Date post: | 26-May-2015 |
Category: |
Education |
Upload: | radek-oryszczyszyn |
View: | 1,346 times |
Download: | 1 times |
Co z tą socjologią?
Metodologia nauk społecznych
P.J. O'Rourke
"Anyone who has studied psychology, sociology, anthropology, or any of the other wacko-and-wog disciplines knows the three great rules of the social sciences: Folks do lots of things. We don't know why. Test on Friday."
Socjologio, jesteś…
• Młoda• Pozbawiona poczucia
własnej wartości• Przemądrzała• Niezdecydowana, czym
się chce zajmować• Zagubiona w
poszukiwaniu zasad swojego działania
• Zagubiona w tłumie podobnych
• Lekceważona przez otoczenie
• Mało przydatna, a w dodatku posądzana o różne złe rzeczy
Pytania, problemy
• Czym się różni wiedza socjologiczna od wiedzy potocznej?
• Czy socjologia jako dyscyplina naukowa posiada przedmiot swoich badań?
• Dlaczego socjologia narodziła się tak późno?
• Jakie są najważniejsze wyzwania socjologii jako nauki?
Czym wy się zajmujecie?
Kłopoty z zakresem i przedmiotem, czyli czym wy się w gruncie rzeczy zajmujecie?
Antynaturalizm – świat dzieli się na rzeczywistość materialną oraz przedmiotami, zdarzeniami i sytuacjami uwikłanymi w jakiś sposób w przeżycia psychiczne, wartościowania, wyobrażenia, dążenia.
Wilhelm Christian Ludwig Dilthey (1833-1911)
Nauki przyrodnicze zajmują się
rzeczywistością fizykalną i dążą do poznania i
wyjaśnienia
Nauki humanistyczne zajmują się
rzeczywistością pozamaterialną i dążą
do rozumienia
Heinrich Rickert (1863-1936)
• Socjologia jest nauką nomotetyczną – formułuje prawa ogólne
• Historia jest nauką idiograficzną – opisuje konkretne zjawiska pod kątem ich szczegółowości
Kryterium instytucjonalne,socjologia to:
• to, co robią socjologowie• to, co zostało napisane w
książkach, mających w swoim tytule „socjologia”
• to, co wykłada się z katedr socjologii w różnych miejscach świata
Kiedy powstaje nowa nauka, czyli skąd wy się
wzięliście?• Kiedy odkrywamy nowe, dotąd nie znane zjawiska, przedmioty czy prawidłowości
• Kiedy odkrywamy nowe metody analizy zjawisk i prawidłowości znanych uprzednio
Emmanuel-Joseph Sieyès (1748-1836)
• Jeden z głównych ideologów Rewolucji Francuskiej
• "Czym jest stan trzeci? - Wszystkim. Czym był on dotąd? - Niczym. Czego żąda? - Być czymś".
• W 1780 roku jako pierwszy używa sformułowania socjologia
August Comte (1798-1857)
Klasyfikacja nauk Comte’aO
góln
ość
Zło
żoność i p
rakty
czność
Socjologia ery Comte’a
• Comte używa pojęcia „socjologia” na przemian z pojęciem „fizyka społeczna”
• Socjologia miała zunifikować wszystkie nauki zajmujące się społeczeństwem
• Socjologia jako „Królowa Wszystkich Nauk”
Podwójna metrykaOkres
przednaukowy obejmuje prapoczątki i
formowanie się socjologii aż do uzyskania statusu
dyscypliny naukowej
Okres naukowy obejmuje rozwój
socjologii, jej instytucjonalizację i
specjalizację
Wiedza potoczna
• Wiedza potoczna jest zbiorem spostrzeżeń przypadkowych i osobistych
• Mądrość potoczna jest fragmentaryczna i niespójna
• Wiedza zdroworozsądkowa ma często pochopny charakter
Przejawia się w: • Przysłowiach• Przypowieściach• Mądrościach
ludowych• Porzekadłach• Mitach ludowych
Przysłowia• Jeżeli pierwszy lepszy człowiek traktuje cię
jak konia, nie zwracaj na niego uwagi. Jeżeli drugi człowiek traktuje cię jak konia, poważnie się zastanów. Jeżeli trzeci człowiek traktuje cię jak konia, postaraj się o siodło
• Gdy wypuszczasz strzałę prawdy, umocz jej grot w miodzie
• Świat utrzymuje się w równowadze czterema rzeczami: nauką mędrca, sprawiedliwością silnego, męstwem walecznego i modlitwą cnotliwego.
Bolesław Prus „Lalka”
Władysław Reymont „Ziemia
obiecana”
Refleksja filozoficzna
Jest najbliższa socjologii, ponieważ:• Za cel stawia sobie dotarcie do
prawdy• Jest uprawiana profesjonalnie• Przekracza ramy indywidualnych
doświadczeń• Przywiązuje wagę do
uzasadniania
Refleksja filozoficznaSOFIŚCI V WIEK BC
ODRÓŻNIENIE PRAWA NATURALNEGO OD PRAWA STANOWIONEGO
PLATON 427-347 BCPIERWSZY MODEL ORGANIZMU
SPOŁECZNEGO
ARYSTOTELES 384-322 BC POLITIKON ZOON
ŚW. TOMASZ 1266-1273 PODZIAŁ PRACY
TOMASZ MORUS
1516 PIERWSZA NOWOCZESNA UTOPIA
MACHIAVELLI 1532PIERWSZE DYREKTYWY
SOCJOTECHNICZNE
TOMASZ HOBBES
1651 UMOWA SPOŁECZNA
JOHN LOCKE 1725 SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE
J.J. ROUSSEAU 1762 ODDZIELENIE KULTURY OD NATURY
ADAM SMITH 1776 SAMOREGULUJĄCY ŁAD SPOŁECZNY
Dlaczego socjologia narodziła się tak późno?
• Trudność dokładnego określenia i złożoność przedmiotu badań socjologii
• Powolny rozwój metodologii nauk społecznych
• Brak ogólnie zaakceptowanej definicji społeczeństwa i innych centralnych dla tej nauki kategorii pojęciowych
Pozytywizm jako epoka triumfu
nauki spowodował potrzebę
stworzenia nowoczesnej, empirycznej i
systematycznej nauki o
społeczeństwie.
Socjologia jako nauka, wyróżniała się po względem:
Sposobu zdobywania wiedzy:- systematyczność- empiryczność- uzasadnienie- uogólnianie- neutralność
Charakteru pojęć socjologicznych:- unikanie wieloznaczności- operacjonalizacja- język zmiennych- ustalanie zależności przyczynowo-skutkowych
Socjologia jako nauka starała się odpowiadać na pytania o to:- Jak jest naprawdę? Dlaczego jest tak właśnie?- Jak będzie?- Co robić, aby zmienić społeczeństwo?
„Te cechy naukowej socjologii
(…) zachowały aktualność do
dziś. Wyznaczają sposoby
postępowania i cele, jakie
stawiają sobie także
współcześni socjologowie”
Problem refleksyjności
Problem historyzmuW jakim stopniu nasza przeszłość wpływa na
nasze obecne zachowania?
Problem morfogenezy
W jaki sposób powstają i trwają struktury społeczne?
Problem konwencjonalnoś
ci
Prawa, czy reguły?
Homo socius, czy homo creator?
Problem podmiotowości