2. อตสาหกรรมผลไมของประเทศไทย
2.1 การผลตผลไมของประเทศไทย
2.1.1 ภาพรวมการผลตผลไมของประเทศไทย
ผลไมนบเปนพชเศรษฐกจทสำาคญประเภทหนงของประเทศไทย โดยผลไมสามารถทำารายไดเขาประเทศปละหลายพนลานบาท และผลไมไทยยงเปนทนยมบรโภคกนทวไปทงในประเทศและตางประเทศ นอกจากน ความตองการบรโภคผลไมนบวนจะเพมสงขน เนองมาจากสาเหตหลกคอจำานวนประชากรทเพมมากขนและความสนใจในสขภาพกมมากขนดวย ในการผลตผลไมถอไดวาไทยเปนประเทศทมสภาพพนทและภมอากาศทเหมาะสมตอการผลตผลไมเมองรอนหลากหลายชนด ตงแตภาคเหนอจนถงภาคใต สวนฤดกาลใหผลผลตผลไมแตละชนดกยงแตกตางกนไปในแตละสภาพพนทของแตละภาค จงเปนขอดประการหนงทสงผลใหไทยมผ ล ไ ม ห ล า ก ห ล า ย ช น ด ห ม น เ ว ย น อ อ ก ส ต ล า ด ต ล อ ด ท ง ป
ไทยมการผลตผลไมมาเปนเวลาชานาน ทำาใหผลไมเปนสนคาสำาคญประเภทหนงของประเทศ โดยในป 2544 ไทยมการปลกผลไมมากเปนอนดบท 17 ของโลก ดวยปรมาณ 7.56 ลานตน คดเปนรอยละ 1.62 ของปรมาณการผลตผลไมทงหมดในโลก และเปนอนดบท 2 ของเอเชยตะวนออกเฉยงใต รองจากฟลปปนส (ตารางท 1) นอกจากน ไทยยงมการผลตทเรยนและลำาไยมากเปนอนดบตน ๆ ของโลก รวมถงยงเปนประเทศซงมการผลตผลไมเมองรอนทมความหลากหลายประเทศหนงของโลกดวย โดยในชวง 10 ปทผานมา ไทยมปรมาณการผลตผลไมรวมเพมขนจาก 6.38 ลานตนเปน 7.56 ลานตน หรอคดเปนอตราการเพมขนรอยละ 18.50 ซงจะเหนไดวา ไทยมการผลตผลไมเพมขนไมมากเทาทควร และปรมาณการผลตในแตละปกคอนขางมความผนผวนสงมากดวย (ตารางท 2 แ ล ะ ร ป ท 12)
ผลไม-32
รปท 12 พนทเพาะปลกและปรมาณผลผลตผลไมของไทย
3.03.54.04.55.05.56.06.57.0
2513 2518 2523 2528 2533 2538 2543
 Á± µ¦r� � �
2.0
3.0
4.0
5.0
6.0
7.0
8.0oµ ´� � �
¡ºÊ ÉÁ¡µ³ ¨¼� � � � ¦·¤µ µ¦ ·� � � � �
ทมา : จากตารางท 2
ในชวงป 2534 ถงป 2544 ไทยมการขยายพนทเพาะปลกผลไมเพมขนจาก 6.14 แสนเฮกตารเปน 6.62 แสนเฮกตาร หรอคดเปนอตราการเพมขนเฉลยเพยง 4,800 เฮกตารตอปเทานน (ตารางท 2 และรปท 12) และเมอพจารณาจากรปท 5 แลวจะเหนไดวา ปรมาณการผลตผลไมของไทยในแตละปขนอยก บการใชพนทเพาะปลกของปนน ๆ เปนสำาคญ ทงนแสดงวาลกษณะการผลตผลไมของประเทศไทยยงคงเปนการเกษตรแบบดงเดม โดยไมไดมการเปลยนแปลงหรอประยกตใชเทคโนโลยใหม ๆ ในการผลตมากนกตลอดชวง 10 ปทผานมา ซงสาเหตนเองทสงผลใหปรมาณการผลตผลไมของไทยไมไดเพมสงขนมากเทาทควร และยงมความผนผวนทสงมากอกดวย
สำาหรบผลไมทมการเพาะปลกในไทยเกอบทงหมดเปนผลไมเมองรอน โดยชนดของผลไมทมการเพาะปลกมาก ไดแก สบปะรด โดยในป 2543 ไทยมการผลตสบปะรดถง 2.29 ลานตน คดเปนรอยละ 30.29 ของปรมาณการผลตผลไมทงหมด นอกจากนนกม มะมวง กลวยนำาวา ทเรยน เงาะ ลำาไย กลวยหอม และมงคดอกดวย (ตารางท 15 และตารางท 16)
ผลไม-33
ตารางท 15 พนทเพาะปลกและปรมาณการผลตผลไมของไทย จำาแนกรายชนดของผลไม 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543
กลวยหอม
พนทเพาะปลก (ไร) n.a. n.a. n.a. n.a. n.a.
62,843
79,405
86,207
85,602 79,160
ปรมาณการผลต (ตน) n.a. n.a. n.a. n.a. n.a.
119,186
146,421
168,947
159,607
158,095
ทเรยน พนทเพาะปลก (ไร)
596,043
607,735
700,640
699,109
719,560
751,956
760,247
779,671
787,794
783,645
ปรมาณการผลต (ตน)
539,190
711,371
749,286
772,670
89,940
917,689
916,025
463,942
780,918
648,904
มงคด พนทเพาะปลก (ไร) n.a. n.a. n.a. n.a. n.a.
269,034
286,652
305,603
301,980
317,274
ปรมาณการผลต (ตน) n.a. n.a. n.a. n.a. n.a.
142,675
181,743
159,888
168,321
162,788
ลำาไย พนทเพาะปลก (ไร)
178,000
209,000
233,000
255,000
274,000
295,000
335,000
408,000
464,000
514,000
ปรมาณการผลต (ตน)
82,000
145,000
93,000
193,000
144,000
236,000
286,000
34,000
143,000
358,000
สบปะรด พนทเพาะปลก (ไร)
498,000
561,000
624,000
621,000
566,000
521,000
529,000
512,000
620,000
608,000
ผลไม-34
ปรมาณการผลต (ตน)
1,931,000
2,180,000
2,589,000
2,370,000
2,088,000
1,987,000
2,083,000
1,786,000
2,372,000
2,287,000
เงาะ พนทเพาะปลก (ไร)
477,000
500,000
503,000
506,000
515,000
529,000
513,000
511,000
510,000
507,000
ปรมาณการผลต (ตน)
580,000
608,000
616,000
608,000
643,000
643,000
726,000
643,000
601,000
618,000
ทมา : สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร
ผลไม-35
ตารางท 16 สถตพนทปลกไมผล จำาแนกตามชนดของผลไม
ชอพชพนทเพาะปลกใหผลแลว
(ไร) พนทเพาะปลกรวม (ไร) ผลผลตรวม (ตน)ผลผลตเฉลยตอไร
(กก.)
253
6 2537 2538 2536 2537253
8 2536 2537 25382536
2537
2538
1.กระทอน15,5
9418,7
0520,2
7931,16
845,44
667,950
21,869
24,340
27,017
1,402
1,301
1,332
2.กลวยไข76,4
0365,2
5670,0
0695,97
086,81
692,355
148,050
121,261
149,260
1,937
1,858
2,132
3.กลวยนำาวา
554,340
580,679
597,796
679,521
707,559
731,006
1,025,409
1,095,475
1,180,465
1,849
1,886
1,975
4.กลวยหอม52,0
2050,5
2348,0
5767,03
667,37
564,248
121,025
115,020
112,025
2,328
2,276
2,331
5.โกโก8,18
29,73
512,7
0323,10
220,48
718,866 1,195 1,675 2,028
146
172 160
6.ขนนหนง153,238
160,097
163,990
230,335
238,883
249,923
344,500
407,615
434,078
2,248
2,546
2,647
7.เงาะ350,528
354,202
373,787
428,307
433,453
468,312
616,473
608,246
634,142
1,758
1,717
1,721
8.ชมพ13,5
4914,7
8821,2
6118,84
222,24
130,049
19,675
22,319
36,304
1,452
1,509
1,708
9.ทเรยน443,084
466,948
522,963
700,376
722,454
800,152
746,642
780,393
927,194
1,685
1,671
1,773
10.นอยหนา223,428
230,340
236,430
268,619
275,820
276,916
209,291
228,104
236,943
936
990
1,002
ผลไม-36
11.ฝรง29,6
3132,5
7036,3
5533,97
240,01
647,444
90,116
90,921
101,784
3,041
2,791
2,800
12.พทรา13,6
2414,7
3313,1
2314,65
717,14
714,772
36,701
33,171
31,441
2,693
2,251
2,396
13.แพสชนฟรต
2,159
2,888
2,169 4,083 3,850
3,005 5,289 6,694 5,415
2,449
2,317
2,497
14.มะขาม233,434
267,177
291,231
465,857
495,673
556,477
140,313
140,816
142,209
600
527 488
15.มะนาว107,037
120,289
132,745
140,261
168,118
183,999
87,561
99,458
98,351
818
826 741
16.มะปราง5,02
05,47
75,87
2 7,265 8,2309,85
7 5,652 6,162 6,5021,126
1,124
1,107
ทมา : กรมสงเสรมการเกษตร
ผลไม-37
ตารางท 16 สถตพนทปลกไมผล จำาแนกตามชนดของผลไม (ตอ)
ชอพชพนทเพาะปลกใหผลแลว (ไ
ร) พนทเพาะปลกรวม (ไร) ผลผลตรวม (ตน)ผลผลตเฉลยตอ
ไร (กก.)
2536 2537 2538 2536 2537 2538 2536 2537 25382536
2537
2538
17.มะมวง1,070
,8871,186
,7831,258
,2071,614,443
1,757,050
1,887,168
1,231,768
1,259,989
1,207,568
1,150
1,061
960
18.มะมวงหมพานต
248,567
239,871
214,611
386,378
346,299
293,011
55,238
58,359
55,034
222
243
256
19.มะละกอ116,3
43123,6
00115,5
72152,8
26161,5
52153,2
80363,5
89367,9
83342,7
723,125
2,977
2,966
20.มงคด96,20
3102,9
82120,2
54198,5
39213,7
47236,6
66104,0
96110,2
04128,2
801,082
1,070
1,067
21.ลองกอง41,52
942,12
752,93
2116,4
53137,7
74160,7
8344,52
742,52
756,74
21,072
1,009
1,072
22.ละมด45,29
744,84
242,92
453,59
953,96
451,65
461,86
855,49
556,11
21,365
1,237
1,307
23.ลางสาด77,84
574,56
472,56
491,75
589,66
894,68
746,92
544,81
646,83
360
260
164
5
24.ลนจ57,56
063,74
862,59
286,36
595,50
595,18
045,00
946,87
935,77
678
173
557
2
25.ลำาไย162,4
71186,5
63202,9
49249,5
93297,1
84338,4
22128,6
88143,1
96128,0
8679
276
763
126.สมเกลยง 2,521 1,723 1,645 3,099 2,496 2,494 5,213 3,106 2,859 2,0 1,8 1,7
ผลไม-38
68 02 38
27.สมเขยวหวาน187,8
98172,0
57171,9
83239,0
94221,5
20264,0
39609,7
53584,2
45585,4
693,245
3,395
3,404
28.สมจก 779 794 683 968 1,156 1,254 830 802 6481,065
1,009
949
29.สมตรา 2,606 3,130 2,486 2,777 3,288 2,711 8,03210,22
8 6,6433,082
3,267
2,672
30.สมโอ62,68
564,65
472,03
096,91
5130,3
63162,6
1081,37
281,55
887,58
91,297
1,261
1,216
รวมทงสน4,493,187
4,738,288
4,975,837
6,552,857
6,916,073
7,409,084
6,482,480
6,673,410
6,935,787 - - -
ทมา : กรมสงเสรมการเกษตร
ผลไม-39
2.1.2 การผลตลำาไยของไทย
ลำาไยเปนไมผลยนตนขนาดกลาง ทรงพมกวางประมาณ 10 เมตรขนไป และมความสงประมาณ 12 ถง 15 เมตร โดยลำาไยมชอสามญวา Longan ซงชาวจนมกเรยกวา "เลงมก" แปลวา "ตามงกร" ลำาไยเปนไมผลทสามารถเจรญเตบโตไดดในระดบอณหภม 10 ถง 25 องศาเซลเซยส และปรมาณนำาฝนปานกลางคอ 1,000 ถ ง 1,200 มลล เมตรต อป โด ยล ำา ไ ย เ ป น ไ ม ผลท ต ดผลส ล บ ป (Alternate Bearing) มพนทในการปลกทงสน 36 จงหวด พนททเหมาะสมในการปลกลำาไยของไทยไดแก จงหวดทางภาคเหนอ โดยเฉพาะลำาพนและเชยงใหม มพนทเพาะปลกทงสน 328,329 ไร คดเปนรอยละ 71.04 ของพนทเพาะปลกลำาไยทงประเทศ รองลงมาไดแกกลมจงหวดในภาคเหนอตอนบน 6 จงหวด (เชยงราย นาน พะเยา แพร ตาก และลำาปาง) รวมกบจนทบรและเลย ทมพนทเพาะปลกในแตละจงหวดอยระหวาง 9,041 ถง 18,770 ไร ค ดเป นรอยละ 18.76 จงหวดทเหลอมการเพาะปลกเพยงเลกนอยเทานน (ตารางท 17)
ตารางท 17 พนทเพาะปลกลำาไยของไทย จำาแนกรายจงหวดลำาดบ
จงหวด
จำานวนเกษตรกร (ครวเรอน) พนทปลกรวม (ไร)
1เชยงใหม
52,712
167,103
2 ลำาพน 27,712
161,226
3เชยงราย
12,556
48,860
4 นาน 4,856
16,887
5 พะเยา 54,187
14,225
6 แพร 2,284
10,278
7จนทบร
278
9,896
8 ตาก 2,082
9,623
9 เลย
ผลไม-40
9,307 9,307
10ลำาปาง
2,320
9,041
รวม 115,591
481,833
ทมา : พงษศกด องกสทธ (2542) ลำาไย : พชเศรษฐกจสำาคญเพอการพฒนาอตสาหกรรม, กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเชยงใหม.
พนทดงเดมในการปลกลำาไยของไทยคอ เชยงใหมและลำาพน ซงในภายหลงไดขยายออกไปทวประเทศ แตลำาไยทจะมคณภาพดได ยงจำาเปนตองปลกอยในสภาพอากาศและสงแวดลอมทเหมาะสมดวย จงพบวาการนำาลำาไยไปปลกในภาคอน ๆ เชน ภาคตะวนออก ซงมปรมาณนำาฝนมากกวาภาคเหนอ อาจไมประสบความสำาเรจเทาทควร เพราะเนอลำาไยจะคอนขางแฉะ แตอยางไรกตาม เนองจากลำาไยไดรบคดเลอกเปนผลไมยอดเยยมทไดรบการสงเสรมและเอาใจใสจากหนวยงานทเกยวของในการพฒนาศกยภาพทงดานการผลตและการคา จงทำาใหปจจบนเกษตรกรไดใหความสนใจในการปลกลำาไยเปนจำานวนมาก โดยไดมการปลกลำาไยกระจายอยทวไปถง 36 จงหวดตามภมภาคตาง ๆ ของประเทศ แมวาการขยายตวของพนทเพาะปลกดงกลาวอาจทำาใหผลผลตลำาไยมปญหาในการตดดอกออกผลกตาม
ลำาไยถกจดใหเปนผลไมยอดเยยมทำาใหมการพฒนาเทคโนโลยการปลกและการผลตอยางตอเนอง ทงน เพอใหไดมาซ งผลผลตทด มคณภาพอนเปนทตองการของตลาด ในขณะทปจจบนการปลกลำาไยของไทยกยงคงมปญหาในการตดดอกออกผลในแตละป เชน ในป 2541 ลำาไยของไทยออกผลประมาณรอยละ 10 ของการตดดอกเทานน ดงนน จงถอไดวาผลผลตลำาไยในปดงกลาวมปรมาณตำามาก เมอเปรยบเทยบกบผลผลตลำาไยในป 2539 และป 2540 ซงเปนปทลำาไยใหผลผลตดมาก ทำาใหในปตอมาเกษตรกรผปลกลำาไยไดทำาการปรบปรงการตดดอกออกผลของลำาไย โดยเกษตรกรบางรายไดนำาสารจำาพวกคลอเรต เชน โพแทสเซยมคลอเรต หรอโซเดยมคลอเรตมาใช เพอเรงใหเกดการตดดอกออกผลเพมขน ในขณะทการใชสารดงกลาวกยงไมมงานวจยรองรบเกยวกบผลกระทบ
ผลไม-41
ตาง ๆ ทรวมถงผลกระทบตอสภาวะแวดลอมอยางชดเจน ทำาใหอาจเกดปญหาตอการสงออกและการคาลำาไยของไทยในอนาคตได กระทรวงเกษตรและสหกรณและกระทรวงพาณชยกไดเร มมการดำาเนนการควบคมดแลการปลกลำาไยเพอการพฒนาการปลกลำาไยตามแนวทางทถกตอง โดยไดกำาหนดแนวทางไวเปนนโยบาย ดงน
1. นโยบายในการสงเสรมการปลกและผลตลำาไยอยางถกวธ และเหมาะกบสภาพพนท
2. นโยบายในการสนบสนนงานวจยเกยวกบลำาไยอยางจรงจงและตอเนอง 3. นโยบายการตลาดลำาไยสด/แปรรป 4. นโยบายในการสงเสรมอตสาหกรรมลำาไย 5. นโยบายการพฒนาเกษตรกร ตลอดจนการจดตงกลมเกษตรกรผปลก
ลำาไย นโยบายเหลานมความสำาคญอยางยงตอการพฒนาการปลกลำาไยในอนาคต เพราะผลผลตลำาไยคณภาพดทจะสามารถแขงขนในตลาดโลกได จำาเปนตองอยภายใตเงอนไขของขอตกลงระหวางประเทศดวย จงจำาเปนตองเตรยมการใหพรอม โดยมคณะกรรมการหรอคณะทำางานในระดบประเทศตดตามและดำาเนนการพฒนาลำาไยตอไปอยางจรงจง
ส ำาหรบปรมาณการผล ตล ำา ไยของประ เทศไทยในป 2544 เท าก บ 227,232 ตน ซงถามองแนวโนมมาตงแตอดตจะพบวา ปรมาณผลผลตของลำาไยในแตละปมความผนผวนสงมาก (ตารางท 18) ทงนเนองจากลำาไยเปนพชทมความออนไหวตอสภาพภมอากาศสง และยงเปนพชทใหผลสลบปทำาใหผลผลตมความไมแนนอน แมวาจะมการเพมพนทเพาะปลกใหมากขนกตาม ทงน สวนหนงยงนาจะเกดจากพนทในการปลกลำาไยซงเพมขนในระยะหลงเปนพนทไมไดอยในสภาพภมอากาศอนเหมาะสมทสดอกดวย พนธของลำาไยทนยมปลกในประเทศไทยและมความสำาคญในเชงการคาคอ พนธอดอ ซงเปนลำาไยทใหผลขนาดใหญ มเนอหนา และมรสหวาน โดยลำาไยพนธอดอมพนทปลกมากทสดคดเปนรอยละ 73.45 ของพนทปลกลำาไยทงหมด รองลงมาไดแก พนธแหว พนธสชมพ พนธเบยวเขยว และพนธอน ๆ คดเปนรอยละ 7.98, 6.72, 6.78 และ 5.07 ตามลำาดบ (ตารางท 19 และรปท 13)
ตารางท 18 ปรมาณผลผลตและพนทเพาะปลกลำาไยของไทย
ป พนทเพาะปลก ปรมาณผลผลต ผลผลต
ผลไม-42
(ไร) (ตน) เฉลย
(กก./ไร/ป)
2531
147,902
51,361 347
2532
159,906
57,066 357
2533
183,423
106,413 580
2534
199,096
86,563 435
2535
224,481
106,979 477
2536
254,723
126,014 495
2537
262,726
122,879 468
2538
266,581
126,486 474
2539 239,393 236,428 9882540 258,964 250,359 9672541 275,108 17,715 642542 295,137 142,553 4832543 331,069 358,420 10832544 357,887 227,232 635ทมา : สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร
ตารางท 19 พนทเพาะปลกลำาไยของไทย จำาแนกตามสายพนธ
พนธพนทเพาะปลก
(ไร)สดสวน (รอย
ละ)พนธอดอ 183,337 73.45 พนธแหว 19,908 7.98
ผลไม-43
พนธเบยวเขยว 16,925 6.78 พนธสชมพ 16,770 6.72 พนธอน ๆ 12,653 5.07 รวม 249,593 100.00
ทมา : กรมสงเสรมการเกษตรรปท 13 ปรมาณการผลตและพนทเพาะปลกลำาไยของไทย
0
100,000
200,000
300,000
400,000
2539 2540 2541 2542 2543 25440
20
40
60
80
¡ºÊ ÉÁ¡µ³ ¨¼� � � � (Ŧn) ¦·¤µ ¨ ·� � � � � ( ´� � ) ¦µµÄ ¦³Á«� � � � ( µ� � /� � .) ¦µµ n°°� � � ( µ� � /� � .)
ทมา : จากตารางท 18
เมอพจารณาถงตนทนการผลตลำาไย จำาเปนตองแยกการพจารณาออกเป นตนทนการผลตล ำาไยตามฤดกาลกบตนทนการผลตล ำาไยนอกฤดกาล เนองจากตนทนการผลตในทงสองรปแบบดงกลาวไมเทากน โดยตนทนการผลตลำาไยนอกฤดกาลจะสงกวาตนทนการผลตลำาไยตามฤดกาลประมาณ 2 เทา เพราะวาในการผลตลำาไยนอกฤดกาลจะตองมการดแลบำารงรกษามากกวาการผลตลำาไยตามฤดกาล ซงเปนการผลตโดยอาศยธรรมชาต ดงนน การใชปจจยการผลตชนดตาง ๆ จงตองมการลงทนมากกวาทงในเรองของปย สารเคมตาง ๆ การใหนำา และการใชแรงงาน โดยเฉพาะตนทนของสารโปแตสเซยมคลอเรตทใชเรงการตดดอกออกผล แตเมอพจารณาในรายละเอยดของโครงสรางตนทนกลบพบวา เกษตรกรททำาการผลตลำาไยตามฤดกาลและเกษตรกรททำาการผลตลำาไยนอกฤดกาลจะมโครงสรางตนทนการผลตทมคาจางแรงงานเปนสวนประกอบของตนทนการผลตมากทสด คดเปนรอยละ 70.0 ในการผลตลำาไยตามฤดกาล และรอยละ 59.8 ใน
ผลไม-44
การผลตลำาไยนอกฤดกาล ซงในการผลตลำาไยนอกฤดกาลจะมตนทนทสำาคญเพมมาอกคอ คาใชจายสำาหรบสารโปแตสเซยมคลอเรท ทคดเปนรอยละ 16.8 (ตารางท 20)
ตารางท 20 ตนทนการผลตลำาไยตามฤดกาลและตนทนการผลตลำาไยนอกฤดกาล
รายการ เกษตรกรทผลตลำาไยตามฤดกาล
เกษตรกรทผลตลำาไยนอกฤดกาล
บาท รอยละ บาท รอยละปยคอก 4,307.10 6.5 4,346.30 3.4ปยสตร 40-0-0 900.9 1.4 891.3 0.7ปยสตร 15-15-15 2,902.50 4.4 3,765.60 2.9ปยสตร 8-24-24 1,778.20 2.7 2,351.00 1.8ปยสตร 13-13-21 916.5 1.4 2,311.70 1.8
คาจางแรงงาน46,390.9
0 70 77,039.30 59.8ทน 9,117.50 13.6 16,537.10 12.8สารโปแตสเซยมคลอเรท - - 21,656.20 16.8
รวม66,313.6
0 100128,898.5
0 100หมายเหต : จากการสำารวจโครงสรางตนทนดงกลาวจากเกษตรกรจำานวน 150 ราย พบวาเกษตรกรทกรายมทดนเปนของตนเอง จงทำาใหไมมคาเชาทดนเปนสวนประกอบของตนทนทมา : ณฎฐพล ยงยน (2543) ผลกระทบทางเศรษฐศาสตรของการผลตลำาไยนอกฤดกาล, วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สำาหรบราคาลำาไยจะมความไมแนนอนในแตละปเชนเดยวกบราคาของสนคาเกษตรทวไป โดยขนอยก บอปสงคและอปทานเปนหลก ในสวนของล ำาไยจะม
ผลไม-45
ลกษณะพเศษอยบางตรงทอปสงคของลำาไยนนเปนอปสงคทมาจากทงในประเทศและจากนอกประเทศ และอปทานของลำาไยซงหมายถงปรมาณการผลตกยงมความผนผวนสงมากในแตละป โดยในปทล ำาไยมผลผลตนอย เชน ในป 2538 ราคาลำาไยกจะสง แตในปทผลผลตมาก เชนในป 2537 ราคากจะตำา อปสงคของลำาไยอกสวนหนงยงมาจากนอกประเทศ จงทำาใหการคาดการณของผสงออกกเปนปจจยทส ำาคญอกประการหนงซ งมผลตอราคาลำาไย โดยถาหากผสงออกคาดการณวาผลผลตทไดในปถดไปมนอย ยอมรบคำาสงซอจากตางประเทศนอยลง ทำาใหปรมาณลำาไยในประเทศมมากขนกวาปกต ราคาในประเทศกจะตำาลง นอกจากน การกำาหนดราคายงขนอยกบคณภาพของลำาไยอกดวย ซงจะใชเกณฑการจดชนคณภาพของลำาไยเปนตวกำาหนดราคา โดยเกณฑดงกลาวจะมความแตกตางกนไปในแตละพนท ซงทวไปจะแบงเปน 3 ชนคณภาพ คอ
ชนดด เปนลำาไยทมจำานวนไมเกน 70 ผล/กโลกรม ชนดรอง เปนลำาไยทมจำานวน - 7180
ผล/กโลกรม ชนดคละ เปนลำาไยทมจำานวนตงแต 81 ผล/กโลกรมขนไป
โดยเฉลยราคาลำาไยชนดด จะอยในเกณฑ 25-35 บาท/กโลกรม ชนดรองจะอยประมาณ 15-25 บาท/กโลกรม และชนดคละจะประมาณ 10-20 บาท/กโลกรม (ตารางท 21)
ตารางท 21 ราคาขายลำาไยภายในประเทศป ชนคณภาพ ราคาเฉลย (บาท/กโลกรม)
2534 ชนดด - รอง 35.6 คละ 28.97
2535 ชนดด 31.07 รอง 22.05 คละ 20.81
2536 ชนดด 32.62 รอง 26.55 คละ 11.49
2537 ชนดด 16.26
ผลไม-46
รอง 11.92 คละ 7.72
2538 ชนดด 49.49 รอง 31.95 คละ 18.87
2539 ชนดด 24.43 รอง 26.93 คละ 16.17
2540 ชนดด 21.76 รอง 16.2 คละ 17.7
2541 ชนดด 64.88 รอง 52.14 คละ 49.26
2542 ชนดด 26.14 รอง 22.48 คละ 16.22
2543 ชนดด 19.46 รอง 17.61 คละ 14.77
ตารางท 21 ราคาขายลำาไยภายในประเทศ (ตอ)ป ชนคณภาพ ราคาเฉลย (บาท/กโลกรม)
2544 ชนดด 18.33 รอง 15.95 คละ 13.67
ทมา : สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร
ผลไม-47
ในชวงทผานมา เกษตรกรไดหนมาปลกลำาไยเปนจำานวนมาก ทำาใหพนทเพาะปลกลำาไยสวนใหญประมาณกงหนงของแตละจงหวดยงคงเปนสวนใหมทไมไดใหผลผลต จงคาดการณไดวา ในอนาคตอนใกลผลผลตลำาไยจะเพมสงขนอก โดยเฉพาะในปทผลผลตดอาจมผลผลตลำาไยออกสตลาดมากกวาปจจบนถง 1 เทา และยงมแนวโนมทนาสนใจวา หลายจงหวดในภาคอสานไดมการขยายพนทปลกเพมขนมากเชน เลย มสวนลำาไยใหมรวมพนทถง 9,307 ไร ในขณะทสวนทใหผลผลตแลวมเพยง 2,825 ไร และในจงหวดอน ๆ กแสดงถงแนวโนมทเพมขนเชนเดยวกน แสดงวาการทดลองเพาะปลกลำาไยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของไทยประสบผลสำาเรจพอสมควร เกษตรกรจงไดเรมใหความสนใจเพาะปลกลำาไยกนมากขน
ลำาไยเปนพชทสามารถทำารายไดใหแกเกษตรกรมาก โดยสามารถนำาไปแปรรป จำาหนายสด และยงสามารถสงออกไปตางประเทศไดเปนอยางด ตลาดใหญของการสงออกลำาไยสดไดแก ฮองกง สงคโปร และจน สวนลำาไยแหงทงเปลอกนนสงออกไปหลายประเทศ โดยสงออกไปยงประเทศจนเปนสวนใหญ (ตารางท 22) จากพฒนาการของการปลกและการผลตล ำาไยของไทยสงผลใหหนวยงานเกยวของคอ กระทรวงเกษตรและสหกรณและกระทรวงพาณชยจดใหลำาไยเปนผลไมยอดเย ยม (Product Champion) จงมการก ำาหนดนโยบายในการสนบสนน การพฒนาพนธ การปลก การผลต การแปรรป การสงออก และการต ล า ด ไ ว อ ย า งชดเจน ทำาใหการปลกลำาไยยงมโอกาสในการพฒนาตอไปอกมาก
ผลไม-48
ตารางท 22 ปรมาณและมลคาการสงออกผลไมไทยไปยงจน จำาแนกตามชนดของผลไม 2540 2541 2542 2543 2544
ปรมาณ (ตน)
มลคา (ลานบาท)
ปรมาณ (ตน)
มลคา (ลานบาท)
ปรมาณ (ตน)
มลคา (ลานบาท)
ปรมาณ (ตน)
มลคา (ลานบาท)
ปรมาณ (ตน)
มลคา (ลานบาท)
ทเรยนสด72,98
7.151,399
.6387,45
6.972,062
.31111,042.94
2,122.72
83,865.61
1,579.29
116,674.36
2,057.87
ลำาไยสด81,63
1.592,119
.862,579.
13149.3
644,02
1.561,147
.2998,99
8.302,042
.06101,305.39
1,911.00
ลำาไยแหง38,07
5.442,142
.86944.7
1 85.446,770.
02436.7
355,90
3.622,414
.8726,83
7.661,309.96
ทเรยนแชแขง5,493.
11334.0
09,757.
30543.2
521,81
4.88602.1
028,31
2.52742.2
226,97
1.88585.
59
บเทดนท แหง8,867.
47157.7
812,02
2.14326.2
12,926.
83124.9
723,91
3.85706.8
521,06
1.37411.
00
มงคด แหงและสด2,812.
44 62.382,318.
85 44.035,000.
59104.8
312,88
6.45257.6
718,38
8.40408.
43
ผลไมอน ๆ สด26,21
7.79480.6
520,23
1.35472.1
416,94
2.77448.3
310,25
2.24317.7
714,55
2.21404.
10ผลไม และผลไมเปลอกแขงอน
2,582.44
101.57
1,646.53 84.09
1,760.24
101.44
3,866.72
218.60
3,508.76
267.66
มะพราว สด 0.00 0.00 0.00 0.008,790.
77108.0
116,26
4.11193.2
516,08
8.43235.
28
ผลไม-49
แอปเปลลเชอร สด11,15
7.43326.9
91,511.
36 72.4512,49
5.40372.2
912,96
9.58354.2
39,343.
22224.
33
รวม312,782.96
8,237.91
217,016.32
5,236.63
287,414.61
6,984.50
422,401.52
10,304.34
423,170.41
9,103.79
ทมา : กรมเศรษฐกจการพาณชย
ผลไม-50
2.1.3 การผลตทเรยน
ทเรยนเปนผลไมเมองรอน โดยเปนไมผลทมลำาตนคอนขางสงตรง สวนผลมเปลอกหนาเตมไปดวยหนามแขงรปกรวย และเนอขางในมลกษณะเปนพ ภายในพจะมเมด ซงเมดทมจะมากหรอนอยขนอยก บความอดมสมบรณของดนและพนธของทเรยน เนอเวลาสกมรสหวานและมกลนแรง ทเรยนมถนกำาเนดอยคาบสมทรมาลาย ตอมาไดขยายพนธเขามาทางภาคใตของไทยทสราษฎรธาน ภเกต และชมพร จนไดขยายไปประสบความสำาเรจในการปลกทจนทบร ตราด ระยอง ปราจนบร นครนายก และนนทบร จนถงปจจบน
พนทเพาะปลกและผลผลตทเรยนทวประเทศมแนวโนมสงขน โดยในปการผลต 2534 ประเทศไทยมพนทปลกทเรยนรวมทกพนธ 596,043 ไร ไดปรมาณผลผลตรวม 539,190 ตน และในป 2543 พนทเพาะปลกเพมขนเปน 783,645 ไร และปรมาณผลผลตรวมเพมขนเปน 648,904 ตน (ตารางท 15) จงเหนไดวา เกษตรกรไดหนมาปลกทเรยนเพมขนอยางมาก คอตงแตป 2534 เปนตนมานน พนทเพาะปลกทเรยนไดเพมขนอยางตอเนอง สวนผลผลตในแตละปนนกยงมปรมาณทคอนขางผนผวนอยางเหนไดชดเจน ดงนน จงเปนไปไดวาปรมาณผลผลตทเกดความผนผวนนน เนองมาจากการทไทยยงมลกษณะของการเกษตรแบบดงเดมอย (รปท 14)
รปท 14 พนทเพาะปลกและปรมาณผลผลตทเรยนของไทย
5
6
7
8
9
10
2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543
 Ŧn�
012345678910Â ´� � �
¡ºÊ ÉÁ¡µ³ ¨¼� � � � ¦·¤µ µ¦ ·� � � � �
ผลไม-51
ทมา : จากตารางท 15
สำาหรบแหลงทปลกทเรยนมากทสดของประเทศอยในภาคตะวนออก มพนทการเพาะปลกในป 2540 ทงหมด 364,234 ไร คดเปนรอยละ 50.42 ของพนทการเพาะปลกทเรยนทงประเทศ ภาคทปลกทเรยนมากเปนอนดบรองลงมาคอภาคใต มพนทเพาะปลกรวม 320,149 ไร คดเปนรอยละ 44.31
จงหวดทเปนแหลงผลตทเรยนสำาคญในภาคตะวนออก ไดแก จนทบร มพนทเพาะปลกรวม 233,694 ไร คดเปนรอยละ 32.35 ของพนทเพาะปลกรวมทงประเทศ จงหวดทเปนแหลงผลตสำาคญของภาคนรองลงมาคอ ระยอง มพนทเพาะปลกรวม 102,136 ไร คดเปนรอยละ 14.14 ของพนทเพาะปลกรวมทงประเทศ สวนจงหวดทเปนแหลงผลตสำาคญของภาคใต ไดแก ชมพร นราธวาส และยะลา โดยมพนทปลก 133,657, 30,392 และ 30,287 ไร หรอคดเปนรอยละ 18.50, 4.21 และ 4.19 ของพนทเพาะปลกรวมทงประเทศ ซงจะเหนไดวาเมอรวมทง 2 ภาคแลว พนทเพาะปลกและผลผลตทเรยนเกอบทงหมดจะอยในภาคตะวนออกและภาคใต และจงหวดทมพนทเพาะปลกและผลผลตทส ำาคญไดแก จนทบร ระยอง ชมพร ยะลา และนราธวาส
ผลผลตทเรยนของไทยนนมระยะเวลาการออกผลถง 6 เดอนในรอบป ทงน ขนอยกบพนทเพาะปลกของประเทศ สำาหรบการปลกทเรยนของของไทยมมากใน 2 ภาค ซงจะมชวงเวลาทใหผลผลตแตกตางกน โดยภาคตะวนออกจะมผลผลตทเรยนออกสตลาดชวงเดอนเมษายน-กรกฎาคม และภาคใตจะมผลผลตออกสตลาดชวงเดอนกรกฎาคม-กนยายน จงเปนขอดททำาใหชวงเวลาการออกสตลาดของทเรยนไทยยาวนานกวาปกต และยงชวยบรรเทาการทจะลนตลาดไดอกดวย
เนองจากทเรยนทเปนผลไมอนเปนทตองการอยางมากในจน โดยเฉพาะทเรยนพนธหมอนทอง และชะน ดงนน จงไดพจารณาตนทนการผลตทเรยนพนธชะน และหมอนทอง โดยเนนไปทตนทนการผลตในจนทบร ซงเปนจงหวดทมการเพาะปลกทเรยนมากทสดของประเทศ จำาแนกตามชวงอาย ซงพบวาตนทนในการผลตทเรยนประกอบไปดวย 2 สวน ไดแก
1. ตนทนผนแปร ประมาณรอยละ 85 ของตนทนทงหมด ไดแก คาวสด และคาแรงงาน
2. ตนทนคงท ไดแก คาเสอมราคาของเครองจกร ประมาณรอยละ 15 ของตนทนทงหมด
ผลไม-52
โดยตนทนทงหมดในการผลตทเรยนพนธชะนเฉลยตอไร 9,993.49 บาทตอป คดเปนตนทนทเปนเงนสดรอยละ 78.19 ของตนทนทงหมด ตนทนเฉลยตอผลผลต 1 กโลกรมเทากบ 7.30 บาท (ตารางท 23) ในขณะทตนทนทงหมดในการผลตทเรยนพนธ หมอนทองตอไรเฉล ยทกอายของตนทเรยนเท าก บ 10,146.42 บาทตอป คดเปนตนทนทเปนเงนสดรอยละ 82.94 ของตนทนทงหมด ตนทนเฉลยตอทเรยน 1 กโลกรม เทากบ 8.21 บาท (ตารางท 24) ทงน ตนทนการผลตทเรยนพนธหมอนทองจะสงกวาตนทนการผลตทเรยนพนธชะนพอสมควร หากพจารณาจากตนทนเฉลยตอทเรยน 1 กโลกรม
ตารางท 23 ตนทนการผลตทเรยนพนธชะนเฉลยตอไรในจงหวดจนทบรแยกตามอายทเรยน พ.ศ.2535
(หนวย: บาทตอไร)
ประเภทตนทน
รายละเอยด
อายทเรยน (ป) เฉลย
1-4 5-910-15
มากกวา 15 บาท
รอยละ
ตนทนผนแปร
7,954.11
9,011.48
8,433.71
8,534.79
8,676.57
86.87
1. คาวสด4,757.37
6,608.75
6,181.74
6,223.34
6,606.42
63.68
กงพนธ235.
09 - - -15.3
3 0.02ปยคอก, หมก
146.94
153.81
200.15
187.28
193.11 1.94
ปยเคม123.
131,462.19
799.38
1,043.67
1,108.97
11.10
ปนขาว - - 6.15 2.98 3.03 0.01นำามนเชอ 243. 330. 508. 775.6 401. 4.03
ผลไม-53
เพลง 75 54 03 6 99
ไฟฟา374.
63351.
68314.
66367.9
1391.
75 3.93สารกำาจดแมลง
383.63
1,401.63
1,950.27
1,839.09
1,796.23
17.99
สารกำาจดโรค
1,552.50
1,552.50
609.14
1,096.84
851.78 8.53
สารกำาจดวชพช
1,697.81
1,697.81
972.96
478.56
849.03 8.46
สารเคมอน -663.
90821.
00739.4
2731.
88 7.332. คาแรงงาน
3,196.74
2,252.73
2,251.97
2,311.45
2,333.89
23.39
ครวเรอน1,196.74
1,903.32
1,243.85
1,267.88
1,432.58 8.68
จาง2,000.00
349.42
1,008.12
1,043.57
901.07 9.03
ตนทนคงท
คาเสอมราคา-เครองจกร
1,732.36
1,095.34
1,490.38
942.71
1,316.92
13.13
ตนทนทงหมด
9,686.47
9,560.82
9,924.59
9,477.50
9,993.49
100.00
ตนทนเฉลยตอกก. (บาท)
ตนทนทงหมด -
11.13 8.13 4.57 7.30 -
ทมา : นรศรา ไชยกาล (2537) การศกษาการเปลยนแปลงสวนแบงตลาดและปจจยทมผลกระทบตออปสงคสงออกทเรยนไทย, วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (เศรษฐศาสตรเกษตร) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
ผลไม-54
ตารางท 24 ตนทนการผลตทเรยนพนธหมอนทองเฉลยตอไรในจงหวดจนทบรแยกตามอายทเรยน พ.ศ.2535
(หนวย: บาทตอไร)
ประเภทตนทน
รายละเอยด
อายทเรยน (ป) เฉลย
1-4 5-910-15
มากกวา 15 บาท
รอยละ
ตนทนผนแปร
5474.22
9433.53
8732.81
7654.01
8542.94 84.2
1. คาวสด467
1.747053.62
6197.02
5956.32
6401.88
63.09
กงพนธ290.
18 - - -26.8
1 0.03ปยคอก, หมก
126.88
145.71
250.75 57.2
159.23 1.57
ปยเคม106.
251556.68
507.96
1039.37
1101.57
10.86
ปนขาว - - - - - -นำามนเชอเพลง
187.5
349.91
478.2
352.01
377.92 3.72
ไฟฟา389.
06344.
43340.
31312.1
6340.
01 3.35สารกำาจดแมลง
371.25
2142.71
1528.49
2252.92
1735.48 17.1
สารกำาจดโรค
1725
587.14
1563.65
1158.85
841.36 8.29
สารกำาจดวชพช
1475.62
1039.9
1015.24
294.09
1092.72
10.77
สารเคมอน -887.
14101
5.24489.7
2726.
78 7.162. คาแรงงาน
802.48
2379.91
2535.79
1697.69
2141.06 21.1
ครวเรอน802.
481894.77
1262.93
905.28
1281.54 1.26
จาง -485.
14127
2.86792.4
1859.
52 8.47
ผลไม-55
ตนทนคงท
คาเสอมราคา-เครองจกร
2391.77
1388.84
2213.42
581.94
1603.49 15.8
ตนทนทงหมด
7865.99
10822.4
10946.2
8235.95
10146.4 100
ตนทนเฉลยตอกก. (บาท)
ตนทนทงหมด -
11.54
10.24 4.62 8.21 -
ทมา : นรศรา ไชยกาล (2537) การศกษาการเปลยนแปลงสวนแบงตลาดและปจจยทมผลกระทบตออปสงคสงออกทเรยนไทย, วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต (เศรษฐศาสตรเกษตร) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
เมอพจารณาราคาทเรยนของไทยจะพบวามลกษณะของการเคลอนไหวตามฤดกาล โดยขนอยกบปรมาณผลผลตทเรยนในชวงเวลานน ๆ เมอพจารณาจากราคาขายสงทเรยนในตลาดกรงเทพฯ ในระหวางป 2534 ถงป 2540 พบวา ราคาทเรยนหมอนทองโดยเฉลยจะสงกวาพนธชะนประมาณ 2 เทาตว ซงราคาเฉลยของทเรยนพนธชะนและหมอนทองในป 2537-2540 เทากบ 18.04 และ 35.57 บาท ตามลำาดบ และมแนวโนมลดลงจากชวงป 2534-2536 (ตารางท 25)
ตารางท 25 ราคาขายสงทเรยน
พนธ
ป 2534-
36ป2537
-40ราคาขายสงตลาด
กรงเทพฯชะน 18.04 15.63หมอนทอง 35.57 28.08
ราคาสงออก เฉลย 30.55 21.24ทมา : กรมการคาภายใน
2.2 การสงออกผลไมของประเทศไทย
ผลไม-56
ไทยมปรมาณการสงออกผลไมในป 2544 เทากบ 217,016 ตน มลคาการสงออกทงสน 9,103.79 ลานบาท คดเปนรอยละ 0.31 ของมลคาการสงออกสนคาทงหมดของไทย โดยมแนวโนมคอนขางเพมสงขนมาตงแตป 2513 จนกระทงในป 2541 ทงมลคาการสงออกและปรมาณการสงออกลดตำาลงมาก เนองจากเกดภยธรรมชาตอยางรนแรงขน ท ำาใหผลผลตผลไมไทยในปนนมปรมาณตำาลงมาก ปรมาณการสงออกผลไมจงตำาลงมากตามไปดวย (ตารางท 26 และรปท 15)
รปท 15 มลคาและปรมาณการสงออกของไทย
050,000
100,000150,000200,000250,000300,000350,000
2513 2518 2523 2528 2533 2538 25430
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
¦·¤µ µ¦ n°°� � � � � ( ´� � ) ¤¼nµµ¦ n°° ° Å¥� � � � � � � (¡´Á®¦¥ ®¦ ²� � � )ทมา : จากตารางท 26
สำาหรบผลไมสงออกหลกของไทยคอ ทเรยนสด ลำาไยสด และลำาไยแหง โดยในป 2544 ไทยมการสงออกทเรยนมากทสดมลคา 2,057.87 ลานบาท และยงมแนวโนมทคอนขางสงขนตอไป รองลงมาคอ การสงออกล ำาไยสดมลคา 1,911.00 ลานบาท และการสงออกลำาไยแหง มลคา 1,309.96 ลานบาทตามลำาดบ (ตารางท 27)
ตารางท 26 ปรมาณการสงออกผลไมของไทย
มลคาการสงออก(พนเหรยญสหรฐฯ)
ปรมาณการสงออก (ตน)
มลคาการสงออก(พนเหรยญสหรฐฯ)
ปรมาณการสงออก (ตน)
ผลไม-57
2513 191 1,282
2529 20,713 23,338
2514 1,026 5,973
2530 16,781 20,690
2515 1,319 5,767
2531 23,979 47,578
2516 1,127 3,676
2532 22,690 43,451
2517 2,759 9,511
2533 38,573 75,291
2518 1,095 6,268
2534 32,160 51,489
2519 1,058 5,470
2535 48,838 73,735
2520 1,802 8,085
2536 58,095 87,305
2521 3,532 7,029
2537 89,892 119,884
2522 4,886 7,934
2538 115,144 131,663
2523 7,718 10,050
2539 178,752 208,909
2524 11,934 12,319
2540 224,328 250,988
2525 17,068 16,189
2541 77,815 123,359
2526 13,845 12,567
2542 127,659 204,834
2527 15,337 15,037
2543 180,076 291,967
2528 15,471 24,561
ทมา : World Trade Atlas
ผลไม-58
ตารางท 27 ปรมาณและมลคาการสงออกผลไมของไทย จำาแนกตามชนดของผลไม
สนคา 2540 2541 2542 2543 2544ทเรยนสด ปรมาณ
(ตน)72,98
7.1587,45
6.97111,042.94
83,865.61
116,674.36
มลคา (ลานบาท)
1,399.63
2,062.31
2,122.72
1,579.29
2,057.87
ลำาไยสด ปรมาณ (ตน)
81,631.59
2,579.13
44,021.56
98,998.30
101,305.39
มลคา (ลานบาท)
2,119.86
149.36
1,147.29
2,042.06
1,911.00
ลำาไยแหง ปรมาณ (ตน)
38,075.44
944.71
6,770.02
55,903.62
26,837.66
มลคา (ลานบาท)
2,142.86 85.44
436.73
2,414.87
1,309.96
ทเรยนแชแขง
ปรมาณ (ตน)
5,493.11
9,757.30
21,814.88
28,312.52
26,971.88
มลคา (ลานบาท)
334.00
543.25
602.10
742.22
585.59
บเทด นท(Beted Nut)
ปรมาณ (ตน)
8,867.47
12,022.14
2,926.83
23,913.85
21,061.37
มลคา (ลานบาท)
157.78
326.21
124.97
706.85
411.00
มงคดสดและแหง
ปรมาณ (ตน)
2,812.44
2,318.85
5,000.59
12,886.45
18,388.40
มลคา (ลาน 62.38 44.03 104.83
257.67
408.43
ผลไม-59
บาท)ผลไมอน สด
ปรมาณ (ตน)
26,217.79
20,231.35
16,942.77
10,252.24
14,552.21
มลคา (ลานบาท)
480.65
472.14
448.33
317.77
404.10
รวม ปรมาณ (ตน)
312,782.96
217,016.32
287,414.61
422,401.52
423,170.41
มลคา (ลานบาท)
8,237.91
5,236.63
6,984.50
10,304.34
9,103.79
ทมา : กรมเศรษฐกจการพาณชย
ผลไม-60
ตลาดสงออกหลกของไทยประกอบดวย 3 ประเทศหลก ไดแก ฮองกง จน และไตหวน โดยเฉพาะฮองกง ซ งเปนตลาดขนาดใหญทสดของไทย โดยในป 2544 ไทยสงออกไปยงฮองกงสงถงรอยละ 33.82 ของมลคาการสงออกทงหมด ดวยมลคา 3,079 ลานบาท รองลงมากไดแก จน รอยละ 15.20 และไตหวน รอยละ 11.27 ตามลำาดบ (ตารางท 28)
ตารางท 28 มลคาการสงออกผลไมของประเทศไทย จำาแนกตามตลาดสงออกหนวย :
บาทอนดบ ประเทศ 2540 2541 2542 2543 2544
โลก8,237,911,255
5,236,627,858
6,984,501,666
10,304,340,929
9,103,789,796
1 ฮองกง3,874,338,044
1,757,690,731
2,730,778,364
2,709,331,231
3,079,042,183
2 จน886,912
,636 n.a.366,328
,463904,141,
7921,384,146,318
3 ไตหวน938,413
,735979,763
,0471,072,071,461
992,168,876
1,026,418,087
4 ญปน273,508
,646187,180
,286207,200
,141365,427,
181465,396
,153
5สหรฐอเม
รกา328,208
,986593,820
,826476,594
,554578,330,
377481,028
,601ทมา : กรมเศรษฐกจการพาณชย
2.2.1 การสงออกผลไมไทยไปยงประเทศจน
ไ ท ย ม ป ร ม า ณ ก า ร ส ง อ อ ก ผ ล ไ ม ไ ป ย ง จ น ใ น ป 2544 เ ท า ก บ 40,925,474 ตน รวมมลคาการสงออกทงสน 1,384 ลานบาท คดเปนรอยละ 15.20 ของมลคาการสงออกผลไมทงหมดของไทย เปนอนดบท 2 รองจากฮองกง โดยมแนวโนมลดลงในชวงกอนป 2542 หลงจากนนกเพมสงขนอยางตอเนอง (ตารางท 28) ซงเมอพจารณาเปนการนำาเขาของจนพบวา จนมการนำาเขาผลไมจากไทยเปนอนดบท 1 คดเปนรอยละ 19.84 โดยป 2544 ทผานมาเปนปแรกทจนมการนำาเขาผลไมจากไทยมากทสด (ตารางท 12) โดยการสงออกผลไมไทยไปยงจนนนเปนการสงผลไมไปขายยงจนตอนใตเทานน ซงจนตอนใต
ผลไม-61
เองมการผลตผลไมเมองรอนทใกลเคยงกบไทยอยบางแลวเพยงแตยงไมเพยงพอกบความตองการในการบรโภค
สำาหรบผลไมสงออกหลกของไทยไปยงจน เปนประเภทผลไมเมองรอนทไทยมการเพาะปลกเปนจำานวนมาก โดยเฉพาะทเรยนสด ลำาไยสด ลำาไยแหง และทเรยนแชแขง ซ งในป 2544 ไทยมการสงออกทเรยนสดมากทสดมลค า 2,057.87 ลานบาท และยงมแนวโนมทคอนขางสงขนตอไป รองลงมาคอ การสงออกล ำาไยสดมลค า 1,911.00 ลานบาท การสงออกล ำาไยแหงม ลค า 1,319.96 ลานบาท และการสงออกทเรยนแชแขงมลคา 585.59 ลานบาท ตามลำาดบ ทงนจะเหนไดวา การสงออกผลไมของไทยไปยงจนนนจะประกอบไปดวยผลไมหลกเพยง 2 ชนดเทานน คอ ทเรยนและลำาไย (ตารางท 29 และรปท 16)
รปท 16 มลคาการสงออกผลไมไทยไปจน
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
2540 2541 2542 2543 2544
oµµ
���
»Á¦¥ � � � εť � εť®o� »Á¦¥ ÂnÂÈ� � � � � Á ´Â®o� � � � � � ¤ »Â®o³ � � � � � ¨Å¤o°ºÉ � � � °ºÉÇ�
ทมา : จากตารางท 29
2.2.2 การสงออกลำาไยไทยไปยงจน
จนเปนตลาดลำาไยในอนดบท 3 ของไทย มปรมาณการสงออก 6.14 ลานตนในป 2544 โดยลดลงจากปทผานมา 131 ลานบาท หรอคดเปนการลดลงรอยละ 6.42 และมการลดลงอยางตอเนอง (ตารางท 30) สาเหตมาจากจนมการเกบภาษในอตราทสง รวมทงมพธการตรวจสอบทยงยากและใชเวลานานหลายวน สงผลใหเกดความเสยหายตอผลผลตลำาไยทไทยไดสงออกไป แตเนองจากจน
ผลไม-62
ยงคงเปนตลาดทมการบรโภคลำาไยขนาดใหญ ผสงออกของไทยจงทำาการสงลำาไยไปยงจนผานทางฮองกงแทนเพอหลกเลยงกระบวนการดงกลาว โดยพจารณาไดจากการทฮองกงมการนำาเขาลำาไยจากไทยเปนจำานวนมากขนอยางตอเนอง และฮองกงยงเปนผสงออกลำาไยไปยงจนเปนจำานวนมากดวย ทงทฮองกงไมไดผลตลำาไย และนอกจากสาเหตดงทกลาวมาแลวยงพบวา ในชวงทผานมา จนมการพฒนาสายพนธลำาไย และเพมพนทในการปลกลำาไยมากขน โดยเฉพาะลำาไยพนธดของจน 2 สายพนธคอ Fueye และ Chulian ทมคณสมบตใกลเคยงกบลำาไยพนธอดอของไทย จงทำาใหลำาไยทจนผลตไดเองสามารถเขาไปทดแทนลำาไยในตลาดทนำาเขาจากไทยไปไดสวนหนงอกดวย จกการสมภาษณผบรโภคในจน พบวา ผบรโภคในจนรจกคณภาพทดเลศของลำาไยไทย แตผบรโภคสวนใหญลงความเหนวา ลำาไยของจนทปลกในมณฑล Fujian มรสชาดและขนาดทดกวาของไทย จงไดรบความนยมมากกวาลำาไยจากไทย
ตารางท 29 ปรมาณและมลคาการสงออกผลไมไทยไปยงจน จำาแนกตามชนดของผลไม
2540 2541 2542 2543 2544ทเรยนสด ปรมาณ
(ตน)72,98
7.1587,45
6.97111,042.94
83,865.61
116,674.36
มลคา (ลานบาท)
1,399.63
2,062.31
2,122.72
1,579.29
2,057.87
ลำาไยสด ปรมาณ (ตน)
81,631.59
2,579.13
44,021.56
98,998.30
101,305.39
มลคา (ลานบาท)
2,119.86
149.36
1,147.29
2,042.06
1,911.00
ลำาไยแหง ปรมาณ (ตน)
38,075.44
944.71
6,770.02
55,903.62
26,837.66
มลคา (ลานบาท)
2,142.86 85.44
436.73
2,414.87
1,309.96
ทเรยนแช ปรมาณ 5,493.11
9,757.30
21,814.88
28,312.52
26,971.88
ผลไม-63
แขง (ตน)มลคา (ลานบาท)
334.00
543.25
602.10
742.22
585.59
บเทดนท แหง ปรมาณ (ตน)
8,867.47
12,022.14
2,926.83
23,913.85
21,061.37
มลคา (ลานบาท)
157.78
326.21
124.97
706.85
411.00
มงคด ปรมาณ (ตน)
2,812.44
2,318.85
5,000.59
12,886.45
18,388.40
มลคา (ลานบาท) 62.38 44.03
104.83
257.67
408.43
ผลไมอน ๆ สด
ปรมาณ (ตน)
26,217.79
20,231.35
16,942.77
10,252.24
14,552.21
มลคา (ลานบาท)
480.65
472.14
448.33
317.77
404.10
ผลไม และผลไมเปลอกแขงอน
ปรมาณ (ตน)
2,582.44
1,646.53
1,760.24
3,866.72
3,508.76
มลคา (ลานบาท)
101.57 84.09
101.44
218.60
267.66
มะพราว สด ปรมาณ (ตน) 0.00 0.00
8,790.77
16,264.11
16,088.43
มลคา (ลานบาท) 0.00 0.00
108.01
193.25
235.28
แอปเปลลเชอร สด
ปรมาณ (ตน)
11,157.43
1,511.36
12,495.40
12,969.58
9,343.22
มลคา (ลานบาท)
326.99 72.45
372.29
354.23
224.33
รวม ปรมาณ (ตน)
312,782.96
217,016.32
287,414.61
422,401.52
423,170.41
มลคา (ลานบาท)
8,237.91
5,236.63
6,984.50
10,304.34
9,103.79
ทมา : กรมเศรษฐกจการพาณชย
ผลไม-64
ตารางท 30 ปรมาณและมลคาการสงออกลำาไยสดของไทย จำาแนกตามตลาดสงออกประเท
ศ
2540 2541 2542 2543 2544 โลก ปรมาณ
(กก.)81,631,
592 2,579,
126 44,021,
562 98,998,
302 101,305,386
มลคา (บาท)
2,119,855,176
149,356,219
1,147,292,051
2,042,064,115
1,910,995,160
1 ฮองกง ปรมาณ (กก.)
63,528,779
2,150,028
20,913,757
52,282,272
68,742,781
มลคา (บาท)
1,597,934,271
112,842,780
501,531,296
957,985,976
1,136,390,128
2 อนโดนเซย
ปรมาณ (กก.)
6,922,429 n.a.
6,959,791
18,937,354
14,537,402
มลคา (บาท)
151,036,346 n.a.
182,177,233
387,233,653
328,828,034
3 จน ปรมาณ (กก.)
1,263,489
2,381
2,931,548
9,930,841
6,143,798
มลคา (บาท)
40,935,596
206,961
44,414,816
218,897,530
99,305,565
4 แคนาดา
ปรมาณ (กก.)
1,404,428
364,369
2,128,255
2,666,637
1,922,154
มลคา (บาท)
69,133,536
32,347,293
104,349,061
87,263,948
72,679,497
5 ไตหวน ปรมาณ (กก.) n.a. n.a. n.a.
2,429,481
435,226
มลคา (บาท) n.a. n.a. n.a.
44,742,936
12,999,227
ผลไม-65
ทมา : กรมเศรษฐกจการพาณชย
แหลงปลกลำาไยทส ำาคญของโลกในปจจบนไดแก ไทย ตามมาดวย จน เวยดนาม และไตหวน แสดงใหเหนวาจนใหความส ำาคญกบการปลกลำาไยเพอทดแทนการนำาเขาลำาไยจากตางประเทศเปนอยางมาก นอกจากประเทศทกลาวมาแลวลำาไยกไดเร มมการปลกกนบางในออสเตรเลยตอนเหนอ สหรฐอเมรกา ฟลปปนส พมา อนโดนเซย แตประเทศในกลมหลงนยงมการปลกนอยมากเมอเปรยบเทยบกบประเทศในกลมแรก จงแทบไมมผลกระทบตอการคาระหวางประเทศของลำาไยเลย
สำาหรบในจน พนทปลกลำาไยสวนใหญจะอยบรเวณมณฑลกวางส กวางตง และฟเจยน (ตารางท 31) โดยมสวนทเปนของรฐบาลเองอยในอำาเภอกยกาง จงหวดหลงโจว มณฑลกวางส พนธของลำาไยทจนนยมปลกกนมากทสดคอ พนธสอเจย โดยพนธนจะมผลโตเทากบลำาไยเกรด 3 ของไทย อกพนธหนงทมการปลกมากรองลงไปคอ พนธ Chulian ซงมเนอหนา หวาน ไมแฉะ และมเมดเลก นอกจากนกยงมพนธอน ๆ ทจนทำาการปลกเพอการคาอกถง 40 พนธ และจนยงมการพฒนาการปลกลำาไยใหดยงขนอกดวย เนองจากในขณะนจนเปนตลาดใหญของลำาไยจากไทย เมอจนไดกำาหนดแผนสงเสรมการปลกลำาไยในมณฑลตาง ๆ ดงกลาวเปนจำานวนหลายแสนไร (มการประมาณการวาในชวงป 2540 ถง 2541 จนจะมพนทเพาะปลกลำาไยประมาณ 1 ลานไร) ยอมตองมผลกระทบตอการสงออกลำาไยของไทยในชวงระยะเวลา 4-5 ปขางหนานแนนอน ซงจากตวเลขในปจจบนพบวา จนมการนำาเขาลำาไยจากทงโลกปละประมาณ 75,662 ตน ในขณะทปรมาณการผลตของจนมเทากบ 232,000 ตน (ตารางท 32) ทมากกวาปรมาณการนำาเขาถงกวา 3 เทาตว และมปรมาณการสงออกเพยง 54 ตนเทานน แสดงใหเหนวาความตองการบรโภคลำาไยภายในประเทศของจนยงมสงมาก แตอยางไรกตาม ปรมาณการผลตของจนมแนวโนมเพมขนในอตราเรง จงเปนไปไดวาในอนาคตจนจะสามารถผลตเพอการบรโภคในประเทศไดอยางเพยงพอ
ตารางท 31 พนทเพาะปลกลำาไยของจน จำาแนกมณฑล
มณฑลพนทเพาะปลก (เฮ
กตาร)ปรมาณผลผลต (ต
น)
กวางส
210,100.00
133,300.00
ผลไม-66
กวางตง
119,600.00
124,700.00
ฟเจยน
90,300.00
104,800.00 เสฉวน 1,900.00 600.00 ยนนาน 1,500.00 1,000.00 ไหหนาน 9,000.00 900.00
ทมา : องคการอาหารและเกษตร
ตารางท 32 แนวโนมปรมาณการผลตลำาไยของจนในมณฑลทสำาคญ
ป
มณฑลกวางส กวางตง ฟเจยน
พนท ผลผลต พนท ผลผลต พนท ผลผลต(เฮกตาร
) (ตน)(เฮกตาร
) (ตน)(เฮกตา
ร) (ตน)2530 9,200 22,400 8,700 21,800
22,600 37,300
2532 16,900 23,400 15,300 26,900
25,700 43,700
2534 27,300 25,200 23,600 32,200
40,600 63,300
2536 49,000 36,800 29,400 42,000
53,100 54,300
2538
121,300 118,600 75,700 76,000
66,400 86,400
2540
210,100 133,300
119,600 124,700
90,300 104,800
ทมา ; องคการอาหารและเกษตร
2.2.3 การสงออกทเรยนไทยไปยงจน ไทยมการสงออกทเรยนไปยงตลาดโลกในป 2544 มมลคา 2,643.46
ลานบาท โดยแบงเปนการสงออกทเรยนสด 2,057.87 ลานบาท และการสงออกทเรยนแชแขง 585.59 ลานบาท ซงตลาดสงออกทสำาคญของทเรยนสดไดแก ไตหวน ฮองกง และจน ทมสดสวนการสงออกทงสนมากกวารอยละ 90
ผลไม-67
ของมลคาการสงออกทเรยนไทย สวนตลาดสงออกหลกของทเรยนแชแขงคอ สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย และแคนาดา (ตารางท 33)
ตารางท 33 ปรมาณและมลคาการสงออกทเรยนสดของไทยประเท
ศ
2540 2541 2542 2543 2544 โลก ปรมาณ
(ตน)72,98
7.15 87,45
6.97 111,042.94
83,865.61
116,674.36
มลคา (ลานบาท)
1,399.63
2,062.31
2,122.72
1,579.29
2,057.87
1 ฮองกง ปรมาณ (ตน)
29,569.59
48,093.94
61,437.55
48,801.69
70,582.63
มลคา (ลานบาท)
471.17
993.24
1,068.21
765.47
1,018.02
2 ไตหวน ปรมาณ (ตน)
36,767.37
32,978.40
42,530.48
25,711.23
33,170.48
มลคา (ลานบาท)
777.61
903.71
911.80
629.69
753.63
3 อนโดนเซย
ปรมาณ (ตน)
1,238.05 n.a. n.a.
1,527.31
4,196.48
มลคา (ลานบาท) 27.00 n.a. n.a. 35.33 99.78
4 จน ปรมาณ (ตน) n.a.
109.27
700.54
3,740.73
2,907.43
มลคา (ลานบาท) n.a. 3.43 10.08 46.60 39.53
5 สหรฐอเมรก
า
ปรมาณ (ตน)
270.99
1,132.79
773.33
917.32
999.08
มลคา (ลานบาท) 10.08 42.74 24.38 22.70 31.47
ทมา : กรมเศรษฐกจการพาณชย
ผลไม-68
ในสวนของทเรยนสดซงเปนผลไมไทยทสงออกไปจำาหนายยงฮองกงมากทสดนน มความเปนไปไดเชนเดยวกบการคาลำาไยวาเปนการสงออกทเรยนไทยทไปยงฮองกงนน เพอเปนการสงตอไปยงจนตอไป โดยฤดกาลจ ำาหนายทเรยนในฮองกงอยระหวางเดอนพฤษภาคมถงกรกฎาคม และพบวาในป 2544 ไทยมการสงอกทเรยนไปยงฮองกงประมาณ 70,583 ตน (ตารางท 33) แตแนวโนมการสงออกในการสงออกแตละปยงคงไมแนนอน ทงนข นอยกบผลผลตสวนเกนภายในประเทศ นอกจากน เนองจากเปนการสงผานฮองกง ผบรโภคมความตองการทเรยนคณภาพสง ทำาใหทเรยนหมอนทองและกานยาวทมเมดเลก มเนอมากและมรสหวาน จงอยในความตองการของตลาดคอนขางมากเปนพเศษ การคดเลอกผลไมทมคณภาพดจงมความสำาคญมาก ทำาใหมลคาเพมทไดรบจากการจำาหนายกจะมมากตามไปดวย
อยางไรกตาม เนองจากฮองกงซงเปนทางผานของผลไมไทยมลกษณะเปนเปนตลาดเปด การนำาเขาผลไมไปจำาหนายจะเปนการนำาเขาผลไมหลากหลายชนดจากทวโลก เชน ในชวงฤดทไทยสงออกทเรยนสตลาดฮองกง เปนชวงฤดใบไมผล หรอยางเขาตนฤดรอนของประเทศหนาว จงมผลไมเมองหนาวสงไปจ ำาหนายอกหลายชนด เชน แอปเปล แพร พลบ สาล เชอร สตรอเบอร และผลไมเมองหนาวอน ๆ ซ งผลไมเหลานนบไดวาเปนคแขงทางออมกบทเรยน ดงนน การปรบปรงคณภาพดานการคดเลอกใหดงดดผซอจงยงคงเปนสงสำาคญ
จากเหตผลดงกลาว รฐบาลจงมการกำาหนดมาตรฐานคณภาพทเรยนเพอประโยชนในดานเศรษฐกจของประเทศ เพราะทเรยนเปนสนคาทซ อขายกนทงตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ คดเปนมลคาปละหลายพนลานบาท โดยเฉพาะอยางยงทเรยนจากไทยทสามารถครองตลาดตางประเทศไดเปนอนดบหนง โดยเกณฑทใชในการกำาหนดมาตรฐาน ไดแก ทรงผล ขนาดผล นำาหนกผล ความหนาเปลอก สเนอ ความหนาเนอ กลน รสชาต ความละเอยดของเนอ นำาหนกเปลอก จำานวนเมลด จำานวนเมลดลบตอเมลดทงหมด สภาพความสมบรณทงภายนอกและภายใน
2.3 การนำาเขาผลไมของประเทศไทย
2.3.1 ภาพรวมการนำาเขาผลไมของประเทศไทย
ในป 2544 ไทยมการนำาเขาผลไมทงส น 64,839 ตน คดเปนมลคา 2,762.77 ลานบาท หรอรอยละ 0.10 ของมลคาการนำาเขาสนคาทงหมดของ
ผลไม-69
ไทย ปรมาณการนำาเขาผลไมของไทยมแนวโนมเพมสงขนมาตงแตป 2541 เปนตนมา โดยเฉพาะในป 2542 ทไทยมปรมาณการนำาเขาเพมขนจากป 2541 สงถงรอยละ 55 (ตารางท 34) ทงนเนองจากในชวงป 2540 ประเทศไทยเกดวกฤตเศรษฐกจอยางรนแรงทำาใหการนำาเขาสนคาจากตางประเทศทรวมถงการนำาเขาผลไมลดตำาลงกวาปกตมาก เมอเศรษฐกจเรมฟ นตว การนำาเขาผลไมจากตางป ร ะ เ ท ศ จ ง ข ย า ย ต ว เ พ ม ข น ต า ม ม า
ตารางท 34 มลคาการนำาเขาผลไมของประเทศไทย จำาแนกตามแหลงนำาเขาหนวย :
บาทอนดบ ประเทศ 2540 2541 2542 2543 2544
โลก2,516,166,755
1,591,898,093
2,052,250,357
2,381,172,329
2,762,768,617
1สหรฐอเมรกา
1,404,815,483
725,383,455
766,970,226
840,300,795
1,053,715,217
2 จน248,029
,996431,523
,721843,855,
912951,970
,1151,039,029,757
3แอฟรกาใ
ต30,915,
59831,773,
26027,099,9
4855,780,
096156,653
,832
4ออสเตรเ
ลย134,828
,87927,993,
03345,349,5
6794,923,
78686,219,
489
5 เกาหลใต n.a.42,771,
07632,628,7
6038,532,
14542,389,
639ท ม า : ก ร ม เ ศ ร ษ ฐ ก จ ก า ร พ า ณ ช ย
ชนดของผลไมทไทยมการนำาเขามากทสดคอ แอปเปล เนองจากมราคาไมสงมากนกและไทยกไมสามารถผลตเองได โดยปรมาณการน ำาเขาในป 2544 เทากบ 53.12 ลานตน มลคาการนำาเขา 1,978 ลานบาท คดเปนสดสวนมากถงรอยละ 71.59 ของมลคาการนำาเขาผลไมทงหมดของไทย และยงคงมแนวโนมการนำาเขาทเพมสงขนเร อย ๆ มาตงแตป 2541 ผลไมชนดถดมาทมการนำาเขามากกคอ องน มมลคาการนำาเขา 279.91 ลานบาท ดวยปรมาณ 3.68 ลานตน และยงมแนวโนมทเพมสงขนอยางตอเนองมาตงแตป 2541 เชนเดยวกบการนำาเขาแอปเปล (ตารางท 35 และรปท 17)
ผลไม-70
รปท 17 สดสวนของมลคาผลไมนำาเขาทสำาคญของไทย
° Ád� �
° »n� �
¨Å¤o°ºÉ� �
ทมา : จากตารางท 35
ตารางท 35 มลคาการนำาเขาผลไมของประเทศไทย จำาแนกตามชนดของผลไมหนวย :
บาท 2540 2541 2542 2543 2544
แอปเปลสด1,873,546,925
1,222,700,023
1,502,704,566
1,659,045,469
1,978,070,058
องนสด262,768
,97789,910,
006156,209
,484247,955
,003279,908
,172ผลไมเปลอกแขง สดและแหง
41,176,475
41,701,849
64,575,639
90,834,080
93,028,870
แพรและควนซ สด58,997,
67646,377,
71463,342,
46463,839,
54577,494,
359
เชสนท สดและแหง52,719,
98841,446,
02441,524,
27749,390,
67963,206,
890แอลมอนด สดและแหง
34,218,053
32,429,116
38,536,850
51,832,009
60,766,310
ผลไมอน สด44,813,
55516,100,
32936,870,
42445,085,
37149,425,
018พสตาชออส สดและแหง
9,278,210
14,029,933
16,456,639
15,241,276
28,006,424
สมแมนดารน สด30,870,
81019,054,
89619,844,
13225,321,
82125,978,
841
รวม2,408,390,669
1,523,749,890
1,940,064,475
2,248,545,253
2,655,884,942
ทมา : กรมเศรษฐกจการพาณชย
ผลไม-71
ในสวนแหลงนำาเขาผลไมของไทยในป 2544 นน ไทยมการนำาเขาผลไมมาจาก 2 แหลงใหญเทานน คอมการนำาเขาจากสหรฐอเมรกามากทสดเปนมลคา 1,053.72 ลานบาท คดเปนรอยละ 38.11 ของมลคาการนำาเขาผลไมทงหมดของไทย และการนำาเขาจากจนทมมลคาไมตางกนมากนก โดยมมลคา 1,039 ลานบาท คดเปนรอยละ 37.60 ซงมลคาการนำาเขาผลไมจากจนมสดสวนเพมสงขนมากอยางตอเนองตงแตป 2540 เปนตนมา (ตารางท 35 และรปท 18) และเนองจากการนำาเขาผลไมสวนใหญของไทยเปนการนำาเขาแอปเปลทจากเดมมการนำาเขาจากสหรฐอเมรกา แตในชวงหลงแอปเปลจากจนเขามาตตลาด เพราะมราคาถกกวาจงไดรบความนยม
รปท 18 ชนดของผลไมนำาเขาของไทย
0
2,000
4,000
6,000
8,000
10,000
12,000
2540 2541 2542 2543 2544
oµµ
���
»Á¦¥ � � � εť � εť®o� »Á¦¥ ÂnÂÈ� � � � � Á ´Â®o� � � � � � ¤ »Â®o³ � � � � � ¨Å¤o°ºÉ � � � °ºÉÇ�
ทมา : จากตารางท 35
2.3.2 การนำาเขาผลไมจนของประเทศไทย
ในป 2544 การนำาเขาผลไมจากจนของไทยนนมปรมาณทงสน 28,187 ตน คดเปนมลคา 1,039.03 ลานบาท ซงเมอพจารณาในสวนของไทยแลวจะพบวา มลคาการนำาเขาผลไมจากจนดงกลาวคดเปนสดสวนทสงถงรอยละ 37.60 ของมลคาการนำาเขาผลไมทงหมดของไทย ทำาใหจนเปนตลาดสงออกทมความสำาคญในอนดบท 2 รองจากสหรฐอเมรกา ทมสดสวนรอยละ 38.15 (ตารางท 34) ในขณะทผลไมในปรมาณเดยวกนน เมอพจารณาในแงของการสงออกของจนแลวกลบพบวา จนมการสงออกมายงประเทศไทยเปนอนดบท 13 โดยม
ผลไม-72
สดสวนการสงออกเพยงรอยละ 2.01 ของมลคาการสงออกผลไมของจนเทานน อยางไรกตาม มลคาการนำาเขาผลไมจากจนของไทยกยงคงมแนวโนมทเพมสงขนอ ย า ง ต อ เ น อ ง ม า ต ง แ ต ป 2540 (ต า ร า ง ท 9 แ ล ะ ร ป ท 19)
รปท 19 มลคาการนำาเขาผลไมจนของไทย
0
200
400
600
800
1,000
1,200
2540 2541 2542 2543 2544
oµµ
���
° Ád � � � ¨Å¤oÁ º° ÂÈ°ºÉ� � � � � � ¡¦r³ ª· r � � � � Á ³®o� � � � � °ºÉÇ�ทมา : จากตารางท 12
การนำาเขาผลไมจนเปนการนำาเขาผลไมเมองหนาวเกอบทงหมด เนองจากไทยเปนประเทศเมองรอนทำาใหไมสามารถปลกผลไมเมองหนาวทมคณภาพดพอได ชนดของผลไมทไทยมการนำาเขาจากจนมากทสดในป 2544 คอ แอปเปล โดยมมลคาการนำาเขา 808 ลานบาท ดวยปรมาณ 28,188 ตน คดเปนสดสวนมากถงรอยละ 77.76 ของมลคาการนำาเขาผลไมทงหมดจากจน โดยแนวโนมการนำาเขาแอปเปลจากจนเพมสงขนมาก จนสงทำาใหมลคาการนำาเขาผลไมจนทงหมดเพมสงขนมากตามไปดวย ผลไมชนดถดมาทไทยมการนำาเขาจากจนมากกคอ แพร ทมมลคาการนำาเขา 86.67 ลานบาท คดเปนสดสวนเพยงรอยละ 8.34 เทานน แตกมแนวโนมการนำาเขาทเพมสงขนอยางตอเนองมาตงแตป 2541 เชนเดยวกบการนำาเขาแอปเปล (ตารางท 11)
สำาหรบการนำาเขาผลไมจนของไทยนน สวนใหญเปนการคาผานทางการคาระหวางเชยงรายและมณฑลยนนาน (ดานศลกากรเชยงแสน) โดยในป 2544 มลคาการคารวม 2,772.61 ลานบาท และยงมแนวโนมเพมสงขน ซงสนคาทม
ผลไม-73
การนำาเขามากทสดผานทางดานนคอ แอปเปลสด ทมมลคาการนำาเขา 260.90 ลานบาท ปรมาณ 13,044.67 ตน
ผลไม-74
3. การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไม
ตารางท 36 การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไมในจนจน จดแขง จดออน โอกาส ภาวะคกคามวตถดบ 1. มพนทการเกษตร
กวางใหญ สามารถปลกผลไมไดจำานวนมาก แตสวนใหญจะเปนผลไมเมองหนาว
1. จนพงพาผลไมเมองหนาวไมกประเภท คอ แอปเปล ผลไมตระกลสม แพร และพช ทำาใหขาดความหลากหลาย
กระบวนการผลต 1. มเทคโนโลยการเกษตรทพฒนาอยางรวดเรวและเรมนำามาใชไดในเชงพาณขย2.มคาจางแรงงานทตำาและประชากรสวนใหญเปนเกษตรกรและมความคนเคยกบการทำาการเกษตร3. ผลผลตทางการเกษตรเพมขนทกป และ
1. มแหลงเพาะปลกทกระจดกระจาย การควบคมคณภาพเพอการสงออกทำาไดลำาบาก2. เทคโนโลยการเกบรกษาผลไมยงทำาไดไมด
1. แปรรปผลไมเมองหนาวเปนผลไมกระปอง นำาผลไม และผลไมอบแหง
1. พงพาผลไมไมหลากหลายชนด หากมภยธรรมชาต หรอโรคพชจะทำาใหผลผลตตกตำาตลอดป
ผลไม-75
รฐใหการสนบสนนปลกพชทมผลตอบแทนสง
ตารางท 36 การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไมในจนจน จดแขง จดออน โอกาส ภาวะคกคามชองทางการจดจำาหนาย 1. พนทกวางใหญทำาให
การกระจายสนคายงไมทวถง รวมทงการเกบรกษาสนคายงไมดพอ เชน ความขาดแคลนหองเยนตามเมองตาง ๆ 2. ระบบการคมนาคมทางภาคเหนอของไทยและภาคใตของจนจะมการเชอมเครอขายทดขนทงทางรถและทางเรอ ทำาใหสนคาจนกระจายขายในไทยมากขน
1. การสงออกเขามาไทยเปนการคาแบบนอกรปแบบ ขาดการจดการทดในการคาสวนใหญทสงมาไทยเปนการคาขายผานทางภาคเหนอของไทย
1. โอกาสทจนจะใชไทยเปนศนยกลางในการกระจายสนคาเขาสมาเลเซย สงคโปร หรออนโดนเซย เพราะถนนในประเทศไทยมสภาพสมบรณในการขนสง
การตลาดและการ 1. จนทำาตลาดในไทย 1. ผลไมเมองหนาวใน 1. การนำาเทคโนโลยการ
ผลไม-76
กำาหนดราคา ไดโดยการขายผานทางแมนำาโขงตอนเหนอ ซงสวนใหญไมไดผานขนตอนทางศลกากรทำาใหมตนทนการคาทตำา2. ไทยคนเคยกบแอปเปลของจนและนำาเขาในปรมาณสงในปจจบน
จนมแนวโนมทจะลนตลาดตองเรงระบายออก อาจจะทำาใหเสยราคา2. ตองพงพาเทคโนโลยในการคาการตลาด ทเปนรปแบบ ทำาใหประสทธภาพทางการตลาดไมด โดยสาเหตทคนไทยซอ เพราะราคาถก คณภาพปานกลาง
จดการทางการตลาดของผชำานาญการจากไทยประยกตใชกบเทคโนโลยทางการเกษตรของจนรวมกบระบบ Logistic2. ไทยเปนคคามากกวาคแขงของจน สำาหรบผลไมเมองหนาว
ตารางท 36 การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไมในจนจน จดแขง จดออน โอกาส ภาวะคกคาม
3. ใชระบบกลไกตลาดแทนระบบบรหารจากสวนกลาง ทำาใหมการเรยนรระบบการคาแบบตลาดมาหลายปแลว
ผลไม-77
ตารางท 37 การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไมในไทย
ไทย จดแขง จดออน โอกาส ภาวะคกคาม
วตถดบ 1. สภาพพนทเหมาะสมและภมอากาศเหมาะสมตอการปลกผลไมเมองรอน2. มพนธผลไมเมองรอนหลากหลายชนดซงสามารถปลกและใหผลไดตลอดป ในขณะทจนมสภาวะอากาศหนาวทางตอนเหนอและบางสวนของภาคใตทำาใหการเพาะปลกทำาไดบางฤดเทานน
1. มพนธผลไมใหม ๆ มากขนจากการผสมขนมาใหม เชน ทเรยนทมรสชาตดขน
1. จนมพนธลำาใยทดและถกปากคนจนมากกวาพนธของไทย โดยมการปลกเปนจำานวนมากทมณฑลยนนาน
ตารางท 37 การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไมในไทย
ผลไม-78
ไทย จดแขง จดออน โอกาส ภาวะคกคาม
3. มการขยายพนทการเพาะปลกผลไมเมองรอนมากขน
กระบวนการผลต 1. มระบบชลประทานทสนบสนนการปลกผลไมเมองรอน2. มการพฒนาผลไมใหไดผลผลตตอพนทสงขน3. มนโยบายสนบสนนของภาครฐ ทงการผลตและการสงออก4. มการกระจายการปลกผลไม เชน ทเรยนในหลายภาคของไทย ทำาใหมผลผลตตลอดป5. มการใชเทคโนโลยการเกษตรเรงผลของลำา
1. ตองมการควบคมดแลใหความรแกเกษตรกรบางสวนทใชสารเคมในการเรงการผลต และใชสารฆาแมลงอยางไมถกวธ ทำาใหเพมตนทนการตรวจสอบดแล2. การขยายการผลตในบางจงหวดอาจจะมภมอากาศไมเหมาะสมตอผลไมบางชนด ทำาใหตองมการจดพนทในภาพรวมทด3. กลมเกษตรการทใช
1. เทคโนโลยทางการเกษตรโดยเฉพาะการใชปยอนทรยจะเปนการประชาสมพนธทดของผลไมวาปลอดสารพษ2. ปรบปรงนำาเทคโนโลยเขามาชวยเกษตรกรรมดงเดมใหมการปลกเชงพาณชยมากขน
1. มการเรงปลกลำาใยในอกหลายมณฑลในจน2. ผลไมเมองรอนสามารถปลกไดในเวยดนามและฟลปปนส ซงจะเปนคแขงของไทยโดยเฉพาะเวยดนามทมชายแดนตดกบจนและสามารถไดรบประโยชนจากขอตกลงการคาชายแดน
ผลไม-79
ใย6. มตางชาต เชน ไตหวนและฮองกงมาลงทนทำาการปลก และแปรรปลำาใยในภาคเหนอของไทย เพอสงออกไปตลาดจน
การเกษตรกรรมดงเดมมผลการผลตทตำา4. ผลไมบางประเภทเสยหายไดในระหวางการขนสง จงตองพฒนาบรรจภณฑใหดขน
ตารางท 37 การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไมในไทย
ไทย จดแขง จดออน โอกาส ภาวะคกคาม
7. มคณะวจยทางการเกษตรของภาครฐและเอกชนทเขมแขง
ชองทางการจดจำาหนาย 1. มการขนสงไปจนไดหลากหลายเสนทา ผานจดผานแดนไดหลายเมอง เชน เซยงไฮ กวางโจว หรอ ผานการขนสงทางเหนอของไทย โดยการเดนเรอในลมแมนำา
1. ผลไมเมองรอนสวนใหญเขาทางตลาดฮองกงและกวางโจว ยงไมมการกระจายสนคาไปตามหวเมองหลกใหญ ๆ เชน ปกกง เทยนสน
1. มการสรางถนนอก 2 สายจากภาคเหนอของไทยเขาสจน คาดวาจะแลวเสรจในป 2006 ซงจะเปนเสนทางลำาเลยงสนคาทางบกทสมบรณ
1. การคมนาคมทดขนทางเหนอของไทยและภาคใตของจนอาจจะทำาใหผลไมเมองหนาวจากจนเขามาตตลาดไทยโดยเฉพาะแอปเปล แพร และพช
ผลไม-80
โขงเขาสยนนาน หรอทางถนนทการสรางใกลเสรจในป 2545 โดยใหยนนานเปนศนยกลางการกระจายสนคาในภาคใตของจน
2. มการพฒนาแมนำาโขงตอนบนเพอใหเรอระวางขนาดใหญขนสงใหสะดวกมากขน3. เศรษฐกจจนเตบโตเรวและประชาชนมรายไดดและมความตองการบรโภคผลไมมากขน เพราะเชอวาทำาใหสขภาพด และผลไมเมองรอนเปนทคนเคยของคนจนทางใต เชน ในมณฑลกวางตง เปนตน
ตารางท 37 การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไมในไทย
ไทย จดแขง จดออน โอกาส ภาวะคกคาม
4. การคมนาคมบางสวนในจนดขน เชน ภาคตะวนตกทำาใหผลไม
ผลไม-81
เมองรอนสามารถสงไดถงมอผบรโภคในเมองตาง ๆ ไดรวดเรว และไมเนาเสย
การตลาดและการกำาหนดราคา
1. มนโยบายสนบสนนของภาครฐทชดเจนในการผลกดนการสงออกผลไมไทยไปยงตลาดจน2. มการจดงานเทศกาลอาหารในจนหลายครง และผลไมเมองรอนจากไทยไปรวมดวย
1. ประชาสมพนธใหมการมอบผลไมเมองรอนเปนของกำานลในประเทศจนตามฤดกาลตาง ๆ โดยใหจดผลไมเมองรอนเปน premium product2. จนนำาเขาผลไมเมองรอนจากไทยเปนอนดบหนงมานาน และยงไมมคแขงจากประเทศอน ๆ ทนากลว
ผลไม-82
ตารางท 37 การวเคราะห SWOT ของอตสาหกรรมผลไมในไทย
ไทย จดแขง จดออน โอกาส ภาวะคกคาม
3. ใหความรและประชาสมพนธตอคนในภาคเหนอทคนเคยแตผลไมเมองหนาวมาทดลองบรโภคผลไมเมองรอน4. จนเปนคคามากกวาคแขงสำาหรบผลไมเมองรอน
ผลไม-83
