ชดกจกรรมทนกเรยนจะไดศกษาตอไปนคอชดกจกรรมวทยาศาสตรเพมเตม เรอง ยาเพอชวต : ชดท 4 เรอง ยาสามญประจ าบาน เปนชดกจกรรมทเนนใหนกเรยนไดลงมอปฏบตกจกรรมตามทก าหนดใหดวยตนเอง โดยใหนกเรยนไดส ารวจ สงเกตและรวบรวมขอมลมาสรปเปนองคความรใน การเรยนรเพอใหเกดประโยชนสงสด นกเรยนควรปฏบตตามค าชแจง ตามล าดบดงน 1. ใหนกเรยนศกษาจดประสงคของกจกรรม 2. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนชดกจกรรมท 4 ยาสามญประจ าบาน จ านวน 10 ขอ 3. ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมในชดกจกรรมวทยาศาสตรเพมเตม เรอง ยาเพอชวต: ชดท 4 เรอง ยาสามญประจ าบาน โดยใชกระบวนการเรยนรตามแนวทางการจดการเรยนร โดยเนนผเรยนเปนส าคญ ดงตอไปน 3.1 กจกรรมท 1 เรอง รจกยาสามญประจ าบาน 3.1.1 ศกษาใบความรท 1 เรอง รจกยาสามญประจ าบาน 3.1.2 ปฏบตใบกจกรรมท 1 เรอง ความหลากหลายของยาสามญประจ าบาน 3.1.3 ท าแบบฝกหดทายกจกรรมท 1 เรอง รจกยาสามญประจ าบาน 3.2 กจกรรมท 2 เรอง ตวอยางยาสามญประจ าบาน 3.2.1 ศกษาใบความรท 2 เรอง ตวอยางยาสามญประจ าบาน 3.2.2 ปฏบตใบกจกรรมท 2 เรอง คด...มค าตอบ 3.2.3 ท าแบบฝกหดทายกจกรรมท 2 เรอง ตวอยางยาสามญประจ าบาน 3.3 กจกรรมท 3 เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน 3.3.1 ศกษาใบความรท 3 เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน 3.3.2 ปฏบตใบกจกรรมท 3 เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน 3.3.3 ปฏบตใบกจกรรมท 4 เรอง การสรางองคความร 3.3.4 ปฏบตใบกจกรรมท 5 เรอง โครงการเผยแพรความรยาสามญประจ าบานสชมชน 3.3.5 ท าแบบฝกหดทายกจกรรมท 3 เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน 3.4 กจกรรมท 4 เรอง ผงน าตาลเกลอแร (ORS) 3.4.1 ศกษาใบความรท 4 ผงน าตาลเกลอแร (ORS) 3.4.2 ปฏบตใบกจกรรมท 6 เรอง การท าผงน าตาลเกลอแร (ORS) 3.4.3 สรปองคความรดวยผงมโนทศน เรอง ยาสามญประจ าบาน 4. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนชดกจกรรมท 2 ยาสามญประจ าบาน จ านวน 10 ขอ

ค าชแจง

สบคนอภปราย และอธบายเกยวกบยาสามญประจ าบาน ตวอยางยา วธการใชยาทถกตอง 1. อธบายความหมาย ประเภทของยาสามญประจ าบาน ยกตวอยาง ระบสรรพคณ วธการใช และขอควรระวงในการใชยาสามญประจ าบานได 2. บอกหลกการจดตยาเพอความปลอดภย และสะดวกในการใช 3. อธบายความแตกตางระหวางยาทใชภายนอก ภายใน และสาระส าคญทระบ ในฉลากยาได

ผลการเรยนรทคาดหวง

จดประสงคการเรยนร

ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดเปนยาสามญประจ าบานประเภทยาภายใน ก. ดเกลอ วตามนรวม ข. น ามนละหง ควนนซลเฟต ค. เหลาสะระแหน เจนเชยนไวโอเลต ง. ยาบ ารงเลอด เหลาแอมโมเนยหอม 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ค และ ง 4. ง และ ก 2. ขอใด ไม ถกตอง 1. ในตยาจะตองไมใสของอนยกเวนยาสามญประจ าบาน 2. สมนไพรทใชกนมาแตโบราณ จดเปนยาสามญประจ าบาน 3. ยาสามญประจ าบานทพมพค าวา ”ยาภายนอก” แสดงวาเปนยา ทหามใชรบประทาน 4. ยาแผนโบราณทใชกนมานาน ถายงไมประกาศรบรองโดยกระทรวง สาธารณสข ไมจดเปนยาสามญประจ าบาน 3. ยาสามญประจ าบานตวใดท หาม รบประทาน 1. ยาน าเกาลนแพคตน 2. เหลาแอมโมเนยหอม 3. ยาน าเจนเชยนไวโอเลต

แบบทดสอบกอนเรยนชดกจกรรมท 4 ยาสามญประจ าบาน

4. ยาน าอะลมนา-แมกนเซย 4. ยาสามญประจ าบานชนดใด หาม ใชในคนทเปนโรคกระเพาะอาหาร โรคไขเลอดออก โรคหด และในเดกอายต ากวา 1 ป 1. ยาแอสไพรน 2. น ายาเกาลนแพคตน 3. ยาเมดซลฟาไดอาซน 4. ยาเมดพาราเซตามอล 5. ขอใด ไมใช ขอดของยาสามญประจ าบาน 1. ราคาถก 2. หาซอไดงาย 3. ซอรบประทานเองได ไมตองปรกษาแพทย 4. ไมมอตราการเสยงจากพษของยา 6. ขอใด ผด 1. ถาใชยาสามญประจ าบานจนครบขนาดแลวอาการไมดขน ควรปรกษาแพทย 2. ยาสามญประจ าบานจะใชเมอจ าเปน เมอมอาการเจบปวยเลก ๆ นอย ๆ เทานน 3. ยาสามญประจ าบานทเปนยาภายในบางชนดกอนใชตองปรกษาแพทยหรอ เภสชกร 4. ยาสามญประจ าบานทเปนยาภายนอกทกชนดจะมฉลากพมพเปนสแดงหรอ พมพดวยอกษรสมวงวา “หามรบประทาน” 7. การตดตงตยาสามญประจ าบาน ควรค านงถงเรองใดบาง 1. ท าเลทตง 2. หยบงาย ใชสะดวก 3. ควรปลอดภยตอผใช 4. มขอถกมากกวา 1 ขอ 8. ขอใด ไมใช สาระส าคญทตองระบไวในฉลากยา 1. วน เดอน ป ทผลต

2. วน เดอน ป ทหมดอาย 3. จ านวนครงทรบประทานตอวน 4. ขอหามหรอขอก าหนดในการใชยา 9. ถานกเรยนใชยาสามญประจ าบานชนดหนง แตยาดงกลาวฉลากหลดหายไป นกเรยนจะแกไขปญหาโดยวธใด 1. รบไปพบแพทย 2. ใชยาทมฉลากชนดอนแทน 3. ไมควรใชยาชนดนนอยางเดดขาด 4. ใชยาชนดนนตามทเคยใชมากอน 10. การเกบยาสามญประจ าบานลกษณะใดจงเหมาะสมและปลอดภยทสด 1. เกบยาทกชนดไวในตเดยวกน 2. เกบยาทกชนดไวในตเดยวกน ยาแตละชนดตดฉลาก 3. แยกประเภทยาเอาไวในตเดยวกนและตดฉลากยาใหชดเจน 4. แยกยาแตละประเภทไวคนละตและตดฉลากยาใหชดเจน

เพอน ๆ คะแนนดไหม

เฉลยแบบทดสอบชดกจกรรมท 4

เรอง ยาสามญประจ าบาน

1. 3 2. 2

3. 1 4. 4

5. 3 6. 4

7. 3 8. 3

9. 2 10. 1

กจกรรมท 1 รจกยาสามญประจ าบาน

ใบความรท 1

รหสวชา ว40281 รายวชาวทยาศาสตรสขภาพ ชนมธยมศกษาปท 6

ชอหนวยการเรยนร ยาเพอชวต เรอง รจกยาสามญประจ าบาน

จดประสงคการเรยนร อธบายความหมาย ของตวอยางยาสามญประจ าบานและ

สรรพคณขอควรระวงในการใช

ยาสามญประจ าบาน หมายถง ยาแผนปจจบนหรอยาแผนโบราณทกระทรวงสาธารณสขได

ประกาศเปนยาสามญประจ าบานใชรกษาโรคทมอาการเจบปวยเลกนอย อาการเรมเปน หรอ

ไมรนแรง จากความหมายของยาสามญประจ าบานจะเหนไดวา ยาสามญประจ าบานเปนยาททกคน

สามารถน ามาใชไดเองโดยไมตองปรกษาแพทยกอนใช เพราะอนตรายทจะเกดจากยาสามญประจำบานมนอย

มาก และทขวดยามฉลากบอกสรรพคณ ขนาดของยาและวธใชไวดวย นอกจากนการซอขายยาสามญ

ประจ าบานกสามารถหาซอไดงาย เพราะรฐบาลตองการใหสาธารณสขขยายไปสวงกวางเพอใหเพยงพอตอ

ความตองการตอผปวย ซงเราเรยกยาสามญประจ าบานทผลตโดยองคการเภสชกรรมวา“ยาต าราหลวง”ยา

สามญประจ าบานแตละชนดมวธการใชทแตกตางกนออกไปตามสรรพคณของยาแตละขนานและขนาด

บรรจ เราควรศกษาวธการใชยาสามญ ประจ าบาน โดยเฉพาะการอานฉลากยาใหถกตองกอนใช นบวาเปน

ทสงทส าคญทสด

ประเภทของยาสามญประจ าบาน สามารถแบงตามวธการใชออกเปน 2 ประเภท คอ

1. ยาภายในหรอยาทใชกน เปนยาสามญประจ าบาน ทใชภายในรางกาย เชน

ยาธาตน าแดง ยาระบายแมกนเซย ยาน าเกาลนแพคตน ยาน าฝนการบร ผงน าตาลเกลอแร

ยาเมดอะลมนา-แมกนเซย ยาเมดโซดามนต ยาลดกรด ยาขบลม ยาแกไอน าเชอม ยาแกไอน าด า ยาเมด

ซลฟาไดอาซน ยาเมดบ ารงโลหต ยาเมดวตามนรวม ยาถายพยาธน าเชอมปเปอราซน ยาเมดคลอโรควน

ยาเมดพาราเซตามอล เปนตน

2. ยาภายนอกหรอยาทหามกน เปนยาสามญประจ าบานทใชภายนอกรางกาย เชน ทงเจอร

มหาหงค ยาน าเจนเชยนไวโอเลต น ามนยคาลปตส ยาหยอดจมก ยาหยอดห

ยาดมแอมโมเนยหอม คาลาไมนโลชน ยารกษากลากวทฟลด ยาหยอดตา ทงเจอรไอโอดน ทงเจอรไธ

เมอโรซอล ยาแดง ยารกษาหดเหา ยารกษาแผลไฟไหม น ารอนลวก เปนตน

ในบานเรากมยาสามญประจ าบาน หลายชนดนะ

เอกสารอางอง บญชา แสนทว และคณะ. 2540. วทยาศาสตรกายภาพชวภาพ ยากบชวต ระดบมธยมศกษาตอนปลาย. กรงเทพฯ : ส านกพมพวฒนาพานช.

ใบกจกรรมท 1

เรอง ความหลากหลายของยาสามญประจ าบาน

ชอ-สกล............................................กลม..............ชน.............เลขท..........

จดประสงคการเรยนร 1. สามารถจ าแนกประเภทยาสามญประจ าบานได 2. ระบชอยาสามญประจ าบานไดอยางนอย 10 ชอ

ค าชแจง ใหนกเรยนน าชอยาตอไปน ไปจดกลมยาภายในและภายนอกใหถกตอง

ยาระบายแมกนเซย ยากวาดคอ ผงน าตาลเกลอแร ยาเมดอะลมนา - แมกนเซย ยาน าฝนการบร ยาหยอดจมก ยาถายพยาธน าเชอมปเปอราซน ยาแกไอน าเชอม คาลาไมนโลชน น ามนยคาลปตส ยาเมดวตามนรวม ยาแดง ยาขบลม ยาธาตน าแดง

ยาภายใน (ยาทใชกน) ยาภายนอก (ยาทใชทา)

แบบฝกหดทายกจกรรมท 1 เรอง รจกยาสามญประจ าบาน

ลกษณะของฉลาก ลกษณะของฉลาก

.................................................... ............................................

.................................................... .............................................

ค ำชแจง จงตอบค าถามหรอเตมชองวางดวยค าหรอขอความสน ๆ

1. ยาสามญประจ าบาน คอ ...............................................................................

............................................................................................................

2. ยาสามญประจ าบานแบงตามเกณฑการใชออกเปน.......ประเภท คอ ...................

............................................................................................................

3. ยาสามญประจ าบานทผลตโดยองคการเภสชกรรม มชอเรยกวา ............................

4. ยาสามญประจ าบานทใชรกษาโรคปวดทอง ทองขน ทองเฟอ จกเสยด ไดแก

..........................................................................................................

..........................................................................................................

5. ยาสามญประจ าบานทหามใชตดตอกนเกน 7 วน และควรดมน าตาม คอ ..................

.........................................................................................................

6. เหลาแอมโมเนยหอมมสรรพคณ ไดแก ...........................................................

..........................................................................................................

7. ยาสามญประจ าบานทนกเรยนควรรบประทานในกรณเกดอาการคอเจบ เปนแผลในปาก

ไดแก...................................................................................................

8. ยาทมฉลากสแดงและเขยนก ากบวา หามรบประทาน จดเปน ..................................

9. ขอควรปฏบตในการใชยาสามญประจ าบาน คอ ...............................................

เฉลยแบบฝกหดทายกจกรรมท 1

เรอง รจกยาสามญประจ าบาน

10. โรคระบบทางเดนหายใจ มยาทเกยวของ คอ .....................................................

............................................................................................................

ค ำสง จงตอบค าถามหรอเตมชองวางดวยค าหรอขอความสน ๆ

1. ยาสามญประจ าบาน คอ ยาแผนปจจบนหรอยาแผนโบราณทกระทรวงสาธารณสข ไดประกาศเปน

ยา สามญประจ าบาน ใชรกษาโรคทมอาการเจบปวยเลกนอย อาการเรมเปน หรอไมรนแรง

2. ยาสามญประจ าบานแบงตามตามเกณฑการใชออกเปน 2 ประเภท คอ ยาภายในหรอยาทใชกน ยา

ภายนอกหรอยาทหามกน

3. ยาสามญประจ าบานทผลตโดยองคการเภสชกรรม มชอเรยกวา ยาต าราหลวง

4. ยาสามญประจ าบานทใชรกษาโรคปวดทอง ทองขน ทองเฟอ จกเสยด ไดแก ยาธาตน าแดง

เหลาสะระแหน ทงเจอรมหาหงค

5. ยาสามญประจ าบานทหามใชตดตอกนเกบ 7 วน และควรดมน าตามมาก ๆ คอยาเมดซลฟาไดอาชน

ยาเมดไตรซลฟาไพรมดน ยาเมดไตรซลฟาส าหรบเดก

6. เหลาแอมโมเนยหอมมสรรพคณ ไดแก เปนลม แกวงเวยนศรษะ หนามด

7. ในกรณเกดอาการคอเจบ เปนแผลในปาก นกเรยนควรกนยาสามญประจ าบาน ชอ

ยาเมดซลฟาไดอาชน ยาเมดไตรซลฟาไพรมดน ยาเมดไตรซลฟาส าหรบเดก ยากวาดคอ

ยาน าเจนเชยนไวโอเลต

คณหมอครบไมสบายกนยา

อะไรดครบ

8. ยาทมฉลากสแดงและเขยนก ากบวา หามรบประทาน จดเปน ยาใชภายนอกหรอยาใชเฉพาะ

9. ขอควรปฏบตในการใชยาสามญประจ าบาน คอ 1. ควรอานฉลากยาใหละเอยดกอนน าไปใช

2. ใชยาใหตรงกบโรคทเปน 3. ดวนหมดอาย

10. โรคระบบทางเดนหายใจ มยาทเกยวของ คอ ยาแกไอน าด า ยาแกไอน าเชอม ยาเมดซลฟาไดอาชน

ยาเมดไตรซลฟาไพรมดน เมดไตรซลฟาส าหรบเดก ยากวาดคอ ยาน าเจนเชยนไวโอเลต

กจกรรมท 2

ตวอยางยาสามญประจ าบาน

คณหมอครบไมสบายกนยา

อะไรดครบ

ใบความรท 2

รหสวชา ว40281 รายวชาวทยาศาสตรสขภาพ ชนมธยมศกษาปท 6

ชอหนวยการเรยนร ยาเพอชวต เรอง ตวอยางยาสามญประจ าบาน

จดประสงคการเรยนร ระบชอยาสามญประจ าบานทนยมใชได

ยาสามญประจ าบาน ทควรรจกและศกษา ควรมไวประจ าตยาทบานซงมตวอยางจากตารางตอไปน

ตารางแสดงตวอยางยาสามญประจ าบานทน ามาใชรกษาโรค และอาการตาง ๆ

โรค/อาการ ยาสามญประจ าบาน

ทควรน ามาใช ขอควรระวงในการใช

1. โรคระบบ ทางเดนอาหาร 1.1 ปวดทอง จกเสยด ทองขน ทองเฟอ

1. ยาธาตน าแดง 2. เหลาสะระแหน 3. ทงเจอรมหาหงค

หามรบประทาน

1.2 ทองผก

1. น ามนละหงหอมหวาน 2. ยาระบายแมกนเซย

หามใชเมอมอาการปวดทอง อยางรนแรง คลนไส อาเจยน หามใชกบคนทเปนโรคตบ ไต หวใจ หรอมอาการปวดทอง คลนไสอาเจยน

1.3 ทองเดน ทองเสย อจจาระรวง

1. ยาเมดธาลลซลฟาไทอาโซล 2. ทงเจอรฝนการบร 3. ยาน าเกาลนแพคตน

หามใชกบคนตดเชอจลนทรย เพราะอาจท าใหมไขและอาเจยนได และหามใชกบคนชราและเดกอายต ากวา 2 ขวบ เขยาขวดกอนใชยา ไมควรรบประทานยานพรอมกบยาชนดอน

4. ผงน าตาลเกลอแร(ORS)

ผเปนโรคไต หวใจ ตองใชอยางระมดระวง หามละลายผงเกลอแรในน ารอน ไมควรละลายทงไวเกน 24 ชวโมง

โรค/อาการ ยาสามญประจ าบาน

ทควรน ามาใช ขอควรระวงในการใช

2. โรคระบบ ทางเดนหายใจ 2.1 ยาแกไอ และ ขบเสมหะ

1. ยาแกไอน าเชอม 2. ยาแกไอน าด า

ใหเขยาขวดกอนใชยา ใหเขยาขวดกอนใชยา และหามใชกบเดกอายต ากวา 6 ป และคนชรา

2.2 คอเจบ เปนแผลในปาก และ อาการอกเสบ จากเชอโรค

1. ยาเมดซลฟาไดอาซน 2. ยาเมดไตรซลฟาไพรมดน 3. ยาเมดไตรซลฟาส าหรบเดก 4. ยากวาดคอ 5. ยาน าเจนเชยนไวโอเลต

ใหดมน ามาก ๆ เพอปองกนการตกตะกอนของยาในไต หามรบประทานตดตอกนเกน 7 วน หามรบประทาน หามรบประทาน

2.3 อาการหวดและคดจมก

1. น ามนยคาลปตส 2. ยาดมแกหวด

หามรบประทาน หามรบประทาน

2.4 เปนลม หนามด วงเวยนศรษะ

1. ยาดมแอมโมเนยหอม 2. เหลาแอมโมเนยหอม

หามรบประทาน หามรบประทาน

โรค/อาการ ยาสามญประจ าบาน

ทควรน ามาใช ขอควรระวงในการใช

3. โรคผวหนง 3.1 อาการแพ ผด ผนคน

1. ยาทาแกผดผนคน 2. คาลาไมนโลชน

หามรบประทาน ใหเขยาขวดกอนใช หามรบประทาน

3.2 กลากเกลอน

1. ครมซาลซลคและก ามะถน 2. ขผงรกษาโรคผวหนงเรอรง 3. ยารกษากลากเกลอน 4. ยารกษากลากวทฟลด

หามรบประทาน หามรบประทาน หามรบประทานระวงอยาใหเขาตา หามรบประทาน ถาเกดอาการระคายเคองผวหนงใหหยดใชยา

4. โรคพยาธ เชน พยาธเขมหมด พยาธตวตด เปนตน

1. ยาถายพยาธ 2. น าเชอมปเปอราซน 3. ยาเมดถายพยาธรวม 4. ยาเมดมเบนดาโซล

5. โรคของตาและห 5.1 ตาแดง ตาอกเสบ 5.2 หน าหนวก หรอ ชองหอกเสบ

1. ยาหยอดตา 2. ยาแกรดสดวงตา 1. ยาหยอดห

หามรบประทาน หามรบประทาน หามรบประทาน

โรค/อาการ ยาสามญประจ าบาน

ทควรน ามาใช ขอควรระวงในการใช

6. แผลสด 7. เคลดขดยอก เมอยกลามเนอ หรอปวดบวม ถกแมลง สตวกดตอย

1. ทงเจอรไอโอดน 2. ทงเจอรไธเมอโรซอล 3. ยาแดง 4. ยาเหลอง 1. ขผงแกปวดบวม 2. น ามนแกปวดบวม 3. ขผงน ามนระก า

ถาเกดอาการระคายเคองผวหนงหรอ ผนแดงใหหยดใชยา หามรบประทาน หามรบประทาน หามรบประทาน หามรบประทาน หามรบประทาน หามรบประทาน

8. แกปวดลดอาการไข

1.ยาเมดแอสไพรน

หามใชกบคนทเปนโรคกระเพาะอาหาร ไขเลอดออก โรคหด เดกอายต ากวา 1 ป และสตรมครรภ

2. ยาเมดพาราเซตามอล

หามใชกบคนทเปนโรคตบหรอมอาการ ตวเหลองตาเหลองหามรบประทาน ตดตอกนเกน 10 วน

9. แกปวดฟน แกปวดประจ าเดอน

ยาเมดพาราเซตามอล

10. แผลไฟไหมและ น ารอนลวก

ยารกษาแผลไฟไหม น ารอนลวก

หามรบประทาน ระวงอยาใหเขาตา

เอกสารอางอง ไฮไลทเอนทรานซ. ม.ป.ป. เฉลยขอสอบ วทยาศาสตรกายภาพชวภาพ กนดอยด ยากบชวต. กรงเทพฯ : ไฮไลทเอนทรานซ.

ใบกจกรรมท 2 เรอง คด......... มค าตอบ

ชอ - สกล.......................................... กลม............. ชน ..............เลขท .............

จดประสงคการเรยนร เปรยบเทยบสรรพคณทแตกตางกนของยาสามญประจ าบานได

ค าชแจง ยาสามญประจ าบานตอไปน ใชรกษาโรคอะไรบาง

คท 1

ทงเจอรไธเมอโรซอล

.........................................

.........................................

.........................................

ทงเจอรมหาหงค

……………………………

……………………………

……………………………

……………………….

…..

เฉลยใบกจกรรมท 2

เรอง คด..มค าตอบ

คท 2

คท 3

คท 4

คท 5

ค าชแจง ยาสามญประจ าบานตอไปน ใชรกษาโรคอะไรบาง

คท 1

ทงเจอรไอโอดน

.........................................

......

ยาเมดซลฟาไดอาซน

............................................

............................................

...................................

ยาเมดอะลมนา -แมกนเซย

................................................

................................................

...........................

ยาเมดพาราเซตามอล

.........................................

.........................................

.........................................

ยาเมดแอสไพรน

.........................................

.........................................

.........................................

ทงเจอรฝนการบร

.........................................

.........................................

.........................................

น ามนละหงหอมหวาน

.........................................

.........................................

.........................................

ขผงน ามนระก า

.........................................

.........................................

.........................................

ยาเมดพาราเซตามอล

แกปวดฟน แกปวด

ประจ าเดอน

ยาเมดแอสไพรน

แกปวดลดอาการไข

ทงเจอรมหาหงค

ปวดทอง จกเสยด ทองขน

ทองเฟอ

ทงเจอรไฮเมอไรซอล

แผลสด

แบบฝกหดทายกจกรรมท 2 เรอง ตวอยางยาสามญประจ าบาน

ชอ - สกล.......................................... กลม............. ชน ............. เลขท ...........

คท 2

คท 3

คท 4

คท 5

ค าชแจง จงน าประเภทของยาสามญประจ าบานไปใสหลงชอยาทงหมดใหถกตอง

1. ยาแกปวดทอง ทองอด ทองเฟอ 9. ยาบรรเทาอาการปวดกลามเนอ

2. ยาบรรเทาปวดลดไข 10. ยาระบาย

3. ยาดม หรอยาทาแกวงเวยนหนามด คดจมก 11. ยาถายพยาธล าไส

4. ยาแกเมารถ เมาเรอ 12. ยาแพ ลดน ามก

5. ยาส าหรบโรคปากและล าคอ 13. ยาส าหรบโรคตา

6. ยารกษาแผลตดเชอไฟไหม น ารอนลวก 14. ยาแกไอ ขบเสมหะ

ทงเจอรไอโอดน

แผลสด

ยาเมดซลฟาไดอาซน

คอเจบ เปนแผลในปากและ

อาการอกเสบจากเชอโรค

ยาเมดอะลมนา-แมกนเซย

กระเพาะอาหารอกเสบ

ทงเจอรฝนการบร

ทองเดน ทองเสย

อจจาระรวง

น ามนละหงหอมหวาน

ทองผก (ใชเปนระบาย)

ขผงน ามนระก า

เคลดขดยอก ปอดบวมเมอย

กลามเนอ หรอ

ถกแมลงสตวกดตอย

เฉลยแบบฝกหดทายกจกรรมท 2 เรอง ตวอยางยาสามญประจ าบาน

1. ยาไอโซโบรฟลแอลกอฮอล .................... 11. แมลงกดตอย ..............................

2. ยาเมดวตามนบรวม ............................. 12. ผงน าตาลเกลอแร ........................

3. ยาลางตา .......................................... 13. ยาพาราเซตามอล .......................

4. พยาธเขมหมด .................................... 14. ทงเจอรมหาหงค .........................

5. ยาระบายมะขามแขก ............................ 15. น าเกลอลางแผล ..........................

6. ยาขบลม ........................................... 16. ยาแกแพ ...................................

7. ยากวาดคอ ........................................ 17. ยาแกไอน าด า .............................

8. ยาน าแกทองอดทองเฟอ ........................ 18. ยาระบายแมกนเซย ......................

9. ยาดมแกวงเวยน .................................. 19. ยาแกไอ ขบเสมหะ .......................

10. ยาแกปวด ......................................... 20. ยาแอสไพรน ..............................

ค าชแจง จงน าประเภทของยาสามญประจ าบานไปใสหลงชอยาทงหมดใหถกตอง

ท าไดกนอยแลวนะ.,,,

1.ยาแกปวดทอง ทองอด ทองเฟอ 9.ยาบรรเทาอาการปวดกลามเนอ 2.

ยาบรรเทาปวดลดไข 10.ยาระบาย

3.ยาดม หรอยาทาแกวงเวยนหนามด คดจมก 11.ยาถายพยาธล าไส

4.ยาแกเมารถ เมาเรอ 12.ยาแกแพลดน ามก

5.ยาส าหรบโรคปากและล าคอ 13.ยาส าหรบโรคตา

6.ยารกษาแผลตดเชอไฟไหมน ารอนลวก 14.ยาแกไอขบเสมหะ

1. ยาไอโซโบรฟลแอลกอฮอล ยาส าหรบโรคผวหนง

2. ยาเมดวตามนบรวม ยาบ ารงรางกาย

3. ยาลางตา ยาส าหรบโรคตา

4. พยาธเขมหมด ยาถายพยาธล าไส

5. ยาระบายมะขามแขก ยาระบาย

6. ยาขบลม ยาแกปวดทอง ทองอด ทองเฟอ

7. ยากวาดคอ ยาส าหรบโรคปากและล าคอ

8. ยาน าแกทองอดทองเฟอ ยาแกปวดทอง ทองอด ทองเฟอ

9. ยามดมแกวงเวยน ยาดม หรอยาทาแกวงเวยนหนามด คดจมก

10. ยาแกปวด ยาบรรเทาปวดลดไข

11. ยาหมอง ยาบรรเทาอาการปวดกลามเนอ

12. ผงน าตาลเกลอแร ยาแกทองเสย

13. ยาพาราเซตา ยาบรรเทาปวดลดไข

14. ทงเจอรมหาหงค ยาแกปวดทอง ทองอด ทองเฟอ

15. น าเกลอลางแผล ยาใสแผล ยาลางแผล

16. ยาแกแพ ยาแกแพลดน ามก

17. ยาแกไอน าด า ยาส าหรบโรคตา

18. ยาระบายแมกนเซย ยาระบาย

19. ยาแกไอ ขบเสมหะ ยาแกไอ ขบเสมหะ

20. ยาแอสไพรน ยาบรรเทาปวดลดไข

ท าไดกนอยแลว..

กจกรรมท 3

การจดตยาสามญประจ าบาน

การจดตยาสามญประจ าบานมหลกการงาย ๆ ดงตอไปน

1. ควรตงใหอยสงพนจากมอเดก หางจากเตาไฟหรอบรเวณทมความรอนมาก ๆ ไมใหถก

แสงแดด เนองจากทงความรอนและแสงแดด สามารถท าลายยาใหเสอมคณภาพได

2. ควรอยในบรเวณทมอากาศถายเทไดสะดวก ไมอบชน มกระจกปดกนฝนละออง และหยบ

งายใชสะดวก โดยแยกยาใหชดเจนระหวางยาใชภายในซงเปนยาทรบประทานไดควรเกบไว

ดานบน สวนยาใชภายนอกเปนยาทกนไมไดเกดอนตรายควรเกบไวดานลาง

3. ภายในตยาควรมอปกรณปฐมพยาบาลเลกนอย เชน ปลาสเตอรตดแผล ผาพนแผล ส าล

แอลกอฮอล กรรไกร ปากคบ ถวยส าหรบลางตา ถวยหรอชอนตวงยา ปรอทวดไข เปนตน

4. อานฉลากยาทกครงกอนใชยา ถายาไมมฉลากยาไมควรน ายานนมาใชโดยเดดขาด

5. อยาใชยาทเปลยนส กลน รส ไปจากเดมเพราะจะท าใหเกดอนตราย

6. หามใสยาสลบซอง เพราะยาแตละชนดมวธรบประทานไมเหมอนกน

7. ยาน าทมตะกอนตองเขยาขวดกอนใชทกครงเพราะจะท าใหเนอยารวมกน

8. ยาทรบประทานกอนอาหาร ควรรบประทานกอนอาหารครงชวโมง

9. ยาทรบประทานหลงอาหาร ควรรบประทานหลงอาหาร 15 นาท

10. รบประทานยาตามขนาด และเวลาทก าหนดใหจนครบ หากลมรบประทานยาครงใด

หามรบประทานเพมเปน 2 เทาในครงตอไป

11. เมอมอาการแพยา เชน เวยนศรษะ ตาพรา หรอมผนคนตามผวหนง ตองหยดใชยาทนท

12. อยาเกบยาไวในทชน ทมความรอน หรอถกแสงแดด ควรจดเกบไวในตยา โดยแยก

ประเภทยาใหชดเจนระหวางยากนกบยาใชภายนอก และตองมฉลากปดขวดยาไวทกขวด

การจดตยาประจ าบาน ควรค านงถงหลกการจดยาและการตดตงยาทกประเภทตองม

ฉลากตดใหเรยบรอยสะดวกตอการอานกอนใช

ใบความรท 3 รหสวชา ว40281 รายวชาวทยาศาสตรสขภาพ ชนมธยมศกษาปท 6

ชอหนวยการเรยนร ยาเพอชวต เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน

จดประสงคการเรยนร บอกหลกการจดตยาสามญประจ าบานและการน าไปใชเพอความปลอดภย

เอกสารอางอง

เยนฤทย ดอนทร. ม.ป.ป. วทยาศาสตรกายภาพ-ชวภาพ ม. 4-5-6. กรงเทพฯ : ส านกพมพ SCIENCE CENTER. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2541. คมอคร วชาวทยาศาสตรกายภาพชวภาพ ยากบชวต. พมพครงท 1. กรงเทพฯ :

โรงพมพครสภาลาดพราว.

ใบกจกรรมท 3 เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน

ชอ - สกล............................................ กลม ............. ชน ......... เลขท............

จดประสงคการเรยนร สามารถจดตยาสามญประจ าบานอยางถกตองได

ค าชแจง 1. แบงกลมนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4-5 คน 2. วางแผนการจดท าตยาสามญประจ าบานทจดท าขนเอง โดยแยกประเภทยา เพอความสะดวก และความปลอดภยในการใช 3. น าเสนอโดยการใชสออเลกทรอนกสหรอการวาดภาพทแสดงถงความเขาใจ หลกการการจดตยาสามญประจ าบาน

ทมา : http://www.classified.sanook.com.

เรามาชวยกนวางแผน การจดตยาสามญประจ าบานนะ

แนวค าตอบใบกจกรรมท 3 เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน

จดประสงคการเรยนร สามารถจดตยาสามญประจ าบานอยางถกตองได

ค าชแจง 1. แบงกลมนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4-5 คน 2. วางแผนการจดท าตยาสามญประจ าบานทจดท าขนเอง โดยแยกประเภทยา เพอความสะดวก และความปลอดภยในการใช 3. น าเสนอโดยการใชสออเลกทรอนกสหรอการวาดภาพทแสดงถงความเขาใจ หลกการการจดตยาสามญประจ าบาน

ทมำ : www. learners.in.th/blog/nayake01/3979

ตยาทดจะตองกนแสงได หรอเปนตทบไดกยงด นยมท าขางหนา เปนบานกระจก เลอนเปดปดได

เพอให

มองเหนขางในไดงาย ตยาควรแบงเปนชองชดเจน ส าหรบจดแยกยาใชภายใน ยาใชภายนอก เวชภณฑ และ

อปกรณพยาบาลตาง ๆ สวนขนาดนนควรเลอก ใหเหมาะสมกบจ านวนสมาชกในครอบครว และจ านวนยาทจะ

เกบกอนการตดตงควรจดมมหนงในบานไวเปนทเกบยา อาจใชวธพจารณาจากประเภทยา ซงควรเปนยา

ใบกจกรรมท 4 เรอง การสรางองคความร

ชอ - สกล.......................................... กลม............. ชน ............. เลขท ...........

ทมอนตรายนอยทสด สามารถใชไดเองอยางปลอดภย ยาใชภายใน หรอยาใชรบประทาน (ฉลากยาจะม

ตวหนงสอพมพดวยสน าเงน) ยาใชภายนอก (ฉลากตองมค าวายาใชภายนอกหรอยาใชเฉพาะทหามรบประทาน

พมพดวยอกษรสแดง)

จดประสงค สามารถสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตาง ๆ ได

ไมยากเลยใชไหม ตงใจท าดวยนะ.......

ค าชแจง จงแบงกลมสบคนท ารายงาน ในหวขอดงตอไปน

1. ยาแกปวดทอง ทองอด ทองเฟอ

2. ยาบรรเทาปวด ลดไข

3. ยาดม หรอยาทาแกวงเวยนหนามด คดจมก

4. ยาระบาย

5. ยาถายพยาธล าไส

6. ยาแกแพ ลดน ามก

7. ยาแกไอ ขบเสมหะ

8. ยาส าหรบโรคตา

9. ยาใสแผล ยาลางแผล

10. ยาบ ารงรางกาย

แนวค าตอบใบกจกรรมท 4 เรอง การสรางองคความร

จดประสงค สามารถสบคนขอมลจากแหลงเรยนรตาง ๆ ได

แนวค าตอบ

สบคนไดจาก

-องคการเภสชกรรม

-วารสารองคการเภสชกรรม

-วารสารขาวโรงพยาบาล

-สถานอนามย

-หองสมดโรงเรยน

-หองพยาบาลโรงเรยน

www.panyathai.or.th/wiki/index.

www.thaigoodview.com/lidrary/iam/m46-43/26-ok/index.html.

www.pharmanet.co.th/articles.

ใบกจกรรมท 5 เรอง โครงการเผยแพรความรยาสามญประจ าบานสชมชน

ชอ - สกล.......................................... กลม............. ชน ............. เลขท ...........

จดประสงคการเรยนร ตระหนกและเหนคณคาของการใชยาสามญประจ าบาน และมจตอาสา

ทจะเผยแพรความรยาสามญประจ าบานสชมชน

วธการด าเนนงาน

1. ใหนกเรยนแตละกลมปฏบตกจกรรมโครงการเผยแพรความรยาสามญประจ าบาน

สชมชน ดงน

1.1 สถานทด าเนนการ

1.2 ก าหนดรปแบบในการด าเนนกจกรรม

1.3 ขนตอนในการปฏบตกจกรรม

1.4 อปกรณทใชในการปฏบตกจกรรม

1.5 ผลทคาดวาจะไดรบ

2. บนทกการวางแผน

3. นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลงานของตนเองหนาชนเรยน เพอหาแนวทาง

ทเหมาะสมในการปฏบตกจกรรม

4. ปฏบตกจกรรมตามแผนทก าหนด

5. บนทกปญหาอปสรรคและประโยชนทไดรบการจากปฏบตกจกรรม

นาสนใจใชไหมครบ.... ตงใจท านะ

1. วตถประสงคของการจดกจกรรม ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. การวางแผนปฏบตกจกรรม 2.1 สถานททจะด าเนนการ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2.2 ก าหนดรปแบบในการด าเนนกจกรรม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2.3 ขนตอนในการปฏบตกจกรรม .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 2.4 อปกรณทใชในการปฏบตกจกรรม

แนวค าตอบใบกจกรรมท 5 โครงการเผยแพรความรยาสามญประจ าบานสชมชน

.........................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................

.............................. 2.5 ผลทคาดวาจะไดรบ

.........................................................................................................................................................................

.......................................................................

จดประสงคการเรยนร ตระหนกและเหนคณคาของการใชยาสามญประจ าบาน และมจตอาสา ทจะเผยแพรความรยาสามญประจ าบานสชมชน 1. วตถประสงคของการจดกจกรรม 1.เพอเผยแพรความรเกยวกบยาสามญประจ าบาน 2.เพอแนะน าการท าผงน าตาลเกลอแรอยางงาย 3.เพอน าความรทไดรบมาบรณาการกบวธอน ๆ ในการจดนทรรศการ 2. การวางแผนปฏบตกจกรรม 2.1 สถานททจะด าเนนการ หองโถงอาคารสบสมย โรงเรยนสตรสมทรปราการ 2.2 ก าหนดรปแบบในการด าเนนกจกรรม จดนทรรศการ จดท าแผนพบใหความร แนะน าการใชยาสามญประจ าบานใหปลอดภย

ท ากจกรรมแลว อยาลม

บนทกผลดวยนะนกเรยน

.........

แนวค าตอบใบกจกรรมท 5 โครงการเผยแพรความรยาสามญประจ าบานสชมชน

แบบฝกหดทายกจกรรมท 3 เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน

ชอ - สกล.......................................... กลม............. ชน ............. เลขท ...........

2.3 ขนตอนในการปฏบตกจกรรม ประชมวางแผนในกลม ก าหนดวน ประชาสมพนธการจดกจกรรม ประเมนผล สรปการปฏบตกจกรรม 2.4 อปกรณทใชในการปฏบตกจกรรม กระดาษโปสเตอร โตะวางยาสามญประจ าบาน เครองขยายเสยงส าหรบประชาสมพนธ

2.5 ผลทคาดวาจะไดรบ

นกเรยนในโรงเรยนและจากโรงเรยนอน มความรความเขาใจประโยชนของยาสามญประจ าบาน

ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปนตามความคดเหนของนกเรยน

1. ยาสามญประจ าบานตอไปน ชนดใดจดเปนยาภายในและชนดใดจดเปนยาภายนอก

ยาเมดแอสไพรน น ามนละหงหอมหวาน น ามนยคาลปตส ทงเจอรมหาหงค

ยาน าฝนการบร ยาเมดมเบนดาโซล คาลาไมนโลชน เหลาแอมโมเนยหอม

.........................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

......................

2. ยาสามญประจ าบานมขอดอะไรบาง

.........................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

......................

เฉลยแบบฝกหดทายกจกรรมท 3 เรอง การจดตยาสามญประจ าบาน

3. ยาสามญประจ าบานทใชเปนยาภายนอกมสงใดเปนขอสงเกตทแตกตางจาก ยาทใชภายใน

.........................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

......................

4. นกเรยนมหลกการจดตยาสามญประจ าบานอยางไร(จงเรยงล าดบขนตอน)

.........................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................

......................

5. นกเรยนไดรบความร เรอง หลกการจดตยาสามญประจ าบานจากแหลงใดบาง

.........................................................................................................................................................................

.......................................................................

ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปนตามความคดเหนของนกเรยน

1. ยาสามญประจ าบานตอไปน ชนดใดจดเปนยาภายในและชนดใดจดเปนยาภายนอก

ยาเมดแอสไพรน น ามนละหงหอมหวาน น ามนยคาลปตส ทงเจอรมหาหงค

ยาน าฝนการบร ยาเมดมเบนดาโซล คาลาไมนโลชน เหลาแอมโมเนยหอม

ยาภายใน ไดแก ยาเมดแอสไพรน น ามนละหงหอมหวาน ยาน าฝนการบร ยาเมดมเบนดาโซล

ยาภายนอก ไดแก น ามนยคาลปตส ทงเจอรมหาหงค ยาน าฝนการบร คาลาไมน

2. ยาสามญประจ าบานมขอดอะไรบาง

ใชรกษาโรคเจบปวยเลกนอยโดยไมตองปรกษาแพทย หาซอไดงาย สามารถเกบไวในตยาสะดวก

ใน

การใช

3. ยาสามญประจ าบานทใชเปนยาภายนอกมสงใดเปนขอสงเกตเพอใหแตกตางจากยาทใชภายใน

มฉลากสแดง มขอความเขยนไวหามรบประทาน

4. นกเรยนมหลกการจดตยาสามญประจ าบานอยางไร( จงเรยงล าดบขนตอน)

1. ท าเลทตง ควรอยสงหางจากมอเดก มอากาศถายเทไดสะดวก

2. อปกรณปฐมพยาบาล เชน พลาสเตอรตดแผล ผาพนแผล ส าล แอลกอฮอล เปนตน

3. ภายในตยามการแยกประเภทยาอยางชดเจน ยาใชภายในเกบไวดานบน ยาใชภายนอกเกบไว

ดานลาง

5. นกเรยนไดรบความร เรอง หลกการจดตยาสามญประจ าบานจากแหลงใดบาง

วารสาร วทยาศาสตรและการแพทย โรงพยาบาล สาธารณสข

กจกรรมท 4

ผงน าตาลเกลอแร

ใบความรท 4 รหสวชา ว40281 รายวชาวทยาศาสตรสขภาพ ชนมธยมศกษาปท 6 ชอหนวยการเรยนร ยาเพอชวต เรอง ผงน าตาลเกลอแร (ORS)

จดประสงคการเรยนร อธบายประโยชนการใชผงน าตาลเกลอแร (ORS) ได

ผงน าตาลเกลอแร (ORS) เปนค ายอในภาษาองกฤษ ยอมาจาก Oral Rehydration Salt ซงหมายถง ผงน าตาลเกลอแรทน ามาละลายน ารบประทานเพอทดแทนการขาดน า จากอาการอจจาระรวง กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดคณสมบตของ โอ อาร เอส ไววา เมอละลายน าแลวควรมความเขมขนของโซเดยม 60-90 มลลโมล/ลตร และความเขมขนของกลโคส อยางนอยเทากบโซเดยม แตไมเกน 111 มลลโมล/ลตร ผงน าตาลเกลอแรขางตนน ใชรกษาอาการอจจาระรวงทเกดจากเชอโรตาไวรส ซงมกพบในเดกอายนอยกวา 2 ป รวมทงรกษาโรคอจจาระรวงทเกดจากเชออหวาตและเชอบด

เอกสารอางอง

ภาวช ทองโรจน. 2550. เภสชกร ดแลยา เพอลกนอย. 10,000 เลม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ส านกพมพหยดหมก.

เพอน ๆ คงรแลวนะวา โอ อาร เอส มความส าคญอยางไร

ใบกจกรรมท 6

เรอง การท าผงน าตาลเกลอแร (ORS) ชอ - สกล.......................................... กลม............. ชน ............. เลขท ...........

จดประสงคการเรยนร สามารถท าผงน าตาลเกลอแรอยางงายได

ค าชแจง ใหนกเรยนเตรยมอปกรณและสวนประกอบในการท าผงน าตาลเกลอแร (ORS ) ไดแก

น าตาล เกลอปน น าตมสก

ขนตอนในการท าผงน าตาลเกลอแร (ORS)

1. นาตาลทราย 2 ชอนโตะ

2. เกลอปน 1/2 ชอนชา

3. นาตมสก (เยนแลว) หรอนาสะอาด 1 ขวดนาปลา (750 cc)

4. เทนาในขวดใสแกว เตมนาตาลทราย 2 ชอนโตะ และเกลอปน 1/2 ชอนชา

เตมลงในแกวนา คนใหละลายแลวเทใสขวดเขยาเขากน ดมไดภายใน 1 วน

เรามาเรยนรวธการท าผงน าตาลเกลอแรกน

ดกวานะ

เฉลยใบกจกรรมท 6 เรอง การท าผงน าตาลเกลอแร (ORS)

จดประสงคการเรยนร สามารถท าผงน าตาลเกลอแรอยางงายได

อปกรณ น าตาล เกลอปน น าตมสก

เวลาทใช 10 นาท

ขนตอนในการท าผงน าตาลเกลอแร (ORS)

1. น าตาลทราย 2 ชอนโตะ

2. เกลอปนครงชอนชา

3. น าตมสก (เยนแลว) หรอน าสะอาด 1 ขวดน าปลา (750 cc)

4. เทน าในขวดใสแกว เตมน าตาลทราย 2 ชอนโตะ และเกลอปนครงชอนชา

เตมลงในแกวน า คนใหละลายแลวเทใสขวดเขยาเขากน ดมไดภายใน 1 วน

ขอเสนอแนะ

เปรยบเทยบน าตาลเกลอแรทขายตามทองตลาดวามขอดขอเสยอยางไร

ขอด น าตาลเกลอแรทท าเองปรมาณมากกวา

ขอเสย ไมสามารถเกบไวไดตองดมภายใน 1 วน

สรปชดกจกรรมการเรยนร

ยาสามญประจ าบาน

ผงมโนทศนสรปองคความร เรอง ยาสามญประจ าบาน

ชอ - สกล ........................................ กลม.................. ชน............ เลขท.......

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถเขยนผงมโนทศนสรปองคความรเกยวกบ

ยาสามญประจ าบานได

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปองคความรจากการศกษาชดกจกรรม

เรอง ยาสามญประจ าบาน พรอมตกแตงสสนใหสวยงาม

เพอความเขาใจ เรามาชวยกนสรปความร จากการเรยน เรอง ยาสามญประจ าบานกนนะ

ตวอยางการเขยนผงมโนทศนสรปองคความร

เรอง ยาสามญประจ าบาน

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถเขยนผงมโนทศนสรปองคความรเกยวกบยาสามญประจ าบานได

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนผงมโนทศนสรปองคความรจากการศกษาชดกจกรรม เรอง สามญประจ าบาน

พรอมตกแตงสสนใหสวยงาม

ยาสามญประจ าบาน

ยาทใชบ าบดอาการ

เลก ๆ นอย ๆ และ

สามารถใชไดโดยไม

ตองขอค าแนะน า

จากแพทย ยาสามญ

ประจ าบานทผลตโดย

องคการเภสชกรรม

เรยกวา

ยาทใชภายในฉลากสน าเงน เชน ซลฟากวดน ยาแกไอ พาราเซตามอล ยาทใชภายนอก

ฉลากสแดง เชน ทงเจอรไอโอดน ขผงน ามนระก า เจนเชยนไวโอเลต

ท าเล ตงให สงพน

มอเดก

อากาศ มดงน

อากาศถายเทไดด

ไมอบชนไมอยในท

ทมอณหภมสง

การแยกประเภท

ดานบน เปนยาใช

ภายใน ดานลาง

เปนยาใชภายนอก

ซลฟากวดน ซลฟาไดอาซน ยาแกไอน าด า พาราเซตามอล แอสไพรน ยาแดง ยาเหลอง ทงเจอรไอโอดน ยาธาตน าแดง ขผงน ามนระก า

ตวอยาง

ยาสามญประจ าบาน

หลกการจดต ยาสามญประจ า

บาน

ประเภทของ

ยาสามญประจ าบาน ความหมาย

ยาตาราหลวง

ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดเปนยาสามญประจ าบานประเภทยาภายใน ก. ดเกลอ วตามนรวม ข. น ามนละหง ควนนซลเฟต ค. เหลาสะระแหน เจนเชยนไวโอเลต ง. ยาบ ารงเลอด เหลาแอมโมเนยหอม 1. ก และ ข 2. ข และ ค 3. ค และ ง 4. ง และ ก 2. ขอใด ไม ถกตอง 1. ในตยาจะตองไมใสของอนยกเวนยาสามญประจ าบาน 2. สมนไพรทใชกนมาแตโบราณ จดเปนยาสามญประจ าบาน 3. ยาสามญประจ าบานทพมพค าวา ”ยาภายนอก” แสดงวาเปนยา ทหามใชรบประทาน 4. ยาแผนโบราณทใชกนมานาน ถายงไมประกาศรบรองโดยกระทรวง สาธารณสข ไมจดเปนยาสามญประจ าบาน 3. ยาสามญประจ าบานตวใดท หาม รบประทาน 1. ยาน าเกาลนแพคตน 2. เหลาแอมโมเนยหอม 3. ยาน าเจนเชยนไวโอเลต 4. ยาน าอะลมนา-แมกนเซย 4. ยาสามญประจ าบานชนดใด หาม ใชในคนทเปนโรคกระเพาะอาหาร โรคไขเลอดออก โรคหด และในเดกอายต ากวา 1 ป

แบบทดสอบหลงเรยนชดกจกรรมท 4 ยาสามญประจ าบาน

1. ยาแอสไพรน 2. น ายาเกาลนแพคตน 3. ยาเมดซลฟาไดอาซน 4. ยาเมดพาราเซตามอล 5. ขอใด ไมใช ขอดของยาสามญประจ าบาน 1. ราคาถก 2. หาซอไดงาย 3. ซอรบประทานเองได ไมตองปรกษาแพทย 4. ไมมอตราการเสยงจากพษของยา 6. ขอใด ผด 1. ถาใชยาสามญประจ าบานจนครบขนาดแลวอาการไมดขน ควรปรกษาแพทย 2. ยาสามญประจ าบานจะใชเมอจ าเปน เมอมอาการเจบปวยเลก ๆ นอย ๆ เทานน 3. ยาสามญประจ าบานทเปนยาภายในบางชนดกอนใชตองปรกษาแพทยหรอ เภสชกร 4. ยาสามญประจ าบานทเปนยาภายนอกทกชนดจะมฉลากพมพเปนสแดงหรอ พมพดวยอกษรสมวงวา “หามรบประทาน” 7. การตดตงตยาสามญประจ าบาน ควรค านงถงเรองใดบาง 1. ท าเลทตง 2. หยบงายใชสะดวก 3. ควรปลอดภยตอผใช 4. มขอถกมากกวา 1 ขอ 8. ขอใด ไมใช สาระส าคญทตองระบไวในฉลากยา 1. วน เดอน ป ทผลต 2. วน เดอน ป ทหมดอาย 3. จ านวนครงทรบประทานตอวน

มาทดสอบความกาวหนา กนหนอยนะ

4. ขอหามหรอขอก าหนดในการใชยา 9. ถานกเรยนใชยาสามญประจ าบานชนดหนง แตยาดงกลาวฉลากหลดหายไป นกเรยนจะแกไขปญหาโดยวธใด 1. รบไปพบแพทย 2. ใชยาทมฉลากชนดอนแทน 3. ไมควรใชยาชนดนนอยางเดดขาด 4. ใชยาชนดนนตามทเคยใชมากอน 10. การเกบยาสามญประจ าบานลกษณะใดจงเหมาะสมและปลอดภยทสด 1. เกบยาทกชนดไวในตเดยวกน 2. เกบยาทกชนดไวในตเดยวกน ยาแตละชนดตดฉลาก 3. แยกประเภทยาเอาไวในตเดยวกนและตดฉลากยาใหชดเจน 4. แยกยาแตละประเภทไวคนละตและตดฉลากยาใหชดเจน

เปนยงไงจะ ? คะแนนดขนไหมคะ

เฉลยแบบทดสอบชดกจกรรมท 4

เรอง ยาสามญประจ าบาน

1. 3 2. 2

3. 1 4. 4

5. 3 6. 4

7. 3 8. 3

9. 2 10. 1