3Tuan2 All

Baøi giaûng Keá toaùn quaûn trò Chöông II: Chi phí vaø phaân loaïi chi phí

Friday, April 21, 2023

CHÖÔNG IICHÖÔNG II

CHI PHÍ CHI PHÍ &&

PHAÂN LOAÏI CHI PHAÂN LOAÏI CHI

PHÍPHÍ



Giôùi thieäuGiôùi thieäu

Chöông naøy giôùi thieäu quan ñieåm veà chi phí, Chöông naøy giôùi thieäu quan ñieåm veà chi phí,

phaân loaïi vaø ñònh löôïng chi phí theo töøng muïc tieâu phaân loaïi vaø ñònh löôïng chi phí theo töøng muïc tieâu

ra quyeát ñònh cuûa nhaø quaûn trò. ra quyeát ñònh cuûa nhaø quaûn trò.

Noäi dungNoäi dung

I. Khaùi nieäm veà chi phí.I. Khaùi nieäm veà chi phí.

II. Phaân loaïi chi phí saûn xuaát kinh doanh.II. Phaân loaïi chi phí saûn xuaát kinh doanh.



I. Khaùi nieäm veà chi phí.1. Khaùi nieäm chi phí.

Chi phí DN laø toaøn boä hao phí veà lao ñoäng soáng vaø lao ñoäng vaät hoùa vaø caùc chi phí khaùc maø DN phaûi chi ra trong quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh.

Chi phí ñöôïc bieåu hieän baèng tieàn vaø ñöôïc tính cho moät thôøi kì nhaát ñònh.

2. Phaân bieät chi phí vaø chi tieâu.

Chi tieâu cuûa DN laø söï chi ra, laøm giaûm TS DN hoaëc laøm taêng khoaûn nôï phaûi traû; chöa keå khoaûn ñoù duøng vaøo vieäc gì vaø duøng nhö theá naøo.

Kh.nieäm chi phí vaø chi tieâu coù lieân heä vôùi nhau, nhöng coù söï khaùc nhau veà löôïng (baûn chaát) vaø thôøi ñieåm phaùt sinh.



Söï khaùc nhau veà löôïngSöï khaùc nhau veà löôïng

Chi tieâu laø cô sôû cuûa chi phí, nhöng Chi tieâu laø cô sôû cuûa chi phí, nhöng chi phí khoâng chi phí khoâng

bao goàm khoaûn chi coù ñaëc ñieåm saubao goàm khoaûn chi coù ñaëc ñieåm sau::

- Khoaûn chi tieâu - Khoaûn chi tieâu laøm giaûm taøi saûn naøylaøm giaûm taøi saûn naøy nhöng nhöng laøm laøm

taêng TS khaùctaêng TS khaùc..

- Khoaûn chi tieâu - Khoaûn chi tieâu laøm giaûm taøi saûn cuûa DNlaøm giaûm taøi saûn cuûa DN nhöng nhöng

laøm giaûm moät khoaûn nôï phaûi traûlaøm giaûm moät khoaûn nôï phaûi traû..

Nhö vaäyNhö vaäy, chi phí laø nhöõng khoaûn chi laøm giaûm , chi phí laø nhöõng khoaûn chi laøm giaûm

taøi saûn hoaëc laøm taêng khoaûn nôï trong DN maø taøi saûn hoaëc laøm taêng khoaûn nôï trong DN maø

khoâng keøm theo ñieàu kieän khaùckhoâng keøm theo ñieàu kieän khaùc. .



Tieàn,Nô phaûi traû

NVL,CCDC,LÑ CPSX & Zsp

Quaù trình chi tieâu

Phaùt sinh chi phí

Tieàn,CCDC,TSCÑ

CPSX & Zsp

Chi tieâu ph.sinh kyø naøy

Ghi nhaän chi phí kyø sau

Chi phí traû tröôùc,Kh.hao

Tieàn,LÑ,Dòch vuï

CPSX & Zsp

Chi tieâu ph.sinh kyø sau

Ghi nhaän chi phí kyø naøy

Chi phí phaûi traû

Söï khaùc nhau veà thôøi ñieåm phaùt Söï khaùc nhau veà thôøi ñieåm phaùt sinhsinh



II. Phaân loaïi chi phí saûn xuaát kinh doanh. 1. Phaân loaïi chi phí SXKD theo chöùc naêng hoaït ñoäng.

Caên cöù vaøo tính chaát, muïc ñích cuûa töøng loaïi hoaït ñoängtrong doanh nghieäp, CPSXKD ñöôïc chia thaønh:

a. Chi phí cho hoaït ñoäng SXKD thoâng thöôøng :

- Chi phí saûn xuaát: CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC.

+ Chi phí ban ñaàu: CPNVLTT + CPNCTT

+ Chi phí chuyeån ñoåi: CPNCTT + CPSXC

- Chi phí ngoaøi saûn xuaát: CPBH, CPQLDN.

- Chi phí taøi chính.

b. Chi phí cho hoaït ñoäng khaùc: Chi phí khaùc.



Phaân loaïi chi phí SXKD theo chöùc naêng hoaït ñoäng.

Toångchi phí

CP hoaït ñoäng SXKD thoâng

thöôøng

CP hoaït ñoäng khaùc

Chi phí saûn xuaát (chi phí saûn phaåm)

Chi phí ngoaøi SX (Chi phí thôøi kyø)

Chi phí khaùc

Chi phí NVLTT

Chi phí NCTT

Chi phí SXC

Chi phí ban ñaàu

Chi phí chuyeån ñoåi

Chi phí baùn haøng

Chi phí QLDN

Chi phí taøi chính



2. Phaân loaïi chi phí SXKD theo moái quan heä vôùi caùc khoaûn muïc treân BCTC (Theo moái quan heä vôùi thôøi kyø tính keát quaû kinh doanh).

a. Chi phí saûn phaåm: Chi phí gaén lieàn vôùi quaù trình saûn xuaát saûn phaåm hay quaù trình mua haøng hoaù veà ñeå baùn.

b. Chi phí thôøi kyø: Chi phí ñeå thöïc hieän hoaït ñoäng kinh doanh trong kyø; noù khoâng taïo neân giaù trò haøng toàn kho maø aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán keát quaû lôïi nhuaän cuûa kyø maø chuùng phaùt sinh.

Söï khaùc nhau giöõa chi phí saûn phaåm vaø chi phí thôøi kì.

CChi phí saûn phaåmhi phí saûn phaåm- Taïo ra giaù trò haøng toàn kho.

- Chi phí saûn phaåm chæ tính vaøo keát quaû ôû kyø maø chuùng tieâu thuï.

CChi phí thôøi kìhi phí thôøi kì- Khoâng taïo ra giaù trò haøng toàn kho.

- Phaùt sinh kyø naøo tính heát vaøo keát quaû kyø ñoù.



Moâ hình vaän ñoäng chi phí trong DN saûn Moâ hình vaän ñoäng chi phí trong DN saûn xuaátxuaátChi phí Saûn

phaåm

CPNCTT CPSXCCPNVLTT

Chi phí SXKD

dôû dang

Thaønh

phaåm

GVHB

DTBH

Laõi goäp

Laõi thuaàn ( EBIT )

CPBH + CPQLDN

( - )

( = )

( - )

Chi phí thôøi kyø

Tieâu thuï

( = )



Moâ hình vaän ñoäng chi phí trong DN Moâ hình vaän ñoäng chi phí trong DN thöông maïithöông maïiChi phí Saûn phaåm (CP mua

haøng hoaù)

Haøng hoaù GVHB

DTBH

Laõi goäp

Laõi thuaàn ( EBIT )

CPBH + CPQLDN

( - )

( = )

( - )

Chi phí thôøi kyø

Tieâu thuï

( = )

Chi phí thu mua

Giaù mua



3. Phaân loaïi chi phí theo caùch öùng xöû cuûa chi phí.

a. Bieán phí: Laø nhöõng khoaûn chi phí bieán ñoåi tyû leä thuaän vôùi söï bieán ñoåi cuûa möùc ñoä hoaït ñoäng SXKD.

Ñaëc ñieåm cuûa bieán phí :

- Toång bieán phí thay ñoåi.

- Bieán phí ñôn vò khoâng ñoåi.

Caùc loaïi bieán phí:

- Bieán phí tyû leä: laø nhöõng khoaûn bieán phí bieán ñoåi tyû leä thuaän tröïc tieáp vôùi bieán ñoäng cuûa möùc ñoä hoaït ñoäng SXKD cuûa DN.

- Bieán phí caáp baäc: laø khoaûn bieán phí chæ thay ñoåi khi möùc ñoä hoaït ñoäng thay ñoåi nhieàu vaø roõ raøng. Caùch khaùc, bieán phí caáp baäc khoâng bieán ñoåi lieân tuïc vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng SXKD cuûa DN. Söï hoaït ñoäng phaûi ñaït ñeán moät möùc ñoä naøo ñoù môùi daãn ñeán söï bieán ñoåi veà chi phí.



Bieán phí tyû leä

Ñoà thò bieåu dieãn bieán phí

Möùc HÑ

CP

0 Möùc HÑ

CP

0

Bieán phí caáp baäc



b. Ñònh phí: Ñònh phí laø nhöõng khoaûn chi phí maø toång soá khoâng thay ñoåi khi möùc ñoä hoaït ñoäng thay ñoåi trong phaïm vi phuø hôïp. Ñònh phí coù ñaëc ñieåm:- Toång ñònh phí khoâng ñoåi.- Ñònh phí ñôn vò thay ñoåi. Caùc loaïi ñònh phí:- Ñònh phí tuøy yù: laø nhöõng khoaûn ñònh phí coù theå thay ñoåi nhanh baèng haønh ñoäng quaûn trò. Ñaëc ñieåm ñònh phí tuyø yù: Coù baûn chaát söû duïng trong ngaén haïn vaø coù theå giaûm bôùt ñeán 0 trong moät thôøi gian ngaén.- Ñònh phí baét buoäc: laø nhöõng ñònh phí khoâng theå thay ñoåi moät caùch nhanh choùng, thöôøng lieân quan ñeán TSCÑ vaø caáu truùc toå chöùc cô baûn cuûa DN. Ñaëc ñieåm ñònh phí baét buoäc: Coù baûn chaát söû duïng laâu daøi vaø khoâng theå giaûm bôùt ñeán 0 trong moät thôøi gian ngaén.



Ñoà thò bieåu dieãn ñònh phí

Möùc HÑ

CP

0

Ñònh phí baét buoäc

Möùc HÑ

CP

0

Ñònh phí tuyø yù



Moät soá löu yù veà ñònh phíMoät soá löu yù veà ñònh phí

Ñònh phí baét buoäc vaø ñònh phí tuøy yù laø nhöõng Ñònh phí baét buoäc vaø ñònh phí tuøy yù laø nhöõng khaùi nieäm coù tính chaát töông ñoái; tuøy thuoäc vaøo khaùi nieäm coù tính chaát töông ñoái; tuøy thuoäc vaøo nhaän thöùc chuû quan cuûa nhaø quaûn trò.nhaän thöùc chuû quan cuûa nhaø quaûn trò.

Thoâng thöôøng Thoâng thöôøng ñònh phí tuøy yù seõ bò caét giaûm ñònh phí tuøy yù seõ bò caét giaûm tröôùc tieântröôùc tieân trong chöông trình caét giaûm chi phí, trong chöông trình caét giaûm chi phí, coøn coøn ñònh phí baét buoäc khoâng thay ñoåi hoaëc neáu coù ñònh phí baét buoäc khoâng thay ñoåi hoaëc neáu coù thì raát ítthì raát ít. Tuy nhieân, . Tuy nhieân, neáu ñònh phí tuøy yù bò caét neáu ñònh phí tuøy yù bò caét giaûm moät caùch tuøy tieän thì cuõng gaây aûnh giaûm moät caùch tuøy tieän thì cuõng gaây aûnh höôûng laâu daøi ñeán khaû naêng sinh lôøi cuûa DNhöôûng laâu daøi ñeán khaû naêng sinh lôøi cuûa DN. .

“ “Ñònh phí” khoâng nguï yù laø chi phí khoâng thay Ñònh phí” khoâng nguï yù laø chi phí khoâng thay ñoåi baát keå möùc ñoä hoaït ñoäng naøo; ñònh phí chæ ñoåi baát keå möùc ñoä hoaït ñoäng naøo; ñònh phí chæ khoâng thay ñoåi trong moät phaïm vi hoaït ñoäng nhaát khoâng thay ñoåi trong moät phaïm vi hoaït ñoäng nhaát ñònhñònh. Phaïm vi naøy ñöôïc goïi laø . Phaïm vi naøy ñöôïc goïi laø phaïm vi phuø hôïpphaïm vi phuø hôïp. . Khi Khi möùc ñoä hoaït ñoäng vöôït qua phaïm vi phuø hôïpmöùc ñoä hoaït ñoäng vöôït qua phaïm vi phuø hôïp thì thì ñònh phí phaûi thay ñoåi, phuø hôïp vôùi möùc ñoä ñònh phí phaûi thay ñoåi, phuø hôïp vôùi möùc ñoä hoaït ñoäng taêng leânhoaït ñoäng taêng leân. .



Söï khaùc bieät giöõa bieán phí caáp baäc vaø ñònh phí Söï khaùc bieät giöõa bieán phí caáp baäc vaø ñònh phí

tuøy yù tuøy yù

Bieán phí caáp baäc Bieán phí caáp baäc coù theå thay ñoåi nhanhcoù theå thay ñoåi nhanh khi khi

caùc ñieàu kieän thay ñoåi. Ñònh phí tuyø yù caùc ñieàu kieän thay ñoåi. Ñònh phí tuyø yù ñöôïc xaùc ñöôïc xaùc

ñònh tröôùc vaø khoù thay ñoåi hônñònh tröôùc vaø khoù thay ñoåi hôn, maëc duø coù theå , maëc duø coù theå

ñieàu chænh theo haønh vi quaûn trò.ñieàu chænh theo haønh vi quaûn trò.

Khi Khi möùc ñoä hoaït ñoäng taêng, bieán phí caáp baäc möùc ñoä hoaït ñoäng taêng, bieán phí caáp baäc

gia taênggia taêng. Ngöôïc laïi, khi . Ngöôïc laïi, khi möùc ñoä hoaït ñoäng gia möùc ñoä hoaït ñoäng gia

taêng ñònh phí tuyø yù khoâng nhaát thieát phaûi gia taêng ñònh phí tuyø yù khoâng nhaát thieát phaûi gia

taêng vaø coù theå giaûmtaêng vaø coù theå giaûm..



c. Chi phí hoãn hôïp: laø chi phí bao goàm caû yeáu toá cuûa

bieán phí vaø ñònh phí.

Chi phí hoãn hôïp coù ñaëc ñieåm:

ÔÛ möùc ñoä hoaït ñoäng naøy chi phí hoãn hôïp theå hieän ñaëc ñieåm ñònh phí, coøn ôû möùc ñoä hoaït ñoäng khaùc noù theå hieän ñaëc ñieåm cuûa bieán phí. Cuï theå:

- Phaàn ñònh phí cuûa chi phí hoãn hôïp phaûn aùnh chi phí caên baûn,toái thieåu ñeå duy trì phuïc vuï vaø ñeå giöõ cho dòch vuï ñoù luoân ôû tình traïng phuïc vuï.

- Phaàn bieán phí phaûn aùnh chi phí thöïc teá hoaëc chi phí söû duïng vöôït ñònh möùc.

Ñoà thò bieåu dieãn cuûa chi phí hoãn hôïp

Möùc HÑ

CP

0 Möùc HÑ

CP

0

Ñònh phí

Bieán phí Bieán phí

Ñònh phí



Caùc phöông phaùp phaân tích chi phí hoãn hôïp

Chi phí hoãn hôïp seõ ñöôïc phaân tích thaønh ñònh phí vaø bieán phí thoâng qua vieäc xaây döïng phöông trình CP hoãn hôïp coù daïng:

y = A + bx(A: toång ñònh phí, b: bieán phí ñôn vò, x: möùc ñoä hoaït

ñoäng, y: CP hoãn hôïp)

Phöông phaùp cöïc ñaïi - cöïc tieåu.Böôùc 1: Xaùc ñònh chi phí ôû 2 möùc ñoä hoaït ñoäng cao nhaát vaø thaáp nhaát.

Böôùc 2: Xaùc ñònh bieán phí ñôn vò:b =

Ch. leäch chi phí giöõa 2 möùc h.ñoäng max & min =

yymaxmax - y - yminmin

Cheânh leäch giöõa 2 möùc hoaït ñoäng xxmax max - x- xminminBöôùc 3: Xaùc ñònh toång ñònh phí

A = ymax – b.xmax hoaëc A = ymin – b.xmin

Böôùc 4: Thieát laäp p.trình döï toaùn CP hoãn hôïp: y = A + bx



Phöông phaùp bình phöông beù nhaát.

Bieán phí vaø ñònh phí ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch giaûi heä phöông trình sau:

xy = A.xy = A.x + b. x + b. xx22

y = n.A + b.y = n.A + b.xx

Trong ñoù: y: chi phí hoãn hôïp x: möùc ñoä hoaït ñoäng hay khoái löôïng hoaït

ñoäng A: toång ñònh phí b: bieán phí ñôn vò n: soá laàn quan saùt



Ví duï minh hoaï veà phaân tích chi phí hoãn hôïp.

Doanh nghieäp A coù taøi lieäu veà chi phí saûn xuaát Doanh nghieäp A coù taøi lieäu veà chi phí saûn xuaát chung ôû caùc möùc hoaït ñoäng laø soá giôø maùy chung ôû caùc möùc hoaït ñoäng laø soá giôø maùy hoaït ñoäng nhö sau:hoaït ñoäng nhö sau:

Thaùng

Soá giôø maùy (x)

CPSXC (y)

xy x2

1 65 1.850 120.250 4.225

2 70 1.980 138.600 4.900

3 60 1.740 104.400 3.600

4 75 2.130 159.750 5.625

5 80 2.220 177.600 6.400

6 90 2.460 221.400 8.100

Toång

440 12.380 922.000

32.850



4. Caùc caùch phaân loaïi khaùc nhaèm muïc ñích 4. Caùc caùch phaân loaïi khaùc nhaèm muïc ñích

ra quyeát ñònh.ra quyeát ñònh.

a. Chi phí tröïc tieáp vaø chi phí giaùn tieáp.

- Chi phí tröïc tieáp:Chi phí tröïc tieáp: chi phí chæ lieân quan tröïc tieáp chi phí chæ lieân quan tröïc tieáp

ñeán 1 ñoái töôïng cuï theå nhö: 1 loaïi saûn phaåm, 1 ñeán 1 ñoái töôïng cuï theå nhö: 1 loaïi saûn phaåm, 1

coâng vieäc, 1 lao vuï hoaëc 1 lao ñoäng, 1 ñòa ñieåm coâng vieäc, 1 lao vuï hoaëc 1 lao ñoäng, 1 ñòa ñieåm

nhaát ñònh vaø coù theå haïch toaùn, qui naïp tröïc tieáp nhaát ñònh vaø coù theå haïch toaùn, qui naïp tröïc tieáp

cho ñoái töôïng ñoù.cho ñoái töôïng ñoù.

- Chi phí giaùn tieáp:Chi phí giaùn tieáp: laø chi phí coù lieân quan ñeán laø chi phí coù lieân quan ñeán

nhieàu ñoái töôïng khaùc nhau neân phaûi taäp hôïp, qui nhieàu ñoái töôïng khaùc nhau neân phaûi taäp hôïp, qui

naïp cho töøng ñoái töôïng baèng phöông phaùp phaân naïp cho töøng ñoái töôïng baèng phöông phaùp phaân

boå giaùn tieáp.boå giaùn tieáp.



b. Chi phí kieåm soaùt ñöôïc vaø chi phí khoâng kieåm soaùt ñöôïc.

- - Chi phí kieåm soaùt ñöôïcChi phí kieåm soaùt ñöôïc ôû moät caáp naøo ñoù laø ôû moät caáp naøo ñoù laø

nhöõng khoaûn chi phí maø caáp ñoù coù quyeàn ra nhöõng khoaûn chi phí maø caáp ñoù coù quyeàn ra

quyeát ñònh vôùi noù.quyeát ñònh vôùi noù.

- - Chi phí khoâng kieåm soaùt ñöôïcChi phí khoâng kieåm soaùt ñöôïc ôû moät caáp naøo ôû moät caáp naøo

ñoù laø caùc khoaûn chi phí maø caáp ñoù khoâng coù ñoù laø caùc khoaûn chi phí maø caáp ñoù khoâng coù

quyeàn quyeát ñònh ñoái vôùi chi phí ñoù.quyeàn quyeát ñònh ñoái vôùi chi phí ñoù.

c. Chi phí cheânh leäch: laø nhöõng khoaûn chi phí laø nhöõng khoaûn chi phí

coù ôû phöông aùn naøy nhöng khoâng coù hoaëc chæ coù ôû phöông aùn naøy nhöng khoâng coù hoaëc chæ

coù moät phaàn ôû phöông aùn khaùc.coù moät phaàn ôû phöông aùn khaùc.

d. Chi phí chìm: laø nhöõng khoaûn chi phí ñaõ xaûy ra laø nhöõng khoaûn chi phí ñaõ xaûy ra

vaø khoâng theå traùnh ñöôïc ôû moïi phöông aùn ñaàu vaø khoâng theå traùnh ñöôïc ôû moïi phöông aùn ñaàu

tö. tö.

e. Chi phí cô hoäi: laø khoaûn lôïi ích bò maát ñi do laø khoaûn lôïi ích bò maát ñi do

choïn phöông aùn naøy thay vì choïn phöông aùn khaùc choïn phöông aùn naøy thay vì choïn phöông aùn khaùc

(laø phöông aùn toái öu nhaát coù theå löïa choïn so vôùi (laø phöông aùn toái öu nhaát coù theå löïa choïn so vôùi

caùc phöông aùn ñöôïc choïn).caùc phöông aùn ñöôïc choïn).

Date post:	11-Jan-2016
Category:	Documents
Upload:	nghia-tran
View:	212 times
Download:	0 times

3Tuan2 All

Documents