''AssessmentAssessment ofof invasiveinvasive
speciesspecies effectseffects onon benthicbenthic
communitiescommunities throughthrough stablestable
isotopesisotopes shiftsshifts at at thethe marine marine
environmentenvironment''
''AssessmentAssessment ofof invasiveinvasive speciesspecies effectseffects onon benthicbenthic
communitiescommunities throughthrough stablestable isotopesisotopes shiftsshifts at at thethe marine marine
environmentenvironment''
S. Deudero & S. Deudero & collaboratorscollaborators
LabLab. . BiologiaBiologia MarinaMarina
Universitat Illes BalearsUniversitat Illes Balears
& COB& COB
Instituto Español de Oceanografía IEOInstituto Español de Oceanografía IEO
UIB, 24th January 2009
Talk Talk todaytoday
•• Basic definitionsBasic definitions
•• Application of stable isotopes in littoral ecology:Application of stable isotopes in littoral ecology:
–– Assessing effects of species invasions through Assessing effects of species invasions through
trophic structure and isotopes shiftstrophic structure and isotopes shifts
Why stable isotopes?Why stable isotopes?
What do we use? What do we use? Basic Basic definitionsdefinitions
•• Applications of stable isotope ratios in food web ecologyApplications of stable isotope ratios in food web ecology1515N/N/1414N N δδ1515N N 1313C/C/1212C C δδ1313C C
•• ‘‘WeWe are are whatwhat wewe eateat’ Trophic ’ Trophic enrichmentenrichment, Trophic , Trophic fractionationfractionation::
�� δδ1515N exhibit stepwise enrichment in trophic transfers, powerful N exhibit stepwise enrichment in trophic transfers, powerful tool for estimating trophic positiontool for estimating trophic position
�� δδ1313C vary substantially among primary producers with different C vary substantially among primary producers with different photosynthetic pathways (photosynthetic pathways (egeg. C. C33 vs.Cvs.C44 plants), but change little plants), but change little with trophic transfers. Therefore, with trophic transfers. Therefore, δδ1313C can be used to determine C can be used to determine ultimate sources of dietary carbonultimate sources of dietary carbon
•• isotopes ratios have become one of the most common tools isotopes ratios have become one of the most common tools employed in the study of trophic structureemployed in the study of trophic structure
Application of stable isotopes in Application of stable isotopes in
littoral ecologylittoral ecology
Assessing effects of species invasions through Assessing effects of species invasions through
trophic structure and isotopes shiftstrophic structure and isotopes shifts
–– Levels of concern:Levels of concern:
–– Algal effects of Caulerpa spp over Algal effects of Caulerpa spp over macrofaunalmacrofaunal
community (invertebrates)community (invertebrates)
–– Fish responses to Caulerpa ingestionFish responses to Caulerpa ingestion
–– Sessile species: bryozoan Sessile species: bryozoan Reteporella grimaldiiReteporella grimaldii and and
bivalve bivalve Pinna nobilisPinna nobilis
Invasive species ecosystem responsesInvasive species ecosystem responses
Increase in biodiversity or reduction of the ecosystem function?Increase in biodiversity or reduction of the ecosystem function?
Changes at biological level and ecosystem functioning Changes at biological level and ecosystem functioning
Homogenization of communitiesHomogenization of communities
Economical changesEconomical changes
Native population invaded by invasive speciesNative population invaded by invasive species
SeagrassesSeagrasses
Function, structure and fate of productionFunction, structure and fate of production
High structural diversity due to vegetated systems?
Patchiness
High diversity? Trophic enhancement/Refuge
Habitat structureHabitat structure-- architecturearchitectureSubstrate availabilitySubstrate availability
RationaleRationale
•• Is there a change in functional biodiversity at shallow seagrassIs there a change in functional biodiversity at shallow seagrass
beds induced by invasive macroalgae species?beds induced by invasive macroalgae species?
•• Are macroalgae invasive species Are macroalgae invasive species Caulerpa Caulerpa spp and spp and LophocladiaLophocladia
lallemandiilallemandii changing changing macrobenthicmacrobenthic biodiversity at biodiversity at Posidonia Posidonia oceanicaoceanica
seagrass beds at Western Mediterranean?seagrass beds at Western Mediterranean?
Posidonia Posidonia oceanicaoceanica seagrass seagrass bedsbeds
Invasive macroalgaeInvasive macroalgaeCaulerpa taxifolia and C. racemosaCaulerpa taxifolia and C. racemosa
Native seaweed Caulerpa Native seaweed Caulerpa proliferaprolifera
Invasive Invasive LophocladiaLophocladia lallemandiilallemandii
Seagrass structure and biomass distribution
Fate of production
Invasive macroalgae effectsInvasive macroalgae effects
HypothesisHypothesis
•• Change in species composition at the community levelChange in species composition at the community level
•• Shifts in trophic functioning, functional biodiversityShifts in trophic functioning, functional biodiversity
–– Trophic guildsTrophic guilds
–– Fate of productionFate of production
Experimental designExperimental design
•• Shallow vegetated systemsShallow vegetated systems
•• Seagrass beds: Seagrass beds: Posidonia Posidonia oceanicaoceanica
•• MacroalgalMacroalgal mats:mats: Caulerpa Caulerpa proliferaprolifera
•• 3 invasive species: 3 invasive species:
–– Caulerpa racemosaCaulerpa racemosa
–– Caulerpa taxifoliaCaulerpa taxifolia
–– LophocladiaLophocladia lallemandiilallemandii
–– LophocladiaLophocladia lallemandiilallemandii detritusdetritus
Caulerpa prolifera
Ace.ace
Ara.iri
Asc.fra
Asp.mue
Bit.ret
Bry.sp.
Cau.pro
Cau.tax
Cer.vul
Chi.oli
Cli.ery Col.rus
Cor.elo
Cor.jul
Das.ver
Dic.dic
Dip.ann
Euclymene sp.
Eun.vit
Gla.tra
Gob.sp.
Hal.fil
Hex.tru
Hol.for
Hol.pol
Jan.rub
Lum.gra
Maj.squ
Maj.ver
Mur.hel
Nem.uni
Pad.pav
Pag.sp.
Par. liv
Pec.kor
Pel.are
Pey.rub
Pil.hir
Pis.cre
POM
Pon.chr
Pos.oce
Ser.scr
Sip.nud
SOM
SOMa
Syn.typ
Tel.ser
Hal.tun
Sco.por
Tha.hae
2
4
6
8
10
12
14
16
-22,00 -20,00 -18,00 -16,00 -14,00 -12,00 -10,00 -8,00 -6,00 -4,00 -2,00
δδδδ13C
δδ δδ15N
Sedimentivores,
detritivores
Fish
Primary
producers
Posidonia oceanica
Caulerpa prolifera
Caulerpa taxifolia
ResultsResults-- 22--Trophic shiftsTrophic shiftsStable isotopes, ecological tracersStable isotopes, ecological tracers
Trophic dispersion at community level Trophic dispersion at community level CaulerpaCaulerpa vsvs
PosidoniaPosidonia
Acar ina
Acetabul ar ia acetabulum
Amphiur idae
Anadyomene stel lata
Ar ca noae
Ascobul la f r agi l is
Aspidosiphon muel ler i Aster ina pancer i i
Calcinus tubular is
Caul er pa pr ol i f er a
Caul er pa racemosa
Chr omi s chromis
Cl ibanar ius er ythr opus
Columbel l a r ust ica
Cor is jul i s
Ctena decussataCymodoce sp1
Dasycladus vermicular is
Dictyota dichotoma
Halopter is
Hal opter is f i l icina
Halopter is scopar i a
Harmothoe spini f er a
Hexapl ex tr unculus
Ir cinia
Laur encia
Lur ia lur i da
Mul lus surmul etusNassar ius i ncr assatus
Neanthes agulhana
Obl ada melanur a
Octopus vulgar isOphi oderma longicauda
Ophi othr i x f r agi l is
Ophiur i dae
Pagel lus acar ne
Paphia aur ea
Pectinar i a (Lagis) kor eni
Pel ogenia ar enosa
Peyssonnel ia
Pher usa eruca
Phyl lophor a cr i spaPOM
Pontogenia chr ysocoma
Por i f er a
Rissoa simi l is
Scor paena por cus
Smar agdia vi r idis
Str amonita haemastoma
Symphodus (Cr eni labr us) doder l ei ni
Ulva
Upogebia del taur aUpogebia medi ter r anea
Val oni a
Venus ver r ucosa
Di plodus annular isDi pl odus sar gus
Echinaster (Echinaster ) seposi tus
Echinoi dea
Ecteinascidia tur binata
Euni ce vi ttata
Flabel l ia peti ol ata
Glans tr apezi a Hal imeda tuna
Diplodus vulgar is
Ar abel l a (Ar abel l a) i r icolor
Al pheus dentipes
Athanas ni tescens
Bi ttium r eticulatum
Cer i thium vulgatum
Chiton ol ivaceus
Codium bur saCodium vermi l ara
Dictyota
Galathea bol i var iHal iotis tuber culata lamel losa
Holothur ia
Jania r ubensLimar ia hians
Lumbr iner is gr aci l i s
Lumbr iner is latr ei l l i
Ophiur oidea
Padi na pavonica
Paracentr otus l ivi dus
Peyssonnel ia squamar iaPisa muscosa
Posidoni a oceanica
Ser r anus scr iba
SOM
Xantho pi l ipes
0
2
4
6
8
10
12
14
16
-35 -30 -25 -20 -15 -10 -5 0
δδδδ 13C/
12C
δ
δ
δ
δ 15N/14N
Acar ina
Alpheus macr ocheles
Amphiur idae
Ar ca noae
Cal ci nus tubul ar i s
Caul er pa taxi f ol i a
Cor is jul is
Cymodoce sp2
Dasycladus vermicular is
Hexaplex tr unculus
Ir cinia
Ophioderma longi cauda
Ophiothr ix f r agi l is
Pelogenia ar enosa
Peyssonnel ia
Polyplacophor a sp1
Polypl acophor a sp2
POM
Pontogenia chr ysocoma
Sabel l idaeSar cotr agus f asciculatus
Schizobr achiel la sanguinea
Diplodus annular is
Echinaster (Echinaster ) seposi tus
Echinocyamus pusi l lus
Echinoidea
Epinephelus mar ginatus
Eunice vi ttata
Fibular i idae
Flabel l ia petiolataGalaxaura oblongaGlans tr apezia
Hal imeda tuna
Diogeni dae
Achaeus cr anchi i
Alpheus
Alpheus dentipes
Amphir oa r igida
Ar ca
Aster inidae
Athanas ni tescens
Bittium r eticulatum
Cer i thium vulgatum
Champia
Chiton ol ivaceus
Codium bur sa
Codium vermi lar a
Dictyota
Galathea bol ivar i
Hal iotis tuber culata l amel losa
Holothur ia
Hyal inoeci a bi l i neata
Jania rubens
Labr i dae
Limar ia hians
Lumbr iner is gr aci l is
Lumbr iner i s latr ei l l i
Lysidice ninetta
Mur aena helena
Nematoner ei s hebes
Ophiur oidea
Padina pavonica
Pagur idae
Par acentr otus l ividus
Peyssonnel ia squamar ia
Pisa muscosa
Pista cretacea
Polypl acophora sp3Posi donia oceanica
Ser r anus scr i ba
SOM
Sphaer echi nus granular is
Str i arca lactea
Symphodus (Creni labr us) t inca
Ter ebel l idae
Thyone f usus
Xantho pi l ipes
0
2
4
6
8
10
12
14
16
-35 -30 -25 -20 -15 -10 -5 0
δδδδ 13C/
12C
δ
δ
δ
δ 15N/14N
Eucl ymene
Acetabular i a acetabulum
Amphiur a chiaj ei
Amphiur i dae
Anthur idae
Ascobul la f r agi l is
Aspidosiphon muell er i
Br yopsi sCalci nus tubular is
Capr el l idae Cauler pa pr ol i f er aCauler pa taxif ol i a
Cli banar ius er ythr opusColumbell a r usti ca
Cor al l ina
Cor is jul i s
Cyathur a car i nata
Cymodoce sp1Cymodoce sp3
Dasycladus vermicular is
Di ctyota di chotoma
Di lophus f asciol a
Halopter i s f i l ici na
Lor i pes lacteusLucinel la di var i cata
Maja squinado
Maja ver r ucosa
Maldanidae
Mysida
Neanthes agulhana
Ner eidi dae
Notomastus sp1
Ophicemidae
Ophiur i dae
Oxynoe ol ivacea
Pagur us
Paphia aur ea
Pecti nar i a
Pecti nar i a (Lagis) kor eni
Pelogenia ar enosa
Peyssonnel ia
Pi lumnus hir tel l usPista
Pol ysi phonia
POM
Pontogenia chr ysocoma
Posidonia detr i tus
Pr axi l l ur a
Scor paena por cus
Sipunculus nudus
Str amonita haemastoma
Symphodus (Cr eni labr us) r oi ssal i
Syngnathus typhle
Tel l i na ser r ata
UpogebiaXantho por essa
Diplodus annular is
Echinocyamus pusi l lus
Euni ce vi ttata
Flabel l i a peti olata
Glans tr apezia
Gobius
Hal imeda tuna
Ar abell a (Ar abel l a) i r icolor
Alpheus denti pesAthanas ni tescens
Bitti um r eti culatum
Cer ithium vulgatum
Chi ton ol ivaceus
Dictyota
Holothur i a
Hyal inoecia bi l i neata
Jania r ubens
Lumbr iner i s latr ei l l i
Lysidi ce ni netta
Mur aena helena
Nematoner ei s hebes
Padina pavonica
Par acentr otus l ivi dus
Pista cr etacea
Posidonia oceani ca
Ser r anus scr i ba
SOM
Ter ebel l i dae
Thyone f usus
Xantho pi l ipes
0
2
4
6
8
10
12
14
16
-35 -30 -25 -20 -15 -10 -5 0
δδδδ 13C/
12C
δ
δ
δ δ 15N/14N
C. racemosa
P. oceanica
Ebalia edwar dsi i
Acetabular ia acetabulum
Alpheidae
Alpheus macr ocheles
Amphiphol is squamata
Amphiur a chiaj ei
Anthur a
Ar ca noaeAscobul la f r agi l is
Bolma r ugosa
Calci nus tubular is
Cauler pa taxi f ol ia
Chr omis chr omis
Codium adhaer ens
Cor i s jul is
Cymodoce
Cymodoce sp1
Cymodoce sp2
Cymodoce sp3
Dictyota dichotoma
Dilophus f asciol a
Halocynthia papi l losa
Halopter is f i l i cina
Hexaplex tr unculus
Ir cini a
Jel l yf ish
Liocar ci nus cor r ugatusLithognathus mor myr us
Loveni idae
Maja squinado
Mull us surmuletus
Neanthes agulhana
Oblada melanur a
Ophioder ma l ongi cauda
Ophiur i dae
Pachygr apsus marmor atus
Pectinar ia
Pelogenia ar enosa
Peyssonneli aPeyssonnel ia r ubr a
Pher usa er uca
Phymatol i thon calcar eum
POM
Pontogenia chr ysocoma
Por if er a
Por if er a epiphyte PosidoniaPseudocapetel l i da
Scor paena por cus
Ser r anus cabr i l l a
Sipunculus nudus
Spicar a smar is
Spondylus
Synodus saur us
Venus ver r ucosa
Diplodus annular is
Diplodus sar gus
Ebal ia seplexaur a
Echinaster (Echinaster ) seposi tus
Echinocyamus pusi l lus
Echinoidea
Eunice vittata
Exogonidae
Flabel l i a peti olata
Gibbula ar dens
Glans tr apeziaHalimeda tuna
Diplodus vulgar is
Achaeus cr anchi i
AlpheusAlpheus denti pes
Ar ca
Athanas nitescens
Boops boops
Cer ithium vulgatum
Codium bur sa
Galathea bol ivar i Holothur ia
Hyali noecia bi l i neata
Limar ia hi ans
Lumbr iner is gr aci l is
Lumbr iner i s latr ei l l i
Lysidi ce ninetta
Mur aena helena
Ophiur oidea
Padina pavonica
Pagur idae
Pisa muscosa
Pista cr etacea
Posidonia oceanica
Ser r anus scr i ba
SOM
Symphodus (Cr eni l abr us) ti nca
Ter ebel l idae
Xantho pi l i pes
0
2
4
6
8
10
12
14
16
-35 -30 -25 -20 -15 -10 -5 0
δδδδ 13C/
12C
δ
δ
δ
δ 15N/14N
C. prolifera
C. taxifolia
Trophic shifts at Functional groupsTrophic shifts at Functional groups
Posidonia oceanica
DE HE
BIF
BIF/FF
CA
FLF
HE/BIF
OMPOS
PP
SC
2
4
6
8
10
12
14
-22 -20 -18 -16 -14 -12 -10 -8 -6 -4 -2
δδδδ13C
δδ δδ15
15
15
15N
Caulerpa prolifera
BIF
BIF/FF
DEDF
FLF
HE
HE/DE
OM
PP
SC
SC/BIF
2
4
6
8
10
12
14
16
-22 -20 -18 -16 -14 -12 -10 -8 -6 -4 -2
δδδδ1 31 31 31 3C
δδ δδ15N
Caulerpa prolifera
Caulerpa taxifolia
BIF
BIF/FF
BIF/HE
DE
DF
FLF
HE
OM
PP
SC
2
4
6
8
10
12
14
-22 -20 -18 -16 -14 -12 -10 -8 -6 -4 -2
δδδδ13C
δδ δδ15
15
15
15N
Caulerpa taxifolia
Caulerpa racemosa
PP
BIF
BIF/FF
BIF/PPF
CA
DE
DF
FLF
HE
HE/BIF
HE/DEOM
POS
SC
SC/BIF
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
-20 -18 -16 -14 -12 -10 -8 -6 -4 -2 0
δδδδ13C
δδ δδ15N
Caulerpa racemosa
PERMANOVA, p<0.05
Trophic guildsTrophic guilds
MDS MDS infaunalinfaunal spsspsMDS trophic MDS trophic guildsguildsTrophic guilds invasive species
Resemblance: S17 Bray Curt is s im ilarity
P.oceanica
C.prolifera
C.taxifolia
C.racemosa
Lophocladia
Lophocladia detritus
2D Stress: 0
Resemblance: S17 Bray Curtis similarity
P.oceanica
C.prolifera
C.taxifolia
C.racemosa
Lophocladia
Lophocladia detritus
2D Stress: 0
Resemblance: S17 Bray Curtis similarity
FLF
2E-2
8E-2
0,14
0,2
P.oceanica
C.prolifera
C.taxifolia
C.racemosa
Lophocladia
Lophocladia detritus
2D Stress: 0
Filter feeders
Resemblance: S17 Bray Curtis similarity
DF
3E-2
0,12
0,21
0,3
P.oceanica
C.prolifera
C.taxifolia
C.racemosa
Lophocladia
Lophocladia detritus
2D Stress: 0
Detritus feeders
Food sources contribution Food sources contribution ((IsosourceIsosource mixing models)mixing models)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Posidonia oceanica Caulerpa prolifera Caulerpa taxifolia Caulerpa racemosa
Glans trapezia Glans trapezia Glans trapezia Glans trapezia
Sourc
e c
ontr
ibution (%
)
Posidonia oceanica Halimeda tuna Padina pavonica POM SOM Caulerpa spp.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Posidonia oceanica Caulerpa prolifera Caulerpa taxifolia Caulerpa racemosa
Cerithium vulgatum Cerithium vulgatum Cerithium vulgatum Cerithium vulgatum
Sourc
e c
ontr
ibution (%
)
Posidonia oceanica Halimeda tuna Padina pavonica POM SOM Caulerpa spp.
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Posidonia oceanica Caulerpa prolifera Caulerpa taxifolia Caulerpa racemosa
Athanas nitescens Athanas nitescens Athanas nitescens Athanas nitescens
Sourc
e c
ontr
ibution (%
)
Posidonia oceanica Halimeda tuna Padina pavonica POM SOM Caulerpa spp.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Posidonia oceanica Caulerpa prolifera Caulerpa taxifolia Caulerpa racemosa
Xantho pilipes Xantho pilipes Xantho pilipes Xantho pilipes
Sourc
e c
ontr
ibution (%
)
Posidonia oceanica Halimeda tuna Padina pavonica POM SOM Caulerpa spp.
Xantho pillipes Glans trapezia
Athanas nitescensCerithium vulgatum
1
2
3
2.5
4
Biodiversity within the food webBiodiversity within the food web
Invasive macroalgae effectsInvasive macroalgae effects
HypothesisHypothesis
•• Change in species composition at the community levelChange in species composition at the community level
•• Shifts in trophic functioning, functional biodiversityShifts in trophic functioning, functional biodiversity
–– Trophic guildsTrophic guilds
–– Fate of productionFate of production
CommunityCommunity--widewide mesures mesures ofof trophic trophic
structurestructure
•• Which are the next steps?Which are the next steps?
•• Determine convex hull area occupied by species Determine convex hull area occupied by species
in in δδ1313CC--δδ1515N niche space as a representation of N niche space as a representation of
the total extent of trophic diversity within a food the total extent of trophic diversity within a food
web web
•• More metrics on trophic community structureMore metrics on trophic community structure
Layman et al., Ecology 2007
Facilitation, Facilitation, spssps synergysynergy
Assessing effects of species invasions Assessing effects of species invasions
through trophic structure and isotopes through trophic structure and isotopes
shiftsshifts
–– Fish responses to Caulerpa ingestionFish responses to Caulerpa ingestion
–– Sessile species: bryozoan Sessile species: bryozoan Reteporella grimaldiiReteporella grimaldii and and
bivalve bivalve Pinna nobilisPinna nobilis
Lophocladia lallemandii effects on sessile
invertebrates (bryozoans, bivalves)
FALTA FOTO DETALL
Interaction between the invasive macroalga Lophocladia lallemandii and the bryozoan Reteporella grimaldiiat seagrass meadows: density and physiological responses. Deudero et al. Biological Invasions 2009
RL
RP
POM
Seagrass detritus
L. lallemandiiP. oceanica
0
1
2
3
4
5
6
7
-30 -25 -20 -15 -10 -5 0
δ13C/
12C
δ15N/14N
Posidonia oceanica
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100
Frequency (%)
Lophocladia lallemandii
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100
Source contribution (%)
Frequency (%)
Seagrass detritus
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100
Source contribution (%)
Frequency (%)
POM
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100
Source contribution (%)
Frequency (%)
6.5 ± 5.0
30.5 ± 12.5
17.8 ± 12.2
40.5 ± 24.2
16.5 ± 11.9
40.4 ± 24.2
12.6 ± 9.6
35.5 ± 24.5
Non-invaded
ChangesChanges in in Spondyliosoma Spondyliosoma cantharus cantharus dietdiet
Ingestion of Caulerpa racemosa in Spondyliosoma cantharus: physiological responses and
trophic effects. Box et al., JEMBE submitted
Spondylosoma
cantharus
Invaded 1
POM
Spondylosoma
cantharus
Non-invaded 1
Spondylosoma
cantharus
Non-invaded 2
C. racemosa
Squad lobster
(Anomura)
Polychaeta
(Aciculata)
Shrimp
(Caridea)
Spondylosoma
cantharus
Invaded 2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
-20 -19 -18 -17 -16 -15 -14 -13
δδδδ 13C/
12C
δ δ δ δ 15N/14N
FishFish dietdiet changeschanges
POM
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100Source contribution (%)
Frequency (%)
Squad lobster (Anomura)
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100
Source contribution (%)
Frequency (%)
Polychaeta (Aciculata)
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100Source contribution (%)
Frequency (%)
Shrimp (Caridea)
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100Source contribution (%)
Frequency (%)
Caulerpa racemosa
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100Source contribution (%)
Frequency (%)
POM
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100Source contribution (%)
Frequency (%)
Squad lobster (Anomura)
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100
Source contribution (%)
Frequency (%)
Polychaeta (Aciculata)
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100Source contribution (%)
Frequency (%)
Shrimp (Caridea)
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100Source contribution (%)
Frequency (%)
Caulerpa racemosa
0
5
10
15
20
0 20 40 60 80 100Source contribution (%)
Frequency (%)
δ13C/12C δ15N/14N
22.2 ± 17.5
27.0 ± 12.1
12.3 ± 9.8
11.7 ± 9.3
26.8 ± 12.115.1 ± 8.5
23.6 ± 14.8
31.1 ± 18.9
23.9 ± 17.9
6.9 ± 5.7
7.9 ± 6.5
8.2 ± 6.7
28.2 ± 22.0
48.9 ± 16.1
23.0 ± 13.9
23.5 ± 14.3
29.6 ± 18.5
23.9 ± 13.2
Non-invaded
Alteration of filtering capacity Pinna nobilis
Antioxidant response of the bivalve Pinna nobilis to epiphytism by invasive red macroalgae Lophocladia lallemandii. Comp
Biochem. Physiol C. Box et al. 2009
SeasonalSeasonal variationsvariations at at filterfilter feedersfeeders
Stable isotopes signatures (δδδδ13C and δδδδ15N) on different tissues of Pinna nobilis Linnaeus, 1758 (Mollusca, Bivalvia): tissue fractionation and seasonal variations. Cabanellas-Reboredo et al.
IsosourceIsosource
contributioncontribution
Effects of invaded Posidonia oceanica meadows by the red macroalga Lophocladia lallemandii on the diet of Pinna
nobilis and its guests Pontonia pinnophylax and Nepinnotheres pinnotheres. Cabanellas-Reboredo et al. Marine Biology
Acknowledgements
Research project effects of macroalgae invasions on seagrass beds faunal
assemblages
•• Miquel Ribas, IUNICS, Biel Martorell Miquel Ribas, IUNICS, Biel Martorell SCT UIBSCT UIB
•• Staff Marine Staff Marine LabLab UIBUIB
•• Expansión de Expansión de Caulerpa prolifera, C. taxifolia Caulerpa prolifera, C. taxifolia y C. racemosay C. racemosa en el Mediterráneo: en el Mediterráneo: dinámica clonal, producción y destino de dinámica clonal, producción y destino de la producciónla producción REN2002REN2002--00701/MAR00701/MAR
•• Macroalgas marinas invasoras en las islas Macroalgas marinas invasoras en las islas Baleares: evaluación de riesgos y efectos Baleares: evaluación de riesgos y efectos en comunidades bentónicas CTM2005en comunidades bentónicas CTM2005--01434/MAR01434/MAR (2006(2006--2009)2009)
•• “Desarrollo de técnicas para evaluar “Desarrollo de técnicas para evaluar juveniles del bivalvo endémico juveniles del bivalvo endémico Pinna Pinna nobilisnobilis mediante dispositivos de mediante dispositivos de asentamiento” AE Govern Balearasentamiento” AE Govern Balear
•• ParcParc Natural Natural SaSa Dragonera CIMDragonera CIM
•• DG Pesca CAIB, Govern BalearDG Pesca CAIB, Govern Balear
•• DG DG InnovacióInnovació CAIB, Govern BalearCAIB, Govern Balear