Date post: | 07-Apr-2018 |
Category: |
Documents |
Upload: | yusuf-emanet |
View: | 245 times |
Download: | 1 times |
of 101
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
1/101
ANAKKALE ONSEKZ MART NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS
AKILLI EV OTOMASYONU
Utku BAYRAM
Yrd.Do.Dr. smail KADAYIF
ubat, 2006
ANAKKALE
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
2/101
AKILLI EV OTOMASYONU
anakkale Onsekiz Mart niversitesi Fen Bilimleri Enstits
Yksek Lisans Tezi
Bilgisayar Blm, Bilgisayar Anabilim Dal
Utku BAYRAM
Yrd.Do.Dr. smail KADAYIF
ubat, 2006
ANAKKALE
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
3/101
ii
YKSEK LSANS TEZ SINAV SONU FORMU
Utku BAYRAM, tarafndan Yrd.Do.Dr. smail KADAYIF ynetiminde
hazrlanan Akll Ev Otomasyonu balkl tez tarafmzdan okunmu, kapsam ve
nitelii asndan bir Yksek Lisans tezi olarak kabul edilmitir.
Ynetici
Jri yesi Jri yesi
Mdr
Fen Bilimleri Enstits
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
4/101
iii
TEEKKR
Tezimin hazrlanmas ve tamamlanmasnda byk katklar olan deerlihocam, danmanm Yrd.Do.Dr. smail KADAYIF a, her trl skntmda
destekleriyle yanmda olan Prof.Dr. Hlya YILDIRIM a, tez ncesi, yapm aamas
ve sonunda varlklaryla yanmda olan Do.Dr. Memedali SALAHLI ya, teknik
destei ve sorularma verdii sabrl cevaplaryla Yk.Mh. Serdar ZCAN a,
zellikle tez almalarm sresince yazlm bilgisini esirgemeyen, bana katlanan g
ve azim veren Uzman Vildan ETNKAYA ya teekkr ederim.
Utku BAYRAM
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
5/101
iv
SMGELER VE KISALTMALAR
Ksaltmalar Aklama
AR-GE Aratrma-Gelitirme
ADC Analog/Dijital evirici
BAUD RATE Veri letim Hz
BPS 1 Saniyede letilen Veri Says
CAD Bilgisayar Destekli Tasarm
CPU Merkezi lem Birimi
DVD Say
sal Video Oynat
c
EEPROM Defalarca Programlanabilir Entegre
EIB European Installation Bus
EPROM Bir Defa Programlanabilir Entegre
HVAC Binalarda stma, havalandrma, iklimlendirme
LCD Likit Kristal Ekran
LDR zerine Gelen Ikiddetiyle Direnci Deien
Elektronik Eleman
LM Ikiddeti (Lmen)
MCLR Pic16F877 nin Programn Yeniden Balatmak
in Topraa ekilen Baca
PIC evresel Arabirim Kontrolcs yada
Programlanabilir Tmleik Devre
RAM Rastgele Eriilebilir Bellek
ROM Sadece Okunabilir Bellek
RX Seri Haberlemede Veri Gnderimi Yapan U
TX Seri Haberlemede Veri Alm Yapan U
USART niversal Senkron-Asenkron Alc/Verici
X-10 Evdeki Mevcut Elektrik Hatt zerinden Veri
letiimi Salayan Sistem
YAGE Yukarda ad geen eser
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
6/101
v
AKILLI EV OTOMASYONU
ZET
Bu tezin amac; gndelik hayatta ev ierisinde yaplan birtakm ilerin,
sensrler ve anahtarlamalar yardmyla artk insan mdahalesi gerektirmeden
otomatik olarak yerine getirilmesi, ev gvenliinin salanmas v.b. ilemlerin
periyodik olarak veya duruma gre ayarlanarak, otomatik veya istee bal ekilde
gerekletirilmesi amacyla insan yaamn kolaylatrmaya ynelik ev
otomasyonuna rnek oluturmaktr.
Anahtar szckler : Otomasyon, Sensrler, Mikrodenetleyici, Akll Ev
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
7/101
vi
ABSTRACT
The purpose of this thesis is to study some house automation systems making
our daily life more comfortable, and to implement an examplary one in practice.
House automation systems serve us by doing some periodic and non-periodic tasks
including home security without any human interference. They achieve these duties
ria using electronic sensors, switchhes, machines, and some special purpose devices.
Keywors: Automation, Sensors, Microcontroller, Intelligent House
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
8/101
vii
ERK
Sayfa
TEZ SINAVI SONU BELGES ............................................................................... ii
TEEKKR ...............................................................................................................iii
SMGELER VE KISALTMALAR ............................................................................ iv
ZET ........................................................................................................................... v
ABSTRACT................................................................................................................ vi
BLM 1 GR ................................................................................................... 1
1. Akll Ev Sistemleri ............................................................................................ 2
1.1. Ev Otomasyonu .......................................................................................... 4
1.2. Evin Akllanmas ........................................................................................ 5
1.2.1. Vericiler .............................................................................................. 6
1.2.2. Alclar ................................................................................................ 6
1.3. Akll Evin Saladklar ............................................................................... 7
1.3.1. Enerji Tasarrufu ................................................................................. 8
1.3.2. Konfor .............................................................................................. 10
1.3.3. Gvenlik ........................................................................................... 11
1.4. Kullanlabilirlik ......................................................................................... 15
1.5. Haberleme Protokol ............................................................................... 19
1.6. Neler Salar? ............................................................................................. 25
BLM 2 TRKYE VE DNYADAK GELMELER .............................. 27
2. Teknolojik almalar ...................................................................................... 27
2.1. Trkiye deki Gelimeler .......................................................................... 27
2.1.1. Mobil letiim Cihazlarle Ev Otomasyon Sistemleri ..................... 27
2.1.1.1. stemci .................................................................................. 28
2.1.1.2. Modem ................................................................................. 28
2.1.1.3. Bilgisayar .............................................................................. 28
2.1.1.4. Kumanda Paneli .................................................................... 28
2.1.1.5. MSIIS (Microsoft Internet Information Server).................... 29
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
9/101
viii
2.1.1.6. Ev Otomasyonu Sistemleri Yazlm ..................................... 29
2.1.1.7. Ev Otomasyonu Sistemleri Donanm.................................... 29
2.1.1.8. Ev Otomasyonu Sistemleri Kontrol Aygtlar ...................... 30
2.1.1.9. Sistemin leyii Kullanm .................................................. 30
2.1.2. Bina Ynetim Sistemleri Ve HVAC Sistemlerinde Enerji Tasarrufuna
Ynelik Kontrol lkeleri .................................................................... 32
2.1.2.1. Istma Ve Soutmann En Verimli Kaynaktan Seilmesi .... 33
2.1.2.2. Cihazlarn Sadece Gerektiinde altrlmas .................... 33
2.1.2.3. En Uygun Balatma - Durdurma .......................................... 33
2.1.2.4. Gece evirimi ...................................................................... 34
2.1.2.5. Dngsel Kumanda Yazlm ............................................... 34
2.1.3. Bina Ynetim Sistemleri Ve HVAC Otomasyon Sistemlerinde Enerji
Tasarrufu ............................................................................................ 34
2.2. Dnyadaki Gelimeler ............................................................................. 36
2.2.1. Savunmasz nsanlarin Gvenli Akll Ev Sistemleri Tasarm .... 36
2.2.2. Networkle Ev Otomasyon Projeleri................................................ 37
2.2.3. Network Temelli Akll Evlerin Kotroll Alan Network Yangn
Alarm Sistemi .................................................................................... 392.2.4. GSM Temelli Kablosuz Ev Gereleri Monitrle Kontrol Sistemi.... 41
2.2.5. Haberleme in Tmletirilmi Ev Sunucusu Ve Ev Otomasyonu . 42
2.2.6. Ev Otomasyon Sisteminin Dizayn Ve Uygulamas .......................... 44
2.2.7. Ev Otomasyon Network in Enerji Etkenli Sensr Projesi ........... 47
BLM 3 EV OTOMASYONU ........................................................................ 51
3. Sistem Tasar
m
................................................................................................ 513.1. Sistem Algoritmasnn Oluturulmas ...................................................... 52
3.2. Devre Dizayn ........................................................................................... 53
3.2.1. G Kat ............................................................................................ 54
3.2.2. Alglayc Kat ................................................................................... 55
3.2.3. Haberleme Kat ................................................................................ 57
3.2.4. LCD Kat ........................................................................................... 61
3.2.5. Mikrodenetleyici Kat ....................................................................... 62
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
10/101
ix
3.3. Yazlm Aamas ....................................................................................... 66
3.3.1. Mikrodenetleyicinin Programlanmas .............................................. 66
3.3.2. Kullanc Ara yz ........................................................................... 78
BLM 4 SONU VE TARTIMA ................................................................. 83
KAYNAKLAR ........................................................................................................ 84
Ekler.I
ekiller....II
Yaam yks..IV
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
11/101
BLM 1
GR
nsanolunun tr olarak hayvanlarn pek ouna oranla iklimsel koullara kar
doal savunma mekanizmalarna sahip olma, uyum yetenei ve fiziksel yap
alarndan daha zayftr. Bu nedenle, insanlar tarihin ilk alarndan beri ilevi ne
olursa olsun, gerek doa koullarna kar, gerek mahremiyet ve savunma amal
olarak, iinde rahat yaayabilecekleri, iklimsel ve kltrel koullara en iyi uyumu
salayacan dnd yaplar gerekletirme abasnda olmutur,(Utkutu, 1999).
Eskiden amalar barnmak, korunmak ve mahremiyetin salanmas ile snrl
iken, bugn teknolojik geliimin verdii olanaklara paralel olarak artan fiziksel ve
psikolojik konfor taleplerine cevap verebilecek mekanlarn gerekletirilmesi nem
kazanmtr.(yage)
Teknolojideki gelimelerin tarihine bakldnda, belirli aralklarla tarih
sahnesine kan baz teknolojilerin, neredeyse btn ekonomik ve toplumsal faaliyet
alanlarnda devrimsel deiikliklere yol atklar grlr...... Gnmzn mikroelektronik temelli enformasyon ve telekomnikasyon teknolojileri de her alanda
geni apl deiimlere yol amaktadr,(Anonim, 2004).
Grlen odur ki, tarih sahnesine kan bu jenerik karakterdeki teknolojilerin
gelitirilip ekonomik ve toplumsal faydaya dntrlmesinde yetkinlik kazanan
uluslar dnya pazarlarnda rekabet stnlne sahip olmakta ve dnya ticaretindeki
paylar
n
art
rarak toplumsal refahlar
n
h
zla ykseltebilmektedirler. Ne var ki, heryeni teknolojinin salayabilecei retkenlik artnn bir snr vardr. O snrn
alabilmesi, daha st dzeyde yeni bir teknolojinin gelitirilebilmesine baldr.
Gnmz ekillendiren mikro elektronik temelli enformasyon ve telekomnikasyon
teknolojileri de retkenlii artrmada kendi doal snrlarna erimek zeredir.(yage)
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
12/101
2
Demir (2001)e gre, gittike daha rahat bir ortamda yaamak insanlarn doal
isteklerinden biridir. nsanlar, imdiye kadar lks veya olanaksz grdkleri ve
sahiplenmeyi hi dnmedikleri rnleri temin etme isteindedirler. rnein ksa
bir zaman ncesine kadar lks saylan otomatik amar makinesi yksek
penetrasyon oranlarna ulamtr. Bir ka yl ncesine kadar lks veya demez
diye nitelediimiz klima cihazlar, artk daha fazla kii tarafndan kullanlr hale
gelmitir, (Anonim, 2003).
Konfor istei dier taraftan rnlerin spesifikasyonlarn da etkilemektedir.
Elektronik gittike daha fazla kullanlmaktadr, rnler gittike akllanmaktadr.
Elektronik akl, baz kararlar kendisi vererek alma koullarn optimum noktaya
getirecektir. Dier taraftan bir arza srasnda uyararak sahibine kolaylk
salayacaktr, (yage).
Bilginin nem kazand ve iletiimin ekonomik faaliyetleri mekndan
bamszlatrd, alma saatlerinin azald, iklim deiiminin arlat bir
ortamda uzun sre kendine yeter olmas beklenen dank yerlemi evlerde yalnz
veya kk aileler eklinde yaamay tercih edecek insanlarn da st dzeydekiisteklerini ve konforunu salayacak, enerjiyi, kimyasallar, suyu ve havay en az
kullanan akl ve zekaya sahip birbirleri ile haberleen yksek teknolojiyi kullanan
cihaz makine ve sistemleri tercih ederek hayat kolaylatran ynde eilim gsteren
toplumlar giderek oalmaktadr, (yage).
1. Akll Ev Sistemleri
Gnmzde teknolojik alanda her geen gn yeni gelimeler olmakta ve bu
gelimelere paralel olarak insanlarn yaam standartlar artarken, konfor anlaylar
deiim gstermektedir. Teknolojinin insanlara sunduu imkanlar sayesinde daha
nce elle yaplan birok ilem, artk insan mdahalesi olmadan oluturulan
otomasyon sistemleri ile otomatik olarak yaplabilmektedir. Otomasyon sistemleri ile
yaplan ilemler genellikle alglayclardan alnan veriler deerlendirilerek
gerekletirilmektedir, (Gedikpnar ve Cava, 2001).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
13/101
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
14/101
4
1.1. Ev Otomasyonu
Ev teknolojileri endstrinin birok alannda kullanlan kontrol sistemlerinin
gndelik hayata uyarlanmas, ev otomasyonu da bu teknolojilerin kiiye zel ihtiya
ve isteklere uygulanmasdr. Akll evler ise, btn bu teknolojiler sayesinde ev
sakinlerinin ihtiyalarna cevap verebilen, onlarn hayatlarn kolaylatran daha
gvenli, daha konforlu ve daha tasarruflu bir yaam sunan evlerdir denebilir,
(Kurbeti, en ve Bakan, 2003).
Mikserler, kahve makineleri ve mutfak robotlar gibi mutfak aletleri;
televizyonlar, mzik setleri, DVD oynatclar, videolar; buzdolaplar, amar ve
bulak makineleri, otomatik garaj kaplar, k seviyesi ayarlanabilir lambalar, telsiz
telefonlar, elektrik sprgeleri ve daha bunlar gibi birok cihaz, endstri iin
gelitirilen teknolojilerin gndelik hayata uygulanmas ile insan hayatnn ayrlmaz
birer paralar haline gelmitir. Daha sonralar bu cihazlar yine gelien teknolojiyle
insan hayatn kolaylatrmak iin birok deiim geirmi; Televizyonlar, mzik
setleri ve hatta garaj kaplar iin uzaktan kumandalar, kahve makineleri iin
zamanlayclar, kullancya birok seenek sunan amar ve bulak makineleri,buzdolaplar gelitirilmitir. imdi de bu srecin bir sonraki adm olarak, tm evin
tek bir noktadan kontrol edilmesine imkan veren ve programlama imkanlaryla bu
kontrol kendiliinden salayan ev otomasyon teknolojileri tketicinin hizmetine
sunulmutur. (yage)
Bu sistemler gelitirilirken gz nnde bulundurulan temel unsurlardan biri de
bu sistemlerin kiisel bilgisayarlarla tam uyumlu olarak al
abilmesidir. Kiisel bilgisayarlar artk ada bir evin standartlar arasna girmi ve birok insann
haberleme, elence gibi birok alandaki alkanlklarn deitirmitir. Bu srete
artk baz evlerde birden fazla kiisel bilgisayar bulunmas ve bunlar arasnda bir ev
ii bilgisayar a kurulmas da bunun en etkili kantlarndan biridir. Bu deiimler
gz nne alndnda grlyor ki bir sonraki adm, bu bilgisayarlarn ev yaantsn
da deitirmesidir. Bu deiim de bir evdeki cihazlar ve klarn bilgisayarlarca
kontrol edilmesiyle gerekleecektir. ou ev otomasyon sisteminin ierdii ana
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
15/101
5
kontrol sistemi de bu iler iin zellemi ve kullanm ok basit olan bir
bilgisayardr denebilir. ekil 2. de rnek bir akll ev sistemi grlmektedir, (yage).
ekil 2. rnek bir akll ev sistemi, (yage).
1.2. Evin Akllanmas
Evin "akll" hale gelmesi iin, belirli standart paralar ieren hazr sistemler
bulunduu gibi, bu sistemlere, ihtiyalar dorultusunda ve bteye uygun olarak
eklemeler, veya karmalar yaplabilir, (yage)
Hazr sistemlerin ou bir ana kontrol kutusu, bir kontrol paneli, eitli
alglayclar, cihaz denetleyicileri, uzaktan kumandalar ve bir telefon modl ierir.
Ortalama bir kitap byklnde olan kontrol paneli evin giriine yerletirilir.
Kontrol kutusu ile haberleen alglayclar ve cihaz denetleyicileri, hibir tadilata
neden olmayan kablosuz veya elektrik ebeke haberlemeli eitlerden olabilecei
gibi pile ihtiya duymamas, elektrik kesintilerinden etkilenmemesi veya elektrik
hatlarnn olmad yerleri de kapsayabilmesi iin kablolu modeller de seilebilir.
rnein EIB veya X10 sistemleri bunlara rnek gsterilebilir. Bu ekil sistemler
ekil 3 de de grld gibi vericiler ve alclardan olumaktadr, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
16/101
6
ekil 3. Akll ev sisteminde kullanlan verici ve alclar, (yage).
1.2.1. Vericiler
Vericiler, kullanlan sisteme gre elektrikebekesi kablolar zerinden, sistem
iin denmi ayr hat zerinden, radyo dalgalar veya kzl tesi k vastasyla
alclara sinyal gnderirler. Alclar bu sinyalleri yorumlayarak ne yapacak
olduklarna karar verirler. rnein A, Kapa, Ks, Parlakl arttr gibi. Vericiler
uzaktan kumanda cihazlar, ayarladnz saatte gre komut gnderen zamanlayclar,
insan sesi veya bilgisayar arabirimi olabilir, (yage).
1.2.2. Alclar
Alclar ise kendilerine gnderilen sinyallere gre cihazlara ama, kapama,
ksma gibi kumandalar uygularlar. Alclar prizlere taklabilen portatif modller,
buat ii modller olabilecei gibi mikrodenetleyici arabirimi de olabilir, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
17/101
7
1.3. Akll Evin Saladklar
Akll ev sistemlerinin insan hayatna getirdiklerini tasarruf, konfor ve gvenlik
olarak ana balk altnda toplayabiliriz.
rnein akll ev sistemlerinde EIB nin kullanlmasnda kullancnn yan sra
retici firmalarnda avantajlar vardr. ekil 4 ve ekil 5 te her iki taraf iin bu
avantajlar gsterilmitir, (EIB, 1997).
ekil 4. EIB nin kullanlmasndaki firma avantajlar, (yage).
ekil 5. EIB nin kullanlmasndaki kullanc avantajlar, (yage).
Enerji giderlerinin minimize edilmesi:Enerji tasarrufu, yk kontrol
letme verilerinin kayd Sistemlere ait bakm destei Mevcut elektrik tesisatnda tadilat
gerektirmeden kolay ilave yaplabilmesi
Kablo tesisatna mdahale etmeden odaiinde yeni isteklerin karlanabilmesi
Kullanclar
Etkili planlama destei Kablolama kolayl Kablo miktarndaki azalma Daha az yangn riski Ksa montaj sresi Daha ksa konfigrasyon sresi
Projeciler,Yatrmclar,
Elektrik
mtahitleri
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
18/101
8
ekil 6. Fonksiyonlarn entegrasyonu, (yage).
ekil 6 dan da grld zere EIB ve X10 kullanlan ev otomasyonlarnda
tm sistem bileenleri BUS ad verilen tek bir veri yoluna baldr ve sistemdeki tm
haberleme ayn hat zerinden salanr, (yage).
1.3.1. Enerji Tasarrufu
Endstride otomasyona geilmesinin en nemli nedeni verimlilii arttrmak ve
enerji tasarrufu salamaktr. Ev otomasyonunda da durum farkl deildir. Normal bir
ailenin enerji giderlerini arttran ve gereksiz enerji tketimine neden olan en byk
etkenler, gereksiz yere ak braklan klar, ksa sreler iin hzlstma ve soutma
salamak iin yksek seviyelerde altrlan stma ve soutma sistemleri, evin
kullanlmayan blgelerinin stlmas, gn ndan gerektii kadar faydalanamama,
ak braklan cihazlar ve benzeri durumlardr. Istma sistemlerinin otomasyonla
denetimi bir evin s enerjisi tketimini %10, gereksiz klarn sndrlmesi, yaklan
klarn %90 parlaklkta yaklmas, cihazlarn ucuz tarife zamanlarna gre
programlanmas gibi yntemler ise elektrik enerjisi tketimini %30'a varan oranda
azaltabilir, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
19/101
9
ekil 7 ve ekil 8 de grafiksel olarak yatrm maliyetleri ve senelik iletme
giderlerinden de anlalaca zere akll ev sistemlerinde fonksiyonellik arttka
ekonomik adan bir tasarruf elde edildii gzlemlenebilir, (yage).
ekil 7. Yatrm maliyeti tasarrufu, (yage).
Yatrm masraflarnn azaltlmasu ekilde yaplr;
- yk ynetimi- gnlk zamana bal olarak cihazlarn kapatlmas- gereksinimlere bal olarak cihazlarn kapatlmas
ekil 8. Senelik iletme gideri, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
20/101
10
1.3.2. Konfor
Bu konu da byk lde hayal gcne ve ev teknolojisinin kapasitesine
bal olarak ihtiyalara gre byk eitlilikler gsterebilir. Konfor salanmasndaki
temel mantk, kiiye gereksiz yere zaman kaybettiren ilemlerin otomasyon sistemi
tarafndan yerine getirilmesi ve normal koullarda kullanc tarafndan
gerekletirilemeyecek ilemlerin yerine getirilmesidir. Bu konularda en byk
kolayl, ev otomasyon sistemlerinin birok komutu arka arkaya yerine getirmek
suretiyle gerekletirdii "senaryolandrma" seenei salar, (Kurbeti, en ve
Bakan, 2003).
Tm perdelerin kapanmas, klarn kslmas, alt katta alarmn devreye
girmesi, TV nin 1 saat sonra kapatlmas gibi normalde zaman kaybettirecek ilemler
tek bir komutla yerine getirilebilir, (yage).
Sabah belirli bir saatte kahve makinesinin altrlmas, suyun ve evin
scaklnn ayarlanmas, mzik setinin veya TVnin altrlmas, alarm sisteminin
devre d braklmas ve siz evden karken btn cihazlarn ve kapatlp iyerineevden kldn haber vermek iin telefon edilmesi yine senaryolarn
zamanlandrlmas ile salanabilir, (yage).
rnein yatak odasnn aydnlatlmasnda kullancnn ya dikkate alnarak
programlanmaldr, (Akll Ev Teknolojileri Sistemleri).
ekil 9. Yatak odasnda yaa gre aydnlatma, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
21/101
11
Yatak odalar insanlarn d dnyadan kopup, kendilerine vakit ayrdklar
snaklar gibidir.Televizyon izlemek, kitap okumak, rahatlamak ve tek bana
zaman geirmek iin insanlar genelde yatak odalarn kullanr. Yatak odasnn odak
noktas yatak olsa da, odann iinde televizyon, alma masas,bilgisayar ve oturma
blm de yer alr. Odann baz blmlerine odaklanabilmeniz iin yeterli k
mutlaka salanmal ve ayn zamanda odann her kesine kadark gitmelidir. Bunu
salamak iin oda hem tepeden kla hem de portatif klarla yanlardan
aydnlatlmaldr. Iklandrma stili ve eidi, oday kullanan kiiye gre deiir.
iftler, yatan iki tarafnda kullanlan gece lambalarn tercih edebilir. ocuklar ise
yatak odalarndaki alma masalarnda dev yaparken youn a ihtiya duyarlar.
Bebek odalarnda ise lokl lambalar kullanlmaldr, bu sayede ebeveynler ocuu
uyandrmadan kontrol edebilirler. Yallarn yatak odalarnda ise zel bir aydnlatma
arttr. 50 yan stndeki kimselerin odalar daha iyi aydnlatlmaldr. Yallarn
gzleri parlamaya duyarl olduu iin parlak ampuln etraf koyu abajurla
evrelenmelidir. Akll ev teknolojileri bu noktada devreye girerek, hava kararmaya
baladnda odann lmeni dtke bunu alglayan k sensr yada LDR, k
iddetini alglaynca zerindeki diren deeri deierek, mikrodenetleyiciye
balanmadan nce bal bulunduu elektronik devre vastasyla bu diren deiiminigerilim deiimi olarak evirerek analog bir deiim elde eder. Kullanlacak
mikrodenetleyicinin ADC zelliini kullanarak belirlenen aralklardaki azalmaya
karn ayn mikrodenetleyicinin k portlarna balanacak aydnlatma
argmanlarnn lmen deerlerini ayn oranlarda arttrmak suretiyle odann lmenini
sabit klar. Bylece akll ev, meydana gelen deiimlerden kullancnn
etkilenmeden rahat etmesini baaryla salam olur, (yage).
1.3.3. Gvenlik
Bir gvenlik sistemi kontrol paneliyle baslar. Kontrol paneli gvenlik
sisteminin beynidir ve merkezi bilgisayar gibi alr. Kablolu ve kablosuz modelleri
vardr. Evin veya is yerinin belirli yerlerinden eitli detektrler kontrol paneline
balanr. Eer gvenlik sistemi kuruluysa ve detektrler herhangi bir problem
alglyorsa, kontrol paneline bir sinyal gnderirler. Kontrol paneli de otomatik olarak
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
22/101
12
alarm merkezini arayarak durumun rapor edilmesini salar, (Kurbeti, en ve
Bakan, 2003).
Hareket alglayclar, kap ve pencerelere yerletirilen manyetik veya optik
sensrler tm evi gzetim altnda tutarlar ve evde aktif caydrc etki salarlar. Akll
bir evin salayaca gvenliin klasik alarm sistemlerine kyasla en byk avantaj,
hrszlk, yangn veya su baskn gibi olaylarn gereklemeden nlenebilmesidir,
(yage).
Kii tatilde iken eve yaklaan birisi olduunda senaryolar yardm ile klar,
mzik seti veya TV gibi cihazlar altrlp evin dolu olduu izlenimi verilebilir ve
hrsz uzaklatrlr, (yage).
ekil 10. Gvenlik sistemi elemanlar
, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
23/101
13
Alarm Paneli : Alarm sisteminin tm fonksiyonlarn ynlendiren ve tm ekipmann
bal olduu merkezdir. Tipine gre kablolu ve kablosuz olarak dedektrler ile
haberleebilir, (yage).
ifre Paneli Alarm : Sisteminin ynetiminin yapld cihazdr. Alarmn kurulmas,
zlmesi ilemleri ifre paneli zerinden yaplr. Birden ok kiiye ifre verilebilir,
(yage).
Hareket Dedektr (PIR Dedektr) : Is yayan belli bir hacimdeki canlnn hareketini
alglayan dedektrdr. Evcil hayvan bulunan evlerde kullanlmak zere tasarlanan,
hayvan alglamayan modelleri mevcuttur, (yage).
Manyetik Kontak : Kap, pencere, havalandrma kapa, srgl kap ya da yerinden
oynatldnda sorun olabilecek her trl eyada kullanlr. Manyetik kontak
kullanlan tm elemanlar, almas durumunda alarm paneline durumu bildirecek,
alarm kurulu ise alarm harekete geirecektir, (yage).
Panik Butonu : Acil durumlarda manuel olarak alarm vermek iin kullanlr.
Kullanld durumlarda alarm merkezine direkt ar yaplmasn salar, (yage).
Gaz Dedektr : Ortalama yaylm gazlarn younluunu alglar ve gaz kaa
durumunda sistemi haberdar eder. Alarm sistemi kurulu deilse dahi 24 saat alr,
(yage).
Duman Dedektr : Ortamdaki duman younluunu alglayarak sistemi haberdar
eder. Gaz dedektr gibi 24 saat alr, (yage).
Siren : Alarm annda yksek bir ses kararak evredeki kiileri uyarr. Harici ve
dahili modelleri bulunur. Harici modelinin mekann dna, grlebilecek bir yere
yerletirilmesi caydrcl arttrr. Kablosunun kesilmesi durumunda, mevcut aks
devreye girer ve almaya devam eder, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
24/101
14
Evlerde kan yangnlarn en byk nedenleri elektrik kontaklar, fite unutulan
cihazlar ve stma sistemlerindeki problemlerdir. Otomasyon sistemleri tm elektrik
ebekesi ve cihazlar kontrol ettiinden bu riskler minimuma indirildii gibi herhangi
bir yangn tespit edildiinde otomatik olarak gaz vanalar ve havalandrmalar
kapatlp yangnn bymesi engellenir, (yage).
Akll evlerin gvenlik konusunda tand bir dier byk avantaj ise, sadece
alarm istasyonlarn deil, nceden belirlenmi telefon numaralarn da arayarak sesli
uyar mesajlar verebilmesidir. lemler iin haftann sadece belirli zamanlarnda
geerli olan giri kodlar, gece eve ge gelecek bir aile ferdinin eve giriinin
salanmas, gibi seenekler bu sistemleri ok daha kullanl hale getirmektedir,
(yage).
"Aktif Caydrc Etki"nin amac tehlikenin hi yaklamamasn, uzakta
kalmasn salamaktr. nk, bilinir ki, bir hrszlk olaynda, alarm sistemlerinin
yapt gibi hrsz ieride kstrmak tehlikelidir ve istenmeyen sonular dourabilir.
Ama, hrszn eve girmemesini salayarak uzakta tutulmasdr. rnein tatile
karken, sistem tatil moduna geirilir. Bu aamadan sonra kii evi brakr ama evyaamaya devam eder. Gnn belli zamanlarnda klar yanar sner, panjurlar alr
kapanr, mzik seti, televizyon yada dier elektrikli aletler alr, (yage).
Sadece gvenlik ve alarm sistemi olarak kurulan, klandrmay ve elektrikli
aletleri kontrol edemeyen sistemler aslnda pasif sistemlerdir. ou kullanc
tarafndan "l yatrm" olarak bile deerlendirilebilen bu tr sistemler, yalnzca bir
sald
r
an
nda devreye girmek ve ortal
ayakland
rmak zere tasarlanm
lard
r.Oysa evi btnyle kontrol altna alm sistemler evde yaarlar. Her an aktiflerdir.
Bir saldry beklemezler. Kt olaylar evden uzak tutmaya alrlar. Bu amala
srekli olarak bir aktivasyon gsterirler. Sadece gvenlik ve alarm sistemi olarak
kurulan sistemlerin belli bir miktar caydrcl olmakla birlikte snrldr, (yage).
Evin dndan grlebilen birtakm alarm ekipmannn korkutuculuu yada
evde alarm sistemi kurulu olduunun bilinmesi sonucunda kt birtakm olaylar
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
25/101
15
uzak tutabilirler. Ancak, hi bir zaman olas kt olaylara kar gerek caydrcl
salayan "evde yaanmakta olduu izlenimi"ni yaratamazlar. Oysa bilinmektedir ki,
hrszla kar en byk caydrclk, evde yaayan insanlar olmasdr, (yage).
Akll Ev Sistemleri'nin "Aktif Caydrc Etki"ye sahip olmalar, dolaysyla
tehlikeyi uzakta tutmaya almalar, tehlike yaklatnda dier alarm sistemlerinden
eksik kalacaklar anlamna kesinlikle gelmez. Tm nlemlere kar yaklaan
tehlikede yine en salam sistemler, bu sistemlerdir. Herhangi bir alarm sisteminin
yapaca siren alma, alarm servis merkezlerini arama, telefonlar arayarak durumu
haber verme gibi temel ilevlerin yannda, evdeki tm klar yakma yetisi gibi
nemli bir gce sahiptirler. Hrszlk sularnn aydnlk ortamlarda gerekleemedii
herkese bilinmektedir, (yage).
1.4. Kullanlabilirlik
Gnmzde, artk belirli bir takm ilevleri yerine getiren sistemlerden te,
istee ve ihtiyaca gre programlanabilen, para eklemeye ve karmaya imkan
tanyan sistemlerin geerli olduu dnyaca kabul edildiinden ev otomasyonsistemleri de bu inanla gelitirilmektedir. Akll ev otomasyonun temel amac,
kiinin alkanlklarn deitirmeden, teknolojinin kiiye ayak uydurmasn
salamaktr. rnein evin bir kesine yerletirilecek bir hareket alglaycs; kii
evde yokken veya uykudayken hrszla kar bir alarm tetikleyicisi olarak
kullanlabilirken, kii evde iken odaya girildiinde klarn yaklmas, odasnda
uyuyan bebein hareketlendiinde veya bakm altnda tutulmas gereken bir kimse
uzun sre hareketsiz kald
nda kiiye telefonla bir uyar
gnderilmesi iinkullanlabilir. Ayn hareket alglayc evin dna yerletirilerek kii tatildeyken eve
yaklaan birisi olduunda mzik seti altrlarak veya klar yaklarak evin dolu
olduu izleniminin verilmesi amacyla da kullanlabilir.
Bunun dnda ev otomasyon sistemlerinin en nemli zellii, her kontrol tek
bir sistemle salandndan ev iindeki hereyin, uzaktan kumanda, kontrol paneli,
telefon veya internet yoluyla ayn rahatlkla kumanda edilebilmesidir.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
26/101
16
Konu 1.2. Evin Akllanmas de bahsedildii gibi deiik yntemler kullanarak
akll ev sistemi gerekletirmek, dier bir tabirle evi akllandrmak mmkndr.
X10, EIB, Klasik yntemler gibi seenekler kullanlabilir. Her bir yntemin kendi
arasnda gerek satc firmaya gerekse kullancya avantaj ve dezavantajlar
mevcuttur. ekil 11, 12, 13 de simgesel olarak gsterilen bu yntemlerin
karlatrmalarekil 14 de gsterilmitir.
ekil 11. Akll evin klasik yntemle tasarlanmas, (EIB, 1997).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
27/101
17
ekil 12. Akll evin EIB kullanlarak tasarlanmas, (yage).
ekil 13. Akll evin X10 kullanlarak tasarlanmas, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
28/101
18
ekil 14. Ev otomasyonu sistemlerinin karlatrlmas, (yage).
Ev Otomas on Sistemlerinin Kar la trlmas
Klasik Yntem
*Her sensr iin ayr
kablo gereksinimi
*Eve kablo denmesi
zorunluluu
*Bozulan sensrn
deiim kolayl
*Sensrlerin direkt
kullanmndaki maliyet
tasarrufu
*Elektrikler kesilse bile
ak den beslenebilme
*Mikrodenetleyicinin,
sensrler ve kumanda
ettii modller ile
birebir
haberlemesinden
kaynaklanan veri
ilemede zaman
tasarrufu
*Arza tespit kolayl
*Durum senaryosutasarmnda
mikrodenetleyicinin
programlanmasndaki
yazm kolayl
EIB sistemleri
*Her sensrn tek hat
zerinden haberlemesi
*Eve kablo denmesi
zorunluluu
*Bozulan sensrn
deiim kolayll
*Sensrlerin kendi
kodunu alglayabilmesi
iin her bir sensrde kod
zc kullanlmasnn
maliyeti
*Elektrikler kesilse bile
ak den beslenebilme
*Ana kumanda
modlnn haberleme
hattna veri yollamas, her
sensrn bu veriyi
okuyarak kodu tutan
sensrn haberlemeye
balamasndan
kaynaklanan zaman kayb*Durum senaryosu
tasarmnda
mikrodenetleyicinin
programlanmasndaki
yazm zorluu
X10 sistemleri
*Her sensrn tek hat
zerinden haberlemesi
*Eve kablo demeden
evdeki mevcut elektrik
hattn kullanma
*Elektrik prizleri kadar
snrl alan ve sayda
kullanma
*Sensrlerin kendi
kodunu alglayabilmesi
iin her bir sensrde kod
zc kullanlmasnn
maliyeti
*Elektrikler kesildiinde
jeneratr yoksa sistemin
almamas
*Ana kumanda
modlnn haberleme
hattna veri yollamas,
her sensrn bu veriyi
okuyarak kodu tutansensrn haberlemeye
balamasndan
kaynaklanan zaman
kayb
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
29/101
19
ekil 14 tende grld zere her bir yntemin kendine gre avantaj ve
dezavantajlar vardr. Kullancnn ihtiyacna, maliyete ve yaplabilirlilie gre
istenilen yntemle istenilen zellikler seilerek eve otomasyon sistemi salamak
mmkndr, (EIB, 1997).
1.5. Haberleme Protokol
ekil 15. Veri iletim hatt, (yage).
ekil 15 de grlen iletiim topolojisi, her biri bus cihaz olarak adlandrlan
DVC lerin dier bir cihaz ile telgraflar vas
tas
yla bilgi al
veriinde bulunduunugsteren hattr. En kk niteye hat denilir ve bir hatta en fazla 64 bus cihaz
balanabilir. Fiili cihaz says, seilen g kayna ve mstakil cihazlarn g
girilerine balanr, (yage).
ekil 16. Veri iletim alan, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
30/101
20
ekil 16 da gsterilen alan, eer 64 ten fazla bus cihaz kullanlacaksa yada
deiik bir yap seilecekse, bir hat coupler (LC) vastasyla 15 hatta kadar ana hatta
balant yaplabilir. Eklenen hatlar ikincil hatlar olarak adlandrlr. Deiik ikincil
hatlarn ve bir ana hattn bir hat coupler ile balanmasna bir alan denir. Bir alan
her bir hatta 64 bus cihaz bulunabilen 15 hat ierebilir ve bu ekilde en fazla 960
cihaz bulunabilir. Ayrca ana hat zerinde de 64 bus cihazna kadar bulundurulabilir,
(yage).
Ana hattaki en fazla bus cihaz says kullanlan hat coupler saysna gre
deiir. Her bir hat, ana hat dahil olmak zere, kendisine ait bir g kaynana sahip
olmaldr, (yage).
EIB, ana istasyona ihtiya duymayan ve merkezi olmayan bir sistemdir. Her
bir bus cihaznn kendine ait mikroilemcisi vardr. Sensrler bina iersindeki
deiiklik ve aktivitelerin tespit edilmesinden sorumludur. Yani butonun almas,
hareketler, aydnlk, scakl ve nemdeki deiiklikler vb, (yage).
Sensrler telgraflar uygun komutlar uygulayacak olan mekanik hareketedntrc srclere gnderirler. Muhtemel en kk harekette bile, EIB birbirleri
ile bus hatt ile iletiim kurabilen iki bus cihazn ve bir g kaynan birletirir,
(yage).
Her bir hattn bus cihaz iin kendine ait bir g kayna nitesi vardr. G
kayna nitesi entegre, voltaj ve akm kontrolne sahiptir ve bu yzden ksa
devrelere kar
korumal
d
r. 100ms depolanm
enerji sresi olan bir destekleyici k
sag boluklarnda kpr oluturabilir, (yage).
Bir bus cihaz gvenli bir alma iin minimum 21V enerjiye ihtiya duyar
ve busa 150mW lk bir enerji ykler. Uygulama modlnden (yani led lerden) ek
akm talebi olmas halinde, bu yk 200mW a kadar artabilirekil 17, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
31/101
21
ekil 17. G kayna, (yage).
Bus kablosu ana kablonun yannda olmaldr. Kablo dallara ayrlabilir yada
devre oluturabilir. Bununla birlikte kapal devreler olmamaldr. Bir u direnciyle
sonlandrmaya gerek duymaz. Kablo balants bus terminal ile salanr. Bus
balant salayc, bus cihazna taklr. Bus balant salaycnn kaldrlmas hat
almasna herhangi bir zarar vermez, (yage).
ekil 18. Kablo uzunluklar, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
32/101
22
Bus hatt ierisinde, aadaki kablo uzunluklar kullanlabilir.
G kayna nitesi Bus cihaz.350m
Bus cihaz Bus cihaz700m
Toplam bus hat uzunluu.1000m
Bir hat zerinde 2 g kayna aras
minimum mesafe..200m
ekil 19. Kablo uzunluundan kaynaklanan gecikme, (yage).
Vout : Alcdaki k voltaj
VZ : Bus orta alanndaki voltaj
Vin : Gnderi yapan bus cihazndaki giri sinyali
tV : Sinyal gecikmesi
Edeer devre diyagram kablo ekirdeklerinin birbirleriyle olan seri diren ve
salarn gsterir. rnein PYCYM2x2x0,8 kodlu ve zellikli kablosu iin devre
rezistans 72 ohm/km ve kapasitans 800Hzde 0,12 F/km dir. Bunun sonucu olarak
ortaya kan gecikme tV = 72 x 0,12 F = 9 s/km dir , (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
33/101
23
ekil 20. Grup ve fiziksel adresler, (yage).
Bir fiziksel adres bir bus cihaz iin sadece bir kez belirlenir. rnein; uygulama
programnn yklenmesinden nce yaplr. Bus cihaz zerindeki programlama
dmesine baslmas ile normal olarak fiziksel adresi belirler. Bu ilem esnasnda,
programlama ledi yanar, (yage).
letime alma sonrasnda fiziksel adres aadaki amalar iin gereklidir:
Tehis, hata yapma, yeni bir oluum iin kurulumun modifikasyonu, EIB balant noktas objelerinin, iletime alma aralar yada dier
cihazlar ile iletiimi iin.
Bir fiziksel adresin formatu ekildedir: Alan [4bit] Hat [4bit] Bus cihaz
[1byte]. Grup adresleri ayn grevi yerine getirecek EIB iletiim objelerini birbirine
balamak iin kullanlr. 2 byte lk grup adres formatu ekildedir, (yage).
ekil 21. Fiziksel adres, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
34/101
24
ekil 22. Kablolarn denmesi, (yage).
Bus kablolarnn denmesi iin gerekenler genelde 230/400V alarnn
denmesi iin gerekenlerle ayndr, (yage).
zel gereksinimler :
Muhafazal ana kablolarn yaltlm kablo telleri ve EIB bus kablo telleriherhangi bir aralk yada boluk braklmakszn yan yana yerletirilebilir.
EIB bus kablolar ile muhafazal ana hat kablolarn yaltlm kablo telleriarasnda minimum 4 mm aralk mesafesi olmasna dikkat edilmelidir.
Alternatif olarak, kablo ileri aralk yada plak iletkenlerin esnek
yaltkanlarla kaplanmas gibi bir yaltm uygulanmaldr.
Harici yldrm korunma sistemi ile yeterli bir mesafe braklams teminedilmelidir.
Tm kablolar daima EIB yada BUS kablo olarak markalanmaldr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
35/101
25
1.6. Neler Salar ?
Programlanmaya elverili bir ev otomasyon sistemi, aadaki rneklerde
bahsedilen kontrollerden hepsini, daha fazlasn veya istee bal olarak sadece
bazlarn gerekletirebilir.
Geceleyin klar kiinin bulunduu yerlerde otomatik olarak yanar kimsenin
olmad blgelerde ise sndrlr.
Evin ve suyun scakl kii uyanmadan ya da iten eve dnmeden istenilen
seviyeye getirilerek evin, sahibini scak bir biimde karlamas salanr.
Bahedeki imlerin belirli aralklarla ve yamur yamamsa sulanmas
salanr.
Kii yatarken evdeki tm klar ve cihazlar kapatr, yatak odasnn
kslr, stcy ekonomik moda alr, gece modunda korunmas istenilen blgelerde
alarm sistemini devreye sokar ve bir saat sonra radyoyu kapatr.
Tek bir komutla perdeleri indirip, klar ks p, msr patlatma makinesini
altrp, telefonu sessiz konuma alp DVD oynatcsn ve Televizyonu aarak ev
sinema keyfini katlar. Yangn durumunda, kii evdeyse i sirenle, kii dardaysa telefonla arayarak
uyarr, itfaiyeyi arar, gaz vanalarn ve havalandrma sistemini kapatr, belirli
blgelerde klar yakarak evden kaa yardmc olur.
Sabah evden karken tek tula btn cihazlar ve klar kapatr, stcy
ekonomik moda alr, evden kldna dair sekretere telefonla haber verir ve kii
ktktan belirli bir sre ierisinde alarm sistemini devreye sokar.
Ev iine imkan verilen tm kontrolleri telefonla verilen komutlarla dagerekletirir.
ocuklar okuldan eve geldiinde kiiyi telefonla arayp haber verebilir.
Evdeki cihaz ve klar uzaktan kumandayla kontrol edilebilir.
Ev ii ve dndaki klar gn batm ve gn doumu saatlerine gre yakar-
sndrr.
Evdeki tm lambalarn k seviyesi ayarlanabilir.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
36/101
26
Perde motorlar ile gnelik ve panjurlarn uzaktan kumanda, kontrol paneli
veya telefonla kontrol salanabilir.
Gnn belirli bir saatinde veya istenildii anda kiiyi ya da ocuklarn
uyandrr.
ocuklarn televizyonunu her gn akam belirli bir saatte kapatabilir.
Her sabah kalkldnda veya gnn eitli zamanlarnda kahvenin hazr
olmasn salayabilir.
Telefon aldnda televizyon veya mzik setinin sesini kapatabilir.
Telsiz telefonunu evi tamamyla kontrol edebilecek bir kumandaya
dntrr.
Hareketi kstl kiiler uzaktan kumanda sayesinde evrelerini ok daha rahat
kontrol edebilir ve gerektiinde yardm arabilirler.
Kii tatildeyken zamanlamalarla veya eve yaklaan birisi olduunda evin dolu
olduu izlenimini verebilir.
pheli bir durumda i ve d tm klar tek dme ile alabilir.
stenilen blgelerde alarm altrlabilir veya kapatlabilir.
amar makinesi gibi fazla elektrik tketen cihazlarn akll sayalarla
uyumlu olarak, indirimli saatlerde almasn salayabilir. Lambalar tam parlaklklar yerine %90 parlaklkta yakarak, ampullerin
mrn iki katna karmakla beraber hem de enerji tketimlerini %30 orannda
azaltabilir.
Uzun seyahatlerde panjur ve pencereleri aarak evi gnelendirme veya
havalandrr, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
37/101
27
BLM 2
TRKYE VE DNYADAK GELMELER
2. Teknolojik almalar
Gerek elektronik gerekse bilgisayar yazlm ve donanm alanndaki
gelimelerin gn getike artmas, bu son teknolojilerin zaman kaybedilmeden
gnlk hayata girmesi ve insan hayatn kolaylatrmaya ynelik etkilerinin
tartld Trkiye ve Dnyada yaynlanan makale ve bildirilere birok rnek
verilebilir.
2.1. Trkiye deki Gelimeler
2.1.1. Mobilletiim Cihazlarle Ev Otomasyon Sistemleri
Ev Otomasyon Sistemlerinin (EOS) kullanlabilmesi iin uygulanaca yerde
bir server zellie sahip iletim sistemi olan bilgisayar gerekmektedir. EOS bu
bilgisayar zerinde alacaktr. Sistem, kullanc hesaplar ve kullanclarn yaptayarlar saklayacaktr. Sistemin mimarisi ekil 23 de grlmektedir ve bileenleri
aada anlatlmaktadr, ( Grsoy, nal ve Kaya, 2006).
ekil 23. Ev Otomasyon Sistemi Mimarisi, (yage)
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
38/101
28
2.1.1.1. stemci
EOS dier otomasyon sistemlerinden ayran en nemli zellik aslnda istemci
blmdr. Sistem ASP.NET ile hazrland iin internet eriimi ve HTML 4.0 veya
st web taraycs olan tm cihazlar ile alabilmektedir. Bu cihazlar gnmzde
cep telefonlar, kiisel bilgisayarlar, tanabilir bilgisayarlar, cep bilgisayarlar, hatta
Xbox Live, PlayStation2 gibi oyun konsollar olabilmektedir, (yage).
2.1.1.2. Modem
Sistem, internet zerinden kontrol edilebilir olaca iin srekli internet bal
olmas gerekmektedir. Bu yzden tercihen statik ipli bir internet eriiminin
bulunmas gerekmektedir, (yage).
2.1.1.3. Bilgisayar
Sistem; ASP.NET zerinde alt iin en az IIS 5.0 ve Windows 2000 Server
iletim sistemli bir pc zerinde almaldr, (yage).
2.1.1.4. Kumanda Paneli
Sistem internet zerinden kontrol edilebildii gibi, bulunduu ortamda bir
uzaktan kumanda yada bir kumanda paneli ile de kontrol edilebilmektedir. nternet
zerinden yaplabilen tm ilemler bu kumanda paneli ile de yaplabilmektedir.
Kumanda paneli kendisi bir donan
m olabilecei gibi, ayn
pc zerinde al
an biryazlm yada her ikisi de olabilmektedir. Ayrca daha sonraki aamalarda kumanda
paneli yerine sesli komutlarla alabilen bir sistem yerletirilmesi de mmkn
olabilecektir. Bu sayede EOS donanmnn bulunulduu ortamda kumanda paneline
ihtiya olmadan sesli komutlar vererek sistem kontrol edilip, sistemin verecei sesli
komutlarla denetlene bilinecektir, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
39/101
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
40/101
30
ekil 24. Ev Otomasyon Sistemi Donanm, (yage)
Bu donanm ve kontrol aygtlar arasndaki iletiim ise parelel portun data
pinleri olan DB0-DB7 ile gerekletirilmektedir. EOS nin yazlmna d ortamdan
veri girii ise (
kiddeti, ortam s
cakl
vs.) Vin olarak gsterilen 6 ve 7 numaral
pinler ile olmaktadr, (yage).
2.1.1.8. Ev Otomasyonu Sistemleri Kontrol Aygtlar
EOS kontrol aygtlar, ortamda bulunan s, k, ses, grnt vs. kaynaklarn
kontrol etmek amacyla yaplm olan donanmlardr. Bu donanmlar, kontrol ettikleri
nesnelere gre transistor ler yardmyla srlen rleler, ya da rleler yardmyla
hareket ettirilen dc motorlar olabilmektedir, (yage).
2.1.1.9. Sistemin leyii Kullanm
Sistemin birincil amac, yaanlan ortam iindeki s, ses, k, su scakl, su
doluluu (kvetler iin) gibi ayarlanabilen deerlerin internet zerinde
ayarlanabilmesini salamaktr. kincil olarak ise, bu ayarlar, kullanclarn istei
dorultusunda otomatikletirmek bylece yaam iin zaman kazandrmaktr. (rnek
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
41/101
31
olarak, klarn istenilen saatte, istenilen k iddetine ykselmesi ya da dmesi,
pencerelerdeki storlarn ya da jaluzilerin ortam n sabit tutacakekilde hareket
ettirilmesi vb.) Sisteme balanmak iin sunucu olarak kullanlan bilgisayarn adresi
girilir. Gelen karlama ekranekil 25deki gibi olacaktr, (yage).
ekil 25. Ev Otomasyon Sistemi giri ekran, (yage)
Burada girilen kullanc ad ve parola veritabanndan kontrol edilip doruysa
kullancnn ana ekrana geii salanmaktadr. Ana ekran grnm aadaki
gibidir, (yage).
ekil 26. Ev Otomasyon Sistemi ana ekran, (yage)
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
42/101
32
Bu ana ekran kullancy ortam konusunda bilgilendirmekte ve deitirmek
istedii deerleri deitirebilmesini salamaktadr. Kullanc deitirmek istedii
deerlerin zerine tklayarak bu deeri deitirebilir, (yage).
ekil 27. Ev Otomasyon Sisteminde istenilen deeri deitirme, (yage)
2.1.2. Bina Ynetim Sistemleri Ve HVAC Sistemlerinde Enerji Tasarrufuna
Ynelik Kontrollkeleri
Binalardaki HVAC sistemlerinin her koulda konfor salamas ve enerji etkin
bir sistem olarak almas iin iyi tasarlanm bir kontrol senaryosu gereklidir.
HVAC sisteminden beklenen en yksek verimi almak ve sistem hassasiyetini en
yksek dzeyde tutmak iin kontrol stratejileri ve parametrelerinin uygun seilmesi
gerekir, (Canbay, Gken ve Hepbal, 2004).
Bir binann genel gereksinimleri belirlenip bina ve bina alt sistemlerinin
tasarm tamamlandktan sonra, bina mekanik tasarm ve kontrol yaklamlar
belirlenebilir. Binalarda enerji giderlerini azaltmaya dnk alma yapabilmek iin,
binay ve ilevlerini, iletme saatlerini, ve binadaki alt sistemleri iyi tanmak gerekir,
(yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
43/101
33
Dorudan saysal kontrol sistemleri yardmyla sistemi oluturan yerleimlere
ait enerji dalmn en uygun seviyeye getirebilir ve kullanlan enerji en dk
seviyede tutulur. Bylece yatrm geri dn hzlanr, (yage).
Binalarn HVAC sistemlerinde enerji giderlerini azaltma almalar yaparken
zen gsterilmelidir. Istma dneminde enerji giderlerini azaltan bir strateji, k
mevsiminde enerji giderlerinin daha da artmasna neden olabilir. Uygulanan
senaryolar ve stratejiler, her mevsim iin kontrol edilmelidir. HVAC sistemlerinde en
sk kullanlan kontrol ilkeleri aada sralanmtr, (yage).
2.1.2.1. Istma ve Soutmann En Verimli Kaynaktan Seilmesi
Gne, jeotermal gibi bedava veya dk maliyetli enerji kaynaklar ncelikli
tercih edilmelidir. Eer elektrik fiyatlandrmas zaman tarifesine bal ise en byk
gl cihazlar mmkn olan en ucuz saatlerde altrlmaldr. Eer olanak varsa,
ucuz saatlerde s depolama yoluna gidilebilir, (yage).
2.1.2.2. Cihazlarn Sadece Gerektiinde altrlmas
Binalardaki ksmlarn kullanm srelerine uygun olarak HVAC cihazlar
devreye girip kmaldr. HVAC cihazlar, ilgili ortamn sl ataleti de gzetilerek
enerji tasarrufu iin sabahlar ortam scakl, d hava scakl ve ilgili donanm
kapasitesi gzetilerek olabildiince ge devreye sokulmal ve kullanm saatleri, i ve
d scaklk gzetilerek olabildiince erken durdurulmaldr, (yage).
2.1.2.3. En Uygun Balatma Durdurma
En uygun balatma ve durdurma yazlm, stma ve soutma sistemlerinin
gerek kullanm zamanlar ncesi ve sonrasnn hazrlanmasdr. Istma ve soutma
sistemleri ok erken altrlrsa, enerji gereksiz yere tketilir ve ok ge
altrlrsa, konfor artlarnda bozulmalar oluur. En uygun balatma durdurma
yazlmlar ya d hava scakl, mahal ak scakl ve kullanm zaman tablolar
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
44/101
34
gibi veriyle yada sistemlerin alma kapanma zamanlarndaki bina stma
soutma karakteristiinin belirlenmesi yntemi ile oluturulur, (yage).
2.1.2.4. Gece evirimi
Bu senaryonun amac, bina kullanm zamanlar dnda stma dneminde
dk scaklk snr (normal alma scaklnn 4-6 0C altnda) belirleyerek ve d
hava kullanmadan bu snr korumaktr. Ksa sreli sistem durma periyotlarnda,
sistemin tam kapal tutulmas yerine, sistem daha dk scaklk deerlerinde
tutulursa enerji tketimi azalr. Deiken debili sistemlerde bu senaryo uygulanrken
fanlar enerji tasarrufu iin dk debide altrlrlar, (yage).
2.1.2.5. Dngsel Kumanda Yazlm
Dngsel kumanda yazlm; stma, soutma, havalandrma ve iklimlendirme
sistemlerinde kullanlan elektrikli s geii yardmc cihazlarnn (fan, pompa vb.)
sistem normal alma periyodunda mahal konfor artlar korunmak kayd ile belli
srelerle ve aralklarda durdurulmas yntemiyle elektrik enerjisi tasarrufusalamasdr. Daha fazla enerji tasarrufu ve konfor salayan deiken debili sistemler
sayesinde gncelliini yitirmi bir yazlmdr, (yage).
2.1.3 Bina Ynetim Sistemleri ve HVAC Otomasyon Sistemlerinde Enerji
Tasarrufu
Bina Otomasyonu Sistemini 3 seviyede ele alabiliriz, (Yaparolu, 2005).
ekil 28. Bina Otomasyon Seviyeleri, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
45/101
35
Saha seviyesi; bu seviyeyi saha elemanlar oluturmaktadr. Sahadaki
cihazlardan scaklk, nem, basn gibi bilgileri alglayan sensrler (analog giriler),
presostatlar, anahtarlar gibi kontak girileri ve kontrollerden gelen bilgileri
uygulayan kontrol vanalar, damper motorlar gibi aktatrler (analog klar) saha
seviyesindeki elemanlara rnektir, (yage).
Otomasyon seviyesi; bu seviyeyi dorudan saysal kontrol ve PLC niteler
oluturmaktadr. Kontaktrler mikroilemci tabanl cihazlar olup, saha
elemanlarndan gelen verileri, yklenmi olan kontrol senaryosuna ve merkezden
gelen komutlara gre yorumlay p gerekli klar salayan ve izlenen deerleri
merkeze ileten cihazlardr, (yage).
Ynetim seviyesi; bu seviyeyi bina mekanik ve elektrik sistemlerinin bir btn
olarak izlendii, kumanda edilebildii ve raporlamalarn yapld ana kontrol
bilgisayarlar oluturmaktadr, (yage).
HVAC otomasyon sistemleri dendii zaman akla ilk olarak klima santralleri,
egzost fanlar, soutma gruplar, kazanlar, boylerler ve pompalarn otomatik kontrolve birbirleriyle ilikilendirilmesi gelmektedir. Bu cihazlardan rnek olarak karm
haval bir klima santralinin otomatik kontrol aada anlatlmtr, (yage).
Bina Ynetim Sistemi ile Karm Haval Klima Santralinin Kontrol ;
Sistemi oluturan ekipmanlar; taze hava, egzost ve karm havas oranlarn
ayarlamak zere oransal damper servo motorlar
, filtre kirlendi alarm
iin farkbasn anahtar, stc serpantin yollu vana ve oransal servo motoru, soutucu
serpantin yollu vana ve oransal servo motoru, donma termostat (manuel resetli),
besleme fan, egzost fan, fan kay koptu bilgileri iin fark basn anahtar, fleme
ve emi havas scaklk hissedicileridir. SCADA zerindeki sistem kumanda
butonuna basldnda vantilatr fan devreye girer, taze hava damperi tam kapal
konumdan olmas gereken akla gre konumlanr. Sistem kumanda butonu
basldnda sistemin almas iin; donma termostat alarm vermemeli, fan kay
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
46/101
36
koptu bilgisi gelmemelidir. Sistem bina ynetim sistemi tarafndan desteklendii iin
uygulama rneklerinde sz geen tm klima santralleri kontrol iin tek bir d
hava (taze hava) scaklk hissedicisi kullanlmaktadr. Sistem start komutu aktif
deilken vantilatr ve aspiratr OFF konumunda; taze hava ve egzost havas
damperleri tam kapal (%0) , karm havas damperi tam ak (%100) , stc
vanalar, soutucu vanalar tam kapal (%0) pozisyonundadr, (yage).
Bina ynetim sistemlerinin salad avantajlaru ekilde zetleyebiliriz:
1- Otomatik alma iin programlanm rutin ve tekrarlaycfonksiyonlara daha basit alma,
2- Ekrandan komutlar ve bunu destekleyen grafik grntlerleteknisyenin daha ksa zamanda eitilebilmesi,
3- Binada bulunan insanlarn ihtiyalarna ve acil durumlara daha iyi vedaha hzl tepki verme,
4- Tesisin ihtiyalarna, byklne, organizasyonuna ve genilemeihtiyalarna gre programlama esneklii,
5- Yangn alarm sistemleriyle yazlm ve donanm olarak entegrasyonsayesinde HVAC sistemlerinin yangn senaryosu ierisinde daha etkin
kullanm,
6- Arivleme, bakm ynetimi programlar ve otomatik alarmraporlamas yardmyla aksaklklarn ve verimsiz alan ksmlarn
belirlenmesi,
7- Daha dk enerji sarfiyat, (yage).
2.2. Dnyadaki Gelimeler
2.2.1. Savunmasznsanlarin Gvenli Akll Ev Sistemleri Tasarm
CUSTODIAN akll ev yazlm paketi, eitimsiz insanlarn, engelli, sakat ve
yal insanlar iin akll ev tasarlamalarn ve test etmelerini mmkn klar. Paket,
istemci gruplara fonksiyonel alma dizaynn gstermenin yan sra, kullancnn
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
47/101
37
kurulum biimleri ve senaryolar test edebilmesini de salayan grselletirme
aracdr. Bu projede kullanlan ebeke ev sistemi (Networked Home Systems), EIB
sistemi olarak uygulanmaktadr, (Dewsbury, Taylor ve Edge, 2001).
EIB sistemi, btn elektrik devrelerini ve stma sistemini kapsayan en basit ve
temel EIB uygulamasdr. Bu ekirdek yapya ek olarak EIB sistemine mteri
ihtiyacna gre gvenlik veya emniyet de eklenebilir, (yage).
EIB sisteminin asgari donanm bileenleri;
sistemle kullanc arayz kap giri sistemi asansrler pencere ve perde kontrolleri gibi motorlu kontroller aletlerin gvenli ekilde kapatlmas
Bu pakette oluturulan COSTODIAN yazlm; Akll Ev sistemlerinin, yal
ve engelli mterilere ynelik bir rneidir. Mteri, kat plannda odaya yerletirilen
aygtlar grebilecektir. Yazlm kullanan kii de bir laptop bilgisayar sayesinde
mteri ile iletiim halinde olacaktr. Mterinin veya mteriye vekalet eden kiinin
gr ve dileine gre yazlm kullancs, sistem fonksiyonlarn dzenleyebilir,
aygt ekleyip kaldrabilir, aygt fonksiyonlarn deitirebilir, (yage).
2.2.2. Network ile Ev Otomasyon Projeleri
Temel proje mimarisi; her proje aadaki birincil donanm aralarna sahiptir.
Kontrol arac, Gmlm mikroilemci
1- Kontrol aracnn bir paras olarak2- Arac, zel bilgisayara eviren yada direkt bir networke eviren ayr
bir ara olarak
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
48/101
38
3- Kontrol objesinin dahili paras olarak zel bilgisayar hem kompleks GUI arayzne yada kontrol aracyla
internet arasnda bir arayz gibidir, (Malinowski, 2001).
ekil 29. Network yapmann ve ev gerelerini kontrol etmenin farkl stratejileri, (yage).
Robot kontrol istemci
uygulamasWeb gezgini
Multimedya
alcs
stemci taraf
Internet veya intranet balants
Server taraf
Kontrol server
(network arayz)
Web server Video vericisi
Saphira-robot
arayz
stemci taraf
program depolama
nc 2
lemci sistemi
kontrol gmme
Motor
kontrol
Sensrler Ekstra
sensr
Viedo
kayna
Viedo
kayna
lem
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
49/101
39
ekil 29 da grld zere temel kontrol stratejileri tamamlanmtr.
Strateji A da; bir tek alet bilgisayar araclyla gmlm bir sisteme balanmtr.
Bu mimaride birka gere bir bilgisayarla kontrol edilebilir, ama bunlarn her biri
kendi mikroilemcisine sahip ve bu ilemci ara yzleri mesela seri port kullanan bir
bilgisayara baldr. Bu strateji her sistem bamsz olduunda ve mikro ilemci
gerecin nemli bir paras yada fonksiyonlar oaltl p deitirilebilir. Bilgisayar
balantsn kartma durumunda her sistem zerkleir. Bilgisayar balants seri,
paralel yada USB portla yada kablosuz link balantsyla gerekletirilebilir, (yage).
2.2.3. Network Temelli Akll Evler in Kontroll Alan Network YangnAlarm Sistemi
Network temelli yangn alarm sisteminin mimarisi ekil 30 da gsterilmitir,
(Lee ve Lee, 2004).
ekil 30. Ev Network Sistemi ematik Diyagram, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
50/101
40
ekil 31 de grld gibi yangn alarmlar (rn. duman alarmlar, scaklk, gaz
alarmlar) ve aktive edicileri (rn. rehber k, yangn duvar, serpintiler, duman
vantilatrleri) bir alcya analog sinyal yollaryla 4-20 mA lik akmla baldr.
Daha basit olarak, birka yangn alarm ayn anda birtek sinyal you ile iletiim salar
denilebilir, (yage).
ekil 31. a) standart yangn dedektr sistemi, b) balant metodlu yangn dedektr sistemi, (yage).
Network temelli yangn alarm sistemi, ekil 32 de grld gibi olup
network temelli bir yangn alarmnn mimarisi genel yangn alarmnn ksa yollarnn
stesinden gelebilir. ekil de grld gibi, bir aktifletirici, bir zil ve basc gerepaylalm orta iletim ve dijital iletiimle bilgi dei tokuu salanr. Bu balant
metodunu kullanarak alc, hangi alarmn yangn algladn tanmlar nk her
yangn alarm kendi adresine sahiptir. Ayrca, alc periyodik olarak alarmn yerini
kontrol eder, sistemdeki bir bozulmay bulur. rnein alarmda bir bozulma gibi yada
orta iletimde ak bir devre v.b. ayrca yanl alarm says genel sistemlerden ok
daha azdr. nk analog veri, mesela dedektrn lt duman miktar ve llen
s
miktar
, al
c
ya yollanabilir., (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
51/101
41
2.2.4. GSM Temelli Kablosuz Ev Gereleri Monitrle Kontrol Sistemi
SMS mesajlar emirler ve gere kademelerine sahiptir. Bu sistemde iki eit
sms eidi kullanlmtr. Biri sistemden ev sahibinin cep telefonuna giden mesaj,
dieri de ev sahibinden sisteme giden sms mesajdr. Gelen sms mesaj gsm
modemine yollanm gsm genel network yoluyla yaz olarak en fazla yaz karakteri
160 olmak zere kullanlr. Mesaj, bir grup emir ierir ve bu emirler, aygt ap
kapatacak emirlerdir, (Ali, Rousan ve Mohandes, 2004).
ekil 32. a) Sistem donanm, b) sms mesaj format, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
52/101
42
Gsm modemi bir kez mesaj alnca, bu RS-232 balant yoluyla sisteme
yklenir. Sistem, emirleri yorumlar ve aygt ynlendirir. Giden mesaj, ev gerecinin
durumunu AC olarak aar, oca kapatr ve bu ekilde gider bu giden mesaj ev
sahibinin mobil numarasyla gsm modeminin sim kartna yklenir. Gsm modemi bu
mesaj ev sahibinin cep telefonuna ekil 32 b deki gibi yollar. Sistem ev gerecini bir
sre kontrol edince, durum senaryosu emrine gre faaliyete gemimi diye gerecin
kurulumunu garantiye almak iin bir mekanizma tasarlamak gereklidir. Bu ama
iin, bir geri besleme devresi sistemi bilgilendirmek iin dizayn edilmitir. Gerecin
gerekten ak ve kapal olup olmad, akm geii kontrol edilerek anlalr, (yage).
ekil 32 a daki sistem tamamlanm ve drt ev gereci kullanarak
denenmitir. simleri; frn, klima, k ve stc. ki mobil kullanc sisteme giri
iznini mobil alc sistemiyle (cep tel.) almtr. Aygt ap kapatan bir emir sinyali
yollan p geri dnmtr. Gsm genel networkn kullanarak ev otomasyon sistemi
amalanm, dizayn edilmi, tamamlanm ve test edilmitir. Sistem deneme ve
uygulamas mkemmel ekilde altrlmtr, (yage).
2.2.5. Haberlemein Tmletirilmi Ev Sunucusu Ve Ev Otomasyonu
Tmlemi bilgisayar, haberleme, dijital yayn kabul,ev otomasyonu, ve bir
sistemde boyutlu oyun hayal edelim. Ev sunucusu diye adlandrlan be kkn
birden fazla platformda kullanlmasyla bir sistem oluturmadan nce, tmleme
yolunda oluabilecek problemleri dnmemiz gerekir, (Han, Park, Jeong ve Park,
2006).
Ev otomasyonuna geit fonksiyonu NAT(network adres deitirme) genel ip yi
zel ip ye evirir. Baka nemli kullanm, toplu eit ip ye evirme yeteneidir. ptv
(internet protokol televizyon) servis kullanclar szlerini MEPG2 TS dekilere
evirir. Onlar genellikle bu MEPG2 TS yi RTP/UDP/IP multicastinde ifade ederler,
amalar ip multicast avantajn kullanmaktr, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
53/101
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
54/101
44
ekil 34. Ev sunucusunun donanmsal grnm, (yage).
2.2.6. Ev Otomasyonu Sisteminin Dizayn ve Uygulamas
M2m (makine-makine adam-makine yada mobil-makine) nin ileriki yllarda bir
gelime gstermesi beklenmektedir. M2m makinesi, makineler, farkl makineler veinsanlar arasnda bilgi ak salar. Genel cins makine veya veri, bilgi, genellikle bir
makineden network yoluyla akar, ve sonra bir geit zerinden bir sisteme nerede
oluup analiz edilebilecekse ular. Dier bir deyile m2m bir makine veya aleti,
bilgileri almas veya vermesini bir network zerinden salar. Bu m2m makinesi
birok problemin cevabn bulmada nemli rol oynar, (Alheraish, 2004).
M2m elektrik,elektronik veya haberlemek iin mekanik bir makineyi gsm ilebirbirine balayarak haberlemesini salar. Bu haberlemeyi yapmak iin baz aletler
kullanlmal ve birbirine doru balant kurulmaldr. M2m makineleri gsm ile
balant salamak ve dier makinelerle balamak yada kullanclarla balamakta
kullanlr. Bilgi, network e yollanacak ve bir mikro kontrolc tarafndan, makine ve
m2m modl aras ara yz yapmak iin kullanlmak zorundadr. Modl, gerekli
bilgiyi almak veya yollamak iin gsm network ne izin verir, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
55/101
45
ekil 35. M2M paralarnn diyagram, (yege).
Tasarlanan m2m dizayn bilgisayar ana kullanc mikro kontrolrnn iinde
kullanr. Byle bir dizaynda gsm, bilgisayarda gmlm iletiim sistemine balanr.
Uygulama sistemi Bilgisayar iin Windows XP sistemi ve Visual C++ kontrol
program kodlamas kullanr. Bilgisayar, RS232 den geen ve C++ programyla gelen
bilgiyi m2m modl yoluyla herhangi balanm gerece yollar. ekil 36 olaya ait
m2m sistemine ait algoritmay gstermektedir, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
56/101
46
ekil 36. M2M in algoritma emas, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
57/101
47
2.2.7. Ev Otomasyon Networkin Enerji Etkenli Sensr Projesi
ekil 37. Sensrl Ev Otomasyon Sistemi
lemci ve kablosuz haberleme teknolojilerindeki ilerlemelerle sensr
networkler gelecekte her yerde kullanlyor olacaktr. Ev otomasyonu networkleri;
sensr networkleri ve kullanlan elektronik teknolojilerinin birleip uyumla alt
gzel yerlerden biridir. Ev otomasyon networknde, birok sensr eve, scaklk,
nem, hareket ve k gibi HVAC (salk, havalandrma ve hava kontrol) fiziksel
bilgileri toplamas iin yerletirilmitir. rnein HVAC kontrol sistemi hava kirliolduunda vantilatr altracak, ve odadaki havaya ve insan varlna gre
scakl kontrol edecektir, (Oh, Bahn ve Chae, 2005).
ekil 38 de evdeki alan drt paraya ayrlm, isimleri (++) (+-) (- +) ve (--)
olarak , x-y koordinat sistemine yerletirilmitir. Her para ana istasyona
uzaklklarna gre paralara ayrlmtr. Her parada dilim says en kk srama
say
s
ana istasyondan paradaki en uzak pozisyona kadar toplan
r. rnein ekil 38
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
58/101
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
59/101
49
ekil 39. a) Sensrler, yneticiler ve istasyonun konumlar, (yege).
b) RDSR (yakn yn temelli sensr kaldrma) ve CR (geleneksel usl) nin enerji
tketimi
emann etkisini lmek iin C diliyle ve NS-2 simulatryle simulasyon
yaplmtr. Parametreler:Evin lleri dahil ller, evdeki sensr says ve
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
60/101
50
uygulamalar. Max. saydaki sekme says dngy kurmak iin kullanlmtr. ekil
39 deneylerin bir rneini gsterir. Ana istasyon, sensr blgesinin merkezine
konulmu(ak gri kutu) ve yneticiler yeniden dzenlenen yere konulmu (koyu gri
kutu). Enerji tketimi performans ls olarak alnd. RDSR (yakn yn temelli
sensr kaldrma) emas karlatrld. ekil 39 iki emann da enerji tketimini
sensr says ykselmesi olarak gsterir. RDSR ve CR aras boluk, sensr says
arttka artar, RDRS CRden daha llebilir biimdedir, (yage).
Tasarlanan model bir geite, bir ana istasyona, birka yneticiye ve bir grup
sensre sahiptir. Geit bir insandan alnan emirleri yada ev dndan ev iindeki ana
istasyona gelen bilgileri ynlendirir ve ana istasyondan alnan mesaj kontrol eder.
Bu, evin herhangi bir yerine konulabilir. Bu ana istasyon bir sensrdr ve normal
sensre gre daha fazla hesaplama ve hafza yeteneine sahiptir. Geitden emirleri
alr, (yage).
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
61/101
51
BLM 3
EV OTOMASYONU
3. Sistem Tasarm
Akll ev otomasyonu sistemini tasarlarken nce projenin yapmnda izlenecek
yol tespit edilmitir. Taslan oluturulmas, devre dizayn ve yazlm olmak zere
ana balk altnda almaya balanmtr.
ekil 40. Sistem tasarm aamalar
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
62/101
52
ekil 40dan da anlald zere taslan oluturulmas aamasna; kaynaklarn
aratrlmas, kullanlacak elektronik malzemelerin zelliklerinin doru tespit
edilmesi ki bu ilerde devre yapmnda malzeme uyumsuzluu sorunlaryla
karlamamz bir derece azaltacaktr, elimizdeki malzemeler ile proje ierii
nedeniyle tamamen hayal gcmz snrnda yaplabilecek sistem dizaynnn
izilmesi, izilen sistemin yapm aamasnda bizi zorlamamas iin alt gruplara
ayrlmas ksmlar girmektedir.
Sistemin devre dizayn ise; taslak aamasndaki her bir parann bask devreler
yaplarak monte edilmesi, oluturulan her bir parann alrllnn test edilmesi,
mevcut paralarn soketler yardmyla birbirlerine ana sistem tasarmn bozmadan
birletirilmesi ( birletirme ileminde soketlerin kullanmasndaki ama devrelerde
gelebilecek arza veya deitirmelerin daha seri biimde yaplmasn salamasdr ),
birletirilen bu paralarn uyumlu alabilmesi iin zellikle toprak hatt gibi ortak
birimlerinin birletirilmesi aamalar girmektedir.
En son aama olan yazlm aamasnda ise iki ayr yazlm gerekletirilmitir.
Bunlardan ilki sistemin beyni diye tabir edilebilecek olan mikrodenetleyicininprogramnn yazlmas, dieri ise bilgisayar kullanc ara yznn yazlmasdr.
3.1. Sistem Algoritmasnn Oluturulmas
Uygulamaya konulacak olan Akll Ev Sisteminin elimizdeki mevcut
malzemeler ile kurgulanan tasarm ekil 41teki gibidir. ekilde grlen her bir
para ayr
ayr
oluturulup yaz
l
m aamas
na gelmeden birletirilmitir.
Algoritmann oluturulmasndaki en nemli sebep sonradan doabilecek
tasarm yanllklarn batan grebilmemizi salamak, sahip olduumuz bilgiyi
nerede nasl kullanacamz planlamak, eksikliklerin tespiti ve hzlca kapatlmasn
salamaktr denilebilir.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
63/101
53
ekil 41. Sistem algoritmas
3.2. Devre Dizayn
Elektronik bir devre tasarlarken sistemin g besleme eitlerinin ve girilerini
olduka az tutmak ve kesinlikle sistemde bulunan her ayr devrenin topraklarnn
birletirilmesi gereklidir.
Yaplan uygulamada temin edilebilen malzemeler ve mevcut olanaklar
sonucunda akll ev, kullanlabilecek snrl durumlara cevap verebilmektedir. Akllev otomasyonlarna basit bir rnek olarak tasarlanan bu sistemin devre emalar,
CAD in gzel rneklerinden Proteus programnn sis alt program ile izilmi, bask
devre emalar ise ayn Proteus programnn Ares alt program ile izilmitir. eitli
bask devre kartma ekillerinden perhidrol ve tuz ruhu karm kullanlarak asit
oluturulmu ve izilen bakr levha bu solsyonun iine atlarak iletim yollar
kartlmtr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
64/101
54
3.2.1. G Kat
Piyasada bulunan ve evin elektrik prizlerine taklmak suretiyle ek kablolama
gerektirmeyen mevcut X-10 sistemlerine nazaran jeneratr bulunmayan evlerde
kullanlabilecek byle bir sistem ayr bir bilgi ve g hatt gerektirmektedir.
Sistemde, g kayna olarakehir ebekesinden srekli arj olan ak kullanlmas,
elektrikler kesilse bile belirli bir sre daha sistem alacaktr. Bu da elektrik
kesintisini frsat bilen hrszlara kar caydrc bir etken olarak dnlebilir, (Yldz
ve Karaboa).
ekil 42. Akll ev otomasyon sistemi g kat devre emas
Yukardaki ekilden de grld zere ehirebekesini kullanan sistem; klima
simlatr olarak kullanlan fan, optik ve metal sensrlerini besleyen 12 Voltluk
gerilim ve mikrodenetleyiciyi, haberleme katn, LCD katn ve aydnlatma
simlatr olarak kullanlan flrasan besleyen 5 Voltluk gerilimi elde etmemizi
salayan g katdr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
65/101
55
3.2.2. Alglayc Kat
Kii evde yokken veya uyur vaziyetteyken hi mola vermeden gvenlii
salayan ve yaayan evin gz, kula, burunu ve dokunma duyularna karlk gelen
sensrler alglayclar olarak kullanlr. Sistemde kullanlan sensrlerin kullanm
ekilleri ekil 43 de gsterilmitir.
ekil 43. Sensr kullanm ekilleri
ekil 44. Akll ev sisteminde kullanlan sensrler
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
66/101
56
ekil 44 de, kullanlan sensrlerin isimleri altlarnda grld zere srayla
soldan saa doru optik sensr, metal sensr, k sensr ve s sensrleridir. Bu
sensrlerin beslemeleri ve veri klar analog olmakla birlikle, bu verileri ileyecek
olan mikrodenetleyiciye direkt olarak balanmaz. ekil 45 ve ekil 46 da, sistemde
kullanlan k ve s sensrlerini sren devre emalar verilmitir.
Sensrler, k durumlarna gre dijital k veren hale getirilmitir. Yani k
durumunu lojik 1 yada lojik 0 olarak bize bildirir. Byle sensrlerin yan sra
sistemde kullanlmayan fakat piyasada varolan dijital k verebilen sensr tipleri de
mevcuttur. Bu verileri anlayan ve tasarlanan konfigrasyona gre k verecek olan
mikrodenetleyicidir.
ekil 45. Ik alglayc olan LDR yi sren devre emas
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
67/101
57
ekil 46. Is alglayc olarak kullanlan DS1820 yi sren devre
3.2.3. Haberleme Kat
Bilgisayar ile mikrodenetleyici arasndaki ezamanl olmadan seri iletiimi
salamaya yarayan sistem RS232 sistemidir. Haberleme kat iindeki MAX232
entegresi, birka kondansatrle beraber gerekli RS232 iletiim voltajlarn retir.
Kullanlan mikrodenetleyici usart modlne sahiptir. RS232 arabirim devresi
mikrodenetleyicinin ilgili usart bacaklarna balanarak seri haberleme iin gerekli
ksm elde edilmi olur. Bu ksmn devre emasekil 47 da gsterilmektedir.
TX seri hatt, MAX232 vastasyla mikrodenetleyicideki port c6 ya balanr.
Bu hat, mikrodenetleyiciden bilgisayara veri ileten hattr. RX seri hatt ise MAX232
vastasyla mikrodenetleyicideki port c7 ye balanr. Bu hat ise bilgisayardan
mikrodenetleyiciye veri tamakta kullanlr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
68/101
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
69/101
59
ekil 48. Seri haberleme eitleri
Senkron gnderimde, her cihaz, kendisi yada dardan bir cihaz tarafndan
retilen ayn saat sinyali darbelerini kullanrlar. Saatin frekans sabit yada dzensiz
aralklarda deikende olabilir. letilen her bit, bir saat darbesi geiinden, yani
ekildeki ykselen veya alalan kenardan sonraki belirli bir zamanda geerli olur.
Senkron formatlar, iletimi balatrken yada bitirirken, ok eitli formatlar
kullanrlar. Bunlara start-stop bitleri denir. Fakat uzun mesafeli linklerde senkron
format uygun deildir. nk bahsettiimiz saat sinyalinin iletimi, parazit nedeni ile,
ek bir hat gerektirebilir. Bu durumda, Asenkron gnderim kullanlr.
Asenkron iletiimlerde, linkte saat hatt bulunmaz. Her u kendi sinyalinisunmaktadr. Bu iletiimde de, ularn saat frekansnda anlamalar gerekir. Bu
nedenle iletilen her byte 'ta saatleri elemek zere bir start biti ve iletimin bittiini
bildirmek zere bir stop biti bulunur.
Seri iletiimde veri aktarm hz, saniyedeki bit says (bps-bit per seccond)
olarak belirtilir. Veri aktarm hzn belirlemede yaygn olarak kullanlan dier terim
ise baud rate tir. Sistem, 19200 baud ta iletim yapmaktadr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
70/101
60
ekil 49. Haberleme kat bask devre emas
ekil 50. Haberleme katnn uygulanan sistem zerinde gsterimi
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
71/101
61
3.2.4. LCD kat
Evde meydana gelen olas durumlar grmemize yarayan, bilgisayar kullanc
ara yz olmadan da sistemin almasn gsteren grnt ekrandr. Akll ev
sisteminde kullanlmasnn en byk avantaj, evde elektriklerin kesilmesi halinde
220 Volt ile alan bilgisayar uzun sre besleyebilecek ak bulunmad iin, zaten
5 Volt gibi dk gle alan ev otomasyon sisteminin akden uzun sre
beslenebilecei gibi LCD ekran da ayn akden 5 Voltla uzun sre beslenir. Sonu
olarak elektriklerin kesilmesi, ev sistemini etkilemeyecei gibi kullancnn sistemi
takibini de LCD ekrandan grmesini etkilemez.
Sistemde kullanlan PIC16F877 mikrodenetleyicisi ilerde de anlatlaca zere
picbasic programlama dili ile programlanmtr. Sistemde kullanlan LCD ekrann
da srecek olan PIC16F877 mikrodenetleyicisi, LCD ekrann picbasic programlama
dili ile srebilmesi iin LCD modlnn Hitachi 44780 (veya dengi) denetleyici
iermesi gerekmektedir. Sistemde kullanlan LCD, 2x16 lk yani 2 satr 16 stundan
olumaktadr.
ekil 51. LCD ekran
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
72/101
62
ekil 52. LCD nin devreye balantemas
3.2.5. Mikrodenetleyici Kat
Gelien teknolojiyle birlikte hemen hemen her evde rastlanmaya balanan
bilgisayarlar oaldka, zellikle bozulduklar zaman neye masraf yaptmz
sorduumuzda sk duyduumuz mikroilemci, mikrobilgisayar, mikrodenetleyici gibi
baz isimler artk kulamza yabanc gelmemeye balamtr.
Mikroilemciler; ierisinde giri-k birimleri, evre niteleri ve ram
bulunmayan, sadece toplama, karma, veleme, veyalama, tersleme gibi aritmetik
lojik ilemler yapan nitelerdir. ekil 53 de de grld gibi mikroilemcilerin
yanna yukarda ad geen niteler, belli dzende adresleme hatlar ve veri iletim
hatlaryla balanarak eklendiinde oluan sisteme de mikrobilgisayarlar denir.
Mikrodenetleyiciler ise bahsi geen ram, giri-k niteleri, evre niteleri ve
bunlar arasnda iletimi salayan adresleme hatlaryla veri iletim hatlarn tek yonga
ierisinde barndran programlanabilir entegre elemanlardr denilebilir. ekil 54.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
73/101
63
ekil 53. Mikrobilgisayar yapemas
ekil 54. Mikrodenetleyici yapemas
Uygulamas yaplan akll ev otomasyon sisteminde mikrodenetleyici olarak
pic16f877 kullanlmtr. Bu denetleyicinin seiminde etkili olan unsurlarunlardr;
piyasada kolayca bulunabilmesi ve makul fiyat st ste 1 milyon defa programlanabilme usart modlne sahip olma 8Kbyte flash program belleine sahip olma 5 ayr portunda toplam 33 adet giri-k ularnn bulunmas 4-10-20 MHz alma frekanslarn kullanabilme 256Kbyte a kadar eeprom veri hafzas kullanabilme
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
74/101
64
ekil 55. PIC 16F877 mikrodenetleyicisinin bacak balantemas
ekil 55 de grld gibi 33 adet giri-kn bulunmas ve bunlarn 8
tanesinin ayn zamanda analog giri-k olarak programlanabilmesi byk
avantajlar salamaktadr. Mikrodenetleyicinin bu zellii akll ev projesinde scaklk
lmnde kullanlmtr. Buna ilave olarak pic16f877 de ok sayda giri kn
bulunmas orta byklkte bir sistemin kontrolnde byk kolaylklar salamaktadr.
Program hafzas flash rom olduu iin program, elektriksel olarak silinip yeniden
yklenebilmektedir. Ayrca enerji kesilmelerinden de program etkilenmemektedir.
Proje tasarmnda kullanlan pic16f877nin bacaklar ve ne amala
kullanldklar ekil 55 de gsterilmitir. Bu katta osilatrn alma frekansn
oluturan kristal olarak 20 MHz lik kristal seilmitir. Pic mikrodenetleyicisine bal
tu takm sistemin gelitirilmesinde ifreleme ilemleri iin kullanlacaktr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
75/101
65
ekil 56. Pic16F877 veri giri k bacak balantemas
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
76/101
66
3.3. Yazlm Aamas
Donanm oluturulan sisteme hayat verme diye tabir edebileceimiz, var olan
sensrleri ve duruma gre kullanlacak olan klar kontrol edecek olan sistemin
beyni denkliindeki mikrodenetleyicinin programlanmas aamasnda sisteme
eklenebilecek veya karlacak olan herhangi bir elektronik eleman olduunda,
mikrodenetleyicinin yazlmna da ek birka satr ekleyerek veya kartarak yeni
sisteme adapte edilmesi salanabilir.
3.3.1. Mikrodenetleyicinin Programlanmas
Daha ncede belirtildii gibi sistemde olup biten tm durum deiimlerini
kontrol eden, mevcut senaryolara gre bu deiimler sonucunda belirli klar
vermesi istenen, sebep sonu ilikisine gre alan pic16f877 mikrodenetleyicisidir.
Mikrodenetleyicinin programlanmas yntemlerinden en kullanl olan boot
loader yntemiyle programlama tercih edilmitir. Bu yntemin getirdii en byk
avantaj, mikrodenetleyiciyi devreden skmeden, bilgisayarn seri portuna balhaberleme kat zerinden seri programlama yaplabilmesidir. ekil 57 de grlen
micro code loader program kullanc ara yznde nce haberleme ayarlarnn
yaplmas gereklidir. Sistemimizin baland bilgisayarn com 1 portunu ve veri
iletim hz olan baud rate tini ayarladktan sonra open dan, daha sonra anlatlacak
olan, oluturulan hex kodu bulunur ve ok lendikten sonra men seeneklerinden
programa baslarak hex kodunun pic16f877 ye gmlmesi istenir. Bu aamadan
sonra mikrodenetleyiciyle haberlemeye geen program, pic16f877 nin MCLR (1nolu bacak) giriine bal reset butonuna baslmasn ister. ekil 58. Bunun
yaplmasndaki ama, pic te daha nceden gml olan program silmektir. Bylece
eski program silerek boalan adreslerdeki yerlere yeni program ykler. stee gre
otomatik yada manuel olarak ayarlanabilen verify seenei ile hex kodunun
mikrodenetleyiciye yklenip yklenmediini karlatrmal olarak test edilebilir.
Ayrca program yklemeden sadece silme ilemi erase seenei ile yaplr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
77/101
67
ekil 57. Micro code loader program kullanc ara yz
ekil 58. Programn mikrodenetleyiciye gmlmesi iin MCLR butonuna baslmasn isteyen ara yz
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
78/101
68
Mikrodenetleyici olarak kullandmz pic16f877 ye nasl program gmld
anlatldktan sonra bu gmlen hex kodunu oluturma yntemlerinden biri pic basic
dili kullanarak program yazmaktr.
PIC micro assembler ile ok uzun kodlar yazmak yerine, st seviye dillerinden
birini semek, programn yazmna hz kazandraca ve program daha anlalr bir
hale getireceinden Micro Engineer Lab. firmasnn PicBasic Pro program seilerek
PICmicro (pic16f877) entegresinin ierisindeki program yazlmtr. Bu program
basic tabanldr ve pek ok hazr komut ierir. Bu komutlar yardmyla program
yazma ilemi olduka kolaya indirgenmi olur. ekil 59 da da grlen program,
Micro Code Studio program olmakla birlikte istee bal olarak program yazm ara
yz olarak Pic Proton Plus, Code Designer gibi pic basic derleyicileri de
kullanlabilir. Bunun dnda pic programlamak iin PicC, Jal gibi birok st seviye
dilleri de mevcuttur.
PICmicro, assembly ile sayfalar dolusu kod yazarak oluturulacak programlar
daha az sayda satrla PicBasic ile yazarak pic16f877 entegresine gmlebilir. Bu
sayede, PICmicronun ayrntl yazma yapsnn bilinmesine veya hangi yazmatahangi ilemin sonunda ne olacann bilinmesine gerek yoktur. PICmicronun hangi
portlar, hangi zellikleri kullanacaksa, algoritma kurularak, herhangi bir metin
editrnde mesela NOTEPAD Basic komutlarna (QBASIC ya da GWBASIC)
ok benzeyen PicBasic komutlaryla program yazl p derledikten sonra elde edilen
hex uzantl dosya artk mikrodenetleyiciye ykleyebilir hale gelmi olur, (zcan,
2005).
Micro Code Studio, pic basic derleyicisinde mikrodenetleyiciye gmlecek
program yazlrken dikkat edilecek nemli noktalardan bir tanesi, Target Processor
ksmnda kullanacamz mikrodenetleyicinin adnn bulunarak konmas gereklidir.
Bunun sebebi, derleyicinin, pic basic dilinde yazlan program hex koduna evirirken
kullanlacak mikrodenetleyiciye gre baz kodlar eklemesidir. st dzey
programlama dilleri program yazcsn, assemly programlama dilinde olduu gibi
her defasnda kullanlacak mikrodenetleyiciyi tantma derdinden kurtarmtr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
79/101
69
ekil 59. Pic basic pro programlama dilinin kullanld micro code studio derleyicisi
Micro Code Studio derleyicisinde yazlan program .bas uzantl olup,
program yazldktan sonra compile ikonuna tklandnda programn assembly
dilindeki karln .asm uzantl bir dosya ve mikrodenetleyiciye gmlecek olan
.hex uzantl dosyay oluturmu olur. Yazlan basic ve oluturulan assemblly
kodlar karlatrldnda ortaya kan yazm tasarrufu dikkati ekecek ldedir.
Akll ev sistemlerinde olduu gibi geen zamanla birlikte teknolojinin
gelimesinin insan hayatna getirdii rahatlk, geen ayn zaman zarfnda yazlm
mhendislii gelitike, program yazmann kolaylamasn salamaktadr.
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
80/101
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
81/101
71
command VAR byte 'deiken tanmlamalar
i VAR byte 'deiken tanmlamalar
temp VAR word 'deiken tanmlamalar
esik VAR word 'deiken tanmlamalar
DQ VAR PORTC.0 'portc.0 pinindeki DS1820 in ad DQ
DQ_DIR VAR TRISC.0 'DS1820 veri kontrol pini
test VAR word 'deiken tanmlamalar
v VAR word 'deiken tanmlamalar
onay VAR byte 'deiken tanmlamalar
TRISD=%00000111 'D portunun ilk bitini giri yapar
TRISC=%00000101 'C portunun 1. ve 3. bitlerini giri yapar
TRISA=%000000 'A portunun tm bitleri ktr
aydinlatma = 0 'balangta aydnlatma kapal
klima = 0 'balangta klima kapalesik=55 balangta klima 28 dereceye ayarl
onay=0 balangta onay kutusu kapal
Lcdout $fe,1,"UTKU BAYRAM" 'ekran siler ve ilk satrda utku bayram
yazar
SOUND siren,[115,10,116,10,117,10,118,10,1119,10,120,10] 'ses kartr
Lcdout $fe,$c0,"AKILLI EV OTO." 'ikinci satrda akll ev oto. yazar
pause 1000 '1 saniye bekle
'program ak
sensorler: 'sensr durumlar ve olaylar dng ad
Serin2 pinin,8276,300,chk,[wait("e"),dec test] seri porttan e geldiinde
esik = test esik deerini test e ata
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
82/101
8/4/2019 Akilli Ev Otomasyonu Intelligent House Automation
83/101
73
aydinlatma = 1
SOUND siren,[122,20]
aydinlatma = 0
SOUND siren,[123,20]
aydinlatma = 1
SOUND siren,[122,20]
aydinlatma = 0
SOUND siren,[123,20]
aydinlatma = 1
SOUND siren,[122,20]
aydinlatma = 0
SOUND siren,[123,20]
aydinlatma = 1
SOUND siren,[122,20]
aydinlatma = 0
SOUN