘π≥Á∂ È∂ È≈ Ì±Â ÓÀ‚Ó?Á∆Í∆ : Ì±Â ‘π≥Á∂ È∂ È≈ ÓÀ‚Ó?ÏºÏ∆ : Áº√Ø ÓÀ‚Ó Ì±Âª Ï≈∂Õ«Úº’∆ : ‹ÒÁ∆ Áº√Ø ÓÀ‚Ó √≈˘Õ≈‹± : Ì±Â «’ºÁª Á∂ ‘π≥Á∂ È∂?ÓÀ‚Ó : Ì±Â,

«¬‘ «’√∂ ‹≈ÈÁ≈ Á≈ È‘∆∫ Èª,Ì±Â Âª Èª √Ó∂∫ Á≈Õ

√≈∂ : √Ó∂∫ Á≈?ÓÀ‚Ó : ‘ª «√¯ √Ó∂∫ Á≈Õ

√Óª,«‹√ ˘ ¡√∆∫ ’«‘≥Á∂ ‘ª ’≈ÒÕÌ±Â ¿π‘ ’≈Ò,‹Ø Ï∆Â ¸º’≈ ¬∂,¶ÿ º’∂ √Ó∂∫ ‹ÁØ∫ Ô≈Á ’Á∂ ‘ªÕ’Á∂ ıπÙ ‘π≥Á∂ ‘ªÕ’Á∂ ‚Á∂ ‘ªÕÌ±Â ¿πÁØ∫ ‘π≥Á≈ ¬∂,‹ÁØ∫ ‹≈¬∆¬∂ ‚ÕÌ±Â ‹≈Ú∂ Ó,‹∂ ‘Ø ‹≈¬∆¬∂ «È‚Õ

Ïº⁄∂ : ¿π‘ «’ºÁª ÓÀ‚Ó ‹∆?ÓÀ‚Ó : ¡≈˙ √π‰≈Úª, Âπ‘≈˘ ◊∆ÂÕ

«¬º’ «ÁÈ «¬º’ ÓÁ≈∆ ¡≈«¬¡≈,ÒÀ ’∂ ≥◊-Ï≥◊≈ fiØˇ≈Õ

(«¬º’ ÓÁ≈∆ ±Í Ïº⁄≈ ¡≈¿π∫Á≈ , ¡Ú≈˜ ÓÀ‚Ó)È‘∆∫ Âª ÊÀÒ∂ «Úº⁄Ø∫ «È’ˇ±´«’¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Ï≥Ï Á≈ ◊Øˇ≈«¬º’ Ïº⁄∂ È∂ Íπº«¤¡≈ ¡≥’Ò!

151

ÊÀÒ∂ ¿πµÂ∂ ◊≥„ «’¿π∫?Á±‹∂ Ïº⁄∂ Íπº«¤¡≈, ¡≥’Ò≥◊ª Á∆ «¬‘ Ú≥‚ ˛ «’¿π∫?¡≈÷‰ Òº◊≈ ¿π‘ ÓÁ≈∆≥◊ ÏÛ∂ «¬‘ ÌÀÛ∂ È∂, Íπº¤Ø «’¿π∫, Íπº¤Ø «’¿π∫!‘ ≥◊ Á∂ «Úº⁄ Á∂¡ Â∂ Ì±Â,¿π‘ ‹Ø √≈‚∂ ÚÀ∆ È∂, Íπº¤Ø «’¿π∫, Íπº¤Ø∫ «’¿π∫?‘∂ Á∂ «Úº⁄ ‘Â≈˘ Ì±Â, Í∆Ò∂, «Úº⁄ «ÍÒÍ≈’± ¬∂ÕÈ∆Ò∂ «Úº⁄ «ÈÒ’Ø‡≈ «’¡≈, Ò≈Ò «Úº⁄ ÒÒ’≈‡± ¬∂ÕÍπº¤Ø «’¿π∫, Íπº¤Ø∫ «’¿π∫?«⁄º‡∂ ≥◊ Á∂ «Úº⁄ Û∂Òª, È≈ˇ Ì±Âª Á∂ ¡≈¬∆¡ª È∂,«¬‘ √≈∂ Ú∆ «Ùz≥◊‡Ø Á∂ Â∂ ÌÀ‰ª «¬‘ Ì‹≈¬∆¡ª È∂ÕÍπº¤Ø∫ «’¿π∫, Íπº¤Ø∫ «’¿π∫?Òº◊≈ ’«‘‰ ÓÁ≈∆ Ïº«⁄˙,Ì±Â «¬‘ Ï‘πÂ ‚≈¿π‰∂ È∂,’¬∆ Ú≈ Á∂÷‰ ˘ ‹≈Í‰,Ù’ÒØ∫ Ï‘πÂ ‘∆ ÌØˇ∂ «¬‘Á∂¡ª Â∂ Ì±Âª Á∆ ÁπÈ∆¡≈,ÁπÈ∆¡≈ Ï‘πÂ ¡‹≈«¬Ï ,‚ ’∂ «‘‰≈ ⁄≈‘∆¬∂ «¬ºÊ∂,Î‡‰ Âª Ï≥Ï Á∂ ◊Øˇ∂ «¬‘ÕÍÀ√≈, Í≥‹∆, Á√∆, ⁄Ú≈È∆ ‹ª ¡«·¡≈È∆ Í≈ «Á˙ÕÌ±Â-¸Û∂Òª Á∂ Ó±≥‘ ¿πµÂ∂ «‹≥Á≈ Íº’≈ Ò≈ «Á˙Õ«¬º’ «ÁÈ «¬º’ ÓÁ≈∆ ¡≈«¬¡≈ÕÒÀ ’∂ ≥◊-Ï≥◊≈ fiØˇ≈Õ√≈∂ Ïº⁄∂ √Ø⁄∆∫ ÍÀ ◊¬∂,‚∂ Ì±Âª Á∂ fiØˇ∂ ÂØ∫ÕÍ «¬‘ ◊ºÒ √Ófi È≈ ¡≈Ú∂, ‘Ø«¬¡≈ «’ºÁª ‹≈Á± «¬‘ ?ÓÁ≈∆ ÍÀ√∂ ‹≈¬∂ Ï‡Ø∆,‚«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Ïº«⁄¡ª ÂØ∫Õ

(«¬º’ ’ºπÂ≈ ÍzÚ∂Ù ’Á≈ ˛)

152

¡ÀÈ∂ «⁄ ¡≈«¬¡≈ ’πºÂ≈,√π≥«ÿ¡≈ ¿π√ È∂ fiØˇ∂ ÕÍÀ√∂ √ªÌ∂ «Í¡≈ ÓÁ≈∆,ÍÂ≈ È≈ Òº◊≈ ÏΩˇ∂ Õ«Ú≥‘Á∂-«Ú≥‘Á∂ Ò≈Ò ’πºÂ∂ ÂØ∫,fiØ ≈ Êª-Êª Í≈‡ «◊¡≈Õ‚Ω≈-ÌΩ≈ ‘Ø«¬¡≈ ÓÁ≈∆,’πºÂ∂ ¿πµÂ∂ fiÍ‡ «Í¡≈Õ’πºÂ≈ √∆ ¿π‘ √’√ Ú≈ˇ≈ÊÀÒ≈ √πº«‡¡≈ πº÷ Â∂ √ÕÊº’ ‡πº‡ Ï«‘ «◊¡≈ «Ú⁄≈≈,ÁΩ«Û¡≈ ’πºÂ≈ «’√ Â∂ Ø√?

(’πºÂ≈ Ï≈‘ ‹ªÁ≈ ˛)

Ò‘±-´‘≈‰ ‘Ø«¬¡≈ ÓÁ≈∆, fiØˇ≈ ÊºÒ∂ ¡≈«¬¡≈ È≈ÕÏº«⁄¡ª Á≈ Ú∆ «È’«ˇ¡≈ ‘≈√≈, Ï≥Ï Á≈ ◊Øˇ≈ ⁄Ò≈«¬¡≈ È≈Õ‹ÁØ∫ ÓÁ≈∆ ÊÀÒ≈ Ò≈«‘¡≈,Ò∆ª «Úº⁄ ¿π‘ πˇ «◊¡≈ÕÓÁ≈∆ «Ú⁄≈≈ ÌπºÒ «◊¡≈,Ì±Â Á≈ Ì∂Á ÷πºÒ∑ «◊¡≈,Ïº«⁄¡ª ‘ºÊ∆∫ Ò∆ª, ¡≈¬∆¡ª,È∆Ò∆, ‘∆, Í∆ˇ∆ Â∂ Ò≈ÒÕ‘ºÊª Á∂ «Úº⁄ ‹’Û∂ Ì±Â,‘Ø¬∂ ÓÁ≈∆ Ú≈ˇ∆ Ì≈ˇÕÈº«√¡ª º’ ¶◊Ø‡ ÓÁ≈∆,Ïº«⁄¡ª Ò≈‘ Ò¬∂ ¡≈Í‰∂ ‹±Â,Ò∆ª Ò«‘≈ ’∂ ’«‘≥Á∂,Ì±Â! Ì±Â!! Ì±Â!!! Ì±Â!!!!

(√≈∂ Ïº⁄∂ Ì±Â-Ì±Â ’È Òº◊ ÍÀ∫Á∂ È∂)√Ø, «‹‘Û≈ ‘Ø «◊¡≈ «È‚,¿π‘Á≈ Ì±Â «◊¡≈ ÓÕ

153

«‹‘Á∆ ÏπºË ‘ØÚ∂ Â≥◊, «‹‘Û≈ ¡’ÒØ∫ ◊≈ È≥◊.....ÕÚ«‘Ó Ó≈∂, ¿π‘˘ ‚≥◊Õ(ÓÀ‚Ó ⁄Ò∆ ‹ªÁ∆ ˛, Ïº⁄∂ ˇ ’∂ ◊≈¿π‰≈ Ùπ± ’ «Á≥Á∂ ‘ÈÕ≈‹± ⁄≈Ï∆¡ª ˘ ◊Ò≈√ È≈ˇ ÷Û’≈¿π∫Á≈ ˛, ¿π‘ ◊≈¿π∫Á∂‘ÈÕ)

√≈∂ : «¬º’ «ÁÈ «¬º’ ÓÁ≈∆ ¡≈«¬¡≈,ÒÀ ’∂ ≥◊-Ï≥◊≈ fiØˇ≈ÕÊÀÒ∂ ¡≥Á ·πº√ ‘Ø «◊¡≈,´«’¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Ï≥Ï Á≈ ◊Øˇ≈Õ(Á∆Í∆ Á≈Á∆ Á∆ √Ø‡∆ ÎÛ ’∂ ÒÀ ¡≈¿π∫Á∆ ˛ Â∂ ¿π√ Á∂ Ó≥‹∂, Â∂ÏÀ· ‹ªÁ∆ ˛)

Á∆Í∆ : «’‘Û≈ ¬∂, Ï¬∆ «’‘Û≈ ¬∂?¬∂Ë ¡≈ ‹≈˙ «‹‘Û≈ ¬∂Õ⁄≈Ï∆¡ª ÷Û’≈¿π∫Á∂ ‘Ø?’À∫⁄∆¡ª Ú‹≈¿π∫Á∂ ‘Ø?¡ÀÚ∂∫ È≈ ’Ò∂Ù Í≈˙,√πº÷ Ú≈ˇ≈ «Ú‘Û≈ ¬∂ÕÍπº¤Á∆ ‘ª «’‘Û≈ ¬∂,«¬ºË ¡≈ ‹≈˙ «‹‘Û≈ ¬∂Õ

(Ï≈’∆ Ïº⁄∂ È’Ò∆ Á≈Á∆ ÚºÒ Ú∂÷ ’∂ ‘º√Á∂ ‘È)√≈∂ : È’Ò∆ Á≈Á∆, È’Ò∆ Á≈Á∆,

È’Ò∆ Á≈Á∆, È’Ò∆ Á≈Á∆Õ(Á≈Á∆ ¡≈¿π∫Á∆ ˛, ’≈¯∆ √Óª ≈‹± ÂØ∫ «√Ú≈ ¿π√ ˘ ’Ø¬∆

È‘∆∫ Á∂÷Á≈)≈‹± : ¿π‘ Á∂÷Ø, ¡√Ò∆ Á≈Á∆Õ√≈∂ : È’Ò∆ Á≈Á∆, È’Ò∆ Á≈Á∆Õ≈‹± : ÓÀ∫ ’«‘≥Á≈ ¡√Ò∆ Á≈Á∆Õ√≈∂ : È’Ò∆ Á≈Á∆, È’Ò∆ Á≈Á∆ÕÁ≈Á∆ : Î∂ ÿ ÷√Ó-÷≈«‰˙∫,

«√ ¿πµÂ∂ ¸º’ «Ò¡≈ ‹∂Õ’Á∂ Í«Û∑¡≈ Ú∆ ’Ø,

154

÷∂‚‰ «Úº⁄ ’∆ «Í¡≈ ‹∂?‹≈˙ ÍÛ∑Ø ÓØÕ

Á∆Í∆ : Á≈Á∆ Â±≥ ¡≈÷∂∫◊∆ «’÷∂‚‰≈ Ú∆ Ó≈Û≈ ‘π≥ÁÀÕ

ÏºÏ∆ : “Ó≈Û∂ ‘π≥ÁÀ” Á≈ Âª Á≈Á∆,Â∂≈ «¬º’ Í‘≈Û≈ ‘π≥ÁÀÕ

Á∆Í∆ : ≈Â∆∫ ‹ÒÁ∆ √Ω∫ ‹≈˙ √≈∂,ÏºÏ∆ : «’¿ π∫«’√≈∂ : √Ú∂∂ √’±Ò∂ ‹≈‰≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : √Ú∂∂ ¿πŒº·Ø ‹ÒÁ∆ √≈∂,ÏºÏ∆ : «’¿ π∫«’√≈∂ : ‹≈‰ ÂØ∫ Í«‘Òª È∑≈¿π‰≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : ÿ≥‡≈ Í«‘Ò∂ Âπ Í˙ ÿ ÂØ∫,ÏºÏ∆ : «’¿ π∫«’√≈∂ : Ú∂ˇ∂ «√ Íπº‹ ‹≈‰≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : ‹ÒÁ∆ Ø‡∆ ÷≈ Ò˙ ¡≈ ’∂,ÏºÏ∆ : «’¿ π∫«’√≈∂ : √Ì Âπ√ª √π¡≈¿π‰≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : ÁπºË Í∆˙, ¿πµ·Ø ‹ÒÁ∆,ÏºÏ∆ : «’¿ π∫«’√≈∂ : ÓÀ‚Ó È∂ ÍÛ∑≈¿π‰≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : ’Ø √¯≈¬∆ ÏÀ·’ Á∆,ÏºÏ∆ : «’¿ π∫«’√≈∂ : ¡º‹ Ó«‘Ó≈Èª ¡≈¿π‰≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : ‹ÒÁ∆ Ø‡∆ ÷≈ Ò˙ ≈Â∆∫,ÏºÏ∆ : «’¿ π∫«’√≈∂ : √’±Ò Á≈ ’≥Ó ’≈¿π‰≈ ¬∂ÕÁ∆Í∆ : ≈Â∆∫ ‹ÒÁ∆ √Ω∫ ‹≈˙ √≈∂,ÏºÏ∆ : «’¿ π∫«’√≈∂ : √Ú∂∂ √’±Ò∂ ‹≈‰≈ ¬∂Õ

155

Á∆Í∆ : ¡√∆∫ «’‘Û∂ Ú∂ˇ∂ ÷∂‚∆¬∂, «’‘Û∂ Ú∂ˇ∂?√≈∂ : ¡√∆∫ «’‘Û∂ Ú∂ˇ∂ ÷∂‚∆¬∂, «’‘Û∂ Ú∂ˇ∂?Á∆Í∆ : ÏØÒ √≈‚∆ Á≈Á∆¬∂, «’‘Û∂ Ú∂ ∂?√≈∂ : «’‘Û∂ Ú∂ ∂ ÷∂‚∆¬∂, «’‘Û∂ Ú∂ ∂?Á≈Á∆ : ºÍ ’Ø ÷√Óª ÷≈«‰˙, ºÍ ’ØÕ

¸ºÍ ’Ø πÛ∑-ÍπÛ∑ ‹≈«‰˙∫, ¸ºÍ ’ØÕÈ‘∆∫ Âª «Ùz≥◊‡Ø Ì±Â ¡≈ ‹≈¬∂◊≈Õ¡≈ ’∂ Âπ‘≈˘ ÷≈ ‹≈¬∂◊≈Õ

(√≈∂ ‘º√Á∂ È∂)’ÓÒ∆⁄Ø ‚À‰ Ú∆ ¡≈¬∂◊∆Õ¡≈ ’∂ √Ì ˘ ‚≈¬∂◊∆Õ

Á∆Í∆ : ¡º¤≈ Á≈Á∆, ‚À‰ Ú∆ ¡≈¬∂◊∆?Á≈Á∆ : ‘ª ¡≈¬∂◊∆ÕÏºÏ∆ : Âª Á≈Á∆, Ì±Â Ú∆ ¡≈¬∂◊≈?Á≈Á∆ : ‘ª ¡≈¬∂◊≈!«Úº’∆ : Áº√ ÷ª ‚À‰ «’ºÁª Á∆ ¬∂?Á≈Á∆ : ‚À‰ Á∂ ¶Ó∂-¶Ó∂ Ú≈ˇ,

Â∂ Úº‚∂-Úº‚∂ Á≥Á È∂ÕfiπÛ∆¡ª Ú≈ˇ≈ Ó≈√ ¬∂,Â∂ ÏÛ∂ ‚≈¿π‰∂ ¡≥◊ È∂Õ¿π‘Á∆ Ù’Ò ‚≈¿π‰∆ ¬∂,¿π‘Á∆ Ù’Ò Ú≈¿π‰∆ ¬∂Õ

ÏºÏ∆ : ¿π‘ Âª Á≈Á∆, Â≥± Ú∆ ¬∂∫,Á∆Í∆ : Í Â≥± ’ÓÒ∆⁄Ø ‚À‰ Âª È‘∆∫ÕÁ≈Á∆ : ºÍ ’Ø, ÏÁÓ≈ÙØ! ÓÀ ◊πº√≈ È≈ ⁄Û∑≈˙,

ÓÀ∫ Ï‘πÂ ‘∆ ’À∆ ‹∂, Ó∂≈ √Ï È≈ ”‹Ó≈˙,ÓÀ∫ ¡À√∆ ◊≥„ Ó≈ª◊∆, √Ì ºÍ ‘Ø ‹≈˙◊∂,«‘ºÒ Ú∆ È‘∆∫ √’Ø◊∂, ÷Û∑∂ ÷ÒØ ‹≈˙◊∂Õ

Á∆Í∆ : Ó≈, Ó≈, Ó≈, ◊≥„,Ó≈ Á≈Á∆ Ó≈Õ

ÏºÏ∆ : ¡√∆∫ Âª «Â¡≈ Á≈Á∆,

156

Ó≈ ◊≥„ Ó≈Õ«Úº’∆ : √≈˘ È≈ ‚≈ Á≈Á∆,

Ó≥Á≈ «¬‘ ‘«Ê¡≈Õ« º’∆ : ÏØÒ, ÏØÒ, ÏØÒ, Á≈Á∆, ‘π‰ ’πfi ÏØÒ,≈‹± : ¡≈Í∂ ◊≥Á Ó≈ Á≈Á∆, ¡≈Í∂ ◊≥Á ÷ØÒ∑ÕÁ≈Á∆ : ‚À‰ª Â∂ Û∂Òª Ú≈ˇ∆ ◊ºÒ ‘π‰ π ◊¬∆Õ√≈∂ : ◊ºÒ ‘π‰ πˇ ◊¬∆ÕÁ∆Í∆ : ÎØ’∂ Ú«‘Óª Ú≈ˇ∆ ◊≈Ê≈, ‘π‰ √≈˘ ÌπºÒ ◊¬∆Õ√≈∂ : ‘π‰ √≈˘ ÌπºÒ ◊¬∆ÕÁ∆Í∆ : «¬‘ ◊≥„ ÷πºÒ∑ ◊¬∆ ‹∆, «¬‘ ◊≥„ ÷πºÒ∑ ◊¬∆Õ√≈∂ : «¬‘ ◊≥„ ÷πºÒ∑ ◊¬∆ ‹∆, «¬‘ ◊≥„ ÷πºÒ∑ ◊¬∆Õ≈‹± : «¬‘ ◊≥Á ÷πºÒ∑ Á¬∆ ‹∆, «¬‘ ◊≥Á ÷πºÒ∑ Á¬∆Õ

(Á≈Á∆ Áπ÷∆ ‘Ø ’∂ Ó≥‹∂ ”Â∂ ÏÀ·∆ ˛Õ Á∆Í∆ ‘Ωˇ∆-‘Ωˇ∆ ¿π√ ’Øˇ‹ªÁ∆ ˛, ÊºÒ∂ ÏÀ· ’∂ Á≈Á∆ Á∂ ◊Ø«‚¡ª ”Â∂ «√ º÷ ’∂ ÏØÒÁ∆˛Õ)

Á∆Í∆ : Â±≥ Âª «Í¡≈∆-«Í¡≈∆ Á≈Á∆,√≈‚∆ √«Â’≈∆ Á≈Á∆,Áπ÷∆ ’≈‘˘ ‘π≥Á∆ ¬∂∫?¡√∆∫ Â∂∂ Ï≈Ò ‘ªÕÚ«‘Ó ’≈‘˘ ’Á∆ ¬∂∫?¡√∆∫ Â∂∂ È≈ˇ ‘ªÕÂ∂∆ √∂Ú≈ ’ª◊∂,¡√∆∫ Â∂∂ È≈ˇ ‘ªÕ√≈‚∂ «Í¡≈∂-«Í¡≈∂,

√≈∂ : Á≈Á∆ ‹∆ÕÁ∆Í∆ : √≈‚∂ √«Â’≈∂,√≈∂ : Á≈Á∆ ‹∆ÕÁ∆Í∆ : √≈‚∂ «Í¡≈∂-«Í¡≈∂,√≈∂ : Á≈Á∆ ‹∆Õ

157

ø

ÙÏÁ-¡Ê«¬¡≈‰∆ - ¤Ø‡∆ ¿πÓ Á∆ Ïº⁄∆Õ ¡≈⁄≈ - ÚÂØ∫, «Ú‘≈Õ Íπ¡≈Û∂

- ÒÛ≈¬∆-fi◊Û∂Õ ¬∆Ó≈È - «ÚÙÚ≈√, √⁄≈¬∆Õ ÁπÙÚ≈ - ÓπÙ’Ò, ¡Ω÷≈, ’·ÈÕÏΩ ∂ - ’Ó ∂Õ

Í≈·-¡«Ì¡≈√1. ‘∂· «Ò÷∂ Ú≈Â≈Ò≈Í-¡≥Ùª ˘ «Ë¡≈È È≈ˇ ÍÛ∑Ø ¡Â∂ «ÁºÂ∂ ◊¬∂ ÍzÙÈª

Á∂ ¿πµÂ «Á˙ :¿. ““·«‘Ø, πÛ∑-ÍπÛ∑ ‹≈«‰˙∫, ¡ÀË ¡≈˙Õ

·«‘Ø ÷√Óª ÷≈«‰˙∫, ¡ÀË ¡≈˙Õ‘º√Á∂ ‘Ø? ’πfi ÙÓ ’ØÕ’Ò‹π◊ «Á˙ «È¡≈«‰˙, ¡ÀË ¡≈˙ÕÓªÚª ¡º◊∂ Èº√Á∂ ‘Ø? ’πfi ÙÓ ’Ø,·«‘Ø, πÛ∑-ÍπÛ∑ ‹≈«‰˙, ¡ÀË ¡≈˙Õ¡º¤≈ Ï≈Ï≈, ÓÀ∫ ‘≈∆Õ””““«¬¡≈‰∆ Ô≈∆ √Á≈ ıπ¡≈∆,Âπ‘≈‚∂ Óª-«Í˙ Áº√±≥◊∆ÕÍ Ò◊≈Óª ’º√±≥◊∆Õ””

1. «¬‘ Ú≈Â≈Ò≈Í ’Ω‰ «’√ ÏØÒÁ≈ ?2. Ïº«⁄¡ª Á∆ Á≈Á∆ Ïº«⁄¡ª ˘ ’Ò‹π◊ Á∂ «È¡≈‰∂ «’¿π∫ ’«‘≥Á∆ ˛?3. Á≈Á∆ Ïº«⁄¡ª ˘ «’√ ◊ºÒ Á≈ ‚≈Ú≈ «Á≥Á∆ ˛?¡. ““....Ì±Â Á∆ Ë∆, ⁄≥ÁÓπ÷∆,

Ì≈Ú∂∫ √Ø‘‰∆ Í Ï‘πÂ Áπ÷∆ÕÌ±Â ‹ÁØ∫ ‹ªÁ≈ √∆ Ï≈‘,¿π‘Á∂ ‡π’Û∂ ’∂ ‘˜≈Õ‹Á ¡≈Ú∂ ¿π‘ Ú≈Í√ ÿ,‡π’Û∂ ”’º·∂ ÒÀ∫Á≈ ’ÕØ Ù≈Ó ˘ «‹¿±∫Á∆ Ë∆,Ø˜ √Ú∂∂ ‹ªÁ∆ ÓÕ””

1. Ì±Â Á∆ Ë∆ Á≈ Èª ’∆ √∆ ¡Â∂ ¿π‘ «’‘Ø-«‹‘∆ √∆?2. «¬‘ ’‘≈‰∆ Ïº«⁄¡ª ’Ω‰ √π‰≈¿π∫Á≈ ?

158

3. Ì±Â ÿØ∫ Ï≈‘ ‹≈‰ Ú∂ˇ∂ ’∆ ’Á≈ √∆?¬. ““√π‰Ø Î∂Õ

«¬º’ Ú∂ˇ≈ √∆ ‹Á ÒØ’ƒ ÍÀÁÒ,Á±-Á± Âº’ ‹ªÁ∂ √ÈÕ«ÓˇÈ-«◊ˇÈ Ò¬∆ ‹ÁØ∫ «È’ˇÁ∂,Ó‘∆«È¡ª Ï≈¡Á ¿π‘ ¡≈¿π∫Á∂ √ÈÕ«ÏºÒ∆ √Â≈ ’º‡ ◊¬∆ ‹ª,¡Ú≈˜ «Íº¤Ø∫ Á∆ Òº◊ ◊¬∆ ¬∂ÕÒ≥ÏÛ ÓºÊ∂ Òº◊ «◊¡≈ ¬∂,‹ª «Èº¤ Ó◊Ø∫ Úº‹ ◊¬∆ ¬∂,«¬‘ Âª «È∂ Ï‘≈È∂ √ÈÕ””

1. «¬‘ ÙÏÁ ’Ω‰, «’√ ’«‘≥Á≈ ?2. Í«‘Òª ÒØ’∆∫ «ÙÂ∂Á≈ª ’Øˇ «’√ Â∑ª ‹ªÁ∂ √È ¡Â∂ «’≥È∆ ’π Á∂

Ï≈¡Á Óπ«Û¡≈ ’Á∂ √È?3. ÓÀ‚Ó «’‘Û∂ Ú«‘Óª-ÌÓª Á≈ «˜’ ’Á∆ ˛, «’¿π∫?√. ‘∂· «Ò÷∂ Í≈Âª Á≈ Í≈Â-«⁄ÂÈ ’Ø?

1. Á≈Á∆2. ÓÀ‚Ó3. ÓÁ≈∆Õ

* * * * *

Í≈Ò∆ Ìπ«Í≥Á «√ßÿ(1965)

Ò∂÷’ Ï≈∂ :

Í≈Ò∆ Ìπ«Í≥Á Á≈ ‹ÈÓ 6 √Â≥Ï, 1965 ¬∆ : ˘ Ó≈Â≈ √z∆ÓÂ∆⁄≥Á≈ÚÒ ’Ω ¡Â∂ «ÍÂ≈ √. «Ú√≈÷≈ «√≥ÿ Á∂ ÿ «Í≥‚ ‹ÀÂØ Ó≥‚∆, ¯∆Á’Ø‡«Ú÷∂ ‘Ø«¬¡≈Õ ¿π‘Èª È∂ ¡ÀµÓ.¬∂., Í∆-¡À⁄. ‚∆. (Í≥‹≈Ï∆), Í≥‹≈Ï Ô»È∆Ú«√‡∆⁄≥‚∆◊Û∑ ÂØ∫ ’∆Â∆Õ «¬√ √Ó∂∫ ¿π‘ ‚∆.¡ÀµÓ. ’≈Ò‹, ÓØ◊≈ «Ú÷∂ ÒÀ’⁄≈ Á∆«‚¿»‡∆ «ÈÌ≈ ‘∂ ‘ÈÕ

Í≈Ò∆ Ìπ«Í≥Á È∂ Ò◊-Í◊ 30 Í»∂ È≈‡’ ¡Â∂ «¬’ª◊∆: “’∆ Âπ‘≈˘’Ø¬∆ ⁄∆ı √π‰≈¬∆ È‘∆∫ Á∂ ‘∆”, “¿π√˘ ’‘∆∫”, “ÎπºÒª ˘ «’Â≈Ïª «Úæ⁄ È≈º÷Ø” (Ï≈Ò-È≈‡’), “«¬‚∆Í√”, “Âπ‘≈˘ «’‘Û≈ ≥◊ Í√≥Á ˛”, “⁄≥ÁÈ Á∂¿π‘Ò∂”, “ÿ-ÿ”, “«¬√ ⁄Ω∫’ ÂØ∫ Ù«‘ «Á√Á≈ ˛” ÒØ’ È≈‡’-“«Óº‡∆ Á≈Ï≈Ú≈”, ¡Â∂ “«√‹È≈” ¡≈«Á «Ò÷∂ ‘ÈÕ

¿π‘Èª È∂ “«ÚÙÚ È≈‡’ ¡Â∂ È≈‡-«⁄≥ÂÈ” ¡Â∂ “Í≥‹≈Ï∆ È≈‡’ ¡Â∂È≈‡-«⁄≥ÂÈ”, ÁØ ¡≈ÒØ⁄È≈ Á∆¡ª Íπ√Â’ª Ú∆ «Ò÷∆¡ª ‘ÈÕ

“Í≥‹≈Ï∆ √≈«‘Â ¡’≈ÁÓ∆” Òπ«Ë¡≈‰≈ È∂ “’Â≈ «√≥ÿ Ë≈Ò∆Ú≈Ò”ÔπÚ≈ Íπ√’≈ Á∂ ’∂ ¡≈Í Íπ√«¥Â ’∆Â≈Õ ◊π» È≈È’ Á∂Ú Ô»È∆Ú«√‡∆ È∂1992 ¬∆ : «Úº⁄ “¬∆ÙÚ ⁄≥Á È≥Á≈” ¡ÀÚ≈‚ È≈ˇ √ÈÓ≈«ÈÂ ’∆Â≈ ˛Õ

‘ÊÒ∆ Í≈·-Íπ√Â’ «Úº⁄ Í≈Ò∆ Ìπ«Í≥Á Á≈ «¬’ª◊∆ “«√‹‰≈” Ù≈ÓÒ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛Õ

«¬’ª◊∆ Ï≈∂ :

“«√‹‰≈” «¬’ª◊∆ «Úº⁄ «√‹‰≈ Á∆ √º√ “Ï∆‹∆” ¿π√ ˘ «¬º’’Ò∆«È’ «Úº⁄ ⁄Àµ’ ’Ú≈¿π‰ ÒÀ ’∂ ‹ªÁ∆ ˛Õ «‹√ Á∂ Ïº⁄≈ ‘Ø‰ Ú≈ˇ≈ ˛Õ«√‹È≈ Á∂ Í«‘Òª Ú∆ «¬º’ ÒÛ’∆ Õ Ó≈√∆ ’Ò∆«È’ «Úº⁄ √¯≈¬∆-√∂Ú’≈ Õ«√‹È≈ Á≈ ÍÂ∆ ’πÒÁ∆Í ¿π√ Ú∂ˇ∂ Á¯Â ¡≈Í‰∆ «‚¿»‡∆ ”Â∂ ˛Õ Ï∆‹∆,

159

160

Í«Ú≈ Á∆ ‹ºÁ∆ ‹≈«¬Á≈Á ⁄≈ˇ∆ «’ºÒ∂ ÍÀ ∆ Á≈ Ú≈√ Ï‰≈¿π‰ Ò¬∆ ÍπºÂ Á∆ÒØ⁄≈ º÷Á∆ ‘ÀÕ ¿π√ Á∆ ÍzÏÒ «¬º¤≈ «√‹È≈ Á∆ ’πº÷Ø∫ Óπ≥‚≈ ‹≥Ó‰ Á∆ , È‘∆∫Âª È≈ ‘∆ ‹≥Ó∂Õ ‚≈’‡ ˘ «√‹È≈ ¡≈Í‰≈ Áπ÷Û≈ Áº√Á∆ ˛ Â∂ ’πfi Ú∆¡Ó≈ÈÚ∆ «’«¡≈ ’È ”Â∂ Ï«˜ºÁ «‘≥Á∆ ˛Õ √º√ ˘‘ Á∆ Ú≈Â≈Ò≈Í ÁΩ≈È’πÒÁ∆Í Ú∆ Áπ«⁄ºÂ∆ ”⁄ ‚πº«Ï¡≈, ¡≈ı ¡≈Í‰∆ ÿÚ≈ˇ∆ Á≈ √≈Ê «Á≥Á≈ ˛Õ‚≈’‡ Ú∆ √’À«È≥◊ ’È ÂØ∫ «¬È’≈ ’ «Á≥Á∆ Õ «¬≥fl «¬‘ «¬’ª◊∆ ÍºπÂ-Ë∆ Á∂ ¡≥Â ˘ Ó∂‡Á≈, √Ó≈‹ Á∆ «√‹È≈ ’È «Úº⁄ «¬º’ ÈÚ∆∫ ØÙÈ∆ Á≈√πÈ∂‘≈ «Á≥Á≈ Õ ’Ò∆«È’ ÂØ∫ «√‹‰≈ Â∂ ’πÒÁ∆Í «¬º’ Úº‚∆ «‹ºÂ Ú◊∆ ıπÙ∆È≈ˇ Ï≈‘ ¡≈¿π∫Á∂ ‘È Â∂ ‚≈’‡ Ú∆ Ï≈‘Ø∫ ·≥„∆ ‘Ú≈ ¡≈¿π∫Á∆ Ó«‘√»√’Á∆ ˛Õ

******

«√‹‰≈Í≈Ò∆ Ìπ«Í≥Á «√≥ÿ

Í≈Â :

«√‹È≈ : ¿πÓ 28-29 Ú∑∂’πÒÁ∆Í : ¿π√ Á≈ ÍÂ∆Ï∆‹∆ : ¿π√ Á∆ √º√Ó≈√∆ : ‘√ÍÂ≈Ò «Úº⁄ √¯≈¬∆-√∂Ú’≈‚≈’‡È∆ ¡Â∂ ÁØ È√ª:

(’Ò∆«È’ Á≈ ¡≥ÁÒ≈ «ÁzÙÕ Ó≈√∆ Â∂ -Â∂ ‘ºÊ ⁄Ò≈¿π∫Á∆‘Ø¬∆ √¯≈¬∆ ’ ‘∆ ˛Õ ÁÚ≈˜≈ ÷πºÒ∑Á≈ ˛Õ Ï∆‹∆ ¡Â∂«√‹È≈ ¡≥Á ¡≈¿π∫Á∆¡ª ‘ÈÕ)

Ï∆‹∆ : (Ó≈√∆ ) ‚≈’‡ √≈«‘Ï È‘∆∫ ¡≈¬∂ ‘≈Ò∂?Ó≈√∆ : (ÊØÛ∑≈ ÂÒı∆ È≈ˇ) √¯≈¬∆ ⁄ºÒÁ∆ Í¬∆ ¡À, “«Á√Á≈ È‘∆∫

Âπ‘≈˘Õ Âπ√∆ ‹πºÂ∆¡ª ÒÀ ’∂ ¡≥Á ¡≈ ◊¬∂Õ √≈∂ ÍÀª Á∂¤≈Í∂ Òº◊ ‹≈‰◊∂Õ Î∂ ‚≈’‡ √≈«‘Ï ¡≈ ’∂ ÓÀ˘ «fiÛ’ªÁ∂‰◊∂Õ” Í∂ÙÈ ·∂‡ ”⁄ ¡ÀÕ ¡≈ ‹ªÁ∂ ◊∂Õ(’≈‘ˇ∆ È≈ˇ Ï‘π’ ÒÀ ’∂ ⁄Ò∆ ‹ªÁ∆ Õ Ï∆‹∆ ÏÛ∂ πº√∂È≈ˇ ¿π√ ‹ªÁ∆ Ú∂÷Á∆ )

Ï∆‹∆ : ÏÛ∆ ÏÁÂÓ∆˜ , ÏØÒÁ∆ «’ºÁª ¡À «¬‘!(È√ ¡≈¿π∫Á∆ )

È√ : ÏØÒ‰ «Úº⁄ ¬∆ ¡ÀÁª Á∆ ¡ÀÕ ¿π∫fi «ÁÒ Á∆ ⁄≥◊∆ ˛Õ ÏÀ·ØÂπ√∆∫, ‚≈’‡ √≈«‘Ï ¡≈¿π‰ ‘∆ Ú≈ ∂ È∂Õ ¡Ò‡≈√≈¿»∫‚Ò¬∆ ¡≈¬∂ ‘Ø?

Ï∆‹∆ : ‘ª, Í ‹∂ ÒØÛ ‘Ø¬∆ Âª ¡◊ª‘ Ú∆ ’πfi ’ª◊∂ÕÈ√ : (Óπ√’≈ ’∂) ÒØÛ ‘Ø¬∆ Âª? ’∆ ÓÂÒÏ Âπ‘≈‚≈?Ï∆‹∆ : (Ò≈ÍÚ≈‘∆ È≈ˇ) ÓÂÒÏ ‹∂ ’πÛ∆ ‘Ø¬∆ Âª ¡◊ª‘ Ú∆ ’πfi

’È≈ ¬∆ Í¿»Õ «¬º’ ◊∆, ‹∂ Á»‹∆ Ú∆ ’πÛ∆ ‘Ø¬∆ Âª È‘∆∫º÷‰∆ ¡√∆∫Õ

161

162

«√‹È≈ : (‚ ’∂) Ï∆‹∆ ! «¬‘ Âπ√∆∫ ’∆ ’«‘ ‘∂∂ ‘Ø? «¬‘ Í≈Í Õ«¬‘ ·∆’ È‘∆∫ ˛Õ

Ï∆‹∆ : ’∆ ·∆’ ˛ Â∂ ’∆ È‘∆∫Õ Â∂∂ È≈ˇØ∫ «˜¡≈Á≈ ÍÂÀ ÓÀ˘Õ«√‹È≈ : Í ’∆ ¯’ ÍÀ ‹≈¬∂◊≈ ‹∂ ÒÛ’∆ ‘Ø¬∂◊∆ Âª?Ï∆‹∆ : ⁄≈ˇ∆Õ Í»∂ ⁄≈ˇ∆ «’ºÒ∂ ÍÀˇ∆ ¡À Â∂ ÙÀµÒÕ ‹≈È Ó≈’∂

Ï⁄≈¬∂ ¡À ÓÀ∫, Ù∆’ª ÂØ∫ ‘π‰ Âº’Õ «¬‘Èª ˘ √≥Ì≈Ò‰Ú≈ˇ≈ ⁄≈‘∆ÁÀ ÓÀ˘Õ È≈ˇ∂ ¡º◊∂ ÏÀ·∆ Èƒ, ¤≈Â∆ ”Â∂ «¬º’ÕÁ≈‹ «Úº⁄ È‘∆∫ Á∂‰∂, Â∂∆¡ª Ë∆¡ª Á∂ ÓÀ∫Õ √Ófi∆ È≈Õ(¡⁄≈È’ Í≈‰∆ ÒÀ ’∂ Ó≈√∆ ¡≈¿π∫Á∆ ‘ÀÕ ÁØÚ∂∫ ¸ºÍ ’‹ªÁ∆¡ª ‘È Í Ó≈√∆ √Ì √ÓfiÁ∆ Õ ÁØÚ∂∫ ¡‰-Ó≥È∂ ÓÈÈ≈ˇ Í≈‰∆ Í∆∫Á∆¡ª ‘ÈÕ)

Ï∆‹∆ : ÓÀ∫ ÍÂ≈ ’Á∆ ¡ª, ‹∂ ÒÀÏ Ú≈ˇ≈ ¡≈ «◊¡≈ ‘ØÚ∂ ÂªÕ ‹∂‚≈’‡ √≈«‘Ï Í«‘Òª ¡≈ ‹≈‰ Âª Â»≥ ⁄Ò∆ ‹≈¬∆∫ √’À«È≥◊˘Õ (ÁÚ≈˜∂ «Úº⁄ Í‘π≥⁄ ’∂) È≈ «¬‘ Ø‰ Ú◊≈ Ó»≥‘ Ï‰≈’∂ ’∆ ÏÀ·∆ ¡À∫? ‘≈Ò∂ «’‘Û≈ ÍÂ≈ Òº◊ «◊¡≈, ’∆ ¡ÀÕ√’À«È≥◊ Âª ‘Ø ÒÀ‰ Á∂Õ ‘Ø √’ÁÀ ÒØÛ ¬∆ È≈ ÍÚ∂Õ(ÏπÛ-ÏπÛ ’Á∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «√‹È≈ Ïπ∆ Â∑ª Í∂Ù≈È ˛ÕÓ≈√∆ ¿π√ Á∆ Í∂Ù≈È∆ ˘ √ÓfiÁ∆ ˛Õ ◊Ò≈√ ÒÀ ’∂ ‹ªÁ∆˛Õ ¿π√ Á∂ ‹ª«Á¡ª ‘∆ «√‹È≈ ¡≈Í‰≈ ÓØÏ≈¬∆Ò ’º„’∂¡≈Í‰∂ ÍÂ∆ ’πÒÁ∆Í Á≈ È≥Ï ‚≈«¬Ò ’Á∆ ˛Õ ¡º◊Ø∫’πÒÁ∆Í Á∆ ¡Ú≈˜ ¡≈¿π∫Á∆ ˛)

’πÒÁ∆Í : (¡Ú≈˜) ÒØ!«√‹È≈ : ˛ÒØ! Á∆Í ÓÀ∫ «√‹È≈Õ Á∆Í, Ï∆‹∆ ÓÀ˘ ’Ò∆«È’ ”Â∂ ÒÀ

¡≈¬∂ È∂, √’À«È≥◊ Ò¬∆Õ ¿π‘ ’«‘ ‘∂ È∂ ‹∂ ÒÛ’∆ ‘Ø¬∆Âª. . . . . . .

’πÒÁ∆Í : ˙‘Ø! Â»≥ «¬≥È∆ ’π ◊ºÒ Ò¬∆ ÓÀ˘ ØÈ ’ «ÁºÂ≈? ÂÀ˘ ÍÂÀ,¡≈«¯√ «Úº⁄ «’≥È∆ ˜»∆ Ó∆«‡≥◊ ⁄ºÒ ‘∆ ˛Õ È≈ˇ∂ ‹∂Ï∆‹∆ ’«‘ ‘∂ È∂ Âª ·∆’ ‘∆ ’«‘ ‘∂ ‘Ø‰◊∂Õ Â»≥ ’ ÒÀ,«‹Ú∂∫ ¿π‘ ’«‘≥Á∂ È∂, ÓÀ∫ «Ï˜∆ ‘ª «¬√ Ú∂ˇ∂Õ(¡⁄≈È’ ‘∆ ¯ØÈ ’º‡ «Á≥Á≈ ˛Õ «√‹È≈ ˘ Ëº’≈ Òº◊Á≈

163

˛Õ ¿π√ ˘ Á∆Í ÂØ∫ «¬√ Â∑ª Á∂ «Ú‘≈ Á∆ ¿πÓ∆Á È‘∆∫√∆Õ Á»‹≈ Ëº’≈ «¬‘ ‹≈‰’∂ Òº◊Á≈ «’ ¿π√ Á∆ «¬‘ ◊ºÒÏ∆‹∆ È∂ √π‰ Ò¬∆ Õ)

Ï∆‹∆ : ‹ÁØ∫ ÓÀ∫ ’«‘ ”Â≈ √∆, Î∂ ’∆ ÒØÛ √∆ Á∆Í∂ ˘ ¯ØÈ ’ÈÁ∆?

«√‹È≈ : ¿π‘ Ó∂∂ ‹∆ÚÈ √≈Ê∆ È∂ Ï∆‹∆! ’∆ «¬‘Ø-«‹‘∂ Ó≈Ó«Ò¡ª ”Â∂√Ò≈‘ Ú∆ È‘∆∫ ’ √’Á∆ ÓÀ∫ ¿π‘Èª È≈ˇ?

Ï∆‹∆ : Â∂ Ó∂∆ √Ò≈‘ ’Ø¬∆ Ó≈¡È∂ È‘∆∫ º÷Á∆, ¡À‘Ø-«‹‘∂ Ó≈Ó«Ò¡ª”Â∂? ÌΩ∫’Á∆ ¡ª ÓÀ∫ «’ ◊ØÒ∆ º÷∆ ¡ª Âπ‘≈‚∆? Â∂∆Í«‘Òª √«‘‰ ’ Ò∆, ¿π‘ ÊØÛ∑∆ ¡À, ‹Ø Â≥» ‘Ø ÓÛ∑È ˘«ÎÁ∆ ¡À∫ Ó∂∂ ÓºÊ∂Õ

«√‹È≈ : ÓºÊ∂ «Úº⁄ Âª ¿π‘∆ Ó«Û∑¡≈ ‹≈‰À Ï∆‹∆ ‹Ø ’πÁÂ ⁄≈‘∂◊∆ÕÏ∆‹∆ : «¬‘ Â»≥ Ó∂∂ ”Â∂ ¤º‚ Á∂Õ «¬√∂ Ò¬∆ Âª ‚≈’‡ Á∂ ÒÀ ’∂

¡≈¬∆ ¡ª ÂÀ Õ«√‹È≈ : Í «¬√ ◊ºÒ Á∆ ’∆ ◊≥‡∆ ¡À Ï∆‹∆ «’ ¡◊Ò∆ Ú≈ Óπ≥‚≈

‘∆ ‘Ø¿»◊≈? ‹∂ Î∂ ’πÛ∆ ‘Ø¬∆ Âª ’∆ ’Ø◊∂?Ï∆‹∆ : Î∂ Á∆ Î∂ Ú∂÷∆ ‹≈¿»Õ«√‹È≈ : ’ÁØ∫ Âº’? «Î ’ÁØ∫ Âº’ ⁄ºÒÁ∂ «‘‰◊∂ «¬‘ ÍzÔØ◊?Ï∆‹∆ : ‹ÁØ∫ Âº’ ÓÀ˘ ¡≈Í‰∆ ˜Ó∆È-‹≈«¬Á≈Á Á≈ Ú≈√ È‘∆∫

«Óˇ ‹ªÁ≈Õ Ú∂÷ Ï∆Ï≈! ÒØÛ ‘π≥Á∆ ¡À, Ï≥Á∂ Á∆Õ Â∂ Ó∂∆ ÒØÛ«¬‘∆ ¡ÀÕ Ú≈√ ⁄≈‘∆ÁÀ ÓÀ˘ ¡≈Í‰∆ Íz≈Í‡∆ Á≈ Í ‹∂ÂÀ˘ ÙØ’ ¡À Ë∆ Á≈ Âª ‘Ø ÿ Ú∂÷ ÒÀÕ ‹∂ ÂÀ˘ Ò◊ÁÀ˜È≈È∆ Á≈ Ï‰ ’∂ ‘»◊≈ Â∂≈ ı√Ó Âª Á∆Í∂ Ú∆ È≈ˇ ¬∆ÒÀ ‹≈ Ì≈Ú∂∫Õ Ó≥Á, ◊πÁÚ≈∂ Á∂ Èª Ò≈¿π‰∆ Ó≥‹» ¡À ÓÀ ÕÁ≈‹ «Úº⁄ Ú≥‚‰ ˘ «Â¡≈ È∆ ÓÀ∫, ‹≈È Ó≈ ’∂ ‹ØÛ∆‹ÀÁ≈Á Â∂∆ Ë∆¡ª Á∂Õ ‹∂ È‘∆∫ ‹∆¡ Ó≥ÈÁ≈ Â∂≈ «¬√ ’≥Ó˘ Âª Âπ ‹≈, «‹ºÊØ∫ ¡≈¬∆ ¡À∫Õ Ó∂∂ ÿ «‘ ’∂ È∆ ‹≥Ó√’Á∆ Â»≥ «¬º’ ‘Ø ÍºÊÕ(◊πº√∂ È≈ˇ fiØˇ≈ ¸º’ ’∂ ⁄Ò∆ ‹ªÁ∆ ˛Õ «√‹È≈ Á≈ ÓÈÌ ¡≈¿π∫Á≈ ˛ Â∂ ¿π‘ Ø ÍÀ∫Á∆ ˛Õ ‚≈’‡ ¡≈¿π∫Á∆ ˛)

164

‚≈’‡ : ‘ÀÒØ! (ÏÀ·Á∆ ‘Ø¬∆) √Ω∆! Âπ‘≈˘ Ú∂‡ ’È∆ Í¬∆Õ √’À«È≥◊Ò¬∆ ¡≈¬∂ ‘Ø?

«√‹È≈ : (¡≈Í‰∂-¡≈Í √≥Ì≈ˇÁ∆ ‘Ø¬∆) ‹∆ ‚≈’‡ √≈«‘ÏÕ √Ú∂∂¯ØÈ Â∂ ◊ºÒ ‘Ø¬∆ √∆ Âπ‘≈‚∂ È≈ˇÕ

‚≈’‡ : ‘ª-‘ªÕ ÓÀ˘ Ô≈Á ˛ Í ÓÀ˘ «¬º’ ◊ºÒ Áº√Ø «√‹È≈ ‹∆Âπ√∆∫ ÍÛ∑∂-«Ò÷∂ ‘ØÕ ‹∂ ÍÛ∑∂-«Ò÷∂ ÒØ’ Ú∆ «¬ºÁª ‘∆ ¯’’È Òº◊ Í¬∂ ’πÛ∆-Óπ≥‚∂ «Úº⁄ Âª √≈‚∆ √π√≈«¬‡∆ Á≈ ’∆Ï‰∂◊≈?

«√‹È≈ : Âπ√∆∫ Ú∆ Âª ÍÛ∑∂ «Ò÷∂ ‘Ø ‚≈’‡ √≈«‘Ï Í Âπ√∆∫ .....Õ‚≈’‡ : Ó∂≈ ÍzØÎÀÙÈ «¬‘ Âª È‘∆∫ «’ Óπ≥‚∂-’πÛ∆ Á≈ .....Õ«√‹È≈ : Âπ√∆∫ √Ófi≈ √’Á∂ ‘Ø ÒØ’ª Õ‚≈’‡ : ’Ω‰ √ÓfiÁ≈ ˛? ‘π‰ ÓÀ∫ Âπ‘≈˘ ’‘ª, «¬‘ ˆÒÂ ˛, È≈

’Ø «¬‘ ’≥ÓÕ Âπ√∆∫ Ó≥È Ò˙◊∂? Âπ√∆∫ Âª ÍÛ∑∂-«Ò÷∂ Ú∆‘ØÕ

«√‹È≈ : (¿πÁ≈√ ‘Ø ‹ªÁ∆ ) Ó∂∆ ’Ø¬∆ Ó˜Ï»∆ Ú∆ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ‚≈’‡ : (Óπ√’≈¿π∫Á∆ ‘Ø¬∆) ¡«‹‘≈ ‘∆ ‘≥πÁ≈ «Ó«√˜ «√‹È≈Õ

¡ÈÍÛ∑ ÒØ’ Âª √Ø⁄Á∂ Ú∆ È‘∆∫ ¡«‹‘≈ ’≥Ó ’Ú≈¿π‰Òº«◊¡ªÕ ÍÛ∑∂ «Ò÷∂ ÒØ’ √Ø⁄Á∂ Âª Ï‘πÂ È∂ Í ÍÂ≈ È‘∆∫«’¿π∫ ¿π‘ ¡’√ Ó˜Ï» ‘π≥Á∂ È∂Õ(Áπ«⁄ºÂ∆ «Úº⁄ Í¬∆ «√‹È≈ Í∂Ù≈È ‘Ø ‹ªÁ∆ Õ «¬º’ Ú≈Î∂ ‘Ω√Ò≈ ’’∂ ’πÒÁ∆Í ˘ ¯ØÈ ’Á∆ ˛Õ ¯ØÈ ”Â∂ Á∆ÍÁ∆ ¡Ú≈˜ ¡≈¿π∫Á∆ ˛)

¡≈Ú≈˜ : ˛ÒØ!«√‹È≈ : ‘ÀÒØ, Á∆Í ÓÀ∫ «√‹È≈Õ¡≈Ú≈˜ : ‘ª «√‹È≈, ’∆ ‘Ø«¬¡≈, ¡≈«¬¡≈ ’Ø¬∆ «˜Ò‡?«√‹È≈ : È‘∆∫ Á∆Í, Í Á∆Í, Ï∆‹∆ ‹Ø ’ ‘∂ È∂∂, ÓÀ Òº◊ÁÀ ¿π‘

√Ì ÒÂ Õ¡≈Ú≈˜ : ’∆ ·∆’ ˛ Â∂ ’∆ ˆÒÂ, Ï∆‹∆ Â∂∂ È≈ˇØ∫ «˜¡≈Á≈ ‹≈‰Á∂

È∂, «√‹È≈Õ ÁπÈ∆¡≈ Á∂÷∆ ‘Ø¬∆ ¿π‘Èª √≈∆Õ

165

«√‹È≈ : «√¯ Ï≈‘ Á∆ ÁπÈ∆¡≈ Á∆Í ! Í «¬‘ ‹Ø ’πfi Ú≈Í«‘≈ ˛, Ï≈‘ Á∆ ÁπÈ∆¡≈ «Úº⁄ È‘∆∫, Ó∂∂ ¡≥Á Á∆ÁπÈ∆¡≈ «Úº⁄ Ú≈Í «‘≈ Õ ‹ÁØ∫ Á∆ Ó∂∆ ’ºπ÷ ¡≥Á ¿π‘’≥»ÏÒ Îπº‡∆ , Âπ√∆∫ √Ø⁄ Ú∆ È‘∆∫ √’Á∂ ÓÀ˘ «’≥È∑ª ⁄≥◊≈Òº◊ «˛, ÓÀ˘ Ò◊ÁÀ ÓÀ∫ «¬º’ ....... ÓÀ∫ «¬º’ «√‹È≈’ ‘∆ ‘ªÕ ÓÀ ¡≈Í‰∂ ¡ΩÂ ‘Ø‰ Á∂ ¡Ê Ó«‘√»√ ‘Ø ‘∂‘ÈÕ

¡≈Ú≈˜ : Ò˙! ‘Ø ◊¬∆ Ùπ» Î∂ ¿π‘∆ ’«ÚÂ≈Õ ◊ºÒ Âª «√¯ ¡ÀÈ∆’π ¡À «√‹È≈ «’ ÂÀ˘ ¡≈ÁÂ ˛ ‘ ◊ºÒ ˘ ÓÈ ”Â∂Ò≈¿π‰ Á∆ «¬√∂ Ò¬∆ Â≥» «¬√ «Èº’∆-«‹‘∆ ◊ºÒ ˘ ÓÈ ”Â∂Ò≈ ’∂ Ï«‘ ◊¬∆ ˛∫Õ

«√‹È≈ : Í «’√∂ ’ØˇØ ÁπÈ∆¡≈ «Úº⁄ ¡≈¿π‰ Á≈ ‘º’ ÷Ø‘ ÒÀ‰≈,«√¯ «¬√∂ ’’∂ «’ ¿π‘ ÒÛ’∆ ˛,«¬‘ ’Ø¬∆ «Èº’∆ ◊ºÒÂª È‘∆∫, Á∆Í!

¡≈Ú≈˜ : Í √≈‚∂ «¬º’ ÒÛ’∆ Í«‘Òª ‘∆ ˛ «√‹È≈, Ï∆‹∆ Á∆‡À∫ÙÈ «ÏÒ’πÒ ‹≈«¬˜ Õ ¡ÀÈ∆ ‹≈«¬Á≈Á , ’Ω‰ √ªÌ∂◊≈ÓπÛ’∂ «¬√ Õ ÓÀ˘ ÍÂ≈ «√‹È≈ «’ «¬‘ ·∆’ È‘∆∫ Í «¬‘ Íz≈Í‡∆-’Ò⁄ Õ «¬√ «Úº⁄ «¬≥fi ‘∆ ‘π≥Á≈ Õ √ØÏ∆‹∆ «‹Ú∂∫ ’«‘≥Á∂ È∂, Â»≥ ¿πÚ∂∫ ’ ÒÀÕ Ó∂∆ Á¯Â «Úº⁄Ï‘πÂ »∆ Ó∆«‡≥◊ ⁄ºÒ ‘∆ , ¡≈Íª Ï≈¡Á «Úº⁄ ◊ºÒ’ª◊∂Õ(¯ØÈ ’º‡ «Á≥Á≈ Õ «√‹È≈ Ïπ∆ Â∑ª «È≈√ ‘Ø ◊¬∆ ÕÓ≈√∆ ¡≈¿π∫Á∆ Õ ¿π√ È∂ «√‹È≈ Á∆¡ª ◊ºÒª √π‰ Ò¬∆¡ª‘ÈÕ)

Ó≈√∆ : (Â≈ ¿πÁ≈√∆ È≈ˇ) ¡≈‘∆ ◊ºÒ Í√≥Á È∆ Ï∆Ï∆ ≈‰∆¬∂Õ√≈‚∂ Ú∂ˇ∂ ⁄≥◊∂ √∆Õ ¡≈‘ È≈Óπ≈Á ÓÙ∆Èª Âª È‘∆∫ √∆‘π≥Á∆¡ªÕ ÒØ’ Ì≈Ú∂∫ ¡Ω÷∂ ‘Ø ’∂ º÷Á∂ Ì≈Ú∂∫ √Ω÷∂ ‘Ø ’∂, Í≈ˇÂª ÒÀ∫Á∂ √∆,Ë∆¡ª ˘Õ Ì≈Ú∂∫ «Â≥È ‘π≥Á∆¡ª Ì≈Ú∂∫ Í≥‹Õ ‘π‰Âª «¬º’ Ë∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Á»‹∆ Ì≈ Òº◊‰ Òº◊ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ(‘ÓÁÁ∆ Í ≈È∆ «Úº⁄ «√‹È≈ ’Øˇ ¡≈¿π∫Á∆ Õ)

166

Â∂≈ ÿ Ú≈ˇ≈ Ú∆ «¬‘∆ ’«‘≥ÁÀ ‘π‰! ⁄Ò Î∂Õ Â»≥ ’≈‘˘ÓÈ ”Â∂ ÏØfi º÷Á∆ ¡À∫, ‹∂ ¿π‘ È∆ √Ø⁄Á≈Õ

«√‹È≈ : ÓÀ∫ «’¿π∫ È≈ √Ø⁄ª Ó≈√∆Õ Ó∂∂ √∆È∂ «Úº⁄ «ÁÒ ËÛ’Á≈ ˛Õ«‹√ «Úº⁄Ø∫ «¬º’ È‘∆∫ ÁØ ¡Ú≈˜ª √π‰Á∆¡ª È∂ ÓÀ˘Õ Ó∂∆ ‘∆˜πÏ≈È ¡≈Ú≈˜ª Ó≈Á∆ ÓÀ˘Õ ¡≥ÁØ∫-¡≥Á∆ ’Ø¬∆ ¤»≥‘Á≈˛ ¡≈Í‰∂ «Èº’∂-«Èº’∂ ‘ºÊª È≈ˇ ÓÀ˘Õ

Ó≈√∆ : «√¯ ’πfi «Ó≥‡ª Á∆ ◊ºÒ ˛, Ë∆¬∂Õ Â∂ «Î √Ì ·∆’ ‘Ø‹≈¬∂◊≈Õ(«√‹È≈ ¿πµ⁄∆-¿πµ⁄∆ Ø∫Á∆ ˛Õ Ø‰ Á∆ ¡Ú≈˜ √π‰’∂‚≈’‡ ¡Â∂ ÁØÚ∂∫ È√ª Ú∆ ÁΩÛ∆¡ª ¡≈¿π∫Á∆¡ª ‘ÈÕ)

‚≈’‡ : ’∆ ‘Ø«¬¡≈? ’∆ ‘Ø«¬¡≈ Ó≈√∆?«√‹È≈ : È‘∆∫ ‘Ø‰≈Õ ‚≈’‡ √≈«‘ÏÕ ÓÀÊØ∫ «¬‘ È‘∆∫ ‘Ø‰≈Õ‚≈’‡ : È‘∆∫ ‘Ø‰ Á≈ ’∆ ÓÂÒÏ? ¡«‹‘≈ ’πfi «¬ºÊ∂ ‘π≥Á≈ ‘∆ È‘∆∫ÕÏ∆‹∆ : ‘Ø¬∂◊≈ «’Ú∂∫ È‘∆∫, ‚≈’‡ √≈«‘Ï? » ‘Ø¬∂◊≈Õ‚≈’‡ : Âπ‘≈˘ «’‘≈ È≈, ÓÀ∫ ¡«‹‘≈ È‘∆∫ ’Á∆ÕÏ∆‹∆ : ‚≈’‡ √≈«‘ÏÕ √≈‚∆ Ú∆ ÒØÛ ¡À, ’Ø¬∆ÕÓ≈√∆ : ÒØÛ Âª ¿π√ Á∆ Ú∆ ¡ÀÕÏ∆‹∆ : ·∆’ ¡À «Î Âπ ‹∂ «Í˙ Á∂ ÿ Â∂ Íπ◊≈ Ò∂ ÒØÛ «‹≥È∂

Ú≈∆ ‹∆¡ ’ÁÀÕ √≈‚∂ ÿ Âª √≈‚∆ ÒØÛ ¬∆ Íπº◊»◊∆Õ«√‹È≈ : Âπ‘≈‚∂ ÿ «Úº⁄ ÓÀ∫ Ú∆ Âª Ù≈ÓÒ ‘ª, Ï∆‹∆ÕÏ∆‹∆ : «’¿π∫? Â»≥ ’≈‘ÂØ∫ Ù≈ÓÒ ¡À∫, ¿π√ ÿ «Úº⁄? ’∆ ÒÀ ’∂

¡≈¬∆ √∆ Â»≥? ‡πº‡≈-Ìº‹≈ Á≈‹? Â∂ ‹∂ ÂÀ˘ ¡≈Í‰∆ ÂÈı≈‘Á≈ ◊πÓ≈È ‘ØÚ∂ Âª Áº√ª, ¿π√ Á∂ È≈ˇ Âª ÿ Á∂ ÈΩ’ª Â∂‚z≈¬∆Úª Á≈ ÷⁄≈ È∆ «È’ˇÁ≈Õ

«√‹È≈ : ¿π√ ÿ «Úº⁄ ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂-¡≈Í ˘ ÒÀ ’∂ ¡≈¬∆ ¡ª, Ï∆‹∆ÕÍ»∂ ÂÈ È≈ˇ, Í»∂ ÓÈ È≈ˇÕ ’∆ Ó∂≈ ’Ø¬∆ ÓπºÒ È‘∆∫?’Ø¬∆ ÓπºÒ È‘∆∫ Ó∂∂ ÂÈ Á≈? Ó∂∂ ÓÈ Á≈? Ó∂∆ ‘Ø∫Á Á≈?

Ï∆‹∆ : ¤ºÂ∆ √Ø «ÓˇÁ∆¡ª √∆ Â∂∂ Ú◊∆¡ª, È≈ˇ ÓØ‡’≈ª Â∂‘π‰ Ú∆ «Óˇ ‹≈‰◊∆¡ª ‹∂ ÒØÛ Í¬∆ ÂªÕ ‘π‰ Â»≥ Ï‘πÂ≈

167

ÂÓ≈Ù≈ «‹‘≈ È≈ ’’∂ «Ú÷≈ ÒØ’ª ˘Õ ‹∂ ‹≥Ó‰∆ ¡À «¬‘,Âª Âπ ‹≈ ¡≈Í‰∂ «Í˙ Á∂ ÿ Â∂ ‹∂ «‘‰À Ó∂∂ ÿ Âª¿π∫fi ’ ÒÀ «‹Ú∂∫ ÓÀ∫ ’«‘≥È∆¡ªÕ(‘π‰ «√‹È≈ ¡≈Í‰∂ ¡≈Í √≥Ì≈ˇÁ∆ Õ ‘π‰ «¬‘ πÒÓ√«‘‰≈ ¿π√ Ò¬∆ √≥ÌÚ È‘∆∫)

«√‹È≈ : (Í»∂ ‘Ω√Ò∂ Â∂ Ó≈‰ È≈ˇ) È‘∆∫ÕÏ∆‹∆ : (¡º◊ Ï◊ØÒ≈ ‘Ø ’∂) ’∆?«√‹È≈ : ‘ª, Ï∆‹∆Õ ‹∂ ! Âπ‘≈‚∂ Íz≈Í‡∆-’Ò⁄ «Úº⁄ ÓπºÒ «√¯

¡ΩÂ Á∆ ’πº÷ Òº◊‰ Ú≈ˇ∂ ˇ Á≈ ˛ Âª ÓÀ∫ Âπ‘≈˘ «’√∂Ú∆ ’∆ÓÂ ”Â∂ ¡≈Í‰∆ ’πº÷ «’≈¬∂ ”Â∂ Á∂‰ Ò¬∆ «Â¡≈È‘∆∫Õ È≈ˇ∂ Âπ√∆∫ √π«‰¡≈ È‘∆∫; ‚≈’‡ √≈«‘Ï ’«‘ ‘∂√È «’ «¬ºÊ∂ “«¶◊ ‡À√‡” È‘∆∫ ‘π≥Á≈Õ Âπ√∆∫ Î∂ Ú∆ ......Õ(Í»∂ √À…-«ÚÙÚ≈Ù È≈ˇ)Âπ‘≈˘ Òº◊ÁÀ Ï∆‹∆, «’ Ó∂∆ ‘Ø∫Á Á≈ ’Ø¬∆ ÓπºÒ È‘∆∫? Í‘À, Ï∆‹∆ ÿº‡Ø-ÿº‡ Ó∂∆¡ª È˜ª «Úº⁄ Â∂ ÓÀ∫ ¡≈Í‰∂ ‘∆‘ºÊ∆∫ ¡≈Í‰∆ ‘∆ ¡‰‹≥Ó∆ Ë∆ (‹∂’ Ë∆ ‘∆ ˛) Âª Ó≈ ’∂¡≈Í‰∆¡ª ‘∆ È˜ª «Úº⁄Ø∫ ¡≈Í‰≈ ‘∆ ÓπºÒ ÿ‡≈¿π‰≈ È‘∆∫⁄≈‘π≥Á∆, Ï∆‹∆ ! ‹≈˙ Ï∆‹∆ ! Âπ‘≈‚≈ ÿ ¤º«‚¡≈Õ «¬√’≈ÏÒ ‘ª «’ ÓÀ∫ Í≈ˇ √’ª ¡≈Í‰∂ ¡≈Í Ú∆ Â∂ ¡≈Í‰∆¡ªÁØ Ë∆¡ª ˘ Ú∆Õ(Ï∆‹∆ ‘Ø ¡º◊ Ï◊ØÒ≈ ‘Ø ‹ªÁ∆ )

Ó≈√∆ : (ÿÏ≈ ’∂) «¬‘ Â»≥ ’∆ ’Á∆ ¡À, Ï∆Ï∆¬∂ ! ¡À∫ ÿ-Í«Ú≈ ÂØ∫ Ï≈‘ ‘Ø ’∂ «¬‘ √Óº«√¡ª ‘ºÒ ‘Ø ‹»◊∆ ÌÒ≈Õ

«√‹È≈ : ÿ-Í«Ú≈ Á∂ È≈ˇ «‘ ’∂ Ú∆ Âª «¬‘ √Óº«√¡ª ‘ºÒÈ‘∆∫ ‘π≥Á∆ Í¬∆ Ó≈√∆ !

‚≈’‡ : «¬√ Ò¬∆, «Ó«√˜ «√‹È≈, «’¿π∫«’ «¬‘ √Óº«√¡≈, «√¯Âπ‘≈‚∆ È‘∆∫, Í»∆ √π√≈«¬‡∆ Á∆ Õ ¡≈Íª «¬’ºÒ∂ √π√≈«¬‡∆˘ È‘∆∫ ÏÁÒ √’Á∂Õ ‘Øª Ú∆ ¡≈Íª Úª◊ √Ø⁄‰≈ ⁄≈‘∆ÁÀÕ

«√‹È≈ : ÓÀ∫ ’πºfi Ú∆ ÏÁÒ‰ Á∆ ’ØÙÙ È‘∆∫ ’ ‘∆ ‚≈’‡√≈«‘ÏÕ ÓÀ∫ Âª √◊Ø∫ ¡≈Í‰∂-¡≈Í ˘ ÏÁÒ∂ ‹≈‰ ÂØ∫ Ï⁄≈

168

‘∆ ‘ªÕ ÓÀ∫, Óª ¡ªÕ Ó∂≈ ’Ó ¿π√ Á∆ «√‹È≈ Â∂ ÓÀ∫«’Ú∂∫ ¡≈Í‰∂ ‘ºÊ∆ ¡≈Í‰∆ ‘∆ «√‹È≈ ˘ ’ÂÒ ’’∂ ÓªÂØ∫ ‚À‰ ‘Ø ‹ªÚ≈Õ

Ï∆‹∆ : «¬’ºÒ∆ «‘ ‹≈¬∂∫◊∆, «¬’ºÒ∆Õ«√‹È≈ : «¬’ºÒ∆ Âª ÓÀ∫ √∆Õ «¬’ºÒ∆ Âª ÓÀ∫ √∆ Ï∆‹∆ ‘π‰ Âº’Õ ‘π‰

Âª Ó∂∂ È≈ˇ ÓÀ∫ ‘ªÕ (¡≈Í‰∆ ’πº÷ Â∂ ‘ºÊ º÷’∂) Ó∂∆«√‹È≈Õ Âπ√∆∫ Á∂÷‰≈, «¬º’ «ÁÈ «¬‘ «√‹È≈ «¬º’ πº÷Ï‰ ’∂ «¬√ ËÂ∆ ¿πµÂ∂ Íπ≥◊∂◊∆, ÓΩÒ∂◊∆ Â∂ ¡√Ó≈È Âº’¿πµ⁄≈ ¿πµ·∂◊∆Õ «Î ÒØ’ «√‹È≈Úª ’’∂ Ù«Ó≥Á≈ È‘∆∫‘Ø‰◊∂ √◊Ø∫ ¿π‘Èª ”Â∂ Ó≈‰ Ó«‘√»√ ’È◊∂Õ «Î ’Á∂’Ø¬∆ «√‹È≈ ’πº÷ «Úº⁄ ’ÂÒ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊∆Õ(«¬º’ ÍÒ ‘ ’Ø¬∆ ÷ÓØÙ ‘Ø ‹ªÁ≈ Õ ‘ ’Ø¬∆ ¿πÁ≈√ Õ«√‹È≈ ¡≈Í‰≈ ÏÀ◊ º’ ’∂ ‹≈‰ Ò¬∆ ÁÚ≈˜≈ ÷ØÒ∑Á∆ «’ √≈‘Ó‰∂ ’πÒÁ∆Í ÷Û≈ ˛Õ ¿π√ Á∂ «⁄‘∂ ”Â∂ Óπ√’≈È˛Õ)

Ï∆‹∆ : (ıπÙ ‘Ø ’∂) Á∆Í∂ Â»≥! ¡≈ Ú∂÷ ÒÀ ÍπºÂ ’∆ ÂÓ≈Ù≈ ’∆ ‹ªÁ∆¡À, ÒØ’ª √≈‘Ó‰∂ ? ¿π‘ ‹¨√ ’º«„¡À ¡º‹ «¬√ È∂ Ó∂≈ «’Áº√ È∆ √’Á∆ ÂÀ˘ ÓÀ∫Õ

«√‹È≈ : √Ω∆ Á∆Í ....... ÓÀ∫ .......¡≈Ú≈˜ : Â»≥ «’¿π∫ √Ω∆ Î∆Ò ’Á∆ «√‹È? √Ω∆ Âª ÓÀ Ó«‘√»√

’È∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ‹Ø ¯À√Ò≈ ÓÀ˘ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ √∆, ¿π‘ÂÀ˘ ’È≈ «Í¡≈Õ

«√‹È≈ : («‹Ú∂∫ «ÚÙÚ≈Ù È‘∆∫ ‘Ø «‘≈) Ô≈È∆ «’ Á∆Í .......Õ¡≈Ú≈˜ : ‘ª «√‹È, Â»≥ ‹Ø ’∆ÂÀ «ÏÒ’πÒ ·∆’ ’∆ÂÀÕ ‹∂ Â»≥ Ú∆ ¿π‘

’ ÒÀ∫Á∆ ‹Ø √≈∂ ’Á∂ È∂ Âª «Î Â»≥ Ú∆ «¬º’ ¡≈Ó ¡ΩÂ‘π≥Á∆Õ ÓÀ˘ ıπÙ∆ ˛, Ó∂∆ ‹∆ÚÈ-√≈Ê‰ ’Ø¬∆ ¡≈Ó ¡ΩÂÈ‘∆∫Õ

«√‹È≈ : (‘π‰ ıπÙ∆ Ì∂ ‘≥fi»¡ª È≈ˇ) ˙ Á∆Í !Ï∆‹∆ : (’Û’ ’∂) Á∆Í∂, «¬‘ ’∆ ’«‘ «˛∫ Â»≥?¡≈Ú≈˜ : «¬‘∆ Ï∆‹∆ «’ «√‹È≈ √’À«È≥◊ È‘∆∫ ’≈¬∂◊∆Õ ¿π‘ ‹Ø

ß

169

Ú∆ ˛, ¡√∆∫ º÷‰ ‹≈ ‘∂ ‘ª ¿π√ ˘, Ï∆‹∆ ¡√∆∫ º÷‰‹≈ ‘∂ ‘ªÕ

Ï∆‹∆ : Í ÍπºÂ! Í»∂ ⁄≈ˇ∆ «’ºÒ∂ ÍÀˇ∆ ¡ÀÕ¡≈Ú≈˜ : ’∆Ò∂ Ú∆ √ªÌ∂ ‹≈‰◊∂Õ √≈˘ ’Ø¬∆ ¯’ È‘∆∫ Ï∆‹∆ !

(Á∆Í Â∂ «√‹È≈ ’Ò∆«È’ ÂØ∫ Ï≈‘ «È’ˇÁ∂ ‘ÈÕ Ï∆‹∆Á∂÷Á∂ «‘ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ Ó≈√∆ Ï‘πÂ ıπÙ ˛ Â∂ ‚≈’‡ ˘Ï≈‘Ø∫ ·≥„∆ ‘Ú≈ ¡≈¿π∫Á∆ Ó«‘√»√ ‘Ø‰ Òº◊Á∆ Õ)

ÙÏÁ-¡Ê :’Ò∆«È’ - ÁÚ≈ı≈È≈Õ ÙÀµÒ - ‹∆∆ (⁄Ωˇª Á∆) «Úº⁄Ø∫ ⁄≈ÚÒ Â∂ Îº’

˘ ¡Òº◊--¡Òº◊ ’È Ú≈ˇ∆ ÓÙ∆È ‹ª «ÓºÒÕ ÒÀÏ - ÒÀÏ≈‡∆Õ √≈«¬‰Ù≈Ò≈-ÍzÔØ◊Ù≈Ò≈Õ √’À«È≥◊ - Í∆÷‰, Ï∆’ ‹ª⁄Õ Íz≈Í‡∆ - ‹≈«¬Á≈Á, ÓÒ’∆¡Â,√≥ÍÂ∆Õ √Ø√≈«¬‡∆ - √Ó≈È Ì≈¬∆⁄≈≈, Ï≈Á∆Õ ÍzØ ÀÙÈ - «’ºÂ≈, Ë≥Á≈, π ◊≈,’≥Ó-’≈Õ Í∂Ù≥‡ - «ÏÓ≈, Ø◊∆, Ó∆˜Õ ‡À∫ÙÈ - Â‰≈¡, «÷⁄≈¡, «÷º⁄ØÂ≈‰Õ’Ò⁄ - √≥√«¥Â∆, √º«Ì¡≈⁄≈, √º«Ì¡Â≈Õ

Í≈·-¡«Ì¡≈√

‘∂· «Ò÷∂ Ú≈Â≈Ò≈Í-¡≥Ùª «Ë¡≈È È≈ˇ ÍÛ∑ ’∂ Íπº¤∂ ◊¬∂ ÍzÙÈª Á∂¿πµÂ «Á˙ :-¿. ““⁄≈ˇ∆ Í»∂ ⁄≈ˇ∆ «’ºÒ∂ ÍÀˇ∆ ¡À Â∂ ÙÀµÒÕ ‹≈È Ó≈ ’∂ Ï⁄≈¬∂ ¡À

ÓÀ∫, Ù∆’ª ÂØ∫ ‘π‰ Âº’Õ «¬‘Èª ˘ √≥Ì≈Ò‰ Ú≈ˇ≈ ⁄≈‘∆ÁÀ ÓÀ˘ÕÈ≈ˇ ¡º◊∂ ÏÀ·∆ È∆, ¤≈Â∆ ”Â∂ «¬º’Õ Á≈‹ «Úº⁄ È‘∆∫ Á∂‰∂ Â∂∆¡ªË∆¡ª Á∂ ÓÀ∫, √Ófi∆ È≈ !””

1. «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ’‘∂ ‘È?2. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í ¡Èπ√≈ √º√ «’≥È∆ ‹≈«¬Á≈Á Á∆ Ó≈Ò’ ?3. √º√ ¡≈Í‰∆ ‘ ÂØ∫ «’√ ◊ºÒ Á∆ Ó≥◊ ’Á∆ ?¡. ““˙‘Ø! Â»≥ «¬≥È∆ ◊ºÒ Ò¬∆ ÓÀ˘ ¯ØÈ ’ «ÁºÂ≈? ÂÀ˘ ÍÂÀ, ¡≈«¯√

«Úº⁄ «’≥È∆ ˜»∆ Ó∆«‡≥◊ ⁄ºÒ ‘∆ ˛? È≈ˇ∂ ‹∂ Ï∆‹∆ ’«‘ ‘∂ È∂Âª ·∆’ ‘∆ ’«‘ ‘∂ ‘Ø‰◊∂Õ Â»≥ ’ ÒÀ, «‹Ú∂∫ ¿π‘ ’«‘≥Á∂ È∂, ÓÀ∫«Ï˜∆ ‘ª «¬√ Ú∂ˇ∂Õ””

170

1. «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ’‘∂ ‘È?2. ’πÒÁ∆Í ¡≈Í‰∆ ÍÂÈ∆ «√‹È≈ ÚºÒØ∫ ¡≈¬∂ ¯ØÈ ÂØ∫ È≈˜ «’¿π∫

˛?3. ’πÒÁ∆Í ¡≈Í‰∆ ÍÂÈ∆ Ï∆‹∆ Á∆ «’‘Û∆ ◊ºÒ Ó≥È‰ Ò¬∆ ¡≈÷Á≈

˛?¬. ““«¬º’Ò∆ Âª ÓÀ∫ √∆Õ «¬º’Ò∆ Âª ÓÀ∫ √∆ Ï∆‹∆ ‘π‰ Âº’Õ ‘π‰ Âª Ó∂∂

È≈ˇ ÓÀ∫ ‘ªÕ (¡≈Í‰∆ ’πº÷ ”Â∂ ‘ºÊ º÷ ’∂) Ó∂∆ «√‹È≈ Õ Âπ√∆∫Á∂÷‰≈ «¬º’ «ÁÈ «¬‘ «√‹È≈ «¬º’ πº÷ Ï‰ ’∂ «¬√ ËÂ∆ ”Â∂Í≥π◊∂◊∆, ÓΩÒ∂◊∆ Â∂ ¡√Ó≈È Âº’ ¿πµ⁄≈ ¿πµ·∂◊∆Õ «Î ’Á∂ ’Ø¬∆«√‹È≈ ’πº÷ «Úº⁄ ’ÂÒ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊∆Õ””

1. «¬‘ ÙÏÁ «’√ È∂, «’√ ’‘∂?2. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ «√‹È≈ È∂ “«√‹È≈” ÙÏÁ «’√ Ò¬∆

Ú«Â¡≈ ?3. «¬√ Ú≈Â≈Ò≈Í «Úº⁄ «√‹È≈ √Ó≈‹ ’∆ √πÈ∂‘≈ «Á≥Á∆ ?¡. ‘∂· «Ò÷∂ Í≈Âª Á∆ Í≈Â-¿π√≈∆ ’Ø :

1. Ï∆‹∆ 2. «√‹È≈ 3. ’πÒÁ∆Í4. ‚≈’‡ 5. Ó≈√∆

* * * * *

Date post:	05-Oct-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	2 times
Download:	0 times

«ÚÙ - Punjabi Library...«ÚÙ≈-√»⁄∆ ’‘≈‰∆¡ª Í≥È ≈ È :ø...

Documents