Biodiversity Cover Newnbaindia.org/uploaded/ActBook_Telugu.pdf · JeyÓ’$

JeyÓ’$<Ûä #·≥º+, 2002

JeyÓ’$<Ûä ìj·TeT ìã+<Ûäq\T, 2004

eT]j·TT

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ JeyÓ’$<Ûä ìj·TeT ìã+<Ûäq\T, 2009

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ JeyÓ’$<Ûä eT+&É*

ø±|”¬s’Ÿ‡ @ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

yÓTT<äÏ eTTÁ<äD, 2004 .............. 5000 ø±|”\T

¬s+&Ée eTTÁ<äD, 2007 ............... 3000 ø±|”\T

eT÷&Ée eTTÁ<äD, 2009 .............. 500 ø±|”\T

Hê\Ze eTTÁ<äD, 2009 ................ 1000 ø±|”\T

◊<äe eTTÁ<äD, 2010 ................. 1000 ø±|”\T

‘Ó\T>∑T nqTyê<ä+ :

yÓTT<äÏ eTTÁ<äD, 2011 ............... 3000 ø±|”\T

á Á|ü#·Ts¡D˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# C≤Ø#j·Tã&çq JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ 2002, JeyÓ’$<Ûä ìj·Te÷efió

\T 2004, e⁄HêïsTT. á Á|ü#·Ts¡DqT ªC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düúμ qT+&ç Á|ü‘´ø£ nqTeT‹

Ò≈£î+&Ü, $<ë´|üs¡eTsTTq, ˝≤uÛ≤ù|ø£å Òì ñ<›XÊ\ ø√dü+ ‹]– Á|ü#·T]+#·Tø√e#·TÃqT. á |ü⁄düÔøÜìï

Ä<Ûës¡+>± ñ|üjÓ÷–+#·Tø=+≥÷ @<ì Á|ü#·Ts¡D yÓ\Te&çq|ü⁄&ÉT Á|ü‘´ø£+>± ªC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düúμ Á|üX+dædüTÔ+~.

á Á|ü#·Ts¡D ñ|üj·TTø£Ô Á>∑+<∏ä |üÏºø£, ìπs›•+|üã&çq / ìπs›•‘· ñ<›X+ ø√dü+, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+

2002, JeyÓ’$<Ûä ìj·Te÷e[ 2004, Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ JeyÓ’$<Ûä eT+&É*>± ìπs›•+#·ã&Ü*.

n~Ûø£ düe÷#ês¡+ ø√dü+ <äj·T#dæ dü+Á|ü~+#·+&ç :

ø±s¡ <ä]Ù #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé, düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ JeyÓ’$<Ûä eT+&É*

5e n+‘·düTÔ, Ï.◊.dæ.Ç.m Ÿ. ãjÓ÷bÕsYÿ, s¡÷+. HÓ+. 626, ns¡DúÛÑeHé,

‘êsêeTDÏ s√&é, ‘êsêeTDÏ, #ÓHÓ’ï ` 600 113. ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 004. Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ

bò Hé : 044 2254777, bòÕø‡ : 044 22541200 bò Hé : 040 ` 23239885/6

á`yÓTsTT Ÿ : [email protected] áyÓTsTT˝Ÿ:[email protected]

yÓuŸôd’Ÿ : www.nbaindia.org yÓuŸôd’Ÿ : www.apbiodiversity.ap.nic.in

eTTÁ<äD:

¬ssTTHéuÀ Á|æ+Ÿ bÕ´ø

nMTsYù|Ÿ, ôV’≤<äsêu≤<é 16.

bò Hé: 23731620, 23731625

$wüj·Tdü÷∫ø£

ù|J HÓ+.

2002 JeyÓ’$<Ûä #·≥º+, 2002 i

n<Ûë´j·T+ I ` ÁbÕ<Ûä$Tø£ n+XÊ\T 1

n<Ûë´j·T+ II ` Je yÓ’$<Ûä $ìjÓ÷>∑ Áø£eTãB∆ø£s¡D 4

n<Ûë´j·T+ III ` C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú 8

n<Ûë´j·T+ IV ` C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú $<ÛäT\T, n~Ûø±sê\T 14

n<Ûë´j·T+ V ` C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# ÄyÓ÷<ä+ 16

n<Ûë´j·T+ VI ` sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* 20

n<Ûë´j·T+ VII ` C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ä]úø£ eqs¡T\T, U≤‘ê\T, Ä&çŸ 24

n<Ûë´j·T+ VIII ` sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* Ä]úø£ eqs¡T\T, U≤‘ê\T, Ä&çŸ n+XÊ\T 27

n<Ûë´j·T+ IX ` πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\ $<ÛäT\T 29

n<Ûë´j·T+ X ` JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\T 32

n<Ûë´j·T+ XI ` kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û 34

n<Ûë´j·T+ XII ` Ç‘·s¡ $wüj·÷\T 36

2004, JeyÓ’$<Ûä ìj·TeTìã+<Ûäq\T, 2004 47

bòÕs¡+ ` I Jeeqs¡T\T, düVü≤ dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+

$ìjÓ÷>∑+ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+ (Rule 14) 69

bòÕs¡+ ` II |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT $<o C≤rj·TT\≈£î, ø£+ô|˙\≈£î,

Á|üyêdü uÛ≤s¡rj·TT\≈£î, yêDÏ»´ ñ<›XÊ\ ø√dü+ ã~©#ùd+<äT≈£î

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eTT+<ädüTÔ nqTeT‹

rdüTø√e&ÜìøÏ <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+ 72

bòÕs¡+ ` III yT<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ#j·T&ÜìøÏ

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eTT+<ädüTÔ

ÄyÓ÷<ä+ ø√s¡&ÜìøÏ <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+ 74

bòÕs¡+ ` IV $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, düVü≤ dü+Á|ü<ëj·Tø£

|ü]C≤„q+ ‘·èrj·T |üø£å+ ã~© ø√dü+ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄyÓ÷<ä+ ø√s¡&ÜìøÏ <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+ 76

bòÕs¡+ ` V n|”\T |üÁ‘·+ qeT÷Hê bòÕs¡+ 78

bòÕs¡+ ` VI $#ês¡D H√°düT 81

bòÕs¡+ ` VII H√°düT qeT÷Hê bòÕs¡+ 83

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

(n~Ûø±s¡T\T, ñ<√´>∑T\ ìj·÷eTø£+, ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T) ìj·Te÷e[, 2006 89

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (yê]¸ø£ ìy~ø£, U≤‘ê\yê]¸ø£ $es¡D) ìj·÷e÷e[ 118

bòÕs¡+`1 Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡ yê]¸ø£ ìy~ø£ 121

bòÕs¡+`2 20____ e÷]Ã 31 HêÏøÏ eTT–dæq dü+e‘·‡sêìøÏ sêã&ÉT\T, #Ó*¢+e⁄\T 123

bòÕs¡+`3 20____ e÷]Ã 31 HêÏøÏ eTT–dæq dü+e‘·‡sêìøÏ Ä<ëj·T+, e´j·T+ 126

bòÕs¡+`4 U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡D 20____ e÷]Ã HêÏøÏ »eTKs¡TÃ\ |üÏºø£ 129

bòÕs¡+`5 U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡D 20____ e÷]Ã ∫e]HêÏøÏ |üqT\ô|’’ e´j·T+ 133

bòÕs¡+`6 U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡D 134

20____ e÷]Ã ∫e]HêÏøÏ »eTKs¡TÃ\ |üÏºø£ (n+X+`2`»eTKs¡TÃ\ |üÏºø£ ÄdüTÔ\T)

20____ e÷]Ã ∫e]HêÏøÏ dæús¡ ÄdüTÔ\T (n+X+`3`$T>∑T\T ÄdüTÔ\T)

2003, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

(#ÛÓ’sY |üs¡‡Hé, Ç‘·s¡ düuÛÑT´\ J‘·uÛÑ‘ê´\T, ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T) ìj·Te÷e[ 135

mdt.z 1146 (m|òt) 138

mdt.z 1147 (Ç) 139

mdt.z 497 (Ç) 142

mdt.z 753 (Ç) 145

mdt.z 1911 (Ç) 147

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÁøÏ+<ä ìπøå|ükÕúHê\qT ìπs›•+#·&É+ 151

mdt.z 2708 (Ç) 156

mdt.z 120 (Ç) 158

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ JeyÓ’$<Ûä eT+&É* ìj·TeTìã+<Ûäq\T 160

bòÕs¡+ ` I 183

bòÕs¡+ ` II 187

bòÕs¡+ ` III 191

i

|ü]#·j·T+

JeyÓ’$<Ûä + uÛÑ÷$Tô|’>∑\ nìï ÁbÕDT\ C≤‘·T\‘√ Äe]+∫ e⁄+≥T+~. Á|ü|ü+#·+˝Àì

17 n‹ ô|<ä› JeyÓ’$<Ûä <XÊ\˝À uÛ≤s¡‘·<X+ ˇø£Ï. uÛÑ÷$d”Ôs¡í+˝À 2.4 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT

e⁄qï uÛ≤s¡‘·<X+ Ç|üŒÏπø Á|ü|ü+#·+˝À e⁄qï JeC≤‘·T\˝À 7.8 XÊ‘·+>± qyÓ÷<äsTTe⁄+~.

uÛ≤s¡‘·<X+ dü÷Árø£]+∫q Ò<ë ≤+#Û·q ÁbÕj·TeTsTTq ¬s+&ç+Ï À dü+Á|ü<ëj·Tø£, dü«<o

dü+ã+<Ûä |ü]C≤„q+˝À ≈£L&Ü düTdü+|üqï+>± e⁄+~.

uÛ≤s¡‘·<X+ JeyÓ’$<Ûä ˇ&É+ã&çø£≈£î (1992) ˇø£ eTTKýÓTÆq uÛ≤>∑kÕ«$T>± e⁄+~.

sêC≤´\T yêÏ dü«+‘· Jeeqs¡T\T $ìjÓ÷–+#·Tø√yê&ÜìøÏ >∑\ kÕs¡«uÛÖeT Vü≤≈£îÿ\qT

>∑T]Ôdü÷Ô, bÕØº\T C≤rj·T XÊdüHê\≈£î ˝Àã&ç |üs¡düŒs¡ ˇ|üŒ+<ä wüs¡‘·T\ô|’ (JeyÓ’$<Ûä

ˇ&É+ã&çø£ Àì 315e n~Ûø£s¡D≤\T |ü]X‚Ã¤<ë\T) Ç‘·s¡ bÕØº\≈£î »qT´dü+ã+<Ûä eqs¡T\T

$ìjÓ÷>∑ dü<äTbÕj·÷\qT ø£*Œ+#ê\ì ˇ&É+ã&çø£ Ä•+∫+~. JeyÓ’$<Ûä ˇ&É+ã&çø£ Àì

8(C…) |ü]X‚Ã<Ûä+˝À dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+, |ü<ä›‘·T\T, ø=‘·Ô Ä$wüÿs¡D\ <ë«sê Jeeqs¡T\

dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>±ìøÏ Á|ü»\ |ü]C≤„q+, |ü<ä∆‘·T\T, Áø=‘·Ô Ä$wüÿs¡D\T $ìjÓ÷>∑+

<ë«sê ñ‘·ŒqïeTsTTq Á|üjÓ÷»Hê\qT nÏº uÛ≤>∑kÕ«eTT´\≈£î Hê´jÓ÷∫‘·+>± |ü+|üø£+

#j·T&ÜìøÏ kÕúìø£, dü«<X esêZ\ ùde\qT >∑T]Ô+∫+~.

JeyÓ’$<Ûä + nH~ yÓ’$<Ûä dü+ã+<Ûä ø±sê´ø£ ≤bÕ\ #·s¡ \ Á|üyTj·T+‘√ ˇø£ ãVüQfi

n+XÊ\ $wüj·÷+X+>± e⁄+≥T+~. JeyÓ’$<Ûä +˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT´\T>± πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+,

sêh Á|üuÛ Ñ T‘ê«\ dü+dü ú\T, kÕ úìø£ dü«j·T+ |ü]bÕ\q dü+dü ú\T, |ü]ÁX¯eT\T

yÓTT<ä\>∑Tq$e⁄HêïsTT. JeyÓ’$<Ûä ˇ&É+ã&çø£ À bı+<äT|ü]Ãq Á|üjÓ÷»Hê\T Hê´jÓ÷∫‘·

|ü+|üø£+ ñ<›XÊ\qT kÕ~Û+#·&ÜìøÏ <√Vü≤<ä|ü&˚ $<ÛëHêìï neT\T|üs¡Ã&É+ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+

eTT+<äTqï Á|ü<Ûëq düyêfifl˝À ˇø£Ï.

uÛ≤>∑kÕ«eTT´\ Á|üyTj·T+‘√ $g‘·, eTTeTTàs¡ dü+Á|ü~+|ü⁄\ Á|üÁøÏj·T ‘·s¡Tyê‘· πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·«+ ÁøÏ+~ eTTU≤´+XÊ\˝À JeyÓ’$<Ûä #·≤ºìï 2002˝À rdüTø=∫Ã+~.

JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ eT]j·TT ìj·TeT ìã+<Ûäq\T

ii

1) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+

2) Jeeqs¡T\T, Jeeqs¡T\≈£î dü+ã+~Û+∫q düVü≤dü+ã+<Ûä |ü]C≤„q $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê

düeT≈£L& Á|üjÓ÷»Hê\˝À Hê´jÓ÷∫‘· yê≤qT kÕ~Û+#ê\H ñ<›X+‘√ <X+˝Àì

Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>±ìï Áø£eTãB›ø£]+#·&É+.

3) JeyÓ’$<Ûë´ìøÏ dü+ã+~Û+∫q kÕúìø£ esêZ\T |ü]C≤„Hêìï Ä<ä]+#·&É+, ø±bÕ&É≥+.

4) Jeeqs¡T\ dü+s¡ø£å≈£î\T>± Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q |ü]C≤„q+,

düe÷#ês¡ Vü≤≈£îÿ<ës¡T\T>± kÕúìø£ Á|ü»\˝À Á|üjÓ÷»Hê\ |ü+|üø±ìï kÕ~Û+#·&É+.

5) JeyÓ’$<Ûä eT÷\ kÕúq+ qT+&ç ÁbÕeTTK´‘· >∑\ ÁbÕ+‘ê\qT yêÏì JeyÓ’$<Ûä

yês¡dü‘·« düú ≤\T>± Á|üø£Ï+#·&É+ <ë«sê dü+s¡ø£åD n_Ûeè~∆.

6) Ä+‘·]+∫ b˛‘·Tqï C≤‘·T\qT ø±bÕ&ÉT≥, |ü⁄qsêyêdü+

7) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\qT @sêŒ≥T #˚j·T&É+ <ë«sê JeyÓ’$<Ûä #·≥º+

neT\T≈£î dü+ã+~Û+∫q $düÔè‘· |üÛ<∏äø£+˝À sêh Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î Á>±eT dü«j·T+ bÕ\Hê

dü+düú\≈£î Á|üyTj·÷ìï ø£*Œ+#·&É+.

iii

uÛ≤s¡‘·<˚X¯ sê»|üÁ‘·+(nkÕ<Ûës¡D)

2e $uÛ≤>∑+ ` (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+

n~Ûø±]ø£ Á|ü#·Ts¡D

q÷´&Ûç©¢, ãT<Ûäyês¡+, |òæÁãe]q 2003 / e÷|òüT 16, 1924

XÊdüq, Hê´j·T eT+Á‹‘·«XÊK

(XÊdüq dü+ã+<Ûä XÊK)

q÷´&Ûç©¢, ãT<Ûäyês¡+, |òæÁãe]q, 2003 / e÷|òüT 16, 1924 (düK)

á ÁøÏ+~ bÕs¡¢yÓT+Ÿ #·≤ºìøÏ 2003, |òæÁãe] 5e ‘~q >ös¡e sêh|ü‹ >±] ÄyÓ÷<ä+

bı+~+~. n+<ä] düe÷#ês¡+ ø√dü+ Ç+<äTeT÷\+>± Á|ü#·T]+#·&ÉeTsTT+~.

JeyÓ’$<Ûä #·≥º+, 2002 ˝À 18e ìã+<Ûäq

(|òæÁãe], 5, 2003)

JeyÓ’$<Ûä´ dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q

$ìjÓ÷>∑+ <ë«sê ñ‘·ŒqïeTjT´ Á|üjÓ÷»Hê\T ìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø£+, <ëì‘√

dü+ã+<Ûä+>∑\ Ò<ë <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q nqTwü+–ø£ n+XÊ\qT düeT≈£Ls¡Ã&ÜìøÏ ñ<›•+∫q

#·≥º+.

uÛ≤s¡‘·<X+ JeyÓ’$<Ûä +˝ÀqT, <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫ düVü≤dü+Á|ü<ëj·Tø£, düeTø±©q

|ü]C≤„q $<ÛëHê\˝À düTdü+|üqïyÓTÆq+<äT#‘·.

eT]j·TT uÛ≤s¡‘·<X+ JeyÓ’$<Ûä +ô|’ ˇ&É+ã&çø£≈£î uÛ≤>∑kÕ«$T>± Áu…õ Ÿ À ØjÓ÷&ç

C…ìs√˝À 1992, pHé 5e ‘Bq dü+‘·ø£+ #dæq+<äT #‘·, eT]j·TT dü<äs¡T ˇ&É+ã&çø£

1993, &çôd+ãsY 29e ‘~ qT+&ç neT\T˝ÀøÏ e∫Ã q+<äT #‘·.


iv

eT]j·TT dü<äs¡T &É+ã&çø£ sêC≤´\≈£î yêÏ Jeeqs¡T\ô|’ >∑\ kÕs¡«uÛÖe÷~Ûø±sêìï

|ü⁄qs¡T<ëÈÏ+∫q+<äT #‘·, eT]j·TT dü<äs¡T ˇ&É+ã&çø£ JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\

düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, »qT´dü+ã+<Ûä eqs¡T\ $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\

ìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø£+ n+XÊ\T Á|ü<Ûëq ñ<›X+>±e⁄qï+<äT #‘·—

eT]j·TT »qT´dü+ã+<Ûä eqs¡T\ dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, yêÏ <ë«sê düeT≈£L&çq

Á|üjÓ÷»Hê\ ìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø£+ n+XÊ\qT düeT≈£Ls¡Ã&É+ nedüs¡eTì, n+‘>±ø£

dü<äs¡T ˇ&É+ã&çø£qT neT\T |üsêÃ\ì |ü]>∑DÏ+∫q+<äTq bÕs¡¢yÓT+≥T# uÛ≤s¡‘· >∑D‘·+Á‘·

sê»´ 53e dü+e‘·‡s¡+˝À á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± #·≥º+ #j·Tã&çq~.

n<Ûë´j·T+ ` I

ÁbÕ<Ûä$Tø£ n+XÊ\T

dü+Á>∑Vü≤HêeT+, |ü]~Û, ÁbÕs¡+uÛÑ+

1. (1) á #·≤ºìï ªªJeyÓ’$<Ûä #·≥º+, 2002μμ>± |æ\Tee#·TÃqT.

(2) Bì e]Ô+|ü⁄ uÛ≤s¡‘·<X+ n+‘·≤ $düÔ]+∫ e⁄+≥T+~.

(3) Ç~ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# n~Ûø±]ø£ sê» |üÁ‘·+˝À Á|üø£≥q <ë«sê düeT≈£LπsÃ

$<Ûä+>± Á|üø£≥q ‘~ qT+&ç neT\T˝ÀøÏ edüTÔ+~.

nsTT‘˚, á #·≥º+˝Àì $$<Ûä ìã+<Ûäq\≈£î $$<Ûä ‘˚B\qT düeT≈£Ls¡Ãe#·TÃqT.

á #·≥º+ ÁbÕs¡+uÛ≤ìøÏ nÏº @<ì ìu+<Ûäq˝À @<ì ìπs›XÊìï Ä ìã+<Ûäq≈£î neT\T˝ÀøÏ

e#Ã ìπs›X+>± ns¡ú+ #düTø√yê*.

ìs¡«#·Hê\T

2. dü+<äs¡“¤+ Ç‘·s¡ $<Ûä+>± nedüs¡eTTqï|ü⁄&ÉT $TqVü‰ á #·≥º+˝À

(a) ªªÁ|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\Tμμ n+fÒ Jeeqs¡T\T, yêÏ nqTu+<Û√‘·Œ‘·TÔ\

dü+s¡ø£å≈£î\T, nÏº Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑+, e]Ô+|ü⁄‘√ düVü≤dü+ã+~Û‘·

Ä$wüÿs¡D\T, |ü<ä›‘·T\≈£î dü+ã+~Û+∫ |ü]C≤„q+, düe÷#ês¡ düèwæºø£s¡Ô\T,

Vü≤≈£îÿ<ës¡T\Tμ nì ns¡ú+.

(b) ªªJeyÓ’$<Ûä +μμ n+fÒ nìï ñ‘·Œ‹Ô kÕúHê\ <ë«sê J$+∫e⁄qï JesêXó\˝À

_Ûqï‘·, yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q Jyêes¡D dü+ø°s¡í‘·\T nì ns¡ú+. Ç+<äT˝À

C≤‘·T\˝ÀqT Ò<ë C≤‘·T\T, Jyêes¡D eédüú\ eT<Ûä yÓ’$<Ûä + #]e⁄+≥T+~.

1

(c) ªªJeeqs¡T\Tμμ n+fÒ eèøå±\T »+‘·Te⁄\T, dü÷ø£ÎJesêXó\T Ò<ë yêÏ

uÛ≤>±\T, yêÏ »qT´dü+ã+<Ûä |ü<ësêú\T, yêdüÔ$ø£ Ò<ë dü+uÛ≤e´ $ìjÓ÷>∑+

Ò<ë $\Te\‘√ nqTã+<Û√‘·Œ‘·TÔ\T ($\Te Ä<Ûë]‘· ñ‘·Œ‘·TÔ\ $TqVü‰)

nì ns¡ú+. nsTT‘ Ç+<äT˝À e÷qe »qT´dü+ã+<Ûä |ü<ësêú\T #]e⁄+&Ée⁄.

(d) ªªJe |ü]s¡ø£åD Je $ìjÓ÷>∑+μμ n+fÒ @<˚ì ñ<˚›X¯+ ø√dü+ C≤‘·T\T

ñ|üC≤‘·T\T, »qTé⁄\T, Jeeqs¡T\ uÛ≤>±\T, |ü]s¡ø£åD, Ò<ë ùdø£s¡D

K+&Ü\T nì ns¡ú+. Ç+<äT˝À es¡íq, C≤_‘ê|üs¡Ã&É+, Jeìsê∆s¡D n+XÊ\T

#˚]e⁄+≤sTT.

(e) ªª#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHéμμ n+fÒ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ˝Ò<ë

Äj·÷dü+<äsê“¤ìï ãÏº sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé nì

ns¡ú+.

(f) ªªyêDÏ»´ |üs¡eTsTTq $ìjÓ÷>∑+μμ n+fÒ Wwü<ë\T, bÕ]ÁXÊ$Tø£ m+C…’eTT\T,

ÄVü‰s¡s¡T#·T\T, düTyêdü\T, n\+ø£s¡D kÕeTÁ–, s¡kÕj·THê\T, õ>∑Ts¡T¢,

s¡+>∑T\T, »qT´dü+ã+<Ûä CÀø£ + <ë«sê |ü+≥\T, |üXódü+|ü<äqT yÓTs¡T>∑T

|üs¡Ã&ÜìøÏ »qTé⁄\ $ìjÓ÷>∑+ e+Ï yêDÏ»´|üs¡eTsTTq $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+

Jeeqs¡T\qT $ìjÓ÷–+#·&É+ nì ns¡ú+. Ç+<äT˝À @<ì eékÕj·T+,

ñ<ë´qeHê\T, ø√fi¢|ü]ÁX¯eT, bÕ&çb˛wüD, |üX¯ódü+es¡∆ø£ Ò<ë ‘˚H˚°>∑\

ô|+|üø£+˝Àì dü+Á|ü<ëj·Tø£ ô|+|üø£+ Ò<ë yê&ÉTø£ |ü<ä›‘·T\T #]e⁄+&Ée⁄.

(g) ªªìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫‘· Á|üjÓ÷»Hê\ |ü+|üø£+μμ n+fÒ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú 21e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ìs¡ísTT+∫q $<Ûä+>± Á|üjÓ÷»Hê\qT

|ü+#·Tø√e&É+ nì ns¡ú+.

(h) ªªkÕ∆ìø£ dü+düú\Tμμ n+fÒ @ ù|s¡T‘√ |æ*∫q|üŒÏø° sêC≤´+>∑+˝Àì 243 _

|ü]X‚Ã<Ûä+˝Àì (1)e K+&É+, 243≈£L´ |ü]X‚Ã<Ûä+˝Àì (1)e K+&É+ |ü]~Û

ÁøÏ+<ä >∑\ |ü+#êj·Tr\T, eTTì‡bÕ*°\T, @y˚ì |ü+#êj·Tr\T ˝Ò<ë

eTTì‡bÕ*°\T Òì |üø£å+˝À sêC≤´+>∑+ Ò<ë πø+Á<ä #·≥º+ Ò<ë sêh

#·≥º+˝Àì @<ì Ç‘·s¡ ìã+<Ûäq\ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T #j·Tã&çq dü«|ü]bÕ\q

dü+düú\T nì ns¡ú+.


2

(i) ªªdüuÛÑT´&ÉTμμ n+fÒ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë ø£ sêh JeyÓ’$<Ûä

eT+&É* düuÛÑT´&ÉT nì ns¡ú+. Ç+<äT˝À #ÛÓ’sY|üs¡‡H / #ÛÓ’s¡àHé ≈£L&Ü #]e⁄+≤s¡T.

(j) ªªC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düúμμ n+fÒ 8e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T

#j·Tã&çq C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú nì ns¡ú+.

(k) ªªìs¡ísTT+∫qμμ n+fÒ á #·≥º+ ÁøÏ+<ä #˚dæq ìj·÷e÷e[ <ë«sê

ìs¡ísTT+∫q~ nì ns¡ú+

(l) ªªìã+<ÛäHêefió\Tμμ n+fÒ á #·≥º+ ÁøÏ+<ä #dæq ìu+<ÛäHêefió\T nì

ns¡ú+

(m) ªª|ü]XÀ<Ûäqμμ n+fÒ ñ‘·Œ‘·TÔ\qT #j·T&ÜìøÏ Ò<ë e÷s¡TŒ#j·T&ÜìøÏ Ò<ë

@<ì yê&Éø£+ #j·T&ÜìøÏ Jyêes¡D eédüú\T, J$+∫e⁄qï JesêXó\T

Ò<ë n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q e⁄´‘·ŒqïeTT\ ñ|üjÓT>±\T, @<ì Jeeqs¡T

Ò<ë kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q e]Ô+|ü⁄ n+XÊìï n<Ûë´j·Tq+ Ò<ë Áø£e÷qT>∑TD

<äsê´|ü⁄Ô nì ns¡ú+.

(n) ªªsêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*μμ n+fÒ 22e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T #j·Tã&çq

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* nì ns¡ú+

(o) ªªdüTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+μμ n+fÒ JeyÓ’$<Ûä + Bs¡Èø±*ø£ ø°åD‘·≈£î <ë] rj·T≈£î+&Ü,

‘·<ë«sê yêÏ kÕeTsêú´ìï Á|üdüTÔ‘·, uÛ≤$‘·sê\ nedüsê\T, nø±+ø£å\T

rs¡Ã>∑*π>˝≤ ìs¡«Væ≤+#+<äT≈£î nÏº $<Ûëq+˝À, nÏº ìwüŒ‹Ô À JeyÓ’$<Ûä

n+XÊ\qT ñ|üjÓ÷–+#·&É+ nì ns¡ú+.

(p) ªª$\Te Ä<Ûë]‘· ñ‘·Œ‘·TÔ\Tμμ n+fÒ >∑T]Ô+|ü⁄ Òì, uÛÖ‹ø£+>± ys¡T#j·T Òì

s¡÷|ü+˝À eèøå±\T, »+‘·Te⁄\ uÛ≤>±\T Ò<ë K+&Ü\‘√ e⁄qïÏº |ü<ësêú\T

nì ns¡ú+.


3

n<Ûë´j·T+ ` II

Je yÓ’$<Ûä $ìjÓ÷>∑ Áø£eTãB∆ø£s¡D

me¬s’Hê e´≈£îÔ\T Ò<ë dü+düú Ò<ë eédüú ªC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düúμ

ÄyÓ÷<ä+ Ò≈£î+&Ü JeyÓ’$<Ûä dü+ã+<Ûä ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT #|ü≥º≈£L&É<äT.

3. (1) (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+∫q e´øÏÔ ªC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düúμ

eTT+<ädüTÔ nqTeT‹ Ò≈£î+&Ü, |ü]XÀ<Ûäq ø√dü+ Ò<ë yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+

ø√dü+ Ò<ë Je |ü]s¡ø£åD, Je $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ uÛ≤s¡‘·<X+˝À ‘·≥dæú+∫q

@<ì Jeeqs¡TqT Ò<ë <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q düVü≤dü+ã+<Ûä |ü]C≤„Hêìï

bı+<ä&É+ #j·Tsê<äT.

(2) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄyÓ÷<ëìï

rdüTø√yê*‡q nedüs¡+e⁄qï e´≈£îÔ\T, yê¬ses¡+fÒ,

(a) uÛ≤s¡‘· bÂs¡T&ÉT ø±ì e´øÏÔ

(b) 1961, Ä<ëj·T |üqTï#·≥º+˝Àì 2e $uÛ≤>∑+ (30)e K+&É+˝À

ìs¡«∫+∫q $<Ûä+>± ìyêùd‘·s¡ uÛ≤s¡‘· bÂs¡T&ÉT.

(c) dü+|òüTÏ‘· dü+düú, dü+|òüT+ Ò<ë eédüú

(i) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À qyÓ÷<äTø±≈£î+&Ü ˝Ò<ë ]õdüºsY ø±≈£î+&Ü

e⁄qï|ü⁄&ÉT, Ò<ë

(ii) Äj·÷ düeTj·T+˝À neT\T˝À e⁄qï @<˚ì#·≥º+ ÁøÏ+<ä

uÛ≤s¡‘·<X+˝À qyÓ÷<äsTT Ò<ë ]»düºs¡sTT e⁄+&ç <ëì˝À yê≤

eT÷\<Ûäq+ ˝Ò<ë ìsê«Vü≤D˝À meπsì uÛ≤s¡rj˚T‘·s¡ e´øÏÔ

uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï ø£*–e⁄qï|ü⁄&ÉT |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT C≤rj·T

4

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄyÓ÷<ä+ Ò≈£î+&Ü ø=+‘·eT+~

e´≈£îÔ\≈£î ã~© #j·Tã&É≈£L&É<äT.

4. @ e´ø°Ô C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄyÓ÷<ä+ Ò≈£î+&Ü, uÛ≤s¡‘·<X+˝À

‘·≥dæú+∫q Ò<ë uÛ≤s¡‘·<X+ qT+&ç bı+~q @<ì Jeeqs¡T≈£î dü+ã+~Û+∫q

@<ì |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT uÛ≤s¡rj·T bÂs¡T&ÉT ø±qÏº Ò<ë 1961, Ä<ëj·T |üqTï

#·≥º+˝Àì 2e $uÛ≤>∑+ (30)e K+&É+˝À ìs¡«∫+∫q $<Ûä+>± ìyêùd‘·s¡ uÛ≤s¡rj·T

bÂs¡T&Ó’q e´øÏÔøÏ Ò<ë uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ]õdüºs¡T ø±≈£î+&Ü Ò<ë qyÓ÷<äTø±≈£î+&Ü

e⁄qï @<˚ì dü+|òüTÏ‘· dü+düú ˝Ò<ë eédüú ˝Ò<ë ‘·q yê≤ eT÷\<Ûäq+ ˝Ò<ë

ìsê«Vü≤D˝À uÛ≤s¡rjT‘·s¡ e´øÏÔ uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï ø£*– e⁄qï dü+düú≈£î q>∑<äT Á|ü‹|òü\+

ø√dü+ Ò<ë Ç‘·s¡ $<Ûä+>± ã~© #j·Te#·TÃ.

$es¡D :` á $uÛ≤>∑+ ñ<›XÊ\ø√dü+ ªªã~©μμ nH <ëì˝À |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\

Á|ü#·Ts¡D Ò<ë @<ì ôd$THês¡T Ò<ë es¡TÿcÕ|ü⁄˝À |ü]C≤„q+ yê´|æ+|ü#j·T&É+

#]e⁄+&É<äT. nsTT‘, nÏº Á|ü#·Ts¡D πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# C≤Ø #j·Tã&çq e÷s¡Z<äs¡Ùø±\

Á|üø±s¡+>± e⁄+&Ü*.

3,4, $uÛ≤>±\qT ø=ìï düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£î º\≈£î

e]Ô+|ü#˚j·T≈£L&É<äT.

5. (1) uÛ≤s¡‘·<X+˝Àì Á|üuÛÑT‘·« Á|ü‹bÕ~‘· dü+düú\T, Ç‘·s¡ <XÊ\˝Àì nÏº Ç‘·s¡

dü+düú\‘√ düVü‰ dü+düú\ eT<Ûä Jeeqs¡T\T Ò<ë yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q

düe÷#ês¡ ã~© Ò<ë e÷]Œ&ç À Ç$T&çe⁄qï düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…øº\≈£î

3 eT]j·TT 4 $uÛ≤>±\˝Àì ìã+<Ûäq\qT e]Ô+|ü#j·T≈£L&É<äT. nsTT‘

nÏº düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº\T (3)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ì]∆wüº|ü]Ãq

wüs¡‘·T\qT HÓs¡ysêÃ*.

(2) á #·≥º+ ÁbÕs¡+uÛ≤ìøÏ eTT+<äT ≈£î<äTs¡TÃ≈£îqï ˇ|üŒ+<ë\ Ä<Ûës¡+>±

neT\T˝À e⁄+&ç (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+∫q$ ø±ì nìï düVü≤jÓ÷>∑

|ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº\ |üŒ+<ä+˝Àì ìu+<Ûäq\T á #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\‘√

Ò<ë (3)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ (m) K+&É+ ÁøÏ+<ä C≤Ø#dæq @<ì e÷s¡Z<äs¡Ùø±\‘√

ndü+ã<ä∆+>± e⁄qï$ #Ó\¢ Hs¡e⁄.


5

(3) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝Àì ñ<›XÊ\ ø√dü+ düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…øº\T

(a) Ç+<äT ø√dü+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# C≤Ø#j·Tã&çq $<Ûëq |üs¡eTsTTq

e÷s¡Z<äs¡Ùø±\≈£î nqT>∑TD+>± e⁄+&Ü*.

(b) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# ÄyÓ÷~+#·ã&Ü*.

y˚T<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔqT C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

ÄyÓ÷<ä+ Ò≈£î+&Ü #j·T≈£L&É<äT.

6. (1) nÏº <äs¡U≤düTÔqT #j·T&ÜìøÏ eTT+<äT C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

qT+&ç eTT+<ädüTÔ ÄyÓ÷<ëìï bı+<ä≈£î+&Ü @ e´ø°Ô uÛ≤s¡‘·<X+ qT+&ç bı+~q

Jeeqs¡Tô|’ @<ì |ü]XÀ<Ûäq Ò<ë düe÷#ês¡+ Ä<Ûës¡+>± @<ì Ä$wüÿs¡D

ø√dü+ uÛ≤s¡‘·<X+˝À Ò<ë yÓ\T|ü\ @<ì yT<Û√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ

#j·Tsê<äT. nsTT‘, ˇø£e´øÏÔ ˇø£ ù|f…+Ÿ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ#dæq≥¢sTT‘,

nÏº ù|f…+ŸqT ÄyÓ÷~+∫q ‘·s¡Tyê‘·, nsTT‘ dü+ã+~Û‘· ù|f…+Ÿ Ä<Ûë]Ï#

ù|f…+Ÿ≈£î d”\T yj·T&ÜìøÏ eTT+<äT C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

nqTeT‹ ‘·|üŒì dü]. nsTT‘, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú <ëì

nqTeT‹ ø√dü+ #dæq <äs¡U≤düTÔqT, n~ n+~q ‘~ qT+&ç ‘=+u…’ s√E\

ø±\ |ü]$T‹˝À |ü]wüÿ]+#ê*.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ÄyÓ÷<ëìï eT+E≤s¡T

#dü÷Ô nÏº Vü≤≈£îÿ\ yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq Ä]úø£ Á|üjÓ÷»Hê\

|ü+|üø£+‘√ düVü‰ Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ |ò”E Ò<ë sêj·T©ºì Ò<ë ¬s+&ç+Ïì

Ò<ë wüs¡‘·T\qT $~Û+#·e#·TÃqT.

(3) á $uÛ≤>∑+˝Àì ìã+<Ûäq\qT bÕs¡¢yÓT+≥T#˚ #·≥º+ #˚j·Tã&çq yÓTT≈£ÿ\

s¡ø±\ dü+s¡ø£åD≈£î dü+ã+~Û+∫q @<ì #·≥º+ ÁøÏ+<ä @<ì Vü≤≈£îÿø√dü+

<äs¡U≤düTÔ #düTÔqï @eπsì e´øÏÔøÏ e]Ô+|ü#j·T≈£L&É<äT.

(4) (3)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+∫q #·≥º+ ÁøÏ+<ä @<ì Vü≤≈£îÿqT eT+E≤s¡T

#dæq|ü⁄&ÉT, dü+ã+~Û‘· Ä<Ûë]° nÏº Vü≤≈£îÿqT eT+E≤s¡T#dü÷Ô, Vü≤≈£îÿqT

eT+E≤s¡T#düTÔqï nÏº &Ü≈£îýÓT+≥T Á|ü‹ì C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú≈£î ‘Ó*j·TCÒj·÷*.


6

ø=ìï ñ<›XÊ\ ø√dü+ Jeeqs¡T\qT bı+<ä&É+ ø√dü+ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ

eTT+<ädüTÔ düe÷#ës¡+

7. uÛ≤s¡‘· bÂs¡T&Ó’q e´øÏÔ Ò<ë uÛ≤s¡‘·<X+˝À ]õdüºs¡T nsTTq dü+|òüTÏ‘· dü+düú, dü+|òüT+

Ò<ë eédüú dü+ã+~Û‘· sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ eTT+<ädüTÔ düe÷#ês¡+ Çe«≈£î+&Ü

yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+, Ò<ë yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ Je |ü]s¡ø£åD, Je $ìjÓ÷>∑+

ø√dü+ @<˚ì Jeeqs¡TqT bı+<äsê<äT. nsTT‘˚, á $uÛ≤>∑+˝Àì ìã+<Ûäq\T

Ä ÁbÕ+‘·+˝Àì kÕúìø£ Á|ü»\≈£î, esêZ\yê]øÏ e]Ô+|ü#˚j·T≈£L&É<äT. Ç+<äT˝À

JeyÓ’$<Ûä dü+ã+<Ûä ¬s’‘·T\T, eékÕj·T<ës¡T\T dü«<oj·T yÓ’<ë´ìï ne\+_düTÔqï

yÓ’<äT´\T #]e⁄+≤s¡T.


7

n<Ûë´j·T+ ` III


C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú @sêŒ≥T

8. (1) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±]ø£ sê»|üÁ‘·+˝À Á|üø£≥q <ë«sê ìs¡ísTT+# $<Ûä+>±

nÏº ‘B qT+&ç neT\T‘√ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú nì |æ\Teã&

ˇø£ dü+düúqT á #·≥º+ ÁøÏ+<ä ñ<›XÊ\ ø√dü+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# @sêŒ≥T

#˚j·Tã&Ü*.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ô|’q ù|s=ÿìq ù|s¡T MT<ä, XÊX¯«‘·

yês¡dü‘ê«ìï, düs¡«kÕ<Ûës¡D eTTÁ<äqT ø£*–e⁄+≥÷, dæús¡ #·sêdüTÔ\ ¬s+&ç+Ïì

Ädæ Ô ø=qT>√\T, ìs¡«Vü≤D $Áø£j·T+ n~Ûø±s¡+‘√, ˇ|üŒ+<ë\qT

≈£î<äTs¡TÃø√e&ÜìøÏ, dü<äs¡T ù|s¡T‘√ <ëyê yj·T&ÜìøÏ, <ëyê m<äTs√ÿe&ÜìøÏ

ˇø£ dü+|òüTÏ‘· dü+düú>± e⁄+≥T+~.

(3) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+ #ÓHÓ’ï˝À e⁄+≥T+~.

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ eT+<ädüTÔ ÄyÓ÷<ä+‘√

uÛ≤s¡‘·<X+˝Àì Ç‘·s¡ Á|ü<XÊ\˝À ø±sê´\j·÷\qT @sêŒ≥T #j·Te#·TÃqT.

(4) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, á ÁøÏ+~ düuÛÑT´\qT ø£*–e⁄+&Ü*.

(a) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+# #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé JeyÓ’$<Ûä + dü+s¡ø£åD,

düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Á|üyÓ÷»Hê\ Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q

Ä+XÊ\˝À ‘·–q+‘· |ü]C≤„q+, nqTuÛÑyêìï ø£*–e⁄qï Á|üdæ<äú e´øÏÔ

nsTTe⁄+&Ü*.

(b) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+# eTT>∑TZs¡T |ü<ä$Ø‘ê´ düuÛÑT´\T –]»q

eéVü‰sê\T #·÷düTÔqï eT+Á‹‘·« XÊK≈£î ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤düTÔqï ø£]ì,

8

|üsêés¡D, n&Ée⁄\ eéVü‰sê\qT #·÷düTÔqï eT+Á‘·‘·«XÊK≈£î

ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤düTÔqï yê] qT+&ç Ç<ä›]ì ìj·T$TdüTÔ+~. Ç+<äT˝À

ˇø£s¡T n≥M n<äq|ü⁄ &Ó’s¡ø£ºs¡T »qs¡\T Ò<ë n≥M &Ó’s¡ø£ºs¡T »qs¡\T

e⁄+≤s¡T.

(c) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ es¡Tdü>± á ÁøÏ+~ n+XÊ\qT #·÷düTÔqï πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«

eT+Á‹‘·«XÊK\≈£î ÁbÕ‹ì<Ûä´+ eVæ≤+#·&ÜìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

ìj·T$T+# @&ÉT>∑Ts¡T |ü<ä$Ø‘ê´ düuÛÑT´\T.

(i) eékÕj·T |ü]XÀ<Ûäq, $<ä —

(ii) ãjÓ÷ f…ø±ï\J—

(iii) düeTTÁ<ä eqs¡T\ n_Ûeè~∆—

(iv) eékÕj·T+, düVü≤ø±s¡+—

(v) uÛ≤s¡rj·T yÓ’<ä , Äj·TTπs«<ä, j·TTHêì, ôVA$TjÓ÷|ü‹ eédüú\T—

(vi) XÊÁdüÔ, kÕ+πø‹ø£ $C≤„q+—

(vii) XÊÁd”Ôj·T, bÕ]ÁXÊ$Tø£ |ü]XÀ<Ûäq—

(d) JeyÓ’$<Ûä + dü+s¡ø£åD, Jeeqs¡T\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\

$ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\ Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø±ìøÏ

dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\˝À Á|ü‘´ø£ |ü]C≤„Hêìï Ò<ë nqTuÛÑyêìï ø£*–

e⁄qï nqTuÛÑeE„\T, XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T, Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑ |ü]ÁX¯eT

Á|ü‹ì<ÛäT\T, düèwæºø£s¡Ô\T, dü+s¡ø£å≈£î\T, |ü]C≤„q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\˝À qT+&ç

◊<äT>∑Ts¡T nq~Ûø±s¡ düuÛÑT´\qT ìj·T$TdüTÔ+~.

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé, düuÛÑT´\ ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T

9. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú |ü<ä$Ø‘ê´ düuÛÑT´\T ø±≈£î+&Ü, #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé /

#ÛÓ’s¡àHé, Ç‘·s¡ düuÛÑT´\ |ü<äMø±\+, ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# ìs¡ísTT+#

nÏº $<Ûä+>± e⁄+&Ü*.


9

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé/#ÛÓ’s¡àHé C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eTTK´ø±s¡ ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±]>±

e⁄+&É≥+

10. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î eTTK´ ø±s¡ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±]>±

e⁄+&ç,ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± nÏº n~Ûø±sê\qT ñ|üjÓ÷–+∫,nÏº $<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#ê*.

düuÛÑT´\ ‘=\–+|ü⁄

11. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú qT+&ç meπsì düuÛÑT´&çï

(a) ~yêfiø√s¡T>± Hê´j·T ìs¡íj·T+ #j·Tã&çHês¡ì— Ò<ë

(b) ˙‹u≤Vü≤´‘· Á|üyTj·T+e⁄qïÏº Hs¡+˝À <√wæ>± ìπs›•+#·ã&çHês¡ì— Ò<ë

(c) düuÛÑT´ì>± eéVü≤]+#·&ÜìøÏ uÛÖ‹ø£+>± Ò<ë e÷qdæø£+>± nX¯≈£îÔ\T>±

e÷sês¡ì— Ò<ë

(d) Á|üC≤Á|üjÓ÷»HêìøÏ Vü‰ìø£s¡yÓTÆq $<Ûä+>± ‘·q |ü<ä$˝À ø=qkÕ>∑&ÜìøÏ >±qT

‘·q ôVA<ëqT <äT]«ìjÓ÷>∑|üsêÃs¡ì— Ò<ë

(e) düuÛÑT´ì>± n‘·ì $<ÛäT\≈£î Á|ü‹≈£L\+>± |ü]D$T+# $<Ûä+>± nÏº Ä]úø£

˝Ò<ë Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\qT Ä]®+#ês¡ì n_ÛjÓ÷>∑+ e⁄qï dü+<äs¡“¤+˝À

‘=\–+#·e#·TÃqT.

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düe÷yXÊ\T

12. (1) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± nÏº düeTj·T+,

Á|ü<XÊ\˝À düe÷yXÊ\T, <ëì düe÷yXÊ\˝À (<ëì düe÷yXÊ\ ø√s¡+‘√

düVü‰) eéVü‰s¡ ˝≤yê<˚$ $wüj·T+˝À nÏº ø±s¡´$<Ûëq ìj·Te÷e[ì

bÕÏ+#ê*.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düe÷yXÊ\˝À n<Ûä ø£å‘· eVæ≤kÕÔs¡T.


10

(3) @<˚ì ø±s¡D≤\ #˚‘· #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

jÓTTø£ÿ @<˚ì düe÷y˚XÊìøÏ Vü‰»s¡Tø±˝Òø£ b˛sTTq≥¢sTT‘˚, düe÷y˚XÊìøÏ

Vü‰»s¡sTTq düuÛÑT´\#˚ m+|æø£#˚düTø√ã&çq C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú Àì meπsì düuÛÑT´&ÉT düe÷yXÊìøÏ n<Ûä ø£å‘· eVæ≤kÕÔs¡T.

(4) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú jÓTTø£ÿ @<˚ì düe÷y˚X¯ düeTøå±ìøÏ

eTT+<äT≈£î e∫Ãq nìï dü+<Vü‰\qT Vü‰»s¡sTTq düuÛÑT´\ zÏ+>∑T‘√ Ä~Ûø£ +

z≥¢ <ë«sê ìs¡ísTT+#ê*. düe÷q z≥T¢ e∫Ãq dü+<äs¡“¤+˝À #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé /

#ÛÓ’s¡àHé Ò<ë Äj·Tq / ÄyÓT ¬>’s¡TVü‰»Ø˝À n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+∫q e´øÏÔ ¬s+&Ée

Ò<ë ìsêíj·Tø£ z≥TqT yj·T&ÜìøÏ ns¡Ω‘· ø£*– e⁄+≤s¡T.

(5) düe÷yX+˝À ìs¡ísTT+#ê*‡q ø£ $wüj·T+˝À Á|ü‘· ø£å, |üs√ø£å Ò<ë e´øÏÔ>∑‘·,

dü+ã+~Û‘· Ò<ë ÄdüøÏÔ>∑\, @<Ó’q|üŒÏø° Á|ü‹ düuÛÑT´&ÉT n‘·ì dü+ã+<Ûä+

Ò<ë ÄdüøÏÔ dü«uÛ≤yêìï yÓ\¢&ç #j·÷*. nÏº yÓ\¢&ç ‘·s¡Tyê‘· dü+ã+~Û‘·

Ò<ë ÄdüøÏÔ>∑\ düuÛÑT´&ÉT Ä düe÷yXÊìøÏ Vü‰»s¡Tø±≈£L&É<äT.

(6) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú jÓTTø£ÿ #·s¡ Ò<ë ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT

á ÁøÏ+~ dü«\Œ ø±s¡D≤\ #‘·H #Ó\T¢ã&çø±≈£î+&Ü #j·Tsê<äT.

(a) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú À @<ì U≤∞ Ò<ë @sêŒ≥T˝À

@<ì ˝À|ü+— Ò<ë

(b) düuÛÑT´ì>± eéVü≤]+#·&ÜìøÏ ˇø£ e´øÏÔ ìj·÷eTø£+˝À @<ì ˝À|ü+—

Ò<ë

(c) πødüT jÓ÷>∑ ‘·\ô|’ Á|üuÛ≤e+ #·÷|üì C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú ø±s¡ $<Ûëq+˝À>∑\ @<ì nÁø£eT+.

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ø£$T°\T

13. (1) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eékÕj·T JeyÓ’$<Ûë´ìï ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ

ˇø£ ø£$T°ì @sêŒ≥T #j·Te#·TÃqT.


11

$es¡D ` á ñ|ü$uÛ≤>∑+ ñ<›XÊ\ø√dü+ ªªeékÕj·T JeyÓ’$<Ûä +μμ n+fÒ

eékÕj·T dü+ã+<Ûä C≤‘·T\T, yêÏ n≥M dü+ã+<Ûä n+XÊ\ JeyÓ’$<Ûä +

nì ns¡ú+.

(2) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìã+<Ûäq\≈£î Á|ü‹≈£L\+ ø±≈£î+&Ü, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #·≥º+ÁøÏ+<ä ‘·q $<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#·&É+ ø√dü+, ‘·q ø£s¡Ôyê´\

ìsê«Vü≤D ø√dü+ n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº nHø£ ø£$T°\qT

ìj·T$T+#·e#·TÃqT.

(3) á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥sTTq ø£$T°øÏ n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>±

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düuÛÑT´\T ø±qÏº nHø£eT+~ düuÛÑT´\qT

m+|æø£ #düTø√yê*. Ä $<Ûä+>± m+|æ¬ø’q düuÛÑT´\T Ä ø£$T° düe÷yXÊ\≈£î

Vü‰»s¡sTT, <ëì ø±s¡´ø£˝≤bÕ\˝À bÕ\T|ü+#·Tø√e&ÜìøÏ Vü≤≈£îÿqT ø£*–

e⁄+≤s¡T. nsTT‘ z≥Tyj·T&ÜìøÏ Vü≤≈£îÿqT ø£*–e⁄+&És¡T.

(4) (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ø£$T° düuÛÑT´\T>± ìj·T$T+#·ã&çq e´≈£îÔ\T

πø+Á<ä Á|üuÛ ÑT‘·«+#˚ ìs¡ ísTT+#·ã&˚ $<Û ä+>± ø£$T° düe÷y˚XÊ\≈£î

Vü‰»s¡e⁄‘·Tqï+<äT ø√dü+ nÏº uÛÑ‘ê´\T Ò<ë |ò”E\qT bı+<ä&ÜìøÏ Vü≤≈£îÿ

ø£*– e⁄+≤s¡T.

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~Ûø±s¡T\T, ñ<√´>∑T\T

14. (1) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú á #·≥º+ ÁøÏ+<ä ‘·q $<ÛäT\qT

düeTs¡úe+‘·+>± ìs¡«]Ô+#·&É+ ø√dü+ n~ nedüs¡eTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>±

nÏº n~Ûø±s¡T\T, Ç‘·s¡ ñ<√´>∑T\qT ìj·T$T+#·e#·TÃqT.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì nÏº n~Ûø±s¡T\T, Ç‘·s¡ ñ<√´>∑T\

ñ<√´>∑ ìj·TeT ìã+<Ûäq\T ìã+<ÛäHêefió\ <ë«sê ìs¡ísTT+# $<Ûä+>±

e⁄+&Ü*.


12

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ñ‘·Ôs¡Te⁄\T, ìs¡íj·÷\ ÁbÕe÷D°ø£s¡D

15. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú jÓTTø£ÿ nìï ñ‘·Ôs¡Te⁄\T, ìs¡íj·÷\qT #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé

/ #ÛÓ’s¡àHé Ò<ë Ç+<äTø√dü+ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# n~Ûø±s¡$Te«ã&çq

meπsì Ç‘·s¡ düuÛÑT´&ç dü+‘·ø£+# Á|üe÷D°ø£]+#·&ÉeTe⁄‘·T+~. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# neT\T|ü]Ãq Ç‘·s¡ |üÁ‘ê\ìïÏì Ç+<äTø√dü+ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~ Ûø±s ¡ d ü+d ü ú <ëì# ˚ n~ Ûø±s ¡+ Çe«ã& çq n~Ûø±] d ü+‘ ·ø £+# ˚

Á|üe÷D°ø£]+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

n~Ûø±sê\ ã<ä ≤sTT+|ü⁄

16. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Áyê‘·|üPs¡«ø£+>± kÕ<Ûës¡D ˝Ò<ë Á|ü‘˚´ø£

ñ‘·Ôs¡Te⁄ <ë«sê, wüs¡‘·T\T @yÓ’Hê e⁄qï≥¢sTT‘ nÏº wüs¡‘·T\≈£î ˝Àã&ç ñ‘·Ôs¡Te⁄˝À

ìπs›•+∫q $<Ûä+>± á #·≥º+ ÁøÏ+<ä n~ nedüs¡eTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº

n~Ûø±sê\qT, $<ÛäT\qT (50e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä n|”\TqT <ëK\T #˚j·T&ÜìøÏ

n~Ûø±s¡+, 64e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ìã+<ÛäHêefió\qT #ùd n~Ûø±s¡+ $TqVü‰) C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì meπsì düuÛÑT´ìøÏ, n~Ûø±]øÏ Ò<ë meπsì Ç‘·s¡

e´øÏÔøÏ ã<ä ≤sTT+#·e#·TÃqT.

uÛ≤s¡rj·T dü+∫‘· ì~ÛqT+&ç uÛÑ]+#ê*‡q C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

Ks¡TÃ\T

17. düuÛÑT´\≈£î #Ó*¢+#·<ä>∑T J‘· uÛÑ‘ê´\T, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú˝Àì

n~Ûø±s¡T\≈£î, Ç‘·s¡ ñ<√´>∑T\≈£î dü+ã+~Û+∫ Ò<ë yê]øÏ #Ó*¢+#·<ä>∑T J‘· uÛÑ‘ê´\T,

|æ+#Û·qT‘√ düVü‰ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú |ü]bÕ\ø£ Ks¡TÃ\qT uÛ≤s¡rj·T

dü+∫‘· ì~Û qT+&ç uÛÑ]+#ê*.


13

n<Ûë´j·T+ ` IV

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú $<ÛäT\T, n~Ûø±sê\T

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú $<ÛäT\T, n~Ûø±sê\T

18. (1) 3, 4, 6 $uÛ≤>±\˝À ìπs›•+∫q ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT Áø£eTãB∆ø£]+#·&ÜìøÏ

Je eqs¡T\ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+, ìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫‘· Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+

ø√dü+ ìã+<ÛäHêefi¯ó\ <ë«sê e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT C≤Ø #˚j·T&É+ C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú $~Û>± e⁄+≥T+~.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú 3, 4, 6 $uÛ≤>±\˝À ìπs›•+∫q @<ì

ø±s¡ ø£ ≤bÕìï #|ü≥º&É+ ø√dü+ ÄyÓ÷<ëìï eT+ps¡T #j·Te#·TÃqT.

(3) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± #j·Te#·TÃqT.

(a) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\


dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\ô|’ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dü\Vü‰ Çe«&É+

(b) 37e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä Á|üø£Ï+#·uÀjT JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕeTTK´‘· >∑\ ÁbÕ+‘ê\qT yês¡dü‘·« düú ≤\T>± m+|æø£ #j·T&É+˝ÀqT,

nÏº yês¡dü‘·« düú ≤\ ìs¡«Vü≤D ø√dü+ #·s¡ \˝ÀqT sêh Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î

dü\Vü‰ Çe«&É+.

(c) á #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\qT ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ nedüs¡eTsTTq $<Ûä+>±

nÏº Ç‘·s¡ $<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#·&É+.

14

(4) uÛ≤s¡‘·<X+ qT+&ç bı+~q @<ì Jeeqs¡T Ò<ë uÛ≤s¡‘·<X+ qT+&ç bı+~q

nÏº Jeeqs¡T‘√ >∑\ düVü≤dü+ã+<Ûä |ü]C≤„q+ô|’q uÛ≤s¡‘·<X+ yÓ\T|ü\

@<˚ì <˚X¯+˝À y˚T<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ\qT eT+ps¡TqT e´‹πsøÏ+#·&ÜìøÏ

nedüs¡eTsTTq @<ì #·s¡ \qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·s¡|òü⁄q C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú rdüTø√e#·TÃqT.


15

n<Ûë´j·T+ ` V

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# ÄyÓ÷<ä+

ø=ìï ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT #˚|ü≥º&É+ ø√dü+ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú#˚

ÄyÓ÷<ä+

19. (1) |ü]XÀ<Ûäq ø√dü+ Ò<ë yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ Ò<ë Je |ü]s¡ø£åD,

Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ uÛ≤s¡‘·<X+˝À ‘·≥dæú+∫q @<ì Jeeqs¡T

Ò<ë <ëì‘√ dü+ã+<Ûä+ >∑\ düVü≤dü+ã+<Ûä |ü]C≤„Hêìï bı+<ä&ÜìøÏ Ò<ë

uÛ≤s¡‘·<X+˝À ‘·≥dæúdüTÔqï Ò<ë bı+~q Jeeqs¡T≈£î dü+ã+~Û+∫q @<ì

|ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT ã~© #j·÷\ì ñ<›•düTÔqï 3e $uÛ≤>∑+˝Àì (2)e

ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+∫q meπsì e´øÏÔ, ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± ìØí‘· bòÕs¡+˝À

nÏº |ò”E\ #Ó*¢+|ü⁄‘√ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î <äs¡U≤düTÔ

#˚j·÷*.

(2) 6e $uÛ≤>∑+˝Àì (1) ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+#·ã&çq, uÛ≤s¡‘·<X+˝ÀHÓ’Hê

Ò<ë uÛ≤s¡‘·<X+ yÓ\T|ü\˝ÀHÓ’Hê @<ì ù|f…+≥T ø√dü+ Ò<ë yT<∏√dü+|ü‹Ô

s¡ø£åD≈£î dü+ã+~Û+∫q @<ì $<Ûëq+ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ #j·÷\ì ñ<›•düTÔqï

meπsì e´øÏÔ ìs¡ísTT+#˚ $<Ûä+>± nÏº $<Ûëq+˝À nÏº ìØí‘· bòÕs¡+˝À

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î <äs¡U≤düTÔ #j·Te#·TÃqT.

(3) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ Ò<ë (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä <äs¡U≤düTÔ n+~q MT<ä≥,

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>±

dü+Á|ü~+|ü⁄\T »]|æq ‘·s¡Tyê‘·, nedüs¡eTsTTq≥¢sTT‘˚ Bìø√dü+

@sêŒ≥T#dæq ì|ü⁄DT\ ø£$T°ì dü+Á|ü~+∫q ‘·s¡Tyê‘·, sêj·T©º s¡÷|ü+˝À

#ÛêØ®\qT $~Û+#·&É+‘√ düVü‰ Ç+<äTø√dü+ #dæq @<ì ìã+<ÛäHêefió\≈£î

˝Àã&ç, n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº ìj·TeTìã+<Ûäq\≈£î Àã&ç

ñ‘·Ôs¡Te⁄ <ë«sê ÄyÓ÷<ëìï Çe«e#·TÃqT Ò<ë Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± ø±s¡D≤\qT

16

qyÓ÷<äT#dæ <äs¡U≤düTÔqT ‹s¡düÿ]+#·e#·TÃqT. nsTT‘, Á|üuÛ≤$‘· e´øÏÔøÏ ‘·q

yê<äqqT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ neø±XÊìï ø£*Œ+#·≈£î+&Ü ‹s¡düÿs¡D

ñ‘·Ôs¡Te⁄qT #j·Tsê<äT.

(4) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä n~ C≤Ø#ùd Á|ü‹

ÄyÓ÷<ëìøÏ ãVæ≤s¡+>∑ H√°düTqT Çyê«*.

Jeeqs¡T Ò<ë |ü]C≤„q+ ã~©

20. (1) 19e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ÄyÓ÷<ä+ eT+ps¡TqT bı+~q e´øÏÔ, dü<äs¡T ÄyÓ÷<ä+˝À

$wüj·÷+X¯+>± e⁄qï @<˚ì Jeeqs¡T ˝Ò<ë <ëì‘√ dü+ã+<Ûä+>∑\

düVü≤dü+ã+<Ûä |ü]C≤„Hêìï C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú nqTeT‹‘√

‘·|üŒ ã~© #j·Tsê<äT.

(2) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+#·ã&çq @<˚ì Jeeqs¡T ˝Ò<ë <ëì‘√

dü+ã+<Ûä+>∑\ düVü≤dü+ã+<Ûä |ü]C≤„Hêìï ã~© #j·÷\ì ñ<›•düTÔqï meπsì

e´øÏÔ ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± nÏº $<Ûëq+˝À, nÏº bòÕs¡+˝À C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î <äs¡U≤düTÔ #j·÷*.

(3) (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä <äs¡U≤düTÔ n+~q MT<ä≥, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± dü+Á|ü~+|ü⁄\T »]|æq

‘·s¡Tyê‘·, nedüs¡eTsTTq≥¢sTT‘ Bì ø√dü+ @sêŒ≥T#dæq ì|ü⁄DT\ ø£$T°ì

dü+Á|ü~+∫q ‘·s¡Tyê‘·, sêj·T©º s¡÷|ü+˝À #ÛêØ®\qT $~Û+#·&É+‘√ düVü‰,

n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº ìj·TeTìã+<Ûäq\≈£î ˝Àã&ç

ÄyÓ÷<ëìï ñ‘·Ôs¡Te⁄ <ë«sê Çe«e#·TÃqT Ò<ë Áyê‘·|üPs¡«ø£+>± ø±s¡D≤\qT

qyÓ÷<äT#dæ <äs¡U≤düTÔqT ‹s¡düÿ]+#·e#·TÃqT. nsTT‘, Á|üuÛ≤$‘· e´øÏÔøÏ ‘·q

yê<äqqT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ neø±XÊìï ø£*Œ+#·≈£î+&Ü ‹s¡düÿs¡D ñ‘·Ôs¡Te⁄

#˚j·Tsê<äT.

(4) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä n~ C≤Ø #ùd Á|ü‹

ÄyÓ÷<ëìøÏ ãVæ≤s¡+>∑ H√°düTqT Çyê«*.


17

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# Hê´jÓ÷∫‘· Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ ìsê∆s¡D

21. (1) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú 19 Ò<ë 20e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ÄyÓ÷<ë\qT

eT+ps¡T #dü÷Ô nÏº ÄyÓ÷<ä+ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ #düTÔqï e´øÏÔ, kÕúìø£ dü+düú\T,

Á| üj Ó÷»q V ü ≤≈ £ î ÿ<ës ¡ T\T eT< Û ä ´ | üs ¡d ü Œs ¡ n+^ø±s ¡

ìj·TeTìã+<Ûäq\ø£qT>∑TD+>± $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, yêÏ

nqTã+<Û√‘·Œ‘·TÔ\T, Ä$wüÿs¡D\T, yêÏ yê&Éø£+, e]Ô+|ü⁄\‘√ düVü≤dü+ã+<Ûä

|ü<ä∆‘·T\T, <ëì‘√ dü+ã+<Ûä+>∑\ |ü]C≤„q+ $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq

Á|üjÓ÷»Hê\ Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø±ìï kÕ~Û+#˝≤ eT+ps¡T #dæq ÄyÓ÷<ëìøÏ

˝Àã&ç ìj·TeTìã+<Ûäq\T e⁄+&˝≤ #·÷&Ü*.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ç+<äTø√dü+ #dæq @yì ìã+<ÛäHêefió

\≈£î ˝Àã&ç, á ÁøÏ+~ $<Ûëq+˝À @<˚ì ˝Ò<ë yÓTT‘·Ô+>± neT\T|ü]Ã

Á|üjÓ÷»q |ü+|üø±ìï ìsêú]+#ê*. ny$T≥+fÒ `

(a) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î Ò<ë Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\qT

>∑T]Ô+∫q |üø£å+˝À nÏº Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\≈£î y˚T<∏√dü+|ü‹Ô

ñeTà&ç j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿ eT+ps¡T.

(b) kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+ ã~©.

(c) Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\≈£î ñ‘·ÔeT Jeq Á|üe÷D≤\qT düeT≈£Ls¡Ã>∑*π>

nÏº ÁbÕ+‘ê\˝À ñ‘·Œ‹Ô, |ü]XÀ<Ûäq, n_Ûeè~∆j·TTqï≥T¢ ìsê∆s¡D.

(d) Jeeqs¡T\ |ü]XÀ<Ûäq, n_Ûeè~∆, Je |ü]s¡ø£åD, Je $ìjÓ÷>±ìøÏ

dü+ã+~Û+∫ uÛ≤s¡rj·T XÊÁdüÔy‘·Ô\T, Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\T, kÕúìø£

Á|ü»\‘√ dü+|òüT+.

(e) Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\≈£î düVü‰j·T+ n+~+#·&É+ ø√dü+ yÓ+#·sY

ø±|æ≥ Ÿ |òü+&éqT @sêŒ≥T#j·T&É+.

(f) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>±

Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\≈£î Á<äe´ qwüº |ü]Vü‰s¡+, Á<äe´j˚T‘·s¡

Á|üjÓ÷»Hê\ #Ó*¢+|ü⁄.


18

(3) Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ s¡÷|ü+˝À @<ì q>∑<äT yÓTT‘êÔìøÏ ñ‘·Ôs¡Te⁄ #dæq |üø£å+˝À

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ä yÓTT‘êÔìï C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ì~ÛøÏ

»eT#j·Te\dæ+~>± Ä<•+#·e#·TÃqT. nsTT‘, Jeeqs¡T Ò<ë |ü]C≤„Hêìï

ì]∆wüº e´øÏÔ Ò<ë e´≈£îÔ\ düeT÷Vü≤+ Ò<ë dü+düú\ qT+&ç $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq

dü+<äs¡“¤+˝À C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, Ä yÓTT‘êÔìï @<ì |üŒ+<ä+

ìã+<Ûäq\≈£qT>∑TD+>±qT, n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q nÏº $<Ûëq+˝À Hs¡T>±

nÏº e´øÏÔøÏ ˝Ò<ë e´≈£îÔ\ düeT÷Vü‰ìøÏ ˝Ò<ë dü+düú\≈£î #Ó*¢+#ê\ì

Ä<˚•+#·e#·TÃqT.

(4) á $uÛ≤>∑+ ñ<›XÊ\ ø√dü+, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú πø+Á<ä

Á|üuÛ ÑT‘·«+‘√ dü+Á|ü~+∫, ìã+<ÛäHêefi¯ó\ <ë«sê e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT

s¡÷bı+~+#ê*.


19

n<Ûë´j·T+ ` VI

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* @sêŒ≥T

22. (1) sêh Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±]ø£ sê»|üÁ‘·+˝À Á|üø£≥q <ë«sê ìs¡ísTT+# $<Ûä+>±

nÏº ‘B qT+&ç neT\T‘√ (sêh+ ù|s¡T) JeyÓ’$<Ûä eT+&É*>± |æ\Teã&

sêÁcÕºìøÏ ˇø£ JeyÓ’$<Ûä eT+&É*ì á #·≥º+˝Àì ñ<›XÊ\ ø√dü+ sêh

Á|üuÛÑT‘·«+# @sêŒ≥T#j·Tã&Ü*.

(2) á $uÛ≤>∑+˝À @$T e⁄qï|üŒÏø°, ø£ πø+Á<ä bÕ*‘· ÁbÕ+‘êìøÏ sêh JeyÓ’$<Ûä

eT+&É*ì @sêŒ≥T #j·T≈£L&É<äT. πø+Á<ä bÕ*‘· ÁbÕ+‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ä πø+Á<ä bÕ*‘· ÁbÕ+‘·+ ø√dü+ sêh

JeyÓ’$<Ûä eT+&É* n~Ûø±sê\qT $ìjÓ÷–+∫, $<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#ê*.

nsTT‘, @<ì πø+Á<ä bÕ*‘· ÁbÕ+‘·+ $wüj·T+˝À C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú á ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ‘·q n~Ûø±sê\qT Ò<ë $<ÛäT\qT nìïÏì

Ò<ë <ìHÓ’Hê πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+ ì]∆wüº|üπsÃ $<Ûä+>± nÏº e´øÏÔ Ò<ë e´≈£îÔ\

düeT÷Vü‰ìøÏ ã<ä ≤sTT+#·e#·TÃqT.

(3) eT+&É*ô|’q ù|s=ÿìq ù|s¡TMT<ä XÊX«‘· yês¡dü‘ê«ìï, kÕ<Ûës¡D eTTÁ<äqT

ø£*–e⁄+≥÷, dæ∆s¡ #·sêdüTÔ\ ¬s+&ç+Ïì, ÄdæÔ ø=qT>√\T, ìs¡«Vü≤D, $Áø£j·T+

n~Ûø±sê\‘√, ˇ|üŒ+<ë\qT ≈£î<äTs¡TÃø√e&ÜìøÏ, <ëyê yj·T&ÜìøÏ, <ëyê

m<äTs√ÿe&ÜìøÏ ˇø£ dü+|òüTÏ‘· dü+düú>± e⁄+≥T+~.

(4) eT+&É* á ÁøÏ+~ düuÛÑT´\‘√ Ç$T&ç e⁄+&Ü*, yê¬ses¡+fÒ `

(a) sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+#·uÀjT #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Äj·Tq / ÄyÓT

JeyÓ’$<Ûä + dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Á|üjÓ÷»Hê\ Hê´jÓ÷∫‘·

20

|ü+|üø£+ dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\˝À ‘·–q+‘· |ü]C≤„q+, nqTuÛÑyêìï

ø£*–e⁄qï Á|üdæ<ä∆ e´øÏÔ nsTT e⁄+&Ü*.

(b) sêh Á|üuÛÑT‘·« dü+ã+~Û‘· XÊK\≈£î ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤+#+<äT≈£î sêh

Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+#˚ ◊<äT>∑Ts¡T≈£î ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü |ü<ä$Ø‘ê´

düuÛÑT´\T.

(c) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, Jeeqs¡T\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\


dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\˝À ì|ü⁄DT˝…’q yê] qT+&ç ìj·T$T+#˚

◊<äT>∑Ts¡T≈£î ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü düuÛÑT´\T.

(5) sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+ sêh Á|üuÛÑT‘·«+# n~Ûø±]ø£

sê»|üÁ‘·+˝À Á|üø£≥q <ë«sê ì]∆wüº|üπsÃ $<Ûä+>± nÏº Á|ü<X+˝À e⁄+&Ü*.

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* $<ÛäT\T

23. sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* $<ÛäT\T á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± e⁄+≤sTT

(a) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ C≤Ø #dæq @yì e÷s¡Z<äs¡Ùø±\≈£î Àã&ç, JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD,

yêÏ n+XÊ\ düTdæ ús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê

düeT≈£L&ÉT‘·Tqï Á|üjÓ÷»Hê\ Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q

n+XÊ\ô|’ sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dü\Vü‰ Çe«&É+.

(b) uÛ≤s¡rj·TT\ qT+&ç @<ì Jeeqs¡T\ yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ Ò<ë Je

|ü]s¡ø£åD, Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ n+~q nuÛÑ s¡úq\≈£î ÄyÓ÷<ë\qT

Ò<ë Ç‘·s¡ $<Ûä+>± eT+ps¡T #dü÷Ô Áø£eTãB∆ø£]+#·&É+.

(c) á #·≥º+ ÁøÏ+<ä ìã+<Ûäq\qT neT\T |üs¡Ã&ÜìøÏ nedüs¡eTsTTq $<Ûä+>±

˝Ò<ë sêh Á|üuÛÑT‘·«+#˚ ìs¡ísTT+#·ã&˚ $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ $<ÛäT\qT

ìs¡«]Ô+#·&É+.


21

dü+s¡ø£åD yÓTT<ä\>∑T n+XÊ\ ñ<›XÊ\qT ñ\¢+|òæTdüTÔqï ø=ìï ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT

|ü]$T‘·+ #j·T&ÜìøÏ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* jÓTTø£ÿ n~Ûø±s¡+.

24. (1) 7e $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+|üã&çq @<ì ø±s¡ ø£ ≤bÕìï #|ü≤º\ì ñ<›•düTÔqï

meπsì uÛ≤s¡rj·T bÂs¡T&ÉT Ò<ë uÛ≤s¡‘·<X+˝À ]õdüºs¡T nsTTq dü+|òüTÏ‘·

dü+düú, eédüú Ò<ë dü+|òüT+ sêh Á|üuÛÑT‘·«+#˚ ìs¡ísTT+#˚ $<Ûä+>± nÏº

bòÕs¡+˝À eTT+<ädüTÔ düe÷#êsêìï sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ Çyê«*.

(2) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä düe÷#ês¡+ n+~q MT<ä≥ sêh JeyÓ’$<Ûä

eT+&É* dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú\‘√ dü+Á|ü~+#·&É+, <ëì dü+s¡ø£åD≈£î

dü+ã+~Û+∫ nedüs¡eTsTTq nÏº $#ês¡D #dæq MT<ä≥, nÏº ø±s¡ ø£ ≤|ü+

JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+ Ò<ë nÏº ø±s¡ ø£ ≤|ü+ <ë«sê

düeT≈£L&ÉT‘·Tqï Á|üjÓ÷»Hê\ Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø±ìøÏ Vü‰ìø£s¡+>± Ò<ë

$s¡T<ä∆+>± e⁄+<äì n_ÛÁbÕj·T+>± e⁄qï≥¢sTT‘, j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>±,

@<ì ø±s¡ ø£ ≤bÕìï ñ‘·Ôs¡Te⁄ <ë«sê ìùw~+#·&É+ Ò<ë |ü]$T‘·+ #j·T&É+

#j·Te#·TÃqT. nsTT‘, Á|üuÛ≤$‘· e´øÏÔøÏ ‘·q yê<äqqT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ

neø±XÊìï ø£*Œ+#·≈£î+&Ü nÏº ñ‘·Ôs¡Te⁄qT C≤Ø#j·Tsê<äT.

(3) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+#·ã&çq bòÕs¡+˝À Ç∫Ãq @<ì düe÷#ês¡+

s¡Vü≤dü +>± e⁄+∫, <ëì‘√ dü+ã+<Ûä+ Òì meπsì e´øÏÔøÏ ñ<›X |üPs¡«ø£+>±

>±ì Ò<ë ñ<›Xs¡Væ≤‘·+>± >±ì yÓ\¢&ç #j·Tsê<äT.

9 qT+∫ 17 $uÛ≤>±\˝Àì ìã+<Ûäq\qT ø=ìï e÷s¡TŒ\‘√ sêh JeyÓ’$<Ûä´

eT+&É*øÏ e]Ô+|ü⁄ #j·T&É+

25. 9 qT+∫ 17 $uÛ≤>±\˝Àì ìã+<Ûäq\T sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ e]Ô+|ü #j·÷*.

n~ ÁøÏ+~ e÷s¡TŒ\≈£î ˝Àã&ç neT\T˝À e⁄+≤sTT, ny$T≥+fÒ—

(a) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ìπs›XÊ\qT ªsêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ìπs›XÊ\Tμ>± ns¡ú+

#˚düTø√yê*.


22

(b) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î ìπs›XÊ\qT ªsêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*μøÏ

ìπs›XÊ\T>± ns¡ú+ #düTø√yê*. 9 qT+∫ 17 $uÛ≤>±\˝Àì ìã+<Ûäq\qT

e÷s¡TŒ\‘√ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ e]Ô+|ü⁄ #j·T&É+.

(c) uÛ≤s¡rj·T dü+∫‘· ì~ÛøÏ ìπs›XÊ\qT ªsêh dü+∫‘· ì~ÛμøÏ ìπs›XÊ\T>± ns¡ú+

#˚düTø√yê*.


23

n<Ûë´j·T+ ` VII

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ä]úø£ eqs¡T\T, U≤‘ê\T, Ä&çŸ

πø+Á<ä Á|üuÛÑ‘·«+# Á>±+≥T¢, s¡TD≤\T

26. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTø√dü+ XÊdüq+ <ë«sê bÕs¡¢yÓT+≥T ‘·>∑TØ‹>± Á<äe´ $ìjÓ÷>∑+

‘·s¡Tyê‘·, á #·≥º+ ñ<›XÊ\ ø√dü+ $ìjÓ÷–düTÔqï+<äT≈£î, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ j·TTø£ÔeTì

uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº q>∑<äT yÓTT‘êÔ\qT Á>±+≥T¢ Ò<ë s¡TD≤\T s¡÷|ü+˝À C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î #Ó*¢+#·q>∑TqT.

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ì~Û @sêŒ≥T

27. (1) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ì~Û nì |æ*# ˇø£ ì~Ûì @sêŒ≥T #dæ, á ÁøÏ+~

yêÏì n+<äT˝À »eT#j·÷*.

(a) 26e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î eT+ps¡T

#dæq @yì Á>±+≥T¢, s¡TD≤\T.

(b) á #·≥º+ ÁøÏ+<ä C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# d”«ø£]+#·ã&çq

nìï #ÛêØ®\T, sêj·T©º\T.

(c) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# ìs¡ísTT+#·ã& $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ eqs¡T\ qT+&ç

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú d”«ø£]+∫q nìï q>∑<äT yÓTT‘êÔ\T.

(2) ì~Ûì á ÁøÏ+~ yêÏøÏ e]Ô+|ü⁄#j·÷* :`

(a) Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T\≈£î Á|üjÓ÷»Hê\ |ü+|æD°øÏ.

(b) Jeeqs¡T\ dü+s¡ø£åD, n_Ûeè~∆, $ìjÓ÷–+#·Tø=qï nÏº Jeeqs¡T\T

Ò<ë yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q |ü]C≤„Hêìï bı+~qÏº ÁbÕ+‘ê\ dü+s¡ø£åD,

n_Ûeè~∆.

24

(c) dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú\‘√ dü+Á|ü~+∫, (b) K+&É+˝À ìπs›•+∫q

ÁbÕ+‘ê\ kÕe÷õø£ Ä]∆ø±_Ûeè~∆.

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú yê]¸ø£ ìy~ø£

28. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± nÏº Ø‹˝À, Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+

nÏº düeTj·T+˝À >∑‘· Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+˝Àì ‘·q ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ |üP]Ô $esê\qT

bı+<äT|üs¡Tdü÷Ô ‘·q yê]¸ø£ ìy~ø£qT ‘·j·÷s¡T#dæ, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ U≤‘ê\

Ä&çŸ Á|ü‹ì, <ëìô|’ Ä&ç≥s¡¢ ìy˚~ø£‘√ düVü‰ ìs¡ísTT+#˚ $<Ûä+>± nÏº ‘˚BøÏ

eTT+<äT düeT≈£LsêÃ*.

ã&Ó®Ÿ U≤‘ê\T, Ä&çŸ

29. (1) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ã&Ó®ŸqT ‘·j·÷s¡T#dæ, düÁø£eTeTsTTq

U≤‘ê\qT, Ç‘·s¡ dü+ã+~Û‘· ]ø±s¡T¶\qT (C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ì~Û U≤‘ê\T,

Ç‘·s¡ dü+ã+~Û‘· ]ø±s¡T¶\‘√ düVü‰) ìs¡«Væ≤+#ê*. uÛ≤s¡‘· ø£+Áb º\s¡T eT]j·TT

Ä&ç≥sY »qs¡\T‘√ dü+Á|ü~+∫ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# ìs¡ísTT+#·ã& $<Ûä+>±

nÏº Ø‹˝À yê]¸ø£ U≤‘ê\ $es¡DqT ‘·j·÷s¡T#j·÷*.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú U≤‘ê\qT ø£+Áb º\s¡T Ä&ç≥sY »qs¡\T#

ì]∆wüº|üπsÃ $<Ûä+>± nÏº eé<ÛäT\˝À Ä&çŸ #j·÷*. nÏº Ä&çŸ dü+<äs¡“¤+>±

Ks¡TÃ#dæq e´j·÷ìï C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú uÛ≤s¡‘· ø£+Áb º\s¡T

Ä&ç≥sY »qs¡\T≈£î #Ó*¢+#·e#·TÃqT.

(3) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú U≤‘ê\ Ä&çŸ dü+<äs¡“¤+>± ø£+Áb º\s¡T

Ä&ç≥sY »qs¡\T, ìj·T$T+#·ã&çq meπsì Ç‘·s¡ e´øÏÔ nÏº Ä&çŸ dü+<äs¡“¤+>±,

Á|üuÛÑT‘·« U≤‘ê\ Ä&çŸ dü+<äs¡“¤+>± ø£+Áb º\s¡T Ä&ç≥sY »qs¡ Ÿ kÕ<Ûës¡D+>±

ø£*–e⁄+&˚ ny˚ Vü≤≈£îÿ\T, dü<äTbÕj·÷\T, n~Ûø±sêìï ø£*– e⁄+≤s¡T.

ì]∆wüº+>± |ü⁄düÔø±\T, U≤‘ê\T, MÏ dü+ã+<Ûä s¡d”<äT\T, Ç‘·s¡ <äkÕÔyE\T,

|üÁ‘ê\qT <ëK\T #j·Te\dæ+~>± ø√s¡&ÜìøÏ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú≈£î #Ó+~q @yì ø±sê´\j·÷\qT ‘·ìF #j·T&ÜìøÏ Vü≤≈£îÿqT ø£*–

e⁄+≤s¡T.


25

(4) uÛ≤s¡rj·T ø£+Áb˛º\s¡T Ä&ç≥sY »qs¡\T ˝Ò<ë Ç+<äTø√dü+ Äj·Tq#˚

ìj·T$T+#·ã&çq @eπsì Ç‘·s¡ e´øÏÔ <ÛäèMø£]+∫q $<Ûä+>± C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú U≤‘ê\qT, yêÏô|’ Ä&çŸ ìy~ø£‘√ düVü‰ yê]¸ø£+>± πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ |ü+bÕ*.

yê]¸ø£ ìy~ø£qT bÕs¡¢yÓT+≥T düeTø£å+˝À e⁄+#·&É+.

30. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ yê]¸ø£ ìy~ø£qT, Ä&ç≥s¡¢ ìy~ø£qT kÕ<Ûä yÓTÆq+‘·es¡≈£î yê]øÏ

n+~q yÓ+≥H bÕs¡¢yÓT+≥T˝À Á|ü‹ì düuÛ≤düeTø£å+˝À e⁄+#ê*‡q nedüs¡+ e⁄+~.


26

n<Ûë´j·T+ ` VIII

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* Ä]úø£ eqs¡T\T, U≤‘ê\T, Ä&çŸ n+XÊ\T

sêh Á|üuÛÑT‘·«+# JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ q>∑<äT Á>±+≥T¢

31. sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTø√dü+ sêh XÊdüq düuÛÑ# ‘·>∑TØ‹>± Á<äe´ $ìjÓ÷>∑+ ÄyÓ÷<ä+

‘·s¡Tyê‘·, á #·≥º+ ñ<›XÊ\ ø√dü+ $ìjÓ÷–düTÔqï+<äT≈£î sêh Á|üuÛÑT‘·«+ j·TTø£ÔeTì

uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº q>∑<äT yÓTT‘êÔ\qT Á>±+≥T¢ Ò<ë s¡TD≤\ s¡÷|ü+˝À sêh

JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ #Ó*¢+#·q>∑TqT.

sêh JeyÓ’$<Ûä ì~Û @sêŒ≥T

32. (1) ªsêh JeyÓ’$<Ûä ì~Ûμ nì|æ*#˝≤>± ì~Ûì @sêŒ≥T#dæ, á ÁøÏ+~yêÏì

n+<äT˝À »eT#j·÷*.

(a) 31e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ eT+ps¡T #dæq

@yì Á>±+≥T¢, s¡TD≤\T.

(b) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# eT+ps¡T #j·Tã&çq @yì

Á>±+≥T¢ Ò<ë s¡TD≤\T.

(c) sêh Á|üuÛÑT‘·«+# ìs¡ísTT+#·ã& $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ eqs¡T\ qT+&ç

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* d”«ø£]+∫q nìï yÓTT‘êÔ\T.

(2) sêh JeyÓ’$<Ûä ì~Ûì á ÁøÏ+~ yêÏøÏ e]Ô+|ü#j·÷*.

(a) yês¡dü‘·« düú ≤\ ìs¡«Vü≤D, dü+s¡ø£åD

(b) 37e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä Á|üø£≥q <ë«sê Ä]úø£+>±

qwüºb˛sTTq Á|ü»\˝À @<ì esêZìøÏ qwüº|ü]Vü‰s¡+ Ò<ë |ü⁄qsêyêdü+

ø£*Œ+#·&ÜìøÏ

27

(c) Jeeqs¡T\ dü+s¡ø£åD, n_Ûeè~∆

(d) dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú\‘√ dü+Á|ü~+∫ 24e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä #dæq

@<ì ñ‘·Ôs¡Te⁄≈£î ˝Àã&ç $ìjÓ÷–+#·Tø√e&ÜìøÏ Jeeqs¡T Ò<ë

düVü≤dü+ã+<Ûä |ü]C≤„Hê\qT bı+~qÏº Äj·÷ ÁbÕ+‘ê\ kÕe÷õø£,

Ä]úø£ n_Ûeè~∆.

(e) á #·≥º+ ÁøÏ+<ä ÄBÛø£è‘· ñ<›XÊ\ ø√dü+ Ks¡TÃ#dæq e´j·÷\qT

uÛÑ]+#·&É+.

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* yê]¸ø£ ìy~ø£qT sêh Á|üuÛÑT‘·« düeTø£å+˝À e⁄+#·&É+

33. sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± nÏº Ø‹˝À Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ nÏº

düeTj·T+˝À >∑‘· Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+˝Àì ‘·q ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ |üP]Ô $esê\qT

bı+<äT|üs¡Tdü÷Ô ‘·q yê]¸ø£ ìy~ø£qT ‘·j·÷s¡T#dæ, n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q Á|ü‹

H=ø£<ëìì sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düeT]Œ+#ê*.

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* U≤‘ê\ Ä&çŸ

34. sêh JeyÓ’$<Ûä´ eT+&É* U≤‘ê\qT sêh nøö+f…+Ÿ »qs¡\T‘√ dü+Á|ü~+∫,

ìs¡ísTT+∫q $<Ûä+>± nÏº $<Ûëq+˝À ìs¡«Væ≤+∫, Ä&çŸ #j·÷*. sêh JeyÓ’$<Ûä

eT+&É* ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± nÏº ‘BøÏ eTT+<äT U≤‘ê\qT Ä&çŸ #dæq Á|ü‹ì,

<ëìô|’ Ä&ç≥s¡¢ ìy~ø£‘√ düVü‰ sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düeT≈£LsêÃ*.

sêh JeyÓ’$<Ûä´ eT+&É* yê]¸ø£ ìy˚~ø£qT sêh XÊdüq düuÛÑ düeTø£å+˝À

e⁄+#·&É+

35. sêh Á|üuÛÑT‘·«+ yê]¸ø£ ìy~ø£, Ä&ç≥s¡¢ ìy~ø£qT kÕ<Ûä yÓTÆq+‘·es¡≈£î yê]øÏ n+~q

yÓ+≥H sêh XÊdüqdüuÛÑ À Á|ü‹ì, düuÛ≤düeTø£å+˝À e⁄+#ê*‡q nedüs¡+ e⁄+~.


28

n<Ûë´j·T+ ` IX

πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\ $<ÛäT\T

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ JeyÓ’$<Ûë´ìøÏ dü+ã+~Û+∫ dü+s¡ø£åD yÓTT<ä\>∑T n+XÊ\ ø√dü+

C≤rj·T eP´Vü‰\T, Á|üD≤[ø£ yÓTT<ä\>∑Tq$ n_Ûeè~∆ |üs¡Ã&É+.

36. (1) JeyÓ’$<Ûä |ü]s¡ø£åD, n_Ûeè~∆, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

C≤rj·T kÕúsTT˝À Á|üD≤[ø£\qT, eP´Vü‰\qT, ø±s¡ Áø£e÷\qT n_Ûeè~∆|üsêÃ*.

Ç+<äT˝À Jeeqs¡T\ düTdü+|üqï ÁbÕ+‘ê\ >∑T]Ô+|ü⁄, |üs¡ yø£åD, dü«kÕúq

ÁbÕ+‘ê\˝À, dü«kÕúH‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\ yÓ\T|ü\ n_Ûeè~∆, Jeeqs¡T\ dü+s¡ø£åD

ø√dü+ #·s¡ \T, |ü]XÀ<Ûäq, •ø£åD. JeyÓ’$<Ûë´ìøÏ dü+ã+~Û+∫ ne>±Vü≤qqT

ô|+#·&ÜìøÏ Á|ü»\qT #Ó’‘·q´ |üs¡Ã&É+ e+Ï #·s¡ \T #]e⁄HêïsTT.

(2) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ JeyÓ’$<Ûä +˝À düTdü+|üqïyÓTÆq @<ì ÁbÕ+‘·+, Jeeqs¡T\T,

yêÏ ñìøÏøÏ dü+ã+~Û+∫ n~Ûø£ $ìjÓ÷>∑+, <äT]«ìjÓ÷>∑+ Ò<ë ìs¡¢ø£å +

<ë«sê eTT|ü ‘e&É+ »s¡T>∑T‘·Tqï<äì $X«dæ+# ø±s¡D+ e⁄qï |üø£å+˝À

‘·ø£åD ìyês¡D #·s¡ \qT rdüTø√e&ÜìøÏ, kÕ<Ûä yÓTÆq yTs¡≈£î sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

düeT≈£Ls¡Ãe\dæq Ò<ë nedüs¡eTsTTq @<ì kÕ+πø‹ø£, Ç‘·s¡ düVü‰j·÷\qT

n+~dü÷Ô sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Ä<XÊ\qT C≤Ø#j·÷*.

(3) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ neT\T kÕ<Ûä yÓTÆq+‘·yTs¡≈£î n~ düeTT∫‘·eTì uÛ≤$+∫q

#√≥, JeyÓ’$<Ûä + dü+s¡ø£åD, n_Ûeè~∆, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑ n+XÊ\qT dü+ã+~Û‘·

s¡+>∑+ ˝Ò<ë $_Ûqï s¡+>±\ Á|üD≤[ø£\T, ø±s¡´Áø£e÷\T, $<ÛëHê\˝ÀøÏ

@ø°ø£è‘·+ #j·÷*.

(4) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ á ÁøÏ+~ #·s¡ \qT #|ü≤º* :`

(i) nedüs¡eTsTTq #√≥, JeyÓ’$<Ûä +ô|’ Á|ü‹≈£L\ Á|üuÛ≤yêìï #·÷|æ+#

Ä ÁbÕC…≈£îº |üsêés¡D Á|üuÛ≤e+ eT~+|ü⁄ ø√dü+, nÏº Á|üuÛ≤yê\

29

ìyês¡D Ò<ë ø£ìwüº‘·s¡+ #ùd ñ<›X+‘√, nÏº eT~+|ü⁄˝À Á|ü»\

uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ø√dü+ düeTT∫‘· #·s¡ \qT düeT≈£Ls¡Ã&É+.

(ii) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, e÷qe Äs√>∑ +ô|’ Á|ü‹≈£L\

Á|üuÛ≤yêìï #·÷|æ+# ãjÓ÷f…ø±ï\J <ë«sê J$+∫e⁄qï JesêXó\

$ìjÓ÷>∑+, $&ÉT<ä\‘√ düVü≤dü+ã+<Ûä+>∑\ Á|üe÷<ë\qT Áø£eTãB∆ø£s¡D,

ìs¡«Vü≤D Ò<ë ìj·T+Á‘·D≈£î #·s¡ \T.

(5) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ JeyÓ’$<Ûë´ìøÏ dü+ã+~Û+∫q kÕúìø£ Á|ü»\ |ü]C≤„Hêìï

>ös¡$+#·&ÜìøÏ, ø±bÕ&É≤ìøÏ, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú dæbòÕs¡düT

#dæq $<Ûä+>± nÏº #·s¡ \ <ë«sê ø£èwæ #j·÷*. Ç+<äT˝À kÕúìø£, sêh

Ò<ë C≤rj·T kÕúsTT\˝À nÏº |ü]C≤„q+ ]õÁùdºwüHé, Á|ü‘´ø£ $<Ûëq+‘√

düVü‰ ø±bÕ&É≤ìøÏ Ç‘·s¡ #·s¡ \T #] e⁄+&Ée#·TÃqT.

$es¡D :` á $uÛ≤>∑+ ñ<›XÊ\ ø√dü+

(a) ªªdü«kÕúq ÁbÕ+‘·+ yÓ\T|ü\ dü+s¡ø£åDμμ n+fÒ JeyÓ’$<Ûä´ n+XÊ\

dü+s¡ø£åD yêÏ düVü≤» ñìøÏøÏ yÓ\T|ü\ nì ns¡ú+.

(b) ªªdü«kÕúq ÁbÕ+‘·+˝À dü+s¡ø£åDμμ n+fÒ Jyêes¡D eédüú, düVü≤» dæ<ä∆

ñìøÏ˝À>∑\ Á|ü<˚XÊ\ dü+s¡ø£åD. yêÏ #·T≥Tº Á|üø£ÿ\˝À dü«j·T+

b˛wüø£‘·«+>∑\ C≤‘·T\ ìs¡«Vü≤D, ùdø£s¡D, >∑èVü≤dü+ã+<Ûä ˝Ò<ë

kÕ>∑T#dæq C≤‘·T\ dü+<äs¡“¤+˝À, yêÏ Á|ü‘´ø£ ÄdüTÔ\ |ü]~Û À n_Ûeè~∆

|ü]Ãq #·T≥TºÁ|üø£ÿ\˝À dü+s¡ø£åD nì ns¡ú+.

JeyÓ’$<Ûä yês¡dü‘·« düú ≤\T

37. (1) Ä düeTj·T+˝À neT\T˝À e⁄qï @<ì Ç‘·s¡ #·≤ºìøÏ Á|ü‹≈£L\+ ø±≈£î+&Ü,

Äj·÷ düeTj·÷\˝À kÕúìø£ dü+düú\‘√ dü+Á|ü~+∫, á #·≥º+ ÁøÏ+<ä

JeyÓ’$<Ûä + düTdü+|üqï+ >∑\ ÁbÕ+‘ê\qT yês¡dü‘·« düú ≤\T>± n~Ûø±]ø£

¬>õŸ À Á|üø£Ï+#·e#·TÃqT.

(2) sêh Á|üuÛÑT‘·«+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+‘√ dü+Á|ü~+∫, nìï yês¡dü‘·« düú ≤\ ìs¡«Vü≤D,

dü+s¡ø£åD ø√dü+ ìj·Te÷efió\qT s¡÷bı+~+#·e#·TÃqT.


30

(3) sêh Á|üuÛÑT‘·«+ nÏº Á|üø£≥q <ë«sê Ä]úø£+>± qwüºb˛sTTq meπsì e´øÏÔ

Ò<ë Á|ü»\˝À @<ì e´sêúìøÏ qwüº|ü]Vü‰sêìï Ò<ë |ü⁄qsêyêdü+ ø£*Œ+#·&ÜìøÏ

|ü<∏äø±\qT s¡÷bı+~+#ê*.

eTT|ü ‘Ó#˚Ã Ò<ë n+‘·]+∫b˛‘·Tqï C≤‘·T\qT Á|üø£Ï+#·&ÜìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«

n~Ûø±s¡+

38. Ä düeTj·T+˝À neT\T˝À e⁄qï @<ì Ç‘·s¡ #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\≈£î Á|ü‹≈£L\+

ø±≈£î+&Ü, dü+ã+~Û‘· sêh Á|üuÛÑT‘·«+‘√ dü+Á|ü~+∫ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+, Äj·÷

düeTj·÷\˝À, ìs¡÷à\q n+#·Tq e⁄qï Ò<ë uÛÑ$wü ‘·TÔ À ìs¡÷à\q »s¡T>∑T‘·T+<äì

uÛ≤$düTÔqï @yì C≤‘·T\qT eTT|ü ‘Ó#Ã Ò<ë n+‘·]+∫ b˛‘·Tqï C≤‘·T\T>±

Á|üø£Ï+#·e#·TÃqT. @<ì ñ<›X+ø√dü+ yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q ùdø£s¡DqT ìùw~+#·&É+

Ò<ë Áø£eTãB∆ø£]+#·&É+, Äj·÷C≤‘·T\ |ü⁄qsêyêkÕìøÏ, uÛÑÁ<ä|üs¡Ã&ÜìøÏ düeTT∫‘·

#·s¡ \qT rdüTø√yê*.

$øÏå|üÔ kÕúHê\qT ìπs›•+#·&ÜìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡+

39. (1) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú‘√ dü+Á|ü~+∫ Jeeqs¡T\

$$<Ûä s¡ø±\≈£î á #·≥º+ ÁøÏ+<ä dü+düú\qT ìøÏå|üÔ kÕúHê\T>± ìπs›•+#·e#·TÃqT.

(2) ìøÏå|üÔ kÕúHê\ e<ä› &çbÕõŸ #dæq Ä<Ûës¡ qeT÷Hê\‘√ düVü‰ Je |ü<ësêú\qT

düTs¡øÏå‘·+>± uÛÑÁ<ä|üsêÃ*.

(3) meπsì e´øÏÔ# ø£qT>=qã&çq @<ì Áø=‘·Ô C≤‹ì á ñ<›X+ ø√dü+ ìπs›•+∫q

ìøÏå|üÔ kÕúHê\≈£î Ò<ë dü+düú\≈£î ‘Ó*j·TCÒj·÷*. Ä<Ûës¡ qeT÷HêqT nÏº

ìøÏå|üÔ kÕúq+ Ò<ë dü+düú e<ä› &çbÕõŸ #j·÷*.

ø=ìï Jeeqs¡T\≈£î $TqVü‰sTT+|ü⁄ìe«&ÜìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡+

40. á #·≥º+˝À @$T e⁄qï|üŒÏø°, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú‘√

dü+Á|ü~+∫ n~Ûø±s¡ sê»|üÁ‘·+˝À Á|üø£≥q <ë«sê kÕ<Ûës¡D+>± yêDÏ»´ düs¡T≈£î\T>±

˝≤yê<˚M\T ìs¡«Væ≤+#˚ Jeeqs¡T\‘√ düVü‰ @<˚ì edüTÔe⁄\≈£î á #·≥º+˝Àì

ìã+<Ûäq\T e]Ô+|ü⁄ #j·T≈£L&É<äì Á|üø£Ï+#·e#·TÃqT.


31

n<Ûë´j·T+ ` X

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\T

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ @sêŒ≥T

41. (1) Á|ü‹ kÕúìø£ dü+düú Jeq n~Ûø±s¡ |ü]~Û À|ü⁄ JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, düTdæús¡

$ìjÓ÷>∑+, |üÁ‘ê\T düeT≈£Ls¡Ã&É+ e+Ï n+XÊ\qT n_Ûeè~∆ |üπsÃ ñ<›X+

ø√dü+ ˇø£ JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°ì @sêŒ≥T#˚j·÷*. Ç+<äT˝À

eqs¡T\ ñìøÏ Á|ü<˚XÊ\qT |ü]s¡øÏå+#·&É+, uÛÑ÷$T˝À>∑\ JeC≤‘·T\T,

C≤q|ü<äs¡ø±\T, |ü+≥\ s¡ø±\T, ô|+#·Tø=ìq |üXóe⁄\T, »+‘·Te⁄\ C≤‘·T\T,

dü÷ø£åà JesêX¯ó\ dü+s¡ø£åD, JeyÓ’$<Ûë´ìøÏ dü+ã+~Û+∫q |ü]C≤„Hêìï

ø±\Áø£eT+˝À bı+<äT|üs¡Ã&É+ e+Ï $wüj·÷\T #]e⁄HêïsTT.

$es¡D :` á ñ|ü $uÛ≤>∑+ ñ<›XÊ\ ø√dü+

(a) ªªø£*ºesY‡μμ n+fÒ ñ‘·Œ‹Ô #˚dæ, kÕ>∑TÁøÏ+<ä e⁄+∫q ˝Ò<ë kÕ>∑T

ñ<˚›XÊ\ ø√dü+ ì]∆wüº C≤‹>± e⁄qï ˇπø s¡ø£eTsTTq yÓTTø£ÿ\

düeTT<ëj·T+ nì ns¡ú+.

(b) ªªC≤q|ü<ä s¡ø£+μμ n+fÒ n_Ûeè~∆ #dæ, ô|+∫q, ¬s’‘·T\˝À nìj·T‘·

|ü<ä∆‹˝À e÷]Œ&ç #düTø=ìq ªkÕ>∑T#dæq s¡ø£+μ nì ns¡ú+.

(c) ªªuÛÑ÷ C≤‹μμ n+fÒ ÁbÕNq ¬s’‘·T\T, yê] yês¡düT\# ô|+#·ã&çqÏº

ÁbÕNq |ü+≥ s¡ø£+ nì ns¡ú+.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfió¢ JeyÓ’$<Ûä

j·÷»e÷q´ ø£$T°\ ÁbÕ<•ø£ n~Ûø±s¡ |ü]~Û À|ü⁄ ‘·≥dæú+∫q Jeeqs¡T\T

nÏº Jeeqs¡T\‘√ dü+ã+<Ûä+>∑\ |ü]C≤„q+ $ìjÓ÷>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫

@<ì ìs¡íj·÷ìï rdüTø=+≥Tqï|ü&ÉT JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\qT

dü+Á|ü~+#ê*.

32

(3) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\T yêÏ ÁbÕ<•ø£ n~Ûø±s¡ |ü]~Û ÀøÏ e#Ã

ÁbÕ+‘ê\ qT+&ç yêDÏ»´ |üs¡eTsTTq ñ<˚›XÊ\ ø√dü+ @<˚ì Jeeqs¡T

$ìjÓ÷–+#·Tø=qï+<äT≈£î Ò<ë ùdø£]+#·Tø√e&ÜìøÏ e∫Ãq meπsì e´øÏÔ

qT+&ç ùdø£s¡D |ò”E\T>± #ÛêØ®\qT $~Û+#·e#·TÃqT.


33

n<Ûë´j·T+ ` XI

kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û

kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~ÛøÏ Á>±+≥T¢

42. sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äT ø√dü+ XÊdüq+ <ë«sê sêh XÊdüqdüuÛÑ# ‘·>∑TØ‹>± Á<äe´

$ìjÓ÷>∑+ #dæq ‘·s¡Tyê‘·, á #·≥º+ ñ<›XÊ\ ø√dü+ $ìjÓ÷–düTÔqï+<äT≈£î sêh

Á|üuÛÑT‘·«+ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº q>∑<äT yÓTT‘êÔ\qT Á>±+≥T¢ Ò<ë

s¡TD≤\ s¡÷|ü+˝À kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~ÛøÏ #Ó*¢+#·q>∑TqT.

kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û @sêŒ≥T

43. (1) @<˚ì dü«j·T+ |ü]bÕ\q dü+düú |üì#˚düTÔqï #√≥ sêh Á|üuÛÑT‘·«+#˚

Á|üø£Ï+#·ã&çq Á|ü‹ ÁbÕ+‘·+˝À kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û nì |æ*# ˇø£

ì~Ûì @sêŒ≥T#˚j·Tã&Ü*. á ÁøÏ+~ yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q yÓTT‘êÔ\qT

»eT#j·÷* `

(a) 42e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä eT+ps¡T #dæq @yì Á>±+≥T¢, s¡TD≤\T

(b) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eT+ps¡T #j·Tã&çq @yì Á>±+≥T¢

Ò<ë s¡TD≤\T

(c) sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfi¢# eT+ps¡T #j·Tã&çq @yì Á>±+≥T¢ Ò<ë

s¡TD≤\T

(d) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\# d”«ø£]+#·ã&çq 41 $uÛ≤>∑+˝Àì

(3)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À ìπs›•+∫q |ò”E\T

(e) sêh Á|üuÛÑT‘·«+# ìs¡ísTT+#·ã& $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ eqs¡T\ qT+&ç

kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~ÛøÏ n+~q nìï yÓTT‘êÔ\T.

34

kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û e]Ô+|ü⁄

44. (1) (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝Àì ìã+<Ûäq\≈£î Àã&ç, kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û ìs¡«Vü≤D,

dü+s¡ø£åD, nÏº ì~Ûì e]Ô+|ü⁄#j·÷*‡q Äj·÷ ñ<›XÊ\T sêh Á|üuÛÑT‘·«+#

ìs¡ísTT+# $<Ûëq+˝À e⁄+&Ü*.

(2) ì~Ûì dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú n~Ûø±s¡ |ü]~Û ÀøÏ e#Ã ÁbÕ+‘ê\˝À JeyÓ’$<Ûä

dü+s¡ø£åD, n_Ûeè~∆ ø√dü+, Ç|üŒÏ es¡≈£î JeyÓ’$<Ûä , dü+s¡ø£åD‘√ dü+ã+<Ûä+>∑\

nÏº esêZ\ Á|üjÓ÷»q+ ø√dü+ $ìjÓ÷–+#ê*.

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ yê]¸ø£ ìy~ø£

45. kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û dü+s¡ø£åDqT ìs¡«Væ≤düTÔqï e´øÏÔ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+#

$<Ûä+>± nÏº Ø‹˝À, Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ nÏº düeTj·T+˝À >∑‘· Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+˝Àì

‘·q ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ |üP]Ô $esê\qT düeT≈£Ls¡TÃ‘·÷ ‘·q yê]¸ø£ ìy~ø£qT ‘·j·÷s¡T#dæ,

n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q Á|ü‹H=ø£<ëìì dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú≈£î düeT]Œ+#ê*.

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ U≤‘ê\ |ü]o\q

46. kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û sêh nøö+f…+Ÿ »qs¡\T‘√ dü+Á|ü~+∫ ìs¡ísTT+∫q $<Ûä+>±

nÏº $<Ûëq+˝À ìs¡«Væ≤+∫, Ä&çŸ #j·÷*. kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û dü+s¡ø£åDqT

ìs¡«Væ≤düTÔqï e´øÏÔ ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± nÏº ‘BøÏ eTT+<äT U≤‘ê\qT Ä&çŸ #dæq

Á|ü‹ì, <ëìô|’ Ä&ç≥s¡¢ ìy~ø£‘√ düVü‰ dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú≈£î düeT≈£LsêÃ*.

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T° yê]¸ø£ ìy~ø£ yÓTT<ä\sTTq$ õ˝≤¢ yTõÁùdºŸ≈£î

düeT]Œ+#·&É+

47. 41e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ˇø£ JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°ì

@sêŒ≥T#düTÔqï Á|ü‹ kÕúìø£ dü+düú, nÏº ø£$T°øÏ dü+ã+~Û+∫ es¡Tdü>± 45, 46

$uÛ≤>±\˝À ìπs›•+∫q $<Ûä+>± yê]¸ø£ ìy~ø£qT, U≤‘ê\qT Ä&çŸ #dæq Á|ü‹ì,

<ëìô|’ Ä&ç≥s¡¢ ìy~ø£‘√ düVü‰ kÕúìø£ dü+düú ÁbÕ+‘·+ô|’ n~Ûø±s¡ |ü]~Ûì ø£*–

e⁄qï õ˝≤¢ yTõÁùdºŸ≈£î düeT]Œ+#ê*‡q u≤<Ûä ‘· JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°øÏ

e⁄+≥T+~.


35

n<Ûë´j·T+ ` XII

Ç‘·s¡ $wüj·÷\T

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ C≤Ø#˚dæq Ä<˚XÊ\≈£î C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

ø£≥Tºã&ç e⁄+&É≥+

48. (1) á #·≥º+˝À ô|’q #Ó|æŒq ìã+<Ûäq\≈£î Á|ü‹≈£L\+ ø±≈£î+&Ü C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, á #·≥º+ ÁøÏ+<ä ‘·q ø£s¡Ôyê´\T, $<ÛäT\qT

ìs¡«]Ô+#·&É+˝À $<ÛëHê\ Á|ükÕÔeqô|’ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Äj·÷ düeTj·÷\˝À

<ëìøÏ Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± Ç#Ã nÏº Ä<XÊ\≈£î ø£≥Tºã&ç e⁄+&Ü*. nsTT‘,

á ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @<ì Ä<XÊìï Çe«&ÜìøÏ eTT+<äT C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î Ä#·s¡D jÓ÷>∑ ‘· yTs¡≈£î ‘·q n_ÛÁbÕj·÷\qT e´ø£Ô|üs¡Ã&ÜìøÏ

neø±XÊìï Çyê«*.

(2) Á|ükÕÔ$+∫q $wüj·T+ $<Ûëq+˝À ˇø£Ï>± e⁄qï Ò<ë Òø£b˛sTTHê πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡íj·T+ ‘·T~>± e⁄+&Ü*.

Ä<XÊ\qT Çe«&ÜìøÏ sêh Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡+

49. (1) á #·≥º+˝À ô|’q #Ó|æŒq ìã+<Ûäq\≈£î Á|ü‹≈£L\+ ø±≈£î+&Ü sêh JeyÓ’$<Ûä

eT+&É* á #·≥º+ ÁøÏ+<ä ‘·q ø£s¡Ôyê´\T, $<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#·&É+˝À $<Ûëq

Á|ükÕÔeq\ô|’ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Äj·÷ düeTj·÷\˝À <ëìøÏ Áyê‘· |üPs¡«ø£+>±

Ç#Ã nÏº Ä<XÊ\≈£î ø£≥Tºã&ç e⁄+&Ü*. nsTT‘, á ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä

@<˚ì Ä<˚XÊìï Çe«&ÜìøÏ eTT+<äT sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ Ä#·s¡D

jÓ÷>∑ ‘· yTs¡≈£î ‘·q n_ÛÁbÕj·÷\qT e´ø£Ô|üs¡Ã&ÜìøÏ neø±XÊìï Çyê«*.

(2) Á|ükÕÔ$+∫q $wüj·T+ $<Ûëq+˝À ˇø£Ï>± e⁄qï Ò<ë Òø£b˛sTTHê sêh

Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡íj·T+ ‘·T~>± e⁄+&Ü*.

36

sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfi¢ eT<Ûä $yê<ë\ |ü]cÕÿs¡+

50. (1) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, ˇø£ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* eT<Ûä

$yê<ä+ ñ‘·ŒqïeTsTTq≥¢sTT‘, dü<äs¡T ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú>±ì Ò<ë eT+&É*>±ì

Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº ìs¡ísTT+#˚ $<Ûä+>± nÏº düeTj·T+˝À|ü⁄ πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ n|”\TqT <ëK\T #j·Te#·TÃqT.

(2) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä #dæq Á|ü‹ n|”\T πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+#

$<Ûä+>± nÏº Ø‹˝À e⁄+&Ü*.

(3) ˇø£ n|”\TqT |ü]wüÿ]+#·&ÜìøÏ ø±sê´#·s¡D πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# ìs¡ísTT+#·ã&

$<Ûä+>± e⁄+&Ü*. nsTT‘, n|”\TqT |ü]wüÿ]+#·&ÜìøÏ eTT+<äT bÕØº\≈£î

‘·q yê<äq\qT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ düùV≤‘·Tø£eTsTTq neø±XÊìï ø£*Œ+#ê*.

(4) sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfi¢ eT<Ûä $yê<ä+ ñ‘·ŒqïeTsTTq≥¢sTT‘, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

<ëìì C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î ìπs›•+#ê*.

(5) (4)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @<ì $yê<ëìï Hê´j·T ìs¡íj·T+ #düTÔqï|ü⁄&ÉT

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î düVü≤» Hê´j·Tdü÷Á‘ê\T, e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>±

e⁄+&ç, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+#˚ ìs¡ísTT+#·ã&˚ $<Ûä+>± nÏº ø±sê´#·s¡DqT

bÕÏ+#ê*.

(6) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ‘·q ø£s¡Ôyê´\qT

ìs¡«]Ô+# ñ<›XÊ\ ø√dü+, á ÁøÏ+<ä n+XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫ 1908, Hs¡•øå±

düàè‹ ÁøÏ+<ä dæ$\T ø√s¡Tº≈£î <ëK\T |ü]Ãq ny n~Ûø±sê\qT ø£*– e⁄+≥T+~,

ny˚$T≥+fÒ

(a) @eπsì e´øÏÔì Vü‰»s¡Tø£eTàì Ä<•+#·&É+, neT\T|üs¡Ã&É+, Á|üe÷D+ô|’

n‘·ìì $#ê]+#·&É+.

(b) nedüs¡eTsTTq <äkÕÔyE\qT ø£qT>=ì, <ëK\T #j·TeTì ø√s¡&É+.

(c) n|òæ&É$≥¢ <ë«sê kÕøå±´ìï d”«ø£]+#·&É+.

(d) kÕ≈£åî\T Ò<ë <äkÕÔyE\ |ü]o\q ø√dü+ Ä»„\T C≤Ø #j·T&É+


37

(e) ‘·q ìs¡íj·÷\qT düMTøÏå+#·&É+, dü+<äsê“¤qTkÕs¡+>± ˇø£ <äs¡U≤düTÔqT

ø=Ïº yj·T&É+ Ò<ë <ëìì @ø£|üø£å+>± ìs¡ísTT+#·&É+.

(f) @<ì <äs¡U≤düTÔqT ø=Ïºydæq Ò<ë @ø£|üø£å+>± ìs¡ísTT+∫ C≤Ø #dæq

@<ì ñ‘·Ôs¡Te⁄qT s¡<äT›|üs¡Ã&É+.

(g) ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± @<ì Ç‘·s¡ $wüj·T+.

(7) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düeTø£å+˝Àì Á|ü‹ ø±s¡ ø£ ≤|ü+ uÛ≤s¡rj·T

•øå± düàè‹˝Àì 196 ôdø£åqT ñ<›X+ ø√dü+, 193, 228 ôdø£åq¢ ns¡ú+ |ü]~Û À|ü⁄

ˇø£ Hê´j·T |üs¡eTsTTq ø±s¡ ø£ ≤|ü+ uÛ≤$+#ê*. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düúqT 1973, Hs¡ $#ês¡D düàè‹˝Àì 195 ôdø£åqT, n<Ûë´j·T+ ` 26

ñ<›XÊ\ìïÏ ø√dü+ dæ$\T ø√s¡Tº>± e⁄+≥T+<äì uÛ≤$+#ê*.

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, sêh JeyÓ’$<Ûä´ eT+&É* düuÛ ÑT´\T,

n~Ûø±s¡T\T yÓTT<ä\>∑Tyê]ì Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>∑T\T>± uÛ≤$+#·&É+.

51. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, Ò<ë sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* jÓTTø£ÿ düuÛÑT´\T,

n~Ûø±s¡T\T, Ç‘·s¡ ñ<√´>∑T\+<ä]ì á #·≥º+˝Àì @yì ìã+<Ûäq\ø£qT>∑TD+>±

eéVü≤]düTÔqï|ü⁄&ÉT Ò<ë eéVü≤]+#ê\ì ñ<›•+∫q|ü⁄&ÉT uÛ≤s¡rj·T •øå± düàè‹˝Àì

21e ôdø£åqT ns¡ú+ |ü]~Û À|ü⁄ Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>∑T\T>± e⁄+≤s¡ì uÛ≤$+#ê*.

n|”\T

52. á #·≥º+ ÁøÏ+<ä C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë ˇø£ sêh JeyÓ’$<Ûä

eT+&É* ñ‘·Ôs¡Te⁄ Ò<ë Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ ìsêús¡D <ë«sê qwüºb˛sTTq meπsì

e´øÏÔ Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë sêh JeyÓ’$<Ûä

eT+&É* ìsê∆s¡D Ò<ë ñ‘·Ôs¡Te⁄qT Äj·Tq≈£î ‘Ó*j·T|ü]Ãq ‘B qT+&ç 30s√E\˝À|ü⁄

ôV’≤ø√s¡Tº≈£î n|”\TqT <ëK\T #j·Te#·TÃqT. nsTT‘, ôV’≤ø√s¡Tº, dü<äs¡T >∑&ÉTe⁄ø±\+˝À|ü⁄

n|”\TqT <ëK\T #j·T&ÜìøÏ ‘·–q ø±s¡D≤\‘√ n|”\T<ës¡T&çì ìs√~Û+#ês¡ì

dü+‘·è|æÔ #Ó+~q≥¢sTT‘ 60 s√E\T $T+#·≈£î+&Ü ‘·<äT|ü] >∑&ÉTe⁄ø±\+˝À|ü⁄ <ëìì

<ëK\T #düTø√e&ÜìøÏ nqTeT‹+#·e#·TÃqT.


38

ìsê∆s¡D Ò<ë ñ‘·Ôs¡Te⁄ neT\T|üs¡Ã&É+

53. á #·≥º+ ÁøÏ+<ä C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë ˇø£ sêh JeyÓ’$<Ûä

eT+&É*# #j·Tã&çq Á|ü‹ Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£ ìsê∆s¡D Ò<ë ñ‘·Ôs¡Te⁄ Ò<ë C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë ø£ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* jÓTTø£ÿ @<ì ìsê∆s¡D

Ò<ë ñ‘·Ôs¡Te⁄ô|’ @<ì n|”\T˝À ôV’≤ø√s¡Tº #dæq ñ‘·Ôs¡Te⁄qT, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*˝Àì meπsì n~Ûø±] Ò<ë ôV’≤ø√s¡Tº

]õÁkÕºs¡T C≤Ø#dæq <Ûäèe|üÁ‘·+ô|’ Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº dæ$\T ø√s¡Tº &çÁø°>±

|ü]>∑DÏ+∫, n< $<Ûëq+˝À neT\T |üs¡Ãe#·TÃqT.

$es¡D :` á $uÛ≤>∑+, 52e $uÛ≤>∑+˝Àì ñ<›XÊ\ ø√dü+ ªªsêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*μμ

nH e´ø°Ôø£s¡D˝À 22e $uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä Ä ñ|ü $uÛ≤>∑+˝Àì

$TqVü‰sTT+|ü⁄ ìã+<Ûäq ÁøÏ+<ä n~Ûø±sê\T Ò<ë ø£s¡Ôyê´\qT n|üŒ–+#·ã&çq e´øÏÔ

Ò<ë e´≈£îÔ\ düeT÷Vü≤+, #] e⁄+≥T+~. á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä nÏº e´øÏÔ Ò<ë e´≈£îÔ\

düeT÷Vü‰ìøÏ dü+ã+~Û+∫ <Ûäèe|üÁ‘êìï Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº nÏº e´øÏÔ Ò<ë

e´≈£îÔ\ düeT÷Vü≤+# C≤Ø #j·Tã&Ü*.

dü<äT<›X+‘√ rdüT≈£îqï #·s¡ ≈£î s¡ø£åD

54. á #·≥º+ ÁøÏ+<ä Ò<ë <ëì ÁøÏ+<ä #dæq ìj·Te÷efió\T Ò<ë ìã+<ÛäHêefió\

ÁøÏ+<ä dü<äT<›X+‘√ #dæq Ò<ë #j·÷\ì ñ<›•+∫q @<ì $wüj·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ò<ë sêh Á|üuÛÑT‘·«+˝Àì meπsì n~Ûø±] Ò<ë C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* jÓTTø£ÿ @eπsì düuÛÑT´&ÉT, n~Ûø±]

˝Ò>± ñ<√´–ô|’ m≥Te+Ï <ëyê, $#ês¡D ˝Ò<ë Ç‘·s¡ Hê´j·T|üs¡eTsTTq

ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT #|ü≥ºsê<äT.

»]e÷Hê\T

55. (1) 3e $uÛ≤>∑+ ˝Ò<ë 4e $uÛ≤>∑+ ˝Ò<ë 6e $uÛ≤>∑+˝Àì ìã+<Ûäq\qT

ñ\¢+|òæT+∫q ˝Ò<ë ñ\¢+|òæT+#ê\ì Á|üj·T‹ï+∫q ˝Ò<ë ñ\¢+|òüTqqT

Áù|¬πs|æ+∫q me]HÓ’Hê ◊<äT dü+e‘·‡sê\ es¡≈£î eé~Ûì bı&ç–+#·<ä>∑T


39

ø±sê>±sê •øå±ø±\+‘√ ˝Ò<ë 10 \ø£å\ yÓTT‘·Ô+ es¡≈£î bı&ç–+#·<ä>∑T

»]e÷Hê‘√qT, qwüº+ 10 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\≈£î $T+∫ e⁄qï |üø£å+˝À, nÏº

»]e÷HêqT qwüº+‘√ düe÷qyÓTÆq yÓTT‘·Ô+‘√ ˝Ò<ë ¬s+&ç+Ï‘√ ø£*|æ

•øÏå+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

(2) 7e $uÛ≤>∑+˝Àì ìã+<Ûäq\qT Ò<ë 24e $uÛ≤>∑+ (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+

ÁøÏ+~ #˚dæq @<˚ì ñ‘·Ôs¡Te⁄qT ñ\¢+|òæT+∫q ˝Ò<ë ñ\¢+|òæT+#ê\ì

Á|üj·T‹ï+∫q Ò<ë ñ\¢+|òüTqqT Áù|πs|æ+∫q me]HÓ’Hê eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\

es¡≈£î eé~Ûì bı&ç–+#·<ä>∑T ø±sê>±sê •øå±ø±\+‘√ ˝Ò<ë ◊<äT\ø£å\

s¡÷bÕj·T\ es¡≈£î bı&ç–+#·<ä>∑T »]e÷Hê‘√ ˝Ò<ë ¬s+&ç+Ï‘√

•øÏå+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+, sêh Á|üuÛÑT‘·«+, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, sêh

JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfi¢ Ä<XÊ\ ñ\¢+|òüTq≈£î »]e÷Hê

56. meπsì e´øÏÔ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+, sêh Á|üuÛÑT‘·«+, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú,

˝Ò<ë sêh JeyÓ’$<Ûä´ eT+&É* Ç∫Ãq @<˚ì Ä<˚X¯+ ˝Ò<ë #˚dæq ñ‘·Ôs¡Te⁄qT

ñ\¢|òæT+∫q≥¢sTT‘˚, n+<äTø√dü+ $&ç>± á #·≥º+ ÁøÏ+<ä m≥Te+Ï •ø£åqT

düeT≈£Ls¡Ãq+<äTq, Äj·Tq≈£î / ÄyÓT≈£î ˇø£ \ø£å s¡÷bÕj·T\ es¡≈£î bı&ç–+#·<ä>∑T

»]e÷Hê‘√qT, ¬s+&Ée Ò<ë ‘·s¡Tyê‹ Hs¡+ dü+<äs¡“¤+˝À ¬s+&ÉT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\

es¡≈£î bı&ç–+#·<ä>∑T »]e÷Hê‘√qT, ìs¡+‘·s¡+ ñ\¢+|òæTdüTÔqï dü+<äs¡“¤+˝À ñ\¢+

|òüTq ø=qkÕ–q+‘·ø±\+˝À Á|ü‹s√E n<äq+>± ¬s+&ÉT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ es¡≈£î

bı&ç–+#·<ä>∑T »]e÷Hê‘√ •øÏå+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

ø£+ô|˙\# Hsê\T

57. (1) á #·≥º+ ÁøÏ+<ä ˇø£ ø£+ô|˙ Hs¡+ Ò<ë ñ\¢+|òüTq≈£î bÕ\Œ&çq |üø£å+˝À

H˚s¡+ Ò<ë ñ\¢+|òüTq »]–q düeTj·T+˝À ø£+ô|˙ eéVü‰s¡ ìs¡«Vü≤D

ø√dü+ ø£+ô|˙øÏ u≤<ÛäT´&ÉT>± e⁄qï eT]j·TT u≤<Ûä ‘·>∑\ Á|ü‹e´øÏÔ n˝≤π>

ø£+ô|˙ Hs¡+ Ò<ë ñ\¢+|òüTq≈£î bÕ\Œ&çq <√wæ>± uÛ≤$+∫, yê]ô|’ #·≥º]‘ê´

#·s¡ rdüTø√e&ÜìøÏ, Ä Á|üø±s¡+>± •øÏå+|üã&É≤ìøÏ bÕÁ‘·T\e⁄‘ês¡T. nsTT‘,


40

á #·≥º+˝À düeT≈£L]Ãq @<ì •ø£å≈£î bÕÁ‘·T\sTTq meπsì nÏº e´øÏÔ,

n‘·ì Hs¡+ Ò<ë ñ\¢+|òüTqqT n‘·ìøÏ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü »]–+<äì Ò<ë nÏº

Hs¡+ Ò<ë ñ\¢+|òüTq≈£î bÕ\Œ& #·s¡ qT ìyê]+#+<äT≈£î ‘êqT ‘·–q ÁX<ä∆‘√

eéVü≤]+#êqì ìs¡÷|æ+∫q≥¢sTT‘ á ñ|ü $uÛ≤>∑+˝Àì~ @B e]Ô+#·<äT.

(2) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝À @$T e⁄qï|üŒÏø°, ˇø£ ø£+ô|˙# á #·≥º+ ÁøÏ+<ä

HsêìøÏ Ò<ë ñ\¢+|òüTq≈£î bÕ\Œ&çq |üø£å+˝À ø£+ô|˙˝Àì meπsì &Ó’¬sø£ºs¡T,

yTH»s¡T, ø±s¡ <ä]Ù Ò<ë Ç‘·s¡ n~Ûø±] düeTà‹‘√ ≈£îeTàø£ÿsTT Ò<ë yê]

|üøå±q @<ì ìs¡¢øå±´ìï, <ëìøÏ ÄbÕ~+#·ã&çq @<ì $wüj·T+ ìs¡÷|üD

nsTTq|ü⁄&ÉT nÏº &Ó’¬sø£ºs¡T, yTH»s¡T, ø±s¡ <ä]Ù Ò<ë n~Ûø±] Hs¡+ Ò<ë

ñ\¢+|òüTq≈£î bÕ\Œ&çq <√wæ>± uÛ≤$+∫, yê]ô|’ #·≥º+°‘ê´ #·s¡ rdüTø√e&ÜìøÏ

Ä Á|üø±s¡+>± •øÏå+|üã&É≤ìøÏ bÕÁ‘·T\e⁄‘ês¡T.

$es¡D :` á $uÛ≤>∑+˝Àì ñ<›XÊ\ ø√dü+

(a) ªªø£+ô|˙μμ n+fÒ @<ì ]õdüºs¡T ø±ã&çq dü+|òüTÏ‘· dü+düú nì ns¡ú+.

Ç+<äT˝À dü+düú\T Ò<ë e´øÏÔ>∑‘· dü+|òü÷\T #] e⁄+≤sTT.

(b) ªª&Ó’s¡ø£ºs¡Tμμ ø£ dü+düú≈£î dü+ã+~Û+∫q n+fÒ Ä dü+düú À ø£ uÛ≤>∑kÕ«$T

nì ns¡ú+.

$#ês¡D jÓ÷>∑ eTsTTq, C≤MTqT Çe«<ä>∑ì$>± e⁄+& Hsê\T

58. á #·≥º+ ÁøÏ+<ä Hsê\T $#ês¡D jÓ÷>∑ eTsTTq$>±qT, C≤MTqT Çe«<ä>∑ì$>±

e⁄+≤sTT.

Ç‘·s¡ #·≤º\≈£î n<äq+>± Á|üuÛ≤e+ e⁄+& #·≥º+

59. á #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\T n&Ée⁄\T Ò<ë eq´ÁbÕDT\≈£î dü+ã+~Û+∫q Äj·÷

düeTj·T+˝À neT\T˝À e⁄qï @<ì Ç‘·s¡ #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\qT ‘·–Z+#·≈£î+&Ü

n<äq+>± e⁄+≤sTT.


41

sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Ä<XÊ\qT Çe«&ÜìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡+

60. á #·≥º+˝Àì @yì ìã+<Ûäq\T Ò<ë <ëì ÁøÏ+<ä #dæq @<ì ìj·TeT+ Ò<ë

ìã+<Ûäq Ò<ë ñ‘·Ôs¡Te⁄qT sêh+˝À neT\T˝ÀøÏ rdüTø=ì sêe&ÜìøÏ dü+ã+~Û+∫

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ @<ì sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Ä<XÊ\T Çe«e#·TÃqT.

Hsê\ $#ês¡D≤s¡Ω‘·

61. á ÁøÏ+~ yê]# |òæsê´<äT #dæq|ü⁄&ÉT $TqVü‰, á #·≥º+ ÁøÏ+<ä @ ø√s¡Tº @<ì

Hsêìï $#ês¡DqT #|ü≥ºsê<äT`

(1) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ò<ë meπsì n~Ûø±s¡ es¡Z+ Ò<ë Ä Á|üuÛÑT‘·«+# Ç+<äTø√dü+

n~Ûø±s¡+ bı+~q n~Ûø±]— Ò<ë

(2) nÏº HsêìøÏ dü+ã+~Û+∫, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Ò<ë n~Ûø±s¡ esêZìøÏ Ò<ë

ô|’q #Ó|æŒq $<Ûä+>± n~Ûø±s¡+ bı+~q n~Ûø±]øÏ |òæsê´<äT #j·÷\ì n‘·ì

ñ<›X+>± e⁄+&ç ìs¡ísTT+∫q $<Ûëq+˝À 30 s√E\≈£î ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü

H√°düTqT Ç∫Ãq meπsì Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ<ës¡T&ÉT.

ìj·Te÷efió\qT #j·T&ÜìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡+

62. (1) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ á #·≥º+˝Àì ñ<›XÊ\qT Hs¡ys¡Ã&É+ ø√dü+ n~Ûø±]ø£

sê»|üÁ‘·+˝À Á|üø£≥q <ë«sê ìj·Te÷efió\qT #j·Te#·TÃqT.

(2) ì]∆wüº+>±, ô|’q #Ó|æŒq n~Ûø±s¡+ kÕ<Ûës¡D‘·≈£î Á|ü‹≈£L˝+ ø±≈£î+&Ü,

á ÁøÏ+~ n+XÊ\˝À nìïÏøÏ Ò<ë @<ì ˇø£<ëìøÏ ìj·Te÷efió\qT

#j·Te#·TÃqT, nye+fÒ :`

(a) 9e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä #Û Ó ’s Y|üs¡‡Hé / #Û Ó ’s ¡ àHé düuÛ ÑT´\ ñ<√´>∑

ìj·TeTìã+<Ûäq\T

(b) 10e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé n~Ûø±s¡T\T, $<ÛäT\T

(c) düe÷yXÊ\˝À eéVü‰s¡+ ≤yê<MøÏ dü+ã+~Û+∫ 12e $uÛ≤>∑+˝Àì

(1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ø±s¡ $<Ûëq+


42

(d) 19e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ø=ìï ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT

#|ü≥º&É+ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+, |ò”E\ #Ó*¢+|ü⁄

(e) 19e $uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä <äs¡U≤düTÔ #j·T&ÜìøÏ

bòÕs¡+, $<Ûëq+.

(f) 20e $uÛ≤>∑+˝Àì (2) ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä Jeeqs¡T Ò<ë |ü]C≤®q+

ã~© ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+, $<Ûëq+.

(g) 28e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä C≤rj·T JeyÓ ’$<Û ä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+dü ú

‘·j·÷s¡T#j·÷*‡q yê]¸ø£ ìy~ø£ $<Ûëq+, Á|ü‹ Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+

#j·÷*‡qÏº düeTj·T+, U≤‘ê\T Ä&çŸ #dæq Á|ü‹ì, <ëìô|’ Ä&ç≥s¡¢

ìy~ø£‘√ düVü‰ @ ‘BøÏ eTT+<äT düeT≈£LsêÃ\H $wüj·T+˝ÀqT.

(h) 29e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @ $<Ûëq+˝À yê]¸ø£

U≤‘ê $es¡DqT ‘·j·÷s¡T#j·÷\H $wüj·T+˝ÀqT.

(i) 50e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä n|”\TqT <ëK\T düeTj·T+˝ÀqT ˇø£ n|”\TqT

|ü]wüÿ]+# ø±s¡ $<Ûëq+˝ÀqT, Hê´j·T ìs¡íj·T ø±s¡ $<Ûëq+˝ÀqT

#|ü≥ºe\dæqÏº $<Ûëq+, Ä $<Ûä+>± m+‘·ø±\|ü]$T‹˝À|ü⁄ #j·÷\H

$wüj·T+˝ÀqT.

(j) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú 50e $uÛ≤>∑+˝Àì (6)e ñ|ü

$uÛ≤>∑+, (ôV≤#Y) K+&É+ ÁøÏ+<ä dæ$\T ø√s¡Tº n~Ûø±sê\qT @j˚T

n<äq|ü⁄ n+XÊ\˝À ñ|üjÓ÷–+#·e#·TÃ, nH $wüj·T+˝ÀqT,

(k) 61e $uÛ≤>∑+˝Àì (_) K+&É+ ÁøÏ+<ä H√°düTqT Ç#Ã $<Ûëq+.

(l) ìs¡ísTT+#ê*‡qÏº Ò<ë ìs¡ísTT+#·<ä>∑T @<ì Ç‘·s¡ $wüj·T+ Ò<ë

ìj·Te÷e[ <ë«sê @jT ìã+<ÛäqqT#j·÷\H $wüj·T+˝ÀqT.

(3) á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä #dæq Á|ü‹ ìj·Te÷ìï, á #·≥º+ ÁøÏ+<ä #dæq Á|ü‹

ìã+<ÛäqqT M …’q+‘· ‘=+<äs¡>±, <ëìì #dæq ‘·s¡Tyê‘·, bÕs¡¢yÓT+≥T˝À

Á|ü‹ì düuÛ≤düeTø£å+˝À düe÷yX+˝À e⁄qï|ü&ÉT Ò<ë ˇø£ düe÷yX+ Ò<ë

¬s+&ÉT Ò<ë n+‘·ø£+fÒ m≈£îÿe Áø£e÷qT>∑‘· düe÷yXÊ\ ø±˝≤˝À¢ yÓTT‘·Ô+


43

30 s√E\˝À nsTT‘ dü]>±Z ‘·s¡Tyê‹ düe÷yX+ eTT–j·T&ÜìøÏ eTT+<äT>±

e⁄+#ê*. ô|’q #Ó|æŒq düe÷yX+ Ò<ë Áø£e÷qT>∑‘· düe÷yXÊ˝À¢ ¬s+&ÉT

düuÛÑ\T ìj·TeT+ Ò<ë ìã+<Ûäq˝À @<ì e÷s¡TŒ\T #j·T&ÜìøÏ @ø°uÛÑ$+#·&É+,

Ò<ë ¬s+&ÉT düuÛÑ\T ìj·TeT+ Ò<ë ìã+<ÛäqqT #j·T≈£L&É<äì @ø°uÛÑ$+#·&É+

»]–q|ü⁄&ÉT Ä ìj·TeT+ Ò<ë ìã+<Ûäq Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº Ä ‘·s¡Tyê‘·

nÏº e÷s¡TŒ #dæq s¡÷|ü+˝À e÷Á‘·yT Á|üuÛ≤yêìï ø£*– e⁄+&É≥+ Ò<ë mÏº

Á|üuÛ≤e+ Ò≈£î+&ÜqT e⁄+≥T+~. @yÓ’q|üŒÏø°, Ä ìj·TeT+ Ò<ë ìã+<Ûäq

ÁøÏ+<ä Ç+‘·≈£îeTTqT|ü⁄ #˚dæq @<˚ì $wüj·T+ #Ó\T¢u≤≥T≈£î Á|ü‹≈£L\+

ø±≈£î+&Ü @<ì nÏº e÷s¡TŒ Ò<ë s¡<äT› e⁄+&Ü*.

ìj·Te÷e[ì #j·T&ÜìøÏ sêh Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡+

63. (1) sêh Á|üuÛÑT‘·«+ á #·≥º+˝Àì ñ<›XÊ\qT HÓs¡ys¡Ã&É+ ø√dü+ n~Ûø±]ø£ sê»

|üÁ‘·+˝À Á|üø£≥q <ë«sê ìj·Te÷efió\qT #j·Te#·TÃqT.

(2) ì]∆wüº+>±, ô|’q #Ó|æŒq n~Ûø±s¡+ kÕ<Ûës¡D‘·≈£î Á|ü‹≈£L\+ ø±≈£î+&Ü

á ÁøÏ+~ n+XÊ\˝À nìïÏ ø√dü+ Ò<ë @<ì ø£ <ëìøÏ nÏº ìj·Te÷efió

\qT #j·Te#·TÃqT, ny$T≥+fÒ `

(a) 23e $uÛ≤>∑+˝Àì (c) K+&É+ ÁøÏ+<ä sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*#˚

ìs¡«]Ô+#ê*‡q Ç‘·s¡ ø£s¡Ôyê´\T.

(b) 24e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä eTT+<ädüTÔ düe÷#êsêìï

Çe«e\dæqÏº bòÕs¡+ $wüj·T+˝ÀqT.

(c) 33e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä yê]¸ø£ ìy~ø£qT ‘·j·÷s¡T#j·÷*‡qÏº bòÕs¡+,

Á|ü‹ Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+˝À @ düeTj·T+˝À #j·÷\H $wüj·T+˝ÀqT.

(d) 34e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä, sêh JeyÓ ’$<Û ä´ eT+&É* U≤‘ê\qT

ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ, Ä&çŸ #j·T&ÜìøÏ $<Ûëq+ $wüj·T+˝ÀqT, U≤‘ê\T

Ä&çŸ #dæq Á|ü‹ì, <ëìô|’ Ä&ç≥s¡¢ ìy~ø£‘√ düVü‰ @ ‘BøÏ eTT+<äT

düeT≈£LsêÃ\H $wüj·T+˝ÀqT.


44

(e) 37e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä yês¡dü‘·« düú ≤\ ìs¡«Vü≤D,

dü+s¡ø£åD.

(f) 44e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û

ìs¡«Vü≤D, dü+s¡ø£ åD $<Ûëq+, nÏº ì~Ûì @j˚T ñ<˚›XÊ\≈£î

ñ|üjÓ÷–+#ê* nH $wüj·T+˝ÀqT.

(g) 45e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä yê]¸ø£ ìy~ø£ bòÕs¡+, Á|ü‹ Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+

@ düeTj·T+˝À nÏº ìy~ø£qT ‘·j·÷s¡T#j·÷* nH $wüj·T+˝ÀqT.

(h) 46e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û U≤‘ê\qT ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ,

Ä&çŸ #j·T&ÜìøÏ $<Ûëq+ $wüj·T+˝ÀqT, U≤‘ê\qT Ä&çŸ #dæq

Á|ü‹ì, <ëìô|’ Ä&ç≥s¡¢ ìy~ø£‘√ düVü‰ @ ‘BøÏ eTT+<äT düeT≈£LsêÃ\H

$wüj·T+˝ÀqT.

(i) ì]∆wüº |üsêÃ*‡q Ò<ë ì]∆wüº|üs¡Ã<ä>∑T @<ì Ç‘·s¡ düe÷#ês¡+.

(3) á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä sêh Á|üuÛÑT‘·«+ #dæq Á|ü‹ ìj·Te÷ìï M …’q+‘· ‘=+<äs¡>±,

<ëìì #dæq ‘·s¡Tyê‘·, ¬s+&ÉT düuÛÑ\T e⁄qï |üø£å+˝À XÊdüqeT+&É* Á|ü‹

düuÛ≤düeTø£å+˝ÀqT Ò<ë nÏº XÊdüqeT+&É* πø düuÛÑqT ø£*–e⁄qï |üø£å+˝À

Ä düuÛ≤ düeTø£å+˝À e⁄+#ê*.

ìã+<ÛäHêefió\qT #j·T&ÜìøÏ n~Ûø±s¡+

64. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú á #·≥º+˝Àì ñ<›XÊ\qT Hs¡ys¡Ã&É+ ø√dü+

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« |üPs¡« nqTeT‹‘√ n~Ûø±]ø£ sê»|üÁ‘·+˝À Á|üø£≥q <ë«sê

ìã+<ÛäHêefió\qT #düTÔ+~.

Çã“+<äT\qT ‘=\–+# n~Ûø±s¡+

65. (1) á #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\qT neT\T|üs¡Ã&É+˝À @<ì Çã“+~ ñ‘·ŒqïeTsTT‘,

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+, á #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\≈£î $s¡T<ä∆+ ø±≈£î+&Ü, ñ‘·Ôs¡Te⁄


45

<ë«sê, Çã“+~ì ‘=\–+#·e#·TÃqT. nsTT‘, á #·≥º+ ÁbÕs¡+uÛÑeTsTTq|üŒÏ

qT+&ç ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\ ø±\|ü]$T‹ eTT–dæq ‘·s¡Tyê‘·, nÏº ñ‘·Ôs¡Te⁄qT

#˚j·Tsê<äT.

(2) á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä #dæq Á|ü‹ ñ‘·Ôs¡Te⁄qT M …’q+‘· ‘=+<äs¡>± <ëìì

#dæq ‘·s¡Tyê‘· bÕs¡¢yÓT+≥T˝À Á|ü‹ì düuÛ≤düeTø£å+˝À e⁄+#ê*.

düTuÛ≤wt dæ. C…’Hé,

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« ø±s¡ <ä]Ù


46

JeyÓ’$<Ûä ìj·TeTìã+<Ûäq\T, 2004

uÛ≤s¡‘· sê» |üÁ‘·+(nkÕ<Ûës¡D)

uÛ≤>∑+ (2) ` $uÛ≤>∑+ 3 ` ñ|ü $uÛ≤>∑+ (1)


|üsêés¡D, n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK

q÷´&Ûç©¢, >∑Ts¡Tyês¡+, @Á|æ Ÿ 15, 2004

õ.mdt.ÄsY. 261 (Ç) JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ 2002˝Àì 62e $uÛ≤>∑+ <ë«sê \_Û+∫q

n~Ûø±sê\qT, 2003, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé/#ÛÓ’s¡àHé Ç‘·s¡ düuÛÑT´\

J‘·+, uÛÑ‘ê´\T, ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T) ìj·Te÷e[ n~ÛÁø£eTD+ #j·T&Üìï |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì,

nÏº n~ÛÁø£eTD+ #j·T&ÜìøÏ eTT+<äT #dæq Ò<ë #j·÷\ì e~*ydæq |üqT\≈£î dü+ã+~Û+∫

$TqVü‰ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷\+>± á ÁøÏ+~ ìj·Te÷e[ì #düTÔqï~, n<$T≥+fÒ:`

1. dü+Á>∑Vü≤ HêeT+, ÁbÕs¡+uÛÑ+

(1) á ìj·Te÷e[ì JeyÓ’$<Ûä ìj·Te÷e[ 2004, nì |æ\Tee#·TÃqT.

(2) á ìj·Te÷e[ @Á|æ Ÿ 15e ‘B 2004, qT+&ç neT\T˝ÀøÏ edüTÔ+~.

2. ìs¡«#·Hê\T

dü+<äs¡“¤+ Ç‘·s¡ $<Ûä+>± nedüs¡eTsTTq|ü⁄&ÉT $TqVü‰, á ìj·Te÷e[˝À

(a) ªª#·≥º+μμ n+fÒ JeyÓ’$<Ûä #·≥º+, 2002. (2003˝À 18e #·≥º+)

47

(b) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ ªªdü+düúμμ n+fÒ 8e $uÛ≤>∑+˝À (1)e ñ|ü

$uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T #j·Tã&çq C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

(c) ªªJeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°μμ n+fÒ 41e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+

ÁøÏ+<ä kÕúìø£ dü+düú# @sêŒ≥T #j·Tã&çq JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°

(d) ªª#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHéμμ n+fÒ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé /

#ÛÓ’s¡àHé Ò<ë Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*

(e) ªª|ò”Eμμ n+fÒ nqTdü÷∫˝À ìã+~Û+#·ã&çq |ò”E

(f) ªªbòÕs¡+μμ n+fÒ á ìj·Te÷e[øÏ »‘·|ü]Ãq bòÕs¡+

(g) ªªdüuÛÑT´&ÉTμμ n+fÒ Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé‘√ düVü‰ C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* düuÛÑT´&ÉT

(h) ªª$uÛ≤>∑+μμ n+fÒ #·≥º+˝Àì ˇø£ $uÛ≤>∑+

(i) ªªø±s¡ <ä]Ùμμ n+fÒ dü+düú |üP]Ôø±*ø£ ø±s¡ <ä]Ù nì ns¡ú+

(j) á ìj·Te÷e[˝À ñ|üjÓ÷–+#·ã&ç, nsTT‘˚ ìs¡«∫+#·≈£î+&Ü #·≥º+˝À

ìs¡«∫+#·ã&çq |ü<ë\T, |ü<äC≤˝≤\≈£î #·≥º+˝À yêÏøÏ es¡Tdü>± ìπs›•+∫q

n< nsêúìï ø£*– e⁄+≤sTT.

3. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé m+|æø£, ìj·÷eTø£ $<Ûëq+

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHéqT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

(2) Á|ü‹ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ìj·÷eTø±ìï (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä &Ó|ü⁄´fÒwüHé

ÁbÕ‹|ü~ø£q Ò<ë πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ yÓ\T|ü\ qT+&ç m+|æø£ <ë«sê >±ì

#j·÷*. ìj·÷eTø£+ &Ó|üP´fÒwüHé <ë«sê nsTTq dü+<äs¡“¤+˝À, <äs¡U≤düTÔ<ës¡T

ôVA<ë πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« n<äq|ü⁄ ø±s¡ <ä]Ù ôVA<ë ø£+fÒ ‘·≈£îÿe e⁄+&É≈£L&É<äT.


48

4. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé |ü<äM ø±\|ü]$T‹

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé≈£î eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ |ü<äM ø±\+

e]Ô+|ü⁄ e⁄+≥T+~. |ü⁄qsY ìj·÷eTø±ìøÏ ns¡Ω‘· e⁄+≥T+~.

(2) nsTT‘ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé, Äj·Tq≈£î / ÄyÓT≈£î 65 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡

|üPs¡ÔsTTq ‘·s¡Tyê‘· Ò<ë Äj·Tq |ü<äM ø±\+ eTT–dæq|ü⁄&ÉT á ¬s+&ç+Ï À

@B eTT+<äT nsTT‘ n|ü⁄&ÉT |ü<äM ø±\+ e]Ô+|ü⁄ eTT>∑TdüTÔ+~.

(3) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ø£ dü+ ˇø£ HÓ\ H√°düTqT Áyê‘·

|üPs¡«ø£+>± Çdü÷Ô ‘·q |ü<ä$øÏ sêJHêe÷ #j·Te#·TÃqT.

5. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé y‘·q+, uÛÑ‘ê´\T

(1) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé HÓ\≈£î s¡÷. 26,000/`\ ìØí‘· y‘·Hêìï bı+<ä&ÜìøÏ

Vü≤≈£îÿqT ø£*– e⁄+≤s¡T. $ÁXÊ+‘· ñ<√´–ì #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé>±

ìj·T$T+∫q dü+<äs¡“¤+˝À, nÏº ñ<√´>∑T\≈£î e]Ô+#·<ä>∑T πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«

ñ‘·Ôs¡Te⁄\qqTdü]+∫ n‘·ì y‘·Hêìï ìs¡ísTT+#ê*.

(2) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Äj·÷ düeTj·÷\˝À ìs¡ísTT+# $<Ûä+>±

nÏº uÛÑ‘ê´\T, ôd\e⁄, |æ+#Û·qT, uÛÑ$wü ì~Û, Ç\T¢, Ç‘·s¡ uÛÑ‘ê´\T bı+<ä&ÜìøÏ

Vü≤≈£îÿqT ø£*–e⁄+≤s¡T.

6. nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\ |ü<äMø±\+, uÛÑ‘ê´\T

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì Á|ü‹ nq~Ûø±s¡ düuÛÑT´&ÉT n‘·ì ìj·÷eTø±ìï n~Ûø±]ø£

sê»|üÁ‘·+˝À Á|ü#·T]+∫q ‘B qT+&ç ø£ |üsê´j·T+˝À eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\

ø±\ |ü]$T‹ì <ë≥≈£î+&Ü |ü<ä$˝À e⁄+≤s¡T.

(2) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düe÷y˚XÊìøÏ Vü‰»s¡e⁄‘·Tqï Á|ü‹ nq~Ûø±s¡ düuÛÑT´&ÉT πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·« ø£MTwüqT¢, ø£$T°\ nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\≈£î nÏº ø£MTwüqT¢ Ò<ë ø£$T°\


49

düe÷y˚XÊ\≈£î Vü‰»s¡e⁄‘·Tqï+<äT≈£î e]Ô+#˚ düe÷y˚X¯ uÛÑ‘·´+, Á|üj·÷D

Ks¡TÃ\T, ~qdü] uÛÑ‘· +, nÏº Ç‘·s¡ uÛÑ‘ê´\T bı+<ä&ÜìøÏ Vü≤≈£îÿqT ø£*–

e⁄+≤s¡T.

7. nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\ U≤∞\qT uÛÑØÔ #j·T&É+

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´&ÉT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘·q #Áyê\T‘√

Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± ‘Ó*j·T|üs¡Tdü÷Ô @ düeTj·T+˝ÀHÓ’Hê ‘·q |ü<ä$øÏ sêJHêe÷

#˚j·Te#·TÃqT.

(2) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´ì Äø£dæàø£ U≤∞ì ‘êC≤ m+|æø£ <ë«sê

uÛÑØÔ #j·÷*. U≤∞ uÛÑØÔ #j·T&ÜìøÏ m+|æø£sTTq e´øÏÔ me] kÕúq+˝À Äj·Tq

m+|æø£ ø±ã&çHês√ Ä düuÛÑT´ì |ü<äM ø±\|ü]$T‹˝À $T–*q ø±˝≤ìøÏ

e÷Á‘·yT |ü<ä$˝À e⁄+≤s¡T.

8. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düuÛÑT´\ ‘=\–+|ü⁄

#·≥º+˝Àì 11e $uÛ≤>∑+˝À ì]∆wüº|ü]Ãq @<ì ø±s¡D+ô|’ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# á

ñ<›X+ ø√dü+ ìj·T$T+#·ã&çq uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« ø±s¡ <ä]Ù ôVA<ë≈£î ‘·≈£îÿe ø±qÏº

n~Ûø±]# ‘·>∑TØ‹>± düÁø£eT+>± $#ês¡D »s¡T|ü≈£î+&ÜqT, düuÛÑT´ìøÏ ‘·q yê<äqqT

$ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ düùV≤‘·Tø£eTsTTq neø±XÊìï Çe«≈£î+&ÜqT @ düuÛÑT´&çï |ü<ä$

qT+&ç ‘=\–+#·sê<äT.

9. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ø±s¡ <ä]Ù

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú <ëìø√dü+ ˇø£ ø±s¡ <ä]Ùì ìj·T$TdüTÔ+~.

(2) ø±s¡ <ä]Ù ìj·÷eTø£+ ìj·TeTìã+<Ûäq\qT ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ìã+<ÛäHêe[

<ë«sê ìs¡ísTTdüTÔ+~.


50

(3) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düe÷yXÊ\qT düeTq«j·T|üs¡Ã&É+, düe÷yX|üs¡Ã&É+ ø√dü+

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ ]ø±s¡T¶\ ìs¡«Vü≤D, ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# n‘·ìøÏ

ìπs›•+# nÏº Ç‘·s¡ $wüj·÷\≈£î ø±s¡ <ä]ÙøÏ u≤<Ûä ‘· e⁄+≥T+~.

10. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düe÷yXÊ\T

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Á|ü<Ûëq ø±s¡ kÕúq+˝À Ò<ë #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé#˚ ìs¡ísTT+#˚

$<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ Á|ü<˚X¯+˝À kÕ<Ûës¡D+>± eT÷&ÉT HÓ\\ ‘·s¡Tyê‘·

dü+e‘·‡s¡+˝À ø£ dü+ Hê\T>∑T |üsê´j·÷\≈£î ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú düe÷yXeTyê«*.

(2) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì ◊<äT>∑Ts¡T≈£î ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü düuÛÑT´\≈£î

Ç∫Ãq Áyê‘· |üPs¡«ø£ nuÛÑ s¡úq ô|’q Ò<ë πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ä<X+ô|’q ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú Á|ü‘´ø£ düe÷yXÊìï @sêŒ≥T #j·Te#·TÃqT.

(3) ˇø£ kÕ<Ûës¡D düe÷yXÊìï »s¡T|ü&ÜìøÏ 15 s√E\ H√°düTqT, Á|ü‘´ø£

düe÷yXÊìï »s¡T|ü&ÜìøÏ 3 s√E\ H√°düTqT nÏº düe÷yXÊìï »s¡T|üuÀjT

Á|ü<X+, düeTj·T+, ñ<›XÊìï ‘Ó*j·T|üs¡Tdü÷Ô düuÛÑT´\≈£î H√ÏdüT Çyê«*.

(4) Á|ü‹ düe÷y˚XÊìøÏ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+#ê*. Äj·Tq / ÄyÓT

¬>’s¡TVü‰»Ø˝À Vü‰»s¡sTTq düuÛÑT´\# yê]˝À qT+&ç mqTïø=qã&É¶ Á|æôd’&ç+>∑T

n~Ûø±] n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+#ê*.

(5) düe÷yX+˝À ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ìs¡íj·÷ìï nedüs¡eTsTTq≥¢sTT‘ Vü‰»s¡sTTq

düuÛÑT´\ zÏ+>∑T <ë«sê kÕ<Ûës¡D yÓTC≤]°‘√ rdüTø√yê*. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé /

#ÛÓ’s¡àHé Ò<ë n‘·ì ¬>’s¡TVü‰»Ø˝À n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+∫q düuÛÑT´&ÉT ¬s+&Ée Ò<ë

ìsêíj·Tø£ z≥TqT ø£*–e⁄+≤s¡T.

(6) Á|ü‹ düuÛÑT´&ÉT ˇø£ z≥TqT ø£*– e⁄+≤s¡T.

(7) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düe÷yXÊìøÏ ◊<äT>∑Ts¡T düuÛÑT´\ ø√s¡+ e⁄+&Ü*.


51

(8) düuÛÑT´&ÉT 10 s√E\ H√°düT Çe«≈£î+&Ü @<ì $wüj·÷ìï düe÷yX+ |ü]o\q

ø√dü+ eTT+<äT≈£î rdüTø=ì e#Ã Vü≤≈£îÿqT ø£*–e⁄+&És¡T. nsTT‘, #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé

/ #ÛÓ’s¡àHé ‘·q $#·ø£åD‘√ Ä $<Ûä+>± #j·TeTì n‘·ìì Ä<•+∫q|ü⁄&ÉT

$TqVü‰sTT+|ü⁄ e⁄+≥T+~.

(9) düuÛÑT´\≈£î düe÷yX+ H√°düTqT yÓTôd+»s¡T <ë«sê <ëìì ã≤«&Ü #j·T&É+

<ë«sê Ò<ë ‘Ó*dæq n‘·ì ∫e] ìyêdü+ Ò<ë yê´bÕs¡ ∫s¡THêe÷≈£î

]õdüºs¡T¶ b˛dtº <ë«sê Ò<ë dü+düú ø±s¡ <ä]Ù Äj·÷ πødüT |ü]dæú‘·T\˝À j·TTø£ÔeTì

nqTø=ìq $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ $<Ûëq+˝À Çe«e#·TÃqT.

11. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# ì|ü⁄DT\ dü+|òüT+ ìj·÷eTø£+, yêÏ Vü≤≈£îÿ\T

(1) |üP]Ô>± düuÛÑT´\‘√ Ò<ë |üP]Ô>± Ç‘·s¡ düuÛÑT´\‘√ Ò<ë ø=+‘·eT+~ düuÛÑT´\‘√

Ò<ë ø=+‘·eT+~ Ç‘·s¡ düuÛÑT´\‘√ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q

$<Ûä+>± nÏº ñ<›XÊ\ ø√dü+ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú mìï dü+|òü÷\HÓ’Hê @sêŒ≥T

#˚j·Te#·TÃqT.

(2) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düuÛÑT´\T ø±qÏº dü+|òüT+˝Àì Ç‘·s¡ düuÛÑT´\≈£î düe÷yXÊ\≈£î

Vü‰»s¡Tø±e&É+ ø√dü+ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº

düe÷yX uÛÑ‘ê´\qT, Á|üj·÷D Ks¡TÃ\T #Ó*¢+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

12. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú kÕ<Ûës¡D $<ÛäT\T

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú á ÁøÏ+~ $<ÛäT\qT ìs¡«Væ≤+#·e#·TÃqT. ny$T≥+fÒ `

(i) 3, 4, 6 $uÛ≤>±\ ÁøÏ+<ä düeT≈£L]Ãq ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT ìs¡«]Ô+#·&ÜìøÏ

ø±s¡ $<ÛëHêìï, e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT ìsêú]+#ê*.

(ii) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q

$ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\ ìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø±ìøÏ

dü+ã+~Û+∫q @<ì $wüj·T+ô|’ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dü\Vü‰ Çe«&É+.


52

(iii) sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfi¢ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT düeTq«j·T|üs¡Ã&É+.

(iv) sêh JeyÓ’$<Ûä´ eT+&Éfi¯¢≈£î kÕ+πø‹ø£ düVü‰j·÷ìï, e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘ê«ìï

düeT≈£Ls¡Ã&É+.

(v) n<Ûä j·THê\qT ìs¡«Væ≤+#·&É+, <äsê´|ü⁄Ô\T, |ü]XÀ<Ûäq\≈£î u≤<Ûä ‘· eVæ≤+#·&É+.

(vi) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú <ëì $<ÛäT\qT düeTs¡úe+‘·+>± ìs¡«]Ô+#·&É+ ø√dü+ ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú≈£î kÕ+πø‹ø£ düVü‰j·÷ìï n+~+#·&ÜìøÏ eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\≈£î

$T+#·≈£î+&Ü ø£ ì]∆wüº ø±˝≤ìøÏ ì|ü⁄DT\qT ìj·T$T+#·&É+. nsTT‘, meπsì

ì|ü⁄DÏ&çì eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\≈£î $T+∫ ìj·T$T+#ê*‡q ÄeX¯´ø£‘·,

‘·|üŒìdü] dü+<äs¡“¤+ nsTTq≥¢sTT‘ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú nÏº ìj·Te÷ø±ìøÏ

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç eTT+<ädüTÔ nqTeT‹ì rdüTø√yê*.

(vii) Jyêes¡D JeyÓ’$<Ûä´ dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+,

Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q+ $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\ ìcÕŒøÏåø£,

Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø£+ n+XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫ kÕ+πø‹ø£, >∑D≤+ø£ düe÷#ês¡+,

ìj·TeTìã+<Ûäq\T, dü+Væ≤‘·\T Ò<ë e÷s¡Z<äs¡Ùø±\ ùdø£s¡DqT dü+ø£\Hê\

Á|ü#·Ts¡DqT #|ü≥º&É+.

(viii) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\ |ü]C≤„q

$ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L]q Á|üjÓ÷»Hê\qT ìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫q |ü+|üø£+

n+XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫ Á|ükÕs¡e÷<Ûä e÷\ <ë«sê ø£ düeTÁ>∑ ø±s¡ Áø£e÷ìï

@sêŒ≥T#˚j·÷*.

(ix) Jyêes¡D JeyÓ’$<Ûä´ dü+s¡ø£ åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+

ø±s¡´Áø£e÷\˝À ìj·TT≈£îÔ\sTTq ˝Ò<ë ìj·TT≈£îÔ\qT #˚j·÷\qTø=+≥Tqï

dæã“+~øÏ •ø£åD ø±s¡ Áø£e÷\ s¡÷|üø£\Œq, ìs¡«Vü≤D.

(x) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ‘·q dü«+‘· sêã&ÉT\T, n+‘>±ø£ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç

sêã&ÉT\qT <äèwæº À e⁄+#·Tø=ì yê]¸ø£ ã&Ó®ŸqT ‘·j·÷s¡T#j·T&É+. nsTT‘

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# #j·Tã&çq πø≤sTT+|ü⁄\qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# ÄyÓ÷~+∫q

ã&Ó®Ÿ ìã+<Ûäq\ø£qT>∑TD+>±H ìs¡«Væ≤+#ê*.


53

(xi) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ‘·q $<ÛäT\qT |üÏwüºe+‘·+>± ìs¡«]Ô+#·&ÜìøÏ, πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ |ü<äe⁄\qT @sêŒ≥T#j·T&ÜìøÏ dæbòÕs¡T‡ #j·T&É+. nsTT‘, nÏº

|ü<äe⁄\qT @sêŒ≥T #˚ùd dü+<äs¡“¤+˝À XÊX¯«‘· / ‘ê‘êÿ*ø£ Ò<ë @<˚ì

dü«uÛ≤e+˝À >∑\ nÏº |ü<ä$ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« eTT+<ädüTÔ nqTeT‹ Ò≈£î+&Ü

ìj·÷eTø£+ #j·Tsê<äT.

(xii) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~Ûø±s¡T\, dæã“+~ ìj·÷eTø£ $<ÛëHêìï ÄyÓ÷~+#·&É+.

(xiii) düeTs¡úe+‘·eTsTTq ìs¡«Vü≤D, n_Ûeè~∆, düTdæús¡ $ìjÓ÷>±\T e⁄+&˚˝≤

#·÷&É≤ìøÏ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡T¢, m\Áø±ºìø &≤uÒdt\ <ë«sê Jeeqs¡T\T,

düVü≤dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„Hê\ ø√dü+ &≤uÒdt\qT kÕú|æ+#·&ÜìøÏ, düe÷#ês¡+,

|üÁ‘ê\qT düeT≈£LπsÃ eédüú\qT ø£*Œ+#·&ÜìøÏ #·s¡ \qT rdüTø√e&É+.

(xiv) #·≤ºìï düeTs¡úe+‘·+>± neT\T|üs¡Ã&É+ ø√dü+ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfió¢,

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\≈£î Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± Ä<XÊ\qT Çe«&É+.

(xv) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú |üì rs¡T, #·≥º+ neT\T >∑T]+∫ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

ìy˚~+#·&É+.

(xvi) m|üŒÏø£|ü&ÉT Jeeqs¡T\≈£î dü+ã+~Û+∫ 6e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü

$uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£ s¡TdüTeTTqT dæbòÕs¡düT #j·T&É+, düe]+#·&É+,

edü÷\T #j·T&É+ Ò<ë 19e $uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä sêj·T©º\

e÷s¡TŒ\T.

(xvii) ì]›wüº ñ<›XÊ\ ø√dü+ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfió¢, JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´

ø£$T°\≈£î düVü‰j·Tø£ Á>±+≥T¢, Á>±+≥T¢ eT+ps¡T #j·T&É+.

(xviii) #·≥º+ neT\T dü+<äs¡“¤+>± @<ì ÁbÕ+‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫ uÛÖ‹ø£ ‘·ìFì

#˚|ü≥º&É+.

(xix) nÁø£eT |ü<ä ›‹˝À uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ qT+&ç bı+~q @<˚ì Jeeqs¡T,

düVü≤|ü]C≤„q+ô|’ uÛ≤s¡‘· <X+ yÓ\T|ü\ @<ì <X+˝À yT<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ

eT+ps¡TqT e´‹πsøÏ+#·&ÜìøÏ Hê´j·Tì|ü⁄DT\ ìj·÷eTø£+‘√ düVü‰

nedüs¡eTsTTq #·s¡ \qT rdüTø√e&É+.


54

(xx) m|üŒÏø£|ü&ÉT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ πø≤sTT+∫q Ò<ë Ä<˚•+∫q $<Ûä+>±

nÏº Ç‘·s¡ $<ÛäT\qT ìs¡«Væ≤+#·&É+.

13. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé n~Ûø±sê\T, $<ÛäT\T

(1) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé dü+düú s√EyêØ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ô|’ düeTÁ>∑ ìj·T+Á‘·DqT

ø£*– e⁄+≤s¡T.

(2) 10e $uÛ≤>∑+˝Àì ìã+<Ûäq\≈£î Àã&ç #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì

dæã“+~, n~Ûø±s¡T\ô|’ kÕ<Ûës¡D n»e÷sTTw” n~Ûø±sê\qT ø£*– e⁄+≤s¡T.

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eéVü‰sê\ ìs¡«s¡Ôq, ìs¡«Vü≤D ø√dü+ nedüs¡eTsTTq

Ä<XÊ\qT C≤Ø #j·Te#·TÃqT.

(3) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú jÓTTø£ÿ s¡Vü≤dü |üÁ‘ê\T, ]ø±s¡T¶\≈£î

ÇHé#ÛêØ®>± e⁄+≤s¡T. yêÏ dü+s¡ø£åD u≤<Ûä ‘· e⁄+≥T+~.

(4) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú C≤Ø#j·TuÀjT nìï dü÷#·q\T, nìï ñ‘·Ôs¡Te⁄\T #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé

/ #ÛÓ’s¡àHé dü+‘·ø£+‘√ Ò<ë ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Bì ø√dü+ <ëì ‘·s¡|òü⁄q n~Ûø±s¡+

Çe«ã&çq meπsì Ç‘·s¡ n~Ûø±] dü+‘·ø£+‘√ e⁄+&Ü*.

(5) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé dü«j·T+>± >±ì Ò<ë á ñ<›X+ ø√dü+ n~Ûø±s¡+ bı+~q

n~Ûø±] <ë«sê >±ì ÄyÓ÷~‘· ã&Ó®≥T qT+&ç nìï #Ó*¢+|ü⁄\≈£î eT+ps¡T\qT,

ã≤«&Ü\qT #j·Te#·TÃqT.

(6) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé nìï n+#·Hê\≈£î |ü]bÕ\ø£, kÕ+πø‹ø£ eT+ps¡T\qT

Çe«&ÜìøÏ |üP]Ô n~Ûø±sê\qT ø£*–e⁄+≤s¡T.

(7) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú nìï düe÷y˚XÊ\qT ìs¡«Væ≤+∫ n<Ûä ø£å‘·

eVæ≤+#ê*. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú rdüTø=ìq nìï ìs¡íj·÷\T düÁø£eT $<Ûëq+˝À

neT\T »]π>˝≤ #·÷&Ü*.

(8) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Äj·÷ düeTj·÷\˝À

n‘·ìøÏ n|üŒ–+∫q $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ n~Ûø±sê\qT ñ|üjÓ÷–+∫ ‘·~‘·s¡

$<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#ê*.


55

14. Jyêes¡D eqs¡T\T, düVü≤ dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„Hê\ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+

ø±sê´#·s¡D

(1) |ü]XÀ<Ûäq Ò<ë yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ Jeeqs¡T\T, düVü≤ dü+Á|ü<ëj·Tø£

|ü]C≤„q+ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú qT+&ç ÄyÓ÷<ëìï Ä•düTÔqï

@eπsì e´øÏÔ bòÕs¡+`1˝À <äs¡U≤düTÔ #j·÷*.

(2) (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔ‘√ bÕ≥T |ü~y˚\ s¡÷bÕj·T\

|ò”EqT #Óø Ò<ë ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ù|]≥ rdüTø=ìq Á&Ü|òü⁄º s¡÷|ü+˝À ì~Û>±

»‘· #j·÷*.

(3) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú\‘√ dü+Á|ü~+∫, n~ nedüs¡eTì

uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± <äs¡U≤düTÔ <ës¡T, Ç‘·s¡ eqs¡T\ qT+&ç nÏº n<äq|ü⁄

düe÷#êsêìï ùdø£]dü÷Ô, kÕ<Ûä yÓTÆq+‘·es¡≈£î <äs¡U≤düTÔ n+~q ‘B qT+&ç

Äs¡T HÓ\\ ø±\ |ü]$T‹ ˝À|ü\ <äs¡U≤düTÔqT |ü]wüÿ]+#ê*.

(4) <äs¡U≤düTÔ jÓ÷>∑ ‘· $wüj·T+˝À dü+‘·è|æÔ #Ó+<äT‘·Tqï MT<ä≥, ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº ìj·TeT ìã+<Ûäq\qT $~Û+#·&ÜìøÏ

˝Àã&ç Jeeqs¡T\, düVü≤|ü]C≤„q $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ ÄyÓ÷<ëìï eT+ps¡T

#˚j·Tq>∑TqT.

(5) $ìjÓ÷>∑ ÄyÓ÷<ä+ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄBÛø£è‘· n~Ûø±], <äs¡U≤düTÔ <ës¡Tì#

dü+‘·ø£+ #j·Tã&çq ˇø£ Áyê‘· |üPs¡«ø£ ˇ|üŒ+<ä+ s¡÷|ü+˝À e⁄+≥T+~.

(6) (5) ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä ìπs›•+∫q ˇ|üŒ+<ä+ bòÕs¡+ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú#

ìsêú]+#·&ÉeTe⁄‘·T+~. n+<äT˝À á ÁøÏ+~ n+XÊ\T #˚]e⁄+&Ü*,

ny$T≥+fÒ `

(i) ÄyÓ÷<ëìï ø√s¡T‘·Tqï <äs¡U≤düTÔ kÕ<Ûës¡D \øå±´\T, ñ<›X+

(ii) düe÷#ês¡+‘√ düVü‰ Jeeqs¡T\T, dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ $es¡D

(iii) Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑ ñ<˚›XÊ\T (|ü]XÀ<Ûäq, ô|+|üø£+, yêDÏ»´

$ìjÓ÷>∑+ yÓTT<ä …’q$)


56

(iv) @jT wüs¡‘·T\ ÁøÏ+<ä <äs¡U≤düTÔ<ës¡T yT<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ\qT ø√s¡e#·TÃqT

(v) Á<äe´ dü+ã+<Ûä, Ç‘·s¡ nqTwü+–ø£ Á|üjÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+.

nedüs¡eTsTTq≥¢sTT‘˚, Á|ü‘˚´øÏ+∫ ˇø£ Je |ü<ësêúìï |ü]XÀ<Ûäq

ñ<˚ ›XÊ\≈ £ î rd ü Tø=ì, < ä]$T˝≤ yêD Ï»´ $ìjÓ÷>±\≈ £ î

$ìjÓ÷–+#·Tø=+≤eTì nuÛÑ´]ú+∫q dü+<äs¡“¤+˝ÀqT, n+‘˚>±ø£,

‘·s¡Tyê‹ ø±\+˝À n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q $ìjÓ÷>∑+˝À @<ì Ç‘·s¡

e÷s¡TŒ e⁄qï dü+<äs¡“¤+˝ÀqT ‘êC≤>± ˇ|üŒ+<ëìï ≈£î<äTs¡TÃø=q&ÜìøÏ

yê>±∆q+ #j·T&É+

(vi) $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„Hê\qT

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eTT+<ädüTÔ ÄyÓ÷<ä+ Ò≈£î+&Ü ‘·èrj·T |üøå±ìøÏ ã~©

#j·T&É+ô|’ Ä+ø£å\T

(vii) <äs¡U≤düTÔ<ës¡T&ÉT $ìjÓ÷>±ìï ø√s¡T‘·TqïÏº Jeeqs¡T\ |ü]e÷D+,

HêD´‘· n+XÊ\ô|’ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú#˚ ìs¡ísTT+∫q |ü]$T‹ì

bÕÏ+#·&É+

(viii) $ìjÓ÷–+#·Tø√yê\ì nuÛÑ ]ú+∫q Jeeqs¡T ª]|òü¬sqT‡ XÊ+|æ ŸμqT

39e $uÛ≤>∑+˝À >∑T]Ô+∫q ìøÏå|üÔ kÕúq+˝À &çbÕõŸ #j·T&ÜìøÏ Vü‰MT.

(ix) |ü]XÀ<Ûäq, Ç‘·s¡ n_Ûeè~∆ n+XÊ\ô|’ Áø£eT+ ‘·|üŒ≈£î+&Ü »q kÕúsTT

ìy~ø£ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î düeT]Œ+#·&É+

(x) #·≥º+, ìj·Te÷e[˝Àì ìã+<Ûäq\T, <X+˝À neT\T˝À e⁄qï Ç‘·s¡

dü+ã+~Û‘· #·≤º\≈£î ìã<äT∆\e⁄‘êeTì yê>±›q+

(xi) $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\ dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+

#·s¡ \≈£î dü<äTbÕj·÷\qT ø£*Œ+#·&ÜìøÏ yê>±›q+

(xii) ùdø£s¡D ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T |üsêés¡D Á|üuÛ≤yê\qT ø£ìwüº‘·s¡+ #j·T&ÜìøÏ

yê>±›q+.

(xiii) ˇ|üŒ+<ä+ ø±\|ü]$T‹, ˇ|üŒ+<ä+ s¡<äT›≈£î H√°düTe+Ï Hê´j·T

dü+ã+<Ûä ìã+<Ûäq\T


57

(xiv) e´øÏÔ>∑‘· wüs¡‘·T\ dü«‘·+Á‘· neT\T kÕeTs¡ú‘·, ˇ|üŒ+<ä+ ‘=\–+|ü⁄

nq+‘·s¡+ e⁄+& Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+˝À u≤<Ûä ‘·\ @sêŒ≥T. #Ó*¢+|ü⁄

u≤<Ûä ‘·\qT |ü]$T‘·+ #˚j·TT dü+|òüT≥q\T (Á|üø£è‹ yÓ’|ü]‘ê´\T),

eT<Ûä e]Ô‘·«+, @<ì s¡Vü≤dü dü+ã+<Ûä wüs¡‘·T\T.

(7) $ìjÓ÷>∑ wüs¡‘·T\˝À $ìjÓ÷>±ìï eT+ps¡T #düTÔqïÏº Jeeqs¡T\ dü+s¡ø£åD,

|ü]s¡ø£åD ø√dü+ ì]∆wüº+>± #·s¡ \qT dü÷∫+#·e#·TÃqT.

(8) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú nuÛÑ s¡úq düeTà‹+#·<ä–q~>± Ò<äì n~ uÛ≤$+∫q≥¢sTT‘

n+<äT≈£î >∑\ ø±s¡D≤\qT Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± qyÓ÷<äT #˚dæ, <äs¡U≤düTÔqT

‹s¡düÿ]+#·e#·TÃqT.

(9) <äs¡U≤düTÔ<ës¡T&ÉT ‘·q yê<äqqT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ düùV≤‘·Tø£eTsTTq

neø±XÊìï ø£*Œ+∫q MT<ä≥ e÷Á‘·yT <äs¡U≤düTÔqT ‹s¡düÿ]+#ê*.

(10) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eT+ps¡T #dæq ÄyÓ÷<ë\ >∑T]+∫ yêsêÔ|üÁ‹ø£\T Ò<ë

m\Áø±ºìø MT&çj·÷ <ë«sê $düÔè‘· Á|ü#ês¡+ ø√dü+ #·s¡ \T rdüTø√yê*.

ÄyÓ÷<ëìï Ç∫ÃqÏº Äj·÷ wüs¡‘·T\qT HÓs¡ys¡Ã&Üìï ìØí‘· ìj·T$T‘·ø±*ø£+>±

düMTøÏå+#ê*.

15. $ìjÓ÷>∑+ / ÄyÓ÷<ä+ s¡<äT›

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú @<ì |òæsê´<äTô|’q Ò<ë ‘·q+‘·‘êqT>± 15e ìj·TeT+

ÁøÏ+<ä $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ Ç∫Ãq eT+ps¡TqT ñ|üdü+Vü≤]+#·Tø√e#·TÃqT.

á ÁøÏ+~ wüs¡‘·T\ ÁøÏ+<ä Áyê‘· |üPs¡«ø£ ˇ|üŒ+<ëìï s¡<äT› #j·Te#·TÃqT,

ny$T≥+fÒ `

(i) ÄyÓ÷<ä+ eT+ps¡TqT bı+~qÏº e´øÏÔ #·≥º+˝Àì @<ì ìã+<Ûäq\qT

Ò<ë ÄyÓ÷<ä+ eT+ps¡T wüs¡‘·T\qT ñ\¢+|òæT+#ês¡ì düùV≤‘·Tø£eTsTTq

$XÊ«dü ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’q

(ii) e´øÏÔ ˇ|üŒ+<ä+˝Àì ìã+<Ûäq\qT bÕÏ+#·&É+˝À $|òü\eTsTTq|ü⁄&ÉT


58

(iii) $ìjÓ÷>∑ wüs¡‘·T\˝À <ìHÓ’Hê HÓs¡ys¡Ã&É+˝À $|òü\eTsTTq|ü⁄&ÉT

(iv) |üsêés¡D |ü]s¡ø£åD, JeyÓ’$<Ûä´ dü+s¡ø£åD\ n+XÊ\˝À Á|üC≤

Á|üjÓ÷»HêìøÏ $|òü÷‘·+ ø£*–q dü+<äs¡“¤+˝À

(2) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~ C≤Ø #dæq Á|ü‹ s¡<äT› ñ‘·Ôs¡Te⁄ qø£\TqT $ìjÓ÷>±ìï

ìùw~+#·&É+ ø√dü+ n˝≤π> @<ì qwüº+ yêÏ*¢‘ eT~+|ü⁄ #dæ Ä qcÕºìï

sêã≥º&ÜìøÏ #·s¡ \qT rdüTø=H+<äT≈£î dü+ã+~Û‘· sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*øÏ,

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\≈£î |ü+bÕ*.

16. Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ô|’ Ä+ø£å\T

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~ nedüs¡eTì, düeTT∫‘·eTì uÛ≤$+∫q≥¢sTT‘ á ÁøÏ+~

ø±s¡D≤\ #‘· Je eqs¡T\ $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ s¡úqô|’ Ä+ø£å\T $~Û+#·&ÜìøÏ

Ò<ë ìùw~+#·&É+ ø√dü+ #·s¡ \T rdüTø√yê*, ny$T≥+fÒ `

(i) $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ s¡úqqT @<ì nbÕj·Tø£s¡, n+‘·]+∫b˛‘·Tqï C≤‘·T\

ø√dü+ #j·T&ÉeTsTT+~

(ii) $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ´s¡úqqT @<˚ì $\ø£åD, ns¡T<Ó’q C≤‘·T\ ø√dü+

#˚j·T&ÉeTsTT+~.

(iii) $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ s¡úq kÕúìø£ Á|ü»\ eè‘·TÔ\ yê]ô|’ Á|ü‹≈£L\ Á|üuÛ≤yêìøÏ

<ë] rj·Te#·TÃqT.

(iv) $ìjÓ÷>±ìøÏ #dæq nuÛÑ s¡úq, ìj·T+Á‘·D, ‘·–Z+|ü⁄\≈£î Çã“+~ø£s¡+>±

|ü]D$T+# Á|ü‹≈£L\ |üsêés¡D Á|üuÛ≤yêìøÏ <ë] rj·Te#·TÃqT.

(v) $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ s¡úq »qT´ dü+ã+<Ûä Áø£eTø£åj·÷ìøÏ Ò<ë Jyêes¡D

eédüú |üìrs¡TqT Á|üuÛ≤$‘·|üs¡Ã&ÜìøÏ <ë] rj·Te#·TÃqT.

(vi) eqs¡T\ $ìjÓ÷>∑ ñ<˚›X¯+ C≤rj·T Á|üjÓ÷»Hê\≈£î uÛ≤s¡‘·<˚X¯+

≈£î<äTs¡TÃø=qï Ç‘·s¡ dü+ã+~Û‘· n+‘·sê®rj·T |üŒ+<ë\≈£î $s¡T<ä∆+>±

ñ+&É&É+.


59

17. |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT ã~© #˚j·T&É+ ø√dü+ ÄyÓ÷<ä+ bı+<˚+<äT≈£î

ø±sê´#·s¡D

(1) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ qT+&ç bı+~q Jeeqs¡T\≈£î dü+ã+~Û+∫q |ü]XÀ<Ûäq

|òü*‘ê\qT q>∑<äT Á|ü‹|òü\+ ø√dü+ $<o C≤rj·TT\≈£î, ø£+ô|˙\≈£î, Á|üyêdü

uÛ≤s¡rj·TT\≈£î ã~© #j·÷\ì Äø±+øÏådüTÔqï meπsì e´øÏÔ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú bòÕs¡+`2˝À <äs¡U≤düTÔ #j·÷*.

(2) (1)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔ‘√ bÕ≥T s¡÷. 5,000/`\

s¡TdüTeTTqT JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ù|]≥ rdüTø=ìq u≤´+≈£î Á&Ü|òü⁄º

Ò<ë #Óø s¡÷|ü+˝À »‘·|üsêÃ*.

(3) (1)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔqT ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú kÕ<Ûä yÓTÆq+‘·

es¡≈£î n~ n+~q ‘˚B qT+&ç eT÷&ÉT HÓ\\ ø±\|ü]$T‹ ˝À|ü\

|ü]wüÿ]+#ê*.

(4) <äs¡U≤düTÔ<ës¡T&ÉT nìï nedüsê\qT HÓs¡ysêÃs¡ì dü+‘·è|æÔ #Ó+~q MT<ä≥,

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Á|ü‹ πødüT˝À n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± $~Û+#·uÀjT

nÏº ìj·TeTìã+<Ûäq\≈£î ˝Àã&ç |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT ã~©#j·T&ÜìøÏ

ÄyÓ÷<ëìï eT+ps¡T #j·Te#·TÃqT.

(5) ã~© ÄyÓ÷<ëìï ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄBÛø£è‘· n~Ûø±], <äs¡U≤düTÔ<ës¡T\#˚

‘·>∑TØ‹>± dü+‘·ø£+ #j·Tã&çq ø£ Áyê‘·|üPs¡«ø£ |üŒ+<ä+ <ë«sê eT+ps¡T

#j·T&ÉeTe⁄‘·T+~. |üŒ+<ä |üÁ‘ê\T ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# ìs¡ísTT+#·ã& $<Ûä+>±

e⁄+&Ü*.

(6) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú <äs¡U≤düTÔqT nqTeT‹+#·˝ÒeTì n~ uÛ≤$+∫q≥¢sTT‘˚

n+<äT≈£î >∑\ ø±s¡D≤\qT Áyê‘·|üPs¡«ø£+>± qyÓ÷<äT#˚dæ <äs¡U≤düTÔqT

‹s¡düÿ]+#·e#·TÃqT.

(7) nsTT‘, <äs¡U≤düTÔ<ës¡T&ÉT ‘·q yê<äqqT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ düùV≤‘·Tø£eTsTTq

neø±XÊìï ø£*Œ+∫q MT<ä≥ e÷Á‘·yT <äs¡U≤düTÔqT ‹s¡düÿ]+#ê*.


60

18. yT<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ #j·T&ÜìøÏ eTT+<ädüTÔ ÄyÓ÷<ëìï

bı+<ä&ÜìøÏ ø±sê´#·s¡D

(1) uÛ≤s¡‘·<X+ qT+&ç bı+~q Jeeqs¡T düVü≤|ü]C≤„q+ô|’ |ü]XÀ<Ûäq Ä<Ûës¡+>±

ù|f…+Ÿ Ò<ë @<ì Ç‘·s¡ yT<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ #j·÷\ì

Ä•düTÔqï meπsì e´øÏÔ bòÕs¡+`3˝À <äs¡U≤düTÔ #j·÷*.

(2) (1)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔ‘√bÕ≥T ◊<äTy\ s¡÷bÕj·T\

|ò”EqT #Ó*¢+#ê*.

(3) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú <äs¡U≤düTÔqT ‘·>∑TØ‹>± eT~+|ü⁄#dæq ‘·s¡Tyê‘·, @<ì n<äq|ü⁄

düe÷#êsêìï ùdø£]+∫q ‘·s¡Tyê‘·, jÓ÷>∑ ‘· ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’ kÕ<Ûä yÓTÆq+‘·es¡≈£î

n~ n+~q ‘B qT+&ç eT÷&ÉT HÓ\\ ø±\|ü]$T‹ ˝À|ü⁄>± <äs¡U≤düTÔqT

|ü]wüÿ]+#ê*.

(4) <äs¡U≤düTÔ<ës¡T nedüs¡eTsTTq nìï nedüsê\qT HÓs¡y˚sêÃs¡ì dü+‘·è|æÔ

#Ó+<äT‘·Tqï MT<ä≥, Á|ü‹ πødüT˝À n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>±

$~Û+#·uÀj˚T nÏº ìj·TeTìã+<Ûäq\≈£î ˝Àã&ç ù|f…+Ÿ ˝Ò<ë @<˚ì

yT<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ≈£î <äs¡U≤düTÔ #düTø√e&ÜìøÏ ÄyÓ÷<ëìï Çe«e#·TÃqT.

(5) ÄyÓ÷<ëìï ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄBÛø£è‘· n~Ûø±], <äs¡U≤düTÔ<ës¡T# ‘·>∑TØ‹>±

dü+‘·ø£+ #˚j·Tã&çq ˇø£ Áyê‘· |üPs¡«ø£ ˇ|üŒ+<ä+ <ë«sê eT+ps¡T

#j·T&ÉeTe⁄‘·T+~. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ˇ|üŒ+<ä+ bòÕsêìï ìs¡ísTT+#·e#·TÃqT.

(6) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú nuÛÑ´s¡úqqT nqTeT‹+#·˝ÒeTì n~ uÛ≤$+∫q≥¢sTT‘˚

n+<äT≈£î>∑\ ø±s¡D≤\qT Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± qyÓ÷<äT#˚dæ <äs¡U≤düTÔqT

‹s¡düÿ]+#·e#·TÃqT. ‹s¡düÿs¡D ñ‘·Ôs¡Te⁄ C≤Ø #˚j·T&ÜìøÏ eTT+<äT

<äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ yê<äq $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ ˇø£ neø±XÊìï ø£*Œ+#ê*.


61

19. 20e $uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ‘·èrj·T |üø£å ã~©øÏ

ø±sê´#·s¡D

(1) Jeeqs¡T\T, düVü≤|ü]C≤„q+ $ìjÓ÷–+#·Tø√e&ÜìøÏ ÄyÓ÷<ëìï bı+~q

e´≈£îÔ\T $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T Ò<ë |ü]C≤„Hêìï @eπsì Ç‘·s¡

e´øÏÔøÏ Ò<ë dü+düú≈£î ãB* #j·÷\ì ñ<›•+∫q|ü⁄&ÉT, bòÕs¡+`4˝À ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú≈£î <äs¡U≤düTÔ #j·÷*.

(2) (1)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔ‘√ bÕ≥T |ü~y\ s¡÷bÕj·T\

|ò”EqT C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ù|]≥ rdüTø=ìq u≤´+≈£î Á&Ü|òü⁄º

Ò<ë #Óø s¡÷|ü+˝À »‘·|üsêÃ*.

(3) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú @<˚ì n<äq|ü⁄ düe÷#êsêìï ùdø£]+∫q ‘·s¡Tyê‘·

kÕ<Ûä yÓTÆq+‘·es¡≈£î <äs¡U≤düTÔ n+~q ‘B qT+&ç eT÷&ÉT HÓ\\ ˝À|ü⁄>±

|ü]wüÿ]+#ê*.

(4) <äs¡U≤düTÔ<ës¡T nedüs¡eTsTTq nìï nedüsê\qT HÓs¡y˚sêÃs¡ì dü+‘·è|æÔ

#Ó+<äT‘·Tqï MT<ä≥, Á|ü‹πødüT˝À n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>±

$~Û+#·uÀjT nÏº ìj·TeTìã+<Ûäq\≈£î ˝Àã&ç ª‘·èrj·T|üø£åμ ã~© ø√dü+

ÄyÓ÷<ëìï eT+ps¡T #j·Te#·TÃqT.

(5) ÄyÓ÷<ëìï (4)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄBÛø£è‘· n~Ûø±],

<äs¡U≤düTÔ<ës¡T# ‘·>∑TØ‹>± dü+‘·ø£+ #j·Tã&çq ø£ Áyê‘·|üPs¡«ø£ |üŒ+<ä+

<ë«sê eT+ps¡T #j·Te#·TÃqT.

(6) ˇ|üŒ+<ä+ bòÕs¡+ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# ìs¡ísTT+#·ã& $<Ûä+>± e⁄+&Ü*.

(7) nuÛÑ´s¡úqqT nqTeT‹+#·˝ÒeTì n~ uÛ≤$+∫q≥¢sTT‘˚, n+<äT≈£î>∑\

ø±s¡D≤\qT Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± qyÓ÷<äT#dæ <äs¡U≤düTÔqT ‹s¡düÿ]+#·e#·TÃqT.

nsTT‘, nÏº <äs¡U≤düTÔqT <äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ ‘·q yê<äqqT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ

neø±XÊìï ø£*Œ+#·≈£î+&Ü ‹s¡düÿ]+#·sê<äT.


62

20. Hê´jÓ÷∫‘· Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ ø√dü+ ns¡Ω‘· Á|üe÷D+ (21e $uÛ≤>∑+)

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~Ûø±]ø£ ¬>õŸ˝À Á|üø£≥q <ë«sê e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT

s¡÷bı+~+∫ Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ dü÷Árø£s¡DqT $e]düTÔ+~.

(2) Á<äe´ dü+ã+<Ûä n+XÊ\T, sêj·T©º, C≤sTT+Ÿ yÓ+#·s¡T¢, f…ø±ï\J ã~©,

ñ‘·Œ‹Ô n_Ûeè~∆, $<ä ne>±Vü≤qqT ô|+bı+~+# ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T, dü+kÕú>∑‘·

kÕeTs¡ú +, ìsêàD+, yÓ+#·sY ø±´|æ≥ Ÿ |òü+&é e+Ï Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\qT

e÷s¡Z<äs¡Ùø±\˝À düeT≈£Ls¡Ã&ÉeTe⁄‘·T+~.

(3) Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ ø√dü+ dü÷Árø£s¡DqT πødüTyêØ ÁbÕ‹|ü~ø£q

ìs¡ísTT+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

(4) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n+<äTu≤≥T˝À>∑\ Jeeqs¡T, düVü≤|ü]C≤„Hê\qT $ìjÓ÷>±ìøÏ

Ò<ë |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\T ã~© ø√dü+ Ò<ë ù|f…+Ÿ, yT<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿqT

<äs¡U≤düTÔ #j·T&ÜìøÏ Ò<ë ‘·èrj·T |üøå±ìøÏ ã~© ø√dü+ meπsì e´øÏÔøÏ

ÄyÓ÷<ëìï Çdü÷Ô n+<äTu≤≥T˝À>∑\ Jeeqs¡T\T, düVü≤|ü]C≤„q+ <ë«sê

düeT≈£L]q Á|üjÓ÷»Hê\ Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø£+ »]π>˝≤ #·÷&É≥+ ø√dü+

ìj·TeTìã+<Ûäq\qT $~Û+#·e#·TÃqT.

(5) Á|üjÓ÷»Hê\ |ü]e÷D+ nÏº ÄyÓ÷<ä+ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ #düTÔqï e´≈£îÔ\T,

kÕúìø£ dü+düú\T, Á|üjÓ÷»q Vü≤≈£îÿ <ës¡T\˝À dü+Á|ü~+∫ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

eT<Ûä |üs¡düŒs¡ n+^ø±s¡+ô|’ e⁄+≥T+~. $ìjÓ÷>∑ |ü]~Û, ìs¡«Vü≤D <Ûäèø£Œ<ä+,

Á|üuÛ≤e+ Ä•düTÔqï |òü*‘·+ kÕúsTT\T, JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+

ø√d ü+ # ·s ¡ ´\‘√ d üV ü ‰ ìsê ú]+∫q Á| üe÷D≤\ $wüj·T+˝ÀqT

ìs¡ísTT+#·e#·TÃqT.

(6) Á|ü‹ πødüTqT ãÏº ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú dü«\Œø±*ø£, eT<Ûä´ø±*ø£, Bs¡Èø±*ø£

Á|üjÓ÷»Hê\≈£î Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ eT~+|ü⁄ ø√dü+ ø±\|ü]$T‹ì

ìã+~ÛdüTÔ+~.

(7) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Á|üjÓ÷»Hê\T JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+

nqTe⁄>± e⁄+&˝≤ ìs¡ísTT+#ê*.


63

(8) ˇø£ ìs¡∆wüº e´øÏÔ qT+&ç ˝Ò<ë e´≈£îÔ\ düeT÷Vü≤+ ˝Ò<ë dü+düú\ qT+&ç

Jeeqs¡T\T Ò<ë |ü]C≤„Hêìï $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq dü+<äs¡“¤+˝À n+^ø£]+∫q

yÓTT‘êÔìï õ˝≤¢ j·T+Á‘ê+>∑+ <ë«sê yê]øÏ #Ó*¢+#˝≤ #·÷&É≤ìøÏ ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú #·s¡ \T rdüTø√e#·TÃqT. nÏº e´≈£îÔ\T Ò<ë e´≈£îÔ\ düeT÷Vü≤+ Ò<ë

dü+düú\qT >∑T]Ô+#· Òq|ü⁄&ÉT, Á<äe´ Á|üjÓ÷»Hê\qT C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ì~Û À

»eT#˚j·÷*.

(9) $ìjÓ÷>∑ Á|üjÓ÷»Hê\˝À 5 XÊ‘êìï |ü]bÕ\ø£, düØ«düT #ÛêØ®\ ì$T‘·Ô+

Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë eT+&É*øÏ Á|ü‘´øÏ+#ê*.

(10) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (4)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä ìs¡ísTT+∫q $<Ûä+>± n~

ìs¡ísTT+∫q $<Ûëq+˝À Á|üjÓ÷»Hê\ n+XÊ\qT |üs¡ yøÏå+#ê*.

21. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ì~Û e]Ô+|ü⁄

(1) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ì~Ûì ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ˝Ò<ë

á $wüj·T+˝À ÄBÛø£è‘·+ Ç∫Ãq $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ n~Ûø±] ìs¡«Væ≤+#ê*.

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ì~Û ¬s+&ÉT Á|ü‘´ø£ U≤‘ê |ü<äT›\qT ø£*– e⁄+≥T+~.

ˇø£Ï πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç n+< sêã&ÉT\≈£î dü+ã+~Û+∫q~. eTs√ø£Ï

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+dü ú |ò ”E, ˝… ’ôdqT‡ |ò ”E sêj·T©º, Ç‘·s¡ sêã&ÉT\≈£î

dü+ã+~Û+∫q~.

22. JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ @sêŒ≥T

(1) Á|ü‹ kÕúìø£ dü+düú ‘·q n~Ûø±s¡ |ü]~Û À|ü⁄ ˇø£ JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´

ø£$T°ì @sêŒ≥T #j·÷*.

(2) (1)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T nsTTq JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T° À

kÕúìø£ dü+düú#˚ m+|æø£ #˚j·Tã&çq ˇø£ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Äs¡T>∑Ts¡T≈£î

$T+#·ì e´≈£îÔ\‘√ e⁄+&Ü*. M]˝À 1/3 e+‘·T≈£î ‘·≈£îÿeø±≈£î+&Ü eTVæ≤fi\T,

18 XÊ‘êìøÏ ‘·≈£îÿeø±≈£î+&Ü ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T / ôw&É÷´\T¶ ‘·s¡>∑‘·T\≈£î

#Ó+~q yês¡T e⁄+&Ü*.


64

(3) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T° #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHéqT kÕúìø£ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé

/ #ÛÓ’s¡àHé n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+# düe÷yX+˝À ø£$T° düuÛÑT´\˝À qT+&ç ˇø£]ì

mqTïø√e&ÉeTe⁄‘·T+~. z≥T¢ düe÷q+>± e∫Ãq dü+<äs¡“¤+˝À kÕúìø£ dü+düú

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ìsêíj·Tø£ z≥TqT yj·T&ÜìøÏ n~Ûø±sêìï ø£*– e⁄+≤s¡T.

(4) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T° #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé≈£î eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\

|ü<äM ø±\|ü]$T‹ e]Ô+|ü⁄˝À e⁄+≥T+~.

(5) kÕúìø£ XÊdüqdüuÛÑ düuÛÑT´\T, XÊdüq |ü]wü‘·TÔ düuÛÑT´\T, bÕs¡¢yÓT+≥T düuÛÑT´\T

ø£$T° düe÷yXÊ\≈£î Á|ü‘´ø£ ÄVü‰«ì‘·T\T>± e⁄+≤s¡T.

(6) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T° kÕúìø£ Á|ü»\‘√ dü+Á|ü~+∫ Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä

]õdüºs¡TqT ‘·j·÷s¡T #j·T&É+ Á|ü<Ûëq ø£s¡Ôe´+>± e⁄+≥T+~. ]õdüºs¡T˝À

kÕúìø£ Jeeqs¡T\ \uÛÑ ‘·, düVü≤|ü]C≤„q+ yêÏ yÓ’<ä Ò<ë @<ì Ç‘·s¡

$ìjÓ÷>∑+ Ò<ë yêÏ düVü≤dü+ã+~Û‘·, Ç‘·s¡ dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ô|’

düeTÁ>∑ düe÷#êsêìï ø£*–e⁄+&Ü*.

(7) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ Ç‘·s¡ $<ÛäT\T>± ÄyÓ÷<ëìï eT+ps¡T

#˚j·T&ÜìøÏ sêh JeyÓ’$<Ûä´ eT+&É* ˝Ò<ë ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú#˚ <ëìøÏ

ìπs›•+#·ã&çq @<ì n+X+ô|’ dü\Vü‰ Çe«&É+, Jeeqs¡T\qT ñ|üjÓ÷–düTÔqï

kÕúìø£ ∫øÏ‘·‡\T, ÁbÕø°ºwüqs¡¢ >∑T]+∫q düeTÁ>∑ düe÷#êsêìï ìs¡«Væ≤+#·&É+

e⁄HêïsTT.

(8) Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡¢ qeT÷HêqT, n~ ø£*– e⁄+&Ü*‡q $esê\qT,

m\Áø±ºìø &≤uÒdt ø√dü+ bòÕsêàŸqT ì]∆wüº|üs¡Ã&ÜìøÏ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #·s¡ \T

rdüTø√yê*.

(9) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfi¯ó¢ Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡¢ ‘·j·÷s¡T

#˚j·T&É+ ø√dü+ JeyÓ’$<Ûä´ j·÷»e÷q´ ø£$T°\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘ê«ìï,

kÕ+πø‹ø£ eT<ä›‘·TqT düeT≈£LsêÃ*.

(10) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\T Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡¢qT #Ó\T¢u≤≥T

njT´˝≤ #kÕÔsTT.


65

(11) Jeeqs¡T\T, dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ Ç∫Ãq eT+ps¡T\

$esê\T, $~Û+∫q |ò”E edü÷\T $esê\T, bı+~q Á|üjÓ÷»Hê\ $esê\T,

yêÏ |ü+|üø£+ $<Ûëq+ $esê\‘√ ø£$T° ø£ ]õdüºs¡TqT ≈£L&Ü ìs¡«Væ≤+#ê*.

23. 50e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä $yê<ë\ |ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ n|”\T #j·T&É+

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ò<ë eT+&É* eT<Ûä Ò<ë ˇø£ eT+&É*, Ç‘·s¡ eT+&Éfi¢

eT<Ûä @<ì ñ‘·Ôs¡Te⁄ / Ä<X+ Ò<ë $<Ûëq ìs¡íj·T+˝À @<ì n+X+ô|’q

$yê<ä+ @s¡Œ&çq≥¢sTT‘ Á|üuÛ≤$‘· |üøå±\˝À @<√ ˇø£Ï n+fÒ ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú eT+&É* Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº #·≥º+˝Àì 50e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä

bòÕs¡+`5˝À ø£ n|”\TqT πø+Á<ä |üsêés¡D n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK ø±s¡ <ä]ÙøÏ

<ëK\T #j·Te#·TÃqT.

(2) ˇø£ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*, eTs=ø£ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* Ò<ë eT+&Éfi¢

eT<Ûä $yê<ä+ @s¡Œ&çq dü+<äs¡“¤+˝À Á|üuÛ≤$‘· eT+&É* Ò<ë eT+&Éfió¢ $yê<ä

n+X+ Ò<ë n+XÊ\qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ <ëK\T #j·÷*. n~ <ëìì

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î ìπs›•+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

(3) n|”\T |üÁ‘·+˝À πødüT yêdüÔyê\T, n|”\TqT <ëK\T #j·T&É+ ø√dü+ n|”\T<ës¡T

$X«dæ+∫q ø±s¡D≤\qT, <ëì <ë«sê nuÛÑ ]ú+∫q düVü‰j·T $esê\T e⁄+&Ü*.

(4) n|”\T |üÁ‘·+‘√ bÕ≥T n|”\T <ës¡T&ÉT <ì <ë«sê nsTT‘ qwüºb˛‘·THêïs√

Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº nÏº ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<X+ Ò<ë $<ëq ìs¡íj·T+ jÓTTø£ÿ

n~Ûø±]ø£ qø£\TqT »‘·#j·÷*. n|”\T |üÁ‘·+ô|’ n|”\T<ës¡T n~Ûø±]ø£

Á|ü‹ì~Û# ‘·>∑TØ‹>± dü+‘·ø£+ #j·÷*.

(5) n|”\T |üÁ‘êìï n|”\T<ës¡T Äπøå|æ+∫q ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<˚X¯+ Ò<ë $<Ûëq

ìs¡íj·T+ ‘B qT+&ç 30 s√E\ ˝À|ü⁄ Hê\T>∑T Á|ü‘·T\‘√ dü«j·T+>± >±ì

Ò<ë ‹s¡T>∑T s¡o<äT‘√ ]õdüºs¡T b˛düTº <ë«sê >±ì düeT]Œ+#ê*. nsTT‘

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ n|”\TqT <ëK\T #j·T&É+˝À C≤bÕ´ìøÏ, düùV≤‘·Tø£eTsTTq

‘·–q ø±s¡D+ e⁄+<äì dü+‘·è|æÔ #Ó+~q≥¢sTT‘, n+<äT≈£î >∑\ ø±s¡D≤\≈£î


66

Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± qyÓ÷<äT #dæ ô|’q ‘Ó*|æq 30 s√E\ ø±\|ü]$T‹ eTT–dæq

‘·s¡Tyê‘· nsTT‘ Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº Äπøå|æ+∫q ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<X+

Ò<ë $<Ûëq ìs¡íj·T+ ‘B qT+&ç 45 s√E\T ø±\+ eTT–j·T&ÜìøÏ eTT+<äT

n|”\TqT <ëK\T #j·T&ÜìøÏ nqTeT‹+#·e#·TÃqT.

(6) n|”\T $#ês¡D ø√dü+ H√°düTqT ‹s¡T>∑T s¡o<äT‘√ ]õdüºs¡T b˛düTº <ë«sê

bòÕs¡+`6˝À Çyê«*.

(7) πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ n|”\T<ës¡T, Ç‘·s¡ |üøå±\ yê<äq\T $qï ‘·s¡Tyê‘· n|”\T

|ü]wüÿ]+#ê*.

(8) n|”\TqT |ü]wüÿ]+#˚ düeTj·T+˝À Äπøå|æ+∫q ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<˚X¯+, ˝Ò<ë

$<ÛëHêìï Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº e÷s¡Ã&É+, düe]+#·&É+ ˝Ò<ë s¡<äT›

#j·T&É+>± >±ì e⁄+&Ée#·TÃqT.

(9) $yê<ëìï |ü]wüÿ]+#·&É+˝À dü+düú≈£î düVü≤» Hê´j·T dü÷Á‘ê\T kÕ<Ûä yÓTÆq

y˚Ts¡≈£î Ä#·s¡D≤‘·àø£+>±qT á ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä πø+Á<ä Á|üuÛ ÑT‘·«+

nqTdü]+#ê*‡qÏº n< $<ÛëHêìï bÕÏ+#·&ÜìøÏ e÷s¡Z<äs¡Ùø£+>± e⁄+&Ü*.

24. 61e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä H√°düTqT Ç#Ã $<Ûëq+

(1) 61e $uÛ≤>∑+ (_) K+&É+ ÁøÏ+<ä H√°düTqT Ç#Ã $<Ûëq+ á ÁøÏ+~ $<Ûä+>±

e⁄+&Ü*. n<$≥+fÒ

(i) H√°düT Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± bòÕs¡+`VII ˝À e⁄+&Ü*

(ii) e´øÏÔ ÇdüTÔqï H√°düTqT á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± |ü+|üe#·TÃqT

(a) Äs√|æ‘· Hs¡+ ˇø£ πø+Á<ä bÕ*‘· ÁbÕ+‘·+˝À »]–q≥¢sTT‘,

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé≈£î |ü+bÕ*.

(b) Äs√|æ‘· Hs¡+ sêh+˝À »]–q≥¢sTT‘, sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé≈£î |ü+bÕ*.


67

(2) (1)e ñ|ü ìj·TeT+ ìπs›•+∫q H√°düTqT ‹s¡T>∑T s¡o<äT‘√ ]õdüºs¡T b˛dtº

<ë«sê |ü+bÕ*.

(3) 61e $uÛ≤>∑+ (_) K+&É+ ÁøÏ+<ä ù|s=ÿìq 30 s√E\ ø±\|ü]$T‹ì (1)e

ñ|ü ìj·TeT+˝À ù|s=ÿìq dü+düú\≈£î H√°düT n+~q ‘B qT+&ç …ø£ÿ>∑≤º*.


68

bòÕs¡+ ` I(14e ìj·TeT+)

Jeeqs¡T\T, düVü≤dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ <Ûäs¡U≤düTÔ bòÕs¡+.

uÛ≤>∑+ ` @

1. <äs¡U≤düTÔ<ës¡Tì |üP]Ô $esê\T

(i) ù|s¡T

(ii) XÊX«‘· ∫s¡THêe÷

(iii) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À dü+Á|ü~+#·e\dæq e´øÏÔ / @C…+Ÿ ∫s¡THêe÷ @<Ó’Hê

e⁄qï≥¢sTT‘˚,

(iv) eédü∆ dü«s¡÷|ü+ es¡íq (<äs¡U≤düTÔ<ës¡T ˇø£ e´øÏÔ nsTTq dü+<äs¡“¤+˝À e´øÏÔ

>∑‘· $esê\T) <äj·T #˚dæ Á|üe÷D°ø£s¡D≈£î dü+ã+~Û+∫q |üÁ‘ê\qT

»‘·|üs¡Ã+&ç.

(v) yê´bÕs¡ dü«uÛ≤e+

(vi) dü+düú ≥s√ïes¡T s¡÷bÕj·T\˝À eT]j·TT nyÓT]ø± &Ü\s¡¢ À

2) nuÛÑ´]ú+∫q $ìjÓ÷>∑ dü«uÛ≤e+, Jyêes¡D |ü<ës¡›+ eT]j·TT / ˝Ò<ë

$ìjÓ÷–+#·T ø√yê\qT ø=+≥Tqï düVü≤|ü]C≤„q+ >∑T]+∫ $esê\T,

ì]∆wüº düe÷#ês¡+.

(a) Jeeqs¡T\T, yêÏ dü+Á|ü<ëj·Tø£ $ìjÓ÷>∑+ >∑T]Ô+|ü⁄ (XÊÁd”Ôj·T HêeT+)

(b) Á|ü‹bÕ~‘· ùdø£s¡D uÛÖ>√[ø£ Á|ü<X+

69

(c) dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ $es¡D / dü«uÛ≤e+ (eTÚœø£ |üÁ‘ê\qT düeT≈£Ls¡Ã+&ç)

(d) dü+ÁbÕ<ëj·Tø£ |ü]C≤„Hêìï ø£*–e⁄qï meπsì >∑T]Ô+∫q e´øÏÔ / es¡Z+

(e) ùdø£]+#·e\dæq Jeeqs¡T |ü]e÷D+ ($es¡D |üÏºø£qT Çe«+&ç)

(f) Jeeqs¡TqT ùdø£]+#ê\ì Á|ü‹bÕ~+∫qÏº ø±\ |ü]$T‹.

(g) ùdø£s¡D #j·T&ÜìøÏ ø£+ô|˙# n~Ûø±s¡+ Çe«ã&çq e´≈£îÔ\ ù|s¡T¢, dü+K´.

(h) nuÛÑ ]∆+∫q $ìjÓ÷>∑ ñ<›X+, |ü]XÀ<Ûäq ‘·s¡Vü‰, |ü]~Û‘√ düVü‰, <ëì qT+&ç

bı+<äT‘·Tqï, bı+<ë\ì Ä•düTÔqï yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ ‘·~‘·s¡ $esê\T.

(i) @<ì eqs¡T ùdø£s¡D JeyÓ’$<Ûä +˝Àì @<ì n+XÊìøÏ nbÕj·Tø£s¡e÷ ?

$ìjÓ÷>∑+ <ë«sê ñ‘·ŒqïeTjT´ Á|üe÷<ä+ $esê\T.

3) |ü]XÀ<Ûäq, n_Ûeè~∆ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\˝À bÕ˝§ZH @<ì C≤rj·T dü+düú $esê\T.

4) n+<äTu≤≥T˝À >∑\ eqs¡T ÁbÕ<∏ä$Tø£ >∑eT´kÕúq+, |ü]XÀ<Ûäq n_Ûeè~∆ì #|üfÒº Á|ü<X+

>∑T]Ô+|ü⁄.

5) <äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ Ò<ë n‘·qT / ÄyÓT≈£î #Ó+~q <XÊìøÏ ñ<›•+∫q Ò<ë ÁbÕ|æÔ+#·<ä>∑T

Ä]úø£, Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\T. Ç+<äT˝À $ìjÓ÷–+∫ø=ìq Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q+

<ë«sê bı+~q @<ì yT<∏√dü+|ü‹ Vü≤≈£îÿ, ù|f…+Ÿ e\¢ düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\T

#˚]e⁄+≤sTT.

6) $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q+ <ë«sê bı+~q yêÏ À <äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ

Ò<ë n‘·qT / ÄyÓT≈£î #Ó+~q <XÊìøÏ ñ<›•+∫q Ò<ë ÁbÕ|æÔ+# ãjÓ÷f…ø±ï\õø£ Ÿ,

XÊÁd”Ôj·T, kÕe÷õø£ Ò<ë @<ì Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\T.

7) $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ $ìjÓ÷>∑ e\¢ #≈£Lπs

Á|üjÓ÷»Hê\˝À uÛ≤s¡‘·<XÊìøÏ / esêZ\≈£î düeT≈£L& Á|üjÓ÷»Hê\ Ä+#·Hê

8) Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ ø√dü+ Á|ü‹bÕ~+∫q j·T+Á‘ê+>∑+ @sêŒ≥T¢.

9) dü+ã+~Û‘·eTsTTq~>± |ü]>∑DÏ+∫q @<ì Ç‘·s¡ düe÷#ês¡+


70

uÛ≤>∑+ ` _

HqT / yTeTT

• Á|ü‹bÕ~‘· Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D eqs¡T\ düTdæús¡‘·≈£î Á|ü‹≈£L\ Á|üuÛ≤yêìï #·÷|ü<äì—

• Á|ü‹bÕ~‘· Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D @<ì |üsêés¡D Á|üuÛ≤yêìï ø£\T>∑#j·T<äì—

• Á|ü‹bÕ~‘· Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D Jyêes¡D eédüú\≈£î @<˚ì Á|üe÷<ëìï

ø£\T>∑#˚j·T<äì—

• Á|ü‹bÕ~‘· Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D kÕúìø£ esêZ\ô|’ Á|ü‹≈£L\ Á|üuÛ≤yêìï #·÷|ü<äì

Á|üø£ÏdüTÔHêïqT / Á|üø£ÏdüTÔHêï+.

HqT/yTeTT <äs¡U≤düTÔbòÕs¡+˝À düeT≈£L]Ãq düe÷#ês¡+ ì»yÓTÆq<äì, yêdüÔeyÓTÆq<äì,

@<˚ì nyêdüÔq / ‘·|ü&ÉT düe÷#êsêìøÏ Hê≈£î / e÷≈£î u≤<Ûä´‘· e⁄+≥T+<äì


<äs¡U≤düTÔ<ës¡Tì dü+‘·ø£+

Á|ü<X+ : ù|s¡T :

‘B : |üP]Ô ∫s¡THêe÷ :


71

bòÕs¡+ ` II(17e ìj·TeT+)

|ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ $<o C≤rj·TT\≈£î, ø£+ô|˙\≈£î,

Á|üyêdü uÛ≤s¡rj·TT\≈£î ã~©#j·T&É+ ø√dü+ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eTT+<ädüTÔ

nqTeT‹ì ø√s¡&ÜìøÏ <äs¡U≤düTÔ.

1) <äs¡U≤düTÔ<ës¡Tì |üP]Ô $es¡eTT\T

i) ù|s¡T

ii) ∫s¡THêe÷

iii) eè‹Ô |üs¡eTsTTq dü«s¡÷|ü+ es¡íq

iv) eékÕú|üs¡eTsTTq nqTã+<Ûä+ (<äj·T#dæ Á|üe÷D°ø£s¡D≈£î dü+ã+~Û+∫q

|üÁ‘ê\qT »‘·#j·T+&ç)

2) ìs¡«Væ≤+∫q |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\ $esê\T.

3) |ü]XÀ<Ûäq≈£î $ìjÓ÷–+∫q Jeeqs¡T\T eT]j·TT / Ò<ë düVü≤|ü]C≤„q+ $esê\T

4) |ü]XÀ<Ûäq≈£î $ìjÓ÷–+∫q Jeeqs¡TqT ùdø£]+∫qÏº uÛÖ>√[ø£ Á|ü<X+

5) |ü]XÀ<Ûäq˝À $ìjÓ÷–+∫q @<ì dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ $esê\T, dü+Á|ü<ëj·Tø£

|ü]C≤„Hêìï ø£*–e⁄qï meπsì >∑T]Ô+∫q e´øÏÔ / es¡Z+ $esê\T.

6) |ü]XÀ<Ûäq, n_Ûeè~Û› ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT ìs¡«Væ≤+∫qÏº dü+düú $esê\T.

7) |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT me]øÏ ã~©#j·÷\ì nqTø=+≥THêïs√ Äj·÷ e´øÏÔ / dü+düú

$esê\T.

72

8) ã~©#dæq |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT yê´bÕØø£s¡D e\¢ e´øÏÔ / dü+düú≈£î ñ<›•+∫q

Ò<ë ÁbÕ|æÔ+#·<ä>∑T Ä]úø£, Je kÕ+πø‹ø£, XÊÁd”Ôj·T, Ò<ë @<ì Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\

$esê\T.

9) |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\ ã~©ø√dü+ ÄyÓ÷<ä+ ø√s¡T‘·Tqï <äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ ñ<›•+∫q

Ò<ë ÁbÕ|æÔ+#·<ä>∑T Ä]úø£, Je kÕ+πø‹ø£, XÊÁd”Ôj·T Ò<ë @<ì Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\

$esê\T.

10) Á|ü‹bÕ~‘· d”«ø£s¡Ô, |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\ ã~© ø√dü+ ÄyÓ÷<ä+ ø√s¡T‘·Tqï

<äs¡U≤düTÔ<ës¡Tì eT<Ûä ≈£î<äTs¡TÃø=qï @<ì ˇ|üŒ+<ä+ Ò<ë |üs¡düŒs¡ ne>±Vü≤Hê

ˇ|üŒ+<ä+ $esê\T.

Á|üø£≥q

HqT / yTeTT <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+˝À düeT≈£L]Ãq düe÷#ês¡+ yêdüÔeyÓTÆq<äì, ì»yÓTÆq<äì,

@<ì ‘·|ü&ÉT / nyêdüÔe düe÷#êsêìøÏ Hê≈£î / e÷≈£î u≤<Ûä ‘· e⁄+≥T+<äì Á|üø£ÏdüTÔHêïqT

/ Á|üø£ÏdüTÔHêï+.


Á|ü<X+ : ù|s¡T :



73

bòÕs¡+ ` III(18e ìj·TeT+)

yT<Û√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ #j·T&ÜìøÏ ªC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düúμ

eTT+<ädüTÔ ÄyÓ÷<ëìï ø√s¡&É+ ø√dü+ <äs¡U≤düTÔ.


i) ù|s¡T

ii) ∫s¡THêe÷




2) yT<Û√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿqT ø√s¡T‘·TqïÏº Ä$wüÿs¡D $esê\T

3) Ä$wüÿs¡D˝À $ìjÓ÷–+∫q Jeeqs¡T\T eT]j·TT / Ò<ë düVü≤ |ü]C≤„q+ $esê\T.

4) Ä$wüÿs¡D˝À $ìjÓ÷–+∫q Jeeqs¡T\qT ùdø£]+∫qÏº uÛÖ>√[ø£ Á|ü<X+.

5) Ä$wüÿs¡D˝À $ìjÓ÷–+∫q @<ì |ü]C≤„q+ $esê\T, Ä dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„Hêìï

ø£*–e⁄qï meπsì >∑T]Ô+∫q e´øÏÔ / es¡Z+ $esê\T.

6) |ü]XÀ<Ûäq, n_Ûeè~Û› ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT ìs¡«Væ≤+∫qÏº dü+düú $esê\T

7) Ä$wüÿs¡D yê´bÕØø£s¡D e\¢ <äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ ñ<›•+∫q Ò<ë ÁbÕ|æÔ+#·<ä>∑T Ä]úø£,

Je kÕ+πø‹ø£ XÊÁd”Ôj·T, Ò<ë @<ì Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\ $esê\T.

74

Á|üø£≥q

HqT / yTeTT <äs¡U≤düTÔbòÕs¡+˝À düeT≈£L]Ãq düe÷#ês¡+ yêdüÔeyÓTÆq<äì, ì»yÓTÆq<äì,

@<ì ‘·|ü&ÉT / nyêdüÔe düe÷#êsêìøÏ Hê≈£î / e÷≈£î u≤<Ûä ‘· e⁄+≥T+<äì Á|üø£ÏdüTÔHêïqT



Á|ü<X+ : ù|s¡T :



75

bòÕs¡+ ` IV(19e ìj·TeT+)

$ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T, düVü≤|ü]C≤„Hêìï ‘·èrj·T |üøå±ìøÏ ã~© ø√dü+ C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄyÓ÷<ä+ ø√s¡&ÜìøÏ <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+.


i) ù|s¡T

ii) ∫s¡THêe÷




2) $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡TJe|ü<ës¡ú+, dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ $esê\T

3) ≈£î<äTs¡TÃø=qï $ìjÓ÷>∑ ˇ|üŒ+<ä+ $esê\T (Á|ü‹ì »‘·|üsêÃ*‡ e⁄+≥T+~)

4) Ç|üŒÏπø neT\T|ü]Ãq Á|üjÓ÷»Hê\T, j·T+Á‘ê+>∑+ Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ ø√dü+

@sêŒ≥¢ $esê\T.

5) $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq |ü<ës¡ú+ / |ü]C≤„q+qT me]øÏ ã~© #j·÷\ì ñ<›•+∫q

ª‘·èrj·T |üø£å+μ $esê\T.

6) ñ<›•+∫q ‘·èrj·T |üø£å+ ã~© \ø£å +

7) $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Je |ü<ës¡ú+, |ü]C≤„Hê\ ã~©e\¢ ‘·èrj·T |üøå±ìøÏ ñ<›•+∫q

Ò<ë ÁbÕ|æÔ+#·<ä>∑T Ä]úø£, kÕe÷õø£, Je kÕ+πø‹ø£ XÊÁd”Ôj·T, Ò<ë @<ì Ç‘·s¡

Á|üjÓ÷»Hê\ $esê\T.

76

8) <äs¡U≤düTÔ<ës¡T&ÉT, ª‘·èrj·T |üø£å+μ eT<Ûä ≈£î<äTs¡TÃø=quÀjT @<ì |üŒ+<ä+ $esê\T.

9) $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„Hêìï ‘·èrj·T |üø£å+ ã~©

<ë«sê uÛ≤s¡‘·<XÊìøÏ / esêZ\≈£î düeT≈£L& Á|üjÓ÷»Hê\ n+#·Hê.

10) Á|ü‹bÕ~‘· ‘·èrj·T |üø£å ã~© <ë«sê ñ‘·ŒqïeTjT´ Á|üjÓ÷»Hê\ |ü+|üø£+ ø√dü+

Á|ü‹ bÕ~+∫q j·T+Á‘ê+>∑+, @sêŒ≥T¢.

11) @<ì Ç‘·s¡ dü+ã+~Û‘· düe÷#ês¡+.

Á|üø£≥q

HqT / yTeTT <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+˝À düeT≈£L]Ãq düe÷#ês¡+ ì»yÓTÆq<äì, yêdüÔeyÓTÆq<äì,

@<ì nyêdüÔe / ‘·|ü&ÉT düe÷#ês¡+ ø√dü+ Hê≈£î / e÷≈£î u≤<Ûä ‘· e⁄+≥T+<äì Á|üø£ÏdüTÔHêïqT



Á|ü<X+ : ù|s¡T :



77

bòÕs¡+ ` V(23 (1)e ìj·TeT+)

n|”\T |üÁ‘·+ bòÕs¡+

q÷´&Ûç©¢ Àì uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« |üsêés¡D, n&Ée⁄\T, eT+Á‹‘·«XÊK ø±s¡ <ä]Ù Ò<ë

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé düeTø£å+˝À (Äj·÷ dü+<äsê“¤¤ìï ãÏº)

(2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 50e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä n|”\T |üÁ‘·+)

n|”\T HÓ+. ______________________ / 200

________________________________________

______________________ n|”\T <ës¡T (\T) / yê]

e¬s‡dt

_________________________

_________________________

______________________ Á|ü‹yê~ (\T)

(Çø£ÿ&É Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº dü+düú / eT+&É* ôVA<ëqT ù|s=ÿHê*)

á ÁøÏ+~ yêdüÔyê\T, ø±s¡D≤\ô|’ Á|ü‹yê~# C≤Ø #j·Tã&çq _______________ ‘B>∑\

ñ‘·Ôs¡Te⁄≈£î e´‹πsø£+>± á n|”\T |üÁ‘êìï <ëK\T #j·T&ÜìøÏ n|”\T<ës¡T $qï$+#ês¡T.

1. yêdüÔyê\T :` (Çø£ÿ&É πødüT yêdüÔe n+XÊ\qT dü+øÏå|üÔ+>± ù|s=ÿHê*)

78

2. ø±s¡D≤\T :` (Çø£ÿ&É n|”\T #j·T&ÜìøÏ >∑\ ø±s¡D≤\qT ù|s=ÿHê*)

i)

ii)

iii)

3. nuÛÑ ]ú+∫q düVü‰j·T+

i)

ii)

iii)

4. $q‹ `

(m) @<Ó’‘ ô|’q ‘Ó*j·TCÒj·Tã&çq<√ <ëì <äècÕº , Á|ü‹yê~ ñ‘·Ôs¡Te⁄ / ìs¡íj·÷ìï

s¡<äT› |üsêÃ\ì / ø=Ïºyj·÷\ì n|”\T<ës¡T $qÁeT+>± nuÛÑ ]údüTÔHêïs¡T.

(_) Á|ü‹yê~# s¡÷bı+~+#·ã&çq $<Ûëq+ / e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T / ìj·÷e÷e[ /

ìã+<ÛäHêefió\qT ____________ yTs¡≈£î s¡<äT› #j·÷* / düe]+#ê* /

ø=Ïº yj·÷*.

(dæ) __________________________________________________

__________________________________________________

n|”\T<ës¡T dü+‘·ø£+

Á|ü<X+ : ù|s¡T :

‘B : ∫s¡THêe÷ :


79

|ü]o\q

n|”\T<ës¡T&Ó’q HqT ô|’q ‘Ó*j·TCÒdæq $wüj·T+ Hê≈£î ‘Ó*dæq düe÷#ês¡+, $XÊ«dü+

yTs¡≈£î ì»yÓTÆq<äì Ç+<äTeT÷\+>± Á|üø£ÏdüTÔHêïqT.

__________________ ‘~q dü]#·÷&É≥eTsTT+~.

eTTÁ<ä, ∫s¡THêe÷‘√


»‘·|ü]Ãq$: <ìøÏ e´‹πsø£+>± n|”\TqT <ëK\T #j·Tã&ç+<√ Ä ñ‘·Ôs¡Te⁄ / Ä<X+ /

$<Ûëq ìs¡íj·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q n~Ûø±]ø£eTsTTq qø£\T.


80

bòÕs¡+ ` VI(23 (6)e ìj·TeT+)

q÷´&Ûç©¢ Àì πø+Á<ä uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« |üsêés¡D, n&Ée⁄\T eT+Á‹‘·«XÊK ____________

˝Ò<ë

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düeTø£å+˝À (Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº)

n|”\T HÓ+. ______________________ / 20______

áÁøÏ+~ yê] eT<Ûä

___________________________________

___________________________________ : n|”\T

ø£øÏå <ës¡T(\T)

___________________________________ e¬s‡dt

___________________________________

___________________________________

___________________________________ Á|ü‹yê~ (\T)

áÁøÏ+~ yê]øÏ

___________________________________

___________________________________

___________________________________

81

(H√°düT)

ñ‘·Ôs¡Te⁄ / Ä<X+ / $<Ûëq |üs¡eTsTTq ìs¡íj·÷ìøÏ ($esê\qT Çe«+&ç) e´‹πsø£+>±

n|”\T <ës¡T#˚ <ëK\T #˚j·Tã&çq ô|’ n|”\TqT ______________________ e<ä›

_________________ ‘Bq $#ês¡D #j·T&ÜìøÏ ìs¡ísTT+#·&ÉeTsTT+<äì, <äj·T#dæ áH√°düT

rdüTø√+&ç.

n|”\T |üÁ‘·+ Á|ü‘·T\qT, n|”\T‘√ bÕ≥T <ëK\T #dæq Ç‘·s¡ nqTã+<Ûë\qT

MT ìπs›X+ ø√dü+ |ü+|ü+&ÉeTe⁄‘·Tqï~.

n|”\T $#ês¡D dü<äs¡T ‘˚Bq Ò<ë ‘·s¡Tyê‹ ‘˚~q $#ês¡D≈£î yês¡T Vü‰»s¡T

ø±e&É+˝À $|òü\eTsTTq≥¢sTT‘˚, $TeTTà\qT @ø£ |üø°åj·TT\T>± |ü]>∑DÏ+∫, n|”\TqT

|ü]wüÿ]+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+<äì <äj·T#dæ >∑eTì+#·+&ç.

n|” Ò≥T n~Ûø±] ‘·s¡|òü⁄q

nBÛø£è‘· dü+‘·ø£+<ës¡T (eTTÁ<ä)

Á|ü<X+ :

‘B :


82

bòÕs¡+ ` VIIH√°dt bòÕs¡+

(24(1)e ìj·TeT+ #·÷&É+&ç)

]õdüºs¡T¶ b˛dtº <ë«sê ‹s¡T>∑T s¡o<äT‘√

á ÁøÏ+~ yê] qT+&ç

l _________________________________

___________________________________

___________________________________

áÁøÏ+~ yê]øÏ

___________________________________

___________________________________

___________________________________

$wüj·T+ :` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 61(_) $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä H√°düT.

1) ________________________ #˚ JeyÓ’$<Ûä´ #·≥º+, 2002, ÁøÏ+<ä H˚sêìøÏ

bÕ\Œ&Ü¶s¡ì/ bÕ\Œ&ÉT‘·THêïs¡H ø±s¡D+#‘·.

2) H˚qT / y˚TeTT JeyÓ’$<Ûä´ #·≥º+, 2002˝Àì ìã+<Ûäq\ ñ\¢+|òüTq ø√dü+

........................ yê]øÏ e´‹πsø£+>± Hê´j·TkÕúq+˝À |òæsê´<äTqT <ëK\T #j·÷\H

Hê / e÷ ñ<˚›XÊ´ìøÏ 2002, JeyÓ’$<Ûä´ #·º+˝Àì. (61)_ $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä

Ç+<äTeT÷\+>± 30 s√E\ H√°düTqT ÇdüTÔHêïqT.

83

3) Hê / e÷ H√°düT≈£î eT<ä∆‘·T>± H˚qT / y˚TeTT s¡TEe⁄≈£î kÕø£å +>± á ÁøÏ+~

|üÁ‘ê\qT Ç+<äTeTT\+>± »‘·|üs¡Ã&ÉeTsTT+~.

Á|ü<X+ : nBÛø£è‘· dü+‘·ø£+<ës¡T (eTTÁ<ä)


$es¡D

1) ø£+ô|˙ ù|]≥ Çyê«*‡q H√°düT $wüj·T+˝À, ø£+ô|˙ ‘·s¡T|ü⁄q H√°düTô|’ dü+‘·ø£+

#j·T&ÜìøÏ n~Ûø±s¡+ >∑\ e´øÏÔ <äkÕÔyE kÕøå±´ìï H√°düT≈£î »‘·|üsêÃ*.

2) Äs√|æ‘· Hs¡düTÔì ù|s¡T, ∫s¡THêe÷qT Çe«+&ç. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ÄyÓ÷<ä+ Ò≈£î+&Ü

Jeeqs¡T / |ü]C≤„q+ / |ü]XÀ<Ûäq / Je|üØø£åD / Je $ìjÓ÷>∑+ / yT<Û√dü+|ü‹Ô

Vü≤≈£îÿ/ ù|fÒ+ŸqT $ìjÓ÷–düTÔqï dü+<äs¡“¤+˝À <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q $esê\T,

yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ @<Ó’Hê e⁄qï≥¢sTT‘ yêÏ $esê\qT düeT≈£Ls¡Ãe\j·TTqT.

3) Äs√|æ‘· ñ\¢+|òüTq / Hsêìï $#ês¡DqT »s¡|ü&É+ ø√dü+ <äkÕÔyE kÕøå±´\˝À

bò ÀÁ>±|òt, kÕ+πø‹ø£ ìy~ø£ yÓTT<ä\sTTq$ #]e⁄+≤sTT.

(HÓ+.C…. 22018/57/2002`dæ.mdt.dæ (_dæ)

<XŸ B|üø es¡à, dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù


84

Á|üø£≥q\T

q÷´&Ûç©¢ Àì |üsêés¡D, eT+Á‹‘·«XÊK# C≤Ø #j·Tã&çq Á|üø£≥q\T mdt.z. 1146

(Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 1e $uÛ≤>∑+ (3)e ñ|ü

$uÛ≤>∑+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷˝+>±

2003, nø√ºãs¡T 1e ‘~ n$ neT\T˝ÀøÏ e#Ã ‘B>± dü<äs¡T #·≥º+˝Àì ÁøÏ+~ $uÛ≤>±\qT

düeT≈£Ls¡TdüTÔqï~ ny$T≥+fÒ, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì $uÛ≤>∑+ 1,2, $uÛ≤>∑+ 8 qT+∫ 17

(¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï) 48,54,59,62,63,64,65 $uÛ≤>±\T 2003, nø√ºãsY 1e ‘B qT+&ç

neT\T˝À e⁄+≤sTT.

(m|òt. HÓ+. C…. 22018/46/2003`dæ.mdt.dæ (_dæ)


õ.mdt.ÄsY 779 (Ç) 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 62e

$uÛ≤>∑+, (2) ñ|ü$uÛ≤>∑+ (m) K+&É+‘√ bÕ≥T (1) ñ|ü $uÛ≤>∑+ <ë«sê \_Û+∫q

n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷\+>± á ÁøÏ+~ ìj·÷e÷e[ì

#düTÔqï~. n<$T≥+fÒ, 2003, #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Ç‘·s¡ düuÛÑT´\ J‘·+, uÛÑ‘ê´\T, ñ<√´>∑

ìã+<Ûäq\T ìj·÷e÷e[ Ç~ 2003, nø√ºãs¡T 1e ‘~ qT+&ç neT\T˝À e⁄+≥T+~.



mdt.z. 1147 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 8e

$uÛ≤>∑+˝Àì (1) (4) ñ|ü $uÛ≤>±\ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú nì |æ*# ˇø£ dü+düúqT á ÁøÏ+~ düuÛÑT´\‘√ dü<äs¡T

#·≥º+˝Àì ñ<›XÊ\ ø√dü+ 2003, nø√ºãs¡T 1e ‘Bq, Ä ‘B qT+&ç πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

85

Ç+<äTeT÷\+>± @sêŒ≥T #düTÔqï~. 2003 nø√ºãs¡T 1e ‘B qT+&ç 8e $uÛ≤>∑+ (4)e

ñ|ü $uÛ≤>∑+ K+&É+ (m) ÁøÏ+~ düuÛÑT´&çï #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé>± ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~.



mdt.z. 497 (Ç) ` 2003, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé

Ç‘·s¡ düuÛÑT´\ J‘·+, uÛÑ‘ê´\T ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T) ìj·÷e÷e[˝Àì 5e ìj·TeT+˝Àì

(1)e ñ|ü ìj·TeT+‘√ bÕ≥T>± 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 8e

$uÛ≤>∑+, (1) (4) ñ|ü $uÛ≤>±\ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î ÁøÏ+~ n~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeTT\+>±

ìj·T$TdüTÔqï~. Ä ñ<›X+ ø√dü+ 2003, nø√ºãs¡T 1e ‘~>∑\ Á|üø£≥q dü+K´ mdt.z.

1147 (Ç)qT düe]düTÔqï~. 2004 @Á|æ Ÿ 15e ‘~ qT+&ç á Á|üø£≥q n~Ûø±]ø£ sê»

|üÁ‘·+˝À Á|ü#·T]+∫q ‘B qT+&ç, Ä ‘Bq neT\T˝À e⁄+≥T+~.



õ.mdt.ÄsY.261 (Ç) 2003, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 62e $uÛ≤>∑+ <ë«sêqT 2003,

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Ç‘·s¡ düuÛÑT´\ J‘·+, uÛÑ‘ê´\T, ñ<√´>∑

ìã+<Ûäq\T) ìj·÷e÷e[ì n~ÛÁø£eTD+ #j·T&É+ <ë«sêqT nÏº n~Áø£eTDeTTq≈£î eTT+<äT

#dæq Ò<ë #j·÷\ì e~*ydæq |üqT\T \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì

$TqVü‰, 2004, @Á|æ Ÿ 15e ‘B qT+&ç πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷˝+>± á ÁøÏ+~

ìj·÷e÷e[ì #düTÔqï~.



mdt.z. 753 (Ç) ` 2003 JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 1e

$uÛ≤>∑+ (3)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì 2004,


86

p …’ 1e ‘Bq n$ neT\T˝ÀøÏ e#Ã $<Ûä+>± düeT≈£Ls¡TdüTÔqï~. $uÛ≤>∑+ 3 qT+&ç 7

(¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï) $uÛ≤>±\T 18 qT+∫ 47 (¬s+&É÷ø£*dæe⁄qï) $uÛ≤>±\T 49 qT+∫ 53

(¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï) $uÛ≤>±\T 55 qT+∫ 58 (¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï) eT]j·TT 60, 61

$uÛ≤>±\T.



mdt.z. 1689 (Ç) 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 28,29

$uÛ≤>±\‘√ bÕ≥T>± 62 $uÛ≤>∑+ (2)e $uÛ≤>∑+˝Àì (õ) (ôV≤#Y) K+&Ü\T, (1)e ñ|ü

$uÛ≤>∑+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ á ÁøÏ+~

ìj·÷e÷e[ì #düTÔqï~.



õ.bdt.ÄsY 156 ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 14e

$uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+, 64e $uÛ≤>∑+ <ë«sê \uÛÑéTsTTq n~Ûø±sê\qT

|ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ eTT+<ädüTÔ ÄyÓ÷<ä+‘√ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+dü ú ‘·q ñ<√´>∑T\T, n~Ûø±s¡T\ ìj·÷eTø£ $<Ûëq+, ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\qT

Áø£eTãB∆ø£]+#·&ÜìøÏ á ÁøÏ+~ ìã+<ÛäHêe[ì Ç+<äTeT÷\+>± #düTÔqï~.



mdt.z. 1911 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì (3) ñ|ü $uÛ≤>∑+ (m) K+&É+

<ë«sê \uÛÑéTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷\+>±

á ÁøÏ+~ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT #düTÔqï~.

(m|òt. HÓ+. 26/4/2006`dæ.mdt.dæ)



87

mdt.z. 1911 (Ç)`2006, qe+ãs¡T 8e ‘B>∑\ Á|üø£≥q mdt.z. 1911 (Ç)˝Àì

6,12 $uÛ≤>±\‘√ bÕ≥T>± 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 39e $uÛ≤>∑+ (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+

<ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì, uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+, |üs¡ es¡D n&Ée⁄\

eT+Á‘·‘·«XÊK Jeeqs¡T\ |ü\Ts¡ø±\ ø√dü+ #·≥º+ ÁøÏ+<ä á ÁøÏ+<ä dü+düú\qT ìøÏå|üÔ kÕúHê\T>±

Ç+<äTeTT\+>± ìπs›•düTÔqï~.

(m|òt. HÓ+. 26`15/2007`dæ.mdt.dæ)

@.¬ø.>√j·T Ÿ, dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù


$uÛ≤>∑+˝Àì (m) K+&É+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì ~>∑Te |üÏºø£ À

2e >∑&ç À ì]∆wüº|ü]Ãq n~Ûø±s¡T\≈£î dü<äs¡T#·≥º+ ÁøÏ+<ä •øÏå+#·<ä>∑T Hsê\ $wüj·T+˝À,

ô|’q #Ó|æŒq |üÏºø£ Àì 3e >∑&ç À ‘·‘·‡e÷qyÓTÆq qyÓ÷<äT˝À Á|ü‹ ø£ÿ] m<äTs¡T>± ì]∆wüº|ü]Ãq

n~Ûø±s¡ |ü]~Û˝Àì ÁbÕ+‘ê\˝À |òæsê´<äT\qT <ëK\T #˚j·T&ÜìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

Ç+<äTeTT\+>± n~Ûø±sêìï ø£*Œ+#·&ÉeTsTT+~. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üC≤Á|üjÓ÷»Hê\ <äècÕº

nÏº #·s¡ nedüs¡eTì n_ÛÁbÕj·T |ü&çq≥¢sTT‘ nÏº n~Ûø±sêìï s¡<äT› |üs¡Ãe#·TÃqì Ò<ë

dü«j·T+>± dü<äs¡T $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä n~Ûø±sê\qT ñ|üjÓ÷–+#·e#·TÃqH˚ wüs¡‘·T≈£î

˝Àã&çe⁄+≥T+~.

(m|òt. HÓ+. 28`14/2008`dæ.mdt.3 (mHé_@)


mdt.z. 120 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝À 61e

$uÛ≤>∑+˝Àì (m) K+&É+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì 2008, qe+ãs¡T

17e ‘B>∑\ HÓ+. mdt.z. 2708 (Ç)˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷\+>± ÁøÏ+~ ‘·<äT|ü]

dües¡D\qT #düTÔqï~.

(m|òt. HÓ+. 28`14/2008`dæ.mdt.3 (mHé_@)



88

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+

|üsêés¡D, n&ÉTe⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK

q÷´&Ûç©¢, Á|üø£≥q, pHé 30, 2006

õ.mdt.ÄsY. 156`2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 14e

$uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü$uÛ≤>∑+, 64e $uÛ≤>∑+ <ë«sê \_Û+∫q n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ eTT+<ädüTÔ nqTeT‹‘√ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ‘·q dæã“+~

n~Ûø±s¡T\ ìj·÷eTø£ $<Ûëq+, ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\qT Áø£eTãB∆ø£]+#·&ÜìøÏ Ç+<äTeT÷\+>±

á ÁøÏ+~ ìã+<ÛäHêe[ì #düTÔqï~ ny$T≥+fÒ.

1) dü+Á>∑Vü≤ HêeT+, ÁbÕs¡+uÛÑ+

1) á ìã+<ÛäHêe[ì 2006, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (n~Ûø±s¡T\T,

ñ<√´>∑T\ ìj·÷eTø£+, ñ<√´>∑ ìã+<Û äq\T) ìã+<Û äHêe[ nì

|æ\Tee#·TÃqT.

2) n$ n~Ûø±]ø£ sê»|üÁ‘·+˝À Á|ü#·T]+∫q ‘B qT+&ç neT\T˝ÀøÏ ekÕÔsTT.

2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú dæã“+~

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú À n~Ûø±s¡T\T, Ç‘·s¡ ñ<√´>∑T\ |ü<äe⁄\ ù|s¡T,

yêÏ dü+K´, eØZø£s¡D, yêÏøÏ ìπs›•+∫q y‘·q ÁX‚DÏ á ìã+<ÛäHêe[øÏ »‘·|ü]Ãq

nqTdü÷∫˝À 1 qT+∫ 4 es¡≈£î >∑\ >∑&ÉT\˝À ì]∆wüº|ü]Ãq $<Ûä+>± e⁄+≤sTT.

3) ìj·TeTø£ $<Ûëq+, ejÓ÷|ü]$T‹, ns¡Ω‘·\T yÓTT<ä\>∑Tq$

dü<äs¡T |ü<ä$˝À ìj·÷eTø£ $<Ûëq+, ejÓ÷|ü]$T‹, ns¡Ω‘·\T, n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q

Ç‘·s¡ $wüj·÷\T dü<äs¡T nqTdü÷∫˝À 5 qT+∫ 14 >∑&ÉT\˝À ì]∆wüº|ü]Ãq $<Ûä+>±

e⁄+≤sTT.

89

4) nqs¡Ω‘·\T ` dü<äs¡T |ü<ä$˝À ìj·TeTø£+ ø√dü+ nqs¡TΩ\e⁄‘ês¡T.

m) uÛ≤>∑kÕ«$T J$+∫ e⁄qï e´øÏÔ‘√ $yêVü≤+ #düTø=qï Ò<ë |üŒ+<ä+ #düTø=qï

e´øÏÔ Ò<ë.

_) uÛ≤>∑kÕ«$T J$+∫ e⁄+&ç meπsì e´øÏÔ‘√ $yêVü≤+#düTø=qï Ò<ë |üŒ+<ä+

#˚düTø=qï e´øÏÔ.

nsTT‘ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+‘√ dü+Á|ü~+∫, Ç‘·s¡

e´øÏÔ‘√ $yêVü≤+ ø√dü+ dü+ã+~Û+∫ nÏº e´øÏÔøÏ e]Ô+#·<ä>∑T e´øÏÔ |üs¡#·≥º+

nqTeT‹+#·<ä–q~>±qT Ä $<Ûä+>± #j·T&ÜìøÏ Ç‘·s¡ ø±s¡D≤\T e⁄Hêïj·Tì dü+‘·è|æÔ

#Ó+~q≥¢sTT‘˚, á ìj·TeT+ e]Ô+|ü⁄ qT+&ç meπsì e´øÏÔøÏ $TqVü‰sTT+|ü⁄

ìe«e#·TÃqT.

5) ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T

uÛÑ‘ê´\T, ôd\e⁄, ;Ûe÷ ì~Û, $s¡eTD ej·TdüT‡, |æ+#Û·qT, |ü<äM$s¡eTD Á|üjÓ÷»Hê\T,

yÓ’<ä dü<äTbÕj·÷\T, Ç‘·s¡ ñ<√´>∑ ìã+<ÛäHê\ $wüj·÷\˝À C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~Ûø±s¡T\T, ñ<√´>∑T\ ñ<√´– ìã+<Ûäq\qT Á>∑÷|ü⁄ m, Á>∑÷|ü⁄`_,

Á>∑÷|ü⁄ ` dæ, Á>∑÷|ü⁄ ` &ç |ü<äe⁄\≈£î Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº Äj·÷ |ü<äe⁄\≈£î

ìπs›•+∫q ‘·‘·‡e÷q y˚‘·q ÁX‚DT\≈£î #Ó+~q πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±s¡T\T,

ñ<√´>∑T\≈£î Äj·÷ düeTj·T+˝À e]Ô+|ü #˚j·T<ä>∑T nÏº ìj·÷e÷efi¯ó\T,

ìã+<ÛäHêefió\ø£qT>∑TD+>± Áø£eTãB∆ø£]+#ê*.

6. 1) ìj·÷eTø£ n~Ûø±s¡+ :` Á>∑÷|ü⁄`m, Á>∑÷|ü⁄`_, |ü<äe⁄\ ìj·Te÷\ìïÏì

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä eT+&É* #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé #j·÷*.

2) Á>∑÷|ü⁄`dæ, Á>∑÷|ü⁄`&ç |ü<äe⁄\ ìj·÷eTø±\ìïÏì C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú ø±s¡ <ä]Ù #j·÷*.


90

7. dü&É*+|ü⁄ #j·T&ÜìøÏ n~Ûø±s¡+

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ä $<Ûä+>± #˚j·T&É+. nedüs¡eTì ˝Ò<ë

Á|üjÓ÷»qø£s¡+>± e⁄+≥T+<äì n_ÛÁbÕj·T+>± e⁄qï dü+<äs¡“¤+˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+‘√

dü+Á|ü~+∫ n+<äT≈£î >∑\ ø±s¡D≤\qT Áyê‘·|üPs¡«ø£+>± qyÓ÷<äT#dæ ñ‘·Ôs¡Te⁄ <ë«sê

e´≈£îÔ\ @<ì ‘·s¡>∑‹ Ò<ë πø≥>∑ØøÏ dü+ã+~Û+∫ á ìj·Te÷efió\˝Àì @yì

ìã+<Ûäq\qT dü&É*+#·e#·TÃqT.

8. $TqVü‰sTT+|ü⁄

á $wüj·T+˝À Áπø+<ä Á|üuÛÑT‘·«+ m|üŒÏø£|ü&ÉT C≤Ø#dæq ñ‘·Ôs¡Te⁄\ø£qT>∑TD+>±

ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T, ôw&É÷´\T¶¶ ‘Ó>∑\T Ç‘·s¡ yÓqTø£ã&çq ‘·s¡>∑‘·T\T, mø‡düØ«düTyÓTHé,

Ç‘·s¡ Á|ü‘´ø£ πø≥–Ø\ e´≈£îÔ\ ø√dü+ düeT≈£Ls¡Ãe*‡q nedüs¡+e⁄qï ]»πs«wüqT¢,

ejÓ÷|ü]$T‹ dü&É*+|ü⁄, Ç‘·s¡ sêsTTr\ô|’ á ìj·Te÷e∞˝Àì @B

Á|üuÛ≤e+#·÷|ü<äT.


91


92

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

50 dü+e‘·‡s

ê\T

(πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+

Äj

·÷ düeTj

·÷\˝À

C≤Ø

#˚dæq

Ä<˚X

Ê\T

˝Ò<

ë ñ

‘·Ôs

¡Te⁄\

qT

nqTd

ü]+∫

Á|üu

ÛÑT‘·«

ñ<√´>∑T\

≈£î 55 d

ü+e‘·‡s

ê\ e

s¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£:

ej

Ó÷|ü]$T‹

ì

ìs¡ísTT+#˚+<äT≈

£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D ø

√dü+>∑\ e

TT–+|ü⁄

‘B e

⁄+≥T+

~. (n

kÕ‡+, yT|

òü÷\j

·T,

ns¡TD

≤#·˝

Ÿ Á|

ü<˚XŸ,

$TC

Às¡+,

eTD

Ï|üPs

Y, Hê>

±˝≤+

&é, Á‹

|ü⁄s¡, dæøÏÿ+,

»eT÷

àø±o

àsY

sêh

+˝À

\&Éø˘

&ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢,

#·+u≤

õ˝≤¢

Àì |ü+– düuŸ &ç$»Hé

Væ≤e

÷#·˝

Ÿ Á|

ü<˚XŸ,

n+&Ée

÷Hé,

ìø√u

≤sY B

e⁄\

T Ò<ë \ø£å B

«|t\˝À

e⁄qïy

ê]øÏ ì

s¡ísTT+∫q e

TT–+|ü⁄ ‘

B

ø±<

äT).

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14

>∑T]

Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+

Ò<ë dü+düú q

T+&ç

&Üø

£ºs¡Ÿ &

çÁ^ /

Eyê\

J / u

§≥˙/

eT¬s

’Hé ã

jÓ÷\J/

ãj

Ó÷f…ø±ï\J\˝À

Á|ü<∏äeT ÁX

‚DÏ‘√

e÷düºsY‡ &çÁ^

Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q n

s¡Ω‘·.

nqTu

ÛÑe |

ü]bÕ\

q

uÛ≤s

¡‘· Á|üuÛÑT‘

·«

ìj

·Te÷efi¯ó\

˝À

ø£dü+ 5

dü+ˆˆs

ê\

nqTu

ÛÑe+‘√b

Õ≥T>

±

JeyÓ’$<Ûä+

/

<äsê´|ü⁄Ô\

T/

dü+s¡ø£åD,

ìs¡«V

ü≤D, C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

eP´Vü‰\

ô|’ k

ÕúsTT

düπs«˝

À 14

dü+ˆˆs

ê\

nqTu

ÛÑe+

e⁄+&Ü*

.

e]Ô+#·<äT

H˚s¡T

ìj

·÷eTø£+

ø√d

ü+

¬s+&ÉT

dü+e‘·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé: πø+

Á<ä / s

êh Á|

üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)¬s>

∑T´\sY

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ b

˛*ø£>

∑\|ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

2)s¡÷

. 16

,400

`20,

000

ÁX‚DÏÀ

|ü<ä$ì

Ò<ë ø£

dü+

2 dü+ˆ

ˆsê\

bÕ≥

T ¬s>∑T´\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|

’e÷‘·èπø

&ÉsY

/ XÊK

˝À ‘·‘·‡e

÷q

|ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

3)s¡÷

. 14

,300

` 40

0` 1

8,30

0ÁX

‚DÏÀ

|ü<äe⁄\

qT

Ò<ë

ø£dü+

4 dü+ˆ

ˆsê\

bÕ≥

T e÷‘·èπø

&ÉsY

Ò<ë XÊK

‘·‘·‡e

÷q |

ü<äe⁄\

qT

ìs¡«

Væ≤d

üTÔqï n~Ûø±

s¡T\T

_)

dü+ã+~Û‘

· s¡+>∑+˝Àq

T n

˝≤π>

|ü]b

Õ\q˝À nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*

– e⁄q

ïn~Ûø±

s¡T\T

>∑eTì

ø£ :

1)&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D

+>±

3 dü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫ e

⁄+&É≈£L

&É<äT. Ç

+<äT˝

Àá

ìj

·÷eTø

±ìøÏ

dü]>

±Z eTT+

<äT

n< d

ü+düú /

XÊK

˝À

Ò<ë eTs

=ø£

<ëì

˝À

ìs¡«V

æ≤+∫q eTs

=ø£

mø˘‡`

πø&ÉsY |ü<ä$ &Ó|ü⁄´f

ÒwüHé

ø±\

|ü]$T‹

≈£L

&Ü

#˚]e

⁄+≥T+

~.

2)&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

ìj

·÷eTø

£+ø√d

ü+ >∑]wüº

ej

Ó÷|ü]$T‹

<äs¡U

≤düTÔ\

d”«ø

£s¡D e

TT–+|

ü⁄ ‘B

Hê

ÏøÏ 56

dü+ˆ

ˆsê\

qT

$T+

∫e⁄+&Ésê

<äT.

Á>∑÷|ü⁄`m X

ÊFj

·T

|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° á

ÁøÏ+~ y

ê]‘√

Ç$T&

ç e⁄+≥T+

~

(dæúØø£s¡D πø

düT\

qT

|ü]o*+#·&Üì

øÏ

e÷Á‘

·y˚T)

1)

ø±s

¡<ä]Ù `

|üsêés¡D

n&Ée⁄\

eT+

Á‹‘·«X

ÊK

` #

ÛÓ’s¡àH

é

2)

#ÛÓ’s¡àH

é

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s

¡ dü+düú

` d

üuÛÑT´&ÉT

3)

n<äq|ü⁄

ø±s

¡<ä]Ù,

|üsêés¡D

n&Ée⁄\

eT+

Á‹‘·«X

ÊK

` d

üuÛÑT´&ÉT

e]Ô+#·<äT


93

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

45 dü+e‘·‡s

ê\T

(πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+

Äj

·÷ düeTj

·÷\˝À

C≤Ø

#˚dæq

Ä<XÊ\

T Ò<ë ñ‘·Ôs¡Te

⁄\ø£qT>

∑TD+>±

Á|üuÛÑT‘

·« ñ<√´>∑T\

ø√d

ü+ »qs¡\T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 50 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ‘Ó>∑\ y

ê]øÏ #

Ó+~q

nuÛÑs

¡Tú\ $

wüj

·T+˝À 55 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£:

ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D≈£î

eTT–+|ü⁄ ‘˚B

e⁄+≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD

≤#·˝

Ÿ Á|

ü<˚XŸ,

$TC

Às¡+,

eTD

Ï|üPs

Y, Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


»eT÷

àø±o

àsY sêh

+˝Àì

\&Éø˘

&ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢,

#·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ &

ç$»Hé,

Væ≤e

÷#·˝

Ÿ Á|

ü<˚XŸ,

n+&Ée

÷Hé,

ìø√u

≤sY B

e⁄\

T Ò<ë \ø£å B

«|t\˝À

e⁄qïy

ê]øÏ ì

s¡ísTT+∫q e

TT–+|ü⁄ ‘

B

ø±<

äT).

|ü]bÕ\

q

n~Ûø±]

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`m

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

10000`

325`15200

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


94

>∑T]

Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+

Ò<ë dü+düú q

T+&ç

Á|üuÛÑT‘

·« |ü]bÕ\

q

XÊÁd

üÔ+˝À e÷düºsY‡

&çÁ^

Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q n

s¡Ω‘·

eT]

j·TT

nqTu

ÛÑe+ :

ø£+|üP´≥sYÀ |ü]

|ü]C≤„q

+‘√ bÕ≥

T

Á|üuÛÑT‘

·« dü+düúÀ

|ü]bÕ\

q,

dæã“+

~ |

üqT\

˝À

10 d

ü+e‘·‡s

ê\

nqTu

ÛÑe+

e⁄+&Ü*

.

e]Ô+#·<äT

H˚s¡T

ìj

·÷eTø£+

ø√dü+

¬s+&ÉT

dü+e‘

·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <

ë«sê

Òì |

üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé: πø+

Á<ä / s

êh Á|

üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)¬s>

∑÷´\

sY Áb

Õ‹|ü~ø£ô|’ b

˛*ø£>

∑\|ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

2)s¡÷

. 8,

000`

13,5

00 ÁX‚DÏ˝À

|ü<ä$ì

Ò<ë ø£

dü+

5 dü+ˆ

ˆsê\

bÕ≥

T ¬s>∑T´\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|

’e÷‘·èπø

&ÉsY

/ XÊK

˝À ‘·‘·‡e

÷q

|ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

3)s¡÷.

6,5

00`175`10,5

00

ÁX‚DÏÀ

|ü<ä$ì

Ò<ë

ø£dü+

8dü+ˆ

ˆsê\

bÕ≥

T e÷‘·èπø

&ÉsY/

XÊK

‘·‘·‡e

÷q |

ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï

n~Ûø±

s¡T\T eT]

j·TT

_)

dü+ã+~Û‘

· s¡+>∑+˝Àq

T n

˝≤π>

|ü]b

Õ\q˝À nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*

– e⁄q

ïn~Ûø±

s¡T\T

>∑eTì

ø£ :

1)&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D

+>±

3 dü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫ e

⁄+&É≈£L

&É<äT. Ç

+<äT˝

Àá

ìj

·÷eTø

±ìøÏ

dü]>

±Z eTT+

<äT

n< d

ü+düú /XÊK

˝À

Ò<ë eTs

=ø£

<ëì

˝À

ìs¡«V

æ≤+∫q eTs

=ø£

mø˘‡`


ÒwüHé

ø±\

|ü]$T‹

≈£L

&Ü

#˚]e

⁄+≥T+

~.

2)&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

ìj

·÷eTø

£+ø√d

ü+ >∑]wüº

ej

Ó÷|ü]$T‹

<äs¡U

≤düTÔ\

d”«ø

£s¡D e

TT–+|

ü⁄ ‘B

Hê

ÏøÏ 56

dü+ˆ

ˆsê\

qT

$T+

∫e⁄+&Ésê

<äT.

Á>∑÷|ü⁄`m X

ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~ y

ê]‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)

#ÛÓ’s¡àH

éC≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡ d

ü+düú

` #

ÛÓ’s¡àH

é

2)

ø±s¡<

ä]Ù `

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡ d

ü+düú

` d

üuÛÑT´&ÉT

3)

ˇø£

düVü≤

m+|æø£

düuÛÑT´&ÉT

eTTK´+

>±

uÛ≤s


·«n+&ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&Ü

ôw&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\≈£î

#Ó+~q

yês

¡T ` d

üuÛÑT´&ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


95

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

35 dü+e‘·‡s

ê\T

(πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+

Äj

·÷ düeTj

·÷\˝À

C≤Ø

#˚dæq

Ä<XÊ\

T Ò<ë ñ‘·Ôs¡Te

⁄\ø£qT>

∑TD+>±

Á|üu

ÛÑT‘·«

ñ<√´>∑T\

≈£î

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

˝Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶ ‘Ó>∑\ yê]

nuÛÑ´s

¡Tú\

$wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D≈£î


e⁄+≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD

≤#·˝

Ÿ Á|

ü<˚XŸ,

$TC

Às¡+,

eTD

Ï|üPs

Y, Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


»eT÷

àø±o

àsY sêh

+˝Àì

\&Éø˘

&ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢,

#·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ &

ç$»Hé,

Væ≤e

÷#·˝

Ÿ Á|

ü<˚XŸ,

n+&Ée

÷Hé,

ìø√u

≤sY B

e⁄\

T Ò<ë \ø£å B

«|t\˝À

e⁄qïy

ê]øÏ ì

s¡ísTT+∫q e

TT–+|ü⁄ ‘

B

ø±<

äT).

1 *

(2006)

|üì u

Û≤s¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`m

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

10000`

325`15200

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


96

>∑T]

Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+

Ò<ë dü+düú q

T+&ç

u≤´∫\sY‡ &çÁ^

Ò<ë ‘·‘·‡e

÷q

ns¡Ω‘·.

ø£+|üP´≥s¡T |üì˝À

$wüj

·T |ü]C≤„q

+

nqTu

ÛÑe+ :

ôdºH√Á>

±|ò”,

|ü]bÕ\

q, uÛ≤s

¡‘·

Á|üuÛÑT‘

·«

ìj

·Te÷efi¯ó\

˝À

10 d

ü+e‘·‡s

ê\

nqTu

ÛÑe+

e⁄+&Ü*

.

e]Ô+#·<äT

H˚s¡T

ìj

·÷eTø£+

ø√dü+

¬s+&ÉT

dü+e‘

·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé: πø+

Á<ä / s

êh Á|

üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)¬s>

∑T´\sY

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ b

˛*ø£>

∑\|ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

2)s¡÷.

8,0

00`13,5

00 y˚‘·q

ÁX‚DÏÀ

|ü<ä$ì

Ò<ë

ø£dü+

5dü+ˆˆsê\

bÕ≥

T ¬s>∑T´

\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ ‘

·‘·‡e

÷q |

ü<ä$ì

ìs¡«

Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

3)s¡÷.

6,5

00`175`10,5

00

y˚‘·q ÁX

‚DÏ˝À

|ü<ä$ì ˝Ò<ë

ø£˙

dü+ 8 dü+ˆˆsê\

bÕ≥

T¬s>

∑T´\sY

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ ‘

·‘·‡e

÷q

|ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï n

~Ûø±

s¡T\T—

_)

dü+ã+~Û‘· ôd

ºH√Á>

∑|ò” s¡+>∑+˝Àq

T,|ü]bÕ\

q,

uÛ≤s

¡‘·

Á|üu

ÛÑT‘·«

ìj

·Te÷efió

\˝À

nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*

–e⁄q

ï n~Ûø±

s¡T\T

>∑eTì

ø£ :

1)&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D

+>±

3 dü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫ e

⁄+&É≈£L

&É<äT. Ç

+<äT˝

Àá

ìj

·÷eTø

±ìøÏ

dü]>

±Z eTT+

<äT

n<˚

dü+düú

/XÊK

˝À

˝Ò<

ëeTs

=ø£<

ëì˝À

ìs¡«V

æ≤+∫q

eTs

=ø£

mø˘‡`

πø&ÉsY

|ü<

ä$&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé ø±

\|ü]$T‹

≈£L&Ü

#˚]e

⁄+≥T+

~.

2)&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

ìj

·÷eTø

£+ø√d

ü+ >∑]wüº

ej

Ó÷|ü]$T‹

<äs¡U

≤düTÔ\

d”«ø

£s¡D e

TT–+|

ü⁄ ‘B

Hê

ÏøÏ 56

dü+ˆ

ˆsê\

qT

$T+

∫e⁄+&Ésê

<äT.

Á>∑÷|ü⁄`m X

ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~ y

ê]‘√

Ç$T&

ç e⁄+≥T+

~.

1)

#ÛÓ’sY|üs¡‡H

é /#ÛÓ’s¡àH

éC≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s

¡ dü+düú

` #

ÛÓ’s¡àH

é

2)

ø±s

¡<ä]Ù `

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s

¡ dü+düú

` d

üuÛÑT´&ÉT

3)

ˇø£ d

üVü≤

m+|æø£

düuÛÑT´&ÉT

eTTK´+

>±

uÛ≤s


·«n+&ÉsY

ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£îÿe

ø±≈

£î+&Ü

ôw&É÷´\

T¶≈£î˝

≤\T,

Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\≈£î

#Ó+~q y

ês¡T

` d

üuÛÑT´&ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


97

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

21 q

T+∫ 3

0 d

ü+e‘·‡s

ê\T (Á|üuÛÑT‘

·«

ñ<√´>∑T\

≈£î πø+Á<

ä Á|üuÛÑT‘

·«+ Ä

j·÷

düeTj

·÷\˝À C≤Ø

#dæq Ä

<XÊ\

T /

ñ‘·Ôs¡Te

⁄\ø£qT>

∑TD+>±

Á|üuÛÑT‘

·«

ñ<√´>∑T\

≈£î

»qs¡\T

nuÛÑ´s

¡T∆\

$wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\ e

s¡≈£î,

ôw&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

˝Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\ y

ê] n

uÛÑs

¡Tú\ $

wüj

·T+˝À 45

dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&

É*+|ü⁄

e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D≈£î


e⁄+≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD

≤#·˝

Ÿ Á|

ü<˚XŸ,

$TC

Às¡+,

eTD

Ï|üPs

Y, Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


»eT÷

àø±o

àsY sêh

+˝Àì

\&Éø˘

&ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢,

#·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ &

ç$»Hé,

Væ≤e

÷#·˝

Ÿ Á|

ü<˚XŸ,

n+&Ée

÷Hé,

ìø√u

≤sY B

e⁄\

T Ò<ë \ø£å B

«|t\˝À

e⁄qïy

ê]øÏ ì

s¡ísTT+∫q e

TT–+|ü⁄ ‘

B

ø±<

äT).

nøö+

≥¢

n~Ûø±]

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`m

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

8,0

00`

275`13500

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


98

>∑T]Ô+

|ü⁄ b

ı+~q

$X«

$<ë´\

j·T+

/dü+d

üú qT+

&ç á

ÁøÏ+~

n+X

Ê\˝À <ì˝ÀH

Ó’Hê

u≤´∫

\sY‡

&çÁ^

Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q n

s¡Ω‘·.

ø±eTs

Y‡, >∑D

Ï‘·+,

>∑D≤+

ø±\T,

Ä]úø

£ XÊÁd

üÔ+,ø£+

|üP´≥sY

ôd’qT‡,

Ä|üπsw

üHé ]

ôd]Ã

,ô|

ò’Hêì

¸j·T˝

Ÿ/ô|

ò’Hêì

¸j·T˝

Ÿy˚TH

˚CŸyÓT+

≥T

nøö

+f…‡

nqTu

ÛÑe+

: uÛ≤s

¡‘·

Á|üuÛÑT‘

·« ìj

·Te÷e[,

ìã+<

ÛäHêe

fió\˝À

ÁbÕM

D≤´ìï

ø£*–e

⁄+&ç n

dæôdº+≥

Tnøö

+≥¢ n

~Ûø±

]Áπ>&ÉT˝

À Á|

üuÛÑT‘

·«XÊ

K\˝À 3

dü+e

‘·‡s

ê\nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*

–e⁄+&É≥+,

ø£+|

üP´≥sY

|üì˝À |ü]C

≤„q+.

e]Ô+#·<äT

H˚s¡T

ìj

·÷eTø£+

ø√dü+

¬s+&ÉT

dü+e‘

·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé: πø+

Á<ä / s

êh Á|

üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)¬s>

∑T´\sY

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ b

˛*ø£>

∑\|ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

2)s¡÷.

7,5

00`250`12,0

00

y‘·qÁX‚DÏÀ |

ü<ä$ì

Ò<ë ø

£dü+

2 dü+ˆˆs

ê\ bÕ≥

T ¬s>∑T´\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ e

÷‘·èπø&ÉsY

/ XÊK

˝À

‘·‘·‡e

÷q |

ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

3)s¡÷.

6,5

00`200`10,5

00

y‘·qÁX‚DÏÀ |

ü<ä$ì

Ò<ë ø

£dü+

5 dü+ˆˆs

ê\ bÕ≥

T ¬s>∑T´\sY

ÁbÕ‹

|ü~

ø£ô|

’ e÷‘·èX

ÊK˝À/

πø&ÉsY˝

À ‘·‘

·‡e÷q |ü<

ä$ì

ìs¡«

Væ≤d

üTÔqï n

~Ûø±

s¡T\T e

T]j

·TT_)

dü+ã+~Û‘

· s¡+>∑+˝Àq

T n

˝≤π>

|ü]b

Õ\q˝À nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*

– e⁄q

ïn~Ûø±

s¡T\T

>∑eTì

ø£ :

1)&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D

+>±

3 dü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫ e

⁄+&É≈£L

&É<äT. Ç

+<äT˝

Àn< d

ü+düú /

XÊK

˝À

Ò<ë eTs

=ø£

<ëì

˝À á

ìj

·Te÷ø±

ìøÏ

dü]>

±ZeTT+

<äT ìs¡«

Væ≤+

∫q m

ø‡πø&

ÉsY|ü<ä$ &

Ó|ü⁄´f

ÒwüHé ø±

\|ü]$T‹

≈£L&Ü #]e

⁄+≥T+

~.

2)&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

ìj

·÷eTø

£+ø√d

ü+ >∑]wüº

ej

Ó÷|ü]$T‹

<äs¡U

≤düTÔ\

d”«ø

£s¡D e

TT–+|

ü⁄ ‘B

Hê

ÏøÏ 56

dü+ˆ

ˆsê\

qT

$T+

∫e⁄+&Ésê

<äT.

Á>∑÷|ü⁄`m X

ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~

yê]

‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)#ÛÓ’sY|

üs¡‡Hé#

ÛÓ’s¡àHé

C≤r

j·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

#ÛÓ’s¡à

Hé

2)ø±

s¡<ä]Ù

`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

düuÛÑT´&

ÉT

3)ˇø£

düVü≤ m+|

æø£düuÛÑT´&

ÉTÁb

Õ<Ûëq

´‘·

eTTK

´+>±

uÛ≤s

¡‘· Á|

üuÛÑT‘

·«n+&

ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿe ø

±≈£î+

&Ü

ôw&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\

≈£î #

Ó+~q

yês

¡T`

düuÛÑT´&

ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


99

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

40 d

ü+e‘·‡s


·« ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷ düeTj

·÷\˝À

C≤Ø

#˚d

æq

Ä<˚X

Ê\T

˝Ò<

ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 45 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\ yê]

nuÛÑs

¡Tú\ $wüj

·T+˝À

50

dü+e‘·‡sê\

es¡≈£î

dü&

É*+|ü⁄

e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD

≤#·Ÿ Á|ü<XŸ, $TC

Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹

|ü⁄s¡, dæøÏÿ+, »eT÷

àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e

÷#·Ÿ Á|ü<XŸ, n+&Ée÷Hé,

ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]

øÏ ìs¡ísTT+∫q eTT–+|ü⁄ ‘B

ø±<

äT).

Hê´j

·T

dü\Vü‰<

ës¡T&

ÉT

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`m

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

7,5

00`

250`12000

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


100

ÄeX´

ø£ ns¡Ω‘

·\T:`

1.>∑T

]Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+/

dü+d

üú qT+

&ç

~«r

j·TÁX

‚DÏ˝À

Hê´j

·TXÊÁd

üÔ+˝À

u≤´∫

\sY‡

&çÁ^

Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q n

s¡Ω‘·,

ø£+|üP´≥sY

|üì˝À

|ü]C

≤„q+.

2.@<ì Á|üuÛÑT‘

·«XÊK

˝À

‘B d

ü«j·T+

Á|ü‹|ü‹Ô

>∑\ d

ü+düúÀ

E&ÉTw

æj·T

Ÿ Ä|ò”düs¡T

/

Hê´j

·÷~Ûø±

s¡T\T/

düVü‰j

·Tq«j

·T

dü\Vü‰<

ës¡T\

T>±

5dü+ˆ

ˆsê\

nqTu

ÛÑe+

/$ìj

Ó÷>∑<

ës¡T

ù|f…+

Ÿ Vü≤≈

£îÿ\T/

yT<

∏√dü+|

ü‹Ô V

ü≤≈£îÿ\

≈£î

dü+ã

+~Û+∫

q n

+XÊ\

eé

Vü‰s

ê\˝À

Hê´j

·Tyê~

>±

5dü+ˆ

ˆsê\

nqTu

ÛÑe+.

yê+

#Û·j

·T ns¡Ω‘

·\T

>∑T]Ô+

|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\

j·T+

/dü+d

üú

qT+

&ç H

ê´j·TX

ÊÁdüÔ+˝

À

e÷d

üºsY‡ &

çÁ^

e]Ô+#·<äT

H˚s¡T

ìj

·÷eTø£+

ø√dü+

¬s+&ÉT

dü+e‘

·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

e]Ô+#·<äT

Á>∑÷|ü⁄`_ X

ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~

yê]

‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)#ÛÓ’sY|

üs¡‡Hé#

ÛÓ’s¡àHé

C≤r

j·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

#ÛÓ’s¡à

Hé

2)ø±

s¡<ä]Ù

`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

düuÛÑT´&

ÉT

3)ˇø£

düVü≤ m+|

æø£düuÛÑT´&

ÉTÁb

Õ<Ûëq

´‘·

eTTK

´+>±

uÛ≤s

¡‘·Á|

üuÛÑT‘

·«n+&

ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&

Üôw

&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\

≈£î #

Ó+~q

yês

¡T`

düuÛÑT´&

ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


101

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

30 d

ü+e‘·‡s


·« ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷ düeTj

·÷\˝À

C≤Ø

#˚d

æq

Ä<˚X

Ê\T

˝Ò<

ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\≈£î

#Ó+~q nuÛÑs

¡Tú\ $wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄

e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD


Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e


ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]


ø±<

äT).

f…øÏïø

£˝Ÿ

Ä|ò”düs¡T

(y˚T<

∏√dü+|ü‹Ô

Vü≤≈

£îÿ)

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`_

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

7,5

00`

250`12000

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


102

ÄeX¯ø

£ ns¡Ω‘·\T:`

1.>∑T

]Ô+|ü⁄ b

ı+~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+/ dü+d

üú qT+

&ç

Hê´j

·TXÊÁd

üÔ+˝À

u≤´∫

\sY‡

&çÁ^

Ò<ë ‘·‘·‡e

÷q

ns¡Ω‘·,ø

£+|üP´≥sY

|üì˝À |ü]C

≤„q+

yê+

#Û·j

·T ns¡Ω‘·\T

2.>∑T

]Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+Ò<ë dü+d

üú qT+

&ç

Hê´j

·TXÊÁd

üÔ+˝À

e÷düºsY‡

&çÁ^

Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q n

s¡Ω‘·

nqTu

ÛÑe+

:$ìj

Ó÷>∑<

ës¡T

ù|f…+

Ÿ Vü≤≈

£îÿ\T /

y˚T<

∏√dü+|

ü‹Ô

Vü≤≈

£îÿ\≈£î

dü+ã

+~Û+∫

qn+X

Ê\eé

Vü‰s

¡+˝À

Hê´j

·Tyê~

>± 5

dü+ˆ

ˆsê\

nqTu

ÛÑe+

e⁄+&Ü*

.

e]Ô+#·<äT

H˚s¡T

ìj

·÷eTø£+

ø√dü+

¬s+&ÉT

dü+e‘

·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

e]Ô+#·<äT

Á>∑÷|ü⁄`_ X

ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~ y

ê]‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)#

ÛÓ’sY|üs¡‡H

é#ÛÓ’s¡àH

éC≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡ d

ü+düú

` #

ÛÓ’s¡àH

é

2)

ø±s¡<

ä]Ù `

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡ d

ü+düú

` d

üuÛÑT´&ÉT

3)

ˇø£

düVü≤

m+|æø£

düuÛÑT´&ÉT

ÁbÕ<

Ûëq´‘

·eTTK´+

>±

uÛ≤s



ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&Ü

ôw&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\≈£î

#Ó+~q

yês

¡T ` d

üuÛÑT´&ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


103

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

30 d

ü+e‘·‡s


·« ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷ düeTj

·÷\˝À

C≤Ø

#˚d

æq

Ä<˚X

Ê\T

˝Ò<

ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\

yê]

øÏ #Ó+~q n

uÛÑ´s¡Tú\

$wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD


Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e


ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]


ø±<

äT).

f…øÏïø

£˝Ÿ

Ä|ò”düs¡T

(Á|üj

Ó÷»q

|ü+|üø£+)

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`_

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

7,5

00`

250`12000

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


104

ÄeX¯ø

£ns¡Ω‘·\T:`

1.E

yê\

J/

e÷¬s’Hé

ãj

Ó÷\J /

eT‘

·‡ X

ÊÁdüÔ

s¡+>∑+˝À


2.ø£+|üP´≥sY

|üì˝À

|ü]C≤„q

+

yê+

#Û·j

·T ns¡Ω‘·\T

>∑T]

Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+Ò<ë dü+düú q

T+&ç

k˛w

æj·÷\J˝À

&çb

¢e÷

Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q n

s¡Ω‘·

nqTu

ÛÑe+ :

$düÔs¡D

ø±s

¡ø£≤b

Õ\T /

Á|üj

Ó÷»q

|ü+|üø£+ n

+XÊ\

eé

Vü‰s

¡+˝À

Hê´j

·Tyê~

>± 5

dü+ˆˆs

ê\nqTu

ÛÑe+

e⁄+&Ü*

.

e]Ô+#·<äT

H˚s¡T

ìj

·÷eTø£+

ø√dü+

¬s+&ÉT

dü+e‘

·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

e]Ô+#·<äT

Á>∑÷|ü⁄`_ X

ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~ y

ê]‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)#

ÛÓ’sY|üs¡‡H

é#ÛÓ’s¡àH

éC≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡ d

ü+düú

` #

ÛÓ’s¡àH

é

2)

ø±s¡<

ä]Ù `

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡ d

ü+düú

` d

üuÛÑT´&ÉT

3)

ˇø£

düVü≤

m+|æø£

düuÛÑT´&ÉT

ÁbÕ<

Ûëq´‘

·eTTK´+

>±

uÛ≤s



ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&Ü

ôw&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\≈£î

#Ó+~q

yês

¡T ` d

üuÛÑT´&ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


105

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

21 q

T+&ç 3

0 d

ü+e‘·‡s


·«

ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷

düeTj

·÷\˝À C≤Ø

#dæq Ä

<XÊ\

T Ò<ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\

yê]

øÏ #Ó+~q n

uÛÑ´s¡Tú\

$wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD


Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e


ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]


ø±<

äT).

ø±s

¡´<ä]Ù,

e´ø

ÏÔ>∑‘·

ø±s

¡´<ä]Ù

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`_

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

6,5

00`

250

10,500

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


106

ÄeX¯ø

£

ns¡Ω‘·\T:`

>∑T]

Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+

Ò<ë dü+düú

qT+

&ç u

≤´∫\sY‡

&çÁ^

Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q n

s¡Ω‘·,

ø£+|üP´≥

sY

|üì˝À |ü]C≤„q

+

(yÓTÆÁø√k

Õ|òtº

Ä|ò”düT /

m¬ø‡˝

Ÿ˝À

ÁbÕM

D´‘

·)

nqTu

ÛÑe+ :

ôdºH√Á>

±|òüsY>± 5

dü+ˆˆsê\

nqTu

ÛÑe+

e⁄+&Ü*

.

e]Ô+#·<äT

¬s+&ÉT

dü+e‘·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|üP´fÒwüHé: πø+

Á<ä / s

êh Á|

üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)¬s>

∑T´\sY

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ b

˛*ø£>

∑\|ü<ä$ì

ìs¡«V

æ≤düTÔq

ï— Ò<ë

2) s

¡÷.5

,500

`175

`9,0

00ÁX

‚DÏ˝À

|ü<ä$ì

Ò<ë

ø£dü+

2 d

ü+ˆˆs

ê\bÕ≥

T ¬s>∑T´\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|

’e÷‘·èX

ÊK/πø

&ÉsY˝À

‘·‘·‡e

÷q

|ü<ä$ì

ìs¡«V

æ≤düTÔq

ï— Ò<ë

3)s¡÷

. 4,

000`

100`

6,00

0 y‘·q

ÁX‚DÏ˝À

|ü<ä$ì ˝

Ò<ë

ø£˙dü+

5dü+ˆˆsê\

bÕ≥

T ¬s>∑T´

\sY

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ e

÷‘·èπø&És

YÀ /X

ÊK˝À

‘·‘·‡e

÷q |

ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï

n~Ûø±

s¡T\T—

eT]

j·TT

_)

dü+ã+~Û‘

· s¡+>∑+˝Àq

T n

˝≤π>

|ü]b

Õ\q˝À

nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*

– e⁄q

ïn~Ûø±

s¡T\T

>∑eTì

ø£ :

1)&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D+>

± 3 d

ü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫e⁄+

&É≈£L&É<äT.

Ç+<äT˝

À n<˚

dü+düú

À/XÊK

˝À

Ò<ë e

Ts=ø

£ <ëì

˝Àá

ìj

·÷eTø

±ìøÏ

dü]>±

Z eTT+

<äT

ìs¡«V

æ≤+∫q m

ø˘‡`πø&

ÉsY |ü<ä$

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé ø±

\|ü]$T‹

≈£L&Ü

#]e

⁄+≥T+

~.

2)&ÓÓ|

ü⁄´fÒwüH

é <ë«s

ê ìj

·÷eTø

£+ ø√

dü+>∑]

wüº ej

Ó÷|ü]$

T‹ <

äs¡U≤d

üTÔ\d”«

ø£s¡D e

TT–+|

ü⁄ ‘˚B H

êÏøÏ

56dü+

ˆˆsê\

qT $

T+∫ e

⁄+&Ésê

<äT.

Á>∑÷|ü⁄`_ X

ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~

yê]

‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)#ÛÓ’sY|

üs¡‡Hé#

ÛÓ’s¡àHé

C≤r

j·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

#ÛÓ’s¡à

Hé

2)ø±

s¡<ä]Ù

`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

düuÛÑT´&

ÉT

3)ˇø£

düVü≤ m+|

æø£düuÛÑT´&

ÉTÁb

Õ<Ûëq

´‘·

eTTK

´+>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯Á|

üuÛÑT‘

·«n+&

ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿe ø

±≈£î+

&Ü

ôw&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\

≈£î #

Ó+~q

yês

¡T`

düuÛÑT´&

ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


107

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

20 q

T+&ç 2

7 d

ü+e‘·‡s


·«

ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷

düeTj

·÷\˝À C≤Ø

#dæq Ä

<XÊ\

T Ò<ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\

yê]

øÏ #Ó+~q n

uÛÑ´s¡Tú\

$wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD


Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e


ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]


ø±<

äT).

Ä|ò”dt

ndæôd

º+≥T,

ø£+|üP´≥

sY

ndæôd

º+≥T

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`dæ

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

5,5

00`

175`9,000

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


108

ÄeX¯ø

£

ns¡Ω‘·\T:`

>∑T]

Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+

Ò<ë dü+düú q

T+&ç

u≤´∫\sY‡ &çÁ^

Ò<ë ‘·‘·‡e

÷q

ns¡Ω‘·, ø±s

ê´\j

·T

|üì˝À ñ

|üj

Ó÷>∑ø£s¡yÓTÆq

ø£+|üP´≥sY

kÕ|

òtºysY Áb˛Á>

±+\

yê&

Éø£+˝À

$wüj

·T|ü]C≤„q

+

nqTu

ÛÑe+ :

Á|üuÛÑT‘

·« XÊK

\T /

dü«j

·T+ Á|ü‹|ü‹Ô

>∑\ d

ü+düú\T /

Á|üsTTy˚≥T

s¡+>∑+˝À

|ü]bÕ\

q

$wüj

·÷\˝À 5

dü+ˆˆs

ê\

nqTu

ÛÑe+

e⁄+&Ü*

.

e]Ô+#·<äT

¬s+&ÉT

dü+e‘·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé: πø+

Á<ä / s

êh Á|

üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)¬s>

∑T´\sY

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ b

˛*ø£>

∑\

|ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

2)s¡÷

. 4,

000

` 10

0 `

6,00

0

ÁX‚DÏÀ

|ü<ä$ì

Ò<ë

ø£dü+

2

dü+ˆˆsê\

bÕ≥

T ¬s>∑T´

\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|’ e

÷‘·èπø&ÉsY

/ XÊK

˝À

‘·‘·‡e

÷q |

ü<ä$ì ì

s¡«Væ≤d

üTÔqï—

Ò<ë

_)

dü+ã+~Û‘

· s¡+>∑+˝Àq

T n

˝≤π>

|ü]b

Õ\q˝À nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*

– e⁄q

ï

n~Ûø±

s¡T\T

>∑eTì

ø£ :

1)&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D

+>±

3 dü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫ e

⁄+&É≈£L

&É<äT. Ç

+<äT˝

À

n<˚ dü+düú˝À

/ XÊK

˝À

˝Ò<ë

eTs

=ø£ <

ëì˝À á

ìj

·÷eTø

±ìøÏ

dü]>±Z

eTT+<äT

ìs¡«V

æ≤+∫q

mø˘‡`


ÒwüHé

ø±\

|ü]$T‹

≈£L

&Ü

#˚]e

⁄+≥T+

~.

2)&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

ìj

·÷eTø

£+

ø√d

ü+ >∑]wüº

ej

Ó÷|ü]$T‹

<äs¡U

≤düTÔ\

d”«ø

£s¡D e

TT–+|

ü⁄ ‘B

Hê

ÏøÏ 56

dü+ˆ

ˆsê\

qT

$T+

∫

e⁄+&Ésê

<äT.

Á>∑÷|ü⁄`dæ X

ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~

yê]

‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)ø±

s¡<ä]Ù

`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

#ÛÓ’s¡à

Hé

2)|ü]b

Õ\ø£

n~Ûø±

]`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

düuÛÑT´&

ÉT

3)ˇø£

düVü≤ m+|

æø£düuÛÑT´&

ÉTÁb

Õ<Ûëq

´‘·

eTTK

´+>±

uÛ≤s

¡‘· Á|

üuÛÑT‘

·«n+&

ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&

Üôw

&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\

≈£î #

Ó+~q

yês

¡T`

düuÛÑT´&

ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


109

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

20 q

T+&ç 2

7 d

ü+e‘·‡s


·«

ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷

düeTj

·÷\˝À C≤Ø

#dæq Ä

<XÊ\

T Ò<ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\

yê]

øÏ #Ó+~q n

uÛÑ´s¡Tú\

$wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£:

ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD


Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e


ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]


ø±<

äT).

f…øÏïø

£˝Ÿ

ndæôd

º+≥T

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`dæ

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

5,5

00`

175`9,000

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


110

ÄeX¯ø

£ ns¡Ω‘·\T:`

>∑T]

Ô+|ü⁄ bı+

~q

$X¯«$

<ë´\j

·T+

Ò<ë dü+düú q

T+&ç

Eyê\

J, uÀ≥

˙,

eT¬s

’Hé ã

jÓ÷\J /

eT‘

·‡ X

ÊÁdüÔ+˝À


Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q n

s¡Ω‘·.

nqTu

ÛÑe+ :

eØZø£s¡D X

ÊÁdüÔ+˝À

|ü]XÀ<

Ûäq /

JeyÓ’$<Ûä´

dü+ã+<Ûä |

üì˝À 2

dü+ˆˆs

ê\

nqTu

ÛÑe+

e⁄+&Ü*

.

yê+

#Û·˙j

·T

ns¡Ω‘·\T

ø£+|üP´≥sY

yê&

Éø£+˝À

$wüj

·T|ü]C≤„q

+

e]Ô+#·<äT

¬s+&ÉT

dü+e‘·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé: πø+

Á<ä / s

êh Á|üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)

¬s>∑T´\

sY Áb


˛*ø£>

∑\|ü<ä$ì ì

s¡«V

æ≤düTÔq

ï— Ò<ë

2)

s¡÷. 4,0

00

100

6,0

00

ÁX‚DÏÀ |ü<ä$ì

Ò<ë ø£

dü+ 2

dü+ˆˆsê\

bÕ≥

T ¬s>∑T´\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|

’ e÷‘·èπø

&ÉsY /

XÊK

˝À

‘·‘·‡e

÷q |ü<ä$ì

ìs¡«V

æ≤düTÔq

ï— Ò<ë

_)

dü+ã+~Û‘· s¡+>∑+˝Àq

T n˝≤π>

|ü]bÕ\

q˝À nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*– e

⁄qï

n~Ûø±

s¡T\

T>∑eTì

ø£ :

1)

&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D+>±

3 dü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫ e

⁄+&É≈£L

&É<äT. Ç

+<äT˝

Àn< dü+düúÀ

/ XÊK

˝À

Ò<ë

eTs

=ø£

<ëì

˝À

áìj

·÷eTø

±ìøÏ

dü]>±Z

eTT+<äT

ìs¡«V

æ≤+∫q m

ø‡πø&

ÉsY |

ü<ä$

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé ø

±\|ü]$T‹

≈£L&Ü

#]e⁄+≥T+

~.

2)

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <

ë«sê ìj

·÷eTø

£+ø√d

ü+ >∑]wüº ej

Ó÷|ü]$T‹

<äs¡U≤d

üTÔ\ d”«ø

£s¡D eTT–+|ü⁄

‘˚B Hê

ÏøÏ 56 dü+ˆˆs

ê\qT

$T+

∫ e

⁄+&Ésê<

äT.


ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~

yê]

‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)ø±

s¡<ä]Ù

`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

#ÛÓ’s¡à

Hé

2)|ü]b

Õ\ø£

n~Ûø±

] `

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

düuÛÑT´&

ÉT

3)ˇø£

düVü≤ m+|

æø£düuÛÑT´&

ÉTÁb

Õ<Ûëq

´‘·

eTTK

´+>±

uÛ≤s

¡‘· Á|

üuÛÑT‘

·«n+&

ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&

Üôw

&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\

≈£î #

Ó+~q

yês

¡T`

düuÛÑT´&

ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


111

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

18 q

T+&ç 2

7 d

ü+e‘·‡s


·«

ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷

düeTj

·÷\˝À C≤Ø

#dæq Ä

<XÊ\

T Ò<ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\

yê]

øÏ #Ó+~q n

uÛÑ´s¡Tú\

$wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD


Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e


ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]


ø±<

äT).

ôdºH√Á>

±|òüsY

(Á¬>&édæ)

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`dæ

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

5,5

00`

175`9,000

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


112

ÄeX¯ø

£

ns¡Ω‘·\T:`

1.>∑T]

Ô+|ü⁄

bı+

~q

$X«$<ë\

j·T+

Ò<ë dü+düú

qT+

&ç

u≤´∫\sY‡

&çÁ^

Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q

ns¡Ω‘·.

2.Ç+^¢wüß

f…Æ|æ+>∑T

ì$Tc

ÕìøÏ

100 |

ü<ë\

cÕs

¡TºVü‰´+&é

d”Œ&

é‘√

(ôV’≤j

·Ts¡T)

ø£+|üP´≥

s¡T˝

À

|ü]C≤„q

+

nqTu

ÛÑe+ :

(yê+

#Û·j

·T+)

e]Ô+#·<äT

¬s+&ÉT

dü+e‘·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé: πø+

Á<ä / s

êh Á|üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)

¬s>∑T´\

sY Áb


˛*ø£>

∑\|ü<ä$ì ì

s¡«V

æ≤düTÔq

ï— Ò<ë

2)

s¡÷. 4,0

00

100

6,0

00


Ò<ë ø£

dü+ 2

dü+ˆˆsê\

bÕ≥

T ¬s>∑T´\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|

’ e÷‘·èπø

&ÉsY /

XÊK

˝À

‘·‘·‡e

÷q |ü<ä$ì

ìs¡«V

æ≤düTÔq

ï— Ò<ë

_)

dü+ã+~Û‘· s¡+>∑+˝Àq

T n˝≤π>

|ü]bÕ\

q˝À nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*– e

⁄qï

n~Ûø±

s¡T\

T>∑eTì

ø£ :

1)

&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D+>±

3 dü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫ e

⁄+&É≈£L

&É<äT. Ç

+<äT˝

Àn< dü+düúÀ

/ XÊK

˝À

Ò<ë

eTs

=ø£

<ëì

˝À

áìj

·÷eTø

±ìøÏ

dü]>±Z

eTT+<äT

eTs

=ø£ mø˘‡`

πø&ÉsY |ü<

ä$&Ó|üP´fÒwüHé ø

±\|ü]$T‹

≈£L&Ü

#]e⁄+≥T+

~.

2)

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <

ë«sê ìj

·÷eTø

£+ø√d

ü+ >∑]wüº ej

Ó÷|ü]$T‹

<äs¡U≤d

üTÔ\ d”«ø

£s¡D eTT–+|ü⁄

‘˚B Hê

ÏøÏ 56 dü+ˆˆs

ê\qT

$T+

∫ e

⁄+&Ésê<

äT.


ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~

yê]

‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)ø±

s¡<ä]Ù

`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

#ÛÓ’s¡à

Hé

2)|ü]b

Õ\ø£

n~Ûø±

] `

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

düuÛÑT´&

ÉT

3)ˇø£

düVü≤ m+|

æø£düuÛÑT´&

ÉTÁb

Õ<Ûëq

´‘·

eTTK

´+>±

uÛ≤s

¡‘· Á|

üuÛÑT‘

·«n+&

ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&

Üôw

&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\

≈£î #

Ó+~q

yês

¡T`

düuÛÑT´&

ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


113

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

18 q

T+&ç 2

7 d

ü+e‘·‡s


·«

ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷

düeTj

·÷\˝À C≤Ø

#dæq Ä

<XÊ\

T Ò<ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\

yê]

øÏ #Ó+~q n

uÛÑ´s¡Tú\

$wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD


Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e


ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]


ø±<

äT).

ôdºH√Á>

±|òüsY

(Á¬>&é&ç)

1 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`dæ

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

4,0

00`

100`6,000

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


114

ÄeX¯ø

£

ns¡Ω‘·\T:`

1.>∑T]

Ô+|ü⁄

bı+

~q

$X«$<ë\

j·T+

Ò<ë dü+düú

qT+

&ç

yÓTÁ

Ï≈£L´

ÒwüHé

˝Ò<ë

‘·‘·‡e

÷q

ns¡Ω‘·.

2.Ç+

¢wüß

f…Æ|æ+>∑T

(ôV’≤j

·Ts¡T)

ì$Tc

ÕìøÏ

80 |

ü<ë\

d”Œ&

é‘√

cÕs

¡TºVü‰´+&é,

ø£+|üP´≥s¡T˝

À

|ü]C≤„q

+.

e]Ô+#·<äT

¬s+&ÉT

dü+e‘·‡sê\T

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <ë«sê

Òì |üø£å+˝À

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+ <

ë«sê

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé: πø+Á<

ä / s

êh Á|

üuÛÑT‘

ê«\˝À

m)

1)

¬s>∑T´

\sY

ÁbÕ‹

|ü~

ø£ô|

’b˛*

ø£>∑\

|ü<

ä$ì

ìs¡«V

æ≤düTÔq

ï—

Ò<ë

2)

s¡÷. 3,0

50

75

4,5

90


Ò<ë ø£dü+

2 d

ü+ˆˆs

ê\ b

Õ≥T ¬s>∑T´\s¡T

ÁbÕ‹

|ü~ø£ô|

’ e÷‘·èπø

&ÉsY /

XÊK

˝À

‘·‘·‡e

÷q |ü<ä$ì

ìs¡«V

æ≤düTÔq

ï—

Ò<ë

_)

dü+ã+~Û‘· s¡+>∑+˝Àq

T n˝≤π>

|ü]bÕ\

q˝À

nqTu

ÛÑyêì

ï ø£*–

e⁄q

ï n~Ûø±s

¡T\T

>∑eTì

ø£ :

1)

&Ó|

ü⁄´f

ÒwüH

é ø±\

|ü]$T‹

kÕ<

Ûës¡D+>±

3 d

ü+ˆˆs

ê\≈£î

$T+

∫

e⁄+

&É≈£L

&É<

äT.Ç+<äT˝

À n<˚ dü+düú˝

À /

XÊK

˝À

Ò<ë eTs

=ø£ <

ëì˝À

á ìj

·Te÷ø±ì

øÏ dü]>±Z

eTT+<äT

eTs

=ø£ mø˘‡`

πø&ÉsY

|ü<ä$ &

Ó|ü⁄´f

ÒwüHé ø

±\|ü]$T‹

≈£L&Ü #]e⁄+≥T+

~.

2)

&Ó|ü⁄´f

ÒwüHé <

ë«sê ìj

·÷eTø

£+ø√d

ü+ >∑]wüº ej

Ó÷|ü]$T‹

<äs¡U≤d

üTÔ\ d

”«ø£s¡D e

TT–+|ü⁄

‘B H

êÏøÏ 5

6 d

ü+ˆˆs

ê\qT

$T+

∫ e

⁄+&Ésê<

äT.


ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~

yê]

‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)ø±

s¡<ä]Ù

`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

#ÛÓ’s¡à

Hé

2)|ü]b

Õ\ø£

n~Ûø±

] `

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

düuÛÑT´&

ÉT

3)ˇø£

düVü≤ m+|

æø£düuÛÑT´&

ÉTÁb

Õ<Ûëq

´‘·

eTTK

´+>±

uÛ≤s

¡‘· Á|

üuÛÑT‘

·«n+&

ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&

Üôw

&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\

≈£î #

Ó+~q

yês

¡T`

düuÛÑT´&

ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


115

19

72

, πø+

Á<ä d

æ$\

T d

üØ«d

üT\

|ü<

ä$ ù|

s¡T

|ü<

äe⁄\

|ü<

ä$y

‘·q

ÁX‚D

Ïôd

\ø

£åHé |

ü<ä$

>±

Ò<ë

(|æ+

#Û·q

T)

ìj

·Te÷

e[

˝Àì

30

eH

s¡T

ìj

·÷e

Tø±ì

øÏ

dü+

K´

eØ

Zø£s

¡Dôd

\ø

£åHéj

T‘·s

¡ |ü<

ä$>

±ì

j·Te

T+ Áø

Ï+<

ä düØ

«düT

dü+

e‘

·‡sê\

ej

Ó÷|

ü]$

T‹

e⁄q

ï<ë

Á|üj

Ó÷»

Hêì

ï nq

TeT‹

+#

·&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

12

34

56

7

18 q

T+&ç 2

5 d

ü+e‘·‡s


·«

ñ<√´>∑T\

≈£î

πø+Á<

ä Á|

üuÛÑT‘

·«+ Äj

·÷

düeTj

·÷\˝À C≤Ø

#dæq Ä

<XÊ\

T Ò<ë

ñ‘·Ôs

¡Te⁄\

ø£q

T>∑TD

+>±

»qs¡\

T

nuÛÑs

¡T∆\ $

wüj

·T+˝À 40 d

ü+e‘·‡s

ê\

es¡≈£î, ôw

&É÷´\

T¶ ≈£î˝

≤\T

Ò<ë ôw&É÷´\

T¶

‘Ó>∑\

yê]

øÏ #Ó+~q n

uÛÑ´s¡Tú\

$wüj

·T+˝À

45 dü+e‘·‡s

ê\ es¡≈£î

dü&É*+|ü⁄ e⁄+≥T+

~).

>∑e

Tìø£

:ej

Ó÷|ü]$T‹

ì


£î ìsêíj

·Tø£ ‘˚B>±

uÛ≤s

¡‘·<˚X¯+˝Àì

nuÛÑ´s

¡Tú\ qT+

&ç

<äs¡U≤d

üTÔ d”«ø

£s¡D

≈£î

eTT–+|ü⁄

‘˚B

e⁄+

≥T+

~.

(nkÕ‡+,

y˚T|

òü÷\j

·T,

ns¡TD


Às¡+, eTD

Ï|üPsY,

Hê>

±˝≤+

&é, Á‹


àø±o

àsY

sêh

+˝Àì

\&Éø˘ &ç$»qT, ˝≤V

üA˝Ÿ,

dæŒ

Ï õ˝≤¢, #

·+u≤ õ˝≤¢

Àì |

ü+– d

üuŸ

&ç$»Hé, Væ≤e


ìø√u

≤sY Be⁄\

T ˝Ò<ë

\ø£å B«|

t\˝À

e⁄q

ïyê]


ø±<

äT).

|üP´H

é `

<ëÁ|òæÔ (¬s+&ÉT

ne⁄

Ÿ

k˛]

‡+>∑T

<ë«sê, ¬s

+&ÉT

y‘·q ÁX‚DÏÀ)

4 *(2006)

|üì

uÛ≤s

¡+ô|

’

Ä<Ûës

¡|ü&ç

e÷s¡TŒ≈£î

˝Àã

&ç

Á>∑÷|ü⁄`&ç

HêH

é¬>õf…&é

($Tì

d”º]j

·TŸ)

s¡÷.

2,5

50`

55 `

2,6

60`60

` 3

,200

e]Ô+#·<äT

Ò<äT


116

ÄeX¯ø

£ ns¡Ω‘·\T:`

1.$T&

çŸ d

ü÷ÿ\

Tdü]º|

òæπøŸ

2.@<ì Á|üU≤´‹

dü+d

üú qT+

&ç

u…’+&

ç+>∑T |üì˝À

C≤u

Ÿ dü]º|

òæπøŸ

yê+

#Û·j

·T ns¡Ω‘·\T

1.Væ≤+

B˝À

#·<äe&É+,

Áyêj

·T>∑*π>

HÓ’|ü⁄D

´+

2.n~Ûø±

s¡T\T,

Ç‘·s¡

ñ<√´>

∑T\‘√ ø£*

dæ

πøåÁ‘·kÕús

TT$<ÛäT\

qT

ìs¡«

Væ≤+

#·>∑*

π>kÕe

Ts¡ú+

3.õsê

ø‡ $

Twüq¢qT

ìs¡«

Væ≤+

#·>∑*

π>kÕe

Ts¡ú+

e]Ô+#·<äT

Hs¡T

ìj·÷e

Tø±\≈

£î

Äs¡T

HÓ\\T

Hs¡T ìj

·÷eTø

£+e]Ô+#·<äT


ÊFj

·T|ü<√q

ï‹ ø

£$T

° áÁøÏ+~

yê]

‘√ Ç$T&

çe⁄+≥T+

~.

1)ø±

s¡<ä]Ù

`C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

#ÛÓ’s¡à

Hé

2)|ü]b

Õ\ø£

n~Ûø±

] `

C≤r

j·T

JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~

Ûø±s¡

dü+d

üú`

düuÛÑT´&

ÉT

3)ˇø£

düVü≤ m+|

æø£düuÛÑT´&

ÉTÁb

Õ<Ûëq

´‘·

eTTK

´+>±

uÛ≤s

¡‘· Á|

üuÛÑT‘

·«n+&

ÉsY ôdÁø£≥Ø

ôVA

<ë≈

£î‘·≈£î

ÿeø±

≈£î+&

Üôw

&É÷´\

T¶≈£î

˝≤\

T, Ò<ë

ôw&É÷´\

T¶‘Ó>∑\

≈£î #

Ó+~q

yês

¡T`

düuÛÑT´&

ÉT

e]Ô+#·<äT

Hs

¡T ì

j·÷

eTø

£+H

s¡T

ìj

·Te÷

ø±\

ø√d

ü+Áb

ıuÒw

üHé

ìj

·÷e

Tø£ $

<Ûëq

+: ì

j·÷

eTø

±\q

Tì

j·÷

eTø

£+ |

ü<√q

ï‹ /

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

XÊK

|ü<

√qï‹

ø£$

T°

ìj

·÷e

Tø±\

qT

ø√d

ü+ì

s¡ís

TT+

∫q

ej

·TdüT‡

,ø±

\|

ü]$

T‹ H

˚s¡T

ìj

·÷e

Tø£+

<ë«

sê

Ò<

ë |

ü<√q

ï‹ $

©q

+ <

ë«s

ê n

sTT

q d

ü+<

äs¡“¤+

˝À

ne

T\T˝

À e

⁄qï≥

¢sTT

‘#

j·T&

É+˝

À @

jT

ne

düs

¡eTs

TTq

$<

ë´s

¡Ω‘·\

T |

ü<√q

ï‹@

<ì

<ë«

sê

Ò<ë

&Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

$©

q+

<ë«

sê

@j

T Áπ>&

ÉT\ q

T+&

ç &Ó|

ü⁄´fÒw

üHé /

<ëì

≈£L

s¡TŒ

@$

TÏ—

|ü]

dæú‘

·T\˝

À j

·T÷ì

j·TH

é

$<

ë´,

bı+

~q

yê]

$w

üj·T+

˝À

e⁄q

ï≥¢s

TT‘

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+<

ë? $

$<

Ûä $<

ÛëHê\

$©

Hê\

qT

#j

·T&É+

»s

¡T>∑T‘

·T+~

|ü_

¢ø d

üØ«d

üT ø

£MTw

üHéq

T

Ç‘

·s¡ n

s¡Ω‘

·\T

e]

Ô+|

üe⁄‘

êj·÷

<ë«

sê

uÛÑØ

Ô #j

·TuÀj

T |ü<

äe⁄\

XÊ‘

·+d

ü+Á|

ü~+

#·&

É+ »

s¡T>

∑T‘·T+

~

89

10

11

12

13

14


117


|üsêés¡D, n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·« XÊK

Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, &çôd+ãs¡T 5, 2005

mdt.z. 1689 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 28,

29 $uÛ≤>±\˝À bÕ≥T>± 62e $uÛ≤>∑+˝À (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+˝Àì (õ) (ôV≤#Y) K+&Ü\T,

(1) ñ|ü $uÛ≤>∑+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

Ç+<äTeT÷\+>± á ÁøÏ+~ ìj·Te÷e[ì #düTÔqï~, n<$T≥+fÒ.

1) dü+Á>∑Vü≤HêeT+, ÁbÕs¡+uÛÑ+

1) á ìj·Te÷e[ì 2005, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (yê]¸ø£ ìy~ø£,

U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡D) ìj·Te÷e[ nì |æ\Tee#·TÃqT.

2) á ìj·Te÷e[ n~Ûø±]ø£ sê»|üÁ‘·+˝À <ëìì Á|ü#·T]+∫q ‘~ qT+&ç

neT\T˝ÀøÏ edüTÔ+~.

2) ìs¡«#·Hê\T

dü+<äs¡“¤+ Ç‘·s¡ $<Ûä+>± nedüs¡eTsTTq|ü⁄&ÉT $TqVü‰ á ìj·Te÷e[˝À

m) ªª#·≥º+μμ n+fÒ 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)

_) ªªÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düúμμ n+fÒ 8e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T

#j·Tã&çq ªC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düúμ.

dæ) ªª#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHéμμ n+fÒ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé

118

&ç) ªªdüuÛÑT´&ÉTμμ n+fÒ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düuÛÑT´&ÉT

Ç) ªª$uÛ≤>∑+μμ n+fÒ #·≥º+˝Àì ˇø£ $uÛ≤>∑+ nì ns¡ú+.

3) dü+düú yê]¸ø£ ìy~ø£

1) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Ò<ë <ëì ‘·s¡|ü⁄q #ÛÓ’s¡àHé# ‘·>∑TØ‹>± n~Ûø±s¡+ Çe«ã&çq

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì meπsì Ç‘·s¡ n~Ûø±] #·≥º+˝Àì 28e $uÛ≤>∑+˝À

ìπs›•+∫q yê]¸ø£ ìy~ø£qT Ä ìy~ø£≈£î dü+ã+~Û+∫qÏº Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+

‘·s¡Tyê‘· p˝…’ 31e ‘˚Bq ˝Ò<ë Ä ‘˚BøÏ eTT+<äT>± bòÕs¡+`1˝À

‘·j·÷s¡T#˚j·÷*.

2) ô|’ (1)e ñ|ü ìj·TeT+˝À ìπs›•+∫q yê]¸ø£ ìy~ø£qT ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú#

ÄyÓ÷~+#·ã&çq ‘·s¡Tyê‘·, #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé dü+‘·ø£+ #dæ, Á|üe÷D°ø£]+#ê*.

3) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Á|üe÷D°ø£]+∫q ìy~ø£ Á|ü‘ê\qT #·≥º+˝Àì 30e

$uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä nedüs¡eTsTTq πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ #·s¡ rdüTø√e&ÜìøÏ M\T>±

yê]¸ø£ ìy~ø£≈£î dü+ã+~Û+∫qÏº Ä dü+e‘·‡s¡+ ‘·s¡Tyê‘· Ä>∑wüßº ∫e]HêÏøÏ

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düeT]Œ+#ê*.

4) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú U≤‘ê\T

1) Á|ü‹ Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+ ø√dü+ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡DqT

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Ò<ë <ëì ‘·s¡|ü⁄q #ÛÓ’s¡àHé# n~Ûø±s¡+ Çe«ã&çq $<Ûä+>±

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì nÏº n~Ûø±] ‘·j·÷s¡T#j·÷*.

2) U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡D ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# ‘·>∑TØ‹>± ÄyÓ÷~+#·ã&çq ‘·s¡Tyê‘·,

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+#˚ ì]∆wüº|üπsÃ $<Ûä+>± nÏº ‘˚B HêÏøÏ

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düeT]Œ+#ê*.

3) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ø√]q|ü&É ≤¢ Ks¡TÃ #˚dæq e´j·T+, Ä]úø£

dü+e‘·‡s¡+˝À $T–*q ø±˝≤ìøÏ Ks¡TÃ #j·÷\ì nqTø=+≥Tqï e´j·T+


119

Ä+XÊ\ Á|ü>∑‹øÏ dü+ã+~Û+∫q Á‘Ó’e÷dæø£ ìy~ø£\qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

|ü+bÕ*.

4) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú U≤‘ê\ ìs¡«Vü≤D≈£î, Ä]úø£ $es¡D,

]≥sYï\ dü+ø£\Hêìï |üs¡ yøÏåkÕÔs¡T. n+‘>±ø£ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú U≤‘ê\ Ä&çŸ

#ùd ñ<›X+ ø√dü+ Ä&çŸ n~Ûø±]øÏ nedüs¡eTsTTq dü+düú≈£î #Ó+~q nìï

U≤‘ê\T, |ü⁄düÔø±\T, dü+ã+~Û‘· z#·s¡T¢, Ç‘·s¡ <äkÕÔyE\T, |üÁ‘ê\qT n~Ûø±]øÏ

|ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ <ëK\T #ùd˝≤ #·÷kÕÔs¡T.

5) ÁbÕs¡+uÛÑ U≤‘ê\‘√ düVü≤ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú U≤‘ê\qT n~ @sêŒ≥sTTq ‘B

qT+&ç bòÕs¡+ÌI qT+&ç VI ˝À ìs¡«Væ≤+#ê*.

6) U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡Dô|’ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé dü+‘·ø£+#˚dæ Á|üe÷D°ø£]+#ê*.

7) U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡DqT U≤‘ê\≈£î dü+ã+~Û+∫qÏº dü+e‘·‡s¡+ ‘·s¡Tyê‘·

pHé 30e ‘Bq Ò<ë Ä ‘BøÏ eTT+<äT>± Ä&çŸ n~Ûø±]øÏ düeT]Œ+#ê*.

Ä&çŸ n~Ûø±] U≤‘ê\qT Ä&çŸ #dæ yêÏô|’ ìy~ø£qT ÇkÕÔs¡T.

8) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n&çŸ ìy~ø£ n+~q 30 s√E\ À|ü⁄, n+<äT˝À ÒeHÓ‹Ôq

qwüºìyês¡D, @<ì À|ü+ Ò<ë neø£‘·eø£\T yêÏô|’ <ëì# rdüTø=qã&çq

#·s¡ ìy~ø£qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ, Ä&çŸ n~Ûø±]øÏ ìy~+#ê*.

m|òt. HÓ+. C…. 22018/46/2003`dæ.mdt.dæ (_dæ)



120

bòÕs¡+ ` I(3e ìj·TeT+)


@Á|æ Ÿ 1, 20______ qT+&ç e÷]Ã 31, 20______00

Ä]úø£ dü+e‘·‡sêìøÏ yê]ø£ ìy~ø£

1e n<Ûë´j·T+ ` |ü]#·j·T+

2e n<Ûë´j·T+ ` ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú @sêŒ≥T. n+<äT˝Àì e÷s¡TŒ\‘√ düVü‰

3e n<Ûë´j·T+ ` ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düe÷yXÊ\T, yêÏ À rdüTø=qï Á|ü<Ûëq

ìs¡íj·÷\‘√

4e n<Ûë´j·T+ - ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú#˚ @sêŒ≥T #˚j·Tã&çq ø£$T°\T, yêÏ

ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T

5e n<Ûë´j·T+ - Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>±ìï, ìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫‘· Á|üjÓ÷»q

|ü+|üø±ìï Áø£eTãB›ø£]+# ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T.

6e n<Ûë´j·T+ - 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 3,4,6 $uÛ≤>±\˝À ìπs›•+∫q

$<Ûä+>± ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT #|ü≥º&É+ ø√dü+ Ç∫Ãq ÄyÓ÷<ë\

$esê\T.

7e n<Ûë´j·T+ - »qT´dü+ã+<Ûä eqs¡T\T, düVü≤|ü]C≤„Hê\≈£î dü+ã+~Û+∫

yT<Û√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ\ $wüj·T+˝À rdüTø=ìq #·s¡ \T.

8e n<Ûë´j·T+ - Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# eT+ps¡T

#j·Tã&çq ÄyÓ÷<ë\T.

121

9e n<Ûë´j·T+ - y˚T<Û√d ü+|ü‹Ô Vü≤≈ £îÿ\T, Á|üC≤uÛ≤> ∑kÕ«eTéTTq≈£î

dü+ã+~Û+∫q ne>±Vü≤q

10e n<Ûë´j·T+ - 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 64e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä C≤]#dæq

ìã+<ÛäHêefi¯ó\T

11e n<Ûë´j·T+ - ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Ä]úø£ U≤‘ê\T.

12e n<Ûë´j·T+ - ‘·s¡Tyê‹ dü+e‘·‡s¡|ü⁄ yê]¸ø£ Á|üD≤[ø£

13e n<Ûë´j·T+ - ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú eéVü≤]düTÔqï @<ì Ç‘·q eTTKéTsTTq

$wüj·T+

»‘·|ü]Ãq$

1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düuÛÑT´\ $esê\T

2) eékÕú|üq |ü≥+

3) ìj·÷eTø±\‘√ düVü‰ dæã“+~ dü+K´

` Á|ü#·Ts¡D\T

` @sêŒ≥T#dæq Ò<ë Vü‰»s¡sTTq •ø£åD≤ ø√s¡T‡\T / ôd$THês¡T¢.

es¡TÿcÕ|ü⁄\T

` U≤‘ê\ $es¡D


122

bòÕs¡+ ` II(4e ìj·TeT+)


20______ e÷]Ã 31, HêÏøÏ eTT–dæq dü+e‘·‡sêìøÏ

sêã&ÉT\T, #Ó*¢+|ü⁄\T

>∑‘· dü+e‘·‡s¡+ sêã&ÉT\T >∑‘· dü+e‘·‡s¡+ #Ó*¢+|ü⁄\T

(1) (2) (3) (4)

ÁbÕs¡+uÛÑ ì\« 1) eT÷\<Ûäq e´j·T+

1. n+~q Á>±+≥T¢ (1) |üqT\T __________

(m) Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç __________ (2) dæúsêdüTÔ\T ________________

(_) Ç‘·s¡ @»˙‡\ qT+&ç ________ (3) Ç‘·s¡ ÄdüTÔ\T ________________

2. |ò”E\T (m) Òãπs≥Ø |ü]ø£sê\T

(_) yêVü≤Hê\T

(dæ) ìyXq kÕe÷Á–, kÕú|æ‘· edü‘·T\T

(&ç) XÊÁd”Ôj·T |ü]ø£sê\T, eT]j·TT

(Ç) |üìeTT≥T¢, j·T+Á‘· |ü]ø£sê\T

3. »]e÷Hê\T, »|ü⁄Ô\T 2) ¬syÓq÷´ e´j·T+ ______________

4. ô|≥Tºã&ÉT\ e&û¶ (b) |ü]bÕ\ø£ ________________

5. $$<Ûä sêã&ÉT\T (1) n~Ûø±s¡T\ y‘·q+

123

6. $$<Ûä n&Ü«qT‡\T (2) dæã“+~ y‘·q+, uÛÑ‘ê´\T,

>ös¡e uÛÑ‘ê´\T

(3) ôd\e⁄ J‘·+,|òæ+#Û·qT,$sêfi¯+

Ä>∑+‘·ø£ Ks¡TÃ ________

7. &çbÕõ≥T¢ ]ø£eØ\ ‘·–Z+|ü⁄ ______________

yÓTT‘·Ô+

(_) (1) eT+&É* Òãπs≥Ø

(2) C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú≈£î #Ó*¢+#ê*‡q #ÛêØ®\T

(dæ) yêVü≤Hê\ ìs¡«Vü≤D...................

(&ç) ìs¡«Vü≤D, eTs¡eTà‘·T\T

(1) @yì e⁄qï≥¢sTT‘ n<Ó›\‘√düVü‰

uÛÑeq+, uÛÑ÷$T, Á&ÉsTTHõ

(2) |üqT\T ....................

(3) ìyXq kÕe÷Á–, kÕú|æ‘· edüTÔe⁄\T

(4) XÊÁd”Ôj·T |ü]ø£sê\T, ø±sê´\j·T

ñ|üø£s¡D≤\T, eTs¡eTà‘·T\T

(5) |üìeTT≥T¢, j·T+Á‘ê\T ...............

(6) ‘ê‘êÿ*ø£ |üqT\T (ìs¡«Vü≤D,

eTs¡eTà‘·T\‘√ düVü‰)

(Ç) ø£HÓ‡ …º+Ÿ\T, ôdŒwü*düTº\≈£î |ò”E\T

(m|òt) Hê´j·T|üs¡eTsTTq #ÛêØ®\T

(õ) $$<Ûä Ks¡TÃ\T / #Ó*¢+|ü⁄\T


124

(ôV≤#Y) Ä&çŸ ø√dü+ #ÛêØ®\T

3) ø=qT>√fi¯ó¢ .................

4) $$<Ûä Ks¡TÃ\T / #Ó*¢+|ü⁄\T

5) n&Ü«qT‡\T

6) &çbÕõ≥T¢ ..................

eTT–+|ü⁄ ì\«

yÓTT‘·Ô+

nøö+≥¢ n~Ûø±] ø±s¡ <ä]Ù #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé /#ÛÓ’s¡àHé


125

bòÕs¡+ ` III(4e ìj·TeT+)


20______e÷]Ã 31, HêÏøÏ eTT–dæq dü+e‘·‡sêìøÏ

Ä<Ûëj·T+, e´j·T+

>∑‘· dü+e‘·‡s¡+ e´j·T+ ñ|ü |ü<äT› ô|<ä› |ü<äT› >∑‘· dü+e‘·‡s¡+ Ä<ëj·T+ ñ|ü |ü<äT› ô|<ä› |ü<äT›

$esê\T yÓTT‘·Ô+ yÓTT‘·Ô+ $esê\T yÓTT‘·Ô+ yÓTT‘·Ô+

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)

á ÁøÏ+~ yêÏøÏ á ÁøÏ+<ä yêÏ <ë«sê

¬syÓq÷´ e´j·T+ 1) n+~q Á>±+≥T¢

(m)|ü]bÕ\ø£ e´j·T+ (m) Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç

(_) Ç‘·s¡ @»˙‡\ qT+&ç

1. n~Ûø±s¡T\ y‘·q+

2. dæã“+~ y‘·q+

3. uÛÑ‘ê´\T, >ös¡e uÛÑ‘· +

4. ôd\e⁄ J‘·+, |òæ+#Û·qT $sêfi≤\T

5. dæã“+~ ;Ûe÷ ì~ÛøÏ ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú jÓTTø£ÿ $sêfi≤\T

6. Ä>∑+‘·ø£ e´j·T+, ‘·–Z+|ü⁄ :

‘·–Z+|ü⁄/]ø£eØ\T yÓTT‘êÔìï eT÷\<Ûäqe´j·÷ìøÏ

$ìjÓ÷–+#·&ÉeTsTT+~.

126

ìø£s¡ Á>±+≥T ¬syÓq÷´ e´j·T+ ø√dü+

\uÛÑ ‘·>± e⁄+~.

(_) Òãπs≥Ø ìs¡«Vü≤D Ks¡TÃ\T 2) |ò”E\T

3) düØ«düT n<Ó› #ÛêØ®\T

4) »]e÷Hê\T »|ü⁄Ô\T

5) ô|≥Tºã&ÉT\ô|’ e&û¶

6) $$<Ûä sêã&ÉT\T

dæ) yêVü≤Hê\ s¡ìï+>∑T, ìs¡«Vü≤D 7) Ä<ëj·÷ìøÏ $T+∫q e´j·T+

&ç) ìs¡«Vü≤D, eTs¡eTà‘·T\T

1. uÛÑeHê\T, uÛÑ÷$T, Á&ÉsTTHõ

2. |üqT\T

3. ìyXq kÕe÷Á–, kÕú|æ‘· edüTÔe⁄\T

4. XÊÁd”Ôj·T |ü]ø£sê\T, ø±sê´\j·T

ñ|üø£s¡D≤\T

5. |üìeTT≥T¢, j·T+Á‘ê\T yÓTT‘·Ô+

Ç) ‘ê‘êÿ*ø£ |üqT\T

(ìs¡«Vü≤D, eTs¡äeTà‘·T\‘√ düVü‰)

m|òt) ø£HÓ‡ …º+Ÿ\T, ôdŒwü*düTº\≈£î |ò”E\T

õ) Hê´j·T|üs¡eTsTTq #ÛêØ®\T

ôV≤#Y) ‘·s¡T>∑T<ä\

1. uÛÑeHê\T

2. Òãπs≥Ø kÕe÷Á–

3. yêVü≤Hê\T


127

4. ìyXq kÕe÷Á–, kÕú|æ‘· edüTÔe⁄\T

5. XÊÁd”Ôj·T |ü]ø£sê\T, ø±sê´\j·T

ñ|üø£s¡D≤\T, eTs¡eTà‘·T\T

6. |üìeTT≥T¢, j·T+Á‘· |ü]ø£sê\T

◊) $$<Ûä

1. qcÕº\qT rdæyj·T&É+

(»‘·|ü]Ãq $es¡D˝À $esê\

Á|üø±s¡+)

2. Ç‘·s¡ $$<Ûä s¡ø±\ e´j·T+

C…) Ä&çŸ ø√dü+ |ò”E\T

¬ø) e´j·÷ìøÏ $T+∫q Ä<ëj·T+

yÓTT‘·Ô+



128

bòÕs¡+ ` IVC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

U≤‘ê\ yê]ø£ $es¡D

20______ e÷]Ã, HêÏøÏ »e÷Ks¡TÃ |üÏºø£

>∑‘· dü+e‘·‡s¡+ e´j·T+ ñ|ü |ü<äT› ô|<ä› |ü<äT› >∑‘· dü+e‘·‡s¡+ Ä<ëj·T+ ñ|ü |ü<äT› ô|<ä› |ü<äT›

$esê\T yÓTT‘·Ô+ yÓTT‘·Ô+ $esê\T yÓTT‘·Ô+ yÓTT‘·Ô+

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)

(m)eT÷\<Ûäq ì~Û

1) eT÷\<Ûäq e´j·T+ ø√dü+ Á|üuÛÑT‘·«+ 1) |üqT\T ____

qT+&ç n+~q Á>±+≥T¢ (bòÕs¡+ ` 8 Á|üø±s¡+)

(m) 20____ e÷]Ã 31 es¡≈£î 2) dæús¡ ÄdüTÔ\T (bòÕs¡+ ` 9 Á|üø±s¡+)

(m) $ìjÓ÷–+∫q yÓTT‘·Ô+

(m) Á|üuÛÑT‘·«+ düeT≈£L]Ãq uÛÑ÷$T

$\Te (<Ûäs¡)

(_) 20____ e÷]Ã 31 es¡≈£î (_) uÛÑeHê\T ....

(m$ìjÓ÷–+#·ì ì\« yÓTT‘·Ô+

2) eT÷\<Ûäq e´j·T+ ø√dü+ Ç‘·s¡ ∫e] »e÷Ks¡TÃ |üÏºø£ Á|üø±s¡+ ì\«

@»˙‡\ qT+&ç Á>±+≥T á dü+e‘·‡s¡+˝À n<äq|ü⁄ #s¡TŒ\T ______

m) 20____0e÷]Ã 31 es¡≈£î yÓTT‘·Ô+ ____________

(m$ìjÓ÷–+#·ì)yÓTT‘·Ô+ ‘·–Z+|ü⁄ :

129

_) 20____ e÷]Ã 31 es¡≈£î dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·s¡T>∑T<ä\ ( )

(m)$ìjÓ÷–+∫q ì\« yÓTT‘·Ô+ ____________

_) eT÷\<Ûäq sêã&ÉT\T 3) Ç‘·s¡ ÄdüTÔ\T (bòÕs¡+`9 Á|üø±s¡+>±)

dæ) 1) yÓ\T|ü* dü+düú\ qT+&ç |üqT\ ø√dü+ (m) ∫e] »e÷Ks¡TÃ\ |üÏºø£ Á|üø±s¡+

Òãπs≥Ø kÕe÷Á–

m) n+~q &çbÕõ≥T¢ ____________ á dü+e‘·‡s¡+˝À n<äq|ü⁄ #s¡TŒ\T ______

_) Ç‘·s¡ &çbÕõ≥T¢ ____________ yÓTT‘·Ô+ ____________

&ç) u≤ø° yÓTT‘êÔ\T ____________ ‘·–Z+|ü⁄ :

1) ø=qT>√fi¯ó¢ á dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·s¡T>∑T<ä\ __________

2) Ç‘·s¡eTT\T yÓTT‘·Ô+ ____________

Ç) e´j·÷ìøÏ $T+∫ e⁄qï Ä<ëj·T+______ (_) ∫e] »e÷Ks¡TÃ |üÏºø£ Á|üø±s¡+

yêVü≤Hê\T

1) 20____ e÷]Ã 31 es¡≈£î _______ á dü+e‘·‡s¡+˝À n<äq|ü⁄ #s¡TŒ\T ______

2) á dü+e‘·‡s¡+ ø√dü+ ø£*|æq$ yÓTT‘·Ô+ ____________

3) ‘·–Z+|ü⁄ ` Ä<ëj·÷ìøÏ $T+∫ ‘·–Z+|ü⁄ :

e⁄qï e´j·T+ á dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·s¡T>∑T<ä\ __________

yÓTT‘·Ô+ ____________

(dæ) ìyXq kÕe÷Á–, kÕú|æ‘· edü‘·T\T,

∫e] »e÷Ks¡TÃ |üÏº Á|üø±s¡+


130

á dü+e‘·‡s¡+˝À n<äq|ü⁄ #s¡TŒ\T ______

yÓTT‘·Ô+ ____________

á dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·s¡T>∑T<ä\___________

yÓTT‘·Ô+ ____________

yÓTT‘·Ô+ : (&ç) XÊÁd”Ôj·T |ü]ø£sê\T, ø±sê´\j·T

ñ|üø£s¡D≤\T ______


á dü+e‘·‡s¡+˝À n<äq|ü⁄ #s¡TŒ\T ______

(Ç) |üìeTT≥T¢, bÕ¢+≥T¢ ___________


á dü+e‘·‡s¡+˝À n<äq|ü⁄ #s¡TŒ\T ______

yÓTT‘·Ô+ : ‘·–Z+|ü⁄ :

á dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·s¡T>∑T<ä\ __________

yÓTT‘·Ô+ ____________

4) $$<Ûä s¡TDÁ>∑düTÔ\T : ____________

(m) Ks¡TÃ#dæq e´j·T+ ø√dü+ yÓ\T|ü*

dü+düú\ qT+&ç sêyê*‡q ãø±sTT

yÓTT‘êÔ\T ____________ e´j·T+

n+~q ‘·≈£îÿe yÓTT‘·Ô+ ___________

(_) Ç‘·s¡ $$<Ûä s¡TDÁ>∑düTÔ\T


131

5) n&Ü«qT‡\T : ____________

(m) $$<Ûä n&Ü«qT‡\T

(_) edü÷\T #˚j·T<ä>∑Z Ç‘·s¡ yÓTT‘·Ô+

q>∑<äT ____________

(dæ) H√°düT / dü«\Œø±*ø£ &çbÕõ≥T¢

(&ç) #˚‹ q>∑<äT ____________

(Ç) dü+#ês¡D q>∑<äT ____________

yÓTT‘·Ô+ ____________ yÓTT‘·Ô+ ____________



132

bòÕs¡+ ` VC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú


20______ e÷]Ã 31, HêÏøÏ $$<Ûä |üqT\ô|’ e´j·T+

20____ e÷]Ã 20____ dü+ˆˆ˝À 20____ e÷]Ã

es¡Tdü |üìù|s¡T 31 es¡≈£î e÷]Ã 31 es¡≈£î 31 es¡≈£î

dü+K´ Á|ü‘· ø£å eékÕú yÓTT‘·Ô+ Á|ü‘· ø£å eékÕú yÓTT‘·Ô+ Á|ü‘· ø£å eékÕú yÓTT‘·Ô+

e´j·T+ e´j·÷\T e´j·T+ e´j·T+ e´j·÷\T e´j·T+ e´j·T+ e´j·÷\T e´j·T+

yÓTT‘·Ô+


133

bòÕs¡+ ` VIC≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú


20_____ e÷]Ã 31, HêÏøÏ »e÷ Ks¡TÃ |üÏºø£

(n+X+ ` 2 »e÷ Ks¡TÃ |üÏºø£ ÄdüTÔ\T)

20______ e÷]Ã 31, HêÏøÏ dæús¡ ÄdüTÔ\T (n+X+ ` 3 $T>∑T\T ÄdüTÔ\T)

es¡Tdü ÄdüTÔ\ 20___ á dü+ˆˆ˝À á dü+ˆˆ˝À á dü+ˆˆ˝À 20___ 20___ e÷]Ã

dü+K´ $es¡eTT\T e÷]Ã 31 n<äq|ü⁄ nBÛqeT` $Áø£j·÷\ e÷]Ã ∫e] HêÏøÏ

HêÏøÏ #˚s¡TŒ\T sTTq$ <ë«sê ∫e] dü+#ês¡D

ì\« rdæy˚dæq$ HêÏøÏ ì\« ‘·s¡T>∑T<ä\

yÓTT‘·Ô+


134

uÛ≤s¡‘· sê»|üÁ‘·+

nkÕ<Ûës¡D

uÛ≤>∑+ (2) ` 3e $uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+


q÷´&Ûç©¢, ãT<Ûäyês¡+ nø√ºãs¡T 1, 2003 / Ä•«ì 9, 1925

|üsêés¡D, n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·« XÊK

Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, nø√ºãs¡T 1, 2003

õ.mdt.ÄsY. 779 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì

62e $uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü$uÛ≤>∑+ (m) K+&É+‘√ bÕ≥T>± (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ <ë«sê

\uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeTT\+>± á ÁøÏ+~

ìj·Te÷e[ì #düTÔqï~, n<$T≥+fÒ.

1) dü+Á>∑Vü≤ HêeT+, ÁbÕs¡+uÛÑ+

(1) á ìj·Te÷e[ì 2003, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé /

#ÛÓ’s¡àHé, Ç‘·s¡ düuÛÑT´\ J‘·+, uÛÑ‘ê´\T, ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T) ìj·Te÷e[

nì |æ\Tee#·TÃqT.

(2) Ç~ 2003, nø√ºãs¡T 1e ‘B qT+&ç neT\T˝ÀøÏ edüTÔ+~.

135

2) ìs¡«#·Hê\T

dü+<äs¡“¤+ Ç‘·s¡ $<Ûä+>± nedüs¡eTsTTq|ü⁄&ÉT $TqVü‰ á ìj·Te÷e[˝À

m) ªª#·≥º+μμ n+fÒ 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)

_) ªªÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düúμμ n+fÒ 8e $uÛ≤>∑+˝Àì (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T

#j·Tã&çq C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú.

dæ) ªª#ÛÓ’sY |üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHéμμ n+fÒ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY |üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé

&ç) ªªdüuÛÑT´&ÉTμμ n+fÒ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düuÛÑT´&ÉT

Ç) ªª$uÛ≤>∑+μμ n+fÒ #·≥º+˝Àì ˇø£ $uÛ≤>∑+ nì ns¡ú+.

3) |ü<äMø±\+

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY |üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Äj·Tq |ü<ä$˝À #]q ‘B qT+&ç eT÷&ÉT

dü+e‘·‡sê\ ø±\+ |ü<ä$˝À e⁄+≤s¡T. nsTT‘ eTs√ eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T

|ü⁄qsY ìj·÷eTø±ìøÏ ns¡Ω‘·qT ø£*–e⁄+≤s¡T.

nsTT‘, #ÛÓ’sY |üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Äj·Tq≈£î 65 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ |üPs¡ÔsTTq

‘·s¡Tyê‘· á ¬s+&ç+Ï À @B eTT+<äT nsTT‘ n|ü&ÉT |ü<ä$ì ìs¡«Væ≤+#·sê<äT.

4. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé y‘·q+, uÛÑ‘ê´\T

1) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé HÓ\≈£î s¡÷. 26,000/`\ ìØí‘· y‘·Hêìï bı+<ä&ÜìøÏ

ns¡Ω‘· e⁄+≥T+~. $ÁXÊ+‘· ñ<√´– #ÛÓ’sY |üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé >± ìj·T$T+∫q

dü+<äs¡“¤+˝À, nÏº e´≈£îÔ\≈£î e]Ô+#·<ä>∑T πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ñ‘·Ôs¡Te⁄\≈£î

nqT>∑TD+>± n‘·ì y‘·Hêìï ìsê∆]+#ê*.

2) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Äj·÷ düeTj·÷\˝À ìs¡ísTT+# $<Ûä+>±

nÏº uÛÑ‘ê´\T, ôd\e⁄, |òæ+#Û·qT, ;Ûe÷ì~Û, Ç\T¢, Ç‘·s¡ uÛÑ‘ê´\qT bı+<ä&ÜìøÏ



136

5) nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\ |ü<äMø±\+, uÛÑ‘ê´\T

(m) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì Á|ü‹ nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´&ÉT n‘·ì ìj·÷eTø±ìï n~Ûø±]ø£

sê»|üÁ‘·+˝À Á|ü#·T]+∫q ‘B qT+&ç ø£ |üsê´j·T+˝À eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\

ø±\ |ü]$T‹ì <ë≥≈£î+&Ü |ü<ä$ ø±\+ e]Ô+|ü⁄˝À e⁄+≥T+~.

(_) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düe÷yXÊìøÏ Vü‰»s¡e⁄‘·Tqï Á|ü‹ nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´&ÉT πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·« ø£MTwüq¢, ø£$T°\ nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\≈£î nÏº ø£MTwüqT¢, ø£$T°\

düe÷yXÊ\≈£î Vü‰»s¡e⁄‘·Tqï+<äT≈£î e]Ô+# nÏº düe÷yX uÛÑ‘· +, Á|üj·÷D

Ks¡TÃ\T, ~qdü] uÛÑ‘·´+, nÏº Ç‘·s¡ uÛÑ‘ê´\T bı+<ä&ÜìøÏ Vü≤≈£îÿqT

ø£*–e⁄+≤s¡T.

6) nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\ U≤∞\qT uÛÑØÔ#j·T&É+

(m) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´&ÉT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘·q #Áyê\T‘√

Áyê‘· |üPs¡«ø£+>± ‘Ó*j·T|üs¡TdüTÔ, @ düeTj·T+˝ÀHÓ’Hê ‘·q |ü<ä$øÏ sêJHêe÷

#j·Te#·TÃqT. ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú À Ä düuÛÑT´ì kÕúq+ U≤∞ ne⁄‘·T+~.

(_) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú Àì nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´ì Äø£dæàø£ U≤∞ì ‘êC≤ Hê$THwüHé

<ë«sê uÛÑØÔ #j·÷*. U≤∞ uÛÑØÔ #j·T&ÜìøÏ m+|æø£ nsTTq e´øÏÔ me]

kÕúq+˝À Äj·Tq Hê$TH≥T ø±ã&çHês√ Ä düuÛÑT´ì |ü<äM ø±\|ü]$T‹˝À

$T–*q ø±˝≤ìøÏ e÷Á‘·yT |ü<ä$˝À e⁄+≤s¡T.

7) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düuÛÑT´\ ‘=\–+|ü⁄

#·≥º+˝À 11e $uÛ≤>∑+˝À ì]úwüº |ü]Ãq @<ì ø±s¡D+ô|’ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+#

á ñ<›X+ ø√dü+ ìj·T$T+#·ã&çq uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« ø±s¡ <ä]Ù ¨<ë≈£î ‘·≈£îÿe

ø±qÏº n~Ûø±]# ‘·>∑TØ‹>±, düÁø£eT+>± $#ês¡D »s¡T|ü≈£î+&ÜqT, düuÛÑT´ìøÏ ‘·q

yê<äqqT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ neø±XÊìï Çe«≈£î+&ÜqT @ düuÛÑT´&çï |ü<ä$ qT+&ç

‘=\–+#·sê<äT.




137


(nkÕ<Ûës¡D)

uÛ≤>∑+ (2) ` 3e $uÛ≤>∑+˝Àì (2)e ñ|ü $uÛ≤>∑+




Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, nø√ºãs¡T 1, 2003

mdt.z. 1146 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì (2003˝À 18e #·≥º+) 1e

$uÛ≤>∑+ (3)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ <ë«sê dü+Áø£$T+∫q n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷˝+>± 2003, nø√ºãs¡T 1e ‘Bq n$ neT\T˝ÀøÏ e#Ã ‘~>±,

dü<äs¡T #·≥º+˝Àì á ÁøÏ+~ $uÛ≤>±\qT düeT≈£Ls¡TdüTÔqï~, ny$T≥+fÒ.

1) 1,2 $uÛ≤>±\T

2) $uÛ≤>∑+ 8 qT+∫ 17 (¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï)

3) 48,54,59,62,63,64,65 $uÛ≤>±\T



138


(nkÕ<Ûës¡D)

uÛ≤>∑+ (2) ` 3e $uÛ≤>∑+˝Àì (2) ñ|ü $uÛ≤>∑+




Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, nø√ºãs¡T 1, 2003

1. mdt.z. 1147 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì

8e $uÛ≤>∑+˝Àì (1) (4) ñ|ü $uÛ≤>±\ <ë«sê dü+Áø£$T+∫q n~Ûø±sê\qT

|ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeTT˝+>± C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú nì |æ\eã& ø£ dü+düú≈£î á ÁøÏ+~ düuÛÑT´\‘√ dü<äs¡T #·≥º+˝Àì ñ<›XÊ\ø√dü+

2003, nø√ºãs¡T 1e ‘Bq, Ä ‘B qT+&ç @sêŒ≥T #düTÔqï~, yê¬ses¡+fÒ `

8e $uÛ≤>∑+˝À (4)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ (m) K+&É+ ÁøÏ+<ä

düuÛÑT´&çï #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé>± ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~.

(m) l $X«Hê<∏é Äq+<é, #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé 8e $uÛ≤>∑+˝Àì (4)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ (_)

K+&É+ ÁøÏ+<ä |ü<äM]‘ê´ düuÛÑT´\T>± e⁄+&yê]ì ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~.

(_) πø+Á<ä |üuÛÑT‘·« dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù, –]»q eéVü‰sê\ eT+Á‹‘·«XÊK

(dæ) n<äq|ü⁄ &Ó’s¡ø£ºs¡T »qs¡\T (n&Ée⁄\T) |üsêés¡D, n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK,


139

(&ç) |üsêés¡D, n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK˝À á $wüj·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q

eéVü‰sê\qT #·÷düTÔqï uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù 8e $uÛ≤>∑+˝Àì

(4)e ñ|ü $uÛ≤> ∑+ (Ç) K+&É+ Áø Ï+< ä | ü< ä$]‘ê´ d üu Û Ñ T ´*ï

ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~.

(Ç) eékÕj·T eT+Á‹‘·«XÊK eékÕj·T, |ü]XÀ<Ûäq, $<ä´ $uÛ≤>∑+˝À

á $wüj·TeéVü‰sê\qT #·÷düTÔqï uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù.

(m|òt) ãjÓ÷f…ø±ï\J XÊK˝À á $wüj·TeéVü‰sê\qT #·÷düTÔqï uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«

dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù.

(õ) düeTTÁ<ä n_Ûeè~∆ XÊK˝À á $wüj·TeéVü‰sê\qT #·÷düTÔqï uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«

dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù.

(ôV≤#Y) eékÕj·T, düVü≤ø±s¡ XÊK˝À á $wüj·TeéVü‰sê\qT #·÷düTÔqï uÛ≤s¡‘·

Á|üuÛÑT‘·« dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù.

(◊) uÛ≤s¡rj·T Wwü<Ûä, ôVA$TjÓ÷|ü‹ eédüú\ XÊK˝À á $wüj·TeéVü‰sê\qT

#·÷düTÔqï uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù.

(C…) XÊÁdüÔ kÕ+πø‹ø£ $C≤„q XÊK˝À á $wüj·TeéVü‰sê\qT #·÷düTÔqï uÛ≤s¡‘·

Á|üuÛÑT‘·« dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù.

(¬ø) XÊÁd”Ôj·T bÕ]ÁXÊ$Tø£ |ü]XÀ<Ûäq XÊK˝À á $wüj·TeéVü‰sê\qT #·÷düTÔqï

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù.

8e $uÛ≤>∑+˝Àì (4)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ (&ç) K+&É+ ÁøÏ+<ä nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\qT

ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~.

(m˝Ÿ) U≤∞—

(myéT) U≤∞—

(mHé) U≤∞—


140

(z) U≤∞—

(|æ) U≤∞—

2. C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú düuÛÑT´\ |ü<äM ø±\+ 2003, nø√ºãs¡T 1e ‘B

qT+&ç 3 dü+e‘·‡sê\ ø±\|ü]$T‹ e]Ô+|ü⁄˝À ñ+≥T+~. nsTT‘, l $X«Hê<∏é

Äq+<é #ÛÓ’sYàHé>± Äj·Tq |ü<äM ø±\+ 2004, p …’ 14e ‘B es¡≈£î Ò<ë ¬s>∑T´\s¡T

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé>± ìj·T$T+#+‘· es¡≈£î á ¬s+&ç+Ï À @B eTT+<äT nsTT‘

n~ e]Ô+|ü⁄˝À e⁄+≥T+~.

m|òt.HÓ+. C… 22018/46/2003`dæmdtdæ (_dæ)



141


(nkÕ<Ûës¡D)

uÛ≤>∑+ (2) ` 3e $uÛ≤>∑+˝Àì (2) ñ|ü $uÛ≤>∑+


q÷´&Ûç©¢, >∑Ts¡Tyês¡+ @Á|æ Ÿ 15, 2004 / #ÛÓ’Á‘· 26, 1926


Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, @Á|æ Ÿ 15, 2004

mdt.z. 497 (Ç) 2003, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé,

Ç‘·s¡ düuÛÑT´\ J‘·+, uÛÑ‘ê´\T, ñ<√´>∑ ìã+<Ûäq\T) ìj·Te÷e[˝Àì 5e ìj·TeT+˝Àì

(1)e ñ|ü ìj·TeT+‘√ bÕ≥T>± 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 8e

$uÛ≤>∑+ (1) (4) ñ|ü $uÛ≤>±\ <ë«sê \uÛÑéTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì

á Á|üø£≥q n~Ûø±]ø£ sê»|üÁ‘·+˝À Á|ü#·T]+∫q ‘B qT+&ç, Ä ‘Bq C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î, ÁøÏ+~ nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷\+>±

ìj·T$TdüTÔqï~. Ä ñ<›X+ ø√dü+ 2003, nø√ºãs¡T 1e ‘B >∑\ HÓ+. mdt.z. 147 (Ç)

Á|üø£≥qqT düe]düTÔqï~, n<$T≥+fÒ `

dü<äs¡T Á|üø£≥q˝À, es¡Tdü dü+K´ 12 qT+&ç 16 es¡≈£î >∑\ es¡Tdü dü+K´\ ø√dü+,

n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q qyÓ÷<äT\ kÕúq+˝À á ÁøÏ+~ es¡Tdü dü+K´\T, qyÓ÷<äT\qT

ã<äT\T>± #sêÃ*, ny$T≥+fÒ `

142

12. Ábıô|òdüs¡T sê|òüTy˚+<äsY >∑&˚ø£sY

ôd+≥sY |òüsY mø£ ≤õø£ Ÿ ôd’qT‡, _.mdtdæ.,

u…+>∑Tfi¯Ss¡T (ø£sêï≥ø£) ` 12 (2006, ôdô|º+ãs¡T 30e ‘˚B es¡≈£î

ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~)

13. Ábıô|òdüs¡T nì Ÿ >∑TbÕÔ

Ç+&çj·THé ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt yTHCŸyÓT+≥T (◊◊m+)

eÁdüÔ|üPsY, nVü≤à<ëu≤<é (>∑T»sê‘Y) (2006, ôdô|º+ãs¡T 30e ‘˚B es¡≈£î

ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~)

14. &Üø£ºsY |æ. |ü⁄cÕŒ+>∑<äHé, &Ó’¬sø£ºs¡T

Hwüq Ÿ u§≤ìø£ Ÿ ØôdsYÃ ÇHédæº≥÷´Ÿ, nHêïeT …’

˝ø√ï (ñ.Á|ü.) (2006, ôdô|º+ãs¡T 30e ‘B es¡≈£î ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~)

15. Ábıô|òdüs¡T m Ÿ. ø£qïHé, &Ó’¬sø£ºs¡T,

ØôdsYÃ, nHêïeT …’ j·T÷ìe]‡°,

‘·$TfiHê&ÉT (2006, ôdô|º+ãs¡T 30e ‘B es¡≈£î ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~)

16. &Üø£ºsY m.¬ø. |òüTÀwt, e÷J &Ó’¬sø£ºs¡T

Eyêõø£ Ÿ düπs« Ä|òt Ç+&çj·÷,

29, CÀ<Ûé|üPsY bÕs¡Tÿ

ø√ Ÿø£‘êÔ 700 068. (2006, ôdô|º+ãs¡T 30e ‘B es¡≈£î ìj·T$T+#·&ÉeTsTT+~)

n+‘>±ø£, dü<äs¡T Á|üø£≥q˝À es¡Tdü dü+K´ (2) eT]j·TT (4) qT+∫ (11)\˝À

ªªdü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ùμμ nH |ü<ë\≈£î ã<äT\T>± ªªdü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù Ò<ë ‘·‘·‡e÷q ôVA<ë

>∑\ n~Ûø±]μμ nH |ü<ë\qT es¡Tdü>± #sêÃ*.

m|òt.HÓ+. C… 22018/46/2003`dæmdtdæ (_dæ)



143

bÕ<ädü÷∫ø£ : Á|ü<Ûëq Á|üø£≥qqT 2003 nø√ºãs¡T 1e ‘B>∑\ mdt.z. 1147

(Ç) <ë«sê uÛ≤s¡‘· sê»|üÁ‘·+, nkÕ<Ûës¡D, uÛ≤>∑+`2, 3e $uÛ≤>∑+, (2)e ñ|ü

$uÛ≤>∑+˝À Á|ü#·T]+#·&É+ »]–+~.


144


(nkÕ<Ûës¡D)

uÛ≤>∑+ (2) ` 3e $uÛ≤>∑+˝Àì (2) ñ|ü $uÛ≤>∑+


q÷´&Ûç©¢, >∑Ts¡Tyês¡+ p …’ 1, 2004 / ÄcÕ&ÛÉ 10, 1926


Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, p …’ 1, 2004

mdt.z. 753 (Ç), JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ 2002, (2003˝À 18e #·≥º+)˝Àì 1e $uÛ≤>∑+

(3) ñ|ü $uÛ≤>∑+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì 2004, p …’ 1e

‘Bq πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷\+>± á ÁøÏ+~ $uÛ≤>±\qT 2004, p …’ 1e ‘Bq

n$ neT\T˝ÀøÏ e#Ã $<Ûä+>± düeT≈£Ls¡TdüTÔqï~, ny$T≥+fÒ `

1. 3 qT+∫ 7 $uÛ≤>±\T (¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï)

2. 18 qT+∫ 47 $uÛ≤>±\T (¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï)

3. 49 qT+∫ 53 $uÛ≤>±\T (¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï)

4. 55 qT+∫ 58 $uÛ≤>±\T (¬s+&É÷ ø£*dæe⁄qï)

5. 60, 61 $uÛ≤>±\T

145

n+‘>±ø£, dü<äs¡T Á|üø£≥q˝À es¡Tdü dü+K´ (2), (4) qT+∫ (11)\˝À ªªdü+j·TTø£Ô

ø±s¡ <ä]Ùμμ nH |ü<ë\≈£î ã<äT\T>± ªªdü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù Ò<ë ‘·‘·‡e÷q ôVA<ë >∑\

ø±s¡ <ä]Ùμμ nH |ü<ë\qT es¡Tdü>± #sêÃ*.

m|òt.HÓ+. C…. 22018/46/2003`dæmdtdæ (_dæ)



146

|üsêés¡D n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK

Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, qe+ãs¡T 8, 2006


$uÛ≤>∑+, (3)e ñ|ü $uÛ≤>∑+, (m) K+&É+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·ø=ì

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷\+>± á ÁøÏ+~ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT #düTÔqï~, ny$T≥+fÒ

1. (m) á e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT Á|üuÛÑT‘·« Á|ü‹bÕ~‘· dü+düú\T, Ç‘·s¡ <XÊ\˝Àì nÏº

dü+düú\‘√ düVü‰ dü+düú\ eT<Ûä´ Jeeqs¡T\T ˝Ò<ë yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫

düe÷#ês¡+ ã~© ˝Ò<ë e÷]Œ&ç n+XÊ\T Ç$T&ç e⁄qï n+‘·sê®rj·T

düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº\ ø√dü+ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T nì |æ\Tee#·TÃqT.

(_) n$ yêÏì n~Ûø±]ø£ sê»|üÁ‘·+˝À Á|ü#·T]+∫q ‘B qT+&ç neT\T˝ÀøÏ

ekÕÔsTT.

(dæ) düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº\≈£î 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (Çø£ qT+∫

#·≥º+>± ìπs›•+#·&ÉeTe⁄‘·T+~)˝Àì 8e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T #j·Tã&çq

C≤rj·T JeyÓ ’$<Û ä´ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+dü ú ÄyÓ÷<ä+ bı+<ä&É+ qT+&ç

$TqVü‰sTT+|ü⁄ìe«&É+, n+‘·sê®rj·T düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº\ ÁøÏ+<ä,

<Ó’«bÕøÏåø£, ãVüQbÕøÏåø£ |üŒ+<ë\T, ne>±Vü≤q |üÁ‘·+, es¡TÿbÕ¢qT yÓTT<ä\>∑T

yêÏ ÁøÏ+<ä Á|ü‹bÕ~+∫q nÏº ÁbÕC…≈£îº\˝À Jeeqs¡T\ ã~©, e÷]Œ&ç

ø√dü+ >∑\ ÄeX´ø£‘·qT Hê´j·T$s¡T<ä∆eTì ‘√dæ|ü⁄#·Ã&É+ ≈£î<äs¡<äH yêdüÔyê\qT

<äèwæº À e⁄+#·Tø=ì nÏº |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº\ ø√dü+, #·≥º+˝Àì nÏº ìã+<Ûäq\

bÕÏ+|ü⁄ ø√dü+ |üsêés¡D n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK Ç+<äTeT÷\+>±

á e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT Á|üø£ÏdüTÔqï~.

147

(&ç) (1) düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº Á|ü‹bÕ<äq˝À á ÁøÏ+~ $wüj·÷\qT

düŒwüº+>± ‘Ó*j·T|üsêÃ*.

(m) düVü≤jÓ÷>∑+ #düTÔqï dü+düú À nìï bÕÏ+|ü⁄\ ø√dü+ u≤<Ûä ‘·

eVæ≤+# eTTK´ |ü]XÀ<Ûä≈£î&ÉT (\T). @<ì ñ\¢+|òüTq dü+<äs¡“¤+˝À

á e´øÏÔ u≤<Ûä ‘· eVæ≤+#ê*‡ e⁄+≥T+~. eTTK´ |ü]XÀ<Ûä≈£î&ÉT

>∑T]Ô+|ü⁄˝À e÷s¡TŒ\qT dü+ã+~Û‘· XÊK≈£î / πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«

eT+Á‹‘·«XÊK≈£î ‘Ó*j·T|üsêÃ*.

(_) uÛ≤s¡‘·<X+˝À ‘·≥dæú+∫q Jeeqs¡T\T, yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫q

düVü≤|ü]C≤„q+, ÁbÕC…≈£îº ÁøÏ+<ä e÷]Œ&ç Ò<ë ã~© #j·÷\ì

ñ<›•+∫q yêÏøÏ dü+ã+~Û+∫ Jyêes¡D ù|s¡T, |ü]e÷D+,

ñ<›X+, eT÷\+, ùdø£s¡D, Á|ü<X+, nÏº Ç‘·s¡ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T

e+Ï $esê\T.

(dæ) Jeeqs¡T, düVü≤|ü]C≤„Hê\≈£î $\Te #˚s¡TŒ n+XÊ\T @yÓ’q

e⁄qï≥¢sTT‘˚.

(&ç) ô|’ (_) ˝À ìπs›•+∫q Jeeqs¡T uÛ≤s¡‘·<X+˝À neT\T˝À

e⁄qï @<ì #·≥º+ Ò<ë @<ì n+‘·sê®rj·T ˇ|üŒ+<ä+ ÁøÏ+<ä

Á|ü‘´ø£ dæú‹ì ø£*–e⁄qï dü+<äs¡“¤+˝À düeTs¡ú n~Ûø±] qT+&ç

nedüs¡eTsTTq ÄyÓ÷<ë\‘√ düVü‰ <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q

$esê\qT düeT≈£Ls¡Ãe#·TÃqT.

(2) düVü≤jÓ÷>∑T\T Á|üdüTÔ‘·+ e⁄qï C≤rj·T #·≤º\T, ìj·T+Á‘·D

j·T+Á‘ê+>±\T, n+‘·sê®rj·T ˇ|üŒ+<ë\T Ò<ë ˇ&É+ã&çø£\˝Àì

ìã+<Ûäq\≈£î ø£≥Tºã&ç e⁄+&Ü*.

(3) nÏº ÁbÕC…≈£îº\ ÁøÏ+<ä e÷]Œ&ç Ò<ë ã~© #˚j·÷\ì ñ<›•+∫q

Jeeqs¡T(\T) düVü≤|ü]C≤„Hê\qT ô|’ (1)e ñ|ü ù|sê˝Àì (_) K+&É+˝À

ì] ∆w ü º| ü]Ãq | ü]XÀ< Û äq ñ< ˚ ›X ¯+ ø√d ü+ e÷Á‘ ·y ˚ T

ñ|üjÓ÷–+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.


148

(4) ã~© Ò<ë e÷]Œ&ç #j·÷\ì ñ<›•+∫q Jeeqs¡T(\T) |ü]e÷D≤ìï

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú# n_Ûeè~∆ |ü]Ãq $ìjÓ÷>∑+,

|ü<ës¡ú+ ã~© e÷s¡Z<äs¡Ùø±\ Á|üø±s¡+, Á|ü‹bÕ<äq˝À ì]∆wüº|ü]Ãq

$<Ûä+>± Á|üjÓ÷>±‘·àø£ ñ<›X+ ø√dü+ nedüs¡eTsTTq |ü]e÷D≤ìøÏ

|ü]$T‘·+ #j·T&ÉeTe⁄‘·T+~.

(5) á ÁbÕC…≈£îÔ <ë«sê |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\T <ä]$T˝≤ @yì yT<∏√dü+|ü‹Ô

Vü≤≈£îÿ\≈£î <ë] rj·Te#·TÃqì ìs¡÷|üD nsTTq dü+<äs¡“¤+˝À,

yT<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ(\T) ø√dü+ <äs¡U≤düTÔqT <ëK\T #j·T&ÜìøÏ eTT+<äT

#·≥º+˝Àì 6e $uÛ≤>∑+ ìã+<Ûäq\ø£qT>∑TD+>± Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+

e⁄+&˝≤ #·÷&É≤ìøÏ düVü≤jÓ÷>∑ uÛ≤>∑kÕ«eTT\T C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä

ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (#·≥º+˝Àì 8e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T#dæq)‘√ ø£

‘êC≤ ˇ|üŒ+<ëìï ≈£î<äTs¡TÃø√e&ÉeTe⁄‘·T+~.

(6) ÁbÕC…øº ÁøÏ+<ä ã~© Ò<ë e÷]Œ&ç #dæqÏº uÛ≤s¡‘·<X+˝À ‘·≥dæú+∫q

Jeeqs¡T Ä<Ûës¡ qeT÷HêqT #·≥º+˝Àì 39e $uÛ≤>±ìøÏ nqT>∑TD+>±

ìπs›•+∫q ìøÏå|üÔ kÕúHêìøÏ |ü+|ü&ÉeTe⁄‘·T+~.

(7) düŒwüºeTsTTq ÁbÕNq eØZø£s¡D XÊÁdüÔ n<Ûä j·THê\˝À ìeT>∑ïeTsTTe⁄qïÏº

uÛ≤s¡‘·<X+˝Àì >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~q $X«$<ë´\j·÷\T, Á|üuÛÑT‘·« dü+düú\T

ÁbÕe÷DÏø£ XÊÁdüÔy‘·Ô\T / Ábıô|òdüs¡¢≈£î nedüs¡eTsTTq $<Ûä+>± eØZø£s¡D

XÊÁdüÔ n<Ûä j·THê\ ø√dü+ s¡TD+ Ò<ë Ç‘·s¡ ìã+<Ûäq\ô|’ uÛ≤s¡‘·<XÊìøÏ

#Ó+~q yê&ÉTø£ À Òì Ò<ë uÛÑÁ<ä|ü]Ãq qeT÷Hê(\T) eT]j·TT /

Ò<ë eT÷*ø±>∑D≤\ eqs¡T\ e÷]Œ&ç— ã~©‘√ Ç$T&çe⁄qï düVü≤jÓ÷>∑

|ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº\qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« dü+ã+~Û‘· XÊK\T / eT+Á‹‘·«

XÊK\ ÄyÓ÷<ä+‘√ #|ü≥º&ÉeTe⁄‘·T+~.

8) düVü≤jÓ÷>∑T\T düVü≤jÓ÷>∑ ÁbÕC…≈£îº |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\qT Bì ø√dü+

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú‘√ ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î<äTs¡TÃø√≈£î+<ë

@<ì $<Ûëq+˝À ‘·èrj·T|üøå±ìøÏ ‘Ó*j·T #j·T&É+ Ò<ë ãB© #j·T&É+

#˚j·T≈£L&É<äT.


149

9) nÏº ÁbÕC…≈£îº\ |ü]XÀ<Ûäq |òü*‘ê\ Ä<Ûës¡+>± |ü]XÀ<Ûäq |üÁ‘·+(\T),

|ü⁄düÔø£+(\T), qyÓ÷<äT |üPs¡«ø£ Á|üyX #·s¡ (\T) ñ‘·Œ‹Ô(\T) Ä+XÊ\

Á|ü#·Ts¡DqT uÛ≤s¡rj·T düVü≤jÓ÷– eTT+<ädüTÔ ÄyÓ÷<ä+ ˝Ò≈£î+&Ü


10) ÁbÕC…≈£îº neT\T˝À uÛ≤>∑+>±, uÛ≤s¡‘·<X+ qT+&ç e÷]Œ&ç Ò<ë ãB©

#düTø=qï düVü≤ |ü]C≤„Hêìï nÏº |ü]C≤„HêìøÏ |üÁ‘ê\T düeT≈£Ls¡Ã&ÜìøÏ

M\T>± C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î ìy~+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

11) düVü≤jÓ÷>∑ ÁbÕC…≈£îº ÁøÏ+<ä uÛ≤s¡‘·<X+ qT+&ç e÷]Œ&ç #düTø=qï eT]j·TT

/ Ò<ë ã~© #düTø=qï Jeeqs¡T‘√ düVü≤|ü]C≤„HêìøÏ dü+ã+~Û+∫q

@<˚ì Á|ü#·Ts¡D(\T)˝À á |ü]C≤„Hêìï n+~+∫q |ü]C≤„q

Vü≤≈£îÿ<ës¡T\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄ìe«&ÉeTe⁄‘·T+~.

12) ÁbÕC…≈£îº <ë«sê ø£qT>=ìq Ò<ë n_Ûeè~∆ |ü]Ãq @<ì ø=‘·Ô XÊg

eØZø£s¡D— C≤‹(\T), »qT´dü+ã+<Ûä düeT÷Vü≤+(\T),

kÕ>∑T(\T), <Û√s¡DÏ(\T) Ò<ë ÁX‚DÏ(\T)\qT C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡

dü+düú≈£î ìy˚~+#·&ÉeTe⁄‘·T+~. ˇø£ Ä<Ûës¡qeT÷HêqT #·≤ºìøÏ

nqT>∑TD+>± ìπs›•+∫q ìøÏåwüÔ kÕúq+˝À &çbÕõŸ #j·T&ÉeTe⁄‘·T+~.

13) düVü≤jÓ÷>∑ |ü]XÀ<Ûäq ÁbÕC…≈£îº≈£î sêh Ò<ë πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ dü+ã+~Û‘·

eT+Á‹‘·« XÊK / XÊK ÄyÓ÷~+#ê*‡e⁄+~.

14) nìï dü+ã+~Û‘· $esê\‘√ bÕ≥T>± ÄyÓ÷<ä+ Á|ü‹ì C≤rj·T

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú≈£î |ü+|ü&ÉeTe⁄‘·T+~.

15) JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ 2002 C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, dü+ã+~Û‘·

Ä+XÊ\ > ∑ T]+∫ eT]+‘ · d üe÷#ês ¡+ ø√d ü+

&ÉãT¢ &ÉãT¢ &ÉãT¢ .mdt_mÇ+&çj·÷.zÄsYõ qT #·÷&É+&ç.

m|òt. HÓ+. C…. 22018/46/2003 dæ.mdt.dæ (_dæ)



150

HÓ+. 26`15/2007 ` dæmdtdæ



|üsêés¡DY uÛÑeHé

dæõz ø±+ô|¢ø‡, ˝À~∏s√&é,

q÷´&Ûç©¢ ` 110003

‘B : Ä>∑wüßº 28, 2008

ñ‘·Ôs¡Te⁄

$wüj·T+ : JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ 2002 ÁøÏ+<ä ìøÏå|üÔ kÕúHê\qT ìπs›•+#·&É+.

2006, qe+ãs¡T 8e ‘B >∑\ mdt.z. 1911 (Ç) Á|üø£≥q˝À 6, 12, $uÛ≤>±\‘√

bÕ≥T>± JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ 2002˝Àì 39e $uÛ≤>∑+ (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq

n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì |üsêés¡D n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK, uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+

Ç+<äTeT÷˝+>± Jeeqs¡T\ $$<Ûä s¡ø±\≈£î #·≥º+ ÁøÏ+<ä ìøÏå|üÔ kÕúHê\T>± eéVü‰]+#+<äT≈£î

á ÁøÏ+~ dü+düú\qT ìπs›•düTÔqï~.

es¡Tdü dü+düú ù|s¡T Je eqs¡T s¡ø£+

dü+K´

1. uÀ≤ìø£ Ÿ düπs« Ä|òt Ç+&çj·÷, ø√\ø£‘êÔ eèø£å C≤‘·T\T (dü+eè‘·

;»eè+‘·eTT\T) Meè‘·

;»eè+‘·eTT\T

151

2. Hwüq Ÿ ã÷´s√ Ä|òt bÕ¢+Ÿ C…HÓÏø Øk ¬s‡dt, f…]&√ô|ò’Ÿ‡, bÕ∫ C≤‹

q÷´&Ûç©¢. (C≤rj·T »qT´ dü+ã+~Û‘· yÓTTø£ÿ\T |üP‘· Òì yÓTT\ø£\T,

»qTéqs¡T\ dü+düú, q÷´&Ûç©¢) ô|<ä› •©+Á<ë\T, XË’e˝≤\T

eèø£å »qT´ dü+ã+<Ûä eqs¡T\T

3. Hwüq Ÿ uÀ≤ìø£ Ÿ ØôdsYÃ ÇHédæº≥÷´Ÿ, eèø£å C≤‘·T\T (dü+eè‘·

\ø√ï ;»eè+‘·eTT\T Meè‘·

;»eè+‘·eTT\T, ô|ò]&√ô|ò’Ÿ‡,

bÕ_C≤‹yÓTTø£ÿ\T, |üP‘· Òì

yÓTT\ø£\T, ô|<ä› •©+Á<ë\T,

XË’e˝≤\T

4. uÛ≤s¡rj·T n≥MXÊg |ü]XÀ<Ûäq, eèø£å C≤‘·T\T, ;»eè+‘·eTT\T

$<ë´ eT+&É*, &ÓÁVü‰&É÷Hé (dü+eè‘· ;»eè+‘·eTT\T,

(n≥M |ü]XÀ<Ûäq dü+düú, &ÓÁVü‰&É÷Hé, ÇHédæº≥÷´Ÿ Äeè‘· ;»eè+‘·eTT\T

Ä|òt bòÕ¬sdtº C…HÓÏø‡ Á° Á;&ç+>¥, ø=j·T+ã‘·÷Ôs¡T, f…]&√ô|’Ÿ‡, bÕ∫ C≤‹

Á≤|òæø£ Ÿ bòÕ¬sdtº ØôdsYÃ ÇHédæº≥÷´Ÿ, yÓTTø£ÿ\T, |üP‘· Òì yÓTTø£ÿ\T,

»ã Ÿ|üPsY, eT.Á|ü) ô|<ä› •*+Á<ë\T, XË’e˝≤\T)

5. p˝≤õø£ Ÿ düπs« n|òt Ç+&çj·÷, ø√\ø£‘êÔ »s‘·TC≤‹ dü+ã+<Ûä

Jeeqs¡T\T

6. Hwüq Ÿ ã÷´s√ Ä|òt j·÷ìeT Ÿ C…HÓÏø ô|+|ü⁄&ÉT »+‘·Te⁄\

Øk ¬s‡dt, ø£sêï Ÿ, Vü≤sê´q sêÁwü+ »qT´dü+ã+<Ûä eqs¡T\T

7. Hwüq Ÿ ã÷´s√ Ä|òt |òæwt C…ìÏø Øk ¬s‡dt eT‘·‡´ »qT´dü+ã+<Ûä eqs¡T\T

\ø√ï, ñ‘·ÔsYÁ|ü<˚XŸ

8. Hwüq Ÿ ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt zwüH√Á>∑|ò” >√yê düeTTÁ<ä »qT´dü+ã+<Ûäeqs¡T\T

9. uÛ≤s¡‘· eq´ ÁbÕDT\ dü+düú, &ÓÁVü‰&É÷Hé s¡øÏå‘· ÁbÕ+‘ê\˝À

»+‘·Tdü+ã+<Ûä eqs¡T\T


152

10. C≤rj·T eé kÕj·T |üs¡+>± eTTKýÓTÆq eékÕj·T|üs¡+>±

dü÷ø£åàJe⁄\ dü+düú, eTÚHê‘Y uÛÑ+»Hé, eTTKéTsTTq dü÷ø£åàJe⁄\T

ñ‘·ÔsYÁ|ü<˚XŸ

11. ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt yÓTÆÁø√_j·T Ÿ f…ø±ï\J, #·+&Ûû|òüTsY dü÷ø£åàJe⁄\T

12. H˚wüq Ÿ ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt yÓ’sê\J, |üPD… yÓ’s¡dt\T

13. uÛ≤s¡rj·T eékÕj·T |ü]XÀ<Ûäq dü+düú, q÷´&Ûç©¢ dü÷ø£åàJe⁄\T / •©+Á<ë\T

2. #·≥º+˝Àì 39e $uÛ≤>∑+ (2)e ñ|ü $uÛ≤>±ìï qqT dü]+∫, ìπs›•+∫q ìøÏå|üÔ

kÕúHê\T C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú (mdt_@)# ø√]q $<Ûä+>± &çmHé@

|òæ+>∑sY Á|æ+Ÿ‡ e+Ï |ü<ësêúìøÏ dü+ã+~Û+∫q dü+ã+~Û‘· düe÷#ês¡+‘√ düVü‰

#·≥º+˝Àì 19e $uÛ≤>∑+ ìã+<Ûäq\ø£qT>∑TD+>± $ìjÓ÷–+∫q Jyêes¡D |ü<ës¡ú+

Ä<Ûës¡ qeTTHê\T>± ÁbÕ‹ì<Ûä qeTTHê\qT düTs¡øÏå‘· dü+s¡ø£åD˝À e⁄+#ê*.

3. es¡Tdü dü+K´ 1,3,4,5,10,11,12,13 \˝Àì ìπs›•‘· ìøÏå|üÔ kÕúHê\T ˇø£ ø=‘·Ô

XÊg eØZø£s¡DqT ø£qT>=ìq meπsì e´øÏÔ# ìø£å|üÔ+ #j·Tã&çq ‘·s¡Vü‰ qeT÷HêqT

≈£L&Ü #·≥º+˝Àì 39e $uÛ≤>∑+, (3)e ñ|ü $uÛ≤>±qqTdü]+∫ düTs¡øÏå‘· dü+s¡ø£åD˝À

e⁄+#ê*.

4. á ñ‘·Ôs¡Te⁄qT düeTs¡ú n~Ûø±] ÄyÓ÷<ä+‘√ C≤Ø#j·T&ÉeTsTT+~.

(m|òt HÓ+. 28`14/2008 dæ.mdt.3 (mHé_@)



153

á ÁøÏ+~ yê]øÏ

1) &Ó’¬sø£ºsY, u§≤ìø£ Ÿ düπs« Ä|òt Ç+&çj·÷, dæõz ø±+ô|¢ø˘‡, <ÛäsY¶ m+mdtz _*¶+>¥,

u≤¢ø˘ m|òt, &çm Ÿ u≤¢ø˘, ôdø±ºsY 1, kÕ Ÿº Òø˘ dæ°, ø√\ø£‘êÔ ` 700 064.

2) &Ó’¬sø£ºsY, E˝≤õø£ Ÿ düπs« Ä|òt Ç+&çj·÷, (C…&émdt◊) ÁbÕDÏ $C≤„q uÛÑeHé, m+ù≤¢ø˘,

q÷´ Ä*b˛sY, ø√ Ÿø£‘êÔ ` 700 053.

3) &Ó’¬sø£ºsY, Hwüq Ÿ ã÷´s√ Ä|òt bÕ¢+Ÿ C…HÓÏø ]k ¬s‡dt (C≤rj·T »qT´dü+ã+~Û‘·

»qTéqs¡T\ dü+düú) |üPdü ø±´+|üdt, q÷´&Ûç©¢ ` 110012.

4) &Ó’¬sø£ºsY, H˚wüq˝Ÿ u§≤ìø£ Ÿ ØôdsYÃ ÇHédæº≥÷´Ÿ, sêD≤Á|ü‘ê|t e÷sYZ, |æ.|æ.HÓ+.

436, \ø√ï ` 226001, ñ‘·ÔsY Á|ü<XŸ.

5) &Ó’¬sø£ºsY »qs¡\T, uÛ≤s¡rj·T n≥MXÊg |ü]XÀ<Ûäq, $<ë´ eT+&É*, |æ.z. q÷´ bòÕsYdtº‡,

&ÓÁVü‰&É÷Hé ` 248 006, ñ‘·ÔsêK+&é

6) &Ó’¬sø£ºsY Hwüq Ÿ ã÷´s√ Ä|òt j·÷ìeT Ÿ C…HÓÏø ]k ¬s‡dt (C≤rj·T »qT´dü+ã+~Û‘·

|üX¯óeqs¡T\ dü+düú) eTø£sê+|üPsY ø±´+|üdt, õ.Ï.s√&é u…’bÕdt, ãdü+‘·$Vü‰sY

dü$T|ü+˝À, |æ.z.u≤ø‡ 129, ø£sêï Ÿ (Vü≤sê´Hê) ` 132001.

7) &Ó’¬sø£ºsY Hwüq Ÿ ã÷´s√ Ä|òt |òæwt C…HÓÏø ]k ¬s‡dt (C≤rj·T eT‘·‡´ »qT´dü+ã+<Ûä

eqs¡T\ dü+düú) ¬øHê˝Ÿ]+>¥ s√&é, |æ.z. ~\T≈£îwü, ‘Ó*u≤>¥, \ø√ï`226002,

ñ‘·ÔsY Á|ü<XŸ.

8) &Ó’¬sø£ºsY Hwüq Ÿ ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt zwüH√Á>∑|ò”, <√Hê bòÕ˝≤ `403004, >√yê

9) &Ó’¬sø£ºsY, uÛ≤s¡rj·T eq´ ÁbÕDT\ dü+düú, |æ._. HÓ+. 18, #·+Á<ä u≤ì, &ÓÁVü‰&É÷Hé `

248001, ñ‘·ÔsêK+&é.

10) &Ó’¬sø£ºsY, C≤rj·T eTTK´ eékÕj·T dü+ã+~Û‘· dü÷ø£åàJe⁄\ dü+düú, ≈£îdüe÷sY (b˛dtº

u≤´>¥ ¬ø’‘êe⁄*) b˛dtºu≤ø‡ HÓ+. 6 eTÚHê<Ûé uÛÑ+»Hé, ñ‘·ÔsY Á|ü<XŸ ` 275101


154

11) &Ó’¬sø£ºsY, ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt yÓTÆø√_j·T Ÿ f…ø±ï\J, ôdø±ºs¡T`39`m, #·+&Ûû|òüTsY `

160036.

12) &Ó’¬sø£ºsY, H˚wüq Ÿ ÇHédæº≥÷´Ÿ Ä|òt yÓ’sê\J, 20 m, &Üø£ºsY n+uÒ<äÿsY s√&é, |æ._.

HÓ+. 11, |üPD… ` 411001.

13) &Ó’¬sø£ºsY, Ç+&çj·THé nÁ–ø£\Ãs¡ Ÿ Ødü]Ã ÇHédæº≥÷´Ÿ (uÛ≤s¡rj·T eékÕj·T |ü]XÀ<Ûäq

dü+düú) |üPdüs√&é, q÷´&Ûç©¢.

Á|ü‹ á ÁøÏ+~ yê]øÏ

#ÛÓ’s¡àHé, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, 475, 9e kÂ‘YÁø±dt Ád”ºŸ, ø£|æ ÒX¯«s¡

q>∑sY, ˙\+ø±]j·T, #ÓHÓ’ï ` 600004


155


nkÕ<Ûës¡D

uÛ≤>∑+ (2) ` 3e $uÛ≤>∑+˝Àì (2) ñ|ü $uÛ≤>∑+


q÷´&Ûç©¢, XóÁø£yês¡+ qe+ãs¡T 1, 2008 / ø±]Ôø£ 30, 1930


Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, qe+ãs¡T 17, 2008

mdt.z. 2708 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+) ˝Àì 61e

$uÛ≤>∑+˝Àì (m) K+&É+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì ~>∑Te |üÏºø£ À

2e >∑&ç À dü÷∫+∫q n~Ûø±s¡T\≈£î dü<äs¡T #·≥º+ ÁøÏ+<ä •øÏå+#·<ä>∑T Hsê\ $wüj·T+˝À,

ô|’q #Ó|æŒq |üÏºø£ Àì 3e >∑&ç À ‘·‘·‡e÷q qyÓ÷<äT˝À Á|ü‹ ˇø£ÿ] m<äTs¡T>± ì]úwüº|ü]Ãq

n~Ûø±s¡ |ü]~Û˝Àì ÁbÕ+‘ê\˝À |òæsê´<äT\qT <ëK\T #˚j·T&ÜìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

Ç+<äTeTT\+>± n~Ûø±sê\qT ø£*Œ+#·&ÉeTsTT+~. Ç~ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üC≤ Á|üjÓ÷»Hê\

<äècÕº nÏº #·s¡ nedüs¡eTì n_ÛÁbÕj·T |ü&çq≥¢sTT‘ nÏº n~Ûø±sêìï s¡<äT› |üs¡Ãe#·TÃqì

Ò<ë dü«j·T+>± dü<äs¡T $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä n~Ûø±sê\qT ñ|üjÓ÷–+#·e#·TÃqH wüs¡‘·T≈£î Àã&ç

e⁄+≥T+~. n<$T≥+fÒ.

156

2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 61(m) $uÛ≤>∑+

es¡Tdü ÁøÏ+<ä |òæsê´<äT\qT <ëK\T #j·T&ÜìøÏ n~Ûø±s¡ |ü]~Û >∑\ ÁbÕ+‘·+

dü+K´ nBÛø£è‘· n~Ûø±s¡T\T

1. ôd’+ÏdüTº ªdæμ ¨<ë≈£î ‘·≈£îÿe ø±qÏº C≤rj·T uÛ≤s¡‘·<X+ yÓTT‘·Ô+

JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú n~Ûø±s¡T\T

2. ôd’+ÏdüTº ªdæμ ¨<ë≈£î ‘·≈£îÿe ø±qÏº sêh dü+ã+~Û‘· sêh+ yÓTT‘·Ô+

JeyÓ’$<Ûä eT+&Éfi¢ n~Ûø±s¡T\T

3. ôd’+ÏdüTº ªdæμ ¨<ë≈£î ‘·≈£îÿe ø±qÏº uÛ≤s¡‘· dü+ã+~Û‘· ÁbÕ+rj·T

Á|üuÛÑT‘·«+, |üsêés¡D, n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·« XÊK ø±sê´\j·÷\ n~Ûø±s¡ |ü]~Û

ÁbÕ+rj·T ø±sê´\j·÷\˝Àì n~Ûø±s¡T\T. ÁøÏ+~ >∑\ sêÁcÕº\ yÓTT‘·Ô+

m|òt. HÓ+. 28`14/2008`dæ.mdt.3 (mHé_@)

@.¬ø. >√j·T Ÿ, dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù


157


nkÕ<Ûës¡D

uÛ≤>∑+ (2) ` 3e $uÛ≤>∑+˝Àì (2) ñ|ü $uÛ≤>∑+


q÷´&Ûç©¢, k˛eTyês¡+, »qe] 12, 2009/ e÷dü 22, 1930


Á|üø£≥q

q÷´&Ûç©¢, »qe] 7, 2009

mdt.z. 120 (Ç) ` 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e #·≥º+) ˝À 61e

$uÛ≤>∑+˝À (m) K+&É+ <ë«sê \uÛÑ eTsTTq n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+

2008, qe+ãs¡T 17e ‘B>∑\ mdt.z. HÓ+. 2708 (Ç) Á|üø£≥q˝À á ÁøÏ+~ ‘·<äT|ü]

dües¡D\qT #düTÔqï~. n<$T≥+fÒ :`

dü<äs¡T Á|üø£≥q˝À :`

|üÏºø£ À es¡Tdü dü+K´ 3 ‘·s¡Tyê‘·, es¡Tdü dü+K´qT 4qT n+<äT˝Àì 2,3, >∑&ÉT\˝À

‘·‘·‡e÷q qyÓ÷<äT\qT #sêÃ*. n<$T≥+fÒ.

158

2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 61(1)e $uÛ≤>∑+

es¡Tdü ÁøÏ+<ä |òæsê´<äT\qT <ëK\T #˚j·T&ÜìøÏ n~Ûø±s¡|ü]~Û

dü+K´ nBÛø£è‘· n~Ûø±s¡T\T >∑\ ÁbÕ+‘·+

4. ªªπs+CŸ n|ò”düs¡¢μμ ¨<ë≈£î ‘·≈£îÿe ø±qÏº yê] dü+ã+~Û‘·

n≥M n~Ûø±s¡T\T n~Ûø±s¡|ü]~Û À

m|òt. HÓ+. 28`14/2008`dæ.mdt.3 (mHé_@)

@.¬ø. >√j·T Ÿ, dü+j·TTø£Ô ø±s¡ <ä]Ù

>∑eTìø£ :` Á|ü<Ûëq Á|üø£≥qqT 2008, qe+ãs¡T 17 ‘B>∑\ mdt.z. HÓ+. 2708 (Ç)

Á|üø£≥q <ë«sê uÛ≤s¡‘· sê»|üÁ‘·+ nkÕ<Ûës¡D dü+∫ø£ À Á|ü#·T]+#·&É+ »]–+~.


159

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh Á|üuÛÑT‘·«+

dü+øÏå|æÔ

2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e πø+Á<ä #·≥º+) `

JeyÓ’$<Ûä ìj·Te÷e[ì s¡÷bı+~+#·&É+ `

Á|üø£≥q ` ñ‘·Ôs¡Te⁄\T ` C≤Ø #j·T&ÉeTsTT+~.

|üsêés¡D, n&Ée⁄\T, XÊÁdüÔ kÕ+πø‹ø£ $C≤„q (n&Ée⁄\T 2) XÊK

õ.z.m+.mdt. HÓ+. 70

‘B : 21.8.2009

á ÁøÏ+~ yêÏì #·<äe+&ç

1. õ.z.m+.mdt. HÓ+. 68, |üsêés¡D, n&Ée⁄\T, XÊÁdüÔ, kÕ+πø‹ø£, $C≤„q (n&Ée⁄\T

2) XÊK ‘B : 11.5.2006

2. ôV’≤<äsêu≤<é˝Àì Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ n≥M eTTK´ Á|ü<Ûëq dü+s¡ø£åD≤~Ûø±] qT+&ç

30.5.2006 ‘B>∑\ ÒK HÓ+. 38483/2004/&ÉãT¢ m Ÿ 3.

3. ôV’≤<äsêu≤<é Àì Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ n≥M eTTK´ Á|ü<Ûëq dü+s¡ø£åD≤~Ûø±] (&ÉãT¢ m Ÿ)

Á|ü<Ûëq eq´ÁbÕDT\ yê¬s¶Hé qT+&ç 15`5`2007 ‘B>∑\ ÒK ÄsYdæ HÓ+. 34483/

&Éã÷¢ m˝Ÿ`3.

ñ‘·Ôs¡Te⁄

1. ô|’ 1e õ.z.˝À 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e πø+Á<ä #·≥º+)˝Àì 22e

$uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ sêh Je yÓ’$<Ûä eT+&É*ì @sêŒ≥T#j·T&ÉeTsTT+~.

160

2. ô|’q #·~$q ¬s+&Ée ÒK˝À ôV’≤<äsêu≤<é Àì Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ n≥M eTTK´ Á|ü<Ûëq

dü+s¡ø£åD≤~Ûø±] (&ÉãT¢ m Ÿ) Á|ü<Ûëq eq´ÁbÕDT\ yê¬s¶Hé 2002 JeyÓ’$<Ûä #·≥º+

(2003˝À 18e πø+Á<ä #·≥º+)˝Àì 63(1)e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+#

Á|üø£Ï+#·ã&çq 2004, JeyÓ’$<Ûä´ ìj·Te÷e[ Ä<Ûës¡+>±, dü<äs¡T #·≥º+˝Àì

ñ<˚›XÊ\qT neT\T|üs¡Ã&ÜìøÏ, ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ JeyÓ’$<Ûä´ ìj·Te÷e[ì

s¡÷bı+~+#·&É+ ø√dü+ Á|ü‹bÕ<äq\T düeT]Œ+#ês¡T.

3. á ÁøÏ+~ Á|üø£≥qqT 24`8`2009 ‘B>∑\ Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ sê»|üÁ‘·+ nkÕ<Ûës¡D

dü+∫ø£ À Á|ü#·T]+#ê*.

(Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ >∑es¡ïs¡T >±] ñ‘·Ôs¡Te⁄ ÁøÏ+<ä, yê] ù|]≥)

C≤qøÏ ÄsY. ø=+&É|æ

Á|üuÛÑT‘·« Á|ü‘˚ ø£ Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù

á ÁøÏ+~ yê]øÏ

ø£MTwüqs¡T, eTTÁ<äD, ùdºwüqØ, k ºs¡T‡, ø=qT>√\T

(eTTÁ<äD $uÛ≤>∑+), Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ, ôV’≤<äsêu≤<é (nqTã+<Ûë\‘√)

(Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nkÕ<Ûës¡D sê»|üÁ‘·+˝À Á|ü#·T]+∫, Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ 100 Á|ü‘·T\qT

düeT≈£LsêÃ\H nuÛÑ s¡úq‘√)

n&Ée⁄\ eTTK´ Á|ü<Ûëq dü+s¡ø£åD≤~Ûø±], Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ, ôV’≤<äsêu≤<é (nqTã+<Ûë\‘√)

n&Ée⁄\ eTTK´ Á|ü<Ûëq dü+s¡ø£åD≤~Ûø±] (&ÉãT¢ m Ÿ) Á|ü<Ûëq eq´ÁbÕDT\ yê¬s¶Hé,

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ, ôV’≤<äsêu≤<é (nqTã+<Ûë\‘√)

á ÁøÏ+~ yê]øÏ Á|ü‘·T\T :

πø+Á<ä |üsêés¡D, n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·« XÊK,

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+, |üsêés¡D uÛÑeHé, dæ.õ.z. ø±+ô|¢ø˘‡,

˝À~∏s√&é, q÷´&Ûç©¢ ` 110 003 (nqTã+<Ûë\‘√)

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ JeyÓ’$<Ûä ìj·TeT ìã+<Ûäq\T

161

ø±s¡ <ä]Ù, C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

475, 9e kÂ‘Y Áø±dt Ád”ºŸ, ˙\+ø±¬s’, #ÓHÓ’ï ` 600 041 (nqTã+<Ûë\‘√)

Á|ü‘´ø£ Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù / Á|ü‘´ø£ ø±s¡ <ä]Ù e´øÏÔ>∑‘· ø±s¡ <ä]ÙøÏ Á|ü‹

Hê´j·T (_) XÊK≈£î Á|ü‹

mdtm|òt/mdt.dæ.

ˆˆñ‘·Ôs¡Te⁄ yTs¡T≈£î |ü+|ü&ÉeTsTT+~ˆˆ

$uÛ≤>∑+ n~Ûø±]


162

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh Á|üuÛÑT‘·«+

|üsêés¡D, n&Ée⁄\T, XÊÁdüÔ kÕ+πø‹ø£ $C≤„q (n&Ée⁄\T 2) XÊK

õ.z.m+.mdt. HÓ+. 70

‘B : 21.8.2009

Á|üø£≥q

15, @Á|æ Ÿ, 2004 ‘B>∑\ q÷´&Ûç©¢ Àì |üsêés¡D n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK õ.mdt.ÄsY.

261(Ç)˝À C≤Ø #dæq 2004, JeyÓ’$<Ûä ìj·Te÷e[‘√ bÕ≥T>± 2002, JeyÓ’$<Ûä

#·≥º+ (2003˝À 18e πø+Á<ä #·≥º+)˝Àì 63e $uÛ≤>∑+ (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ <ë«sê

dü+Áø£$T+∫q n~Ûø±sê\qT |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ Ç+<äTeT÷\+>±

á ÁøÏ+~ ìj·Te÷e[ì #düTÔqï~. ny$T≥+fÒ `

1. dü+Á>∑Vü≤ HêeT+, ÁbÕs¡+uÛÑ+

(1) á ìj·Te÷e[ì ªª2009, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ JeyÓ’$<Ûä´ ìj·Te÷e[μμ nì

|æ\Tee#·TÃqT.

(2) á ìj·Te÷e[ e]Ô+|ü⁄ Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ sêh+ n+‘·ÏøÏ $düÔ]+∫e⁄+≥T+~.

(3) á ìj·Te÷e[ ªªÄ+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sê»|üÁ‘·+μμ˝À Á|ü#·T]+∫q ‘˚B qT+&ç

neT\T˝ÀøÏ edüTÔ+~.

2. ìs¡«#·Hê\T

dü+<äs¡“¤+ Ç‘·s¡ $<Ûä+>± nedüs¡eTsTTq|ü⁄&ÉT $TqVü‰, á ìj·Te÷e[˝À

(1) ªª#·≥º+μμ n+fÒ 2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+ (2003˝À 18e πø+Á<ä #·≥º+)

163

(2) ªªdü+düúμμ n+fÒ C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

(3) ªªeT+&É*μμ n+fÒ #·≥º+˝Àì 22e $uÛ≤>∑+˝À (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä

@sêŒ≥T #dæq Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É*

(4) ªªø£$T°μμ n+fÒ #·≥º+˝Àì 41e $uÛ≤>∑+˝À (1)e ñ|ü $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä

kÕúìø£ dü+düú\# @sêŒ≥T #j·Tã&çq JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°.

(5) ªª#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHéμμ n+fÒ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé

(6) ªª|ò”Eμμ n+fÒ á ìj·Te÷e[ ÁøÏ+<ä ìã+~Û+#·ã&çq @<ì |ò”E

(7) ªªbòÕs¡+μμ n+fÒ á ìj·Te÷e[øÏ »‘·|ü]Ãq bòÕs¡+.

(8) ªªsêh Á|üuÛÑT‘·«+μμ n+fÒ Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ sêh Á|üuÛÑT‘·«+.

(9) ªªdüuÛÑT´&ÉTμμ n+fÒ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* düuÛÑT´&ÉT. Ç+<äT˝À #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé /

#ÛÓ’s¡àHé ≈£L&Ü #] e⁄+≤s¡T.

(10) ªª$uÛ≤>∑+μμ n+fÒ #·≥º+˝Àì ˇø£ $uÛ≤>∑+

(11) ªªdüuÛÑ ø±s¡ <ä]Ùμμ n+fÒ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh JeyÓ’$<Ûä eT+&É* düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù

nì ns¡ú+.

(12) á ìj·Te÷e[˝À ìs¡«∫+#·≈£î+&Ü, #·≥º+˝À ìs¡«∫+#·ã&çq |ü<ë\T,

|ü<äC≤˝≤\≈£î ñ|üjÓ÷–+#·ã&ç #·≥º+˝À yêÏøÏ es¡Tdü>± ìπs›•+∫q n<

nsêúìï ø£*–e⁄+≤sTT.

3. #ÛÓ’sY |üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé m+|æø£, ìj·÷eTø£ $<Ûëq+

(1) eT+&É* #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, dæús¡ $ìjÓ÷>∑+˝ÀqT,

Á|üjÓ÷»Hê\qT Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\˝À ‘·–q+‘·

|ü]C≤„Hêìï nqTuÛÑyêìï ø£*–e⁄qï Á|üdæ<ä∆ e´øÏÔ>± e⁄+&Ü*.

(2) eT+&É* #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé qT sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ìj·T$T+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.


164

(3) Á|ü‹ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé ìj·÷eTø±ìï #·≥º+˝Àì 22e $uÛ≤>∑+, (4) ñ|ü

$uÛ≤>∑+˝Àì (m) K+&É+ ìã+<Ûäq\ Á|üø±s¡+>± &Ó|üP´fÒwüHé ÁbÕ‹|ü~ø£q

Ò<ë sêh Á|üuÛÑT‘·«+ yÓ\T|ü\ qT+&ç m+|æø£ <ë«sê >±ì #j·÷*.

(4) 3e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä ìj·÷eTø±ìï Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù H˚‘·è‘·«+˝À

á ñ<›X+ ø√dü+ @sêŒ≥T #j·Tã&çq Á‹düuÛÑ ôdsYÃ ø£$T° dæbòÕs¡düTô|’

#j·÷*. nsTT‘, sêh Á|üuÛÑT‘·«+˝À |üì#düTÔqï n~Ûø±] $wüj·T+˝À Äj·Tq

ôVA<ë Á|üuÛÑT‘·« eTTK´ ø±s¡ <ä]Ù ø£+fÒ ‘·≈£îÿe e⁄+&Ésê<äT.

4. #ÛÓ’s¡àHé / #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé |ü<äM ø±\|ü]$T‹

(1) eT+&É* #ÛÓ’s¡àHé / #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé |ü<äM d”«ø±s¡+ #˚dæq ‘˚B qT+&ç eT÷&ÉT

dü+e‘·‡sê\ |ü<äM ø±\+ e]Ô+|ü⁄˝À e⁄+≥T+~. |ü⁄qsY ìj·Te÷ìøÏ ns¡Ω‘·

e⁄+≥T+~. nsTT‘ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé 65 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ <ëÏq ‘·s¡Tyê‘·

|ü<ä$ì ìs¡«Væ≤+#·sê<äT.

(2) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ø£ dü+ ˇø£ HÓ\ H√°düTqT Áyê‘· |üPs¡«ø£+>±

Çdü÷Ô, ‘·q |ü<ä$øÏ sêJHêe÷ #j·Te#·TÃqT.

(3) á ìj·Te÷e[˝Àì @<ì Ç‘·s¡ ìã+<Ûäq˝À @$T e⁄qï|üŒÏø°, #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé

/ #ÛÓ’s¡àHé |ü<ä$˝À ø=qkÕ–+|ü⁄ sêh Á|üuÛÑT‘·« n;Ûwüº+ yTs¡≈£î e⁄+≥T+~.

5. #ÛÓ’s¡àHé / #ÛÓ’sY |üs¡‡Hé y‘·q+, uÛÑ‘ê´\T

#ÛÓ’s¡àHé / #ÛÓ’sY |üs¡‡Hé≈£î sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Äj·÷ düeTj·÷\˝À ìs¡ísTT+# $<Ûä+>±

nÏº J‘·+, uÛÑ‘ê´\T, ôd\e⁄, |æ+#Û·qT, uÛÑ$wü ì~Û, edü‹, Ç‘·s¡ ã‘êÔ\qT bı+<ä&ÜìøÏ


6. ì|ü⁄D‘· (nq~Ûø±]ø£) düuÛÑT´\ Hê$THwüHé, |ü<äM ø±\|ü]$T‹, uÛÑ‘ê´\T

(1) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD≈£î dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\˝ÀqT, Jeeqs¡T\ düTdæús¡

$ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê ñ‘·ŒqïeTsTTq Á|üjÓ÷»Hê\qT


165

Hê´jÓ÷∫‘·+>± |ü+#·Tø=H n+XÊ\˝ÀqT ì|ü⁄D‘· >∑\ yê] qT+&ç ◊<äT>∑Ts¡T

nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´\qT sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Hê$TH≥T #j·T&ÉeTe⁄‘·T+~.

(2) eT+&É* nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´&ÉT n‘·ì Hê$THwüqT ‘B qT+&ç ˇø£ |üsê´j·T+

eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ ø±\|ü]$T‹ì <ë≥≈£î+&Ü |ü<ä$˝À ñ+≤s¡T.

(3) nq~Ûø±]ø£ düuÛÑT´&ÉT eT+&É* düe÷yXÊ\≈£î Vü‰»s¡Tø±e&É+ ø√dü+ sêh

Á|üuÛÑT‘·«+ ìπs›•+# $<Ûä+>± Á|üj·÷D Ks¡TÃ\T, ~qdü] uÛÑ‘· +, nÏº Ç‘·s¡

uÛÑ‘ê´\qT bı+<ä&ÜìøÏ Vü≤≈£îÿqT ø£*–e⁄+≤s¡T.

7. ì|ü⁄D‘· düuÛÑT´\ U≤∞\qT uÛÑØÔ #j·T&É+

(1) eT+&É*˝Àì ˇø£ ì|ü⁄D‘· düuÛÑT´&ÉT sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘·q #Áyê\T‘√ Áyê‘·

|üPs¡«ø£+>± ‘Ó*j·T|üs¡Tdü÷Ô @ düeTj·T+˝ÀHÓ’Hê ‘·q |ü<ä$øÏ sêJHêe÷

#j·Te#·TÃqT. eT+&É*˝À Ä düuÛÑT´ì kÕúq+ U≤∞ ne⁄‘·T+~.

(2) eT+&É*˝À Äø£dæàø£ U≤∞ì ‘êC≤ Hê$TH˚wüHé <ë«sê uÛÑØÔ#˚j·÷*. U≤∞

uÛÑØÔ#j·T&ÜìøÏ Hê$TH≥T nsTTq e´øÏÔ me] kÕúq+˝À Äj·Tq / ÄyÓT

Hê$TH≥T ø±ã&çHês√ Ä düuÛÑT´ì |ü<äM ø±\|ü]$T‹˝À $T–*q ø±˝≤ìøÏ

e÷Á‘·yT |ü<ä$˝À e⁄+≤s¡T.

8. eT+&É* düuÛÑT´\ ‘=\–+|ü⁄

#·≥º+˝Àì 11e $uÛ≤>∑+˝À ì]›wüº|ü]Ãq @<ì ø±s¡D+ô|’ sêh Á|üuÛÑT‘·«+#

á ñ<›X+ ø√dü+ ìj·T$T+#·ã&çq eTTK´ ø±s¡ <ä]Ù ôVA<ë≈£î ‘·≈£îÿe ø±qÏº

n~Ûø±]# ‘·>∑TØ‹>±, düÁø£eT+>± $#ês¡D »s¡T|ü≈£î+&ÜqT, düuÛÑT´ìøÏ ‘·q yê<äq

$ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ düùV≤‘·Tø£eTsTTq neø±XÊìï Çe«≈£î+&Ü @ düuÛÑT´&çï |ü<ä$

qT+&ç ‘=\–+#·sê<äT.

9. eT+&É* Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+

eT+&É* Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+ ôV’≤<äsêu≤<é À e⁄+≥T+~.


166

10. eT+&É* düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù

(1) eT+&É* düuÛ Ñ´ø±s¡´<ä]Ù sêh Á|üuÛ ÑT‘·«+ &Ó|üP´fÒwüHé ÁbÕ‹|ü~ø£q

ìj·T$T+#·&ÉeTe⁄‘·T+~. n‘·ì ìj·÷eTø£ ìj·TeT ìã+<Ûäq\qT sêh

Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTTdüTÔ+~.

2) düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù eT+&É* #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘·«+ ÁøÏ+<ä eT+&É*

s√EyêØ |ü]bÕ\q, ì<ÛäT\ ìs¡«Vü≤D, ø±s¡ Áø£eT+˝Àì $$<Ûä ø±s¡ ø£ ≤bÕ\

neT\T≈£î u≤<Ûä ‘· ø£*– e⁄+≤s¡T.

(3) eT+&É*# C≤Ø#j·Tã& nìï ñ‘·Ôs¡Te⁄\T Ò<ë dü÷#·q\T düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù

dü+‘·ø£+‘√ Ò<ë eT+&É* <ëì ‘·s¡|òü⁄q n~Ûø±s¡+ Çe«ã&çq meπsì Ç‘·s¡

n~Ûø±] dü+‘·ø£+‘√>±ì e⁄+&Ü*.

(4) düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù dü«j·T+>± >±ì Ò<ë á ñ<›X+ ø√dü+ n~Ûø±s¡+ bı+~q

n~Ûø±] <ë«sê>±ì, ÄyÓ÷~‘· ã&Ó®Ÿ qT+&ç nìï #Ó*¢+|ü⁄\≈£î eT+ps¡T\qT,

ã≤«&Ü\qT #j·Te#·TÃqT.

(5) düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù eT+&É* ã&Ó®Ÿ À #]Ãq n+#·Hê\≈£î |ü]bÕ\ø£ eT+ps¡T\qT

Çe«&ÜìøÏ n~Ûø±sê\qT ø£*– e⁄+≤s¡T.

(6) düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù eT+&É* jÓTTø£ÿ nìï s¡Vü≤dü |üÁ‘ê\≈£î ÇHé#ÛêØ®>± e⁄+≤s¡T.

yêÏ dü+s¡ø£åD ø√dü+ u≤<Ûä ‘· eVæ≤+#·e\dæ e⁄+≥T+~. Äj·Tq eT+&É* /

sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Ä<•+∫q $<Ûä+>± nÏº |üÁ‘ê\qT <ëK\T #j·÷*.

(7) düuÛÑ´ø±s¡´<ä]Ù eT+&É*øÏ #Ó+~q n~Ûø±s¡T\T, dæã“+~ n+<ä] s¡Vü≤dü´

ìy~ø£\qT Áyêdæ, ìs¡«Væ≤+#ê*. yêÏô|’ #ÛÓ’s¡|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé øö+≥sY dü+‘·ø±ìï

rdüTø√yê*.

(8) düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù eT+&É* Äj·÷ düeTj·÷\˝À n‘·ìøÏ n|üŒ–+∫q $<Ûä+>±

nÏº Ç‘·s¡ n~Ûø±sê\qT ñ|üjÓ÷–+∫ nÏº Ç‘·s¡ $<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#ê*.


167

11. eT+&É* düe÷yXÊ\T

(1) eT+&É* Á|ü<Ûëq ø±s¡ kÕúq+˝À Ò<ë #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé# ìs¡ísTT+# $<Ûä+>±

nÏº Ç‘·s¡ Á|ü<˚X¯+˝À eT÷&ÉTHÓ\\≈£î ˇø£kÕ]øÏ ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü ˇø£

dü+e‘·‡s¡+˝À ø£ dü+ Hê\T>∑T |üsê´j·÷\T düe÷yXeTyê«*.

(2) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé eT+&É*˝Àì ◊<äT>∑Ts¡T düuÛÑT´\≈£î ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü Ç∫Ãq

Áyê‘· |üPs¡«ø£ nuÛÑ s¡úq ô|’q Ò<ë sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Ä<X+ô|’q eT+&É* Á|ü‘´ø£

düe÷yXÊìï @sêŒ≥T #j·Te#·TÃqT.

(3) ˇø£ kÕ<Ûës¡D düe÷yXÊìøÏ 15 s√E\ H√°düTqT, Á|ü‘´ø£ düe÷yXÊìøÏ 3

s√E\ H√°düTqT, nÏº düe÷y˚XÊìï »s¡T|üuÀj˚T Á|ü<˚X¯+, düeTj·T+,

ñ<›XÊìï ‘Ó*j·TCÒdü÷Ô eTT+<ädüTÔ H√°düT düuÛÑT´\≈£î Çyê«*.

(4) Á|ü‹ düe÷y˚XÊìøÏ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+#ê*. Äj·Tq / ÄyÓT

¬>’sYVü‰»Ø˝À Vü‰»s¡sTTq düuÛÑT´\ qT+&ç ø£]ì mqTïø=H Á|æôd’&ç+>∑T n~Ûø±]

n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+#ê*.

(5) eT+&É* ìs¡íj·÷ìï nedüs¡eTsTTq≥¢sTT‘ Vü‰»s¡sTTq düuÛÑT´\ zÏ+>∑T <ë«sê

kÕ<Ûës¡D yÓTC≤]°‘√ rdüTø=q&ÉeTe⁄‘·T+~. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé Ò<ë n‘·ì/

ÄyÓT ¬>’s¡TVü‰»Ø˝À n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+∫q düuÛÑT´&ÉT ¬s+&Ée Ò<ë ìsêíj·Tø£

z≥TqT ø£*–e⁄+≤s¡T.

(6) Á|ü‹ düuÛÑT´&ÉT ˇø£ z≥TqT ø£*– e⁄+≤s¡T.

(7) eT+&É* düe÷yXÊìøÏ ◊<äT>∑Ts¡T düuÛÑT´\ ø√s¡+ e⁄+&Ü*.

(8) düuÛÑT´&ÉT 10 s√E\ H√°düT Çe«≈£î+&Ü @<ì $wüj·÷ìï |ü]o\q ø√dü+

düe÷yX+ eTT+<äT≈£î rdüTø=ìe#Ã Vü≤≈£îÿqT ø£*–e⁄+&És¡T. ◊‘ #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé/

#ÛÓ’s¡àHé ‘·q $#·ø£åD‘√ Ä $<Ûä+>± #j·TeTì n‘·ìì nqTeT‹+∫q|ü⁄&ÉT

$TqVü‰sTT+|ü⁄ e⁄+≥T+~.

(9) düuÛÑT´\≈£î düe÷yX+ H√°düTqT yÓTôd+»s¡T <ë«sê <ëìì ã≤«&Ü #j·T&É+

<ë«sê Ò<ë ‘Ó*dæq n‘·ì ∫e] ìyêdü+ Ò<ë yê´bÕs¡ ∫s¡THêe÷≈£î


168

]õdüºs¡T b˛düTº <ë«sê Ò<ë düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù Äj·÷ dü+<äs¡“¤ |ü]dæú‘·T\˝À

j·TTø£ÔeTì nqTø=ìq $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ $<Ûëq+˝À Çe«e#·TÃqT.

(10) Bì‘√bÕ≥T, eT+&É* á eéVü‰s¡ ˝≤yê<$ ø√dü+ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q

$<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ ø±s¡ $<ÛëHêìï s¡÷bı+~+#·e#·TÃqT.

12. eT+&É*# ì|ü⁄DT\ dü+|òüT+ ìj·÷eTø£+, yêÏ Vü≤≈£îÿ\T

(1) |üP]Ô>± düuÛÑT´\‘√ Ò<ë |üP]Ô>± Ç‘·s¡ düuÛÑT´\‘√ eT]j·TT ø=+‘· eT+~

düuÛÑT´\‘√ Ò<ë ø=+‘· eT+~ Ç‘·s¡ düuÛÑT´\‘√ nÏº ñ<›XÊ\ ø√dü+ eT+&É*

mìï dü+|òü÷\HÓ’Hê, n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± @sêŒ≥T#j·Te#·TÃqT.

(2) eT+&É* düuÛÑT´\T ø±qÏº ì|ü⁄DT\ dü+|òüT+˝Àì düuÛÑT´\T düe÷yXÊ\≈£î Vü‰»s¡T

ø±e&É+ ø√dü+ eT+&É* j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº |ò”E\T, uÛÑ‘ê´\qT

#Ó*¢+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

(3) eT+&É* ‘·q @<ì $<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#·&É+˝À @eπsì e´øÏÔ dü\Vü‰qT Ò<ë

düVü‰j·÷ìï bı+<ä&É+ ñ|üj·TTø£Ôø£s¡eTì |ü]>∑DÏ+∫q e´øÏÔì @<˚ì ‘·q

düe÷yX+ #·s¡Ã\˝À bÕ˝§Zq&ÜìøÏ ÄVü‰«ì+#·e#·TÃqT.

eT+&É*‘√ ø£*dæ |üì#˚düTÔqï nÏº e´øÏÔ Äj·÷ düeTj·÷\˝À eT+&É*#˚

ìs¡ísTT+∫q $<Ûä+>± uÛÑ‘ê´\qT bı+<ä&ÜìøÏ Vü≤≈£îÿ ø£*–e⁄+≤s¡T.

13. eT+&É* kÕ<Ûës¡D $<ÛäT\T

ì]›wüº+>±, Ç‘·s¡ ìã+<Ûäq\≈£î Á|ü‹≈£L˝+ ø±≈£î+&Ü eT+&É* á ÁøÏ+~ $<ÛäT\qT

ìs¡«Væ≤+#·e#·TÃqT.

(1) #·≥º+˝Àì 23e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä düeT≈£L]Ãq $<ÛäT\qT ìs¡«]Ô+#·&ÜìøÏ ø±s¡

$<ÛëHêìï, e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT ìsêú]+#ê*.


169

(2) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\qT dæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q

$ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\ ìcÕŒøÏåø£ Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø±ìøÏ

dü+ã+~Û+∫q @<ì $wüj·T+ô|’ sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dü\Vü‰ Çe«&É+.

(3) sêh Á|üuÛÑT‘·« XÊK\≈£î kÕ+πø‹ø£ dü\Vü‰ düVü‰j·T+, e÷s¡Z <äs¡Ùø£‘ê«ìï

düeT≈£Ls¡Ã&É+.

(4) uÛ≤s¡‘· C≤rj·TT\T @<ì Jeeqs¡T\ yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ Ò<ë Je dü+ã+~Û‘·

düπs« Ò<ë Je $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ #dæq nuÛÑ s¡úq\≈£î ÄyÓ÷<ë\qT eT+ps¡T

#j·T&É+ <ë«sê Ò<ë Ç‘·s¡ $<Ûä+>± Áø£eTãB∆ø£]+#·&É+.

(5) sêh JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD eP´Vü≤+, ø±sê´#·s¡D Á|üD≤[ø£qT s¡∫+#·&ÜìøÏ,

neT\T #j·T&ÜìøÏ M\T ø£*Œ+#·&É+.

(6) n<Ûä j·THê\qT ìs¡«Væ≤+#·&É+, <äsê´|ü⁄Ô\T, |ü]XÀ<Ûäq\≈£î u≤<Ûä ‘· eVæ≤+#·&É+.

(7) Jyêes¡D JeyÓ’$<Ûä´ dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+,

Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q+ $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\ ìcÕŒøÏåø£,

Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø£+ n+XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫ kÕ+πø‹ø£, >∑D≤+ø£ düe÷#ês¡+,

ìj·TeT dü+|ü⁄Ï\T, dü+Væ≤‘·\T Ò<ë e÷s¡Z<äs¡Ùø±\ ùdø£s¡DqT, dü+ø£\Hê\

Á|ü#·Ts¡D\qT #|ü≥º&É+.

(8) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q+

$ìjÓ÷>∑+ <ë«sê düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\ ìcÕŒøÏåø£, Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø£+

n+XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫ Á|ükÕs¡ e÷<Ûä e÷\ <ë«sê ø£ düeTÁ>∑ ø±s¡ Áø£e÷ìï

ìs¡«Væ≤+#·&É+.

(9) Jyêes¡D JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, yêÏ n+XÊ\ düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+, ø±s¡ ø£s¡Ô\

ø√dü+ ìj·TT≈£îÔ\sTTq Ò<ë ìj·TT≈£îÔ\qT #j·÷\ì Ä•düTÔqï dæã“+~øÏ

•ø£åD ø±s¡ Áø£eT s¡÷|üø£\Œq, ìs¡«Vü≤D.

(10) düeTs¡úe+‘·eTsTTq ìs¡«Vü≤D, n_Ûeè~∆, düTdæús¡ $ìjÓ÷>±\T e⁄+&˚˝≤

#·÷&É≤ìøÏ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡T¢, m\Áø±ºìø, &≤uÒdt\ <ë«sê Jeeqs¡T\T,


170

düVü≤dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ ø√dü+ &≤uÒdt\qT kÕú|æ+#·&ÜìøÏ, düe÷#ês¡+,

|üÁ‘ê\qT düeT≈£LπsÃ eédüú\qT ø£*Œ+#·&ÜìøÏ #·s¡ \qT rdüTø√e&É+.

(11) #·≥º+ |üÏwüºe+‘·+>± neT\Tø√dü+, dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+ Hê´jÓ÷∫‘·

Á|üjÓ÷»q |ü+|üø±ìøÏ dü+ã+~Û+∫ nìï n+XÊ\˝À yêÏ ns¡úe+‘·eTsTTq

uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìøÏ M\T ø£*Œ+#·&ÜìøÏ Áyê‘·|üPs¡«ø£+>± Ò<ë düeTT∫‘· eTÚœø£

e÷sêZ\ <ë«sê JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\≈£î Ä<XÊ\qT Çe«&É+.

(12) eT+&É* |üìrs¡T, #·≥º+, <ëì ÁøÏ+<ä ìj·÷eTe[ neT\T >∑T]+∫ sêh

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ìy~+#·&É+.

(13) m|üŒÏø£|ü&ÉT Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D |ò”E\qT dæbòÕs¡T‡ #j·T&É+, ìs¡ísTT+#·&É+,

düe]+#·&É+, edü÷\T #j·T&É+.

(14) Jeeqs¡T\T, düVü≤|üs¡C≤„Hê\ô|’ yT<∏ëdü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ\‘√ düVü‰ Hê´j·T|üs¡yÓTÆq

Vü≤≈£îÿ\ s¡ø£åD e⁄+&˝≤ #·÷&É≤ìøÏ $<ÛëHê\qT s¡÷bı+~+#·&É+. Ç+<äT˝À

düeTT∫‘·+>± nÏº düe÷#ês¡ s¡Vü≤dü ‘·qT b˛wæ+# eédüú\T, Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä

]õdüºs¡¢\˝À qyÓ÷<äT #j·Tã&çq düe÷#ês¡ s¡ø£åD n+XÊ\T #] e⁄HêïsTT.

(15) ì]∆wüº ñ<›XÊ\ ø√dü+ JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\≈£î düVü‰j·Tø£ Á>±+≥¢qT

eT+ps¡T #j·T&É+.

(16) #·≥º+ neT\T dü+<äs¡“¤+>± @<ì ÁbÕ+‘êìï uÛÖ‹ø£ ‘·ìFì #|ü≥º&É+.

(17) JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, JeyÓ’$<Ûä ÄÁ•‘· eè‘·TÔ\ Á|üD≤[ø£ s¡#·q, ìs¡«Vü≤D≈£î

dü+ã+~Û+∫q nìï s¡+>±\˝ÀqT kÕúìø£ kÕúsTT qT+&ç sêh kÕúsTT es¡≈£î

nìï kÕúsTT\˝ÀqT, @ø°ø£s¡D »]π>˝≤ #·÷&É≥+. <ëìe\¢ nÏº s¡+>±\T,

|ü]bÕ\ø£ kÕúsTT\T dü+s¡ø£åD, düTdæús¡ $ìjÓ÷>∑+ n+XÊ\˝À düeTs¡úe+‘·+>±

ø£èwæ#j·T&ÜìøÏ M\T ø£\T>∑T‘·T+~.

(18) eT+&É* ‘·q dü«+‘· sêã&ÉT\T, n+‘>±ø£ sêh, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«\ $\Te

‘·–Z+|ü⁄\qT #s¡TÃ‘·÷ yê]¸ø£ ã&Ó®ŸqT ‘·j·÷s¡T#j·T&É+. nsTT‘, πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·«+ #˚dæq πø≤sTT+|ü⁄qT sêh Á|üuÛÑT‘·«+#˚ ÄyÓ÷~+#·ã&çq

ìã+<Ûäq\ø£qT>∑TD+>± ìs¡«Væ≤+#ê*.


171

(19) nìï n+#·Hê\≈£î |ü]bÕ\ø£, kÕ+πø‹ø£ eT+ps¡T\qT #j·T&ÜìøÏ eT+&É*

|üP]Ô n~Ûø±sê\qT ø£*–e⁄+≥T+~. nsTT‘, nÏº |ü]bÕ\ø£, kÕ+πø‹ø£

eT+ps¡T n~Ûø±sê\qT nedüs¡eTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± eT+&É*

düuÛÑ ø±s¡ <ä]ÙøÏ ã<ä ≤sTT+#·e#·TÃqT.

(20) eT+&É* $<ÛäT\qT |üÏwüºe+‘·+>± ìs¡«]Ô+#·&ÜìøÏ, nÏº |ü<äe⁄\qT

@sêŒ≥T#ùd dü+<äs¡“¤+ sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ |ü<äe⁄\ @sêŒ≥T ø√dü+ dæbòÕs¡düT

#j·T&É+. nsTT‘ XÊX«‘· / ‘ê‘êÿ*ø£ Ò<ë @<ì dü«uÛ≤e+˝À >∑\<Ó’Hê sêh

Á|üuÛÑT‘·«+ eTT+<ädüTÔ nqTeT‹ Ò≈£î+&Ü nÏº |ü<ä$ì @sêŒ≥T #j·Tsê<äT.

(21) #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\qT HÓs¡ys¡Ã&ÜìøÏ nedüs¡eTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>±,

Ò<ë m|üŒÏø£|ü&ÉT sêh Á|üuÛÑT‘·«+# ìs¡ísTT+∫q $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ $<ÛäT\qT

ìs¡«Væ≤+#·&É+.

(22) dæús¡#·sêdüTÔ\ ¬s+&ç+Ïì bı+<ä&ÜìøÏ, ø£*–e⁄+&É≤ìøÏ, $Áø£sTT+#·&ÜìøÏ,

<ëì ø√dü+ ˇ|üŒ+<ë\qT ≈£î<äTs¡TÃø√e&ÜìøÏ n~Ûø±sêìï ø£*– e⁄+≥T+~.

14. #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé n~Ûø±sê\T, $<ÛäT\T

(1) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé eT+&É* eéVü‰sê\T #·≥º+˝Àì ìã+<Ûäq\T, <ëì ÁøÏ+<ä

#dæq ìj·Te÷e[øÏ nqT>∑TD+>± düeTs¡úe+‘·+>± »]π>˝≤ #·÷&Ü*.

(2) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé eT+&É* n~Ûø±s¡T\T, dæã“+~ô|’ kÕ<Ûës¡D n»e÷sTTw”

n<Ûëø±sê\qT ø£*–e⁄+≤s¡T. eT+&É* eéVü‰sê\ ìs¡«s¡Ôq, ìs¡«Vü≤D ø√dü+

nedüs¡eTsTTq Ä<XÊ\qT C≤Ø#j·Te#·TÃqT.

(3) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé eT+&É* düe÷yXÊ\ìïÏ ìs¡«Væ≤+∫, n<Ûä ø£å‘· eVæ≤+#ê*.

eT+&É* rdüTø=qï nìï ìs¡íj·÷\T dü¬s’q Ø‹˝À neT\T »]π>˝≤ #·÷&Ü*.

(4) #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé eT+&É*# m|üŒÏø£|ü&ÉT n‘·ìøÏ / ÄyÓT≈£î n|üŒ–+∫q

$<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ $<ÛäT\qT ìs¡«Væ≤+#ê*.


172

15. eT+&É* ñ<√´>∑T\ düØ«düT ìj·TeTìã+<Ûäq\T

(1) eT+&É* ñ<√´>∑T\≈£î sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ÁøÏ+<ä ‘·‘·‡düe÷q y‘·q ÁX‚DÏ Àì

Äj·÷ ñ<√´>∑T\≈£î >∑\ ny ìj·TeTìã+<Ûäq\T e⁄+≤sTT. sêh Á|üuÛÑT‘·«+#

Ç‘·s¡ $<Ûä+>± ìs¡ísTT+∫q|ü⁄&ÉT ‘·|æŒ‘˚, kÕ<Ûës¡D+>± ìj·÷eTø£+

ø±+Á≤≈£îº e Ÿ Ò<ë &Ó|ü⁄´fÒwüHé $<Ûëq+˝À e⁄+≥T+~.

(2) eT+&É*˝Àì |ü<äe⁄\ ]Á≈£LŸyÓT+≥T / |ü<√qï‘·T\ $<ÛëHêìï eT+&É*

ÄyÓ÷~düTÔ+~.

16. Je eqs¡T\ $ìjÓ÷>±ìøÏ / ùdø£s¡D ø√dü+ ø±sê´#·s¡D

(1) |ü]XÀ<Û äq ø√dü+ ˝Ò<ë yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ Jeeqs¡T\T,

düVü≤|ü]C≤„Hê\qT $ìjÓ÷–+#·Tø√yê\ì / ùdø£]+#ê\ì ø√s¡T≈£î+≥Tqï

@eπsì e´øÏÔ á ìj·Te÷e[øÏ »‘·|ü]Ãq bòÕs¡+ 1˝À eT+&É*øÏ <äs¡U≤düTÔ

#˚j·÷*. Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔ≈£î nÏº $ìjÓ÷>∑+, |ü]XÀ<Ûäq ø√dü+ nsTTq

dü+<äs¡“¤+˝À s¡÷. 1,000/`\ |ò”EqT, yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑ dü+<äs¡“¤+˝À s¡÷.

10,000/`\ |ò”EqT #Óø Ò<ë &çe÷+&ÉT Á&Ü|òü⁄º s¡÷|ü+˝À »‘·|ü]Ã e⁄+&Ü*.

(2) eT+&É* <äs¡U≤düTÔqT ‘·>∑TØ‹>± eT~+|ü⁄ #˚dæq ‘·s¡Tyê‘·, dü+ã+~Û‘·

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°‘√ dü+Á|ü~+∫q ‘·s¡Tyê‘·, n~ nedüs¡eTì

uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº n<äq|ü⁄ düe÷#êsêìï ùdø£]+∫q ‘·s¡Tyê‘·,

kÕ<ÛäýÓTÆq+‘· es¡≈£î <äs¡U≤düTÔ n+~q ‘˚B qT+&ç eT÷&ÉT HÓ\\˝À|ü⁄

<äs¡U≤düTÔô|’ ìs¡íj·÷ìï rdüTø√e&ÉeTe⁄‘·T+~. á dü+<äs¡“¤+>± #·≥º+˝Àì

ñ<›XÊ\ ø√dü+ ªªdü+Á|ü~+#·&É+μμ nH |ü<ä+˝À Ç‘·s¡ $wüj·÷\‘√ bÕ≥T

á ÁøÏ+~ #·s¡ \T #] e⁄+≤sTT. (1) $ìjÓ÷>∑+ / ùdø£s¡D ø√dü+ #dæq

Á|ü‹bÕ<äqqT kÕúìø£ uÛ≤wü À ãVæ≤s¡+>∑ H√°düTqT C≤Ø #j·T&É+ (2) dü+s¡ø£åD,

eè‘·TÔ\ô|’ Á|ü‹bÕ<äq <ëì Á|üuÛ≤yê\qT kÕ<Ûës¡D düuÛÑ À $#ê]+#·&É+ /

#·]Ã+#·&É+.

(3) <äs¡U≤düTÔ jÓ÷>∑´‘· $wüj·T+˝À dü+‘·è|æÔ #Ó+~q MT<ä≥, eT+&É* n~

j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± ìj·TeTìã+<Ûäq\T $~Û+#·&ÜìøÏ ˝Àã&ç


173

Jeeqs¡T\T, düVü≤|ü]C≤„q+ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ ÄyÓ÷<ëìï eT+ps¡T

#˚j·Tq>∑TqT.

(4) eT+&É* ÄBÛø£è‘· n~Ûø±]# ‘·>∑TØ‹>± dü+‘·ø£+ #j·Tã&çq Áyê‘·|üPs¡«ø£

ˇ|üŒ+<ä+, <äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ $ìjÓ÷>∑+ / ùdø£s¡D≈£î nqTeT‹ì ÇdüTÔ+~.

ˇ|üŒ+<ä+ bòÕs¡+qT eT+&É*# ìs¡ísTT+#·ã&ÉT‘·T+~.

(5) ùdø£s¡D / $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ $~Û+∫q wüs¡‘·T\˝À, <ì¬ø’‘ $ìjÓ÷>±ìøÏ /

ùdø£s¡D≈£î eT+ps¡TqT Çe«&ÉeTe⁄‘·Tqï<√ nÏº Jeeqs¡T dü+s¡ø£åD, |ü]s¡ø£åD

ø√dü+ #·s¡ \qT ì]∆wüº+>± düeT≈£Ls¡Ãe#·TÃqT.

(6) eT+&É* nuÛÑ s¡úq düeTà‹+#·<ä–q~>± Ò<äì n~ uÛ≤$+∫q≥¢sTT‘, n+<äT≈£î

>∑\ ø±s¡D≤\qT qyÓ÷<äT #dæq ‘·s¡Tyê‘· <äs¡U≤düTÔqT ‹s¡düÿ]+#·e#·TÃqT.

‹s¡düÿs¡D ñ‘·Ôs¡Te⁄qT C≤Ø #j·T&ÜìøÏ eTT+<äT <äs¡U≤düTÔ<ës¡T&ÉT ‘·q yê<äqqT

$ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ düùV≤‘·Tø£eTsTTq neø±XÊìï ø£*Œ+#ê*.

(7) eTT+<ädüTÔ düe÷#ês¡+ø√dü+ (1)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+~ ìπs›•+∫q bòÕs¡+˝À

Ç∫Ãq @<ì düe÷#êsêìï s¡Vü≤dü +>± e⁄+#ê*. n+<äT≈£î dü+ã+<Ûä+ Òì

meπsì e´øÏÔøÏ ñ<˚›X¯|üPs¡«ø£+>± >±ì ˝Ò<ë ñ<˚›X¯s¡Væ≤‘·+>±>±ì yÓ\¢&ç


17. $ìjÓ÷>∑+ / ÄyÓ÷<ä+ s¡<äT›

(1) eT+&É* ‘·q+‘·‘êqT>± Ò<ë @yì |òæsê´<äT MT<ä, $ìjÓ÷>∑+ eT+ps¡TqT

ñ|üdü+Vü≤]+∫, á ÁøÏ+~ wüs¡‘·T\ ÁøÏ+<ä Áyê‘·|üPs¡«ø£ ˇ|üŒ+<ëìï s¡<äT›

|üs¡Ãe#·TÃqT.

(a) dü<äs¡T Jeeqs¡TqT $ìjÓ÷–+#·Tø=+≥Tqï e´øÏÔ #·≥º+˝Àì @<ì

ìã+<Û äq\qT ˝Ò<ë <äs¡U≤düT ÔqT nqTeT‹+∫qÏ º wüs¡‘·TqT

ñ\¢+|òæT+#ês¡ì düùV≤‘·Tø£yÓTÆq $XÊ«dü ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’q

(b) e´øÏÔ ˇ|üŒ+<ä+˝Àì ìã+<Ûäq\qT bÕÏ+#·&É+˝À $|òü\eTsTTq|ü⁄&ÉT

(c) $ìjÓ÷>∑ wüs¡‘·T\˝À <ìHÓ’Hê bÕÏ+#·&É+˝À $|òü\eTsTTq MT<ä≥


174

(d) |üsêés¡D |ü]s¡ø£åD, JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, kÕúìø£ esêZ\ Vü≤≈£îÿ\T,

eè‘·TÔ\T, |ü]C≤„q+ n+XÊ\ ìπs›X+‘√ Á|üC≤Á|üjÓ÷»HêìøÏ $|òü÷‘·+

ø£*–q dü+<äs¡“¤+˝À.

(2) nedüs¡eTsTTq $<Ûä+>± nÏº $#ês¡D\T #j·T&É+, Á|üuÛ≤$‘·eTjT´ e´øÏÔøÏ

yê<äq $qT|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ ˇø£ neø±XÊìï ø£*Œ+∫q ‘·s¡Tyê‘· e÷Á‘·yT

s¡<äT› ñ‘·Ôs¡Te⁄ C≤Ø#j·÷*.

(3) eT+&É* nÏº s¡<äT› ñ‘·Ôs¡Te⁄ qø£\TqT $ìjÓ÷>±ìï ìùw~+#·&É+ ø√dü+

n˝≤π> @<ì qwüº+ yêÏ*¢‘, eT~+|ü⁄#dæ, Ä qcÕºìï sêã≥º&ÜìøÏ JeyÓ’$<Ûä

j·÷»e÷q´ ø£$T°øÏ |ü+|æ+#ê*.

18. Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ô|’ Ä+ø£å\T

(1) eT+&É* n~ nedüs¡eTì, düeTT∫‘·eTì uÛ≤$+∫q≥¢sTT‘˚, á ÁøÏ+~

ø±s¡D≤\#˚ Jeeqs¡T\ $ìjÓ÷>∑ Á|ü‹bÕ<äqô|’ Ä+ø£å\T ˝Ò<ë ìùw<ä+

$~Û+#·&ÜìøÏ #·s¡ \qT rdüTø√e&ÉeTe⁄‘·T+~.

(a) $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ´s¡ úqqT @<˚ì n+‘·]+∫b˛‘·Tqï C≤‘·T\ø√dü+

#˚j·T&ÉeTsTT+~.

(b) $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ´s¡ úqqT @<˚ì $\ø£åD, ns¡T<Ó ’q C≤‘·T\ø√dü+

#˚j·T&ÉeTsTT+~.

(c) $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ s¡úq kÕúìø£ Á|ü»\ eè‘·TÔ\T, dü+düÿè‹ Ò<ë kÕúìø£

|ü]C≤„q+ô|’ Á|ü‹≈£L\ Á|üuÛ≤yêìøÏ <ë] rj·Te#·TÃqT.

(d) $ìjÓ÷>∑ nuÛÑ s¡úq »qT´dü+ã+<Ûä Áø£eTø£åj·÷ìøÏ Ò<ë Jyêes¡D eédüú

|üìrs¡TqT Á|üuÛ≤$‘·eTe&ÜìøÏ <ë] rj·Te#·TÃqT.

(e) eqs¡T\ $ìjÓ÷>∑ ñ<›X+ C≤rj·T Á|üjÓ÷»Hê\≈£î <X+ ≈£î<äTs¡TÃø=qï

Ç‘·s¡ dü+ã+~Û‘· n+‘·sê®rj·T ˇ|üŒ+<ë\≈£î $s¡T<ä∆+>± e⁄qï|ü⁄&ÉT.


175

(2) @<ì Ä+ø£å\ $~Û+|ü⁄ ñ‘·Ôs¡Te⁄qT nedüs¡eTsTTq $<Ûä+>± nÏº $#ês¡D\qT

#j·T&É+, dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú\T, JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\qT

dü+Á|ü~+#·&É+, Á|üuÛ≤$‘·eTsTTq e´øÏÔøÏ yê<äqqT $ì|æ+#·Tø√e&ÜìøÏ

neø±XÊìï ø£*Œ+∫q ‘·s¡Tyê‘· e÷Á‘·yT #j·÷*.

19. sêh JeyÓ’$<Ûä ì~Û ìs¡«Vü≤D

(1) sêh JeyÓ’$<Ûä ì<ÛäT\qT eT+&É* düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ù Ò<ë <ëì ‘·s¡|òü⁄q eT+&É*#

ÄBÛø£è‘·+ bı+~q $<Ûä+>± eT+&É*˝À nÏº meπsì Ç‘·s¡ n~Ûø±]

ìs¡«Væ≤+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

(2) ªªsêh JeyÓ’$<Ûä ì~Ûμμ ¬s+&ÉT Á|ü‘´ø£ U≤‘ê|ü<äT›\qT ø£*–e⁄+≥T+~. ˇø£Ï

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ / C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, sêh Á|üuÛÑT‘·«+

qT+&ç n+~q sêã&ÉT\ (Á>±+≥T\T, s¡TD≤\T)≈£î dü+ã+~Û+∫q~. Ç+<äT˝À

eT+&É*# ìs¡ísTT+#·ã&çq $<Ûä+>± nÏº eqs¡T\qT+&ç n+~q sêã&ÉT\T

#] e⁄+≤sTT. eTs=ø£ U≤‘ê|ü<äT› eT+&É* |ò”E, …’ôdqT‡ |ò”E, sêj·T©º,

Ç‘·s¡ sêã&ÉT\≈£î dü+ã+~Û+∫q~.

(3) sêh Á|üuÛÑT‘·«+ <ëì ‘·s¡|òü⁄q #·≥º+ <ë«sê sêh XÊdüqeT+&É*# ‘·>∑TØ‹>±

Á<äe´$ìjÓ÷>∑+ #˚dæq ‘·s¡Tyê‘·, sêh Á|üuÛÑT‘·«+ #·≥º+ ñ<˚›X¯+ø√dü+

$ìjÓ÷–düTÔqï+<äT≈£î n~ j·TTø£ÔeTì uÛ≤$+∫q $<Ûä+>± nÏº q>∑<äT yÓTT‘êÔìï

eT+&É*øÏ #Ó*¢+#·&ÉeTe⁄‘·T+~.

(4) eT+&É* ì~Û ìs¡«Vü≤D, $ìjÓ÷>±ìøÏ dü+ã+~Û+∫q ìs¡ íj·÷\T

bÕs¡<äs¡Ùø£+>±qT, Á|ü»\≈£î »yêãT<ëØ‘·q+>± e⁄+&˚≥≥T¢ #·÷&É≤ìøÏ

$<ÛëHê\ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT s¡÷bı+~+#ê*.

20. U≤‘ê\ yê]¸ø£ ìy~ø£, yê]¸ø£ $es¡D

(1) eT+&É* ‘·q ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ $esê\qT U≤‘ê\ yê]¸ø£ $es¡DqT

düeT≈£Ls¡TÃ‘·÷ Á|ü‹ Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+ ø√dü+ ‘·q yê]¸ø£ ìy˚~ø£qT

‘·j·÷s¡T#j·÷*. <ëìì sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düeT]Œ+#ê*.


176

(2) eT+&É* U≤‘ê\ ìs¡«Vü≤D≈£î ø±s¡´ $<ÛëHêìï bı+<äT|üsêÃ*. eT+&É*

U≤‘ê\qT eT+&É*# á ñ<›X+ ø√dü+ ìj·T$T+∫q #ês¡ºsY¶ nøö+f…+Ÿ#

yê]¸ø£+>± ‘·ìF #j·÷*. sêh nøö+f…+Ÿ »qs¡\T ≈£L&Ü U≤‘ê\qT

‘·ìF #j·Te#·TÃqT. <ëì ì$T‘·Ô+ njT´ e´j·÷ìï eT+&É* #Ó*¢+#·e#·TÃqT.

(3) Á|ü‹ Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+ ø√dü+ ‘·ìF #dæq U≤‘ê\ $es¡D‘√ ø£*|æ eT+&É*

yê]¸ø£ ìy˚~ø£qT sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ ôdô|º+ãs¡T HêÏøÏ

düeT]Œ+#ê*. <ëìe\¢, sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ìy~ø£\qT XÊdüqdüuÛÑ düeTø£å+˝À

e⁄+#·&ÜìøÏ M\T ø£\T>∑T‘·T+~.

21. JeyÓ’$<Ûä yês¡dü‘·« düú ≤\ @sêŒ≥T, ìs¡«Vü≤D

(1) eT+&É* kÕúìø£ dü+düú\T, Ç‘·s¡ ø°\ø£ uÛ≤>∑kÕ«eTT´\‘√ dü+Á|ü~+∫

>∑D˙j·TeTsTTq JeyÓ’$<Ûä $\Te >∑\ ÁbÕ+‘ê\qT yês¡dü‘·« düú ≤\T>±

@sêŒ≥T#j·T&ÜìøÏ M\T>± nedüs¡eTsTTq #·s¡ \qT rdüTø√yê*. eT+&É*

dæbòÕs¡düTô|’, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+# dü+Á|ü~+∫ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ Ä ñ<›X+ yTs¡≈£î

Á|üø£≥qqT C≤Ø #j·÷*.

(2) eT+&É* yês¡dü‘·« düú ≤\ m+|æø£, ìs¡«Vü≤D, Ç‘·s¡ n+XÊ\ô|’ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT

s¡÷bı+~+#ê*. Ç$ dü+ã+~Û‘· JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ø√dü+

ìs¡íj·÷‘·àø£ bÕÁ‘·qT ø£*Œ+#˝≤ #·÷&Ü*.

22. JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ @sêŒ≥T

(1) Á|ü‹ kÕúìø£ dü+düú ‘·q n~Ûø±s¡ |ü]~Û À|ü⁄ ˇø£ JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´

ø£$T°ì @sêŒ≥T#j·÷*. Ä Á|üø±s¡+>±, õ˝≤¢ |ü]wü‘Y, eT+&É\ |ü]wü‘Y

Á>±eT |ü+#êsTTr kÕúsTT˝À n˝≤π> eTTì‡bÕ*°, eTTì‡|ü\T ø±s=ŒπswüHé

kÕúsTT˝À JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\qT @sêŒ≥T #j·÷*‡ e⁄+≥T+~.

(2) (1)e ñ|ü ìj·TeT+ ÁøÏ+<ä @sêŒ≥T#dæq JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T° À

kÕ úìø£ Á|üø £è‹ Á|æj·TT\T, yÓTTø£ÿ\ >∑T]+∫ ‘Ó*dæq ì|ü⁄DT\T,

eékÕj·T<ës¡T\T, ø£\|üjT‘·s¡ n≥M |òü\kÕj·T ùdø£s¡D <ës¡T\T / es¡Ô≈£î\T,


177

eT‘·‡´ø±s¡T\T, $ìjÓ÷>∑ dü+|òü÷\ Á|ü‹ì~Û, kÕe÷õø£ ø±s¡´ø£s¡Ô\T,

$<ëý‘·Ô\T, eqdü+s¡ø£åD dü$T‘·T\T ($mdtmdt), kÕúìø£ dü+düú JeyÓ’$<Ûä

j·÷»e÷q´ ø£$T° ø£s¡Ôyê´\≈£î >∑D˙j·TyÓTÆq ùde\qT n+~+#·>∑\s¡ì

$X«dæ+∫q dü+düú≈£î #Ó+~q @eπsì e´øÏÔ / Á|ü‹ì<ÛäT\ qT+&ç rdüTø=ì

Hê$TH˚≥T #˚j·Tã&çq @&ÉT>∑Ts¡T düuÛÑT´\qT ø£*– e⁄+≥T+~. ôw&É÷´\T¶

≈£î˝≤\T/ ôw&É÷´\T¶ ‘·s¡>∑‘·T\≈£î #Ó+~q düuÛÑT´\ <ëe÷cÕ nÏº ø£$T°ì

@sêŒ≥T#düTÔqï Ä õ˝≤¢ Àì ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T / ôw&É÷´\T¶ ‘·s¡>∑‘·T\ XÊ‘êìøÏ

‘·≈£îÿe e⁄+&Ésê<äT. ô|’ yês¡+<äs¡÷ dü<äs¡T kÕúìø£ dü+düú |ü]$T‘·T\˝À

ìyêdæ‘·T …’ e⁄+&ç, z≥s¡¢ C≤_‘ê˝À qyÓ÷<äsTT e⁄+&Ü*.

(3) kÕúìø£ dü+düú n≥M, eékÕj·T, |üX¯ó>∑D, Äs√>∑ , eT‘·‡´ |ü]ÁX¯eT\T,

$<ë´XÊK\ qT+&ç ˇø=ÿø£ÿs¡T #=|üq Äs¡T>∑Ts¡T Á|ü‘˚ ø£ ÄVü‰«ì‘·T\qT

Hê$TH≥T #j·÷*.

(4) kÕúìø£ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°øÏ |ü<ä$Ø‘ê´

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé>± e⁄+&Ü*. Äj·Tq / ÄyÓT |ü<äMø±\+ kÕúìø£ dü+düú≈£î

#ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé>± Äj·Tq / ÄyÓT ø=qkÕ–q+‘· ø±\+ e⁄+≥T+~.

(5) ø£$T° À Hê$TH≥T ø±ã&çq düuÛÑT´\˝ÀqT+&ç JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°

düuÛÑ ø±s¡ <ä]Ùì m+#·Tø√yê*.

(6) kÕúìø£ XÊdüqdüuÛÑ düuÛÑT´\T, bÕs¡¢yÓT+≥T düuÛÑT´\T $$<Ûä kÕúsTT\˝Àì JeyÓ’$<Ûä

j·÷»e÷q´ ø£$T°\ düe÷yXÊ\≈£î Á|ü‘´ø£ ÄVü‰«ì‘·T\T>± e⁄+≤s¡T.

(7) Á|üuÛÑT‘·« @»˙‡\T, Á|üuÛÑT‘«‘·s¡ dü+düú\T, $<ë´s¡+>∑+, düe÷»+, e´≈£îÔ\

qT+&ç rdüTø=ì JeyÓ’$<Ûä s¡+>∑+˝Àì ì|ü⁄DT\‘√ Ç$T&çe⁄qï ø£ kÕ+πø‹ø£

eT<ä›‘·T düeTT<ëj·÷ìï õ˝≤¢ j·T+Á‘ê+>∑+ @sêŒ≥T #j·÷*. ì|ü⁄DT\ ãè+<ä+

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\≈£î eT<ä›‘·TqT n+~düTÔ+~.

(8) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ ø°\ø£ ø£s¡Ôe´+>± JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD, düTdæús¡

$ìjÓ÷>∑+, JeyÓ’$<Ûä + <ë«sê düeT≈£L&çq Á|üjÓ÷»Hê\ Hê´jÓ÷∫‘· |ü+|üø£+

n+XÊ\qT |üs¡ yøÏå+#·&É+ e⁄+≥T+~. JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\T

Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡¢ ‘·j·÷ØøÏ dü<äTbÕj·÷\qT ø£*Œ+#ê*. ]õdüºs¡¢\˝À

kÕúìø£ Jeeqs¡T\ \uÛÑ ‘·, |ü]C≤„q+, yêÏ yÓ’<ä Ò<ë @<ì Ç‘·s¡ $ìjÓ÷>∑+


178

Ò<ë yêÏ düVü≤dü+ã+~Û‘· dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ô|’ düeTÁ>∑ düe÷#êsêìï

ø£*– e⁄+&Ü*. õ˝≤¢|ü]wü‘Y kÕúsTT JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T° õ˝≤¢

yê´|üÔ Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡T &≤uÒdt HÓŸes¡Tÿ≈£î u≤<Ûä ‘· eVæ≤+#ê*.

Á>±eT |ü+#êsTTr/ eT+&É\ |ü]wü‘Y, eTTì‡bÕ*° / eTTì‡|ü\T ø±s=ŒπswüHé

kÕúsTT˝À eT+&É*# ìs¡ísTT+#·ã&çq Á|üÁøÏj·T, ì]›wü bòÕsêàŸqT ñ|üjÓ÷–dü÷Ô

Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä´ ]õdüºs¡¢qT ‘·j·÷s¡T#˚j·÷*. JeyÓ’$<Ûä´ j·÷»e÷q´

ø£$T°\≈£î Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡¢ À qyÓ÷<äT #dæq |ü]C≤„HêìøÏ s¡ø£åD

e⁄+&˝≤ #·÷&É≥+, Á|ü‘´øÏ+∫ yÓ\T|ü* @»˙‡\T, e´≈£îÔ\# $ìjÓ÷>±ìï

Áø£eTãB∆ø£]+#·&ÜìøÏ u≤<Ûä ‘· e⁄+≥T+~.

(9) JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ Ç‘·s¡ $<ÛäT\T>± ÄyÓ÷<ëìï eT+ps¡T

#˚j·T&ÜìøÏ sêh JeyÓ’$<Ûä´ eT+&É* ˝Ò<ë ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú#˚ <ëìøÏ

ìπs›•+#·ã&çq @<ì n+X+ô|’ dü\Vü‰ Çe«&É+, Jeeqs¡T\qT ñ|üjÓ÷–düTÔqï

kÕúìø£ ∫øÏ‘·‡\T, yÓ’<äT´\ >∑T]+∫q &≤u…dtqT ìs¡«Væ≤+#·&É+ e⁄HêïsTT.

(10) õ˝≤¢, eT+&É\ JeyÓ ’$<Û ä ´ j·÷»e÷q´ ø£$T°\T Ä kÕ úsTT˝À

n_Ûeè~∆ø£s¡eTsTTq, Á|üD≤[ø£ s¡÷|üø£\Œq\ |ü]~Û ÀøÏ JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD

eéVü‰sê\qT rdüTø=ìsêe&ÜìøÏ ø£èwæ #j·÷*.

(11) eT+&É* Á|üC≤ JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡TqT ‘·j·÷s¡T#j·T&É+ ø√dü+ JeyÓ’$<Ûä

j·÷»e÷q´ ø£$T°\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£‘ê«ìï, kÕ+πø‹ø£ eT<ä›‘·TqT düeT≈£LsêÃ*.

nÏº ]õdüºs¡T˝À qyÓ÷<äsTTq düe÷#ês¡+ n+‘·Ïì ãj·TÏ @»˙‡\T,

e´≈£îÔ\#˚ <äT]«ìjÓ÷>∑+, $ìjÓ÷>±\ qT+&ç #·≥ºã<ä∆ s¡ø£åD \_Û+#˚ ≤

#·÷&Ü*.

(12) Jeeqs¡T\T, dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q $ìjÓ÷>±ìøÏ Ç∫Ãq eT+ps¡T\

$esê\T, $~Û+∫q ùdø£s¡D |ò”E $esê\T, bı+~q Á|üjÓ÷»Hê\ $esê\T,

yêÏ |ü+|üø£+ $<Ûëq+ $esê\ >∑T]+∫ ø£$T° ˇø£ ]õdüºs¡TqT ≈£L&Ü

ìs¡«Væ≤+#ê*.

(13) Á>±eT|ü+#êsTTr / eT+&É\ |ü]wü‘Y eTTì‡bÕ*° / eTTì‡|ü Ÿ ø±s=ŒπswüHé

kÕúsTT˝À JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T° yêÏ n~Ûø±s¡ |ü]~Û À $$<Ûä

ñ<›XÊ\ ø√dü+ $$<Ûä bÕØº\T JeyÓ’$<Ûä eqs¡T\T, düVü≤dü+ã+<Ûä |ü]C≤„q+


179

$ìjÓ÷–+#·Tø√e&ÜìøÏ nqTeT‹+#+<äT≈£î ìã+<Ûäq\qT, yê] n~Ûø±s¡

|ü]~Û ÁøÏ+<ä≈£î e#˚Ã ÁbÕ+‘·+ qT+&ç yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+ ø√dü+ @<˚ì

Jeeqs¡T $ìjÓ÷–+#·T≈£î+≥Tqï+<äT≈£î Ò<ë ùdø£]+#·T≈£î+≥Tqï+<äT≈£î

meπsì e´øÏÔ qT+&ç ùdø£s¡D |ò”E\ s¡÷|ü+˝À …M #ÛêØ®\ $~Û+|ü⁄ n+XÊ\qT

ìs¡ísTT+#·e#·TÃqT. Áô|’y≥T uÛÑ÷$T qT+&ç ùdø£]+∫q / kÕ>∑T#dæq eqs¡T\≈£î

#êsY®#dæq …M˝À Á|ü<Ûëq uÛ≤>∑+ uÛÑ÷j·T»e÷ìøÏ / kÕ>∑T<ës¡TìøÏ / |ü]C≤„q

Vü≤≈£îÿ<ës¡T(\T)≈£î Çyê«*. $T–*q yÓTT‘êÔìï JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°

kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û À &çbÕõŸ #j·÷*. Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$TqT+&ç ùdø£]+∫q

/ kÕ>∑T#dæq eqs¡T\≈£î $~Û+∫q …M |üP]Ô yÓTT‘êÔìï JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´

ø£$T° kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì<ÛäT\˝À &çbÕõŸ #j·÷*.

(14) eT+&É* $ìjÓ÷>∑ ìã+<Ûäq\T, JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\ <ë«sê

|ò”E edü÷\T ø√dü+ e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT s¡÷bı+~+#ê*.

(15) Á>±eT |ü+#êsTTr / eTTì‡bÕ*° / eTTì‡|ü\T ø±s=ŒπswüHé kÕúsTT JeyÓ’$<Ûä

j·÷»e÷q´ ø£$T°\T Á|üC≤JeyÓ’$<Ûä ]õdüºs¡¢ Àì n+XÊ\qT ñ|üjÓ÷–dü÷Ô

JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ Á|üD≤[ø£qT ‘·j·÷s¡T #j·÷*. <ëì neT\T ø√dü+

Ò<ë bÕ˝§Zq&ÜìøÏ u≤<Ûä ‘· ø£*– e⁄+≥T+~.

(16) kÕúìø£ dü+düú\T JeyÓ’$<Ûä´ j·÷»e÷q´ ø£$T°\T ¬s>∑T´\s¡T düeTq«j·T

düe÷y˚XÊ\T, kÕúìø£ dü+düú\#˚ ìs¡ísTT+∫q $<Ûä+>± ˝Ò<ë eT+&É*#˚

ì]∆wüº|ü]Ãq $<Ûä+>± nÏº Ç‘·s¡ #·s¡ \ <ë«sê Á|üdüTÔ‘·+ e⁄qï kÕúìø£ dü+düú\

|üìrs¡T‘√ @ø°ø£s¡D »]π>˝≤ #·÷&Ü*.

23. kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û

(1) kÕúìø£ dü+düú kÕúsTT˝À kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Ûì @sêŒ≥T #j·÷*.

(2) eT+&É* #·≥º+˝Àì ñ<›X+ ø√dü+ sêh Á|üuÛÑT‘·«+, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ò<ë

dü+düú qT+&ç <ëìøÏ n+~q @<ì s¡TD≤ìï Ò<ë Á>±+≥TqT kÕúìø£ dü+düú≈£î

düeT≈£LsêÃ*. kÕúìø£ dü+düú n~ >∑T]Ô+∫q Ò<ë eT+&É*# ìπs›•+∫q $<Ûä+>±

Ç‘·s¡ eqs¡T\ qT+&ç nÏº ì<ÛäT\qT ≈£L&Ü bı+<äe#·TÃ.


180

(3) kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Ûì JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°\T ìs¡«Væ≤+#ê*.

JeyÓ’$<Û ä´ ø£$T°\#˚ ì~Û ìs¡«Vü≤D ø√dü+ ìs¡«Vü≤D≤|üs¡eTsTTq

e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT eT+&É* ìsê∆]+#ê*. Ç+<äT˝À Ä<ëj·T e÷sêZ\T, <ëì

|üì rs¡T, dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú˝À düuÛÑT´\+<ä]ø° bÕs¡<äs¡Ùø£‘·‘√

»yêãT<ëØ‘·q+>± e⁄+&É≥+ #] e⁄HêïsTT.

(4) ì~Ûì dü+ã+~Û‘· kÕúìø£ dü+düú n~Ûø±s¡ |ü]~Û ÀøÏ e#Ã ÁbÕ+‘ê\˝À JeyÓ’$<Ûä

dü+s¡ø£åD, n_Ûeè~∆ ø√dü+, Ç|üŒÏes¡≈£î JeyÓ’$<Ûä dü+s¡ø£åD˝À ìeT>∑ïeTsTT

e⁄qïÏº kÕúìø£ Á|ü»\ Á|üjÓ÷»q+ ø√dü+ $ìjÓ÷–+#ê*.

(5) kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä U≤‘êqT eT+&É*# ì]∆wüº|üπsÃ $<Ûä+>± nÏº bòÕsê\˝À,

Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ Ä düeTj·T+˝À ìs¡ísTT+# $<Ûä+>± ‘·j·÷s¡T#j·÷*.

(6) JeyÓ’$<Ûä´ j·÷»e÷q´ ø£$T°\T >∑‘· Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+˝À ‘·q |üP]Ô

ø±s¡ ø£ ≤bÕ\qT düeT≈£Ls¡TÃ‘·÷ ‘·q yê]¸ø£ ìy~ø£qT ‘·j·÷s¡T#j·÷*.

n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q qø£\TqT eT+&É*øÏ, ˇø£ qø£\TqT kÕúìø£ dü+düú

kÕ<Ûës¡D düuÛÑ≈£î düeT]Œ+#ê*.

(7) kÕúìø£ JeyÓ’$<Ûä ì~Û U≤‘ê\qT eT+&É*# ì]∆wüº|üπsÃ $<Ûä+>± nÏº $<Ûëq+˝À

ìs¡«Væ≤+#ê*, ‘·ìF #j·÷*.

24. $yê<ë\ |ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ n|”\T

(1) ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú, eT+&É* eT<Ûä Ò<ë ˇø£ eT+&É*, Ç‘·s¡ eT+&Éfi¢ eT<Ûä

@<ì ñ‘·Ôs¡Te⁄ / Ä<X+ Ò<ë $<Ûëq ìs¡íj·T+˝À @<ì n+X+ô|’ $yê<ä+

ñ‘·ŒqïeTsTTq≥¢sTT‘ Á|üuÛ≤$‘· |üøå±\˝À @<√ ø£Ï n+fÒ ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú

Ò<ë eT+&É* Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº #·≥º+˝Àì 50e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä,

á ìj·Te÷e[øÏ »‘·|ü]Ãq bòÕs¡+`2˝À ˇø£ n|”\TqT πø+Á<ä |üsêés¡D,

n&Ée⁄\ eT+Á‹‘·«XÊK ø±s¡ <ä]ÙøÏ Ò<ë ˇø£ eT+&É* eTs√ eT+&É* eT<Ûä

$yê<ä+ dü+<äs¡“¤+˝À C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé≈£î

<ëK\T #j·÷*.

(2) n|”\T|üÁ‘·+˝À n|”\T<ës¡T πødüT yêdüÔyê\T, $X¯«dæ+∫q ø±s¡D≤\qT,

nuÛÑ ]ú+∫q düVü‰j·T+ $esê\T ‘Ó*j·TCÒj·÷*. n|”\TqT <ëK\T #j·T&É+


181

ø√dü+ n|”\T<ës¡T&ÉT <ì <ë«sê nsTT‘ qwüºb˛‘·THêïs√ Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï

ãÏº nÏº ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<X+ Ò<ë $<Ûëq ìs¡íj·T+ jÓTTø£ÿ n~Ûø±]ø£ qø£\TqT

»‘·#j·÷*. n|”\T |üÁ‘·+ô|’ n|”\T<ës¡T n~Ûø±]ø£ Á|ü‹ì~Û# ‘·>∑TØ‹>±

dü+‘·ø£+ #j·÷*.

(3) n|”\T |üÁ‘êìï n|”\T<ës¡T <˚ì <ë«sê nsTT‘˚ qwüºb˛‘·THêïs√ Äj·÷

dü+<äsê“¤ìï ãÏº nÏº ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<X+ Ò<ë $<Ûëq ìs¡íj·T+ jÓTTø£ÿ n~Ûø±]ø£

qø£\T‘√ bÕ≥T>± Hê\T>∑T Á|ü‘·T\˝À dü«j·T+>± >±ì Ò<ë ‹s¡T>∑T s¡o<äT‘√

]õdüºs¡T b˛dtº <ë«sê >±ì ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<X+ Ò<ë $<Ûëq ìs¡íj·T+ ‘B

qT+&ç 30 s√E\˝À|ü⁄ düeT]Œ+#ê*. nsTT‘, n|” Ò≥T Ä<∏ë]° n|”\TqT

<ëK\T #j·T&É+˝À C≤bÕ´ìøÏ düùV≤‘·Tø£eTsTTq, ‘·–q ø±s¡D+ e⁄+<äì

dü+‘·è|æÔ#Ó+~q≥¢sTT‘˚, n|”˝Ò≥T Ä<∏ë]° ø±s¡D≤\qT Áyê‘·|üPs¡«ø£+>±

qyÓ÷<äT #dæ ô|’q ‘Ó*j·TCÒdæq 30 s√E\T ø±\|ü]$T‹ eTT–dæq ‘·s¡Tyê‘·

nsTT‘ Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<X+ Ò<ë $<Ûëq ìs¡íj·T+ 45

s√E\T eTT–j·T&ÜìøÏ eTT+<äT n|”\TqT <ëK\T #˚j·T&ÜìøÏ

nqTeT‹+#·e#·TÃqT.

(4) n|”\T $#ês¡D ø√dü+ H√°düTqT ‹s¡T>∑T s¡o<äT‘√ ]õdüºs¡T b˛dtº <ë«sê

bòÕs¡+`3˝À Çyê«*.

(5) Á|ü‹ n|”\T |üÁ‘·+‘√ bÕ≥T s¡÷. 100/`\ |ò”EqT »‘·|üsêÃ*.

(6) eT+&É\T\ eT<Ûä´, JeyÓ’$<Ûä´ j·÷»e÷q´ ø£$T°\T ˝Ò<ë JeyÓ’$<Ûä´

j·÷»e÷q´ ø£$T°\ eT<Ûä , JeyÓ’$<Ûä j·÷»e÷q´ ø£$T°, dü+ã+~Û‘·

kÕúìø£ dü+düú\ eT<Ûä $yê<ë\ |ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ ø±s¡ $<ÛëHêìï ì]∆wüº|üsêÃ*.

C≤qøÏ ÄsY. ø=+&É|æ

Á|üuÛÑT‘·« Á|ü‘˚ ø£ Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù,

|üsêés¡D, n&Ée⁄\T,

XÊÁdüÔ kÕ+πø‹ø£ $C≤„q XÊK

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ Á|üuÛÑT‘·«+


182

bòÕs¡+ ` I(16 (1)e ìj·TeT+)

yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑+, düVü≤dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ ø√dü+ Jeeqs¡T\qT

$ìjÓ÷–+#·Tø√e&ÜìøÏ / ùdø£]+#·Tø√e&ÜìøÏ <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+.

uÛ≤>∑+ ` m

1. <äs¡U≤düTÔ<ës¡Tì |üP]Ô $esê\T

(1) |üP]Ô ù|s¡T

(2) XÊX«‘· ∫s¡THêe÷

(3) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À dü+Á|ü~+#·e\dæq e´øÏÔ / @»+Ÿ ∫s¡THêe÷, @yÓ’q

e⁄qï≥¢sTT‘˚—

(4) eédüú dü«s¡÷|ü+ es¡íq (<äs¡U≤düTÔ<ës¡T ø£ e´øÏÔ nsTTq dü+<äs¡“¤+˝À e´øÏÔ>∑‘·

$es¡D)

(5) yê´bÕs¡ dü«uÛ≤e+

(6) dü+düú ≥s√ïes¡T uÛ≤s¡rj·T s¡÷bÕj·T\˝À

2. nuÛ Ñ´]ú+∫q $ìjÓ÷>∑ dü«uÛ≤e+, Jyêes¡D |ü<ës¡ ú+ eT]j·TT / ˝Ò<ë

$ìjÓ÷–+#·Tø√yê\qTø=+≥Tqï düVü≤|ü]C≤„q+ >∑T]+∫ $esê\T, ì]∆wüº düe÷#ês¡+.

(1) Jeeqs¡T\T, yêÏ dü+Á|ü<ëj·Tø£ $ìjÓ÷>∑+ >∑T]Ô+|ü⁄ (XÊÁd”Ôj·T HêeT+)

(2) Á|ü‹bÕ~‘· ùdø£s¡D uÛÖ>√[ø£ Á|ü<X+ (Á>±eT+, eT+&É\+, õ˝≤¢‘√ düVü‰)

183

(3) dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ $es¡D / dü«uÛ≤e+, n~ ø£*–e⁄qï \ø£åD≤\T,

ñ|üjÓ÷>±\T (eTÚœø£, <äkÕÔyE|ü]Ãq)

(4) dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„Hêìï ø£*–e⁄qï meπsì >∑T]Ô+∫q e´øÏÔ / ≈£î≥T+ã+ /

es¡Z+.

(5) ùdø£]+#·e\dæq Jeeqs¡T\ |ü]e÷D+

(6) Jeeqs¡T\qT ùdø£]+#ê\ì Á|ü‹bÕ~+∫qÏº ø±\|ü]$T‹

(7) ùdø£s¡D #˚j·T&ÜìøÏ ø£+ô|ì#˚ n~Ûø±s¡+ Çe«ã&çq e´≈£îÔ\ ù|s¡T¢, yê]

$esê\T.

(8) nuÛÑ ]ú+∫q $ìjÓ÷>∑ ñ<›X+— |ü]XÀ<Ûäq ‘·s¡Vü‰, |ü]~Û‘√ düVü‰, <ëì qT+&ç

bı+<äT‘·Tqï, bı+<ë\ì Ä•düTÔqï yêDÏ»´ $ìjÓ÷>∑ $esê\T

(9) @<ì eqs¡T ùdø£s¡D Ò<ë $ìjÓ÷>∑+ JeyÓ’$<Ûä +˝Àì @<ì n+XÊìøÏ

nbÕj·Tø£s¡e÷? $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê ñ‘·ŒqïeTjT´ Á|üe÷<ä $esê\T.

3. |ü]XÀ<Ûäq, n_Ûeè~∆ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\˝À bÕ˝§ZH @<ì C≤rj·T dü+düú $esê\T.

4. $ìjÓ÷–+#·Tø√yê\ì Ä•düTÔqï eqs¡T ÁbÕ<∏ä$Tø£ >∑eT´kÕúq+ |ü]XÀ<Ûäq, n_Ûeè~∆ì

#˚|üfÒº Á|ü<˚X¯+ >∑T]Ô+|ü⁄.

5. <äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ Ò<ë n‘·qT / ÄyÓT≈£î #Ó+~q <XÊìøÏ ñ<›•+∫q Ò<ë ÁbÕ|æÔ+#·<ä>∑T

Ä]úø£ Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\T. Ç+<äT˝À $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q+

<ë«sê bı+~q @<˚ì y˚T<∏√dü+|ü‹Ô Vü≤≈£îÿ, ù|f…+Ÿ qT+&ç düeT≈£L&ÉT‘·Tqï

Á|üjÓ÷»Hê\T #] e⁄+≤sTT.

6. $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, |ü]C≤„q+ <ë«sê bı+~q yêÏ À <äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ

˝Ò<ë n‘·qT / ÄyÓT≈£î #Ó+~q <˚XÊìøÏ ñ<˚›•+∫q ˝Ò<ë ÁbÕ|æ Ô+#·<ä>∑T

ãjÓ÷f…ø±ï\Jø£ Ÿ, XÊÁd”Ôj·T, kÕe÷õø£ Ò<ë @yì Ç‘·s¡ Á|üjÓ÷»Hê\T.


184

7. $ìjÓ÷–+#·Tø=ìq Jeeqs¡T\T, dü+Á|ü<ëj·Tø£ |ü]C≤„q+ <ë«sê esêZ\≈£î #≈£Lπs

Á|üjÓ÷»Hê\ n+#·Hê.

8. Á|üjÓ÷»q |ü+|üø£+ ø√dü+ Á|ü‹bÕ~+∫q j·T+Á‘ê+>∑+, @sêŒ≥T¢

9. @<ì Ç‘·s¡ düe÷#ês¡+.


Á|ü<X+ : ù|s¡T :

‘B : o]¸ø£ :

|üP]Ô ∫s¡THêe÷ :


185

uÛ≤>∑+ ` _

&çø£¢πswüHé

HqT / yTeTT

(1) Á|ü‹bÕ~‘· Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D eqs¡T\ düTdæús¡‘·≈£î Á|ü‹≈£L\ Á|üuÛ≤yêìï

#·÷|ü<äì

(2) Á|ü‹bÕ~‘· Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D @<ì |üsêés¡D Á|üuÛ≤yêìï ø£\T>∑CÒj·T<äì

(3) Á|ü‹bÕ~‘· Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D Jyêes¡D eédüú\≈£î m˝≤+Ï Á|üe÷<ä+

ø£\T>∑CÒj·T<äì

(4) Á|ü‹bÕ~‘· Jeeqs¡T\ ùdø£s¡D kÕúìø£ esêZ\ô|’ Á|ü‹≈£L\ Á|üuÛ≤yêìï #·÷|ü<äì


HqT / yTeTT <äs¡U≤düTÔ bòÕs¡+˝À bı+<äT|üs¡∫q düe÷#ês¡+ ì»yÓTÆq<äì,

yêdüÔeyÓTÆq<äì @<ì nyêdüÔe / ‘·|ü&ÉT düe÷#êsêìøÏ Hê≈£î / e÷≈£î u≤<Ûä ‘·

e⁄+≥T+<äì Á|üø£ÏdüTÔHêïqT / Á|üø£ÏdüTÔHêï+.

dü+‘·ø£+

Á|ü<X+ : ù|s¡T :



186

bòÕs¡+ ` IIn|”\T |üÁ‘·+ bòÕs¡eTT

(24 (1)e ìj·TeT+)

q÷´&Ûç©¢ Àì uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« |üsêés¡D, n&Ée⁄\T eT+Á‹‘·«XÊK ø±s¡ <ä]Ù

˝Ò<ë

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé/#ÛÓ’s¡àHé düeTø£å+˝À (Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº)

(2002, JeyÓ’$<Ûä #·≥º+˝Àì 50e $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä n|”\T |üÁ‘·+)

n|”\T HÓ+. ______________________ / 20

________________________________________

______________________ n|”\T <ës¡T (\T) / yê~

e¬s‡dt

_________________________

_________________________

______________________ Á|ü‹yê~ (\T)

(Çø£ÿ&É Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú / eT+&É* ôVA<ëqT ù|s=ÿHê*)

187

á ÁøÏ+~ yêdü Ôyê\T, ø±s¡D≤\ô|’ Á|ü‹yê~#˚ C≤Ø #˚j·Tã&çq

_______________ ‘B>∑\ ñ‘·Ôs¡Te⁄≈£î e´‹πsø£+>± á n|”\T |üÁ‘êìï <ëK\T

#j·T&ÜìøÏ n|”\T<ës¡T $qï$+#ês¡T.

1. yêdüÔyê\T :` (Çø£ÿ&É πødüT yêdüÔe n+XÊ\qT dü+øÏå|üÔ+>± ù|s=ÿHê*)

2. ø±s¡D≤\T :` (Çø£ÿ&É n|”\T #j·T&ÜìøÏ >∑\ ø±s¡D≤\qT ù|s=ÿHê*)

a)

b)

3. nuÛÑ ]ú+∫q düVü‰j·T+

a)

b)

c)

4. $q‹ `

a) @<Ó’‘ ô|’q ‘Ó*j·TCÒj·Tã&çq<√ <ëì <äècÕº , Á|ü‹yê~ ñ‘·Ôs¡Te⁄ / ìs¡íj·÷ìï

s¡<äT› |üsêÃ\ì / ø=Ïºyj·÷\ì n|”\T<ës¡T $qÁeT+>± nuÛÑ ]údüTÔHêïs¡T.

b) Á|ü‹yê~# s¡÷bı+~+#·ã&çq $<Ûëq+ / e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T / ìj·÷e÷e[ /

ìã+<ÛäHêefió\qT ____________ yTs¡≈£î s¡<äT› #j·÷* / düe]+#ê* /

ø=Ïº yj·÷*.

c) ____________________________________________


188

5. á n|”\T ø√dü+ |ò”E>± s¡÷. ________________________ \ (s¡÷bÕj·T\T

_________________________________ e÷Á‘·yT) yÓTT‘êÔìï __________ ‘B>∑\

HÓ+. ______________ ñ‘·Ôs¡Te⁄ <ë«sê ______________ yê]øÏ #Ó*¢+#·&ÉeTsTT+~.


Á|ü<X+ : ù|s¡T :



189

|ü]o\q

n|”\T<ës¡T&Ó’q HqT ô|’q ‘Ó*j·TCÒdæq $wüj·T+ Hê≈£î ‘Ó*dæq düe÷#ês¡+, $XÊ«dü+

yTs¡≈£î ì»yÓTÆq<äì Ç+<äTeT÷\+>± Á|üø£ÏdüTÔHêïqT.

_____________________ ‘Bq dü]#·÷&É≥eTsTT+~.

eTTÁ<ä, ∫s¡THêe÷‘√


»‘·|ü]Ãq$ : <ìøÏ e´‹πsø£+>± n|”\TqT <ëK\Tã&ç+<√ Ä ñ‘·Ôs¡Te⁄, Ä<X+ Ò<ë

$<Ûëq ìs¡íj·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q n~Ûø±]ø£ qø£\T.


190

bòÕs¡+ ` III(24 (1)e ìj·TeT+)

]õdüºs¡T b˛düTº <ë«sê / ‹s¡T>∑Ts¡o<äT‘√

q÷´&Ûç©¢ Àì πø+Á<ä uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« |üsêés¡D, n&Ée⁄\T eT+Á‹‘·«XÊK ø±s¡ <ä]Ù

˝Ò<ë

C≤rj·T JeyÓ’$<Ûä ÁbÕ~Ûø±s¡ dü+düú #ÛÓ’sY|üs¡‡Hé / #ÛÓ’s¡àHé düeTø£å+ (Äj·÷ dü+<äsê“¤ìï ãÏº)

n|”\T HÓ+. ______________________ / 200______

áÁøÏ+~ yê] eT<Ûä

___________________________________

___________________________________ : n|”\T <ës¡T(\T)

___________________________________

e¬s‡dt

___________________________________

___________________________________

___________________________________ Á|ü‹yê~ (\T)

áÁøÏ+~ yê]øÏ

___________________________________

___________________________________

___________________________________

191

(H√°düT)

ñ‘·Ôs¡Te⁄ / Ä<X+ / $<Ûëq |üs¡eTsTTq ìs¡íj·÷ìøÏ ($esê\qT Çe«+&ç)

e´‹ πsø £+>± n|”\T <ës ¡ T# ˚ <ëK\T # ˚j · Tã& çq ô| ’ n| ”\TqT

______________________ e<ä› _________________ ‘Bq $#ês¡D #j·T&ÜìøÏ

ìs¡ísTT+#·&ÉeTsTT+<äì, <äj·T#dæ H√°düT>± rdüTø√+&ç.

n|”\T |üÁ‘·+ Á|ü‘·T\qT, n|”\T‘√ bÕ≥T <ëK\T #dæq Ç‘·s¡ nqTã+<Ûë\qT

MT ìπs›X+ ø√dü+ Ç+<äT yÓ+≥ |ü+|ü&ÉeTe⁄‘·Tqï~.

n|”\T $#ês¡D≈£î dü<äs¡T ‘Bq Ò<ë ‘·s¡Tyê‹ ‘~q $#ês¡D≈£î yês¡T Vü‰»s¡T

ø±e&É+˝À $|òü\eTsTTq≥¢sTT‘, $TeTTà\qT @ø£ |üø°åj·TT\T>± e⁄+∫, n|”\TqT

|ü]wüÿ]+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+<äì <äj·T#dæ >∑eTì+#·+&ç.

n|” Ò≥T n~Ûø±] ‘·s¡|òü⁄q

nBÛø£è‘· dü+‘·ø£+<ës¡T (eTTÁ<ä)

Á|ü<X+ : ù|s¡T :



192

Date post:	04-Aug-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	3 times
Download:	0 times

Biodiversity Cover Newnbaindia.org/uploaded/ActBook_Telugu.pdf · JeyÓ’$

Documents