CAP. II. - DE CAUSIS ET SUB)ECTO EUCHAR. - DUB. I. - ART. I.
CAPUT II.De Causis et Subjecto Eucharistiae,
DUBIUM I.De Causis.
201
MinisterEtlcharistiae,
«Ago hic tantum de efficiente, id est« de ministro: in quo quid requìratur ad"confectionem validam, constat tum ex« dictls de sacramentis in genere, tum"ex superioris Capitis Dubio V. - Quid«ad lù:itam requiratur, patebit ex se- quentì Dubio, de Subjecto suscipiente« Eucharistiam: quia omnes dispositiones
- quae ad digne suscipiendam sunt ne« cessariae, requiruntur etiam ad licitam" confectionem; cum conficiens necessa«rio suscipere debeat.
« Hìc ergo tantum quaeritur: 1°. Cujus« sit dispensare Eucharistiam. 2". Quid ex«parte ministri requiratur ad licitam die: spensationem ».
ARTICULUS 1.
AD QUEM SPECTET DISPENSATIO EUCHARISTIAE.
230. An solis sacerdotibus liceat Eucharistiam ministrare. - 231. An soli sacerdotes valide consecrent. - 232. Quid notandum de sacerdotibus consecrantibus simul unamhostiam, szve cum episcopo. - 233. An parochus tempore pestis teneatur mz'm'strareEucharistiam. - 234. An inferior sacerdote, ministrando ineurrat irregularitatem.- 235. An sufficiat consensus pastoris. - 236. Quid, si ministrandum sit tnaticum.>«Zi57. Quaer.l. Quando lieeat diaconis ministrare. Qu.2. An liceat clericis, aut etiamIaicis, in necessitate sumere Eucharistz'am per seipsos. Qu. 3. An liceat laico, innecessitate alteri viatieum ministrare. - 238. An sacerdos extra artieulum mortisposst't seipsurn communù:are. :- 239. An alù' praeter pastores possint ministrareEucharis#am in articulo mortis et in Pasehate. - 240. Quz'bus easibus lieeat regularibus tune ministrare.
Est solussacerdos )ur isd ict ì onem habens,
Solus sacerdes valide co nsecrat,
230. - « Resp. Eucharistiam dispensare«ex offìcio potest solus sacerdos habens«jurisdictionem ordinariam, de1egatam,e: aut saltem rationabiliter praesumptam,«ve1 privilegium. Ratio, quia pastorum« prcprium est pascere: quod praecìpue«fit per sacramenta. - Vide Bonacina 1,«card. de Lugo 2 ».
281. - Fide certum est, solos sacerdotes valide consecrare Eucharistiam; utconstat ex traditione et ex definitionibusconciliorum Nicaeni 13, Lateranensis subInnocentio III 4, FIorentini 5 et Tridentini 6. - Infertque id Tridentinum a) exMatth. XXVI, et Luc. XXII: Hoc facite inmeam commemorationem. Quibus verbis
1 Disp, 4, qu.5, punct, 1, n. 4 et 7. - 2 De Euch,disp. 18, n. S6 et seqq, - • Can. 14; ap, Labbe, tomo 2,col. 58. - • Decreta, cap. 1; ap. Labbe, tomo 13, col. 930.- • Decret.ad Armenos, § Terlium,. ap, Labbe, tomo 18,col. 549. - • Sesso 23. de Ordine, cap. 1 et can. 1. -
231. - a) Tridentinum , sesso 23, de Or·dine, eap. l, ait: c Apostolis eorumque suecessoribus in sacerdotìo, potestatem traditam
tantum Apostolis et sacerdotibus successoribus potestas consecrandi a Christocollata apparet: merito enim ad tantumministerium ministros singulari modo consecratos esse oportebat.
282. - Notandum hic quod si p1uressacerdotes eodem tempore consecrentunam hostiam, omnes quidem sacramentum conficiunt; ut est commune cum Sa1manto 1, ex Suarez et Filliuccio. - E converso, si unus eorum ante alios formamcomp1eat independenter ab aliorum intentione, jam conficit sacramentum; ita utalli frustra formam postea abso1verent.
Hinc Sa1mant. 8 cum Suarez, Filliuccio, Pa1ao, Coninck, Dicastillo et alìis
7 Tr. 4, cap. 9, n, 3. ~ Stear., disp.61. sect, 4, v. Dico 3. ~
Fili., tr, 4, cap. 9, n. 249. - 8 LOCI cit., n. 5. - Suar.,10e. cìt., sect, 4, i. f. - Fili., loc, cit., n. 254. ~ Palau»,tr.21, punct.1i, n. 2. ~ Coni"ck, qu. 82, n.la... Dtcast., tr, 4,de Euchar.. disp. 3, dub. 13. n. 242 et 243.
consecrandi,offerendi et ministrandi Corpuset Sarguinem ejus[Christi)... sacrae litteraeostendunt » •
Quid, sìpl u r es sìrnul e amdem h os t ì a m consecrent,
202 LIB. VI. - TRACT. III. DE BUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUE. l. - ART. I. 203
juxta a·1105, paroch us tem ..pore pesttstenetur Eu..charistiam
.ministrare.
plurìbus, ìnferunt quod sacerdotes novi,qui cum episcopo consecrant, primo curare debent, quoad fieri potest, simul cumepiscopo formam absolvere. Praeterea,habere debent intentionem consecranditunc tantum quando in eodem temporecum episcopo formam absolvunt. Immo,ultra hoc, in consecratione calicis intendant etiam non consecrare, si panem forteipsi non consecraverìnt a).
Cum autem certum sit solos sacerdotes posse consecrare; hinc etiam certumest tantum ad ipsos pertinere ministrationem Eucharistiae.
233. - Quaeritur hic: an parochus,temporepestis, teneatur Eucharz'stiam ministrare cum pericuto uùae?
Prima sententìa valde gravis affirmat.Et hanc tenent Merbesius l, Concina 2,
Holzmann 3, Palaus 4; et Contino Tournely 5 cum Suarez (I.), Vasquez b), Tanner, Barbosa c). Et eamdem probabilioremputat Silvius a, ubi ait: Securior... et verisimilior est aliorum sententia parochumS14b mortali... teneri administrare sacra-
1 Sum., de Euch., quaestiunc.19. - 9 De Buch., cap. i,num. 18. - - • De Euch., n. 286, - • Tr. 21, punct, 20,num. 2. - li De Buch., cap. 5, art. 2, quaer. 5, v. Totaigitur. - Tanner, tomo 4, disp, 7, qu, l, n. 62. - 8 In SuppI.,qu, 32, art. 3, concl. S. - Sil1Jius1 Ioc. cito - Suar., dePoenit., disp. 44, sect, 3, v. Bue accedù, - 'I Tract. 4,
232. - a) Haec ultima illatio non reperitur apud auctortS citatos praeter Salmant.;et pro ea Salmant. allegant dumtaxat Dica·stillum, qui, loc. cit., eam revera habet.
233. - a) Suarez, de Poenit., disp. 44,sect. 3, V. Dico 3, dicit ad hoc teneri parochum «cum ordinario periculo contagii...,etiamsi in particularibus casibusexcusari possit, si periculum multum augeatur et proximinecessitas nimium diminuatur».
b)Vasquez, Opusc. de Benef, cap.4, § 2,art. l, dub. 2, n. 135: «Tempore pestis, in·quit, si ad juvandum spiritualibus remediis etsacramentis suis ovibus opus est praesentiapastoris, ille tenetur astare, nisi jam per aliumad tempus aeque bene posset illud praestare '.
c) Barbosa, de Paracho, cap. 17, n. 12et 14, de administratione sacramentorum lo·quitur; sed notat ex alio quodam auctore pa·rochum teneri pestiferis ministrare ea sacramenta quae sunt de necessitate salutis; ceteravero, non cum tanto vitae discrimine.
d) Barbosa, loc. cit., n. 15, scribit: «Cavere parochus debet, ne dum pestis tempore,
mentum Eucharistiae...parochianis, pestevel alio morbo contagioso infectt's,. etiamcum propriae suae vitae periculo: nisiper aliquem alium id fiatI et nisi quaedam circumstantiae occurrant, propterquas merito possit excusari. Ratio, quia,licet hoc sacramentum non sit necessarium ad peccata delenda, est tamen moraliter necessarium ad perseverandum injustitia. - Excipit vero Silvius post Suarezet Barbosa d): l°. Si aliqui ìnfìrmì aliasessent absque confessione mori turi. 2°. Sisit grave parocho periculum, et ejus morsfutura sit magna populi jactura; sicut, siìpse solus sit, nec facile habendus sit alìus.
Secunda vero sententia negat: quamtenent Salmant. 7 cum Dicastillo, Gabrieleet Antonio a Spiritu S.; Diana ej cumMajore z,',Villalobos s? et Molfesio e),. itemGobat h) et Lohner, apud Croix 8. Ratio,quia hoc sacramentum non est tantaenecessitatis, ut parochus causa illud mìnistrandi teneatur prodere vitam. - Ethaec sententia est etiam valde probabilisex declaratione Gregorii XITI, apud Fa-
cap. 9, num. 80.. Dicast., tr.4, de Euch.• disp. 11, dub.7,num, 128.· Gabr.a S. V'ncent., de Euch., disp. 15, qu.2,quaer. 2. - Anton. a Spiro S., Director. confessar., tr. 6,num. 296. - Lobner, Instruct, pract, 6, tract, 4, parto 3,cap. 3, art. 3, de Euch. sacram., qu.B, - • Lib.6, parto l,num.484.
unius non graviter indigentis spirituali utili·tati consulere intendit, plures alii ex ipsiusoccubitu,graviorem jactllram spiritualem pa·tiantur: quare, si solus sit, non facile ministrare debet cum suae vitae periculo sacramenta, quae non admodum necessaria suntvel secundum se...vel respeetu personarum '.
e) Diana, parto 3, tr. 4, resol.174, utiquenegat adesse hanc obligationem; sed addit exMolfesio (qui revera ita tenet in Sum., tr. 4,cap. 3, n. 51): «Nisi necessitas proximi magna esset, ut quia valde dubitaretur de illiussalute, si absque viatico decederet •.
f) Major, in 4, dist. 23, qu. l, V. Quartoargu#ur, ita negat de Extrema Dnctione,sed"a paritate rationis idem dici possevidetur deEucharistia; addit enim Major teneri ad Poenitentiam ministrandam, «quia stat crebro illam esse confitentiad salutem necessaria •.
g) Villalobos, parto 1, tr. lO. diff. 6, n.7,priori sententiae adhaeret, et ita a Diana alIegatur.
h) Gobat,hic utique citatus a Croix, videtur tamen, tr. 4, n. 414, priori potius senotentiae cum ejus limitationibus adhaerere.
]uxt& aJios, non tenetur,
Parochitenentur re..sidere tem·pore pestis.
gnanum i), ubi refert quod, instante S. Carolo Borromaeo, an parochi tenerentur ministrare sacramenta tempore pestis, praefatus Pontifex, die 12 Octobris anni 1576,approbans decretum S. C. Concilii, sicdec1aravit: Parochum suis parochianispeste laborantibus teneri ministrare dumtaxat duo sacramenta ad salutem necessaria, nempe Baptismum et Poenitentiam; posse autem ministrare vel per sevel per alium idoneum, ut parockus possit audire confessiones sanorum; qutaaliaseum reformidarmf,sividerenl.z'psumaccedere ad pestilentes. - Deinde Fagnanus refert quod idem Gregorius, die26 Octobris 1576, archiepiscopo FIorentino, qui decreverat parochos suae dioecesis teneri tempore pestis ministrare sacramenta, praecepit ei rescribi ab eademS. C. Concilii: Parochos teneri om11-inoministrare (tantum) Baptzsmum et Poenz"tentiam. Et sic de facto S. Congregatic j) rescripsit, addito insuper verbo: peralios. Dixit enim S. Congregatio hancfuisse mentem Pontificis, prohibendi scilicet, ne parochi per seipsos, etiam volentes, ministrent Baptismum et Poenìtentiam: ad commodum parochianorum quisani essent. Ita Fagnanus.
Deinde hìc sedulo notandum quod,cum circa idem tempus quaesitum fuerit an parochz" tempore pestzs tenerenturresidere, refert idem Fagnanus l quodS. Congregatio die 6 Decembris 1576 decrevit teneri; sed hoc non per legem
1 In cap. Clerkos, de clero non resid., a n. 41 ad n. 45.-
;) Fatendum est omnem hanc probationem quacumque vi destitui; res enim ita apudFagnanum, tlZ cap. Clericos, de cleric. nonresident., n. 38, 39, 40, habetur. Die 11 Octobris 1576, S. C. censuit: Parochos temporepestis... teneri ... parochianis suis peste laborantibus ministrare dumtaxat duosacramentaad salutem necessaria, nempe Baptismum etPoenitentiam, seu Confessionem; die vero12Oetobris, SSmus, audita sententia Congregationis,eam approbavit.Sed cum postea fuisset reperta decisio archiepiscopi FIorentinirscil.S. Antonini in ejus Summa], his verbis:Eos quibus cura animarum imminet, de necessitate salutis suae oponet per se vel peralium idoneum,sacramenta ministrare, quantumcumque infectis peste; et dubitari possetquid agendum, cum hic Sanctus simplidter
generalem statuendum, sed per litterasS. Congregationis significandum eidempraefato archiepiscopo, ut non omnes parochos cogeret, sed aliquos, partiendoopus, vel deputaret alios.sacerdotes ; cumTabiena k), Armilla k) et Barbatia k) sentirent parochos excusarì tempore pestisa residentia, et quia sani fugerent parochos, et quia parochi omnes morerentur.Sed [acta relatione, Pontifex decrevit:Scribendas simpliciter litteras ad cardinalem S. Praxedis, quibus signijicetur...Sanctitatem Suam decreoisse, parochostempore pestis teneri omnino residere i1tseds ecclesiis...,· posse tamen per aliumidoneum ministrare.... sacramenta Baptt'smi et Poenitentiae: et si non resederint, contra eos procedendum esse, servata forma Tridentini 2.
Tandem dubitatum fuit a nonnullis ecc1esiarum praelatis, quodnam sit propriumofficium episcopi tempore pestis: an sct1icet teneantur residere, et etiam SUt's curatzsministrare sacramenta? - Refert Fagnanus 3, Pontificem, die 18 Decembris 1576sic dec1arasse: Decretum factum in parocht'smulto magzs...procedere in episcopis,qui magis obligati sunt; tamen posse epz'scopos in locis tutioribus manere, et indeprotndere. Et hic observare oportet quodhoc decretum fuit proprium Pontificis, quogeneraliter explicatum fuit officium epi·scoporum: revera enim, si episcopus inhujusmodi necessitatibus oves suas deserit, quis alius eis satis providere curabit?
• Sesso 28, de reform., cap. l. - 3 Loc. cit., n. 46 et 47.
sacramenta dicat, nec se restringat ad duo,res tot.a ad SSmum delata est. - Die 26Octa·bris 1576, .... dictum archiepiscopi FIorentininon haberi pro decisione necessaria,quia nondoctor,non judex, non alia auctoritate sufful·tus: Sanctitas Sua inclinavit in eam sententiam, ut littera scribenda indistincte dicat sacramenta, et decretum sic esse concipiendum:Teneri omninoministrare Baptismumet Poe·nitentiam, et Ioco dictionis dumtaxat, apponendam dictionem omnz·no.
j) Haec ultima habentur in rescripto dequo infi"a super residentia parochorum.
k) Andreas Barbatia, Consil., tomo 4, consa. 87, n. 3, haec utique de tempore pestisdocet; sed Tabiena, v. Beneficium III, n. 8;Armilla, V. Beneficium, n. 62, de causa. rationabili, ut essent capitales inimicitiae.
Episcopitenentur residere tem..pore peseìs,
204 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUB. I. - ART. I. 205
MinistrareEuchari·s r ì a m sìnejurisdictione, lethale.
Ln fe r i o rsacerdoteministransfit irregulariso
Religiosiministrantes Bx t r emam U'nctionem,etc.
Licentiarationabifiter praesumpta sufficit ad ministrandamEucharistiamo
c Unde resolves:234. - « lO. Peccat mortaliter, qUIsme
«omni jurisdictione a) Eucharistiam di« spensat (Bonacina 1): quia violat alterius«jurisdictionem in re gravi. - Inferior« autem sacerdote incurret insuper irre« gularitatem; ut docet Coninck 2 ».
Idem docent Laymann 8 cum Coninck;Sporer 4; Mazzotta 5 cum Bonacina; etSalmant. b)} qui dicunt idem de clericoministrante Baptismum solemniter. - Ratio, quia, cum horum sacramentorum solus sacerdos sit minister, et diaconus nonnisi ex commissione; ideo etiam diaconussine commissione ministrans haec sacracramenta, cum ipsorum non sit ministerordinarius, irregularitatem incurrit, excap. 1, de cleric. non ordin, - Vide dietade Bapt., n. 116} v. Dubit. 2.
Hinc «religiosi etiam ipso facto in« currunt excommunicationem Papae re« servatam, si (scilicet sine licentia parochi" et quidem speciali) praesumant clericis« vellaicis dare Extremam Unctionem vel« Eucharistiam, vel Matrimonia solemni« zare: nisi habeant privilegium; vel paro« chus absit, aut injuste nolit in articulo« mortis. - A dieta tamen excommunìca«tione excusare ignorantiam, etiam cras- sam, ex Praeposito, etc. notat Diana 6;« idque propter verbum praesumant »,
235. - «2°. Licite ministrat Euchari« stìam qui praesumit rationabiliter pa« storem factum suum approbaturum esse.« - Reginaldus 7, Bonacina 8 »,
1 Disp. 4, qu. 5, punct. l, n. 6. - • Qu. S2, n. 29. :I Lib. 5, tract. 4, cap. 7, num. a, • ConincR} loe.. cito 4 Parto 2, cap. 5, num. 309. - li Tract. 5, disp. 4, qu. 1,cap. 3, § 2, v. Qui Eucharistiam. - Bonac., de Irregul..qu. 8, punc~. 6. num. 5 et 7. - Praeposit., qu. 82, art. 3,dub. 2. num. lì. - B Parto 5, tr.3, reso!. 51. - 'I Lib. 29,num. 91. - 8 Disp. 4, de Euch.. qu.5, punct. t, num. 6. 9 Tr. 21, punct. 18, num. 4. - 20 Tr. 18, qu. 1, de Eum.,
234. - a) Scilicet sine licentia, nisi faciat. ex voluntate praesumpta pastoris, uti expli--cat Bonacina.
b) Salmant., tr. 2, de Bapt., cap. 4, n. 20}loquuntur de clerico inferiore solemniter baptizante. Sed, tr. de Censuris, cap. 8, n.74,dicunt clericum fieri irregularem, «si absqueordine presbyteratus, '" Missam dicat aliavepropria sacerdotum munia exerceat •.
235. - a) Cardinalis de Lugo hos auctoresnon citat pro assertione ista, quam revera non .habent locis cz"t.; sed contra pro sententia
Palaus 9 dicit, ex consuetudine communiter praesumi consensum parochi,quoties communio non fit ex obligatione.Hinc recte ait Roncaglia lO cum communi,quod cui conceditur facultas celebrandiintelligitur etiam concessa facultas Eucharistiam ministrandi. Et sic revera ubique usus habet. - Dicit tamen Palaus 11,
banc praesumptionem tantum locum babere, cum communio fit ex devotione;non vero si ex obligatione. Sed Laymann 12
illam admittit etiam in praecepto paschali,si praesumptio sit rationabilis, puta sipersona frequenter communicet. - Caeterum Croix 18; et Lugo 14 cum Suarez a),
Fagundez a)} Diana a) et aliis, recte dicunthanc praesumptionem in communione exobligatione non esse de facili habendam.Immo merito addit Croix, non sernpersufficere quod certe parochus daturus esset licentiam si peteretur: si enim peteretur, jam recognosceretur ut pastor, et ipsesaltem confuse cognosceret ovem suam.
236. - «30• Si infirmus sacro viatico
« muniendus sit, et proprius pastor absit,« vel praesens non possit deferre Eucha« ristiam; quivis alius sacerdos, vel ree gularis vel saecularis (et hoc deficiente,« etiam diaconus), ei conferre potest. Quia« tunc praesumitur voluntas episcopi aute: Papae. Ita Laymann 15, Bonacina 16, Sua« rez », - [Etsì parochus renuat, sed injuste. Salmant.?" cum Toleto a), Lugo, Sà,Dicastillo. Et est commune apud Roncaglia b)} cum S. Thoma b)].
cap. 4, qu. 2, resp. 2. - 11 Loc. cito - 151 Lib. 5, tract. 4,cap. 7, num. 4. - 13 Lib. 6, parto l, n. 684. - 14 Disp. lS,n. 51. - Croix, lib. 6, parto l, n. 684. - 13 Lib. 5. tr. 4,cap. 7, num. 2. - 16 De Euch., qu. 5, punct. 1. n. 10. Suar." disp. 72, sect. 1; et sect. 2, v. Sed quaeres. l'l' Tr. 4, cap. 9, num. 15. - L14g0, disp. 18, num. 53. - Sà,v. Eucharistia" n. 4. ~ Dicast., tr. 4, de Euch., disp. 11,dub. 3, n. 25.
docente aliquando posse praesumi ejusmodiconsensum: «Ceterum aliquando accidere po·test ut praesumi possit consensus in his cirocumstantiis, et tunc licebit communicare inecclesia regularium, ut fatentur Suarez ....disp. 72, sect.2, § Sed inquires," Fagundez,[in 3 Praec. Eccl.J, lz"b. l, cap.5} n.ll; Diana,[parto 3, tr. 2J, ... resol. 12, in fine».
236. - a) Toletus, lz"b. 2, cap.28, n.l, nonsatis accurate a Salmant. allegatur: hoc enimnon habet.
b) Roncaglia, tr.18, qu.l} de Euch.}cap.4}
Non scmper facilepraesumenda.
Deficienteproprio pastore, ahuslicite ministrat vìattcurno
Quid dediacono etlaico ministrante innecessitate.
Diaconuslicite ministrat in necessitate.
237. - « Dixi in responsione: Ex offido.« - Quia extraordinarie, in statu neces« sìtatìs, id potest diaconus ex commìse sione parochi (et secundum Quintanadc venas a), si absit, sine ea), V. gr. in magno« festo, quo sacerdos confessionibus, con" cionibus, etc., est occupatus. - Diana 1
« ex Praeposito.«In extrema vero necessitate, V. gl'.
« articulo mortis, si non esset alius, etiam« diacono, immo laico licere (secluso scanoc dalo) et alios et seipsum communicare«probabile est; ut, contra b) Henriquez,« Vasquez et Sà, docent Suarez, Coninck C)}
«Laymann, Praepositus 2: confirmatque« Diana 8 ex Aversa et Francisco de Lugo.« Sed Amicus limitat d) ad casum quo«moriturus, peccati mortalis conscius,« aliud sacramentum suscipere non posset." Vide Diana 4. - In praxi tamen id non« facile faciendum, ob contrariam consue" tudinem e). Card. de'Lugo 5, Bonacina 6 ».
Quaeritur hic lO. Quando dz"aconuspossit Eucharistiam mmistrare? - Nullidubium quod diaconus potest ministrareEucharistiam in necessitate; ut habetur inCarthaginensi IV 7, ubi dicitur: Diaconus,
1 Parto 9, tr. 6, resol, 39.• Praepos., qu, 82, art. 3, dub.L,n. lO. - Henriq., lib. S, cap. 54, n. 3. - Vasq., disp. 219,cap. 1. - sa, v. Eucharistia" n. 4. - Suar., disp, 72, sect, 1,et sect, 3, i. f. - Laym-, Hb, 5. tr. 4, cap.. 7, num. 5. 11Qu.82, art. 3, dub. 1, n. 11. - 8 Partv B, tra 1, resol, 48. Aversa} de Euch., qu. lO, sect, 3, v. Quinto. w Francisc,de Lugo" de Sacram., lib. 4, cap, 11, a n.9, et n. 48 E't 50;cfr. etiam Opusc, de Sacram, i. g., cap. 2,qu. 7, n. 59. Amicus, tomo 7, disp.3l, n.80. - • Parto 9, tr. 6, resol.39.- • Disp. 18, num. 22, 23, 24, ':ti et 85. - , De Euchar.,qu. 5, punct. l, n. 6. -' Can. 88; celebratum fuitanno 398;
qu.2,resp.2,commune esse ait cumS. Thoma,3 P., qu. 82, art.3, quod diaconus possit Eu·charistiam ministrare in urgente necessitate,puta in mortis articulo. .
237. - a) Quintanadvenas, tr. 4, singul. 8,n. 4, scribit: «Diaconus... in magno festo, v.g.Nativitatis Domini aut Conceptionis B. Virginis, vel simili, si sacerdos absit, poterit e sacrario Eucharistiam educere, et seipsum ac_alios communicare •.
b) Contradicunt scilicet Henriquez, Vasquez et Sà pro laicis; vel etiam (Henriq. etVasq.)pro subdiaconis.
c) Coninck,qu. 82, n. 23, de opinione quodclericus diacono inferior et laicus possint eocasu alii Eucharistiam ministrare, dicit: «Necdamnare ausim..., nec etiam eam absoluteausim asserere •. Quod autem· .laicus possiteodem casu sibi ministrare: «Non ita liquet...
praesente presbytero, Eucharz'stiam Corporis Chrz'stz' populo, si necessitas cogat,jussus eroget.
Sed dubitatur: an haec necessitas debeat esse extrema?
Affirmat Contino Tournely 8 cum Habert et Witasse, dicens requiri necessitatem praebendi viaticum dum abest sacerdoso Quia alias non vitaretur scandalum ;cum jam obsoleverit usus qui primitus inEcclesia invaluerat (ut testantur Alensis,Sotus, Silvester, etc.), nempe quod diaconi universe Eucharistiam populo ministrabant. - Sed negant communiter Suarez ",Palaus lO, Lugo 11, Laymann 12; et Salmanto 18 cum Rodriguez, Dicastillo, Henriquez: qui dicunt sufficere necessitatemgravem, nempe cum nullus adsit sacerdosqui commode possit ministrare f). Et huicnon dissentit Pater Concina, admittenssufficere ad id justam causam.
Immo Silvester 14 ait satis esse praeceptum episcopi vel parochi, etiamsi nullacausa subsit. Et Quintanadvenas g) apudRenzi g), tenet quod, absente sacerdote,etiam sìne commissione et nulla urgentenecessitate, possit diaconus ministrare. -
habetur ap, Labbe, tomo 2, col. 1440. - • De Euch., cap. 5,art. 2. concl, 2, V. Ob], 2 .. Habert} de Euchar., parto 1,cap. 16, qu. 1, resp, 2. ~ Witasse, qu. 7, art. 2, asserto S, i. f.- Alens., part.4, qu. Il, membro 2, art. 3, ~ 2, quaest. (3).- Sotus, in 4, dist.l3, qu.T, art. 3. - Silvest." v. Diaconus,n. 4, v. Dico 2; cfr. v. Ew:harlstia III, n.5. - • Disp.72,sect, 1, v. Dico 3. - 10 Tr. 21, punct, 17, n. 6. - 11 Disp, 18,n. 27. -'- is Lib, 5, tr, 4, cap. 7, n. 2. _18 Tr. 4, cap. 9, D. 8.•Rodrlg., Quaest. regnI., tomo l, qu. 56, art. 8.• Dicast.• te. 4,de Euch., disp. Il, dub.5, n. 71. • Henriq., lib.8, cap. 54,D. 2.- Concina} de Euch., cap. 7, n.6.- 14V.Dituonus"n. 4.
Maxima tamen pars doctorum id negat, quibus in re morali difficile est repugmire »•
d) Pro laico scilicetqui Eucharistiam mini·straret; eamdemque limitationem habet Fran·cisc. de Lugo, de Sacram.} lz"b. 4, cap. lI, n. 7et 48.
e) Scilicet communionem non facile a laicovel a clericonon diaconoministrandam. Quinetiam Bonacina probabilius existimat id nonposse fieri.
f) Ad hoc nempe ut diacono possit com·mitti ofliciumEucharistiam ministrandi. Prae·terea Suarez et Rodriguez addunt illud raroextra gravissimam necessitatem esse commit·tendum.
g) Renzi utique, de Eucharistia, cap. 3,qu. 2, citat Quintanadvenas ex Diana; sedvide in nota a, quibus verbis utatur Quintanadvenas.
juxea aIios, requìritur necessitas acrema.
Sufficitnecessita.gravìs,
206 LIR. VI. - TRACT. 1Il. DE EUCHARISTIA. CAP. II •.- DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUR. I. - ART. I. 207
Laico nonlìcet, juxtaalios, vìaricumdare innecessitate.
In extrema, potestet debet ministrarc sine commissione.
]uxta aLios , clericus et Ia ì
cus in necessitateillicite sibìmìnìstrant.
]uxta alios, liclte.
Sed merito has duas opiniones rejicitPaterSuarez.
Omnes vero conveniunt quod in necessitate extrema, absente sacerdote, diaconus poterit et tenebitur viaticum ministrare, adhuc sine commissione. - ItaToletus l, Holzmann 2; et Laymann 3 cumSoto, Victoria, Henriquez, Miranda h), etc.
Diaconus autem, dum Eucharistiammìnistrat, debet esse indutus superpellìceo i) et stola transversa;ut bene advertunt Holzmann s, Croix 5 et alti.
Quaeritur2°.An liceat clericis aut etiamlaicis in necessitate sumere Eucharistiamper seipsos?
Prima sententia negat. Et hanc tenentLugo e (qui vocat communem), Gonet ",Contino Tournely "; Bonacina 9 cum Henriquez, Sà », Victorìa k),SiIvestrò k), P.a·ludano k), Possevino I), etc.; ac Salmant, iocum Vasquez, Soto k), Fagundez et Dica-.stillo. - Ratio, quia laicus non potestEucharistìam sumère , nisi de manu sacerdotis vel saltem diaconi. E conversohoc sacramentum non est necessarìum adsalutem.
Secunda vero sententia affirmat: quamtenent Suarez 11, Cajetanus 12, Filliuccius 13,
Suar., disp. 72, sect, l, v. Dico 3; et v. DijJicultasoero, - , Lib. 2, cap. 28. - • De Euch., n. 280. - • Lib. 5,tr, 4, cap. 7, n. 2. ~ Sotus, in 4, disto 13, qu, 1, art. 3. Vietor., Sum., n. 89. - Henriq., lib. 8, cap. 54, D. 2. - 'Loc.cito - , Lib. 6, parto I, num. 489. - • Disp, 18, n. 24. , Clyp., tomo 5, tr, 4, de Euch., disp. 10. n. 19. - • DeEuch., cap. 5, art.. 2, conel. 4. - 9 Disp.4, de Euch., QUa 5,punct. 1, n.6.. Henriq., loc. cit., n. a. - 10 Tr.41 cap. 9,n. 11. • Vasq., disp. 219, cap. 1. . Fagund.• de a Praec.Ecci., lib. a, cap. l, n. IO et la; et cap. a, n. 8. - DicasI.,
h) Miranda, Man.praelator.,tom.1, qu.42,art. 8, non satis accurate allegatur a Lay·mann; dicit enim: «Jam ex usu et consuetu·dine Ecclesiae diaconi hoc nullo modo possunt efficere,nisi exsistente gravissima causaet interveniente necessitate (ut est mortis arti·culus) et de mandato episcopi sive presby·teri -.
i) Holzmann et Croix dicunt: «alba-.j) Sà, v. Eucharistia, n. 32, scribit: «Posse
et laicum itidem quidam putant, alii negant ».k) Victoria, Sum., n. 89; Silvester, v. Eu·
charistia III, n. 5; Paludanus, in 4, dist. 13,qu. 1, art. 4, conci.3 et 4 (n.18), loquuntur deEucharistia a clericis inferioribus ve! a laicoallis ministranda. - Sotus vero, z'n 4, dist.13,qu. 1, art. 3, V. Tertium autem, tractat deadministratione in genere.
Valentia 111), Escobar l', Diana u. Et pro babilem purant Lugov et Conìnckwe-Ratìo,quia in tali casu necessitatis, puta in articulo mortis, urget praeceptum divinumcommunicandi. E converso, nullo praecepto divino veì ecclesiastico id apparetprohibitum; immo notum est quod olim.fideles laici Eucharistiam in suas domosdeferebant, et seipsos propriis manibuscommunicabant: et hoc quidem propter.:necessìtatem permittebatur. Cur autem,eadem necessitate occurrente, aliquandopermitti non poterit o)?
Deinde hic quaeritur 3°. An lù:eat Iaicoin necessitate mim'strare viatzCtem mori..bundo?
Negat D. Thomas 17, ubi, postquam dixit licere laico tangere Corpus Christi innecessitate, puta ut extrahat Eucharistìame loco immundo, subdit: Sed non est simt1e de dispensatione sacramenti; quiareceptio hujus sacramenti non est necessitatis, Et idem sentiunt Lugo 18, Petrocorensis 19; et [Contin.] Tournely 20 cumContenson, Gonet, Henrico a S. Ignatioet Henno. - Ratio: tum quia hoc essetcontra unìversalem Ecclesiae consuetudinem; tum quia hoc sacramentum non
tre 4, de Euch., disp. 11, dub, 5, num. 93. - 11 Disp. 72,sect, 3, in fine. - 111 Commento in Matth., XXVI, 26. 13 Tr. 4, cap. 9, n. 285. - 14 Lib. 20, n. 456. - 1lS Parto 3,tr. 4, resol. 47. - 16 Disp. 18, num.23. - l'l In 4, dist.13t
qu. l, art. a, solut, 1, ad a.- 18 Loc. cit., n. 22. - 19 DeEuch., cap.B, qu, 4. - so De Euch., cap. 5, art. 2, concl. 4,quaer. 1. . Contens., lib. 11, parto 2, disserto 3, cap. 1,speculo 3, v. An autem laici. ~ Gonel, Clyp., tomo 5, tr.4,disp. lO, n. 18. - Henric. a S. Ign., tomo a, lib.4, cap. 60,n. 776.• Henno, de Euch., disp.7, qu. S, conci. 4.
I) Possevinus, de Olfic. curati, cap.8, n.24,refert factum reginae Scotiae quae sibi, utfertur, Eucharistiam ministravit, quibus subditPossevinus: «Quodtamen factum forsitan deSummi Pontificis licentia pr.9cessisse -.
m) Valentia, in3 P.,disp.6,qu.10,punct.l,v.f.,loquitur de admiriistratione Eucharistiaefacienda a laicis in genere; quin etiam potius ..id videtur intelligere de administratione moribundo facienda; dicit enim: «Id facere poterunt, ut periculo et necessitati proximi succurrant '.
n) Coninck, qu.82, n.27,adducitSuarez,qui dicit esse probabile: sed vide hic superius in nota c, quid ipse Coninck sentiat.
o) Huic S. Alphonsi doctrinae conformisest responsio a S.C. de Prop. Fide, die lOAugusti 1841 data, qua dec1aravit licere perse-
]uxla alios,lic:itumest.
est tantae necessitatis, ut mox supra dìctum est; tum demum, quia in can. Perventt 29, de consecr., dt:c;t. 2, expresseprohibetur sacerdotibus committere laicoministrationem hujus sacramenti. - Excipit Tournely P) solum casum quo infirmusnon posset aliud sumere sacramentum, etdubitaret de perfecta contritione; quia tuncEucharistia fit sacramentum necessitatis.
Affirmant vero Suarez l; ac Cajetanus q), Filliuccius r), Valentia, Escobar,cum Diana 2; ac valde adhaeret Laymann 3. Ratio, quia nulla fit sacramentoinjuria, si in tali necessitate morienti ministretur Eucharistia a laico. - Nec obstat textus in cito can. Peroenit; quia illeloquitur de sacerdote, qui ministrationemcommittebat laico etiam extra casum necessitatis. Neque obstat contraria consuetudo; cum enìm hic casus rarissime accidat, consuetudo contraria minime pro baripotest. - Hanc sententiam tenet etiamHabert s, ubi dicit quod, occurrente necessitate, nempe tempore pestis, bene pote-
1 Disp. 72, sect, 1, v. Uitimo dicendutll. - Valent.,in a P., disp. 6, qu. lO, punct. l, V. f.• Escob., lìb. 20,n. 4al (a Diana non citatus).. , Parto a, tr.4, resol. 47. :I Lib. 5, tr.4, cap. 7, nu. 5, v. f. - f: De Euch., parto 1,cap. 16, qu. 2. - Lugo, disp. 18, n.20, num. saet seqq, -
cutionis tempore ut fidei confessoresad mortem damnati, et quibus in carcere deferturSS. Eucharistiae sacramentum, occultepossintillud accipere suis manibus et sese occultecommunicare,ne sacerdos illos more ordinariocommunicans cognoscatur et prehendatur,dummodo tamen nullo irreverentiae aut aliipericulo tantum sacramentum exponatur.
P) Continuator Tournely,loc. cit.,V. Limz~tant, ex aliis affert exceptionem istam; de eaautem sic ipse loquitur: «Quia Eucharistiaeper laicum quocumque in casu deportatio eousque jam insolita est..., praxim illam necsuadere nec tolerare ausim».
q) Cajetanus,loc. cit.,de laico seipsum c.om"municante tractat.
1') Filliuccius, loc. cit., n. 258, ait secundumcommunem fieri non posse, « etsi exemplaaliqua antiqua faveant parti affirmativae •.
238. - a) Suarez et Coninck male citantura Busenbaum.- Suarez enim, disp.72, sect.3,v.f., conceditsacerdoti ut possit seipsum communicare .etiam devotionis causa; sed additnon debere facile fieri, « nisi ubi unus tantumesset sacerdos, qui non posset sacrificare».Idemque habet Croix, Nb. 6, parto 1, n. 481.Et pariter Coninck, qu.82, n. 24, negat id
rit judicio episcopi etiam laicis permittiEucharistiam ministrare.
'238. - « Probabile est, etiam extra« mortis articulum, ex gravi causa liceree: sacerdoti, praeciso scandalo, sacram ho« stiam sumere ex sacrario, vel a diae cono a1latam sibi ipsi dare, V.f{r. si in« longo morbo diu non communicasset;« ut, contra Suarez a) et Coninck a), docent« Fagundez ò). Praepositus C), Escobar d),
« Bonacina d) ».
Immo Croix a) cum Suarez a), Bonacina d), Lugo, etc.; Roncaglia 5; Salmant."cum Silvio, etc., dicunt, sola devotioniscausa sacerdotem semper posse seipsumcommunicare; quia, praeciso scandalo,nulla est irreverentia, nec ullibi est veti..tum, nisì adsitalius sacerdos. Et id nonìmprobabìle iputat Coneina e). - Ibiqueaddit cum Vasquez, Dicastillo et Leandro,hoc perrnìtti etiam diacono f), quia exconcilio Nicaeno 7 id ei conceditur. Tandem concludit disciplinam hodiernam inhoc spectandam esse.
• De Euch., cap. 4, qu, 4. - • Tr, 4, cap. 9, num. 18. Silvius. in a P .. qu, 82, art. 4, v. f. - Vasq.• disp, 219,cap. 1, num, 17.. Dicast., tr, 4, de Euch., disp. Il, dub.6,num. 10a et 110. - Leand., disp, 4, qu, 16. - r Concil.Nicaen. I, can, 14, anno 325; ap, Labbe, tomo 2, col. 53.
ordinarie licere extra casum necessitatis;existimat tamen probabile posse sacerdotem devotionis causa seipsum communicare.
b) Fagundez, de 30 praec. ecci., Nb. 3,cap. 3, num. 7, affert sententiam id concedentem sacerdoti etiam devotionis causa; ne·que eam reprobat, sed solum his verbis limi·tat: «Existimo tamen, si adesset diaconus,non posse tunc sacerdotem seipsum communicare, cum jam adsit minister ex privilegiocompetens '.
c) Apud Praepositum, qu. 82, art. 3, dub.l,n. 11, id reperire non potui.
d) Escobar, tr. 7, exam. 6, n. 37, (edit.Lugdun. S. d.; al. n. 62, v. med.);Bonacina,disp.4,qu. 5, punct.l, n.13, id sacerdoti conceduntetiam solius devotionis causa.
e) Concina, de Euch., cap. 7, n.12, quoddiaconus etiam idem possit, scribit: «Quaeopinio non est improbabilis., et immediatesubdit: « Sed disciplina hodierna spectandaest •. Quoad sacerdotem vero, dicit commu·niorem sententiam esse, quod possit seipsumcommunicare.
f) Vasquez id diacono concedit extra arti·culum mortis; Leander, extra urgentem ne·cessitatem.
Sacerdosex gravicausa licites e i p s u mcornmunicat,
El juxtaquosdam,etiam exsola devotione,
208 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. - DUB. I. - ART. I. 209
Prìvìle-
f~~l:;n:1~:charistiamministrandi.
ExceptoPaschate etmortis articulo.
Nisi inquibusdamcasi bus.
239. - e Dixi IlO. Vel privileg:um. e Quale habent religiosi mendieantes, ete nominatim Societatis Jesu, ex Pauli III« bulla' et aliorum, ut scilicet in suis teme plis, per se vel per alios sacerdotes illice celebrantes, communicare possint quose cumque Christi fideles. - Praeterquam« in mortis articulo (in quo tamen, si ure geat necessitas, praesumitur ratihabitio«Papae, etiam invito parocho, ut habet« Bonacina l), etfesto Paschatis », [Et praeterquam, si episcopus rationabiliter alicuicommunionem prohibeat], «Vide card. de«Lugo 2.
«Porro per festum Paschatis, Pontifì- ces hic videntur intelligere et prohie bere communionem illam qua satisfite praecepto annuae communionis; ut do« cet Sà , Filliuccius et communiter. " Per mortis articulum intelligitur tempuse: quo vel mors proxime instat, et moralitere certa et inevitabilis est; vel quo est more tis periculum, id est probabile dubium«de vitae conservatìone tali casu, quo« valde frequenter mors solet accidere.« Suarez 3 et alii ».
240. - «Ex dictis resolves, quod regue lares licite dent Eucharistiam in arti«culo mortis, utì et in Paschate, sequen« tibus casibus :
« l°. Si extrema sit necessitas: ut si« periclitetur de salute aeterna.
« 20. Si sìt gravis necessitas, id est pro« babìle mortis periculum, et parochuse nolit vel non possit dare. Card. de Lu-
Paulus III, bulla Cum intey cunclas, de die 3Jun.1545;habetur in Institut, s.].- 'Disp.4, de Euch.,qu.5, punct.f ,n. IO.- • Disp. 18. n. 88. 49 et seqq. - Sd, v. Euchay/stia,n. IO.- Fili., tr. 4. cap. 9. n. 264 et 265. - • De Poenit.,disp.26, sect. 4, n. 2; et de Relig., tr. 8, lib. 2. cap. 19,n. 12 et 13. - • De Euch., disp. 18, n. 63. - , De Euch.,cap. 4, qu. 2, resp. 2. - Hel'~riq" lib. 81 cap. 55... Navar-.,
240. - a) Filliuccius, tr.4, cap. 9, n.264et 265; Bonacina, disp. 4, de Euch., qu. 5,punct. 1, n. 12, id asserunt de eo qui jam ~
satisfecit praecepto paschali. - Sed Filliuccius videtur etiam idem intendere de eo quisatisfacturus creditur, cum dicat diem Pascha·tis (in quo prohibentur religiosi ne commu·nionem ministrent) verius formaliter intelligiseu pro communione ex praecepto.
b) Anac1etus, tr.IO, dist.3, n.40, de aliocasu disputat, de peregrinis scilicet, vagis, etiis qui tempore paschali extra parochiam exsistunt, quosque ait posse Eucharistiam temo
e go 4 ». - [Cum Roncaglia 5et pluribus,contra aliquos].
« 3°. Si a Pontifice vel episcopo hae beant privilegium: quale hoc tempore« habent religiosi aliqui quibusdam locise: ab episcopis dandi comrnunionem pa
." schalem.«4°. Si quis in Paschate non possit in
e sua parochia communieare, nec peteree veniam a parocho.
« 5°. Si, ratione communionis pascha« Iis, parochiae suae ante satisfecerint,«aut postea satisfacturi putentur; quiae tunc parochis nihil decedit, cum ipso dìe«Paschae abstinere a communione pos« sint. - Sie, contra Henriquez et Navar« rum, docent Sà, Filliuccius a)>>; [Ita etiamSuarez 6, Palaus 7, Anacletus b) cum communi) e: et Laymann, qui addit c): nisi con« staret parochum esse invitum, ac ratio« nabiliter id prohibere (v. gr. quod alias« rationem communieantiumhabere in suae parochia non possit); tunc enim ad pae rochiam esse rejiciendos. - Card. de«Lugo 8, Bonacìna w »,
Refert noster Summus Pontifex Benedictus 9, declarasse S. Congregationem,non posse regulares die Paschatis ministrare Eucharistiam ex devotione communieantibus. - Sed Roncaglia lO et Wi·gandt 11 in hoc constantem ajunt esse consuetudinem in contrarium, quae jurisdictionem praebet.
«6°. Si aegrotus necdum pervenerite ad eum statum, ut ex praecepto tenea-
cap. 21, n. 52. - Sà, v. Euchayistia, n. lO. - • Dìsp, 72,sect. 2, v. Dub. 20m• - , Tr.21, punct. 19, n. 3. - Laym.,lib.5, tr.4, cap. 7, num. 4. - 8 Loc. cit., num.50. - 9 DeSynodo. lib. 9, cap. 16. num. 3. Cfr. etiam Pallottini,v. Sacyam. Euch., § 1, n. 1 et seqq.; et Thesaur. Resolut.S. C. C., tom. 7. fol. 162 et 181. - lO Loc. cit., qu. 2, resp. 2._ 11 Tr. 12, exam.4, num. 48. .
pore paschali recipere in ea parochia in quadegunt.. c) Laymann scribit: «Sin autem existimetur contrariam esse parochi voluntatem, utcontentus non sit paschali tempore communionem conferri parochianis suis, Hsnimirum dequibuspraesumi non potest in parochia etiamcommunicasse aut communicaturos, tunc confessarius severius praecipere debet poeniten·tibus omnibus, ut in parochia communicentpaschali tempore; deinde, quantum fieri potest ipso dominico die Resurrectionis absti·ner~ debent a parochianis communicandis-.
Speciali·ter pro vagis et peregrinis.
« tur ad communionem; etsi tunc maneate obligatus suscipere communionem exe manu parochì in articulo mortis.
e 7°. Si aegrotus satisfecerit praecepto« de viatieo, cum intentione illud implendi;e quia administratio Eucharistiae tantume est vetita regularibus quando praecee ptum communionis obligat, - Nunquame tamen, sine licentia episcopi vel parochi,e licet religiosis publice Eucharìstiam dee ferre per plateas; cum id juri paro"chorum consuetudine obtento deroget.e Proinde eo casu in aegroti oratorio aliovee honesto domus loco ,de licentia Ordie narìi, privatim facto Sacro, Eucharistiae est danda. - Ita Suarez; vide Diana 1.
e 8°. Quibusdam qui frequenter come municant apud religiosos, nec possunt«adduci ut communicent in parochia.e Idque, ex tacito et praesumpto consensu:e quem Laymann d) putat facilius possee praesumi in militibus praesidiariis; item«in aulicìs, studiosis, aliisque academi« cis, etc., qui frequenter communicantese extra suspicionem esse solent. - Videe Laymann ".
«9°. Si in Paschate sint vagi, pere«grini et advenae; secundum senten«tiam probabilem multorum , ut San-
Suay., de Relig., tr. lO, lib. 9, cap. 3, n. 12 et 13. 1 Parto 4, tr. 4, resol. 14; et parto 9, tr.9, resol, 63. • Lib, 5, tr.4, cap. 7, n. 4. - e De Mair., lib. 3, disp, 23,n. 17. - • De lo Praec, Eccl., lìb, 1, ca)'. 8, n. 5. - , DeEl1ch•• disp, 18, num.60. - • Parto 3, tr, 2, resol. 12. , De Euch., cap. 5, art. 2, quaer, 2, v. Circa illud... 6. , De Euch., cap. 4, qu, 2, resp, 2. - Passer., de Statib..qu, 187, art. 1, n. 979. - • Loc, cito - '0 Disp. 72, sect, 2,
d) Quidquid asserat Busenbaum, id Lay·mann, Ioc. cit., n. 4, non habet.
e) Barbosa, de Parocho, cap. 19, n.16, quilocus utique citatur a Roncaglia, non de communione loquitur, sed de confessione: e Vagum debere confiteri parocho illi in cujusparochia reperitur tempore perceptionis sacramenti -. Sed n. 15, (a Ronc. non citat.) deperegrinis et advenis loquens, scribit: «Hodieex tacita Ordinariorum voluntate per consue·tudinem confirmata, non solum possunt advenae et peregrini cuicumque approbato sa·cerdoti confiteri, sed etiam S. Eucharistiaesacramentum, etiam tempore paschall, suscipere, si ad propriam parochiam facile accedere nequeant».
f) Sotus, in4,dist.18,qu. 4, art. 2, quamvis a Salmant. hic citetur, contrariam tenetsententiam, referendo dec1arationem Euge-
S. ALl'HONSI, Opeya mora/ia. - Tom. III.
« chez 3, Fagundez 4, card. de Lugo 5,«Dìana ? »,
Buie adversantur[Contin.) Tournely 7;et Roncaglia 8 cum Barbosa e) et Passerino, dieentes quod advenae debent sumere communionem paschalern de manuparochi locì ; quia iste tunc censendus estproprius eorum pastor. - Sed cum Busenbaum communissime oppositum docentSanchez 9, Suarez lO, Lugo 11 (qui vocat ferecommunem), Viva 12, Anac1etus 13, Pa.laus 14; et Salmant. 15 cum Navarro f),Soto f.J, Cajetano, Azor g), etc; Ratio, quiaperegrini et vagì non habent propriumpastorem. Et favet declaratio Eugenli IV h)
apud Sanchez, qui concessit peregrinis utpossint in parochiae hospitlis communicare; non autem coegit, sed reliquit eosdispositioni juris communis.
« 10°. Si sint famuli vel domestici vel« familiares eorum qui circa tales habent« privilegium. - Vide Compendium Prì« vilegiorum Societatis 16, et Diana 17 ».
Bonacina 18 refert quamdam declaratìonem S. C. Concilii (apud Sà), qua dìctum fuit, famulos saeculares monasteriorum teneri sumere communionem paschalem in parochia, - Hoc autem, aitBonacina, non intelligendum de iis qui
v. f. - n Loc, cìt, num, 50. - li De Euch., qu.4, art. 9,num. 2. - 18 Tr. lO, dìst., 3, n. 40. - ,. Tr.21, punct, 19,n. 7. - III Tr. 4, cap. 8, n. 31•• Cajetan., Sum., v. Abso·lullo ex parte absolvenlls, § LibeYtas• . Sanches, Ioc. cìt.,n. 17. -" V. FamiUayes, § 2. r: " Parto 3, tr.2, resol, 12.- " Disp..4, de Buch., qu, 7, punct, 2, num. lO. Cfr. etiamPailottini, V. Sacro Euch., § 1, n. 16 et 17. - Sd, v. Eucharteua, n. 9•. - Bonac., Ioc. cìt., n. 10.
nii IV, juxta quam viatores in Paschate censendi sunt tamquam incolae loci, quoad sa·cramenta Poenitentiae et Eucharistiae. - Na·varrus autem, qui a Salmant. ex Castropalaocitatur, tractat in cap. Placllit, de poenit.,disto 6, num. 80 et seqq., de sacramentoPoenitentiae, quod vagabundus juxta ipsum,non solum a parocho lod, sed a quocumquealio sacerdote accipere potest.De èetero affertn. 65, vivae vocis oracuIum EugeniiIV, quoviatores censendi sunt incolae illius lod inquo reperiuntur quoad sacramenta Poenitentiae et Eucharistiae.
g) Azor, pariter a Salmant. dtatus, contrarium tenere videtur, dicendo,part.l, lib.7,cap. 30, qu. 8, posseperegrinos in parochiain qua degunt, praecepto satisfacere.
h) Est vivae vocis oraculum, quod reperitur in Compend.privilegior.Mendù;antium j
14
Quid defamulis regularìum,
210 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUB]EC'fO EUCHAR. - DUB. I. - ART. II. 211
ARTICULUS II.
QUID REQUIRATUR 'IN MINI5TRO, AD L1CITAM ADMINI5TRATIDNllM EUCHARI5T1AE.
241. An Eucharistia deferenda ad infirmum cum stola, superpelticeo ac lumine. Quid deExtrema Unctione. - 242. An in necessitate ticeat currere. - 243. An, deferre Eucharistiarn in equo. Et an, tantum ad eam adorandarn, - 244.An liceat dispensare velcelebrare posterioribus digt'tis. Et an, medio instrumento tempore pestis. - 245.Quandopeccet dispensans ob defectum ritus Ecclesiae. - 246. Quibus subfectis non ticeat porrigere communionem, - 247. An autem communio porrigenda reis capite da",!,nf!tz's.Et an sernifatuis et obsessis. - 248. Quomodo pastor debeat asservare Eucharzsttam..Et an Eucharistia asseruanda- et deferenda semper sit cum lurnine. - 249. An ministranda communio in Missa de Reqi.iem. - 250. Quid faciendum, si hostia decidat in terram, - 251. Quz'd .faciendurn. de fragmentis hostiarum. - 252. Qua horaet qua die possit dari communio. - 253. Quoties parochus teneatur ministrare communionem. - 254. Quid notandum circa communionem quotidianam.
Reveren·tiain ministrandaEucharistia.
. Luminaetindumentarequisita.
degunt in monasteriis vel in locis exemptis a cura parochorum: et idem sentiuntAnacletus l cum communi (ut asserit),Roncaglia 2, Palaus 3; et Salmant. 4 cumDicastillo.
AttamenWigandt" et Benedictus XIV 6
sentiunt oppositum. Nam (ut ait praefatusBenedictus) tantum ìlli servientes monasteriis sunt exempti a jurisdictione suiOrdinarii, qui (ut habetur in Tridentino 7)actu seruiunt et intra eorum septa acdomo resident, subque eorum obedùmtiaVZVUttt. Unde, ut ait, non eximuntur abobligatione communionis paschalìs in parocbia, famuli monasteriorum, nisi vivantintra ipsam clausuram, et sub obedientiapraelatorum regularium. - Et huie con-
241. - «Resp. l°. Ut minister circa Eu«charistiae distributionem non peccet,« praeter gratiam, etiam reverentiam in« eo tum ratio tum canones requirunt; ita«ut praestet hoc sacramentum omitti« (cum ejus susceptio saepe non sit ne·« cessarla ad salutem), quam admitti po« sitivam irreverentiam.
« Unde resolves:« l°. Eucharistia non est deferenda ad
«infirmum nisi curo habitu decenti, id« est cum stola. et superpelliceo, ac prae«cedente lumine. (Secus est de ExtremlC
1 Tr. 10, disto 3, n. 40. - SI De Euch., cap. 4, qu. 2,resp. 2. -' Tr. 21, punet. 15, n. lO. - 'Tr. 4, cap. 8, n. 30.•Dicast., tr. 4, de Eueh.. disp. lO, dub. 7, n. 173. - , Tr. 12,exam.4., n. 48. - 6 Notif. 55, n. 7. - 'I S,ess. 24, de reform.,
v. Absolutio I, quoad saeculares, n . .5; sedsignatur O parva, qua vivae vocisoracula nonauthentica indicantur
formia esse refert idem Benedictus pluradecreta S. Congregationis, et signanterillud editum 22 Novembris 1721, ubì dictum fuit teneri recipere communionemin parochia, famulos monìalium degentesin doInibus sitis in atriis monasterìorum,muro cìrcumvallatìs, quae sunt contiguamonasteriis, cum janua quae c1auditur.
Sed, hoc non obstante, refert Croix 8,
Societati Jesu expressum privilegium concessum fuìsse, ut famuli domestici, intrasepta religiosa habitantes, possint satisfacere communioni paschali communicandoin templis Societatis. - Sed adnotat ibiPater Zaccaria pluries decrevisse S. Congregationem hoc privilegium non extendiad alias religiones.
«Unctione, cujus materia, cum non sit« sacramentum, non requirit tantam ve« nerationem) ». - lIta etiam Mazzottacum Croix a) et communi].
« Putant tamen quidam, si habitus ha·« beri non possit, aut sit tempestas, aut«iter faciendum, non fore irreverentiam« si sacerdos Eucharistiam in pyxide ve!« corporali involutam in sinu suo c1am«deferat. Quod certius videtur licere in< lo'cis haereticis, ubi etiam in necessitate,« et c1am praeciso scandalo, poterit por«rigere sine stola et superpelliceo; etsi
cap. l!. - Bened. XI'V, 1oc.cit., n. 8; cfr. Thesaur. resolul.S. C. Cone., 22 Nov. 1721, et 17 SepI, 1722. - • Lib. 6,parto l, n. 635.- Zaccaria, in Croix, Iib. 6, parto I, n. 624.- l-dassotta
JtI". 5, disp. 4, qu. 1, cap. a, § 2, n. 1.
241. - a) Croix, lib. 6, parto1, n. 489, desola Eucharistia loquitur, et concordat; sedaddit: e Attamen in necessitate pro viatico,
In necessitate, adviaticumdandum, Iici te oro i ttuntur,
"nullo modo celebrandum sit sine vestìe bus sacris ob viaticum dandum. - Bo« nacina b) »,
Ministrare Eucharistiam sìne lumineet solita confessione reputatur tantum veniale; ut communiter dicunt Suarez 1,Roncaglia 2 cum Quarto; Croix 3 cum Gobat; et Salmant. 4 cum Filliuccio, Granadoet Fagundez; ac Mazzotta cum communi,ut asserito - Ministrare autem sìne stolaet superpellìceo, communiter censent DD.,esse mortale ex genere suo; ut Suarez 5
et Roncaglia 6, ac Filliuccius 7. - Omissatamen tantum stola, dicit Roncaglia pluribus videri solum veniale.
Utrum autem t'n necessitate lù:eat mz:'nistrare vt'a#cum sine lumt"ne et vestlbussacris? - Negat Bonacina c) cum Silvestro d) et Possevino; quia (ut ait) praestatpotius reverentiam servari tanto sacramento quam ìnfìrmum communicare. Sed communius et satis probabiliter affìrmant Croix 8 et Mazzotta 9, Gobat lO, EIbel 11; et Renzi e) cum Filliuccio e), Aversae), Granado e), etc. Ratio, quia non rationabiliter praesumitur quod Christus,qui hoc sacramentum ad subsidium ani-
1 Disp, 72, sect. 4, v. Tertio, - ~ De Euch., cap. 4,qu, 8, resp, 2. - Quarti, parto 2, tit. lO, seer, 8, dub, 8,diff. 3, v.· Dico 1° et 2°. - 1: Lìb, 6, parto 1, num. 489..Gobat, tr. 4, n. 882,·- , Tr.4, cap. 9, n. 24. - FilI., tr, 4,cap. 9, n. 270.• Jacob. de Granado, in 3 P., eontrov. 6,de Ench;, tr.12, disp.B, nam.2. - Fagund., de 3° Praec,Ecci., lib.8, cap. 3, n. 9. - Massotta, tr. 5, disp. 4, q"l. l,cap. 3, § 2, n. 1. - , Disp. 72, seet. 4, v. Ter#o. - • De
si alioquin negligeretur, posset deferri et darisine ulla ejusmodiveste,itemque sine lumine».
b) Bonacina, dt'sp. 4, de Euch., qu. 5,punct. 2, n. 8, habet primum assertum Bu-senbaum. .
c) Bonacina, loc. dt., n.8, loquitur (sicutet Possevinus) de deferenda Eucharistia, addens secus esse de Extrema Unctione, quaee non indiget tanta veneratione quanta adhi·benda est 5S. Eucharistiae sacramento •. Exquibus colligi potest ratio quam Bonacinae5. Alphonsus tribuit.
d) 5ilvester non satisaccurate a Bonacinaex Possevino allegatur; nam V. Sacramentum, n. 3, ut notat Possevinus, docet viati·cum non esse absolute necessarium; hinc con·cludit Possevinus, posse non deferri potiusquam sine lumine et vestibus sacris deferatur.
e) Renzi, de Euch., cap. 3, qu. 1.5,adhaeret sententiae negativae, pro qua etiam citatFilliuccium, Aversam, ]acobum de Granado.Et certe ii auctores non tenent affirmativam.
marum instituit, et Ecc1esia quae tambenigna est mater, voluerint morìbundostanto bono privari, ne praescriptae caeremoniae omittantur t).
Deferre autem Eucharistiam ad aliudaltare sine vestibus sacris, dicit Croix 12
curo Diana g) et communi, non excederepeccatum veniale. - Censet etiam Pasqualigo h) apud Croix h), quod episcopus potest dispensare, ut deferatur viaticuro curopileolo in villis et pagis.
242. - «2°. Praestat aegrum non com« munìcatum mori quam sacerdotem in«babitu curo sacramento per publieum« currere; etsi festinare valde debeat, ut« dicit Quintanadvenas 18 ». [Sed probabileest posse sine irreverentia currere in necessìtate ; ut Croix 14 cum Gobat; item,contra Salmant. 15 cum Bonacina a)].
- Secus est in Baptismo et Poenitentia,«si probabiliter tìmeretur ne aegrotus«decederet in mortali. Tunc enim cur« rendum esset; ut habet Bonacina 16, ex«S. Thoma b), Possevino et aliis ".
243. - « 3°. Ad infirmum longe distane tem licere parocho Eucharistiam deferre« in equo mansueto, ita ut non sìt perì-
Euehar" cap. 4, qu.B, resp, 2..- , Tr. 4, cap. 9, n. 270. Roncagl' J Ioe. cito - Posseu., de Ofr. curati, cap. 5, n. 38.- a Lib. 6, parto l, num, 489. - l,I T'r, 5, disp, 4, qu, 1,cap. 3, § 2,n. 1. - 10 Tr..4, n.413. - :u De Euch., n. 63.- 12 Loc, cìt. - 18 Tr. 4, 'singul, 8, n. 2. - l' Loc, cìt,,n. 614. - Gobat, 1oc. cìt., n.4l6 (edit. Mon.ch., n. 4(6). 15 Tr. 4, cap. 9, num. 25. - 16 Disp. 4, de Euch., qu. 5,punct. 2, n.9. - Possev., de Oflic. curati, cap. 5, n. 37.
!) Et 5. C. de Prop. Fide, die 20 Decem·bris 1739 et 9 Decembris 1822, huic sententiae affirmativae adhaesit, declarans id incasu necessitatis licere. Idemque declaravit5. R. c.; vide ejusdem Decreta authentica,n. 3234, dub. 1, qu. 1 et 3.
g) Diana, parto 10, tr. 13, resol. 34, idrefert ex alio auctore, quem nec probat necreprobat.
h) Pasqualigo, de Sacrif. Miss., qu. 833,n. 3, asserit episcopum posse dispensare, « siadsit justa causa. ; et subdit hanc esse praxim in villis, ut sic utatur pileolo.Et ita etiamPasqualigo citatur a Cron, loc. cit., n. 614.
242. - a) Bonacina, qu. .5, punct. 2, n. 9,scribit: «Parochum non teneri Eucharistiamad infirmum morti proximum deferre, si ti·meat fore ut eam non possit administrare infirmo, nisi valde festinanter currat; nam cursus nimis festinus videtur repugnare reve·rentiae tanto sacramento .debitae'.
b) 5. Thomas cltatur a Bonacina pro sola
In neces ..s i t a t e, sacerdos 'viaticum deferens potestcurrere,
Potestquandoqueuti equomansueto.
212 LIB. VI. - TRACT. m. DE EUCHARISTIA. CAP.: II. - DE CAUSIS ET SUBjECTO EUCHAR. - DUB. I. - ART. II. 213
Eucharistia, Don de
.ferenda ae·groto 'vene"rationistantum causa.
" culum lapsus, docet Quintanadvenas l »,
[Idem tenet Elbel 2 cum Gobat, si fìatcausa tempestatis vel distantiae, vel quiapericulum est in mora. Idque concessitS. Carolus a)). e: Sed negant Possevinus b)
«et Barbosa, nisi loei consuetudo permit" tat. Adduntque non licere pyxidem daree: portandam laico, quantumvis pastor sit« fatigatus; sed potius ex collo suspen"dendam bursam.
" 4°. Eucharistia non est deferenda ad« aegrum, venerationis tantum causa, ut« adoret vel osculetur, si sumere non« possit. Quod etiam prohibuit Congre« gatio cardinalium: quae tamen non vi« detur prohibere ut venerationis causa« deferatur ad lectum, si in domo cele«bretur »,
In hoc attendendum omnino decretum .S. C. Coneilii, z'n sesso 13, can. 7, (apudLugo S), ubi sic declaratum fuit: Non licetsanctam Eucharistiam ad aegrotantes deferre, qui morbigrasstate impedt'N sumereeam non possunt, sed veneraUom"s gratzasolent eam deosculari. Et si forte alt"quoin loco talis est cci'nsuetudo, ea prorsusest totlenda, quod Pius V prohz"buz"t.
l Tr.4, singuI. 8 bb J n. 2. - 9 Confero 13, de MinistroEuch., num. 74.• Gobat, tr, 4, num, 415 (edit. Monach.,num, 405). - Barbosa, de Parocho, cap. 20, num. 51. • Resp. moral., lib. l, dub. 11, num.B, Cfr. etiam RitualeRom' J tit. de CommuD. infirmorum. - 4 Disp. 4, qu. 5,punct. 2, num. 10. - Possev., cap. 5, num.49. - 5 Tr. 5,disp. 4, qu. l, cap. 3, § 2, num. 3. - • Lib. 6, parto l,
ratione qua fulcitur ultimum hoc assertum:quemlibet scilicet teneri vitam suam prodigere in extrema spirituali necessitate proxi·mis. Atvero Angelicus, loco a Bonaeina alle·gato, nempe in 2a 2ae, qu.i85, art. 5, dicittanturo pastorem non posse gregem desererepropter quodcumque periculum imminens,ubi ejus corporalis praesentia necessaria estproximi saluti spirituali..
243. - ~) S. Carolus, in Actis Mediolan.,parto 4, lnstr. visito injirmor., § De commu·nione, V. SSfhum Sacramentum, nullam-mentionem de hoc facit.
b) Possevinus male hic a Busenbaum al·legatur, nam, cap. 8, n. 4i et 42, vult utloei consuetudini se conformet, addens: «Etsi nulla sit consuetudo, nullurn est peccatumequo ferre, nisi equus esset indomitus et praeceps '.
244. - a) Ita sane citatur Toletus a Bona·cina. Sed Possevinus, a quo Bonacinavideturcitationem accepisse,dieit loc. cz't., totam qui-
244. - c 5°. Non licet dare Eucharìc stiam aliis digitis, si indice et pollice~ ob chiragram dari non possit; ut docent«Bonacina 4 et Possevinus: - contra Toc letum a), cujus sententia tuta videtur, sic alias aeger sine via tico esset moriturus:« praesertim si tunc detur duobus indic cibus ».
Quaeritur: an quz' laborat chiragra,possit alti"s digt"tz"s quam pollice et indicemint:<;trare Eucharistiam?
Affirmant Mazzotta 5; et Croix 6 cumArriaga b)} Leandro et Gobat c); quia, licetsoli primi digiti sacerdotis inungantur,tamen tota manus consecratur. - Probabilius vero negant Diana 7, Renzi 8; et Bonacina 9 cum Possevino. Ratio, quia, etsitota manus sit consecrata, attamen indexet pollex ex ritu Ecclesiae ad hoc ministerium deputantur.
Et quamvis communiteradmittantcumBusenbaum, Diana et Renzi lO; item Concina d), Salmant.P, Tournely d) et Roncaglia d), contra Bonacina, posse ministrariEucharistiam posterioribus digitis in casuextremae vel gravissimae necessitatis: pariter tamen communiter dicunt Palaus 19
num. 490. - Leander; is est Emman, a Conceptione,Summa novem partium Leandri, num, 370. - l' Parto 10,tr. 11, resol, 40; et tr.16, resol, 80. - 8 De Euchar., cap. 3,qu. 16. - 9 Loc. cit., n. 10.. Posseu., Ioc. cìt., n. 49. Diana, parto 10, tr, 16, resol. SO. - 10 De Euch., cap. 3,qu. 16. - 11 Tr. 4, cap. 9, n. 26. - Bonac., disp. 4, de Euch.,qu.5, punct. 2, n. lO. ..- 19 Tr. 29, disp.6, punct. 11, n. 3.
dem manum esse consecratam; consuetudi·nem tamen declarare solospollices et indicesesse convenientes, et addit: «Tolet., lnstz"t.,lib. i, cap. 58, n. 2, licet ibi loquatur non deadministratione, sed de sola celebratione, hocconcedit •. At re vera Toletus, cap.63, n. 2,(non autem cap. 58), irregularem esse ait quipollice et indice careret.
b) Arriaga, de Euch., disp. 48, n.ll, habetsolum rationem qua utuntur auctores hujusopinionis, nimirum: «Sacerdos habet...vi ordinis et consecrationis potestatem tangendiVenerabile ...; ad id enim muneris specialiterei consecrantur rnanus».
c) Gobat, tr. 4, n. 39i et 422, id concedit«in vera necessitate».
d) Concina,de Euch., cap.7, n.i5; ContinoTournely, de Euch., cap. 5, art. 2, v. Quaeres 5; Roncaglia, de Euch., cap. 4, qu. 3,resp. 2, dicunt posse id fieri in casu necessitatis, quod ipse Coneina intelligit expressede gravi et rationabili causa.
Adhiberealios digitospraeter pclIicem et in'dicem, illi·cìtum.
Etsl mìnister chiragra la borat, Quid de
usu instru..mentiinmi..nistrandaEuchari~stia.
et. Laymann l; Bonacina 9 cum Suarez,Molina, Sayro, Avila, Filliuccio et Reginaldo, quod si quis haberet pollicem itainfirmum, ut non posset cum eo hostiamfrangere, non posset quidem celebrare e).
Idque ìnfertur ex cap. uit., de corpovitzat.}ubi dictum fuit, tum tantum permìttendumalicui sacerdotio initiari, cum habet 1'01licem aptum ad frangendam hostiam, Regula autem generalìs est, id quod estimpedimentum ad suscipiendum Ordìnem,post susceptìonem exercìtìum Ordinìs imopedire. Vide Salmant. s.
Et idem dicunt Bonacina 4, Viva 5 etMazzotta 6, de sacerdote qui indicem haberet ineptum ad usum f).
«6°. Non licet tempore pestis porri«gere Eucharistiam medio aliquo ìnstruc mento (multo minus deponere alicui ine scutella, ut ab ipsomet aegro sumatur);« sed manu danda est, ut docet Bonacina,« ex Suarez g) et aliis. - Quamvis Posc sevìnusv non ìmprobabìlìter dicat posse,« praeciso scandalo et periculo lapsus in« terram, instrumento ad id rite confecto« dari". [Puta in cochleari. Id tamen negant Diana 7; et Renzi" cum Fagundez i)
et concilio Mediolanensi V, ubi id vetitumfuit. S~d merito putant non improbabiliter
1 Lib. l, n. 5, parto 5, cap. 7, n. 1. - , Di'p. 7, deIrreguì., qu. 2, punct, 2, num, 16. - S~ar.) de Censur.,disp. 51, sect. 2, n. 17, v. Quinto potesl• .. Molina) tr. 3,disp.70, num.3. - Sayr., de Censnr., lib. 6, cap. 9, num.2et 4.• Avila, parto 7, disp. 3, dub. l •• FilI., tr. 19, cap. 6,nUm. 178.. Regin., lib. 30, tr. 2, num. 53. - • Tr. lO,cap. 7, num. 2. - • Disp. 7, de Irregul., qu. 2, panct. 2,num. 16. - • De Irregul., qu. 9, art. 4, auro. 15. - • Tr.8,disp. 5, qu.2, cap. 5, num.1. - , Part.5, tr. 3, reso1. 50;cfr. parto 4, resol. 114. - • De Euchar., cap. 3, qa. 16••Concil. Mediol. V, parto 2 constitut., cap. 15, v. Aro""o. -
e) Scilicet ii auctores dicunt ejusmodi infirrnos digitis esse irregulares.
f) Viva sic loquitur: «Qui parte etiampollieis aut indicis caret, et qui laborat debi·litate digitorum, ita ut notabiliter irnpediaturfrangere Eucharistiam illamque tractare.,est irregularis. Et ita etiam Bonacina.
g) Suarez, licet a Bonacina hic citetur; idtamen, de Poenz"t., disp. 44, sect. 3, n.i7, V.Dù;o 3 0 , non habet.
h) Possevinus, de Offic. cura#, cap. 8,n. 35, de iis qui doctrinam hanc tenent seri·bit: «Forte possent sustineri • ; sed postquamrationes hujus opinionis exposuit, concludit:«Ego tamen consulo non recedendum a com·muni usu Ecclesiae,qui est rninistrare imme-
licitum in tali necessitate, cum Busenbaum, Bonacina 9;item Mancinus et Marchant, apud Croix lO; et Salmant. 11 curoGavanto j), Leandro, etc.rquìa necessìtassatis videtur excusarea-solito ritu Ecclesìae], - « Quod in praxi, pro aegroto,« qui non potest trajicerehostiam (ut sci" licetei detur Eucharistia, ìmposìta par« ticula hostiae .. cum vino in cochleari),« admittit Praepositus 19 et Escobar lS,-Dia_
cna 14 », [Vide dicenda n. 288,v. DicuntJ.« 7°. Sacerdos podagra laborans potest
" deferri ad altare, ut ibi Eucharistiamc admìnìstret; seclusa tamen alia prohìbì« tione. - Ita Possèvinus k), Bonacina 15,..
245. - « Resp. no. Requiritur praetereae ut eam dispenset ritu Ecclesiae .conc sueto: deinde, ut eam neget (per se 10e quendo) ìndìsposìtisanimo vel corporei«deaìque, si pastor sìt, ut ministret eamc ovibus, quoties rationabìliter petunt, «Bonacìna 16.
«.Dlxi 1) Rz"tu Ecciesiae , quia legìtì" mus Ecc1esiae ordo sub peccato oblìgat,
«Unde resolves:c Peccat, l°. Qui Eucharistiam dat sub
« utraque specie, locis vel personìs qui« bus a Pontifìce non est concessum. ...:.." Item, si morìturo, qui ob linguae aridi-
• Disp. 4. de Euchar., qu. 5, punct, 2, num. lO, i. f. Mancin. l . Practìca visitandi Infìrmos, pract. 8, dub. 19..Jacobus Marchant, Candelabro myst., tract. 6, de Extr.Unct., lect. 3, v. Austerwres. - 10 Lib. 6, parto 1, D. 486.- n Tr. 4, cap. 9, num. Z'l. - Leand., disp. 4, qu. 20• ...:..l!l Qu. 80, art. 8, duo. 2, num. 42. - 13 Tract. 7, exam. 6,n. 88, (edit. Lugdun. S. d.; al. n. 62, v. C.). - " Parto 4,tr. 4, resol. 104. - " Disp. 4, de Buch., qu. 5, punct. 2,num. Il. - " Loc. cit., punet. 1, num. 15; cfr. punct. 2,nUm. 7; et disp. l, qu. 6, punet. 4, et disp. 4, qu. 6,punct.2.
diate manu; et qui aliter ageret, praeter peccatum, posset etiam... puniri. An autem morotaliter peccaret, dubito, qWa contraveniretgravi caeremoniae Ecclesia.e universalis •.
i) Fagundez, de 30 praec. Eccl.~ !ib. 3}cap. i, n. i3, !icitum esse ait tempore pe$tis,Eucharistiam in loco decenti deponere, utpeste infectus possit eam ore vel .maI).u su·mere.
j) Gavantus, Man. EPiscopor., V. Pestis,n. 6, negat posse tninistrari mediante aliquoinstrumento; et n. 7, subdit solurn: «Alii con·cedunt cum cochleari argenteo •.
k) Possevinus, cap. 5, n. 49, observandarnesse ait universalem consuetudinem,quae estut minister accedat et non portetur: «Tamen
Eucharistia mini·strandà rituEce1esiae.
Sabspecievini, aunquam licitalaici, secln.0 privilegio.
214 !..I:B. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA.CAP, n. - DE CAUStS ET SUB}ECTO EUCHAR. - DUB. I. - AR1'. II. 215
citra scandalum, inquit, cum non possit ha- n. 9, vult, ut .probabilius,moribundum eo casuberi alius, credo non peccare mortaliter eu- « teneri. ad susceptionem speciei vini.ratum. qui dieto modo ea [sacramenta] admi- d) Doctrinam hanc apud Bonacinam, San-nistraret. Meliusageret, si faceret recipientem chez aut Possevinum reperire nequivi.sacramenta accedere, et ipse curatus deinde e) Contino Tournely, Diçastillus, Granado,sacramentum administraret,· et hoc maxime Bonacina non loquuntur de eo qui ex sola dequadrat in Euc,haristia.. votione communicaret; plerique tamen ex iis
245. - a) ?~ana, parto 5, tr.3, re.sol. 34, idsa~is~nnuuntnegando,utDicastillus,requiri
utr~mque opmlOnem affert, neque lpse as~_._gravlss1mam causam; vel dicentes satis essesent quamnam amplectatur. Unde inferius rationabilem causam. - S. Antoninus tamenmale adducitur a Busenbaum, quasi sit contra loquitur de eo qui est infirmus «ad mortem '.hanc sententiam. Cfr. etiam parto 8, tr. 1, f) Emmanuel Sà, V. Eucharistia, n. 15,resol. 24. haec dumtaxat scribit: • Potest sacerdos com-
• b) Croi~, ~z'b.. ·6, parto 1, n..61~, ~egat eo municaturo dare partem suae hostiae, si aliacasu .tenen v1atlcum sub speCle VInI sumere. non est •. - Bonacina vero, dz'sp. 4 de Euch.Sed 1ll fine approbat Tamburinium, qui dicit: qu. 5, punct. 1, n. 14 asserit ;acerdoten;{•.Melius es~e dare ~inima~ particulam spe- posse,' si adsit rationabilis causa., partemc~erun;t J:lanIs cum vmo vel ]usculo, quam spe- suae hostiae dare quando aliam non habet.Cles V1ll1 '. 246. - a) Aut «praesumi debeat. subdit
c) Ochagavia nempe, de Euch.,tr:2,qu.18, Laymann. '
Ornitterevestes sacras et Iumina, illicitum.
Item, dare laicomajoremhostiam,
Qu a n doliceat darepartem mai ori s h o·stiae.
« tatem non potest hostiam trajicere, det« specìes vini»: [Ut communissime dicuntTamburinius l cum Fagundez et Diana a),.
item Croix b) cum Suarez, Lugo, Dicastillo, etc., contra Ochagavia C), etc.; quiapraeceptum viatici non obligat,quandonequit sumi debito modo et Ecc1esiae ritu]« licet talem a mortali excusare conetur« Amieus apud Diana 2, Bonacina d), San« chez, Possevinus d), Barbosa, contra- ipsum Diana a).
« 2°. Qui dispensat sine veste sacra vel« lumine, aut praevia confessionis gene« ralis formula ". - [Vide dieta n. 241].
«3°. Qui laieo dat hostiam majorern.« - In necessitate tamen, vel in casu mae; gnae devotionis, licet ex majore parti« culam defractam dare s ; [Id si fit sinecausa non est licitum, sed non exceditveniale; ut recte ait [Contin.] Tournely 8
cum Passerino. Sufficit autem ad illud excusandum, si communicandus sit infirmus,vir nobilis, famulus, vel alius qui sine incommodo exspectare non potest, etiamsitantum ex devotione communieet e),' utdieunt communiter idem [Contin.] Tournely 4 et Coneina 5; Salmant. 6 cum Dica-
1 Method. ss. Commun., cap, 5, num. 3.. Fagund.,de 3 Praec, Eccl., lib.3, cap. 4, n. 20.. Suar., de Euch.,disp. 71, sect.3, v. f•. Lugo, Resp. moral., Iib, 1, dub. lO,num.2 et 8. ~ Dicast., tr.4, de Euch., dìsp, lO, dub. 11,num, 228. - Amicus, tomo 7, disp, 29, n. 10S.. 9 Parto 8,tr. 1, resol. 24. - Barbosa, de Parocho, cap. 20, n. 45. a De Euch., cap. 5, art. 2, quaer. 8. ~ Passer.~ de Statib.,qu. 187, art. 1, num. 959. - , Loc. cito - 5 De Euch.,cap. 7, n. 12. - 6 Tr. 4, cap. 9, num. 19. ~ DÙ-:Q.st., tr. 4,
stillo, Diana, Granado, etc.; ac Elbel.?cum S.Antonino, Silvestro et Bonacina]« vel etiam in defectu minorum , plures«majores consecrare; easque deinde ine minores partes (non tamen adeo parvas,e:ut honeste dari non possint) divisas di« stribuere. - Ita Sà f), Bonacina f) :o.
246. - « Dixi 2°. Per se neget: quia« alias cooperabitur peccato. Per aceidens« tamen saepe dare potest, V. gr. si sine«scandalo, aut gravi damno suo ve} poee: nitentis, negari non possit, - Vide Bo« naeina 8, Possevinum 9.
« Unde resolves:« 1°. Peccat: 1". Qui dat pueris ante
« annum discretionis (nisi in artieulo mor« tis) qui forte circa annum decimum in" cipìt », - [Vide infra n. 301]..
e 2°. Qui dat amentibus, quando nun« quam sunt usi ratione. Si vero usi sint,« potest et debet illis dari in articulo more tis, si possit sine periculo irreverentiae,«et non constet a) incidisse in amentiam«in statu peccati mortalìs, Laymann lO lO.
- [Vide dicenda n; 302].«3°. Qui dat peccatori publico, V. gr.
« histrionì turpes comoedias cum mortali
disp. 11, dub, 6, num. 113 et 117•• Diana.• parto 5, tr. 3,resol. 54; cfr. parto 1, tr, 14, resol, 37.• Jacob. de Granado, in 3 P., ccntrov, 6, de Euch., tract, 12, disp, 3,num. 3 et 4. - 'l' De Eucharistia, num, 59. ~ S. Anton.,parto 3, tit. 131 cap. 6, § 5•• Silvest' l v. Eueharistia II~
num. 15, § Septimum. .. Bonac.~ disp. 4, qu.·5, punct. 1,num. 14. - 8 Disp. 1, de Sacramentis in genere, qu. 6.punct. 4. - 8 Cap. 5, n. 21. - 10 Lib. 5, tract. 4, cap. 4,num. 4 et 3.
Euchari·stia per seneganda indispositis :
Puerisan te discretionem.
Perpetuoamenti bus.
Peccatoripublico.
Non estneiandacapite plectendis.
Rarodanda semifa..tuis et shni·libus•.
« repraesentanti, usurario, meretrici, con« cubinario: de quibus vide Filliuccium ":0.[Vide dieta n. 47, v, Sed htc.] - e Dixi«publico. Quia si occulte tantum seias« esse indispositum, occulte quidem, none; tamen publiee petenti est neganda: nisi« indispositio ex confessione sit nota; tunce: enim extra eam ne licet quidem mo• nere, ut docet Sanchez, Bonacina, Lay« mann 9, card. de Lugo 8 ». - [Vide dietan. 49 et 50).
241. - « 2°. Peccat idem qui negat reis" morte plectendis (quibus etiam potest« dari aliquot, immo una hora ante more tem, ut habet Sà: danda vero est, si fieri« potest, non in carcere, vel alio loco inho« nesto), etiam ob crimen sagarum captis,e dummodo poenitentiam prae se ferant:« etiamsi crimen negent, et violenta duret«suspieio. - Tanner 4 :o.
Negat Contenson a) posse dari communionem capite damnatis: nisi diu priuspoenitentia sua crimina expiaverint. Sed recte affirmat laudabilius posse daridispositis per confessionem Pater Concina b) et juenìn C), ut usus habet in Italia et Germania (secus in Gallia et Hispania), et etiam una hora ante mortem, sinecessitas urgeat, ut admittit Coneina d).
Ex concilio enim Nicaeno praescribiturquod Eucharistia danda est omnibus quiad vitae exitum veniunt e).
« 3°. Recte facit: l°. Qui raro, V. gr. in« Paschate, dat communionem seInifatuis,
1 Tr. 4, cap. 9, num. '!!76. - Sanc"., de Matr., lib. 3,disp. 16, n.3 et 4. - Bonac., disp. 1, de Sacro i. g., qu.6,punct.4, n.4. - • Lib. 5, tr.4, cap. 6, n. 10; cfr. tr. 6,cap. 14, n.9. - • De Sacram. io g., disp. 8, n. 189; cfr. dePoenit., disp. 23, num. 126 et 130. - Sà, v. Euchf::,'I"#'sUa,num. 2. - • Tom. 3, disp. 4, qu. 5, dnb. 4, nnm. 108. -
247. - a) Contenson, lib. 11, part.. 2, dzsserto 4, cap. 1, speculo 3, § Corollaria, V. Infertur 7: • Reos morti adjudicatos, inquitj.Eucharistiae esse capaces, si modo vere poe"niteant, et peccata confessione sacramentali·eluerint •. Hinc non dissentit a sententia quamipse S. Alponsus tenet.
b) Concina, de Euch., cap. 8, n. 5, dicit• rite dispositis.; quod jure S. Alphonsus interpretatur de dispositione per confessionem,cum reus capitis censeatur esse in mortali.
C) ]uenin, Commento de Sacram., dz'sserto 4, qu. 6, cap. 4, conel. 2 et 3, commemorat dumtaxat usum italicum etgermanicum,et contrarium usum gallicum et hispanicum.
« et qui debilem habent rationis usum, sie saltem hunc eibum a profano distin- guere norint; ut habent Henriquez f) et« Possevinus f). - Idem fere dieendum« est de surdis et mutis a nativitate. Vide«Laymann 5.
« ZOo Qui dat obsessis a daemone: dum• modo sine irreverentia possint sumere.« Ita Suarez, Bonacina, Reginaldus s.
[Vide dicenda n. 303, in fine].248. - «Dixi 3) St' pastor St't. - Unde
resolves:" 1°.Talis peccat graviter contra justì
« tiam et caritatem si subditis in periculo«mortis, licet peste infectis, non det ».
[Vide dieta n. 233]. - <: Alius vero sacer« dos, qui in tali casu, absente vel nolente« parocho, nollet dare, peccaret tantum« contra caritatem: etsi, secundum Cha<: peauville 6, mortaliter.
« 2°.Pastor, ut Eucharistiam opportune« petentibus possit ministrare, tenetur eam« asservare cum lumine in ecc1esia (nec« Iìcet alibi, ne in sacellis quidem nobì« lium, vel choro monialium, aut inter« septa monasterii earum, ut habet Tri« dentinum 7, nisi cum facultate in so« lemni festa) in pyxide; quae non neces« sario est consecrata: licet, si consecrata« non sit, debeat interìus vestiti vitta linea« ex tela consecrata; ut ex S. Thoma a)
«docent Vasquez, Azor ti) et Reginal« dus a) ". - [Vide de hoc dicenda n. 4.24,V. Hzc ultùno loco].
Concil. N'ca.n..r, can. 13; ap. Labbe, tomo 2, col. 46. , Lib. 5, tr. 4, cap. 4, num. 5. - SUar., disp. 69, sect. 2,v. Quarto.- Bonac., disp. 4, qu. 6, punct.l, n. 6. - Regin.,lib. 29, n. SO. - • De Necessit. et Modo ministrandi sacram.tempore pestis, cap. 4, qu.ff7, n. 2. - 't Sesso25. de regular.,cap. 10. - Vasq., disp. 23.~, cap. 4, n. 35 et 36.
d) Concina, loc.dt., scribit: • In ipso mortis exitll"
e) Et sane S. C. de Prop. Fide, die 5 ]um 1841, declaravit, posse,et quidem per modum viatici, capite damnatis deferri SS. Samentum pridie vel ipso die eorumdem exsecutionis.
f) Hendquez, lz'b. 8, cap. 42, num. 3,'Possevinus, cap. 8, num. 9, id conceduntcitra irreverentiam, quod Henriquez (de pue·ris loquens) hoc modo interpretatur: • Dumnesciunt, inquit, hunc cibum discernere a profanis •.
248. - a) Auctores isti non satis accuratecitantur a Busenbaum; Azor enim, parto 1,
Pastornegans Eu·charistiamsu bdi t ì s,qualiterpeccet.
Euchari·stia, u b ì
nam s e rvanda.
216 LIB. VI. - TRACT. III. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJECTO EUCHAR. 7' DUB. I. - ART. II. 217
Lumen coram Bucharìstìa ardere debet,
Communioìntra Missam defunctorum,
" 3°. Si ob graviter culpabilem negli« gentiam parochi, vel ejus cui ista cura« commissa est, integro die, vel aliquot" integris noctibus, lumen non ardeat ante« venerabile Sacramentum, peccare eum« mortaliter (secus, si per horam tantum)e docet Quintanadvenas l, item Diana 2 :
« - licet Marchant 3 0 bligationem et con·« suetudinem tam universalem neget: uti« et de 1umine praeferendo, quando dee fertur Sacramentum foras; atque ex« causa id posse omitti, ut cum defertur« ad aegrum longe distantem, nec com« mode fieri potest cum.lumine li. - [Videdieta hic, n. 241, v. Mz"nistrare].
249. - Plura quaesita diversa et utiliaad praxim hie sunt reso1venda.
Quaeritur l°. An in Missa de Requz"empossit dari commemo ? - Hic trìa dubiaoccurrunt.
Dubitatur P. An lù:eat communzonemminz"strare intra Mz"ssam?
Negat Gavantus 4, et Croìx 5 ex decreto S. C. Rituum, edito die 22 Januarii1701. - Sed affirmant merito Pignatelli 6,
Quarti 7; et Merati 8 cum Castaldo et aliispluribus, Probatur èx Tridentino 9, ubì dicitur:'Optaret...sacrosancta synodus, ut insz1zgult"s Misst"s fideles adstantes... Eucha·ristiae perceptùme communicarent. (Notain singuh"s Missz"s,. ergo etiam in Missisdefunctorum). Item, quia in canone etiammissalis defunctorum dicitur: Utquotquotex hac altaris partidpatione sacrosanctum Filù" tui Corpus et 5anguinem sum·pserimus, etc. Deinde ibidem inferius postcommunionem celebrantis, sic habetur: 5iquz" sunt communù:andz~ eos communicetantequam se purificet. Refertque Meratihaec verba inserta fuisse in missali defun·ctorum tempore Urbani VIII, qui haec
1 Tr. 4, singul. 1, nume 2 et 3. - SI Parto 9, tre 6,resol. 34. - 8 Resolat. pastor., tr. 4, cap. 5, qu. 3, D. 4.- « Parto 2, tit. 10, nume 6, lit. H. - li Lib. 6, parto 1,n. 492. - • Tom. 9, consulto 90, n. 38 et 39. - 7 Parto 2,tit. lO, num. 6. in explic. Iiteral.. v. T...tio. - • Parto 2,tit. lO, rubr. 6, Nov. Observ., num. 28.• Castald., Prax.
lib. IO} cap. 27, qu.7, negat dumtaxat pyxi·dem esse consecrandam; Reginaldus, Ub. 29,n. 201, negat eamdem consecrandam essechrismatis unctione, et satis esse ait benedictionem.Neuter vero loquitur de vitta linea. Ad S. Thomam quod attinet, ipse non directe
praescripsit inter caetera: Comunicandofra la Messa de Requiem, si faccia lostesso; nè si dia alcuna benedz'zùme.
Nec obstat decretum oppositum anni1701. Nam asserit idem Merati invenisseadnotatum in Directorio Ecc1esiae Genuensis anni 1715, quod, licet anno 1701a S. Congregatione vetita fuisset communio fieri in Missis defunctorum, tamenab eadem S. Congregatione ex novis motivis prohibitum fuit extra dari copiampraedicti decreti. - Deinde refert idemauctor quod die 21 Martii 1711, reproposito hoc dubio, eadem S. Congregatio censuit praefatum decretum anni 1701 suspendendum esse. Hinc hodie ubique vigetusus communionem dispensandi intra Missam de Requl'em,. immo hodie certum estlicere ex decreto mox referendo.
Dubitatur 2°. An ùz Mt"ssa defunctorum liceat dare communtonem ex partz~
culz"s praeconsecratis l'n alia Mz"ssa?Affirmant Pater Merati lO et Benedì
ctus XIV 11, dicentes opinionem oppositamaliorum nullo modo esse admìttendamprout noviter adinventam; cum omnesauctoritates et rubricae nunquam de haclimitatione verbum faciant. Nec refertquod particu1ae praeconsecratae non spectent ad idem sacrificium; nam ad totumfructum sacramenti percipiendum, sufficitut fideles de eadem victima particìpent,- Suppositìtium autem pro certo reputatMerati quoddam decretum in contrarium,quod refertur in quodam Calendario anni1736. Dicit enim ìpse omnem ditigentiamadhibuisse in evolvendis regestis S. Rituum Congregationis, in quibus nunquampotuit tale decretum invenire.
Sed his non obstantibus, die 2 Septembris 1741, novum prodiit decretum S. C.Ri·
sacro caeremoniar., lib. 2, sect~ 14, cap. 7, nume 9. 9 Sesso 22,· de Sacrif. Miss., cap. 6. - Merat:~ Ioe. cit.,num.28, v. Aliti etiam. - Meratl) loc. cit., v. Nonnullicontra. - lO Part: 2, tit. 10, rubr. 6, Nov. Observ.,n. 30.-'11 De Sacri!. Miss., Iib. 3, cap. 18, n. 12. - Merati, loc. cit ..v. Postquam "aec.
a Vasquez citatur; citatur autem Sotus, qui,in 4, disto 13) qt!-. 1, art. 3}V. Appendi! au·tem D. Thomas, negat esse necessariam py.xidis consecrationem; sed Sotus ipse, nonDoctor Angelicus, quem commentatur, haechabet.
Ex particulis praeconsecratis.
tuum in Aquensi, quo dictum fuit: InMisszs defunctorum, quae in paramenh"snigris celebrantur, non 1nt'nz"stretur Eucharistla per modum sacramenti, sctuce:cum particulis praeconsecratis, extrahendo pyxt'tlem a custodia. Potest tame«ministrari per modum sacrificit~ proutest quando fidelibus praebetur communio cum particuh"s infra eamdem Mz"ssam consecraiis. - Hic autem notandum,quod antea , die 21 Junii 1670, in Uritana, aliud fuit decretum emanatum, nimirum: Missae defunctorum non possuntceteorari, nt"sicum colore nigro vel saltemvtolaceo.
His positis, nempe quod tantum in paramentis nigris prohibetur Eucharistiaminìstrari, et alias permìttìtur celebrareMissas de Requiem in vio1aceis: infertur,licite posse in Missis defunctorum quaece1ebrantur in violaceis, ministrari Eucharistiam cum partieulis praeconsecratis; et insuper ministrari posse tam antequam post Missam.
Dubitatur 3°. An communzo pOSSt~ mt~
nistrari a celebrante ante vel post Missamdefunctorum?
Communio Merito id negat Merati. - Quia extraante ve1 M' . . . .post Mis-. issam nunquam m paramentìs mgns est:U~:Un. distribuenda communio: cum juxta Ri-
tuale Romanum praescribatur in admìnistratione Eucharistiae utendum esse stolaco1oris officio illius diei convenientis; velsa1tem co1oris albi, ut censet idem Meraticum p1uribus doctoribus: quod etiam approbavit S. Caro1us 1.
Caeterum certum est ex Rituali Romano, ìntra Missas vivorum communio-
Merati, parto 2, tit. lO, rubr. 6, Nov. Observ., n. 3l.- MeraN, loe.' cito - 1 Concila provinc. Mediolan. V,tit. lO, Quae ad S5. Euc". sacram. pertinent. - Pasqual.,de Sacrif. Miss.,' q Il. 311, n. 8. - • Li~. 6, parto 1. n. 494. • De Euch., num. 287 et 288. - Gobat, tr. 3, num. 798. Pellisls., de Monialib., cap. IO, num. 241. . Tambur.,Method. celebrando Miss., lib. 2, cap. 8, § 8, num. 3. -
249. - a) Rituale Romanum de Euch.,Ordo administrandi; et BenedictusXIV, loc.cit.} cap. 18, ,n. 9, concedunt posse Euchari·stiam ministrari «,post Missam. ex rationa·bili causa. - Quidquid vero sit de antiquispraescriptionibus circa hanc materiam, hodieex decretis S.,R. C., communio dari potesttum ante, tum iiltra, tum post Missam defun·ctorum; omissa tamen ante vel post Missam
nem populi statim post sacerdotis sumptionem fieri debere: nisijusta causa suadeat fieri ante a) ve1 post Missam, uti sip1urimi interessent, et suspicio esset quodaliqui eorum Missae longioris taedio caperentur; ut docet noster Pontifex Benedictus XIV a).
250. - Quaeritur 20• Quzd fadendum
casu quo decidat hostia?Primo tegendus est locus panno 1ineo
mundo, et postea ab1uendus, ut praecipiunt rubricae: quae tamennon obligantsub gravi, ut notat Pasqualigo apud Croix 2;Ho1zmann a, qui addit cum Gobat, Pelliz~
zario, Tamburinio et Lohner, apud Croix "ordinarie omitti posse ab1utionem vestisaut barbae, ad evitandam turbationempopu1i. - Locus vero ubi incidunt species vini, semper debet abluì, cum ipsaeimbibantur, etsi non sit opus eas.comburere. - Si hostia decidat super ubera mulieris, non debet sacerdos ipse auferre;sed ìpsa mulier manu abstrahat, et reponat in ciborio aJ. Croix 5 cum Gobat, Pasqualigo et Lohner.
251. - Quaeritur 30• Quùl fadendum de
fragmentz"s hostt'arum ?In rubrica missalis 6 sie habetur: 5z'de
prehendat (sacerdos) post sumpttonemCorporis et 5anguz'nz"s} aut etz'am posiablutzonem reliquz"as aliquas relictas consecratas , eas sumat, sioe parvae Stntsroe magnae; quz"a ad idem sacrificiumspectant. - Et hoc, non solum immediate post Missam, ut commune est apudCroix a),' sed etiam si sacerdos sit in sacristia, adhuc tamen indutus vestibussacris, ut dicunt ibid, Gobat b), Granado,
Lo"ner, Instruct. I de Missa, parto 2, tit. 26, num. 7•.• Lib. 6, part. 1, n. 494. - • Loc. cit., nnm. 495. - Gobat,tract. 3, num. 799. - Pasqual., de sacrif. Miss., qu. 315,nitm. 3. - Lohner, Ioe. cito - G Tit. de Defectib., VII,
num. 2. - Ibid., ap. Croix, loc. cit., n. 496•• Jacob. deG,'anado, in 3 P., controv. 6, de Euch., tract. lO, disp. 8,num.ll.
benedictione. Vide decreta authent., n. 1711ad 2, et n. 3177.
250. - a) Nisi tamen modeste et decenterper sacerdotem ipsum accipi possit,ut dicuntGobat et Lohner.
251.- a ) QuodCroix, Hb. 6,part.1} n. 496,dicit commune, ad aliud assertum referen·dum est.
b) Gobat, tr. 3} n. 422, non satis accu·
Quid, sihostia decidato
Fragmenta relicta,quando sumenda,
218 LlS. VI. - TRACT. nr, DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUB)ECTO EUCtiAR. - DOS. I. - ART. II. 219
Quid, sisin t r e l iquiae aliussacrificii.
DianaC)J etc.(ac consentitBenedìctusXfv-),contra Lugo 2.
Idque posse fieri dicunt Tamburinius d)
et Marchinus d)J etiamsi fragmenta illa sintreliquiae alterius sacrifìcìi ; quia (ut ajunt)omnes Missae censentur unum specie sacrificium: et hoc probabile putat Tournely w,
Sed melius id negant communiter Cajetanus, Silvester, Navarrus, Vasquez etBonacìna f), apud Tournely; Item Lugo 3;ac Croix f) cum Suarez et Tanner: lisiadsìt perìculum ìrreverentìae, Alias nonlicebit: tum quia ex rubrica (ut supra),sacerdos non potest sumere reliquias postablutionem, nisi eas tantum quae ad idemsacrificium spectant ; tum quia sumptioreliquiarum alterius sacrìfìcìì non pertinetad illius perfectionem, sicut sumptio reliquiarum ejusdem sacrifìcii.
Dictum est: adhuc z'ndutus. Nam sisacerdos jam se exuerit vestibus sacris,tunc censet praefatus Benedictus XIV 4.
cum clero Patavìno, relìquìas, ve! reponendas in tabernaculo, si adsìt, vel reserovandas alteri sacerdoti celebraturo eodemmane; alioquin ab eodem qui celebravitesse sumendas.
1 De Sacrif. Miss., Iib, 3, cap. 17, nume 5 (al." sez, 2,cap. 6, § l). - e De Euch., disp.15, num, 82. - Cafetan, ,Opusc. tomo 2, tr. 3, qu. 1. - S#vest., v. Eucharistia III"n. lO, qu. S•• Navar., Man., cap. 25, n. 89, v. Vigesz"molertio. - Vasq., disp. 211, cap. 5, num. &4 et 55•• Co,,/in.Tourn., de Euch., cap. 6, art. 2, sect. 1, dub. 1, in princip.- • De Euch., disp. 15, n. 81. - Suar., disp. 68, sect. 6,ad 1. - :ra....er, tomo 4, disp. 5, qu. 8, n. 101. - , De Sacrif.Miss., llb. S, cap. 17, num.5 (al., sezione 2, cap. 6, § 1)•.
rate citatur a Croix; id enim concedit,etiamsisacerdos jam sacris vestibus exutus sit, modotamen non possent asservari, nec sit aliussacerdos qui Sacrum faciat. .
c) Diana pariter non recte a Croix citatur'~egat enim per se fieri posse; et allo loc~lterum adhaeret huic negativae «tamquamcommuniori et probabiliori •. Et solum dicitde sententia affirmativa: «Non damnaremtamen de peccato supradictam sententiam--Granadi sequentem -. Vide Diana parto 5,tr. 14, resol. 43,' parto 6, tr. 6
Jresol. 17;
et parto 3J tr. 4, resol. 45.~) Tamb~rinius et Marchinus perperam a
Crolx, loc. ett., n. 496J allegantur; Tamburi.nius enim, Method. S5. Commun., cap. 2,n. 40,. Marchinus, de Ordine, tr. 3
Jparto 3
J
cap. 3, n. ,20!.expr~sse negant posse reliquiasalius sacrificll SUffil a sacerdote, postquam hicab altari discessit.
Hic autem advertendum l°. Quod sisacerdos deferat communìonem ìnfìrmoin valetudinario, et remaneant reliquiaein patena vel calice, poterit sacerdos eassumere, si adhuc sit sacris indutus vestibus; ut ajunt Palaus g), Tamburinius g) et'Burghaber, apud Croix 5. - Bene vero poterit etiam eas dare infirmo statim postparticulam ipsi traditam; quia tunc cenosetur moraliter una communio: prout rectedicunt iidem Tamburinius, Burghaber cumMarchino 6, et Lugo 1, qui testatur sic usumferre, ut post communionem aegrì abluatur pyxis, et ablutio ìpsì tradatur.
2°. Item advertendum id quod additurin praedicta rubrica 8: Sz' vero relicta sz'thosHa integra consecrata eam t'n tabernaculo... reponat; si hoc fiert' nequit
Jse-'
quenti sacerdoti t'bt' celebraturo... sumendam... relùzqurit,o vel si tleutrum horumfieri possit, t'n z'pso calice seu patena decenter conservet... Quod st'non habeat quo·modo honeste conseruetur, potest eam z'pse·met sumere. - Particulae autem ìnventaeextra corporale, in dubio an sint consecratae, sumendae sunt etìam post ablutionem h),' ut dicunt Bonacina, Henriquezet Gobat, apud Croix 9.
Clero Patau., scil, Decis. Patau., anni 1708, a P. AndreaZuccherlo S.]. select. et compii; Decembr. caSo 1, dub.' 2,n. 27 et 29. - Burghaber, Centur. 3, caSo irl. ~ G Lib. 6,parto 1, num. 496. - Tamburo, Method. SS. Commun.,cap. 2, num. 43. ~ Bur.gh.) loc. cito - 6 De Ordine, tre 3,parto 3, cap. 3, num. 18. - , De Euch., disp. 15, n. 80..:..- S Tit. de Defectib., VII, numò 3. - Bonac., disp. 4, deEuch., qu.6, punct. 2, num. 16•. Henriq., lib. 9, cap. 89,n. 8.• Gobat, tract. S, n. 420•• • Lib. 6, parto 1, n. 498.
e) Contino Tournely, de Euchar'J
cap. 6J
art. 2, sect.l, dub.l, v. Haec oPinz'o, loquiturdumtaxat de sumptione «post ablutionem " etdi~it n0ll; solum probabile, sed tutum; quinetlam tUtlUS, eo «quod plus sacramenti reve·rentiae consulat •.
f) Plerique ex auctoribus allegatis innuunt, et quidem perspicue, negativam sententiam, potius quam eamdem expresse tueantur'unde Contino Tournely dicit: «Adhaerent .:- Quin etiam Bonacina dicit «melius. esse'et Croix, «rectius -, ut asserventur ejusmodfreliquiae, si id possit fieri absque irreverentia.
g) Palaus et Tamburinius falso a Croixcitantur pro praesenti casu, quem revera prae·termittunt.
h) In Hom. apost., tr.15Jn.18J ~·.f, S. Doctor addit: «Et melius (dico) esset cum ipsaablutione ».
Quid dereliquiis inccmmunicne intirmi.
Quid dehostia integra relicta,
Qualibethora potestd a r i communio,
Non ramenn o c t u velsub vesperiso
Limitatio,
252. - Quaeritur 4°. Quanam hora possz't dispensarz' communio?
Respondetur: Per se loquendo, qualibet diei hora dispensari potest; quia circahoc nulla adest prohibitio. Ita communiterdocent Palaus l, Roncaglia 2; Salmant. 3
cum Angelo, Coninck et Fagundez; acBonacina 4. cum Silvestro, Sà, Tabiena,Azor, Possevìno; Henriquez; et Suarez 5,
ubi affert S. Ambrosium dicentem, suotempore fuisse consuetudinem celebrandiet dandì communionem a) circa finem diei.
Dixi.mus: per se loquendo. Narn, utdicunt omnes b) auctores citati, non licetEucharistiam ministrare noctu vel subvesperas (id est in extrema diei parte);tum propter scandalum, tum propter hodiernam Ecc1esiae consuetudinem : - contra Aversa (apud Croix 6), qui dicit essequidem congruum ut communio fiat mane,sed licere etiam vesperis. Sed hoc tantumadmittunt Palaus 1 cum Coninck C)/ Tamburinius d) cum Sà d) et Suarez d)/ ac jordanus apud Croix 8, si accedat aliqua specialis causa: et hoc probabile videtur sifìat sub vesperis. Nam intempesta nocte
1 Tr. 21, punct, 16, num. 3. - 2 De Euch., cap. 4,qu.6, resp. 1. - 3 Tr.4, cap. 8, n. 38. - Angel., v. Euchartstta III, n. 3&. - Co"'nck, qu. SO, num. 3&•• Fagund.,de 3 Praec. Eccl., Iib. 3, cap. 7, num, 13. - 4 Disp.4, deEuchar., qu. 7, punct. 1, llum. 14. - Sllvest'7 v. Eucharistia III, n. 17, v. Qut:ntu.11z. - Sà, v. Eucharistia, n. 19. Tabie,n., v. Missa, n. 6... Asor, parto 1, lib. lO, cap. 25,qu. 7... Possev., cap. 8, n. 8. - Henriq., lib. 8, cap. 53,n. 5, i. f. - , Disp. 80, sect. 4, v. f.; et disp. 69, seet. 4,v. Tandem. - S. Ambros., serm. 8, n. 48, in Psalm. 118;
252. - a) In diebus scilicet jejunii.b) Seu rectius: aliquot ex citatis aueto-
ribus. .c) Coninck, qu. 80, n. 85, id non concedit
«extra necessitatem».d) Tamburinius, Method. expedit. Com·
mun.; cap. 6, § 1, n. 5, concedit «extra mortisnecessitatem '. Et ibi citat Sà, v. Eucharistia,n.19; et Suarez,disp. 69, sect.4, v. Tandem,ubi revera auctores isti asserunt communionem posse dari qualibet diei hora. Sed TalIl:burinius addit non esse facile concedendumpropter populi admirationem. - Quaesitumest a S. R. C.: «An die magni concursus adindulgentiam plenariam vel jubilaeum pososit ministrari sacra Eucharistia fidelibus ali·qua hora ante auroram et post meridiem ».Et S.C., die 7 Septemb. 1816, respondit: «Incasu de quo agitur, affirmaHve J a tempore adtempus quo in illa ecc1esia Missaecelebrantur;vel ad formam rubricae, vel ad formam in-
puto cum Salmant. et Bonacina, non licere nisi in solo casu necessitatìs,
Sic etiam non licet dare communionemin Missa NaHvz'tatz"s Domz'nz' quae diciturmedia nocte e): ex decretis S. C. Rituum,apud Benedictum XIV 9.
Nec in die Parasceves: ex decreto ejusdem S. Congregationis, die 19 Febr. 1622,apud Gavantum l0. Et licet hoc decretumin registris non reperiri testetur Merati,tamen S. C. Concilii, die 12Febr.1679, apudBenedictum XIV ll, mandat Ordinariis, utcirca communz'onem z'n ferta sexta Parasceue, mt'ssalis ruoricae et Ecclesiae Romanae US1lS serventur. - Ex quo recteinfert noster Pontifex vetitam esse talidie communionem: tum quia in rubricamissalis Feriae V dicitur, debere asservariquasdam particulas pro infirmis, et sicsani exc1uduntur; tum quia juxta Romanam consuetudinem, Feria sexta non distribuitur Eucharistia.
In die autem Sabbatt" Sanciz' nullumadest decretum prohibens communionem.- At Macrus 12 ait: In M,t'ssa Sabbatt'San·cH haec antz'phona (Communio) ideo non
ap, Migne, Patrol. lat., tomo 15, col. 1314.- Aversa, qu, 8,sect.B, post princip.. • Lib•.6, parto 1, n. 493. - , Tr. 21,punct. 16, n. 3. - Jordan.} Hb, 3, tit, 3, n. 36•• 8 Loc, cìt,- Salmant., tr, 4, cap. 8, num. 38. - Bonac., disp. 4, deEuch., qu. 7, punct. 1, n. 14. - • De Sacrif. Miss., lib. 3,cap. 18, n. 13 (al., sezione 2, cap. 6, § 3). Cfr. etiam Decretaauth. S. R. C., n. 752 et 781. - •• Parto 4, tit. 9, n. 25. Merati, part.4, tit. 9, Nov. Observ., n.78. - 11 Loc. cit.,num. 14 (al., 1oc. cit.). Est decretum Innoc. XI circa frequentem communionem. - 11 Hierolexic., v. Communto.
dulti eidem ecc1esiae concessi. Decret. Authent., 1~. 2572, ad 23.
e) Seu c1arius, uti liquet ex allegatis decretis, id prohibetur non quidem in Missa so·lemni quae media nocte Nativitatis Dominidecantatur; sed in Missis privatis, quae ceteroquin et ipsae secluso speciali indulto, illanocte celebrari vetantur.
Novissime tamen, per S. C S. O., die 1 Au·gusti 1907, SSmus D. N.Pius divina providenti:! PP. X, «motu proprio, benigne indulgeredignatus est, ut in omnibus et singulis sacrarum virginum monasteriis clausurae legisubjectis aliisque religiosis institutis, pii~ do·mibus et clericorum seminariis, publicum autprivatum oratorium habentibus curo facultateSacras Species habitualiter ibidem asservandi,sacra nocte Nativitatis D.N. J.C. tres ritualesMissae, vel etiam pro rerum opportunitate,una tantum, servatis servandis, posthac in per·petuumquotanniscelebrari,sanctaquecommu-
'Quid inMi ssa mediae ncceìsin Na t i v itate Domini.
111 die Parasceve nonIicet,
SabbatoSanetolicitedatur communio.
220 LIB. VI. - TRACT. m. DE EUCHARISTIA. CAP. II. - DE CAUSIS ET SUBJEC'rO EUCHAR. - DUB. I. - ART. II. 221
nio omnibus pie petentibus ministrari queat. municare,... verum etiam quando ex sua deDevotam vero hujus vel harum Missarum votione vellet illud suscipere>.auditionem omnibus adstantibus ad praecepti c) Vasquez, dz'sp. 209, n. 52: • Parochus,satisfactionem valere, eadem Sanctitas Sua inquit, non solum debet audire confessionemexpresse declarari mandavit.. et Eucharistiam ministrare tempore prae-
f) Morettus, de Ritu variandi chorale z'n- cepti..., sed extra illud: siquidem profectuidumentum, n.14, loquitur sane de neonatis, ovium invigilare debet •. Et dz'sp. 213, n.13,sed ex contextu liquet verbum istud intelli- de confession~ tractans, dicitparochum deberegendum esse de renatis per Baptismum, seu subditorum confessiones audire, non solumneophytis. tempore praecepti; «sed etiam alias, prout
g) Quin etiam, Sabbato Sancto inter Mis~ - ipsi voluerint ob majorem sui spiritus prosarum solemnia, sacra Eucharistia fidelibus fectum ».distribui potest: et per hanc communionem d) Azor, parto 1, lib. 2, cap. 17, qu. lO,adimpleri potest praeceptum paschalis com- sic docet de confessione a parocho audienda.munionis,ex decreto S. R. C. Vide Decret. e) Suarez, Filliuccius, lociscit.;et Palaus,authent., n. 2561. loc. cit., n. 4, hanc suam opinionem limitant:
253. - a) De confessione 1oquentes. Nisi parochus renuat • propter rationabilemb) Sot~tJn 4, dist.12, qu~ 1, art. 6, con- occurrentem causam,vel certe quiahabet alios
clus.2, §.$ententia auctorz's, dicit praelatum coadjutores, ad quos possunt oves sine u1l0teneri ministrare sacramentum subdito, • non dispendio ve1 difficultate accedere ». Verbasalum tempore quo subditus obligatur com- sunt Suarez.
dicitur, quia communio populo non fit,Itaque abusus etiam censendus est illorumqui communzonem concedunt hz hac dze.Haec tamen ratio non suadet: nam perdoctus Pater Merati l cum Grancolas, Moretto f) et aliis, satìs probat quod olim inMissa Sabbati Sancti omnes communicabant, non solum parvulì, sed etiam reliquifideles; ut patere dicit ex quodam antiquoOrdine Romano, ubi legitur inter caetera:Omnes communicent. Additque cum Gavanto, Grancolas et Durando, non ob aliudhodie omitti communtonem et postcommuntonem, nisi quia loco earum suffectae suntVesperae; quae gratiarum actio potius dicendae sunt quam officium Vesperarum.- Non habemus igitur, ubi vetita sit communio in tali die. Unde ait Viva 2, quolibet die permitti susceptionem Eucharistìae, excepta feria sexta Parasceves. Immo notum est quod in pluribus ecelesiisregni et urbis Neapolis, ac praesertim inejus cathedralì , communio post Missamsolemnem populo ministratur g).
253. - Quaeritur 5°. Quottes parochusteneatur ministrare Eucharistt"am suisovibus?
Aliqui dixerunt parochum teneri tantum tempore praecepti et in articulo moro
1 Parto 4, tit, 10, rubr.40, Nov. Obser-v., n.57, v. Verum. - Grancolas, in Breviar, Rom., lib.2, cap. 71, v. Aàhanc. - Gauant., parto 4, tit.lO, rube. 38, Iit, o. - Grancolas,Ice, cit., v. Ex eo quod amitti, i. f. - Dwrand., Rational.divinor, offlcior., Iib, 6, cap. 85, D. 7 et 8. - il De Euch.,QU, 4, art.'9, nume 1. - Si/vest.) v. Confessar .l" nume 14,
tis, Ita a) Silvester et Rìchàrdus. ~ Sedcommuniter bi rejiciuntur ab aliìs, quidocent teneri ministrare quoties oves rationabiliter et opportune petunt. Ita communiter, cum Busenbaum (n. 245), Sotus b), Suarez, Filliuccius, Palaus, Dicastillus, Vasquez c), Azor à ) et alti, cumSalmant. 8. Ratio, quia pastori incumbitprovidere, non solum ut oves adimpleantpraecepta, sed etiam ut habeant ea quaevalde prosunt suo profectui e).
254. - Quaeritur 6°. Quid senttendumde usu quotidianae communzonis?
Male quidem locuti sunt ali.qui, qui dixerunt communionem quotidianam suadendam, immo praecipìendam esse omnibus illis qui sunt in gratia. Licet enimS.Am brosius dixerit :Accipe quotùize, quodquotùize tzoi prosit; subjungit tamen: SÙ;vive, ut quotidie merearis accipere. Hìncdicit S. Thomas 4: Requiritur ut cum magna deuotione et reuerentia... accedat.: sedquia multotzes in pluribus hominum multaimpedimenta hujus devotzonisoccurrunt...,non est utile omnzous hominzous quotidzead hoc sacramentum accedere. - Undemerito damnata fuit ab Innocentio XI,propositio 56, quae dicebat: Frequensconfessio et communio, etiam in his qui
qu, 18. - Richard. de Mediavi/., in 4, disto 18, art. 2.qu. 3. - Suar., disp. 72, sect, 3.• Fili., tr. 4, cap. 9,n.268. - Paiaus, tr. 21, punct.20, n. 3. - Dicast., tr.4, de.Euch., disp. 11, dub, 7, n. 119 et 120. - • Tr, 4, cap. 9, n. 29.- S. Ambros., de Sacram., Iìb, O,cap. 4, D. 25j ap, Migne,Patrol. lat., tom•.16, col. 452. - • 3 P., qu. SO, art. 10.
Quotiesp a r oc h u ste n e a t u rdar evcommunionem$1.1;8 parochianis.
OpinioS. All'hons!de quotidiana communione,
gentiliter vivunt, est nota praedestinationis. Melius dicere debebant: Est nota reprobatzonis.
Nimis rigorose e converso alii sentiuntde quotidiana vel frequenti communione,qui ab illa animas arcent, si hae valdeextraordinaria puritate et fervore nonpolleant. Damnata enìm fuit propositio 23ab Alexandro VIII, quae dicebat: Similiterarcendi sunt a sacra communione, quzousnondum inest amor Dei purissimus etomnis mixtzonis expers. - Nec mirumsi aliquis magister antiquus cum rigorede hoc sit locutus; tunc enim temporis,usu vigebat talis rigor qui hodie non viget.
Ideo super hoc puncto sedulo attendendum est ad decretum S. Congregationiseditum anno 1679, et approbatum a Pontifice Innocentio XI (prout in extensumrefertur a Croix l): ubi inter alia primolocodicitur usus frequens vel quotidianusEucharistiae semper fuisse in Ecelesiaapprobatus a 55. Patribus; sed, rationediversitatis conscientiarum, nihil de ipsoconstitui posse. Deinde pronuntiatur sic:Frequens ... accessus (ad Eucharistiam)confessariorum...judicto est relinquendus,qui ex conscientiarum puritate et frequentiae fructu et ad pietatem processa, laicisnegotiatoribus et conjugatis, quod prospicient eorum saluti profuturum, id illispraescrtbere debebunt. - Postea additur:-In hoc igitur pastorum diligentia potissi'mum invigz1abit, non ut a frequenti autquotùiiana... sumptzone, unica praeceptiformula aliqui deterreantur, aut sU11lendidzesgeneraliter constituantt-tr. Sed magis,quid singulis permittendum, per se, aztt
S. Congregationis Concill."·, decretum Cum ad aures_
254. - a) Haec S. Alphonsi doctrina, sicut ea quam exponit in Praxi Confessarii,loc. dt., hodie immutanda vel explicanda est,juxta normas a S. C. Concilii die 20 Decem·bris 1905 traditas et praescriptas, nimirum:_• 1. Communiofrequens et quotidiana, utpotea Christo Dominoet a catholica Ecc1esia optatissima,omnibus christifidelibus cujusvisordinis aut conditionis pateat; ita ut nemo qui instatu gratiae sit et cum recta piaque mentead sacram mensam accedat, prohiberi ab eapossit. - 2. Recta autem mens in eo est utqui' ad sacram mensam accedit, non usui autvanitati, aut humanis rationibus indulgeat,sed Dei p1acito satisfacere velit, ei arctius ca-
parochos seu confessarios, sibi decernendum putet (loquitur de episcopo); t1lud·que omnino provideat, ut nemo a sacrocommno, seu frequenter seu quotidze accesserit , repellatur, - Denique coneluditur quod episcopi, in quorum dioecesibusviget hujus11lodi deuotio (id est usus frequentis communionis)..., pro t1la gratiasDeo agant, eamque ipsi, adhillio prudentiae et judicii temperamento, alere debebunt.
Quoad hoc pontificium decretum notandum est l°. Praecipi ibi quod episcopi,et tanto minus parochi, quamvis possintalicui ex suis ovibus in particulari taxarecommunìones, minime tamen generaliterpro omnibus dies communionis praescribere possunt. Immo providere debentomnino ut nemo repellatur a frequentivel quotidiana communione: cujus usumipsi, juxta prudentiae regulas, potius aleretenentur.
Notandum 2". Ibi praecipi ut talis ususfrequentis sive quotidianae communionis(etiam pro negotiatoribus et conjugatis)relinquatur arbitrio confessariorum: quijuxta conscientiarum puritatem et profectum communiones praescribant. -- Hincdicendum quod confessarius, praesertimex fructu frequentiae et ex desiderio poenitentìs, regulam sumere debet augendivel minuendi usum communionis a). (Videquae de hoc puncto fusius dicemus inPraxi Confessar., Cap. IX, § IV).
An autem dispensans Eucharistiamin mortali peccet mortaliter? - Viden. 35, ubi sententiam affirmativam amoplexi sumus.diei 12 Februarii 1697. - l Lib. 6, l'art. l, num. 665.
ritate conjungi, ac divino illo pharmaco suisinfirmitatibus ac qefectibusoccurrere.- 3. Etsiquam maxime expediat ut frequenti et quotidiana communione utentes, venialibus peccatis saltem pIenedeliberatis eorumqueaffectusint expertes, sufficit nihilominus ut culpismortalibus vacent,. cum propositose nunquam 'in posterum peccaturos; quo sincero animiproposito fieri non potest quin quotidiecommunicll.ntes a peccatis etiam venialibus abeorumque affectu sensim se expediant. 4. Cum vero sacramenta Novae Legis, etsieffectum suum ex opere operato sortiantur,majorem tamen producant effectum quo majores dispositiones in iis suscipiendis adhi·