Πίνακας περιεχομένωνΠρόλογος..............................................................................................................................................3

Είδη ουρανίων σωμάτων.............................................................................................................4Λόγοι Επιλογής Θέματος.....................................................................................................................5ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΟΜΑΔΩΝ..................................................................................................................6Παρουσίαση ερευνητικών ερωτημάτων...............................................................................................71.Μεγάλη Έκρηξη................................................................................................................................82.Διαβάθμιση στοιχείων σύμπαντος...................................................................................................103.Το ηλιακό μας σύστημα..................................................................................................................124.Αστέρια............................................................................................................................................175.Μαύρες Τρύπες................................................................................................................................206.Διάφορα φαινόμενα.........................................................................................................................23

Νεφέλωμα.................................................................................................................................23Μετεωρίτης...............................................................................................................................24Πουά η διαφορά του μετεωρίτη με τον αστεροειδή;................................................................25Ποια η διαφορά του μετεωρίτη με τον κομήτη;........................................................................25

7.Κομήτες...........................................................................................................................................268.Παρανοήσεις σχετικά με το σύμπαν................................................................................................29

Ένα μέρος των γειτονικών μας ηλιακών συστημάτων.............................................................3110.Ερωτηματολόγιο............................................................................................................................34Επίλογος.............................................................................................................................................43Συμπεράσματα....................................................................................................................................43ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ..................................................................................................................44

ΠρόλογοςΩς σύμπαν νοείται το σύνολο του χρόνου και του χώρου και των περιεχομένων τους.Σύμφωνα με την επιστήμη το σύμπαν αφορά το χωροχρονικό συνεχές, στο οποίοπεριλαμβάνεται το σύνολο της ύλης και της ενέργειας.

Το σύμπαν, στις μεγάλες διαστάσεις του, είναι αντικείμενο μελέτης της επιστήμηςτης αστροφυσικής. Στις πολύ μικρές διαστάσεις το σύμπαν το εξερευνά η κβαντικήμηχανική. Ενδιάμεσα προσπαθούν να κατανοήσουν τη λειτουργία του και τηνυπόστασή του όλες οι επιστήμες.

Θεωρίες όπως αυτή της μεγάλης έκρηξης εκτιμούν ότι το σχήμα του Σύμπαντοςείναι, το πιθανότερο, υπερσφαιρικό. Μια υπερσφαίρα (η οποία ορίζεται σε 4διαστάσεις) μπορεί να νοηθεί αφαιρετικά ως μια σφαίρα τριών διαστάσεων τηςοποίας η ακτίνα συνεχώς μεταβάλλεται, μοιάζοντας με μπαλόνι που διαστέλλεται.Αυτή η διαστολή φαίνεται να συνεχίζεται από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα,σύμφωνα με το μοντέλο της μεγάλης έκρηξης.

Το ορατό Σύμπαν περιέχει περίπου 3 ως 7×1022 άστρα, τα οποία είναι οργανωμένα

σε περίπου 8×1010 γαλαξίες και οι οποίοι με την σειρά τους συγκροτούν σμήνη καιυπερσμήνη. Ο αριθμός των ατόμων στο ορατό Σύμπαν υπολογίζεται σε περίπου

1080.

Η χωρική καμπυλότητα του ορατού Σύμπαντος είναι κοντά στο μηδέν, η οποίασύμφωνα με τα σύγχρονα κοσμολογικά μοντέλα δείχνει ότι η παράμετρη πυκνότητατου Σύμπαντος πρέπει να είναι κοντά σε μία συγκεκριμένη κρίσιμη τιμή. Σύγχρονεςπαρατηρήσεις υπολογίζουν την ορατή ύλη στο 4,6% του περιεχομένου του ορατού

Σύμπαντος, με το υπόλοιπο 23% να αποτελείται από ψυχρή σκοτεινή ύλη καιπερίπου 72% από σκοτεινή ενέργεια.

Όλα τα ουράνια σώματα του Σύμπαντος ανήκουν σε δύο συστήματα:

1. Το Ηλιακό σύστημα ή Κοπερνίκειο σύστημα(από τον επιστήμονα που τομελέτησε) στο οποίο περιλαμβάνονται ο Ήλιος, οι Πλανήτες, οι δορυφόροιτους, οι Κομήτες, οι διάττοντες αστέρες, οι αερόλιθοι και οι βολίδες.

2. Το Σύστημα των απλανών που περιλαμβάνει τους αστέρες και τανεφελώματα.

Είδη ουρανίων σωμάτων

Γενικά τα ουράνια σώματα διακρίνονται σε πλανήτες και απλανείς ή αστέρες.Α. Πλανήτες (Planets) είναι τα ουράνια σώματα που κινούνται (πλανώνται) γύρωαπό τον Ήλιο σε ελλειπτικές τροχιές.Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Πλανητών είναι:

1. Μεταβάλλονται οι γωνιώδεις αποστάσεις μεταξύ τους και σε σχέση με τουςαπλανείς.

2. Είναι σώματα ετερόφωτα. 3. Το εκπεμπόμενο από αυτούς φως είναι σταθερό. 4. Παρατηρούμενοι με τηλεσκόπιο μεγεθύνονται λόγω της μικρής σχετικά

απόστασης.

Ο σημαντικότερος πλανήτης του Ηλιακού συστήματος είναι η Γη, καθώς είναι ομοναδικός γνωστός που φιλοξενεί ζωή.

Β. Απλανείς ή Αστέρες (Stars) χαρακτηρίζονται οι λίαν απομακρυσμένοι ήλιοι,δηλαδή οι αστέρες που μένουν ακίνητοι στο χώρο (δεν πλανώνται). Χαρακτηριστικάγνωρίσματα των απλανών είναι:

1. Δεν μεταβάλλονται οι μεταξύ τους γωνιώδεις αποστάσεις. 2. Είναι σώματα αυτόφωτα. 3. Παρατηρούμενοι με τηλεσκόπιο δεν μεγεθύνονται λόγω της πολύ μεγάλης

απόστασης. 4. Το εκπεμπόμενο απ΄ αυτούς φως δεν είναι σταθερό, αλλά παρουσιάζει στίλβη.

Λόγοι Επιλογής Θέματος

Οι λόγοι που επιλέξαμε το φετινό θέμα του πρότζεκτ <<Μυστικά τουΣύμπαντος:Πλανήτες,μετεωρίτες,μαύρες τρύπες και το ταξίδι τους >> για τουςπαρακάτω λόγους:

Ενδιέφερε πολλά παιδιά να ασχοληθούν και να μάθουν για το σύμπαν. Η ομοφωνίαήταν ένα ευχάριστο πρώτο βήμα και αφού είδαμε ότι άρεσε σε όλα τα παιδιάαρχίσαμε όλοι μαζί να ψάχνουμε και να μαζεύουμε πληροφορίες γι αυτό το θέμα.Είδαμε ότι αυτό το θέμα μας έδινε πολλά θέματα γι ανάπτυξη και πολλές γνώσεις. Τοπεριεχόμενο του ήταν εύκολο και όλα τα παιδιά μπορούσαν να βρουν πληροφορίες κιαυτό είχε ως αποτέλεσμα μια καλή και πολύ περιεκτική εργασία. Δεν ήταν ιδιαίτεραμεγάλη αλλά ήταν διασκεδαστική και πολύ επιμορφωτική.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΟΜΑΔΩΝ1. Πέσχε

Μέλη: Παπαδοπούλου Σταυρούλα,Λεϊμονίτη Παναγιώτα,ΣταμογιάννουΕυαγγελία,Ξερακιά Ευγενία,Λούκη Χριστίνα

2. ΜαχητέςΜέλη: Χελιώτης Λεωνίδας,Λεϊμονίτης Παναγιώτης,Τσιμπίδης Γιώργος,ΣίμοςΚώστας

3. GormitiΜέλη: Ρουσάκος Άγγελος,Λεοντακιανάκης Νίκος,Μένεγας Γιώργος,ΦιφλήςΜιχάλης

4. Ομάδα 4ηΜέλη: Κωστάκος Κώστας,Μητράκος Γιώργος,Χρυσικάκος Τριαντάφυλλος

Παρουσίαση ερευνητικών ερωτημάτωνΗ ερευνητική έκθεση και όλη η εργασία γενικότερα έχει σκοπό την μελέτη του

διαστήματος και του σύμπαντος. Το σύμπαν είναι ένας τομέας ο οποίος έχει πολλάθέματα προς μελέτη. Η ουσιαστική μελέτη του απαιτεί σημαντικές γνώσεις φυσικήςκαι πάρα πολλά φαινόμενα δεν είναι δυνατόν να μελετηθούν από μια ομάδα μαθητώντόσο πολύ σε βάθος όσο μια επιστημονική ομάδα. Παρόλα αυτά όμως η παρούσαερευνητική εργασία σκοπεύει να απαντήσει όσο ποιο ικανοποιητικά μπορεί σε μιασειρά ερωτημάτων.

Στην αρχή η ερευνητική εργασία θα προσπαθήσει να απαντήσει σταερωτήματα σχετικά με την δημιουργία του σύμπαντος. Πρόκειτε να αναλυθεί η ποιοδημοφιλής θεωρία σχετικά με την δημιουργία του (big bang) καθώς επίσης και άλλεςθεωρίες λιγότερο διαδεδομένες. Έπειτα θα αναλυθεί η δομή του σύμπαντος. Από τιςποιο μικρές διαβαθμίσεις (οι πλανήτες με τους δορυφόρους και τα ηλιακάσυστήματα) μέχρι και τις ποιο μεγάλες διαβαθμίσεις (οι γαλαξίες κλπ).Ύστερα ημελέτη θα γίνει ποιο συγκεκριμένη ως προς το δικό μας ηλιακό σύστημα. Θααναλυθούν οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος καθώς επίσης και άλλαστοιχεία όπως οι τροχιές τους, οι αποστάσεις κλπ. Μετά τους πλανήτες θα γίνει μιαγενικευμένη αναφορά ως τους δορυφόρους γύρω από τους πλανήτες και τον ήλιο.

Μετά την ανάλυση του ηλιακού συστήματος η ερευνητική εργασία θαεπικεντρωθεί σε άλλα φαινόμενα του σύμπαντος ποιο γενικευμένα. Ποιοσυγκεκριμένα θα γίνει αναφορά στα αστέρια γενικότερα, στις μαύρες τρύπες, στανεφελώματα , στους μετεωρίτες και στους κομήτες. Έπειτα θα επικεντρωθούμε στησχέση του ανθρώπου με το διάστημα. Θα ερευνηθεί για το αν είναι πιθανή η ύπαρξηζωής στο διάστημα και το αν ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει σε κάποιον άλλονπλανήτη. Επίσης θα γίνει μια αναφορά σχετικά με τις διάφορες παρανοήσεις πουυπήρξαν στην ιστορία της ανθρωπότητας σχετικά με το διάστημα. Η ερευνητικήέκθεση θα τελειώσει με μια χαρτογράφηση ενός μέρους του γαλαξία μας.

1.Μεγάλη Έκρηξη

Η Μεγάλη Έκρηξη είναι κοσμολογική θεωρία σύμφωνα με την οποία το Σύ-μπαν δημιουργήθηκε από μια υπερβολικά πυκνή και θερμή κατάσταση, πριν από πε-ρίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Η θεωρία αυτή για τη δημιουργία του Σύμπαντοςείναι η πιο διαδεδομένη σήμερα στην επιστημονική κοινότητα. Ο όρος Big Bangχρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Φρεντ Χόυλ σε ραδιοφωνική εκπομπή τουBBC, το κείμενο της οποίας δημοσιεύθηκε το 1950. Ο Χόυλ δεν χρησιμοποίησε τονόρο για να περιγράψει μία θεωρία, αλλά για να ειρωνευθεί τη νέα ιδέα. Παρ'όλα αυτάο όρος επικράτησε, αποβάλλοντας το ειρωνικό του περιεχόμενο.

Εισηγητής της θεωρίας υπήρξε ο Βέλγος Αββάς και αστρονόμος Ζωρζ Λε-μαίτρ. Ο Λεμαίτρ παρατήρησε ότι οι λύσεις της Θεωρίας της Σχετικότητας προέβλε-παν ως αρχή του Σύμπαντος μια μαθηματική ανωμαλία. Εφόσον η εντροπία (τομέτρο της αταξίας) του Σύμπαντος ολοένα και αυξάνει θα υπήρχε στιγμή στο παρελ-θόν με ελάχιστη εντροπία όπου η ύλη θα είχε τη μέγιστη δυνατή πυκνότητα.

Με βάση αυτές τις δύο παρατηρήσεις πρότεινε ως αρχή του Σύμπαντος το«πρωταρχικό άτομο», όπου ολόκληρη η μάζα του Σύμπαντος είναι συγκεντρωμένησε ένα και μοναδικό σημείο και ο χωρόχρονος δεν έχει ακόμα δημιουργηθεί. Το«άτομο» αυτό είχε την μεγιστή δυνατή μάζα το οποίο κάποτε εξερράγη και από τηνύλη που εκτοξεύθηκε δημιουργήθηκαν οι γαλαξίες και οι αστέρες. Επίσης η θεωρίαλέει πώς από τότε το σύμπαν διαστέλλεται μέχρι και σήμερα.

Το 1948 ο Τζορτζ Γκάμοφ μελετώντας θεωρητικά την υπερβολικά πυκνή κα-τάσταση του αρχικού ατόμου συμπέρανε ότι: το ήλιο και τα άλλα ελαφρά χημικάστοιχεία πρέπει να δημιουργήθηκαν εντός τεσσάρων δευτερολέπτων. Μια διάχυτηισότροπη ακτινοβολία, απομεινάρι της μεγάλης έκρηξης, θα πρέπει να είναι ακόμακαι σήμερα ανιχνεύσιμη

Παρόλα αυτά η θεωρία αυτή δεν είναι αποδεκτή από όλους τους επιστήμονες.Εδώ πρόκειται να γίνει μια σύντομη αναφορά ως προς δύο άλλες θεωρίες λιγότεροαποδεχτές

Η Κοσμολογία της Συνεχούς Δημιουργίας είναι Κοσμολογική θεωρία πουυποστηρίζει ότι στο Σύμπαν γεννιέται συνεχώς ύλη από το μηδέν. Είναι γνωστή καιως Θεωρία Σταθερής Κατάστασης.

Εισηγητές της θεωρίας ήταν το 1948 οι Σερ Φρεντ Χόυλ, Χέρμαν Μπόντι καιΤόμας Γκολντ όταν σε ξεχωριστές εργασίες τους υποστήριξαν ότι εκτός της Κοσμο-λογικής Αρχής πρέπει το Σύμπαν να είναι και σταθερής πυκνότητας. Αυτό ονο-μάστηκε τέλεια Κοσμολογική Αρχή.

Δεδομένης όμως της πειραματικά διαπιστωμένης διαστολής του Σύμπαντος γιανα παραμείνει σταθερή η πυκνότητά του θα έπρεπε να δημιουργείται Ύλη από το μη-δέν.

Η θεωρία προχώρησε με την διατύπωση του Σερ Φρέντ Χόυλ που υποστήριξεότι η δημιουργία από την ανυπαρξία ενός ατόμου Υδρογόνου ανά κυβική παλάμηκάθε 1.000.000.000 έτη είναι δυνατή και ικανή να κρατήσει την Πυκνότητα του Σύ-μπαντος σταθερή.

Μολονότι δημιουργείται νέα ύλη από το μηδέν, το μοντέλο κατορθώνει να δια-τηρήσει την συνολική ποσότητα ενέργειας στο Σύμπαν σταθερή, με την ενέργειααδράνειας της δημιουργούμενης ύλης να παρέχεται από την βαρυτική ενέργεια δια-στολής του σύμπαντος. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί διότι η βαρυτική δυναμική ενέρ-γεια έχει αρνητικό πρόσημο και εξισορροπεί έτσι την θετική ενέργεια που περικλείε-ται στην δημιουργούμενη ύλη. Το μοντέλο κατορθώνει έτσι να είναι συμβατό με τιςθεμελιώδεις αρχές διατήρησης της Φυσικής.

Η Θεωρία Λίντε ή Μοντέλο του σύμπαντος-φυσαλίδα είναι μια παραλλαγήτου πληθωριστικού μοντέλου της Μεγάλης Έκρηξης, η οποία επιχειρεί να εξαλείψειορισμένα προβληματικά σημεία του κοσμολογικού μοντέλου της Μεγάλης Έκρηξης.

Η θεωρία της της Μεγάλης Έκρηξης παρά τις πειραματικές της επιβεβαιώσειςαφήνει κάποια φυσικά και φιλοσοφικά ερωτήματα αναπάντητα, ένα εκ των οποίωνείναι: Η μεγάλη έκρηξη προβλέπει ένα μικρότερο Σύμπαν από αυτό που υπάρχει σή-μερα.

Ο Αμερικάνος αστροφυσικός καθηγητής του ΜΙΤ Άλαν Γκουθ προσπάθησε ναδώσει μια απάντηση στο πρώτο ερώτημα προσθέτοντας στην θεωρία της ΜεγάληςΈκρηξης την ιδέα ότι στην αρχή της δημιουργίας του σύμπαντος η διαστολή γινότανμε ταχύτητα μεγαλύτερη από του φωτός.

Ο Ρώσος φυσικός Αντρέι Λίντε διατύπωσε τη θεωρία ότι θα μπορούσαμε ναέχουμε διαστολή του σύμπαντος χωρίς η προϋπόθεση της κοινής αρχής από σημείομεγάλης πυκνότητας και θερμοκρασίας να είναι αναγκαία. Εξέφρασε την ιδέα ενόςαυτοαναπαραγόμενου και διαστελλόμενου σύμπαντος το οποίο αναπτύσσεται σανφράκταλ. Σχηματικά παρουσιάζει το Σύμπαν σαν φυσαλίδα που η οποιαδήποτε δια-ταραχή δημιουργεί νέα συμπαντική φυσαλίδα. Οι φυσαλίδες περιορίζονται αρχικάκαι ύστερα επεκτείνονται με ταχύτητες κοντά στην ταχύτητα του φωτός. Άρα στομοντέλο αυτό το Σύμπαν μας, δεν είναι παρά μια φυσαλίδα σε ένα υπερσύμπαν φυ-σαλίδων. Αυτή η θεωρία είναι γνωστή ως Θεωρία Λίντε.

2.Διαβάθμιση στοιχείων σύμπαντος Όλο το σύμπαν αποτελείτε από διάσπαρτα στοιχεία όπως πλανήτες, ήλιοι κλπ.

Όπως μια χώρα αποτελείτε από γεωγραφικά διαμερίσματα τα οποία αποτελούνταιαπό τους νομούς, οι οποίοι νομοί αποτελούνται από τους δήμους οι οποίοι δήμοιαποτελούνται από χωριά ή πόλεις έτσι και το σύμπαν έχει μια δομή στην οποία κατα-νέμονται τα στοιχεία του.

Πριν γίνει αναφορά σχετικά με την διαβάθμιση στοιχείων σύμπτανος θαπρέπει να γίνει μια επεξεργασία δύο εννοιιών: της περιστροφής και της περιφοράς.

Ο όρος περιστροφή αποδίδει το φαινόμενο της κίνησης ενός σώματος, εφόσονθεωρείται στερεό, ή τμήματος σώματος, εφόσον αυτό μπορεί να θεωρηθεί ρευστό,γύρω από ένα άξονα [μια σειρά σημείων ακίνητων] που διατρέχει το ίδιο το σώμα.Για παράδειγμα, η Γη περιστρέφεται [γύρω από τον άξονά της] με σταθερό ρυθμό[χρονική διάρκεια 24 ώρες]. Από την άλλη μεριά ο Ήλιος περιστρέφεται [γύρω απότον άξονά του], αλλά όχι με σταθερό ρυθμό σε όλη την επιφάνειά του. Οι κινήσειςτων τμημάτων του δείχνουν ότι ο Ήλιος περιστρέφεται στην περιοχή του ισημερινούτου [χρονική διάρκεια 27 ημερών] και διαφορετικά στους πόλους του [χρονική διάρ-κεια 31 ημέρες].

Ο άλλος όρος, η περιφορά, αποδίδει το φαινόμενο της κίνησης ενός σώματοςως όλο γύρω από ένα κέντρο – ένα άλλο σώμα. Αποδίδει την κυκλική ή την κυκλοει-δή κίνηση κάποιου σώματος με επιστροφή του στην αρχική του θέση. Η Γη, για πα-ράδειγμα, περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο.

Έχει παρατηρηθεί ότι οι πλανήτες περιφέρονται γύρω από έναν ήλιο. Πολλοίπλανήτες από την άλλη έχουν δορυφόρους οι οποίοι περιφέρονται γύρω από αυτούς.Ο ήλιος μαζί με όλους τους πλανήτες και τους δορυφόρους των πλανητών περιφέρε-ται γύρω από το κέντρο του γαλαξία

Ο Γαλαξίας μας είναι ένα τεράστιο σύνολο. Ακόμη και με αυτή την απίστευτηταχύτητα, ο Ήλιος κάνει κατά προσέγγιση 225 με 250 εκατομμύρια χρόνια για να συ-μπληρώσει μια περιφορά γύρω από το κέντρο του Γαλαξία. Αυτό το χρονικό διάστη-μα – η χρονική διάρκεια που οριοθετεί μια περιφορά μας γύρω από το κέντρο τουΓαλαξία – μερικές φορές αποκαλείται ένα «κοσμικό έτος»

Ο Γαλαξίας δεν περιφέρεται γύρω από τίποτα. Ο Γαλαξίας περιστρέφεταιγύρω από το κέντρο του. Επειδή όμως ο γαλαξίας δεν είναι στερεός δεν περιστρέφε-ται με την ίδια ταχύτητα γύρω από τον εαυτό του. Όσο απομακρυνόμαστε από τοκέντρο του γαλαξία τότε η ταχύτητα του μεταβάλλετε Για τον υπολογισμό της ταχύ-τητα αυτής καθώς και άλλων ταχυτήτων χρησιμοποιούμε το φυσικό μέγεθος της γω-νιακής ταχύτητας.

3.Το ηλιακό μας σύστημα

Πλανήτες

Στο ηλιακό σύστημα οι πλανήτες είναι εννέα και από την άποψη της φυ-σικής και χημικής τους σύστασης χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τους γαιώδεις,στους οποίους ανήκουν ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη και ο Άρης, και τους αεριώδειςπλανήτες-γίγαντες, στους οποίους υπάγονται ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Πο-σειδών, ενώ ο Πλούτων δεν ανήκει σε καμιά από τις δύο ομάδες.

. Οι τροχιές των πλανητών, με εξαίρεση εκείνη του Πλούτωνα και εν μέρει τουΕρμή, βρίσκονται περίπου στο ίδιο επίπεδο (εκλειπτική) και έχουν περιόδους περιφο-ράς που κυμαίνονται από μερικές δεκάδες ημέρες (Ερμής, Αφροδίτη) έως μερικούςαιώνες (Ποσειδών, Πλούτων). Λόγω αυτής της διαφοράς στην περιφορά τους, κάθε175 χρόνια λαμβάνει χώρα μια σχετική ευθυγράμμιση όλων των πλανητών προς τηνίδια πλευρά του Ήλιου. Το φαινόμενο αυτό, που λέγεται πλανητική σύνοδος, παρα-τηρήθηκε για τελευταία φορά το 1982 και διευκόλυνε την εκτόξευση του διαστημι-κού σκάφους Βόγιατζερ

Οι οκτώ πλανήτες σχηματίζουν το πλανητικό σύστημα, των οποίων οι τροχιέςείναι σχεδόν ελλειπτικές και βρίσκονται πάνω στο επίπεδο που ορίζει η εκλειπτική.Οι τέσσερις εσώτεροι, ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη και ο Άρης αποτελούν τους λε-γόμενους γήινους πλανήτες και αποτελούνται κυρίως από πετρώματα και μέταλλα.Οι τέσσερις εξώτεροι πλανήτες ονομάζονται αέριοι γίγαντες. Από αυτούς, οι δύο με-γαλύτεροι, ο Δίας και ο Κρόνος αποτελούνται από υδρογόνο και ήλιο και οι άλλοιδύο, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας αποτελούνται από νερό, αμμωνία και μεθάνιο. Μεεξαίρεση τον Ερμή και την Αφροδίτη οι υπόλοιποι πλανήτες διαθέτουν φυσικούς δο-ρυφόρους, ενώ οι αέριοι γίγαντες διαθέτουν επιπλέον και δακτυλίους, οι οποίοι απο-τελούνται από πάγο και σκόνη.

Ο Ερμής, είναι πλησιέστερος πλανήτης προς τον Ήλιο. Βρίσκεται γύρω στα 56εκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο. Δεν έχει ατμόσφαιρα , έτσι η πρόγνωση τουκαιρού είναι αρκετά δύσκολη και ο ουρανός του είναι το απόλυτο μαύρο του διαστή-ματος. Άλλοτε έχει πολύ υψηλές θερμοκρασίες και άλλοτε χαμηλές. Οι θερμοκρασί-ες κυμαίνονται από -183 C έως 427 C στα δύο άκρα του πλανήτη ανάλογα με το ποιοβλέπει ο Ήλιος

Η Αφροδίτη πήρε το όνομά του από την θεά του έρωτα και της ομορφιάς, τηςΑφροδίτης και βρίσκεται σε απόσταση 104,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα περίπου απότον Ήλιο Είναι ο δεύτερος πλανήτης από τον Ήλιο κι όμως έχει πιο υψηλές θερμο-κρασίες από τον Ερμή , διότι καλύπτεται με ένα στρώμα αερίων θερμοκηπίου πουδεν επιτρέπουν στη θερμότητα να διαφύγει στο διάστημα. Είναι απίθανο φανούν οιακτίνες του Ήλιου , γιατί η ατμόσφαιρα είναι γεμάτη με διοξείδιο του άνθρακα καιτου αζώτου καθώς και θεϊκό οξύ. Από την άλλη , τους επισκέπτες περιμένει αφόρητηζέστη και η ατμοσφαιρική πίεση της ατμόσφαιρας είναι 92-πλάσια της ατμοσφαιρι-κής πίεσης της Γης.

Η Γη είναι ο τρίτος πλανήτης μακριά από τον ήλιο. Η μέση απόσταση της Γηςαπό το άστρο της ημέρας είναι περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα Αξίζει να ση-μειωθεί ότι οι επιστήμονες χρησιμοποιούν την απόσταση Γης – Ήλιου ως αστρονομι-κή μονάδα μέτρησης (Αστρονομική Μονάδα ή Astronomical Unit).Η θερμοκρασίατης Γης είναι ανάλογη της περιοχής. Στις Τροπικές περιοχές το κλίμα είναι θερμόενώ στις πολικές το κλίμα είναι πολύ ψυχρό. Η Γη είναι ο μοναδικός πλανήτης τουηλιακού συστήματος που μπορεί να φιλοξενεί ζωή. Η ατμόσφαιρα της, η απόστασηαπό τον ήλιο και η ύπαρξη νερού είναι ικανή για την δημιουργία ζωής.

Ο Άρης είναι ο τέταρτος πλανήτης σε απόσταση από τον ήλιο. Η μέσηαπόσταση του Άρη από τον Ήλιο είναι γύρω στα 220 εκατομμύρια χιλιόμετρα Ο έτε-ρος γείτονας μας κάποτε μπορεί να είχε ατμόσφαιρα σαν της Γης και ίσως και βροχο-πτώσεις ωστόσο τώρα αποτελεί μία απέραντη έρημο , ενώ οι επισκέπτες θα χρεια-στούν παγοπέδιλα για να εξερευνήσουν τις ψυχρές πολικές περιοχές. Έχει επικίνδυ-νες ισχυρές αμμοθύελλες. Τέλος η θερμοκρασία την ημέρα είναι 26 βαθμοί ,ενώ τηννύχτα πέφτει στους -129 Κελσίου.

Το «σύνορο» που χωρίζει τους εσωτερικούς απ' τους εξωτερικούς πλανήτες εί-ναι η Κύρια Ζώνη Αστεροειδών. Πρόκειται για εκατοντάδες χιλιάδες μικρά σώματα,διαμέτρου από μερικά μέτρα έως εκατοντάδες χιλιόμετρα, που όμως όλα μαζί έχουνμάζα μόλις όσο το ένα χιλιοστό της Γης. Οι αστεροειδείς είναι το υλικό για έναν πλα-νήτη που τελικά δεν σχηματίστηκε, λόγω της μεγάλης έλξης του Δία, ή από κάποιονπλανήτη που υπήρχε εκεί (ανάμεσα στον Άρη και τον Δία) και για κάποιο λόγο κατα-στράφηκε και διασπάστηκε σε 7.000 περίπου αστεροειδείς.

Ο Δίας, ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος, είναι ο πέμ-πτος πλανήτης σε απόσταση από τον Ήλιο και ο πρώτος από τους ονομαζόμενους“Εξωτερικούς Πλανήτες”. Η μέση απόσταση από τον Ήλιο είναι σχεδόν 751 εκατομ-μύρια χιλιόμετρα. Είναι ουσιαστικά ένας αέριος πλανήτης , που αποτελείται απόυδρογόνο και ήλιο. Έχει πολλές καταιγίδες , διότι η υψηλή πίεση αναγκάζει το αέριοήλιο να γίνει υγρό και οι άνεμοι που φτάνουν τα 360 χλμ την ώρα. Τέλος τα σύννεφααμμωνίας είναι ένα ακόμη συχνό φαινόμενο.

Ο πλανήτης των δακτυλίων, είναι ο έκτος σε σειρά από τον Ήλιο. Αυτός ο γι-γάντιος πλανήτης είναι περισσότερο από εννιά φορές πιο μακριά απ’ ότι η Γη απότον Ήλιο. Η μέση απόσταση είναι περίπου 1370 εκατομμύρια (ή 1,370 δισεκατομμύ-ρια) χιλιόμετρα. Ο Κρόνος έχει ισχυρές βροχοπτώσεις με ανέμους που φτάνουν 1800χλμ την ώρα , οι θερμοκρασίες κυμαίνονται έως και 14727 Κελσίου στον πυρήνα τουκαι ένα στρώμα πάγου πάχους 10 χλμ . Τέλος, κάθε 30 χρόνια τον χτυπάει μια υπέρ-καταιγίδα , γνωστή και ως Great White Spot.

Ο Ουρανός έιναι ένας γαλαζοπράσινος πλανήτης είναι ο έβδομος σε σειρά.Από τον Ουρανό ως τα εξώτερα όρια του συστήματός μας, οι αποστάσεις είναι πραγ-ματικά τεράστιες. Η μέση απόσταση από τον Ήλιο είναι γύρω στα 2,7 δισεκατομμύ-ρια χιλιόμετρα. Ουρανός :Ο πάγος είναι η λέξη που χαρακτηρίζει αυτόν τον ουρανόαφού βρίσκεται 7ος σε απόσταση από τον Ήλιο, οι θερμοκρασίες του αγγίζουν τους-197 βαθμούς Κελσίου , ενώ θυελλώδης άνεμοι σάρωναν την επιφάνεια του.

Ο Ποσειδώνας είναι ο όγδοος σε σειρά πλανήτης, και ο προτελευταίος από τονΉλιο, βρίσκεται σε απόσταση που αγγίζει τα 4,3 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα Έχειπαρόμοιες και πιο αντίξοες συνθήκες με τον Ουρανό. Με τον Ήλιο 8 πλανήτες μα-κριά οι θερμοκρασίες που πέφτουν στους – 224 βαθμούς Κελσίου , ενώ οι ισχυροίάνεμοι μπορούν να φθάσουν και τα 2100 χλμ την ώρα.

Ο μικρός Πλούτωνας είναι ο τελευταίος πλανήτης της οικογένειας του ηλιακούμας συστήματος. Ο σκοτεινός και συνάμα ψυχρός πλανήτης απέχει γύρω στα 5,6 δι-σεκατομμύρια χιλιόμετρα από τον Ήλιο κατά μέσο όρο.

Δορυφόροι

Η Σελήνη είναι ο μοναδικός φυσικός δορυφόρος της Γης, η γέννηση του οποί-ου συχνά διχάζει την επιστημονική κοινότητα. Ωστόσο εκτός από το φεγγάρι μας, οιυπόλοιποι πλανήτες έχουν έναν ή και περισσότερους φυσικούς δορυφόρους, μερικοίαπό τους οποίους έχουν απασχολήσει αρκετά συχνά τη NASA.

Κάθε φυσικό ουράνιο σώμα που περιφέρεται γύρω από έναν πλανήτη ή ένανπλανήτη νάνο ή άλλο μικρότερο ουράνιο σώμα και υπακούει στους ίδιους νόμουςπου ρυθμίζουν την κίνηση των πλανητών ονομάζεται φυσικός δορυφόρος. Αντίθετα,τεχνητούς δορυφόρους ορίζουμε κάθε ανθρώπινο κατασκεύασμα που είναι σε τρο-χιά.

Οι φυσικοί δορυφόροι των πλανητών του ηλιακού συστήματος είναι.Γη: ΣελήνηΆρης: Δείμος και ΦόβοςΔίας: 66 φυσικοί δορυφόροι. Από τους μεγαλύτερους: Γανυμήδης, Καλλιστώ, Ιώ καιΕυρώπη. (Είναι ορατοί και με μικρό τηλεσκόπιο. Ανακαλύφθηκαν από τον Γαλιλαίοτον Ιανουάριο του 1610.)Κρόνος: 62 δορυφόροι. Οι μεγαλύτεροι είναι:Τιτάνας, Ρέα, Ιπαετός, Διώνη, Τηθύς, Εγκέλαδος και Μίμας. Στις 7 Αυγούστου του2009 ανακαλύφθηκε ο 62ος δορυφόρος του Κρόνου και φέρει την προσωρινή ονομα-σία S/2009 S1.Ουρανός: 27 φυσικοί δορυφόροι. Οι μεγαλύτεροι είναι: Τιτάνια, Όμπερου, Ουμβριήλ, Άριελ και Μιράντ.Ποσειδώνας: 13 φυσικοί δορυφόροι. Οι μεγαλύτεροι είναι:

Τρίτωνας, Πρωτέας και Νηρηίδα.

Ήλιος

Ο Ήλιος είναι ο αστέρας του ηλιακού μας συστήματος και το λαμπρότεροσώμα του ουρανού. Είναι σχεδόν μια τέλεια σφαίρα με διάμετρο 1,4 εκατομμύρια χι-λιόμετρα (109 φορές περισσότερο από τη Γη), και η μάζα του (2×1030 κιλά) αποτελείτο 99.86% της μάζας του ηλιακού συστήματος. Η φωτεινότητά του είναι τέτοια,ώστε κατά την διάρκεια της ημέρας να μην επιτρέπει, λόγω της έντονης διάχυσης τουφωτός, σε άλλα ουράνια σώματα να εμφανίζονται (με εξαίρεση τη Σελήνη και σπα-νιότερα την Αφροδίτη). Ο Ήλιος είναι το κοντινότερο στη Γη άστρο, σε απόσταση149,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων (1 ΑΜ). Ο Ήλιος είναι ένας κίτρινος αστέραςνάνος που βρίσκεται στην κύρια ακολουθία, με φασματικό τύπο G2V. Ο φασματικόςτύπος G2 υποδεικνύει ότι η επιφανειακή του θερμοκρασία είναι περίπου 5.800 βαθ-μοί Κέλβιν. Ο Ήλιος ακολουθεί μία τροχιά μέσα στον Γαλαξία σε μία απόσταση25.000 με 28.000 έτη φωτός από το κέντρο του, ολοκληρώνοντας μία περιφορά σεπερίπου 226 εκατομμύρια έτη (Κοσμικό έτος).

Η σημασία του Ήλιου στην εξέλιξη και την διατήρηση της ζωής στη Γη είναικαίρια, καθώς με τη θεμελιώδη διαδικασία της φωτοσύνθεσης προσφέρει την απα-ραίτητη ενέργεια για την ανάπτυξη των ζωντανών οργανισμών, και διατηρεί την επι-φανειακή θερμοκρασία της Γης σε ανεκτά για τη ζωή επίπεδα, καθώς επίσης και προ-

καλεί τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Η σημασία του ήταν γνωστή από τα προϊστορι-κά χρόνια, με αποτέλεσμα ο Ήλιος να λατρεύεται ως θεότητα. Σύμφωνα με την αρ-χαία ελληνική μυθολογία, ατά τον Όμηρο και τον Ησίοδο, ήταν γιος του Τιτάνα Υπε-ρίωνα. Φοίβος, φωτοβόλος δηλαδή, ήταν η προσωνυμία του Ηλίου, η ίδια με τουθεού Απόλλωνα. Κατά την εξέλιξη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, οι ηλιακέςιδιότητες αποδόθηκαν στον θεό Απόλλωνα.

4.Αστέρια

Με δυο λέξεις θα λέγαμε ότι πρόκειται για ουράνια σώματα. Στην συντριπτικήτους πλειοψηφία είναι ήλιοι άλλων ηλιακών συστημάτων, κάποια από τα οποία,μάλιστα, μπορεί να βρίσκονται πάρα πολύ μακριά. Επομένως, αφού είναι ήλιοι, είναιαυτόφωτα σώματα, δηλαδή ακτινοβολούν από μόνα τους φως το οποίο ταξιδεύειεκατομμύρια έτη φωτός για να φτάσει μέχρι τα μάτια μας.Κάποια αστέρια μάλισταβρίσκονται τόσο μακριά, που ενδεχομένως δεν υπάρχουν πια, αλλά τα βλέπουμε για-τί το φως αργεί πολύ να διανύσει την απόσταση που μας χωρίζει.

Βέβαια κάποια από τα αστέρια που βλέπουμε στο ουράνιο στερέωμα είναικάποιοι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Και λέμε κάποιοι γιατί δεν μπορού-με να τους δούμε όλους με γυμνό μάτι, είτε λόγω απόστασης, είτε λόγω μεγέθους,είτε και τα δύο. Τα άστρα, ανάλογα με το μέγεθός τους, χωρίζονται σε διάφορες κα-τηγορίες. Μία συγκεκριμένη κατηγορία αστεριών, που είναι μικρότερα από τονΉλιο, είναι οι λευκοί νάνοι. Όπως μαρτυράει και το όνομά τους, αυτά τα αστέρια εί-ναι πολύ μικρότερα από τον Ήλιο και το μέγεθός τους είναι συγκρίσιμο με αυτό τηςΓης, η ακτίνα της οποίας είναι περίπου εκατό φορές μικρότερη από την ακτίνα τουΗλίου. Λόγω της μεγάλης θερμοκρασίας τους (περίπου 10000 βαθμοί Κελσίου) εκ-πέμπουν έντονο λευκό φως και γι' αυτό ονομάζονται λευκοί νάνοι. Μία άλλη κατηγο-ρία αστεριών, προς την αντίθετη κατεύθυνση από πλευράς μεγέθους, είναι οι γίγα-ντες που, όπως λέει και το όνομά τους, είναι πολύ μεγάλα άστρα, δεκάδες φορές με-γαλύτερα από τον Ήλιο. Για να πάρουμε μία ιδέα του μεγέθους τους, αν φανταστού-με ότι στο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος αντί για τον Ήλιο είχαμε ένα γίγαντααστέρα, τότε ο φωτεινός του δίσκος θα κάλυπτε το μισό περίπου ουρανό! Τέλος,υπάρχει μία ακόμα πιο ακραία κατηγορία αστεριών, οι λεγόμενοι υπεργίγαντες, πουη ακτίνα τους είναι εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από την ακτίνα του Ηλίου. Στοπροηγούμενο παράδειγμα, αν στο κέντρο του ηλιακού συστήματος είχαμε έναν υπερ-γίγαντα, τότε η επιφάνειά του θα είχε υπερκαλύψει και αυτήν ακόμα την τροχιά τηςΓης!

Σκόνη και αέριο. Από αυτά αποτελείται ο μεσοαστρικός χώρος και αυτά είναιτα αρχέγονα υλικά από τα οποία σχηματίζονται τελικά οι αστέρες. Όταν μιλάμε γιααέριο εννοούμε κυρίως υδρογόνο (74%), ήλιο (24%) και σε πολύ μικρότερο ποσοστόάλλα βαρύτερα στοιχεία (2%). Η σκόνη πιθανολογείται ότι αποτελείται από σωματί-δια διάφορων στοιχείων, όπως γραφίτης, σίδηρος, πυρίτιο, παγοκρύσταλλοι κα.

Τα περισσότερα αστέρια έχουν ηλικία μεταξύ 1 δισ. και 10 δισεκατομμύριαχρόνια. Μερικά αστέρια μπορεί ακόμη και να έχουν ηλικία κοντά στα 13,7 δισεκα-τομμυρίων έτη - τη παρατηρούμενη ηλικία του σύμπαντος. Ο παλαιότερος αστέραςπου έχει ανακαλυφθεί, ο HE 1523-0901, είναι περίπου 13.200 εκατομμυρίων ετών.

Όσο πιο ογκώδες το αστέρι, τόσο μικρότερος ο χρόνος ζωής του, κυρίως επει-δή τα ογκώδη αστέρια έχουν μεγαλύτερη πίεση στους πυρήνες τους, αναγκάζοντάςτους να καίνε υδρογόνο πιο γρήγορα. Τα πιο μεγάλα αστέρια διαρκούν κατά μέσοόρο περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια, ενώ αστέρια της ελάχιστης μάζας (κόκκινο

νάνοι) καίνε τα καύσιμά τους πολύ αργά και ζουν δεκάδες έως εκατοντάδες δισεκα-τομμύρια χρόνια. To πιο αρχαίο αστέρι που έχουμε βρει είναι 13.2 εκατομμυρίωνετών (ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΕΧΕΙ ΗΛΙΚΙΑ 13.7!!!!!!!!), τώρα η μέσος όρος ζωής εξαρ-τάται από τους τύπους αστεριών! Ανάλογα με τον τύπο του αστέρα, το κάθε αστέριέχει και διαφορετικό τρόπο να πεθάνει.

Μετά τη μεγάλη έκρηξη όταν το σύμπαν κρύωσε αρκετά (πιο πριν υπήρχαντόσο μεγάλα νέφη σκόνης που δεν πέρναγε το φως από μέσα - το σύμπαν ήταν σκο-τεινό) η σκόνη έκανε πιο μεγάλα μόρια και σιγά σιγά (παρόμοια διαδικασία με τουςπλανήτες) η σκόνη συγκεντρωνόταν σε ένα κέντρο μάζας. Όμως η μάζα έφτασε ναγίνει τόσο μεγάλη και η πίεση τόσο μεγάλη (άρα και υψηλή θερμότητα) όπου συνέβηπυρηνική σύντηξη μέσα στην '' μπάλα μάζας''. Και έτσι γεννιέται ένα αστέρι, κάνο-ντας μια πυρηνική έκρηξη.

Στο σύμπαν υπάρχουν μέρη, όπου γεννιούνται αστέρια ΜΑΖΙΚΑ (διότι υπάρ-χει πολύ ύλη εκεί σε μορφή σκόνης ακόμα, όπου μοιάζει με σύννεφο), αυτά λέγονταιΑΣΤΡΙΚΑ ΝΕΦΕΛΩΜΑΤΑ. Από τη στιγμή που ένα αστέρι δημιουργεί πυρηνικέςαντιδράσεις στον πυρήνα του, αρχίζει να ακτινοβολεί έντονα και ξεκινάει τη ζωήτου. Η θέση που έχει ένα αστέρι εξαρτάται από τη μάζα του. Αστέρια με μεγάλημάζα έχουν μεγάλη βαρύτητα και, άρα, μεγάλη πίεση και θερμοκρασία στον πυρήνατους. Έτσι οι συγκρούσεις μεταξύ των πυρήνων υδρογόνου είναι συχνότερες και πιοενεργητικές, με αποτέλεσμα ο ρυθμός μεταστοιχείωσης του υδρογόνου να είναι με-γάλος. Επομένως η παραγωγή και η ακτινοβολία ενέργειας είναι επίσης μεγάλες, έτσιώστε τα αστέρια με μεγάλη μάζα να έχουν μεγάλη επιφανειακή θερμοκρασία και λα-μπρότητα. Αντιθέτως, αστέρια με μικρή μάζα ακτινοβολούν λιγότερο, όπου έχουνχαμηλότερες θερμοκρασίες και λαμπρότητες. Οι μάζες των αστεριών ποικίλουν αλλάεντός συγκεκριμένων ορίων. Υπάρχουν αστέρια με μάζα δεκάδες φορές μεγαλύτερηαπό τη μάζα του Ηλίου. Θεωρητικά, ένα αστέρι μπορεί να έχει μάζα μέχρι 70-80 φο-ρές τη μάζα του Ηλίου. Το ανώτερο αυτό όριο επιβάλλεται από την οριακή "λα-μπρότητα Eddington". Ο Eddington υπολόγισε ότι αστέρια με μεγαλύτερη από αυτήντην οριακή μάζα θα εξέπεμπαν τόσο έντονη ακτινοβολία, που η πίεσή της επί τηςύλης θα έδιωχνε μακριά τα εξωτερικά στρώματα του αστεριού υπό μορφή ανέμουσωματιδίων. Έτσι, η τελική μάζα του σχηματιζόμενου αστεριού θα ήταν εντός τωνεπιτρεπόμενων ορίων. Στο αντίθετο άκρο, η μικρότερη επιτρεπόμενη αστρική μάζαείναι γύρω στο ένα δέκατο με ένα εικοστό της μάζας του Ηλίου. Αστέρια με μικρότε-ρη μάζα δεν μπορούν να αποκτήσουν αρκετή θερμοκρασία και πίεση στο κέντροτους για να ξεκινήσουν πυρηνικές αντιδράσεις και καταλήγουν ως "φαιοί νάνοι" καιστο τέλος ως "μελανοί νάνοι".

Η μάζα ενός αστεριού δεν καθορίζει μόνο τη θέση του επί της κύριας ακολου-θίας, αλλά και την μετέπειτα εξέλιξή του καθώς επίσης και τη διάρκεια της ζωής τουκαι το τέλος του. Σε γενικές γραμμές η εξέλιξη ενός αστεριού έχει ως ακολούθως:Στην αρχή το άστρο "καίει" με πυρηνικές αντιδράσεις το υδρογόνο στον πυρήνα τουκαι το μετατρέπει σε ήλιο. Αυτή η διαδικασία χαρακτηρίζει το μεγαλύτερο μέρος τηςζωής του και διαρκεί εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια χρόνια. Στο τέλος αυτής

της περιόδου το υδρογόνο του πυρήνα εξαντλείται διότι έχει σχεδόν εξ ολοκλήρουμετατραπεί σε ήλιο. Με την εξάντληση των αποθεμάτων υδρογόνου στον πυρήνα, ορυθμός των πυρηνικών αντιδράσεων ελαττώνεται συνεχώς, όπως και η απελευθέρω-ση θερμοπυρηνικής ενέργειας. Σαν συνέπεια η βαρύτητα, που είναι συνεχώς παρού-σα, αρχίζει πάλι να υπερνικά την εσωτερική πίεση, με αποτέλεσμα τη σταδιακή συ-στολή του πυρήνα.Εξ'αιτίας αυτής της βαρυτικής συστολής, το γειτονικό προς τονπυρήνα στρώμα του αστεριού πλησιάζει προς τα μέσα σε περιοχές υψηλότερης θερ-μοκρασίας, με συνέπεια οι πυρηνικές καύσεις υδρογόνου να συνεχίζονται σ' αυτόντον φλοιό που περιβάλλει τον πυρήνα ο οποίος πια αποτελείται από ήλιο και συνεχί-ζει να συστέλλεται. Όσο συστέλλεται ο πυρήνας, τόσο η παραγωγή ενέργειας στονφλοιό επιταχύνεται και τα εξωτερικά στρώματα διαστέλλονται με αντίστοιχη ελάττω-ση της θερμοκρασίας στην εξωτερική επιφάνεια του αστεριού.

Ένα εξελιγμένο, μέσου μεγέθους αστέρι θα απομακρύνει πλέον τα εξωτερικάστρώματά του ως ένα πλανητικό νεφέλωμα. Αν αυτό που μένει μετά την απομάκρυν-ση της εξωτερικής ατμόσφαιρας έχει μάζα λιγότερη από 1,4 ηλιακές μάζες, συρρι-κνώνεται σε ένα σχετικά μικρό αντικείμενο (περίπου το μέγεθος της Γης) που δεν εί-ναι αρκετά ογκώδες για να λάβει χώρα περαιτέρω συμπίεση. Αυτό το αντικείμενο εί-ναι γνωστό ως λευκός νάνος. Η ύλη εκφυλισμένων ηλεκτρονίων μέσα σε ένα λευκόνάνο δεν είναι πλέον πλάσμα, ακόμα κι αν αστέρια γενικά αναφέρονται ως σφαίρεςπλάσματος. Οι λευκοί νάνοι τελικά θα εξασθενίσουν σε μαύρους νάνους σε ένα πολύμεγάλο χρονικό διάστημα. Το νεφέλωμα του Καρκίνου, υπόλειμμα ενός υπερκαινο-φανή που πρωτοπαρατηρήθηκε περίπου το 1050 μ.Χ.

Στα μεγαλύτερα αστέρια, η σύντηξη συνεχίζεται μέχρι ο πυρήνας σιδήρου ναέχει αυξηθεί σε μάζα τόσο πού (πάνω από 1,4 ηλιακές μάζες), που δεν μπορεί πλέοννα στηρίξει τη δική του μάζα. Αυτός ο πυρήνας θα καταρρεύσει ξαφνικά, καθώς ταηλεκτρόνιά του οδηγούνται στα πρωτόνιά του, σχηματίζοντας νετρόνια και νετρίναμέσα σε μια έκρηξη αντίστροφη της διάσπασης βήτα, ή της σύλληψης ηλεκτρονίων.Το κρουστικό κύμα που σχηματίζεται από αυτήν την ξαφνική κατάρρευση προκαλείτο υπόλοιπο άστρο να εκραγεί ως υπερκαινοφανής αστέρας. Οι υπερκαινοφανείς εί-ναι τόσο φωτεινοί ώστε να μπορούν να επισκιάσουν για λίγο ολόκληρο το γαλαξίαπου βρίσκεται ο αστέρας. Όταν εκδηλώνονται εντός του Γαλαξία μας, οι υπερκαινο-φανείς έχουν ιστορικά παρατηρηθεί με γυμνό μάτι από τους παρατηρητές ως «νέααστέρια», όπου δεν υπήρχαν καθόλου πριν.

Η περισσότερη από την ύλη του αστέρα απομακρύνεται από την έκρηξη (καισχηματίζει νεφελώματα, όπως το Νεφέλωμα του Καρκίνου) και αυτό που μένει θαείναι ένας αστέρας νετρονίων (ο οποίος εκδηλώνεται ενίοτε ως πάλσαρ ή με εκρήξειςακτίνων Χ) ή, στην περίπτωση των μεγαλύτερων αστέρων (αρκετά μεγάλα για νααφήσει ένα αστρικό υπόλειμμα μεγαλύτερο από περίπου 4 ηλιακές μάζες), μια μαύρητρύπα. Σε έναν αστέρα νετρονίων, η ύλη είναι σε μια κατάσταση γνωστή ως ύλη εκ-φυλισμένων νετρονίων, με μια πιο εξωτική μορφή του εκφυλισμένη ύλη, την ύληQCD, που ενδεχομένως υπάρχει μέσα στον πυρήνα. Μέσα σε μια μαύρη τρύπα η ύληείναι σε μια κατάσταση που δεν είναι σήμερα κατανοητή.Τα εκτιναγμένα εξωτερικάστρώματα του αστέρα που πεθαίνει περιλαμβάνουν βαρέα στοιχεία που μπορούν να

ανακυκλωθούν κατά τη διάρκεια της δημιουργίας νέων αστέρων. Αυτά τα βαριάστοιχεία είναι που επιτρέπουν το σχηματισμό βραχωδών πλανητών. Τα υπολείμματαυπερκαινοφανών και ο αστρικός άνεμος από μεγάλα αστέρια παίζουν σημαντικόρόλο στη διαμόρφωση του διαστρικό ενδιάμεσου.

5.Μαύρες Τρύπες

Μαύρη τρύπα (ή μελανή οπή, αγγλικά: black hole) ονομάζεται το σημείο τουχωροχρόνου, στο οποίο οι βαρυτικές δυνάμεις είναι τόσο μεγάλες, μεγαλύτερες καιαπό την ταχύτητα του φωτός, ώστε τίποτε να μην μπορεί να ξεφεύγει από αυτό, ούτεκαν το φως.[1] Ο όρος «μαύρη τρύπα» είναι ευρύτατα διαδεδομένος και επινοήθηκετο 1967 από τον Αμερικανό αστρονόμο και θεωρητικό φυσικό, Τζον Γουίλερ.[2] Δεναναφέρεται σε τρύπα με τη συνήθη έννοια (οπή), αλλά σε μια περιοχή του χώρου,από την οποία τίποτα δεν μπορεί να επιστρέψει.

Μία μαύρη τρύπα είναι το σημείο εκείνο του διαστήματος, όπου κάποτε υπήρ-χε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου, ένας πυρήνας που περιείχε περισσότερο υλικόαπό δυόμισι ηλιακές μάζες και ο οποίος, στην τελική φάση της εξέλιξης του άστρου,έχασε την πάλη του ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα το υλικό του να καταρ-ρεύσει και να συμπιεστεί περισσότερο ακόμα και από το υλικό ενός αστέρα νετρονί-ων.

Αν ήταν εφικτό να συμπτυχθεί ολόκληρη η Γη σε μια ακτίνα 0,9 εκατοστών,δηλαδή στο μέγεθος ενός κερασιού, θα είχε μετατραπεί σε μαύρη τρύπα, καθώς η βα-ρύτητα της Γης θα γινόταν τόσο ακραία που η ταχύτητα διαφυγής θα έφτανε την τα-χύτητα του φωτός. Παρομοίως, αν ο Ήλιος συμπτυσσόταν σε μια ακτίνα 3 χιλιο-μέτρων (στα 4 εκατομμυριοστά του τωρινού του μεγέθους), θα είχε μετατραπεί σεμαύρη τρύπα. Φυσικά, δεν υπάρχει καμία γνωστή διαδικασία που θα μπορούσε ναμετατρέψει τη Γη ή ακόμα και τον Ήλιο, σε μαύρη τρύπα. Η κρίσιμη ακτίνα όπου ηταχύτητα διαφυγής φτάνει την ταχύτητα του φωτός, δημιουργώντας έτσι μια μαύρητρύπα, ονομάζεται ακτίνα Σβάρτσιλντ. Η μαύρη τρύπα μπορεί να είναι αστρική, εν-διάμεση ή υπερμεγέθης

Οι μαύρες τρύπες προβλέπονται από την γενική θεωρία της σχετικότητας, ηοποία όχι μόνο αναφέρει ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να υπάρξουν, αλλά προ-βλέπει ότι σχηματίζονται στη φύση οποτεδήποτε συγκεντρώνεται σε ένα δεδομένοχώρο επαρκής ποσότητα μάζας, μέσω της διαδικασίας που καλείται βαρυτική κατάρ-ρευση. Όσο η μάζα μέσα σε μία συγκεκριμένη περιοχή μεγαλώνει, η δύναμη της βα-ρύτητας γίνεται πιο ισχυρή – ή στη γλώσσα της σχετικότητας, ο χώρος γύρω της πα-ραμορφώνεται όλο και εντονότερα. Όταν η ταχύτητα διαφυγής σε μια συγκεκριμένηαπόσταση από το κέντρο φθάσει την ταχύτητα του φωτός, σχηματίζεται ένας ορίζο-ντας γεγονότων, μέσα στον οποίο ύλη και ενέργεια αναπόφευκτα καταρρέουν σε έναμοναδικό σημείο, σχηματίζοντας μία βαρυτική μοναδικότητα.

Μια ποσοτική ανάλυση αυτής της ιδέας οδήγησε στην πρόβλεψη ότι ένας αστέραςπου έχει τουλάχιστον 3 φορές την μάζα του ήλιου στο τέλος της εξέλιξής του, σχεδόνσίγουρα θα συρρικνωθεί μέχρι το κρίσιμο εκείνο μέγεθος που χρειάζεται για να υπο-στεί βαρυτική κατάρρευση. Μόλις αρχίσει η κατάρρευση, δεν φαίνεται να μπορεί ναδιακοπεί από καμία φυσική δύναμη και σχηματίζεται αστέρας νετρονίων. Αν η μάζατου είναι ακόμα πιο μεγάλη, τελικά σχηματίζεται μαύρη τρύπα.

Σύμφωνα με την κλασσική γενική σχετικότητα, ούτε ύλη ούτε πληροφορίεςμπορούν να κινηθούν από το εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας προς έναν εξωτερικόπαρατηρητή. Για παράδειγμα, δεν μπορεί κάποιος να πάρει δείγμα του υλικού της ήνα δεχτεί την ανάκλαση από μια φωτεινή πηγή (π.χ. φακό) ούτε να πάρει πληροφορί-ες για το υλικό από το οποίο αποτελείται η μαύρη τρύπα. Κβαντομηχανικά φαινόμε-να μπορούν να επιτρέψουν σε ύλη και ενέργεια να δραπετεύσουν από μαύρες τρύπες.Εικάζεται, όμως, ότι η φύση τους δεν εξαρτάται από αυτά που έχουν εισέλθει στημαύρη τρύπα κατά το παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι στις μαύρες τρύπες γίνεταιαπώλεια πληροφορίας σε σχέση με το είδος των σωματιδίων (τα μόνα χαρακτηριστι-κά που «διατηρεί στη μνήμη» η μαύρη τρύπα είναι η μάζα και το φορτίο της απορρο-φημένης ύλης). Επομένως, μια μαύρη τρύπα πρέπει να χαρακτηρίζεται από μια ορι-σμένη εντροπία.

6.Διάφορα φαινόμενα

Νεφέλωμα Στην αστρονομία είναι ένα διαστρικό σύννεφο σκόνης, υδρογόνου, ηλίουκαι

άλλων ιονισμένων αερίων. Αρχικά, νεφέλωμα ήταν ένα όνομα για κάθε αστρονομικόαντικείμενο διάχυτου και χαμηλής έντασης φωτός, συμπεριλαμβανομένων των γαλα-ξιών πέρα από το Γαλαξία μας. Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας, για παράδειγμα, ονομα-ζόταν «το Νεφέλωμα της Ανδρομέδας» (και οι σπειροειδείς γαλαξίες σε γενικέςγραμμές «σπειροειδή νεφελώματα») πριν να επιβεβαιωθεί η αληθινή φύση των γα-λαξιών στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Έντγουιν Χαμπλ και άλλους.

Τα νεφελώματα είναι χώρος γέννησης άστρων. Οι κλασσικοί τύποι νεφελωμάτων εί-ναι οι εξής:

το διάχυτο νεφέλωμα (νεφέλωμα ανάκλασης, νεφέλωμα εκπομπής και σκοτεινόνεφέλωμα), η ευρύτερη κατηγορία νεφελωμάτων. Επίσης λέγεται και περιοχήΗΙΙ, δηλαδή περιοχή με ιονισμένο υδρογόνο.

το πλανητικό νεφέλωμα, είναι το νεφελώμα που δημιουργείται καθώς άστρο μι-κρής μάζας αποβάλλει τα εξωτερικά τοιχώματά του και μετατρέπεται σε λευκόνάνο. Στην πραγματικότητα είναι και αυτά περιοχές ΗΙΙ, αλλά είναι πιο πυκνέςκαι πιο συμπυκνωμένες από τα διάχυτα νεφελώματα.

το κατάλοιπο υπερκαινοφανή, το οποίο δημιουργείται μετά από ένα υπερκαινο-φανή αστέρα (σουπερνόβα). Αποτελεί ιδιαίτερο τύπο νεφελώματος.

ΜετεωρίτηςΠολύ απλά, οι μετεωρίτες είναι κομμάτια πέτρας/μετάλλου, που αιωρούνται

στο διάστημα, έρμαια της βαρύτητας των γειτονικών -κατά κανόνα μεγαλύτερων-σωμάτων. Μερικές φορές, αυτά τα κομμάτια πέφτουν στη Γη.

Βέβαια, ανάλογα με το μέγεθος των κομματιών, τους δίνουμε διαφορετικά ονόματα.Επίσης, στην ονοματοδοσία λαμβάνουμε υπόψη μας και την τελική μοίρα τουεκάστοτε αντικειμένου. Εισήλθε στην ατμόσφαιρα της Γης; Εξεράγη/διαλύθηκε εκεί,ή συγκρούστηκε τελικά με το έδαφος; Οπότε ένας ακριβέστερος ορισμός του μετεω-ρίτη είναι ο εξής: Μετεωρίτης είναι ένα στέρεο θραύσμα αστεροειδή ή κομήτη, πουεπιβιώνει μετά τη σύγκρουση με την επιφάνεια της Γης. Μπορεί να έχει πετρώδη σύ-σταση (κυρίως πυρίτιο), ή μεταλλική (κυρίως σίδηρος και νικέλιο), ή να είναι μίγματων δύο. Αν αυτό που επιβίωσε από τη σύγκρουση έχει μέγεθος μικρότερο των δύοχιλιοστών, το λέμε μικρομετεωρίτη.

Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο φτάνουν στην επιφάνεια της Γης περίπου 500 μετεω-ρίτες, με μέγεθος από βώλου έως μπάλας του μπάσκετ, ή και μεγαλύτεροι. Από αυ-

τούς, στα χέρια των επιστημόνων φτάνουν περίπου οι πέντε. Οι καταγεγραμμένεςπτώσεις συνολικά είναι πάνω από χίλιες. Λίγοι μετεωρίτες είναι αρκετά μεγάλοι καιγρήγοροι για να δημιουργήσουν κρατήρα, όμως αναφορές ζημιάς σε σπίτια ή τραυ-ματισμοί ζώων και ανθρώπων είναι πολύ πιο συχνά φαινόμενα. Μετεωρίτες σαν αυ-τόν στη Μέκκα είναι κάτι σπάνιο, ενώ κάτι σαν την έκρηξη της Τουνγκούσκα, έχου-με ίσως κάθε 100 χρόνια. Σύγκρουση που θα δημιουργήσει κρατήρα 20 χιλιομέτρωνσυμβαίνει στη Γη περίπου κάθε ένα εκατομμύριο χρόνια.

Πουά η διαφορά του μετεωρίτη με τον αστεροειδή;Ο αστεροειδής είναι μια κατά κανόνα πολύ μεγαλύτερη βραχώδης/μεταλλική

μάζα, σε τροχιά γύρω από τον ήλιο. Οι περισσότεροι είναι μαζεμένοι στη ζώνη τωναστεροειδών, ανάμεσα στον Άρη και τον Δία. Συνήθως μετράμε τις διαστάσεις τουσε χιλιόμετρα (εκείνος που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους είχε διάμετρο 15 χιλιόμε-τρα, για παράδειγμα). Πολύ συχνά, ένας μετεωρίτης μπορεί να είναι θραύσμα αστε-ροειδούς.

Ποια η διαφορά του μετεωρίτη με τον κομήτη;Ο κομήτης μοιάζει πολύ με έναν αστεροειδή. Διαφέρει επειδή εκτός από

μέταλλο και βράχο, αποτελείται και από πάγο (συνήθως νερού, μεθανίου, αμμωνίας),και επειδή η τροχιά του είναι πολύ ελλειπτική. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, όταν ο κο-

μήτης πλησιάζει τον ήλιο, μεγάλο μέρος του να λιώνει, και να ακολουθεί από πίσω,δημιουργώντας την ουρά που βλέπουμε στον ουρανό. Ας πούμε, ένας κομήτης μεδιάμετρο ένα χιλιόμετρο, κάπου στη γειτονιά του Πλούτωνα θα ήταν μια συμπαγήςμάζα πάγου. Περνώντας τον Δία και πλησιάζοντας προς τον Άρη όμως, ο πάγος θαάρχιζε να λιώνει. Η ουρά του κομήτη σε πλήρη ανάπτυξη θα είχε μήκος όσο ηαπόσταση μεταξύ των δύο πλανητών, περίπου 500 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

7.ΚομήτεςΟι κομήτες είναι ουράνια σώματα που σε αντίθεση με τους απλανείς αστέρες

και τους πλανήτες παρουσιάζουν όψη νεφελώδη (κόμη), ενώ η ύλη από την οποίασυνίστανται μερικές φορές επιμηκύνεται υπό μορφή μακριάς ουράς όταν διέρχονταικοντά από τον Ήλιο. Αυτά τα φαινόμενα παρατηρούνται εξαιτίας της δράσης τηςηλιακής ακτινοβολίας και του ηλιακού ανέμου στον κομήτη. Όταν πλησιάζει τονΉλιο η ηλιακή θερμότητα τον ζεσταίνει και χάνει τα πτητικά υλικά από τη επιφάνειατου, από σχισμές που δημιουργούνται καθώς τα υλικά εκτοξεύονται με μεγάλη ταχύ-τητα, γύρω στα 1000 μέτρα το δευτερόλεπτο. Έτσι εκτοξεύονται ιόντα νερού (πουεξαχνώνονται από τον πάγο), διοξείδιο του άνθρακα, σκόνη, οργανικές ενώσεις καιμικρά πετρώδη κομμάτια με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στο διάστημα δυο ου-ρές, η ουρά σκόνης και η ουρά ιόντων που παρασύρει ο ηλιακός άνεμος.

Οι διαστάσεις του πυρήνα του κομήτη κυμαίνονται από μερικά μέτρα μέχριδεκάδες χιλιόμετρα και αποτελείται από χαλαρά συνδεδεμένο πάγο, σκόνη και πε-τρώματα.

Οι κομήτες περιφέρονται γύρω από τα άστρα σε διάφορες τροχιές και έχουντροχιακές περιόδους από λίγα μέχρι χιλιάδες χρόνια. Υπάρχουν δύο κύριες πηγές, τοΝέφος του Όορτ και η Ζώνη του Κάιπερ. Το Νέφος του Όορτ βρίσκεται σε μεγάληαπόσταση από τον Ήλιο και θεωρείται ότι περιλαμβάνει περίπου ένα τρισεκατομμύ-ριο πυρήνες κομητών. Ενίοτε, λόγω βαρυτικών αλληλεπιδράσεων με γειτονικάάστρα, μεσοαστρικά νέφη, τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος ή με το σύνολοτου Γαλαξία, οι πυρήνες αυτοί αρχίζουν να κατευθύνονται προς το κέντρο του Ηλια-κού Συστήματος. Σπάνια, κομήτες με υπερβολική τροχιά κατευθύνονται προς τονΉλιο και μετά απομακρύνονται τελείως από αυτόν, ενώ άλλοι λόγω αλληλεπιδράσε-ων με τους πλανήτες αποκτούν πολύ μικρότερες τροχιακές περιόδους. Υπάρχουνόμως και κομήτες με πολύ μικρές τροχιακές περιόδους. Η προέλευση αυτών των κο-μητών θεωρείται η Ζώνη του Κάιπερ, η οποία αρχίζει αμέσως μετά την τροχιά τουΠοσειδώνα.

Οι κομήτες αποτελούνται ουσιαστικά από τα βραχώδη σωμάτια, πάγο, με-θάνιο, αμμωνία, και ίχνη άλλων στοιχείων. Η θερμοκρασία τους λόγω της τεράστιαςαπόστασης τους από τον ήλιο, φθάνει τους 0 βαθμούςCelsius και το πλήθος τους τε-ράστιο, πάνω από 100 δισεκατομμύρια.

Ο πιο ονομαστός είναι ο κομήτης του Haley, που έχει παρατηρηθεί από το 240π.Χ.. Τελευταία φορά πέρασε το 1986, ενώ το 1910 αναστάτωσε τους κατοίκους τηςΓης περνώντας πολύ κοντά της.

Ο Fred Whipple πρώτος, το 1951, χρησιμοποίησε τον όρο "βρώμικη χιονο-μπάλα" για να δείξει από τι αποτελούνταν οι κομήτες.

Ένας κομήτης έχει πολλά μέρη, ο πρώτος είναι ο πυρήνας, ή η βραχώδης-βρώμικη χιονομπάλα που σχηματίζει το αρχικό σώμα του κομήτη, το επόμενο μέροςείναι η κόμη, το οποίο είναι ένα νέφος αερίου που περιβάλλει τον πυρήνα, που δη-μιουργείται από την εξάχνωση των πιό πτητικών αερίων (διοξείδιο του άνθρακα κλπ)καθώς ο κομήτης θερμαίνεται καθώς πλησιάζει τον ήλιο.

Το αέριο της κόμης αλληλεπιδρά με τους ηλιακούς ανέμους, δημιουργώνταςπολλές φορές την ουρά από σκόνη (φωτεινότερη ουρά) και την ιονική ουρά (γαλαζω-πή ουρά).

Υπάρχουν δύο τύποι κομητών, οι κομήτες βραχείας περιόδου, οι οποίοι βρί-σκονται σε τροχιά γύρω από τον τον ήλιο, σε ελλειπτικές τροχιές, που διέρχονται μιάφορά κάθε 200 έτη ή και λιγότερο. Οι κομήτες βραχείας περιόδου δημιουργήθηκανπιθανώς ως αποτέλεσμα της βαρυτικής αλληλεπίδρασης με τους μεγαλύτερους πλα-νήτες, γίγαντες αερίου, όπως ο Δίας και ο Κρόνος. Συλλαμβάνονται οι κομήτες, έτσιώστε οι τροχιές τους να βρίσκονται σχεδόν αποκλειστικά μέσα στο ηλιακό σύστημα.

8.Παρανοήσεις σχετικά με το σύμπαν.

Στην αρχαιότητα και στο Μεσαίωνα οι επιστήμονες τότε είχαν διαφορετικέςαπόψεις για το σύμπαν και πίστευαν διαφορετικά πράγματα από ότι εμείς σήμερα .Αςδούμε λοιπόν τι πίστευαν

Συμφώνα με τον Αριστοτέλη υπήρχε ένας σαφής διαχωρισμός στο σύμπανανάμεσα στις τελείες σφαίρες που βρίσκονταν περά από τη Σελήνη και τονεκφυλισμένο υποσελίδιο χώρο, στο κέντρο του οποίου βρισκόταν η Γη. Με αλλάλόγια διαχώριζε Γη και ουρανό αποδίδοντας πολύ ανώτερες ιδιότητες στον δεύτερο.

Ανέφερε επίσης "τείνουμε να θεωρούμε τα άστρα ως απλά σώματα ή μονάδες,στα όποια επικρατεί μια ορισμένη τάξη αλλά πιστεύουμε ότι στερούνται παντελώςζωής, ενώ θα έπρεπε να θεωρούμε ότι συμμετέχουν στη διαδικασία της ζωής και ότιέχουν πρωτοβουλία". Για να επιδεινωθεί το μπλέξιμο πίστευε ότι μόνο η Γη δεν είχεαυτήν την-ας πούμε- ψυχή. Άλλη περίοπτος θέση του για τα φυσικά φαινόμενα ήτανότι τα σώματα δεν ήταν δυνατόν να έχουν περισσότερες από μια φυσικές κινήσεις. ΗΓη όμως έχει δυο.

Ο Γαλιλαίος συνέβαλε σημαντικά στην επιστημονική επανάσταση του 17ουαιώνα. Ανάμεσα σε άλλα, βελτίωσε το τηλεσκόπιο και το χρησιμοποίησε πρώτοςσυστηματικά για αστρονομικές παρατηρήσεις, ανακάλυψε τους τέσσερις δορυφόρουςτου Δία, ανακάλυψε τις ηλιακές κηλίδες και κατέγραψε πρώτος τις κινήσεις τους,διετύπωσε τους νόμους του εκκρεμούς που χρησιμοποιήθηκαν στα ρολόγια,διατύπωσε το νόμο της πτώσεως των σωμάτων (που αποδεικνύει ότι η βαρύτηταεπιδρά στην ταχύτητα των σωμάτων όταν υψώνονται ή πέφτουν), εφηύρε έναθερμόμετρο και έναν υπολογιστικό διαβήτη, και υποστήριξε τη θεωρία τουΚοπέρνικου για το Ηλιακό σύστημα.

Αναφέρεται ως ο «πατέρας της σύγχρονης Αστρονομίας» και ο πρώτοςφυσικός με τη σύγχρονη σημασία του όρου, καθώς ήταν ο πρώτος πουαντικατέστησε την υποθετική-επαγωγική μέθοδο με την πειραματική και εισηγήθηκετη μαθηματικοποίηση της φυσικής. Η σταδιοδρομία του συνέπεσε με αυτή τουΓιοχάνες Κέπλερ. Η θεωρία του ηλιακού συστήματος υποστήριξε ότι η Γη και οιάλλοι πλανήτες, στρέφονται γύρω από τον Ήλιο. Η κοινή αντίληψη της εποχής ήτανότι ο Ήλιος, η Σελήνη και τα άστρα γύριζαν γύρω από τη Γη, η οποία έμενε ακίνητη.

Ο Γαλιλαίος με τηλεσκόπιο δικής του κατασκευής παρατήρησε πρώτος τουςκρατήρες, τα όρη και τις πεδιάδες στην επιφάνεια της Σελήνης. Ανακάλυψε ότι ηΣελήνη στρέφει πάντα προς τη Γη το ίδιο ημισφαίριο της. Παρατήρησε τις ηλιακέςκηλίδες, τον δακτύλιο του Κρόνου, χωρίς ωστόσο να μπορέσει να εξηγήσει ακριβώςτην παρατήρησή του αυτή, αποκάλυψε την αστρική φύση του Γαλαξία μας καιαπέδειξε την ισχύ της ηλιοκεντρικής θεωρίας, παρατηρώντας τις φάσεις της

Αφροδίτης και ανακαλύπτοντας 4 από τους δορυφόρους του Δία, την Ιώ, τηνΕυρώπη, το Γανυμήδη και την Καλλιστώ τους οποίους ονόμασε Άστρα τωνΜεδίκων, προς τιμή του προστάτη του, Κόσιμο Β' των Μεδίκων. Οι παρατηρήσειςτου αυτές αποτέλεσαν την αρχή του τέλους για την πεποίθηση, που υποστηριζότανμέχρι τότε από το εκκλησιαστικό και επιστημονικό κατεστημένο, πως το Σύμπανείναι τέλεια πλασμένο και πως η Γη είναι στο κέντρο του Σύμπαντος και αποτελείμοναδικότητα: οι κρατήρες της Σελήνης και οι κηλίδες του Ήλιου, καθώς και τογεγονός ότι τέσσερα σώματα περιστρέφονταν γύρω από έναν άλλο πλανήτη, το Δία,αποτέλεσαν αποδείξεις για το αντίθετο.

Ο Γαλιλαίος δεν τα βρήκε όλα σωστά. Πίστευε ότι οι παλίρροιεςπροκαλούνταν από τους ωκεανούς που φούσκωναν κατά την περιφορά της Γης γύρωαπό τον Ήλιο.

Ένα μέρος των γειτονικών μας ηλιακών συστημάτων.

To αστέρι που συμβολίζετε στην μέση είναι ο ήλιος. Δίπλα του παρουσιάζονται ταονόματα άλλων ηλιακών συστημάτων. Αξίζει να σημειωθεί πως τα ηλιακάσυστήματα δεν είναι το ίδιο επίπεδο όπως είναι οι πλανήτες του ηλιακού μαςσυστήματος. Παρακάτω παρουσιάζετε χάρτης που δείχνει την απόσταση ενός έτουςφωτός από τον ήλιο.

Βλέπουμε λοιπόν πως η απόσταση του δικούς μας ηλιακού συστήματος από έναάλλο είναι τεράστια και η ανθρώπινη τεχνολογία δεν έχει φτάσει ακόμα σε τέτοιοεπίπεδο ώστε να μπορεί ο άνθρωπος να πάει εκεί.

10.Ερωτηματολόγιο

1) Φύλο :

Αγόρι Κορίτσι

2) Κατά πόσο σας ενδιαφέρει το σύμπαν;

i. Πολύii. Αρκετά iii. Καθόλου

3) Θεωρείτε ότι έχετε τις ανάλογες γνώσεις για το διάστημα;

Ναι Όχι

4) Γνωρίζετε τη σειρά και τη θέση των πλανητών στον Ηλιακό Σύστημα;

Ναι Όχι

5) Αν ναι, πόσοι πλανήτες υπάρχουν;5) Αν ναι, πόσοι πλανήτες υπάρχουν;

6) Πιστεύετε ότι υπάρχει ζωή στο διάστημα;

Ναι Όχι Δεν ξέρω

7) Ξέρετε τι είναι τα αστέρια και πώς δημιουργούνται;

Ναι Όχι Πώς: _______________

8) Ποιους από τους παρακάτω αστερισμούς γνωρίζετε;

Ωρίωνα Της μεγάλης Άρκτου Αιγόκερου Αετός Κύκνος Blue Star

9) Οι Μαύρες Τρύπες επηρεάζουν τους πλανήτες;

Ναι Όχι Δεν ξέρω

10) Ποιους από τους παρακάτω κομήτες γνωρίζετε;

Κομήτης West Κομήτης Huakutake Κομήτης Ηadley Κομήτης Hake-Bopp Κομήτης White Snow

11) Πιστεύετε ότι όλοι πλανήτες απέχουν το ίδιο μεταξύ τους;

Ναι Όχι Δεν ξέρω

Ερωτηματολόγιο1) Φύλο :

Αγόρι 47,1% Κορίτσι 52,8%

Στήλη B

Αγόρι

Κορίτσι

,

2) Κατά πόσο σας ενδιαφέρει το σύμπαν;

i. Πολύ 50,5%ii. Αρκετά 27,5%

iii.

Στήλη B

Πολύ

Αρκετά

Καθόλου

Καθόλου 21,8%

3) Θεωρείτε ότι έχετε τις ανάλογες γνώσεις για το διάστημα;

Ναι 25,2% Όχι 74,7%

Στήλη B

Ναι

Οχι

4) Γνωρίζετε τη σειρά και τη θέση των πλανητών στον Ηλιακό Σύστημα;

Ναι 31% Όχι 68.9%

Στήλη B

Ναι

Οχι

5) Πιστεύετε ότι υπάρχει ζωή στο διάστημα;

Ναι 59,7% Όχι 9,1% Δεν ξέρω 31%

Στήλη B

Ναι

Οχι

Δεν ξέρω

6) Ποιους από τους παρακάτω αστερισμούς γνωρίζετε;

Ωρίωνα 32,1% Της μεγάλης Άρκτου 71,2% Αιγόκερου 35,6% Αετός 12,6% Κύκνος 12,6% Blue Star 32,1%

Στήλη B

Ωρίωνας

Της Μεγάλης Άρκτου

Αιγόκερου

Αετός

Κύκνος

Blue Star

7) Οι Μαύρες Τρύπες επηρεάζουν τους πλανήτες;

Ναι 42,5% Όχι 6,8% Δεν ξέρω 50,5%

Στήλη B

Ναι

Όχι

Δεν ξέρω

8) Ποιους από τους παρακάτω κομήτες γνωρίζετε;

Κομήτης West 20,6% Κομήτης Huakutake 12,6% Κομήτης Ηadley 29,8% Κομήτης Hake-Bopp 12,6% Κομήτης White Snow 21,8%

Στήλη B

West

Huakutake

Hadley

Hake-Boop

Whte Snow

9) Πιστεύετε ότι όλοι πλανήτες απέχουν το ίδιο μεταξύ τους;

Ναι 6,8% Όχι 73,5% Δεν ξέρω 19,5%

Στήλη B

NAI

OXI

ΔΕΝ ΞΕΡΩ

Επίλογος

Μεταξύ 87 ερωτηματολογίων απαντήθηκαν όλα από 45 κορίτσια και 43 αγόρια.Σχετικά με την 1η ερώτηση αποδείχθηκε ότι το 50% δήλωσε ότι τους

ενδιαφέρει πολύ το σύμπαν, το 27% αρκετά και το 11% καθόλου.Σχετικά με την 2η ερώτηση διαπιστώνουμε ότι οι περισσότεροι δεν διαθέτουν

την ανάλογη γνώση.Όσον αφορά την 3η ερώτηση παρατηρήθηκε ότι οι πλειοψηφία δεν γνωρίζει

την σειρά των πλανητών.Για την 4η ερώτηση παρατηρούμε ότι το 52% υποστηρίζει ότι υπάρχει ζωή στο

διάστημα. Το 9% πως δεν υπάρχει, ενώ το 13% δηλώνει ότι δεν γνωρίζει.Στην 5η ερώτηση παρατηρήθηκε ότι η Μεγάλη Άρκτος είναι ο πιο γνωστός

αστερισμός. Το Blue Star είναι ο 2ος πιο γνωστός αστερισμός με βάση την επιλογήτων μαθητών/καθηγητών παρόλο που αποτελεί μια ψευδής απάντηση.

Επίσης η 6η ερώτηση απέδειξε ότι οι μισοί από όσους ερωτήθηκαν δενγνωρίζουν τι είναι οι Μαύρες Τρύπες.

Συμπεράσματα

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου παρατηρούμε ότι τόσο ταΣύμφωνα με τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου παρατηρούμε ότι τόσο τααγόρια όσο και τα κορίτσια ενδιαφέρονται για το σύμπαν. Ωστόσο, οι περισσότεροιαγόρια όσο και τα κορίτσια ενδιαφέρονται για το σύμπαν. Ωστόσο, οι περισσότεροιδήλωσαν εις γνώση τους ότι δεν διαθέτουν τις ανάλογες γνώσεις. Με την βοήθεια τηςδήλωσαν εις γνώση τους ότι δεν διαθέτουν τις ανάλογες γνώσεις. Με την βοήθεια τηςέρευνας μπορούμε να συμπεράνουμε επίσης ότι οι μαθητές δεν έδωσαν την δέουσαέρευνας μπορούμε να συμπεράνουμε επίσης ότι οι μαθητές δεν έδωσαν την δέουσασημασία στο ερωτηματολόγιο καθώς με πολύ μεγάλο ποσοστό βέβαια, η ψευδήςσημασία στο ερωτηματολόγιο καθώς με πολύ μεγάλο ποσοστό βέβαια, η ψευδήςεπιλογές βγήκαν κι αυτές στο προσκήνιο. επιλογές βγήκαν κι αυτές στο προσκήνιο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ

ΑΣΤΕΡΙΑ- ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ(άγνωστοι συγγραφείς)

https://teteleste.wordpress.com/2012/09/26/%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CE%B8%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CF%89%CE%BD/Αναρτήθηκε από Αβερράνδος

Αναρτήθηκε από Διαβάθμιση στοιχείων σύμπανοςhttp://physics4u.gr/blog/2016/12/05/%CE%B7-%CE%B8%CE%AD%CF%83%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CF%83%CF%87%CE%AD/

Αναρτήθηκε από Η θέση του γαλαξία μας στο σύμπανhttp://www.ello.gr/laniakea/http://lyk-filiatr.mes.sch.gr/domi_sympantos.pdfΑναρτήθηκε από Διάφορα φαινόμεναΒικιπαίδεια(άγνωστοι συγγραφείς)http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=167Αναρτήθηκε από

ΚομήτηςΑπό τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδειαhttps://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82Αναρτήθηκε από

ΑΠΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ?;https://www.youtube.com/watch?v=DNBde-qdKOs

Αναρτήθηκε από ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΙhttp://www.scienceschoolcy.com/eta-kappa943nuetasigmaeta-tauomeganu-pilambdaalphanuetatau974nu.htmlΑναρτήθηκε από ΑΓΝΩΣΤΟ

ΜΠΟΡΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΠΛΑΝΗΤΕΣ?Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια(άγνωστοι συγγραφείς)https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BE%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82

Άλλοι Πλανήτες https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%81%CE%BC%CE%AE%CF%82_(%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82_(%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CF%81%CE%B7%CF%82_(%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B7

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%82_(%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%BD%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%82)

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%89%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CF%83%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82_(%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE

%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82 ) https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82(άγνωστοι συγγραφείς)http://coolweb.gr/meteoritis-komitis-diafora/(άγνωστοι συγγραφείς)

Όλοι οι πλανήτες απέχουν το ίδιο από τον Ήλιο;Ποιες είναι οι αποστάσεις ενός πλανήτη από τον διπλανό του;

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82(άγνωστοι συγγραφείς)1) Από τι καθορίζεται η τροχιά των πλανητών?https :// el . wikipedia . org / wiki /% CE % A 0% CE % BB % CE % B 1% CE % BD % CE % AE % CF %84% CE % B 7% CF %82 (άγνωστοι συγγραφείς)BIG BANG www . physics . ntua . gr Αναρτρηθηκε από Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (Σ.Ε.Μ.Φ.Ε.) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.)

http :// www . avgi . gr / article /10812/605246/ ti - yperche - prin - apo - te - megale - ekrexe - Αναρτηθηκε απο ΧΡΗΣΤΟ ΛΑΣΚΟ

https :// el . wikipedia . org / wiki /% CE % A 7% CF %81% CF %8 C % CE % BD % CE % BF % CF %82 (άγνωστοι συγγραφείς)http :// www . iefimerida . gr / news /194591/ telika - pos - dimioyrgithike - sympan - nea - theoria - aporriptei - big - bang Αναρτηθηκε απο Σαγιούρα Ντας

ΔΟΡΥΦΟΡΟΙhttps://www.slideshare.net/avramaki/ss-14839465Ελλεάννα Β.