489

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

A Study for Developing Policy Recommendations for Road Accidents

Reduction in the Area of Bangkok Metropolitan:

A Case of Sai Mai District

Darunee Srimaneerat, Master’s Student, Program in Politics and Governments for Executive

Political Science, Thammasat University, Thailand. (TavidaKamolvej, Asst.Prof.Dr., Advisor)

Abstract

Street accident in Bangkok and suburban areas is a serious problem that causes high

rate of dead and casualty. It also leads to economic problem, health and life

degeneration, and property loss. All these troubles have been frightening people for

long time. Nowadays, the problem seems to be more severe. The researcher,

therefore, investigated factors affecting street accident in Bangkok: Saimai District.

The solutions on traffic problem from both governmental and private sectors were

also studied to create more possible guidance. Interview was approached to obtain the

data. Related people including traffic policy governor, police, scholars, insurance

company officers, rescue team, and personnel from governmental and private sectors

were interviewed. Moreover, accident reducing campaign participants, private and

public car drivers were also approached. The study found that: 1. Factors affecting

street accident in Bangkok: Saimai District were human, vehicles, street condition,

and environment. These four dimensions were significantly related to each other

causing possible street accident; 2. The researcher suggested that the solutions for

traffic problem in Bangkok: Saimai District were divided into three phases including

(1) urgent period which takes 1-3 years, (2) medium period which takes 3-5 years, and

(3) long-term period which takes more than 5 years. The solutions solving the traffic

problem in Bangkok: Saimai District ought to cover all stated dimensions.

Keywords: Public Policy/ Road Accidents/ Bangkok Metropolitan/ Thailand

ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอลดอบตเหตการจราจรทางบกในกรงเทพมหานคร : เขตสายไหม

ดรณ ศรมณรตน, นกศกษาปรญญาโทสาขา การเมองการปกครอง, คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร (ผ ชวยศาสตราจารย ดร.ทวดา กมลเวชช, อาจารยทปรกษา)

บทคดยอ ปญหาอบตเหตทางถนนในเขตกรงเทพมหานครและพนทปรมณฑล เปนปญหาทส าคญซงก าลงเผชญอยโดยมแนวโนมผเสยชวตและผบาดเจบสงขน ท าใหเกดความสญเสยทางเศรษฐกจ ผลเสย

490

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

ตอสขภาพ ชวต ทรพยสนและความสญเสยทางงบประมาณและการลงทนอยางมหาศาล ซงเปนปญหาทสะสมมาเปนระยะเวลาทยาวนานจนกระทงปจจบน ปญหาดงกลาว ยงทวความรนแรงมากขน ผ วจ ย จงสนใจทจะศกษาถง ปจจย ท มผลตอการเ กดอบต เหตการจราจรทางบกในกรงเทพมหานคร: เขตสายไหม และการด าเนนงานแกไขปญหาอบตเหตการจราจรของท งหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน เพอหาแนวทางและขอเสนอแนะในการแกไขปญหาอบตเหตการจราจรทางบกโดยการสมภาษณ ผบรหารหนวยงานตางๆ ทมความเกยวของกบปญหาจราจรทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ ไดแกฝายปกครอง และเจาหนาทต ารวจ ผร ผใหขอมลความเหนทเกยวของกบปญหาการจราจรและขอมลอบตเหตในพนท เชน เจาหนาทบรษทประกนภย เจาหนาทหนวยกภย และบคลากรหนวยงานภาครฐและองคกรภาคเอกชน ภาคเครอขายดานการรณรงคลดอบตเหต ภาคประชาชน ผขบขรถยนตสวนบคคล ผขบขรถสาธารณะ เพอความปลอดภยทางถนนในการลดปญหาการเกดอบตเหตการจาจรทางบกผลการศกษาพบวา 1.ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตการจราจรทางบกในกรงเทพมหานคร: เขตสายไหม มดงนปจจยดานคน ปจจยดานยานพาหนะ ปจจยดานถนน และปจจยดานสภาพแวดลอม ซงปจจยทง 4 ปจจยนมความสมพนธเชอมโยงกนอยางมนยส าคญเปนอยางยงในการสงผลใหเกดอบตเหตการจราจรทางบก 2.ผ วจ ยไดใหขอเสนอแนะในการแกไขปญหาอบต เหตการจราจรทางบกในเขตกรงเทพมหานคร: เขตสายไหมโดยแบงเปน 3 ระยะดงน (1) การแกไขปญหาระยะเรงดวน 1-3 ป (2) การแกไขปญหาระยะกลาง 3-5 ป (2) การแกไขปญหาระยะยาว 5 ปขนไป ซงการแกไขปญหาอบตเหตการจราจรทางบกในเขตกรงเทพมหานคร : เขตสายไหม จ าเปนตองด าเนนการใหครอบคลมทกดาน ค าส าคญ: นโยบายสาธารณะ/ อบตเหตทางถนน/ กรงเทพมหานคร/ ประเทศไทย ความเปนมาและความส าคญของปญหา ปญหาอบตเหตทางถนนเปนปญหาส าคญททกประเทศก าลงเผชญอยโดยมแนวโนมผเสยชวตและผบาดเจบสงขน โดยองคการอนามยโลกคาดการณวา ป พ.ศ.2573 หากแตละประเทศไมมมาตรการทดในการปองกนอบตภยทางถนน จ านวนผเสยชวตทวโลกจะเพมสงขนอยางมากเฉลยปละ 2 .4 ลานคน ซงท าใหอนดบสาเหตการเสยชวตจากอบตเหตขยบสงขนจากอนดบ 9 ในป พ.ศ. 2547 เปนอนดบ 3 ในป พ.ศ. 2563 น าหนาโรครายหลายโรค รวมถงโรคเอดสและโรคมะเรง ความรนแรงของอบตเหตการจราจรดงกลาวมคาความสญเสยทเปนคาใชจายของประเทศ ซงเทยบมลคาประมาณ 1 ถง 3 ของผลตภณฑรวมของประเทศ

491

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

จากสภาพปญหาดงกลาวจงไดม การเรยกรองใหทกประเทศใหความส าคญเรองความปลอดภยทางถนน โดยองคการสหประชาชาตไดเรยกรองใหประเทศสมาชกด าเนนการตามกรอบปฏญญามอสโก จงก าหนดให ค.ศ. 2011- 2020 (พ.ศ. 2554 – 2563) เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน (International Decade for Road Safety) ประกอบดวย 5 เสาหลกตามองคการสหประชาชาตไดแก 1.การบรหารจดการ (Road safety management) 2.ถนนและการสญจรปลอดภย (Infrastructure) 3.ยานพาหนะปลอดภย (Safe vehicle) 4.ผใชถนนปลอดภย (Road user behavior) 5.การตอบสนองหลงเกดเหต (Post-crash care) เพอใหแตละประเทศก าหนดทศทาง แผนงาน มาตรการในการแกไขปญหาอบตเหต ทางถนนโดยมเปาหมายลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของทวโลกถงรอยละ 50 หรอต ากวา 10 คน ตอประชากรแสนคน ในป ค.ศ. 2020 (พ.ศ. 2563) สภาพการณดานความปลอดภยทางถนนของประเทศไทย

จากรายงานสถานการณดานความปลอดภยทางถนนของโลกสถาบนวจยคมนาคม มหาวทยาลยมชแกน USAกบWHOรายงาน 10 อนดบ สถตผเสยชวตจากอบตเหตทางถนนป 2557 ประเทศไทยมผเสยชวตจากอบตเหตทางถนน เปนอนดบ ท 2 ของโลก รองจากอนดบท 1 คอ นามเบย อนดบท 3 คอ อหราน ซงประเทศไทยเปนอนดบท 1 ของอาเซยน ประเทศไทยเปนหนงในหลายประเทศทวโลกทก าลงเผชญกบผลกระทบจากอบตเหตจราจรอยางหนกหนวง ภาพลกษณของประเทศไทยจากมมมองนานาชาตพบวา การสญจรทางถนนของประเทศไทยไมปลอดภย โดยประเทศองกฤษ ออสเตรเลย และสหรฐอเมรกาไดออกประกาศแจงเตอนนกทองเทยวใหระวงการเดนทางมายงประเทศไทยเปนพเศษ (ทมา: ไทยรฐ 25 ก.ค. 2556) ท าใหรฐบาลตองยกใหปญหาดงกลาวเปนวาระแหงชาต โดยก าหนดใหป 2554-2563 ใหทกภาคสวนด าเนนโครงการทศวรรษความปลอดภยทางถนน(http://www.hiso.or.th/hiso/picture/reportHealth/tonkit31.pdf)

492

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

ความมงมนในประเทศไทยกบการแกไขปญหาอบตเหตตามแนวทางสากล การจดท าแผนแมบทความปลอดภยทางถนนและแผนปฏบตการเพอรองรบแผนแมบทและแผนทศวรรษความปลอดภยทางถนนในการลดปญหาการเกดอบตเหตการจาจรของประเทศไทยมดงน

Oวสยทศน “เพอพฒนาคณภาพชวตของ Oวสยทศน “บนถนน ทกชวตปลอดภยตามมาตรฐาน Oวสยทศน “รวมกนสรางการสญจรทปลอดภยตาม

ประชาชนใหดขนโดยยกระดบความปลอดภย สากล” มาตรฐานสากล”

ทางถนนของประเทศไทยสมาตรฐานสากล” Oยทธศาสตรหลก 6 ยทธศาตร Oยทธศาสตร 4 ยทธศาสตร

Oยทธศาสตรหลก 5 ยทธศาสตร

1.การบงคบใชกฎหมาย (Law Enforcement) 1.การปรบนโยบายใหเปนนโยบายเรงดวนระดบชาต 1.พฒนาระบบบรหารจดการดานความปลอดภยทางถนน

2.ดานวศวกรรม (Engineering) 2.การสรางเสถยรภาพในการแกไขปญหาอยางย งยน สระดบสากล

3.การใหความร (Education) 3.การทาแผนนตบญญต 2.การเสรมสรางความปลอดภยแบบมงเปา

4.การบรการการแพทยฉกเฉน EMS (Emergency Medical 4.การปองกนและแกไขปญหาความปลอดภยทางถนนใน 3.ลดความสญเสยในปจจยเสยงหลกอยางย งยน

Service System ) สวนกลาง 4.เสรมสรางความปลอดภยทางถนนในทองถนอยางม

5.การประเมนผลและสารสนเทศ(Evaluation and 5.การปองกนและแกไขปญหาความปลอดภยทางถนนใน สวนรวม

Information) ภมภาคและทองถน

6.วจย พฒนา และตดตาประเมนผลดานความปลอดภย คณะรฐมนตรมมตเมอวนท 24 กมภาพนธ 2558 เหนชอบ

ทางถนน แผนแมบทความปลอดภยทางถนน พ.ศ. 2556 -2559

ฉบบท 1ชวงป 2548-2551 ฉบบท 2 ชวงป 2552 -2555 ฉบบท 3 ชวงป 2556-2559

จากสถตส านกการบรหารการทะเบยน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ระบตงแตป พ.ศ. 2551-2557 กรงเทพมหานครเปนจงหวดทมประชากรมากทสดใน 77 จงหวดของประเทศไทย แตมรถจดทะเบยนสะสมเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร ณ วนท 31 มกราคม 2559 พบวามจ านวนรถมากถง 9,060,715 คน ซงถอเปนตวเลขทสงหากเทยบกบขอมลจากส านกการจราจรและขนสง ส านกงานกรงเทพมหานคร ทใหขอมลเกยวกบถนนในกรงเทพมหานครสามารถรองรบรถยนตไดประมาณ 1.6 ลานคนเทานน

493

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

ตารางท 1 จ านวนรถทจดทะเบยนสะสมเฉพาะในเขตกรงเทพมหานคร ณ วนท 31 มกราคม 2559 ประเภทรถ จ านวน(คน)

ก. รวมรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต 8,882,223 รย. 1 รถยนตนงสวนบคคลไมเกน 7 คน Sedan (Not more than 7 Pass.) 3,821,526 รย. 2 รถยนตนงสวนบคคลเกน 7 คน Microbus & Passenger Van 214,265 รย. 3 รถยนตบรรทกสวนบคคล Van & Pick Up 1,246,620 รย. 4 รถยนตสามลอสวนบคคล Motortricycle 832 รย. 5 รถยนตรบจางระหวางจงหวด Interprovincial Taxi - รย. 6 รถยนตรบจางบรรทกคนโดยสารไมเกน 7 คน Urban Taxi 99,579 รย. 7 รถยนตสลอเลกรบจาง Fixed Route Taxi 2,468 รย. 8 รถยนตรบจางสามลอ Motortricycle Taxi (Tuk Tuk) 9,020 รย. 9 รถยนตบรการธรกจ Hotel Taxi 711 รย.10 รถยนตบรการทศนาจร Tour Taxi 1,388 รย.11 รถยนตบรการใหเชา Car For Hire 58 รย.12 รถจกรยานยนตสวนบคคล Motorcycle 3,300,135 รย.13 รถแทรกเตอร Tractor 88,572 รย.14 รถบดถนน Road Roller 3,495 รย.15 รถใชงานเกษตรกรรม Farm Vehicle 6 รย.16 รถพวง Automobile Trailer 2,056 รย.17 รถจกรยานยนตสาธารณะ Public Motorcycle 91,492 ข. รวมรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก 178,492 รวมรถโดยสาร Bus : Total 42,734 แยกเปน - ประจ าทาง Fixed Route Bus 24,487 - ไมประจ าทาง Non Fixed Route Bus 15,186 - สวนบคคล Private Bus 3,061 รวมรถบรรทก Truck : Total 135,758 แยกเปน - ไมประจ าทาง Non Fixed Route Truck 71,752 - สวนบคคล Private Truck 64,006 โดยรถขนาดเลก Small Rural Bus -

รวมทงสน 9,060,715 ทมา : กลมสถตการขนสง กองแผนงาน กรมการขนสงทางบก

494

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

เมอวนท 30 กนยายน พ.ศ.2555 บรรษทการกระจายเสยงแหงองกฤษระบวา กรงเทพมหานคร เปนเมองหลวงทมการจราจรทางถนนและสะพานหนาแนนหนาแนนทสดของโลก ดวยเหตนสงผลใหกรงเทพมหานครประสบปญหาการเกดอบตเหตการจราจรทางบก ซงนบเปนปญหาทส าคญล าดบตนๆ ททวความรนแรงมากขนเปนล าดบ ตามอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทเพมสงขน การเพมขนของจ านวนประชากรจากการยายถนทอยเขาสเมอง ประกอบกบการทระบบขนสงสาธารณะและโครงขายถนนม ไมเพยงพอและขาดการเชอมโยงทด อกทงการขยายตวของเมองขาดการควบคม และการประสานงานในการแกไขปญหายงไมมเอกภาพเทาทควร รวมถงระเบยบวนยของผใชรถใชถนนยงมความบกพรอง ซงสงตางๆ เหลาน ลวนเปนปจจยส าคญทท าใหเกดปญหาอบตเหตการจราจรมากยงขนในปจจบน

จากขอมลจ านวนประชากร แยกตามเพศ จ าแนกตามเขตในกรงเทพมหานคร ปรากฏวาเขตสายไหมเปน 1 ใน 50 เขตการปกครองของกรงเทพมหานครซงอยในกลมเขตกรงเทพเหนอ เปนเขตทมจ านวนประชากรมากทสดในกรงเทพมหานครตงแตป พ.ศ. 2557 อกทงเขตสายไหมยงมบานเรอนประชากรอาศยอยหนาแนนมากทสดในเขตกรงเทพมหานคร จากสถตลาสดป 2557 คอ 4,359.76 คน/ตร.กม.รองลงมาคอเขตบางแคมความหนาแนน 4,318.11 คน/ตร.กม. รวมถงอยในแหลงพนทประกอบกจการ การใหบรการ ทมการจดทะเบยนพาณชยในป 2557 มากเปนอนดบ 3 ใน 50 เขตของกรงเทพมหานครรองจากเขตบางกะป และเขตบางขนเทยน ตามล าดบ รวมไปถงแนวโนมการใชประโยชนทดนและอาคารเพมขนทงนเนองจากทดนในบรเวณดงกลาวมมลคาทางเศรษฐกจสงจงมการใชประโยชนทดนเพอการอยอาศยไปเปนการใชทดนเพอกจกรรมทางเศรษฐกจ จากขอมลสถตแสดงอบตเหตการจราจรทางบกซงสงผลใหเกดการไดรบบาดเจบในเขตจงหวดกรงเทพมหานคร ระหวางป 2554-2558 ของศนยรบแจงเหตบรษทกลางคมครองผประสบภยจากรถ จ ากด แสดงใหเหนถงยอดผไดรบบาดเจบตอปทมแนวโนมเพมขน ซงในป 2554 มผไดรบบาดเจบทงสน 24,218คน ป 2555 เทากบ 27,215คน ป 2556 เทากบ 28,175คน ป 2557 เทากบ 30,150คน และลาสดป 2558 มผไดรบบาดเจบทงสน 31,181คน ซงเขตสายไหมเปน 1 ใน 50 เขตทมยอดผเสยชวตเปนล าดบตนๆ และมแนวโนมเพมมากขนทกปเชนกนและไมมแนวโนมจะลดลงคอ ป 2554 มผไดรบบาดเจบทงสน 601คน(คดเปน 2.5%) ป 2555 เทากบ 712คน(คดเปน 2.6%) ป 2556 เทากบ 775คน(คดเปน 2.7%)ป 2557 เทากบ 811คน(คดเปน 2.7%) และลาสดป 2558 มผเสยชวตทงสน 929คน(คดเปน 3.0%)

495

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

อบตเหตการจราจรทางบก เขตจงหวดกรงเทพมหานคร จ าแนกตามเขตระหวางป พ.ศ. 2554-2558

พการ บาดเจบ เสยชวต พการ บาดเจบ เสยชวต พการ บาดเจบ เสยชวต พการ บาดเจบ เสยชวต พการ บาดเจบ เสยชวต กรงเทพมหานคร คลองเตย 3,034 574 9 1 592 3 2 684 11 730 11 3 803 8

คลองสาน 1,139 1 229 8 267 2 1 236 3 301 8 246 4คลองสามวา 1,863 2 331 10 461 8 1 502 13 1 507 13 473 8คนนายาว 1,862 368 12 495 10 492 8 1 470 15 1 408 6จตจกร 3,526 1 702 14 781 17 1 830 8 851 12 1 843 18จอมทอง 3,613 3 746 7 3 744 10 799 8 1,112 12 1,033 16ดอนเมอง 2,033 1 456 8 2 526 9 1 441 14 411 12 1 389 11ดนแดง 1,967 2 418 6 442 3 3 399 6 1 429 6 2 520 5ดสต 1,481 367 9 1 324 11 271 10 309 6 1 334 2ตลงชน 2,847 537 14 1 616 10 1 693 13 2 735 17 787 15ทววฒนา 1,283 2 211 4 1 303 7 1 296 13 318 10 1 390 11ทงคร 2,541 494 3 570 2 1 624 5 1 641 4 785 8ธนบร 3,146 1 648 5 1 702 9 774 6 2 791 7 1 715 6บางกอกนอย 2,851 516 12 624 10 1 684 1 2 776 16 1 778 6บางกอกใหญ 1,266 268 6 296 9 1 290 3 312 4 303 2บางกะป 3,963 2 748 5 859 9 899 9 1,006 21 1,051 12บางขนเทยน 5,415 1 1,195 12 2 1,408 19 2 1,285 23 1,309 20 1 1,303 28บางเขน 3,112 1 566 8 3 707 9 3 760 7 735 13 778 19บางคอแหลม 876 166 6 1 190 3 2 180 5 1 186 1 222 4บางแค 3,876 3 651 13 1,037 14 2 944 8 1 978 7 862 12บางซอ 1,963 361 8 451 4 2 477 8 446 12 434 5บางนา 2,977 1 589 14 618 17 681 9 2 751 17 785 7บางบอน 4,514 2 802 6 1 1,111 8 1,096 11 1,170 9 2 1,461 12บางพลด 1,231 1 241 6 1 267 4 3 250 2 309 6 274 6บางรก 755 148 1 135 3 129 3 155 1 231 3บงกม 2,866 1 531 6 652 5 1 819 7 2 792 8 1 684 10ปทมวน 1,387 260 2 318 1 1 292 3 321 8 2 321 7ประเวศ 4,551 3 925 12 1 952 19 1 1,104 16 1 1,170 15 2 1,208 22ปอมปราบ 792 154 2 189 2 166 4 176 3 160 2พญาไท 1,534 1 363 2 301 8 287 7 347 6 371 3พระโขนง 1,802 371 4 326 7 373 5 1 475 9 497 3พระนคร 817 190 2 1 185 4 1 173 1 193 3 131 5ภาษเจรญ 2,623 1 489 5 582 8 616 6 693 5 684 7มนบร 3,186 2 698 16 2 781 14 2 716 20 5 726 21 1 835 16ยานนาวา 1,359 269 7 2 246 6 2 323 8 1 333 10 2 274 8ราชเทว 1,598 329 9 2 302 8 314 3 408 6 425 4ราษฎรบรณะ 2,460 555 13 529 6 3 560 7 678 8 701 8ลาดกระบง 4,548 985 25 2 1,047 22 5 993 21 5 1,072 24 3 1,069 26ลาดพราว 5,506 1 1,174 7 1 1,217 5 1 1,335 11 1 1,330 16 1,452 16วงทองหลาง 2,372 1 645 6 1 570 4 1 484 10 504 3 544 5วฒนา 2,255 1 413 3 427 6 468 2 1 525 4 1 624 สวนหลวง 2,656 546 11 503 6 577 8 642 12 667 9สะพานสง 1,329 2 312 7 1 293 3 1 313 5 1 289 8 346 5สมพนธวงศ 202 37 43 2 53 41 2 44 สาทร 1,100 200 6 247 1 251 2 276 4 209 3สายไหม 3,333 601 14 5 712 8 1 775 5 3 811 15 4 929 17หนองแขม 3,857 1 676 10 1 985 7 1 995 7 2 1,051 21 1 1,125 6หนองจอก 1,767 1 413 14 3 404 20 2 422 20 3 366 20 409 15หลกส 1,138 242 5 253 8 250 4 245 3 236 5หวยขวาง 3,435 508 7 1 625 9 2 800 7 1 948 8 1,028 5

121,607 39 24,218 401 41 27,215 399 53 28,175 395 42 30,150 502 32 31,181 441รวมทกเขต

จงหวดจ านวนครงท

เกดอบตเหต

2558เขต

2554 2555 2556 2557

ทมา : ศนยรบแจงเหตบรษทกลางคมครองผประสบภยจากรถ จ ากด

496

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

เนองจากลกษณะการเตบโตของกรงเทพมหานครเปนเมองแบบศนยกลาง ซงมลกษณะทยานธรกจการคาทส าคญตงอยในใจกลางเมอง และบรเวณทพกอาศยของประชาชนจะลอมรอบออกไปทกทศทางและมความหนาแนนลดหลนกนไปซงเสนทางกรงเทพตอนเหนอตามแนวถนนพหลโยธนซงเปนถนนในกรงเทพมหานครทลาสดกองบงคบการต ารวจจราจร เปดเผยขอมลจากการส ารวจสภาพปญหาจราจรตดขดสงสดของศนยควบคมและสงการจราจร (บก.02) พบวาเสนทางทไดรบการรองเรยนมากทสด 1 ใน 10 เสนทาง โดยเฉพาะในเขตสายไหม สบเนองถงอ าเภอล าลกกา และอ าเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน ทใชประโยชนทดนเพอการอยอาศยมาก และมประชากรตามทะเบยนราษฎรรวมกวา 900,000 คน และปรมาณประชากรแฝงทเชาทพกอาศยอยอกมาก อกทงยงใชเปนจดเรมตนของการเดนทางเขาสศนยกลางธรกจการคาของกรงเทพมหานคร ดวยเหตนจงท าใหเขตสายไหมมแนวโนมของการเกดอบตเหตจราจรทางบกสง ดงนนจงตองหาแนวทางการแกปญหาเพอลดการเกดอบตเหตทสงผลตอชวตและทรพยสน

การเกดอบตเหตจราจรสามารถปองกนไดและปจจยทกอใหเกดอบตเหตจราจรไดแก ปจจยดานบคคล ยานพาหนะ ถนนและสงแวดลอม การปองกนหรอการแกไขปญหาอบตเหตจราจรทมประสทธภาพนน จ าเปนตองมการด าเนนการหลายๆมาตรการอยางเปนระบบ ในประเทศทมรายไดสงหลายแหงไดแสดงใหเหนวา สามารถลดอตราการเกดอบตเหตและอตราการตายไดอยางรวดเรวในชวงสองทศวรรษทผานมา ทงนเปนผลจากการพจารณาปญหาอยางเปนระบบ (systems approach) และเนนมาตรการทงปจจยดานสงแวดลอม ยานพาหนะ ถนนและผใชถนน มากกวาการเนนทการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผใชถนนแตเพยงอยางเดยว โครงการวจยเรองลกษณะการชนและปจจยทเกยวของกบอบตเหตของรถโดยสารประจ าทางขนาดใหญระหวางจงหวดประเภทรนแรงไดวเคราะหและสรปปจจยทเปนสาเหตของการเกดอบตเหตทเกดจากคนเพยงอยางเดยวรอยละ 17.95 ปจจยดานยานพาหนะเพยงอยางเดยวรอยละ 7.69 และปจจยทางถนนเพยงอยางเดยวรอยละ 10.26 ส าหรบปจจยรวมทเกดขนพรอมกนระหวางคนและยานพาหนะรอยละ 12.82 คนและถนนรอยละ 30.77 ยานพาหนะและถนน รอยละ 5.13 และปจจยทางดานคน ยานพาหนะและถนนรอยละ 15.38

497

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

ปจจยทเกยวของกบการเกดอบตเหต

ปญหาอบตเหตการจราจรทางบกนบเปนปญหาทส าคญยง เปนสาเหตทท าใหประเทศชาตตองสญเสยทงชวตและทรพยสนของประชาชนไปเปนจ านวนมาก และแนวโนมของปญหากยงทวความรนแรงเพมมากขนเรอย ๆ ซงการแกไขปญหาไมสามารถด าเนนการไดเพยงหนวยงานเดยว จ าเปนตองรวมมอกนระหวางหนวยงานและใชแรงผลกดนจากรฐบาลในการขบเคลอนการแกไขปญหา ดวยสภาพของปญหาดงกลาวขางตน ดงน นผ วจ ยจงมความสนใจทจะท าการวจยเรอง “ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอลดอบตเหตการจราจรทางบกในกรงเทพมหานคร : เขตสายไหม” เพอทจะหาค าตอบในประเดนของปจจย สาเหตทแทจรงของปญหาอบตเหตการจรจรในเขตกรงเทพมหานครเพอหาวธการ แนวทาง และขอเสนอแนะในการแกไขปญหาอยางย งยน เพอความอยด มสขของคนในเขตกรงเทพมหานครและความเจรญรงเรองของประเทศสบไป โดยการวจยในครงน ผวจยไดศกษา แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ เพอน ามาเปนกรอบและแนวทางในการศกษา ดงน

1.แนวคดเกยวกบการน านโยบายไปปฏบต 2.แนวคดเกยวกบกฎหมาย 3.แนวคดของประสทธภาพการบงคบใชกฎหมาย 4.แนวคดเกยวกบการเกดอบตภยและการเกดอบตภยจราจร 5.แนวคดและทฤษฎเกยวกบการปองกนอบตเหตจราจร 6.แนวคดเกยวกบการบงคบใชกฎหมายจราจร

498

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

ขอบเขตและแนวทางของการวจยซงมรายละเอยดดงน 1. ขอบเขตของพนทท าการศกษาคนควาคอ กรงเทพมหานคร: เขตสายไหม 1.1 แขวงคลองถนน 1.2 แขวงสายไหม 1.3 แขวงออเงน 2. ขอบเขตของประชากรทใชในการศกษา ใชวธการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive)

ซงประกอบดวย 2.1 ผบรหารหนวยงานตางๆ ทมความเกยวของกบปญหาการจราจร ทงในระดบนโยบาย

และระดบปฏบตการไดแก 2.1.1 ฝายปกครอง ผอ านวยการเขตสายไหม หรอผรบผดชอบฝายเทศกจ 2.1.2 เจาหนาทต ารวจรองผก ากบการจราจร และเจาหนาทต ารวจจราจร สถาน

ต ารวจนครบาลสายไหม 2.2 ผร (key informant) ผใหขอมลความเหนทเกยวของกบปญหาการจราจรและขอมล

อบตเหตในพนท ไดแก 2.2.1เจาหนาทบรษทประกนภยทใหบรการเกยวกบการประกนภยจากรถยนตใน

พนทเขตสายไหม กรงเทพมหานคร 2.2.2 เจาหนาทหนวยกภย หรอหนวยบรรเทาสาธารณภยทปฏบตงานเกยวกบ

อบตเหตในพนทเขตสายไหม กรงเทพมหานคร 2.3 บคลากรหนวยงานภาครฐและองคกรภาคเอกชน ภาคเครอขายดานการรณรงคลด

อบตเหต ภาคประชาชน ผขบขรถยนตสวนบคคล ผขบขรถสาธารณะ 3.ขอบเขตของระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมล การศกษาครงนใชเวลาในการเกบรวบรวมขอมลระหวาง วนท 1 เมษายน 2559-30

เมษายน 2559 รวมระยะเวลา 30 วน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1. ศกษาจากเอกสาร (documentary studies) เปนการศกษาจากเอกสาร งานวจยและทฤษฎทเกยวของจากแหลงขอมลตางๆ เพอใชเปนกรอบแนวคด และขอมลเบองตน โดยแบงเปนประเดนในการศกษา ดงน

499

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

1.1 ขอมลพนฐานของกรงเทพมหานคร สถตตางๆ ทเกยวของกบปญหาการจราจร ปญหาและสาเหตของอบตเหต และการด าเนนงานในการแกไขปญหาการจราจร

1 .2 ขอมล เ ก ยวกบปญหาจราจร และอบต เหต ท เ กด ขนในเขตพ น ทสายไหม กรงเทพมหานคร จากส านกงานเขตสายไหม และสถานต ารวจนครบาลสายไหม

2 การสมภาษณ (interview) ใชการสมภาษณเชงลก (in-depth) โดยใช 2 รปแบบคอ

2.1 การสมภาษณแบบไมมโครงสราง (unstructured interview) เกบขอมลโดยการพดคย สนทนา กบกลมเปาหมายในเรองตางๆ ทไมมในแบบสมภาษณทมโครงสราง แตเปนขอมลทเปนประโยชนตอการท าสารนพนธ เชน ในเรองของความรสกนกคด ความหมาย วฒนธรรม เปนตน ซงไดแก

2.1.1 ผบรหารหนวยงานตางๆ ทมความเกยวของกบปญหาจราจรทงในระดบนโยบายและระดบปฏบตการ ไดแกฝายปกครอง และเจาหนาทต ารวจ

2.1.2 ผร (Key informant) ผใหขอมลความเหนทเกยวของกบปญหาการจราจรและขอมลอบตเหตในพนท เชน เจาหนาทบรษทประกนภย เจาหนาทหนวยกภย

2.1.3 บคลากรหนวยงานภาครฐและองคกรภาคเอกชน ภาคเครอขายดานการรณรงคลดอบตเหต ภาคประชาชน ผขบขรถยนตสวนบคคล ผขบขรถสาธารณะ เพอความปลอดภยทางถนนในการลดปญหาการเกดอบตเหตการจาจรทางบกของประเทศไทย

2.2 การสมภาษณแบบมโครงสราง หรอการสมภาษณแบบเปนทางการ ( structural

interview or formal interview) คอ มค าถาม และขอก าหนดทแนนอน ตามวตถประสงคของการวจย เชนทศนคตและความคดเหนทมตอการปฏบตตามนโยบาย ความตองการปรบปรงแนวทางการลดอบตเหตการจราจร และความตองการใหเพมมาตรการแกไข เปนตน

วธการสมภาษณ ผวจยจะเปนผสมภาษณ โดยขออนญาตใชเครองบนทกเสยงขณะสมภาษณ พรอมทงจดประเดนส าคญดวยโดยมค าถามประกอบการสมภาษณ

การวเคราะหขอมล 1. ใชการวเคราะหแบบอปนย (analytic induction) คอ วธตความสรางขอสรป ขอมลทได จากรปธรรม หรอปรากฏการณทมองเหน โดยไดท าการวเคราะหขอมล หรอสรปขอมลเปนระยะๆ ระหวางนน กเกบรวบรวมขอมลเพมเตม เพอความถกตองสมบรณของขอสรปทได

500

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

2. น าขอมลทไดมาจดเขาหมวดหม ตามประเดนทศกษา 3. เรยบเรยงขอมลทสมบรณ เพอเขยนรายงานการศกษา 4. เสนอผลการศกษาดวยวธการพรรณนาวเคราะห (descriptive analysis) และตารางแผนภาพ จากการทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวของดงทกลาวมาแลวขางตน สรปไดวาปญหาอบตเหตจราจร ทางบกเปนปญหาทมความส าคญอยางยง โดยเฉพาะในประเทศไทยซงตดอนดบท 2 ของโลก และเปนอนดบท 1 ของอาเซยน ขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอลดอบตเหตการจราจรทางบกทชดเจนและน าไปสการปฏบตแบบบรณการรวมกนในทกภาคสวนโดยใชมาตรการสากล คอ มาตรการทางการศกษาและอบรม มาตรการทางกฎหมาย และมาตรการทางวศวกรรมจราจร เปนแนวทางหนงทจะปองกนและแกไขปญหาอบตเหตจากการจราจรทางบกไดเปนอยางด และจากการศกษาอบตเหตจากการจราจรทางบกท าใหทราบถงปจจยส าคญทท าใหเกดอบตเหตคอ ปจจยดานคน ปจจยดานยานพาหนะ ปจจยดานถนน และปจจยดานสภาพแวดลอม ซงปจจยทง 4 ปจจยนมความสมพนธเชอมโยงกนอยางมนยส าคญเปนอยางยง รวมไปถงความทนสมยของการด าเนนงาน การพฒนามาตรการ และแผนนโยบายของภาครฐ และภาคเอกชนในการแกไขปญหาทด าเนนการมาอยางตอเนองจนกระทงถงปจจบน อนจะเปนองคประกอบโดยรวมทจะน าไปสการเกดอบตเหตการจราจรทางบกไดโดยไมคาดคด ดงนนผวจยจงสนใจทจะศกษาขอเสนอแนะเชงนโยบายเพอลดอบตเหตการจราจรทางบกในกรงเทพมหานคร ในพนทเขตสายไหมเพอเปนแนวทางในการลดอบตเหตการจราจรทางบกในเขตพนทไดอยางลกซงและย งยนตอไปในอนาคตโดยแบงเปน 3 ระยะดงน (1) การแกไขปญหาระยะเรงดวน 1-3 ป (2) การแกไขปญหาระยะกลาง 3-5 ป (2) การแกไขปญหาระยะยาว 5 ปขนไป ซงการแกไขปญหาอบตเหตการจราจรทางบกในเขตกรงเทพมหานคร : เขตสายไหม จ าเปนตองด าเนนการใหครอบคลมทกดาน บรรณานกรม

กรมการขนสงทางบก. (2559). คนจาก http://apps.dlt.go.th/statistics_web/statistics.html คนเมอ 8

กมภาพนธ 2559. กฤษณ เจดวรรณะ. (2554). ลกษณะการชนและปจจยทเกยวของกบอบตเหตของรถโดยสารประจ า

ทางขนาดใหญระหวางจงหวดประเภทรนแรง. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร.

501

The 4th

International Conference on Magsaysay Awardees:

Good Governance and Transformative Leadership in Asia, 31 May 2016

กว เกอเกษมบญ. (2545). การวเคราะหปจจยทมผลตอระดบความรนแรงของอบตเหตจราจรทางถนน. วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาวศวกรรมขนสง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

ขวญชนก พชรวงศสกล. (2557). ปจจยทมผลตอการเกดอบตเหตและกลยทธในการลดอบตเหตจากการขนสงผโดยสารดวยรถตประจ าทาง ระหวางจงหวดระยองกบจงหวดอน ๆ (ถนนสาย รย.3013). วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาการบรหารลอจสตกสและโซอปทาน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรปทม.

คณะกรรมการปองกนอบตภยแหงชาต. (2537). การเกดอบตภยและการเกดอบตภยจราจร. กรงเทพฯ. ชยต กนทรวรนทร. (2554). การสอสารเชงกลยทธเพอแสดงความรบผดชอบตอสงคมของบรษท

โตโยตา มอเตอร ประเทศไทย จ ากด : กรณศกษา โครงการถนนสขาว. มหาวทยาลยกรงเทพ.

ปยะ เหลยมสมบต. (2534). การระวงปองกนอบตเหต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. พรสข หนนรนดร. (2534). ความปลอดภยในชวต. ภาควชาสขศกษา คณะพลศกษา มหาวทยาลยศร

นครนทรวโรฒ. ภทรสดา วชยพงศ. (2554). การประยกตใชเกมเพอการสอนเดกนกเรยนเรองความปลอดภยบนทอง

ถนนบรเวณโรงเรยน. วทยานพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาวศวกรรมขนสง มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

วรเดช จนทรศร. (2537). การน านโยบายสาธารณะไปปฏบต : ตวแบบและคณคา. สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วรเดช จนทรศร. (2539). การน านโยบายสาธารณะไปปฏบต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. วรเดช จนทรศร. (2543). การน านโยบายไปปฏบต. กรงเทพมหานคร: สหายบลอกและการพมพ. วรเดช จนทรศร. (2548). ทฤษฎการน านโยบายไปปฏบต. กรงเทพมหานคร: สหายบลอกและการพมพ. วาสนา สายเสมา. (2548). พฤตกรรมปองกนอบตเหตในการขบขจกรยานยนตรบจางในอ าเภอเมอง

จงหวดนครปฐม. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาจตวทยาชมชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

วฑรย องประพนธ. (2535). คณภาพชวตกบกฎหมาย. โครงการส านกงานสงเสรมการวจยทางกฎหมายการแพทยสาธารณสขและวทยาศาสตร. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

ส านกงานต ารวจแหงชาต. (2557). แนวทางการพฒนาการการลดอบตเหตภายใตโครงการจราจรสเขยว : กรณศกษา ต ารวจภธรจงหวดประจวบครขนธ. งานวจยหลกสตรต ารวจแหงชาตชนสง (บตส.) รนท 38.

หยด แสงอทย. (2538). ความรเบองตนเกยวกบกฎหมายทวไป. กรงเทพฯ : ประกายพรก.