แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

บศมาพร กนทะวง

วทยานพนธเสนอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร เพอเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต

สาขาวทยาศาสตรศกษา มถนายน 2562

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยนเรศวร

วทยานพนธ เรอง “แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4” ของ นางสาวบศมาพร กนทะวง

ไดรบการพจารณาใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรศกษา

คณะกรรมการสอบวทยานพนธ ..................................................................ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรพงษ แสงประดษฐ)

..................................................................ประธานทปรกษาวทยานพนธ (ผชวยศาสตราจารย ดร.สรยพร สวางเมฆ)

..................................................................กรรมการทปรกษาวทยานพนธ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปราณ นางงาม)

..................................................................กรรมการผทรงคณวฒภายใน (ผชวยศาสตราจารย ดร.สรนภา กจเกอกล) อนมต ........................................................ (......................................................)

ทนสนบสนนจากสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) โครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตร

และคณตศาสตร (สควค.)

ประกาศคณปการ วทยานพนธฉบบนประสบความส าเรจลลวงไปไดดวยดดวยความชวยเหลอและสนบสนนของผ ช วยศาสตราจาร ย ดร .ส ร ยพร สวาง เมฆ ประธาน ทป รกษาวทยานพนธ และ ผชวยศาสตราจารย ดร.ปราณ นางงาม กรรมทปรกษาวทยานพนธ ทไดใหค าปรกษา ขอแนะน า แกไขขอบกพรองตาง ๆ ในการท าวจย คอยกระต น และคอยใหก าลงใจ ตลอดระยะเวลา ในการท าวทยานพนธ ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ขอขอบพระคณผ เชยวชาญ อนประกอบดวย ผชวยศาสตราจารย ดร. สมจตต หอมจนทร ดร.สรยา ชาป และคณครขวญ ตาใจ ทชวยใหค าแนะน า ตรวจสอบ และแกไขเครองมอวจย ซง เปนประโยชนตอการพฒนาและปรบปรงรปแบบการจดการเรยนรและเครองมอวจย จนท าใหผลการศกษาวทยานพนธในครงนมความสมบรณ ขอกราบขอบพระคณสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ทมสวนในการสงเสรมใหผวจยไดมโอกาสในการพฒนาความรความสามารถทางดานวทยาศาสตรศกษา และสนบสนนทนในการท าวทยานพนธในครงน และขอขอบพระคณผอ านวยการโรงเรยน คณครอภวลย มาสชรตน ผ เปนครทปรกษา คณะครกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทใหความอนเคราะหและอ านวยความสะดวกแกผวจยเปนอยางดจนงานวจยส าเรจลลวงไปไดดวยด สดทายน ผ วจยขอขอบพระคณบดา มารดา และครอบครวของผ วจยทเปนก าลงใจ และสนบสนนในทก ๆ ดานอยางดทสด ตลอดจนความชวยเหลอของนสตรวมทนทคอยใหก าลงใจ ผลกดนใหเกดความมงมนในการท างาน และเปนทปรกษาตลอดระยะเวลาในการท าวจยน

บศมาพร กนทะวง

ชอเรอง แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผวจย บศมาพร กนทะวง ประธานทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.สรยพร สวางเมฆ กรรมการทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.ปราณ นางงาม ประเภทสารนพนธ วทยานพนธ กศ.ม. วทยาศาสตรศกษา, มหาวทยาลยนเรศวร, 2561 ค าส าคญ การรพนธศาสตร แนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เทคโนโลยทางดเอนเอ

บทคดยอ

การวจยปฏบตการนมวตถประสงค เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ และศกษาผลการสง เสรมการ รพนธศาสตรหลงการจดการเ รยนรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 จ านวน 34 คน ปการศกษา 2561 โดยการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชประกอบดวยแผนการจดการเรยนรจ านวน 3 แผน ทใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เกยวกบการประยกตใชเทคโนโลยทางดเ อนเอ ดานการเกษตร ดานนตวทยาศาสตร และดานการแพทย แบบสะทอนผลการจดการเรยนร ใบกจกรรม และแบบประเมนการรพนธศาสตร วเคราะหขอมลโดยวเคราะหเนอหา และสถตบรรยายคาเฉลย รอยละ เพอน ามาจดระดบการรพนธศาสตร เปน 3 ระดบ คอ ต า ปานกลาง และสง ผลการวจยพบวา 1) แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ตองเลอกประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทยงถกเถยงในสงคม สอดคลองกบบทเรยน จดกจกรรมบทบาทสมมตใหนกเรยนไดเรยนรค าศพท หลกการทางพนธศาสตร และสงเสรมการน าความรไปสงเคราะหเปนแนวปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และ 2) นกเรยนมระดบการรพนธศาสตรหลง การจดการเรยนรเพมขนจากรอยละ 13.73 เปนรอยละ 76.00 หรอจากระดบต าเปนระดบสง

Title SOCIO-SCIENTIFIC ISSUE-BASED APPROACH TO ENHANCE GENETICS LITERACY ON TOPIC OF DNA TECHNOLOGY FOR GRADE 10 STUDENTS.

Author Bussamaporn Kanthawang Advisor Assistant Professor Sureeporn Sawangmek, Ed.D. Co-Advisor Assistant Professor Pranee Nangngam, Ph.D. Academic Paper Thesis M.Ed. Program in science Education, Naresuan University,

2018

Keywords Genetics literacy, Socio-scientific issue approach DNA Technology

ABSTRACT

This action research aims to study the learning management of socio-scientific issue-based approach (SSI) for enhancing genetics literacy on topic of DNA technology and effect of SSI approach to enhancing genetics literacy of grade 10 students. The participants were 34 students in the second semester of academic year 2018. The research instruments consisted of three lesson plans using socio-scientific issue about application of DNA technology, reflective learning management form, worksheets and the assessment forms of genetics literacy. Data were analyzed using content analysis, average score and percentage. The level of genetics literacy of participants was divided into 3 levels included low, medium, and high. The findings showed that the learning management using SSI approach to enhance genetics literacy on topic of DNA technology, that should choose the socio-scientific issues debated in society and relate to lesson and use role play activity for students to learn vocabularies, principles of genetics and synthesize knowledge into their practice on scientific and social issues. Additionally, the students’ genetics literacy level had progressed after learning through SSI approach from 13.73% to 76.00% (low to high level).

สารบญ บทท หนา 1 บทน า.............................................................................................................. 1 ความเปนมาของปญหา............................................................................... 1 ค าถามวจย................................................................................................. 5 วตถประสงคของการวจย............................................................................. 5 ขอบเขตของงานวจย.................................................................................... 5 นยามศพทเฉพาะ......................................................................................... 6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................ 8 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ....................................................................... 9

หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดพษณโลก พ.ศ. 2561 รายวชาเพมเตม ว30241 ชววทยา 2 ตามมาตรฐานการเรยนร และตวชวดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560)................................................................. 10

การรพนธศาสตร …………………............................................................... 20 การจดการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม (Socio-scientific issue approach) ................................................ 34 งานวจยทเกยวของ...................................................................................... 49 3 วธด าเนนการวจย............................................................................................ 54 รปแบบการวจย........................................................................................... 54 กลมเปาหมาย............................................................................................. 56 บรบทของหองเรยน...................................................................................... 57 เครองมอทใชในการวจย............................................................................... 57 การสรางเครองมอและหาคณภาพเครองมอ................................................... 58 การเกบรวบรวมขอมล.................................................................................. 70 การวเคราะหขอมล....................................................................................... 76

สารบญ (ตอ) บทท หนา 4 ผลการวจย....................................................................................................... 85 ตอนท 1 ผลการศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทาง วทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษา ปท 4...................................................................................... 85 ตอนท 2 ผลการศกษาการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม สามารถสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลย ทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4............................ 114 5 บทสรป............................................................................................................ 120 สรปผลการวจย........................................................................................... 121 อภปรายผล...……...................................................................................... 123 ขอเสนอแนะ............................................................................................... 130 บรรณานกรม............................................................................................................. 131 ภาคผนวก.................................................................................................................. 140 ประวตผวจย.............................................................................................................. 258

สารบญตาราง

ตาราง หนา 1 แสดงโครงสรางรายวชาและจ านวนชวโมงเรยนในรายวชาชววทยาเพมเตม 2 (ว30241) ชนมธยมศกษาปท 4……………………………………………. 16 2 แสดงแผนการจดการเรยนรเรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ในระดบชนมธยมศกษาปท 4.................................................................. 59

3 แสดงผลการวเคราะหความสอดคลองของจดประสงคการรพนธศาสตร และลกษณะของขอสอบ เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4............................................................................... 67

4 แสดงการใหคะแนนการการใชความรทางพนธศาสตรของนกเรยน...........……... 68 5 แสดงค าถามวจย เครองมอ และเวลาทใชในการเกบขอมล…………..………..... 76 6 แสดงเกณฑการจดระดบการตระหนกรของนกเรยนจากใบกจกรรม…………..... 78 7 แสดงการแปลผลคะแนนการใชความร / ทกษะการใชความร……….………...... 79 8 แสดงการแปลผลคะแนนความรในหลกการทางพนธศาสตร……..…………...... 79 9 แสดงเกณฑการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยน

จากการวเคราะหใบกจกรรม................................................................... 80 10 แสดงเกณฑคะแนนการเขยนอธบายการเลอกปฏบตเกยวกบประเดนปญหา…... 81 11 แสดงเกณฑการจดระดบการตระหนกรของนกเรยนจากแบบประเมน การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ........................................... 83 12 แสดงเกณฑการจดระดบการใชความรทางพนธศาสตรของนกเรยนจาก แบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ........................ 83 13 แสดงเกณฑการจดระดบความรในหลกการของนกเรยนจากแบบประเมน การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ........................................... 84 14 แสดงเกณฑการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนจากแบบประเมน การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ............................................ 84 15 แสดงผลการจดการเรยนรทง 3 วงจรปฏบตการและแนวทางการจดการเรยนร ตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4……..…….... 108

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 16 แสดงรอยละของคะแนนในแตละระดบความรเปรยบเทยบกอนและหลงการจด

กจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม............... 114 17 แสดงการแปลผลการรพนธศาสตรจากรอยละของคะแนนในแตละระดบความร เปรยบเทยบกอนการจดกจกรรมการเรยนรและหลงการจดกจกรรม การเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม…....................... 115 18 แสดงการผลการรพนธศาสตรจากรอยละของคะแนนในแตละระดบความร เปรยบเทยบกอนการจดกจกรรมการเรยนรระหวางการจดการเรยนร และหลงการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม................................................................................................ 118

19 แสดงผลการประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรตาม แนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

เพอสงเสรมการรพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4.................... 142 20 แสดงผลการประเมนความสอดคลองของแบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ เพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4................................................................................. 170

สารบญภาพ

ภาพ หนา

1 กรอบการประเมนการรพนธศาสตรปรบจาก Abrams et al. (2015)................... 31 2 แบบจ าลองการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม (Socio-scientific issue: SSI) ปรบปรงจาก Sadler et al. (2017)............ 43 3 แบบจ าลองการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ทสงเสรมการรพนธศาสตรของผ เรยน (ปรบปรงจาก Sadler et al., 2017) 47 4 วงจรของการวจยเชงปฏบตการตามแนวคดของ kemmis (1988)....................... 56 5 ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล......................................................................... 75 6 การใชสอวดทศนในการน าเสนอประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม (วงจรการจดการเรยนรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)..................................... 88 7 การท ากจกรรมเกมบงโกเพอสรางความคนเคยค าศพททางพนธศาสตร………… 90 8 การท ากจกรรมการสราง DNA รคอมบแนนทโดยใชพลาสมดของแบคทเรย เกยวกบการสรางขาวโพด BT วธดวยแบบจ าลองกระดาษ....................... 92 9 ตวอยางบนทกการสงเกตและสะทอนผลการจดการเรยนร (ครสอนชววทยาทานท 1, วงจรปฏบตการท 1, 5 กมภาพนธ 2562).......... 93

10 การเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอด – ขอเสย การเปดเผย ขอมลทางพนธกรรม (วงจรปฏบตการท 2) .............................................. 100

11 การเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอด (ซาย) และขอเสย (ขวา) ของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม (วงจรปฏบตการท 2)........................ 100 12 ตวอยางชนงานสงเคราะหแนวคดและการปฏบตของนกเรยนภายหลง การจดกจกรรมการเรยนรวงจรท 1 เรอง พช GMO.................................... 103 13 รอยละของคะแนนเฉลยระดบความรยอยของการรพนธศาสตรใน 3 วงจร………. 116 14 รอยละของคะแนนรวมเฉลยของระดบความรยอยทง 3 ระดบความร ในแตละวงจร………….………………....…………………...................... 116 15 ตวอยางการตอบค าถามของนกเรยนทไดคะแนนในระดบวธการน าไปใชระดบต า (วงจรปฏบตการท 1 เรองพช GMOs)...................................................... 117

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพ หนา

16 ตวอยางการตอบค าถามของนกเรยนทไดคะแนนในระดบวธการน าไปใชระดบกลาง (วงจรปฏบตการท 1 เรองพช GMOs)..................................................... 117 17 ตวอยางการตอบค าถามของนกเรยนทไดคะแนนในระดบวธการน าไปใชระดบสง (วงจรปฏบตการท 1 เรองพช GMOs)..................................................... 117 18 การจดกจกรรมการเรยนรวงจรปฏบตการท 1 ศกษาประเดนปญหาพช GMO..... 216 19 การแบงหนาทกนศกษาหลกการทางพนธวศวกรรมและการโคลนของนกเรยน แตละกลม ตามฐานการเรยนรทงหมด 5 ฐานและท าการบนทก ลงในใบกจกรรม................................................................................. 217 20 การท ากจกรรมการสราง DNA รคอมบแนนทโดยใชพลาสมด ของแบคทเรยเกยวกบการสรางขาวโพดวธดวยแบบจ าลองกระดาษ..…… 217 21 การอธบายกจกรรมการหาขนาดของ DNA โดยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส……. 232 22 การท ากจกรรมการหาขนาดของ DNA โดยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส จากชดกจกรรมจ าลองของนกเรยนแตละกลม…………………………….. 233 23 การใชอปกรณโหลดตวอยางของนกเรยน………………………………………… 233 24 การท างานของชดอปกรณทตอวงจรไฟฟาเรยบรอยแลว…………………………. 233 25 การเคลอนทของตวอยางเมอสนสดการท างานแลว………………………………. 234 26 การเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอด – ขอเสยของการเปดเผยขอมล ทางพนธกรรม....................................................................................... 236 27 การเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอด (ซาย) และขอเสย (ขวา) ของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม………………......………………….. 236 28 การอธบายกตกาการเลมเกมบงโกค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของกบ ประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคย กบค าศพท............................................................................................ 249 29 การเลนเกมบงโกรวมกนเปนกลมของนกเรยน.................................................... 249

บทท 1

บทน า

ความเปนมาของปญหา ปจจบนความรทางพนธศาสตรมความส าคญกบการด ารงชวตอยางมาก ไมวาจะเปนดานอาหาร ดานสขภาพ ดานสงแวดลอม และดานการศกษา (Morris, 2018) และยงเกยวของ ในทกระดบตงแตระดบบคคลไปจนถงระดบโลก เนองจากความรทางพนธศาสตรเปนความร ทสามารถใชเ ปนเครองมอในการตดสนใจในการเปนพลเมองของสงคม ( Smith, 2018) และยงสงเสรมใหเกดความเขาใจการพฒนาของเทคโนโลยการรกษาโรค เทคโนโลยทางการเกษตร และการพฒนาดานอนทเกยวของกบพนธศาสตรในชวตประจ าวน (Steinhauer, 2018; Stevens, 2018) มากกวานนความรทางพนธศาสตรยงสงผลใหเกดการพฒนาเทคโนโลยทางพนธศาสตรอยางตอเ นองและถกน ามาใชเ พอตอบสนองความตองการของมนษยในการด ารงชวต เชน การพฒนาและปรบปรงยารกษาโรค (Hovet, 2018) การโคลนนงเอมบรโอมนษย การปรบปรงพนธพชใหมคณคาทางโภชนาการเพมมากขน (Ohly, & Lowe, 2018) และการเพมยนตานทานโรคเขาไปในพชการเกษตรบางชนดทมการใชในตางประเทศ (Winstead, 2018) อยางไรกตามมการศกษาถงผลการใชเทคโนโลยทางพนธศาสตรทงผลดและผลเสย ทกระทบตอสงคมในหลายประเทศทไมวาจะเปนเทคโนโลยการดดแปรพนธกรรมของสงมชวต ทงพชและสตวซงการดดแปรพนธกรรมของสงมชวตเปนกระบวนการทางพนธวศวกรรมศาสตร (Genetic engineering) เ ร ย ก ว า จ เ อ ม โ อ (Genetically Modified Organisms; GMOs) จากการศกษางานวจยตาง ๆ พบวาการใช GMOs มทงขอดและขอเสย ซงขอดของการใช เชน พช GMOs สามารถเจรญเตบโตและทนทานตอสภาพอากาศทไมเหมาะสมได มความสามารถตานทานตอแมลงศตรพช ไวรสโรคพช และความแหงแลง มากไปกวานนพช GMOs ยงมคณคาทางอาหารทเพมขน และมสารชวยชะลอการสกท าใหงายตอการคาพาณชย (Fileccia, 2017) แตในทางกลบกน GMOs ซงสงผลกระทบตอสงคมหลายดานเชนกนท าใหในหลายประเทศ มมาตรการหามน าเขาและตอตานการปลกพชดดแปลงพนธ เนองจากประชาชนสวนใหญ ในประเทศเกดความกงวลดานความปลอดภยตอสขภาพ และคดวาพชดดแปลงพนธสามารถกอใหเกดมะเรง (Gupta, 2018) ทงยงเปนประเดนทางสงคมทยงถกเถยงกนในเรองความปลอดภยตอสขภาพและสงแวดลอม

2

ประเทศไทยปจจบนนนไดยกเลกการรางพ.ร.บ. GMOs และไมอนญาตใหมการน าเขาหรอปลกพชดดแปรพนธกรรมในประเทศเนองมาจากการคดคานจากภาคประชาชน และความ ไมชดเจนของกฎหมายไทย (วนดา สตยาพนธ, 2559) รวมไปถงความกงวลเกยวของกบสขภาพ เมอบรโภคพช GMOs ผลกระทบตอระบบเศรษฐกจของประเทศ (วฑรย เลยนจ ารญ , 2558) ซ งงานวจยหลายช นไ ดกลาวถงประเดนการเลอกบรโภคพชดดแปลงพนธ วาข นอยกบ พนฐานความรทางพนธศาสตร และทศนคตสวนบคคล (Castera et al., 2018) ดงนนความรความเขาใจเรอง พนธศาสตรจงมความส าคญอยางมากทงในระดบบคคล และผ เรยนในโลกปจจบน เมอผ เรยนมความรเรองพนธศาสตรแลวจะสามารถใชความรเปนเครองมอในการชวยตดสนใจ ใหเหตผล และประเมนคาประเดนทเกดขนในสงคมทเกยวของกบความรทางพนธศาสตรได (Smith, 2018) การรพนธศาสตรเปนการรใหมทเกดขนจากการรวทยาศาสตรทผ เรยนและคนในสงคมจ าเปนตองมในศตวรรษท 21 เนองจากความกาวหนาทางเทคโนโลยทางพนธศาสตรในปจจบนเปนไปอยางรวดเ รว (Dudlicek et al., 2004 ; Asbury, & Plomin, 2013) ซ ง Vu et al. (2018) ไดเสนอวาผ เรยนปจจบนจ าเปนตองมการรพนธศาสตร เพอผ เรยนเขาใจการท างานของยน การควบคมลกษณะของยน และผลกระทบตอสงคมสอดคลองกบ Goltz HH. et al. (2015) ทกลาววาหากผ เรยนมการรพนธศาสตรแลวจะท าใหมความร ความร ทกษะ และทศนคตทจ าเปน ทบคคลจะน าไปใชเปนเครองมอเพอใหเกดความเขาใจขอมลเกยวกบพนธศาสตร สขภาพ การด ารงชวต เทคโนโลย และบรการ เพอใหด ารงอยในสงคมไดอยางมประสทธภาพและมความสข ซงผ ทมการรพนธศาสตรจะแสดงออกถงการตระหนกร รจกวธการใชความรทางพนธศาสตร และมความเขาใจในหลกการของความรทางพนธศาสตร สอดคลองกบ Abrams et al. (2015) ทบอกวาความรพนฐานทางพนธศาสตรนอกจากมความส าคญในการเรยนวชาอน ๆ แลวยงเปนพนฐานในการเขาใจเกยวกบสขภาพของตนเอง และเทคโนโลยดเอนเอทมอยรอบตวในปจจบนดวย เนอหาพนธศาสตรเปนสงทไมสามารถมองเหนดวยตาเปลา และมค าศพทมากมาย จงท าใหผ เรยนสวนใหญเกดความสบสนในเนอหาสาระของพนธศาสตรได (นนทยา อครอารย , 2560) ยงไปกวานนผ คนสวนใหญในสงคมยงขาดการรพนธศาสตร ดงเชนการการโตเถยงกน ในประเดนท เ กยวกบพนธศาสตร ในประเดนการบรโภคพชดดแปรพนธกรรม (GMOs) เกดประเดนทวาพชดดแปรพนธกรรมไมใชสงทเปนโดยธรรมชาต ความกงวลทจะเกดการสงถายชนสวนของสงมชวตแลวเกดเปนสงมชวตใหมซงผดตอหลกคณธรรมจรยธรรม รวมไปถงความเชอทวาหากบรโภคแลวจะท าใหเสยงตอการเปนมะเรง (Lassen, 2018) ในบางประเทศมมาตรการ

3

หามการน าเขาพช GMOs อยางชดเจนเพราะค านงถงผลกระทบตอสงแวดลอม และผลผลต ทางการเกษตรของประเทศ (Gupta, 2018) แมมงานวจยเกยวกบการบรโภคพชดดแปรพนธกรรมวาไมมอนตรายตอสขภาพ (Kenzie, 2012) และเอกสารยนยนความปลอดภยของพช GMOs จากคณะท างานของ UN International Assessment of Agricultural Knowledge Science and Technology for Development (IAASTD) เผยแพร แตประชาชนสวนใหญกยงเกดความกงวลในความปลอดภยมาโดยตลอด จากประเดนทางสงคมขางตนท าใหเหนวาความรทางพนธศาสตรมความส าคญและจ าเปนตอการด ารงชวตในระดบบคคล เพราะเปนความรทน าไปใชในชวตประจ าวน ทงยงใชเปนทกษะในการด ารงชวต (Smith, 2018) แตยงพบวา ผ เรยนในปจจบนยงไมสามารถเชอมโยง หรอประยกตความรทางวทยาศาสตรทเกยวของกบพนธศาสตรกบสงทเ กดในชวตประจ าวนได (Osman et al., 2016) ซ ง กสอดคลองกบผลการประเมนการ รวทยาศาสตร ในโครงการ การประเมนผลนกเรยนรวมกบนานาชาต (Programme for International Student Assessment หรอ PISA) พบวาคะแนนเฉลยการรวทยาศาสตรของนกเรยนไทยวย 15 ป ยงคงต ากวาคาเฉลยโดยรวมการรวทยาศาสตรของ OECD ชใหเหนวานกเรยนไทยยงขาดการรวทยาศาสตร และทกษะการคดว เคราะห เ ชอมโยงสถานการณในชวตประจ าวน (โครงการ PISA ประเทศไทย สสวท., 2561) จากการสงเกตของผ วจยในการจดการเรยนรเรอง กรดนวคลอก ในภาคเรยนท 1 ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หองเรยนวทยาศาสตรของโรงเรยนแหงหนงในจงหวดพษณโลก ทไดผานการเรยนเรองพนธศาสตรมาแลวในชนมธยมศกษาตอนตน เมอผ วจยใชค าถาม ทประยกตใชความรทางพนธศาสตรในสงคม เชน เทคโนโลยทางดเอนเอ เพอใหนกเรยนอธบายความเชอมโยงของเนอหาทเรยนกบเทคโนโลยทางดเอนเอดงกลาว พบวานกเรยนไมสามารถ ใชความรทางพนธศาสตรทไดเรยนมาในมธยมศกษาตอนตน และความรในเรองของกรดนวคลอกไปอธบายหรอเชอมโยงประเดนทเกยวกบการประยกตใชความรทางพนธศาสตรในสงคมได นกเรยนสวนใหญไมเขาใจหลกการความรทางพนธศาสตรจงสงผลใหไมสามารถเชอมโยงความรทางพนธศาสตรเขากบชวตประจ าวนได และการไมเขาใจแนวคดทางพนธศาสตรนกสงผล ใหนกเรยนขาดการรพนธศาสตรดวย Stern, & Kampourakis (2017) ไดกลาววาสาเหตหนง ของการขาดทกษะในการเชอมโยงความรในหองเรยนกบชวตประจ าวน เนองมาจากรปแบบ การจดการเรยนรทไมสงเสรมการคดแบบวทยาศาสตรใชรปแบบการสอนแบบบรรยายทองจ า เนอหาและหลกการทางวทยาศาสตรมากกวาเนนการสอนกระบวนการคด ไมไดจดการเรยนร

4

ทเนนผ เ รยนเปนส าคญ (ชยวฒน สทธรตน , 2559, น. 59) ซงความรทนกเรยนไดรบมานน มมากมายและมการเปลยนแปลงทกวนอกทงความรทางพนธศาสตรปจจบนมความเกยวของกบการด าเนนชวตของมนษยทกคนเปนอยางมากเกดประเดนทเกยวของทางสงคมมากมาย เชน การดดแปรพนธกรรม การโคลนสงมชวต การรกษาโรค เปนตน (Smith and Steinhauer J., 2018) ดงนนการจะบรรลเปาหมายของการรวทยาศาสตรและเทคโนโลยในปจจบนไดนน การเรยนรวทยาศาสตรจ าเปนตองมการเรยนรในหลายมตไมใชเพยงแนวคด ตองมการเชอมโยงความรทางวทยาศาสตร เทคโนโลย เขากบสงคม เพอใหเกดการประยกตใชความร และสงเสรมความเปนพลเมองในสงคมของผ เรยน (Sadler et al., 2017) หนงในแนวทางเพอพฒนาการรวทยาศาสตรของผ เรยน คอการใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเขามารวมจดการเรยนรวทยาศาสตร (Zeidler, Sadler, Simmons, & Howes, 2005 อางถ ง ใน Bossér et al., 2015) ซงการจดกจกรรมการเรยนรดวยแนวคดประเดนทาง วทยาศาสตรและสงคม (Socio-scientific Issues) เปนการจดการเรยนรโดยใชประเดนทางสงคมทถกเถยงกนทมความเกยวของกบแนวคดทางวทยาศาสตร เ ปนปญหาทยงไม มการแกปญหาทตายตว หรอกลาวคอมแนวทาง การแกปญหาหลายแนวทาง ซงวธการแกปญหาดงกลาวจะมาจากหลกการ ความร และขอมล ทางวทยาศาสตร แตยงไมมวธแกปญหานนไดอยางสมบรณ ประเดนปญหาจะมความเกยวของทางสงคม ทางการเมอง และทางศลธรรม ตวอยางเชน ปญหาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (climate change) การใชเทคโนโลยทางพนธศาสตร วกฤตสภาพแวดลอมของแตละประ เทศ และการสรางโรงผลตไฟฟา (Sadler, 2011) ซงการจดการเรยนรวทยาศาสตรโดยใชประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมเปนฐาน จะชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรจากมวลประสบการณและ ท าใหผ เ รยนสามารถเชอมโยงความรเขากบการด ารงชวตได (Sadler et al., 2017) รวมถง ชวยพฒนาการรวทยาศาสตร ทกษะการใหเหตผล และความสามารถในการคดวเคราะห การตดสนใจในการเปนพลเมองในสงคม (Bossér et al., 2015) และการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมยงชวยสงเสรมการรดานสงแวดลอมและมพฤตกรรม ทรบผดชอบตอสงแวดลอมดวย (พงศกรณ พนธโยศร, 2559) ผ ว จ ย ม คว ามสน ใจ เ ก ย ว ก บ กา รจด กา ร เ ร ยน ร ว ท ยาศาสต ร ด ว ย แน วค ด ประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หองเรยนวทยาศาสตรแหงหนงในจงหวดพษณโลก ในบทเรยนเรองเทคโนโลยทาง ดเอนเอ เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดการร และความเขาใจพนธศาสตร สามารถเชอมโยงเนอหาในบทเรยนวทยาศาสตรเขากบชวตประจ าวน และสามารถวเคราะหประเดนทางสงคมทเกยวกบพนธศาสตร

5

และเทคโนโลยทางดเอนเอดวยว ธการทางวทยาศาสตรไ ด รวมไปถงสามารถใชความร ทางพนธศาสตรใหเกดประโยชนในชวตประจ าวน และสอสารกบผ อนไดอยางถกตองเหมาะสม ค าถามวจย 1. แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเพอสงเสรมการรพนธศาสตร เ รอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเ รยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 ควรมแนวทางในการจดการเรยนรอยางไร 2. ผลการสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เปนอยางไร วตถประสงคในการวจย 1. เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ ทสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 2. เพอศกษาผลการสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร ตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 ขอบเขตของการวจย

การวจยการสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ โดยใชแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมผวจยไดก าหนดขอบเขตการวจย ดงน

1. ดานเนอหา การวจยครงนใชเนอหารายวชาเพมเตม ว30241 ชววทยา 2 ตามมาตรฐานการเรยนร

และตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ประกอบไปดวย การประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอในดานการเกษตร เรอง สงมชวตดดแปรพนธกรรม (GMOs) การประยกตใช เทคโนโลยทางดเอนเอในดานนตวทยาศาสตร เ รอง การตรวจสอบขอมล ทางพนธกรรมโดยใชลายพมพดเอนเอ และการประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอในดานการแพทย เรอง การแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน

6

2. ดานแหลงขอมล ผ เขารวมงานวจย คอ นกเรยนมธยมศกษาปท 4 หองเรยนพเศษวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอม (SMAT) ของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนง สงกดส านกงานเขตพน ทการศกษามธยมศกษา เขต 39 อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 34 คน ประกอบดวย นกเรยนชาย 31 คน และนกเรยนหญงจ านวน 3 คน 3. สงทศกษา 3.1 การจดการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ 3.2 การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ 4. ขอบเขตดานระยะเวลาทใชในการวจย ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 จ านวน 12 ชวโมง นยามศพทเฉพาะ 1. การรพนธศาสตร หมายถง ความรความเขาใจในความหมาย และหลกการทาง พนธศาสตร มทกษะในการใชความรทางพนธศาสตรอธบายปรากฏการณ หรอประเดนทเกยวของ มความสามารถในการใชความรทางพนธศาสตรในการตดสนใจในสถานการณทเกยวของกบ พนธศาสตรในสงคม การรพนธศาสตรแบงเปนระดบความร 3 ระดบ (Abrams et al., 2015, p. 2) โดยมรายละเอยดดงน 1.1 การตระหนก ร (awareness knowledge) หมายถ ง ความ ร ความเ ขาใจ และความค นเคยทางพนธศาสตรของผ เรยนทแสดงออกในการอธบายความหมายค าศพท ทเกยวของทางพนธศาสตร 1.2 วธการใชความร (how-to knowledge) หมายถง ความสามารถในการใชความร ทางพนธศาสตร มทกษะดานการปฏบต หรอมความรเชงกระบวนการ 1.3 ความรในหลกการ (principles knowledge) หมายถง ความสามารถในการอธบายหลกการทเกยวของทางพนธศาสตรในประเดนปญหาทเกยวกบวทยาศาสตรและสงคม งานวจยนวดการรพนธศาสตร เรองเทคโนโลยทางดเอนเอของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 4 โดยใชแบบประเมนการรพนธศาสตร แบบตวเลอก และเขยนตอบ โดยปรบปรงจากกรอบประเมนการรพนธศาสตรของ Abrams et al. (2015)

7

2. การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม (Socio-scientific issue) หมายถง การจดการเรยนรทใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตร เทคโนโลย สงแวดลอม และประเดนทางศลธรรมของสงคม เขามาบรณาการรวมกบการจดการเรยนรวทยาศาสตร ซงประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทใชในการวจย ประกอบไปดวย พชดดแปรพนธกรรม (GMO) การใชขอมลทางพนธกรรมดานนตวทยาศาสตร และการแกไขจโนมมนษยและการบ าบดดวยยน โดยใชกรอบแนวคดการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมของ Sadler et al. (2017) ในการจดการเรยนรเรอง เทคโนโลยทางดเอนเอโดยมขนตอน การจดการเรยนร 3 ขนตอน ดงน ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา (Encountering the Focal Issue) ครจะน าเขาสบทเรยนโดยการก าหนดประเดนปญหาเกยวกบวทยาศาสตรทกระทบตอสงคม เรองเทคโนโลย ทางดเอนเอใหนกเรยนศกษา ครใชค าถามเพอสอบถามความคนเคยของนกเรยนเกยวกบประเดนปญหาและค าศพททนกเรยนคนเคยในประเดนปญหาดงกลาว ครและนกเรยนวเคราะหประเดนปญหาทก าหนดรวมกน

ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต (Three-Dimensional Science Learning) มตท 1 ครใหนกเรยนท ากจกรรมการเรยนรรวมกนเปนกลมเพอใหนกเรยนเกดความเขาใจแนวคด และหลกการเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอ จากนนครใหนกเรยนเชอมโยงหลกการของประเดนทางวทยาศาสตรเขากบหลกการของบทเรยนเทคโนโลยทางดเอนเอ ซงเปนการเรยนรวทยาศาสตรในมตท 2 และมตท 3 ครใชการจดการเรยนรรปแบบตวตอ (jigsaw)ใหนกเรยนศกษาผลกระทบของประเดนปญหาตอสงคมในดานตาง ๆ เชน ผลกระทบตอสงคม พลเมอง สงแวดลอม และประเดนศลธรรมของสงคม โดยสมาชกในกลมแตละคนแบงบทบาทกนศกษาผลกระทบของปญหาในมมมองตาง ๆ วเคราะหและสรปผลกระทบของประเดนปญหานน และอภปรายผลรวมกนในกลม

ข น ท 3 สง เคราะ หแนวคดและการปฏบต ( Synthesis of Ideas and Practices) ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนเสนอแนวปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ทก าหนด ซงเปนแนวปฏบตทสะทอนถงหลกการเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอ และแสดงเหตผลประกอบการตดสนใจ

8

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ไดแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรม การรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเ รอง การสงเสรมการรพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ โดยใชแนวทางการจดการเรยนรตามแนวประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ผวจยไดศกษาคนควาเอกสารจากหนงสอและงานวจยทเกยวของซงน าเสนอเปนแนวทาง ในการวจย ดงน 1. หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดพษณโลก พ.ศ. 2561 รายวชาเพมเตม ว30241 ชววทยา 2 ตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) 1.1 วสยทศน หลกการ จดมงหมาย สมรรถนะส าคญของผ เรยน และคณลกษณะ อนพงประสงคของผ เรยน 1.2 เปาหมายการจดการเรยนร กลมสาระวทยาศาสตร 1.3 สาระและมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเกยวของกบเรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ 1.4 รายวชาชววทยา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษาตอนปลาย 1.5 ค าอธบายรายวชาชววทยา 1 โครงสรางรายวชาและผลการเรยนร 2. การรพนธศาสตร 2.1 ความหมายของการรพนธศาสตร 2.2 ความส าคญของการรพนธศาสตรกบสงคม 2.3 ประเดนทางสงคมทเกยวกบพนธศาสตร 2.4 แนวทางการวดและประเมนการรพนธศาสตร 3. การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม (Socio-scientific issue) 3.1 ความหมายของการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 3.2 ความเปนมาและแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 3.3 บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

10

3.4 ผลดของการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 3.5 แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 3.6 การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมกบการสงเสรมการรพนธศาสตร 4. งานวจยทเกยวของ 4.1 งานวจยในประเทศ 4.2 งานวจยตางประเทศ หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดพษณโลก พ.ศ. 2561 รายวชาเพมเตม ว30241 ชววทยา 2 ตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) 1. วสยทศน หลกการ จดมงหมาย สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะ อนพงประสงคของผเรยน วสยทศน มงใหผ เ รยนพฒนาตนเอง ใหมความรคคณธรรม สงเสรมดานวทยาศาสตรแล ะเทคโนโลย ใฝเรยนรสสากล มทกษะพนฐานในการด ารงชวต มจตส านกเพอสงคม และอยรวมกบผ อนอยางมความสข หลกการ

1. จดหลกสตรการศกษาขนพนฐานสอดคลองความตองการทองถนอยางมคณภาพ 2. จดหลกสตรการศกษาทพฒนาผ เ รยนตามมาตรฐานการเรยนร บนพนฐาน

ความเปนไทย และมงมนสความเปนสากล 3. จดหลกสตรการศกษาทเสรมสรางคณธรรม จรยธรรม และมจตส านกเพอสงคม จดมงหมาย 1. ผ เรยนไดรบการศกษาอยางเสมอภาคและมคณภาพ 2. ผ เ รยนไดเรยนรอยางมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร มความเปนไทยและ

มงสความเปนสากล 3. ผ เรยนเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ

11

สมรรถนะส าคญของผเรยน หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดพษณโลก

มงพฒนานกเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร การพฒนาจะท าใหนกเรยนเกดสมรรถนะส าคญ 5 ประการ ดงน

1. ความสามารถในการสอสาร นกเ รยนมความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมในการใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเอง เพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตาง ๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสาร ทมประสทธภาพ โดยค านงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

2. ความสามารถในการคด นกเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอน าไปสการสราง องคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

3. ความสามารถในการแกปญหา นกเรยนมความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพ โดยค านงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต นกเรยนมความสามารถในการน ากระบวนการ ตาง ๆ ไปใชใน การด าเนนชวตประจ าวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การท างาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผ อน

5. ความสามารถในการใช เทคโนโลย นก เ รยนมความสามารถในการเ ลอก และใชเทคโนโลยดานตาง ๆ และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเอง และสงคม ในดานการเรยนร การสอสาร การท างาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม

12

คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนงในจงหวดพษณโลก มง

พฒนานกเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสขในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน

1. รกชาต ศาสน กษตรย นกเรยนตระหนกถงความส าคญของคณคาในการปฏบต ทแสดงออกถงการเปนพลเมองดของชาตธ ารงไวซง เอกลกษณของความเปนชาตไทย ศรทธา ยดมนในศาสนา และเคารพเทดทนสถาบนพระมหากษตรย

2. ซอสตยสจรต นกเรยนแสดงออกถงการยดมนในความถกตอง และเหนคณคา ของการปฏบตทจะน าไปสการพฒนาจตใจ ประพฤตตรงตามความเปนจรงตอตนเองและผ อน ทงกาย วาจา ใจ อยรวมกนอยางสงบสขบนพนฐานความเปนจรง

3. มวนย นกเรยนแสดงออกถงการยดมนในขอตกลง กฎเกณฑ และระเบยบขอบงคบ ของครอบครว โรงเรยนและสงคมเปนปกตวสย ไมละเมดสทธของผ อน รจกควบคมตนเอง ในการปฏบตกจกรรมอยางตอเนอง สม าเสมอ เพอน าไปสการด าเนนชวตประจ าวนอยางม แบบแผนและมคณภาพชวตในอนาคต

4. ใฝเรยนรนกเรยนแสดงออกถงความตงใจ เพยรพยายามในการเรยน แสวงหาความรจากแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกโรงเรยนอยางสม าเสมอ ดวยการเลอกใชสออยางเหมาะสม น าไปสการพฒนาคณภาพชวตไดสอดคลองกบสภาพจรง

5. อยอยางพอเพยง นกเรยนแสดงออกถงการด าเนนชวตอยางพอประมาณ มเหตผล รอบคอบมคณธรรม มภมคมกนในตวทด และปรบตวเพออยในสงคมไดอยางมความสข

6. มงมนในการท างาน นกเรยนแสดงออกถงความตงใจและรบผดชอบในการท าหนาท การงาน ดวยความเพยรพยายาม อดทน รจกวางแผนและเลอกแนวปฏบตทจะน าไปสจดมงหมายในการเรยนรและการท างานตามหนาท ซงจะสงผลดตอการพฒนาอาชพ

7. รกความเปนไทย นกเรยนแสดงออกถงความภมใจ เหนคณคา รวมอนรกษ สบทอด ภมปญญาไทย ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปวฒนธรรม ใชภาษาไทยในการสอสารไดอยางถกตองและเหมาะสม ตระหนกในหนาทและความรบผดชอบในฐานะพลเมองดทมตอประเทศชาต สบทอดเอกลกษณทแสดงถงความเปนไทยเพอน าไปสความสงบเรยบรอยและด ารงไ ว ซงความมอารยะของชาต

8. มจตสาธารณะ นกเรยนแสดงออกถงการมสวนรวมในกจกรรมหรอสถานการณ ท ก อ ใ ห เ ก ดป ร ะ โ ย ช น แ ก ผ อ น ช ม ชน แ ล ะส ง คม ด ว ยคว าม เ ต ม ใ จ ก ร ะ ต อ ร อ ร น

13

โดยไมหวงผลตอบแทน รวมทงตระหนกและเหนคณคาของการเสยสละเพอประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน 2. เปาหมายการจดการเรยนร กลมสาระวทยาศาสตร 2.1 เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร 2.2 เพอใหเขาใจขอบเขตธรรมชาต และขอจ ากดของวทยาศาสตร 2.3 เ พอใหมทกษะทส าคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตร และเทคโนโลย 2.4 เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกไขปญหาและการจดการทกษะในการสอสารและความสามารถในการตดสนใจ 2.5 เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษย และสภาพสงแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน 2.6 เ พอน าความ รความเ ขาใจในเ รองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใ ช ใหเกดประโยชนตอสงคมและการด ารงชวต

2.7 เพอใหเปนคมมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรมและคานยมในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางสรางสรรค 3. สาระและมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรเกยวของกบ เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ สาระท 4 ชววทยา มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การถายทอดยน บนโครโมโซม สมบต และหนาทของสารพนธกรรม การเกดมวเทชน เทคโนโลยทางดเอนเอ หลกฐาน ขอมลและ แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต ภาวะสมดลของฮารด -ไวนเบรก การเกดสปชสใหม ความหลากหลายทางชวภาพ ก าเนดของสงมชวต ความหลากหลาย ของสงมชวตและอนกรมวธาน รวมทงน าความรไปใชประโยชน 4. รายวชาชววทยา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษา ตอนปลาย รายวชาชววทยา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาตอนปลายประกอบไปดวยรายวชาชววทยาพนฐาน 1 วชา และชววทยาเพมเตม 5 วชา โดยมรายละเอยดจ านวนเวลาทสอน และหนวยกต ดงน ว31101 ชววทยาพนฐาน เวลา 60 ชวโมง/ภาคเรยน 1.5 หนวยกต ว31101 ชววทยา 1 เวลา 60 ชวโมง/ภาคเรยน 1.5 หนวยกต

14

ว30241 ชววทยา 2 เวลา 60 ชวโมง/ภาคเรยน 1.5 หนวยกต ว40242 ชววทยา 3 เวลา 60 ชวโมง/ภาคเรยน 1.5 หนวยกต ว30245 ชววทยา 4 เวลา 60 ชวโมง/ภาคเรยน 1.5 หนวยกต ว30245 ชววทยา 5 เวลา 60 ชวโมง/ภาคเรยน 1.5 หนวยกต 5. ค าอธบายรายวชาชววทยา 1 โครงสรางรายวชาและผลการเรยนร รายวชาชววทยา 2 รหส ว30241 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษา ปท 4 เวลา 60 ชวโมง จ านวน 1.5 หนวยกต ภาคเรยนท 2 ค าอธบายรายวชา ศกษาอธบายสมบตและหนาทของสารพนธกรรม โครงสรางและองคประกอบทางเคม ของ DNA การจ าลองดเอนเอ กระบวนการสงเคราะหโปรตนและหนาทของ DNA และ RNA แตละชนดในกระบวนการสงเคราะหโปรตน การเกดมวเมชนระดบยนและระดบโครโมโซม สาเหตการเกดมวเทชน กลมอาการทเปนผลของการเกดมวเทชน การทดลองของเมนเดล ความสมพนธระหวางสารพนธกรรม แอลลล โปรตน ลกษณะทางพนธกรรม และการเชอมโยง กบความรเรองพนธศาสตรเมนเดล ศกษากฎการแยกและกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ การค านวณโอกาสในการเกดฟโนไทปแบบตาง ๆ การถายทอดลกษณะทางพนธกรรมทเปน สวนขยายของพนธศาสตรเมนเดล การเปรยบเทยบลกษณะทางพนธกรรมทมการแปรผน ไมตอเนองและลกษณะทางพนธกรรมทมการแปรผนตอเนอง การถายทอดยนบนโครโมโซม ลกษณะทางพนธกรรมทถกควบคมดวยยนบนออโตโซมและยนบนโครโมโซมเพศ การสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรมโดยใชดเอนเอรคอมบแนนท การน าเทคโนโลยทางดเอนเอไปประยกต ทงดานสงแวดลอม นตวทยาศาสตร การแพทย การเกษตร และอตสาหกรรม และการค านงถง ดานชวจรยธรรม การอธบายหลกฐานทสนบสนนและขอมลทใชอธบายการเกดววฒนาการ ของสงมชวต แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของชอง ลามารกและทฤษฎเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของชาลส ดารวน เ งอนไขของภาวะสมดลของฮารด -ไวนเบรก ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลนในประชากร การค านวณหาความถของ แอลลล และจโนไทปของประชากรโดยใชหลกการของฮารด-ไวนเบรก และการอธบายกระบวนการ เกดสปชสใหมของสงมชวต

15

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การสงเกต การลงความเหนจากขอมล การสบคนขอมล การอธบายและลงขอสรป การระบ การอธบายและเปรยบเทยบ และมจตวทยาศาสตร ในการใชวจารณญาณ ความเชอมนตอหลกฐานประจกษจรยธรรม ความอยากรอยากเหน ความสนใจในวทยาศาสตร และการเหนคณคาทางวทยาศาสตร ผลการเรยนร 1. สบคนขอมล อธบายสมบตและหนาทของสารพนธกรรม โครงสรางและองคประกอบทางเคมของ DNA และสรปการจ าลอง DNA 2. อธบายและระบขนตอนในกระบวนการสงเคราะหโปรตนและหนาทของ DNA และ RNA แตละชนดในกระบวนการสงเคราะหโปรตน 3. สบคนขอมลและอธบายการเกดมวเทชนระดบยนและโครโมโซมสาเหตการเกด มวเทชน รวมทงยกตวอยางโรคและกลมอาการทเปนผลของการเกดมวเทชน 4. สบคนขอมล อธบายและสรปผลการทดลองของเมนเดล 5. สรปความสมพนธระหวางสารพนธกรรม แอนลล โปรตน ลกษณะทางพนธกรรม และเชอมโยงกบความรเรองพนธศาสตรเมนเดล 6. อธบายและสรปกฎแหงการแยกและกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ และน ากฎของเมนเดลนอธบายการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม และใชในการค านวณโอกาสใน การเกดฟโนไทปและจโนไทปแบบตาง ๆ ของรน F1 และ F2 7. สบคนขอมล ว เคราะห อธบาย และสรปเ กยวกบการถายทอดลกษณะ ทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของพนธศาสตรเมนเดล 8. สบคนขอมล วเคราะห และเปรยบเทยบลกษณะทางพนธกรรมทมการแปรผน ไมตอเนองและลกษณะทางพนธกรรมทมการแปรผนตอเนอง 9. อธบายการถายทอดยนบนโครโมโซม และยกตวอยางลกษณะทางพนธกรรม ทควบคมดวยยนบนออโตโซมและยนบนโครโมโซมเพศ 10. อธบายหลกการสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรมโดยใชดเอนเอรคอมบแนนท 11. สบคนขอมล ยกตวอยาง และอภปรายการน าเทคโนโลยทาง DNA ไปประยกต ดานสงแวดลอม นตวทยาศาสตร การแพทย การเกษตร อตสาหกรรม และขอควรค านง ถงดานชวจรยธรรม 12. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบหลกฐานทสนบสนนและขอมลทใชอธบายการเกดววฒนาการของสงมชวต

16

13. อธบายและเปรยบเทยบแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของชอง ลามารก และทฤษฎเกยวกบววฒนาการของสงมชวตของชารล ดารวน 14. ระบสาระส าคญและอธบายเงอนไขของภาวะสมดลของฮารด -ไวนเบรก ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลลในประชากร พรอมทงค านวณหาความถ ของแอลลล และจโนไทปของประชากรโดยใชหลกของ ฮารด-ไวนเบรก 15. สบคนขอมล อภปราย และอธบายกระบวนการเกดสปชสใหมของสงมชวต

ตาราง 1 แสดงโครงสรางรายวชาและจ านวนชวโมงเรยนในรายวชาชววทยาเพมเตม 2 (ว30241) ชนมธยมศกษาปท 4

ล าดบท หนวย การเรยนร

ผลการเรยนร

สาระส าคญ เวลา (ชวโมง)

น าหนกคะแนน

1 โครโมโซมและสารพนธกรรม

ขอ 1-3 DNA เปนสารพนธกรรมควบคมล ก ษณะท า ง พ น ธ ก ร ร ม ข อ งส ง ม ช วต เ รยกว า ยน และสารพนธกรรมทงหมดทอยในสงมชวตเ รยกว า จ โนม DNA สามารถจ าลองตวเองข นไ ดใหม โดยมโครงสรางทางเคมและล าดบของนวค ล -โอไท ด เห มอน เดม DNA ควบคมการสงเคราะหโปรตนโดยถายทอดรหสพนธกรรมใ หแก mRNA เ พ อก าหนดล าดบของกรดอะมโนในโมเลกลของโปรตน มวเทชนเปนการเปลยนแปลงของล าดบหรอจ านวนนวคลโอไทดใน DNA เกดไดทงในระดบยนและระดบโครโมโซม อาจกอใหเกดลกษณะใหมในสงมชวตรวมตอไป

15 15

17

ตาราง 1 (ตอ) ล าดบท หนวย

การเรยนร ผลการเรยนร

สาระส าคญ เวลา (ชวโมง)

น าหนกคะแนน

2 การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ขอ 4-9 สงมชวตมลกษณะเฉพาะสามารถถายทอดจากรนหนงส รนหนงได เ ม น เ ดลศ กษาก า ร ถ า ย ท อดล ก ษณะท า งพ น ธ ก ร ร ม ข อ ง ถวลนเตาและสรปเปนกฎการแยกและกฎการรวมกลมอยางอสระ การถายทอดลกษณะพนธกรรม บางลกษณะใหอตราสวนทตางจากการศกษาของเมนเดล เรยกวาลกษณะทางพนธกรรมสวนขยายของพนธศาสตรเมนเดล โครโมโซมภายในเซลลรางกายแบงเปนออโตโซมและโครโมโซมเพศ ยนบนโครโมโซมจะถายทอดส ร นถด ไปผ าน เซล ล สบพน ธ ส ว น ใ ห ญ ควบคม โ ดย ย นบน ออโตโซม บางลกษณะถกควบคมดวยยนบนโครโมโซมเพศซงท าใหโอกาสในการแสดงลกษณะในเพศชายและเพศหญงตางกน เมอมการสรางเซลลสบพนธ ยนบนโครโมโซมเดยวกนทอยใกลกนมากจะถายทอดไปดวยกน

18

ตาราง 1 (ตอ) ล าดบท หนวยการ

เรยนร ผลการเรยนร

สาระส าคญ เวลา (ชวโมง)

น าหนกคะแนน

สอบกลางภาค 3 20 3 เทคโนโลย

ทางดเอนเอ ขอ

10-11 ปจจบนมการใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานตาง ๆ เชน ใชเทคนค พนธวศวกรรมตดตอและถายยน ทตองการจากสงมชวตหนงไปยงสงมชวตหนงไดเปนสงมชวตดดแปรพนธกรรมการสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรม การเพมจ านวนของ DNA เรยกวาการโคลน DNA การเพมจ านวน DNA อาจท าไดโดยการใช พลาสมดของแบคทเรย และเทคนค PCRผลตภณฑ DNA ท ไ ดจาก PCR สามารถตรวจสอบผลการเพมป รมาณ DNA และขนาดของโมเลกล DNA ดวยวธเจลอเลกโทร-ฟอเรซส เทคโนโลยทาง DNA สามารถ น าไปประยกตใชในดานการแพทย การเกษตรดานอตสาหกรรมและสงแวดลอม ดานนตวทยาศาสตรอยางไรกตาม การใชเทคโนโลยทาง DNA ตองค าน งถ ง ความป ล อ ด ภ ย ท า ง ช ว ภ า พ แ ล ะ ชวจรยธรรม

12 10

19

ตาราง 1 (ตอ) ล าดบท หนวยการ

เรยนร ผลการเรยนร

สาระส าคญ เวลา (ชวโมง)

น าหนกคะแนน

4 ววฒนาการ ขอ 12-15

สงมชวตในปจจบนเปนลกหลาน ทมลกษณะแตกตางจากบรรพ-บ ร ษ ใ น อ ด ต โ ด ย ผ า น ก า รเป ล ยนแปลงทา งพน ธ ก ร รม สะสมลกษณะท เหมาะสมกบส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ใ น ขณ ะ น น เรยกวาววฒนาการของสงมชวต หลกฐานทบงบอกวาส ง ม ชวต มววฒนาการศกษาไดจากซากดกด าบรรพ กายวภาคเปรยบเทยบ วทยาเอมบรโอ ชววทยาโมเลกล และการแพรกระจายของสงมชวตทางภมศาสตร เปนตน แนวคดเกยวกบววฒนาการของชอง ลามา ร ก เ สนอแนวค ดเกยวกบววฒนาการโดยอาศยกฎการใช ไมใช และกฎการถายทอดลกษณะทเกดขนใหม สวนดารวนเสนอแนวคดเกยวกบทฤษฎการคดเลอกโดยธรรมชาต การเกดววฒนาการของสงมชวตแ ล ะ ป จ จ ย ท ท า ใ ห เ ก ด ก า รเปลยนแปลงความถแอลลลในประชากร

12 10

20

ตาราง 1 (ตอ) ล าดบท หนวยการ

เรยนร ผลการเรยนร

สาระส าคญ เวลา (ชวโมง)

น าหนกคะแนน

ระหวางภาคเรยน 57 70 สอบปลายภาค 3 30

รวม 60 100 ในงานวจยน เปนการสอนในเนอหาของวชาชววทยา เพมเตม รายวชา ว30241 ชววทยา 2 ในหลกสตรโรงเรยนแหงหนงในจงหวดพษณโลก ทมหลกสตรครอบคลมเนอหาเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอ หนวยการเรยนรท 6 เ รอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ทมการก าหนด ผลการเรยนร ดงตอไปน อธบายหลกการสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรมโดยใชดเอนเอรคอม -บแนนท และ สบคนขอมล ยกตวอยาง และอภปรายการน าเทคโนโลยทาง DNA ไปประยกตทงในดานสงแวดลอม นตวทยาศาสตร การแพทย การเกษตร และอตสาหกรรม และขอควรค านงถง ดานชวจรยธรรม การรพนธศาสตร (Genetics Literacy) ในยคศตวรรษ ท 21 พนธศาสตรมความกาวหนาอยางรวดเรวสงผลใหผ เรยนและคนในสงคมจ าเปนตองมการรใหมเพมขนมา คอการรพนธศาสตร ซงหมายถง ความเขาใจความรพนฐาน ทเกยวกบจโนม รวมไปถงกฎตาง ๆ ทางพนธศาสตร และความเขาใจในขอมลทพฒนาจากความรทางจโนม ซงปจจบนความเขาใจขอมลทางพนธศาสตรมความส าคญตอการด ารงชวต และสขภาพ และการศกษา (Dudlicek et al., 2004; Asbury, & Plomin, 2013) ซงนกวชาการหลายทาน ไดใหความหมายและความส าคญของการรพนธศาสตรไวอยางหลากหลาย ดงน 1. ความหมายของการรพนธศาสตร Bowling et al. (2008 as cited in Goltz HH., 2015, p. 1) ไดอธบายความหมาย ของการ รพนธศาสตร หมายถง การมความร ทกษะ และทศนคตเ กยวกบพนธศาสตร ซงเปนองคประกอบทจ าเปนส าหรบการสงเสรมใหเกดความเขาใจของแตละบคคลเกยวกบขอมลทาง พนธศาสตร พนธศาสตรสขภาพ การเปนอย เทคโนโลย และการบรการทเกยวของกบ พนธศาสตร

21

McInerney (2002) การรพนธศาสตร คอ ความรทเพยงพอ และคควรส าหรบบคคล ในสงคม เพอใชเปนขอมลชวยในการเปนพลเมอง และการตดสนใจการมสวนรวมในสงคม อยางมประสทธภาพในประเดนเกยวกบพนธศาสตร Erdogan et al. (2014) การรพนธศาสตร หมายถง ความเขาใจสวนบคคลเกยวกบแนวคดทเกยวกบพนธศาสตร และการเชอมโยงแนวคดทางพนธศาสตรกบชวตประจ าวน การรพนธศาสตรไมใชแคเปนความรพนฐาน แตยงประกอบไปดวยความรทส าคญและสะทอนความคดดวย Abrams et al. (2015) การ รพนธศาสตร หมายถง การมความค น เคย ดาน การตระหนกรการมทกษะในการใชความรทางพนธศาสตรเพออธบายเหตการณตาง ๆ และ การมความรในเรองหลกการ กระบวนการทางพนธศาสตรและสามารถอธบายหลกการเหลานนในประเดนตาง ๆ ได ซง Abrams et al. ไดอธบายการกรอบการประเมนการรพนธศาสตร ซงแบงระดบการรพนธศาสตรออกเปนระดบยอย 3 มต ดงน 1) ความรดานการตระหนก (awareness knowledge) 2) วธการใชความร หรอองคความร (how-to knowledge) และ 3) ความรในหลกการ (principles knowledge) 1. การตระหนกร (awareness knowledge) หมายถง ความร ความเขาใจ และความคนเคยทางพนธศาสตรของผ เรยนทแสดงออกในการอภปรายความหมายค าศพททเกยวของทางพนธศาสตร ความรในระดบน Abrams et al. (2015) ไดใชกรอบการประเมนการรพนธศาสตรจากงานวจยการประเมนการรพนธศาสตรในผ ใหญ (Rapid Estimate of Adult Literacy in Genetics: REAL-G) โดยใหผตอบแบบสอบถามอภปรายความหมายของค าศพททางพนธศาสตร และใหระดบความคนเคยในค าศพทจากระดบ 1 (ไมคนเคย) ถง 7 (คนเคยมาก) โดยงานวจยน Abrams อธบายไววาไดใชแบบสอบถามทมความแมนย าสง มประสทธภาพและรวดเรวในการส ารวจความคดเหน 2. วธการใชความร (how-to knowledge) หมายถง ความสามารถในการใชความร ทางพนธศาสตร มทกษะดานการปฏบต หรอมความรเชงกระบวนการ โดยผตอบแบบสอบถามสามารถใชความรทางพนธศาสตรเปนเครองมอในการวเคราะหขอมลเกยวกบประเดนทาง พนธศาสตร เชน เมอผตอบแบบสอบถามไดรบขอมลเกยวกบประเดนการกลายพนธของยนทสงผลใหเกดโรค จากแหลงขอมลทมความนาเชอถอ ในการประเมนความรดานกระบวนการน ผ ตอบแบบสอบถามจะตองตอบค าถามแบบตวเลอก 6 ตวเลอก และเตมค าในชองวางเกยวกบประเดนปญหาทน ามาศกษาทมความเกยวของกบพนธศาสตร เมอตอบถกตองจงจะไดคะแนน

22

หาคาความคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยวธ Kuder-Richardson 20 ทระดบความเชอมน 0.755 3. ความ ร ในหลกการ (principles knowledge) หมายถ ง ความสามารถ ในการอธบายหลกการทเกยวของทางพนธศาสตรในประเดนทศกษา ในระดบความรนเปนการประเมนความจ า (Factual Knowledge) ของนกเรยนทสงผลใหตอความเขาใจ และสามารถแสดงการแกปญหาในประเดนทศกษา รวมไปถงมความเขาใจกลไกการกระบวนการเกดโรคจากประเดนทศกษา กลาวคอนกเรยนมความเขาในหลกการหรอกระบวนการทเกยวของทางพนธศาสตร ในประเดนทศกษาและสามารถอธบายหลกการนนในเชงพนธศาสตรได การประเมนในรปแบบน Abrams et al. (2015) ไดใหผ เ ขารวมตอบแบบสอบถามแบบเลอกตอบ 2 ตวเลอก คอ ใช และไมใช ผ ตอบแบบสอบถามจะไดคะแนนเ มอตอบถก หาคาความคาความเ ชอมน ของแบบทดสอบโดยวธ Kuder-Richardson 20 ทระดบความเชอมน 0.842 Schmiemann et al. (2017) ใหค าจ ากดความของการรพนธศาสตร (genetics literacy) คอ การมบทบาทของแตละบคคลในสถานการณทเกยวกบพนธศาสตร ซงบคคลจะตองแสดงความสามารถในการสรางค าอธบายและสนบสนนการโตแยงประเดนเกยวกบพนธศาสตร ความสามารถในการอธบายนจะขนอยกบความสามารถใน การพจารณาประเดนปญหาดวย Boerwinkel et al. (2017) การรพนธศาสตร เปนสวนหนงของการรวทยาศาสตร การรพนธศาสตร หมายถงความสามารถในการสอสาร อาน และเขยนเกยวกบเนอหาทาง พนธศาสตรได ซงการรพนธศาสตรนจะรวมไปถงการสามารถในการคด และใชวทยาศาสตรของ แตบคคลในสงคมเพอด ารงอยเปนพลเมองในสงคมไดอยางมความสข จากการใหความหมายของการรพนธศาสตรขางตน ผ วจยสามารถสรปไดวา การรพนธศาสตร หมายถง ความรความเขาใจในความหมาย และหลกการทางพนธศาสตร มทกษะในการใชความรทางพนธศาสตรอธบายปรากฏการณหรอประเดนทเกยวของ มความสามารถ ในการใชความรทางพนธศาสตรชวยในการตดสนใจเปนพลเมองของสงคม และมทศนคต ทางพนธศาสตร ซงการรพนธศาสตร Abrams et al. (2015) ไดประยกตกรอบการรพนธศาสตรของ Rogers (2003) ไวเปนระดบความร 3 ระดบ ดงน 1) ความรดานการตระหนก (awareness knowledge) 2) วธการใชความร หรอองคความร (how-to knowledge) และ 3) ความรในหลกการ (principles knowledge) ดงน

23

1. การตระหนกร (awareness knowledge) หมายถง ความร ความเขาใจ และความค นเคยทางพนธศาสตรของผ เรยนทแสดงออกในการอภปรายความหมายค าศพททาง พนธศาสตร 2. วธการใชความร (how-to knowledge) หมายถง ความสามารถในการใชความรทางพนธศาสตร มทกษะดานการปฏบต หรอมความรเชงกระบวนการ โดยผตอบแบบสอบถามสามารถใชความรทางพนธศาสตรเปนเครองมอในการวเคราะหขอมลเกยวกบประเดนทาง พนธศาสตร 3. ความรในหลกการ (principles knowledge) หมายถง ความสามารถในการอธบายหลกการทเกยวของทางพนธศาสตรในประเดนทศกษาในระดบความรนเปนการประเมนความจ า (factual knowledge) ของนกเรยนทสงผลตอความความเขาใจกลไกการกระบวนทางพนธศาสตรจากประเดนทศกษา 2. ความส าคญของการรพนธศาสตรกบสงคม Klop, & Severiens (2007) กลาววา การรพนธศาสตรไมเพยงแคสงเสรมใหเกดความเขาใจในเนอหาทางพนธศาสตรเทานน ยงชวยสงเสรมใหสามารถใชขอมลเพอการตดสนใจเกยวกบประเดนทางสงคมทเกยวกบวทยาศาสตรในสงคมสมยใหม ซงความรทางพนธศาสตร มความสมพนธและควบคกบประเดนทางสงคม และกบการใชชวต มากกวานนพนธศาสตร ยงมความเกยวของท าใหเกดการพฒนาสงคมอกดวย พนธศาสตรมความเกยวของกบสงคม Kampourakis et al. (2014) กลาววา การรพนธศาสตรจะท าใหบคคลเกดความเขาใจ และสามารถใชความรทางพนธศาสตรเปนเครองมอในการตดสนใจเปนพลเมองในสงคม เมออยในสงคมเทคโนโลยพนธศาสตร อกทงการรพนธศาสตรนชวยสงเสรมและพฒนาเทคโนโลยทางพนธศาสตร และยงชวยพฒนาการเรยนวทยาศาสตรอกดวย American Public Health Association (2010 as cited in Goltz H.H. 2015) กลาวถงความส าคญของการรพนธศาสตรไววา เมอมการรพนธศาสตรชวยสงเสรมใหเกดความเขาใจเกยวกบพนธศาสตร และความกาวหนาทางเทคโนโลยพนธศาสตร ซงความกาวหนาทางเทคโนโลยเหลานสามารถชวยใหการวนจฉยโรค และรกษาโรคทเกดจากการผดปกตของยนเปนไปไดงายขน การคนพบทมากขนเกยวกบขอมลทางพนธศาสตรท าใหโลกกาวสยคของพนธศาสตร กลาวคอ ยคทผ คนมความร และทกษะทจ าเปนส าหรบการตดสนใจดานการแพทย และสขภาพ เชน เทคโนโลยดเอนเอ การทดสอบทางพนธศาสตร งานวจยสะเตมเซลล การโคลนนง การบ าบดดวยยน หรอพชตดแปลงพนธกรรม

24

McInerney (2002 as cited in Cebesoy, & Oztekin, 2017, p. 2) กลาวว ากา ร ร พนธศาสตรสงเสรมใหการรกษาเปนไปไดรวดเรวมากขน และชวยพฒนาเทคโนโลยเชนการรกษาทางพนธศาสตรทมการใชความรทางวทยาศาสตรควบคกบเทคโนโลยประชาชนสามารถเขาถง การวนจฉยโรคดวยเทคโนโลยทางพนธศาสตรมากขน และการรพนธศาสตรจะตองอาศย ความเขาใจในเรองของธรรมชาตของวทยาศาสตรรวมดวยซงเปนหลกการพนฐานของเทคโนโลย Boerwinkel et al. (2018) กลาววา การรพนธศาสตรจะมความเกยวของและส าคญ ตอความเขาใจในดานการแพทย การรกษาโรค และประเดนปญหาเกยวกบสขภาพกตองอาศยความเขาใจในเรองพนธศาสตรชวยเชนกน การรพนธศาสตรยงเปนเครองมอส าคญทชวย ในการตดสนใจในสถานการณทเกยวของกบพนธศาสตรในสงคม เนองจากพนธศาสตรมอยทกท และสามารถประยกตใหเกดความเขาใจในสาขาอน ๆ ของชววทยา ความรและหลกการ ทางพนธศาสตรมความเกยวของกบชวตประจ าวนหลายดาน เชน ดานอาหาร การแพทย และการเกษตร Chapman et al. (2018) ไดอธบายความส าคญของการรพนธศาสตรไว 5 ประการดงน 1) ท าใหเกดการพฒนางานวจยทเกยวของกบการศกษาพฤตกรรมมนษยเนองจากพฤตกรรมของมนษยถกควบคมดวยยน 2) ชวยลดเวลา และคาใชจายในตรวจสอบลกษณะของยนจากล าดบ DNA ของบคคล 3) ชวยคดกรองพนธกรรมของเดกแรกเกดเพอตรวจสอบและท าการรกษาเบองตนเกยวกบภาวะตาง ๆ ทางพนธกรรมในประเทศทพฒนาแลวในอนาคตลกษณะทางพนธกรรมทแสดงออกจะสามารถเสรมหรอเพมเตมใหมลกษณทตองการภายหลงคลอดได 4) การคนพบ ทางพนธศาสตรอยางตอเนองท าใหผลกดนขอบเขตของจนตนาการ ชวยท าใหสงทดเหมอนเปนไปไมไดเกดขนได ซงทกวนนความกาวหนาของเทคโนโลยทางพนธศาสตรท าใหมนษยสามารถ แกไขจโนมของตนเองและการรกษาโรคตาง ๆ ได เชน การรกษามะเรง การรกษาการสญเสยสายตา และการท านายลกษณะนสยจากขอมลทาง DNA ทมความแมนย าสง และ 5) ความกาวหนาทางพนธกรรมชวยเปดเผยขอมลพนฐาน ความเปนเอกลกษณของแตละบคคลทมมาตงแตเกด รวมไปถงขอมลทางครอบครว และล าดบขนทางพนธศาสตรของบคคล จากการทบทวนเอกสารความส าคญของการรพนธศาสตรขางตน ผวจยสามารถสรปไดวา การรพนธศาสตรเปนความรทชวยสงเสรมใหบคคลเกดความเขาใจในเรองของพนธศาสตร ชวยพฒนาและสงเสรมความเขาใจเกยวกบเทคโนโลยทางพนธศาสตร ดานการแพทย ดานการเกษตร และดานการศกษา หากบคคลมการรพนธศาสตรจะท าใหสามารถใชความร ทางพนธศาสตรตดสนใจในการเปนพลเมองในสงคม และชวยตดสนใจในประเดนทางสงคม

25

ทเกยวของกบประเดนทางพนธศาสตรได ทงยงชวยใหเกดการพฒนางานวจยพนธศาสตร ในปจจบนลดคาใชจายทเกดจากขนตอนการตรวจสอบล าดบทางพนธกรรม คดกรองและรกษาโรคทางพนธกรรมในเดกแรกเกดไดและชวยใหคนในปจจบนสามารถแกไขขอมลทางพนธกรรม ของตนเองโดยใชเทคโนโลยทางพนธศาสตรและรขอมลพนฐานทางพนธกรรมภายในครอบครว ไดงายขน 3. ประเดนทางสงคมทเกยวกบพนธศาสตร 3.1 พชดดแปรพนธกรรม (Genetically Modified Organisms; GMOs) 3.1.1 พชดดแปรพนธกรรมกบสงคมโลก ในหลายประเทศทวโลกยงคงมประเดนการตอตานพชดดแปรพนธกรรมหรอพช GMOs อย ลาสดเกาะฮาวายไดมประเดนการหามปลกพช GMOs ในประเทศ ภายหลง การน าเขาเมลดพนธของพชดดแปรพนธกรรมมาหลายป โดยมการรณรงคตอดานการใชพชดดแปลงพนธจากอตสาหกรรมเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตรขนในป 2013 เนองจากกงวล ถงผลกระทบ ทจะเกดภายหลงตอตนเองและประเทศ เชน ผลกระทบตอส งแวดลอมบนเกาะ เพอปองกนวฒนธรรมรวมไปถงความเกยวของทางการเมองของฮาวาย และความคดเหนโดยสวนใหญของคนบนเกาะ ยงมความกงวลในเทคโนโลยชวภาพในการเกดผลกระทบตอเกษตรอนทรย ทมอยเดมของประเทศ เชน เกษตรกรอนทรยสวนกงวลเกยวกบการแพรกระจายของยนทดดแปรพนธกรรมไปยงพชทไมใชจเอมโอ และการบรโภคอาหารทเปลยนไปจากเดม (Gupta, 2018) สหรฐอเมรกาไดรณรงคตอตานพช GMOs โดยมงใหความสนใจประเดน ดานความกงวลการตดฉลากและควบคมการขายอาหาร GMOs เนองจากทวโลกเกดการคดคาน พช GMOs เหตผลหลกมาจากความกงวลของผบรโภคเปนหลกและเกษตรกรรายยอยในซกโลกใต รวมไปถงเกดการเรยกรองอธไตยทางอาหารทเพมมากขนในระดบตาง ๆ โดยเฉพาะนโยบายดานการคาเสรสากลโดยประเดนการคาพช GMOs เปนประเดนหนงในนนดวย (Grandia, 2014; Kloppenberg, 2014; Peschard, 2014 as cited in Gupta, 2018, p. 183) ซงนกวชาการบางคนกเขยนบทความเกยวกบพช GMOs วาเปนการเพมมมมองทางเลอกการเกษตรในอนาคตทเปน เสรนยมมาตรฐาน ซงเปนประเดนทถกเถยงกนในประเทศบราซล แอฟรกาใต และอนเดย (Scoones, 2008, p. 331) ในขณะทประเดนการตอตานพช GMOs ในซกโลกเหนอนนมงประเดน ทการเคลอนไหวของกลมผบรโภค กลมผผลตและผ บรโภคไดกลายเปนกลยทธในการตอตานพช

26

ดดแปลงพนธในประเทศแคนนาดา ซงมความเกยวของกบกฎหมายดานสทธชนพนเมองและความยตธรรมดานสงแวดลอม (Eaton, 2009) จากประเดนการตอตาน GMOs ในหลายประเทศจะเหนไดวาประเดนหลกจะเปนประเดนทสงผลกระทบกบกลมผผลตและบรโภคในประเทศ ความกงวลของประชาชนในประเทศ เกยวกบผลกระทบทจะเกดกบเกษตรอนทรยในประเทศและผลกระทบตอสงแวดทมอยเดม มากไปกวานนยงมผลกระทบตอสทธชนพนเมอง และความยตธรรมดานสงแวดลอม

3.1.2 พชดดแปรพนธกรรมกบสงคมไทย ในประเทศไทยประเดนพชดดแปรพนธกรรมเปนทถกเถยงมายาวนาน ซงขณะนประเทศไทยมประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 251) พ.ศ. 2545 เรองการแสดงฉลากอาหารทไดจากเทคนคการดดแปรพนธกรรม หรอพนธวศวกรรมทน าไปบงคบใชกบ การตดฉลากผลตภณฑอาหารดดแปรพนธกรรมไดโดยตรงเทานน โดยมวตถประสงค เพอการคมครองผบรโภคในสทธการรบร ซงประกาศกระทรวงฯ ดงกลาวยงมเนอหาและมาตรการ ท ไมครอบคลมถ งผลตภณฑดดแปรพนธกรรมทกชนดและทก กจกรรมของส ง ม ช ว ต ดดแปรพนธกรรม ท าใหประเทศไทยได รบผลกระทบจากสนคา หรอผลตภณฑอาหาร ดดแปรพนธกรรม เนองจากประเทศไทยเปนประเทศน าเขาสนคาเกษตร และอาหารส าเรจรป จากประเทศทมนโยบายยอมรบสงม ชวตดดแปรพนธกรรม และอนญาตใหใชส ง ม ชวต ดดแปรพนธกรรมในเชงพาณชย ซงประเทศไทยเรมมผลกระทบสบเนองมาจากประชาคมยโรปไดประกาศใชมาตรการปดฉลากสนคาหรอผลตภณฑทประกอบดวยวตถดบทใชเทคโนโลยชวภาพ จากการบงคบใชมาตรการในลกษณะทมความเขมงวดมากสงผลใหสนคาเกษตรและอาหารของไทยทสงไปทยโรปถกตรวจพบสารดดแปรพนธกรรมเกนมาตรฐานกวาสบครงสงผลใหไทย ถกแจงเตอนและถกสงสนคากลบซง เปนประเดนใหกฎหมายไทยตองเรงแกไขประกอบ กบการเคลอนไหวของผบรโภคในการเรยกรองใหตดฉลากสนคาดดแปรพนธกรรมทมลกษณะครอบคลมและชดเจน เพอเปนการรบรองสทธการรบรองผบรโภค (วนดา สตยาพนธ, 2016) ในป 2558 เกดประเดนถกเถยงกนในเรองการรางพระราชบญญต ความปลอดภยทางชวภาพ หรอ พ.ร.บ.จเอมโอ ถกเถยงกนถงขอดขอเสย ซงกลมเครอขายเกษตรกรทไมเหนดวยกบพชดดแปรพนธกรรมตางออกมาคดคานเพอใหรฐบาลชะลอราง พ.ร.บ. ฉบบนกอนเขาสการพจารณาสภานตบญญตแหงชาต ขณะทฝายสนบสนน พ.ร.บ. จเอมโอ ฉบบน มองวา ประเทศไทยจ าเปนตองมมาตรการควบคมพช GMOs เพราะสามารถสรางประโยชน ใหกบเกษตรกรได (ขาว PPTV, 2558) เทคโนโลยชวยแกไขปญหาเรอง การเกษตรทเคยมปญหา

27

รวมไปถงเรองปญหาอาหารทตองน าเขาจากตางประเทศ อกทงเกษตรกรสามารถปลกและผลตได และยงชวยลดการใชสารเคมในการเกษตรอกดวย จากบทสมภาษณ รศ.ดร.เจษฏา เดนดวงบรพนธ อาจารยประจ าคณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยจฬาลงกรณ (2558, อางถงใน ขาว PPTV, 2558) ในเวลาตอมานายกรฐมนตร พล.อ.ประยทธ จนทรโอชา มค าสงยต การพจารณารางพระราชบญญตความปลอดภยทางชวภาพ หรอทรจกกนวา พ.ร.บ. จเอมโอ หลงจากกฎหมายดงกลาวถกคดคานจากเครอขายภาคประชาชน เกษตรกร นกวชาการบางสวนอยางหนก โดยนายกฯ ระบวาประเทศไทยยงไมมความชดเจนเพยงพอ พล.อ.ประยทธกลาวในการแถลงขาวหลงการประชมครม. วนท 15 ธ.ค. 2558 จากประเดนทถกเถยงกนในเรองของ พ.ร.บ. GMOs ในประเทศไทย สรปไดวาปจจบนประเทศไทยไมใหมการน าเขาหรอปลกพชดดแปรพนธกรรมในประเทศยกเวนเพอการศกษาทดลอง เนองมาจากการคดคานจากภาคประชาชน และความไมชดเจนของกฎหมายไทย ดงน น ผ ว จยจ ง เ ล อก ใ ชป ระ เดนทางว ทยาศาสต รและสงคม เรอง พช GMOs เปนประเดนศกษาเกยวกบเนอหาบทเรยน เรอง เทคนคทางพนธวศวกรรมและ การโคลน เพอใหนกเรยนไดเรยนรและเขาใจหลกการทางพนธวศวกรรม และเสนอแนวทาง การเลอกใชพช GMOs 3.2 การตรวจสอบขอมลทางพนธกรรมโดยลายพมพดเอนเอ (DNA fingerprint) กบนตวทยาศาสตร ปจจบนน าการตรวจสอบขอมลทางพนธกรรมโดยลายพม พ ด เ อน เอ มาใชประโยชนทงทางการแพทย เชน การวนจฉยโรคทางพนธกรรม การวเคราะหยนมะเรง และรวมถง การตรวจทางนตเวช ตวอยางการตรวจในปจจบนทใชประโยชนลายพมพดเอนเอ ไดแก การตรวจสอบในคดขมขนกระท าช าเรา การตรวจในคดฆาตกรรม การตรวจพสจน บดา-มารดา การตรวจพสจนซากโครงกระดกหรอชนสวนมนษย และการตรวจพสจน DNA ในการตดเชอ HIV (พรทพย โรจนสนนท, 2544, น. 86-100) ตวอยางการตรวจสอบขอมลทางพนธกรรม ในการพสจนหลกฐานทาง นตวทยาศาสตร เชน คดฆาตกรรม น.ส.โทโมโกะ คาวาชตะ นกทองเทยวสาวชาวญป น และทงศพไวทางขนวดสะพานหน ภายในอทยานประวตศาสตรสโขทย จงหวดสโขทย เมอเดอนตลาคม 2558 เจาหนาทจากสถาบนนตวทยาศาสตร และเจาหนาทศนยพสจนหลกฐาน 6 พษณโลก (ศพฐ.6) ไดเขาเกบสารพนธกรรม (DNA) และลายพมพนวมอของคนในพนท ซงจากรายงานขาวลาสด เมอป 2560 จากส านกขาว MGR Online กลาววาจากการตรวจสอบขอมลทางพนธกรรมยงไมพบ

28

ตวผกระท าผด และกระบวนการพสจนด าเนนตอไปโดยมชาวญป น 1 รายทอยระหวางประสานงานกบสถานทตประเทศญป นเพอขอด าเนนการตรวจดเอนเอ ซงทางกฎหมายไมสามารถบงคบตรวจ ดเอนเอได ตองอยในความสมครใจ (ทมขาวอาชญากรรม ส านกขาว MGR Online, 2560) นอกจากนยงมประเดนการใชประโยชนของขอมลทางพนธกรรมเพอสบสวน หาคนรายคดฆาตกรตอเนองทลอยนวลกวา 40 ไดส าเรจโดยสบสวนของต ารวจทมสอบสวน รฐ California ประเทศสหรฐอเมรกา เมอวนท 29 มนาคม 2561 จากการใชขอมลทางพนธกรรม ทพบในทเกดเหตและ GEDmatch แพลตฟอรมบนเวบทรวบรวมขอมล DNA ของผคนเพอชวย ในการสบหาญาตหรอสบตนสกล โดยขอมล DNA ทงหมดของ GEDmatch เปนขอมลทผใชจะตองท าการอพโหลดและแชรไฟลขอมล DNA ดวยตนเอง ทงนไฟลขอมล DNA ของแตละบคคลอาจจดท าไดโดยใชเครองมอตรวจสอบพนธกรรมอยางชดทดสอบของ 23andMe หรอชดทดสอบของ Ancestry ซงผ คนสามารถหาซอมาใชงานเองไดโดยทวไป โดยประเดนการเขาถงขอมล DNA ดวยวธการของต ารวจนนไมไดขดกบกฎหมายปจจบน เพราะแมโดยทวไปแลวการเกบตวอยาง DNA จากผ ตองสงสยจ าเปนตองไดรบความยนยอมจากเจาตวหรอใชหมายศาล แตการเขาถงขอมล GEDmatch แบบทท าในครงนไมไดมการขอหมายศาลแตอยางใด เจาหนาทสบสวนเพยงแคสรางโปรไฟลสมมตขนมาแลวอพโหลดขอมล DNA ของคนรายเขาสระบบของ GEDmatch กไดสงทตองการแลว ขาวการสบคดนปลกกระแสความตนตวเกยวกบความเปนสวนตวของขอมล DNA เพราะนคอขอมลทางชวภาพ เชนเดยวกบลายนวมอ หรอภาพสแกนมานตาทสามารถ น ามาเชอมโยงเพอการระบตวบคคลได โดยหลกการแลวสงเหลานจะตดตวบคคลไปตลอดชวต หากมนถกเผยแพรและมคนทไมหวงดไดขอมลเหลานไปแลว อาจท าใหเจาของขอมล DNA ตกอยในความเสยงทจะโดนปลอมแปลงสวมรอยตวตนได ทส าคญยงไปกวานน DNA บอกอะไรมากไดกวาการยนยนตวตน เพราะการวเคราะห DNA สามารถเชอมโยงไปถงขอมลสขภาพและความสมพนธกบบคคลอนทเปนญาตไดดวย

ทางดาน 23andme และ Ancestry บรษทผ ผลตและจ าหนายชดทดสอบพนธกรรม ตางกรบออกมาแถลงยนยนหนกแนนวาบรษทไมมนโยบายเปดเผยขอมลของลกคา แกหนวยงานรฐหากไมมหมายศาล และการรบขอมลเพอการวเคราะห DNA กจะท าโดย การเกบตวอยางน าลายจากลกคาโดยตรงเทานน ทงนเพราะเกรงวาหากรบเอาขอมล DNA จากลกคาในรปแบบไฟลดจทลอาจเสยงตอการปลอมแปลงขอมลโดยผไมหวงดได (Molteni, 2018)

29

จากความส าคญของขอมลทางพนธกรรม การ ใชประโยชนของขอมล ทางพนธกรรมในทางนตวทยาศาสตร และประเดนความกงวลการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมในการสบสวนคดฆาตกรรมขางตน ผวจยจงไดเลอกประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคมนมาใชจดกจกรรมการเรยนรและเชอมโยงบทเรยน เรองการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทดดวยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส เพอสงเสรมการรพนธศาสตร ซงนกเรยนจะไดเรยนรกระบวนการหาขนาดของ DNA ผานการปฏบตจรงภายใตสถานการณคดฆาตกรรมจ าลองและบทบาทสมมต หลงจากนนนกเรยนจะไดเชอมโยงประเดนการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมทสงผลกระทบตอตวบคคลจากสถานการณจ าลองเพมเตม และสงเคราะหแนวปฏบตเมอตองอย ในสถานการณจ าลองทผวจยสรางขน 3.3 การแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน 3.3.1 การปรบแตง จ โนม (gene editing) เ ปนเทคโนโลยในการเป ลยน รหสพนธกรรมทต าแหนงจ าเพาะของสงมชวตใหคงอยอยางถาวร โดยน าเอาชนสวนดเอนเอ ทปกตสอดแทรกเขาไปทดแทนในบรเวณเปาหมายของจโนม หรอการท าใหสวนของดเอนเอ ทผดปกตหลดออกไปท าใหยนทผดปกตไมสามารถแสดงออกไดอกตอไป (เรยกวา gene knockout) นกวทยาศาสตรบางกลมมองวาเทคโนโลยนอาจสามารถน าไปใชรกษาโรคทเกดจากไวรสไดดวย เชน HIV, human papilloma virus (HPV) ไวรสตบอกเสบชนดบ (hepatitis B virus) เปนตน (สชาต อดมโสภกจ, 2558) 3.3.2 การบ าบดดวยยน (gene therapy) คอ กระบวนการทอาศยเทคนค การปรบแตงจโนมของสงมชวต (Maeder, & Gersbach, 2016) โดยการน ายนปกตเขาสเซลล เพอทดแทนยนทผดปกตหรอยนทท าใหเกดโรค หรออาจเปนยนทสามารถแกไขความผดปกตในรางกายและใหผลทางการ รกษาได การน า ยนดงกลาวเ ขาส เซลลอาจท าไ ดหลายว ธ เชน ฉด DNA ทมยนทตองการ เขาไปในเนอเยอทตองการใหยนนนท างานโดยตรง หรอ อาจใชการตดตอยนเขาสจโนมของไวรสบางชนด แลวใชไวรสทถกดดแปลงใหเปนพาหะนน ท าหนาทน ายน ทตองการเขาสเซลลตอไปการบ าบดดวยยนสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ 1) บ าบดส าหรบเซลลรางกาย (Somatic Gene Therapy) ซงเปนประเภททไดรบความนยมในการศกษาพนธกรรมบ าบดเพอปองกนการถายทอดยนสรนลกหลาน และ 2) บ าบดส าหรบเซลลสบพนธ (Germ line Gene Therapy) ไดแก การปรบเปลยนพนธกรรมของเซลลอสจ หรอของเซลลไข ในทางทฤษฎ วธการนถอวาเปนวธการรกษาทมประสทธภาพในการปองกนโรคจากพนธกรรม

30

แตมปจจยทตองค านงถงหลายประการ เชน เทคนคการเปลยนถายพนธกรรมมความซบซอน และปญหาเชงจรยธรรม (Coller, 2019) จากเอกสารการทบทวนรายงานทางการแพทย (Annual Review of Medicine)ของ Coller (2019) ไดอธบายถงปญหาและความกงวลในการแกไขจโนมในมนษย ประกอบไปดวย ประเดนความปลอดภยกรณทใชไวรสทเปนตวน ายนเขาสเซลลซงอาจเกดปญหาในดานความเปนพษ การตอบสนองของระบบภมค มกนและการอกเสบ ความกงวลดาน ความเสถยรของยนทใช เนองจากธรรมชาตของเซลลหลายชนดแบงตวเรวท าใหยนทใสเขาไปแทรกตวในจโนมของโฮสตไมเสถยรจงเปนอปสรรคท าใหผ ปวยตองไดรบการท ายนบ าบดหลายครง ซงการแกไขจโนมในปจจบนยงไมมเอกสารรายงานผลการแกไขจโนมในระยะยาวท าใหคนในสงคมเกดขอโตแยงในทางศลธรรมจรยธรรม ซงอาจจะเกดกรณการแกไขจโนมวตถประสงคเพอเพมสมรรถนะของมนษยทไมใชแนวทางการรกษาไดในอนาคต ดงนนในการจดการเรยนรบทเรยนเรอง การประยกตใชเทคโนโลย ทางดเอนเอดานการแพทย ผวจยจงไดเลอกใชประเดนการแกไขจโนมและยนบ าบดมาเปนประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม เพอใหนกเรยนไดเรยนรหลกการแกไขจโนมตลอดจนการบ าบดดวยยน และความกงวลทเกดขนในสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยน โดยใชบทบาทสมมตใหนกเรยนเปนพลเมองในสงคมแลวหาแนวทางการปฏบตจากบทบาทสมมตนนเพอทนกเรยนจะไดน าความรทางพนธศาสตรใชเปนเครองมอในการตดสนใจในสงคมไดจรง 4. แนวทางการวดและประเมนการรพนธศาสตร ผวจยไดท าการศกษาแนวทางการวดและประเมนการรพนธศาสตร ดงน Erby et al. (2007, p 175) วดประเมนการรพนธศาสตรโดยใชเครองมอการประเมน ทรวดเรวของการรการแพทยของผ ใหญ (rapid estimate of adult literacy in medicine; REALM) ลกษณะของเครองมอจะใชการถามศพททเกยวของกบพนธศาสตรทางการแพทยประกอบไปดวยวธการ 3 ขนตอน ดงน ขน ท 1 คดกรองการ รอยางรวดเ รวดวยค าศพททางพนธศาสตร ทใ ชในการ ใหค าปรกษาและค าทมความสมพนธทางการแพทยอน ๆ รายการค าศพททใชในขนนมาจากรายการวดการรสขภาพทยอมรบกน ขนท 2 คดเลอกค าศพททจ าเพาะทางพนธศาสตรทมกจะไดยนเมอใหค าปรกษา โดยเลอกใชค าทมความจ าเพาะมากขน

31

ขนท 3 การประเมนการรพนธศาสตรจะประเมนความสามารถในการอานของผ ปวย และสวนของค าสรรพนามทเกยวกบพนธศาสตรเทานน ซงกขนอยการสนทนาระหวางผ เชยวชาญ ทใหค าปรกษากบผ ปวยดวยอาจมทงการใชค าศพททเกยวของกบพนธศาสตรแตกตางกน ซง Erby et al. (2007, p. 175) ไดคดเลอกค าศพททใชในการประเมนการรพนธศาสตรจากกระบวนการคดกรองการใหค าปรกษาทางการแพทยแลวสรางเปนเครองมอวด การรพนธศาสตร ประกอบดวย 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การคดกรองค าศพททวไปทางการแพทยทเกยวกบพนธศาสตรกรณ ใหค าปรกษากบผ ปวย จ านวน 121 ค าจากการเรยนพนธศาสตรทวไป และประสบการณทางคลนก โดยแบงออกเปน 3 คอลมนตามจ านวนพยางคและการใชทวไป คอลมนท 1 จะเปนค าศพททม 1 – 2 พยางคมกจะเปนศพททางพนธศาสตรทพบทวไป คอลมนท 2 เปนค าศพททม 2 - 3 พยางค ซงเปนค าทไมไดใชโดยทวไป และคอลมนท 3 เปนกลมค าศพทหลายพยางคและไมคนเคย ขนตอนท 2 คดเลอกค าศพททางพนธศาสตรทมความจ าเพาะขนใชบอยในการ ใหค าปรกษาทางการแพทย ตวอยางเชน การใชค าศพททเกยวกบภาวะคลอดกอนก าหนดและ ค า ท เ กยวกบมะเ รงเ ตานมหรอมะเ รงปากมดลก หรอค าศพท ท มการใช นอยกวา 20% จากการปรกษาทางการแพทยของผ ปวยจากวดโอเทปในสถานการณจ าลองทออกแบบโดยทมวจย ขนตอนท 3 พฒนาเครองมอใหมความสมพนธกนกอนจะน าไปใช Abrams et al. (2015) ใชการประเมนผลการรพนธศาสตรของกลมตวอยางวยผ ใหญของสหรฐอเมรกา ซงประกอบไปดวยระดบความร 3 ระดบ ดงภาพ 1

ภาพ 1 กรอบการประเมนการรพนธศาสตรปรบจาก Abrams et al. (2015)

การตระหนกร (awareness-knowledge)

วธการใชความร (How-to knowledge)

หลกการของความร (Principles-knowledge)

ประเมนความคนเคยของผตอบแบบสอบถามในการอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตร โดยแบงการประเมนออกเปน 8 ส ว น แ ส ด ง ร ะ ด บความคนเคยจากระดบ 1-7

การประเมนทกษะดานการปฏบต โดยใชค าถามแบบ 6 ตวเลอก และการเตมค าตอบในชองวาง ซงเปนค าถามทมาจากประเดนเดยวกบการวดการตระหนกร

ประเมนการความรจรง โดยใช 16 ขอค าถามประเภทถกและผดเปนเนอหาเกยวกบการกระบวนการท างานของยน

32

จากกรอบการประเมนการรพนธศาสตรในภาพท 1 ประกอบไปดวยระดบความร 3 ระดบทสมพนธกน ไดแก 1) ความรดานการตระหนก (awareness knowledge) 2) วธการใชความร หรอองคความร (how-to knowledge) และ 3) ความรในหลกการ (principles knowledge) โดยความรในแตละระดบมรายละเอยดดงน 1. การตระหนกร (awareness knowledge) หมายถง ความร ความเขาใจ และความคนเคยทางพนธศาสตรของผ เรยนทแสดงออกในการอภปรายความหมายค าศพททเกยวของทางพนธศาสตร ความรในระดบน Abrams et al. (2015) ไดใชกรอบการประเมนการรพนธศาสตร 8 กลมจากงานวจยการประเมนการรพนธศาสตรในผ ใหญ (Rapid Estimate of Adult Literacy in Genetics: REAL-G) โดยใหผตอบแบบสอบถามอภปรายเกยวกบค าศพททางพนธศาสตร ไดแกจโนมพนธศาสตร (genomics - genetics) โครโมโซม (chromosome) ความไวในการตดเชอ (susceptibility) การกลายพนธ (mutation) การแปรผนทางพนธกรรม (variation) ความผดปกตทางพนธกรรม (abnormality) การถายทอดลกษณะจากรนสรน (heredity) และการระบาดของโรค (sporadic) และใหผตอบแบบสอบถามประเมนระดบความคนเคยกบค าศพททง 8 กลม ซงระดบความคนเคย จาก 1 (ไมคนเคย) ถง 7 (คนเคยมาก) Abrams อธบายไววาไดใชแบบสอบถามทมความแมนย าสง มประสทธภาพและรวดเรวในการส ารวจความคดเหน เพอบอกระดบความคนเคยของผ เขารวม โดยคะแนนทไดมาจากผลเฉลยจากผ ตอบแบบสอบถามทง 8 กลมค าศพททาง พนธศาสตร โดยแบบประเมนมคาความสอดคลองภายในค าตอบของแบบทดสอบโดยวธของ Cronbach’s alpha ทระดบ 0.951 2. วธการใชความร (how-to knowledge) หมายถง ความสามารถในการใชความร ทางพนธศาสตร มทกษะดานการปฏบต หรอมความรเชงกระบวนการ โดยผตอบแบบสอบถามสามารถใชความรทางพนธศาสตรเปนเครองมอในการว เคราะหขอมลเกยวกบประเดน ทางพนธศาสตร เชน เมอผตอบแบบสอบถามไดรบขอมลเกยวกบประเดนการกลายพนธของยน ทสงผลใหเกดโรคจากแหลงขอมลทมความนาเชอถอ โดยจะตองวเคราะหไดวาประเดนปญหาน เกยวของกบความรทางพนธศาสตรในเรองใด ในการประเมนความรดานกระบวนการนผ ตอบแบบสอบถามจะตองตอบค าถามแบบตวเลอก 6 ตวเลอก และเตมค าในชองวางเกยวกบประเดนปญหาทน ามาศกษาทมความเกยวของกบพนธศาสตร เ มอตอบถกตองจงจะไดคะแนน ซงแบบประเมนมคาความคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยวธ Kuder-Richardson 20 ทระดบความเชอมน 0.755

33

3. ความ ร ในหลกการ (principles knowledge) หมายถ ง ความสามารถ ในการอธบายหลกการทเกยวของทางพนธศาสตรในประเดนทศกษา ในระดบความรนเปนการเมนความรจรง (Factual Knowledge) ของนกเรยนทสงผลใหตอความเขาใจ และสามารถแสดง การแกปญหาในประเดนทศกษา รวมไปถงมความเขาใจกลไกการกระบวนการเกดโรคจากประเดนทศกษา กลาวคอนกเรยนมความเขาในหลกการหรอกระบวนการทเกยวของทางพนธศาสตร ในประเดนทศกษา และสามารถอธบายหลกการนนในเชงพนธศาสตรได การประเมนในรปแบบน ใหผ เขารวมตอบแบบสอบถามแบบเลอกตอบ 2 ตวเลอก คอ ใช และไมใช ผตอบแบบสอบถาม จะไดคะแนนเมอตอบถก แบบประเมนมคาความคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยวธ Kuder-Richardson 20 ทระดบความเชอมน 0.842 Krakow et al. (2018) ท าการศกษาการรพนธศาสตรในกลมประชากรสหรฐอเมรกา โดยใชขอมลการส ารวจแนวโนมสขภาพแหงชาต ป 2017 โดยแบงสวนการประเมนเปน 3 สวน ไดแก 1. การตระหนกเกยวกบพนธศาสตร การประเมนการตระหนกทางพนธศาสตร ใ ชแบบทดสอบแบบเลอกตอบ ใช และไมใช ตวอยางเชน “แพทยไดว เคราะหดเ อนเอ ของชายคนหนงเพอบอกขอมลทางสขภาพของเขา” คณคดวาจากขอความนเปนประเภทหนงของการทดสอบทางพนธศาสตรหรอไม? 2. ความรในการทดสอบทางพนธศาสตร ประเมนตอจากการตระหนกเกยวกบ พนธศาสตรโดยใชค าถามแบบเลอกตอบ ใช และไมใช เกยวกบการวนจฉยโรคจากประเดนขางตน 3. การใชเทคนคทางพนธศาสตร ท าการประเมนตอจากการตอบแบบทดสอบในสวนของการตระหนกทางพนธศาสตร เมอผตอบแบบสอบถามตอบวา ใช จากการประเมนขางตน Krakow จะถามตอเกยวกบการใชเทคนคทางพนธศาสตรทเกยวของ ใชแบบทดสอบแบบตวเลอก ทประกอบไปดวยการทดสอบทางพนธศาสตรรปแบบตาง ๆ ใหผตอบแบบสอบถามเลอก เชน เทคนคลายพมพดเอนเอ การทดสอบทางโครโมโซม การทดสอบโรค และการเกดมะเรง เปนตน โดยผตอบแบบสอบถามจะตองเลอกเพยง 1 ค าตอบทเกยวของกบขอค าถามเทานน การวดผลการรพนธศาสตรจะใหคะแนนขอทตอบถก และท าการวเคราะหผลโดยใชแบบจ าลองการวเคราะหการถดถอยโลจสตกเพอหาความสมพนธทสงผลตอการตระหนกทางพนธศาสตร ความรในการทดสอบ ทางพนธศาสตร และการใชเทคนคทางพนธศาสตรในภาพรวมของกลมตวอยางทศกษา ในงานวจย น ใ ชแนวทางการวดและประเมนผลโดยใ ชกรอบการประ เมน ของ Abrams et al. (2015) เ นองจากเปนมการวดประเมนผลทชดเจน ครอบคลมนยาม

34

ของงานวจยนและเปนการประเมนทสอดคลองกบรปแบบกจกรรมการจดการเรยนรของผ วจย ในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ โดยใชสถานการณทเกยวของกบการประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอทสงผลกระทบตอสงคม ประกอบดวยการประยกตใชความรทางพนธศาสตรดานการเกษตร เกยวกบพชดดแปรพนธกรรม การประยกตใชความรทางพนธศาสตรดานนตวทยาศาสตรเกยวกบการตรวจสอบขอมล ทางพนธกรรมโดยลายพมพดเอนเอ (DNA fingerprint) และสทธมนษยชน และการประยกตใชความรทางพนธศาสตรทางการแพทยเกยวกบการคดเลอกยนใสในสงมชวตทใหมลกษณะ ทตองการ การจดการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม (Socio-scientific issue approach) 1. ความหมายของการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม Sadler (2004) ไ ดใ หความหมายของการจดการเ รยน ร ดวยแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม หมายถง การน าเอาประเดนทถกเถยงกนและยงไมมแนวทางแกไขตายตวทเกยวกบสงคม เทคโนโลย วทยาศาสตร เขามารวมในการจดการเรยนร Zeidler (2004) อธบายความหมายไววาเปนการจดการเรยนรทมงเนนสงเสรม ใหผ เรยนสามารถพจารณาประเดนทมความเกยวของทางวทยาศาสตร และการตดสนใจเกยวกบผลกระทบทเกดขนจากประเดนปญหาดงกลาว โดยอาศยหลกคณธรรมจรยธรรมทเกยวของกบการใชชวต และลกษณะของสงคมทด ารงอยมาชวยในการตดสนใจ หรอแกปญหา ซงการจดการเรยนร ดวยแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม พฒนามากจากการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงคม Puig, & Jiménez-Aleixandre (2011) ใหความหมายของการจดการเรยนรดวยแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไววา เปนการจดการเรยนรทรวมเอาการโตแยงทางวทยาศาสตร ประเดนทางการเมอง บคคล หรอค าถามทางศลธรรมและการเลอกกระท าของบคคลในสงคม ซงการน า การโตแยงเขามาในการจดการเรยนรดวยประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคมจะท าใหการจดการเรยนรมความหมายมากขน โดยประเดนการโตแยงจะเปนประเดน ทเกยวของกบวทยาศาสตรกบปญหาทางสงคมทประสบอยแลวยงตองการการตดสนใจเกยวกบประเดนปญหา และแนวทางการแกปญหานน

35

Bossér et al. (2015) การจดการเรยนรดวยแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม หมายถง การจดการเรยนรเพอมงเนนใหพลเมองเกดความกระตอรอรนในสงคมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เนนการใหเหตผลเชงจรยธรรมเกยวกบมมมองความขดแยงประเดน ในสงคมทผ เรยนอาศยอย อาจเปนประเดนทผ เรยนเคยประสบ หรอเกดการเรยนรจากประเดนผานตวบคคล ท าใหเกดการเรยนรทแตกตางจากการเรยนวทยาศาสตรในโรงเรยนทวไป เนองจาก ใชประเดนทางสงคมทซบซอนและยงเปนทถกเถยงกนในสงคมรวมเขากบการจดการเรยนร ซงผ เรยนจะมโอกาสเปนผน าตนเองในการเรยนร เกดความทาทาย เหนคณคาของตนเองมากขน และไดแลกเปลยนทศนคตกบผ อนระหวางการจดการเรยนร

Nicolaou, Chr.Th. et al. (2015) ก า ร จ ด ก า ร เ ร ย น ร ต า ม แ น ว ค ด ป ร ะ เ ด น ทางวทยาศาสตร และสงคม คอ การจดการเรยนรทประกอบไปดวย ประเดนปญหาทางสงคม ปญหาทมแนวคดทเ กยวของทางวทยาศาสตร รวมไปถงประเดนปญหาเกยวกบศลธรรม คณธรรมและคานยม

Zeidler et al. (2011 as cited in Chung Y.et al., 2014, p. 3) การจดการเรยนรดวยแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม เปนการจดการเรยนรทใชประเดนปญหาดานสงแวดลอม ภาวะโลกรอน ปญหาการขาดแคลนทรพยากรธรรมชาต การตดแปลงพนธกรรม ของสงมชวตเขามารวมในการจดการเรยนรในหองเรยน ซงปญหาเหลานเปนปญหาทเกดขน ในสงคมมามานานทงยงมความเกยวของกบศลธรรมของสงคมและเกดการโตเถยงกนในสงคม โดยตลอด ทงยงเปนปญหาทมแนวทางการแกไขหลากหลายขนอยกบมมมองและการประเมนคาของแตละบคคล ซงการจดการเรยนรในรปแบบนจะชวยพฒนาทกษะการสอสารของผ เรยน ในการเรยนวทยาศาสตรมากขน

Sadler et al. (2017) การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมหมายถง การจดการเรยนรทเชอมโยงประเดนปญหาทางสงคมทซบซอน และเปนทถกเถยงของคนในสงคมเขากบการจดการเรยนร และหลกการทางวทยาศาสตร ตวอยางประเดนทางสงคมในการจดการเรยนรวทยาศาสตร เชน ประเดนอาหารดดแปลงพนธ การเขาถงทรพยากรน า และประเดนปญหาของการท า hydraulic fracturing ซงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมชวยสงเสรมใหผ เรยนเชอมโยงเนอหาในหองเรยนกบชวตประจ าวนได

จากการใหความหมายของการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ผ วจยสามารถสรปไดวา การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม หมายถง การจดการเรยนรทใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตร

36

เทคโนโลย สงแวดลอม และประเดนทางศลธรรมของสงคม เขามาบรณาการรวมกบการจดการเรยนร ซงประเดนปญหาทน ามาใชในการจดการเรยนรเปนประเดนปญหาทมไดหลายแนวทาง การแกไขขนอยกบมมมองของแตละบคคล และการจดการเ รยนรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมนชวยสงเสรมใหผ เรยนสามารถเชอมโยงเนอหาเกยวกบวทยาศาสตรเขากบชวตประจ าวน สงเสรมใหผ เรยนเปนผ น าตนเองในการเรยนร เกดความกระตอรอรน ในการเรยนร สามารถรบฟงความคดเหนของผ อน ชวยพฒนาทกษะการสอสารในการเร ยนวทยาศาสตร และเหนคณคาของตนเองมากขน 2. ความเปนมาและแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม Zeidler, & Nichols (2009) การจดการเรยนรตาแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เ ปน รปแบบการจดการ เ รยน ร ท ยอม รบในกล มการศกษาวทยาศาสต รสากล (the international science education community) เนองจากการเรยนวทยาศาสตรในปจจบน ยงขาดองคประกอบในการเรยนร คอกจกรรมทเกยวของกบประเดนทางสงคมทมใชความร ทางวทยาศาสตรส าหรบการตดสนใจจากขอมลทม อกทงบทเรยนยงตองมการปรบปรง พฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนโดยรวมประเดนทวไปในสงคมเขาไปรวมดวย ซงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมจ าเปนตองอาศยการมสวนรวมของนกเรยนในการจดกจกรรมการเรยนการสอน เพอการพฒนาทกษะการโตแยง ความสามารถในการแยกความแตกตางของประเดนทางวทยาศาสตรและประเดนทไมใชวทยาศาสตร รวมถงความรในการเลอกใชขอมลและหลกฐานทนาเชอถอในการสนบสนนการโตแยง นอกจากนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมมบทบาทส าคญและเปนรปแบบการเรยนรทพฒนามาจากกระบวนการจดการเรยนรตามแนวคดว ทยาศาสต ร เ ทค โน โล ย และส ง คม ( Science-Technology-Society approaches: STS approaches) (ประสาท เ นองเฉลม , 2557) ทง น เ นองจาก STS ม งประเดนความสนใจ ในการน าวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชในสงคม ซงท าใหละเลยตอความเขาใจอยางลกซง ของการน าวทยาศาสตรมาใช ไมไดใหความส าคญตอความตระหนกในคณธรรม จรยธรรม และความขดแยงทางความคดในการน าวทยาศาสตรมาสการเรยนการสอน ซงความรวทยาศาสตรลวนมความสมพนธกบเหตผลเชงจรยธรรม ธรรมชาตของวทยาศาสตร ความรสก การพฒนา และวฒนธรรมของมนษยในสงคม

37

3. บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม Aikenhead (2004, อางองใน ประสาท เนองเฉลม , 2558 หนา 219) ไดอธบายบทบาทของนกเรยนและครไวดงน บทบาทคร 1. ก าหนดประเดนปญหาเพอใหนกเรยนไดน ามาขบคด 2. วางแผนก าหนดวธการหาค าตอบ การเกบขอมล การลงมอด าเนนงาน การวเคราะหขอมลและน าเสนอผลงานรวมกบนกเรยน 3. จดเตรยมสอและแหลงสบคนใหเพยงพอตอการคนควาหาขอมล 4. ตงค าถามและกระตนใหผ เรยนไดรวมกนคด รวมกนตดสนใจ 5. เสรมแรงการเรยนรดวยเทคนคและวธการทเหมาะสม 6. อ านวยความสะดวกในการเรยนรผานการอภปรายรวมกน บทบาทนกเรยน 1. ตงค าถามทตองการหาค าตอบตามความสนใจและค าถามเกยวกบปญหาทสงผลกระทบตอสงคม 2. วางแผน คนควาขอมลเพอประกอบการศกษาคนควา 3. ปรบประยกตใชทรพยากรในทองถนเพอเปนแหลงเรยนร 4. มสวนรวมในการหาขอมลจากแหลงขอมลทหลากหลาย 5. รวมกนวเคราะหและคดสรรขอมลประกอบการตดสนใจ 6. น าขอมลทมากพอและมความนาเชอถอมาใชตดสนใจเพอลงขอสรป Zeidler et al. (2009) ไดก าหนดบทบาทในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ไว 2 สวน ดงน บทบาทของคร ใหค าแนะน าแกนกเรยนในการพจารณาหลกฐานเพอสนบสนนการโตแยง รวมไปถง การใหค าแนะน าการเขาถงสอและแหลงเรยนร ในขนตอนการสบคนประเดนปญหาในสงคม ทเกยวของกบวทยาศาสตรและสงคม เพอใหนกเรยนเขาถงสอทมความถกตอง และนาเชอถอ มสวนรวมในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในหวขอทสนใจ เพอใชในการถกเถยงกนในชนเรยนในเชงวทยาศาสตรและเกยวของกบประเดนทางศลธรรม จรยธรรมการหาแนวทางการแกไขปญหาตาง ๆ และคอยใหค าแนะน าการแสดงความเหน

38

ของนกเรยนในขณะจดกจกรรมดวยแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมจะตองอยบนพนฐานของความเปนจรง บทบาทของนกเรยน นกเรยนมบทบาทส าคญในการขบเคลอนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตร และสงคม เปนผ เขารวมหลกในการจดกจกรรมการเรยนรดวยแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม มสวนรวมในการหาขอมลจากแหลงขอมลทหลากหลายและ รวมกนวเคราะหและคดสรรขอมลประกอบการตดสนใจ ดงนนผ วจยจงสรปบทบาทของครและนกเรยนในการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ดงน บทบาทของคร ก าหนดประเดนทจะใหนกเรยนศกษาโดยเปนประเดนทยงถกเถยงกน ในสงคม และยงไมมแนวทางการแกไขทตายตว วางแผนก าหนดวธการหาค าตอบ การเกบขอมล การลงมอด าเนนงาน รวมถงการวเคราะหขอมลและน าเสนอผลงานของนกเรยน ระหวาง การจดกจกรรมการเรยนรคอยใหค าแนะน าในการเขาถงสอและแหลงเรยนร เพอใหนกเรยนเขาถงสอทมความถกตอง และนาเชอถอ ตองคอยตงค าถามเพอกระต นการเรยนรของนกเรยน ใหค าแนะน าการแสดงความเหนของนกเรยนในขณะจดกจกรรมเพอเปนไปในทางทถกตอง บทบาทของนกเรยน ตงค าถามและวางแผนเพอหาค าตอบค าถามเกยวกบปญหา ทสงผลกระทบตอสงคมโดยมสวนรวมในการหาขอมลจากแหลง ขอมล ทหลากหลาย รจกใชทรพยากรในทองถน เมอไดขอมลแลวรวมกนวเคราะหภายในกลมเพอคดสรรขอมลประกอบการตดสนใจจากแหลงขอมลทมความนาเชอถอ 4. ผลดของการ จดการเ รยน รตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสต ร และสงคม การจดการเรยนรตามประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมสงผลดและชวยพฒนาทกษะตาง ๆ ของผ เรยนหลายดาน ดงน 1. สงเสรมทกษะการคดวเคราะห การอธบายปรากฏการณ การประเมนคา การแปลความหมายขอมล และสงเสรมการรวทยาศาสตรของผ เรยน เนองจากในการจดการเรยนรมการโตแยงโดยใชหลกฐานทางวทยาศาสตร (Zeidler, 2005, p. 53) 2. สงเสรมใหผ เรยนไดวเคราะหประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในมมมอง ทหลากหลายทงขอดและขอเสยทสงผลกระทบตอการด าเนนชวต และสงเสรมใหผ เรยนสามารถ

39

น าความรทางวทยาศาสตรมาชวยตดสนใจเลอกแนวทางการปฏบตในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทศกษา โดยค านงถงหลกคณธรรมจรยธรรมของสงคม (Gutierez, 2015, p 146)

3. ชวยพฒนาทกษะการสอสารของผ เรยนในการเรยนวทยาศาสตร (Zeidler et al., (2011 as cited in Chung et al., 2016, p. 3) 4. สงเสรมใหผ เรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยน และมความรสกดตอการเรยนวทยาศาสตร (Nicolaou et al., 2015) และเกดความกระตอรอรนกบสงคมทมการเปลยนแปลง เนนการใหเหตผลเชงจรยธรรมเกยวกบมมมองความขดแยงประเดนทางสงคม ผ เรยนมโอกาส เปนผ น าตนเองในการเรยนร เหนคณคาของตนเอง และไดแลกเปลยนทศนคตกบผ อนขณะ จดกจกรรมการเรยนร (Bossér et al., 2015)

5. สงเสรมการรสงแวดลอม เจตคตดานสงแวดลอม และพฤตกรรมดานสงแวดลอม (พงศกรณ, 2016, น. 345)

6. ชวยสงเสรมความรความเขาใจของใหผ เรยนในบทเรยนมากขน และชวยใหผ เรยน รจกการเชอมโยงเนอหาในหองเรยนกบชวตประจ าวน (Sadler et al., 2017; Bossér et al., 2015)

7. สงเสรมใหผ เรยนเกดการรเทคโนโลย (Zangori et al., 2017) 8. ผ เรยนไดลงมอปฏบตเพอศกษาหลกการในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

ทศกษาท าใหเกดความเขาใจหลกการทางวทยาศาสตรชดเจนมากขน และเกดความสนกสนานขณะท ากจกรรมการเรยนร (Friedrichsen et al., 2016)

9. ผ เรยนไดสบคนขอมลผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมผาน การจดกจกรรมการเรยนรรปแบบตวตอ (jigsaw) ท าใหไดมองเหนผลกระทบของประเดนทศกษา ในหลากหลายมมมอง (Sadler et al., 2017)

จากผลดของการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ผ วจยสรปไดวา การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชวยสงเสรม การรวทยาศาสตรของนกเรยน ชวยพฒนาทกษะการสอสารและการรเทคโนโลย ท าใหผ เรยน มความกระตอรอรนในการเรยน ผ เรยนจะมโอกาสเปนผ น าตนเองในการเรยนร เหนคณคา ของตนเองไดแลกเปลยนทศนคตกบผ อน ดวย มทศนคต ท ดตอการเ รยนวทยาศาสตร สงเสรมใหนกเรยนเกดความสนกสนานกบบทเรยนและเกดความเขาใจในบทเรยนมากขน ชวยใหผ เรยนรจกเชอมโยงเนอหาในหองเรยนกบชวตประจ าวน และชวยใหผ เรยนสามารถ เลอกแนวทางการปฏบตในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทศกษา โดยค านงถงหลกคณธรรมจรยธรรมของสงคม

40

5. แนวทางในการจดการเรยนรตามประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม นกการศกษาหลายคนไดเสนอแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม ดงน Zeidler et al. (2005, p. 363) ไดระบกรอบแนวทางประเดนปญหาทน ามาใช ในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมไว 4 ดาน ดงน 1. ประเดนธรรมชาตของวทยาศาสตร ใหความส าคญตอการใชภาษาทางวทยาศาสตรของผ เรยน รวมถงการรบรเกยวกบลกษณะทางวทยาศาสตร เนองจากมผลตอการตดสนใจเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม 2. ประเดนการอภปรายในชนเรยน เนนการอภปรายในเชงมมมองการใหเหตผลสนบสนนการโตแยงทางวทยาศาสตรผานการถกเถยงในรปแบบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ซงการอภปรายในชนเรยนนชวยสงเสรมการรวทยาศาสตร ของผ เรยน 3. ประเดนทางวฒนธรรม การจดการเรยนรทเอาประเดนทางวฒนธรรมเขามาเสรมกบการเรยนวทยาศาสตรเพอใหผ เรยนเกดการเรยนรทหลากหลายมากขน เนองจากผ เรยนมความใกลชดกบวฒนธรรมและสงคม 4. ประเดนทใชเ พอสงเสรมพลเมองใหมการ รวทยาศาสตร ประเดนปญหา ทน ามาเปนกรณศกษา เชน อาหารผานการดดตอพนธกรรม พนธวศวกรรมพนธกรรมของมนษย การใชสตวทดลอง ปญหาสงแวดลอม รวมไปถงการใชหลกฐานสนบสนนอยางมประสทธภาพในการถกเถยงประเดนกรณศกษา ซงมสวนชวยสงเสรมทกษะการคดวเคราะหและการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของผ เรยนดวย Zeidler (2009, p. 50) ไดก าหนดกรอบกระบวนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม แบงออกเปน 2 สวน ดงน สวนท 1 การก าหนดประเดนเกยวกบคณธรรมและศลธรรมทจะใชศกษาตลอด ภาคเรยน ซงมาจากประเดนทนกเรยนสนใจ หรออาจใชระยะเวลาทมากกวากไดขนอย กบการก าหนดในวตถประสงค ซงปกตแลวจะไมก าหนดเปนเนอหาทอยในหนงสอ โดยปกตแลวนกเรยนมกจะไมนกถงความสมพนธระหวางบคคล แตจะคดเฉพาะเรองทเกดผลกระทบตอตวเอง จงเปนสวนเรมตนในการจดการเรยนรใหนกเรยนไดมการเชอมโยงตนเองเขากบสงคมมากขน สวนท 2 การใหผ เรยนโตเถยงกนในบรบททก าหนดในการจดการเรยนรวทยาศาสตร ซงจะท าใหเขาใจวทยาศาสตรทเ กยวกบพลเมองในสงคมมากขน ในสวนนจะมประเดน

41

ทางคณธรรม จรยธรรมเขามาเกยวของกบการตดสนใจทางวทยาศาสตรดวย มการโตแยงในประเดนปญหา และใชหลกฐานสนบสนนการตดสนใจ ซงเปนการประยกตเนอหาทอยในบทเรยน ในการจดการเรยนรอยางชดเจน Eilks (2010 as cited in Sadler, 2011, p. 387) ไดเสนอการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมของ Eilks แบงออกเปน 5 ขนตอน ดงน ขนท 1 วเคราะหปญหา (Problem analysis) ในขนตอนนนกเรยนจะไดน าเสนอประเดนทสนใจศกษาจากรายงานขาว สงพมพ สอตาง ๆ หรออาจเปนปญหาจรงทตนเอง พบเหนเปนประจ า ขน ท 2 ช แจงเ กยวกบเน อหาทางวทยาศาสตร (Clarification of the science) ครจะคอยชวยเหลอนกเรยนในการท าความเขาใจเนอหาพนฐานทางวทยาศาสตรเพอท าใหนกเรยนเขาใจประเดนปญหาทก าหนดในมมมองทางวทยาศาสตรมากขน ขน ท 3 มง เ นนไปยงประเดนทยงไมสามารถแกไขได (Refocus on the socio-scientific dilemma) หรอมหลายแนวทางในการแกไข นกเรยนมงความสนใจในประเดนปญหา ทางสงคมหรอประเดนทก าลงถกเถยงกนของสงคม ขนท 4 บทบาทสมมต (Role-playing task) นกเรยนจะไดลองสวมบทบาททเกยวกบประเดนทางสงคมทก าหนด ในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ไดโตแยงกน และการสรางสอทเกยวของกบประเดนปญหานน ๆ ขนท 5 ขนสะทอน (Meta-reflective activity) นกเรยนสะทอนสงทตนเองไดปฏบต หรอประสบการณในการจดการเรยนรทงหมด เกยวกบประเดนปญหาขางตน และสงเสรม ใหเกดความเขาใจในมมมองวทยาศาสตรมากขน พงศกรณ พนธ โยศร (2559, น. 342) ไดประยกตแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมของ Zeidler et al. (2005) ในการจดการเรยนร เรองสงแวดลอมไวดงน ขนท 1 น าเสนอหวขอ (Topic introduction) น าเสนอสถานการณทมลกษณะเฉพาะ ในดานสงแวดลอมทยงหาขอสรปไมได เพอน ามาสการก าหนดหวขอในการศกษา ขนท 2 ทาทายความเชอหลก (Challenging Core Beliefs) ทาทายความเชอหลก กบประเดนสงแวดลอมทก าหนด ขนท 3 การสอนอยางเปนทางการ (Formal Instruction) จดกจกรรมการเรยนร ในเนอหาทางวทยาศาสตรสงแวดลอมและสรางความรเขากบความรใหม

42

ขน ท 4 กจกรรมกลม (Group Activity) สบคนขอมลภายใตค าถามทตงขนมา น าเสนองาน อภปรายในกลมยอยและสรป ขนท 5 การพฒนาค าถามทอยในบรบท (Develop Contextual Questions) น าขอมลความรทางวทยาศาสตรสงแวดลอมทถกน าเสนอพฒนาค าถามใหมทอยในบรบทของสงแวดลอม ตรวจสอบความเขาใจและแกไขความเขาใจทคลาดเคลอน ขนท 6 อภปรายในชนเรยน (Class Discussion) วเคราะหขอมล แสดงความคดเหน และอภปรายรวมกนในชนเรยนโดยใชความรทางวทยาศาสตรสงแวดลอมและหลกคณธรรม จรยธรรมในการตดสนใจ ขนท 7 การสอนสดทายและการท าใหแนวความคดชดเจน (Final Instruction and Clarification Concepts) สรปการอภปราย อธบายความสมพนธในเนอหาความรวทยาศาสตรสงแวดลอมกบประเดนสงแวดลอมทใชในการศกษาและสรางความเขาใจในมโนทศน ขน ท 8 การประเมนความ รและการใ ห เหตผล (Knowledge and Reasoning Assessment) ประเมนความรวทยาศาสตรสงแวดลอมและการใหเหตผลทเปนหลกคณธรรม จรยธรรมจากการน าเสนองาน การแสดงความคดเหน การแสดงชนงานทแสดงออกถงความตระหนกในประเดนของสงแวดลอม หรอจากการสอบขอเขยน Chung et al. (2016) ไดเสนอการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร สงคม ในการเรยนการสอน เรองการดดแปรพนธกรรม เพอพฒนาทกษะการสอสารโดยมกจกรรมการเรยนร 4 ขน ดงน ขนท 1 การเขาใจสวนทเปนแนวคดหลก ตองเขาใจบรบทของผ คนซงเปนขอมลเบองตน ทส าคญเพอใหเกดการสอสารทมประสทธภาพ ซงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม มเกดการโตแยง และถกเถยงกนโดยอาศยหลกฐานทางวทยาศาสตร ชวยสนบสนนซงมความเกยวของกบองคประกอบของคณธรรมจรยธรรม ซงผ เรยนจะตองสามารถเลอกหลกฐานทมความสอดคลองสามารถใชสนบสนนการโตแยงนน ๆ ได ขนท 2 การเหนคณคา เปนขนตอนทพฒนาความสามารถในการยอมรบฟงมมมอง ความคดเหนทหลากหลายทมาจากตนเอง และผ อน ซงขนตอนนเปนขนตอนทส าคญในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม และยงเปนขนตอนทชวยพฒนาทกษะ การสอสารของผ เรยนอกดวย

43

ขนท 3 การพฒนาความสามารถในการก าหนดเปาหมาย (Developing Active Assertions) การก าหนดส าหรบการสอสารเพอใหบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพและเหมาะสมในแตละบคคล ขนท 4 การพฒนาความเขาใจรวมกน เปนความสามารถในการตความและเขาใจประสบการณ และเขาใจเหนใจความรสกของผ อนมากขน รวมถงความสามารถท รบ ร การเปลยนแปลงทางจตใจของผ อนเพอจะเขาใจและแบงปนความรสกรวมกนในการสอสาร Sadler et al. (2017, p. 80) ไดพฒนาแบบจ าลองส าหรบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม ส าหรบการเรยนเนอหาชวเคม โดยแบงออกเปน 3 ขน ดงภาพ 2

ภาพ 2 แบบจ าลองการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

(Socio-scientific issue: SSI) ปรบปรงจาก Sadler et al. (2017)

• ประเดนปญหาทเกยวของกบแนวคดทางวทยาศาสตร • ประเดนปญหาเกยวของกบความกงวลของสงคม

มความเชอมโยงกบ

การปฏบตการใหเหตผลทางวทยาศาสตรและ

สงคม

สงเคราะหแนวคดหลก และปฏบต

วตถประสงคการเรยนร 1. ตระหนกเกยวกบประเดนปญหา 2. แนวคดหลกแหงสาขาวชา 3. แนวความคดขามสาขา 4. แนวทางปฏบตทางวทยาศาสตร 5. ญาณวทยาของวทยาศาสตร 6. การใหเหตผลทาง วทยาศาสตรและสงคม 7. เอกลกษณ

การเผชญหนากบประเดนปญหา (Encounter Focal Issue)

แนวคดหลกแหงสาขาวชา (Disciplinary core ideas)

แนวปฏบตทางวทยาศาสตร

(Science practice)

แนวความคดขามสาขา (Crosscutting

concepts)

จากล าดบการจดการเรยนรนผ เรยนควรมโอกาสทจะ

• ใชหรอประยกต ขอมลเทคโนโลยทางการสอสาร • สะทอนผล/ ปรบแตงความเชอ/ จากประเดนปญหาทศกษา

44

ข น ท 1 การ เผชญหนากบประ เดน ปญหา (Encountering the Focal Issue) เปนขนตอนแรกทนกเรยนจะไดพบสถานการณปญหา ซงมความส าคญเนองจากจะท าใหนกเรยนไดเกดความตระหนกถงความส าคญของประเดนปญหาเกยวกบผลกระทบตอดานตาง ๆ โดยวเคราะหผานมมมองทางวทยาศาสตร การสบเสาะทางวทยาศาสตร โดยเปนประเดนเกยวกบปญหาทางสงคมและวทยาศาสตร ซงข นตอนนนกเรยนจะใชเปนแนวทางในการก าหนดสถานการณทจะศกษาตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมตอไป

ข น ท 2 การ เ รยน ร ว ทยาศาสต รแบบสามมต ( Three-Dimensional Science Learning) ขนนจะจดการเรยนการสอนเปนสามมต เพอสงเสรมการใหเหตผลทางวทยาศาสตร ซงการออกแบบการจดการเรยนรประกอบไปดวย 3 สวนคอ เนอหาทใชเปนบทเรยนหลก (disciplinary core ideas) แนวความคดขามสาขา (crosscutting concepts) และการปฏบต ทางวทยาศาสตร (science practices) โดยการจดการเรยนรจะยดตามหลกสตรในการเรยนวทยาศาสตรมความสมพนธกบสวนตาง ๆ และใชประเดนปญหาทมหลายแนวทางแกไขมารวมในการจดการเรยนร ซงท าใหเกดการสงเสรมการใหเหตผลทางวทยาศาสตรและสงคม (Socio-scientific Reasoning) ของนกเรยน ขนนผ เรยนจะไดตกลงและก าหนดประเดนปญหาทจะสะทอนผลในมมมองทางวทยาศาสตร และสงคม ผ เรยนจะไดฝกการใหเหตผลทางวทยาศาสตร ซง Sadler เสนอตวอยางแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมเรอง เชอดอยา ทเกยวกบเนอหาบทเรยนหลก เรองการคดเลอกโดยธรรมชาตไวดงน ขนแรกใหนกเรยนสบคนประเดนทางสงคมจากแหลงความรดวยตนเองกอนเพอกระตนใหนกเรยนเกดความสงสยและเกดความคนเคยกบประเดนปญหา หลงจากนนใหนกเรยนสบคนขอมลเพมเตมเกยวกบผลกระทบของปญหาตอสงคม พลเมอง และสงแวดลอม และขอดขอเสยของประเดนปญหา ตอสงคม ซงจะใชการจดการเรยนรรปแบบตวตอ ( jigsaw) ใหสมาชกในกลมแตละคนแบงบทบาทกนศกษา โดยอานบทความทเกยวของกบบทบาททตนไดรบมอบหมายในมมมองตาง ๆ และวเคราะหผลการศกษาในมมมองนน ใหนกเรยนตอบค าถาม และสรปเกยวกบมมมองทตนเองไดรบมอบหมาย หลงจากนนน ามาอภปรายในกลมและสรปขอมลรวมกนในมมมองของประเดนดอยา

ขน ท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต (Synthesis of Ideas and Practices) นกเ รยนจะไดสงเคราะหแนวคดและปฏบตภายหลงการไดเผชญกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ขนนนกเรยนจะมโอกาสในการสะทอนมมมองความคดของตนเองเกยวกบประเดนปญหาทสอดคลองกบของบทเรยนทศกษา รวมไปถงการใหเหตผลทางวทยาศาสตร และสงคม นกเรยนจะไดแสดงขอเสนอแนะในแบบฝกหดทายหนวย และประเมนผลหลงการจดการ

45

เรยนรทายหนวย จากตวอยางบทเรยนเรองเชอดอยาผ เรยนจะไดสรางนโยบายเกยวกบขอจ ากด ในการผลตและควบคมการแพรระบาดของแบคทเรยทดอยา โดยพจารณาความเสยงดานสขภาพของประชาชนในสงคม นกเรยนไดเลอกใชนโยบายทยดหยนในระดบประเทศ และระดบนานาชาต นกเรยนจะเรยนร เขาใจและวเคราะหผลตภณฑทใชในการควบคมโรคระบาด โดยตองสามารถอธบายเกยวของกบเนอหาการคดเลอกทางธรรมชาตได ผานมมมองตาง ๆ เกยวกบสงคม ประชากร และสงแวดลอม

การประเมนการสะทอนผลในขนนใหนกเรยนตองเขยนเรยงความแสดงแนวคด นโยบายทถกตองในมมมองของตนเองความยาว 1 ถง 4 หนา เปนเหมอนกบงานวจยกลม ซงในเรยงความประกอบไปดวยการใหเหตผลและประเดนการโตแยงเกยวกบประเดนปญหา ทศกษาขางตนโดยการโตแยงมโครงสรางประกอบไปดวยการใหเหตผล และเอกสารสนบสนนการใหเหตผลนน งานวจยนจะพจารณาวานกเรยนใชแบบจ าลองทางวทยาศาสตร แนวคดและหลกฐานเกยวกบนโยบายของพวกเขาหรอไม รวมไปถงเหตผลทเกยวของทางสงคม พลเมอง เศรษฐกจ และประเดนทางศลธรรม โดยครจะตองออกแบบเกณฑการประเมนภายหลงการจดการเรยนร อยางครอบคลมเปนระดบทชดเจน

จากแบบจ าลองการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ขางตนมวตถประสงคเพอสงเสรมผลการเรยนรของนกเรยนทงหมด 7 ขอ ประกอบไปดวย

1. การตระหนกเกยวกบประเดนปญหา (Awareness Issue) นกเรยนไดเผชญประเดนปญหาและตระหนกถงความส าคญทมผลกระทบตอสงคมในดานตาง ๆ

2 แนวคดหลกแหงสาขาวชา (Disciplinary Core Ideas) นกเรยนไดเขาใจแนวคด และเนอหาหลกแหงสาขาวชาวทยาศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหานน ตวอยางของกรอบ การจดการเรยนรนมงเนนใหผ เรยนไดเขาใจแนวคดหลกทเกยวกบการคดเลอกทางธรรมชาต และการปรบตวเพอการอยรอดของสงมชวต

3. แนวคดขามสาขา (Crosscutting concepts) นกเรยนไดเขาใจแนวคด วเคราะหสาเหตและผลทจะเกดของประเดนทศกษา ซงกรอบการจดการเรยนการเรยนของ Sadler et al. (2017) มงเนนใหนกเรยนเขาใจรปแบบของการววฒนาการของเชอดอยาดวยการส ารวจสาเหตและผลกระทบทเกดขน รวมไปถงความคงทและการเปลยนแปลง

4. แนวทางปฏบตทางวทยาศาสตร (Science practices) การจดการเ รยน ร จะสงเสรมใหนกเรยนไดปฏบตตามกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงประกอบไปดวย การตงค าถาม การพฒนาและใชแบบจ าลอง (เพออธบายปรากฏการณทก าลงศกษา) การวางและการด าเนนการ

46

สบเสาะ การใชคณตศาสตร การสรางค าอธบาย การมสวนรวมในกจกรรมการโตแยง โดยใชหลกฐานทเปนประจกษ การรวบรวม การประเมน และการสอสารสาร ซงกรอบการจดการเรยนการเรยนรของ Sadler et al. (2017) มงเนนใหนกเรยนเกดประสบการณเรยนรทเชอมโยงกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ในหนวยการเรยนรเรอง เชอดอยา สงเสรมใหนกเรยนไดปฏบตตามกระบวนการทางวทยาศาสตรเพอสรางแบบจ าลองทางความคดของตนเองเกยวกบการตานทานของเซลลทสงผลตอการดอยาของเชอจลลนทรย ใชแบบจ าลองน าเสนอและอธบายสาเหต การเปลยนแปลงในระดบโมเลกลของประชากรแบคทเรยในชวงเวลาหนง และการคดเลอก ทางธรรมชาตทมผลตอการเปลยนแปลงประชากรของแบคทเรย

5. ญาณวทยาทางวทยาศาสตร (Epistemology of Science) หรอทฤษฎทอธบายความรทางวทยาศาสตร แหลงเกดของความรทางวทยาศาสตร และเหตแหงความรทแทจรง ทางวทยาศาสตร ซงนกเรยนจะไดศกษาความเปนจรงของประเดนเชอดอยา และสบคนขอมล ทเกยวของกบประเดนเชอดอยา

6. การใหเหตผลทางวทยาศาสตรและสงคม (Socio-scientific Reasoning) นกเรยน ไดฝกการใหเหตผลทางวทยาศาสตรเกยวกบผลกระทบของเชอดอยาทมตอสงคมและศลธรรม ของสงคมผานการใชหลกฐานเชงประจกษ

7. ความเปนเอกลกษณ ( Identity) การจดการเรยนรของ Sadler et al. (2017) ไดสงเสรมใหนกเรยนมบทบาทส าคญของการจดกจกรรมการเรยนร มบทบาทส าคญในการสรางแบบจ าลองเพออธบายประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทเชอมโยงกบบทเรยน เปนผน าตนเองในการเรยนร ไดสบคนขอมล อภปรายผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในชนเรยน และเหนคณคาของการอภปรายเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม จากการศกษาขางตน พบวาการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม มจดมงหมายส าคญ คอ เนนการประยกตใชความร ทเ กยวกบวทยาศาสตร เพอแกไขประเดนปญหาทเกดขนในสงคม ซงเปนปญหาทมแนวทางการแกไขหลายแนวทางและ มความเกยวของกบศลธรรมของสงคม สงเสรมใหนกเรยนเกดทกษะการใหเหตผลทางวทยาศาสตร สงผลใหนกเรยนรจกตระหนกถงผลกระทบของประเดนปญหาทมตอสงคม สงเสรมใหนกเรยน ไดฝกการปฏบตทางวทยาศาสตร การโตแยงทางวทยาศาสตร และการใชหลกฐานเชงประจกษ เพอสนบสนนการโตแยง ของแนวทางการแกปญหา และสงเสรมการน าเสนอแนวคดทเกยวของกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมผานกระบวนการทางสงคม

47

6. การจดการเ รยน รตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม กบการสงเสรมการรพนธศาสตร ผวจยไดวเคราะหถงเปาหมายและขนตอนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมของ Sadler et al. (2017) พบวา แนวทางในการจดการเรยนรนสามารถสงเสรมการรพนธศาสตร ผ วจยจงปรบใชกรอบแนวคดในการจดการเรยนร เรอง เทคโนโลย ทางดเอน ดงสรปภาพ 3

• ประเดนปญหาทเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอ

• ประเดนปญหาเกยวของกบความกงวลของสงคม

มสวนรวมกบ แนวคดหลกแหงสาขาวชา

(Disciplinary core ideas)

แนวปฏบตทางวทยาศาสตร

(Science practice)

การปฏบตการใหเหตผลทางวทยาศาสตรและ

สงคม

สงเคราะหแนวคดหลก และการปฏบต ขนตอนเหลานชวยใหสงเสรมนกเรยนเกด

• ประยกตใชขอมลเทคโนโลยทางการสอสารเปนแหลงเรยนรในการสบคนขอมลเกยวกบประเดนปญหา

• สะทอนความคด/ ปรบแตงความเชอของตนเอง

วตถประสงคการเรยนร 1. ตระหนกและสรางความคนเคยกบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมเรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ 2. วเคราะหประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอเชอมโยงกบความร ทางพนธศาสตร 3. ใชความรทางพนธศาสตรอธบายหลกการของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 4. ใชความรทางพนธศาสตรชวยในการตดสนใจเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 5. เสนอแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

การเผชญหนากบประเดนปญหา (Encounter Focal Issue)

แนวความคดขามสาขา (Crosscutting

concepts)

ภาพ 3 แบบจ าลองการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ทสงเสรมการรพนธศาสตรของผเรยน (ปรบปรงจาก Sadler et al., 2017)

48

จากโมเดลการจดการเรยนรมวตถประสงคการเรยนรทมความสอดคลองและเกยวของกบการสงเสรมการรพนธศาสตรทง 3 ระดบความร ดงน 1. ตระหนกและสรางความคนเคยกบประเดนปญหาเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอนกเรยนไดเผชญหนากบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอ เพอใหเกดความค นเคยและท าความเขาใจประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทจะศกษา เกดความคนเคยและเขาใจความหมายของค าศพททางพนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ซงเปนการสงเสรมการรพนธศาสตรระดบการตระหนกร (awareness knowledge) 2. วเคราะหประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมและเชอมโยงกบความรทาง พนธศาสตร นกเรยนไดวเคราะหหลกการของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทเกยวของกบความรทางพนธศาสตรในเนอหาบทเรยน ซงเปนการสงเสรมความรในหลกการ (principles knowledge) 3. ใชความรทางพนธศาสตรอธบายหลกการของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการการรพนธศาสตรในระดบความรในหลกการ (principles knowledge) 4. ใชความรทางพนธศาสตรชวยในการตดสนใจเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม นกเรยนไดใชความรทางพนธศาสตรในบทเรยนเปนเครองมอชวยในการพจารณาและตดสนใจเพอสงเคราะหเปนแนวปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เปนการสงเสรมการรพนธศาสตรในระดบวธการใชความร (how-to knowledge) 5. เสนอแนวทางการปฏบต เ กยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม การจดการเรยนรขนสดทายนกเรยนจะไดฝกการใชความรทางพนธศาสตร การใหเหตผล ทางวทยาศาสตร และความรในหลกการทางพนธศาสตร ในการเสนอแนวปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และชวยสงเสรมการรพนธศาสตรในระดบว ธการใชความร (how-to knowledge) งานวจยน ผ วจยเลอกการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม ตามกรอบแนวคดของ Sadler et al. (2017) เ พอส ง เส รมการ รพนธ ศาสต ร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เนองจากขนตอนการจดการเรยนรสอดคลองกบเปาหมายการจดการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตรของสถานศกษาและสมรรถนะส าคญของผ เ รยนทจะตองสามารถแกปญหาและเขาใจความสมพนธการเปลยนแปลง ของเหตการณในสงคมค านงถงผลกระทบทเกดกบตนเองและสงคม รวมไปถงขนตอนดงกลาว มการสะทอนผลการพฒนาสงทผวจยสนใจศกษาในครงน

49

ซงผ วจยไดออกแบบและปรบปรงกรอบการจดการเรยนรของ Sadler et al. (2017) ใหเขากบบรบทหองเรยนของผวจยมากขน โดยมขนตอนการจดการเรยนรดงน ข น ท 1 การ เผชญหนากบประ เดน ปญหา (Encountering the Focal Issue) เปนขนตอนแรกทนกเรยนจะไดพบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และมความส าคญ เนองจากนกเรยนจะไดเกดความตระหนกและเหนความส าคญของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสงผลกระทบตอสงคมดานตาง ๆ โดยวเคราะหผานมมมองทางวทยาศาสตร ทม ความเปนเหตเปนผลกน ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต (Three-Dimensional Science Learning)ขนนจะจดการเรยนรเปนสามมต ทประกอบไปดวย 3 สวนคอ การศกษาหลกการของเทคโนโลยทางดเอนเอ เชอมโยงหลกการในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเขากบเนอหาบทเรยน และสบคนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทมตอสงคมในดานตาง ๆ โดยการจดการเรยนรจะยดตามหลกสตรในการเรยนวทยาศาสตรของสถานศกษา และหลกสตรแกนกลางกลมสาระวทยาศาสต ร (ฉบบปรบปรง พ .ศ. 2560) ชนมธยมศกษาป ท 4 ซ งจะใ ชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เ รอง เทคโนโลยทางด เ อนเอเ ขามารวม ในการจดการเรยนร เพอสงเสรมการใหการรพนธศาสตรของนกเรยนในแตละระดบความร โดยการจดการเรยนรรปแบบตวตอ ( jigsaw) ใหสมาชกในกลมแตละคนแบงบทบาทกนศกษาบทความผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมแลววเคราะหผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมรวมกน และสรปขอมลทสบคนเพอน ามาอภปรายรวมกนในชนเรยน

ขน ท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต (Synthesis of Ideas and Practices) นกเ รยนสงเคราะหแนวคดและการปฏบต เ กยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม โดยใหเหตผลเชงวทยาศาสตร และเสนอแนวทางการแกปญหาเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมผานการสรางชนงาน

งานวจยทเกยวของ 1. งานวจยในประเทศ ปยะฉตร ชาญตะกว และคณะ (2557) ไดท าการศกษาและเปรยบเทยบผลการเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยใชการเรยนแบบผสมผสาน ตามวธการทางวทยาศาสตรกบการเรยนปกตทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผล ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ทมแรงจงใจใฝสมฤทธตางกน โดยมวตถประสงค

50

เพอ 1) เพอศกษาความสามารถในการโตแยงหลงเรยน ประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบ การใชวทยาศาสตรโดย ใชการเรยนแบบผสมผสานตามว ธการทางวทยาศ าสตรกบการ เรยนแบบปกต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมแรงจงใจ ใฝสมฤทธตางกน 2) เพอศกษาและเปรยบเทยบ การคดเชงเหตผลกอนเรยนและหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบ การใชวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยสวนรวมและจ าแนกตามแรงจงใจ ใฝสมฤทธและรปแบบการเรยน 3) เพอศกษาและเปรยบเทยบความสามารถในการโตแยง และการคดเชงเหตผลหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวกบการใชวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมแรงจงใจใฝสมฤทธตางกนและเรยนโดยใชรปแบบการเรยนตางกน ผลการวจยพบวา นกเรยนโดยสวนรวมและจ าแนกตามแรงจงใจใฝสมฤทธหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรโดยการใชการเรยนแบบผสมผสานตามวธการ ทางวทยาศาสตรและการเรยนแบบปกตมการพฒนาความสามารถในการโตแยงจากการสอบ และการคดเชงเหตผลเพมขนจากกอนเรยน (p < .0001) นกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง มเฉพาะความสามารถในการคดเชงเหตผลมากกวานกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธต า (p < .012) สวนนกเรยนทเรยนดวยการเรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรหลงเรยนประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตรมความสามารถในการโตแยงและการคด เชงเหตผลมากกวานกเรยนทเรยนดวยการเรยนแบบปกต (p < .003) พงศกรณ พนธโยศร (2559) ไดท าการศกษาผลการผลของการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ทมผลตอความสามารถในการรสงแวดลอมของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โดยมวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาความสามารถในการรสงแวดลอม ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตนกลมทไดรบการจดการ เรยนการสอนวทยาศาสตรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 2) เพอเปรยบเทยบความสามารถในการรสงแวดลอม ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตนระหวาง กลมท ไดรบการจดการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมกบ กลมทไดรบการ จดการเรยนการสอนวทยาศาสตร แบบทวไปโดยจ าแนกตามองคประกอบเปน 3 ดาน คอ ความรดานสงแวดลอม เจตคต ดานสงแวดลอมและพฤตกรรมดานสงแวดลอม โดยเครองมอทใชในการวจย ไดแก เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลของการรสงแวดลอม ประกอบไปดวย 1) แบบทดสอบความร ดานสงแวดลอม 2) แบบวด เจตคตดานสงแวดลอม และ 3) แบบรายงานพฤตกรรมตนเอง ดานสงแวดลอม และ เครองมอทใชในการทดลอง ประกอบไปดวย 1) แผนการจดการเรยนร ตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 2) แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตรแบบทวไป

51

สอนทงหมด 3 ประเดน 13 คาบ คาบละ 60 นาท เชนเดยวกบแผนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ผลการวจยพบวา นกเรยนกลมทไดรบการจดการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมมความสามารถในการรสงแวดลอมด ก ว า กล ม ท ไ ด ร บ ก า ร จ ด ก า ร เ ร ย น ร ว ท ย า ศ าสต ร แ บบท ว ไ ป แ ล ะนก เ ร ย น กล ม ทไ ด รบการจดการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม มคะแนนเฉลยความรดานสงแวดลอม เจตคตดานสงแวดลอมและพฤตกรรมดาน สงแวดลอม สงกวากลมทไดรบการจดการเรยนรวทยาศาสตรแบบทวไป อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 2. งานวจยตางประเทศ Sadler et al. (2011) ท าการศกษาการเ รยนวทยาศาสตรและการให เหตผล ทางวทยาศาสตรทเกยวของกบสงคม เรองการเปลยนแปลงสภาพอากาศของโลก (Global Climate Change) เพอสงเสรมการรวทยาศาสตรและประสบการณในการเรยนวทยาศาสตร มวตถประสงค คอ 1) ออกแบบกระบวนการการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม ทสอดคลองกบบรบทของผ เรยนและคร 2) พฒนาความเขาใจการใชการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมจากมมมองทใกลชด (จากการสงเกตในหองเรยนขณะท ากจกรรมการเรยนการสอน) 3) ศกษาผลของการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมทสงเสรมความรวทยาศาสตรของนกเรยน 4) ศกษาความสมพนธของการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม เพอสงเสรมการใหเหตผลทางวทยาศาสตร สงคม และพฒนาการประเมนการใหเหตผลทางวทยาศาสตรและสงคม ในการด าเนนการวจย ใชหองเรยนเปนฐานมงเนนเทคโนโลยนวตกรรมการศกษา ออกแบบการจดการเรยนรโดยใชเกมรวมดวย วธการด าเนนการใชกลมตวอยางทเรยนสายการเรยนวทยาศาสตร เครองมอทใชออกแบบใหสอดคลองกบการประเมนและหลกสตรส าหรบการสบเสาะทางวทยาศาสตรและสงคม (Curriculum and Assessment Tools for Socio-scientific Inquiry: CATSI) ลกษณะเปนค าถามปลายเปด เชน ภาวะโลกรอนคออะไร? ภาวะเรอนกระจกคออะไร? ภาวะโลกรอนกบภาวะเรอนกระจกมความสมพนธกนอยางไร? อะไรเปนตวควบคมทท าใหเกดภาวะเรอนกระจก? เปนตน วเคราะหค าตอบดวยวธการเปรยบเทยบทคงท (constant comparative method) ในลกษณะ การตความขอมลและใหรหสของค าตอบงานวจยนใชการวเคราะหขอมลทดดแปลงจาก McNemar ซงมลกษณะคลายกบการทดสอบไคสแควร งานวจยนพฒนาใชระดบคะแนนการแปลความ การใหเหตผลทางวทยาศาสตรและสงคม (ความซบซอนของการใหเหตผล การสบเสาะ มมมองทหลากหลาย) และใชเกณฑการใหคะแนนการใหเหตผลทางวทยาศาสตรและสงคม

52

Goltz (2015) ไดท าการศกษาการแสดงออกการรพนธศาสตรในกลมเครอขายสงคมออนไลน โดยการรพนธศาสตรทนยามในการศกษาครงนประกอบไปดวย ดานความร ทกษะ และทศนคตทมตอพนธศาสตร ซงมทมาจากการรสขภาพ การด าเนนการวจยโดยใชกลมตวอยางจากกลมเครอขายสงคมออนไลนเวปไซต Yahoo โดยมงเนนกลมตวอยางทมความผดปกตทางยน หรอเปนโรคทางพนธกรรมทเปนสมาชกของเวปไซตทใชภาษาองกฤษเทานน งานวจยนอาศยขอมลในการวเคราะหจากการเขยนอเมลลของกลมตวอยางแลวใชวธการวเคราะหเชงคณภาพ ของขอความเชงบรรยายทมความสมพนธกบทฤษฎดานสขภาพ งานวจย และการปฏบต เ พอส ารวจความเขาใจแนวคดทซบซอนดานสาธารณสขและความเสยงทางพนธศาสตร ของผ เขารวม ผลการวจยพบวา ครอบครวและพฤตกรรมสวนบคคลเปนสาเหตหลกตอการผดปกตของยนทเกดขน เชนการมความร ความเขาใจทคลาดเคลอนเกยวกบพนธศาสตร การขาดทกษะ การตดสนใจเกยวกบดานสขภาพ การประเมนความเสยงทางยนทผดพลาดรวมไปถงความเขาใจ ทผดเกยวกบโรคทางพนธกรรม ระดบการรสขภาพอยในระดบทต า แมปจจบนเทคโนโลย ทางพนธศาสตรมความกาวหนาอยางรวดเรว มแอปพลเคชนทมเนอหาเกยวกบพนธศาสตร และสขภาพมากมาย แตกยงเกดขอจ ากดในการใชของคนในสงคม เนองจากคนในสงคม ยงมการรพนธศาสตรทจ ากดท าใหสงผลตอการใชความรในการตดสนใจ เปนพลเมองในสงคม เกยวกบประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบความรทางพนธศาสตร Abrams et al. (2015) ไ ดท ากา รศกษา ปจจย ท ม ผลต อการ รพนธ ศ า สต ร และการประเมนความสามารถของวจยเชงส ารวจ โดยก าหนดวตถประสงคของงานวจยออกเปน 3 มต การรพนธศาสตร คอ 1) การตระหนกร 2) วธการใชความร และ 3) ความรในหลกการ หรอความรทเปนจรง โดยประยกตนยามการรพนธศาสตรจาก Rogers (2003) ท าการศกษา กลมประชากรทเปนผ บรโภคในประเทศสหรฐอเมรกาใชการส ารวจดวยเครองมออเลคทรอนค การประเมนความรทง 3 ระดบนจะใชวธทตางกน การประเมนการตระหนกรเปนการประเมน เ พอวดความค นเคยของกลมตวอยางทศกษาโดยการขดบอกระดบความค นเคยค าศพท ทางพนธศาสตรจากระดบ 1 – 7 ซงศพททใชมาจากการประเมนการรสขภาพในผ ใหญ (Rapid Estimate of Adult Literacy in Genetics; REAL-G) ก า รประ เม น ว ธ ก า ร ใ ชคว าม รห ร อ ทกษะในการปฏบตใชแบบทดสอบ 6 ตวเลอกและการแบบทดสอบการเตมค าในชองวาง ซงขอความถามเกยวของกบพนธศาสตร ตวอยางเชน เปาหมายของการทดสอบทางพนธศาสตรของยน BRCA คออะไร? เปนตน และการประเมนการความรในหลกการจะใชแบบทดสอบเลอกตอบถกหรอผด ซงการประเมนการรพนธศาสตรทประกอบดวยความรทง 3 ระดบ

53

จะใชจดตดทรอยละ 70 เพอบอกการรพนธศาสตรระดบสง การศกษานศกษาความสมพนธ และว เคราะหองคประกอบทง 3 มต ดวยมาตราสวนของ Mokken และสมการเช ง เ สน ผลศกษาพบวา การรทง 3 สวนมความสมพนธกนและเปนผลตอกนโดยตรง

Bosser et al. (2015) ไ ดท าศกษาความทาทายในการจดการ เ รยน ร ของคร โดยใชประเดนปญหาทางสงคมและวทยาศาสตรเขามารวมในการเรยนการสอนวทยาศาสตร โดยมค าถามงานวจยประกอบดวย 1) การจดการเรยนรโดยใชประเดนปญหาทางวทยาศาสตร และสงคมในหองเรยนของคร สามารถชวยใหครเกดการพฒนาดานใดบาง 2) การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมจะทายทายครผ สอนอยางไร ท าการศกษา โดยใชการบนทกเสยงและวดโอระหวางการสอนของครวทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน เนนศกษาพฤตกรรมของครและนกเรยนในหองเรยน , บนทกปญหาทพบหลงจบบทเรยนของคร และวดโอบทสนทนาระหวางครผ สอนกบครพเลยง หลงจากนนวเคราะหผลตามการวเคราะห เชงคณภาพผลการศกษาพบวา ระหวางการจดการเรยนรครไดเกดความตระหนก ในการสงเสรมการเรยนรของนกเรยนเพมขน อยางไรกตามผลการศกษายงมความขดแยงวตถประสงค ของรปแบบการจดการเรยนรโดยผ เรยนเปนศนยกลาง แตการจดการเรยนรโดยใชประเดนปญหาทางวทยาศาสตร และสงคมนนเปนประโยชนตอการสรางกจกรรมการเรยนรของครเพมมากขน

Cebesoy et al. (2017) ไ ดศกษาการ รพนธศาสตร ของครสอนวทยาศาสต ร ดานความร ทศนคต และมมมองในการสอนนกเรยน กลมตวอยางคอครสอนวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาตอนตน โดยมค าถามวจย 2 ขอ คอ 1) ระดบของการ รพนธศาสตรของ ครสอนวทยาศาสตร ทศนคต และความเขาใจการสอนประเดนการรพนธศาสตรคออะไร? 2) ลกษณะของครสอนวทยาศาสตรสามารถท านายระดบการรพนธศาสตร ทศนคตตอประเดนเกยวกบการรพนธศาสตร และการรบรของการสอนประเดนการรพนธศาสตรไดอยางไร? งานวจยนใชแบบทดสอบหลายตวเลอกโดยประยกตมาจากการวดระดบการรพนธศาสตร ของนกศกษาปรญญาตร เนอหาทางพนธศาสตร การถายทอดยน การแสดงออกของยน การควบคมของยน ววฒนาการ และพนธศาสตรกบสงคม วเคราะหผลโดยการหาความสมพนธสองตวแปร พบวาผหญงจะมระดบความสนใจพนธศาสตรระดบสง และการรพนธศาสตรสงกวา และมทศนคตเกยวกบพนธศาสตรในระดบด และครยงเชอวาการรพนธศาสตรท าใหตนเอง มความสามารถ และมการรพนธศาสตรของครชวยสงเสรมใหการจดการเรยนรของตนเองไดดขน

54

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยเ รอง การสงเสรมการรพนธศาสตร ของนกเ รยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ โดยใชแนวทางการจดการเรยนรตามประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ผวจยไดด าเนนการตามขนตอน ดงน 1. รปแบบการวจย

2. กลมเปาหมาย 3. บรบทของหองเรยน 4. เครองมอทใชในการวจย 5. การสรางและหาคณภาพของเครองมอ 6. การเกบรวบรวมขอมล 7. การวเคราะหขอมล

รปแบบการวจย ผ วจยท าการวจยปฏบตการตามแนวคดของ Kemmis (1988 อางถงใน ส รนภา กจเกอกล, 2557, น. 149-152) ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน 1. การวางแผน (Plan) เปนขนตอนการสรางและออกแบบการปฏบตวาจะมลกษณะใดโดยจะตองมความยดหยนมากพอทจะใชในการปฏบต เนองจากผ วจยไมสามารถคาดเดา สงทจะเกดขนในหองเรยนได ในการวางแผนผวจยตองส ารวจปญหาในการจดการเรยนรของตน ทท าใหการจดการเรยนรไมประสบความส าเ รจตามวตถประสงค มการวเคราะหปญหา และตงค าถามของการวจยเพอหาค าตอบ ซงแนวทางการแกปญหาของผ วจยเปน นวตกรรม การเ รยน ร กลาวคอ กระบวนการหรอส ง ทน ามาใชแล วสามารถแกปญหาการเ รยนร โดยส ง ทน ามาใ ชน น ตอง เ ปนส ง ใหม ทแตกตางจากเดม ไ ดแก ว ธการจดการ เ รยน ร เทคนคการจดการเรยนร สอและแหลงเรยนรวธการวดประเมนการเรยนร 2. การลงมอปฏบต (Action) เปนการปฏบตตามแผนทวางไว โดยผ วจยไดน าแผนหรอแนวคดทตนคดวาสามารถแกไขปญหาไดลงมอปฏบตการสอนจรงในหองเรยน โดยขนตอนน จะเกดขนพรอมกบขนตอนตอไป คอ การสงเกต โดยผ วจยจะตองคอยสงเกตเพอรวบรวมขอมล

55

หลกฐานทเกดขนมาประเมนการปฏบตของตนเอง ซงการปฏบตอาจไมไดเปนไปตามแผนทวางไวกอนหนานทงหมด เพราะสงทเกดขนในเหตการณ เวลา และสถานทจรงอาจไมเหมอนกบทคาดไว 3. การสงเกต (Observe) เปนการรายงานสงทเกดขน ซงเปนผลจากการปฏบต ในขนน ผ วจยตองตรวจสอบตนเองขณะปฏบตการสอนในขนท 2 วาวธนนไดผลหรอไม และผ วจย มความจ าเปนทจะตองเปลยนวธนนหรอไม กลาวคอ ผ วจยจะตองคดหาขอบกพรองของการจด การเรยนร และหาสาเหต จากนนใหด าเนนการแกไขอยางรวดเรว นอกจากนผวจยตองเปดโอกาสใหผ เรยนไดแสดงความคดเหนหรอสะทอนผลวา รสกอยางไร หรอไดเรยนรจากการปฏบต การจดการเรยนรของผวจยบาง โดยการสงเกตครอบคลมไปถงวธการอน ๆ ทใชเกบรวบรวมขอมล ทงนการสงเกตจ าท าใหผ วจยสามารถน าขอมลทรวมรวมไดมาสะทอนความคดทมประสทธภาพ สงทจ าเปนตอการสงเกต ไดแก ความรอบคอบ การเปดใจใหกวางเพอรบสงใหม ๆ ทเกดขน ความยดหยนตอการเปลยนแปลงทเกดขน ผวจยตองพยายามสงเกตและเกบขอมลทเนนประเดน ทสนใจศกษา จากนนใหผ วจยวเคราะห เปรยบเทยบขอมลทไดจากขนท 3 กบเปาหมายทก าหนดไว ในข น ท 1 โดยพยายามมองหาหลกฐาน ขอมล ทสนบสนน และคด คาน เ พอน า ไปส การไดขอสรปวา วธปฏบตใดใหผลดทสด 4. การสะทอนผล (Reflect) เปนการยอนคดถงการปฏบตของตนโดยมเปาหมาย เพอท าความเขาใจกบกระบวนการแกปญหา และประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบสงทศกษา รวมทงเปนการเสนอแนวทางส าหรบการปฏบตตอไป เพอใหเกดความเขาใจวาสงใดชวยสนบสนนหรอเปนอปสรรคตอการจดการเรยนรของผวจย และมการปรบปรงและพฒนาในการสอนครงตอไป การสะทอนความคดนนจะเกดขนเมอมการบนทกหลงสอนและมการอภปรายรวมกนระหวาง เพอนรวมงาน ทปรกษา หรอผ เชยวชาญระดบอดมศกษาเพอน าไปเปนพนฐานในการปรบปรง โดยสงทตองบนทก ไดแก 4.1 การเรยนการสอนน นกเรยนเรยนรตามวตถประสงคหรอไม อยางไร 4.2 การสอนอยางไร ทท าใ หนก เ รยนเ กดการเ รยน รและไม เ กดการเ รยน ร พรอมหลกฐานประกอบ 4.3 ปญหาและสาเหตของปญหาในการสอนครงนคออะไร 4.4 แนวทางการปรบปรงการสอนครงตอไป โดยภาพรวมแลว กระบวนการวจยปฏบตการในชนเรยนจะตองอาศยส าคญ คอ การสะทอนผลตอการจดการเรยนร ทเรมตนจากการทผ วจยสะทอนผลเกยวกบปญหา

56

ของการจดการเรยนรทผานมาของตนเองเพอวางแผน (ขนการสงเกต) และขนสดทา ย เปนการสะทอนผลทผวจยและกลมผวจยแสดงความคดเหนเกยวกบผลลพธทเกดขนโดยภาพรวม (ขนสะทอนผล) โดยการวจยปฏบตการในชนเรยนอาจจ าเปนตองท าซ าเปนวงรอบอยางนอย 3 วงรอบ เนองจากใน 1 วงรอบ จะชวยใหผวจยผสอนทราบถงปญหาทเกดขนในหองเรยน ในวงรอบท 2 ผ วจยผ สอนด าเนนการปรบปรงและแกไขการจดการเรยนร และจดการเรยนรในวงท 3 เพอใหสามารถแกไขปญหาในชนเรยน หรอจนกวาจะไดขอมลทผวจยยอมรบ ดงภาพ 4

ภาพ 4 วงจรของการวจยเชงปฏบตการตามแนวคดของ Kemmis (1988)

ทมา: Kemmis (1988); Schmuck (2006 อางถงใน สรนภา กจเกอกล, 2557, น. 152) กลมเปาหมาย กลมเปาหมายในงานวจยครงน คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หองเรยนพเศษวทยาศาสตร มาตรฐานสากล ตามแนวทาง สสวท. (SMAT) โรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนง สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 39 อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 34 คน (นกเรยนชาย 31 คน และนกเรยนหญงจ านวน 3 คน) นกเรยนโดยรวมมความสามารถในการเรยนในระดบด นกเรยนแตละคนมความสามารถในการรบรทแตกตางกน มความสนใจในเหตการณทแปลกใหมรอบ ๆ ตว ชอบตงค าถามเกยวกบสงทเรยน กบเหตการณทเกดในชวตประจ าวน รวมทงมความรบผดชอบในการท างานทไดรบหมอบหมาย ในระดบด นกเรยนในหองสวนใหญเปนผ ชายจะชอบการท างานเปนกลมและชวยเหลอ ซงกนและกน ยงมบางกลมทยงไมคอยสนทกบเพอนเนองจากขณะทเรยนระดบมธยมศกษา

57

ตอนตนอยคนละหองกบเพอน และนกเรยนหองเรยนนยงไมเคยเรยนดวยการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมมากอน บรบทของหองเรยน งานวจยนด าเนนการในหองเรยน รายวชาชววทยา ณ โรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนง ในจงหวดพษณโลก อปกรณทางวทยาศาสตร และสอการเรยนรทเพยงพอและเหมาะสม กบการจดการเรยนรรายวชา หองปฏบตการชววทยาเปนหองปรบอากาศ มอปกรณท ใช ในปฏบตการคอนขางครบ เชน อางลางมอในหองปฏบตการทเพยงพอกบการเรยนปฏบตการ มตส าหรบเกบอปกรณในการปฏบตการอยางเปนระเบยบอยดานหลงของหอง แสงสวางภายในหองเพยงพอตอการเรยนการสอน อปกรณขยายเสยงดงทวถงทงหอง บรเวณหนาหองมอปกรณเครองฉายภาพจ านวน 1 เครอง มกระดานโตะสาธตจ านวน 1 โตะ และเครองฉายสามมตจ านวน 1 เครอง ในการจดการเรยนรรายวชาชววทยาผวจยจดนกเรยนนงเปนกลม 6 กลม กลมละ 5 - 6 คน การจดการเรยนรในหองสวนใหญจะเปนกจกรรม และปฏบตการการทดลองเปนบางครง โดยนกเรยนสวนใหญมทกษะทางวทยาศาสตรพอใช ถงระดบคอนขางด เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชส าหรบค าถามวจย มรายละเอยดดงน 1. เครองมอส าหรบค าถามวจย “แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตรและสงคมเพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษา ปท 4 ควรมแนวทางในการจดการเรยนรอยางไร” ประกอบดวย 1.1 แผนการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตรและสงคม ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ 1.2 แบบสะทอนผลการจดการเรยนร 2. เครองมอส าหรบค าถามวจย “การจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตรและสงคม สามารถสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 4 ไดอยางไร” ประกอบดวย

2.1 แบบประเมนการรพนธศาสตรของนกเรยน 2.2 ใบกจกรรมการรพนธศาสตร

58

การสรางและหาคณภาพของเครองมอ 1. แผนการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตรและสงคม เรองเทคโนโลย ทางดเอนเอ แผนการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 มขนตอนดงน 1.1 ศกษาสภาพปญหาในการจดกจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตรของโรงเรยน 1.2 ศกษาแนวคดทฤษฎ เ กยวกบการจดการ เ รยน รตามแนวคดประ เดน ทางวทยาศาสตรและสงคม จากเอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของเพอน าหลกการจดกจกรรมมาประยกตใชกบการจดการเรยนรในหอง เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ 1.3 วเคราะหผลการเรยนร และเนอหา เพอก าหนดจดประสงคการเรยนร 1.4 เขยนแผนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม ซงประกอบไปดวย 1.4.1 ผลการเรยนร และจดประสงคการเรยนร 1.4.2 สาระส าคญ 1.4.3 สาระการเรยนร 1.4.4 กระบวนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 1.4.5 การวดผลประเมนผลการเรยนร 1.4.6 สอและแหลงเรยนร 1.4.7 บนทกหลงการจดกจกรรมการเรยนร 1.4.8 ปญหาและอปสรรคและแนวทางแกไข 1.5 ออกแบบกระบวนการจดการเรยนรใหเหมาะสมและสอดคลองกบเนอหา โดยเนนใหนกเ รยนมการแสดงการ รพนธศาสตร โดยจดกจกรรมตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม ประยกตกรอบแนวคดของ Sadler et al. (2017) โดยแตละขนตอน มรายละเอยดการจดการเรยนร เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ ดงน ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา (Encountering the Focal Issue)

ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต (Three-Dimensional Science Learning)

ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต (Synthesis of Ideas and Practices)

59

1.6 ออกแบบการจดการเรยนร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอในระดบชนมธยมศกษา ปท 4 จ านวน 3 แผนแผนละ 4 ชวโมง รวมทงหมด 12 ชวโมง โดยมรายละเอยดดงตาราง 2 ตาราง 2 แสดงแผนการจดการเรยนรเรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ในระดบชนมธยมศกษา ปท 4 แผนการจดการเรยนรท

เรอง ประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

เวลา (ชวโมง)

1 การประยกตใชความรทางพนธศาสตร ดานการเกษตร (สงมชวตดดแปรพนธกรรม) - บทเรยนเรอง เทคนคทางพนธวศวกรรมและ การโคลน ความปลอดภยทางชวภาพและชวจรยธรรม - นกเรยนเรยนรหลกการดวยกจกรรมบทบาทสมมตเปนนกวทยาศาสตรสรางขาวโพด BT - ใชกจกรรม jigsaw ศกษาผลกระทบของ GMOs ตอสงคมดานตาง ๆ และเสนอแนวทางการปฏบตเกยวกบ GMOs ผานการสรางชนงาน

การตอตานการบรโภค พช GMOs

4

2 การประยกตใชความรทางพนธศาสตร ดานนตวทยาศาสตร (การตรวจสอบขอมล ทางพนธกรรมโดยลายพมพดเอนเอ) - บทเรยนเรอง การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด ความปลอดภยทางชวภาพและชวจรยธรรม - นกเรยนเรยนรหลกการดวยกจกรรมบทบาทสมมตเปนนกสบในคดฆาตกรรม - ใชกจกรรม jigsaw ศกษาผลกระทบของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม และเสนอแนวทางการปฏบตเกยวกบการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม ผานการสรางชนงาน

ผลกระทบการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมดานนต

วทยาศาสตร

4

60

ตาราง 2 (ตอ) แผนการจดการเรยนรท

เรอง ประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

เวลา (ชวโมง)

3 การประยกตใชความรทางพนธศาสตรดานการแพทย (การแกไขจโนมมนษย) - บทเรยนเรอง 1) เทคนคทางพนธวศวกรรมและการโคลน 2) การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทด 3) ความปลอดภยทางชวภาพและชวจรยธรรม - นกเรยนเรยนรหลกการดวยกจกรรมบทบาทสมมตเปนพลเมองในสงคมทมการแกไขจโนมมนษย - ใชกจกรรม jigsaw ศกษาผลกระทบของการแกไขจโนมมนษยตอสงคมดานตาง ๆ และ เสนอแนวทางการปฏบตผานการสรางชนงาน

การตอตาน การแกไขจโนมมนษย

และ การบ าบด ดวยยน

4

1.7 น าแผนการจดการเรยนร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณา เพอรบขอเสนอแนะ 1.8 น าแผนการจดการเรยนรทสรางขนใชผ เ ชยวชาญประเมน จ านวน 3 คน ไดแก ผ เชยวชาญดานวทยาศาสตรศกษา ผ เชยวชาญดานเทคโนโลยทางดเอนเอ และครช านาญการทมประสบการณทางการสอนชววทยา เพอประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร โดยผ เชยวชาญพจารณาลงความเหนตามเกณฑทก าหนดให ซงปรบปรงแบบประเมนผลงานวจย และเกณฑการประเมนผลของบญชม ศรสะอาด (2554, น. 121) ตามความเหนของผ เชยวชาญ ดงน 5 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาแผนการจดการเรยนรมความเหมาะสม มากทสด 4 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาแผนการจดการเรยนรมความเหมาะสม มาก 3 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาแผนการจดการเรยนรมความเหมาะสม ปานกลาง

61

2 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาแผนการจดการเรยนรมความเหมาะสม สมนอย 1 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาแผนการจดการเรยนรมความเหมาะสม นอยทสด 1.9 น าผลการประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรจากความคดเหน ของผ เชยวชาญทงหมดในแตละแผนการจดการเรยนร ค านวณหาคาเฉลยในแตละดานแลวเปรยบเทยบกบเกณฑการแปลความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร (บญชม ศรสะอาด , 2554, น. 121) ดงน คาเฉลย ความหมาย 4.51 – 5.00 คะแนน แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมมากทสด 3.51 – 4.50 คะแนน แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมมาก 2.51 – 3.50 คะแนน แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมปานกลาง 1.51 – 2.50 คะแนน แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมนอย 1.00 – 1.50 คะแนน แผนการจดการเรยนรมความเหมาะสมนอยทสด

เกณฑการตดสนผลการพจารณาความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร ของ ผ เ ชยวชาญตองมเกณฑคาเฉลยไมต ากวา 3.51 คะแนน และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ไมเกน 1.00 คะแนน ถอวาเปนแผนการจดการเรยนรทมความเหมาะสม (บญชม ศรสะอาด, 2554, น. 121)

จากผลการประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรจากความคดเหนของผ เ ชยวชาญทง 3 ทานพบวา แผนการจดการเรยนรท 1 มคาเฉลยเทากบ 4.32 คะแนน มความเหมาะสมมาก แผนการจดการเรยนรท 2 มคาเฉลยเทากบ 4.51 คะแนน มความเหมาะสมมากทสด และผลการจดการเรยนรท 3 มคาเฉลยเทากบ 4.37 คะแนน มความเหมาะสมมาก 1.10 น า ขอ เสนอแนะของผ เ ช ยวชาญท ง 3 ท าน ไปแ ก ไขและป รบป ร ง แผนการจดการเรยนรให ตามขอเสนอแนะดงตอไปน

1.10.1 เพมเตมเนอหาของบทเรยนใหสมบรณครบถวนและเหมาะสมกบเวลา 1.10.2 ปรบการใชค าใหคงท และใหค าทสอความหมายเดยวกนใหเหมอนกน

และตามหลกของราชบณฑตยสถาน 1.10.3 เ พ ม เ ต มความหมายของค า ศพ ททา งพนธ ศ าสต รบางค า

ใหครบถวนสมบรณ 1.10.4 เพมเตมสาระการเรยนร และค าส าคญของเนอหาบทเรยน 1.10.5 เพมจดประสงคการเรยนรใหครอบคลมผลการเรยนร

62

ผวจยท าการปรบปรง แกไขแผนการจดการเรยนรใหมความสมบรณมากยงขน กอนน าไปใชในการจดการเรยนร

2. แบบสะทอนผลการจดการเรยนร เปนแบบสะทอนผลการจดการเรยนรของผ วจย ตลอดจนการใหค าแนะน า และ ขอเสนอแนะ โดยผสะทอนผลการจดการเรยนรนประกอบดวย ครช านาญการทมประสบการณ การสอนชววทยาไมต ากวา 5 ป จ านวน 2 ทาน และผวจย โดยเปนการเขยนสะทอนผลแบบอสระ ตามหวขอทก าหนด มขนตอนในการสรางดงน 2.1 ก าหนดขอบขายและประเดนส าคญในการบนทก ไดแก จดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะเพมเตมในแตละขนการจดการเรยนร

2.2 สรางแบบสะทอนผลการจดการเรยนร โดยมขอบขายดงน 2.2.1 ขนตอนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมไดแก ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต โดยมการบนทกลกษณะการจดการเรยนรวาแตละขนสงเสรมตวบงชของสมรรถนะการรพนธศาสตรหรอไม

2.2.2 บนทกจดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะเพมเตมในแตละขน การจดการเรยนร 2.3 น าแบบสะทอนผลการจดการเรยนรการจดการเรยนรใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบ และประเมนความเหมาะสม แลวปรบปรงแกไขตามทอาจารยแนะน า

2.4 ป รบปรง และแกไ ขแบบสะทอนผลการจดการ เ รยน รตามค าแนะน า ของอาจารยทปรกษาวทยานพนธแลวน าไปใชจรง เพอเกบรวบรวมขอมลส าหรบใชสะทอนผล การจดการเรยนร ตอไป

3. ใบกจกรรมการรพนธศาสตร เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ การสรางใบกจกรรม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ มวธด าเนนการสรางเพอใหนกเรยน

สะทอนผลจากการปฏบตในการวเคราะหประเดนทางสงคมทก าหนด โดยจะออกแบบและ สรางใบกจกรรมทสะทอนถงการรพนธศาสตร ประกอบไปดวย การตระหนกร วธการใชความร และความรในหลกการ

ผวจยไดด าเนนขนตอนสรางใบกจกรรมเพอสงเสรมการรพนธศาสตร ดงน 3.1 ศกษาคนควาเอกสารและต าราทเกยวของกบเนอหาเรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

เพอออกแบบกจกรรมการเรยนร เพอประเมนการแสดงการรพนธศาสตร จากนนท าการวเคราะห

63

และสงเคราะห เพอออกแบบบรบทหรอสถานการณทเปนประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม โดยการจดการเรยนรตามประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

3.2 สรางใบกจกรรม เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ จ านวน 3 ใบกจกรรมตามขอบขายดงน

3.2.1 สวนน าเขาสบทเรยน ประเดนปญหาทางวทยาศาสตรทสงผลกระทบ ตอสงคมทใชในการจดการเรยนร เ กยวกบการประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอ ไดแก การประยกตใชความรทางพนธศาสตร เ รองส ง ม ชวตดดแปรพนธกรรมกบการเกษตร การประยกตใชความรทางพนธศาสตร เรองการตรวจสอบขอมลทางพนธกรรมโดยลายพมพ ดเอนเอกบนตวทยาศาสตรและการประยกตใชความรทางพนธศาสตร เรองการคดเลอกยน ใสลงในสงมชวตใหมลกษณะทตองการกบการแพทย ซงจะประกอบดวยขอความท เปนขาว ทกลาวถงผลกระทบของการประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอตอสงคม สงแวดลอม พลเมอง และประเดนทางศลธรรมของสงคม

3.2.2 สวนการด าเนนกจกรรมการเรยนร จะเปนค าถามเพอน านกเรยนไปส การสบคนขอมลเพมเตม โดยใหนกเรยนเขยนตอบแบบอสระ ซงมหวขอหลก คอ ผลกระทบของประเดนปญหากบสงคมดานตาง ๆ วธการทนกเรยนเลอกใชในการแกปญหา ขอด ขอดอย ของการแกปญหานน และความรทางพนธศาสตรทเกยวของกบแนวคดประเดนปญหาดงกลาว

3.2.3 สวนสรป เปนชนงานทนกเรยนท าขน โดยใชขอมลจากใบกจกรรม ทท าการสบเสาะหาความรระหวางการจดการเรยนร และจดกระท าขอมลทงหมดในรปแบบอน และใหนกเรยนน าเสนอชนงานนหนาชนเรยน 3.3 น าใบกจกรรมของนกเรยนใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณาเพอรบขอเสนอแนะ 3.4 ท าการแกไขและปรบปรงตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษาวทยานพนธ 3.5 น าใบกจกรรมทปรบปรงแกไขแลวเสนอตอผ เ ชยวชาญเพอตรวจสอบ ความเหมาะสมจ านวน 3 ทาน ประกอบดวย

ผ เชยวชาญดานวทยาศาสตรศกษา จ านวน 1 ทาน ผ เชยวชาญดานเทคโนโลยทางดเอนเอ จ านวน 1 ทาน ครช านาญการทมประสบการทมประสบการณสอนชววทยา จ านวน 1 ทาน

64

โ ด ย ผ เ ช ย ว ช าญพ จ า รณ า ล ง ค ว า ม เ ห น ต า ม เ กณ ฑ ท ก า ห น ด ใ ห ซงปรบปรงจากแบบประเมนผลงานวจย และเกณฑการประเมนผล ของบญชม ศรสะอาด (2554, น. 121) ตามความเหนของผ เชยวชาญ ดงน

5 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาใบกจกรรมมความเหมาะสมมากทสด 4 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาใบกจกรรมมความเหมาะสมมาก 3 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาใบกจกรรมมความเหมาะสมปานกลาง 2 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาใบกจกรรมมความเหมาะสมนอย 1 หมายถง เมอผ เชยวชาญเหนวาใบกจกรรมมความเหมาะสมนอยทสด

3.6 น าผลการประเมนความเหมาะสมของใบกจกร รมจากความคด เหน ของผ เ ชยวชาญทงหมดในแตละแผนการจดการเรยนร ค านวณหาคาเฉลยในแตละดาน แลวเปรยบเทยบกบเกณฑการแปลความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร (บญชม ศรสะอาด , 2554, น. 121) ดงน

คาเฉลย ความหมาย 4.51 - 5.00 คะแนน ใบกจกรรมมความเหมาะสมมากทสด 3.51 - 4.50 คะแนน ใบกจกรรมมความเหมาะสมมาก 2.51 - 3.50 คะแนน ใบกจกรรมมความเหมาะสมปานกลาง 1.51 - 2.50 คะแนน ใบกจกรรมมความเหมาะสมนอย 1.00 - 1.50 คะแนน ใบกจรรมมความเหมาะสมนอยทสด

เกณฑการตดสนผลการพจารณาความเหมาะสมของใบกจกรรมของผ เชยวชาญ ตองมเกณฑคาเฉลยไมต ากวา 3.51 คะแนน และสวนเบยงเบนมาตรฐานไมเกน 1.00 คะแนน ถอวาเปนแผนการจดการเรยนรทมความเหมาะสม (บญชม ศรสะอาด, 2554, น. 121) 3.7 น าขอเสนอแนะของผ เชยวชาญทง 3 ทาน ไปแกไขและปรบปรงใบกจกรรม ใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบวตถประสงคของการศกษา โดยแกไขและปรบปรงดงตอไปน

3.7.1 ปรบการใชค าใหคงท และใหค าทสอความหมายเดยวกนใหเหมอนกน และตามหลกของราชบณฑตยสถาน

3.7.2 กระชบเนอหาของบทความในใบกจกรรม เพอใหเหมาะสมกบระยะเวลา ของการจดกจกรรม 3.8 น าใบกจกรรมของนกเรยนทไดรบการปรบปรงแกไขใหความเหมาะสมตามค าแนะน าของผ เชยวชาญทง 3 ทาน ไปใชท ากจกรรมการเรยนร โดยใหนกเรยนเปนผท าใบกจกรรม

65

4. แบบประเมนการรพนธศาสตร แบบประเมนการรพนธศาสตรมจดประสงคเพอใชวดการแสดงการรพนธศาสตร ของนกเรยน โดยลกษณะแบบทดสอบจะประกอบดวยประเดนปญหาทางสงคมทเกยวเนองกบเนอหาบทเรยนเ รองเทคโนโลยทางดเอนเอ และขอค าถามทท าใหผ เ รยนสามารถแสดง การรพนธศาสตร ไดแก การตระหนกร วธการใชความร และความรในหลกการ ซงมขนตอน การสรางและตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ดงน 4.1 ศกษาต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบความหมายของการรพนธศาสตร เพอก าหนดนยามเชงปฏบตการและพฤตกรรมบงช 4.2 ศกษาต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบแนวทางในการวดและประเมนการ รพนธศาสตร และศกษาว ธการสรางการประเมนการ รพนธศาสตรรวมถงลกษณะ ของการตงขอค าถามและเกณฑการใหคะแนน

4.3 สรางแบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ทมลกษณะ เปนขอสอบตามกรอบของ Abrams et al. (2015) โดยใชประเดนปญหาทางสงคมทเกยวกบ พนธศาสตร มขนตอนการสรางดงน

4.3.1 ก า หนดจ ดม ง หม ายขอ ง ก า ร ว ด ก า ร ร พน ธ ศ า สต ร ต ามแ ผน การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

4.3.2 ก าหนดกรอบจดประสงคของการวดการรพนธศาสตรใหสอดคลอง กบผลการเรยนร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ 4.4 ว เคราะหการออกขอสอบ และสรางผง ขอสอบ โดยก าหนดเ คาโครง ของแบบประเมนการรพนธศาสตร สาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาเพมเตม ว30241 ชววทยา 2 ตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ทประกอบไปดวยเนอหาประเดนการประยกตใชความรพนธศาสตรทางการเกษตรเ กยวกบส ง ม ชวตดดแปรพนธกรรม การประยกตใชความร ทางพนธศาสตรดานนตวทยาศาสตรเกยวกบการตรวจสอบขอมลทางพนธกรรมโดยลายพมพ ดเ อนเอ การประยกตใชความรทางพนธศาสตรดานการแพทยเ กยวกบการคดเลอกยน ใสในสงมชวตทใหมลกษณะทตองการเพอน ามาสรางแบบประเมนการรพนธศาสตรตามกรอบ การประเมนการรพนธศาสตรของ Abrams et al. (2015) การสรางขอสอบจะมรายละเอยด ดงน

66

4.4.1 การตระหนกร (awareness knowledge) การวดความคนเคยของนกเรยนดวยการใหอธบายความหมายของค าศพททเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอในประเดนปญหา ทางวทยาศาสตรทสงผลกระทบตอสงคม โดยใชขอสอบแบบเขยนตอบ 4.4.2 วธการใชความร (how-to knowledge) เปนการประเมนความสามารถดานทกษะ หรอวธการใชความรทางพนธศาสตรกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรทสงผลกระทบตอสงคม นกเรยนตองเขยนอธบายแนวทางทางการเลอกตดสนใจเกยวกบประเดนปญหา โดยสะทอนการใชความรทางพนธศาสตรทใชในการตดสนใจ การประเมนวธใชความร หรอทกษะการใชความรนจะใชขอสอบแบบเขยนอธบาย 4.4.3 ความรในหลกการ (principles knowledge) ประเมนความสามารถ ในการอธบายหลกการความรทางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตร ทสงกระทบตอสงคมการประเมนความรระดบนจะใชขอสอบเลอกตอบแบบ 4 ตวเลอก และการเขยนอธบายค าตอบทเลอก จ านวนขอสอบทใชประเมนการรพนธศาสตรในแตละแผนการเรยนรจะประกอบไปดวยขอสอบจ านวน 8 ขอ ไดแก การประเมนการตระหนกร ใชขอสอบประเภทเขยนตอบเพออธบายความหมายของค าศพทจากประเดนปญหาทก าหนดจ านวน 5 ขอ ประเมนการใชความร ทางพนธศาสตรดวยขอสอบแบบเขยนอธบาย จ านวน 1 ขอ และวดความรในหลกการใชขอสอบเลอกตอบแบบ 4 ตวเลอก จ านวน 1 ขอ และการเขยนอธบาย จ านวน 1 ขอ รวมทงหมด 8 ขอ ในแตละแผนการจดการเรยนร แสดงดงตาราง 3

ตาราง 3 แสดงผลการวเคราะหความสอดคลองของจดประสงคการรพนธศาสตรและลกษณะของขอสอบ เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

แผนการจดการเรยนร

ประเดนทใช ในการจดการ

เรยนร

จ านวน (ขอ) /ลกษณะของขอสอบตามรปแบบการประเมนการรพนธศาสตร

ประเมนการตระหนกร

ประเมนวธการใชความร

ประเมนความรในหลกการ

ขอสอบทงหมด

แบบเขยนตอบ (อธบายค าศพท)

แบบเขยนอธบาย เลอกตอบ 4 ตวเลอก

เขยนอธบาย

1. การประยกตใชความรทางพนธศาสตร ดานการเกษตร (สงมชวตดดแปรพนธกรรม)

พช GMOs 5 1 1 1 8

2. การประยกตใชความรทางพนธศาสตรดานนตวทยาศาสตร (การตรวจสอบขอมลทางพนธกรรมโดยลายพมพ ดเอนเอ

การเขาถงขอมลทางพนธกรรมในการคดเลอกคนเขา

ท างาน

5 1 1 1 8

3. การประยกตใชความรทางพนธศาสตรทางการแพทย (การแกไขจโนมมนษย)

วเคราะหภาพยนตรเรอง

GATTACA

5 1 1 1 8

67

68

4.5 ก าหนดเกณฑการใหคะแนนในการท าแบบประเมนการ รพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ซงแบบประเมนการรพนธศาสตรประกอบไปดวยการประเมน 3 ดาน คอ ประเมนการตระหนกรทางพนธศาสตรใชขอสอบ แบบเขยนตอบประเมนวธการใชความรใชขอสอบแบบเขยนอธบาย และการประเมนความร ในหลกการใชขอสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอกและแบบเขยนอธบายโดยก าหนดเกณฑการพจารณาการใหคะแนนตามกรอบของ Abrams et al. (2015) ดงน 4.5.1 การประเมนการตระหนกรทางพนธศาสตร ก าหนดเกณฑการพจารณา และใหคะแนนแบบทดสอบแบบเขยนตอบของนกเรยนในการอธบายค าศพทจากประเดนปญหาทเกยวกบพนธศาสตร ดงน 2 คะแนน หมายถง อธบายความหมายถกตองครอบคลมแนวค าตอบ 1 คะแนน หมายถ ง อ ธ บายความหมายของค าศพ ท ถก ตอง แตยงไมครอบคลมรายละเอยดตามแนวค าตอบ

0 ค ะ แ น น ห ม า ย ถ ง อ ธ บ า ย ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ค า ศ พ ท ผ ด หรอไมเขยนอธบาย 4.5.2 การประเมนการใชความร หรอทกษะความร ก าหนดเกณฑการพจารณา และใหคะแนนการเขยนอธบายแนวทางการเลอกปฏบต ทเกยวกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม แสดงดงตาราง 4

ตาราง 4 แสดงการใหคะแนนการการใชความรทางพนธศาสตรของนกเรยน

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

นกเรยนเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และเสนอแนวปฏบตเกยวกบประเดนปญหานน

1) แสดงความคดเหน 2) อธบายเหตผลการตดสนใจโดยอธบายผลกระทบ

1) แสดงความคดเหน 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอธบาย

1) แสดงความคดเหน 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอธบาย

1) แสดงความคดเหน 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอธบาย

69

ตาราง 4 (ตอ)

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

ผลกระทบของประเดนปญหากบสงคม 1 ดาน

ผลกระทบของประเดนปญหากบสงคม 2 ดาน

ผลกระทบของประเดนปญหากบสงคม 3 ดาน

ผลกระทบของประเดนปญหากบสงคม 4 ดาน

4.5.3 การประเมนความรในหลกการ เกณฑการพจารณา และใหคะแนนแบบประเมนประเภทเลอกตอบ 4 ตวเลอก 1 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามถกตอง 0 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามผด ก าหนดเกณฑการพจารณาการใหคะแนนของแบบประเมนการเขยนอธบายหลกการความรทางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม 1 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามถกตอง 0 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามผด 4.6 น าแบบประเมนการรพนธศาสตรไปใหผ เชยวชาญจ านวน 3 ทาน ซงประกอบดานผ เชยวชาญดานวทยาศาสตรศกษา ผ เชยวชาญดานเทคโนโลยทางดเอนเอและครช านาญการ ทสอนชววทยา โดยเกณฑการใหคะแนนความสอดคลองของแบบประเมนการรพนธศาสตรประกอบดวย +1 หมายถ ง ขอค าถามมความสอดคลองกบค านยามเช งปฏบตการ การรพนธศาสตร 0 หมายถง ไมแนใจวาขอค าถามมความสอดคลองกบค านยามเชงปฏบตการการรพนธศาสตร 1 หมายถง ขอค าถามไมมความสอดคลองกบค านยามเชงปฏบตการ การรพนธศาสตร ผ วจยจะหาดชนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสง ค (IOC: Index of item-objective congruence) ใชสตร ดงน

70

IOC = ∑R N เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงค ∑R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผ เชยวชาญ N แทน จ านวนผ เชยวชาญ หากมคาดช น ( IOC) มากกว าห รอ เท ากบ 0.5 ถอว า ขอสอบขอน น สามารถน าไปท าการประเมนการรพนธศาสตรได (เทยมจนทร พานชยผลนไชย, 2539, น. 181) จากการประเมนความสอดคลองของแบบประเมนการ รพนธศาสตร เ รอง เทคโนโลยทาง ดเอนเอจากผ เ ชยวชาญทง 3 ทาน พบวาแบบประเมนทกขอมคา ความสอดคลองระหวาง 0.67 – 1.00 มความสอดคลองกบค านยามเชงปฏบตการการรพนธศาสตร 4.7 น าขอเสนอแนะและแนวทางการปฏบต จากผ เชยวชาญทง 3 ทานไปปรบปรงและแกไขใหมความสมบรณ ดงตอไปน 4.7.1 ปรบการใชค าใหคงท และใหค าทสอความหมายเดยวกนใหเหมอนกน และตามหลกของราชบณฑตยสถาน 4.7.2 แกไขค าผดใหถกตอง 4.8 น าแบบประเมนการรพนธศาสตร เ รองเทคโนโลยทางดเอนเอไปใชจรง กบกลมเปาหมาย การเกบรวบรวมขอมล การด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ผ วจยไดท าการทดลองเกบขอมลในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 ใชเวลาในการเกบรวบรวมขอมลทงหมด 12 ชวโมง เปนเวลา 4 สปดาห โดยด าเนนการเกบขอมล ดงตอไปน 1. ชแจงวตถประสงคและขอตกลงในการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม เ พอสงเสรมการรพนธศาสตร เ รอง เทคโนโลยทางดเอนเอ รายวชาชววทยาเพมเตม (ว30241) ใหนกเรยนทราบ 2. ด าเนนการประเมนการรพนธศาสตรของนกเรยนกอนการจดจดกจกรรมการเรยนร โดยใชแบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอทจดท าขน จากนนวเคราะห ระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนแลวออกแบบการจดกจกรรมการเรยนร

71

3. ด า เนนการจดการ เ รยน รตามแผนการจดการ เ รยน รตามแนวคดประ เดน ทางวทยาศาสตรและสงคม เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ จ านวน 12 ชวโมงโดยจดกจกรรม ตามแผนการจดการเรยนร ดงตอไปน วงจรท 1 แผนการจดการเรยนรท 1 การประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานการเกษตร โดยใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเกยวกบสงมชวตดดแปรพนธกรรม ไดแก GMOs ขนวางแผน น าผลทไดจากการสงเกต และผลการประเมนการรพนธศาสตรจากแบบประเมน การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ทประกอบไปดวยการประเมนในแตละระดบ ความรยอยทเ ปนสวนประกอบของการ รพนธศาสตร ไดแก การตระหนกร ( awareness knowledge) เกยวกบค าศพททางพนธศาสตร การใชความรทางพนธศาสตร (how to knowledge) และความรในหลกการ (principle knowledge) ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนแหงหนง ในจงหวดพษณโลก วเคราะหผลการประเมนและจดระดบการรพนธศาสตรตามกรอบการประเมนการรพนธศาสตรของ Abrams et al. (2015) พบวานกเรยนไมสามารถอธบายความหมาย ของค าศพทพนฐานทางพนธศาสตรได ไมสามารถอธบายหลกการทางพนธศาสตรทเกยวของ กบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมได และไมสามารถประยกตใชความรพนธศาสตร เพอตอบค าถามในแบบประเมนการรพนธศาสตรได

จากนนผ วจยออกแบบการจดการเ รยนรวทยาศาสตรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม เ พอสงเสรมการรพนธ ศาสตร เ รอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยท าการนนสรางแผนการจดการเรยนรและเครองมอส าหรบเกบรวบรวมขอมล ขนปฏบตการ ผ วจยด าเนนตามแผนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยใชแผนการจดการเ รยนร ท 1 เ รอง การประยกตใชความรเ กยวกบเทคโนโลยทางดเ อนเอดานการเกษตร โดยใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเกยวกบสงมชวตดดแปรพนธกรรม เรอง พช GMO โดยผ วจยใชเกมอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรในประเดน GMO เพอสงเสรม ใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตรในระดบการตระหนกร ใชกจกรรมบทบาทสมมตใหนกเรยน เปนนกวทยาศาสตรสรางพช GMO เพอศกษาหลกการเทคนคพนธวศวกรรมและการโคลน ซงชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตรในระดบความรในหลกการ และใชกจกรรมรปแบบ

72

jigsaw ใหนกเรยนศกษาผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมแลวสรางชนงานสะทอนแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทศกษาเพอสงเสรมใหนกเรยน เกดการรพนธศาสตรในระดบวธการใชความร ขนสงเกต ในระหวางการด า เนนการจดการ เ รยน รแผน ท 1 การประยก ตใ ชความ ร เ กยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานการเกษตร โดยใชประเดนทางสงคมเกยวกบ GMOs ผ วจยเกบขอมลโดยใชเครองมอวจย คอ ใบกจกรรมการรพนธศาสตร เรอง พชดดแปรพนธกรรม GMOs และแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ขนสะทอนผล ผ วจยท าการสะทอนผลการจดการเรยนรโดยมแหลงขอมลจากการสะทอนผล ของนกเ รยน คอ ใบกจกรรม และแบบสะทอนผลการจดการเ รยนรโดยครช านาญการ ทมประสบการณการสอนชววทยา แลวท าการวเคราะหขอมล เพอใหไดข อสรปเกยวกบ แนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ จากนนผ วจยน าผลทไดท าการสะทอนไปปรบปรง ในการจดการ เ รยน ร ในการจดการ เ รยน ร ใ ห เหมาะสมในแผนการจดการ เ รยน ร ท 2 เรอง การประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานนตวทยาศาสตรเกยวกบการเขาถงขอมลทางพนธกรรมและการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมกบหลกสทธมนษยชน วงจรท 2 แผนการจดการเรยนรท 2 การประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานนตวทยาศาสตร โดยใชประเดนทางสงคมเกยวกบการเขาถงขอมล ทางพนธกรรมและการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมกบหลกสทธมนษยชน ขนวางแผน น าผลการจดการเรยนรทไดจากขนสะทอนผลปฏบตจากวงจรท 1 มาปรบปรง ใหเหมาะสม และหาแนวทางแกปญหา จากนนออกแบบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมเพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรองเทคโนโลยทางด เอนเอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 และสรางแผนการจดการเรยนรท 2 เรอง การประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานนตวทยาศาสตรและเครองมอส าหรบการเกบรวบรวมขอมล ขนปฏบตการ

ผ วจยด าเนนตามแผนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและส ง คม เ พ อ ส ง เ ส ร ม ก า ร ร พน ธ ศ า สต ร ข อ ง น ก เ ร ย นช น ม ธ ยมศ กษ า ป ท 4 โ ดย ใ ช แผนการจดการเรยนรท 2 โดยใชประเดนทางสงคมเกยวกบการเขาถงขอมลทางพนธกรรม

73

และการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมกบหลกสทธมนษยชน ซงผ วจยใชเกมจบคความหมาย กบค าศพททางพนธศาสตรในประเดนทศกษา เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตรในระดบ การตระหนกร ใหนกเรยนเปนนกสบในกจกรรมบทบาทสมมตเพอการศกษาหลกการหาขนาด ของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด ซงเปนการสงเสรมใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตร ในระดบความรในหลกการ และใชกจกรรม รปแบบ jigsaw ใหนกเ รยนศกษาผลกระทบ ของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม จากนนสรางชนงานสะทอนแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทศกษาเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตรในระดบวธการใชความร ขนสงเกต ในระหวางการด าเนนการจดการเ รยน รแผนท 2 เ กยวกบการเ ขาถง ขอมล ทางพนธกรรมและการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมกบหลกสทธมนษยชน ผ วจยเกบขอมล โดยใชเครองมอวจย คอ ใบกจกรรมการรพนธศาสตร เรอง สทธมนษยชนในการเปดเผยขอมล ทางพนธกรรมและแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ขนสะทอนผล ผ วจยท าการสะทอนผลการจดการเรยนรโดยมแหลงขอมลจากการสะทอนผล ของนกเ รยน คอ ใบกจกรรม และแบบสะทอนผลการจดการเ รยนรโดยครช านาญการ ทมประสบการณการสอนชววทยา โดยการวเคราะหขอมลเหลานนและสรปเกยวกบแนวทาง การจดการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรม การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ จากนนผวจยน าไปปรบปรงรปแบบการจดการเรยนรใหเหมาะสมในแผนการจดการเรยนรท 3

วงจรท 3 แผนการจดการเรยนรท 3 การประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลย ทางดเอนเอดานการแพทยและชวจรยธรรม เกยวกบการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน

ขนวางแผน น าผลทไดจากขนสะทอนผลการจดการเรยนรจากวงจรปฏบตการท 2 มาปรบปรง

ใหเหมาะสม และท าการออกแบบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบนกเ รยนชนมธยมศกษาปท 4 จากนนสรางแผนการจดการเรยนรท 3 และเครองมอส าหรบการเกบรวบรวมขอมล

ขนปฏบตการ ผวจยด าเนนตามแผนการจดการเรยนรท 3 การประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลย

ทาง ดเอนเอดานการแพทยและชวจรยธรรม เกยวกบการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน

74

โดยใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมจากภาพยนตร เรอง GATTACA เปนประเดนน าเขาสบทเรยนใหนกเรยนวเคราะหประเดนทางสงคมทพบในภาพยนตร และเชอมโยงเนอหาทเกยวของกบพนธศาสตรและจรยธรรม นอกจากนผ วจยใชขาวการแกไขจโนมทารกโดยนกวทยาศาสตร ชาวจนใหนกเรยนไดวเคราะห โดยผ วจยเลอกใชเกมบงโกค าศพททางพนธศาสตรเพอสงเสรม ใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตรในระดบการตระหนกรใหนกเรยนเปนพลเมองของสงคม ในกจกรรมบทบาทสมมตเพอการศกษาหลกการทางพนธศาสตร ทเ กยวของกบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม ซงชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตรในระดบความร ในหลกการ และใ ช กจกรรม รปแบบ jigsawใ หนก เ รยนศกษาผลกระทบของประ เดน ทางวทยาศาสตรและสงคม จากนนสรางชนงานสะทอนแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมทศกษา เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตรในระดบ วธการใชความร ขนสงเกต ในระหวางการด าเนนการจดการเรยนรแผนท 3 การประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานการแพทย โดยใชประเดนทางสงคมเกยวกบ การแกไขจโนม และการบ าบดดวยยน ผ วจยเกบขอมลโดยใชเครองมอวจย คอ ใบกจกรรมการรพนธศาสตร เรอง การใชเทคโนโลยทางดเอนเอทใชทางการแพทยและหลกชวจรยธรรม และแบบสะทอนผล การจดการเรยนร ขนสะทอนผล ผ วจยท าการสะทอนผลการจดการเรยนรโดยมแหลงขอมลจากการสะทอนผล ของนกเ รยน คอ ใบกจกรรม และแบบสะทอนผลการจดการเ รยนรโดยครช านาญการ ทมประสบการณการสอนชววทยา แลวท าการวเคราะหขอมลเหลานน เพอใหไดขอสรปเกยวกบแนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมเพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ จากนนผ วจยน าผลทไดท าการสะทอนไปปรบปรง ในการจดการเรยนรใหเหมาะสมในครงถดไป 4. เมอนกเรยนผานการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบทงเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ครบทง 3 วงจร การจดการเรยนรผวจยจะประเมนการรพนธศาสตรหลงเรยนของนกเรยนในแตละระดบการรพนธศาสตรทง 3 ระดบความร ซงผวจยไดวเคราะหเปนวงจรปฏบตการเพอเกบรวมรวมขอมล ดงภาพ 5

75

เครองมอวจย ผใหขอมล เวลาทใช

- แผนการจดการเรยนรท 1 - แบบสะทอนผลการจดการเรยนร - ใบกจกรรม

ผวจย

ครช านาญการ

นกเรยน

ระหวางการจดการเรยนร

หลงการจดการเรยนร

ระหวางการจดการเรยนร

เครองมอวจย ผใหขอมล เวลาทใช

- แผนการจดการเรยนรท 2 - แบบสะทอนผลการจดการเรยนร - ใบกจกรรม

ผวจย

ครช านาญการ

นกเรยน

ระหวางการจดการเรยนร

หลงการจดการเรยนร

ระหวางการจดการเรยนร

เครองมอวจย ผใหขอมล เวลาทใช

- แผนการจดการเรยนรท 3 - แบบสะทอนผลการจดการเรยนร - ใบกจกรรม

ผวจย

ครช านาญการ

นกเรยน

ระหวางการจดการเรยนร

หลงการจดการเรยนร

ระหวางการจดการเรยนร

แบบประเมนการรพนธศาสตรของนกเรยนกอนเรยน

ขนวางแผน

ขนปฏบต

วงจร ปฏบตการท 1

ขนสะทอนผล

ขนวางแผน

ขนปฏบต

ขนสงเกต

วงจร ปฏบตการท 2

ขนสะทอนผล

ขนสงเกต

ขนวางแผน

ขนปฏบต

ขนสงเกต

วงจร ปฏบตการท 3

ขนสะทอนผล

วงจรปฏบตการท 1 เรองการประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานการเกษตร

ใชประเดนสงมชวตดดแปรพนธกรรม

วงจรปฏบตการท 2 เรองการประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานดานนตวทยาศาสตร ใชประเดนการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม

วงจรปฏบตการท 3 เรองการประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทางดเอนเอดานดานการแพทย ใชประเดนการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน

ภาพ 5 ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล

แบบประเมนการรพนธศาสตรของนกเรยนหลงเรยน

76

จากทกลาวมาขางตน ผวจยจงสรปเครองมอทจะตอบค าถามวจยในแตละขอ ดงตาราง 5

ตาราง 5 แสดงค าถามวจย เครองมอ และเวลาทใชในการเกบขอมล

ค าถามวจย เครองมอ ผใหขอมล เวลาทใช 1. แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมเพอสงเสรมการร พนธศาสตรเรอง เทคโนโลยทาง ดเอนเอ ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 ควรมแนวทางในการจดการเรยนรอยางไร

- แผนการจดการเรยนร เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ - แบบสะทอนผลการจดการเรยนร

- ผวจย - ครช านาญการ - ผวจย

ระหวางวงจรปฏบตการ หลงจบ แตละวงจรปฏบตการ

2. การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม สามารถสงเสรมการร พนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ไดอยางไร

- ใบกจกรรมและชนงานกลมของนกเรยน - ใบประเมนการร พนธศาสตรของนกเรยน

- นกเรยน - นกเรยน

ระหวางวงจรปฏบตการ กอนและหลงจบวงจร ปฏบตการ

การวเคราะหขอมล การศกษาผลการใชรปแบบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมนนมทงขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพ ซงผ วจยท าการตรวจสอบขอมลและวเคราะหตามจดมงหมายของการวจย โดยจ าแนกตามเครองมอทใชตอบค าถามวจย แตละขอ ดงน 1. การวเคราะหขอมลทน าไปสการตอบค าถามวจยขอท 1 “แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตรและสงคมเพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 ควรมแนวทางในการจดการเรยนรอยางไร” ท าการวเคราะหขอมล ดงน

77

1.1 แบบสะทอนผลการจดการเรยนร ผ บนท ก จ ะประกอบ ไป ด วย ผ ว จ ย และค ร ท ส อน ช ว ว ท ยา 2 ท าน โดยวธการบนทกขอมลจะบนทกใหอยในรปของขอมลเชงคณภาพ กลาวคอ พจารณาลกษณะ การจดการเรยนรวาบรรลตามวตถประสงคทตงไวในแตละขนตอนหรอไม จดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะเพมเตม วธการวเคราะหขอมลโดยใชวธวเคราะหเนอหา (Content Analysis) จากแบบสะทอนผลการจดการเรยนร เพอจบใจความ ตความและจบประเดน ซงมดงน 1.1.1 อานสงทผ สะทอนไดบนทกลงไปในแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ซงประกอบไปดวยประเดนตาง ๆ ตามทไดกลาวมาขางตน 1.1.2 จดระเบยบขอมล ก าหนดรหสขอมล โดยก าหนดค าหลกและความหมาย เพอใชแทนขอความของผสะทอนผลลงในแบบสะทอนผลการจดการเรยนร 1.1.3 เ ขยนขอสรปชวคราว โดยเ ชอมโยงค าหลก ท ไ ดก าหนดรหส ไ ว จากนนเขยนขอสรปใหมความสมพนธกนและเปนหมวดเดยวกน 1.1.4 สรางบทสรปและเขยนสรปจากขอสรปชวคราวทไดจากขนตอนกอนหนาน โดยใหมความเชอมโยงเปนเรยงความ โดยสรปเปน 3 สวน คอ จดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะเพมเตม 1.1.5 เมอไดขอสรปจากการวเคราะหขอมลจากการสะทอนผลการจดการเรยนรผ ว จ ย จ ะน า ข อส รปดง กล า ว ไป ใ ห ค ร ท สอน ช ว ว ทยาท ง 2 ท าน ต ร วจสอบ อกค ร ง เพอเปนการตรวจสอบความนาเชอถอโดยการตรวจสอบกบผ ใหขอมล (member checking) เพอยนยนวาขอมลทผวจยไดวเคราะหนนสอดคลองกบสงทผสะทอนไดเขยนหรอไม อยางไร 1.1.6 สรปผลภาพรวมของการจดการเรยนรทไดจากการสะทอนผลการจดการเรยนรวามภาพรวมเปนอยางไร บรรลตามวตถประสงคทตงไวหรอไม มขอบกพรองอยางไร เพอน าไปปรบปรงแกไขแนวทางการจดการเรยนร เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ในวงจรปฏบตการครงตอไป 1.1.7 ความนาเชอถอของขอมล ความนาเชอถอของขอมลในการตอบค าถามวจยขอท 1 นนประกอบดวย วธการเกบรวบรวมขอมลจากแบบสะทอนผลการจดการเรยนรของครทสอนชววทยาจ านวน 2 ทาน และผ วจยเอง โดยผ สะทอนผลการจดการเรยนรจะไดรบแบบสะทอนผลการจดการเรยนรทมลกษณะเหมอนกน ซงผ สะทอนจะตองเขารวมสงเกตการจดการเรยนรในหองเรยนทผ วจย

78

ท าการวจย และท าการเขยนบนทกลกษณะการจดการเรยนรในแตละขน พรอมทงมการพดคยเกยวกบอปสรรคและปญหาทเกดในระหวางการจดการเรยนรหลงจากสอนจบในแตละครง หลงจากนนผวจยจะน าขอมลทไดจากการสะทอนมาวเคราะหขอมลเนอหาตอไป ซงวธนเปนวธการตรวจสอบขอมลดานแหลงขอมล (resource triangulation) 2. การวเคราะหขอมลทน าไปสการตอบค าถามวจยขอท 2 “การจดการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตรและสงคม สามารถสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ไดอยางไร” 2.1 ใบกจกรรม การวจยครงน ผ วจยไดด าเนนการวเคราะหขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพซงเปนการวเคราะหใบกจกรรมของนกเรยน ซงมขนตอนดงตอไปน 2.1.1 ท าการตรวจสอบความหมายของค าศพททนกเรยนเขยนตอบเพอประเมนระดบความคนเคย หรอการตระหนกรทางพนธศาสตรของนกเรยน ก าหนดเกณฑการประเมน การเขยนตอบอธบายค าศพทจากประเดนปญหาทเกยวกบพนธศาสตร ดงน 2 คะแนน หมายถง เ ขยนอธบายความหมายถกตองครอบคลม แนวค าตอบ 1 คะแนน หมายถ ง อ ธ บายความหมายของค าศพ ท ถก ตอง แตยงไมครอบคลมรายละเอยดตามแนวค าตอบ

0 คะแนน หมายถง อธบายความหมายของค าศพทผด หรอไมเขยนอธบาย จากนนจดระดบการตระหนกร ตามกรอบของ Abrams et al. (2015) โดยใชจดตดของคะแนนทรอยละ 70 ในการบอกความคนเคยระดบสง ดงตาราง 6 ตาราง 6 แสดงเกณฑการจดระดบการตระหนกรของนกเรยนจากใบกจกรรม

คะแนนรวมทได แปลผล ถาได <50% ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบต า ถาได 50% - >70 % ของคะแนนเตม

เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบปานกลาง

ถาได >70 % ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบสง

79

2.1.2 ตรวจสอบใบกจกรรมและประเมนการใชความร หรอทกษะความร จากใบกจกรรมก าหนดเกณฑการพจารณา และใหคะแนนการเ ขยนอธบายแนวทาง การเลอกปฏบตทเกยวกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ปรบจากกรอบการประเมนของ Abrams et al. (2015) โดยแบงระดบคะแนนออกเปน 4 ระดบ ดงตาราง 10

จดระดบการใชความร หรอระดบของทกษะความร โดยวเคราะห ระดบคะแนนใหเปนขอมลเชงปรมาณ โดยคดเปนรอยละดงตาราง 7

ตาราง 7 แสดงการแปลผลคะแนนการใชความร / ทกษะการใชความร

2.1.3 ประเมนความรในหลกการจากใบกจกรรมโดยก าหนดเกณฑการพจารณา และใหคะแนนใบกจกรรมรปแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก 1 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามถกตอง 0 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามผด ใบกจกรรมรปแบบการเขยนอธบายหลกการความรทางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม 1 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามถกตอง 0 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามผด จดระดบความรในหลกการจากใบกจกรรม ดงตาราง 8

ตาราง 8 แสดงการแปลผลคะแนนความรในหลกการทางพนธศาสตร

คะแนนรวมทได รอยละ แปลผล 0 – 1 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบต า

2 – 3 คะแนน 50% - >70 % ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบปานกลาง

3 - 4 คะแนน >70% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสง

รอยละ แปลผล <50% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบต า

60 % ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบกลาง

>75% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบสง

100% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสงสด

80

2.1.4 น าคะแนนรวมเฉลยในรปแบบของรอยละจากใบกจกรรมในแตละวงจรปฏบตการมาวเคราะหเทยบกบระดบความรของการรพนธศาสตรทประกอบไปดวยการตระหนกร วธการใชความร และความรในหลกการ ในแตละวงจรการปฏบต จากนนวเคราะหผลการร พนธศาสตร โดยใชจดตดของคะแนนทรอยละ 70 เพอแสดง การรพนธศาสตรตามกรอบการประเมนการรพนธศาสตรของ Sadler et al. (2017) ดงตาราง 9

ตาราง 9 แสดงเกณฑการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนจากการวเคราะห ใบกจกรรม

2.2 แบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ เ ปนการวดการ รพนธศาสตร ทประกอบไปดวยความ ร 3 ระดบ ไ ดแก การตระหนกร วธการใชความร และความรในหลกการ กอนและหลงการจดกจกรรมการเรยนรดวยแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม โดยมขนตอนการวเคราะหขอมล ดงน 2.2.1 วเคราะหขอมลทไดจากการแบบประเมนการรพนธศาสตรของนกเรยน ซงไดจากสงทผ เรยนไดตอบค าถามลงในแบบประเมนการรพนธศาสตร ในการจดการเรยนร ตามประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในแตละวงจรปฏบตการทง 3 วงจร ซงนกเรยนจะตองวเคราะหประเดนทางสงคมแลวแสดงความรทง 3 ระดบ ไดแก การตระหนกร วธการใชความร และความรในหลกการ ซงในแตระดบความรทแสดงถงการรพนธศาสตรมรปแบบการตรวจสอบและวเคราะหขอมลของแบบประเมนการรพนธศาสตร ดงน 1) การตระหนก ร (awareness knowledge) ประเมนความค นเคย ของนกเ รยนโดยใหการอธบายความหมายของค าศพท ท เ กยวของกบประเดนปญหา ทางวทยาศาสตรทกระทบตอสงคมโดยใชขอสอบแบบเขยนตอบ 2) วธการใชความร (how-to knowledge) การประเมนความสามารถดานทกษะ หรอวธการใชความรทางพนธศาสตร โดยประเมนจากการใชความรทางพนธศาสตรและ

รอยละโดยรวมจากระดบความรทง 3 ระดบ แปลผล

<50% ของคะแนนเตม เปนผ มการรพนธศาสตรระดบต า

50% - <70 % ของคะแนนเตม เปนผ มการรพนธศาสตรระดบปานกลาง

> 70 % ของคะแนนเตม เปนผ มการรพนธศาสตรระดบสง

81

ความรเกยวกบผลกระทบของประเดนปญหาทสบคนนนมาวเคราะห แลวเขยนแสดงความคดเหนโดยจะตองอธบายเหตผลการตดสนใจ และเสนออธบายแนวทางการปฏบตในสถานการณประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทก าหนด 3) ความรในหลกการ (principles knowledge) ประเมนความสามารถ ในการอธบายหลกการทเ กยวของกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรทกระทบตอสงคม ประเมนโดยใชแบบประเมนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก และแบบเขยนอธบาย 2.2.2 ท าการจดกลม เพอแบงระดบการรพนธศาสตรในแตละระดบความร ในการวดระดบการตระหนกรจะใชกรอบของ Abrams et al. (2015) ดงน 1) การตระหนกร (awareness knowledge) เมอนกเรยนเขยนอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรในประเดนปญหาทางวทยาศาสตรทกระทบตอสงคมถกตองจะไดคะแนน ก าหนดเกณฑการพจารณาการใหคะแนนของแบบทดสอบ ดงน 2 คะแนน หมายถง อธบายความหมายถกตองครอบคลมแนวค าตอบ 1 คะแนน หมายถง อธบายความหมายของค าศพทถกตองแตยงไมครอบคลมรายละเอยดตามแนวค าตอบ

0 คะแนน หมายถง อธบายความหมายของค าศพทผด หรอไมอธบาย 2) วธการใชความร (how-to knowledge) ใชแบบทดสอบแบบเขยนอธบาย ก าหนดเกณฑการพจารณาการใหคะแนน ดงนตาราง 10

ตาราง 10 แสดงเกณฑคะแนนการเขยนอธบายการเลอกปฏบตเกยวกบประเดนปญหา

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

นกเรยนเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และเสนอแนวปฏบต

1) แสดงความคดเหน 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอธบาย

1) แสดงความคดเหน 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอธบาย

1) แสดงความคดเหน 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอธบาย

1) แสดงความคดเหน 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอธบาย

82

ตาราง 10 (ตอ) ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

เกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

ผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรสงคม 3) เขยนอธบายการตดสนใจสอดคลองกบเหตผล

ผลกระทบของประเดนปญหากบสงคม 2 ดาน 3) เขยนอธบายการตดสนใจสอดคลองกบเหตผล

ผลกระทบของประเดนปญหากบสงคม 3 ดาน 3) เขยนอธบายการตดสนใจสอดคลองกบเหตผล

ผลกระทบของประเดนปญหากบสงคม 4 ดาน 3) เขยนอธบายการตดสนใจสอดคลองกบเหตผล

3) ความรในหลกการ (principles knowledge) ใชแบบประเมนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก และแบบเขยนอธบาย แบบประเมนแบบเลอกตอบ 1 คะแนน หมายถง นกเรยนตอบค าถามถกตอง 0 คะแนน หมายถง นกเรยนตอบค าถามผด แบบประเมนแบบเขยนอธบาย 1 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามถกตอง 0 คะแนน หมายถง ผ เรยนตอบค าถามผด 2.2.3 น าคะแนนในแตละระดบความรมาวเคราะหตามกรอบการประเมน การรพนธศาสตรของ Abrams et al. (2015) โดยจะแสดงผลออกมาเปนผลคะแนนรวมและ ใชจดตดทรอยละ 70 เพอบอกระดบการรพนธศาสตรในระดบสง โดยจะพจารณาในแตละ ระดบความร ดงน 1) การตระหนกร (awareness knowledge) วเคราะหออกมาเปนระดบความคนเคยโดยใชจดตดรอยละ 70 แสดงการมการตระหนกรระดบสง ดงตาราง 11

83

ตาราง 11 แสดงเกณฑการจดระดบการตระหนกรของนกเรยนจากแบบประเมน การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

2) วธการใชความร (how-to knowledge) ใชแบบทดสอบแบบเขยน

อธบาย วเคราะหระดบของการใชความรทางพนธศาสตรดงตาราง 12

ตาราง 12 แสดงเกณฑการจดระดบการใชความรทางพนธศาสตรของนกเ รยน จากแบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ (4 คะแนน)

3) ความรในหลกการ (principles knowledge) ใชแบบทดสอบแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก และแบบเขยนอธบาย แลวแปลผลออกมาเปนระดบความรตามกรอบ การประเมนความรในหลกการของ Abrams et al. (2015) เมอตอบถกตอง 75% ขนไปมความร ในหลกการระดบสง ดงตาราง 13

คะแนนรวม แปลผล <50% ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบต า

50% - >70 % ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบปานกลาง

> 70 % ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบสง

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 0 – 1 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบต า

2 – 3 คะแนน 50% - >70 % ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบปานกลาง

3 - 4 คะแนน >70% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสง

84

ตาราง 13 แสดงเกณฑการจดระดบความรในหลกการของนกเรยนจากแบบประเมน การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ (คะแนนเตม 5 คะแนน)

2.2.4 น าคะแนนรวมเฉลยในรปแบบของรอยละจากแบบประเมนการร พนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอมาวเคราะหเทยบกบระดบการรพนธศาสตรตามกรอบ การประเมนการรพนธศาสตรของ Abrams et al. (2015) โดยใชจดตดของคะแนนทรอยละ 70 เพอแสดงระดบการรพนธศาสตรระดบสง ดงตาราง 14

ตาราง 14 แสดงเกณฑการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนจากแบบประเมน การรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

ความนาเชอถอของขอมล ในการตอบค าถามวจยขอท 2 นน ประกอบดวย แบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ใบกจกรรมและชนงานกลมของนกเรยน โดยท าการวเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา จากนนมาแปลผลระดบการรพนธศาสตร ในแตละระดบความรยอย และจดระดบการรพนธศาสตร ซงคะแนนจากแบบประเมนการร พนธศาสตรและใบกจกรรมจะน ามาเปรยบเทยบกนเพอดแนวโนมการพฒนาการรพนธศาสตร ของนกเ รยนซง เปนว ธการตรวจสอบความนาเ ชอถอแบบสามเสาดานว ธการ (Method Triangulation)

คะแนนรวมทได รอยละ แปลผล 2 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบต า

3 คะแนน 60 % ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบกลาง

4 คะแนน >75% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบสง

5 คะแนน 100% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสงสด

รอยละเฉลยจากระดบความรทง 3 ระดบ แปลผล

<50% ของคะแนนเตม เปนผ มการรพนธศาสตรระดบต า

50% - <70 % ของคะแนนเตม เปนผ มการรพนธศาสตรระดบปานกลาง

> 70 % ของคะแนนเตม เปนผ มการรพนธศาสตรระดบสง

85

บทท 4

ผลการวจย

ผ วจยไดท าการวจย เรอง การสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ โดยการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ส าหรบนกเ รยน ชนมธยมศกษาปท 4 โดยท าการเกบรวบรวมขอมลตาง ๆ จากผ ทมสวนเกยวของ โดยใชเครองมอ ทผานการตรวจสอบคณภาพจากผ เ ชยวชาญ จากนนน าขอมล ทไ ดมาว เคราะหขอมล ผวจยขอน าเสนอผลการวจยตามวตถประสงคของงานวจย แบงออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ผลการศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เ รอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยน ระดบชนมธยมศกษาปท 4 ค าถามวจย แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 ควรมแนวทางในการจดการเรยนรอยางไร ผวจยไดท าการศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 4 เรองเทคโนโลย ทางดเอนเอ โดยด าเนนการจดการเรยนร 3 วงจรปฏบตการ ใชแผนการจดการเรยนรทงหมด จ านวน 3 แผน ทผานการตรวจสอบความเหมาะสมจากผ เชยวชาญแลวจงด าเนนการจดการเรยนร และเกบรวบรวมขอมลโดยแบบสะทอนผลการจดการเรยนรจากครทสอนวชาชววทยา จ านวน 2 ทาน และผ วจยในการสะทอนผลการจดการเรยนรในแตละวงจรปฏบตการ โดยผลการด าเนนการ ดงภาคผนวก ซ จากการผลด าเนนการวจยสามารถสรปแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ โดยกระบวนการจดการเรยนรมทงหมด 3 ขน ดงน

86

ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหาทเกยวกบวทยาศาสตรและสงคม ขนนผ วจยไดท าการจดกจกรรมการเรยนรน าเขาสบทเรยนโดยใหนกเรยนไดเผชญหนากบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และออกแบบกจกรรมการเ รยน ร ใ หนก เ รยน เกดความค นเคยกบค าศพททางพนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ไดแก การประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอดานการเกษตร การประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอดาน นตวทยาศาสตร และการประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอดานการแพทย ซงมรายละเอยด แนวทางการจดการเรยนร ดงตอไปน 1. การเลอกใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ทความสอดคลองกบเนอหา ในบทเรยนเปนประเดนทใกลตวนกเรยน และเหมาะสมกบวยของนกเรยน ผ วจยเลอกประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสอดคลองกบเนอหาในบทเรยน โดยเปนประเดนทยงถกเถยงกนในสงคมปจจบน และยงไมมแนวทางการแกปญหาทตายตว ซงรปแบบหรอแนวทางการแกปญหาขนอยกบมมมองความคดของบคคล ในการจดการเรยนรผ วจยเลอกใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ไดแก วงจรปฏบตการท 1 ประเดนการเลอกบรโภคพช GMO ในสงคมไทยทยงถกเถยงกนถงความปลอดภย ประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมนนกเรยนสามารถพบเหนทวไปในสงคมปจจบน วงจรปฏบตการท 2 เนองดวยเนอหา ของบทเรยนเกยวกบการหาขนาดของดเอนเอและการหาล าดบนวคลโอไทด ซงเปนหลกการ ทางพนธศาสตรทเปนนามธรรมเขาใจไดยาก ผวจยจงเลอกใชประเดนการใชขอมลทางพนธกรรมทางนตวทยาศาสตรทใกลตวนกเรยน เพอเชอมโยงเขากบหลกการทางพนธศาสตรในบทเรยนไดชดเจนและเขาใจมากขน รวมถงผ วจยไดออกแบบกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนไดลงมอปฏบต ใหเกดความสมจรงในขนตอไป และวงจรปฏบตการท 3 ผวจยเลอกใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเกยวกบการแกไขจโนมของมนษย เพอเชอมโยงการประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอ ดานการแพทย จากผลการด าเนนการจดการเรยนรโดยใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ทสอดคลองกบเนอหาบทเรยนและเปนใกลตวนกเรยนนน พบวา นกเรยนสามารถเชอมโยงประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเขากบเนอหาของบทเรยนได ในระหวางการจดกจกรรมการเรยนรนกเรยนใหความสนใจกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมและกระตอรอรนในการเรยน เปนอยางด ดงการสะทอนผลของครสอนชววทยา ทกลาววา

87

“ประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคมทใชเปนประเดนทอยใกลตวนกเรยน สามารถโยงกบผลตภณฑในทองตลาดทนกเรยนรจกไดด ในการจดการเรยนร มการกระตนนกเรยนจากการท ากจกรรมทมความหลากหลายท าใหนกเรยนสนใจใฝรและกระตอรอรน การใชสอมความหลากหลายเหมาะสมกบนกเรยน”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

2. การเลอกใชสอน าเสนอประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอใหนกเรยนเหนภาพประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชดเจน และกระตนใหนกเรยนสนใจในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมมากขน ซงผวจยมหลกในการเลอกใชสอ ดงตอไปน 2.1 ใชสอทน าเสนอทงขอดและขอเสยของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอใหนกเรยนไดเหนมมมองทหลากหลายของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอนกเรยน จะสามารถน าไปใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจ และเลอกแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมนน 2.2 ใช สอท เปนภาพเคลอนไหว และมความหลากหลาย ไดแก ว ดทศนขาว วดทศนการโตแยงของนกวทยาศาสตร และภาพยนตร เพอกระตนนกเรยนใหเกดความสนใจประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และเกดความกระตอรอรนในการเรยน รวมถงสงเสรม ใหนกเรยนเชอมโยงประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเขาสบทเรยนไดชดเจนมากขน จากผลการใช สอในการด าเนนการวจยในแตละวงจรปฏบต ท 1 พบวา นกเรยนใหความสนใจกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมอยในระดบด แตในชวงทาย ของการน าเสนอประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมนกเรยนบางสวนเรมพดคยกบเพอน หรอใหความสนใจกบลดลงนอกจากนนนกเ รยนบางสวนว เคราะหปญหาจากประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมยงไมครอบคลม และไมสามารถเชอมโยงประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมกบบทเรยนได เนองจากสอน าเสนอไมกระชบมความยาวของเนอหามากเกนไปท าใหนกเรยนมองประเดนปญหา ทน าเสนอไดยาก ดงผลการสะทอนของครสอนชววทยาทกลาววา

“ใชเวลาในวดทศนนานไปอาจตดตอน าค าพดของนกวชาการ 2 ทานมา debate แบบกระชบ เพอใหนกเรยนมองเหนประเดนทเปนปญหาทง 2 ดาน”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

88

ภาพ 6 การใช สอวดทศ นในการน า เสนอประเดนทางวทย าศาสตรและสงคม (วงจรการจดการเรยนรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

ดงนนในวงจรปฏบตการถดไปผ วจยจงท าการกระชบเนอหาของสอทใชน าเสนอประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ใชประเดนจากภาพยนตรมาชวยเสรมในการจดการเรยนรและออกแบบกจกรรมใหนกเรยนไดลงมอปฏบตในรปแบบบทบาทสมมตเพอใหการจดการเรยนรมความสมจรงมากขน พบวา นกเรยนวเคราะหประเดนปญหาและด าเนนกจกรรมการเรยนร ไดตรงประเดนใหความสนใจในประเดนปญหาและเชอมโยงเน อหาในบทเรยนมากขน เกดความกระตอรอรน และสนกสนานกบบทเรยนดงผลการสะทอนของครสอนชววทยา ทกลาววา

“ใชประเดนทมาจากภาพยนตรท าใหนกเรยนเกดความสนใจโดยครผ สอน มการปรบเนอหาใหกระชบและถกตอง ตรงบรบทกบความจรงมากขน”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562)

“การน าภาพยนตรมาผกเปนสถานการณเรยนไดสวมบทบาทเปนนกสบ และมแฟมคดใหนกเรยนไดสบเกยวกบหลกฐานทางนตวทยาศาสตร ท าใหนกเรยนมความตนเตน กระตอรอรนในการหาตวฆาตกรเพราะเหตการณสามารถเชอมโยงกบเนอหาในบทเรยน” (ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562)

89

“ภาพยนตรทใชมการตดตอใหกระชบตรงประเดนไมยดเยอ ท าใหไมนาเบอเกนไป มการใชประเดนเทคโนโลยทาง DNA ทางการแพทยทเกยวของกบหลกของจรยธรรม และใชเกมบงโกสรางความตระหนกใหนกเ รยนเขาใจความหมายของค าศพท ท าใหเกดความคนเคย กบค าศพทในประเดนปญหาดงกลาวเปนอยางด”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562) 3. การจดกจกรรมเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพททางพนธศาสตร (awareness knowledge) ในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 3.1 ใชเกมเปนสอเรยนรเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความค นเคยกบค าศพท ทางพนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม หลงจากผ วจยจดกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนไดเผชญหนากบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมแลวนน ผ วจยไดจดกจกรรมใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพททาง พนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมผานกจกรรมเกมสบคนความหมายค าศพท เพอใหนกเรยนเขาใจความหมายและสามารถอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตร ในประเดนปญหาได รวมไปถงเกดความกระตอรอรน และสนกสนานกบเนอหาบทเรยน โดยเกม ทผ วจยใชสรางความคนเคยทางค าศพททางพนธศาสตร ประกอบไปดวย เกมสบคนความหมาย เกมจบคค าศพทกบความหมาย และเกมบงโกค าศพท 3.2 ก าหนดระยะเวลาในการสรางความคนเคยทางค าศพทใหเหมาะสม ผ วจยก าหนดระยะเวลาใหนกเรยนแตละกลมศกษาความหมายของค าศพทรวมกนกอนเลนเกมเปนเวลา 5 นาท จากนนใหนกเรยนแตละกลมรวมกนเลนเกมค าศพท ซงในแตละวงจรปฏบตการจะใชระยะเวลาแตกตางกนขนอยกบชนดของเกมทใช จากการจดกจกรรมในวงจรปฏบตการท 1 พบวา นกเรยนสวนใหญสามารถอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมได มความกระตอรอรนในการท ากจกรรมเกดความสนกสนาน แตยงมบางสวนทยงอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรยงไมถกตอง เนองจากการจดกจกรรมไดใหเวลานกเรยนศกษาค าศพท นอยไป ดงนนครทสอนชววทยาคนท 2 จงใหค าแนะน าตามผลการสะทอนทกลาววา “ควรเพมระยะเวลาในการศกษาค าศพทเพอสงเสรมการตระหนกรของนกเรยน”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

90

ดงนนในวงจรปฏบตการถดไปผวจยจงเพมเวลานกเรยนไดท าเขาใจความหมายของค าศพททางพนธศาสตรมากขน ซงท าใหนกเรยนสามารถอธบายความหมายของค าศพท ทางพนธศาสตรไดถกตอง และเกดความคนเคยกบค าศพททางพนธศาสตร ดงการสะทอนผล ดงน

“การเพมเวลาในการศกษาความหมายของค าศพทกอนเลนเกมจบคค าศพท กบความหมายสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพททเกยวของกบบทเรยน มากขนและท าใหเกดความสนกสนานในระหวางจดกจกรรมการเรยนร”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

“การจดการ เ รยน ร ดวยเกมบง โกใ ช ระยะเวลา ท เหมาะสมสง เส รมใ ห นกเรยนเกดความสนกสนาน และคนเคยค าศพททางพนธศาสตร (ตระหนกร)”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

ภาพ 7 การท ากจกรรมเกมบงโกเพ อสรางความคนเคยค าศพททางพนธศาสตร (วงจรการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

ดงนนในการจดการเรยนรในขนการเผชญหนากบประเดนปญหาทางวทยาศาสตร และสงคม ควรมลกษณะดงน 1. การก าหนดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในการน า เ ขาสบทเ รยน จะตองเลอกประเดนทสอดคลองกบเนอหาในบทเรยน เปนประเดนทยงถกเถยงในสงคมปจจบน ไมมแนวทางการแกไขทตายตว มความเหมาะสมกบนกเรยน รวมถงเปนประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทใกลตวนกเรยน

91

2. เลอกใชสอในการน าเสนอประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสะทอนทงขอดและขอเสยของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และกระชบเนอหาของสอเพอใหนกเรยนมองเหนประเดนขอดและขอเสยไดชดเจน รวมไปถงเลอกใชสอน าเสนอประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทมความหลากหลายเพอกระตนนกเรยนเกดความสนใจในบทเรยน สามารถเชอมโยงประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมเขากบเนอหาในบทเรยนไดชดเจน 3. เลอกใชเกมในการจดกจกรรมเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพท ทางพนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอใหนกเรยนไดเรยนรความหมาย ของค าศพทและไดอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตร เนองจากสามารถกระต น ความสนใจและสรางความสนกสนานในระหวางการจดกจกรรมการเรยนรได และก าหนดระยะเวลาในการสรางความค นเคยทางค าศพทให เหมาะสมกบเนอหาบทเรยน โดยพบวา ระยะเวลา 20 นาท เหมาะสมและเพยงพอตอการจดกจกรรมการเรยนร ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต ขนการจดการเรยนรนผ วจยไดจดการเรยนรแบงออกเปน 3 มต ในการสงเสรมการร พนธศาสตรในสวนของความรในหลกการ และการใชความร หรอกระบวนการใชความร ซงในแตละมตจะมรปแบบกจกรรมการเรยนรทตางกน ดงตอไปน มตท 1 เรยนรและเขาใจหลกการทางพนธศาสตร (principle knowledge) ทเกยวของ กบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ผวจยจดกจกรรมการใหนกเรยนไดลงมอปฏบตรวมกบบทบาทสมมต เพอท าความเขาใจหลกการทางพนธศาสตรไดชดเจนขนในแตละวงจรปฏบตการ ดงน วงจรท 1 นกเรยนสวมบทบาทเปนนกวทยาศาสตรท าการโคลนขาวโพด BT ดวยพลาสมดของแบคทเรยผานสอการเรยนการสอนแบบจ าลองกระดาษ เพอเรยนรและท าความเขาใจหลกการของพนธวศวกรรมและการโคลน ซ งนก เ รยนแตละคนจะไดลงมอปฏบต ดวยตนเองและรวมกนท างานเปนกลม เหมอน กบทมนกวทยาศาสตร วงจรท 2 นกเรยนสวมบทบาทเปนนกสบในการหาขนาดของดเอนเอ ของผ ตองสงสยจากสถานการณ โดยใชชดการทดลองการหาขนาดของดเอนเอดวยเทคนคเจลอเลคโทรฟอรซส เพอเขาใจหลกการหาขนาดของดเอนเอและการหาล าดบ นวคลโอไทด ในบทเรยน และวงจรท 3 นกเรยนไดสวมบทบาทเปนพลเมองในสงคมทมการแกไขจโนมของมนษย นกเรยนจะไดศกษาขาวการแกไขจโนมทขดตอหลกจรธรรมของสงคม และศกษาการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยนจากฐานการเรยนรแลวสรปออกมาเปนแผนผงความคดเ กยวกบ หลกการดงกลาวเพอสงเสรมใหนกเรยนเขาใจหลกการเบองตนของการแกไขจโนมและการบ าบด

92

ดวยยน รวมถงนกเรยนไดรจกสบคนขอมลดวยตนเอง และรปแบบกจกรรมนท าใหผวจยสามารถสงเกตและประเมนความเขาใจของนกเรยนขณะท ากจกรรมไดโดยทนท จากการจดกจกรรมการเรยนรในวงจรปฏบตการท 1 พบวา นกเรยนไดเรยนรหลกการทางพนธศาสตรเกยวกบเทคโนโลยทาง DNA การสวมบทบาทเปนตวละครในสถานการณ ท าใหนกเรยนเหนภาพของกระบวนการ หลกการทางพนธศาสตรไดชดเจนเปนรปธรรมมากขน เ มอนกเ รยนไดลงมอปฏบตเองจง เ กดความกระตอรอรนและใหความสนใจในกจกรรม รวมถงกจกรรมฐานการเรยนรยงท าใหนกเรยนไดเรยนรการสบคนขอมลดวยตนเอง ดงการสะทอนผลการจดการเรยนของครชววทยาทง 2 ทาน ดงน

“ใชสถานการณจ าลองและบทบาทสมมตใหนกเรยนเปนนกวทยาศาสตร ทดลองท า DNA รคอมบแนนท ชวยสรางความเขาใจหลกการขนตอนของพนธวศวกรรมไดเปนอยางด” “นกเรยนไดลงมอปฏบตทดลองสรางดเอนเอรคอมบแนนทโดยใชการสมเหมอนกบนกวทยาศาสตรททดลองจรง ๆ สามารถตรวจสอบความเขาใจหลกการขนตอนของนกเรยนไดวาเขาใจหรอไมเขาใจได”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) “...กจกรรมสามารถกระตนใหนกเรยนไดวเคราะห และสบคนขอมลดวยตนเอง”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

ภาพ 8 การท ากจกรรมการสราง DNA รคอมบแนนทโดยใชพลาสมดของแบคทเรยเกยวกบการสรางขาวโพด BT วธดวยแบบจ าลองกระดาษ (วงจรปฏบตการท 1)

93

ภาพ 9 ตวอยางบนทกการสงเกตและสะทอนผลการจดการเรยนร (ครสอนชววทยา

ทานท 1, วงจรปฏบตการท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

ในระหวางการจดกจกรรมการเรยนรผ วจยไดสมถามค าถามนกเรยนเปนรายบคคล ถงขนตอนการท ากจกรรมและหลกการของเทคนคพนธวศวกรรมและการโคลน พบวายงมนกเรยนบางสวนตอบค าถามโดยให เ พอนชวยตอบ หรอตอบค าถามไดไมครอบคลมประเดน เนองจากนกเรยนยงไมไดท าความเขาใจรปแบบกจกรรมกอนลงมอปฏบต ครชววทยาทานท 2 จงใหค าแนะน าในการจดกจกรรมการเรยนร ดงน

“กอนท ากจกรรมอาจจะใหนกเรยนอานขนตอนการท าดวยตนเอง เพอใหนกเรยนเขาใจวธการท ากจกรรมมากขน”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ดงนนในวงจรปฏบตการท 2 ผ วจยไดเพมเวลาใหนกเรยนศกษาขนตอนการท ากจกรรม เรอง การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด กอนลงมอท ากจกรรมเปนเวลา 5 นาทพบวานกเรยนสามารถท ากจกรรมไดตามขนตอนทก าหนด และสามารถตอบค าถามเกยวกบหลกการการท างานของชดกจกรรมการหาขนาดของ DNA ได ดงการสะทอนผลของครชววทยาทานท 1 ทกลาววา

“นกเรยนไดศกษาขนตอนการท ากจกรรมและหลกการเบองตนกอนลงมอท ากจกรรมการเรยนรการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด ท าใหนกเรยนเกดความเขาใจเนอหามากขน”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

94

หลงจากการจดกจกรรมการเรยนรเพอเขาใจหลกการทางพนธศาสตรในวงจรปฏบตท 2 ผ วจยไดรบค าแนะน าจากครชววทยาทานทง 2 ทานใหเพมเตมการอภปรายเกยวกบหลกการ ทางพนธศาสตรของผ วจยรวมกบนกเรยนภายหลงการจดการเรยนรในมตท 1 เพอใหเกด ความเขาใจทถกตองชดเจนมากขน ดงการสะทอนผลการจดกจกรรมการเรยนร ดงน

“ผ วจยอาจชวยอภปรายหลกการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลไทด หลงการจดการเรยนร เพอใหนกเรยนเขาใจถกตองมากขน”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) “ใหเพมการอภปรายหลงการจดการเรยนรอกครงเพอใหนกเรยนเขาใจชดเจนขน”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ดงนนวงจรปฏบตการท 3 ผ วจยใหนกเรยนท าความเขาใจรปแบบการจดการเรยนรลกษณะฐานความร เรอง การแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน กอนท ากจกรรมการเรยนร และเพมระยะเวลาในการอภปรายหลกการหลงการจดกจกรรมการเรยนร โดยใหนกเรยน จดท าแผนผงความคด เ ร อง แ ก ไข จ โนมและการบ าบด ดวย ยน รวมกนภายในกลม จากนนท าการตรวจความถกตองของแผนผงความคด พบวานกเรยนแตละกลมท ากจกรรมได ตามเวลาทก าหนด และเมอสมถามค าถามเกยวกบหลกการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน นกเรยนสามารถอธบายไดถกตอง ดงการสะทอนผลการจดกจกรรมการเรยนรของครชววทยา ทานท 1 ดงน

“นกเรยนไดอภปรายกนเองในกลมท าใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน และ การไดอภปรายสรปหลกการรวมกบผวจยท าใหสงเสรมความเขาใจในหลกการแกไขจโนมมากขน”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

95

ดงนนในการจดการเรยนรในมตท 1 ควรมลกษณะดงน 1. จด กจกรรมการ เ ร ยน รหลกการทางพนธ ศาสต ร รปแบบบทบาทสมมต ในบาทบทนกวทยาศาสตรท าการโคลนขาวโพด BT ดวยพลาสมดของแบคทเรย นกสบในการหาขนาดของดเอนเอของผ ตองสงสยจากสถานการณ โดยใชชดการทดลองการหาขนาดของดเอนเอดวยเทคนคเจลอเลคโทรฟอรซส และเปนพลเมองในสงคมทมการแกไขจโนมของมนษย ท าใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรงเพอศกษาหลกการทางพนธศาสตร สงผลใหนกเรยนไดเรยนรและเขาใจหลกการทางพนธศาสตรไดชดเจนขน 2. ก าหนดระยะเวลาในการจดการเรยนรใหเหมาะสม โดยใหเวลานกเรยนไดศกษาขนตอนการปฏบตของกจกรรมการเรยนรหลกการทางพนธศาสตร เพอใหนกเรยนไดเขาใจกระบวนการปฏบตเบองตน และการอภปรายภายหลงการจดกจกรรมการเรยนรเพอเขาใจหลกการทางพนธศาสตรท าใหนกเรยนเขาใจหลกการทางพนธศาสตรไดถกตองและชดเจนมากขน มตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธศาสตรกบประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม กจกรรมในมตนผ วจยจดกจกรรมการเรยนรโดยใชใบกจกรรมและสถานการณเพมเตม ใหนกเรยนไดเรยนรเพมเตมเพอเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรในมตท 1 โดยใหนกเรยนศกษารวมกนเปนกลม มรายละเอยดแนวทางการจดการเรยนร ดงตอไปน 1. เลอกใชกจกรรมทเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอใหนกเรยนมองเหนหลกการของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และสามารถเชอมโยงกบหลกการทางพนธศาสตร ซงในแตละวงจรปฏบตการผ วจยเลอกใชใบกจกรรม ดงน วงจรปฏบตการ ท 1 ใชใบกจกรรมเ รอง ส งม ชวตดดแปรพนธกรรมและผลกระทบ วงจรปฏบตการท 2 ใชใบกจกรรมทเกยวกบสถานการณการการตรวจสอบล าดบนวคลโอไทด ในสงมชวตเพอเขาถงขอมลทางพนธกรรมและประเดนการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมทสงผลกระทบกบการด ารงชวตของผ ถกเปดเผยขอมล และวงจรปฏบตการท 3 เรอง ใชใบกจกรรม เรอง การท าพนธวศวกรรมในมนษยและหลกชวจรยธรรม การใชใบกจกรรมเพอสงเสรมใหนกเรยนไดเชอมโยงแนวคดหลกการทางพนธศาสตร เขากบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม พบวา นกเรยนแตละกลมสามารถอธบายหลกการ ทางพนธศาสตรของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมได จากการถามค าถามของผวจยในขณะทนกเรยนก าลงท ากจกรรมการเรยนร ซงสอดคลองกบการสะทอนผลของครชววทยาทานท 2 ดงทกลาววา

96

“นกเรยนไดอธบายหลกการเทคนคทางพนธวศวกรรมทเชอมโยงกบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมในขนท 1 ไดด”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

ระหวางด าเนนการวจยในวงจรปฏบตการท 1 พบวาขณะทนกเรยนศกษาใบกจกรรมนกเรยนไมไดพดคยและแลกเปลยนมมมองการเชอมโยงหลกการรวมกน แยกกน ศกษา และปฏสมพนธในกลมมนอย ซงเปนผลมาจากรปแบบกจกรรมไมไดออกแบบใหนกเรยนไดอภปรายผลการศกษารวมกนภายหลงจากการศกษาใบกจกรรม ครชววทยาทานท 2 จงใหค าแนะน า ดงการสะทอนผลการจดการเรยนรดงน

“ใหนกเรยนไดอภปรายเพอเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรรวมกน ภายหลงจากศกษาใบกจกรรมรายบคคล”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ดงนนในวงจรปฏบตการถดไปผ วจยจงเพมระยะเวลาใหนกเรยนแตละกลมอภปรายผลการศกษาใบกจกรรมภายในกลมรวมกนเพอเชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธศาสตร กบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม พบวา นกเรยนไดเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตร ประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในมมมองทหลากหลายมากขน นกเ รยนแตละคน ไดแลกเปลยนผลการศกษา และท าใหเขาใจหลกการทางพนธศาสตรของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชดเจนขน ดงการสะทอนผลการจดกจกรรมการเรยนรของครสอนชววทยาทานท 2 ดงน

“...การอภปรายรวมกนของนกเรยนภายหลงการศกษาท าใหนกเรยนเกดความเขาใจในหลกการทางพนธศาสตรมากขน”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

“นกเ รยนไดอภปรายเชอมโยงกบหลกการในบทเรยนรวมกนภายในกลม ท าใหนกเรยนเขาใจหลกการทเกยวของกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดชดเจน”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

97

2. จดกจกรรมการเรยนเพอใหนกเรยนเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทมความกระชบดานเวลา ซงผ วจยเลอกใชใบกจกรรมทมความเหมาะสมกบระยะเวลาในการจดกจกรรม โดยใชใบกจกรรมทมความยาวของเนอหาไมเกน 1 หนา กระดาษ A4 เพอกระชบทงระยะเวลาในการจดกจกรรมและใหนกเรยนไมเบอขณะท าศกษา จากการด าเนนการจดกจกรรม พบวา นกเรยนศกษาใบกจกรรมไดตามเวลาทก าหนดและ สามารถน าประเดนส าคญไปอภปรายกบเพอนในกลมได ซงสอดคลองกบการสะทอนผลการจดการเรยนรของครสอนชววทยา ดงน

“การใชใบกจกรรมเพมเตมเ กยวกบประเดนปญหาใหนกเ รยนไดศกษา ท าใหกระชบเวลา และกระตนนกเรยนในการศกษาคนควาไดเปนอยางด”

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

“ใบกจกรรมมความกระชบ และเหมาะสมกบเวลา และกระต นนกเรยนในการศกษาคนควาไดเปนอยางด”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

“ใบกจกรรมทใชมความนาสนใจ มความกระชบเหมาะสมกบระยะเวลาของกจกรรมท าใหนกเรยนไดเหนประเดนการเชอมโยงหลกการในบทเรยนกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดเปนอยางด”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562) ดงนนการจดการเรยนรมตท 2 เพอเชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธศาสตรกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมนนควรมลกษณะ ดงน 1. ใชกจกรรมทเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอใหนกเรยนมองเหนหลกการทางพนธศาสตรของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และภายหลงการท ากจกรรมใหนกเรยนอภปรายผลการศกษารวมกนภายในกลมเพอใหเกด ความเขาใจหลกการของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชดเจนมากยงขน

98

2. เลอกใชกจกรรมการจดการเรยนรทมความกระชบดานเวลา โดยใชใบกจกรรม ทมเนอหา 1 หนา A4 เพอใหเหมาะสมกบระยะเวลาในการจดกจกรรม 30 นาท และกระตนนกเรยนใหเกดความสนใจกบกจกรรมการเรยนร มตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมตอสงคมในดานตาง ๆ ผวจยจดกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนเรยนรรปแบบ jigsaw โดยใหนกเรยนแบงหนาทกบสมาชกในกลมศกษาผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมตอสงคมในดานตาง ๆ ไดแก ดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม สขภาพ และดานการเกษตร เพอใหนกเรยนไดมองเหนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทงดานทเปนประโยชนและเปนโทษเพอจะน าไปใชเปนขอมล ในการเสนอแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในการจดการเรยนรขนตอไป ซงการจดการเรยนรมตท 3 มแนวทางการจดการเรยนร ดงตอไปน 1. ใชกจกรรมรปแบบตวตอ ( jigsaw) ใหนกเรยนแบงหนาทสบคนขอมลผลกระทบ ของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมดานตาง ๆ จากอนเทอรเนต หรอใบกจกรรม ทผ วจยไดใชในมต ท 2 โดยสมาชกแตละคนในกลมจะตองศกษาผลกระทบของประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมไมซ ากน หลงจากนนน าขอมล ทศกษามาสงเคราะหรวมกน พรอมทงแลกเปลยนความคดเหนภายในกลม และเขยนสรปผลกระทบตอสงคมของประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมลงในใบกจกรรม กจกรรมการจดการเรยนรนเพอสงเสรมใหนกเรยน ไดสบคนขอมล คดเลอกขอมลจากแหลงเ รยนรเพอน ามาแลกเปลยนกบสมาชกในกลม รวมถงนกเรยนไดฝกการเปนผ ฟงทดเมอท างานรวมกบสมาชกคนอน จากผลการด าเนนกจกรรมการจดการเรยนรในวงจรปฏบตการท 1 ผ วจยพบวา นกเรยนสามารถสบคนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมจากแหลงเรยนรตาง ๆ ไดครบทกดานตามทผ วจยก าหนด ซงระหวางการท ากจกรรมการเรยนรนกเรยนแตละกลม ไดอภปรายผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และมความเปนผ ฟง ทด ดงการสะทอนผลการจดการเรยนร ดงน

“นกเรยนไดสบคนผลกระทบของประเดนปญหาดวยตนเอง กจกรรมนสงเสรม ใหนกเรยนรจกเปนผ ฟงทดเพออภปรายเกยวกบผลกระทบของประเดนปญหาภายในกลมรวมกน”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

99

“กจกรรมนท าใหนกเรยนไดเปนผน าตวเองในการสบคนและคดกรองผลกระทบ จากแหลงเรยนรในหลาย ๆ แหลง”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

จากการสงเกตการด าเนนการจดการเรยนร และขอมลจากใบกจกรรมทนกเรยน แตละกลมบนทก พบวาขอมลมมมมองทหลากหลายแตกตางกนไป ครสอนชววทยาทานท 1 จงสะทอนแนวทางส าหรบการจดกจกรรมการเรยนรวงจรปฏบตถดไป โดยใหนกเรยนแตละกลม น าขอมลทสบคนมาแลกเปลยนกนหนาชนเรยน แลวน าขอมลทไดไปเขยนสรปลงในใบกจกรรม เพอใชในการเสนอแนวเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทศกษา ดงการสะทอน ผลการจดการเรยนรของครชววทยา ดงตอไปน

“การอภปรายรวมกนภายในหองถงผลกระทบของประเดนปญหาจะท าใหนกเรยน ไดแนวคดทหลากหลายมากขน”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

ดงนนในวงจรปฏบตการถดไปผ วจยไดจดกจกรรมใหนกเรยนสบคนผลกระทบ ของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเปนกลม จากนนแจกกระดาษสแผนเลก ใหแตละกลม กลมละ 1 ส เ พอใหนกเรยนเขยนผลกระทบทสบคนแลวน ามาตดทกระดานหนาชนเ รยน จากนนสมาชกภายในกลมเวยนศกษาขอมลจากการสบคนบนกระดาน จากการจด ก จกรรมพบว า นก เ รยนใ หความสนใจ กจกร รม เ ป นอย า ง ด สามารถท ากจกรรมเ พอแลกเปลยนขอมลกน ได ด และการบนทกขอมลใบในกจกรรม มมมมองทหลากหลายมากขนเมอเทยบกนการจดกจกรรมการเรยนรในวงจรปฏบตการท 1 สอดคลองกบการสะทอนผลการจดการเรยนรของครชววทยา ดงทกลาววา

“นกเรยนมการอภปรายแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบผลกระทบของประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมรวมกนระหวางท ากจกรรม”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

100

ภาพ 10 การเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอด – ขอเสย การเปดเผยขอมล

ทางพนธกรรม (วงจรปฏบตการท 2)

ภาพ 11 การเขยนแสดงความคดเหนเ กยวกบขอด ( ซาย) และขอเสย (ขวา) ของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม (วงจรปฏบตการท 2)

จากภาพ 11 แสดงใหเหนการแลกเปลยนความคดเหนโดยใชขอมลจากการสบคนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมของนกเรยนแตละกลม ซงแบงออกเปน 6 กลมตามสของกระดาษ 2. ก าหนดระยะเวลาในการสบคนขอมล ผวจยก าหนดระยะเวลาในการสบคนขอมลผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมตอสงคมดานตาง ๆ เปนเวลา 30 นาท แบงเปนใหนกเรยนสบคนขอมลเปนเวลา 15 นาท อ ภ ป ร าย ข อมล ร วมกนภาย ในกล มพ ร อมบนท กลง ใบ ก จกก รม เ ปน เ วลา 15 นา ท จากผลการจดก าหนดระยะเวลาในการท ากจกรรม พบวา นกเรยนสามารถสบคนขอมล ไดครอบคลมหวขอทผ วจยก าหนด และระยะเวลาเพยงพอตอการอภปรายในกลมและเพยงพอ ตอการบนทกขอมลลงใบกจกรรม ดงการสะทอนผลการจดการเรยนรของครชววทยาทง 2 ทาน ดงน

101

“ก าหนดระยะเวลาเพยงพอกบกจกรรมการเรยนร” (ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) “ระยะเวลาในการจดการเรยนรมความเหมาะสม” (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

เนองจากครสอนชววทยาทานท 1 ใหขอเสนอแนะใหนกเรยนน าขอมลมาแลกเปลยนเรยนรกนภายหลงการสบคนหนาชนเรยน ดงนนในวงจรปฏบตการถดไปผ วจยจงไดก าหนดระยะเวลาในการสบคนขอมล 15 นาท เวลาในการแลกเปลยนขอมลหนาชนเรยนอก 10 นาท และบนทกขอมลภายหลงการแลกเปลยนเรยนร 5 นาท จากการก าหนดระยะการสบคนขอมลและ การน าขอมลมาแลกเปลยนหนาชนเรยน พบวา นกเรยนสามารถท ากจกรรมไดครบถวนตามเวลา ทก าหนด ดงการสะทอนผลการจดการเรยนรของครชววทยาทง 2 ทานดงน “ก าหนดระยะเวลาของกจกรรมไดเหมาะสม”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) “เวลาจดกจกรรมเหมาะสม”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

“การสบคนเกยวกบผลกระทบการแกไขจโนมตอสงคมในดานตาง ๆ มระยะเวลา ทเหมาะสมท าใหนกเรยนไดเหนถงประโยชนและความกงวลของคนในสงคมเกยวกบ การแกไขจโนมของมนษย ท าใหนกเรยนเขาใจและสามารถเชอมโยงประเดนปญหา กบหลกทางจรยธรรมมากขน”

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562) ดงนนในการจดกจกรรมการเรยนรมตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมในดานตาง ๆ ควรมลกษณะ ดงน 1. ใชกจกรรมรปแบบตวตอ (jigsaw) เพอใหนกเรยนแบงหนาทสบคนขอมลผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม สขภาพ

102

และดานการเกษตร สงเสรมใหนกเรยนไดสบคนขอมล คดเลอกขอมลจากแหลงเรยนร เ พอน ามาแลกเปลยนกบสมาชกในกลม รวมถงนกเรยนไดฝกการเปนผ ฟงทดเมอท างาน รวมกบสมาชกคนอน ภายหลงการสบคนขอมลแลวใหนกเ รยนน าขอมลมาแลกเปลยน หนาชนเรยนโดยใชกระดาษสแผนเลกซงการแลกเปลยนขอมลจากการสบคนนชวยใหนกเรยน มขอมลดานผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทหลากหลายมากขน และสามารถน าไปใชเปนขอมลในการตดสนใจและเสนอแนวปฏบตในการจดการเรยนรขนตอไป 2. การก าหนดระยะเวลาของการจดกจกรรมการสบคนขอมลผลกระทบของประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม 30 นาท แบงออกเ ปน เวลาในการ สบคนขอมล 15 นาท เวลาในการแลกเปลยนขอมลหนาชนเรยนอก 10 นาท และบนทกขอมลภายหลงการแลกเปลยนเรยนรลงใบกจกรรม 5 นาท ซงการก าหนดเวลานมความเหมาะสมกบการจดกจกรรมการเรยนร ท าใหนกเรยนสามารถท ากจกรรมและบนทกขอมลไดทนเวลา และยงไดแลกเปลยนเรยนรขอมล ทหลากหลายมมมองโดยการเขยนขอมลผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทศกษาผานกระดาษสแผนเลกแลวน าไปตดกระดานหนาชนเรยน ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต ผวจยจดกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนสงเคราะหแนวคดและการปฏบตรวมกนเปนกลมภายหลงการท ากจกรรมการเรยนรขนท 2 โดยน าขอมลผลกระทบของประเดนปญหาตอสงคม ดานตาง ๆ มาใชเปนเหตผลการเลอกแนวปฏบตและสะทอนออกมาในรปของชนงานกลม ซ งการสง เคราะหแนวคดและการปฏบต น เ ปนกจกรรมการเ รยนร ทสง เสรมใหนกเ รยน เ กดการ รพนธศาสตรในระดบความ รว ธ ใ ชความ ร ( how to knowledge) โดยมแนวทาง การจดกจกรรมการเรยนร ดงน 1. ก าหนดหวขอในการจดท าชนงาน เพอใหนกเรยนสงเคราะหขอมลเกยวกบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมไดครบถวน ผ วจยก าหนดหวขอการจดท าชนงานซงประกอบไปดวย ประเดนสถานการณทศกษา ค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของ หลกการทางพนธศาสตร ในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมทมเหตผลประกอบ ผลการด าเนนกจกรรมในวงจรปฏบตการท 1 ผ วจยพบวานกเรยนแตละกลมสรางชนงานทมองคประกอบหวขอทผ วจยไดก าหนดครบถวน สะทอนใหเหนวานกเรยนสามารถ น าความรทเรยนในบทเรยน และขอมลจากการสบคนมาสะทอนเปนแนวปฏบตได การท ากจกรรม

103

รปแบบนยงท าใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดเนองจากไดสงเคราะหสงทเรยนมาแลวน าไปใช เปนขอมลในการตดสนใจอยางเปนเหตเปนผล ดงการสะทอนผลการปฏบตดงน

“ กจกรรมขน น นก เ รยนไดแลกเปลยนแนวคดและเ ขาใจผลกระทบของ ประเดนปญหาผานสอท าใหชดเจนมากขน สามารถเลอกตดสนใจอยางเปนเหตเปนผล รวมไปถงสามารถวเคราะหการใชความรทางพนธศาสตรมาอธบายวาถกตองหรอไม”

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 6 กมภาพนธ 2562)

“ท าใหนกเรยนเกดแนวความคดรวบยอดเกยวกบการปฏบตและการน าไปใช” (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

ดงนนในการจดกจกรรมการเรยนรในวงจรปฏบตถดไปผ วจยถงไดก าหนดหวขอ ของการจดท าชนงานเชนเดยวกบการจดกจกรรมการเรยนรในวงจรปฏบตท 1 และพบวาชนงานของนกเรยนแตละกลมมองคประกอบครบถวนตามทก าหนด และเนอหาของชนงานไดสะทอน ผลการศกษาไดสอดคลองเชนกน

ภาพ 12 ตวอยางชนงานสงเคราะหแนวคดและการปฏบตของนกเรยนภายหลง

การจดกจกรรมการเรยนรวงจรปฏบตการท 1 เรอง พช GMO

104

2. ก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมการเรยนร ผ วจยไดก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมการเรยนร วงจรปฏบตการท 1 เปนเวลา 60 นาท เพอใหนกเรยนออกแบบชนงานและสรางชนงานในชนเรยนเปนเวลา 40 นาท และน าเสนอช นงานหนาชน เ รยนอก 20 นาท จากผลการจดกจกรรมการเ รยนร พบวา นกเรยนจดท าชนงานในชนเรยนไมทนตามเวลาทก าหนด ท าใหเวลาในการน าเสนอชนงานนอยลงและการอภปรายกบเพอนตางกลมไมเพยงพอตามเวลาทก าหนด ครสอนชววทยาจงใหค าแนะน าในการก าหนดเวลาจดกจกรรมการเรยนรในขนน คอ ก าหนดระยะเวลาในการท าชนงาน 50 นาท โดยชแจงรปแบบของกจกรรมขนนเมอสนสดการจดกจกรรมในขนท 2 เพอใหนกเรยนจดเตรยมขอมลมากอนท ากจกรรมการเรยนร และเปลยนรปแบบการน าเสนอชนงานเปนการจดแสดงชนงานหนาชนเรยน และแลกเปลยนกนศกษาชนงานของเพอนพรอมกบใหขอเสนอแนะผานกระดาษสแผนเลกเพอเปนตวแทนของกลมโดยใชเวลา 10 นาท ดงการสะทอนผลการจดการจดการเรยนร ดงน

“ก าหนดระยะเวลาในการน าเสนอช นงานสะทอนแนวปฏบตใ หกระชบ และสงเสรมใหนกเรยนไดอภปรายรวมกน ซงอาจเปลยนรปแบบการน าเสนอชนงาน เปนการจดแสดงชนงานในชนเรยน” (ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 6 กมภาพนธ 2562)

“เพมเวลาในการท าชนของเปน 50 นาท” “ควรใหเวลานกเรยนในการอภปรายรวมกนเพมขนอาจจะใชกระดาษสแผนเลก เปนสอกลางการอภปรายในเวลาทจ ากด” (ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

ดงนนในวงจรปฏบตการถดไปผวจยจงไดแจงรปแบบกจกรรมขนท 3 ใหนกเรยนทราบภายหลงการจดกจกรรมการเรยนรขนท 2 และก าหนดระยะเวลาในการสรางชนงาน 50 นาท จดแสดงชนงานในชนเรยนพรอมกบแจกกระดาษสแผนเลกใหแลกเขยนขอเสนอแนะกบชนงาน เปนเวลา 10 นาท ซงพบวา นกเรยนสามารถสรางชนงานไดพอดกบเวลา และสามารถรวมอภปรายผานกระดาษสแผนเลกได สอดคลองกบผลการสะทอนผลการจดการเรยนร ดงน

105

“ระยะเวลาในการสรางชนงานและจดแสดงชนงานมความเหมาะสมด” (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) “ระยะเวลาในการจดกจกรรมการเรยนรเพยงพอกบการสรางชนงานและ จดแสดงชนงาน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562)

“...นกเรยนไดน าเสนอแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตร และสงคมในหลายมมมอง สะทอนถงการใชความคดเชงวเคราะหในการอธบายผลกระทบทเกดขนโดยมขอมลรองรบ เนองจากระยะเวลาในการจดแสดงชนงาน มความเหมาะสมเพยงพอตอการเขยนขอเสนอแนะเพออภปรายกบเพอนตางกลม” (ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) “นกเรยนสามารถน าเสนอแนวปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ไดตามเวลาทก าหนด...” (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562)

ดงนนในการจดกจกรรมการเรยนรขนสงเคราะหแนวคดและการปฏบตควรมลกษณะดงน 1. การก าหนดหวขอในการจดท าชนงาน ทประกอบไปดวย ประเดนสถานการณทศกษา ค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของ หลกการทางพนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และแนวทางการปฏบต เ กยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทมเหตผลประกอบ เ พอใหนกเรยนสงเคราะหขอมลเ กยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดครบถวน และสงเสรมใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดเนองจากไดสงเคราะหสงทเรยนมาแลวน าไปใช เปนขอมลในการตดสนใจอยางเปนเหตเปนผล 2. การก าหนดระยะเวลาในการสรางชนงานและจดแสดงชนงานใหครอบคลม ก าหนดเวลาในสรางชนงาน 50 นาท และจดแสดงชนงาน 10 นาท โดยตองชแจงรปแบบ ของกจกรรมการเรยนรขนสงเคราะหแนวคดและการปฏบตทนทภายหลงการจบกจกรรมการเรยนรขนการเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต เ พอใหนกเรยนจดเตรยมขอมลมากอนและใชเวลา ในการสรางชนงานตามเวลาทก าหนด กระชบเวลาในการจดแสดงชนงานหนาชนเรยนและสงเสรม

106

ใ หนก เ รยนไดอภปรายแลกเปลยนความคดเหนและแนวทางปฏบต เ กยวกบประ เดน ทางวทยาศาสตรและสงคมกบเพอนตางกลมโดยใชกระดาษสแผนเลก นอกจากนผวจยและครชววทยาทง 2 ทาน ซงเปนผ รวมสงเกตไดประเมนความส าเรจของการจดการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการร พนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ตงแตวงจรปฏบตท 2-3 ผ วจยและครชววทยาไดเหนตรงกนวาการจดการเรยนรทผ วจยจดขนประสบความส าเรจตอ การสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยน เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ดวยเหนผล ดงน

“ประสบความส าเรจ การจดกจกรรมการเรยนรสามารถสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนได” (ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) “ประสบความส าเรจ นกเรยนไดเรยนรหลกการ ค าศพท และไดใชความร ในบทเรยนเพอตดสนใจในประเดนปญหา แตควรเพมเตมในบางสวนของกจกรรม ใหสมบรณและสงเสรมการรพนธศาสตรทเหมาะสมมากขน” (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) “ประสบความส าเรจ นกเรยนเขาใจหลกการและสามารถท ากจกรรมไดด” (ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) “ประสบความส าเรจ การจดกจกรรมการเรยนรสามารถสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนได” (ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562) “ประสบความส าเ รจ นกเรยนสามารถจดท าช นงานเพอสะทอนแนวทาง การปฏบตได” (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562)

107

“ประสบความส าเรจ นกเรยนอธบายหลกการของบทเรยนได และสามารถ ท ากจกรรมรวมกนเพอสะทอนแนวทางการปฏบตไดด”

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562) ดงนนจงสรปไดวา การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม สามารถสงเสรมการรพนธศาสตร เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ซงเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสะทอนผลการจดการเรยนรของผวจยและครชววทยา แสดงใหเหนวาลกษณะการจดการเรยนรทผ วจยจดขนนนสามารถสงเสรมการรพนธศาสตร แตอยางไรกตามผวจยอาจตองมการปรบรปแบบกจกรรมใหมความเหมาะสมและเกดการรพนธศาสตร ผ วจยจงสรปผลการจดกจกรรมการเรยนรทง 3 วงจรปฏบตการ และแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรองเทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ดงแสดงในตาราง 15

108

ตาราง 15 แสดงผลการจดการเรยนรทง 3 วงจรปฏบตการและแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

ขนตอนการจดการเรยนร

จงจรปฏบตการท แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

1 2 3

ขนเผชญหนากบประเดนปญหา

- สอน าเสนอทผวจยใชเพอน าเสนอประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ใหนกเรยนเหนขอด ขอเสย มความยาวมากเกนไป ท าใหสามารถกระตนนกเรยนใหสนใจกจกรรม ในขนนเทาทควร นกเรยนบางสวน ยงไมสามารถเชอมโยงประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเขาสบทเรยนได

- ผวจยกระชบเนอหา ของสอน าเสนอ ใหสะทอน ถงประเดนขอด และขอเสย ของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ทศกษาท าใหนกเรยนสนใจการท ากจกรรมเพมมากขน และสามารถเชอมโยงประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเขาสบทเรยนได

- ผวจยกระชบเนอหาของสอน าเสนอเชนเดยวกบการจดกจกรรมในวงจรปฏบตการท 2 และพบวานกเรยนใหความสนใจสอน าเสนอประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมตลอดการท ากจกรรม

1. เลอกใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอน าเขาสบทเรยนทสอดคลองกบเนอหาในบทเรยน เปนประเดนทยงถกเถยง ในสงคม เหมาะสมกบนกเรยน และใกลตวนกเรยน 2. เลอกใชสอในการน าเสนอประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสะทอนทงขอด และขอเสย มความกระชบ และหลากหลาย

108

109

ตาราง 15 (ตอ)

ขนตอนการจดการเรยนร

จงจรปฏบตการท แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

1 2 3

- ระยะเวลาของการท ากจกรรมเกมสรางความคยเคยเกยวกบค าศพททางพนธศาสตรของนกเรยน ยงไมเหมาะสม ท าใหนกเรยนบางสวน ไมสามารถอธบายความหมายของค าศพท ทางพนธศาสตรทเกยวของกบบทเรยนได

- ผวจยเพมระยะ ในการท ากจกรรมเกม โดยใหนกเรยนความหมายของค าศพทกอนเลนเกม 5 นาท เพอใหนกเรยน เกดความเขาใจเบองตน จากนนใหท ากจกรรมรวมกนในหองเปนเวลา 15 นาท จงท าใหนกเรยนสามารถอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรได เพมมากขน

- ผวจยใหนกเรยนท ากจกรรมเกมบงโกความหมายค าศพท ทางพนธศาสตร 20 นาท และใหนกเรยนศกษาความหมายค าศพทในเกมรวมกนกอนท ากจกรรมเชนเดยวกบการจดกจกรรม ในวงจรปฏบตท 2 พบวานกเรยนใหความสนใจกจกรรมด หลงจากการท ากจกรรมนกเรยนสามารถอธบายความหมาย ของค าศพททางพนธศาสตรได

3. เลอกใชเกมเพอสรางความคนเคยกบค าศพท ทางพนธศาสตรในประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม และก าหนดระยะเวลา ในการสรางความคนเคย ทางค าศพทใหเหมาะสม กบเนอหาบทเรยน โดยพบวา ระยะเวลา 20 นาท เหมาะสมและเพยงพอตอการจดกจกรรมการเรยนร

109

110

ตาราง 15 (ตอ)

ขนตอนการจดการเรยนร

จงจรปฏบตการท แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทาง

วทยาศาสตรและสงคม 1 2 3

ขนการเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต

ชวงตนของกจกรรมในมต ท 3 ในการสบคนผลกระทบของประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม โดยใชการจดการเรยนรแบบตวตอ นกเรยนยงเกดความสบสนในบทบาท และหนาท ท าใหการคนควาแตละหวขอทผวจยก าหนดไดขอมลนอย

- ผวจยอธบายรายละเอยดบทบาทของนกเรยน ในการท ากจกรรมตวตอ กอนเรมท ากจกรรม ท าใหนกเรยนเขาใจบทบาทของตนเองและสบคนขอมลไดดขน - ผวจยเพมเวลาของกจกรรม โดยใหนกเรยนน าขอมล ทสบคนแลกเปลยนกบเพอนหนาชนเรยนและอภปรายรวมกนโดยใชกระดาษสแผนเลก แทนการแลกเปลยน

ผวจยใหนกเรยนน าขอมล ทสบคนมาแลกเปลยน กบเพอนหนาชนเรยนเชนเดยวกบการจดกจกรรม ในวงจรปฏบตการท 2 พบวานกเรยนแตละกลมมขอมล บนทกลงในกจกรรมหลากหลายมากขน และ ท าใหนกเรยนเกดทกษะ การสอสารทดเพมขน

1. การจดกจกรรมรปแบบบทบาทสมมตท าใหนกเรยน ไดลงมอปฏบตเพอศกษาหลกการทางพนธศาสตร ดวยตนเองชวยใหนกเรยน ไดเรยนรและเขาใจหลกการ ทางพนธศาสตรไดชดเจนมากขน ซงจะตองใหนกเรยนศกษารปแบบของกจกรรมกอนลงมอปฏบต และอภปรายรวมกน หลงจบกจกรรมเพอใหเขาใจหลงการทางพนธศาสตรชดเจนมากขน 110

111

ตาราง 15 (ตอ)

ขนตอนการจดการเรยนร

จงจรปฏบตการท แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

1 2 3

ขนการเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต (ตอ)

2. ใชกจกรรมเชอมโยงหลกการพนธศาสตรกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเพอใหนกเรยนเหนหลกการทาง พนธศาสตรไดชดเจนมากขน และใชใบกจกรรมทเหมาะสม กบเวลา 30 นาท 3. ใชกจกรรมรปแบบ jigsaw ใหนกเรยนแบงหนาทสบคนผลกระทบของประเดนทศกษา ตอสงคมดานตาง ๆ

111

112

ตาราง 15 (ตอ)

ขนตอนการจดการเรยนร

จงจรปฏบตการท แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

1 2 3

ขนการเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต (ตอ)

ภายหลงการสบคน ใหนกเรยนน าขอมลมาแลกเปลยน หนาชนเรยนกบเพอนตางกลมโดยใชกระดาษสแผนเลก เพอใหนกเรยนเหนผลกระทบของประเดนทศกษาหลายมมมองมากขน 4. ก าหนดประเดนในการสบคนผลกระทบตอสงคมดานตาง ๆ ของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม โดยใชเวลาการท ากจกรรมทงหมด 30 นาท

112

113

ตาราง 15 (ตอ)

ขนตอนการจดการเรยนร

จงจรปฏบตการท แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

1 2 3

ขนสงเคราะหแนวคดและ การปฏบต

นกเรยนแตละกลม ใชเวลาในการสรางชนงานคอนขางนานกวาก าหนด ท าใหเวลา การน าเสนอชนงานนอยสงผลใหนกเรยนไมไดอภปรายถงแนวทาง ทแตละกลมเลอก

- ผวจยก าหนดระยะเวลา ในการสรางชนงานเปนเวลา 50 นาท และเปลยนจากการน าเสนอชนงานเปน การจดแสดงชนงาน 10 นาท เพอใหนกเรยนไดรวมกนแสดงความเหนตอชนงานของเพอนตางกลม ผานการใชกระดาษสแผนเลกเขยนแสดงความเหน

- ผวจยก าหนดเวลาการสรางชนงาน 50 นาท และจดแสดงชนงานในหองเรยนใชเวลา 10 นาท เชนเดยวกบวงจรปฏบตการท 2 ท าใหนกเรยนสรางชนงานเพอสะทอนแนวปฏบตไดทนเวลา และไดอภปรายกบเพอนตางกลม ถงแนวทางปฏบตนน ๆ ได

1. การจดกจกรรมเพอสะทอนแนวคดและการปฏบตตองก าหนดหวขอในการสรางชนงานใหครอบคลม ประกอบไปดวย ประเดนทศกษา ค าศพทและหลกการทเกยวกบประเดน ทศกษา และแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนวทยาศาสตรและสงคมทศกษา 2. ก าหนดเวลาเพอสรางชนงาน 50 นาท และจดแสดงชนงานและอภปรายตางกลม 10 นาท

113

114

ตอนท 2 ผลการศกษาการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม สามารถสงเสรมการรพนธศาสตร เ รอง เทคโนโลยทางด เอนเอ ของนกเ รยน ชนมธยมศกษาปท 4 ค าถามวจย ผลการสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เ รอง เทคโนโลยทางดเ อนเอ ของนกเ รยน ชนมธยมศกษาปท 4 เปนอยางไร ผ วจยไดศกษาผลการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยการเกบรวบรวมขอมลจากแบบประเมนการรพนธศาสตร และใบกจกรรมของนกเรยน โดยผวจยไดแสดงผลการวจยเปน 3 ตอน โดยมรายละเอยดดงน 1. ผลการเปรยบเทยบระดบการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอกอนและหลงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ผลวจยนไดจากการวเคราะหแบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลย ทางดเอนเอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยเกบขอมลกอนและหลงการจดการเรยนร ตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ซงพบวา นกเรยนมระดบการรพนธศาสตร หลงเรยนรสงกวากอนเรยน ซงใชกรอบการประเมนการรพนธศาสตรของ Abrams et al. (2015) และแบงระดบการรพนธศาสตรเปน 3 ระดบ คอ ระดบต า ระดบกลาง และระดบสง สามารถสรป ผลคะแนนเฉลยของนกเรยนในแตละระดบความรยอยของการรพนธศาสตรไดดงตาราง 16

ตาราง 16 แสดงรอยละของคะแนนในแตละระดบความรเปรยบเทยบกอนและหลง การจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

ระดบความร คะแนนเฉลย

กอนเรยน หลงเรยน ผลตางของคะแนน คะแนน รอยละ คะแนน รอยละ คะแนน รอยละ

การตระหนกร 3.63 12.16 22.71 75.69 19.08 63.53 ความรในหลกการ 2.85 12.97 17.00 77.27 14.15 64.30 วธการใชความร 2.29 19.12 8.79 73.28 6.50 54.16

รวม 8.79 13.73 48.50 75.78 39.71 62.06

115

เ มอพจารณาคะแนนเฉลยในระดบความรยอยของการรพนธศาสตร พบวา หลงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมผ เรยนมระดบคะแนนเฉลยเพมขนทง 3 ระดบความร โดยระดบความรในหลกการ จะมรอยละของคะแนนทเพมขนมากทสด เทากบ 64.30 รองลงมาคอระดบของการตระหนกร และระดบของวธการใชความร เทากบรอยละ 63.53 และ 54.16 ตามล าดบ เ มอน ามารอยละของคะแนนเฉลยมาแปลผลและจดระดบการรพนธศาสตร กอนเรยนและหลงเรยนไดเปน 3 ระดบคอ ระดบต า ระดบกลาง และระดบสง ดงตาราง 17 ตาราง 17 แสดงการแปลผลการรพนธศาสตรจากรอยละของคะแนนในแตละระดบ

ความรเปรยบเทยบกอนการจดกจกรรมการเรยนรและหลงการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

ระดบความร

คะแนนเฉลย

กอนเรยน หลงเรยน รอยละ แปลผล รอยละ แปลผล

การตระหนกร 12.16 ระดบต า 75.69 ระดบสง ความรในหลกการ 12.97 ระดบต า 77.27 ระดบสง

วธการใชความร 19.12 ระดบต า 73.28 ระดบสง รวม 13.73 ระดบต า 75.78 ระดบสง

จากตาราง 16 พบวา คะแนนกอนการจดการเรยนรในแตละระดบความรยอย คอ การตระหนกร ความรในหลกการ และวธการใชความร อยในระดบต าเมอผานการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม พบวาระดบการรทง 3 ระดบอยในระดบสง 2. ผลการเปรยบเทยบระดบการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ระหวางการจดการเรยนรของวงจรปฏบตการ 3 วงจร ผ วจยไดวเคราะหใบกจกรรมของนกเรยนในแตละวงจรปฏบตการทง 3 วงจร โดยผลการวจยเปรยบเทยบระดบการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ระหวางการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ในวงจรปฏบตการท 1 ถง 3 ดงภาพ 13

116

ภาพ 13 รอยละคะแนนเฉลยระดบความรยอยของการรพนธศาสตร 3 วงจรปฏบตการ

จากภาพ 13 พบวานกเรยนมรอยละของคะแนนรวมเฉลยความรยอยทง 3 ระดบ ในวงจรท 1 และ 2 มระดบคะแนนทใกลเคยงกนแตเพมสงขนในวงจรท 3 ซงระดบความรยอย สวนของวธใชความรมแนวโนมของคะแนนรวมเฉลยเพมสงมากทสดเมอเปรยบเทยบรอยละ ของคะแนนรวมเฉลยระดบความรอน โดยมคารอยละของคะแนนเฉลยแตละวงจรเทากบรอยละ 65.4 73.5 และ 74.2 ตามล าดบ ในขณะทระดบความรในหลกการมแนวโนมการเพมขนนอยทสดในแตละวงจรปฏบตการ ซงมรอยละของคะแนนเฉลยแตละวงจร เทากบรอยละ 73.5 70.3 และ 75.9 ตามล าดบ เมอพจารณาคะแนนรวมเฉลยของทกระดบความรในแตละวงจรปฏบตการ แลวท าการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนระหวางการจดกจกรรมการเรยนรในแตละวงจรปฏบตการ จะไดผลดงภาพ 14

ภาพ 14 รอยละของคะแนนรวมเฉลยของระดบความรยอยทง 3 ระดบความรแตละวงจร

73.871.3

79.465.4

73.5 74.273.570.3

75.9

0

20

40

60

80

100

วงจรท 1 วงจรท 2 วงจรท 3

คะแน

นรวม

เฉลย

(รอย

ละ)

วงจรปฏบตการ

การตระหนกร

วธใชความร

ความรในหลกการ

72 73 77

0

20

40

60

80

100

วงจรท 1 วงจรท 2 วงจรท 3คะแน

นรวม

เฉลย

(รอย

ละ)

วงจรปฏบตการ

117

จากภาพท 14 พบวา ในแตละวงจรปฏบตการนกเรยนมคะแนนรวมของการร พนธศาสตรเพมสงขน เมอแปลผลระดบการรพนธศาสตรพบวาทกวงจรปฏบตการนกเรยนมการรพนธศาสตรอยในระดบสง และผลรวมเฉลยของการรพนธศาสตรของทง 3 วงจรปฏบตการเทากบ 74.80 หมายถงนกเรยนมผลการรพนธศาสตรเฉลยรวมระหวางการจดกจกรรมการเรยนรในระดบสง ซงในแตละวงจรปฏบตการผ วจยท าการตรวจและใหระดบการรพนธศาสตร ในแตละระดบความรยอย ดงภาพ 15-17

ภาพ 15 ตวอยางการตอบค าถามของนกเรยนทไดคะแนนในระดบวธการน าไปใชระดบต า(วงจรปฏบตการท 1 เรองพช GMOs)

ภาพ 16 ตวอยางการตอบค าถามของนกเรยนทไดคะแนนในระดบวธการน าไปใชระดบกลาง (วงจรปฏบตการท 1 เรองพช GMOs)

ภาพ 17 ตวอยางการตอบค าถามของนกเรยนทไดคะแนนในระดบวธการน าไปใชระดบสง (วงจรปฏบตการท 1 เรองพช GMOs)

118

จากภาพ 15 - 17 แสดงใ ห เหนระดบว ธการใ ชความ ร ( how-to knowledge) ตงแตระดบต า กลาง และสง ซงผ วจยท าการตรวจและใหคะแนนโดยพจารณาจากการใหเหตผลประกอบการตดสนใจ เมอนกเรยนเสนอแนวทางการเลอกใชพชจเอมโอแลวจะตองอธบายเหตผลในการตดสนใจอยางนอย 4 เหตผล ซงเหตผลทน ามาสนบสนนจะตองมความสมเหตสมผล กบแนวทางการเลอกใชดวยโดยเหตผลทน ามาสนบสนนนนมาจากการจดกจกรรมการเรยนรขนท 2 มตท 3 การสบคนผลกระทบตอสงคมดานตาง ๆ ของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม จากภาพ 15 นกเรยนใหเหตผลการเลอกใชเพยงเหตผลเดยวซงไดอธบายเกยวกบผลกระทบ ตอสขภาพเทานนจงท าใหไดคะแนน 1 คะแนน เมอแปลผลแลวจงอยในระดบต า ในขณะท ภาพ 16 และ 17 นกเรยนไดอธบายเหตผลในการเลอกใชพชจเอมโอ โดยใหเหตผลสนบสนนการตดสนใจ ทเพมมากขนจงไดคะแนนมากกวาและมระดบวธใชความรทางพนธศาสตรในระดบกลาง และสงตามล าดบ 3. ผลการเปรยบเทยบระดบการรพนธศาสตร กอนการจดการเ รยนร ระหวางการจดการเรยนร และหลงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ผ วจยท าการสรปผลการเปรยบเทยบระดบการ รพนธศาสตรของนก เ รยน กอนการจดกจกรรมการเรยนร ระหวางการจดการเรยนรจากคะแนนเฉลยของทง 3 วงจรปฏบตการ และหลงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ดงตาราง 18

ตาราง 18 แสดงการผลการรพนธศาสตรจากรอยละของคะแนนในแตละระดบความร เปรยบเทยบกอนการจดกจกรรมการเรยนร ระหวางการจดการเรยนร และ หลงการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม

ระดบความร

คะแนนเฉลย กอนเรยน ระหวางเรยน หลงเรยน

รอยละ แปลผล รอยละ แปลผล รอยละ แปลผล การตระหนกร 12.16 ระดบต า 72.75 ระดบสง 75.69 ระดบสง

ความรในหลกการ 12.97 ระดบต า 78.61 ระดบสง 77.27 ระดบสง

วธการใชความร 19.12 ระดบต า 70.34 ระดบสง 73.28 ระดบสง รวม

(การรพนธศาสตร) 13.73 ระดบต า 74.00 ระดบสง 76.00 ระดบสง

119

จากตาราง 18 พบวา กอนการจดการเรยนรตามประเดนวทยาศาสตรและสงคม ระดบการรพนธศาสตรอยในระดบต า ระหวางเรยนและหลงเรยนนกเรยนมระดบการรพนธศาสตรอยในระดบสง และเมอพจารณาในแตละระดบความรยอย พบวาระดบคะแนนรวมเฉลย ในแตละระดบความรยอยระหวางเรยนกบหลงเรยนมระดบรอยละของคะแนนเฉลยอยในระดบสงเชนเดยวกน

120

บทท 5

บทสรป วจยปฏบตการ เรอง “การสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ โดยการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ส าหรบนกเ รยน ชนมธยมศกษาปท 4” มวตถประสงค คอ 1) เพอศกษาแนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ทสงเสรมการรพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 และ 2) เพอศกษาผลการสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยน ทไดรบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลย ทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 กลมเปาหมาย คอ นกเรยนมธยมศกษาปท 4 หองเรยนพเศษวทยาศาสตร คณตศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอม (SMAT) ของโรงเรยนมธยมขนาดใหญแหงหนง สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 39 อ าเภอเมอง จงหวดพษณโลก ปการศกษา 2561 จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 34 คน โดยเครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย 1) เครองมอทใช ในการจดการเรยนร ไดแก แผนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอพฒนาการรพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ และแบบสะทอนผลการจดการเรยนร 2) เครองมอทใชในการประเมนผลการจดการเรยนร ไดแก แบบประเมนการรพนธศาสตร และใบกจกรรม ด า เนนการวจยปฏบตการจ านวน 3 วงจร ไ ด มการเตรยมการจดการเ รยน ร จ านวน 3 แผนการจดการเรยนร ด าเนนการจดการเรยนร สงเกตการณ สะทอนผลการจดการเรยนร และวเคราะหขอมลจากเครองมอทใชในการวจย มรายละเอยด ดงตอไปน

121

สรปผลการวจย ผวจยท าการสรปการวจยครงน โดยมรายละเอยดดงน 1. แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ทสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 จากผลการศกษาการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอเพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 มแนวทางการจดการเรยนร 3 ขนตอน มรายละเอยดดงตอไปน ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา ใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสอดคลองกบเนอหาในบทเรยน เปนประเดน ทยงถกเถยงกนในสงคมปจจบนและยงไมมแนวทางการแกไขทตายตว เปนประเดนทใกลตวและเหมาะสมกบนกเรยน โดยน าเสนอผานสอทมความกระชบดานเนอหา หลากหลาย และสะทอน ทงขอดและขอเสยของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอใหนกเรยนมองเหนขอดและขอเสยของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดชดเจน ทงชวยกระตนนกเรยนเกดความสนใจในบทเรยน สามารถเชอมโยงประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเขากบเนอหาในบทเรยนได และจดการเรยนรเพอสรางความคนเคยกบค าศพททางพนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมโดยใชเกมใหนกเรยนไดเรยนรความหมายของค าศพท และไดอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรใ นป ร ะ เ ด น ท า ง ว ท ย า ศ า สต ร แ ล ะ ส ง ค ม เ น อ ง จ า ก ส าม า ร ถ ก ร ะ ต น ค ว า มสน ใ จ และสรางความสนกสนานในระหวางการจดกจกรรมการเรยนรได โดยก าหนดระยะเวลา ในการสรางความคนเคยทางค าศพท 20 นาท ในการจดกจกรรมการเรยนร ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต มรายละเอยดการจดการเรยนรแตละมต ดงน มตท 1 เ รยน รและเ ขาใจหลกการทางพนธศาสตร ท เ กยวของกบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม จดกจกรรมการเรยนรหลกการทางพนธศาสตรรปแบบบทบาทสมมต ในบทบาทนกว ทยาศาสต รท ากา ร โคลน ขาว โพด BT ด วยพลาสม ดของแบคท เ ร ย นกสบหาขนาดของดเอนเอของผ ตองสงสยจากสถานการณ โดยใชชดการทดลองการหาขนาด ของดเอนเอดวยเทคนคเจลอเลคโทรฟอรซส และเปนพลเมองในสงคมทมการแกไขจโนมของมนษย ท าใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรงเพอศกษาหลกการทางพนธศาสตร สงผลใหนกเรยนไดเรยนร และเขาใจหลกการทางพนธศาสตรไดชดเจนขน ใหนกเรยนไดศกษาขนตอนของกจกรรม การจดการเรยนรกอนเพอใหนกเรยนไดเขาใจกระบวนการปฏบตเบองตน และการอภปราย

122

ภายหลงการจดกจกรรมการเรยนรเพอเขาใจหลกการทางพนธศาสตรท าใหนกเรยนเขาใจหลกการทางพนธศาสตรไดถกตองและชดเจนมากขน มตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธศาสตรกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ใหนกเรยนศกษาใบกจกรรมเพอเชอมโยงกบหลกการทางพนธศาสตรของประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม ใหนกเรยนไดมองเหนหลกการทางพนธศาสตรของประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม และใหนกเรยนอภปรายหลกการภายหลงการศกษารวมกนภายในกลมเพอใหเกดความเขาใจมากขน ซงใบกจกรรมทใชจะตองกระชบเนอหาและมความเหมาะสม กบการจดกจกรรม 30 นาท โดยการกระชบเนอหาจะสงผลใหนกเรยนไมเบอขณะท าศกษา มตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมดานตาง ๆ ใชกจกรรมรปแบบ jigsaw โดยใหนกเ รยนแบงหนาทสบคนขอมลผลกระทบ ของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม สขภาพ และดานการเกษตร จากนนน าขอมลมาอภปรายกบสมาชกในกลม และแลกเปลยนกน หนาชนเรยนโดยใชกระดาษสแผนเลกซงการแลกเปลยนขอมลจากการสบคนนชวยใหนกเรยน มขอมลดานผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทหลากหลายมากขน และสามารถน าไปใช เ ปนขอมลในการตดสนใจและเสนอแนวปฏบต ในการจดการเ รยน รขนตอไป การจดกจกรรมการเรยนรใชระยะเวลา 30 นาท แบงออกเปนเวลาในการสบคนขอมล 15 นาท แลกเปลยนขอมลหนาชนเรยนอก 10 นาท และบนทกขอมลภายหลงการแลกเปลยนเรยนร ลงใบกจกรรม 5 นาท ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต ก าหนดหวขอในการจดท าช นงาน ทประกอบไปดวย ประเดนสถานการณ ทศกษาค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของ หลกการทางพนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมและแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทมเหตผลประกอบเพอใหนกเรยนสงเคราะหขอมลเ กยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดครบถวน และสงเสรมใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดจากบทเรยนมาแลวน าไปใชเปนขอมลในการตดสนใจอยางเปนเหตเปนผล โดยก าหนดระยะเวลาในการสรางชนงาน 50 นาท จดแสดงชนงาน 10 นาท โดยตองชแจงรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรขนนภายหลงจากการจดการเรยนรขนกอนหนาเพอใหนกเรยนจดเตรยมขอมลมากอน และใชเวลาในการสรางชนงานตามเวลาทก าหนด การจดแสดงชนงานสงเสรมใหนกเรยนไดอภปรายแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนตางกลม โดยใชกระดาษสแผนเลกเปนเวลา 10 นาท

123

2. การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม สามารถสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ไดอยางไร ผลการวจยพบวา กอนการจดการเรยนรนกเรยนมการรพนธศาสตรในระดบต า ระหวางการจดการเรยนรในแตละวงจรปฏบตการนกเรยนมระดบการรพนธศาสตรอยในระดบสงทกวงจรปฏบตการ และมผลรวมเฉลยทง 3 วงจรปฏบตการอยในระดบสง และเมอพจารณา หลงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม นกเรยนมระดบการร พนธศาสตรอยในระดบสงเชนกน

อภปรายผล จากผลการวจยน ผวจยท าการอภปรายผลเปน 2 สวน คอ 1) แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เ รอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ทสงเสรม การรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 และ 2) ผลการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเพอสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยมรายละเอยดดงน 1. แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ เพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 4 แนวทางการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอพฒนา การรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ชวยสงเสรม การรพนธศาสตร มรายละเอยดดงตอไปน 1.1 การใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในขนการเผชญหนากบประเดนปญหา ใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสอดคลองกบบทเรยน เปนประเดน ใกลตวนกเ รยน ยงถกเถยงในสงคมปจจบนและไมมแนวทางการแกไขทตายตว พบวา สามารถกระต นใหนกเรยนเกดความสนใจในเนอหาบทเรยนและเชอมโยงเขาสบทเรยนได และยงมองเหนประเดนขอดและขอเสยของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดชดเจน ซงสอดคลองกบ ประสาท เนองเฉลม (2558, น. 14) ทกลาววา การสอนทสะทอนความเปนจรง ในสงคม และจดสถานการณใหมความนาสนใจ เนอหาสาระไมไกลความเปนจรงท าใหผ เรยน ไดเหนความรทแทจรงและเกดความสนกสนานในการเรยนร และสอดคลองกบงานวจย ของ Gutierez (2015, p. 146) ทกลาววา การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร

124

และสงคมชวยใหนกเรยนไดวเคราะหประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม และมองเหนขอด และขอเสยของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสงผลกระทบตอการด ารงชวตของตนเอง ไดชดเจน 1.2 เลอกใชสอการสอน ไดแก วดทศน ภาพเคลอนไหวในการน าเสนอประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมทสะทอนทงขอดและขอเสยของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม มความกระชบเนอหา และมความหลากหลายท าใหนกเรยนมองเหนประเดนขอดและขอเสย ไดชดเจน และเกดความสนใจในบทเรยน สามารถเชอมโยงประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เขากบเนอหาในบทเรยนได ซงสอดคลองกบผลการวจยของ Zangori et al. (2017) ทกลาววา การใชสอในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชวยสงเสรม ใหนกเรยนมองประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดหลากหลายมมมอง ครอบคลมและชดเจนมากขน นอกจากนนแลวยงชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดการรสออกทางหนง 1.3 การใชเกมในการจดกจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดการร พนธศาสตรระดบความคนเคยกบค าศพททางพนธศาสตร (awareness knowledge) ในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม โดยผ วจยเลอกใชเกมสบคนความหมาย เกมจบคค าศพทกบความหมาย และเกมบงโกค าศพท ใหนกเรยนไดเรยนรความหมายของค าศพทและไดอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรผานการเลนเกมรวมกนภายในกลม ซงการใชเกม ในการจดกจกรรมการเรยนรนชวยสงเสรมใหนกเรยนสามารถอธบายความหมายของค าศพท ได นกเรยนใหความสนใจและเกดความสนกสนานระหวางการจดกจกรรมการเรยนร ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ Nicolaou et al. (2015) ทกลาววาการจดการเรยนรตามแนวคดประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมชวยใหนกเรยนมความกระตอรอรน และมความรสกดตอการเรยนวทยาศาสตร และทศนา แขมมณ (2560, น. 368) กลาววา การสอนโดยใชเกมจะท าใหนกเรยนไดรบความสนกสนาน และเกดการเรยนรเนอหาบทเรยน ทงนผสอนจะตองคอยควบคมระยะเวลาในการจดกจกรรมทชดเจน ซงในการวจยพบวาระยะเวลาในการสรางความคนเคยทางค าศพท ทเหมาะสมและเพยงพอใชเวลา 20 นาท 1.4 จดกจกรรมการเรยนรหลกการทางพนธศาสตร เ พอสงเสรมใหนกเ รยน เ กดการ รพนธศาสตรระดบความ ร ในหลกการ (principle knowledge) ผานการ เ รยน ร รปแบบบทบาทสมมต เปนนกวทยาศาสตรท าการโคลนขาวโพด BT ดวยพลาสมดของแบคทเรย นกสบในการหาขนาดของดเอนเอของผ ตองสงสยจากสถานการณ โดยใชชดการทดลอง การหาขนาดของดเอนเอดวยเทคนคเจลอเลคโทรฟอรซส และเปนพลเมองในสงคมทมการแกไข

125

จโนมของมนษยท าใหนกเรยนไดลงมอปฏบตเพอศกษาหลกการทางพนธศาสตรดวยตนเอง สงผลใหนกเรยนไดเรยนรและเขาใจหลกการทางพนธศาสตรไดชดเจนขน ซงการสมมตสถานการณเพอใหนกเรยนไดปฏบตจรงนยงเปนรปแบบหนงของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ท าใหนกเรยนเขาใจบทเรยนและสามารถน าไปปรบใชไดในชวตจรง ซงสอดคลองกบผลการวจยของ Friedrichsen et al. (2016); Sadler et al. (2016) ทพบวาการใหนกเรยนไดลงมอปฏบต เพอศกษาหลกการของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมนนชวยสงเสรมใหนกเรยนไดเขาใจหลกการทางวทยาศาสตรชดเจนขน และสอดคลองกบประสาท เนองเฉลม (2558) ทกลาววา การเรยนรวทยาศาสตรในศตวรรษท 21 ในชนเรยนไมใชการเรยนรทแทจรงทงหมดเปนเพยงกรณศกษาหรอการสมมตสถานการณซงข นอยกบบรบทในขณะเรยนรและการเ รยนร ทนกเรยนไดลงมอปฏบตอยางนกวทยาศาสตรโดยใชทกษะทางวทยาศาสตรอยางลกซง ปฏบตดวยความเขาใจ จะท าใหเกดการเรยนรอยางมชวตชวา และสามารถน าไปปรบใช ในสถานการณจรง นอกจากน การใชบทบาทสมมตในการจดการเ รยน รยงชวยใหนกเ รยน เกดความสนกสนานกบบทเรยนอกดวย ซงสอดคลองกบงานวจยของ Friedrichsen et al. (2016) ทกลาววาการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมรปแบบ บทบาทสมมตกระต นนกเรยนใหสนใจบทเรยน เกดความสนกสนาน และเหนความส าคญ ของการเรยนร และสอดคลองกบทศนา แขมมณ (2560, น. 361) ทกลาววา การสอนโดยใชบทบาทสมมตเปนวธสอนทชวยใหผ เรยนมสวนรวมในการเรยนมาก ท าใหเกดความสนกสนาน และการเรยนรมความหมายส าหรบผ เรยน เนองจากขอมลมาจากผ เรยนโดยตรงการก าหนดระยะเวลาในการจดการเรยนรจะตองก าหนดใหเหมาะสมและครอบคลมกจกรรมดวย จากการวจยพบวาระยะเวลา 60 นาทเปนระยะเวลาทเหมาะสมในการจดกจกรรมการเรยนร ใหนกเรยนศกษาขนตอนการปฏบต ลงมอปฏบต และอภปรายภายหลงการจดกจกรรมการเรยนร 1.5 การใชกจกรรมทเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ใหนกเรยนศกษาแลวอภปรายเพอเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรเขากบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมรวมกนภายในกลม ท าใหนกเรยนเกดความเขาใจหลกการของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชดเจนมากยงขน 1.6 ใชกจกรรมรปแบบตวตอ (jigsaw) ใหนกเรยนแบงหนาทสบคนขอมลผลกระทบ

ของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม สขภาพ

และดานการเกษตร สงเสรมใหนกเรยนไดสบคนขอมล คดเลอกขอมลจากแหลงเรยนรเพอน ามา

126

แลกเปลยนกบสมาชกในกลม รวมถงนกเรยนไดฝกการเปนผ ฟงทดเมอท างานรวมกบสมาชกคนอน

สอดคลองกบ Sadler et al. (2017) ทกลาววาการใชกจกรรมแบบตวตอ ( jigsaw) ในการจด

การเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมจะชวยใหนกเรยนไดฝกสบคน อภปราย

และมองเหนมมมองผลกระทบทหลากหลายของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

ซง ทศนา แขมมณ (2560, น. 101) กลาววาการจดการเรยนรแบบตวตอหรอการเรยนรแบบรวมมอ

ชวยใหนกเรยนไดพฒนาทกษะการสบคน มความสมพนธระหวางสมาชกในกลมทดและมความ

เชอมนในตนเองในการเรยนเพมมากขน

1.7 การก าหนดหวขอและระยะเวลาในการจดท าชนงานทชดเจนในการสงเคราะห แนวปฏบต เ กยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเ พอสง เส รมการ รพนธศาสตร ในระดบวธการใชความร (how-to knowledge) ผวจยไดก าหนดหวขอใหนกเรยนสงเคราะหจากประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมและเนอหาในบทเรยน โดยก าหนดหวขอในการจดท าชนงานไดแก ค าศพททางพนธศาสตร ท เ กยวของในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม หลกการทางพนธศาสตรในประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม และแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ทมเหตผลประกอบ การก าหนดหวขอดงกลาวเพอใหนกเรยนสงเคราะหขอมลไดครบถวน เกดความคดรวบยอดของความรทางพนธศาสตรแลวน าไปใชเปนขอมลในการตดสนใจ อยางเปนเหตเปนผล นอกจากนนยงชวยสงเสรมการรพนธศาสตรในระดบวธใชความร (how-to knowledge) ซงสอดคลองกบ ประสาท เนองเฉลม (2558, น. 220) ทกลาววา การเรยนร ผานประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม จะท าใหนกเรยนไดมองเหนความรทางวทยาศาสตร แบบองครวมและมองเหนการใชความรทางวทยาศาสตรเปนเครองมอในการตดสนใจของสงคม นกเรยนไดเรยนรและเขาใจผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยตอสงคม และสรปเปนองคความรออกมาผานชนงาน สอดคลองกบงานวจยของ Gutierez (2015, p. 146) ทกลาววา การจดการเ รยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมสง เสรมใหนกเ รยน สามารถน าความรทางวทยาศาสตรมาชวยในการตดสนใจ เลอกแนวทางการปฏบตในประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม โดยค านงถงหลกคณธรรมและชวจรยธรรมของสงคม ดงนนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ดวยการวจยปฏบตการ 3 วงจร ชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตร โดยการสงเสรม ในแตละระดบความรยอย ไดแก การตระหนกรค าศพททางพนธศาสตร (awareness knowledge) ความรในหลกการ (principle knowledge) และวธใชความร (how-to knowledge)

127

2. การจดการเ รยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม สามารถสงเสรมการรพนธศาสตร เ รอง เทคโนโลยทางด เอนเอ ของนกเ รยน ชนมธยมศกษาปท 4 ไดอยางไร จากผลการวจย พบวา หลงการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมการรพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 เรอง เทคโนโลย ทางดเอนเอ นกเรยนมระดบการรพนธศาสตรเพมสงขน โดยพจารณาจากระดบการรพนธศาสตรโดยรวมของนกเรยนทวเคราะหจากแบบประเมนการรพนธศาสตรทเพมขนเปนระดบสงจากกอน การจดกจกรรมการเรยนรอยในระดบต า สอดคลองกบผลระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนระหวางการจดกจกรรมการเรยนรทดไดจากคะแนนเฉลยใบกจกรรมทมแนวโนมเพมขนของคะแนนในแตละวงจรปฏบตการตามล าดบ โดยผ วจยจะขออภปรายการเพมขนของการรพนธศาสตร แตละระดบความรยอย ดงตอไปน การตระหนกรค าศพททางพนธศาสตร (awareness knowledge) นกเรยนเกดการพฒนาการตระหนกรค าศพททางพนธศาสตรในขนการจดการเรยนร ท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา เนองจากในขนการจดการเรยนรน ผ วจยไดจดกจกรรม การเรยนรโดยใชเกมอธบายค าศพท เกมจบคค าศพท และเกมบงโก เพอสรางความคนเคยค าศพท พนธศาสตรในประเดนทางวทยาศาสต รและสงคมและท าใ หนก เ รยนเ กดความสนก ระหวางการท ากจกรรมภายหลงการเผชญหนากบประเดนทางวทยาศาสตรและส งคม เมอพจารณาการพฒนาในแตละวงจรปฏบตการพบวา วงจรปฏบตการท 1 นกเรยนมรอยละ ของคะแนนรวมเฉลยของระดบการตระหนกรอยในระดบสง เมอเขาสวงจรปฏบตการท 2 นกเรยนมการรพนธศาสตรระดบความรยอยคอนขางคงท เนองจากเนอหาบทเรยนและค าศพท ของการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดสวนใหญเปนศพททยาวตองอาศยความค นเคยมากกวาในวงจรปฏบตการท 1 เ รองพช GMOs และในวงจรปฏบตการท 3 นกเรยนมระดบการตระหนกรเพมสงขนและอยในระดบสง เนองจากผ วจยใชเกมบงโกค าศพท มาชวยสรางความคนเคยทางค าศพททางพนธศาสตร ซงเกมบงโกเปนเกมทนกเรยนเคยเลน และเปนทชนชอบ อกทงผ วจยไดเพมระยะเวลาในการศกษาความหมายของค าศพทกอน การท ากจกรรมจงท าใหนกเรยนมความเขาใจความหมายของค าศพทกอนเลนเกมบงโกและอธบายความของค าศพทไดถกตองหลงเลนเกม สอดคลองกบผลการศกษาของ Nicolaou et al. (2015) ทกลาววาการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชวยให นกเรยน มความกระตอรอ รนและมความ รสกดตอการเ รยนวทยาศาสตร และ ทศนา แขมมณ

128

(2560, น . 368) กลาววาการสอนโดยใ ช เกมจะท าใ หนก เ รยนไ ด รบความสนกสนาน และเกดการเรยนรเนอหาบทเรยน ความรในหลกการทางพนธศาสตร (principle knowledge) นกเรยนเกดการพฒนาความรในหลกการทางพนธศาสตรผานกจกรรมการเรยนร ขนท 2 ขนเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต โดยในมตท 1 เรยนรและเขาใจหลกการทางพนธศาสตร ทเกยวของกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ท าใหนกเรยนไดเรยนรหลกการทางพนธศาสตรผานการปฏบตจรงและบทบาทสมมต และไดเชอมโยงแนวคดทางพนธศาสตรเขากบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม จงท าใหนกเรยนเกดการเรยนรเขาใจหลกการทางพนธศาสตร ทเกยวของกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชดเจนมากขน สงผลใหภายหลงการจดการเรยนรนกเ รยนมคะแนนเฉลยความรในหลกการเพมสงขน ซงสอดคลองกบผลการวจย ของ Sadler et al. (2017); Bosser et al. (2015) ทกลาววา การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดความเขาใจในบทเรยนในประเดนปญหามากขน เมอพจารณาการพฒนาระดบความรในหลกการแตละวงจรพบวา วงจรปฏบตการท 1 นกเรยนมรอยละของคะแนนรวมเฉลยความรในหลกการอยในระดบกลาง เนองจากนกเรยน ไดท ากจกรรมบทบาทสมมตทสงเสรมใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง ในการศกษาหลกการ ทางพนธศาสตร วงจรปฏบตการท 2 นกเรยนมการรพนธศาสตรระดบความร ในหลกการ เ นองจากหลกการ เ รองการหาขนาดของ DNA และล าดบนวคลโอไทด ตองอาศยเวลา เพอท าความเขาใจเพมขน แตเมอพจารณาวงจรปฏบตการท 3 พบวานกเรยนมระดบความร ในหลกการเพมสงขน เนองจากผวจยไดใชการจดการเรยนรบทบาทสมมตใหนกเรยนเปนพลเมองในสงคมทมการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน ซงนกเรยนจะไดเรยนรดวยการสบคนดวยตนเองผานฐานความรและขาวประเดนการแกไขจโนมของทารกของจนทเปนประเดนถกเถยงทงฝายสนบสนนและฝายตอตานท าใหนกเรยนเปนผน าตนเองในการเรยน และเกดความเขาใจในหลกการไดงายขน วธใชความรทางพนธศาสตร (how-to knowledge) นกเรยนเกดการพฒนาวธการใชความรทางพนธศาสตรในการจดการเรยนรในขนท 2 (มตท 3) และขนท 3 ขนการสงเคราะหแนวคดและการปฏบต เนองจากนกเรยนไดวเคราะหผลกระทบของประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคมทกระทบตอสงคมในดานตาง ๆ ไดเชอมโยงเนอหาในหองเรยนกบชวตประจ าวนจากนนเสนอแนวทางปฏบตจงท าใหสงเสรมการใช

129

ความ รทางพนธศาสตรของนก เ รยน ท เ กยวกบ การตดสนใจในประ เดน ปญหานน ไ ด สอดคลองงานวจยของ Zeidler (2004); Sadler et al. (2017) ทกลาววาการจดการเรยนร ตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมเปนการจดการเรยนรทมงสงเสรมใหนกเรยนสามารถพจารณาประเดนผลกระทบตอสงคมทเกยวของกบวทยาศาสตร และการตดสนใจเกยวกบผลกระทบทเกดขนจากประเดนปญหาดงกลาว ทงยงชวยสงเสรมใหนกเรยนเชอมโยงเน อหา ในหองเรยนเขากบชวตประจ าวน และผลการวจยของ Christenson, & Rundgren (2014) กลาววา การจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมสงเสรม ใหนกเรยนสามารถเลอกแนวทางการปฏบตในประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมจากการพจารณขอดและขอเสยของประเดนทศกษาดวย เมอพจารณาการพฒนาวธใชความรของนกเรยนในแตละวงจรปฏบตการ พบวา วงจรปฏบตการท 1 นกเรยนมรอยละของคะแนนรวมเฉลยของวธใชความรอยในระดบกลาง เนองจากขนการสบคนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมผ วจยไมไดจดกจกรรม ใหนกเรยนไดน าขอมลผลกระทบมาแลกเปลยนกน สงผลใหเหตผลสนบสนนการตดสนใจ ของนกเรยนเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไมหลากหลาย รวมถงการก าหนดระยะเวลาในการสรางชนงานเพอสงเคราะหแนวปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ไมเพยงพอตอการจดกจกรรม สงผลใหนกเรยนสงเคราะหแนวทางการปฏบตและใหเหตผลสนบสนนไดนอยลงวงจรปฏบตการท 2 นกเรยนมระดบวธใชความรเพมสงขน แตเมอเขาส วงจรปฏบตการท 3 นกเรยนมระดบวธการใชความรอยในระดบสง เนองจากผวจยไดเพมระยะเวลาใหนกเรยนแลกเปลยนขอมลสบคนหลงจากการสบคนผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมหนาชนเรยนโดยใชกระดาษสแผนเลกเพอใหนกเรยนไดอภปรายประเดนผลกระทบกบเพอนตางกลมกอนจะน ามาใช เ ปนขอมลในการตดสนในเ ลอกแนวปฏบต เ กยวกบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมซงท าใหนกเรยนมขอมลทใชสนบสนนทหลากหลายมากขน เมอน าคะแนนรวมของแตละระดบความรมาพจารณาเปนระดบการรพนธศาสตร ของนกเรยนจะเหนไดวานกเรยนมการรพนธศาสตรอยระดบสง หรอมรอยละของคะแนนรวมเฉลยเทากบ 74 คะแนน เนองจากไดรบการสงเสรมการรพนธศาสตรในแตละระดบความรยอย ผ า น ก า ร จด ก า ร จด ก า ร เ ร ย น ร ต าม แนวค ด ป ร ะ เ ด น ท า ง ว ท ย า ศ าสต ร แ ล ะ ส ง ค ม ในแตละขนการจดการเรยนรท าใหนกเรยนมระดบการรพนธศาสตรเพมมากขน เ มอพจารณาความสมพนธของการผลการพฒนาการรพนธศาสตรระหวาง การจดการเรยนรจากใบกจกรรม และการรพนธศาสตรของนกเรยนหลงการเรยนร พบวา

130

ระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนหลงเรยนอยในระดบสง มรอยละของคะแนนเฉลยเทากบ 76 คะแนน ในขณะทระหวาง การจดกจกรรมการเรยนรการรพนธศาสตรของนกเรยนอยในระดบสงเชนกน แตมรอยละของคะแนนเฉลยเทากบ 74 คะแนน เนองจากภายหลงการจดการเรยนรนกเรยนไดจดแสดงชนงานสะทอนแนวทางการปฏบตท าใหไดแลกเปลยนความคดเหนของเพอนตางกลมและไดเกดความคดรวบยอดและสงผลใหมองเหนแนวทางปฏบตเกยวกบประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคมชดเจนมากขน สอดคลองกบ ทศนา แขมมณ (2560, น. 352) ทกลาววา การอภปรายกลมยอยชวยสงเสรมใหนกเรยนมโอกาสแสดงความคดเหน ไดรบขอมลทหลากหลายและชวยใหเกดการเรยนรทกวางขน จากผลการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม พบวา นกเรยนมรอยละของคะแนนเฉลยการรพนธศาสตรหลงการจดการเรยนรสงกวากอนการจดกจกรรมการเรยนร ดงนนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ชวยสงเสรมใหนกเรยนมการตระหนกค าศพททางพนธศาสตร เขาใจหลกการทางพนธศาสตรและสงเสรมใหนกเ รยนสามารถใชความรทางพนธศาสตรเ พอเปนเครองมอในการตดสนใจ เกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในปจจบนได ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทวไป การใชบทบาทสมมตในการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรง เพอศกษาหลกการทางพนธศาสตรชวยใหนกเรยนเขาใจหลกการ ทางพนธศาสตรไดชดเจนมากขน เกดความสนกสนานระหวางการจดกจกรรมการเรยนร และสามารถตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนระหวางท ากจกรรมไดทนท 2. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป ระหวางจดกจกรรมการเรยนรผวจย พบวานกเรยนเกดกระบวนการท างานกลมทเปนระบบมากขนในแตละวงจรปฏบต และท างานรวมกนเปนกลมไดด ดงนนควรมการศกษาเกยวกบผลของการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมทสงเสรมกระบวนการท างานเปนกลมในงานวจยครงตอไป

131

บรรณานกรม

132

กระทรวงศกษาธการ. (2560). มาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และสาระภมศาสตร ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560 ตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551, ส านกงานคณะกรรมการการศกขนพนฐาน. สบคน 20 พฤษภาคม 2561, จาก http://opec.go.th/ckfinder/userfiles/ files/general/123(2).pdf.

ชาตร ฝายตาค า.(2559). ประเดนและแนวโนมการวจยทางวทยาศาสตรศกษา. วารสาร หนวยวจยวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอมเพอการเรยนร, 7(1), 1-16.

ชยวฒน สทธรตน. (2559). 80 นวตกรรมการจดการเรยนทเนนผเรยนเปนส าคญ (พมพครงท 7). นนทบร: พ บาลานซดไซดแอนปรนตง.

เทยมจนทร พานชยผลนไชย. (2539). ระเบยบวธวจย. พษณโลก: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.

ทศนา แขมมณ. (2560). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดการเรยนรทมประสทธภาพ (พมพครงท 21). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทมขาวอาชญากรรม ส านกขาว MGR Online. (30 พฤศจกายน 2560). 10 ปคดไมคบ สาวญป นถกฆากลางอทยานฯ สโขทย พอรดพบดเอสไอสมทบรางวลน าจบเพมเปน 1.1 ลาน. ส านกขาว MGR Online. สบคน 5 พฤษภาคม 2562, จาก https://mgronline.com /crime/detail/9600000121138.

นธรตน อาโยวงษ และ วมล ส าราญวานช. (2554). การรวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 เรอง พนธศาสตรและเทคโนโลยทางดเอนเอ โดยการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวคดวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงคม ของ Yuenyong (2006). วารสารศกษาศาสตร ฉบบบณฑตศกษา มหาวทยาลยขอนแกน, 5(4), 21-28.

นนทยา อครอารย. (2560). สงทคณอาจไมรเกยวกบพนธศาสตร. นตยสาร สสวท., 45(205), 8-13.

บญชม ศรสะอาด. (2554). การวจยเบองตน (พมพครงท 9). กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. ปยะฉตร ชาญตะกว, ฤทธไกร ไชยงาม, และบษรา ยงค าชา. (2557). การเปรยบเทยบผลการเรยน

ประเดนปญหาทางสงคมทเกยวของกบการใชวทยาศาสตร โดยใชการ เรยนแบบผสมผสานตามวธการทางวทยาศาสตรกบการเรยนแบบปกตทมตอความสามารถในการโตแยงและการคดเชงเหตผลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมแรงจงใจใฝสมฤทธตางกน. ว.มรม. มนษยศาสตรและสงคมศาสตร, 8(2), 137-148.

133

ประสาท เนองเฉลม. (2558). การเรยนรวทยาศาสตรในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: ส านกพมพ แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ประสาท เนองเฉลม. (2557). อนเทอรเนตเพอการเรยนร, กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร. พงศกรณ พนธโยศร. (2559). ผลของการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม

ทมผลตอความสามารถในการรสงแวดลอมของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน. วารสารอเลกทรอนกสทางการศกษา, 11(2), 336-350.

ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. วฑรย เลยนจ ารญ. (2558). สองทศวรรษพชและอาหารจเอมโอ ผลกระทบตอสขภาพและการ

ตอตานของผบรโภค. สบคนเมอ 21 สงหาคม 2561, จาก http://www.biothai.net. วนดา สตยาพนธ. (2016). มาตรการแสดงฉลากผลตภณฑอาหารดดแปรพนธกรรมศกษาปญหา

กฎหมายไทย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร) สบคน 1 กรกฎาคม 2560, จาก ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.). (2555). การวดผลประเมนผลวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: บรษท ซเอดยเคชน จ ากด.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.). (2561). ผลการประเมน PISA 2015 วทยาศาสตร การอาน และคณตศาสตร ความเปนเลศและความเทาเทยมทางการศกษา. กรงเทพฯ: บรษท ซคเซสพบลเคชน จ ากด.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.). หนงสอเรยนรายวชาเพมเตมวทยาศาสตร ชววทยา เลม 1 ตามผลการเรยนร กลมสาระวทยาศาสตร (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.

สรนภา กจเกอกล. (2557). การจดการเรยนรวทยาศาสตร: ทศทางส าหรบครศตวรรษท 21. เพชรบรณ: จลดสการพมพ.

สชาต อดมโสภกจ. (2558). การปรบแตงจโนม (genome editing) เพอการบ าบดรกษา. สบคน 5 พฤษภาคม 2562, จาก http://horizon.sti.or.th/node/36.

134

Abrams, L. R., McBride, M. C., Hooker, G. W., Cappella, J. N., & Koehly, L. M. (2015). The Many Facets of Genetic Literacy: Assessing the Scalability of Multiple Measures for Broad Use in Survey Research. PLoS ONE 10(10): e0141532. Retrieved June 20, 2018, from https://www.researchgate.net/publication/

Asbury, K. & Plomin, R. (2013). G is for genes: the impact of genetics on education and

achievement. John Wiley & Sons, Chichester.

Boerwinkel, D. J., Yarden, A., & Waarlo, A. J. (2017). Reaching a Consensus on the Definition of Genetic Literacy that Is Required from a Twenty-First-Century Citizen. Journal of Science and Education, 26, 1087–1114.

Bossér, U., Lundin, M., Lindahl, M., & Linder, C. (2015). Challenges faced by teachers implementing socio-scientific issues as core elements in their classroom practices. European Journal of Science and Mathematics Education, 3(2),

159‐176. Castera, J., Clement, P, Munoz, F., & Bogner, F. X. (2018). How teachers’ attitudes on

GMO relate to their environmental. Journal of Environmental Psychology, 57, 1-9.

Cebesoy, U. E. & Oztekin, C. (2017). Genetics Literacy: Insights from Science Teachers’ Knowledge, Attitude, and Teaching Perceptions. Science and Mathematics Education, 16(7), 1247-1268. DOI: 10.1007/s10763-017-9840-4.

Chapman, R., Likhanov, M., Selita, F., Zakharov, I., Smith-Woolley, E., & Kovas, Y. (2018). New literacy challenge for the twenty-first century: genetic knowledge is poor even among well educated. Journal of Community Genetics, 10(1), 73-84.

Christenson, N., & Chang Rundgren, S.-N. (2014). A Framework for Teachers’ Assessment of Socio-scientific Argumentation: An example using the GMO issue. Journal of Biological Education, 49(2), 204–212.

Chung, Y., Yoo, J., Kim, S-W., Lee, H., & Zeidler, D. L. (2014). Enhancing students’ communication skills in the science classroom through socio-scientific issue. International Journal of Science and Mathematics Education, 14(1), 1-27.

135

Coll, R. K. & Taylor, N. (2009). Exploring international perspectives of scientific literacy: an overview of the special issue. International Journal of Environment & Science Education, 4(3), 197-200.

Coller, B. S. (2019). Ethics of human genome editing. Annual Review of Medicine. Retrieved May 5, 2019, from med.annualreviews.org.

Dudlicek, L. L, Gettig, E. A, Etzel, K. R., & Hart, T. C. (2004). Status of genetics education in U.S. dental schools. Journal of Dental Education, 68, 809–818.

Eaton, E. (2009). Getting behind the grain: the politics of genetic modification on the Canadian prairies. International Journal of Environmental & Science Education, 41(2), 256–281.

Eilks, I. (2010). Making chemistry teaching relevant and promoting scientific literacy by focusing on authentic and controversial socio-scientific issues. International Journal of Science Education, 44(1), 163-184.

Erby, Lori, H., Roter, D., Larson, S., & Cho, J. (2007). The Rapid Estimate of Adult Literacy in Genetics (REAL-G): A Means to Assess Literacy Deficits in the Context of Genetics. American Journal of Medical Genetics Part A, 146, 174–181.

Erdogan, A., Ozsevgeç, L. C., & Ozsevgeç, T. (2014). A Study on the Genetic Literacy

Levels of Prospective Teachers. Journal of Science and Mathematics

Education, 8(2), 19-37.

Fileccia, T. (2017). GMOs: A Good but Battered Means for Sustainable Production Intensification. International Journal of Horticultural Science and Technology, 4(1), 1-20.

Friedrichsen, P.J., Sadler, T.D., Graham, K., & Brown, P. (2016). Design of a socio-scientific issue curriculum unit: antibiotic resistance, natural selection, and modeling. International Journal of Designs and Learning, 7(1), 1-18.

Goltz, H. H. & Acosta, S., (2015). A Rare Family: Exploring Genetic Literacy in an Online Support Group. Journal of Family Strengths, 15(2), 1-23.

136

Goltz, H. H., Bergman. M., & Goodson, P. (2016). Explanatory Models of Genetics and Genetic Risk among a Selected Group of Students. Public Health, 4(111), 1-11.

Gupta, C. (2018). Contested fields: an analysis of anti - GMO politics on Hawai’i Island. Agriculture Human, 35(1), 181–192.

Gutierez, S. B. (2015). Integrating Socio-Scientific Issues to Enhance the Bioethical Decision-Making Skills of High School Students. International Education Studies, 8(1); 142-151.

Hovet, K. (2018). Genetic Literacy Project. Fighting deadly adverse drug reactions through precision medicine. Retrieved July 25, 2018, from https://geneticliteracy project.org/2018/04/18/fighting-deadly-adverse-drug-reactions-through-precision-medicine/.

Kampourakis, K., Reydon, T. A., Patrinos, G. P., & Strasser, B. J. (2014). Genetics and society-educating scientifically literate citizens: Introduction to the thematic issue. Science and Education, 23(2), 251–258.

Kenzie, D. M. (August 23, 2012). Study linking GM crops and cancer questioned. Retrieved July 28, 2018. from https://www.new scientist.com/article/dn22287-study-linking-gm-crops-and-cancer-questioned.

Klop, T. & Severiens, S. (2007). An exploration of attitudes towards modern biotechnology: A study among Dutch secondary school students. International Journal of Science Education, 29(5), 663 -79.

Krakow, M., Ratcliff, C.L., Hesse, B.W., & Greenberg-Worisek, A. J. (2018). Assessing Genetic Literacy Awareness and Knowledge Gaps in the US Population: Results from the Health Information National Trends Survey. HCIRB, National Cancer Institute, Bethesda, MD, USA.

Lassen, J. (2018). Listened to, but not heard! The failure to represent the public in genetically modified food policies. Public Understanding of Science, 27(8), 923-936.

137

Maeder, M. L. & Gersbach C. A. (2016). Genome-editing Technologies for Gene and Cell Therapy. Journal of the American Society of Gene & Cell Therapy, 24(3), 430–446.

McInerney, J. D., (2002). Education in a genomic world. Journal of Medicine and Philosophy, 27(3), 369-390.

Molteni, M. (April 27, 2018). The creepy genetics behind the golden state killer case. Retrieved May 5, 2019, from https://www.wired.com/story/detectives-cracked-the-golden-state-killer-case-using-genetics/.

Morris, J. (2018). Why is genetics education so important? Trends in Genetics. Call press review, 34(1), 1-4.

Nicolaou, Chr. Th., Evagorou, M., & Lymbouridou, Chr. (2015). Elementary School Students’ Emotions when Exploring an Authentic Socio-Scientific Issue through the Use of Models. Science Education International, 26(2), 240-259.

Ohly, H. and Lowe, N. (2018). Genetic Literacy Project: ‘Biofortification’: Super-nutritious crops could help millions of undernourished children. Retrieved July 28, 2018, from https://geneticliteracyproject.org.

Osman, E., Jaoude, S. B. & Hamdan, H. (2016). An Investigation of Lebanese G7-12 Students’ Misconceptions and Difficulties in Genetics and Their Genetics Literacy. Journal of Science and Mathematics Education, 15(1), 1257-1280.

PPTV HD36. (7 ธนวาคม 2558). “GMOs” ความมนคงทางอาหาร. PPTV HD36 [online]. จาก https://www.pptvhd36.com/news.

Puig, P. & Jiménez-Aleixandre M.P. (2011). Different Music to the Same Score: Teaching About Genes, Environment, and Human Performances. Contemporary Trends and Issues in Science Education, 39, 201-238.

Rogers, E. M. (2003). Diffusion of Innovations. (5th ed): United States of America: The American Center Library.

Sadler, T. D. (2004). Informal reasoning regarding Socio-scientific issue: A critical review of research. Journal of Research in Science Teaching, 41(5), 513-536.

138

Sadler, T. D, Barab, S., & Scott, B. (2007). What Do Students Gain by Engaging in Socioscientific Inquiry? Research in Science Education, 37(1), 371–391.

Sadler, T. D. (2011). Socio-scientific Issues in the Classroom: Teaching, Learning and Research, Contemporary Trends and Issues in Science Education. (39th ed). Gainesville, Florida, USA.

Sadlera, T. D., Romineb, W. L., & Topçuc, M. S. (2016). Learning science content through socio-scientific issues-based instruction: a multi-level assessment study. University of Missouri-Columbia, Columbia, USA.

Sadler, T. D., Foulk, J. A, & Friedrichsen, P. J. (2017). Evolution of a model for socio-scientific issue teaching and learning. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 5(2), 75-87.

Schmiemann, Nehm, R. H. & Tornabene, R. E. (2017). Assessment of Genetics Understanding Under What Conditions Do Situational Features Have an Impact on Measures? Science and Education, 26(1), 1161–1191.

Scoones, I. (2008). Mobilizing against GM crops in India, South Africa and Brazil. Journal of Agrarian Change, 8 (2/3), 315–344.

Smith, M. & Steinhauer, J. (2018). Trends in genetics. Call press revie,. 34(1), 1-4. Mayo Clinic Staff. (2017, Dec 29). Gene therapy. Mayo clinic. [Online].

from https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/gene-therapy/ Steinhauer, J. (2018). Why is genetics education so important? Trends in Genetics. Call

press review, 34(1), 1-4. Stevens, T. (2018). Why is genetics education so important? Trends in Genetics. Call

press review, 34(1), 1-4. Stern, F. & Kampourakis, K. (2017). Teaching for genetics literacy in the post-genomic

era. Studies in Science Education, 53(2), 193-225. Vu, T., Ha, D., Frizzo-Barker, J., & Peter Chow-White. (2018). Adopting clinical genomics:

a systematic review of genomic literacy among physicians in cancer care. BMC Medical Genomics, 11(18), 1-19.

139

Winstead, R. (May 24, 2018). What Happens If We Run Out? European seed. [Online]. Retrieved October 1, 2018, from http://european-seed.com.

Zangori, L., Peel, A., Kinslow, A., Friedrichsen, P., & Sadler, T. D. (2017). Student Development of Model-Based Reasoning About Carbon Cycling and Climate Change in a Socio-Scientific Issues Unit. Teaching, and Curriculum, College of Education, University of Missouri, Columbia, Retrieved May 14, 2019, from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ tea.21404.

Zeidler, D. L., Sadler, T.D., Simmons, & Howes. (2005). Beyond STS: A research-based framework for Socio-Scientific issues education. Science Education, 89(1), 357-377.

Zeidler, D. L. & Nichols, B.H. (2009). Socio-scientific Issues: Theory and Practice. Journal of Elementary Science Education, 21(2), 49-58.

Zeidler, D. L., (2009). Socioscientific Issues: Theory and Practice. Journal of Elementary Science Education, 21(2), 49-58.

140

ภาคผนวก

141

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญในการตรวจสอบเครองมอวจย

ผเชยวชาญในการตรวจสอบแผนการจดการเรยนรและแบบประเมนการรพนธ

ศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ 1. ผชวยศาสตราจารย ดร.สมจตต หอมจนทร ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 2. ดร.สรยา ชาป ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 3. นายขวญ ตาใจ ค ร เ ช ย วชาญพ เ ศษ กล มสาระการ เ ร ยน ร ว ท ยาศาสต ร สาขา ช วว ทย า

โรงเรยนมธยมศกษาแหงหนงในจงหวดพษณโลก

142

ภาคผนวก ข ผลการประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนร

ตาราง 19 แสดงผลการประเมนความเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ เพอสงเสรมการรพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

รายการประเมน

ขอท ระดบความเหมาะสม รวม คาเฉลย S.D.

5 4 3 2 1 N

1.1 2 1 3 4.67 0.58

1.2 2 1 3 4.67 0.58

2.1 2 1 3 4.67 0.58

2.2 2 1 3 4.67 0.58

2.3 1 2 3 4.33 0.58 2.4 1 2 3 4.33 0.58

3.1 2 1 3 4.33 1.15

3.2 2 1 3 4.67 0.58

3.3 2 1 3 4.67 0.58

4.1 2 1 3 4.67 0.58

4.2 2 1 3 4.67 0.58

4.3 2 1 3 4.67 0.58

5.1 1 2 3 4.33 0.58

5.2 1 2 3 4.33 0.58

5.3 1 2 3 4.33 0.58

6.1 3 3 5 0.00 6.2 2 1 3 4.67 0.58

ประเดนท 1 2 1 3 4.67 0.58

ประเดนท 2 2 1 3 4.67 0.58

143

ตาราง 19 (ตอ)

รายการประเมน ขอท

ระดบความเหมาะสม รวม คาเฉลย S.D. 5 4 3 2 1 N

ประเดนท 3 2 1 3 4.67 0.58

ประเดนท 4 3 3 4 0.00 6.3 2 1 3 4.76 0.58

ประเดนท 1 2 1 3 4.76 0.58 ประเดนท 2 1 2 3 4.33 0.58 ประเดนท 3 1 2 3 4.33 0.58 ประเดนท 4 1 2 3 4.33 0.58 ประเดนท 5 3 3 4 0.00 ประเดนท 6 1 2 3 4.33 0.58

6.4 2 1 3 4.67 0.58 ประเดนท 1 1 2 3 4.33 0.58 ประเดนท 2 2 1 3 4.67 0.58 ประเดนท 3 2 1 3 4.67 0.58 ประเดนท 4 1 2 3 4.33 0.58

7.1 2 1 3 4.67 0.58 7.2 2 1 3 4.67 0.58 7.3 2 1 3 4.67 0.58 7.4 2 1 3 4.67 0.58

เฉลย 3 4.51 0.56

144

ภาคผนวก ค ตวอยางแผนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ เพอสงเสรมการรพนธศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร รหสวชา ว30241 วชา ชววทยาเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2561 หนวยการเรยนรท 6 เทคโนโลยทางดเอนเอ เวลา 12 ชวโมง เรอง การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด เวลา 4 ชวโมง ผสอน นางสาวบศมาพร กนทะวง วนท 4 เดอน กมภาพนธ พ.ศ. 2562

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การถายทอดยน บนโครโมโซม สมบตและหนาทของสารพนธกรรม การเกดมวเทชน เทคโนโลยทางดเอนเอ หลกฐาน ขอมลและแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต ภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก การเกดสปชสใหม ความหลากหลายทางชวภาพ ก าเนดของสงมชวต ความหลายหลายของสงมชวต และอนกรมวธาร รวมทงน าความรไปใชประโยชน

ผลการเรยนร 2.1 สบคนขอมล อธบาย การหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA 2.2 สบคนขอมล ยกตวอยาง และอภปรายการน าเทคโนโลยทางดเอนเอไปประยกตทงในดานสงแวดลอม นตวทยาศาสตร การแพทย การเกษตร และอตสาหกรรม และขอควรค านงถง ดานชวจรยธรรม เปาหมายการเรยนร 3.1 สาระส าคญ (Concept) หลกการของเจลอเลกโทรโฟรซส คอ การแยกโมเลกล DNA ทมขนาดแตกตางกนออกจากกนภายใตสนามไฟฟาโดยให DNA เคลอนทผานตวกลางทเปนแผนวน เชน อะกาโรสเจล (agarose gel) หรอ พอลอะคลลาไมดเจล (polyacrylamide gel) ทอยภายใตสนามไฟฟา โมเลกล DNA จะเปนโมเลกลทมประจลบ ซงเคลอนทเขาหาขวบวก (anode) โดยใหโมเลกล DNA

145

ขนาดใหญจะเคลอนทไดชากวาโมเลกลทมขนาดเลก เมอใหโมเลกลขนาดตาง ๆ แยกในสนามไฟฟาเปรยบเทยบกบการเคลอนทของโมเลกลดเอนเอมาตรฐาน (DNA marker; M) ซงประกอบไปดวยชนดเอนเอททราบขนาดเปนจ านวนคเบส (base pair; bp) จะท าใหทราบขนาดของโมเลกลของดเอนเอทตองการศกษาได (หากใชพอลอะครลาไมดเจลจะสามารถแยกขนาดของโปรตนและกรดนวคลอกได หากใชอะกาโรสเจลจะแยกไดเฉพาะขนาดของกรดนวคลอกเทานน) การหาล าดบนวคลโอไทดในสายดเอนเอ เรยกวา การหาล าดบดเอนเอ (DNA sequencing) สามารถท าไดโดยเครองมอทเรยกวา เครองหาล าดบนวคลโอไทดแบบอตโนมต (automated sequencer) เมอไดล าดบเบสแลวสามารถน าไปประยกตใชหลากหลาย เชนน าไปเปรยบเทยบขอมลเพอใหทราบวาล าดบเบสนนเปนยนใดหรอมวเทชนในต าแหนงใด นอกจากนยงสามารถน าล าดบเบสไปแปลงเปนล าดบกรดอะมโนเพอใชท านายโครงสรางและหนาทของโปรตนไดอกดวย 3.2 สาระการเรยนร (Content)

o การแยกขนาดของ DNA ในสนามไฟฟาและหาขนาดไดโดยน าไปเปรยบเทยบกบโมเลกลดเอนเอททราบขนาด โดยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซสมหลกการโดยสรป ดงน

โมเลกล DNA ทมขนาดตางกน

น ามาแยกขนาดภายใตสนามไฟฟา โดยให DNA ผานตวกลางทเปนแผนวน เชน อะกาโรสเจล

DNA มประจลบจงเคลอนทเขาหาขนบวกสนามไฟฟาผานอะกาโรสเจล

โมเลกล DNA ทมขนาดใหญจะเคลอนทชากวาโมเลกลทมขนาดเลก จงอยใกลกบขวลบ สวนโมเลกล DNA ขนาดเลกเคลอนทเรวกวากจะอยใกลกบขวบวก

ยอมแผนวนดวยสอธเดยมโบรไมด เพอใหสามารถมองเหน DNA ไดเมอไดรบแสงอลตราไวโอเลต

การเคลอนทของโมเลกล DNA ขนาดตาง ๆ จะเปรยบเทยบกบการเคลอนทของ DNA ททราบขนาดแลวท าใหสามารถประมาณขนาดของโมเลกล DNA ทตองการศกษาได

146

o การหาล าดบนวคลโอไทด การหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA เรยกวา การหาล าดบดเอนเอ (DNA

sequencing) สามารถท าไดโดยหาล าดบเบสทเปนองคประกอบของนวคลโอไทดบนสาย DNA ดวยเครองมอทเรยกวา เครองหาล าดบนวคลโอไทดแบบอตโนมต (automated sequencer) โดยมการพฒนาเทคนคและซอฟแวรท าใหสามารถอานผลในรปของล าดบเบสไดอยางรวดเรว จดประสงคการเรยนร 1. ดานความร (K) 1.1 นกเรยนสามารถอธบายหลกการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทร- ฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทด ทเกยวของกบประเดนปญหาการใชขอมลทางพนธกรรมดานนตวทยาศาสตร ไดรอยละ 75 (ความรในหลกการ) 1.2 นกเรยนสามารถเขยนอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหาการใชขอมลทางพนธกรรมดานนตวทยาศาสตรไดรอยละ 70 (การตระหนกร) 1.3 นกเรยนสามารถเสนอความคดเหนเกยวกบการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทร-ฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ทางนตวทยาศาสตรทกระทบตอหลกสทธมนษยชน และวเคราะหแนวทางปฏบตในกรณทเปนผ ใหขอมลทางพนธกรรม และผ ใชขอมลทางพนธกรรมไดรอยละ 70 (ทกษะการใชความร /วธใชความร) 1.4 นกเรยนสามารถยกตวอยางและอภปรายการใชประโยชนการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA รวมถงขอควรค านงการใชประโยชนในดานชวจรยธรรมไดรอยละ 80 2. ดานทกษะ/กระบวนการ (P) นกเรยนเขยนขนตอนการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ไดระดบด 3. ดานคณลกษณะ (A)

นกเรยนยอมรบฟงความคดเหนทแตกตางของเพอนเกยวกบการเขาถงขอมล ทางพนธกรรมในทางนตวทยาศาสตรทมผลกระตอบคคล สทธมนษยชน และจรยธรรมของสงคมไดในระดบด

147

ชนงาน/ภาระงาน 5.1 ใบกจกรรมท 6.4 การหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหา

ล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA 5.2 ใบกจกรรมท 6.5 การใชขอมลทางพนธกรรมในดานนตวทยาศาสตร

การประเมนผลการเรยนร

จดประสงคการเรยนร วธวด เครองมอวด เกณฑ ดานความร (K) 1) นกเรยนสามารถอธบายหลกการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทด ทเกยวของกบประเดนปญหาการใชขอมลทางพนธกรรมดานนตวทยาศาสตร ไดรอยละ 75 (ความรในหลกการ)

นกเรยนท ากจกรรมท 6.5 การใชขอมลทาง

พนธกรรมในดานนตวทยาศาสตรแลวเขยนอธบายหลกการหลกการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทร-

ฟอรซส และการหาล าดบ นวคลโอไทด

ใบกจกรรมท 6.5 การใชขอมลทางพนธกรรมในดาน นตวทยาศาสตร

ผานเกณฑ รอยละ 75

2) นกเรยนสามารถเขยนอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหาการใชขอมลทางพนธกรรมดานนตวทยาศาสตรไดรอยละ 70 (การตระหนกร)

นกเรยนท ากจกรรมท 6.5 การใชขอมลทาง

พนธกรรมในดานนตวทยาศาสตรแลวเขยนอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตร ทเกยวกบการหาขนาด

DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทร-ฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทด

ใบกจกรรมท 6.5 การใชขอมลทางพนธกรรมในดาน นตวทยาศาสตร

ผานเกณฑรอยละ 70

148

จดประสงคการเรยนร วธวด เครองมอวด เกณฑ 3) นกเรยนสามารถเสนอความคดเหนเกยวกบการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ทางนตวทยาศาสตรทกระทบตอหลกสทธมนษยชน และวเคราะหแนวทางปฏบตในกรณทเปนผใหขอมลทางพนธกรรม และผใชขอมลทางพนธกรรมไดรอยละ 70 (ทกษะการใชความร /วธใชความร)

นกเรยนท ากจกรรมท 6.5 การใชขอมลทาง

พนธกรรมในดานนตวทยาศาสตรแลวเขยนแนวทางปฏบตในกรณทเปนผใหขอมลทาง

พนธกรรม และผใชขอมลทางพนธกรรมทางนต

วทยาศาสตร

ใบกจกรรมท 6.5 การใชขอมลทางพนธกรรมในดาน นตวทยาศาสตร

ผานเกณฑรอยละ 70

4) นกเรยนสามารถยกตวอยางและอภปรายการใชประโยชนการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA รวมถงขอควรค านงการใชประโยชนในดานชวจรยธรรมไดรอยละ 80

นกเรยนท ากจกรรมท 6.5 การใชขอมลทาง

พนธกรรมในดานนตวทยาศาสตร

ใบกจกรรมท 6.5 การใชขอมลทางพนธกรรมในดาน นตวทยาศาสตร

ผานเกณฑ รอยละ 80

ดานทกษะ/กระบวนการ (P) 1) นกเรยนเขยนขนตอนการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ไดระดบด

ใหนกเรยนท ากจกรรมท 6.2 การหาขนาด DNA

โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และ

การหาล าดบ นวคลโอไทดในสาย DNA

ใบกจกรรมท 6.2 การหาขนาด DNA โดยใชเทคนค

เจลอเลกโทร- ฟอรซส

ผานเกณฑระดบดขนไป

149

จดประสงคการเรยนร วธวด เครองมอวด เกณฑ และการหาล าดบ

นวคลโอไทด ในสาย DNA

ดานคณลกษณะ (A) นกเรยนยอมรบฟงความคดเหนทแตกตางของเพอนเกยวกบแนวปฏบตการใชขอมลทางพนธกรรมในทางนตวทยาศาสตรทมผล กระตอบคคล สทธมนษยชน และจรยธรรมของสงคมได ในระดบด

สงเกตพฤตกรรมขณะท ากจกรรมรวมกน

แบบประเมนการท ากจกรรม

ผานเกณฑระดบดขนไป

กจกรรมการเรยนร ใชขนตอนการจดการเ รยนรปรบปรงจากกรอบการจดการเ รยนรตามประเดน

ทางวทยาศาสตรและสงคมของ Sadler et al. (2017) ข นท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา (Encountering the Focal Issue)

(1 ชวโมง) 1. ครน าเขาสบทเรยนโดยใหนกเรยนดภาพยนตร เรอง Murder on the Orient Express

ฆาตกรรมบนรถดวนโอเรยนทเอกซเพรส ทเกยวกบการฆาตกรรมชายคนหนงบนรถไฟทเดนทาง ไปสถานทแหงหนงและท าใหผ โดยสารทงหมดบนรถไฟตกเปนผ ตองสงสย และท าใหเกดเหตการณรองเรยนความเปนธรรมใหกบตนเองของเหลาผ ตองสงสยทไมมความเกยวของในการพสจนหลกฐานตาง ๆ ของนกสบ นกสบจงสอบปากค าผ ตองสงสยทกคนแลวตรวจสอบสถานทเกดเหต และพบหลกฐานส าคญดงน

1) มดสนตกทพนหองและมคราบเลอดตดอย 2) ถงมอหนงสด าถกทงไวขางนอกหอง 3) รอยเลอดตดทหนาตาง 4) เสนผมสด าในมอผตาย

150

หลงจากนนนกสบท าการตรวจหาลายนวมอแฝงของคนราย แตไมพบลายนวมอใด ๆ นอกจากของผตาย จงสนนษฐานวาคนรายใสถงมอขณะกอเหต

ครใหนกเรยนศกษาสถานการณตวอยางจากภาพยนตรนเปนเวลา 10 นาท จากนนครแจกแฟมประวตการสอบสวนของนกสบใหนกเรยนแตละกลมศกษา ภายในแฟมจะประกอบไปดวยประวตของผ ตองสงสยทง 10 คนและความเกยวของกบผตาย จากนนครถามค าถามเพอกระตนนกเรยนเขาสบทเรยน

o นกเรยนคดวาจากสถานการณดงกลาวหากนกเรยนเปนนกสบคนนจะมการสบหาคนรายดวยวธการใดบาง

(แนวค าตอบ การตรวจลายพมพ DNA จากรากเสนผมในมอผตาย แตไมสามารถใชการตรวจหาลายนวมอแฝงไดเนองจากคนรายใสถงมอขณะกอเหตและไมพบลายนวมอแฝงอนนอกจากผตายเลย)

2. ครใหสถานการณเพมเตม “เมอนกสบท าการตรวจสอบสถานทเกดเหตอกครงพบวา มรองรอยการตอสกนกอนผตายจะเสยชวต พบเสนผมสด าและรอยเลอดตดทหนาตางหางจากศพผตายพอสมควร นกสบจงสนนษฐานวานาจะไมใชเลอดของผตายเนองจากผตายโดนแทงและเลอดไมสามารถกระเดนหางจากจดเกดเหตไกลขนาดน ” นกสบจงท าการตรวจสอบหาเบาะแสเพมเตมจากผ ตองสงสยทง 10 คนทมผมสด าและรอยแผลตามรางกาย พบวามผ ตองสงสยจ านวน 4 คนทบาดแผลจากนนนกสบท าการสอบสวนถงทมาของแผลดงกลาว ขนตอนนครแจกเอกสารทไดจากการสอบปากค าเพมเตมของผ ตองหา 4 คน และแจกเอกสารเพมเตมเกยวกบการพสจนหลกฐานจากพยานวตถใหนกเรยนศกษารวมกนเปนกลม จากนนวเคราะหขอมลจากหลกฐานขางตน ครถามค าถามนกเรยน ดงน

o หากนกเรยนเปนนกสบจะด าเนนการตอไปอยางไรเพอตรวจสอบหลกฐานอยางไร (แนวค าตอบ น าเลอดนไปท าการเพมปรมาณแลวตรวจสอบหาเจาของเลอดตอไป

จากค าถามนครตองการเชอมโยงเนอหาจากชวโมงกอน เรองเทคนค PCR ในการเพมปรมาณ ของตวอยางเลอด และสกด DNA จากรากเสนผมเพอหาเจาของ)

o นกเรยนคดวาเทคนคใดบางทนาจะน ามาชวยในการตรวจสอบหาเจาของ หยดเลอดนาสงสยบนรถไฟขบวนน

(แนวค าตอบ เทคนคการตรวจลายพมพดเอนเอ นกเรยนจะไดค าตอบจากการศกษาใบกจกรรมทครแจกให) 3. ครถามค าถามเพอเชอมโยงสถานการณคดฆาตกรรมกบเนอหาบทเรยน

151

o หากนกสบเลอกวธการตรวจลายพมพดเอนเอในการหาตวคนรายจากเสนผม และเลอดปรศนา นกเรยนทราบหลกการท างานของวธนหรอไม อยางไร (แนวค าตอบ ขนอยกบความรเดมทมของนกเรยน ครเพยงตองการกระตนความสนใจของนกเรยนเพอใหนกเรยนเกดความอยากรมากขน กอนจะน าเขาสกจกรรมตอไป) ข นท 2 การเ รยนรวทยาศาสตรแบบสามมต (Three-Dimensional Science Learning) (2 ชวโมง)

มตท 1 เรยนรและท าความเขาใจหลกการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทร- ฟอรซสและการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA (60 นาท)

5. ครใหนกเรยนดวดทศนเพอการศกษา เรอง เจลอเลกโทรฟอรซส ซงอธบายการท างานของเครองอเลกโทรฟอรซส และขนตอนการหาขนาดของ DNA ตวอยางจากใบกจกรรมท 6.4 การหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ใหนกเรยนศกษาเพมเตม

6. ครใหนกเรยนท ากจกรรมการหาขนาดของ DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซสและการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA โดยใชแบบจ าลองทครสรางขนจากวสดทมลกษณะคลายกบเครองอเลกโทรฟอรซส กจกรรมมขนตอนดงน

ขนท 1 ครสาธต 6.1 ครสาธตการเตรยมอะกาโรสเจล โดยเรมตงแตการเทเจลทเตรยมไวลงถาดเจล

แลวทงไว 5 นาท รอใหวนแขงตว จากนนคอย ๆ ดงหวออกจากแผนเจล ในระหวางทเทครอธบายเพมเตมวาไมควรเทลงไปอยางรวดเรวเพราะจะท าใหภายในวนมฟองอากาศจะท าใหการทดลองผดพลาดได

6.2 ขนตอนการโหลดตวอยาง 6.2.1 น าแผนเจลวางบนบลอกรนเจล (โมเดลจ าลอง) โดยเอาสวนทใสตวอยาง

อยทางขวลบจากนนเทบฟเฟอรใหทวมเจลขนมาเลกนอย 6.2.2 จากนนน าตวอยางทตองการรนเจลมาผสมกบ loading dye (สผสม

อาหาร สฟา) ใหเขากน ผสมกนโดยใชไมโครปเปต 6.2.3 ปลอยตวอยางลงในหลมเจลแตละหลมทเตรยมไว ครชแจงการโหลด

ตวอยางโดยใหนกเรยนคอย ๆ ปลอยตวอยางลงหลมอยางชา ๆ เพอไมใหเกดการฟงกระจายของตวอยาง

152

6.2.4 ตอสายไฟฟาของเครองอเลกโทรฟอรซสแลวเรมการท างาน * ครใหนกเรยนศกษาหลกการของเครองในขนตอนการ run gel เกยวกบ

การแยกขนาดของ DNA และชแจงวาระหวางการ run gel จะเหนการเคลอนทของ DNA แตในการทดลองนเปนเพยงชดสาธตเทานนจงไมเหนการเคลอนทของ DNA

6.3 ขนตอนการยอมและถายภาพเจล ครชแจงวาหลงจากเหน DNA เคลอนทตามทตองการแลวใหกดหยดการท างาน

ของเครอง จากนนท าการยอมเจลดวยสารละลายเอธเดยมโบรไมด แลวน าไปสงดวยแสง UV จะท าใหเหนแถบ DNA ขนาดตาง ๆ เนองจากเอธเดยมโบรไมดทจบกบ DNA จะเรองแสงท าใหมองเหนชดเจนขน

6.3.1 ครยกแถบเจลทยอมสแลวเขาเครอง gel Doc จ าลอง

6.3.2 ครช แจงวาหากท าการทดลองถกตองจะไดแถบแสดงของ DNA ของเลอดผ ตองสงสย

ขนท 2 นกเรยนท าการทดลอง 6.4 นกเรยนท าการทดลองเชนเดยวกบครสาธต เรมตนตงแตขนตอนโหลดตวอยาง

ซงในระหวางนครคอยตรวจสอบความถกตองของขนตอนตาง ๆ และคอยใหค าแนะน า เมอนกเรยนปฏบตอยางถกตองและครบทกขนตอนจะไดรบกระดาษแสดงขนาด

ของ DNA จากเครอง gel doc เพอน าไปท าการวเคราะหตอไป ขนท 3 วเคราะหผลการหาขนาด DNA 6.5 ครและนกเรยนรวมกนวเคราะหแถบ DNA ทไดและสรปผลวาใครคอฆาตกรจาก

ผ ตองสงสยทง 4 คนน ครอธบายเพมเตมเกยวกบทมาของแถบ DNA และการหา STR ในแตละบคคล

จากนนครเชอมโยงผลการวเคราะหการหาขนาด DNA ของเสนผมและเลอดคนรายกบการหาล าดบนวคลโอไทดตอไปเพอยนยนขอมลทได และอธบายเพมเตมวา

- จากแถบ DNA ของเลอดและเสนผมทไดนนมความใกลเคยงกบผ ตองสงสย 3 คนเนองจากเปนพนองพอแมเดยวกบ ดงนนในการจะยนยนขอมลทางพนธกรรมทมลกษณะจ าเพาะเจาะจงของแตละตวบคคลนน นกเรยนคดวาจะใชเทคนคใดตรวจสอบและยนยนขอมลระดบยน (แนวค าตอบ การหาล าดบของนวคลโอไทด)

153

มตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA (30 นาท) 9. ครใหนกเรยนรวมกนวเคราะหแลวชตวฆาตกรจากหลกฐานทม กอนจะเขาสกจกรรมการตรวจสอบล าดบนวคลโอไทด เพอกระตนความอยากรของนกเรยนในการศกษาเรองการหาล าดบนวคลโอไทดในกจกรรมตอไป

o นกเรยนคดวาจากแถบ DNA ทปรากฏ 1 ใน 3 คนพนองนใครนาจะเปนฆาตกร (แนวค าตอบ ขนอยกบการวเคราะหของนกเรยน)

10. ครอธบายเพมเตมถงการหาล าดบนวคลโอไทด และทบทวนบทเรยนทผานมาเกยวกบโครงสรางของ DNA และใหนกเรยนศกษาการหาล าดบนวคลโอไทดจากวดทศน เปนเวลา 5 นาท 11. ครและนกเรยนรวมกนสรปการหาล าดบนวคลโอไทด จากนนครแจกผลการตรวจสอบล าดบนวคลโอไทดของเสนผม เลอดปรศนา และล าดบนวคลโอไทดของพนองทง 3 คน 12. ครและนกเรยนรวมกนสรปมาตรกร ครถามค าถามเพอขยายความร

o นกเรยนคดวาการหาล าดบนวคลโอไทดมความแมนย าหรอไมอยางไร (แนวค าตอบ การหาล าดบนวคลโอไทดมความแมนย าสง และมความจ าเพาะ

ของแตละบคคลจงสามารถบอกไดวาเลอดปรศนานเปนของใคร) หลงจากอภปรายความส าคญของการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทร- ฟอรซสและการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA แลวครใหนกเรยนศกษาความหมายของค าศพททางพนธศาสตรทเ กยวของกบเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซสและการหาล าดบนวคลโอไทด ในสาย DNA ผานการเลนเกมจบคความหมายของค าศพท ดงน - ขนาดของ DNA - เทคนคอเลคโทรฟอรซส - ล าดบนวคลโอไทด - เบสคสม - ดเอนเอมาตรฐาน (DNA marker; M) - เทคนค PCR - อะกาโรสเจล (agarose gel) - พอลอะครลาไมดเจล - เครองหาล าดบนวคลโอไทดแบบอตโนมต (automated sequencer)

154

- แถบดเอนเอ จากนนครและนกเรยนอภปรายความหมายของค าศพทขางตนรวมกนอกครง มตท 3 อภปรายผลกระทบของประเดนปญหาการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซสและการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ในทางนตวทยาศาสตร จากสถานการณขางตน (30 นาท) 13. ครใหสถานการณใหนกเรยนวเคราะหเพมเตม จากสถานการณขางตน “จากการน าเอาเลอดของพนองทง 3 คนไปตรวจสอบ ผลการตรวจสอบล าดบ นวคลโอไทดพบวา 1 ใน 3 คนนน (ชาย A นามสมมต) มล าดบยนทเปนยนมะเรงซงแสดงใหเหนวาเขามปจจยเสยงทจะเปนมะเรง จงเปนผลท าใหบรษททเขาท าประกนชวตยกเลกสญญาตามเงอนไขของบรษท และไมจายเงนคนทเคยสงไว ท าใหเขาไดรบผลกระทบจากการเปดเผยขอมลน”

o ครใหนกเรยนพจารณาล าดบนวคลโอไทดทไดของชายคนน แลวชต าแหนง ทเจอยนมะเรงน

o ครอภปรายรวมกบนกเ รยนถงประโยชนของการหาล าดบนวคลโอไทด เนองจากสามารถรขอมลทางพนธกรรมในเชงลกได

o ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนหาทางออกเกยวกบประเดนดงกลาวและวเคราะหผลกระทบของการของประเดนปญหาการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ในทางนตวทยาศาสตรจากสถานการณขางตน 14. นกเรยนท าใบกจกรรมท 6.5 การใชขอมลทางพนธกรรมในดานนตวทยาศาสตร และแสดงความคดเหนเกยวกบการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมโดยไมไดรบความยนยอม จากเจาของขอมลทสงผลกระทบตอหลกสทธมนษยชนการเขาถงขอมลของบคคล ครใช QR code เปนแหลงขอมลเกยวกบหลกสทธมนษยชนใหนกเรยนศกษาเพมเตม

ข นท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต (Synthesis of Ideas and Practices) (60 นาท)

155

15. นกเรยนแตละกลมน าเสนอความคดเหนเกยวกบการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมโดยไมไดรบความยนยอมซง เ กยวกบประเดนสทธมนษยชนการเขาถงขอมลของบคคล และแนวทางการแกปญหาสถานการณขางตน

16. หลงจากการน าเสนอครใหนกเรยนแตละกลมอภปรายรวมกนอกครงโดยน าประเดนการวเคราะหและแนวปฏบตของเพอนกลมอนมาสงเคราะหรวมดวย จากนนใหเสนอแนวปฏบตสดทาย ดงน

- ระบประเดนปญหาทศกษา - เขยนอธบายความหมายค าศพททเกยวของกบการหาขนาด DNA โดยใชเทคนค

เจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ในทางนตวทยาศาสตร - อธบายหลกการการหาขนาด DNA โดยใช เทคนคเจลอเลกโทรฟอรซ ส

และการหาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA ในทางนตวทยาศาสตร - ความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมในทางนตวทยาศาสตร ทงมมมอง

ของนกสบทตองการขอมล และในกรณทเปนผ ใหขอมลทเกดความเสยหาย โดยวเคราะหรวมกบหลกสทธมนษยชน

- วเคราะหการใชขอมลทางพนธกรรมกรณการท าประกนมะเรง การกระท า ของบรษทประกนมะเรงในการวางเงอนไขตรวจสอบขอมลทางพนธกรรมประกอบการท าประกน

สอและแหลงเรยนร

1. หนงสอเรยนชววทยาเพมเตมเลม 2 ชนมธยมศกษาปท 4 ของ สสวท. 2. ภาพยนตเรอง Murder on the Orient Express 3. เครองอเลกโทรฟอรซสจ าลอง 4. แถบ DNA และล าดบนวคลโอไทดประกอบการท ากจกรรม

5. ใบกจกรรม 6. แฟมประวตผ ตองสงสยทใชประกอบการสอบสวน 7. วดทศนการหาขนาดของ DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบ

นวคลโอไทดในสาย DNA ในทางนตวทยาศาสตร

ใบกจกรรมท 6.5 การใชขอมลทางพนธกรรมในดานนตวทยาศาสตร

156

อานสถานการณตอไปนแลวตอบค าถาม

จากเหตฆาตกรรมชายวย 43 ป บนรถไฟทเดนทางไปสถานทแหงหนงท าใหผ โดยสารทงหมดบนรถไฟตกเปนผ ตองสงสยจงท าใหเกดการสอบสวนตามกระบวนการนตวทยาศาสตร นกสบผท าหนาทในการสบหาตวฆาตกรไดรวบรวมหลกฐานจากทเกดเหตพบ กองเลอดปรศนา และเสนผมในมอของผตายจงสนนษฐานวาเกดการตอส กบคนรายและเสนผมนนาจะเปนของคนราย นกสบเลอกใชเทคนคการหาขนาดของ DNA และใชการหาล าดบนวคลโอไทดในการหาตวฆาตกรเพราะมความแมนย าสง มความจ าเพาะเจาะจง เทคนคการหาขนาดของดเอนเอจะใชเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซสโดยจะแยกดเอนเอภายใตอสนามไฟฟาแสดงออกมาเปนแถบ DNA ขนาดตาง ๆ จากขวลบไปขวบวก และการใชเทคนคการหาล าดบนวคลโอไทดกจะแสดงผลออกมาเปนล าดบเบสทมความจ าเพาะเฉพาะตวบคคลเทานน ท าใหนกสบปดคดไดและน าตวฆาตกรสงต ารวจเพอด าเนนคด

จากเหตการณดงกลาวมผ ตองสงสยจ านวน 4 คนทมความเปนไปไดในการฆาตกรรม ซงระหวางการสอบสวนเขาทง 4 คนจะตองใหตวอยางเลอดของตนเองกบนกสบเพอน าไปตรวจสอบดวยเทคนคขางตน เมอสนสดกระบวนการสอบสวนและไดตวคนรายแลว พบวาขอมลทางพนธกรรมของชาย (ผบรสทธ) คนหนงถกเปดเผยและพบวาเขามยนมะเรง จงสงผลใหบรษทประกนชวตของเขานนยกเลกสญญาเนองจากผดเงอนไขการประกนของบรษท เขาจงเกด ความเสยหายอยางมากจากการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมครงน

แหลงทมาปรบจากภาพยนตรเรอง Murder on the Orient Express (2017)

157

1. จากสถานการณขางตนปญหาทเกดขนคออะไร

...............................................................................................................................................

2. จากสถานการณน จงอธบายค าศพทตอไปน

2.1 เทคนคอเลคโทรฟอรซส คอ ............................................................................................................................................... 2.2 ล าดบนวคลโอไทด คอ ............................................................................................................................................... 2.3 ดเอนเอเครองหมาย (DNA marker; M) คอ ............................................................................................................................................... 2.4 พอลอะครลาไมดเจล คอ ............................................................................................................................................... 2.5 แถบดเอนเอ คอ ............................................................................................................................................... 3. จากสถานการณการขางตนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดใชหลกการใดในการ และมขนตอนการด าเนนการอยางไร 3.1 ขอใดคอหลกการของเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส ก. น า DNA มาแยกขนาดภายใตสนามไฟฟา โดยให DNA ผานตวกลางทเปนแผนวน (agarose gel)

ข. DNA ทมประจบวกจะเคลอนเขาหาขวลบ

ค. โมเลกล DNA ทมขนาดตางกนน ามายอมดวยโอดน เพอใหสามารถมองเหนไดเมอไดรบแสงอลตราไวโอเลต

ง. DNA ทมขนาดใหญจะเคลอนทไดเรวกวาโมเลกลทมขนาดเลก เนองจากมมวลมากกวา

3.2 การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด และมขนตอนการด าเนนการอยางไร ➢ การหาขนาดของ DNA

ขนตอนการโหลดตวอยาง ...............................................................................................................................................

158

ขนตอนการยอมและถายภาพเจล .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. ➢ ขนตอนการศกษาล าดบนวคลโอไทด

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................................... 4. จากสถานการณการใหขอมลทางพนธกรรมในกรณการตรวจสอบทางนตวทยาศาสตรนกเรยน

คดวาเกดผลกระทบในการเปดเผยขอมลในดานใด อยางไรบาง

ผลกระทบ ผใหขอมล ผรบขอมล การท าประกนชวต

การสมครงาน

อน ๆ

5. ใหนกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมในสถานการณตาง ๆ และแนวปฏบตในกรณทเปนผ ใหขอมลทางพนธกรรมเพอปองกนผลกระทบดานลบทจะเกดกบตนเอง ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................

สแกนเพออานเพมเตม สทธมนษยชน

เรองท 3 ปฏญญาสากลวาดวยพนธกรรมมนษยและสทธมนษยชน

159

ตวอยางเกณฑการประเมน

เกณฑการประเมนการรพนธศาสตรโดยการจดการเรยนรตามประเดนปญหาทางวทยาศาสตร และสงคม เรอง การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด

การตระหนกร

นกเรยนเขยนอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรทเกยวกบสถานการณ 2 คะแนน เมอตอบถกตองครบถวนตามแนวค าตอบ 1 คะแนน เมอตอบถกตองแตไมครบถวนตามแนวค าตอบ 0 คะแนน เมอไมตอบค าถาม หรอตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ค าศพท คะแนน ความหมาย 1) เทคนคอเลคโทรฟอรซส

2 เทคนคทใชแยกโมเลกลของ DNA ทมขนาดประจและรปรางแตกตางกนออกจากกนในสนามไฟฟาผานตวกลาง

1 เทคนคทใชแยกโมเลกลของ DNA 0 - เมอไมตอบค าถาม

- ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบขางตน - ตอบผด

2) ล าดบนวคลโอไทด

2 1) หนวยยอยของดเอนเอ (DNA) และอารเอนเอ (RNA) นวคลโอไทด (Nucleotide) ประกอบไปดวย น าตาลเพนโทส ฟอสเฟต และไนโตรจนสเบส 2) เปนชดของอกษรทแทนโครงสรางปฐมภม (primary structure) ของโมเลกลหรอสายดเอนเอซงมความสามารถทจะขนสงขอมลทางพนธกรรม

1 ตอบครอบคลมประเดนขางตนแตยงขาดบางรายละเอยด 0 - เมอไมตอบค าถาม

- ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบขางตน - ตอบผด

160

ค าศพท คะแนน ความหมาย 3) ดเอนเอเครองหมาย (DNA marker; M)

2 ชนสวนดเอนเอสายสน ๆ ทมล าดบเบสสามารถเขาคกบชวงใดชวงหนงบนสายดเอนเอ ท าใหระบต าแหนงบนโครโมโซมและสามารถแยกความแตกตางของสงมชวตเปาหมายได

1 - สามารถระบต าแหนงบนโครโมโซมและสามารถแยกความแตกตางของสงมชวตเปาหมายได - ชนสวนดเอนเอสายสน ๆ ทมล าดบเบสสามารถเขาคกบชวงใดชวงหนงบนสายดเอนเอ

0 - เมอไมตอบค าถาม - ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบขางตน หรอตอบผด

4) พอลอะครลาไมดเจล

2 1) อธบายสวนประกอบ: โพลอะคลลาไมดเจลเกดจากการรวมตวของอะครลาไมดและบสออะครลาไมดโมเลกลเดยวมารวมกนเกดเปนโพลเมอรมลกษณะเปนรางแห 2) อธบายการใชงาน: เหมาะส าหรบเปนตวกลางในการแยกโมเลกลของโปรตนและดเอนเอ

1 อธบายประเดนตามแนวค าตอบอยางนอย 1 ประเดน 0 - เมอไมตอบค าถาม

- ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบขางตน - ตอบผด

5) แถบดเอนเอ 2 - ลายพมพ DNA ทแสดงขนาดของ DNA จากเทคนค เจลอเลกโทรโฟรซส - แถบทแสดงระยะทางในการเคลอนทผานตวกลาง เชน DNA ทมขนาดใหญจะเคลอนทไดแถบใกลกบจดเรมตน

1 - ลายพมพ DNA ทแสดงขนาดของ DNA หรอ - DNA ขนาดเลกเคลอนทเรวกวา DNA ขนาดใหญ

0 - เมอไมตอบค าถาม - ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบขางตน หรอ ตอบผด

161

แปลผลคะแนนการตระหนกรดงตาราง (คะแนนเตม 10 คะแนน)

การใชความร / ทกษะการใชความร จากขอค าถาม “ 5. ใหนกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมในสถานการณตาง ๆ และแนวปฏบตในกรณทเปนผ ใหขอมลทางพนธกรรมเพอปองกนผลกระทบดานลบทจะเกดกบตนเอง”

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

นกเรยนเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมในทางนตวทยาศาสตร และแนวปฏบตในกรณทเปนผใหขอมลทางพนธกรรมเพอปองกนผลกระทบดานลบทจะเกดกบตนเอง

1. แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมในสถานการณ 1 สถานการณ 2. แนวปฏบตในกรณทเปนผใหขอมลทางพนธกรรม

1. แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมในสถานการณ 1 สถานการณ 2. แนวปฏบตในกรณทเปนผใหขอมลทางพนธกรรม เพอปองกนผลกระทบดานลบทจะเกดกบ

1. แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมในสถานการณ 2 สถานการณ 2. แนวปฏบตในกรณทเปนผใหขอมลทางพนธกรรม เพอปองกนผลกระทบดานลบทจะเกดกบ

1. แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมในสถานการณ 3 สถานการณ 2. แนวปฏบตในกรณทเปนผใหขอมลทางพนธกรรม เพอปองกนผลกระทบดานลบทจะเกดกบ

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 0 – 4 คะแนน <50% ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร

หรอมความคนเคยระดบต า 5 – 6 คะแนน 50% - <70 %

ของคะแนนเตม

เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบปานกลาง

7 - 10 คะแนน >70% ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบสง

162

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

เพอปองกนผลกระทบดานลบทจะเกดกบตนเองในสถานการณ ขอมลไมสอดคลองกบขอ 4.

ตนเองในสถานการณ สอดคลองกบขอมลในขอ 4. บางสวน

ตนเองในสถานการณ สอดคลองกบขอมลในขอ 4.

ตนเองในสถานการณสอดคลองกบขอมลในขอ 4.

แปลผลคะแนนการใชความร / ทกษะการใชความร (คะแนนเตม 4 คะแนน)

ความรในหลกการ

ค าถามขอ 3. จากสถานการณการขางตนหลกการหาขนาด DNA และขนตอน การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดมอะไรบาง 3.1 ขอใดคอหลกการของเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซส (1 คะแนน)

ก. น ามาแยกขนาดภายใตสนามไฟฟาโดยให DNA ผานตวกลางทเปนแผนวน (agarose gel) ข. DNA ทมประจบวกจะเคลอนเขาหาขวลบ

ค. โมเลกล DNA ทมขนาดตางกนน ามายอมดวยโอดน เพอใหสามารถมองเหนไดเมอไดรบแสงอลตราไวโอเลต

ง. DNA ทมขนาดใหญจะเคลอนทไดเรวกวาโมเลกลทมขนาดเลก เนองจากมมวลมากกวา ค าตอบ ก.

คะแนนรวมทได รอยละ แปลผล 0 – 1 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบต า

2 – 3 คะแนน 50% - <70 % ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบปานกลาง

3 - 4 คะแนน >70% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสง

163

3.2 การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด และมขนตอนการด าเนนการอยางไร (4 คะแนน)

ขนตอนเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซส ขนตอนการโหลดตวอยาง (2 คะแนน เมอตอบครอบคลมประเดนดงน) 1. น าแผนเจลวางบนบลอกรนเจลโดยเอาสวนทใสตวอยางอยทางขวลบจากนนเทบฟเฟอรให

ทวมเจลขนมาเลกนอย 2. จากนนน าตวอยางทตองการรนเจลมาผสมกบ loading dye ใหเขากนผสมกนโดยใช

ไมโครปเปต 3. ปลอยตวอยางลงในหลมเจลแตละหลมทเตรยมไว ปลอยตวอยางลงหลมอยางชา ๆ เพอ

ไมใหเกดการฟงกระจาย ขนตอนการยอมและถายภาพเจล (1 คะแนน เมอตอบครอบคลมประเดนดงน) 1. ยอมเจลดวยสารละลายเอธเดยมโบรไมด แลวน าไปสงดวยแสง UV จะท าใหเหนแถบ DNA

ขนาดตาง ๆ เนองจากเอธเดยมโบรไมดทจบกบ DNA จะเรองแสงท าใหมองเหนชดเจนขน 2. น าแถบเจลทยอมสแลวเขาเครอง gel Doc แลวจะเหนแถบขนาดของ DNA

ขนตอนการศกษาล าดบนวคลโอไทด (1 คะแนน)

ศกษาดวยเครองหาล าดบนวคลโอไทดแบบอตโนมต

*เกณฑการใหคะแนนดงตาราง

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

การเขยนอธบายหลกการหาขนาด DNA และขนตอนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทด

- เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทดผด

- เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทดถกและผดปะปนกนและยงไมครบตาม

- เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดถกตองแตยงไมครบตามแนวค าตอบขางตน

- เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNA ถกตองครบถวนตามแนวค าตอบขางตน - เขยนอธบายขนตอนการหา

164

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

แนวค าตอบขางตน

หรอ - เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNAและการหาล าดบ นวคลโอไทด ถกตองเพยงเทคนคเดยว

ล าดบนวคลโอไทดทครอบคลมถกตองตามแนวค าตอบขางตน

แปลผลคะแนนความรในหลกการทางพนธศาสตร (คะแนนเตม 5 คะแนน)

เกณฑการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนจากการว เคราะหใบกจกรรม (คะแนนเตม 19 คะแนน)

คะแนนรวมทได รอยละ แปลผล 2 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบต า

3 คะแนน 60 % ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบกลาง

4 คะแนน >75% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบสง

5 คะแนน 100% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสงสด

คะแนน รอยละโดยรวมจากระดบความร ทง 3 ระดบ

แปลผล

1- 9 คะแนน <50% ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบต า

10 – 13 คะแนน >50% - <70 % ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบปานกลาง

14 – 19 คะแนน > 70 % ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบสง

165

ภาคผนวก ง ตวอยางแบบประเมนความสอดคลองของแบบประเมนการรพนธศาสตร

แบบประเมนความตรงเชงเนอหาของแบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

(ส าหรบผเชยวชาญ) ค าชแจง โปรดพจารณาวาขอค าถามแตละขอวามความสอดคลองกบการรพนธศาสตรหรอไม โดยพจารณาความหมายของการรพนธศาสตร หมายถง ความรความเขาใจในความหมาย และหลกการทางพนธศาสตรมทกษะในการใชความรทางพนธศาสตรอธบายปรากฏการณ หรอประเดนทเกยวของมความสามารถในการใชความรทางพนธศาสตรในการตดสนใจในสถานการณทเกยวของกบพนธศาสตรในสงคม การรพนธศาสตรแบงเปนระดบความร 3 ระดบ มรายละเอยดดงน 1. การตระหนก ร (awareness knowledge) หมายถง ความร ความเขาใจ และความคนเคยทางพนธศาสตรของผ เรยนทแสดงออกในการอธบายความหมายค าศพททเกยวของทางพนธศาสตร 2. วธการใชความร (how-to knowledge) หมายถง ความสามารถในการใชความร ทางพนธศาสตร มทกษะดานการปฏบต หรอมความรเชงกระบวนการ 3. ความรในหลกการ (principles knowledge) หมายถง ความสามารถในการอธบายหลกการทเกยวของทางพนธศาสตรในประเดนปญหาทเกยวกบวทยาศาสตรและสงคม

ให 1 ถาแนใจวาค าถามนนสอดคลองกบการรพนธศาสตรในแตละระดบความร ให 0 ถาไมแนใจวาค าถามนนสอดคลองกบการรพนธศาสตรในแตละระดบความร ให -1 ถาแนใจวาค าถามนนไมสอดคลองกบการรพนธศาสตรในแตละระดบความร

166

ค าถาม ระดบความร คะแนน เสนอแนะ 1 0 -1

สถานการณท 1 มะละกอแขกด าตานทานโรคจดวงแหวน ค าถามขอ 1 จากสถานการณขางตนปญหาทเกดขนคออะไร

ค าถามขอ 2 จากสถานการณขางตนจง

ตอบค าถามตอไปน (ให เ ขยนอธบาย

ค าศพท)

การตระหนกร (awareness knowledge)

ค าถามท 3 จากสถานการณการสรางมะละกอ GMO จงอธบายวตถประสงคการสรางมะละกอ GMO และขนตอนการสรางดวยเทคนคพนธวศวกรรม

ความรในหลกการ (principles knowledge)

ค าถามท 4 กรนพซมมาตรการสงหยดการทดลองมะละกอ GMO นเนองจากเกดการแพรกระจายออกไปภายนอกสถานวจยทดลองโดยไมไดรบอนญาต กอใหเกดผลกระทบดานตาง ๆ นกเรยนคดวาจากขอความขางตนมะละกอ GMO กอใหเกดผลกระทบตอดานใดบาง อยางไร

ความรในหลกการ (principles knowledge)

ค าถามขอ 5 หากนกเรยนเปนเกษตรกรทท า ไรมะละกออยบรเวณใกลเคยงกบแปลงทดลองมะละกอ GMO แลวทราบถงวตถประสงคของการวจยทดลองน และทราบถงผลกระทบในแตละดานของมะละกอ GMO ตอสงคมแตละดาน นกเรยนจะตดสนใจเลอกใชมะละกอ GMO หรอไมเพราะเหตใด

วธการใชความร (how-to

knowledge)

167

ค าถาม ระดบความร คะแนน เสนอแนะ 1 0 -1

สถานการณท 2 การเปดเผยขอมลในการสมครงาน จากประเดนภาพยนตร GATTACA ค า ถ า ม ท 1 จ งพ จ า รณา ข อคว าม

ดงตอไปนแ ลวตอบค าถาม (ใหเ ขยน

อธบายค าศพท)

การตระหนกร (awareness knowledge)

ค าถามท 2 จากสถานการณการขางตนต ารวจตรวจหาลายพมพดเอนเอจากรากเสนผมดวยการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดจงท าใหทราบขอมลในระดบพนธกรรมวาเปนรากผมของคนพนธดอย จากขอความนจงตอบค าถามตอไปน

2.1 ขอใดคอหลกการของเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซส 2.2 การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด และมขนตอนการด าเนนการอยางไร

ความรในหลกการ (principles knowledge)

ค าถามท 3 จากภาพยนตรเรอง Gattaca ทสะทอนการแสดงตวตนของแตละบคคลโดยเปดเผยขอมลทางพนธกรรมในการด าเนนชวต สงผลใหเกดการแบงชนชนของผ ทมพนธเดน และพนธดอยทางสงคม เกดความเหลอมล าทางพนธกรรม นกเรยนคดวาการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมดงภาพยนตร เรอง Gattaca จะเกดผลกระทบตอตวบคคลในดานบาง อยางไร จงอธบาย

ความรในหลกการ (principles knowledge)

168

ค าถาม ระดบความร คะแนน เสนอแนะ 1 0 -1

ค าถามท 4 หากในอนาคตเทคโนโลยเกดความกาวหนามากขน และมการบนทกขอมลทางพนธกรรมของบคคลลงใบบตรประชาชน เมอท าการสแกนกสามารถทราบขอมลทางพนธกรรมไดทนท นกเรยนเหตดวยกบการใสขอมลทางพนธกรรมลงในบตรประจ าตวประชาชนหรอไม เพราะเหตใด จงอธบายใหละเอยดโดยใชผลกระทบการเปดเผยขอมลจากขอ 3. มาสนบสนนดวย และเขยนขอเสนอแนะ

วธการใชความร (how-to

knowledge)

สถานการณท 3 แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคน

ค าถามท 1 จงอานสถานการณตอไปน แลวตอบค าถาม (ใหเขยนอธบายค าศพททางพนธศาสตรในประเดนสถานการณ)

การตระหนกร (awareness knowledge)

ค าถามท 2 จากขาว “แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคน ในตว....” มวตถประสงคการโคลนเพออะไร และขนตอนการโคลนอยางไร

ความรในหลกการ (principles knowledge)

ค าถามท 3 นกเรยนคดวาหากในอนาคตประเทศไทยยอมรบการโคลนมนษยในกรณตาง ๆ นกเรยนคดวาจะเกดกระทบตอดานสขภาพ กฎหมาย และศลธรรมและจรยธรรมของสงคม อยางไร

ความรในหลกการ (principles knowledge)

169

ค าถาม ระดบความร คะแนน เสนอแนะ 1 0 -1

ค าถามท 4 จากผลกระทบของการโคลนมนษยตอดานสขภาพ และศลธรรมและจรยธรรม ของสงคม นกเรยนเหนดวยหรอไมกบการโคลนในมนษย และหากนกเรยนมสวนในการออกเสยงเพอพจารณาการรางกฎหมายการโคลนในประเทศไทย นกเรยนจะสนบสนน หรอคดคานการโคลนในมนษย และเพราะเหตใด (จงเขยนอธบายอยางละเอยด และสอดคลองกบการสบคนในขอ 4.)

วธการใชความร (how-to

knowledge)

ขอเสนอแนะเพมเตม .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ..............................................................................

(...............................................................................)

ต าแหนง..............................................................................

170

ภาคผนวก จ ผลการประเมนความสอดคลองของแบบประเมนการรพนธศาสตร ตาราง 20 ผลการประเมนความสอดคลองของแบบประเมนการรพนธศาสตร

เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ เพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล

1 2 3 สถานการณท 1 มะละกอแขกด าตานทานโรคจดวงแหวน ค าถามขอ 2 จากสถานการณ

ขางตนจงตอบค าถามตอไปน

(ใหเขยนอธบายค าศพท)

การตระหนกร (awareness knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

2.1 “มะละกอพนธแขกด า GMO” มความหมายวาอยางไร

1 1 0 2 0.67 สอดคลอง

2.2 จากขอความ “กรมวชาการเกษตรไดวจยพฒนาพนธมะละกอตดตอสารพนธกรรมโดยใชเทคนคพนธวศวกรรม” ค าทขดเสนใตมความหมายวาอยางไร

1 1 1 3 1 สอดคลอง

2.3 “...พนธมะละกอตดตอสารพนธกรรมโดยใชเทคนคพนธวศวกรรม” ซงเทคนคพนธวศวกรรม นนจะเอนไซมประเภทหนงทชอวา เอนไซมตดจ าเพาะ ใหนกเรยนอธบายความหมายของเอนไซมตดจ าเพาะ

1 1 1 3 1 สอดคลอง

171

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล

1 2 3 สถานการณท 1 มะละกอแขกด าตานทานโรคจดวงแหวน 2.4 นกวจยในสถาบนทดลองอธบายวา “ในขนตอนเทคนคพนธวศวกรรมการสรางมะละกอ GMO โดยน าเอายนของไวรสเขาไปใสในยนมะละกอนนตองใชยนของไวรสจ านวนมากจงตองอาศยเทคนคทชอวา PCR เพอเพมจ านวนยนไวรสใหมากตามตองการ”

การตระหนกร (awareness knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

2.5 ...เมอมการตดตอพนธกรรมไวรสเขาใสยนของมะละกอ จะใหเกดสายดเอนเอรคอมบแนนท ของ DNA มะละกอ นกเรยนจงเขยนอธบายความหมายของดเอนเอรคอมบแนนท

การตระหนกร (awareness knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

ค าถามท 3 ความรในหลกการ (principles knowledge)

3.1 ขอใดคอวตถประสงคของ

การสรางมะละกอ GMO

1 1 1 3 1 สอดคลอง

172

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล

1 2 3 สถานการณท 1 มะละกอแขกด าตานทานโรคจดวงแหวน 3.2 กระบวนการสรางพชจเอม

มขนตอนดงน

0 1 1 2 0.67 สอดคลอง

ค าถามท 4 กรนพซมมาตรการสงหยดการทดลองมะละกอ GMO นเนองจากเกดการแพรกระจายออกไปภายนอกสถานวจยทดลองโดยไมไดรบอนญาต กอใหเกดผลกระทบดานตาง ๆ นกเรยนคดวาจากขอความขางตนมะละกอ GMO กอใหเกดผลกระทบตอดานใดบาง อยางไร

ความรในหลกการ (principles knowledge)

1 1 0 2 0.67 สอดคลอง

ค าถามขอ 5 หากนกเรยนเปนเกษตรกรทท า ไรมะละกออยบรเวณใกลเคยงกบแปลงทดลองมะละกอ GMO แลวทราบถงวตถประสงค ของการวจยทดลองน และทราบถงผลกระทบในแตละดานของมะละกอ GMO ตอสงคมแตละดาน นกเรยนจะตดสนใจเลอกใชมะละกอ GMO หรอไมเพราะเหตใด

วธการใชความร (how-to

knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

173

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล 1 2 3

สถานการณท 2 การเปดเผยขอมลในการสมครงาน จากประเดนภาพยนตร GATTACA ค าถามท 1 จงพจารณา

ขอความดงตอไปนแลวตอบ

ค าถาม

การตระหนกร (awareness knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

1.1 ล าดบนวคลโอไทด คอ 1 1 1 3 1 สอดคลอง

จากขอความขางตน “...ต ารวจ

เรงตรวจสอบหลกฐานอยาง

ละเอยดจนเจอเสนผมของว

นเซนทตกในทเกดเหต ต ารวจ

น ารากเสนผมไปตรวจดวย

เทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส ซง

เปนเทคนคทใชพอลอะครลา

ไมดเจลเปนสวนประกอบของ

เครองอเลกโทรฟอรซสท

สามารถแยก DNA ออกเปน

ขนาดตาง ๆ ภายใต

สนามไฟฟา พบวาเมอเทยบ

แถบดเอนเอจากรากเสนผมกบ

ดเอนเอมาตรฐานเปนของคน

พนธดอย...”

1.2 เทคนคเจลอเลคโทรฟอร

ซส คอ

1

1

1

3

1

สอดคลอง

1.3 พอลอะครลาไมดเจล คอ 1 1 1 3 1 สอดคลอง

174

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล 1 2 3

สถานการณท 2 การเปดเผยขอมลในการสมครงาน จากประเดนภาพยนตร GATTACA 1.4 ดเอนเอมาตรฐาน (DNA marker; M) คอ

การตระหนกร (awareness knowledge)

0 1 1 2 0.67 สอดคลอง

1.5 แถบดเอนเอ คอ 1 1 1 3 1 สอดคลอง

ค าถามท 2 จากสถานการณการขางตนต ารวจตรวจหาลายพมพดเอนเอจากรากเสนผมดวยการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทดจงท าใหทราบขอมลในระดบพนธกรรมวาเปนรากผมของคนพนธดอย จากขอความนจงตอบค าถามตอไปน 2.1 ขอใดคอหลกการของเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซส 2.2 การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด และมขนตอนการด าเนนการอยางไร

ความรในหลกการ (principles knowledge)

0

0

1

1

1 1

2 2

0.67

0.67

สอดคลอง

สอดคลอง

ค าถามท 3 จากภาพยนตรเรอง Gattaca ทสะทอนการแสดงตวตนของแตละบคคลโดยเปดเผยขอมลทางพนธกรรม

ความรในหลกการ (principles knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

175

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล 1 2 3

สถานการณท 2 การเปดเผยขอมลในการสมครงาน จากประเดนภาพยนตร GATTACA ในการด าเนนชวต สงผลใหเกดการแบงชนชนของผ ทมพนธเดน และพนธดอยทางสงคม เกดความเหลอมล าทางพนธกรรม นกเรยนคดวาการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมดงภาพยนตร เรอง Gattaca จะเกดผลกระทบตอตวบคคลในดานบาง อยางไร จงอธบาย

ความรในหลกการ (principles knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

ค าถามท 4 หากในอนาคตเทคโนโลยเกดความกาวหนามากขน และมการบนทกขอมลทางพนธกรรมของบคคลลงใบบตรประชาชน เมอท าการสแกนกสามารถทราบขอมลทางพนธกรรมไดทนท นกเรยนเหตดวยกบการใสขอมลทางพนธกรรมลงในบตรประจ าตวประชาชนหรอไม เพราะเหตใด จงอธบายใหละเอยดโดยใชผลกระทบการเปดเผยขอมลจากขอ 3. มาสนบสนนดวย และเขยนขอเสนอแนะ

วธการใชความร (how-to

knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

176

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล 1 2 3

สถานการณท 3 แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคน ค าถามท 1 จงอานสถานการณตอไปนแลวตอบค าถาม (ใหเขยนอธบายค าศพททางพนธศาสตรในประเดนสถานการณ) หากในอนาคตสงคมโลกยอมรบและใหการโคลนมนษยถกกฎหมาย แตใชเพอการรกษาเทานน หรอเรยกวา การบ าบดดวยยน รวมไปถงการแกไขจโนมเพอการรกษากเปนทยอมรบดวยในฐานะทนกเรยนเปนผ เชยวชาญและมความรเกยวกบการโคลน นกเรยนจะอธบายค าวา “การบดบดดวยยน” “การแกไขจโนม” วาอยางไร 1.1 การบ าบดดวยยน หมายถง 1.2 การแกไขจโนม มความหมายและขนตอนอยางไร

การตระหนกร (awareness knowledge)

1

1

1

1

1 1

3 3

1

1

สอดคลอง

สอดคลอง

177

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล

1 2 3 สถานการณท 3 แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคน 1.3 ในขนตอนการโคลนจากบทความขางตน “เดกหลอดแกว” มความหมายวาอยางไร

การตระหนกร (awareness knowledge)

1 1 1

3 1 สอดคลอง

หากในอนาคตเกดการใชเทคนคการโคลนในการแสวงหาผลประโยชนสวนบคคล เชน คลนครบท าเดกหลอดแกวทสามารถเลอกลกษณะเดนใสในตวทารกไดทกลกษณะ นกเรยนคดวาการกระท าในลกษณะนขดตอหลกจรยธรรมหรอไม แลวหลกจรยธรรมกลาวไววาอยางไร (ใหนกเรยนเขยนอธบายความหมายของ “ลกษณะเดน” และหลกของจรยธรรม) 1.4 ลกษณะเดน หมายถง 1.5 การกระท าดงกลาวขดตอหลกจรยธรรมหรอไมอยางไร จงอธบาย - หลกจรยธรรมในทางชววทยา หรอ ชวจรยธรรม หมายถง

การตระหนกร (awareness knowledge)

0 1

1 1

1 1

2 3

0.67 1

สอดคลอง สอดคลอง

178

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล 1 2 3

สถานการณท 3 แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคน ค าถามท 2 จากขาว “แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคนในตว....” มวตถประสงคการโคลนเพออะไร และขนตอนการโคลนอยางไร

ความรในหลกการ (principles knowledge)

2.1 ขอใดคอวตถประสงคของการโคลนจากประเดนขาวขางตน

1 1 1 3 1 สอดคลอง

2.2 ขนตอนการโคลนทารกขางตนมขนตอนอยางไร

1 1 1 3 1 สอดคลอง

ค าถามท 3 นกเรยนคดวาหากในอนาคตประเทศไทยยอมรบการโคลนมนษยในกรณตาง ๆ นกเรยนคดวาจะเกดกระทบตอดานสขภาพ กฎหมาย และศลธรรมและจรยธรรมของสงคม อยางไร

ความรในหลกการ (principles knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

ค าถามท 4 จากผลกระทบของการโคลนมนษยตอดานสขภาพ และศลธรรมและจรยธรรม ของสงคม นกเรยนเหนดวยหรอไม

วธการใชความร (how-to

knowledge)

1 1 1 3 1 สอดคลอง

179

ตาราง 19 (ตอ)

ค าถาม ระดบความร คนท รวม IOC แปลผล 1 2 3

สถานการณท 3 แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคน กบการโคลนในมนษย และ

หากนกเรยนมสวนในการออก

เสยงเพอพจารณาการราง

กฎหมายการโคลนในประเทศ

ไทย นกเรยนจะสนบสนน หรอ

คดคานการโคลนในมนษย

และเพราะเหตใด (จงเขยน

อธบายอยางละเอยด และ

สอดคลองกบการสบคนในขอ

4.)

180

ภาคผนวก ฉ แบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ ส าหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 4

แบบประเมนการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ

ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ชอ..............................................................................ชน...............................เลขท............... สถานการณท 1 มะละกอแขกด าตานทานโรคจดวงแหวน

ทมา http://www.greenpeace.org/seasia/ph/News/news-stories/clearing-the-farms-from-ge-pap/

มะละกอเปนพชทปลกงาย เจรญเตบโตและใหผลผลตเรว สามารถปลกไดทกภาคของประเทศไทย แตปญหาการระบาดของโรคจดวงแหวนทเกดขนตงแตป พ.ศ.2518 เปนตนมา สงผลใหเกษตรกรในภาคอสาน ปลกมะละกอไดผลผลตไมเพยงพอส าหรบการบรโภค ขณะเดยวกนการระบาดของโรคจดวงแหวน ไดลกลามไปยงพนทตาง ๆ ทวประเทศ โดยในป พ.ศ. 2528 ระบาดรนแรงในพนทปลกมะละกอเพอการคาในภาคกลาง เชน จงหวดราชบร นครปฐม

สาเหตโรคจดวงแหวน เกดจากเชอไวรส Papaya Ringspot Virus (PRVS) ท าใหมะละกอ มอาการใบเหลองดางมจดวงแหวนทผล และหยดการเจรญเตบโต ท าใหผลผลตลดลงจนไมสามารถเกบเกยวได และแพรระบาดโดยมเพลยออนหลายชนดเปนพาหนะน าโรคแตไมตดไปกบเมลดพนธมะละกอทเปนทนยมไมวาจะเปนพนธแขกนวลและแขกด า ลวนเปนพนธทออนแอตอโรคทงสน

กรมวชาการเกษตรจงไ ดวจยพฒนาพนธ มะละกอตดตอสารพนธกรรมโดยใช เทคนคพนธวศวกรรมโดยน ายนจากไวรสมาใสในมะละกอเพอใหมะละกอตานทานโรคไวรส ใบดางวงแหวน ทดลอง ณ สถานทดลองพชสวนขอนแกน และส าเรจ ในป พ.ศ.2545 ไดพนธแขกนวล GMO และพนธแขกด า GMO แตเทคโนโลยนยงไมไดรบการยอมรบใหปลกในประเทศไทย

181

เนองจากการปนเปอนในสงแวดลอม ผลกระทบตอสขภาพ และอน ๆ จงท าการปลกเพอการวจยในสถานทดลองเทานน

ตอมาในป 2556 สหภาพยโรปตรวจพบมะละกอ GMO ในบรเวณอนนอกสถานทดลอง มากกวา 20 ครง ท าใหสหภาพยโรปหามน ามะละกอจากประเทศไทยเขาสหภาพยโรป จงเปนสาเหตทท าใหตางประเทศลดการสงซอจากไทยและโรงงานลดการสงซอมะละกอเขาโรงงาน ตอมากรนพซพบการปนเปอนจเอมโอในเมลดพนธจากสถานวจยพชสวนขอนแกนท าใหสถานตองหยดขายเมลดและตนออนมะละกอ ทงยงตองท าลายเมลด ตนออน ตนมะละกอ และผลมะละกอทกผลในสถานวจยพชสวน เพอปองกนการปนเปอน และกรนพซเรยกรองใหรฐบาลไทยหยดการทดลองนบแตบดน รฐบาลตองก าหนดขอหามการทดลองจเอมโอในไรนาเปดทงหมด รวมทงตองเขมงวดกบพนท และสถานทดลอง เพราะเกดความกงวลทจะเกดการปนเปอนตอสงแวดลอม และความกงวลดานตาง ๆ ค าถามขอ 1 จากสถานการณขางตนปญหาทเกดขนคออะไร ............................................................................................................................................... ค าถามขอ 2 จากสถานการณขางตนจงตอบค าถามตอไปน

2.1 “มะละกอพนธแขกด า GMO” มความหมายวาอยางไร ............................................................................................................................................... 2.2 จากขอความ “กรมวชาการเกษตรไดวจยพฒนาพนธมะละกอตดตอสารพนธกรรมโดยใชเทคนคพนธวศวกรรม” ค าทขดเสนใตมความหมายวาอยางไร ............................................................................................................................................... 2.3 “...พนธมะละกอตดตอสารพนธกรรมโดยใชเทคนคพนธวศวกรรม” ซงเทคนคพนธวศวกรรมนนจะเอนไซมประเภทหนงทชอวา เอนไซมตดจ าเพาะ ใหนกเรยนอธบายความหมายของเอนไซมตดจ าเพาะ ............................................................................................................................................... 2.4 นกวจยในสถาบนทดลองอธบายวา “ในขนตอนเทคนคพนธวศวกรรมการสรางมะละกอ GMO โดยน าเอายนของไวรสเขาไปใสในยนมะละกอนนตองใชยนของไวรสจ านวนมากจงตองอาศยเทคนคทชอวา PCR เพอเพมจ านวนยนไวรสใหมากตามตองการ” จากขอความขาง นกเรยนคดวา “เทคนค PCR มความหมายวาอยางไร” ...............................................................................................................................................

182

2.5 ...เมอมการตดตอพนธกรรมไวรสเขาใสยนของมะละกอ จะใหเกดสายดเอนเอรคอมบแนนท ของ DNA มะละกอ นกเรยนจงเขยนอธบายความหมายของดเอนเอรคอมบแนนท ............................................................................................................................................... ค าถามท 3 จากสถานการณการสรางมะละกอ GMO จงอธบายวตถประสงคการสรางมะละกอ GMO และขนตอนการสรางดวยเทคนคพนธวศวกรรม 3.1 ขอใดคอวตถประสงคของการสรางมะละกอ GMO (1 คะแนน) ก. มะละกอมคณลกษณะทแตกตางจากเดม ข. มะละกอมความสามารถตานทานไวรส PRVS ค. มะละกอสารอาหารทางโภชนาการเพมขนและตานทานโรคใบดางวงแหวน ง. เพอเพมแนวทางในการเลอกบรโภคของประชาชนและเพมภมคมกนไวรสใหผบรโภค 3.2 กระบวนการสรางพชจเอมมขนตอนดงน (จงเขยนค าตอบในชองวางใหถกตอง) (7 คะแนน)

ขนท 1 เรมจากการตดยนจาก....................................... (A) ทตองการศกษาดวยเอนไซมตดจ าเพาะแลวน ามาเชอมตอกบ DNA พาหะหรอ......................(B) ขนท 2 เชอม DNA จาก.............................(A) และ...................(B) ไดเปน...........................(C) ขนท 3 การเชอมสาย DNA ดวย.......................(D) ขนท 4 ถาย........................(C) เขาสเซลลแบคทเรยและคดเลอกเซลลทตองการ ขนท 5 การเพมจ านวน DNA ดวยเทคนค PCR (4 คะแนน)

A B

C

ขนท 4

ขนท 1

ขนท 2 ขนท 3 B

ขนท 5

กรณเพมจ านวนดวย PCR

D

ถายเขาสเซลลพช

183

ค าถามท 4 กรนพซมมาตรการสงหยดการทดลองมะละกอ GMO นเนองจากเกดการแพรกระจายออกไปภายนอกสถานวจยทดลองโดยไมไดรบอนญาต กอใหเกดผลกระทบดานตาง ๆ นกเรยนคดวาจากขอความขางตนมะละกอ GMO กอใหเกดผลกระทบตอดานใดบาง อยางไร (ใหเขยนผลกระทบอยางนอย 4 ดาน)

ผลกระทบตอสงคม

ผลด ผลเสย

ค าถามขอ 5 หากนกเรยนเปนเกษตรกรทท าไรมะละกออยบรเวณใกลเคยงกบแปลงทดลองมะละกอ GMO แลวทราบถงวตถประสงคของการวจยทดลองน และทราบถงผลกระทบในแตละดานของมะละกอ GMO ตอสงคมแตละดาน นกเรยนจะตดสนใจเลอกใชมะละกอ GMO หรอไมเพราะเหตใด (ใหใชเหตผลและผลกระทบจากค าถามขอ 4. เปนเหตผลประกอบการตดสนใจ) ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

184

สถานการณท 2 การเปดเผยขอมลในการสมครงานจากประเดนภาพยนตร Gattaca

ในยคทมความกาวหนาทางเทคโนโลยสง การเขาถงขอมลทางพนธกรรมเปนไปไดงายและ ถกใชเพอระบตวตน และตดสนบคคลในสงคมมากขน มการแบงชนชนจากลกษณะทางพนธกรรม เชน ภาพยนตรเรอง Gattaca ไดสะทอนใหเหนถงความเหลอมล าทางลกษณะทางพนธกรรมไดชดเจนวนเซนทชายผ มลกษณะทางพนธกรรมเปนยนดอยโดยก าเนด เขาทราบล าดบนวคลโอไทดของตนเองตงแตวนทเขาคลอด ความทนสมยทางเทคโนโลยนสามารถวเคราะห และแสดงผลไดอยางรวดเรวแลวถกเกบเปนขอมลสวนบคคลทสามารถเขาถงไดดวยไอด ดวยเหตนพอและแมของเขาจงวางแผนมลกอกคน โดยท าการแกไขยนดอยแลวใสยนทมลกษณะเดนลงไป ท าใหไดลกทมยนเดนทงรางกาย ซงตางจากวนเซนท เนองดวยเขามความหลงไหลเรองอวกาศจงสมครเขาท างานในบรษท Gattaca ขนตอนการรบคนเขาท างานของบรษทนจะตองท าการตรวจสอบพนธกรรมถงระดบยนดวยเทคนคการหาล าดบเบสกอนเพอใชเปนขอมลในการสมครเขาท างาน ซงบรษทนจะพจารณารบคนเขาท างานจากยนเดนเทานน หากมยนดอย เชน สายตาสน โรคหวใจ และอน ๆ กจะไมรบเขาท างาน เมอผานการวเคราะหล าดบเบสพบวาเขามยนดอยเปนขอมลอยในฐานระบบอยแลวจงไมสามารถท างานเปนนกบนในบรษท Gattaca ได และถกจดแจงใหไปอยหองท าความสะอาด ไมสามารถเลอนต าแหนง หรอท างานในสวนทเขาใฝฝนไดแมวาเขาจะมความสามารถโดดเดนกตาม วเซนทจงท าการปลอมแปลงขอมลทางพนธกรรมของตนเองโดยใชเลอด ปสสาวะ ของชายนกกฬาทประสบอบตเหตเปนขอมลเพอสมครเขาท างานต าแหนงนกบนใน Gattaca ท าใหเขาผานการคดเลอกแลวท างานในบรษทนไดแตแลววนหนงเกดการฆาตกรรมในบรษท ต ารวจเรงตรวจสอบหลกฐานถงในระดบเซลลอยางละเอยดจนเจอเสนผมของวนเซนททตกอยในทเกดเหต ต ารวจเรงตรวจสอบหลกฐานอยางละเอยดจนเจอเสนผมของวนเซนทตกในทเกดเหต ต ารวจน ารากเสนผมไปตรวจดวยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส ซงเปนเทคนคทใชพอลอะครลาไมดเจลเปนสวนประกอบของเครองอเลกโทรฟอรซสทสามารถแยก DNA ออกเปนขนาดตาง ๆ ภายใตสนามไฟฟา พบวาเมอเทยบแถบดเอนเอจากรากเสนผมกบดเอนเอมาตรฐานเปนของคนพนธดอยท าใหวนเซนทหลบหนการจบกมแมวาเขาไมไดมสวนเกยวของ

185

ค าถามท 1 จงพจารณาขอความดงตอไปนแลวตอบค าถาม “วนเซนทชายผ มลกษณะทางพนธกรรมเปนยนดอยโดยก าเนด เขาทราบล าดบนวคลโอไทดของตนเองตงแตวนทเขาคลอด เขามยนสายตาสน โรคหวใจ และความผดปกตอน ๆ ” จงอธบายค าทขดเสนใต 1.1 ล าดบนวคลโอไทด คอ ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... จากขอความขางตน “...ต ารวจเรงตรวจสอบหลกฐานอยางละเอยดจนเจอเสนผมของ วนเซนทตกในทเกดเหต ต ารวจน ารากเสนผมไปตรวจดวยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส ซงเปนเทคนคทใชพอลอะครลาไมดเจลเปนสวนประกอบของเครองอเลกโทรฟอรซสทสามารถแยก DNA ออกเปนขนาดตาง ๆ ภายใตสนามไฟฟา พบวาเมอเทยบแถบดเอนเอจากรากเสนผมกบดเอนเอมาตรฐานเปนของคนพนธดอย...” ค าทขดเสนใตมความหมายวาอยางไร 1.2 เทคนคเจลอเลคโทรฟอรซส คอ ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 1.3 พอลอะครลาไมดเจล คอ ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 1.4 ดเอนเอเครองหมาย (DNA marker; M) คอ ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 1.5 แถบดเอนเอ คอ ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................

186

ค าถามท 2 จากสถานการณการขางตนต ารวจตรวจหาลายพมพดเอนเอจากรากเสนผมดวยการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดจงท าใหทราบขอมลในระดบพนธกรรมวาเปนรากผมของคนพนธดอย จากขอความนจงตอบค าถามตอไปน

2.1 ขอใดคอหลกการของเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซส ก. น า DNA จากรากเสนผมมาแยกขนาดภายใตสนามไฟฟาโดย DNA จะเคลอนผานตวกลางทเปนแผนวน (agarose gel) จากขวลบไปขวบวก

ข. DNA จากเสนผมทมประจบวกจะเคลอนเขาหาขวลบภายใตสนามไฟฟา ค. โมเลกล DNA ทมขนาดตางกนน ามายอมดวยโอดน เพอใหสามารถมองเหนไดเมอไดรบ

แสงอลตราไวโอเลต ง. DNA รากผมเมอเทยบกบ DNA มาตรฐานแลวทมขนาดใหญจงใชหลกการนพจารณา

การเคลอนทภายใตสนามไฟฟา DNA จากเคลอนทไดเรวกวาเนองจากมมวลมากกวา

2.2 การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด และมขนตอนการด าเนนการอยางไร ➢ การหาขนาดของ DNA

ขนตอนการโหลดตวอยาง ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ขนตอนการยอมและถายภาพเจล ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ➢ ขนตอนการศกษาล าดบนวคลโอไทด

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

187

ค าถามท 3 จากภาพยนตรเรอง Gattaca ทสะทอนการแสดงตวตนของแตละบคคลโดยเปดเผยขอมลทางพนธกรรมในการด าเนนชวต สงผลใหเกดการแบงชนชนของผ ทมพนธเดน และพนธดอยทางสงคม เกดความเหลอมล าทางพนธกรรม นกเรยนคดวาการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมดงภาพยนตร เรอง Gattaca จะเกดผลกระทบตอตวบคคลในดานบาง อยางไร จงอธบาย (เขยนอธบายผลกระทบทเกด 3 ดาน)

ผลกระทบ ผลกระทบ 1. การสมครงาน

2.

3.

ค าถามท 4 หากในอนาคตเทคโนโลยเกดความกาวหนามากขน และมการบนทกขอมลทางพนธกรรมของบคคลลงใบบตรประชาชน เมอท าการสแกนกสามารถทราบขอมลทางพนธกรรมไดทนท นกเรยนเหตดวยกบการใสขอมลทางพนธกรรมลงในบตรประจ าตวประชาชนหรอไม เพราะเหตใด จงอธบายใหละเอยดโดยใชผลกระทบการเปดเผยขอมลจากขอ 3. มาสนบสนนดวย และเขยนขอเสนอแนะในการใชขอมลทางกรรมดวย ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................

188

สถานการณท 3 แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคนในตว....

ทมา : https://www.posttoday.com/world/457192

นายแพทยจอหน จาง ไดท าการไดสรางเดกหลอดแกวใหกบคสามภรรยาชาวจอรแดนหลงจากการพยายามจะมลกและผานการแทงไปถง 4 ครง ซงการสรางเดกหลอดแกวครงนชวยใหเดกทเกดมาปลอดโรคทางพนธกรรมทมาจากพอแมดวย โดยท าการตดเอานวเคลยสออกจากไขของแม และน าไปใสแทนทนวเคลยสไขของผบรจาค ซงจะชวยใหเดกทเกดขนมานนปลอดจากโรคทางพนธกรรมทแมมในยน จากนนกน าไขไปผสมกบสเปรมของผ เปนพอ เทากบวาเดกคนนมม DNA ของพอและแมและบางสวนของผ ใหบรจาค คณหมอจางกลาวกบส านกขาว CBS วา “สงนเปนการปฏวตทางการแพทยอยางแทจรง เพราะเปนครงแรกทมการสรางเดกหลอดแกวดวยสเปรมจากคน 1 คน และไขอก 2 ใบ จากคน 2 คน ปจจบนเดกนอยมสขภาพแขงแรงด และไมมวแวววาจะแสดงอาการของโรคแตอยางใด ซงคณหมอจางกลาววามโอกาสนอยกวา 1% ทจะเกดการกลายพนธของเซลล และเปนโอกาสทต าเกนไปทจะเกดโรคได”

จากบทความท าใหเกดความกงวลของประชาชนทวไปมทงฝายทเหนดวย และฝายทตอตานดวยเหตผลทางจรยธรรม การรกษาโรค รวมไปถงผลกระทบระยะยาวทอาจจะเกดขนหากการโคลนมนษยไดรบความนยม และถกกฎหมาย เชนการโคลนเพอน าไปใชเปนอวยวะเพอเปลยนถายโดยไมค านงถงความเปนมนษยดวยกนอาจกอใหเกดการคาขายอวยวะอยางผดกฎหมายได หรอการโคลนเพอสบพนธอาจสงผลเสยในอนาคตกบทารกทผานการโคลน เชน อายสน หรอลกษณะอน ๆ ทผดปกตไป แตหากพจารณาวตถประสงคของการโคลนลกษณะการโคลนเพอการบ าบดรกษากมประชาชนบางสวนเหนดวยและสนบสนนใหเกดการรกษาในรปแบบนในอนาคต

189

ค าถามท 1 จงอานสถานการณตอไปนแลวตอบค าถาม หากในอนาคตสงคมโลกยอมรบและใหการโคลนมนษยถกกฎหมาย แตใชเพอการรกษาเทานน หรอเรยกวา การบ าบดดวยยน รวมไปถงการแกไขจโนมเพอการรกษากเปนทยอมรบดวย ในฐานะทนกเรยนเปนผ เชยวชาญและมความรเกยวกบการโคลน นกเรยนจะอธบายค าวา “การบดบดดวยยน” “การแกไขจโนม” วาอยางไร

1.1 การบ าบดดวยยน หมายถง ...............................................................................................................................................

1.2 การแกไขจโนม หมายถง ............................................................................................................................................... 1.3 ในขนตอนการโคลนจากบทความขางตน “เดกหลอดแกว” มความหมายวาอยางไร ............................................................................................................................................... หากในอนาคตเกดการใชเทคนคการโคลนในการแสวงหาผลประโยชนสวนบคคล เชน คลนครบท าเดกหลอดแกวทสามารถเลอกลกษณะเดนใสในตวทารกไดทกลกษณะ นกเรยนคดวาการกระท าในลกษณะนขดตอหลกจรยธรรมหรอไม แลวหลกจรยธรรมกลาวไววาอยางไร (ใหนกเรยนเขยนอธบายความหมายของ “ลกษณะเดน” และหลกของจรยธรรม) 1.4 ลกษณะเดน หมายถง ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................

1.5 การกระท าดงกลาว O ขดตอหลกจรยธรรม O ไมเกยวของกบหลกจรยธรรม / ไมขดตอหลกจรยธรรม

อยางไร จงอธบาย - หลกจรยธรรมในทางชววทยา หรอ ชวจรยธรรม หมายถง .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. - การกระท าดงกลาวกบหลกชวจรยธรรม.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

190

ค าถามท 2 จากขาว “แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคนในตว....” มวตถประสงคการโคลนเพออะไร และขนตอนการโคลนอยางไร 2.1 ขอใดคอวตถประสงคของการโคลนจากประเดนขาวขางตน (1 คะแนน) ก. โคลนเพอสบพนธเนองจากพอแมของทารกไมสามารถมลกดวยวธธรรมชาตได ข. โคลนเพอรกษาใหลกทเกดมาแลวจากการตดเชอ HIV จากพอแม ค. โคลนทารกเพอการผลตวคซนตานเชอ HIV ในเดกแรกเกด ง. โคลนทารกเพอใชอวยวะเพอเปลยนถายในอนาคต 2.2 ขนตอนการโคลนทารกขางตนมขนตอนอยางไร (4 คะแนน) ...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

ค าถามท 3 นกเรยนคดวาหากในอนาคตประเทศไทยยอมรบการโคลนมนษยในกรณตาง ๆ นกเรยนคดวาจะเกดกระทบตอดานสขภาพ กฎหมาย และศลธรรมและจรยธรรมของสงคม อยางไร

ผลกระทบตอสงคม

ผลด ผลเสย

ดานสขภาพ

ดานกฎหมาย

ดานศลธรรมและจรยธรรม

ค าถามท 4 จากผลกระทบของการโคลนมนษยตอดานสขภาพ และศลธรรมและจรยธรรมของ

สงคม นกเรยนเหนดวยหรอไมกบการโคลนในมนษย และหากนกเรยนมสวนในการออกเสยงเพอ

พจารณาการรางกฎหมายการโคลนในประเทศไทย นกเรยนจะสนบสนน หรอคดคานการโคลนใน

มนษย และเพราะเหตใด (จงเขยนอธบายอยางละเอยด และสอดคลองกบการสบคนในขอ 3.)

191

ตวอยางเกณฑการประเมนการรพนธศาสตรโดยการจดการเรยนรตามประเดน ทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง พนธวศวกรรมและการโคลนยน (มะละกอ GMO)

การตระหนกร

นกเรยนเขยนอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรทเกยวกบสถานการณ 2 คะแนน เมอตอบถกตองครบถวนตามแนวค าตอบ 1 คะแนน เมอตอบถกตองแตไมครบถวนตามแนวค าตอบ 0 คะแนน เมอไมตอบค าถาม หรอตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ค าศพท คะแนน ความหมาย 2.1 มะละกอ พนธแขกด า GMO

2 ความหมาย: มะละกอทผานการตดตอพนธกรรมดวยกระบวนการพนธวศวกรรม คณสมบต: เพอใหมะละกอสามารถตานทานโรคไวรส ใบดางวงแหวน

1 อธบายความหมาย หรอคณสมบต เพยงประเดนเดยว 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 2.2 พนธวศวกรรม 2 - การปรบปรง เปลยนแปลงลกษณะทางพนธกรรมของ

สงมชวตโดยการโยกยายถายเทจโนมของสงมชวตตางชนดเขาสพนธกรรมของสงมชวตอกชนดหนงโดยใชเทคโนโลยชวภาพเพอใหมลกษณะตามตองการ

1 การปรบปรง เปลยนแปลงลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตโดยการโยกยายถายเทจโนมของสงมชวต ใหมลกษณะตามทตองการ

0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบขางตน/ ตอบผด

2.3 เอนไซมตดจ าเพาะ

2 1) เอนไซมตดดเอนเอในต าแหนงทมล าดบเบสจ าเพาะ 2) ผลทได: ไดปลายดเอนเอ 2 แบบ คอ ปลายเหนยว (sticky end) และปลายท (blunt end)

1 - อธบายความหมายโดยไมยกตวอยาง

192

ค าศพท คะแนน ความหมาย 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 2.4 PCR 2 - เทคนคส าหรบเพมปรมาณดเอนเอโดยอาศยหลกการ DNA

Replication ซงเปนการสงเคราะหสายดเอนเอสายใหมจากดเอนเอตนแบบในหลอดทดลองภายในระยะเวลาอนสนและไดดเอนเอสายใหมเกดขนจ านวนมาก - เทคนคการเพมปรมาณ DNA หรอสารพนธกรรมใหมจ านวนเพมมากขนจ านวนหลายลานเทา

1 - เทคนคส าหรบเพมปรมาณดเอนเอ 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 2.5 สายดเอนเอ รคอมบแนนท

2 - โมเลกลดเอนเอทเกดจากการเชอมตอของดเอนเอทมาจากแหลงทแตกตาง ใชในการสรางพชหรอสตวทมการดดแปรพนธกรรมใหโปรตนตามทตองการ

1 - อธบายครอบคลมแนวค าตอบแตยงขาดบางประเดน 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด

แปลผลคะแนนการตระหนกรดงตาราง (คะแนนเตม 10 คะแนน)

คะแนนรวมทได รอยละ แปลผล 0 – 4 คะแนน <50% ของคะแนนเตม เปนผมการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบต า

5 – 6 คะแนน 50% - <70 % ของคะแนนเตม

เปนผมการตระหนกร หรอมความคนเคย ระดบปานกลาง

7 - 10 คะแนน >70% ของคะแนนเตม เปนผมการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบสง

193

การใชความร / ทกษะการใชความร จากขอค าถามขอ 5 หากนกเรยนเปนเกษตรกรทท าไรมะละกออยบรเวณใกลเคยงกบ

แปลงทดลองมะละกอ GMO แลวทราบถงวตถประสงคของการวจยทดลองน และทราบถง

ผลกระทบในแตละดานของมะละกอ GMO ตอสงคมแตละดาน นกเรยนจะตดสนใจเลอกใช

มะละกอ GMO หรอไมเพราะเหตใด (ใหใชเหตผลและผลกระทบจากค าถามขอ 4. เปนเหตผล

ประกอบการตดสนใจ)

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

อธบายเหตผลการเลอกใชมะละกอ GMO ในมมของเกษตรกรหลงจากการวเคราะหผลกระทบในแตละดานของมะละกอ GMO

1) เขยนอธบายเหตผลการเลอกใชมะละกอ GMO ได สอดคลองกบการใหเหตผลเกยวกบผลกระทบ 2) เขยนเหตผลทใชสนบสนนโดยอธบายผลกระทบครบทง 1 ดาน

1) เขยนอธบายเหตผลการเลอกใชมะละกอ GMO ได ถกตองบางสวน และสอดคลองกบการใหเหตผลเกยวกบผลกระทบจากค าถามขอ 4 2) เขยนเหตผลทใชสนบสนนโดยอธบายผลกระทบครบทง 2 ดาน

1) เขยนอธบายเหตผลการเลอกใชมะละกอ GMO ได ถกตองและสอดคลองกบการใหเหตผลเกยวกบผลกระทบจากค าถามขอ 4 2) เขยนเหตผลทใชสนบสนนโดยอธบายผลกระทบครบทง 3 ดาน

1) เขยนอธบายเหตผลการเลอกใชมะละกอ GMO ได ถกตองและสอดคลองกบการใหเหตผลเกยวกบผลกระทบจากค าถามขอ 4 2) เขยนเหตผลทใชสนบสนนโดยอธบายผลกระทบครบทง 4 ดาน คอ สงแวดลอม เศรษฐกจ การเกษตร สขภาพ

194

แปลผลคะแนนการใชความร / ทกษะการใชความร (คะแนนเตม 4 คะแนน)

ความรในหลกการ

จากค าถามขอท 3 “จากสถานการณการสรางพชจเอมมวตถประสงคและขนตอนการ

สรางอยางไร”

3. จากสถานการณการสรางพชจเอมมวตถประสงค และขนตอนการสรางอยางไร

3.1 ขอใดคอวตถประสงคของการสรางมะละกอ GMO (1 คะแนน)

ก. มะละกอมคณลกษณะทแตกตางจากเดม

ข. มะละกอมความสามารถตานทานไวรส PRVS

ค. มะละกอสารอาหารทางโภชนาการเพมขนและตานทานโรคใบดางวงแหวน

ง. เพอเพมแนวทางในการเลอกบรโภคของประชาชนและเพมภมคมกนไวรสใหผบรโภค

ค าตอบ ขอ ข. มะละกอมความสามารถตานทานไวรส PRVS

3.2 กระบวนการสรางมะละกอ GMO มขนตอนดงน (จงเขยนค าตอบในชองวางใหถกตอง)

(7 คะแนน)

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 0 – 1 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบต า

2 – 3 คะแนน 50% - <70 % ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบปานกลาง

3 - 4 คะแนน >70% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสง

A B

C

ขนท 4 ขนท 2 ขนท 3 B

ขนท 5 กรณเพมจ านวนดวย PCR

D

ถายเขาสเซลลพช

195

ขนท 1 เรมจากการตดยนจาก......ไวรส PRVS.....(A) ทตองการศกษาดวยเอนไซมตดจ าเพาะแลวน ามาเชอมตอกบ DNA พาหะหรอ...พลาสมด... (B) ขนท 2 เชอม DNA จาก...ไวรส PRVS...(A) และ...พลาสมด...(B) ไดเปน...ดเอนเอรคอมบแนนท...(C) ขนท 3 การเชอมสาย DNA ดวย...เอนไซมไลเกส...(D) ขนท 4 ถาย...ดเอนเอรคอมบแนนท...(C) เขาสเซลลแบคทเรยและคดเลอกเซลลทตองการ ขนท 5 การเพมจ านวน DNA ดวยเทคนค PCR (4 คะแนน) ค าตอบ 1. Denaturing คอ เปนขนตอนทดเอนเอตนแบบถกท าใหแยกออกจากกนเปนสายเดยว 2 สาย เพอเปดโอกาสใหไพรเมอรเขาไปจบกบบรเวณทตองการเพมปรมาณบนสายดเอนเอตนแบบ อณหภมทใชอยในชวง 90-95 องศาเซลเซยส 2. Annealing คอ เปนขนตอนการลดอณหภมลงอยางชา ๆ และใสไพรเมอร (Primer, short DNA) ลงไปในระบบเพอใหเกดการเกาะแบบเขาคกนของเบส (Complementary base pair) ระหวางไพรเมอร(Primer) กบ Template DNA โดยอณหภมทใชอยในชวง 37-60 องศาเซลเซยส

3. Extension คอ เปนขนตอนการ ใส DNA polymerase ลงไปในระบบ เพอใหเกดการสงเคราะหดเอนเอ (DNA) สายใหม หรอ เพมปรมาณของดเอนเอ (DNA) ใหมากขน โดยอณหภมทใชอยในชวง 72-75 องศาเซลเซยส * โดยใชเกณฑคะแนนดงน ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

เขยนอธบายขนตอนการเพมจ านวน DNA ดวยเทคนค PCR

- เขยนอธบายขนตอนการเพมจ านวน DNA ดวยเทคนค PCR เพยง 1 ขนตอน และอธบายไมถกตอง หรอ

- เขยนอธบายขนตอนการเพมจ านวน DNA ดวยเทคนค PCR เพยง2 ขนตอน แตอธบายรายละเอยดถกตอง

- เขยนอธบายขนตอนการเพมจ านวน DNA ดวยเทคนค PCR ครบ 3 ขนตอน แตอธบายเนอหาถกและไมถกปะปนกน

- เขยนอธบายขนตอนการเพมจ านวน DNA ดวยเทคนค PCR ถกตอง และครบทง 3 ขนตอน 1. Denaturing 2. Annealing 3. Extension

196

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

หรอ - เขยนอธบายขนตอนการเพมจ านวน DNA ดวยเทคนค PCR เพยง2 ขนตอน อธบายรายละเอยดถกตองและไมถกตองปะปนกน

แปลผลคะแนนความรในหลกการทางพนธศาสตร (คะแนนเตม 12 คะแนน)

เกณฑการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนจากการวเคราะหแบบประเมนการร พนธศาสตร (คะแนนเตม 26 คะแนน)

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 1 – 5 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบต า

6 – 8 คะแนน 50% - <70 % ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบกลาง

9 – 10 คะแนน >75% - 80% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบสง

11 - 12 คะแนน >90% - 100% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสงสด

คะแนน รอยละโดยรวมจากระดบความร ทง 3 ระดบ

แปลผล

1- 12 คะแนน ถาได <50% ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบต า

13 – 18 คะแนน ถาได 50% - <70 % ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบปานกลาง

19 –26 คะแนน ถาได > 70 % ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบสง

197

ตวอยางเกณฑการประเมนการรพนธศาสตรโดยการจดการเรยนรตามประเดนปญหา ทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด

การตระหนกร

นกเรยนเขยนอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรทเกยวกบสถานการณ 2 คะแนน เมอตอบถกตองครบถวนตามแนวค าตอบ 1 คะแนน เมอตอบถกตองแตไมครบถวนตามแนวค าตอบ 0 คะแนน เมอไมตอบค าถาม หรอตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ค าศพท คะแนน ความหมาย 1) เทคนคอเลคโทร ฟอรซส

2 - เทคนคทใชแยกโมเลกลของ DNA ทมขนาดประจและรปรางแตกตางกนออกจากกนในสนามไฟฟาผานตวกลาง - เทคนคทแยกสารทตองการวเคราะหทมประจ ภายใตสนามไฟฟา โดยสารทมประจไฟฟาจะเคลอนทไปยงขวตรงขามดวยอตราเรวขน อยกบขนาดของสารแตละชนด

1 - อธบายขาดบางประเดนจากความหมายขางตน 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 2) ล าดบนวคลโอไทด 2 1) หนวยยอยของดเอนเอ (DNA) และอารเอนเอ (RNA) น

วคลโอไทด (Nucleotide) ประกอบไปดวย น าตาลเพนโทส ฟอสเฟต และไนโตรจนสเบส 2) เปนชดของอกษรทแทนโครงสรางปฐมภม (primary structure) ของโมเลกลหรอสายดเอนเอซงมความสามารถทจะขนสงขอมลทางพนธกรรม

1 ตอบครอบคลมประเดนขางตนแตยงขาดบางรายละเอยด 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 2 - ชนสวนดเอนเอสายสน ๆ ทมล าดบเบสสามารถเขาคกบ

ชวงใดชวงหนงบนสายดเอนเอ ท าใหระบต าแหนงบน

198

ค าศพท คะแนน ความหมาย 3) ดเอนเอเครองหมาย (DNA marker; M)

โครโมโซมและสามารถแยกความแตกตางของสงมชวตเปาหมายได - สามารถระบต าแหนงบนโครโมโซมและสามารถ แยกความแตกตางของสงมชวตเปาหมายได - ชนสวนดเอนเอสายสน ๆ ททราบขนาดแนนอนใชเปรยบเทยบเพอบอกขนาดของ DNA ทศกษาได

1 - ตอบครอบคมค าตอบขางตนแตบางรายละเอยดยงไมครบถวน

0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบขางตน/ ตอบผด

4) พอลอะครลาไมดเจล

2 1) ใชเปนตวกลางในการแยกโมเลกลของโปรตนและดเอนเอ 2) มอ านาจจ าแนกสงกวาอะกาโรสเจล เตรยมในหองปฏบตการยาก เปราะ และแตกหกงาย

1 อธบายประเดนตามแนวค าตอบอยางนอย 1 ประเดน 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 5) แถบดเอนเอ 2 - ลายพมพ DNA ทแสดงขนาดของ DNA จากเทคนค

เจลอเลกโทรโฟรซส - แถบทแสดงระยะทางในการเคลอนทผานตวกลาง เชน DNA ทมขนาดใหญจะเคลอนทไดแถบใกลกบจดเรมตน

1 - ลายพมพ DNA ทแสดงขนาดของ DNA หรอ - DNA ขนาดเลกเคลอนทเรวกวา DNA ขนาดใหญ

0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบขางตน/ ตอบผด

199

แปลผลคะแนนการตระหนกรดงตาราง (คะแนนเตม 10 คะแนน)

การใชความร / ทกษะการใชความร

จากขอค าถาม 4. หากในอนาคตเทคโนโลยเกดความกาวหนามากขน และมการบนทกขอมลทางพนธกรรมของบคคลลงใบบตรประชาชน เมอท าการสแกนกสามารถทราบขอมลทางพนธกรรมไดทนท นกเรยนเหตดวยกบการใสขอมลทางพนธกรรมลงในบตรประจ าตวประชาชนหรอไม เพราะเหตใด จงอธบายใหละเอยดโดยใชผลกระทบการเปดเผยขอมลจากขอ 3. มาสนบสนนดวย และเขยนขอเสนอแนะในการใชขอมลทางกรรมดวย

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

เขยนแสดงความคดเหนเกยวกบการ ใสขอมลทางพนธกรรมลงในบตรประจ าตว

1) แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมใสลงในบตรประชาชน o เหนดวย /

ไมเหนดวย 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจอาศยผลกระทบขอ 3 ขาด 2 ดาน

1) แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมใสลงในบตรประชาชน o เหนดวย /

ไมเหนดวย 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอาศยผลกระทบขอ 3 ขาด 1 ดาน

รปแบบท 1 1) แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมใสลงในบตรประชาชน o เหนดวย /

ไมเหนดวย 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอาศยผลกระทบขอ 3 ครบ 3 ดาน

1) แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมใสลงในบตรประชาชน o เหนดวย /

ไมเหนดวย 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอาศยผลกระทบขอ 3 ครบ 3 ดาน

ตอ

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 0 – 4 คะแนน <50% ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบต า

5 – 6 คะแนน 50% - <70 % ของคะแนนเตม

เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคย ระดบปานกลาง

7 - 10 คะแนน >70% ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบสง

200

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

3) เขยนอธบายเหตผลการเลอก เหนดวย/ ไมเหนดวย ไมสอดคลองกบขอมลสนบสนน 4) ไมเขยนขอเสนอแนะในการใชขอมลทางพนธกรรม

3) เขยนอธบายเหตผลการเลอก เหนดวย/ ไมเหนดวย ไมสอดคลองกบขอมลสนบสนน 4) ไมเขยนขอเสนอแนะในการใชขอมลทางพนธกรรม

3) เขยนอธบายแนวคดไดสอดคลองและเชอมโยงไปทศในทศทางเดยวกน 4) ไมเขยนขอเสนอแนะในการใชขอมลทางพนธกรรม

รปแบบท 2 1) แสดงความคดเหนเกยวกบการใหขอมลทางพนธกรรมใสลงในบตรประชาชน o เหนดวย /

ไมเหนดวย 2) เขยนอธบายเหตผลการตดสนใจโดยอาศยผลกระทบขอ 3 ขาด 1 ดาน 3) เขยนอธบายแนวคดไดสอดคลองและเชอมโยงไปทศในทศทางเดยวกน 4) เขยนขอเสนอแนะในการใชขอมลทางพนธกรรม

3) เขยนอธบายแนวคดไดสอดคลองและเชอมโยงไปทศในทศทางเดยวกน 4) เขยนขอเสนอแนะในการใชขอมลทางพนธกรรม

201

หมายเหต เกณฑการใหคะแนน 1. แสดงความคดเหน (เหนดวย/ ไมเหนดวย) = 1 คะแนน 2. อธบายเหตผลสนบสนน 2 – 3 เหตผล = 2 คะแนน, 1 เหตผล = 1 คะแนน 3. เสนอแนวทางการใชขอมลทางพนธกรรม = 1 คะแนน แปลผลคะแนนการใชความร / ทกษะการใชความร (คะแนนเตม 4 คะแนน)

ความรในหลกการ ค าถามขอ 3.1 ขอใดคอหลกการของเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซส ก. น า DNA จากรากเสนผมมาแยกขนาดภายใตสนามไฟฟาโดย DNA จะเคลอนผานตวกลางทเปนแผนวน (agarose gel) จากขวลบไปขวบวก

ข. DNA จากเสนผมทมประจบวกจะเคลอนเขาหาขวลบภายใตสนามไฟฟา ค. โมเลกล DNA ทมขนาดตางกนน ามายอมดวยโอดน เพอใหสามารถมองเหนได

เมอไดรบแสงอลตราไวโอเลต ง. DNA รากผมเมอเทยบกบ DNA มาตรฐานแลวทมขนาดใหญจงใชหลกการน

พจารณาการเคลอนทภายใตสนามไฟฟา DNA จากเคลอนทไดเรวกวาเนองจากมมวลมากกวา ค าตอบ ก. น า DNA จากรากเสนผมมาแยกขนาดภายใตสนามไฟฟาโดย DNA จะเคลอนผานตวกลางทเปนแผนวน (agarose gel) จากขวลบไปขวบวก

3.2 การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด และมขนตอนการด าเนนการอยางไร

- การหาขนาดของ DNA ขนตอนการโหลดตวอยาง

ค าตอบ 1. น าแผนเจลวางบนบลอกรนเจลโดยเอาสวนทใสตวอยางอยทางขวลบจากนนเทบฟเฟอรใหทวมเจลขนมาเลกนอย

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 0 – 1 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบต า

2 – 3 คะแนน 50% - <70 % ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบปานกลาง

3 - 4 คะแนน >70% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสง

202

2. จากนนน าตวอยางทตองการรนเจลมาผสมกบ loading dye ใหเขากนผสมกนโดยใชไมโครปเปต

3. ปลอยตวอยางลงในหลมเจลแตละหลมทเตรยมไว ปลอยตวอยางลงหลมอยางชา ๆ เพอไมใหเกดการฟงกระจาย

4. กดป มเรมท างานของเครองอเลกโทรฟอรซส ใชเวลาประมาณ 40-45 นาท

ขนตอนการยอมและถายภาพเจล ค าตอบ 1. ยอมเจลดวยสารละลายเอธเดยมโบรไมด แลวน าไปสงดวยแสง UV จะท าใหเหนแถบ DNA ขนาดตาง ๆ เนองจากเอธเดยมโบรไมดทจบกบ DNA จะเรองแสงท าใหมองเหนชดเจนขน

2. น าแถบเจลทยอมสแลวเขาเครอง gel Doc แลวจะเหนแถบขนาดของ DNA - ขนตอนการศกษาล าดบนวคลโอไทด

ค าตอบ ศกษาดวยเครองหาล าดบนวคลโอไทดแบบอตโนมต

*เกณฑการใหคะแนนดงตาราง ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

การเขยนอธบายหลกการหาขนาด ของ DNA และขนตอนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทด

- เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทดผด

- เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบ นวคลโอไทดถกและผดปะปนกนและยงไมครบตามแนวค าตอบขางตน

- เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดถกตองแตยงไมครบตามแนวค าตอบขางตน

- เขยนอธบายขนตอนการหาขนาดของ DNA ถกตองครบถวนตามแนวค าตอบขางตน - เขยนอธบายขนตอนการหาล าดบ นวคลโอไทดทครอบคลมถกตองตามแนวค าตอบขางตน

203

แปลผลคะแนนความรในหลกการทางพนธศาสตร (คะแนนเตม 5 คะแนน)

เกณฑการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนจากการวเคราะหแบบประเมนการร พนธศาสตร (คะแนนเตม 19 คะแนน)

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 2 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบต า

3 คะแนน 60 % ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบกลาง

4 คะแนน >75% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบสง

5 คะแนน 100% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสงสด

คะแนน รอยละโดยรวมจากระดบความร ทง 3 ระดบ

แปลผล

1- 9 คะแนน <50% ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบต า

10 – 13 คะแนน >50% - <70 % ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบปานกลาง

14 – 19 คะแนน > 70 % ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบสง

204

ตวอยางเกณฑการประเมนการรพนธศาสตรโดยการจดการเรยนรตามประเดนปญหา ทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง การท าพนธวศวกรรมในสตวและประเดนทางจรยธรรม

การตระหนกร

นกเรยนเขยนอธบายความหมายของค าศพททางพนธศาสตรทเกยวกบสถานการณ 2 คะแนน เมอตอบถกตองครบถวนตามแนวค าตอบ 1 คะแนน เมอตอบถกตองแตไมครบถวนตามแนวค าตอบ 0 คะแนน เมอไมตอบค าถาม หรอตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ค าศพท คะแนน ความหมาย 1) การบ าบดดวยยน

2 - เทคโนโลยชวภาพ ทบ าบดรกษาโรคทเกดจากความบกพรองของยนใดยนหนง - โดยการใสยนทท างานไดดเขาไปทดแทนหรอเสรมยนทบกพรองในรางกายของคนไขมขนตอนหลกคอ น ายนปกตถายเขาสรางกาย หรอเนอเยอทบกพรอง ยนปกตนจะรวมกบจโนมของเซลล เมอยนแสดงออกกจะสรางโปรตนทปกตหรอ ผลผลตทตองการ

1 อธบายครอบคลมประเดนขางตน 1 ประเดน 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 2) การแกไขจโนม 2 คอ การปรบเปลยน หรอแกไขสารพนธกรรมทอยในเซลลของ

สงมชวตใหมลกษณะทตองการ 1 การปรบเปลยน หรอแกไขสารพนธกรรมสงมชวต 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 3) เดกหลอดแกว 2 1) เทคโนโลยทชวยในการปฏสนธระหวางไขและสเปรมท

ภายนอกรางกาย 2) อธบายวตถประสงค: เพอเปนการแกไขปญหาภาวะ การมบตรยาก

205

ค าศพท คะแนน ความหมาย 3) อธบายขนตอน: น าไขออกมาจากรางกายของฝายผหญงและน าเอาสเปรมของฝายผชาย มาท าการปฏสนธกนภายในภาชนะบรรจของเหลว เสรจแลวจงน าไขทมการปฏสนธแลว หรอ ตวออนเอมบรโอ (Embryo) ใสเขาไปยงมดลกของฝายผหญงเพอท าใหการตงครรภนนสมบรณ

1 - เขยนอธบาย 1- 2 ประเดนจากแนวค าตอบขางตน 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 4) ลกษณะเดน 2

1) ลกษณะทแสดงออกมาใหเหนไดในสภาพเฮเทอโรไซกสแมวาจะมแอลลลเดนเพยงแอลลลเดยว 2) ลกษณะของสงมชวตทจะปรากฏออกมาอยางเดนชดทกรน และถกควบคมโดยยนเดน (Dominant Gene)

1 อธบายตามแนวค าตอบ 1 ประเดน 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด 5) หลกจรยธรรม หรอชวจรยธรรม

2 การปฏบตตอสงมชวตอยางมคณธรรม ไมท าราย หรอท าอนตรายตอสตวหรอมนษยเพอการศกษาหรอการวจย

1 อธบายไมครบถวนตามแนวค าตอบ ขาดบางรายละเอยด 0 เมอไมตอบค าถาม/ ตอบไมครอบคลมตามแนวค าตอบ

ขางตน/ ตอบผด แปลผลคะแนนการตระหนกรดงตาราง (คะแนนเตม 10 คะแนน)

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 0 – 1 คะแนน <50% ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบต า

2 – 3 คะแนน 50% - <70 % ของคะแนนเตม

เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคย ระดบปานกลาง

4 - 5 คะแนน >70% ของคะแนนเตม เปนผ มการตระหนกร หรอมความคนเคยระดบสง

206

การใชความร / ทกษะการใชความร จากขอค าถามขอ 4 “จากผลกระทบของการโคลนมนษยตอดานสขภาพ และศลธรรม

และจรยธรรมของสงคม นกเรยนเหนดวยหรอไมกบการโคลนในมนษย และหากนกเรยนมสวนใน

การออกเสยงเพอพจารณาการรางกฎหมายการโคลนในประเทศไทย นกเรยนจะสนบสนน หรอ

คดคานการโคลนในมนษย และเพราะเหตใด (จงเขยนอธบายอยางละเอยด และสอดคลองกบการ

สบคนในขอ 3.)”

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

เหตผลในการเลอกตดสนใจเหนดวย หรอไมเหนดวยกบการโคลนในมนษยและการอธบายเหตผลเพอสนบสนนการตดสนใจ

1) ไมเลอกแสดงการตดสนใจ 2) เขยนอธบายเหตผลในการตดสนใจโดยใชขอมลผลกระทบจากขอ 4 ถกตองแตอธบายผลกระทบเพยงดานเดยว 3) ใหเหตผลไมสอดคลองกบการตดสนใจ

1) เลอกเหนดวย หรอไมเหนดวย 2) เขยนอธบายเหตผลในการตดสนใจโดยใชขอมลผลกระทบจากขอ 4 ถกตอง แตขาดผลกระทบ 2 ดาน 3) ใหเหตผลคอนขางสอดคลองกบการตดสนใจ

1) เลอกเหนดวย หรอไมเหนดวย 2) เขยนอธบายเหตผลในการตดสนใจโดยใชขอมลผลกระทบจากขอ 4 ถกตอง แตขาดผลกระทบ 1 ดาน 3) ใหเหตผลสอดคลองกบการตดสนใจ

1) เลอกเหนดวย หรอไมเหนดวย 2) เขยนอธบายเหตผลในการตดสนใจ โดยใชขอมลผลกระทบจากขอ 4 ถกตองครบถวนทง 3 ดาน 1. ดานสขภาพ 2. กฎหมาย 3. ศลธรรมและจรยธรรมของสงคม 3) เลอกตดสนใจสอดคลองกบการใหเหตผล

207

แปลผลคะแนนการใชความร / ทกษะการใชความร (คะแนนเตม 4 คะแนน)

ความรในหลกการ

จากขอค าถามขอ จากขาว “แพทยสหรฐสรางเดกหลอดแกวรายแรกทม DNA ของคนสามคนในตว....” มวตถประสงคการโคลนเพออะไร และขนตอนการโคลนอยางไร 2.1 ขอใดคอวตถประสงคของการโคลนจากประเดนขาวขางตน (1 คะแนน) ก. โคลนเพอสบพนธเนองจากพอแมของทารกไมสามารถมลกดวยวธธรรมชาตได ข. โคลนเพอรกษาใหลกทเกดมาแลวจากการตดเชอ HIV จากพอแม ค. โคลนทารกเพอการผลตวคซนตานเชอ HIV ในเดกแรกเกด ง. โคลนทารกเพอใชอวยวะเพอเปลยนถายในอนาคต ค าตอบ ก. โคลนเพอสบพนธเนองจากพอแมของทารกไมสามารถมลกดวยวธธรรมชาตได 2.2 ขนตอนการโคลนทารกขางตนมขนตอนอยางไร (4 คะแนน) ค าตอบ 1. ตดเอานวเคลยสออกจากไขของแมของเดก 2. น าไปใสแทนทนวเคลยสไขของผบรจาค (ซงจะชวยใหเดกทเกดขนมานนปลอดจากโรคทางพนธกรรมทแมมในยน) 3. น าไขไปผสมกบสเปรมของพอเดก *เกณฑการประเมนดงตาราง

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

เขยนอธบาย

ขนตอนการโคลนทารกจากบทความ

- เขยนอธบายถกตองบางประเดนเพยง 1 ขนตอน

- เขยนอธบายไดถกตองแตขาด 1 ขนตอน - ไมล าดบขนตอนตามแนวค าตอบ

- เขยนอธบายไดถกตองแตขาด 1 ขนตอน - ล าดบขนตอนถกตองตามแนวค าตอบ

- เขยนอธบายไดถกตองครอบคลมตามแนวค าตอบ ทง 3 ขนตอน

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 0 – 1 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบต า

2 – 3 คะแนน 50% - <70 % ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบปานกลาง

3 - 4 คะแนน >70% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสง

208

ประเดนการประเมน

ระดบคะแนน

1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

- ไมล าดบขนตอนตามแนวค าตอบ

- ล าดบขนตอนถกตองตามแนวค าตอบ

แปลผลคะแนนความรในหลกการทางพนธศาสตร (คะแนนเตม 5 คะแนน)

เกณฑการจดระดบการรพนธศาสตรของนกเรยนจากการวเคราะหแบบประเมนการร พนธศาสตร (คะแนนเตม 19 คะแนน)

คะแนนรวม รอยละ แปลผล 2 คะแนน <50% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบต า

3 คะแนน 60 % ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบกลาง

4 คะแนน >75% ของคะแนนเตม มความรในหลกการระดบสง

5 คะแนน 100% ของคะแนนเตม มทกษะการใชความรระดบสงสด

คะแนน รอยละโดยรวมจากระดบความร ทง 3 ระดบ

แปลผล

1- 9 คะแนน ถาได <50% ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบต า

10 – 13 คะแนน

ถาได >50% - <70 % ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบปานกลาง

14 – 19 คะแนน ถาได > 70 % ของคะแนนเตม เปนผมการรพนธศาสตรระดบสง

209

ภาคผนวก ช แบบสะทอนการจดการเรยนร ส าหรบการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรอง เทคโนโลยทางดเอนเอ เพอสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

แบบสะทอนผลการจดการเรยนร

คาบท...........................เวลา......................น. วนท................เดอน..................พ.ศ. ................ รหสวชา ว30241 ชอรายวชา ชววทยาเพมเตม ภาคเรยนท 2 ชนมธยมศกษาปท 4 หนวยการเรยนรท 6 เทคโนโลยทางดเอนเอ แผนการจดการเรยนรท...............เรอง.............................................. ค าชแจง 1. แบบบนทกการสะทอน เปนแบบสงเกตทใหครทมประสบการณในการสอนวชาวทยาศาสตรอยางนอย 5 ป เปนผ รวมสงเกตแนวทางการจดการเรยนรของผวจย หรอผวจยสะทอนผลการจดการเรยนรดวยตนเอง 2. ขอใหผ รวมสงเกตบนทกแนวทางการจดการเรยนรของผ วจยในแตละขนตอนวาเหมาะสมหรอไม ตอการพฒนาการรพนธศาสตร รวมถงการบนทกจดเดน จดทควรพฒนา และเสนอแนวทางในการแกไขของแตละขน ผ รวมสงเกต ครสอนวชาวทยา ผวจย กระบวนการจดการเรยนรทใช คอ การจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตร และสงคม ม 3 ขนตอน ไดแก ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา

1.1 ผวจยไดใชสถานการณประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในการจดการเรยนร o ประเดนปญหาวทยาศาสตรและสงคม/สถานการณทใช

มความนาสนใจ ปรบเปลยน o การจดกจกรรมของผสอน

มความนาสนใจ ปรบเปลยน

210

o สอทใช มความนาสนใจ/เหมาะสม ปรบเปลยน การจดกจกรรมสง เสรมใหนกเ รยนเกดความค นเคยทางพนธศาสตร

(การตระหนกร) โดยการอธบายค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของกบสถานการณ

ได ไมได อธบายค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหาทาง วทยาศาสตรและสงคม

1.2 จดเดนของกจกรรมน คอ..................................................................................................

1.3 จดทควรพฒนาในขนน คอ...............................................................................................

1.4 ขอเสนอแนะเพมเตม.......................................................................................................

ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบสามมต 2.1 ผ วจยไดจดกจกรรมการเ รยนรมต ท 1 เ รยนรและท าความเขาใจหลกการ ทางพนธศาสตร

ได ไมได เรยนรเกยวกบหลกการทางพนธศาสตร

o รปแบบกจกรรมการเรยนร

มความนาสนใจ ปรบเปลยน

o สอทใช

เหมาะสม ปรบเปลยน

o การจดกจกรรมของผสอน

มความนาสนใจ ปรบเปลยน

2.2 ผวจยไดจดกจกรรมการเรยนรมตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธศาสตรกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม

o รปแบบกจกรรมการเรยนร

มความนาสนใจ ปรบเปลยน

211

o สอทใช

เหมาะสม ปรบเปลยน

o การจดกจกรรมของผสอน

มความนาสนใจ ปรบเปลยน

กจกรรมสงเสรมใหนกเรยนไดอธบายหลกการทางพนธศาสตรทเกยวกบประเดน

ปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม (ความรในหลกการ)

ได ไมได เขยนอธบายหลกการทางพนธศาสตรทเกยวกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม

ขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................... 2.3 ผ วจยไดจดกจกรรมการเรยนรมตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมดานตาง ๆ

o รปแบบกจกรรมการเรยนร

มความนาสนใจ ปรบเปลยน o สอทใช

เหมาะสม ปรบเปลยน

o การจดกจกรรมของผสอน

มความนาสนใจ ปรบเปลยน

ขอเสนอแนะเพมเตม ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................

212

กจกรรมการเรยนรไดสงเสรมใหนกเรยนไดสบคนผลกระทบของประเดนปญหาทาง

วทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมดานตาง ๆ

ได ไมได สบคนผลกระทบของประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคมดานตาง ๆ

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. จดเดนของกจกรรมน คอ..................................................................................................... จดทควรพฒนาในขนน คอ...................................................................................................

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต

3.1 ผ วจยใชการน าเสนอแนวการปฏบต เ พอสงเสรมใหนกเ รยนใชความรทาง พนธศาสตร (วธการใชความร) สรางแนวปฏบตเกยวกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม

ได ไมได เขยนอธบายแนวทางการปฏบตเกยวกบประเดนปญหา ทางวทยาศาสตรและสงคม

จดเดนของกจกรรมน คอ..................................................................................................... จดทควรพฒนาในขนน คอ................................................................................................... ขอเสนอแนะเพมเตม...........................................................................................................

การจดการเรยนรของผ วจยในแตละขนตอนขางตนประสบความส าเรจตอการพฒนาการร พนธศาสตรหรอไม อยางไร ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................

ลงชอ...............................................................................

(................................................................................)

ต าแหนง........................................................................

213

ภาคผนวก ซ ผลการด าเนนการวจยวงจรปฏบตการท 1-3 ผลการด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรวงจรปฏบตท 1 ขนวางแผน ผวจยไดท าการศกษาปญหาของโรงเรยนขนาดใหญแหงหนงในจงหวดพษณโลกพบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 สวนใหญไมสามารถใชความรทางพนธศาสตรมาอธบายเหตการณ ในชวตประจ าวนหรอเรองทอยนอกต าราเรยนได ไมสามารถอธบายความหมายของค าศพท ทางพนธศาสตรหรออธบายไดอยางไมสมบรณแมวาจะผานการเรยนในเรองเหลานนมาแลว สามารถวเคราะหขอมลทเกยวกบขาวสารในปจจบนทมความเกยวของกบความรทางพนธศาสตรไดบางสวน เมอยกตวอยางสถานการณในชวตประจ าวนทเกยวกบความร ทางพนธศาสตร แลวใหนกเรยนเลอกตดสนใจเกยวกบสถานการณดงกลาวนกเรยนไมสามารถอธบายเหตผลสนบสนนการตดสนใจโดยใชความรทางพนธศาสตรได ซงลกษณะดงกลาวสะทอนใหเหนวานกเ รยนยงขาดการน าความรทางพนธศาสตรไปประยกตใช หรอขาดการรพนธศาสตร การรพนธศาสตรเปนการรใหมทเกดขนจากการรวทยาศาสตรทนกเรยนและคนในสงคมจ าเปนตองมในศตวรรษท 21 เนองจากความกาวหนาทางเทคโนโลยทางพนธศาสตรในปจจบนเปนไปอยางรวดเรวการไมสามารถน าความรทางวทยาศาสตรเชน เนอหาทางพนธศาสตรมาประยกตใช ในชวตประจ าวนนสอดคลองกบผลการประเมนการรวทยาศาสตรในโครงการการประเมนผลนกเรยนรวมกบนานาชาต ทพบวาคะแนนเฉลยการรวทยาศาสตรของนกเรยนไทยวย 15 ป ยงคงต ากวาคาเฉลยโดยรวมการรวทยาศาสตรของ OECD ชใหเหนวานกเรยนไทย ยงขาดการรวทยาศาสตร และทกษะการคดวเคราะห เชอมโยงสถานการณในชวตประจ าวน จากปญหาขางตน ผวจยจงมแนวคดในการพฒนาการรพนธศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เรองเทคโนโลยทาง DNA ในการก าหนดจดประสงคการเรยนรและเวลาทใชในกจกรรมของแผนการจดการเรยนร ท 1 นน องตามผลการเรยนรในหลกสตรสถานศกษา เรอง เทคนคทางพนธวศวกรรมและการโคลน เปนเวลา 4 ชวโมง ผวจยไดปรกษากบครทมประสบการณสอนวชาชววทยาถงขอบเขตเนอหาทใชในการสอน จากนนผวจยไดท าการหาบรบททจะน ามาใชในการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม ท เ กยวกบ เ รอง เทคนคทางพนธวศวกรรมในการโคลน โดยไดท าการเลอกบรบททเปนประเดนปญหาเกยวกบวทยาศาสตรและสงคม ทเกยวของกบ การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการเกษตร เรอง พชดดแปรพนธกรรม (GMO)

214

และคดสถานการณกบค าถามเพอน ามาใชในการสรางใบกจกรรมท 1 แลวจดท าแผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เทคนคทางพนธวศวกรรมและการโคลน เมอน าไปปรกษาอาจารยทปรกษา จงไดค าแนะน าวาควรน าเสนอบรบททมความใกลเคยงกบนกเรยนและสอดคลองกบความสนใจของนกเรยน และควรจดกจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยเกยวกบค าศพททเกยวของในสถานการณ หลกการทเกยวของทสามารถเชอมโยงกบความรทางพนธศาสตร และใหนกเรยนไดฝกการใชความรเพอเปนแนวทางในการตดสนใจและแสดงความคดเหนในบรบทดงกลาว ไมไดบรบททใชในการน าเขาสบทเรยนแลว ผวจยไดจดเตรยมสอทใชในการจดการเรยนรครงน เชน เนอหาขาวทเกยวของกบการดดแปรพนธกรรมของพช โดยใชวดทศนทเกยวกบ การเสนอความคดเหนการสนบสนนและการตอตานของนกวทยาศาสตรและผ เชยวชาญดานเมลดพนธของประเทศไทย และขอมลเกยวกบตวอยางพชดดแปรพนธกรรมในสงคมไทยรวมไปถง ขอกฎหมายเกยวกบพชดดแปรพนธกรรมในประเทศไทย ทงยงเตรยมวสดอปกรณทเกยวกบ การจดการเรยนรเพอใหนกเรยนเขาใจหลกการการสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรม และเทคนค ทางพนธวศวกรรมและการโคลน เชนใบกจกรรมทเกยวกบแบบจ าลองพลาสมดของแบคทเรย และแบบจ าลองยนทตองการ เพอใหนกเรยนไดเรยนรและเขาใจหลกการทางพนธวศวกรรมและการโคลน ซงผวจยไดจดเตรยมชดอปกรณการเรยนรเปนจ านวน 6 ชดใหนกเรยนรวมกนท ากจกรรมเปนกลม จ านวน 6 กลม ในการเกบขอมลผวจยวางแผนเกบขอมลจากแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนแตละคน และชนงานในการเขยนสะทอนแนวคดเกยวกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ในแตละแผน รวมไปถงแบบสะทอนผลการจดการเรยนรของผ วจยและครทมประสบการณ สอนชววทยาในโรงเรยน 2 ทาน ขนปฏบต ท าการจดการเรยนรโดยใชแผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เทคนคทางพนธวศวกรรมและการโคลน ในขนท 1 ขนการเผชญหนากบประเดนปญหา ในวนท 4 กมภาพนธ 2562 คาบเรยนท 1 เวลา 08.00 - 09.30 น. โดยการจดการเรยนรจะมครทมประสบการณสอนชววทยาในโรงเรยนเขารวมการสงเกตการสอนและสะทอนผล 2 ทาน ผ วจยน าเขาสบทเรยนโดยใหนกเรยนสงเกต ภาพขาวโพดทมฉลาก GMO ตดอยและขาวโพดทไมมฉลาก GMO จากนนครและนกเรยนรวมกนอภปรายเ กยวกบลกษณะภายนอกของขาวโพดและส ง เกตฉลากทตดอยกบ ขาวโพด ครเพมเตมสวนของความส าคญของขาวโพดกบบรบทของไทยเพอใหนกเรยนเหนความส าคญของ

215

ขาวโพดและเพอเชอมโยงเหตผลในการน าขาวโพดไปใชในการดดแปรพนธกรรม จากนน ครใชค าถามกระต นเกยวกบลกษณะของขาวโพดทมฉลากและไมมฉลาก GMO เพอกระตน ใ หนก เ รยนไ ดสง เกตและว เ คราะ ห ข อแตกตางของลกษณะ ขาว โพดท ง 2 ลกษณะ จากนนครใหนกเรยนอภปรายรวมกนถงความหมายของฉลาก GMO และครเพมเตมในสวนของการตดฉลาก GMO ในประเทศไทยและตางประเทศ เมอนกเรยนเกดความค นเคยเกยวกบผลตภณฑขาวโพด GMO ครเปดวดทศน รายการตางคนตางคด ตอน พช GMO เสยงแคไหน ท าไมตองตาน? ตอน1 4/12/58” เกยวกบพชทมการดดแปรพนธกรรมหรอพชจเอม และความกงวลตาง ๆ เกยวกบการบรโภคพชดดแปร-พนธกรรมของผบรโภคทเกดขนในสงคม ในระหวางการศกษาวดทศนครใหนกเรยนจดบนทกถงขอดและขอเสยของการดดแปรพนธกรรมดานการเกษตร หลงจากนนครใหนกเรยนอานบทความ “สงมชวตดดแปรพนธกรรมและผลกระทบ” และอภปรายรวมกบนกเรยนเกยวกบขอดและขอเสยของการดดแปรพนธกรรมของพชเพอใหนกเรยนไดศกษามมมองทหลากหลายเกยวกบการดดแปรพนธกรรมของพช และใชเปนขอมลในการท ากจกรรม ขนตอไปหลงจากนนครถามค าถามเกยวกบค าศพททางพนธศาสตรเพอตรวจสอบความรเดมของนกเรยนซงเปนค าศพททพบในประเดนปญหาขางตน เชน พชจเอม ครใหนกเรยนชวยกนสบคนความหมายรวมกนภายในกลม จากนนอภปรายรวมกน ผ วจยไดก าหนดเวลาในการท ากจกรรม 60 นาท แตเมอท าการจดกจกรรมจรง พบวานกเรยนใชเวลาในการท ากจกรรมประมาณ 45 นาท ครจงอธบายเพมเตมเกยวกบประเดนการดดแปรพนธกรรมของพช หรอพช GMO และสอบถามนกเรยนโดยใชค าถามทจะถามนกเรยนในขนท 2 เบองตนเชนนกเรยนคดวาความแตกตาง ของลกษณะภายนอกของขาวโพดทมฉลาก GMO และไมมฉลากสงผลตอการเลอก และจากภาพขาวโพดทง 2 แบบนกเรยนคดวาเพราะเหตใดท าไมจงมการสรางผลไมดงกลาวใหมลกษณะแตกตางไปจากเดม ครถามค าถามเพอใหนกเรยนไดเชอมโยงเกยวกบหลกการทจะเรยนในขนท 2 ตอไปและเพอกระต นความรเดมของนกเรยนในการสรางสงมชวตดดแปรพนธกรรมในดานการเกษตร จากนนครมอบหมายใหนกเรยนแตละคนกลบไปศกษาเทคนคทางพนธวศวกรรมและการโคลนในหนงสอเพอเตรยมตวกอนจะจดกจกรรมการเรยนรในขนท 2 ตอไป

216

ภาพ 18 การจดกจกรรมการเรยนรวงจรปฏบตการท 1 ศกษาประเดนปญหาพช GMO

ชวโมงท 2-3 วนท 5 กมภาพนธ 2562 คาบเรยนท 7- 8 ผ วจยไดท าการจดการเรยนร ตอในขนท 2 ขนการเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต ในมตท 1 เปนการเรยนรและเขาใจเทคนค พนธวศวกรรมในการโคลนครใหนกเรยนศกษาการสรางขาวโพดทมฉลาก GMO จากกจกรรมฐานความรการสรางพช GMOโดยครออกแบบกจกรรมการเรยนรในครงนแบงเปนฐาน จ านวนทงหมด 5 ฐาน ซงเกยวกบหลกการทางพนธวศวกรรม กอนเขาสกจกรรมครถามค าถาม เพอเชอมโยงเนอหาดงน หากนกเรยนตองการผลตขาวโพดทมผลผลตในทกฤดกาลและมลกษณะทนตอศตรพช นกเรยนคดวานกวทยาศาสตรจะใชเทคนคใดในการสรางขาวโพดชนดนซงนกเรยนจะไดแนวค าตอบจากชดกจกรรมน ครใหนกเรยนแตละกลมแบงหนาทการศกษาตามฐาน การเรยนรทงหมด 5 ฐานโดยท าการบนทกลงในใบกจกรรม ซงรปแบบการจดการเรยนรนเปน แบบตวตอครใหนกเรยนท าการศกษาหลกการในแตละฐานเปนเวลา 10 นาท โดยจะตองจดบนทกขนตอนหลกการในแตละฐานนนรวมถงค าศพททเกยวของกบขนตอนตาง ๆ เมอครบก าหนดเวลาใหนกเรยนน าขอมลในแตละฐานมาประกอบกนและอภปรายรวมกนถงหลกการทางพนธวศวกรรมและการโคลนในการสรางพช GMO รวมถงศกษาค าศพททเกยวของในแตละขนตอนดวย ครถามค าถามเกยวกบหลกการในแตละฐานและอภปรายรวมกบนกเรยนเพอใหเกดความเขาใจมากขน จากนนครใหนกเรยนแตละกลมศกษากจกรรมการสราง DNA รคอมบแนนทโดยใช พลาสมดของแบคทเรยเกยวกบการสรางขาวโพดวธดวยแบบจ าลองกระดาษโดยกจกรรมนนกเรยนศกษาไดจากหนงสอเรยน ครใหเวลานกเรยนศกษาและอานกจกรรมการสราง DNA รคอมบแนนทโดยใชพลาสมดของแบคทเรยจากนนอธบายขนตอนในการสราง DNA รคอมบแนนทโดยใช พลาสมดของแบคทเรยจากกระดาษรวมกนเพอใหเกดความเขาใจเพมมากขน ครใหนกเรยนแตละกลมลงมอท ากจกรรมการสราง DNA รคอมบแนนทโดยใชพลาสมดของแบคทเรยเปนเวลา 15 นาท และสรางเงอนไขหากกลมไหนท าไดเสรจกอนครท าการบวกคะแนนความสามคคใหเพอใหนกเรยน

217

เกดความกระตอรอรนในการท ากจกรรมมากขน เมอนกเรยนพบกลมท ากจกรรมการสราง ดเอนเอรคอมบแนนทโดยใชพลาสมดของแบคทเรยเสรจเรยบรอยแลวครถามค าถามทายกจกรรมเพออภปรายผลการสราง DNA แบบตาง ๆ และสรปกจกรรมรวมกน ครเพมเตมขนตอน การเพมหรอการโคลน DNA ในรปแบบของการใชเทคนค PCR ทนอกเหนอจากการโคลนโดยใชแบคทเรย

ภาพ 19 การแบงหนาท กนศกษาหลกการทางพนธวศวกรรมและการโคลนของนกเรยน แตละกลม ตามฐานการเรยนรทงหมด 5 ฐานและท าการบนทกลงในใบกจกรรม

ภาพ 20 การท ากจกรรมการสราง DNA รคอมบแนนทโดยใชพลาสมดของแบคทเรยเกยวกบการสรางขาวโพดวธดวยแบบจ าลองกระดาษ

218

ในมต ท 2 เ ชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธวศวกรรมกบประเดนปญหา ทางวทยาศาสตรและสงคมเกยวกบพช GMO และแนวปฏบตเกยวกบการใชพช GMO ในสงคม ครใหนกเรยนอานบทความเกยวกบประเดนการใชขาวโพด BT ในสงคมไทย ครเชอมโยงการใช พช GMO ประเภทตาง ๆและแนวปฏบตในการใชพช GMO ทมความเกยวของกบพระราชบญญตการใชสงมชวตดดแปรพนธกรรมในสงคม และแนวโนมการเลอกบรโภคพช GMO ในสงคมไทย เพอใหนกเรยนเกดความเชอมโยงเกยวกบหลกการสรางและประเดนปญหาทเกดขนจรงในสงคม ในมตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนปญหาพช GMO ทมผลตอสงคม เศรษฐกจการเกษตร สขภาพ และสงแวดลอม ครใหนกเรยนศกษาผลกระทบของพช GMO โดยใชตวอยางประเดนปญหาของขาวโพด BT จากใบกจกรรมเรองพชจเอมทสงผลกระทบตอสงคม เศรษฐกจ สขภาพ การเกษตร และสงแวดลอม ในขนตอนนครใหสมาชกแตละคนแบงหนาทการศกษาผลกระทบ ในแตละดานแลวบนทกผลการศกษาลงในใบกจกรรมเพอน ามาอภปรายรวมกนภายในกลม ในขนท 2 การเรยนรแบบ 3 มตนผ วจยไดก าหนดเวลาในการท ากจกรรม 120 นาท แตเมอท ากจกรรมจรง พบวานกเรยนใชเวลาในการท ากจกรรม ประมาณ 90 นาท ผ วจยจงใหนกเรยน แตละกลมไดออกมาน าเสนอมมมองความคดเหนและผลการสบคนกระทบของประเดนปญหาขาวโพด BT จากใบกจกรรมแลกเปลยนกบเพอนตางกลม เพอใหนกเรยนมแนวคดทหลากหลาย จากนนผ วจยจงใหนกเรยนออกแบบชนงานเพอสะทอนผลการวเคราะหและน าเสนอแนวปฏบตเ กยวกบการเ ลอกบรโภคหรอไมบ ร โภคขาวโพด BT ในระยะเวลาท เหลอและก าหนด ระบองคประกอบของชนงาน รปแบบของชนงานเปนหนงสอพมพ รวมถงก าหนดเกณฑคะแนน ของชนงานน เพอน ามาน าเสนอในชวโมงถดไป ชวโมงท 4 เปนชวโมงในการสงเคราะหแนวคดและการปฏบต โดยใหนกเรยนน าเสนอแนวคดสรปของกลมตวเองซงในคาบเรยนนผ วจยไดจดกจกรรมในชวงพกกลางวน เวลา 12.05 - 13.05 น. นกเรยนแตละกลมแลกเปลยนแนวความคดผานชนงาน และสงชนงานทายชวโมง ในขนท 3 ขนการสงเคราะหแนวคดและการปฏบต ผวจยไดวางแผนในการท ากจกรรมเปนเวลา 60 นาทเมอท ากจกรรมในขนนจรงพบวาใชเวลาประมาณ 40 นาท ขนสงเกต จากการสงเกตการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม โดยการใชประเดนทประยกตใชความรเกยวกบเทคโนโลยทาง DNA ซงประกอบไปดวยการจดการเรยนรทงหมด 3 ขน ผ วจยและครทมประสบการณสอนชววทยาจ านวน 2 ทาน ไดท าการสงเกตและ

219

บนทกการสงเกตลงในแบบบนทกการสะทอนผลการจดการเรยนร เรอง พนธวศวกรรมและ การโคลน โดยแยกเปนขนการจดการเรยนร พบวา ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา จากแบบสะทอนผลการจดการเรยนรของคร โดยผสะทอนผลไดท าการสงเกตการจดการเรยนรในวงจรท 1 สามารถแยกไดเปน 3 ประเดน คอ จดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะ ดงน จดเดน ...ใชวดทศนรายการโทรทศนทน านกวชาการทสนบสนนและคดคานมาทกประเด นเกยวกบการใชพชดดแปรพนธกรรมท าใหนกเรยนเกดความสนใจ รสกวาการเรยนรมความหมายเพราะเปนสถานการณใกลตว และครสามารถล าดบขนตอนของหลกการพนธวศวกรรมและการโคลนจากกจกรรมเดกตอตวตอเรองราวไดเปนอยางด

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

... ประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคมทใชเปนประเดนทอยใกลตวนกเรยนสามารถโยงกบผลตภณฑในทองตลาดทนกเรยนรจกไดด ในการจดการเรยนรมการกระตนนกเรยนจากการท ากจกรรมทมความหลากหลายท าใหนกเรยนสนใจใฝรและกระตอรอรน การใชสอ มความหลากหลายเหมาะสมกบนกเรยน

(ครชวะทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

... การใชประเดนปญหาเกยวกบเรองใกลตวท าใหนกเรยนเกดความสนใจ และการใช วดทศนทเปนบทสนทนาเกยวของกบมมมองการสนบสนนและคดคานการใชพชดดแปรพนธกรรมท าใหนกเรยนเกดความสนใจและใหความเชอมนในแหลงขาวสารนน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

ในการจดกจกรรมไดสงเสรมใหนกเรยนเกดความค นเคยทางพนธ ศาสตรผ วจย ไดท าการจดกจกรรมเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยเกยวกบค าทางพนธศาสตร เปนการ

220

สงเสรมการตระหนกรในระดบการรพนธศาสตร ดงบนทกการสะทอนผลการจดการเรยนร ดงตอไปน ...สงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยทางพนธศาสตร โดยมการอธบายค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหา

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

...ในขนตอนท 1 นนกเรยนไดเกดความคนเคยทางพนธศาสตรในการอธบายค าศพท ทางพนธศาสตรรวมกนภายในกลมซงเปนการอธบายค าศพททเกยวของกบประเดนสถานการณ

(ครชวะทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

...นกเรยนไดอธบายและอภปรายค าศพทรวมกนท าใหนกเรยนเกดความค นเคยกบประเดนปญหาและเขาใจเกยวกบความหมายของค าศพททเกยวของมากขน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562) จดทควรพฒนา ในการจดกจกรรมการเรยนรของคร ผสะทอนผลสงเกตการจดการเรยนร พบวาระยะเวลาในการศกษาวดทศนงานไป ควรตดตอค าพดเพยงประเดนทส าคญ รวมถงควรเพมเวลา ในการศกษาค าศพททเกยวของกบประเดนปญหา เพอใหนกเรยนเกดความตระหนกรเกยวกบประเดนปญหามากขน ดงบนทกการสะทอนผลดงน ...ใชเวลาในวดทศนนานไป อาจตดตอน าค าพดของนกวชาการ 2 ทานทถกกน แบบกระชบเพอใหนกเรยนมองเหนประเดนทเปนปญหาทงสองดาน

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562) …ควรเพมระยะเวลาในการศกษาค าศพทเพอสงเสรมการตระหนกรของนกเรยน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562) ...เพมระยะเวลาในการศกษาค าศพทของนกเรยนใหมากขนเพมขน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562)

221

ขอเสนอแนะเพมเตม ในการจดกจกรรมการเรยนร ควรใหนกเรยนสบคนเกยวกบสงมชวตดดแปรพนธกรรม ทสนใจแลวน ามาเสนอแลกเปลยนกบเพอนตางกลมหรอภายในกลม รวมถงการอภปรายค าศพทเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความตระหนกรควรใหนกเรยนลองสงเคราะหผานการอภปรายประเดนรวมกน ดงบนทกการสะทอนผล ดงน ...การสง เส รมใ หนก เ รยนเ กดความค น เคยทางพนธศาสตร เ กยวกบค าศพท ควรใหนกเรยนสรปจากขาวในประเดนทเปนสถานการณและรวมสรปนยามรวมกน

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562) ...ใหนกเรยนไปสบคนเพมเตมเกยวกบสงมชวตดดแปรพนธกรรมและน าเสนอสงมชวตทสนใจ

(ครชวะทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนรวงจรท 1, 4 กมภาพนธ 2562) ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต ในขนนผวจยไดจดการเรยนรโดยแบงออกเปน 3 มตในแตละมตมเปาหมายในการจดการเรยนรแตกตางกน ดงน มตท 1 ผวจยไดจดกจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมใหนกเรยนไดเกดความเขาใจหลกการเกยวกบเทคนคทางพนธวศวกรรมและการโคลน โดยจดกจกรรมการเรยนร รปแบบ jigsaw ผสะทอนผลมความเหนวาขนตอนนมจดเดน คอ สอมความหลากหลาย นกเรยนไดฝกการเปนผน าตนเองและการท างานรวมกนภายในกลม โดยผสะทอนผลไดบนทกการสะทอนผล ดงน จดเดน ...สอหลากหลายทงหนงสอเรยน สอน าเสนอ

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ...มกจกรรมทหลากหลาย กระตนใหนกเรยนไดวเคราะห และสบคนขอมลดวยตนเอง สอมความถกตอง หลากหลาย และเหมาะสมกบนกเรยน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

222

...การใหนกเรยนท ากจกรรมตวตอ (jigsaw) ท าใหนกเรยนไดเขาใจหลกการรวมกนกอน ลงมอปฏบตและสงเสรมใหนกเรยนรจกการท างานรวมกนภายในกลม

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ... ในการจดกจกรรมการใชภาษาทมความขนลงสามารถดงความสนใจของนกเรยนไดตลอดเวลาหรอการใชค าถามกระต นนกเ รยนสงผลใหนกเ รยนเ กดความกระตอ รอ รน ขณะท ากจกรรมไดด ...ใชใบกจกรรมในกจกรรมตวตอทมขนาดใหญกวา A4 ท าใหนกเรยนเหนภาพชดเจน มากขน สอและใบกจกรรมมจ านวนเพยงพอตอจ านวนของนกเรยน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) จดกจกรรมเพอใหนกเรยนเขาใจหลกการเทคนคทางพนธวศวกรรมและการโคลน โดยนกเรยนไดสวมบทบาทเปนนกวทยาศาสตรท าการทดลอง DNA รคอมบแนนทนเปนกจกรรม ทเปนรปธรรมท าใหนกเรยนเกดความเขาใจในหลกการของพนธวศวกรรมไดเปนอยางด นกเรยนเกดความกระตอรอรนและใหความสนใจในกจกรรมการจดการเรยนร การจดกจกรรมสามารถตรวจสอบความเขาใจหลกการขนของนกเรยนไดวาเขาใจหรอไมเขาใจ โดยผสะทอนผล ไดบนทกการสะทอนผล ดงน ...ใชสถานการณจ าลองและบทบาทสมมตใหนกเรยนเปนนกวทยาศาสตรทดลอง ท า DNA รคอมบแนนท ชวยสรางความเขาใจหลกการขนตอนของพนธวศวกรรมไดเปนอยางด ...นกเรยนไดลงมอปฏบตทดลองสรางดเอนเอรคอมบแนนทโดยใชการสมเหมอนกบนกวทยาศาสตรททดลองจรง ๆ สามารถตรวจสอบความเขาใจหลกการขนตอนของนกเรยน ไดวาเขาใจหรอไมเขาใจได

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ...มกจกรรมทหลากหลาย กระตนใหนกเรยนไดคดวเคราะห และสบคนขอมลดวยตนเอง ...สอมความถกตอง เหมาะสมกบนกเรยน ...กจกรรมท าใหนกเรยนเหนเปนรปธรรมมากขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

223

...นกเรยนเกดความกระตอรอรนในการท ากจกรรม และเกดความสนกสนานในการสม สาย DNA รคอมบแนนท

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

จดทควรพฒนา ...กอนท ากจกรรมอาจจะใหนกเรยนอานขนตอนการท าดวยตนเอง เพอใหนกเรยนเขาใจวธการท ากจกรรมมากขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ...ใหนกเรยนศกษากจกรรมจากในหนงสอกอนลงมอท า

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

มตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธศาสตรเกยวกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ในมตท 2 นผวจยไดใหนกเรยนเชอมโยงประเดนขาวโพด BT จากประเดนปญหาขางตน และใบกจกรรมเพมเตมทเกยวกบการสรางขาวโพด BT ไดยนทใชในการสรางขาวโพด BT รวมไปถงวตถประสงคในการสรางขาวโพด เพอใหนกเรยนไดเกดการเชอมโยงแนวคดหลกการทางพนธวศวกรรมจากกจกรรมในมตท 1 กบประเดนปญหาขางตน ผสะทอนผลไดบนทกการสะทอนผล ดงน จดเดน ...ใชบทความทเปนประเดนของพชเศรษฐกจคอขาวโพด เปนพชใกลตว ใชเปนบรโภคและเปนอาหารสตว มขอมลทง 2 ดานใหนกเรยนไดวเคราะห

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

...มกจกรรมทหลากหลายกระตนความสนใจนกเรยนไดด (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

...การใชใบกจกรรมเพมเตมเกยวกบประเดนปญหาใหนกเรยนไดศกษาท าใหกระชบเวลา และกระตนนกเรยนในการศกษาคนควาไดเปนอยางด

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

224

การจดกจกรรมในมตท 2 นผวจยไดจดกจกรรมเพอสงเสรมใหนกเรยนไดเชอมโยงอธบายหลกการทางพนธศาสตรทเกยวกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคมซงเปนการสงเสรมความรในหลกการในระดบของการรพนธศาสตร โดยผสะทอนผลไดบนทกการสะทอนผล ดงน ...นกเรยนไดอธบายหลกการทางพนธศาสตรเกยวกบประเดนปญหาขาวโพด BT

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ...นกเรยนไดอธบายหลกการเทคนคทางพนธวศวกรรมทเชอมโยงกบประเดนปญหาในขนท 1 ไดด

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ...กจกรรมในมตท 2 นไดสงเสรมนกเรยนใหไดอธบายเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตร ทเกยวของกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม คอประเดนขาวโพด BT ไดอยางเหมาะสม

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

ขอเสนอแนะเพมเตม …ใหนกเรยนไดอภปรายเพอเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรรวมกน ภายหลงจากศกษาใบกจกรรมรายบคคลแลว

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) มตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคม ดานตาง ๆ กจกรรมในมตท 3 นผ วจยไดสงเสรมใหนกเรยนไดท าการสบคนผลกระทบของประเดนปญหาขาวโพด BT ในดานตาง ๆ โดยใหนกเรยนแบงหนาทการศกษาผลกระทบของประเดนปญหาดานตาง ๆ แบงออกเปน ดานการเกษตร ดานเศรษฐกจ หนาสขภาพ สงคม และสงแวดลอม โดยผวจยก าหนดรปแบบการสบคนใหนกเรยนสบคนผลกระทบทางดานดและผลกระทบดานไมดของประเดนปญหา ในมตท 3 ผสะทอนผลมความเหนวาขนตอนนมจดเดน คอ นกเรยนไดสบคนผลกระทบและเขาใจผลกระทบเกยวกบประเดนปญหาหาดวยตนเอง รวมถงสงเสรมใหนกเรยน ไดท างานรวมกนภายในกลมไดอยางด ดงบนทกการสะทอนผลการจดการเรยนร ดงตอไปน

225

จดเดน ...นกเรยนไดสบคนผลกระทบของประเดนปญหาดวยตนเอง กจกรรมนสงเสรม ใหนกเรยนรจกเปนผ ฟงทดเพออภปรายเกยวกบผลกระทบของประเดนปญหาภายในกลมรวมกน ...ก าหนดระยะเวลาเพยงพอกบกจกรรมการเรยนร

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ...กจกรรมนท าใหนกเรยนไดเปนผ น าตวเองในการสบคนและคดกรองผลกระทบ จากแหลงเรยนรในหลาย ๆ แหลง ...ระยะเวลาในการจดการเรยนรมความเหมาะสม

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ...นกเรยนไดสบคนขอมลจากหลายแหลง เสรมทกษะการสบคนดวยตนเอง รวมถงไดฝกสะทอนผลการท ากจกรรมและเชอมโยงเขากบแนวคดทไดเรยน และสงเสรมใหนกเรยนรจกรบฟงความคดเหนของสมาชกในกลมเพออภปรายผลกระทบของประเดนปญหารวมกน ...ใบกจกรรมในขนตาง ๆ ขางตนนกเรยนสามารถน ามาศกษาและเปนแหลงเรยนรเพมเตมได

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ขอเสนอแนะ ควรเพมการอภปรายรวมกนภายในหองเรยนเกยวกบผลกระทบของประเดนปญหา เพอใหนกเรยนไดเหนผลกระทบทหลากหลายมากขน โดยผสะทอนผลไดบนทกการสะทอนผล ตามประเดนดงกลาว ดงน ...การอภปรายรวมกนภายในหองถงผลกระทบของประเดนปญหาจะท าใหนกเรยน ไดแนวคดทหลากหลายมากขน

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ...หลงจากนกเรยนไดสบคนผลกระทบของประเดนปญหาขาวโพด BT ในดานตาง ๆ ภายในกลมแลวควรใหนกเรยนไดแลกเปลยนแนวคดกบเพอนตางกลม

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

226

ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต ในขนนผ วจยไดจดกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนไดสงเคราะหแนวปฏบตเกยวกบ การเลอกบรโภคขาวโพด BT ซงนกเ รยนจะรวมกนสง เคราะหแนวคดโดยอาศยเหตผล จากการสบคนผลกระทบในดานตาง ๆ จากการจดกจกรรมการเรยนรขนท 2 ในมตท 3 ในรปแบบชนงานหนงสอพมพ โดยในรายละเอยดของชนงานจะประกอบไปดวย ค าศพททเกยวของกบประเดนสถานการณขาวโพด BT หลกการสรางขาวโพด BT และแนวคดในการเลอกปฏบตเกยวกบขาวโพด BT ซงนกเรยนจะตองอธบายแนวทางในการเลอกโดยใชผลกระทบดานตาง ๆ มาอธบายสนบสนนแนวการเลอกนน ๆ จดกจกรรมการเรยนรขนนผสะทอนผลไดบนทกผลสะทอน ดงตอไปน จดเดน ...กจกรรมขนนนกเรยนไดแลกเปลยนแนวคดและเขาใจผลกระทบของประเดนปญหาผานสอท าใหชดเจนมากขน สามารถเลอกตดสนใจไดอยางเปนเหตเปนผล รวมไปถงสามารถวเคราะหการใชความรทางพนธศาสตรมาอธบายวาถกตองหรอไม

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 6 กมภาพนธ 2562) ...สงเสรมใหนกเรยนไดใชความรทางพนธศาสตรและการใหเหตผลทางวทยาศาสตร ไดเปนอยางด

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 6 กมภาพนธ 2562) ...กจกรรมในขนนนกเรยนไดรจกการน าเอาความรทางพนธศาสตรไปประยกตใช ในชวตประจ าวนในการอธบาย จากตวอยางประเดนสถานการณการตดสนใจเลอกบรโภคขาวโพด BT สามารถวเคราะหความเขาใจของนกเรยนเกยวกบหลกการทางพนธวศวกรรม และเหตผล ในการสนบสนนการเลอกบรโภคหรอปฏเสธการบรโภคโดยใชเหตผลจากการสบคนในขนท 2 ไดเปนอยางด

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562)

227

ขอเสนอแนะ ...ก าหนดระยะเวลาในการน าเสนอชนงานสะทอนแนวปฏบตใหกระชบ และสงเสรม ใหนกเรยนไดอภปรายรวมกน ซงอาจเปลยนรปแบบการน าเสนอชนงานเปนการจดแสดงชนงานในชนเรยน

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 6 กมภาพนธ 2562)

...เพมเวลาในการท าชนของเปน 50 นาท ...ควรใหเวลานกเรยนในการอภปรายรวมกนเพมขนอาจจะใชกระดาษสแผนเลกเปนสอกลางการอภปรายในเวลาทจ ากด” (ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 1, 5 กมภาพนธ 2562) ขนสะทอนผล ขอมลทไดจากขนสงเกต ซงไดจากแบบสะทอนการจดการเรยนรของผ วจยและคร ทมประสบการสอนวชาชววทยาอก 2 ทาน สามารถสะทอนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในการสงเสรมการรพนธศาสตร เ รอง เทคโนโลยทางดเอนเอ แบงตามขนตอนการจดการเรยนรเปน 3 ขนตอน ดงน ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา จากการสะทอนผลการจดการเรยนรในขนนสามารถสรปไดวา นกเรยนเกดความสนใจ ในประเดนปญหา มเปาหมายในการเรยนรเนองจากประเดนปญหาทน ามาใชเปนประเดนทใกลตว ครผสอนใชสอไดหลากหลายไมวาจะเปนวดทศนรายการโทรทศนทน านกวชาการทสนบสนนและคดคานเกยวกบประเดนการใชพชดดแปรพนธกรรมทมความนาเชอถอ รวมถงบทความทเขยนโดยผ เชยวชาญซงมความเหมาะสมกบนกเรยน ท าใหนกเรยนเกดความสนใจใฝรและกระตอรอรนในการจดกจกรรมครงน นอกจากนรปแบบกจกรรมยงสงเสรมใหนกเรยนเกดความค นเคยทาง พนธศาสตรเกยวกบค าศพททางพนธศาสตรในประเดนปญหา แตการจดกจกรรมการเรยนรครงน ครผสอนควรใชเวลาในวดทศนใหกระชบมากขนหรออาจตดตอค าพดของนกวชาการใหเกดความกระชบเพอนกเรยนจะไดมองเหนภาพในวงกวางชดขน รวมไปถงเพมระยะเวลาในการศกษาค าศพทเพอสงเสรมการตระหนกรของนกเรยน และครผสอนควรใหนกเรยนสรปความหมายของค าศพททางพนธศาสตรจากประเดนขาวทเปนสถานการณและสรปเปนนยามรวมกนภายหลง หรอในขนน าเขาสบทเรยนครอาจใหนกเรยนแตละกลมลองไปสบคนเพมเตมเกยวกบสงมชวต

228

ดดแปรพนธกรรมและน าเสนอสงมชวตทกลมตวเองสนใจเพอใหนกเรยนมสวนรวมในการจดกจกรรมครงน ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต ในขนนผวจยไดจดกจกรรมการเรยนรโดยแบงออกเปน 3 มต ดงตอไปน มตท 1 กจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมใหนกเรยนไดเกดความเขาใจหลกการเกยวกบเทคนคทางพนธวศวกรรมและการโคลน กจกรรมการจดการเ รยนรในขน น ค รผ สอนม สอทหลากหลายทงหนง สอเ รยน และสอน าเสนอท าใหกระต นนกเ รยนไดเ กดการว เคราะห และสบคนขอมลดวยตนเอง สอทหลากหลายมความถกตองเหมาะสมกบนกเรยน ในการจดการเรยนรในรปแบบ jigsawท าใหนกเรยนเกดความเขาใจหลกการกอนลงมอปฏบตจรงเกยวกบเทคนคทางพนธวศวกรรม ในการโคลนรวมทงสงเสรมใหนกเรยนรจกการท างานรวมกนภายในกลม การใชภาษาขนลงสามารถดงดดความสนใจนกเรยนไดและกระตนใหนกเรยนเกดความกระตอรอรนขณะท ากจกรรมไดเปนอยางด การใชบทบาทสมมตใหนกเรยนเปนนกวทยาศาสตรทดลองท า DNA รคอมบแนนทชวยสรางความเขาใจในขนตอนการท าพนธวศวกรรมไดเปนอยางด ท าใหนกเรยนสามารถเขาใจกระบวนการพนธวศวกรรมในการโคลนเปนรปธรรมมากขน แตในขนตอนของกจกรรมควรจะใหนกเรยนไดศกษาขนตอนการท าพนธวศวกรรมดวยตนเองเพอใหเกดความเขาใจในกระบวนการท ามากขนครอาจคอยเสรมและถามค าถามเพอใหนกเรยนเกดความเขาใจในกระบวนการดวยตนเองกอน มตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธศาสตรเกยวกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม การจดการเรยนรในมตท 2 น การใหนกเรยนไดศกษาบทความทเปนประเดนเกยวกบพชเศรษฐกจคอขาวโพดท าใหนกเรยนไดเกดการวเคราะหและกระต นนกเรยนใหเกดความอยากรเกยวกบประเดนปญหามากขน และการใชใบกจกรรมเพมเตมชวยสงเสรมใหนกเรยนไดเกด การคนควาและศกษาซงสอดคลองกบประเดนปญหาไดเปนอยางด รวมถงนกเรยนไดรหลกการเกยวกบกระบวนการสรางขาวโพด BT และสามารถเชอมโยงหลกการทางพนธวศวกรรมและ การโคลนในมตท 1 กบมตทสองไดเปนอยางด

229

มตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ตอสงคม ดานตาง ๆ ในขนตอนจดการเรยนรนนกเรยนไดสบคนผลกระทบปญหาดวยตนเองกจกรรมนสงเสรมใหนกเรยนและเปนผ ฟงทดรบฟงความคดเหนของเพอนภายในกลมและอภปรายรวมกน ซงการจดกจกรรมในขนนครควรเพมเวลาใหนกเรยนไดน าผลการสบคนมาอภปรายรวมกน ภายในกลม จากนนน ามาอภปรายรวมกนภายในหองเรยนเพอแลกเปลยนขอมลทสบคน กบเพอนกลมอนเพอใหไดแนวคดทหลากหลายมากขน ตวอยางเชน ใหนกเรยนออกมาเขยนผลกระทบทงขอดและขอเสยบนกระดานหรอกระดาษทครจดให จากนนครควรอธบายรวมกนเกยวกบประเดนผลกระทบในดานตาง ๆ รวมกบนกเรยน ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต ในขนการจดการเรยนรนนกเรยนไดแลกเปลยนแนวคดและท าความเขาใจเกยวกบผลกระทบโดยสะทอนผลออกมาในรปแบบของสอน าเสนอเพอน าเสนอแนวคดเกยวกบประเดนปญหาใหเหนภาพชดเจนขน ซงครสามารถตรวจสอบชนงานแลวสะทอนผลถงความเขาใจหลกการเกยวกบประเดนปญหา ค าศพททเกยวของ และการน าความรเกยวกบบทเรยนไปประยกตใชเกยวกบประเดนปญหาในการเลอกตดสนใจได จากการสงเกตการท ากจกรรมในขนท 3 น พบวานกเรยนเพยงเกดความสงสยในวตถประสงคของชนงานทท า ซงครควรจะแจ งเกณฑ การตดสนชนงานใหชดเจน และครอบคลมมากขน และการก าหนดรปแบบของชนงานท าใหไมเกดความหลากหลายเพอสงเสรมความคดสรางสรรคครควรใหนกเรยนออกแบบชนงานทจะสะทอนผลแนวและแนวปฏบตเกยวกบประเดนปญหาดวยตนเอง

ผลการด าเนนการตดการเรยนรวงจรปฏบตการท 2 ขนวางแผน ส าหรบวงจรปฏบตการท 2 ผวจยไดศกษาเนอหา เรอง การขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด รวมถงผ วจยไดน าผลสะทอนการจดการเรยนรในวงจรปฏบตการท 1 มาปรบปรงกจกรรมในแผนการจดการเรยนรท 2 ทวางไวซงจะท าการศกษาเกยวกบหลกการหาขนาด DNA โดยใชประเดนสถานการณจากภาพยนตรเกยวกบคดฆาตกรรม เรอง Murder on the Orient Expressแ ล ะ ท า ก า ร เ ช อ ม โ ย ง ก า ร ใ ช ป ร ะ โ ย ช น ข อ ง เ ท ค โ น โ ล ย ท า ง DNA ในทางนต ว ทยาศาสต ร เ พ อหาขนาดของ DNA โดยใ ช เทคนค เจล อ เ ล ก โทรฟอ รซ ส (gel electrophoresis) ชดกจกรรมจ าลองใชเปนสอการเรยนร ใหนกเรยนไดฝกปฏบตการ

230

กระบวนการท าอเลกโทรโฟรซส และสงเกตการเคลอนทของตวอยางทมขวภายใตสนามไฟฟา ในการวางแผนการจดการเรยนรวงจรปฏบตการท 2 นผวจยเตรยมอปกรณ และสอการสอนส าหรบสถานการณจ าลองจ านวน 6 ชด ไดแก อปกรณการหาขนาด DNA โดยเทคนคเจลอเลกโทร- ฟอรซส และเอกสารเกยวกบพยานวตถทใชในการน าเขาสบทเรยน เพอใหนกเรยนแตละกลมรวมกนว เคราะหภายในแฟมประวตจะประกอบไปดวยหลกการการศกษาพยานวตถ วธการหาขนาดของ DNA โดยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส สวนการวางแผนในการจดเกบขอมลการวจยนน ผ วจยและขอความอนเคราะห จากครชววทยาจ านวน 2 ทาน มารวมสงเกตการจดการเรยนรของผวจารณ เพอท าการสะทอนผล การจดการเรยนร ขนปฏบต ผวจยไดท าการจดการเรยนรโดยใชประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม เกยวกบการใชประโยชนของเทคโนโลยทาง DNA ดานนตวทยาศาสตร โดยท าการจดการเรยนรใชแผนการจดการเรยนรท 2 เรองการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด ในขนท 1 ขนการเผชญหนากบประเดนปญหา วนท 11 กมภาพนธ 2562 คาบเรยนท 1 เวลา 08.00 - 09.30 น. ในวงจรปฏบตการท 2 นผ วจยไดน าภาพยนตรทเ กยวกบคดฆาตกรรม เรอง Murder on the Orient Express มาใชเปนประเดนหลกในการจดการเรยนรวงจรปฏบตการท 2 นเพอเชอมโยงใหนกเรยนไดเ กดการเ รยนรการใช เทคโนโลยทาง DNA ดานนตวทยาศาสตรและการสบสวนทาง นตวทยาศาสตรโดยใชพยานวตถตาง ๆ ในขนการน าเขาสบทเรยนผวจยเปดภาพยนตรใหนกเรยนศกษา เมอถงชวงการฆาตกรรมผ วจยใชค าถามเพอเชอมโยงประเดนในการสบสวนของนกสบ หลกฐานทจะใชในการสบสวน จากนนครแจกแฟมประวตเกยวกบสถานการณคดฆาตกรรมดงกลาวใหนกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาและวเคราะหสงทสามารถน ามาศกษาในทางนตวทยาศาสตรได ซงในแฟมประวตประกอบไปดวยความหมายของพยานวตถทางนตวทยาศาสตร กระบวนการสบสวน และขอมลของผ ตายรวมถงผ ตองสงสย จากนนครและนกเรยนรวมกนอภปรายถงหลกฐานทสามารถน ามาศกษาตอในทางนตวทยาศาสตรไดเพอระบตวคนราย ซงนกเรยนแตละกลมลงความเหนวาพยานวตถทสามารถน ามาศกษาตอในทางนตวทยาศาสตรไดในครงนคอตวอยางเลอดและเสนผมทมรากผมตดอย จากนนครผกสถานการณและใชค าถาม เพอกระตนเขาสกจกรรมการเรยนรในขนตอไปโดยใชค าถามวาเทคนคใดทจะสามารถน ามาใชและระบคนรายจากสถานการณดงกลาวนกเรยนสรปและลงความเหนวาเทคนคทสามารถน ามาศกษาวเคราะหพยานวตถจากทเกดเหตได คอเทคนคอเลกโทรโฟรซส ในขนท 1 การเผชญหนา

231

กบประเดนปญหาผ วจยวางแผนเวลาในการจดการเรยนร 60 นาท ซงจากการปรบปรงจาก วงจรปฏบตการท 1 ในการกระชบเวลาและเลอกประเดนทเฉพาะเจาะจงในการน าเขาสบทเรยน ท าใหในการจดการเรยนรอนนใชเวลาเพยง 40 นาท ซงในขนการจดกจกรรมครงนพบวานกเรยนสวนใหญเกดความกระตอรอรนมากขน ใหความสนใจกบประเดนปญหา และมสวนรวมการจดกจกรรมการเรยนรมากขน รวมถงมปฏสมพนธในการอภปรายเกยวกบประเดนปญหาภายในกลม เนองจากระยะเวลาทใชในการจดการเรยนรถกปรบปรงใหกระชบ และรดกมมากขนจงเหลอระยะเวลาในการจดกจกรรมการเรยนรขนท 1 ผวจยจงด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรตอเนองในขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต มตท 1 เรยนรและเขาใจหลกการหาขนาดของ DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซสและการหาล าดบนวคลโอไทดในสายดเอนเอ โดยผ วจยใหนกเรยนศกษาวดทศนเกยวกบเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส ซงในวดทศนจะอธบายเกยวกบหลกการท างานของเครองอเลกโทรฟอรซส และขนตอนการหาขนาดของ DNA เปนระยะเวลา 10 นาท จากนนผวจยใหนกเรยนศกษาใบกจกรรมเกยวกบหลกการหาขนาดของ DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสายดเอนเอเพมเตม ทายชวโมงผวจยใชค าถามเพอสรปประเดนหลกการของเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส เพอใหนกเรยนเกดความเขาใจในหลกการเบองตน คาบท 7 - 8 วนท 12 กมภาพนธ 2562 กอนเรมกจกรรมการเรยนรตอเนองในมตท 1 ผวจยใชค าถามทบทวนเกยวกบหลกการการหาขนาดของ DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสายดเอนเอ จากนนผวจยอธบายกจกรรมการเรยนรในชวโมงนวา จะท าการศกษาหาขนาดของตวอยางโดยเชอมโยงสถานการณประเดนปญหา สถานการณในขนท 1 โดยการใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส แบบจ าลองซงอาศยหลกการเดยวกนกบกระบวนการจรง แตเนองดวยขอจ ากดของอปกรณจงไมสามารถใชอปกรณจรงได ผ วจยอธบายขนตอนของ การเตรยมว นทใชเปนตวกลางใหตวอยางเคลอนทภายใตสนามไฟฟา รวมถงอปกรณอน ๆ ในการศกษาหาขนาดของตวอยางในครงน และใหนกเรยนตรวจสอบอปกรณการทดลองใหครบกอนเ รมท าการทดลอง ซงในการทดลองครงน มอปกรณหลายช นทนกเ รยนยงไมเคยใช ผวจยจงสาธตการใชอปกรณแตละชนกอนท าการทดลอง จากนนใหนกเรยนแตละกลมปฏบตตาม ซงพบวานกเรยนเกดความสนใจ และปฏบตตามอยางกระตอรอรนท าใหบรรยากาศในการจดกจกรรมการเรยนรครงนเปนไปอยางราบรนและสนกสนาน จากนนผวจยสาธตการโหลดตวอยาง ลงในหลมของว นทเปนตวกลางในการแยกขนาดของตวอยางโดยใชอปกรณ ชอออโตปเปต ในระหวางสาธตผวจยไดอธบายขอควรระวงในการโหลดตวอยาง หลงจากนนท าการตอวงจรไฟฟาและขอสงเกตในการตอวงจรไฟฟาเมอจบการสาธตผวจยไดเดนสงเกตและตรวจสอบกระบวนการ

232

ท าการทดลองของนกเรยนแตละกลม ตรวจสอบปญหาของแตละกลม ซงพบวานกเรยนปฏบตตามขนตอนในการสาธตอยางเครงครด ผ วจยบอกเงอนไขเพมเตมในการท าการทดลองวาหาก ท าการทดลองผดขนตอนใดขนตอนหนงนกเรยนจะไมสามารถไดแถบ DNA ตามตองการและ จะไมไดขอมลของผ ตองสงสยดงกลาวดวย ซงจากการสงเกตพบวานกเรยนทกกลมปฏบตตามขนตอนอยางถกตองและไดแถบ DNA ตามตวอยางทก าหนดครบถวน รวมถงระยะเวลาทใชในการทดลองเหมาะสมกบระยะเวลาทก าหนดไว ผ วจยจงท าการแจกแถบ DNA ทไดจากการหาขนาดดวยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และใหนกเรยนวเคราะห ผวจยอธบายเพมเตมวาในทางปฏบตโดยใชเครองอเลกโทรฟรซว (electrophoresis) ในหองปฏบตการจรงจะตองน าแผนว นไปยอม ดวยเอธเดยมโบรไมดกอนแลวน าไปสงดวยแสง UV จะท าใหเหนแถบ DNA ขนาดตาง ๆ เนองจากเอธเดยมโบรไมดทจบกบ DNA จะเรองแสงท าใหมองเหนชดเจนขน แตในการปฏบตการครงนเปนเพยงชดจ าลองเทานนจงไมมขนตอนการน าสยอมดวยเอธเดยมโบรไมด จากนนผ วจยและนกเรยนรวมกนวเคราะหแถบ DNA ทไดจากกระบวนการหาขนาดของ DNA ขางตนและสรปวาผ ตองสงสยทง 5 คนใครคอคนรายตวจรง ในกจกรรมขนนผ วจยไดอธบายกระบวนการไดมาของแถบ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดทซ า ๆ กนหรอ short tandem repeats (STR) ในแตละบคคลและใหนกเรยนท ากจกรรมเพมเตม

ภาพ 21 การอธบายกจกรรมการหาขนาดของ DNA โดยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส

233

ภาพ 22 การท ากจกรรมการหาขนาดของ DNA โดยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส จากชดกจกรรมจ าลองของนกเรยนแตละกลม

ภาพ 23 การใชอปกรณโหลดตวอยางของนกเรยน

ภาพ 24 การท างานของชดอปกรณทตอวงจรไฟฟาเรยบรอยแลว

234

ภาพ 25 การเคลอนทของตวอยางเมอสนสดการท างานแลว

ในคาบท 8 ผวจยท าการจดกจกรรมการเรยนรในมตท 2 เพอเชอมโยงแนวคดและหลกการการหาขนาดของ DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสายดเอนเอ ผ วจยอธบายเพมเตมถงวธการหาล าดบนวคลโอไทดทมความจ าเพาะในแตละบคคลและ ใชระยะเวลาในการหาล าดบเพอแสดงขอมลทางพนธกรรมไดรวดเรวกวา เทคนคเจลอเลกโทร- ฟอรซส จากนนผ วจยและนกเรยนรวมกนสรปตวคนรายแถบ DNA ทแจกใหแตละกลมและวเคราะหแถบ DNA ตาง ๆ รวมกน ซงในมตท 2 นผ วจยออกแบบการจดการเรยนรเพอสงเสรม ใหนกเรยนเกดความคนเคยเกยวกบค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดนปญหาหาและเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซสและการหาล าดบนวคลโอไทดในรปแบบเกมสจบคความหมายของค าศพท ใหนกเรยนชวยกนท าเปนกลมและตอบค าถามรวมกนจากนนครและนกเรยนอธบายความหมายของค าศพทรวมกน มตท 3 อภปรายผลกระทบของประเดนปญหาการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทร-ฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสายดเอนเอในทางนตวทยาศาสตร จากสถานการณขางตน ในขนนผวจยใหสถานการณนกเรยนวเคราะหเพมเตมเกยวกบการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมจากกระบวนการสบสวนในขนตนพบวามผ เสยหายจากการตกเปนผ ตองสงสยและใหขอมลทางพนธกรรมมกระบวนการสบสวนสอบสวน ซงผ เสยหายไดท าประกนมะเรงไวหลงจากขอมลทางพนธกรรมถกเปดเผยพบวาของมยนทเปนมะเรงท าใหบรษทประกนมะเรงยกเลกสญญาทท าไวและสญเสยเงนจ านวนหนงเนองจากผดขอบงคบของบรษทดงกลาว ผ วจยใชค าถามกระตนและเชอมโยงประเดนปญหาดงกลาวใหนกเรยนหาทางออกเกยวกบประเดนปญหาและวเคราะหผลกระทบ ปญหาในการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมและใหศกษาเพมเตมเกยวกบ

235

ประเดนดงกลาวจากใบกจกรรมซงจะมขอมลเกยวกบหลกสทธมนษยชนในการเขาถงขอมลของบคคลผาน QR Code ทเปนแหลงขอมล ผ วจยใหเวลานกเรยนในการอธบายเกยวกบประเดนปญหาและการหาทางออกในการใหขอมลทางพนธกรรมรวมถงผลกระทบทเกดจากประเดนปญหาดงกลาว ชวโมงท 4 ผ วจยไดจดกจกรรมในชวงพกกลางวน เวลา 12.05 - 13.05 น. นกเรยน แตละกลมแลกเปลยนแนวความคดเกยวกบขอดขอเสยของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม ซงเปนการจดการเรยนรในขนท 3 มแนวปฏบตดงน ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต ในขนนผ วจยใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอความคดเหนเกยวกบขอดและขอเสยของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมทศกษาผานใบกจกรรมขางตนและประเดนตาง ๆ เกยวกบหลกสทธมนษยชนในการเขาถงขอมลของบคคลรวมถงแนวทางการใชขอมลทางพนธกรรมในประเดนปญหาดงกลาว ซงในขนท 3 นผ วจยไดปรบปรงจากวงจรปฏบตการท 1 ตามผลสะทอนของผสะทอนผล โดยใหนกเรยนแตละกลมเขยนขอดและขอเสยรวมถงแนวปฏบตในการใชขอมลและใหขอมลทางพนธกรรมในดานตาง ๆ รวมถงผลกระทบของการใหขอมลทางพนธกรรมทผานการวเคราะห จากหลกสทธมนษยชนในใบกจกรรมแลว ออกมาในรปแบบของกระดาษส ซงผวจยไดเตรยมไวใหแตละกลมมสประจ าส 1 ส จากนนใหนกเรยนแตละกลมเขยนความคดเหนและแนวปฏบตโรงกระดาษทแจกไวแลวน ามาตดทกระดานหนาชนเรยน เมอเหนครบทกกลมแลวใหแตละกลมเดนบนอานความคดเหนของเพอนเพอแลกเปลยนความคดเหนตางกลม จากการจดกจกรรมในรปแบบน พบวา นกเรยนไดแลกเปลยนความคดเหนกน กบเพอนตางกลมมากขนสงเกตจากการพดคยกนระหวางอานความคดเหนของเพอนตางกลม หลงจากนกเรยนไดอานแนวคดของเพอนตางกลมแลวผ วจยใหนกเรยนเขยนบนทกแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนปญหาดงกลาวลงในใบกจกรรม จากนนมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมเขยนสะทอนผลเกยวกบขอดขอเสยของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม และแนวปฏบตหากนกเรยนเปนผ ทมสวนเกยวของกบสถานการณดงกลาว และหลกการทใชในการหาขนาด DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดตามประเดนขางตน ครงนผวจยใหนกเรยนแตละกลมออกแบบชนงานในการน าเสนอผลสะทอนดงกลาวอยางอสระ

236

ภาพ 26 การเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอด – ขอเสยของ การเปดเผยขอมลทางพนธกรรม

ภาพ 27 การเขยนแสดงความคดเหนเกยวกบขอด (ซาย) และขอเสย (ขวา)

ของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม ขนสงเกต จากการสงเกตการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม โดยใชประเดนปญหาทเ กยวของกบการประยกตใชความรเ กยวกบเทคโนโลยทาง DNA ดาน นตวทยาศาสตรทประกอบไปดวยการจดการเรยนรทงหมด 3 ขน ผ วจยและครทมประสบการณสอนชววทยาจ านวน 2 ทานไดท าการสงเกตและบนทกการสงเกตลงในแบบบนทกการสะทอนผลการจดการเรยนร เรอง การหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด โดยสะทอนผล แยกเปนแตละขนการเรยนร พบวา

237

ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา จากแบบสะทอนผลการจดการเรยนรของครผ สะทอนผลไดท าการสงเกตการจดการเรยนรและสามารถแยกไดเปน 3 ประเดนคอ จดเดน จดทควรพฒนาและขอเสนอแนะ ดงน จดเดน การใชประเดนจากภาพยนตรเพอน าเขาสบทเรยนและใหนกเรยนเหนเกยวกบประเดนปญหาทสามารถเชอมโยงกบเนอหาบทเรยนได ภาพยนตรทใชมความกระชบมากขนและเชอมโยงเนอหาได ท าใหนกเรยนเกดความกระตอรอรน ...การน าภาพยนตรมาผกเปนสถานการณเรยนไดสวมบทบาทเปนนกสบ และมแฟมคด ใหนกเรยนไดสบเกยวกบหลกฐานทางนตวทยาศาสตร ท าใหนกเรยนมความตนเตน กระตอรอรนในการหาตวฆาตกรเพราะเหตการณสามารถเชอมโยงกบเนอหาในบทเรยน

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) ...ใชประเดนทมาจากภาพยนตรท าใหนกเรยนเกดความสนใจ โดยครผสอนมการปรบเนอหาใหกระชบและถกตอง ตรงบรบทกบความจรงมากขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562)

...ใชภาพยนตรน าเขาสบทเรยนเพอกระต นความสนใจด าเนนไปไดดวยด สามารถเชอมโยงเนอหาไดสมเหตสมผล ท าใหนกเรยนเกดความสนใจกระตอรอรนในเนอหามากขน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) สอทใชในการจดกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม สวยงาม นาสนใจ เรยบเรยงเนอหาไดเปนประเดน เอกสารประกอบการสบสวนมความถกตองสมจรง ดงผลสะทอนการจดการเรยนร ดงน ...สอน าเสนอ (Power point) ท าไดสวยงาม นาสนใจ เรยงเนอหาเปนประเดนด ...แฟมประวตการสอบสวน ท าคลายแฟมของจรง ท าใหดสมจรงมากขน

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562)

238

...สอทใชมความเหมาะสมกบนกเรยน (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562)

...ใชภาพยนตรสบสวนเปนประเดนไดนาสนใจ เอกสารแฟมประวตในการสบสวนท าไดสอดคลองกบบทเรยน ประเดน และเหมาะสมกบเวลา

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) ขอเสนอแนะเพมเตม ...ในการจดการเรยนรอาจใหนกเรยนระดมความคดเพอตอบค าถามจากครโดยน าค าตอบ การระดมความคดเขยนลงในกระดาษโพสอทและน าไปแปะในกระดาษบรฟ จะไดท าใหกจกรรมมการ active มากขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) ...ควรเพมเวลาใหนกเรยนรวมกลมกนแลวอธบายถงขอมลในเอกสารแฟมประวต จากนนตงกตกาใหนกเรยนหาหลกฐานเพอใหเกดความตนเตนมากขนทงไดสวมบทบาทเปนนกสบทสมจรงมากขน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต ในขนการจดการเรยนรนไดแบงออกเปน 3 มตซงในแตละมตมเปาหมายในการจดการเรยนรตางกน ดงน มตท 1 ผวจยไดจดกจกรรมการเรยนรเพอใหนกเรยนเกดความเขาใจในหลกการการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดโดยใหนกเรยนท ากจกรรมแบบปฏบตการ การหาขนาดของ DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส โดยใชชดการทดลองจ าลอง ผสะทอนผลมความเหนวาขนตอนนมจดเดน จดทควรพฒนา และขอเสนอแนะเพมเตม ดงผลการสะทอน ดงน จดเดน กจกรรมมความนาสนใจ การไดลงมอปฏบตจรงท าใหนกเรยนเกดความเขาใจในเนอหาเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส มากขน นกเรยนเกดความสนกสนานกระตอรอรนในการท ากจกรรม ดงการสะทอน ดงน

239

...กจกรรมนาสนใจ นกเรยนไดศกษาขนตอนการท ากจกรรมและหลกการเบองตนของการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด ท าใหเดกนกเรยนเกดความเขาใจในเนอหามากขน

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...กจกรรมมความนาสนใจ นกเรยนไดปฏบตท าเจลอเลกโทรโฟรซสจ าลอง ครไดสาธตใหนกเรยนดวธการหาขนาดของตวอยางโดยใชเทคนคนท าใหนกเรยนเขาใจขนตอนและท าไดถกวธ

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...การใชกจกรรมจ าลองการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส เปนกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนเกดความเขาใจในกระบวนการ หลกการมากขน เนองจากนกเรยนไดเรยนรผานการปฏบตรวมถงไดเรยนรการใชเครองมอทางวทยาศาสตร เชน ออโตปเปต การใชอปกรณชงตวงตาง ๆ ...นกเรยนเกดความสนกสนาน เกดขอสงสยซงสะทอนไดวานกเรยนเกดความสนใจในกจกรรมเปนอยางด

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) กจกรรมการเรยนรในมตท 1 นสงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรเกยวกบหลกการเทคนคการหาขนาด DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดซงเปนการสงเสรมใหนกเรยนเกดการรพนธศาสตรในระดบความรในหลกการ ดงผลการสะทอนการจดการเรยนร ดงน ... ไดเรยนรเกยวกบหลกการและการหาล าดบนวคลโอไทด อนภาคของสเคลอนตวจากขวลบไปยงขวบวกเหมอนกบของจรง ท าใหนกเรยนเขาใจเทคนคการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดไดเปนอยางด

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...นกเรยนไดเรยนรเกยวกบเทคนคการหาขนาด DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดกจกรรม

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

240

...การใชกจกรรมการหาขนาดของตวอยางส จากกจกรรมการหาขนาดของ DNA ดวยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส แบบจ าลองนเปนกจกรรมทสงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรเกยวกบเทคนคการหาขนาด DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดไดเปนอยางดและเปนกจกรรมทหาวสดไดงายมความนาสนใจ

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562)

ขอเสนอแนะเพมเตม ...ผวจยอาจชวยอภปรายหลกการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลไทดหลงการจดการเรยนร เพอใหนกเรยนเขาใจถกตองมากขน

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...ใหเพมการอภปรายหลงการจดการเรยนรอกครงเพอใหนกเรยนเขาใจชดเจนขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) มตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการทางพนธศาสตรกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรในสงคม กจกรรมในมตท 2 น ผวจยไดจดกจกรรมการเรยนรโดยเชอมโยง หลกการหาขนาด DNA โดยใ ช เทคนค อ เล ค โทรฟอ รซสส าห รบการหาตวฆาตกรจากประ เดน ปญหา ขาง ตน จากกจกรรมในมตท 1 นกเรยนแตละกลมจะไดรบแถบ DNA ทเปนผลจากการท าเจลอเลกโทร- ฟอรซส และใหนกเรยนวเคราะหแถบ DNA ทไดและหาตวฆาตกรตวจรง จากนนศกษาวธการหาล าดบนวคลโอไทดซ า ๆ หรอ STR ของแตละบคคลทใชประโยชนในดานนตวทยาศาสตร รวมถงใหนกเรยนศกษาผลกระทบของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมตอตวบคคลในการด าเนนชวตโดยใหศกษาเงอนไขการท าประกนมะเรงโดยรปแบบกจกรรมจะใหนกเรยนแตละคนไดศกษาแลวน าผลการศกษามาอภปรายรวมกนภายในกลม และจดกจกรรมเพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยเกยวกบค าศพททางพนธศาสตรในประเดนปญหาดงกลาว ผวจยและครผ เชยวชาญไดบนทกการสะทอนผลของกจกรรม ดงน การวเคราะหแถบ DNA ทไดจดกจกรรมการหาขนาดของ DNA ดวยเทคนคเจลอเลกโทร- ฟอรซส ท าใหนกเรยนเกดความเขาใจกระบวนการหาขนาด DNA เพมมากขน จากบนทกแบบสะทอนผล ดงน

241

...นกเรยนไดศกษาแถบ DNA ท าใหเขาใจกระบวนการหาขนาดของ DNA โดยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส สมบรณมากยงขน ...ใบกจกรรมมความกระชบ และเหมาะสมกบเวลา และกระตนนกเรยนในการศกษาคนควาไดเปนอยางด

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...การใชเอกสารเพมเตมทเปนแถบ DNA ท าใหนกเรยนไดสวมบทบาทเปนนกสบสมจรงท าใหเกดความเขาใจหลกการเพมมากขน และการอภปรายรวมกนของนกเรยนภายหลงการศกษาท าใหนกเรยนเกดความเขาใจในหลกการทางพนธศาสตรมากขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...นกเรยนสามารถอธบายลกษณะของแถบ DNA ทปรากฏไดถกตอง สะทอนใหเหนวานกเรยนเขาใจหลกการของการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซส

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) กจกรรมนสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพททางพนธศาสตรทเกยวกบการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดผานการเลนเกมจบคค าศพทกบความหมาย ซงเปนการสงเสรมการรพนธศาสตรในระดบการตระหนกร กจกรรมนมจดเดนคอสรางความสนกสนานและท าใหนกเรยนเขาใจความหมายของค าศพททเกยวของกบบทเรยนมากขน น าผลการสะทอน ดงน ...การเพมเวลาในการศกษาความหมายของค าศพทกอนเลนเกมจบคค าศพทกบความหมายสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพททเกยวของกบบทเรยนมากขนและท าใหเกดความสนกสนานในระหวางจดกจกรรมการเรยนร

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

...เกมจบคค าศพทกบความหมายท าใหนกเรยนเขาใจค าศพทในบทเรยนมากขน (ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

242

... นกเรยนเกดความสนกสนานและสามารถอธบายความหมายของค าศพทภายหลงการเลนเกมได

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) สอทใชมความหลากหลาย นาสนใจ เหมาะสม มความปลอดภยและตรงตามเนอหาของบทเรยน ดงการบนทกการสะทอนผล ดงน ... ใชสอหลาย ๆ สอประกอบการ ไมวาจะเปนอปกรณในการท ากจกรรมเจลอเลกโทร - โฟรซส มความเหมาะสม ในปลอดภย

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ... สออปกรณเหมาะสมกบนกเรยนมาก มการท าแบบจ าลองของชดเทคนคเจลอเลกโทร- ฟอรซส ท าใหนกเรยนเกด concept ในเรองนไดด

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...ใชสอน าเสนอ (Power point) เพออธบายวธการศกษาเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส ท าใหนกเรยนเหนภาพชดเจนและกระชบเวลาในการจดการเรยนรได ...ใชวดทศนอธบายขนตอนของเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส ในหองปฏบตการท าใหนกเรยนเหนกระบวนการหาขนาดของ DNA ทถกตอง ชดเจนมากขน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) มตท 3 อภปรายผลกระทบของประเดนปญหาการหาขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส และการหาล าดบนวคลโอไทดในสายดเอนเอ ในขนนนผวจยใหประเดนศกษาเพมเตมเ พอทาทายใหนกเ รยนเ ชอมโยงสถานการณและว เคราะหแนวทางการปฏบต โดยสถานการณจะเกยวของกบการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมจากกระบวนการหารของ DNA และล าดบนวคลโอไทดทสงผลกระทบในดานตาง ๆ ซงประเดนทผ วจยใชจะเกยวของกบการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมแลวสงผลกระทบตอการท าประกนมะเรง ซงผ ทเปดเผยขอมลทางพนธกรรมไดรบผลกระทบการเปดเผยขอมลนน จากการจดการเรยนรผ วจยและครผสงเกตการจดการเรยนร ไดสะทอนผลการจดการเรยนร ดงน

243

จดเดน การใชสถานการณเพมเตมเพอเชอมโยงใหเหนถงผลกระทบของการเปดเผยขอมล ท าใหนกเรยนไดใชเหตผลอธบายผลกระทบและเชอมโยงกบสถานการณในชวตประจ าวนได เนองจากใชเอกสารทเกยวของกบการท าประกนมะเรงทเปนจรง ดงบนทกการสะทอนผล ดงน ...ผ ใชสถานะการณเชอมโยงผลกระทบจากการตรวจเจอยงมะเรงทมผลตอเงอนไข การท าประกนมะเรง ท าใหนกเรยนไดใชเหตผลอธบายผลกระทบไดเปนอยางด ...ก าหนดระยะเวลาของกจกรรมเหมาะสม

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...นกเรยนมการอภปรายแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบผลกระทบของประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมรวมกนระหวางท ากจกรรม ...เวลาจดกจกรรมเหมาะสม

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562 ) ...เอกสารเกยวกบเงอนไขการท าประกนมะเรงเพอเชอมโยงสถานการณและท าใหนกเรยนไดศกษาเพมเตม ท าใหนกเรยนไดรจกวเคราะหผลกระทบของประเดนทมความเกยวของในชวตประจ าวนไดเปนอยางด

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) ขอเสนอแนะเพมเตม ...ควรเพมเวลาใหนกเรยนไดศกษาสถานการณกรณผลกระทบของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมจากแหลงเรยนรอน ๆ เพมเตม เพอใหนกเรยนเกดความตระหนกและสนใจในประเดนการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมกบหลกสทธมนษยชนมากขน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต ผวจยท าการปรบปรงรปแบบการจดกจกรรมการเรยนรโดยใหนกเรยนแตละกลมชวยกนคดขอดและขอเสยของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมในดานตาง ๆ รวมถงวเคราะหแนวปฏบต

244

ในการใชขอมลและใหขอมลทางพนธกรรมเมอตองอยในสถานการณตามประเดนขางตน หลงจากนนจะน าความคดเหนของแตละกลมมาตดบนกระดานทงสองฝงทหนาชนเรยนเพอใหนกเรยนกลมอน ๆ สามารถเดนมาศกษาและแลกเปลยนความคดระหวางกลมได การจดกจกรรมการเรยนรในขนท 3 นจากผลการสะทอนการจดกจกรรมการเรยนรพบวา มจดเดน ดงน ...นกเรยนไดน าความรจากบทเรยนมาวพากษในประเดนของการน าความรดาน นตวทยาศาสตรมาเปดเผยขอมลทางพนธกรรมแลวสงผลกระทบกบเจาของขอมล นกเรยนไดแสดงหลากหลายมมมอง สะทอนถงการใชความคดเชงวเคราะหในการอธบายผลกระทบทเกดขน โดยมขอมลรองรบ โดยสามารถน าเสนอชนงานไดในระยะเวลาทก าหนด

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...ท าใหนกเรยนเกดแนวความคดรวบยอดเกยวกบการปฏบตและการน าไปใช ...ระยะเวลาในการสรางชนงานและจดแสดงชนงานมความเหมาะสมด

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...นกเรยนไดฝกทกษะการอภปรายกลม การรบฟงความคดเหนของเพอนภายในกลม และการวเคราะหขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ ...ระยะเวลาในการจดกจกรรมการเรยนรเพยงพอกบการสรางชนงานและจดแสดงชนงาน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562)

สรปผลการจดการเรยนรแผนการจดการเรยนรท 2 เรองการหาขนากของ DNA และการหาจ าดบนวคลโอไทด ...ประสบความส าเรจ การจดกจกรรมการเรยนรสามารถสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนได

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562)

245

...ประสบความส าเรจ นกเรยนไดเรยนรหลกการ ค าศพท และไดใชความรในบทเรยนเพอตดสนใจในประเดนปญหา แตควรเพมเตมในบางสวนของกจกรรมใหสมบรณและสงเสรมการรพนธศาสตรทเหมาะสมมากขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 12 กมภาพนธ 2562) ...ประสบความส าเรจ นกเรยนเขาใจหลกการและสามารถท ากจกรรมไดด

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 2, 11 กมภาพนธ 2562) ขนสะทอนผล

ขอมลทไดจากการสงเกตซงไดจากแบบสะทอนการจดการเรยนรของผ วจยและคร ทมประสบการณสอนชววทยาจ านวน 2 ทานสามารถสะทอนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในการสงเสรมการรพนธศาสตร เรอง เทคโนโลยทาง DNA แผนการจดการเรยนรท 2 เรองการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทด โดยแบงเปนขนตอนการจดการเรยนร 3 ขนตอนดงน ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา

จากการสะทอนผลการจดการเรยนรในขนการเผชญหนากบปญหาสามารถสรปไดวา การน าภาพยนตรหรอสอทใกลตวกบนกเรยนเปนสอทน าเขาสบทเรยนท าใหนกเรยนเหนภาพประเดนสถานการณชดเจนยงขน สามารถเชอมโยงเนอหาเขากบบทเรยนไดงาย และนกเรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยนร ใชในการจดกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม ครผสอนเรยบเรยงเนอหาไดเปนประเดนเอกสารประกอบการสบสวนเกยวกบประเดนปญหามความถกตองสมจรง ในขนการเผชญหนากบประเดนปญหานผ วจยไดรบขอเสนอแนะเพมเตมในสวนของการจดการเรยนรอาจจะใหนกเรยนระดมความคดเพอตอบค าถามของครเพอใหกจกรรมระหวางการจดการเรยนรเกดความเราใจมากขน และครควรเพมเวลาใหนกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาแฟมประวตและอภปรายเกยวกบขอมลในแฟมประวตในการสบสวนเพอความสมจรงมากขน

ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต

มตท 1 การใชชดกจกรรมมความนาสนใจท าใหนกเรยนไดลงมอปฏบตจรงเกดความเขาใจในเนอหาเกยวกบการหาขนาดของ DNA ดวยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส มากขน กจกรรมน สงเสรมใหนกเรยนเกดความกระตอรอรนในการจดการเรยนรเกดความสนกสนานและเขาใจเนอหา

246

รวมถงนกเรยนไดฝกใชอปกรณทางวทยาศาสตร ความรแขนงอน ๆ ทเกยวของ เชน ฟสกส เคม ในการเตรยมบฟเฟอร และการตอวงจรไฟฟา เปนตน และครยงสามารถประเมนความเขาใจ กระบวนการการหาขนาดของ DNA ดวยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส ของนกเรยนภายในกลมได ซงชดกจกรรมทใชเปนสอในการจดการเรยนรนมความปลอดภยตรงตามเนอหาของบทเรยน เหมาะสมกบนกเรยน และกจกรรมในมตท 1 นไดสงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรเกยวกบหลกการการหาขนาด DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดซงเปนความรในหลกการ เปนระดบความรในการร พนธศาสตรดวย มตท 2 การใชประเดนปญหาและเชอมโยงเขากบหลกการในบทเรยนท าใหนกเรยน เหนภาพชดขนรวมถงเขาใจหลกการในการหาขนาดของ DNA ดวยเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส การมเอกสารประกอบการจดกจกรรม เชน แถบ DNA แสดงขนาดของ DNA จากตวอยางสถานการณในประเดนปญหา ภายหลงนกเรยนปฏบตกระบวนการการหาขนาดของดเอนเอถกตองท าใหนกเรยนไดสวมบทบาทเปนนกสบสมจรงเขาใจหลกการการท างานเพมมากขน รวมถงไดวเคราะหขนาดของ DNA ทไดและเปรยบเทยบขนาดของ DNA แลวหาตวคนรายซงหลงจากนกเรยนผานกระบวนการเรยนรหลกการการหาขนาดของ DNA แลววเคราะหแถบ DNA ทได พบวานกเรยนสามารถอธบายลกษณะของแถบ DNA ความแตกตาง และสามารถวเคราะห ตวคนรายไดถกตองซงสะทอนใหเหนวานกเรยนเขาใจหลกการหา DNA โดย ใชเทคนคเจลอเลกโทรฟอรซส

กจกรรมในมตท 2 นครไดใหนกเรยนท ากจกรรมเพอสรางความคนเคยเกยวกบค าศพททางพนธศาสตรเกยวกบการหาขนาดของ DNA และการหาล าดบนวคลโอไทดผานการเลนเกม จบคค าศพทกบความหมาย จากการท ากจกรรมและสง เกตพบวานกเ รยนรอยละ 80 สามารถอธบายความหมายของค าศพททเกยวของในกจกรรมไดซงสะทอนใหเหนวาการเลนเกมจบคค าศพทกบความหมายสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพทท เกยวของในบทเรยนมากขนและท าใหเกดความสนกสนานระหวางกจกรรมการเรยนร มตท 3 การใชประเดนสถานการณเพมเตมเพอเชอมโยงใหเหนถงผลกระทบของการเปดเผยขอมลท าใหนกเรยนไดใชเหตผลอธบายผลกระทบ และประเดนสถานการณเพมเตมสามารถเชอมโยงกบสถานการณในชวตประจ าวนไดเปนอยางด และเอกสารทใชในการจดการเรยนรมความเหมาะสมกบนกเรยน แตในการจดกจกรรมการเรยนรควรเพมเวลาใหนกเรยนไดศกษาสถานการณผลกระทบของการเปดเผยขอมลจากแหลงเรยนรอน ๆ เพมเตมเพอใหนกเรยนเกดความตระหนกและสนใจประเดนการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมกบหลกสทธมนษยชนมากขน

247

ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต ในขนการจดกจกรรมการเรยนรขนนผวจยไดท าการปรบปรงจากวงจรปฏบตการท 1 โดยใหนกเรยนน าเสนอความคดเหนเกยวกบขอด ขอเสยภายหลงจากการสบคนผลกระทบของการเปดเผยขอมลทางพนธกรรมกบหลกสทธมนษยชน จากการสงเกตของผ วจยและครผ มประสบการณสอนชววทยาจ านวน 2 ทานพบวานกเรยนไดน าความรจากบทเรยนมาวพากษในประเดนของการน าความรดานนตวทยาศาสตรมาเปดเผยขอมลทางพนธกรรมซงนกเรยนไดแสดงหลากหลายมมมอง ซงนกเรยนไดวเคราะหโดยใชเหตผลอธบายโดยมขอมลรองรบ ท าใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดสามารถสงเคราะหแนวปฏบตไดชดเจนมากขน และนกเรยนไดฝกทกษะการอภปรายกลมรวมถงรบฟงความคดเหนของเพอนภายในกลมในการวเคราะหขอมลเพอวางแผนและจดท าชนงานในการสะทอนผลแนวปฏบตเกยวกบการเปดเผยขอมลทางพนธกรรม ผลการด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรวงจรปฏบตการท 3 ชนวางแผน

ส าหรบวงจรปฏบตการเรยนรท 3 ผวจยไดท าการศกษาเรอง การประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอดานการแพทยจากนนออกแบบสรางแผนการเรยนรท 3 เรอง การประยกตใชเทคโนโลยทางดเอนเอและความปลอดภยทางชวภาพและชวจรยธรรม รวมทงไดน าผลการสะทอนการจดการเรยนรจากวงจรปฏบตการท 2 มาปรบปรง ตามขอเสนอแนะของผวจยและครผสอนชวะทง 2 ทาน เพอเสรมกจกรรมในแผนการจดการเรยนรนใหมความนาสนใจ ในขนวางแผนนผวจยใชกรณศกษาการแกไขพนธกรรมและการใชประโยชนเทคโนโลยทาง DNA ในดานการแพทยและประเดนทเกยวของกบจรยธรรม โดยใชภาพยนตรเรอง Gattaca เปนประเดนศกษาในขนน าเขาสบทเรยนซงจะเกยวของกบการใชเทคโนโลยทาง DNA ในการแกไขพนธกรรมของบคคลมความเกยวของกบหลกของจรยธรรมของสงคมและประเดนตาง ๆ ทเกยวของกบสงคมมากมายเพอใหนกเรยนไดวเคราะหสถานการณและหลกการทเกยวของกบภาพยนตร จากนนผ วจยไดใชเกมบงโกเปนสอเพอใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพทในบรบทของสถานการณทใชเปนประเดนในการศกษา และเพมเวลาในการศกษาความหมายของค าศพทระหวางเลนเกมตามขอเสนอแนะจากวงจรปฏบตการท 2 ของครผ สอนชววทยา 2 ทาน นอกจากนผ วจยไดเพมเตมแหลงเรยนรเกยวกบประเดนการแกไขพนธกรรม เชน ใบกจกรรมการใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการแพทย ประเดนขาวการแกไขจโนมของนกวทยาศาสตรจน รวมไปถงผลส ารวจความคดเหนเกยวกบ

248

ประเดนการแกไขจโนมของนกวทยาศาสตรจนเพอใหนกเรยนไดศกษา ว เคราะหผลในวงกวาง มากขน และไดเชอมโยงความรทเรยนในบทเรยนเขากบชวตประจ าวนไดชดเจนขน

รปแบบของกจกรรมการเรยนรผ วจยแผนใหนกเรยนรวมกนศกษาเปนกลมดง วงจรปฏบตการท 1 และ 2 และผวจยไดขอความอนเคราะหจากครชวะจ านวน 2 ทานมารวมสงเกตการจดการเรยนรของผวจยเพอท าการสะทอนผลการจดการเรยนร ขนปฏบต

ผวจยไดท าการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม 3 ขน โดยใชประเดนปญหาเกยวกบการประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ดานการแพทยและความปลอดภยทางชวภาพและจรยธรรม ในขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา จดกจกรรมการเรยนรในวนท 18 กมภาพนธ 2562 คาบเรยนท 1 เวลา 08.00 - 09.30 น. ในขนน าเขาสบทเรยนผ วจยไดใชภาพยนตรเรอง Gattaca มาเปนประเดนใหนกเรยนไดศกษากรณการใชเทคโนโลยทาง DNA ดานการแพทยโดยผวจยใหนกเรยนศกษาประเดนดงกลาวในภาพยนตรเปนระยะเวลา 15 นาทจากนนรวมกนอภปรายเกยวกบประเดนในภาพยนตรทมความเกยวของกบเทคโนโลยทาง DNA เพอใหนกเรยนมองเหนจดเชอมโยงของประเดนปญหากบบทเรยนชดเจนมากขน จากนนครใชกจกรรมเกมบงโกใหนกเรยนศกษาความหมายของค าสาปและสรางความคนเคยเกยวกบค าศพททอยในประเดนปญหาในภาพยนตรขางตน โดยครแจกบตรความหมายซงจะประกอบไปดวย 16 ค าใหนกเรยนแตละกลมท าความเขาใจเกยวกบความหมายของค าศพท จากนนแจกตารางบงโกประกอบไปดวย 16 ชองขนาด 4 x 4 ชอง ในแตละชองจะประกอบไปดวยค าศพททไมซ ากน แลวแตละกลมจะมต าแหนงของค าศพทในแตละชองไมซ ากนจากนนครอธบายกตกาของการ เลนเกมบงโกและสรางเงอนไขใหเกมมความนาสนใจและสนกมากขนเชน หากกลมไหนทสามารถบงโกไดตามกตกาจะเพมคะแนนให เพอใหนกเรยนใหความสนใจกบกจกรรมมากขน จากนนครจะสมจบค าศพทจากกลองและอานความหมายของค าศพทนนนกเรยนจะตองตะโกนค าทมความหมายดงกลาวและใชลกปดวางลงในกระดาษตารางบงโกของสวนตวเอง ครด าเนนกจกรรมเพอสรางความค นเคยในค าศพทใหกบนกเรยนเปนเวลา 15 นาท จากนนครใชค าถามเพอใหนกเรยนเชอมโยงประเดน ทพบในภาพยนตรถงเทคนคตาง ๆ และใหนกเรยนดวดทศน เรอง 10 Insane Creatures Created by Scientists เ กยวกบสตว ทผานการท าพนธวศวกรรมในปจจบนและอภปรายรวมกนถงลกษณะ ทแตกตางจากสตวทไมผานการพนธวศวกรรม เพอใหนกเรยนแมเหนถงผลของการใชเทคนคทางพนธวศวกรรมในสตวแตละชนดทเกดขนในปจจบน เปนเวลา 5 นาท เนองจากใน ขนท 1 ผวจยไดท าการปรบปรงกจกรรมการเรยนรท าใหใชระยะเวลาการจดกจกรรม

249

กระชบมากขนผ วจยไดด าเนนจะก าตอเนองขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต โดยในมต ท 1 เรยนรและเขาใจหลกการท าพนธวศวกรรมทางการแพทยและการแกไขจโนมในมนษยในการรกษาโรคโดยใชประเดนขาวการสรางเดกหลอดแกวโดยนกวจยชาวจน ผ วจยใหนกเรยนศกษา ผานกจกรรมฐานเรยนร เรอง การแกไขจโนมและจนบ าบด และอภปรายภายในกลมใหเกดความเขาใจรวมกน จากนนจดท าแผนผงความคดน าเสนอสงทศกษา

ภาพ 28 การอธบายกตกาการเลมเกมบงโกค าศพททางพนธศาสตรทเกยวของกบประเดน

ทางวทยาศาสตรและสงคม เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความคนเคยกบค าศพท

ภาพ 29 การเลนเกมบงโกรวมกนเปนกลมของนกเรยน

250

คาบท 7 - 8 วนท 11 กมภาพนธ 2562 ผ วจยด าเนนกจกรรมการเรยนรตอเนองจาก มตท 1 หลงจากนกเรยนแตละกลมศกษาการใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการแพทยแลวผ วจยใหนกเรยนแตละกลมสรปออกมาเปนองคความรในรปแบบแผนผงความคด เพอใหนกเรยนไดท าความเขาใจการใชประโยชนของเทคโนโลยทาง DNA ดานการแพทยชดเจนขน จากนนจดกจกรรมการเรยนรในมตท 2 เชอมโยงแนวคดความกงวลของประชาชนเกยวกบการแกไขจโนมจากประเดนขาวการแกไขจโนมในการสรางเดกหลอดแกวโดยนกวทยาศาสตรชาวจน ผ วจยใหนกเรยนอานบทความจากใบกจกรรมการท าพนธวศวกรรมในมนษยและหลกชวจรยธรรม ซงเปนบทความ ทเกยวกบการปรบแตงจโนมของมนษยทเปนประเดนถกเถยงกนในสงคม มการเผยแพรในโลกโซเซยลเมอวนท 27 พฤศจกายน 2018 ทผานมา และดวดทศนเกยวกบหลกการของการทดลองดงกลาว จากนนครและนกเรยนรวมกนอภปรายถงประเดนขาวดงกลาว ครใชสอน าเสนอ Power point เพออธบายเพมเตมเกยวกบหลกการการแกไขจากประเดนขาวเพอใหนกเรยนเขาใจหลกการมากขน จากนนครใหนกเรยนแตละกลมศกษาบทความคดเหนเกยวกบการแกไขจโนมทารกโดยนกวทยาศาสตรชาวจนซงเปนผลส ารวจจากคนจนในมมมองเกยวกบการแกไขจโนมเพอรกษาโรค HIV และโรคตาง ๆ ใหนกเรยนไดวเคราะหถงเหตผลของการแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนปญหาดงกลาว

มตท 3 อภปรายผลกระทบของการปรบแกจโนมของทารกในการสรางเดกหลอดแกวโดยนกวทยาศาสตรชาวจนจากประเดนขาว เมอนกเรยนไดศกษาหลกการของการแกไขจโนมของทารกจากประเดนขาวและประเดนถกเถยงในสงคมรวมไปถงผลส ารวจความคดเหนของชาวจน ผวจยไดใหนกเรยนแตละกลมสบคนและแสดงความคดเหนเกยวกบผลกระทบการปรบแกจโนมของทารกดานสขภาพ และผลกระทบตอหลกจรยธรรมของสงคมภายในกลม

ชวโมงท 4 ผวจยไดจดกจกรรมการรเรยนขนท 3 ชวงพกกลางวน 20 กมภาพนธ 2562 นกเรยนแตละกลมน าผลการอภปรายภายในกลมเกยวกบผลกระทบของการปรบแกจโนมของทารกจากประเดนขาวการแกไขกนนมของทารกโดยนกวจยชาวจนโดยใหแตละกลมออกมาเขยนแสดงความคดเหนเชนเดยวกบวงจรปฏบตการท 2 โดยใชกระดาษสประจ ากลมเขยนขอดและขอเสยออกมาตดกระดานหนาหองเรยนเพอนแลกเปลยนคดถงจากการสบคนเกยวกบประเดนปญหาดงกลาว จากนนใหนกเรยนสะทอนผลการศกษาและการแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนปญหาการปรบแกจโนมทารกโดยนกวจยชาวจนในรปแบบของชนงานโดยผ วจยใหอสระ ในการจดท าชนงานจะตองประกอบไปดวยประเดนปญหาทศกษา คอการปรบแกจโนมของทารกโดยนกวจยชาวจน โดยนกเรยนแตละกลมจะตองอธบายค าศพททเกยวของกบประเดนปญหาดงกลาว

251

รวมไปถงอธบายหลกการของประเดนปญหา และแสดงความคดเหนเกยวกบผลกระทบการปรบแกจโนมทารกจากประเดนปญหาดงกลาว ขนสงเกต จากการสงเกตการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคม โดยใชประเดนปญหาเกยวกบการประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ทางการแพทยทประกอบไปดวยการจดการเรยนรทงหมด 3 ขน ผ วจยและครทมประสบการณสอนชววทยาจ านวน 2 ทานไดท าการสงเกตและบนทกการสงเกตลงในแบบบนทกการสะทอนผลการจดการเรยนร ดงน ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา

จากแบบสะทอนผลการจดการเรยนร ของผวจยและครผสอนชววทยาทง 2 ทานสามารถแยกไดเปน 2 ประเดน คอ จดเดน และขอเสนอแนะ ดงน

จดเดน ดานรปแบบของกจกรรม ...ภาพยนตรทใชมการตดตอใหกระชบตรงประเดนไมยดเยอ ท าใหไมนาเบอเกนไป มการใชประเดนเทคโนโลยทาง DNA ทางการแพทยทเกยวของกบหลกของจรยธรรม และใช เกมบงโกสรางความตระหนกใหนกเรยนเขาใจความหมายของค าศพท ท าใหเกดความคนเคยกบค าศพทในประเดนปญหาดงกลาวเปนอยางด

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...ใชภาพยนตร Gattaca ท าใหนกเรยนมองเหนประเดนปญหาไดชดเจน มองเหนการประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ดานการแพทยไดชดเจน

...การเรยนรดวยเกมบงโกใชระยะเวลาทเหมาะสม สงเสรมใหนกเรยนเกดความสนกสนาน และคนเคยค าศพททางพนธศาสตร (ตระหนกร)

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...การใชภาพยนตรเพอน าเขาสบทเรยน พบวานกเรยนใหความสนใจและกระตอรอรน ท ากจกรรมด การใชเกมบงโกท าใหกจกรรมเกดความนาสนใจนกเรยนไมเบอและรวมท ากจกรรมในระดบด

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

252

ดานสอทใชในการจดกจกรรมการเรยนร ...สอหลากหลาย เชน ภาพยนตร เกมบงโก ท าใหนกเรยนไมเบอหนาย

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...สอมความเหมาะสม หลากหลาย

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...สอทใชมความเหมาะสม เนองจากพบวานกเรยนใหความสนใจเปนอยางด (ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

ขอเสนอแนะเพมเตม

...อาจจะใหนกเรยนทกคนไดจบฉลากเกมบงโกเพราะจะท าใหกจกรรมเราความสนใจนกเรยนเพมมากขน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต

ในขนการจดกจกรรมการเรยนรนไดแบงออกเปน 3 มต ซงในแตละมตมเปาหมายใน การจดการเรยนรตางกน ดงน

มตท 1 เรยนรและเขาใจหลกการการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน ผ สะทอนผล มความเหนวาขนตอนนมจดเดน และขอเสนอแนะดงผลการสะทอน ดงน

จดเดน

นกเรยนไดอภปรายรวมกนในกลมถงหลกการการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยนจาก ใบกจกรรม และสอน าเสนอ Power point ทมความเหมาะสมกบนกเรยนท าใหเกดความเขาใจในหลกการการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยนมากขน ดงบนทกผลการสะทอนการจดกจกรรมการเรยนร ดงน

...นกเรยนไดอภปรายกนเองในกลมท าใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน และการไดอภปรายสรปหลกการรวมกบผวจยท าใหสงเสรมความเขาใจในหลกการแกไขจโนมมากขน ...นกเรยนไดเขาใจหลกการของการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน จากการใชสอ ใบกจกรรม และสอน าเสนอ Power point ซงเพยงพอตอการเรยนรของนกเรยน

253

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562) ...นกเรยนไดอภปรายรวมกนในกลมกอนท าใหไดตรวจสอบความเขาใจในหลกการเบองตนของตนเองและเพอนภายในกลม จากนนผ วจยเขามามบทบาทในการอธบายรวมกนกบนกเรยน ซงชวยใหนกเรยนเกดความเขาใจในหลกการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยนมากขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...การอภปรายรวมกนภายในกลมของนกเรยนสงเสรมใหนกเรยนเปนผน าตนเองในการเรยนร และนกเรยนไดเขาใจหลกการการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยนมากขน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

มตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยนกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม ผสะทอนผลมความเหนวาขนตอนนมจดเดน และขอเสนอแนะเพมเตม ดงน

จดเดน

การใชประเดนขาวทเกดขนจรงในชวตประจ าวนท าใหนกเรยนไดเชอมโยงหลกการและเหนผลกระทบทเกดขนจรง

...ครใชประเดนขาวนกวจยจนแกไขยนในตวออนท าใหนกเรยนไดเชอมโยงหลกการทางพนธศาสตรกบประเดนปญหาในสงคมไดด

...สอทใชล าดบเรองไดชดเจน นาสนใจ

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...ใบกจกรรมทใชมความนาสนใจ มความกระชบเหมาะสมกบระยะเวลาของกจกรรมท าใหนกเรยนไดเหนประเดนการเชอมโยงหลกการในบทเรยนกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดเปนอยางด

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...ใบกจกรรมทใชมความนาสนใจเปนปจจบนและแสดงหลกการทเ กยวของกบ พนธศาสตรไดชดเจน

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

254

ขอเสนอแนะเพมเตม

...อาจจะใชประเดนขาวเพมเตมใหนกเรยนไดเหนถงการใชประโยชนของเทคโนโลย ทาง DNA ในดานการแพทย ทยงคงเปนประเดนปญหาในสงคม

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

มตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนปญหาการแกไขจโนมทารกโดยนกวจยชาวจนตอสงคมในดานตาง ๆ การจดกจกรรมการจดการเรยนรขนนนกเรยนแตละกลมจะไดรวมการศกษาผลกระทบของการแกไขจนมทารกโดยนกวจยชาวจนจากประเดนขาว และวเคราะหรวมกบผลส ารวจความคดเหนเกยวกบการแกไขจโนมทารก ผ สะทอนผลมความเหนวาขนตอนนมจดเดน ขอเสนอแนะ ดงน

จดเดน

นกเรยนไดสบคน วเคราะห และอภปรายภายในกลมกบผลกระทบการแกไขจโนมทารกรวมกน ดงบนทกการสะทอนผล ดงน

...นกเรยนไดฝกทกษะการสบคน อภปรายการสบคนภายในกลม

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...การสบคนเกยวกบผลกระทบการแกไขจโนมตอสงคมในดานตาง ๆ มระยะเวลาทเหมาะสมท าใหนกเรยนไดเหนถงประโยชนและความกงวลของคนในสงคมเกยวกบการแกไขจโนมของมนษย ท าใหนกเรยนเขาใจและสามารถเชอมโยงประเดนปญหากบหลกทางจรยธรรมมากขน

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

...นกเรยนไดเรยนรขอดและขอเสยของการแกไขจโนม และความกงวลทเกยวของกบ หลกทางจรยธรรม

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

ขอเสนอแนะเพมเตม

...อาจใหนกเรยนสบคนความกงวลของการแกไขจโนมในมนษย ของประชาชน แตละประเทศเพอใหเกดความเชอมโยงและใชขอมลมารวมวเคราะห เพอพจารณาแนวทางการปฏบตหากจะตองเลอกใชการแกไขจโนมในอนาคต

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 18 กมภาพนธ 2562)

255

ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต ผวจยจดกจกรรมการเรยนรรปแบบเดยวกนกบวงจรปฏบตการท 2 ทปรบปรงมาแลวโดยใหนกเรยนแตละกลมเขยนแสดงขอด - ขอเสยของการแกไขจโนมทารกจากการสบคนในมตท 3 ลงในกระดาษโพสอทส แลวน ามาตดทกระดานทงสองฝงหนาชนเรยนเพอใหนกเรยนกลมหนงศกษาแลกเปลยนความคดเพอน าไปสะทอนผลการปฏบตในการจดท าเปนชนงานของกลมตอไป การจดกจกรรมการเรยนรในขนท 3 นจากผลการสะทอนการจดกจกรรมการเรยนร พบวา มจดเดน ดงน

...นกเรยนแตละกลมไดน าความรจากขอมลทสบคนเกยวกบประเดนการแกไขจโนมในทารกและผลส ารวจความคดเหนเกยวกบการแกไขจโนมในทารกมาวพากษผานกระดาษโพสอทเกยวกบประเดนทสงผลกระทบตอสงคมในดานตาง ๆ ท าใหนกเรยนไดเหนมมมองทหลากหลายของเพอนแตละกลม

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562)

...นกเรยนสามารถน าเสนอแนวปฏบตเกยวกบประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมไดตามเวลาทก าหนด และนกเรยนไดเกดแนวความคดรวบยอดเกยวกบการปฏบตและการน าไปใช

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562)

...นกเรยนไดฝกทกษะการอภปรายกลม การรบฟงความคดเหนของเพอนภายในกลม และวเคราะหมมมองทหลากหลายของเพอนตางกลม

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562)

สรปผลการจดการเรยนรแผนการจดการเรยนรท 2 เรองการหาขนากของ DNA และการหาจ าดบนวคลโอไทด ...ประสบความส าเรจ การจดกจกรรมการเรยนรสามารถสงเสรมการรพนธศาสตรของนกเรยนได

(ครชววทยาทานท 1, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562) ...ประสบความส าเรจ นกเรยนสามารถจดท าชนงานเพอสะทอนแนวทางการปฏบตได

(ครชววทยาทานท 2, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562)

256

...ประสบความส าเรจ นกเรยนอธบายหลกการของบทเรยนได และสามารถท ากจกรรมรวมกนเพอสะทอนแนวทางการปฏบตไดด

(ผวจย, แบบสะทอนการจดการเรยนร วงจรท 3, 20 กมภาพนธ 2562)

ขนสะทอนผล

ขอมลทไดจากการสงเกตซงไดจากแบบสะทอนการจดการเรยนรของผ วจยและคร ทมประสบการณสอนชววทยาจ านวน 2 ทาน สามารถสะทอนการจดการเรยนรตามแนวคดประเดนทางวทยาศาสตรและสงคมในการสงเสรมการรพนธศาสตร เรองเทคโนโลยทาง DNA แผนการจดการเรยนรท 3 เรองการประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA และความปลอดภยทางชวภาพและ ชวจรยธรรม โดยแบงเปนขนตอนการจดการ 3 ขนตอน ดงน

ขนท 1 การเผชญหนากบประเดนปญหา

จากการสะทอนผลการจดการเรยนรในขนการเขยนไดกบประเดนปญหากสรปไดวา การน าภาพยนตร หรอสอ ใกลตวนกเรยนมาใชเปนสอในการน าเขาสบทเรยน โดยทสอนนมความเหมาะสม ระยะเวลากระชบจะท าใหนกเรยนเหนภาพประเดนสถานการณชดเจนยงขน กระตนนกเรยนใหเกดความสนใจในการจดกจกรรมการเรยนการสอน และกจกรรมนนไมนาเบอ รวมไปถงการใชสอทมความเกยวของกบชวตประจ าวนจะท าใหนกเรยนสามารถเชอมโยงคะแนนสถานการณเขากบบทเรยนไดงาย การใชเกมเพอสรางความคนเคยเกยวกบค าศพททางพนธศาสตรทพบในประเดนสถานการณตวอยางท าใหนกเรยนเกดความสนใจ สนกสนาน และกระตอรอรนในการท ากจกรรมมากขน เนองจากการใชเกมนกเรยนไดแขงกนในแตละกลมท าใหกจกรรมไมนาเบอ

ขนท 2 การเรยนรวทยาศาสตรแบบ 3 มต

มตท 1 เรยนรและเขาใจหลกการการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชสอทมความเหมาะสมสงผลใหนกเรยนเกดความเขาใจในหลกการมากขน เหนภาพไดชดเจนแมจะเปนหลกการทมลกษณะนามธรรม การใชใบกจกรรมและใหเวลานกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายสงผลใหนกเรยนเขาใจหลกการเพมมากขน รวมถงสงเสรมใหนกเรยนเปนผ น าในการเรยนรดวยตนเอง การจดการเรยนรทเนนนกเรยนเปนส าคญ และการเขาไปมบทบาทของผ วจยหรอครผสอนในระยะเวลาทเหมาะสมเปนตวชวยใหนกเรยนเขาใจหลกการการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยนถกตอง ในมตท 1 นอาจจะเพมใหนกเรยนแตละกลมกระจายตวเพออภปรายรวมกบสมาชกภายในกลมอนเกยวกบหลกการการแกไขจโนมและการบ าบดดวยยน

257

เพอสงเสรมใหนกเรยนเขาใจหลกการจากการอธบายใหกบเพอนกลมอนมากขน ทงยงชวยสงเสรมใหนกเรยนเกดทกษะกระบวนการท างานรวมกบผ อน

มตท 2 เชอมโยงแนวคดและหลกการการแกไขจโนมการบ าบดดวยยนกบประเดนปญหาทางวทยาศาสตรและสงคม การใชประเดนปญหาทยงเปนขอถกเถยงกนในสงคมท าใหนกเรยนไดวเคราะหและเชอมโยงหลกการทเรยนในบทเรยนเขากบชวตประจ าวน นกเรยนไดมองเหนมมมองทแตกตางจากสอทใชในกจกรรมการเรยนร ในการจดกจกรรมการเรยนรนนสอจงมความจ าเปนอยางมาก จะตองล าดบเหตการณใหนกเรยนไดเชอมโยงแนวคดและหลกการการแกไขจโนม ไดอยางเปนระบบ ชดเจน และนาสนใจ เพอจะใหกจกรรมไมนาเบอและเราความสนใจเรยนไดอยตลาด ในการจดกจกรรมในมตท 2 นอาจจะใชประเดนขาวเพมเตมใหนกเรยนไดศกษาถงประโยชนของการใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการแพทย เพอใหนกเรยนเหนมมมองทหลากหลายของการใชเทคโนโลยทาง DNA ดานการแพทยมากขน มตท 3 สบคนผลกระทบของประเดนปญหาการแกไขจโนมโดยนกวทยาศาสตรชาวจน ตอสงคมในดานตาง ๆ การใหนกเรยนผลกระทบ และน ามาอภปรายรวมกนภายในกลมท าใหนกเรยนไดทกษะการสบคน รจกรบฟงความคดเหนของผ อน และไดเหนถงประโยชนรวมถงความกงวลของคนในสงคมเกยวกบประเดนปญหาดงกลาว เพอน ามาสงเคราะหและหาแนวปฏบตในขนตอไป อาจจะใหนกเรยนสบคนความกงวลของการแกไขจโนมในมนษยเพมเตม โดยศกษาจากผลการส ารวจความคดของประชาชนแตละประเทศ เพอใหเกดความเชอมโยงเจาะประเดนขาวการแกไขจโนมทารก และท าใหนกเรยนไดทราบมมมองทหลากหลาย สามารถใชขอมลมาเหลานมาวเคราะหและพจารณาแนวปฏบตหากจะตองเลอกใชการแกไขทลงในอนาคต

ขนท 3 สงเคราะหแนวคดและการปฏบต การอธบายรวมกนของนกเรยนในแตละกลมเกยวกบขอดและขอเสยของการแกไขจโนมทารกโดยใชกระดาษโพสอทเปนตวกลางในการแลกเปลยนแนวคดของแตละกลม ท าใหนกเรยนเกดแนวความคดรวบยอดเกยวกบการปฏบตและการน าไปใช ไดเหนมมมองทหลากหลาย ของเพอนแตละกลม รวมไปถงสงเสรมใหนกเรยนรจกเลอกใชขอมลเพอน ามาวเคราะห สงเคราะหเปนแนวคดแนวปฏบตของกลมรวมกน

258

ประวตผวจย

259

ประวตผวจย

ชอ – สกล บศมาพร กนทะวง

วน เดอน ป เกด 20 พฤษภาคม 2536

ทอยปจจบน 43/2 หม 4 ต าบลหนองลอง อ าเภอเวยงหนองลอง

จงหวดล าพน 51120

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2558 วท.บ. (จลชววทยา) มหาวทยาลยเชยงใหม