Usability Design

David Geerts2 december 2004

Wat is usability?“The extent to which a product can be used by specified users to achieve specified goals with effectiveness, efficiency and satisfaction in a specified context of use” (ISO 9241-11)

Effectief Doet de toepassing wat de gebruiker wil?

Efficiënt Bereikt de gebruiker snel en eenvoudig zijn doel? Is de toepassing

eenvoudig te leren?

Tevredenheid Worden foute handelingen eenvoudig opgelost? Is de toepassing

aantrekkelijk?

In functie van de doelgroep, doelstellingen en gebruikscontext!

Resultaat van User-centred of Usability DesignNiet zomaar volgen van checklists

Waarom is usability (design) belangrijk?

Innovatieve productenGebruiker heeft geen voorgaande ervaring Gebruik moet zo intuïtief mogelijk zijn

Ook ontwerper heeft geen ervaring Kan geen gebruik maken van eerdere kennis bij

ontwerpen of bestaande richtlijnenVoortbestaan project gebaseerd op succes Succes hangt voor groot deel samen met

gebruiksgemakInvesteringen zijn groot Bij onvoldoende gebruik rendeert het niet

AlgemeenMinder ontwikkelingskosten, minder vragen aan helpdesk, minder training, betere reviews (en dus meer bezoekers/kopers), …

Usability versus esthetiek?

Websites zijn (meestal) geen kunstKunst vereist geen functionele interactie, website wel

Een gebruiksvriendelijke website vereist:Efficiënte interactie

Aantrekkelijke vorm Mooiere websites worden als makkelijker en

betrouwbaarder ervaren

Is usability belangrijker dan esthetiek?"Form follows function - that has been misunderstood. Form and function should be one, joined in a spiritual union“ (Frank Lloyd Wright, architect)

http://www.mca.com.au/

http://www.plama.art.pl/

Usability Design ProcesAnalyse

Gebruikers- en taakanalyse

Conceptuele analyse

Ontwerp

Informatiearchitectuur

Navigatie-ontwerp

Maquettes

Prototypes

Iteratief!

Evaluatie

UD introduceren in ontwerpproces

Expert evaluatie Zelf uitvoeren op basis van concrete checklists

Eenvoudige gebruikerstesten Enkele gebruikers observeren op hun werkplek

Prototypes Vroege ontwerpen laten evalueren door gebruikers

Gebruikers- en taakanalyse Voor het nieuwe ontwerp gebruikers observeren en

ondervragen over hun noden en vereisten en hun taken analyseren

Makkelijk

Moeilijk

Gebruikers- en taakanalyse

Wie zijn de gebruikers, wat doen ze, en in welke omgeving?

Heeft invloed op het ontwerp van een product

Moet vroeg in het ontwerpproces worden uitgevoerd

Met echte gebruikers

Niet: opdrachtgever, managers, ontwikkelaars, expert gebruikers, …

Gebruikers

Persoonlijke kenmerken

Leeftijd, opleiding, beroep, inkomen, …

Fysieke kenmerken

Kleurenblindheid, ver-/bijzienheid, handicaps, …

Ervaring

Beginner, vlotte gebruiker, gevorderde, …

Soort gebruik

Focus op gemak, functionaliteit, snelheid, …

Omgeving

Technische mogelijkheden

Browserversies, resolutie, plug-ins, platform, verbindingssnelheid, …

Woon- of werkomgeving

Werkfunctie, hulpmiddelen, licht/lawaai, ruimte, …

Sociale omgeving

Samenwerking, onderbrekingen, aantal gebruikers, …

TakenHoe voeren gebruikers hun taken nu uit?

Bereiken van een bepaalde doelstelling Producten kopen, onderwerp leren, informatie opzoeken, …

Beïnvloedt wat gebruikers zullen doen op je siteTaken zijn sequentieel

Volgorde is vaak bepaald, soms persoonlijkinformatie zoeken -> resultaat selecteren

Taken zijn hiërarchischCultureel erfgoed verkennen zoeken naar verhalen over cultuur zoeken naar objecten zoeken naar informatie over culturele instellingen zoeken naar culturele activiteiten

Gebruikers- en taakanalyse: methodes

Gebruikers observeren op werkplek

Contextual inquiry Interviews tijdens uitvoeren taken Laat gebruikers luidop denken (think-aloud methode)

Bepaal op voorhand de focus Wat wil je te weten komen: doelstellingen,

omgevingsfactoren, persl. kenmerken, …

Niet alleen observeren, maar ook: hoe omschrijven ze zelf hun ervaring, gebruik, taken, enz.

Gebruikers interviewen op een andere plek

Geen betrouwbare methode Gebruikers slaan stappen over, of weten niet meer wat ze

precies hebben gedaan

Gebruikers- en taakanalyse: resultaten

Personas

Typische kenmerken van gebruikers

Samengevat in enkele profielen

Eventueel met fictieve naam en foto

Scenario’s

Hoe zal mijn website worden gebruikt?

In welke context zal dit gebeuren? Scenario’s van concrete gebruikers Verzonnen scenario’s

• Op basis van observaties en interviews!!

Takenlijst

Met hiërarchie en sequenties

Evaluatiemethodes

Door experts

Heuristische evaluatie

Evaluatie met richtlijnen

Met gebruikers

Gebruikerstesten Usability lab Natuurlijke

testomgeving

Heuristische evaluatieVuistregels voor het evalueren van usability

Visibility of the system statusMatch between the system and the real worldUser control and freedomConsistency and standardsFlexibility and efficiency of useAesthetic and minimalist designError preventionRecognition rather than recallHelp and documentationHelp users recognize, diagnose, and recover from errors

Bron: Jakob Nielsen (http://www.useit.com/)

Ervaring nodig voor heuristische evaluatie

Evaluatie met richtlijnen

Concreter dan vuistregels

Heuristic Evaluation - A System Checklist (Xerox) Concrete richtlijnen bij heuristische regels Gericht op computertoepassingen

Research-based web design and usability guidelines (ANCI) Enkel voor websites Op onderzoek gebaseerde richtlijnen http://usability.gov/pdfs/guidelines.html

GebruikerstestenGebruikers gebruiken de site

Usability lab: strikt gecontroleerde omgeving

Maar: kan ook op de werkplek, bij mensen thuis of in eigen lokaal

Geef gebruikers enkele gewone opdrachten

Gebruikers worden geobserveerdIn natuurlijke omgeving of door eenzijdige spiegel

Gebruikers denken luidop na

Usability-fouten ontdekkenKwantitatief: o.a. aan de hand van het aantal fouten, de tijd om een taak te voltooien en het navigatiepad dat werd gevolgd

Maar: kwalitatieve gegevens zijn beter om oplossing te vinden: uitspraken en observaties van problemen

http://www.grantconsulting.com/

Doel: usability problemen detecteren en aanpassen

Zijn er nog vragen?

http://www.mediacentrum.be/

http://opleidingen.mediacentrum.be