Ref. code: 25605706033114RZT

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

โดย

นางสาวรงสมา รงเรอง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาภาษาศาสตรเพอการสอสาร ภาควชาภาษาองกฤษและภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2560 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25605706033114RZT

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

โดย

นางสาวรงสมา รงเรอง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาภาษาศาสตรเพอการสอสาร ภาควชาภาษาองกฤษและภาษาศาสตร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2560 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Ref. code: 25605706033114RZT

FIGURATIVE MEANINGS OF “ANIMALS” IN THAI AND INDONESIAN

BY

MISS RANGSIMA RUNGRUENG

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER DEGREE OF ARTS IN

LINGUISTICS FOR COMMUNICATION ENGLISH AND LINGUISTICS DEPARTMENT

FACULTY OF LIBERAL ARTS THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2017 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

Ref. code: 25605706033114RZT

(1)

หวขอวทยานพนธ ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

ชอผเขยน นางสาวรงสมา รงเรอง ชอปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย ภาษาศาสตรเพอการสอสาร

ศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร. ชชวด ศรลมพ ปการศกษา 2560

บทคดยอ

วทยานพนธฉบบน มวตถประสงคเพอศกษาและวเคราะหความหมายเปรยบเทยบตลอดจนกระบวนการทางการเปรยบเทยบสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย รวมถงเพอศกษาและอธบาย โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยจากความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยไดน าแนวคดดานการวเคราะหอรรถลกษณและแนวคดดานวฒนธรรมศกษามาใชในการวเคราะห โดยเกบรวบรวมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยจากคลงขอมลภาษาไทยแหงชาต (Thai National Corpus) หนงสอส านวน สภาษตและ ค าพงเพยไทย ตลอดจนเกบรวบรวมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยจากคลงขอมลภาษาอนโดนเซย หองสมดภาษาเอเชยตะวนออกเฉยงใต (SEALang Library Indonesian Corpus) หนงสอส านวน สภาษตและค าพงเพยอนโดนเซย

ผวจยไดจ าแนกสตวออกเปน 7 ประเภท ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก สตวครงบกครงน า สตวเลอยคลาน สตวทไมมกระดกสนหลงขนาดเลก และสตวในเทพนยาย/ต านาน ผลการศกษาพบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวทปรากฏในภาษาไทยมจ านวน 12 ความหมาย ไดแก 1. คน 2. คณลกษณะ 3. นสย 4. กรยาอาการ 5. การกระท า 6. ปรมาณ 7. ระยะหาง 8. สงของ 9. สถานท 10. เวลา 11. เหตการณ 12. ภยอนตราย สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวทปรากฏในภาษาอนโดนเซยมจ านวน 9 ความหมาย ไดแก 1. คน 2. คณลกษณะ 3. นสย 4. การกระท า 5. ขนาด 6. สงของ 7. สถานท 8. เหตการณ 9. ภยอนตราย เมอวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวใน

Ref. code: 25605706033114RZT

(2)

ภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยพบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยมทงทมความหมายเหมอนกนและความหมายแตกตางกน ตลอดจนชนดของสตวทใชในการเปรยบเทยบกมทงทเหมอนกนและแตกตางกนอยางมนยส าคญ

ส าหรบดานโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย พบวา ชาวไทยมโลกทศนเกยวกบบคคล โลกทศนเกยวกบธรรมชาต และโลกทศนเกยวกบการด ารงชวต สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยพบวา ชาวอนโดนเซยมโลกทศนเกยวกบบคคล โลกทศนเกยวกบธรรมชาต โลกทศนเกยวกบการด ารงชวต และโลกทศนเกยวกบสงเหนอธรรมชาต โดยโลกทศนทพบในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยเปนผลของวฒนธรรมทมอทธพลอยในประเทศไทยและอนโดนเซย

ค าส าคญ: ความหมายเปรยบเทยบของสตว, การวเคราะหอรรถลกษณ, ภาษาอนโดนเซย

Ref. code: 25605706033114RZT

(3)

Thesis Title FIGURATIVE MEANINGS OF “ANIMALS” IN THAI AND INDONESIAN

Author Miss Rangsima Rungrueng Degree Master of Arts Major Field/Faculty/University English and Linguistics

Liberal Arts Thammasat University

Thesis Advisor

Associate Professor Chatchawadee Saralamba, Ph. D

Academic Years 2017

ABSTRACT

Figurative meanings of animals and their processes in the Thai and Indonesian languages were studied and compared for reflections of national worldviews, values and attitudes. Componential Analysis, was used to analyze semantic components of animals. Thai language data were collected from Thai National Corpus books on Thai proverbs and idioms. Indonesian language data were collected from SEALang Library Indonesian Corpus and books on Indonesian proverbs and idioms. Results were that terrestrial, aquatic, poultry, amphibian, reptile, invertebrate and mythic animals were classified. In Thai, figurative meanings of animals included human, characteristics, habits, states, actions, quantities, objects, time, spacing, places, events and hazards. In Indonesian, figurative meanings of animals included human, characteristics, habits, states, size, objects, places, events and hazards. These findings, imply significants similarities and differences between Thai and Indnesian cultural influence.

Ref. code: 25605706033114RZT

(4)

On worldview, the Thai personal view is a natural vision of the world as about people, nature and living, whereas in Indonesia, people, nature, living and supernatural phenomena are influential. Keywords: Figurative meanings of animals, Componential analysis, Indonesian language

Ref. code: 25605706033114RZT

(5)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจเรยบรอยไดดวยความกรณาอยางยงจาก รองศาสตราจารย ดร.ชชวด ศรลมพ อาจารยทปรกษา ทไดอทศเวลาใหค าแนะน าและชวยเหลออยางเตมทในทกขนตอนของการท าวทยานพนธ ผวจยกราบขอบพระคณทานเปนอยางสงไว ณ ทน

ผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารย ดร.ฮามม สปรยาด อาจารยผสอนภาษาอนโดนเซยของผวจย และประธานกรรมการสอบวทยานพนธฉบบน และอาจารย ดร.รจวรรณ เหลาไพโรจน กรรมการวทยานพนธ ททานไดกรณาชแนะแนวทางและค าแนะน าตลอดจนขอสงเกตตาง ๆ ท าใหผเขยนไดพฒนาแนวความคดและไตรตรองปญหาตาง ๆ ไดอยางรอบคอบมากยงขนจนท าใหวทยานพนธฉบบนส าเรจลงได

ผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารยในภาควชาภาษาศาสตรเพอการสอสารทกทานทไดประสทธประสาทวชาทางภาษาศาสตรแกผวจย รวมถง ทไดอทศเวลาใหค าปรกษาและค าแนะน าตลอดการท าวจย

ผวจยขอขอบคณเพอนรวมรนภาษาศาสตร และรนพ ทใหค าปรกษาและก าลงใจแกผวจยตลอดมา

ทายสดน ผวจยขอกราบขอบพระคณ คณพอ คณแมเปนอยางสงทคอยใหก าลงใจแกผวจยดวยความรกและความเอออาทร ตงแตวนเรมตนจนส าเรจการศกษา

นางสาวรงสมา รงเรอง

Ref. code: 25605706033114RZT

(6)

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3)

กตตกรรมประกาศ (5)

สารบญตาราง (11)

สารบญภาพ (12)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 1.3 แนวคดทางทฤษฎทใชเปนพนฐานในการวจย 1.4 ขอบเขตของการวจย 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.6 นยามศพทเฉพาะทใชในการวจย 1.7 สญลกษณทใชในการวจย

7 7 7 8 8 8

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ 9

2.1 แนวคดเรองความหมายเปรยบเทยบ/ความหมายเปรยบ 9

Ref. code: 25605706033114RZT

(7)

2.2 แนวคดดานการวเคราะหอรรถลกษณ 2.3 แนวคดดานวฒนธรรมศกษา และโลกทศน คานยม และทศนคต 2.4 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

15 19 22

2.4.1 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทย

2.4.2 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความหมายเปรยบเทยบในภาษาตางประเทศ

2.4.3 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบโลกทศน คานยม และทศนคต

22

23

25 บทท 3 วธการวจย 28

3.1 การทบทวนวรรณกรรม 3.2 การคดเลอกขอมล

28 28

3.2.1 การคดเลอกขอมลภาษาไทย 3.2.2 การคดเลอกขอมลภาษาอนโดนเซย

28 30

3.3 การเกบรวบรวมขอมล 3.3.1 การเกบรวบรวมขอมลภาษาไทย

3.3.2 การเกบรวบรวมขอมลภาษาอนโดนเซย 3.4 การจดกลมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล 3.5.1 การวเคราะหขอมลภาษาไทย 3.5.2 การวเคราะหขอมลภาษาอนโดนเซย 3.5.3 การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย 3.6 สรปและอภปรายผลการศกษา

33 33 33 34 34 34 35 35 35

บทท 4 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย 36

4.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย 37

Ref. code: 25605706033114RZT

(8)

4.1.1 กลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย 4.1.1.1 คน 4.1.1.2 คณลกษณะของมนษย 4.1.1.3 นสย 4.1.1.4 กรยาอาการ 4.1.1.5 การกระท า 4.1.2 กลมความหมายทไมใชมนษย

38 39 46 50 52 54 55

4.1.2.1 ปรมาณ 4.1.2.2 ระยะหาง 4.1.2.3 สงของ 4.1.2.4 สถานท 4.1.2.5 เวลา 4.1.2.6 เหตการณ 4.1.2.8 ภยอนตราย

57 58 59 62 65 65 68

4.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย 4.2.1 กลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย 4.2.1.1 คน 4.2.1.2 คณลกษณะของมนษย 4.2.1.3 นสย 4.2.1.4 การกระท า

4.2.2 กลมความหมายทไมใชมนษย 4.2.2.1 ขนาด 4.2.2.2 สงของ 4.2.2.3 สถานท 4.2.2.4 เหตการณ

4.2.2.5 ภยอนตราย 4.3 การวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษา

อนโดนเซย

80 81 83 89 92 93 94 95 97 99

100 101 109

Ref. code: 25605706033114RZT

(9)

4.3.1 ความหมายเปรยบเทยบทเกดจากการน าสตวมาใชในการเปรยบเทยบ

4.3.2 ชนดของสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบ

110

117 บทท 5 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยตอสตวทปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

130

5.1 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยทมตอสตว 133

5.1.1 โลกทศนดานบคคล 5.1.2 โลกทศนเกยวกบธรรมชาต 5.1.3 โลกทศนเกยวกบการด ารงชวต

133 138 147

5.2 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวอนโดนเซยทมตอสตว 149 5.2.1 โลกทศนเกยวกบบคคล 5.2.2 โลกทศนเกยวกบธรรมชาต 5.2.3 โลกทศนเกยวกบการด ารงชวต 5.2.4 โลกทศนเกยวกบความเชอในสงเหนอธรรมชาต

149 150 157 160

5.3 การเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและ ชาวอนโดนเซย

161

5.3.1 การวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทเหมอนกน

5.3.2 การวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทตางกน

161

168

5.4 สรปผลการวเคราะหโลกทศนคานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว

170

บทท 6 อภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะ 173

6.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย 174

Ref. code: 25605706033114RZT

(10)

6.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย 6.3 การวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษา

อนโดนเซย 6.4 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว 6.5 อภปรายผลการศกษา 6.6 ขอเสนอแนะ

175 176

178 178 181

รายการอางอง 182 ภาคผนวก

ภาคผนวก ก 190 ภาคผนวก ข 236

ประวตผเขยน 276

Ref. code: 25605706033114RZT

(11)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4.1 จ านวนขอมลของสตวในภาษาไทย 74 4.2 จ านวนขอมลของสตวในภาษาอนโดนเซย 105 4.3 แสดงขอมลวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทใชสตวในการเปรยบเทยบเหมอนกนและมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน

121

4.4 แสดงขอมลวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบในภาษาไทยแตไมพบในภาษาอนโดนเซย

125

4.5 แสดงขอมลวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบในภาษาอนโดนเซยแตไมพบในภาษาไทย

128

5.1 แสดงขอมลวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทเหมอนกน

167

Ref. code: 25605706033114RZT

(12)

สารบญแผนภมภาพ แผนภมภาพท หนา

4.1 จ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย 79 4.2 จ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย 108 5.1 แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว

172

Ref. code: 25605706033114RZT

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความส าคญของปญหาทจะศกษา

ในแตละสงคมมภาษาและวฒนธรรมทแตกตางกนยอมท าใหระบบความคด และโลกทศนของคนในสงคมนน ๆ แตกตางกนไปดวย ซงสามารถแสดงออกผานความหมายของรปภาษาตาง ๆ เนองจากความหมายในภาษาผกโยงอยกบค า เพอใชแสดงมโนทศนตาง ๆ ทผคนในสงคมนนมรวมกน ตวอยางเชน ความหมายเปรยบเทยบ ซงเปนค าหรอกลมค าทมนษยน ามาใชในการสอความหมายโดยนยหรอความหมายเชงเปรยบเทยบซงผรบสารตองตความอกชนหนงจงจะเขาใจ

ชชวด ศรลมพ (2557) กลาววาในการศกษาเรองความหมายในภาษา ความหมายสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภทใหญไดแก ความหมายตรง (denotative meaning) ความหมายแฝง (connotative meaning) และความหมายเปรยบเทยบ (metaphorical/ figurative meaning) โดยความหมายเปรยบเทยบเปนความหมายทนอกเหนอจากความหมายประจ ารปของค า และถกใชในการเปรยบเทยบสงหนงกบอกสงหนง เพอใหเกดอรรถรสในการสนทนา และเพอใหผฟงเกดความเขาใจมากยงขน เชน

“เดกคนนนเปนแกะด าของหอง” ค าวา “แกะด า” มความหมายประจ ารป หมายถง แกะทมสด า แตจากตวอยางขางตนไมได

มความหมายประจ ารปแตมความหมายเปรยบเทยบ หมายถง คนทแตกตางจากกลม ไมเขาพวก สาเหตทตองมการเปรยบเทยบนน ปรชา ชางขวญยน (2517 , น. 69-73) ไดกลาวไววา

“การทจะเขาใจสงทเปนนามธรรมบางอยาง เรามกใชวธเปรยบเทยบกบรปธรรมบางอยางในการอธบาย

Ref. code: 25605706033114RZT

2

สงทคนหนงรจกแตอกคนไมรจก ถาจะท าใหฝายทไมรจกเขาใจกตองพยายามหาสงทฝายนนรจกมาเทยบใหเกดความรสกเลา ๆ ขนมา ความส าคญของการเปรยบเทยบไมไดอยทความถกผด แตอยทลกษณะสามประการ คอ ประการแรก ท าใหความคดสะดด โดยเปรยบสงหนงกบอกสงทไมคดวาจะเอามาเปรยบกนได ประการทสอง ท าใหเกดภาพอยางชดเจนขนในใจผอานและผฟง ประการทสาม เปนเครองมอในการกลาวถงบางสงบางอยาง เชน ลกษณะหรอคณสมบต ของวตถ เหตการณ ขบวนการ โดยน าเอาสวนทเหมอนกบสงทเรารจกอยแลวมาใชในการเปรยบเทยบ”

ในภาษาไทยมการใชรปภาษาทมความหมายเปรยบเทยบทงในภาษาพดและภาษาเขยน ซงรวมไปถงส านวนดวย พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 (2556, น. 1187) ใหความหมายของ “ส านวน” วา “ถอยค าหรอขอความทกลาวสบตอกนมาชานานแลว มความหมายไมตรงตามตวหรอมความหมายอนแฝงอย เชน สอนจระเขใหวายน า ร าไมดโทษปโทษกลอง” ส านวนเปนหนวยภาษาทมเอกลกษณเฉพาะตวทางความหมายของแตละภาษาและวฒนธรรม และความหมายของส านวนมใชความหมายทเปนผลรวมของความหมายของค าแตละค า ส านวนหนง ๆ จะมความหมายทเฉพาะเจาะจงซงไมไดเปนผลรวมของความหมายของค าโดยตรง (ชชวด ศรลมพ , 2538) เชน ส านวน “head in the clouds” ในบรบท “Your head is up in the clouds.” ผพดทอยในสงคมทใชภาษาองกฤษจะเขาใจความหมายของส านวนน คอ “to not know the facts of a situation” (Cambridge, 2008, p. 664) ซงสามารถแปลความหมายเปนภาษาไทยไดวา “ไมอยกบความเปนจรงหรอเพอฝน” แตหากแปลจากผลรวมของความหมายของแตละค า คอ “หวในเมฆ” จะท าใหสอความหมายไดไมตรงกบความหมายทแทจรงของส านวนน จะเหนไดวาส านวน “head in the clouds” มความหมาย 2 ระดบ คอ ความหมายทตองการสอซงเปนความหมายทแทจรงของส านวนทผพดตองการจะสอ และความหมายอกประเภทหนง คอ ความหมายประจ ารปภาษา ซงเปนความหมายของรปภาษาทปรากฏ ซงสอดคลองกบทศรลกษณ ทวกจรงทว (2547, น. 2-3) กลาววา ส านวน หมายถง ขอความทแสดงการเปรยบเทยบของสองสงทมคณสมบตหรอลกษณะทรวมกนในบางแงและตางกนบางแง ในขณะเดยวกน ส านวนแตละส านวนจะเปนการน าเสนอความคดในความคดหนง โดยผานค าหรอขอความซงอางถงอกสง สงนนเทากบมบทบาทเปนสอใหเราเขาถงความคดทกลาวถงในตอนแรก และการใชส านวนของแตละสงคมอาจมความคลายคลงหรอแตกตางกนทงหมด ซงเปนผลมาจากความคด มมมอง และวฒนธรรมทไมเหมอนกน เชนในสงคมไทยมส านวนวา “อวนเหมอนหม” โดยมาจากมมมองของสงคมไทยทมตอหม วาเปนสตวทอวน มไขมนมาก แตในสงคมตะวนตกอาจจะมมมมองตอหมตางจากคนในสงคมไทย กลาวคอ ชาวตะวนตกไมมองทความอวนของหม หากแตนกถงความสกปรกและความขเกยจของหมมากกวา ในขณะทสงคมอนโดนเซยมองวาหมเปนสตวทกนมมมาม ตะกละ

Ref. code: 25605706033114RZT

3

เฉลมศร จนทสงห (2529, น. 68-69) ไดกลาวถงส านวนไววา ส านวน (idioms) เปนสงทใชพดเปนความเปรยบ โดยมงใหมความหมายผดไปจากความหมายโดยปกตของค านน อาจใชเปนการเปรยบเทยบ เปรยบเปรยในลกษณะใดลกษณะหนง บางครงใชในการหลกเลยงการพดถงเรองไมสภาพหรอเรองทไมนาพดถงโดยใชค าพดแบบออม ๆ นอกจากนยงกลาวถงส านวนทเปนค าเปรยบเทยบซงใชและเปนทยอมรบกนอยางกวางขวางในสงคมภาษาใดภาษาหนง ไดแก ค าพงเพย (sayings) และหากค าพงเพยนนมใจความเปนการใหคตเตอนใจในการด าเนนชวตกจะกลายเปนค าสภาษต (proverbs) ไป

ในการศกษาส านวนตามแนวทางของภาษาศาสตรทผานมา จนดารตน บญพนธ (2547 , น. 2) กลาววา ส านวนไทยมกเปนการเปรยบเทยบสงทอยใกลตวมนษย อาจเกดจากมลเหตทแตกตางกน เชน เกดจากธรรมชาต การกระท า การละเลน ประเพณ กฬา ต านาน พงศาวดาร ประวตศาสตร ศาสนา อวยวะรางกาย และสตว เปนตน ส านวนไทยนบวามบทบาทตอการใชภาษาของคนไทยตลอดมา เพราะส านวนไทยเปนสวนหนงทท าใหผรบสารเขาใจความหมายของขอความไดงายขน และมกจะสอความหมายในลกษณะของการเปรยบเทยบซงจะท าใหผรบสารเหนภาพทผสงสารตองการจะสอไดชดเจนขน นอกจากนส านวนไทยยงเปนไปในทางเปรยบเปรย การวากระทบ การประชดประชน หรอเปนการเตอนสต อกทงส านวนยงสะทอนถงวฒนธรรมไทยในดาน ตาง ๆ เชน วถชวต ขนบธรรมเนยม ประเพณ ความเชอ ความคด ศาสนา นทาน เปนตน

ส านวนและความหมายเปรยบเทยบในแตละภาษานอกจากจะแฝงไปดวยขอคดไวใชเตอนใจและค าสอนตาง ๆ แลว ยงแฝงไปดวยวฒนธรรม วถชวต และคานยมของผคนในสงคมนน ๆ ส านวนสวนใหญสรางขนมาจากคต ความเชอ และคานยมของบรรพบรษทมวถชวตผกพนกบสงคมและวฒนธรรมในแตละทองถน บางทกแฝงไวดวยปรชญาชวต ขอคด ขอพงปฏบตเพอสรางส านกสงคม แสดงถงภมปญญาของมนษยในแตละชนชาต ดวยเหตนการศกษาเรองความหมายเปรยบเทยบของชนชาตใดนอกจากจะท าใหเราเขาใจลกซงถงโลกทศน คานยม สภาพสงคม วฒนธรรม ประเพณ ตลอดจนภมปญญาและประสบการณของชนชาตนน ๆ แลว ยงเปนการอนรกษและสบทอดมรดกทางวฒนธรรมดานภาษาอกดวยดงนน ความหมายเปรยบเทยบจงเปนมรดกทางภาษาอยางหนงทนาสนใจ ควรคาแกการศกษา เพราะนอกจากเพอความเขาใจในการสอสารไดอยางถองแทแลว ยงท าใหทราบถงวถชวต กระบวนการทางความคด และโลกทศนของผคนในสงคมไดอกดวย

ในทางกลบกน การจะเขาใจส านวนและความหมายเปรยบเทยบภาษาตางประเทศไดนน เราจ าเปนตองเขาใจวฒนธรรม ศาสนา และความเปนอยของเจาของภาษาเชนกน วนตา ดถยนต (2533, น. 18-23) ไดยกตวอยางการเปรยบเทยบสผวขาวงามของหญงสาว คนไทยนยมเปรยบเทยบผวกบดวงจนทร เชน “นวลละอองผองพกตรโสภา ดงจนทราทรงกลดหมดราคน” เพราะคนเอเชยม

Ref. code: 25605706033114RZT

4

ผวสเหลอง แตผวขาวของชาวตะวนตกคอผวขาวอมชมพ เพราะอยในพนททมอากาศหนาว จงมค าเปรยบเทยบวา “peach and cream” คอผวเหมอนลกพชกบครม เพราะลกพชหรอลกทอเปนสแดงออกชมพ ราดครมสขาวแลวดเปนสชมพสวย เปรยบไดกบผวสวยทมสชมพ

สภาพภมอากาศเปนอกปจจยหนงทสามารถท าใหเกดส านวนและความหมายเปรยบเทยบ เชน ประเทศไทยเปนประเทศในเขตรอน ผคนจงนยมความเยนเพราะท าใหรสกสบายตว ดงนนสงทท าใหรสกรอนจงมกจะถกเปรยบเทยบในทางลบ เชน รอนรมกลมใจ รอนอกรอนใจ สวนความเยนน ามาใชเปรยบเทยบในทางบวก เชน รมเยนเปนสข เยนใจ ซงตรงกนขามกบชาวตะวนตกทอยในประเทศทมอากาศหนาว ความเยนจงกลายเปนการทรมานรางกาย สวนความรอนถอวาเปนความอนท าใหสบายตว ดงนน ชาวตะวนตกจงใชค าวา อน หรอ warm ในความหมายทด เชน ตอนรบอยางอบอน หรอ warm welcome หมายถงตอนรบอยางมไมตรจต ถาหากวาเปนความเยนหรอหนาวจะใชในความหมายทไมดเปนสวนใหญ เชน He is a cold man. หมายถง เขาเปนคนใจด า เปนตน

สบเนองจากการทผวจยไดมโอกาสเรยนรภาษาและวฒนธรรมของชาวอนโดนเซยซงแตกตางจากภาษาไทยและสงคมไทยในบางแงมม ท าใหทราบวาในภาษาอนโดนเซยมค าเปรยบเทยบมากมายหลายรปแบบ ซงรวมถงค าเปรยบเทยบทเกยวของกบสตวชนดตาง ๆ ทปรากฏในรปแบบของส านวน สภาษต ค าพงเพย หรอแมแตค าเปรยบเทยบตาง ๆ ผวจยไดพบความแตกตางของค าเปรยบเทยบทเกยวของกบสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย สตวแตละชนดในสงคมอนโดนเซยมความหมายและลกษณะเฉพาะตวทแตกตางกน จนถกน ามาใชเปนค าเปรยบเทยบในภาษาอนโดนเซยซงแสดงใหเหนถงระบบความคดและคานยมเกยวกบสตวของชาวอนโดนเซย และค าเปรยบเทยบบางค าในภาษาอนโดนเซยไมสามารถพบไดในภาษาไทย

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยมกจะเปนการเปรยบเทยบมนษยกบสตว อาจมความหมายในการเปรยบเปรย การวากระทบ การประชดประชน หรอเปนการเตอนสต ใหขอคด อกทงสะทอนถงวฒนธรรมอนโดนเซยในดานตาง ๆ เชน ชวตความเปนอย ขนบธรรมเนยมประเพณ ความเชอ ความคด การด าเนนชวต เปนตน เชนเดยวกบในภาษาไทย ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยมกเปนการเปรยบเทยบมนษยกบสตว มความหมายในการเปรยบเปรย วากลาวหรอตกเตอนอกทงสะทอนใหเหนวฒนธรรม โลกทศนของชาวไทยในบางประการ

จากการสงเกตขอมลเบองตน ผวจยเหนวาในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยมการน าสตวมาเปรยบเทยบเปนจ านวนมาก ซงปรากฏทงในรปแบบของส านวน สภาษต และค าพงเพย เพราะมนษยกบสตวมความผกพนอยางใกลชด มนษยทงเลยงสตวไวดเลน ไวเปนเพอน เปนอาหาร เปนพาหนะหรอใชแรงงาน จงท าใหมนษยเขาใจลกษณะนสยของสตว (จนดารตน บญพนธ, 2547) รวมถง

Ref. code: 25605706033114RZT

5

มนษยมองวาสตวเปนสงมชวตทอยต ากวามนษย (Murray, 1998) ดงนน ในบางครงมนษยจงน าสตวมาเปรยบเทยบในลกษณะดถก วากลาว สวนใหญเปนการเปรยบเทยบลกษณะ กรยาอาการ นสยและลกษณะเดนของสตวแตละประเภท เชน Kutu buku ‘เหบหนงสอ’ เปนค าเปรยบเทยบหมายถง ผทชอบอานหนงสอมาก เราอาจอธบายไดวาเหบมลกษณะทชอบเกาะตดอยกบสงใดสงหนงเปนเวลานาน ดงนน “เหบหนงสอ” จงหมายถงเหบทเกาะตดแนนอยกบหนงสอ ค าเปรยบเทยบนเปนการน าลกษณะนสยของเหบมาเปรยบกบผทชอบอานหนงสอ และ ใชเวลาอยกบหนงสอเปนเวลานาน แตในขณะทส านวนเปรยบเทยบไทยกลบใชวา “หนอนหนงสอ” ซงมความหมายถงผทชอบอานหนงสอหรอใชเวลาอยกบหนงสอเปนเวลานานเชนเดยวกน จากตวอยางดงกลาวพบวาค าเปรยบเทยบสตวกบคนทชอบอานหนงสอทงในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยมความหมายเหมอนกน แตแตกตางกนทแบบเปรยบทตางกน กลาวอกนยหนงคอมการใชสตวตางชนดกนในการเปรยบเทยบดงกลาว

จากขอมลทางขางตนนนมความสอดคลองกบแนวคดของสทธา พนจภวดล (2533, น. 32-33) วาส านวนของแตละชาตเปนกระจกเงาสะทอนใหเหนอดตและวฒนธรรมของเจาของภาษาในแงมมตาง ๆ ดงน

1. อดมคต ในส านวนบางส านวนจะแฝงความนยมวาสงใดดและสงใดเปนสงทนารงเกยจของคนใน

ชาต ซงบางครงกเปลยนแปลงไปตามยคสมย และบางครงกเปนทยดถอปฏบตกนตอ ๆ มา จนส านวนนนกลายเปนสภาษตหรอคตพจน เชน

“ท าความดอยางรราง สรางกศลอยางรโรย” “น าขนใหรบตก” เปนตน

2. ความเชอ ส านวนสะทอนใหเหนถงความเชอ ความศรทธาทคนในชาตเชอถอตอ ๆ กนมา เชน

“คนดผคม” “ขนทรายเขาวด”

3. วธใชเหตผล ส านวนของแตละชาตท าใหเราเหนวาคนเรามองสงเดยวกนในแงมมทตางกน เชน

“as stupid as donkey” (โงเหมอนลา) แตส านวนไทยใชวา โงเหมอนควาย “as white as snow” (ขาวเหมอนหมะ) แตส านวนไทยใชวา ขาวเหมอนส าล

เปนตน

Ref. code: 25605706033114RZT

6

4. ขนบธรรมเนยมประเพณ ส านวนและความหมายเปรยบเทยบจ านวนมากไดแฝงประเพณในชวตประจ าวนไวหลายแงมม บางอยางกยงคงใชอยในปจจบน แตบางอยางกไดถกลมไปแลว ประเพณในชวตประจ าวนทแฝงอยในส านวนและความหมายเปรยบเทยบนนมทงเรองอาหารการกน การแตงกาย การเซนไหว ความประพฤต การด าเนนชวต การแตงงาน เชน “สามเปนชางเทาหนา ภรรยาเปนชางเทาหลง” “Lock a stable door after the horse is stolen” (ใสกลอนคอกมาเมอมาไดถกขโมยไปแลว) ในส านวนไทยใชวา ววหายลอมคอก เปนตน

จากการศกษาขอมลเบองตน ผวจยพบวาในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยมความหมายเปรยบเทยบทเกยวกบสตวเปนจ านวนมาก และความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบของภาษาทงสองนน ยงมความคลายคลงกนในบางประเดน อาจเปนเพราะประเทศไทยและประเทศอนโดนเซยตงอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเชนเดยวกน จงท าใหทงสองประเทศมสภาพภมประเทศ ภมอากาศ พชพนธไม พนธสตว รวมถงวฒนธรรมบางประการทคลายคลงกน ตวอยางความหมายเปรยบเทยบขางตนสะทอนใหเหนวาผคนในสงคมอนโดนเซยและไทยมโลกทศน และกระบวนการคดทมตอสตวคลายคลงกน

ดงนน หากมการศกษาในลกษณะของการเปรยบเทยบ โดยศกษาผานความหมายเปรยบเทยบทเกยวของกบสตว รวมถงการวเคราะหอรรถลกษณของความหมายเปรยบเทยบของสตวเพอใหทราบถงองคประกอบยอยทางความหมายของสตวและความหมายเปรยบเทยบทเกดขนในแตละภาษาวามองคประกอบใดบางทเหมอนหรอตางกน ถงสามารถน ามาเปรยบกนได ซงจะท าใหสามารถเขาใจแนวความคด โลกทศน และคานยมของผใชภาษาทงสองภาษา ตลอดจนตระหนกถงความเหมอนและความแตกตางของวถชวต ทเปนผลสะทอนมาจากภาษาและวฒนธรรม และท าใหเขาใจคานยมของผคนทงสองประเทศอกดวย นอกจากนน จะกอใหเกดประโยชนโดยตรงตอการศกษาภาษาอนโดนเซย และเสรมสรางความเขาใจระหวางสองประเทศในดานการศกษาความหมายเปรยบเทยบทเกยวของกบสตวตอไป

Ref. code: 25605706033114RZT

7

1.2 วตถประสงคของการวจย

1.2.1 เพอศกษาและเปรยบเทยบความหมายเปรยบเทยบของสตว รวมถงวเคราะหกระบวนการทางความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

1.2.2 เพอศกษา วเคราะห และเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยจากความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย 1.3 แนวคดทางทฤษฎทใชเปนพนฐานในการวจย

ในการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยไดยดตามแนวคดดานการวเคราะหอรรถลกษณ (Componential analysis) ของ อจน นดา (Nida, E., 1975)

1.4 ขอบเขตของการวจย

1.4.1 ศกษาค าเรยกชอสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย และความหมายเปรยบเทยบทเกดขนจากการน าชอสตวมาใชในการเปรยบเทยบ

1.4.2 ผวจยเกบรวบรวมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยจากคลงขอมลภาษาไทยแหงชาต (Thai National Corpus) และเกบรวบรวมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยจาก คลงขอมลภาษาอนโดนเซย หองสมดภาษาเอเชยตะวนออกเฉยงใต (SEALang Library Indonesian Corpus)

1.4.3 ผวจยคดเลอกเฉพาะขอมลทมความหมายเปรยบเทยบ โดยตรวจสอบขอมลความหมายเปรยบเทยบจากพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ฉบบป พ.ศ. 2542 และ พจนานกรมหลกภาษาอนโดนเซย กรมการศกษาแหงชาต ฉบบท 4 ป 2014 (Kamus Besar Bahasa Indonesia) รวมถงหนงสอส านวน ภาษตและค าพงเพยในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย (ดขอ 3.2)

Ref. code: 25605706033114RZT

8

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.5.1 ท าใหเขาใจความหมายเปรยบเทยบของสตวทเกดขนจากการน าไปใชในเชงเปรยบเทยบ ทงในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

1.5.2 ท าใหทราบถงทมาของความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

1.5.3 ท าใหทราบกระบวนการทางความหมายของความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

1.5.4 ท าใหเขาใจถงลกษณะทางวฒนธรรมของผใชภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย 1.5.5 เปนประโยชนตอการพฒนาการเรยนการสอนภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

1.6 นยามศพทเฉพาะทใชในการวจย

1.6.1 ความหมายเปรยบเทยบ (figurative meaning) หมายถง ความหมายทเกดจากการน าเอาความหมายประจ าค ามาใชในเชงเปรยบเทยบ โดยจะใชเปรยบเทยบกบสงทมลกษณะทคลายคลงกนซงพอจะเปรยบเทยบได ท าใหเกดความหมายใหม อกทงเปนการขยายความหมายของค าออกไปจากเดมและท าใหเหนภาพและเขาใจความหมายไดชดเจนมากยงขน

1.6.2 อรรถลกษณ (semantic features) หมายถง ความหมายยอยของค าทประกอบขนมาเปนความหมายของค าแตละค า เปนสวนส าคญทจะท าใหเขาใจความส าคญของค าหรอแยกความหมายของค าออกจากกนได

1.6.3 อรรถลกษณเดน (distinctive features) หมายถง ความหมายยอยของค าทแสดงให เหนถ งความแตกตางและความคล ายคล งกนของความหมายของค า ไดชด เจนย งข น (เพยรศร วงศวภานนท, 2526, น. 322)

1.7 สญลกษณทใชในการวจย

1.7.1 [ ] สญลกษณทใชแสดงอรรถลกษณของรปภาษา 1.7.2 + สญลกษณทใชแสดงวามคณสมบตของค านน 1.7.3 - สญลกษณทใชแสดงวาไมมคณสมบตของค านน 1.7.4 * สญลกษณทใชแสดงอรรถลกษณทเกดจากการเปรยบเทยบ

Ref. code: 25605706033114RZT

9

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

ในบทน ผวจยจะกลาวถงแนวคดและทฤษฎ รวมทงงานวจยทเกยวของกบการวจยครงน ไดแก 2.1 แนวคดเรองความหมายเปรยบเทยบ/ ความหมายเปรยบ 2.2 แนวคดดานการวเคราะหอรรถลกษณ 2.3 แนวคดดานวฒนธรรมศกษา และดานโลกทศน คานยม และทศนคต 2.4 งานวจยทเกยวของ 2.4.1 งานวจยทเกยวของกบความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทย 2.4.2 งานวจยทเกยวของกบความหมายเปรยบเทยบในภาษาตางประเทศ 2.4.3 งานวจยทเกยวของกบโลกทศน คานยม และทศนคต

2.1 แนวคดดานความหมายเปรยบเทยบ/ ความหมายเปรยบ

ในการศกษาเร องความหมายในภาษา จ า เปนท ตองจ าแนกประเภทตาง ๆ ของความหมายใหไดเสยกอน เพอประโยชนในการเขาใจความหมายใหดยงขน ชชวด ศรลมพ (2557, น. 1) ไดจ าแนกความหมายของค าออกเปนประเภทตาง ๆ ไวทงหมด 3 ประเภท ไดแก

1. ความหมายตรง (Denotative meaning/ Denotation) 2. ความหมายแฝง (Connotative meaning/ Connotation) 3. ความหมายเปรยบเทยบ (Figurative meaning) ความหมายแบบตาง ๆ มรปแบบทแตกตางกนออกไป ซงไดมนกภาษาศาสตร

หลากหลายทานทอธบายเกยวกบความหมายในภาษาทงสามประเภททางขางตน ไวดงน 1. ความหมายตรง (Denotative meaning/ Denotation) ความหมายตรง หมายถง ความหมายประจ าของค า เปนความหมายทชบงสงทอาง

ถง แสดงสงทอางถง (referents) ลยองส (Lyons, 1977, p. 207) กลาววา ความหมายตรงเปนความสมพนธระหวางค ากบสงทอยนอกเหนอจากรปภาษา เชน คน สงของ สถานท กจกรรมตาง ๆ ความหมายตรงมชอเรยกตาง ๆ กน ไดแก ความหมายมโนทศน (Conceptual meaning) ความหมาย

Ref. code: 25605706033114RZT

10

หลกหรอความหมายแกน/แกน (Core meaning) ความหมายประจ ารปหรอความหมายตรงตามตวอกษร (Literal meaning) ความหมายอางอง (Referential meaning)

ความหมายตรงจะสมพนธกบสงทอางถง ไมวาจะเปนสงทเปนรปธรรมทสามารถจบตองได เชน หม สงทอางถงคอสตวเลยงลกดวยนม เปนสตวกบค ตวอวน จมกและปากยนยาว (ราชบณฑตยสถาน, 2542, น. 1262) หรอสงทเปนนามธรรมทไมมตวตน และจบตองไมได เชน มงกร สงทอางถง คอ สตวในนยายจน รปรางคลายง แตมตน มเขา (ราชบณฑตยสถาน, 2542, น. 850) แตผใชภาษากยงสามารถเขาใจความหมายของค าทใชอางถงสงเหลานได

2. ความหมายแฝง (Connotative meaning/ Connotation) ความหมายแฝง หมายถง ความหมายท เ พมเตมขนมานอกเหนอไปจาก

ความหมายตรง เปนความหมายอน ๆ ทใชในการสอสาร มลกษณะของความหมายทแฝงอยในค า รวมอยกบความหมายตรง ความหมายแฝงของค ามทมาของความหมายตาง ๆ กน อาจเกดจากลกษณะการใชภาษาทางสงคม อารมณ ความรสก ฯลฯ นกอรรถศาสตร Geoffrey Leech (1974) ไดแบงความหมายออกเปน 2 ประเภท ไดแก ความหมายแฝงเชงอารมณ (Emotive meaning) เปนค าทมความหมายบอกอารมณ ความรสก ทศนคตของผใชภาษา เชน

ก. “ฉนขอโทษจรง ๆ ทรบกวน แตฉนสงสยวาคณจะมความกรณาลดเสยงลงหนอย” ข. “เงยบ” ซงน าเสยงกเปนสวนส าคญในการแสดงอารมณขณะพด เราอาจะพดดวยค าตาง ๆ

ทแสดงความสภาพ ไมกาวราวดงตวอยาง ก. หรออาจจะแสดงถงความกาวราว ไมสภาพไดดงตวอยาง ข.

ความหมายแฝงเชงอารมณของค า บางครงเปนผลมาจากการไดยนหรอเหนค า ๆ นน เปนปฏกรยาทเกดขนจากการโยงเขากบความหมายอน ๆ เชน เมอผถงค าวา cock สามารถท าใหคดไปถงความหมายทเกยวของกบเรองเพศได ดงนนค าวา cock จงถกเลยง โดยใชค าวา rooster แทน นกอรรถศาสตรเรยกความหมายเชงประเภทนวา ความหมายชวนคะนง (Reflected meaning)

ความหมายอกประเภทหนงทถกจดอยในประเภทของความหมายแฝง ไดแก ความหมายแฝงเชงสงคม (Social meaning) ลช (Leech, 1974, pp.9-23) กลาววา ความหมายแฝงเชงสงคมเปนความหมายแฝงของค าทเกดจากลกษณะของการใชภาษาในสงคม ทแตกตางกนไปตามปจจยทางสงคมของผพด ผฟง หรอสถานการณของการสนทนาในขณะนน เชน ค าวา home, abode, residence, domicile มสงทอางถงสงเดยวกน ไดแก ทพกอาศย แตกลบถกน าเสนอในรปภาษาทแตกตางกนไปตามรปภาษาแบบทางการ ไมทางการ เปนตน

Ref. code: 25605706033114RZT

11

สวนความหมายประเภทสดทายท ชชวด ศรลมพไดกลาวไว ไดแก ความหมายเปรยบเทยบ

3. ความหมายเปรยบเทยบ (Figurative meaning) ความหมายเปรยบเทยบ หมายถง การน าความหมายประจ าค าไปใชในเชง

เปรยบเทยบ ท าใหเกดความหมายใหมทไดจากการเปรยบเทยบนน อยางไรกตาม ในการศกษาเรองความหมายเปรยบเทยบน แนวคดพนฐานทตางกนระหวางการศกษาตามแนวทางของวรรณคดและแนวทางของภาษาศาสตร ดงน

3.1 การศกษาความหมายเปรยบเทยบตามแนวทางของวรรณคด ในทางวรรณคด สนใจศกษาความหมายของค าทน ามาใชในเชงเปรยบเทยบวาเปน

เรองของการใชภาษาเพอท าใหเกดภาพพจน เปนเรองของโวหาร หรอ figures of speech โดยจ าแนกความหมายเปรยบเทยบตามรปแบบตาง ๆ ของการใชภาษาเปนเกณฑ ไดแก

ก. อปลกษณ (Metaphor) หมายถง การเปรยบเทยบโดยการน าสงทตางกน 2 สงหรอมากกวา แตมคณสมบตบางประการรวมกนมาเปรยบเทยบกน โดยเปรยบเทยบวาสงหนงเปนอกสงหนงโดยตรง มค าวา “เปน, เสมอ” ฯลฯ ปรากฏอยในโครงสรางของภาษา เชน

หนาบานเปนจานเชง เปรยบเทยบลกษณะ “บาน” เหมอนกบ “จานเชง” ข. อปมา (Simile) เปนการเปรยบเทยบโดยการน าสงสองสงทมความเหมอนหรอ

คลายคลงกน มค าวา ราวกบ ประดจ ดง เหมอน ฯลฯ ปรากฏอยในโครงสรางของภาษา เชน รกคณดงแกวตาดวงใจ เขาอวนเหมอนหม ค. สมพจนย (Synecdoche) เปนการกลาวถงสวนใดสวนหนงของสวนทงหมด แต

ใหมความหมายครอบคลมหมดทกสวน เชน เขาเปนคนมหนามตาอยในสงคม ค าวา “หนา” และ “ตา” หมายถง ชอเสยงของคนคนนน และเปนสวนหนงใน

องคประกอบทางรางกายของเขา ง. นามนย (Metonymy) เปนการใชค าหรอวลซงมคณสมบตของสงใดสงหนงหรอ

ลกษณะของสงใดสงหนง มาแสดงความหมายแทนสงนนทงหมด จ. ปฏพจน (Oxymoron) เปนการใชค าทผสมขนดวยการน าค าทมความหมาย

ตรงกนขามหรอคานกนมารวมกนเพอใหเกดค าซงมความหมายใหมหรอมความหมายทใหความรสกขดแยงหรอเพมน าหนกใหแกความหมายของค าแรก เชน

Ref. code: 25605706033114RZT

12

นอยมาก รกใครกลมเกลยว ฉ. ปฏทรรศน (Paradox) คอขอความทมความหมายขดกน ไมวาผใชจะจงใจหรอไม

กตาม เชน ไฟหนาว, น าผงขม, ยงรบกยงชา ช. บคคลาธษฐานหรอบคคลวต (Personification) เปนการใชภาษาในเชง

เปรยบเทยบทเปนการสมมตใหสงไมมชวต ความคด สงนามธรรม หรอสตว ใหมอาการ ความค ด สตปญญาเหมอนมนษย เชน “ผเสอตวนอยสสนสดใสบนลอยไปบนทองฟาพรอมกบรองเพลงดวยความสข” เปนตน

3.2 การศกษาความหมายเปรยบเทยบตามแนวทางภาษาศาสตร การศกษาความหมายของค าทน ามาใชในการเปรยบเทยบตามแนวทาง

ภาษาศาสตร จะรวมถงความหมายทเกดจากการใชภาษาแบบไมตรงไปตรงมาหรอเกดจากการเปรยบเทยบทกประเภท ซงแยกออกเปน 2 แนวคด ไดแก

ก. การน าความหมายของค าไปใชในเชงเปรยบเทยบท าใหเกดความเปรยบ ซงเปนการขยายความหมายของค าออกไปจากความหมายเดมของค า โดยพจารณาจากรปแบบของการเปรยบเทยบเปนเกณฑ มค าวา เหมอน ราวกบ เปน เสมอ ฯลฯ ปรากฏอยในโครงสรางภาษา ซงหมายรวมถง อปลกษณ (Metaphor) และอปมา (Simile) ตามแนวคดของวรรณคดเขาดวยกน รวมเรยกวา ความเปรยบ หรอ Metaphor ซงหมายถง ขอความทแสดงการเปรยบเทยบของสองสงทมคณสมบตหรอลกษณะทเหมอนและ/หรอตางกน

ข. เลคอฟฟ และ จอหนสน (Lakoff and Johnson, 2003, p.8) อธบายเรองความหมายเปรยบเทยบไววา มนษยมการใชอปลกษณอยตลอดเวลาในการคด การมองโลก และการใชภาษาของคนในสงคม อปลกษณไมไดเปนเพยงเรองของภาษาและการใชภาษาเทานน แตอปลกษณเปนเรองของมโนทศน ทมอทธพลตอระบบความคดหรอโครงสรางระบบความคดของคนในสงคม กลาวคอ อปลกษณจดระบบความคดของคนในสงคม และแสดงออกมาในรปแบบของภาษาทใชในชวตประจ าวน เชน ในสงคมของผพดภาษาองกฤษจะมมโนทศนทอยในรปของอปลกษณ ทเปนเรองเกยวกบเวลา วา เวลาเปนเงนทอง (Time is money) กลาวคอ ผทพดภาษาองกฤษมองเวลาเปนทรพยสน หรอ อปลกษณ การโตเถยงเปนสงคราม (Argument is war) โดยมมโนทศนทวาการโตเถยงนนคอการตอส

นอกจากน ไดมนกวชาหลายทานได เชน อลแมนน (Ullmann, 1970, pp. 162-163) การซา ซวรอน (Garza-Cuaron, 1991, p.234) และนดา (Nida, 1975, p. 126) อธบายความหมายของความหมายเปรยบไววาเปนความหมายประเภทหนงทค าอาจมความหมายเพมขน

Ref. code: 25605706033114RZT

13

นอกเหนอไปจากความหมายประจ าค าของแตละค า ความหมายประจ าค าเปนความหมายทอยในพจนานกรม เปนความหมายทถกตองทสด เนองจากความหมายประจ าค าอางถงความหมายทเปนสากลมากทสดของค า สวนความหมายเปรยบนน เปนความหมายขยายออกมาจากความหมายเดม โดยรบรความหมายไดจากองคประกอบทางความหมายของค า เชน

That guy’s a dog. ความหมายของค าวา dog ในตวอยางขางตน ไมไดหมายถง สนขทเปนสตวสเทา แต

เปนการน าค าวาสนขมาใชในความหมายวานารงเกยจ ไรคา เปนตน ค าวาสนขทถกใชในความหมายนเปนผลจากการเชอมโยงระหวางค าวาสนขและลกษณะของสนข จงท าใหเกดความหมายเปรยบของค าวาสนขทแสดงลกษณะของคนขนมา

ในการอธบายประเภทของความหมาย ไดมนกภาษาศาสตรอธบายในมมมองอน เชน ซาอด (Saeed, 2003, pp. 12-16) มองความหมายในลกษณะทอยของความหมาย กลาวคอความหมายทถกจ ากดกรอบอยภายในรปภาษา และความหมายทอางองออกไปนอกรปภาษา ไดแก ความหมายประจ ารปภาษา (sense) และความหมายอางอง (reference) ความหมายอางอง เปนความหมายทเชอมโยงระหวางความหมายประจ ารปภาษากบสรรพสงทอยบนโลก เชน Paul และ a dog เปนตน

สวนความหมายประจ ารปภาษา เปนความหมายทค า และวลมอยในตวเอง โดยทไมตองอางองไปถงสงใดสงหนง ซาอดไดอางองการอธบายของ เดอ โซซร (De Saussure, 1974) วา ค า ๆ หนงทอางองอยกบสรรพสงบนโลก แตค าตาง ๆ เหลานนกเชอมโยงถงกนภายในภาษาเดยวกน กลาวคอ ความหมายของค าสามารถเกดไดจากสรรพสงทอางถง รวมทงขอบเขตทางความหมายของค าอน ๆ ทเกยวของ เชน ค าวา แดง สามารถอธบายไดโดยการเปรยบเทยบกบค าเรยกชอสทอยภายในระบบส เชน สน าตาล สเหลอง สฟา เปนตน

นอกจากนซาอดไดกลาวถงประเภทของความหมายอกสองประเภท ไดแก ความหมายตรง (literal meaning) บางต าราเรยกวาความหมายตรงตามตวอกษร เพราะพดหรอเขยนอยางไรกหมายความอยางนน ไมมการแปรความหมายไปเปนอยางอน อกประเภทหนง ไดแก ความหมายเปรยบ (non-literal meaning) เปนความหมายทใชอธบายบางสงบางอยางทไมเปนจรงหรอเปนไปไมได เพอเรยกรองความสนใจ ไมใชความหมายทตรงไปตรงมาตามตวอกษร ตวอยางเชน “ฉนกนชางไดทงตว” มกถกใชเพอบอกถงอาการหวอยางมาก เปนการพดทเกนจรง

เนองจากภาษามการเปลยนแปลงตลอดเวลา ผพดสามารถเปลยนความหมายของค า ๆ หนงเพอใหเหมาะสมกบสถานการณใหม ๆ ไดตลอดเวลา จงท าใหเกดความยากล าบากในการตดสนวาค าหนง ๆ เปนค าทมความหมายตรงหรอความหมายแฝง ตวอยางเชน surfing the internet

Ref. code: 25605706033114RZT

14

‘การทองอนเตอรเนต’ และ mouse ‘อปกรณชนดหนงส าหรบคอมพวเตอร’ จะเหนไดวาความหมายตรงของค าวา surfing คอการเลนกระดานโตคลน และ ความหมายตรงของค าวา mouse คอ หน ซงเปนสตวเลยงลกดวยนมชนดหนง ทงสองค าถกน ามาใชแงของความหมายเปรยบ แตเมอเวลาผานไป การเปรยบเทยบดงกลาวเรมเปนทคนเคยตอผใชภาษา ดงนนความเปนอปมาหรอการเปรยบเทยบของค าเหลานนจงหายไป จงท าใหยากตอการตดสนวาค าเหลานนเปนคนทมความหมายตรงหรอความหมายเปรยบ

จากค าอธบายขางตน สรปไดวาความหมายเปรยบเทยบ เปนการน าความหมายประจ ารปมาใชในความหมายใหม โดยมองคประกอบทางความหมายบางอยางรวมกนกบความหมายประจ ารป เพออธบายถงสงทความหมายประจ ารปไมสามารถอธบายไดครอบคลม เชน การกลาวถงสงทผรบสารไมเคยพบเหนมากอน หรอสงทเปนนามธรรม หรอเพอเปนการแสดงใหเหนความหมายของขอความทชดเจนยงขน

ความหมายเปรยบเทยบรปแบบหนงทนยมใชกนมากในการสอสาร ไดแก ส านวน ความหมายของ ส านวน ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถง “ถอยค าหรอขอความทกลาวสบตอกนมาชานานแลว มความหมายไมตรงตามตว หรอมความหมายอนแฝงอย เชน สอนจระเขวายน า ร าไมดโทษป โทษกลอง” (ราชบณฑตยสถาน , 2554, น. 1187) นอกจากความหมายตามพจนานกรมแลว กาญจนาคพนธ (2543, น. 1) มทน ตลยาทร (2533, น. 5) ประเทอง คลายสบรรณ (2557, น. 1) เจ เอส บาดด (Badudu, J.S., 2009) มความคดเหนสอดคลองกนวา ส านวนเปนถอยค าทมความหมายโดยนย เปนความหมายเชงเปรยบเทยบ มชนเชงของความหมายทจะตองขบคดถงจะเขาใจ

ในงานวจยทเกยวของกบ ส านวน ในภาษาองกฤษ เชน ครซ (Cruse, 1986, p.37) นดา (Nida, 1975, p.230) พาลมเมอร (Palmer, 1976, pp. 98-99) กลาววา ส านวนถงแมจะประกอบไปดวยค ามากกวา 1 ค า แตความหมายของส านวนไมสมพนธกบความหมายของค าศพทแตละตวทมาประกอบกน และไมใชผลรวมของความหมายของแตละค าทน ามาประกอบกน ซงส านวนอาจจะมความหมายเหมอนค า ๆ เดยว เชน kick the bucket หมายถง ตาย (die) เปนตน

นอกจากน ในภาษาไทยยงมกลมค าทมลกษณะคลายกบส านวน คอ มความหมายอนทไมใชความหมายประจ ารป เปนกลมค าทใชภาษาในการแสดงการเปรยบเทยบเหมอนกน เชน สภาษต ค าพงเพย ส าหรบสภาษตและค าพงเพยไดมผใหค าอธบายไวดงน

เพญแข วจนสนทร (2528, น. 4) กลาววา ภาษตคอค าทมคตชวนฟง สวนค าพงเพยนนเปนทกลาวขนมาลอย ๆ เปนค ากลาวเพอใหตความใหเขากบเรอง

Ref. code: 25605706033114RZT

15

สมบต จ าปาเงน (2540, น. 319) วรวรรณ คงมานสรณ (2545, น. 9) มความเหนสอดคลองกนคอ สภาษต หมายถงค ากลาวทดหรอค าพดทเปนคต เปนถอยค าทแสดงหลกความจรง มงแนะน าสงสอนหรอเตอนสตใหคด ใหความจรงเกยวกบความคดและแนวทางปฏบต สภาษตไทยสวนใหญมาจากหลกพระพทธศาสนา หลกคณธรรม และหลกในการด าเนนชวตของคนไทย

สวนค าพงเพยนน สมบต จ าปาเงน (2540, น. 319) และ ดวงใจ ไทยอบญ (2543, น. 239) กลาวถงค าพงเพยวา คอ ค ากลาง ๆ ทยกมาใหเขากบเรอง ยาวกวาส านวน แตยงไมสอน มลกษณะเปนการเปรยบเปรย เตอนสตบาง เชงภาษตบาง อธบายเพมเตมบาง เชน “ปากยงไมสนกลนน านม” เปนตน

ดงทกลาวมาขางตน ส านวน สภาษต และค าพงเพยมความคลายคลงกนและมความหมายในเชงเปรยบเทยบ ผวจยจงสนใจศกษาโดยไมแยกประเภท และเรยกรวมวา “ส านวน”

จากทมผใหค านยามดงกลาวขางตน สามารถสรปไดวา “ส านวน” หมายถง ถอยค ารปแบบหนงทมความหมายไมตรงรปภาษา และมความหมายในเชงเปรยบเทยบ

ความหมายเปรยบหรอความหมายเปรยบเทยบ ยงมประโยชนอยางมากตอการอธบายสรรพสงหรอแนวคดตาง ๆ เพอใหผฟงเกดความเขาใจมากยงขน ดวยการน าสงทใกลเคยงกบสงทเราตองการอธบายน ามาใชในเชงเปรยบเทยบ จะชวยใหเขาใจความหมายไดชดเจนยงขน นอกจากนนการเปรยบเทยบความหมายทเกดจากการน าความหมายประจ ารปมาใชในเชงเปรยบเทยบเพออธบายถงสงทความหมายประจ ารปไมสามารถอธบายไดครอบคลม เชน การอธบายสงทเปนนามธรรม อารมณ ความรสก เปนตน 2.2 แนวคดดานการวเคราะหอรรถลกษณ

อจน นดา (Nida, 1975, p.32) กลาววา ในการวเคราะหความหมายประจ ารปของค า จะตองหาองคประกอบทเพยงพอและจ าเปนของความหมายใหไดเสยกอน เนองจากองคประกอบเหลานแบงแยกความหมายของค าออกจากความหมายของค าอน ๆ ทอาจอยภายในแวดวงความหมาย (semantic domain) เดยวกน ในการคนหาองคประกอบทางความหมายของค า จ าเปนทจะตองทราบถงความสมพนธระหวางองคประกอบดวยกน เพราะวาความสมพนธระหวางองคประกอบทางความหมายมสวนชวยใหเขาใจความหมายของค าไดดยงขน ค าจะมความหมายขนไดกตอเมอความหมายของค านนมความแตกตางอยางมระบบกบค าอนทมองคประกอบรวมกน แตจะแตกตางดวยองคประกอบอน

Ref. code: 25605706033114RZT

16

นอกจากน ชชวด ศรลมพ (2557) ไดกลาวไววาความหมายของค าไมไดเกดขนเองอยางโดดเดยว แตความหมายของค ามาจากความสมพนธกบความหมายของค าอน ๆ ในปรบทเดยวกน ซงเปนผลมาจากอทธพลของทฤษฎการจดกลม จ งน าไปสการว เคราะหควา มหมายของค า นกภาษาศาสตรใชวธการวเคราะหทเรยกวา การวเคราะหอรรถลกษณ (Componential analysis) โดยมแนวคดวาความหมายของค าสามารถจ าแนกเปนความหมายยอย ๆ ได ซงความหมายยอยของค าเปนสวนส าคญทท าใหเราสามารถแยกความหมายของค าแตละค าออกจากความหมายของค าอน ๆ ได ความหมายยอยของค า เรยกวาอรรถลกษณหรอองคประกอบทางความหมาย (Semantic features) หรอ (Semantic components) ซ งการว เคราะหอรรถลกษณ เปนการว เคราะหองคประกอบทางความหมายทไมไดเปนความหมายของค าใดของค าหนง แตเปนสวนหนงของความหมายของค าอน ๆ ไดหลายค า โดยอรรถลกษณของค าแตละอรรถลกษณจะประกอบกนเขาเปนความหมายของค า ๆ หนง สวนการวเคราะหหาความหมายยอยของค าไดจ าเปนตองพจารณาความสมพนธทางความหมายทมรวมกนระหวางค าหนงกบค าอน ๆ ดวย

นดา (Nida, 1975) ไดยกตวอยางการว เคราะหอรรถลกษณของ ค าวา “พอ” ความหมายของค าวา “พอ” จะเกดขนไดกตอเมอมความแตกตางกบค าอนทอยภายในแวดวงความหมายเดยวกน ในทนคอ แวดวงค าเรยกญาต (kinship terms) ความหมายของค าวา “พอ” แตกตางความหมายของค าวา “แม” เนองจาก “พอ” เปนเพศชาย สวน “แม” เปนเพศหญง ความหมายของ “พอ” แตกตางจากความหมายของ “ลกชาย” และ “ปหรอตา” เนองจากอยคนละรนกน และแตกตางจาก “ลง” ในเรองของการสบสายโลหต ถงแมวาทง 3 ค าจะมองคประกอบของเพศชายรวมกน ความหมายของค าวา แม ลกชาย ลกสาว พชาย นองชาย พสาว นองสาว ลง ปา นา อา มองคประกอบทางความหมายยอยรวมกนกบค าวา “พอ” ไดแก องคประกอบ มนษย และ ค าเรยกญาต

ในการศกษาความหมายของค า นดา (Nida, 1975) ศกษาโดยน าความหมายของค ามาแยกออกเปนความหมายยอย หรอทเรยกวาอรรถลกษณ (semantic feature) การวเคราะห อรรถลกษณเปนการวเคราะหองคประกอบของความหมาย ทไมไดเปนความหมายของค าใดค าหนงเทานน แตเปนสวนหนงของความหมายของค าอน ๆ ไดหลายค า เชน

พอ แม [มชวต] [มชวต] [มนษย] [มนษย] [มลก] [มลก] [เพศชาย] [เพศหญง]

Ref. code: 25605706033114RZT

17

การวเคราะหอรรถลกษณของค า จะใชอรรถลกษณจ านวนในการบอกความหมายของค า แตตอมาไดมการใชอรรถลกษณจ านวนนอยลง โดยก าหนดอรรถลกษณเปนคา + และคา – เพอแสดงความเหมอนหรอความตางของความหมายยอยของค าเหลานน และเพอลดจ านวนอรรถลกษณลง หากค าใดมคณสมบตจะมเครองหมาย + อยหนาอรรถลกษณ แตถาหากไมมคณสมบตจะมเครองหมาย - อยหนาอรรถลกษณของค าทวเคราะห เชน

พอ แม [+มชวต] [+มชวต] [+มนษย] [+มนษย] [+มลก] [+มลก] [+เพศชาย] [-เพศชาย] จากตวอยางขางตนแสดงใหเหนวา พอ และ แมตางกนท คณสมบต [ชาย] กลาวคอ พอ

มคณสมบตเปนเพศชาย จงแสดงดวยอรรถลกษณ [+เพศชาย] สวนแมไมมคณสมบตเปนเพศชายจงแสดงดวยอรรถลกษณ [-เพศชาย]

นดา (Nida, 1975, pp. 55-61) ไดเสนอขนตอนในการวเคราะหความหมายยอยของค าไว 6 ขนตอนดวยกน โดยยกตวอยางการวเคราะหค าเรยกญาต โดยมรายละเอยดดงตอไปน

1. เลอกความหมายทความสมพนธใกลชดระหวางค าตาง ๆ ซงท าใหค าเหลานนอยรวมกนในแวดวงความหมาย (semantic domain) โดยทแบงปนความหมายยอยรวมกน เชน father, mother, son, daughter, brother, sister, uncle, aunt, nephew, niece และ cousin ความหมายยอยทมรวมกน ไดแก มนษย และ บคคลทมความสมพนธกนทางสายเลอดหรอทางการสมรส การเลอกความหมายทมความสมพนธกนนน ควรเรมจากแวดวงทางความหมายเลก ๆ กอน แลวจงขยายไปยงแวดวงความหมายทใหญขน

2. ลงรายการสงทอางถงโดยเฉพาะของค าแตละค า เชน father และ mother มสงทอางถงเพยงสงเดยว ในขณะท father in law และ mother in law มองคประกอบทางความหมายทขยายขอบเขตออกไป จงจดใหอยในความสมพนธขนท 2 แต uncle, aunt, nephew, niece และ cousin จดใหอยในความสมพนธขนแรก เนองจากความสมพนธระหวางสงทอางถงนนแตกตางออกไป ในขนตอนนท าใหทราบวาสงทอางถงของค าหนง ๆ นนมอะไรไดบาง และในขอบเขตของความหมายของค าหนง ๆ นน มสงทอางถงเปนอะไรไดบาง

3. วเคราะหวาความหมายใดทกลมค านน ๆ มรวมกนโดยเฉพาะและไมไดเปนองคประกอบทางความหมายของกลม อน เชน mother, aunt, daughter, sister, niece และ cousin คอ female sex สวน father, uncle, son, brother, nephew และ cousin มองคประกอบ

Ref. code: 25605706033114RZT

18

ทางความหมายคอ male sex ค าวา cousin ไมมการแยกเพศในองคประกอบทางความหมาย ในขนตอนนสามารถตดสนไดวาค าบางค ามความหมายตางจากค าอนอยางไร

4. วเคราะหวาค าแตละมความหมายประจ าค าใดบางทท าใหค านน ๆ แตกตางจากค าอน ๆ เชน father มความหมายประจ าค า ประกอบดวย male sex, one ascending generation และ direct descent ค าวา mother มความหมายประจ าค า ประกอบดวย female sex, one ascending generation และ direct descent

5. ตรวจสอบขอมลองคประกอบทางความหมายของค าทวเคราะหนนถกตองมากนอยเพยงใด

6. น าความหมายประจ าค าทท าใหค า ๆ หนงตางจากค าอน ๆ มาบนทกในรปของแผนภมตนไมหรอตารางทแสดงองคคณลกษณะทเหมอนหรอแตกตางของค า โดยมคาเปนบวกหรอลบ

นดายงกลาวอกวาองคประกอบทางความหมายนอกจากมองคประกอบทางความหมายหลกทชเฉพาะวาค า ๆ หนงแตกตางจากค าอนในแวดวงความหมายเดยวกนอยางไรแลว ยงมองคประกอบทางความหมายเสรมเพอแสดงความหมายทชดเจนมากยงขน ซงอาจแตกตางไปตามวฒนธรรมของผใชภาษา เชน สงคมทใหความส าคญกบแมมากกวาพอ เชน เมอพดถง “God” จะกลาวเรยกวา “our mother” ไมใช “Father”

ลยองส (Lyons, 1977, pp. 317-318) ไดกลาวเกยวกบการวเคราะหอรรถลกษณไวสอดคลองกบนดาวา ความหมายของค าสามารถวเคราะหจากองคประกอบยอยทางความหมายหรออรรถลกษณได แตละอรรถลกษณสามารถเปนองคประกอบยอยของค าไดหลายค าทแตกตางกน ลยองสเปรยบเทยบอรรถลกษณเหมอนกบอะตอม และความหมายของค าศพทเปรยบเหมอนกบโมเลกล เชน โมเลกลของค าวา “man” ประกอบดวย อะตอม “male” “adult” “human” หรอ โมเลกลของค าวา “woman” ประกอบดวยอะตอม “female” “adult” “human” ซงมความหมายยอยแตกตางจากค าวา “man” เปนตน ลยองสยงกลาวเสรมอกวา แทจรงแลวการศกษาความหมายของค าโดยการวเคราะหอรรถลกษณในประเทศสหรฐอเมรกาไมไดเกดจากนกภาษาศาสตร แตเกดจากการศกษา เทคนคการอธบายค าเรยกญาตของนกมนษยวทยา

การวเคราะหอรรถลกษณไมไดจ ากดอยเพยงแคการอธบายค าเรยกญาตเทานน แตยงสามารถประยกตใชกบค าศพทประเภทอน ๆ ไดอกดวย เชน ค าวา “murder” และ “kill” ค าวา “murder’ ประกอบดวยองคประกอบ ความตงใจ ความเปนเหตเปนผล และความตาย ในขณะทค าวา “kill” มเพยงองคประกอบ ความเปนเหตเปนผล และความตายเทานน (Kempson, 1977, p. 18)

Ref. code: 25605706033114RZT

19

ในการวเคราะหอรรถลกษณ สามารถแสดงใหเหนความสมพนธทางความหมายของค าในภาษาไดวา มความสมพนธทางความหมายมากนอยเพยงใด เนองจากอรรถลกษณแตละประการทประกอบกนเปนความหมายแตละค านน จะไมใชอรรถลกษณทพบในค า ๆ เดยว ค าทมอรรถลกษณเหมอนกนเปนสวนใหญจะเปนค าทมความสมพนธใกลชดกนทางความหมาย สวนค าทมอรรถลกษณตางไปจากค าอนในกลม จะเปนค าทมความสมพนธทางความหมายนอยหรอไมมเลย ตวอยางของค าทมความสมพนธกนทางความหมาย เชน ค ากรยาในภาษาไทย ฉก ตด หน เปนตน แตละค าแสดงความหมายวาเปนการท าใหสงของขาดจากกน แสดงใหเหนวาค ากรยาในกลมดงกลาวมความสมพนธกนทางความหมาย จะเหนไดวาการวเคราะหอรรถลกษณชวยใหเหนความสมพนธทางความหมายของค าตาง ๆ (จนดารตน บญพนธ, 2547)

ประโยชนของการวเคราะหอรรถลกษณ คอ ท าใหเหนความสมพนธทางความหมายของค าวามมากนอยเพยงใด ค าทมอรรถลกษณสวนใหญเหมอนกนจะมความสมพนธใกลชดกนมากกวาค าทมอรรถลกษณตางออกไปจากกลม อกทงการวเคราะหอรรถลกษณยงสามารถแสดงใหเหนถงความเหมอนและความแตกตางทางความหมายของค า ซงจะเปนประโยชนอยางมากเมอท าการวเคราะหเปรยบเทยบความหมายของค าระหวางภาษาหนงกบอกภาษาหนง

ในงานวจยน ผวจยน าแนวคดดานการวเคราะหอรรถลกษณมาวเคราะหเปรยบเทยบองคประกอบทางความหมายของสตวระหวางภาษาไทยกบภาษาอนโดนเซย เพอแสดงใหเหนองคประกอบทางความหมายของสตวใดบางทมความเหมอนหรอแตกตางกนระหวางสองภาษา และเพอตอบค าถามวาเหตใดชาวไทยและชาวอนโดนเซยน าสตวมาใชในการเปรยบเทยบ 2.3 แนวคดดานวฒนธรรมศกษา และโลกทศน คานยม และทศนคต

แนวคดดานวฒนธรรมศกษา (cultural studies) เปนแนวคดใหมทใชในการศกษาวฒนธรรม ซงสามารถน าไปประยกตใชไดกบหลากหลายสาขาวชา ไมวาจะเปน มานษยวทยา ประวตศาสตร วรรณกรรมศกษา หรอสงคมวทยา เปนตน วลเลยมส (Williams, 1983, p. 90) ไดใหความหมายของค าวา “วฒนธรรม” ไว 3 ขอทแตกตางกน ดงตอไปน

1. วฒนธรรมคอส งท เกยวของกบกจกรรมทางศลปะ เชน ดนตร วรรณกรรม การวาดรป การแกะสลก การแสดง และภาพยนตร หรอทวลเลยมสเรยกอกนยหนงคอ “วฒนธรรม อนสละสลวย” ทผคนตองของเกยวในชวตประจ าวน

2. วฒนธรรม คอ วถของชวต กลาวคอ ในวทยาการของมนษย ค าวา ‘วฒนธรรม’ ไดถกอางถงการสรางและการใชสญลกษณ ซงจ าแนกวถชวตของบคคล และกลมคนออกจากกน มนษย

Ref. code: 25605706033114RZT

20

สามารถแสดงออกถงวถชวตไดเปนเพราะมนษยรจกการสรางและใชสญลกษณ เชน มนษยรจกการแสดงออกถงแนวคดเกยวกบ บคคล สงของ ความรสกผานค าพด ทาทาง การวาดรป ผานการใชสญลกษณ และสญลกษณเหลานจงรวมกนกลายเปนวฒนธรรม

3. วฒนธรรม คอ กระบวนการและการพฒนา ในสมยยคกลาง ค าวาวฒนธรรมมความหมายถงการเลยงสตวและการเพาะปลก เมอยคสมยผานไป ความหมายของวฒนธรรมไดถ กเปลยนถายและถกใชในการอธบายการบมเพาะสตปญญาของมนษย กลาวอกนยหนง ค าวาวฒนธรรม ในมตน ถกใชในการอธบายพฒนาการของความสามารถของมนษย และถกขยายเพอรวมเอาแนวความคดทวา cultivation เปนกระบวนการทางสงคมและประวตศาสตรเขาไวดวยกน

กเดนฟ (Goodenough, 1957, p. 167) กลาววาวฒนธรรมของสงคมหนง ๆ ถกสรางขนมาจากสงทสมาชกในสงคมตองร เขาใจ หรอเชอถอและเปนทยอมรบของผคนในสงคมเชนกน นอกจากนในกลมของนกทฤษฎโครงสราง-หนาทนยม ทศกษาโครงสรางของสงคมวาสงคมนนท าหนาทเหมอนกบอวยวะของรางกายทจะตองพงพาอาศยกน เพอใหด ารงชวตอยได โดยนกคดทส าคญ ไดแก มาลนาวสก (Malinowski) และ แรดคลฟฟ-บราวน (Radcliffe-Brown)

มาลนาวสก (Malinowski, 1939 อางใน Goodenough, 1957) กลาววาวฒนธรรมเกดมาจากความตองสามสวนดวยกน ไดแก

1. ความตองการพนฐานสวนบคคล เชน อาหาร ทอยอาศย ของใชทจ าเปนในชวตประจ าวน

2. ความจ าเปนของสงคม เชน การแบงงานกนท า การแจกจายอาหาร 3. ความตองการเชงสญลกษณและบรณาการของบคคลและสงคม เชน ความสงบทาง

ใจ ความกลมกลนทางสงคม เปนตน โดยการศกษาวฒนธรรมเปนสวนส าคญในการศกษาพฤตกรรมของมนษยทจะน าไปส

การศกษาระบบวฒนธรรมทงหมด ในการศกษาวฒนธรรมของกลมชนใดกลมชนหนง สามารถท าไดโดยการศกษาภาษา

ของกลมชนนน ๆ เนองจากภาษาคอสงทใชในการสอสารในวถชวตของกลมชน และเปนแหลงสงสมภมปญญา องคความร และวฒนธรรมของกลมชนนน ๆ ไว

บาลดวนและคณะ (Baldwin, et al., 2004, p. 44) กลาววาในการวเคราะหภาษาไดอธบายระบบภาษาของมนษยไววา ทกภาษาประกอบขนดวย ระบบเสยง ระบบค า ระบบประโยคและระบบความหมาย วฒนธรรมทแทรกอยในความหมายเปนผลของกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนในสงคม แตถงแมวาความหมายจะเปนมาตรฐานและมระบบ แตความหมายกสามารถเปลยนไปไดตามกาลเวลา ความรและขอมลตาง ๆ ทถกสอสารผานภาษาลวนเปนผลผลตของภาษานน ๆ สบเนองจาก

Ref. code: 25605706033114RZT

21

ภาษาถกคดคนขนมาเพออธบายและใหความหมายแกประสบการณของมนษย จงอาจกลาวไดวาภาษานนเปนตวแทนทแสดงออกถงไมวาจะเปนเหตการณ บคคล สงของ ความรสก เปนตน

การจะรและเขาใจกลมสงคมใดสงคมหนง จ าเปนทจะตองรถงวฒนธรรมและโลกทศนของสงคมนน ๆ การศกษาโลกทศนของคนในแตละสงคมท าใหสามารถเขาใจกลมสงคมนนได ค าวา “โลกทศน” เปนค าทแปลมาจากค าวา “worldview” ในภาษาองกฤษ (สภาพร คงศรรตน และคณะ, 2557, น.4) ซงไดมนกวชาการหลายทานใหความหมายของโลกทศนไวดงน

วทย วศทเวทย (2540, น.169) กลาววา โลกทศน คอ ความเชออนเปนระบบในวถชวตของคนคนหนง อนเปนทศนะพนฐาน ทกคนมโลกทศน โลกทศนเปนตวก าหนดทศทางของสงคมมนษยดวย สวนชยณรงค โคตะนนท (2533, น.3) กลาววา โลกทศนหมายถง ระบบความคด ความเชอหรอทศนคตทบคคลหรอกลมบคคลในสงคมหนง ๆ มรวมกนตอโลก หรอสงทงหลายทงปวงทมนษยมความสมพนธดวย ซงสอดคลองกบทเชาว เพชรราช และจรวรรณ ทรพยเจรญ (2550, ออนไลน) กลาวถงความหมายและความส าคญของโลกทศนวา โลกทศนเปนมมมองพนฐานทส าคญยงตอการตดสนใจกระท าพฤตกรรมตาง ๆ ของมนษยทงในดานบวกและลบ การด าเนนชวต ลกษณะทางสงคม การเมอง และเศรษฐกจ ฯลฯ ในแตละสงคมจะแตกตางกนมากนอยเพยงใดขนอยกบ โลกทศนของสงคมนน ๆ

ความหมายของโลกทศนทนกวชาการหลากหลายทานไดอธบายไว จะเหนวาทกทานมความเหนทสอดคลองกนคอ โลกทศน หมายถงทศนะในการมองโลกและสงคมของบคคลเปนภาพของโลกหรอสงคมทบคคลรบรโดยผานกระบวนการและระบบวธคดในการประเมนคณคาสงใดสงหนง โดยมพนฐานอนหลอหลอมจากวฒนธรรมแวดลอมในสงคมทบคคลนนเตบโตมา อนไดแก ทศนะ ความคด ความเชอ และคานยม ทงของบคคลและของสงคมนน ๆ โลกทศนจงเปนตวก าหนดทศทางชวตของแตละคน อกทงเปนตวก าหนดทศทางสงคมของมนษยดวย ดงท สภาพร คงศรรตน (2557, น.5) กลาววาการศกษาโลกทศนจงเปนการศกษาทศนคต ความรสกนกคดของคนทมตอสงใดสงหนง อนหลอหลอมจากความรและประสบการณสวนตวและสงแวดลอมจากวฒนธรรมทสงสมสบทอดจากยคหนงไปสอกยคหนง

ถงแมแนวคดดานวฒนธรรมศกษาจะไมมขนตอนในการศกษาทเฉพาะเจาะจง แตแนวคดดานวฒนธรรมศกษามประโยชนในการชวยอธบายความแตกตางทางด านการคด การรบร และโลกทศนของผใชภาษา เมอมการเปรยบเทยบระหวางสองภาษาขนไป ซงตรงกบวตถประสงคของการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยชนน ดงนนผวจยจะใชแนวคดดานวฒนธรรมศกษาเปนหลกในการอธบายโลกทศนของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตวชนดตาง ๆ ซงเปนทมาของความหมายเปรยบเทยบทเกยวของกบสตวทปรากฏอยในทงสองภาษา

Ref. code: 25605706033114RZT

22

2.4 งานวจยทเกยวของ

จากการทบทวนวรรณกรรม พบวา มการศกษาทเกยวของกบความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ซงผวจยไดแบงการน าเสนอออกเปนสองสวน ไดแก ความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทย และความหมายเปรยบเทยบในภาษาตางประเทศ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

2.4.1 ความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทย ในการใชภาษาเพอสอความระหวางคสนทนา บางครงการใชถอยค าหรอประโยค

ทสอความหมายตรงหรอความหมายประจ าค าอาจไมเพยงพอและไมสามารถอธบายสงทตองการกลาวถงไดตามทตองการ ดงนนมนษยจงใชการเปรยบเทยบ หรอความหมายเปรยบ มาชวยใหเขาใจชดเจนมากยงขน

ในการศกษาทเกยวกบความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทย พบวา ในภาษาไทยมการน าอวยวะรางกายของมนษยมาใชในการเปรยบเทยบ เชน งานศกษาของอทมพร มเจรญ (2542) ทศกษาความหมายเปรยบเทยบของค าศพทอวยวะรางกายในภาษาไทย ผลการศกษาสรปไดวาค าศพทอวยวะรางกายจ านวน 19 ค า ไดแก หว หนา ตา ปาก คอ ห ไหล อก นม แขน มอ นว เนอ ผว ทอง หลง กน ขาและตน มความหมายอนนอกเหนอไปจากความหมายประจ าค า ซงจ าแนกไดเปน 2 ประเภท ไดแก ค าศพทอวยวะรางกายทเปนอปลกษณตายและค าศพทอวยวะรางกายทเปนอปลกษณคงท และยงแสดงถงมโนทศนเกยวกบอวยวะรางกายของคนไทย 3 เรอง ไดแก 1. รางกายเปนพนท 2. รางกายเปนเวลา และ 3. รางกายเปนคนและเรองทเกยวของกบคน

นอกจากนยงพบงานศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตว ซงสตวถกน ามาเปรยบเปนสงตาง ๆ ไดแก งานศกษาของจนดารตน บญพนธ (2547) ซงศกษาเรองความหมายเปรยบเทยบของสตวทปรากฏในส านวนไทย พบวาความหมายเปรยบเทยบของสตวทปรากฏในส านวนไทย มจ านวน 13 ความหมาย เปนความหมายเปรยบเทยบทเกดจากความหมายประจ ารปของสตว จ านวน 12 ความหมาย ไดแก คน คณสมบต นสย ภยอนตราย ปรมาณ ขนาด สตวมพษ อาหาร เวลา สงประดษฐ อาการ และการกระท าและความหมายเปรยบเทยบทเกดจากความหมายประจ ารปของสตวและสวนประกอบของสตว จ านวน 6 ความหมาย ไดแก คณสมบต นสย ปรมาณ การกระท า และระยะทาง นอกจากนนจากส านวนทงหมดพบวาสตวชนดทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบมากทสด คอ เสอ พบทงสน 69 ส านวน และสตวทมความหมายเปรยบเทยบมากทสด คอ ง พบทงสน จ านวน 5 ความหมาย

Ref. code: 25605706033114RZT

23

ความหมายเปรยบเทยบของสตวทหมายถงคน คณสมบต นสย อาการ การกระท าเปนการน าคณสมบตทางกายภาพของสตว ลกษณะนสย รวมทงสภาพความเปนอยของสตวมาเปรยบเทยบกบคน นสยของคนในลกษณะตาง ๆ เชน คนดราย คนขตกใจ คนมอ านาจ เปนตน สตวมความสมพนธกบสงตาง ๆ ทอยรอบตว โดยเฉพาะกบคนเพราะสตวและคนเปนสงมชวตเหมอนกน พฤตกรรมบางอยางมความคลายคลงกน โดยคนเหนพฤตกรรมของสตววามบางอยางคลายคลงกบพฤตกรรมของคน จงน าสตวมาเปรยบเทยบกบคน ซงไดน าแนวคดดานการวเคราะหอรรถลกษณมาใชในการวเคราะหเพอเปรยบเทยบใหเหนความหมายทมรวมกนอยางชดเจนยงขน

งานศกษาทงสองงานน เปนการศกษาทเกยวกบความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทย โดยสงทถกน ามาศกษาของทงสองงานนนเปนสงทเกยวพนธกบมนษย ไดแก อวยวะรางกายของมนษย และสตว จงอาจกลาวไดวา มนษยมกจะน าเอาสงทคนเคย และอยใกลตวของมนษยมาใชในการเปรยบเทยบ

2.4.2 ความหมายเปรยบเทยบในภาษาตางประเทศ ในการศกษาทเกยวของกบความหมายเปรยบเทยบไมเพยงพบแตในภาษาไทย

เทานน จากการทบทวนวรรณกรรม ผวจยพบวามการศกษาทเกยวของกบความหมายเปรยบเทยบในภาษาตางประเทศดวยเชนกน ดงเชน บทความของ ระฮมด รซก ปตรา (Rachmad Rizky Putra, 2012) ศกษาลกษณะค าดาทอทนกเรยนโรงเรยนประจ าเมองสราบายาชนมธยมศกษาตอนปลายปท 3 พบวามทงค าดาทอในลกษณะของความหมายเปรยบเทยบ ซงอยในรปของชอสตว สดสวนของรางกาย การกระท า เปนตน ค าดาทอดงกลาวมหนาทเพอระบายความโกรธ แสดงความตกใจ เพอทกทาย หรอเพอวากลาว เสยดส ค าดาทอทเปนชอสตวพบวา มการใช หม และ หมา ในลกษณะของการดาทอ และเสยดส เนองมาจากลกษณะนสยดานทไมดของสตวทงสอง เชน ความสกปรก ตะกระตะกราม และขเกยจ รวมถงวฒนธรรม และคานยมของชาวอนโดนเซย โดยเฉพาะชาวมสลมทม ความเชอวาทงหมและหมาเปนสตวสกปรก และเปนสตวตองหามตามหลกศาสนาอสลาม ดงนนการใชหมและหมาเปนค าดาทอในภาษาอนโดนเซยจงเปนการน าลกษณะนสยของสตวทงสองมาเปรยบเทยบกบมนษยทไดท ากรยาทคลายคลงกบหมและหมา ซงการดาทอในลกษณะนไดมการน าคานยมของชาวอนโดนเซยเขามาเกยวของดวย

การศกษาเรองความหมายเปรยบเทยบนอกจากจะศกษาภายในภาษาใดภาษาหนงแลว ยงสามารถศกษาความหมายเปรยบเทยบระหวางภาษาไดเชนกน ดงเชนงานศกษาของ จ อน ล (2545) ซงศกษาเรองสในการสอสารขามวฒนธรรม: เปรยบเทยบความหมายเชงเปรยบของสและส านวนทใชสระหวางภาษาไทยและภาษาเกาหล พบวาความหมายเชงเปรยบของสตาง ๆ สวนมากมความเหมอนกนทงในภาษาไทยและภาษาเกาหล โดย สแดงและสสมมความหมายในทาง

Ref. code: 25605706033114RZT

24

ทด เขมแขง และกระฉบกระเฉง สน าเงนมความหมายในทางทดและเขมแขง สขาวและสเขย วมความหมายในทางทดแตไมเขมแขง ส เหลองมความหมายในทางทด แตไมเขมแขง และไมกระฉบกระเฉง สชมพมความหมายเชงเปรยบ หมายถงความรก แตความแตกตางระหวางสองชาต ในสด า สมวง สน าตาล และสเทา สวนส านวนทใชค าเรยกชอสสวนมากมความสมพนธกบความหมายเชงเปรยบของส ตวอยางในส านวนไทย เชน “ขาวบรสทธ” คอการเปรยบเทยบสงทสะอาดบรสทธ ซงแสดงวาสขาวมความหมายถงความไรเดยงสา ตวอยางในส านวนเกาหล เชน “myeung-baik-ha-da (ขาวสวาง)” หมายความวา รเรองชดเจนหรอดอะไรกชด ในส านวนนน าเอาสขาวกบความสวางมาใชในความหมายวา รเรองหมดอยางกระจางชดเจน ดงนนส านวนนมความหมายเชงเปรยบหมายถง ความชดเจน สวนส านวนทไมเกยวของกบความหมายเชงเปรยบนนเกดขนตามความเปนจรง เชน ในส านวนไทยทวา “ขาวแดงแกงรอน” เปนตน และในส านวนเกาหลทวา “jeuk-sin-ho (สญญาณแดง)” หมายถงการหยดทมาจากสญญาณไฟจราจร

นอกจากน ว ถ กม จ (2550) ไดศกษาเรอง “การศกษาเปรยบเทยบส านวนเวยดนามกบส านวนไทย” โดยมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบส านวนเวยดนามกบส านวนไทยทมความหมายตรงกนหรอคลายกนในดานทมาและวธการใชส านวน และภาพสะทอนทางธรรมชาตและวถชวต ซงผลการศกษาพบวาส านวนเวยดนามทมความหมายตรงหรอคลายคลงกบส านวนไทย แตสงทน ามาเปรยบเทยบเหมอนกนบางประการ มจ านวนมากทสดถง 98 ส านวน ดานการศกษา ภาพสะทอนทางธรรมชาตพบวา ดวยเหตทประเทศเวยดนามและประเทศไทยตงอยในภมภาคเดยวกน มลกษณะทางภมประเทศและภมอากาศคอนขางเหมอนกน ลกษณะทางกายภาพของมนษย พนธสตว และพนธพชจงไมแตกตางกนมาก ในดานภาพสะทอนทางวถชวตพบวา คนทง 2 ประเทศสวนใหญเปนเกษตรกร พงพาอาศยธรรมชาตในการท ามาหากน ตงถนฐานในชนบทใกลแหลงน าทอดมสมบรณซงใชเปนทงทอยอาศยและแหลงอาหาร รจกประดษฐเครองมอเครองใช และสรางบานเรอนทมนคงแขงแรง มความเครงครดในการปฏบตตามวฒนธรรมประเพณและคานยมของคนสวนใหญ เพออบรมสงสอนใหคนในครอบครวและสงคมประพฤตในสงทถกตองดงาม

ในการศกษาของจ อน ล ท าการศกษาเจาะจงเฉพาะความหมายเปรยบเทยบของสในภาษาไทยและภาษาเกาหลเทานน ซงตางจากงานว ถ กม จทศกษาส านวนทกรปแบบทมความเหมอนหรอคลายคลงกนในภาษาไทยและภาษาเวยดนาม รวมถงเนนการอธบายวฒนธรรมของไทยและเวยดนามทปรากฏผานส านวนมากกวาการวเคราะหกระบวนการทางความหมายของส านวน

จ า ก เ อกส า ร ง านว จ ย ท เ ก ย ว ข อ งท า งข า ง ต นท ง ใ นภ าษา ไทย แ ล ะภาษาตางประเทศ พบวาความหมายเปรยบเทยบถกใชในหลากหลายหนาท เชน หนาทในการสงสอน

Ref. code: 25605706033114RZT

25

วากลาว และตกเตอน อกทงความหมายเปรยบเทยบของสง ๆ หนงสามารถมไดหลากหลายความหมาย เชน ความหมายเปรยบเทยบของสตว ไดแก คน ลกษณะนสย อาการ การกระท า เปนตน

2.4.3 โลกทศน คานยม และทศนคต จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบโลกทศน คานยม และโลกทศนของ

มนษยผานวรรณกรรม ผวจยพบวามงานวจยตาง ๆ ทศกษาโลกทศนของผคนในหลากหลายสงคม เชน การศกษาของ โสภนา ศรจ าปา (2544) ไดศกษา “โลกทศนของชาวเวยดนามจากสภาษต” พบวา โลกทศนของชาวเวยดนามมพนฐานจากสถาบนครอบครวและหมบาน เนองจากเปนสถาบนเบองตนของสงคมมนษย สวนโลกทศนในการด ารงชวตพบวา ชาวเวยดนามใหความส าคญกบอาชพการเกษตรและตองมความซอสตยและพากเพยรตออาชพ ตองรจกประมาณตน ยอมรบในคาของเงนและยกยองคนทม เงน สวนโลกทศนตอธรรมชาตนน ชาวเวยดนามมโลกทศนวาธรรมชาตม ความผนแปรตลอดเวลา มนษยจงตองหมนสงเกตและปรบตวใหสอดคลองกบธรรมชาต

อบล เทศทอง (2548) ไดศกษาไวคลายคลงกน แตเปนการศกษา “วถชวตและโลกทศนของชาวเขมรจากภาษต” ผลการศกษาพบวา ภาษตเขมรสะทอนโลกทศนเกยวกบคนในฐานะปจเจกชน สวนโลกทศนตอความสมพนธกบบคคลในสงคม พบวา การทจะด ารงชวตอยรวมกบคนในสงคมไดอยางปกตสข แตละคนตองประพฤตตนใหเหมาะสมกบฐานะและสถานภาพของตน และการทคนในสงคมมฐานะและสถานภาพแตกตางกนนนขนอยกบการกระท าในอดตชาต ซ งเปนสงทไมสามารถเปลยนแปลงแกไขได สวนโลกทศนตอธรรมชาตพบวา การทจะด ารงชวตอยรวมกบธรรมชาตไดอยางสนตสข ตองรจกปรบตวและปฏบตตนใหสอดคลองกบธรรมชาต สวนโลกทศนตอศาสนานน คนเขมรเชอวาศาสนาและความเชอมอทธพลตอชวตของมนษย

สวนวรารชต มหามนตร (2557) ไดศกษาเรอง “โลกทศนของคนไทยจากภาษต” โดยมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบโลกทศนและวถชวตของคนไทยในอดตและปจจบนจากภาษต โดยเกบรวบรวมขอมลภาษตจากเอกสารและสอตาง ๆ รวมทงสน 1,280 ภาษต ผลการศกษาโลกทศนของคนไทยทสะทอนจากภาษต ไดแก โลกทศนตอมนษย โลกทศนตอธรรมชาต และโลกทศนตอสงเหนอธรรมชาตพบวา คนไทยทงในอดตและปจจบนมโลกทศนตอมนษยวา ตองเปนคนดและประพฤตตนใหเหมาะสมกบบทบาทหนาทเพอใหเกดความสขความเจรญแกตนเองและสงคม คนไทยทงในอดตและปจจบนมโลกทศนตอธรรมชาตวา เปนสงทมอ านาจเหนอารควบคมของมนษย มนษยจงตองเรยนรลกษณะของธรรมชาตและรจกปรบตวใหเขากบธรรมชาตเพอด ารงชวตไดอยางมความสข สวนโลกทศนตอสงเหนอธรรมชาตนน คนไทยมองวา สงเหนอธรรมชาตสามารถ ดลบนดาลความสขแกมนษยไดหากปฏบตด และบนดาลใหเกดความทกขไดหากปฏบตมชอบ

Ref. code: 25605706033114RZT

26

อยางไรกตามคนไทยในปจจบนบางสวนมโลกทศนเกยวกบบคคลรวมถงความเชอทางศาสนาและประเพณบางประการทตางไปจากอดต เนองจากการเปลยนแปลงของสงคม

ศรพร มณชเกต (2557) ศกษาเรอง “โลกทศนของคนอนโดนเซยจากภาษต” โดยมวตถประสงคเพอศกษาวถชวตของคนอนโดนเซยทสะทอนจากภาษต โดยศกษาโลกทศนตอมนษย โลกทศนตอธรรมชาต และโลกทศนตอสงเหนอธรรมชาต ผลการศกษาพบวา ภาษตไดสะทอนใหเหนโลกทศนของคนอนโดนเซยทมตอมนษยมากทสด และโลกทศนทสะทอนใหเหน อตลกษณทเดนชดของคนอนโดนเซย ไดแก โลกทศนของคนอนโดนเซยทมตอชาวดตช ซงเปนโลกทศนในเชงลบ ผลการศกษานแสดงใหเหนทศนคตในเชงดแคลน และมองเหนความเอารดเอาเปร ยบของชาวดตช อตลกษณทเดนชดอกดานหนง ไดแก โลกทศนของชาวอนโดนเซยทมตอศาสนาอสลาม คนอนโดนเซยใหความส าคญ ใหคณคาตอศาสนาอสลามมาก เพราะเกยวพนกบการศกษาเลาเรยน เนองจากสมยกอนการศกษาของชาวมสลมเรมจากการศกษาคมภรอลกรอาน

นอกจากนสภาพร คงศรรตน และคณะ (2557) ไดศกษาไวคลายคลงกบการศกษาของ วรารชต มหามนตร (2557) และของศรพร มณชเกต (2557) สภาพร คงศรรตน และคณะ ท าการศกษาเรอง “โลกทศนของอาเซยนจากภาษต” เปนการศกษาโลกทศนของผคนในอาเซยนจ านวน 5 ประเทศ ไดแก ไทย ลาว พมา อนโดนเซย และสงคโปร โดยศกษาจากภาษตของประเทศนน ๆ และอาศยกรอบของโลกทศนเปนแนวทางในการศกษา ผลการศกษาพบวา คนอาเซยนสวนใหญมโลกทศนทงตอมนษย ตอธรรมชาต และตอสงเหนอธรรมชาตทคลายคลงกน เชน คนไทย คนลาว คนพมา และคนอนโดนเซยจะใหความส าคญกบคนในครอบครว เครอญาตและการมคครอง คนสงคโปรและคนลาว ใหความส าคญกบผน าทท าหหนาทปกครองบานเมอง และการยอมรบบทบาทของผหญงในสงคมคอนขางเดนชด นอกจากนยงพบวา โลกทศนทคนอาเซยนมตอศาสนา สวนใหญ มความคลายคลงกน ไมวาจะนบถอศาสนาพทธหรอศาสนาอสลาม ทงน การทคนอาเซยนมโลกทศนคลายคลงกนสวนใหญ นาจะเปนผลมาจากความเปนอาเซยนทมรากฐานวฒนธรรมทใกลเคยงกน

จะเหนไดวางานวจยทศกษาเกยวกบโลกทศนของมนษย มผลการศกษาทใกลเคยงกน โดยสามารถสรปไดเปนสามดาน ไดแก โลกทศนตอมนษย โลกทศนตอธรรมชาต และโลกทศนตอสงเหนอธรรมชาต โดยโลกทศนของผคนในแตละสงคมจะมความใกลเคยงหรอแตกตางกนขนอยกบวฒนธรรม ศาสนาทมอทธพลอยในแตละสงคม

สวนงานศกษาเกยวกบคานยม เพญแข ประจนปจจนก และออมเดอน สดมณ (2529) ไดศกษาเรอง “คานยมของชาวชนบทไทย: คานยมทางวตถกบคานยมทางระเบยบประเพณ” มวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางการพฒนากบการเปลยนแปลงดานคานยม และเพอศกษาการเปลยนแปลงดานคานยมทางวตถกบคานยมทางระเบยบประเพณของประชากร

Ref. code: 25605706033114RZT

27

ไทย ผลการศกษาพบวา การพฒนาหรอความเจรญมผลตอคานยมของประชากรกลมตวอยาง กลมประชากรในหมบานทมความเจรญสงจะมระดบคานยมทางวตถสงกวากลมประชากรในหมบานทไมเจรญ และกลมประชากรในหมบานทไมเจรญจะมระดบคานยมทางระเบยบประเพณสงกวากลมประชากรในหมบานเจรญ ผลการศกษาชใหเหนถงอทธพลของสถาบนครอบครว โรงเรยนและวดในการปลกฝงและถายทอดคานยมทางระเบยบประเพณแกบคคล

สวนมณ พยอมยงค และนรนทรชย พฒนพงศา (2527) ศกษาวรรณกรรมส าคญของ ลานนาไทยทสะทอนวถชวต ความเชอ ตลอดจนพฤตกรรมตาง ๆ ของลานนาไทยในอดตนบจากกรงรตนโกสนทรตอนตน จนถงปปจจบน โดยถายถอดและแปลวรรณกรรมลานนาไทย 5 ฉบบ ไดแก คราวพญาพรหม, คราวอทาหรณ, คราวหงสหน, คราวฮ า และเพลงของจรล มโนเพชร แลวจดท าเปนแบบสอบถาม ผลการศกษาพบวา วรรณกรรมสะทอนความเชอและวถชวตของ ชาวลานนาไดมาก เชน ความเชอเรองกรรม ความเชอเรองการมภรรยานอยเปนเรองเหมาะสม ความเชอในเรองภตผและสงลลบ ความเชอเรองขวญ โดยปรากฏในวรรณกรรมยคตนและยคกลางสมยรตนโกสนทร แตไมคอยปรากฏในวรรณกรรมยคปจจบน

กลาวโดยสรป งานศกษาทเกยวของกบโลกทศน คานยม และทศนคตของผคนผานวรรณกรรม ส านวน และสภาษตแสดงใหเหนวาวรรณกรรมตาง ๆ เปนสงทสะทอนวถชวต ความเชอ ทศนคตของผคนในแตละสงคมไดเปนอยางด เนองจากวรรณกรรมเกดขนมาจากการด ารงชวตประจ าวนของผคน และเปนสงทปฏบต ยดถอสบตอกนมา ในแตละสงคมอาจมโลกทศน ความเชอ และทศนคตทตางกน ซงขนอยกบวฒนธรรมทปฏบตกนอยในพนท ซงตรงกบความตองการของผวจยทจะศกษาโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยผานความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย เพอใหเหนถงโลกทศนของผคนในสองสงคมในดานตาง ๆ ผานความหมายเปรยบเทยบของสตว รวมถงเพอใหทราบถงทศนคตของผคนในทงสองสงคมทมตอสตวชนดตาง ๆ ทถกน ามาเปรยบเทยบวาเปนไปในทางทดหรอไมดอยางไร

Ref. code: 25605706033114RZT

28

บทท 3 วธการวจย

ในบทนผวจยจะกลาวถงขนตอนการด าเนนการวจยเรอง “ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย” ตงแตการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ การเกบขอมล การวเคราะหขอมล การสรปและอภปรายผล มรายละเอยดของขนตอนการด าเนนการวจย ดงน 3.1 การทบทวนวรรณกรรม

ผวจยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบความหมายเปรยบเทยบ ทฤษฎ การวเคราะหอรรถลกษณ และแนวคดดานวฒนธรรมศกษา

3.2 การคดเลอกขอมล

ในการคดเลอกขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยแบงขนตอนการคดเลอกออกเปนสองขนตอน ไดแก การคดเลอกขอมลภาษาไทย และ การคดเลอกขอมลภาษาอนโดนเซย

3.2.1 การคดเลอกขอมลภาษาไทย

3.2.1.1 ผวจยคดเลอกขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย โดยรวบรวมรายชอสตวในภาษาไทยจากหนงสอสารานกรมสตว โดย บวกนต วลามาศ (2545) ผวจยคดเลอกรายชอสตวเรยงตามล าดบอกษร เพอใชในการคนหาขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวจากคลงขอมลภาษาไทยแหงชาต (Thai National Corpus) โดยคดเลอกจากขอมลความหมายเปรยบเทยบทปรากฏ 500 ขอมลแรกตอรายชอสตวหนงชนด

Ref. code: 25605706033114RZT

29

3.2.1.2 ผวจยคดเลอกเฉพาะขอมลทเปนความหมายเปรยบเทยบ โดยตรวจสอบจากพจนานกรมราชบณฑตยสถาน ฉบบ พ.ศ. 2542 และพจารณาจากบรบทของประโยคทม ค า เรยกชอสตวปรากฎ เพอท าใหทราบวาค าดงกลาวมความหมายในเชงเปรยบเทยบ รวมถงตรวจสอบขอมลความหมายเปรยบเทยบจากหนงสอส านวนไทย สภาษตและค าพงเพย จ านวน 31 เลม ดงน

1. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ฉบบปพ.ศ. 2542 2. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ฉบบปพ.ศ. 2552 3. 716 ส านวนไทย โดย มทร ตลยาทร 4. 2000 ส านวนไทย พรอมตวอยางการใช โดย เอกรตน อดมพรและกตตยา

ออนส าอาง 5. เกรดภาษาหนงสอไทย โดย ส.พลายนอย 6. คานยมในส านวนไทย โดยเพญแข วจนสนทร 7. ปทานกรมวาดวยการใชส านวนไทย โดย บญสร สวรรณเพชร 8. ประมวลสภาษตไทย โดย ชญานนทร 9. พจนาน กรมส ภาษ ต ไทย ค า พ ง เพยและส านวน ไทย โดยกอง เทพ

เคลอบพณชกล 10. พจนานกรมส านวนค าภาษาไทย โดย กตตพร วรสธกล และยพน วรสธกล 11. ภาษต ค าพงเพยและส านวนไทย โดยราชบณฑต 12. รถวนส านวนไทย โดย วรวรรณ คงมานสรณ 13. ส านวน ภาษตและค าพงเพยของไทยทน าสตวมาเปรยบ โดย รชน ซอโสตถกล 14. ส านวนไทย สภาษต ค าพงเพย โดย ชลพร สสวรรณ 15. ส านวน สภาษตและค าพงเพย โดย ไพโรจน อยมณเฑยร 16. ส านวนไทย โดย กาญจนาคพนธ 17. ส านวนไทย โดย ประเทอง คลายสบรรณ 18. ปทานกรมฉบบถอยค า ส านวนโวหาร ค าพงเพย สภาษตไทย โดย สมบต

จ าปาเงน 19. ส านวนชวนคด ภาษตสอนใจ โดย รตนา สถตานนท 20. ส านวนไทย โดย ยงลกษณ งามด 21. สภาษต ค าพงเพยและส านวนไทย โดย ยงลกษณ งามด 22. ส านวนไทย ภาษตฝรง โดย สภาวด จตกวกล

Ref. code: 25605706033114RZT

30

23. ส านวนไทยใชใหเปน โดย ไพโรจน อยมณเฑยร 24. สภาษตไทย โดย เจอ สตะเวทน 25. ส านวนไทย โดย ขนวจตมาตรา 26. ส านวนองกฤษและส านวนไทยทมความหมายคลายคลงกน โดย รชน

ซอโสตถกล 27. ส านวนไทย โดย กสมา รกษมณ 28. ยอนค า ส านวนไทย โดย จนทมา นวมศรนวล 29. ส านวนไทย ฉบบจดหมวดหม โดย อดมพร อมรธรรม 30. ส านวนไทย สภาษต ค าพงเพย โดย ชลพร, น าโชค, อาพร 31. ค าส านวน ค าเขาค โดย ปารชาต วรณจต

3.2.2 การคดเลอกขอมลภาษาอนโดนเซย 3.2.1.1 ผวจยคดเลอกขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย

โดยรวบรวมรายชอสตวในภาษาอนโดนเซยจากหนงสอรวบรวมรายชอสตว โลกของสตว (Dunia Binatang) โดยยซฟ กรสตอาโน (Kristianto, Y., 2015) และ หนงสอชดรอบรเรองโลก (Seri Serba Tahu Dunia) โดย เจอนาร เรสปาต (Respati, J., 2016) ผวจยคดเลอกรายชอสตวเรยงตามล าดบอกษร เพอใชในการคนหาขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวจากคลงขอมลขอมลภาษาอนโดนเซย หองสมดภาษาเอเชยตะวนออกเฉยงใต (SEALang Library Indonesian Corpus) โดยคดเลอกจากขอมลความหมายเปรยบเทยบทปรากฏ 500 ขอมลแรกตอรายชอสตวหนงชนด

3.2.2.2 ผวจยคดเลอกเฉพาะขอมลทเปนความหมายเปรยบเทยบ โดยตรวจสอบจาก พจนานกรมหลกภาษาอนโดนเซย กรมการศกษาแหงชาต ฉบบท 4 ป 2014 (Kamus Besar Bahasa Indonesia) และพจารณาจากบรบทของประโยคทมค าเรยกชอสตวปรากฎ เพอท าใหทราบวาค าดงกลาวมความหมายในเชงเปรยบเทยบ รวมถงตรวจสอบขอมลความหมายเปรยบเทยบจากหนงสอส านวน สภาษตและค าพงเพยในภาษาอนโดนเซย จ านวน 32 เลม ดงน

1. พจนานกรมหลกภาษาอนโดนเซย กรมการศกษาแหงชาต ฉบบท 4 ป 2014 (Kamus Besar Bahasa Indonesia oleh Pusat Bahasa Edisi Keempat)

2. พจนานกรมส านวน สภาษต โดย เจ เอส บาดด (Kamus Peribahasa oleh J.S. Badudu)

3. 5700 ส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย ดร. นร อะรฟน ชานอาโก (5700 Peribahasa Indonesia oleh Dr. Nur Arifin Chaniago)

4. ส านวน สภาษต โดย ปามนจก (Peribahasa oleh Pamuntjak)

Ref. code: 25605706033114RZT

31

5. แนวความคดโดยรวมอนเกยวของกบส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย ไซลาล อารม (Pikiran-pikiran Kolektif dalam Peribahasa Indonesia oleh Sailal Arimi)

6. 3500 ส านวน สภาษตอนโดนเซย โดยบรษทอนโดนเซย วชวล (3500 Peribahasa Indonesia oleh Indonesia Virtual Company)

7. 1700 ส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย อมราน เย เอส ชานอาโก (1700 Peribahasa Indonesia oleh Amran Y.S. Chaniago)

8. ส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย กฟตอาวาต และ เอนดร ซลตโย (Peribahasa Indonesia oleh Kiftiawati dan Endry Sulityo)

9. ส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย บณฑต อาร ซโยโต บากร (Peribahasa Indonesia oleh Drs. R. Suyoto Bakir)

10. รวบรวมส านวน สภาษตอนโดน เซย โดย สร เลสตาร ( Kumpulan Peribahasa Indonesia oleh Sri Lestari)

11. 2700 ส านวน สภาษตอนโดนเซย ส าหรบชนประถมศกษา มธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย แบะบคคลทวไป โดย อารฟ บะฮตอาร (2700 Peribahasa Indonesia untuk SD, SMP, SMA dan Umum oleh Arief Bachtiar)

12. พจนานกรมส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย โยเซ รซล (Kamus Peribahasa Indonesia oleh Yose Rizal)

13. พจนานกรมส านวน สภาษตอนโดนเซยฉบบครบถวน โดย ชะฮรล ระมะดอน (Kamus Lengkap Peribahasa Indonesia oleh Syahrul Ramadhan)

14. พจนานกรมส านวน สภาษตอนโดนเซยฉบบครบถวน โดย ดร.เรน ฟตรอาน (Kamus Lengkap Peribahasa Indonesia oleh Reni Fitriani s. Pd.)

15. รวบรวมส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย กามล โกมนโดโก (Kumpulan Peribahasa Indonesia oleh Gamal Komandoko)

16. ส านวน สภาษตอนโดนเซยฉบบครบถวนทสด เพมปนตนและบทกลอน โดย อาเจน

ดอานาวาต (Super Lengkap Peribahasa Indonesia Plus Pantun & Puisi oleh Ajen Dianawati)

17. หนงสอเกงปนตนและส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย มเตย ดว ปงเงสต (Buku Pintar Pantun dan Peribahasa Indonesia oleh Mutia Dwi Pangesti)

Ref. code: 25605706033114RZT

32

18. พจนานกรมส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย ดร.ซาตรโอ นโกรโฮ (Kamus Peribahasa Indonesia oleh Dr. Satrio Nugroho)

19. 5000 ส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย เมงงาฮ อมป (5000 Peribahasa Indonesia oleh Mangahu Ompu)

20. รวบรวมส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย โมะฮ กสนาด วาสร (Kumpulan Peribahasa oleh Moh. Kusnadi Wasrie)

21. พจนานกรมส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย ซปราปโต บณฑตครศาสตร (Kamus Peribahasa Indonesia oleh Suprapto, S. Pd.)

22. ฉลาดส านวน สภาษตอนโดน เซย โดย สร วนตาลา อะฮมด ( Mahir Peribahasa Indonesia oleh Sri Wintala Achmad)

23. ความหลากหลายของส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย อะดตยา ปราตามา (Bunga Rampai Peribahasa Indonesia oleh Aditya Pratama)

24. ส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย ปสตากา มกมร (Peribahasa & Ungkapan oleh Pustaka Makmur)

25. ส านวน สภาษตอนโดนเซย บทกลอน ปนตน โดย เตอกฮ อนดราวน (Peribahasa Puisi Pantun Sajak oleh Teguh Indriawan)

26. พจนานกรมส านวน สภาษตอนโดนเซยฉบบครบถวน โดย บสร มสโตฟา (Kamus Lengkap Peribahasa Indonesia oleh Bisri Mustofa)

27. พจนานกรมส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย สารโวโน ปสโปสาปโตร (Kamus Peribahasa oleh Sarwono Pusposaputro)

28.พจนานกรมสภาษตภาษาอนโดนเซย โดย เจ เอส บาดด (Kamus Ungkapan Bahasa Indonesia oleh J.S. Badudu)

29. พจนานกรมสภาษตภาษาอนโดนเซย โดย อบดล แชร (Kamus Ungkapan Bahasa Indonesia oleh Abdul Chaer)

30. พจนานกรมส านวน สภาษตอนโดนเซย โดย เอม มฟตะฮ ฟาวซ บณฑต ครศาสตร (Kamus Lengkap Peribahasa dan Ungkapan oleh M. Miftah Fauzi S. Pd)

31. พจนานกรมสภาษตภาษาอนโดนเซย โดย ดว นโกรโฮ และ ดร. ซรายน (Kamus Ungkapan Bahasa Indonesia oleh Dwi Nugroho, Drs. Surayin)

Ref. code: 25605706033114RZT

33

32. ส านวน สภาษตอนโดนเซย และปนตนส าหรบชนประถมศกษา ชนมธยมศกษา และบคคลทวไป โดย ซมซล ฮดายาตลเลาะฮ (Peribahasa & Pantun untuk SD, SMP, SMA dan Umum oleh Syamsul Hidayatullah ZE.)

ในการคดเลอกขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยคดเลอกขอมลความหมายเปรยบเทยบ ตามค านยามของความหมายเปรยบเทยบจากแนวคดของนกภาษาศาสตรและนกวชาการหลายทาน ซงกลาวไวในบทท 1 สามารถสรปไดวา ความหมายเปรยบเทยบ คอ ความหมายทเกดจากการน าเอาความหมายประจ าค ามาใชใน เชงเปรยบเทยบ โดยจะใชเปรยบเทยบกบสงทมลกษณะทคลายคลงกนซงพอจะเปรยบเทยบได ท าใหเกดความหมายใหม อกทงเปนการขยายความหมายของค าออกไปจากเดมและท าใหเหนภาพและเขาใจความหมายไดชดเจนมากยงขน ดงนน ผวจยจงคดเลอกขอมลทค าเรยกชอสตวมความหมายเปรยบเทยบทเกดขนนอกเหนอไปจากความหมายประจ าค า 3.3 การเกบรวบรวมขอมล

ในการศกษาครงน ผวจยแบงขนตอนในการเกบรวบรวมขอมลออกเปนสองขนตอน ไดแก การเกบรวบรวมขอมลภาษาไทย และการเกบรวบรวมขอมลภาษาอนโดนเซย มรายละเอยดดงน

3.3.1 การเกบรวบรวมขอมลภาษาไทย 3.3.1.1 รวบรวมรายชอหนงสอส านวนไทย สภาษตและค าพงเพยทงหมดทปรากฏ

เพอใชในการตรวจสอบขอมลความหมายของความหมายเปรยบเทยบ พบทงสน 31 เลม (ดขอ 3.2.1.2)

3.3.1.2 ผวจยเกบรวบรวมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ตามเกณฑการคดเลอกขอมลขอ 3.2 จากคลงขอมลภาษาไทยแหงชาต (Thai National Corpus)

3.3.2 การเกบขอมลภาษาอนโดนเซย 3.3.2.1 รวบรวมรายชอหนงสอส านวน สภาษตและค าพงเพยภาษาอนโดนเซยทงหมดทปรากฏ เพอใชในการอางองรายชอสตว และใชในการตรวจสอบขอมลความหมายของความหมายเปรยบเทยบ พบทงสน 32 เลม (ดขอ 3.2.2.2)

Ref. code: 25605706033114RZT

34

3.3.2.2 ผวจยเกบรวบรวมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยตามเกณฑการคดเลอกขอมลขอ 3.2 จากคลงขอมลภาษาอนโดนเซย หองสมดเอเชยตะวนออกเฉยงใต (SEALang Library Indonesian Corpus) 3.4 การจดกลมขอมล

ในการจดกลมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย รวมถงการจดกลมประเภทของสตว ผวจยอางองตามการจดกลมหมวดหมค าของนววรรณ พนธเมธา (2544)

3.4.1 การจดกลมประเภทของสตวจะชวยใหแยกแยะไดวากลมสตวประเภทใด มความหมายเปรยบเทยบอยางไรบาง และกลมสตวใดถกน ามาใชเปรยบเทยบมากหรอนอยทสด ซงสามารถเชอมโยงไปถงสภาพสงคมและวฒนธรรมของชาวไทยและชาวอนโดนเซย จากขอมลสามารถจดกลมสตว ได เปน 7 กลม ไดแก สตวบก , สตวปก , สตวน า , สตวคร งบกคร งน า , สตวเลอยคลาน, สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก และสตวในเทพนยาย/ต านาน

3.4.2 การจดกลมความหมายเปรยบเทยบชวยใหสามารถแยกแยะไดวามสตวประเภทใดบางทมความหมายเปรยบเทยบอยในกลมเดยวกน และกลมความหมายเปรยบเทยบใดมจ านวนขอมลมากหรอนอยทสด 3.5 การวเคราะหขอมล

ในการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยแบงการวเคราะหขอมลออกเปนสามสวน ไดแก การวเคราะหขอมลภาษาไทย การวเคราะหขอมลภาษาอนโดน เซย และการว เคราะห เปร ยบเทยบขอมลภาษาไทยและภาษาอนโดน เซย โดยมรายละเอยด ดงตอไปน

3.5.1 การวเคราะหขอมลภาษาไทย วเคราะหอรรถลกษณของความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของ

สตว โดยใชแนวคดการวเคราะหอรรถลกษณของอจน นดา (Nida, 1975) เพอใชในการอธบายสงทเชอมโยงกนระหวางความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตว

Ref. code: 25605706033114RZT

35

3.5.2 การวเคราะหขอมลภาษาอนโดนเซย วเคราะหอรรถลกษณของความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของ

สตว โดยใชแนวคดการวเคราะหอรรถลกษณของอจน นดา (Nida, 1975) เพอใชในการอธบายสงทเชอมโยงกนระหวางความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตว

3.5.3 การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย 3.5.3.1 วเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษา

อนโดนเซย โดยใชแนวคดการวเคราะหอรรถลกษณ 3.5.3.2 วเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษา

อนโดนเซย โดยพจารณาจากอรรถลกษณของสตว ซงเปนความหมายประจ ารปของสตว และความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบทท าใหทราบวาสตวมความหมายเปรยบเทยบกบสงใดจาก อรรถลกษณ

3.5.3.3 วเคราะหเปรยบเทยบความเหมอนและความตางของความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยกบภาษาอนโดนเซย

3.5.3.4 ว เคราะหโลกทศน คานยม และทศนคตของสงคมไทยและสงคมอนโดนเซยทมตอสตว 3.6 สรปและอภปรายผลการศกษา

ผวจยสรปและอภปรายผลของการวจย รวมทงขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางในการวจยในเรองทเกยวของตอไป

Ref. code: 25605706033114RZT

36

บทท 4 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

ในบทนผวจยจะน าเสนอผลการวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวใน

ภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ค าวา “ความหมายเปรยบเทยบ” ผวจยหมายถงความหมายทเกดจากการน าเอาความหมายประจ าค ามาใชในเชงเปรยบเทยบ โดยจะใชเปรยบเทยบกบสงทมลกษณะทคลายคลงกนซงพอจะเปรยบเทยบได ท าใหเกดความหมายใหม อกทงเปนการขยายความหมายของค าออกไปจากเดมและเขาใจความหมายไดชดเจนมากยงขน ความหมายเปรยบเทยบมประโยชนอยางมากในการอธบายบางสงบางอยาง โดยน าบางสงบางอยางทใกลเคยงกบสงทเราตองการจะสอมาใชในการเปรยบเทยบ เพอใหผฟงเกดความเขาใจมากยงขน การเปรยบเทยบความหมายทเกดจากการน าความหมายประจ ารปมาใชในเชงเปรยบเทยบเพออธบายถงสงทความหมายประจ ารปไมสามารถอธบายไดครอบคลม โดยผวจยใชแนวคดการวเคราะหอรรถลกษณของนดา (Nida, 1975) ในการวเคราะหอรรถลกษณของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทท าใหเกดเปนความหมายเปรยบเทยบขนมา รวมถงเพอแสดงใหเหนอรรถลกษณของสตวใดบางทมความเหมอนหรอแตกตางกนระหวางสองภาษา

ผวจยด าเนนการเกบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยจากหนงสอส านวน สภาษตและค าพงเพยของทงสองภาษาทงหมดทปรากฏดงทกลาวไวในบทท 3 และคดเลอกเฉพาะขอมลทเปนความหมายเปรยบเทยบอางองจากพจนานกรมราชบณฑตยสถาน ฉบบ พ.ศ. 2542 และ พจนานกรมหลกภาษาอนโดนเซย กรมการศกษาแหงชาต ฉบบท 4 ป 2014 (Kamus Besar Bahasa Indonesia) ในการอธบายความหมายความหมายเปรยบเทยบของสตวในการศกษาน ผวจยอางองจากพจนานกรม และหนงสอส านวน สภาษตและค าพงเพย สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวทมไดมการอางอง หมายถงผวจยเปนผอธบายความหมายเอง

การศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยไดแบงการวเคราะหออกเปน 3 สวน ไดแก

Ref. code: 25605706033114RZT

37

4.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย 4.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย 4.3 การวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยกบภาษาอนโดนเซย ผลการวเคราะหขอมลมรายละเอยดดงตอไปน

4.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย

ผวจยไดเกบขอมลจากพจนานกรมรวบรวมรายชอสตว พบ สตวทงสน 144 ชนด โดยผวจย

เกบขอมลจากคลงขอมลภาษาไทยแหงชาต (Thai National Corpus) และหนงสอทรวบรวมความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ผลการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย พบวามสตวทมความหมายเปรยบเทยบ 106 ชนด รวมทงสน 587 ประโยค

หลงจากผวจยไดวเคราะหอรรถลกษณเพอหาความหมายทมรวมกนอยางชดเจนระหวางความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตว พบความหมายเปรยบเทยบของสตว จ านวน 12 ความหมาย โดยเปนความหมายเปรยบเทยบของสตวทเกดจากความหมายประจ ารปของสตว ซงความหมายประจ ารปของสตวหมายความรวมถงอวยวะรางกายของสตว คณสมบตทางกายภาพ ลกษณะนสย พฤตกรรม และความเปนอยของสตว ซงผวจยจ าแนกออกเปน 2 กลมความหมาย อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

1. ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทอยในกลมความหมาย มนษยและสงทสมพนธกบมนษย มดงตอไปน

1.1 คน หมายถง มนษย เชอชาต และอวยวะรางกายของมนษย 1.2 คณลกษณะ หมายถง ลกษณะประจ าตวของมนษย 1.3 นสย หมายถง ความประพฤตทเคยชนของมนษย 1.4 กรยาอาการ หมายถง การแสดงออกดวยกาย ลกษณะทแสดงออก ทาทาง

สภาพทางกายและสภาพจตของมนษย 1.5 การกระท า หมายถง การกระท าและพฤตกรรมของมนษยทกระท าตอสง

ตาง ๆ 2. ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทมอยในกลมความหมาย ทไมใชมนษย ม

ดงตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

38

2.1 ปรมาณ หมายถง ความมากนอยของสงตาง ๆ 2.2 ระยะหาง หมายถง ความหางของวตถตามแนวระนาบและแนวดง 2.3 สงของ หมายถง วตถตาง ๆ 2.4 สถานท หมายถง ทตง แหลง 2.5 เวลา หมายถง ความยาวนาน 2.6 เหตการณ หมายถง เรองราวทเกดขน 2.7 ภยอนตราย หมายถง เหตทอาจท าใหตายหรอบาดเจบ เหตแหงความสญเสย

ซงมรายละเอยดดงตอไปน

4.1.1 กลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย ผ วจยพบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทมความหมาย

เปรยบเทยบอยในกลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย มทงสน 470 ประโยค สตวทน ามาใชเปรยบเทยบในกลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย มทงหมด 98 ชนด ซงสามารถจ าแนกออกไดเปนสตว 7 กลม อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

ก. สตวบก หมายถง สตวทด ารงชวตอยบนบก ไดแก กระซ, กระทง, กระตาย, กระแต, กระรอก, กวาง, แกะ, เกง, ควาย, คาง, จงโจ, จงจอก, ชาง, ตน, เนอทราย, บาง, แพะ, มา, แมว, ยราฟ, แรด, ลง, วว, เสอ, สมน, สงโต, หน, หนตะเภา, หมา, หมาปา, หม, หม, อฐ และฮปโปโปเตมส

ข. สตวน า หมายถง สตวทด ารงชวตอยในน า ไดแก กง, ป, ปลา, ปลากระด , ปลาไหล, ปลาชอน, ปลาซว, ปลาซา และปลาหมอ

ค. สตวปก หมายถง สตวทมปก ไดแก กา, ไก, ไกแจ, คางคาว, นก, นกแกว, นกขนทอง, นกกระจอก, นกกระจอกเทศ, นกกระปด, นกคม, นกยง, นกการะเวก, เปด, แรง, หงส, หาน และเหยยว

ง. สตวครงบกครงน า หมายถง สตวทด ารงชวตไดทงบนบกและน า ไดแก กบ, เขยด, คางคก, และองอาง

จ. สตวเลอยคลาน หมายถง สตวทผวหนงมเกลดปกคลมทวไป เคลอนทดวยการเลอยหรอคลาน ไดแก กงกา, ง, จระเข, จงจก, เตา, ตกแก และเหย

Ref. code: 25605706033114RZT

39

ฉ. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก หมายถง แมลงและแมง ไดแก จกจน, บง, ปลวก, ปลง, ผง, ผเสอ, มด, มดแดง, แมงดา, แมงมม, แมงเมา, แมลงปอ, ยง, ไสเดอน, หอย, หงหอย, เหบ, เหา, หนอน, และเหลอบ

ช.สตวในเทพนยาย/ต านาน หมายถง สตวทปรากฏในเทพนยาย/ต านาน ไมมตวตนอยจรง ไดแก ครฑ, นาค และมงกร

ผวจยไดวเคราะหอรรถลกษณของสตวทเปนความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทมความหมายเปรยบเทยบอยในกลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย พบวาสตวถกน ามาเปรยบเทยบเปนมนษย เชอชาต อวยวะรางกายของมนษย คณสมบตทางกายภาพ ความประพฤตทเคยชน กรยาอาการ สภาพทางกายและสภาพจตของมนษย และการกระท าและพฤตกรรมของมนษยทกระท าตอสงตาง ๆ (นววรรณ พนธเมธา, 2544) ดงตอไปน

4.1.1.1 คน หมายถง มนษย เชอชาต และอวยวะรางกายของมนษย 4.1.1.2 คณลกษณะ หมายถง ลกษณะประจ าตวของมนษย 4.1.1.3 นสย หมายถง ความประพฤตทเคยชนของมนษย

4.1.1.4 กรยาอาการ หมายถง การแสดงออกดวยกาย ลกษณะทแสดงออก ทาทาง สภาพทางกายและสภาพจตของมนษย

4.1.1.5 การกระท า หมายถง การกระท าและพฤตกรรมของมนษยทกระท าตอสงตาง ๆ

ซงมรายละเอยดดงน

4.1.1.1 คน

คน หมายถง มนษย เชอชาต อวยวะ ลกษณะของมนษย เชน คนด คนราย คนเกง ผชาย ผหญง บคคลประเภททสาม เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปนคน จ านวน 71 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 7 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก สตวครงบกครงน า สตวเลอยคลาน สตวทไมมกระดกสนหลงขนาดเลก และสตวในเทพนยาย/ต านาน

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก กระซ, กระตาย, กระทง, กระรอก, กวาง, แกะ, เกง, ควาย, คาง, จงจอก, จงโจ, ชาง, เนอทราย, บาง, แพะ, มา, แมว, แรด, ลง, วว, เสอ, สมน, สงโต, หน, หนตะเภา, หมา, หมาปา และหม

Ref. code: 25605706033114RZT

40

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก ป, ปลา , ปลาไหล, ปลาชอน และ ปลาหมอ

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก กา, ไก, ไกแจ, คางคาว, นก, นกแกว, นกกระจอก, นกยง, เปด, แรง, หงส, หาน และเหยยว

สตวครงบกครงน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก กบ, เขยด, และคางคก

สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก กงกา , ง, จระเข, จงจก และเตา

สตวทไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก จกจน, ปลวก, ปลง, ผเสอ, มด, มดแดง, แมงดา, แมงมม, แมงเมา, ยง, ไสเดอน, หอย, หงหอย, หนอน และเหลอบ

สตวในเทพนยาย/ต านานทมความหมายเปรยบเทยบเปนคน ไดแก นาค และมงกร 1) เสอ, สงห, กระทง, แรด พบในส านวน “เสอ สงห กระทง แรด” หมายถง คนเลวทราม ขโกงและ

อนตราย (อดมพร อมรธรรม, 2556, น. 302) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

เสอ, สงห, กระทง, แรด คน วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+อนตราย] [+อนตราย]

[+ดราย] [+ดราย] จากขอมลนเปรยบเทยบเสอ สงห กระทง และแรดเปนคน โดยมอรรถลกษณรวมกน

ระหวางความหมายประจ ารปของ “เสอ สงห กระทง แรด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “คน” คอ [+อนตราย] และ [+ดราย] เสอ สงห กระทง และแรดถกน ามาเปรยบเปนคนเลวและอนตราย เพราะเสอ สงห กระทง แรดเปนสตวปาทมขนาดใหญและดราย (ราชบณฑตยสถาน, 2546) สามารถท าอนตรายใหกบผทเขาใกลได จงน าเสอ สงห กระทง และแรดมาเปรยบเปนคนทสามารถกอใหเกดอนตราย

Ref. code: 25605706033114RZT

41

2) เจาชไกแจ หมายถง ผชายทมนสยเจาช เกยวผหญงไปมา (จนทมา นวมศรนวล, 2554, น. 60) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

ไกแจ คน วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+เพศผ] [+เพศผ] [+อาการปอ] [-อาการ]

[+ผสมพนธ] [+ผสมพนธ] ประโยคนเปรยบเทยบไกแจเปนผชายทมนสยเจาช โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวาง

ความหมายประจ ารปของ “ไกแจ” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [+เพศผ] และ [+ผสมพนธ] ไกแจและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าไกแจมาเปรยบเปนคน ไกแจเปนสตวเพศผทมกจะเขาหาไกตวเมยเพอผสมพนธ ไกแจจะขยบปกและกางปกเมอเจอไกตวเมย หรอทเรยกวาอาการปอ เพอเปนการแสดงวาตองการผสมพนธ ไกแจเปนสตวสงคมชอบอยเปนกลม ถาเลยงตวเดยวจะเหงาตาย จงควรเลยงเปนครอบครว ไกแจตวผหนงตว จะมคเปนตวเมยจ านวนสองถงสามตว (ศร เกศมณ, 2534) จงน ามาเปรยบเปนผชายเจาช โดยอรรถลกษณ [+ผสมพนธ] ไดจากการน าพฤตกรรมของไกแจมาเปรยบเปนพฤตกรรมของคน 3) คางคาว พบในประโยค “ใชชวตแบบคางคาว” หมายถง คนทด าเนนชวตในชวงเวลากลางคน และ

พกผอนในชวงเวลากลางวน ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ คางคาว คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กลางคน] [+กลางคน]

ประโยคน เปรยบเทยบคางคาวเปนคนท ด า เนนชวตในชวงเวลากลางคน โดยม อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “คางคาว” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “คน” คอ [+กลางคน] คางคาวและคนเปนสงมชวตเหมอนกน คางคาวมกออกหากนในเวลากลางคน (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 244) และพกผอนในชวงเวลากลางวน แตคนเปนสงมชวตทท างานหากนตอนกลางวนและพกผอนตอนกลางคน ดงนนจงเปรยบเทยบคนทออกท างานในชวงเวลากลางคนวาเปนคางคาว

Ref. code: 25605706033114RZT

42

4) จระเขขวางคลอง หมายถง คนทไปขดขวางผอน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 21) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ จระเข คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+น า] [+เดนทาง]

[+น า] ประโยคนเปรยบเทยบจระเขหมายถงคน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมาย

ประจ ารปของ “จระเข” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “คน” คอ [+น า] จระเขและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าจระเขมาเปรยบเทยบเปนคน จระเขเปนสตวเลอยคลาน อาศยอยรมน า และวายน าเกง ในสมยกอนผคนเดนทางโดยทางน าและใชเรอเปนพาหนะ ตามแมน าล าคลองจะมจระเขเปนจ านวนมาก จระเขเหลานนเปนตวกดขวางเสนทางการจราจรและเปนอปสรรคในการเดนทางเปนอยางมาก (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 290) จงน าจระเขมาเปรยบกบคนทไปขดขวางผลประโยชนของผอน 5) นกร หมายถง ผทมไหวพรบ รเทาทนเหตการณหรอภยทจะมาถงตน (ชลพร, น าโชค, อาพร , 2538,

น. 31) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

นก คน วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+เหนไกล] [-เหนไกล] [+ไหวพรบ] [+ไหวพรบ]

ประโยคนเปรยบเทยบนกหมายถงคน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “นก” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “คน” คอ [+ไหวพรบ] นกและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน านกมาเปรยบเปนคน นกเปนสตวปกทมกระวงตวอยและรทนภยทจะมาถงตว เพราะนกมสายตาทกวางไกล และสามารถสงเสยงเพอเตอนภย จงสามารถบนหนเมอมภยมาถงตว (อาจ แจมเมฆ, 2529ม น. 266-268) จงน านกมาเปรยบกบคนทมไหวพรบ รเทาทนเหตการณหรอภยทจะมาถงตน

Ref. code: 25605706033114RZT

43

6) กระดไดน า หมายถง คนทแสดงอาการดใจ ตนเตนจนตวสน (ราชบณฑตยสถาน, 2551, น. 2) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

กระด คน วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+ครบ] [+ดใจ]* [-นง]* [-นง]*

ประโยคนเปรยบเทยบปลากระดหมายถงคนทมอาการดใจ ตนเตนจนตวสน โดยม อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ปลากระด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [-นง]* และ [+ดใจ]* ส านวนนเปรยบเทยบลกษณะของปลากระดทมาอยในทแหง พอถกน ากดน (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 325) จงน าอาการสะบดไปมาของปลากระดมาเปรยบเปนอาการดใจ ตนเตนจนตวสน จนดไมเหมาะสม โดยอรรถลกษณ [+ดใจ]* [-นง]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนคนทแสดงอาการดใจ ตนเตนจนตวสน ไดจากการเปรยบเทยบกบอาการของปลากระดเมออยในน า 7) ปลงดดเลอด ในบรบท “ฉนกตดสนใจทงชวตเกาๆ ไวเบองหลง ทงชวตเหลวไหลไรสาระ ทงเพอนๆ ประเภทปลงดดเลอดทงหลาย” หมายถง คนทคอยหาผลประโยชนจากผอน

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ปลง คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+น า] [-ด] [+ดดเลอด] [+หาประโยชน] [+เกาะตด] [+เกาะตด]

ประโยคนเปรยบเทยบปลงเปนคนทคอยหาผลประโยชนจากผอน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ปลง” กบความหมายท เกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [+เกาะตด] ปลงเปนสตวไมมกระดกสนหลง อาศยอยในน า เกาะคนหรอสตวเลอดอนเพอดดกนเลอดเปนอาหาร (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 679) ปลงทเกาะตด หาประโยชนจากสตว อนจงถกน ามาเปรยบเทยบกบคนทคอยหาประโยชนจากผอน

Ref. code: 25605706033114RZT

44

8) วานรไดแกว หมายถง คนทไมรจกคณคาของสงทตนม (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 84) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

วานร คน วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [-นง] [-รคา]*

ประโยคนเปรยบเทยบวานรเปนคนทไมรจกคณคาของสงทตนม โดยมอรรถลกษณทเกดจากการเปรยบเปน “วานร” เปน “คน” คอ [-รคา]* วานรเปนสตวทมรปรางคลายคน มกไมอยนง วานรเปนสตวกนพช ไมรจกคณคาของแกวแหวนเงนทองเหมอนมนษย วานรไดแกวจงถกน ามาเปรยบเทยบกบคนทไมรจกคณคาสงของทตนม 9) สมน ในส านวน “เสอในรางสมน” หมายถง คนรายทปลอมตวมาในรางคนด (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 91)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ สมน คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กนพช] [+ด] [-อนตราย] [-อนตราย] ประโยคนเปรยบเทยบสมนหมายถงคน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “สมน” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “คน” คอ [-อนตราย] สมนและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าสมนมาเปรยบเทยบเปนคน สมนเปนสตวกนพช (อมพา ศรสพทพงษ , น. 64) ไมดราย ไมเปนอนตรายตอสตวชนดอน จงน าสมนมาเปรยบเปนคนดทไมเปนอนตราย 10) แมลงเมา จากส านวน “แมงเมาบนเขากองไฟ” ในบรบท “เขาท าตวเปนแมงเมาบนเขากองไฟ” หมายถง คนทเขาหาอนตราย (ขนวจตมาตรา, 2543, น. 432)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ แมลงเมา คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [-ใหญ] [+เขาหาประโยชน]* [+บน] [+อนตราย] [+ชอบแสงไฟ]

Ref. code: 25605706033114RZT

45

ประโยคนเปรยบเทยบแมลงเมาหมายถงคน โดยมอรรถลกษณทเกดจากการเปรยบเทยบ “แมลงเมา” เปน “คน” คอ [+เขาหาประโยชน]* แมลงเมาและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าแมลงเมามาเปรยบเทยบเปนคน แมลงเมาหรอแมงเมาเปนสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก บนได และชอบแสงไฟ แมลงเมาชอบบนเขาไปหาแสงไฟจนท าใหตวมนเปนอนตราย (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 432) จงน าแมลงเมามาเปรยบเปนคนทเขาหาอนตราย 11) ฮปโปโปเตมส ในประโยค “ตวใหญอยางกบฮปโปโปเตมส” หมายถง คนทมรางกายใหญโต

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ฮปโปโปเตมส คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+ใหญ] [+ใหญ]* [+ชอบวายน า]

ประโยคน เปรยบเทยบฮปโปโปเตมสหมายถงคน โดยมอรรถลกษณท เกดจากการเปรยบเทยบ “ฮปโปโปเตมส” เปน “คน” คอ [+ใหญ]* ฮปโปโปเตมสและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าฮปโปโปเตมสมาเปรยบเทยบเปนคน ฮปโปโปเตมสเปนสตวทมขนาดรางกายใหญ มน าหนกประมาณ 2,000 กโลกรม (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1405) จงน าขนาดของฮปโปโปเตมสมาเปรยบเปนขนาดรางกายของคน 12) แมวขโมย ในประโยค “เมอฉนไมได แกกตองไมไดเหมอนกนไอแมวขโมย” หมายถง คนขขโมย (ฐปนวฒน คามะวน, 2558, น. 4)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ แมว คนขขโมย

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+ขโมย] [+ขโมย]*

[-ด]* ประโยคนเปรยบเทยบแมวเปนนสยขขโมย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “แมว” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [+ขโมย]* แมวเปนสตวเลยงของมนษย และอาศยรวมกนกบมนษยภายในครวเรอน แมวมกจะขโมยอาหารของมนษย จงน านสยของแมวมาเปรยบกบคนขขโมย โดยอรรถลกษณ [+ขโมย]* และ [ -ด]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนนสยขขโมย ไดจากการเปรยบเทยบกบนสยของแมว

Ref. code: 25605706033114RZT

46

13) มงกร ในขอมล “ชาวมงกร” ในบรบท “อตราการลงทนกอสรางอสงหารมทรพยใหมในจนไดขยายตวในระดบ 20 ตน ๆ ตอป ขณะทการขยายตวของการซอหาอสงหารมทรพยของชาวมงกรไดเพมขน 26-27 ตอป” หมายถง ชาวจน

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ มงกร ชาวจน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+จน] [+จน]

[-จรง] ประโยคนเปรยบเทยบมงกรเปนชาวจน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมาย ประจ ารปของ “มงกร” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [+จน] มงกรเปนสตวทไมมตวตนอยจรง แตสามารถพบไดในเทพนยาย/ต านานตาง ๆ ของจน (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 850) จงน ามงกรมาเปรยบเปนชาวจน

4.1.1.2 คณลกษณะของมนษย คณล กษณะของมน ษย หมายถ ง ล กษณะประจ า ต ว ขอ ง ม น ษย

(ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 253) เชน อวน ผอม โง ฉลาด สวย ขเหร สง แขงแรง เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะของมนษย จ านวน 46 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 7 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก สตวครงบกครงน า สตวเลอยคลาน สตวทไมมกระดกสนหลงขนาดเลก และสตวในเทพนยาย/ต านาน

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะของมนษย ไดแก กระซ, ควาย, จงจอก, ชาง, ตน, ปลวก, แพะ, มา, แมว, วว, ยราฟ, แรด, เสอ, สงโต, หมา, หม และหม

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะของมนษย ไดแก กง, ป และปลา

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะของมนษย ไดแก ไก, นกกระจอก, นกการะเวก, นกแกว, นกคม, เปด, แรง, หงส, หาน และเหยยว

สตวครงบกครงน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะของมนษย ไดแก กบ, เขยด และองอาง

สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะของมนษย ไดแก จงจก, ตกแก, เตา และเหย

Ref. code: 25605706033114RZT

47

สตวท ไมมกระดกสนหลงขนาดเลก ทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะของมนษย ไดแก ผเสอ, ผง, มด, แมงมม, แมลงปอ, ยง, ไสเดอน เหา และหนอน

สตวในเทพนยาย/ต านานทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะของมนษย ไดแก มงกร 1) อดเปนควาย หมายถง ทนทาน มก าลงมาก

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ควาย ทนทาน มก าลงมาก

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+ใหญ] [+คณลกษณะ] [+อดทน] [+อดทน] [+ก าลง] [+ก าลง]

[+ถกใชงาน] ประโยคนเปรยบเทยบคณลกษณะของควายเปนคณลกษณะของคน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ควาย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ทนทาน” คอ [+อดทน] และ [+ก าลง] ควายเปนสตวทมแรงมาก มนษยจงนยมเลยงไวใชงาน (นววรรณ พนธเมธา , 2544, น. 554) ทนทานตอการท างาน สามารถท างานหนก เชน ลากยานพาหนะหรอไถนาไดเปนเวลานาน จงน าคณลกษณะของควายมาเปรยบกบคณลกษณะของคนทมความทนทานและมก าลงมาก 2) สงเปนยราฟ หมายถง สงมาก

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ยราฟ (คนท) สงมาก วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย]

[+คณลกษณะ] [+คณลกษณะ]* [+สง] [+สง]*

ประโยคนเปรยบเทยบคณลกษณะของยราฟเปนคณลกษณะของคนทสงมาก โดยม อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ยราฟ” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สงมาก” คอ [+คณลกษณะ]* และ [+สง]* ยราฟเปนสตวทมคอยาวและสงมาก จงน ามาเปรยบกบคนทมความสงมาก คนไมไดมคณลกษณะ “สง” เปนลกษณะประจ าตวของคน เพราะคนมสวนสงทแตกตาง

Ref. code: 25605706033114RZT

48

กนไป บางคนเตย บางคนสง ดงนนอรรถลกษณ [+สง]* ของคน จงไดมาจากการเปรยบเทยบกบคณลกษณะของยราฟ 3) อวนเหมอนหม หมายถง อวน ใหญ

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ หม (คนท) อวนใหญ

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+คณลกษณะ] [+คณลกษณะ]* [+อวน] [+อวน]*

ประโยคนเปรยบเทยบคณลกษณะของหมเปนคณลกษณะของคนทอวนใหญ โดยม อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “หม” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “อวนใหญ” คอ [+คณลกษณะ]* [+อวน]* หมเปนสตวทรปรางอวน ใหญโต (อมพา ศรสพทพงษ, น. 117-127) จงน าคณลกษณะของหมมาเปรยบกบคนหรอสงมชวตทมคณลกษณะอวนใหญ 4) ผอมเหมอนจงจกถกประตหนบ หมายถง ผอมมาก

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ จงจก ผอมมาก

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+ยาว] [+รปราง] [-ใหญ] [-ใหญ]* ประโยคน เปรยบเทยบคณลกษณะของจ งจกเปนรปรางของคนทผอมมาก โดยม อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “จงจก” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ผอมมาก” คอ [-ใหญ]* จงจกเปนสตวตวเลก มลกษณะยาว จงน าจงจกถกประตหนบมาเปรยบเปนรปรางของคนทผอมมาก 5) ชาเหมอนเตาคลาน หมายถง เชองชา

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ เตา (คนท) เคลอนทชา

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [-คณลกษณะ] [+คณลกษณะ] [-เรว] [-เรว]*

Ref. code: 25605706033114RZT

49

ประโยคนเปรยบคณลกษณะของเตาเปนคณลกษณะเชองชา โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เตา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เชองชา” คอ [-เรว]* เตาเปนสตวเลอยคลาน มกระดองปกคลมรางกาย มหวและขาทงสยนออกมาจากกระดอง เตามขาเดนทงมงาม (ธวช รกศล, 2520, น. 262) ไมคอยวองไว จงน าคณลกษณะของเตามาเปรยบกบคณลกษณะของคน 6) กระเทยกระทง หมายถง บคคลเพศทสามทมรางกายใหญโต

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ กระทง (คนทม) ขนาดรางกายใหญ

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+บก] [+คณลกษณะ]

[+ใหญ] [+ใหญ] ประโยคนเปรยบเทยบขนาดของกระทงหมายถงขนาดของคน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “กระทง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [+ใหญ]* กระทงเปนสตวปาทมล าตวใหญ (ราชบณฑตยสถาน , 2546, น. 42) จงน าขนาดของกระทงมาเปรยบกบขนาดใหญ โดยอรรถลกษณ [+ใหญ]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนบคคลเพศทสามทมขนาดรางกายใหญ ไดจากการเปรยบเทยบกบขนาดของกระทง 7) ซดเปนไกตม หมายถง ขาวจนซด (ดวงกมล ลลางามสวรรณ, ยอหนาท 1)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ไก ซดขาว วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+ตม] [+คณลกษณะ] [+ขาว] [+ขาว]*

ประโยคนเปรยบเทยบไกตมหมายถงคณลกษณะขาวจนซด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ไกตม” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [+ขาว]* ไกเปนสตวทมกถกน าไปท าเปนอาหารของมนษย เชน การตม ไกทผานกระบวนการตมแลวจะมสขาว ซดเผอด (ดวงกมล ลลางามสวรรณ, ยอหนาท 1) จงน าลกษณะของไกตมมาเปรยบเปนคณลกษณะขาวจนซดของสผว โดยอรรถลกษณ [+ขาว]* ของความหมายทไดจากการเปรยบเทยบเปนคณลกษณะ ไดจากการเปรยบเทยบกบสของไกตมทมสขาว

Ref. code: 25605706033114RZT

50

8) เหย ในบรบท จะเหยไมเกรงใจ หมายถง ชว ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ เหย ชว วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กนเนอ] [+คณลกษณะ] [+ขโมย] [-ด] [-ด]

ขอมลนเปรยบเทยบเหยหมายถงคณลกษณะทไมด ชว โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เหย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [-ด] เหยเปนสตว เล อยคลาน ตวใหญ สด า มลายดอกส เหลองพาดขวาง หากนบร เวณใกลแหลงน า (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1309) เหยเปนสตวกนเนอ เมอเหยไมสามารถหาอาหารได เหยกจะมาขโมยจบสตวเลยงของมนษยกนเปนอาหาร จงน าพฤตกรรมของเหยมาเปรยบเปนสงทไมด เปนความชว

4.1.1.3 นสย นสย หมายถง ความประพฤตทเคยชน (ราชบณฑตยสถาน, น. 593) เชน

ซกซน เจาช ขขลาด ขขโมย เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน นสย จ านวน 11 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 4 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก และสตวเลอยคลาน

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน นสย ไดแก คาง, แมว, ลง และหมา สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน นสย ไดแก ก ง , ป , ปลาซว

และปลาซา สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน นสย ไดแก นก สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน นสย ไดแก ตะกวด และเตา

1) ถอยหลงเหมอนกง หมายถง ขลาดกลว (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 39) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

กง นสยขขลาด วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+เปลอก] [+นสย]

[+ถอยหลง] [+ถอยหลง]* [+กลว]*

Ref. code: 25605706033114RZT

51

ประโยคนเปรยบเทยบกงเปนนสยขขลาด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “กง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “ขขลาด” คอ [+ถอยหลง]* กงเปนสตวน าทมกจะวายน าไปขางหลง และถอยหนเมอตกใจกลว (กฤษณะเดช เจรญสธาสน และคณะ, น. 9) จงน ากงเปรยบกบนสยขขลาด ไมกลาตอส มอรรถลกษณ [ -เผชญหนา]* และ [+กลว]* ของความหมายท เกดจากการเปรยบเทยบเปนนสยขขลาด ไดจากการเปรยบเทยบกบพฤตกรรม วายน าถอยหลงของกง 2) ท าลงท าคาง หมายถง นสยซกซน ไมเรยบรอย (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 29)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ลง, คาง นสยซกซน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [-นง] [+นสย] [-นง]* ประโยคน เปรยบเทยบนสยของลงและคางหมายถงนสยซกซนของคน โดยม อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ลงและคาง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ซกซน” คอ [-นง]* ลงและคางเปนสตวทไมอยนง ซกซน ชอบปนปายตนไมและสงกอสราง จงน านสยของลงและคางมาเปรยบเปนนสยซกซนของมนษย 3) ใจปลาซว หมายถง ขขลาด (ขนวจตรมาตรา, 2544, น. 155)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ปลาซว ขขลาด

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [-ใหญ] [+นสย] [+หน] [-กลา]* [+หน]* ประโยคนเปรยบเทยบปลาซวเปนนสยขขลาด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ปลาซว” กบความหมายท เกดจากการเปรยบเปน “ข ขลาด” คอ [+หน ] * ปลาซวเปนปลาตวเลกซงมกจะตกเปนอาหารของปลาตวใหญ จงมกตองหลบหนเพอไมใหถกจบเปนอาหาร ปลาซวจงถกน ามาเปรยบเปนนสยของคนขขลาดทไมกลาตอส และมกจะหลบหนอยเสมอ โดย

Ref. code: 25605706033114RZT

52

อรรถลกษณ [-กลา]* และ [+หน]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนนสยขขลาด ไดจากการเปรยบเทยบกบนสยของปลาซว

4.1.1.4 กรยาอาการ กรยาอาการ หมายถง การแสดงออกดวยกาย ลกษณะทแสดงออก ทาทาง

อรยาบถของมนษย (นววรรณ พนธเมธา, 2559) และหมายรวมถงสภาพทางกายและสภาพจตของมนษย เชน อาการโกรธเคอง อาการกระโดกกระเดก ไมเรยบรอย เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน อาการ จ านวน 42 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 7 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก สตวครงบกครงน า สตวเลอยคลาน สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก และสตวในเทพนยาย/ต านาน

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน กรยาอาการ ไดแก กระทง , กระตาย, กระแต, กระรอก, จงโจ, ชาง, มา, แมว, ยราฟ, แรด, ลง, วว, สงโต, เสอ, หมา, หม, หม และอฐ

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน กรยาอาการ ไดแก ปลา และ ปลาหมอ

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน กรยาอาการ ไดแก กา , ไก, นก, นกแกว, นกขนทอง, เปด, แรง, หงส และเหยยว

สตวครงบกครงน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน กรยาอาการไดแก กบ และเขยด

สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน กรยาอาการ ไดแก ง, จงจก และเตา

สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน กรยาอาการ ไดแก จงหรด, บง, ปลง, ผเสอ, มอด และหงหอย

สตวในเทพนยาย/ต านานทมความหมายเปรยบเทยบเปน กรยาอาการ ไดแก ครฑ และนาค 1) หายใจเหมอนววกระทงส หมายถง อาการหายใจเขาออกอยางรนแรง

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ววกระทง หายใจ

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+ใหญ] [+อาการ]

[+หายใจ] [+หายใจ]

Ref. code: 25605706033114RZT

53

ประโยคนเปรยบเทยบววกระทงหมายถงอาการสดลมหายใจ โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ววกระทง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “อาการ” คอ [+หายใจ] กระทงเปนสตวตวใหญ และถกน ามาใชในการตอสตามวฒนธรรมของชาวสเปน กระทงหายใจเขาออกแรงในขณะทมอารมณโกรธ และในขณะตอส (Seub, 2551, para. 2) ดงนนจงน าอาการหายใจแรงของววกระทงมาเปรยบเปนอาการสดลมหายใจเขาออกอยางรนแรง 2) แรด หมายถง อาการแสดงออกเพอใหเพศตรงขามสนใจ

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ แรด อาการแสดงออกเพอใหเพศตรงขามสนใจ

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+บก] [+อาการ]

[+ไลตามตวผ] [+ไลตามผชาย]* [-ด]* ประโยคนเปรยบเทยบแรดหมายถงอาการแสดงออกเพอใหเพศตรงขามสนใจโดยม

อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “แรด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “อาการ” คอ [+ตามผชาย]* ในฤดผสมพนธ แรดตวเมยจะตามหาแรดตวผเพอมาผสมพนธดวย แตถาตวผไมสนใจ แรดตวเมยกจะใชนอไลขวดจนกวาแรดตวผจะยอมผสมพนธดวย (Saralamba, C., 2017) จงน ากรยาของแรดมาเปรยบเปนอาการแสดงออกเพอท าใหเพศตรงขามสนใจ โดยอรรถลกษณ [+ไลตามผชาย]* และ [-ด]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนอาการแสดงออกเพอใหเพศตรงขามสนใจ ไดจากการเปรยบเทยบกบพฤตกรรมของแรด 3) ตายอยางเขยด, ตายหยงเขยด หมายถง ตายโดยไมมทางส (ราชบณฑตยสถาน, 2552, น.52)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ เขยด (ตาย) ตายโดยไมมทางส วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [-มชวต] [-มชวต]

[+ล าบาก]* [+ล าบาก]* ประโยคนเปรยบเทยบเขยดหมายถงอาการพลาดทา ตกอยในสถานการณทยากล าบาก

เหมอนเขยดหงายทองตาย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เขยด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “อาการ” คอ [-มชวต] และ [+ล าบาก]* เขยดเปนสตวตวเลกท

Ref. code: 25605706033114RZT

54

มกจะถกมนษยเหยยบหรอถกรถทบตายโดยไมมทางสหรอไมรตว ดงนนจงน าการตายของเขยดมาเปรยบเปนอาการตายโดยไมมทางส โดยอรรถลกษณ [-มชวต] และ [+ล าบาก]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนอาการตายโดยไมมทางส ไดจากการเปรยบเทยบกบลกษณะของเขยดตาย 4) มาดดกะโหลก หมายถง อาการกระโดกกระเดกไมเรยบรอย มกใชกบผหญง (ราชบณฑตยสถาน, 2551, น. 65)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ มา อาการกระโดกกระเดกไมเรยบรอย

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กระโดด] [+อาการ]

[-นง] [-นง]* [-เรยบรอย]*

ประโยคนเปรยบเทยบมา (ดดกะโหลก) หมายถงอาการกระโดกกระเดกไมเรยบรอย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “มา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “อาการ” คอ [-นง]* มาเปนสตววงเรว และกระโดดไดสง บางครงเมอมาเกดอาการโกรธ หรอพยศ มากมกจะกระโดดถบไปหรอทเรยกวา “ดด” (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 415) จงน ากรยาของมามาเปรยบเปนอาการกระโดกเดกไมเรยบรอย โดยอรรถลกษณ [-เรยบรอย]* และ [-นง]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนอาการกระโดกกระเดกไมเรยบรอย ไดจากการเปรยบเทยบกบกรยาของมา

4.1.1.5 การกระท า การกระท า หมายถง การกระท าและพฤตกรรมของมนษยทกระท าตอสง

ตาง ๆ (นววรรณ พนธเมธา, 2544) เชน รมแยงชงสงใดสงหนง การตอบแทนซงกนและกน เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า จ านวน 2 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 2 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก สตวเลอยคลาน และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า ไดแก วว สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า ไดแก แรง

1) แรงลง หมายถง รมแยงชงสงใดสงหนง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 40) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ แรง (ลง) รมแยงชง

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย]

Ref. code: 25605706033114RZT

55

[+กนของตาย] [+การกระท า] [+รม] [+รม] [+แยงชง] [+แยงชง]

ประโยคนเปรยบเทยบแรงหมายถงการรมแยงชง โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “แรงลง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “การกระท า” คอ [+รม] และ [+แยงชง] แรงเปนสตวทกนซากของสตวทตายแลว (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 978) หากพบซากของสตวทตายแลว แรงกจะบนลงมาเปนฝงเพอแยงกนซากสตว จงน ากรยาของแร งมาเปรยบเปนการรมแยงชงสงใดสงหนงของมนษย 2) วว ในส านวน “ววใครเขาคอกคนนน” หมายถง กรรมทมผใดท าไวยอมสงผลใหแกผนน ดจววทกลบเขาคอกของมนเอง (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1063)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ วว กรรม [-มนษย] [+การกระท า] [+ใหญ] [+สงผลกลบ]*

[+กลบเขาคอก] ประโยคนนเปรยบเทยบววหมายถงกรรม กรรม หมายถง การ, การกระท า, การงาน, กจ,

การกระท าทสงผลรายมายงปจจบน หรอซงจะสงผลรายตอไปในอนาคต (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 15) โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “วว” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “การกระท า” คอ [+สงผลกลบ]* ววเปนสตวเลยงมนษย โดยมนษยท าคอกขนมาเพอใหเปนทอาศยของวว ววทกลบเขาคอก จงถกน ามาเปรยบเปนการกระท าของผใดทมกจะสงผลกลบมาหาผกระท า โดยมอรรถลกษณ [+สงผลกลบ]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนการกระท า ไดจากการเปรยบเทยบกบพฤตกรรมกลบเขาคอกของวว

4.1.2 กลมความหมายทไมใชมนษย ผ วจยพบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทมความหมาย

เปรยบเทยบอยในกลมความหมายทไมใชมนษย มทงสน 76 ประโยค สตวทน ามาใชเปรยบเทยบในกลมความหมายทไมใชมนษย มทงหมด 43 ชนด ซงสามารถจ าแนกออกไดเปนสตว 6 กลม อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

Ref. code: 25605706033114RZT

56

ก. สตวบก หมายถง สตวทด ารงชวตอยบนบก ไดแก กระตาย, แกะ, ควาย, ชาง, แพะ, มา, มาลาย, แมว, ลง, วว, เสอ, หมา, หม และหม

ข. สตวน า หมายถง สตวทด ารงชวตอยในน า ไดแก กง, กงฝอย, ปลา, ปลาหมอ, ปลากะพง, และ ปลาชะโด

ค. สตวปก หมายถง สตวทมปก ไดแก กา, ไก, นก, นกกระจอก, เปด, หงส และเหยยว

ง. สตวครงบกครงน า หมายถง สตวทด ารงชวตไดทงบนบกและน า ไดแก คางคก และ องอาง

จ. สตวเลอยคลาน หมายถง สตวทผวหนงมเกลดปกคลมทวไป เคลอนทดวย การเลอยหรอคลาน ไดแก ง, จระเข และเตา

ฉ. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก หมายถง แมลงและแมง ไดแก ตกแตน, ตะเขบ, ตะขาบ, ปลง, ปลวก, มด, มอด, หอย, เหบ, เหา และหมด

ผวจยไดวเคราะหอรรถลกษณของสตวทเปนความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทมความหมายเปรยบเทยบอยในกลมความหมายทไมใชมนษย พบวาสตวถกน ามาเปรยบเทยบเปนปรมาณ สงของ สถานท เวลา เหตการณ และภยอนตราย อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ดงตอไปน

4.1.2.1 ปรมาณ หมายถง ความมากนอยของสงตาง ๆ 4.1.2.2 ระยะหาง หมายถง ความหางของวตถตามแนวระนาบและแนวดง 4.1.2.3 สงของ หมายถง สงทเปนรปธรรมหรอนามธรรม จบตองไดหรอไมได

4.1.2.4 สถานท หมายถง ทตง แหลง 4.1.2.5 เวลา หมายถง ความยาวนาน 4.1.2.6 เหตการณ หมายถง เรองราว เหตการณทเกดขน

4.1.2.7 ภยอนตราย หมายถง สงทนากลว และอนตรายตาง ๆ ซงมรายละเอยดดงน

Ref. code: 25605706033114RZT

57

4.1.2.1 ปรมาณ ปรมาณ หมายถง ความมากนอยของสงตาง ๆ (ราชบณฑตยสถาน, 2546,

น. 672) พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน ปรมาณ จ านวน 6 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 3 กลม ไดแก สตวน า สตวเลอยคลาน และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน ปรมาณ ไดแก กง และปลา สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน ปรมาณ ไดแก ง สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน ปรมาณ

ไดแก ปลวก, มด และแมลงวน 1) มทองเทาหนวดกง นอนสะดงจนเรอนไหว หมายถง มสมบตเพยงเลกนอย แตกงวลจนนอนไมหลบ

(ยงลกษณ งามด, 2531, น. 68) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ หนวดกง ปรมาณนอย

วเคราะหอรรถลกษณ [+สวนของรางกาย] [+ปรมาณ] [+ของสตว] [-มาก]* [+ยาว] [-ใหญ] ประโยคนเปรยบเทยบหนวดกงหมายถงปรมาณ โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวาง

ความหมายประจ ารปของ “หนวดกง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ปรมาณ” คอ [-มาก]* หนวดของกงมลกษณะเปนเสน ยาว เลก จงน าขนาดของหนวดกงมาเปรยบกบปรมาณนอย 2) รแบบง ๆ ปลา ๆ หมายถง มความรในบางสงบางอยางเพยงเลกนอย (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 136)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ง ปลา ปรมาณนอย

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [-มนษย] [+ปรมาณ] [-ใหญ] [+ครบ] [-มาก]*

[+มพษ] [+กนเนอ] ประโยคนเปรยบเทยบงและปลาหมายถงปรมาณ โดยมอรรถลกษณท เกดจากการ

เปรยบเทยบ “ง” และ “ปลา” กบ “ปรมาณ” คอ [-มาก]* มลเหตของส านวนง ๆ ปลาๆ ยงไมเปนทแน

Ref. code: 25605706033114RZT

58

ชด อาจเปนเพราะมนษยคนเคยกบปลา เพราะปลาเปนอาหารของมนษย มส านวนทเกยวของกบปลามากมาย เชนเดยวกบง (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 136) งเปนสตวเลอยคลาน กนเนอ ปลาเปนสตวน า ชาวบานมกพบเจอตามไรสวน ทองนา ปลาบางชนดมลกษณะคลายง เชน ปลาไหล ถาไมมช านาญในการแยกแยะ อาจจะท าใหเหนงทอยในน าเปนปลาได และอาจท าใหไดรบบาดเจบ (Dolthep, 2012, para.2) 3) ลมตายเหมอนมดปลวก หมายถง ลมตายกนเปนจ านวนมาก

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ปลวก, มด ปรมาณมาก

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+ปรมาณ] [-ใหญ] [+มาก]

[+อยรวมกน] [+มาก] ประโยคนเปรยบเทยบปลวกหมายถงปรมาณมาก โดยมอรรถลกษณรวมกนระหว าง

ความหมายประจ ารปของ “ปลวก” และ “มด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ปรมาณ” คอ [+มาก] ปลวกและมดเปนสตวตวเลก แตมกอาศยรวมกนเปนจ านวนมาก (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 675) จงน าจ านวนของปลวกมาเปรยบเปนปรมาณมาก

4.1.2.2 ระยะหาง ระยะหาง หมายถง ความหางของวตถตามแนวระนาบและแนวดง เชน ใกล

ไกล เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน ระยะหาง จ านวน 2 ชนด ซงเปนสตวในกลม สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน ระยะหาง ไดแก จงหรด และแมลงวน 1) จงหรดกนโคนหญา หมายถง ระยะใกล

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ จงหรด (กนโคนหญา) ระยะใกล

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+ระยะ] [+ใหญ] [+ใกลกบสงหนงมาก]* [+อยตามทงหญา] [+ใกลพนดน]*

Ref. code: 25605706033114RZT

59

ประโยคนเปรยบเทยบจงหรดกนโคนหญาหมายถงระยะใกล โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “จงหรดกนโคนหญา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ระยะทาง” คอ [+ใกลกบส งหน งมาก]* จ งหรดเปนสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก มปก (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 311) จงหรดมกอยตามทงหญา และปาละเมาะ (เกรยงไกร สวรรณภกด และจารจนต นภตะภฏ, 2552, น. 132) กนพชเปนอาหาร จงหรดกนโคนหญาจงอยใกลกบพนดนเปนอยางมาก จงน าระยะหางของจงหรดกนโคนหญาและพนดนมาเปรยบกบระยะทางใกล โดยอรรถลกษณ [+ใกลกบสงหนงมาก]* ของระยะใกล ไดจากอาการของจงหรดขณะทกนโคนหญาทอยใกลกบพนดนมาก 2) หางเหมอนแมลงวนบน ในบรบท “STROKE ของแตละสวนของภาพจะตองมความเปนปกแผน ไม

เวนหางจนดเหมอนมแมลงวนบนเตมไปหมด ท าใหมองเหนภาพไดไมชดเจนวาอะไรเปนอะไร” หมายถง มระยะหาง ไมปะตดปะตอ

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ แมลงวน (บน) ระยะหาง

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+ระยะ] [+บน] [+ไกลจากสงหนง]*

[+ไกลจากตวอน]* ประโยคนเปรยบเทยบแมลงวนบนหมายถงระยะหางไกล โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวาง

ความหมายประจ ารปของ “แมลงวนบน” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ระยะทาง” คอ [+ไกลจากสงหนง]* แมลงวนเปนสตวตวเลก และบนหางจากตวอน ๆ มาก จงน าระยะหางของการบนของแมลงวนมาเปรยบเปนระยะหางของสงหนงจากสงหนง โดยอรรถลกษณ [+ไกลจากสงหนงมาก]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนระยะไกล ไดจากการเปรยบเทยบกบอาการบนของแมลงวนทมกจะบนไกลจากแมลงวนตว อน ๆ

4.1.2.3 สงของ สงของ หมายถง สงท เปนรปธรรมหรอนามธรรม จบตองไดหรอไมได

(นววรรณ พนธเมธา, 2544, น. 456) เชน เครองแตงกาย ยานพาหนะ เครองใช เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ จ านวน 28 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 6 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก สตวครงบกครงน า สตวเลอยคลาน และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ ไดแก กระตาย , แกะ, ควาย, ชาง, แพะ, มา, แมว, วว, เสอ, หมา, หม และหม

Ref. code: 25605706033114RZT

60

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ ไดแก กงฝอย , ปลา, ปลากะพง, ปลาชะโด และ ปลาหมอ

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ ไดแก กา, ไก, นก, เปด และหงส

สตวครงบกครงน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ ไดแก คางคก และองอาง

สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ ไดแก ง และเตา สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ

ไดแก ตะขาบ และหมด 1) มไกทไหน มไรทนน หมายถง ของคกน เมอสงหนงกตองมอกสงหนง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530,

น. 18) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ไก ไร สงของทอยคกน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [-มนษย] [+สงของ] [+มไร] [+อาศยสงมชวตอน] [+มค]*

[+คยเขย] ประโยคนเปรยบเทยบไกและไรหมายถงสงของทอยคกน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวาง

ความหมายประจ ารปของ “ไก” และ “ไร” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สงของ” คอ [+มค]* ไกเปนสตวทมขน ไรมกขนตามขนและผวหนงของไก จงน าไกทมไรขนมาเปรยบเปนสงของทอยคกน มสงหนงกตองมอกสงหนง โดยอรรถลกษณ [+มค]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนสงของทอยคกน ไดมาจากการเปรยบเทยบกบลกษณะของไกและไรทมกจะอยคกน 2) มานง หมายถง เครองรองนง (นววรรณ พนธเมธา, 2544, น. 616)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ มา เครองรองนง

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+สงของ] [+ขา] [+ขา]

[+ข] [+นง] [+เปนพาหนะ]

Ref. code: 25605706033114RZT

61

ประโยคนเปรยบเทยบมาหมายถงเกาอยาว โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “มา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สงของ” คอ [+ขา] มานงเปนสงประดษฐเอาไวส าหรบนง มขาไวส าหรบรบน าหนก มาเปนสตวทมสขา สามารถใชเปนพาหนะเอาไวเดนทาง (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 854) ผทขมาสามารถนงบนหลงของมาได ดวยรปรางของมาและมานงทมลกษณะคลายกน มาจงถกน ามาเปรยบเปนเกาอ 3) จกรยานเสอภเขา หมายถง จกรยานทไวใชส าหรบขขนภเขาและทางลาดชน

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ เสอภเขา จกรยานทใชส าหรบขบนภเขา

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+สงของ] [+ดราย] [+พาหนะ] [+กนเนอ] [+บนภเขา] [+บนภเขา]

ประโยคนเปรยบเทยบเสอภเขาหมายถงจกรยานท ไวใชส าหรบขขนภเขาและทางลาดชน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เสอภเขา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สงของ” คอ [+บนภเขา] เสอภเขาเปนสตวทอาศยอยบนภเขา กนเนอเปนอาหาร มความสามารถในการปนปายทางลาดชน ดงนนจงน ามาเปรยบเปนจกรยานทใชส าหรบขบนภเขาหรอทางลาดชน 4) หมไปไกมา หมายถง การตอบแทนซงกนและกน ใหสงแลกเปลยน (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 97)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ หม ไก สงของทใชในการแลกเปลยน วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [-มนษย] [+สงของ] [+ใหญ] [+คยเขย] [+แลกเปลยน]* [+อาหาร] [+อาหาร]

[+แลกเปลยน]* [+แลกเปลยน]* ประโยคนเปรยบเทยบหมและไกหมายถงสงของทใชในการแลกเปลยน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “หมและไก” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สงของ” คอ [+แลกเปลยน]* หมเปนอาหารของมนษย (นววรรณ พนธเมธา, 2544, น. 553) เชนเดยวกบไก หมและไกจงถกใชเปนสงแลกเปลยนหรอน ามามอบเปนของขวญในการตอบแทน

Ref. code: 25605706033114RZT

62

4.1.2.4 สถานท สถานท หมายถง ทตง แหลง เชน ทพก สงกอสราง เปนตน พบสตวทม

ความหมายเปรยบเทยบเปน สถานท จ านวน 5 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 2 กลม ไดแก สตวบก และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน สถานท ไดแก มาลาย , ลง และหมา

สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน สถานท ไดแก จงหรด และหอย 1) โรงแรมจงหรด หมายถง โรงแรมขนาดเลก ราคาถก และคณภาพต า

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ จงหรด โรงแรมขนาดเลก ราคาถก และคณภาพต า

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+คณลกษณะ] [-ใหญ] [+ของสถานท]

[+อยตามทงหญา] [-ใหญ] [-สะอาด] [-คณภาพ]* [-สะอาด]* [-แพง]* ประโยคนเปรยบเทยบจงหรดหมายถงโรงแรมขนาดเลก ทมคณภาพต าและราคาไมแพง

โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “จงหรด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สถานท” คอ [-ใหญ]* และ [-สะอาด]* จงหรดเปนสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก มปก (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 311) จงหรดมกอยตามทงหญา และปาละเมาะ (เกรยงไกร สวรรณภกด และจารจนต นภตะภฏ, 2552, น. 132) กนพชเปนอาหาร จงน าลกษณะของจงหรดมาเปรยบเปนลกษณะของโรงแรมทมขนาดเลกและราคาถก โดยอรรถลกษณ [-สะอาด]* [-คณภาพ]* และ [-แพง]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนโรงแรมขนาดเลก ราคาถก และคณภาพต า ไดมาจากการเปรยบเทยบกบลกษณะของจงหรดทตวเลก และราคาถก

Ref. code: 25605706033114RZT

63

2) ทางมาลาย หมายถง ทางทลายสขาวและด าส าหรบคนขามถนน ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ มาลาย ทางทมลายสขาวและด าส าหรบคนขามถนน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+พนท] [+ลาย] [+ลาย]

[+สขาว] [+สขาว] [+สด า] [+สด า] ประโยคนเปรยบเทยบมาลายหมายถงทางทลายสขาวและด าส าหรบคนขามถนน โดยม

อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “มาลาย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สถานท” คอ [+สขาว] และ [+สด า] มาลายเปนสตวบก รปรางเหมอนมาแตมลายสด าขาวพาดขวางล าตว (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 854) จงน ามาลายมาเปรยบเปนทางทมลายสขาวและด าส าหรบคนขามถนน 3) แกมลง หมายถง พนทส าหรบกกเกบน าเพอแกปญหาน าทวม (มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, ยอหนาท

2) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ แกมลง พนทกกเกบน าเพอแกปญหาน าทวม

วเคราะหอรรถลกษณ [+สวนของรางกาย] [+พนท] [+ของสตว] [+เกบน า] [-นง] [+สองชาง] [+ใตตา] [+เกบอาหาร] ประโยคนเปรยบเทยบแกมลงหมายถงสถานท โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมาย

ประจ ารปของ “แกมลง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สถานท” คอ [+เกบ] โครงการแกมลง มแนวคดจากการทลงอมกลวยไวในกระพงแกมไวไดคราวละมาก ๆ พระบาทสมเดจพระจาอยหว ภมพลอดลยเดช ไดมพระราชกระแสอธบายวา “ลงโดยทวไป ถาเราสงกลวยให ลงจะรบปอกเปลอก เอาเขาปากเคยว แลวน าไปเกบไวทแกมกอนลงจะท า อยางนจนกลวยหมดหวหรอ เตมกระพงแกม จากนนจะ

Ref. code: 25605706033114RZT

64

คอยๆ น าออกมาเคยวและกลนกนภายหลง” (Dhammachard, 2014, para. 3) ดวยลกษณะการกนอาหารของลงทมกจะเกบอาหารไวทแกม จงน าแกมลงมาเปรยบเปนพนทกกเกบน า 4) เปลอกหอย หมายถง บาน ทพกอาศย

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ เปลอกหอย ทพกอาศย

วเคราะหอรรถลกษณ [+สวนของรางกาย] [+สถานท] [+ของสตว] [+อาศย] [+อาศย] [+หลบภย] [+หลบภย] ประโยคนเปรยบเทยบเปลอกหอยหมายถงสถานทพกอาศย โดยมอรรถลกษณรวมกน

ระหวางความหมายประจ ารปของ “เปลอกหอย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สถานท” คอ [+อาศย] และ [+หลบภย] หอยเปนสตวทมกระดองหรอเปลอกแขงหมตว (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1279) เพอไวส าหรบหลบภยอนตรายจากภายนอก เปลอกหอยเปรยบไดเสมอนบานของหอย เพอปองกนรางกาย (โชต สวตถ, 2509, น. 1) จงน าเปลอกหอยมาเปรยบเปนทพกอาศย 5) เพงหมาแหงน หมายถง สงปลกสรางขนาดเลก มหลงคาลาดลงขางเดยว (นววรรณ พนธเมธา, 2544,

น. 602) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ หมาแหงน สงปลกสรางขนาดเลก มหลงคาลาดลงขางเดยว

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+สถานท] [+เหา] [-ใหญ] [+อาการเงยหนา] [+ลกษณะเชดหนา] ประโยคนเปรยบเทยบลกษณะของหมาทแหงนหนาเปนสงปลกสรางขนาดเลก มหลงคาเชด

หนา เอยงลาดไปทางดานหลง โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “หมาแหงน” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “สถานท” คอ [+เชดหนา] หมาเปนสตวเลยงลกดวยนมทมกจะสงเสยงเหาหอน ในขณะทเหาหอน หมามกจะแหงนหนาขนทางดานบน จงน าลกษณะของหมาทเชดหนาขนทางดานบนมาเปรยบเปนลกษณะของสงปลกสรางขนาดเลกทมหลงคาเชดทางดานหนาและลาดเอยงไปทางดานหลง

Ref. code: 25605706033114RZT

65

4.1.2.5 เวลา เวลา หมายถง ความยาวนาน เชน เวลาเชา เวลาเยน เปนตน (นววรรณ พนธ

เมธา, 2546, น. 858) พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน เวลา จ านวน 2 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 1 กลม ไดแก สตวปก

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน เวลา ไดแก ไก และนกกระจอก 1) ไกโห หมายถง เวลาเชามดทไกขน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 17)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ไก เวลาเชามด

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เวลา]* [+ขน] [+ใกลสวาง]*

[+เชา] ประโยคนเปรยบเทยบไกโหหมายถงชวงเวลาเชามด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวาง

ความหมายประจ ารปของ “ไกโห” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เวลา” คอ [+ใกลสวาง]* ไกเปนสตวทขนในตอนเชา เสยงของไกเปนสญญาณวาเรมสาง (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 66) จงน าไกมาเปรยบเปนเวลาเชา โดยอรรถลกษณ [+เวลา]* และ [+ใกลสวาง]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนเวลาเชา ไดจากพฤตกรรมของไกทมกจะขนในชวงเวลาเชา

4.1.2.6 เหตการณ เหตการณ หมายถง เรองราวทเกดขน (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1301)

เชน เรองด เรองราย เรองเกา พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ จ านวน 14 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 4 กลม ไดแก สตวบก และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ ไดแก ควาย , ชาง, มา, แมว, วว, เสอ, หมา และ หม

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ ไดแก ปลา สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ ไดแก ง สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ

ไดแก ตกแตน, ตะเขบ ปลง และเหา

Ref. code: 25605706033114RZT

66

1) ควายขวดอยางขวาง หมายถง อยาเขาขวางเหตการณทก าลงเกดรนแรง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 19)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ควายขวด เหตการณทก าลงเกดรนแรง

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [+ขวด] [+รนแรง]* [+รนแรง] [+อนตราย]* [+อนตราย] จากขอมลเปรยบเทยบควายขวดหมายถงเหตการณรนแรง โดยมอรรถลกษณรวมกน

ระหวางความหมายประจ ารปของ “ควายขวด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เหตการณ” คอ [+รนแรง]* และ [+อนตราย]* ควายเปนสตวตวใหญ มเขาโคงยาว (ราชบณฑตยสถาน , 2546, น. 233) เมอมอารมณโกรธ ควายจะใชเขาเปนอาวธในการตอส ทเรยกวา “ขวด” จงน ากรยาขวดของควายมาเปรยบเปนเหตการณรนแรง โดยอรรถลกษณ [+รนแรง]* และ [+อนตราย]* ของความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปนเหตการณรนแรง ไดมาจากอาการของควายในขณะทก าลงขวดกน เพราะสามารถท าใหเกดอนตรายได 2) ฉดหางชาง หมายถง หามหรอขดขวางสงทเกนก าลงตวเอง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 22)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ชาง เรองใหญเกนก าลง วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [+ใหญ] [+ใหญ]

ประโยคนเปรยบเทยบชางหมายถงเรองทใหญเกนก าลงตวเอง โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ชาง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เหตการณ” คอ [+ใหญ] ชางถกเปรยบเปนเรองใหญเกนก าลงทจะท า ชางเปนสตวตวใหญและมก าลงมาก การจะฉดดงหางชางจงเปนสงทเกนก าลงของมนษย

Ref. code: 25605706033114RZT

67

3) ปลงเกาะกเลอดออก หมายถง มเรองรายกตองท าใหเกดความเสยหายบาง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 39)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ปลง เรองราย

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [+ดดเลอด] [+สญเสย] [+สญเสย] [-ด] [-ด] ประโยคนเปรยบเทยบปลงหมายถงเรองราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมาย

ประจ ารปของ “ปลง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เหตการณ” คอ [+สญเสย] และ [-ด] ปลงเปนสตวไมมกระดกสนหลงอาศยอยในน า มขนาดเลก เกาะและดดเลอดสงมชวตอน ๆ เปนอาหาร (นววรรณ พนธเมธา, 2544, น. 566) เมอถกปลงเกาะกมกเกดการสญเสยเลอดและท าใหบาดเจบ จงน าเหตการณทถกปลงเกาะมาเปรยบเปนการพบเจอกบเรองรายทท าใหเกดความสญเสย 4) เหาจะขนหว หมายถง จะเกดเรองไมด เรองอปมงคล (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 41)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ เหา เรองไมด

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [-ใหญ] [-ด] [+ดดเลอด] [+คน] [-ด] ประโยคนเปรยบเทยบเหาหมายถงเรองไมด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมาย

ประจ ารปของ “เหา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เหตการณ” คอ [-ด] เหาเปนสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทเกาะและดดเลอดจากสงมชวตตวอน ๆ ทมขนหรอผม (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1309) เหามกขนอยตามศรษะของมนษย เมอมเหาเกาะกท าใหเกดอาการคนและเสยเลอด จงเปรยบเทยบเหาเปนเรองไมด ไมเปนมงคล

Ref. code: 25605706033114RZT

68

5) ฟนฝอยหาตะเขบ หมายถง ขดคยเรองบาดหมางเกา ๆ ขนมาพด (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 404) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ตะเขบ เรองเกา

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [-ใหญ] [-ใหม]

[+ถกคนหา] [+ถกคนหา] ประโยคนเปรยบเทยบตะเขบหมายถงเรองเกาทถกรอฟน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวาง

ความหมายประจ ารปของ “ตะเขบ” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เหตการณ” คอ [+ถกคนหา] ในประโยคฟนฝอยหาตะเขบ ฝอย หมายถง ขยะมลฝอย ตะเขบเปนสตวขนาดเลก มปลองตามตว แตละปลองมขา 1 ค มกอยตามกองขยะมลฝอย (ขนวจตรมาตรา , 2543, น. 404) การคนหาตะเขบใตขยะมลฝอยจงถกเปรยบเปนการขดคยเรองบาดหมางเกา ๆ ขนมาพด 6) ขวางงไมพนคอ หมายถง ท าอะไรแลวผลรายกลบมาสตวเอง (อทย ไชยานนท, น.15)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ง เรองราย

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [+มพษ] [+อนตราย] [+อนตราย] [-ด] [+บาดเจบ] [+เสยชวต]

ประโยคนเปรยบเทยบงหมายถงเรองราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เหตการณ” คอ [+อนตราย] งเปนสตวมพษ สามารถท าอนตรายใหกบสงมชวตทอยใกล จงน างมาเปรยบเทยบกบเหตการณทสงผลราย

4.1.2.7 ภยอนตราย ภยอนตราย หมายถง เหตทอาจท าใหตายหรอบาดเจบ เหตแหงความ

สญเสย (นววรรณ พนธเมธา, 2544, น. 893) พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน ภยอนตราย จ านวน 12 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 4 กลม ไดแก สตวบก สตวปก สตวเลอยคลาน และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

Ref. code: 25605706033114RZT

69

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน ภยอนตราย ไดแก ควาย, ชาง, เสอ, หมา และหม

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน ภยอนตราย ไดแก กา และเหยยว สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน ภยอนตราย ไดแก จระเข

และง สตว ไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน

ภยอนตราย ไดแก มอด, เหบ และ เหา 1) ปากเหยยวปากกา หมายถง สถานการณทเปนอนตราย (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 76)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ปากเหยยว, ปากกา ภยอนตราย

วเคราะหอรรถลกษณ [+สวนของรางกาย] [+อนตราย] [+ของสตว] [+บาดเจบ] [+แหลมคม] [+เสยชวต] [+อนตราย] [+สญเสย] [+บาดเจบ] [-ด] [+เสยชวต]

ประโยคนเปรยบเทยบปากของกาหมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ปากเหยยว” และ “ปากกา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] กาและเหยยวเปนสตวทมจะงอยปากแหลมคม มไวเพอใชท ารายศตร จะงอยปากของเหยยวและกาสามารถท าใหเกดบาดแผลและบาดเจบได จงน าปากของกามาเปรยบเปนภยอนตราย 2) ตกอยในระหวางเขาควาย หมายถง ตกอยทามกลางสถานการณ อนตราย (ประเทอง คลายสบรรณ,

2530, น. 19) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

เขาควาย ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [+สวนของรางกาย] [+อนตราย]

[+ของสตว] [+บาดเจบ] [+แหลมคม] [+เสยชวต]

Ref. code: 25605706033114RZT

70

[+อนตราย] [+สญเสย] [+บาดเจบ] [-ด] [+เสยชวต]

ประโยคนเปรยบเทยบเขาควายหมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เขาควาย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] และ [+เสยชวต] ควายเปนสตวตวใหญ มเขาโคงยาวแหลมคม (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 233) เขาของควายสามารถใชเปนอาวธในการโจมตศตรใหบาดเจบได จงน าเขาควายมาเปรยบเปนภยอนตราย 3) หมองตายเพราะง หมายถง ไดรบอนตรายจากสงทตนเองมความรความช านาญ (ประเทอง

คลายสบรรณ, 2530, น. 21) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

ง ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+อนตราย]

[+มพษ] [+บาดเจบ] [+อนตราย] [+เสยชวต] [+บาดเจบ] [+สญเสย] [+เสยชวต] [-ด]

ประโยคนเปรยบเทยบงหมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] งเปนสตวมพษ เมอถกกดสามารถท าใหบาดเจบหรอเสยชวตได 4) หนเสอปะจระเข หมายถง หนภยอนตรายอยางหนง แลวตองพบภยอนตรายอกอยางหนง (ยงลกษณ

งามด, 2531, น. 95) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

เสอ จระเข ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [-มนษย] [+อนตราย] [+ดราย] [+ดราย] [+บาดเจบ]

[+กนเนอ] [+กนเนอ] [+เสยชวต] [+อนตราย] [+อนตราย] [+สญเสย]

Ref. code: 25605706033114RZT

71

[+บาดเจบ] [+บาดเจบ] [-ด] [+เสยชวต] [+เสยชวต]

ประโยคนเปรยบเทยบจระเขหมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “จระเข” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] และ [+เสยชวต] เสอและจระเขเปนสตวกนเนอทมนสยดราย นากลว ผทเขาใกลสามารถไดรบอนตรายถงชวตได 5) ไมรจกเสอ เอาเรอเขามาจอด ไมรจกมอดเอาไมเขามาขวาง หมายถง ท าสงทไมรวาจะมภยแกตว (ยง

ลกษณ งามด, 2531, น. 70) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

เสอ มอด ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [-มนษย] [+อนตราย]

[+กนเนอ] [+กนไม] [+บาดเจบ] [+อนตราย] [+สญเสย] [+เสยชวต]

[+บาดเจบ] [+สญเสย] [+เสยชวต] [-ด]

ประโยคน เปรยบเทยบมอดหมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เสอ” และ “มอด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] และ [+สญเสย] มอดเปนสตวตวเลก แตสามารถท าความเสยหายใหกบสงของได โดยเฉพาะสงของทท ามาจากไม มอดจงเปนอนตรายตอไม เสอเปนสตว ดราย กนเนอ นากลว จงน ามอดและเสอมาเปรยบเปนภยอนตราย 6) เขาปาหาเสอ ถอเรอหาความ หมายถง การกระท าทท าใหตนเองเดอดรอน (ประเทอง คลายสบรรณ,

2530, น. 31) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

เสอ ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+อนตราย]

[+ดราย] [+บาดเจบ] [+กนคน] [+เสยชวต] [+อนตราย] [+สญเสย]

Ref. code: 25605706033114RZT

72

[+บาดเจบ] [-ด] [+เสยชวต]

ประโยคนเปรยบเทยบเสอหมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เสอ” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] และ [+เสยชวต] เสอเปนสตวปา กนเนอสตวตาง ๆ (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1227) และมนสยดราย เสอเปนสตวอนตรายทสามารถท าใหบาดเจบและเสยชวตได 7) อยในปากเสอปากหม หมายถง ตกอยทามกลางอนตราย

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ ปากเสอ, ปากหม ภยอนตราย

วเคราะหอรรถลกษณ [+อวยวะ] [+อนตราย] [+ของสตว] [+บาดเจบ] [+มเขยวแหลม] [+เสยชวต] [+อนตราย] [+สญเสย] [+บาดเจบ] [-ด] [+เสยชวต]

ประโยคนเปรยบเทยบปากของหมหมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ปากเสอ” และ “ปากหม” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] เสอและหมเปนสตวปา ตวใหญ มก าลงมาก มฟนแหลมคมไวส าหรบกนเนอสตวตาง ๆ (อมพา ศรสพทพงษ, น. 85-117) เสอและหมจงเปนสตวอนตราย 8) เดนตามผใหญหมาไมกด หมายถง ประพฤตตามอยางผใหญยอมปลอดภย ไมเกดอนตราย (ประเทอง

คลายสบรรณ, 2530, น. 34) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

หมา (กด) ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+อนตราย]

[+เหา] [+บาดเจบ] [+กด] [+เสยชวต] [+อนตราย] [+สญเสย] [+บาดเจบ] [-ด]

Ref. code: 25605706033114RZT

73

[+เสยชวต] ประโยคนเปรยบเทยบหมากดหมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวาง

ความหมายประจ ารปของ “หมากด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] และ [+เสยชวต] หมา ถอเปนสตวเลยงของมนษย แตหมาบางสายพนธกมนสย ดราย นากลว ชอบเหาและกด และสามารถท าใหบาดเจบได หมาจงถกน ามาเปรยบเปนภยอนตราย ผลการวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย สามารถสรปเปนแผนภมไดดงน

Ref. code: 25605706033114RZT

74

ตารางท 4.1 จ ำนวนขอมลของสตวในภำษำไทย

ล าดบ ชนดของสตว จ านวนขอมลทพบ 1. กบ 3

2. กระซ 2 3. กระทง 6

4. กระตาย 9

5. กระแต 1 6. กระรอก 3

7. กา 20

8. กงกา 1 9. ไก 24

10. ไกแจ 1

11. กวาง 1 12. กง 3

13. กงฝอย 1 14. แกะ 2

15. เกง 1

16. เขยด 2 17. ควาย 17

18. ครฑ 1

19. คางคก 4 20. คางคาว 1

21. คาง 2

22. ง 12 23. จระเข 9

Ref. code: 25605706033114RZT

75

ตารางท 4.1 จ ำนวนขอมลของสตวในภำษำไทย (ตอ)

ล าดบ ชนดของสตว จ านวนขอมลทพบ 24. จงจก 6

25. จงโจ 2 26. จงจอก 2

27. จงหรด 3

28. จกจน 1 29. ชาง 24

30. ตะเขบ 1

31. ตะขาบ 1 32. ตกแตน 1

33. เตา 12

34. ตน 1 35. ตกแก 1

36. ตะกวด 1 37. นก 16

38. นกแกว 5

39. นกขนทอง 1 40. นกกระจอก 5

41. นกคม 1

42. นกยง 1 43. นกการะเวก 1

44. นาค 2

45. เนอทราย 2 46. บาง 1

47. บง 1

Ref. code: 25605706033114RZT

76

ตารางท 4.1 จ ำนวนขอมลของสตวในภำษำไทย (ตอ)

ล าดบ ชนดของสตว จ านวนขอมลทพบ 48. ป 4

49. ปลวก 5 50. ปลา 26

51. ปลากระด 1

52. ปลาไหล 2 53. ปลาชอน 1

54. ปลาซว 2

55. ปลาซา 1 56. ปลาหมอ 3

57. ปลากะพง 1

58. ปลาชะโด 1 59. ปลง 5

60. เปด 12 61. แพะ 4

62. ผง 2

63. ผเสอ 6 64. มด 9

65. มดแดง 1

66. มอด 2 67. มงกร 6

68. มา 10

69. มาลาย 1 70. แมงดา 1

71. แมงมม 2

Ref. code: 25605706033114RZT

77

ตารางท 4.1 จ ำนวนขอมลของสตวในภำษำไทย (ตอ)

ล าดบ ชนดของสตว จ านวนขอมลทพบ 72. แมลงเมา 1

73. แมว 23 74. แมลงปอ 1

75. แมลงวน 2

76. ยราฟ 3 77. ยง 3

78. แรด 3

79. แรง 5 80. ไร 1

81. ลง 10

82. วว 17 83. เสอ 59

84. สมน 1 85. ไสเดอน 2

86. สงโต 6

87. หงส 8 88. หาน 2

89. หอย 2

90. หงหอย 2 91. เหบ 2

92. เหา 3

93. เหย 1 94. หนอน 9

95. หน 4

Ref. code: 25605706033114RZT

78

ตารางท 4.1 จ ำนวนขอมลของสตวในภำษำไทย (ตอ)

ล าดบ ชนดของสตว จ านวนขอมลทพบ 96. หนตะเภา 1

97. หมา 47 98. หมาปา 1

99. หม 4

100. หมด 1 101. หม 20

102. เหลอบ 1

103. เหยยว 7 104. อฐ 1

105. องอาง 3

106. ฮปโปโปเตมส 1 รวม 587

Ref. code: 25605706033114RZT

79

แผนภมภาพท 4.1 จ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ผวจยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทงสน 587 ประโยค โดยมสตว

ทมความหมายเปรยบเทยบทงสน 106 ชนด จากตารางท 4.1 พบวาสตวทมขอมลความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทยมากทสด ไดแก เสอ พบทงสน 59 ประโยค คดเปนรอยละ 10.05 รองลงมาไดแก หมา พบขอมลทงสน 47 ประโยค คดเปนรอยละ 8 ปลา พบขอมล ไดแก 26 ประโยค คดเปนรอยละ 4.42 ไก พบขอมลทงสน 24 ประโยค คดเปนรอยละ 4.08 และ ชางพบขอมลทงสน ไดแก 24 ประโยค คดเปนรอยละ 4.08

จ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย

คน 48.38% เหตการณ 4.47%นสย 2.26% ภยอนตราย 3.96%คณลกษณะ 15.67% ปรมาณ 1.58%การกระท า 0.39% สถานท 0.90%กรยาอาการ 13.5% เวลา 0.73%สงของ 8.17% ระยะหาง 0.39%

Ref. code: 25605706033114RZT

80

สตวทพบขอมลความหมายเปรยบเทยบในภาษาไทยนอยทสด พบทงสน 1 ประโยค คดเปนรอยละ 0.17 ไดแก กระแต, ไกแจ, กวาง, กงฝอย, เกง, ครฑ, คางคาว, จกจน, ตะเขบ, ตะขาบ, ตกแตน, ตน, นกขนทอง, นกคม, นกยง, นกการะเวก, บาง, บง, ปลากระด, ปลาชอน, ปลากะพง, ปลาชะโด, มดแดง, มาลาย, แมงดา, แมงเมา, แมลงปอ, ไร, สมน, เหย, หนตะเภา, หมาปา, หมด, เหลอบ และฮปโปโปเตมส

จากแผนทภมท 4.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย พบวาสตวในภาษาไทยมความหมายเปรยบเทยบ 12 ความหมาย ไดแก

คน พบทงสน 287 ประโยค คดเปนรอยละ 48.38 คณลกษณะของมนษย พบทงสน 92 ประโยค คดเปนรอยละ 15.67 กรยาอาการ พบทงสน 79 ประโยค คดเปนรอยละ 13.50 สงของ พบทงสน 48 ประโยค คดเปนรอยละ 8.17 เหตการณ พบทงสน 26 ประโยค คดเปนรอยละ 4.47 ภยอนตราย พบทงสน 23 ประโยค คดเปนรอยละ 3.96 นสย พบทงสน 13 ประโยค คดเปนรอยละ 2.26 ปรมาณ พบทงสน 9 ประโยค คดเปนรอยละ 1.58 สถานท พบทงสน 5 ประโยค คดเปนรอยละ 0.90 เวลา พบทงสน 4 ประโยค คดเปนรอยละ 0.73 การกระท า พบทงสน 2 ประโยค คดเปนรอยละ 0.39 และ ระยะหาง พบทงสน 2 ประโยค คดเปนรอยละ 0.39 ตามล าดบ

4.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย

ผวจยไดเกบขอมลจากพจนานกรมรวบรวมรายชอสตว พบ สตวทงสน 114 ชนด ผลจากการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย เมอผวจยเกบขอมลจากคลงขอมลภาษาอนโดนเซย หองสมดภาษาเอเชยตะวนออกเฉยงใต (SEALang Library Indonesian Corpus) และหนงสอทรวบรวมความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย พบวามสตวทมความหมายเปรยบเทยบ 69 ชนด รวมทงสน 420 ประโยค

Ref. code: 25605706033114RZT

81

หลงจากผวจยไดวเคราะหอรรถลกษณของสตวทเปนความหมายประจ ารปและความหมาย

เปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย พบความหมายเปรยบเทยบของสตว จ านวน 9 ความหมาย โดยเปนความหมายเปรยบเทยบของสตวทเกดจากความหมายประจ ารปของสตว ซงความหมายประจ ารปของสตวหมายความรวมถงอวยวะรางกายของสตว คณสมบตทางกายภาพ ลกษณะนสย พฤตกรรม และความเปนอยของสตว ซงผวจยจ าแนกออกเปน 2 กลมความหมาย อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของนววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

1. ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทอยในกลมความหมาย มนษยและสงทสมพนธกบมนษย มดงตอไปน

1.1 คน หมายถง มนษย เชอชาต และอวยวะรางกายของมนษย 1.2 คณลกษณะ หมายถง ลกษณะประจ าตวของมนษย 1.3 นสย หมายถง ความประพฤตทเคยชนของมนษย 1.4 การกระท า หมายถง การกระท าและพฤตกรรมของมนษยทกระท าตอสงตาง ๆ

2. ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทอยในกลมความหมาย ทไมใช มนษย มดงตอไปน

2.1. ขนาด หมายถง ลกษณะของสงตาง ๆ ทสงเกตไดวา เลก ใหญ สน ยาว 2.2. สงของ หมายถง สงทเปนรปธรรมหรอนามธรรม จบตองไดหรอไมได 2.3. สถานท หมายถง ทตง แหลง 2.4. เหตการณ หมายถง เรองราวทเกดขน 2.5. ภยอนตราย หมายถง เหตทอาจท าใหตายหรอบาดเจบ เหตแหงความสญเสย

ซงมรายละเอยดดงตอไปน

4.2.1 กลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย ผวจยพบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทมความหมาย

เปรยบเทยบอยในกลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย มทงสน 378 ประโยค สตวทน ามาใช

Ref. code: 25605706033114RZT

82

เปรยบเทยบในกลมความหมายมนษยและสงทสมพนธกบมนษย มทงหมด 69 ชนด สามารถจ าแนกออกไดเปนสตว 7 กลม อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

ก. สตวบก หมายถง สตวทด ารงชวตอยบนบก ไดแก ไดแก anjing ‘หมา’, babi ‘หม’, babi hutan ‘หมปา’, badak ‘แรด’, cigak ‘ลงกง’, domba ‘แกะ’, gajah ‘ชาง’, harimau/macan ‘เสอ’, kambing ‘แพะ’, kancil/pelanduk ‘กระจง’, keledai ‘ลา’, kelinci ‘กระตาย’, kera/monyet ‘ลง’, kerbau ‘ควาย’, kijang/rusa ‘กวาง’, kucing ‘แมว’, kuda ‘มา’, lembu/sapi ‘วว’, musang ‘ชะมด’, serigala ‘หมาปา’, siamang ‘ชะน’, singa ‘สงโต’, tikus ‘หน’, tupai ‘กระรอก’ และ unta ‘อฐ’

ข. สตวน า หมายถง สตวทด ารงชวตอยในน า ไดแก badar ‘ปลาตะเพยน’, belut ‘ปลาไหล’, berudu ‘ลกออด’, ikan ‘ปลา’, kepiting ‘ป’, และ udang ‘กง’

ค. สตวปก หมายถง สตวทมปก ไดแก ayam ‘ไก’, balam ‘นกเขา’, bangau ‘นกกระยาง’, bebek/itik ‘เปด’, beo ‘นกแกว’, burung ‘นก’, burung hantu/pungguk ‘นกฮก’, enggang ‘นกเงอก’, gagak ‘กา’, kelelawar ‘คางคาว’, kalong ‘คางคาวตวใหญ’, kampret ‘คางคาวตวเลก’, lang (elang) ‘นกอนทรย’, merpati/punai ‘นกพราบ’ และ pipit ‘นกกระจอก’

ง. สตวคร งบกคร งน า หมายถง สตวทด ารงชวตไดท งบนบกและน า ไดแก katak/kodok ‘กบ’

จ. สตวเลอยคลาน หมายถง สตวทผวหนงมเกลดปกคลมทวไป เคลอนทดวยการเลอยหรอคลาน ไดแก biawak ‘เหย’, buaya ‘จระเข’, bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’, kadal ‘จงเหลน’, kura-kura ‘เตา’ และ ular ‘ง’

ฉ . ส ต ว ไ ม ม ก ร ะด กส นหล ง ขนาด เล ก หมายถ ง แมลงและแมง ได แก anai-anai/rayap ‘ปลวก ’, bangsat ‘ต ว เล อด ’, belalang ‘ต กแตน ’, cacing tanah ‘ไส เ ด อน ’, jangkrik ‘จงหรด’, kumbang ‘ดวง’, kutu ‘เหบ, เหา’, laba-laba ‘แมงมม’, langau ‘ตวเหลอบ’, lalat ‘แมลงวน’, lebah ‘ผง’, lintah/pacat ‘ปลง’, nyamuk ‘ยง’, siput ‘ทาก’, semut ‘มด’, และ ulat ‘หนอน’

ช.สตวในเทพนยาย/ต านาน หมายถง สตวทปรากฏในเทพนยาย/ต านาน ไมมตวตนอยจรง ไดแก naga ‘นาค’

Ref. code: 25605706033114RZT

83

ผวจยไดวเคราะหอรรถลกษณของสตวทเปนความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทมความหมายเปรยบเทยบอยในกลมความหมายมนษย พบวาสตวถกน ามาเปรยบเทยบเปนมนษย เชอชาต อวยวะรางกายของมนษย ลกษณะทางกายภาพ ความประพฤตทเคยชน กรยาทาทาง สภาพของมนษย และกรยาของมนษยทกระท าตอสงตาง ๆ (นววรรณ พนธเมธา, 2544) ดงตอไปน

4.2.1.1 คน หมายถง มนษย เชอชาต และอวยวะรางกายของมนษย 4.2.1.2 คณลกษณะ หมายถง ลกษณะประจ าตวของมนษย 4.2.1.3 นสย หมายถง ความประพฤตทเคยชนของมนษย 4.2.1.4 การกระท า หมายถง การกระท าและพฤตกรรมของมนษยทกระท าตอสงตาง

ๆ ซงมรายละเอยดดงน

4.2.1.1 คน คน หมายถง มนษย เชอชาต อวยวะ ลกษณะของมนษย เชน คนด คนราย

คนเกง ผชาย ผหญง บคคลประเภททสาม เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปนคน จ านวน 68 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 7 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก สตวครงบกครงน า สตวเลอยคลาน สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก และสตวในเทพนยาย/ต านาน

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก anjing ‘หมา’, babi ‘หม’, babi hutan ‘หมปา’, badak ‘แรด’, domba ‘แกะ’, gajah ‘ชาง’, harimau/macan ‘เสอ’, kambing ‘แพะ’, kancil/pelanduk ‘กระจง’, keledai ‘ลา’, kelinci ‘กระตาย’, kera/monyet ‘ลง’, kerbau ‘ควาย’, kijang/rusa ‘กวาง’, kucing ‘แมว’, kuda ‘มา’, lembu/sapi ‘วว’, musang ‘ชะมด’, serigala ‘หมาปา’, siamang ‘ชะน’, singa ‘สงโต’, tikus ‘หน’, tupai ‘กระรอก’ และ unta ‘อฐ’

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก badar ‘ปลาตะเพยน’, belut ‘ปลาไหล’, berudu ‘ลกออด’, ikan ‘ปลา’, kepiting ‘ป’ และ udang ‘กง’

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก ayam ‘ไก’, balam ‘นกเขา’, bangau ‘นกกระยาง’, bebek/itik ‘เปด’, beo ‘นกแกว’, burung ‘นก’, enggang ‘นกเงอก’, gagak ‘กา’, kelelawar ‘คางคาว’, kalong ‘คางคาวตวใหญ’, kampret ‘คางคาวตวเลก’, lang (elang) ‘นกอนทรย’, merpati/punai ‘นกพราบ’, pipit ‘นกกระจอก’ และ pungguk/burung hantu ‘นกฮก’

Ref. code: 25605706033114RZT

84

สตวครงบกครงน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก katak/kodok ‘กบ’

สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก biawak ‘เหย’, buaya ‘จระเข’, bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’, kadal ‘จงเหลน’, kura-kura ‘เตา’ และ ular ‘ง’

สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก anai-anai/rayap ‘ปลวก ’, bangsat ‘ต ว เ ล อด ’, belalang ‘ต ก แตน ’, cacing tanah ‘ไส เ ด อน ’, jangkrik ‘จงหรด’, kumbang ‘ดวง’, kutu ‘เหบ, เหา’, laba-laba ‘แมงมม’, langau ‘ตวเหลอบ’, lalat ‘แมลงวน’, lebah ‘ผง’, lintah/pacat ‘ปลง’, nyamuk ‘ยง’, siput ‘หอยทาก’, semut ‘มด’, และ ulat ‘หนอน’

สตวในเทพนยาย/ต านานทมความหมายเปรยบเทยบเปนคน ไดแก naga ‘นาค’ 1) Pembebek ‘คนทมพฤตกรรมแบบเปด’ หมายถง ผชายทมภรรยาหลายคน (Departemen

Pendidikan Nasional, 2014, p. 154) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Bebek ‘เปด’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+วายน า] [+มค] [+มค] [+มาก] [+มาก]

ประโยคนเปรยบเทยบ Bebek ‘เปด’ หมายถงผชายทมภรรยาหลายคน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เปด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [+มค] และ [+มาก] เปดและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าเปดมาเปรยบเปนคน เปดเปนสตวทมคหลายตวในการผสมพนธ เปดตวผหนงตวสามารถมคมากถง 17 ตว หรอมากกวา (Sanjaya Adi, para.2) เปดจงถกน ามาเปรยบเปนผชายทมภรรยาหลายคน

Ref. code: 25605706033114RZT

85

2) Buaya darat ‘จระเขบก’ หมายถง ผชายเจาช (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 213) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Buaya ‘จระเข’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กนเนอ] [+เพศชาย] [-เลอก] [-เลอก]

ประโยคนเปรยบเทยบ Buaya ‘จระเข’ หมายถงผชายเจาช โดยน าพฤตกรรมของจระเขมาเปรยบเปนนสยของผชาย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “จระเข” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [-เลอก] จระเขและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าจระเขมาเปรยบกบคน จระเขเปนสตวทอาศยอยไดทงบนบกและในน า จระเขเปนสตวกนเนอทไมมลน จระเขจงสามารถกนสตวทกชนดอยางไมเลอก จงถกน ามาเปรยบเปนผชายทมนสยเจาชคบหาผหญงมากมายอยางไมเลอก 3) Kambing hitam ‘แพะด า’ หมายถง คนทถกปายสใหมความผด (Departemen Pendidikan

Nasional, 2014, p. 612) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Kambing ‘แพะ’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [-ดราย] [+ถกใชประโยชน]

[+กนพช] [+ถกใชประโยชน] ประโยคนเปรยบเทยบ Kambing ‘แพะ’ เปน คน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางคว ามหมายประจ า ร ปของ “แพะ” ก บคว ามหมายท เ ก ด จ ากการ เปร ยบ เป น “คน” ค อ [+ถกใชประโยชน] แพะและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าแพะมาเปรยบเปนคน แพะเปนสตวทไมดราย และถกใชประโยชนในหลายทาง เชน เปนอาหารของมนษย และถกใชประโยชนในพธกรรมทางศาสนา แพะมกจะถกน ามาบชายญ ถกเชอดโดยไมรตว ในส านวนน สด าถกเปรยบเปนความผด แพะทมสด าจงถกน ามาเปรยบเปนคนทไมมความผดแตกลบถกปายสใหมความผดโดยไมรเรองราวและตองรบโทษ

Ref. code: 25605706033114RZT

86

4) Anjing ulang bangkai ‘หมากนศพซ า ๆ’ หมายถง คนชวทท าชวซ า ๆ (Arief Bachtiar, 2014, p. 12)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Anjing ‘หมา’ คนชว

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กด] [-ด]

[+สกปรก] [-ด]

ประโยคนเปรยบเทยบ Anjing ‘หมา’ หมายถงคนชว โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “หมา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [-ด] หมาและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าหมามาเปรยบกบคน ชาวอนโดนเซยทนบถอศาสนาอสลามเชอวาหมาเปนสตวสกปรก (Murray, 1998) กนของสกปรกซ า ๆ จงเปรยบเทยบความสกปรกของหมากบการท าชวของคน 5) Ayam kampus ‘ไกมหาวทยาลย’ หมายถง นกศกษาผหญงทคาบรการทางเพศ

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Ayam ‘ไก’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+เพศเมย] [+เพศหญง] [+เขาหาตวผ] [+เขาหาผชาย]

ส านวนนเปรยบเทยบ Ayam ‘ไก’ หมายถงผหญง โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ไก” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [+เพศหญง] และ [+เขาหาผชาย] ไกและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าไกมาเปรยบเปนคน ไกเปนสตวทสามารถผสมพนธไดตลอดเวลา โดยเฉพาะตวเมยทมกจะเขาหาตวผเพอผสมพนธ พฤตกรรมของไกตวเมยจงถกน ามาเปรยบเปนนกศกษาหญงในมหาวทยาลยทขายบรการทางเพศ

Ref. code: 25605706033114RZT

87

6) lintah darat ‘ปลงบก’ หมายถง คนทคอยหาผลประโยชนจากผอนโดยการใหเงนกและคดดอกเบยในอตราทสง (Arief Bachtiar, 2014, p. 71)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Lintah ‘ปลง’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+ดดเลอด] [-ด] [+เกาะตด] [+เกาะตด] [+หาประโยชน] ประโยคนเปรยบเทยบปลงบกเปนคนทคอยหาผลประโยชนจากผอน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ปลง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [+เกาะตด] ปลงเปนสตวไมมกระดกสนหลง อาศยอยในน า เกาะคนหรอสตวเลอดอนเพอดดกนเลอดเปนอาหาร (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 679) ปลงทเกาะตด หาประโยชนจากสตว อนจงถกน ามาเปรยบเทยบกบคนทคอยหาประโยชนจากผอน 7) Kodok mendapat bunga sekuntum. ‘เหมอนกบไดดอกไมหนงดอก’ หมายถง คนทไมรจกคณคาของสงทตนม (Syamsul Hidayahtullah, p.79)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Kodok ‘กบ’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กระโดด] [-รคา]*

ประโยคนเปรยบเทยบ Kodok ‘กบ’ เปนคนทไมรจกคณคาของสงทตนม โดยมอรรถลกษณทเกดจากการเปรยบเปน “กบ” เปน “คน” คอ [-รคา]* กบเปนสตวครงบกครงน า เคลอนทโดยการกระโดด (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 8) กบเปนสตว ไมรจกคณคาของแกวแหวนเงนทองเหมอนมนษย กบไดแกวจงถกน ามาเปรยบเทยบกบคนทไมรจกคณคาสงของทตนม

Ref. code: 25605706033114RZT

88

8) Bagai pungguk merindukan bulan. ‘เหมอนนกฮกคดถงดวงจนทร’ หมายถง คนทคดถงคนทไมไดรกตน (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 1116) หรอ คนทคาดหวงในสงทเปนไปไมได (Sri Wintala Achmad, 2015, p.73)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Pungguk ‘นกฮก’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+บน] [+กลางคน] [+กลางคน] ส านวน “pungguk merindukan bulan.” ‘นกฮกคดถงดวงจนทร ’ มความหมายท

ตองการจะสอ คอ คนทคดถงคนทไมไดรกตนหรอคนทคาดหวงในสงทเปนไปไมได นกฮกและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน านกฮกมาเปรยบเปนคน นกฮกเปนสตวทหากนตอนกลางคน ชาวอนโดนเซยเหนวานกฮกชอบมองดวงจนทรทอยสงกวา จงน านกฮกมาเปรยบเปนคนทคดถงคนทไมไดรกตน และไมไดรบความรกตอบกลบมาหรอคนทคาดหวงในสงทเปนไปไมได 9) Bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’ หมายถง คนทมความคดไมแนนอน เปลยนไปมาเพอใหไดผลดแกตนเอง (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 224)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+เปลยนส] [-แนนอน]* ส านวน “bunglon” ‘กงกาคารเมเลยน’ มความหมายทตองการจะสอ คอ คนทไมม

ความคดแนนอน เปลยนไปมาเพอใหไดผลดแกตนเอง โดยมอรรถลกษณทเกดจากการเปรยบเทยบ “กงกาคารเมเลยน” เปน “คน” คอ [-แนนอน]* กงกาคารเมเลยนและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน ากงกาคารเมเลยนมาเปรยบเปนคน กงกาคารเมเลยนเปนสตวเลอยคลาน อาศยอยตามตนไม สามารถเปลยนสผวหนงของมนใหกลมกลนกบสงแวดลอมได (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 224) ชาวอนโดนเซยจงน ากงกาคารเมเลยนมาเปรยบเปนคนทไมมความคดแนนอน เปลยนไปมาเพอใหไดผลดแกตนเอง

Ref. code: 25605706033114RZT

89

4.2.1.2 คณลกษณะของมนษย คณล กษณะของมน ษย หมายถ ง ล กษณะประจ า ต ว ขอ ง ม น ษย

(ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 253) พบสตวทถกน ามาเปรยบเทยบเปนคณลกษณะ จ านวน จ านวน 17 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 5 กลม ไดแก สตวบก สตว สตวเลอยคลาน และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะ ไดแก anjing ‘หมา’, babi hutan ‘หมปา’, kerbau ‘ควาย’, kucing ‘แมว’, kuda ‘มา’ และ monyet/kera ‘ลง’

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะ ไดแก badar ‘ปลาตะเพยน’, belut ‘ปลาไหล’, ikan ‘ปลา’ และ udang ‘กง’

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะ ไดแก ayam ‘ไก’, bangau ‘นกกระยาง’, burung ‘นก’, burung hantu/pungguk ‘นกฮก’และ lang (elang) ‘นกอนทรย’

สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะ ไดแก biawak ‘เหย’

สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คณลกษณะ ไดแก lalat ‘แมลงวน’ 1) Cakar ayam ‘กรงเลบไก’ หมายถง ไมสวยงาม ไมเปนระเบยบ (Departemen Pendidikan

Nasional, 2014, p. 237) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Cakar ayam ‘กรงเลบไก’ ไมสวยงาม ไมเปนระเบยบ

วเคราะหอรรถลกษณ [+สวนของรางกาย] [+มนษย] [+ของสตว] [+คณลกษณะ]

[+คยเขย] [-สวยงาม] [-ระเบยบ] [-ระเบยบ]

ประโยคนเปรยบเทยบ Cakar ayam ‘กรงเลบไก’ หมายถงสงทไมสวยงาม ไมเปนระเบยบโดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “กรงเลบไก” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [-ระเบยบ] ไกเปนสตวทใชกรงเลบทเทาในการคย เขยหาอาหาร เวลาทไกใชกรงเลบคยหาอาหารมกจะท าอยางไมเปนระเบยบ กระจดกระจาย จงน ากรงเลบไกมา เปรยบเปน

Ref. code: 25605706033114RZT

90

คณสมบตของไมสวยงาม ไมเปนระเบยบ โดยเฉพาะตวเขยนหนงสอ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 237) 2) Seperti badar kering. ‘เหมอนปลาตะเพยนแหง’ หมายถง ผอมมาก (Moh. Kusnadi Wasrie,

p. 14) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

badar ‘ปลาตะเพยน’ ผอมมาก วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย]

[-ใหญ] [+คณลกษณะ] [+แบน] [-ใหญ] [+แบน]

ประโยคน เ ปร ยบ เท ยบ badar ‘ปลาตะ เ พยน ’ หมายถ งคนท ผอมมาก โดยม อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ปลาตะเพยน” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณสมบต” คอ [-ใหญ] และ [+แบน] ปลาตะเพยนเปนสตวทเปนอาหารของมนษย โดยผานกระบวนการตาง ๆ เชน การตากแหง เปนตน ปลาตะเพยนเปนปลาขนาดเลก (Departemen Pendidikah Nasional, 2014, p. 111) จงน าคณลกษณะของปลาตะเพยนมาเปรยบเปนคณลกษณะผอมมาก 3) Seperti kerbau mandi. ‘เหมอนควายอาบน า’ หมายถง สกปรก (Heroe Kasida Brataatmadja,

1982, p. 109) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

kerbau ‘ควาย’ สกปรก วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย]

[+โคลน] [+คณลกษณะ] [-สะอาด] [-สะอาด]

ประโยคนเปรยบเทยบ kerbau ‘ควาย’ หมายถงความสกปรก โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ควาย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [-สะอาด] ควายเปนสตวทอาศยอยตามทงนา และชอบอาบน าในบอน าทมโคลน ดงนนควายจงเปนสตวทสกปรกเลอะโคลนอยตลอดเวลา ควายจงถกเปรยบเปนความสกปรก

Ref. code: 25605706033114RZT

91

4) Tenaga kuda ‘แรงมา’ หมายถง แขงแรง ไมเหนอยงาย (J.S. Badudu, 2008, p. 182) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

Kuda ‘มา’ แขงแรง ไมเหนอยงาย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย]

[+เปนพาหนะ] [+คณลกษณะ] [+แขงแรง] [+แขงแรง] [+อดทน] [+อดทน] [+วงเรว]

ประโยคนเปรยบเทยบ Kuda ‘มา’ หมายถงความแขงแรง ไมเหนอยงาย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “มา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [+แขงแรง] และ [+อดทน] มาเปนสตวทแขงแรง วงเรว สามารถใชเปนพาหนะเอาไวเดนทาง (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 854) และวงไดไกลโดยไมมอาการเหนอย จงน ามามาเปรยบเปนความแขงแรง ไมเหนอยงาย 5) Biawak kudung masuk kampong. ‘เหยเขาหมบาน’ หมายถง พฤตกรรมชวทเปนทรบรกนทวไป

(Moh. Kusnadi Wasrie, p. 24) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Biawak ‘เหย’ ชว

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กนเนอ] [+คณลกษณะ] [+ขโมย] [-ด] [-ด]

ข อม ล น เ ป ร ย บ เ ท ย บ Biawak ‘เ ห ย ’ หมายถ ง ค ณล ก ษณ ะท ไ ม ด ช ว โ ด ยม อรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เหย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [-ด] เหยเปนสตวเลอยคลาน ตวใหญ หากนบรเวณใกลแหลงน า (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1309) เมอเหยไมสามารถหาอาหารได เหยกจะมาขโมยจบสตวเลยงของมนษยกนเปนอาหาร จงน าพฤตกรรมของเหยมาเปรยบเปนสงทไมด เปนความชว

Ref. code: 25605706033114RZT

92

6) Pucat lesi bagai ayam kena lengit. ‘ซดเหมอนไกเปนโรค’ หมายถง หนาขาวซด เพราะอาการปวย (Arief Bachtiar, 2004, p. 90)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Ayam ‘ไก’ ซดขาว วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+คยเขย] [+คณลกษณะ] [+เปนโรค] [+ขาว]* [+ขาว]

ประโยคนเปรยบเทยบ Ayam ‘ไก’ หมายถงคณลกษณะขาวจนซด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ไก” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [+ขาว]* ไกเปนสตวทมกถกน าไปท าเปนอาหารของมนษย ไกทมอาการปวย ผวหนงของไกจะขาวซด จงน าลกษณะของไกเปนโรคมาเปรยบเปนคณลกษณะขาวจนซดของสผว โดยอรรถลกษณ [+ขาว]* ของความหมายทไดจากการเปรยบเทยบเปนคณลกษณะ ไดจากการเปรยบเทยบกบสของไกเปนโรคทมสขาว

4.1.2.3 นสย นสย หมายถง ความประพฤตทเคยชน (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 593)

พบขอมลทงสน 1 ประโยค พบสตวทถกน ามาเปรยบเทยบ จ านวน 1 ชนด ซงจดอยในกลม สตวบก สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน นสย ไดแก anjing ‘หมา’

Rakus seperti anjing kurus. ‘โลภเหมอนหมาผอม’ หมายถง โลภมาก (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.27)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Anjing (kurus) ‘หมา (ผอม)’ โลภมาก

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+เหา] [+นสย] [+สกปรก] [+เหนแกได] [-ใหญ] [-พอ] [+กนมาก] [-ด] [-พอ]

Ref. code: 25605706033114RZT

93

ประโยคนเปรยบเทยบ anjing ‘หมา’ หมายถงคนทมนสยโลภมาก โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “หมา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “นสย” คอ [-พอ] หมาเปนสตวทมนสยโลภ กนอาหารมาก เมอเจออาหารกจะกนอยางไมหยด (Puspasari Respatiningtyas, 2016, para. 1) หมาจงถกน ามาเปรยบเปนคนทมนสยโลภมาก ไมรจกพอ

4.2.1.4 การกระท า การกระท า หมายถง การกระท าและพฤตกรรมของมนษยทกระท าตอสง

ตาง ๆ (นวววรรณ พนธเมธา, 2544) เชน การกระท าสงทไมเปนประโยชน การกระท าสงทเปนอนตราย เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า จ านวน 22 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 5 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก สตวเลอยคลาน และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า ไดแก anjing ‘หมา’, cigak ‘ลงกง’, gajah ‘ชาง’, harimau/macan ‘เสอ’, kerbau ‘ควาย’, kijang/rusa ‘กวาง’, kucing ‘แมว’, kuda ‘มา’, lembu/sapi ‘วว’, siamang ‘ชะน’ และ tikus ‘หน’

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า ไดแก belut ‘ปลาไหล’ และ ikan ‘ปลา’

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า ไดแก ayam ‘ไก’, burung ‘นก’, enggang ‘นกเงอก’ และ gagak ‘กา’,

สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า ไดแก biawak ‘เหย’ และ ular ‘ง’

สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน การกระท า ไดแก belalang ‘ตกแตน’, kutu ‘เหบ, เหา’ และ semut ‘มด’ 1) Bagai harimau lapar. ‘เหมอนเสอหว’ หมายถง พฤตกรรมทนากลว (Moh. Kusnadi Wasrie, p.48)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ harimau ‘เสอ’ พฤตกรรมทนากลว

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+การกระท า] [+กนเนอ] [+อนตราย] [+ดราย] [+อนตราย]

[+บาดเจบ]

Ref. code: 25605706033114RZT

94

[+เสยชวต] ประโยคนเปรยบเทยบ harimau ‘เสอ’ หมายถงการกระท า โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เสอ” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “การกระท า” คอ [+อนตราย] เสอเปนสตวดราย กนเนอสตวตาง ๆ เปนอาหาร (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1227) จงน าเสอมาเปรยบเปนพฤตกรรมทนากลว ทท าใหเปนอนตราย 2) kuda-kudaan หมายถง การละเลนเลยนแบบการขมา โดยผเลนคนหนงท าหนาทเปนมา และผเลน

อกคนหนงขหลงของผเลนทท าหนาทเปนมา ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ kuda ‘มา’ การละเลนเลยนแบบการขมา

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+การกระท า] [+วงเรว] [+ข] [+เปนพาหนะ] [+ข]

ขอมลนเปรยบเทยบ kuda ‘มา’ หมายถงการกระท า โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “มา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “การกระท า” คอ [+ข] มาเปนสตวทมสขา วงเรวและมก าลงมาก มาจงถกน ามาเปนพาหนะในการเดนทางของคน (ราชบณฑตยสถาน , 2546, น. 854) โดยคนจะขหลงของมาและบงคบใหมาวง ดงนนการกระท าทเลยนแบบการขมา โดยผเลนคนหนงท าหนาทเปนมา และผเลนอกคนหนงขหลงของผเลนทท าหนาทเปนมา จงถกน ามาเปรยบกบมา

4.2.2 กลมความหมายทไมใชมนษย ผวจยพบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทมความหมาย

เปรยบเทยบอยในกลมความหมายทไมใชมนษย มทงสน 42 ประโยค สตวทน ามาใชเปรยบเทยบในกลมมนษย มทงหมด 25 ชนด ซงสามารถจ าแนกออกไดเปนสตว 5 กลม อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

ก. สตวบก หมายถง สตวทด ารงชวตอยบนบก ไดแก badak ‘แรด’, gajah ‘ชาง’, harimau/macan ‘เสอ’, kambing ‘แพะ’, kerbau ‘ควาย’, kijang/rusa ‘กวาง’, kucing ‘แมว’, kuda ‘มา’, monyet/kera ‘ลง’, musang ‘ชะมด’, serigala ‘หมาปา’, singa ‘สงโต’ และ tikus ‘หน’

Ref. code: 25605706033114RZT

95

ข. สตวน า หมายถง สตวทด ารงชวตอยในน า ไดแก badar ‘ปลาตะเพยน’, ikan ‘ปลา’ และ udang ‘กง’

ค. สตวปก หมายถง สตวทมปก ไดแก Ayam ‘ไก’, bangau ‘นกกระยาง’, bebek/itik ‘เปด’, burung ‘นก’ และ merpati/punai ‘นกพราบ’

ง. สตวเลอยคลาน หมายถง สตวทผวหนงมเกลดปกคลมทวไป เคลอนทดวยการเลอยหรอคลาน ไดแก biawak ‘เหย’ และ kura-kura ‘เตา’

จ. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก หมายถง แมลงและแมง ไดแก kumbang ‘ดวง’ และ lalat ‘แมลงวน’

เมอผวจยไดวเคราะหอรรถลกษณของสตวทเปนความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทมความหมายเปรยบเทยบอยในกลมความหมายทไมใชมนษย พบวาสตวถกน ามาเปรยบเทยบเปนขนาด สงของ สถานท เวลา เหตการณ และภยอนตราย (นววรรณ พนธเมธา, 2544) ดงตอไปน

4.2.2.1 ขนาด หมายถง ลกษณะของสงตาง ๆ ทสงเกตไดวา เลก ใหญ สน ยาว 4.2.2.2 สงของ หมายถง สงทเปนรปธรรมหรอนามธรรม จบตองไดหรอไมได

4.2.2.3 สถานท หมายถง ทตง แหลง 4.2.2.4 เหตการณ หมายถง เรองราวทเกดขน 4.2.2.5 ภยอนตราย หมายถง เหตทอาจท าใหตายหรอบาดเจบ เหตแหงความสญเสย ซงมรายละเอยดดงตอไปน 4.2.2.1 ขนาด

ขนาด หมายถง ลกษณะของสงตาง ๆ ทสงเกตไดวาเลก ใหญ เปนตน (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 162) พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน ขนาด จ านวน 3 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 2 กลม ไดแก สตวบก และสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน ขนาด ไดแก gajah ‘ชาง’ และ tikus ‘หน’

สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทมความหมายเปรยบเทยบเปน ขนาด ไดแก kumbang ‘ดวง’

Ref. code: 25605706033114RZT

96

1) Gajah ‘ชาง’ ในบรบท Kupu-kupu gajah ‘ผเสอชาง’ หมายถง ผเสอชนดหนงทมขนาดใหญ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 760)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ gajah ‘ชาง’ ขนาดใหญ วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+ขนาด] [+ใหญ] [+ใหญ] ประโยคนเปรยบเทยบ gajah ‘ชาง’ หมายถงขนาด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ชาง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ขนาด” คอ [+ใหญ] ชางเปนสตวทขนาดใหญโต จงน ารปรางของชางมาเปรยบเทยบกบสงใด ๆ ทมขนาดใหญ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 405) เชน Kupu-kupu gajah ‘ผเสอชาง’ หมายถง ผเสอชนดหนงทมขนาดใหญ มสน าตาล (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 760) 2) Sepeda kumbang ‘จกรยานดวง’ หมายถง จกรยานคนใหญ ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ kumbang ‘ดวง’ ขนาดใหญ วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+ขนาด] [+ใหญ] [+ใหญ] ประโยคนเปรยบเทยบ kumbang ‘ดวง’ หมายถงขนาด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ดวง” กบความหมายท เกดจากการเปรยบเปน “ขนาด” คอ [+ใหญ] ดวงเปนสตวทถกจดอยในจ าพวกแมลง ดวงเปนแมลงทมขนาดใหญเมอเปรยบเทยบกบแมลงชนดอน ๆ ดงนนจงน าดวงมาเปรยบเปนสงของทมขนาดใหญ 3) Jalan tikus ‘ถนนหน’ หมายถง ถนนทมขนาดเลกและแคบ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.559) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ tikus ‘หน’ ขนาดเลก วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+ขนาด] [-ใหญ] [-ใหญ] [-กวาง]

Ref. code: 25605706033114RZT

97

ประโยคนเปรยบเทยบ tikus ‘หน’ หมายถงขนาด โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “หน” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ขนาด” คอ [-ใหญ] หนเปนสตวทมขนาดเลกและมกอาศยอยตามซอกซอยเลก ๆ จงน าหนมาเปรยบเปนถนนทมขนาดเลกและแคบ 4.2.2.2 สงของ

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทมความหมายเปรยบเทยบหมายถง สงของ หมายถง สงทเปนรปธรรมหรอนามธรรม จบตองไดหรอไมได (นววรรณ พนธเมธา, 2544, น. 456) เชน ชอน สงของทมคา ประโยชน เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ จ านวน 11 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 3 กลม ไดแก สตวบก สตวน า และสตวปก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ ไดแก gajah ‘ชาง’, kerbau ‘ควาย’, kijang/rusa ‘กวาง’, kucing ‘แมว’ และ monyet/kera ‘ลง’

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน สงของ ไดแก badar ‘ปลาตะเพยน’ และ ikan ‘ปลา’

สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน ส งของ ไดแก ayam ‘ไก’, bebek/itik ‘เปด’, burung ‘นก’ และ punai/merpati ‘นกพราบ’ 1) Beroleh badar tertimbakan. ‘ไดปลาตะเพยนจากการตกน าด ม ในบอ ’ หมายถ ง ได รบ

ผลประโยชนโดยไมไดตงใจ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 111) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ badar ‘ปลาตะเพยน’ ผลประโยชน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+สงของ] [+ครบ] [+ประโยชน] [+เปนอาหาร] [+ด]

[+ประโยชน] ประโยคนเปรยบเทยบ badar ‘ปลาตะเพยน’ หมายถงสงของ โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ "ปลาตะเพยน” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ เปน “สงของ” คอ [+ประโยชน] ปลาตะเพยนเปนสตวน าทถกน ามาเปนอาหารของมนษย การไดปลาตะเพยนจากการตกน าดมโดยไมไดตงใจ จงถอวาเปนการไดรบผลประโยชนอยางไมไดตงใจ

Ref. code: 25605706033114RZT

98

2) Sendok bebek. ‘ชอนเปด’ หมายถง ชอนสนทสวนหนาเวาลก มลกษณะเหมอนปากเปด (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 1269) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Bebek ‘เปด’ ชอนสนทสวนหนาเวาลก

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+สงของ] [+วายน า] [+ตกอาหาร] [+ปากเวา] [+เวา] ประโยคนเปรยบเทยบ bebek ‘เปด’ หมายถงสงของ โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เปด” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “สงของ” คอ [+เวา] เปดเปนสตวทปากยนยาวและมสวนเวาโคง จงน าปากเปดมาเปรยบเปนชอนสนทมลกษณะเวาโคงเชนเดยวกน 3) Menangkap ikan dalam belanga. ‘จบปลาในหมอ’ หมายถง การหาประโยชนในพนทของตน

(Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 519) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Ikan ‘ปลา’ ประโยชน วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+สงของ] [+ครบ] [+ประโยชน] [+เปนอาหาร] [+ประโยชน]

ประโยคนเปรยบเทยบ Ikan ‘ปลา’ หมายถง ‘สงของ’ โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ ‘ปลา ’ กบความหมายท เ ก ดจากการ เปร ยบเปน ‘ส งของ ’ คอ [+ประโยชน] ปลาเปนสตวน าทมประโยชน เนองจากถกน ามาเปนอาหารของมนษย หมอ หมายถง ภาชนะประเภทหนง มรปทรงตาง ๆ ส าหรบใสของหรอใชงานบางอยาง (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1254-1255) หมอเปนสงทมนษยประดษฐขนมา หมอในประโยคนถกเปรยบเทยบหมายถง พนททช านาญ การตกปลาในหมอซงเปนสงของของมนษย และปลากไมสามารถวายน าหนไปไหนได จงถกเปรยบเทยบเปนการหาประโยชนภายในพนทของตน

Ref. code: 25605706033114RZT

99

4) Damar mata kucing. ‘ยางตาแมว’หมายถง ชอตนไมทใหผลผลตเปนยางสขาวและใส ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ mata kucing ‘ตาแมว’ ยางสขาวและใส วเคราะหอรรถลกษณ [+สวนของรางกาย] [+สงของ] [+ของสตว] [+เหนยว] [+มอง] [+ขาว] [+ใส] [+ใส]

ประโยคนเปรยบเทยบ mata kucing ‘ตาแมว’ หมายถง ‘สงของ’ โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ ‘ตาแมว’ กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน ‘สงของ’ [+ใส] แมวเปนสตวทมตาโตและใสแวววาว จงน าตาของแมวมาเปรยบเปนลกษณะของยางทมสขาวและใส

4.2.2.3 สถานท สถานท หมายถง ทตง แหลง (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1116) พบสตว

ทมความหมายเปรยบเทยบเปน สถานท จ านวน 1 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 1 กลม ไดแก สตวบก

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน สถานท ไดแก kambing ‘แพะ’ 1) Kelas kambing ‘ชนแพะ’ หมายถง ทนงทมราคาถก คณภาพต า มกใชกบทนงในโรงภาพยนตร

(Torchia, C., 2007, p. 37) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Kambing ‘แพะ’ สถานททมราคาถก คณภาพต า

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+คณลกษณะ] [-สะอาด] [+ของสถานท]

[+มกลน] [-คณภาพ] [-สะอาด]

ประโยคนเปรยบเทยบคณสมบตของ Kambing ‘แพะ’ หมายถงสถานท โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “สถานท” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “แพะ” คอ [-สะอาด] แพะเปนสตวกนพช ชอบความสกปรก และอาศยในคอกทสกปรก จงท าใหกลนตวของแพะมกลนเหมนสาบไปดวย แพะจงถกน ามาเปรยบเปนลกษณะของสถานททมราคาถก ไมมคณภาพและไมสะอาด

Ref. code: 25605706033114RZT

100

4.2.2.4 เหตการณ เหตการณ หมายถง เรองราวทเกดขน (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1301)

เชน เรองด เหตการณทคลมเครอ เรองทเปนไปไมได เปนตน พบสตวทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ จ านวน 8 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 4 กลม ไดแก สตวบก สตวน า สตวปก และสตวเลอยคลาน

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ ไดแก anjing ‘หมา’, gajah ‘ชาง’ และ kucing ‘แมว’

สตวน าทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ ไดแก udang ‘กง’ สตวปกทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ ไดแก ayam ‘ไก’,

bangau ‘นกกระยาง’ และ burung ‘นก’ สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน เหตการณ kura-kura ‘เตา’

1) Ayam putih terbang siang. ‘ไกขาวบนตอนกลางวน’ หมายถง เหตการณทเขาใจงาย ชดเจน ไมคลมเครอ (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 219)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Ayam putih

‘ไกขาว’ เหตการณ (ทเขาใจงาย ชดเจน ไมคลมเครอ) วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [+สขาว]

[+ชดเจน] ประโยคนเปรยบเทยบ Ayam putih ‘ไกขาวบน’ หมายถง เหตการณ (ทชดเจน) โดยความหมายประจ ารปของ “ไกขาว” มอรรถลกษณ [+ชดเจน] สขาว เปนสชนดหนง ดสะอาด แจมแจง (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 184) สขาวจงถกน ามาเปรยบเปนความชดแจง ไกสขาวทบนในชวงกลางวนทมแสงสวางจงเปนทสงเกตเหนไดงายอยางชดเจน จงถกน ามาเปรยบเปนเหตการณทเขาใจไดงายและชดเจน

Ref. code: 25605706033114RZT

101

2) Burung membadai di atas langit, merendah diharap jangan .‘นกบนอยบนฟา อยาคาดหวงวาจะบนลงมา’ หมายถง เหตการณทยงไมแนนอน (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 79)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Burung ‘นก’ เหตการณ (ทยงไมแนนอน)

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [+บน] [-นง] ประโยคนเปรยบเทยบ Burung ‘นก’ หมายถงเหตการณ โดยความหมายประจ ารปของ “นก” มอรรถลกษณ [-นง] นกเปนสตวปกทเคลอนทโดยการบน ในขณะทนกบนเราไมสามารถคาดเดาไดวานกจะหยดบนหรอลงมายงพนดนเมอไหร จงน านกมาเปรยบเปนเหตการณทยงไมแนนอน 3) Seperti ditempuh gajah lalu. ‘เหมอนชางเดนผาน’ หมายถง เรองใหญทไมสามารถเกบเปนความลบได (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 406)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ gajah ‘ชาง’ เรองใหญทไมสามารถเกบเปนความลบได

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+เหตการณ] [+ใหญ] [+ใหญ]

[+ชดเจน] ประโยคนเปรยบเทยบ gajah ‘ชาง’ หมายถงเหตการณ โดยมอรรถลกษณรวมกน

ระหวางความหมายประจ ารปของ “ชาง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “เหตการณ” คอ [+ใหญ] ชางเปนสตวตวใหญ มน าหนกมาก เวลาเดนทางไปไหนกเหนไดชดเจนและไมสามารถหลบซอนได จงน าชางมาเปรยบเปนเรองราวทไมสามารถเกบเปนความลบได

4.2.2.6 ภยอนตราย ภยอนตราย เหตทอาจท าใหตายหรอบาดเจบ เหตแหงความสญเสย (นววรรณ

พนธ เมธา , 2544, น. 893) พบสตวท ม ความหมาย เปร ยบเท ยบ เป น ภ ย อนตราย จ านวน 5 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกเปน 2 กลม ไดแก สตวบก และสตวเลอยคลาน

สตวบกทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก badak ‘แรด’ , harimau/macan ‘เสอ’, serigala ‘หมาปา’, และ singa ‘สงโต’

Ref. code: 25605706033114RZT

102

สตวเลอยคลานทมความหมายเปรยบเทยบเปน คน ไดแก biawak ‘เหย’ และ ular ‘ง’ 1) Anak badak dihambat-hambat. ‘ลกแรดถกขดขวาง’ หมายถง การเขาไปหาอนตรายดวยความ

ตงใจ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 110) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Anak badak ‘ลกแรด’ ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+อนตราย] [+ดราย] [+บาดเจบ] [+อนตราย] [+เสยชวต] [+บาดเจบ] [+สญเสย] [+เสยชวต] [-ด] ประโยคนเปรยบเทยบ Anak badak ‘ลกแรด’ หมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ลกแรด” กบความหมายท เกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] แรดเปนสตวปาทรกสงบ แตหากมสงทใหแรดตกใจหรอโกรธ มนกจะดราย (อมพา ศรสพทพงษ, น. 68-69) หากแรดถกขดขวางในการท าบางสงบางอยาง แรดสามารถท าใหเกดอารมณโกรธและอาจท ารายสงมชวตรอบขางจนบาดเจบหรอเสยชวตได 2) Bagai memegang ekor biawak. ‘เหมอนจบหางเหย หมายถง ท าสงทท าใหตนเองเปนอนตราย

(Arief Bachtiar, 2014, p. 23) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Biawak ‘เหย’ ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+อนตราย] [+กนเนอ] [+บาดเจบ] [+กด] [+เสยชวต] [+อนตราย] [+สญเสย] [+บาดเจบ] [-ด] ประโยคนเปรยบเทยบ Biawak ‘เหย’ หมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เหย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] เหยเปนสตวเลอยคลานทกนเนอสตวเปนอาหาร มฟนแหลมส าหรบกดฉกเนอ

Ref. code: 25605706033114RZT

103

เหยเปนสตวรกสงบ กลวมนษย แตถาหากรสกวาถกคกคาม เหยกอาจหนมาท ารายผคกคามจนท าใหบาดเจบได จงน าเหยมาเปรยบเปนอนตราย 3) Menolong orang ditangkap harimau. ‘ชวยเหลอคนทถกเสอจบ’ หมายถง (Arief Bachtiar, 2014, p. 78) ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ harimau ‘เสอ’ ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+อนตราย] [+กนเนอ] [+บาดเจบ] [+ดราย] [+เสยชวต] [+อนตราย] [+สญเสย] [+บาดเจบ] [-ด] [+เสยชวต] ประโยคนเปรยบเทยบ harimau ‘เสอ’ หมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เสอ” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] เสอเปนสตวปา กนเนอสตวตาง ๆ เปนอาหาร (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น .1227) และดราย การเขาไปใกลเสออาจท าใหเปนอนตรายถงชวตได ดงนนจงน าเสอมาเปรยบเปนอนตราย 4) Bagaikan domba di tengah- tengah serigala. ‘เหมอนแกะทอยระหวางหมาปา’ หมายถง คนทตกอยทามกลางอนตราย ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ serigala ‘หมาปา’ ภยอนตราย วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+อนตราย] [+กนเนอ] [+บาดเจบ] [+ดราย] [+เสยชวต] [+อนตราย] [+สญเสย] [+บาดเจบ] [-ด] [+เสยชวต]

Ref. code: 25605706033114RZT

104

ประโยคนเปรยบเทยบ serigala ‘หมาปา’ หมายถงภยอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “หมาปา” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] หมาปาเปนสตวปาทดราย กนเนอสตวตาง ๆ เปนอาหาร (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น .1258) การเขาไปอยทามกลางฝงหมาปาอาจท าใหเกดอนตรายจนถงชวตได จงน าหมาปามาเปรยบเปนอนตราย ผลการวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย สามารถสรปเปนตารางไดดงน

Ref. code: 25605706033114RZT

105

ตารางท 4.2 จ ำนวนขอมลของสตวในภำษำอนโดนเซย

ล าดบ ชนดของสตว จ านวนขอมลทพบ

1. Anai-anai/rayap 'ปลวก' 3 2. Anjing 'หมา' 30

3. Ayam 'ไก' 46

4. Babi 'หม' 6 5. Babi hutan 'หมปา' 2

6. Badak 'แรด' 5

7. Badar 'ปลาตะเพยน' 5 8. Balam 'นกเขา' 4

9. Bangsat 'ตวเลอด' 1 10. Bangau 'นกกระยาง' 5

11. Bebek/itik 'เปด' 10

12. Belalang 'ตกแตน' 6 13. Belut 'ปลาไหล' 8

14. Berudu 'ลกออด' 3

15. Beo 'นกแกว' 1 16. Biawak 'เหย' 4

17. Buaya 'จระเข' 7 18. Bunglon 'คารเมเลยน' 1

19. Burung 'นก' 9

20. Burung hantu/pungguk 'นกฮก' 4 21. Cacing tanah 'ไสเดอน' 5

22. Domba 'แกะ' 1

23. Enggang 'นกเงอก' 4 24. Gagak 'กา' 3

Ref. code: 25605706033114RZT

106

ตารางท 4.2 จ ำนวนขอมลของสตวในภำษำอนโดนเซย (ตอ)

ล าดบ ชนดของสตว จ านวนขอมลทพบ

25. Gajah 'ชาง' 18 26. Harimau/macan 'เสอ' 21

Ikan 'ปลา' 16

27. Jangkrik 'จงหรด' 1 28. Kadal 'จงเหลน' 1

29. Kambing 'แพะ' 11

30. Kancil/pelanduk 'กระจง' 5 31. Katak/kodok 'กบ' 6

32. Keledai 'ลา' 2 33. Kelelawar 'คางคาวกนแมลง' 1

34. Kalong 'คางคาวกนผลไม' 1

35. Kampret 'คางคาวตวเลก' 1 36. Kelinci 'กระตาย' 1

37. Kepiting 'ป' 2

38. Kera/monyet 'ลง' 9 39. Kerbau 'ควาย' 13

40. Kijang/rusa 'กวาง' 9 41. Kucing 'แมว' 22

42. Kuda 'มา' 12

43. Kumbang 'ดวง' 3 44. Kura-kura 'เตา' 3

45. Kutu 'เหบ,เหา' 8

46. Laba-laba 'แมงมม' 1 47. Langau 'ตวเหลอบ' 2

Ref. code: 25605706033114RZT

107

ตารางท 4.2 จ ำนวนขอมลของสตวในภำษำอนโดนเซย (ตอ)

ล าดบ ชนดของสตว จ านวนขอมลทพบ

48. Lalat 'แมลงวน' 5 49. Lang (elang) 'นกอนทรย' 7

50. Lembu/sapi 'วว' 7

51. Lebah 'ผง' 2

52. Merpati/punai 'นกพราบ' 5

53. Musang 'ชะมด' 2

54. Naga 'นาค' 1 55. Nyamuk 'ยง' 3

56. Siput 'ทาก' 2 57. Pipit 'นกกระจอก' 4

58. Semut 'มด' 4

59. Serigala 'หมาปา' 2 60. Siamang 'ชะน' 3

61. Singa 'สงโต' 2

62. Tikus 'หน' 9 63. Tupai 'กระรอก' 1

64. Udang 'กง' 7

65. Ular 'ง' 5 66. Ulat 'หนอน' 1

67. Unta 'อฐ' 1 รวม 420

Lintah/pacat 'ปลง' 1

Ref. code: 25605706033114RZT

108

แผนภมภาพท 4.2 จ านวนความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ผวจยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทงสน 420 ประโยค

โดยมสตวทมความหมายเปรยบเทยบทงสน 69 ชนด จากตารางท 4.2 พบวาสตวทมขอมลความหมายเปรยบเทยบในภาษาอนโดนเซยมากทสด ไดแก Ayam ‘ไก’ พบทงสน 46 ประโยค คดเปนรอยละ 10.95 รองลงมา ไดแก Anjing ‘หมา’ พบทงสน 30 ประโยค คดเปนรอยละ 7.14 Kucing ‘แมว’ พบทงสน 22 ประโยค คดเปนรอยละ 5.23 Harimau/macan ‘เสอ’ พบทงสน 21 ประโยค คดเปนรอยละ 5 Gajah ‘ชาง’ พบทงสน 18 ประโยค คดเปนรอยละ 4.28 ตามล าดบ

เหตการณ 4.29 คน 75.95สงของ 3.33 การกระท า 9.76ภยอนตราย 1.43 คณลกษณะ 4.29ขนาด 0.71 นสย 0.24สถานท 0.24

Ref. code: 25605706033114RZT

109

สตวทพบขอมลความหมายเปรยบเทยบในภาษาอนโดนเซยนอยทสด พบทงสน 1 ป ร ะ โ ย ค ค ด เ ป น ร อ ย ล ะ 0 . 2 4 ไ ด แ ก Bangsat ‘ต ว เ ล อ ด ’ , Beo ‘น ก แ ก ว ’ , Bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’, Cigak ‘ลงกง’, Domba ‘แกะ’, Jangkrik ‘จงหรด’, Kadal ‘จงเหลน’, Kelelawar ‘คางคาวกนแมลง’, Kalong ‘คางคาวกนผลไม’, Kampret ‘คางคาวตวเลก’, Kelinci ‘กระตาย’, Kupu-kupu ‘ผเสอ’, Laba-laba ‘แมงมม’, Lintah ‘ปลง’, Naga ‘นาค’, Tupai ‘กระรอก’, Ulat ‘หนอน’ และ Unta ‘อฐ’

จากแผนทภมท 4.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย พบวาสตวในภาษาอนโดนเซยมความหมายเปรยบเทยบ 9 ความหมาย ไดแก

คน พบทงสน 319 ประโยค คดเปนรอยละ 75.95 การกระท า พบขอมลทงสน 41 ประโยค คดเปนรอยละ 9.76 คณลกษณะ พบทงสน 18 ประโยค คดเปนรอยละ 4.29 เหตการณ พบทงสน 17 ประโยค คดเปนรอยละ 4.05 สงของ พบทงสน 14 ประโยค คดเปนรอยละ 3.33 ภยอนตราย พบทงสน 6 ประโยค คดเปนรอยละ 1.43 ขนาด พบทงสน 3 ประโยค คดเปนรอยละ 0.71 สถานท พบทงสน 1 ประโยค คดเปนรอยละ 0.24 และ

นสย พบทงสน 1 ประโยค คดเปนรอยละ 0.24 4.3 การวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยกบภาษาอนโดนเซย

ผลการวเคราะห พบวาขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย สามารถจ าแนกไดเปน 2 กลม ตามความเหมอนและความตางของความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ในดานความหมายเปรยบเทยบทเกดขน และประเภทของสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบ ดงน

4.3.1 ความหมายเปรยบเทยบทเกดจากการน าสตวมาใชในการเปรยบเทยบ 4.3.2 ชนดของสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบ

ซงมรายละเอยด ดงน

Ref. code: 25605706033114RZT

110

4.3.1 ความหมายเปรยบเทยบทเกดจากการน าสตวมาใชในการเปรยบเทยบ ผลการวเคราะหขอมล พบวา ขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย

และภาษาอนโดนเซยทมความหมายเหมอนกน สามารถจ าแนกไดเปน 2 กลม ดงน 4.3.1.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวจากสตวชนดเดยวกนทมความหมาย

เปรยบเทยบเหมอนกน 4.3.1.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวจากสตวตางชนดกนแตมความหมาย

เปรยบเทยบเหมอนกน ซงมรายละเอยด ดงน 4.3.1.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวจากสตวชนดเดยวกนและมความหมาย

เปรยบเทยบเหมอนกน ผลการวเคราะหพบวา ในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยมการน าสตวชนด

เดยวกนมาใชในการเปรยบเทยบและมความหมายเปรยบเทยบทเหมอนกน ผวจยพบวา มสตวจ านวน 45 ชนด ทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบ ซงสามารถจดกลมสตวออกไดเปน 7 กลม อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของนววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

ก. สตวบก หมายถง สตวทด ารงชวตอยบนบก ไดแก กระตาย, กระรอก, กวาง, แกะ, เกง, ควาย, ชาง, แพะ, มา, แมว, แรด, ลง, วว, เสอ, สงโต, หน, หมา, หมาปา, หม และอฐ

ข. สตวน า หมายถง สตวทด ารงชวตอยในน า ไดแก กง, ปลา, ปลาไหล และปลง

ค. สตวปก หมายถง สตวทมปก ไดแก กา, ไก, คางคาว, นก, นกแกว, เปด, และเหยยว

ง. สตวครงบกครงน า หมายถง สตวทด ารงชวตไดทงบนบกและน า ไดแก กบ, จระเข และป

จ. สตวเลอยคลาน หมายถง สตวทผวหนงมเกลดปกคลมทวไป เคลอนทดวยการเลอยหรอคลาน ไดแก กงกา, ง, เตา, ไสเดอน และเหย

ฉ. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก หมายถง แมลงและแมง ไดแก ตกแตน, มด, แมงมม, เหบ, เหา, และหนอน

Ref. code: 25605706033114RZT

111

ช.สตวในเทพนยาย/ต านาน หมายถง สตวทปรากฏในเทพนยาย/ต านาน ไมมตวตนอยจรง ไดแก นาค

ดงตวอยางประโยคตอไปน

1) ปลง (ดดเลอด) และ lintah darat ‘ปลงบก’ ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษา: ไทย ปลงดดเลอด อนโดนเซย lintah darat ‘ปลงบก’ ความหมาย: คนทคอยหาผลประโยชนจากผอน ความหมายประจ ารปภาษา: ไทย อนโดนเซย ปลง ปลง [-มนษย] [-มนษย]

[+น า] [+น า] [+ดดเลอด] [+ดดเลอด] [+เกาะตด] [+เกาะตด] ความหมายเปรยบเทยบ: ไทย อนโดนเซย คน คน

[+มนษย] [+มนษย] [-ด] [-ด] [+เกาะตด] [+เกาะตด]

[+หาประโยชน] [+หาประโยชน] จากตวอยางท 7 หนาท 43 “ปลง (ดดเลอด)” และ ตวอยางท 6 หนา 87 “lintah darat”

เหนไดวาทงสองตวอยางใช “ปลง” ในการเปรยบเทยบเปน “คน” เหมอนกน ส านวน “ ปลงดดเลอด” และ “ lintah darat” ‘ปลงบก’ มความหมายเหมอนกน คอ คนทคอยหาประโยชนจากผอน ปลงและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าปลงมาเปรยบเปนคน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ปลง” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คน” คอ [+เกาะตด]

ในส านวนทงสองภาษา “ปลง” มอรรถลกษณเหมอนกนทกประการ ไดแก [-มนษย] [+น า] [+ดดเลอด] และ [+เกาะตด] และมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน คอ “คน” โดยม

Ref. code: 25605706033114RZT

112

อรรถลกษณท แสดงความหมายเปร ยบเทยบร วมกน คอ [+มนษย ] [- ด ] [+เกาะตด ] และ [+หาประโยชน] 2) เหย ในบรบท “จะเหยไมเกรงใจ” และ Biawak kudung masuk kampong. ‘เหยเขาหมบาน’ ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษา :ไทย จะเหยไมเกรงใจ

อนโดนเซย Biawak kudung masuk kampong. ‘เหยเขาหมบาน’

ความหมาย : ความชว ความหมายประจ ารปภาษา : ไทย อนโดนเซย เหย เหย

[-มนษย] [-มนษย] [+ขโมย] [+ขโมย] [+กนเนอ] [+กนเนอ]

[-ด] [-ด] ความหมายเปรยบเทยบ: ไทย อนโดนเซย ชว ชว [+มนษย] [+มนษย] [+คณลกษณะ] [+คณลกษณะ] [-ด] [-ด]

จากตวอยางท 8 หนาท 50 “จะเหยแบบไมเกรงใจ” และ ตวอยางท 5 หนา 91 “Seperti biawak kudung masuk kampong” เหนไดวาทงสองตวอยางใช “เหย” ในการเปรยบเทยบเปน “คณลกษณะ” เหมอนกน ขอมล “จะเหยแบบไมเกรงใจ” และ “Seperti biawak kudung masuk kampong “ ‘เหมอนเหยเขาหมบาน’ มความหมายเหมอนกน คอ ความชว โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เหย” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [-ด]

ในขอมลทงสองภาษา “เหย” มอรรถลกษณเหมอนกนทกประการ ไดแก [-มนษย] [+ขโมย] และ [-ด] และมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน คอ “คณลกษณะ” โดยมอรรถลกษณทแสดงความหมายเปรยบเทยบรวมกน คอ [+มนษย] [+คณลกษณะ] และ [-ด]

Ref. code: 25605706033114RZT

113

3) ซดเปนไกตม และ Pucat lesi bagai ayam kena lengit. ‘ซดเหมอนไกเปนโรค’ ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษา :ไทย ซดเปนไกตม

อนโดนเซย Pucat lesi bagai ayam kena lengit. ‘ซดเหมอนไกเปนโรค’

ความหมาย: อาการซดเผอด ไมมสสน ความหมายประจ ารปภาษา : ไทย อนโดนเซย ไก ไก

[-มนษย] [-มนษย] [+ตม] [+เปนโรค] [+ขาว] [+ขาว]

ความหมายเปรยบเทยบ: ไทย อนโดนเซย ซดขาว หนาซดขาว [+มนษย] [+มนษย] [+คณลกษณะ] [+คณลกษณะ] [+ขาว]* [+ขาว]*

จากตวอยางท 7 หนาท 49 “ซดเปนไกตม” และ ตวอยางท 6 หนา 92 และ “Pucat lesi bagai ayam kena lengit.” เหนไดวาทงสองตวอยางใช “ไก” ในการเปรยบเทยบเปน “คณลกษณะ” เหมอนกน ขอมล “ซดเปนไกตม” และ Pucat lesi bagai ayam kena lengit.” ‘ซดเหมอนไกเปนโรค’ มความหมายเหมอนกน คอ ซดขาว โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “ไก” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “คณลกษณะ” คอ [+ขาว]*

ในขอมลทงสองภาษา “ไก” มอรรถลกษณเหมอนกน ไดแก [-มนษย] และ [+ขาว] และมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน คอ “คณลกษณะ” โดยมอรรถลกษณทแสดงความหมายเปรยบเทยบรวมกน คอ [+มนษย] [+คณลกษณะ] และ [+ขาว]* 4) เขาปาหาเสอ ถอเรอหาความ และ Menolong orang ditangkap harimau. ‘ชวยเหลอคนทถกเสอจบ’ ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษา :ไทย เขาปาหาเสอ ถอเรอหาความ อนโดนเซย Menolong orang ditangkap harimau. ‘ชวยเหลอคนทถกเสอจบ’

Ref. code: 25605706033114RZT

114

ความหมาย :ท าสงทท าใหตนเปนอนตราย ความหมายประจ ารปภาษา : ไทย อนโดนเซย เสอ เสอ [-มนษย] [-มนษย] [+ดราย] [+ดราย] [+กนเนอ] [+กนเนอ] [+อนตราย] [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] [+เสยชวต] ความหมายเปรยบเทยบ: ไทย อนโดนเซย ภยอนตราย ภยอนตราย

[+อนตราย] [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] [+เสยชวต] [+สญเสย] [+สญเสย] [-ด] [-ด]

จากตวอยางท 6 หนาท 71 “เขาปาหาเสอ ถอเรอหาความ” และ ตวอยางท 3 หนา 103 “menolong orang ditangkap harimau.” เหนไดวาทงสองตวอยางใช “เสอ” ในการเปรยบเทยบเปน “ภยอนตราย” เหมอนกน ขอมล “เขาปาหาเสอ ถอเรอหาความ” และ “menolong orang ditangkap harimau” ‘ชวยเหลอคนทถกเสอจบ’ มความหมายเหมอนกน คอ ท าสงทท าใหตนเปนอนตราย โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “เสอ” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเปน “ภยอนตราย” คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต]

ในขอมลทงสองภาษา “เสอ” มอรรถลกษณเหมอนกนทกประการ ไดแก [-มนษย] [+ดราย] [+กนเนอ] [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] และมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน คอ “ภย อนตราย” โดยมอรรถลกษณท แสดงความหมายเปรยบเทยบรวมกน คอ [+อนตราย ] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] และ [-ด]

Ref. code: 25605706033114RZT

115

4.3.1.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวจากสตวตางประเภทกนแตมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน

ผลการวเคราะหพบวา ในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย มการน าสตวตางชนดกนมาใชในการเปรยบเทยบ แตเกดความหมายเปรยบเทยบทเหมอนกน พบทงสน 54 ประโยค

ดงตวอยางประโยคตอไปน 1) วานรไดแกว และ kodok mendapat bunga sekuntum. ‘เหมอนกบไดดอกไมหนงดอก’ ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษา :ไทย วานรไดแกว

อนโดนเซย kodok mendapat bunga sekuntum. ‘กบไดดอกไมหนงดอก’

ความหมาย :คนทไมรจกคณคาของสงทตนม ความหมายประจ ารปภาษา : ไทย อนโดนเซย

วานร (ลง) กบ [-มนษย] [-มนษย] [-นง] [+กระโดด] ความหมายเปรยบเทยบ: ไทย อนโดนเซย

คน คน [+มนษย] [+มนษย]

[-รคา]* [-รคา]* ประโยค “วานรไดแกว” และ “Kodok mendapat bunga” ‘กบไดดอกไม’ ความหมาย

เหมอนกน คอ คนทไมรจกคณคาของสงทตนม ในทงสองภาษามความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน คอ “คน ”แตมความหมายประจ ารปเปนสตวทตางกน กลาวคอ ในภาษาไทยเปรยบเปน “วานร ”หรอ “ลง ”แตในภาษาอนโดนเซยเปรยบเปน “กบ ”

Ref. code: 25605706033114RZT

116

2) ตกอยในระหวางเขาควาย และ Bagaikan domba di tengah- tengah serigala. ‘เหมอนแกะทอยระหวางหมาปา’

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษา :ไทย ตกอยในระหวางเขาควาย อนโดนเซย Bagaikan domba di tengah- tengah

serigala. ‘เหมอนแกะทอยระหวางหมาปา’ ความหมาย :ตกอยทามกลางสถานการณทเปนอนตราย ความหมายประจ ารปภาษา : ไทย อนโดนเซย

เขาควาย หมาปา [+สวนของรางกาย] [-มนษย] [+ของสตว] [+บก] [+แหลมคม] [+ดราย] [+อนตราย] [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] [+เสยชวต]

ความหมายเปรยบเทยบ: ไทย อนโดนเซย ภยอนตราย ภยอนตราย

[+อนตราย] [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] [+เสยชวต] [+สญเสย] [+สญเสย] [-ด] [-ด] ส านวน “ ตกอย ระหว าง เขาควาย ”และ “Bagaikan domba di tengah- tengah

serigala.” ‘เหมอนแกะทอยระหวางหมาปา’ มความหมายเหมอนกนคอ ตกอยทามกลางสถานการณทเปนอนตราย ในทงสองภาษามความหมายเปรยบเทยบเหมอนกนคอ “ภยอนตราย” โดยมอรรถลกษณทแสดงความหมายเปรยบเทยบรวมกน คอ [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] [+สญเสย] และ [-ด] แตเปรยบเทยบโดยใชความหมายประจ ารปเปนสตวทตางกน กลาวคอ ในภาษาไทยเปรยบเปน “เขาควาย” แตในภาษาอนโดนเซยเปรยบเปน “หมาปา”

Ref. code: 25605706033114RZT

117

4.3.2 ชนดของสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบ ผลการวเคราะหขอมล พบวา ขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย

และภาษาอนโดนเซยมความแตกตางทางดานชนดของสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบ ซงสามารถจ าแนกไดเปน 2 กลม ดงน

4.3.2.1 สตวในภาษาไทยทไมพบในภาษาอนโดนเซย 4.3.2.2 สตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย

ซงมรายละเอยด ดงน 4.3.2.1 สตวในภาษาไทยทไมพบในภาษาอนโดนเซย

ผลการว เคราะหขอมล พบวา ในภาษาไทยมสตวทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบทไมพบในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย จ านวน 27 ชนด ซงสามารถแบงกลมออกไดเปน 6 กลม ไดแกสตวบก, สตวปก, สตวน า, สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก, สตวเลอยคลาน และสตวในเทพนยาย/ต านาน

ก. สตวบกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก กระซ , กระทง, กระแต, จงจอก, จงโจ, บาง, คาง, ยราฟ, สมน, หม และฮปโปโปเตมส

ข. สตวปกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก นกยง และแมลงปอ

ค. สตวน าทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก ปลากระด, ปลากะพง, ปลาชอน, ปลาซว, ปลาซา และปลาหมอ

ง. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก จกจน , จงหรด, ตะขาบ, ตะเขบ, มดแดง และแมลงเมา

จ. สตวเลอยคลานทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก จงจก

ฉ. สตวในเทพนยาย/ต านานทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก ครฑ

Ref. code: 25605706033114RZT

118

ดงตวอยางตอไปน 1) สมน ในส านวน “เสอในรางสมน” หมายถง คนรายทปลอมตวมาในรางคนด (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 91)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ สมน คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+กนพช] [+ด] [-อนตราย] [-อนตราย] ประโยคนเปรยบเทยบสมนหมายถงคน โดยมอรรถลกษณรวมกนระหวางความหมายประจ ารปของ “สมน” กบความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบเปน “คน” คอ [-อนตราย] สมนและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าสมนมาเปรยบเทยบเปนคน สมนเปนสตวกนพช (อมพา ศรสพทพงษ, น. 64) ไมดราย ไมเปนอนตรายตอสตวชนดอน จงน าสมนมาเปรยบเปนคนดทไมเปนอนตราย 2) แมลงเมา ในส านวน “แมงเมาบนเขากองไฟ” หมายถง คนทเขาหาอนตราย (ขนวจตมาตรา, 2543, น. 432)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ แมลงเมา คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [-ใหญ] [+เขาหาประโยชน]* [+บน] [+อนตราย] [+ชอบแสงไฟ] ประโยคนเปรยบเทยบแมลงเมาหมายถงคน โดยมอรรถลกษณทเกดจากการเปรยบเทยบ “แมลงเมา” เปน “คน” คอ [+เขาหาประโยชน]* แมลงเมาและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าแมลงเมามาเปรยบเทยบเปนคน แมลงเมาหรอแมงเมาเปนสตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก บนได และชอบแสงไฟ แมลงเมาชอบบนเขาไปหาแสงไฟจนท าใหตวมนเปนอนตราย (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 432) จงน าแมลงเมามาเปรยบเปนคนทเขาหาอนตราย

Ref. code: 25605706033114RZT

119

3) ฮปโปโปเตมส ในประโยค “ตวใหญอยางกบฮปโป” หมายถงคนทมรางกายใหญโต ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ

ฮปโปโปเตมส คน วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย]

[+ชอบวายน า] [+ใหญ]* [+ใหญ]

ประโยคน เปรยบเทยบฮปโปโปเตมสหมายถงคน โดยมอรรถลกษณท เกดจากการเปรยบเทยบ “ฮปโปโปเตมส” เปน “คน” คอ [+ใหญ] ฮปโปโปเตมสและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน าฮปโปโปเตมสมาเปรยบเทยบเปนคน ฮปโปโปเตมสเปนสตวทมขนาดรางกายใหญ มน าหนกประมาณ 2,000 กโลกรม (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1405) จงน าขนาดของฮปโปโปเตมสมาเปรยบเปนขนาดรางกายของคน

4.3.2.2 สตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ผลการวเคราะหขอมล พบวา ในภาษาอนโดนเซยมสตวทถกน ามาใชในการ

เปรยบเทยบทไมพบในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย จ านวน 12 ชนด ซงสามารถแบงกลมออกได เปน 4 กล ม ไดแก สตวบก , สตวปก , สตว เล อยคลาน และสตว ไมมกระดกสนหล ง ขนาดเลก

ก. สตวบกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ไดแก babi hutan ‘หมปา’, keledai ‘ลา’, musang ‘ชะมด’ และ kancil/pelanduk ‘กระจง’

ข. สตวปกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยท ไมพบในภาษาไทย ไดแก balam ‘นกเขา’, bangau ‘นกกระยาง’, merpati/punai ‘นกพราบ’ และ burung hantu/pungguk ‘นกฮก’

ค. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ไดแก bangsat ‘ตวเลอด’ และ kumbang ‘ดวง’

ง. สตวเลอยคลานทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ไดแก bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’ และ kadal ‘จงเหลน’

ดงตวอยางตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

120

1) Bagai pungguk merindukan bulan. ‘เหมอนนกฮกคดถงดวงจนทร’ หมายถง คนทคดถงคนทไมไดรกตน (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 1116) หรอคนทคาดหวงในสงทเปนไปไมได (Sri Wintala Achmad, 2015, p.73)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ Pungguk ‘นกฮก’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+บน] [+กลางคน] [+กลางคน] ส านวน “pungguk merindukan bulan.” ‘นกฮกคดถงดวงจนทร ’ มความหมายท

ตองการจะสอ คอ คนทคดถงคนทไมไดรกตนหรอคนทคาดหวงในสงทเปนไปไมได นกฮกและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน านกฮกมาเปรยบเปนคน นกฮกเปนสตวทหากนตอนกลางคน ชาวอนโดนเซยเหนวานกฮกชอบมองดวงจนทรทอยสงกวา จงน านกฮกมาเปรยบเปนคนทคดถงคนทไมไดรกตน และไมไดรบความรกตอบกลบมาหรอคนทคาดหวงในสงทเปนไปไมได 2) Bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’ หมายถง คนทไมมความคดแนนอน เปลยนไปมา (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 224)

ความหมายประจ ารป ความหมายทเกดจากการเปรยบเทยบ bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’ คน

วเคราะหอรรถลกษณ [-มนษย] [+มนษย] [+เปลยนส] [-แนนอน]* ส านวน “bunglon” ‘กงกาคารเมเลยน’ มความหมายทตองการจะสอ คอ คนทไมม

ความคดแนนอน เปลยนไปมา โดยมอรรถลกษณทเกดจากการเปรยบเทยบ “กงกาคารเมเลยน” เปน “คน” คอ [-แนนอน]* กงกาคารเมเลยนและคนเปนสงมชวตเหมอนกน จงน ากงกาคารเมเลยนมาเปรยบเปนคน กงกาคารเมเลยนเปนสตวเลอยคลาน อาศยอยตามตนไม สามารถเปลยนสผวหนงของมนใหก ล ม ก ล น ก บ ส ง แ ว ด ล อ ม ไ ด ( Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 224) ชาวอนโดนเซยจงน ากงกาคารเมเลยนมาเปรยบเปนคนทไมมความคดแนนอน เปลยนไปมา

การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย สามารถสรปเปนแผนภมไดดงตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

121

ตารางท 4.3 แสดงขอมลกำรวเครำะหควำมหมำยเปรยบเทยบของสตวในภำษำไทยและภำษำอนโดนเซยทใชสตวชนดเดยวกนและมควำมหมำยเปรยบเทยบเหมอนกน

ชนดของสตว ความหมายเปรยบเทยบ

ไทย

อนโดนเซย

คน

คณลก

ษณะ

นสย

กรยา

อากา

ร

การก

ระท า

สงขอ

ง

ขน

าด

ปรมา

ณ

ระยะ

หาง

สถาน

ท

เวลา

เหตก

ารณ

ภยอน

ตราย

1. ก ร ะ ต า ย / kelinci

•

2. ก ร ะ ร อ ก / tupai

•

3. กวาง / kijang, rusa

•

4. แกะ/ domba • 5. เกง/ kancil

•

6. ควาย/ kerbau

• • • •

7. ชาง/ gajah

• • • •

8. แพะ/ kambing • 9. มา/ kuda • • • 10. แมว/ kucing

• • • • •

11. แรด/ badak • • 12. ล ง /monyet,

kera •

13. ว ว / lembu, sapi

• •

Ref. code: 25605706033114RZT

122

ตารางท 4.3 แสดงขอมลกำรวเครำะหควำมหมำยเปรยบเทยบของสตวในภำษำไทยและภำษำอนโดนเซยทใชสตวชนดเดยวกนและมควำมหมำยเปรยบเทยบเหมอนกน (ตอ)

ชนดของสตว ความหมายเปรยบเทยบ

ไทย

อนโดนเซย

คน

คณลก

ษณะ

นสย

กรยา

อากา

ร

การก

ระท า

สงขอ

ง

ขน

าด

ปรมา

ณ

ระยะ

หาง

สถาน

ท

เวลา

เหตก

ารณ

ภยอน

ตราย

14. เสอ/ harimau, macan

• • • •

15. สงโต/ singa • • 16. หน/ tikus • 17. หมา/ anjing • • • 18. ห ม า ป า /

serigala •

19. หม/ babi • • 20. อฐ/ unta • 21. กง/ udang 22. ปลา/ ikan • • • • 23. ป ล า ไ ห ล /

belut

•

24. ปลง/ lintah • 25. กา/ gagak • • 26. ไก/ ayam • • • 27. นก/ burung • • • 28. นกแกว/ beo • • 29. เ ป ด / bebek,

itik • • •

Ref. code: 25605706033114RZT

123

ตารางท 4.3 แสดงขอมลกำรวเครำะหควำมหมำยเปรยบเทยบของสตวในภำษำไทยและภำษำอนโดนเซยทใชสตวชนดเดยวกนและมควำมหมำยเปรยบเทยบเหมอนกน (ตอ)

ชนดของสตว ความหมายเปรยบเทยบ

ไทย

อนโดนเซย

คน

คณลก

ษณะ

นสย

กรยา

อากา

ร

การก

ระท า

สงขอ

ง

ขน

าด

ปรมา

ณ

ระยะ

หาง

สถาน

ท

เวลา

เหตก

ารณ

ภยอน

ตราย

30. อนทรย/ elang • • 31. ก บ / kodok,

katak •

32. จระเข/ buaya • 33. ป/ kepiting • • • 34. ก ง ก า /

bunglon •

35. ง/ ular • • 36. เ ต า / kura-

kura • • •

37. ต ก แ ต น / belalang

•

38. ไ ส เ ด อ น / cacing tanah

•

39. เหย/ biawak • 40. มด/ semut • • • 41. แมงมม/ laba-

laba • •

42. เหบ/ kutu • • 43. เหา/ kutu • • • 44. หนอน/ ulat • • 45. นาค/ naga •

Ref. code: 25605706033114RZT

124

ผวจยวเคราะหเปรยบเทยบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย จากตารางท 4.3 พบวา ในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยมความหมายเปรยบเทยบของสตวท ใ ช ส ต ว ช น ด เ ด ย ว ก น แ ล ะ ม ค ว า ม ห ม า ย เ ป ร ย บ เ ท ย บ เ ห ม อ น ก น โ ด ย ม ส ต ว ท ใ ช ใ น การเปรยบเทยบทงสน 45 ชนด ซงสามารถจดกลมสตวออกไดเปน 7 กลม ไดแก

ก. สตวบก หมายถง สตวทด ารงชวตอยบนบก ไดแก กระตาย, กระรอก, กวาง, แกะ, เกง, ควาย, ชาง, แพะ, มา, แมว, แรด, ลง, วว, เสอ, สงโต, หน, หมา, หมาปา, หม และอฐ

ข. สตวน า หมายถง สตวทด ารงชวตอยในน า ไดแก กง, ปลา, ปลาไหล และปลง ค. สตวปก หมายถง สตวทมปก ไดแก กา, ไก, คางคาว, นก, นกแกว, เปด, และเหยยว ง. สตวครงบกครงน า หมายถง สตวทด ารงชวตไดทงบนบกและน า ไดแก กบ และป จ. สตวเลอยคลาน หมายถง สตวทผวหนงมเกลดปกคลมทวไป เคลอนทดวยการเลอยหรอ

คลาน ไดแก กงกา, ง, จระเข, เตา, ไสเดอน และเหย ฉ. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก หมายถง แมลงและแมง ไดแก ตกแตน, มด,

แมงมม, เหบ, เหา, และหนอน ช.สตวในเทพนยาย/ต านาน หมายถง สตวทปรากฏในเทพนยาย/ต านาน ไมมตวตนอยจรง

ไดแก นาค สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบจากขอมลในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทใช

สตวในการเปรยบเทยบเหมอนกนและมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน พบทงสน 8 ความหมาย ไดแก คน คณลกษณะของมนษย นสย กรยาอาการ การกระท า สงของ เหตการณ และภยอนตราย

Ref. code: 25605706033114RZT

125

ตารางท 4.4 แสดงขอมลกำรวเครำะหควำมหมำยเปรยบเทยบของสตวทพบในภำษำไทยแตไมพบในภำษำอนโดนเซย

ชนดของสตว ความหมายเปรยบเทยบ

ไทย

อนโดนเซย

คน

คณลก

ษณะ

นสย

กรยา

อากา

ร

การก

ระท า

สงขอ

ง

ขน

าด

ปรมา

ณ

ระยะ

หาง

สถาน

ท

เวลา

เหตก

ารณ

ภยอน

ตราย

1. กระซ • 2. กระทง • 3. กระแต • 4. เกง • 5. จงจอก • • 6. จงโจ • 7. บาง • 8. คาง • 9. ยราฟ • 10. สมน • 11. หม • • 12. ฮปโปโป เตมส

•

13. นกยง • 14. แมลงปอ • 15. ปลากระด • 16. ปลากะพง • 17. ปลาชอน • 18. ปลาซว • 19. ปลาซา • 20. ปลาหมอ • 21. จกจน •

Ref. code: 25605706033114RZT

126

ตารางท 4.4 แสดงขอมลกำรวเครำะหควำมหมำยเปรยบเทยบของสตวทพบในภำษำไทยแตไมพบในภำษำอนโดนเซย (ตอ)

ชนดของสตว ความหมายเปรยบเทยบ

ไทย

อนโดนเซย

คน

คณลก

ษณะ

นสย

กรยา

อากา

ร

การก

ระท า

สงขอ

ง

ขน

าด

ปรมา

ณ

ระยะ

หาง

สถาน

ท

เวลา

เหตก

ารณ

ภยอน

ตราย

22. จงหรด • • 23. ตะขาบ • 24. ตะเขบ • 25. มดแดง • 26. แมงเมา • 27. จงจก • 28. ครฑ •

ผวจยวเคราะหเปรยบเทยบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษา

อนโดนเซย จากตารางท 4.4 แสดงขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในภาษาอนโดนเซย โดยมสตวทใชในการเปรยบเทยบทงสน 28 ชนด ซงสามารถแบงกลมออกไดเปน 6 กลม ไดแกสตวบก , สตวปก, สตวน า,สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก, สตวเลอยคลาน และสตวในเทพนยาย/ต านาน

ก. สตวบกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก กระซ , กระทง, กระแต, เกง, จงจอก, จงโจ, บาง, คาง, ยราฟ, สมน, หม และฮปโปโปเตมส

ข. สตวปกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก นกยง และแมลงปอ

ค. สตวน าทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก ปลากระด, ปลากะพง, ปลาชอน, ปลาซว, ปลาซา และปลาหมอ

Ref. code: 25605706033114RZT

127

ง. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก จกจน , จงหรด, ตะขาบ, ตะเขบ, มดแดง และแมลงเมา

จ. สตวเลอยคลานทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก จงจก

ฉ. สตวในเทพนยาย/ต านานทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแตไมพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ไดแก ครฑ

สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบในภาษาไทยแตไมพบในภาษาอนโดนเซย พบทงสน 8 ความหมาย ไดแก คน คณลกษณะของมนษย นสย กรยาอาการ สงของ ระยะหาง สถานท และเหตการณ

Ref. code: 25605706033114RZT

128

ตารางท 4.5 แสดงขอมลกำรวเครำะหควำมหมำยเปรยบเทยบของสตวทพบในภำษำอนโดนเซยแตไมพบในภำษำไทย

ชนดของสตว ความหมายเปรยบเทยบ

ไทย

อนโดนเซย

คน

คณลก

ษณะ

นสย

กรยา

อากา

ร

การก

ระท า

สงขอ

ง

ขน

าด

ปรมา

ณ

ระยะ

หาง

สถาน

ท

เวลา

เหตก

ารณ

ภยอน

ตราย

1. babi hutan ‘หมปา’

• •

2. keledai ‘ลา’ • 3. musang

‘ชะมด’ •

4. kancil/ pelanduk ‘กระจง’

•

5. balam ‘นกเขา’ • 6. bangau ‘นก

กระยาง’ •

• •

7. merpati/ punai ‘นกพราบ’

• •

8. pungguk/ burung hantu ‘นกฮก’

•

9. bangsat ‘ต วเหลอบ’

•

10. kumbang ‘ดวง’ • 11. bunglon ‘กงกา

คารเมเลยน’ •

12. Kadal ‘จงเหลน’

•

Ref. code: 25605706033114RZT

129

ผวจยวเคราะหเปรยบเทยบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย จากตารางท 4.5 แสดงขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบในภาษาอนโดนเซยแตไมพบในภาษาไทยโดยมสตวทใชในการเปรยบเทยบทงสน 12 ชนด ซงสามารถแบงกลมออกไดเปน 4 กลม ไดแก สตวบก, สตวปก, สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก และสตวเลอยคลาน

ก. สตวบกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ไดแก babi hutan ‘หมปา’, keledai ‘ลา’, musang ‘ชะมด’ และ pelanduk/kancil ‘กระจง’

ข. สตวปกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ไดแก balam ‘นกเขา’, bangau ‘นกกระยาง’, merpati/punai ‘นกพราบ’ และ pungguk ‘นกฮก’

ค. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลกทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ไดแก bangsat ‘ตวเลอด’ และ kumbang ‘ดวง’

ง. สตวเลอยคลานทพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ไดแก bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’ และ kadal ‘จงเหลน’

สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย พบทงสน 7 ความหมาย ไดแก คน คณลกษณะของมนษย นสย การกระท า สงของ ขนาด และเหตการณ

Ref. code: 25605706033114RZT

130

บทท 5 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยตอสตวทปรากฏใน

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

ในบทน ผวจยจะกลาวถงโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยมทงความเหมอนและความตางกน โดยมสาเหตหลายประการ ผวจยไดน าแนวคดดานวฒนธรรมศกษามาใชในการวเคราะห

สมบต จนทรวงศ (2537, น. 1) กลาวไววา โลกทศน คอ ระบบรวมทงหมดของความคด ความอาน ความเชอ ทศนคต ทบคคลหรอกลมบคคลในสงคมหนง ๆ มรวมกนอนเกยวดวยปญหาทงหมดของชวตมนษย ซงอาจปรากฏอยในภาษา นยายปรมปรา ความเชอและพธกรรมทางศาสนา ศลปะในรปตาง ๆ ตลอดจนวรรณกรรมของสงคมนน ๆ ซงสอดคลองกบท จ าเรญ แสงดวงแข (2523, น.3) กลาววา การทมนษยจะเขาใจวถชวตของชนตางกลมไดนน จ าเปนอยางยงทจะตองศกษาโลกทศนของชนกลมทตนเองตองการเขาใจ เพราะวถชวตเปนเพยงปรากฏการณพนผวทสามารถเหนได แตสวนทก าหนดวถชวตคอโลกทศน ซงเปนผลมาจากการปรบตวตงแตอดตของชนกลมนน โดยสบทอดทรรศนะใหแกชนกลมเดยวกนมาในรปของความรและวฒนธรรม

ในดานวฒนธรรมศกษา มนกวชาการหลายทานไดใหค าจ ากดความของ “วฒนธรรม” แตกตางกนไป เชน ไทเลอร (Tyler, E.B., 1874) ไดใหค าจ ากดความของ “วฒนธรรม” ไววา วฒนธรรม คอ “ผลรวมของระบบความร ความเชอ ศลปะ จรยธรรม กฎหมาย ประเพณ ตลอดจนความสามารถและอปนสยตาง ๆ ซงเปนผลมาจากการเปนสมาชกของสงคม” โครเบอรและคลกฮอรน (Kroeber, A.L. and Kluckhorn, C., 1952) ไดส ารวจงานเขยนทางดานมานษยวทยา และพบวานกมานษยวทยาไดใหความหมายของวฒนธรรมตางกนออกไปมากกวา 100 ความหมาย โดยสวนใหญแลวค าจ ากดความของวฒนธรรมมกจะเนนทระบบความเชอ และคานยมทางสงคม ซงอยเบองหลงพฤตกรรมของมนษย นอกจากน ยศ สนตสมบต (2544) วฒนธรรม คอกฎระเบยบหรอมาตรฐานของพฤตกรรมทคนในสงคมยอมรบ และวฒนธรรมคอวถชวต

Ref. code: 25605706033114RZT

131

วถชวต คอ แผนการด าเนนชวต ซงประกอบไปดวยระบบความคด คานยม และพฤตกรรมทคนในสงคมยดถอปฏบตรวมกน ทงหมดเปนความหมายพนฐานของวฒนธรรม วฒนธรรมเปนสงทมนษยถายทอดและเรยนรจากคนรนหนงไปสคนอกรนหนง วฒนธรรมมพนฐานมาจากการใชสญลกษณ เชน ภาษา ภาษาท าใหมนษยสามารถรวบรวมความเขาใจเกยวกบสงตาง ๆ และสามารถถายทอดความเขาใจเหลานนไปสผอนได (ยศ สนตสมบต, 2544) อาจจะกลาวไดวาภาษาเปนการแสดงออกถงวฒนธรรมในรปแบบค าพด และถกใชในการแสดงออกถงความคดของผพดทมตอสงหนง ๆ

ในแตละสงคมมภาษาและวฒนธรรมทตางกน จงท าใหผคนในสงคมมโลกทศน คานยม และทศนคตทแตกตางกน โลกทศน หมายถง “การมองเหนโลก การรบรโลก การทคนแตละคนตความสงตาง ๆ ในโลกหรอมองวาสรรพสงในโลกมปฏสมพนธกนอยางไร ทงน คนเราจะมโลกทศนอยางไรยอมขนอยกบวฒนธรรมและสงแวดลอมในสงคมของตน” โลกทศนของบคคลหรอกลมชนสามารถแสดงออกไดหลายทาง เชน ในจารก จดหมายเหต และในวรรณคด (ปญญา บรสทธ , 2523, น.1) และยงพบไดมากในส านวนและสภาษต ดงท กมลวรรณ สมเจรญ (2531, น.1-2) กลาววา ส านวนไทยจ านวนมากสะทอนใหเหนโลกทศน คอ ความคด ความเชอ ความประพฤต และแบบแผนการด ารงชวตของคนในสงคมไดอยางชดเจน อกทงยงท าใหเขาใจชวต สงคม วฒนธรรม คานยม และภาษาในแตละยคสมยของไทยได เปนอยางด

นอกจากนอมรา พงศาพชญ (2541, น.79) ไดกลาวไววา โลกทศน หมายถง ทศนะทวไปเ ก ย ว ก บ โ ล ก ร อ บ ต ว ม น ษ ย เ ป น ก า ร ร บ ร ห ร อ ม ค ว า ม ค ด เ ห น เ ก ย ว ก บ ส ภ า พ ร อ บ ต ว อมรา พงศาพชญยงมองวา โลกทศน มความใกลเคยงกบ “คานยม” โดยกลาวถง “คานยม” ไววา

ค าวา “คานยม” หมายถง คณคาบางอยางซงสมาชกในสงคมเหนวาดหรอไมด ทกสงคม จะมระบบคานยมของตนเอง ซงเปนลกษณะเฉพาะของสงคมนน ๆ และคนในสงคมนนกมกจะยดคณคาหรอคานยมคลาย ๆ กน แตไมจ าเปนตองมนสยเมอนกน ยงในสงคมสมยใหมมการแลกเปลยนวฒนธรรม และมการสอสารทรวดเรว คนในสงคมเดยวกนอาจมความคดเหนและนสยใจคอทแตกตางกนไดมาก ทง ๆ ทมคานยมเดยวกน เหตหนงเปนเพราะคานยมนนถกควบคมดวยบรรทดฐานหรอแนวทางปฏบตทสมาชกในสงคมยดถอ (อมรา พงศาพชญ, 2547, น. 96-98)

ดงนนอาจกลาวไดวาบคคลจะมโลกทศน คานยม และทศนคตอยางไรนน ขนอยกบวฒนธรรม และสภาพแวดลอมทบคคลนน ๆ อาศยอย ชาวตะวนตกกบชาวตะวนออกมโลกทศนและคานยมตางกน เนองจากทงสองกลมมวถชวตทตางกน

Ref. code: 25605706033114RZT

132

ในวถชวตของมนษย มนษยนยมใชประโยชนจากธรรมชาตและสงแวดลอม ไมวาจะเปนการเกษตรกรรม และปศสตว เพอตอบสนองความตองการขนพนฐานของมนษย ความตองการขนพนฐานสดของมนษย ไดแก ความตองการอาหารเพอตอบสนองความตองการของรางกายในการด าเนนชวต และความอยรอดมนษย มนษยจะคดและท าอะไรนนขนอยกบสงแวดลอมรอบตวทก าหนดใหคด ถามนษยอยในสงแวดลอมทงาย มปจจยทางธรรมชาตนอย มนษยกจะคดงาย ไมซบซอน พฤตกรรมทเปนผลจากความคดของมนษยกจะออกมาในรปแบบงาย ๆ ตามไปดวย เชน ในสมยกอนมนษยด าเนนชวตโดยระบบเกษตรกรรมงาย ๆ กนอยเฉพาะแตสงทพบในธรรมชาต อยในถนสตวมากกวาพชกกนสตวเปนอาหาร อยในเขตรอนมถวงามากกกนถวงาเปนอาหาร อยในถนอากาศหนาวกกนอาหารจ าพวกทมไขมนมาก เปนตน (นยพรรณ วรรณศร, 2540, น. 35) มนษยรจกลาสตวเพอน ามาเปนอาหารตงแตสมยดกด าบรรพ และเรมพฒนาจากการลาสตวเพอบรโภคมาเปนการเลยงสตวเพอหาอาหารและเลยงสตวเพอบรโภค จงอาจกลาวไดวาสตวเปนสวนหนงในวถชวตของมนษยมาอยางยาวนาน

เมอมนษยมความใกลชดกบสตวมาก ทงเลยงไวเพอเปนอาหาร ใชงานหรอเพอความส าราญ มนษยจงเหนและเขาใจแงมมบางอยางของสตว เชน รปลกษณ นสย อาหาร ความเปนอย และการกระท า เปนตน แตขณะเดยวกน มนษยกเหนวาสตวเปนสงมชวตทต ากวาเมอเปรยบเทยบกบมนษย ดงนนในการน าสตวมาเปรยบเทยบกบมนษย จงมกเปนการเปรยบเทยบในดานทไมดของมนษย เชน การท าชว การขโมยของ พฤตกรรมบางอยางทไมเหมาะสม เปนตน อยางไรกตาม การมองเหน การเขาใจ และคานยมทมตอสตวของมนษยกแตกตางกนไปในแตละสงคม ในสงคมหนงอาจมองวาสตวบางชนดเปนสตวทนารงเกยจ แตในอกสงคมหนงอาจมองสตวชนดเดยวกนนนในดานทด

จากการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยพบขอมลทงสน 1,007 ขอมล ความหมายเปรยบเทยบของสตวในทงสองภาษาสวนใหญเปนการเปรยบเทยบมนษยกบสตว ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทหมายถง คน คณสมบต นสย อาการ และการกระท าเปนผลจากการน าคณสมบตทางกายภาพของสตว ลกษณะนสย รวมทงสภาพความเปนอยของสตวมาเปรยบเทยบกบคน นสยของคน เชน คนด คนราย คนขขลาด คนกลาหาญ คนมอ านาจ เปนตน และขนาดของสตวยงหมายถงปรมาณดวยเชนกน ถาเปนสตวใหญมขนาดรางกายใหญกยอมมเนอมาก จงมความหมายเปรยบเทยบวาปรมาณหรอความมากนอยของสงตาง ๆ นอกจากสตวจะมความหมายเปรยบเทยบทหมายถงมนษยและสงทเกยวของกบมนษยแลว สตวมความหมายเปรยบเทยบหมายถงสงไมมชวตดวยเชนกน เชน เวลา สถานท ภยอนตราย สงของ ปรมาณ เหตการณ และระยะหาง ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยมความหมาย

Ref. code: 25605706033114RZT

133

ในการเปรยบเปรย การวากระทบ การประชดประชน หรอเปนการเตอนสต ใหขอคด อกทงยงสะทอนใหเหนถงวฒนธรรมของชาวไทยและชาวอนโดนเซยบางประการ ผวจยแบงการวเคราะหออกเปนสามสวน ไดแก

5.1 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทย 5.2 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวอนโดนเซย 5.3 การเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซย

ซงมรายละเอยดดงตอไปน

5.1 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทย

การวเคราะหโลกทศนของชาวไทยทปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ผวจยพบวาโลกทศนของชาวไทยทมตอสตวเปนไปในทางทไมด โดยชาวไทยมองวาสตวเปนสงมชวตทอยต ากวามนษย ไมมเหตและผลในการกระท าสงใดสงหนง สตวใชสญชาตญาณในการแสดงออก แตมนษยใชความคดอยางเปนเหตเปนผลในการกระท าสงใดสงหนง ดงนนเมอมนษยประพฤตตนอยางไรเหตผล มนษยจงถกน าไปเปรยบกบสตว (Murray, 1998) จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยสะทอนใหเหนโลกทศนของชาวไทยในดานตาง ๆ ทงในดานบคคล ดานธรรมชาตและสงคม ดานการด ารงชวตของคนไทย รวมถงดานศาสนาและวฒนธรรม โดยผวจยจะกลาวถงรายละเอยดในล าดบตอไป

5.1.1 โลกทศนดานบคคล จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยสะทอนใหเหนโลกทศนของ

ชาวไทยในดานบคคล ซงแบงอออกเปนโลกทศนเกยวกบผชาย ผหญง คนทมฐานะและยศศกด และโลกทศนทเกยวกบความรและสตปญญา ซงมรายละเอยดดงตอไปน

5.1.1.1 โลกทศนเกยวกบผชาย จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ผวจยพบวาม โลกทศนทเกยวกบผชายบางประการ ทงในทางทดและไมด ซงสะทอนใหเหนถงโลกทศนของชาวไทยทมตอผชาย ดงตวอยางตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

134

1. ชาตเสอตองไวลาย ชาตชายตองไวชอ หมายถงผชายทเกงกลาสามารถแลวตองท าอะไรใหสมกบความเกง (ขนวจตมาตรา, 2543, น. 161)

ส านวนน“เสอ” ถกเปรยบเทยบเปนผชาย แสดงใหเหนถงโลกทศนเกยวกบผชายวาผชายตองท าตวใหสมกบเปนผชาย ตองเปนคนเกงมความสามารถ

2. (บวช) นาค หมายถง คนทอยวดเตรยมตวจะบวชหรอก าลงจะบวช (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 573)

ส านวนนแสดงโลกทศนและคานยมเกยวกบผชายไทย (ทนบถอศาสนาพทธ) ว า ต อ งบ วช เป นพร ะส ก ค ร ง ห น ง ใ น ช ว ต เ พ อ เ ป น ก า ร ส บ ทอด พร ะ พทธ ศาสน า ต อ ไ ป 3. แมงดา หมายถง ผชายทอาศยน าพกน าแรงเมยเปนผหามาเลยงชพ ผชายทเกาะเมยกน ตนเองไมไดท าอาชพอะไร (ขนวจตมาตรา, 2543, น. 432)

4. เจาชไกแจ หมายถง ผชายทมนสยเจาช เกยวผหญงไปมา (จนทมา นวมศรนวล, 2554, น. 60)

5. เ ส อ ผ ห ญ ง ห ม า ย ถ ง ผ ช า ย ท เ จ า ช ม า ก ม ช ร ก ห ล า ย ค น (ราบณฑตยสถาน, 2554, น. 114)

จากตวอยางท 3 – 5 แสดงใหเหนคณลกษณะของผชายทไมพงประสงค ผชายทมนสยเจาช ไมจรงใจ และมเลหเหลยมมาก คนไทยมโลกทศนวาผชายทไมจรงใจ มเลหเหลยมมากถอวาเปนผชายทไมนาไววางใจ และเปนอนตรายโดยเฉพาะกบผหญง (วรารชต มหามนตร, 2557, น. 14)กลาวโดยสรป โลกทศนของชาวไทยทมตอผชายทแสดงผานความหมายเปรยบเทยบของสตวในภ าษา ไทยม ท ง ใ นด า นท ด แ ล ะ ไ ม ด โ ด ยช า ว ไทยมอง ว า ผ ช า ย จ ะต อ งม ค ว า ม กล า ห า ญ มความสามารถ อกทงชายทนบถอศาสนาพทธควรจะตองเขาพธอปสมบทเปนพระดวยเชนกน แตอยางไรกตามสงคมไทยกมโลกทศนเกยวกบผชายทมนสยเจาช และเกยจคราน ไดแตอาศยผหญงท างานหาเล ยงครอบครวซงขดกบคานยมของคนไทยทผชายตองท าหนาทดแลครอบครว

6. เกง หมายถง บคคลทเปนเพศทสาม 7. กวาง หมายถง บคคลทเปนเพศทสาม จากตวอยางท 6-7 ทงสองค าเปนความหมายเปรยบเทยบของสตวทถกใชใน

การเรยกบคคลเพศทสาม โดยทงสองค าเปนค าทใชเรยกผชายทชอบพอผชายดวยกนเอง หรอทเรยกวา เกย สะทอนใหเหนวาในปจจบนสงคมไทยมการเปดกวางและยอมรบในความแตกตางทางรสนยมของบคคล จงท าใหมผคนออกมาเปดเผยรสนยมสวนตวของตนเองมากขน

Ref. code: 25605706033114RZT

135

5.1.1.2 โลกทศนเกยวกบผหญง สงคมไทยเปนสงคมทใหความส าคญแกผชายมากกวาผหญง ผหญงตองเปนผตามผชายหรอสามของตน โดยโลกทศนดงกลาวสะทอนออกใหเหนในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ผวจยพบวามโลกทศนทเกยวกบผหญงบางประการ ทงในทางทดและไมด ซงสะทอนใหเหนถงโลกทศนของชาวไทยทมตอผหญง ดงตวอยางตอไปน 1. ชางเทาหลง หมายถง ผหญงเปนผตามสาม (อดมพร อมรธรรม, 2556, น. 153)

จากประโยคตวอยาง จะเหนไดวา ผหญงถกก าหนดใหเปนผตามผชาย เพราะสงคมเหนวาผหญงออนแอกวาผชาย และผชายตองท าหนาทผน าและปกปองผหญงในดานตาง ๆ อกทงผชายมหนาทในการปกครองตงแตระดบสง ไดแก การปกครองประเทศ จนถงการปกครองในระดบครอบครว คนไทยจงยกยองผชายมากกวาผหญง 2. หญงเปนควาย ชายเปนคน หมายถง ผหญงตองท างานปรนนบตดแลสาม (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 45) ส านวนนแสดงใหเหนโลกทศนของชาวไทยทมตอผหญงวา ผหญงตองดแลสามของตน อกทงผหญงมฐานะทต ากวาผชาย ในสมยกอนผหญงไมมสทธมเสยงในการออกความเหน ถงแมวาจะถกครอบครวของตนขายใหไปเปนทาส จงท าใหผหญงดเหมอนเปนควายทเจาของจะน าไปทใดกได นอกจากนผหญงไทยในสมยกอนยงไมมสทธในการเรยนหนงสอ เพอหาความรมาใชในการเลยงดตนเอง จงจ าเปนตองพงพาผชายอยางหลกเลยงไมได (วรารชต มหามนตร, 2557, น. 16) สงคมไทยเปนสงคมทใหความส าคญกบการประพฤต ปฏบตตนของผหญง โดยชาวไทยมโลกทศนวาผหญงทดจะตองเปนแมศรเรอน ท างานบานเกง อกทงตองมกรยามารยาททงดงาม คอตองมกรยาและวาจาทสภาพ เรยบรอย แตหากผหญงคนใดมกรยามารยาททไมเรยบรอย ก จะถกวากลาววาไมไดรบการอบรมสงสอนจากครอบครว โดยเฉพาะผเปนแม เพราะแมมกจะมควาใกลชดกบลกมากกวา ดงนนหากแมมความประพฤตอยางไรกจะสงสอนลกในลกษณะเดยวกน คนไทยจงมส านวนทกลาวถงพฤตกรรมของหญงสาววาเหมอนแมของตน ทวา 3. ดชางใหดหาง ดนางใหดแม หมายถง ใหรจกพจารณาลกษณะบคคลหรอผหญงทจะมาเปนคครอง (ราชบณฑตยสถาน, 2551, น. 29) นอกจากนผวจยยงพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทแสดงใหเหนโลกทศนของคนไทยทมตอผหญงทมกรยามารยาทไมงดงาม ดงตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

136

4. มาดดกะโหลก หมายถง หมายถง อาการกระโดกกระเดกไมเรยบรอย มกใชกบผหญง (ราชบณฑตยสถาน, 2551, น. 65) ส านวนนใชในการวากลาวผหญงทมกรยามารยาทไมเรยบรอย โดยการน ากรยาอาการของมาทมกจะกระโดดไปมาหรอทเรยกวา “ดด” ดไมเรยบรอยมาเปรยบกบผหญง (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 415) 5. แรด หมายถง อาการแสดงออกเพอใหเพศตรงขามสนใจ 6. ไกแก แมปลาชอน หมายถง หญงคอนขางมอายทมมารยาและเลหเหลยมมาก และมกรยาจดจาน (ราชบณฑตยสถาน, 2551, น. 8) ขนวจตรมาตรา (2543, น. 66) กลาวถงทมาของส านวนนวา โดยธรรมชาตแลว แมปลาชอนสามารถกดคนถงตายได ถงแมปลาชอนธรรมดาจะไมด ไมท ารายมนษย อกทงยงตกเปนอาหารของมนษยดวย แตถาแกเปนแมปลาวางไขแลวจะดมาก เปรยบไดกบผหญงซงตามธรรมชาตเปนเพศออนแอ ไมดราย แตถามอายมากขนกสามารถกลายเปนคนทมพษสงไปได นอกจากนผวจยยงพบความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทสะทอนโลกทศนเกยวกบรปลกษณของผหญง ดงตวอยาง 7. ตาสวยเหมอนเนอทราย หมายถง มดวงตาสวยงาม 8. แขงเรยวดจแขงเนอทราย หมายถง มเรยวขายาวเรยว จากตวอยางท 7-8 แสดงใหเหนวาคนไทยนยมชมชอบผหญงทมดวงตาสวยงาม และมเรยวขายาวเรยวเหมอนกบแขงของเนอทราย เพราะเนอทรายเปนสตวทมขาเรยวเลก และมดวงตายาว จงน าลกษณะของเนอทรายมาเปรยบกบรปรางของผหญง

5.1.1.3 โลกทศนเกยวกบคนทมฐานะและยศศกด สงคมไทยเปนสงคมทแบงชนวรรณะ อาจแบงโดยความอาวโส ฐานะ และอ านาจ สงคมไทยเคารพผทมวยวฒและคณวฒ ระบบยศศกดปรากฏในสงคมไทยมาอยางชานาน และสะทอนออกมาทางรปแบบภาษา ดงทผวจยพบในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ดงตวอยางเชน (เพญแข วจนสนทร, 2528, น. 43-98)

1. นกยงยอมมแววทหาง หมายถง คนทมฐานะทางสงคมหรอมสกลด ยอมมลกษณะทแสดงออกมาใหสงเกตเหนบาง

2. ปลาใหญกนปลาเลก หมายถง คนทมอทธพลยอมเอาเปรยบคนทไมมอทธพล

Ref. code: 25605706033114RZT

137

3. เขาฝงหงสเปนหงส เขาฝงกาเปนกา หมายถง คนทปรบตวได อยรวมกบผทมฐานะหรอคนจนกท าตวใหกลมกลน

4. หงสและกา หมายถง คนทมฐานะและคนจน

5. ราชสหสองตวอยถ าเดยวกนไมได หมายถง คนทมอ านาจสองคนอยภายในพนทเดยวกนไมได

6. เดนตามผใหญหมาไมกด หมายถง ท าตามผใหญจะปลอดภย

จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยขางตนทสะทอนใหเหนโลกทศน และคานยมทใหเกยรตผทมฐานะ และมยศศกดในสงคมไทย ผทมฐานะร ารวยถอวาเปนผ ทมอ านาจ สวนผทยากจนกวาถอวาเปนผทไมมอ านาจ โดยผทมฐานะและยศมกถกน าไปเปรยบกบสตวทมความสวยงามหรอสตวทมขนาดใหญและเปนผลา เชน นกยง หงส สงโต ปลาใหญ เปนตน สวนผทมฐานะยากจนถกเปรยบเปนสตวทมรปลกษณไมสวยงามหรอสตวทมขนาดเลก เชน กา และปลาเลก เปนตน อกทงชาวไทยยงมคานยมในการยดบรรพบรษเปนแบบอยางในการด าเนนชวต เพราะเชอวาสงทผใหญ บรรพบรษแนะน าเปนสงทมประโยชน เพราะเปนสงทไดจากประสบการณ การลองผดลองถกมาแลว (อบล เทศทอง, 2558, น. 105-134) ดงส านวน “เดนตามผใหญหมาไมกด”

5.1.1.4 โลกทศนเกยวกบความรและสตปญญา มนษยมโลกทศนเกยวกบการศกษา ความร และสตปญญาวา ความรเปนสงส าคญในการท างานหาเลยงชพ แตจากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยท สะทอนโลกทศนเกยวกบความรและสตปญญา พบวา ขอมลสวนใหญสะทอนโลกทศนในทางทไมด กลาวคอ สตวถกน ามาเปรยบเปนคนทไมความร หรอรเพยงเลก ๆ นอย ๆ ดงตอไปน

1. กบในกะลาครอบ หมายถง คนทมองเหนโลกในวงแคบ มความรนอย (ชลพร, น าโชค, อาพร, 2538, น. 6)

2. รแบบง ๆ ปลา ๆ หมายถง มความรในบางสงบางอยางเพยงเลกนอย (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 136)

3. ร อ ย า ง เ ป ด ห ม า ย ถ ง ร อ ะ ไ ร ห ล า ย ๆ อ ย า ง แ ต ไ ม ร จ ร ง (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 484)

Ref. code: 25605706033114RZT

138

นอกจากน ผวจยยงพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทหมายถงคนทหมกมนอยกบการอานหนงสอ ถงแมสตวจะถกเปรยบเทยบเปนคนทชอบหาความรโดยการอานหนงสอ แตส านวนดงกลาวกยงสะทอนทศนคตในทางทไมดของชาวไทยทมตอสตว ดงขอมลตอไปน

4. หนอนหนงสอ หมายถง คนทชอบหมกมนกบการอาน (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1242)

5.1.2 โลกทศนเกยวกบธรรมชาต ประ เทศ ไทย เป นป ร ะ เทศท ม ท ร พย าก ร ธ ร รมช าต อ ด มสมบ รณ ด ง ท

มองเซเญอร ปาเลอกวซ (2552) กลาวไวในบนทกวา “ประเทศสยามเปนประเทศทมความอดมสมบรณอยางมาก มพนธขาวมากกวา 20 ชนด ตามล าคลองและสระกเปนแหลงเกดพนธหลายอยางทมประโยชน สตวนานาชนด เชน ชาง เสอ สมน นก เปนตน” ดวยความอดมสมบรณของธรรมชาต คนไทยจงมวถชวตพงพงอยกบธรรมชาต ทงการหาอาหาร ยารกษาโรค ทอยอาศย และเครองนงหม คนไทยจงมความผกพนกบธรรมชาตอยมาก

จากการวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ผวจยพบวาความหมายเปรยบเทยบของสตวสะทอนใหเหนโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยทมตอธรรมชาต สามารถแบงออกไดเปนโลกทศน ทมตอสตว และตอสงแวดลอม ดงรายละเอยดตอไปน 5.1.2.1 โลกทศนเกยวกบสตว โลกทศนของชาวไทยทมตอสตวสวนใหญเปนไปในทางทไมด จากการวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทงสน 587 ขอมล พบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยจ านวน 468 ขอมลมความหมายในทางทไมด โดยสตวถกน ามาเปรยบเปนหลายสง เชน คน คณลกษณะของคน อาการ การกระท า สถานท เหตการณ เปนตน สตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบสวนใหญเปนสตวทอยในกลมสตวบก พบสตวทงสน 34 ชนด และเปนสตวทมนษยเลยงไวภายในบรเวณทพกอาศย เชน แมว ไก ไกแจ นกแกว นกขนทอง หนตะเภา เปนตน สตวทใชแรงงาน เชน วว ควาย ชาง มา เปนตน สตวทเปนอาหาร เชน หม ปลา เปด เปนตน จากบทท 4 พบวาสตวทถกน ามาเปรยบเทยบมากทสดในภาษาไทย ไดแก เสอ รองลงมาไดแก หมา ปลา ไก และ ชางและแมว

Ref. code: 25605706033114RZT

139

จากขอมลจะเหนไดวา สตวทถกน ามาเปรยบเทยบมากทสด 5 อนดบแรกเปนสตวทอยในกลมสตวบก ไดแก เสอ พบขอมลจ านวน 59 ขอมล คดเปนรอยละ 10.05 หมา พบขอมลจ านวน 47 ขอมล คดเปนรอยละ 8 ชาง พบขอมลจ านวน 24 ขอมล คดเปนรอยละ 4.08 และแมว พบขอมลจ านวน 23 ขอมล คดเปนรอยละ 3.91 สตวน า ไดแก ปลา พบขอมลจ านวน 26 ขอมล คดเปนรอยละ 4.42 สตวปก ไดแก ไก พบขอมลจ านวน 24 ขอมล คดเปนรอยละ 4.08 ชาวไทยมความคนเคยกบสตวเหลาน ทงเพอเปนอาหาร เปนแรงงาน แมกระทงเพอความส าราญ เมอคนมความคนเคยกบสตว จงท าใหคนมองเหนและเขาใจลกษณะและพฤตกรรมบางอยางของสตว จงน าสตวมาเปรยบเทยบกบคนและสงตาง ๆ ทอยรอบตว และสะทอนโลกทศน และทศนคตของชาวไทยทมตอสตวชนดตาง ๆ ดงตวอยาง (1) เสอ ชาวไทยมโลกทศนตอเสอทงในดานทดและไมด ส าหรบโลกทศนในแงด เสอมความหมายเปรยบเทยบหมายถง คนเกง กลาหาญ คนทมอ านาจ ดงปรากฏในความหมายเปรยบเทยบทวา 1. เสอไวลาย หมายถง คนมความสามารถ ท าอะไรยอมแสดงฝไมลายมอ (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 33) 2. เสอซอนเลบ หมายถง คนทมความเกงกลาสามารถ แตนงขรมไมแสดงออกมาใหเหนฝมอ มเลหกลมายาอยภายใน (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 595) 3. ชาตเสอจบเนอกนเอง หมายถง คนทมศกดศรไม พงพาอาศยผ ใด (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 27) สวนโลกทศนของชาวไทยในแงทไมดตอเสอนนคอ เสอเปนสตวดราย มอนตราย และนากลว เสอจงถกน ามาเปรยบเปน คนราย คนชว และภยอนตราย ดงปรากฏใหเหนในขอมลความหมายเปรยบเทยบทวา 4. อยในปากเสอปากหม หมายถง ตกอยในทคบขน อยในทอนตราย ตกอยในอนตราย (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 662) 5. หนเสอปะจระเข หมายถง หนภยอนตรายอยางหนงแลวตองพบภยอนตรายอกอยางหนง (ราชบณฑตยสถาน, 2553, น. 108) 6. เสอ สงห กระทง แรด หมายถง คนเลวทราม ข โกงและอนตราย (อดมพร อมรธรรม, 2556, น. 302)

Ref. code: 25605706033114RZT

140

7. เ ส อ ในร า งสมน หมายถ ง คนร ายท ปลอมมาในร า งของคนด (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 91) 8. เสอสาว หมายถง ผหญงทมนสยดราย 9. เสอผหญง หมายถง ผชายทมความสามารถในการเกยวพาราสผหญงและมกคบหากบผหญงหลายคน เนองดวยประเทศไทยเปนประเทศทมทรพยากรธรรมชาตทงปาไม และแมน า จงเปนทอยอาศยของสตวปานานาชนด รวมถงสตวดรายตาง ๆ เชน เสอ สงโต หมาปา เปนตน เสอเปนสตวทอาศยอยในปา บางครงกออกมาหากนตามหมบาน เสอเปนสตวอนตราย ดราย และเปนผลา ชาวไทยจงมโลกทศนตอเสอทงในดานทดและไมด จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของเสอ พบวา มขอมลทเสอถกน ามาเปรยบเทยบและมความหมายในทางทด จ านวน 13 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 22.1 สวนขอมลทเสอถ ก น า ม า เ ป ร ย บ เ ท ย บ แ ล ะ ม ค ว า ม ห ม า ย ใ น ท า ง ท ไ ม ด จ า น ว น 46 ข อ ม ล ซ ง ค ด เ ป น รอยละ 77.9 จงอาจกลาวไดวา ชาวไทยมทศนคตในทางทไมดกบเสอ (2) หมา สตวทถกน ามาเปรยบเทยบมากทสดเปนอนดบสองในภาษาไทยไดแก หมามความหมายเปรยบเทยบในทางทไมด ดงปรากฏในขอมลความหมายเปรยบเทยบทวา 1. ขแลวกลบเปนแมว ขแลวแจวเปนหมา หมายถง คนด ท าแตสงทด ตรงขามกบคนชว (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 24) 2. หมาเหาใบตองแหง หมายถง คนทพดเอะอะเปนทวาเกงไปอยางนนเอง ไมมทางท าอะไรได (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 609) 3. หมาจนตรอก หมายถง คนทไมมทางไป จงหนสเพอเอาตวรอด (มทร ตลยาทร, 2533, น. 55) 4. หมาบ าพ าลกร ะแซ ง หมายถ ง คนพาลหา เ ร อ ง ( ป ร ะ เท อ ง คลายสบรรณ, 2554, น. 35) 5. หมาสองราง หมายถง คนทท าตวเขาดวยท งสองฝาย (ปารชาต วรณจต, 2530, น.66) 6. หมาหวเนา หมายถง คนท เปนทร งเกยจ เขากบใครไมได (มทร ตลยาทร, 2533, น. 55)

Ref. code: 25605706033114RZT

141

7. ปากหมา หมายถง คนทชอบพดจาวารายคนอน พดเรองทไมควรพด พดไมสรางสรรค (ราชบณฑตยสถาน, 2554, น. 72-73) 8. หมาหงอย หมายถง คนทมอาการเหงาหงอย ไมราเรง 9. หมาหม หมายถง กลมคนทท ารายผอนทมจ านวนคนนอยกวา หมาหรอสนขเปนสตวเลยงของมนษย คนไทยนยมเลยงหมากนมาอยางชานาน ท าใหในประเทศไทยมหมาเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะอยางยงตามวด และเขตบานเรอนของประชาชน ถงแมคนไทยและหมาจะมความใกลชดกนมาก แตหมากยงคงเปนสตว คนถอวาสตวเปนสงมชวตทอยต ากวาคน และใชสญชาตญาณมากกวาเหตผล ดงนน ความหมายเปรยบเทยบของหมาจงมความหมายในทางทไมด จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของหมา พบวา มขอมลทหมาถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 47 ขอมล และมความหมายในทางทไมด จ านวน 47 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 100 จงอาจกลาวไดวา ชาวไทยมทศนคตในทางทไมดกบหมา (3) ไก ไกถอเปนสตวเลยงทมกจะถกใชประโยชนจากมนษยเ พอเปนอาหาร ความหมายเปรยบเทยบของไกจงมความหมายไปในทางทออนแอ รไมเทาทนคนอน หรอไมฉลาด จงถกใชประโยชนอยเสมอ ดงตอไปน 1. ไกรองบอน หมายถง เปนตวส ารองเวลาทขาดแคลน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 17) 2. ไก ออน หมายถ ง คนท ด อยช น เช งหร อ เลห เหล ยม (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 17) 3. ลกไกในก ามอ หมายถง คนทตกอยในอ านาจของผ อน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 18) 4. สมภารกนไกวด หมายถง คนทไดหญงในปกครองเปนภรรยา (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 18) 5. หมาหยอกไก หมายถง อาการทชายหยอกลอหญงสาวเปนทเลนทจรง (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 96) นอกจากนผวจยยงพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของไกทหมายถงผหญงหรอผชายทเจาชและมเลหเหลยม ไดแก

Ref. code: 25605706033114RZT

142

6. ไกแก แมปลาชอน หมายถง หญงคอนขางมอาย แตมมารยาและเลหเหลยมมาก และมกรยาจดจาน (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 10) 7. เจาชไกแจ หมายถง ผชายทมนสยเจาช เกยวผหญงไปมา (จนทมา นวมศรนวล, 2554, น. 60) สงคมไทยในสมยกอนนยมเลยงไกไวเพอบรโภคเองในครวเรอน ไกเปนสตวชนดหนงทคนไทยนยมบรโภค ทงเนอไกและไขไก ชาวไทยจงมความคนเคยกบไกจนมองเหนพฤตกรรมบางอยางของไก จงน าเอาพฤตกรรมของไกมาใชในการเปรยบเทยบ โลกทศนของชาวไทยตอไกเปนไปในทางท ไม ด ไก เปนส ตวท ไม ด ร าย ไกถ ก ใชประโยชน เ พอไว เปนอาหารของคนและสตว อน ๆ ไกจงมกถกน ามาเปรยบเทยบเปนคนทออนแอ รไมเทาทนผอน จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของไก พบวา มขอมลทไกถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 26 ขอมล โดยมความหมายในทางทด จ านวน 5 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 19.2 สวนความหมายเปรยบเทยบของไกในทางทไมดมจ านวน 21 ขอมล คดเปนรอยละ 80.8 จงอาจกลาวไดวา ชาวไทยมทศนคตในทางทไมดกบไก (4) ชาง

1. ชางเผอกไมไดเกดในกรง หมายถง คนดมชวชามาจากตามชนบท (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น.22)

ในขณะเดยวกนชางกยงถกเปรยบเปนเหตการณหรอเรองราวทใหญโต เพราะชางเปนสตวตวใหญ การรบมอกบชางจงเปนเรองยากหรอเกนก าลงของคนทจะจดการได ดงปรากฎใหเหนในขอมลความหมายเปรยบเทยบทวา

2. ฉดหางชาง หมายถง หามหรอขดขวางสงทเกนก าลงตวเอง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 22)

3. จบชางกลางแปลง หมายถง ท าสงทไมมทางท าส าเรจได (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 22)

4. มก าลงดจชางสาร หมายถง มพละก าลงมาก ถงแมคนไทยจะใหความส าคญและยกยองชางมาก แตคนไทยกมโลกทศนตอ

ชางในทางทไมดเชนกน คนไทยมองเหนพฤตกรรมดรายของชางในขณะทตกมนทท าอนตรายคนและสงรอบขาง จ งน า เอาพฤตกรรมทท า อนตรายของชางมาเปรยบเปนคนเกเร ท าลายขาวของ ดงความหมายเปรยบเทยบตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

143

5. ชางเหลอขอ หมายถง คนเกเร (ประเทอง คลายสบรรณ , 2530, น. 22)

6. เสอทลายหาง ชางทลายโรง หมายถง คนทแสดงกรยาเอะอะตงตง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 33)

ชางเปนสตวปาทมขนาดใหญ คนไทยในสมยกอนนยมจบชาง หรอทเรยกวาคลองชางมาเลยงไวเพอใชงาน ชางเปนสตวทมก าลงมาก และถกใชเปนพาหนะตงแตสมยโบราณ คนไทยมโลกทศนตอชางทงในทางทดและไมด ชางเปนสตวตวใหญ มอ านาจและก าลงมาก ชางจงถกน ามาเปรยบเปนคนเกง สวนโลกทศนในดานทไมด คนไทยมองวาชางเปนสตวทดรายเมอโกรธ และสามารถท าอนตรายกบมนษยได ชางจงถกน ามาเปรยบเปนคนเกเรเชนเดยวกน

จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของชาง พบวา มขอมลทชางถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 24 ขอมล โดยมความหมายในทางทด จ านวน 5 ขอมล ซ งคดเปน รอยละ 20.8 สวนความหมายเปรยบเทยบของชางในทางทไมดมจ านวน 10 ขอมล คดเปนรอยละ 79.2 จงอาจกลาวไดวา ชาวไทยมทศนคตในทางทไมดกบชาง (5) แมว 1. ขแลวกลบเปนแมว ขแลวแจวเปนหมา หมายถง คนด ท าแตสงทด ตรงขามกบคนชว (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 24)

ขณะเดยวกนคนไทยมองวาแมวกมนสยเจาเลห จงน าแมวมาเปรยบเปนคนเจาเลห คดโกง ไมนาไวใจ ดงปรากฏใหเหนในขอมลความหมายเปรยบเทยบดงตอไปน 2. ซอเหมอนแมวนอนหวด หมายถง คนคดโกงททาวาซอตรง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 28) 3. ฝากปลาไวกบแมว หมายถง ไว ใจคนท ไมควรไว ใจ (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 28)

4. แมวยว หมายถง ผหญงทมกยวยวนผชายใหมาตดพน แมวเปนสตวชนดหนงทคนไทยนยมเลยงไว ในสมยกอนคนไทยเลยงแมวไว

เพอจบหนทเขามาขโมยกดกนอาหารและท าลายขาวของของคน แตเมอเวลาผานไปวตถประสงคในการเลยงแมวไดเปลยนไปเพอความส าราญ โดยมนษยเลยงแมวไวเพอเปนเพอนแกเหงา คนจงมความใกลชดกบแมวมาก และมองเหนพฤตกรรมของแมว คนไทยจงมโลกทศนทงในทางทดและไมดตอแมว ส าหรบ

Ref. code: 25605706033114RZT

144

โลกทศนในทางทด คนไทยมองวาแมวเปนสตวรกสะอาด ฝเทาเบา แมวจงถกน ามาเปรยบเทยบกบคนด ดงปรากฏในขอมลความหมายเปรยบเทยบทวา

จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของแมว พบวา มขอมลทแมวถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 23 ขอมล โดยมความหมายในทางทด จ านวน 2 ขอมล ซ งคดเปน รอยละ 8.7 สวนความหมายเปรยบเทยบของแมวในทางทไมดมจ านวน 21 ขอมล คดเปนรอยละ 91.3 จงอาจกลาวไดวา ชาวไทยมทศนคตในทางทไมดกบแมว (6) ง 1. งเหาซอนเศยร หมายถง คนชวซอนความรายกาจเอาไว (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 17) 2. จบงขางหาง หมายถง ท าสงทเสยงตออนตราย (ราชบณฑตยสถาน, 2553, น. 26) 3. งพษมตรคด หมายถง คนชว (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 20) 4. ลากงตามหลง หมายถง คบคนชวเปนพวก (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 18) งเปนสตวเลอยคลานทพบเหนไดทวไปตามทรกทบ หรอทชนแฉะ มทงชนดทมพษและไมมพษ ถงแมงบางชนดจะไมมพษ แตชาวไทยกมองวาวา งเปนสตวอนตราย ดราย และสามารถท ารายคนและสงมชวตอน ๆ ได งจงถกน ามาเปรยบเทยบกบคนราย คนชว และภยอนตราย จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของง พบวา มขอมลทงถกน ามาเปรยบเทยบและมความหมายในทางทไมด จ านวน 12 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 100 จงอาจกลาวไดวา ชาวไทยมทศนคตในทางทไมดกบง (7) จระเข 1. จระ เข ขว า งคลอง หมายถ ง คนท ไปข ดขวางผ อ น (ประ เท อง คลายสบรรณ, 2530, น. 21) 2. จระเขฟาดหาง หมายถง คนทใชอ านาจหรอก าลงระรานโดยไมเลอกหนา (ประเทอง คลายสบรรณ, 2554, น. 18) 3. หนเสอปะจระเข หมายถง หนภยอนตรายอยางหนง แลวตองพบภยอนตรายอกอยางหนง (ยงลกษณ งามด, 2531, น. 95)

Ref. code: 25605706033114RZT

145

4. จระเขคบคลอง หมายถง ผทชอบวางตวใหญโตเกนไปยอมมอปสรรคในการด ารงตนในสงคม (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 290)

จระเขเปนสตวทอาศยไดทงบนบกและในน า จระเขเปนสตวทวายน าเกง ดงนนในสมยกอนจงพบจระเขไดตามแหลงน าตาง ๆ ดงท มองเซเญอร ปาเลอกวซ (2552, น. 122) กลาวในบนทกวา “จระเขมอยในแมน าทกสายของประเทศสยาม ตงแตปากอาวไปจนถงในททมน าพอทมนจะกบดานอยได และทมปลามากพอทจะเปนอาหารของมน” เนองจากจระเขเปนสตวทมนสยดราย กนเนอสตวเปนอาหาร ชาวไทยจงมโลกทศนวาจระเขเปนสตวอนตราย โหดเหยม จงน าจระเขมาใชเปรยบเทยบกบคนชว คนทมอ านาจ และภยอนตราย จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของจระเข พบวา มขอมลทจระเขถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 12 ขอมล โดยมความหมายในทางทด จ านวน 1 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 9.1 สวนความหมายเปรยบเทยบของจระเขในทางทไมดมจ านวน 10 ขอมล คดเปนรอยละ 90.9 จงอาจกลาวไดวา ชาวไทยมทศนคตในทางทไมดกบจระเข (8) ววและควาย 1. โงเปนควาย หมายถง โง 2. สซอใหควายฟง หมายถง สงสอน แนะน าคนโงมกไมไดผล เสยเวลาเปลา (ราชบณฑตยสถาน, 2551, น.87) นอกจากนคนไทยย งมองวาวว เปนสต วทตะกละ เหนแกกน ดงท วรารตน มหามนตร (2557, น. 175) กลาววา อาจมาจากลกษณะนสยของววทเมอปลอยใหไปกนหญากจะกมหนากมตากนเพยงอยางเดยว จงปรากฏส านวนทสะทอนโลกทศนดงกลาว ทวา 3. ววเหนแกหญา ขขาเหนแกกน หมายถง ตะกละตะกลาม ตงหนาแตจะกนทาเดยว ส านวนนมงกลาวเปนเชงต าหนคนชนต า โดยน าลกษณะนสยการกนของววมาเปรยบเทยบ (ขนวจตรมตรา, 2543, น. 535) ววและควายเปนสตวพนเมองในประเทศไทย ชาวไทยมกเลยงววและควายเพอใชงาน เชน ไถนา และลากเกวยน บางกเลยงไวเพอเปนอาหาร ววและควายเปนสตวกนพช รปรางใหญ (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 233) สามารถพบไดตามทงนา ถงแมววและควายจะมประโยชนตอคนไทย แตคนไทยกมโลกทศนวา ววและควายเปนสตวทโง และตะกละ

Ref. code: 25605706033114RZT

146

จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของววและควาย พบวา มขอมลทว วและควาย ถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 39 ขอมล โดยมความหมายในทางท ด จ านวน 1 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 2.56 สวนความหมายเปรยบเทยบของววและควายในทางทไมดมจ านวน 38 ขอมล คดเปนรอยละ 97.44 จงอาจกลาวไดวา ชาวไทยมทศนคตในทางทไมดกบววและควาย

(9) เหย เหยเปนสตว เลอยคลาน ตวใหญ สด า มลายดอกส เหลองพาดขวาง หากนบรเวณใกลแหลงน า (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1309) เมอกลาวถงเหย ชาวไทยมกนกถงความชว สงไมดตาง เหตทเหยถกน ามาเปรยบเทยบเปนสงชวราย Siripoj (2017, para. 11) กลาววา ค าอธบายทชาวไทยไดยนบอยครง คอ ในสมยโบราณ คนไทยนยมปลกบานเรอนอยรมน า โดยประเพณแลวนยมเลยงสตวไวทใตถนของเรอน ทงสตวเลกสตวใหญ ตวเหย จงสามารถมาขโมยเอาสตวของชาวบาน โดยเฉพาะสตวปก จ าพวกเปดไก แลวลากลงไปกนในน า จะเหนไดวาทมาของความหมายเปรยบเทยบของเหย ทหมายถง “ความชว” ยงไมเปนทแนชด แตโลกทศนของคนไทยทมตอเหย กมลกษณะในทางทไมด เหยถกมองวาเปนสตวทนาเกลยด ไมควรเขาใกล เหยจงกลายเปนสญลกษณของความชวและกลายมาเปนค าดาทอในภาษาไทยจนถงปจจบน 5.1.2.2 โลกทศนเกยวกบสงแวดลอม สงแวดลอม หมายถง สงตาง ๆ ทงทางธรรมชาตและทางสงคมทอย รอบ ๆ มนษยมทงดและไมด (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 1191) เชน ปาไม ทงนา แมน า เปนตน จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ผวจยพบวา คนไทยมโลกทศนเกยวกบสงแวดลอมทสะทอนใหเหนจากขอมลดงตอไปน 1. น าพงเรอ เสอพงปา หมายถง พงพาอาศยกน (ราชบณฑตยสถาน, 2553, น. 51) 2. ข า ว พ งนา ปลา พ งน า หมายถ ง พ งพาอาศ ยก น (ประ เท อง คลายสบรรณ, 2530, น. 26) จากส านวนขางตน แสดงใหเหนโลกทศนของคนไทยวา สงแวดลอมนอกจากจะเปนแหลงหาอาหารของมนษยแลว ยงเปนทพงพาของสตวตาง ๆ อกดวย

Ref. code: 25605706033114RZT

147

3. ซอววหนานา ซอผาหนาหนาว หมายถง ซอของไมค านงถงกาลเวลา ยอมไดของแพง, ท าอะไรไมเหมาะสมกบกาลเวลา ยอมไดรบความเดอดรอน (ราชบณฑตยสถาน, 2551, น. 27) ส านวนนกลาวถง หนานา หมายถง ฤดท านา ตงแตเดอนหกไปจนถงเดอนสบสอง ววและควายเปนแรงส าคญทสดในการท านา ดงนน ซอววและควายในฤดท านายอมไดราคาแพง ซงแสดงใหเหนโลกทศนของชาวไทยทมวถชวต หาเลยงชพอยกบทงนา วรารชต มหามนตร (2557, น. 184) ไดกลาวถงความส าคญของแมน าไววา คนไทยในสมยกอนมกปลกสรางบานเรอนและตงชมชนอยรมแมน าล าคลองเพอใชประโยชนจากแหลงน าในอปโภคบรโภคและคมนาคม แมน าจงมบทบาทส าคญตอวถชวตของคนไทยเปนอยางมาก ผวจยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทสะทอนใหเหนโลกทศนดงกลาว ดงตอไปน 4. ถอแพไลเสอ ถอเรอไลจระเข หมายถง ท าสงทไมอาจส าเรจได หรอส าเรจไดยาก (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 21)

5. น าขนปลากนมด น าลดมดกนปลา หมายถง ยามขนท ากบเขาไมดอยางไร ยามชะตาตกเขากท ากบตวไมดอยางนน (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 287) จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทสะทอนใหเหน โลกทศน คานยม และทศนคตของคนไทยทมตอธรรมชาต แสดงใหเหนวา คนไทยตงแตสมยโบราณด ารงชวตใกลชดกบธรรมชาต เพราะตองพงพงธรรมชาตและสงแวดลอมในการหาทรพยากรทจ าเปนตอการด ารงชวต

5.1.3 โลกทศนเกยวกบการด ารงชวต การด ารงชวตของคนไทยในสมยกอนเปนไปดวยความเรยบงาย หาอาหารตาม

ธรรมชาต และท ามาหากนอยกบธรรมชาต โดยโลกทศน คานยม และทศนคตของคนไทยในดาน ตาง ๆ ทงการกนอย และการท างาน ปรากฏใหเหนในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตว ดงตอไปน 5.1.3.1 การกนอย 1. หงขาวประชดหมา ปงปลาประชดแมว หมายถง แกลงใหมาก เพอประชดใครทอยากไดมาก แลวกลบเปนผลเสยตอตนเอง แตเปนผลดกบคนนน (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 640) 2. ฝากปลายางไวกบแมว หมายถง ฝากสงใดสงหนงไวกบผทชอบสงนน ยอมจะสญเสยไป (ขนวจตรมาตรา, 2543, น. 640)

Ref. code: 25605706033114RZT

148

3. เลยงไกไวกนไข เลยงควายไวไถนา หมายถง ท าสงใดเพอหวงประโยชนจากสงนน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 18) 4. ขดบอลอปลา หมายถง ท าอบายลวงใหหลงเชอตาม (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 26) การประกอบอาหารของคนไทยเปนไปดวยความเรยบงาย เชน การตม ปง ยาง และท าขางใหสกโดยการหง นอกจากคนไทยจะหาอาหารจากธรรมชาตแลว เชนจบปลา และลาสตวแลว คนไทยยงนยมปลกขาว และเลยงสตวไวเพอเปนอาหารอกดวย ซงสะทอนออกมาใหเหนในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย 5.1.3.2 การท างาน การท างานของคนไทยในสมยกอน สวนใหญเปนการท าไรนา จบปลา และเลยงสตว ซงตรงกบท มองเซเญอร ปาเลอกวซ (2552, น. 157) กลาวถงอาชพของคนไทยวา “คนไทยแทนนสวนหนงเปนขาราชการ อกอยางหนงท าการคาขาย แตสวนใหญท าสวนและท านา” ขอมลความหมายเ ป ร ย บ เ ท ย บ ข อ ง ส ต ว ท ส ะ ท อ น ใ ห เ ห น โ ล ก ท ศ น แ ล ะ ค า น ย ม ข อ ง ค น ไ ท ย ท ม ต อ การท างานดงกลาวขางตน มดงตอไปน 1. ท านาอยาเสยไร เลยงไกอยาเสยรง หมายถง ท าอะไรควรใหไดประโยชนบาง (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 18) 2. ท านาออมขาว ท าปลาออมเกลอ หมายถง ไมยอมเสยสงทควรเสย ท าใหเสยผล (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 26) นอกจากน ผวจยยงพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทสะทอนใหเหนระบบการท างานทไมสจรตของคนไทยเชนกน ดงน 3. จงจกตนศาล หมายถง คนทหากนเลก ๆ นอย ๆ กบคนทมาตดตอราชการ (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 39) ส านวนนแสดงถงการฉอโกงของขาราชการไทยทคอยหาผลประโยชนจากคนทมาตดตอราชการ ขาราชการทมหนาทดแลประชาชนกลบประพฤตชว จงถกน ามาเปรยบกบจงจก กลาวโดยสรป โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยทปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตว มทงสน 3 ดาน ไดแก โลกทศนเกยวกบบคคล โลกทศนเกยวกบธรรมชาต และโลกทศนเกยวกบการด ารงชวต โดยขอมลความหมายเปรยบเทยบทพบสะทอนโลกทศนของชาวไทยเพยงแคสวนหนงเทานน โดยผวจยไมพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทสะทอนโลก

Ref. code: 25605706033114RZT

149

ทศนทเกยวกบโชคลาง หรอไสยศาสตร แตไมไดหมายความวาคนไทยจะไมมโลกทศนเกยวกบโชคลางและไสยศาสตรตามขอมลทปรากฏ 5.2 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวอนโดนเซย

จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยสะทอนใหเหนโลกทศนของ

ชาวไทยในดานตาง ๆ ทงในดานบคคล ดานธรรมชาตและสงคม รวมถงดานการด ารงชวตของคนอนโดนเซย เปนตน ซงมรายละเอยดดงตอไปน

5.2.1 โลกทศนเกยวกบบคคล ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทสะทอนโลกทศนเกยวกบ

บคคล ผวจยพบวา ชาวอนโดนเซยมโลกทศนเกยวกบบคลทมลกษณะตาง ๆ ดงน 5.2.1.1 โลกทศนเกยวกบคนทมฐานะและยศศกด จากขอมลความหมายเปร ยบเทยบของสตว ผ ว จ ยพบว ามข อมล บางขอมลทสะทอนใหเหนโลกทศนและคานยมยกยองผทมอ านาจ มฐานะ และมยศศกด ดงตวอยางตอน 1. Anak harimau tidak akan menjadi anak kambing. ‘ลกเสอไมมทางกลาย เป นล กแพะ ’ หมายถ ง ล กของคนท ม อ า น าจ ฐ านะ ไม ม ท า งกลาย เป นคนต าต อย (Moh. Kusnadi Wasrie, p. 48)

2. Bagai harimau menyembunyikan kuku. ‘เ หม อน เส อซ อน เล บ ’ หมายถง คนทมฐานะร ารวยแตไมเปดเผยฐานะของตน (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 141)

3. Cacing hendak menjadi naga. ‘ไ ส เ ด อนอย ากกล าย เป นน าค ’ หมายถง คนต าตอยตองการเทยบเทาคนทมอ านาจ (Departmen Pendidikan Nasional, 2014 , p. 234) 4. Seperti kambing dengan harimau. ‘เหมอนแพะกบเสอ’ หมายถง คนทไมมอ านาจตอสกบคนทมอ านาจ (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 179) จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยขางตนสะทอนใหเหนวาสงคมอนโดนเซยมคานยมยกยองผทมอ านาจและมฐานะเชนเดยวกบสงคมไทย โดยเปรยบผทมอ านาจและฐานะเปนสตวทมขนาดใหญ สตวทเปนผลา เชน harimau ‘เสอ’ naga ‘นาค’

Ref. code: 25605706033114RZT

150

ular ‘ง’ เปนตน สวนผทมฐานะยากจน หรอผทต าตอยถกเปรยบเปนสตวทมขนาดเลก หรอสตวทตกเปนเหยอของสตวอน เชน cacing ‘ไสเดอน’ kambing ‘แพะ’ เปนตน 5.2.1.2 โลกทศนเกยวกบความรและสตปญญา

จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย พบวาชาวอนโดนเซยใชสตวชนดหนงเพอเปนการสะทอนใหเหนถงโลกทศนเกยวกบความรและสตปญญา ไดแก

1. Kancil ‘กระจ ง ’ หม ายถ ง คน เ ก ง เ ฉ ล ย ว ฉล าด (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 615)

ชาวอนโดนเซยมองลกษณะของกระจงทวองไว มไหวพรบสามารถหลบรอดจากกบดกของมนษยได จงน าคณสมบตของกระจงมาเปรยบเปนคนเกง ฉลาด ความหมายเปรยบเทยบของกระจงในภาษาอนโดนเซยสะทอนใหเหนวาชาวอนโดนเซยมทศนคตทดตอกระจง

2. Seperti katak di bawah tempurung. ‘เหมอนกบใตกะลา’ หมายถง คนทมความรนอย และมองเหนโลกในวงแคบ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.634) 3. Kutu buku. ‘เ ห บ ห น ง ส อ ’ ห ม า ย ถ ง ค น ท ช อบ อ า น ห น ง ส อ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.765) 5.2.2 โลกทศนเกยวกบธรรมชาต ประเทศอนโดนเซยเปนประเทศหมเกาะทใหญทสดในโลก ประกอบไปดวยเกาะ ตาง ๆ มากกวา 13,667 เกาะ และเปนเกาะทมมนษยอาศยอยเพยง 922 เกาะ (เอลชา ไชนดน, 2557, น. 5) ท าใหประเทศอนโดนเซยยงคงความอดมสมบรณทางทรพยากรธรรมชาตไวอยางมากมาย ประเทศอนโดนเซยมความหลากหลายทางทรพยากรเปนอยางมาก ไมวาจะเปนสตวปาหรอพชพรรณนานาชนด เนองจากประเทศอนโดนเซยมพนททเปนปาไมมากกวารอยละ 88 ของพนททงหมด (เอลชา ไชนดน, 2557, น. 17) เนองดวยความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตบนหมเกาะอนโดนเซย ท าใหชาวอนโดนเซยมความผกพนอยกบธรรมชาต ชาวอนโดนเซยด าเนนชวตเคยงคกบธรรมชาตมาเปนเวลาชานาน ท าใหปรากฏขอมลสงทเกยวของกบธรรมชาตในรปแบบภาษาไมวาจะเปนวรรณกรรม ส านวนและสภาษต จากการวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ผวจยพบวาความหมายเปรยบเทยบของสตวสะทอนใหเหนโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวอนโดนเซยทมตอธรรมชาต สามารถแบงออกไดเปนโลกทศน ทมตอสตว และตอสงแวดลอม ดงรายละเอยดตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

151

5.2.2.1 โลกทศนเกยวกบสตว จากการวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ผวจยพบวาสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบสวนใหญเปนสตวทอยในกลมสตวบก พบสตวทงสน 33 ชนด โดยเปนสตวทมนษยเลยงไวภายในบรเวณทพกอาศย เชน แมว ไก หมา เปนตน สตวทใชแรงงาน เชน วว ควาย ชาง มา เปนตน รวมถงสตวปา เชน กระจง กวาง ชะมด แรด เสอ สงโต

โลกทศนของชาวอนโดนเซยทมตอสตวสวนใหญเปนไปในทางท ไมด จากการวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทงสน 420 ขอมล พบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยจ านวน 397 ขอมลมความหมายในทางทไมด โดยสตวถกน ามาเปรยบเปนหลายสง เชน คน คณลกษณะของคน การกระท า สถานท เหตการ ณ ภยอนตราย เปนตน จากบทท 4 พบวาสตวทถกน ามาเปรยบเทยบในภาษาอนโดนเซยมากทสด ไดแก Ayam ‘ไก’ พบขอมลจ านวน 46 ขอมล คดเปนรอยละ 10.95 รองลงมา ไดแก Anjing ‘หมา’ พบขอมลจ านวน 30 ขอมล คดเปนรอยละ 7.14 Kucing ‘แมว’ พบขอมลจ านวน 22 ขอมล คดเปนรอยละ 5.23 Harimau/macan ‘เสอ’ พบขอมลจ านวน 21 ขอมล คดเปนรอยละ 5 Gajah ‘ชาง’ และ Ikan ‘ปลา’ พบขอมลในจ านวนเทากน ไดแก 18 ขอมล คดเปนรอยละ 4.29 ตามล าดบ โลกทศน และทศนคตของชาวอนโดนเซยทมตอสตวชนดตาง ๆ ไดสะทอนใหเหนผานขอมลความหมายเปรยบเทยบดงตอไปน

(1) Ayam ‘ไก’ จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย สตวทถกน า

เปรยบเทยบมากทสดไดแก ไก โดยชาวอนโดนเซยมโลกทศนตอไกทงในดานทดและไมด ส าหรบโลกทศนในดานทด ดงตวอยางทวา

1. Merdeka ayam ‘ไกอสระ’ หมายถง คนทมอสระเสร (J.S. Badudu, 2009, p.27)

ส าหรบโลกทศนของชาวอนโดนเซยทมตอไกในทางทไมด พบวา ไกถกน ามาเปรยบเปนคนทไมมความพอเพยง คนขขลาด โสเภณ ความไมเปนระเบยบ ดงขอมลความหมายเปรยบเทยบทวา

2. Ayam bertelur di padi mati kelaparan. ‘ไกออกไขทรวงขาว ตายเพราะความหว’ หมายถง คนทไมมความพอเพยงในชวต (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.36)

Ref. code: 25605706033114RZT

152

3. Ayam kampus ‘ไกมหาวทยาลย’ หมายถง นกศกษาหญงทคาบรการทางเพศ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.105)

4. Pucat lesi seperti ayam kena lengit. ‘ซดเหมอนไกเปนโรค’ หมายถง อาการหนาซด (Arief Bachtiar, 2004, p.90)

5. Seperti ayam betina. ‘เหมอนไกตวเมย’ หมายถง คนขกลว (Syamsul Hidayatullah, p.17)

ไกเปนสตวทถกเลยงไวอยางแพรหลายในประเทศอนโดนเซย ไกถกใชประโยชนหลากหลาย เพอเปนอาหารของมนษย ทงผลผลตของไกและเนอไกซงถอเปนเนอสตวหลกชนดหนงทถกบรโภคมากทสดในประเทศอนโดนเซย อกทงไกยงถกเลยงไวเพอการแขงขนอกดวย ท าให ชาวอนโดนเซยมความใกลชดกบไก จงน าพฤตกรรมตาง ๆ ของไกมาใชในการเปรยบเทยบ ไกถกเปรยบเทยบเปนหลายสง เชน คน อาการ การกระท า เหตการณ เปนตน โดยโลกทศนของชาวอนโดนเซยทมตอไกมทงในแงดและแงทไมด ส าหรบโลกทศนในแงด ไกถกเปรยบเทยบเปนคนทมอสระ

จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของไก พบวา มขอมลทไกถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 46 ขอมล โดยมความหมายในทางทด จ านวน 4 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 8.70 สวนความหมายของไกทถกน ามาเปรยบเทยบและมความหมายในทางทไมดม จ านวน 42 ขอมล คดเปนรอยละ 91.3 จงอาจกลาวไดวา ชาวอนโดนเซยมทศนคตในทางทไมดกบไก

(2) Kucing ‘แมว’ 1. Bagai kucing tidur di bantal. ‘เหมอนแมวนอนบนหมอน’ หมายถง

คนทมชวตสขสบาย (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.209) ส าหรบโลกทศนของชาวอนโดนเซยตอแมวในแงทไมด ชาวอนโดนเซยมองวา

แมวเปนสตวเจาเลห และบางครงกขกลว ดงปรากฏในขอมลความหมายเปรยบเทยบทวา 2. Malu-malu kucing. ‘ขอายเหมอนแมว’ หมายถง คนทแกลงท าเปนไม

สนใจสงใดสงหนง แตจรง ๆ แลวตองการสงนนมาก (J.S. Badudu, 2009, p.181) 3. Bagai kucing dibawakan lidi. ‘เหมอนแมวเจอใบมะพราว’ หมายถง

คนทมนสยขกลว (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.209) แมวเปนสตวเลยงชดหนงทชาวอนโดนเซยนยมเลยงอยางมาก เนองดวยแมวถอวาเปนสตวทมวญญาณบรสทธ อกทงแมวเปนสตวททานนบมฮมหมด ผน าทางศาสนาอสลามชนชอบ (สชาต เศรษฐมาลน, ยอหนาท 2) ชาวอนโดนเซยมโลกทศนตอแมวทงในแงทดและไมด ส าหรบโลกทศน

Ref. code: 25605706033114RZT

153

ในแงด ชาวอนโดนเซยมองวาแมวเปนสตวทมนสยรกสงบ รกความสะอาด จงน านส ยแมวมาเปรยบเปน คนทมชวตสขสบาย อยางไรกตามชาวอนโดนเซยกมองวาแมวเปนสตวเจาเลห จงน าแมวมาเปรยบเปนคนทแกลงท าเปนไมสนใจสงใดสงหนง แตจรง ๆ แลวตองการสงนนมาก (3) Harimau ‘เสอ’

ชาวอนโดนเซยมโลกทศนตอเสอทงในแงทดและไมด ส าหรบโลกทศนในแงทด ชาวอนโดนเซยมองวาเสอเปนสตวทรกลก จงปรากฏส านวนทวาดวยการเลยงลกของเสอ ดงน 1. Harimau tak akan memakan anaknya. ‘เสอไมกนลกของมนเอง’ หมายถง ไมมพอแมคนไหนทจะท าใหลกตนเองเดอดรอน (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.141)

ขณะเดยวชาวอนโดนเซยกมโลกทศนในแงทไมดเกยวกบเสอ เพราะเสอเปนสตวปา กนเนอ และดราย ชาวอนโดนเซยจงน าเสอมาเปรยบเปนคนทนากลว และภยอนตราย ดงทปรากฏในขอมลความหมายเปรยบเทยบของเสอดงตอไปน 2. Bagai harimau beranak muda. ‘เหมอนเสอมลก ออน’ หมายถ ง ผหญงทมนสยดราย (Moh. Kusnadi Wasrie, p.48) 3. Menolong orang ditangkap harimau. ‘ชวยเหลอคนทถกเสอจบ’ หมายถง ชวยเหลอคนทท าผด สดทายตนเองกไดรบอนตราย (Arief Bachtiar, 2014, p.78)

4. Membesarkan anak harimau. ‘เลยงลกเสอ’ หมายถง ชวยเหลอคนทไมรจกบญคณ แลวอาจจะกลบมาท ารายคนทใหความชวยเหลอ (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.141) 5. Di laut jadi buaya, di darat jadi harimau. ‘อยในทะเลเปนจระเข อยบนบกเปนเสอ’ หมายถง คนชว ไมวาอยทไหนกเปนคนชว (Arief Bachtiar, 2014, p.43) ประเทศอนโดนเซยเปนประเทศทมปาไมอดมสมบรณ ความอดมสมบรณของปาไมไดกลายมาเปนทอยอาศยของสตวปามากมายหลายชนด เชน เสอ ดวยลกษณะนสยของเสอทเปนสตวนกลา และกนเนอ ซงสามารถท าอนตรายใหกบสงมชวตทอยใกลได ชาวอนโดนเซยจงมโลกทศนตอเสอในดานทไมด โดยเสอถกน ามาเปรยบเปนภยอนตราย และคนรายทสามารถท าใหผทอยใกลไดรบอนตรายได แตอยางไรกตามชาวอนโดนเซยกมโลกทศนในดานทดตอเสอเชนกน โดยชาวอนโดนเซยมองวาเสอเปนสตวทรกลก จงน าเสอมาเปรยบเปนคนทรกลก จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของเสอ พบวา มขอมลทเสอถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 20 ขอมล โดยมความหมายในทางทด จ านวน 4 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 20

Ref. code: 25605706033114RZT

154

สวนความหมายของเสอทถกน ามาเปรยบเทยบและมความหมายในทางทไมดม จ านวน 16 ขอมล คดเปนรอยละ 80 จงอาจกลาวไดวา ชาวอนโดนเซยมทศนคตในทางทไมดกบเสอ (4) Gajah ‘ชาง’

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยท ใชชางในการเปรยบเทยบ แสดงให เหนถงโลกทศนของชาวอนโดน เซยทมตอชาง ชางเปนสตวปาตวใหญ มพละก าลงมาก ชาวอนโดนเซยจงน าชางมาเปรยบเทยบเปนคนทมอ านาจ หรอเหตการณหรอเรองราวทใหญโตทเกนก าลงของคนทจะจดการได ดงความหมายเปรยบเทยบทวา

1. Gajah berjuang sama gajah. Pelanduk mati di tengah-tengah. ‘ชางสกบชาง กระจงตายอยระหวางกลาง’หมายถง ความขดแยงระหวางคนทมอ านาจ สรางความเสยหายใหแกคนทไมมอ านาจ (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.118)

2. Gajah mati karena gadingnya. ‘ชางตายเพราะงา’ หมายถง ไดรบความเดอดรอนเพราะศกดศรของตนเอง (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.118)

3. Seperti gajah masuk kampung. ‘ชางเขาหมบ าน’ คนทมอ านาจกระท าการอยางไมมเหตผลในพนทของคนทออนแอกวา (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.117)

4. Gajah terum tengah rumah. ‘ชางคกเขาทกลางบาน ’ หมายถง อาการประหมาเมอตองตอนรบคนทมฐานะสงสง (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.118)

5. Menangkap gajah liar dengan gajah pula. ‘จะจบชางปา ตองจบดวยชางปาเหมอนกน’ หมายถง หากตองการจบคนรายทเกงกาจ ตองใชคนรายทเกงเหมอนกนเปนผจบ (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.119) จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของชาง พบวา มขอมลทชางถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 18 ขอมล โดยมความหมายในทางทด จ านวน 4 ขอมล ซ งคดเปน รอยละ 22.22 สวนความหมายของชางทถกน ามาเปรยบเทยบและมความหมายในทางทไมดม จ านวน 14 ขอมล คดเปนรอยละ 77.78 จงอาจกลาวไดวา ชาวอนโดนเซยมทศนคตในทางทไมดกบชาง (5) Buaya ‘จระเข’ 1. Adakah buaya menolak bangkai. ‘ไม ม จ ระ เขท ปฏ เ สธซากศพ’ หมายถง คนชวกจะท าความชวอยเสมอเมอมโอกาส (Moh. Kusnadi Wasrie, p.27) 2. Di laut jadi buaya, di darat jadi harimau. ‘อยในทะเลเปนจระเข อยบนบกเปนเสอ’ หมายถง คนทชอบท าชว ไมวาอยทไหนกเปนอนตราย (Moh. Kusnadi Wasrie, p.27)

Ref. code: 25605706033114RZT

155

ถงแมจระเขจะถกจดวาเปนสตวเลอยคลาน แตจระเขกวายน าเกงและเรว ชาวอนโดนเซยจงมองวาไมมสตวตวไหนทสามารถวายน าไดเรวอยางจระเขได จงน าความสามารถดานการวายน าของจระเข มาเปรยบเปนคนเกง คนฉลาด ดงขอมลความหมายเปรยบเทยบดงตอไปน 3. Tak akan melawan buaya menyelam. ‘ไมสามารถแขงกบจระเขด าน าได’ หมายถง ไมสามารถแขงกบคนฉลาดได (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.73) จระเขเปนสตวทอาศยอยไดทงบนบกและในน า เนองจากจระเขเปนสตวทมนสยดราย กนเนอสตวเปนอาหาร ชาวอนโดนเซยจงมโลกทศนวาจระเขเปนสตวอนตราย โหดเหยม จงน าจระเขมาใชเปรยบเทยบกบคนชว คนทมอ านาจ และภยอนตราย แตอยางไรกตามชาวอนโดนเซยกมองวาจระเขเปนสตวทวายน าเกงและเรว จงน าจระเขมาเปรยบเปนคนเกง คนฉลาด

จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของจระเข พบวา มขอมลทจระเขถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 7 ขอมล โดยมความหมายในทางทด จ านวน 1 ขอมล ซงคดเปนรอยละ 14.28 สวนความหมายของจระเขทถกน ามาเปรยบเทยบและมความหมายในทางทไมดม จ านวน 6 ขอมล คดเปนรอยละ 85.72 จงอาจกลาวไดวา ชาวอนโดนเซยมทศนคตในทางทไมดกบจระเข (6) Kerbau ‘ควาย’ 1. Seperti kerbau dicocok hidung. ‘เหมอนควายโดนเจาะจมก’ หมายถง คนโงทมกจะเชอฟงท าตามผอนเสมอ (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 199) 2. Cerdik bagai ekor kerbau. ‘ฉลาดเหมอนหางของควายตวหน ง ’ หมายถง คนทโงมาก จนมกจะน าความเดอดรอนมาใหครอบครว (Arief Bachtiar, 2004, p. 39) นอกจากนชาวอนโดนเซยยงมโลกทศนวาควายเปนสตวสกปรก เพราะชอบแชอยในปลกโคลน จงพบขอมลความหมายเปรยบเทยบทสะทอนโลกทศนดงกลาว ไดแก 3. Seperti kerbau mandi. ‘เหมอนควายอาบน า ’ หมายถง สกปรก (Syamsul Hidayahtullah, p. 78) ควายเปนสตวส าคญในระบบเกษตรกรรมของชาวอนโดนเซย เอลชา ไชนดน (2557, น. 11-13) กลาววา ตงแตอดตจนถงปจจบน ระบบเกษตรกรรมของประเทศอนโดนเซยไมเปลยนแปลงไปมากนก โดยเฉพาะอยางยงการปลกขาว กยงองอยกบวถแบบดงเดมทเนนเรองการพงพงสงทมอยในธรรมชาต ชาวนาในประเทศอนโดนเซยยงคงเดนลยโคลนตามควายของตน และใชคนไถไมในการไถนา ชาวอนโดนเซยเลยงควายเพอใชงาน เชน ไถนา และลากเกวยน บางกเลยงไวเพอเปนอาหาร

Ref. code: 25605706033114RZT

156

ควายเปนสตวกนพช รปรางใหญ (ราชบณฑตยสถาน, 2546, น. 233) สามารถพบไดตามทงนา ถงแมควายจะมประโยชนตอชาวอนโดนเซย แตชาวอนโดนเซยกมโลกทศนวา ควายเปนสตวทโง จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของควาย พบวา มขอมลทควายถกน ามาเปรยบเทยบจ านวน 20 ขอมล โดยขอมลทงหมดมความหมายในทางทไมด คดเปนรอยละ 100 จงอาจกลาวไดวา ชาวอนโดนเซยมทศนคตในทางทไมดกบควาย (7) Biawak ‘เหย’ ผวจยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของเหยในภาษาอนโดนเซยทสะทอนโลกทศนของชาวอนโดนเซยในดานทไมดตอเหย ดงตอไปน 1. Bercabang bagai lidah biawak. ‘มแฉกเหมอนลนเหย’ หมายถง คนทชอบสรางเรองใหผอนตองทะเลาะกน (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.67) 2. Biawak kudung masuk kampung. ‘เ ห ย เ ข า หม บ า น ’ หมาย ถ ง พฤตกรรมชวทเปนทรบรกนทวไป (Moh. Kusnadi Wasrie, p. 24) 3. Bagai memegang ekor biawak. ‘เหมอนจบหางเหย’ หมายถง ท าสงทท าใหตนเองเปนอนตราย (Arief Bachtiar, 2014, p. 23) 4. Mendukung biawak hidup. ‘อ ม เห ยม ช ว ต ’ หมายถ ง ท าบางส งบางอยางหรอมลกหรอภรรยาทท าใหเดอดรอน (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.186) เหย เปนสตวเลอยคลานทมขนาดใหญ ชาวอนโดนเซยมองวาเหยเปนสตวดราย ชอบขโมยสตวเลอยของชาวบานเปนอาหาร ชาวอนโดนเซยจงมทศนคตทไมดตอเหย ดงนนเหยจงถกน ามาเปรยบเปนความชวราย คนชว และภยอนตราย จากจ านวนขอมลความหมายเปรยบเทยบของเหย พบวา มขอมลทเหยถกน ามาเปรยบเทยบ จ านวน 4 ขอมล โดยขอมลทงหมดมความหมายในทางทไมด จงอาจกลาวไดวา ชาวอนโดนเซยมทศนคตในทางทไมดกบเหย 5.2.2.2 โลกทศนเกยวกบสงแวดลอม เอลชา ไชนดน (2557, น. 3-18) กลาววาสภาพภมศาสตรของประเทศอนโดนเซยทมลกษณะเปนประเทศหมเกาะ ลอมรอบดวยทะเล มพนทปาทมฝนตกชก มเทอกเขาและภเขาไปจ านวนมากตงอยกระจดกระจาย นอกจากนปาไมของอนโดนเซยมสตวปาอยหลายชนด ดวยความอดมสมบรณของธรรมชาตในหมเกาะอนโดนเซย ทงพนปา แหลงน า และสตวนานาชนด จงท าใหปรากฏ

Ref. code: 25605706033114RZT

157

ขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทสะทอนใหเหนถงความอดมสมบรณของประเทศอนโดนเซย ดงตวอยางเชน

1. Besar berudu di kubangkan, besar buaya di lautan. ‘ลกออดโตในบอน า จระเขโตในทะเล’ หมายถง ทกคนมกมอ านาจในททของตน 2. Itik berenang di laut, mati kehausan. ‘เปดวายน าในทะเล ตายดวยความกระหาย’ หมายถง คนทมยศสงและมทรพยสมบตมากมาย แตกลบไดรบความล าบาก (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 160) 3. Seperti kijang lepas ke rimba. ‘เหมอนกวางหลดเขาปา’ หมายถง คนทมความสขมากเพราะไดกลบไปยงบานเกดของตน (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 204)

4. Rusa di hutan, kancah sudah terjerang. ‘กวางอยในปา ตงหมอตมน าแลว’ หมายถง การคาดหวงถงผลประโยชนจากสงทยงไมครอบครอง (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 325) จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทสะทอนใหเหนโลกทศนเกยวกบธรรมชาตของชาวอนโดนเซย แสดงใหเหนวาชาวอนโดนเซยด ารงชวตอยอยางใกลชดกบธรรมชาต ส วน โลกทศน ของชาว อน โดน เ ซ ยท ม ต อส ตว ม ท ง ในทางท ด และในทางท ไ ม ด ชาวอนโดนเซยมองวาสตวบางชนดขเกยจ และสกปรก เชน ควาย แตสตวบางชนดดราย และอนตราย เชน จระเข และเสอ แตกมสตวบางชนดทชาวอนโดนเซยมองวาเปนสตวทฉลาด และมไหวพรบ เชน เกง และสตวบางชนดมขนาดใหญ และมก าลงมาก เชน ชาง โลกทศนของชาวอนโดนเซยทมตอสตวทเกดขนน น ล วนแล วแต เ ก ดจากการท ช าว อน โดน เ ซ ยส ง เ กตล กษณะ น ส ย และพฤต กรรมของ สตวตาง ๆ จากการใกลชดกบสตวเหลานน จนมองเหนลกษณะทด และไมดของสตวชนดตาง ๆ และน าเอาลกษณะของสตวมาใชในการเปรยบเทยบกบมนษยและสงทอยรอบตวมนษย

5.2.3 โลกทศนเกยวกบการด ารงชวต ชาวอนโดนเซยตามเกาะตาง ๆ ด ารงชวตดวยการเกษตร ปศสตว และประมงมาเปน

เวลานาน โดยผลผลตทางการเกษตรของชาวอนโดนเซยมทง น ามน ขาว กาแฟ เครองเทศ ในปจจบนชาวอ น โ ด น เ ซ ย ผ ล ต ข า ว แ ล ะ ส ง อ อ ก ไ ป ย ง เ ก า ะ ต า ง ๆ ( เ อ ล ช า ไ ช น ด น , 2557, น . 18) โดยความหมายเปรยบเทยบทสะทอนใหเหนถงโลกทศนเกยวกบการด ารงชวตของชาวอนโดนเซยมดงตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

158

5.2.3.1 โลกทศนเกยวกบการด ารงชวตของชาวอนโดนเซยทพงพงอยกบธรรมชาต 1. Asal ayam pulang ke lesung, asal itik ke pelimbahan. ‘เ ป น ไ ก

กลบไปนา เปนเปดกลบไปบอโคลน’ หมายถง เปนเรองยากทจะลมประเพณดงเดมของบานเกดของตน (Arief Bachtiar, 2004, p. 14)

2. Bagai itik pulang petang. ‘เหมอนเปดเดนกลบเลาตอนเยน’ หมายถง คนทซมซามในการท าบางสงบางอยาง (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.160)

3. Ayam bertelor di lumbung. ‘ไกออกไขทย งฉาง’ หมายถง คนทด ารงชวตอยางสขสบาย (Arief Bachtiar, 2004, p. 16)

4. Niat hendak memancing ikan, tak mau membuang umpan. ‘อยากตกปลา แตไมอยากปลอยเหยอ’ หมายถง คนทอยากไดผลประโยชน แตไมอยากลงทน (Arief Bachtiar, 2004, p. 81)

5. Bagai ikan masuk ke jala. ‘เหมอนปลาเขาไปในตาขาย’ หมายถง คนจนทไมมอ านาจ (Arief Bachtiar, 2004, p. 21)

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทางขางตน สะทอนใหเหนโลกทศน คานยมเกยวกบการด ารงชวตของชาวอนโดนเซยทพงพงอยกบธรรมชาต ทงการเกษตร การประมง ตรงกบทอาณต อนนตภาค (2557, น. 21-23) กลาวไววา ดวยลกษณะทเปนหมเกาะจงท าใหชาวอนโดนเซยสามารถจบสตวน าไดมาก และอนโดนเซยยงเปนประเทศทมปาไมมากทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต จงท าใหชาวอนโดนเซยสามารถด ารงชวตอยกบธรรมชาตไดอยางด

5.2.3.2 โลกทศนเกยวกบการประมาณตน และความพอเพยง ชาวอนโดนเซยมโลกทศนวาเปนมนษยควรด ารงชวตดวยความพอเพยง ไม

อยากไดอยากม แตกมกลมคนทตองการอยากมยศศกด มอ านาจอยางเชนผอน โลภมาก ไมด ารงตนอยบนความพอเพยงเชนกน ผวจยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบทสะทอนใหเหนโลกทศนดงกลาว ดงตอไปน

1. Anjing diberi nasi bilakah kenyang. ‘ใหขาวหมา เมอไหรมนจะอม’ หมายถง ไมวาจะท าดตอคนชวมากแคไหน คนชวกไมมวนส านกบญคณ (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.27)

2. Rakus seperti anjing kurus. ‘โ ลภ เหม อนหมาผ อม ’ หมาย ถ ง โลภมาก (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.27)

Ref. code: 25605706033114RZT

159

3. Bagai babi kelaparan. ‘เหมอนหมหว’ หมายถง โลภมาก จนไมรจกมารยาท (Moh. Kusnadi Wasrie, p.13)

4. Itik berenang di laut, mati kehausan. ‘เ ป ด ว า ย น า ใ น ท ะ เ ล ตายดวยความกระหาย’ หมายถง คนทมทรพยสมบตมากมายแตชวตกไดรบความล าบาก (Arief Bachtiar, p.58)

5. Ayam bertelur di padi mati kelaparan. ‘ไ ก อ อ ก ไ ข ท ร ว ง ข า ว ตายเพราะความหว’ หมายถง ถงแมจะมทรพยสมบตมากมายกยงรสกวาไมเพยงพอ (Arief Bachtiar, p.15)

5.2.3.3 โลกทศนเกยวกบการกลบคนถนเดม ชาวอนโดนเซยมโลกทศนเกยวกบการกลบคนถนเดมของผคน เนองดวย

ภมศาสตรของประเทศอนโดนเซยมลกษณะเปนหมเกาะ ประกอบดวยเกาะเลกใหญจ านวนมาก ในยคสมยของประธานาธบดซการโน ไดเรมมนโยบายการอพยพขามหมเกาะ (transmigrasi) ของ ชาวอนโดน เซย เ พอลดอตราความยากจนและจ านวนประชากรอนหนาแนนบนหม เกาะชวา เกาะบาหล และเกาะมาดราอกทงเพอเปนแรงงานในการพฒนาเศรษฐกจและแหลงทรพยากรบนเกาะ อน ๆ ทมจ านวนประชากรนอย เชน เกาะกาลมนตน เกาะสลาเวส เปนตน (Aripin, 2015, para.1-5)

ประชาชนจ านวนมากไดอพยพไปยงหมเกาะอน ๆ เพอโอกาสในการประกอบอาชพทดกวา การอพยพยายถนซงเปนการออกจากถนทอยเดม ชาวอนโดนเซยเชอวาสกวนจะไดกลบไปยงถนเดมของตน ดงปรากฏใหเหนในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย ดงตอไปน

1. Asal ayam pulang ke lumbung, asal itik pulang ke limbah. ‘เ ป นไกกลบไปโรงนา เปนเปดกลบไปบอน าเนา’ หมายถง ไมวาจะเดนทางไปไกลแคไหน สกวนหนงกตองกลบสบานเกด (Moh. Kusnadi Wasrie, p.13)

2. Ayam pulang ke pautan. ‘ไกกลบเลา’ หมายถง คนทกลบสพนทของตน (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.37)

3. Walau kijang dirantai dengan rantai emas sekalipun, manakala lepas lari juga ke hutan. ‘ถงแมวากวางจะถกลามดวยโซทองค า เมอถกปลอยแลวกจะวงกลบเขาปา’ หมายถง คนทอาศยอยตางบานตางเมอง ถงแมวาจะมความสขมากแคไหน แตกไมมทางลมบานเกดของตนได (Syamsul Hidayahtulla, p.79)

Ref. code: 25605706033114RZT

160

4. Setinggi-tinggi bangau terbang, surutnya ke kubangan. ‘นกกระยางบนสงแคไหน สดทายกตองกลบลงบอน า’ หมายถง ไมวาจะเดนทางไปไกลแคไหน สกวนหนงกตองกลบสบานเกด (Syamsul Hidayahtulla, p.21)

กลาวโดยสรป ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทสะทอนโลกทศนเกยวกบการด ารงชวตของชาวอนโดนเซย แสดงใหเหนถงวถชวตทพงพงอยกบธรรมชาต โดยการท าอาชพเกษตรกรรม ปลกพช เลยงสตว และท าประมง ถงแมวาคนทออกเดนทางไปประกอบอาชพตางถน ชาวอนโดนเซยกมความเชอวาสกวนหนงกจะไดกลบไปยงบานเกดเมองนอนของตน นอกจากนชาวอนโดนเซยยงมคานยมเกยวกบการประมาณตน และความพอเพยง แตคนทไมประพฤตตนตามคานยมนนกจะถกต าหนและถกเปรยบเทยบเปนสตวทมนสยโลภมาก ไมรจกพอ อยางเชน หมาและหม 5.2.4 โลกทศนเกยวกบความเชอในสงเหนอธรรมชาต กอนทมนษยจะรจกและนบถอศาสนา ไดมการนบถอธรรมชาตและภตผมากอนมากอน เนองจากมนษยในสมยโบราณไมสามารถหาค าอธบายใหกบปรากฏการณตาง ๆ ทเกดขนรอบ ๆ ตวได มนษยจงคดวาสงทเกดขนเปนการกระท าของภตผ ตอมาศาสนาตาง ๆ เผยแพรเขามาในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตรวมถงประเทศอนโดนเซย ผคนจงหนมานบถอศาสนาเพอเปนทยดเหนยวจตใจ ไมวาจะเปนศาสนาฮนด ศาสนาพทธ และศาสนาอสลาม แตอยางไรกตาม ความเชอเรองสงศกดสทธ อ านาจเหนอธรรมชาตกไมไดจางหายไปจากสงคมอนโดนเซย และยงปรากฏใหเหนจากส านวนภาษาอนโดนเซย ดงตวอยางตอไปน 1. Bagai kambing keramat. ‘เหมอนแพะศกด ส ทธ ’ หมายถ ง คนท เปนท เกรงกลวของผอน (Arief Bachtiar, p.59) 2. Seperti disalak anjing bertuah. ‘เหมอนโดนหมาศกดสทธเหา’ หมายถง ไมสามารถผดวนประกนพรงไดอกตอไป (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.71) 3. Anjing menggonggong, kalifah berlalu. ‘ถงหมาจะเหา แตผน าศาสนากเดนผานไป หมายถง ถงแมจะมอปสรรค กอยาเพงหมดหวง (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 27) นอกจากนยงปรากฏความเชอเรองเนอคในสงคมอนโดนเซยเชนกน วาหากหญงและชายใดเกดมาเปนเนอคกนแลว ไมวาอยไกลกนเพยงใดกสามารถพบกนในทสด ดงขอมลความหมายเปรยบเทยบดงตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

161

4. Ikan di laut, asam di gunung, bertemu dalam belanga. ‘ปลาอยในทะเล มะขามอยทภเขา มาเจอกนในหมอ’ หมายถง หากเปนเนอคกนแลว ถงแมจะอยไกลกน กตองไดพบกนทสด (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 154)

โลกทศนเกยวกบความเชอในสงเหนอธรรมชาตของชาวอนโดนเซยสะทอนใหเหนวา ชาวอนโดนเซยยงคงมความเชอในเรองของสงศกดสทธทมอ านาจเหนอมนษย สงทมองไมเหน หรอสงทถกพระเจาก าหนดมาแลวเชน เนอค และยงคงเชอถอมาจนถงทกวนน 5.3 การเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซย จากการวเคราะหโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทปรากฏในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในทงสองภาษา พบวาผคนทงสองสงคมมโลกทศน คานยม และทศนคตททงเหมอนและตางกนในบางประการ ทงโลกทศนทเกยวกบบคคล โลกทศนทเกยวกบธรรมชาต และโลกทศนทเกยวกบการด ารงชวต โดยผวจยแบงการวเคราะหเปรยบเทยบออกเปนสองขนตอน ไดแก 5.3.1 การวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทเหมอนกน 5.3.2 การวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทตางกน ซงมรายละเอยดดงน

5.3.1 การวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทเหมอนกน

จากการวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยพบวาในทงสองสงคมมโลกทศน คานยม และทศนคตทเหมอนกนบางประการ เชน โลกทศนเกยวของกบบคคล คานยมในการด ารงชวต และคานยมในการปฏบตตามค าสอนทางสอนศาสนา โดยมรายละเอยดดงน

5.3.1.1 คานยมด ารงชวตพงพงธรรมชาตและใกลแหลงน า ผคนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมวถชวตผกพนอยกบธรรมชาต มาตงแตสมยโบราณ เพราะตองอาศยธรรมชาตในการด าเนนชวต ทงอาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษาโรค ซงสามารถเสาะหาไดจากแหลงธรรมชาตตาง ๆ เชน ปา ภเขา แมน า เปนตน ภเขาและปา

Ref. code: 25605706033114RZT

162

เปนแหลงส าคญของอาหาร ผก ผลไม เนอสตว และยารกษาโรค รวมถงวสดส าหรบกอสรางทพกอาศย แมน าเปนแหลงของสตว น าดม น าใชในครวเรอนและการเกษตร ชาวไทยและชาวอนโดนเซยมชวตเกยวพนอยกบธรรมชาตอยางแนบแนน จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทงหมด 1,007 ขอมล แสดงใหเหนวาชาวไทยและชาวอนโดนเซยมความผกพนอยางใกลชดกบธรรมชาตจงสะทอนออกมาใหเหนในรปแบบของขอมลภาษา ประเทศไทยและประเทศอนโดนเซยเปนประเทศทมทรพยากรธรรมชาตมากมายทงปาไม ทะเล และแมน า ผคนมกตงถนฐานอยรมแมน า เพอใชประโยชนจากน าเพราะน าคอหนงในปจจยหลกในการด าเนนชวตของมนษย อกทงแหลงน ายงเปนเสนทางในการจราจรของผคนในสมยกอนดวยเชนกน ซงตรงกบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษา ผวจยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทเกยวของกบสตวน าและสตวครงบกครงน าทแสดงถงคานยม ในการด าเนนชวตใกลแหลงน า พบทงสน 82 ขอมล ดงตวอยางเชน

1. จระเขขวางคลอง หมายถง คนทขดขวางผลประโยชนของผอน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 21)

2. รวาเสออยาเอาเรอเขาไปจอด รวามอดอยาเอาเรอเขาไปขวาง หมายถง รวาเปนอนตรายจงหลกหาง ผอน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 32)

3. น าพงเรอ เสอพงปา หมายถง การพงพาอาศยกนและกน (ขนวจตมาตรา , 2543, น. 294)

4. เอากงฝอยไปตกปลากะพง หมายถง เสยของทมคานอยเพอใหไดของทมคามากกวา ผอน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 28)

5. ขาวพงนา ปลาพงน า หมายถง การพงพาอาศยกน ผอน (ประเทอง คลายสบรรณ, 2530, น. 26)

6. กระดไดน า หมายถง คนทแสดงอาการดใจ และท ากรยาทาทางดดนรางเรง (ขนวจตมาตรา, 2543, น. 325)

7. ปลอยปลาไหลลงตม หมายถง ปลอยคนรายทอยในอ านาจไป คนนนจะกลบมาทารายอก (อดมพร อมรธรรม, 2556 น. 181)

8. ไกแก แมปลาชอน หมายถง ผหญงทคอนขางมอายทมเลหเหลยมมาก และมกรยาจดจาน (อดมพร อมรธรรม, 2556 น. 16)

Ref. code: 25605706033114RZT

163

9. ปลาหมอตายเพราะปาก หมายถง พดพลอยไปจนท าใหตนเองเปนอนตราย (ขนวจตมาตรา, 2543, น. 326)

10. ปลงดดเลอด หมายถง คนทหาประโยชนจากผอน คานยมการด าเนนชวตพงพงธรรมชาตและใกลแหลงน ากปรากฏในความหมาย

เปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยเชนเดยวกน ผวจยพบวา มขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทเกยวของกบสตวน าและสตวครงบกครงน าทแสดงถงคานยมในการด าเนนชวตใกลแหลงน า พบทงสน 62 ขอมล ดงตวอยางเชน

11. Seperti belut pulang ke lumpur. ‘เหมอนปลาไหลกลบลงโคลน’ หมายถง คนทกลบสสถานททตนตองการอาศย (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.166)

12. Licin bagai belut. ‘ลนเหมอนปลาไหล’ หมายถง คนทฉลาดและเจาเลหจนยากทจะจบตวได (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.166)

13. Bercabang bagai lidah biawak. ‘มแฉกเหมอนลนเหย’ หมายถง คนทไมนาไววางใจ (Moh. Kusnadi Wasrie, p.25)

14. Tak akan terlawan buaya menyelam. ‘ไมสามารถแขงกบจระเขด าน าได’ หมายถง ไมสามารถเทยบเทาคนเกงได (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.213)

15. Ikan kecil makanan ikan besar. ‘ปลาเลกกลายเปนอาหารของปลาใหญ’ หมายถง คนต าตอยกตองเปนคนรบใชของคนทมอ านาจอยเสมอ (Arief Bachtiar, 2004, p.56)

16. Seperti katak di bawah tempurung. ‘เหมอนกบใตกะลา’ หมายถง คนทมความรนอย มองเหนโลกในวงแคบ (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.634)

17. Lintah darat. ‘ปล งบก’ หมายถง คนทหาประโยชนจากผ อนโดย การเกบอตราดอกเบยสง (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.832)

18. Seperti ikan dalam air. ‘เหมอนปลาในน า’ หมายถง คนทมความสขมาก (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p.519)

19. Seperti kodok merindukan bulan. ‘เ หม อนกบค ดถ ง ด ว งจ นทร ’ หมายถง สงทไมมทางเปนไปได (Syamsul Hidayatullah, p.79) จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทแสดงใหเหนถงคานยมการด าเนนชวตใกลแหลงน าขางตน แสดงใหเหนวาชาวไทยและชาวอนโดนเซยมความใกลชดกบแหลงน า รวมถงสตวตาง ๆ ทอาศยอยในบรเวณแหลงน า ไมวาจะเปน กบ เขยด คางคก

Ref. code: 25605706033114RZT

164

จระเข ปลา และปลง โดยสตวทอาศยอยในบรเวณแหลงมความสมพนธใกลชดกบมนษยในลกษณะเปนอาหารของมนษย ยกเวนจระเขทเปนสตวดราย กนเนอสตวตาง ๆ เปนอาหาร มนษยจงไมนยมน าจระเขมาเปนอาหาร แตเนองจากในสมยกอนตามแหลงน าตาง ๆ มจระเขอาศยอยอยางชกชมจงท าใหมนษยพบเหนพฤตกรรมตาง ๆ ของจระเข โดยเฉพาะลกษณะนสยทดรายของจระเข จงท าใหชาวไทยและชาวอนโดนเซยมโลกทศนในแงทไมดกบจระเข ชาวไทยและชาวอนโดนเซยมองวาจระเขเปนสตวทโหดเหยม จงน าจระเขมาใชในการเปรยบเทยบเปนคนชว คนพาลทสามารถท าใหเกดเรองเดอดรอนได ดงปรากฏในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในทงสองภาษา เชน จระเขฟาดหาง หมายถง คนทใชอ านาจหรอก าลงระรานโดยไมเลอกหนา (ประเทอง คลายสบรรณ , 2554, น.18) และ Adakah buaya menolak bangkai. ‘ไมมจระเขทปฏเสธซากศพ’ หมายถง คนชวกยงจะท าชว (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.72) 5.3.1.2 คานยมตามแนวค าสอนของศาสนา เมอวเคราะหความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยพบวาความหมายเปรยบเทยบของสตวบางประโยค แฝงไวดวยคานยมทางศาสนา โดยความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแฝงไวดวยคานยมทางศาสนาพทธ เชน ความไมประมาท การท าความด ท าชว และเรองกรรม เปนตน สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยแฝงไวดวยคานยมทางศาสนาอสลาม ตวอยางความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยแฝงไวดวยคานยมทางศาสนาพทธ เชน (เพญแข วจนสนทร, 2528, น. 43-98)

1. ววหายลอมคอก หมายถง เกดเรองแลวจงคดจะปองกน

2. ไมรจกเสอเอาเรอเขามาจอด ไมรจกมอดเอาไมเขามาขวาง หมายถง กระท าสงทไมรวาจะมภยมาแกตว

3. ปลอยเสอเขาปา ปลอยปลาลงน า หมายถง ปลอยคนทม อทธพลไป อาจกลบมาท ารายไดภายหลง

4. ย ง ไม เหนน าตดกระบอก ย ง ไม เหนกระรอกโก งหนาไม หมายถ ง การกระท าทไมเหมาะสมแกเวลา

5. ไมพบววอยาฟนเชอก ไมพบเรอกอยาตงราน หมายถง หากเหตการณยงไมมความแนนอน อยาเพงดวนเตรยมการมากเกนไป เพราะอาจจะเสยเปลาได

Ref. code: 25605706033114RZT

165

6. จบงขางหาง หมายถง การกระท าทไมเหมาะสม อาจท าใหเกดอนตราย

7. ววใคร เขาคอกคนนน หมายถง การกระท าของใครยอมเปนของคนนน ท าดไดด ท าชวไดชว

จากตวอยางขางตนจะเหนวาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยถกใชเปนค าสอนเกยวกบความด และความชวทเกยวโยงอยกบค าสอนทางศาสนา ไมวาจะเปนเรองของกฎแหงกรรม การท าดแลวไดด การท าชวแลวไดชว รวมถงการสอนใหระวงตน ไมประมาท เปนตน เนองจากประเทศไทยเปนประเทศทมผนบถอศาสนาพทธเปนจ านวนมาก ในพนทชมชนมวด โบสถมากมาย เพราะวถชวตของชาวไทยผกพนอยกบวดมาตงแตสมยโบราณ ไมวาจะเปนการท าพธกรรมส าคญ ตาง ๆ และการศกษาเลาเรยน เปนตน

นอกจากนผวจยยงพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทสะทอนใหเหนถงคานยมทางศาสนาพทธในสงคมไทย ไดแก

8. (บวช) นาค หมายถง ผทก าลงจะเขาพธอปสมบทเปนพระสงฆ ประเพณการบวชเปนพระสงฆ เปนคานยมหนงทส าคญของชายไทยดงท

ล าดวน สขพนธ (2520) กลาวไววา ประเพณการบวช เปนประเพณทสบเนองในพระพทธศาสนาทคนไทยถอ

ปฏบตควบคกบการนบถอศาสนาพทธมาเปนเวลานาน และไดปลกฝง ความเชอมนในเรองการบวชใหสงคมสบทอดมาจนถงปจจบนบคคลใน ครอบครวพทธศาสนกชนไทยจงผกพนอยกบความเชอวาการบวชนอกจากจะ เปนการสบทอดพระพทธศาสนาแลวยงเปนการสรางอานสงสใหแกผทเขาพธ บวช และผเปนบดามารดาดวย เพราะฉะนนการบวชจงเปนสงส าคญในชวต ของผชายไทยทกคน สงคมไทยยอมรบนบถอบคคลทบวชแลววาเปนคนดม วชามากกวาผทยงไมเคยบวช และกอนทจะเขาพธบวชบคคลนนตองเขาถวาย ตวกบเจาอาวาสวด และจะเรยกบคคลนนวา “นาค” (ล าดวน สขพนธ, 2520)

สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทปรากฎคานยมทางศาสนาอสลาม โดยเปนความหมายเปรยบเทยบของสตวท ใชหมาและหมในการเปรยบเทยบ เชน “Babi lu!” แปลวา ไอหม ซงถกใชเปนค าดาทอเปรยบเทยบบคคลทโลภมากและตะกละวาเหมอนหม ไดสะทอนใหเหนถงความเชอทางศาสนาอสลามซงเปนศาสนาทประชากรอนโดนเซยสวนใหญนบถอ

Ref. code: 25605706033114RZT

166

เนองจากชาวอนโดนเซยมองวาหมเปนสตวทกนเยอะ และกนอยางมมมาม ตะกละตะกราม ชาวอนโดนเซยจงน าหมมาใชเปรยบเทยบกบคนทกนมมมามและโลภมากวาเปนหม นอกจากนหมยงถกใชในการเปรยบเทยบบคคลทสรางความร าคาญ ค าดาทอวาหมในภาษาอนโดนเซยมความหมายในทางทไมดอยางมาก

นอกจากหมแลว สตวทถกน ามาเปรยบเทยบเปนมนษยและสงตาง ๆ ทอยรอบตวมนษยท ไดรบอทธพลจากศาสนาอสลามบนเกาะอนโดนเซย ไดแก หมา หรอ “anjing” ในภาษาอนโดนเซย ความหมายเปรยบเทยบของหมาในภาษาอนโดนเซย มความหมายในทางทไมดอยางมากเชนเดยวกบหม ดงตวอยางเชน

9. Anjing ulang bangkai. ‘หมากนศพซ า ๆ ’ หมายถ ง คนช วทท าช ว ซ า ๆ (Arief Bachtiar, 2004, p.12)

10. Anjing itu meskipun dirantai dengan rantai emas dan diberi makan manikam, jika lepas kembali najis. ‘ถงแมหมาจะถกลามดวยโซทองและใหอาหารเปนเพชรพลอย ถาถกปลอยเมอไหรกจะกลบไปหาของสกปรก’ หมายถง คนชวไมวาจะฝกอยางไรกเปนคนชว (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.27)

11. Rakus seperti anjing kurus. ‘โลภเหมอนหมาผอม’ หมายถง คนทโลภมาก (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.27)

เหตผลทชาวอนโดนเซยน าหมาและหมมาใชในการเปรยบเทยบถงสงทไมด เนองจากในประเทศอนโดนเซยมประชากรทนบถอศาสนาอสลามมากเปนอนดบหนงในประเทศ ดงนนหลกการทางศาสนาอสลามจงเขามามอทธพลตอความคด ความเชอและพฤตกรรมของชาวอนโดนเซย (Murray, 1998) ในหลกการทางศาสนาอสลามทเกยวของกบสตว มสตวทตองหามเชน หมและหมา เนองจากหมเปนสตวทสกปรก มกใชชวตอยในสถานททสกปรก ชาวมสลมจงถกหามไมใหกนเนอหม ในขณะหมา ชาวมสลมเชอวาทน าลายของหมามเชอโรคบางชนดทเปนอนตราย ชาวมสลมจงตองหามโดนถกน าลายของหมา ดงนนสตวทงสองจงเปนสตวตองหามตามหลกศาสนาอสลาม จงท าใหชาวอนโดนเซยจ านวนมากไมชอบหมและหมา ดงนนค าเรยกหมและหมาในภาษาอนโดนเซยจงกลายมาเปนค าดาทอ วากลาวทรายแรงในสงคมอนโดนเซย

Ref. code: 25605706033114RZT

167

5.3.1.3 โลกทศนเกยวกบบคคลทมฐานะและยศศกด จากการวเคราะหโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาว

อนโดนเซย ผวจยพบวาในทงสองสงคมมคานยมยกยองบคคลทมฐานะและยศศกด โดยทงชาวไทยและชาวอนโดนเซยใหความส าคญกบเกยรตยศอยางมาก โดยถอวาบคคลทมฐานะและต าแหนงเปนคนทมอ านาจและมความส าคญ ดงตวอยางในขอ 5.1.1.3 โลกทศนของชาวไทยเกยวกบคนทมฐานะและยศศกด และขอ 5.2.1.1 โลกทศนของชาวอนโดนเซยทมตอคนทมฐานะและยศศกด ในทงสองภาษาเปรยบเทยบคนทมฐานะ มอ านาจเปนสตวทมขนาดใหญหรอสตวกนเนอทเปนผลา เชน เสอ สงโตและปลาทมขนาดใหญ เปนตน และเปรยบเทยบคนทมฐานะต าตอยเปนสตวทมขนาดเลกหรอสตวทไมดราย เชน แพะ ไสเดอน กา และปลาทมขนาดเลก เปนตน เชนเดยวกนในทงสองภาษา สะทอนใหเหนว าผคนในทงสองสงคมมความคลายคลงกนดานคานยมเกยวกบบคคล โดยการวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทเหมอนกนสามารถแสดงออกในรปแบบตารางได ดงน ตารางท 5.1 แสดงขอมลวเครำะหเปรยบเทยบโลกทศน คำนยม และทศนคตของชำวไทยและชำวอนโดนเซยทเหมอนกน

โลกทศน คานยม และทศนคต จ านวนขอมล คดเปนรอยละ คานยมด ารงชวตพงพง

ธรรมชาตและใกลแหลงน า 144 14.29

คานยมตามแนวค าสอนของศาสนา

44 4.36

เกยวกบบคคลทมฐานะและ ยศศกด

44 4.36

รวม 232 23.04

จากตารางแสดงใหเหนวาโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวและชาวอนโดนเซยทมตอสตวมความเหมอนกนในดานคานยมด ารงชวตพงพงธรรมชาตและใกลแหลงน า ในทงสองมจ านวนขอมลทสะทอนโลกทศนดงกลาว จ านวน 144 ขอมล คดเปนรอยละ 14.29 ของขอมลทงหมด คานยมตามแนวค า

Ref. code: 25605706033114RZT

168

สอนของศาสนา พบขอมล จ านวน 44 ขอมล คดเปนรอยละ 4.36 สวนโลกทศนดานบคคลทมฐานะและยศศกด พบจ านวน 44 ขอมล คดเปนรอยละ 4.36 ของขอมลทงหมด แสดงใหเหนวาชาวไทยและชาวอนโดนเซยมคานยมในการด ารงชวตพงพงธรรมชาตและใกลแหลงน าเชนเดยวกน อาจเปนเพราะทงสองประเทศไทยและประเทศอนโดนเซยเปนประเทศทมทรพยากรธรรมชาตมากมาย ผคนจงสามารถอาศยประโยชนจากธรรมชาตใกลตวในการด ารงชวต นอกจากนในทงสองสงคมยงมคานยมทางดานค าสอนทางศาสนา ถงแมศาสนาหลกทเปนท นบถอในประเทศไทยและประเทศอนโดนเซยจะแตกตางกน แตผคนในทงสองสงคมกยดถอในค าสอนทางศาสนาของตนจนสะทอนออกมาในความหมายเปรยบเทยบของสตว สดทาย โลกทศนเกยวกบบคคลทมฐานะและยศศกด จากขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยสะทอนใหเหนวาในสงคมไทยและสงคมอนโดนเซยใหคณคาและนบถอบคคลทมฐานะและเกยรตยศมาก โดยคนทมฐานะและยศศกดมกจะไดรบการยกยองและการดแลทดกวาผทไมมฐานะหรอมฐานะต ากวา โลกทศนดงกลาวจงปรากฏในขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในทงสองภาษา

5.3.2 การวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาว

อนโดนเซยทตางกน จากการวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาว

อนโดนเซยทปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยพบวาในทงสองสงคมมโลกทศน คานยม และทศนคตทตางกนบางประการ เชน โลกทศนเกยวกบบคคล ในภาษาไทยผวจยพบวามขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทถกใชในการเรยกบคคลเพศทสาม ไดแก “เกง” และ “กวาง” โดยทงสองค าเปนค าทใชเรยกผชายทรสกชอบพอผชายดวยกนเอง หรอทเรยกวา เกย สะทอนใหเหนวาในปจจบนสงคมไทยมการเปดกวางและยอมรบในความแตกตางทางรสนยมของบคคล จงท าใหมผคนออกมาเปดเผยรสนยมสวนตวของตนเองมากขน แตผวจยไมพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทสะทอนโลกทศนเกยวกบบคคลเพศทสามอยางเชนในภาษาไทย อาจเปนเพราะสงคมอนโดนเซยยงไมเปดกวางและยอมรบบคคลเพศทสามเชนเดยวกบในสงคมไทย อยางไรกตาม ผวจยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทแสดงโลกทศนเกยวกบผชายและผหญง แตขอมลทพบทงหมดมความหมายในทางทไมดทงสน โดยสตวถกน ามาเปรยบเทยบเปนผชายทขขลาด ผชายเจาช มภรรยามาก ไมจรงใจ และผหญงทคาบรการทางเพศ ดงตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

169

1. Seperti ayam betina. ‘เหมอนไกตวเมย’ หมายถง ผชายขขลาด (Moh. Kusnadi Wasrie, p.13) 2. Buaya darat. ‘จระเขบก’ หมายถง ผชายเจาช (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 213) สาเหตทน าจระเขมาเปรยบเปนผชายเจาช ตามทศนคตของชาวอนโดนเซยเพราะจระเขเปนสตวดราย กนเนอสตวไดทกชนดอยางไมเลอก จงน าจระเขมาเปรยบเปนผชายทคบหาผหญงจ านวนมากอยางไมเลอก 3. Pembebek. ‘คนทมพฤตกรรมแบบเปด หมายถง ผชายทมภรรยาหลายคน (Departemen Pendidikan Nasional, 2014, p. 154) ชาวอนโดนเซยมองวาเปดเปนสตวทมคหลายตวในการผสมพนธ เปดตวผหนงตวสามารถมคมากถง 17 ตว หรอมากกวา (Sanjaya Adi, para.2) เปดจงถกน ามาเปรยบเปนผชายทมภรรยาหลายคน 4. Ayam kampus. ‘ไกมหาวทยาลย’ หมายถง นกศกษาผหญงทคาบรการ ทางเพศ 5. Bagai harimau beranak muda. ‘เหมอนเสอมลกออน’ หมายถง ผหญงทมพฤตกรรมดราย (Moh. Kusnadi Wasrie, p.48)

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทแสดงโลกทศนเกยวกบผชายทและผหญงมลกษณะไมพงประสงค อาจเนองดวยชาวอนโดนเซยมทศนคตในทางทไมดกบส ตวเพราะลกษณะ นสยของสตวทกระท าสงตาง ๆ ดวยสญชาตญาณ ซงตางจากมนษย ดงนนมนษยทประพฤตตนเหมอนสตว จงถกน ามาเปรยบเปนสตว

นอกจากนผวจยยงพบความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทแตกตางจากความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยอยางสนเชง เนองจากไมพบความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทมความเกยวของกบขอมลดงกลาว ตวอยางเชน “musang berbulu ayam” ‘ชะมดมขนไก’ หมายถง คนชวทแกลงท าเปนคนด (Nur Arifin Chaniago, 1998 , p.39) ในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ผวจยไมพบขอมลใด ๆ ทน าชะมดมาใชในการเปรยบเทยบ อาจเปนเพราะชะมดไมใชสตวทเปนทคนเคยของคนไทย ไมสามารถพบเจอไดทวไปตามธรรมชาต ดงนนคนไทยจงไมมความใกลชดกบชะมด จงไมเหนพฤตกรรมของชะมดมากพอจนสามารถน ามาใชในเปรยบเทยบได

Ref. code: 25605706033114RZT

170

โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตวไดรบอทธพลจากสงแวดลอมทโอบรอบสงคมของชาวไทยและชาวอนโดนเซยไว ทงภมศาสตร ศาสนา และวฒนธรรม คนจะมทศนคตทดหรอไมดตอสตวตาง ๆ อยางไร ขนอยกบโลกทศนทคนมตอสตวประเภทนน ๆ สงคมไทยและสงคมอนโดนเซยมวฒนธรรมทปฏบตอยแตกตางกน จงท าใหมโลกทศน คานยม และทศนคตทแตกตางกน แตอยางไรกตาม จากความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย จะเหนไดวาชาวไทยและชาวอนโดนเซยมทศนคตทคลายคลงกนตอสตวบางประเภท เชน

เสอ หมายถง คนเกง คนกลา คนราย และอนตราย แพะ หมายถง คนขขลาด คนออนแอ หม หมายถง คนทกนมมมาม ตะกละ และโลภ ลง หมายถง ความซกซน เหย หมายถง ความชว เปนตน โดยอาจเปนเพราะชาวไทยและชาวอนโดนเซยมองเหนลกษณะ กรยา อาการ นสย

และลกษณะเดนของสตวนน ๆ เหมอนกน แลวจงน ามาใชในการเปรยบเทยบ นอกจากนสตวในเทพนยาย/ต านานทน ามาใชในการเปรยบเทยบในทงสองภาษา ไดแก นาค โดยนาคเปนสตวทไมมตวจรง แตพบไดในเทพนยาย และต านานตาง ๆ ของไทยและอนโดนเซย ในภาษาไทยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของนาค ใน “บวชนาค” หมายถง ผทก าลงจะเขาพธอปสมบทเปนพระสงฆ และ “ปากปลนเปนครฑยดนาค” หมายถง อาการทลนอยภายนอกชองปากเพราะถกบบรด ในภาษาอนโดนเซยพบความหมายเปรยบเทยบของนาค ไดแก “cacing hendak menjadi naga.” ‘ไสเดอนตองการกลายเปนนาค’ หมายถง คนต าตอยตองการเทยบเทาคนทมอ านาจ (Departmen Pendidikan Nasional, 2014, p. 234)

5.4 สรปผลการวเคราะหโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว กลาวโดยสรป โลกทศน คานยมและทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตวมความเหมอนและความตางกนในบางประการ เปนเพราะสงแวดลอมและวฒนธรรมทมอทธพลและปฏบตอยในประเทศไทยและประเทศอนโดนเซยมความคลายคลงกน ประเทศไทยและประเทศอนโดนเซยเปนประเทศทตงอยในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเชนเดยวกน จงท าใหสภาพภมประเทศของทงสองประเทศมความคลายคลงกน สงผลใหสตวทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบเหมอนกนถง 60 ชนด คดเปนรอยละ 58.25 ของสตวทพบในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย และคดเปนรอยละ 86.95

Ref. code: 25605706033114RZT

171

ของสตวทพบในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย รชน ซอโสตถกล (2540, น. 3) ไดกลาวไววา ความรสกนกคดทว ๆ ไปของมนษยเกยวกบธรรมชาต การกระท า สงแวดลอม เศรษฐกจ การครองชพ และอน ๆ ยอมคลายคลงกน ส านวน ความหมายเปรยบเทยบในแตละภาษาจงมความคลายคลงกนกนอยมใชนอย ซงตรงกบทประเทอง คลายสบรรณ (2531, น. 5) ไดกลาวไววาชนชาตทอยหางไกลกนกสามารถมวฒนธรรมทพองกนได เพราะวฒนธรรมเปนสงทเกดขนเองตามอารยธรรมของมนษย ซงเปนความพยายามของมนษยในการจดระบบชวตของตนใหมความสขสบาย มระเบยบ จงท าใหเกดเปนวฒนธรรมขน เมอวฒนธรรมไดเกดขนแลวมนษยกสบทอดกนตอ ๆ มา สงใดทมสาระแกชวตกยงคงอย สงใดทไมมผลตอชวตมากนกกหายไป และตรงกบผลการศกษาของสภาพร คงศรรตน และคณะ (2557) ทวาโลกทศนของคนอาเซยนมความสอดคลองคลายคลงกน นาจะเปนผลมาจากทมรากฐานทางวฒนธรรมทใกลเคยงกน ซงเปนผลมาจากการรบและแลกเปลยนวฒนธรรมซงกนและกนมาอยางยาวนานหลายศตวรรษ จนหยงรากอยในโลกทศนของคนในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ผลการว เคราะห เปร ยบเทยบโลกทศน ค านยม และทศนคตของชาวไทยและ ชาวอนโดนเซยทมตอสตวสามารถแสดงในรปแบบของแผนภมได ดงตอไปน

Ref. code: 25605706033114RZT

172

แผนภมภาพท 5.1 แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว

จากแผนภมท 5.1 แสดงผลการวเคราะหเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของ

ชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว ปรากฏวา โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยมความเหมอนกน คดเปนรอยละ 22.95 ในขณะทโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทตางกนคดเปนรอยละ 77.05

แสดงใหเหนวาถงแมในทงสองภาษาจะม โลกทศน คานยม และทศนคตตอสตวทมความคลายคลงกนจ านวนหนง แตอยางไรกตามโลกทศน คานยม และทศนคตตอสตวในทงสองภาษากมสวนทแตกตางกนอยจ านวนมาก เปนเพราะวฒนธรรมของทงสองชนชาตทแตกตางกนบางประการมอทธพลตอโลกทศน คานยม และทศนคตของผคนในทงสองประเทศ

โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว

โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทเหมอนกน

โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทตางกน

Ref. code: 25605706033114RZT

173

บทท 6 สรป อภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะ

งานวจยเรอง ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

มวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบความหมายเปรยบเทยบและกระบวนการทางความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย รวมถงเพอศกษา วเคราะห และเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยจากความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย โดยผวจยเกบรวบรวมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยจากคลงขอมลภาษาไทยแหงชาต และเกบรวบรวมขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยจาก SEALang Library Indonesian Corpus (คลงขอมลภาษาอนโดนเซย หองสมดภาษาเอเชยตะวนออกเฉยงใต) รวมถงหนงสอส านวน สภาษตและค าพงเพยของทงสองภาษาทงหมดทปรากฏดงทกลาวไวในบทท 3 และคดเลอกเฉพาะขอมลทเปนความหมายเปรยบเทยบอางองจากพจนานกรมราชบณฑตยสถาน ฉบบ พ.ศ. 2542 และ Kamus Besar Bahasa Indonesia (พจนานกรมหลกภาษาอนโดนเซย กรมการศกษาแหงชาต ฉบบท 4 ป 2014)

ผวจยน าขอมลความหมายเปรยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยมาวเคราะหอรรถลกษณของความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตว โดยใชแนวคดการวเคราะหอรรถลกษณของอจน นดา (Nida, 1975) เพอใชในการอธบายสงทเชอมโยงกนระหวางความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตว

ในการวจยน ผวจยแยกการวเคราะหออกเปน 4 สวน ไดแก การวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย การวเคราะหขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย การวเคราะหเปรยบเทยบความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย และการวเคราะหโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว ผลการศกษา สรปไดดงน

ผวจยพบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทงสน จ านวน 1,007 ขอมล พบสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบจ านวน 7 กลม อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

Ref. code: 25605706033114RZT

174

ก. สตวบก หมายถง สตวทด ารงชวตอยบนบก ข. สตวน า หมายถง สตวทด ารงชวตอยในน า ค. สตวปก หมายถง สตวทมปก ง. สตวครงบกครงน า หมายถง สตวทด ารงชวตไดทงบนบกและน า จ. สตวเลอยคลาน หมายถง สตวทผวหนงมเกลดปกคลมทวไป เคลอนทดวยการเลอย

หรอคลาน ฉ. สตวไมมกระดกสนหลงขนาดเลก หมายถง แมลงและแมง ช. สตวในเทพนยาย/ต านาน หมายถง สตวทปรากฏในเทพนยายและต านานทเลาสบ

ตอกนมาไมมตวตนอยจรง โดยผลการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย

สามารถสรปไดดงตอไปน

6.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย

ผลการศกษาขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย พบวา สตวท มความหมายเปรยบเทยบ จ านวน 106 ชนด รวมทงสน 587 ประโยค ผวจยไดวเคราะหอรรถลกษณเพอหาความหมายทมรวมกนอยางชดเจนระหวางความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตว พบความหมายเปรยบเทยบของสตว จ านวน 12 ความหมาย ซงผวจยจ าแนกออกเปน 2 กลมความหมาย อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

1. ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทอยในกลมความหมาย มนษยและสงทสมพนธกบมนษย โดยสตวถกน ามาเปรยบเปนสงตาง ๆ ไดแก คน คณลกษณะ นสย กรยาอาการ และการกระท า

2. ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยทมอยในกลมความหมาย ทไมใชมนษย โดยสตวถกน ามาเปรยบเปนส งตาง ๆ ไดแก ปรมาณ ระยะหาง ส งของ เวลา เหตการณ และภยอนตราย

จากการวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย พบวา สตวมความหมายเปรยบเทยบหมายถงคนมากทสด จ านวน 69 ชนด รองลงมา ไดแก คณลกษณะของมนษย กรยาอาการ การกระท า สงของ นสย ปรมาณ เหตการณ ภยอนตราย สถานท ระยะหาง และเวลา

Ref. code: 25605706033114RZT

175

สตวทถกน ามาเปรยบเทยบมากทสดในภาษาไทย ไดแก เสอ พบทงสน 59 ประโยค คดเปนรอยละ 10.05 โดยเสอมความหมายเปรยบเทยบ จ านวน 7 ความหมาย คอ คน คณลกษณะของมนษย กรยาอาการ การกระท า สงของ เหตการณ และภยอนตราย เสอมอรรถลกษณเดนจ านวนมาก คอ [-มนษย] [+บก] [+ดราย] [+กนเนอ] จากอรรถลกษณเดนเหลาน เสอจงถกน าไปเปรยบกบคนหลากหลายประเภท เชน คนเกง คนมอ านาจ คนดราย เปนตน นอกจากนเสอยงมอรรถลกษณเดน [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] ซงตรงกบอรรถลกษณเดนบางประการของภยอนตราย ไดแก [+อนตราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต] [+สญเสย] [ -ด] มนษยจงเปรยบเสอเปนภยอนตราย เชน ประโยค “อยในปากเสอปากหม”

สตวทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบนอยทสด โดยมความหมายเปรยบเทยบเพยงความหมายเดยว ไดแก กบ, กระแต, กระรอก, ไกแจ, กวาง, กงกา, กงฝอย, เกง, ครฑ, คางคาว, จกจน, ตะกวด, ตะเขบ, ตะขาบ, ตกแตน, ตน, ตกแก, นกขนทอง, นกคม, นกยง, นกการะเวก, บาง, บง,ปลากะพง, ปลากระด, ปลาชอน, ปลาชะโด, ปลาซว, ปลาซา, ปลาไหล, ปลง, ผง, มดแดง, มาลาย, แมงดา, แมงเมา, แมลงปอ, ไร, สมน, เหบ, เหย, หน, หนตะเภา, หมาปา, หมด, เหลอบ, อฐ และฮปโปโปเตมส

ผลการวเคราะหพบวา หมา มความหมายเปรยบเทยบมากทสด จ านวน 9 ความหมาย รองลงมาคอเสอ จ านวน 7 ความหมาย ไก, ควาย, ปลา จ านวน 6 ความหมาย และกา, ชาง, เตา, นก, เปด, มา, วว, หม จ านวน 5 ความหมาย ตามล าดบ

6.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย

ผลการศกษาขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย พบวา สตวทมความหมายเปรยบเทยบ จ านวน 69 ชนด รวมทงสน 420 ประโยค ผวจยไดวเคราะหอรรถลกษณเพอหาความหมายทมรวมกนอยางชดเจนระหวางความหมายประจ ารปและความหมายเปรยบเทยบของสตว พบความหมายเปรยบเทยบของสตว จ านวน 9 ความหมาย ซงผวจยจ าแนกออกเปน 2 กลมความหมาย อางองตามการจ าแนกหมวดหมค าของ นววรรณ พนธเมธา (2544) ไดแก

1. ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทอยในกลมความหมาย มนษยและสงทสมพนธกบมนษย โดยสตวถกน ามาเปรยบเปนสงตาง ๆ ไดแก คน คณลกษณะ นสย และการกระท า

Ref. code: 25605706033114RZT

176

2. ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทมอยในกลมความหมาย ทไมใชมนษย โดยสตวถกน ามาเปรยบเปนสงตาง ๆ ไดแก ขนาด สงของ สถานท เหตการณ และภยอนตราย

จากการวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย พบวา สตวมความหมายเปรยบเทยบหมายถงคนมากทสด จ านวน 69 ชนด รองลงมา ไดแก การกระท า คณลกษณะ สงของ เหตการณ ภยอนตราย ขนาด นสย และสถานท

สตวทถกน ามาเปรยบเทยบมากทสดในภาษาอนโดนเซย ไดแก ayam ‘ไก’ พบทงสน 46 ประโยค คดเปนรอยละ 10.95 โดย ayam ‘ไก’ มความหมายเปรยบเทยบ จ านวน 5 ความหมาย คอ คน คณลกษณะของมนษย การกระท า สงของ และเหตการณ ayam ‘ไก’ มอรรถลกษณเดนคอ [-มนษย] [+ปก] [+บน] [+คยเขย] จากอรรถลกษณเดนเหลาน ayam ‘ไก’ จงถกน าไปเปรยบกบคณลกษณะไมสวยงาม นอกจากน ayam ‘ไก’ ยงมอรรถลกษณ [+เขาหาตวผ] ayam ‘ไก’ จงถกน าไปเปรยบกบผหญงทขายบรการทางเพศทมกเขาหาผชาย เชน ประโยค “ayam kampus” ‘ไกมหาวทยาลย’ หมายถง นกศกษาผหญงทคาบรการทางเพศ

สตวทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบนอยทสด โดยมความหมายเปรยบเทยบเพยงความหมายเดยว ไดแก anai-anai/rayap ‘ปลวก’ , babi ‘หม’ , bangsat ‘ตวเลอด’ , balam ‘นกเขา’, beo ‘นกแกว’, berudu ‘ลกออด’, buaya ‘จระเข’, bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’ , burung hantu/pungguk ‘นกฮก’ , cacing tanah ‘ไส เดอน’ , cigak ‘ล งก ง ’ , domba ‘แกะ’ , jangkrik ‘จงหรด’, kadal ‘จงเหลน’, kalong ‘คางคาวกนผลไม’, kampret ‘คางคาวตวเลก’, kancil/pelanduk ‘เกง ’ , katak/kodok ‘กบ’ , kelelawar ‘คางคาวกนแมลง’ , keledai ‘ลา’ , kelinci ‘กระต า ย ’ , kepiting ‘ป ’ , kupu-kupu ‘ผ เ ส อ ’ , laba-laba ‘แม งม ม ’ , lebah ‘ผ ง ’ , lintah/pacat ‘ปล ง ’ , musang ‘ชะมด ’ , naga ‘นาค ’ , nyamuk ‘ย ง ’ , siput ‘ทาก ’ , tupai ‘กระรอก’, ulat ‘หนอน’ และ unta ‘อฐ’

ผลการวเคราะหพบวา Anjing ‘หมา’ Ayam ‘ไก’, Burung ‘นก’ และ Kucing ‘แมว’ มความหมายเปรยบเทยบมากทสด จ านวน 5 ความหมาย รองลงมาคอ Biawak ‘เหย’, Badar ‘ปลาตะเพยน’, Gajah ‘ชาง’, Ikan ‘ปลา’ และ Kerbau ‘ควาย’ จ านวน 4 ความหมาย 6.3 การวเคราะหความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผลการวเคราะห พบวาขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย สามารถจ าแนกไดเปน 2 กลม ตามความเหมอนและความตางของความหมายเปรยบเทยบ

Ref. code: 25605706033114RZT

177

ของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ในดานความหมายเปรยบเทยบทเกดขน และประเภทของสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบ 1. ความหมายเปรยบเทยบทเกดจากการน าสตวมาใชในการเปรยบเทยบ 1.1 ความหมายเปรยบเทยบของสตวทใชสตวในการเปรยบเทยบประเภทเดยวกนและมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน ความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบจากขอมลในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทใชสตวในการเปรยบเทยบเหมอนกนและมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน พบทงสน 8 ความหมาย ไดแก คน คณลกษณะของมนษย นสย กรยาอาการ การกระท า สงของ เหตการณ และภยอนตราย 1.2 ความหมายเปรยบเทยบของสตวทใชสตวในการเปรยบเทยบตางกนแตมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน ผวจยพบวาขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทใชสตวในการเปรยบเทยบตางกนแตมความหมายเปรยบเทยบเหมอนกน พบทงสน 3 ความหมาย ไดแก คน คณลกษณะของมนษย และภยอนตราย

2. ชนดของสตวทน ามาใชในการเปรยบเทยบ 2.1 สตวในภาษาไทยทไมพบในภาษาอนโดนเซย ผวจยพบสตวทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบบางประเภททไมพบในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย จ านวน 28 ชนด ไดแก กระซ, กระทง, กระแต, เกง, ครฑ, คาง, จกจน, จงจก, จงจอก, จงหรด, จงโจ, ตะขาบ, ตะเขบ, นกยง, บาง, ปลากระด, ปลากะพง, ปลาชอน, ปลาซว, ปลาซา, ปลาหมอ, มดแดง, แมลงปอ,แมลงเมา, ยราฟ, สมน, หม และฮปโปโปเตมส ความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบในภาษาไทยแตไมพบในภาษาอนโดนเซย พบทงสน 8 ความหมาย ไดแก คน คณลกษณะของมนษย นสย กรยาอาการ สงของ ระยะหาง สถานท และเหตการณ 2.2 สตวในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย ผวจยพบสตวทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบบางประเภทท ไมพบในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย จ านวน 12 ชนด ไดแก babi hutan ‘หมปา’, balam ‘นกเขา’, bangau ‘นกกระยาง’, bangsat ‘ตวเลอด’, bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’, burung hantu/pungguk ‘นกฮก’ kadal ‘จงเหลน’, keledai ‘ลา’, kumbang ‘ดวง’, musang ‘ชะมด’, kancil/pelanduk ‘กระจง’, merpati/punai ‘นกพราบ’

Ref. code: 25605706033114RZT

178

ความหมายเปรยบเทยบของสตวทพบในภาษาอนโดนเซยทไมพบในภาษาไทย พบทงสน 7 ความหมาย ไดแก คน คณลกษณะของมนษย นสย การกระท า สงของ ขนาด และเหตการณ 6.4 โลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตว

ผลการศกษาโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย พบวา ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยสะทอนโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยในดานตาง ๆ เชน โลกทศนเกยวกบบคคล โลกทศนเกยวกบธรรมชาต และโลกทศนเกยวกบการด ารงชวต เชนเดยวกบความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยทสะทอนโลกทศน คานยม และทศนคตของ ชาวอนโดนเซยในดานตาง ๆ เชน โลกทศนเกยวกบบคคล โลกทศนเกยวกบธรรมชาต โลกทศนเกยวกบการด ารงชวต และโลกทศนเกยวกบสงเหนอธรรมชาต

ผลการศกษาเปรยบเทยบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย พบวามโลกทศน คานยม และทศนคตทเหมอนกนในดานโลกทศนเกยวของกบบคคลทมฐานะและยศศกด คานยมในการด ารงชวตพงพงธรรมชาตและใกลแหลงน า และคานยมในการปฏบตตามค าสอนทางสอนศาสนา อกทงผคนในทงสองสงคมยงมทศนคตตอสตวบางชนดทเหมอนกน เชน เสอ หมายถง คนเกง คนกลา คนราย และอนตราย เหย หมายถง ความชว เปนตน นอกจากนผวจยยงพบโลกทศน คานยม และทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทแตกตางกน ไดแก โลกทศนเกยวกบบคคลเพศทสาม 6.5 อภปรายผลการศกษา

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทหมายถง คน คณลกษณะ นสย กรยาอาการ การกระท าเปนผลจากการน าอวยวะรางกายของสตว คณสมบตทางกายภาพ ลกษณะนสย พฤตกรรม และความเปนอยของสตวมาเปรยบกบคน นสยของคนในลกษณะ ตาง ๆ เชน คนดราย คนเกง คนมอ านาจ เปนตน ขนาดรางกายของสตวมความหมายเปรยบเทยบเปนขนาดของเหตการณและสงตาง ๆ เชน กระเพาะมด ฉดหางชาง เปนตน นอกจากสตวจะมความหมายเปรยบเทยบหมายถงมนษยและสงทสมพนธกบมนษยแลว สตวยงมความหมายเปรยบเทยบเปนสงทไมใชมนษยดวย เชน ภยอนตราย เวลา สถานท เหตการณ สงของ ระยะหาง และปรมาณ นอกจากนสตวบางประเภทอาจไมมความสมพนธใกลชดกนทางกายภาพแตกมความหมายเปรยบเทยบหมายถง

Ref. code: 25605706033114RZT

179

สงเดยวกนได เชน เสอ และ จระเข มความหมายเปรยบเทยบหมายถงภยอนตรายเหมอนกน โดยเสอเปนสตวบก จระเขเปนสตวเลอยคลาน แตสตวทงสองประเภทนมอรรถลกษณเหมอนกน คอ [-มนษย] [+อนตราย] [+กนเนอ] [+ดราย] [+บาดเจบ] [+เสยชวต]

ผลการศกษา พบวาสตวทถกน ามาเปรยบเทยบมากทสดในภาษาไทย 5 อนดบแรก ไดแก เสอ พบขอมลจ านวน 59 ขอมล คดเปนรอยละ 10.05 หมา พบขอมลจ านวน 47 ขอมล คดเปนรอยละ 8 ปลา พบขอมลจ านวน 26 ขอมล คดเปนรอยละ 4.42 ไก พบขอมลจ านวน 24 ขอมล คดเปนรอยละ 4.08 และชาง พบขอมลจ านวน 24 ขอมล คดเปนรอยละ 4.08 สวนความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย พบวา สตวทถกน ามาเปรยบเทยบมากทสด 5 อนดบแรก ไดแก ayam ‘ไก’ พบขอมลจ านวน 46 ขอมล คดเปนรอยละ 10.95 รองลงมา ไดแก anjing ‘หมา’ พบขอมลจ านวน 30 ขอมล คดเปนรอยละ 7.14 kucing ‘แมว’ พบขอมลจ านวน 22 ขอมล คดเปนรอยละ 5.23 Harimau/macan ‘เสอ’ พบขอมลจ านวน 21 ขอมล คดเปนรอยละ 5 gajah ‘ชาง’ และ ikan ‘ปลา’ พบขอมลในจ านวนเทากน ไดแก 18 ขอมล คดเปนรอยละ 4.29 ตามล าดบ ทงน ผวจยเหนวาเนองจากชาวไทยและชาวอนโดนเซยมความคนเคยกบสตวเหลาน ทงเพอเปนอาหาร เปนแรงงาน แมกระทงเพอความส าราญ เมอคนมความคนเคยกบสตว จงท าใหคนมองเหนและเขาใจลกษณะและพฤตกรรมบางอยางของสตว นอกจากนผลการศกษา ยงพบวา สตวถกน ามาเปรยบเปน คน มากทสดในทงสองภาษา คดเปนรอยละ 48.38 ของขอมลในภาษาไทย และคดเปนรอยละ 75.95 ของขอมลในภาษาอนโดนเซย สาเหตทสตวถกเปรยบเปน คน มากทสดเพราะสตวและคนเปนสงมชวตเหมอนกน มพฤตกรรมบางอยางทคลายคลงกน โดยคนมองเหนวาพฤตกรรมของสตวมความคลายคลงกบพฤตกรรมของคน จงน าสตวมาเปรยบเทยบกบคนและสงตาง ๆ ทอยรอบตว

ผวจยยงพบความหมายเปรยบเทยบขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวทแตกตางกนในทงสองภาษา ในภาษาไทยมความหมายเปรยบเทยบของสตวทถกใชในการเรยกบคคลเพศทสาม ไดแก “เกง” และ “กวาง” โดยทงสองค าเปนค าทใชเรยกผชายทชอบพอผชายดวยกนเอง สะทอนใหเหนวาในปจจบนสงคมไทยมการเปดกวางและยอมรบในความแตกตางทางรสนยมของบคคล จงท าใหมผคนออกมาเปดเผยรสนยมสวนตวของตนเองมากขน แตผวจยไมพบขอมลทมความหมายถงสงนในภาษาอนโดนเซย ซงอาจตงขอสงเกตไดวา สาเหตอาจเปนเพราะคานยมของชาวอนโดนเซยทยงไมเปดรบเพศทสาม เนองมาจากขอหามทางศาสนาทชาวอนโดนเซยนบถออย

ในท านองเดยวกน ผวจยยงพบวาในภาษาอนโดนเซยมสตวทถกน ามาใชในการเปรยบเทยบซงไมพบในภาษาไทย เชน ชะมด ซงหมายถง คนชว ดงตวอยาง “musang berbulu ayam” ‘ชะมดมขนไก’ หมายถง คนชวทแกลงท าเปนคนด (Nur Arifin Chaniago, 1998, p.39) ชะมดเปนสตวทมอยเปนจ านวนมากในประเทศอนโดนเซย จากประสบการณการใชชวตในประเทศ

Ref. code: 25605706033114RZT

180

อนโดนเซยของผเขยน และค าบอกเลาของชาวอนโดน เซย สามารถพบชะมดไดงายตามหมบานในชนบทของอนโดนเซย ชะมดจงถกน ามาใชในการเปรยบเทยบในภาษาอนโดนเซย แตผวจยไมพบขอมลใด ๆ ทน าชะมดมาใชในการเปรยบเทยบ อาจเปนเพราะชะมดไมใชสตวทเปนทคนเคยของคนไทย ไมสามารถพบเจอไดทวไปตามธรรมชาต ดงนนคนไทยจงไมมความใกลชดกบชะมด จงไมเหนพฤตกรรมของชะมดมากพอจนสามารถน ามาใชในเปรยบเทยบได

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยทใชสตวตางชนดกนในเปรยบเทยบเทยบ ผวจยตงขอสงเกตวาอาจเกดจากโลกทศนของคนในสงคมไทยและส งคมอนโดนเซยทตางกน ตวอยางเชน ในภาษาไทยผชายเจาชถกเปรยบเปน “ไกแจ” ในขณะทในภาษาอนโดนเซย ผชายเจาชถกเปรยบเปน “จระเข” อาจเปนเพราะชาวไทยมโลกทศนตอไกแจวาเปนสตวเจาช โดยคนไทยมองเหนพฤตกรรมของไกแจตวผทมกจะมคตว เมยหลายตว ไกแจจะขยบปกและ กางปกเมอเจอไกตวเมย หรอทเรยกวาอาการปอ เพอเปนการแสดงวาตองการผสมพนธ ไกแจเปนสตวสงคมชอบอยเปนกลม ถาเลยงตวเดยวจะเหงาตาย จงควรเลยงเปนครอบครว ไกแจตวผหนงตว จะมคเปนตวเมยจ านวนสองถงสามตว (ศร เกศมณ, 2534) ไกแจจงถกเปรยบเปนผชายเจาช ในขณะทในภาษาอนโดนเซย จระเขถกเปรยบเปนผชายเจาช อาจเปนเพราะชาวอนโดนเซยมโลกทศนตอจระเขวาเปนสตวอนตราย จระเขเปนสตวกนเนอทไมมลน จระเขจงสามารถกนสตวทกชนดอยาง ไมเลอก จงถกน ามาเปรยบเปนผชายทมนสยเจาชคบหาผหญงมากมายอยางไมเลอก และผชายทมภรรยามากกวาหนงคน ถงแมตามหลกค าสอนของศาสนาอสลามจะอนญาตใหผชายมภรรยาได 4 คน แตผชายทมภรรยามากกวาหนงคนอยางถกตองตามหลกศาสนาและกฎหมายกถกเปร ยบเทยบเปนจระเขเชนกน

นอกจากนการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซย ผวจยพบวา ในภาษาไทยมการใชความหมายเปรยบเทยบของสตวในลกษณะการเขยนเฉพาะตวของผเขยน ไดแก ประโยค “จงหรดกนโคนหญา” ในบรบท “เขามาประชดเหมอนจงหรดกนโคนหญา” โดยมความหมายเปรยบเทยบหมายถง ระยะหาง ประโยคดงกลาวเปนลกษณะการเขยนเฉพาะตวของผเขยน ซงไมไดถกใชอยางแพรหลายในภาษาไทย ผวจยจงจ าเปนตองอธบายความหมายของขอมลโดยอาศยการตความจากบรบท ผวจยพบลกษณะการใชความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยเทานน ไมพบขอมลลกษณะดงกลาวในภาษาอนโดนเซย

ความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยและภาษาอนโดนเซยสะทอนโลกทศน คานยมและทศนคตทเหมอนกนในดานโลกทศนเกยวกบบคลล โลกทศนเกยวกบสงแวดลอม โลกทศนเกยวกบการด ารงชวตพงพงธรรมชาตและแหลงน า รวมถงทศนคตทมตอสตวบางประเภท เชน เสอ จระเข หมา โดยผคนในทงสองสงคมมทศนคตในทางทไมดกบสตวดงกลาว เปนเพราะลกษณะนสย

Ref. code: 25605706033114RZT

181

และพฤตกรรมตาง ๆ ของสตวทมนษยเหนวาไมเหมาะสม และเปนอนตราย มนษยจงมทศนคตในทางทไมดกบสตว โดยมนษยมองวาสตวเปนสงมชวตทอยต ากวามนษย ไมมเหตและผลในการกระท าสงใดสงหนง สตวใชสญชาตญาณในแสดงออก แตมนษยใชความคดอยางเปนเหตเปนผลในการกระท าสงใดสงหนง ดงนนเมอมนษยประพฤตตนอยางไรเหตผล มนษยจงถกน าไปเปรยบกบสตว (Murray, 1998)

อยางไรกตาม ผวจยพบวาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซยสะทอนโลกทศน และคานยมบางประการทไมปรากฏในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย ไดแก โลกทศนเกยวกบความเชอในสงเหนอธรรมชาต โดยโลกทศนเกยวกบความเชอในสงเหนอธรรมชาตของชาวอนโดนเซยสะทอนใหเหนวา ชาวอนโดนเซยยงคงมความเชอในเรองของสงศกดสทธทมอ านาจเหนอมนษย สงทมองไมเหน หรอสงทถกพระเจาก าหนดมาแลวเชน เนอค และยงคงเชอถอมาจนถ งท กว นน ต วอย า ง เช น “ Ikan di laut, asam di gunung, bertemu dalam belanga.” ‘ปลาอยในทะเล มะขามอยทภเขา มาเจอกนในหมอ’ หมายถง หากเปนเนอคกนแลว ถงแมจะอยไกลกน กตองไดพบกนนสด (Nur Arifin Chaniago, 1998, p. 154) เปนตน แตอยางไรกตามการทไมพบโลกทศนเกยวกบความเชอในสงเหนอธรรมชาตในความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย มไดหมายความวาคนไทยไมมโลกทศนดงกลาว

กลาวโดยสรป โลกทศน คานยมและทศนคตของชาวไทยและชาวอนโดนเซยทมตอสตวมความเหมอนและความตางกนในบางประการ เปนเพราะสงแวดลอมและวฒนธรรมทมอทธพลและปฏบตอยในประเทศไทยและประเทศอนโดนเซยมความคลายคลงกน ทงภมศาสตร ศาสนา และวฒนธรรม คนจะมทศนคตทดหรอไมดตอสตวตาง ๆ อยางไร ขนอยกบโลกทศนทคนมตอสตวประเภทนน ๆ สงคมไทยและสงคมอนโดนเซยมวฒนธรรมทแตกตางกน จงท าใหมโลกทศน คานยม และทศนคตทแตกตางกน

6.6 ขอเสนอแนะ

1. ควรมการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยจากขอมลภาษาพดทใชในชวตประจ าวน

2. ควรมการศกษาความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทยเปรยบเทยบกบความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอน ๆ นอกเหนอจากภาษาอนโดนเซย

Ref. code: 25605706033114RZT

182

รายการอางอง หนงสอและบทความในหนงสอ

กาญจนาคพนธ (นามแฝง). (2543). ส ำนวนไทย. พระนคร: บ ารงสาสน. เกรยงไกร สวรรณภกด และจารจนต นภตะภฏ. (2552). คมอแมลง. กรงเทพฯ: สารคด. จนทมา นวมศรนวล. (2554). ยอนค ำ ส ำนวนไทย. กรงเทพฯ: คลนอกษร. เฉลมศร จนทสงห. (2529). กำรแปลเบองตน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศลปากร. ชลพร, น าโชค, อาภาณ. (2536). ส ำนวนไทย สภำษต ค ำพงเพย. กรงเทพฯ: บรษทอกษรพพฒน. โชต สวตถ. (2509). หอยเมองไทย. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ดวงใจ ไทยอบญ. (2543). ทกษะกำรเขยนภำษำไทย. กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ. ดเรกชย มหทธนะสน. (2529). ถอยค ำส ำนวน: แนวคดเชงภำษำศำสตร. กรงเทพฯ: ส านกพมพส

กญญา. ธวช รกศล. (2520). สตววทยำ. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยรามค าแหง. นววรรณ พนธเมธา. (2544). คลงค ำ. กรงเทพฯ: อมรนทร. ______________. (2559). คลงค ำ. กรงเทพฯ: อมรนทร. นยพรรณ วรรณศร. (2540). มำนษยวทยำสงคมและวฒนธรรม. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. บวกนต วลามาศ. (2545). สำรำนกรมสตว. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. ประเทอง คลายสบรรณ. (2527). ส ำนวนไทย. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: สทธสารการพมพ. ประเทอง คลายสบรรณ. (2530). ส ำนวนไทย. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: สทธสารการพมพ. ประเทอง คลายสบรรณ. (2531). วฒนธรรมพนบำน. กรงเทพฯ: สทธสารการพมพ. ประเทอง คลายสบรรณ. (2554). ส ำนวนไทย. พมพครงท 14. กรงเทพฯ: สทธสารการพมพ. ปาเลอกวซ, มงเซเญอร. (2552). เลำเรองกรงสยำม: Description du Royaume Thai ou Siam. แปลโดย สนต ท. โกมลบตร. พมพครงท 4. นนทบร: ศรปญญา. ปารชาต วรณจต. (2530). ค ำส ำนวน ค ำเขำค. กรงเทพฯ: สายใจ ปญญา บรสทธ. (2523). โลกทศนของคนไทยวเครำะหจำกวรรณคดค ำสอนสมยสโขทย. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ปรชา ชางขวญยน. (2517). พนฐำนของกำรใชภำษำ. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช. เพญแข วจนสนทร. (2528). คำนยมในส ำนวนไทย. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โอ เอส พรนตง เฮาส.

Ref. code: 25605706033114RZT

183

มทร ตลยาทร. (2533). 716 ส ำนวนไทย. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ยศ สนตสมบต. (2544). มนษยกบวฒนธรรม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ยงลกษณ งามด. (2531). ส ำนวนไทย. กรงเทพฯ: อกษรบณฑต. ราชบณฑตยสถาน. (2551). ภำษต ค ำพงเพยและส ำนวนไทย. นนทบร: สหมตรพพรนตง. ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนำนกรม ฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบคส

พบลเคชนส. ราชบณฑตยสถาน. (2552). พจนำนกรมค ำใหม เลม 2 ฉบบรำชบณฑตยสถำน. กรงเทพฯ: ยเนยน

อลตราไวโอเลเรต จ ากด. รชน ซอโสตถกล. (2544). ส ำนวนและภำษตองกฤษทน ำสตวมำเปรยบ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ล าดวน สขพนธ. (2520). ประเพณกำรบวช. กรงเทพฯ: กองวรรณคดและประวตศาสตร กรม

ศลปากร. วรวรรณ คงมานสรณ. (2545). รถวนส ำนวนไทย. กรงเทพฯ: ไทยรมเกลา. วทย วศทเวทย. (2540). ปรชญำทวไป: มนษยโลกและควำมหมำยของชวต. กรงเทพฯ: อกษรเจรญ

ทศน. ศร เกศมณ. (2534). ไกแจ. กรงเทพฯ: ปลาตะเพยน. สมบต จนทรวงศ. (2537). โลกทศนของสนทรภ. กรงเทพฯ: มตชน. สมบต จ าปาเงน. (2540). ปทำนกรมฉบบถอยค ำ ส ำนวนโวหำร ค ำพงเพย สภำษตไทย. กรงเทพฯ:

เอช-เอน กรป สทธา พนจภวดล. (2533). จำกภำษำตำงประเทศสภำษำไทย. กรงเทพฯ: ตนออ โสภนา ศรจ าปา. (2544). โลกทศนของชำวเวยดนำมจำกสภำษต. กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ อมรา พงศาพชญ. (2541). วฒนธรรม ศำสนำ ชำตพนธ: วเครำะหสงคมไทยแนวมนษยวทยำ.

กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อาณต อานนตภาค. (2557). ประวตศำสตรอนโดนเซยเอกภำพแหงควำมแตกตำง. กรงเทพฯ: ยบซ

กรป. อมพา ศรสพทพงษ. (ม.ป.ป.). สตวปำในเมองไทย. กรงเทพฯ: อกษรวฒนา. อทย ไชยานนท. (ม.ป.ป.). ค ำพงเพยและค ำอปมำอปไมย. กรงเทพฯ: น าฝน. อดมพร อมรธรรม. (2556). ส ำนวนไทย ฉบบจดหมวดหม. กรงเทพฯ: แสงดาว. เอลชา ไชนดน. (2557). ประวตศำสตรอนโดนเซย. กรงเทพฯ: มลนธโครงการต ารามนษศาสตรและ

สงคมศาสตร.

Ref. code: 25605706033114RZT

184

วทยานพนธ กมลวรรณ สมเจรญ. (2531). วเครำะหโลกทรรศนในวรรณกรรมส ำหรบพธกรรมของลำนนำ จำก

เมองโบรำณเวยงกำหลง อ ำเภอเวยงปำเปำ จงหวดเชยงรำย. ปรญญานพนธ กศ.ม., มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, พษณโลก.

จนดารตน บญพนธ. (2547). ควำมหมำยเปรยบเทยบของสตวในสำนวนไทย. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

จ อน ล. (2545). กำรศกษำเรองสในกำรสอสำรขำมวฒนธรรม: เปรยบเทยบควำมหมำยเชงเปรยบของสและส ำนวนทใชสระหวำงภำษำไทยและภำษำเกำหล. วทยานพนธศลปะศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ชยณรงค โคตะนนท. (2533). อดมคตเกยวกบผน ำในวรรณกรรมอสำนประเภทค ำสอน. ปรญญานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม.

วรารชต มหามนตร. (2557). โลกทศนของคนไทยจำกภำษต. คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.

ว ถ กม จ. (2550). กำรเปรยบเทยบส ำนวนเวยดนำมกบส ำนวนไทย. ปรญญานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ศรพร มณชเกต. (2557). โครงกำรโลกทศนของคนอนโดนเซยจำกภำษต. คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.

ศรลกษณ ทวกจรงทว. (2547). กำรแปลส ำนวนจำกนวนยำยไทยของม.ร.ว. คกฤทธ ปรำโมชเปนภำษำองกฤษ. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สภาพร คงศรรตน และคณะ. (2557). โครงกำรโลกทศนของอำเซยนจำกภำษต. คณะศลปะศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.

อทมพร มเจรญ. (2527). กำรศกษำควำมหมำยเปรยบเทยบของค ำศพทอวยวะรำงกำยในภำษำไทย. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อบล เทศทอง. (2548). ภำษตเขมร: วถชวตและโลกทศนของชำวเขมร. วทยานพนธศลปศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลยศลปากร.

Ref. code: 25605706033114RZT

185

สออเลกทรอนกส กฤษณะเดช เจรญสธาสน และคณะ. (ม.ป.ป.). คมอคร แหลงเรยนรเสมอนจรงระบบนเวศ. กงถอย

หลง. สบคนเมอ 22 พฤศจกายน 2560. จาก http://walailak.lsr.nectec.or.th/virtualsite/pages/teacherguide/book/coral_reef/unit3_animal_behavior_v1.pdf

เชาว เพชรราช และจรวรรณ ทรพยเจรญ. (2550). ความสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอม. ชวตกบสงแวดลอม. สบคนเมอ 7 พฤษภาคม 2560. จาก http://human.uru.ac.th/Major_online/SOC/04Human_Envi/Life_4.htm

ฐปนวฒน คามะวน. (2558). ส ำนวนแมวเหมยว. สบคนเมอ 20 กรกฎาคม 2560. จาก http://arts.tu.ac.th/culture/010459.pdf

ดวงกมล ลลางามสวรรณ. (2545). ซดเปนไกตม. สบคนเมอ 15 มนาคม 2560. จาก https://www.nectec.or.th/schoolnet/library/create-web/10000/language/10000-6026.html

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. (2552). โครงกำรพระรำชด ำร แกมลง. สบคนเมอ 1 สงหาคม 2560. จาก http://www.ku.ac.th/e-magazine/dec52/agri/agri4.htm

สชาต เศรษฐมาลน. (2556). แมวกบอสลำม. สบคนเมอ 3 สงหาคม 2560. จาก http://the-truth-of-islamic.blogspot.com/2013/10/blog-post_8.html

Adi, S. (2015). Bebek berpasangan dua. Retrieved August 7, 2017, from http://mantrapeletcelanadalam.blogspot.com/2015/12/ilmu-pelet-agar-beristri-dua-atau-lebih.html

Aripin, A.M. (2015) Transmigrasi. Retrieved August 10, 2017, from http://www.kompasiana.com/alldie/transmigrasi-antara-solusi-harapan-dan-permasalahan_5592a83a6823bddf048b4567

Dhammachar. (2014). โครงการแกมลง. สบคนเมอ 1 สงหาคม 2560. จาก http://www.kasedtakon.com/130

Dolthep. (2012). ง ๆ ปลา ๆ. สบคนเมอ 3 กรกฎาคม 2560. จาก https://dolthepsiri.wordpress.com

Ref. code: 25605706033114RZT

186

Murray, D. (1998). Hubungan antara manusia dan binatang di daerah Malang. Retrieved February 13, 2016, from www.acicis.murdoch.edu.au/hi/.../pmurrayfldrep.doc

Puspasari Respatiningtyas. (2016). Anjing rakus. Retrieved February 13, 2017, from https://tanyadokterhewan.com/2016/02/20/anjing-rakus-saat-makan-ini-bahayanya

Putra, R.R. (2012). Bentuk dan fungsi kata umpatan pada komunikasi informal di kalangan siswa SMA Negeri 3 Surabaya: Kajian sosiolinguistik. Retrieved February 16, 2016, from journal.unair.ac.id/article_6725_media45_category8.html.

Seub. (2551). กระทงหายใจแรง. สบคนเมอ 8 สงหาคม 2560. จาก http://www.seub.or.th/index.php?option=com_content&view=article&id=763:westernforest&catid=30:2009-11-03-06-59-58&Itemid=46

Siripoj. (2017). 'เหย’ กลำยเปนค ำดำ เพรำะอำกำรคลงชำต ในลทธเผดจกำรทำนผน ำ. สบคนเมอ 3 สงหาคม 2560. จาก http://www.museumthailand.com/topic.php?p=257

เอกสารอน ๆ จ าเรญ แสงดวงแข. (2523). โลกทศนชำวไทยภำคใตทปรำกฏในเพลงกลอมเดก. ศนยสงเสรมภาษา

และวฒนธรรมภาคใต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สงขลา ชชวด ศรลมพ. (2538). การแปลส านวนในนวนยาภาษาองกฤษเปนภาษาไทย. ศำสตรแหงภำษำ, 7. ชชวด ศรลมพ. (2557). เอกสำรประกอบกำรสอนวชำระบบควำมหมำย (ภ.603). สาขาวชา

ภาษาศาสตรเพอการสอสาร คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. เพยรศร วงศวภานนท. (2526). เอกสำรกำรสอน ภำษำไทย 3 หนวยท 13 “ควำมหมำย”. สาขาวชา

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. เพญแข ประจนปจจนก และออมเดอน สดมณ. (2529). คำนยมของชำวชนบทไทย: คำนยมทำงวตถ

กบคำนยมทำงระเบยบประเพณ. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ

มณ พยอมยงค และนรนทรชย พฒนพงศา. (2527). วถชวตและคำนยมของชำวลำนนำไทย. คณะศลปศาสตร และคณะเกษตรศาสตร มหาวทยาเชยงใหม.

Ref. code: 25605706033114RZT

187

วนตา ดถยนต. (2533). จำกภำษำตำงประเทศสภำษำไทย: กำรแปลส ำนวนและค ำเปรยบเทยบ. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.

Books and articles Arief Bachtiar. (2014). 2700 Peribahasa Indonesia. Jakarta: Buana Raya. Badudu, J.S. (2008). Kamus ungkapan bahasa Indonesia. Jakarta: Penerbit Buku

Kompas. Baldwin, et al. (2004). Introducing Cultural Studies. Revised first edition. Harlow:

Pearson Education. Cambridge Advanced Learner’s Dictionary. (2008). Singapore: Cambridge University

Press. Cruse, D.A. (1986). Lexical Semantics. Cambridge: Cambridge University Press. Departemen Pendidikan Nasional. (2014). Kamus Besar Bahasa Indonesia (4th ed.).

Jakarta: Gramedia. Garza-Cuaron, B. (2013). Connotation and Meaning. Berlin: Mouton De Gruyter. Goodenough, W.H. (1957). Cultural Anthropology and Linguistics. Bobbs-Merrill. Heroe Kasida Brataatmadja. (1982). Kamus 2000 Peribahasa Indonesia. Yogyakarta:

Kanisius. Kempson, R.M. (1977). Semantic Theory. London: Cambridge University Press. Kroeber, A.L. and Kluckhohn, C. (1952). Culture: A Critical Review of Concepts and

definitions. Peabody Museum, Cambridge. Lakoff, G. and Johnson, M. (2003). Metaphor We Live By. Chicago: University of

Chicago Press. Leech, G. (1974). Semantics the Study of Meaning. New York: Penguin Book. Lyons, J. (1977). Semantics Volume 1. Cambridge: Cambridge University Press. Moh. Kusnadi Wasrie. Kumpulan Peribahasa. Lingkar Media. Nida, E. A. (1975). Componential Analysis of Meaning. Mouton: The Hague. Nur Arifin Chaniago. (1998). 5700 Peribahasa Indonesia. Bandung. Pustaka Setia. Palmer, F.R. (1976). Semantics. Cambridge: Cambridge University Press.

Ref. code: 25605706033114RZT

188

Saeed, J.I. (2003). Semantics. Oxford: Blackwell. Saralamba, C. (2017). The critical study of the women are animals conceptual

metaphor in Thai. Journal of Liberal Arts, 17(1), 85-100. Sri Wintala Achmad. (2015). Mahir Peribahasa Indonessia. Yogyakarta: Araska

publisher. Syamsul Hidayatullah. Peribahasa&Pantun. Surabaya: Nidya Pustaka. Torchia, C. (2007). Indonesian Idioms and Expressions: Colloquial Indonesian at Work.

Singapore: Tuttle Publishing. Tyler, E.B. (1874). Primitive Cultures. Boston: Estes and Lauriat. Ullmann, S. (1970). Semantics: An Introduction to the Science of Meaning. Oxford:

Basil Blackwell. Williams, R. (1983). Keywords: A Vocabulary of Culture and Society. Second edition.

London: Fontana.

Ref. code: 25605706033114RZT

ภาคผนวก

Ref. code: 25605706033114RZT

190

ภาคผนวก ก

ขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาไทย

ขอมล ความหมาย

1. กบ

1. กบในกะลาครอบ คนทมองเหนโลกในวงแคบ ม ความรนอย

2. กบเลอกนาย คนทตองการเปลยนผบงคบบญชา อยเรอย ๆ จนไมไดด

3. กบเฝากอบว คนโงทมองไมเหนคณคาของสง ทอยใกลตว มวอยแตในท เดม ๆ และของเดม ๆ

2. กระซ

1. “สาวผพดไมใชนางแมวปาแตเปนกระซสองนอ” ผหญงทมกรยาแรงจดจาน มก แสดงออกเพอเรยกรองความ สนใจจากเพศตรงขาม หรอ เพอใหไดเพศตรงขามมาเปนค

2. หนาตาเปนกนกระซ หนาตาทไมงาม ไมนาด

3. กระตาย

1. กระตายสามขา คนทยนกรานไมยอมรบ ความผด

2. กระตายแหยเสอ คนทลอเลนกบอนตราย

3. กระตายหมายจนทร ผชายทหมายปองผหญงทม ฐานะดกวา

Ref. code: 25605706033114RZT

191

ขอมล ความหมาย

4. หกระตาย สวนประกอบหนงของเครอง แตงกายผชาย มลกษณะ เหมอนรบบนผกไวทปกคอเสอ มขนาดเทากนทงสองขาง

5. หนวดเตา เขากระตาย สงของทไมมจรง

6. กระตายตนตม อาการตนตกใจงาย โดยไมทน ส ารวจใหถองแทกอน

7. ตาแดงเปนกระตาย อาการตาแดง

8. ยงกระตาย กรยาการถายปสสาวะ

9. กระตายขาเดยว คนทยนกรานไมยอมรบ ความผด

4. กระแต

1. หมอบกระแต กรยาหมอบนง ไมมทางส

5. กระทง

1. เสอ สงห กระทง แรด คนเลวทราม ขโกงและ อนตราย

2. กระเทยกระทง บคคลเพศทสามทมรางกาย ใหญโต

3. กระทงปา คนทมอารมณโกรธ ดราย

4. กระทบเทาเหมอนกระทง กรยาเดนกระทบเทาอยางแรง

5. ดยงกบกระทง ดมาก

6. หายใจเหมอนววกระทงส อาการหายใจเขาออกอยางรนแรง

Ref. code: 25605706033114RZT

192

ขอมล ความหมาย

6. กระรอก

1. ชโพรงใหกระรอก แนะทางใหคนท าชว

2. ไมงามกระรอกเจาะ หญงสาวสวยทเคยมเพศสมพนธ กบผชายมาแลว

3. งอยกระรอก อาการทไมมแรงจะท าอะไร ทงสน

7. กา

1. กาคาบพรก คนทมผวคล าแลวแตงกายดวย เสอผาสฉดฉาด

2. กาในฝงหงส คนทต าตอยกวาในหมคนท สงศกด

3. กาหนาด า เขากจ าหนาได คนคนเคยกนจนจ าไดแมน

4. กาขรดหวตวเอง มองไมเหน คนทมองไมเหนความผด ของตว

5. กาตาแววเหนธน คนขขลาด ขกลว เมอเหนอะไร ผดสงเกตกรบหลบ

6. กาหลงรง ผทไปอยทสถานทใดทหนง แลวไมยอมกลบบานตน

7. เขาฝงหงสเปนหงส เขาฝงกาเปนกา คนทปรบตวใหเขากบหมคณะ และสถานการณได

8. ดเยยงกา แตอยาเอาอยางกา ดและท าตามแตคนทท าด อยา ท าตามคนทท าไมด

9. ตงใหกากน ท าสงทตนควรไดรบประโยชน แตไมได

Ref. code: 25605706033114RZT

193

ขอมล ความหมาย

10. ปลอยนกปลอยกา ปลอยใครสกคนใหเปนอสระ ไมผด ปลอยใหพนจากความ ผกพน

11. เปนหงสหรอกากอยฟาเดยวกน จะเปนคนรวยหรอคนจนกเปน คนเหมอกน

12. พรากลกนกลกกา ท าใหลกพลดพรากจากพอแม

13. เสยงนกเสยงกา เสยงเรยกรองของคนสามญ

14. สาวไสใหกากน น าเรองภายในมาเปดเผยใหคน อนร

15. อกาตอมรง คนทเขามารมบางสงบางอยาง

16. อการกแตลกของมน คนทรกของตวเองมากกวาของ คนอน

17. ปากเหยยวปากกา สถานการณทเปนอนตราย

18. ฆาหงสเลยงกา ท าลายของสงคามาท าของ ราคาต า

19. กาเหยยวเฉยวเอาไป สงของทสญหายไป

20. เตนแรงเตนกา เตนออกทาทางเอะอะ แสดง อาการโกรธเคอง พอใจ หรอ ดใจ

8. กงกา

1. กงกาไดทอง คนทไดยศศกดนดหนอยกหยง จองหอง ลมตว

Ref. code: 25605706033114RZT

194

ขอมล ความหมาย

9. ไก

1. ไกแก แมปลาชอน หญงคอนขางมอาย แตม มารยาทและเลหเหลยมมาก และมกรยาจดจาน

2. ไกแกหนงเหนยว คนแกทมความเชยวชาญ เอาชนะยาก

3. ไกไขกระตากเอง ใครท าผดกมกจะเผลอเปดเผย เอง

4. ไกงามเพราะขน คนงามเพราะแตง คนเราจะสวยงามได ตองรจก การแตงตว

5. ไกรองบอน ผทอยในฐานะตวส ารอง ซงจะ เรยกมาใชเมอไหรกได

6. ไกไดพลอย คนทไมรจกคาของสงทตนม

7. ไกเหนตนง งเหนนมไก ตางฝายตางรความลบของกน และกน

8. ไกออน คนทออนหด ยงไมช านาญ

9. ไกกนขาวเปลอก คนทรบสนบน

10. ไกนา คนโง เซอ

11. เชอดไกใหลงด ลงโทษคนทผด หรอบางครงท า รายจดการ ใหคนอนดเปน ตวอยาง จะไดเกรงกลว

12. ลกไกอยก ามอ ผทตกอยในอ านาจ ผทไมมทาง ตอส

13. สมภารกนไกวด ผชายทไดหญงในปกครองเปน ภรรยา

Ref. code: 25605706033114RZT

195

ขอมล ความหมาย

14. หมาหยอกไก อาการทชายหยอกลอหญงสาว เปนทเลนทจรง

15. ไกขนรง เวลาพลบค า

16. ไกโห เวลาเชามดทไกขน

17. มากอนไก มาตงแตเชา

18. มไกทไหน มไรทนน ของคกน เมอสงหนงกตองมอก สงหนง

19. ไมมไก เอาเปดขน ไมมของจรง เอาของไมจรง แทนไปพลาง

20. งงเปนไกตาแตก อาการมนงงมาก

21. ซดเปนไกตม ขาวจนซด

22. ปลอยไก กรยาทแสดงความ รเทาไมถงการณออกมา

23. เวลาไปเหมอนไกจะบน เวลามาเหมอนหาจะกน จะไปไหนกแสดงอาการ กระตอรอรนมากเกนเหต

24. ท านาอยาเสยไร เลยงไกอยาเสยรง ท าสงใดใหไดประโยชน

25. เลยงไกไวกนไข เลยงควายไวนา ท าสงใดทหวงไดประโยชนจาก สงนน

26. หมไปไกมา การแลกเปลยนซงกนและกน

10. ไกแจ

1. เจาชไกแจ ผชายทมนสยเจาช เกยวผหญง ไปมา

Ref. code: 25605706033114RZT

196

ขอมล ความหมาย

11. กวาง

1. “เดยวนพวกเกง กวางเยอะนะ สวย ๆ ทงนน

บางทกดไมออกวาเปนผหญงหรอเปนกวาง” บคคลเพศทสามทสวยเหมอน ผหญง

12. กง

1. กงแหง ผอมมาก

2. มทองเทาหนวดกง นอนสะดงจนเรอนไหว มสมบตเพยงเลกนอย แตกงวล จนนอนไมหลบ

3. ถอยหลงเหมอนกง ขลาดกลว

13. กงฝอย

1. เอากงฝอยไปตกปลากะพง ลงทนนอย แตหวงผลก าไรมาก

14. แกะ

1. แกะด า คนทท าไมดผดแผกไปจากกลม

2. จบแพะชนแกะ ท าอยางขอไปท ถาไมไดอยาง นกเอาอยางนนเพอใหลลวงไป

15. เกง

1. “คนนนนะเปนเกง รหรอเปลา” ผชายทชอบผชายดวยกนเอง

16. เขยด

1. เขยดนอยในรอยตนควาย คนโง มความรนอยนด ไม กวางขวาง

2. ตายอยางเขยด, ตายหยงเขยด อาการพลาดทา ตกอยใน สถานการณทยากล าบาก

17. ควาย

1. ควายเขาเกก คนตาเอก คนเกเร คบไมได

Ref. code: 25605706033114RZT

197

ขอมล ความหมาย

2. ควายถก คนทมก าลงเยอะ อดทน

3. โงเปนควาย คนโง ซอ

4. สซอใหควายฟง พดหรอแนะน าใหคนโงฟง ไร ประโยชน

5. เสยมเขาควายใหชนกน ยยงใหคนทะเลาะกน

6. หญางาม น าใส ควายอย ทอดมสมบรณ รมเยนยอมม คนมาอาศยอย

7. หญงเปนควาย ชายเปนคน ผหญงมคณคานอยกวาผชาย

8. อดเปนควาย ทนทาน มก าลงมาก

9. ตกอยในระหวางเขาควาย ตกอยทามกลางสถานการณ อนตราย

10. กระเทยควาย บคคลเพศทสามทมรางกาย ใหญโต

11. โตเปนววเปนควาย คนทโตเปนผใหญแลว แตยงไม รจกคด

12. ซอควายหนานา ซอผาหนาตรษ ซอของไมค านงถงเวลาและ สถานทยอมไดของแพง

13. รกเมยเสยนาย รกควายเสยสวน ไดอยางหนง เสยอยางหนง

14. เสอหลายควายนอย ของทมนอย หายากยอมเปนท ตองการของคนทวไป ของทม มากหางายยอมไมเปนท ตองการมากนก

15. เลยงไกไวกนไข เลยงควายไวไถนา ท าสงใดทหวงไดประโยชนจาก สงนน

Ref. code: 25605706033114RZT

198

ขอมล ความหมาย

16. ฆาควายอยาเสยดายพรก ท าการงานใหญ ไมควรทจะ ตระหนถเหนยว

17. ซอควายในหนอง การกระท าทไมรอบคอบ

18. พอตาเลยงควาย แมยายเลยงลก คนทแตงงานมครอบครว แลว ไดผใหญชวยเหลออปการะ

19. มเมยเดก ใชควายเลก ไถนาดอน สอนคนแก สงทท าไดยากล าบาก

20. เลยงเปดกนไข เลยงควายใชงาน ท าสงใดทหวงไดประโยชนจาก สงนน

21. ความววไมทนหาย ความควายกเขามาแทรก เรองยงยากเรองหนงยงไมยต กมเรองใหมเขามาอก

22. ควายขวดอยาขวาง อยาเขาขวางเหตการณทก าลง เกดรนแรง

18. ครฑ

1. ปากปลนเปนครฑยดนาค อาการทลนปลนออกมาจาก ปากเนองจากถกบบรด

19. คางคก

1. คางคกขนวอ คนทมฐานะต าตอย พอไดดบ ไดดกมกแสดงกรยาอวดด

2. คางคกไมมหนง คนทพดอะไรกไมรฟง ไมเขาใจ ไมรสกรสา

3. ชาตคางคก ยางหวไมตกไมรสก คนสนดานชวตองลงโทษให หนกถงจะรสก

4. ใกลองอางกนคางคก มของดอยใกล ๆ แตกลบ ตองการของทไมด

Ref. code: 25605706033114RZT

199

ขอมล ความหมาย

20. คาง

1. “ยนเกาะประตเปนคางสบสน” คนทงงงวย สบสน ท าอะไรไม ถก

2. ท าลงท าคาง นสยซกซน ไมเรยบรอย

21. คางคาว

1. ใชชวตแบบคางคาว คนทด าเนนชวตในชวงเวลา กลางคนและพกผอนใน ชวงเวลากลางวน

22. ง

1. งพษมตรคด คนชว

2. งเหานอนซอนเศยร คนชวทซอนความรายกาจ เอาไว

3. เฒาหวง ผชายแกเจาเลห ลามก

4. ตงใหหลงหก การท าสงใดแกศตร โดยไม เดดขาดจรงจง ยอมไดรบ ผลรายภายหลง

5. ลากงตามหลง คบคนชวเปนพวก

6. ลวงคองเหา กลาท าชวทาทายผมอทธพล

7. หมองตายเพราะง ไดรบอนตรายจากสงทตนเองม ความรความช านาญ

8. ง ๆ ปลา ๆ มความรในบางสงบางอยาง เพยงเลกนอย

9. งกนหาง เหตการณวนวาย ไมรจกจบสน

10. ขวางงไมพนคอ ท าเรองราย ผลรายกกลบมาส ตนเอง

Ref. code: 25605706033114RZT

200

ขอมล ความหมาย

11. ตงใหกากน ท าสงทตนควรไดรบประโยชน แตผลไปตกแกผอน

12. ตงขางหาง ท าอะไรไมถกเรอง อาจเกด อนตรายได

23. จระเข

1. จระเขขวางคลอง คนทไปขดขวางผอน

2. จระเขคบคลอง คนทชอบวางตวใหญโตเกนไป ยอมมอปสรรคในการด ารงตน ในสงคม

3. จระเขสงถ า คนทร าลา อาลยกอนจะจากไป

4. จระเขฟาดหาง คนทใชอ านาจ หรอก าลง ระรานโดยไมเลอกหนา

5. ลนจระเข คนทกนไดทกอยาง ไมรบรหรอ สนใจรสชาต

6. ลกเสอลกจระเข ลกหลานหรอญาตมตรของศตร

7. สอนจระเขใหวายน า สอนในสงทเขารดอยแลว

8. ปากเสอปากจระเข ภยอนตราย

9. วายน าหาจระเข เสยงเขาพบทงทรวาเปน อนตราย

10. หนเสอปะจระเข หนภยอนตรายอยางหนง แลว ตองพบภยอนตรายอกอยาง หนง

11. ถอแพไลเสอ ถอเรอไลจระเข ท าในสงทไมอาจส าเรจได หรอ ส าเรจไดยาก

Ref. code: 25605706033114RZT

201

ขอมล ความหมาย

24. จงจก

1. จงจกตนศาล คนทหากนเลก ๆ นอย ๆ กบผทมา ตดตอราชการ

2. ขาวเปนจงจก ผวขาวซด

3. ผอมเหมอนจงจกถกประตหนบ ผอมมาก

4. ผอมเหมอนจงจกตายซาก ผอมมาก

5. หนาจงจก ใบหนามลกษณะยาวและเลก

6. เปนจงจก คนทปรบตว เปลยนแปลงไป ตามสถานการณ

25. จงโจ

1. “จงโจสอบเหตปลนซ าไฟปา ยอดผเสยชวตจากอคคภย ประเทศออสเตรเลย

ในรฐวกตอเรย ทางตะวนออกเฉยงใตของประเทศ ออสเตรเลย”

2. กระโดดแบบจงโจ วงกระโดดออกมาไกล ๆ

26. จงจอก

1. จงจอกเฒา คนแก เจาเลห มเลหเหลยม

2. สายตาแบบจงจอก สายตาเจาเลห

27. จงหรด

1. จงหรดกนโคนหญา ระยะใกล

2. ปนจงหรด กรยากมหลงลงเอานวชแตะกบพน แลวหมนไปรอบ ๆ

3. โรงแรมจงหรด โรงแรมขนาดเลก ราคาถก และคณภาพต า

Ref. code: 25605706033114RZT

202

ขอมล ความหมาย

28. จกจน

1. จกจนลอกคราบ คนทเปลยนแปลงหนาตาและ รางกายเปนครงคราว

29. ชาง

1. ชางเผอกไมไดเกดในกรง คนดมวชามาจากตามชนบท

2. ชางพลายหมายงา คนเจรจาหมายถอยค า คนเจรจายอมยดถอค าพดกน เปนส าคญ

3. ชางยอมรกงา ทกคนยอมหวงแหนในสง ส าคญ

4. ชางเทาหลง ภรรยาเปนผตามหลงสาม

5. ชางเหลอขอ คนเกเร

6. ตาบอดคล าชาง คนทรอะไรดานเดยวหรอนย เดยวแลวเขาใจวาสงนนเปน อยางนน

7. ยวชางงาหก เกงกบผทท าอนตรายตนไมได

8. เสอทลายหาง ชางทลายโรง คนทแสดงกรยาเอะอะตงตง

9. ออยเขาปากชาง สงของหรอเงนใหคนอนไปแลว เอาคนไดยาก

10. มก าลงดจชางสาร คนทมพละก าลงมาก

11. อกหวชาง หนาอกนน (ใชในวงการพระ เครอง)

12. ชางตกมน คนทออกอาการอาละวาด โวยวาย

Ref. code: 25605706033114RZT

203

ขอมล ความหมาย

13. ดชางใหดหาง ดนางใหดแม ใหรจกพจารณาลกษณะบคคล หรอผหญงทจะเลอกมาเปน คครอง

14. ดชางใหดหนาหนาว ดสาวใหดหนารอน พจารณาท าอะไรใหเหมาะกบ โอกาส

15. เหนชางข ขตามชาง ท าเลยนแบบคนใหญคนโต คน ร ารวย ทงทตนไมร ารวยหรอม ความสามารถพอ

16. ขชางจบตกแตน การกระท าทลงทนมาก แตได ผลประโยชนเลกนอย

17. ฆาชางเอางา ท าลายลางอะไรทใหญโต เพอใหไดของส าคญเพยง เลกนอยมาเปนประโยชน ตอตน โดยไมคดวาทท าไปนน เปนการสมควรหรอไม

18. งดงาชาง งางภเขา ท าสงทเกนก าลงของตน

19. จบชางกลางแปลง การกระท าทเปนไปไมไดหรอ ไมมทางส าเรจได

20. ฉดชางชนกน เขาหามหรอขดขวางสงทเกน ก าลงตวเอง

21. ฉดหางชาง หามหรอขดขวางสงทเกนก าลง ตวเอง

22. หนชางอยาหางตนไม การแกปญหาตองแกทตนเรอง

23. ชางตายทงตวเอาใบบวปด ความชวหรอความผดรายแรงท คนทวกนแลว จะปดอยางไรก ไมมด

Ref. code: 25605706033114RZT

204

ขอมล ความหมาย

24. เลยงชางกนขชาง ผทหาผลประโยชนโดยมชอบ จากหนาทการงานทตนเอง รบผดชอบอย

30. ตะเขบ

1. ฟนฝอยหาตะเขบ ขดคยเรองบาดหมางเกา ๆ ขนมาพด

31. ตะขาบ

1. คายตะขาบ ถายทอดวชา มอบมรดก

32. ตกแตน

1. ขชางจบตกแตน ลงทนมาก แตไดผลประโยชน เลกนอย

33. เตา

1. ขาเกาเตาเลยง คนเกาคนแก คนทอยดวยกน มานานในฐานะคนรบใชจน วางใจได

2. เตาใหญไขกลบ คนทปกปดความผดของตนเอง

3. กลนเตา กลนใตวงแขน

4. เตาโตคบหนอง คนทชอบวางตวใหญโตเกนไป ยอมมอปสรรคในการด ารงตน ในสงคม

5. ชาเหมอนเตาคลาน เชองชา

6. เตาลานป ของเกาแก

7. เสอคอเตา เสอทปดมาถงคอ

8. โงเงาเตาตน คนโง

Ref. code: 25605706033114RZT

205

ขอมล ความหมาย

9. ศรทธาหวเตา ผลบเขา ผลบออก กลบไปกลบมา ไมแนนอน

10. เนอเตาย าเตา น าเอาทรพยสนสวนทเปนก าไร หรอดอกเบย กลบไปลงทนตอ โดยไมตองใชทนเดม

11. หนวดเตา เขากระตาย สงของทไมมจรง

12. น าตาเปนเผาเตา รองไหน าตาไหลพราก

34. ตน

1. โงเงาเตาตน คนโง

35. นกขนทอง

1. พดเปนนกแกวนกขนทอง พดไมหยดปาก แตไมร ความหมาย

36. ตกแก

1. เกาะแนนเปนตกแก เกาะแน ไมปลอย

37. นก

1. นกนอยท ารงแตพอตว คนทท าอะไรดใหเหมาะกบ ฐานะของตน อยาใหเกนตว

2. นกร ผทมไหวพรบ รเทาทน เหตการณหรอภยทจะมาถงตน

3. นกตอ คนทท าหนาทตดตอ หรอชกจง หลอกลอคนอนใหหลงเชอ

4. นกตายรง คนทเอาตวไมรอด ตองกลบมา ทเกา

5. นกสองหว คนทท าตวฝกใฝ เขาดวยทง สองฝายทไมเปนมตรกนโดย หวงประโยชนเพอตน

Ref. code: 25605706033114RZT

206

ขอมล ความหมาย

6. นกปกหก คนทตกอยในสภาพพลาดพลง หรอล าบาก

7. นกไรไมโหด บคคลทสนอ านาจวาสนา หรอ ตกอบไมสามารถใหคณหรอ เปนทพงพาอาศยแกใครไดแลว จะไมมใครมานอบนอม มาฝาก ตวใหใชสอยเหมอนเชนเคย

8. ปลอยนกปลอยกา ปลอยบางคนใหเปนอสระ ไมเอาผด

9. พรากลกนกลกกา ท าใหลกพลดพรากจากพอแม

10. ไมรมนกจบ ผทมวาสนา ยอมมคนพงบารม

11. เสยงนกเสยงกา เสยงเรยกรองของคนสามญ

12. ชนกบนปลายไม หวงในสงทอยไกลตว

13. ยงปนนดเดยวไดนกสองตว ท าอยางเดยวไดผลสองอยาง ลงทนครงเดยวไดผลประโยชน สองทาง

14. ชนกเปนนก ชไมเปนไม ไมวาผมอ านาจวาอยางไร ผนอยกคลอยตาม เหนดวย ไม คดคาน

15. นก พลาด ไมไดสงทตองการ

16. นกผดปา ปลาผดน า คนทอยผดทผดทาง

38. นกแกว

1. แกวลมคอน คนทรกกนแลวแตยงไปหลงรก คนอน

2. สนจมกจงอยนกแกว สนจมกงม

Ref. code: 25605706033114RZT

207

ขอมล ความหมาย

3. ท าตายบ ๆ เหมอนนกแกว ท าตาขยบขยบ

4. พดเปนนกแกวนกขนทอง พดไมหยดปาก แตไมร ความหมาย

5. สอนนกแกวแก ท าในสงทยาก ไมมทางส าเรจ

39. นกกระจอก

1. “ใครจะลกใครใหญโตมาปานนกอนทรย

มาอยในวงเปนนกกระจอกหมด” ผนอย ผทอยใตอ านาจ

2. นกกระจอกเลยงไมเชอง คนทไมรจกบญคณ

3. นกกระจอกเขารง เสยงดงเซงแซไมไดศพท

4. นกกระจอกแตกรง เสยงดงเซงแซไมไดศพท

5. นกกระจอกกนน า เวลาชวคร

40. นกกระจอกเทศ

1. โตเปนไขนกกระจอกเทศ ใหญมาก

41. นกคม

1. นกคมคมแตรง คนทมก าลงนอยท าอะไรแคคม ตว

42. นกยง

1. นกยงมแววทหาง คนทมฐานะทางสงคมหรอม ชาตตระกล ยอมมลกษณะท แสดงออกมาใหสงเกตเหน

43. นกการะเวก

1. เสยงหวานเปนนกการะเวก เสยงหวานไพเราะ

Ref. code: 25605706033114RZT

208

ขอมล ความหมาย

44. นาค

1. บวชนาค ผทจะเขาพธอปสมบทเปนพระ

2. ปากปลนเปนครฑยดนาค อาการทลนปลนออกมาจาก ปากเนองจากถกบบรด

45. เนอทราย

1. ตาสวยเหมอนเนอทราย ตาหวาน สวยงาม

2. แขงเรยวดจแขงเนอทราย แขงขาเรยวไดรป

46. บาง

1. บางชางย คนทชอบยใหคนอนแตกแยก

47. บง

1. เหมอนมบงไต อาการคน

48. ป

1. รดเลอดกบป เคยวเขญเอากบผทไมมจะให

2. ลกปกเดนเหมอนแมป เดกกท าตามทผใหญแสดง

3. ลดตนป ตดก าลงไปทละนอย

4. ปากหอยปากป คนทมนสยชอบนนทาเลก นนทานอย

49. ปลวก

1. ปญหาเหมอนปลวกทกดกนเนอไม ปญหาทแกไมตก ลกลาม

2. บคคลกจะกลายเปนมดปลวก ไมมคา

3. หนาปลวก หนาตาไมสวยงาม

4. ลมตายเหมอนมปลวก ลมตายกนเปนจ านวนมาก

5. ท างานอยางมดปลวก ท างานหนก ท างานตลอดเวลา

Ref. code: 25605706033114RZT

209

ขอมล ความหมาย

50. ปลา

1. ขาวพงนา ปลาพงน า คนตองพงพาอาศยกน

2. ขดบอลอปลา ท ากลอบายเพอใหอกฝาย หลงเชอหวงผลประโยชนจาก อกฝาย

3. ใชแมวไปขอไป ใชปลาไหลไปลงร สงเสรมคนใหไปท าในทางทเขา ชอบ

4. น าถงไหน ปลาถงนน มสงดงดดลอใจอยทไหน กจะม คนตามไปถงทนน

5. น ารอนปลาเปน น าเยนปลาตาย การพดจาหรอการแสดงออกท กาวราวรนแรง มแตจะถก ตอตานไมรวมมอ หรอท าใหอก ฝายไหวตวแตถาพดจา ออนหวานนาฟง กจะไดรบ ความส าเรจ

6. น ามาปลากนมด น าลดมดกนปลา เมอฝายใดมโอกาสกจะลงมอ กระท าบางสงทเปนผลเสยตอ อกฝายหนง

7. ปลอยปลาลงน า ปลอยศตรไปแลว เขาจะไมนก ถงบญคณ

8. ปลาของเดยวกน คนทอยรวมหรอเปนพวก เดยวกน

9. ปลาตดรางแห คนทพลอยไดรบเคราะห รวมกบคนอน

10. ปลากนเหยอ คนทหลงกล

Ref. code: 25605706033114RZT

210

ขอมล ความหมาย

11. ฝนสงฟา ปลาสงหนอง คนทสงเสยเปนครงสดทาย ท าการสงส าคญเพอไวอาลย กอนจากไป

12. ปลาใหญกนปลาเลก ผทมอ านาจกดขขมเหงผนอย

13. ด าเปนปลาดกดาน ด ามาก

14. ปลาผดหยอนเบด โลภ พลอยท าตามคนอนทเขา ไดผลไปแลว

15. ปลาแรงทหาง นางแรงทสอ ท าอะไรใหรจดส าคญของเรอง

16. ง ๆ ปลา ๆ มความรในบางสงบางอยาง เพยงเลกนอย

17. ปลาตกน าตวโต สงของทสญเสยไปมกจะดมคา มากกวาทเปนจรง

18. ฝากปลาไวกบแมว ฝากสงใดสงหนงไวกบคนท ชอบสงนน ยอมสญหายไดงาย

19. นกผดปา ปลาผดน า อยผดทผดทาง ผดวสย ผดปกต

20. ดนเปนปลาถกทบหว ดนรนดวยความเจบปวด มากมาย

21. หวโตเปนปลาวด คนทอดอยากผอมโซ

22. จบปลาในปลก ท าสงทเหนผลส าเรจอยแลว

23. จบปลาใหกมหว ท าอะไรใหมนคงแนนอน

24. ตปลาหนาไซ พดหรอท าใหกจการของผอน ซงก าลงด าเนนไปไดดวยดเสย

25. ท านาออมขาว ท าปลาออมเกลอ ท าการสงใด ถากลวหมด เปลองยอมไมไดผลสมบรณ

Ref. code: 25605706033114RZT

211

ขอมล ความหมาย

26. จบปลาสองมอ ท าอะไรโดยมงหวง ผลประโยชนจากสองทาง อาจ พลาดไดงาย

51. ปลากระด

1. กระดไดน า คนทแสดงอาการดใจ ตนเตน จนตวสน

52. ปลาไหล

1. เกลยดปลาไหลกนน าแกง เกลยดตวเขา แตอยากได ผลประโยชนจากเขา

2. ปลอยปลาไหลลงตม ปลอยคนส าคญทตกอยใต อ านาจใหพนไป คนนนยอมจะ มก าลงขนมาอก

53. ปลาชอน

1. ไกแก แมปลาชอน ผหญงคอนขางมอาย มกนยม ใชเมอพดถงผหญงทม ประสบการณมาก มเลห เหลยมสง

54. ปลาซว

1. ใจปลาซว ขขลาด

2. ปลาซว ปลาซา คนทชอบนนทาวาเลกวานอย

55. ปลาซา

1. ปลาซว ปลาซา คนทชอบนนทาวาเลกวานอย

56. ปลาหมอ

1. ปลาหมอตายเพราะปาก คนทพดจนไดรบอนตราย

Ref. code: 25605706033114RZT

212

ขอมล ความหมาย

2. เอาปลาหมอไปลอปลาชะโด เสยของเลกนอยเพอใหไดของ มคา

3. ปลาหมอกระเดอกจนเหงอกแหง คนทตอสดนรนจนถงทสด

57. ปลากะพง

1. เอากงฝอยไปตกปลากะพง ลงทนนอย แตหวงผลก าไร

58. ปลาชะโด

1. เอาปลาหมอไปลอปลาชะโด เสยของเลกนอยเพอใหไดของ มคา

59. ปลง

1. ปลงดดเลอด คนทคอยหาผลประโยชนจาก ผอน

2. ปลงเกาะสวรรค ผหญงทพงพาอาศย เกาะตด ผชาย

3. “บคคลผมความรสกเปนเจาของอยสงเปรยบเสมอน

ปลงหรอทากทดดเอาโลกทงโลกเขามาตอบสนองตน” คนทมความเปนเจาของสง

4. มอปลง เกาะตดแนน ไมยอมปลอย

5. ปลงเกาะกเลอดออก มเรองรายกตองท าใหเกดความ เสยหายบาง

60. เปด

1. ด าตบเปด ผหญงผวด าทมเสนหทางเพศ

2. ลกเปดกเดนเหมอนแมเปด เดกกตองเลยนแบบพฤตกรรม ของผปกครอง

Ref. code: 25605706033114RZT

213

ขอมล ความหมาย

3. เอาเปดมาขนประชนไก เอาคนทดอยกวามาแขงกบคน ทเหนอกวา

4. ยคเปนขน เสยงไมไพเราะ

5. เปดขเหร คนทมหนาตาไมสวยงาม

6. รอยางเปด คนทมความสามารถท างานได แตไมเชยวชาญทางใดทางนง สกทาง

7. ไมมไกเอาเปดขน ไมมของจรง เอาของไมจรง แทนไปพลาง

8. กรเขามาเหมอนฝงเปด แหกรเขามาเปนจ านวนมาก

9. เซงเปด อาการเบอ เซง หมดความ ตนเตน

10. ปากยนเหมอนเปด ท าหนาไมพอใจ

11. เปดงอย คนท าอะไรไมไดเรอง ไมส าเรจ

12. หนาบดเปนตดเปด ท าหนาไมพอใจ

13. เลยงเปดกนไข เลยงควายใชงาน ท าสงใดทหวงไดประโยชนจาก สงนน

61. แพะ

1. แพะรบบาป คนทรบเคราะหกรรมแทนผอน ทท ากรรมนน

2. เคราแพะ เครายาวทคาง

3. หนาแพะ แกมตอบ โหนกสง ตาโบ ใช ส าหรบการเรยกพระเครอง

4. จบแพะชนแกะ ท าอยางขอไปท สมเอา

Ref. code: 25605706033114RZT

214

ขอมล ความหมาย

5. ขแพะ พลอยย า ท าตามไปดวย

62. ผง

1. ผงแตกรง เสยงดงระงม

2. ไวกวาเหลกในของผง ไวมาก

63. ผเสอ

1. “ผเสอเปนตวแทนของนางฟา

เปนตวแทนของโยไงครบผเสอตวนอยของผม” หญงทเปนทรก

2. บางราวปกผเสอ บาง

3. เรงระบ าดจผเสอ เคลอนไหวไปมา

4. ตวเลกเมอนผเสอ ขนาดรางกายเลก

5. ทาผเสอ ทาทางหนงในกฬาวายน า ท า โดยการวายถอยหลง หนาลอย เหนอน าพรอมกบวาดมอไป ทางเหนอศรษะ

6. โบยบนเหมอนผเสอ คนทท างานโดยเดนทางไปยงท ตาง ๆ

64. มด

1. น าตาลใกลมด ใครจะอดได ชายหญงทใกลชดกนมาก ยอม หามใจไมใหรกกนไดยาก

2. เหมอนฝงมดมารม คนจ านวนมากมารม

3. มดตอมน าตาล ทไหนมเงนคนกจะมา

4. บคคลกจะกลายเปนมดปลวก ไมมคา

5. จมกมด ไหวตวทน หรอรตวทน เหตการณ

Ref. code: 25605706033114RZT

215

ขอมล ความหมาย

6. แรงเหมอนมด อดเหมอนกา คนทมแรงมาก มความอดทน

7. กระเพาะเทามด กระเพาะเลก

8. ลมตายเหมอนมดปลวก ลมตายกนเปนจ านวนมาก

9. ตวโตเทามด คนทมรางกายเลก

10. ท างานอยางมดปลวก ท างานหนก ท างานตลอดเวลา

11. มดไมใหไต ไรไมใหตอม ดแลรกษาอยางด ไมใหมสงมา รบกวน

65. มดแดง

1. มดแดงแฝงพวงมะมวง ชายทปองรกหญงบานใกล หรอทอยใกลกน และคอยกด กนไมใหชายอนมารก

66. มอด

1. ไมรจกเสอเอาเรอเขามาจอด ไมรจกมอดเอาไมเขามาขวาง ท าสงทไมรวาจะมภยแกตว

2. พดมส าเนยงเหมอนมอดกดกน พดไมมจงหวะ ไมไพเราะ

67. มงกร

1. เลอดมงกร คนทมสายเลอดชาวจน

2. ชาวมงกร ชาวจน

3. ต าแหนงมงกร ต าแหนงทดมาตามหลกฮวงจย

4. มงกรฟาดหาง คดเดยว

5. มงกรตายน าตน คนทพลาดทา ไมส าเรจ

6. หวมงกทายมงกร สงทไมเขากน ไมกลมกลน

68. มา

1. มามด ผทชนะการแขงขนโดยทไมใคร คาดหมายมากอน

Ref. code: 25605706033114RZT

216

ขอมล ความหมาย

2. ววเคยขา มาเคยข เคยปฏบตตอกนหรอถกใจกน มาแลว

3. เหมอนเฆยนมาแกใหวง บงคบใหคนแกออกแรง กท าได ไมเตมท

4. ผมหางมา มดผมรวบไวกลางหลงเปนชอ มลกษณะเหมอนหางมา

5. สามเพลงตกมาตาย แพเรว ยตเรว

6. ขายววไปซอมา เสยของมคามากไปท าของมคา นอย

7. มานง เครองรองนง

8. มาดดกะโหลก อาการกระโดกกระเดกไมเรยบรอย มกใชกบผหญง

9. จอดเรอไมดทา ขมาไมดทาง จะท าอะไรไมดใหรอบคอบ จะ เกดผลเสยหาย

10. ปลอยมาอปการ กอใหเกดเรองเพอหาประโยชน

69. มาลาย

1. ทางมาลาย ทางทลายสขาวและด าส าหรบ คนขามถนน

70. แมงดา

1. “โอกาสหรอชะตากรรมทท าใหเธอพลดเขาไป

ในเงอมมอของแมงดาตางชาต” ผชายทเกาะผหญงกน

71. แมงมม

1. แมงมมชกใย มผทบงการอยเบองหลง

2. ขายาวเปนแมงมม คนทมขายาว

Ref. code: 25605706033114RZT

217

ขอมล ความหมาย

72. แมลงเมา

1. แมลงเมาบนเขากองไฟ คนทเขาหาอนตราย

73. แมว

1. ขแลวกลบเปนแมว ขแลวแจวเปนหมา คนดท าแตสงทด ตรงขามกบ คนชว

2. ใชแมวไปเฝาปลายาง ใชคนไปท าในสงทเขาหวง ผลประโยชนอยแลว

3. ใชแมวไปขอไฟ ใชปลาไหลไปลงร สงเสรมคนใหไปท าในทางทเขา ชอบ

4. ซอเหมอนแมวนอนหวด คนทแสดงออกเปนคนซอ แต ภายในแลวมความเจาเลห คลองแคลวสมองไว หากใคร เผลอกจะแสดงพฤตกรรมท แทจรงออกมา

5. ปงปลาประชดแมว ท าประชด หรอแดกดนคนอน ซงรงแตจะเสยประโยชน

6. ปดประตตแมว รงแกคนไมมทางส และไมม ทางหนรอดไปได

7. ฝากปลาไวกบแมว ฝากสงใดสงหนงไวกบคนท ชอบสงนนยอมสญหายไดงาย

8. แมวไมอย หนราเรง ผใหญไมอย ผนอยเหลง

9. แมวตดกบ ผหญงทไปไหนไมได ตดอยกบ ท

10. แมวอวน คนทหาประโยชนใหตนเอง

11. แมวยว ผหญงทยวยวน

Ref. code: 25605706033114RZT

218

ขอมล ความหมาย

12. แมวจองจบหน คนทเตรยมตวพรอมลงมอ

13. เลบยาวเหมอนเลบแมว คนทมเลบยาว

14. จบแมวแจวเรอ จบเสอไถนา ท าสงทเปนไปไมได ไมส าเรจ

15. ตาวาวเปนลกแมว ตาใส แวววาว

16. หนาบดเปนตดแมว หนาบง

17. ยอมแมวขาย เอาของไมดไปตกแตงใหมแลว หลอกขายวาเปนของด

18. หงขาวประชดหมา ปงปลาประชดแมว แกลงท าประชดประชนผอน แตเราเองกลบเสยประโยชน

19. แมวจองหาหน คนทสอดสอง จองมองไปทว

20. ยนหมยนแมว แลกกนโดยตางฝายตางให และรบในเวลาเดยวกน

21. ตนแมว คนขขโมย

22. ปากแมวปากหมา คนทพดไมด

23. แมวขโมย คนขขโมย

74. แมลงปอ

1. แกมใสเหมอนปกแมลงปอ คนทมแกมใส

75. แมลงวน

1. ลมหายตายจากเหมอนแมลงวน ตายกนเปนจ านวนมาก

2. หางเหมอนแมลงวนบน มระยะหาง ไมประตดประตอ

76. ยราฟ

1. สงเปนยราฟ สงมาก

2. คอเปนยราฟ คนทชะเงอคอมอง

Ref. code: 25605706033114RZT

219

ขอมล ความหมาย

3. วงเปนยราฟ คนทวงดเกงกาง

77. ยง

1. ยงเหมอนยงตกน ยงเหยง

2. ชมเหมอนยง มจ านวนมาก

3. ฝงยง คนทมารวมตวกนจ านวนมาก

78. แรด

1. เสอ สงห กระทง แรด คนเลวทราม ขโกงและ อนตราย

2. แรด อาการแสดงออกเพอใหเพศ ตรงขามสนใจ

3. แขงแรงราวกบแรด คนทแขงแรง มแรงมาก

79. แรง

1. ฝงแรงรม กลมคนทมารมแยง ผลประโยชน

2. แรงถามหา คนทมอายมาก ใกลเสยชวต

3. หวานคอแรง สงทท าส าเรจไดอยางงายดาย สะดวก

4. เตนแรงเตนกา เตนออกทาทางเอะอะ แสดง อาการโกรธเคอง

5. แรงลง รมแยงชงกน

80. ไร

1. มไกทไหน มไรทนน ของคกน เมอสงหนงกตองมอก สงหนง

Ref. code: 25605706033114RZT

220

ขอมล ความหมาย

2. มดไมใหไต ไรไมใหตอม ดแลอยางดไมใหมสงใดมา รบกวน

81. ลง

1. เชอดไกใหลงด การลงโทษใครคนหนงใหผอน ดเปนตวอยาง

2. ยนแกวใหวานร เอาของมคาใหกบคนทไมรจก คาของสงนน

3. วานรไดแกว คนทไมรจกคณคาของสงทตน ม

4. ลงตกตนไม ผทเชยวชาญวชาใดกตาม อาจ พลาดพลงในวชานนได

5. ลงหลอกเจา เดกลอหลอกผใหญ เวลาผใหญ เผลอ

6. ลงนงแปน คนทเขาแตงตงใหเปนใหญได ด ารงต าแหนงส าคญ แตไมม อ านาจ ไมมสทธไมมเสยง ได แตท าตามทเขาสง

7. ท าลงท าคาง นสยซกซน

8. พดจนลงหลบ คนทพดเยอะ พดมาก

9. แกมลง พนทส าหรบกกเกบน าเพอ แกปญหาน าทวม

10. ซนเหมอนลง นสยซกซน

82. วว

1. รกววใหผก รกลกใหต ถาลกท าผดตองลงโทษ มฉะนนจะเสยคน

Ref. code: 25605706033114RZT

221

ขอมล ความหมาย

2. ววแกกนหญาออน ชายหรอหญงทไดคนทอาย นอยกวามาเปนคครอง

3. ววเคยขา มาเคยข เคยปฏบตตอกนหรอถกใจกน มาแลว

4. ววไมมหลก ฟกไมมราน คนไมมหลกแหลงทอยแนนอน

5. ววลมตน คนทไดดแลวลมตว

6. ววสนหลงหวะ ผทท าอะไรผดไปแลวมอาการ สอพรธใหเหน กลววาจะมคนท รเรองมาพดใหคนอน ๆ รเรอง

7. ววเหนแกหญา ขขาเหนแกกน คนโงเหนการกนเปนเรองใหญ

8. โตเปนววเปนควาย คนทโตเปนผใหญแลว แตยงไม รจกคด

9. ขายววไปซอมา เสยของมคามากไปท าของมคา นอย

10. ววหายลอมคอก ของหายแลวจงคดปองกน

11. เขยนเสอใหววกลว ท าอยางใดอยางหนง เพอให อกฝายหนงเสยขวญหรอ เกรงขาม

12. ววพนหลก คนทท าอะไรวกไปวนมา หรอ ยอนกลบเขาหาทเรมตน

13. ขมเขาโคขนกนหญา บงคบขนใจผอน ใหท าตามท ตนตองการ

14. ซอววหนานา ซอผาหนาหนาว ซอของไมค านงถงเวลา ยอมได ของแพง

Ref. code: 25605706033114RZT

222

ขอมล ความหมาย

15. ตววกระทบคราด โกรธคนหนงแตท าอะไรเขา ไมไดพาลไปรงควานอกคนหนง ทเกยวของและตนสามารถท า ได

16. ววใครเขาคอกคนนน กรรมทผใดท าไว ยอมสงผล ใหแกผนน

17. ความววไมทนหาย ความควายเขามาแทรก เรองยงยากเรองหนงยงไมยต กมเรองใหมเขามาอก

83. เสอ

1. ชาตเสอตองไวลาย ชาตชายตองไวชอ เกดเปนชายตองแสดง ความสามารถใหประจกษ

2. ปลอยเสอเขาปา ปลอยศตรไปแลวอาจกลบมา ท ารายภายหลง

3. ฝากเนอไวกบเสอ ฝากสงใดสงหนงไวกบคนท ชอบสงนนยอมสญหายไดงาย

4. เลยงลกเสอ ลกจระเข เลยงลกศตร หรอลกคนพาล จะไดรบความเดอดรอน

5. ลบลายเสอ เอาชนะผทมฝมอ

6. ไลเสอเขาปา ยยงสงเสรมใหคนท าในสงท ชอบ

7. เสอ สงห กระทง แรด คนเลวทราม ขโกงและ อนตราย

8. เสอตวทหาของเอเชย คนทมอ านาจ

9. เสอสาว สาวเกง กลา

10. เสอสวาท ผหญงยวยวน

Ref. code: 25605706033114RZT

223

ขอมล ความหมาย

11. เสอไบ ผชายทชอบทงหญงและชาย

12. เสอกระดาษ ผทดเหมอนมอ านาจแตจรง ๆ ไมม

13. เสอผหญง ผชายเจาช

14. เสอไวลาย คนมความสามารถท าอะไร ยอมแสดงฝมอ

15. เสอหว คนทอยากไดตลอดเวลา

16. เสอยมยาก คนทยมยาก

17. เสอร คนทมไหวพรบฉลาด รจกเอา ตวรอด

18. เสอล าบาก ผมอ านาจทอยในสถานการณ ล าบาก

19. เสอจนทา ขาจนทาง คนทไมมทางเลอก หมดทางไป

20. เสอซอนเลบ ผทมความเกงกลาสามารถ แต ไมยอมแสดงออกมาใหปรากฏ

21. เสอเฒาจ าศล คนทมทาทสงบเสงยม แตม เลหเหลยมมาก

22. เสอทลายหาง ชางทลายโรง คนทแสดงกรยาเอะอะตงตง

23. เสอนอนกน คนทไดรบประโยชน หรอผล ก าไรโดยไมตองลงทน

24. เสอลากหาง คนทท าทเปนเซองซม เปนกล อบายใหผอนตายใจ แลวเขา ท าการอยางใดอยางหนง โดย ไมใหรตว

Ref. code: 25605706033114RZT

224

ขอมล ความหมาย

25. เสอสนาม ผเกงกลาในเวท ผเกงกลาใน ถนของตน

26. เสอสงเวยน ผเกงกลาในเวท

27. เสอสนตวก คนทจวนตวจงฮดสอยางไมคด ชวตเพอเอาตวรอด

28. เสอแมลกออน ผหญงทมนสยดราย

29. เสอไมทงลาย ควายไมทงเหลา เชอสายคนเกงยอมมฝมอ

30. เสอเกา คนเคยมฝมอ

31. เหยยบถนเสอ เขาไปในถนของคนพาล

32. เสอในรางสมน คนรายทปลอมตวมาในรางคน ด

33. เสอเหลอง ประเทศมาเลเซย

34. จบแมวแจวเรอ จบเสอไถนา ท าสงทเปนไปไมได ไมส าเรจ

35. ชาตเสอจวเนอกนเอง ชาตเสอจวเนอกนเอง

36. ทหารเสอ ทหารกลา

37. หนาเนอใจเสอ มหนาตายมแยมแจมใส แต จตใจดราย

38. ไมรจกเสอ เอาเรอเขามาจอด ไมรจกมอดเอาไมเขามาขวาง ท าสงทไมรวาจะมภยแกตว

39. ใจดสเสอ มก าลงใจดถงขนาดกลา เผชญหนากบอนตรายอยาง ใหญหลวง

40. เนอเขาปากเสอ ลวงเขาไปอยในเขตอนตราย ไมมทางรอดกลบ

41. ปากเสอปากจระเข ทามกลางอนตราย

Ref. code: 25605706033114RZT

225

ขอมล ความหมาย

42. หนเสอปะจระเข หนภยอนตรายอยางหนง แลว ตองพบภยอนตรายอกอยาง หนง

43. แหยหนวดเสอ หาเรองตว ท าใหเกดอนตราย

44. อยาขเสอเลน อยาลอเลนในสงทรวาม อนตราย

45. เขาปาหาเสอ ถอเรอหาความ การกระท าทท าใหตนเอง เดอดรอน

46. อยในปากเสอปากหม ตกอยทามกลางอนตราย

47. เสอหลายควายนอย ของมนอยมคนตองการมาก

48. จกรยานเสอภเขา จกรยานทไวใชส าหรบขขน ภเขาและทางลาดชน

49. เขยนเสอใหววกลว ท าอยางใดอยางหนง เพอให อกฝายหนงเสยขวญหรอ เกรงขาม

50. ดยงกบเสอ ดมาก

51. ตปาใหเสอกลว ขคตอสใหกลว

52. เสอตดจน คนทเดนงนงานวนไปมา

53. ฮดสเสอ ท าอะไรอยาฮกเหมเกนตว

54. กระตกหนวดเสอ แหย ลอเลนกบอนตราย

55. เขาผลกเสอผอม อวดเกงกบผไมมทางส

56. จบเสอมอเปลา แสวงหาผลประโยชนโดยไม ตองลงทน

57. ถอแพไลเสอ ถอเรอไลจระเข ท าสงทไมอาจส าเรจได หรอ ส าเรจไดยาก

Ref. code: 25605706033114RZT

226

ขอมล ความหมาย

58. น าพงเรอ เสอพงปา คนทพงพาอาศยกน

59. เอาไมไปแหยเสอ ลอเลนกบสงทเปนอนตราย

84. สมน

1. เสอในรางสมน คนรายทปลอมตวมาในราง คนด

85. ไสเดอน

1. ไสเดอนถกขเถา คนทแสดงอาการดนเรา ๆ ทรนทราย

2. ไสเดอนในกะลาครอบ คนทไมรเหนอะไรกวางขวาง ม ความรจ ากด

86. สงโต

1. ราชสหสองตวอยถ าเดยวกนไมได คนทมอ านาจหรอมอทธพล พอ ๆ กนอยรวมกนไมได

2. สงโตหมอบรอละมง ผชายทรอเวลาเพอจบสาว

3. เสอ สงห กระทง แรด คนเลวทราม ขโกงและ อนตราย

4. ผมฟเหมอนสงโต คนทมผมชฟ

5. เครงขรมราวกบพญาสงโต ใบหนาเครงขรม

6. กระโจนแบบสงโตจะกนลกกระตาย กระโจนพรวดเขามา

87. หงส

1. เขาฝงหงสเปนหงส เขาฝงกาเปนกา ปรบตวใหเขากบหมคณะ และ สถานการณได

Ref. code: 25605706033114RZT

227

ขอมล ความหมาย

2. เปนหงสหรอกากอยฟาเดยวกน จะคนรวยหรอคนจนกเปนคน เหมอนกน

3. ตายาวเหมอนหงส ดวงตาเรยวยาว

4. หงสและกา ผสงศกดและผต าศกด

5. แขนบานเปนหานหงส ลกษณะแขนและมอทกาง ออกเปนแพบาน

6. เบาเหมอนขนนกหงส เบามาก

7. ฆาหงสเลยงกา ท าลายของสงคามาท าของ ราคาต า

8. หงสยกยาง เดนแบบหงส เดนอยางสงางาม

88. หาน

1. แขนบานเปนหานหงส ลกษณะแขนและมอทกาง ออกเปนแพบาน

2. ชะเงอหาจนคอเปนหาน ชะเงอมองหาจนคอยาว

89. หอย

1. ตนเทาฝาหอย เดกมารก

2. “ดวยมนษยผซงมรางกายทออนแอ ตองการเปลอก

หอหมชวตของเขาไว เปรยบไดกดงปเสฉวน

ทอาศยอยในเปลอกหอย” บาน ทพกอาศย

90. หงหอย

1. หงหอยแขงกบแสงตะวน ผทดอยกวาแขงอ านาจกบผท เหนอกวา

2. เครองบนหงหอย เครองบนทกระพรบแสง

Ref. code: 25605706033114RZT

228

ขอมล ความหมาย

91. เหบ

1. ตวกระปดเทาเหบมด คนทมรางกายเลกมาก

2. หาเหบใสตว หาเรองเดอดรอนใสตว

92. เหา

1. หาเหาใสหว หาเรองเดอดรอนใสตว

2. ละเอยดเหมอนหาเหาบนหว การกระท าทละเอยดมาก

3. เหาจะขนหว จะเกดเรองไมด เรองอปมงคล

93. เหย

1. จะเหยแบบไมเกรงใจ ชว

94. หนอน

1. เกลอเปนหนอน คนในบาน หรอพวกเดยวกน คดคดทรยศ

2. ไสเปนหนอน ญาตมตรหรอเพอนรวมงานท คดทรยศ

3. หนอนบอนไส คนในบาน หรอพวกเดยวกน คดคดทรยศ

4. หนอนดวงมะพราว คนทกนผลประโยชนของ แผนดน

5. หนอนหนงสอ คนทชอบหมกมนอยกบหนงสอ

6. คบคลานแบบตวหนอน คลานไปชา ๆ

7. แนนยงกะหนอน คนแนน มจ านวนเยอะ

8. มปากเหมอนมหนอน พดไมไพเราะ

9. หนอนอวน สงทลกษณะกลม ๆ เลก ๆ

Ref. code: 25605706033114RZT

229

ขอมล ความหมาย

95. หน

1. แมวไมอย หนรางเรง ผใหญไมอย ผนอยเหลง

2. หนตกถงขาวสาร คนทฐานะไมคอยดไดแตงงาน กบคนทร ารวย

3. หนตดจน คนทจนปญญา หาทางออก ไมได

4. อยาหาดหน อยาหาความดในหมคนพาล

96. หนตะเภา

1. ตวทดลองแบบหนตะเภา ตวทดลอง

97. หมา

1. ขไมใหหมากน ขเหนยว ไมยอมแบงสงของ ของตนใหแกคนอนแมแตนอย

2. ขแลวกลบเปนแมว ขแลวแจวเปนหมา คนดท าแตสงทด ตรงขามกบ คนชวทท าแตสงไมด

3. ขนขางบนเปนคนไทย ยนบนไดเปนหมา คนทยนขวางทางเดน

4. ตหวหมา ปาหวเจก เกเรกบคนทไมตอสกบตน

5. ถบหมาเขารก สงเสรมใหผอนเขาไปรบภาระ ยงยาก

6. เทน าใสหลงหมา มนกสลดออก สงสอนคนทไมยอมรบฟง

7. เลนกบหมา หมาเลยปาก การทผใหญไปเลนกบผนอย แบบสนทสนม และผนอยนนก ลามปามเลนกบผใหญแบบ ไมใหเกยรตกน

8. หมาขไมมใครยกหาง คนทชอบยกตวเอง โออวด

Ref. code: 25605706033114RZT

230

ขอมล ความหมาย

9. หมาสองราง คนทท าตวเขาทงสองฝาย เพราะเหนแกประโยชนของตน

10. หมาหอบแดก คนทมอาการเหนอยหอบ

11. หมาจนตรอก คนทไมมทางไป หมดหนทาง จงจ าเปนตองส

12. หมาเดอนสบสอง คนทมกมากในกาม

13. หมาในรางหญา ผทหวงในสงทตวเองกไมใชท า ประโยชน

14. หมาบาพาลกระแชง คนพาลหาเรองท าใหเดอดรอน กนหมด

15. หมาลอบกด คนทลอบท ารายผอน

16. หมานาสงสาร คนทท าตวใหดนาสงสารเพอให คนอนเหนใจ

17. หมาหม กลมคนรมท ารายคน ๆ เดยว

18. หมาหยอกไก เรยกอาการทชายหยอกลอ หญงสาวเปนทเลนทจรง

19. หมาหวงกาง คนทหวงของทตนเองไมมสทธ

20. หมาเหนขาวเปลอก ผทเหนของทดหรอมประโยชน กบตนเอง แตไมสามารถทจะ น ามาปรบใชใหประโยชนกบ ตนไดเนองจากไมม ความสามารถมากพอ

21. หมาเจบแลวจ า คนทโดนท ารายครงหนงแลวก จะจ าไปตลอด

22. หมากดกน คนทตอสกน

Ref. code: 25605706033114RZT

231

ขอมล ความหมาย

23. หมาหวเนา คนซงเปนทรงเกยจของผอน จนไมสามารถเขากบใครได

24. หมาหางดวน คนทท าอะไรผดพลาด จน ไดรบความอบอายแลวชวนให ผอนท าตาม โดยยกยองการ กระท านนวาด

25. หมาเหาใบตองแหง คนทเกงแตพด แตไมกลาลงมอ ปฏบตจรง

26. หมาเหาไมกด คนทดแตพด แตไมท าใครจรง

27. หมาวดหมายปองดอกฟา ผชายทไมมฐานะหมายปอง หญงสาวทมฐานะ

28. หลอกหมาใหกนขง หลอกลงใหกนขา หลอกผอนใหท าในสงทเปนไป ไมได

29. ออนเหมอนลกหมา ขออน

30. หนาหมา ค าวากลาวในลกษณะทเลนท จรงมความหมายวา คนทท า กรยาทไมดไมนาคบ

31. โกรธหมาด า ท าหมาแดง โกรธคนหนงไปท ากบอกคน หนง

32. หมากดอยากดตอบ อยาตอบแทนความชวดวย ความชว

33. ชงหมาเกด คนชว

34. ปากแมวปากหมา คนทพดไมด

35. เดนตามผใหญหมาไมกด ประพฤตตามอยางผใหญยอม ปลอดภย ไมเกดอนตราย

Ref. code: 25605706033114RZT

232

ขอมล ความหมาย

36. มหมาทไหน มหมดทนน ของคกน เมอสงหนงกตองมอก สงหนง

37. หงขาวประชดหมา ปงปลาประชดแมว แกลงท าประชดประชนผอน แตเราเองกลบเสยประโยชน

38. เชองยงกบลกหมา คนทเชอฟงค าสง

39. สะบดหวเหมอนหมาสะบดเหบ คนทสะบดหวแรง ๆ

40. เสยหมา เสยทา

41. หมาถกน ารอน ดนพราน ดนรน

42. หมาหตก อาการเหงาหงอย เศรา

43. หมาหงอย อาการเหงาหงอย เศรา

44. กนเหมอนหม อยเหมอนหมา เละเทะ ไมมระเบยบ

45. เลยงหมาใตถน ท าอะไรใหถกเรอง ใหถก กาลเทศะ

46. ตงหมอใหญหมาขาม ท าการใหญไมรอบคอบ ท าให เกดปญหา

47. เพงหมาแหงน สงปลกสรางขนาดเลก ม หลงคาลาดลงขางเดยว

98. หมาปา

1. “คนมองโลกในแงดอยางนองทพ

จะไปทนเกมอะไรไอหมาปาอยางมน” คนเจาเลห

99. หม

1. อวนเมอนหม อวน ใหญ

2. อยในปากเสอปากหม ตกอยทามกลางอนตราย

3. ตวเทาหม คนทมรางกายใหญ

Ref. code: 25605706033114RZT

233

ขอมล ความหมาย

4. ชดหม ชดเตมตว แขน ขายาว มซปผา กลาง

100. หมด

1. มหมาทไหน มหมดทนน ของคกน เมอสงหนงกตองมอก สงหนง

101. หม

1. ขมหม ขมขผทดอยกวา

2. ชาตหมอดกนขไมได คนชวอดท าชวไมได

3. ตอนหมเขาเลา บงคบคนทไมมทางส

4. ลกหม เดกอวน

5. หมกด ถกฝายเปนรองเอาชนะ

6. หมเขยวตน บคคลทคดวาจะหลอกหรอ เอาชนะไดงาย ๆ แตกลบ ปรากฏวาตรงกนขาม

7. หมสนาม คนทเราสามารถเอาชนะได งาย ๆ ไมเกง ไมมฝมอ

8. หม ๆ งาย สะดวก ท าอะไรกคลอง

9. หมโคราช คนโง เซอ

10. หมในอวย ของงาย อยในก ามอไม เปลยนแปลง

11. อวนเหมอนหม คนอวน

12. กนขาหม กนสนบน

13. หมในเลา สงทอยในเงอมมอ

14. กนเหมอนหม อยเหมอนหมา เละเทะ ไมมระเบยบ

Ref. code: 25605706033114RZT

234

ขอมล ความหมาย

15. ดนพอกหางหม งานการทปลอยไวใหสะสมคง คางจนท าใหล าบากเดอดรอน

16. อาการคลายหมก าลงตาย อาการปวดศรษะ เหนภาพ หลอน

17. อมหมเขาเลา อมมะพราวทงทะลาย ท าอะไรเงอะงะ ไมถกเรอง ไม เหมาะสม

18. หมไปไกมา การตอบแทนซงกนและกน ให สงแลกเปลยน

19. ยนหมยนแมว แลกกนโดยตางฝายตางให และรบในเวลาเดยวกน

20. หมเขาจะหาม เอาคานเขาไปสอด การเขาไปขดขวางขณะทผอน ท าใดสงหนงก าลงจะส าเรจ

102. เหลอบ

1. “เหลอบทคอบกดกนงบประมาณท

ทมไปเพออมชชาวบานตาด า ๆ” คนทจรต

103. เหยยว

1. บคลกเหมอนเหยยว คนทมบคลกนาเกรงขาม มอ านาจ

2. เหยยวขาว นกขาวทออกหาขาวอยาง รวดเรว

3. สายตาแบบเหยยว สายตาไว เฉยบคม

4. ปราดเปรยวเหมอนเหยยว ปราดเปรยว วองไว

5. สายเหยยว นสยดราย

Ref. code: 25605706033114RZT

235

ขอมล ความหมาย

6. ปากเหยยวปากกา สถานการณทเปนอนตราย

7. กาเหยยวเฉยวเอาไป สงของทสญหายไป

104. อฐ

1. มลกเปนอฐ คนทไมดมน า

105. องอาง

1. ใกลองอางกนคางคก มของดอยใกลตวแตกลบไปเอา ของทไมด

2. ปญญาแคหางอง มความรนอย โง

3. พองเหมอนองอางใกลคลอด คนทมรางกายใหญ

106. ฮปโปโปเตมส

1. ตวใหญอยางกบฮปโปโปเตมส คนทมรางกายใหญโต

Ref. code: 25605706033114RZT

236

ภาคผนวก ข ขอมลความหมายเปรยบเทยบของสตวในภาษาอนโดนเซย

ขอมล ความหมาย 1. Anai-anai/rayap 'ปลวก' 1. Bagai anai-anai bubus. ‘เหมอนปลวกออกมาเดน’ พนท ๆ อดมสมบรณผคน

มากมายกตองการจะมาอาศย 2. Busut juga yang ditimbun anai-anai. ‘ปลวกกสงสมรงปลวก’ คนทชอบสะสมความมงคง 3. Rayap ‘ปลวก’ คนทขโมยของโดยการกรด

กระเปาคนอน 2. Anjing 'หมา' 1. para pendeta kristen sebagai anjing yang mengonggong. ‘เหมอนหมาเหา’ คนทดแตพดแตไมลงมอปฏบต 2. Anjing adalah simbol bagi penjajah Belanda.

‘เจาอาณานคมเนเธอรแลนด’ เจาอาณานคมเนเธอรแลนดท ท าสงไมดตอชาวอนโดนเซย

3. Bersabar dengan sepak terjang si anjing Suharto. ‘ใจเยนกบเจาหมาซฮารโตทก าลงเกาตวเอง’ คนชว 4. Sebagai Anjing obituari. ‘เหมอนหมาทท าใหเกด

ขาวราย’ คนทสงขาวราย 5. Prabowo Subianto sebagai anjing herder keluarga besar Suharto. ‘ปราโบโว ซเบยนโตเปนเหมอนกบ หมาเลยงของครอบครวซฮารโต’ คนรบใชทคอยรบค าสง 6. Anjing ditepuk menjungkit ekor.

‘หมาถกตบหวกยกหาง’ คนทต าตอยเมอมเงนทองหรอ ไดรบการยกยองกหยงผยอง

7. Anjing menyalak di ekor gajah. ‘หมาเหาหางชาง’ คนทต าตอยตองการแขงกบคน ทมอ านาจ

Ref. code: 25605706033114RZT

237

ขอมล ความหมาย 8. Seperti anjing terpanggang ekor.

‘เหมอนหมาถกเผาหาง’ 9. Seperti disalak anjing bertuah.

‘เหมอนโดนหมาศกดสทธเหา’ ออนแอ ไมสามารถเขมแขงได อกตอไปเนองโดนสาปแชงจาก คนไมด

10. Seperti anjing bercawat ekor. ‘เหมอนหมาทใชหางปกปดอวยวะสบพนธ’ คนทหลบหลกผอนเพราะความ

อาย 11. Sepuluh kapal datang, anjing masih bercawat

ekor juga. ‘เรอสบล ามาถง หมากยงใชหางปด อวยวะสบพนธเหมอนเดม’ ถงแมวาจะมผคนทมความร มากมาย แตถาหากผคนไม ตองการปฏบตตาม พวกเขาก ยงคงเปนคนโงอยเชนเดม

12. Anjing diberi nasi bilakah kenyang. ‘ใหขาวหมา เมอไหรมนจะอม’ คนทท าด แตไมมความหมาย

กบคนทไมรจกบญคณ 13. Anjing galak babi galak. ‘หมาบาบน หมบาบน’ คนกลาพบกบคนกลา 14. Anjing galak babi berani. ‘หมาบาบน หมกลา’ คนกลาพบกบคนกลา 15. Anjing menyalak tiada mengigit. ‘หมาเหาแตไมกด’ คนทดแตพด แตจรง ๆ ขกลว 16. Anjing itu bila dipukul sekalipun, berulang juga ia kembali ke tempat yang banyak tulang. ‘ไมวาหมาจะถกตกครง มนกจะกลบไปยงททม

กระดกเยอะ’ คนชวไมวาจะถกลงโทษกครงก จะกลบไปท าชวเหมอนเดม

17. Anjing ulang bangkai. ‘หมากนศพซ า ๆ’ คนชวทท าชวซ า ๆ

Ref. code: 25605706033114RZT

238

ขอมล ความหมาย 18. Anjing itu meskipun dirantai dengan rantai emas dan diberi makan manikam, jika lepas kembali

najis. ‘ถงแมหมาจะถกลามดวยโซทองและใหอาหาร เปนเพชร ถาถกปลอยเมอไหรกจะกลบไปเปนของสกปรก’ คนชวและต าตอยไมมทางทจะ ท าใหดขนมาไดไมวาจะดวย ทางใดกตาม

19. Bagai anjing berebut tulang. ‘เหมอนหมาแทะกระดก’ คนทชอบใชสมบตของคนอน

20. Seperti anjing mengunyah tulang. ‘เหมอนหมาเคยวกระดก’ คนโลภมกไมรจกค าวาพอ 21. Ekor anjing berapapun diurut tiada betul. ‘หางหมาไมวาจะถกจดวางอยางไรกไมเคยถกตอง’ คนชวทไมฟงค าสงสอน 22. Intan itu jika keluar dari mulut anjing sekalipun akan tetap intan. ‘เพชรถงแมจะออกมาจากปากของ

หมากยงคงเปนเพชร’ ค าพดทดถงแมจะออกมาจาก ปากของคนทต าตอยกยงคง เปนค าพดทด

23. Waktu seribu anjing meyalak, gunung bolehkah runtuh. ‘หมาเหาเปนพนครง ภเขากไมถลม’ ค าพดของผทต าตอยไมม อทธพลตอผทมอ านาจ

24. Bagai anjing dan kucing. ‘เหมอนหมากบแมว’ คนททะเลาะกนเสมอ 25. Seperti anjing kepala busuk. ‘เหมอนหมาหวเนา’ คนทท าความชว ไปทไหนกม

แตคนรงเกยจ 26. Bagai anjing beranak enam. ‘เหมอนหมาทมลกหกตว’ ผอมมาก 27. Tak termakan oleh anjing kata-katanya. ‘ค าพดหมาไมกน’ ค าพดหยาบคาย 28. Rakus seperti anjing kurus. ‘โลภเหมอนหมาผอม’ โลภมาก 29. Kelakukanmu lebih rendah dari anjing. ‘การกระท าของเธอมนต ายงกวาหมา’ การกระท าทไมด

Ref. code: 25605706033114RZT

239

ขอมล ความหมาย 30. Melepaskan anjing terjepit. ‘ปลอยหมา หมาขวน’ ชวยเหลอคนทไมรจกบญคณ 31. Arus anjing. ‘กระแสหมา’ เหตการณทไมดจ านวนมาก 32. Anjing menggonggong, kalifah berlalu. ‘ถงหมาจะเหา แตผน าศาสนากเดนผานไป’ แมจะมอปสรรค แตแผนการก

ตองด าเนนตอไป 3. Ayam 'ไก' 1. Ayam kampus. ‘ไกมหาวทยาลย’ นกศกษาหญงทคาบรการ

ทางเพศ 2. Merdeka ayam. ‘ไกทเปนอสระ’ คนทมอสระ เสรภาพ ไมยดตด

อยกบสงใด 3. Ayam bertelur di padi. ‘ไกออกไขทรวงขาว’ คนทมชวตทสขสบายและ

หรหรา 4. Ayam bertelur di padi mati kelaparan. ‘ ไกออกไขทรวงขาว ตายเพราะความหว’ คนทร ารวยอยอยางสขสบาย

แตกยงรสกวาขาดบางสง บางอยาง ไมเพยงพอ

5. Ayam itik raja pada tempatnya. ‘ไก เปดเปนเจาในทของมน’ คนทกคนมอ านาจในสถานท

ของตนเอง 6. Ayam jalak. ‘ไกตวผทมขนสด าลาย

มกถกน ามาใชในการชนไก’ คนกลา 7. Ayam tambatan. ‘ไกทถกผกตดไว’ คนใชทแกแลวหรออยรบใชมา

นานแลว 8. Asal ayam pulang ke lumbung, asal itik pulang ke limbah. ‘เปนไกกลบไปโรงนา เปนเปดกลบไป

บอโคลน’ คนทจากไปท างานตางเมอง สกวนกตองกลบบานเกด เมองนอนของตวเอง

Ref. code: 25605706033114RZT

240

ขอมล ความหมาย 9. Ayam yang tangkas di gelanggang. ‘ไกทปราดเปรยวกจะถกจบลงสนามแขง’ คนทพดเกงหรอฉลาดพดใน

งานประชม 10. Ayam bertelur sebutir pecah kabarnya ke seluruh

negeri, penyu bertelur beribu-ribu tak seorang tahu. ‘ไกออกไขหนงฟอง คนรทวประเทศ เตาออกไขเปนพนใบไมมใครร’ คนทเพงมเงนเพยงเลกนอยแต กลบโออวดและหยงผยอง ในขณะทมคนอกมากมายท ร ารวยมากกวาเขาแตไมโออวด

11. Ayam laga sekandang. ‘ไกชนเลาเดยวกน’ คนททะเลาะกบครอบครวของ ตวเอง

12. Ayam berinduk, sirih berujung/ sirih berjenjang. ‘ไกมพอแม ใบพลมยอด/ชน’ คนออนแอตองมคนคอย

ปกปอง 13. Ayam patah kalau-kalau dapat menikam. ‘ไกกระดกหกแตสามารถแทงศตรได’ คนทตกทนงล าบาก แต

สามารถเอาตวรอดมาได 14. Ayam bertelor dilumbung. ‘ไกออกไขทยงฉาง’ คนทมชวตสขสบาย ม

ทรพยสนมากมาย 15. Ayam betina mencari sarang. ‘ไกตวเมยหารง’ คนขแพหาพวกพอง 16. Bagai ayam kena kepala. ‘เหมอนไกโดนตหว’ คนทแพและไมมอ านาจอก

ตอไป 17. Bagai ayam kurik panjang ekornya.

‘เหมอนไกสด าหางยาว’ คนทแตงตวเกง 18. Bagai ayam tak berinduk. ‘เหมอนไกไมมพอแม’ คนทมครอบครวทไมสมบรณ

เนองจากพอแมเสยชวตไปแลว

Ref. code: 25605706033114RZT

241

ขอมล ความหมาย 19. Seperti ayam gadis bertelur.

‘เหมอนไกตวเมยออกไข’ คนทท างานไมตอเนอง ท าแลว หยดสลบกนไป

20. Ibarat ayam, tidak mengais tidak makan. ‘ไกถาไมคยหาอาหารกไมกน’ คนยากจนถาไมท างานกไมม

กน 21. Kerbau jangan dimaling orang, ayam jangan dimusangkan. ‘อยาใหคนขโมยควาย

อยาใหชะมดขโมยไก’ พอแมตองปกปองลกสาวของ ตนเพอความปลอดภย

22. Kusut-kusut bulu ayam. ‘ขนไกไมเรยบ’ ครอบครวทขดแยงกน 23. Sapu tangan menali ayam. ‘ไกถกมดโดยผาขนหน’ คนทยากจนมากจนไมสามารถ

ท าอะไรได 24. Satu bertelur, ayam sekandang rebut. ‘ไกหนงตวออกไข ไกเลาเดยวกนกชวยกนรอง’ คนใดคนหนงไดรบความ

เดอดรอนหรอโชคด ผอนกพด ถงเรองนนกนทว

25. Sepantun elang dengan ayam, lambat laun disambar juga. ‘ธรรมชาตของนกอนทรยและไก ไมนานกตองโดนจบ’ ผหญงกบผชายไมควรสนท

สนมกนอยางอสระเกนไป เพราะเปนการไมเหมาะสม

26. Seperti anak ayam kehilangan induknya. ‘เหมอนลกไกหลงกบพอแม’ คนทอยในอาการงง สบสน 27. Seperti ayam betina. ‘เหมอนไกตวเมย’ ผชายขขลาด 28. Seperti ayam makan rumput. ‘เหมอนไกกนหญา’ คนทมชวตยากล าบาก 29. Seciap bagai ayam, sedencing bagai besi. ‘ไกขนพรอมกน เหลกสงเสยงพรอมกนเมอม

การกระทบกน’ คนทรวมทกขรวมสขรวมกน

Ref. code: 25605706033114RZT

242

ขอมล ความหมาย 30. Cakar ayam. ‘กรงเลบไก’ ไมสวยงาม ไมเปนระเบยบ 31. Asal ayam pulang ke lesung, asal itik ke

pelimbahan. ‘เปนไกกลบไปนา เปนเปดกลบไปบอโคลน’ คนทจากไปท างานตางเมอง สกวนกตองกลบบานเกด เมองนอนของตวเอง

32. Ayam pulang ke pautan. ‘ไกกลบเลา’ บางสงบางอยางทอย ณ ทของ มนแลว

33. Tidur- tidur ayam. ‘หลบแบบไก’ อาการครงหลบครงตน นอน หลบไมสนท

34. Mati-mati ayam. ‘ไกตาย’ ตายแบบไรประโยชน (ไกทตาย แลวแตไมสามารถน ามาเปน อาหารได เนองจากวฒนธรรม ของชาวอนโดนเซยทนบถอ ศาสนาอสลามจะไมกนสตวท ตายเองตามธรรมชาต)

35. Ayam ditambat disambar elang. ‘ไกถกจบมดแลวถกนกอนทรยจบไป’ คนทโชครายซ า ๆ 36. Ayam ditambat disambar petir. ‘ไกถกมดแลวถกฟาผา’ คนทโชครายซ า ๆ 37. Ayam satu bertambah dua. ‘ไกหนงตว เพมเปนสอง’ การเผชญหนากบปญหาหนก

ถงสองอยาง 38. Baiklah menjadi ayam betina supaya selamat. ‘กลายเปนไกตวเมยเพอความปลอดภย’ คนทยอมแพเพอความ

ปลอดภย 39. Pucat lesi bagai ayam kena lengit.

‘ซดเหมอนไกเปนโรค’ หนาขาวซด เพราะอาการปวย 40. Bagai menggantang anak ayam.

‘เหมอนวดขนาดลกไก’ ท างานทไมมประโยชน

Ref. code: 25605706033114RZT

243

ขอมล ความหมาย 41. Bagai menerka ayam didalam telur. ‘เหมอนเดาไกทอยในไข’ ท างานทยงไมทราบผลท

แนนอน 42. Sembelih ayam dengan pisau, sembelih orang dengan kapak. ‘เชอดไกดวยมด

เชอดคนดวยขวาน’ เรองทกเรองตองกระท าให เหมาะสมตามสภาพ

43. Ayam hitam terbang malam. ‘ไกด าบนตอนกลางคน’ เหตการณทคลมเครอ เขาใจยาก

44. Ayam putih terbang siang. ‘ไกขาวบนตอนกลางวน’ เหตการณทเขาใจงาย ชดเจน ไมคลมเครอ

45. Ayam berkokok di hari siang. ‘ไกขนตอนกลางวน’ สญญาณทชดเจน 46. Ayam menang kampung tergadai. ‘ไกชนะ หมบานถกจ าน า’ ความส าเรจทไมมประโยชน 4. Babi 'หม' 1. Babi lu. ‘ไอหม!’ คนทท าใหเกดร าคาญ ความไม

พอใจอยางมาก 2. Babi buta. ‘หมตาบอด’ คนทกระท าบางสงบางอยาง

ดวยความบาบน ไมเกรงใจ ผอน

3. Bagai babi kelaparan. ‘เหมอนหมหว’ คนทโลภมาก 4. Anjing galak babi berani. ‘หมากลา หมกกลา’ คนกลาเผชญหนากบคนกลา 5. Anjing galak babi galak. ‘หมากลา หมกกลา’ คนกลาเผชญหนากบคนกลา 6. Bagai orang diseruduk babi. ‘เหมอนโดนหมวงไล’ อาการกลวมาก ๆ จนวงอยา

เตมก าลง 5. Babi hutan 'หมปา' 1. Babi hutan! ‘ไอหมปา’ คนทไมมระเบยบ ไมรอบคอบ 2. Baunya bak babi hutan. ‘กลนเหมอนหมปา’ กลนเหมนเนา

Ref. code: 25605706033114RZT

244

ขอมล ความหมาย 6. Badak 'แรด' 1. Bermuka badak. ‘มหนาแรด’ คนทไมมความละอาย 2. Seperti kulit badak. ‘เหมอนผวแรด’ คนทไมมความละอาย 3. Badak makan anak. ‘แรดกนลกตวเอง’ พอททงลกตวเองเนองจากกลว

วาวนหนงลกจะมาแยงอ านาจ ของตน

4. Minta leher bangau, minta daging badak. ‘นกกระยางขอคอ แรดขอเนอ’ คนทไมรจกพอ 5. Anak badak dihambat-hambat. ‘ลกแรดถกขดขวาง’ การเขาไปหาอนตรายดวย

ความตงใจ 7. Badar 'ปลาตะเพยน' 1. Melonjak badar. ‘ปลาตะเพยนกระโดด’ คนจนทเลยนแบบวถชวตของ

คนรวยจนท าใหตวเองล าบาก 2. Main badar main gerundang. ‘เลนปลาตะเพยน เลนลกออด’ คนจนถาหากท าตวเลยนแบบ

คนทมอ านาจจะท าใหตวเอง เดอดรอน

3. Seperti badar kering. ‘เหมอนปลาตะเพยนตากแหง’ ผอมมาก 4. Kalau pandai menggulai, badar jadi tenggiri. ‘หากท าอาหารเกง ปลาตะเพยนกกลายเปนปลาทได’ หากรจกจดการ ของไมด ไมม

คากกลายเปนของดมคาขนมา ได

5. Beroleh badar tertimbakan. ‘ไดปลาตะเพยนจากการตกน าดมในบอ’ ไดรบผลประโยชนโดยไมได

ตงใจ 8. Balam 'นกเขา' 1. Bagai balam dengan ketitir.

‘เหมอนนกพราบกบนกเขา’ คนสองคนทมกโออวดและ ทะเลาะกนเสมอ

Ref. code: 25605706033114RZT

245

ขอมล ความหมาย 2. Ibarat seekor balam, mata terlepas terkurung. ‘เหมอนนกเขา ถาเผลอขนมากถกจบเขากรง’ คนทมกถกควบคมอยเสมอ 3. Memikat balam dengan balam.

‘ผกนกเขาไวกบนกเขา’ จบคนชวมาไวกบคนชว 4. Jerat tak melupakan balam, tetapi balam melupakan jerat. ‘ตะขายไมเคยลมนกเขา

แตนกเขาลมตะขาย’ อนตรายอยใกลตว แตคน ประมาทมกลมอนตรายเสมอ

9. Bangsat 'ตวเลอด' 1. Bangsat ‘ตวเลอด’ คนไมดหรอคนทท าใหไมพอใจ 10. Bangau 'นกกระยาง' 1. Setinggi-tinggi bangau terbang, surutnya ke kubangan. ‘นกกระยางบนสงแคไหน สดทายกตองกลบลงบอน า’ คนทจากบานไปไกล สดทายก

ตองบานเกดตวเอง 2. Minta leher bangau, minta daging badak. ‘นกกระยางขอคอ แรดขอเนอ’ คนทไมรจกพอ 3. Gagak putih bangau hitam. ‘อกาสขาว นกกระยางสด า’ สงทไมมทางเปนไปได 4. Hinggap bagai bangau, titik bagai hujan. ‘จบเหมอนนกกระยาง หยดเหมอนฝน’ เกดเรองทไมคาดหวง ไมทน

ตงตว 5. Meminta daging ke bangau, meminta sisik ke limbat. ‘ขอเนอจากนกกระยาง ขอเกลดจากปลาดก’ รอคอยบางสงบางอยางท

เปนไปไมได 11. Bebek/itik 'เปด' 1. Dia tetap cuek bebek. ‘เขากยงเหมอนเปด’ คนทไมแยแสตอสงรอบขาง 2. Pembebek. ‘คนทท าแบบเปด’ (1) ผชายทมภรรยาหลายคน

Ref. code: 25605706033114RZT

246

ขอมล ความหมาย 3. Pembebek. ‘คนทท าแบบเปด’ (2) คนทท าตามความคดของผอน

เสมอ 4. Sendok bebek. ‘ชอนเปด’ ชอนสนทสวนหนาเวาลก ม

ลกษณะเหมอนปากเปด 5. Motor bebek. ‘รถจกรยานยนตเปด’ รถจกรยานยนตคนเลก 6. Itik berenang di laut, mati kehausan. ‘เปดวายน าในทะเล ตายดวยความกระหาย’ คนทไดรบความล าบาก เพราะ

ไมมโอกาสไดใชทรพยสนท ตนเองม

7. Asal ayam pulang ke lumbung, asal itik pulang ke limbah. ‘ไกกลบยงฉาง เปดกลบบอน า’ คนทจากบานไปไกล สกวน

หนงกตองกลบไปยงบานเกด ของตน

8. Bagai itik berebut tembolok. ‘เหมอนเปดแยงถงเกบอาหารในคอของสตวปก’ คนทแยงทรพยสมบตของพอ

แมของตน 9. Bagai itik pulang petang.

‘เหมอนเปดเดนกลบเลาตอนเยน’ เดนชามาก 10. Seperti itik mendengar guntur.

‘เหมอนเปดไดยนเสยงฟารอง’ รอคอยผลประโยชนทไม แนนอนวาจะไดรบ

12. Belalang 'ตกแตน' 1. Belalang dapat menuai. ‘ตกแตนเกยวขาว’ คนทไดรบผลประโยชนโดย

ไมตงใจ 2. Belalang hendak menjadi elang. ‘ตกแตนอยากเปนนกอนทรย’ คนโงท าตวเหมอนคนฉลาด 3. Belalang telah menjadi elang. ‘ตกแตนกลายเปนนกอนทรย’ คนจนทไดรบต าแหนงสง

เนองจากความฉลาดของตน

Ref. code: 25605706033114RZT

247

ขอมล ความหมาย 4. Bagai paha belalang. ‘เหมอนขาตกแตน’ ทอนขาทเรยวสวย 5. Mencari belalang atas akar. ‘หาตกแตนบนรากไม’ การท างานทไรประโยชน 6. Lain ladang lain belalang.

‘ไรตางกน ตกแตนกตางกน’ ทกสถานทมธรรมเนยมขอ ปฏบตทตางกน

13. Belut 'ปลาไหล' 1. Bagai belut kena ranjau. ‘เหมอนปลาไหลโดนกบดก’ คนทหลกแหลมและม

เลหเหลยมถกหลอก 2. Bagai belut diregang. ‘เหมอนปลาไหลโดนบบ’ คนทมรปรางผอมและสง 3. Seperti belut pulang ke lumpur. ‘เหมอนปลาไหลกลบลงโคลน’ คนทกลบไปยงสถานทพนเพ

ของตน 4. Bagai belut jatuh ke lumpur. ‘เหมอนปลาไหลตกลงไปในโคลน’ คนทไดท างานทตนเองถนด 5. Licin bagai belut. ‘ลนเหมอนปลาไหล’ คนทฉลาดและมเลหเหลยมจน

ยากทจะจดการได 6. Sekerat ular sekerat belut. ‘สวนหนงเปนง สวนหนงเปนปลาไหล’ คนทเขากบทกฝายไดเพอ

ประโยชนของตน 7. Bagai belut diketil. ‘เหมอนปลาไหลโดนตดหาง’ เรวมาก 8. Bagai menyukat belut. ‘เหมอนวดขนาดปลาไหล’ การท างานทไรประโยชน 14. Berudu 'ลกออด' 1. Besar berudu di kubangkan, besar buaya di lautan. ‘ลกออดโตในบอโคลน จระเขโตในทะเล’ ทกคนมกมอ านาจในททของ

ตน 2. Berudu hendak berenang di laut lebar, awak masih dalam kubangan juga. ‘ลกออดอยากวายน าในทะเลกวาง แตกยงอยในบอโคลน’ คนจนทชอบคดถงสงทตนท า

ไมได

Ref. code: 25605706033114RZT

248

ขอมล ความหมาย 15. Beo 'นกแกว' 1. “Kita jangan seperti beo yang pintar mengoceh, tapi tidak memaham maksudnya.” ‘เราอยาเปนเหมอนนกแกวทฉลาดพด แตไมเขาใจสงทพด’ คนทพดเรอยเปอย แตไมเขาใจ

สงทตนพดออกมา 16. Biawak 'เหย' 1. Bercabang bagai lidah biawak. ‘มแฉกเหมอนลนเหย’ คนทเชอถอไมได 2. Biawak kudung masuk kampung. ‘เหยเขาหมบาน’ พฤตกรรมชวทเปนทรบรกน

ทวไป 3. Bagai memegang ekor biawak. ‘เหมอนจบหางเหย’ ท าสงทท าใหตนเองเปน

อนตราย 4. Mendukung biawak hidup. ‘สนบสนนใหเหยมชวต’ การกระท าบางสงบางอยางท

ท าใหเดอดรอน 17. Buaya 'จระเข' 1. Air mata buaya politis. ‘น าตาจระเขนกการเมอง’ นกการเมองทโกงกน 2. Buaya darat. ‘จระเขบก’ ผชายเจาช 3. Adakah buaya menolak bangkai. ‘ไมมจระเขทปฏเสธซากศพ’ คนชวจะท าชวทกครงทม

โอกาส 4. Tak akan melawan buaya menyelam. ‘ไมสามารถแขงกบจระเขด าน าได’ คนฉลาด หรอ คนรวย

มอ านาจ ไมสามารถถก เปรยบเทยบได

Ref. code: 25605706033114RZT

249

ขอมล ความหมาย 5. Besar berudu di kubangkan, besar buaya

di lautan. ‘ลกออดโตในบอน า จระเขโตในทะเล’ คนทมอ านาจมกจะมอ านาจใน ททตาง ๆ กนไปตามทอยอาศย

6. Ajar buaya berenang. ‘สอนจระเขวายน า’ สอนคนทมความสามารถในสง ทเขาถนดอยแลว

7. Dilaut jadi buaya, didarat jadi harimau. ‘อยในทะเลเปนจระเข อยบนบกเปนเสอ’ คนชวอยทไหนกเปนคนชว 18. Bunglon 'คารเมเลยน' 1. Bunglon ‘กงกาคารเมเลยน’ คนทไมมความคดแนนอน

เปลยนไปมาเพอใหไดผลดแก ตนเอง

19. Burung 'นก' 1. Satu sangkar dua burung. ‘หนงกรง นกสองตว’ ผหญงสองคนมผชายคน

เดยวกน 2. Ibarat burung dalam sangkar, mata lepas badan terkurung. ‘เปรยบเหมอนนกในกรง ละสายตาเมอไหร ตวกถกจบขง’ คนทไมมอสรภาพ 3. Sebagai burung di udara. ‘เหมอนนกบนอากาศ’ คนทใชชวตอยางอสระ ไมม

ผมากอกวน 4. Kuat burung Karena sayap. ‘ก าลงของนกมาจากปก’ ทก ๆ คนมความเขมแขงของ

ตนเอง 5. Harap burung terbang tinggi, punai di tangan dilepaskan. ‘หวงจะไดนกทบนอยสง ปลอยนกพราบทอยในมอ’ หวงจะไดสงของทมคามากกวา

สดทายของทมอยกหมดลง 6. Burung terbang dipipiskan lada. ‘นกบนอย แตกลบเตรยมพรกไทยแลว’ หวงสงใดสงหนงทยงไมแนนอน

วาจะได

Ref. code: 25605706033114RZT

250

ขอมล ความหมาย 7. Melempar satu batu, dua tiga burung mati. ‘โยนหนหนงกอน นกสองสามตวตาย’ กระท าการสองหรอสามสง

ส าเรจภายในเวลาเดยวกน 8. Burung membadai di atas langit, merendah diharap jangan. ‘นกบนอยบนฟา

อยาคาดหวงวาจะลงมา’ เหตการณทยงไมแนนอน 9. Kabar burung ‘ขาวนก’ ขาวนก 20. Burung hantu/pungguk 'นกฮก' 1. Matanya seperti burung hantu. ‘ดวงตาเหมอนนกฮก’ สายตาทแหลมคม จรงจง 2. Dahulu elang pulau kini menjadi burung pungguk. ‘เมอกอนเปนนกอนทรยบนเกาะ ตอนนเปนนกฮก’ คนรวยทกลายเปนคนจน 3. Bagai pungguk merindukan bulan. ‘เหมอนนกฮกคดถงดวงจนทร’ คนทคดถงคนทไมไดรกตนหรอ

คนทคาดหวงในสงทเปนไป ไมได

21. Cacing tanah 'ไสเดอน' 1. Cacing hendak menjadi naga.

‘ไสเดอนอยากเปนนาค’ คนจนอยากเทยบเทาคนรวย 2. Cacing hendak menjadi ular.

‘ไสเดอนอยากกลายเปนง’ คนทคาดหวงถงบางสง บางอยางทไมเหมาะสมกบ สถานะของตน

3. Cacing menjadi ular naga. ‘ไสเดอนกลายเปนนาค’ คนยากจนกลายเปนคนทม ยศศกด

4. Cacing pun kalau diinjak akan bergerak. ‘ถงจะเปนไสเดอน แตเมอโดนเหยยบกตองขยบตว’ ถงแมจะเปนคนยากจนแคไหน

แตเมอถกกลนแกลงกตอง ตอบโต

Ref. code: 25605706033114RZT

251

ขอมล ความหมาย 5. Seperti cacing kepanasan. ‘เหมอนไสเดอนรสกรอน’ อาการอยไมสงบสข มกจะ

กงวลเพราะความยากล าบาก หรอความอบอาย

22. Domba 'แกะ' 1. faatkan kesempatan ini dan mengadu domba keduanya hingga pecah perang. ‘การท าให

แกะมาสกน เพอประโยชนอยางใดอยางหนง’ การสรางสถานการณใหคนสอง คนทะเลาะกนเพอประโยชน ของตน

23. Enggang ‘นกเงอก’ 1. Mendengarkan cakap enggang.

‘ฟงนกเงอกสงเสยง’ ฟงค ายยงของศตร 2. Pipit meminang anak enggang. ‘นกกระจอกขอแตงงานกบนกเงอก’ คนจนหรอคนต าตอยขอ

แตงงานกบคนรวยหรอคนทม ยศศกด

3. Enggang sama enggang juga, pipit sama pipit juga. ‘นกเงอกอยกบนกเงอก นกกระจอกอยกบนกกระจอก’ ควรคบกบคนทอยระดบ

เดยวกน 4. Enggang lalu atal jatuh, anak raja mati di

timpanya. ‘นกเงอกบนผานลกไมลวง ลกพระราชาตายททลกไมลวง’ คนทตองรบผดแทนการกระท า ชวของผอน

24. Gagak 'กา' 1. Gagak lalu punggur rebah. ‘อกาบนผาน ตอไมลมลง’ คนทมอ านาจกระท าสงทไม

ยตธรรมตอคนจนเพยงเพราะ ตองการเหนถงอ านาจของตน

Ref. code: 25605706033114RZT

252

ขอมล ความหมาย 2. Burung gagak itu jikalau dimandikan dengan air mawar sekalipun tiada putih. ‘อกาถงแมจะอาบน า ดวยน ากหลาบกไมท าใหขาวขน’ แนะน าคนทมกกระท าผดเปน

เรองไรประโยชน 3. Gagak putih bangau hitam. ‘อกาสขาว นกกระยาง

สด า’ การรอคอยบางสงบางอยางท ไมมทางเปนไปได

25. Gajah 'ชาง' 1. Gajah berjuang sama gajah. Pelanduk mati di tengah-tengah. ‘ชางสกบชาง กระจงตายอย

ระหวางกลาง’ ถาเกดการววาทระหวางคนทม อ านาจ กลบเปนคนจนท เดอดรอน

2. Gajah mati karena gadingnya. ‘ชางตายเพราะงา’ คนทไดรบความล าบากเพราะ ความสามารถของตน

3. Gajah mati tulang setimbun. ‘ชางตายไดกระดกหนงกอง’ คนรวยเสยชวต ทงมรดกไว มาก

4. Gajah masuk kampong. ‘ชางเขาหมบาน’ คนทมอ านาจทกระท าตามใจ ชอบในพนทของคนทต าตอย

5. Gajah dikalahkan pelanduk. ‘ชางแพกระจง’ คนเขมแขงแพตอคนทออนแอ กวา

6. Gajah pengangkut lada, kuda pelejang bukit. ‘ชางขนพรกไทย มาขามภเขา’ เดกวยรนทกลายเปนคนทคอย

ท าตามค าสงจากคนอน 7. Gajah lalu kumpai layu. ‘ชางผาน หญาเหยว’ คนมอ านาจทกระท าการทไม

ยตธรรมเพราะอยากแสดง ความมอ านาจของตน

Ref. code: 25605706033114RZT

253

ขอมล ความหมาย 8. Gajah terum tengah rumah. ‘ชางคกเขาทกลางบาน’ รบแขกทมยศศกดจะท าให

วนวาย 9. Gajah besar dan berkaki empat sekalipun,

terkadang terdorong dan jatuh tersungkur ke bumi. ‘ชางตวใหญและมสขา บางครงกถกผลกและลมลงกบพน’ อยาท าตวหยง ถงแมคนทม

อ านาจกสามารถสญเสย อ านาจและความร ารวยนนไป ได

10. Menangkap gajah liar dengan gajah pula. ‘จะจบชางปา ตองจบดวยชางปาเหมอนกน’ จะจบผรายตองจบดวยผราย

เหมอนกน 11. Seperti tebu lepas ke mulut gajah,

payah akan keluar. ‘เหมอนออยเขาปากชาง ยากทจะเอากลบคน’ คนทไดรบของทชอบไปแลวก จะไมปลอยอก

12. Kupu-kupu gajah ‘ผเสอชาง’ ผเสอชนดหนงทมขนาดใหญ 13. Akan menangkap gajah yang liar itu hendaknya

dengan gajah yang jinak jua. ‘จะจบชางปาจ าเปนตองใชชางทฉลาดดวยเชนกน’ หวงก าไรมากมาย ตองมตนทน ทมากดวยเชนกน

14. Gajah seekor gembela dua. ‘ชางหนงตว ควานสองคน’ งานใหญทตองท าโดยคนสอง คน

15. Bagai gajah ditutup dengan nyiur. ‘ซากชางถกปดดวยมะพราว’ ความชวใหญหลวงไมสามารถ

ถกปกปดได

Ref. code: 25605706033114RZT

254

ขอมล ความหมาย 16. Kuman diseberang lautan tampak, gajah

dipelupuk mata tiada tampak. ‘เชอโรคอยอกฝงหนงของทะเลกลบมองเหน ชางอยบนเปลอกตากลบมองไมเหน’ ความผดเลกนอยของคนอน มองเปนเรองใหญ แตความผด ของตนกลบไมตระหนกถง

17. Gajah lalu dibeli, kusa tidak terbeli. ‘ชางผานมากซอชาง แตไมซอเหลกคลองชาง’ ท าเรองใหญทส าคญ โดยลม

เรองเลกทจรง ๆ แลวส าคญตอ การท างานนน

18. Seperti ditempuh gajah lalu. ‘เหมอนชางเดนผาน’ เรองใหญทไมสามารถเกบเปน ความลบได

26. Harimau/macan 'เสอ' 1. Harimau ditakuti karena giginya. ‘เสอนากลวเพราะวาฟนของมน’ คนทมยศหรออ านาจ ท าใหคน

อนกลวไดเพราะต าแหนงหรอ อ านาจของเขา

2. Harimau mati karena belangnya. ‘เสอตายเพราะวาเขยวของมน’ คนทไดรบความล าบากเพราะ

ความสามารถของตน 3. Harimau menunjukkan belangnya. ‘เสอแสดงเขยวของมน’ คนทมอ านาจแสดงอ านาจของ

ตน 4. Harimau mengaum takkan menangkap. ‘เสอค ารามจะไมจบ’ คนทวากลาวดวยค าพดรนแรง

มกไมลงมอกระท าจรง ๆ 5. Anak harimau tidak akan menjadi anak kambing. ‘ลกเสอไมมทางกลายเปนลกแพะ’ คนทมนสยกลาหาญไมมทาง

กลายเปนคนขขลาด

Ref. code: 25605706033114RZT

255

ขอมล ความหมาย 6. Bagai harimau menyembunyikan kuku. ‘เหมอนเสอซอนเลบ’ คนฉลาดทไมแสดงความฉลาด

ของตน 7. Bagai harimau beranak muda. ‘เหมอนเสอมลกออน’ ผหญงทมนสยดราย 8. Membesarkan anak harimau. ‘เลยงลกเสอ’ ดแลศตรจะท าใหตนเอง

เดอดรอน 9. Harimau memperlihatkan kuku. ‘เสอแสดงเลบ’ คนทมอ านาจแสดงอ านาจของ

ตน 10. bagai kambing dengan harimau. ‘เหมอนแพะกบเสอ’ คนออนแอตอสกบคน

แขงแกรง 11. Duduk seperti kucing, melompat seperti harimau. ‘นงเหมอนแมว กระโดดเหมอนเสอ’ คนทดนง ๆ กสามารถท า

อนตรายไดเชนกน 12. Harimau puntung kena penjara, pelanduk kecil menolakkan mara. ‘เสอเชองโดนขง กระจงตวนอยผลกไสอนตราย’ คนทมอ านาจบางครงกไดรบ

ความชวยเหลอจากคนท ต าตอยกวา

13. Harimau tak akan memakan anaknya. ‘เสอไมกนลกของมนเอง’ คนทถงแมจะดรายแคไหนกจะ

ไมท ารายลกของตนเอง 14. Jangan diajar anak harimau makan daging. ‘อยาสอนลกเสอกนเนอ’ อยาปลอยใหลกผมอทธพล

รงควานผอน 15. Mulutmu, harimaumu. ‘ปากของคณ เสอของคณ’ ค าพดสามารถท าใหเกด

อนตรายได 16. Jarang kambing beranakan harimau. ‘เปนการยากทแพะมลกเปนเสอ’ เปนการยากทคนขขลาดจะม

ลกเปนคนกลาหาญ

Ref. code: 25605706033114RZT

256

ขอมล ความหมาย 17. Dilaut jadi buaya, didarat jadi harimau. ‘อยในทะเลเปนจระเข อยบนบกเปนเสอ’ คนชวอยทไหนกเปนคนชว 18. Menolong orang ditangkap harimau. ‘ชวยเหลอคนทถกเสอจบ’ ชวยเหลอคนทท าผด สดทาย

ตนเองกไดรบอนตราย 19. Membesarkan anak harimau. ‘เลยงลกเสอ’ ดแลศตรจะท าใหตนเอง

เดอดรอน 20. Bagai harimau lapar. ‘เหมอนเสอหว’ พฤตกรรมทนากลว 21. Macan kertas. ‘เสอกระดาษ’ คนทดวามอ านาจ และ

นาเกรงขามแตจรง ๆ แลวไมม อ านาจและก าลง

27. Ikan 'ปลา' 1. Ikan di laut, asam di gunung, bertemu dalam

belanga. ‘ปลาอยในทะเล มะขามอยทภเขา มาเจอกนในหมอ’ คนสองคนทอยหางไกลกน ถา หากจะไดเปนคกนแลว สกวนก จะไดเจอกน

2. Ikan pulang ke lubuk. ‘ปลากลบบอน า’ คนทกลบไปยงสถานททตน ชอบ

3. Bagai ikan kena tuba. ‘เหมอนปลาโดนพษ’ คนจ านวนมากในหมบานท ปวยเปนโรค

4. Kuat ikan karena radai. ‘ปลาแขงแกรงเพราะครบ’ คนทกคนมความแขงแกรงของ ตนเอง

5. “Dia playboy kelas kakap.” ‘เขาเปนคนเจาชระดบปลากะพงทะเล’ คนทเกงในการท าเรองทไมด 6. Air jernih ikannya jinak. ‘น าใส ปลาเชอง’ สถานททสมบรณ ประชาชนก

จะอยางสงบสข 7. Bagai ikan masuk ke jala. ‘เหมอนปลาเขาไปในตาขาย’ คนจนทไมมอ านาจ

Ref. code: 25605706033114RZT

257

ขอมล ความหมาย 8. Gedang gerundang, gedang ikan raja di lautan. ‘ลกออดใหญ ปลาใหญในทะเล’ ทกคนมอ านาจและความ

แขงแกรงเปนของตนเอง 9. Ikan kecil menjadi makanan ikan besar. ‘ปลาเลกกลายเปนอาหารของปลาใหญ’ คนทต าตอยมกกลายเปนคน

รบใชของคนทมอ านาจ 10. Mati ikan karena umpan, mati saya

karena budi. ‘ปลาตายเพราะวาเหยอ ฉนตายเพราะวาการท าด’ คนทถกลอลวงดวยค าพด สดทายกจะไดรบความ เดอดรอน

11. Ikan seekor rusakkan ikan setajau. ‘ปลาหนงตวท าใหเสยหายทงหมอ’ ความชวรายเพยงนดเดยวท า

ใหทเหลอไมดตามไปดวย 12. Niat hendak memancing ikan, tak mau membuang umpan. ‘อยากตกปลา

แตไมอยากปลอยเหยอ’ คนทอยากไดก าไร แตไมอยาก ลงทน

13. Takut aka kutu dibuang ikan. ‘กลวเหบ ทงปลา’ กลวอนตรายเลกนอย จนละทง ผลประโยชนจ านวนมาก

14. Memancing ikan dalam belanga. ‘จบปลาในหมอ’ การหาประโยชนในพนทของ ตน

15. Seperti ikan dalam air. ‘เหมอนปลาในน า’ คนทมความสขมาก 16. Ikan biar dapat, serampang jangan pukah. ‘เพอใหไดปลา หอกหามหก’ บรรลเปาหมายโดยทไมสญเสย

สงใดเลย 17. Lain lubuk lain ikannya. ‘ตางบอน า ตางปลา’ ทกสถานทมธรรมเนยมขอ

ปฏบตทตางกน

Ref. code: 25605706033114RZT

258

ขอมล ความหมาย 28. Jangkrik 'จงหรด' 1. “Jangkrik! Jangan keras-keras. Ya, aku tak melupakan ulahmu yang tolol dan konyol itu.” ‘จงหรด อยาเสยงดง ฉนจะไมลมการกระท าทโง

และบาของเธอเลย’ คนทสรางความร าคาญ 29. Kadal ‘จงเหลน’ 1. Kadal ‘จงเหลน’ คนทชอบหลอกลวง 30. Kambing 'แพะ' 1. Dia menjadi kambing hitam apabila berlaku

kecurian di kawasan perumahan itu. ‘เขากลายเปนแพะด าเมอมการขโมยเกดขนทหมบานนน’ คนทถกปายสใหมความผด 2. Bagai kambing dibawa ke air. ‘เหมอนแพะถกพาไปทน า’ คนทท างานทตนไมชอบจงท า

ดวยความไมเตมใจ 3. Seperti kambing dikupas hidup-hidup. ‘เหมอนแพะโดนเฉอนเปน ๆ’ คนขเกยจทไมตองการท างาน

อะไร 4. Bagai kambing dengan harimau. ‘เหมอนแพะกบเสอ’ คนออนแอกบคนแขงแกรง 5. Bagai kambing dalam biduk. ‘เหมอนแพะในเรอ’ คนขกลว 6. Bagai kambing keramat. ‘เหมอนแพะศกดสทธ’ คนทไดรบความเคารพจาก

ผอน 7. Anak harimau tidak akan menjadi anak kambing. ‘ลกเสอไมมทางกลายเปนลกแพะ’ คนทมนสยกลาหาญไมมทาง

กลายเปนคนขขลาด 8. Seperti kambing congek. ‘เหมอนแพะโง’ คนโงทไมตระหนกถงความโง

ของตน 9. Jarang kambing beranakan harimau. ‘เปนการยากทแพะมลกเปนเสอ’ เปนการยากทคนขขลาดจะม

ลกเปนคนกลาหาญ

Ref. code: 25605706033114RZT

259

ขอมล ความหมาย 10. Seperti kambing putus tali. ‘เหมอนแพะเชอกขาด’ คนทรบรอนออกเดนทาง 11. Kelas kambing ‘ชนแพะ’ ทนงทมราคาถก คณภาพต า

มกใชกบทนงในโรงภาพยนตร 31. Kancil/pelanduk ‘กระจง’ 1. Adam Malik (1917-1984) Si Kancil Pengubah

Sejarah. ‘Adam Malik (1917-1984) เจาเกงผเปลยนประวตศาสตร’ คนทฉลาดหลกแหลม

2. Gajah dikalahkan pelanduk. ‘ชางแพกระจง’ คนทแขงแกรงแพตอคนท ออนแอ

3. Gajah berjuang sama gajah, pelanduk mati ditengah-tengah. ‘ชางสกบชาง กระจงตาย อยตรงกลาง’ คนทมอ านาจทะเลาะกบคนทม

อ านาจ ผทไดรบความ เดอดรอนคอประชาชน

4. Harimau puntung kena penjara, pelanduk kecil menolakkan mara. ‘เสอเชองโดนขง กระจงตวนอย ผลกไสอนตราย’ คนทมอ านาจบางครงกไดรบ

ความชวยเหลอจากคนทต า ตอยกวา

5. Pelanduk di cerang rimba. ‘กระจงในปาดงดบ’ คนทหวาดกลว 32. Katak/kodok 'กบ' 1. Katak hendak menjadi lembu. ‘กบอยากกลายเปนวว’ คนจนทชอบเลยนแบบ

การกระท าของคนรวย สดทาย จะท าใหล าบาก

2. Seperti katak ditimpa kemarau. ‘เหมอนกบในหนารอน’ คนทตองการความชวยเหลอ อยางมาก

3. Seperti katak di bawah tempurung. ‘เหมอนกบใตกะลา’ คนทมความรจ ากด

Ref. code: 25605706033114RZT

260

ขอมล ความหมาย 4. Laksana katak, sedikit hujan banyak bermain. ‘พฤตกรรมของกบ ฝนตกเพยงเลกนอยกออกมาเลนกน

มากมาย’ คนทชอบท าเรองเลกใหเปน เรองใหญ

5. Seperti kodok mendapat bunga sekuntum. ‘เหมอนกบไดชอดอกไม’ คนทไมรจกคณคาของสงท

ตนม 6. Seperti kodok merindukan bulan. ‘เหมอนกบคดถงดวงจนทร’ คนทคาดหวงถงสงทเปนไป

ไมได 33. Keledai 'ลา' 1. Keledai hendak dijadikan kuda.

‘ลาอยากกลายเปนมา’ คนโงอยากกลายเปนคนฉลาด 2. Bagai keledai membawa beban.

‘เหมอนลาบรรทกของ’ คนโงทมกพบกบความ ยากล าบาก

34. Kelelawar 'คางคาวกนแมลง' 1. Malam hari dia menyamar sebagai kelelawar. ‘ชวงกลางคนเขาชอบออกไปขางนอกเหมอนคางคาว

กนแมลง’ คนทชอบออกขางนอกเวลา กลางคน

35. Kalong 'คางคาวกนผลไม' 1. Kalong ‘คางคาวกนผลไม’ คนทชอบออกขางนอกเวลา

กลางคน 36. Kampret 'คางคาวตวเลก' 1. “Dasar kampret lu.” ‘ไอคางคาวตวเลก’ คนทชอบสรางความร าคาญให

ผอน

Ref. code: 25605706033114RZT

261

ขอมล ความหมาย 37. Kelinci 'กระตาย' 1. Kelinci percobaan. ‘กระตายทดลอง’ คนทกลายเปนเครองทดลอง

ของผอน 38. Kepiting 'ป' 1. Seperti kepiting tidak tahu bungkuknya. ‘เหมอนปไมรจกกระดองของมน’ คนทไมตระหนกถงความ

บกพรองของตน 2. Kuat ketam karena sepit, kuat sepit karena ketam. ‘ปแขงแกรงเพราะกาม กามแขงแกรงเพราะป’ คนทกคนมความออนแอและ

ความแขงแกรงของตน 39. Kera/monyet ‘ลง’ 1. Kera menegurkan tahinya. ‘ลงต าหนขของมนเอง’ คนทเปดเผยสงทไมดของ

ตนเอง 2. Seperti kera mendapat cinicin/kaca/bunga. ‘เหมอนลงไดแหวน/แกว/ดอกไม’ คนทไดรบสงของทไมเปน

ประโยชนแกตน 3. Memberi barang kepada kera. ‘ใหสงของแกลง’ เชอใจคนทยงไมรจกนสยใจคอ

อยางถองแท 4. Macam kera kelaparan. ‘เหมอนลงหว’ คนทมพฤตกรรมนาพรธ 5. Genggam kera ‘ก ามอแบบลง’ ก าแนน ไมปลอย 6. Monyet mendapat bunga, adakah ia tahu

akan faedah bunga itu? ‘ลงไดดอกไม แลวรจกประโยชนของดอกไมนนหรอเปลา’ คนทไมรจกคณคาสงของท ตนม

7. Seperti monyet kepala hitam. ‘เหมอนลงหวด า’ คนทมนสยดอดง ไมสามารถ อบรมสงสอนได

8. Muka monyet ‘หนาลง’ หนาตาไมสวยงาม 9. Kera menjadi monyet. ‘ลงกลายเปนลง’ สงทเหมอนกน

Ref. code: 25605706033114RZT

262

ขอมล ความหมาย 40. Kerbau 'ควาย' 1. Kerbau punya susu, sapi punya nama. ‘ควายมน านม ววมชอ’ คนทท าดหรอบางสงท

ยากล าบากแตคนอนกลบไดรบ ค าชม

2. Kerbau runcing tanduk. ‘ควายเขาแหลม’ คนทมชอเสยงดานความชว 3. Seperti kerbau dicocok hidung. ‘เหมอนควายโดนเจาะจมก’ คนทเชอฟง ท าตามค าสง

คนอน 4. Cerdik bagai ekor kerbau. ‘ฉลาดเหมอนควายตวหนง’ คนโง 5. Kerbau jangan dimaling orang, ayam jangan dimusangkan. ‘อยาใหคนขโมยควาย

อยาใหชะมดขโมยไก’. พอแมตองปกปองลกสาวของ ตนเพอความปลอดภย

6. Menolong kerbau ditangkap harimau. ‘ชวยควายทโดนเสอจบ’ ชวยคนทเดอดรอน จนตวเอง

ไดรบอนตราย 7. Seperti kerbau mandi. ‘เหมอนควายอาบน า’ สกปรก 8. Telah dapat gading bertuah, terbuang tanduk kerbau mati. ‘ไดงาชางศกดสทธ จงทงเขาควายท

ตายแลว’ ไดของใหมทดกวา จงทง ของเกา

9. Kerbau menanduk anak. ‘ควายขวดลก’ แกลงท า ไมจงใจ 10. Laksana kerbau, dimana rumput hijau,

disana terkam. ‘เปนควาย เจอหญาเขยวทไหน กกนทนน’ ไมสนใจวาจะมอนตรายหรอไม ถาหากพบสงของทตองการ

Ref. code: 25605706033114RZT

263

ขอมล ความหมาย 11. Menghambat kerbau berlabuh.

‘ขดขวางควายปกหลก’ ขดขวางโชคลาภหรอความสข ของคนอน

12. Bagai kerbau menarik dokar. ‘เหมอนควายลากรถมา’ การวางสงของทไมเหมาะสม จนท าใหดขดตา

13. Seperti kerbau terjepit leher, dihela tanduk panjang, dilakukan badan besar. ‘เหมอนควายถกหนบคอ ถกดงเขา ถกใชรางกายอนใหญโต’ ไมสามารถท าสงใดใหไดผลด สกอยาง

14. Berain-main dengan kerbau, dilontarnya muka dengan ekor. ‘เลนกบควาย โดนควายสะบดหางใสหนา’ คบหากบบคคลอน ตอง ระมดระวงเพราะอาจท าให เดอดรอนได

41. Kijang/rusa 'กวาง' 1. Dapat kijang terurit. ‘ไดกวางเปน ๆ’ ไดรบผลประโยชนอยาง

งายดาย 2. Bagai memperoleh kijang emas. ‘เหมอนไดกวางทองค า’ ไดรบสงของทมากกวาสงท

หวงไว 3. Seperti kijang lepas ke rimba. ‘เหมอนกวางหลดเขาปา’ คนทกลบสสถานทของตนแต

ตามหาตวไดยาก 4. Walau kijang dirantai dengan rantai emas

sekalipun, manakala lepas lari juga ke hutan. ‘ถงแมวากวางจะถกลามดวยโซทองค า เมอถกปลอยแลวกจะวงกลบเขาปา’ คนทอาศยอยในทของผอน ถงแมจะมความสขมากแคไหน กไมสามารถลมสถานทของตน

Ref. code: 25605706033114RZT

264

ขอมล ความหมาย 5. Mati rusa karena tanduknya.

‘กวางตายเพราะเขาของมน’ คนทเดอดรอนเพราะสงของทม คาของตน

6. Takkan rintang rusa oleh tanduknya. ‘กวางไมเคยถกขดขวางโดยเขาของมน’ คนฉลาดไมเคยรสกล าบากใน

การท างาน 7. Seperti rusa kena tambat. ‘เหมอนกวางถกลาม’ กระวนกระวายจนไมสามารถ

อยเฉยได 8. Seperti rusa masuk kampong.

‘เหมอนกวางเขาหมบาน’ ประหลาดใจ อยากรอยากเหน 9. Rusa di hutan, kancah sudah terjerang. ‘กวางอยในปา ตงหมอตมน าแลว’ คาดหวงถงบางสงบางอยางท

ยงไมแนนอน 42. Kucing 'แมว' 1. Bagai anjing dan kucing. ‘เหมอนหมากบแมว’ คนทมกทะเลาะกนอยเสมอ 2. Tidur seperti kucing. ‘นอนเหมอนแมว’ คนทนอนหลบตลอดเวลา 3. Bagai kucing dibawakan lidi.

‘เหมอนแมวเจอไมกวาด’ คนทขกลว 4. Duduk seperti kucing, melompat seperti harimau. ‘นงเหมอนแมว กระโดดเหมอนเสอ คนเงยบ ๆ กสามารถท า

อนตรายไดเชนกน 5. Kucing lalu, tikus tiada berdencit lagi. ‘แมวผานมา หนไมสงเสยงอกเลย’ คนทเปนทเกรงขามผานมา

ท าใหคนอนนงเงยบกนหมด 6. Seperti kucing dan tikus. ‘เหมอนแมวและหน’ คนทไมลงรอยกน เปนศตรกน 7. Kalau kucing tidak bermisai, tidak ditakuti

tikus lagi. ‘ถาแมวไมมหนวด หนกไมกลวอกตอไป’ ถาหากไมมอ านาจ ผคนกไม เกรงกลวอกตอไป

8. Seperti kucing tidur di lantai. ‘เหมอนแมวนอนทพน’ คนทไมมความกงวลอกตอไป

Ref. code: 25605706033114RZT

265

ขอมล ความหมาย 9. Bagai kucing lepas senja. ‘เหมอนแมวตอนเยน’ หาตวยาก 10. Biarpun kucing pergi, pulanglah mengeong juga. ‘ถงจะปลอยแมวไป กลบมากรองเรยกเอง’ นสยของคนยงคงเหมอนเดมไม

เปลยนแปลง ไมวาจะอยทไหน 11. Daun kumis kucing. ‘ใบหนวดแมว’ หญาหนวดแมว ใบเลก ๆ ใชตมเปนยา 12. Damar mata kucing ‘ยางตาแมว’ ชอตนไมทใหผลผลตเปนยาง

สขาวและใส 13. Bagai kucing mengintai panggang. ‘เหมอนแมวแอบรอปลาปง’ คนทรสกกระวนกระวายเพราะ

ไมไดสงทตนตองการ 14. Ikan gantung kucing tunggu. ‘แขวนปลา แมวคอย’ คนทรสกหงดหงดเพราะไม

สามารถไดรบสงทตองการทอย แคเออม

15. Malu-malu kucing. ‘อายแบบแมว’ อาการแกลงท าเปนไมอยากได แตจรง ๆ แลวอยากได

16. Kucing-kucingan. ‘พฤตกรรมเหมอนแมว’ พฤตกรรมทฝายหนงหลบซอน และอกฝายตามหา

17. Bagai kucing menjemput api. ‘เหมอนแมวจบไฟ’ คนทท าสงทไรประโยชน 18. Bagai mengail kucing hanyut. ‘เหมอนตกแมวลอยน า’ ท าสงทไมมประโยชน 19. Memukul kucing di dapur. ‘ตแมวทครว’ ท ารายคนสนทของตนเอง 20. Bermain kucing dan tikus. ‘เลนเหมอนแมวกบหน’ การละเลนซอนแอบ 21. Membeli kucing dalam karung. ‘ซอแมวในกระสอบ’ ซอของโดยทไมดใหด 22. Jika kucing memakai tanduk, barulah menjadi. ‘ถาแมวมเขา ถงจะเกดขนได’ สงทเปนไปไมได 43. Kuda 'มา' 1. “Akan bisa pula digunakan sebagai kuda

tunggangan yang bisa dibenturkan.” ‘สามารถใชเปนมาขทเอาไวชนได’ คนทถกใชเหมอนทาส

Ref. code: 25605706033114RZT

266

ขอมล ความหมาย 2. Kuda beban ‘มาแบกของ’ คนทมกท าบางสงบางอยางให

ผอน 3. Kuda hitam ‘มาด า’ คนทชนะอยางคาดไมถง 4. Anak kuda bulu kasap. ‘ลกมาขนยง’ เดกวยรนทมความสข ไมมหวง 5. Gajah pengangkut lada, kuda pelejang bukit. ‘ชางขนพรกไทย มาขามภเขา’ เดกวยรนทกลายเปนคนทคอย

ท าตามค าสงจากคนอน 6. Keledai hendak dijadikan kuda.

‘ลาอยากกลายเปนมา’ คนโงอยากจะเทยบเทา คนฉลาด

7. Kuda hendak dijadikan lembu tentu meringkik. ‘มาจะถกท าใหกลายเปนววกตองสงเสยงรอง’ คนฉลาดยอมไมตองการถก

เปรยบเทยบกบคนโง 8. Tenaga kuda ‘แรงมา’ แขงแรง ไมเหนอยงาย 9. Seperti kuda lepas pingitan. ‘เหมอนมาหลดจากคอก’ อาการดใจเพราะเปนอสระจาก

ทคมขง 10. Menhendaki kuda bertanduk. ‘ตองการใหมามเขา’ คาดหวงถงสงทเปนไปได 11. Lembu diberi berpelana, kuda diberi berpasangan. ‘ววถกใสอาน มาถกใหค’ การกระท าทไมเหมาะสม 12. Kuda-kudaan ‘ท าแบบมา’ การละเลนเลยนแบบการขมา

โดยผเลนคนหนงท าหนาทเปน มา และผเลนอกคนหนงขหลง ของผเลนทท าหนาทเปนมา

44. Kumbang 'ดวง' 1. Kumbang tidak seekor, kembang tidak sekaki. ‘ดวงไมไดมตวเดยว ดอกไมไมไดมขาเดยว’ มผคนมากมายนบไมถวนบน

โลกน 2. Sepeda kumbang ‘จกรยานดวง’ จกรยานคนใหญ

Ref. code: 25605706033114RZT

267

ขอมล ความหมาย 3. Sebagai kumbang lepas putus tali. ‘เหมอนดวงหลดจากเชอก’ เดนอยางคลองแคลว รวดเรว 45. Kura-kura 'เตา' 1. Kura-kura tiada basah kakinya. ‘เตาขาไมเปยก’ คนทไดรบผลประโยชนโดย

ปราศจากการท างานหนก 2. Pijat-pijat menjadi kura-kura. ‘เหบกลายเปนเตา’ คนต าตอยกลายเปนคนทม

อ านาจ 3. Kura-kura memanjat kayu. ‘เตาปนทอนไม’ สงทเปนไปไมได 46. Kutu 'เหบ, เหา' 1. Orang yang kutu loncat'. ‘คนทเปนเหบกระโดด’ คนทหาประโยชนจากผอน 2. “Bahkan sering menggodanya sebagai kutu buku.” ‘แลวยงชอบลอเลยนเขาวาเปนเหบหนงสอ’ คนฉลาดทชอบอานหนงสอ 3. “Terima saja nasib anda sebagai kutu busuk dalam perputaran sejarah.” ‘ยอมรบเถอะวาคณเปนเหบเหมน ในประวตศาสตร’ คนทเปนทรงเกยจของผอน 4. “Untuk tidak membatasi diri seperti kutu dalam

kotak.” ‘เพอทจะไมจ ากดตวเองเหมอเหบทอยในกลอง’ คนทมความรจ ากด 5. “Dimana ada kutu makan kalau tidak di kepala.” ‘เหบมนจะไปกนทไหนถาไมใชทหว’ ลกทใชทรพยสมบตของพอแม 6. Mati kutu ‘เหบ, เหาตาย’ ไมมแรงอกตอไป 7. Mencari kutu dalam ijuk. ‘หาเหบ, เหาในใบจาก’ ท างานทไรประโยชน 8. Ibarat kutu boleh diselisik. ‘เหบทถกพบ’ การกระท าทชวราย สกวนก

ตองถกเปดเผย 47. Laba-laba 'แมงมม' 1. Seperti laba-laba cinta pada telurnya. ‘เหมอนแมงมมรกไขของมน’ พอแมทรกลกของตน

Ref. code: 25605706033114RZT

268

ขอมล ความหมาย 48. Langau 'ตวเหลอบ' 1. Bagai langau di ekor gajah.

‘เหมอนตวเหลอบทหางควาย’ คนทไมยดมนในความคด เปลยนแปลงตามผอน

ตลอดเวลา 2. “Ketika aku tiba di gedung pertemuan itu,

lalat langau pun tak tampak.” ‘ในขณะทฉนมาถง ทตกนดพบนน แมลงวน ตวเหลอบกไมมใหเหนเลย’ สถานทวางเปลาทไมมผคน

49. Lalat 'แมลงวน' 1. Seperti lalat di ekor kerbau.

‘เหมอนแมลงวนทหางควาย’ คนทไมยดมนในความคด เปลยนแปลงตามผอน ตลอดเวลา

2. “Jangan kau takut melawan dia, dia berani lalat.” ‘คณอยากลวทจะตองตอสกบเขา เขากลาแบบแมลงวน’ ดเหมอนวาเปนคนกลาหาญ

แตจรง ๆ เปนคนขขลาด 3. “Ketika aku tiba di gedung pertemuan itu,

lalat langau pun tak tampak.” ‘ในขณะทฉนมาถงทตกนดพบนน แมลงวน

ตวเหลอบกไมมใหเหนเลย’ สถานทวางเปลาทไมมผคน 4. Seperti lalat mencari puru. ‘เหมอนแมลงวนหาฝ’ คนโลภทไลตามผลประโยชน

โดยปราศจากความละอาย 5. Terbang-terbang lalat. ‘แมลงวนบน’ ไมคลอง ไมประตดประตอ 50. Lang (elang) 'นกอนทรย' 1. Belalang hendak menjadi elang. ‘ตกแตนอยากกลายเปนนกอนทรย’ คนโงท าตวเหมอนคนฉลาด

Ref. code: 25605706033114RZT

269

ขอมล ความหมาย 2. Belalang telah menjadi elang. ‘ตกแตนกลายเปนนกอนทรย’ คนจนทไดรบยศศกดเพราะ

ความฉลาด 3. Sepantun elang dengan ayam, lambat laun disambar juga. ‘ธรรมชาตของนกอนทรยและไก ไมนานกตองโดนจบ’ ผหญงกบผชายไมควร

สนทสนมกนอยางอสระเกนไป เพราะเปนการไมเหมาะสม

4. Seperti elang menyongsong angin. ‘เหมอนนกอนทรยทวนลม’ คนฉลาดทแกปญหาไดส าเรจ 5. Elang disambar punai tanah.

‘นกอนทรยถกนกพราบจบ’ คนทมอ านาจแพตอคนท ออนแอ

6. Dahulu elang pulau kini menjadi burung pungguk. ‘เมอกอนเปนนกอนทรยบนเกาะ ตอนนเปนนกกระทา’ คนรวยทกลายเปนคนจน 7. Sorot mata tajam seperti elang. ‘สายตาคมเหมอนนกอนทรย’ สายตาแหลมคม 51. Lembu/sapi 'วว' 1. Lembu dogol jangan dibalun. ‘ววโง อยาต’ อยาสกบคนทแกลงท าเปน

ออนแอ 2. Katak hendak menjadi lembu.

‘กบอยากกลายเปนวว’ คนจนทชอบเลยนแบบการ กระท าของคนรวย สดทายจะ ท าใหตนเองล าบาก

3. Kuda hendak dijadikan lembu tentu meringkik. ‘มาจะถกท าใหกลายเปนววกตองสงเสยงรอง’ คนฉลาดยอมไมตองการถก

เปรยบเทยบกบคนโง 4. Laksana lembu kasi. ‘ลกษณะของววออนแอ’ คนทมยศศกดแตขขลาด

Ref. code: 25605706033114RZT

270

ขอมล ความหมาย 5. Lembu tanduk panjang, tiada menanduk pun

dikata orang menanduk juga. ‘ววเขายาว ถงไมไดขวดกถกกลาวหาวาขวด’ คนชว ถงแมจะยงไมไดกระท า ชวใด ๆ กถกกลาวหาวาเปน ผกระท า

6. Sapi perahan ‘ววรดนม’ คนทถกใชเพอประโยชนของ ผอน

7. Kerbau punya susu, sapi punya nama. ‘ควายมน านม ววมชอ’ คนทท าความดหรอบางสงท

ยากล าบากแตคนอนกลบไดรบ ค าชม

52. Lebah 'ผง' 1. Seperti lebah, mulut membawa madu, pantat membawa sengat. ‘เหมอนผง ปากอมน าหวาน แตกนมเหลกใน’ คนทมค าพดไพเราะ แต

อนตราย 2. Ada bunga, ada lebah. ‘มดอกไม มผง’ สถานททมผลประโยชน

คนมกจะมา 53. Lintah/pacat 'ปลง' 1. Lintah darat. ‘ปลงบก’ คนทคอยหาผลประโยชนจาก

ผอนโดยการใหเงนกและคด ดอกเบยในอตราทสง

54. Merpati/punai 'นกพราบ' 1. Jinak-jinak merpati. ‘นกพราบทดเหมอนเชอง’ ผหญงทดเหมอนใจด และ

คบหาไดงาย แตเรองจรงแลว ไมใช

2. Merpati ingkar janji. ‘นกพราบปฏเสธค าสญญา’ คสามภรรยาทไมซอสตย 3. Bagai sepasang burung merpati. ‘เหมอนคนกพราบ’ คสามภรรยาทอยอยางม

ความสขและสามคค

Ref. code: 25605706033114RZT

271

ขอมล ความหมาย 4. Elang disambar punai tanah.

‘นกอนทรยถกนกพราบจบ’ คนทมอ านาจแพตอคนท ออนแอ

5. Harapkan burung terbang tinggi, punai di tangan dilepaskan. ‘หวงจะไดนกทบนอยสง

ปลอยนกพราบทอยในมอ’ คาดหวงถงผลประโยชนท มากกวาสดทายสงท ครอบครองอยกหมดไป

55. Musang 'ชะมด' 1. Musang berbulu ayam. ‘ชะมดใสขนไก’ คนชวแกลงท าเปนคนด 2. Hidup seperti musang. ‘ใชชวตแบบชะมด’ คนชวทมกไมพบตวในตอน

กลางวนแตมกออกไปกระท า ชวในเวลากลางคน

56. Naga 'นาค' 1. Cacing hendak menjadi naga.

‘ไสเดอนอยากกลายเปนนาค’ คนจนทอยากจะเทยบเทาคนท มอ านาจ

57. Nyamuk 'ยง' 1. Nyamuk mati gatal tak lepas. ‘ยงตาย

กยงไมหายคน’ คนทมกกระท าผดบอยครง ถงแมจะถกลงโทษแลว แตกยง เปนทจดจ าและแคนเคองของ ผอน

2. Menepak nyamuk menjadi daki. ‘ตบยงกลายเปนขไคล’ ตอสกบคนทออนแอ มกไมได รบชอเสยงในดานทด

3. Nyamuk pers ‘ยงสอมวลชน’ นกขาว สอมวลชน 58. Siput 'ทาก' 1. Siput memuji buntut. ‘หอยทากชมกนตนเอง’ คนทชนชมตวเอง

Ref. code: 25605706033114RZT

272

ขอมล ความหมาย 59. Pipit 'นกกระจอก' 1. Yang pipit sama pipit, yang enggang sama

enggang. ‘นกกระจอกอยกบนกกระจอก นกเงอกอยกบนกเงอก’ คบคนทอยในชนชนเดยวกน

2. Bagai betung bulat tak persegi, pipit jantan tak bersarang. ‘เหมอนทอกลมไมเปนเหลยม

นกกระจอกตวผไมมรง’ คนทยายทอยอาศยบอยครง 3. Pipit hendak menjadi enggang. ‘นกกระจอกอยากกลายเปนนกเงอก’ คนจนทเลยนแบบพฤตกรรม

ของคนรวย 4. Seperti pipit menelan jagung. ‘เหมอนนกกระจอกกลนขาวโพด’ คนทตองการจะเทยบเทาคนท

มต าแหนงสงกวา โดยการท า สงทเกนก าลงตนเอง สดทายจง ไดรบความเดอดรอน

60. Semut 'มด' 1. Di mana ada gula di situ ada semut.

‘ทไหนมน าตาล ทนนมมด’ คนมกจะไปยงสถานททท าใหม ความสข

2. Mati semut karena gula. ‘มดตายเพราะน าตาล’ คนทไดรบความเดอดรอน เพราะสงดงดดใจ

3. Semut-semutan ‘สงทเกยวกบมด’ อาการเหนบชา 4. Semut gatal gonggong gunung, bagaimana dunia takkan sunyi. ‘มดคนสงเสยงรองใสภเขา โลกจะไมเงยบไดอยางไร’ การกระท าทไมเหมาะสมและ

แปลกประหลาด 61. Serigala 'หมาปา' 1. Serigala berbulu domba. ‘หมาปาสวมขนแกะ’ คนทดเปนคนดและใจดแต

จรง ๆ แลวชวรายและขโกง

Ref. code: 25605706033114RZT

273

ขอมล ความหมาย 2. Bagaikan domba di tengah-tengah serigala. ‘เหมอนแกะทอยระหวางหมาปา’ คนทตกอยทามกลางอนตราย 62. Siamang 'ชะน' 1. Bagai bunyi siamang kenyang.

‘เหมอนเสยงชะนอม’ คนทพดเยอะเมอมความสข 2. Bagai siamang kurang kayu. ‘เหมอนชะนไมมกงไม’ อาการเศราเพราะความไม

สมบรณ 3. Dirintang siamang berbual. ‘ฟงชะนพด’ ท าบางสงบางอยางทไมม

ประโยชนเพอใชเวลาใหหมด ไป

63. Singa 'สงโต' 1. Singa edan ‘สงโตบา’ คนทมกมอารมณโกรธบอยครง 2. Raja singa ‘ราชาสงโต’ โรคซฟลส 64. Tikus 'หน' 1. Benar mereka tidak lebih daripada tikus-tikus yang sangat rakus. ‘พวกเขากไมเปนไปมากกวา

พวกหนทโลภ’ คนโลภ เหนแกประโยชนของ ตนเอง

2. Bagai tikus membaiki labu. ‘เหมอนหนซอมฟก’ คนทพยายามแกไขบางสง บางอยางทตนไมรจก สดทาย กลายเปนการท าลายสงนน

3. Marah akan tikus, rengkiang dibakar. ‘โกรธหน เผายงฉาง’ โกรธแคนศตร แตระบายความ โกรธกบครอบครวและ ทรพยสนของตนเอง

4. Rumah terbakar tikus habis keluar. ‘บานถกเผา หนกออกไปหมด’ เมอเกดความเสยหายทพนทใด

พนทหนง ประชาชนทงหมดก ยายไปยงสถานทอน

Ref. code: 25605706033114RZT

274

ขอมล ความหมาย 5. Seperti tikus jatuh di beras. ‘เหมอนหนตกสขาวสาร’ คนทไดงานทใหผลประโยชน

อยางมากและไมตองการทจะ ละทงงานนนไปอก

6. Seperti tikus masuk perangkap. ‘เหมอนหนเขากบดก’ คนทไมมสตรคด กระวน กระวาย

7. Kucing lalu, tikus tiada berdencit lagi. ‘แมวผานมา หนกไมสงเสยงอก’ คนทเปนทเกรงขามผานมา

ท าใหคนอนนงเงยบกนหมด 8. Jalan tikus ‘ถนนหน’ ถนนทมขนาดเลกและแคบ 9. Bermain kucing dan tikus. ‘เลนเหมอนแมวกบหน’ การละเลนเลนซอนแอบ 65. Tupai 'กระรอก' 1. Sepandai-pandainya tupai melompat, suatu saat

jatuh ketanah. ‘ถงแมวากระรอกจะกระโดดเกงแคไหน ในทสดกตองตกลงพน’ คนทแอบซอนความชวท

กระท าไวสกวนหนงกตองถก เปดเผย

66. Udang 'กง' 1. Udang merentak dalam tangguk. ‘กงดนในตะกรา’ คนทไมมความคดและ

พฤตกรรมทแนนอน 2. Udang hendak mengatai ikan. ‘กงอยากจะเรยกปลา’ คนทไมรตววาก าลงจะท าให

ตนเองเสอมเสยชอเสยง 3. Udang tak tahu di bungkuknya. ‘กงไมรจกสวนคดงอของมน’ คนทไมรวาก าลงไดรบความ

เดอดรอนหรอความพการ 4. Banyak udang banyak garamnya, banyak orang

banyak ragamnya. ‘กงเยอะเกลอกตองเยอะ คนเยอะ รปแบบกตองเยอะ’ คนทกคนมความชอบทไม

เหมอนกน

Ref. code: 25605706033114RZT

275

ขอมล ความหมาย 5. Seperti udang dipanggang. ‘เหมอนกงถกเผา’ อาการทผวเปนสแดงมาก 6. Udang dalam tangguk. ‘กงในตะกรา’ ดนทรนทราย 7. Ada udang dibalik batu. ‘มกงอยหลงกอนหน’ เรองราวทถกปกปดอย 67. Ular 'ง' 1. Sekerat ular sekerat belut. ‘สวนหนงเปนง สวนหนงเปนปลาไหล’ คนทเขากบทกฝายไดเพอ

ประโยชนของตน 2. Adakah hilang bisa ular karena menyusup akar. ‘งไมหมดพษเพยงเพราะกดรากไม’ คนทมยศศกดจะไมกลายเปน

คนต าตอยเพยงเพราะท าตว แบบคนธรรมดา

3. Seperti ular kena pukul. ‘เหมอนงถกต’ คนทมอารมณโกรธ ไมสงบนง 4. Melangkahi ular ‘เหยยบง’ การกระท าทเปนอนตราย 68. Ulat ‘หนอน’ 1. Bagai ulat nangka terhempas ke batu. ‘เหมอนหนอนขนนถกปาไปทกอนหน’ คนทไดรบความเดอดรอน

เนองจากความชวของตนเอง 69. Unta 'อฐ' 1. Bagai unta menyerahkan diri. ‘เหมอนอฐยอมจ านน’ คนทจ านนและท าตามผอน

Ref. code: 25605706033114RZT

276

ประวตผเขยน

ชอ นางสาวรงสมา รงเรอง วนเดอนปเกด 4 สงหาคม 2534 วฒการศกษา ปการศกษา 2556: ศลปศาสตรบณฑต

มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทนการศกษา ปพ.ศ. 2553 : MIT Scholarship