+ All Categories
Home > Documents > 2017 - kofice.or.krkofice.or.kr › z99_include › filedown1.asp?filename... · •싸이 ...

2017 - kofice.or.krkofice.or.kr › z99_include › filedown1.asp?filename... · •싸이 ...

Date post: 29-Jun-2020
Category:
Upload: others
View: 1 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
186
H a l l y u W h i t e p a p e r 2017 한국국제문화교류진흥원 엮음
Transcript
H a l l y u W h i t e p a p e r
2017
2017
H a l l y u W h i t e p a p e r
2017
|
1. ,
.
2. , , , , , , , ,
, , , .
‘ ?’
.

’ ‘’ .
.
6 2012.
3 2015 . ,
.
.
,
.
.
,
.

2017 , ,
10
.
, .
.
,
. 2018
, ,
.
(2013~2015), (2016)
. ,
.
·· ,
.

. ,
.
,
.
.
2018 4

I N T R O D u C T I O N

2 |
_ 6
| , 2 _ 29
| , _ 63
| K-, _ 91
| , _ 127
| _ 159
| , _ 185
3 |
| _ 213
| , _ 237
| · _ 269
| vs. _ 293
| · · ·
· _ 331
_ 349
2 0 1 7 H a l l y u W h i t e p a p e r
C O N T E N T S

(10, 1∼2%)
• < >
(4.3%)

2000
(2)
120 18.5
15 150

GTV

•H.O.T.(5)
1
, 5

(11)
ID:Peace B

(2 4∼5)
Listen to My Heart
1(100
, 3 30)

• <>,
74%
)
• ,
>

• < > , ·
30 300

90%



223
65 805 7
116 220 24 2,000
2008

(


( 3 )
1

76 (10 22)

4
(63)
1 4,000)


10 (12 22)
( 9)
• <>
1
• <>

2013
3
2013
2014
(10 30)
220
·


52 120

31)
End Charts’ ‘ World Albums’ K-
TOP 10
(8)
43 228 25
··
12
, 9 5,000
30.6% )
<The Good Doctor>,
2.2% 1
• ‘2017
(5),
25
3 (2017
)

70
54 171
• <> ,
· 30 ,
4,600 506

(176)
1 |
G L O B a L H a l l y U t r e N D
K- IT
1 ‘K-(16.6%)’. 6 ‘K-’ 1
, 10% .
1.
9.5 12.1 IT 9.7K- 20.1 9.25 (2015 11)
9.9 10.5 IT 10.4K- 17.2 7.94 (2014 11)
12.9 12.3 K- 12.0 15.8 7.92 (2012 11)
6.7
6 (2016 11)
7 (2017 11)
3 (2014 2)
6.0

K-
Tv

13.1%

13.1%
()

·
Tv
· 14.9%
14.7%
‘(42.7%)’, ‘·(39.8%)’, ‘K-(38.9%)’ .
3.
· 32.0 27.9 27.8 12.3
· 39.8 24.7 21.2 14.3
42.7 25.8 20.9 10.5
() 20.3 24.9 31.6 23.2
29.6 28.1 27.4 14.9
28.9 26.0 30.0 15.2
(K-) 38.9 27.0 23.4 10.7
33.0 28.2 26.9 11.8
30.1 31.8 26.4 11.8
Tv 26.0 23.9 27.0 23.1
24.0 25.3 33.3 17.4

(%)
·
· .
(, , ) TV , ·
. , ···
.
4.
(%)


·
()
·
K- ·

Tv 55.0 56.0
G L O B a L H a l l y U t r e N D
5.


83.4% 1

, 2016

,
2016 2.1%
6. Top 5
· . 9.6%, 12.8% , 6.3% 9.3% .
. (13.6%), (13.5%), (16%) .
(9 .4%) (12.8%) . , , UAE, 10% .
Top 5 . (4.9%) (2.5%), (5.8%), (5.0%), (4.0%) .
7. Top 5

, ‘(29.3%)’
. ‘(15.1%)’, ‘(14.2%)’, ‘(9.1%)’, ‘ (8.9%)’
.
, ,
8.

‘ (32.8%)’ ,
‘ (20.7%)’, ‘ (17.5%)’,
‘ (16.2%)’, ‘ · (11%)’ .
32.8% 20.7% 17.5% 16.2% 11.0%

·
(%)
9.
,
‘ ·(70.4%)’.

10.2
21.1
20.2
28.5
,


34.8
G L O B a L H a l l y U t r e N D
2 0 1 7
W h i t e
p a p e r
10.
31.0%, 10%
, , , , .

, ‘ ’, ‘
’ .

(20.9%), (20.5%),
(17.8%). ‘ ’
(17.8%) (20.3%)
.



11.
60.4%. , , ,
70% ,
26.8% .
(4+5) (3) (1+2)
60.4% 34.3% 5.3%






29 | , 2
,
2

2 0 1 7
W h i t e
p a p e r
30 2017 31 | , 2
100 .
40 1
* .
2016 < >
, 2017
( )
. ,
·
·
. <>
<The Good Doctor> 1,740
.
2017 .

2015 2016
. 2015 1997
,
* 400 ( 44 ), 160 ( 18 ) .
32 1,480 , 1,500
, 6,000 · 1
(, 2016).
20 ,
.
MBC < > 1997 ,
20 <>, <>, <>, < >, <
>
. <>
···
, ···
‘’ .*
.
2013 2014 < > 3
5,000( 3,850 ) , iQIYI
, 37 . 2016 <
> . 32
* <> 91 , 86%, 40%, 47%
130 , 1,119 3
(1 K- , 2015).

32 2017 33 | , 2

.

.
, ,
32.3%,
67.6%
.

20
Trigger . ,
.
,
. ··
,
2012 2013 2014 2015 2016 2012~2016


233,821 309,399 336,019 320,434 411,213 15.2
: · (2017). 2017 , p. 197, 402.
; (2017). 2017 , p. 39. .
2012~2016 (: , %)
. 2015
80%
. 2016
.
,
,
.
, ,
. 2016 , ,
( ·/DVD ··
· ),
28.3% 4 1,121 ( 4,523 3,100 ) .
2016 3
4,731 ( 3,820 4,100 )
84.5% 2015 2014 8.3%
, 2016 13.3% 2 7,852 ( 3,063
7,200 ) . 22.3%
6,879 ( 756 6,900 ) .
,
, .
, 2016 6,391 (
703 ) 15.5%
2015 1,844 ( 203 ) 4,547 ( 500 )
246.6% . 2016
34 2017 35 | , 2
|
4,753 92.4% ,
59.8% ‘3 ’ .
‘2~3(13.7%)’, ‘1~2(13.7%)’
. K-
62.2% .

1 KBS ’16. 02. 24.~04. 14. Descendants of the Sun 800
2 SBS ’16. 08. 29.~11. 01. Moon Lovers: Scarlet Heart Ryeo
615 -
3 MBC ’16. 07. 20.~09. 14. W 350 W
4 tvN ’16. 08. 12.~10. 01. Cinderella and Four Knights
240
5 MBC ’15. 01. 07.~03. 12. Kill Me, Heal Me 187
6 KBS2 ’15. 11. 16.~’16. 01. 05. Oh My Venus 177
7 MBC ’15. 09. 16.~11. 11. She Was Pretty 133
8 SBS ’16. 06. 20.~08. 23. Doctors 128
9 tvN ’15. 11. 06.~’16. 01. 16. Reply 1988 128 1988
10 KBS2 ’16. 07. 06.~09. 08. Uncontrollably Fond 116
11 KBS2 ’14. 12. 08.~’15. 02. 10. Healer 109
12 tvN ’16. 01. 22.~03. 12. Signal 96
13 tvN ’15. 07. 03.~08. 22. Oh My Ghostess 95
14 tvN ’16. 01. 04~03. 01. Cheese in the Trap 88
15 KBS2 ’16. 08. 22.~10. 18. Love in the Moonlight 87
16 tvN ’16. 09. 23.~11. 12. The K2 74 K2-
17 tvN ’16. 05. 02.~06. 28. Another Oh Hae Young 66
18 SBS ’16. 08. 24~11. 10. Jealousy Incarnate 58
19 tvN ’16. 07. 11.~08. 30. Hey Ghost, Let’s Fight 54
20 JTBC ’16. 07. 22.~08. 27. Age of Youth 48
: (2017). ().
20
.
, .*
* 5,274( 4,753, 521) .
, , , , , (, 2017).

: (2017). / ().


ESPÍRITO SANTO
MATO GROSSO
ESPÍRITO SANTO
MATO GROSSO
Florida
Texas
36 2017 37 | , 2
(6.3%)’, ‘(1.5%)’ . ‘ 3~5’
23.2%, ‘9 ’ 22.3%, ‘1~3’ 21.3%, ‘5~7’ 19.2%
.
‘ ’ 59.7%, ‘/
(13.6%)’, ‘(9.6%)’, ‘(6.3%)’, ‘(4.6%)’
. ‘(38.4%)’ , ‘(34.9%)’, ‘
(20.0%)’, ‘ (0.8%)’
. ,
‘ ’ .
< >, <W>, < - >, <
>, < > .

1 KBS ’16. 02. 24.~04.14. Descendants of the Sun 116
2 MBC ’16. 07. 20.~09.14. W 40 W
3 SBS ’16. 08. 29.~11.01. Moon Lovers: Scarlet Heart Ryeo
30 -
4 KBS ’15. 11. 16.~’16. 01. 05. Oh My Venus 26
5 MBC ’15. 01. 07.~03. 02. Kill Me, Heal Me 26
6 SBS ’16. 06. 20.~08. 23. Doctors 16
7 KBS ’14. 12. 08.~’15. 02. 10. Healer 14
8 MBC ’15. 09. 16.~11. 11. She Was Pretty 13
9 tvN ’15. 07. 03.~08. 22. Oh My Ghostess 13
10 tvN ’15. 11. 06.~’16. 01. 16. Reply 1988 13 1988
11 tvN ’16. 01. 04.~03. 01. Cheese in the Trap 13
12 KBS ’15. 04. 27~06. 16. Who Are You: School 2015 13 - 2015
: (2017). ().
12
63.9% ‘Dramafever’ .
‘Viki(19.1%)’, ‘Netflix(2.8%)’,
‘Youtube(2.8%)’, ‘ Ondemandkorea(2.0%)’
.
‘ 9 ’ 30.7%, ‘5~7
’ 20.5%, ‘3~5’ 20.4%, ‘1~3’ 14.3%
.
(11.7%)’, ‘(9.9%)’, ‘/(9.2%)’, ‘(2.5%)’
. 51.9% ‘’ ,
‘(35.7%)’, ‘(8.0%)’, ‘ (0.9%)’
. < >, <
- >, <W>, < >, < >
‘ ’
.
|
521 96.5%
. 54.1% ‘3
’ , ‘2~3(17.1%)’, ‘1~2(12.3%)’
.
K- 68.9% .

(45.1%)’ , ‘(34.0%)’, ‘
38 2017 39 | , 2

1 ( )
• • 50 , (19:00∼
22:00) • / 25%
: 2012. 02. 09. : 2012. 02. 09. :
2 ( )

• • /
: 2012. 07. 09. : 2012. 07. 09. : ,
3 , ( )
• , ‘TV ’
: 2014. 01. 02. : 2014. 01. 02. :
4 2014 TV ( 2014 )
• , TV , , , , , , , , , 30%
• , 6:00∼24:00 1 , 30
• 8:00∼21:30 30
• , TV 1 19:30∼22:00
• ,
: 2013. 10. 20. : 2013. 10. 20. :
5 ( )
• , ‘’ ‘’

: 2014. 09. 02. : 2015. 04. 01. :
6 ( )

• 2015
: 2015. 01. 19. : 2015. 01. 19. :
7 ( )

: 2015. 07. 14. : 2015. 07. 14. :
8 () • : 2016. 02. : 2016. 02. :
9 ( )
• 2 , , 1 1
: 2016. 06. 14. : 2016. 06. 14. :
: (2017). , pp. 76~83. .
( )
, ‘ ’

.
18 ‘, top-level design’

. ‘


.
,
.
2012 2 ( )

( )’
2016 2017 ?

50 . ,
25%

40 2017 41 | , 2
, 1,124 ,
19 7,000 . ‘ ,
’, ‘( ) ’, ‘· ·’
.
, 2,809 ,
53 .
2.6.
2017
.
.
. 6
, GDP 3% , 2 5,000 (
2,750 ) .
.
,
6 2016 , 472 ( 52
) 8.8% .
15.8%
4.7% .
, , K-
. 2012 106
2013 54 .


TV
. 2015
,
, 2014 12 31
2014
.
. ,
.
.
. < >

.
< >
. <, >
.
10 10
90%
.
42 2017 43 | , 2
, ‘ ONE’
.
. CJ E&M tvN ··
6 , OTT·
.
. 2017
1,403 129% .
.
, , , ,
.

. Governance
, .
.
. K-
,
.
K- .
K-
. 2016 < > 2016
34 . 10
359 ( 35.9),
‘7’ .
, .
10
. .
···· ,
····
.
4(2 5,000), GDP 17(
1), 1
. <>, <>
<>, < >, < > 2016
< > . < >
, iTunes < >
OST .

‘ ONE’
: ONE
44 2017 45 | , 2
<>,
“ <>

.”
_<The Good Doctor> Daniel Dae Kim
Cultural Discount
.

.
1990 .
, ,

. The Wit
, 2015 44%
, 20%, 6% .
1 , ,
, , .

.
2010 , 2013 342 (
37 6,200 ) 2016 5,493 ( 604 2,300 )
16 . <! ?>, <>, < >, <
‘3’ ‘7’ ‘PPTV’, ‘TRUE’
. <>
. < 1>, <>
.
. .
give, share, show
.
,
.

.
: (2016). < >.
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Channel 3() 7 17 11 4 9 10 6 5 4 3 76
Channel 5() 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1
Channel 7() 12 10 15 13 13 10 26 10 13 11 133
Channel 8() 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 3
Channel 9() 0 7 6 2 4 0 0 1 0 0 20
iTV() 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3
PPTV(HD) 0 0 0 0 0 0 0 19 9 5 33
TRUE(SD) 1 9 11 8 10 8 11 3 3 5 69
Workpoint(SD) 0 0 0 0 0 0 2 2 5 4 13
One 31(HD) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2
Mono 29(SD) 0 0 0 0 0 0 0 3 2 1 6
23 43 43 27 37 28 45 43 36 34 359
10 (: )
46 2017 47 | , 2
:


NBC
2018 2



KBS
> .
CJ E&M <
> 2016 NBC < Better Late Than
Never> 1 . 1*
2 2018 1 . < >
, , , , , , ,
9 .

.
2013 KBS <> 2017
9, 4 ABC < The Good
Doctor> .

20 .
2017 10 9 3 1,820
, 1,790
< The Big Bang Theory> . 2017~2018
.**
* 1 , , , 4 . 1 <Welcome
to Tokyo>( : 735 ), 2 <Kyoto and Hong Kong: Less Talky, More
Sake>( : 733 ), 3 <Seoul Brothers>( : 691 ), 4 <A
Thai Goodbye>( : 764 ).
** Andreeva, N. (2017. 10. 25). ‘The Good Doctor’ Tops Weekly Rankings As Most Watched
Program For First Time. Deadline. Retrieved from: http://deadline.com/2017/10/the-
good-doctor-weekly-rankings-most-watched-program-ffirst-time-1202194643/
48 2017 49 | , 2
,

. Script Format .
, Format
Bible . ‘ One Hit Wonder’
. 2013
CJ E&M <:
> .

.

‘Localization’

.
( )
. ,

.
, ,
,
.
.
.
21 ABC
, 13
18 .
< Charlie And The Chocolate Factory> < August
Rush> Freddie Highmore .
<The Good Doctor>
. 2013 Pitching(
) CBS
CBS , 2016
. <House>
David Shore
, 2017 1
ABC .
.
<>
.
.
1,000
, 100
10% 10
. .”
<The Good Doctor>
50 2017 51 | , 2
. <>

. ·
.
‘ ’.
,
.
, ,
.
,
.

.
. ,
.
.
.
,
.
.
,
.”
<The Good Doctor>
<The Good Doctor>

.
52 2017 53 | , 2
. ,
74.4% (19.2%),
(2.1%), (1.9%) .
381 275 184

: /DVD , .
: · (2018). 2017 , p. 463.
(: )
1,952 1,937

: /DVD , .
: · (2018). 2017 , p. 463.
(: )
,
(94.6%),
(85.7%) .
6,053 ( 665 8,300 /35,365)
31.6% . (5,866 , 645 /5,621
/30.6%), (1,919 , 211 /4,238/10.0%), (980
, 108 /3,505/5.1%), (914 , 101 /4,615
/4.8%), (775 , 85 /632/4.0%), (587 ,
65 /1,953/3.1%) .
1,952 ( 215 , 2,162) 30.9% .
(1,937 , 213 /4,867/30.7%), (677 ,
74 /10,897/10.7%), (598 , 66 /2,342/9.5%),
(355 , 39 /2,163/5.6%), (166 , 18
/912/2.6%), (153 , 17 /919/2.4%)
.
,
80.9% 2015(85.9%)
(18.1%), (0.4%), (0.4%)

54 2017 55 | , 2
. 2017
,
, 2016 32.3%, 67.6% .
, 55.2% ,
(16.8%), (12.5%),
(9.4%), (6.0%),
(0.1%) .
(71.9%). (21.3%), (6.5%), (2.3%)
. OEM
, 70~80%
.

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

16.3 17.2 15.9 23.5 12.0 10.5 12.2 12.7 9.4
32.3 36.1 38.3 38.8 25.6 25.5 23.7 23.0 21.6 16.8

0.7 - - 5.0 1.0 0.0 1.1 0.0 0.1
3.6 4.2 3.9 11.5 2.3 21.1 16.7 17.1 6.0

67.6
33.1 35.3 36.8 11.1 15.5 7.9 7.2 2.7 12.5
100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
(: %)
,
|
.
, , ,
() ( ) (%)
( )
63,013 154,835.6 80.9
427 791.1 0.4
0 0.0 0.0
0 0.0 0.0
6,795 34,564.9 18.1
0 0.0 0.0
176 223.5 0.1
17,729 46,980.3 74.4
1,026 942.2 1.5
: · (2018). 2017 , pp. 464~465. .
/
56 2017 57 | , 2
( ) (%)
( )
: · (2018). 2017 , pp. 466~467. .
/
|
10

. remake right ,

.
,
.
4,922 ( 541 )
96.1% , (61 , 6
7,100 /1.2%), (52 , 5 7,200 /1.0%)
.
1 373 ( 41
/71.7%) . (38 , 4 1,800 /10.1%),
(29 , 3 1,900 /7.8%) .
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
4.5 4.3 3.1 10.0 14.3 15.8 11.4 14.9 6.5
67.8 68.2 71.7 79.5 75.7 73.7 78.7 78.0 71.9
OEM 13.2 12.6 11.2 - 4.3 0.0 3.2 0.0 0.0
12.3 12.9 10.8 5.7 3.1 5.3 4.4 4.8 21.3
2.2 2.0 3.2 4.8 2.6 5.3 2.3 2.3 0.3
100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
: (2017). 2017 , p. 42.
(: %)
58 2017 59 | , 2
< House
of Cards>, < Orange is the New Black>
.
.
10~20
.
<> <
>
.

•2018 70 ( 7 7,000 )
• 40 ( 4 4,000 ) •2018 45 ( 4 9,500 )

• •2017 50
•2017 6 TV <Planet of the Apps> •2018 10 ( 1 1,000 )
• TV 300 ( 33 ) (, 2017. 06)

• 1 (
1,100 )
SNS •: • : 60 ()

PP • TV(HBO, Starz, Showtime )
: (2017). KOCCA : , p. 5. .
OTT

.
Intellectual Property, IP
. Google, Apple, Amazon, Netflix, Hulu

. legacy media
. ,
TV,
,

.
.
2018 1 , 190 , 1 1,700 , 1
1 1,400
. 2017 , 2
520 . 200 .

. 2012 2 <Lilyhammer>
2018
60 2017 61 | , 2
,
OTT .
2016

. 20
, 3 2 ,
800 . <>, < >
,
.
,
,
.

.
(24.8%), (20.5%), (15.8%),
(8.6%)
69.7%
. ‘KBS
America’, ‘MBC America’, ‘SBS International’
.
3

Korea Content Wave, KOCOWA’ 2017 7 .

,
.
,
* : [] 2017 11 19~20, [] , [] 1,158.
: (2017). 2017 , p. 6. .
350
300
250
200
150
100
50
D r a m a F e v e r
K B S
Y o u T u b e
N e t f l i x
P l a y T V

1 t h e K
S B S
M B C
45
63 | ,


2 0 1 7
W h i t e
p a p e r
64 2017 65 | ,
.*
OTT .
, OTT
. 2017
window(DVD, , , TV )
Revenue Share
.
VFXVisual FX( ), DIDigital Intermediate( )

2017 7,806 2,722( 858 6,899 ) 2011
. 7,018 4,428
( 772 287 ) 81.8% ,
* (2018. 02. 12). 2017 , p. 47.
2013 2014 2015 2016 2017
18,950,929 14,042,809 21,372,505 38,613,215 70,184,428 81.8
VFX·DI 18,845,429 10,995,259 18,179,820 36,096,838 65,953,928 82.7
3D - - 2,541,312 1,884,117 0 -100.0
89,000 102,600 54,000 231,400 30,500 -86.8
( ) 16,500 2,944,950 597,373 400,860 4,200,000 947.8
*
22,423,412 36,703,952 26,126,402 57,196,603 78,062,722 36.5
: , .
: (2018. 02. 12). 2017 , p. 50.
20132017 (: , %)
,
2017 15.5%
3,477 1,671( 382 4,884 ) . 2005
. , 595 4,486
( 65 4,993 ) 56.8% . ,
4,072 6,157(
447 9,877 ) 7.2% .
,
.
OTT <>, <>

37,071,445 26,380,475 29,374,098 43,893,537 40,726,157
(MG+Flat+)
34,156,895 18,636,519 16,823,335 30,106,468 34,771,671
(Overage++)
2,914,550 7,743,956 12,550,763 13,787,069 5,954,486
83.7 -28.8 11.3 49.4 -7.2
: 1) .
2) = /
: (2018. 02. 12). 2017 , p. 4.
2013~2017 (: , %)
66 2017 67 | ,
1,430 , 2
. <- >
BIFF AFM 103 .*
.
2017 12 22 5 1**
. 2018 1 21 4
( 144 ) . 2017 <
: >(6 5,078 , 234 2,808 )
2 *** <>
* (2018. 01. 27). <‘’, >.
** (2018. 01. 30). < ‘’, 1400 >.
*** (2018. 02. 06). URL: http://extmovie.maxmovie.com/xe/movietalk/
<> : <>
<- > : <>
7,878.294( 866 6,123)
57.6% .
,
OTT .*
2017 , <> & <- >
2017 <
>. 2017 <>
.
,
Tilda Swinton, Paul Franklin Dano
.
. <>
,
**. 1

. <> .
<- >
. 2017 12 20
* (2018. 02. 12). 2017 , p. 50, 52.
** (2017. 06. 07). <‘’ 3 >; <> ·
· .
68 2017 69 | ,
<>
167 <>
<> 70 .

Pedro Almodovar
. <>
. FNCF

.
<> 2017 6 28( 6 29)
, ··
. CGV·· 3

<> .


. 190 1


1 . 2018 1 11
, 2 1 ,
18 1 28 4,000 ( 56 ) .*
2016 8 25 <> 6,800
( 95 2,7000 , 2016 2)
2 .**
1***, 2,
3 ****, ···
· .
29492832.
* (2018. 01. 30). < ‘’, 1400 >.
** (2018. 02. 06). URL: http://extmovie.maxmovie.com/xe/movietalk/
29492832.
29492832.
**** Media Rising (2018. 02. 06). URL: http://www.hrising.com/movie/?mode=view&no=6719
&search_type=&keyword=%EC%8B%A0%EA%B3%BC%ED%95%A8%EA%BB%98
/ ()
: (2018. 01. 27). <‘’, >.
<- > (2018 1 ) (: )
70 2017 71 | ,
.* 2016 < :
>, < >
2017 .
.

2016
1
. 2017
55% , 0(2016 13
)** VFX
.
2017 13.4% 559.11
( 9 5,049 )*** ,
0% , ··
.
2017
10 2 . 17 5,260 ( 2,890 ) 4
<> , 12 9,912
( 2,208 5,040 ) 7 <> .
5.4% , <>
* 2015 9 17 <> .
** (2018. 02. 12). 2017 , p. 50.
*** (2018. 01). <Global Box Office_12 >.
.
, ‘’
<> .
<> 2018 3
,
Rotten Tomatoes 83% ,
‘2017 SF· ’ 4 *
.
<> , ‘ ’
. <> ‘’
, ‘ ’ . <> ‘ ’

. <> ‘’, ‘’
.

2016 7, THAAD( )
,
. 2016 2017
* OSEN (2018. 01. 04). <[Oh!llywood] ‘’, 2017 SF/
>.
72 2017 73 | ,

. ‘ ’
. , ,
. 2000
.
<>, <8 >
.
,
. ‘
’ ‘ ’
.


,
. ,
. <>
<>, <> < >
, < >
.
< > <
> <20 >
, ,
.
< >, < 20>
2.3% .*
. 2012
2013 2014
2017 . 2016 <
.> 5 7,675 ( 980 4,750 )
, 11
. 2017 · 1 11
. 2017
11 ( 1,870 ) 2.0% .
< > 2 7,066 ( 460 1,220
) 2
.**
2017 10 ·

.
.
* (2018. 01). <Global Box Office_12 >.
** (2018. 02). <FOCUS 1_ ?>.
74 2017 75 | ,

2017 ,
53.2% .
, 489 5,393( 53 8,493 ) 12%
, 2, 3 .* 2016 1
2017 1 .
54.9%
.
* (2018. 02. 12). 2017 , pp. 48~49.

53.2%
20.1%
12.1%
9.3%
3.8%
1.0%
: (2018. 02. 12).
2017 , p. 48.
.
‘ ’
(<>), ‘
’ .
‘ ’ , ‘
’ , .
<>, 100%
‘ ’ .

. 2016 <>,
<> ,
2018 <>, <>
.
‘ ’ .
100% , ‘
’ .
,
. ‘ ’
. ‘ ’
.
, ‘ ’
.
.
76 2017 77 | ,
OTT
.
VFX

. 2012
, 2017 7,108 4,428( 781 9,287
) 4,027 6,157( 443 377 )
.
94% 6,595 3,928( 725
4,932 ) VFX·DI . 78%
, 19.7% 87.7%

1,267,500 1.8
70,184,428 100
: 2017
(VFX·DI, 3D·3D, , ) 7 .
: (2018. 02. 12). 2017 , p. 51.
2017 / (: , %)
·
.
20.1% 2, 36.2%
1 .
OTT . OTT

. OTT

. <>
.
/
1 4,895,393 12.0 13.5
2 3,326,513 8.2 -15.4
3 3,172,200 7.8 -54.9
4 3,102,633 7.6 -67.7
5 2,213,700 5.4 -8.6
6 1,684,491 4.1 51.1
7 1,648,000 4.0 -15.1
8 1,482,346 3.6 50.3
9 1,233,829 3.0 -72.0
10 967,500 2.4 276.5
11 856,415 2.1 66.0
12 760,000 1.9 -14.6
13 378,774 0.9 -20.2
14 260,770 0.6 -63.8
15 ( ) 14,743,593 36.2 180.1
40,726,157 100 -7.2
: (2018. 02. 12). 2017 , p. 49.
2017 15 (: , %)
78 2017 79 | ,
, OTT

,
.
pre-sales ,

. / ··
,
.
Marché du Film(5), EFMEuropean
Film Market(2), American Film Market: AFM(11),
FILMART(3) .
. ,
,

. 2016 <>, <>, <>
, 2017
. <: > ····
····· 85
*, · 128
* (2017. 05. 02). < ‘’… 85 >.
.*
45% ,
.
,
.
.
( )
. <>( ),
<>( ) 2017
, 2017 12 <
>, <> 107 ** .
<
> 1,500 ( 25 5,000 )
*** . <- >

.
* (2018. 02. 12). 2017 , p. 50.
** (2017. 12. 19). <, >.
*** (2016. 12. 19). <, 1500 ‘’ >.
80 2017 81 | ,
<>, < > , 2016 <
> < > . ,
<>
Gaumont .

,
overage
.
, ·
··
CJ·CGV CJ E&M
,
. 2017 595 4,486
( 65 4,993 ) .

(All Rights)* 24,710,624 71.1 46.7
** 8,325,077 23.9 -29.1
1,631,900 4.7 47.0
104,070 0.3 -74.7
34,771,671 100 15.5
: 1) * .
2) ** , DVD/Blu-Ray, VOD, , PPV, .
3) (MG+Flat+) .
: (2018. 02. 12). 2017 , p. 49.
2017 (: , %)
*. <> ,
······ 115
**. Toronto International Film Festival:
TIFF(9)
.
, territory
All Rights,
,
, ,
. 2017 71.1% , 2016
55.9% OTT
. 2017 .
* (2017. 05. 26). < ‘’ 128 >.
** (2017. 05. 30). <‘’ 136 ! → >.
<> : <>
82 2017 83 | ,

.
, - .
,

. CJ CGV 2006,
2008 · .
CJ CGV 2017 2 2.2%
90 ·
. 32 * , CJ CGV
. 1 CJ CGV
···
1,070, 2,257(2017 12 30 )** .
2017 9 ()
() .
31 141 2 ,
* (2017. 08. 10). <CJ CGV 2 , ‘
’>.
** (2018. 01. 04). <[] CJ CGV…
2000 >.
IP
< > < 20> 2017 6 25
, 7 9 88 300
( 33 ) .
7 < 20>
Ninit Yunita “5 5 . ,
, ”
.* 2014 865 < >
···


. < >
CJ E&M
IP
,
.

* (2017. 07. 10). < ‘ ’ >.
< > < 20> : < >
84 2017 85 | ,

2017
. 4,000 (
440 ) , 15.5% 2005
7,400 ( 814 ) .

2011
. <>
, <- >
<>
.
, < >
IP
.
2017
, .
.
( + )
2018
12 91 (2017 10 )* .
·· .
, 2012 · CJ CGV
X 8 127(2017 9 22
) . 4D CJ 4DX 2017
16 51
4DX (2017 6 )**
.
* (2017. 10. 25). <, · >.
** (2017. 06. 02). <CGV, 4D·X >.
86 2017 87 | ,

.
2017 0.8% ,
2 3,271 2.4% .*
,
. ‘
’. ,
, .
‘ ’
,
.
.
.
,

.
<>, <>, <- >
. ,

.
,
* (2018. 02. 12). 2017 , p. 1.
. OTT
.
, ·
·
. 56.8%
.

.
. 2
,

.
2016~2017 2018
. ·
, ,
CJ

.
88 2017 89 | ,
2017 10 31,

2018 .
,

.
,
, .
2018 <- >
, <2>
. <>
SF <>
, . <> 2016 <>,
2017 <- > SF
. <>
<>( ), <> 8
<>( )
.

, 2017 .

.
·
2018 . ,
.
·
.
, ,
. VFX
. VFX SF
.
.
Reality(), AIArtificial Intelligence() 4
‘’
.* ·
** .


.
,
. 2017
* (2018. 01). <FOCUS 1_ >. 1,400
, 104 .
** (2018. 01). <FOCUS 1_ >.
90 2017 91 | K-,

W h i t e
p a p e r
. <>
Stan Lee
<> . <> 5
SF < > ,
< LA> .*
* (2018. 02. 19). <··… “ · ”>.
92 2017 93 | K-,
. ‘BTS’
, 2012 <> Billboard
‘Hot 100’ 2 5 2017, ‘
100’ ‘ 200’
, .

‘ ’ 2013 .
,
‘ ’ .
RM*
XXL ‘ 10 ’
. RM
‘ Suga’ ‘J-Hope’ ·
,
,
.
.
|
2017 5 < Billboard Music
* ‘ (Rap Monster)’ , 2017 11
‘RM’ .
2017
. , 2016
‘2’ K-
‘3’ . 2

10
.
2 3

1
.

2017
7 K- ‘’

94 2017 95 | K-,
2017 11, < >
4 * <
(American Music Award, AMA) K-
. AMA
CBS, ABC, NBC
** , K-

. <>

,
.
* (American Music Award), (Billboard Music Awards),
(Grammy Award), (MTV Video Music Award).
** CBS < (The Late Late Show with James Corden)>, ABC
< (Jimmy Kimmel Live)>, NBC < (The Ellen DeGeneres
Show)>.
< >
Time ‘
25’ .
K-
. 2015
11 pt. 2 ‘ 200’
171 ,
2016 5 Young Forever 107
, 2016 10 Wings 26
.
Wings 2017 2
re-package You Never Walk Alone ‘ 200’
61, 9 Love Yourself
‘Her’ 7 , ‘
200’ . Love Yourself ‘Her’
7 K- ‘ 200’
. 100
, 2 140
1 god 16
‘ ’ 100 .*
* (EXO) 100 ,
( ) .
Love Yourself ‘Her’ 100 .
96 2017 97 | K-,

,
K- .

2015 9 K- TWICE

. 2017 <Knock Knock>,
<Signal>, <Heart Shaker>
.
2017 ,
: (2017). K-POP , p. 71.
() (%)
1 99 14.1
2 76 10.8
3 72 10.3
4 EXO 56 8.0
5 2NE1 47 6.7
6 41 5.8
7 39 5.6
8 33 4.7
9 21 3.0
10 2PM 20 2.9
2015~2016 K- |

K-
.
‘’ .
2013
,* .
‘3 ’ SM, YG, JYP

,
.
.
2015
.
‘ K- ’
10 ,
·
. < > <AMA>
.
, V
,
.
* 2013 5 , 2014 28 .
98 2017 99 | K-,
.
, 2017 6
#TWICE 1
, 2 .

NHK <>
6 .
. K-
K-

, K-
.
.
2 , K-
. 2000
BoA
, 2000 KARA
.
2012
,
.*

. 2017

K-
. 10 20
,

.
2017 ‘TT ’ 10
20 ,
. ‘TT ’
,
* 2013 2014 6.2% ,
2014 2015 2.9% .
100 2017 101 | K-,

K-
.
,
.
Khin Kyi Pyar ‘
.

.
‘’ , ‘’
.

,
K-
.
Sultan of the Disco
.



‘TT ’ : TV <TV> 2017 2 24
‘TT ’ : JYP
100 2017
,
·
.
,
·

.

.
2017 10
K-
. 2
K- ,
,
. 2015
3 Reboot
, 2016 <Why So Lonely>
,
. JYP
2017 1


.


·
,

.


. THAAD
‘’

. 2000
2010

. ··
,
.

.
, :
104 2017 105 | K-,

’ ,
.
,

,
.
, K-

.
· ‘’
,
‘ Total Management’
.
,
.

,

.

‘ ’
.
7 , 10
.
2 ,

.
,
, ,
SM 2017 10
.*
<Touch My Body>, <Give It To Me>
4 Sistar
.
* ‘’ . SM 5
, ,
.
10 : SM
106 2017 107 | K-,

,
.

,
. <
101> < Show Me the Money>

,
.

,


. Jambinai,
IDIOTAPE, Sultan Of The Disco

.

, , .



.
‘ ’
‘’ ‘’
. ‘7 ’

.

,
.
.
‘K-’
.
.
·
,
.
.
, ·
, ‘ ’ ·

.
108 2017 109 | K-,

.
, G-Dragon
.
2017 6 10 ····
··· , 2017
‘2017 World Tour White Night’
. , EXO, VIXX, iKON,
GOT7
.
2017 4
.
, 2015 2 7
‘ ’ 2017 1
: YG
,
,
,
. 2015
63.6% 2 4,237 ( 2,660 ) . 2015
8,976 ( 987 ) 23.6%
70% ,
2015 4,056 ( 446 ) 10.6%
. , 98%
.
20 , ‘
’ .

2013 2014 2015 (%) (%)
(%)
(: )
111 | K-,
.*
‘’
,
.
.

K-
. K-
2PM **, f(x) ***
,

. 7
.
K- 4 ,
2 8,000 .
* , , , , ‘ 5 ’
. 22 5,000, 2017
17 80 . 2013 2015
.
** .
,
.
112 2017 113 | K-,
. K-
,
.
<> , K-

. ,
.
·
· , ·

.
K-
K-
.
,
: · (2016). 16: , .
News Big Data Analytics & Insights, 1 3, p. 15.
25000
20000
15000
10000
5000
0
-5000 K-
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

· ,

, .
2015 109 ( 12
) 0.3% ,
725 ( 80 ) 1.9% . ,
2.2%
,
.
2000
.
· ,
2005~2006
. 2010
K- , <
> 2012 2013 K-
2013 2014 2015 (%) (%)
(%)
1,024 1,058 1,085 0.3 2.6 2.9
4,827 4,778 4,976 1.3 4.1 1.5
1,386 1,987 2,274 0.6 14.4 28.1
: (2017). 2016 , p. 197.
(: )
114 2017 115 | K-,
, 109% .
2
.
,
.
‘BANGTAN TV’ V
.* 2017 2, <Not
Today> 1,000
K- ,
9 <DNA>
2,000 .
K- ‘ ’ ‘
’ .

,

.

.

* 2017 12 , BANGTAN TV 776 , V
400 .
.
K-
2015
‘V’. “
” V

K- , K-
, V .
V ,

.

,
2017 . 2017
7 V 2016 1 1,285%
: (2017. 09). V-LIVE K-pop, .
2017 .
1 4.8
2 3.5
3 2.5
4 2.3
5 1.3

2017 ·
,
.

· .
2016
2017
.
‘’
,

.
,
, ,
· ··
.
,
2018

K- ”
.
,
. ,
K-
.
118 2017 119 | K-,
···
, ·
·
,
.

,* V

.
.
,

.
,
.
32%
·
. ··
····
20 30% .

* 70% 15~65 ,
30 .
.
·
,
.
·
·· ,
·· . V
V

.
: (2017. 09). V-LIVE K-pop, .
2017 .
+

SEED APP
Group.3
Group.2
, ,

K-
.
5
4 K- ‘KARD’

, K-
dancehall*
.
, .
* ‘’ ,
.
2017 :
K-
.
1
.

, samba,
bossa nova .
2000
K- .
,
3
.
K-
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
1 14,892 14,914 14,903 15,183 15,549 16,078 16,736 17,369 18,041
2 5,443 4,761 4,605 4,615 4,560 4,451 4,297 4,113 3,886
3 3,868 3,917 3,878 3,884 3,903 3,935 3,966 4,001 4,023
4 3,598 3,644 3,700 3,785 3,838 3,908 3,977 4,040 4,103
5 1,956 1,912 1,855 1,809 1,795 1,797 1,800 1,801 1,788
6 1,154 1,151 1,104 1,115 1,122 1,130 1,141 1,159 1,183
7 1,026 960 925 911 905 900 902 904 911
8 853 838 824 869 870 868 867 865 857
9 675 716 785 865 957 1,057 1,164 1,271 1,367
10 709 722 781 833 887 942 1,007 1,065 1,125
11 559 610 617 634 660 691 727 765 807
12 624 678 650 597 568 574 592 612 639
: 2016 .
: (2017). 2016 , p. 363.
(: )
122 2017 123 | K-,
. 10
,
.


.
,

.
2017 11 < Mnet Asian Music Award,
MAMA> ·· 3 .
.
< 101> < >
AKB48
. <MAMA> CJ E&M ·
,
. 2018
< 48>. < 101>
AKB48
, < 101> AKB48

·
,
‘ ’
K- . ‘

, K-

.
.

,
.
· .
‘ ’,
‘ ’, ‘ ’
, .
3
,
,
,
.


124 2017 125 | K-,
. ‘ give and take’ ,
,

.

,
.
. CJ E&M
.
‘’ ,


.

.
,
.

,
,

AKB48 : CJ E&M
127 | ,
W h i t e
p a p e r
128 2017 129 | ,
.mill Mixed Reality, MR
.
, ()
.
K-, ,
. ,
2012 (
) , , K-
·,
.
.
.
boom-up
,
.

, 1988
. 1990
,

··
2017 . ( )
<>
, World Music Expo, WOMEX
Glitterbeat
[su:m] ‘’, NPR
< Tiny Desk Concert>
‘Ssing Ssing’,
< Medea
on media> , ··
.
2015 ‘ ’ ,
2017 ‘
’ . ‘
’ 20
. UAE
< Lights in Harmony>

. , contemporary ··
, ··

. 2017 , (33%),
(23%), (16%), (9%), (5.3%), (5.2%),
(3.5%), (3.5), (1.8%) .

.
. ,

’ .
‘ ’

Performance fee .
2016 45 235 50
( 5 5,000 ) , 2017 51 205
, 2016 80% 90 ( 9 9,000 )
.
5 34%
2013 2014 2015 2016 2017
290,391 414,311 373,415 323,314 661,166 26%
48,985 6,912 41,874 184,002 251,310 83%
339,376 421,223 415,289 507,316 912,476 34%
: (2017). 2016 . 2017 .
‘ ’ (: USD, %)



2017 33.3 3.5 22.8 15.8 5.2 8.8 1.8 3.5 5.3 100%
: 2017 .
‘ ’ (: USD, %)
132 2017 133 | ,
2016 8 , 2017 6 23 7 9
.

,
.
8 < >
. ,
600
.
2016 ‘K-

. “
< > ”
,
· .
HJ < >
. 3D

, 2017 9 30 10 8 ET
(
) ,
12 8 17 .
11 ‘2017 K- ’ Youth Square
. ,

“ ,
.”
— ( , SMG )
“ < >
.”
. 1
, ,
,
.

.
<>.
<> , 5

, AM .
,
.
2016 2017 · 40
( 5,600 ) , 14.3%
. , 17
WKCD, West Kowloon Cultural District 218 (
3 ) .
>, HJ <>, <>,
. <
>
, 4 ···
.

<! >, < > 2018
, <> 2018~2019
.
() 2017 K- / () < > : (2017. 11. 29). < ‘ ’, >.
136 2017 137 | ,
·
9
28 10 31 ‘2017
( )’ . <>, <>
, <>, <
>, < > <>, <
>, <> 22 .


.”
— (PMC )
2006 10 2.8
8 . 2016
1,724 1,823 15% 262 6,358
. 2016
69%, 11%, 5% .

. 2017 7
73 4,004 162 7,655
.
2013 16
2017 12 , <>, <>, <>, <
>, <> 8 . <>,
<>, <>,
<> . 20
<> , 4
‘ ’ 2018
, 2017 4 ‘ ’
. 2017 ‘ ’
:
:
3,000,000
2,500,000
2,000,000
1,500,000
1,000,000
500,000
0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
()
138 2017 139 | ,
. 2017 1 ‘ ’
14 ,
Songlines “
” . 14
& .

‘’ 2016
Bella Union 2 A
Hermitage() . 1997
.
The Quietus ‘2016
100 ’ 15 .
[su:m] ··
‘’ WOMEX
Glitterbeat 2017 10
. 2018 , ,
.
. ··

’ .
,

.
.

.
.


’ .
.
‘’ 2016
ACT 10
Mask Dance . ACT
,
‘’ .
5
140 2017 141 | ,
9 100
.

, , , ‘’
.”
— ( SORI )
‘’
. < >
2016
< Madame Ong> . <>
1
< > . 4
, 80% .

.
‘Ssing Ssing’ . ‘’
1970
.
2017 1 globalFEST
NPR
, 6 NPR < Tiny
Desk Concert> . ,
, ‘’ < >
: (2017.11.1) < … ‘’>.
142 2017 143 | ,

. 13 ‘Performing Arts Market in Seoul, PAMS’
. 10
,
. 2017 43
2,637 , ,
, , , 434
.
. ,
,
. 2017
6, 4, 4, · 4 18
. 2005 2016 181
1,200 .
‘’ 2013 2015
, 2016
. ‘
’ 2016 2017 3
· .

‘ Journey to Korean Music’ .
2016 ‘ Lab’ 2017
, ·

Gate Keeper .
, K- CD
,

.
· · , ·
··
.
,
.

“ ,
.”
— ( )
144 2017 145 | ,
25 85% 12
, < >
27 .
2016 ‘ ’ ‘ ’
<> ‘ Broadway World’
.
<> 2017 ‘
’ , 2017 12 1
.
‘ Center Stage Korea, CSK’

.
. 2017 2
InKo Centre ,
3 Izmir International Puppet Days
, 6 Sibiu International Theatre
Festival , 6 7
+ Greenwich+Docklands
International Festival , , ,
, 9 Brisbane Festival
22 .
‘WOMEX,
World Music Expo’. 1994
, ‘
, ‘
’ 2018 .


() .
‘’
‘’ .
,
.
,
.

.

‘ The Edinburgh Fringe Festival’
. 2017 8 300
58 3,398 . 2017
‘70’ ‘· ’
, 19 .
5
. TAGO <2> 350
146 2017 147 | ,
: 2017~2018 ·

,
.”
— ( )
2017~2018 ‘()·() ’.

·
.
2017 7 2018 6
‘ ’ . 7 ‘· ’

London Korean Festival, LKF 2017’ . 2015
4 .
2017 1 ···
· ·
· . 2
KOFICE EXID, HIGHLIGHT, KNK,
SNUPER Feel Korea
.
6 23 7 8
’ .
,
,
.
, , ,
. 2017
9 25 29
AUX , 6
.

‘ Mundial Montreal’ . 7
‘ World Routes’
, ,

.
6 ‘’ 2016
Derek Andrews
, 2017 ,
, ,
APAP .
148 2017 149 | ,

“ 34 70% ,
.”
— (UAE )
. 2016 3
‘’
.
,
.
.
10 ,

<> .
1,000 ,
.
<>
.

.
UAE ‘5 ’
‘+ ’ ‘
& ’ , ‘’, ‘’, ‘
’, ‘’ 4 2016 K
‘’
‘’ <
> .
‘’ Kathryn Tickell
, ‘
’ Soumik Datta , ··
‘’
.
. 10 ‘
Dance Umbrella’ ‘
’ < Let Me Change Your Name>
, ‘K-’
Northern School of Contemporary
Dance <> The
Riley Theatre .
150 2017 151 | ,
UAE , ,
UAE <
> .
· .

(, , ) .

. ,

.
,
. 2017
.
2017
. 6 ‘
’ .
2018 100
, 2017 12 JTBC TV <>
. ‘72
.
, UAE
.
Reality, MR .mill
< Lights in Harmony>
. UAE
‘ ’
.
Emaar ,
Flash
.
.
‘K- K-Culture in Motion’
<>, < >
<>, <>

.
‘ ’
. < > <
> 2016 UAE , 2017 3 UAE
, 2017 5 UAE
5 . UAE
UAE
152 2017 153 | ,


,
.
, .

,
. The Arts Council of England, ACE
3 Funding Agreement
.
4 . ,
, , ,
1 . 1~2


.
’ ,
‘ ’ .
‘ ’ 2 , ‘
’ 1 2 .
11
Wihuri Foundation ‘
’ 20 .
(2004),
(2005), (2010)
. 11 3

< Choros Chordon( )>
. ,
.
2018
: -
154 2017 155 | ,
, ,
, , ,
, , , ,
.


agent agency
.
··

. ,
,
.
, ·
. ,

( )
, 1

.
2012 , ···
···
2011
. ·

.
.

.
·
.
2017 3
. 5
,
.


.
2017 10,
‘ ’ .

156 2017 157 | ,
. ,
.
2010 ·
, 1,000
<> 2017 1 .
EMK <>
2018 1 22 28 1,800
, 2 3 18 1,400
.

‘’ <>
. < >
‘2017 K- ’
. 4
···
.


. 600 HJ
<1446> ‘()-
- ’ . 2017 10
2018
.
DIMF
.
, , ,
Askonas
Holt, IMG artist, Keynote Artist
Management .


. , ,
.

,
.
.
2017
‘ · ’
.
.
·
·
,
158 2017 159 | <>
*
2017
05
·e
2 0 1 7
W h i t e
p a p e r
<> ,

.
,
10
.

.
, ,
.
,
.
.
· , ,
.
.
.
160 2017 161 | <>

. 2017
6 <M> 1
. RPGRole-Playing Game( ) <
3> MMORPGMassively Multiplayer Online Role-Playing Game(
) <>, RPG <>
.
2019
. 2018 5 3,143 , 2019 5 6,704
. , 1%

.
2016 2.0% 32
7,735 ( 3 6,050 ) .
37.6% ,
(18.4%), (15.6%)
.
2017
.
2011 2012 2013 2014 2015 2016
2,378,078 2,638,916 2,715,400 2,973,834 3,214,627 3,277,346
48.1% 11.0% 2.9% 9.5% 8.1% 2.0%
: (2017). 2017 , p. 8.
(20112016) (: )

2017
, 2017 6.2% 11 703
. PC 2016
(1.6%) 4 7,207 ,
24.3% 4 8,800
.



52,804 -4.7% 46,464 -12.0% 47,207 1.6% 47,821 1.3% 48,347 1.1%
34,844 19.6% 43,301 24.3% 48,800 12.7% 53,143 8.9% 56,704 6.7%
1,661 3.9% 2,627 58.1% 2,711 3.2% 2,763 1.9% 2,724 -1.4%
PC 379 12.5% 323 -14.8% 337 4.3% 345 2.3% 350 1.7%
474 -10.3% 814 71.5% 792 -2.7% 737 -7.0% 708 -3.9%
PC 16,604 35.2% 14,668 -11.7% 15,137 3.2% 15,137 0% 15,472 0.7%
457 13.0% 750 63.8% 718 -4.3% 657 -8.4% 577 -12.3%
107,223 7.5% 108,945 1.6% 115,703 6.2% 120,830 4.4% 124,882 3.4%
: (2017). 2017 , p. 7.
(20152019) (: )
162 2017 163 | <>
. 2016
APEX 1 EnVyUs
2017 2 3
,
. 8
.
7 Echo Fox <7>

Evolution Championship Series( EVO) <
7> .

.
2017 11 4 e .
4 .
2017 :

.
2018
.
<>

.
e,
2016 2017
.
.
1 World Electronic
Sports Games, WESG 20 ( 2 2,000 )
. WESG
e
. 2
Intel Extreme Masters, IEM 10 ( 1 1,000 )
.
e <> .

164 2017 165 | <>
<>
<
PlayerUnknown’s BattleGrounds( )> 2017
. <>
FPSFirst-Person Shooter(1 ) <>
STEAM platform(
) 2017
2,500 . <


<> : <>
< > 2017
SK
T1 .
4 ,
5,760 .
4
.

BlizzCon e
, .
<>
,
2 , .
< > MVP
Fnatic
, <2>
,
28 ( 3 800 ) .
. 12
The
Game Awards , ‘2017 e ’ <
> ‘’
. <>
e .
166 2017 167 | <>
.
PC , <
> PC
.
<> e
. <>
, e
. <>
e e
<> .
2017 <>
6 ,
.
IP ‘’
2017 ‘Intellectual Property, IP’
. PC
IP
.
2017 .
1 ,
> 1 ,
TwitchTV FPS
.
, RPG
2017 .
. PC <>
FPS . <>
‘’ FPS
.
‘’ .
PC <
> . ‘’
‘’ Brendan Greene
Social Network Service, SNS
.
, TV
. <
> 2 100 ,
‘’ FPS .
<> PC , , e
. PC
PC <> PC
. PC
168 2017 169 | <>
, 2018
. <M>, <M>
IP 2018
.
. IP
,
RPG
. , 2018
.
e
2000 e
e
World Cyber Games( WCG) . WCG
2013
.
e
e
, WCG
. WESG WCAWorld Cyber
Arena( ) e
1 ‘’
. <2 >
.
<M> . <
M> 100 , 450
. <
M> 1 ,
. 2017 12
1
. <M>
.
< > IP <
M: >
1 . 2018 1
. <M>
2017 <2 > :
170 2017 171 | <>
WCG , 2018

.
WCG WCG 2
.
<>
, .
e <>
e <
> . <> <>
‘’
, 2017 3 24 PC
.
TV
,
. <> ,
····
.
.
e
e &World Esports Game and League( WEGL)
.
, G-Star WEGL <
: > <7>
<>
.
, 2018
e .
WEGL WCG .
WCG
. 2017 12
2017 WEGL : e (2017. 11. 20). <[] WEGL 2017 , 12 ! ‘’>.
172 2017 173 | <>
. <
> ‘ ’
e .
<>
PUBG <
> , ,
.
e

<> e
.
<> .
12 21 <> PC
9 1,000 ,
1 <2>
250 . 2017 12
2,500 .
e
. <> e
. Team SoloMid,
Team Liquid, FaZe Clan e <
> . 2017
8 GamesCom
2017 : e (2017. 11. 17). <[17] ‘’ >.
174 2017 175 | <>
.
. ( 4:33) 2017 10,

. 6, 4:33
< for kakao> < >
,
<> .
2017 5, <
>
. , 7
150 <>
.


.

. ,


. <2 > , ,


.
Global One Build(
)
.

<>. 2017 3, PC
<>
2,500 .
,
. 2017
12
.
. 2014 <>
, 2017 5
.

176 2017 177 | <>
.
12
.

, 12
.
‘’ , ‘’ , ‘’ , ‘’

.
,

.

.
1907 :
, , 5
. <2 > 2017 6
11 , 6
1 .
<M> 2017 12
1 .
,
<M>
.
3 . <
> 2016
, 2017
.
’ . 2017

.

16
178 2017 179 | <>

12 . <>
113 , 63
.
, New York
Execlsior London Spitfire
.
6 ,
<>
.
:
.

e
‘’ .
e
e ‘’
. NBA
MLB e
.
NBA , ,
< > ,
100 100 Thieves ‘’
‘’ . Clutch Gaming ‘
’ .
Echo Fox MLB
. SK T1
‘’ .
< > <>
, .
<> OverWatch
League .
180 2017 181 | <>
<> <>
.

.

.

. <> <>
.
,
.

. EA
2017 11 <: 2>
:

2018 .

,
.
.

.
2017 3,
‘ ’ .

,
.

. < 2>, <>,
<>, <>
, .

2018
182 2017 183 | <>
.
. , <
2>
, < > <
2> .
e ,
, e
.
e

.
eIeSF

2017 4 - : (OCA)
Loot Box
.
2> “ ” ,

.
.

.

.

2018 e
. OCA 2017 4
, 2018 8 -
e .
e
,
.
184 2017 185 | ,
2017
06
,
2 0 1 7
W h i t e
p a p e r
.
2018 e
e
.
186 2017 187 | ,
2003 429 9,000( 47 2,890 )
2004 55.6% . 2005 71.2% 2009
2010 93.7%, 2011 111.1%
20% .
2003 2010~2011, 2013
.
1 2003 ‘
’ .
. 2000
2010~2011
2 . <Tales Runner> , <
> , <Why> , <Who>
. <> 2001
2016 , , 7 .
1,100 2,800 , 800
600
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
4,299 1,909 3,268 3,917 3,986 4,135 4,209
8,153
(2003~2015) (: )


.
.
,
.
,

.

. ·
,
TV .
, ,
. .
,
.
188 2017 189 | ,
.
.
2013 6 7 lezhin.com
2017 9 , 120
300 , 150 .
2014 1 toptoon.com
2015 7 . 2017 11 ,
1,800
. 2016 4 piccoma.com/
web 2017
.
.


,

.


.
,

'' : (2017. 11. 30).
< ‘ ’ >.
.
2003 , 2010~2011
, 2013 3
. 2012 22.7%
, 2013
. 67.6% 1
2012 PC ,
.
2013 2017
, ,
.

2017
, ‘ ’
. 2013 10 comico.jp 2014 7
·· webtoons.com
. ·
· ,
2016 11 URL ‘xoy.webtoons.
com’ Discover .
‘’ ,
190 2017 191 | ,


,
.
14 . 21
, 2 10% .

, 2014 .*
* 2017 .
, 2017 ( ) 6.9%
1 3,701 ( 13 7,010 ) 13 .
10.8% , 13% .
. 16.0% 2,215
( 2 2,150 ) 17.2% 1,711 ( 1 7,110 ),
12.4% 290 ( 2,900 ), 12.0% 214 ( 2,140
) . 77.2%,
. 1,000 , 1
2014( (), 2017).
() e-pub PDF
(e-book) .

,
.

.
192 2017 193 | ,
, 2017 4
1,400 1 .

. 2017 11 ,
4 10 . 1 , 2
*, 3 , 8 .
* ‘ ’
‘ 0’ . 2016 5 20 <> , 6 14 <>, 7
11 < > ‘ 0’
, . 3 7 19 2016
12 31 25.3, 26.1 . 2016
2017 2016 12 31
7.4 , 7.9 (2017 12 11 ). 2017
3/4 7 ( 79 ) 2016 3,991%
(3/4 2016 ).
: . URL: https://www.comico.jp/

. , 2010
2013 2014 .
.
2013 8 NHN NHN
.
,
··()
. ·
, ,
UXUser Experience( )
. “
,
” NHN
()
7,000
6,000
5,000
4,000
3,000
2,000
1,000
0
94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16
( )
: () (2017. 04. 25). 2017 (2017 ).

194 2017 195 | ,
.
2017 11 3 ‘
’ .
“ , , ,
, ,
” “ . 2
. ” .


.

.
.*

’.
, 2017
.
, , ,
** .
* 2017 12 6,100 ,
1 3,709 . (1 2,081 )
.
** ,
× × (50%)× (
7 358) .

.
.
··
· , .
2017 4 .

2017 4 2 5,000 ( 25
) , 125% .

.
2016 2017
.
. 2017 ,
.
2016 10 ‘’

. ,
, ,
,
196 2017 197 | ,
. 2017 3
Copyright Overseas
promotion Associatio( COA) . COA ,
, .
COA KBS, MBC, SBS, JTBC, ,
, .
,
.

, .
https://lumendatabase.
org , COMESO
.
. ,

. ,
.

.
,
,
.
3 .
1 . 2017
6~7
.
.
URL
URL mirror site(
) ,
.
·
.
.
‘Korean Manhwa’ 1,432
,
.

. ,
() .

(Sililarweb) 2017 10 1 , 51,800,000()×12.18(
)×0.5( )×358( ) , 1,129 3,540
.
198 2017 199 | ,
. 2015 < > IP

, 100
.
2016 4
.
, .
, < >(,
) 2 1 *. ·
.
* < > IP , , .
. · ,
.
1990
. 1995
, 5 15 , 5
‘5155 ’ .
,
.
2010
2013~2014
. 2015
‘ ’
· . ,

.
2016
.
. Intellectual Property( IP)
.
2016 7
. ,
.
.
200 2017 201 | ,
. 2017 , , , ,
, 2018
.
,

.
, .
2015~2016 IP
. 2016 2017
,
.
2016 < >
28 1 ,
2 2
. 2017 <
> < >, < > .

.
2015 4 QQ··
, ·
, .
,

.
, 1995

. ,

.
, +, ,
,
IT
. ‘’ , ‘
’ NHN NHN, ‘’
, ‘GANMA’
, ‘’
DeNA, ‘BANG’ IT Amazia .


202 2017 203 | ,

. DC
, ComiXology
.

.

.

, Stan Lee ‘
’ .
tapastic.com
spottoon.com, tappytoon.com 2013, 2015, 2016
.
, .

.
, ,

.
,

, .
,
2014 QQ ,
2015 <
> , 2017 .
2016 518
< >, <>, < 7>
.

.
< > < > : (2017. 03. 29). < ' ', >; .
204 2017 205 | ,
,
2017 .
,
.
.
e-book .
, ,
. N
.* ,
, .
, DRMDigital Right Management( )
.
, e-pub PDF
DRM .
,
.
* URL: http://nstore.naver.com/comic/recommendList.nhn
.
,
.
206 2017 207 | ,

.

.

,
.
,
,
.
,
.
21
.
.

.
.
2017
Virtual Reality, VR . 2016
2013
.
(
·),
(···+)
.
.
2017 90%
, curation
.
2017
, 2018
.
CI, ,
,
. ,




DRM
e-pub, PDF
, ,
• : , • : , , ,
• : , • : , • :

208 2017 209 | ,

.

.
.

.
Oniride ,
Madefire Square Enix
.
2017 .
comixV. 2017 8
20 ,
. 360

,
. 1
.
12 < >
‘’ .
()
ComixV
2018 2
2018 1
Madefire
2018 1
2016 12
Salvaged
2016 12
() (2018 2 )
3 | _ 4 ·






W h i t e
p a p e r
215 | 214 2017
··,
2017 ‘’,
‘’. 2016 ‘ ’ 2017
·
. (·· ) 2017
3 7 1,176 6% ,
21 999 4%
.
,
.

, PPL
.

.

,
‘ ’ .
‘’
, ‘’, ‘’, ‘’
.
, , K-
. ,
‘ ’ ‘ ’
‘ ’ ,
.
, ‘ ,
’ ‘ ’
. ‘ ’ , ‘
’ ‘
’ .
2017
. <
, , >, < >, <
>
. Test Bed

.
, SNS
‘ ’ .

217 | 216 2017

.
. 120 La Fayette ‘’
‘’ ‘’,
Colette ‘LF’

. ‘’
‘ MY B LEAGUE’ .

.
10~20
. 2016 1 2017 6
, ‘ ’ 9
.
.
. LF ‘’
2017 11 1
, 2020 ,
15 .
1
,
.
1 : (2017. 11. 27). <LF , >.
219 | 218 2017

. 2017 · , 11
11 ‘ ’
. ,
,
4 5,600 ( 775 )
. ·
,

.

, M&A .
FnC , 2 ,
3 ‘ Kolon Sport China
Holdings Limited’ .
, ,
‘ ’
. 2016 424 (46 6,400
) 4.2% , 2020 7.2%
. 2016 110
( 12 1,000 )
, euromonitor 2018

.
( 464 2,000 ) ,
2014 1 1,700 2020 2 3,400
FBIC
CLA .
,

. 2015

. 20
, ‘(1990 )’
.
· ,

.
2016
.

221 | 220 2017
3
.

.
‘Premium Korean Fashion’ : (2016). Premium Korean Fashion .


. Google Temasek ,
2025 878 (96
5,800 ), 32% . 2016
16 (1 7,600 ) 2012
25% .

. 2016 8,
2 ‘ Zalora’*
. ··
* (Zalora) 2012 IT GFG
, ···
···· .



32 0.3 463 4.2 95.1
76 0.9 166 1.7 21.5
63 0.8 101 1.2 12.5
146 2.2 180 2.8 5.4
212 6.6 245 8.3 3.7
117 4.6 421 11.1 37.7
646 1.6 1,576 3.7 25.0
: KOTRA (2017). 5 . : .
(: , %)
223 | 222 2017

,
. 2005 ·
, ·
.
(45.2) (23.6)
(18.0) (20.0)
(14.1) (15.6)
(1.9) (13.4)
(1.9) (4.0)
11.3 6.1 4.5 3.5
10.0 1.6 1.0 1.3
2.1 11.0 13.3 2.7
9.5 3.6 2.1 1.3
49.2 25.8 6.2 3.1
: MTI 441()
:
(: %)
: 1) ( ) / 2) MTI 441()
:
K-
. 3,
5.2% . 2017 5 ,
3 4,000(3,740 )
10.9% .
2017
. ALAND
2 .
, , O!Oi K-
.
‘’ ‘
’ .


.
: KOTRA (2017). 5 . : Trademap.

1 6,957 52.7 7 425 3.2
2 721 5.5 8 522 3.2
3 686 5.2 9 303 2.3
4 489 3.7 10 274 2.1
5 472 3.6 2,384 18.1
6 () 470 3.6 13,194 100.0
(2016 ) (: , %)
225 | 224 2017
, K-

,
.
‘BOONTHESHOP’ 9,
. ,
Bon Marché ‘Barneys ’
. ,
, 200 . K- K-

,

.
2017 .
FnC Millennials ‘
Regna X’
.
.
, Harrods, Neiman Marcus,
La Rinascente 30 100
. 2011
M&A
‘’ 2017 F/W(/) :
227 | 226 2017
. ,
-, , .
‘24’

, .
K- 75
35(46.6%) , 17(22.6%), 9
(12%), 4(5.3%), 2(2.6%), 2(2.6%),
2(2.6%) . ,
,
K-
. 3 K-
, ···






















46
27
27
17
16
13
13
23
11
10
9
6
6
5
4
4
4
4
4
3
3
3
: (2017). 2017 .
2017 50

1997 ,
.
4~5
. ,
300
.
· cross-border(
)
.
·····
······
.
·· ·· ,
··· · .
‘ ’
2017 , 37 , 39

229 | 228 2017
.

.
+

. ·

.
,
, ,
wholesale() , .
Sales Representative

.

,
. .

. , SK ,
,
·····
10 .
, +
, , ,
.

: (2015). 2035 .

,


M&A

(,

Recommended