1
saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa
asociacia
saqarTvelos garemos dacvisa da
bunebrivi resursebis dacvis saministros geologiis departamenti
angariSi
geologiis sferoSi licenzirebis
sistemis kvlevis Sesaxeb
proeqti xorcieldeba
IRIS Centre-is da USAID-is mxardaWeriT
Tbilisi 2004
2
Sinaarsi
Sesavali ............................................................................................................................................................. 3 istoriuli mimoxilva ............................................................................................................................... 7
geologiri saqmianobis licenzireba `geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ kanonis miRebamde ................................................................................................. 7 saqarTvelos kanoni samewarmeo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb ........................... 8
saqarTvelos kanoni wiaRis Sesaxeb ................................................................................................. 10 geologiuri saqmianobis licenzireba ........................................................................................... 15
salicenzio pirobebi ........................................................................................................................... 16 salicenzio mosakreblebis gadaxdis wesi ................................................................................ 18 licenziis gacemis wesi ....................................................................................................................... 18 licenziis gacemaze uaris Tqmis safuZvlebi .......................................................................... 28 geologiis departamentis mier aWaris avtonomiuri respublikis Sesabamisi departamentisTvis geologiuri saqmianobis licenziis gacemis uflebamosilebis gadacema ................................................................................................................ 28 salicenzio mowmobis dakargva an dazianeba ......................................................................... 29 licenziis moqmedebis SeCereba da ganaxleba ......................................................................... 30 licenziis gauqmeba ................................................................................................................................ 31
statistikuri monacemebis analizi ................................................................................................. 33 kontrolis sistema ................................................................................................................................... 35
salicenzio pirobebis Sesrulebaze kontroli ................................................................... 35 kontrolis sistemaSi arsebuli problema .............................................................................. 37 geologiuri samuSaoebis kontrolis mimdinareobaze kontrolis ganxorcielebisas mewarmeTa da kontrolis ganxorcielebaze uflebamosil
pirTa ufleba-movaleobebi ............................................................................................................... 39 gasaCivrebis wesi ......................................................................................................................................... 42
saministroSi gasaCivreba................................................................................................................... 42 sasamarTloSi gasaCivreba ................................................................................................................. 43
salicenzio reestri ................................................................................................................................. 44 salicenzio reestri da informaciis miRebis wesi............................................................. 44 informaciis moTxovnis forma....................................................................................................... 46 informaciis gacema an uaris Tqma masze................................................................................... 46
licenziis mflobeli sawarmoebis reorganizacia ................................................................. 47 pasuxismgebloba ........................................................................................................................................... 48 mewarmeTa gamokiTxvis ZiriTadi Sedegebi ................................................................................ 50 warmoCenili problemebi da gadaWris gzebi ............................................................................... 51 reziume ............................................................................................................................................................. 54
3
Sesavali
licenzia/nebarTva warmoadgens damatebiT administraciul bariers,
romlis saSualebiTac saxelmwifo aregulirebs samewarmeo seqtors,
awesebs saqmianobis gansaxocieleblad damatebiT pirobebsa da
moTxovnebs. dasawyisSive unda aRiniSnos, rom licenziis/nebarTvis
SemoReba gulisxmobs imas, rom saxelmwifos ama Tu im sferos an
saqmianobis saxeze gaaCnia gansakuTrebuli midgoma da
damokidebuleba. saxelmwifosaTvis salicenzio da sanebarTvo
sferoebi anda saxeobebi erTgvarad prioritetulia. licenziis anda
nebarTvis dawesebis ZiriTadi mizania, rom saxelmwifos
garkveulwilad kontrolqveS hyavdes Sesabamisi salicenzio anda
sanebarTvo sferoebi/saxeobebi, `samewarmeo saqmianobis kontrolis
Sesaxeb~ kanonis Sesabamisad Seamowmos mewarme subieqtebis saqmianoba
salicenzio/sanebarTvo pirobebis Sesrulebaze, darRvevis SemTxvevaSi
SeaCeros licenziis/nebarTvis moqmedeba xolo darRveuli pirobebis
gamousworeblobis SemTxvevaSi gaauqmos igi. licenziis/nebarTvis
sistemis aRwerisas aucilebelia aRiniSnos, rom:
saqmianobis licenzireba imTaviTve ar gulisxmobs am saqmianobidan gamomdinare Sedegebis xarisxianobas.
1990-2002 wlebSi ar arsebobda licenziebisa da nebarTvebis
regulirebis erTiani sakanonmdeblo sistema, licenziis/nebarTvis
gacema xorcieldeboda kanonqvemdebare normatiuli aqtebis
safuZvelze, rac gaurkvevlobas uqmnida mewarmeebs da qmnida noyier
niadags korufciisTvis.
arsebuli qaosuri situacia daaregulira da sistemaSi moiyvana
`samewarmeo saqmianobis licenziis da nebarTvis gacemis safuZvlebis
Sesaxeb” kanonma. (SemdegSi safuZvlebis Sesaxeb kanoni), romelmac
gansazRvra licenzirebadi saqmianobis saxeebi da
licenziis/nebarTvis gacemis uflebis mqone administraciuli
organoebi, daadgina licenziis/nebarTvis gacemis, masSi cvlilebis
Setanis, moqmedebis SeCerebisa da ganaxlebis da gauqmebis wesebi.
Camoayaliba is ZiriTadi principebi, romlebsac unda efuZnebodes
sxvadasxva sferoSi licenziis/nebarTvis gacemis maregulirebeli
kanonebi. es principebia:
• kanonis winaSe mxareTa Tanasworoba;
• adamianis sicocxlisa da janmrTelobis, misi sacxovrebeli da
kulturuli garemos usafrTxoebis uzrunvelyofa da dacva;
• mewarmeTa interesebis dacva;
• saxelmwifo da sazogadoebrivi usafrTxoebis dacva;
• momxmarebelTa uflebebis da interesebis dacva;
• kulturuli memkvidreobis dacva.
safuZvlebis Sesaxeb kanonTan SesabamisobaSi movida yvela sxva
kanoni, romelic aregulirebda ama Tu im sferos licenzirebis
4
sakiTxs _ salicenzio/sanebarTvo sistema mTlianad daemorCila
aRniSnul kanons.
mkacr sakanonmdeblo sivrceSi moqcevis miuxedavad, zogadad
licenzirebisa da nebarTvebis sistemaSi arsebobs sakmaod rTuli
pirobebi, romlis daukmayofilebloba yvela subieqts ar SeuZlia.
mniSvnelovan problemas warmoadgens isic, rom mewarmeTa erTi
nawili ar aris informirebuli licenziis/nebarTvis aRebis
aucileblobis Sesaxeb, xolo meore nawilisTvis licenziis/nebarTvis
aRebis procesi bundovan administraciul bariers warmoadgens.
`samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis
Sesaxeb~ kanoniT erT-erT salicenzio sferoa geologiuri saqmianoba,
riTac saxelmwifom CaTvala, rom es dargi gansakuTrebul
regulirebasa da kontrols saWiroebs.
geologia aris dedamiwis qerqis, Sedgenilobis, agebulebisa da
moZraobis, ganviTarebis sistemisa da masSi sasargeblo wiaRiseulis
ganlagebis Semswavleli mecniereba, xolo geologiuri saqmianoba ki
`geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ kanonis
mixedviT geologiis sferoSi samewarmeo saqmianobis mizniT
ganxorcielebuli Semdegi saqmianobebi:
• regionuli geologiuri;
• geologiur-agegmviTi;
• geofizikuri;
• geoqimiuri;
• hidrogeologiuri;
• sainJinro-geologiuri;
• geoekologiuri;
• liTologiuri;
• vulkanologiuri;
• stratigrafiuli;
• paleotologiuri;
• teqtonikuri;
• metalogenuri;
• mineralogiuri geomorfologiuri saqmianoba;
• aero da kosmo masalebis geologiuri deSifrireba;
• yvela saxis sasargebli wiaRiseulis sabadoebis Zebna-Ziebaze
orientirebuli saqmianoba.
wiaRi saxelmwifo sakuTrebaa da informacia, romelic misi
geologiuri Seswavlis Sedegad gamovlindeba saxelmwifo interess
eqvemdebareba. es ar aris sadao sakiTxi, ramdenadac saxelmwifo
uflebamosilia da metic, valdebulia icodes ra simdidres flobs.
zemoT xsenebuli informaciis saxelmwifo sainformacio fondebSi
gadacemas iTvaliswinebs `wiaRis Sesaxeb~ kanoni, maSin ra saWiroa am
sferos licenzireba? SeiZleba vifiqroT rom es xdeba informaciis
5
kompetenturobis uzrunvelsayofad. faqti, rom geologiuri
saqmianobis licenziis maZiebel sawarmos gaaCnia saqmianobis
ganxorcielebisTvis saWiro teqnikuri saSualeba da hyavs
kvalificiuri specialisti, jer kidev ver uzrunvelyofs
informaciis kompetenturobas, ramdenadac am teqnikur saSualebaTa
mizanmimarTuli da efeqturi gamoyeneba dafuZnebulia organizaciis
menejmentze da mis mondomebaze xarisxianad awarmoos geologiuri
samuSaoebi. Sesabamisad
geologiuri saqmianobis licenzia ver uzrunvelyofs geologiuri informaciis kompetenturobasa da xarisxianobas.
geologiuri saqmianobis saxeebi dajgufebuli iqna Semdeg salicenzio
sferoebad:
• regionuli geologiuri samuSaoebi da geologiuri agegmva _ geologiur
kvlevaTa kompleqsi, romelic miznad isaxavs geologiuri ruqis
Sedgenas da agegmil teritoriaze sasargeblo wiaRiseulis
arsebobis prognozirebas.
• liTonuri sasargeblo wiaRiseulis sabadoebis Zebna-Zieba1 _ jer
aRmouCeneli liTonuri sasargeblo wiaRiseulis sabadoebis Zebna
da aRmoCenili sabadoebis Seswavla.
• araliTonuri sasargeblo wiaRiseulis sabadoebis Zebna-Zieba _ jer
aRmouCeneli araliTonuri sasargeblo wiaRiseulis sabadoebis
Zebna da aRmoCenili sabadoebis Seswavla.
• myari sawvavi wiaRiseulis sabadoebis Zebna-Zieba _ jer aRmouCeneli myari
sawvavi wiaRiseulis sabadoebis Zebna da aRmoCenili sabadoebis
Seswavla.
• hidrogeologiuri samuSaoebi _ miwisqveSa wylebis Zebna-Ziebisa da
Seswavlis samuSaoebi.
• sainJinro geologiuri samuSaoebi _ samuSoebi, romelic mimarTulia
mSeneblobis geologiuri pirobebis sakvlevad.
• geofizikuri samuSaoebi _ dedamiwis fizikuri Tvisebebisa da masSi
mimdinare fizikuri procesebis Sesaswavli samuSaoebi.
• geoqimiuri samuSaoebi _ dedamiwis qimiuri Sedgenilobisa da masze
qimiuri elementebis gavrceleba-ganawilebis, SeerTebisa da
gadaadgilebebis Sesaswavli samuSaoebi.
• geoekologiuri samuSaoebi _ wiaRis ekologiur dacvaze mimarTuli
saqmianoba.
1 Zebna gulisxmobs jer aRmouCeneli sasargeblo wiaRiseulis sabadoebis Zebnas, xolo Zieba _
aRmoCenili sasargeblo wiaRiseulis sabados Seswavlas.
6
gelogiuri saqmianobis licenzirebas ar gaaCnia didi xnis istoria.
kanoni `geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ romelmac
geologiuri saqmianoba dauqvemdebara licenzirebas, miRebul iqna 2003
wlis 8 ivniss. manamde `samewarmeo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb~
kanoni iTvaliswinebda geologiuri saqmianobis mxolod savaldebulo
Setyobinebas.
geologiuri saqmianobis licenzirebis sistema regulirdeba Semdegi
normatiuli aqtebiT:
dasaxeleba dokumentis
saxe
miRebis
TariRi
geologiuri saqmianobis licenziis gacemis
Sesaxeb
kanoni 08.05.2003
samewarmeo saqmianobis licenziisa da
nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb
kanoni 14.05.2002
wiaRis Sesaxeb
kanoni 17.05.1996
salicenzio da sanebarTvo mosakreblebis
Sesaxeb
kanoni 20.08.2003
saqarTvelos aRmasrulebeli xelisuflebis
samTavrobo dawesebulebis sistemaSi
avtonomiuri respublikis Sesabamisi
saministroebisa da uwyebebisTvis
licenziebisa da nebarTvebis gacemis
uflebamosilebis gadacemis Sesaxeb
saqarTvelos
prezidentis
#472
brZanebuleba
29.09.2003
7
istoriuli mimoxilva
geologiri saqmianobis licenzireba `geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ kanonis miRebamde
“geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb” kanonis
amoqmedebamde zogierTi saxis geologiur saqmianobaze, kerZod
sainJinro geologiur da hidrogeologiur saqmianobebze licenzias
gascemda saqarTvelos urbanizaciisa da mSeneblobis saministro
`saproeqto samSeneblo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb~ kanonis
mixedviT, romelic miRebul iqna 1999 wlis 9 seqtembers. kanonSi
mocemuli erT-erTi salicenzio saxeoba, kerZod `sainJinro saZiebo
samuSaoebi~ iTvaliswinebda qvesaxeobaTa CamonaTvals, romelSic
Sedioda sainJinro geologiuri da hidrogeologiuri samuSaoebi.
aRsaniSnavia, rom arc erTi kanonqvemdebare normatiuli aqti an debuleba ar aregulirebda am qvesaxeobebs, isini ganisazRvreboda
samSeneblo normebisa da wesebis (e.w СНИП-ebi) mixedviT.
salicenzio mosakrebeli sainJinro-geologiuri samuSaoebis licenziisTvis Seadgenda 100 lars
`geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb” kanonis
amoqmedebis Sedegad:
• geologiuri saqmianobis licenziis gacemis saqmis mwarmoebelma
yvela samTavrobo dawesebulebam am kanonis miRebidan dakarga
licenziis gacemis ufleba da valdebuli Seiqna licenziis
maZieblis mier wardgenili masalebi zogadi administraciuli
kodeqsiT dadgenili wesiT gadaugzavnos geologiis departaments.
• sainJinro-geologiuri da hidrogeologiuri samuSaoebis
warmoebaze gacemuli yvela licenzia daeqvemdebara geologiis
departamentSi uwyebriv salicenzio reestrSi registraciasa da am
kanoniT gansazRvrul salicenzio reJimTan SesabamisobaSi
moyvanas.
• 2003 wlis 20 ivnisamde saqarTvelos urbanizaciisa da mSeneblobis
saministro, zogadi administraciuli kodeqsiT dadgenili wesiT
valdebuli gaxda gadaegzavna departamentisTvis sainJinro-
geologiuri da hidrogeologiuri samuSaoebis saxeobebze maT
mier gacemuli saqmianobis licenziis aslebi da samewarmeo
saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb
kanonis 34-e muxlis me-4 punqtiT gaTvaliswinebuli yvela monacemi
uwyebriv salicenzio reestrSi Sesatanad.
Sedegad saqarTvelos urbanizaciisa da mSeneblobis saministrom geologiis departaments gadasca monacemebi 76 licenziis Sesaxeb, amaTgan umravlesoba vadiania da 14 maTgans gauvida moqmedebis vada.
8
saqarTvelos kanoni samewarmeo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb
1999 wlis 14 maiss miRebuli `samewarmeo saqmianobis licenzirebis
Sesaxeb~ kanoni, romelic ZalaSi Sevida 1999 wlis 1 ivliss. es kanoni
gauqmebul iqna safuZvlebis Sesaxeb kanoniT.
`samewarmeo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb~ kanoni warmoadgenda
pirvel kanons, romelic aregulirebda licenzirebad saqmianobasTan
dakavSirebul urTierTobebs, gansazRvravda licenziis gacemis,
SeCerebis, gauqmebis wessa da safuZvlebs, Seicavda licenzirebas
daqvemdebarebuli saqmianobebis srul CamonaTvals da sistemaSi
mohyavda licenzirebis meqanizmi.
am kanonis mixedviT licenzirebas eqvemdebareboda mxolod iseTi
samewarmeo saqmianoba, romelsac SeuZlia gansakuTrebuli safrTxe
Seuqmnas adamianis sicocxles, janmrTelobasa da saxelmwifo
usafrTxoebas an sajaro wesrigs. `samewarmeo saqmianobis
licenzirebis Sesaxeb~ kanonis mixedviT geologiuri saqmianoba ar
saWiroebda licenzirebas da eqvemdebareboda geologiis saxelmwifo
departamentisTvis savaldebulo Setyobinebas, romelsac gancxadebis
saxe qonda da Seicavda Semdeg informacias:
fizikuri pirisaTvis _ monacemebs saqarTvelos moqalaqis
piradobis damadasturebeli mowmobis, samewarmeo reestrSi
registraciis, profesiis, sacxovrebeli adgilis Sesaxeb;
iuridiuli pirisTvis _ monacemebs safirmo saxelwodebis,
organizaciul-samarTlebrivi formis, adgilsamyofelis
(iuridiuli misamarTi), warmomadgenlobaze uflebamosili
piris Sesaxeb;
miTiTebas, Tu romeli saxis samewarmeo saqmianobas
axorcielebs piri da sad.
mewarme valdebuli iyo saqmianobis dawyebis Taobaze Seetyobinebina
geologiis departamentisTvis dawyebidan ara ugvianes 15 dReSi.
saxelmwifo organo ki, Tavis mxriv, valdebuli iyo Setyobinebis
Sesaxeb gancxadebis miRebidan 3 dReSi gaeca Setyobinebis miRebis
damadasturebeli dokumenti.
realurad arc erTi Setyobineba geologiis departaments ar miuRia, Sesabamisad, geologiuri saqmianobis regulirebisa da aRricxvis aseTma formam ar gaamarTla, rac savaraudod departamentis indeferentulobamac gamoiwvia. garda amisa, arsebul sakiTxTan dakavSirebiT `wiaRis Sesaxeb~ kanonis mixedviT 1996 wlis 17 maisidan geologiuri saqmianoba eqvemdebareba aucilebel saxelmwifo registraciasa da aRricxvas wiaRis Sesaxeb informaciis erTian saxelmwifo fondSi, romelic funqcionirebs deparatmentTan.
ismeba kiTxva, ra datvirTva hqonda am Setyobinebas saerTod? geologiis departamentis ganmartebiT `samewarmeo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis miRebisas departaments wardgenili hqonda kanonproeqti, romlis mixedviTac geologiuri saqmianoba unda daqvemdebareboda licenzirebas, magram parlamentma ar dauWira
9
mxari zemoT xsenebul kanonproeqts im argumentiT, rom geologia Tavisi arsiT warmoadgens samecniero da ara samewarmeo saqmianobas, miuxedavad imisa, rom igi SeiZleba ganxorcieldes samewarmeo mizniTac. geologiuri saqmianobis Setyobinebis valdebuleba ubralo kompromiss warmoadgenda departamentis mxridan.
geologiuri saqmianobis licenziiis gacema gasul wlebSi
regulirdeboda Semdegi kanonebiT:
dokumentis saxeli miRebis
TariRi
saproeqto samSeneblo saqmianobis licenzirebis
Sesaxeb
09.09.1999
samewarmeo saqmianobis licenzirebis Sesaxeb 14.05.1999
10
saqarTvelos kanoni wiaRis Sesaxeb
`wiaRis Sesaxeb~ kanoni, romelic miRebul iqna 1996 wlis 17 maiss.
aregulirebs wiaRiT sargeblobis procesSi warmoSobil
urTierTobebs.
am kanonis mixedviT wiaRi aris miwis zedapiris, niadagisa da
wyalsatevebis fskeris qveS da xmeleTis zedapirze gaSiSvlebuli
dedamiwis qerqis nawili, romelic Tanamedrove teqnikuri
saSualebebiT misawvdomia Sesaswavlad da gamosayeneblad.
wiaRi warmoadgens saqarTvelos erovnul simdidresa da saxelmwifo
sakuTrebas, mas saxelmwifo icavs. akrZalulia yovelgvari qmedeba,
romelic pirdapir an farulad xelyofs wiaRze saxelmwifo
sakuTrebis uflebas, aseTi garigeba miiCneva baTilad.
wiaRiseuli aris wiaRSi arsebuli bunebrivi warmonaqmni. sasargeblo
wiaRiseuli warmoadgens daZiebuli wiaRiseuls, romlis mopoveba da
gadamuSaveba mecnierul-teqnikuri ganviTarebis Tanamedrove doneze
SesaZlebeli, ekonomikurad mizanSewonili da ekologiurad misaRebia.
wiaRiT sargebloba moicavs:
wiaRis Seswavlas;
sasargeblo wiaRiseulis mopovebasa da gadamuSavebas,
samTomompovebel sawarmoTa narCenebis gamoyenebas;
miwisqveSa bunebrivi sicarielebis gamoyenebas, agreTve
sxvadasxva daniSnulebis iseTi miwisqveSa nagebobebis
mSeneblobasa da eqspluatacias (maT Soris navTobis, gazis,
warmoebis narCenebis Sesanaxad da Camdinare wylebis
CasaSvebad), romlebic dakavSirebuli ar aris sasargeblo
wiaRiseulis mopovebasTan;
geologiuri, mineralogiuri, paleontologiuri koleqciebisa
da samuzeumo eqsponatebis Segrovebas.
kanoni aregulirebs wiaRiT sargeblobis iseT saxeebsac, romlebic ar
iwveven wiaRis mTlianobis darRvevas, esenia:
regionaluri;
geofizikuri;
geologiuri agegmva;
samecniero kvleviTi;
wiaRis saerTo Seswavla;
miwisZvris prognozireba;
vulkanuri procesebis kvleva;
garemos mdgomareobis monitoringis Seqmna da gaZRola;
miwisqveSa wylebis reJimis kontroli.
wiaRiT sargeblobis CamoTvlili saxeebi eqvemdebareba aucilebel
saxelmwifo registraciasa da aRricxvas wiaRis Sesaxeb informaciis
erTian saxelmwifo fondSi, romelic geologiis deparatmentTan
funqcionirebs.
11
geologiuri samuSaoebis dasrulebis Semdeg geologiuri samuSaoebis ganmaxorcielebeli organizacia valdebulia wiaRis Sesaxeb informaciis erTian saxelmwifo sainformacio fonds Caabaros angariSi ganxorcielebuli samuSaos Sesaxeb garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros mier SemuSavebuli da damtkicebuli formis mixedviT.
informacia wiaRis geologiuri agebulebis, wiaRiseulis maragebisa da resursebis, sabados gadamuSavebis samTo teqnikuri pirobebis da sxva Tvisebebis da parametrebis Sesaxeb warmoadgens im subieqtebis sakuTrebas, romlis saxsrebiTac aris mopovebuli es informacia.
dauSvebelia saxelmwifo safinanso fondebSi Setanili informaciis gacema sxva fizikur an iuridiul pirze informaciis mflobelis Tanxmobis gareSe.
geologiis dparatamentSi ver iqna moZiebuli safinanso fondebis ganmarteba, ramdenadac aseTi organo arc departamentSi, arc garemosa da bunebrivi resursebis dacvis saministroSi ar funqcionirebs. Sesabamisad kanonis es Canaweri ar sruldeba.
wiaRiT mosargeble SeiZleba iyos mewarme sakuTrebis formis ganurCevlad, maT Soris sxva saxelmwifo iuridiuli da fizikuri piri.
sasargeblo wiaRiseulis maragebis damtkiceba:
Seswavlili sasrgeblo wiaRiseulis sabadoebis, agreTve maT
damuSavebis procesSi damatebiT gamovlenil sasrgeblo wiaRiseulis
maragebs amtkicebs departamentTan arsebuli maragebis saxelmwifo
uwyebaTaSoriso komisia.
maragebis saxelmwifo uwyebaTa Soriso komisiis daskvna warmoadgens sasargeblo wiaRiseulis moZiebuli maragebis saxelmwifo balansze ayvanis erTaderT safuZvels.
wiaRiT mosargeble valdebulia:
• isargeblos wiaRiT mxolod licenziiT gansazRvruli
miznebisTvis;
• uzrunvelyos garemosa da wiaRis dacva;
• ganuxrelad daicvas samuSaoTa warmoebis usafrTxoebis wesebi;
• uzrunvelyos wiaRiT sargeblobis samuSaoTa warmoebisas wiaRis,
atmosferuli haeris, wylis, miwis, tyis, daculi teritoriebis,
istoriisa da kulturis Zeglebis da sxavadasxva daniSnulebis
Senoba-nagebobebis mavne zemoqmedebisgan dacva dadgenili
normebis mixedviT;
• Seiswavlos wiaRi kompleqsurad, uzrunvelyos Sesabamisi
geologiuri, samarkSreidero da sxva dokumentebis warmoeba da
Senaxva;
12
• warudginos bunebrivi resursebis Sesaxeb da wiaRis Sesaxeb
informaciis erTian saxelmwifo fondebs nebismieri dokumentacia
daZiebuli sasargeblo wiaRiseulis maragebis, maTSi arsebuli
komponentebis, agreTve wiaRiT sargeblobis sxva obieqtebis
Sesaxeb;
• uzrunvelyos saZiebo samTo gvirabebisa da WaburRilebis iseT
mdgomareobaSi SenarCuneba, rom SesaZlebeli gaxdes momavalSi
maTi gamoyeneba, uvargisi ki gaanadguros dadgenili wesiT;
• SeaCeros samuSaoebi wiaRiT sargeblobisas iSviaTi mecnieruli
da esTetikuri faseulobis obieqtis aRmoCenisas da
dauyovnebliv acnobos amis Sesaxeb Sesabamis saxelmwifo
organoebs;
• daicvas da saWiroebis SemTxvevaSi wiaRiT sargeblobis Sedegad
dazianebuli miwis nakveTebi moiyvanos usafrTxo da gamosadeg
mdgomareobaSi;
• Seasrulos saministrosa da inspeqciis instruqciebi wiaRis
dacvisa da samuSaoTa usafrTxo wesebis Sesaxeb.
wiaRis saxelmwifo marTvis sistema
saqarTveloSi moqmedebs wiaRiT sargeblobis marTvis erTiani
saxelmwifo sistema, romlis amocanas warmoadgens wiaRis kompleqsuri
da racionaluri gamoyeneba, wiaRisa da garemos dacva, agreTve wiaRiT
sargeblobis procesSi warmoSobili urTierTobebis regulireba,
sasargeblo wiaRiseulis bazis Seqmna, wiaRiT sargeblobasTan
dakavSirebul samuSaoTa usafrTxo warmoebis sferoSi standartebisa
da normebis dadgena da maTi Sesrulebis kontroli da
zedamxedveloba.
wiaRis saxelmwifo marTvas axorcielebs garemos dacvisa da
bunebrivi resursebis saministro mis sistemaSi Semaval sxva
erTeulebTan _ geologiis departamentTan da inspeqciasTan erTad.
• garemos dacvisa da bunebrivi resursebis marTvis saministro
valdebuloba inspeqciasTan erTad kontroli da zedamzedveloba
ganaxorcielos wiaRiT sargeblobaze;
• geologiis departamenti valdebulia uzrunvelyos
saministrosTan erTad saxelmwifo kontrolis ganxorcieleba
geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze.
geologiis departamenti valdebulia:
• SeimuSavos geologiuri samuSaoebis marTvis programebi
saqarTvelos mineraluri nedleulis bazis ganmtkicebisTvis;
• uzrunvelyos geologiuri saZiebo samuSaoebis dagegmva, warmoeba,
moneraluri nedleulis bazis ganmtkiceba, specialuri kvlevebis
Catareba saxelmwifo saWiroebisaTvis;
13
• uzrunvelyos ZiriTadi da Tanamdevi sasargeblo wiaRiseulis
maragebis gamoTvlis angariSis saxelmwifo eqspertizis Catareba,
maTi damtkiceba da damtkicebuli maragebis saxelmwifo
aRricxvaze ayvana;
• uzrunvelyos saxelmwifo sainformacio fondebSi Setanili
informaciis mesakuTris uflebebis dacva;
• uzrunvelyos saministrosTan erTad saxelmwifo kontrolis
ganxorcieleba geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze;
• uzrunvelyos mineraluri nedleulis bazis aRwarmoeba da wiaRis
iseTi ubnebis rezervis Seqmna, romlebic SeiZleba gamoyenebul
iqnes wiaRis mopovebisgan gansxvavebuli miznebisaTvis.
wiaRiT sargeblobis usafrTxoebis moTxovnebi
nebadarTulia wiaRiT sargebloba mxolod mosaxleobis,
gansakuTrebiT dasaqmebul muSakTa janmrTelobisa da sicocxlis
dacvis uzrunvelyofis pirobiT.
garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministro da wiaRiT
mosargebleni valdebulni arian uzrunvelyon wiaRiT
sargeblobasTan dakavSirebuli samuSaoTa usafrTxo warmoebis
Sesaxeb kanonmdeblobisa da dadgenili wesiT damtkicebuli
standartebis (normebis, wesebis) moTxovnaTa Sesruleba.
wiaRiT sargeblobasTan dakavSirebul samuSaoTa usafrTxo
warmoebaze uSualo pasuxismgebloba ekisrebaT wiaRis aTvisebaze
momuSave sawarmoebs imis ganurCevlad licenziis mflobelia igi Tu
saxelmwifo organo, romelic awarmoebs wiaRiT sargeblobas
saxelmwifo interesisTvis.
wiaRiT sargeblobis usafrTxoebis moTxovnebia:
• samuSaoze mxolod Sesabamisi specialuri momzadebisa da
kvalifikaciis mqone muSakebis daSveba;
• iseTi meTodebis, masalebis, teqnologiuri da teqnikuri
saSualebebis gamoyeneba, romlebic akmayofileben usafrTxoebis
dadgenil wesebs;
• samuSaoTa normaluri teqnologiuri ciklisa da saSiSi
situaciebis prognozirebisaTvis aucilebeli geologiuri,
samarkSreidero da saSiSi situaciebis prognozirebisTvis sxva
dakvirvebaTa Catareba;
• wiaRiT sargeblobisas garemos yvela saxis mavne zemoqmedebis
Tavidan asacilebeli da dasaSveb normamde Semamcirebeli
RonisZiebebis damuSaveba da gatareba;
• saSiSi da avariuli situaciebis Tavidan acilebisa da
likvidaciis gegmebis Sedgena da Sesabamisi RonisZiebebis
gatareba;
14
• muSakTa mier samuSaoTa usafrTxoebis wesebis Seswavla da
Sesruleba, agreTve avariebis Tavidan acilebisa da likvidaciis
RonisZiebaTa dagegmva da ganxorcieleba;
• samuSaoTa SeCereba muSakTa sicocxlisa da janmrTelobisTvis
safrTxis Seqmnis SemTxvevaSi, adamianebis gamoyvana usafrTxo
adgilze da safrTxis likvidaciisTvis saWiro RonisZiebaTa
ganxorcieleba;
• samuSaoTa warmoebisas mxolod iseTi manqanebis,
mowyobilobebisa da masalebis gamoyeneba, romlebic
akmayofileben usafrTxoebis wesebs, normebs, moTxovnebs;
• feTqebad nivTierebaTa da asafeTqebel saSualebaTa aRricxva,
saTanado Senaxva da xarjva, agreTve usafrTxo da swori
gamoyeneba;
• usafrTxoebis wesebiT gaTvaliswinebuli teqnikuri
dokumentaciis droulad Sevseba monacemebiT, romlebic asaxaven
samuSaoTa usafrTxo warmoebis sazRvrebsa da avariis
likvidaciis zomebs.
wiaRiT mosargeblis mier usafrTxoebis wesebisa da normebis dacvis
uzrunvelyofisaTvis pasuxismgebloba ekisrebaT saTanado sawarmoTa,
dawesebulebaTa da organizaciaTa xelmZRvanelebs, isini
gansazRvraven im pirTa wres, romlebic kontrols gauweven
sawarmoTa, dawesebulebaTa da organizaciaTa struqturul
qvedanayofebSi usafrTxoebis aRniSnuli wesebis dacvas.
wiaRiT sargeblobasTan dakavSirebul samuSaoTa xelmZRvanelebi, sxva maTTvis uflebamosili Tanamdebobis pirebi, muSakTa janmrTelobisa da sicocxlisTvis uSualo safrTxis Seqmnisas valdebulni arian dauyovnebliv SeaCeron samuSaoebi da uzrunvelyon momuSaveTa evakuacia.
Tu safrTxe emuqreba mosaxleobas wiaRiT sargeblobasTan
dakavSirebul samuSaoTa gavlenis sferoSi, Sesabamisi wiaRiT
mosargeble subieqtebi valdebulni arian Seatyobinon amis Sesaxeb
saxelmwifo da adgilobrivi mmarTvelobis organoebs da
SesaZleblobis farglebSi monawileoba miiRon avariis likvidaciaSi.
`wiaRis Sesaxeb~ kanonSi mocemulia, rom wiaRiT sargeblobisTvis
ibegreba:
• wiaRis geologiuri Seswavlis samuSaoebi;
• sainJinro-geologiuri Seswavlis samuSaoebi (zogadi Zebnis
samuSaoebis CaTvliT);
• sasargeblo wiaRiseulis sabadoebis Zebna-Ziebis samuSaoebi;
• winaswari detaluri Ziebis samuSaoebi.
zemoT xsenebul dabegvras ar iTvaliswinebs sagadasaxado kodeqsi da dRes moqmedi arc erTi sxva kanoni, “wiaRis Sesaxeb” kanonis garda. es muxli sruliad usafuZvloa da ewinaaRmdegeba `sagadasaxado kodeqss~, Sesabamisad SeuZlebelia misi SesrulebaSi moyvana. udavoa, rom `wiaRis Sesaxeb~ kanoni moZvelebulia da saWiroebs gadasinjvas.
15
geologiuri saqmianobis licenzireba
`geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb” kanoni romelic
miRebul iqna 2003 wlis 8 maiss, awesrigebs saqarTvelos teritoriaze
geologiuri saqmianobis licenzirebasTan dakavSirebul
urTierTobebs, adgens licenziis gacemis, misi moqmedebis SeCerebis,
ganaxlebisa da gauqmebis wess. “geologiuri saqmianobis licenziis
gacemis Sesaxeb” kanoni ZalaSi Sevida 2003 wlis 1 ivniss.
geologiuri saqmianobis licenzia aris garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros geologiis saxelmwifo departamentis mier administraciuli aqtiT pirisTvis miniWebuli ufleba, romlis safuZvelzec mewarmes SuZlia ganaxorcielos samewarmeo saqmianoba geologiis sferoSi.
licenzia gaicema erTjeradad da igi uvadoa.
salicenzio mowmoba warmoadgens licenziis flobis damadasturebel dokuments.
salicenzio saxeobebi da mosakreblebi:
dauSvebelia licenziis SemoReba sxva saxis geologiur saqmianobaze.
licenziis maZiebels SeuZlia Seitanos ganacxadi erTi an meti licenziis misaRebad.
akrZalulia licenziis sxva pirisTvis gadacema, garda reorganizaciis SemTxvevebisa.
licenzia warmoadgens saqarTvelos teritoriaze geologiuri saqmianobis uflebis erTaderT damadasturebel dokuments.
salicenzio saxeoba salicenzio
mosakrebeli
regionuli geologiuri samuSaoebi da geologiuri
agegmva
160 lari
liTonuri sasargeblo wiaRiseulis sabadoebis
Zebna-Zieba
190 lari
araliTonuri sasargeblo wiaRiseulis sabadoebis
Zebna-Zieba
190 lari
myari sawvavi wiaRiseulis sabadoebis Zebna-Zieba 190 lari
hidrogeologiuri samuSaoebi 190 lari
sainJinro geologiuri samuSaoebi 190 lari
geofizikuri samuSaoebi 190 lari
geoqimiuri samuSaoebi 190 lari
geoekologiuri samuSaoebi 190 lari
16
salicenzio pirobebi
geologiuri saqmianobis salicenzio pirobebi warmoadgens im moTxovnebis amomwurav nusxas, romlis dacvac aucilebelia licenziis misaRebad, agreTve wesebis, standartebis da moTxovnebis erTobliobas, romelTa dacvac moeTxoveba licenziis mflobels samewarmeo geologiuri saqmianobis gansaxorcieleblad.
salicenzio pirobebi iyofa or tipad: 1) licenziis misaRebad dadgenili _ pirobebi gansazRvrulia mxolod kanoniT; 2) licenziis miRebis Semdeg dasacavi – nebismieri normatiuli aqti (ministris brZanebiT, standarti da a.S.), romelic moqmedebs am sferoSi.
licenziis maZiebeli licenziis misaRebad departaments warudgens
werilobiT gancxadebas, romelic unda Seicavdes:
• im administraciuli organos dasaxelebas, romelsac mimarTavs ganmcxadebeli _
garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros geologiis
saxelmwifo departamenti;
• ganmcxadeblis vinaoba da misamarTi, samewarmeo reestris monacemebi _
sawarmos saxelwodeba, organizaciul-samarTlebrivo forma,
iuridiuli misamarTi, xelmZRvaneli piri, registraciis nomeri da
TariRi, maregistrirebeli organos dasaxeleba;
• romeli licenziis miRebas moiTxovs licenziis maZiebeli _ aq mieTiTeba
salicenzio geologiuri saqmianobis saxeze;
• monacemebs licenziis maZiebel sawarmoSi dasaqmebuli kvalificiuri
specialistebis Sesaxeb _ dasaqmebuli pirebis saxeli, gvari da
monacemebi ganaTlebis Sesaxeb;
• informacias geologiuri saqmianobis gansaxorcieleblad saWiro teqnikur
saSualebaTa flobis Sesaxeb _ aq unda mieTiTos, rom sawarmo flobs
aucilebel teqnikur saSualebebs im saxis geologiuri
saqmianobis gansaxorcieleblad, romelzec iTxovs licenzias,
Tumca “geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb” kanoni
ar iTvaliswinebs aucilebl teqnikur saSualebaTa nusxas. es
teqnikuri saSualebebi SeiZleba iyos maZieblis sakuTrebaSi an
xelSekrulebiT hqondes miRebuli sargeblobaSi.
• gancxadebis wardgenis TariRs da ganmcxadeblis xelmoweras.
gancxadebas Tan unda erTvodes:
• salicenzio mosakreblis gadaxdis damadasturebeli sabuTi _ sabanko
dawesebulebis mier gacemuli qviTari
• gancxadebaSi miTiTebuli specialistebis kvalifikaciis damadasturebeli
dokumentis asli (diplomi, amonaweri Sromis wignakidan).
specialistebis kvalifikacia gulisxmobs, rom maT unda hqondeT
aranakleb ori wlis samuSao staJi (fizikuri piris SemTxvevaSi
igulisxmeba piradi kvalifikacia).
17
• warmomadgenlis mier gancxadebis Setanis SemTxvevaSi saTanado rwmunebuleba.
warmomadgeneli SeiZleba iyos nebismieri srulwlovani qmedunariani
piri. warmomadgenlisTvis fizikuri piris mier gacemuli
rwmunebuleba unda damowmdes sanotaro wesiT. iuridiuli piris mier
rwmunebulebis gacemis SemTxvevaSi ar aris aucilebeli misi
sanotaro damowmeba da sakmarisia iuridiuli piris satitulo
furcelze rwmunebulebis ganTavseba. rwmunebulebas iuridiuli piris
an sxva organizacis saxeliT gascems xelmZRvaneli an is piri,
romelsac wesdebiT eniWeba aseTi uflebamosileba.
im SemTxvevaSi Tu licenziis maZiebeli moiTxovs licenzias:
a) Semdegi saxis geologiur saqmianobebze:
liTonuri sasargeblo wiaRiseulis Zebna-Zieba;
araliTonuri sasargeblo wiaRiseulis Zebna-Zieba;
myari sawvavi wiaRiseulis sabadoebis Zebna-Zieba;
hidrogeologiuri samuSaoebi;
sainJinro-geologiuri samuSaoebi;
geofizikuri samuSaoebi.
valdebulia gancxadebas daurTos gancxadebaSi miTiTebuli
geologiuri saqmianobis ganxorcielebisTvis saWiro teqnikur
saSualebaTa CamonaTvali.
amJamad ar aris gansazRvruli im teqnikuri saSualebebis CamonaTvali, romelic saWiroa ama Tu im saqmianobis gansaxorcieleblad. licenziis mflobelis mier miTiTebuli teqnikuri saSualebebis Semowmeba xdeba sabWoTa kavSiris droindel standartebTan Sesabamisobis dadgeniT, romelic saqarTveloSi ar moqmedebs, radgan Sesrulebulia ara saxelmwifo, aramed rusul enaze. garda amisa safuZvlebis Sesaxeb kanoni krZalavs kanonqvemdebare normatiuli aqtiT damatebiTi salicenzio pirobebis SemoRebas.
b) Semdegi saxis geologiuri saqmianobebze:
regionuli geologiuri samuSaoebi da geologiuri agegmva,
geoqimiuri samuSaoebi,
geoekologiuri samuSaoebi,
gancxadebaSi miTiTebul teqnikur saSualebaTa CamonaTvalis darTva
ar aris saWiro.
geologiis departamentis poziciiT, teqnikur saSualebaTa damatebiTi CamonaTvali warmoadgens dasturs imisa, rom arsebuli teqnikuri saSualebebi marTlac gaaCnia sawarmos da Sesabamisad departamentis moTxovniT CamonaTvali unda iyos damowmebuli sawarmos beWdiTa da direqtorisa da buRaltris xelmoweriT, Tumca amas ar iTvaliswinebs `geologiuri saqmianobis licenziisa da
nebarTvis gacemis” Sesaxeb kanoni da safuZvlebis Sesaxeb kanoni.
samewarmeo reestrSi registraciis Sesaxeb monacemebis cvlilebis an
licenziis maZiebel subieqtSi dasaqmebuli kvalificiuri
specialistebis Sesaxeb monacemebis cvlilebis SemTxvevaSi, licenziis
mflobeli valdebulia amis Taobaze werilobiT acnobos geologiis
departaments da warudginos saTanado dokumentebi cvlilebebis
18
ganxorcielebidan 7 samuSao dRis ganmavlobaSi. zemoT aRniSnuli
cvlilebebis ganxorcieleba xdeba martivi administraciuli
warmoebis wesiT.
salicenzio mosakreblebis gadaxdis wesi
salicenzio mosakrebeli aris erTjeradi savaldebulo gadasaxadi
saqarTvelos centralur biujetSi, romelsac licenziis maZiebeli
gadaixdis `salicenzio da sanebarTvo mosakreblebis Sesaxeb”
kanoniT dadgenili odenobiT, geologiuri saqmianobisTvis licenziis
misaRebad.
sabanko dawesebuleba pirs salicenzio mosakreblis gadaxdisas
aZlevs gadaxdis damadasturebel qviTars: unaRdo angariSsworebisas
es aris sagadasaxado davaleba, xolo naRdi angariSsworebisas _
salaros Semosavlis orderi. mniSvnelovania, TviT qviTarSi mieTiTos
mosakreblis daniSnuleba, kerZod “salicenzio mosakrebeli”.
licenziis maZiebeli fizikuri da iuridiuli piri valdebulia
mosakreblis gadaxdis damadasturebeli qviTari werilobiT
gancxadebasTan erTad warudginos licenziis gamcem organos.
Tu licenziis maZiebeli SemTxveviT gadaixdis salicenzio
mosakrebelze zedmet Tanxas, es gamovlindeba dokumentebis dadgenil
moTxovnebTan Sesabamisobis dadgenis dros. geologiis departamenti
valdebulia licenziis maZiebels dauyovnebliv, ukidures SemTxvevaSi
licenziis gacemis Taobaze gadawyvetilebis miRebamde daubrunos
zedmetad gadaxdili Tanxa.
licenziis gacemaze uaris Tqmis SemTxvevaSi gadaxdili mosakrebeli
ukan dabrunebas ar eqvemdebareba.
salicenzio mosakrebelTan dakavSirebul davas wyvets sasamarTlo.
sasamarTloSi sarCelis Setana ar aTavisuflebs licenziis gamcems
salicenzio mosakreblis gadaxdisgan.
licenziis gacemis wesi
licenzia gaicema sajaro administraciuli warmoebis wesiT, romlis
dawyebis safuZvelia licenziis maZieblis mier Sesabamis
administraciul organoSi gancxadebisa da masze TandarTuli
sabuTebis Setana. licenziis maZiebeli SeiZleba iyos nebismieri
fizikuri an iuridiuli piri, aseve sxva organizaciuli warmonaqmnebi,
romlebic ar warmoadgenen iuridiul pirebs (mag., amxanagoba).
ramdenime pirs erToblivad SeuZlia amxanagobis formiT gaerTiandnen
da amxanagobis saxeliT moiTxovon erTi licenziis miReba, risTvisac
isini ixdian erTad mosakrebels erTi licenziis misaRebad. Tumca,
rodesac erT licenzias flobs amxanagoba da masSi gawevrianebuli
19
erT-erTi daarRvevs salicenzio pirobebs, es iqneba licenziis
gauqmebis safuZveli, maT Soris maSinac, roca sxva Tanamflobelebs
ar daurRveviaT pirobebi.
licenziis gamcemi organo valdebulia gancxadeba registraciaSi
gaataros miRebis dResve da dausvas mas registraciis TariRi da
nomeri; ganmcxadeblis moTxovnisas ki, valdebulia dauyovnebliv
gasces cnoba gancxadebis registraciaSi gatarebis Sesaxeb.
licenziis maZieblis mier wardgenili gancxadebisa da masze
TandarTuli masalebis miRebasa da registraciaSi gatarebas axdens,
rogorc wesi, licenziis gamcemi organos kancelaria.
maZieblis mier wardgenili dokumentacia samsaxuris kancelariis
mier gadaecema licenziis gamcem sammarTvelos ufross, romelic
Tavisi rezoluciiT gaanawilebs Semosul sakiTxs sammarTvelos
TanamSromlebs Soris.
Tavdapirvelad, licenziis gamcemi organo gancxadebis
registraciidan 3 dRis vadaSi amowmebs akmayofilebs Tu ara
warmodgenili gancxadeba da masze TandarTuli masala dadgenil
moTxovnebs. moTxovnebi licenzirebis sferoSi dadgenilia mxolod
kanoniT. administraciuli warmoebis es safexuri gulisxmobs imis
Semowmebas, gancxadeba Seesabameba Tu ara zogadi administraciuli
kodeqsis 78-e da `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis
gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanonis me-9 muxlis, `geologiuri
saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ kanonis me-6 muxlis pirveli
punqtis `a~ da `b~ qvepunqtis moTxovnebs; aseve, unda Semowmdes
gancxadebas erTvis Tu ara salicenzio mosakreblis gadaxdis
damadasturebeli qviTari. unda aRiniSnos, rom Sesabamisobis
Semowmebisas ar xdeba warmodgenili dokumentebis ganxilva da igi
moicavs ZiriTadad gancxadebis Sinaarsis gacnobasa da TandarTuli
dokumentebis CamonaTvalis Semowmebas. Sesabamisobis Semowmebisas
yuradReba eTmoba Semdeg garemoebebs:
1. gancxadeba an masze darTuli masalebi xom ar aris
warmodgenili ucxo enaze. saqmiswarmoeba licenziis gamcem
organoSi mimdinareobs saxelmwifo (qarTul) enaze da
licenziis maZiebeli valdebulia yvela dokumenti waradginos
qarTul enaze. Tu romelime dokumenti an Semdgom moTxovnili
dokumenti qarTul enaze ar aris warmodgenili, vada maZieblis
mier daculad iTvleba da licenziis gamcemma organom
maZiebels unda ganusazRvros vada dokumentis Targmnisa da misi
sanotaro wesiT dadasturebisaTvis, romelic ar SeiZleba iyos 3
dReze naklebi. sanotaro wesiT dadasturebuli dokumentis
warmodgenamde saqmiswarmoebis vada SeCerebulad iTvleba;
2. Tu ganmcxadeblis mier moTxovnili licenziis gacema
miekuTvneba sxva organos uflebamosilebas, administraciuli
organo valdebulia ara ugvianes 5 dRisa gadaugzavnos
gancxadeba da masze TandarTuli sabuTebi uflebamosil
administraciul organos, romlis Sesaxebac 2 dRis vadaSi
20
Sesabamisi dasabuTebiT administraciuli organo acnobebs
ganmcxadebels;
3. warmodgenili dokumentaciis dadgenil moTxovnebTan
Sesabamisobis Semowmebisas gamovlindeba saqmis sirTule anu
SesaZlebeli iqneba Tu ara erTTvian vadaSi gadawyvetilebis
miReba da saWiro xom ar aris vadis gagrZeleba 3 Tvemde. unda
aRiniSnos, rom 3 Tvemde gagrZeleba aris maqsimumi (romelic
moicavs erTTvian vadasac) da vadis gagrZelebisas licenziis
gamcemma unda ixelmZRvanelos saqmis sirTuliT, savaraudod ra
vadaSi SeZlebs gadawyvetilebis miRebas da igi SeiZleba iyos
Tvenaxevari, ori Tve an 10 dRiT gagrZelebuli da a.S. vadis
gagrZelebis Sesaxeb gadawyvetileba unda iqnes miRebuli
administraciuli aqtis (mag., brZanebis) formiT, romlis
gamocemisaTvis calke administraciuli warmoeba ar imarTeba.
administraciuli aqti unda Seicavdes dasabuTebas, Tu ratom
gaxda aucilebeli vadis gagrZeleba da igi gamoicema ara
ugvianes 7 dRisa gancxadebis registraciidan. vadis gagrZelebis
Sesaxeb administraciuli aqtis miRebidan ara ugvianes momdevno
dRes unda ecnobos maZiebels, rom vada gagrZelebulia da
gadaeces mas vadis gagrZelebis Sesaxeb administraciuli aqtis
asli;
4. Tu dadgenili dokumentebi ar iqna srulad wardgenili, maSin
licenziis gamcemma organom unda mosTxovos ganmcxadebels
waradginos aucilebeli dokumentebi da ganusazRvros maTi
wardgenis vada, romelic ar unda iyos 5 dReze naklebi.
dokumentebis warmosadgenad gansazRvruli vada unda iyos
gonivruli, e.i. licenziis gamcemma organom miaxloebiT unda
gaTvalos, Tu ra vadaSi SeZlebs maZiebeli dokumentebis
warmodgenas, gaTvaliswinebul unda iqnes realuri viTareba da
Tu SesaZlebelia, mosmenil iqnes maZieblis poziciac imis
Sesaxeb, Tu ra vadaSi SeuZlia mas aRniSnuli dokumentis
warmodgena. moTxovnaSi konkretulad unda mieTiTos Tu ra
dokumenti an informacia unda warmoadginos maZiebelma,
winaaRmdeg SemTxvevaSi misTvis gansazRvruli vada gasulad ar
iTvleba da misi aTvla daiwyeba moTxovnis dakonkretebisas. Tu
am vadaSi ar iqna wardgenili dokumentebi, licenziis gamcem
organos ufleba aqvs (magram ar aris valdebuli) ganmcxadeblis
moTxovniT mxolod erTxel, ara umetes 15 dRiT damatebiT
gaagrZelos dokumentebis warmodgenis vada. damatebiT
moTxovnili dokumentebis warudgenloba iwvevs licenziis
moTxovnis Sesaxeb gancxadebis ganuxilvelad datovebas.
dokumentebis warsadgenad ganmcxadeblisaTvis micemuli
damatebiTi vada ar CaiTvleba saqmiswarmoebis saerTo vadaSi, e.i.
mocemul SemTxvevaSi saqmiswarmoeba SeCerebulia. vadis dineba
ganaxldeba Sesabamisi dokumentebis wardgenidan. gancxadebis
ganuxilvelad datovebisas ganmcxadebels ufleba aqvs kvlav
mimarTos administraciul organos licenziis misaRebad; aseT
SemTxvevaSi saqmiswarmoeba da Sesabamisad vadebis aTvla iwyeba
21
Tavidan. administraciul warmoebaSi vadis aTvla iwyeba
gancxadebis wardgenidan.
5. eqspertizis daniSvnis aucilebloba. calkeul SemTxvevebSi,
rodesac wamoiWreba iseTi sakiTxebi, romlebic specialur
codnas moiTxovs da gadawyvetilebis miReba SeuZlebeli xdeba
am sakiTxebis garkvevis gareSe, licenziis gamcemi niSnavs
eqspertizas. eqspertizis daniSvnis aqtSi konkretulad unda
Camoyalibdes is kiTxvebi, razedac surs pasuxis miReba
licenziis gamcem uwyebas. eqspertiza ZiriTadad iniSneba
mecnierebis, teqnikis anda medicinis sferoSi ama Tu im sakiTxis
gasarkvevad. dauSvebelia eqspertiza dainiSnos samarTlebriv
sakiTxebze.
gancxadebisa da masze TandarTuli masalebis Sesabamisobis dadgenidan
momdevno 3 dRis ganmavlobaSi unda ganxorcieldes Semdegi
RonisZiebebi:
1. eqspertizis daniSvnis aqti, gancxadeba da TandarTuli masalis
aslebi unda gadaegzavnos eqsperts daskvnis warmosadgenad.
eqsperti daskvnas warmoadgens masalebis miRebidan ori kviris
vadaSi. eqspertizis mimdinareobisas vadis dineba SeCerebulia;
2. unda gamoqveyndes cnoba sajaro gacnobisaTvis dokumentebis
wardgenis Sesaxeb. cnobaSi unda mieTiTos:
a) licenziis gamcemi organo, romelSic mimdinareobs
administraciuli warmoeba da misi misamarTi;
b) licenziis moTxovniT wardgenili gancxadebis mokle Sinaarsi;
g) licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb
administraciuli aqtis gamocemis vada;
d) nebismieri piris mier sakuTari mosazrebis wardgebis vada;
e) nebismieri piris ufleba, rom mas mosazrebis wardgenisas
SeuZlia ar daasaxelos Tavisi vinaoba;
v) cnobis gamoqveynebis TariRi.
sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnoba unda
gamoqveyndes licenziis gamcemi organos oficialur beWdviT
organoSi. Tu licenziis gamcem organos ara aqvs oficialuri
beWdviTi organo, maSin cnoba qveyndeba im beWdviT organoSi,
romelic vrceldeba licenziis gamcemi organos samoqmedo
teritoriaze da gamoicema kviraSi erTxel mainc. usaxsrobis an sxva
motiviT cnobis beWdviT organoSi gamoqveynebis SeuZleblobisas,
licenziis gamcemi organo valdebulia sul mcire zemoaRniSnuli
cnoba ganaTavsos samsaxuris oficialur dafaze (e.w. stendze), sadac
nebismier pirs eqneba SesaZlebloba daubrkoleblad gaecnos mas anu
cnoba iseT adgilas unda ganTavsdes, rom misi gacnoba yvelasaTvis
xelmisawvdomi unda iyos da mis gasacnobad dainteresebul pirs
SenobaSi Sesasvlelad saSvis miReba ar unda dasWirdes.
22
kvlevis Sedegebma gviCvenes, rom geologiis dapartamenti cnobas sajaro gacnobisTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb aqveynebs gazeT “saqarTvelos respublikaSi”
`geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb” kanonis mixedviT
geologiis departamenti saWiroebis SemTxvevaSi administraciuli
warmoebis msvlelobisas adgilze amowmebs licenziis misaRebad
wardgenil dokumentacias da Semowmebis Sedegad miRebuli
informacia SeiZleba gaxdes licenziis gacemis an gacemaze uaris
Tqmis safuZveli.
salicenzio pirobebis adgilze Semowmebis mizania daadginos, Seesabameba Tu ara gancxadebaSi miTiTebuli teqnikuri saSualebebi faqtobriv mdgomareobas, anu isini namdvilad unda gaaCndes licenziis maZiebels. bundovania fraza `saWiroebis SemTxvevaSi”, geologiis departamentis poziciiT saWiroebas gansazRvravs departamenti Tavis Sexedulebisamebr, anu Tu igi ar icnobs sawarmos da mis teqnikur potencials iRebs gadawyvetilebas teqnikur saSualebaTa adgilze Semowmebis Sesaxeb.
umJobesi iqneboda salicenzio pirobebis adgilze Semowmebis aucilebloba ufro mkacrad gansazRvruliyo kanoniT.
aRsaniSnavia is faqtic, rom kanonSi ar aris miTiTebuli is konkretuli teqnikuri saSualebebi, romelic aucilebelia geologiuri saqmianobis dasawyebad, Sesabamisad departamenti ver daumtkicebs mewarmes, rom igi mis xelT arsebuli, Tundac mwiri teqnikuri saSualebebiT, ver SeZlebs ganaxorcielos geologiuri saqmianoba.
sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnobis
gamoqveynebidan 20 dRis vadaSi nebismier pirs ufleba aqvs licenziis
gamcem organoSi gaecnos licenziis maZieblis mier warmodgenil
dokumentebsa da sxva dainteresebuli pirebis mosazrebebs, aseve
saqmeSi arsebul sxva masalas, gaakeTos amonawerebi, sakuTari xarjiT
gadaiRos aslebi, waradginos sakuTari mosazreba werilobiT,
daeswros saqmis zepir mosmenas. mosazrebis wardgena SeuZlia ara
mxolod ganmcxadebels, aramed sxva nebismier pirsac, romelic
uflebamosilia ar daasaxelos Tavisi vinaoba, e.i. darCes anonimurad.
aqve erTmaneTisagan unda gavmijnoT nebismieri pirisa da nebismieri
dainteresebuli piris cnebebi. nebismieri dainteresebuli piri aris
iseTi piri, romlis uflebebze an kanonier interesebze licenziis
gacema pirdapir da uSualo gavlenas axdens; dainteresebul pirad
iTvleba aseve licenziis maZiebeli. nebismieri piri ki aris iseTi
piri, romlis uflebebze da interesebze licenziis gacema uSualo
gavlenas ar axdens, magram surs gamoxatos Tavisi pozicia licenziis
konkretul subieqtze gacemasTan dakavSirebiT. maT Soris
mniSvnelovani gansxvavebaa administraciul warmoebaSi monawileobis
TvalsazrisiTac: nebismieri piri mosazrebas warmoadgens sajaro
gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnobis gamoqveynebidan
20 dRis vadaSi da ufleba aqvs mxolod daeswros zepiri mosmenis
sxdomas, xolo nebismier dainteresebul pirs eniWeba ufleba axsna-
ganmartebiT gamovides zepiri mosmenis sxdomaze.
23
ganmcxadebels ufleba aqvs administraciul warmoebas daeswros
piradad an iyos warmodgenili warmomadgenliT. warmomadgeneli
SeiZleba iyos nebismieri qmedunariani fizikuri piri.
warmomadgenlobis dros savaldebuloa licenziis gamcemi
organosaTvis wardgenili iyos kanonis Sesabamisad gacemuli da
gaformebuli rwmunebuleba (mindobiloba). fizikuri piris _
saqarTvelos moqalaqis, ucxo qveynis moqalaqis an moqalaqeobis
armqone piris _ mier gacemuli rwmunebuleba unda damowmdes
sanotaro wesiT. rwmunebulebas iuridiuli piris an sxva
organizaciis saxeliT gascems direqtori an is piri, romelsac
wesdebiT eniWeba aseTi uflebamosileba. iuridiuli piris mier
gacemul rwmunebulebas sanotaro damowmeba ar esaWiroeba da
sakmarisia misi moTavseba iuridiuli piris satitulo furcelze.
rwmunebulebis garda, warmomadgenelma SeiZleba monawileoba miiRos
davalebis xelSekrulebiTac. davalebis xelSekrulebas sanotaro
wesiT damowmeba ar esaWiroeba, maSinac ki, roca misi erT-erTi mxare
fizikuri piria.
ganmcxadebels licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb
gadawyvetilebis gamocemamde werilobiTi saxiT SeuZlia acileba
ganucxados licenziis gamcemi organos Tanamdebobis pirs, romelsac
kanonis Sesabamisad ara aqvs ufleba monawileobas iRebdes
administraciul warmoebaSi. saqmis zepiri mosmenis sxdomaze
acilebis Taobaze Suamdgomloba SeiZleba dayenebul iqnes zepiradac.
acilebis safuZvelia, Tu administraciul warmoebaSi monawileobas
iRebs is Tanamdebobis piri, romelic:
a) TviTon aris dainteresebuli mxare saqmeSi;
b) saqmeSi monawile dainteresebuli mxaris an misi warmomadgenlis
naTesavia (mocemul SemTxvevaSi naTesavebad iTvleba: pirdapiri
xazis naTesavi; meuRle, meuRlis da-Zma da pirdapiri xazis
naTesavi; aRmavali xazis pirdapiri naTesavis da-Zma; da_Zma, maTi
meuRleebi da Svilebi);
g) saqmeSi monawile dainteresebuli mxaris warmomadgenelia;
d) iyo eqsperti mocemul saqmesTan dakavSirebiT;
e) SromiT urTierTobaSia saqmeSi monawile dainteresebul
mxaresTan;
v) TviTon, an misi ojaxis wevri flobs aqciebs an wils im
sawarmoSi, romelic warmoadgens dainteresebul mxares;
z) saqmeSi monawile dainteresebuli mxaris an misi warmomadgenlis
ojaxis wevria.
nebismieri piris mier mosazrebis warmodgenis vadis gasvlidan (anu
sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnobis
gamoqveynebidan 20 dRis Semdeg) 5 dRis vadaSi imarTeba saqmis zepiri
mosmena. zepiri mosmenis gamarTvis Sesaxeb maZiebels unda ecnobos
zepiri mosmenis sxdomis gamarTvamde 7 dRiT adre mainc da mowveul
iqnes zepir mosmenaSi monawileobis misaRebad. zepir mosmenaze
mowveulni unda iqnen sxva dainteresebuli pirebic. mosawvev uwyebaSi
unda mieTiTos administraciuli organos uflebamosileba _ saqme
24
ganixilos da gadawyvitos dainteresebuli mxaris monawileobis
gareSec.
licenziis gamcemi organo valdebulia ganumartos ganmcxadebels misi
uflebebi da movaleobebi, gaacnos gancxadebis ganxilvis wesi da vada,
miuTiTos gancxadebaSi daSvebuli Secdomis Sesaxeb.
licenziis gamcemi organo licenziis Taobaze gadawyvetilebas iRebs
mxolod zepiri mosmenis gamarTvis safuZvelze, romlis xangrZlivoba,
rogorc wesi, ar unda aRematebodes erT samuSao dRes. licenziis
gamcemma organom unda gamoikvlios yvela wardgenili dokumenti,
mousminos ganmcxadebelsa da administraciul warmoebaSi monawile
sxva dainteresebul pirs, ganixilos maZieblis anda misi
warmomadgenlis mier dayenebuli Suamdgomlobebi (acilebis,
mtkicebulebaTa wardgenis da a.S). Tu eqspertiza hqonda daniSnuli,
ufleba aqvs sxdomaze gamoiZaxos eqsperti da kiTxvebi dausvas mis
mier warmodgenil daskvnasTan dakavSirebiT. eqspertisaTvis kiTxvis
dasmis ufleba aqvs maZiebelsa da saqmeSi CarTul dainteresebul
pirsac. sxdomaze SeiZleba gamoZaxebul iqnen mowmeebi ama Tu im faqtis
dasadastureblad.
zepiri mosmenis sxdoma sajaroa da nebismier pirs aqvs ufleba
daeswros mas, Tumca sxdomaze gamosvlis uflebiT sargebloben
maZiebeli da dainteresebuli piri. sxdomaze dgeba oqmi, sadac
aRiniSneba saqmis mimdinareoba, ganxilvis dro da adgili, sxdomaze
monawile mxareebi, eqspertebisa da mowmebis vinaoba, gansaxilveli
sakiTxis mokle aRwera. oqms xels awers sxdomis Tavmjdomare da
mdivani.
gadawyvetileba licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb
miiReba saqmeze yvela garemoebis dadgenis, mtkicebulebebis
gamokvlevis, Sefasebisa da warmodgenili argumentebis
urTierTSejerebis safuZvelze. gadawyvetileba licenziis gacemis an
gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb miiReba individualuri administraciuli
aqtis saxiT gancxadebis dadgenil moTxovnebTan Sesabamisobis
Semowmebidan 1 Tvis vadaSi, zepiri mosmenis gamarTvidan 10 dRis
vadaSi. administraciuli aqti SeiZleba gamoices brZanebis,
gankargulebis an gadawyvetilebis saxiT. administraciuli aqti
gamoicema werilobiT da ZalaSi Sedis gamoqveynebis momentidan.
gamoqveynebis mimarT gamoiyeneba igive wesebi, rac sajaro
gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnobis
gamoqveynebisaTvis aris dadgenili. licenziis Taobaze miRebuli aqtis
gamoqveyneba savaldebuloa. konkretulad Tu ra saxiT iqneba
administraciuli aqti gamocemuli (brZanebis, gankargulebis,
dadgenilebis da a.S.), es damokidebulia licenziis gamcemi organos
debulebaze. licenzia (salicenzio mowmoba) gaicema administraciuli
aqtis gamocemidan 3 dRis vadaSi.
informacia licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb unda
gamoqveyndes administraciuli aqtis gamocemidan 10 dRis vadaSi
25
oficialur beWdviT organoSi _ `saqarTvelos sakanonmdeblo macneSi~.
gamosaqveynebeli informacia moicavs mokle werilobiT publikacias,
sadac iqneba aRniSnuli licenziis mflobelis an im piris
saxelwodeba, romelsac uari eTqva licenziis gacemaze
(organizaciul-samarTlebrivi formis miTiTebiT, aseTi subieqtis
arsebobis SemTxvevaSi, mag., ind. mewarme, Sps, ss, sps,), gamcemi organos
dasaxeleba, brZanebis nomeri da TariRi, romliTac gadawyvetileba
iqna miRebuli, licenziis gacemis SemTxvevaSi licenzirebuli
saqmianobis saxeoba da licenziis moqmedebis vada.
administraciuli organos gadawyvetileba licenziis gacemis, aseve
licenziis gacemaze uaris Tqmis, misi moqmedebis SeCerebis an
ganaxlebis an/da gauqmebis Sesaxeb warmoadgens administraciul aqts,
romelic unda Seicavdes Semdeg rekvizitebs:
a) administraciuli aqtis saxes (mag., brZaneba #);
b) gamomcem organos dasaxelebas;
g) administraciuli aqtis saTaurs (mag., brZaneba # licenziis
gacemis Sesaxeb an licenziis gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb);
d) uflebamosili Tanamdebobis piris gvars, saxelsa da xelmoweras;
e) gamocemis drosa da adgils;
v) administraciuli aqtis gamomcemi organos mier miniWebul
saregistracio nomers;
z) administraciul aqtSi unda mieTiTos is organo, romelSic
SeiZleba am aqtis gasaCivreba, misi misamarTi da saCivris
wardgenis vada (mag., `brZaneba licenziis gacemis Sesaxeb
SeiZleba 1 Tvis vadaSi gasaCivrdes saministroSi, Semdeg
misamarTze...~).
administraciuli warmoebis dadgenili (licenziis gacemis vadis)
vadis darRveva CaiTvleba licenziis gacemaze uaris Tqmad, romlis
gasaCivrebac SesaZlebelia.
administraciuli warmoebisas darRveuli anu gaSvebuli vadis
aRdgena SesaZlebelia, Tu vadis gaSveba moxda sapatio garemoebebis
arsebobisas, rogoricaa dauZleveli Zala (miwisZvra, wyaldidoba an
a.S.), licenziis maZieblis avadmyofoba anda sxva sapatio mizezi anda
licenziis gamcemi organos brali. gaSvebuli vadis aRdgenisaTvis
licenziis maZiebelma werilobiTi gancxadebiT unda mimarTos
sapatio garemoebebis aRmofxvridan ara ugvianes 15 dReSi da unda
daadasturos sapatio garemoebebis arseboba gancxadebaze
avadmyofobis cnobis darTviT da sxva. licenziis gamcemi organo
gaSvebuli vadis aRdgenis gancxadebas ganixilavs 5 dRis vadaSi da
iRebs erT-erT Semdeg gadawyvetilebas (administraciuli aqtis
formiT): vadis aRdgenis an vadis aRdgenis dauSveblobis Sesaxeb.
26
sajaro administraciuli warmoeba
licenziis gacemis Taomaze
s q e m a
gancxadebisa da masze TandarTuli
masalebis wardgena licenziis
gamcem organoSi
gancxadebis registracia
miRebisTanave
licenziis maZieblis mier
wardgenili dokumentebis
Sesabamisobis Semowmeba dadgenil
moTxovnebTan
gancxadebis registraciidan 3 dReSi
saqmisaTvis arsebiTi mniSvnelobis
mqone garemoebaTa dasadgenad vadis
ara umetes 3 Tvemde gagrZelebis
Sesaxeb dasabuTebuli
gadawyvetilebis miReba
gancxadebis registraciidan 7 dRis
vadaSi. amis Sesaxeb ara ugvianes
momdevno samuSao dRisa ecnobeba
ganmcxadebels
dokumentebis an informaciis
arasrulad wardgenisas licenziis
maZieblisaTvis maT warsadgenad
vadis (aranakleb 5 dRis) gansazRvra
licenziis maZieblis TxovniT
mxolod erTxel damatebiT, ara
umetes 15 dRiT moTxovnili
dokumentebis an informaciis
wardgenis vadis gagrZeleba
`
saWiroebis SemTxvevaSi eqspertizis
daniSvna da saTanado masalebis
eqspertisaTvis gadagzavna
dadgenil moTxovnebTan
dokumentebis Sesabamisobis
dadgenidan 3 dRis vadaSi
27
licenziis Taobaze wardgenili
masalebis sajaro gacnobisaTvis
cnobis gamoqveyneba
Sesabamisobis dadgenidan 3 dReSi
eqspertis mier daskvnis warmodgena masalebis miRebidan 2 kviris vadaSi
licenziis misaRebad warmodgenili
dokumentebis gacnoba da sakuTari
mosazrebis wardgena nebismieri
piris mier
sajaro gacnobisaTvis dokumentebis
wardgenis Sesaxeb cnobis
gamoqveynebidan 20 dRis vadaSi
zepiri mosmenis daniSvna
licenziis maZiebels ecnobeba
saqmis zepiri mosmenis Sesaxeb mis
gamarTvamde 7 dRiT adre mainc da
mowveul unda iqnes zepir mosmenaSi
monawileobis misaRebad
zepiri mosmena
mosazrebebis wardgenis vadis
gasvlidan 5 dReSi
licenziis maZieblisaTvis
uflebebisa da movaleobebis
ganmarteba, gancxadebis ganxilvis
wesisa da vadis gacnoba
licenziis gamcemi organos mier
wardgenili dokumentis gamokvleva,
ganmcxadebelisa da administraciul
warmoebaSi monawile sxva
dainteresebul piris mosazrebis
mosmena da gadawyvetilebis miReba
saqmeze yvela garemoebis dadgenis,
Sefasebisa da warmodgenili
argumentebis urTierTSejerebis
safuZvelze
28
licenziis gacemaze uaris Tqmis safuZvlebi
licenzia ar gaicema, Tu:
• licenziis maZieblis mier warmodgenili dokumentacia ar
akmayofilebs licenziis misaRebad kanoniT dadgenil pirobebs;
• licenziis maZiebeli iTxovs licenzias, romelic gauqmebulia da
gauqmebidan ar gasula erTi weli;
• licenziis maZiebels SeuCerda am sferoSi miRebuli licenziis
moqmedeba da ar aRmofxvrila licenziis SeCerebis safuZveli.
akrZalulia licenziis gacemaze uaris Tqma gasacemi licenziebis raodenobis SezRudvis motiviT.
nebismier pirze, romelic akmayofilebs salicenzio pirobebs, unda gaices licenzia. geologiis sferoSi dauSvebelia, licenziis gamcemma organom CaTvalos, rom garkveuli raodenobis licenziis mflobeli subieqtebis meti ar aris saWiro da am mizeziT uari uTxras ganmcxadebels.
geologiis departamentis mier aWaris avtonomiuri respublikis Sesabamisi departamentisTvis geologiuri saqmianobis licenziis
gacemis uflebamosilebis gadacema
`saqarTvelos aRmasrulebeli xelisuflebis samTavrobo
dawesebulebebis sistemaSi avtonomiuri respublikis Sesabamisi
saministroebisa da uwyebebisTvis licenziebisa da nebarTvebis
gacemis uflebamosilebis gadacemis wesis Sesaxeb~ 2003 wlis 29
seqtembris #472 brZanebulebis mixedviT iseT licenziis maZiebelze,
romelic registrirebulia avtonomiuri respublikis teritoriaze
da geologiur saqmianobas axorcielebs amave teritoriaze,
licenzias gascems geologiis departamentis sistemaSi Semavali
avtonomiuri respublikis Sesabamisi departamenti. am
uflebamosilebis gadacema xorcieldeba saqarTvelos Sesabamisi
saministros samTavrobo dawesebulebis xelmZRvanelis brZanebiT,
geologiis departaments aseTi uflebamosileba avtonomiuri
salicenzio mowmobis gacema
licenziis gacemis Sesaxeb
gadawyvetilebis miRebidan 3 dRis
vadaSi
gadawyvetilebis miReba licenziis
gacemis an mis gacemaze uaris Tqmis
Sesaxeb
gancxadebis dadgenil
moTxovnebTan Sesabamisobis
dadgenidan erT TveSi
zepiri mosmenidan 10 dReSi
29
respublikis Sesabamisi saministrosTvis ar gadaucia, radgan
geologiis departamentidan miRebuli informaciiT avtonomiuri
respublikis Sesabamisi departamentis warmomadgenlebi ar icnoben
administraciul warmoebas da garda amisa asruleben geologiur
samuSaoebs dakveTiT anu ewevian samewarmeo saqmianobas da TviTonve
saWiroeben licenzirebas, garda amisa, departamentis azriT, aseTi
uflebamosilebis avtonomiuri respublikis Sesabamisi saxelmwifo
uwyebisTvis gadacema ar Sedis mewarmis interesebSi, ramdenadac
geologiis departamentis aWaris Sesabamisi uwyebis mier gacemuli
licenziis moqmedeba vrceldeba mxolod aWaris teritoriaze,
gansxvavebiT geologiis departamentis mier gacemuli licenziisgan,
romelic moqmedebs saqarTvelos mTel teritoriaze. Tu aWaris
teritoriaze gacemuli licenziis mflobeli moindomebs saqmianoba
ganaxorcielos saqarTvelos sxva teritoriaze aWaris avtonomiuri
respublikis teritoriis garda, maSin mas mouwevs igive saqmianobaze
meore licenziis aReba geologiis departamentSi.
geologiis departamentis mier aWaris avtonomiuri respublikisTvis licenziis gacemis uflebamosilebis gadacemas avaldebulebs prezidenzis brZanebuleba da amis ganuxorcielebloba kanonis darRvevaa, departamentis warmomadgenlebs ufleba ara aqvT subieqturi SexedulebiT imoqmedon da ara kanonis Sesabamisad. garda amisa Tu aWaris avtonomiur respublikaSi registrirebul sameurneo subieqts survili eqneba geologiuri samuSaoebi Caataros qveynis mTel teritoriaze, igi uflebamosilia geologiuri saqmianobis licenzia aiRos geologiis departamentSi.
salicenzio mowmobis dakargva an dazianeba
salicenzio mowmobis dakargvis an dazianebis SemTxvevaSi licenziis
mflobeli licenziis gamcems mimarTavs werilobiTi gancxadebiT
salicenzio mowmobis dublikatis miRebis Taobaze.
salicenzio mowmobis dublikatis mosakrebeli ganisazRvreba
`salicenzio da sanebarTvo mosakreblis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanoniT.
salicenzio mowmobis dublikatis mosakrebeli Seadgens 10 lars.
licenziis gamcemi gancxadebis miRebidan 2 dReSi gascems salicenzio mowmobis dublikats. Sesabamisi informacia Seitaneba uwyebriv da saxelmwifo salicenzio reestrSi.
dublikatis gacemasTan dakavSirebiT licenziis gamcemi organo zogadi administraciuli kodeqsis Sesabamisad warmarTavs martiv administraciul warmoebas.
dublikatis gacemis Sesaxeb unda gamoices administraciuli aqti.
salicenzio mowmobis dublikats aqvs iseTive iuridiuli Zala, rogoric mis dedans.
licenziis dublikatis gacemasTan dakavSirebiT saxelmwifo organoebisaTvis xSir SemTxvevaSi gaurkvevelia Tu ra aris
30
licenziis dublikati: es aris licenziis qseroasli, licenziis axali mowmoba Tu sxva ram. gaurkvevlobas Tu erTgvar dabneulobas iwvevs is faqti, rom salicenzio mowmoba (licenzia) aris mkacri aRricxvis dokumenti, romelic Seicavs specialur rekvizitebs (specialur nomrebs, gacemis TariRsa da a.S.), romelic gansakuTrebuli wesiT bardeba licenziis organos da pasuxismgebelia mis TiToeul calze. licenziis dublikati aris Cveulebriv axali salicenzio mowmoba, im gansxvavebiT, rom masze TvalsaCino adgilas aRiniSneba warwera: `dublikati~ an `asli~. rac Seexeba numeracias: licenzia warweriT `dublikati~ iqneba adre dakarguli Tu dazianebuli licenziis Semcveli axali dokumenti Tavisi nomriT, romlis numeracia bunebrivia ar emTxveva dakarguli Tu dazianebuli licenziis nomers SesaZlebelia saerTod SemuSavdes dublikatisaTvis axali salicenzio mowmobis forma da saTanado wesiT damtkicdes igi.
licenziis moqmedebis SeCereba da ganaxleba
licenziis gamcemi iRebs gadawyvetilebas licenziis moqmedebis
SeCerebis Sesaxeb, Tu licenziis mflobeli arRvevs kanoniT dadgenil
salicenzio pirobebs.
Tu licenziis SeCerebis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebis dayovnebam
SeiZleba arsebiTi ziani miayenos sajaro an kerZo interesebs,
licenziis gamcemi uflebamosilia administraciuli warmoebis gareSe
miiRos dasabuTebuli gadawyvetileba licenziis moqmedebis SeCerebis
Sesaxeb. gadawyvetileba licenziis mflobels unda ecnobos ara
ugvianes momdevno samuSao dRisa.
licenziis gamcemi licenziis moqmedebis SeCerebis Sesaxeb
gadawyvetilebaSi miuTiTebs kanoniT dadgenil salicenzio pirobebs,
romelTa Sesrulebac (gamosworebac) gamoiwvevs licenziis moqmedebis
ganaxlebas.
licenziis moqmedeba SeCerdeba SeCerebis gamomwvevi mizezebis
aRmofxvramde, magram ara umetes 3 Tvisa.
licenziis moqmedebis SeCerebis Sesaxeb gadawyvetileba SeiZleba
gasaCivrdes zemdgom Tanamdebobis pirTan, zemdgom administraciul
organoSi an/da sasamarTloSi.
licenziis moqmedeba ganaxldeba licenziis ganaxlebis Sesaxeb
administraciuli aqtis safuZvelze. licenziis gamcemi uflebamosilia
licenziis moqmedebis ganaxlebis administraciuli warmoebis
dasrulebamde, wardgenil masalebze dayrdnobiT, ganaaxlos
licenziis moqmedeba.
Tu licenziis moqmedebis SeCereba an licenziis gauqmeba zians ayenebs, sazogadoebriv an saxelmwifo interesebs, licenziis mflobels, kanonis safuZvelze, ufleba aqvs garkveuli vadiT gaagrZelos licenziiT gaTvaliswinebuli saqmianoba licenziis gamcemis zedamxedvelobiT.
31
licenziis Taobaze gadawyvetilebis zemdgom organoSi an sasamarTloSi gasaCivreba ar iwvevs arsebuli gadawyvetilebis SeCerebas, Tu licenziis gamcemi, saCivris ganmxilveli organo an sasamarTlo ar miiRebs sxva gadawyvetilebas.
licenziis gauqmeba
licenziis gacemaze gadawyvetileba (licenzia) gauqmdeba, Tu:
• igi gasca arauflebamosilma organom an pirma;
geologiis sferoSi licenziis gamcemi uflebamosili organo ganisazRvreba `geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ kanoniT, xolo licenziis gamcemi uflebamosili piri ki, licenziis gamcemi organos debulebiT.
• igi ewinaaRmdegeba kanons an arsebiTad irRveva licenziis
momzadebis an gamocemis kanonmdeblobiT dadgenili moTxovnebi;
safuZvlebis Sesaxeb kanonSi pirdapir ganisazRvra, rom licenzia unda gaices sajaro administraciuli warmoebis wesiT. sajaro administraciul warmoebaSi (licenziis gacemis wesi) `arsebiTi moTxovnebis darRvevad~ iTvleba Tu ar gamoqveynda cnoba sajaro gacnobisaTvis dokumentis wardgenis Sesaxeb, maZiebeli da sxva dainteresebuli pirebi ar iqnen mowveuli saqmis zepir mosmenaze, maZiebels ar ecnoba saqmis ganxilvis vadis gagrZelebis Sesaxeb, licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb aqti gamoica Sesabamisobis dadgenidan 1 Tvis gasvlis Semdeg, dairRva mosazrebebis wardgenis 20 dRiani vada; administraciuli aqti licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb ar gamoqveynda.
• licenziis gauqmeba pirdapir miTiTebulia kanonSi;
• arsebobs axlad aRmoCenili an axlad gamovlenili garemoeba,
agreTve Sesabamisi samecniero-teqnikuri aRmoCena an gamogoneba,
rac licenziis gamcems arTmevs SesaZleblobas gamosces aseTi
administraciuli aqti da licenziis moqmedebam SeiZleba
mniSvnelovani ziani miayenos saxelmwifo an sazogadoebriv
interesebs;
• arsebobs licenziis mflobelis moTxovna, rom mas gauuqmon
licenzia;
• saxezea licenziis mflobelis gardacvaleba (dadgenili wesiT
gardacvlilad an ugzo-ukvlod dakargulad aRiareba an
qmeduunarod cnoba) anda likvidacia;
licenziis mflobelis gardacvlilad gamocxadebis, ugzo-ukvlod dakargulad aRiarebis, qmeduunarobis aRiarebis an likvidaciis safuZvliT licenzia gauqmdeba maSin, Tu warmodgenili iqneba TiToeuli am safuZvlis Sesaxeb sasamarTlo gadawyvetileba; TiToeuli zemoaRniSnuli faqti (licenziis mflobelis gardacvlilad gamocxadeba, qmeduunarod aRiareba, ugzo-ukvlod dakargulad aRiareba, xolo iuridiuli piris SemTxvevaSi ki _ likvidacia) dadgenili unda iyos sasamarTlos mier.
• licenziis moqmedebis SeCerebis vada gasulia da ar aRmoifxvra
misi SeCerebis safuZveli;
32
salicenzio pirobebis darRvevisas licenziis gamcemi organo aCerebs licenziis moqmedebas ara umetes 3 Tvis vadiT. am vadaSi darRveuli salicenzio pirobebis gamousworebloba iqneba licenziis gauqmebis safuZveli.
• gauqmda an Seicvala Sesabamisi normatiuli aqti, rac
administraciul organos arTmevs SesaZleblobas gamosces aseTi
administraciul-samarTlebrivi aqti da administraciuli aqtis
moqmedebam SeiZleba mniSvnelovani ziani miayenos saxelmwifo an
sazogadoebriv interesebs. aseT SemTxvevaSi dainteresebul
mxares, romelsac ziani miadga, misi moTxovnis safuZvelze
miecema anazRaureba.
licenziis gamcemi licenziis gauqmebis Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs
licenziis gacemisaTvis dadgenili wesiT.
Tu licenziis moqmedebis SeCerebis vadis gasvlisas ar aRmoifxvra
misi SeCerebis safuZveli an Tu gadawyvetilebis miRebis dayovnebam
SeiZleba arsebiTi ziani miayenos sajaro an kerZo interesebs,
licenziis gamcemi valdebulia 3 dReSi miiRos dasabuTebuli
gadawyvetileba licenziis gauqmebis Sesaxeb. licenziis gamcemi
licenziis mflobels dauyovnebliv Seatyobinebs licenziis gauqmebis
Taobaze administraciuli warmoebis dawyebis Sesaxeb.
33
statistikuri monacemebis analizi
`geologiuri saqmianobis licenzis gacemis Sesaxeb kanonis
amoqmedebis” Semdeg:
geologiuri saqmianobis licenziis misaRebad departaments mimarTa
17- ma licenziis maZiebelma da uari ar eTqva arc erT maTgans;
sul gaica 27 licenzia geologiuri saqmianobis sxvadasxva saxeze.
geologiuri saqmianobebis saxeebis mixedviT gacemuli licenziebi ase
ganawilda:
geologiuri saqmianobis saxe gacemuli
licenziebis
raodenoba
sainJinro-geologiuri samuSaoebisTvis 12
hidrogeologiuri samuSaoebi 7
regionuli geologiuri samuSaoebi da geologiuri
agegmva
2
liTonuri sasargeblo wiaRiselis Zebna-Zieba 3
araliTonuri sasargeblo wiaRiseulis Zebna-Zieba 2
geoqimiuri samuSaoebi 1
sawarmoebi registrirebulia Semdeg qalaqebSi:
qalaqis dasaxeleba registrirebul
saqarmoTa
raodenoba
Tbilisi 11
baTumi 1
ozurgeTi 1
saCxere 1
gori 1
borjomi 1
lanCxuTi 1
jer ar gacemula arc erTi licenzia Semdegi saxis geologiuri
saqmianobebisTvis : myari sawvavi wiaRiseulis Zebna-Zieba, geofizikuri
samuSaoebi, geoekologiuri samuSaoebi.
amasTan licenziis gacemis dros SeimCneva Semdegi kanondarRvevebi,
kerZod, saaqcio sazogadoeba saqarTvelos geologiisa da samTo
saqmis erovnuli kompaniis filialze _ `hidrosainJgeo~ gacemulia
sainJinro geologiuri saqmianobis da hidrogeologiuri saqmianobis
liceniziebi. igive organizaciis meore filialze _ `mcire kavkasia~
gacemulia Semdegi saxis licenziebi: regionuli geologiuri
samuSaoebi da geologiuri agegmva, liTonuri sasargeblo
wiaRiseulis Zebna-Zieba, araliTonuri sasargeblo wiaRiseulis Zebna-
Zieba, hidrogeologiuri samuSaoebi.
34
licenzia gaicema samewarmeo subieqtze da ara obieqtze. amasTan ss saqarTvelos geologiisa da samTo saqmis erovnuli kompania flobs sainJinro-geologiuri saqmianobis licenzias, rac mis filials imTaviTve aniWebs uflebas ganaxorcielos sainJinro-geologiuri samuSaoebi.
am droisTvis saproeqto-samSeneblo licenziis mflobel 14
organizacias gauvida licenziis moqmedebis vada. saproeqto-
samSeneblo saqmianobis licenzia aniWebda maT sainJinro-geologiuri
da hidrogeologiuri samuSaoebis warmoebis uflebas da isini
saWiroeben geologiuri saqmianobis licenziis aRebas, im SemTxvevaSi
Tu kvlav ewevian geologiur saqmianobas.
Cven davukavSirdiT vadagasul saproeqto-samSeneblo licenziis
mflobel mewarmeebs imis gasagebad axorcieleben Tu ara isini
geologiur saqmianobas. mewarmeebidan, romelTan dakavSirebac Cven
movaxerxeT didi nawili ar eweva geologiur saqmianobas, nawils
gaaCnia geologiis sferoSi samewarmeo saqmianobis survili, magram
ver axorcielebs geologiuri saqmianobis licenziis uqonlobis gamo,
isini ukmayofilebas gamoTqvamen salicenzio mosakreblis
odenobasTan dakavSirebiT da aRniSnaven, rom es aris licenziis
auReblobis ZiriTadi mizezi. aRsaniSnavia aseve mewarmeTa dabali
informirebulobis done: dafiqsirda SemTxveva, rodesac mewarmem ar
icoda, rom geologiuri saqmianobis gansaxorcieleblad aucilebelia
geologiuri saqmianobis licenziis aReba.
geologiis departamentis ganmartebiT igi telefoniT daukavSirda
mewarmeebs da acnoba saproeqto samSeneblo licenziis vadis
gasvlisa da geologiuri saqmianobis licenziis aRebis
aucileblobis Sesaxeb.
35
kontrolis sistema
salicenzio pirobebis Sesrulebaze kontroli
licenziis gamcem organos licenziis mflobelis saqmianobis
kontrolis ufleba mianiWa `samewarmeo saqmianobis licenziisa da
nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanonis me-7 muxlis pirveli
punqtis `v~ qvepunqtma.
kvlevis Sedegad aRmoCnda, rom geologiis dapartamenti ar aris registrirebuli makontrolenlad (makontrolebel organoTa saxelmwifo reestrSi, romelsac iusticiis saministro awarmoebs), Sesabamisad geologiis dapartaments ara aqvs ufleba kontroli ganaxorcielos salicenzio pirobebis Sesrulebaze.
makontrolebel organoTa saxelmwifo reestrs awarmoebs
saqarTvelos iusticiis saministro. akrZalulia samewarmeo
saqmianobaze kontroli ganaxorcielos im organom, romelic ar aris
registrirebuli makontroleblad. saxelmwifo, adgilobrivi
TviTmmarTvelobisa da mmarTvelobis organom, agreTve Sesabamisma
administraciulma organom makontrolebel organoTa saxelmwifo
reestrSi registraciisaTvis gancxadebiT unda mimarTos saqarTvelos
iusticiis saministros. gancxadebas unda daerTos:
1 samewarmeo saqmianobis saxeebis CamonaTvali, romlebzec unda
ganaxorcielos kontroli;
2 miTiTeba normatiuli aqtis (mag., kanonis) konkretul muxlze an
muxlebze, romlebic mas aniWeben samewarmeo saqmianobaze
kontrolis ganxorcielebis uflebas.
saqarTvelos iusticiis saministro warmodgenil gancxadebasa da
TandarTul masalebs ixilavs maTi wardgenidan 10 dRis vadaSi da
iRebs gadawyvetilebas makontrolebel organod registraciis an
registraciaze uaris Tqmis Sesaxeb. Tu saqarTvelos iusticiis
saministrom Sesabamisi organo gaatara registraciaSi rogorc
makontrolebeli, maSin igi masze gascems registraciis cnobas.
kontrolis Sesaxeb kanonmdeblobis mixedviT kontrols ar
warmoadgens kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli licenziis,
sertifikatis gacema, savaWro qselSi sertifikatis moTxovna da
Sesabamisi aqtis Sedgena. mewarmis Semowmeba licenziis miRebis Semdeg
eqceva kontrolis saerTo reJimSi da makontrolebel organos
ufleba ara aqvs sasamarTlo brZanebis gareSe ganaxorcielos misi
kontroli.
licenziis gamcem organoebs ufleba aqvT ganaxorcielon mewarmis
saqmianobaze kontroli mxolod salicenzio anda pirobebTan
dakavSirebiT; kerZod, im wesebis, normebisa da moTxovnebis
erTobliobis Sesrulebaze kontroli, romelTa dacvac moeTxoveba
licenziis mflobels licenziiT gansazRvruli saqmianobis
ganxorcielebisas. licenziis misaRebad dadgenili pirobebis
Semowmeba, rogorc zemoT aRvniSneT, kontrolad ar iTvleba.
36
Semowmebis dawyebamde licenziis gamcemi, rogorc makontrolebeli
organo valdebulia licenziis mflobelis saqmianobis dadgenil
moTxovnebTan Semowmebis dawyebamde mimarTos im raionul (saqalaqo)
sasamarTlos, romlis samoqmedo teritoriaze gaaCnia mewarmes
adgilsamyofeli (iuridiuli misamarTi). Suamdgomloba mewarmis
Semowmebis Taobaze unda Seicavdes sakmaris safuZvels brZanebis
gasacemad.
SuamdgomlobaSi mieTiTeba Sesamowmebeli mewarmis zusti monacemebi _
saxelwodeba, organizaciul-samarTlebrivi forma, iuridiuli
misamarTi _ Semowmebis vada da farglebi anu miTiTeba imis Sesaxeb
Tu konkretulad mewarmis saqmianobis Tu dokumentaciis ra nawili
unda Seamowmos makontrolebelma organom. Suamdgomlobas aseve unda
daerTos makontrolebeli organos saxelmwifo reestrSi
registraciis cnobis asli, romelsac Sesabamisi uwyebis
makontrolebel organod registraciaSi gatarebisas gascems
saqarTvelos iusticiis saministro. Tu es cnoba ar daerTo
Suamdgomlobas, sasamarTlo gamoitans ganCinebas xarvezis Sesaxeb da
warmoebaSi ar miiRebs Suamdgomlobas.
gamonaklis SemTxvevaSi, roca SesaZlebelia safrTxe Seeqmnas
saxelmwifo uSiSroebas, adamianis sicocxles an janmrTelobas anda
mtkicebulebebs, makontrolebel organos ufleba aqvs
sasamarTlosadmi mimarTvis gareSe SeaCeros mewarmis saqmianoba
Semowmebis sagnis nawilSi da amis Semdeg dauyovnebliv (imave dRes an
Tu es ver xerxdeba ara ugvianes momdevno dRisa) mimarTos
mosamarTles Semowmebis Sesaxeb brZanebis misaRebad. Tu sawarmos
saqmianobis SeCereba SeuZlebelia an igi mniSvnelovan zians miayenebs
mewarmes anda SeCerebis winaaRmdegia mewarme, makontrolebeli organo
uflebamosilia daiwyos mewarmis Semowmeba da 24 saaTis ganmavlobaSi
mimarTos mosamarTles SuamdgomlobiT dawyebuli Semowmebis
kanonierad cnobisa da Semowmebis Sesaxeb brZanebis gacemis TxovniT.
aseT SemTxvevaSi makontrolebeli organo valdebulia
sasamarTlosadmi gagzavnil SuamdgomlobaSi daasabuTos Tu raSi
mdgomareobda Semowmebis gadaudebeli aucilebloba, ramac ganapiroba
Semowmebis dawyeba mosamarTlis brZanebis miRebamde.
mosamarTle Suamdgomlobas ganixilavs makontrolebeli organosa da
mewarmis TandaswrebiT da iRebs gadawyvetilebas Suamdgomlobis
wardgenidan 24 saaTis ganmavlobaSi. Suamdgomlobis ganxilvisas
mewarmes anda mis warmomadgenels eZleva SesaZlebloba misces
ganmartebebi da Camoayalibos sawinaaRmdego mosazrebebi. mosamarTle
brZanebas mewarmis saqmianobis Semowmebis Sesaxeb gascems mxolod im
SemTxvevaSi, Tu makontrolebeli organo mas warudgens Sesabamis
informacias dasabuTebuli da safuZvliani eWviT mewarmis mier
kanonmdeblobis moTxovnaTa darRvevis Sesaxeb. Tu ar arsebobs
mewarmis saqmianobis formaluri da faqtobrivi safuZvlebi,
mosamarTles gamoaqvs dadgenileba mewarmis Semowmebaze uaris Tqmis
Sesaxeb. Tu mewarmis saqmianobis Semowmeba sasamarTlosadmi
37
mimarTvamde dawyebuli iyo da mosamarTle gamoitans dadgenilebas
mewarmis Semowmebaze uaris Tqmis Sesaxeb, maSin mewarmis Semowmeba
dauyovnebliv unda Sewydes. aseT SemTxvevaSi mewarmes ufleba aqvs
mosTxovos makontrolebel organos SemowmebiT miyenebuli zianis
anazRaureba.
mosamarTlis mier Suamdgomlobis dakmayofileba da mewarmis
saqmianobis Semowmebis Sesaxeb brZanebis miReba ar aris
makontrolebeli organos mier kontrolis avtomaturad dawyebis
safuZveli; amisaTvis saWiroa mosamarTlis mier miRebuli brZaneba
Sevides kanonier ZalaSi anu unda gavides brZanebis gasaCivrebis vada.
brZanebis gasaCivreba aCerebs mis ZalaSi Sesvlas. mosamarTlis
brZaneba SeiZleba gasaCivrdes mxaris mier Sesabamis saolqo
sasamarTloSi brZanebis aslis miRebidan 24 saaTis ganmavlobaSi.
saolqo sasamarTlo saqmes ganixilavs saCivris Setanidan 3 dRis
ganmavlobaSi. saolqo sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetileba
sabolooa da igi ar gasaCivrdeba uzenaes sasamarTloSi.
Tu mosamarTlis mier miRebulia dadgenileba mewarmis Semowmebaze
uaris Tqmis Sesaxeb, maSin makontrolebel organos igive vadaSi da
wesiT SeuZlia es dadgenileba gaasaCivros saolqo sasamarTloSi.
aseT SemTxvevaSi dawyebuli Semowmeba SeCerdeba da misi Semdgomi
gagrZelebis an Sewyvetis bedi damokidebuli iqneba saolqo
sasamarTlos mier Sesabamisi gadawyvetilebis miRebamde.
kontrolis sistemis srulyofis, gamovlenili naklovanebebis Tavidan
acilebisa da saxelmwifoSi mewarmeebze ganxorcielebuli kontrolis
Taobaze erTiani statistikuri monacemebis uzrunvelyofis mizniT
TiToeuli makontrolebeli organo valdebulia yoveli wlis 25
ianvramde warudginos saqarTvelos prezidents da saqarTvelos
parlaments angariSi gasuli wlis ganmavlobaSi brZanebis gacemis
Sesaxeb sasamarTloSi wardgenili Suamdgomlobebis, sasamarTlos
mier gacemuli brZanebebis raodenobisa da mosamarTlis brZanebis
safuZvelze ganxorcielebuli Semowmebis Sedegebis Sesaxeb.
dRes-dReobiT geologiis departaments kontroli ar ganuxorcielebia arc erTi salicenzio pirobebis Sesrulebaze, amas departamenti imiT xsnis, rom mewarmeTa umravlesobisTvis licenziis miRebidan ar gasula didi dro.
kontrolis sistemaSi arsebuli problema
`geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ kanonis me-8
muxlis mixedviT licenziis mflobelis mier salicenzio pirobebis
Sesrulebaze kontroli xorcieldeba saqarTvelos kanonmdeblobiT
dadgenili wesiT departamentis Tavmjdomaris mier gamocemuli
administraciuli aqtis safuZvelze, rac ewinaaRmdegeba `samewarmeo
38
saqmianobis~ kontrolis Sesaxeb kanons, romlis mixedviT kontroli
salicenzio pirobebze unda Sesruldes mxolod saTanado eWvis
safuZvelze sasamarTlos dadgenilebiT.
geologiis departamentis poziciiT, zemoT xsenebuli muxli ar
ewinaaRmdegeba `samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb kanons”,
rameTu am kanonis me-2 muxlis b) punqtis mixedviTac samewarmeo
saqmianobis kontrols ar warmoadgens bunebrivi resursebis
sargeblobis Semowmebis mizniT saqarTvelos garemosa da bunebrivi
resursebis dacvis saministros mier ganxorcielebuli saqmianoba.
garda amisa `wiaRis Sesaxeb~ kanonis misedviT wiaRiT sargeblobis
saxelmwifo zedamxedvelobas da kontrols eqvemdebareba:
• nebismieri wiaRiT mosargeblis moqmedeba, romelic
dakavSirebulia wiaRiT sargeblobasTan;
• wiaRis Seswavlis nebismieri stadia;
• hidrogeologiuri samuSaoebi;
• sainJinro-geologiuri samuSaoebi;
• geofizikuri samuSaoebi;
• geoqimiuri samuSaoebi;
• geoekologiuri samuSaoebi;
• wiaRis Seswavlis samuSaoTa mimarTuleba, meTodika,
kompleqsuroba da xarisxi;
• wiaRiT sargeblobis samuSaoTa usafrTxoebis uzrunvelyofa;
• wiaRiT sargeblobis obieqtebis konservacia da likvidacia;
• wiaRiT sargeblobis kanonierebisa da licenziiT gansazRvruli
pirobebis dacva;
• wiaRiT sargeblobis nebismier stadiaSi wiaRiT sargeblobis
standartebis, normebisa da wesebis moTxovnaTa Sesruleba;
• wiaRis Seswavlis mimarTuleba, meTodika, kompleqsuroba da
xarisxi;
• wiaRiT sargeblobis dros samuSaoTa usafrTxo warmoebis
wesebisa da normebis dacva;
• im RonisZiebaTa siswore da drouloba, romlebic
uzrunvelyofen mosaxleobis usafrTxoebas, bunebrivi garemos,
istoriisa da kulturis Zeglebis, Senobebisa da negebobebis,
moqmedi da dakonservebuli samTo gvirabebisa da WaburRilebis
dacvas wiaRiT sargeblobasTan dakavSirebul samuSaoTa mavne
gavlenisgan.
`wiaRis Sesaxeb~ kanonis mixedviT geologiis departaments garemosa da bunebrivi resursebis saministrosTan erTad ufleba aqvs:
gaakontrolos geologiur samuSaoTa mimarTuleba, meTodika kompleqsuroba da xarisxi;
SeaCeros geologiuri-saZiebo samuSaoebi, Tu isini ar Seesabameba dadgenil normebs, wesebs, standartebsa da moTxovnebs.
39
kontrolis es saxe aris geologiuri samuSaoebis da ara salicenzio
pirobebis kontroli, magram is sruliad moicavs salicenzio
pirobebis kontrolis funqcias. departamentis ganmartebiT es
uflebamosileba saSualebas aZlevs mas kontrolis qveS iyolios
rogorc samewarmeo, ise arasamewarmeo seqtori. ismeba kiTxva: Tu
geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze kontroli ar warmoadgens
salicenzio pirobebis kontrols, maSin ratom aris geologiis
departamenti registrirebuli makontrolebel organoTa saxelmwifo
reestrSi?
aucilebelia moxdes salicenzio pirobebis Sesrulebaze kontrolisa da geologiuri saqmianobis kontrolis gamijvna da es unda daregulirdes kanoniT, raTa mewarmeebma saxelmwifo organoebis TviTnebobisgan ufro daculad igrZnon Tavi.
geologiuri samuSaoebis kontrolis mimdinareobaze kontrolis ganxorcielebisas mewarmeTa da kontrolis ganxorcielebaze
uflebamosil pirTa ufleba-movaleobebi
kontrolis dros mewarmeTa da kontrolis ganmaxorcielebel pirTa
ufleba-movaleobebi regulirdeba saqarTvelos geologiis
saxelmwifo departamentis Tavmjdomaris 2002 wlis 17 ivnisis
brZanebiT `geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze kontrolis
ganxorcielebisas mewarmeTa da kontrolis ganxorcielebaze
uflebamosil pirTa ufleba-movaleobebi~-s Sesaxeb, romlis mixedviT
geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze kontrols axorcielebs
geologiis departamenti `wiaRis Sesaxeb~, `samewarmeo saqmianobis
kontrolis Sesaxeb~ kanonebisa da `makontrolebel organoTa
uflebamosilebaTa gamijvnisa da kontrolis ganxorcielebis wesis
Sesaxeb~ kanonproeqtis Sesabamisad.
brZanebaSi miTiTebuli `makontrolebel organoTa uflebamosilebaTa gamijvnisa da kontrolis ganxorcielebis wesis Sesaxeb~ kanoni aris mxolod kanonproeqtis saxiT, romelic parlaments ar miuRia, gaugebaria, rogor unda efuZnebodes departamentis Tavmjdomaris brZaneba ararsebul kanons.
geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze kontrolis mizans
warmoadgens wiaRiT mosargeblis mier wiaRiT sargeblobisa da
geologiuri saqmianobis licenziebiT gaTvaliswinebul moTxovnaTa
Sesrulebis mdgomareobis dadgena, geologiur-saZiebo samuSaoebis
warmoebis procesSi ZiriTadi da Tanmxlebi sasargeblo wiaRiseulis
maragebis raodenobisa da xarisxis gansazRvrul monacemTa sisrulisa
da utyuarobis dadgena.
geologiur samuSaoTa momdinareobaze kontrolis ganmaxorcielebel
uflebamosil Tanamdebobis pirs ufleba aqvs:
wiaRiT mosargeblis mier wiaRiT sargeblobis da geologiuri
saqmianobis licenziis pirobebis darRvevis SemTxvevaSi daayenos
40
sakiTxi licenziebis gamcemi organoebis winaSe licenziebis
SeCerebis da gauqmebis Sesaxeb;
2002 wels, rodesac gamoica zemoaRniSnuli brZaneba, geologiuri saqmianobis garkveul saxeebze, keZod sainJinro-geologiur da hidrogeologiur saqmianobebze licenzias gascemda mSeneblobisa da urbanizaciis saministro, Sesabamisad masve unda ganexorcielebina kontroli salicenzio pirobebis Sesrulebaze, geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze kontrolis dros salicenzio pirobebis Sesruleba scdeboda geologiis departamentis kompetencias, radgan salicenzio pirobebis kontroli mas kanoniT ar hqonda miniWebuli.
• gamoiTxovos mewarmisa da mis warmomadgenlobaze uflebamosili
pirebisgan axsna-ganmartebebi geologiuri samuSaoebis warmoebis
wesebis, normebis da moTxovnebis darRvevebis sakiTxebTan
dakavSirebiT;
• moiTxovos mewarmeTagan geologiuri samuSaoebis
mimdinareobasTan dakavSirebuli yvela saxis dokumentacia;
• gegmuri kontrolis RonisZiebaTa ganxorcielebisas gamovlenil
im darRvevebze, romlebic ar Sedian maT kompetenciaSi, miawodon
informacia Sesabamis makontrolebel organos.
konrtolis gegmiurobasTan dakavSirebiT geologiis departamentSi ar arsebobs erTmniSvnelovani pozicia. departamentis ganmartebiT kontrolisTvis gegma zogierT SemTxvevaSi dgeba individualurad TviToeuli tipis samuSaosTvis misi xasiaTidan gamomdinare, zogierT SemTxvevaSi ki kontroli xorcieldeba yovelgvari gegmis gareSe, nebismier dros _ departamentis gadawyvetilebiT.
geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze kontrolis ganxorcielebaze
uflebamosili Tanamdebobis pirebi valdebulni arian:
• droulad da srulad ganaxorcielon TavianTi uflebamosilebani;
• daicvan kanonmdeblobis moTxovnebi, sxva pirTa uflebebi da
kanonieri interesebi;
• kontroli ganaxorcielon geologiis departamentis moTxovnaTa
mkacri dacviT;
• ganaxorcielon kontrolis RonisZiebebi sawarmos xelmZRvanelis
an warmomadgenlobaze uflebamosili piris TandaswrebiT, miscen
maT ganmartebebi da aucilebeli informacia geologiuri
samuSaoebis mimdinareobaze kanonmdeblobiT (kanonebi, debulebebi,
instruqciebi) dadgenili wesis Sesaxeb;
• mewarmes an mis warmomadgenlebs gaacnon kontrolis RonisZiebebis
ganxorcielebis Sedegebi.
mewarme an mis warmomadgenlobaze uflebamosili pirebi geologiuri
samuSaoebis mimdinareobaze kontrolis RonisZiebaTa ganxorcielebisas
uflebamosilni arian:
• daubrkoleblad daeswron kontrolis RonisZiebaTa
ganxorcielebis process, miscen ganmartebebi Semowmebis saganTan
dakavSirebul sakiTxebze;
41
• miiRon informacia geologiuri samuSaoebis warmoebaze
kanonmdeblobis moTxovnaTa Sesaxeb;
• gaecnon kontrolis Sedegebs da miuTiTon amis Sesaxeb
geologiur samuSaoTa mimdinareobaze kontrolis ganxorcielebis
aqtSi, gamoTqvan TavianTi azri Semowmebis Sedegis da kontrolis
ganmaxorcielebeli piris calkeuli moqmedebis mimarT;
• gaasaCivron geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze
uflebamosili Tanamdebobis pirebis qmedeba geologiis
departamentSi.
geologiuri samuSaoebis mimdinareobaze kontrolis RonisZiebaTa ganxorcielebisas mewarme valdebulia uzrunvelyos kontrolis ganxorcielebaze uflebamosil pirTaTvis kontrolis ganxorcielebisTvis saWiro yvela saxis masalis miwodeba.
42
gasaCivrebis wesi
licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb, maTi moqmedebis
SeCerebis an ganaxlebis anda gauqmebis Sesaxeb gadawyvetileba
(administraciuli aqti) SeiZleba gasaCivrdes. gasaCivrebas
eqvemdebareba aseve licenziis gamcemi organos qmedeba (moqmedeba an
umoqmedoba).
administraciuli saCivari Seitaneba licenziis gamcemi organos
zemdgom administraciul organoSi (Tanamdebobis pirTan).
geologiuri saqmianobis licenzirebasTan dakavSirebiT administraciuli saCivari Seitaneba garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministroSi.
administraciuli sarCeli Seitaneba licenziis gamcemi organos
adgilmdebareobis Sesabamis raionul sasamarTloSi.
ganmcxadebels ufleba aqvs gadawyvetilebis zemdgom administraciul organoSi gasaCivrebis gareSe uSualod
mimarTos sasamarTlos.
Tu ganmcxadebeli fizikuri piri gadawyvetilebas jer gaasaCivrebs zemdgom administraciul organoSi da Semdgom waradgens sarCels sasamarTloSi, igi Tavisufldeba saxelmwifo baJisagan.
akrZalulia dawesdes saxelmwifo baJi an raime gadasaxadi administraciuli saCivris ganxilvisaTvis.
saministroSi gasaCivreba
administraciuli saCivari unda iyos werilobiTi formis, sadac
aRiniSneba:
a) administraciuli organos (Tanamdebobis piris) dasaxeleba,
romelSic Seitaneba saCivari;
b) saCivris warmdgeni piris vinaoba da misamarTi;
g) licenziis gamcemi im organos (Tanamdebobis piris) dasaxeleba,
romlis administraciuli aqti an moqmedeba saCivrdeba;
d) gasaCivrebuli gadawyvetilebis dasaxeleba;
e) moTxovna;
v) garemoebani, romlebsac moTxovna efuZneba;
z) saCivarze TandarTuli sabuTebis nusxa, Tu saCivars axlavs raime
dokumenti.
administraciuli saCivari wardgenili unda iqnes administraciuli aqtis gamoqveynebis an oficialuri wesiT misi gacnobis dRidan 1 Tvis vadaSi.
imave wesiT gasaCivrdeba licenziis gamcemi organos mier kanonmdeblobiT dadgenili moTxovnebis Seusrulebloba.
saministro ar ganixilavs saCivars, Tu:
43
a) arsebobs sasamarTlos gadawyvetileba mocemul saqmesTan
dakavSirebiT;
b) sasamarTloSi ixileba dava imave mxareebs Soris da imave
sakiTxze;
g) arsebobs am organos gadawyvetileba imave sakiTxze;
d) saCivari Seitana qmeduunaro pirma;
e) saCivari Seitana arauflebamosilma pirma;
v) gasulia administraciuli saCivris wardgenis kanoniT
dadgenili erTTviani vada.
saministro saCivris ganxilvis (warmoebaSi miRebis) Sesaxeb
gadawyvetilebas iRebs wardgenidan 5 dReSi2. manamde, saCivris warmdgen
pirs aZlevs sakuTari mosazrebis wardgenis uflebas.
saministro saCivars ganixilavs da gadawyvetilebas iRebs erTi Tvis
vadaSi. Tu saqmisaTvis arsebiTi mniSvnelobis mqone garemoebis
dadgenisaTvis aucilebelia erT Tveze meti, maSin saministro
uflebamosilia, saCivris miRebidan ara ugvianes 7 dRisa gamoitanos
dasabuTebuli gadawyvetileba saCivris ganxilvis vadis erTi TviT
gagrZelebis Sesaxeb, rac dauyovnebliv ecnobeba momCivans3.
saministros saCivris ganxilvis Sedegad gamoaqvs erT-erTi Semdegi
gadawyvetileba:
1. saCivris dakmayofilebis Sesaxeb;
2. saCivris dakmayofilebaze uaris Tqmis Sesaxeb;
3. saCivris nawilobriv dakmayofilebis Sesaxeb.
saministros gadawyvetileba SeiZleba gasaCivrdes Tbilisis saolqo sasamarTloSi.
sasamarTloSi gasaCivreba
sarCeli sasamarTlos unda waredginos administraciuli aqtis an
administraciul saCivarTan dakavSirebuli gadawyvetilebis gacnobidan
6 Tvis vadaSi4.
sarCelSi unda aRiniSnos:
1. sasamarTlos dasaxeleba, romelSic Sedis sarCeli;
2. mosarCelis vinaoba da misamarTi;
3. mopasuxe administraciuli organos dasaxeleba da misamarTi,
romlis aqtic saCivrdeba;
4. mosarCelis moTxovna;
5. garemoebebi, romlebsac emyareba mosarCelis moTxovna;
6. mtkicebulebebi, romlebic adastureben am garemoebebs;
7. sarCelze darTuli sabuTebis nusxa.
licenziis Taobaze gadawyvetilebis gasaCivreba ar iwvevs misi moqmedebis SeCerebas, Tu saministro an sasamarTlo ar miiRebs sxva gadawyvetilebas.
2 zogadi administraciuli kodeqsi, 182-e muxli, me-2 nawili; 3 zogadi administraciuli kodeqsi, 183-e muxli, me-3 nawili. 4 administraciuli saproceso kodeqsi, 22-e muxli, me-3 nawili.
44
salicenzio reestri
salicenzio reestri da informaciis miRebis wesi
salicenzio reestri aris sajaro nusxa im faqtebisa, romelTac
samarTlebrivi mniSvneloba eniWeba. reestris Seqmnis mizania Seiqmnas
licenziis Taobaze erTiani sainformacio baza. salicenzio reestrSi
Seitaneba monacemebi licenziis gacemis, maTSi cvlilebebis Setanis,
maTi moqmedebis SeCerebisa da ganaxlebis da gauqmebis Sesaxeb; aseve,
informacia licenziis dublikatis gacemis Sesaxeb.
salicenzio reestri 2 saxisaa:
1. uwyebrivi salicenzio reestri, romelsac awarmoebs licenziis
gamcemi uwyeba;
2. saxelmwifo salicenzio reestri, romelsac awarmoebs
saqarTvelos iusticiis saministro.
licenziis gamcems uwyebriv salicenzio reestrSi licenziis gacemis,
maTSi cvlilebebis Setanis, maTi moqmedebis SeCerebisa da ganaxlebis,
misi gauqmebisa da dublikatis gacemis Sesaxeb monacemebi Seaqvs
Sesabamisi gadawyvetilebis miRebidan 2 dRis vadaSi. reestrSi
Seitaneba licenziis mflobeli subieqtis registraciis monacemebi:
saxelwodeba, misamarTi, maregistrirebeli uwyeba da a.S. aseve,
licenziis saxe, nomeri da gacemis TariRi. reestrSi Setanas
eqvemdebareba reestruli monacemebis yoveli cvlileba, romelic
Sesabamisi cvlilebis ganxorcielebidan 7 dRis vadaSi unda ecnobos
licenziis gamcem samsaxurs.
licenziis gamcemi valdebulia uwyebriv salicenzio reestrSi
Setanili monacemebi uwyebriv reestrSi Setanidan 10 dRis vadaSi
gadasces saqarTvelos iusticiis saministros, raTa man moaxdinos misi
saxelmwifo salicenzio reestrSi Setana.
salicenzio reestri sajaroa da nebismier dainteresebul pirs
(fizikurs Tu iuridiuls) SeuZlia moiTxovos sajaro dawesebulebidan
sajaro informacia zogadi administraciuli kodeqsis 28-e muxlis
safuZvelze. TviT sajaro informacias ki warmoadgens reestrSi
ganxorcielebuli Canaweri, romelic daculia sajaro dawesebulebaSi
an miRebulia, damuSavebulia an Seqmnilia sajaro dawesebulebis an
mosamsaxuris mier.
garda reestrSi Setanili informaciisa, piri uflebamosilia
gamoiTxovos sxva informaciac. yovelgvari informaciis miReba
SeuZlebelia. dauSvebelia gaices iseTi informacia, romelic
miekuTvneba saidumlo informaciaTa kategorias. aseTad ki, miCneulia
sajaro dawesebulebaSi daculi, sajaro dawesebulebis an misi
45
mosamsaxuris mier samsaxureobriv saqmianobasTan dakavSirebiT
miRebuli, damuSavebuli, Seqmnili an gagzavnili informacia, romelic
Seicavs pirad, komerciul, profesiul an saxelmwifo saidumloebas.
licenziis Sesaxeb reestrSi Setanili monacemebi ar miekuTvneba saidumlo informacias.
_ pirad saidumloebad personaluri monacemebis miCnevis calkeuli
SemTxvevebi ganisazRvreba kanoniT. garda kanoniT gaTvaliswinebuli
SemTxvevebisa, TviTon pirs SeuZlia mosTxovos sajaro dawesebulebas
misi personaluri monacemebis gasaidumloeba.
_ komerciuli saidumloeba aris informacia komerciuli faseulobis
mqone gegmis, formulis, procesis, saSualebis Taobaze an nebismieri
sxva informacia, romelic gamoiyeneba saqonlis sawarmoeblad,
mosamzadeblad, gadasamuSaveblad an momsaxurebis gasawevad anda
romelic warmoadgens siaxles an teqnikuri Semoqmedebis mniSvnelovan
Sedegs, aseve informacia, romlis gamJRavnebam SesaZloa ziani miayenos
piris konkurentunarianobas.
sajaro dawesebulebaSi informaciis wardgenisas piri valdebulia miuTiTos, rom informacia misi komerciuli saidumloebaa, romelsac sajaro dawesebuleba 10 dRis vadaSi miiCnevs komerciul saidumlod. uari SeiZleba gasaCivrdes zemdgom administraciul organoSi (Tuki aseTi arsebobs) an pirdapir sasamarTloSi.
_ profesiul saidumloebas miekuTvneba informacia, romelic
warmoadgens sxvis pirad an komerciul saidumloebas da pirisaTvis
cnobili gaxda profesiuli (samsaxureobrivi) movaleobis
Sesrulebisas. Tu informacia ar ganekuTvneba pirad an komerciul
saidumloebas, maSin igi ar SeiZleba iyos profesiuli saidumloeba.
_ saxelmwifo saidumloebas miekuTvneba informacia, romelic moicavs
saxelmwifo saidumloebis Semcvel cnobebs Tavdacvis, ekonomikis,
sagareo urTierTobis, saxelmwifo uSiSroebisa da marTlwesrigis
dacvis sferoSi, romelTa gamJRavnebas an dakargvas SeuZlia ziani
miayenos saqarTvelos suverenitets, konstituciur wyobilebas,
politikur da ekonomikur interesebs.
ekonomikis sferoSi `saxelmwifo saidumloebis Sesaxeb~ kanonis me-7
muxlis me-2 punqtis mixedviT saxelmwifo saidumloebad iTvleba:
1) saxalxo meurneobis samobilizacio gegmebisa da simZlavreebis,
samxedro daniSnulebis strategiuli nedleulisa da masalebis
maragisa da miwodebis moculobaTa, agreTve saxelmwifo da
samobilizacio rezervebis ganlagebisa da moculobis Sesaxeb;
2) transportis, kavSirgabmulobis, qveynis infrastruqturis sxva
dargebisa da obieqtebis dacvis sistemisa da reJimis Sesaxeb,
maTi usafrTxoebis uzrunvelyofis interesebisaTvis;
3) oqros saerTo maragSi Semavali monetaruli jgufis _ Zvirfasi
liTonebis, Zvirfasi qvebis da sxva faseulobaTa _ saxelmwifo
maragis konkretul saxeobaTa Sesaxeb, fulis niSnebisa da
fasiani qaRaldebis damzadebis, Senaxvis, dacvisa da gayalbebis
46
Tavidan acilebasTan, mimoqcevasTan, gacvlasTan an mimoqcevidan
amoRebasTan dakavSirebuli operaciebis Taobaze. saxelmwifo
savaluto fondisa da oqros saerTo maragi ar miekuTvneba
saxelmwifo saidumloebas.
akrZalulia saxelmwifo saidumloebas miekuTvnos nebismieri cnoba,
romliTac SeiZleba Seilaxos an SeizRudos adamianis ZiriTadi
uflebani da Tavisuflebani, ziani miadges mosaxleobis
janmrTelobasa da usafrTxoebas.
sasamarTlos mxaris SuamdgomlobiT ufleba aqvs gamoiTxovos da
ganixilos gasaidumloebuli sajaro informacia misi mTliani an
nawilobrivi gasaidumloebis kanonierebis Seswavlis mizniT.
sasamarTlos ufleba aqvs es ganxilva awarmoos daxurul sxdomaze.
informaciis moTxovnis forma
yvelas aqvs ufleba moiTxovos sajaro informacia, romlisTvisac igi
waradgens gancxadebas werilobiTi formiT. pirs ufleba aqvs airCios
informaciis miRebis forma (werilobiT Tu zepirad), gaecnos
informacias dedanSi an mas unda waredginos igi saTanado wesiT
damowmebuli aslis saxiT. ama Tu im informaciis moTxovnis Sesaxeb
werilobiT gancxadebaSi ar aris aucilebeli miTiTebuli iqnes
informaciis moTxovnis motivi an mizani.
dauSvebelia dawesebul iqnes raime safasuri sajaro informaciis
gacemisaTvis, garda aslis gadaRebisaTvis aucilebeli Tanxis
anazRaurebisa.
informaciis gacema an uaris Tqma masze
sajaro dawesebuleba valdebulia gasces informacia an uari Tqvas
informaciis gacemaze dauyovnebliv an ara ugvianes 10 dRisa, Tu
sajaro informaciis moTxovnaze pasuxis gacema moiTxovs:
1) sxva dasaxlebul punqtSi arsebuli misi struqturuli
qvedanayofidan an sxva sajaro dawesebulebidan informaciis
moZiebasa da damuSavebas;
2) mniSvnelovani moculobis erTmaneTTan daukavSirebeli calkeuli
dokumentebis moZiebasa da damuSavebas;
3) sxva dasaxlebul punqtSi arsebul mis struqturul qvedanayofTan
an sxva sajaro dawesebulebasTan konsultacias.
Tu informaciis gacemisaTvis saWiroa 10-dRiani vada, sajaro
dawesebuleba valdebulia moTxovnisTanave (gancxadebis Semotanisas)
acnobos amis Sesaxeb ganmcxadebels.
47
sajaro informaciis gacemaze uaris Tqmisas, sajaro dawesebuleba
valdebulia gadawyvetilebis miRebidan 3 dRis vadaSi ganmcxadebels
ganumartos misi uflebebi da gasaCivrebis wesi.
licenziis mflobeli sawarmoebis reorganizacia
licenziis (salicenzio mowmobis) gadacemasTan dakavSirebiT yuradeba
unda gavamaxviloT sawarmos reorganizaciisa da likvidaciis
momentebze, gansakuTrebiT ki, reorganizaciis saxeebze da licenziebis
bedze aRniSnul SemTxvevebSi.
likvidaciis SemTxvevaSi sawarmo uqmdeba da bunebrivia, masze
gacemuli licenzia avtomaturad Zaladakargulia. Tumca, unda
aRiniSnos, rom likvidacia ar aris erTjeradi aqti da ar unda
warmovidginoT, rom am dros sawarmo mxolod amoiSleba reestridan.
sawarmos likvidacia – esaa procesi, sadac iniSneba likvidatori,
dgindeba kreditorebis moTxovnebi, debitorebi, sawarmo Cveulebriv
ganagrZobs funqcionirebas da mimdinare saqmeebis dasrulebis, yvela
moTxovnis dadgenisa da valdebulebis gastumrebis Semdeg
maregistrirebeli uwyeba amoSlis mas reestridan. likvidacia
SeiZleba ramdenime welic gagrZeldes;
reorganizacia moicavs ramdenime saxes, romelTac damoukidebeli
samarTlebrivi mniSvneloba eniWeba:
• SeerTeba (Serwyma) _ ori an meti damoukidebeli sawarmo
erTiandeba erT sawarmod. aseT SemTxvevaSi winamorbedi 2
sawarmos mier aRebuli licenziebi gadaecema uflebamonacvles
da igi ar saWiroebs axali licenziis aRebas, Tumca sawarmoebis
registraciis SeerTebis Sedegad warmoqmnili axali sawarmos
registraciidan 7 dRis vadaSi unda acnobos licenziis gamcem
organos, raTa moaxdinos reestruli monacemebis cvlileba;
• mierTeba _ arsebobs ramdenime damoukidebeli sawarmo, romlebic
uerTdebian erT sawarmos. aseT SemTxvevaSic sawarmo ar
saWiroebs licenzirebas da saWiroa mxolod zemoaRniSnuli
wesiT reestruli monacemebis cvlileba;
• gayofa _ erTi sawarmo iyofa or an met damoukidebel sawarmod.
aseT SemTxvevaSi gayofamde aRebuli licenzia gadaecema erT-
erTs, xolo Tu danarCen sawarmoebsac surT licenzirebadi
saqmianobis dawyeba, kanoniT dadgenili wesiT unda miiRon
licenzia. im sawarmos ki, romelsac gadaeca gayofamde miRebuli
licenzia, ekisreba valdebuleba mimarTos licenziis gamcem
organos reestruli monacemebis cvlilebebis
gansaxorcieleblad;
• gamoyofa _ arsebobs erTi sawarmo da mas gamoeyofa erTi an
ramdenime sawarmo. sawarmo kvlav ganagrZobs funqcionirebas, mas
rCeba licenzia da ar warmoeSoba reestruli cvlilebebis
Taobaze licenziis gamcemisaTvis mimarTvis valdebuleba.
48
gamoyofilma sawarmoebma unda mimarTon licenziis gamcems
kanoniT dadgenili wesiT licenziis misaRebad, Tu isini apireben
licenzirebadi saqmianobis dawyebas;
• gardaqmna _ arsebobs erTi organizaciul-samarTlebrivi formis
sawarmo (mag. saaqcio sazogadoeba) da igi gardaiqmneba sxva
organizaciul-samarTlebrivi formis sawarmod (mag. Sps-d). aseT
SemTxvevaSi licenziis xelaxla aReba saWiro ar aris da
saWiroa mxolod reestruli monacemebis cvlileba.
pasuxismgebloba calke aRsaniSnavia pasuxismgeblobis sakiTxi, romelic
gaTvaliswinebulia licenziis gareSe saqmianobisaTvis. darRvevis
xasiaTisa da xarisxis Sesabamisad dawesebulia administraciuli da
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba. administraciuli
pasuxismgeblobis dakisrebisaTvis sakmarisia mxolod licenziis
gareSe saqmianobis faqti, maSin rodesac sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobisaTvis mxolod saqmianobis faqti ar aris sakmarisi;
damatebiT aucilebelia licenziis gareSe saqmianobis Sedegad
mniSvnelovani ziani iqnes gamowveuli, rac Tavis mxriv Sefasebasa da
mtkicebas moiTxovs an saxeze unda iyos mewarmis mier didi odenobiT
Semosavlis miReba.
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba dawesebulia licenziis
gamcemi organoebis moxeleebis saqmianobazec, Tu isini dausabuTeblad
uars etyvian licenziis maZiebels an misi gacemis Semdeg
ganaxorcieleben salicenzio pirobebis Semowmebas kontrolis
momwesrigebeli kanonmdeblobis darRveviT, rac mewarmisaTvis
mniSvnelovan zians gamoiwvevs.
administraciuli pasuxismgebloba
samewarmeo saqmianobis wesis darRveva
unebarTvoT iseTi saqmianobis ganxorcieleba, romelic licenzias
saWiroebs _
gamoiwvevs dajarimebas oTxasidan xuTas laramde.
/administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi, muxli 164/
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba
49
ukanono samewarmeo saqmianoba
1. samewarmeo saqmianoba registraciis an licenziis gareSe anda
licenzirebis pirobis darRveviT, ramac mniSvnelovani ziani gamoiwvia
an rasac Tan axlda didi odenobiT Semosavlis miReba _ isjeba jarimiT an tusaRobiT vadiT oTx Tvemde anda Tavisuflebis aRkveTiT vadiT or wlamde.
2. igive qmedeba, Cadenili:
a) jgufurad;
b) araerTgzis;
g) aseTi danaSaulisaTvis msjavrdebulis mier _ isjeba jarimiT an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
/sisxlis samarTlis kodeqsi, muxli 192/
kanonieri samewarmeo saqmianobisaTvis xelis SeSla
dausabuTeblad uaris Tqma sawarmos registraciaze an licenziis
gacemaze, anda misi ekonomikuri saqmianobis uflebis an Tavisuflebis
SezRudva, sawarmos saqmianobaze kontrolis kanonmdeblobis
darRveviT ganxorcieleba, agreTve mis saqmianobaSi Careva, ramac
mniSvnelovani ziani gamoiwvia _ isjeba jarimiT an sazogadoebisaTvis sasargeblo SromiT vadiT asocidan as oTxmoc saaTamde anda tusaRobiT vadiT sam Tvemde, Tanamdebobis dakavebis an
saqmianobis uflebis CamorTmeviT vadiT sam wlamde.
/sisxlis samarTlis kodeqsi, muxli 190/
50
mewarmeTa gamokiTxvis ZiriTadi Sedegebi
geologiuri saqmianobis licenzirebis praqtikuli xasiaTis
problemebisa da mewarmeTa damokidebulebis Seswavlis mizniT
gamokiTxul iqna sferoSi dasaqmebuli 7 mewarme. aRsaniSnavia, rom
mimdinare periodSi aRniSnul sferoSi moRvaweobs mxolod 17 mewarme.
gamokiTxvis Sedegebma gviCvena, rom salicenzio pirobebi mewarmeTa
umravlesobisTvis erTi SexedviT problemas ar warmoadgens. Tumca
maT umravlesobas mxolod erTi saxis licenzia gaaCnia da meore saxis
geologiur saqmianobas eweva licenziis gareSe, radgan salicenzio
mosakrebeli maTi SefasebiT Zalian maRalia. gamokiTxulTagan yvela
mewarmisTvis misaRebia licenziis moqmedebis SeCerebis/ganaxlebis da
gauqmebis pirobebi; Tumca, maTi saqmianobis ganmavlobaSi jerjerobiT
aseT precendentebs adgili ar qoniaT da unda vivaraudoT rom axali
kanoniT dadgenili pirobebi maTTvis detalurad cnobili araa.
garda amisa, problematurad dasaxelda salicenzio pirobebis
Sesruleba, erT-erTma mewarmem ukmayofileba gamoTqva, rom wesebi,
moTxovnebi da standartebi, romelTa dacvac licenziis mflobelebs
evalebaT, moZvelebulia da moiTxovs SemuSavebas.
gamokiTxulTagan ramdenime mewarme Tvlis, rom geologiis sferoSi
problemas warmoadgens licenziis gacemis da misi moqmedebis
proceduruli sakiTxebis arasaTanado gamWirvaloba. aseve, mewarmeTa
azriT, kanonSi arsebul debulebebs ar iTvaliswineben saxelmwifo
moxeleebi, aseve gamoTqmuli iqna ukmayofileba `wiaRis Sesaxeb~
kanonis mimarT.
gamokiTxvis Sedegebidan gamovlinda, rom jer-jerobiT arcerT
mewarmeze kontroli salicenzio pirobebis Sesrulebaze ar
ganxorcielebula. ramodenime respodentma aRniSna, rom licenziis
miRebisas geologiis departamentis warmomadgenlebma gaafrTxiles,
rom kontroli ganxorcieldeboda weliwadSi 1-2 –jer.
gamokiTxvis Sedegebma cxadyo, rom yvela mewarme axdens samuSaoTa
registracias wiaRis Sesaxeb erTian saxelmwifo sainformacio fondSi
da aseve abarebs ganxorcielebuli samuSaoebis Sesaxeb angariSs.
51
warmoCenili problemebi da gadaWris gzebi
1) `geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ kanonis
mixedviT salicenzio pirobebis Sesrulebaze kontroli xorcieldeba
departamentis Tavmjdomaris mier gamocemuli administraciuli aqtis
safuZvelze, rac ewinaaRmdegeba `samewarmeo saqmianobis kontrolis
Sesaxeb kanons~, romlis mixedviT salicenzio pirobebis kontroli
unda xorcieldebodes sasamarTlos brZanebis safuZvelze.
departamentis poziciiT, es ori kanoni ar modis winaaRmdegobaSi
erTmaneTTan, radgan `samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb~
kanonis me-2 muxlis pirveli punqtis `b~ qvepunqtis mixedviT samewarmeo
saqmianobis kontroli ar aris bunebrivi resursebiT sargeblobis
mizniT garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros mier
ganxorcielebuli saqmianoba.
unda aRiniSnos is faqtic, rom geologiis departamenti garemos
dacvisa da bunebrivi resursebis saministros SemadgenlobaSi Sevida
2004 wlis TebervalSi mTavrobis Sesaxeb miRebuli kanoniT, manamde igi
arsebobda saxelmwifo departamentis formiT. es garemoeba kidev
erTxel adasturebs im faqtsac, rom `samewarmeo saqmianobis
kontrolis Sesaxeb~ kanonis me-2 muxlis pirveli punqtis `b~
qvepunqtSi Cadebuli debuleba ar exeba geologiis departamentis mier
ganxorcielebul kontrols mewarmeebze salicenzio pirobebTan
dakavSirebiT.
gologiis departamentis gancxadebiT: geologiuri samuSaoebis
kontroli ar aris samewarmeo saqmianobis kontroli. aRniSnuli
ganmarteba logikas moklebulia, vinaidan mewarme, romelsac gaaCnia
licenzia da eweva geologiur saqmianobas mogebis miRebis mizniT, misi
kontroli geologiuri samuSaoebis ganxorcielebaze aris igive
samewarmeo saqmianobis kontroli, rac unda xorcieldebodes
`samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb~ kanonis Sesabamisad im
yvela debulebaTa dacviT, rac gankuTvnilia samewarmeo seqtorisTvis.
`samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb~ kanoniT kontrolad ar
iTvleba garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros mier
ganxorcielebuli Semowmeba garemos dacvasTan dakavSirebiT.
licenzirebuli geologiuri saqmianoba ar ukavSirdeba uSualod
garemos dacvis sakiTxebs, es aris saqmianoba, romelic xorcieldeba
samewarmeo saqmianobis mizniT da ar eqceva garemos dacvis farglebSi.
`wiaRis Sesaxeb~ kanonSi mocemuli kontrolis ufleba ewinaaRmdegeba
`samewarme saqmianobis kontrolis Sesaxeb~ kanons da ar SeiZleba misi
gamoyeneba.
saxelmwifo axorcielebs sferoSi mewarmeTa licenzirebas imisTvis,
rom kanonis safuZvelze damatebiTi administraciuli barieri Seuqmnas
salicenzio saqmianobis damwyeb mewarmeebs, raTa yvela msurvels ar
52
mieces ufleba ganaxorcielos aRniSnuli saqmianoba. saxelmwifo
itovebs uflebas gaakontrolos (`samewarmeo saqmianobis kontrolis
Sesaxeb~ kanonis debulebebis Sesabamisad) maT mier salicenzio
pirobebis Sesruleba. kvlevis Sedegad aRmoCnda, rom geologiis dapartamenti saerTod ar aris registrirebuli geologiuri saqmianobis sferoSi licenzirebul mewarmeTa makontroleblad (makontrolebel organoTa saxelmwifo reestrSi, romelsac iusticiis saministro awarmoebs), Sesabamisad geologiis dapartaments ara aqvs ufleba kontroli ganaxorcielos salicenzio pirobebis Sesrulebaze.
aseve aRsaniSnavia, rom Tu `geologiuri saqmianobis licenziis gacemis
Sesaxeb~ kanonis miRebamde geologiuri samuSaoebis kontroli
xorcieldeboda salicenzio pirobebis kontrolis analogiurad, maSin
ra saWiro iyo sferos licenzireba?
geologiis departamentis mier kanonmdeblobis amgvari uxeSi
interpretacia scildeba mis kompetencias da warmoadgens
Tanamdebobrivi uflebamosilebis gadametebis mcdelobas, rac ar
SeiZleba amaze reagirebis uflebis mqone saxelmwifo organoebis
yuredRebis miRma darCes.
2) `wiaRis Sesaxeb~ kanonis mixedviT wiaRis geologiuri, sainJinro
geologiuri Seswavlis samuSaoebi eqvemdebareba dabegvras.
zemoT xsenebul dabegvras ar iTvaliswinebs sagadasaxado kodeqsi da
dRes moqmedi arc erTi sxva kanoni `wiaRis Sesaxeb~ kanonis garda,
Sesabamisad am punqtis SesrulebaSi moyvana SeuZlebelia.
udavoa, rom `wiaRis Sesaxeb~ kanoni moZvelebulia da saWiroebs
gadasinjvas.
3) `saqarTvelos aRmasrulebeli xelisuflebis samTavrobo
dawesebulebebis sistemaSi avtonimiuri respublikis Sesabamisi
saministroebisa da uwyebebisTvis licenziebisa da nebarTvebis
gadacemis ufebamosilebis gadacemis wesis Sesaxeb~ 2003 wlis 29
seqtembris #472 brZanebulebis mixedviT iseT licenziis maZiebelze,
romelic registrirebulia avtonomiuri respublikis teritoriaze da
licenzirebas daqvemdebarebul geologiur saqmianobas axorcielebs
amave teritoriaze, licenzias gascems geologiis departamentis
sistemaSi Semavali avtonomiuri respublikis Sesabamisi departamenti.
am uflebamosilebis gadacema xorcieldeba saqarTvelos Sesabamisi
saministros samTavrobo dawesebulebis xelmZRvanelis brZanebiT,
geologiis departaments aseTi uflebamosileba avtonomiuri
respublikis Sesabamisi saministrosTvis ar gadaucia.
geologiis departamentis ganmartebiT man ar ganaxorciela es, radgan
Sesabamisi saministro TviTon eweva samewarmeo saqmianobas da
saWiroebs licenzirebas sxva samewarmeo subieqtTa msgavsad.
departamentis poziciiT, aseTi uflebamosilebis avtonomiuri
respublikis Sesabamisi saxelmwifo uwyebisTvis gadacema ar Sedis
mewarmis interesebSi, ramdenadac geologis departamentis aWaris
53
Sesabamisi uwyebis mier gacemuli licenziis moqmedeba vrceldeba
mxolod aWaris teritoriaze, gansxvavebiT geologiis saelmwifo
departamentis mier gacemuli licenziisgan, romelic moqmedebs
saqarTvelos mTel teritoriaze. Tu aWaris teritoriaze gacemuli
licenziis mflobeli moindomebs licenziiT gaTvaliswinebuli
saqmianoba ganaxorcielos saqarTvelos sxva teritoriaze aWaris
avtonomiuri respublikis teritoriis garda, maSin mas mouwevs igive
saqmianobaze meore licenziis aReba geologiis saxelmwifo
departamentSi.
zemoTxsenebuli faqti geologiis departamentis mxridan
kanondarRvevas warmoadgens. yovlad usafuZvloa deparatamenis
moqmedema Tu umoqmedoba efuZnebodes pirad mosazrebebsa da
dausabuTebel faqtebs. geologiuri saqmianobis licenziis gacemis
uflebamosileba dauyovnebliv unda gadaeces aWaris avtonomiuri
respublikis Sesabamis dawesebulebas.
5) wesebi, standartebi da moTxovnebi, romelTa dacvac geologiuri
saqmianobis salicenzio pirobas warmoadgens, SemuSavebulia sabWoTa
sistemis dros da aris rusul enaze, rac Cveni qveynis kanonmdeblobas
ewinaaRmdegeba, departamentis mxridan maTi dacvis moTxovna yovelgvar
safuZvels aris moklebuli.
am standartebis moZvelebisa da daweris enis mimarT ukmayofilebas
gamoTqvams samewarmeo seqtoric.
gadaudebel aucileblobas warmoadgens axali standartebis
SemuSaveba.
6) `geologiuri saqmianobis licenziis gacemis Sesaxeb~ kanonSi ar
aris miTiTebul geologiuri saqmianobis gansaxorcieleblad saWiro
teqnikur saSualebaTa CamonaTvali. Sesabamisad licenzia unda mieces
nebismieri teqnikuri saSualebebis mqone organizacias.
kanonis am moTxovnas ar iziarebs geologiis departamenti. misi
ganmartebiT teqnikuri saSualebebi unda eqceodes garkveul
normativebSi. es dauSvebelia, radgan `samewarmeo saqmianobis
licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb kanoni~ krZalavs
iseTi damatebiTi salicenzio pirobebis SemoRebas, romelic ar aris
gansazRvruli kanoniT.
saWiroa moxdes aucilebel teqnikur saSualebaTa dakonkreteba da
gansazRvra kanoniT.
7) saaqcio sazogadoeba `̀saqarTvelos geologiisa da samTo saqmis
erovnuli kompaniis~ filialebs aRebuli aqvT geologiuri saqmianobis
licenziebi. licenzia gaicema sameurneo subieqtze, anu organizaciaze
da ara obieqtze, anu teritoriulad sxvagan ganTavsebul
qvestruqturaze, Sesabamisad geologiuri saqmianobis licenzia unda
mieRo saTao ofiss, xolo mis filialebs avtomaturad mieniWebodaT
saqmianobis ufleba.
54
aucilebelia am problemis mogvareba da geologiuri saqmianobis
licenziebis saTao ofisisTvis gadacema.
reziume
zemoT ganxiluli sakiTxebiT Cven SevecadeT agvesaxa geologiuri
saqmianobis licenziis miRebasa da flobasTan dakavSirebuli suraTi,
Tumca SesaZloa es suraTi ar iyos sruliad amomwuravi, dargis
specifikidan gamomdinare, magram is asaxavs problemebs, romlis winaSe
dganan geologiuri saqmianobis ganmaxorcielebeli organizaciebi da
saxelmwifo organoebi. es problemebi moiTxovs aucilebel
gadawyvetas rogorc sakanonmdeblo sistemis mowesrigebis, aseve
kanonis moTxovnaTa ganuxreli aRrulebis doneze. es ki Cveni mxridan
Semdgomi kclevebis, monitoringis, saTanado rekomendaciebis
SemuSavebisa da maTi aqtiuri mxardaWeris sagani unda gaxdes.