bm^YmaH$ Hw$Qw>§~, A§JUdmS>r H$m`©H$V},n[aMmarH$m d n`©dojH$m§gmR>r
_mVm - ~mbH$ g§ajU H$mS>© _mJ©X{e©H$m
`w{Zgo\$
gË`_od O`Vo
_hmamï´> emgZ Amamo½` godm d_{hcm d ~mcH$ë`mU {d^mJ
Ûmam àH$m{eV(`w{Zgo\$ ghmpæ`V)
_hmamï´> emgZ
_mVm d ~mcH$ g§ajH$ H$mS>© d _mJ©X{e©Ho$Moñd¡a _amR>r ^mfm§Va d g§nmXZ
_{hbm d ~mbH$ë`mU {d^mJ_mZd g§gmYZ d {dH$mg _§Ìmb`, ^maV gaH$ma àH$m{eV
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
_hmamï´> emgZ-Amamo½` godm
AZwH«$_{UH$m
{df` n¥ð> H«$_m§H$
_mVm d ~mbH$$ g§ajU H$mS>© 5
_wIn¥ð> 7
J^m©anU 8
{Z`{_V VnmgUr 9
J^©dVrMr H$miOr 13
J^©dVrMr H$miOr 13
AmnËH$mbrZ pñWVr 14
YmoŠ`mMo H§${Xb (bjUo) 15
gwa{jV àgyVrgmR>r V`mar 17
Amhma
{dlm§Vr
_mVm d ~mbH$g§ajU H$mS©
_hmamï´> emgZ-Amamo½` godm
`w{Zgo\$_hmamï´> emgZ
1
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
gË`_od O`Vo
{df` n¥ð> H«$_m§H$
ZdOmV A^©H$mMr H$miOr 18
ñVZnmZ 19
A^©H$mMo dOZ 20
Ÿ YmoŠ`mMo H§$Xrb, Amamo½` H$_©Mmè`mMr ^oQ> ¿`m. 22
bgrH$aU d OrdZgËd "A' doimnÌH$ 23
dmTrMm> VŠVm 26
AmOmanUmV ~mimMr H$miOr 28
AmOmanUmV ~mimMr H$miOr 29Vrd« œgZ g§gJ©
AmOmanUmV ~mimMr H$miOr 31Vmn
Owbm~ (A{Vgma)
2
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
{df` n¥ð> H«$_m§H$
Amhma, {dH$mg Am{U {dH$mgmMo Q>ßno. 32
OÝ_mnmgyZ 6 _{hZo d`mMr
6 Vo 12 _{hZo d`mMr ~mbHo$ 40
~mbHo$ 33
ñVZnmZ 34
{dH$mg 36
{dH$mgmMo Q>ßno 38
^a{dUo/Amhma 40
{dH$mg 43
{dH$mgmMo Q>ßno 44
3
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
{df` n¥ð> H«$_m§H$
1 Vo 2 df] d`mMr ~mcHo$ 46
2 Vo 3 df} d`mMr ~mbHo$ 51
^a{dUo/Amhma 46
{dH$mg 48
{dH$mgmMo Q>ßno 49
^a{dUo/Amhma 51
{dH$mg 53
{dH$mgmMo Q>ßno 54
~mbH$m§À`m nmofU g_ñ`m d Cnm` 56
~mimÀ`m dmT>r g§~§YrÀ`m g_ñ`m d Cnm` 58
4
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
5
· _mVm d ~mbH$$ g§ajU H$mS>© ho _mVm, J^©dVr d ~mbH$mÀ`m ñdmñÏ`mgmR>r Amdí`H$ ~m~r§Mo kmZ, _m{hVr dnmR>nwamì`m~m~V Hw$Qw>§~r`m§gmR>r _mJ©Xe©H$ gmYZ Amho.
· m d ~mbH$mÀ`m CÎm_ ñdmñÏ`mgmR>r Ë`m§Zm Amdí`H$ AgUmè`m {d{dY godm-gw{dYm§Mr _m{hVr d _mJ©Xe©Z `mH$mS>m©_wio hmoVo.
· _mVm d ~mbH$mÀ`m gwÑT> dmT>rgmR>r, Amhma d {dH$mgm~m~VMo {ZU©` KoÊ`mg ho H$mS>© Hw$Qw>§~mbm _XV H$aVo.
ho H$mS>© Imbrb ì`ŠVr d JQ>m§gmR>r Cn`wŠV Amho.
1. ~mbH$m§Mo Amamo½`, nmofU d {dH$mgm~m~V (dmT>rdm~m~V) kmZ d _m{hVr àmßV hmoÊ`mgmR>r.
2. Amamo½` {df`H$ godm d gw{dYm§À`m CnbãYVo~m~V _m{hVr {_iÊ`mgmR>r.
3. ~mbH$m§À`m {ZJo~m~V JaOoÀ`m gd`r A§{JH$maÊ`mgmR>r.
4. ~mbH$m§Mr dmT> d {dH$mgmMo g§{Z`§ÌU d Ë`m§da bj R>odÊ`mgmR>r.
1. JmdH$ar d _{hbm _§S>imV MM}gmR>r gmYZ.
2. Amamo½` godm {dVaUmMo g§{Z`§ÌU.
1. Hw$Qw>§~mZm Amamo½`, nmofU d Ë`m~m~VÀ`m `mo½` godm§~m~VMo {ejU d _mJ©Xe©Z H$aÊ`mgmR>r.
2. {Xboë`m godm§Mr _m{hVr d Zm|X H$aÊ`mgmR>r.
3. `mo½` {R>H$mUr g§X^© godogmR>r.
1. H$mS>m©Mo dmQ>n gd© bm^YmaH$m§Zm Pmbo Amho qH$dm H$go ?
2. H$mS>m©À`m dmnam~m~V bm^YmaH$m§Zm _m{hVr XoÊ`mV Ambr Amho qH$dm H$go ?
3. Amdí`H$ d n[aUm_H$maH$ godm XoÊ`mV Amë`m AmhoV qH$dm H$go ?
1. J^©dVr _mVm
2. 3 dfo© d`mImbrb ~mbHo$ Agbobr Hw$Qw>§~o.
1. J^©dVr _mVm
2. 3 df} d`mMo AmVrb ~mbH$m§À`m _mVm.
_mV
A)Hw$Qw>§~r` (AmB©, gmgy, {H$emoar d BVa)
~) J«m_ñW / _{hbm (_{hbm _§S>io)
H$) n[aMm[aH$m / A§JUdmS>r H$m`©H$Vu
S>) Amamo½` d Am`.gr.S>r.Eg. n`©dojH$ / `m§Zr ImÌr H$aÊ`mgmR>r.
H$mS>© H$moUmgmR>r :
H$mS>m©gmR>r bú`JQ> H$moUH$moUVo AmhoV ?
H$mS>© H$moUmH$S>o Agmdo ?
_mVm d ~mbH$ g§ajU H$mS>©H$mS>m©Mr Amdí`H$Vm-
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
_m{hVrMr Zm|X
H$mS>© H$go dmnamdo ?
Mm§Jbm g_wnXoeH$ H$gm Agmdm ?
· n[aMm[aH$m / A§JUdmS>r H$m ©H$VuZo, H$mS>m©da {ZX}{eV Ho$boë`m _moH$ù`m OmJr, Ano{jV Ë`m _m{hVrÀ`m Zm|Xr H$amì`mV.
· A§JUdmS>r _Ü`o R>odÊ`mV Amboë`m dmT>rÀ`m aŠË`mda dOZmÀ`m Zm|Xr nwZíM H$aÊ`mMr JaO Zmhr.
· H$mS>m©darb Zm|Xr_wio H$_©Mmè`mÀ`m Zoh_rÀ`m a{OñQ>a_Yrb _m{hVrÀ`m Zm|Xr_Ü`o ~Xb H$aÊ`mMr JaO Zmhr.
· Hw$Qw>§~mMr gd©gmYmaU _m{hVr d OÝ_mÀ`m Zm|Xr H$éZM H$mS>© Úmdo.
· A§JUdmS>r , CnH|$Ð, Amamo½`H|$Ð, ImOJr S>m°ŠQ>a qH$dm é½Umb`mV OmVmZm H$mS>© gmo~V R>odÊ`m{df`r Hw$Qw>§~mbm gyMZmÚmì`mV.
· H$mS>© ì`dpñWV d OnyZ R>odm d Vem gyMZm Hw$Qw>§~r`m§Zm Úmì`mV.
· H$mS>m©Vrb àË`oH$ {d^mJm~m~V g{dñVa _m{hVr d Ë`mMr JaO `m~m~V bm^YmaH$ Hw$Qw>§~mg g_OmdyZ gm§Jmdo.
~mb{O{dËd, dmT> d {dH$mgm~m~V _m{hVr {_idÊ`mgmR>rM Zìho Va Ë`mV gH«$s` gh^mJ KoUmao à{V{ZYr åhUyZ _mVmd Hw$Qw>§~r`m§Zr H$mS>m©Mm dmna H$amdm.
{ndù`m Mm¡H$moZmV {Xbobr H$maUo, {ddaU, _m{hVr d g„m n[aMm[aHo$Zo / A§JUdmS>r H$m`©H$VuZo AmB© Am{U Hw$Qw>§~mbmg_OmdyZ gm§Jmd`mMm Amho.
{haì`m Mm¡H$moZmV {Xboë`m gyMZm d gëë`mMo nmbZ d nmR>nwamdm Hw$Qw>§~mZo H$amd`mMm Amho.
n[aMm[aH$m d A§JUdmS>r H$m`©H$VuZo R>odmd`mMo aoH$m°S>© d H$mS>m©darb Zm|Xr ~m~V Jwbm~r Mm¡H$moZmMm dmna Ho$bm Amho.
_mVobm AmYma XoÊ`mnydu _m{hVr H$éZ ¿`md`mÀ`m _hËdmÀ`m ~m~r {Zù`m Ajam§V qH$dm {Zù`m Mm¡H$moZmV XoÊ`mVAmë`m AmhoV.
Hw$Qw>§~mer ZmVog§~§Y àñWm{nV H$aUo d dmT>{dÊ`mgmR>r Hw$eb d n[aUm_H$maH$ g§nH©$ V§ÌmMm dmna H$aÊ`mgmR>r -darb g§nH©$ H$m¡eë`mMm dmna H$am.
YmoŠ`mMr {MÝho, bjUo d KQ>Zm§Mr Zm|X bmb Mm¡H$moZmV qH$dm bmb AjamV Ho$br Amho YmoŠ`mÀ`m KQ>Zm§Mr ËdarVXIb KoD$Z Amamo½` H$m`©H$Vm© qH$dm H|$Ðmg g§nH©$ gmYmd`mMm Amho.
_mVm d ~mbH$ g§ajU H$mS>m©{df`r _m{hVr gm§JVmZm `m _mJ©Xe©H$ nwpñVHo$Mm dmna H$am.
6
_mVm d ~mbH$ g§ajU H$mS>©
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
A§JUdmS>r H$m`©H$VuZo Hw$Qw>§~r`m§À`m _XVrZo eŠ` VodT>r OmñVrVOmñV _m{hVr ^aÊ`mMm à`ËZ H$amdm.
Hw$Qw>§~mMr _m{hVr
(Zmd d nÎmm ^am)
(`mo½` {R>H$mUr {Q>H$ _mH©$ ( ) H$am)
(AMyH$ OÝ_ {XZm§H$ {bhm)
{ZpíMV {XZm§H$mgmR>r ñWm{ZH$ KQ>Zm, gU, _amR>r _{hÝ`mMo_XVrZo AmB©g {XZm§H$ gm§JÊ`mg _XV H$am.
(OÝ_dOZ J«°åg _Ü`o {bhm)
~mimMm OÝ_ Kar Pmbm Agë`mg VËH$mi dOZ KoD$Z Zm|X H$am.é½Umb`mV OÝ_ Pmbm Agë`mg dOZ Zm|X é½Umb`mV hmoUoAmdí`H$ Amho.
(H«$_m§H$ {bhm)
OÝ_ Zm|XUr H«$_m§H$ CnbãY Zgob Va nmbH$m§Zm OÝ_mMr Zm|XVËH$mi n§Mm`V / ñWm{ZH$ ñdamÁ` g§ñWoH$Sy>Z Zm|XUr H$ê$ZH«$_m§H$ KoÊ`mg gm§Jm.
(gm§{JVbobm {ZpíMV {XZm§H$ {bhm)
(g§^mì` {XZm§H$ {bhm) eodQ>À`mnmirÀ`m n{hë`m {XdgmnmgyZ 9 _{hZo 7 {Xdg _moOyZ{XZm§H$ H$mT>m.
EHy$U {Od§V OÝ_, N>moQ>çm XmoZ Mm¡H$moZmV _m{hVr ^am.
1. _mVoMr EHy$U J^m©anUo (AY©dQ> J^©, J^©nmV, _¥VOÝ_)Am{U
2. {Od§V AnË`oo
(`mo½` {R>H$mUr H$am)
eodQ>Mo ~mi§VnU H$moR>o Pmbo ImÌr H$am.
�
OÝ_ Zm|X
J^m©dñWm
ImÌr H$am.
( )�
Zmd d nyU© nÎmm
_mVoMo {ejU
OÝ_ {XZm§H$ :
OÝ_ dOZ
OÝ_ Zm|X H«$.
eodQ>À`m _m{gH$ nmirMm {XZm§H$ :
àgyVrMm g§^mì` {XZm§H$
EHy$U ~mi§VnUo
:
:
eodQ>Mo ~mi§VnU Ho$ìhm Pmbo
_wIn¥ð>
7
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
Hw$Qw>§~mMr _m{hVr
_mVoMo {ejU : A{e{jV / gmja / àmW{_H$ /
_mÜ`{_H$ /Cƒ _mÜ`{_H$/ nXdrYmaH$
/ /
A§JUdmS>r / {dH$mgJQ>
CnH|$Ð/XdmImZm
àmW{_H$ Amamo½` H|$Ð / eha
é½Umb`mMm nÎmm
Ano{jV Amamo½` godm d g§X^© godogmR>r g§ñWoMr _m{hVr
A§JUdmS>r Zm|XUr H«$.
CnH|$Ð Zm|XUr H«$. {XZm§H$
g§X^© godm :
àgwVrMm Ano{jV {XZm§H$:
EHy$U ~mi§VnUo (J^m©dñWm) / `mnyduMo {Od§V OÝ_:
eodQ>Mo ~mi§VnU H$moR>o Pmbo ? XdmImÝ`mV Kar
à{e{jV Xm`r, Aà{e{jV Xm`r,n[aMm[aH$m ì`º$s
/
eodQ>À`m nmirMm {XZm§H$ : / /
/ /
J^m©dñWoÀ`m Zm|Xr
_mVm d ~mbH$g§ajU H$mS©
_hmamï´> emgZ-Amamo½` godm
`w{Zgo\$
_mVoMo Zm§d
d` C§Mr Ion
nVrMo Zm§d
nÎmm
_hmamï´> emgZ
OÝ_ Zm|X :
dOZ : J«°_ _wbJm_wbJr
J«m.n§. OÝ_Zm|Xa{O. H«$.
OÝ_{XZm§H$ OÝ_ doi/ /
gm§Ho${VH$ H«$.
àgwVr : ñdm^m{dH$ Añdm^m{dH$
gË`_od O`Vo
~mbH$mMo Zmd :
E.EZ.E_. d A§.H$m. Zm gyMZm.
AmS>do Mm¡H$moZ
C^o Mm¡H$moZ
J^©dVrÀ`m 9 _{hÝ`mVrb pñWVrXe©H$ {MÌo 9 H$m°b__Ü`oAmhoV.
n{hë`m H$m°b__Ü`o J^©dVrMm n{hbm _{hZm Xwgè`m§VXwgam _{hZm `m à_mUo 9 _{hZo.
J^©dVtZm Úmd`mÀ`m godm 6 Mm¡H$moZmV XmI{dÊ`mVAmë`m AmhoV.
Mm¡H$moZmg_moa Agbobo _{hZmdma H$m°b_ Ë`mg§~§YrÀ`mZm|XrgmR>r AmhoV.
H$_©Mmè`mZo J^©dVrg Mm¡H$moZ d H$m°b_ `m~m~V g{dñVa_m{hVr Úmdr.
g§ñWoMr _m{hVr XdmImZm/é½Umb`/àm. Am. H|$Ð Zm§d d nÎmm {bhm.
g§X^© godm {Xë`mMr {XZm§H$ d ñWi {bhm.
A§JUdmS>r / {dH$mgJQ>
CnH|$Ð / XdmImZm
àmW{_H$ Amamo½` H|$Ð / eha
é½Umb`mMm nÎmm
A§JUdmS>r Zm|XUr H«$. CnH|$Ð Zm|XUr H«$. {XZm§H :
g§X^© godm :
JamoXanUmV {Z`{_V VnmgÊ`m H$aUo Amdí`H$ Amho.
8
J^m©dñWm
_{h
Zo
n{hë`m {V_mhrV Amamo½` H|$ÐmV Zm|X H$am.
H$_rV H$_r 3 àgw{Vnyd© VnmgÊ`m J^©dVrZo H$éZ ¿`mì`mV.VnmgUr
àË`oH$ ^oQ>rV aŠVXm~ VnmgyZ ¿`m.aŠVXm~
àË`oH$ ^oQ>rV dOZ H$éZ ¿`m.eodQ>À`m 6 _{hÝ`mVJ^©dVrMo dOZ _{hÝ`mbm 1 {H$bmoZo dmT>Uo Ano{jV AgVo.
dOZ
YZwdm©V à{V~§YH$ bg
bmoh Jmoù`m
1 bm 2 am 3 am 4 Wm 5 dm 6 dm 7 dm 8 dm 9 dm
Zm|XUr
YZwdm©V à{V~§YH$ bgrMo (Q>r.Q>r.) XmoZ S>mog ¿`m. n{hbm Xwgè`m{V_m{hV d EH$ _{hÝ`mMo A§VamZo Xwgam S>mog ¿`m.
VrZ _{hZo amoO EH$ Jmoir. H$_rV H$_r100 Jmoù`m KoUo Ano{jV Amho.
J^©dVr bKdr/aŠV VnmgUr
gmIa
Aëã`w{_Z
{h_mo½bmo{~Z(J«°_)
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
E.EZ.E_. / A§.H$m. Zo J^©dVr~m~V Ë`m§À`mH$S>oo R>odboë`m a{OñQ>a _Ü`o Zm|Xr R>odmì`mV.
Zm|XUr
àgy{Vnyd© H$miOr
àgy{Vnyd© VnmgUr
{Z`{_V VnmgUr
9
Zm|XUr E.EZ.E_./ A§.H$m. Mm g„m
E.EZ.E_. / A§.H$m. Zo a{OñQ>a_Ü`o R>odmd`mÀ`m Zm|Xr
_mVoZo n{hë`m VrZ _{hÝ`mMo AmV E.EZ.E_. Am{U A§.H$m. `m§À`mH$S>o Amnbo ZmdZm|Xdmdo.
J ©dVrZo Amnbo _mVm ~mb g§ajU H$mS© E.EZ.E_. / A§.H$m. H$Sy>Z _m{hVr H$ê$Z ¿`mdo.
1. _mVoMo Amamo½` ñdm^m{dH$ R>odÊ`mg _XV hmoVo.
3. _mVm qH$dm ~mbH$mÀ`m ~m~VrVrb Xmof d Jw§VmJw§V doirM bjmV `oD$Z YmoH$mXm`H$pñWVr Q>miVm `oVo.
J^©dVr Zm|XUrMm {XZm§H$ J^©dVrÀ`m _{hÝ`mgmR>r Agboë`m `mo½` H$m°b_ _Ü`o H$am.
hrM Zm|X Ë`m§Zr Ë`m§À`mH$S>o R>odboë`m J^©dVr Zm|X a{OñQ>a _Ü`o H$amdr.
J^©dVrZo CÎm_ XOm©Mr àgy{Vnyd© H$miOr KoUo _hËdmMo Amho.
2. gwÑT> ~mbH$ OÝ_mcm `oÊ`mg _XV hmoVo.
_mVoZo J^m©anUmV H$_rVH$_r VrZ doim àgy{Vnyd© VnmgÊ`m H$aUo Amdí`H$ AgVo. Šd{MVàg§Jr H$mhr g_ñ`m Agë`mg A{YH$ doimhr VnmgÊ`m H$aUo Amdí`H$ R>aVo.
{Vgam _{hZm gwé hmoÊ`mnydu n{hbr VnmgUr H$amdr.
eŠ`Vmoda gmVì`m _{hÝ`mV Xwgar VnmgUr H$amdr.
{Vgar VnmgUr 9 ì`m _{hÝ`mV hmoUo Amdí`H$ Amho.
1. ~mimMm AmH$ma d dmT> _moOÊ`mg _XV hmoVo d `mo½` dmT> hmoVo qH$dm H$go nS>VmiVm oVo.
2. ~mimÀ`m öX`mÀ`m ñn§XZmÀ`m XamMo g§{Z`§ÌU H$aÊ`mg _XV hmoVo.
J^©dVrÀ`m _{hÝ`mÀ`m aH$mÝ`mV nmoQ>mdê$Z VnmgUrMm {XZm§H$ Zm|Xdm.
E.EZ.E_. Zo hr {VÀ`mH$S>o R>odboë`m aoH$m°S>© _Ü`o Zm|X ¿`mdr.
E.EZ.E_./ A§.H$m. Mm g„m
nmoQ>mdê$Z VnmgUr H$aUo AË`§V Amdí`H$ Amho.
E.EZ.E_. / A§.H$m. Zo a{OñQ>a_Ü`o R>odmd`mÀ`m Zm|Xr
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
E.EZ.E_ / A§.H$m. g„m
E. EZ. E_ /A§.H$m. Zo a{OñQ>a_Ü`o H$amd`mÀ`m Zm|Xr
E.EZ.E_. / Am.H$m g„m
E.EZ.E_. / A§. H$m.
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
E.EZ.E_. / A§.H$m.
J^©dVrZo àË`oH$ ^oQ>rV aŠVXm~ VnmgyZ KoVbmM nm{hOo.
dOZ KoUo Amdí`H$ AgVo.
aŠVXm~ VnmgUo _hËdmMo Amho.Cƒ aŠVXm~ _mVm d ~mbH$ XmoKm§gmR>r KmVH$ R>é eH$Vmo. Oa aŠVXm~ 130/90 À`m da AgobVa S>m°ŠQ>am§Mm g„m ¿`mdm.
J^©dVrÀ`m aŠVXm~mMr Zm|X J^©dVrÀ`m _{hÝ`mÀ`m H$m°b__Ü`o VmaIogh Zm|Xdm.
E.EZ.E_. Zo hr {VÀ`mH$S>o R>odboë`m aoH$m°S>© _Ü`o Zm|X H$amdr.
J^©dVrMo dOZ H$éZ KoVboM nm{hOo.
9 _{hÝ`mÀ`m nyU© H$mbmdYrV dOZmV 10 Vo 12 {H$bmo dmT hmoUo Ano{jV AgVo.
hr dmT> eodQ>À`m 6 _{hÝ`mV 1 {H$bmo à{V _mg `m Zwgma hmoVo.
1. dOZ Anojonojm H$_r ^aV Agë`mg H$_r dOZmMo, AeŠV ~mi OÝ_Ê`mMr eŠ`Vm AgVo,Ë`mMr dmT> d {dH$mg hr ì`dpñWV hmoD$ eH$V Zmhr. ~mimMo dOZ 2.5 {H$.J«°. nojm H$_rAgë`mg ~mi amoJm§Zm ~ir nSy>Z _¥Ë`y nmdÊ`mMr eŠ`Vm AgVo.
2. dOZ H$_r ^aV Agë`mg J^©dVrZo AmhmamV dmT> H$éZ A{YH$ doim OodU KoUo JaOoMoAgVo Ë`m~amo~a amoO XmoZ Vmg Amam_ H$aUo Amdí`H$ AgVo.
dOZ d {XZm§H$ J^©dVr _{hÝ`mÀ`m H$m°b_ _Ü`o Zm|Xdm.
R>odboë`m a{OñQ>a_Ü`o hr Zm|X ¿`m.
J^©dVrZo YZwdm©V bgrMo (Q>r.Q>r.) B§OoŠeZ KoUo Amdí`H$ Amho.n{hbo Q>r.Q>r. B§OoŠeZ Xwgè`m {V_m{hV ¿`mdo d Xwgao Q>r.Q>r. B§OoŠeZ EH$ _{hÝ`mÀ`m A§VamZo¿`mdo.`m nyduÀ`m 3 df] d`mÀ`m AmVrc J^m©anUmV Q>r.Q>r. bgrH$aU Pmco Agë`mg `mdoir Q>r.Q>r.MoEH$M B§OoŠeZ ¿`mdo.
Q>r.Q>r. B§OoŠeZ d {XZm§H$mMr J^©dVrÀ`m _{hÝ`mÀ`m H$m°b__Ü`o Zm|X ¿`m.R>odboë`m a{OñQ>a _Ü`o hr Zm|Xdm.
àË`oH$ ^oQ>rV
J^©dVrÀ`m
doJù`m
Q>r. Q>r. B§OoŠeZ àgy{Vnyd© EH$ _{hZm KoVbo nm{hOo.
Zo a{OñQ>a_Ü`o H$amd`mÀ`m Zm|Xr
Zo a{OñQ>a_Ü`o H$amd`mÀ`m Zm|Xr
JamoXanUr {Q>Q>°>Zog Q>m°ŠgmB©S> B§OoŠeZ KoUo Amdí`H$ Amho.
{Q>Q>°Zg Q>m°ŠgmB©S> bg _mVm d ~mbH$mMo YZwdm©VmnmgyZ g§ajU H$aVo.
{Z`{_V VnmgUraŠVXm~
dOZ
10
aŠVXm~
dOZ
{Q>Q>°Zg Q>m°ŠgmB©S> B§OoŠeZ
Q>r>.Q>r. B§OoŠeZ
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
{Z`{_V VnmgUr
bmohJmoù`m
11
bmohJmoù`m
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
bjUo
E.EZ.E_. / A§.H$m.
J^©dVrZo amoO EH$ bmohJmoir (Am`Z© Q>°~boQ>) VrZ _{hZo KoUo Amdí`H$ AgVo. {VZo Aem H$_rVH$_r 100 Jmoù`m ¿`mì`mV. ~hþVm§er J^©dVr_Ü`o aŠVj` (A°Zo{_`m) AgVmo.
1. _wio Anwè`m {XdgmMo ~mi, CnOV _¥Ë`y Am{U H$_r dOZmMo ~mi `m ~m~r KSy>eH$VmV.
2. Vrd« _wio àgyVrÀ`m Xaå`mZ _mVoMm _¥Ë`y hmoD$ eH$Vmo.
· AeŠVnUm.
{haì`m nmbo^mÁ`m, Jhÿ, Jwi, Ádmar, ~mOar dH$S>YmÝ`m§Zr `wŠV Agm Amhma J^©dVrZo ¿`mdm.
Amdim, g§Ìr gmaIr "H$' OrdZgËd wŠV \$ioAmhmamV ¿`mdrV Á`mZo earamV bmohmMr gmR>dUhmoÊ`mg _XV hmoVo.
bmohJmoù`m (Am`Z© Q>°~coQ>>)OodUmnydu KoD$ Z oV d KoVë`mda d Z§Va 1 Vmg MhmKoD$ Z o Á`m_wio earamVrb bmoh gmR>dUwH$sV ~mYm oVo.
bmoh Jmoù`m§À`m godZmZo em¡Mmg IS>m hmoUo qH$d Owbm~hmoD$ eH$VmV. em¡Mmg H$mir hr hmoD$ eH$Vo, Ago Pmë`mgH$miOr H$aÊ`mMo H$maU Zmhr.
{XZm§H$ d bmoh ½mmoù`m§Mr Zm|X J^©dVr _{hÝ`mÀ`m H$m°b__Ü`o H$amdr.
aŠVj`m
aŠVj`m
· WmoS>çmem l_mZ§Va qH$dm Eaìhrhr Ymn bmJUo.· N>mVrV YS>YS>Uo· ^yH$ _§XmdUo· hmVmnm`mbm _w§½`m `oUo.· M¸$a, ^modi `oUo, A§YwH$ {XgUo, S>moHo$ XwIr B.· S>moio, nmnÊ`m d ZIo {\$¸$Q> {XgUo.
H$mS>m©_Ü`o Xe©{dcoë`m nhrë`m cKdr d aº$ VnmgUrMo {ZîH$f© Ë`m§À`m g_moa {Xcoë`mMm¡H$moZmV {XZm§H$mgh Zm|XdmdoV.{ZîH$fm©Zwgma Ho$coë`m Am¡fmoYmonMmam_wio Pmcoë`m gwYmaUo~m~VMo nwZ©:VnmgUr Z§Va {ZîH$f©
Zm|XdÊ`mgmR>r OmñVrMo Mm¡H$moZ XoÊ`mV Amcoco AmhoV, Ë`mMm dmna H$amdm.
aŠVj`mMr
Zo a{OñQ>a_Ü`o H$amd`mÀ`m Zm|Xr
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
12
{Z`{_V VnmgUr
OrdZgËd "A'
J^©dVrÀ`m BVa g_ñ`m.
Vwåhmbm amÌr {XgÊ`mV AS>MU `oVo H$m` ? hmo` / Zmhr.
OrdZgËd "A' {da{hV AÞ godZmZo J^©dVrg OrdZgËd"A' Mm A^md hmoD$ eH$Vmo.
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
E.EZ.E_. / A§.H$m.
E.EZ.E_. A§.H$m.
J^©dVrZo {VÀ`m AmhmamV {haì`m nmbo^mÁ`m, nmbH$, Mdir{ndir Y_H$ \$io, nnB©, Am§~m, Ia~yO d eŠ` Agë`mg XyY,XwYmMo nXmW©, _mgo d A§S>r ¿`mdrV.
1. OrdZgËd "A' À`m A^mdm_wio amVm§YionUm `oVmo.amÌr {XgÊ`mV J^©dVrg nydunojm AS>MU {Z_m©U hmoVo.
2 . J^m©À`m ñdm^m{dH$ dmT>rgmR>r OrdZgËd "A' Mr JaOAgVo.
E.EZ.E_. / A§. H$m. Zo J^©dVrg amÌr {XgÊ`m~m~VÀ`m Zm|Xr nmhÿZ Amdí`H$ Agë`mg OrdZgËd "A' `wŠVAmhmam~m~V g„m Úmdm.
J^©dVrg Agboë`m BVa g_ñ`m§~m~V H$mS>m©da `mo½` ñWmZmda Zm|Xr ¿`mì`mV d Ë`m~m~V `mo½` g„m Úmdm.
Zo a{OñQ>a_Ü`o H$amd`mÀ`m Zm|Xr
Zo a{OñQ>a_Ü`o H$amd`mÀ`m Zm|Xr
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
J^©dVrMr H$miOr
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
J^©dVrZo Zoh_rnojm OmñV d A{YH$ doim OodU ¿`mdo.
J^©dVrZo Mm¡ag Amhma ¿`mdm Ogo H$S>YmÝ`o, {haì`m nmbo^mÁ`m, \$io, XyY,XwYmMo nXmW©, _m§gmhma, _mgo, A§S>r B.
AmhmamV Am`moS>mB©ÁS> _rR>mMm dmna H$amdm.
J^©dVrg A{YH$ AmhmamMr JaO H$m AgVo ?
1. dmT>Ë`m J^m©Mr JaO nyU© H$aÊ`mgmR>rAm{U,
2. J^©dVr_Ü`o hmoUmè`m emar[aH$ ~XbmÀ`mnyV©VogmR>r.
J^©dVrÀ`m Ano{jV dOZ dmT>rgmR>rA{YH$ Amhmam_wio _XV hmoVo Am{U~mbH$mMo dOZ dmT>Ê`mghr _XV hmoVo.
Am`moS>mB©ÁS> _rR>mÀ`m dmnam_wio J^©nmV,Anwè`m {XdgmMo ~mi OÝ_Uo d CnOV_¥Ë`ycm à{V~§Y H$aVm `oVmo.
Amhma
Mm¡ag Amhma ¿`m.
nmoQ>^a OodU A{YH$ doim ¿`m..
Am`moS>mB©ÁS> {_R>mMm dmna H$am.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
J^©dVrZo EH$QrZo OodU KoÊ`mnojm Hw$Qw>§~mgmo~V OodUmda ^a Úm.
J^©dVrZo Cndmg H$aUo d OodUmV H$mhr nXmW© dÁ`© H$aUo Q>mimdo.
J^©dVrZo Xmé d V§~mIyMo godZ H$é Z`o.
S>m°ŠQ>am§Zr gm§{JVbobrM Am¡fYo ¿`mdrV.
E.EZ.E_. A§.H$m. g„m
J^©dVrZo {Xdg^amV H$_rV H$_r XmoZ Vmg Amam_ H$amdm.
Zoh_rMr H$m_o WmoS>çm WmoS>çm A§VamZo, {dlm§Vr KoD$Z {Xdg^amV nyU© H$amdrV.
{dlm§Vr S>mì`m Hw$erda hmoD$Z ¿`mdr.
H$ï>mMr H$m_o H$aÊ`mnmgyZ J^©dVrg namd¥Îm H$am.
Hw$Qw>§~mVrb g^mgXm§Zr J^©dVrg KaJwVr H$m_mV _XV H$amdr.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
gd©
{XdgmV H$_rV H$_r 2 VmgAmam_ H$am.
13
{dlm§Vr
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
gd© J^©dVr {ó`m§_Ü`o Ho$ìhmhr Jw§VmJw§V {Z_m©U hmoÊ`mMm YmoH$m AgVmo. H$mhr J^©dVr {ó`m§_Ü`o nyd©gyMZo{edm`
hmoÊ`mMm YmoH$m AgVmo.
J^©dVrÀ`m Jw§VmJw§VrMr bjUo d {MÝho, J^©dVrg d Hw$Qw>§~r`m§Zm _mhrV AgUo Amdí`H$ Amho.
J^©dVrZo {VÀ`mV {Z_m©U hmoUmè`m Jw§VmJw§VrÀ`m ~Xbm~m~V Hw$Qw>§~r`m§Zm gm§{JVbo nm{hOo.
hr Jw§VmJw§V
AmnËH$mbrZ pñWVr
AmnUmg qH$dm Hw$Qw>§~r`m§n¡H$s H$moUmghr Imbrb YmoŠ`mÀ`m bjUm§n¡H$sH$mhr {XgyZ Amë`mg J^©dVrg VËH$mi é½Umb`mV KoD$Z Om.
AmnUmg qH$dm Hw$Qw>§~r`m§n¡H$s H$moUmghrImbrb YmoŠ`mÀ`m bjUm§n¡H$s H$mhr {XgyZ
Amë`mg J^©dVrg VËH$mi é½Umb`mV KoD$Z Om.
E.EZ.E_. / A§.H$m. gmR>r gyMZm
YmoŠ`mÀ`m bjUm~m~V J^©dVrg d Hw$Qw>§~r`m§Zm {Z`{_VVnmgÊ`m§Mo doir d _{hbm _§S>imVyZ _m{hVr Úmdr.
doirM Am¡fYmonMma hmoD$ Z eH$ë`mg _mVm d ~mbH$mMm_¥Ë`y qH$dm H$m`_Mo An§JËd `oD$ eH$Vo.
- óramoJ VÁk
- aŠVXmZmgmR>r AÚ`mdV gmo`
- ^yb VÁk d eó{H«$`mJ¥h
- Am°pŠgOZ d OrdajH$ Am¡fYo.
- j {H$aU d à`moJemim {ZXmZ gmo`r.
àgy{Vnyd©, àgyVrModoir, àgy[VnümV YmoŠ`mÀ`m bjUm§H$S>obj R>odm.
AmnËH$mbrZ godogmR>r Amdí`H$ n¡em§Mr gmR>dU H$am.
OdiMo àW_ g§X^© godm Ho§$Ð, é½Umb` _m{hV H$éZ ¿`m.
g§X^© godoMr JaO nS>ë`mg ê$½Umc`mV ObX nmoMÊ`mgmR>rdmhZmMr (_moQ>maJmS>r) VaVyX H$éZ R>odm.
OmoIr_J«ñV _mVoÀ`m cjUm~m~VMr Zm§oX H$mS>m©da CncãYHo$coë`m OmJoV H$amdr.
YmoŠ`mMr bjUo Agboë`m J^©dVrg OdiÀ`m g§X^©H|$ÐmV / é½Umb`m§V Ý`mdo. àW_ godm H|$ÐmV Imbrb godm/ gw{dYm AgUo JaOoMo Amho.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
àgy{Vnyd© aº$ómd àgy{V A§VJ©Vd Z§VaMm Vrd« aŠVómd
Ymn bmJUo d Vrd«aŠVmënVm
àgy{Vnyd© qH$dm àgy{V níMmVEH$ _{hÝ`mMo AmV Vrd« Vmn.
PQ>Ho$ `oUo, ^modi, A§YyH$ {XgUo,S>moHo$XwIr, CbQ>çm, nm`mda gyO
12 Vmgm§nojm OmñV doi àgy{VdoXZm àgy{VdoXZo{edm` nmU_moQ> \w$Q>Uo.
14
AmnËH$mbrZ pñWVr
n¡go gmR>dmOdiMo àW_ g§X^©godm H|$Ð, é½Umb`_mhrVr H$éZ ¿`m.
{ZH$S>rÀ`m doiogmR>rdmhZmMr gmo` H$am.
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
E.EZ.E_. /A§.H$m. g„m
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
J^©dVrg àgy{Vnyd©, àgwVr_Ü`o, àgwVrníMmV aº$ómdmgmR>r VËH$mi é½Umb`mVÝ`mdo.
àgy{Vnyd© aº$ómd, àgyVrMo doir, àgy{VníMmV Vrd« aº$òmd _mVm d ~mbH$m§gmR>rOrdKoUm R>é eH$Vmo.
_mVog g§X^© godogmR>r ZoVmZm S>mì`m Hw$erda Pmondm d C~Xma R>odm.
Vrd« aŠVj` Agboë`m J ©dVrMo ~mi§VnU é½Umb`mVM hmoUo Amdí`H$ Amho.
àgyVrModoir öX`{H«$`m ~§X nS>Uo, (hmQ>© \o$ë`wAa) Anwè`m {Xdgm§V àgyVr dàgyVrXaå`mZ O§VyXmof Aem Jw§VmJw§Vr àgy{Vnyd© aŠVj`m_wio hmoD$ eH$VmV.
Vrd« aŠVj` Agboë`m _mVoÀ`m nmnÊ`m, ZIo, d Viì`mMm a§J {\$¸$Q> AgVmo,Šd{MV àg§Jr {Vbm Ymnhr bmJVo.
àgy{Vnyd© VnmgÊ`m_Ü`o aŠVj`m~m~V VnmgUr H$am d Ë`mZwgma bmohJmoù`m§Mm dmna aŠVj` Zmhrgm hmoB©n`ªV Mmcy R>odm d nwZ©:VnmgUr H$ê$Z ImÌrH$am.
àgy{Vnyd© qH$dm àgyVr Z§Va 1 _{hÝ`mMo AmV _mVobm Vrd« Vmn Agë`mg _mVogVËH$mi é½Umb`mV Ý`mdo.
Vrd« Vmn ho _mVog AgUmè`m O§VyXmofmMo bjU AgVo d Vo J^m©V dmT>Umè`m~mimg YmoH$mXm`H$ R>é eH$Vo.
ê$½Umb`mV ZoVmZm _mVog S>mì`m Hw$erda Pmondm d H$nS>çmV Jw§S>miyZ C~Xma R>odm.
Vmn H$_r hmoÊ`mgmR>r W§S> nmÊ`mÀ`m nQ²Q>çm d A§J nwgUo Mmby R>odm.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
YmoŠ`mMr(H§$Xrc)bjUoàgy[Vnyd© d àgy{V níMmV aº$ómd.
àgy{Vnyd© aº$ómd, àgyVrV dàgy{VníMmV Vrd« aº$ómd
Ymn bmJUo d Ymno{edm` Vrd« aŠVj`
Ymn bmJUo d Ymno{edm`Vrd« aŠVj`
àgy{Vnyd© qH$dm àgyVr Z§Va 1 _{hÝ`mMo AmV Vrd« Vmn
àgy{Vnyd© qH$dm àgy{VníMmVEH$ _{hÝ`mMo AmV Vrd« Vmn.
15
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
E.EZ.E_. / A§.H$m. g„m
àgyVrnyd©, àgyVr_Ü`o, àgw{VníMmV _mVobm PQ>Ho$ qH$dm ^modi `oUo, A§Ymar`oUo, S>moHo$XwIr, CbQ>r, AMmZH$ nm`mda gyO Aer bjUo {Xgy eH$VmV. AerbjUo Agboë`m _mVog VËH$mi é½Umb`mV Ý`mdo
Aem pñWVr_wio _mVoÀ`m d J^m©À`m _|Xybm BOm nmohmoMy eH$Vo.
`m_wio OÝ_mnyduM _mVoMm d ~mbH$mMm _¥Ë`y hmoD$ eH$Vmo.
PQ>Ho$, ^modi ,A§Ymar `oUo, S>moHo$XwIr, CbQ>r, nm`mda gyOAer bjUo Agboë`m _mVog bdH$amV bdH$a é½Umb`mV KoD$Z Om.
_mVog 12 Vmgm§nojm A{YH$ H$mi àgy{VdoXZm Agë`mg {Vbm VËH$mié½Umb`mV ZoÊ`mV `mdo.
_mVoMo ~mi§VnU S>m°ŠQ>am§À`m XoIaoIrImbr ìhmdo
Ano{jV doioV àgyVr Z Pmë`mg _mVm d ~mbH$mÀ`m _¥Ë`yMm YmoH$mAgVmo.
_mVobm VËH$mi é½Umb`mV Ý`mdo.
J^©dVrMr nmU_moQ> àgy{VdoXZo {edm` \w$Q>ë`mg {Vbm VËH$miê$½Umb`mV Ý`mdo.
S>m°ŠQ>am§À`m XoIaoIrImbr àgyVr hmoUo Amdí`H$ AgVo.
nmU_moQ> Adoir \w$Q>Ê`m_wio _mVm d ZdOmV A^©H$mg O§Vyg§gJm©Mm YmoH$m AgVmo
_mVobm VËH$mi ê$½Umb`mV Ý`m.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
Hw$Qw>§~r`m§Zr H$m` H$amdo.
AMmZH$
YmoŠ`mMr bjUo
PQ>Ho$ qH$dm ^modi, A§Yoar `oUo, S>moHo$XwIr, CbQ>r, nm`mda AMmZH$ gyO.
PQ>Ho$ `oUo, ^modi, A§YyH$ {XgUo,S>moHo$XwIr, CbQ>çm, nm`mda gyO
12 Vmgm§nojm A{YH$ H$mi àgy{VdoXZm
12 Vmgm§nojm OmñV doi àgy{VdoXZm
àgy{VdoXZo{edm` nmU_moQ> \w$Q>Uo
àgy{VdoXZo {edm` nmU_moQ> \w$Q>Uo.
16
Y K
MC
MC
Y K
MC
Y K