โรคเบาหวาน โรคเบาหวาน เกดจากตบออนสราง "ฮอรโมนอนซลน" ไดนอย หรอไมได
เลย ฮอรโมนชนดนมหนาทคอยชวยใหรางกายเผาผลาญนาตาลมาใชเปนพลงงาน เมออนซลนในรางกายไมพอ นาตาลกไมถกนาไปใช ทาใหเกดการคงของนาตาลในเลอดและอวยวะตางๆ เมอนาตาลคงในเลอดมากๆ กจะถกไตกรองออกมาในปสสาวะ ทาใหปสสาวะหวานหรอมมดขนได จงเรยกวา "เบาหวาน" นนเอง โรคเบาหวาน แบงออกเปน 2 ชนดใหญๆ 1. โรคเบาหวาน ชนดพงอนซลน เปนชนดทพบไดนอย แตมความรนแรงและอนตรายสง มกพบในเดกและคนอายตากวา 25 ป แตกอาจพบในคนสงอายไดบาง ตบออนของผปวยชนดนจะสรางอนซลนไมไดเลยหรอไดนอยมาก 2. โรคเบาหวาน ชนดไมพงอนซลน เปน เบาหวานชนดทพบเหนกนเปนสวนใหญ มความรนแรงนอย มกพบในคนอายมากกวา 40 ปขนไป แตกอาจพบในเดกหรอวยหนมสาวไดบาง โดยตบออนของผปวยชนดนยงสามารถสรางอนซลนได แตไมเพยงพอกบความตองการของรางกาย
อาการโรคเบาหวาน ผปวยจะมอาการปสสาวะบอยกระหายนา ดมนาบอย หวบอย หรอกนขาวจ ออนเพลย บางคนอาจสงเกตวาปสสาวะมมดขน ผปวยมกมรปรางอวน เปนแผลเรอรงรกษาหายยาก ผหญงบางคนอาจคลอดทารกทมนาหนกมากกวาธรรมดา หรออาจเปนโรคครรภเปนพษหรอคลอดทารกทเสยชวตแลวโดยไมทราบสาเหต
อาการแทรกซอน 1.ตา อาจเปนตอกระจกกอนวย ประสาทตาหรอจอตา เสอม หรอเลอดออกในนาวนลกตา ทาใหมอาการตามวลงเรอยๆ หรอมองเหนจดดาลอยไปลอยมาและอาจทาใหตาบอดในทสด 2.ระบบประสาท ผปวยอาจเปนปลายประสาทอกเสบ มอาการชาหรอปวดรอนตามปลายมอปลายเทา ซงอาจทาใหมแผลเกดขนทเทาไดงายบางคนอาจมอาการวงเวยนเนองจากมภาวะความดนตกในทายน บางคนอาจไมมความรสกทางเพศ ทองเดนตอนกลางคนบอยหรอกระเพาะปสสาวะไมทางาน 3.ไต มกจะเสอม จนเกดภาวะไตวาย 4.ผนงหลอดเลอดแดงแขงทาใหเปนโรคความดนโลหตสง,อมพาต,หวใจขาดเลอด 5.เปนโรคตดเชอไดงาย เนองจากภมตานทานโรคตา ขอแนะนาในการดแลตวเอง 1.ควบคมอาหาร 2.เลกสบบหรโดยเดดขาด 3.หมนดแลรกษาเทาเปนพเศษ 4.อยาซอยาชดกนเอง 5.ออกกาลงกายอยางสมาเสมอ แตไมควรหกโหม เชน เดนเรว วงเหยาะ เปนตน 6.ผปวยทกนยาหรอฉดยารกษาเบาหวานอย บางครงอาจเกดภาวะนาตาลในเลอดตา คอมอาการใจหวว ใจสน หนามด ตาลาย ควรพกนาตาลหรอของหวานตดตวประจา ถาเรมรสกมอาการดงกลาว ใหผปวยรบกนนาตาลหรอของหวาน จะชวยใหหายได
เอดส เปนกซงจะเขาไป ทนอยลง จงทาใในปอด หรอตเปนมะเรงบางชเชอฉวยโอกาส
เชอไวรสเอเกดโรคในสตวภายนอกได อรอน ความเยนเซลเซยส นานเชอตางๆ เชน
กลมอาการเจบปวทาลายเมดเลอดขาวใหตดเชอ โรคฉวยตอมนาเหลอง เยอชนดไดงายกวาคนสตางๆ เหนาน
อดส สามารถอวอน เมอออกนอกอาจมชวตไดนานเปน สภาวะกรด ดาน 10-15 นาท เน นายาซกผาขาว
โรคเอดวยทเกดขนเพราะว ทเปนแหลงสรายโอกาสแทรกซออหมสมองอกเสบจนปกต ซงสาเหต
อาศยหรอทาใหเกกรางกายคนแลว ปนชวโมงหรอเปนาง ความแหง ควเชอกตายหมด นว
ดส ะรางกายไดรบเชอางภมคมกนโรค ทอนเขาสรางกายไดจากเชอรา โรคผว ของการเสยชวต
กดโรคในคนเทานน จะ ไมสามารถทนวนเทานน ขนอยวามชน เชน ถกคนอกจากนยงทาลา
อไวรสเอดส (HIทาใหภมคมกนโรดงายขน เชน วณวหนงบางชนด หรตมกเกดขนจากโรค
น ไมสามารถทาใทนสภาพแวดลอมยกบ อณหภมควความรอน 56 องาย ไดดวยนายาฆ
IV) รคลดณโรครอคตด
ให
วามงศาฆา
เอ
กา
ดสตดตอไ ทางเลอด โดเยอบบาง ๆ
ทางเพศสมพคลอดได โดหนกดวย
จากแมสลกใ25-30% เทลดลงเหลอป
รปองกนเอด
การตดตอทสมผสกบเลอ
การตดตอททกครงทมเพ
การปองกนกแตงงานโดย
ได 3 ทาดยเชอโรคอาจเขๆ เชน เยอบชอ
พนธ เชอเอดสสดยไมตองมแผลห
ในครรภ ซงไมไทานน และถาปประมาณ 8-10%
ส
ทางเลอด ไมใชเขอดนาเหลอง นา
ทางเพศสมพนธ พศสมพนธ
การตดตอจากแการตรวจสขภาพ
าง ไดแก ขาสรางกายทางบงปาก เยอบตา
สามารถซมผานหรอรอยถลอก ป
ไดตดเชอทกรายปองกนดวยการใ% เทานน
ขมฉดยารวมกบาหนอง
ปองกนโดยการ
แมสลกในทอง ตพและตรวจเลอด
บาดแผล เขมฉด ฯลฯ
เยอบทอปสสาวปาก คอ รวมท
ย ลกจะตดเชอจชยา การตดเชอ
ผอน ใสถงมอท
รใชถงยางอนามย
ตองมการเตรยมด
ดยา รอยสก
วะและชองทงเยอบทวาร
จากแมเพยง อจากแมจะ
ทกครงถาตอง
ยอยางถกตอง
มตวกอน
วณโรค วณโรค เปนโรคตดตอเรอรงทเกดจากเชอแบคทเรย เปนไดกบอวยวะทกสวนของรางกายแตทพบและเปน ปญหามากในปจจบนคอ"วณโรคปอด" เพราะเชอวณโรคปอดสามารถแพร กระจายและตดตอได งายโดยระบบทางเดนหายใจหากไมไดรบการรกษา อยางถกตองรางกายจะทรดโทรมอยางรวดเรว และมอนตรายถงแกชวตได อาการ - ไอเรอรง 3 สปดาหขนไป หรอไอมเลอดออก - มไขตอนบาย ๆ เหงอออกมากเวลากลางคน - นาหนกลด ออนเพลย เบออาหาร - เจบหนาอก และเหนอยหอบกรณทโรคลกลามไปมากแลว การปองกน ไมใหปวยเปนวณโรคไดอยางไร - รกษาสขภาพใหแขงแรง โดยการออกกาลงกาย - กนอาหารทมประโยชน ครบ 5 หม - หลกเลยงการคลกคลใกลชดกบผปวยวณโรค - ถามผปวยวณโรคอยในบาน ควรเอาใจใสดแลใหกนยาครบถวนสมาเสมอ - ควรตรวจรางกาย โดยการเอกซเรยปอดอยางนอยปละครง
การตดตอ ผปวยวณโรคจะมเชอโรคอยในปอด เมอผปวย ไอจาม เชอจะออกมา
กบละออง หากผใกลชดสดหายใจเขาไป เชอวณโรคจะเขาสรางกาย ทาใหมโอกาสปวยเปนวณโรคได แตผทไดรบเชอแลว บางคนกยงไมปวยเปนวณโรคเลยทเดยว แตจะเปนพาหะนาโรคแพรเชอโรคไปสผอน การรกษา
ปจจบน มยารกษาวณโรคทมประสทธภาพสงสามารถรกษาใหหายไดภายในเวลา 6 เดอน โดยกนยาทกชนดทแพทยสงใหครบถวนสมาเสมอทกวน ถากนยาไมครบ หรอหยดยากอนกาหนด อาจทาใหเชอวณโรคดอยา ยากตอการรกษา และอาจรกษาไมหายได การปฏบตตนเมอเปนวณโรค - ไปพบแพทยตามนด และเกบเสมหะสงตรวจทกครงตามแพทยสง - กนอาหารทมประโยชน เพอบารงรางกายใหแขงแรง - ปดปาก จมก เวลาไอหรอจามทกครง เพอปองกนการแพรเชอไปสผอน - จดบานใหอากาศถายเทไดสะดวก - ใหบคคลในบานไปรบการตรวจ ถาพบวาปวยเปนวณโรคแพทยจะไดใหการรกษาทนท - กนยาใหครบถวนทกชนดตามทแพทยสง และกนตดตอกนสมาเสมอทกวนจนครบตามกาหนด
ไขเลอดออก และชกนกผปวยซงมไวรตวตลอดอายขถกยงลายทมไขเลอดออพลาสมาหรอมนาในชองปอเลอดออกใตชเลอดออกในกอาการของโรรางกาย หนแลวยงไมไดไอยากรบประทนาตาล บางรบรเวณลนปแรกษา จะเขาชวโมง
ไขก เปนโรคทมสกนยา สาเหตขอรสไว แลวเชอจของมน (ประมาเชอกด ก เรยกชอนกเอนาเหลองออกจาอดและชองทอง ชนเยอบตา ตามกระเพาะอาหารแรคไขเลอดออก นาแดงและพบจดไปหาหมอ จะพทานอาหาร อาจรายทมอาการรนแลวรสกเจบ ใหาสสภาวะชอค แ
ขเลอดออกสาเหตมาจากเชอองการเกดโรค ยจะเขาไปฟกตวในาณ 1-2 เดอน
เพราะเมอเปนโราก เสนเลอด ทสวนอาการเลอดมเหงอก สาหรบและลาไส มการ มอาการไขสง แดงๆตามลาตว พบวาเมอไขลดกลจมอาการอาเจยนแรงจะกระสบกสงสยวาปวยเปนและอาจเสยชวตไ
ก ชอไวรสทสาคญ ยงลายตวเมยจะกนยง ซงจะทาใหน) และจะแพรเช
รคนแลวจะมอากทาใหความเขมขนดออกทพบจะมเบอาการเลอดออกรอาเจยนเปนเลอ 2-7 วนปวดศ แขน ขาถา มลบมอาการซม ยนออกมา ถาสงกระสาย มอเทานโรคไขเลอดออไดภายหลงมอาก
2 ชนด คอ เดกดและดดเลอดหยงมเชอไวรสอชอไปสคนอนๆ
การการรวของนของเลอดเพมขเลอดกาเดาออก กทรนแรง คอ อด ศรษะ ปวดเมอยมไขประมาณ 3 ออนเพลย ไมงเกตดจะพบวามาเยน ยงถากดก ถาไมไดรบกการชอค 12-24
ดง
ยในเมอ
ขน
ยตาม วน
มส
การ4
ขอคไขลอากปสส วธป1. ป2. วน - ป- ต- ใ- เ- ใไมใ- ในา
ควรระวง ระยลด เพราะเปนระการแยลง ซม หสาวะนอยลง ตอ
ปองกนโรค ปองกนไมใหยงลกาจดลกนายงลา กจะสามารถปอปดฝาภาชนะเกบตรวจดแจกน แใสปลาทกนลกนเกบหรอทาลายภใสเกลอ นาสมสใหยงวางไข ใสทรายอะเบต 100 ลตร และ
ะ ทตองใหความะยะทจะชใหเหนหรอปวดทองกะทองรบนาผปวยส
ลายกด าย ซงยงลายนองกนโรคไขเลอดบนาใหมดชด ละเปลยนถายนนา ลงในภาชนะเภาชนะทมนาขงทสายช หรอผงซก
(abate) ชนดะควรเตมใหมทก
มสาคญและสงเกนวาจะเปนโรคนมทนหน กระสบกงโรงพยาบาลโดย
นจะไขในนาใสคดออกได โดย
นาทกสปดาห เกบนาทปดฝาไทไมใชแลว กฟอกลงในนาจ
ด 1% ลงในภาชก 2-3 เดอน
กตอาการใกลชดมากนอยเพยงใดกระสาย กระหายดวน
คอนขางสะอาด
ไมได
จานรองตกบขาว
ชนะ ในอตรา 1
ดคอ ระยะทด เมอไขลด ายนา
บานทก 7
เพอปองกน
0 กรม ตอ
โรคอจจารมากกวาว
สาเหต ของ1. เกดจากกาหรอรบสารภา2. เกดจากภมาก จนเกน3. เกดจากกทมการอกเสบ4. เกดจากก5. ภาวการณบางสวนของล
การรกษาใหนา และอเนา และอเลคโ
โระรวง หมายถงวนละ 3 ครง ห
งโรคอจจาระ ารทมสาร ซงคายนอก ทไมถกภาวะเยอบลาไสเลนความสามารถ การหลงของนา อบ การเคลอนไหวขอณดดซมกลบของนลาไสออก
แบบประคบประเลคโตรไลททดแคโตรไลทมาก ถ
โรค อจจารง ภาวะทผปวยมหรอถายเปนมก
วรจะถกดดซม กดดซม และสาลก ถกกระตนใทเยอบลาไสจะดอเลคโตรไลท พ
องลาไส ทผดปกนา และเกลอแร
ะคอง แทน โดยเฉพาะถาใหไมเรวพอ อ
ระรวง มอาการถายเปน หรอมกปนเลอ
แตไมถกดดซม มารถดงนาจากลใหหลงนา และอดดซม พลาสมา และเลอ
กต ร ทเสยไปจากโ
ะรายทเปนรนแรอาจเกดไตวาย
นเหลว ถายเปนอดเพยงครงเดยว
คางอยทลาไส ลาไส เขาหาตวไอเลคโตรไลทออก
อด จากเยอบลา
โรค เชน การต
รง ซงมการสญ หรอชอคได
นนา ว
ได กมา
าไส
ตด
เสย
สต- น- ล- ไ
ตรนาเกลอผสนาตาลทราย 2ชละลายในนาตมสไมควรใหผปวยง
กา
สมเอง ชอนโตะและเกลสกทเยนแลว 7งดอาหาร และน
ารปองกนตน
ลอปน 1ชอนชา 50 ซซ นา เพราะการขา
นเองจากโรคอ
าด (Lactase)
อจจาระรวง
)
โรคทเกดในฤดรอน 1.โรคอจจาระรวง โรคนเกดจากเชอโรค ตางๆ เชน แบคทเรย ไวรส โปรโตซว และหนอนพยาธ สามารถตดตอไดโดยการทานอาหารหรอดมนาทมเชอโรคปนเปอนเขาไป ผปวยจะถายอจจาระเหลวมากกวา 3 ครงตอวน หรอถายเปนนาหรอเปนมกปนเลอด ถาไมไดรบการรกษาทถกตองรวดเรวรางกายจะสญเสย นาและเกลอแร อาจทาใหผปวยเกดภาวะชอก หมดสต หากไมไดรบการรกษาทนทวงทอาจทาใหเสยชวตได
2.โรคบด ผปวยจะมอาการถายเปนมกปนเลอดบอยครง รวมกบอาการปวดเบงททวารหนก คลายถายไมสด โดยทวไปแบงเปน 2 ชนด ไดแก บดชเกลลา หรอบดไมมตวและบดอะมบา หรอบดมตว
3.โรคอาหารเปนพษ เปนโรคทางเดนอาหารทพบบอยมากและมกเกดขนในเวลารวดเรวหลงจากทาน อาหารหรอดมนาทปนเปอนเชอโรคเขาไป มกพบในอาหารทปรงสกๆ ดบๆ จากเนอสตวทปนเปอนเชอ รวมทงอาหาร กระปอง อาหารทะเล และนานมทยงไมไดผานการฆาเชอ ผปวยสวนใหญมกมอาการคลนไสอาเจยน บางรายอาจมถายเหลวเปนนา มกไมมไข หายไดเอง แตถาเปนมากตองไดรบนาเกลอเสรม อาจดมหรอใหทางเสนเลอดแลวแตความรนแรง
4.ไทฟอยด หรอไขรากสาดนอย เชอจะเขาสรางกายโดยการทานอาหารหรอนาทถกปนเปอน อาหารสวนใหญทมกพบวาทาใหเกดโรค คอ อาหารจาพวกนม ผลตภณฑจากนม หอย ไข เนอสตว นา และอาหารอนๆ ทถกปนเปอน ผปวยทเปนโรคน สปดาหแรกไขมกไมสง อาจมอาการปวดศรษะ เบออาหาร ออนเพลย ปวดเมอย ตามตว อาจมหนาวสนได คนไขซมลง
5.อหวาตกโรค เปนโรคตดตอทมสาเหตมาจากเชอแบคทเรย เขาสรางกายโดยการทานอาหารหรอนาทมเชออหวาตกโรค หรอพษของเชออหวาตกโรคปะปนอย เชน อาหารทมแมลงวนตอม อาหารสกๆ ดบๆ อาหารกระปองทเสยแลว เชอโรคจะสรางพษออกมาทาปฏกรยากบเยอบผนงลาไสเลกทาใหเกดอาการ ทองรวงอยางรนแรง อจจาระเปนนาสซาวขาว ถาไมไดรบการรกษาอยางทนทวงทอาจทาใหเสยชวตได
6.โรคระบบทางเดนหายใจ เชน โรคไขหวด ไขหวดใหญ ปอดบวม ปวดหว ตวรอน ไอจาม ทงน เพราะอากาศเปลยนไปมาหรออยในททอากาศถายเทไมด รวมกบรางกายทออนแอ เมอรสกตววาเปนหวดใหพกผอน ดมนาอนใหมากๆ ถาตวรอนใหใชผาขนหนชบนา คอยประคบระบายความรอนออก และแยกนอนรวมกบผอน หากยงไมดขนควรไปพบแพทย ในบางกรณนามกอาจเปลยนเปนสเหลองหรอเขยวได อาจตองกนยาปฏชวนะรวมดวย
7. โรคผวหปองกนไดดวยการสมผสนาสาดนากน
8. โรคพษสนขเปนพาหผวหนงคนมแราย แตเราสหากถกสนขทไปหาหมอทนโดยเฉพาะชว
9. โรคเครปวดหว นอนบคคลรอบขางคอ หนรอนไหางานอดเรก
หนง ในหนารยการอาบนาชาราสกปรกหรอนา
ษสนขบา หรอโหะหลกทนาเชอไแผลเชอไวรสโรคสามารถปองกนไทสงสยวาอาจมเนท ทสาคญ ควงหนารอน
รยด เปนปญนไมหลบ โมโหแง และอาจทาใหไปอยในททมอากทา ฝกสมาธ เ
อนอาจทาใหเราระรางกายและราทไมสะอาด โดย
อโรคกลวนา เปไวรสมา สคน โคพษสนขบาน เไดดวยการฉดวคชอโรคพษสนขบควรนาสนขไปฉด
หาหนงทพบบอและหงดหงดงาย หเกดการทะเลาะากาศเยนสบาย เปนตน
าเกดเมด ผดผนกษาความสะอายเฉพาะชวงสงก
นโรคตดตอรายโดยสนขบาอาจกเมอมอาการของโคซนปองกนโรคพบากด ขวน หรดวคซนปองกนโร
อยในหนารอน ท จนกระทบไปถะกนงายขน วธค เชน ในหองแอ
นคน สามารถาดบอยๆ หลกเลกรานตทมการเล
แรงชนดหนงทมกด ขวน หรอเลโรคจะเสยชวตทพษสนขบา และอเลยผวหนง ตรคพษสนขบาท
ทาใหเกดอาการถงความสมพนธกคลายเครยดงายอร ใตรมไม หร
ลยงลน
มลยทกะองกป
รกบๆ รอ
วธป1. เหมด2. 2-33. ถายเซล4. ยงทหรอ5. ไหรอถงข
ปองกนโรคทเลอกทานอาหารดอาย ทารางกายใหแข3 ครง ครงละ 3ปรบสภาพแวดลยเทสะดวก สวนลเซยส ไมอยางอยบานดกวา นทาใหเราเยนสบาอกางรมกไมผดกไมดมแอลกอฮออโรคหวใจ การดนเกดภาวะชอกไ
ทเกดในฤดรอร-นาดม เนนคว
ขงแรง หมนออก30 นาท แตรอลอมใหเหมาะสมนหองแอรกตองเยนนพอออกไปขานอกจากจะประหาย ไมตองกลวโกตกาแตอยางใดอล โดยเฉพาะคนดมเครองดมแอลได
อน วามสด ใหม ส
กกาลงกายสมาเอนๆ อยางน ไมม ไมวาทบานห ยนอยางพอเหมางนอกหองอาจทหยดในยคเศรษฐโรคลมแดด แตหด นทมโรคประจาตลกอฮอล อาจทา
สะอาด สนคากร
เสมอ อยางนอยมควรหกโหมจนรอททางาน อากมาะดวยอณหภม ทาใหเกดอาการฐกจขาลงแบบนหากจาเปนควร
ตวอยางโรคควาาใหรางกายปรบ
ระปองไม
ยสปดาหละ นเกนไป กาศตอง 25 องศาวบไดงายๆ น การอยบาน สวมหมวก
มดนโลหตสง บสภาพไมทน
ไขหวดใหญ โรคไขหวดใหญ เปนโรคตดเชอทางเดนหายใจตอนบน ทพบบอยตลอดป เปนไดทงเดกและผใหญ โดยเฉพาะเดกเลกอาจเปนปละหลายครง โรคหวดมกเปนในฤดหนาว ฤดฝน หรอชวงทมอากาศเปลยนแปลง และสามารถตดตอกนไดงายในสถานทมกลมคน เชน โรงเรยน สถานททางาน เปนตน สาเหต ไขหวดใหญ เกดจากเชอไวรสอนฟลเอนซา (influenza virus) มอย 3 ชนดใหญ เรยกวา ชนด เอ บ และ ซ การตดตอเชอไวรสไขหวดและไขหวดใหญ มอยในนามก นาลาย และเสมหะของผปวย สามารถตดตอ โดย •การหายใจเอาเชอโรคทลอยอยในอากาศเขาไป ซงมาจากการไอหรอจามของผปวย •การสมผสนามก นาลาย หรอ เสมหะของผปวย อาการ ของไขหวดใหญไดแก ไข ปวดศรษะ เจบคอ ปวดเมอยกลามเนอ ไอแหงๆ คดจมกนามกไหล อาการตางๆเหลานมกเกดขนอยางรวดเรว และอยนาน 6-10 วน
การปฏบตตนเมอเปนไขหวดใหญ 1. นอนพกผอนใหมากๆ ดแลรางกายใหอบอน ควรพกอยบาน และควรแยกนอน เพอไมใหแพรเชอไปสผอน 2. ดมนาหรอเครองดมอนๆ ใหมากๆ โดยเฉพาะผทมเสมหะและไอ ระยะนไมควรดมนาเยนหรอเครองดมเยนๆ 3. รบประทานอาหารออนทมประโยชนและยอยงาย 4.ใชผาปดปากและจมก เวลาไอหรอจาม กระดาษเชดนามกและนาลาย ควรใสถงและทงในถงขยะทมฝาปดมดชด 5.เดกเลกทมอายตากวา 3 เดอน และเดกโตทมไขนานกวา 3 วน ควรพาไปพบแพทยเพอรบการรกษา การปองกน 1. พกผอนใหเพยงพอ อยาอดนอน หรอนอนรวมกบผทเปนโรคหวด 2. ไมคลกคลใกลชดหรอใชของรวมกบผทเปนโรคหวด 3. ลางมอบอยๆ หลงการสมผสสงของทอาจปนเปอน และหลกเลยงการใชมอขยตา แหยจมกหรอเขาปาก 4. ออกกาลงกายเปนประจา เพอใหรางกายแขงแรงอยเสมอ 5.ไมควรอยในสถานทมคนแออด โดยเฉพาะเมอมการระบาดของโรคหวด 6.ฉดวคซนปองกนไขหวดใหญ ในผทมภมคมกนตา หรอมความเสยงตอโรคปละครง ซงวคซนจะปองกนโรคไดตอป
โรคเออ แมทขาดไอโอดนในระหวางตงครรภ ลกทออกมาจะมภาวะธยรอยดฮอรโมนตาตงแตแรกเกด ถาแมมการขาดไอโอดน รนแรงอาจทาใหทารกตายไดตงแตอยในครรภหรอพการแตกาเนด แมทไดรบสารไอโอดนนอยกวา 20 ไมโครกรมตอวนจะพบวาทารกทคลอดออกมาเปนโรค "เออ" ซงจะแสดงอาการผดปกตทางรางกายตดตอไปจนเปนผใหญ โรคเออ ม 2 ลกษณะ 1. มความผดปกตทางระบบประสาทเดนชด จะมสตปญญาตารนแรง หหนวกเปนใบ ทาเดนผดปกต ตาเหล กลามเนอทางานไมประสานกน 2. เตยแคระแกรน เจรญเตบโตชา สตปญญาตามากผวหนงแหงหนา บวม กดไมบม เคลอนไหวชา หไมหนวก ไมเปนใบ โดยทวไปตอมธยรอยดไมโต ผลกระทบจากการขาดสารไอโอดนในรางกาย อาจจะไมไดเกดอาการ ครบหมดทกอยาง อยางไรกตามในพนททมการขาดรนแรงกวางขวาง จะพบเหนผทมอาการผดปกตจานวนมาก สารไอโอดนคออะไร สารไอโอดน เปนธาตเคมทเกดขนเองในธรรมชาตแตไมสมาเสมอ และมมากนอยแตกตางกนในแตละพนท พบมากในดนและแถบทราบลมแมนา ชายทะเล และทะเลซงเปนผลใหพชผกและสตวจากทะเลมสารไอโอดนมากดวย
ประโยชนของสารไอโอดน สารไอโอดนเปนสารอาหารทจาเปนตอรางกาย ใชในการสรางฮอรโมนของตอมไทรอยด ซงฮอรโมนนจะเขาสกระแสเลอดทาหนาทควบคมอวยวะตางของรางกายใหดาเนนไปอยางปกต โดยกระตนใหเกดการเจรญเตบโตและพฒนาการของรางกายโดยเฉพาะระบบสมองและประสาท และนอกจากนยงมผลตอการสรางโปรตนของกลามเนอของรางกาย และมผลตอการเปลยนแปลงและเผาผลาญคารโบไฮเดรต ไขมนและวตามนอกดวย แหลงอาหารทมสารไอโอดน ทเหมาะสมทสดคอ อาหารทมาจากทะเลทกชนดไมวาจะเปนพชหรอสตว เชน โรคขาดสารไอโอดน โรคขาดสารไอโอดน หมายถงภาวะรางกายไดรบสารไอโอดนไมเพยงพอกบความตองการของรางกายเปนประจา ซงมผลตอการสรางธยรอยดฮอรโมนทาใหเกดการเสยสมดลในการควบคมการทางานของตอมไทรอยด ผลจากการขาดสารไอโอดน
คอพอก ถาโตมากๆจะไมสวย กดหลอดลมทาใหหายใจลาบาก ไอ สาลกถากดหลอดอาหารจะกลนลาบาก
ภาวะไทรอยดฮอรโมนตา ทาใหมอตราการเผาผลาญอาหารลดลง การนาสารอาหารไปใชในการเสรมสรางการเจรญเตบโตของรางกายไมเตมท
ผจาหนมอบเครองหมา
อาหารสด หากตรวจแลอาหารแปรใหสงเกตเครกวยเตยวออาหารปรงภตตาคาร อรอย (Cle
นายอาหารทวประายรบรองเปนตรา
อาหารสดในวไมพบสารปนเ รรป มบรรจในองหมาย และอนามย แสดงสาเรจ พรรถเขน ใหสงเean Food
อาหารปะเทศ หากมควสญลกษณใหใน
นตลาด ในหางสเปอนกจะมอบตรนภาชนะตางๆ เสงเกตวนผลต ดงถงรานคาทขาย
อมรบประทานทเกต ตราสญล Good Tas
ปลอดภย วามปลอดภย กร 4 เครองหมาย
สรรพสนคา ซรา สญลกษณ เชน ในถง ในข และวนหมดอายกวยเตยวทสะอ
ทจาหนายในรานลกษณ อาหารste)
ระทรวงสาธารณสย คอ
ซปเปอรมาเกตต “อาหารปลอดขวด ในกระปอายทกครง อาด ปลอดภย นอาหาร รสะอาด รสชา
สขจะ
ตางๆ ภย” อง
าต
1.เล2.ภแสต3.อ4.ผ5.ภาสวน6. เยน
ลอกซอจากรานขาชนะใสอาหารคตนเลส หลกเลาหารอยในภาชนขายอาหารใสชดาชนะใสอาหารทนอาหารททไมมควรอนอาหารใหนกอน
ขอขายอาหารทมปาควรสะอาด เปลยงอาหารทอยในะทมฝา หรอดกนเปอน หมทมความรอนควรมความรอนใชถงเหรอนกอนทกคร
อควรระวง าย “อาหารสะปนแกวหรอ ในภาชนะพลาสอมอะไรปด ปอมวกคลมผม รใชถงรอน เยน รง และหากยงไ
ะอาด รสชาตอ
ตก องกนฝนละอองแ
ไมรบประทานคว
อรอย”
แมลงวนตอม
วรเกบไวในต
สารปปนเปอนทคว
1.สารฆาแ อาหารบรโภคผก ของแมลงบาง
2.สารบอแผงเนอนม อสด ไสกรอ
3.ฟอรมาลตางๆ อาหาสดจากแหลงทและลางใหสะอ
สารปปนเปอนในอาหาวรทราบ มดงน
แมลง หรอสารทพบตกคางในผลไมตามฤดกา ควรลางผก
แรกซ หรอผอาหารทพบสารอก ผลไมดอง
ลน หรอนายาดารทะเลสด เนทเชอถอได แลอาดกอนนามาป
ปนเปอนใาร ทาใหเปนอน
ารเคมจากดศตรน ผก ผลไม าล ผกพนบาน ผลไม ผานน
ผงกรอบ นาปรรบอแรกซไดแก ทบทมกรอบ
ดองศพ อาหารนอสด สามารถละใหดมกลนอาหปรงทกครง
ในอาหาร อนตราย ตอสขภ
รพช สามารถหลกน ผกทมรพรนนาไหล ใหมาก
ระสานทอง ผง หมบด ลกช วน เปนตน
รทพบฟอรมาลนถหลกเลยงไดโดยหารตองไมมกลน
ภาพ สาร
กเลยงโดยเลอกน จากการกดก ๆ ครง
งกนบด เพงแชชน ทอดมน น
นไดแก ผกสดย เลอกซออาหนฉนแสบจมก
ดเจาะ
ช หม
ดหาร
4.สมากดองและหรอ
5.สถวงอกวน
6.สจากเพอใอยใหมท
สารกนรา ก นามาใสอาหง ผกดอง ผละลาไส หลกเลอเลอกซอจากแห
สารฟอกขาว อก ขงฝอย ยอน หลกเลยงไดโด
สารเรงเนอแดกขนตอนการเลยอใหเนอหมมแตเในเนอสตวกอใหทมสธรรมชาต
หรอสารกนบด หารแหงเพอปองลไมดอง ถาบรโลยงจากโดยเลอกหลงทเชอถอไดแล
สารดงกลาวทาอดมะพราว กระโดยการเลอกอาห
ดง พบตกคายงของฟารมทเหเนอแดงลวน ๆ หเกดอนตรายตอมไขมนแทรกอ
หรอกรดซาลซงกนเชอราขน รโภคมาก จะทกอาหารทสดใหมละมมาตรฐานร
าใหอาหารสขาวะทอน หนอไมดหารทมสธรรมช
างมากในเนอหมนแกได โดยให ไขมนปนนอย อผบรโภคเนอสตอยเมอตดขวาง
ซลค มอนตรายตอาหารทพบไดแทาลายเยอบกระเม ไมกนอาหารหบรอง
ว สวย นารบปรอง นาตาลมะพชาต ไมขาวจนเก
มทมสแดงสด ซหสารซาลบทามอ ทาใหสารดงกลตวดงกลาวได
ตอรางกายแก มะมวงเพาะอาหารหมกดอง
ระทาน เชน พราว ทเรยนกนไป
ซงตกคางมาอลใหหมกนลาวยงตกคางควรเลอกซอ
โรคทมกพบไดบอยในชวงฤดหนาว โรคไขหวด และไขหวดใหญ อาการ จะเรมดวยการมไขสง
หนาวสน ปวดศรษะ ปวดเมอยตามกลามเนอ ไอ เมอเรมมอาการควรนอนพกผอนใหมาก ๆ ดมนาบอย ๆ ถาตวรอนมากควรใชผาชบนาเชดตว หรอกนยาลดไข อาการจะคอยๆ ดขนภายใน 2-7 วน แตหากมอาการไอมากขน หรอมไขสงนานเกน 2 วน ควรไปพบแพทย
วธปองกน ดแลรกษาสขภาพรางกายใหแขงแรงอยเสมอ กนอาหารทมประโยชน ออกกาลงกายสมาเสมอ รกษารางกายใหอบอนและไมใสเสอผาทเปยกชน พกผอนใหเพยงพอ หลกเลยงการเขาไปอยในสถานททมคนแออด
โรคอจจาระรวง สวนใหญเกดจากเชอทมชอวา โรตาไวรส มกจะเกดขนกบเดกอายตากวา 2 ป ตดตอโดยการดมนา หรอกนอาหารทมเชอไวรสปนเปอนเขาไป โดยเดกจะถายอจจาระเปนนา หรอถายเหลวบอยครง โดยทวไปอาการไมรนแรง แตเดกบางคนอาจขาดนารนแรง หากมเดกในบานถายเหลว ควรใหกนอาหารเหลวบอย ๆ เชน นาขาวตม นาแกงจด ใหดมนมแม สาหรบเดกทดมนมผสม ควรผสมนมใหเจอจางลงครงหนงจนกวาอาการจะดขน หากยงถายบอยใหผสมสารละลายนาตาลเกลอแรใหดมบอยๆ อาการจะกลบเปนปกตไดภายใน 8-12 ชวโมง หากอาการไมดขนตองรบพาไปพบแพทย
โรคหด มกเกดในเดกอาย 1-6 ป อาการจะเรมจากมไข นามกไหล ไอ ตาแดง และจะมผนขนภาย หลงมไขประมาณ 4 วน จากนน ผนจะกระจายทวตว โดยผนจะจางหายไปภายใน 2 สปดาห เดกทปวยเปนหด ใหแยกออกจากเดกอน ๆ ประมาณ 1 สปดาห วธปองกน ฉดวคซน เดกควรไดรบการฉดวคซนหด 2 ครง ครงท 1 ตอนอาย 9-12 เดอน สวนครงท 2 อาย 6-7 ขวบ
โรคสกใส เปนโรคทเกดจากเชอไวรส ตดตอโดยการหายใจเอาละอองเสมหะ นามกและนาลายของผปวยเขาไป มกจะเกดในเดก เมอเปนโรคนแลว จะมภมตานทานโรคตลอดชวต อาการจะเรมดวยไขตา ๆ ตอมา จะมผนขนทหนงศรษะ หนา ตามตว โดยเรมเปนผนแดง ตมนน แลวเปลยนเปนตมพองใสหลงมไข 2-3 วน จากนน ตมจะเปนหนอง และแหงตกสะเกดหลดออกเองประมาณ 5-20 วน เดกนกเรยนทปวยควรหยดเรยนประมาณ 1 สปดาห เดกเลกทปวยควรตดเลบใหสน เพอปองกนการอกเสบจากการเกาทผน
โรคปอดบวม จะมอาการโดยทวไปไดแก ไอ เจบหนาอก มไขสง และหายใจหอบ การวนจฉยจะกระทาโดยการฉายรงสเอกซและการตรวจเสมหะ ซงหากมความรนแรง ตองไดรบการรกษาอยางทนทวงท เนองจากเปนสาเหตการเสยชวตมากทสดในเดกอายตากวา 5 ป
โรคมอเทาปาก เกดจากเชอไวรส คอกซากไวรส เอนเทอโรไวรส มกจะเกดขนกบเดกอายตากวา 10 ป โรคเกดประปรายตลอดปแตจะเพมากขนในชวงอากาศเยนชนการตดตอสวนใหญเขาสปากโดยตรง ดวยการตดมากบมอ ของเลนทเปอนนาลาย นามก นาจากตมพองและแผลหรออจจาระของผปวย โรคแพรและตดตองายในชวงสปดาหแรกของการปวย 3-4 วน หลงจากไดรบเชอจะมไข ออนเพลย ตอมามอาการเจบปากและไมยอมทานอาหารเนองจากมตมแดงทลน เหงอก และกระพงแกม แลวจะเกดตมหรอผนนนสแดงเลก(มกไมคน) ทฝามอ นวมอ ฝาเทา ซงตอมาจะแตกออกเปนแผลหลมตนๆ อาการจะทเลาและหายเปนปกต
วธปองกน รกษาสขอนามยของเดกและผดแลเดกใหสะอาด ตดเลบใหสน หมนลางมอบอยๆดวยนาและสบ โดยเฉพาะหลงขบถายและกอนรบประทานอาหาร รวมทงใชชอนกลางในการรบประทานอาหาร
หากพบวามเดกปวยตองรบปองกนไมใหแพรเชอไปยงเดกคนอน ผปกครองควรพาเดกไปพบแพทยระหวางนไมควรพาเดกไปสถานทแออด ใหอยในททอากาศถายเทไดสะดวก เดกควรหยดเรยนพกทบานจนกวาจะหายด
ขอแนะนาในการดแลตนเอง ทงน สาหรบกลมประชาชนทมความเสยง ไดแก ผสงอาย เดกเลก ผ
ทมโรคประจาตวเรอรง เชน โรคภมคมกนบกพรอง โรคเบาหวาน โรคหวใจ โรคปอด โรคโลหตจาง เนองจากมระดบภมตานทานโรคตาอยแลว ขอใหปฏบตตวดงน
- รกษาความอบอนรางกาย - ดแลสขภาพใหแขงแรง - รบประทานอาหารทมประโยชนครบทง 5หม - ไมควรดมเครองดมมนเมา - ออกกาลงกายสมาเสมอ - พกผอนใหเพยงพอ - ลางมอบอย ๆ
เพอจะไดมรางกายแขงแรง ไมเจบปวยดวยโรครายทมกมาพรอมกบหนาหนาวนนเอง
การอบสมนไพร เปนการลางพษอกวธหนงทใชกนมา นานมากแลว คอการใช "ความ
รอนบาบด" นนเอง การอบสมนไพรเปนกรรมวธในการรกษาสขภาพอนามยแบบพนบาน เดมท การอบสมนไพรจะใชในหมสตรทคลอดลกใหมๆ ชาวอสานเรยกวา "อยกรรม" ซงจะตองอาบนารอน ดมนารอนทเปนนาตมสมนไพร และนอนยางไฟ บนแครไมไผทปรองพนดวยสมนไพร เชน ใบหนาด ใบเปา นอกนนกใชในคนไขทประสบอบตเหตหกลม รถชน ตกตนไม ชาใน จะใชวธการอบสมนไพรโดยการยาง เพอใหการสบฉดโลหตไปเลยงรางกายไดสมาเสมอผวหนงจงสวยขนดวย ขอหามในการอบสมนไพร - มไขสง - โรคตดตอรายแรง - โรคประจาตว เชน โรคหวใจ ลมชก - สตรขณะมประจาเดอน - มการอกเสบแบบเฉยบพลน หรอมแผลเปด - ออนเพลย หรอรบประทานอาหารอมใหม ๆ - ปวดศรษะ ชนดวงเวยนศรษะ และคลนไส
ขนตอนการอบ 1. วดความดนโลหตกอนทาการอบสมนไพร 2. นานาประพรมรางกาย หรออาบนาเพอชาระลางสงสกปรกทอาจตดอยตามรขมขน และเพอเปนการเตรยมเสนเลอดใหพรอมตอการยดขยายและหดตว แลวแตงกายดวยเสอผานอยชน 3. เขาทาการอบ 2 ครง ครงละ 15 นาท กรณผไมเคยอบ ควรอบ 3 ครง ครงละ 10 นาท 4. เมอครบจานวนนาท ไมควรอาบนาทนท ตองออกมานงพกใหเหงอแหง แลวจงอาบนาเพอชาระคราบเหงอไคลและสมนไพร และชวยใหเสนเลอดหดตวลงเปนปกต 5. เมอทาการอบจนครบขนตอนแลวควรปฏบตดงน - ชงนาหนก วดความดนโลหต และดวาอาการดขนหรอไม - บนทกการอบสมนไพรไวทกครงเพอประโยชนในการรกษาตอเนองตอไป
ประโยชนของการอบสมนไพร 1. ชวยกระตนระบบการไหลเวยนโลหต ทดขน 2. ชวยขบสารพษและของเสยสวนเกน ทสะสมอยตามรางกายออกทางรขมขนในรปของเหงอ 3. ชวยลดอาการปวดเมอยกลามเนออนเกดจากกลามเนอ หรอเสนเอนแขงตง กลามเนอหรอขอตอไมมความยดหยน หรอขาดการออกกาลงกาย 4. ชวยขยายหลอดลม และชวยใหทางเดนหายใจโลง บรรเทาอาการเปนหวด 5. ชวยบรรเทาอาการของโรคภมแพ 6.ชวยรกษาอาการผดผนคน สวอดตน 7. ชวยลดความตงเครยด ชวยใหการนอนหลบด 8. ชวยเพมระบบการเผาผลาญอาหารในรางกาย 9.ชวยกระตนการหดรดตวของมดลกและขบนาคาวปลาในหญงหลงคลอด และยงชวยกระตนการสรางนานม ในทางออมดวย
โรคหรออาการทสามารถบาบดรกษาดวยการอบสมนไพร - โรคภมแพ - โรคหอบหดทมอาการไมรนแรง - อาการ หวดคดจมก ทไมมไข - โรคทางระบบกลามเนอและเสนเอน - โรคทางระบบผวหนงทไมรนแรงเชน ผดผนคน สวอดตน กลากเกลอน - โรคเหนบชา , ตะครว - โรคอมพฤกษ อมพาต ในรายทไมมความดนโลหตสงหรอไขมนในเสนเลอด - โรคเครยด หรออาการนอนไมหลบ - อาการสะทานหนาวในหญงหลงคลอดทไมไดอยไฟ เมอทกคนรวาการอบสมนไพรนนมขอดเยอะมากมาย ควรหาเวลาวางมาอบสมนไพร
คานา คมอน จดทาขนสาหรบโฆษกนอย รพ.สต. เพอประโยชนในการประชาสมพนธ ใหความร เกยวกบโรคและภยสขภาพ ในงานดานสาธารณสข จดมงหมายสาคญ คอ ตองการใหเจาของคมอนใชเปนแนวทาง ในการใหความรดานสขภาพ ไมวาจะเปนความรเรองโรคตางๆในการดแลสขภาพ โดยเนนทขนตอนการจดการดแลตนเอง ตลอดจนสรางเสรมสขภาพจากการดาเนนชวตในแตละวน รพ.สต.บานหวยยางดง
สารบญ เรอง หนา คานา ก สารบญ ข แบบบนทกการปฏบตงาน 1 โรคเบาหวาน 7 โรคเอดส 9 โรควณโรค 11 โรคไขเลอดออก 13 โรคอจจาระรวง 15 โรคทเกดในฤดรอน 18 โรคไขหวดใหญ 22 โรคเออ 24 อาหารปลอดภย 26 สารปนเปอนในอาหาร 28 โรคทมกพบบอยในชวงฤดฝน 32 การอบสมนไพร 34
แบบบนทกการปฏบตงานโฆษกนอย รพ.สต. ขอมลทวไป ชอ-สกล…………………………………………………………………………… วน/เดอน/ป เกด………………………………………… อาย………….ป ทอย………………………………………………………………………………… โทรศพท…………………………………………………………………………… โรงเรยน…………………………………………………………………………… ชน……………………………………………………………………………………
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ตวอยาง 18 ก.พ. 56
ไขเลอดออก โรงเรยน อ.นงนช
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
ว.ด.ป. ความรทให สถานท ชมชน/โรงเรยน
ผรบรองการปฏบตงาน
คมอ
โ
โรงพตาบล
อการปฏ
โฆษ
พยาบาลสงเลโคกเครอ
ฏบตงาน
ษกนอย
สรมสขภาพตอาเภอหนองก
น
ย รพ
ตาบลบานหวกงศร จงหวด
พ.สต.
วยยางดง ดกาฬสนธ
