Date post: | 20-Jan-2016 |
Category: |
Documents |
Upload: | hector-alejandro-paredes-arevalo |
View: | 10 times |
Download: | 0 times |
ESTUDIO
HIDROLÓGICO
CUENCAS DE
LOS RÍOS
MAMORÉ E
ITÉNEZ
Por: Dr. Ing. Hugo Eduardo Balcázar Rodal
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
IBARE
RÍO MOCOVI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJAM
UCHI
RÍO
SÉC
UR
E
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
AP
ER
E
RÍO YACUMA
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO Y
ACUMA
RÍO M
ANIQUI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO
RAPULO
RÍO
APE
RE
RÍO
SÉC
URE
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IC
HO
A
RÍO
MA
MO
RE
CIL
LO
RÍO G
RANDE
RÍO
CH
IMO
RÉ
RÍO
CHAPARE
RÍO
ICH
ILO
RÍO
CH
OR
É
RÍO SÉCURE
RÍO CAINE
RÍO IS
IBORO
RÍO ICHOA
RÍO CHORÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
PIR
AY
RÍO
PIR
AY
RÍO
PIR
AY
RÍO
IBA
RE
RÍO IBARE
RÍO
IBARE
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO TIJAMU
CHI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
YA
PA
CA
NI
RÍO
YA
PA
CA
NI
RÍO
YA
PA
CA
NI
M-0
1
M-0
2
M-0
3
M-0
4
M-0
5
M-0
6
RÍO GRANDE
RÍO
GR
AN
DE
RÍO GRANDE
RÍO
GR
AN
DE
RÍO
RO
CH
A
RÍO CAINE
RÍO
GR
AN
DE
L=
16.8
Km
A=
25
4.0
Km
2
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO
PARAPETI
RÍO SAN JULIAN
RÍO
SA
N P
AB
LO
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO
BL
AN
CO
RÍO
IT
ON
AM
AS
RÍO
YA
CU
ND
A
RÍO
SA
N M
AR
TIN
RÍO
SA
N M
AR
TIN
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO
ITE
NE
Z
RÍO
BL
AN
CO
RÍO
MA
CH
UPO
RÍO
NE
GR
O
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO P
ARATETI
RÍO
SA
N JU
LIA
N
RÍO ITENEZ
RÍO ITENEZ
I-01
I-02
I-03
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
7
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
9
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
8
RÍO
ME
RC
ED
ES
CUENCA
MAMORÉ
CUENCA
ITÉNEZ
CUENCAS DE LOS RÍOS
MAMORÉ E ITÉNEZ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
IBARE
RÍO MOCOVI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJAM
UCHI
RÍO
SÉC
UR
E
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
AP
ER
E
RÍO YACUMA
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO Y
ACUMA
RÍO M
ANIQUI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO
RAPULO
RÍO
APE
RE
RÍO
SÉC
URE
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IC
HO
A
RÍO
MA
MO
RE
CIL
LO
RÍO G
RANDE
RÍO
CH
IMO
RÉ
RÍO
CHAPARE
RÍO
ICH
ILO
RÍO
CH
OR
É
RÍO SÉCURE
RÍO CAINE
RÍO IS
IBORO
RÍO ICHOA
RÍO CHORÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
PIR
AY
RÍO
PIR
AY
RÍO
PIR
AY
RÍO
IBA
RE
RÍO IBARE
RÍO
IBARE
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO TIJAMU
CHI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
YA
PA
CA
NI
RÍO
YA
PA
CA
NI
RÍO
YA
PA
CA
NI
M-0
1
M-0
2
M-0
3
M-0
4
M-0
5
M-0
6
RÍO GRANDE
RÍO
GR
AN
DE
RÍO GRANDE
RÍO
GR
AN
DE
RÍO
RO
CH
A
RÍO CAINE
RÍO
GR
AN
DE
L=16.8
Km
A=
254.0
Km
2
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO
PARAPETI
RÍO SAN JULIAN
RÍO
SA
N P
AB
LO
RÍO
BL
AN
CO
RÍO
BL
AN
CO
RÍO
ITO
NA
MA
S
RÍO
YA
CU
ND
A
RÍO
SA
N M
AR
TIN
RÍO
SA
N M
AR
TIN
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO
ITE
NE
Z
RÍO
BL
AN
COR
ÍO M
AC
HU
PO
RÍO
NE
GR
O
RÍO BLANCO
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO P
ARATETI
RÍO
SA
N JU
LIA
N
RÍO ITENEZ
RÍO ITENEZ
I-01
I-02
I-03
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
7
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
9
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
8
RÍO
ME
RC
ED
ES
CUENCA
MAMORÉ
CUENCA
ITÉNEZ
RÍO IR
UYAÑEZ
RÍO
YA
TA
ZONA DE ESTUDIO, REGIÓN
CENTRAL DEL BENI
DELIMITACIÓN
DE LAS
SUBCUENCAS
EN EL ÁREA DE
ESTUDIO
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
IBA
RE
RÍO MOCOVI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJ
AMUC
HI
RÍO
SÉC
UR
E
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
AP
ER
E
RÍO YACUMA
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO YACUMA
RÍO M
ANIQUI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO
RAPULO
RÍO
APER
E
RÍO
SÉC
URE
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IC
HO
A
RÍO
MA
MO
RE
CIL
LO
RÍO G
RANDE
RÍO
CH
IMO
RÉ
RÍO
CHAPARE
RÍO
ICH
ILO
RÍO
CH
OR
É
RÍO SÉCURE
RÍO CAINE
RÍO IS
IBORO
RÍO ICHOA
RÍO CHORÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
PIR
AY
RÍO
PIR
AY
RÍO
PIR
AY
RÍO
IBA
RE
RÍO IBARE
RÍO
IBARE
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO TIJAMUCHI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
YA
PA
CA
NI
RÍO
YA
PA
CA
NI
RÍO
YA
PA
CA
NI
M-0
1
M-0
2
M-0
3
M-0
4
M-0
5
M-0
6
RÍO GRANDE
RÍO
GR
AN
DE
RÍO GRANDE
RÍO
GRANDE
RÍO
RO
CH
A
RÍO CAINE
RÍO
GR
AN
DE
L=
16
.8 K
m
A=
25
4.0
Km
2
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO
PARAPETI
RÍO SAN JULIAN
RÍO
SA
N P
AB
LO
RÍO
BL
AN
CO
RÍO
BL
AN
CO
RÍO
ITO
NA
MA
S
RÍO
YA
CU
ND
A
RÍO
SA
N M
AR
TIN
RÍO
SA
N M
AR
TIN
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO
ITE
NE
Z
RÍO
BL
AN
COR
ÍO M
AC
HU
PO
RÍO
NE
GR
O
RÍO BLANCO
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO P
ARATETI
RÍO
SA
N JU
LIA
N
RÍO ITENEZ
RÍO ITENEZ
I-01
I-02
I-03
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
7
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
9
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
8
RÍO
ME
RC
ED
ES
RÍO IR
UYAÑEZ
RÍO
YA
TA
DELIMITACIÓN DE
LAS SUBCUENCAS
DELIMITACIÓN
DE LAS
SUBCUENCAS
EN EL ÁREA DE
ESTUDIO
01-Ichilo-01
02-Chimore
08-Yapacaní-01
09-Piray
14-Chipiriri
15-Isiboro-01
13-MAMORÉ
(02)
20-Sécure-02
21-MAMORÉ
(03)
(AFECTACIÓN
A TRINIDAD)
10-Yapacaní-02
11-Grande-01
12-Grande-02
26-Apere
23-MAMORÉ
(04) 25-MAMORÉ
(05)
04-Chore
05-
MAMORECILLO
06-Chapare
07-
MAMORÉ
(01)
33-MAMORÉ
(08)17-Ichoa
03-Ichilo-02
24-Tijamichi
22-Ibare
27-Rapulo
28-Yacuma
16-Isiboro-02
18-Isiboro-03
19-Sécure-01
34-Mercedes
35-Yata
36-MAMORÉ
(09)
37-BENI
38-MADERA
RIOS DE MAYOR INFLUENCIA SOBRE EL MAMORÉ
29-MAMORÉ
(06)
(AFECTACIÓN
A SANTA ANA)
30-Iruyañez
31-MAMORÉ
(07)
32- ITENEZ
01-ITÉNEZ-01
02-Paragua
09-Blanco-02
13-Parapeti 14-San Julián 15-San Pablo 16-Itonamas
11-Cocharca 12-Machupo
17-ITÉNEZ-03
RIOS DE MAYOR INFLUENCIA SOBRE EL ITÉNEZ
04-San Martin-01
05-Negro06-San Martin-02
07-Yacunda
03-ITENÉZ-02
08-Blanco-01
10-Blanco-03
1 Ichilo-01 133.30 1.45 193.29 7,952.00 7,952.00 408.30 59.10 2,220.00 194.00 1.0482
2 Chimore-01 132.10 1.25 165.13 2,275.20 10,227.20 334.70 15.30 3,480.00 194.00 1.9900
3 Choré-01 164.90 1.40 230.86 2,979.00 13,206.20 308.30 26.50 1,924.00 192.00 0.7502
4 Ichilo-02 35.00 1.45 50.75 514.20 13,720.40 109.00 13.80 194.00 189.00 0.0099
5 Mamorecillo-01 58.60 1.50 87.90 1,332.70 15,053.10 232.00 21.50 189.00 172.00 0.0193
6 Chapare-01 235.00 1.50 352.50 4,748.90 19,802.00 497.00 20.10 4,194.00 172.00 1.1410
7 Mamoré-01 16.80 1.20 20.16 254.00 20,056.00 85.60 7.30 172.00 168.00 0.0198
8 Piray-01 374.80 1.05 393.54 6,519.70 26,575.70 672.60 22.80 2,368.00 175.00 0.5572
9 Yapacaní-01 367.50 1.05 385.88 12,631.50 39,207.20 653.40 48.50 2,540.00 175.00 0.6129
10 Yapacaní-02 69.50 1.00 69.50 1,359.30 40,566.50 189.20 22.50 175.00 171.00 0.0058
11 Grande-01 1,042.00 1.00 1,042.00 72,978.20 113,544.70 2,105.20 99.50 3,587.00 171.00 0.3278
12 Grande-02 35.80 1.00 35.80 1,456.20 115,000.90 244.30 24.60 171.00 168.00 0.0084
13 Mamoré-02 79.60 1.20 95.52 4,428.10 119,429.00 449.20 34.60 168.00 155.00 0.0136
14 Ichoa-01 159.80 1.45 231.71 4,143.10 123,572.10 347.40 31.40 580.00 171.00 0.1765
15 Isiboro-01 172.20 1.40 241.08 6,244.30 129,816.40 516.20 31.50 375.00 171.00 0.0846
16 Isiboro-02 42.80 1.15 49.22 1,628.00 131,444.40 285.40 16.00 171.00 167.00 0.0081
17 Sécure-01 251.20 1.15 288.88 4,770.00 136,214.40 438.40 29.90 340.00 167.00 0.0599
18 Sécure-02 71.20 1.15 81.88 687.70 136,902.10 143.00 13.20 167.00 155.00 0.0147
19 Mamoré-03 123.40 1.10 135.74 2,259.30 139,161.40 328.10 18.70 155.00 145.00 0.0074
20 Ibare-01 261.10 1.15 300.27 9,601.10 148,762.50 488.90 55.00 178.00 145.00 0.0110
21 TRINIDAD
22 Mamoré-04 60.00 1.10 66.00 2,270.00 151,032.50 232.40 29.80 145.00 141.00 0.0061
23 Tijamuchi-01 235.40 1.25 294.25 5,663.30 156,695.80 419.30 38.00 175.00 141.00 0.0116
24 Mamoré-05 119.70 1.10 131.67 2,285.00 158,980.80 302.60 23.50 141.00 135.00 0.0046
25 Apere-01 378.80 1.25 473.50 16,277.30 175,258.10 639.30 78.70 178.00 134.00 0.0093
26 Rapulo-01 394.20 1.25 492.75 7,719.70 182,977.80 641.90 24.50 420.00 133.50 0.0581
27 Yacuma-01 293.90 1.25 367.38 9,446.30 192,424.10 525.40 34.30 198.00 133.50 0.0176
28 Mamoré-06 136.00 1.10 149.60 3,137.70 195,561.80 282.10 28.50 135.00 132.00 0.0020
29 SANTA ANA
30 Iruyañez-01 171.20 1.25 214.00 4,476.40 4,476.40 358.40 20.30 152.00 131.00 0.0098
31 Mamoré-07 246.90 1.10 271.59 6,898.40 11,374.80 452.80 38.60 132.00 126.00 0.0022
32 Itenéz-01 386.40 1.20 463.68 43,859.80 55,234.60 1,186.10 69.30 260.00 158.00 0.0220
33 Paragua-01 467.50 1.30 607.75 27,786.30 83,020.90 956.90 59.00 375.00 158.00 0.0357
34 Iténez-02 339.90 1.20 407.88 35,104.90 118,125.80 1,012.80 81.70 158.00 130.00 0.0069
35 San Martín-01 324.10 1.30 421.33 16,932.60 135,058.40 729.50 41.30 426.00 162.00 0.0627
36 Negro-01 303.30 1.30 394.29 12,021.20 147,079.60 786.10 25.10 380.00 162.00 0.0553
37 San Martín-02 181.20 1.30 235.56 7,101.20 154,180.80 427.20 26.50 162.00 138.00 0.0102
38 Yacunda-01 275.40 1.30 358.02 6,985.10 161,165.90 477.00 22.60 220.00 138.00 0.0229
39 Blanco-01 390.10 1.30 507.13 15,478.10 176,644.00 732.90 40.10 570.00 152.00 0.0824
40 Blanco-02 139.70 1.30 181.61 7,222.60 183,866.60 666.80 38.50 152.00 138.00 0.0077
41 Blanco-03 152.80 1.30 198.64 3,886.80 187,753.40 398.70 24.80 138.00 130.00 0.0040
42 Cocharca-01 255.60 1.30 332.28 11,864.10 199,617.50 535.60 47.30 162.00 133.00 0.0087
43 Machupo-01 129.40 1.30 168.22 3,349.20 202,966.70 396.30 20.40 133.00 131.00 0.0012
44 Parapetí-01 448.40 1.30 582.92 43,202.10 246,168.80 1,203.90 72.80 2,574.00 303.00 0.3896
45 San Julián-01 507.40 1.30 659.62 55,795.50 301,964.30 1,294.50 97.90 373.00 202.00 0.0259
46 San Pablo-01 296.30 1.30 385.19 6,307.20 308,271.50 509.70 27.20 202.00 151.00 0.0132
47 Itonamas-01 302.60 1.30 393.38 6,683.70 314,955.20 490.20 27.10 151.00 130.00 0.0053
48 Iténez-03 145.90 1.20 175.08 16,519.60 331,474.80 661.70 94.30 130.00 126.00 0.0023
49 Mamoré-08 39.60 1.10 43.56 1,441.80 332,916.60 157.40 22.50 126.00 125.00 0.0023
50 Mercedes-01 118.00 1.30 153.40 2,216.20 335,132.80 289.70 12.10 163.00 125.00 0.0248
51 Yata-01 578.60 1.30 752.18 25,141.20 360,274.00 1,083.00 48.20 162.00 106.00 0.0074
52 Mamoré-09 189.10 1.10 208.01 23,504.70 383,778.70 704.30 80.60 125.00 104.00 0.0101
Nº RÍOL-DIS
(KM)
ÁREA
(KM2)
COTA
INI (M)
COTA
FIN (M)
PEND-
MEDIA (%)
CÁLCULO HIDRÁULICO (CUENCA RIO MAMORÉ)ÁREA (KM2)
ACUMULADA
PERIMET.
(KM)
ANCHO
MEDIO
(KM)
FACT-
CURVAS
LARGO
(KM)
ZONA (1500-1000)
ZO
NA
(2000)
ZONA (4000-6000)
ZONA (500-200) ZONA (1000-500)
ZO
NA
(2000-1
800)
ZO
NA
(1800-1
700)
ZONA (1700-1500)
ZONA (3000-4000)
ZONA (2000-3000)
ISOYETAS
1500
1000
5001000
1500
1700
18002000
500
1000
1000
600
600
1700
1800
2000
4000-6000
3000-4000
2000-3000
2000
1800-2000
1700-1800
1500-1700
1000-1500
500-1000
200-500
ZONAS DE PRECIPITACIÓN
REFERENCIAS
ZONA (1500-1000)
ZO
NA
(2000)
ZONA (4000-6000)
ZONA (500-200) ZONA (1000-500)
ZO
NA
(2000-1
800)
ZO
NA
(1800-1
700)
ZONA (1700-1500)
ZONA (3000-4000)
ZONA (2000-3000)
ISOYETAS EN LAS
CUENCAS DE APORTE
1500
1000
5001000
1500
1700
1800
2000
50
0
1000
1000
600
600
1700
1800
2000
ZONAS DE PRECIPITACIÓN
4000-6000
3000-4000
2000-3000
2000
1800-2000
1700-1800
1500-1700
1000-1500
500-1000
200-500
REFERENCIAS
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
IBA
RE
RÍO MOCOVI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJ
AMUC
HI
RÍO
SÉC
UR
E
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
AP
ER
E
RÍO YACUMA
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO YACUMA
RÍO M
ANIQUI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO
RAPU
LO
RÍO
APER
E
RÍO
SÉC
URE
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IC
HO
A
RÍO
MA
MO
RE
CIL
LO
RÍO G
RANDE
RÍO
CH
IMO
RÉ
RÍO
CHAPA
RE
RÍO
ICH
ILO
RÍO
CH
OR
É
RÍO SÉCURE
RÍO CAINE
RÍO IS
IBORO
RÍO ICHOA
RÍO CHORÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
PIR
AY
RÍO
PIR
AY
RÍO
PIR
AY
RÍO
IBA
RE
RÍO IBARE
RÍO
IBARE
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO TIJAMUCHI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
YA
PA
CA
NI
RÍO
YA
PA
CA
NI
RÍO
YA
PA
CA
NI
M-0
1
M-0
2
M-0
3
M-0
4
M-0
5
M-0
6
RÍO GRANDE
RÍO
GR
AN
DE
RÍO GRANDE
RÍO
GRANDE
RÍO
RO
CHA
RÍO CAINE
RÍO
GR
AN
DE
L=
16
.8 K
m
A=
25
4.0
Km
2
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO
PARAPETI
RÍO SAN JULIAN
RÍO
SA
N P
AB
LO
RÍO
BL
AN
CO
RÍO
BLA
NC
O
RÍO
ITO
NA
MA
S
RÍO
YA
CU
ND
A
RÍO
SA
N M
AR
TIN
RÍO
SA
N M
AR
TIN
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO
ITE
NE
Z
RÍO
BL
AN
COR
ÍO M
AC
HU
PO
RÍO
NE
GR
O
RÍO BLANCO
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO P
ARATETI
RÍO
SA
N JU
LIAN
RÍO ITENEZ
RÍO ITENEZ
I-01
I-02
I-03
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
7
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
9
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
8
RÍO
ME
RC
ED
ES
RÍO IR
UYAÑEZ
RÍO
YA
TA
ZONA (1500-1000)
ZONA (4000-6000)
ZONA (1000-500)
ZO
NA
(1800-1
700)
ZONA (1700-1500)
ZONA (3000-4000)
ZONA (2000-3000)
ISOYETAS EN LAS CUENCAS
DE APORTE
1500
1000600
1700
1800
ZONAS DE PRECIPITACIÓN
4000-6000
3000-4000
2000-3000
2000
1800-2000
1700-1800
1500-1700
1000-1500
500-1000
200-500
REFERENCIAS
6000-4000 4000-3000 3000-2000 2000 2000-1800 1800-1700 1700-1500 1500-1000 1000-500 500-200
1 Ichilo-01 2.116,50 892,30 585,00 443,60 392,80 143,50 367,40 1.517,90 1.493,00 0,00 7.952,00
2 Chimore-01 1.485,60 129,40 176,90 170,20 64,00 16,10 31,10 145,20 56,70 0,00 2.275,20
3 Choré-01 0,00 477,30 901,80 1.133,80 256,90 61,10 104,10 44,00 0,00 0,00 2.979,00
4 Ichilo-02 0,00 255,00 176,90 82,30 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 514,20
5 Mamorecillo-01 79,20 201,30 136,60 365,70 549,90 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1.332,70
6 Chapare-01 2.536,20 411,30 580,20 574,30 638,90 4,20 3,80 4.748,90
7 Mamoré-01 0,00 0,00 0,00 0,00 254,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 254,00
8 Piray-01 0,00 0,00 0,00 0,00 198,50 659,90 798,70 3.830,80 1.031,80 0,00 6.519,70
9 Yapacaní-01 0,00 0,00 0,00 258,70 2.950,70 795,20 2.126,40 2.741,90 3.758,60 0,00 12.631,50
10 Yapacaní-02 0,00 0,00 0,00 135,60 1.223,70 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1.359,30
11 Grande-01 0,00 0,00 0,00 33,00 460,90 1.290,80 3.351,90 18.774,50 43.987,90 5.079,20 72.978,20
12 Grande-02 0,00 0,00 223,70 1.230,70 1,80 0,00 0,00 0,00 0,00 1.456,20
13 Mamoré-02 63,40 72,30 108,40 281,80 3.618,50 283,70 0,00 0,00 0,00 0,00 4.428,10
14 Ichoa-01 1.144,50 1.494,20 867,10 465,80 171,50 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 4.143,10
15 Isiboro-01 3.883,30 548,90 502,60 627,20 456,70 44,80 59,10 121,30 0,40 0,00 6.244,30
16 Isiboro-02 0,00 177,30 415,40 414,80 620,50 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1.628,00
17 Sécure-01 0,00 548,60 2.128,80 1.565,70 526,90 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 4.770,00
18 Sécure-02 0,00 0,00 0,00 0,00 687,70 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 687,70
19 Mamoré-03 0,00 0,00 0,00 0,00 2.253,80 5,50 0,00 0,00 0,00 0,00 2.259,30
20 Ibare-01 0,00 0,00 0,00 0,00 2.328,80 3.246,10 3.970,90 55,30 0,00 0,00 9.601,10
21 TRINIDAD
22 Mamoré-04 0,00 0,00 0,00 0,00 33,00 1.799,10 437,90 0,00 0,00 0,00 2.270,00
23 Tijamuchi-01 0,00 0,00 0,00 188,50 5.193,10 281,70 0,00 0,00 0,00 0,00 5.663,30
24 Mamoré-05 0,00 0,00 0,00 0,00 250,10 823,70 1.211,20 0,00 0,00 0,00 2.285,00
25 Apere-01 0,00 0,00 25,70 533,00 12.341,80 2.662,40 714,40 0,00 0,00 0,00 16.277,30
26 Rapulo-01 0,00 0,00 22,70 1.303,40 3.390,30 2.181,30 822,00 0,00 0,00 0,00 7.719,70
27 Yacuma-01 0,00 0,00 0,00 1.217,10 3.333,80 4.007,50 887,90 0,00 0,00 0,00 9.446,30
28 Mamoré-06 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3.137,70 0,00 0,00 0,00 3.137,70
29 SANTA ANA
30 Iruyañez-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1.695,00 2.781,40 0,00 0,00 0,00 4.476,40
31 Mamoré-07 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 6.898,40 0,00 0,00 0,00 6.898,40
32 Itenéz-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 43.859,80 0,00 0,00 43.859,80
33 Paragua-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 27.786,30 0,00 0,00 27.786,30
34 Iténez-02 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 35.104,90 0,00 0,00 0,00 35.104,90
35 San Martín-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16.932,60 0,00 0,00 16.932,60
36 Negro-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 12.021,20 0,00 0,00 12.021,20
37 San Martín-02 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 2.967,60 4.133,60 0,00 0,00 7.101,20
38 Yacunda-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 243,00 6.742,10 0,00 0,00 6.985,10
39 Blanco-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 52,50 15.425,60 0,00 0,00 15.478,10
40 Blanco-02 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1.443,40 5.779,20 0,00 0,00 7.222,60
41 Blanco-03 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3.886,80 0,00 0,00 0,00 3.886,80
42 Cocharca-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 11.864,10 0,00 0,00 0,00 11.864,10
43 Machupo-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3.349,20 0,00 0,00 0,00 3.349,20
44 Parapetí-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 43.202,10 0,00 43.202,10
45 San Julián-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 38.130,50 17.665,00 0,00 55.795,50
46 San Pablo-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3.822,20 2.485,00 0,00 0,00 6.307,20
47 Itonamas-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 6.683,70 0,00 0,00 0,00 6.683,70
48 Iténez-03 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16.519,60 0,00 0,00 0,00 16.519,60
49 Mamoré-08 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1.441,80 0,00 0,00 0,00 0,00 1.441,80
50 Mercedes-01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 215,70 2.000,50 0,00 0,00 0,00 2.216,20
51 GUAYARAMERIN
52 Yata-01 0,00 0,00 0,00 0,00 2.156,20 10.316,90 12.668,10 0,00 0,00 0,00 25.141,20
53 Mamoré-09 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 23.504,70 0,00 0,00 0,00 0,00 23.504,70
TOTAL
AREA DE LAS CUENCAS EN LAS ISOYETAS (KM2)
Nº RÍO
CÁLCULO HIDRÁULICO (CUENCA RIO MAMORÉ)
Imágenes satelitales de la zona del proyecto (Cuenca del Río Mamoré)
Las imágenes mostradas, permiten aclaran el enfoque de las premisas asumidas.
LA QUEMA DE LAS PAMPAS SOLO DEJA VERDE A LOS BOSQUES DE GALERÍA QUE FORMAN LOS RÍOS, SIENDO UN ATENTADO AL MEDIO AMBIENTE
RÍO APERE
RÍO YACUMA
RÍO MAMORÉ
RÍO RAPULO
BOSQUE DE GALERÍA DEL
MAMORÉ
RÍO TIJAMUCHI
RÍO
PA
RA
PE
TÍ
RÍO
GR
AN
DE
BA
ÑA
DO
S D
EL
RÍO
PA
RA
PE
TÍ
BA
ÑA
DO
S D
EL
RÍO
GR
AN
DE
Por otra parte, tomando en cuenta como referencia válida, debido a la buena estadística de 58 años, el comportamiento de las precipitaciones para la zona de Trinidad,
MES ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SEP OCT NOV DIC TOTAL
Precipitación
media (mm)308.37 252.49 214.32 121.45 100.66 50.47 39.41 41.94 99.11 142.37 201.23 265.90 1,837.72
PRECIPITACION PROMEDIO ANUAL TRINIDAD
MES
PRECIPITACIÓN PROMEDIO ANUAL TRINIDAD (1950-2007)
308.37
214.32
121.45
41.94
265.90
142.37
201.23
99.11100.66
252.49
50.47
39.410.00
50.00
100.00
150.00
200.00
250.00
300.00
350.00
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13MES
(mm
)
PROM-MES
Obtenemos, el siguiente análisis del comportamiento de los diferentes tipos de años; siendo como base para el tipo normal la estadística promedio mostrada en el gráfico y cuadro anterior.
MESPrecipitación
media (mm)(%) DIAS/MES NORNAL
LLENURA
LEVE
FENOM.
NIÑO
FENOM.
NIÑA
SEQUIA
MEDIA
SEQUIA
MAYOR
ENE 308.37 16.78 31.00 1.00 1.40 1.90 2.07 0.84 0.69
FEB 252.49 13.74 28.00 1.00 1.50 2.00 2.30 0.95 0.74
MAR 214.32 11.66 31.00 1.00 1.30 1.72 2.00 0.85 0.69
ABR 121.45 6.61 30.00 1.00 1.11 1.34 1.50 0.80 0.66
MAY 100.66 5.48 31.00 1.00 1.00 1.10 1.10 0.80 0.55
JUN 50.47 2.75 30.00 1.00 1.00 1.00 1.00 0.75 0.45
JUL 39.41 2.14 31.00 1.00 1.00 1.00 1.00 0.75 0.45
AGO 41.94 2.28 31.00 1.00 1.00 1.00 1.00 0.75 0.50
SEP 99.11 5.39 30.00 1.00 1.00 1.00 1.00 0.80 0.55
OCT 142.37 7.75 31.00 1.00 1.00 1.00 1.20 0.80 0.60
NOV 201.23 10.95 30.00 1.00 1.21 1.25 1.54 0.80 0.66
DIC 265.90 14.47 31.00 1.00 1.40 1.50 2.06 0.84 0.69
100.00 365.00 100.00 125.89 150.00 174.13 83.54 65.33
1,837.72 2,313.59 2,756.67 3,200.02 1,535.15 1,200.65Precip-AnualTOTAL 1,837.72
Representación de la emulación de los diferentes años hidrológicos, que serán analizados en el modelo hidráulico; el valor utilizado para el año (normal) es 1 equivalente al 100% de la referencia del año promedio.
AÑO HIDROLÓGICO TIPO
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13MES
PO
ND
ER
AC
IÓN
(%
)
NORNAL
LLENURA LEVE
FENOM. NIÑO
FENOM. NIÑA
SEQUIA MEDIA
SEQUIA MAYOR
INU
ND
AC
ION
SE
QU
IA
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SEP OCT NOV DIC
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
Qmed
(m3/seg)
1 Ichilo-01 404,43 366,63 281,09 164,59 132,02 68,39 51,69 55,01 134,32 186,72 272,72 348,73
2 Chimore-01 177,91 161,28 123,65 72,40 58,07 30,09 22,74 24,20 59,09 82,14 119,97 153,40
3 Choré-01 137,23 124,40 95,37 55,85 44,79 23,21 17,54 18,66 45,57 63,36 92,53 118,33
4 Ichilo-02 748,92 678,92 520,51 304,78 244,46 126,65 95,72 101,86 248,73 345,77 505,01 645,77
5 Mamorecillo-01 811,93 736,04 564,30 330,42 265,03 137,30 103,77 110,43 269,65 374,86 547,50 700,10
6 Chapare-01 351,36 318,52 244,20 142,99 114,69 59,42 44,91 47,79 116,69 162,22 236,93 302,97
7 Mamoré-01 1.172,74 1.063,12 815,08 477,26 382,81 198,32 149,89 159,50 389,48 541,45 790,80 1.011,22
8 Piray-01 59,74 54,15 41,52 24,31 19,50 10,10 7,63 8,12 19,84 27,58 40,28 51,51
9 Yapacaní-01 336,03 304,62 233,55 136,75 109,69 56,83 42,95 45,70 111,60 155,14 226,59 289,75
10 Yapacaní-02 431,01 390,72 299,56 175,41 140,69 72,89 55,09 58,62 143,15 199,00 290,64 371,65
11 Grande-01 476,62 432,07 331,26 193,97 155,58 80,60 60,92 64,83 158,29 220,06 321,40 410,98
12 Grande-02 927,53 840,84 644,65 377,47 302,77 156,85 118,55 126,15 308,05 428,24 625,45 799,79
13 Mamoré-02 2.272,09 2.059,72 1.579,15 924,66 741,66 384,23 290,39 309,03 754,60 1.049,01 1.532,11 1.959,17
14 Ichoa-01 281,48 255,17 195,63 114,55 91,88 47,60 35,98 38,28 93,48 129,96 189,81 242,71
15 Isiboro-01 490,25 444,43 340,74 199,51 160,03 82,91 62,66 66,68 162,82 226,35 330,59 422,73
16 Isiboro-02 843,54 764,69 586,27 343,29 275,35 142,65 107,81 114,73 280,15 389,46 568,81 727,36
17 Sécure-01 222,69 201,88 154,77 90,63 72,69 37,66 28,46 30,29 73,96 102,82 150,16 192,02
18 Sécure-02 1.091,81 989,76 758,83 444,33 356,39 184,63 139,54 148,50 362,61 504,08 736,23 941,44
19 Mamoré-03 3.447,93 3.125,65 2.396,38 1.403,18 1.125,48 583,07 440,67 468,95 1.145,11 1.591,89 2.325,00 2.973,05
20 Ibare-01 323,58 293,34 224,90 131,69 105,62 54,72 41,36 44,01 107,47 149,40 218,20 279,02
21 TRINIDAD 3.447,93 3.125,65 2.396,38 1.403,18 1.125,48 583,07 440,67 468,95 1.145,11 1.591,89 2.325,00 2.973,05
22 Mamoré-04 3.848,09 3.488,41 2.674,50 1.566,03 1.256,10 650,74 491,82 523,38 1.278,01 1.776,65 2.594,84 3.318,11
23 Tijamuchi-01 210,21 190,56 146,10 85,55 68,62 35,55 26,87 28,59 69,81 97,05 141,75 181,25
24 Mamoré-05 4.133,76 3.747,38 2.873,05 1.682,29 1.349,35 699,05 528,33 562,23 1.372,89 1.908,54 2.787,47 3.564,43
25 Apere-01 594,81 539,22 413,41 242,07 194,16 100,59 76,02 80,90 197,55 274,62 401,09 512,89
26 Rapulo-01 278,74 252,69 193,73 113,44 90,99 47,14 35,63 37,91 92,57 128,69 187,96 240,35
27 Yacuma-01 336,78 305,30 234,07 137,06 109,93 56,95 43,04 45,81 111,85 155,49 227,10 290,40
28 Mamoré-06 5.442,39 4.933,69 3.782,57 2.214,85 1.776,52 920,35 695,58 740,22 1.807,50 2.512,72 3.669,90 4.692,82
29 SANTA ANA 5.442,39 4.933,69 3.782,57 2.214,85 1.776,52 920,35 695,58 740,22 1.807,50 2.512,72 3.669,90 4.692,82
30 Iruyañez-01 145,20 131,63 100,92 59,09 47,40 24,55 18,56 19,75 48,22 67,04 97,91 125,20
31 Mamoré-07 5.803,68 5.261,21 4.033,67 2.361,88 1.894,45 981,45 741,76 789,36 1.927,49 2.679,53 3.913,52 5.004,35
32 Itenéz-01 744,19 674,63 517,23 302,86 242,92 125,85 95,11 101,22 247,16 343,59 501,82 641,70
33 Paragua-01 471,46 427,40 327,68 191,87 153,90 79,73 60,26 64,12 156,58 217,67 317,92 406,53
34 Iténez-02 1.978,08 1.793,19 1.374,80 805,00 645,69 334,51 252,81 269,04 656,95 913,27 1.333,85 1.705,64
35 San Martín-01 287,30 260,45 199,68 116,92 93,78 48,59 36,72 39,08 95,42 132,65 193,73 247,73
36 Negro-01 203,97 184,90 141,76 83,01 66,58 34,49 26,07 27,74 67,74 94,17 137,54 175,88
37 San Martín-02 625,86 567,36 434,99 254,70 204,30 105,84 79,99 85,12 207,86 288,96 422,03 539,66
38 Yacunda-01 119,67 108,49 83,18 48,70 39,06 20,24 15,30 16,28 39,75 55,25 80,70 103,19
39 Blanco-01 146,60 132,90 101,89 59,66 47,85 24,79 18,74 19,94 48,69 67,69 98,86 126,41
40 Blanco-02 276,01 250,21 191,83 112,33 90,10 46,68 35,28 37,54 91,67 127,43 186,12 238,00
41 Blanco-03 1.105,96 1.002,59 768,66 450,09 361,01 187,03 141,35 150,42 367,31 510,62 745,77 953,64
42 Cocharca-01 257,67 233,59 179,09 104,86 84,11 43,57 32,93 35,05 85,58 118,96 173,75 222,18
43 Machupo-01 330,41 65,94 50,56 29,60 23,74 12,30 9,30 9,89 24,16 33,58 49,05 62,72
44 Parapetí-01 20,30 18,40 14,11 8,26 6,63 3,43 2,59 2,76 6,74 9,37 13,69 17,50
45 San Julián-01 481,41 436,41 334,59 195,92 157,14 81,41 61,53 65,48 159,88 222,26 324,62 415,11
46 San Pablo-01 606,59 549,89 421,59 246,86 198,00 102,58 77,53 82,50 201,46 280,06 409,03 523,04
47 Itonamas-01 751,74 681,48 522,48 305,93 245,39 127,13 96,08 102,25 249,67 347,08 506,92 648,21
48 Iténez-03 4.683,66 4.012,30 3.076,15 1.801,22 1.444,74 748,47 565,68 601,98 1.469,94 2.043,46 2.984,53 3.816,41
49 Mamoré-08 10.536,74 9.318,29 7.144,15 4.183,20 3.355,32 1.738,27 1.313,75 1.398,06 3.413,83 4.745,79 6.931,36 8.863,36
50 Mercedes-01 48,57 44,03 33,76 19,77 15,85 8,21 6,21 6,61 16,13 22,43 32,75 41,88
51 GUAYARAMERIN 10.585,31 9.362,32 7.177,91 4.202,97 3.371,18 1.746,49 1.319,96 1.404,67 3.429,97 4.768,22 6.964,11 8.905,25
52 Yata-01 575,81 521,99 400,20 234,33 187,96 97,37 73,59 78,32 191,24 265,85 388,28 496,51
53 Mamoré-09 11.966,42 10.614,34 8.137,81 4.765,03 3.822,00 1.980,05 1.496,47 1.592,51 3.888,66 5.405,87 7.895,42 10.096,14
0,4 0,3EVAPOTRANSPIRACIÓN (%) INFILTRACION+ALMACENAJE (%)
Nº RÍO
APORTE AGUAS SUBTERRANEAS 0,0125
AÑO TIPOCÁLCULO HIDRÁULICO (CUENCA RIO MAMORÉ)
Comportamiento del río Mamoré a nivel de la ciudad de Trinidad antes de su empalme del río Ibare
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SEP OCT NOV DIC ENE
Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s)
19,00 Mamoré-03 3.447,93 3.125,65 2.396,38 1.403,18 1.125,48 583,07 440,67 468,95 1.145,11 1.591,89 2.325,00 2.973,05 3.447,93
NO
RÍO OBSERVADO
Nº RÍO
REBALSA
CÁLCULO HIDRÁULICO CUENCA RIO MAMORÉ
CAUDALES OBSERVADOS PARA EL AÑO TIPO - NORNAL NIVEL AGUA
Mamoré-03 0,00
500,00
1.000,00
1.500,00
2.000,00
2.500,00
3.000,00
3.500,00
4.000,00
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SEP OCT NOV DIC ENE
(m3
/s)
Caudal que pasa por el río - Mamoré-03
Nivel Barranco Mamoré-03
Comportamiento del río Mamoré a nivel de la ciudad de Santa Ana del Yacuma
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SEP OCT NOV DIC ENE
Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s) Q (m3/s)
28,00 Mamoré-06 5.442,39 4.933,69 3.782,57 2.214,85 1.776,52 920,35 695,58 740,22 1.807,50 2.512,72 3.669,90 4.692,82 5.442,39
NO
RÍO OBSERVADO
Nº RÍO
REBALSA
CÁLCULO HIDRÁULICO CUENCA RIO MAMORÉ
CAUDALES OBSERVADOS PARA EL AÑO TIPO - NORNAL NIVEL AGUA
Mamoré-06 0,00
1.000,00
2.000,00
3.000,00
4.000,00
5.000,00
6.000,00
ENE FEB MAR ABR MAY JUN JUL AGO SEP OCT NOV DIC ENE
(m3
/s)
Caudal que pasa por el río - Mamoré-06
Nivel Barranco Mamoré-06
La forma del comportamiento geomórfico de la cuenca del río Mamoré, va principalmente definida por su ruta, en la que se puede evidenciar una combinación en su comportamiento dependien do de su ubicación y características del relieve terrestre.
TIPOS DE RÍO Lecho único
Lecho rectilineo
Lecho múltiple
río en trenzarío rectilíneo
sedimentación
río anastomosadorío meandriforme
erosión
Lecho sinuoso
Perfil del meandro en su curva izquierda
El río Mamoré, geomórficamente se caracteriza, por ser combinado entre meandriforme a rectilineo, de donde sus perfiles predominantes tienen la siguiente forma:
Perfil del meandro en su curva derecha
Perfil Triangular Perfil Triangular
Perfil del río en su parte rectilínea
Perfil Trapezoidal
Para efectos de la modelación, emplearemos el modelo trapezoidal el cual tiene la siguiente determinación geométrica:
B
b
Y 1
m
coef Base-inf Base-sup Acc Pm m Y Rmax Vmax
rugos. (-
)Canal (m) Canal (m) (m2) (m) (-) (m) (m) (m/s)
1 Ichilo-01 404.4 1.0482 0.035 70.00 76.00 109.50 74.24 1.00 3.00 1.47 3.79 415.0
2 Chimore-01 177.9 1.9900 0.04 50.00 54.00 52.00 52.83 1.00 2.00 0.98 3.49 181.5
3 Choré-01 137.2 0.7502 0.04 55.00 59.40 62.92 58.11 1.00 2.20 1.08 2.28 143.7
4 Ichilo-02 748.9 0.0099 0.02 195.00 208.60 686.12 204.62 1.00 6.80 3.35 1.11 762.9
5 Mamorecillo-01 811.9 0.0193 0.02 145.00 159.00 532.00 154.90 1.00 7.00 3.43 1.58 842.1
6 Chapare-01 351.4 1.1410 0.04 89.00 94.00 114.38 92.54 1.00 2.50 1.24 3.08 351.8
7 Mamoré-01 1,172.7 0.0198 0.02 160.00 176.00 672.00 171.31 1.00 8.00 3.92 1.75 1,177.2
8 Piray-01 59.7 0.5572 0.025 80.00 82.00 40.50 81.41 1.00 1.00 0.50 1.87 75.9
9 Yapacaní-01 336.0 0.6129 0.025 80.00 85.00 103.13 83.54 1.00 2.50 1.23 3.60 371.6
10 Yapacaní-02 431.0 0.0058 0.02 250.00 261.00 702.63 257.78 1.00 5.50 2.73 0.74 520.1
11 Grande-01 476.6 0.3278 0.02 180.00 184.00 182.00 182.83 1.00 2.00 1.00 2.85 519.5
12 Grande-02 927.5 0.0084 0.02 250.00 265.00 965.63 260.61 1.00 7.50 3.71 1.10 1,058.3
13 Mamoré-02 2,272.1 0.0136 0.02 315.00 333.00 1,458.00 327.73 1.00 9.00 4.45 1.58 2,300.5
14 Ichoa-01 281.5 0.1765 0.025 115.00 120.00 146.88 118.54 1.00 2.50 1.24 1.94 284.7
15 Isiboro-01 490.3 0.0846 0.025 180.00 186.80 311.78 184.81 1.00 3.40 1.69 1.65 514.1
16 Isiboro-02 843.5 0.0081 0.02 335.00 346.20 953.68 342.92 1.00 5.60 2.78 0.89 850.1
17 Sécure-01 222.7 0.0599 0.025 150.00 155.20 198.38 153.68 1.00 2.60 1.29 1.16 230.2
18 Sécure-02 1,091.8 0.0147 0.02 282.00 294.20 878.71 290.63 1.00 6.10 3.02 1.27 1,112.1
19 Mamoré-03 3,447.9 0.0074 0.02 585.00 604.60 2,914.52 598.86 1.00 9.80 4.87 1.23 3,592.1
20 Ibare-01 323.6 0.0110 0.02 95.00 107.00 303.00 103.49 1.00 6.00 2.93 1.07 325.1
21 TRINIDAD 3,447.9 0.0074 0.02 585.00 604.60 2,914.52 598.86 1.00 9.80 4.87 1.23 3,592.1
22 Mamoré-04 3,848.1 0.0061 0.02 680.00 700.00 3,450.00 694.14 1.00 10.00 4.97 1.13 3,911.1
23 Tijamuchi-01 210.2 0.0116 0.02 50.00 64.00 199.50 59.90 1.00 7.00 3.33 1.20 239.1
24 Mamoré-05 4,133.8 0.0046 0.02 850.00 870.00 4,300.00 864.14 1.00 10.00 4.98 0.98 4,230.2
25 Apere-01 594.8 0.0093 0.02 165.00 179.00 602.00 174.90 1.00 7.00 3.44 1.10 661.5
26 Rapulo-01 278.7 0.0581 0.02 80.00 92.00 258.00 88.49 1.00 6.00 2.92 2.46 634.9
27 Yacuma-01 336.8 0.0176 0.02 60.00 74.00 234.50 69.90 1.00 7.00 3.35 1.48 348.2
28 Mamoré-06 5,442.4 0.0020 0.02 980.00 1,008.00 6,958.00 999.80 1.00 14.00 6.96 0.82 5,678.9
29 SANTA ANA 5,442.4 0.0020 0.02 980.00 1,008.00 6,958.00 999.80 1.00 14.00 6.96 0.82 5,678.9
30 Iruyañez-01 145.20 0.0098 0.02 50.00 62.00 168.00 58.49 1.00 6.00 2.87 1.00 168.15
31 Mamoré-07 5,803.68 0.0022 0.02 985.00 1,012.60 6,891.72 1,004.52 1.00 13.80 6.86 0.85 5,847.86
32 Itenéz-01 744.19 0.0220 0.02 160.00 172.00 498.00 168.49 1.00 6.00 2.96 1.53 760.62
33 Paragua-01 471.46 0.0357 0.02 80.00 92.00 258.00 88.49 1.00 6.00 2.92 1.93 497.50
34 Iténez-02 1,978.08 0.0069 0.02 490.00 506.00 1,992.00 501.31 1.00 8.00 3.97 1.04 2,070.26
35 San Martín-01 287.30 0.0627 0.02 50.00 60.00 137.50 57.07 1.00 5.00 2.41 2.25 309.28
36 Negro-01 203.97 0.0553 0.02 35.00 45.00 100.00 42.07 1.00 5.00 2.38 2.09 209.40
37 San Martín-02 625.86 0.0102 0.02 150.00 164.00 549.50 159.90 1.00 7.00 3.44 1.15 631.55
38 Yacunda-01 119.67 0.0229 0.02 40.00 50.00 112.50 47.07 1.00 5.00 2.39 1.35 152.17
39 Blanco-01 146.60 0.0824 0.02 35.00 43.00 78.00 40.66 1.00 4.00 1.92 2.22 172.88
40 Blanco-02 276.01 0.0077 0.02 85.00 98.00 297.38 94.19 1.00 6.50 3.16 0.94 280.95
41 Blanco-03 1,105.96 0.0040 0.02 280.00 298.00 1,300.50 292.73 1.00 9.00 4.44 0.86 1,115.21
42 Cocharca-01 257.67 0.0087 0.02 70.00 83.40 256.95 79.48 1.00 6.70 3.23 1.02 262.42
43 Machupo-01 330.41 0.0012 0.02 130.00 149.60 685.02 143.86 1.00 9.80 4.76 0.49 334.27
44 Parapetí-01 20.30 0.3896 0.02 90.00 94.00 92.00 92.83 1.00 2.00 0.99 3.10 285.41
45 San Julián-01 481.41 0.0259 0.02 70.00 84.00 269.50 79.90 1.00 7.00 3.37 1.81 487.97
46 San Pablo-01 606.59 0.0132 0.02 90.00 107.00 418.63 102.02 1.00 8.50 4.10 1.47 617.31
47 Itonamas-01 751.74 0.0053 0.02 170.00 188.00 805.50 182.73 1.00 9.00 4.41 0.98 791.13
48 Iténez-03 4,683.66 0.0023 0.02 780.00 807.60 5,477.22 799.52 1.00 13.80 6.85 0.86 4,721.69
49 Mamoré-08 10,536.74 0.0023 0.02 1,150.00 1,186.00 10,512.00 1,175.46 1.00 18.00 8.94 1.03 10,850.03
50 Mercedes-01 48.57 0.0248 0.02 30.00 38.00 68.00 35.66 1.00 4.00 1.91 1.21 82.29
51 GUAYARAMERIN 10,585.31 0.0101 0.02 1,150.00 1,173.00 6,678.63 1,166.26 1.00 11.50 5.73 1.61 10,739.52
52 Yata-01 575.81 0.0074 0.02 130.00 146.00 552.00 141.31 1.00 8.00 3.91 1.07 590.67
53 Mamoré-09 11,966.42 0.0101 0.02 1,180.00 1,204.40 7,272.42 1,197.25 1.00 12.20 6.07 1.67 12,163.12
Qmax-
normal
(m3/s)
Pend (%)RÍO
CANAL TRAPEZOIDAL (RIOS COMPONENTES DE LA CUENCA DEL MAMORÉ)
NºQcap-max
(m3/s)
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
IBA
RE
RÍO
MOCOVI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
SÉC
UR
E
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
AP
ER
E
RÍO YACUMA
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO YACUMA
RÍO M
ANIQUI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO
RAPU
LO
RÍO
APER
E
RÍO
SÉC
URE
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IC
HO
A
RÍO
MA
MO
RE
CIL
LO
RÍO G
RANDE
RÍO
CHAPA
RE
RÍO
ICH
ILO
RÍO
CH
OR
É
RÍO SÉCURE
RÍO IS
IBORO
RÍO ICHOA
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
PIR
AY
RÍO
IBA
RE
RÍO IBARE
RÍO
IBARE
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO TIJA
MUCHI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
YA
PA
CA
NI
M-0
1
M-0
2
M-0
3
M-0
4
M-0
5
M-0
6
RÍO GRANDE
L=
16.8
Km
A=
254.0
Km
2
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO SAN JULIAN
RÍO
SA
N P
AB
LO
RÍO
BL
AN
CO
-01
RÍO
BLA
NC
O-0
2
RÍO
ITO
NA
MA
S
RÍO
YA
CU
ND
A
RÍO
SA
N M
AR
TIN
-02
RÍO
SA
N M
AR
TIN
-01
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO
ITE
NE
Z
RÍO
BL
AN
CO
-03
RÍO
MA
CH
UPO
RÍO
NE
GR
O
RÍO BLANCO-01
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO ITENEZ
RÍO ITENEZ
I-01
I-02
I-03
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
7
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
9
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
8
RÍO
ME
RC
ED
ES
RÍO IR
UYAÑEZ
RÍO
YA
TA
NIVEL PUERTO VILLARROEL
NIVEL INICIO RÍO MAMORÉ
NIVEL TRINIDAD
NIVEL SANTA ANA
NIVEL UNIÓN ITÉNEZ
NIVEL GUAYARAMERIN
PUNTOS DE REFERENCIA SOBRE EL RÍO MAMORÉ
Base-inf Y Base-sup Acc
Canal (m) (m) Canal (m) (m2)
4 Ichilo-02 50,75 0,00 194,00 189,00 0,0099 195,00 6,80 208,60 686,12 0,56 762,86 748,92 1,06
5 Mamorecillo-01 87,90 50,75 189,00 172,00 0,0193 145,00 7,00 159,00 532,00 0,79 842,08 811,93 1,29
7 Mamoré-01 20,16 138,65 172,00 168,00 0,0198 160,00 8,00 176,00 672,00 0,88 1.177,18 1.172,74 0,27
13 Mamoré-02 95,52 158,81 168,00 155,00 0,0136 315,00 9,00 333,00 1.458,00 0,79 2.300,46 2.272,09 1,40
19 Mamoré-03 135,74 254,33 155,00 145,00 0,0074 585,00 9,80 604,60 2.914,52 0,62 3.592,07 3.447,93 2,55
22 Mamoré-04 66,00 390,07 145,00 141,00 0,0061 680,00 10,00 700,00 3.450,00 0,57 3.911,06 3.848,09 1,35
24 Mamoré-05 131,67 456,07 141,00 135,00 0,0046 850,00 10,00 870,00 4.300,00 0,49 4.230,19 4.133,76 3,10
28 Mamoré-06 149,60 587,74 135,00 132,00 0,0020 980,00 14,00 1.008,00 6.958,00 0,41 5.678,89 5.442,39 4,24
31 Mamoré-07 271,59 737,34 132,00 126,00 0,0022 985,00 13,80 1.012,60 6.891,72 0,42 5.847,86 5.803,68 7,41
49 Mamoré-08 43,56 1.008,93 126,00 125,00 0,0023 1.150,00 18,00 1.186,00 10.512,00 0,52 10.850,03 10.536,74 0,98
53 Mamoré-09 208,01 1.052,49 125,00 104,00 0,0101 1.180,00 13,80 1.204,40 7.272,42 0,84 12.163,12 11.966,42 2,88
COTA
INI (M)
COTA
FIN (M)
PEND-
MEDIA
(%)
CÁLCULO HIDRÁULICO (CUENCA RIO MAMORÉ)
Nº RÍOLARGO
(KM)PROG. (M)
Qmax-
normal
(m3/s)
Vmed
(m/s)
Qcap-
max
(m3/s)
Tiempo
(d)
Perfil longitudinal Río Mamoré - (Aportes)
104
125126
194189
172
168
155
145141
135132
80.00
100.00
120.00
140.00
160.00
180.00
200.00
220.00
0.00 200.00 400.00 600.00 800.00 1,000.00 1,200.00
Distancia del recorrido del río (Km)
Ele
va
ció
n (
m.s
.n.m
)
Rio Mamoré
Ich
ilo
-01-4
04
m3
AP
ER
E-0
1-5
95
m3
Ch
oré
-01
-137
m3
Ch
ap
are
-01
-351
m3
G
ran
de
-02
-928
m3
Sé
cu
re-0
2-1
09
2m
3
Iba
re-0
1-3
24
m3
Tij
am
uc
hí-
01-2
10
m3
Ya
cu
ma
-02-6
16
m3
Ch
imo
re-0
1-1
78
m3
0.0099%
0.0193%
0.0198%
0.0136%
0.0074%
0.0061%0.0046%
0.0020%
TR
INID
AD
P-V
ILL
AR
RO
EL
SA
NT
A A
NA
Ich
ilo
-02-7
49
m3
Mam
ore
cil
lo-0
1-8
12
m3
Mam
oré
-01
-117
3m
3
Mam
oré
-02
-227
2m
3
Mam
oré
-03
-344
8m
3
Mam
oré
-04
-384
8m
3
Mam
oré
-05
-413
4m
3
Mam
oré
-06
-539
9m
3
Iru
yáñ
ez-0
1-1
45
m3
Mam
oré
-07
-580
4m
3
0.0022% 0.0023%
0.0101%
Itè
ne
z-0
3-4
68
4m
3
Merc
ed
es-0
1-4
9m
3
Mam
oré
-09
-119
66
m3
Ya
ta-0
1-5
76
m3
GU
AY
AR
AM
ER
IN
Mam
oré
-08
-105
37
m3
PRECIPITACION MEDIA (Qmax-acum)
1,0
09
, 5
,80
4
1,0
52
, 1
0,5
37
1,2
61
, 1
1,9
66
0, 5
82
51
, 7
49
13
9, 8
12
15
9, 1
,17
3
25
4, 2
,27
2
39
0, 3
,44
8
45
6, 3
,84
8
58
8, 4
,13
4
73
7, 5
,44
20
1,000
2,000
3,000
4,000
5,000
6,000
7,000
8,000
9,000
10,000
11,000
12,000
0 200 400 600 800 1,000 1,200 1,400
DISTANCIA RECORRIDO (Km)
CA
UD
AL
(m
3/s
)
Q(max-acum)
Ch
ap
are
Gra
nd
e
Sé
cu
re
TR
INID
AD
Iba
re
P-V
ILL
AR
RO
EL
Tij
am
uc
hí
Ap
ere
Ra
pu
lo -
Ya
cu
ma
SA
NT
A A
NA
Ch
imo
re
Ich
ilo
Ch
oré
Itè
ne
zM
erc
ed
es
GU
AY
AR
AM
ER
I
NY
ata
0.00
1.06
2.34
2.61
4.01
6.56 7.91
11.01
15.25
22.66 23.63
26.51
0
5
10
15
20
25
0 200 400 600 800 1,000 1,200
TIE
MP
O (
DIA
S)
DISTANCIA RECORRIDA (KM)
DESPLAZAMIENTO DEL AGUA - RÍO MAMORÉ
VEL. DESPLAZ.
Ich
ilo
C
him
ore
Ch
oré
Ch
ap
are
Gra
nd
e
Sé
cu
re
TR
INID
AD
Iba
re
P-V
ILL
AR
RO
EL
Tij
am
uch
í
Ap
ere
Ra
pu
lo -
Ya
cu
ma
SA
NT
A A
NA
GU
AY
AR
AM
ER
IN
Me
rce
de
s
Itè
ne
z
Ya
ta
PU
ER
TO
SIL
ES
Con la modelación se logró determinar las siguientes características de los ríos:
1. La secuencia de los ríos afluentes de los principales ríos estudiados (Mamoré e Iténez). 2. Las distancias de los recorridos de los ríos. 3. Sus áreas de aporte. 4. Sus pendientes promedio entre los puntos analizados de inicio y fin del río. 5. El ancho medio de los ríos. 6. La profundidad media de los ríos. 7. La afectación de las precipitaciones a sus áreas de aporte. 8. El perfil longitudinal del río Mamoré. 9. El tiempo de desplazamiento del agua para un caudal promedio del río Mamoré.
Se modelo con la guía estadística de las precipitaciones de la ciudad de Trinidad, en sus rangos de máximos y mínimos, para 6 magnitudes que emulaban los siguientes comportamientos: Sequía Mayor, Sequía media, Estado promedio o Normal, llenura leve, fenómeno del Niño y fenómeno de la Niña. A estos 6 comportamientos de la modelación, para cada uno de los ríos analizados se les calculó:
1. Las velocidades promedio de flujo de los ríos. 2. Los caudales mensuales. 3. Los caudales de rebalse en el tiempo. 4. La extensión del rebalse. 5. El porcentaje de afectación del caudal de los afluentes del río Mamoré e Iténez
1.1 ANÁLISIS DE LOS DATOS OBTENIDOS
La finalidad del estudio, es la de alertar a la población del Beni central sobre las crecidas de los ríos, la influencia de las obras civiles (Carreteras) en el medio ambiente, sus efectos en la producción agrícola, la posibilidad de transporte de los alimentos y la forma de dar una voz de alerta temprana sobre estos eventos climáticos extraordinarios.
1.1.1 VARIACIÓN DEL CAUDAL DEL RÍO MAMORÉ
El caudal del río Mamoré es acumulativo en su trayecto y sus rangos de caudal fluctúan en el tiempo; entre una sequía mayor y el fenómeno de la Niña, en el siguiente rango: (Ver Cuadro)
SEQUIA
MAYOR
SEQUIA
MEDIA
PROMEDIO
NORNAL
LLENURA
LEVE
FENOM.
NIÑO
FENOM.
NIÑA
2,379 2,896 3,448 4,827 6,551 7,137
2,852 3,472 4,134 5,787 7,854 8,557
3,755 4,572 5,442 7,619 10,341 11,266
4,005 4,875 5,804 8,125 11,027 12,014
7,270 8,851 10,537 14,751 20,020 21,811
8,257 10,052 11,966 16,753 22,736 24,770
TIPOS DE EVENTOS (CAUDAL EN M3/S)
SANTA ANA
ANTES UNION ITENEZ
DESPUES UNION ITENEZ
ANTES UNION BENI
PUERTO SILES
TRINIDAD
CAUDAL DEL RÍO MAMORÉ
A NIVEL DE
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
0 200 400 600 800 1,000 1,200
CA
UD
AL
(m
3/s
)
DISTANCIA RECORRIDO (Km)
CAUDAL ACUMULADO (Qmax-acum)
SEQUIA MAYOR
SEQUIA LEVE
PROMEDIO NORMAL
LLENURA LEVE
FENOMENO NIÑO
FENOMENO NIÑA
1.1.1 SISTEMA VIAL Y CUENCAS EN EL DEPARTAMENTO DEL BENI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
IB
AR
E
RÍO
MO
CO
VI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO YACUMA
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
MANIQ
UI
RÍO YACUMA
RÍO M
ANIQUI
RÍO
RAPULO
RÍO
APER
E
RÍO
IBARE
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJ
AMUCHI
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
3
M-0
4
M-0
5
M-0
6
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO
SA
N P
AB
LO
RÍO
BL
AN
CO
-01
RÍO
BL
AN
CO
-02
RÍO
ITO
NA
MA
S
RÍO
YA
CU
ND
A
RÍO
SA
N M
AR
TIN
-02
RÍO
SA
N M
AR
TIN
-01
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO
ITE
NE
Z
RÍO
BL
AN
CO
-03
RÍO
MA
CH
UPO
RÍO
NE
GR
O
RÍO ITENEZ
RÍO ITENEZ
I-01
I-02
I-03
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
7
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
9
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
8
RÍO
ME
RC
ED
ES
RÍO IR
UYAÑEZ
RÍO
YA
TA
BELLA VISTAMAGDALENA
HUACARAJE
BAURES
SAN RAMON
SAN JOAQUIN
PUERTO
USTAREZ
PUERTO
SILES
EXALTACION
SANTA ANA
SANTA
ROSA
REYES
RURRENABAQUE
YUCUMO
SAN BORJA
EL PERU
SAN IGNACIO
TRINIDAD
SAN JAVIER
CASARABE
LORETO
CAMIACO
SAN PEDRO
EL CARMEN
GUAYARAMERIN
RIBERALTA
NORTE
CAMINOS EN EL
DEPARTAMENTO DEL
BENI
1 Ichilo-01 3.79 404.43 76.00 438.82 3.00 0.76 0.10 761.70 1.02 1,015.59
2 Chimore-01 3.49 177.91 54.00 193.03 2.00 0.51 0.10 512.17 0.68 682.89
3 Choré-01 2.28 137.23 59.40 148.89 2.20 0.55 0.10 548.91 0.73 731.88
4 Ichilo-02 1.11 748.92 208.60 812.59 6.80 1.75 0.05 3,503.61 2.34 4,671.48
5 Mamorecillo-01 1.58 811.93 159.00 880.96 7.00 1.75 0.05 3,500.39 2.33 4,667.19
6 Chapare-01 3.08 351.36 94.00 381.24 2.50 0.66 0.10 659.34 0.88 879.12
7 Mamoré-01 1.75 1,172.74 176.00 1,272.45 8.00 2.06 0.03 6,878.64 2.75 9,171.52
8 Piray-01 1.87 59.74 82.00 64.82 1.00 0.21 0.10 210.82 0.28 281.09
9 Yapacaní-01 3.60 336.03 85.00 364.60 2.50 0.60 0.10 595.15 0.79 793.53
10 Yapacaní-02 0.74 431.01 261.00 467.66 5.50 1.21 0.10 1,210.40 1.61 1,613.87
11 Grande-01 2.85 476.62 184.00 517.15 2.00 0.49 0.03 1,641.21 0.66 2,188.28
12 Grande-02 1.10 927.53 265.00 1,006.39 7.50 1.73 0.03 5,775.19 2.31 7,700.25
13 Mamoré-02 1.58 2,272.09 333.00 2,465.27 9.00 2.35 0.01 23,460.25 3.13 31,280.34
14 Ichoa-01 1.94 281.48 120.00 305.41 2.50 0.66 0.10 656.38 0.88 875.18
15 Isiboro-01 1.65 490.25 186.80 531.93 3.40 0.86 0.10 863.45 1.15 1,151.27
16 Isiboro-02 0.89 843.54 346.20 915.25 5.60 1.48 0.10 1,482.91 1.98 1,977.21
17 Sécure-01 1.16 222.69 155.20 241.62 2.60 0.67 0.05 1,341.52 0.89 1,788.70
18 Sécure-02 1.27 1,091.81 294.20 1,184.63 6.10 1.59 0.03 5,302.49 2.12 7,069.99
19 Mamoré-03 1.23 3,447.93 604.60 3,741.07 9.80 2.51 0.01 25,102.69 3.35 33,470.25
20 Ibare-01 1.07 323.58 107.00 351.09 6.00 1.53 0.01 15,292.97 2.04 20,390.63
21 TRINIDAD 1.23 3,447.93 604.60 3,741.07 9.80 2.51 0.01 25,102.69 3.35 33,470.25
22 Mamoré-04 1.13 3,848.09 700.00 4,175.26 10.00 2.63 0.01 26,307.55 3.51 35,076.73
23 Tijamuchi-01 1.20 210.21 64.00 228.08 7.00 1.49 0.01 14,865.30 1.98 19,820.39
24 Mamoré-05 0.98 4,133.76 870.00 4,485.22 10.00 2.62 0.01 26,202.53 3.49 34,936.71
25 Apere-01 1.10 594.81 179.00 645.38 7.00 1.64 0.01 16,406.94 2.19 21,875.91
26 Rapulo-01 2.46 278.74 92.00 302.44 6.00 0.67 0.01 6,679.92 0.89 8,906.56
27 Yacuma-01 1.48 336.78 74.00 365.42 7.00 1.66 0.01 16,629.71 2.22 22,172.95
28 Mamoré-06 0.82 5,442.39 1,008.00 5,905.10 14.00 3.59 0.05 7,177.74 4.79 9,570.32
29 SANTA ANA 0.82 5,442.39 1,008.00 5,905.10 14.00 3.59 0.01 35,888.69 4.79 47,851.59
30 Iruyañez-01 1.00 145.20 62.00 157.54 6.00 1.27 0.05 2,538.80 1.69 3,385.07
31 Mamoré-07 0.85 5,803.68 1,012.60 6,297.11 13.80 3.66 0.05 7,328.82 4.89 9,771.76
32 Itenéz-01 1.53 744.19 172.00 807.46 6.00 1.54 0.10 1,536.83 2.05 2,049.10
33 Paragua-01 1.93 471.46 92.00 511.55 6.00 1.44 0.10 1,441.78 1.92 1,922.37
34 Iténez-02 1.04 1,978.08 506.00 2,146.25 8.00 2.04 0.10 2,040.63 2.72 2,720.84
35 San Martín-01 2.25 287.30 60.00 311.73 5.00 1.15 0.10 1,154.91 1.54 1,539.87
36 Negro-01 2.09 203.97 45.00 221.31 5.00 1.17 0.10 1,174.34 1.57 1,565.78
37 San Martín-02 1.15 625.86 164.00 679.07 7.00 1.80 0.10 1,801.37 2.40 2,401.83
38 Yacunda-01 1.35 119.67 50.00 129.85 5.00 0.96 0.10 959.95 1.28 1,279.94
39 Blanco-01 2.22 146.60 43.00 159.07 4.00 0.83 0.10 834.53 1.11 1,112.71
40 Blanco-02 0.94 276.01 98.00 299.48 6.50 1.62 0.10 1,617.27 2.16 2,156.36
41 Blanco-03 0.86 1,105.96 298.00 1,199.99 9.00 2.35 0.10 2,347.93 3.13 3,130.58
42 Cocharca-01 1.02 257.67 83.40 279.58 6.70 1.64 0.10 1,641.15 2.19 2,188.20
43 Machupo-01 0.49 330.41 149.60 358.50 9.80 2.46 0.10 2,455.49 3.27 3,273.98
44 Parapetí-01 3.10 20.30 94.00 22.03 2.00 0.04 0.10 37.76 0.05 50.35
45 San Julián-01 1.81 481.41 84.00 522.34 7.00 1.72 0.10 1,717.17 2.29 2,289.55
46 San Pablo-01 1.47 606.59 107.00 658.16 8.50 2.09 0.10 2,085.65 2.78 2,780.86
47 Itonamas-01 0.98 751.74 188.00 815.66 9.00 2.21 0.10 2,208.72 2.94 2,944.96
48 Iténez-03 0.86 4,683.66 807.60 5,081.87 13.80 3.65 0.10 3,649.73 4.87 4,866.30
49 Mamoré-08 1.03 10,536.74 1,186.00 11,432.58 18.00 4.67 0.10 4,669.65 6.23 6,226.20
50 Mercedes-01 1.21 48.57 38.00 52.70 4.00 0.57 0.10 572.99 0.76 763.99
51 GUAYARAMERIN 1.61 10,585.31 1,173.00 11,485.28 11.50 3.04 0.10 3,044.50 4.06 4,059.33
52 Yata-01 1.07 575.81 146.00 624.77 8.00 2.00 0.10 1,999.54 2.67 2,666.06
53 Mamoré-09 1.67 11,966.42 1,204.40 12,983.82 12.20 3.22 0.10 3,222.82 4.30 4,297.09
Qbarranco
(m3/s)
Yprom-río
(m)
Yrebalse
(m)Nº
Brebalse1
(m)
FENOM. NIÑA
EXTENSIÓN DEL REBALSE, ESTÁ EN FUNCIÓN A LA MAGNITUD DEL CAUDAL,
A LAS PENDIENTES LATERALES Y A LOS OBSTÁCULOS VIALES
Yreb+cam
(m)
Brebalse2
(m)RÍO
Vmedia
(m/s)
Bprom-río
(m)
Pend-lat
(%)
Qrebalse
(m3/s)
AÑO TIPO
Simbología utilizada: Vmedia (m/s) …………………. Velocidad media del flujo del río Qbarranco (m3/s) ……………….. Caudal promedio del río a nivel barranco Bprom-río (m) …………………. Ancho promedio del río Qrebalse (m3/s) …………………. Caudal de rebalse para el año tipo definido Yprom-río (m) …………………. Profundidad promedio del río para el caudal promedio Yrebalse (m) …………………. Altura de la crecida de rebalse del río, sin caminos Pend-lat (%) …………………. Pendiente lateral al río del terreno Brebalse1 (m) …………………. Ancho de inundación o rebalse del río, sin caminos Yreb+cam (m) …………………. Altura de la crecida de rebalse del río, con caminos Brebalse2 (m) …………………. Ancho de inundación o rebalse del río, con caminos La extensión del rebalse de los ríos es función del evento que se sucinta, es mayor en las zonas más planas y de menor pendiente del río; la zona más desfavorable se la ubica entre la localidad de Camiaco hasta Puerto Siles. En las tablas presentadas vemos que la EXTENSIÓN DEL REBALSE, está en función a la magnitud del caudal, a las pendientes laterales y a los obstáculos viales. En ellas se han presentado dos alternativas de esta magnitud:
La primera no va afectada con caminos, los que generan un embalse obligado.
La segundo si va afectada con caminos, los que efectivamente frenan el flujo y generan alagamiento por embalse.
Los alagamientos de los campos en la llanura beniana son significativos por la extensión que estos abarcan, el efecto de embalse que se da a causa de los caminos, extiende el tiempo de inundación de las áreas afectadas. (Ver mapa de Inundaciones en el siguiente acápite)
REFERENCIAS
LLENURA LEVE
FENÓMENO DEL NIÑO
FENÓMENO DE LA NIÑA
1 Ichilo-01 3.79 404.43 76.00 438.82 3.00 0.76 0.10 761.70 1.02 1,015.59 145.05 257.86
2 Chimore-01 3.49 177.91 54.00 193.03 2.00 0.51 0.10 512.17 0.68 682.89 65.58 116.59
3 Choré-01 2.28 137.23 59.40 148.89 2.20 0.55 0.10 548.91 0.73 731.88 75.33 133.91
4 Ichilo-02 1.11 748.92 208.60 812.59 6.80 1.75 0.05 3,503.61 2.34 4,671.48 1,534.41 2,335.74
5 Mamorecillo-01 1.58 811.93 159.00 880.96 7.00 1.75 0.05 3,500.39 2.33 4,667.19 1,531.59 2,333.59
6 Chapare-01 3.08 351.36 94.00 381.24 2.50 0.66 0.10 659.34 0.88 879.12 108.68 193.21
7 Mamoré-01 1.75 1,172.74 176.00 1,272.45 8.00 2.06 0.03 6,878.64 2.75 9,171.52 3,439.32 4,585.76
8 Piray-01 1.87 59.74 82.00 64.82 1.00 0.21 0.10 210.82 0.28 281.09 11.11 19.75
9 Yapacaní-01 3.60 336.03 85.00 364.60 2.50 0.60 0.10 595.15 0.79 793.53 88.55 157.42
10 Yapacaní-02 0.74 431.01 261.00 467.66 5.50 1.21 0.10 1,210.40 1.61 1,613.87 366.27 651.14
11 Grande-01 2.85 476.62 184.00 517.15 2.00 0.49 0.03 1,641.21 0.66 2,188.28 202.02 359.14
12 Grande-02 1.10 927.53 265.00 1,006.39 7.50 1.73 0.03 5,775.19 2.31 7,700.25 2,501.46 3,850.12
13 Mamoré-02 1.58 2,272.09 333.00 2,465.27 9.00 2.35 0.01 23,460.25 3.13 31,280.34 11,730.13 15,640.17
14 Ichoa-01 1.94 281.48 120.00 305.41 2.50 0.66 0.10 656.38 0.88 875.18 107.71 191.48
15 Isiboro-01 1.65 490.25 186.80 531.93 3.40 0.86 0.10 863.45 1.15 1,151.27 186.39 331.36
16 Isiboro-02 0.89 843.54 346.20 915.25 5.60 1.48 0.10 1,482.91 1.98 1,977.21 549.76 977.34
17 Sécure-01 1.16 222.69 155.20 241.62 2.60 0.67 0.05 1,341.52 0.89 1,788.70 224.96 399.93
18 Sécure-02 1.27 1,091.81 294.20 1,184.63 6.10 1.59 0.03 5,302.49 2.12 7,069.99 2,108.73 3,535.00
19 Mamoré-03 1.23 3,447.93 604.60 3,741.07 9.80 2.51 0.01 25,102.69 3.35 33,470.25 12,551.35 16,735.13
20 Ibare-01 1.07 323.58 107.00 351.09 6.00 1.53 0.01 15,292.97 2.04 20,390.63 5,846.88 10,195.31
21 TRINIDAD 1.23 3,447.93 604.60 3,741.07 9.80 2.51 0.01 25,102.69 3.35 33,470.25 12,551.35 16,735.13
22 Mamoré-04 1.13 3,848.09 700.00 4,175.26 10.00 2.63 0.01 26,307.55 3.51 35,076.73 13,153.77 17,538.37
23 Tijamuchi-01 1.20 210.21 64.00 228.08 7.00 1.49 0.01 14,865.30 1.98 19,820.39 5,524.43 9,821.20
24 Mamoré-05 0.98 4,133.76 870.00 4,485.22 10.00 2.62 0.01 26,202.53 3.49 34,936.71 13,101.27 17,468.35
25 Apere-01 1.10 594.81 179.00 645.38 7.00 1.64 0.01 16,406.94 2.19 21,875.91 6,729.69 10,937.96
26 Rapulo-01 2.46 278.74 92.00 302.44 6.00 0.67 0.01 6,679.92 0.89 8,906.56 1,115.53 1,983.17
27 Yacuma-01 1.48 336.78 74.00 365.42 7.00 1.66 0.01 16,629.71 2.22 22,172.95 6,913.68 11,086.47
28 Mamoré-06 0.82 5,442.39 1,008.00 5,905.10 14.00 3.59 0.05 7,177.74 4.79 9,570.32 3,588.87 4,785.16
29 SANTA ANA 0.82 5,442.39 1,008.00 5,905.10 14.00 3.59 0.01 35,888.69 4.79 47,851.59 17,944.35 23,925.79
30 Iruyañez-01 1.00 145.20 62.00 157.54 6.00 1.27 0.05 2,538.80 1.69 3,385.07 805.69 1,432.34
31 Mamoré-07 0.85 5,803.68 1,012.60 6,297.11 13.80 3.66 0.05 7,328.82 4.89 9,771.76 3,664.41 4,885.88
32 Itenéz-01 1.53 744.19 172.00 807.46 6.00 1.54 0.10 1,536.83 2.05 2,049.10 590.46 1,024.55
33 Paragua-01 1.93 471.46 92.00 511.55 6.00 1.44 0.10 1,441.78 1.92 1,922.37 519.68 923.88
34 Iténez-02 1.04 1,978.08 506.00 2,146.25 8.00 2.04 0.10 2,040.63 2.72 2,720.84 1,020.32 1,360.42
35 San Martín-01 2.25 287.30 60.00 311.73 5.00 1.15 0.10 1,154.91 1.54 1,539.87 333.45 592.80
36 Negro-01 2.09 203.97 45.00 221.31 5.00 1.17 0.10 1,174.34 1.57 1,565.78 344.77 612.92
37 San Martín-02 1.15 625.86 164.00 679.07 7.00 1.80 0.10 1,801.37 2.40 2,401.83 811.24 1,200.92
38 Yacunda-01 1.35 119.67 50.00 129.85 5.00 0.96 0.10 959.95 1.28 1,279.94 230.38 409.56
39 Blanco-01 2.22 146.60 43.00 159.07 4.00 0.83 0.10 834.53 1.11 1,112.71 174.11 309.53
40 Blanco-02 0.94 276.01 98.00 299.48 6.50 1.62 0.10 1,617.27 2.16 2,156.36 653.89 1,078.18
41 Blanco-03 0.86 1,105.96 298.00 1,199.99 9.00 2.35 0.10 2,347.93 3.13 3,130.58 1,173.97 1,565.29
42 Cocharca-01 1.02 257.67 83.40 279.58 6.70 1.64 0.10 1,641.15 2.19 2,188.20 673.34 1,094.10
43 Machupo-01 0.49 330.41 149.60 358.50 9.80 2.46 0.10 2,455.49 3.27 3,273.98 1,227.74 1,636.99
44 Parapetí-01 3.10 20.30 94.00 22.03 2.00 0.04 0.10 37.76 0.05 50.35 0.36 0.63
45 San Julián-01 1.81 481.41 84.00 522.34 7.00 1.72 0.10 1,717.17 2.29 2,289.55 737.16 1,144.78
46 San Pablo-01 1.47 606.59 107.00 658.16 8.50 2.09 0.10 2,085.65 2.78 2,780.86 1,042.82 1,390.43
47 Itonamas-01 0.98 751.74 188.00 815.66 9.00 2.21 0.10 2,208.72 2.94 2,944.96 1,104.36 1,472.48
48 Iténez-03 0.86 4,683.66 807.60 5,081.87 13.80 3.65 0.10 3,649.73 4.87 4,866.30 1,824.86 2,433.15
49 Mamoré-08 1.03 10,536.74 1,186.00 11,432.58 18.00 4.67 0.10 4,669.65 6.23 6,226.20 2,334.82 3,113.10
50 Mercedes-01 1.21 48.57 38.00 52.70 4.00 0.57 0.10 572.99 0.76 763.99 82.08 145.92
51 GUAYARAMERIN 1.61 10,585.31 1,173.00 11,485.28 11.50 3.04 0.10 3,044.50 4.06 4,059.33 1,522.25 2,029.67
52 Yata-01 1.07 575.81 146.00 624.77 8.00 2.00 0.10 1,999.54 2.67 2,666.06 999.54 1,333.03
53 Mamoré-09 1.67 11,966.42 1,204.40 12,983.82 12.20 3.22 0.10 3,222.82 4.30 4,297.09 1,611.41 2,148.54
SECCIÓN DE CRUCE
PARA Ymin>=2m EXTENSIÓN DEL REBALSE
Yreb+cam
(m)
Brebalse2
(m)RÍO
Vmedia
(m/s)
Qbarranco
(m3/s)
Yprom-río
(m)
Pend-lat
(%)
Qrebalse
(m3/s)
Yrebalse
(m)Nº
Brebalse1
(m)
FENOM. NIÑA
Ancho de
Cruce1 (m)
Ancho de
Cruce2 (m)
Bprom-río
(m)
AÑO TIPO
E8
E3
E10
E14
E18
E13
E17
E22
E26
E27
E30
E28
E25
E9
E16
E20
E12
E6 E7
E1
E4
E15
E11
E29
E21
NORTE
E31
E34
E33
E32
E35
E36
E37
E38
E39
E40
E41
E42
E43
E45
E44
E46
REQUERIMIENTO DE ESTACIONES
METEOROLÓGICAS, EN LAS CUENCAS
DE LOS RÍOS MAMORÉ E ITÉNEZ
E19
E23E24
E2
E5
DEPARTAMENTO COMUNIDADPROBLABLE
EXISTENCIA
1 E-01 Santa Cruz Lagunillas 0
2 E-02 Chuquisaca Sucre 1
3 E-03 Chuquisaca Villa Mojocoya 0
4 E-04 Santa Cruz Abapo 1
5 E-05 Potosí Uncia 1
6 E-06 Cochabamba Aiquile 1
7 E-07 Santa Cruz Samaipata 1
8 E-08 Potosí Torotoro 1
9 E-09 Santa Cruz Comarapa 1
10 E-10 Santa Cruz Santa Cruz 1
11 E-11 Cochabamba Arque 1
12 E-12 Cochabamba Totora 1
13 E-13 Cochabamba Cochabamba 1
14 E-14 Cochabamba Rio San Mateo 0
15 E-15 Santa Cruz Okinawa 1
16 E-16 Santa Cruz Santa Rosa del Sara 1
17 E-17 Cochabamba Villa Tunari 1
18 E-18 Cochabamba Puerto Villarroel 1
19 E-19 Cochabamba Rio Maipas 0
20 E-20 Santa Cruz Yapacaní 1
21 E-21 Cochabamba Santa Rosa del Isiboro 0
22 E-22 Beni Chimimita 0
23 E-23 Beni La Viborilla 0
24 E-24 Beni Naciente Maniqui 0
25 E-25 Beni Jerusalen 0
26 E-26 Beni San Ignacio de Moxos 1
27 E-27 Beni San Borja 1
28 E-28 Beni Trinidad 1
29 E-29 Beni Reyes 1
30 E-30 Beni Santa Ana del Yacuma 1
31 E-31 Beni Puerto Siles 0
32 E-32 Beni Candelaria 0
33 E-33 Beni Riberalta 1
34 E-34 Beni Guayaramerin 1
35 E-35 Beni Magdalena 1
36 E-36 Beni El Carmen 0
37 E-37 Beni Valle Iténez 0
38 E-38 Santa Cruz Paredón 0
39 E-39 Santa Cruz Florida 0
40 E-40 Santa Cruz Monte Verde 0
41 E-41 Santa Cruz Buena Hora 0
42 E-42 Santa Cruz San Ignacio de Velasco 1
43 E-43 Santa Cruz Mercedes 0
44 E-44 Santa Cruz San José de Chiquitos 1
45 E-45 Santa Cruz Puesto la Madre 0
46 E-46 Santa Cruz Villazón - Puesto Militar 0
26
20
46
TOTAL EXISTENTES
TOTAL FALTANTES
TOTAL REQUERIDAS
Nº ESTACIÓN
UBICACIÓN
ESTACIONES METEOROLÓGICAS REQUERIDAS PARA EL CONTROL HIDROLÓGICO DE LA CUENCA DEL RÍO
MAMORÉ
1 Ichilo-01 404.43 11.73 6.97 3.38
2 Chimore-01 177.91 5.16 3.07 1.49
3 Choré-01 137.23 3.98 2.36 1.15
4 Ichilo-02 748.92 21.72 12.90 6.26
5 Mamorecillo-01 811.93 23.55 13.99 6.79
6 Chapare-01 351.36 10.19 6.05 2.94
7 Mamoré-01 1,172.74 34.01 20.21 9.80
8 Piray-01 59.74 1.73 1.03 0.50
9 Yapacaní-01 336.03 9.75 5.79 2.81
10 Yapacaní-02 431.01 12.50 7.43 3.60
11 Grande-01 476.62 13.82 8.21 3.98
12 Grande-02 927.53 26.90 15.98 7.75
13 Mamoré-02 2,272.09 65.90 39.15 18.99
14 Ichoa-01 281.48 8.16 4.85 2.35
15 Isiboro-01 490.25 14.22 8.45 4.10
16 Isiboro-02 843.54 24.47 14.53 7.05
17 Sécure-01 222.69 6.46 3.84 1.86
18 Sécure-02 1,091.81 31.67 18.81 9.12
19 Mamoré-03 3,447.93 100.00 59.41 28.81
20 Ibare-01 323.58 - 5.58 2.70
21 TRINIDAD 3,447.93 - 59.41 28.81
22 Mamoré-04 3,848.09 - 66.30 32.16
23 Tijamuchi-01 210.21 - 3.62 1.76
24 Mamoré-05 4,133.76 - 71.23 34.54
25 Apere-01 594.81 - 10.25 4.97
26 Rapulo-01 278.74 - 4.80 2.33
27 Yacuma-01 336.78 - 5.80 2.81
28 Mamoré-06 5,442.39 - 93.77 45.48
29 SANTA ANA 5,442.39 - 93.77 45.48
30 Iruyañez-01 145.20 - 2.50 1.21
31 Mamoré-07 5,803.68 - 100.00 48.50
32 Itenéz-01 744.19 - 15.89 6.22
33 Paragua-01 471.46 - 10.07 3.94
34 Iténez-02 1,978.08 - 42.23 16.53
35 San Martín-01 287.30 - 6.13 2.40
36 Negro-01 203.97 - 4.35 1.70
37 San Martín-02 625.86 - 13.36 5.23
38 Yacunda-01 119.67 - 2.56 1.00
39 Blanco-01 146.60 - 3.13 1.23
40 Blanco-02 276.01 - 5.89 2.31
41 Blanco-03 1,105.96 - 23.61 9.24
42 Cocharca-01 257.67 - 5.50 2.15
43 Machupo-01 330.41 - 7.05 2.76
44 Parapetí-01 20.30 - 0.43 0.17
45 San Julián-01 481.41 - 10.28 4.02
46 San Pablo-01 606.59 - 12.95 5.07
47 Itonamas-01 751.74 - 16.05 6.28
48 Iténez-03 4,683.66 - 100.00 39.14
49 Mamoré-08 10,536.74 - 88.05 88.05
50 Mercedes-01 48.57 - 0.41 0.41
51 GUAYARAMERIN 10,585.31 - 88.46 88.46
52 Yata-01 575.81 - 4.81 4.81
53 Mamoré-09 11,966.42 - 100.00 100.00
%Q,mamoré-09
(%/m3/s)
%Q,trinidad
(%/m3/s)Nº RÍO
PORCENTAJE DE CAUDAL DE REFERENCIA
Qmax-normal
(m3/s)
%Q,parcial
(%/m3/s)
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
IB
AR
E
RÍO
MOCOVI
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
SÉC
UR
E
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
AP
ER
E
RÍO YACUMA
RÍO
TIJ
AM
UC
HI
RÍO
RAPULO
RÍO
APER
E
RÍO
SÉC
URE
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IS
IBO
RO
RÍO
IC
HO
A
RÍO
MA
MO
RE
CIL
LO
RÍO G
RANDE
RÍO
CHAPARE
RÍO SÉCURE
RÍO IS
IBORO
RÍO ICHOA
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
PIR
AY
RÍO
IBA
RE
RÍO IBARE
RÍO
IBARE
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
MA
MO
RÉ
RÍO
TIJ
AMUC
HI
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
1
M-0
2
M-0
3
M-0
4
M-0
5
M-0
6
RÍO GRANDE
L=
16.8
Km
A=
254
.0 K
m2
RÍO
CO
CH
AR
CA
RÍO SAN JULIAN
RÍO
SA
N P
AB
LO
RÍO
BL
AN
CO
-01
RÍO
BL
AN
CO
-02
RÍO
ITO
NA
MA
S
RÍO
YA
CU
ND
A
RÍO
SA
N M
AR
TIN
-02
RÍO
SA
N M
AR
TIN
-01
RÍO
PA
RA
GU
A
RÍO
BL
AN
CO
-03
RÍO
MA
CH
UPO
RÍO
NE
GR
O
RÍO BLANCO-01
RÍO ITENEZ
RÍO ITENEZ
I-02
I-03
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
7
RÍO
MA
MO
RÉ
M-0
9
RÍO
ME
RC
ED
ES
RÍO IR
UYAÑEZ
RÍO
YA
TA
NORTE
M02
M03
M04
M06
M07
13.99%
06.05%
18.81%
59.41%
10.25%
10.60%
10.19%
31.67%
100.0%
88.46%
23.61%16.05%
42.23%100.0%
25.96%
M01
M08
I01
I02
I06
M10
I03I04I05
REQUERIMIENTO DE ESTACIONES
LIMNIMÉTRICAS EN EL TRAMO
ICHILO - MAMORÉ
100.0%M11
07.05%
M05 100.0%
15.98%
23.55%
26.90%R
ÍO M
AM
OR
ÉM
-08
85.05%M09
DEPARTAMENTO COMUNIDADPROBLABLE
EXISTENCIA
1 M-01 Cochabamba Pasado el inicio del Mamorecillo-01 0
2 M-02 Cochabamba Puerto Santa Anita 0
3 M-03 Santa Cruz Antes de la unión del Río Grande con el Mamoré 0
4 M-04 Beni Concepción del Sécure 0
5 M-05 Beni Puerto Varador, Almacén y Tijamuchi 1
6 M-06 Beni San Andres del Apere 0
7 M-07 Beni Santa Ana del Yacuma 1
8 M-08 Beni Puerto Siles 0
9 M-09 Beni Villa Nueva 0
10 M-10 Beni Guayaramerin 1
11 M-11 Beni Villa Bella 0
12 I-01 Beni Valle Iténez 0
13 I-02 Beni Bahía Horizonte 0
14 I-03 Beni Bella Vista 0
15 I-04 Beni Magdalena 0
16 I-05 Beni San Ramón 0
17 I-06 Beni La Horquilla Winsor 0
3
14
17
TOTAL EXISTENTES
TOTAL FALTANTES
TOTAL REQUERIDAS
Nº ESTACIÓN
ESTACIONES LIMNIMÉTRICAS REQUERIDAS PARA EL CONTROL HÍDRICO DE LA CUENCA DEL RÍO MAMORÉ
UBICACIÓN
1 CONCLUSIONES GENERALES
1. Las inundaciones son una realidad latente con la cual tenemos que aprender a convivir.
2. La inundación ocurrida en febrero de 2008, marcó nuevos hitos de control de la llanura de inundación.
3. Tenemos la existencia de poblaciones ribereñas que necesitan mantener su sobrevivencia
en sus propias regiones y son afectadas por las crecidas.
4. Tenemos poblaciones ubicadas cerca de los límites de la inundación 2008 o que fue levemente sobrepasada, es el caso de la ciudad de Trinidad.
5. Tenemos la afectación por las crecidas de haciendas ganaderas y de producción agraria.
6. Tenemos fauna silvestre que preservar de la devastación de las inundaciones así como de
los humanos, que masacran a los animales que se encuentran en las pequeñas lomas artificiales de sobrevivencia que generaron los antepasados, testimonio de los eventos de las llenuras constantes.
7. No construir caminos con terraplenes elevados. Los proyectos viales deberán tener un estudio hidrológico e hidráulico que modele la afectación medio ambiental, teniendo se como meta, el evitar los efectos de embalse.
8. Diseñar sistemas terrestres y pluviales de comunicación vial y transporte de carga para las dos épocas predominantes, llenura de diciembre a mayo y estiaje de junio a noviembre, para evitar afectar a la economía local y nacional y principalmente dar seguridad alimentaria a los ciudadanos para vivir bien.
Aún en lo trágico, la naturaleza nos
reconforta con su belleza y nos invita a
aprender a conocer su comportamiento,
evidenciando sus eventos; para tomar
futuras precauciones.
Hugo Eduardo Balcázar Rodal