+ All Categories
Home > Documents > Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa...

Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa...

Date post: 11-May-2021
Category:
Upload: others
View: 1 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
126
Amoris divini emblemata Otto Vaenius bron Otto Vaenius, Amoris divini emblemata. Martinus Nutius, Joannes Meursius, Antwerpen 1615 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/vaen001amor02_01/colofon.php © 2018 dbnl
Transcript
Page 1: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

Amoris divini emblemata

Otto Vaenius

bronOtto Vaenius, Amoris divini emblemata. Martinus Nutius, Joannes Meursius, Antwerpen 1615

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/vaen001amor02_01/colofon.php

© 2018 dbnl

Page 2: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

4

Ad lectorem et spectatorem.

Naturalis Amoris Emblemata à me adhuc adolescente concepta abhinc annis aliquot,amici causa, praelo commisi; quae optimo cuique minimè displicuisse intellexi. Haeccùm Sua Celsitudo, vt amicorum relatu percepi, coràm inspexisset, petissetque, illaneEmblemata commodè ad sensum spiritualem ac diuinum trahi possent, cùm diuini& humani Amoris iidem pene sint erga rem amatam effectus: nolui tacitae Principisvoluntati, officióve meo deesse, & in gratiam illius nonnulla Diuini AmorisEmblemata, additis è sacra Scriptura & SS. Patrum scriptis depromptis hinc indetestimonijs, concinnare ac designare visum fuit. Accessere his ad illustrationemperegrino idiomate versiculi, Hispano, Belgico, & Gallico. Castellanos Alphonsusde Ledesma, poëta peregregius, Gallicos Dominus Carolus Hattronius J.V.L. DuciArschotanae à Consilijs, suggessere; vernaculi domi nostrae, velut vernae, nati. Haecitaque S. Celsitudini, quae operis fuit & initium& calcar, humiliter dedicata, BenigneLector accipere & spectare poteris. Vale, & alia à manu nostra suo tempore exspecta.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 3: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

5

Carmen de amore.

Cvnctarum genitrix rerum Natura, vel ipsaArs, de perfecto vndeundique corpore (cuiusFrigida non superant calidum, néve humida siccum)Ens, quodcunque volunt, abstractum educere possunt.Quippe vbi secreuit penitus natura calorem,Quod reliquum est frigus, procul amouet, atqueEx vno geminas educit corpore formas,Formas distinctas naturâ materiáque.Hinc cernas, quando est iam facta potentior vna,Surgere continuò pugnas, vnamque grauariOppugnante aliâ: facilis nam ingressus vtrimqueMutuum ad exitium & certamina mutua sur git,Ambae cùm famili sint prorsus origine natae.Sic Amor atque odium, quae nunc disiuncta, fuere(Nominis & certae mensurae expertia quamuis)Tempore primaeuo natura iuncta sub vna.Huic animo inclinat penitus Diuina voluntas;Vnde, fugato odio, totum secreuit AmoremIpsa sibi, & sese toti circumdedit vltro:Huic propriam aptauit formam, voluitque deindeVirgineo prodire vtero, vt succurreret orbi,Tristiaque huimanae repararet damna salutis.Ast vbi, iam secluso odio, sua cornua victorTollit Amor, regnumque tenet; velut vmbra, per omnesTerrarum anfractus, odium superimminet illi.Non tamen vsque adeò illius contemnere fas estNaturam, at vitijs par est opponere eandem,

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 4: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

6

Atque odisse malum. Bona sunt quin vtraque semper.Ast Amor, vt flamma & melioris vt indolis ignisOmnia sustinet, & cunctis alimenta ministrat,Nil nisi pernicies odio cùm prodeat ipso.Viuisicans Amor est Christus summus que salutisAuctor, & aeterno radians de lumine lumen,Quo sine letifero pereunt mortalia casu,Quo sine cuncta ruunt vinclis elementa solutis,Ipse est flamma potens, cuius virtute regunturHumanae in terris animae, cuiusque vigoreSpiritus aethereas gestit conscendere sedes.Quare ago Christe Deus, quem flammam ignemque vocamus,Inijce diuinos nostri penetralibus aestusCordis, vt aeternùm mens in te fixa quiescat.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 5: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

7

+August.

+Quemadmodun autem potest haberi illius pulchritudinis Amor, in qua non solumnon inuideo caeteris, sed etiam quaero qui mecum appetant, mecum inhient,mecum teneant, mecum perfruantur, tanto mihi amiciores futuri, quanto erit nobisamata communior: prorsus tales quaerit illa cuius verè casta est, & sine vllacontaminatione coniunctio.

Quando el mar se parteArrojos se haze,Mas en el mar del amar,Donde Dios el golfo a sido,Aunque este mas repartido,En cada parte ay vn mar.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 6: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

8

Devs ante omnia amandvs.

+Deuter. 6.

+Diliges DominumDeum tuum ex toto corde tuo, ex tota anima tua, & tota fortitudinetua.

+Bernar. de dilig. Deo.

+Valde mihi amandus est, per quem sum, viuo, & sapio: vt si totum illi me debeo prome facto, quid addam iam pro me refecto? nec enim tam facilè refectus, quamfactus?

+August. in Psalm.145.

+Non vobis dicitur Nihil ametis: amate, sed quid ametis videte. Purgate amoremvestrum, & qualis impetus habeatis ad mundum, tales habeatis ad artificemmundi.

El nebli de Amor DiuinoQue à la alma por presa llebàDe coraçones se çeba.

Soyons icy des sainctes flammesAenhoort ghy menschelijck gheslacht,

De l'amour de Dieu seul espris,Dat ghy maer een en moet beminnen,

De tous nos coeurs, de tous nos ames.Met v ghemoet, en al v cracht,

Des forces, de tous nos espris,Met 'tdiepste van v hert en sinnen,

Afin qu'vne fois il nous donneDats Godt alleen: soo ghy volhert

Sa vision dedans les cieux,In liefde reyn, hy sal v schencken,

Loyer tel que iamais personneDat oor', en ooghe, sin, of hert,

n'Oyt ou veit, d'oreille & d'yeux.Noyt hoorde, sagh, of kost bedencken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 7: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

9

Ocvlvs non vidit, nec avris avdivit.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 8: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

10

Incipiendvm.

+Cant. 2.

+Surge, propera, amica mea, columba mea, formosa mea, & veni. Iam enim hyemstransiit, imber abijt & recessit. Flores apparuerunt in terra nostra: tempus putationisaduenit; vox turturis audita est in terra nostra.

+Origen.

+Non enim antè anima Deo iungitur & sociatur, nisi omnis ex ea hyemsperturbationum, ac vitiorum procella discesserit, & vltra iam non fluctuet.

+August.

+Bono implendus es, funde malum; puta quia melle te implere vult Deus: si acetoplenus es, vbi mel pones?

+Idem de laude charitatis

+Charitas vt perficiatur, nascitur; cùm fuerit nata, nutritur; cùm fuerit nutrita,roboratur; cùm fuerit roborata, perficitur.

Nasca el amor en tu pecho,Que si con Dios se alimenta,Tu veras como se aumenta.

Doncq que chacun de nous s'appresteGodts liefde spreeckt tot s'menschenziele,

Aux effectz d'vn si sainct dessein,Staet op mijn lief en comt met my,

Voicy cest Amour qui nous presteOp dat v t'onweer niet verniele,

l'Ayde de sa diuine main.En dat ghy wert van sorghe vry,

Sus leuons nous; l'orage passe,Den soeten tijt is nu voor oghen,

Le chemin se couure des fleurs,Der sonden sware storm ontvloet,

Des fleurs (di-ie) qu'esclost la graceDer gratien blomkens hen vertoghen,

Dont nous debuons orner noz coeurs.Die pluckt, en tot cieraet gheniet.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 9: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

11

Amor divinvs

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 10: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

12

Ex amore adoptio

+1. Ioan. 3.

+Videte qualem charitatem dedit nobis Pater, vt selij Dei nominemur & simus?

+Gregor. in moral.

+Quid hac potestate altius, quid hac altitudine sublimius dici potest? in qua potestatequisque creatus efficitur filius creatoris.

+August. in Psalm.

+Quomodo nos amasti, Pater bone, cuius filius vnicus, quem pro nobis tradidisti, fecittibi nos de seruis filios, de te nascendo, nobis seruiendo.

Sol y hombre enjendran hombre,Y la diuina afiçionEnjendra por adopçion.

c'Est par cest Amour que les hommesDoor liefde alleen, en ander niet

Sont esleuez de ce bas lieu,Van Godt de ziele wert ontfanghen,

c'Est par cest Amour que nous sommesVoor echte kint, wanneer sy vliet

Enfans legitimez de Dieu:Tot Christum vierich met verlanghen.

Car l'Ame qui garde en la vieDie hem bekent op d'aerd', en tracht

De son Pere la volonté;Naer wil sijns vaders te volherden,

Doibt au Pere es cieux estre vnieMet hem vereenicht wert, en macht

(Comme fille) en eternité.Vercrijcht daer deur Godts kint te werden.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 11: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

13

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 12: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

14

Amor rectvs.

+August.

+Amor illorum dicitur rectus, qui omnes actiones rectas habet: est enim Amor actiorectitudinis, aculos semper habens in Deum.

+Idem de ciuit. Dei.

+Quia rectus est amor iustorum, omnes affectiones rectas habent; metuunt peccare,cupiunt perseuerare; dolent in peccatis, gaudent in operibus bonis; metuunt poenamaeternam, cupiunt vitam aeternam; dolent in re, gaudent in spe.

Es Amor yman del alma,Cuya virtud y finaçaAl çielo nos endereça.

Du iuste (dont l'Amour est droicte)Altijdt d'oprechte ziele siet

Droictes sont les affections,Om hooch na Godt in al haer wercken:

Et droict aux cieux ce qu'il souhaitte,De cracht der liefden haer ghebiet

Et droictes sont ses actions.Ghestadelijck op hem te mercken.

Tousiours de pecher il a crainteSy hout haer recht alsoo't betaemt.

Et de perseuerer desir:Betreet altijdt der deuchden paden:

Seulement la faulte est sa plainte,Waerom haer liefde wert ghenaemt

Les bonnes oeuures son plaisir.Alleen oprecht in al sijn daden.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 13: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

15

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 14: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

16

Amor aeternvs.

Omnia praetereunt praeter amare Deum.

+August. in sermonib.

+Amor qui desinere potest, nunquam verus fuit: debet enim esse aeternus.

+Idem.

+Apud Deum locus est quietis imperturbabilis, vbi non deseritur Amor, si ipse nondeserat.

+Idem.

+Amicitia non aliundè quàm ab amore nomen accepit, & nusquam nisi in Christofidelis est, in quo solo esse sempiterna etiam ac felix potest.

Suelta la rienda al Amor,Que se el tuio a Dios imita,Sera carrera infinita.

Remarquons ici ce qu'emporte,Godts liefde s'menschen ziele trout,

Et ce que veult ce cercle; afinIn eewicheyt, en Godts behaghen

Quo nostre Amour de mesme sorteIs inden mensch, als hy hem hout

n'Ayt iamais de bout ny de fin.In liefden trou tot allen daghen:

Car ceste amitie n'est que faincte,Syn liefd' en laet ons nimmermeer,

Qui peur vn iour ne plus durer;Ten zy wy eerst met s'weerelts saecken,

Et le prix de nostre Amour saincte,Verghetende trou, deucht, en eer',

Gist du tout à perseuerer.Door ouerspel van hem gheraecken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 15: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

17

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 16: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

18

Mentis sol amor dei.

+August. in Psal. 145.

+Quod sol est sensibus, hoc Amor est mentibus: & sicut sol terrena omnia illustratvt videri possint: ita intelligibilia illustrat Amor Dei.

+Idem hom. 7. in Ioann.

+Sapientiam Salomon carnali amore amisit, quam spiritali adeptus erat, vt enimtenebricosa est cupiditas, ita luminosa charitas.

+Leo de ieiunio.

+Charitas robur fidei, fides fortitudo est charitatis: inuicem fibi & iuuamen & lumensunt; & hic est quidam efficacissimus geminarum alarum volatus, quo adpromerendum & videndum Deum puritas mentis attollitur.

Si el sol del alma es Amor,La quo de Dios se desuia,No diga que goza dia.

Phebus espandant sa lumiereGhelijck der sonnen schijn en cracht

Sur les gazons de l'vniuers,Verlicht, en alles voet na wenschen,

Rend la nature pepiniereDat de natuer heeft voorghebracht,

De mil' & mille fruictz diuers:En baert tot nut en lust der menschen,

l'Amour diuin faict bien de mesme,Oock desghelijcks Godts liefde doet,

Car en nous inspirant ses rais,Die crachtich met sijn claeheyt mede

On voit tantòt naistre en nostre ameVerlicht de ziel, en het ghemoet,

La vertu, le repos, la paix.Tot rust in Godt en ware vrede.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 17: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

19

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 18: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

20

Amoris merces amplissima.

+Ioan. 15.

+Si dilexeritis me, & verba mea in vobis manserint, quodcunque petieritis dabo vobis.

+Ioann. 14.

+Qui diligit me, diligetur à Patre meo; & ego diligam eum, &manifestabo ei meipsum.

+Bernard.

+Non sine praemio diligitur Deus, quia ipse diligenti praemium est amplissimum.

+Prosp. de vita cont.

+Deus est omnibus amatoribus vita beata, ac salus aeterna, & regnum, ac gaudiumperpetuum: haec accipient, qui Deum diligunt; quia solus erit illis omnia, quibusipse fuerit in omnibus omnia.

Paga de Amor es Amor,Y el que de Dios es amadoSe quente por bien pagado.

Ame, puis que tu te disposeSoo ghy my lief hebt, seydt de Heer'

A m'aymer, & suiure maloy;En dat mijn woorden in v blijuen,

Tu auras de moy toute chose,Mijn vrede die sal meer en meer

Et moy-mesme seray à toy,d'Onrust wt v ghemoet verdrijuen:

Ma main qui te sera fecondeWat ghy begheert sal v gheschien,

Du bien des cieux à ton trespas;De deuchden v vercieren sullen,

Te fera posseder au mondeEn neffens s'hemels schat sult sien

La richesse aussi d ici bas.V schueren oueruloedich vullen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 19: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

21

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 20: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

22

Amor docet.

+1. Reg. 3.

+Loquere Domine, ecce audit seruus tuus.

+Psal. 18.

+Sapientiam praestans paruulis.

+August.

+Amor magnus doctor est, atque omnes Philosophiae partes explet.

+Idem de laude charitatis.

+Homo charitate subnixus, eamque inconcussè retinens, non indiget scripturis; atqueper eam multi etiam in solitudine sine codicibus viuunt.

Amor es pozo de çientia,Y quando naçe del çielo,Llamase pozo sin suelo.

Amour Diuin est vn grand maistre,De liefde is een leeraer groot

Qui suffit en toutes façonsDie t'hooghste goet ons doet begrijpen,

d'Instruir nostre Ame, & la paistreDie ons stantvastich maeckt in noot,

Des doctrines de ses leçonsEn met ghedult t'verstant doet rijpen:

Nous n'auons besoing d'aultre liureGheen schrift den mensch van nood' enheeft,

Pour estre en sagesse parfaictz:Oft ander leeringh meer te soecken,

c'Est assez de simplement suiure,Godts liefde meerder wijsheyt gheeft,

Ce qu'il nous dicte, par effectz.Dan t'lesen van verscheyden boecken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 21: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

23

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 22: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

24

Amor thesavrvs carissimvs.

+Isai. 33.

+Diuitiae salutis sapientia & scientia: timor Domini ipse est thesaurus eius.

+Cant. 8.

+Si dederit homo omnem substantiam domus suae pro dilectione, quasi nihil despicieteam.

+Basil. Mag. in Hexaëm

+ Thesaurus indeficiens est Amor Dei, quem qui habet diues est, quo quincunquecaret pauper est.

+August. de verb. Dom.sermon. 12.

+Ad diuitias iusti intende; respicis arcam inanem, sed conscientiamDeo plenam; nonhabet extrinsecus facultatem, sed intus charitatem; ex ipsa charitate quanta erogat?& non finitur.

El oro de charidadEs la suprema riqueça,Que lo demas es pobreça.

Voici le tresor (Ame chiche)De liefde Godts is eenen schat

Que chacun doibt chez soy garder:Oneyndelijck, niet om waerderen,

Car celuy seul est vrayement richeDe ghene die dien vint en vat

Qui peut ainsi le posseder.En kan gheen grooter goet begheren:

l'Or est richesse d'apparence,Gheen s'weerelts rijckdom, goet, en lust

l'Amour l'est à la verité:En machmen teghen dien niet achten,

Et en luy seul est l'abondance,Hy leeft in armoed', en onrust,

Et sans luy tout est pauureté.Die na Godts liefde niet wilt trachten.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 23: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

25

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 24: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

26

Amor pvrvs.

+Theoph. Antioch.

+Vt speculum splendidum; sic hominis animam puram esse oportet.

+Psalm. 50.

+Cor mundum crea in me Deus, & spiritum rectum innoua in visceribus meis.

+Cant. 4.

+Pulchra es amica mea, & macula non est in te.

+August. in Epist.

+Si Deo aliquid diligendo vel praeponimus vel aequamus, nos ipsos diligere nescimus.

+Idem in Confes.

+Minus Domine te amat, qui aliquid tecum amat, quod propter te non amat.

Es Amor vn claro espejo,En cuyo limpio cristalSe ve Dios al natural.

Si le miroir n'a plus de graceGhelijck een spieghel schoon en claer

Pour estre en vn endroict taché,Moet de verliefde ziele wesen,

Et si l'on mesprise sa glaceGansch sonder vleck, en datmen daer

Pour vn vice quoy que caché:Mach sien van ware liefde t'wesen:

Seruons nous de ceste figureGodts liefd' in ons gheen straelen gheeft,

(Mon Ame) & ne permettons poinct,Soo langh wy d'ydelheyt beminnen,

Qu'en toy qui doibz estre tout-pureDe reynheyt gheen ghemeenschap heeft

Soit trouué deffault d'vn seul poinct.Met die onsuyuer sijn van binnen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 25: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

27

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 26: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

28

In vnitate perfectio.

+Deut. 6.

+Audi Israël, Dominus Deus noster Deus vnus est.

+Cant. 6.

+Vna est columba mea.

+August.

+Sicut omnia ab vno in multa processerunt: sic cuncta quae ad illud vnum redireconantur, necesse est exuere multitudinem: feliciter ergo anima non diligit, donecad vnum & summum bonum per amoris desiderium se conuertat.

+Idem.

+Singulares & simplices, id est, secreti à multitudine & turba nascentium rerumac morientium, amatores aeternitatis ac vnitatis esse debemus, si vni Deo &Domino nostro cupimus inhaerere.

El alma que quiere à DiosNo a de querer à otro alguno,Que su Amor, es trino y vno.

Comme d'vn, le nombre se tireWt een wert menichte ghebaert,

Et se forme la quantité,Dus als ghy weer tot een wilt comen,

Aussi quand apres on desireVerstoor alsdan des menichts aert,

De retourner à l'vnité,Daer van ghy d'onrust hebt ghenomen:

Il fault que les nombres on oste:De liefd' alleen op een wil staen,

Ainsi pour nous reioindre à Dieu,Ghetallen veel wil hy niet lijden:

Nous deuons d'vne Amour deuoteEen is van noode, dus wilt gaen

A lui seul consacrer le voeu.Tot een die v kan doen verblijden.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 27: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

29

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 28: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

30

Pia amoris lvcta.

Cum Dei Amore, amans anima de palma decertat.

+2. Tim. 4.

+Bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruaui: in reliquo repositaest mihi corona iustitiae; non solum autem mihi, sed & iis qui diligunt aduentumeius.

+August.

+Iacob luctatus praeualuit, tenuit, & quem videbatur vicisse, rogat vt benedicaturab eo. In angeli persona Dominus erat luctatus, facit se teneri amore, noninfirmitate; regnum enim coelorum vim patitur, & violenti rapiunt illud.

+Cassiodor. in Psal. 1.

+Virvocatus à viribus, qui nescit in aduersis tolerando deficere, aut in prosperisaliqua elatione se iactare.

Amor es gran luchador,Y si tu faues querer,Aun à Dios podras vencer.

Quand deux s'ayment, chacun d'eux butteAls twee ghelieuen met den brant

Sur l'autre estre victorieux,Der liefden eens wel sijn ontsteken,

Et la fin de ceste disputeMalkanderen trachten wt de hant

Est à qui aymera le mieux:Der eeren palmentack t'ontwreken:

Debatons en la mesme sorteOns ziele met Godts liefde strijdt,

Et gaignons ainsi paradis;d'Een poocht om d'ander te verwinnen

Comme Iacob d'vne main forteMet lief te hebben, om altijdt

A surmonté l'ange jadis.Noch meer d'een d'ander te beminnen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 29: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

31

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 30: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

32

Sit in amore reciprocatio.

+Ephes. 5.

+Ambulate in dilectione, sicut & Christus dilexit nos, & tradidit semetipsum pro nobisoblationem & hostiam Deo in odorem suauitatis.

+1. Ioan. 4.

+Nos diligamus Deum, quoniam ipse prior dilexit nos.

+Bernard. de diligendo Deo.

+Prior Deus dilexit nos, tantus tantum, & gratis, tantillos & tales.

+August.

+Rea tibi est humana conscientia, si non amauerit redamantem, aut si amantemnon redamauerit.

+Idem.

+Nimis durus est animus qui dilectionem si nolebat impendere, nolit & rependere.

Ama à Dios de coraçon,Paraque se satisfagaQue amor con amor se paga.

Vous debuez à Dieu (ô mon Ame)Met Liefde moeten wy den Heer

Vn Amour, d'aultant plus entier,Deurstralen, want hy eerst te deghen

Puis qu'il a commencé luy-mesmeOns heeft gheraeckt, dus die niet weer

Et vous a aymé le premier.Met wederliefd' comt liefde teghen,

Amour est d'Amour recompense,Onredelijck is van ghemoet:

Et celui est trop à blasmerWant hy van andre wil ghenieten

Qui (pour le moins s'il ne commence)Deucht, vrientschap, eer', en alle goet,

Ne veut pas, quand on l'ayme, aymer.En weer te doen hem laet verdrieten.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 31: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

33

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 32: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

34

Virtvs character amoris.

+Col. 3.

+Omne quodcunque facitis in verbo & in opere, omnia in nomine Domini nostri IesuChristi facite.

+August. & habetur 23.9.1.Vbi.

+Vbi Amor non est, non potest esse iustitia. Manifestandus enim est Amor peropera.

+Ioann. 14.

+Si quis diligit me, sermonem meum seruabit.Probatio ergo dilectionis, exhibitio est operis.

+Ibid.

+Qui habet mandata mea & seruat ea, ille est qui diligit me.

+Gregor. lib. 7. Moral.

+Verè Deum diligimus, si mandata eius custodimus, si nos à nostris voluptatibuscoarctamus: nam qui adhuc per illicita de sideria diffluit, profecto Deum non amat,quia ei in sua voluntate contradicit.

Del vino de Amor diuino,A cuya taberna llamo,Las virtudes son el ramo.

Quand nous aymons, on nous voit estreWaer deur wer liefde meest bekent?

De bonnes oeuures reuestuzWaer deur sal meest de ziel doen blijcken

Et l'Amour ne se faict paroistreTe sijn vol ware liefd' gheprent?

Que par la suitte des vertuz.Om van Godt nimmermeer te wijcken,

Où n'est Amour, là n'est iustice,t'Sal sijn door wercken deuchdelijck,

Et là la pieté n'a lieu;Altijdt ghetrou, ghereet, & vaerdich,

Car la vertu seule est l'indiceDie maer alleen sijn liefdes blijck,

Du zele qu'auons enuers Dieu.Of hy is goet, oprecht, en waerdich.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 33: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

35

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 34: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

36

Consensio volvntatvm

+Hier. epist. ad Demetr.

+In amicis non res quaeritur, sed voluntas, quia & alterum ab amicis saepe praebetur,alterum etiam caritas tribuit: eadem velle & eadem nolle, firmus amor est.

+Leo.

+Si humanae amicitiae pares animos & similes expetunt voluntates, nec vnquamdiuersitas morum ad firmam potest venire concordiam; quomodo diuinae amicitiaeparticeps erit, cui ea placent, quae Deo displicent, & ijs appetit delectari, quibus illumnouit offendi?

Quando Amor junta en vn jugoAl hombre humano y à Dios,Que no tiraran los dos?

S'il est vray que l'Amour se formeAlsulcke liefd' oprecht sal sijn

d'Vne vnion de volonté,Daer twee ghelieuen t'samen trecken

Cil qui à l'autre n'est conformeAltoos ghelijckelijck eenen lijn,

N'a le nom d'amant merité.En twist gheen onrust kan verwecken:

Donc pour à Dieu nous ioindre d'ame,Als wy met liefde Godts ons werck

Nous debuons n'auoir aucun choix,Aenrechten naer de deucht gheduldich,

Aucun vouloir que le sien mesme,Met hem wy trecken euen sterck,

Et marcher ainsi soubz ses loix.En crijghen crachten menichvuldich.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 35: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

37

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 36: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

38

Svperna respicit.

+Dionys. Areopag. de diuin.nom.

+Amor Diuinus infima quaeque prolectat, vt ad sublimiora potioraque conuertantur,imò veluti fomite quodam igneo amplius succensa resiliant.

+August.

+Coelum& terra & omnia quae in eis sunt, vndique mihi dicunt, vt Deum amem; neccessant dicere omnibus, vt sint inexcusabiles.

+Idem.

+Si placent infima, Deum ex illis lauda, & in artificem eorum retorque amorem; nein his quae tibi placent, tu ei displiceas.

Es Amor contemplatiuo,Pues de mirar à vna flor,Reconoçe à su criador.

l'Heliotrope par natureDe sonnenblom haer altijdt keert,

Au soleil se tourne tousiour,En volcht der sonnen snelle ganghen;

Et c'est ce qu'en ceste figureVan die t'ghesichte sy begheert

Enseigne à nostre ame l'Amour.Van wien sy t'leuen heeft ontfanghen:

Car puis qu'vne fleur insensibleDie suyuer ziele sich oock went

Se regle selon son Autheur;Met al haer liefd' en al haer wenschen

Helas! sera-il bien possible,Naer Godt, de sonne sonder ent,

Que nous ne suiuions Dieu du coeur?Die t'hert verlicht der goede menschen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 37: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

39

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 38: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

40

Crescit in immensvm.

Quaedam corpora lumen solis receptum, suo fulgore vicissim augent atque illustrant:ita anima Amore Dei accensa, suis operibus vicissim ipsius honorem ostendit atquecommendat.

+August. li. 1. de morib.ecclesia.

+Non diligis proximum tuum tanquam teipsum, si non ad id bonum quò ipse tendis,adducis.

+Theodoret.

+Qui Deum verè amat, profecto curabit vt complures secum efficiat eiusdem amatores.Si placent animae, in Deo amentur; & rape ad eum tecum quas potes, & dic eis,Hunc amemus, hunc amemus.

Pica tanto el sol de Amor,Que de lo que reuerberaHaçe que al proximo quiera.

Le miroir accroist la lumiereVeel dinghen sijn soo schoon en klaer

Qu'il prend & reçoit du soleil,Dat sy de straelen seer vermeeren

Nostre ame en la mesme maniere,Die t'licht der sonnen schijnt op haer,

Et par vn effect tout pareil,Soo een brantspieghel ons kan leeren:

Nourrit si sainctement les flammes,Als suyuer is ons ziel, en hert,

Que luy communique son Dieu;En dat Godts liefd' op ons comt dalen,

Qu'elle eschauffe des autres ames,Sijn licht alsoo vermeerdert wert

Et les esprend au mesme feu.Dat veel onsteken door sijn stralen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 39: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

41

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 40: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

42

Pietate in parentes potior.

+Sap. 15.

+Quo melior cunctis Deus est, eo plus debet amari.

+Matth. 10.

+Qui amat patrem aut matrem plusquam me, non est me dignus.

+August. in sermonib.

+Amandus est generator, sed praeponendus est creator.

+Basil. Mag.

+Deus diligendus est supra parentes, quia non nobis tribuunt parentes ea quaeDeus, qui nos & parentes nostros proprijs manibus finxit: ergo cuncta bona quaeerga nos geruntur quotidie, eius beneficijs adscribamus.

+Hieron. in Matth.

+Ob amorem Christi omittenda est sepultura patris, post cuius amorem nullusrelinquitur inhumatus.

Deje el alma padre y madrePor Dios dulce y amoroso,Pues es verdadero esposo.

Nous sommes à Dieu redebuablesLaet ons nae Christum onsen Heer

d'Vn Amour plus zeleux & fort,Ghestaedelijck veel meer verlanghen,

Qu'aux parens, par qui miserablesAls na ons ouders, want veel meer

Nous naissons subiectz à la mort;Van hem wy hebben deucht ontfanghen:

La ou la sienne nous deliure:Hy heeft ons vande doot beurijt,

Que s'il voulut pour nous mourir:Die wy door d'ouders schuldich bleuen,

Non, nous ne debuons icy viureSijn Liefde maeckt dat wy altijdt

Que pour dessus tout le cherir.Met Godt vereenicht eeuwich leuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 41: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

43

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 42: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

44

+Coloss. 3.

+Amor vincvlvm perfectionis.

+August. de ciuit. Dei.

+Cupiditas diuidit, charitas colligit; liuor separat, charitas iungit.

+Idem.

+Per amorem sociata est factori suo anima rationalis: solumque est dilectionis vinculumquod ligat vtrosque in idipsum, & tanto feliciùs quanto fortiùs.

+Idem.

+Non conditur nec custoditur optima Respublica, nisi fundamento fidei, firmaequeconcordiae, cum bonum commune diligitur, quod summum ac verissimum Deusest, atque in illo inuicem sincerissimè se diligunt homines.

Es la charidad vn laçoDe soberano renombre,Pues enlaça à Dios y hombre.

Voicy que nostre ame s'assembleDe liefd' is eenen stercken bant,

A Dieu soubs vn mesme lien:En eenen strick niet om t'ontknoopen:

Les voila (di-ie) à dieux ensembleGheen cracht van swaerden, vier, of brant

Enlaçez d'vn noeud Gordien.Doet ons die vlieden, oft ontloopen:

Noeud, que rien ne pourra desfaire,De doot seer crachtich, en verwoet,

Ey qui demeurant à tousiours,Daer voor dat al wat leeft moet beuen,

Sera aux cieux & en terreDer liefden banden niet ontdoet,

Le pourtraict sainct de noz Amours.Noch ons sijn trouwe doet begheuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 43: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

45

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 44: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

46

Natvram vincit.

+Chrysost.

+Amor id potest quod Natura negat.

+Rom. 5.

+Quia tribulatio pro qua glorior, patientiam operatur, patientia probationem;probatio verò spem, spes verò non confundit: quia Amor Dei diffusus est incordibus nostris per Spiritum sanctum.

+August. de gratia & liber.arbit.

+A littera occidente confugiat homo ad Spiritum viuificantem,& facultatem, quamnon inuenit in natura, quaerat ex gratia; cuius praecipuum donum est charitas.

+Prosper.

+Nihil habet homo in proprijs viribus, nisi periculi facilitatem, sed potens fit adomnia per charitatem.

Es fortissimo el Amor,Pues ronde con su destreçaLa misma naturaleça.

Il est bien vray que la natureHet gheen natuere niet vermach,

Peult beaucoup en ce qu'elle a faict,De liefde salt te weghe brenghen,

Mais l'amour en ceste figureNatuere brenght veel aen den dach,

A plus de pouuoir & d'effect:En kan den mensch yet goets verlenghen,

Ceste-là au mourir nous laisse,Maer bouen tijdt de liefde sweeft,

Celuy-cy nous conduict aux cieux:En brenght de ziel int eeuwigh leuen,

Donc à bon droict ie luy addresseAls haer natuer en tijdt begheeft:

La palme de victorieux.Dus wilt den palm aen Liefde gheuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 45: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

47

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 46: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

48

A malo tvetvr.

+Psal. 96.

+Qui diligitis Dominum, odite malum: custodit Dominus animas sanctorum suorum,de manu peccatorum liberabit eos.

+Psal 90.

+Qui habitat in adiutorio Altissimi, in protectione Dei caeli commorabitur.Scapulis suis obumbrabit tibi, & sub pennis eius sperabis: scuto circúdabit te

veritas eius, non timebis à timore nocturno. Cadent à latere tuo mille, & decemmilliaà dextris tuis, ad te autem non appropinquabit.

+D. Athan. in vita S. Anton.

+Pertimescit diabolus piorum vigilias, orationes, ieiunia, misericordiam,humilitatem, & praecipue ardentem amorem in Christum.

Amor es Angel de guarda,Que os saca con presto bueloDe los peligros del suelo.

Aimant Dieu, tu n'as rien à craindre,Van Liefde Gidts niet wijcken wilt,

Les orages fuiront de toy,En laet alle ydelheden varen,

Le voleur ne pourra t'attaindre,Soo sal Godt weder met sijn schilt

Et tout sera place à to foy.V als sijn heylighen bewaren,

Que te peut il venir encontre,Hy sal v trecken wt de hant

Que tu n'aie tót suruaincu?Van die v ziele wilt bederuen,

Et n'auras onc facheuz rencontreSijn liefde blijft v tot een pant,

Dieu te couurant de son escu.Dat ghy sijn glorie sult be-eruen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 47: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

49

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 48: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

50

In spiritv seminat.

+Rom. 8.

+Diligentibus Deum omnia cooperantur in bonum.

+2. Cor. 9.

+Qui seminat in benedictionibus, de benedictionibus & metet; hilarem enimdatorum diligit Deus.

+Chrysost. in Iuuent. &Maximii.

+Sicut plantae rigatae magis crescunt: ita & fides nostra amore perfusa magis floret.

+Gregor. in homil.

+Cùm desideria bona concipimus, semen in terram mittimus: cùm verò operarecta incipimus, herba sumus: cùm autem ad profectum boni operis crescimus, adspicam peruenimus: cùm in eiusdem boni operis perfectione solidamur, iam plenumfrumentum in spica proferimus.

Siembra en la tierra del almaCharidad pura y sencilla,Que es prouechosa semilla.

Ainsi qu'en arrosant la planteAl wat hy doet die Godt bemint,

Elle s'accroist de iour en iour:Het comt altijdt ten goeden eynde,

De mesme nostre foy s'augmenteIn al sijn doen hy hulpe vint,

Estant arrosée d'Amour.En dicwils als hy't minste meynde:

c'Est celà que nous debuons faireDe liefde Godts by dagh en nacht

A toute heure en toute saison,En laet hem nimmermeer verdrieten,

Afin que semans en la terreDe wercken goet te gheuen cracht

Nous ayons des cieux la moisson.En met sijn gratie te beghieten.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 49: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

51

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 50: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

52

Gravata respvit.

+August.

+Amore fertur anima sicut corpus suo pondere: siue deorsum grauitate, siue sursumleuitate.

+Climach. gradu 4.

+Et sicut impossibile est vt grauatae nimis carnibus volucres ad caelum euolent:ita qui nimio amore carnis carnem suam nutrit & fouet, illuc ascendere non potest.

+August.

+Amor rerum terrenarum, viscus est spiritualium pennarum.

+Idem.

+Obligata anima amore terreno, quasi viscum habet in pennis, volare non potest;mundata verò ab affectibus sordidissimis seculi tanquam extensis pennis, volat.Quò nisi ad Deum ascendit volando, qui ascendit amando?

Amor es aue que buela,Y las cosas que aca tiene,Son liga que le detiene.

Ainsi que la graisse inutileDen mensch die t'vleesch bemint te seer,

Arreste ces oyseaux en-bas,En voet na lust; beswaert sijn crachten,

Et le vol estant impossible,Dat hy met liefde nimmermeer

Les faict aller au petit pas,Na Godt sijn ziel en kan doen trachten,

Aussi serions nous tous de mesme,Ghelijck de voghels diemen siet

Aimans trop la chair, & nous faultBelast met hunne sware lijuen,

n'Auoir le soing que de noz ames,Dats' opwaerts kunnen vlieghen niet,

Si nous voulons voler en hault.Maer moeten op der aerden blijuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 51: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

53

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 52: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

54

Facit mvnificvm.

+August. in Psal. 36.

+Semper habet vnde det cui plenum est pectus charitatis.

+Idem de catechiz. rudibus.

+Ipsa charitas alijs blanda, alijs serua; nulli inimica, omnibus mater.

+Hierom. epist. ad Nepotian.

+Non memini me legisse mala morte mortuum, qui libenter opera charitatisexercuit. Habet enim multos intercessores, & impossibile est multorum precesnon exaudiri.

+Prosper.

+Quid agit donum dilectionis, si beneuolentiae sollicitudo non vigilet?

El Amor mas que los clauosHizo alma mia por vosManiroto al mismo Dios.

Mon ame, ie veux que tu donnesDe mensch daer in Godts liefde werckt

Selon la loy de charité,Ontbreeckt niet om te moghen gheuen,

Et ne crains pas, faisant aumosnesDe liefde altijdt sijn midlen sterckt,

De tomber oncq'en pauureté.En gheeft ghenoech om by te leuen:

Tousiours abonde la personneIn liefde Godts volcomen weest,

Qui a si saincte volonté,En toont v naesten medelijden,

Et iamais affection bonneDient hem met eenen milden gheest,

Ne manqua de commodité.Hy sal van armoed' v beurijden.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 53: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

55

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 54: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

56

Amoris vmbra invidia.

+Ephes. 6.

+Induite vos armaturam Dei, vt possitis stare aduersus insidias diaboli.

+Eccli 2.

+Fili accecens ad amorem Dei, praepara animam tuam ad tentationem.

+Hier. ep. 5.

+Diabolo hoc nomen est, postquam homini inuidit.

+Chrysost. homil. in Matth.

+Nam sicut assidue est corporibus vmbra: sic in hoc mundo persecutio satanae.

+August. de laude charitat.

+Charitas magna, magna iustitia est; charitas prouecta, prouecta iustitia est.

+Gregor. in registro.

+Nihil est pretiosius Deo virtute dilectionis, nihil desiderabilius diabolodestructione charitatis.

Qual sigue la sombra al cuerpo,Tal la imbidia à la asiçion,Y à virtud la emolacion.

Toute chose est d'ombre suiuie,Al wat hem in het licht begheeft,

Quand sur elle le soleil luit;Lichamelijck brenght schadu mede:

Ainsi (pres de l'Amour) l'enuieDe ziel verlieft, oock waer die sweeft,

Talonne nostre ame, & la suit,Heeft nijt voor schadu t'allen stede;

Car toute vertu d'ordinaireDen boosen vijant vol van nijt

A l'ombre de tentation,Op onse ziel is seer verbolghen,

Mais que peut le diable aduersaireAls ons de liefde Godts beurijt,

Contre vne ferme affection?Soo schaet ons niet al sijn veruolghen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 55: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

57

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 56: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

58

Nihil amanti grave.

+Matth. 11.

+Iugum meum suaue, & onus meum leue.

+August. li. 13. confess.

+Amor qui renuit operari, nunquam verus fuit: & qui amat non laborat: omnisenim labor non amantibus grauis. solus Amor est qui nomen difficultatis erubescit.

+Ibid.

+Verus amor non sentit amaritudinem, sed dulcedinem, quia soror amoris dulcedo,sicut soror odij est amaritudo.

+Idem.

+Labores amantium onerosi non sunt, sed delectant; interest ergo quid ametur, quiain eo quod amatur, aut non laboratur, aut labor ipse amatur.

El jugo de Amor es leue,Porque no ay cargo pesada,Quando la cosa es amada.

Voyez ceste ame d'Amour pleine,Al watter is en wert bedacht

Que rien ne pourroit trop charger;Door liefd' en arbeyt wert verkreghen,

Il n'y a ni trauaux, ni peine,De ziele door liefde gansch veracht

Ni poix qui ne lui soit leger:Ghewicht, of last hoe swaer om weghen:

La douleur & la plainte cesse,Het is al licht al wat sy draecht,

Et chacune difficultéDoor pijn, noch quelling wert syclachtich,

De victoire lui sert, & dresseNa heet of kou sy niet en vraecht,

Des Trofez à sa charité.De liefde Godts die maeckt haermachtich.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 57: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

59

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 58: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

60

Ab vno amore mvlta bona.

+Gregor. in homil.

+Vt multi arboris rami ex vna radice prodeunt: sic multae virtutes ex vno amoregenerantur. Nec habet aliquid viriditatis ramus boni operis, si non maneat in radiceAmoris.

+Bernard in tract. de diligen.Deo.

+O felix amor, ex quo oritur strenuitas morum, puritas affectionum, subtilitasintellectuum, desideriorum sanitas, operum claritas, virtutum foecunditas,meritorum dignitas, praemiorum sublimitas!

+August. hom. 7. in Ioan.

+Radix omnium bonorum est charitas, & radix omnium malorum est cupiditas.

+Idem.

+Breue tibi praeceptum praecipitur, Dilige, & quod vis fac. Radix sit intusdilectionis. non potest de ista radice nisi bonum existere.

Amor produçe virtudes,Que esta es la fruta que lleba,Como lo ve quien la prueba.

On voit que d'vn arbre florissentGhelijckmen wt een wortel siet

Plusieurs branches & reiettons,Veel tacken wijt en zijd' opschieten,

Qui toutefois bien tót sechissentDie blijuen groen, verdorren niet,

Si du tronc nous les abbatons:Soo langh sy 's wortels vocht ghenieten:

Asin doncq que les vertus puissentVeel deuchdelijcke wercken uyt

Verdoyer chez nous à tousiourEen liefde werden oock gheboren,

Conseruons les ou elles naissent,Door wien hun groen en wasdom spruyt,

(le dis) sur le tige d'Amour.Maer buyten liefde gaen verloren.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 59: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

61

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 60: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

62

Amoris flagellvm dvlce.

+August. super epist. Ioann.& habetur 2.3.q.5. Nonpotes.

+Non omnis qui parcit amicus est, nec omnis qui verberat inimicus: meliora suntvulnera amici, quàm fraudulenta oscula inimici. Ne putes te tunc amare filiumtuum, quando ei non das disciplinam; aut tunc amare vicinum tuum, quando eumnon corrigis. Non est iste Amor sed languor; ferueat amor ad emendandum &corrigendum.

+Bernard. in epist.

+O bona mater charitas, quae siue foueat infirmos, siue exerceat prouectos, siuearguat inquietos, diuersis diuersa exhibens, sicut filios diligit vniuersos. Cùm tearguit, mitis est; cùm blanditur, simplex est. Piè solet saeuire, sine dolo mulcere;patienter nouit irasci, humiliter indignari.

A vezes importa al hijoMas el azote del padre,Que el regaço de la madre.

Celuy-là qui quelques coups donneNiet al is vrient die t'alder tijdt

n'Est pas tousiours nostre ennemy,Verschoonen gaet al v ghebreken,

Et celuy-là qui tout pardonneNoch oock en comt wt haet oft nijt

n'Est iugé le meilleur amy.Des vrients berisp en teghen-spreken:

Certes, qui ne punit ton viceVeel beter ist te zijn ghewont

A peu d'affection vers toy,Door slaghen van een vrient in't herte,

Et son Amour n'est qu'artificeDan dat v vijant kust v mont,

Car le vray consiste au chastoy.Die v bereyt veel pijn en smerte.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 61: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

63

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 62: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

64

Vna in sede morantvr pax et amor.

+Chrysost.

+Pax Amoris soror est.

+Psal. 119.

+Pax multa diligentibus legem quam, Domine.

+Psal. 84

+Iustitia & Pax osculatae sunt.

+August. in Psal. 84.

+Iustitia Charitas est, duae amicae sunt; tu fortè vnam vis, & alteram non facis. Nemoest enim qui non vult pacem, sed non omnes volunt operari iustitiam. Si amicampacis non amaueris, non te amabit ipsa Pax, nec veniet ad te.

Amor y paz son hermanos,Y es tan firma su amistad,Que no ay paz sin charidad.

l'Oliue la paix nous declaire,d'Olijftack vrede ons beduyt,

Et la paix d'Amour est la soeur,Die door de liefde men moet vinden,

Dont on ne peut d'autre maniereAlleen wt liefde vrede spruyt,

(Qu'en aimant) estre possesseur:De liefd' als t'vier kan twist verslinden:

Or puis que ces deux sont ensemble,De vrede daermen soo na staet,

Toy qui cherche vn repos entier,Is Liefdes suster van beghinne,

Fais qu'en ton coeur tu les assemble,d'Een sonder d'ander niet en gaet,

Comme ils sont dedans ce papier.Sy sijn ghelijck van wil en sinne.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 63: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

65

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 64: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

66

Animae spes optima nvtrix.

+Rom. 8.

+Spe salui sumus. Et si quod non videmus, speramus, per patientia exspectamus.

+Gregor. 6. Moral.

+Spes in aeternitatem animam erigit, & idcirco nulla mala exteriùs quae toleratsentit.

+August. in Enchir.

+Fides credit, spes & charitas orant.

+Idem.

+Lucerna animae spes eius: ad illam operatur omnis homo quicquid boni adspem facit, & in nocte ardet lucerna nostra. Qui enim quotidie nobis loquiturverbum, tanquam oleum infundit, ne lucerna extinguatur.

+Idem de charitate.

+Qui gaudet in spe, tenebit & rem: qui autemspem non habet, ad rem non poteritperuenire.

Con Amor se cria el alma,Y porque mas la aprouecheEsperança le da leche.

Asin que tousiours plus parfaicteDe hoop' is die de ziele voet,

Nostre ame croisse en cét Amour,En doet de liefd' altijdt volherden,

Voici l'esperance l'allaicte,De pijn van't wachten sy versoet,

Et l'esleuant de jour en jourOm eens in't eynd' beloont te werden,

Cependant ça-bas nous contente,t'Betrouwen comt niet dan door haer,

Et faict qu'heureux nous attendonSy salft de quellingh, druck en smerte,

Digerant l'ennuy de l'attenteEn maeckt seer licht het welck is swaer,

En la qualité du guerdon.Baert vreucht in 'smenschen ziel en herte.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 65: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

67

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 66: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

68

Odit moras.

+Ambros.

+Hoc habet impatiens Amor, vt quem desiderat, semper inuenire se credat.

+Idem.

+Nescit tarda molimina Spiritus sancti gratia, cuius praecipuus fructus Amorest.

+August.

+Odit Deus dilationem, in voce coruina; amat confessionem, in gemitu columbino.

+Idem in Confess.

+Repletus amore sancto, dicebat amicus amico, Ego Deo seruire statui; & hocex hac hora; in hoc loco aggredior. Te si piget imitari, noli aduersari.

No tiene tibieça AmorEn soccorrer al amigoQue lleba brasas con sigo.

l'Amour chasse toute demeure,De ziel van haer de traegheyt slaet,

Et suyant la tardiuetéAls vijant zijnde van't verlanghen,

Veut aussi tót, à la mesme heure,Haer liefde gansch niet toe en laet

Estre receu & imité.Een lancksaemwerck, of traghe ganghen:

Sus donc que chacun s'esuertueDe traegheyt heeft des doots natuer,

Et sans plus s'arrester à rien,Is droef, onlustich, en onwaerdigh,

Laissons les pas de la tortue,Der liefden aert heeft gheen gheduer,

Et courons apres nostre bien.Is blijde, wacker, ende vaerdigh.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 67: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

69

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 68: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

70

Amor omnia rectificat.

+Hieron. in ep. ad Gal.

+Mensura operum est Charitas.

+August. de doctrin.Christian.

+Charitas est actio rectitudinis, oculos semper habens ad Deum.

+Idem.

+Sola charitas facta hominum discernit, multa fieri possunt quae habent speciembonam, & non procedunt de radice charitatis: quaedam verò videntur aspera,videntur truculenta, sed fiunt ad disciplinam, dictante charitate.

+Idem.

+Si credis & non amas, non te moues ad opus bonum. Et si moues, vt seruus moues,non vt filius, timendo poenam, non amando iustitiam.

En la fabrica del almaAmor es regla y nibel,Porque no ay labrar sin el.

Amour est en ceste figure,Het werck der liefden is altijdt

(Ah bien veritable pinçeau)Om alles goet en recht te maecken,

Des bonnes oeuures la mesure,t'Oneffen gheenssins hy en lijdt,

Et de la vertu le niueau,Maer soeckt te slissen alle saecken,

Il n y a rien qu'il ne disposeBy twist hy hem niet noode vint,

Selon le droict & la raison,Ten besten sal hy altijdt spreken,

Il regle & vnit toute chose,Want d'een en d'ander hy bemint,

En tous lieux, en toute saison.Verschoont van alle de ghebreken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 69: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

71

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 70: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

72

Sternit iter deo.

+Chrysost.

+Amor via Dei ad homines est, & via hominis ad Deum.

+Prou. 3.

+Vię eius vię pulchrę, & omnes semitę eius pacificę.

+August.

+Viae multae in multis praeceptis ad vnam colliguntur, & vna dicuntur, quia

+1. Cor. 12.via nostra charitas est. videamus si charitas est via, audiamus Apostolum, Et +

adhuc excellentiorem vobis viam demonstro. Quam dicis ô Apostole,excellentiorem viam? Quam dico, audi: Si linguis hominum loquar & Angelorum;charitatem non habeam, &c.

+Prosper.

+Charitas verè via est quae ducit per se ambulantes ad patriam; quia sicut sine viaperuenit nullus quò tendit, ita sine charitate quae dicta est via, non ambularepossunt homines, sed errare.

Amor allana el caminoDe la corte çelestial,Y aunque estrecha, es senda real.

Voicy la sente tant chantée,Welck is den wech tot Godt den Heer?

Par laquelle marchoyent les Dieux,Hoe canmen doch tot hem gheraeken?

c'Est vrayement la voye lactée,Welck is Godts wech tot ons hier neer,

Par laquelle on s'esleue aux cieux.Dat wy by hem ons woningh maecken?

Aimez seulement, & nostre ameDe liefde is den wech alleen,

Pourra monter iusques à Christ;De wijsheyt, waerheyt, en het leuen,

Aimez seulement, & luy mesmeDe liefde Godts ons in't ghemeen

Descendra dedans vostre esprit.Bereyt den wech dat wy niet sneuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 71: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

73

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 72: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

74

Omnia eo vnde.

+Eccles. 1.

+Ad locum vnde exeunt flumina reuertuntur, vt iterum fluant.

+Bernard. in cant. serm. 20.

+Magna res Amor est, si ad suum recurrat principium, si suae origini reddatur,si refusus suo fonti semper ex eo sumat, vnde iugiter fluat.

+Idem serm. 1. in cap.ieiunij.

+Gratiarum cessat discursus, vbi recursus non fuerit. Nec modò nil augetur ingrato,sed & quod accipit, vertitur ei in perniciem. Fidelis autem in modico censeturdignus munere ampliori.

+Lactant. li. 4 diuin. instit.cap. 3.

+Diuinitas quae incredibili beneficio genus humanum sustentat, vult gratiam sibireferri, & honorem dari.

Come el rio buelbe al mar,A de boluer nuestro amorAl golfo de su criador.

Ainsi que toutes les fontainesAls 'smenschen ziele men siet gaen

Aux sources rameinent leur eau,En keeren tot haer oorspronck weder,

A ceste fin que tousiours pleinesDan sietmen t'gheen sy heeft ontfaen

Elles façent vn cours nouueau:Weercomen grooter, ende breder:

Ainsi ce portraict nous enseigne,Godts ghifte van veel deuchden goet

Que souuent l'eau de noz amoursMoet sijn fonteyn van liefde ons gheuen.

Doibt r'approcher son origine,Daer men die weer in storten moet,

Pour pouuoir accroistre son cours.Soo blijuen wy in liefde leuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 73: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

75

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 74: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

76

Constans est.

+August. de catechiz.rudibus.

+Constans & perfectus debet esse Amor noster, vt si necesse fuerit, amore illiusmoriamur, qui amore nostri placidè ac benignè mori dignatus est.

+Cant. 8. Greg. hom. 11.

+Fortis vt mors dilectio, quia sicut mors corpus interimit, sic ab amore rerumtemporalium aeternae vitae charitas occidit: nam quem perfectè absorbuerit, adterrena velut insensibilem reddit; neque sanctus quispiammori pro Domino potuissetin corpore, si prius à terrenis desiderijs mortuus non fuisset in mente.

+Leo.

+Flammis externis superari charitatis Christi flamma non potest, segnior est ignisqui foris vrit, quàm qui intus accendit.

+Senec. in epist.

+Si cruci affigatur, si flammis tradatur, semper amat qui verè amans est.

El Amor que haste la muerteNo conserua su vigor,No se quente por Amor.

Le feu, le fer, & la souffranceOns liefde moet volcomen zijn,

Du martire plus rigoureux,Volstandich, vast, in als ghestadich,

Fleschiront tous à la constance,Dat waert van nood' te lijden pijn,

Dont cet Amour nourrit mes voeux:Ia oock de doot seer onghenadich,

Car si nous pensons au suppliceWy niet en moeten vlieden, maer

Que jadis Dieu souffrit pour nous,Om sijne liefde lijden garen,

Il n'y a tourment qui ne puisseDie ons verlost heeft alle gaer,

Nous sembler aggreable & doux.Wanneer wy gansch verloren waren.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 75: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

77

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 76: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

78

Amor aedificat.

+1. Tim. 4.

+Exemplum esto fidelium in verbo, in conuersatione, in charitate, in fide, in castitate,vt profectus tuus manifestus sit omnibus.Humiliter sine inflatione, sobriè sine praesumptione, certitudinaliter sine

haesitatione, veraciter sine errore, simpliciter sine deceptione, salubriter cum charitate& dilectione, vtiliter cum proximorum aedificatione, liberaliter cum gratuitacommunicatione, efficaciter cum bona operatione; scienti enim bonum&non facienti,peccatum est illi.

+Gregor. in Ezac. ho. 5.

+Qui in occulto bene viuit, sed alieno profectui minimè proficit, carbo est. Quiverò in imitatione sanctitatis positus, lumen rectitudinis ex se multis demonstrat,lampas est, quia & sibi ardet, & alijs lucet.

Del edifiçio ChristianoLa charidad es la cal,Y sin calor fragua mal.

Nostre ame, en aimant, edifie,De ziel verlieft heeft altijdt lust,

Car c'est lors qu'auons les desseinsOm yet te bouwen en te stichten,

De bien façonner nostre vieTot deucht, tot weluaert, ofte rust,

Pour l'exemple de nous prochains.Om andre t'herte te verlichten:

Donc que chacun de nous commenceGodts liefde daer toe gratie gheeft,

Ceste sorte de bastiment:En brenght de middel om te bouwen,

Et nous viurons en asseurance,En maeckt dat die hier salich leeft,

Logez sur vn tel fondement.Die op sijn gront kan vast betrouwen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 77: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

79

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 78: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

80

Ivcvndvm spirat odorem.

+2. Cor. 2.

+Christi bonus odor sumus.

+Basil. Mag. in Hexaëm

+Vnguentum suaue & optimum est Amor Dei, quo pestes mentis curantur, &cordis oculi illuminantur.

+Cant. 1.

+Trahe me post te, curremus in odorem vnguentorum tuorum.

+Bernard. in 6. Cant.

+Qui pascitur inter lilia: quia Christus candore & odore virtutum quae ex amoreproueniunt, delectatur; vt candor ad conscientiam, odor ad famam pertineat.

+August. in Psal. 44.

+Filiae regum delectant sponsum odore vestimentorum; quia fideles animae, quaeApostolis praedicantibus natae sunt, odore sancto qui ex amoris operibus latèdiffunditur, Christum delectant.

Es pomo contra la pesteLa fragrançia del AmorSegun conorta su olor.

Les haumes d'Inde & d'ArabieEen balsem is Godts liefde soet,

A cestui-cy ne sont esgaus,Die alle krenckten kan ghenesen,

Qui guerit toute maladie,Die wt de ziel, en wt t'ghemoet,

Et nous deliure de tous maus.En wt het lichaem sijn gheresen:

Dont (ô Seigneur) veuillez m'en paistreTreckt my in balsems reuck naer dy,

Afin qu' auec ce sainct odeur,Ghy die mijn ziele kunt verstercken,

De tous pechez ie me depestre,Verdrijft der sonden pest van my,

Et n'ay rien que vous dans le coeur.Dat ick v diene met goe wercken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 79: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

81

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 80: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

82

Amoris secvritas.

+Roman. 8.

+Quid nos separabit à charitate Christi? tribulatio, an angustia, an fames, an nuditas,an periculum, an persecutio, an gladius? In his omnibus superamus propter eumqui dilexit nos. Certus sum, quia neque mors, neque vita, neque angeli, nequeprincipatus, neque vertutes, neque instantia, neque futura, neque fortitudo, nequealtitudo, neque profundum, neque creatura alia poterit nos separare à charitate Dei.

+August.

+Quis à te Domine separat, quod diligis? aut vbinisi apud te firma securitas?

El amante verdaderoNo le aparta de quien amaNi el cuchillo, ni la llama.

Non, il n'y a rien qui me puisseWat isser dat kan hebben macht

Oster de ceste liaison,Om ons van Christus liefd' te scheyden?

Ni des richesses l'artifice,Oprechte liefde doch veracht

Ni la crainte, ni la prison,Al t'gheen dat kan oft mach verleyden,

Aussi te suis-ie tant fidelle,t'Sy hoocheyt, rijckdom, eere groot,

Que vainquant pour toy tout effort,Veruolghingh, hongher, oft armoede,

Amour ie viuray soubz ton aisle,Ellendicheyt, noch oock de doot:

Iusqu', apres, & malgré la mort.Gherust wy blijuen in sijn hoede.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 81: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

83

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 82: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

84

Sitim extingvit.

+August. & habetur dePoenis. dist. 2. cap. charitas.

+Amor est aqua de qua Dominus in Euangelio ait; Qui biberit ex hac aqua quam egodabo ei, non sitiet in aeternum.

+Psalm. 41.

+Quemadmodum desiderat ceruus ad fontes aquarum, ita desiderat anima mea adDeum fontem viuum.

+August. super Ps. 46.

+Deus tuus totum tibi erit: manducabis eum, ne esurias; bibes eum, ne sitias.

+Idem in ep. Ioan. cap. 7.

+Si non vultis in eremo siti mori, bibite charitatem. Fons enim est quem Deus voluitponere, ne deficias.

Es agua qualquier Amor,Mas del diuino beued,Que es el que mata la sed.

Amour est cest eau, de la quelleGodts liefd' is t'water daer van seyt

Christ en l'euangile a dicté,Den sone Godts, Die ick sal gheuen

Que celuy-la qui boiroit d'elleDit water, inder eewicheyt

n'Auroit soif en eternité.Niet dorsten sal, maer eewich leuen:

Courons doncq (ô Ame zeleuse)Godts liefden put sal nimmermeer

A ce puis salutaire & sainct,Zijn wtgheput. dus wilt doch trachten

Puis que so boisson amoureuseTe drincken van dit water seer,

Toute ardeur de la chair estaint.Eer dat ghy meucht van dorstversmachten.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 83: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

85

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 84: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

86

Nvllvs liber erit, si qvis amare volet.

+Matth. 11.

+Tollite iugum meum super vos, & discite à me, quia mitis sum & humilis corde.

+Bernard. lib. de dilig. Deo.

+O iugum sancti Amoris, quàm dulciter capis, gloriosè laqueas, suauiter premis,delectanter oneras, fortiter stringis, prudenter erudis.

+August.

+Quos Dominus liberos fecerat, seruos fecit non conditione seruili, sed in Christiredemptione; non necessitate, sed charitate; seruum enim te fecit qui tesuo sanguineliberum fecit.

+Prosper.

+Nemo seruit nisi cum aliqua libertate, & nemo liber est, nisi cum aliqua seruitute:quanto autem magis regnat in vnoquoque Dei charitas, tanto minus ei dominaturiniquitas.

Amor diçe sujecion,Porque ser libre y amarMal se puede enquadernar.

O joug heureux, heureux seruice,Hoe lieflijck is v iock o Heer?

Que l'on doibt desirer d'auoir:Met soet te drucken en t'omvanghen,

n'Estant possible que l'on puisseV last beswaert oock nimmermeer

Aimer bien, sans le receuoir.De ziel die naer v heeft verlanghen:

Car puis que Christ par sa mort mesmeGhy hebt ons met v bloet beurijt,

Nous a remis en liberté,Wt s'doots gewelt en s'duyuels banden,

Sa croix afranchissant nostre ameV heerschappi men gheerne lijt,

l'Asseruit à la charité.Die ons behoet voor alle schande.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 85: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

87

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 86: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

88

Micat inter omnes amor virtvtes.

+1. Cor. 13.

+Si linguis hominum loquar & Angelorum, charitatem autem non habeam, factusvelut aes sonans, aut cymbalum tinniens.

+August. de doct. Chris.

+Sola charitas est quae vincit omnia, & sine qua nihil valent omnia.

+Leo.

+Quamuis magnum sit habere rectam fidem, &multa laude digna sit circumcisiogulae, lenitas mansuetudinis, puritas castitatis; nudae sunt tamen omnes sinecharitate virtutes; & nihil fructuosum, quod non dilectionis partus ediderit.

Es la luz de charidadEntre las virtudes vellasQual sol entre las estrellas.

Amour des vertus la plus grande,De liefd' altijdt hem ouerschoon

Tient entre elles le lieu premier,Doet bouen alle deuchden schijnen,

Et seul dessus toute la bandeGhelijck de son aen s'hemels throon,

Emporte & reçoit le laurier:Die t'licht der sterren doet verdwijnen:

Car quand la foy, quand l'esperance,t'Gheloof, noch hoop geen vruchten geeft,

La douceur, & la chastetéEn ijdel zijn der deuchden wercken,

Auroyent ton coeur pour residence,Als hen der liefden cracht begheeft,

Si n'est-ce rien sans charité.Die't al verciert en doet verstercken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 87: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

89

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 88: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

90

Omnia vincit amor.

+Petr. Rau.

+Nihil durum, nihil amarum, nihil graue, nihil lethale computat amor verus. Quodferrum, quae vulnera, quae poena, quae mortes amorem praeualent separareperfectum? Amor est impenetrabilis lorica: respuit iacula, gladium excutit, periculusinsultat, mortem irridet: si amor est, vincit omnia.

+Tho. Kemp. de imitat.Christ. lib. 3. cap. 5.

+Amor onus non sentit, labores non reputat, plus affectat quàm valet, deimpossibilitate non causatur, quia cuncta sibi posse & licere arbitratur.

+August. de doctrin.Christian.

+Sola charitas est, quae vincit omnia, & sine qua nihil valent omnia, & vbicunquefuerit, trahit ad se omnia.

No ay petto à prueba de Amor,Que la flecha de vn amantePassa vn pecho de diamante.

Remarquons en ceste figureMet scherpe pijlen liefde schiet,

De l'amour diuin les effectz,Gheen stael oft ijser hout hem teghen:

N'y ayant pas d'ame si dure,Al t'ghene wederstant hem biet,

Qui soit à preuue de ses traitz:Hy door sijn crachten doet beweghen,

Si ta priere est lente & froide,Al waer versteent des menschen hert,

Et que tu la veuille enflammer;Vercout, verhert, als sonder leuen.

Ne cherche pas d'aultre remede,Soo die beroert van liefde wert,

Seulement commence d'aimer.Tot alle deucht sich moet begheuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 89: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

91

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 90: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

92

Agitatvs fortior.

+Senec.

+Non est arbor fortis, nisi in quam frequens incursat ventus: ipsa enim vexationeconstringitur, & radices certiùs figit.

+Gregor. 26. Moral.

+Sanctorummentes aeternitatis praemia postulantes, vires ex aduersitatibus sumunt:quia crescente pugna gloriosiorem sibi non ambigunt manere victoriam.

+Aug. in ep. Ioann. &habetur de Poenit. d. 2. c.radicata.

+Radicatus est Amor? securus esto, nihil mali procedere potest.

+Idem in Confess.

+Sagittaueras tu Domine cor nostrum charitate tua, & accendebat nos validè, vtomnis ex lingua subdola contradictionis flatus, inflammaret nos acrius, nonextingueret.

+Gregor. in pastor. c. 51.

+Despe aeternae haereditatis gaudium sumunt, quos aduersitatis turbo exagitat.

Quanto la planta de AmorMas inclemençias padeçeTanto mas se arraiga y creçe.

l'Arbre soufrant souuent l'orage,Een boom die dickwils lijt de last

Et la violence des vens,Van winden, storm, en reghen-vlaghen,

Se serre & roidit dauantageDaer teghen sich meer wortelt vast,

Et s'en affermit au dedans.Om al onweder te verdraeghen:

Tout ainsi nostre ame amoureuse,Als ziel of lichaem wert ghequelt

Soubz l'effort de l'aduersité,Met storm, of teghenspoets onweder,

Embrasse tant plus courageuseDe liefd' hem stercker teghenstelt,

Le tige de sa charité.Verspreyt sijn wortel vast en breder.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 91: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

93

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 92: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

94

Vervs amor nvllvm novit habere modvm.

+Ambros.

+Ignorat siquidemAmor iudicium, & ratione multoties caret: nescit modum, nec aliudcogitare quàm quod amat potest. non accipit de impossibilitate solatium, nec exdifficultate remedium, nec consilio temperatur, nec pudore frenatur, nec rationesubiicitur.

+Bernard. in epist.

+Charitati nullus modus aut finis praescribitur; modus enim diligendi Deum, est ipsumdiligere sine modo.

+Tho. Kem. lia. 3. de imitat.Christi cap. 5.

+Amor modum semper nescit, sed super omnem modum feruescit.

No tiene limite Amor,Que siempre lo enprende todo,Sin reparar en el modo.

Toute chose, & le soleil mesme,De Son, de Maen, en sterren claer,

A il pas de borne arresté?Elck heeft sijn wet en seker palen,

Mais quant à ceste amoureuse ame,Daer in sy moeten gaen, en daer

Elle n'a rien de limité:Sy buyten niet en moeten dwalen:

Son vol a rompu la mesure,Een ziel verlieft gheen maet en heeft,

Et passant des cieux la haulteurVerstoot al t'geen dat haer wilt krencken,

Ne cesse, que la creatureGeen wet haer vlucht bedwingt, maersweeft

Ne soit reioinct au createur.Veel hoogher dan men kan bedencken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 93: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

95

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 94: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

96

Crescit spirantibvs avris.

+August. de gratia & liber.arbit.

+Gratia Dei per amorem sine nobis operatur incipiens, quod volentibus cooperaturperficiens: sine illo autem nihil operante, cùm volumus, ad bona opera nihilvalemus.

+Euseb. Emis. de Epiph. ho.3.

+Tanta poscenda est charitas, vt sub pressura tribulationis non possit extingui, sedsicut ingens flamma sub impetu venti, quanto magis reprimitur, tanto ardentiùsexcitari.

+Prosper.

+Tanta desuper praebebatur sanctis constantia fidei, fiducia spei, fortitudotolerantiae, vt ille ignis dilectionis, quem in cordibus fidelium Sp. sanctusaccenderat, nullo modo ab opprimentibus possit extingui; cùm & qui cruciabaturvehemétiùs inardesceret, & qui saeuiebant, eandem quá persequebátur, flammáconciperét.

El ayre de Amor diuinoEnçiende con suauidadEl fuego de charidad.

Nous voyons la flamme s'esprendre,Door wint het vier wert groot, en wast,

Et s'accroistre au soufle du vent,Dat anders haest versteruen soude,

Laquelle aultrement soubz la cendreEn blijuen onder d'asschen last,

Peu à peu s'iroit estaindant:Veranderen van hitt' in koude:

c'Est ce qu'aussi l'ame desire,Der gratien wint bewaeyen moet

Afin de conseruer ces feux,Ons ziel, ons hert, en onse sinnen,

Car de la grace le zephireOnsteken t'vier in ons ghemoet,

Les entretient de mieux en mieux.Dat wy van liefde branden binnen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 95: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

97

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 96: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

98

Omnia spernit.

+1. Cor. 13. Phil. 3.

+Amor non est ambitiosus, atque omnia existimat vt stercora propter Christum.

+August. in epist. Ioann.

+Mundus transit & concupiscentia eius. quid vis? vtrum amare temporalia, & transirecum tempore; an Christum amare, & in aeternum viuere?

+A Kempis li. 3. de imit.Christi, c. 5.

+Amor vult esse sursum, nec vllis infimis rebus retineri.

+Gregor. in registro.

+Si consideremus, quae & quanta sint quae nobis promittuntur in caelo, vilescentanimo omnia, quae habentur in terris: terrena namque substantia supernae felicitaticomparata pondus est, non subsidium.

Todo lo dexa el Amor,Aunque mas hermoso seaPor aquello que desea.

En aimant Dieu, l'ame mespriseDe ziel door liefde goet, en eer

l'Honneur & les biens d'ici-bas,Veracht en laet om Christus wille,

Et tout ce dont sa conuoitiseEn t'ghene daermen hier soo seer

Faisoit parauant tant de cas:Om loopt, en is in groot gheschille:

Car allant faire sa demeureSijn liefde gheenssins toe en laet

Auecques son amour aux cieux,Dat eersucht ergens plaetse vinde,

La terre luy sert à ceste heureNoyt adel, afcomst, naem, noch graet

De retardement ennuyeux.En achte dien die recht beminde.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 97: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

99

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 98: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

100

Nec vidisse sat est.

+Gregor. in homil. Mariastabat ad mon.

+Amanti semel adspexisse non sufficit, quia vis amoris intentionem multiplicatinquisitionis.

+Hieron.

+Auarus sum ad accipienda beneficia Domini, nec ille deficit in dando, nec ego satiorin accipiendo: erat sancta auaritia, ingentis videlicet amoris & desiderij.

+Idem epist. ad Damas.

+Semper voluptas amoris famem sui habet, & non satiat.

Amor es como la gloria,Pues la cosa que es amadaIamas le cansa ni enfada.

l'Amant en oeilladant s'amye,Die lief heeft en ghenoecht hem niet

Ne se saoule pas d'vn regard,Om eens sijn liefste te aenschouwen,

Plustót augmentant son enuyeDe kracht der liefden hem ghebiet,

La voyant, de la reuoir ard:Dat hy van sien niet kan ophouwen.

l'Amour Diuin vient tout de mesmeDoor liefde onuersadich wert

Vers nostre Dieu nous enflammer,t'Ghemoet, en ziele vande menschen,

Et faict que d'autant plus qu'on l'aimeMits dien een groot begheerigh hert

d'Autant plus on le veut aymer.Niet laten kan van meer te wenschen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 99: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

101

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 100: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

102

Invia amanti nvlla est via.

+1. Para. 16.

+Quaerite Dominum & virtutem eius, quaerite faciem eius semper.

+Psal. 17. Aug. ibid.

+Perfecit pedes meos tanquam ceruorum. quia dederat amorem sanctum adtranscendenda omnia spinosa & vmbrosa implicamenta huius vitae.

+Prosper de vita contem.

+Charitas quae ex Deo est illos stabiles facit ac insuperabiles, quos flumine voluptatissuae impleuerat.

Los pasos de Amor de DiosDeues seguir de contino,Porque sin Dios no ay camino.

Les bois, le desert plus sauuage,Gheen wech hoe onghebaent, oft quaet

Les torrens, & mesme la mer,De ziel verlieft beswaert kan maken,

n'Empescheront pas le passageSeer licht sy middel vinden gaet

A celui qui veut bien aymer:Om by haer liefste te gheraken:

Ainsi voyez vous que ceste ame,Gheen bosschen wilt, noch gheen riuier,

Qui cherchant Dieu, trauerse l'eau,Gheen woeste zee, noch snelle stromen,

Se sert de l'arcq d'amour pour rame,Ia selfs de doot sy niet een sier

Et a son carquois pour vaisseau.En acht, om by haer lief te komen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 101: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

103

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 102: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

104

Animae sal est amor.

Vt sal optimum humanae vitae est condimentum: ita omnia dulcorat atque conseruatAmor Diuinus.

+August.

+Sancti iucundiùs & laetiùs prae amore veritatis torquentur, quàm luxuriosi praecupiditate vanitatis epulentur.

+Petrarc. de poeniten.Magdalen.

+Namque famem, frigus, durum quoque saxa cubile, Dulcia fecit Amor, spesq́ue altopectore fixa.

Amor y sal son dos cosasQue fuera de dar sazonPreseruan de corrupçion.

Le sel conserue la viandeHet sout dat heeft alsulcken aert,

Et meslé auecques, la faictDat het gheen dingh en laet bederuen,

Plus delicate & plus friande,Godts liefd' ons ziele me bewaert,

Que de sa nature elle n'est.Beurijdt ons dat wy niet en steruen:

l'Amour diuin de mesme sorte,De liefde Godts is t'rechte sout,

Nous munit & garde le coeur,Dat al wat heeft ontfanghen leuen

Et aux bonnes oeuures apporteHet door sijn crachten onderhout,

Vn goust plus solide & meilleur.En inde doot niet en laet sneuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 103: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

105

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 104: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

106

Odit timorem.

+Aug. in ep. Ioann. &habetur de poenit. dist. 2.cap. sicut.

+Sicut seta introducit filum: ita timor introducit amorem. crescit amor, minuitur timor.

+Cassiod. in Psalm. 44.

+Humanus timor diffidentiam tribuit: diuinus autem spei firmamentum concedit.

+August.

+Tanto minor fit timor, quanto patria, quò tendimus, propior: maior enim timordebet esse peregrinantium, minor propinquantium, nullus peruenientium; sic &timor perducit ad charitatem, & perfecta charitas foras mittit timorem.

Huye la noche del dia,Y al fugitiuo tremorDe los rayos del Amor.

Le poil du porcq (chose exemplaire)Ghelijckmen siet dat eenen draet

Meine le fil dans le soulier,Wert met een borstel voort ghetoghen,

Et puis on le iette en arriereSoo oock de vrees' inleyden gaet

Le soulier estant faict entier.De liefd' hoe wel meer van vermoghen,

Ainsi la crainte dans nostre ameEn als de vrees' sijn wercken staeckt,

Faict glisser l'amour poinct à poinct,Wert sy van liefde wech ghedreuen,

Et peu apres cét amour mesmeDie sich alleen dan meester maeckt,

En chasse la crainte bien loing.En sonder vreese wel kan leuen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 105: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

107

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 106: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

108

Amoris felicitas.

+Hieron. epist. ad Demetr.

+Felix conscientia illa & beata virginitas, in cuius corde praeter amorem Christi quiest sapientia, castitas, patientia, atque iustitia, caeteraeq́ue virtutes, nullus aliusversatur amor, nec ad recordationem hominis aliquando suspirat, nec videre desiderat.

+August. in confession.

+Beatus qui te, Domine, amat, & amicum in te, & inimicum propter te; solus enimnullum charum amittit, cui omnes in illo chari sunt, qui non amittitur.

+Ibidem.

+Non est aliquid Domine tua charitate blandius, nec amatur quicquam salubrius,quàm illa prae cunctis formosa, & luminosa veritas tua.

Dichoso aquel que Dios ama,Porque tener charidadEs suma felicidad.

Quand quittans ce qui est des hommesAlsulcke ziel gheluckich is

Nous n'auons l'amour que des cieux,En sulcken mensch van herten reyne,

c'Est à ceste heure que nous sommesDe welcke gheen beweghenis

Vrayement amoureux & heureux.En crijght, dan door Godts liefd' alleyne,

Car tant qu'il y reste l'idéeDie wijsheydt is, en ware deucht:

De quelque chose de terrien,Want die noch sucht in sijn ghedachten

d'Autant nostre ame est retardéeNa eenich mensch, of s'weerelts vreucht,

Du goust de son souuerain bien.En machmen niet gheluckich achten.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 107: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

109

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 108: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

110

Conscientia testis.

+August. in psalm. 64.

+Duas ciuitates duo faciunt amores: Hierusalem facit amor Dei, Babylonem amorsaeculi. Interroget igitur se vnusquisque quid amet, & inueniet vbi sit ciuis.

+Fulgent.

+Vbi est thesaurus tuus, ibi est & cor tuum. vis nosse vbi est thesaurus tuus? attendequid ames. vis nosse quid ames? attende quid cogites. hoc est enim, vbi estthesaurus tuus.

+Leo:

+Qui experiri cupit an in ipso Deus habitet, praecipuè ipsam matrem virtutumomnium charitatem in secretis suae mentis inquirat, & si in ea dilectionem Dei &proximitoto corde repererit, Deum & rectorem & habitatorem sui esse non dubitet.

Tu conçiençia te diraQue voluntad te contrasta,Si es deshonesta o casta.

Deux amours d'vne main fecondeTwee liefden hebben opghericht

Ont chacun basty leur cité,Twee steden op verscheyden weghen,

Babylone l'amour du monde,Ierusalem Godts liefde sticht,

Hierusalem la charité.En Babel s'weerelts liefd' daer teghen:

Or si tu n'as pas cognoissanceElck ondersoeck hem in sijn gront,

Du lieu ou demeurer tu doiz,Wat liefde heeft sijn ziel beseten,

Tu scauras de ta conscience,Waer dat hy borgher is terstont,

De laquelle tu es bourgeois.Sal hy daer door voor seker weten.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 109: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

111

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 110: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

112

Svperbiam odit.

+1. Cor. 13.

+Amor non inflatur, non est ambitiosus, omnia suffert.

+August.

+Cùm dixisset Apostolus, Charitas non aemulatur, velut si causam quaereremus,vnde fiat, vt non aemuletur; continuo subdit, Non inflatur, quasi dicat: ideo nonhabet inuidentiam, quia nec superbiam.

+Idem de verb. Dom.

+Vbi erat illa aedificans charitas? à fundamento humilitatis, quod est Christus Iesus.

+Prosper de vita contem.

+Charitas & humilitas in nullo ab inuicem diuiduntur, & ambarum tam indiscretaconnexio est, vt qui in vna earum construitur, simul vtraque potiatur.

+Max. serm. de cogn. sui.

+Memor naturae nunquam superbies. memor autem eris ipsius, si teipsum obserues.

Amor pisa la soberuia,Que quanto mas soberano,Tanto tiene mas de humano.

Amour, me voice resolueDe ziel vol liefde haer verblijdt

De suiure en ce monde res pas,In nederheyt, en soeckt te wesen

Et pource foulant ceste queue,Tot andren wil en nut altijdt,

i'Aime mieux demeurer en-bas:En door haer dienst te zijn ghepresen,

Et de chasser tousiours arriereDe hoouaerdy de pauwensteert

Ceste image de vanité,Veracht, en treedt sy met de voeten,

Aussi la vertu la premiere,d'Ootmoedicheyt die ruste baert,

Est celle-la d'humilité.Wy bouen al begheeren moeten.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 111: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

113

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 112: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

114

Sollicitvs est.

+Psalm. 118.

+Reuela oculos meos, & considerabo mirabilia de lege tua.

+Ioan. 5.

+Scrutamini scripturas.

+Gregor. in prol. Mor.

+Scriptura sancta mentis oculis quasi speculum quoddam opponitur, vt ibi internafacies nostra videatur. ibi enim foeda, ibi pulchra nostra conspicimus; ibi sentimusquantum proficimus, quantumue à profectu longè distamus.

+Hier. epist. ad Damas.

+Vtere lectione diuina vice speculi, foeda corrigendo, pulchra conseruando, &pulchriora faciendo: scriptura enim speculum est, foeda ostendens & corrigidocens.

No tiene pereza AmorEn las cosas de virtud,Que es al la solicitud.

Telle qu'est la façon des femmes,Den spieghel is een groot gherief

Pour plus proprement se coiffer,Voor de ghehoude vrous manieren,

Telle soit celle de noz amesDie om haer mans te wesen lief

A plus sainctement s'attifer.Daer inne siet om haer te cieren:

Celles là pour aux hommes plaireOns ziel in't Euangeli moet

Se regardent dans le miroir:Als in een spieghel haer aenschouwen,

Et nous pour à Dieu satisfaire,Op dat sy suyuer schoon en goet

Nous debuons en amour nous veoir.Van Godt in liefde wert ghehouwen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 113: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

115

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 114: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

116

Sine amore mors.

+1. Ioan. 3.

+Qui non diligit manet in morte; omnis qui odit fratrem, homicida est, & scitis quoniamomnis homicida non habet vitam aeternam in se manentem.

+August. in Psalm. 54.

+Formido mortis cecidit super me: Mortem vocat Propheta odium fraternum, vitaenim nostra dilectio est. si vita dilectio, mors odium est. cùm coeperit homo timerene oderit quem diligebat, mortem timet; & acriorem morten, & interiorem, quaocciditur anima non corpus.

Amor es vida del alma,Y a quien falta charidad,Por defunto la contad.

Ceste figure signifie,In't rechte wesen vande doot

Que qui recoit l'amour diuin,De mensch sal moeten blijuen legghen,

Possede & iouit de la vie,Die Godts liefde van hem stoot,

Ie dis, d'vne vie sans fin.Noch daer van niet wil hooren segghen:

Et qu'au rebours l'ame infidelle,De liefde t'rechte leuen gheeft,

Laquelle ne loge l'amour,Den haet en nijdt baert ons het steruen,

Souffre vne mort continuelle,Gheluckich die de liefde heeft,

Et ne peut pas viure vn seul iour.Die t'eeuwich leuen doet beeruen.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 115: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

117

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 116: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

118

Par pari.

+Bernard.

+Deus se tibi, tu te Deo.

+August. de catechiz. rudib.

+Ama amorem illius qui amore tui descendit in vterum Virginis, & ibi amoremsuum amori tuo copulauit, humiliando se, sublimando te, coniungendo lumen suaeaeternitatis limo tuae mortalitatis.

+Emissen. homil. 1. desymbol.

+Intellige illius esse totum, cuius caelo tegeris, cuius terrae gremio contineris, &c. qui post tanta seipsum tibi dedit.

+Bernard. in Cant.

+Dilectus meus mihi, & ego illi; ille intendit meae liberationi, ego illius honori;ille saluti meae, ego illius voluntati: ille mihi & non alteri, quia vna sum columbaeius, ego illi & non alteri; nec enim audio vocem alienorum.

Pues que Dios se da a ti,Da te tu tambien a Dios,Y pagareis os los dos.

Aimons celui qui voulut naistreHebt lief die hier int aertsche dal

Tant seulement pour nous cherir,Ghecomen is om uwen t'willen,

Aimons qui dans ce val terrestreEn heeft voldaen voor Adams val,

(Pour nous aymer) voulut mourir.En Godts gramschap connen stillen:

Aimons, aimons, donc par echange,In t'lichaem van een Maghet reyn

Celui qui pour nous tant voulut,Met ons sijn liefd' hy heeft ghebonden,

Et embrassons tous sa louange,Wy werden groot, en hy wert cleyn,

Comme luy faict nostre salut.Wie sal de liefde Godts doorgronden?

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 117: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

119

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 118: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

120

Virtvtvm fons est et scatvrigo.

+August. in epist. Ioan. cap.7.

+Si non vultis in ista eremo siti mori, bibite charitatem, fons est quem voluit Deusponere ne deficiamus. Adhaere ergo & inhaere, si sempiternus gustus fuerit,sempiterna quoque beatitudo erit.

+Prosper.

+Charitas salus morum est, mors criminum, vita virtutum, virtus pugnantium, animasanctarum mentium, causa meritorum bonorum.

+August. de laude charitas.

+Charitas anima literarum, prophetiae virtus, sacramentorum salus, sapientiaestabilimentum, fidei fructus, diuitiae pauperum, vita morientium.

Qualquiera de las virtudesSu origen del amor tiene,Como de fuente perene.

l'Amour est la source feconde,Godts liefde goetheyts oorsponck is,

Dont la vertu vient à saillir,En alder deuchden schoon fonteyne:

Or si toy viuant en ce mondeGhy ziel in s'weerelts wildernis

Ne veux par la soif defaillir,Drinckt van dees ader al ghemeyne:

Il fault là, qu'à grandz traictz tu boyue,Dit water Godt hier stralen doet,

Et là rafrechisse ton coeur,Als wy in't voortgaen zijn onmachtich,

Afin qu'en aimant tu recoyueOm onse ziel, en ons ghemoet

Plus de force & plus de vigeur.Te maken door de deuchden crachtich.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 119: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

121

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 120: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

122

Vivet ad extremvm.

+1. Cor. 13.

+Charitas nunquam excidit.

+Matth. 10.

+Qui perseuerauerit vsque in finem, hic saluus erit.

+Prouer. 13.

+Omni tempore diligit qui verè amans est.

+Bernar. in epist.

+Tene quod habes, videlicetamorem, hostiaeq́ue caudam iunge capiti, ac tunicam iamDei gratia polymitam, cura facere talerem: quoniam coepisse nihil proderit, si(quod absit) non perseuerare contigerit.

Amor es de larga vida,Y mas si el sujeto es tal,Que causa vida immortal.

Voyez ceste mesche alluméeAlsmen een lont onsteken gaet,

Laquelle brusle icy pour tout,Sy sal tot aen het eynde branden,

Et tant qu'elle soit consummée,Het vier haer nimmermeer verlaet,

Ne s'estaindra iusques au bout:Soo langh daer yet van is voor handen:

c'Est ainsi qu'il fault que nostre ameDe liefd' een eyghenschap oock heeft,

s'Embraise de l'amour diuin,Als s'menschen ziel hy heeft onsteken,

Et conserue à iamais sa flamme,Sijn vier altijdt ghestadich leeft,

Iusques à l'heure de sa fin.Sijn cracht sal nimmermeer ontbreken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 121: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

123

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 122: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

124

Finis amoris vt dvo vnvm fiant.

+Ioan. 17.

+Pro omnibus rogo, qui in me credituri sunt, vt in me vnum sint; sicut ego in te Pater,& tu in me vnum sumus.

+August. in meditat.

+Da mihi te Deus meus, redde mihi te. Te enim amo, & si parum est, amoremvalidiùs non possum metiri, vt sciam quantum desit mihi amoris ad id quod satisest, vt currat vita mea in amplexus tuos.

+Bonauent.

+Ratio quare charitas excellentior sit alijs, est quia maximè efficit nos Deiformes,ratione conformis vnionis. quoniam sicut pater & filius nectuntur nexu amoris &vniuntur: sic homo per charitatem adhaerendo Deo efficitur vnus spiritus.

La verdadera amistadTiene por mas perfecçionDos cuerpos y vn coraçon.

Le but que cherchent & que tiennentHet wterst' eynde al waer na tracht

Les espritz vrayement amoureus,De suyuer ziel met haer begheeren,

Est que tous deux en vn deuiennent,Dats niet het gheen de weerelt acht,

Et que chacun deuienne deux,Om alles hier te sien vermeeren,

Donc aimons Dieu, puis qu'il nous aime,Maer met haer lief te werden een:

Et qu'à luy pouuons nous vnir,Want ware liefde doet verandren

Puis (di-ie) que nostre esprit mesmeTwee zielen t'samen in het gheen

(En l'aimant) Dieu veut deuenir.Dat sy beminnen met malkandren.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 123: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

125

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 124: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

126

+Rom. 13.

+Plenitvdo legis est.

+1. Tim. 1.

+Finis autem praecepti est charitas, de corde puro, & conscientia bona, & fide nonficta.

+August. de laude charitat.

+Quod latet & quod patet in diuinis sermonibus, tenet, qui charitatem seruat inmoribus.

+Idem.

+Finis praecepti est Charitas. Quo perficiuntur praecepta, non quo consumuntur.finitur cibus, vt non sit; finitur tunica quae texebatur vt perfecta sit. non sic ergofinis praecepti dixit, quo quasi pereant praecepta, sed quo perficiantur; &consummentur, non consumantur.

Si Dios es el mismo Amor,Quien ama mas a este Rey,Cumple mejor con su ley.

Au dernier, cét Amour (mon ame)De liefd' is t'eynde vande wet,

Est le but & fin de la loy,En oock de volheyt der schrifturen,

Car celuy qui purement ayme,Een ware ziel met goet opset

Comprend Dieu & ses loix en soy,Sal blijuen inde liefde dueren:

Reste de l'aymer & le suiureVan liefde gheeft ghetuyghenis

Auec entiere affection,t'Ghelooue met de goede wercken,

Laquelle commença ce liure,Oft onse liefde godlijck is,

Et en est la conclusion.Is hier alleen aen te bemercken.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 125: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

127

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata

Page 126: Amoris divini emblemata - dbnl · 10 Incipiendvm. +Cant.2. +Surge,propera,amica mea,columba formosa &veni.Iamenimhyems transiit,imberabijt&recessit.Floresapparueruntinterranostra:tempusputationis

128

Censvra.

Haec Diuini Amoris Emblemata, arte & penicillo OTHONIS VAENI delineata, abeodem inuenta, & Scripturae Patrumq́ue testimonijs illustrata, quòd admirandosAmoris eiusdem in anima effectus in imagine repraesentent, & spectatores ad eundemtoto conatu sectandum, constanterq́ue tenendum inflamment, dignissima luce & typisiudicaui, hac XXVII. Ianuarij, Anni MDCXV.

Laurentius Beyerlinck S. Theol. Licent. Archipresbyter Ciuitatis &Districtus Antuerp.Librorumq3́ Censor.

Svmma privilegii.

Pontificio, Caesareo, Regum Hispaniae & Galliae ac Serenissimorum BelgicaePrincipum priuilegio cautum est, ne quis haec Amoris Diuini Emblemata, aut aliaAuctoris opera, quoquo modo imitetur, ni decem marcarum auri persoluendarumpoenam velit incurrere.

Otto Vaenius, Amoris divini emblemata


Recommended