Inleiding tot de economische journalistiek

update 2014

Emmanuel Vanbrussel

www.vanbrussel.biz

2

journalist & ex-

emmanuel.vanbrussel@tijd.be

evanbrussel

Alle cursusinfo op www.vanbrussel.biz

Wie

3

1. Wat is een goed economisch verhaal?

2. Van sociaal overleg tot de beurs

3. Tips & tricks

4. Relatie met PR-diensten

5. Technologische frontrunner

Inleiding tot de economische journalistiek

4

Deel 1Wat is een goed economisch

verhaal?

5

- sparen

- belastingen

- werk

- woning

- auto

- reizen

- in de winkel

Neem je publiek als uitgangspunt

6

7

8

‘Goede journalistiek ontstaat uit voortdurende verwondering en niet aflatende verontwaardiging’

(PVDM)

Pas de algemene journalistieke principes toe

9

Wat is het geheim van Facebook?

Hoe verklaar je opgang Tomorrowland?

Succesformule Nike, Nespresso?

Waarom neergang BlackBerry?

Verwondering

10

bankencrisis

brutale sluiting fabriek

excessief loon manager

fiscale ontwijking / ontduiking

Verontwaardiging

11

sociale crisis Griekenland

combinatie werk-privé

beleggingsdrama’s

succesverhalen

lezer/luisteraar/kijker : ‘Wat als ik het was?’

Empathie

12

'Icoonmerken'

13

'Icoonbedrijven'

AB InBevAgfaBekaertFord GenkBelgacom

• AB InBev

• Agfa

• Bekaert

• Ford Genk

• Belgacom

• …

De bedrijfsleider als ‘ster’

14

De 'decision makers'

15

Opiniemakers

16

17

- overstijgen het puur economische

- op snijpunt van economie, politiek en/of gerecht

- waar iedereen over spreekt

- vinden weerklank in alle media

De topverhalen

18

Deel 2Het speelveld:

van sociaal overleg tot de beurs

19

Bedrijfsjournalist

• volgt een specifiek bedrijf en/of sector

• product: marketing & merkpositionering

• bedrijfsresultaten: financiële cijfers

• leiding: management, raad van bestuur, aandeelhouders

20

Sociaal-economisch journalist

• volgt arbeidsmarkt en sociaal overleg

• houdt contact met vakbonden en werkgeversorganisaties

• federaal, regionaal, sectoraal, bedrijfsniveau

• enkele thema’s: werkloosheid, stakingen, loonvorming

21

Macro-economisch journalist

• volgt de grote economische bewegingen, nationaal en internationaal

• vijf grote thema’s o BBP & groei

o inflatie & monetair beleid

o werkgelegenheid

o openbare financiën

o handel

22

Beursjournalist

• volgt de financiële markten

• doelpubliek: de belegger

• aandelen, obligaties, fondsen, grondstoffen, wisselkoersen

• fusies & overnames, beursintroducties

23

In de praktijk

• op meeste redacties: financieel-economisch journalist is allrounder

• meeste verhalen vergen kruisbestuiving deeldisciplines

24

Koersgevoelige informatie

‘Het basisprincipe is dat journalisten financiële informatie, voordat ze aan het publiek kenbaar is gemaakt, niet gebruiken in hun eigen belang of dat van hun onmiddellijke omgeving’ (Raad Journalistiek)

25

Deel 3Tips & tricks

26

Kies je gezichtspunt

- directie

- vakbonden

- op de werkvloer

- politicus

- expert

- sectorgenoten

- rondom het bedrijf

27

Welk soort verhaal?

- 'lean back' of 'lean forward' ?

- 'nice to know' of 'need to know'?

- 'bottom-up' of 'top down'?

- inductief of deductief?

- emotioneel of rationeel?

28

Denk na over presentatie

- tekst of beeld?

- Q&A?

- ter plaatse?

- graphics!

- grote getallen > 'vermenselijk'

• niet '10.000 m²', maar 'even groot als anderhalf voetbalveld'

• niet 'TwH', maar 'goed voor stroomverbruik 30.000 gezinnen'

29

30

31

Tips jargon

- Poch nooit met je kennis

- Schrap wat je zelf niet begrijpt

- Voorkennis: weet wie je publiek is

- De aanpak met twee 'lagen': voor de leek en de expert

- Vind warm water niet uit: kijk hoe collega's het oplossen

32

Vertaal jargon

33

Cijferbronnen: ga dieper dan Google

Bedrijf: jaarverslag, kwartaalrapporten, balans, Staatsblad, analistenrapporten, kredietrapporten, handelsrechtbank, ...

Economie: Planbureau, Statbel, Mineco, Nationale Bank, Europese Commissie, Oeso, IMF, ...

Weet hoe je een percentage berekent Financiële verslaggeving: juiste cijfers!

34

'Timing is of the essence'

- tijdens of buiten beurstijd

- kwartaalcijfers

- collectief ontslag: wet-Renault

- kredietratings & vrijdagavond

- waarom het weekend cruciaal kan zijn

35

Deel 4Relatie

journalistiek – public relations

36

Information overload

Aantal ontvangen persberichten per dag:

- Krant: 69

- Radio: 56

- TV: 87

- Persagentschap: 101

(bron: Finn)

37

Standpunt bedrijf

Positieve redactionele vermelding

V

Eigen, gekochte publireportage

V

Negatieve redactionele vermelding

38

Standpunt bedrijf

Wil in de pers omwille van:

- product of dienst

- redactionele content, aanvullend op reclamecampagne

- bekendheid genereren bij beleggers

- lobbying, boodschap naar politiek

- ijdelheid bedrijfsleider

39

Standpunt journalist

- wat is belangrijk voor mijn publiek?

- wat is belangrijke info voor mijn verhaal?

- houdt geen rekening met belangen bedrijf, tenzij uitzonderlijke situatie

40

Conclusie

- Bij gelijklopende belangen: bondgenoten

- Bij botsende belangen: tegenstrevers

41

42

Groot beursgenoteerd bedrijf

- goed uitgebouwde PR-dienst

- houdt externe communicatie strak in de hand

- doet soms zelf de regie van interviews

vb. AB InBev, GDF Suez, Nestlé

43

Klein beursgenoteerd bedrijf

- werkt vaak met externe PR-bureaus

- minder ervaring met media

- zoekt bekendheid bij beleggers

44

Niet-beursgenoteerd bedrijf

- van zeer open tot zeer gesloten

- financiële informatie is niet altijd publiek

- consumentenmerk?

- familiebedrijf?

- leider van de sector?

45

Case study: Schoenen Torfs

bedrijfscommunicatie & sociale media

46

'Broadcaster' wordt individu

Individu wordt broadcaster

-> gevolgen voor bedrijfscommunicatie?

47

Deel 5Financiële journalistiek als technologische frontrunner

48

49

Frontrunner

1. laboratorium voor realtime verslaggeving

2. overgang van print naar online

3. verruiming naar multimediale content

4. de mobiele revolutie

5. interactie via sociale media

6. betaalmuur of niet

Valse tweet > beurscrash

50

Valse tweet > beurscrash

51

52

53

54

55

0, 1 of 7?

- 0 = realtime

- 0,5 = 's avonds

- 1 = the day after

- 7 = in het weekend

- 14

- 30

- boek? documentaire?

56

BesluitDe (economische) journalist

als gids