สรปหลกธรรมสำ�หรบเตรยมสอบธรรมศกษ�ชนตร ๑
ทกะ หมวด ๒ หมายถงหลกธรรมทม ๒ ประการไดแก๑. พหปก�รธรรม ธรรมมอปก�ระม�ก ประกอบดวย
สต ความระลกได นกขนไดกอนทจะทำา จะพด จะคดสมปชญญะ ความรตว รตววากำาลงทำา กำาลงพด กำาลงคดอะไรอย
๒. โลกป�ลธรรม ธรรมคมครองโลก ประกอบดวยหร ความละอายแกใจทจะทำาชว, โอตตปปะ ความเกรงกลว ความผดท
เกดขนจากการทำาชว๓. โสภณธรรม ธรรมอนทำ�ใหง�ม ประกอบดวยขนต ความอดทน ทนตอความลำาบากตรากตรำา ทนตอทกขเวทนา ทนตอความเจบใจ ทนตออำานาจกเลส
โสรจจะ ความเสงยม รจกขมใจใหสงบนง ไมแสดงอาการผดปกตออกมาภายนอก๔. ทลลภบคคล บคคลห�ไดย�กประกอบดวย
บพพก�ร บคคลผทำาอปการะกอน โดยไมหวงผลตอบแทน ทำาดวยจตทประกอบดวยเมตตากรณา
กตญญกตเวท บคคลผรอปการะททานทำาแลวและตอบแทนเมอมโอกาส
ตกะ หมวด ๓ หมายถงหลกธรรมทม ๓ ประการไดแก๑. รตนะ ๓ รวมเรยกดวยความเคารพอยางสงสดวา พระรตนตรย หรอพระไตรรตน ประกอบดวย
พระพทธ คอ พระพทธเจา ผตรสรชอบดวยพระองคเองแลวทรงสอนใหผอนรตามดวยพระธรรม คอ คำาสงสอนของพระพทธเจา เรยกรวมกนวา พระธรรมวนย
ประกอบดวย ปรยตธรรม ปฏปตตธรรม และปฏเวธธรรมพระสงฆ คอ หมชนทฟงคำาสงสอนของพระพทธเจาแลวเลอมใสออกบวช
ปฏบตตามคำาสอนอยางเครงครด แลวสอนใหผอนปฏบตตามดวย พระสงฆม ๒ ประเภทคอ อรยสงฆ และสมมตสงฆ
๒. คณของรตนะ ๓ คณของพระพทธ พระพทธเจา รดรชอบ ดวยพระองค“ ”เอง แลวสอนใหผอนรตาม ทรงรความจรงอนประเสรฐ ๔ อยาง (อรยสจ ๔) คณของพระธรรม พระธรรม ยอมรกษาผปฏบต ไมใหตกไปในทชว ผปฏบต“ ”ตามพระธรรมคำาสงสอนของพระพทธเจายอมไมตกไปอยในสถานทตำาชาในภพนและภพหนา คณของพระสงฆพระสงฆ ผ ปฏบตชอบ ตามคำาสอนของ“ ”พระพทธเจา แลวสอนใหผอนกระทำาตามดวย๓. โอว�ทป�ฏโมกข โอวาทของพระพทธเจา ๓ประกอบดวยสพพป�ปสสะ อกรณง การงดเวนจากทจรต ทงกาย วาจา ใจ กสลสสปสมปท� ทำาความดทงกาย วาจา ใจ
สจตตปรโยทปนง ทำาใจใหหมดจดจากเครองเศราหมอง มโลภ โกรธ หลง เปนตนพระโอวาท ๓ จดลงในไตรสกขาคอเวนทจรต=ศล,ประกอบสจรต= สมาธ,ทำาจตใจของตนใหหมดจด =ปญญา๔. ทจรต ๓ หมายถงการประพฤตชว การทำาผด การทำาไมด มทเกด ๓ ทาง คอ กาย วาจา ใจก�ยทจรตประพฤตชวทางกาย ม ๓ อยาง คอ ฆาสตว ลกทรพย ประพฤตผดในกามวจทจรตประพฤตชวทางวาจา ม ๔ อยาง คอ พดเทจ พดสอเสยด พดคำาหยาบ พดเพอเจอมโนทจรตประพฤตชวทางใจ ม ๓ อยาง คอ โลภอยากไดของเขา พยาบาทปองรายเขา เหนผดจากคลองธรรม๕. สจรต ๓ เปนสงทควรประพฤต เปนทางนำาไปสความสขความเจรญ ผทำายอมไดรบประโยชน ประกอบดวย
ก�ยสจรต ประพฤตชอบดวยกาย เวนจากฆาสตว เวนจากลกทรพย เวนจากประพฤตผดในกามวจสจรต ประพฤตชอบดวยวาจา เวนจากพดเทจ เวนจากพดสอเสยด เวนจากพดคำาหยาบ เวนจากพดเพอเจอมโนสจรต ประพฤตชอบดวยใจ ไมโลภอยากไดของเขา ไมพยาบาทปองรายเขา ไมเหนผดจากคลองธรรม
๖. อกศลมล ๓รากเหงาของอกศล เมอมอกศลมลจะทำาใหอกศลอนเกดตามมาจงควรละเสย
โลภะ ความโลภอยากไดอนเปนไปในทางทจรต โทสะ จตทคดประทษรายผอน (ความโกรธ)
โมหะ ความหลง ความเขลา ความรไมจรง เปนตนเหตใหเกดความประมาท๒
๗. กศลมล ๓ รากเหงาของกศล ถามกศลมลอยแลวจะทำาใหกศลอนเกดตามมามากขน จงควรใหเกดมในสนดาน
อโลภะ ความไมโลภ ไมอยากไดอนเปนไปในทางทจรตอโทสะ จตทไมคดประทษรายผอน ไมโกรธ ไมทะเลาะเบาะแวงอโมหะ ความไมหลง ไมงมงาย เปนตนเหตใหเปนผไมประมาท๘. สปปรสบญญต คอ ขอทสตบรษตงไว หรอ ขอปฏบตอนคนดตงไว ๓ประกอบดวย
ท�น การให แบงปน เออเฟ อเผอแผ ม ๒ ประเภท คอ อามสทาน เปนการใหปนสงของของตนแกผอน และธรรมทาน การใหความร ความคดทถกตอง ปพพชช� การเวนจากการบยดเบยนกน ม�ต�ปตอปฏฐ�น การปฏบตดแล บดามารดาใหมความสข๙. บญกรย�วตถ ๓ สงเปนทตงแหงการบำาเพญบญ หรอ วธทจะทำาบญ ประกอบดวย
ท�นมย บญสำาเรจดวยการบรจาคทาน แบงเปน ๓ ประเภทคอ การใหสงของของตนแกผอน เรยกวา อามสทาน การใหความเหนความรทถกตอง เรยกวา ธรรมทาน การใหอภย ใหความรกความเมตตาตอเพอนมนษยและสตว เรยกวา อภยทาน สลมย บญสำาเรจดวยการรกษาศล ม ๓ ระดบคอ ระดบตน คอ นจศล หรอ ศล ๕ เปนศลของคนทวไป ระดบกลาง คอ ศล ๘ หรอศลอโบสถ ของอบาสก อบาสกา ระดบสง คอ ศล ๒๒๗ หรอ ปารสทธศลของพระภกษ ภ�วน�มย บญสำาเรจดวยการเจรญภาวนา (การบำาเพญกรรมฐาน) แบงตามความแตกตางของวธปฏบต ๒ อยาง คอ สมถกรรมฐาน การอบรมใจใหสงบเปนสมาธ เรยกอกอยางหนงวา จตตภาวนา วปสสนากรรมฐาน การอบรมปญญาใหเกด เรยกอกอยางหนงวา ปญญาภาวนา
จตกกะ หมวด ๔ หมายถงหลกธรรมทม ๔ ประการไดแก๑.วฑฒ๔ ธรรมเปนเครองเจรญหมายถง หลกการปฏบตทชวยสงเสรมใหคนมความเจรญกาวหนา ม ๔ อยาง คอ
๑. สปปรสสงเสวะ หมายถง การคบหาผทประพฤตชอบดวยกาย วาจา ใจ ทเรยกวา สตบรษ
๒. สทธมมสสวนะ หมายถง การตงใจฟงคำาสงสอนของสตบรษดวยความเคารพ๓. โยนโสมนสการ หมายถง พจารณาไตรตรองใหรวาสงไหนด สงไหนชว๔. ธมมานธมมปฏปตต หมายถง ตงใจปฏบตตามคำาสงสอนของสตตบรษ
๒. จกร ๔ จกรธรรม ธรรมทนำาไปสความเจรญ ดจลอรถนำาไปสความเจรญ ม ๔ ประการคอ
๑. ปฏรปเทสวาสะ การอยในประเทศอนสมควร ๒. สปปรสปสสยะ คบสตบรษ (การคบหาคนด)
๓. อตตสมมาปณธ ตงตนไวชอบ ๔. ปพเพกตปญญตา ความเปนผไดทำาความดไวในปางกอน๓. อคต ๔ หมายถง ความลำาเอยง ความเอนเอยงเขาขาง วางตวใจไมเปนกลาง ไมมความยตธรรม
๑. ฉนทาคต ลำาเอยงเพราะรกใคร ๒. โทสาคต ลำาเอยงเพราะไมชอบ
๓. โมหาคต ลำาเอยงเพราะความหลง (ความเขลา) ๔.ภยาคต ลำาเอยงเพราะกลวหรอเกรงใจ๔. ปธ�น ๔ หมายความถงความเพยรทตงไวเปนหลกเบองตนม ๔ อยาง คอ
๑. สงวรปธาน เพยรระวงไมใหบาปเกดขนในสนดาน ๒. ปหานปธาน เพยรละบาปทเกดขนแลว
๓. ภาวนาปธาน เพยรใหกศลเกดขนในสนดาน ๔. อนรกขนาปธาน เพยรรกษากศลทเกดขนแลวไมใหเสอม๕. อธษฐ�นธรรม ๔ หมายถง ธรรมทควรตงไวเปนหลกแหงใจ๑.ปญญา รอบรสงทควรร ๒. สจจะ ความจรงใจ คอประพฤตสงใดกใหไดจรง๓. จาคะ สละสงทเปนขาศกแกความจรงใจ ๔. อปสมะ สงบใจจากสงทเปนขาศกแกความสงบทางใจคอ ความโลภ โกรธ หลง๖. อทธบ�ท ๔ เปนธรรมทหนนเนองกน หมายถง หลกธรรมทเปนเหตใหผปฏบตตามถงความสำาเรจสมประสงค
๑. ฉนทะ ความพอใจรกใครในสงนน ๒. วรยะ ความเพยรประกอบในสงนน
๓. จตตะ เอาใจฝกใฝในสงนนไมวางธระ ๔. วมงสา หมนตรตรองพจารณาเหตผลในสงนน
๗. คว�มไมประม�ทควรทำาความไมประมาทใน ๔ สถาน ๑. ละกายทจรต ประพฤตกายสจรต ๒. ละวจทจรต ประพฤตวจสจรต๓. ละมโนทจรต ประพฤตมโนสจรต ๔. ละความเหนผดทำาความเหนใหถก๘. ก�รระวงใจ หมายถง ความมสตระลกไดรสกรทนตอความเปนไปของใจ
๑. ระวงใจไมใหกำาหนดในอารมณเปนทตงแหงความกำาหนด หมายถง ความรกใคร ยนด ชอบใจ อนมราคะเปนเหต อารมณเปนทตงแหงความกำาหนด คอ กามคณ ๕ รป รส กลน เสยง โผฎฐพพะ(สมผส) สวนทเปน อฏฐารมณ นาปรารถนารกใครชอบใจ ควรกำาจดดวยการพจารณาอารมณนนใหเหนเปนของไมสวยไมงาม เรยกวา เจรญอสภกมมฏฐาน จะชวยละความกำาหนดลงได
๓๒. ระวงใจไมใหขดเคองในอารมณเปนทตงแหงความขดเคอง หมายถง ความ
เกลยดชง ความไมยนด ความไมชอบใจ อนมโทสะเปนเหต อารมณเปนทตงแหงความขดเคอง คอ กามคณ ๕ รป รส กลน เสยง โผฎฐพพะ(สมผส) สวนทเปน อนฏฐารมณ ไมนาปรารถนา ไมชอบใจ ควรกำาจดดวยการพจารณาอารมณนนใหเหนเปนเรองธรรมดาตามกฎของไตรลกษณ (อนจจง ทกขง อนตตา) หรอ เจรญเมตตากรณา ใจกจะละความขดเคองลงได
๓. ระวงใจไมใหหลงในอารมณเปนทตงแหงความหลง หมายถง ความเขลาขาดสตไมมความรอบคอบ ไมรเทาทนตามความเปนจรงอนมโมหะเปนเหต อารมณเปนทตงแหงความหลง คอ กามสขทกประเภท หรอความประพฤตมชอบอยางอน เชน เลนการพนน เมอสงเหานเกดขน ควรกำาจดดวยการพจารณาอารมณนนใหเหนเปนคณเปนโทษอยางไร ใจกจะละความหลงลงได
๔.ระวงใจไมใหมวเมาในอารมณเปนทตงแหงความมวเมา หมายถง ความหมกมนเพลดเพลนหลงตดอยในอารมณ อนมมทะเปนเหต อารมณเปนทตงแหงความมวเมา คอ โลกธรรม ๘ (ลาภ ยศ สข สรรเสรญ) สวนทนาชอบใจ ควรกำาจดดวยการพจารณาอารมณนนใหเหนเปนเรองธรรมดาวา สงเหลานเมอเกดขนแลวกเสอมไปไมจรงยงยน หรอ ดวยการเจรญกมมฏฐานอนเปนเหตใหมสต เรยกวา สตปฏฐาน๙. พรหมวห�ร ๔ ธรรมเปนเครองอยของพรหม หรอธรรมททำาใหบคคลผประพฤตตามเปนผใหญ
๑. เมตต� ความรกใครปราถนาจะใหเปนสข ๒. กรณ� ความสงสาคดจะชวยใหพนทกข
๓. มทต� ความพลอยยนดเมอผอนไดด ๔. อเบกข� ความวางเฉยไมดใจไมเสยใจเมอผอนถงความวบต๑๐. อรยสจ หมายถงความจรงอนประเสรฐ ๔ ประการ
๑. ทกข ความไมสบายกาย ไมสบายใจ แบงเปน ๒ ประเภทคอ สภาวทกข ทกขประจำา มดวยกนทกคนไมมขอยกเวน ไดแก เกด แก ตาย ปกณณกทกข ทกขจร ทกขทจรมาเปนครงคราว ไดแก ความเจบปวย ความพรดพราดจากสงทชอบใจ ความผดหวง ความเศราโศก เปนตน
๒. สมทย หมายถง เหตแหงทกข คอ ตณหา ประกอบดวย กามตณหา (ความอยากไดอารมณ หรอสงทนาใครนาชอบใจ)ภวตณหา (ความอยากได อยากม อยากเปน) วภวตณหา (ความอยากใหอารมณหรอสงไมนาใคร ไมนาชอบใจวบตสญหาย)
๓. นโรธ หมายถง ความดบทกข คอ พระนพพาน นโรธเปนผลของการดบตณหา ไมใชขอปฏบตในการดบ
๔. มรรค หมายถง ขอปฏบตอนเปนทางใหถงความดบทกข ม ๘ ประการ คอ ความเหนทถกตอง ความดำารทถกตอง วาจาทถกตอง การงานทถกตอง การเลยงชวตทถกตอง ความพยายามทถกตอง สตทถกตอง สมาธทถกตองอรยสจ ๔ แบงออกเปนสวนเหตและผล คอ สมทยเปนตวปญหา กบมรรคเปนปญญา เปนเหต ทกขกบนโรธ เปนผลทเกดจากเหตนนๆ
ปญจกะ หมวด ๕ หมายถงหลกธรรมทม ๕ ประการไดแก๑. อนนตรยกรรม ๕ จดเปนบาปอนหนกสด เปนครกรรม หมายถง กรรมทใหผลไมมระหวางคน เปนกรรมหนกไมมกรรมอนทจะใหผลมากกวา ประกอบดวย ๑. มาตฆาต ฆามารดา ๒. ปตฆาต ฆาบดา ๓. อรหนตฆาต ฆาพระอรหนต ๔. โลหตปบาท ทำารายพระพทธเจาถงเลอดหอ ๕. สงฆเภท ยงสงฆใหแตกจากกน๒. อภณหปจจเวกขณ ๕ หมายถง ขอปฏบตทควรพจารณาอยเนองๆ ไดแก ๑. ชราธมโมมห ชรงอนตโต พจารณาวา เรามความแกเปนธรรมดาไมลวงพนความแกไปได ๒. พยาธธมโมมห พยาธงอนตโต พจารณาวาเรามความเจบเปนธรรมดา ไมลวงพนความเจบไปได๓. มรณธมโมมห มรณงอนตโต พจารณาวา เรามความตายเปนธรรมดา ไมลวงพนความตายไปได ๔. สพเพห เม ปเยหมนาเปห นานาภาโว วนาภาโว เราจะตองพลดพรากจากของทรกทชอบใจทงสน ๕. กมมสสโกมห ยง กมมงกรสสาม กลปยาณง วา ปาปกง วา ตสสะ ทายาโท ภวสสาม เรามกรรมเปนของตว เราทำาดจกไดด ทำาชวจกไดชว๓. ธมมสสวน�นสงส หมายถง อานสงสของการฟงธรรม ผลดทเกดจากการฟงธรรมม ๕ ประการ ๑. ผฟงธรรมยอมไดฟงสงทไมเคยฟง ๒. สงใดไดเคยฟงมาแลวแตไมเขาใจชด ยอมเขาใจสงนนชด ๓. บรรเทาความสงสยเสยได ๔. ทำาความเหนใหถกตองได ๕. จตของผฟงยอมผองใส๔. พละ ๕ หมายถง กำาลง เมอใจไดธรรมทง ๕ เปนกำาลงแลวยอมเขมแขงในการทำาความดตามทตนปราถนา หรอ เรยกอกอยางหนงวา อนทรย หมายถง เปนใหญในกจอนเปน“ ”
หนาทของตน ประกอบดวย ๑. สทธา ความเชอ ๒. วรยะ ความเพยร ๓. สต ความระลกได ๔.สมาธ ความตงใจมน ๕. ปญญา ความรอบร ๕. ขนธ ๕ แปลวา กอง หมายถง รางกายของมนษยแบงออกเปน ๕ กอง คอ
๑. รป หมายถง สวนทผสมกนของธาต ๔ คอ ดน นำา ไฟ ลม รวมเขาเปนกาย ๒. เวทนา หมายถงระบบทรบความรสกอารมณวาเปนสข คอสบายกายสบายใจ หรอ
เปนทกขคอไมสบายกายไมสบายใจ หรอเฉยๆ คอไมทกขไมสข
๔๓. สญญา หมายถง ระบบจำาสงทรบรนนไวได ความจำาไดหมายรคอ จำารป เสยง กลน รส โผฏฐพพะ อารมณทเกดกบใจได ๔. สงขาร หมายถง ระบบคดปรงแตง แยกแยะสงทรบรและจำาไดนน ไมวาจะด จะชว หรอเปนกลางสวนดเรยกกศล สวนชว
เรยกอกศล เปนกลางๆ ไมดไมชวเรยก อพยากฤต ๕. วญญาณ ระบบรของจตตอสงทมากระทบ มาสมผสทางตา ห จมก ลน กาย ใจ
ฉกกะ หมวด ๖ หม�ยถงหลกธรรมทม ๖ ประก�รไดแก๑. ค�รวะ ๖ หมายถง ความเคารพ ความนบถออยางหนกแนน ความเออเฟ อดวยกรยาทนอบนอม รวมถงการประพฤตมารยาทอยางอนดวยความตงใจ ไมกระดางกระเดอง ๑. พทธคารวตา ความเคารพนบถอพระพทธเจา ๒. ธมมคารวตา ความเคารพนบถอพระธรรมดวยการตงใจศกษาเลาเรยน ๓. สงฆคารวตา ความเคารพนบถอพระสงฆ ๔. สกขาคารวตา ความเคารพเออเฟ อในการศกษา ๕. อปปมาทคารวตา หมายถง ความเคารพเออเฟ อในความไมประมาท ๖. ปฏสนถารคารวตา ความเคารพเออเฟ อในการทำาปฏสนถาร๒. ส�ร�ณยธรรม ธรรมทเปนทตงแหงความระลกถงกน ๑. การเขาไปตงกายกรรมประกอบดวยเมตตา ๒. การเขาไปตงวจกรรมประกอบดวยเมตตา ๓.การเขาไปตงมโนกรรมประกอบดวยเมตตา ๔. การแบงปนลาภทหามาไดไมหวงไวบรโภคผเดยว ๕. การรกษาศลใหบรสทธเสมอกบผอน ๖. การมความเหนรวมกนกบผอน
สตตกะ หมวด ๗ หม�ยถงหลกธรรมทม ๗ ประก�รไดแก๑. อรยทรพย ๗ หมายถงทรพยอนประเสรฐ หรอทรพยของพระอรยะ ประกอบดวย ๑. สทธา ความเชอในสงทควรเชอ ๒. สล การรกษากาย วาจา ใหเรยบรอย ๓. หร ความละอายตอบาป ทจรต ๔. โอตตปปะ ความสะดงกลวตอบาป ๕. พาหสจจะ ความเปนคนเคยไดยนไดฟงมามาก ๖. จาคะ การสละใหปนสงของของตนแกคนทควรใหปน ๗. ปญญา รอบรสงทเปนประโยชนและไมเปนประโยชน รเหตและผล สงทควรทำาไมควรทำา๒. สปปรสธรรม ๗ หมายถง ธรรมของสตบรษ ไดแก ๑. ธมมญญตา ความเปนผรจกเหต ๒. อตถญญตา ความเปนผรจกผล ๓.อตตญญตา ความเปนผรจกตน ๔. มตตญญตา ความเปนผรจกประมาณ ๕. กาลญญตา ความเปนผรจกกาล ๖. ปรสญญตา
ความเปนผรชมชน ๗. ปคคลปโรปรญญตา ความเปนผรจกบคคล
อฏฐกะ หมวด ๘ หม�ยถงหลกธรรมทม ๘ ประก�รไดแกโลกธรรม ๘ หมายถง เรองทเปนธรรมดาของโลก ม ๘ ประการ แบงออกเปน ๒ ประเภท คอ
-อฏฐารมณ อารมณทคนโดยทวไปตองการ ไดแก มลาภ มยศ สรรเสรญ และสข -อนฏฐารมณ อารมณทคนทวไปไมตองการ ไดแก เสอมลาภ เสอมยศ นนทา และ
ทกข
ทสกะ หมวด ๑๐ หม�ยถงหลกธรรมทม ๑๐ ประก�รไดแกบญกรย�วตถ ๑๐ หมายถง วธทจะทำาบญ วธทเมอทำาแลวไดชอวาเปนการทำาความดและไดรบผลคอความสข ๑. ทานมย บญสำาเรจดวยการบรจาคทาน ๒.ศลมย บญสำาเรจดวยการรกษาศล ๓. ภาวนามย บญสำาเรจดวยการเจรญภาวนา ๔. อปจายนมย การทำาบญดวยการประพฤตถอมตนตอผใหญ ๕. เวยยาวจจมย การทำาบญดวยการขวนขวายชวยเหลอในกจทถกตอง ๖.ปตตทานมย การทำาบญดวยการใหสวนบญสวนแหงความด ๗. ปตตานโมทนามย การทำาบญดวยการอนโมทนาสวนบญความดของผอน ๘. ธมมสสวนมย การทำาบญดวยการฟงธรรม ๙. ธมมเทสนามย การทำาบญดวยการแสดงธรรม ๑๐. ทฏฐชกรรม การปรบความเหนใหตรง ใหถกตอง
คหปฏบต คอ ขอปฏบตสำาหรบผครองเรอนจตกกะ คอ หมวด ๔ ประกอบดวย
๑. ทฏฐธมมกตถประโยชน ๔ ประโยชนในปจจบน หรอ โลกยสข ประกอบดวย ๑. อฏฐานสมปทา ความถงพรอมดวยความขยน หมนเพยร ๒. อารกขสมปทา ความถงพรอมดวยการรกษา รคณคาของสงของทหามาได ๓. กลยาณมตตตา ความมเพอนเปนคนด๔. สมขวตา ความเลยงชวตตามสมควรแกกำาลงทรพยทหามาได๒. สมปร�ยกตถประโยชน ๔ ประโยชนในภายหนา ความสขทใหผลในภพชาตหนา ประกอบดวย ๑. สทธาสมปทา ความถงพรอมดวยศรทธา เปนความเชอดวยปญญา ๒. สลสมปทา ความถงพรอมดวยศล เปนผรกษาศลใหบรสทธ ๓. จาคสมปทา ความถงพรอมดวยการบรจาค ๔. ปญญาสมปทา ความถงพรอมดวยปญญา๓. มตตปฏรป หมายถง มตรเทยม ม ๔ จำาพวก คอ ๑. คนปอกลอก ๒. คนดแตพด ๓. คนหวประจบ ๔. คนชกชวนในทางฉบหาย๔. มตรแท ๔ ม ๔ ประเภท คอ ๑. มตรมอปการะ ๒. มตรรวมทกขรวมสข ๓. มตรแนะประโยชน ๔. มตรมความรกใคร
๕
๕. สงคหวตถ ๔ ธรรมเครองสงเคราะหตอกน เปนธรรมสำาหรบยดเหนยวนำาใจของกนและกน ประกอบดวย ๑. ทาน ใหปนสงของของตนแกคนอน ๒.ปยวาจา เจรจาดวยวาจาทออนหวาน ๓.อตถจรยา ประพฤตสงทเปนประโยชนแกผอน ๔. สมานตตตา วางตนไดถกตองตอสถานท บคคล และสงคมนนๆ๖. ฆร�ว�สธรรม ๔ หลกของการครองเรอน ประกอบดวย ๑. สจจะ ความซอสตยตอกน ๒. ทมะ ความขมใจขมอารมณ ๓. ขนต ความอดทนอดกลน ๔. จาคะ ความเสยสละแกกน
คหปฏบต คอ ขอปฏบตสำาหรบผครองเรอนปญจกะ หมวด ๕ ประกอบดวย
๑. มจฉ�วณชช� หมายถง การคาขายทไมชอบธรรม ไดแก ๑. คาขายศสตราวธทกชนด ๒. คาขายมนษยเพอเปนทาส ๓.คาขายสคว๔.คาขายนำาเมา ๕. คาขายยาพษ๒. อบ�สก อบ�สก� มคณสมบตดงน ๑.เปนผมศรทธา ๒. เปนผมศล ๓.ไมถอมงคลตนขาว ๔.ไมแสวงหาเขตบญนอกพทธศาสนา ๕.บำาเพญบญแตในพทธศาสนา
คหปฏบต คอ ขอปฏบตสำาหรบผครองเรอนฉกกะะ หมวด ๖ ประกอบดวย
๑.ทศ ๖ หมายถงบคคลทปรากฏเกยวของอยรอบดานของตวเราไดแก ๑. ปรตถมทส ทศเบองหนา ไดแก มารดา บดา ๒.ทกขณทส ทศเบองขวา
ไดแก คร อาจารย ๓. ปจฉมทส ทศเบองหลง ไดแก บตร ภรรยา สาม ๔. อตตรทส ทศเบองซาย
ไดแก มตร สหาย ๕. เหฏฐมทส ทศเบองตำา ไดแก ขาทาสบรวาร ๖. อปรมทส ทศเบองบน
ไดแก สมณพราหมณ๒. อบ�ยมข ๖ ทางแหงความพนาศฉบหาย ไดแก ๑. ดมนำาเมา ๒. เทยวกลางคน ๓. เทยวดการละเลน ๔. เลนการพนน ๕. คบคนชวเปนมตร ๖. เกยจครานการทำางาน
ศ�สนพธ๑. กศลพธ พธบำาเพญกศล ไดแก
-พธแสดงตนเปนพทธมามกะ คอ การรบเอาพระพทธเจาเปนทพงทระลก-พธเวยนเทยนในวนสำาคญทางพระพทธศาสนา คอ การทำาประทกษณเวยนชวา เพอ
แสดงความเคารพตอพระพทธรป ปชนยสถานหรอพระเจดย ในวนสำาคญทางพระพทธศาสนาทชาวไทยเราถอกนมาม ๔ วนคอ วนวสาขบชา วนอฏฐมบชา วนมาฆบชาและวนอาสาฬหบชา
-พธรกษาอโบสถ การรกษาศล ๘ อยางเครงครด๒. บญพธ พธกรรมเกยวกบการทำาบญในพระพทธศาสนา ม ๒ ประเภท คอ ทำาบญงานมงคล และ ทำาบญงานอวมงคล
๓. ท�นพธ คอ พธถวายทานตางๆ ผถวายเรยกวา ทายก สงของทถวายเรยกวา ทานวตถ ผรบเรยกวา ปฏคาหก ทานม ๒ ประเภทคอ ปาฏบคลกทาน การถวายเจาะจงรปใดรปหนง สงฆทาน การถวายแกสงฆใหเปนของกลาง ทานแบงตามเวลาทถวาย ม ๒ ประเภทคอ กาลทาน ทานทถวายตามกาล ไดแก กฐน ผาจำานำาพรรษา อกาลทาน ทานทถวายไดทกฤดกาล เชน ผาปา เสนาสนะ เปนตน
เบญจศล เบญจธรรม–๑. เบญจศล ศล 5 ประการ หมายถง การรกษากาย วาจา ใหเปนปกต งดเวนจากการทำาความชวทงปวง ประกอบดวย
-ปาณาตปาตา เวรมณ เจตนางดเวนจากการฆาสตว-อทนนาทานา เวรมณ เจตนางดเวนจากการลกทรพย-กาเมสมจฉาจารา เวรมณ เจตนางดเวนจากการประพฤตผดทางประเวณ-มสาวาทา เวรมณ เจตนางดเวนจากการกลาวเทจ-สราเมรยมชชปมาทฏฐานาเวรมณ เจตนางดเวนจากการดมสราเมรยและของ
มนเมา๒. เบญจธรรม ธรรม ๕ ประการ ธรรมขอทควรปฏบต ไดแก เมตตา สมมาอาชวะ กามสงวร สจวาจา สตสมปชญญะ
๖ปญห�และเฉลยวช�ธรรม ธรรมศกษ�ชนตร สอบในสนามหลวงวนพธ ท ๑ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ คำาสง : จงเลอกคำาตอบทถกทสดเพยงคำาตอบเดยว แลวกากบาท (X) ลงในชอง๑. ธรรมขอใด อดหนนมใหคนทำาอะไรผดพลาด ?ก. หร โอตตปปะ ข. ขนต โสรจจะ ค. กตญญกตเวท ง. สต สมปชญญะ๒. ขอใด เปนความหมายของสมปชญญะ ?ก. ความระลกได ข. ความรตว ค. ความรอบร ง. ความรจรง๓. ระลกไดวาวนนตองไปทำางาน เปนลกษณะของธรรมขอใด ?ก. หร ข. โอตตปปะค. สต ง. สมปชญญะคำาตอบ : ค๔. ธรรมทเปนขาศกของสต ไดแกอะไร ? ก. ความประมาท ข. ความโกรธค. ความละอาย ง. ความโลภคำาตอบ : ก
๕. ผมหรอยในใจ ชอวาไมทำาความชว เพราะสาเหตใด ?ก. กลวคนเหน ข. กลวตดคก ค. ละอายคนอน ง. ละอายใจ คำาตอบ : ง๖. ธรรมสำาหรบทำาคนใหเปนเทวดา คออะไร ? ก. ขนต โสรจจะ ข. หร โอตตปปะ ค. เมตตา กรณา ง. อโลภะ อโมหะ คำาตอบ : ข๗. ธรรมขอใด ทำาคนใหมความงามโดยมตองเสรมแตง ? ก. ขนต โสรจจะ ข. สต สมปชญญะ ค. หร โอตตปปะ ง. เมตตา กรณาคำาตอบ : ก๘. จะรไดอยางไรวา คนทเราคบดวยเปนคนด ?ก. ตกบาตรประจำา ข. มมนษยสมพนธค. ขยนทำาการงาน ง. รจกทดแทนคณคำาตอบ : ง๙. กตญญกตเวท ชอวาหาไดยาก เพราะถกอะไรครอบงำา ? ก. อบายมข ข. นวรณ ค. ความตระหน ง. ความโกรธ คำาตอบ : ค๑๐. องคประกอบสำาคญของพระพทธศาสนา คออะไร ? ก. พระพทธเจา ข. พระธรรม ค. พระสงฆ ง. พระรตนตรย คำาตอบ : ง๑๑. คำาวา “ ผร ผตน ผเบกบาน ” ตรงกบขอใด ? ก. พระพทธเจา ข. พระธรรมค. พระสงฆ ง. พระสาวก คำาตอบ : ก๑๒. พระบรสทธคณ เปนคณของขอใด ? ก. พระสงฆ ข. พระธรรม ค. พระอรหนต ง. พระพทธเจา คำาตอบ : ง๑๓. การนบถอพระพทธ พระธรรม และพระสงฆ เปนทพงทระลก เรยกวาอะไร ?ก. ไตรรตน ข. ไตรปฎก ค. ไตรสกขา ง. ไตรสรณคมน คำาตอบ : ง๑๔. พระพทธ พระธรรม พระสงฆ ไดชอวารตนะ เพราะเหตใด ?ก. มราคาด ข. มคานายนด ค. มความขลงด ง. มคนรจกด คำาตอบ : ข๑๕. ผปฏบตชอบตามพระธรรมวนยแลวสอนผอน ตรงกบขอใด ? ก. พทธบรษท ข.พระอรหนต ค. ภกษณ ง. พระสงฆ คำาตอบ : ง๑๖. คำาสอนทเปนโอวาทปาฏโมกข ตรงกบขอใด ?ก. ทาน ศล ภาวนา ข. ศล สมาธ ปญญา ค. อนจจง ทกขง อนตตา ง. ไมทำาชว ทำาด ทำาใจใหผองใส๑๗. คนตมตนหลอกลวง ชอวาประพฤตวจทจรตขอใด ?ก. พดเทจ ข. พดสอเสยด ค. พดคำาหยาบ ง. พดเพอเจอ คำาตอบ : ก๑๘. วจทจรตขอใด เปนเหตใหหมคณะแตกราว ? ก. พดเทจ ข. พดคำาหยาบ ค. พดเพอเจอ ง. พดสอเสยด คำาตอบ : ง๑๙. “ ถงบางพดพดดเปนศรศกด มคนรกรสถอยอรอยจต ” ตรงกบวจสจรตขอใด ?ก. ไมพดเทจ ข. ไมพดสอเสยด ค. ไมพดคำาหยาบ ง. ไมพดเพอเจอ คำาตอบ : ค
๒๐. การกระทำาในขอใด จดเปนมโนสจรต ? ก. คดด ข. ทำาด ค. พดด ง. อวดด คำาตอบ : ก๒๑. กศลมลขอใด เปนเหตใหคนบำาเพญทานเพอกำาจดความโลภ ? ก. อโลภะ ข. อโทสะ ค. อโมหะ ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ก๒๒. คนไมรจกอม ไมรจกพอ ไมรจกเตม ดวยปจจย ๔ จดเปนคนเชนไร ?ก. คนมมานะ ข. คนมโลภะ ค. คนมโทสะ ง. คนมโมหะ คำาตอบ : ข๒๓. คนไมรเหต ไมรผล ไมรด ไมรชว จดเปนคนเชนไร ? ก. คนมโมหะ ข. คนมโทสะ ค. คนมฉนทะ ง. คนมโลภะ คำาตอบ : ก๒๔. ขอใด กลาวไมถกตอง ?ก. ภาวนากำาจดโมหะ ข. ศลกำาจดความหลง ค. ศลกำาจดความโกรธ ง. ทานกำาจดความโลภคำาตอบ : ข๒๕. ผมเมตตาด ไมมเวรภยแกใคร ไมมกโกรธ เพราะทำาบญอะไร ? ก. ใหทาน ข. รกษาศล ค. เจรญภาวนา ง. วางอเบกขา คำาตอบ : ข๒๖. “ คบคนด ฟงวจทาน คดอานปญหา คนควาปฏบต ” คอขอใด ?ก. วฒ ๔ ข. จกร ๔ ค. อทธบาท ๔ ง. ปธาน ๔ คำาตอบ : ก๒๗.อกศลธรรมใด เมอเกดขนแลว ทำาใหเสยความยตธรรม ? ก. พยาบาท ข. กามฉนทะ ค. วจกจฉา ง. ฉนทาคต คำาตอบ : ง๒๘. คนทรกษาความดของตนไว ดจเกลอรกษาความเคม ไดชอวา ปฏบตตนตามหลก ของปธานธรรมขอใด ?ก. เพยรระวงบาปไมใหเกด ข. เพยรละบาปทเกดขนแลวค. เพยรใหกศลเกดขน ง. เพยรรกษากศลไมใหเสอมคำาตอบ : ง
๗๒๙. สภาพเศรษฐกจทวกฤต ทำาใหคนเปนจำานวนมากหดห ทอแท เพราะอำานาจของนวรณขอใด ?ก. กามฉนทะ ข. พยาบาท ค. ถนมทธะ ง. วจกจฉาคำาตอบ : ค๓๐. คนทไดรบความสำาเรจในชวต เนองมาจากธรรมหมวดใด ? ก. ปธาน ๔ ข. จกร ๔ ค. วฒ ๔ ง. อทธบาท ๔ คำาตอบ : ง๓๑. การใหรางวลแกนกกฬาทไดเหรยญทอง เปนพรหมวหารขอใด ? ก. เมตตา ข. กรณา ค. มทตา ง. อเบกขา คำาตอบ : ค๓๒. ความไมสบายกาย ไมสบายใจ เรยกวาอะไรในอรยสจ ๔ ? ก. ทกข ข. สมทย ค. นโรธ ง. มรรค คำาตอบ : ก๓๓. สำานวนวา “ รสงใดไมสรวชา ภายหนาเตบใหญไดงานทำา ” จดเขาในคารวะขอใด ?ก. พระพทธเจา ข. การศกษา ค. พระธรรม ง. การตอนรบคำาตอบ : ข๓๔. การรจกปรบตวใหเขากบสงคม ตรงกบสปปรสธรรมขอใด ?
ก. รจกเหต ข. รจกผล ค. รจกบคคล ง. รจกชมชน คำาตอบ : ง๓๕. สำานวนวา “ นำาขนใหรบตก ” หมายถงสปปรสธรรมขอใด ?ก. ธมมญญตา ข. อตถญญตา ค. กาลญญตา ง. อตตญญตาคำาตอบ : ค๓๖. เมอประสบโลกธรรม ควรปฏบตตนอยางไร ?ก. แสวงหาความถกตอง ข. ทำาจตมใหยนดยนราย ค. ทำาพธสะเดาะเคราะห ง. อานหนงสอธรรมะ๓๗. “ มสลงพงบรรจบใหครบบาท อยาใหขาดสงของตองประสงค ” ตรงกบทฏฐธมมกตถประโยชนขอใด ?ก. อฏฐานสมปทา ข. อารกขสมปทา ค. กลยาณมตตตา ง. สมชวตา คำาตอบ : ข๓๘. การใชจายทรพยเกนฐานะของตน ตรงกบคำาพงเพยใด ?ก. นกนอยทำารงแตพอตว ข. เกบเบยใตถนราน ค. เหนกงจกรเปนดอกบว ง. เหนชางข ขตามชาง๓๙. เพอนทคดเอาแตไดฝายเดยว จดเขาในมตรเทยมขอใด ?ก. คนปอกลอก ข. คนหวประจบ ค. คนดแตพด ง. คนชวนทำาชวคำาตอบ : ก๔๐. เพอนทออกปากพงมได เปนลกษณะของมตรเทยมขอใด ?ก. คนดแตพด ข. คนปอกลอก ค. คนหวประจบ ง. คนชวนใหฉบหายคำาตอบ : ก๔๑. ตวเองตดยาเสพตด จงชกชวนเพอนๆ ใหรวมทดลองเสพดวยจดเปนมตรประเภทใด ?ก. มตรมอปการะ ข. มตรรวมสขรวมทกข ค. มตรมความรกใคร ง. มตรชกชวนในทางฉบหาย๔๒. อยากเปนคนดของสงคม ควรคบมตรประเภทใด ?ก. มตรมอปการะ ข. มตรรวมสขรวมทกข ค. มตรแนะประโยชน ง. มตรมความรกใครคำาตอบ : ค๔๓. “ วางตนเหมาะสม ” ตรงกบสงคหวตถขอใด ?ก. ทาน ข. ปยวาจา ค. สมานตตตา ง. อตถจรยาคำาตอบ : ค๔๔. หลกการครองเรอนขอใด สอนใหรจกขมใจเมอรสกโกรธ ? ก. สจจะ ข. ทมะ ค. ขนต ง. จาคะ คำาตอบ : ข๔๕. ผทชอบชวยเหลอคนตกทกขไดยาก ชอวาปฏบตตนตามหลกของฆราวาสธรรมขอใด ?ก. สจจะ ข. ทมะ ค. ขนต ง. จาคะ คำาตอบ : ง๔๖. การคาขายชนดใด ไมเปนขอหามสำาหรบอบาสกอบาสกา ?ก. คาขายเครองประหาร ข. คาขายเครองประดบ ค. คาขายสตวเปนอาหาร ง. คาขายมนษย๔๗. ใครมกจะอางวา “ หนาวนก รอนนก ” แลวไมทำาการงาน ?
ก. คนปวย ข. คนเกยจคราน ค. คนอดนอน ง. คนขยนเรยนคำาตอบ : ข๔๘. “ หามไมใหทำาความชว ใหตงอยในความด มอบทรพยมรดกให ” เปนหนาทของใครในเรองทศ ๖ ?ก. มารดาบดา ข. คร อาจารย ค. บตรภรรยา ง. สมณพราหมณ คำาตอบ : ก๔๙. “ เปนทหมนประมาทของเพอน ” เปนลกษณะของอบายมขขอใด ?ก. เทยวกลางคน ข. ดมนำาเมา ค. เลนการพนน ง. เทยวดการเลน คำาตอบ : ค๕๐. “ ไมรจกอาย ” เปนลกษณะของอบายมขขอใด ?ก. ดมนำาเมา ข. เทยวกลางคน ค. คบคนชว ง. เลนการพนน คำาตอบ : ก ปญห�และเฉลยวช�เบญจศล-เบญจธรรม (วนย) ธรรมศกษ�ชนตรวนพธ ท ๑ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ คำาสง : จงเลอกคำาตอบทถกทสดเพยงคำาตอบเดยว ๑. ขอใด หมายถงศล ? ก. กฎหมาย ข. พระราชบญญต ค. พธกรรม ง. บญญตอนชอบธรรม คำาตอบ : ง๒. ศล ๕ จดไวสำาหรบบคคลประเภทใด ? ก. พระภกษ ข. สามเณร ค. คนทวไป ง. อบาสกอบาสกา คำาตอบ : ค๓. หากจะเปรยบศล ๕ กบสวนประกอบของบาน คอขอใด ? ก. หลงคา ข. เสา ค. ประต ง. หนาตาง คำาตอบ : ข
๘๔. การรกษาศล มประโยชนแกใคร ? ก. ตนเอง ข. ครอบครว ค. ประเทศชาต ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ง๕. เพราะเหตไร ศลจงเปนสงททกคนตองประพฤตปฏบต ? ก. เพราะเปนขอบงคบของมนษย ข. เพราะเปนพนฐานของมนษย ค. เพราะเปนสงททำาตามกนมา ง. เพราะเปนสงหลกเลยงไมไดคำาตอบ : ข๖. ความเบยดเบยนกนในโลก เฉพาะทางกายทวารคออะไร ? ก. ชวตรางกาย ข. ทรพยสมบต ค. ประเวณ ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ง๗. การกระทำาใด เกยวของกบศลขอท ๑ ?ก. เกบสวยรถบรรทก ข. ฆานกทองเทยว ค. เลนหวยบนดน ง. งดเหลาเขาพรรษา คำาตอบ : ข๘. ขอใด ถกหามดวยศลขอท ๑ ? ก. กกขงสตวใหหมดอสรภาพ ข. ลกลอบสงสตวไปตางประเทศค. บกรกพนทอทยานแหงชาต ง. ทบกระจกตยามของตำารวจ คำาตอบ : ก๙. ขอใด เปนวตถแหงปาณาตบาต ? ก. คนฆา ข. คนถกฆา ค. การฆา ง. เจตนาฆา คำาตอบ : ข
๑๐. ฆาใคร ถอวาไมเปนบาป ? ก. คนตางชาต ข. คนตางศาสนา ค. สตวเปนโรคตดตอ ง. ไมมขอถก คำาตอบ : ง๑๑. การใชนำากรดสาดหนาจนเกดแผลเปน เรยกวาอะไร ? ก. พการ ข. เสยโฉม ค. บาดเจบ ง. ทรมาน คำาตอบ : ข๑๒. ลกหนถกเจาหนใชมดฟนจนแขนขาด เรยกวาอะไร ?ก. ทำาใหพการ ข. ทำาใหเสยโฉม ค. ทำาใหลำาบาก ง. ทำาใหเสยชวต คำาตอบ : ก๑๓. การกระทำาในขอใด เปนทรกรรมในเรองปาณาตบาต ?ก. ทำารายรางกายภรรยา ข. นำาไกชนมาตกน ค. กกขงใชแรงงานเดก ง. ฆาไกทเปนหวดนกคำาตอบ : ข๑๔. ผมกจะเดอดรอนเพราะมอปนสยโหดราย ตองรกษาศลขอใด ? ก. ศลขอ ๑ ข. ศลขอ ๒ ค. ศลขอ ๓ ง. ศลขอ ๔ คำาตอบ : ก๑๕. ศลขอ ๑ บญญตไวเพอปลกฝงคณธรรมใด ? ก. เมตตา กรณา ข. ความมสตตงมน ค. ความซอสตย ง. ความกตญญ คำาตอบ : ก๑๖. ขอใด เปนลกษณะอาการของศลขอท ๒ ? ก. โหดราย ข. ไมไดสต ค. มอไว ง. ขปด คำาตอบ : ค๑๗. ขอใด ไมเขาลกษณะการเลยงชวตในทางทชอบ ? ก. กเงนกองทนหมบานทำาขนมขาย ข. คนจนเลนหวย คนรวยเลนหน ค. ทำาลำาไยอบแหงสงตางประเทศ ง. ทำางานเกบกวาดขยะตามทองถนนคำาตอบ : ข๑๘. เจาหนาทโจรกรรมเงนในตกดเงนของธนาคารไป เรยกวาอะไร ? ก. ยกยอก ข. ตระบด ค. ลกลอบ ง. สมโจร คำาตอบ : ก๑๙. การใชอาวธปนบงคบเจาหนาทโจรกรรมเงนในธนาคารไป เรยกวาอะไร ? ก. กรรโชก ข. ขนใจ ค. ปลน ง. ทำาราย คำาตอบ : ค๒๐. คำาใด ไมจดเขาในโจรกรรม ? ก. ฉอ ข. หยบฉวย ค. ฉก ง. ฉวยโอกาส คำาตอบ : ง๒๑. การกระทำาใด เปนฉายาโจรกรรมขอวา “ ผลาญ ” ? ก. แกงมอเตอรไซคทบกระจกตยามตำารวจข. เอาเงนพอแมไปใชโดยไมขออนญาต ค. เรยกเกบสวยจากพอคาไมเถอน ง. นกเรยนเทคนคยกพวกตกน คำาตอบ : ก๒๒. สขเกดจากการไมเปนหนคนอน ตรงกบขอใด ?ก. ไมมเจาหนมาคอยรบกวนทวงใหรำาคาญใจข. ไมตองคอยหลบหนาซอนตวกลวเจาหนเหน ค. ไมตองคอยหลบหนาซอนตวกลวเขาจบได ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ง๒๓. ทกขเกดจากทรพยทไดมาดวยการทำาโจรกรรม ตรงกบขอใด ?
ก. ตองซอนบรโภคใชสอย ข. เกดความรอนใจแกผได ค. ระวงไมใหใครรเหน ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ง๒๔. การบกรกพนทอทยานแหงชาต เปนการลกทรพยประเภทใด ?ก. สงหารมทรพย ข. สวญญาณกทรพย ค. อสงหารมทรพย ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ค๒๕. ศลขอท ๓ บญญตไวเพอมงหวงเรองใดมากทสด ?ก. เมตตาสงสาร ข. การงานบรสทธ ค. พดแตความจรง ง. ไมทอดทงคครอง คำาตอบ : ง๒๖. สามภรรยารกษาศลขอใด จงเกดความไววางใจกนและกน ? ก. ศลขอ ๑ ข. ศลขอ ๒ ค. ศลขอ ๓ ง. ศลขอ ๕ คำาตอบ : ค๒๗. คนทชอบพดแตเรองเหลวไหลไรสาระ จดวาผดศลขอมสาวาทลกษณะใด ?ก. พดปด ข. พดเพอเจอ ค. พดสอเสยด ง. พดคำาหยาบ คำาตอบ : ข๒๘. การทำาลายประโยชนคนอนดวยคำาพด เกยวของกบศลขอใด ?ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทาน ค. กาเมสมจฉาจาร ง. มสาวาท คำาตอบ : ง๒๙. ขอใด เปนลกษณะแหงการพดเทจ ? ก. เหนบอกวาไมเหน ข. ไดยนบอกวาไมไดยน ค. รบอกวาไมร ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ง๓๐. การโฆษณาคณภาพสนคาเกนความจรง เพอตองการอะไร ?ก. เพอจะประชด ข. เพอจะยกยอง ค. เพอหวงจะโกง ง. เพอจะยใหแตกกน คำาตอบ : ค๓๑. รบปากพอแมวาจะชวยทำางานบานทกวน ภายหลงกลบบดพลว ไมทำาตามนนเรยกวาอะไร ?ก. คนคำา ข. ผดสญญา ค. ทนสาบาน ง. เสยสตย คำาตอบ : ก๓๒. คำาวา “ อมพระมาพดกไมเชอ ” กลาวหมายเอาคนเชนไร ?ก. คนสอเสยด ข. คนโกหก ค. คนตลก ง. คนเพอเจอ คำาตอบ : ข
๙๓๓. กจกรรมใด จดขนเพอปองกนการละเมดศลขอท ๕ ?ก. สมนไพรเพอสขภาพ ข. บวชเพอแม ค. ฉดวคซนไกชน ง. เทเหลาเผาบหร คำาตอบ : ง๓๔. โครงการทบนมเบอรวน จดขนเพอรณรงคเรองใด ?ก. ยาเสพตด ข. โรคเอดส ค. ไขหวดนก ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ก๓๕. กจกรรมใด จดขนเพอรณรงคการลดอบตเหต ?ก. ดบไฟใต ข. งดเหลาเขาพรรษา ค. ประหยดพลงงานชวยชาต ง. ปดสถานบนเทงกอนเวลา คำาตอบ : ข
๓๖. สมจเฉทวรต ใครถอปฏบตไมได ? ก. ปถชน ข. พระโสดาบน ค. พระอนาคาม ง. พระอรหนต คำาตอบ : ก๓๗. รบศล ๕ จากพระสงฆมาแลว จงไมพดโกหก เพราะกลวศลขาด จดเปนวรตใด ?ก. สมปตตวรต ข. สมาทานวรต ค. สมจเฉทวรต ง. ถกทกขอคำาตอบ : ข๓๘. มคนสงสรามาใหดม แตไมยอมดม เพราะเหนวาการดมสรา เปนการผดศล จดเปนวรตใด ?ก. สมปตตวรต ข. สมาทานวรต ค. สมจเฉทวรต ง. ถกทกขอคำาตอบ : ก๓๙. การบรจาคโลหตชวยเหลอผปวย เพราะมคณธรรมใด ? ก. เมตตา ข. กรณา ค. มทตา ง. อเบกขา คำาตอบ : ข๔๐. นายจางกกขงหนวงเหนยว ใชแรงงานเดกตลอด ๒๔ ชวโมง ไดชอวาประพฤตไมเปนธรรมในขอใด ?ก. กจการ ข. วตถ ค. บคคล ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ค๔๑. การกระทำาใด ไดชอวาประพฤตไมเปนธรรมในวตถ ? ก. กนเหลาเมายาขณะทำางาน ข. ไมลงทะเบยนแรงงานตางดาว ค. กกขงบงคบใชแรงงานเดก ง. ขายลอตเตอรเกนราคา คำาตอบ : ง๔๒. ผเกยจครานไมรบผดชอบในการทำางาน ไดชอวาประพฤตไมเปนธรรมในอะไร ?ก. วตถ ข. กจการ ค. บคคล ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ข๔๓. นโยบายใด สนบสนนกลยาณธรรมขอสมมาอาชวะ ?ก. หนงตำาบลหนงผลตภณฑ ข. สงเสรมสนคาโอทอป ค. จดตงกองทนหมบาน ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ง๔๔. ขอใด เปนเหตเสอมเสยจากการไมสำารวมในกาม ?ก. เสยทรพย ข. เกดโรคตดตอ ค. เกดการววาท ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ง๔๕. ขอใด แสดงถงวยรนไทยขาดความสำารวมในกาม ? ก. ซงรถมอเตอรไซคกวนเมอง ข. ปญหาโรคเอดสในโรงเรยน ค. ตดเกมคอมพวเตอร ง. เลนอนเตอรเนตทกวน คำาตอบ : ข๔๖. การปลดผใตบงคบบญชาโดยไมมอคต เปนคณธรรมขอใด ?ก. ความเทยงธรรม ข. ความซอตรง ค. ความกตญญ ง. ความสวามภกด คำาตอบ : ก๔๗. แนวทางปองกนการแพรระบาดของโรคไขหวดนก ควรใชหลกธรรมขอใด ?ก. ความเสยสละ ข. ความปรารถนาด ค. ความมสตรอบคอบ ง. ความซอสตยตอกน คำาตอบ : ค
๔๘. ประพฤตเชนไร เรยกวามความกตญญ ? ก. ไมฆานอง ข. ไมฟองนาย ค. ไมขายเพอน ง. ไมลกเงนพอแม คำาตอบ : ง๔๙. พฤตกรรมเชนไร เรยกวาขาดความซอตรง ? ก. นนทานาย ข. ขายเพอน ค. เลอนนด ง. ผดวนประกนพรง คำาตอบ : ข๕๐. การประกาศสงครามกบคนทจรตคอรปชน แสดงจดยนเรองใด ?ก. ความประหยด ข. ความทจรต ค. ความเหนแกกน ง. ความสจรต คำาตอบ : งปญห�และเฉลยวช�พทธประวต ธรรมศกษาชนตร วนองคาร ท ๒๕ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๕๑๑. พทธประวต กลาวถงเรองอะไร ?ก. เรองศาสดา ข. เรองพระพทธเจา ค. เรองนกพรต ง. เรองพระปจเจกพทธเจา คำาตอบ : ข๒. ขอใด ไมจดเขาในกลมวรรณะ ๔ ? ก. พราหมณ ข. แพศย ค. ศทร ง. จณฑาล คำาตอบ : ง๓. สกกชนบท ตงอยในตอนใดของชมพทวป ? ก. เหนอ ข. ใต ค. กลาง ง. ปลาย คำาตอบ : ก๔. อะไรเปนอาชพหลกของพวกศากยวงศ ? ก. นกปกครอง ข. ทหาร ค. ทำาสวน ง. ทำานา คำาตอบ : ง๕. ศากยวงศ มความผกพนกบวงศใดเปนพเศษ ? ก. มลละ ข. ลจฉว ค. โกลยะ ง. โกศล คำาตอบ : ค๖. ผใดไมใชพระญาต ของเจาชายสทธตถะ ?ก. พระเจาโอกกากราช ข. พระเจาชยเสน ค. พระเจาพมพสาร ง. พระเจาอญชนะ คำาตอบ : ค๗. เจาชายสทธตถะประสต ตรงกบวนใด ?ก. ขน ๑๕ คำา เดอน ๓ ข. ขน ๑๕ คำา เดอน ๖ ค. ขน ๑๕ คำา เดอน ๘ ง. ขน ๑๕ คำา เดอน ๑๐ คำาตอบ : ข๘. เจาชายสทธตถะประสตใตตนไมใด ? ก. ตนโพธ ข. ตนไทร ค. ตนสาละ ง. ตนหวา คำาตอบ : ค
๑๐๙. หลงมารดาสนพระชนม ใครเปนผเลยงดเจาชายสทธตถะ ?ก. พระนางกญจนา ข. พระนางยโสธรา ค. พระนางพมพา ง. พระนางปชาบด คำาตอบ : ง๑๐. พระมหาบรษบรรพชาแลวไดพบใครกอน ?
ก. พระเจาพมพสาร ข. พระเจาสทโธทนะ ค. อาฬารดาบส ง. อทกดาบส คำาตอบ : ก๑๑. พระมหาบรษทรงบำาเพญทกรกรยา ณ ทใด ? ก. คยาสสะ ข. อรเวลาเสนานคม ค. อนปยอมพวน ง. ลฏฐวน คำาตอบ : ข๑๒. ขอปฏบตใด เปนหนทางแหงการตรสร ?ก. อตตกลมถานโยค ข. กามสขลลกานโยค ค. บำาเพญทกรกรยา ง. มชฌมาปฏปทา คำาตอบ : ง๑๓. ตนอสสตถพฤกษ คอตนอะไร ? ก. ตนโพธ ข. ตนไทร ค. ตนสาละ ง. ตนหวา คำาตอบ : ก๑๔. ใครเปนพยานในการบำาเพญทกรกรยาของพระมหาบรษ ?ก. อาฬารดาบส ข. อทกดาบส ค. พระฉนนะ ง. ปญจวคคย คำาตอบ : ง๑๕. พระองคทรงปฏบตขอใด จงมผลใหเกดญาณ ในยามทง ๓ ? ก. ทาน ข. ศล ค. สมาธ ง. ปญญา คำาตอบ : ค๑๖. พระพทธเจาทรงผจญกบธดามาร ณ สถานทใด ?ก. อนมสเจดย ข. รตนจงกรมเจดย ค. ตนอชปาลนโครธ ง. ตนราชายตนะ คำาตอบ : ค๑๗. ใครไมใชธดามารทง ๓ ทมาประโลมพระพทธเจา ? ก. อรด ข. ราคา ค. ตณหา ง. รษยา คำาตอบ : ง๑๘. พระพทธเจาพจารณาธรรมใด ใตตนพระศรมหาโพธหลงจากตรสรได ๗ วน ?ก. อรยสจ ๒ ข. อรยมรรค ๘ ค. บารม ๑๐ ง. ปฏจจสมปบาท ๑๒ คำาตอบ : ง๑๙. เวไนยสตวเปรยบไดกบดอกบวกเหลา ? ก. ๒ เหลา ข. ๓ เหลา ค. ๔ เหลา ง. ๕ เหลา คำาตอบ : ข๒๐. พระพทธเจา ดำารถงใครทควรรบเทศนาเปนอนดบแรก ? ก. อทกดาบส ข. ปญจวคคย ค. อปกาชวก ง. โกณฑญญะ คำาตอบ : ก๒๑. พระอรหนตเกดขนในโลกเปนครงแรก เพราะฟงพระสตรใด ?ก. ธมมจกกปปวตนสตร ข. อนตตลกขณสตร ค. อาทตตปรยายสตร ง. โอวาทปาฏโมกข คำาตอบ : ข๒๒. ใครเปนปฐมเอหภกขอปสมปทา ? ก. พระสารบตร ข. พระอานนท ค. พระมหากสสปะ ง. พระอญญาโกทญญะ คำาตอบ : ง๒๓. พระพทธองคทรงแสดงอนปพพกถาเปนครงแรก แกใคร ?ก. ยสกลบตร ข. มารดายสกลบตร ค. บดายสกลบตร ง. ภรรยายสกลบตร คำาตอบ : ก๒๔. ใครเปนพระอรหนตลำาดบท ๗ ของโลก ? ก. พระอสสช ข. พระมหานามะ ค. พระยสะ ง. พระปณณช คำาตอบ : ค
๒๕. พระสาวกรนแรกทประกาศพระศาสนาสวนมากเปนสหายใคร ?ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระยสะ ค. พระอสสช ง. พระสารบตร คำาตอบ : ข๒๖. ทานจะพงแสวงหาหญง หรอแสวงหาตนดกวา ใครกลาว ?ก. พระพทธเจา ข. พระภททวคคย ค. พระสารบตร ง. พระยสะ คำาตอบ : ก๒๗. พระพทธองคแสดงธรรมอะไร โปรดชฎล ๓ พนอง ?ก. ธมมจกกปปวตนสตร ข. อนตตลกขณสตร ค. อาทตตปรยายสตร ง. โอวาทปาฏโมกข คำาตอบ : ค๒๘. ผใด ทำาใหบรวารของพระเจาพมพสารออนนอมตอพระพทธเจา ?ก. พระมหากสสปะ ข. พระอรเวลากสสปะ ค. พระนทกสสปะ ง. พระคยากสสปะ คำาตอบ : ข๒๙. ใครเปนผถวายอารามแกพระพทธเจาเปนครงแรก ?ก. พระเจาปเสนทโกศล ข. พระเจาพมพสาร ค. อนาถปณฑกเศรษฐ ง. วสาขามหาอบาสกา คำาตอบ : ข๓๐. พระโมคคลลานะขณะบำาเพญเพยรมอปสรรคในเรองใด ? ก. ความหว ข. ความรอน ค. ความเหนอย ง. ความงวง คำาตอบ : ง๓๑. พระพทธเจาไดอครสาวกทงสองทแควนใด ? ก. โกศล ข. วชช ค. มคธ ง. มลละ คำาตอบ : ค๓๒. ผใด ไดรบการบวชโดยโอวาท ๓ ขอ ?ก. พระอญญาโกณฑญญะ ข. พระมหากสสปะ ค. พระยสกลบตร ง. พระสารบตร คำาตอบ : ข๓๓. พระพทธเจา ทรงแสดงการไหวทศทง ๖ แกใคร ?ก. นนทมาณพ ข. โกลตมาณพ ค. สงคาลมาณพ ง. อปตสสมาณพ คำาตอบ : ค๓๔. พระพทธเจาปลงอายสงขารกอนปรนพพาน กเดอน ? ก. ๓ เดอน ข. ๔ เดอน ค. ๕ เดอน ง. ๖ เดอน คำาตอบ : ก๓๕. ใครหวดอจงถกสงฆลงพรหมทณฑ ? ก. พระกาฬทาย ข. พระฉนนะ ค. พระวกกล ง. พระวฑฒบรรพชต คำาตอบ : ข๓๖. ใครเปนปจฉมสาวก ? ก. พระอานนท ข. พระสารบตร ค. พระอนรทธะ ง. พระสภททะ คำาตอบ : ง๓๗. พระปจฉมโอวาทของพระพทธเจา วาดวยเรองอะไร ?ก. ความสามคค ข. ความกตญญ ค. ความไมประมาท ง. ความอดทน คำาตอบ : ค
๑๑
๓๘. พระสาวกรปใด ไมไดอยหลงพทธปรนพพาน ?ก. พระอนรทธะ ข. พระสารบตร ค. พระอานนท ง. พระมหากสสปะ คำาตอบ : ข๓๙. วนถวายพระเพลงพทธสรระ ทประชมรอใคร ?ก. พระอนรทธะ ข. พระสารบตร ค. พระอานนท ง. พระมหากสสปะ คำาตอบ : ง๔๐. พระพทธศาสนาแผไปนอกชมพทวป หลงสงคายนาครงใด ? ก. ครงท ๑ ข. ครงท ๒ ค. ครงท ๓ ง. ครงท ๔ คำาตอบ : ค ศาสนพธ
๔๑. ขอใด จดเปนกศลพธ ? ก. ชวยคนตาบอด ข. ดแลบพการ ค. บรจาคโลงศพ ง. รกษาศล คำาตอบ : ง๔๒. การบำาเพญกศลคลายวนเกด จดเขาในพธใด ? ก. กศลพธ ข. บญพธ ค. ทานพธ ง. ปกณกพธ คำาตอบ : ข๔๓. พธเวยนเทยนในวนสำาคญทางศาสนา เพอนอมระลกถงใคร ?ก. พระพทธเจา ข. พระธรรม ค. พระสงฆ ง. พระรตนตรย คำาตอบ : ง๔๔. การถวายสงฆทาน หมายถงขอใด ?ก. ถวายเจาะจงเจาอาวาส ข. ถวายพระทเคารพนบถอ ค. ถวายสงฆไมเจาะจง ง. ถวายพระทมชอเสยง คำาตอบ : ค๔๕. วนเทโวโรหณะ คอวนอะไร ?ก. วนรทวถงธรรม ข. วนแสดงปฐมเทศนา ค. วนเสดจลงจากเทวโลก ง. วนปรนพพาน คำาตอบ : ค๔๖. งานอวมงคล คองานเชนไร ? ก. งานบวช ข. งานโกนจก ค. งานแตง ง. งานทำาบญอฐ คำาตอบ : ง๔๗. พทธมามกะ หมายถงบคคลเชนใด ?ก. ผมธรรมเปนทพง ข. ผรบศลเปนสรณะ ค. ผอธษฐานจำาพรรษา ง. ผรบนบถอพระพทธศาสนา คำาตอบ : ง๔๘. เบญจางคประดษฐ หมายถงการกราบเชนไร ?ก. กราบครบองค ๓ ข. กราบครบองค ๔ ค. กราบครบองค ๕ ง. กราบครบองค ๖ คำาตอบ : ค๔๙. การกรวดนำามงประโยชน ในดานใด ?ก. แสดงความกตญญ ข. อทศสวนบญ ค. ใหเทวดารบร ง. ใหเจากรรมรบร คำาตอบ : ข๕๐. วปตตปฏพาหาย สพพสมปตตสทธยา... เปนคำาอาราธนาอะไร ?ก. อาราธนาเทศน ข. อาราธนาธรรม ค. อาราธนาพระปรตร ง. อาราธนาศล คำาตอบ : ค*** *** *** ปญห�และเฉลยวช�ธรรม ธรรมศกษ�ชนตรวนองคาร ท ๒๕ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๕๑๑. ผไมรอบคอบทำางานผดพลาด เพราะขาดธรรมหมวดไหน ?ก. ธรรมมอปการะมาก ข. ธรรมเปนโลกบาล ค. ธรรมอนทำาใหงาม ง. ธรรมเปนเครองเจรญ คำาตอบ : ก๒. สต ควรใชเมอใด ?ก. กอนทำา พด คด ข. ขณะทำา พด คดค. หลงทำา พด คด ง. ในกาลทกเมอ คำาตอบ : ง
๓. ขอใด เปนผลของสตและสมปชญญะ ?ก. ใหเปนคนรอบร ข. ใหเปนคนรอบคอบ ค. ใหเปนคนรอบดาน ง. ใหเปนคนรอบจด คำาตอบ : ข๔. คนประมาท เพราะขาดธรรมอะไร ? ก. สต สมปชญญะ ข. หร โอตตปปะ ค. ขนต โสรจจะ ง. กตญญกตเวท คำาตอบ : ก๕. อะไร บนทอนสตและสมปชญญะ ? ก. ยาสบ ข. ยานตถ ค. ยาบา ง. ยาชกำาลง คำาตอบ : ค๖. หร ตรงกบขอใด ? ก. ละอายเพอน ข. ละอายใจ ค. กลวบาป ง. กลวถกลงโทษ คำาตอบ : ข๗. การกอการรายเปนเหตใหโลกเดอดรอน เพราะขาดธรรมขอใด ?ก. สต สมปชญญะ ข. หร โอตตปปะ ค. ฉนทะ วรยะ ง. ขนต โสรจจะ คำาตอบ : ข๘. ยมไดเมอภยมา เปนลกษณะของคนมธรรมขอใด ? ก. สต สมปชญญะ ข. หร โอตตปปะ ค. เมตตา กรณา ง. ขนต โสรจจะคำาตอบ : ง๙. ขอใด ไมใชลกษณะของขนต ? ก. ทนทำางาน ข. ทนตอคำาดา ค. ทนเลนเกมส ง. ทนเจบปวย คำาตอบ : ค๑๐. ผทำาอปการะโดยไมหวงสงตอบแทน คอใคร ? ก. เพอนสนท ข. ญาตสนทค. บตรธดา ง. บดามารดา คำาตอบ : ง๑๑. กตญญกตเวท หมายถงใคร ? ก. ผทำาคณกอน ข. ผรจกตอบแทนคณ ค. ผประพฤตด ง. ผมความรบผดชอบ คำาตอบ : ข๑๒. ผรดรขอบและสอนผอนใหปฏบตตาม คอใคร ?ก. พระพทธเจา ข. พระปจเจกพทธเจา ค. พระอรหนต ง. สาวกของพระพทธเจา คำาตอบ : ก๑๓. ขอใดเปนคณของพระธรรม ? ก. แนะนำาด ข. ชทางสวรรค ค. ปองกนอบาย ง. ใหหายยากจน คำาตอบ : ค๑๔. ขอใดเปนคณของพระสงฆ ? ก. ใหร ำารวย ข. ใหมความสข ค. สอนใหทำาความด ง. ไมใหตกนรก คำาตอบ : ค
๑๒๑๕. การฝกสมาธ ชอวาปฏบตตามโอวาทของพระพทธเจาขอใด ?ก. เวนทจรต ข. ประกอบสจรต ค. ทำาใจใหผองใส ง. เวนอบายมข คำาตอบ : ค๑๖. โอวาทของพระพทธเจา ขอวาไมทำาความชวทงปวง ตรงกบขอใด ? ก. ศล ข. สมาธ ค. ปญญา ง. ไตรสกขา คำาตอบ : ก๑๗. การประพฤตสจรต ตรงกบขอใด ? ก. ทำาด ข. พดด ค. คดด ง. ทำาด พดด คดด คำาตอบ : ง
๑๘. ความดความชวตางกนอยางไร ? ก. การกระทำา ข. คำายกยอง ค. ผลทไดรบ ง. กาลเวลา คำาตอบ : ค๑๙. หมคณะแตกราว เพราะวจทจรตขอใด ? ก. พดเทจ ข. พดสอเสยด ค. พดทำาหยาบ ง. พดเพอเจอ คำาตอบ : ข๒๐. คนไมรจกพอในปจจย ๔ ตรงกบขอใด ? ก. คนมโลภะ ข. คนมโทสะ ค. คนมโมหะ ง. คนมราคะ คำาตอบ : ก๒๑. คนไมรเหต ไมรผล ไมรด ไมรชว จดเปนคนเชนไร ? ก. คนมราคะ ข. คนมโลภะ ค. คนมโทสะ ง. คนมโมหะ คำาตอบ : ง๒๒. ขอใด เปนบญญตของสตบรษ ? ก. ศกษาเลาเรยน ข. ประกอบสมมาชพ ค. บำารงบดามารดา ง. ปฏบตชอบ คำาตอบ : ค๒๓. ขอใด เปนความหมายของคำาวาบญ ? ก. ชำาระกเลส ข. ตดกรรม ค. ฝกตน ง. กำาจดภย คำาตอบ : ก๒๔. การบรจาคสงของชวยผประสบภย จดเขาในขอใด ? ก. ทานมย ข. สลมย ค. ภาวนามย ง. อปจายนมย คำาตอบ : ก๒๕. คบคนด ฟงวจทาน วจารณปฏบต ตรงกบขอใด ? ก. วฒธรรม ข. จกรธรรม ค. อทธบาทธรรม ง. สปปรสธรรม คำาตอบ : ก๒๖. การตงตนไวชอบ หมายถงประพฤตเชนไร ? ก. ถกใจเรา ข. ถกกาลเทศะ ค. ถกใจเขา ง. ถกศลธรรม คำาตอบ : ง๒๗. ขอใด ทำาใหเกยรตยศดบสญดจจนทรแรม ? ก. อคต ๔ ข. จกร ๔ ค. ปธาน ๔ ง. อทธบาท ๔ คำาตอบ : ก๒๘. ผใหญวางตนอยางไร จงเปนทเคารพยกยองของผนอย ?ก. เวนอคต ข. เวนพรหมวหาร ค. เวนอทธบาท ง. เวนสงคหวตถ คำาตอบ : ก๒๙. คนทรกทำาผดไมลงโทษ จดเขาในขอใด ? ก. ภยาคต ข. ฉนทาคต ค. โทสาคต ง. โมหาคต คำาตอบ : ข๓๐. ความอยตธรรมอนเกดจากไมรขอมลทแทจรง ตรงกบขอใด ? ก. ฉนทาคต ข. โทสาคต ค. โมหาคต ง. ภยาคต คำาตอบ : ค๓๑. ขอใดตรงกบภาวนาปธาน ?ก. เพยรระวงมใหบาปเกดขน ข. เพยรละบาปทเกดแลว ค. เพยรใหกศลเกด ง. เพยรรกษากศลมใหเสอม คำาตอบ : ค๓๒. สงบจต พชตกเลส หมายถงอธษฐานธรรมขอใด ? ก. สจจะ ข. จาคะ ค. ปญญา ง. อปสมะ คำาตอบ : ง๓๓. นกกฬาฝกฝนประสบความสำาเรจ เพราะมธรรมขอใด ? ก. จกร ๔ ข. อทธบาท ๔ ค. วฒ ๔ ง. ปธาน ๔ คำาตอบ : ข
๓๔. เมตตา มความหมายตรงกบขอใด ? ก. ปรารถนาใหเปนสข ข. คดชวยใหพนทกข ค. พลอยยนด ง. ไมยนดยนราย คำาตอบ : ก๓๕. เหนเพอนไดเหรยญทอง ควรเจรญพรหมวหารขอใด ? ก. เมตตา ข. กรณา ค. มทตา ง. อเบกขา คำาตอบ : ค๓๖. ไมเสยใจเมอผอนถงความวบต ชอวาเจรญพรหมวหารขอใด ? ก. เมตตา ข. กรณา ค. มทตา ง. อเบกขา คำาตอบ : ง๓๗. ความไมสบายกายไมสบายใจ ชอวาทกข เพราะเหตใด ? ก. ทนไดยาก ข. เหนไดยาก ค. รกษาไดยาก ง. ตดตามไดยากคำาตอบ : ก๓๘. กรรมขอใด หามสวรรค หามนพพาน ? ก. อกศลธรรม ข. อนนตรยกรรม ค. อาสนนกรรม ง. อโหสกรรม คำาตอบ : ข๓๙. อนนตรยกรรม ๕ ใหผลอยางไร ? ก. เกดเปนเปรต ข. เกดเปนอสรกาย ค. ตกนรกอเวจ ง. เกดเปนสตวเดรจฉาน คำาตอบ : ค๔๐. การพจารณากรรมเนองๆ มประโยชนอยางไร ?ก. บรรเทาความเหนผด ข. บรรเทาความเมาในวย ค. บรรเทาความถอมน ง. บรรเทาความเมาในชวต คำาตอบ : ก๔๑. ไดรเร องใหม เขาใจเรองเกา บรรเทาสงสย เปนผลของอะไร ?ก. ฟงธรรม ข. คบสตบรษ ค. ทำาบญ ง. บำาเพญภาวนา คำาตอบ : ก๔๒. อยใหเขาสบายใจ ไปใหเขาคดถง เพราะมธรรมขอใด ? ก. พรหมวหาร ข. สาราณยธรรม ค. คารวะ ง. สปปรสธรรม คำาตอบ : ข๔๓. คนทใชชวตแบบพอเพยง ตรงกบหลกธรรมขอใด ? ก. ธมมญญตา ข. อตถญญตา ค. มตตญญตา ง. อตตญญตา คำาตอบ : ค๔๔. เมอประสบโลกธรรม ๘ ควรทำาอยางไร ? ก. ยนดในสงทด ข. ไมยอมรบสงราย ค. ร เทาทนตามจรง ง. ยอมรบทงดทงราย ตอบ : ค๔๕. บญสำาเรจดวยการชวยขวยขวายในกจทชอบ ตรงกบขอใด ?ก. อปาจยนมย ข. เวยยาวจจมย ค. ธมมเทสนามย ง. ธมมสสวนมย คำาตอบ : ข๔๖. มสขรวมเสพมทกขรวมดาน เปนลกษณะของมตรประเภทใด ?ก. มตรมอปการะ ข. มตรแนะประโยชน ค. มตรปฏรป ง. มตรมความรกใคร คำาตอบ : ง๔๗. เพอนทด ไมควรปฏบตตอเพอนอยางไร ?ก. ตายแทนได ข. ตามใจทกอยาง ค. คอยเตอนสต ง. ไมมความลบตอกน คำาตอบ : ข๔๘. นยมยกยอง ปกปองเชดชคร ไมเจาชนอกใจ เปนหนาทของใคร ? ก. สาม ข. ภรรยา ค. นาย ง. ครอาจารย คำาตอบ : ก๔๙. เมอแพยอมเสยดายทรพย เปนโทษของอบายมขขอใด ?ก. ดมนำาเมา ข. เทยวกลางคน ค. เทยวดการละเลน ง. เลนการพนน คำาตอบ : ง
๕๐. เกดโรค ไมรจกอาย ทอนกำาลงสตปญญา ตรงกบขอใด ?ก. ดมนำาเมา ข. เทยวกลางคน ค. เทยวดการละเลน ง. เลนพนน คำาตอบ : ก
ปญหาและเฉลยวชาเบญจศล-เบญจธรรม ธรรมศกษาชนตรสอบในสนามหลวงวนองคาร ท ๒๕ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๕๑คำาสง : จงเลอกคำาตอบทถกทสดเพยงคำาตอบเดยว ๑. ผปรารถนาจะบำาเพญคณธรรมทางใจ ควรเรมตนทอะไรกอน ? ก. สวดมนต ข. ถอศล ค. นงสมาธ ง. แผเมตตา คำาตอบ : ข๒. ศล แปลตามรปศพทวา ปกต หมายถงปกตอะไร ? ก. กายกบใจ ข. วาจากบใจ ค. กายกบวาจา ง. กาย วาจา ใจ คำาตอบ : ค๓. สกขาบทท ๑ มขอหาม ๓ ประการ ยกเวนขอใด ? ก. ทำารายรางกาย ข. ทำารายจตใจ ค. ฆา ง. ทรกรรม คำาตอบ : ข ๔. คำาวา สตว ในสกขาบทท ๑ หมายถงขอใด ? ก. มนษย ข. สตว ค. เดกในครรภ ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ง๕. สกขาบทท ๑ บญญตขนเพอปลกฝงใหคนมคณธรรมใด ? ก. ความประหยด ข. ความเสยสละ ค. ความมเมตตา ง. ความกตญญ คำาตอบ : ค๖. ขอใด ไมถอวากระทำาผดศล ตามสกขาบทท ๑ ? ก. ตดตนไม ข. ตดแขน ค. กดปลา ง. ชนไก คำาตอบ : ก๗. การทำาชวตใหตกลวงไป ในสกขาบทท ๑ หมายถงอะไร ?ก. ทำาใหบาดเจบ ข. ทำาใหพการ ค. ทำาใหทรมาน ง. ทำาใหตาย คำาตอบ : ง๘. ใชงานสตวเกนกำาลง ไมใหหยดพก ปลอยใหอดอยากซบผอมจดเปนการกระทำาประเภทใด ?ก. ใชการ ข. นำาไป ค. เลนสนก ง. ผจญสตว คำาตอบ : ก ๙. เมอสตวมคณเสมอกน ทำาไมฆาสตวใหญจงมโทษมากกวา ?
ก. สตวนนมเจาของหวง ข. สตวนนมชวต ค. ใชความพยายามมาก ง. มจตคดจะฆา คำาตอบ : ค๑๐. สกขาบทท ๒ บญญตขนเพอใหเวนการเบยดเบยนกนในเรองใด ? ก. ชวต ข. ทรพยสน ค. คครอง ง. คำาพด คำาตอบ : ข๑๑. สกขาบทท ๒ มความสมพนธกบเรองใด ? ก. ความรกชาต ข. ความรกสงบ ค. ความสามคค ง. ความพอเพยง คำาตอบ : ง๑๒. ขอใด ไมถอเปนการกระทำาผดตามสกขาบทท ๒ ? ก. กรรโชก ข. ชงโชค ค. เลยงภาษ ง. ซกหน คำาตอบ : ข๑๓. ผกระทำาความผดในสกขาบทท ๒ ควรเรยกวาอะไร ? ก. คนเกง ข. คนเกา ค. คนโกง ง. คนกลา คำาตอบ : ค ๑๔. การซอนทรพยสนของตนทจะตองถกยด นำาไปเกบไวเสยทอนจดเปนการกระทำาประเภทใด ?ก. ลกลอบ ข. เบยดบง ค. ตระบด ง. กรรโชก คำาตอบ : ง๑๕. กหนไปแลว ไมยอมใชทงเงนตนและดอกเบย ตรงกบขอใด ? ก. ต ข. ฉอ ค. ตระบด ง. หลอก คำาตอบ : ค๑๖. การทำาลายทรพยสนของทางราชการใหเสยหาย เชน ทบตโทรศพทจดเปนการกระทำาประเภทใด ?ก. ทำาราย ข. ตดชอง ค. ผลาญ ง. ยองเบา คำาตอบ : ค๑๗. ขอใด ไมเกยวของกบการกระทำาความผด ในสกขาบทท ๒ ? ก. แฉ ข. ฉอ ค. ฉก ง. ฉวย คำาตอบ : ก๑๘. สกขาบทท ๓ บญญตขนเพอใหมความรกในเรองใด ? ก. ชาต ข. เพอน ค. คครอง ง. องคกร คำาตอบ : ค๑๙. การปฏบตตนตามสกขาบทท ๓ ชวยลดปญหาสงคมดานใด ? ก. อาชญากรรม ข. หยาราง ค. ยาเสพตด ง. หนสน คำาตอบ : ข๒๐. หญงผเปนเหลากอของตว ในสกขาบทท ๓ ตรงกบขอใด ? ก. แม ข. ยาย ค. ลกสาว ง. ลกสะใภ คำาตอบ : ค๒๑. หญงผเปนเทอกเถาของตน ในสกขาบทท ๓ ตรงกบขอใด ? ก. ยาย ข. แมยาย ค. ลกสะใภ ง. ลกสาว คำาตอบ : ก๒๒. หญงชายทรบหมนกนแลว ถอวาอยในความพทกษของใคร ?ก. พอ แม ข. พชาย ค. นองชาย ง. คหมน คำาตอบ : ง๒๓. ไมนอกใจภรรยาตน ไดชอวา ไมลอำานาจแกกเลสใด ? ก. มานะ ข. ราคะ ค. โทสะ ง. โมหะ คำาตอบ : ข๒๔. สกขาบทท ๔ บญญตขนเพอเนนใหคนทำาความดดานใด ?ก. ความเพยร ข. ความมสจจะ ค. ความอดทน ง. ความมธยสถ คำาตอบ : ข
๒๕. เหนบอกวาไมเหน ไมเหนบอกวาเหน เปนลกษณะของคำาพดใด ?ก. คำาเทจ ข. คำาหยาบ ค. คำาสอเสยด ง. คำาเพอเจอ คำาตอบ : ก๒๖. ไมเจบไมปวย แตแสดงตนทำาทาทางใหเขาเหนวา เปนคนเจบปวยจดเปนมสาประเภทใด ?ก. ทำาเลส ข. มารยา ค. ทำาเลหกระเทห ง. อำาความ คำาตอบ : ข๒๗. ตกลงวาจะให ภายหลงไมใหตามทพด จดเขาในปฏสสวะขอใด ? ก. ผดสญญา ข. คนคำา ค. เสยสตย ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ข๒๘. คำาพดทไมนบเขาในขอหาม ทเรยกวายถาสญญา ตรงกบขอใด ? ก. มารยา ข. คนคำา ค. สาบาน ง. โวหาร คำาตอบ : ง๒๙. อวดอางสรรพคณยาเกนความจรง วาแกโรคไดสารพดเพอหลอกใหคนหลงเชอ จดเปนมสาประเภทใด ?ก. โวหาร ข. ทนสาบาน ค. สำาคญผด ง. เสรมความ คำาตอบ : ง๓๐. สกขาบทท ๕ บญญตขนเพอใหคนงดเวนในเรองใด ? ก. กอการราย ข. สงมนเมา ค. โจรกรรม ง. การทจรต คำาตอบ : ข๓๑. การดมสรา เปนเหตบนทอนปญญา ตรงกบขอใด ?ก. รางกายทรดโทรม ข. จตใจทอถอย ค. ความคดเฉอยชา ง. พดเลอะเลอน คำาตอบ : ค๓๒. ขอใด ไมใชโทษของการดมสรา ? ก. คนยกยอง ข. กอววาท ค. เสยทรพย ง. เกดโรค คำาตอบ : ก๓๓. คนตดสรา เลกยาก จะตองซอดมทกวน ตรงกบโทษขอใด ?ก. เสยการงาน ข. เสยหนาท ค. เสยชอเสยง ง. เสยทรพย คำาตอบ : ง ๓๔. ใชจายทรพยเพอของไมจำาเปน ตรงกบขอใด ? ก. ซอยาแดง ข. ซอยาสฟน ค. ซอยาหอม ง. ซอยาแกไข คำาตอบ : ก
๓๕. ความประมาทขาดสต ตามสกขาบทท ๕ มอะไรเปนมลเหต ?ก. ความยากจน ข. ความฟงซาน ค. ความเครยด ง. ความมนเมา คำาตอบ : ง๓๖. วรต มความเกยวของกบการรกษาศล ๕ อยางไร ?ก. เปนเครองละเวน ข. เปนเครองกำาจด ค. เปนเครองปองกน ง. เปนเครองรกษา คำาตอบ : ก๓๗. สมปตตวรต เปนการงดเวนจากวตถทมาปรากฏในลกษณะใด ?ก. กอนหนา ข. ตอหนา ค. ลบหนา ง. ลบหลง คำาตอบ : ข๓๘. การงดทำารายคนทเปนศตรกนในขอใด ไมจดเปนสมปตตวรต ?ก. งดเพราะมความสงสาร ข. งดเพราะกลวความผด ค. งดเพราะกลวเปนบาป ง. งดเพราะไปแลวไมพบ คำาตอบ : ง๓๙. การงดเวนทเรยกวา สมจเฉทวรต มลกษณะชนไร ?ก. งดเวนเฉพาะหนา ข. งดเวนชวคราว ค. งดเวนเฉพาะองค ง. งดเวนเดดขาด คำาตอบ : ง๔๐. การงดเวนจากปาณาตบาต จะมนคงและตงอยไดนานตองอาศยอะไรเปนเครองสนบสนน ?ก. ความมเมตตา ข. ความมสต ค. ความกตญญ ง. ความมสตย คำาตอบ : ก๔๑. การขาดเมตตาในขอใด เปรยบไดกบคนใจจด ?ก. เหนเขาไดดกลบทนไมได ข. เหนเขายากจนกลบดดาย ค. เหนเขาจมนำากลบไมชวย ง. เหนเขาถกยงกลบวางเฉย คำาตอบ : ข๔๒. การกกตนนำามนเพอเกงกำาไร ไมขายในราคาตามทรฐบาลกำาหนดชอวาประพฤตไมเปนธรรมในอะไร ?ก. กจการ ข. บคคล ค. วตถ ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ค๔๓. การบงคบใชแรงงานเดกใหทำางานจนเกนกำาลง ไมยอมใหพกผอนชอวาประพฤตไมเปนธรรมในอะไร ?ก. กจการ ข. บคคล ค. วตถ ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ข๔๔. มชวตพออยพอกน ตามแนวเศรษฐกจพอเพยง ตรงกบขอใด ?ก. สมมาสงกปปะ ข. สมมาอาชวะ ค. สมมาวายามะ ง. สมมาสมาธ คำาตอบ : ข๔๕. ขอใด ชอวาเปนการแสวงหาทรพยในทางทผด ?ก. เกบขยะขาย ข. ขายซดปลอม ค. รบจำานำาของ ง. รบเชาพระบชา คำาตอบ : ข๔๖. กรยาทระมดระวงไมประพฤตมกมากในกาม เรยกวาอะไร ?
ก. สำารวมกาย ข. สำารวมวาจา ค. สำารวมใจ ง. สำารวมกาม คำาตอบ : ง๔๗. กลยาณธรรมขอท ๓ มความหมายตรงกบขอใด ?ก. รกนวลสงวนตว ข. รกตวกลวตาย ค. รกงายหนายเรว ง. รกจางนางหาย คำาตอบ : ก๔๘. การใหความเปนธรรมแกทกฝาย ไมคดลำาเอยงเขาขางใดขางหนงตรงกบขอใด ?ก. ความสวามภกด ข. ความซอตรง ค. ความเทยงธรรม ง. ความกตญญ คำาตอบ : ค ๔๙. การจบจายใชสอยแตพอเพยง ไมฟมเฟอย ไมใหเกนฐานะตวเองชอวามสตรอบคอบในเรองใด ?ก. การทำางาน ข. การวางตว ค. การบรโภค ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ค๕๐. อยคนเดยวควรระวงความคด อยทามกลางหมมตรควรระวงวาจา ชอวามสตรอบคอบในเรองใด ?ก. การทำางาน ข. การวางตว ค. การบรโภค ง. ถกทกขอ คำาตอบ : ข
*** *** ***
กระทธรรม ธรรมศกษาชนตร
สอบในสน�มหลวง
วนองค�ร ท ๓๐ พฤศจก�ยน พ.ศ. ๒๕๔๗
ททำ ปโย โหต ภชนต นำ พห.
ผให ยอมเปนทรก คนหมมากยอมคบเขา.
อง. ปญจก. ๒๒/๔๓.
-------------------
แตงอธบายใหสมเหตสมผล อางสภาษตอนมาประกอบดวย ๑ ขอ และบอกชอคมภรทมาแหงสภาษตนนดวย สภาษตทอางมานน ตองเรยงเชอมความใหตดตอสม
เรองกบกระทตง.ชนน กำ�หนดใหเขยนลงในใบตอบ ตงแต ๒ หน� (เวน
บรรทด) ขนไป
-------------------
ใหเวล� ๓ ชวโมง
ปญหาและเฉลยวชาธรรม ธรรมศกษาชนตรสอบในสน�มหลวง
วนพธ ท ๑ ธนว�คม พ.ศ. ๒๕๔๗คำ�สง : จงเลอกคำ�ตอบทถกทสดเพยงคำ�ตอบเดยว แลวก�กบ�ท (X) ลงในชอง
ของขอทตองก�ร ในกระด�ษคำ�ตอบ ใหเวล� ๕๐ น�ท (๑๐๐ คะแนน)
๑. ธรรมขอใด อดหนนมใหคนทำาอะไรผดพลาด ?
ก. หร โอตตปปะ ข. ขนต โสรจจะ ค. กตญญกตเวท ง. สต สมปชญญะ
คำ�ตอบ : ง๒. ขอใด เปนความหมายของสมปชญญะ ?
ก. ความระลกได ข. ความรตวค. ความรอบร ง. ความรจรง
คำ�ตอบ : ข๓. ระลกไดวาวนนตองไปทำางาน เปนลกษณะของธรรมขอใด ?
ก. หร ข. โอตตปปะค. สต ง. สมปชญญะ
คำ�ตอบ : ค๔. ธรรมทเปนขาศกของสต ไดแกอะไร ?
ก. ความประมาท ข. ความโกรธค. ความละอาย ง. ความโลภ
คำ�ตอบ : ก๕. ผมหรอยในใจ ชอวาไมทำาความชว เพราะสาเหตใด ?
ก. กลวคนเหน ข. กลวตดคกค. ละอายคนอน ง. ละอายใจ
คำ�ตอบ : ง๖. ธรรมสำาหรบทำาคนใหเปนเทวดา คออะไร ?
ก. ขนต โสรจจะ ข. หร โอตตปปะค. เมตตา กรณา ง. อโลภะ อโมหะ
คำ�ตอบ : ข๗. ธรรมขอใด ทำาคนใหมความงามโดยมตองเสรมแตง ?
ก. ขนต โสรจจะ ข. สต สมปชญญะค. หร โอตตปปะ ง. เมตตา กรณา
คำ�ตอบ : ก
๘. จะรไดอยางไรวา คนทเราคบดวยเปนคนด ?ก. ตกบาตรประจำา ข. มมนษยสมพนธค. ขยนทำาการงาน ง. รจกทดแทนคณ
คำ�ตอบ : ง๙. กตญญกตเวท ชอวาหาไดยาก เพราะถกอะไรครอบงำา ?
ก. อบายมข ข. นวรณค. ความตระหน ง. ความโกรธ
คำ�ตอบ : ค๑๐. องคประกอบสำาคญของพระพทธศาสนา คออะไร ?
ก. พระพทธเจา ข. พระธรรมค. พระสงฆ ง. พระรตนตรย
คำ�ตอบ : ง๑๑. คำาวา “ ผร ผตน ผเบกบ�น ” ตรงกบขอใด ?
ก. พระพทธเจา ข. พระธรรมค. พระสงฆ ง. พระสาวก
คำ�ตอบ : ก๑๒. พระบรสทธคณ เปนคณของขอใด ?
ก. พระสงฆ ข. พระธรรมค. พระอรหนต ง. พระพทธเจา
คำ�ตอบ : ง๑๓. การนบถอพระพทธ พระธรรม และพระสงฆ เปนทพงทระลก เรยกวา
อะไร ?ก. ไตรรตน ข. ไตรปฎก
ค. ไตรสกขา ง. ไตรสรณคมนคำ�ตอบ : ง
๑๔. พระพทธ พระธรรม พระสงฆ ไดชอวารตนะ เพราะเหตใด ?ก. มราคาด ข. มคานายนดค. มความขลงด ง. มคนรจกด
คำ�ตอบ : ข๑๕. ผปฏบตชอบตามพระธรรมวนยแลวสอนผอน ตรงกบขอใด ?
ก. พทธบรษท ข. พระอรหนตค. ภกษณ ง. พระสงฆ
คำ�ตอบ : ง๑๖. คำาสอนทเปนโอวาทปาฏโมกข ตรงกบขอใด ?
ก. ทาน ศล ภาวนา ข. ศล สมาธ ปญญาค. อนจจง ทกขง อนตตา ง. ไมทำาชว ทำาด ทำาใจใหผองใส
คำ�ตอบ : ง๑๗. คนตมตนหลอกลวง ชอวาประพฤตวจทจรตขอใด ?
ก. พดเทจ ข. พดสอเสยดค. พดคำาหยาบ ง. พดเพอเจอ
คำ�ตอบ : ก๑๘. วจทจรตขอใด เปนเหตใหหมคณะแตกราว ?ก. พดเทจ ข. พดคำาหยาบ
ค. พดเพอเจอ ง. พดสอเสยดคำ�ตอบ : ง
๑๙. “ ถงบ�งพดพดดเปนศรศกด มคนรกรสถอยอรอยจต ” ตรงกบวจสจรตขอใด ?
ก. ไมพดเทจ ข. ไมพดสอเสยดค. ไมพดคำาหยาบ ง. ไมพดเพอเจอ
คำ�ตอบ : ค๒๐. การกระทำาในขอใด จดเปนมโนสจรต ?
ก. คดด ข. ทำาดค. พดด ง. อวดด
คำ�ตอบ : ก๒๑. กศลมลขอใด เปนเหตใหคนบำาเพญทานเพอกำาจดความโลภ ?
ก. อโลภะ ข. อโทสะ
ค. อโมหะ ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ก
๒๒. คนไมรจกอม ไมรจกพอ ไมรจกเตม ดวยปจจย ๔ จดเปนคนเชนไร ?ก. คนมมานะ ข. คนมโลภะ
ค. คนมโทสะ ง. คนมโมหะคำ�ตอบ : ข
๒๓. คนไมรเหต ไมรผล ไมรด ไมรชว จดเปนคนเชนไร ?ก. คนมโมหะ ข. คนมโทสะค. คนมฉนทะ ง. คนมโลภะ
คำ�ตอบ : ก๒๔. ขอใด กลาวไมถกตอง ?
ก. ภาวนากำาจดโมหะ ข. ศลกำาจดความหลงค. ศลกำาจดความโกรธ ง. ทานกำาจดความโลภ
คำ�ตอบ : ข๒๕. ผมเมตตาด ไมมเวรภยแกใคร ไมมกโกรธ เพราะทำาบญอะไร ?
ก. ใหทาน ข. รกษาศลค. เจรญภาวนา ง. วางอเบกขา
คำ�ตอบ : ข๒๖. “ คบคนด ฟงวจท�น คดอ�นปญห� คนคว�ปฏบต ” คอขอใด ?
ก. วฒ ๔ ข. จกร ๔ค. อทธบาท ๔ ง. ปธาน ๔
คำ�ตอบ : ก๒๗.อกศลธรรมใด เมอเกดขนแลว ทำาใหเสยความยตธรรม ?
ก. พยาบาท ข. กามฉนทะค. วจกจฉา ง. ฉนทาคต
คำ�ตอบ : ง
๒๘. คนทรกษาความดของตนไว ดจเกลอรกษาความเคม ไดชอวา ปฏบตตนตามหลก
ของปธานธรรมขอใด ?ก. เพยรระวงบาปไมใหเกด ข. เพยรละบาปทเกดขนแลว
ค. เพยรใหกศลเกดขน ง. เพยรรกษากศลไมใหเสอมคำ�ตอบ : ง
๒๙. สภาพเศรษฐกจทวกฤต ทำาใหคนเปนจำานวนมากหดห ทอแท เพราะอำานาจ
ของนวรณขอใด ?ก. กามฉนทะ ข. พยาบาทค. ถนมทธะ ง. วจกจฉา
คำ�ตอบ : ค๓๐. คนทไดรบความสำาเรจในชวต เนองมาจากธรรมหมวดใด ?
ก. ปธาน ๔ ข. จกร ๔ค. วฒ ๔ ง. อทธบาท ๔
คำ�ตอบ : ง๓๑. การใหรางวลแกนกกฬาทไดเหรยญทอง เปนพรหมวหารขอใด ?
ก. เมตตา ข. กรณาค. มทตา ง. อเบกขา
คำ�ตอบ : ค๓๒. ความไมสบายกาย ไมสบายใจ เรยกวาอะไรในอรยสจ ๔ ?
ก. ทกข ข. สมทยค. นโรธ ง. มรรค
คำ�ตอบ : ก๓๓. สำานวนวา “ รสงใดไมสรวช� ภ�ยหน�เตบใหญไดง�นทำ� ” จดเขาใน
คารวะขอใด ?ก. พระพทธเจา ข. การศกษาค. พระธรรม ง. การตอนรบ
คำ�ตอบ : ข๓๔. การรจกปรบตวใหเขากบสงคม ตรงกบสปปรสธรรมขอใด ?
ก. รจกเหต ข. รจกผลค. รจกบคคล ง. รจกชมชน
คำ�ตอบ : ง๓๕. สำานวนวา “ นำ�ขนใหรบตก ” หมายถงสปปรสธรรมขอใด ?
ก. ธมมญญตา ข. อตถญญตาค. กาลญญตา ง. อตตญญตา
คำ�ตอบ : ค๓๖. เมอประสบโลกธรรม ควรปฏบตตนอยางไร ?
ก. แสวงหาความถกตอง ข. ทำาจตมใหยนดยนรายค. ทำาพธสะเดาะเคราะห ง. อานหนงสอธรรมะ
คำ�ตอบ : ข๓๗. “ มสลงพงบรรจบใหครบบ�ท อย�ใหข�ดสงของตองประสงค ”
ตรงกบ ทฏฐธมมกตถประโยชนขอใด ?
ก. อฏฐานสมปทา ข. อารกขสมปทาค. กลยาณมตตตา ง. สมชวตา
คำ�ตอบ : ข๓๘. การใชจายทรพยเกนฐานะของตน ตรงกบคำาพงเพยใด ?ก. นกนอยทำารงแตพอตว ข. เกบเบยใตถนราน
ค. เหนกงจกรเปนดอกบว ง. เหนชางข ขตามชางคำ�ตอบ : ง
๓๙. เพอนทคดเอาแตไดฝายเดยว จดเขาในมตรเทยมขอใด ?ก. คนปอกลอก ข. คนหวประจบค. คนดแตพด ง. คนชวนทำาชว
คำ�ตอบ : ก๔๐. เพอนทออกปากพงมได เปนลกษณะของมตรเทยมขอใด ?
ก. คนดแตพด ข. คนปอกลอกค. คนหวประจบ ง. คนชวนใหฉบหาย
คำ�ตอบ : ก๔๑. ตวเองตดยาเสพตด จงชกชวนเพอนๆ ใหรวมทดลองเสพดวยจดเปน
มตรประเภทใด ?ก. มตรมอปการะ ข. มตรรวมสขรวมทกข
ค. มตรมความรกใคร ง. มตรชกชวนในทางฉบหายคำ�ตอบ : ง
๔๒. อยากเปนคนดของสงคม ควรคบมตรประเภทใด ?ก. มตรมอปการะ ข. มตรรวมสขรวมทกขค. มตรแนะประโยชน ง. มตรมความรกใคร
คำ�ตอบ : ค๔๓. “ ว�งตนเหม�ะสม ” ตรงกบสงคหวตถขอใด ?
ก. ทาน ข. ปยวาจาค. สมานตตตา ง. อตถจรยา
คำ�ตอบ : ค๔๔. หลกการครองเรอนขอใด สอนใหรจกขมใจเมอรสกโกรธ ?
ก. สจจะ ข. ทมะค. ขนต ง. จาคะ
คำ�ตอบ : ข๔๕. ผทชอบชวยเหลอคนตกทกขไดยาก ชอวาปฏบตตนตามหลกของ
ฆราวาสธรรมขอใด ?ก. สจจะ ข. ทมะค. ขนต ง. จาคะ
คำ�ตอบ : ง๔๖. การคาขายชนดใด ไมเปนขอหามสำาหรบอบาสกอบาสกา ?ก. คาขายเครองประหาร ข. คาขายเครองประดบ
ค. คาขายสตวเปนอาหาร ง. คาขายมนษย
คำ�ตอบ : ข๔๗. ใครมกจะอางวา “ หน�วนก รอนนก ” แลวไมทำาการงาน ?
ก. คนปวย ข. คนเกยจครานค. คนอดนอน ง. คนขยนเรยน
คำ�ตอบ : ข๔๘. “ ห�มไมใหทำ�คว�มชว ใหตงอยในคว�มด มอบทรพยมรดกให ”
เปนหนาทของใคร ในเรองทศ ๖ ?
ก. มารดาบดา ข. คร อาจารยค. บตรภรรยา ง. สมณพราหมณ
คำ�ตอบ : ก๔๙. “ เปนทหมนประม�ทของเพอน ” เปนลกษณะของอบายมขขอใด ?
ก. เทยวกลางคน ข. ดมนำาเมาค. เลนการพนน ง. เทยวดการเลน
คำ�ตอบ : ค๕๐. “ ไมรจกอ�ย ” เปนลกษณะของอบายมขขอใด ?
ก. ดมนำาเมา ข. เทยวกลางคนค. คบคนชว ง. เลนการพนน
คำ�ตอบ : ก
ผออกขอสอบ
: ๑.
พระร�ชดลก วดปทมวน�ร�ม
๒.
พระศรกตตโสภณ วดส�มพระย�
๓.
พระปรยตส�รเมธ วดร�ชผ�ตก�ร�ม
ตรวจ/ปรบปรง
: สนามหลวงแผนกธรรม
เฉลยวช�ธรรม ธรรมศกษ�ชนตร
สอบในสนามหลวงวนพธ ท ๑ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๔๗
๑. ง ๑๑.
ก ๒๑.
ก ๓๑.
ค ๔๑. ง
๒. ข ๑๒.
ง ๒๒.
ข ๓๒.
ก ๔๒.
ค
๓. ค ๑๓.
ง ๒๓.
ก ๓๓.
ข ๔๓.
ค
๔. ก ๑๔.
ข ๒๔.
ข ๓๔.
ง ๔๔. ข
๕. ง ๑๕.
ง ๒๕.
ข ๓๕.
ค ๔๕. ง
๖. ข ๑๖.
ง ๒๖. ก ๓๖. ข ๔๖. ข
๗. ก ๑๗.
ก ๒๗.
ง ๓๗.
ข ๔๗.
ข
๘. ง ๑๘.
ง ๒๘.
ง ๓๘.
ง ๔๘.
ก
๙. ค ๑๙.
ค ๒๙. ค ๓๙. ก ๔๙. ค
๑๐.
ง ๒๐.
ก ๓๐. ง ๔๐.
ก ๕๐.
ก
ปญหาและเฉลยวชาพทธประวต ธรรมศกษาชนตรสอบในสน�มหลวง
วนพธ ท ๑ ธนว�คม พ.ศ. ๒๕๔๗
คำ�สง : จงเลอกคำ�ตอบทถกทสดเพยงคำ�ตอบเดยว แลวก�กบ�ท (X) ลงในชองของขอทตองก�ร ในกระด�ษคำ�ตอบ ใหเวล� ๕๐ น�ท (๑๐๐ คะแนน)
๑. ประเทศใด ไมอยในดนแดนชมพทวป ?ก. อนเดย ข. ปากสถาน
ค. อนโดนเซย ง. เนปาลคำ�ตอบ : ค
๒. กอนทสทธตถราชกมารจะจตมายงโลกน อยในสวรรคชนไหน ?ก. จาตมมหาราช ข. ยามาค. ดาวดงส ง. ดสต
คำ�ตอบ : ง๓. พระพทธองคประสตกอนพทธศกกป ?ก. ๑ ป ข. ๘๐ ป
ค. ๙๐ ป ง. ๑๐๐ ปคำ�ตอบ : ข
๔. อาสภวาจา พระพทธเจาตรสในวนใด ?ก. วนประสต ข. วนปรนพพาน
ค. วนแสดงธรรมครงแรก ง. วนปลงอายสงขารคำ�ตอบ : ก
๕. พระนางสรมหามายาทวงคต เมอเจาชายสทธตถะประสตไดกวน ?
ก. ๓ วน ข. ๕ วนค. ๗ วน ง. ๑๕ วน
คำ�ตอบ : ค๖. เทวทตใด ทเจาชายสทธตถะเหนแลว ทรงดำารออกผนวช ?
ก. คนแก ข. คนเจบค. คนตาย ง. สมณะ
คำ�ตอบ : ง๗. เมอเจาชายสทธตถะทรงออกผนวช ใครนำาบรขารมาถวาย ?
ก. สหมบดพรหม ข. ฆฏการพรหมค. โกสยเทวราช ง. สกกเทวราช
คำ�ตอบ : ข๘. เจาชายสทธตถะอธษฐานเพศบรรพชา ณ รมฝงแมนำาอะไร ?
ก. แมนำาอโนมา ข. แมนำาเนรญชราค. แมนำาคงคา ง. แมนำาสนธ
คำ�ตอบ : ก๙. ขอใด กลาวถกตองในการเสดจออกบรรพชา ?
ก. ทรงมาฉนนะ มนายกณฐกะตดตาม ข. ทรงมาอสดร มนายฉนนะตดตาม
ค. ทรงมาอาชาไนย มนายฉนนะตดตาม ง. ทรงมากณฐกะ มนายฉนนะตดตาม
คำ�ตอบ : ง๑๐. ปญจวคคยออกบวชตามเจาชายสทธตถะ ดวยเหตผลอะไร ?
ก. บวชดวยความเคารพนบถอ ข. บวชดวยความเชอตามตำาราค. บวชเพราะพระอาจารยสงไว ง. บวชดวยหวงจะบรรลตามบาง
คำ�ตอบ : ง๑๑. ใครเปนผถวายขาวมธปายาสในวนตรสร ?
ก. นางสจตรา ข. นางสชาดาค. นางสธมมา ง. นางสนนทา
คำ�ตอบ : ข๑๒. ใครเปนผถวายหญาคาแกพระมหาบรษ ?
ก. โสตถยพราหมณ ข. สนธพราหมณค. เวรญชพราหมณ ง. โกสยพราหมณ
คำ�ตอบ : ก๑๓. พระพทธเจาตรสร เมอพระชนมายเทาไร ?
ก. ๒๙ พรรษา ข. ๓๕ พรรษาค. ๓๖ พรรษา ง. ๔๕ พรรษา
คำ�ตอบ : ข๑๔. พระพทธเจาตรสรอะไร ?
ก. สมมตสจจะ ข. ธรรมสจจะค. อรยสจจะ ง. ปรมตถสจจะ
คำ�ตอบ : ค๑๕. คำาวา “ เทวว�จกอบ�สก ” หมายความวาอยางไร ?
ก. ผถงพระพทธเจาเปนสรณะ ข. ผถงพระพทธ พระธรรม เปนสรณะ
ค. ผถงพระพทธเจา พระสงฆ เปนสรณะ ง. ผถงพระรตนตรยเปนสรณะคำ�ตอบ : ข
๑๖. พราหมณทชอบตวาดวา ห ห ไดพบกบพระพทธเจาทใด ?ก. ตนพระศรมหาโพธ ข. ตนมจจลนท
ค. ตนอชปาลนโครธ ง. ตนราชายตนะคำ�ตอบ : ค
๑๗. ทสด ๒ อยางและทางสายกลาง อยในพระสตรไหน ?ก. เวทนาปรคคหสตร ข. ธมมจกกปปวตตนสตร
ค. อาทตตปรยายสตร ง. อนตตลกขณสตรคำ�ตอบ : ข
๑๘. ผไดดวงตาเหนธรรมเบองตน เปนพระอรยบคคลชนไหน ?ก. พระโสดาบน ข. พระสกทาคาม
ค. พระอนาคาม ง. พระอรหนตคำ�ตอบ : ก
๑๙. พระสาวกองคท ๖ บรรลธรรมสงสด ดวยพระธรรมเทศนาใด ?ก. อนตตลกขณสตร ข. ธมมจกกปปวตตนสตรค. อาทตตปรยายสตร ง. อนปพพกถาและอรยสจ
คำ�ตอบ : ง๒๐. อบาสกคนแรกผถงรตนะ ๓ คอใคร ?
ก. อนาถปณฑกเศรษฐ ข. ตปสสะและภลลกะค. พระเจาสทโธทนะ ง. บดาของพระยสะ
คำ�ตอบ : ง๒๑. พระสาวกทออกไปประกาศพระศาสนาครงแรกกองค ?
ก. ๕ องค ข. ๑๐ องคค. ๖๐ องค ง. ๖๑ องค
คำ�ตอบ : ค๒๒. “ ท�นจะพงแสวงห�หญงนนดกว� หรอจะพงแสวงห�ตนดกว� ”
พระพทธองคตรสแกใคร ?ก. ยสกลบตร ข. นทกสสปะ
ค. ปญจวคคย ง. ภททวคคยคำ�ตอบ : ง
๒๓. ใครปรารถนาขอเหนพระอรหนต เปนคนแรก ?ก. พระเจาสทโธทนะ ข. พระนางปชาบด
ค. พระเจาปเสนทโกศล ง. พระเจาพมพสารคำ�ตอบ : ง
๒๔. วดแหงแรกทพระเจาแผนดนมคธสรางถวายในพระพทธศาสนามชอวาอะไร ?
ก. เวฬวน ข. ลฏฐวนค. บพพาราม ง. เชตวน
คำ�ตอบ : ก
๒๕. วนจาตรงคสนนบาต พระพทธองคทรงแสดงหลกธรรมอะไร ?ก. พระอภธรรม ข. โอวาทปาฏโมกข
ค. อรยธรรม ง. วมตตธรรมคำ�ตอบ : ข
๒๖. พระสาวกองคใด ถอวาเปนยอดกตญญ ?ก. พระมหากสสปะ ข. พระอานนทค. พระอสสช ง. พระสารบตร
คำ�ตอบ : ง๒๗. พระอครสาวกทงค เคยบวชเปนอะไรมากอน ?
ก. ปรพาชก ข. ดาบสค. อาชวก ง. ชฎล
คำ�ตอบ : ก๒๘. พระพทธเจาตรสกะพระสาวกรปใด ไมใหชงวงเขาไปสตระกล ?
ก. พระสารบตร ข. พระมหาโมคคลลานะค. พระมหากสสปะ ง. พระอรเวลกสสปะ
คำ�ตอบ : ข๒๙. ใครทลเชญพระพทธเจาเสดจกรงกบลพสดไดสำาเรจ ?
ก. ฉนนอำามาตย ข. โลลทายค. กาฬทาย ง. ราหลกมาร
คำ�ตอบ : ค๓๐. ใครทำาปพพเปตพลเปนคนแรก ในพระพทธศาสนา ?
ก. พระเจาพมพสาร ข. พระเจาปเสนทโกศลค. อนาถปณฑกเศรษฐ ง. ธนญชยเศรษฐ
คำ�ตอบ : ก๓๑. ใครถวายบณฑบาตแดพระพทธเจาเปนคนสดทาย ?
ก. นายสภททะ ข. นายจนทะค. นางวสาขา ง. นางสชาดา
คำ�ตอบ : ข
๓๒. คำาวา “ ปลงอ�ยสงข�ร ” หมายถงอะไร ?ก. ทรงตงพระทยจะปรนพพาน ข. ทรงรพระองคเองวาสนอาย
ค. ทรงตงพระทยตออายสงขาร ง. ทรงตดพระทยการครองเรอนคำ�ตอบ : ก
๓๓. พระพทธเจาทรงปลงอายสงขาร ณ สถานทใด ?ก. ธาตเจดย ข. อนมมสเจดยค. ปาวาลเจดย ง. รตนฆรเจดย
คำ�ตอบ : ค๓๔. ใครเปนพระอรหนตองคสดทายกอนพระพทธเจาปรนพพาน ?
ก. พระอานนท ข. พระอนรทธะค. พระสภททะ วฑฒบรรพชต ง. พระสภททะ ปรพาชก
คำ�ตอบ : ง๓๕. ใครไปสงขาวการเสดจดบขนธปรนพพานแกเจามลลกษตรย ?
ก. พระอานนท ข. พระอนรทธะค. พระนนทะ ง. พระฉนนะ
คำ�ตอบ : ก๓๖. พระพทธองคทรงจำาพรรษาท ๔๕ ทไหน ?ก. นาลนทา ข. เวฬวคาม
ค. เวฬวน ง. กลลวาลมตตคามคำ�ตอบ : ข
๓๗. กอนปรนพพาน พระพทธเจาทรงแตงตงใครเปนศาสดาแทน ?ก. พระมหากสสปะ ข. พระอานนท
ค. พระไตรปฎก ง. พระธรรมวนยคำ�ตอบ : ง
๓๘. พระพทธรป จดเปนเจดยประเภทใด ?ก. ธาตเจดย ข. ธรรมเจดย
ค. อทเทสกเจดย ง. บรโภคเจดยคำ�ตอบ : ค
๓๙. ผใดถวายผาสงควรรณแดพระพทธเจา ?ก. มลลกษตรยชอปกกสะ ข. วสาขา มหาอบาสกาค. อนาถปณฑกเศรษฐ ง. พระนางปชาบดโคตม
คำ�ตอบ : ก๔๐. พระบรมสารรกธาต ถกแบงออกเปนกสวน ?
ก. ๖ สวน ข. ๗ สวนค. ๘ สวน ง. ๙ สวน
คำ�ตอบ : คศ�สนพธ
๔๑. บญกรยาวตถ หมายถงขอใด ?ก. การตงใจทำาบญ ข. สงของสำาหรบทำาบญ
ค. สถานททำาบญ ง. สงเปนทตงแหงการทำาบญคำ�ตอบ : ง
๔๒. การเวยนเทยนในวนสำาคญทางพระพทธศาสนา จดเขาในพธใด ?ก. กศลพธ ข. ทานพธ
ค. บญพธ ง. ปกณกพธคำ�ตอบ : ก
๔๓. วนจาตรงคสนนบาต คอวนใด ?ก. วนมาฆบชา ข. วนวสาขบชา
ค. วนอฏฐมบชา ง. วนอาสาฬหบขาคำ�ตอบ : ก
๔๔. วนเทโวโรหณะ คอวนอะไร ?ก. วนประสต ข. วนแสดงปฐมเทศนาค. วนปรนพพาน ง. วนพระเจาเปดโลก
คำ�ตอบ : ง๔๕. กรยาเชนไร เรยกวา อภวาท ?
ก. การไหว ข. การกราบพระค. การนอมศรษะ ง. การประนมมอ
คำ�ตอบ : ข๔๖. บญพธแยกออกเปนกประเภท ?
ก. ๒ ประเภท ข. ๓ ประเภทค. ๔ ประเภท ง. ๕ ประเภท
คำ�ตอบ : ก๔๗. ขอใด ไมจดอยในงานบญพธ ?
ก. การถอศลอโบสถ ข. งานทำาบญอฐค. งานทำาบญขนบานใหม ง. งานมงคลสมรส
คำ�ตอบ : ก๔๘. ขอใด ไมใชพธทำาบญงานมงคล ?
ก. งานทำาบญขนบานใหม ข. งานอปสมบทค. งานทำาบญสตตมวาร ง. งานทำาบญอาย
คำ�ตอบ : ค๔๙. กปปยการก หมายถงใคร ?
ก. เจาภาพ ข. พระสงฆค. ผปฏบตพระ ง. เจาอาวาส
คำ�ตอบ : ค๕๐. การกรวดนำามงประโยชนอะไร ?
ก. อทศสวนบญ ข. แสดงความเคารพค. ตงจตอธษฐาน ง. เพอใหเทวดารบร
คำ�ตอบ : ก
ผออกขอสอบ
: ๑.
พระเทพโสภณ วดประยรวงศ�ว�ส
๒.
พระร�ชกตตเมธ วดพระนอนจกรสห
๓ พระศรวสทธคณ วดศ�ล�ลอย
.
ตรวจ/ปรบปรง
: สนามหลวงแผนกธรรม
เฉลยวช�พทธประวต ธรรมศกษ�ชนตร
สอบในสนามหลวงวนพธ ท ๑ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๔๗
๑. ค ๑๑.
ข ๒๑.
ค ๓๑.
ข ๔๑. ง
๒. ง ๑๒.
ก ๒๒.
ง ๓๒.
ก ๔๒.
ก
๓. ข ๑๓.
ข ๒๓.
ง ๓๓.
ค ๔๓.
ก
๔. ก ๑๔.
ค ๒๔.
ก ๓๔.
ง ๔๔. ง
๕. ค ๑๕.
ข ๒๕.
ข ๓๕.
ก ๔๕. ข
๖. ง ๑๖.
ค ๒๖. ง ๓๖. ข ๔๖. ก
๗. ข ๑๗.
ข ๒๗.
ก ๓๗.
ง ๔๗.
ก
๘. ก ๑๘.
ก ๒๘.
ข ๓๘.
ค ๔๘.
ค
๙. ง ๑๙.
ง ๒๙. ค ๓๙. ก ๔๙. ค
๑ ง ๒ ง ๓๐. ก ๔ ค ๕ ก
๐. ๐. ๐. ๐.
ปญหาและเฉลยวชาเบญจศล-เบญจธรรม (วนย) ธรรมศกษาชนตร
สอบในสน�มหลวงวนพธ ท ๑ ธนว�คม พ.ศ. ๒๕๔๗
คำ�สง : จงเลอกคำ�ตอบทถกทสดเพยงคำ�ตอบเดยว แลวก�กบ�ท (X) ลงในชอง
ของขอทตองก�ร ในกระด�ษคำ�ตอบ ใหเวล� ๕๐ น�ท (๑๐๐ คะแนน)
๑. ขอใด หมายถงศล ?ก. กฎหมาย ข. พระราชบญญต
ค. พธกรรม ง. บญญตอนชอบธรรมคำ�ตอบ : ง
๒. ศล ๕ จดไวสำาหรบบคคลประเภทใด ?ก. พระภกษ ข. สามเณร
ค. คนทวไป ง. อบาสกอบาสกาคำ�ตอบ : ค
๓. หากจะเปรยบศล ๕ กบสวนประกอบของบาน คอขอใด ?ก. หลงคา ข. เสา
ค. ประต ง. หนาตาง
คำ�ตอบ : ข๔. การรกษาศล มประโยชนแกใคร ?
ก. ตนเอง ข. ครอบครวค. ประเทศชาต ง. ถกทกขอ
คำ�ตอบ : ง๕. เพราะเหตไร ศลจงเปนสงททกคนตองประพฤตปฏบต ?
ก. เพราะเปนขอบงคบของมนษย ข. เพราะเปนพนฐานของมนษยค. เพราะเปนสงททำาตามกนมา ง. เพราะเปนสงหลกเลยงไมได
คำ�ตอบ : ข๖. ความเบยดเบยนกนในโลก เฉพาะทางกายทวารคออะไร ?
ก. ชวตรางกาย ข. ทรพยสมบตค. ประเวณ ง. ถกทกขอ
คำ�ตอบ : ง๗. การกระทำาใด เกยวของกบศลขอท ๑ ?
ก. เกบสวยรถบรรทก ข. ฆานกทองเทยวค. เลนหวยบนดน ง. งดเหลาเขาพรรษา
คำ�ตอบ : ข๘. ขอใด ถกหามดวยศลขอท ๑ ?
ก. กกขงสตวใหหมดอสรภาพ ข. ลกลอบสงสตวไปตางประเทศค. บกรกพนทอทยานแหงชาต ง. ทบกระจกตยามของตำารวจ
คำ�ตอบ : ก๙. ขอใด เปนวตถแหงปาณาตบาต ?
ก. คนฆา ข. คนถกฆาค. การฆา ง. เจตนาฆา
คำ�ตอบ : ข๑๐. ฆาใคร ถอวาไมเปนบาป ?
ก. คนตางชาต ข. คนตางศาสนาค. สตวเปนโรคตดตอ ง. ไมมขอถก
คำ�ตอบ : ง๑๑. การใชนำากรดสาดหนาจนเกดแผลเปน เรยกวาอะไร ?
ก. พการ ข. เสยโฉมค. บาดเจบ ง. ทรมาน
คำ�ตอบ : ข๑๒. ลกหนถกเจาหนใชมดฟนจนแขนขาด เรยกวาอะไร ?
ก. ทำาใหพการ ข. ทำาใหเสยโฉมค. ทำาใหลำาบาก ง. ทำาใหเสยชวต
คำ�ตอบ : ก๑๓. การกระทำาในขอใด เปนทรกรรมในเรองปาณาตบาต ?ก. ทำารายรางกายภรรยา ข. นำาไกชนมาตกน
ค. กกขงใชแรงงานเดก ง. ฆาไกทเปนหวดนกคำ�ตอบ : ข
๑๔. ผมกจะเดอดรอนเพราะมอปนสยโหดราย ตองรกษาศลขอใด ?ก. ศลขอ ๑ ข. ศลขอ ๒ค. ศลขอ ๓ ง. ศลขอ ๔
คำ�ตอบ : ก๑๕. ศลขอ ๑ บญญตไวเพอปลกฝงคณธรรมใด ?
ก. เมตตา กรณา ข. ความมสตตงมนค. ความซอสตย ง. ความกตญญ
คำ�ตอบ : ก๑๖. ขอใด เปนลกษณะอาการของศลขอท ๒ ?ก. โหดราย ข. ไมไดสต
ค. มอไว ง. ขปดคำ�ตอบ : ค
๑๗. ขอใด ไมเขาลกษณะการเลยงชวตในทางทชอบ ? ก. กเงนกองทนหมบานทำาขนมขาย
ข. คนจนเลนหวย คนรวยเลนหน
ค. ทำาลำาใยอบแหงสงตางประเทศ ง. ทำางานเกบกวาดขยะตามทองถนน
คำ�ตอบ : ข๑๘. เจาหนาทโจรกรรมเงนในตกดเงนของธนาคารไป เรยกวาอะไร ?
ก. ยกยอก ข. ตระบดค. ลกลอบ ง. สมโจร
คำ�ตอบ : ก๑๙. การใชอาวธปนบงคบเจาหนาทโจรกรรมเงนในธนาคารไป เรยกวาอะไร ?
ก. กรรโชก ข. ขนใจ ค. ปลน ง. ทำาราย
คำ�ตอบ : ค๒๐. คำาใด ไมจดเขาในโจรกรรม ?
ก. ฉอ ข. หยบฉวยค. ฉก ง. ฉวยโอกาส
คำ�ตอบ : ง๒๑. การกระทำาใด เปนฉายาโจรกรรมขอวา “ ผล�ญ ” ?
ก. แกงมอเตอรไซคทบกระจกตยามตำารวจข. เอาเงนพอแมไปใชโดยไมขออนญาต
ค. เรยกเกบสวยจากพอคาไมเถอนง. นกเรยนเทคนคยกพวกตกน
คำ�ตอบ : ก๒๒. สขเกดจากการไมเปนหนคนอน ตรงกบขอใด ?
ก. ไมมเจาหนมาคอยรบกวนทวงใหรำาคาญใจข. ไมตองคอยหลบหนาซอนตวกลวเจาหนเหนค. ไมตองคอยหลบหนาซอนตวกลวเขาจบได
ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ง
๒๓. ทกขเกดจากทรพยทไดมาดวยการทำาโจรกรรม ตรงกบขอใด ?
ก. ตองซอนบรโภคใชสอย ข. เกดความรอนใจแกผได
ค. ระวงไมใหใครรเหน ง. ถกทกขอ
คำ�ตอบ : ง๒๔. การบกรกพนทอทยานแหงชาต เปนการลกทรพยประเภทใด ?
ก. สงหารมทรพย ข. สวญญาณกทรพยค. อสงหารมทรพย ง. ถกทกขอ
คำ�ตอบ : ค๒๕. ศลขอท ๓ บญญตไวเพอมงหวงเรองใดมากทสด ?ก. เมตตาสงสาร ข. การงานบรสทธ
ค. พดแตความจรง ง. ไมทอดทงคครองคำ�ตอบ : ง
๒๖. สามภรรยารกษาศลขอใด จงเกดความไววางใจกนและกน ?ก. ศลขอ ๑ ข. ศลขอ ๒
ค. ศลขอ ๓ ง. ศลขอ ๕คำ�ตอบ : ค
๒๗. คนทชอบพดแตเรองเหลวไหลไรสาระ จดวาผดศลขอมสาวาทลกษณะใด ?
ก. พดปด ข. พดเพอเจอค. พดสอเสยด ง. พดคำาหยาบ
คำ�ตอบ : ข๒๘. การทำาลายประโยชนคนอนดวยคำาพด เกยวของกบศลขอใด ?
ก. ปาณาตบาต ข. อทนนาทานค. กาเมสมจฉาจาร ง. มสาวาท
คำ�ตอบ : ง๒๙. ขอใด เปนลกษณะแหงการพดเทจ ?
ก. เหนบอกวาไมเหน ข. ไดยนบอกวาไมไดยน
ค. รบอกวาไมร ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ง
๓๐. การโฆษณาคณภาพสนคาเกนความจรง เพอตองการอะไร ?ก. เพอจะประชด ข. เพอจะยกยอง
ค. เพอหวงจะโกง ง. เพอจะยใหแตกกนคำ�ตอบ : ค
๓๑. รบปากพอแมวาจะชวยทำางานบานทกวน ภายหลงกลบบดพลว ไมทำาตามนน
เรยกวาอะไร ?ก. คนคำา ข. ผดสญญาค. ทนสาบาน ง. เสยสตย
คำ�ตอบ : ก๓๒. คำาวา “ อมพระม�พดกไมเชอ ” กลาวหมายเอาคนเชนไร ?
ก. คนสอเสยด ข. คนโกหก ค. คนตลก ง. คนเพอเจอ
คำ�ตอบ : ข๓๓. กจกรรมใด จดขนเพอปองกนการละเมดศลขอท ๕ ?
ก. สมนไพรเพอสขภาพ ข. บวชเพอแมค. ฉดวคซนไกชน ง. เทเหลาเผาบหร
คำ�ตอบ : ง๓๔. โครงการทบนมเบอรวน จดขนเพอรณรงคเรองใด ?
ก. ยาเสพตด ข. โรคเอดสค. ไขหวดนก ง. ถกทกขอ
คำ�ตอบ : ก๓๕. กจกรรมใด จดขนเพอรณรงคการลดอบตเหต ?
ก. ดบไฟใต ข. งดเหลาเขาพรรษาค. ประหยดพลงงานชวยชาต ง. ปดสถานบนเทงกอนเวลา
คำ�ตอบ : ข
๓๖. สมจเฉทวรต ใครถอปฏบตไมได ?ก. ปถชน ข. พระโสดาบนค. พระอนาคาม ง. พระอรหนต
คำ�ตอบ : ก๓๗. รบศล ๕ จากพระสงฆมาแลว จงไมพดโกหก เพราะกลวศลขาด จดเปน
วรตใด ?ก. สมปตตวรต ข. สมาทานวรต
ค. สมจเฉทวรต ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ข
๓๘. มคนสงสรามาใหดม แตไมยอมดม เพราะเหนวาการดมสรา เปนการผดศล จดเปน
วรตใด ?ก. สมปตตวรต ข. สมาทานวรต
ค. สมจเฉทวรต ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ก
๓๙. การบรจาคโลหตชวยเหลอผปวย เพราะมคณธรรมใด ?ก. เมตตา ข. กรณา
ค. มทตา ง. อเบกขาคำ�ตอบ : ข
๔๐. นายจางกกขงหนวงเหนยว ใชแรงงานเดกตลอด ๒๔ ชวโมง ไดชอวาประพฤต
ไมเปนธรรมในขอใด ?ก. กจการ ข. วตถ
ค. บคคล ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ค
๔๑. การกระทำาใด ไดชอวาประพฤตไมเปนธรรมในวตถ ?ก. กนเหลาเมายาขณะทำางาน ข. ไมลงทะเบยนแรงงานตางดาว
ค. กกขงบงคบใชแรงงานเดก ง. ขายลอตเตอรเกนราคา
คำ�ตอบ : ง๔๒. ผเกยจครานไมรบผดชอบในการทำางาน ไดชอวาประพฤตไมเปนธรรม
ในอะไร ?ก. วตถ ข. กจการ
ค. บคคล ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ข
๔๓. นโยบายใด สนบสนนกลยาณธรรมขอสมมาอาชวะ ?ก. หนงตำาบลหนงผลตภณฑ ข. สงเสรมสนคาโอทอป
ค. จดตงกองทนหมบาน ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ง
๔๔. ขอใด เปนเหตเสอมเสยจากการไมสำารวมในกาม ?ก. เสยทรพย ข. เกดโรคตดตอ
ค. เกดการววาท ง. ถกทกขอคำ�ตอบ : ง
๔๕. ขอใด แสดงถงวยรนไทยขาดความสำารวมในกาม ?ก. ซงรถมอเตอรไซคกวนเมอง ข. ปญหาโรคเอดสในโรงเรยน
ค. ตดเกมคอมพวเตอร ง. เลนอนเตอรเนตทกวนคำ�ตอบ : ข
๔๖. การปลดผใตบงคบบญชาโดยไมมอคต เปนคณธรรมขอใด ?ก. ความเทยงธรรม ข. ความซอตรง
ค. ความกตญญ ง. ความสวามภกดคำ�ตอบ : ก
๔๗. แนวทางปองกนการแพรระบาดของโรคไขหวดนก ควรใชหลกธรรมขอใด ?
ก. ความเสยสละ ข. ความปรารถนาดค. ความมสตรอบคอบ ง. ความซอสตยตอกน
คำ�ตอบ : ค๔๘. ประพฤตเชนไร เรยกวามความกตญญ ?
ก. ไมฆานอง ข. ไมฟองนาย ค. ไมขายเพอน ง. ไมลกเงนพอแม
คำ�ตอบ : ง๔๙. พฤตกรรมเชนไร เรยกวาขาดความซอตรง ?ก. นนทานาย ข. ขายเพอน
ค. เลอนนด ง. ผดวนประกนพรงคำ�ตอบ : ข
๕๐. การประกาศสงครามกบคนทจรตคอรปชน แสดงจดยนเรองใด ?ก. ความประหยด ข. ความทจรตค. ความเหนแกกน ง. ความสจรต
คำ�ตอบ : ง
ผออกขอสอบ
: ๑.
พระธรรมปฎก วดพระพทธบ�ท
๒.
พระร�ชปรยตเวท วดพระพเรนทร
๓.
พระเมธปรยตวบล
วดส�มพระย�
ตรวจ/ปรบปรง
: สนามหลวงแผนกธรรม
เฉลยวช�เบญจศล-เบญจธรรม (วนย) ธรรมศกษ�ชนตรสอบในสนามหลวง
วนพธ ท ๑ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๔๗
๑. ง ๑๑.
ข ๒๑.
ก ๓๑.
ก ๔๑. ง
๒. ค ๑๒.
ก ๒๒.
ง ๓๒.
ข ๔๒.
ข
๓. ข ๑๓.
ข ๒๓.
ง ๓๓.
ง ๔๓.
ง
๔. ง ๑๔.
ก ๒๔.
ค ๓๔.
ก ๔๔. ง
๕. ข ๑๕.
ก ๒๕.
ง ๓๕.
ข ๔๕. ข
๖. ง ๑๖.
ค ๒๖. ค ๓๖. ก ๔๖. ก
๗. ข ๑๗.
ข ๒๗.
ข ๓๗.
ข ๔๗.
ค
๘. ก ๑๘.
ก ๒๘.
ง ๓๘.
ก ๔๘.
ง
๙. ข ๑๙.
ค ๒๙. ง ๓๙. ข ๔๙. ข
๑๐.
ง ๒๐.
ง ๓๐. ค ๔๐.
ค ๕๐.
ง
