Date post: | 02-Mar-2016 |
Category: |
Documents |
Upload: | thuan-bui-thanh |
View: | 92 times |
Download: | 0 times |
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 1/47
1
Nội dung:
1. Lấy mẫu
2. Lượng tử hóa
3. Mã hóa
4. Bài tập Tài liệu tham khảo:
1.
2.
SỐ HÓA TÍN HIỆU
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 2/47
2 Định lý lấy mẫu
Lấy mẫu lý tưởng:
Đ
iều kiện của lấy mẫu:Tín hiệu x(t) có băng thống giới hạn fmax, Tốc độ lấy mẫu: f s ≥ 2f max. Tần số Nyquist f s/2
còn gọi tần số cắt,Khoảng Nyquist [-f s/2, f
s/2]
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 3/47
3 Định lý lấy mẫu
Tiền lọc chống chồng phổ:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 4/47
4Ví dụ
Lấy mẫu tín hiệu âm thanh chọn tốc độ lấy mẫu f s=40KHz
vì tần số lớn nhất tai người nghe được là f max=20KHz.
Lấy mẫu tín hiệu tiếng nói chọn tiền lọc chống chồng phổ
f c = 4 KHz, chọn tốc độ lấy mẫu f s = 8 KHz.
Chồng phổ trong miền thới gian:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 5/47
5Lấy mẫu tín hiệu Sin
Lấy mẫu tín hiệu Sin
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 6/47
6Khôi phục tín hiệu tương tự và chồng phổ
Xét tín hiệu: ,
Xét tín hiệu: ,
Vì nên
Khôi phục lý tưởng và lọc thông thấp:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 7/47
7Khôi phục tín hiệu tương tự và chồng phổ
Tần số của tín hiệu chồng phổ: f a = f mod (f s), tín hiệu
chồng phổ:
Quan hệ f a = f mod (f s) với f
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 8/47
8Ví dụ
Tín hiệu Sin có tần số f=10 Hz, tốc độ lấy mẫu f s=12 Hz.
Tín hiệu lấy mẫu lặp lại tại tần số f = 10 + m12 Hz,
m = 0, ±1, ± 2, …đó là:
Trong đó chỉ có thuộc
khoảng Nyquist: .Ngõ ra sẽ có tín hiệu Sin tần
số f = -2 Hz thay cho tín hiệu Sin có tần số f = 10 Hz.
Để không chồng phổ chọn tốc độ lấy mẫu fs = 2f = 20Hz
Tốc độ lấy mẫu tín hiệu âm nhạc f s = 40 KHz, nếu không
sử dụng lọc chống chồng phổ fc = 20 KHz thì sẽ bị chồng
phổ tại 20< f <60 KHz vì:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 9/47
9Ví dụ
Tốc độ lấy mẫu f s = 4 Hz, với các tín hiệu như sau:
Tần số các tín hiệu như sau:
Các tín hiệu có:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 10/47
10Ví dụ
Cho tín hiệu (t: ms):
Tìm fs nhỏ nhất không có chồng phổ, tính tần số Nyquist.
Chọn f s bằng tần số Nyquist, tìm tín hiệu chồng phổ.
Các tần số: kHz
Tần số lớn nhất: suy ra fs =Chọn f s = 1.5 kHz, thì
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 11/47
11Ví dụ
Tín hiệu x(t) và xa(t):
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 12/47
12Ví dụ
Cho tín hiệu: ,với t:ms,
tốc độ lấy mẫu f s=3kHz. Tìm tín hiệu chồng phổ xa(t).
Xác định hai tín hiệu khác x1(t), x2(t) chồng phổ giống
xa(t), sao cho
Tín hiệu khai triển:
Tần số: f 1=0.5 kHz, f 2=2.5kHz, f 1a = f 1
Tín hiệu chồng phổ:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 13/47
13Ví dụ
Cho tín hiệu x1(t) thay:
Cho tín hiệu x2(t) thay:
Tín hiệu âm thanh x(t), t tính ms, tốc độ lấy mẫu 40 kHz:
a. Tìm y(t) và ya(t) khi không có prefilter
b. Tìm y(t) và ya(t) khi có prefilter lý tưởng với f c = f s/2
c. Tìm y(t) và ya(t) khi có prefilter thực tế
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 14/47
14Ví dụ
Tần số tín hiệu :
Tín hiệu âm tần:
Phổ tín hiệu âm thanh:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 15/47
15Ví dụ
Tần số chồng phổ:
Tín hiệu chồng phổ:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 16/47
16Ví dụ
Tín hiệu ngõ ra:
Tín hiệu trường hợp a:
Tín hiệu trường hợp b:
Tín hiệu trường hợp c:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 17/47
17Ví dụ
Tính độ suy giảm:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 18/47
18Ví dụ
Tín hiệu ngõ ra:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 19/47
19Ví dụ
Lấy mẫu dư:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 20/47
20Phổ tín hiệu lấy mẫu
Phổ của tín hiệu sau khi lấy mẫu :
Phổ lặp lãi do lấy mẫu :
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 21/47
21Phổ tín hiệu lấy mẫu
Phổ của tín hiệu sau khi lấy mẫu có chồng phổ:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 22/47
22Phổ tín hiệu lấy mẫu
Phổ của tín hiệu có lọc chống chồng phổ:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 23/47
23Khôi phục tín hiệu tương tự
Khôi phục bậc thang:
Khôi phục tương tự bằng lọc thông thấp:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 24/47
24Khôi phục tín hiệu tương tự
Khôi phục lý tưởng:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 25/47
25Khôi phục tín hiệu tương tự
Khôi phục bậc thang đáp ứng tần số:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 26/47
26Khôi phục tín hiệu tương tự
Hậu lọc chống bóng ảnh:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 27/47
27Bài tập
1. Cho tín hiệu:
t tính bằng s, tốc độ lấy mẫu f s=5Hz. Tìm tín hiệu xa(t).
2. Cho tín hiệu:
t tính bằng s, tốc độ lấy mẫu f s=10hz. Tìm tín hiệu xa(t).
3. Cho tín hiệu:
t tính bằng ms, tốc độ lấy mẫu f s=3KHz. Tìm tín hiệu xa(t).
4. Cho tín hiệu:
t tính bằng s, tốc độ lấy mẫu f s=5Hz. Tìm tín hiệu xa(t).5. Cho tín hiệu:
t tính bằng s, tốc độ lấy mẫu f s=9Hz. Tìm tín hiệu xa(t).
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 28/47
28Bài : Lượng tử hóa
Nội dung:
1. Quá trình lượng tử
2. Lấy mẫu dư (Oversampling)
3. Chuyển đổi D/A
4. Chuyển đổi A/D
5. Cộng nhiễu (Dither)
6. Bài tập
Tài liệu tham khảo:
1. Chapter 2 [1]
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 29/47
29Quá trình lượng tử
Chuyển đổi tương tự sang số:
Số bit biểu diễn trên mẫu là B, Tầm toàn thang là R
thì Khoảng lượng tử Q được tính:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 30/47
30Quá trình lượng tử
Lượng tử hóa tín hiệu:
Bộ ADC lưỡng cực:
Bộ ADC đơn cực:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 31/47
31Quá trình lượng tử
Sai số lượng tử:
Giá trị trung bình:
Giá trị trung bình bình phương:
Giá trị hiệu dụng:
Giá trị sai số:
Tỷ lệ tín hiệu trên nhiễu:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 32/47
32Ví dụ
Cho tốc độ lấy mẫu fs = 44 KHz, tầm toàn thang R = 10 V,
sai số hiệu dụng nhỏ 50 μV. Tìm số bit / mẫu, tốc độ bit.
Giải:
Cho tốc độ lấy mẫu fs = 8 KHz, tầm toàn thang R = 10 V,
lượng tử hóa 8 bits. Tìm sai số hiệu dụng, tốc độ bit.Giải:
Bfs = 8 x 8.000 = 64.000 bps
Bfs = 16 x 44.000 = 704.000 bps
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 33/47
33Lấy mẫu dư
Lấy mẫu dư (Oversampling):
Tỷ lệ quá mẫu:
Sai lệch bit:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 34/47
34Ví dụ
Lấy mẫu gấp hai lần:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 35/47
35Chuyển đổi D/A
Xét bộ DAC, tầm toàn thang R, ngõ vào B bits:
Nhị phân đơn cực thông thường (unipolar natural binary)
Nhị phân offset lưỡng cực (bipolar offset binary)
Lưỡng cực lấy bù 2 (two’s complement)
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 36/47
36Chuyển đổi D/A
Nhị phân đơn cực thông thường (unipolar natural binary):
Nhị phân offset lưỡng cực (bipolar offset binary):
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 37/47
37Chuyển đổi D/A
Bảng mã B = 4 bits, R = 10 V:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 38/47
38Ví dụ
Bảng mã bù 2:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 39/47
39Chuyển đổi A/D
Xét bộ ADC, tầm toàn thang R, ngõ ra B bits:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 40/47
40Chuyển đổi A/D
Bộ ADC sử dụng phương pháp xấp xỉ liên tiếp:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 41/47
41Ví dụ
Lượng tử hóa x = 3.5 V, biểu diễn nhị phân offset
lưỡng cực, pp rút ngắn, B = 4 bits và R = 10V.
Lượng tử hóa x = 3.5 V, biểu diễn lưỡng cực bù 2,
phương pháp làm tròn, B = 4 bits và R = 10V.
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 42/47
42Ví dụ
Lượng tử hóa x = -1.5 V, biểu diễn nhị phân offset
lưỡng cực, pp rút ngắn, B = 4 bits và R = 10V.
Lượng tử hóa x = -1.5 V, biểu diễn lưỡng cực bù 2,
phương pháp làm tròn, B = 4 bits và R = 10V.
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 43/47
43Ví dụ
Lượng tử hóa x = 3.5 V, biểu diễn nhị phân offset
lưỡng cực, pp làm tròn, B = 4 bits và R = 10V.Phương pháp làm tròn tính:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 44/47
44Ví dụ
Lượng tử hóa x = -1.5 V, biểu diễn nhị phân offset
lưỡng cực, pp làm tròn, B = 4 bits và R = 10V.Phương pháp làm tròn tính:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 45/47
45Ví dụ
Lấy mẫu tín hiệu sin x(n) = 3cos(0,08πn), n = 0, 1,
…,9, lượng tử hóa 4 bits, tầm toàn thang 10 V:
ễ
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 46/47
46Cộng nhiễu (Dither)
Bộ ADC sử dụng cộng dither:
7/18/2019 Bai 1 Tin hieu so
http://slidepdf.com/reader/full/bai-1-tin-hieu-so 47/47
47Bài tập
1. Bộ ADC 3 bits xấp xỉ liên tiếp, dạng lưỡng cực bù 2,
pp làm tròn, tầm toàn thang R = 16V. Xác định giá trị lượng tử và biểu diễn 3 bits của các giá trị vào x = 2.9;
3.1; 3.7; 4; -2.9; -3.1; -3.7; -4.
2. Chọn bộ ADC thỏa yêu cầu: Tầm toàn thang R = 10V,
sai số lượng tử hiệu dụng erms<1mV. Tìm số bits/mẫu,sai số hiệu dụng thực sự, tầm động theo dB.
3. Tính dung lượng cần để ghi 1 phút stereo với chất lượng CD (fs = 44.1 KHz, B = 16 bits).
4. Hệ thống hòa âm số có 16 kênh, f s = 48KHz, 20
bits/mẫu. Tính dung lượng đĩa cứng để lưu 1 ca khúc
dài 3 phút, ghi âm 16 kênh.