Decision Making Behavior on Hand Woven Cotton Product … · 2016-10-05 · Abstract This research...

พฤตกรรมการตดสนใจเลอกซอผลตภณฑผาฝายทอมอ เพอการพฒนาสวนประสมทางการตลาดตามความตองการของผซอ

ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม Decision Making Behavior on Hand Woven Cotton Product Purchasing

for Marketing Mix Development According to The Needs of The Buyers in Muang District, Chiang Mai Province

สภทรา ปานสวรรณจตร1, รฐนนท พงศวรทธธร2* ธราวชย ทองนล3 และ กฤตยา วงศเทววมาน4

Supattra Pansuvannajit1, Ratthanan Pongwiritthon2*, Teerawish Thongnil3 and Krittiya Wongtavavimarn4

1,2คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา 3,4 กรมสารวตรทหารเรอ 1,2 Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna 3,4 Royal Thai Navy Military Police *Corresponding Author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การวจยมจดประสงคเพอทราบถงพฤตกรรมการตดสนใจและสวนประสมทางการตลาดทมผลตอเลอกซอผลตภณฑผาฝาย

ทอมอและแนวทางการพฒนาสวนประสมทางการตลาดผลตภณฑผาฝายทอมอตามความตองการของผซอในเขตอ าเภอเมอง จงหวด

เชยงใหม ซงการรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม การเลอกสมตวอยางจากการก าหนดโควตาจ านวน 200 คน ใชวธการเลอกสม

ตวอยางแบบบงเอญ ผลการวจยพบวา พฤตกรรมในการเลอกซอนยมซอเสอ การซอในแตละครงไมเกน 2 ตว คาใชจายเฉลย 300-600

บาทตอครง ซอเพอใชเองในโอกาสวนส าคญตางๆ สวนประสมทางการตลาดใหความส าคญในดานผลตภณฑทมรปแบบสวยงาม ดาน

ราคาเหมาะสมกบคณภาพ ดานชองทางการจดจ าหนายเนนงานแสดงสนคาตางๆ และดานการสงเสรมการตลาด ตองเอาใจใสลกคา

แนวทางการพฒนาสวนประสมทางการตลาดผลตภณฑผาฝายทอมอเพอความยงยนมดงน 1. ผลตภณฑควรมรปแบบสวยงามบรรจ

ภณฑทสวยงาม 2. ดานราคาตองเหมาะสมกบคณภาพของเนอผาฝายทอมอ มงกลยทธการลดราคา 3. ดานชองทางการจดจ าหนายเนน

งานแสดงสนคาตางๆ และการจดตกแตงราน 4. ดานการสงเสรมการตลาด เนนการแจกของแถมและรบเปลยนคนสนคา

ค าส าคญ : พฤตกรรม การตดสนใจ ผาฝายทอมอ

Abstract

This research aims to explore the decision making and marketing mix factors that affect the purchasing

behaviors of hand woven cotton products. As well as guideline for developing marketing mix strategies of hand

woven cotton products according to the needs of the buyers in Muang District, Chiang Mai Province. Data was

collected by using questionnaire as a research tool and sample size of this study was 200 respondent with

Convenience or Accidental Sampling technique. The results shown that customers bought less than 2 pieces and

spent between 300- 600 baht per each purchase which they would bought products for special occasion. In

addition the result in term of marketing mix factors also indicated that products should be well designed, price

should be set in accordance with the quality of products, channel of distribution should emphasized on

exhibitions, and promotion perspective: sell representative should take care customer closely. Guidelines for

developing marketing mix strategies of hand woven cotton products for sustainability were as followed 1.

Products and packaging should be more attractive, 2. The price must be reasonable and match with the quality

of the hand woven cotton product, 3. The distribution channels should focus on the various trade shows and the

booth at the trade shows should be well decorated, and 4. Promotion should emphasized on Gift With Purchase

(GWP) and products exchange policy.

Keywords: Behavior, Decision Making, Hand Woven Cotton

บทน า

ในปจจบนการสรางความเขมแขงของชมชนใหเปนรากฐานทมนคงของประเทศเปนสงส าคญเปนอยางมากซงเปนการสงเสรมการรวมตว รวมคด รวมท าในรปแบบทหลากหลายกจกรรมใหกบคนในชมชนไดมการพฒนากอใหเกดการการพงตนเอง รวมถงการสรางภมคมกนใหกบคนในชมชนใหพรอมกบการเปลยนแปลง และยงเปนการสนบสนนการน าภมปญญาและวฒนธรรมทองถนมาใชสรางสรรคคณคาของสนคาและบรการท าใหเกด วสาหกจชมชนในหลายๆ ดานทสงเสรมความเปนไทยมากทสดคอในดานศลปวฒนธรรมไทยจงกอใหเกดสนคาหตถกรรมมากมาย เชน หตถกรรมทอผาพนบานเปนงานฝมอทเชอมโยงถงศลปวฒนธรรม ประเพณและวถการด ารง ชวตของคนพนบานในแตละยคสมย ตามกาลเวลาและการหลอหลอมให เหมาะสมกบสภาพการเปลยนแปลงของสงคม จนเปนเอกลกษณตามลกษณะของพนบานตน ภมปญญาเหลานสรางขน

ดวยฝมอเชงศลปะเพอถายทอดและสะทอนคณคา ของชมชนท เปนอยลงในเนองานทงการบงบอกลกษณะทตงของชมชนรวมถง วฒนธรรม ความเปนอย ทแสดงออกมาอยางประณต สวยงาม และทกษะในงานฝมอนจะถายทอดจากรนสรน จงท าใหงานศลปหตถกรรมการทอผาพนบานเปนสงบอกเลาความเปนมาของเชอ ชาต ชมชนนนไดเปนอยางด (รฐนนท พงศวรทธธร และ ภาคภม ภควภาส, 2556 : 42-59)

การทอผาเปนสวนหนงในวถ ชวตของชาวลานนา ทมการสบทอดตอกนมาเปนเวลายาวนาน การทอผาถอวาเปนงานหตถกรรมพนบานทเกดจากการสงสมภมปญญาของแตละทองถน ทมความรและความเชยวชาญในการทอผาทแตกตางกนไปและไดถายทอดสบสานตอกนมาอยางชานาน ผาฝายทอมอเปนงานหตถกรรมจากภมปญญาพนบานอยางหนงทสบทอดกนมานาน ในแตละทองถนกจะมความ

สวยงามและเอกลกษณเฉพาะตวทแตกตางกน ตงแตวธการผลต การยอมส ลวดลายบนผนผา การแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ หลากหลายรปแบบ ซงส ะ ท อ น ถ ง ว ฒ น ธ ร ร ม ว ถ ช ว ต ค ว า ม เ ช อ ขนบธรรมเนยมประเพณ ผาททอจากฝายสวนใหญ คอผาทอจากทางภาคเหนอ ผาฝายทอมอ ใชฝายทท าจากเสนใยธรรมชาต มความประณต และมคณคา ตองใชระยะเวลา ความละเอยดออนในทกขนตอนการผลต ควรคาแกการรกษาไว และยงเปนแหลงสรางรายไดใหกบชมชน (รฐนนท พงศวรทธธร และ ภาคภม ภควภาส, 2556 : 42-59)

การทอผาเปนกระบวนการทตองอาศยความช านาญและทกษะดานฝมอ การทอผาแบบดงเดมจะทอดวยกทอผาในแตละทองถน ซงมกเรยกวา กพนเมองหรอกพนบาน ในอดตการทอผาจะทอเพอใชเปนเครองนงหม สวมใสในชวตประจ าวนและเทศกาลส าคญตางๆ แตปจจบนเมอสงคมเกดการเปลยนแปลง มการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ มเทคโนโลยทดขน สงผลใหวถชวตของคนในสงคมเปล ยนแปลงไป ม การน า เอาเทคโนโลยและเครองจกรมาใชแทนการใชก าลงคน ตนทนถ กกวาเดม เกดความสะดวกรวดเรวและแมนย า ซงการทอผากเชนเดยวกน ผคนหนนยมใชผาทอจากโรงงานทมความสดของสผา ทนสมย ราคายอมเยา หาซอไดงาย ท าใหการทอผาพนเมองไดรบความนยมนอยลง เนองจากตองใชเวลาในการทอนาน รปแบบสสนมขอจ ากดกวาผาทอจากโรงงาน และหาตลาดส าหรบจ าหนายไดยากขน (ปทมา ไวทยวงศสกล. 2556 : 152-170) แต ผ าทอพ น เม องก ย งคงความ เปนเอกลกษณเฉพาะตวในดานศลปะทองถนและฝมอ ทงทางดานลวดลาย รปแบบ ศลปะ วตถดบทใชในการผลต วธการทอและรปแบบการผลต ซงเปนวธดงเดมของการทอผาพนเมอง ท าใหยงคงเปนสงทดงดดความสนใจของผซอผาฝายทอมอทชนชอบผาทท าจากสยอมธรรมชาตและเปนงานศลปหตถกรรมพนบ านท ผสมผสานกบว ธ ช ว ตและประ เพณ

วฒนธรรม เนองจากสงคมและการด าเนนชวตทเปลยนไป (วรช วรชนภาวรรณ, 2555) ท าใหผคนในปจจบนมความนยมใชผาฝายทอมอลดลง และผทประกอบอาชพทอผามรายไดลดลง จงเปนเหตใหผวจยสนใจทจะศกษาถงพฤตกรรมการตดสนใจซอผาฝายทอมอและปจจยทางการตลาดทสงผลตอการเลอกซอผาฝายทอมอของผซอในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม เพอเปนแนวทางในการประกอบธรกจใหกบกลมผประกอบการผาฝายทอมอและสงเสรมสนคาหตถกรรมของชาวบานและชวยสบสานอนรกษวฒนธรรมไทยตอไป

วตถประสงคในการวจย 1. เพอทราบถงพฤตกรรมการตดสนใจตอเลอก

ซอผลตภณฑผาฝายทอมอ 2. เพอศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาดท

มความส าคญตอเลอกซอผลตภณฑผาฝายทอมอ 3. เพอก าหนดแนวทางการพฒนาสวนประสม

ทางการตลาดผลตภณฑผาฝายทอมอตามความตองการของผซอในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

วธการด าเนนการวจย

1. ขอบเขตของการวจย การวจยมงศกษาองคประกอบของพฤตกรรม

และสวนประสมทางการตลาด ซงประกอบดวยองคประกอบของแนวคดและทฤษฎดงน

1.1) พฤตกรรมผซอผาฝยทอมอ ศรวรรณ เสรรตน (2552 : 32-45) ไดกลาว

เกยวกบพฤตกรรมผบรโภค ซงความมายทเกยวของกบพฤตกรรมของผซอผาฝายทอมอ เปนวธการศกษาทแตละบคคลท าการตดสนใจทจะใชทรพยากร เชน เวลา บคลากร และอนๆ เกยวกบการบรโภคสนคา ซงนกการตลาดตองศกษาวาสนคาทเขาจะเสนอนน ใครคอผซอผาฝายทอมอ (Who?) ผซอผาฝายทอมอซออะไร (What?) ท าไมจงซอ (Why?) ซออยางไร

(How?) ซอเมอไร (When?) ซอทไหน (Where?) ซอและใชบอยครงเพยงใด (How often) รวมทงการศกษาวาใครมอทธพลตอการซอเพอคนหาค าตอบ 7 ประการเกยวกบพฤตกรรมผซอผาฝายทอม อ ซ ง โ ม เ ด ล พฤต ก ร ร ม ผ ซ อ ผ า ฝ า ยทอม อ (Consumer behavior model) เปนการศกษาถงเหตจงใจ ทท าใหเกดการตดสนใจซอผลตภณฑ โดยมจดเรมตนจากการทเกดสงกระตน (Stimulus) ทท าใหเกดความตองการ สงกระตนผานเขามาในความรสกนกคดของผซอ (Buyer’s black box) ซงเปรยบเสมอนกลอง ด า ทผผลตและผขายไมสามารถคาดได ความรสกนกคดของผซอทจะไดรบอทธพลจากลกษณะตางๆ ของผซอ แมจะมการตอบสนองผซอ (Buyer’s response) หรอการ ตดสนใจของผซอ (Buyer’s purchase decision) โดยสามารถสรปไดวา พฤตกรรมผซอผาฝายทอมอหมายถง การกระท าของบคคลบคคลหนงซงเกยวของโดยตรงกบการจดการหาใหมาและการ ใชซงสนคาและบรการ สวนพฤตกรรมผซอนนหมายถง การกระท าของบคคลใดบคคลหนงทเกยวของกบการแลกเปลยนสนคา และบรการดวยเงน และรวมถงการตดสนใจ

1.2) แนวคดการตดสนใจ Greene, J.C. (1922, 112-115) ไดกลาว

เกยวกบ การตดสนใจ หมายถง กระบวนการเลอกทางเลอกใดทางเลอกหนง จากหลาย ๆ ทางเลอกทไดพจารณา หรอประเมนอยางดแลววา เปนทางใหบรรลวตถประสงค และเปาหมายขององคการ การตดสนใจเปนสงส าคญ และเกยวของกบ หนาทการบรหาร หรอการจดการเกอบทกขนตอน ไมวาจะเปนการวางแผน การจดองคการ การจดคนเขาท างาน การประสานงาน และการควบคม ซงสามารถสรปกระบวนการไดดงน

1. การรบร ถ งความต องการหร อป ญหา (Problem/Need Recognition) ในขนตอนแรกผซอผาฝายทอมอจะตระหนกถงปญหา หรอความตองการในสนคาหรอการบรการซงความตองการหรอ

ปญหานนเกดขนมาจากความจ าเปน (Needs) ซงเกดจาก (1) สงกระตนภายใน (Internal Stimuli) เชน ความรสกหวขาว กระหายน า เปนตน (2) สงกระตนภายนอก (External Stimuli) อาจจะเกดจากการกระตนของสวนประสมทางการตลาด (4 P's) เชน เหนขนมเคกนากน จงรสกหว , เหนโฆษณาสนคาในโทรทศน - กจกรรมสงเสรมการตลาดจงเกดความรสกอยากซอ อยากได, เหนเพอนมรถใหมแลวอยากได เปนตน

2. การแสวงหาขอมล (Information Search) เมอ ผซอผาฝายทอมอทราบถงความตองการในสนคาหรอบรการแลว ล าดบขนตอไปผซอผาฝายทอมอกจะท าการแสวงหาขอมล เพอใชประกอบการตดสนใจ โดยแหลงขอมลของผซอผาฝายทอมอ แบงเปน (1) แหลงบคคล (Personal Sources) เชน การสอบถามจากเพอน ครอบครว คนรจกทมประสบการณในการใชสนคาหรอบรการนนๆ (2) แหลงทางการคา (Commercial Sources) เชน การหาขอมลจากโฆษณาตามสอตางๆ พนกงานขาย รานคา บรรจภณฑ (3) แหลงสาธารณชน (Public Sources) เชน การสอบถามจากรายละเอยดของสนคาหรอบรการจากสอมวลชน หรอองคกรคมครองผซอผาฝายทอมอ (4) แหลงประสบการณ (Experiential Sources) เกดจากการประสบการณสวนต วของผซ อผ าฝ ายทอมอท เคยทดลองใ ชผลตภณฑนนๆมากอน

3. การประเมนทางเลอก (Evaluation of Alternatives) เมอ ไดขอมลจากขนตอนท 2 แลว ในขนตอไปผซอผาฝายทอมอกจะท าการประเมนทางเลอก โดยในการประเมนทางเลอกนน ผซอผาฝายทอมอตองก าหนดเกณฑหรอคณสมบตทจะใชในการประเมน เชน ยหอ ราคา รปแบบ บรการหลงการขาย ราคาขายตอหนวย เปนตน

4. การตดสนใจซอ (Purchase Decision) หลงจากทไดท าการประเมนทางเลอกแลว ผซอผาฝายทอมอกจะเขาสในขนของการตดสนใจซอ ซงตอง

มการตดสนใจในดานตางๆ ไดแก ตรายหอทซอ (Brand Decision) รานคาทซอ (Vendor Decision) ปรมาณทซอ (Quantity Decision) เวลาทซอ (Timing Decision) วธการในการช าระเงน (Payment-method Decision) พฤตกรรมภายหลงการซอ (Post purchase Behavior) จากแนวคดการต ดส น ใจ สร ป ได ว า การต ดสน ใจ เป นกระบวนการทผซอผาฝายทอมอตดสนใจวาจะซอผลตภณฑหรอบรการใด โดยมปจจย คอ ขอมลเกยวกบตวสนคา สงคมและกลมทางสงคม ทศนคตของผซอผาฝายทอมอ เวลาและโอกาส

1.3) แนวคดสวนประสมทางการตลาด สวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix)

ของสนคานน โดยพนฐานจะมอย 4 ตว ไดแก ผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดหนาย และสงเสรมทางการตลาด ตามแนวคดของ Kotler (1997:42-65) ใหความหมายวา สวนประสมทางการตลาดของตลาดบรการจะมความแตกตางกนออกไปกลาวคอ จะตองมการเนนถง พนกงาน กระบวนกรใหบรการและสงแวดลอมทางกายภาพ ซงทง 3 สวนนนเปนปจจยในการสงมอบการบรการ ดงนนสวนประสมทางการตลาดของการบรการจงประกอบไปดวย 7’ps ไดแก ผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย สงเสรมการตลาด บคลากร กระบวนการใ ห บ ร ก า ร แ ล ะ ส ง แ ว ด ล อ ม ท า ง ก า ย ภ า พ (Payne,1993:36-49) โดยสรปองคประกอบของแนวคดสวนประสมทางการตลาดไดดงน 1. ผลตภณฑหรอการใหบรการ (Product) หมายถง สงทเสนอขายโดยธรกจเพอสนองความตองการของลกคาใหพงพอใจ ผลตภณฑทเสนอายอาจจะมตวตนหรอไมมตวตนกได ผลตภณฑจงประกอบดวย สนคา บรการ ความคด สถานท องคกรหรอบคคล ผลตภณฑตองมอรรถแระโยชนมคณคาในสายตาของลกคา จงจะมผลท าใหผลตภณฑสามารถขายได การก าหนดกลยทธดานผลตภณฑตองพยายามค านงถงปจจยตางๆ ไดแก ความแตกตางของผลตภณฑหรอ

ความแตกตางทางการแขงขนพจารณาองคประกอบ (คณสมบต) ของผลตภณฑ เชน ประโยชนพนฐาน รปราลกษณะ คณภาพ บรรจพนธ ตราสนคา ฯลฯ การก าหนดต าแหนงผลตภณฑเปนการออกแบบผลตภณฑของบรษทเพอแสดงต าแหนงทแตกตางและมคณคาในจตใจของลกคาไดดยงขน กลยทธเกยวกบสวนประสมผลตภณฑและสายผลตภณฑ 2. ราคา (Price) ราคาเปนสงทก าหนดรายไดของกจการ กลาวคอ การตงราคาสงกจะท าใหธรกจมรายไดสง การตงราคาต ากจะท าใหรายไดของธรกจนนต า ซงอาจจะน าไปสภาวะขาดทนไดอยางไรกตามกมไดหมายความวาธรกจหนงจะตงราคาไดตามใจชอบ ธรกจจะตองอยในสภาวะของการมคแขง หากตงราคาสงกวาคแขงมาก แตบรการของธรกจนนไมไดมคณภาพสงกวาคแขงมากเทากบราคาทเพม ยอมท าใหลกคาไมมาใชบรการกบธรกจนนตอไป หากธรกจตงราคาต า กจะน ามาสสงครามราคา เนองจากคแขงรายอน สามารถลดราคาตามไดในเวลาอนรวดเรว ดงนนการตงราคาในธรกจบรการเปนเรองทซบซอนยากกวาการตงราคาของสนคามาก ซงผบรหารตองไมลมวา ราคากจะเปนเงนทลกคาตองจายออกไปเพอรบบรการกบธรกจหนงๆ ดงนนการทธรกจตงราคาไวสง กหมายความวาลกคาทมาใหบรการกตองจายเงนสงดวย 3. การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนการตดตอสอสารเกยวกบขอมลระหวางผขายกบผซอ โดยมวตถประสงคเพอแจงขาวสารหรอจงใจ ใหเกดทศนคตทดและเพอใหเปนไปตามวตถประสงค การตดตอสอสารอาจใชพนกงานขายท าการขาย และการตดตอสอสารโดยไมใชคน เครองมอการตดตอสอสารมหลายประการซงอาจเลอกใชหนงหรอหลายเครองมอ ตองใชหลกการเลอกใชเครองมอสอสารแบบประสมประสานโดยพจารณาถงความเหมาะสมกนลกคาผลตภณฑคแขง โดยบรรลจดมงหมายรวมกนไดเครองมอสงเสรมทส าคญมดงน ก) การโฆษณา ข) การขายโดยใชพนกงานขาย หมายถง เปนกจกรรมการแจงขาวสาร

และจงใจตลาดโดยใชบคคล ค) การสงเสรมการขาย และ ง) การใหขาวสารและการประชาสมพนธ 4. ชองทางการจดจ าหนาย (Place หรอ Distribution) โดยผผลตจะผลตสนคาประเภทดเพยงใดกตาม สนคานนคงใชประโยชนไดในกลมผบรโภคจ านวนนอยเทากน ถาเปนผผลตไมทราบวาสนคาทผลตขนมาแลวจะไปขายทไหน การจดจ าหนายหรอการ

อธบายถง Place เปนการศกษาถงกจกรรมและสถาบนและสถาบนการตลาดทสรางอรรถประโยชนทางดานเวลา สถานท และความเปนเจาของเพอสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคในตลาดเปาหมายได สรปจากความหมายดงกลาวซงสามารถเขยนเปนกรอบแนวคดในการวจย ไดดงน

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

1.4) ขอบเขตดานเวลา ระยะ เวลาในการว จ ย เ ร ม ต ง แต ว นท 1

พฤษภาคม 2558 ถงวนท 31 ธนวาคม 2558 1.5) พนททท าการวจย การรวบรวมขอมลโดยเกบขอมลจากผซอและ

ผประกอบการผาฝายทอมอ ไดแก ไนทบาซาร ตลาดวโรรสหรอกาดหลวง ถนนคนเดนทาแพ โอทอป ชอป (Otop Shop) เซนทรลพลาซา เชยงใหม แอรพอรต โซน Northern ซงมพนทอยในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

2. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา

วจยครงน คอ ประชากรในการวจยครงนคอ ผซอผลตภณฑผาฝายทอมอในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ซงไมทราบจ านวนประชากร จงไดท าการก าหนดกลมตวอยางในการศกษาดวยวธการค านวณขนาดของกลมตวอยาง โดยใชสตรการไมทราบจ านวนประชากร (Infinite population) ซงไดก าหนดโควตาจะไดกลมตวอยางจ านวน 200 คน ซง

มจ านวนกลมตวอยางแตละพนทไม เทากน โดยวธการเลอกสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) ในพนเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ซงไดเกบรวบขอมลจากสถานทดงน ไนทบาซาร ตลาดวโรรสหรอกาดหลวง ถนนคนเดนทาแพ โอทอป ชอป (Otop Shop) เซนทรล พลาซาเชยงใหม แอรพอรต โซน Northern

3. เครองมอในการวจย เครองมอในการวจยของขอมลเชงปรมาณใช

ก า ร ร ว บ ร ว ม ข อ ม ล โ ด ย ใ ช แ บ บ ส อ บ ถ า ม (Questionnaire) ซงใชระยะเวลาในการรวบรวมแบบสอบถาม 3 เดอน ตงแตเดอน กมภาพนธ ถงเดอนสงหาคม พ.ศ. 2558 ซงแบบสอบถามไดสรางตามความมงหมายและกรอบแนวคดของการวจยทก าหนด ซงแบบสอบถามไดแปลความหมายและตรวจสอบความเชอมนจากผเชยวชาญซงไดคาความเชอมนเทากบ 0.865 โดยแบบสอบถามดงกลาวไดแบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลทวไป ตอนท 2 พฤตกรรมของผซอผาฝายทอมอทเลอกซอ

ปจจยสวนบคคล 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. อาชพ 5. รายไดเฉลยตอเดอน

1. พฤตกรรมการซอผาฝายทอมอ 2. สวนประสมทางการตลาด

1.) สนคา 2.) ราคา 3.) ชองทางการจดจ าหนาย 4.) การสงเสรมการตลาด

การตดสนใจเลอกซอผลตภณฑผาฝายทอมอ

ของผซอ ในเขตอ าเภอเมอง จงหวด

เชยงใหม

ผ าฝ าย และตอนท 3 ป จจยส วนประสมทางการตลาดทมความส าคญตอการตดสนใจซอผายฝายทอมอ ซ งใชแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา โดยก าหนดการใหคะแนนค าตอบของแบบสอบถาม โดยมาตรวด 5 ระดบ ใหผตอบแบบสอบถามเลอกคอ 1 หมายถง ระดบความคดเหนดวยนอยทสดเปนล าดบไปจนถง ระดบ 5 หมายถง ระดบความคดเหนดวยมากทสด และใชเกณฑการแปลความหมายของคาเฉลย 5 ระดบโดยคาเฉลย 1.00- 1.80 หมายถงมระดบความคดเหนดวยนอยทสด และคาเฉลย 4.21- 5.00 หมายถงมระดบความคดมากทสด

4. วธวเคราะหขอมล การว เคราะหขอมลและสถตท ใ ช ในการ

วเคราะหเชงปรมาณ ใชสถตเชงพรรณนา โดยการหาคาการแจกแจงความถ (Frequencies) และค านวณหาคารอยละ (Percentage) ของขอมลทวไปและขอมลพฤตกรรมการเลอกซอผาฝายทอมอ การหาคาเฉลยเลขคณต (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เพอใหไดตามความมงหมายตามกรอบแนวคดของการวจยทก าหนดโดยพจารณาถงรายละเอยดทครอบคลมความมงหมาย โดยไดน าประยกตจากแนวคดและทฤษฎทเกยวของ

ผลการวจย การตดสนใจเลอกซอผลตภณฑผาฝายทอมอ

ของผซอในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม พบวา ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย จ านวน 151 คน คดเปนรอยละ 75.50 และเพศชาย จ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 24.50 มชวงอาย 36 -40 ป มากทสด จ านวน 62 คน คดเปนรอยละ 31 รองลงมา ชวงอาย 41 ปขนไป จ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 22.50 และ ชวงอาย 26 – 30 ป จ านวน 41 คน คดเปนรอยละ 20.50 โดยระดบการศกษาอยในระดบ

ปรญญาตรมากทสด จ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 59.5 รองลงมาระดบ อนปรญญา จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ 12 และระดบ ปรญญาโท จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 8.50 ประกอบอาชพขาราชการมากทสด จ านวน 60 คน คดเปนรอยละ 30.00 รองลงมาอาชพเจาของกจการ/อาชพอสระ จ านวน 43 คน คดเปนรอยละ 21.50 และอาชพลกจาง/พนกงานบรษท จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 20 ซงรายไดมากทสดอยในชวง 15 ,001-20,000 บาท จ านวน 61 คน คดเปนรอยละ 30.50 รองลงมา ชวง 10,000 – 15,000 บาท จ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 23.50 และชวง 20,000 – 25,000 บาท จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 15.50

พฤตกรรมของผซอผาฝายทอมอทเลอกซอจากรานผาฝายทอมอ พบวา ผลตภณฑทเลอกซอจากผาฝายทอมอมากทสด ไดแก เสอจ านวน 84 คน คดเปนรอยละ 42 รองลงมาผาคลมไหลหรอผาพนคอ จ านวน 57 คน คดเปนรอยละ 28.50 และกระโปรงหรอผาซน จ านวน 35 คน คดเปนรอยละ 17.50 โดยมความถการซอผาฝายมากกวา 3 เดอน/ครง มากทสด จ านวน 114 คน คดเปนรอยละ 57 รองลงมา 3 เดอน/ครง จ านวน 39 คน คดเปนรอยละ 19.50 และ 2 เดอน/ครง จ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 12

ปรมาณการซอครงละ 1-2 ตวมากทสด จ านวน 151 คน คดเปนรอยละ 75.50 รองลงมาซอครงละ 3-4 ตว จ านวน 29 คน คดเปนรอยละ 14.50 และ จ านวนซอครงละ 5-6 ตว จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 8.50

คาใชจายเฉลยในการซอผาฝายทอมอในแตละครงจ านวน 301-600 บาท มากทสด จ านวน 69 คน คดเปนรอยละ 34.00 รองลงมา จ านวนต ากวาหรอเทากบ 300 บาท จ านวน 58 คน คดเปนรอยละ 29 และจ านวน 901-1,200 บาท จ านวน 32 คน คดเปนรอยละ 16.00

จดประสงคในการเลอกซอผาฝายทอมอ เพอใชเองมากทสด จ านวน 137 คน คดเปนรอยละ 31.40 รองลงมา เพอเปนของฝาก จ านวน 72 คน คดเปนรอยละ 16.50 และเพอเปนของขวญเนองในโอกาสตางๆ จ านวน 52 คน คดเปนรอยละ 11.90

บคคลทมอทธพลในการตดสนใจซอผาฝายทอมอคอ ตวเองมากทสด จ านวน 148 คน คดเปนรอยละ 74.00 รองลงมา ครอบครว จ านวน 37 คน คดเปนรอยละ 18.50 และเพอน จ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 7.50

การซอผาฝายทอมอจะเลอกซอตามโอกาส วนสงกรานตมากทสด จ านวน 104 คน คดเปนรอยละ 31.00 รองลงมา วนขนปใหม จ านวน 86 คน คดเ ป น ร อ ย ล ะ 2 5 . 6 0 แ ล ะ ว น ส า ค ญ ท า งพระพทธศาสนา จ านวน 55 คน คดเปนรอยละ 16.40 โดยจะเปรยบเทยบลกษณะและราคาของผาฝายทอมอของแตละรานกอนตดสนใจซอ มากกวา ไมเปรยบเทยบ จ านวน 155 คน คดเปนรอยละ 77.50 และไมเปรยบเทยบ จ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 22.50

ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอผายฝายทอมอ พบวา ภาพโดยรวมของสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอผาฝายทอมออยในระดบมาก ( =3.92, S.D. = 0.54) โดยในแตละดานพบวา 1.) ดานผลตภณฑ (Product) อยในระดบมาก ( =4.10, S.D. = 0.77) เรยงสามล าดบ ดงน มรปแบบสวยงามมากทสด อยในระดบส าคญมากทสด ( =4.36, S.D. = 0.78) รองลงมาคอ สวมใสสบาย อยในระดบส าคญมากทสด ( =4.34, S.D. = 0.25) และสไมตก อยในระดบส าคญมากทสด ( =4.24, S.D. = 0.89) 2.) ดานราคา อยในระดบมาก ( =3.81, S.D. = 0.55) เรยงสามล าดบ ดงน ราคาเหมาะสมกบคณภาพมากทสด อยในระดบส าคญมากทสด ( =4.26, S.D. = 0.21) รองลงมาคอ มปายแสดงราคาทชดเจนอยในระดบส าคญมาก ( =4.02, S.D. =

0.65) และมสนคาใหเลอกหลากหลายระดบราคาอยในระดบส าคญมาก ( =3.98, S.D. = 0.96) 3.) ดานชองทางการจดจ าหนาย อยในระดบมาก ( =3.90, S.D. = 0.56) เรยงสามล าดบ ดงน งานแสดงสนคาตางๆเชนงานสงเสรมสนคาOTOP งานแสดงสนคาหตถกรรม เปนตนมากทสด อยในระดบส าคญมาก ( =4.11, S.D. = 0.25) รองลงมาคอ ท าเลทตงสะดวกในการเดนทางอยในระดบส าคญมาก ( =3.97, S.D. = 1.19) และการจดวางสนคาเปนระเบยบอยในระดบส าคญมาก ( =3.97, S.D.= 0.72) และ 4.) ดานการสงเสรมการตลาด อยในระดบมาก ( =3.88, S.D. = 0.57) เรยงสามล าดบ ดงน มการแจกของแถมมากทสด อยในระดบส าคญมากทสด ( =4.29, S.D. = 0.88) รองลงมาคอ มรบเปลยนคนสนคาอยในระดบส าคญมากทสด ( =4.28, S.D. = 0.99) และไดรบสวนลดในการซออยในระดบส าคญมาก ( =4.02, S.D. = 0.80)

สรปผลการและอภปรายผลวจย การตดสนใจเลอกซอผลตภณฑผาฝายทอมอ

ของผซอในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม มพฤตกรรมในการเลอกซอสวนใหญนยมซอเสอมากทสด จ านวนในการซอในแตละครงไมเกน 2 ตว และมคาใชจายเฉลย 300-600 บาท ในการซอผาฝายทอมอมกจะซอไมบอยซงมความถมากกวา 3 เดอน ในการซอแตละครงโดยเหตผลสวนใหญจะซอเพอใชเองและเนองในโอกาสวนสงกรานต พฤตกรรมในการเลอกซอผาฝายทอมอสวนใหญจะไมมากและไมบอยซงมกจะมเหตจงใจในการซอเสมอเชน งานตางๆ หรอ ฤดกาล กเปนสวนหนงทท าใหผาฝายประเภทผาพนคอมอตราการเลอกซอทสงกวาฤดอนๆ ซงในตลาดเปาหมายทก าหนดไวผซอผาฝายทอมอจะมพฤตกรรมเลอกซอซงเกดจากเหตจงใจ ทศนคต คานยม และความชอบของแตละบคคล ซงสอดคลองกบงานวจยของ ฤด ธระวนช; พมพรรณ สจารนพงค (2552) ทกลาววา วตถประสงคหลกในการซอผาฝาย

ทอมอนนเปนการซอเพอเปนของขวญ/ของฝากผอน จงนยมซอผาทอมอในชวงเทศกาล เชน ปใหมและสงกรานต สวนลกษณะการซอสวนใหญ นยมซอแบบเปนผน มากกวาเสอผาทตดแบบส าเรจรป ส าหรบลวดลายผาทผซอนยมซอนน เกอบครงหนงนยมซอลวดลายแบบไทยๆ ผมอายมากจะซอ ผาฝายทอมอเพอใชเองในสดสวนทสงกวาผทมอายนอย กลาวคอ ผมอายมากกวา 50 ป นยมซอเพอใชเอง ในขณะทผท มอายต ากวา 30 ป จะซอเพอเปนของขวญหรอของฝาก และยงสอดคลองกบงานวจยของ ฤด ธระวนช (2551) พบวา ชวงอายและระดบเงนเดอนผใชผาฝายทอมอเปนเครองแตงกายมความสมพนธกบพฤตกรรมการซอ/การใชผาฝายทอมอในดานตางๆ มากทสด และยงสอดคลองกบ ไชยกร เลศศรนยพงศ (2552) ทกลาวไววา ผซอผาฝายทอมอสวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวาง 20 - 35 ป มสถานภาพโสด มระดบการศกษาในระดบปรญญาตร ประกอบอาชพพนกงานบรษทเอกชน มรายไดเฉลยตอเดอนนอยกวา 10,000 บาท และกลมตวอยางสวนใหญเปนชาวไทยทอาศยอยในจงหวดเชยงใหมกลมตวอยาง สวนใหญเลอกซอผลตภณฑหมวดเสอผา เครองแตงกายและหมวดผนผา มคาใชจายในกา ร เ ล อ ก ซ อ ต อค ร ง ม า ก ก ว า 3 0 0 บ า ท มวตถประสงคในการ เลอกซอคอเพอน าไปใชเองความถในการซอ 2 -3 เดอนตอครง บคคลทมผลตอการตดสนใจซอคอ ตดสนใจเองและสาเหตในการตดสนใจเลอกซอเพราะมสนคาทหลากหลาย

ปจจยสวนประสมทางการตลาดท ผซอใหความส าคญประกอบดวยคอ ดานผลตภณฑ ผซอผาฝายทอมอใหความส าคญในเรองผลตภณฑมรปแบบสวยงาม ดานราคาเหมาะสมกบคณภาพ ดานชองทางการจดจ าหนายเนนงานแสดงสนคาตางๆ เชน งานสงเสรมสนคา OTOP งานแสดงสนคาหตถกรรม เปนตน และดานการสงเสรมการตลาด ตองมการเอาใจใสลกคา แตไมกดดนลกคาในการเลอกซอสนคา ซงปจจยสวนประสมทางการตลาดม

สวนท าใหเกดพฤตกรรมการเลอกซอเพราะเปนหลกการทท าใหลกคาเกดความพงพอใจใหไดมากทสดและสามารถยอมรบไดดงนนปจจยสวนประสมทางการตลาดจงเปนสวนส าคญส าหรบผผลตทจะสามารถก าหนดแนวทางทถกตองใหกบกจการเพอทจะจงใจใหเกดความชอบในสนคาและเกดพฤตกรรมอยางถกตอง ซงสอดคลองกบงานวจยของ ฤด ธระวนช; พมพรรณ สจารนพงค (2552) ทกลาววา ปจจยการตลาดทมอทธพลตอการตดสนใจซอผาฝายทอมอนน การวจยครงนจะเนนในดานผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย และการสงเสรมการตลาด โดยในดานตวผลตภณฑนน พบวา กลมตวอยางใหความส าคญกบคณภาพของเนอผามากทสด และยงสอดคลองกบงานวจยของ เกษมณ ยานะโส (2553) ทไดกลาววา ปจจยดานการบรรจทมอทธพลตอการตดสนใจซอผลตภณฑแปรรปจากผาฝายทอมอ ไดแก บรรจภณฑทสวยงาม ปจจยดานสถานทจดจ าหนายทมอทธพลตอการตดสนใจซอผลตภณฑแปรรปจากผาฝายทอมอ ไดแก ความสะดวกในการเดนทางมาซอ ความสะอาดของรานและการจดตกแตงราน ปจจยดานราคาทมอทธพลตอการตดสนใจซอผลตภณฑแปรรปจากผาฝายทอมอ ไดแก กลยทธการลดราคา ปจจยดานการสงเสรมการตลาด ไดแก กลยทธการรบเปลยนคนสนคา กลยทธการแจกของแถมและการลดราคา ซงจากผลการศกษาวจยสามารถสรปแนวทางการพฒนาสวนประสมทางการตลาดผลตภณฑผาฝายทอมอตามความต อ งกา รของผ ซ อ เ พ อคว ามย ง ย นขอ งผประกอบการจ าหนายผาฝายทอม อในจงหวดเชยงใหม ดงน

1. ดานผลตภณฑ ควรผลตภณฑมรปแบบสวยงามบรรจภณฑทสวยงาม รปแบบควรพฒนาใหเปนสมยนยมทกยคสมย ทกกลมทกวย

2. ดานราคาตองเหมาะสมกบคณภาพของเนอผาฝายทอมอ และมงเนนกลยทธการลดราคา

3. ดานชองทางการจดจ าหนายเนนงานแสดงสนคาตางๆ ซงตองมงเนนรานคาทมความสะดวกในการเดนทางมาซอ ความสะอาดของรานและการจดตกแตงราน

4. ดานการสงเสรมการตลาด ควรมงกลยทธการรบเปลยนคนสนคา กลยทธการแจกของแถมและการลดราคา

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบค ณผ บ ร ห า ร ขอ งมห าว ทย าล ยเทคโนโลยราชมงคลลานนาและทมงาน ท ชวยสนบสนนบทความนผานการแกไขจนเสรจสมบรณภายใต “โครงการยกระดบปรญญานพนธ เปนงานวจยตพมพ งานสรางสรรค และงานบรการวชาการสชมชน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ประจ าป 2558” และขอขอบคณผซอสนคาผาฝายทอมอทกทานทใหขอมล คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ผทรงคณวฒ คณาจารย เจ าหนาททเกยวของกบงานวจยฉบบน ขอขอบคณก าลงใจจากครอบครวทมสวนชวยใหการท างานส าเรจลลวงไปดวยด

เอกสารอางอง Greene, J.C. 1922. A Study of Principals’

Perception of Their Involvement In Decision-Making Processes: Its Effect on Their Job Performance”.

Dissertation Abstracts International. 53(4), 32–45.

Kotler, Philip. (1997). Analyzing Consumer Markets and Buyer Buyer Behavior. In Marketing Management. Evanston, IL: Northwestern University.

Lertsarunyapong, Chaiyakorn. (2009). Factor Affecting the Choice of Buying Cotton Woven Products in Mueang

District, Chiang Mai Province. Chiang Mai. Chiang Mai University. (in Thai).

Payne, Adrian. (1993). The Essence of Services Marketing. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

Pongwiritthon, Ratthanan and Pakvipas, Pakphum. (2013). Guidelines for Sustainable Tribe Cultural Tourism Development. Journal of Community Development Research. Naresuan University. 6(1), 42-59. (in Thai).

Sereerat, Siriwan. (2009). Consumer Behavior. Bangkok. Thai Watana Panich. (in Thai).

Theeravanich, Rudee. (2008). Behaviors and Marketing factors affecting buying/ using hand-woven cotton for clothing. Bangkok: Kasetsart University. (in Thai).

Theeravanich, Rudee and Sujarinphong, Pimphun. (2009). Woman Behaviors on Purchasing and Consuming Hand Woven Cotton as Garments. Bangkok: Kasetsart University. (in Thai).

Waithayawongsakul, Pathama. 2013. Accounting for the Community as a Factual Advancement to Sustainability Based on the Concept of Sufficiency Economy. University of the Thai Chamber of Commerce Journal. 33(1), 152-170. (in Thai).

Wiruchnipawan, Wiruch. (2012). Sufficiency Economy in Administration Management for Community. From http://www.wiruch.com/articles. (in Thai).

Yanaso, Ketmanee. 2010. Factors Affecting Consumers’ Decisions in Buying Finished Products Made from Hand Woven Cotton in Chiang Mai Province. Chiang Mai: Chiang Mai University. (in Thai).

การจดการหวงโซอปทานกลวยไขไทย อ าเภอเมอง จงหวดจนทบร Supply Chain Management of Thai Dainty Banana

Mung District Chanthaburi Province

สจตตา หงษทอง1* และ ราเชนทร ชศร 2 Sujitta Hongthong1* and Rachen Choosri2

1,2 มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา เชยงราย 1,2 Rajamangala University of Technology Lanna Chiangrai *Corresponding Author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ งานวจยน มวตถประสงคเพอวเคราะหโซอปทานกลวยไข จงหวดจนทบร และแนวทางการเพมศกยภาพการจดการโซอปทาน

จงหวดจนทบร ซงผวจยไดท าการศกษาผทเกยวของในโซอปทานตงแตตนน า จนถงปลายน า โดยใชหลกการวเคราะหจดการหวงโซอปทาน เพอใหสามารถมองเหนผทเกยวของภายในโซอปทานอยางชดเจน การหาแนวทางในการเพมประสทธภาพหวงโซอปทานกลวยไข ผวจยเลอกใชหลกการวเคราะหหวงโซคณคา (Value Chain Analysis : VCA) เขามาประยกตใช จากผลการศกษา พบวาโซอปทานกลวยไข จงหวดจนทบร ประกอบดวย เกษตรกรผปลกกลวยไข สหกรณ พอคาคนกลาง พอคาสงออก รานคาในประเทศ รานคาตางประเทศ แนวทางการเพมประสทธภาพหวงโซอปทานกลวยไข จงหวดจนทบร ตามหลกการวเคราะหหวงโซคณคา นน พบวา ดานการผลต และดานการตลาด เกษตรควรมการดแลเอาใจใสคณภาพของกลวยใหมากขน หากกรณกลวยมโรคเปนโรคราด า น าหนกไมไดมาตรฐาน มลคาของกลวยกจะลดลงท าใหรายไดของเกษตรกรลดลงดวย ควรมแผนการผลตนอกฤดกาล ท าใหไดราคากลวยทสงขน ดานการตลาด เกษตรกร ควรมการรวมกลมทเขมแขง ควรหาตลาดดวยตนเองโดยไมผานพอคาคนกลาง และไมควรใหพอคาชาวจนท าสญญาผกมดระยะยาว ท าใหเกดความเสยเปรยบทางการตลาด

ค าหลก: หวงโซอปทาน/ หวงโซคณคา/ กลวยไข

Abstract The aim of this research to analyze the supply chain of lady finger bananas and find guidelines for improve supply chain management in Chantaburi province. The researcher study with related person who work in supply chain from upstream to downstream by using analysis of supply chain management that to search a related person of supply chain correct. The finding way to solve supply chain improvement of lady finger bananas. The researcher used value chain analysis theory that applies to adaptation. The result of this research found the chain of lady finger bananas in Chantaburi province included banana growers, cooperative, middle man, merchant exporters, domestic trader and foreign trader. The guidelines for improve supply chain management of lady finger bananas in Chantaburi province that analyzes by the supply chain. In production part, growers should care more the quality of bananas because if they found sooty mole disease, it makes the weight is not standard that the value of the bananas and income of grower will decrease. The grower should have the plan to produce product off-season to get higher banana prices. In marketing part, grower should have strong integrations, find markets that are not through middlemen and do not make long-term contracts Chinese traders because it causes market disruption.

Keywords: Supply Chain/ Value Chain/ Dainty Banana

บทน า กลวยไข เปนผลไมทน ยมบร โภคกนท ว ไป เนองจากมรสชาตด ลกษณะการเรยงตวของผลและสผลสวยสะดดตา กลวยไขเปนพชทสามารถปลกไดแทบทกภาคของประเทศ พนททปลกกลวยไขยงไมทราบแนชด เพราะกลวยไขมปลกทงเปนพชเชงเดยวและปลกแซมในสวนผลไม ในป 2555 มเนอทปลกอย 31,700 ไร ซงมปรมาณลดลงเมอเทยบจากป 2554 จ านวน 32,290 ไร แตปจจบนพนทปลกกลวยไขเปลยนแปลงไปมาก โดยเฉพาะแหลงปลกกลวยไขเชงเดยว เชน จงหวดก าแพงเพชร ตาก นครสวรรค ลดพนทปลกลง เพราะปญหาลมพายท าใหผลผลตเสยหาย ขณะเดยวกนกมพชอนทมราคาด เชน ออย มนส าปะหลง และขาวโพด จงน ามาปลกทดแทนกลวยไขท าใหพนทการเพาะปลกลดลง ตรงกนขามกบในภาคตะวนออกนนไดมการขยายพนทปลกเพมขน เชน จงหวดจนทบร ระยอง และตราด เกษตรจะปลกแซมในสวนผลไม ท าใหลดปญหาการโคนลมจากพายได ทางภาคใตมการปลกมากทจงหวดชมพร ซงสามารถผลตกลวยไขออกสตลาดไดตลอดทงป กลวยไขเปนผลไมสงออกทส าคญของประเทศไทย มปรมาณและมลคาการสงออกเพมขนทกป ในป 2556 มปรมาณการสงออก 17,236 ตน มลคา 149 ลานบาท ในป 2557 มปรมาณการสงออก 26,235 ตน มลคา 317 ลานบาท (ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2557) ประเทศทสงออกมากทสด คอ ประเทศจน ในป 2557 มปรมาณการสงออก 21,741 ตน มลคา 201 ลานบาท สวนแบงการตลาดคดเปน 93% ของโลก รองลงมาคอประเทศฮองกง มปรมาณการสงออก 3,689 ตน มมลคา 108.6 ลานบาท สวนแบงการตลาด 4% ของตลาดโลก (ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย, 2558) แหลงเพาะปลกกลวยไขเพอการสงออกทส าคญในประเทศ อยภาคตะวนออก คอ จงหวดจนทบร เปนจงหวดทปลกมากทสด ทอ าเภอมะขาม อ าเภอโปงน า

รอน อ าเภอทาใหม และอ าเภอเขาคชฒกฎ เปนแหลงผลตกลวยทมคณภาพด รถชาตด เปนทนยมของตลาดทงในประเทศและตางประเทศ จงหวดจนทบรเปนจงหวดทมศกยภาพในการผลตสนคาเกษตร โดยมลกษณะภมประเทศและทรพยากรธรรมชาตเอออ านวย สามารถปลกไดทงพชสวน ผลไม ไมยนตน และพชไร เชน ทเรยน มงคด ล าไย ลองกอง กลวยไข ฯลฯ (กฤตยชญ สขสบาย, 2552) ปจจบนสนคาเกษตรทปลกในจงหวดจนทบรนนมพอคาชาวจนทมาตงลงเพอรบซอสนคาเกษตรจ านวนมาก และมบางสวนทตงเปนกลมสหกรณเอง เพอสรางความเขมแขง เกษตรกร แตกตองสงสนคาใหกบพอคาชาวจนทอยปลายทาง ท าใหเกษตรกรถกก าหนดราคา ท าใหรายได เกษตรกรลดลง หากเกษตรกรสามารถหาตลาดเองได และมการพฒนาคณภาพของกลวยไขใหมคณภาพทดขนกวาเดม ท าใหเกษตรกรมอ านาจในการตอรองมากยงขน

กลวยไขอยในกลมสนคาเกษตรเปาหมายทควรตองเรงศกษา เนองจากเปนพชทมศกยภาพในการสงออกไปยงตางประเทศและครองสวนแบงตลาดสง อยในพชเศรษฐกจหลก 32 ชนดตามประกาศของกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ ซงมศกยภาพดานการตลาดเพมขนทงในและตางประเทศ แตยงเปนผลไมทมขอจ ากดมาก เนองจากเปนผลไมทอายการเกบเกยวสน เนาเสยไดงาย เกดความเสยหายเนองจากการขนสงไดงาย และมตนทนการขนสงยงสงอยโดยสาเหตสวนหนงคอลกษณะสนคาเปนผลไมบอบช างาย และสกเรว นยมขนสงทละมากๆ นอกจากนยงมปญหาการตลาดทเกดขนอนเนองมาจากผลผลตออกพรอมกนในแหลงผลต ท าใหเกดปญหาลนตลาด ดงนนการขยายตลาดโดยเฉพาะตลาดตางประเทศจงเปนสงจ าเปนทสามารถตอบโจทยได จากสภาวะการแข งขน ในป จจบนท อ งค กรธ รกจต า งหนมาใหความส าคญกบการจดการโซอปทานเพอเพมศกยภาพในการแขงขนผวจยจงไดท าการศกษารปแบบหวงโซอปทาน โดยใชทฤษฎการจดการหวงโซอปทานและเสนอแนวทางเพมประสทธภาพ โดยใชตวแบบการเพม

คณคา Value Chain เพอน าขอมลดงกลาวมาใชในการเพมขดความสามารถในการวางแผน สนบสนน ควบคมการบรหารจดการ การจดเกบ การเคลอนยาย การขนสง และกระจายผลผลตใหไดอยางมประสทธภาพและมประสทธผล ลดการสญเสยทเกยวของกบกจกรรมตางๆ ตลอดหวงโซอปทาน

วตถประสงค 1. เพอศกษารปแบบการจดการหวงโซอปทานกลวยไข อ าเภอเมอง จงหวดจนทบร 2. เพอเสนอแนวทางการเพมประสทธภาพโซอปทานกลวยไข จงหวดจนทบร แนวคด ทฤษฎทเกยวของ Stevens (1989) การจดการโซอปทาน คอ การเชอมตอกจกรรมทมงเนนการจกหารดานการวางแผน การประสานงานและการควบคมวตถดบ ชนสวนและสนคาจากผสงมอบไปยงลกคา โดยมงเนนการไหลของสององคประกอบ คอ วตถดบและขอมล ทงนค าจดกดความทคลายกนสวนใหญทพบ เชน Jones และRiley (1984), Houlihan (1985), Steven (1989), Scott และWestbrook (1991), Lee และBillington (1993) และLamming (1996) กลาววา การจดการโซอปทาน คอ การจดการระบบทประกอบไปดวยผสงมอบ ผผลต ผกระจายสนคา รานคา และลกคา ทมวตถดบไหลผานจากผสงมอบ ณ ตนทน ไปยงลกคา ณ ปลายทางในขณะเดยวกนจะมการไหลของขอมลไป

กลบไดทง 2 ทาง และในป 1998 The Global Supply Chain Forum ไดใหค านยามของการจดการโซอปทานวา การจดการโซอปทาน คอ การรวมเอากระบวนการทางธรกจทส าคญนบต งแตผบรโภคจนถงผสงมอบ ล าดบแรกทมสวนรวมในการจดเตรยมผลตภณฑ บรการ ตลอดจนขอมลขาวสารทสามารถสรางมลคาเพมใหกบลกคาและหนสวนทางธรกจได หนงในการเปลยนแปลงทส าคญทสดในการจดการธรกจสมยใหม ซงถอเปนความจ าเปนและเปนทมาของแนวคดการบรหารโซอปทาน คอ แตละธรกจไมสามารถจะประสบความส าเรจไดดวยการจดการภายในองคกรล าพงอกตอไป แตตองมองความสมพนธของธรกจในรปแบบของโซอปทานดวย แตละธรกจลวนมความสมพนธซงกนและกน และไมใชเพยงความสมพนธระหวาง 2 ธรกจแบบหนงตอหนงเทานน แตเปนความสมพนธของเครอขายธรกจจ านวนมากเครอขายของความสมพนธระหวางธรกจเหลานนผบรหารระดบสงตองตระหนกและมองภาพใหออกวาธรกจของตนอย ณ ต าแหนงใดของโซอปทาน ตองวางแผนกลยทธ รปแบบการบรหาร และเครองมอทมประสทธภาพอนทจะสงเสรมใหเกดประโยชนสงสดตอธรกจตลอดทงโซอปทานทตนมสวนรวมอยได การจดการโซอปทานจงถอเปนการจดกระบวนการทางธรกจโดยภาพรวมและแสดง ใหเหนถงแนวทางใหมในการจดการธรกจ ตลอดจนความสมพนธกบสมาชกอนๆ ในโซอปทาน

ภาพท 1 รปแบบหวงโซอปทาน ทมา:วทยา สหฤทด ารง. (2546).

การประยกตใชแนวคดหวงโซคณคา (Value Chain) ม า ใ ช เ ป น ต ว แ บ บ เ พ อ ว เ ค ร า ะ ห ห าประสทธภาพในแตละกจกรรม แนวคดหวงโซคณคาเปนแนวคดของ Michael Porter ทชวยอธบายกจกรรมภายในโซอปทาน ซงประกอบไปดวยกลมกจกรรมการบรหารงานขององคกรทมความสมพนธซงกนและกนและมความเกยวเนองกบการสรางคณคาเพมใหกบวตถดบ เรมตงแตการรบวตถดบเขาระบบ วตถดบผานเขาสกระบวนการแปลงสภาพจนกระทงกลายเปนสนคาส าเรจรปโดยขนตอนตงแตการรบวตถดบ จนกระทงแปลงวตถดบใหเปนสนคาส าเรจรปจะสมพนธกบการใชทรพยากรไมวาจะเปน เ งน แรงงาน วตถดบ อปกรณ สงปลกสราง ทดน ตลอดจนการบรหารจดการ (Engineering Department, University of Cambridge, 2003) Kaplinsky และ

Morris (2000) อธบายเพมเตมวา โซคณคาเปนค าอธบายถงกลมกจกรรมทน าเสนอสนคาหรอบรการจากแนวคดผานขนตอนหลายหลายของกระบวนการผลตจนกลายเปนสนคาส าเรจรป การจดสงสนคาไปยงผบรโภคขนสดทาย รวมถงกระบวนการก าจดสนคาหลงการใชงานอกดวย โดยโซคณคาขององคกรจะถกเชอมตอกบโซคณคาของผสงมอบและโซคณคาของลกคาจนกลายเปนระบบความสมพนธทมขนาดใหญหรอระบบคณคา (Value System) ด งนนผลตอบแทนหรอผลกระทบท เกดขนตอองคกรยอมจะไมขนอยกบปจจบนในภายโซคณคาขององคกรเองเทานน แตขนอยกบปจจยภายในระบบคณคาทองคกรสวนรวมกจกรรมในโซคณคาจะถกแบงออกเปน 2 สวน คอ กจกรรมหลกและกจกรรมสนบสนน

ภาพท 2 หวงโซคณคา (Value Chain) ทมา : (Michael (1980), unpaged, อางถง ส านกบรการเทคโนโลยสารสนเทศภาครฐ (สบทร.), 2554)

โดยกจกรรมหลก คอ กจกรรมทมสวนสรางมลคาเพมใหกบวตถดบและสนคาโดยตรงประกอบไปดวย 5 กจกรรม คอ 1) โลจสตกสขาเขา (Inbound Logistics) ประกอบไปดวยกจกรรมทมความสมพนธกบผสงมอบ เชน การรบ การจดเกบ การควบคมระดบของวตถดบ รวมถงการจดการขอมลทเกยวของกบวตถดบ โดยเทคโนโลยในกจกรรมนประกอบไปดวย การขนสง การขนถาย การสงถายวสด การจดเกบวสด การจดเกบวสด การสอสาร การทดสอบ และระบบขอมล

2) การปฏบตการ (Operations) คอ กจกรรมทกอให เกดคณคาโดยการแปลงสภาพวตถดบจนกลายเปนสนคาหรอบรการโดยเทคโนโลยทใชในกจกรรมนจะประกอบไปดวยกระบวนการผลต วตถดบ เรองจกรและเครองมอ การขนถายวสด การบรรจหบหอ การรกษาสภาพ การทดสอบการออกแบบ และการจดสงปลกสราง และระบบขอมล 3) โลจสตกสขาออก (Outbound Logistics) คอกจกรรมทด าเนนการสงมอบสนคาไปยงลกคา รวมถงการจดเกบสนคา การเตมเตมความตองการของลกคารวมถงการจดเกบสนคา การเตมเตมความ

ตองการของลกคาโดยเทคโนโลยท ใ ชกจกรรมน ประกอบดวย การขนสง การขนถายวสด การสอสาร ระบบขอมล และการบรรจหบหอ 4) การตลาดและการขาย (Marketing and Sales) คอ กจกรรมใด ๆ ทท าใหผซอด าเนนการจดหาส น ค า ร ว ม ไ ป ถ ง ก า ร เ ล อ ก ช อ งท า ง โ ฆ ษณ า ประชาสมพนธ และการก าหนดราคาสนคา จดหาส น ค า ร ว ม ไ ป ถ ง ก า ร เ ล อ ก ช อ งท า ง โ ฆ ษณ าประชาสมพนธ และการก าหนดราคา 5) การบรการ (Customer Services) คอกจกรรมในการรกษาสภาพสนคาหลงการขายรวมถงการซอมแซมและการใหบรการลกคา โดยใชเทคโนโลยทใชในกจกรรมนประกอบไปดวย การบรการ การทดสอบ การสอสาร และระบบขอมล สวนกจกรรมสนบสนน คอ กจกรรรมอน ๆ ซงสนบสนนกจกรรมหลกใหสามารถด าเนนไปได แตไมมสวนรวมโดยตรงในการเพมคณค า ใหกบสนค า ประกอบดวย 1) การจดหา/จดซอ (Procurement) กจกรรมในการจดซอจดหา Input เพอมาใชในกจกรรมหลก 2) ก า ร ว จ ย แ ล ะ พ ฒ น า ( Technology Development) กจกรรมเกยวกบการพฒนาเทคโนโลยทชวยในการเพมคณคาใหสนคาและบรการหรอกระบวนการผลต 3) การบรหารทรพยากรบคคล (Human Resource Management) กจกรรมทเกยวของกบการบรหารทรพยากรบคคล ตงแตวเคราะหความตองการสรรหาและคดเลอก ประเมนผลพฒนา ฝกอบรม ระบบเงนเดอน คาจาง และแรงงานสมพนธ 4) โ ค ร งส ร า งพ น ฐานของอ งค ก ร (Firm Infrastructure) ไดแก ระบบบญช ระบบการเงน การบรหารจดการองคกรซงกจกรรมหลกขางตนจะท างานประสานงานกนไดดจนกอใหเกดคณคาไดนน จะตองอาศยกจกรรมสนบสนน 4 กจกรรม และนอกจากกจกรรมสนบสนนจะท าหนาทสนบสนนกจกรรมหลกแลว กจกรรมสนบสนนยงตองท าหนาทสนบสนนซงกนและกนอกดวย และจะเหนไดวา ระบบ

สารสนเทศเปนองคประกอบหนงในหวงโซคณคาในสวนของการพฒนาเทคโนโลย ทจะน ามาใชในการวางแผน การด าเนนงาน การตดสนใจ และการควบคม โดยจะตองท าหนาทสนบสนนเชอมตอกจกรรมในทก ๆ องคประกอบของหวงโซคณคา เปนการสรางความไดเปรยบเชงแขงขนขององคกรเปนอยางด

วธการวจย ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน ผวจยท าการเกบขอมลตงแตตนน า กลางน า และปลายน า คอ กลมเกษตรกรผปลกกลวยไขในจงหวดจนทบร พอคาคนกลาง ผประกอบการสงออก ลกคา รวมถงหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของในหวงโซอปทานกลวยไข กลมตวอยาง เกษตรกรผปลกกลวยไข สมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง โดยเลอกทจะเกบขอมล เกษตรกรทปลกกลวยไขเพอการสงออกทมความเขมแขงใน อ าเภอโปงน ารอน อ าเภอทาใหม อ าเภอสอยดาวและอ าเภอเขาคชฒกฎ จ านวน 15 ราย ผประกอบการสงออก 2 ราย เปนการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ผน าเขา 1 ราย ไดรบค าแนะน าจากเกษตรกรทสงขายผลผลตให และผน าเขากไดรบการแนะน าจากผสงออกทคาขายรวมกน การเกบรวบรวมขอมล การวจยน ไดท าการเกบรวบรวมขอมลเพอศกษารปแบบโซอปทานกลวยไข จงหวดจนทบร โดยมขอบเขตการศกษาตงแต เกษตรกร จนถง ผบรโภค เพอใหเกดความเขาใจถงโครงสรางของหวงโซอปทานและขอมลการไหลของสนคาระหวางคคาในโซอปทาน และแนวทางในการเพมประสทธภาพ โดยใชกรอบแนวคดหวงโซคณคา โดยขอมลจะแบงออกเปน 2 ประเภท ขอมลปฐมภม (Primary Data) เปนขอมลทได จากการสงเกต และการสมภาษณผ เกยวของในโซอปทานกลวยไขภายใตแนวคดการจดการโซอปทาน

การศกษาประสทธภาพ น าแนวคดหวงโซคณคา (Value Chain Analysis) มาท าการวเคราะหเพอหาศกยภาพ กจกรรมใน Value Chain จะถกแบงออกเปน 2 สวน คอ กจกรรมหลกและกจกรรมสนบสนน โดยกจกรรมหลกคอ กจกรรมทมสวนสรางมลคาเพมใหกบวตถดบและสนคาโดยตรงประกอบไปด วย 5 ก จกรรมคอ Inbound Logistics, Operations, Outbound Logistics, Marketing and Sales และCustomer Services สวนกจกรรมสนบสนน คอ กจกรรมอน ๆ ซงสนบสนนกจกรรมหลกใหสามารถด าเนนไปได แตไมมสวนรวมโดยตรงก บกา ร เพ ม คณค า ให ก บ ส นค า Procurement,

Technology Development, Human Resource Management และFirm Infrastructure 2) ขอมลทตยภม (Secondary Data) เปนขอมลเปนขอมลทเกยวกบการผลตกลวยไขซงไดมาจากการรวบรวมเอกสารจากงานวจย กรมวชาการเกษตร ทฤษฎ แนวคดต าง ๆ หาจากหน งส อ วารสารวชาการ

ผลการวจย จากการลงพนทเกบขอมล โดยการสมภาษณ ผทมสวนเกยวของในหวงโซอปทาน เรมตงแตเกษตรกร จนถงลกคา ผลการวจยพบวา

รปแบบการจดการโซอปทานกลวยไข จงหวดจนทบร คอ เกษตรกรรายเลก (3-49 ไร) อ าเภอโปงน ารอน 3ราย อ าเภอทาใหม 3 ราย อ าเภอเขาคชฎกฏ 2 ราย อ าเภอสอยดาว 1 ราย และเกษตรกรรายใหญ (มพนทเพาะปลก 50-1,100 ไร) อยท อ าเภอโปงน ารอน 1 ราย อ าเภอทาใหม 1 ราย อ าเภอเขาคชฎกฏ 2 ราย อ าเภอสอยดาว 2 ราย

เกษตรกรผปลกกลวยไข มการปลกกลวยไขผสมกบผลไมชนดอน อาทเชน ทเรยน มงคด หรอตนยางพารา เนองจากตนกลวยไขเมอผานระยะเวลาการออกเครอ 4 – 5 ปรากมกจะลอยขนเหนอดน (ตนลมงาย) เกษตรกรจงนยมโคนตนกลวยไขทงแลวหาหนอพนธใหมไปปลกบร เวณอนของสวนตอไป หากเกษตรกรผปลกกลวยไขมพนท ในการเพาะปลกปรมาณมากกจะมการจางแรงงานจากตางชาต (ลาว และกมพชาเทานน)มาท างานในสวน และมแรงงานชาวไทยดแลแรงงานชาวตางชาต โดยใหคาจางวนละ

250 – 300 บาทการเกบเกยวผลผลตเกษตรกรมการตดกลวยทงเครอ และน าไปใสตระกรา มกระดาษรอง ถาเปนเกษตรกรรายเลกจะน ากลวยไขจากสวนของตนเองไปขายใหกบผรวบรวมรายยอยหรอลง (ยอย) ภายในพนทใกลเคยงของสวนตนเองถาเปนเกษตรกรรายใหญผรวบรวมรายยอยจะมารบซอทสวน โดยกลวยทรบซอ ผรวบรวมรายยอยจะท าการตดกลวยออกจากเครอ เปนหว ๆ มการคดแยกเกรดและขนาด เกรด A, B เพอการสงออก ถาตกเกรดน าไปจ าหนายในประเทศตอไป น าสงไปขายในตลาดภายในจงหวด และตางจงหวด ผานพอคาคนกลาง น าไปสงตลาดตางๆ จนถงมอผบรโภคในประเทศ

กรณขายตางประเทศ ผรวบรวมรายยอย (ลง) หลงจากทแยกเกรดเรยบรอย จะปรบปรงคณภาพโดยการลางน าเปลา 1 รอบ และท าการลางดวยน ายาลางจาน เชน ซลไล เพอท าความสะอาด หลงจากนนจะจมดวยน ายา greentex ผสมกบน ายาฆาเชอรา และน ามา

เกษตรกร

ผรวบรวมรายยอย

ผรวบรวมรายใหญ รายยอย

จ าหนายในประเทศ

จ าหนายตางประเทศ

ลกคาในประเทศ

ลกคาตางประเทศตางประเทศ

บรรจกลอง กลวยไข 1 กลอง แบงเกรดออกเปน 4 เกรด (สงออก) เกรด A จ านวน 14 – 15 หว/กลอง,

เกรด AA จ านวน 12 – 13 หว/กลอง เกรด AAA

จ านวน 10 – 11 หว/กลอง ราคา 40 บาท และ เกรด B จ านวน 16 – 20 หว/กลอง ราคา 15 บาท ภายในกลองจะมวสดกนกระแทก เพอปองกนไมใหสนคาเสยหาย ผรวบรวมรายยอยน ากลวยไขทบรรจกลองเรยบรอยขนสงมาใหกบผรวบรวมรายใหญ แลจะท าการตรวจสอบคณภาพอกครง โดยการตรวจกลวยไขภายในกลอง หากพบกลวยไขหวไหนทไมไดคณภาพ จะดงออกและเอากลวยไขทไดคณภาพเหมอนกนใสทดแทนไป และท าปรบปรงคณภาพ โดยการแตมน ายาฆาเชอราทขวผลของกลวยไขแตละหว ปดกลอง มการประทบตราระบเกรด หมายเลขผรวบรวมรายยอย ท าการโหลดสนคาเขาตคอนเทรนเนอรขนาด 45 ฟต จ านวน 1,137 กลอง ควบคมอณหภม 12-14 องศา โดยการวางกลองบรรจกลวยไขดานหนาทตดกบผนงตนนจะมการน าไมไผมาวางกนไวขางหนา เพอปองกนไมใหตวกลองโดนผนงตคอนเทรนเนอร การวางจะวางซอนกนสง 9 ชน ขนสงมาตามเสนทาง ตงแตจงหวดจนทบร ถง อ าเภอเชยงของจงหวดเชยงราย เขาสดานเชยงของ พธการทางดานศลกากร ผสงออกวาจาง Logistic Provider ด าเนนการทงหมด เจาทหนาศลกากรท าการตรวจ Physical Inspection สมตรวจสขอนามยพช รถคอนเทรนเนอรเขาสดานบอแกว ประเทศลาว เจาหนาทศลกากรประเทศลาวท าการตรวจเอกสารการสงออก ไมมการเปดตรวจสนคาภายในต เขาสดานบอเตน ประเทศลาว มการเปลยนถายรถและตคอนเทรนเนอรไทย ใหเปนของประเทศจน มการด าเนนการพธการศลกากร โดยผานชงปงจน รถสนคาเขาสบอหาร ประเทศจน มการเปดตสมตรวจคณภาพของสนคา มการซลต เขาส เมองสบสองปนนา ประเทศจน ใชเสนทางหลวงหลกระหวางเมอง (Highway) ผานเมองคนหมง เขาสนครเฉนต ประเทศจน เขาสตลาดคาสงทใหญทสด คอตลาดเหมนหยาง เมองเผงโจว นครเฉนต จะมพอคาสงน าไปขายทตลาด

คาสง เชน ตลาดฉาซ มพอคาปลกจากมณฑลตาง ๆ มาซอไป เพอน าไปขายตอในลกษณะขายสงและขายปลกในเมองตาง ๆ และตลาดคาปลกในซปเปอรมาเกต จนถงผบรโภค

จากการศกษาหวงโซคณคากลวยไข จงหวดจนทบร ตามกจกรรมหลก (Primary Activities)

ผลการวจยพบวา

1) การขนสงวตถดบ พบวา เกษตรกรรายยอยมสวนกลวยไข 3 – 99 ไร ผลผลตมปรมาณไมสงมากนกตอการขายในแตละครงประเภทนเกษตรกรจะมการขนส ง กล วย ไข จ า กส วนของตน เอ ง ไปขายย งผประกอบการรายเลกภายในพนทใกลเคยงของสวนตนเอง หากปรมาณผลผลตนอยและสวนอย ใกล ผ ป ระกอบการราย เล ก เ กษตกรม กน ยมใ ช รถมอเตอรไซคพวงขางเคลอนยายผลผลตไขมาขายผประกอบการรายเลกแตหากวาผลผลตมปรมาณมากมกใชรถกระบะในการเคลอนยายผลผลตไขมาขายยงผประกอบการรายเลกส าหรบการเคลอนยายทงสองอยางกอนการเคลอนยายเกษตรกรจะมการน าวสดกนกระแทกมารองพนยานพาหนะ อนไดแก ทนอน เบาะ ผานวม แผนยางกนกระแทกเปนตน เพอลดกระแทกอนจะเปนสาเหตใหผลผลตกลวยไขช าเกดความเสยหาย ไมสามารถขายในราคาเกรดสงออก(A-AAA)ได ตองขายในราคาตกไซต เกษตรกรรายใหญมสวนกลวยไขต งแต 99 ไรขนไป ประเภทนจะมผประกอบการรายใหญเขามาตดตอรบซอกลวยไขถงในสวน น ารถหวลากทมตคอนเทรนเนอรมาใสกลวยไข

2) การตรวจรบและการรกษาวตถดบ พบวา การตรวจรบกลวยไขของผประกอบการใหญและรายเลก มการตรวจสอบคณภาพกอนการตรวจรบ มการรบซอเปนเครอเทานน ผประกอบการเลก รบกลวยจากเกษตรกรและท าการปรบปรงคณภาพทลงของตนเองหากเปนผประกอบการรายใหญ เขาไปรบซอกลวยทสวนของเกษตรกรและท าการปรบปรงคณภาพทสวน

3) การจดการวตถดบคงคลง พบวา สวนใหญจะพบปญหาขาดแคลนวตถดบหากเจอปญหาภาวะน าแลง กลวยไขนนขาดน าไมได หากตนโทรมไมสามารถฟนฟไดท าใหผลผลตไมออกตามปรมาณทตองการ และคณภาพไมได

4) การผลตสนคา พบวา การผลตสนคาของผประกอบการรายใหญและรายยอย มลกษณะเดยวกน คอเมอรบกลวยไขมาจากสวนแลว พนกงานจะท าการคดแยกสนคาจะมการตรวจสอบส รอยช า หากพบจะท าการเดดกลวยลกนนออก แตลกทเดดออกตองไมเกน 3 ลกตอ 1 หว ถาเกนจะกลายเปนสนคาตกไซสทนท การตดกลวยไขเปนหวจะใชมดเฉพาะตดงวงชางออก การจมน า เพอลางคราบยางกลวยไขออก ซงน าทใชเปนน าสะอาดหรอน าเปลา การเรยงกลวยไขลงในเขง โดยจะมน าถงพลาสตกใสสวมเขงไวกอน การวางเอาหวกลวยเขาขางในแบบหวชนหว ปลายหวชนเขง ซงจะวางซอนกนเปนชนๆ จากนนน ามาท าความสะอาด และท าการตดหนวด จมน าเพอลางหนวดออก ลางน ายา ใชน ายาลางจานขจดคราบสกปรก ลางน าสะอาดอกครงเพอใหน ายาออก ท าการจ มน ายาราและยาเคลอบ ปองกนการเจรญเตบโตของรา สามารถยดอายกลวยไขได และท าใหดมนวาว ใส นารบประทาน น ามาตากตาก ใหแหงกอนการบรรจลงกลองบรรจ โดย 1 กลอง จะประกอบไปดวยกลวยไขน าหนก 12.5 กโลกรม และกลองน าหนก 1 กโลกรม รวมน าหนกกลองและกลวยไขทงหมด 13.5 กโลกรม กลองทใชบรรจมาจากบรษทผสงออกกลวยไข กลองกระดาษลกฟก แผนกนกระแทก ถงพลาสตก ฝาปดกลอง

5) การจดสงและบรหารสนคาคงคลง การจดสงสนคา การจดสงม 2 ลกษณะ กรณทขายสนคาในประเทศ จะมพอคาคนกลางมารบซอกลวยทตกเกรดจากสวนและผประกอบการรายยอย น ารถกระบะสลอ มกรงเหลกมารบกลวยใสเขงไปจ าหนาย ตอทตลาดไทย ตลาดสมมเมอง กรณทขายสนคาไปยงประเทศจน ผรวบรวมรายยอยจะน ากลวยทลางสะอาดแลวใส

เขง ขนใสรถกระบะสลอ มาขายใหกบผรวบรวมรายใหญ ผรวบรวมรายจะขนสงสนคาไปยงประเทศจน โดยใชรถหวลาก และตคอนเทรนเนอร ขนาด 40 ฟต มการควบคมอณหภม ขนสนคาจากจงหวดจนทบร ขนมายงจงหวดเชยงราย ผานเสนทาง R3A ผานดานศลากากรเชยงของผานประเทศลาว เขาสตลาดจนตอไป

6) การตลาดและการขายสนคา พบวาการจดการด านการตลาดและการขายสนค า ของผประกอบการรายยอย และผประกอบการรายใหญ บรษทมลกคาภายในประเทศหลายกลม เชน กลมพอคาสง กลมธรกจแปรรป บรษทมลกคาตางประเทศ ไดแก ประเทศจน ตลาดปลายทางเปนตลาดในนครคนหมง และนครเฉนต ขายในหางสรรพสนคา เปนสวนใหญ

7) การใหบรการหลงการขาย ผประกอบการรายใหญจะมบรการหลงการขาย หากพบวากลวยไขเมอไปถงปลายทางแลว ไมไดครภาพทก าหนด อาจจะเกดจากการกระแทกระหวางการขนสง ผประกอบการรายใหญ จะชดเชยกลวยไขอกในรอบการขนสงถดไป แตผน าเขาไมสามารถลดเกรดของกลวยไขตามทตกลงกนไวตงแตตน กจกรรมสนบสนน (Supporting Activities) ของหวงโซคณคากลวยไข ผลการวจยพบวา (1) กจกรรมการจดซอ เกษตรกรหาหนอกลวย พนธก าแพงเพชรและพนธเกษตรศาสตร2 มาปลกทสวนของ ซงตองท าการเตรยมดนใหเรยบรอยกอนทหนอกลวยมาถง ผประกอบการสงออก มการสงเจาหนาทไปส ารวจ วามสวนใดทปลกกลวยไขทไดคณภาพ และแปลงเกษตรกรนนตองไดรบ มาตรฐาน GMP และท าสญญาซอขายลวงหนา ผน าเขานนท าการตดตอมายงผประกอบการรายใหญหรอผสงออก แจงความตองการกลวยไขของตน วามความตองการปรมาณเทาใดในเดอนไหน ซงผประกอบการรายใหญสามารถทจะวางแผนผลผลตของตนเองไดจากปทผานมา และจดสงสนคาใหตามค าสงซอของผน าเขา

(2) การบรหารทรพยากรบคคล สวนใหญเกษตรจะชวยเหลอกนภายในครอบครว หากเกษตรกรรายใหญจะท าการจางแรงงาน พมา และแรงงานกมพชาเทานนเนองจากแรงงานกลมนมความขยน ดานผน าเขาทประเทศจน สงพนกงานของตนเองมาอยทสวนหรอบรษทของผประกอบการรายใหญ เพอท าการตรวจสอบคณภาพของสนคากอนทจะสงไปขายยงประเทศจน

(3) การน าเทคโนโลยมาใชในการพฒนาองคกร พบวา ดานของเกษตรกรยงไมมการน าเทคโนโลยมาใช ผประกอบการรายยอยและผประกอบการรายใหญ มเพยงการน าคอมพวเตอร มาชวยบนทกขอมลการรบซอเทานน

(4) โครงสรางพนฐาน พบวา ดานเกษตรกร มการท างานแบบครวเรอนไมมโครงสรางทชดเจน คลายกบผประกอบการรายใหญ มเพยงเจาของบรษท และพนกงาน เพยง 1-2 คนเทานน ดานของผประกอบการรายใหญ ยงไมมการแบงโครงสรางทชดเจน มเจาของบรษท มพนกงาน 4-5 คน พนกงาน 1 คน อาจจะรบหลายหนาท เชน หนาทฝายจดซอ ควบกบพนกงานขนสง และพนกงานคดแยกสนคา หรอพนกงานบญช ควบกบต าแหนงพนกงานฝายจดซอ

อภปรายผลการศกษา จากการวเคราะหรปแบบหวงโซอปทานกลวยไข

จงหวดจนทบร พบวาหวงโซอปทานกลวยไข ถกควบคมโดยกลมพอคาชาวจน ซงเปนผน าเขา ท าใหเกษตรกร ทอยตนน า ไมสามารถทจะเรยกรองราคาได ซงราคาถกก าหนดตงแตปลายทาง สงมาทางผสงออกหรอผประกอบการรายใหญ อกทงเกษตรกรไมทราบราคาปลายทางวาขายในราคาเทาไหร แตปจจบนเกษตรกรพงพอใจในราคาทตนเองไดรบท าใหไมเกดขอเรยกรองอะไร ท าใหโซอปทานในประเทศไทยไมเกดความไดเปรยบทางการแขงขนเลย สอดคลองกบงานวจย ยวนดา ไกรรอด (2556) ไดศกษาเรอง การวเคราะหโซคณคา ของล าไย สงออกจงหวดจนทบร

พบวา ผทมสวนเกยวของในโซอปทาน ม 4 ราย ไดแก เกษตรกร ผรบซอ ผประกอบการสงออก และผบรโภค

เกษตรกรเสยโอกาส ถกควบคมราคาตงแตปลายทาง ผสงออกล าไย (พอคาชาวจน) ภาครฐควรสนบสนนและชวยเหลอกเกษตรกรใหไดประโยชน

จากการศกษากจกรรมหลกและกจกรรมสนบสนนของการจดการโซคณคากลวยไข พบวา ปญหาดานการควบคมคณภาพของเกษตรกร หากเกษตรกรมการควบคมคณภาพตงแตในสวน จะท าใหเกษตรกรไดราคากลวยไขสงขน หากไมมการดแลกลวยไขตกเกรดท าใหไดรบราคาทถกลง เกษตรกรควรมการน าเทคโนโลยเขามาใช เพอชวยในเรองระบบการขนสง เนองจากกลวยไขเปนสนคาทบอบช างาย หากมการผานมอและกระแทกบอยครงท าใหคณภาพของกลวยไขลดลง ดานการตลาด เกษตรกรควรมการรวมกลมกน เพอใหเกดความไดเปรยบ สามารถหาตลาดเองได และการรวมกลมท าใหเกดการพดคยกนดานคณภาพกลวยไข ราคาของกลวยไข และจะท าใหตนทนการผลตถกลงในการซอปจจยการผลตรวมกนอกดวย ดานการบรหารทรพยากรมนษย ควรจางแรงงานภายในประเทศ เนองจากปจจบนใชแรงงานตางดาวเปนจ านวนมาก หากแรงงานเหลานมการพฒนาศกยภาพตนเองแลว จะเปลยนงานใหม ท าใหผประกอบการตองหาแรงงานและพฒนาฝมอบอยครง ท าใหแรงงานไมเกดความช านาญ สอดคลองกบงานวจยของ วรพฒน เศรษฐสมบรณ เสกสรร บวระภา และรงสฤษฎ สทธกล(2550) ไดศกษากลยทธการพฒนาหวงโซคณคาขงดองเพอการสงออกในเขตพนทภาคเหนอตอนลางผลการศกษาพบวา ดานการพฒนาระบบตลาดตองมการจดการโซคณคาเพ อเพมขดความสามารถในการแขงขน

ขอเสนอแนะ ควรมการรวมกลมเกษตรกรเพอใหเกดความไดเปรยบในการแขงขนกบคคา อกทง ดานการตลาด สามารถชวยกนหาตลาด เพอสงเสรมซงกนและกน มการน าเทคโนโลยเขามาประยกตใชรวมกนไดอกดวย

เอกสารอางอง

กรมการคาตางประเทศ. 2552. สถานการณการคามงคด. สบคนเมอวนท 25 กนยายน 2553, จากwww.dft.moc.go.th/the_files/$$16/level4/9.มงคดไตรมาส.doc.

ไชยยศ ไชยมนคง, มยขพนธ ไชยมนคง.2550. กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชนเพอแขงขนในตลาดโลก.นนทบร:ซ.วาย.ซสเทมพรนตง จ ากด.

ทวศกด เทพพทกษ.2552.การจดการโลจสตกสและซพพลายเชน,กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท จ ากด.

นภา หวงสนทวกล. (2550). หวงโซอปทานของมะมวงพนธน าดอกไม เพอการสงออกไปยงประเทศญปนในจงหวดฉะเชงเทรา.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาเศรษฐศาสตร เกษตร. บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยกษตราสตร

เพญศร เจรญวานช วรนช ศรเจษฎารกข และทพยวรรณางามศกด. การศกษาชองทางการจ าหนายมะมวงสดในตลาดเปาหมาย. ใน การประชมวชาการบรหารธรกจครงท 2 ปพ.ศ. 2545. หนา 281-293.

วทยา สหฤทด ารง.2546.ลอจสตกสและการจดการโซอปทาน อธบายไดงายนดเดยว.กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน จ ากด (มหาชน).

สนชย ธ ารง. (2553, 25 เมษายน). มงคดไทยภายใตกลไกตลาดของสหกรณ. เดลนวส, น.9

องอาจ อ าร าไพ.2547.ความตองการมะมวงน าดอกไมของผสงออกไทยเพอตลาดประเทศสาธารณรฐประชาชนจน. มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช

การประเมนประสทธภาพการควบคมภายในตามแนวคด COSO กรณศกษา: กองคลง เทศบาลต าบลเมองเกา จงหวดขอนแกน

Evaluation of Internal Control Efficiency based on COSO Framework: A case study of finance division of Mueangkao Municipality,

Khon kaen Province.

โชตอาภาณ พฒนาวงษชยกล1*

Chotiarpha Pattanawongchaikul1* 1 หลกสตรบญชมหาบณฑต คณะบรหารธรกจและการบญช มหาวทยาลยขอนแกน 1 Master of Accounting Program, Faculty of Business Administration and Accountancy, Khon kaen University *Corresponding Author. E-mail: [email protected], 062-9153564

บทคดยอ การศกษาครงน มวตถประสงคเพอประเมนประสทธภาพการควบคมภายในตามแนวคด COSO ของกองคลง เทศบาลต าบล

เมองเกา อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน กลมตวอยางคอเจาหนาททปฏบตงานดานการคลง จ านวน 26 ราย จาก 5 ฝายงาน ไดแก ฝายบรหารงานคลง ฝายสถตการคลง ฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได ฝายแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน และฝายบรหารงานทวไปและพสด เครองมอทใชในการศกษาเปนแบบสอบถาม แบงออกเปน 3 สวน ไดแก ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ความคดเหนเกยวกบการควบคมภายในของกองคลง ตามแนวทาง COSO ทง 5 องคประกอบ ไดแก สภาพแวดลอมการควบคม การประเมนความเสยง กจกรรมการควบคม สารสนเทศและการสอสาร การตดตามและประเมนผล และแบบสอบถามเกยวกบความคดเหนและขอเสนอแนะของผตอบแบบสอบถาม เกบรวบรวมขอมลปฐมภมโดยใชแบบสอบถาม และขอมลทตยภมโดยการศกษาแนวคด ทฤษฏทเกยวของตางๆ วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป และน าเสนอโดยใชคาความถ จ านวนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภายในตามแนวคด COSO ของกองคลง พบวา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาแตละองคประกอบพบวา องคประกอบทมประสทธภาพอยในระดบมาก คอ สารสนเทศและการสอสาร และกจกรรมการควบคม ส าหรบองคประกอบดานอนๆ พบวาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาผลการประเมนประสทธภาพแยกตามฝายงาน พบวาฝายทมประสทธภาพการควบคมภายในอยในระดบมาก คอ ฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได ฝายแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน สวนฝายอนๆพบวาอยในระดบปานกลาง

ขอเสนอแนะจากการศกษาครงนคอ ผบรหารควรมการปรบปรงสงเสรมและพฒนากจกรรมดานการควบคมภายในของกองคลง ในขนตอนตางๆ ของการปฏบตงานในแตละฝายอยางเพยงพอและรดกม โดยเฉพาะอยางยง ฝายบรหารงานทวไปและพสด ฝายบรหารงานคลง ฝายสถตการคลงและฝายอนๆตามล าดบ ทงนเพอใหหนวยงานมประสทธภาพในการบรหารงานคลงทดตอไป

ค าส าคญ: การควบคมภายในของโคโซ การประเมนประสทธภาพ กองคลง

ABSTRACT This study was aimed to the assessment of efficiency of Internal control based on COSO framework: A

case study of finance division of Mueangkao Municipality, Khon kaen Province. The concept of COSO comprises of five elements; Control environmental, Risk assessment, Control activities, Information and communication and Monitoring. The samples used for this study consisted of twenty-six participants nominated from five Divisions within the organization; Finance management, Statistic finance, Development revenue and Revenue collection, Taxation mapping and property registration and General Administration and Procurement. The questionnaires used as an instrument for the data collection were separated into three parts as follows; 1. Personal information of the participants. 2. Participant's opinion about the internal control system of finance division of each divisions based on COSO framework as described above. 3. The additional suggestion or recommendation from the participants over this management system for further development.

The statistic used for data analysis was included Frequency, Percentage, Mean, Standard and Deviation. As the result of this study, it could be concluded into three points as follows; 1. In overall, based on COSO framework, the level of efficiency of the internal control system of finance division is average; the information and communication and control activities are in the highest level compared with the others. 2. Should considers on five divisions separately, it was found that the Development of revenue and revenue collection and Taxation mapping and property registration are the highest efficiency, meanwhile the rest is only in average level. 3. Based on this study, it is recommended that the Director or Manager of each division should have the proper policy or new standard to be used for managing and developing of their internal control system, especially the division of General of Administration and Procurement, Finance management and Statistic finance respectively. This is to improve the quality and efficiency of the public finance management system in the future.

Keywords: Internal Control based on COSO Framework , Evaluation of Efficiency , finance division

บทน า ในสภาวการณปจจบน การเปลยนแปลง

ทางดานเทคโนโลย การสอสารและระบบสารสนเทศ มความเจรญกาวหนาไปอยางรวดเรว สงผลใหองคกรทกภาคสวนตองมการ ก าหนดกลยทธ ปรบโคร งสร า ง ในการบร ห ารจ ดการองค ก ร ให มประสทธภาพและทนสมยอย เสมอ ในสวนของหนวยงานภาครฐไดก าหนดมาตรการเพอสงเสรมและก ากบดแลระบบการบรหารจดการของหนวยงาน เพอเออประโยชนตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมในภาพรวมของประเทศ ทงปจจบนและอนาคต คณะกรรมการตรวจเงนแผนดนจงไดจดท าระเบยบ วาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ.2544 ขน มผลบงคบใชตงแต วนท 26 ตลาคม 2544 เปนตนมา เพอก าหนดใหหนวยงานของรฐใชเปน

แนวทางในการจดวางระบบควบคมภายในของหนวยงาน เนองจาก เปนเครองมอทชวยปองกนและรกษาทรพยส นของหน วยงาน ชวยใหการ ใ ชทรพยากรของหนวยงานเปนไปอยางมประสทธภาพและชวยใหการปฏบตงานในขนตอนตางๆ เปนไปอยางถกตอง เหมาะสม เพอใหการบรหารจดการองคกรเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล สงผลใหเกดประโยชนสงสดในการด าเนนงาน และแกการใชจายเงนและทรพยสนของประเทศชาตโดยรวม (แนวปฏบตระบบการควบคมภายในภาคราชการ กรมบญชกลาง, 2552)

เทศบาลต าบลเมองเกา เปนอกหนงหนวยงานภาครฐ สงกดกรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย ทตองจดท าระบบการควบคมภายในใหเปนไปตามมาตรฐานการควบคมภายในท

ก าหนดขน และกองคลง เปนอกหนงหนวยงานยอยของเทศบาลเมองเกาทมการบรหารงานทส าคญ โดยมโครงสรางของการด าเนนงานระหวางกจกรรมตางๆประกอบดวย 5 ฝายงาน ไดแก งานบรหารงานคลง งานสถตการคลง งานพฒนารายไดและจดเกบรายได งานแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน และงานบรหารงานทวไปและพสด

จากรายงานผลการประเมนการควบคมภายในสวนงานยอย กองคลง ของเทศบาลต าบลเมองเกา อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน ประจ าปงบประมาณ 2555 ถง 2557 พบวา มการก าหนดกจกรรมการควบคมภายในเพย ง 2 ฝ ายงาน ได แก ฝ า ยบรหารงานคลง และฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได (รายงานการประเมนผลการควบคมภายในของเทศบาลต าบลเมองเกา, 2555 2556 2557) ท ง น ก ร ะ บ ว น ก า ร ด า เ น น ง า น ขอ งก อ งค ล ง ประกอบดวย 5 ฝายงาน ไดแก งานบรหารงานคลง งานสถตการคลง งานพฒนารายไดและจดเกบรายได งานแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน และงานบรหารงานทวไปและพสด (ประกาศเทศบาลต าบลเมองเกา เรอง การก าหนดโครงสรางสวนราชการ การแบงสวนราชการ และอ านาจหนาทความรบผดชอบของสวนราชการของเทศบาลต าบลเมองเกา,2558) เนองจากระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน วาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ.2544 ไดก าหนดขนโดยประยกตจากระบบการควบคมภายในของ The Committee of Sponsoring Organization of the Tread way Commission : COSO (ค าแนะน า:การน ามาตรฐานการควบคมภายในไปใชในเชงปฏบต ส านกงานตรวจเงนแผนดน, 2544) ดงนนในฐานะทผศกษาเปนเจาหนาททปฏบตงานดานการคลงของเทศบาลต าบลเมองเกา จงมความสนใจทจะศกษาถงประสทธภาพของการควบคมภายใน ของกองคลง เทศบาลต าบลเมองเกา ตามแนวคด COSO ใหครบถวนในกระบวนการด าเนนงานของกองคลงทง 5 ฝายงาน

เพอใหทราบถงประสทธภาพของการควบคมภายในของกองคลง เทศบาลต าบลเมองเกา ทงน ผลทไดจากการศกษาจะชวยใหผบรหารของเทศบาลต าบลเมองเกา เจาหนาท ทปฏบตงานดานการคลงของเทศบาลต าบลเมองเกา และผทสนใจ สามารถใชเปนแนวทางในการพฒนา ปรบปรงระบบการควบคมภายในใหเปนไปตามมาตรฐานการควบคมภายในทก าหนด เพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผล ลดข นตอนการปฏบ ต ง าน สนบสนนส ง เส ร ม ใ ชทรพยากรอยางประหยดและคมคา ลดความเสยงทอาจจะเกดขนของการปฏบตงานดานการคลง เพอการบรรลวตถประสงคทส าคญขององคกร และน าไปสการพฒนาประเทศใหมงคงในภาพรวมตอไป

วตถประสงคของการศกษา เพอประเมนประสทธภาพของการควบคม

ภายในตามแนวคด COSO ของกองคลง เทศบาลต าบลเมองเกา อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน

แนวคด ทฤษฏทเกยวของ

กองคลง เทศบาลต าบลเมองเกา เทศบาลต าบลเมองเกา อ าเภอเมอง จงหวด

ขอนแกน ตงอยเลขท 63 หมท 8 ต าบลเมองเกา อ าเภอเมอง จ งหวดขอนแกน มพนท เขตความรบผดชอบ จ านวน 17 หมบ าน ตามประกาศคณะกรรมการพนกงานเทศบาลจงหวดขอแกน (ก.ท.จ.ขอนแกน) เรอง หลกเกณฑและเงอนไขเกยวกบการบรหารงานบคคลของเทศบาล ลงวนท 25 พฤศจกายน 2545 และแกไขเพมเตม โดยไดแบงสวนราชการ และอ านาจหนาทความรบผดชอบของสวนราชการออกเปน 7 หนวยงาน ประกอบดวย ส านกปลดเทศบาล กอง กองชาง กองสาธารณสขและส งแวดลอม กองสงเสรมการเกษตร กองการศกษา และหนวยตรวจสอบภายใน

กองคล ง ม ผ อ า น วยกา รกองคล ง เ ป นผบงคบบญชา มหนาทความรบผดชอบเกยวกบการจายเงน การรบเงน การน าสงเงน การเกบรกษาเงนและเอกสารทางการเงน การตรวจสอบใบส าคญ ฎกา งานเกยวกบเงนเดอน คาจาง คาตอบแทน เงนบ าเหนจบ านาญ เงนอนๆงานเกยวกบการจดท างบประมาณฐานะทางการเงน การจดสรรเงนตางๆ การจดท าบญชทกประเภท ทะเบยนคมเงนรายไดและรายจายตางๆ การควบคมการเบกจาย งานท างบทดลองประจ าเดอน ประจ าป งานเกยวกบการพสดเทศบาล และงานอนๆ ทเกยวของและทไดรบมอบหมาย โดยมพนกงานเทศบาล ลกจางและพนกงานจางตามภารกจ จ านวนทงสน 26 คน ประกอบดวยสวนราชการภายใน ดงน 1. ฝายบรหารงานคลง 2. ฝายสถตการคลง 3. ฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได 4. ฝายแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน 5. ฝายบรหารงานทวไปและพสด ผศกษาจงไดก าหนดใหทง 5 ฝายงานของกองคล ง เ ทศบ าลต าบล เ ม อ ง เ ก า ม าประ เ ม นประสทธภาพการควบคมภายในตามแนวคดของ COSO แนวคด เก ยวกบประสทธภาพและการประเมนการควบคมภายใน 1. ความหมายประสทธภาพ ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525 “ประสทธภาพ” หมายถง ความสามารถทท าใหเกดผลในการท างาน (ราชบณฑตยสถาน, 2525,หนา 395) กนกพรรณ รตนกร (ออนไลน) ประสทธภาพ หมายถ ง ภาวะท ท า ให เ ก ดความส า เ ร จหร อความสามารถทท าใหเกดผลในการงานเมอใชกบบคคล ความสามารถในการท างานไดด รวดเรว และเสรจตรงเวลา ประสทธภาพ หมายถง ระบบการด าเนนงานทท าใหเกดความส าเรจไดอยางด เชน

หนวยงานทมประสทธภาพมระเบยบขนตอนในการท างาน พนกงานมความรความเชยวชาญ มระบบการตรวจสอบ และผลตผลงานคณภาพไดตรงเวลานอกจากจะ ใ ช ก บบ ค คลและหน วย ง านแล ว ประสทธภาพยงใชกบสงตาง ๆ ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม หมายถง ภาวการณด าเนนงานทใหผลส า เ ร จ เปนท พอ ใจตามต องการ เ ชน เ คร อ งคอมพวเตอรเครองนมประสทธภาพ การสอนมประสทธภาพ ประสทธภาพของการบรหารงาน สมใจ ลกษณะ อางถงในกญกวฬาภรณ กลน

นมนวล(2554) กลาววา ประสทธภาพเปนเรองของการใชปจจยและกระบวนการในการด าเนนงานโดยมผลผลตทไดรบเปนตวก ากบการแสดง ประสทธภาพข อ ง ก า ร ด า เ น น ง า น ใ ด ๆ อ า จ แ ส ด ง ค า ข อ งประสทธภาพในลกษณะการเปรยบเทยบระหวางคาใชจายในการลงทนกบผลก าไรทได รบ ซงถาผลก าไรมสงกวาตนทนเทาใด ยงแสดงถงประสทธภาพม า ก ข น ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ม 2 ร ะ ด บ ค อ 1 . ประสทธภาพของบคคล และ 2.ประสทธภาพขององคกร

อษณา ภทรมนตร,Robbins and Coulter อางถงใน อนชา อาชามาส(2554) ประสทธภาพ หมายถง ความสามารถทจะบรหารงานใหมขนตอนกระบวนการทดท าใหไดผลผลตมากทสดเมอเทยบกบสงทน าเขาและมของเสยหรอความสญเปลานอยทสด โดยคนหาวธการทท าใหตนทนต าสด และถาตองการเพมผลลพธใหมากกวาปจจยน าเขา กคอตองมประสทธภาพ

ทพาวด เมฆสวรรค อางถงในไพบลย ตงใจ(2554) ประสทธภาพ มความหมายรวมถง ผลตภาพและประสทธภาพ โดยประสทธภาพเปนสงทวดไดหลายมต ตามแตวตถประสงคทตองการพจารณา คอ1. ประสทธภาพในมตของกระบวนการบรหารไดแก การท างานทไดมาตรฐาน รวดเรว ถกตอง และใชเทคนคทสะดวกขนกวาเดม 2. ประสทธภาพในมตของผลผลตและผลลพธ ไดแก การท างานทม

คณภาพเกดประโยชนตอสงคม เกดผลก าไร ทนเวลาผปฏบต ง านมจตส าน กท ด ต อการท า งานและใหบรการเปนทพอใจของลกคาหรอผมารบบรการ ไพบลย ตงใจ (2554) ประสทธภาพในการปฏบตงาน หมายถง การกระท าของแตละบคคลทมความสามารถและความพรอม พยายามทมเทอยางเตมใจในการปฏบตงานของตนอยางคลองแคลว ดวยความมระเบยบ มกฎเกณฑ ปฏบตงานใหเสรจทนเวลา รวดเรว ถกตอง มคณภาพและมาตรฐาน จงสรปไดวา จากความหมายขางตนผศกษาจงสรปไดวา ประสทธภาพ หมายถง ระบบการด าเนนการ หรอการปฏบตงานตามกระบวนการหรอขนตอนทดทกอใหเกดความส าเรจโดยการใชทรพยากรทมอยอยางจ ากด ใหเกดประโยชนสงสดและไดผลลพธตามเปาหมายทวางไว 2. การประเมนการควบคมภายใน กรมบญชกลาง (2547) ไดกลาวไววา การประเมนการควบคมภายใน หมายถง การพจารณาถงผลสมฤทธของระบบการควบคมภายในทมอยในหนวยงาน โดยการเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบระบบการควบคมภายในทก าหนดไววามความสอดคลองหรอไม เพยงใด และสอบทานระบบการควบคมายในของหนวยงานวายงมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในปจจบนหรอไม รวมทงวเคราะหและหาสาเหตทเกดขนเพอสรปผลพรอมทงน าเสนอขอเสนอแนะในการปรบปรงการควบคมภายในของหนวยงานใหมประสทธผลและมประสทธภาพมากยงขน โดยมวตถประสงค คอ 1. เพอใหทราบวาระบบการควบคมภายในทมอยสามารถปองกนหรอลดความเสยงไดหรอไม อยางไร 2. เพอใหทราบวาการปฏบตงานตามระบบการควบคมภายในทก าหนดไดผลส าเรจตามเปาหมายหรอวตถประสงคทวางไวอยางมประสทธภาพ ประสทธผลและคมคาหรอไม เพยงใด 3. เพอใหมการปรบปรงหรอแกไขระบบการควบคมภายในไดอยางเหมาะสม ทนเวลาและ

สอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไป โดยมหลกพนฐานในการประเมนผลทผตรวจสอบตองทราบคอ 1.วตถประสงคและเปาหมายในการควบคมภายใน 2. ระดบความมประสทธผลของการควบคมภายในแตละหนวยงานทพจารณาวาดมความเพยงพอและเหมาสม 3. กระบวนการของการประเมนผลระบบการควบคมภายใน ควรมการด าเนนงานอยางเปนระบบ 4. ผลการประเมนระบบการควบคมภายใน

ดงนน ในการศกษาครงน ผศกษาจะท าการประเมนประสทธภาพของการควบคมภายใน โดยพจารณาถงผลสมฤทธของระบบการคบคมภายในทมอยในหนวยงาน การเปรยบเทยบผลการปฏบตงานกบระบบการควบคมภายในทก าหนดไววามความสอดคลองหรอไม เพยงใด และสอบทานระบบการควบคมภายในของหนวยงานวายงมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในปจจบนหรอไม โดยพจารณาจากองคประกอบการควบคมภายในตามแนวคดของ COSO ทง 5 องคประกอบ ไดแก สภาพแวดลอมการควบคม การประเมนความเสยง กจกรรมการควบคม สารสนเทศและการส อสาร การตดตามและประเมนผล

การควบคมภายในตามแนวคด COSO ในป 2535 (ค.ศ.1992) คณะกรรมการชดหนง

ทเรยกวา the committee of Sponsoring Organizations of the Tread way Commission :COSO ซงเปนคณะกรรมการรวมของสถาบนวชาชพ 5 สถาบนในสหรฐอเมรกา อนไดแก 1. The American Accounting Association (AAA) 2. The American Institute of Certified Public Accountants (AICPA) 3. Financial Executives International (FEI) 4. The Institute of Internal Auditors (IIA) 5. The Institute of Management Accountants (IMA)

ไดรวมกนศกษาวจยและพฒนาแนวคดของการควบคมภายในและไดใหความหมายของการควบคมภายในวา “การควบคมภายใน คอ กระบวนการปฏบตงานทถกก าหนดรวมกนโดยคณะกรรมการ ผบรหาร ตลอดจนพนกงานขององคกรทกระดบชน เพอใหเกดความมนใจอยางสมเหตสมผลวา วธการหรอการปฏบตงานตามทก าหนดไวจะท าใหบรรลวตถประสงคของการควบคม” เพอใหความมนใจอยางสมเหตสมผลวากจการจะบรรลวตถประสงคและเปาหมายในเรอง ความมประสทธผลและประสทธภาพของการ ความเชอถอไดของรายงานทางการเงน และการปฏบตตามกฎ ระเบยบ และนโยบายทใชบงคบองคกร โดยมองคประกอบการควบคมภายในตามแนวคด COSO 5 สวนทมความเกยวเนองกน ไดแก

1. สภาพแวดลอมของการควบคม เปนแกน หลกขององคประกอบอน เนนทจตส านกและ

คณภาพของคน ซงเปนหวใจของแตละกจกรรม ถาองคกรมบคลากรทดยอมเปนพนฐานและก าลงผลกดนใหเกดสงดๆ ในองคกรได ปจจยทเกยวของกบสภาพแวดลอมของการควบคม คอ ความซอสตยและจรยธรรม ความร ทกษะและความสามารถ การม ส ว น ร ว ม ของคณ ะก ร รม กา รบ ร ห า ร แล ะคณะกรรมการตรวจสอบ ปรชญา และรปแบบการท างานของผบรหาร โครงสรางการจดองคกร การมอบอ านาจและความรบผดชอบ นโยบายและวธบรหารงานดานทรพยากรมนษย

2. การประเมนความเสยง เปนการประเมน เพอใหทราบวา องคกรมความเสยงอยางไรและ

ความเสยงนน อยในกจกรรมหรอขนตอนใดของงาน มผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคขององคกรมากนอยเพยงใด เพอน ามาพจารณาก าหนดแนวทางทจ า เป นต อ ง ใ ช เ พ อ ให เ ก ด คว ามม น ใ จอย า งสมเหตสมผลวาความผดพลาดหรอความเสยหายจะไมเกดขน หรอหากเกดขนกจะอยในระดบทไมเปนอนตราย หรอไมเปนอปสรรคตอความส าเรจตาม

วตถประสงคขององคกร โดยมขนตอนคอ 1. การระบปจจยความเสยง คอ การเขาใจวาองคกรมความเสยงหรอไม จะไมมประโยชนเพยงพอ ถาไมสามารถระบไดวาความเสยงนนๆ มสาเหตจากปจจยอะไร เนองจากปจจยความเสยงแตละชนด มผลกระทบไมเทาเทยมกนปจจยความเสยงบางชนดมผลกระทบตอวตถประสงคในระดบองคกรโดยรวม ในขณะทบางชนดมผลกระทบในระดบกจกรรมเทานน และมผลกระทบเพยงในระยะสน หรอในระยะยาว และปจจยบางชนดม ผลกระทบทงในระยะสนแลวตอเนองไปจนถงระยะยาว 2. การวเคราะหความเสยง เมอสามารถระบปจจยความเสยงไดแลว ขนตอไปคอการน าปจจยความเสยงนนมาวเคราะหวามผลกระทบตอองคกรแคไหน เพยงใด เพอน ามาพจารณาหาวธทจะรบมอหรอจดการกบความเสยงทมสาระส าคญมโอกาสทจะเกดสง 3. การบรหารความเสยง คอ การก าหนดแนวทางทจะรบมอหรอจดการกบความเสยงทมสาระส าคญ มโอกาสทจะเกดสงอยาง

3. กจกรรมการควบคม หมายถง นโยบาย มาตรการและวธการด าเนนงานตางๆ ทฝาย

บรหารน ามาใชเพอใหเกดความมนใจวามาตรการตาง ๆ ทก าหนดขนสามารถลด หรอควบคมความเสยงแ ล ะ ไ ด ร บ ก า ร ต อ บ ส น อ ง แ ล ะ ป ฏ บ ต ต า ม ประกอบดวย การก าหนดนโยบายและแผนงาน การสอบทานโดยผบรหาร การประมวลผลขอมล การควบคมทางกายภาพ การแบงแยกหนาท ดชนวดผลการด าเนนงาน การจดท าเอกสารหลกฐาน การตรวจสอบการปฏบตงานอยางเปนอสระ

4. สารสนเทศและการสอสาร หมายถง ขอมล ขาวสารท ใ ชในการบรหาร ซ ง เปนขอมล

เกยวกบการเงนและไมใชการเงน รวมทงขอมลขาวสารอนๆ ทงจากแหลงภายในและภายนอก การสอสาร หมายถง การรบและสงขาวสารระหวางกน เพอใหเกดความเขาใจอนด ระหวางบคคลทมหนาทความรบผดชอบในงานทสมพนธกน ฝายบรหารควร

จดใหมระบบสารสนเทศทสามารถสนองความตองการของผใชขอมลอยางเพยงพอ และเหมาะสม ทนตอการปฏบตงาน

5. การตดตามและประเมนผล หมายถง กระบวนการสอบทานและพจารณาการ

ด าเนนงานตามระบบควบคมภายในทก าหนดขนของหนวยงานวาอย ในระดบท เหมาะสมเปนไปตามวตถประสงคการควบคมภายในอยางมประสทธภาพ ประสทธผล คมคาและมการปรบปรงใหสอดคลองกบสถานการณ ปจจยซงรวมถงการปฏบตงานตามกฎหมาย ระเบยบ หรอขอบงคบ และการปฏบตงานตามภาระหนาทความรบผดชอบของเจาหนาทฝายตางๆ ในหนวยงาน กรอบแนวคดในการศกษา ผศกษาไดสรปรวบรวมประเดนการศกษาทเกยวของกบการศกษา ระบบการควบคมภายในตามแนวคด COSO รวมถงปญหา อปสรรคทไดจากผลก า ร ว จ ย ท เ ก ย ว ข อ ง ต า งๆ ไ ด แ ก ป ยพ ร

บรรดาศกด (2555) ศกษาเรอง ระบบการควบคมภายในตามแนว COSO ดานรายรบ-รายจาย กรณศกษากองทนสขภาพ พบวา ดานทควรปรบปรงคอ ดานการประเมนความเสยง ปารชาต อนเรอน (2551) ศกษาเรอง การประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานระบบการควบคมภายในดานการเงน การบญ ชและการพสด ของโรง เร ยนในส งก ดส านกงานเขตพนทการศกษาเชยงราย เขต 4 พบวา การปฏบตงานตามระบบการควบคมภายในดานการเงน การบญชและการพสด อยในระดบมากทงหมด กตตพงศ โภชนะสมบต (2557) ศกษาถงการประเมนผลระบบควบคมภายในตามแนวคด COSO กรณศกษา หนวยงานในสงกดส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ พบวา การควบคมภายในทง 5 องคประกอบมผลการประเมนอยในระดบด แตยงพบปญหาและอปสรรคทควรแกไขปรบปรงใหการควบคมภายในมประสทธภาพมากยงขน ดงนน จงสรปกรอบแนวคดในการศกษาตามภาพท 1ไดดงน

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการศกษา

วธการวจย ประชากรทใชในการศกษา ผศกษาใชวธเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง คอ เจาหนาททงหมด ทเกยวของกบการปฏบตงานดานการคลง

ของเทศบาลต าบลเมองเกา อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน มจ านวนทงสน 26 คน เค รองม อท ใช ในการศ กษา ผ ศ กษา ใ ชแบบสอบถาม เปนเครองมอในการเกบรวมรวมขอมล แบงออกเปน 3 สวน ไดแก

การควบคมภายในตามแนวคด COSO

1.สภาพแวดลอมการควบคม 2.การประเมนความเสยง 3.กจกรรมการควบคม 4.สารสนเทศและการสอสาร 5.การตดตามและประเมนผล

กองคลง เทศบาลต าบลเมองเกา

1.ฝายบรหารงานคลง 2.ฝายสถตการคลง 3.ฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได 4.ฝายแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน 5.ฝายบรหารงานทวไปและพสด

สวนท 1 เ ป น ข อ ม ล ท ว ไ ป ขอ ง ผ ต อ บแบบสอบถาม เปนค าถามแบบเลอกตอบ

สวนท 2 เปนแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการควบคมภายในกองคลง ตามแนวคด COSO ทง 5 องคประกอบ โดยค าถามเปนแบบใหเลอกตอบหรอแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ คอ ระดบท 1 หมายถง มประสทธภาพนอยทสด ระดบท 2 หมายถง มประสทธภาพนอย ระดบท 3 หมายถง มประสทธภาพปานกลาง ระดบท 4 หมายถง มประสทธภาพมาก ระดบท 5 หมายถง มประสทธภาพมากทสด

สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบความคดเหน และขอเสนอแนะของผตอบแบบสอบถาม โดยเปนค าถามแบบปลายเปด โดยมวธการตรวจสอบคณภาพของเครองมอทใช คอ 1. น าแบบสอบถามทสรางขนไปเสนอผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน เพอท าการตรวจสอบความถกตองเชงเนอหาของค าถามในแตละขอวาตรงตามวตถประสงคของการศกษาหรอไม และเพอขอค าแนะน าในการปรบปรงแกไขเพอใหไดแบบสอบถามทมความเทยงตรง (Validity) มากยงขน โดยไดคาเฉลย > 0.50 2. น าแบบสอบถามไปทดลองใช (Try-out) กบกลมตวอยางทมลกษณะใกลเคยงกบกลมทจะศกษา จ านวน 5 ชด 3. น าแบบสอบถามท ไดกลบมาทดสอบหาคาความเชอมน (Reliability) โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS of Windows และท าการทดสอบคาสมประสทธความเชอมนตามแนวคดของ ครอนบาค (Cronbach,s Reliability Coefficient Alpha) (อางถงใน สมหมาย คลงพหล,2553,หนา 33) พบวามคาสมประสทธความเชอมนตามแนวคดของ ครอนบาค โดยรวมเทากบ 0.75 4. น าแบบสอบถามฉบบสมบรณไปใชเกบขอมลจรง

วธการเกบรวบรวมขอมล ขอมลปฐมภม ไดจากการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม จากกลมตวอยาง คอ เจาหนาทท เก ยวของกบการ

ปฏบตงานดานการคลง ของเทศบาลต าบลเมองเกา อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน จ านวน 26 คน เพอน ามาวเคราะหขอมล โดยมขนตอนการด าเนนการดงน 1.ผศกษาสงแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางดวยตนเอง 2. ผศกษารบแบบสอบถามคนพรอมทงตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของการตอบแบบสอบถาม 3. รวบรวมขอมลมาวเคราะหหาคาทางสถต และสรปผลการศกษา

ขอมลทตยภม ไดจากการศกษาแนวคด ทฤษฎ งานวจยและจากการศกษาคนควาตางๆ ทเกยวของกบการประเมนประสทธภาพการควบคมภายใน โดยท าการศกษาจากแหลงขอมลตางๆ ไดแก หนงสอ บทความทางวชาการ งานวจย สอสงพมพ วารสาร เวบไซต และเอกสารอนๆทเกยวของกบเรองทจะศกษา

วธการวเคราะหขอมล ใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS of Windows ไดแก คาสถต จ านวนรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เพออธบายลกษณะพนฐานทวไปของประชากรทท าการศกษา และเพอประเมนคาประสทธภาพการควบคมภายในของกองคลง เทศบาลต าบลเมองเกา อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน

การแปลผลขอมล จะใชเกณฑการวดแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) ของ Likert ส าหรบค าถามสวนท 2 โดยน าผลคะแนนทไดมาวเคราะหหาคาเฉลยเลขคณต โดยมหลกเกณฑ ดงน สตรอนตรภาคชน= คะแนนสงสด – คะแนนต าสด จ านวนชน

= 5 – 1 5

= 0.80 ผลท ได จากการแปลคาตวแปร จะน ามา

ค านวณหาคาเฉลยเพอน าไปเปรยบเทยบกบเกณฑการวด ประสทธภาพ ดงน

ระดบคะแนน การแปลความหมาย ระดบ 1 คาเฉลย 1.00 - 1.80 อยในระดบนอยทสด ระดบ 2 คาเฉลย 1.81 - 2.61 อยในระดบนอย ระดบ 3 คาเฉลย 2.62 - 3.41 อยในระดบปานกลาง ระดบ 4 คาเฉลย 3.42 - 4.22 อยในระดบมาก ระดบ 5 คาเฉลย 4.23 - 5.00 อยในระดบมากทสด ผลการวจย

ขอมลทวไปของประชากรทศกษา พบวาสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 88.5 อายระหวาง 31-40 ป รอยละ 53.9 รองลงมาอาย 41-50 ป รอยละ

30.8 ตามล าดบ สถานภาพสมรส รอยละ 42.3 รองลงมาโสด รอยละ 38.5 ระดบการศกษาปรญญาตร รอยละ 46.2 ต ากวาปรญญาตรและปรญญาโทเทากนคอรอยละ 26.9 สวนใหญจบการศกษาหลกสตรการบญช รอยละ 57.7 รองลงมาคอหลกสตร การเ งน การธนาคาร รอยละ 19.2 ระยะเวลาการปฏบตงานสวนใหญปฏบตงาน 6-10 ป รอยละ 34.6 ทงนมการปฏบตงานในฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได รอยละ 30.8 และฝายบรหารงานทวไปและพสด รอยละ 26.9 ตามล าดบ

ตารางท 1 สรปผลการวจย

การควบคมภายใน COSO

โดยรวม สภาพแวด

ลอม การควบคม

การประเมน ความเสยง

กจกรรมการควบคม

สารสน เทศและ

การสอสาร

การตดตามและ

ประเมนผล

กองคลง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง มาก มาก ปานกลาง ฝายบรหารงานคลง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง มาก ปานกลาง ฝายสถตการคลง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง มาก มาก มาก ฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได

มาก มาก มาก มาก มาก มาก

ฝายแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน

มาก มาก มาก มาก มาก มาก

ฝายบรหารงานทวไปและพสด

ปานกลาง นอย นอย ปานกลาง มาก ปานกลาง

จากตารางท 1 สามารถสรปผลการวจยได

ดงตอไปน ผลการประเมนประสทธภาพในภาพรวม พบวา ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภายใน ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง

)64.0.,34.3( SDx เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ พบวาดานสารสนเทศและการสอสารอยในระดบมาก )52.0.,91.3( SDx และดานกจกรรมการควบคมอยในระดบมาก

)57.0.,45.3( SDx เชนเดยวกน ส าหรบองคประกอบอนๆ พบวาผลการประเมนประสทธภาพอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานการตดตามและประเมนผล )68.0.,39.3( SDx ดานสภาพแวดลอมการควบคม )75.0.,28.3( SDx

และดานการประเมนความเสยง )88.0.,11.3( SDx ตามล าดบ

ผ ล ก า ร ป ร ะ เ ม น ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ ร า ยองคประกอบ

องคประกอบท 1 ดานภาพแวดลอมการควบคม พบวา

1. ความซอสตยและจรยธรรม กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการจดท าขอก าหนดด านจรยธรรมและขอห ามของการปฏบตงานในลกษณะทมผลประโยชนทบซอนขาดความเปนอสระในการปฏบตงานตามหนาทไวอยางชดเจน รอยละ 42.3 รองลงมามการสงเสรมสนบสนนใหตระหนกถงความส าคญของการมจร ยธรรมและความซ อส ตย เ ชน จดประ ชมปรกษาหารอเจาหนาทอยเปนประจ า หรอการปฏบตตวเปนแบบอยางของผบรหารและเจาหนาทระดบหวหนาฝายขนไป รอยละ 38.5 และมการแจงใหเจาหนาททราบอยางสม าเสมอเกยวกบขอก าหนดดานจรยธรรมและขอหามของการปฏบตงานในลกษณะท ม ผลประโยชนทบซ อน โดยการ ใ ชเจาหนาทลงชอรบทราบ รอยละ 34.6 กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก มการสงเสรมสนบสนนเพมพนความรใหแกเจาหนาทตามความเหมาะสมกบต าแหนงหนาท เชน สงเสรมใหเขารบการฝกอบรมตามหลกสตรทเกยวของกบงานในแตละหนาท เปนตน รอยละ 42.3 รองลงมา มการประชาสมพนธหรอแจงเวยนเปนลายลกษณอกษรใหเจาหนาททกคนทราบ เกยวกบขอระเบยบกฎหมายทเกยวของกบความผดทางวนยและแจงทกคร งทมการแกไขเพมเตมเปลยนแปลงระเบยบดงกลาว รอยละ 34.6 และเมอไมมการปฏบตตามขอก าหนดด านจรยธรรมและขอห ามของการปฏบตงาน ไดมการด าเนนการตามสมควรแกกรณ รอยละ 30.8 ตามล าดบ

2. ความร ทกษะและความสามารถ กลมท ศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก

มการก าหนดระดบความร ความสามารถและทกษะทจ าเปนของงานแตละต าแหนงงานคลงไวอยางชดเจน

และเหมาะสม รอยละ 50.0 รองลงมา มการก าหนดแนวทางในการแกไขปญหาในสวนของการปฏบตงานทตองมการปรบปรงและท าการตดตามผลเปนระยะ รอยละ 42.3 ตามล าดบ กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก มการสงเสรมสนบสนนเพมพนความรใหแกเจาหนาทตามความเหมาะสมกบต าแหนงหนาท เชน สงเสรมใหเขารบการฝกอบรมตามหลกสตรทเกยวของกบงานในแตละหนาท รอยละ 38.5

3. ก า ร ม ส ว น ร ว ม ข อ ง ผ บ ร ห า ร แ ล ะคณะกรรมการตรวจสอบ กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการก ากบดแลการปฏบตงานทดจากผบรหาร และ มการรายงานผลการตรวจสอบภายในตอหวหนาสวนราชการตามความเปนจรงและเปนไปตามระเบยบทก าหนด เทากน รอยละ 46.2 กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก มเจาหนาทตรวจสอบภายในทมความรความสามารถและเปนอสระจากผบรหาร รอยละ 38.5

4. ปรชญาและรปแบบการท างานของผบรหาร กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการก าหนดนโยบาย เปาหมายและการวางแผนการด าเนนงาน เพอใหบรรลวตถประสงคทไดก าหนดไว รอยละ 57.7 และผบรหารมแนวคดและทศนคตทดและสนบสนนการปฏบตงาน ตดตามประเมนผลการตรวจสอบทงจากภายในและภายนอกหนวยงาน รอยละ 42.3 ตามล าดบกลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก ผบรหารมทศนคตทดตอการควบคมภายใน สงเสรมสนบสนนใหเจาหนาททกคนตระหนกถงความจ าเปนและความส าคญของการควบคมภายใน รอยละ 34.6

5. โครงสรางการจดองคกรกลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการจดโครงสรางและสายการบงคบบญชาทชดเจนและเหมาะสมกบขนาดและลกษณะการด าเนนงาน รอยละ 46.2 และมการประเมนผลโครงสรางและ

ปรบเปลยนทจ าเปนใหสอดคลองกบสถานการณทมการเปลยนแปลงอยเสมอ รอยละ 42.3 ตามล าดบ

6. การมอบอ านาจและความรบผดชอบ กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการมอบหมายหนาทความรบผดชอบใหกบเจาหนาททเหมาะสมในแตละต าแหนงงาน และมการจดวางระบบการควบคมและระบบการรายงานตามหนาทความรบผดชอบ เพอปองกนไมใหเกดความซ าซอนหรอละเวนการปฏบตงานหรอท าใหงานหยดชะงกเมอมการโยกยายสบเปลยนผปฏบตงาน เทากบรอยละ 53.8 ตามล าดบ กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก มการจดท าเอกสารค าบรรยายลกษณะงานของเจาหนาททกระดบและจดท าเอกสารคมอส าหรบงานทมความซบซอน รอยละ 34.6

7. นโยบายและวธบรหารงานบคคลกลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการจดฝกอบรม จดประชม ปรกษาหารอเกยวกบปญหาและการปฏบตงานของแตละฝายอยางสม าเสมอและตอเนอง รอยละ 46.2 และ มการก าหนดนโยบายและวธปฏบตทชดเจนในการคดเลอก โอนยาย การเล อนขน เล อนต าแหนง การประเมนผลการปฏบตงานของเจาหนาท โดยไมขดตอระเบยบกฎหมายทเกยวของและเนนความซอสตยและความมจรยธรรม รอยละ 42.3 ตามล าดบกลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก มการจดประชมชแจง และแจงใหทราบ ในกรณทมเจาหนาทบรรจใหมหรอเจาหนาทโอนยายเกยวกบนโยบายและวธปฏบตดานการบรหารงานบคคล รอยละ 42.3 องคประกอบท 2 ดานการประเมนความเสยง พบวา 1. การระบปจจยเสยง กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการประเมนประเภทของสนทรพยทจ าเปนตองไดรบการดและปองกนรกษา รอยละ 42.3 กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก มการระบความ

เสยงและประเมนความเสยงทอาจจะเกดจากปจจยภายในและปจจยภายนอกทมผลกระทบตอผลการปฏบตงาน รอยละ 34.6 2. การวเคราะหความเสยง กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการประเมนระดบความเสยงและวเคราะหผลกระทบของความเสยงและความถทจะเกดหรอโอกาสทจะเกดความเสยง รอยละ 34.6 กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก มการประเมนระดบความเสยงและวเคราะหผลกระทบของความเสยงและความถทจะเกดหรอโอกาสทจะเกดความเสยง รอยละ 38.5 3. การบรหารความเสยง กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการตดตามผลการปฏบตตามวธการควบคมทก าหนด เพอปองกนหรอลดความเสยง รอยละ 38.5 กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบปานกลาง ไดแก มการแจงใหเจาหนาททกคนทราบเกยวกบวธการควบคมเพอปองกนหรอลดความเสยง รอยละ 46.2 รองลงมา มการก าหนดวธการควบคมเพอปองกนหรอลดความเสยง และมการตดตามผลการปฏบตตามวธการควบคมทก าหนด เพอปองกนหรอลดความเส ยง เทากน รอยละ 38.5 ตามล าดบ

องคประกอบท 3 ดานกจกรรมการควบคม พบวา กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการใชเทคโนโลยทเหมาะสม ถกตอง และทนเวลาในการประมวลผลขอมลเพอใชในการตดสนใจของผบรหาร รอยละ 61.5 รองลงมา มการแบงแยกหนาทการปฏบตงานทส าคญหรองานทมความเสยงตอความเสยหาย เชน การบนทกบญช การอนมตรายการ การดแลรกษาทรพยสน รอยละ 50.0 และมการสอบทานรายงานและขอมลผลการปฏบตงานจากผบรหารอยางตอเนองและสม าเสมอ รอยละ 46.2 ตามล าดบ กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบ ปานกลาง ไดแก มมาตรการตดตามและตรวจสอบการด าเนนงานใหเปนไปตาม

กฎ ระเบยบ ขอบงคบท เกยวของ รอยละ 65.4 รองลงมา มการจดท าคมอการปฏบตงาน ผงทางเดนระบบงานทมความส าคญตอการด าเนนงาน รอยละ 50.0 ตามล าดบ

องคประกอบท 4 ดานสารสนเทศและการสอสาร พบวา กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการรายงานขอมลทไดผานการประมวลผลและถกจดใหอยในรปทมความหมาย และเปนประโยชนตอการใชงาน และมชองทางการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางเจาหนาทบคคลภายในและภายนอกองคกร เทากนคอ รอยละ 65.4 รองลงมา มระบบการตดตอสอสารทรวดเรว ท นสม ย และ เพ ย งพอ ร อยละ 53 . 8 และมกระบวนการจดเกบเอกสารและขอมลตางๆอยางเปนระบบ รอยละ 50.0 ตามล าดบ

องคประกอบท 5 ดานการตดตามและประเมนผล พบวา กลมทศกษาสวนใหญมความเหนในระดบมาก ไดแก มการตดตามและประเมนผลการควบคมภายในอยางตอเนองและสม าเสมอในระหวางปฏบตงาน เชน วเคราะหเปรยบเทยบขอมล ทดสอบความถกตอง รอยละ 57.7 รองลงมา มการประเมนผลการด าเนนงานโดยผทไมมสวนเกยวของโดยตรงกบการปฏบตงานนนๆ เพอใหเกดความมนใจวาผลการประเมนจะใหขอมลสารสนเทศทมความถกตอง ครบถวนและมความเปนอสระ และมการเปรยบเทยบแผนการด าเนนงานกบผลการด าเนนงาน และจดท ารายงานการประเมนผลการควบคมภายในเสนอผบรหารเพอทราบอยางสม าเสมอเทากน รอยละ 46.2 การประเมนประสทธภาพแยกแตละฝายงาน

ฝายบรหารงานคลง พบวา ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภายใน ในภาพรวม อยในระดบปานกลาง )59.0.,15.3( SDx เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ พบวาดานสารสนเทศแ ล ะ ก า ร ส อ ส า ร อ ย ใ น ร ะ ด บ ม า ก

)65.0.,65.3( SDx ส าหรบองคประกอบอนๆ

พบวาอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานกจกรรมการควบคมอย ในระดบมาก )70.0.,34.3( SDx

ด า น ก า ร ต ด ต า ม แ ล ะ ป ร ะ เ ม น ผ ล )77.0.,20.3( SDx ดานสภาพแวดลอมการ

ควบคม )65.0.,08.3( SDx และการประเมนความเสยง ตามล าดบ ฝายสถตการคลง พบวา ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภายใน ในภ า พ ร ว ม อ ย ใ น ร ะ ด บ ป า น ก ล า ง

)78.0.,36.3( SDx เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ พบวาอย ในระดบมาก ไดแก ดานส า ร ส น เ ท ศ แ ล ะ ก า ร ส อ ส า ร

)28.0.,66.3( SDx ด า นกา รต ด ต ามและประ เ ม นผล )68.0.,50.3( SDx และด า นก จ ก ร ร ม ก า ร ค ว บ ค ม )79.0.,42.3( SDx ส าหรบองคประกอบอนๆ พบวาอยในระดบปานกลาง ได แก ด านสภาพแวดลอมการควบคม

)85.0.,38.3( SDx และด า นการประ เ ม นความ เส ย ง )00.1.,04.3( SDx ตามล าด บ ฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได พบวา ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภายใน ในภาพรวม อ ย ใ น ร ะ ด บ ม า ก )39.0.,83.3( SDx เ ม อพ จ า ร ณ า เ ป น ร า ย อ ง ค ป ร ะ ก อ บ พ บ ว า ท กองคประกอบอยในระดบมาก ไดแก ดานสารสนเทศและการส อสาร )52.0.,03.4( SDx ด านส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ก า ร ค ว บ ค ม

)34.0.,88.3( SDx ด า นกา รต ด ต ามและป ร ะ เ ม น ผ ล )40.0.,87.3( SDx แ ล ะอ ง ค ป ร ะ ก อ บ ด า น ก จ ก ร ร ม ก า ร ค ว บ ค ม

)42.0.,82.3( SDx และองคประกอบดานการประเมนความเสยง )71.0.,57.3( SDx ตามล าดบ ฝายแผนทภาษและทะเบยนทรพยสน พบวา ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภ า ย ใ น ใ น ภ า พ ร ว ม อ ย ใ น ร ะ ด บ ม า ก

)32.0.,72.3( SDx เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ พบวาทกองคประกอบมประสทธภาพการควบคมภายในอยในระดบมาก ไดแก ดานการ

ประเมนความเสยง )14.0.,08.4( SDx ดานส า ร ส น เ ท ศ แ ล ะ ก า ร ส อ ส า ร

)00.0.,00.4( SDx ดานกจกรรมการควบคม )37.0.,71.3( SDx ด านการต ดตามและ

ประ เมนผล )52.0.,58.3( SDx และด านส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ก า ร ค ว บ ค ม

)41.0.,58.3( SDx ตามล าดบ ฝายบรหารงานทวไปและพสด พบวา ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภายใน ในภาพรวม อยในระดบปานกลาง )45.0.,72.2( SDx เมอพจารณาเปนรายองคประกอบ พบวาอยในระดบมาก ไ ด แ ก ด า น ส า ร ส น เ ท ศ แ ล ะ ก า ร ส อ ส า ร

)61.0.,03.4( SDx อย ในระดบปานกลาง ไ ด แ ก ด า น ก จ ก ร ร ม ก า ร ค ว บ ค ม

)36.0.,00.3( SDx และดานการตดตามและประเมนผล )55.0.,85.2( SDx สวนดานอนๆอย ในระดบนอย ไดแก ดานสภาพแวดลอมการควบคม )63.0.,55.2( SDx และดานการป ร ะ เ ม น ค ว า ม เ ส ย ง )66.0.,30.2( SDx ตามล าดบ อภปรายผลการวจย ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภายในตามแนวคด COSO ของกองคลง ในภาพรวม อยในระดบปานกลาง แสดงใหเหนวาประสทธภาพการควบคมภายในของกองคลง เทศบาลต าบลเมองเกา อยในระดบทตองมการปรบปรงและพฒนา โดยผบรหารและเจาหนาทในหนวยงานทกคน เพอใหประสทธภาพของการด าเนนงานดขน ซงใกลเคยงกบผลการศกษาของปยพร บรรดาศกด (2555) ทไดท าการศกษาระบบการควบคมภายในตามแนว COSO ดานรายรบ-รายจาย กรณศกษากองทนสขภาพ ดานสภาพแวดลอมการควบคม พบวามประสทธภาพการควบคมภายในของกองคลงอยในระดบปานกลาง ทงความซอสตยและจรยธรรม

ความร ทกษะและความสามารถ การมสวนรวมของผบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบ ปรชญาและรปแบบการท างานของผบรหาร การมอบอ านาจและความรบผดชอบ นโยบายและวธบรหารงานบคคล แสดงใหเหนวา หนวยงานยงขาดความตระหนกถงความส าคญของการมจรยธรรมและความซอสตย การปฏบตงานในลกษณะทมผลประโยชนทบซอนและขาดความเปนอสระในการปฏบตงาน การก าหนดสงจงใจทยตธรรมและจ าเปน ใหแกเจาหนาทในหนวยงาน การสนบสนนเพมพนความรใหแกเจาหนาทตามความเหมาะสม การตดตามผลเปนระยะ การก ากบดแลการปฏบตงานจากผบรหาร การมเจาหนาทตรวจสอบภายในทมความรความสามารถ การก าหนดนโยบาย เป าหมายและแผนการด า เนนงาน การมอบหมายงานท เหมาะสมกบบคลากร และการจดฝกอบรม ประชม ปรกษาหารอเกยวกบปญหาและการปฏบตงานของแตละฝายอยางสม าเสมอ ซงผลการศกษาครงนพบวาไมสอดคลองกบการศกษาของปยพร บรรดาศกด (2555) ทพบว าอย ใน เกณฑ เพยงพอ รวมท งการศกษาของปารชาต อนเรอน (2551) ทพบวาอยในระดบมากทสดและการศกษาของกตตพงษ โภชนะสมบต (2557) ทพบวาอยในระดบด ทงนอาจเนองมาจากกลมทศกษาและชวงระยะเวลาของการศกษามความแตกตางกน ซ งสอดคลองกบแนวคดของ COSO ทระบวาสภาพแวดลอมของการควบคมจดเปนแกนหลกขององคประกอบดานอนๆโดยเนนทจตส านกและคณภาพของคน ซงเปนหวใจของแตละองคประกอบ ดงนนสภาพแวดลอมของการควบคมทด จงเปนเรองเกยวกบการสรางความตระหนกใหบคคลเกดจตส านกทดในการปฏบตงานตามความรบผดชอบ และการสรางบรรยากาศของการควบคมโดยผบรหารในหนวยงานตอไป ดานการประเมนความเสยง พบวามประสทธภาพการควบคมภายในของกองคลง อยในระดบปานกลาง ท งการระบปจจยเสยง การ

วเคราะหความเสยงและการบรหารความเสยง แสดงใหเหนวา กองคลงยงขาดการระบความเสยงและความเสยงทอาจจะเกดจากปจจยภายในและภายนอก ทมผลกระทบตอการปฏบตงาน ขาดการประเมนระดบความเสยงและวเคราะหผลกระทบของระดบความเสยงและโอกาสทอาจเกดความเสยงขนในหนวยงานตอไป ขาดการพจารณาถงตนทนหรอคาใชจายในการจดการความเสยงในหนวยงาน รวมทงการตดตามผลการปฏบตตามวธการควบคมทก าหนด เพอปองกนหรอลดความเสยงทอาจจะเกดขน ดานกจกรรมการควบคม พบวามประสทธภาพการควบคมภายในของกองคลง อยในระดบมาก แสดงใหเหนวากองคลง มการแบงแยกหนาทในการปฏบตงานทส าคญหรองานทมความเสยงตอความเสยหาย มมาตรการในการดแลรกษาทรพยสนทเพยงพอและรดกม รวมทงมการใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการประมวลผลขอมลเพอใชในการตดสนใจของผบรหาร ซงสอดคลองกบการศกษาของปารชาต อนเรอน (2551) และ กตตพงษ โภชนะสมบต (2557) ดานสารสนเทศและการสอสาร พบวามประสทธภาพการควบคมภายในของกองคลงอยในระดบมาก แสดงใหเหนวากองคลง มกระบวนการจดเกบเอกสารและขอมลตางๆอยางเปนระบบ มการรายงานขอมลทไดผานการประมวลผลและถกจดใหอยในรปทมความหมายและเปนประโยชนตอการใชงาน มระบบการตดตอสอสารทรวดเรว ทนสมย และเพยงพอ และมชองทางการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางเจาหนาท บคคลภายในและภายนอกองคกร ซงสอดคลองกบการศกษาของกตตพงษ โภชนะสมบต (2557) ดานการตดตามและประเมนผล พบวามประสทธภาพการควบคมภายในของกองคลงอยในระดบปานกลาง แสดงใหเหนวากองคลง ยงขาดการตดตามและประเมนผลการควบคมภายในอยาง

ตอเนองและสม าเสมอ ในระหวางปฏบตงาน เชน วเคราะหเปรยบเทยบขอมล ทดสอบความถกตอง การเปรยบเทยบแผนการด าเนนงานกบผลการด าเนนงาน และจดท ารายงานการประเมนผลการควบคมภายในเสนอผบรหาร เพ อทราบอย า งสม าเสมอ รวมทงการทผบรหารตองมการก าหนดมาตรการทเหมาะสมส าหรบการด าเนนการตามขอเสนอแนะจากรายงานการตดตามการประเมนผล ผลการประเมนประสทธภาพการควบคมภายในโดยภาพรวมแยกตามฝายงาน พบวา มประสทธภาพอยในระดบมาก ไดแก ฝายพฒนารายไดและจดเกบรายได ฝายแผนทภาษและทะเบยนทรพยสนส าหรบฝายอนๆอยในระดบปานกลาง ไดแก ฝายบรหารงานคลง ฝายสถตการคลง และฝายบรหารงานทวไปและพสด ตามล าดบ แสดงใหเหนวา กองคลงมประสทธภาพการควบคมภายในอยในระดบทควรมการปรบปรงและพฒนา มากทสดในฝายบรหารงานทวไปและพสด ฝายบรหารงานคลง และฝายสถตการคลง ตามล าดบ และเพ อใหประสทธภาพการควบคมภายในของฝายแผนทภาษและทะเบยนทรพย และฝายพฒนารายไดและจดเกบรายไดมประสทธภาพในระดบทดมากยงขน ควรสงเสรมและสนบสนนกจกรรมการด าเนนงานทกอใหเกดประสทธภาพการควบคมภายในทดอยางสม าเสมอ

สรป ผศกษามขอเสนอแนะทไดจากผลการศกษา

โดยสรปเปนประเดนตางๆ ทส าคญดงตอไปน เนองจากผลการศกษาพบวา ประสทธภาพการควบคมภายในของกองคลงในภาพรวม อยในระดบปานกลาง ดงนนควรมการจดประชมปรกษาหารอระหวางผบรหารและเจาหนาททปฏบตงานดานการคลงของเทศบาล เพอรวมก าหนดนโยบาย แนวทางการปฏบตงานเพอเพมประสทธภาพการควบคม

ภายในของกองคลง ทง 5 องคประกอบ ไดแก ดานการประเมนความเสยง ดานสภาพแวดลอมการควบคม ดานการการตดตามและประเมนผล ดานกจกรรมการควบคม และดานสารสนเทศและการสอสาร ตามล าดบ เนองจากผลการศกษา พบวา การควบคมภายในดานสภาพแวดลอมการควบคม อยในระดบนอย ไดแก ฝายบรหารงานทวไปและพสด และมประสทธภาพอย ในระดบปานกลาง ไดแก ฝายบรหารงานคลงและฝายสถตการคลง ดงนนผบรหารควรมการสงเสรมและสนบสนนใหเกดสภาพแวดลอมของการควบคมทด โดยเฉพาะฝายบรหารงานทวไปและพสด เชน จดท าขอก าหนดดานจรยธรรมและขอหามของการปฏบตงานและแจงใหเจาหนาททกคนทราบวาการปฏบตหนาทดวยความซอสตย มความส าคญอยางยง จดใหมสายการบงคบบญชาทมความสมพนธระหวางต าแหนงงานท เหมาะสม ก าหนดคณลกษณะเฉพาะของงานแตละต าแหนง ก าหนดระดบความรความสารมารถทจ าเปนของงานอยางชดเจน มอบหมายอ านาจหนาทและความรบผดชอบใหแก เจาหนาทแตละต าแหนงอยางเหมาะสม จดใหมการประเมนผลการปฏบตงานของเจาหนาทอยาง ชด เจนและเปนธรรม ก าหนดบทลงโทษทางวน ยกรณ เ จ าหน าท ฝ าผนการปฏบตงานทขดตอ ระเบยบ กฎหมาย ขอบงคบ หรอขอก าหนดดานจรยธรรมทไดก าหนดขน

เนองจากผลการศกษา พบวา ประสทธภาพการควบคมภายในดานการประเมนความเสยง อยในระดบนอย ไดแก ฝายบรหารงานทวไปและพสด และมประสทธภาพอยในระดบปานกลาง ไดแก ฝายบรหารงานคลงและฝายสถตการคลง ดงนนผบรหารและเจาหนาทเทศบาล ควรใหความส าคญดานการประ เมนความ เส ย งอย า งย ง โดย เฉพาะฝ ายบรหารงานทวไปและพสด ซงความเสยงทอาจจะเกดขน อาจเกดจากทงปจจยภายในและปจจยภายนอกองคกร ดงนนผบรหารเทศบาลควรมการ

ประเมนความเสยงเพอปองกนหรอลดความเสยง โดยจดใหมกจกรรมการควบคมอยางเพยงพอและเหมาะสม เชน ความเสยงในการจดหาพสดทมราคาสงแตคณภาพต า ควรจดใหมกจกรรมทสามารถควบคมการจดหาพสดใหรดกม เชน มวธการคดเลอกผขายหรอนโยบายการจดซอจากผขายหรอผผลตโดยตรง ก าหนดหลกเกณฑในการจดหาพสดทชดเจน แต งต งคณะกรรมการก าหนดราคากลางและคณะกรรมการตรวจรบพสดทมความเชยวชาญเฉพาะทาง มการสบเปลยนหมนเวยนเจาหนาทจดหาพสด เปนตน

เนองจากผลการศกษา พบวา ประสทธภาพการควบคมภายในดานกจกรรมการควบคม อยในระดบปานกลาง ไดแก ฝายบรหารงานคลง และฝายบรหารงานทวไปและพสด ดงนนผบรหารเทศบาล ค ว ร ก า ห น ด ก จ ก ร ร ม ก า ร ค วบ ค ม ข น ใ น ท กกระบวนการของการปฏบตงานของทงสองฝาย ไดแก จดใหมมาตรการในการดแลรกษาและปองกนทรพยสนอยางเพยงพอและรดกม เชน การจดท าทะเบยนทรพยสนและตรวจนบทรพยสนเปนระยะ จดใหมการแบงแยกหนาทการปฏบตงานทส าคญหรองานทมความเสยงตอความเสยหาย เชน ผมอ านาจอนมตรายการ เจาหนาทดแลทรพยสน เจาหนาทบนทกบญช จดใหมการตดตามและตรวจสอบการด าเนนงานใหเปนไปตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบทเกยวของ เชน การสอบทานรายงานและขอมลตางๆโดยผบรหาร แตละระดบซงควรกระท าอย างตอ เน อ งและสม า เสมอ และควรบนทกสถานการณทตองตดตามแกไข และจดใหมการจดท าค ม อกา รปฏ บ ต ง าน ผ งท า ง เด นของ งานท มความส าคญ เชน ฝายบรหารงานคลง ควรจดท าผงทางเดนขนตอนการปฏบตงานของกจกรรมการรบ - จายเ งน เพอปองกนหรอลดความเสยงตอการปฏบตงานของเจาหนาท และเปนการอ านวยความสะดวกใหกบผทมาตดตอทงภายในและภายนอกหนวยงาน

เนองจากผลการศกษา พบวา ประสทธภาพ

การควบคมภายในดานการตดตามและประเมนผล

อยในระดบปานกลาง ไดแก ฝายบรหารงานคลง

และฝายบรหารงานทวไปและพสด ดงนน ผบรหาร

เทศบาลและเจาหนาทท เกยวของ ควรจดใหม

กจกรรมการควบคมดานการตดตามและประเมนผล

ทงในระหวางการปฏบตงาน และการประเมนเปน

รายครง ไดแก การประเมนโดยผไมมสวนเกยวของ

โดยตรงกบงานนนๆ โดยประเมนกจกรรมด าเนนงาน

ของฝายบรหารงานคลงและฝายบรหารงานทวไป

และพสด เชน กจกรรมการจดซอจดจาง กจกรรม

การเบกจายเ งน โดยผตรวจสอบภายในหรอผ

ตรวจสอบภายนอก หรอผตรวจสอบอสระทมความร

ทกษะ และความสามารถอยางเพยงพอ หากพบ

ขอบกพรองหรอปญหา ใหจดท ารายงานเสนอ

ผบรหาร แลวรบด าเนนการแกไขขอบกพรองทตรวจ

พบ เชน ด าเนนการเพอหาวธแกไขขอบกพรองใหด

ขน ปรบเปลยนวธการปฏบตงานตามทเหนสมควร

แตหากไมด าเนนการแกไขขอบกพรองตามทตรวจพบ

ผบรหารควรชแจงเหตผล ใหเจาหนาทในฝายทราบ

ทงนผบรหารควรจดใหมการตดตามและประเมนผล

ตามระยะเวลาทสมควรประเมนวา ระบบการควบคม

ภายในยงมความเหมาะสมอยหรอไม

ขอแนะในการศกษาครงตอไป ควรมการศกษาวจยเชงคณภาพในแตละกอง เพอประเมนระบบควบคมภายใน ของการปฏบต งานของหนวยงานองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนต าบล หรอหนวยงานอนๆ เพอเปนขอเสนอแนะและปรบปร งการท างานใหมประสทธภาพ ปองกนการทจรตและเพอประโยชนสงสดแกองคกร


กองบรการการศกษา ส านกอธการบด. (2553). แนวปฏบตทดระบบควบคมภายใน. สบคนเมอ 5 กรกฎาคม 2558, จาก http://www.atikarn. rbur.ac.th/download/internalcontrol_Edu.pdf.

กลยา วานชยบญชา. (2554). การวเคราะหสถตขนสงดวย SPSS for Windows. กรงเทพฯ : บรษท ธรรมสาร จ ากด.

กตตพงษ โภชนะสมบต. (2557). การประเมนผลระบบควบคมภายในตามแนวคด COSO กรณศกษา หนวยงานในสงกดส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. งานนพนธตามหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต. สาขาการจดการภาครฐและภาคเอกชน. มหาวทยาลยบรพา.

คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ส านกงานตรวจเงนแผนดน. (2547). ค าแนะน า: การน ามาตรฐานการควบคมภายในไปใชในเชงปฏบต. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ครสภา.

จนทนา สาขากร, นพนธ เหนโชคชยชนะ และ ศลปะพร ศรจนเพชร. (2551). การควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน. กรงเทพฯ : หางหนสวนจ ากด ทพเอน เพรส.

ธานนทร ศลปจาร. (2555). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย SPSS และ AMOS. นนทบร: บรษท เอส.อาร.พรนตง แมสโปรดกส จ ากด.

ประกาศเทศบาลต าบลเมองเกา เรอง การก าหนดโครงสรางสวนราชการ การแบงสวนราชการและอ านาจหนาทความรบผดชอบของสวนราชการของ เทศบาลต าบลเมองเกา พ.ศ.2558. เทศบาลต าบลเมองเกา.

ปารชาต อนเรอน. (2551). การประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานระบบการควบคมภายในดานการเงน การบญช และการพสดของโรงเรยนในสงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาเชยงราย เขต 4. การศกษาอสระครศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาการบรหารการศกษา. มหาวยาลยราชภฎเชยงราย.

ปยพร บรรดาศกด. (2555). ระบบการควบคมภายในตามแนว COSO ดานรายรบ-รายจาย กรณศกษากองทนสขภาพ. การศกษาคนควาดวยตนเอง. วทยาศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยหอการคาไทย.

รายงานการตดตามและประเมนผลการควบคมภายในตามระเบยบ ขอ 6 ของเทศบาลต าบลเมองเกา ประจ าปงบประมาณ 2555. เทศบาลต าบลเมองเกา.

รายงานการตดตามและประเมนผลการควบคมภายในตามระเบยบ ขอ 6 ของเทศบาลต าบลเมองเกา ประจ าปงบประมาณ 2556. เทศบาลต าบลเมองเกา.

รายงานการตดตามและประเมนผลการควบคมภายในตามระเบยบ ขอ 6 ของเทศบาลต าบลเมองเกาประจ าปงบประมาณ 2557. เทศบาลต าบลเมองเกา.

เรณ จนทสน. (2552). ระดบการควบคมภายในและการบรรลวตถประสงคขององคกรตามแนวคด COSO ของสหกรณการเกษตรภายในจงหวดจนทบร. งานนพนธตามหลกสตรบณฑต. สาขาวชาการบญช. คณะการจดการและการทองเทยว. มหาวทยาลยบรพา.

ส านกงานตรวจเงนแผนดน. (2544). ระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544. กรงเทพฯ : ส านกงานตรวจเงนแผนดน.

ส านกงานตรวจเงนแผนดน. (2552). แนวทาง: การจดวางระบบควบคมภายในและการประเมนผลการควบคมภายใน. กรงเทพฯ: บรษท ซสเตม โฟร กราฟฟคส จ ากด.

ส านกบญชและตรวจสอบภายใน กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง. [ม.ป.ป.]. แนวปฏบตระบบควบควบคมภายในภาคราชการ. สบคนเมอ 2 กรกฎาคม 2558, จาก http://www2.cgd. go.th/uploadfile/doc/159_doc.

ส านกเลขาธการสภาผแทนราษฎร. (2547). รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2540 มาตรา 312. กรงเทพฯ: ส านกเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

ความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความไดเปรยบทางการแขงขน :กรณศกษาธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย The Relationship between Supply Chain Management Strategies and

Competitive Advantage: Case Study of Food One Tambon One Product in Chiang Rai

ณภทร ทพยศร1* และ สจตตา หงษทอง2 Naphat Thipsri1* and Sujitta Hongthong2

1,2 คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนาเชยงราย 1,2 Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna Chiangrai * Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ งานวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความไดเปรยบทางการ

แขงขน กรณศกษาธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย ประชากรทใชในการวจย คอผประกอบการธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหาร ในจงหวดเชยงราย จ านวน 110 ราย เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะห ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธแบบพหคณ ผลการศกษาพบวา กลยทธการจดการหวงโซอปทานทง 4 ดาน ไดแก ดานการวางแผน ดานการจดหา ดานการผลต และดานการจดสง มความสมพนธทางบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขนของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหาร ในจงหวดเชยงราย ผลการศกษาทไดน าไปใชเปนแนวทางในการวางแผนและพฒนากลยทธการจดการหวงโซอปทานเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนใหกบธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑตอไป

ค าส าคญ: กลยทธการจดการหวงโซอปทาน, ความไดเปรยบทางการแขงขน, หนงต าบลหนงผลตภณฑ

Abstract This research aimed to study the relationship between supply chain management strategies and competitive advantage case study of food One Tambon One Product (OTOP) in Chiangrai. Population in this research was 110 entrepreneurs food one tambon one product in Chiangrai. A questionnaire was used as research tool. Statistics used in analyzing were Percentage, Mean, Standard Deviation, and Correlation Analysis. The results showed that supply chain management strategies in terms of planning, procurement, production, and transportation had positive relationship with competitive advantage of food one tambon one product in Chiangrai. The results could be used guideline for planning and developing of supply chain management strategies to create competitive advantage for business of one tambon one product.

Keywords: Supply Chain Management Strategy, Competitive Advantage, One Tambon One Product

mailto:[email protected],%20โทรศพท

บทน า ปจจบนสภาพแวดลอมทางการแขงขนมการแขงขนกนอยางรนแรง ธรกจตองปรบตวและพฒนาขดความสามารถทางการแขงขนใหกบธรกจใหสอดรบกบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางการแขงขน โดยธรกจตองมงแสวงหากลยทธตาง ๆ เพอน ามาใชในการด าเนนงานของกจการใหบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพและประสทธผลสงสด (พรเทพ ผดงถน, 2552) ธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ (One Tambon One Product: OTOP) เปนหนงธรกจทจดตงขนมาโดยน าเอาทรพยากรพรอมกบภมปญญาทองถนมาพฒนาและสรางสรรคผลตภณฑทมเอกลกษณเฉพาะ และมความโดดเดนออกสตลาดเพอตอบสนองความตองการและความพงพอใจของลกคา ขณะเดยวกนธรกจ OTOP เปนธรกจทเกดขนเพอสงเสรมและสนบสนนกระบวนการพฒนาทองถนเพอสรางอาชพใหกบชมชน อนท าใหชมชนเกดความเขมแขงสามารถพ งพาตนเองได ม คณภาพชวตท ด ข น (ส ร ส วด เทยนทอง, 2552) จงหวดเชยงรายเปนอกจงหวดทใหความส าคญกบการสงเสรมการจดการธรกจใหมศกยภาพทางการแขงขน โดยมงเนนการสงเสรมออกแบบผลตภณฑ กระบวนการผลต การตลาด และการจดการอน ๆ ของธรกจใหเกดประสทธภาพสามารถสรางรายไดใหกบชมชน น าไปสคณภาพชวตทดขน ขณะเดยวกนจงหวดเชยงรายมทรพยากรทางธรรมชาตทอดมสมบรณส าหรบน ามาแปรสภาพเปนผลตภณฑโดยอาศยภมปญญาของทองถนโดยเฉพาะผลตภณฑประเภทอาหาร เปนอกหนงประเภทผลตภณฑทส าคญในจงหวดเชยงรายทมชอเสยงสามารถสรางไดใหกบจงหวดเปนอยางมาก ผลตภณฑประเภทอาหารเปนผลตภณฑทมความเปนเอกลกษณเฉพาะ ม ชอเสยง รสชาตอรอย และไดรบความนยมชมชอบจากบคคลทวไปและนยมซอไปเปนของฝากอยเสมอ (โอทอปเชยงราย, 2555: เวบไซต)

การจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) เปนอกหนงกลยทธทน ามาใชในการจดการเพอเพมความไดเปรยบทางการแขงขน ซงการจดการหวงโซอปทานเปนประสานงานรวมกระบวนทางธรกจทครอบคลมจากผ จดส งวตถดบผานธรกจอตสาหกรรมไปสผบรโภคคนสดทายและตองมการสรางมลคาเพมใหกบลกคาและน าไปสความไดเปรยบทางการแขงขน (วชย ไชยม, 2552) กลยทธการจดการหวงโซอปทาน ประกอบดวย 1) กลยทธดานการวางแผน โดยตองมการออกแบบงานตงแตการออกแบบสนคา การจดการคลงสนคาใหเหมาะสม 2) กลยทธการจดหาครอบคลมตงแตการจดหาวตถดบเพอน ามาผลตสนคาหรอบรการเพอใหมคาใชจายต าสด 3) กลยทธการผลต สามารถสรางสรรคผลตภณฑทมคณภาพสผบรโภค และ 4) กลยทธการจดสงเกยวกบกลยทธการสงมอบผลตภณฑไปยงลกคาซงเปนการเชอมโยงระหวางธรกจตาง ๆ ในโซอปทานเพอจงใจลกคาใหมาซอสนคาหรอบรการนน (วทยา สหฤทด ารง, 2548) ดงนน เมอธรกจมการจดการกลยทธการจดการหวงโซอปทานทดยอมน าไปสการบรหารงานทมประสทธภาพสามารถด าเนนงานไดเหนอกวาคแขงขนอนน าไปสความไดเปรยบทางการแขงขนไมวาความไดเปรยบทางดานตนทน คณภาพ นวตกรรม และความยดหยน (มลลกา ธรรมจรยาวฒน และคณะ, 2553) ด วย เหต ผลด งกล าว ผ ว จ ยจ งศ กษาความความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความไดเปรยบทางการแขงขน กรณศกษาธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหาร โดยมวตถประสงคเพอทราบวากลยทธการจดการโซอปทานมความสมพนธกบความไดเปรยบทางการแขงขนหรอไม อยางไร ท าการเกบรวบรวมขอมลจากผประกอบการธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหาร ในจงหวดเชยงราย ผลลพธทไดจากการวจยสามารถใชเปนแนวทางในการด าเนนงานส าหรบการพฒนากลยทธการจดการหวงโซอปทานเพอใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขนของธรกจ หนงต าบลหนงผลตภณฑตอไป

วตถประสงคการวจย เพอศกษาความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความไดเปรยบทางการแขงขน

ของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย

กรอบแนวคดการวจย

ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

สมมตฐานการวจย กลยทธการจดการหวงโซอปทานมความสมพนธทางบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขน ดงน H1 กลยทธการจดการหวงโซอปทานดานการวางแผนมความสมพนธทางบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขน H2 กลยทธการจดการหวงโซอปทานดานการจดหามความสมพนธทางบวกกบความได เปรยบทางการแขงขน H3 กลยทธการจดการหวงโซอปทานดานการผลตมความสมพนธทางบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขน H4 กลยทธการจดการหวงโซอปทานดานการจดสงมความสมพนธทางบวกกบความได เปรยบทางการแขงขน

แนวคด ทฤษฏทเกยวของ แนวคดเกยวกบธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ (One Tambon One Product : OTOP) เปนแนวคดของรฐบาลทมงกระต นเศรษฐกจทองถน ม เป าหมายสนบสนนผลตภณฑลกษณะเฉพาะทผลตและจ าหนายในทองถนแตละต าบล เปนโครงการกระตนใหชมชน หมบานพฒนาคณภาพผลตภณฑทองถนและการตลาด เลอกผลตภณฑทโดดเดนมาหนงชนจากแตละต าบลมาประทบตราวา “ผลตภณฑโอทอป” และจดหาเวทในประเทศและตางประเทศเพอประชาสมพนธใหเปนทรจก (หนงต าบลหนงผลตภณฑ, 2557 : เวบไซต) ปร ชญาพ นฐานของธ ร ก จหน งต าบลหน งผลตภณฑ ประกอบดวยหลกการพนฐาน 3 ประการ ดงน 1. ภมปญญาทองถนสสากล (Local Yet Global) ผลตสนคาและบรการทใชภมปญญาและวฒนธรรมทองถนใหเปนทยอมรบ

H1-H4

กลยทธการจดการ

หวงโซอปทาน

การวางแผน

การจดหา

การผลต

การจดสง

ความไดเปรยบ

ทางการแขงขน

2. พงตนเองและคดอยางสรางสรรค (Self-Reliance-Creativity) ท าความฝนให เปนจร งดวยกระบวนการหนงต าบลหนงผลตภณฑ โดยการสรางกจกรรมอาศยภาพของทองถน

3. การสรางทรพยากรมนษย (Human Resource Development) ฟมฟกประชาชนใหสชวตดวยความทาทาย และจตวญญาณแหงการสรางสรรค

แนวคดเกยวกบกลยทธการจดการหวงโซอปทาน กลยทธการจดการหวงโซอปทานเปนวธการเชอโยงประสานการด าเนนงานตงแตแหลงวตถดบไปจนถงลกคา ซงจะสงผลใหสมาชกในหวงโซอปทานไดรบผลประโยชนทเพมขนทกคน โดยจะเกดการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางกนและมการปรบปรงพฒนากระบวนการด าเนนงานจนท าใหลกคาเกดความพงพอใจและสามารถลดตนทนใหต าลงได (ศรายทธ ตรยศลานนท, 2554) วทยา สหฤทด ารง (2548, 163) ไดแบงองคประกอบพนฐานของการจดการหวงโซอปทาน ออกเปน 4 ประการ ไดแก การวางแผน การจดหา การผลต และ การจดสง รายละเอยดดงน

1. การวางแผน คอ ธรกจตองมแผนการบรหารทรพยากรทงหมดทตอบสนองอปสงคของผบรโภคส าหรบสนคาหรอบรการ

2. การจดหา คอ ธรกจตองเลอกผจดสงวตถดบทนาเชอถอทจะมอบสนคาและบรการทจ าเปนส าหรบการผลตสนคา

3. การผลต คอ ขนตอนทธรกจผลตสนคาหรอบรการ สามารถทจะผลตไดตามก าหนด การบรรจและเตรยมสงมอบตอไป

4. การจดสง คอ กระบวนการวางแผนส าหรบการควบคมการขนสงทมประสทธภาพและประสทธผล และเตมเตมค าสงซอผานเครอขายของคลงสนคา ด งน น กลย ทธ กา รจ ดการห ว ง โซ อปทาน จงเปนกระบวนการทางธรกจทครอบคลมจากการจดซอจดหาวตถดบ ผานระบบธรกจอตสาหกรรมหรอ

การผลต และการสงมอบไปสผบรโภคขนสดทายซงมการสงผานผลตภณฑการบรการและขอมลสารสนเทศควบคกนไปอนเปนการสรางคณคาในตวผลตภณฑและน าเสนอสนคาสผบรโภคนนเอง

วธการด าเนนงานวจย ประชากรทใชในการศกษา ประชากรท ใ ช ใ นการ ว จ ย คร งน ค อ กล ม

ผประกอบการธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย จ านวน 115 ราย (โอทอป เชยงราย, 2555: เวบไซต)

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน คอแบบสอบถาม

(Questionnaire) ส าหรบใชในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมประชากร จ านวน 110 ราย เกบรวบรวมขอม ลว จ ยด วยตนเองและผ ช วยนกว จ ย ได ร บแบบสอบถามกลบคนมา 110 ชด ซงเปนแบบสอบถามทมความถกตอง สมบรณ คดเปนอตราตอบกลบรอยละ 95.65 แบบสอบถามแบงออกเปน 4 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอค าถามเกยวกบขอมลทวไปของผประกอบการธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย เกยวกบเพศ อาย ระดบการศกษา ประสบการณในการท างาน ต าแหนงงานในปจจบน และรายไดเฉลยตอเดอน ลกษณะค าถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List)

ตอนท 2 ขอค าถามเกยวกบขอมลทวไปของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย เกยวกบรปแบบการด าเนนธรกจ ระดบมาตรฐานของผลตภณฑ ลกษณะของธรกจ สถานทตงของธรกจ เงนลงทนเรมตนในการด าเนนธรกจ จ านวนพนกงาน ระยะเวลาในการด าเนนธรกจ และรายไดของธรกจเฉลยตอเดอน ลกษณะค าถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List)

ตอนท 3 ขอค าถามเกยวกบกลยทธการจดการหวงโซอปทานของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ

ประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย เกยวกบการวางแผน การจดหา การผลต และการจดสง ลกษณะค าถามเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale)

ตอนท 4 ขอค าถามเกยวกบความได เปรยบทางการแขงขนของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย เกยวกบความไดเปรยบทางการแขงขนดานตนทน คณภาพ เวลา และความยดหยน ลกษณะค าถามเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale)

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ก า ร ศ ก ษ า ค ร ง น ใ ช แ บ บ ส อ บ ถ า ม

(Questionnaire) เป น เคร อ งม อส าหร บการ เก บรวบรวมขอมล ผวจยไดท าการตรวจสอบคณภาพของเ ค ร อ งม อ ว ด โ ดยกา รต ร วจส อบความ เ ช อม น (Reliability) ของเครองมอ ผวจยน าเครองมอไป

ทดลองใ ชกล มผ ประกอบธ รก จหน งต าบลหน งผลตภณฑ ประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย ทไมใชกลมประชากร คอผประกอบการธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหารในจงหวดพะเยา จ านวน 30 ราย หลงจากนนน ามาหาค าความเชอมนตามวธของครอนบค (Cronbach) ดวยการหาคาสมประสทธอลฟา (Alfa.Coefficient) เกณฑทยอมรบโดยทวไปตองมคาตงแต 0.70 ขนไป (ธานนทร ศลปจาร, 2555) ผลการทดสอบครงนพบวา คาสมประสทธอลฟามคาอยร ะ ห ว า ง 0.88-0.96 ม ค า ม า ก ก ว า 0.70 ด ง น น เครองมอทใชในการวจยครงนจงสรปไดวามความเชอมนเหมาะสมในการเกบรวบรวมขอมลจรงตอไปได แสดงดงในตารางท 1

ตารางท 1 แสดงคาความเชอมนและความเทยงตรงของเครองมอวด

ตวแปร ความเชอมน กลยทธการจดการหวงโซอปทาน

1. การวางแผน 2. การจดหา 3. การผลต 4. การจดสง

0.88 0.91 0.92 0.91

ความไดเปรยบทางการแขงขน 0.96

สถตทใชในการวเคราะหขอมล การศ กษาคร งน ผ ว จ ย ไ ด ท า การทดสอบ

สมมต ฐ านกลย ทธ ก ารจ ดการห วง โซ อปทาน มความสมพนธทางบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขน ใชสถตในการวเคราะหขอมลคอ การวเคราะหสหสมพนธแบบพหคณ (Multiple Correlation Analysis)

ผลการวจย การศกษาครงนน าเสนอผลการวจยไดดงน ขอมลทวไปของผประกอบการธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย สวนใหญเปนเพศหญง อาย 36-40 ป การศกษาระดบปรญญาตร มประสบการณในการประกอบธรกจ 4-6 ป สวนใหญเปนเจาของธรกจ มรายได เฉลยตอเดอน 5,000-7,000 บาท ขอมลทวไปของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย สวนใหญเปนรปแบบ

การด าเนนธรกจแบบเจาของคนเดยว มาตรฐานผลตภณฑอยในระดบ 4 ดาว ลกษณะผลตภณฑเปนอาหารส าเรจรป สาถนทต งอยในแถบชานเมอง เงนลงทนเรมตนในการด าเนนธรกจ 10,000-50,000 บาท จ านวนพนกงานสวนใหญต ากวา 10 คน ระยะเวลาในการด าเนนงานต ากวา 5 ป และสวนใหญมรายไดจากการประกอบธรกจเฉลยตอเดอน 20,000-30,000 บาท

ผลการว เคราะหสหสมพนธแบบพหคณของความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความความไดเปรยบทางการแขงขนของธรกจ OTOP ประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย น าเสนอดงตารางท 2 โดยก าหนดให PLA=การวางแผน, PRO=การจดหา, MAN=การผลต, DIS=การจดสง, CAD=ความไดเปรยบทางการแขงขน

ตารางท 2. ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความไดเปรยบทางการแขงขนของธรกจ OTOP ประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย

ตวแปร PLA PRO MAN DIS CAD PLA PRO MAN DIS CAD

- 0.24** 0.46** 0.35** 0.37**

-

0.51** 0.52** 0.44**

-

0.78** 0.64**

-

0.70**

-

**ระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

จากตารางท 2 การวเคราะหสหสมพนธแบบพหคณความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความไดเปรยบทางการแขงขนของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย พบวา กลยทธการจดการหวงโซอปทานดานการวางแผน การจดหา การผลต และการจดสง มความสมพนธเชงบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยมคาสหสมพนธ (r) เทากบ 0.37, 0.44, 0.64 และ 0.70 ตามล าดบ ดงนน ผลการศกษาครงน จงยอมรบสมมตฐาน H1-H4 จงกลาวไดวา กลยทธการจดการหวงโซอปทานมความสมพนธเชงบวกกบความได เปรยบทางการแขงขนของธรกจหนงต าบลหน งผลตภณฑประเภทอาหารในจงหวดเชยงราย

สรปและอภปรายผล การศกษาวจยครงนเปนการศกษาความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความไดเปรยบทางการแขงขน กรณศกษาธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหาร ในจงหวดเชยงราย พบวา กลยทธการจดการหวงโซอปทาน ทง 4 ดาน ไดแก ดานการวางแผน การจดหา การผลต และการจดสง มความสมพนธทางบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01.ผลการศกษาครงนสอดคลองกบแนวคดของวชย ไชยม (2552) กลาววาการจดการหวงโซอปทานเปนการประสานงานและการรวมมอกนตงแตกระบวนการจาก ผสงมอบวตถดบ ไปยงผผลต ผกระจายสนคา ผแทนจ าหนาย จนกระทงถงมอผบรโภค โดยกลยทธดานการวางแผนนน ธรกจตองมแผนการบรหารทรพยากรทงหมดเพอตอบสนองความตองการของผบรโภคไดอยางเหมาะสม จะตองจดการทรพยากรทมอยใหเกด

ประสทธภาพสงสด (วทยา สหฤทด ารง, 2548) สอดคลองกบผลการศกษาของ.Gelderman (2005) พบวาการสรางความสมพนธกบผจดหาวตถดบเปนการสรางความสามารถทางการแขงขนของธรกจในดานสถานะทางการเงนและความสามารถในการสรางผลก าไรของธรกจ เชนเดยวกบผลการศกษาของวาสนา จรญโชตก าจร (2550) พบวาประสทธภาพการจดซอการจดหามความสมพนธในเชงบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขน ดงนนกลยทธการจดหาเปนอกหนง กลยทธ ทส าคญของการจดการหวงโซอปทานเนองจากกลยทธการจดหาเปนวธการด าเนนงานทครอบคลมกจกรรมการจดหาวตถดบเพอสรางสนคาหรอบรการ ตองเลอกผจดสงวตถดบทนาเชอถอ มอบสนคาหรอบรการทจ าเปนและมคณภาพ ธรกจตองใชวธการเจรจาตอรอง สรางความสมพนธกบผขายปจจยการผลต เพอการจดหาวตถดบใหทนเวลาและประหยดตนทนการผลต ส าหรบกลยทธการจดสงคอวธการรบค าสงซอของลกคาและการจดสงสนคาไปยงลกคาทงหมดตองมการเชอมโยงระหวางหนวยงานตาง ๆ ในหวงโซอปทาน (วทยา สหฤทด ารง, 2548) การจดสงมบทบาทส าคญทใหความส าคญถงความตองการของลกคา เปนสงทท าใหโซอปทานเคลอนไปขางหนาไดอยางมประสทธภาพเนนทราคาขนสงเพอใหเกดตนทนต าสดอนท าใหเกดความไดเปรยบทางการแขงขน สอดคลองกบผลการศกษาของกนต อนทวงศ (2555) กลาววา กลยทธการจดซอจดหาและการจดการขนสงเป นระบบการจ ดการห วง โซ อปทานท ม ระด บความส าคญอย ในระดบมากของธรก จเพอใหเกดประสทธภาพสงสด จากผลการศกษา จงกลาวไดวา กลยทธการจดการหวงโซอปทาน เปนวธการประสานการของการผลตสนคา สนคาคงคลง สถานทและการขนสงระหวางผทมสวนรวมในโซอปทานเพอใหสวนประสมทดทสดระหวางความรวดเรวและประสทธภาพการตอบสนองความตองการของลกคาเพอใหลกคาเกดความพงพอใจและธรกจสามารถประหยดคาใชจายหรอบรหารตนทนต านนเอง (บญฑวรรณ วงวอน, 2555)

โดยเฉพาะธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหารตองตระหนกถงความส าคญในการพฒนาศกยภาพทางการแขงขนสตลาดในประเทศและตางประเทศมากขน เนองจากเปนธรกจทมเปาหมายเพอสรางงาน สรางรายได และสรางความเขมแขงใหกบชมชน อนน าไปสคณภาพชวตทด และเศรษฐกจชมชนเพมขน จ าเปนตองแสวงหากลยทธหรอวธการทน ามาเปนกลยทธทางการแขงขน โดยเฉพาะผลการศกษาครงน ไดพบวากลยทธการจดการหวงโซอปทานสามารถน าเปนเครองมอเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนไดอยางยงยนตอไป

ขอเสนอแนะ การศกษาวจยครงนเปนการศกษาเกยวกบความความสมพนธระหวางกลยทธการจดการหวงโซอปทานกบความไดเปรยบทางการแขงขนของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑประเภทอาหาร ในจงหวดเชยงราย ผลการวจยพบวา กลยทธการจดการหวงโซอปทาน ดานการวางแผน การจดหา การผลต และการจดสง มความสมพนธทางบวกกบความไดเปรยบทางการแขงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ดงนนผประกอบการธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหารควรใหความส าคญกบกลยทธการจดการหวงโซอปทานเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนใหกบธ รกจหน งต าบลหน งผลตภณฑประเภทอาหาร ขณะเดยวกนหนวยงานภาครฐ เชนส านกงานพฒนาชมชนควรใหความส าคญกบการใหความร ความเขาใจแกผประกอบการธรกจ OTOP เกยวกบการพฒนากลยทธการจดการหวงโซอปทาน เพอน าไปสประสทธภาพของการจดการหวงโซอปทานอนน าไปสความไดเปรยบทางการแขงขน ส าหรบงานวจยครงตอไป ควรศกษาเกยวกบแนวทางการพฒนาประสทธภาพการจดการหวงโซอปทานของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหาร และท าการศกษาเปรยบเทยบความไดเปรยบทางการแขงขนดวยกลยทธการจดการหวงโซ

อปทานของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑ ประเภทอาหารกบประเภทอนๆ เพอทราบวามกลยทธการจดการหวงโซอปทานแตกตางกนอยางไร เพอน าขอมลมาเปนแนวทางในการพฒนาประสทธภาพของการจดการหวงโซอปทานอนน าไปสศกยภาพทางการแขงขนในตลาดตอไป

กตตกรรมประกาศ งานวจยครงนไดรบทนสนบสนนการวจยจากมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ซงท าใหงานวจยส าเรจลลวงดวยด ขอขอบพระคณเปนอยางสง

เอกสารอางอง กนต อนทวงศ. (2555). การศกษาการจดการหวงโซ

อปทานธรกจเมลดมะมวงหมพานตของเครอขายกลมวสาหกจชมชน อ าเภอทาปลา จงหวดอตรดตถ. การประชมวชาการขายงานวศวกรรมอตสาหการ ประจ าป พ.ศ. 2555. วนท 17-19 ตลาคม 2555 ชะอ า เพชรบร. 1945-1952.

ธานนทร ศลปจาร. (2555). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถตดวย SPSS และ AMOS. พมพครงท 13. นนทบร: เอส.อาร. พรนตง แมสโปรดกส จ ากด.

บญฑวรรณ วงวอน. (2555). การจดการหวงโซอปทานของวสาหกจชมชนกลมผกปลอดสารพษของอ าเภอหางฉตร จงหวดล าปาง. วารสารวจยเพอการพฒนาเชงพนท. 4(4), 38-53.

พรเทพ ผดงถน. (2552). การวเคราะหแนวทางพฒนาประสทธภาพการด าเนนงานดานโลจสตกสและ โซอปทาน ส าหรบผประกอบการ SMEs ในพนทจงหวดปทมธาน. วทยานพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต (วศวกรรมอตสาหการ). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

มลลกา ธรรมจรยาวฒน, ศรนย วรยเวชกล, และก าธร เกดทาไม. (2553). การจดการด าเนนงาน กระบวนการและหวงโซมลคา. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: เพยรสน เอดดเคชน อนโดไซนา.

วาสนา จรญศรโชตก าจร. (2550). ผลกระทบของประสทธภาพการจดการโลจสตกสทมตอความไดเปรยบทางการแขงขนของธรกจอตสาหกรรมอาหารในประเทศไทย. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต. (การจดการเชงกลยทธ). มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วชย ไชยม. (2552). การจดการโซอปทานและการ ด าเนนงาน. พมพครงท 1. นนทบร: ทพไอเอม, 2552.

วทยา สหฤทด ารง. เจาะแกนโซอปทาน. กรงเทพฯ: อ ไอ สแควร, 2548.

ศรายทธ ตรยศลานนท. (2554). ความสมพนธหวงโซอปทานระหวางผจดหาวตถดบกบผซอในอตสาหกรรมอาหารจงหวดนครราชสมา. วทยานพนธการจดการมหาบณฑต. สาขาวชาเทคโนโลยการจดการ. มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร นครราชสมา.

สรสวด เทยนทอง. (2552). ผลสมฤทธการด าเนนงานของผผลตสนคาสดยอดหนงต าบลหนงผลตภณฑระดบประเทศ จงหวดแพร ภายใตแนวคดเศรษฐกจพอเพยง. การคนควาแบบอสระ ศลปศาสตรมหาบณฑต. (เศรษฐศาสตรการเมอง). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

หนงต าบล หนงผลตภณฑ. ประวตของผลตภณฑโอทอป. สบคนเมอ 24 พฤศจกายน 2557, จาก http://www.thaitambon.com.

โอทอปเชยงราย. (2555). ขอมลผลตภณฑ. สบคนเมอ 16 มถนายน2557, จาก http://www.cots.go. th/otopProduct.php.

Gelderman, C. J., Van Weele, A. J. (2005). Purchasing Portfolio Models: A Critique and Update. Journal of Supply Chain Management. 41(3), 19-28.

ความสมพนธระหวางการยอมรบเทคโนโลย และคณภาพบรการ กบความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกสผานระบบอนเทอรเนต

ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา The relationship between Technology Acceptance and Service Quality

related with Intention E-Banking Service of Consumer in Phra Nakhon Sri Ayutthaya Province

วสธดา นรตมนต1* และ เกษสร ศกดานเรศว2

Wasutida Nurittamont1* and Kessiri Sakdanares2

1,2 คณะบรหารธรกจและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม 1,2 Faculty of Business Administration and Information Technology, Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi * Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางการยอมรบเทคโนโลย และคณภาพบรการ กบความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล กลมตวอยางคอ ผใชบรการธนาคารทมความตองการใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) จานวน 400 คน การสมตวอยางแบบไมอาศยความนาจะเปน (Non-Probability Sampling) โดยใชวธบงเอญ และวเคราะหสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) และสถตเชงวเคราะห (Analytical Statistics) ซงผลการศกษา พบวา การยอมรบเทคโนโลย ประกอบดวย การรบรความงายในการใชงาน และการรบรประโยชน ความสมพนธตอความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนคณภาพบรการ ประกอบดวย ความเชอมน การตอบสนอง ความเปนสวนตว และการเขาถง มความสมพนธตอความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ผลรบทไดจากการศกษาสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงการบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking)

ค าส าคญ: คณภาพบรการ การยอมรบเทคโนโลย การตงใจใชบรการ ธนาคารอเลกทรอนกส

Abstract The purpose of this study aimed to describe the factors that related on E-Banking service decision

through internet network of in PhraNakhon Sri Ayutthaya. The questionnaire as a tool to collected information 400 participants are consumers who have use E-Banking service, non-probability sampling by accidental sampling and analyzed by descriptive statistics and analytical statistics. The result found that technology acceptance (include Credibility, responsiveness, privacy and access) and service quality (include Credibility, responsiveness, privacy and access ) have related on intention E-Banking service through internet network of consumer in PhraNakhon Sri Ayutthaya province at the level of significance 0.01. The outcome of study should be guideline to bank development E-banking service.

Key word: Service Quality, Technology Acceptance, Intention Service, E-Banking

บทน า ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย ระบบการสอสารในปจจบน สงผลใหการเชอมโยง จากซกโลกหนงไปยงอกซกโลกหนงไดอยางสะดวกและรวดเรว ทาใหการตดตอสอสารซงกนและกนเปนไดอยางงายดาย นาไปสการเปลยนแปลงวถชวตของคนในสงคมไทย โดยเฉพาะการดาเนนงานธรกจ ทสามารถตดตอสอสาร เจรจาทางธรกจผานเทคโนโลยการสอสาร การสงซอสนคา จองตวรถ โดยสาร ตวเครองบน ตวภาพยนตรลวงหนาผานระบบออนไลน รวมถงการสงผานขอมลตางๆ ทางผานระบบอนเทอรเนต ซงขอมลขาวสารจากทวโลกมการสงถงกนอยางรวดเรว กอใหเกด ขอมลขาวสารจานวนมากเขาสการรบรของคนในสงคมอยางตอเนอง ผานชองทางการสอสาร เครอขายอนเทอรเนต โดยการใหบรการนเรยกวา การใหบรการทางอเลกทรอนกส (Electronic Service) (ศ น ย ว จ ย น ว ต ก ร ร มอนเทอรเนตไทย, 2552) และความกาวหนาทางดานเทคโนโลยสารการสอสารทาใหการดาเนนธรกจมการปรบเปลยนรปแบบการใหบรการ เพอใหสอดคลองกบความตองการของผบรโภค โดยเฉพาะบทบาทของการใหบรการของธนาคารทสนบสนนการดาเนนงานแกธรกจทซอขายผานระบบอเลกทรอนกส เชน การซอขายสนคาออนไลน (Online Shopping) การประมลสนคาออนไลน (Online Auction) เปนตน ทงนการนาเสนอบรการธนาคารอเลกทรอนกสจะทาใหเกดความไดเปรยบในการดาเนนงาน ไมวาจะเปนความรวดเรวในการทาธรกจ และคาใชจายในการดาเนนงานคอนขางตา (Kalakota and Whinston, 1997) นอกจากนนบรการธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบเครอขายอนเทอรเนต เปนการดาเนนธรกรรมเชงพาณชยบนอนเตอรเนต รปแบบหนงทแตกตางไปจากการบรการเดมทเคานเตอรของสาขาธนาคาร ซงเปนการใหบรการแกลกคาโดยสามารถ

ดาเนนการดวยตนเอง ผานอปกรณเลกทรอนกสตางๆ เชน เครองคอมพวเตอร โทรศพทมอถอ หรออปกรณอนๆ ซ งชวยทาใหสามารถทารายการทางการเงนในลกษณะโตตอบกบระบบของธนาคารไดเองโดยอตโนมต โดยในปจจบนเปนอกทางเลอกหนงทไดรบความสนใจจากลกคา และธนาคารพาณชยไทยและสาขาตางประเทศไดนาเสนอแกลกคา ชวยใหการดาเนนงานของธนาคารมความหลากหลาย เกดความได เปรยบในการลงทน เนองจากการใหบรการในลกษณะดงกลาวมตนทนในการดาเนนงานตาเมอเปรยบเทยบกบการดาเนนงานของธนาคารในรปแบบเดม ตลอดจนยงสงผลตอภาพลกษณของธนาคารใหมความโดดเดน มความทนสมยและสามารถแขงขนกบธนาคารอนได ในสภาพแวดลอมทการแขงขนมความรนแรงอยางในปจจบน ดงนนการนาเอาระบบการใหบรการผานอนเตอร จงเปนอกชองทางหนงในการเพมรายไดแกธนาคาร โดยลกคาจะไดรบประโยชนในการใชบรการทางอนเตอรเนตทมความสะดวก รวดเรวในการทาธรกจ ไมมขอจากดชวงเวลาในการใหบรการ เพราะสามารถใหบรการไดตลอด 24 ชวโมง ทาใหการทาธรกจทางการเงนสามารถทาไดงายขน สะดวกมากขน ประหยดเวลาในการเดนทางไปยงสาขาของธนาคาร และลดคาใชจายอนๆ ซงเปนจดเดนทสาคญของการใหบรการ อยางไรกตามมผบรโภคกลมใหญทยงปฏเสธ การทาธรกจทางการเงนผานระบบอนเทอรเนตเนองจากวารสกถงความไมแนนอน และความไมปลอดภยในการใชบรการ (Kuisma et al.,2007; Little and Melantiou, 2006) ดงนนจงตองทาความเขาใจถงเหตผลทจะทาใหผบรโภคเกดการยอมรบและใชบรการธรกจทางการเงนผานระบบอนเทอรเนต เพราะการใหบรการดงกลาวเปนวธการท ท า ใ ห ก า ร ท า ธ ร ก จ ทา ง ก า ร เ ง น ไ ด อ ย า ง มประสทธภาพดวยตนเอง (Huang et al., 2005) และทส าคญจะตองสรางการยอมรบในการใช

เทคโนโลยของผบรโภค โดยเฉพาะในประเดนทเกยวกบการรบรถงความสะดวกรวดเรวและความงายในการใชงานของระบบ รวมถงจะตองรบถงประโยชนทจะไดรบจากไดใชบรการ (Lee,2008)

จากความสาคญทกลาวขางตน ผศกษาจงมความสนใจทจะศกษาถงการยอมรบเทคโนโลย และคณภาพการบรการมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบร โภคในจงหวดพระนครศร อยธยา ซ งผลการศกษาครงนจะเปนประโยชนแกผประกอบการธนาคารนาไปใชเปนแนวทางในการกาหนดกลยทธ

สงเสรมใหลกคามความตองการใชบรการธรก จอเลกทรอนกสผานระบบอนเทอรเนตเพมมากขน ซงจะทาใหเกดความไดเปรยบในการแขงขน และยงชวยในการพฒนาเศรษฐกจในมความเจรญเตบโตจากการทผบรโภคทาธรกจทางการเงน

การศกษาครงนเปนการศกษาความสมพนธการ

ยอมรบเทคโนโลย และคณภาพการบรการกบความ

ตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ของผบรโภค

ในจงหวดพระนครศรอยธยา ซงสามารถนาเสนอ

กรอบแนวคดในการศกษา ไดดงน

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการศกษา

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาระดบความคดเหนเกยวกบการยอมรบเทคโนโลยสารสนเทศ คณภาพการบรการ และความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกสของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา 2. เ พ อ ศ กษ า กา รยอมร บ เ ทค โน โ ลย มความสมพนธตอความต งใจใชบรการธนาคารอ เ ล ก ท ร อ น ก ส ข อ ง ผ บ ร โ ภ ค ใ น จ ง ห ว ดพระนครศรอยธยา 3. เพอศกษาคณภาพการบรการมความสมพนธตอความตงใจใชบรการธนาคารอ เ ล ก ท ร อ น ก ส ข อ ง ผ บ ร โ ภ ค ใ น จ ง ห ว ดพระนครศรอยธยา

ทบทวนวรรณกรรม สาหรบงานการศกษาครงนผวจยมงศกษาความสมพนธระหวางการยอมรบเทคโนโลย และคณภาพการใหบรการตอการเลอกใชบรการจองตวภาพยนตรผานระบบออนไลนของกลมวยรนในจงหวดพระนครศรอยธยา ซงผวจยไดทาการศกษา คนควา หาขอมล จากแหลงขอมลตางๆ เชน รายงานการวจย เอกสาร โดยจากการศกษาแนวคด ทฤษฎ และเอกสารงานวจยตางๆนนสามารถสรปได ดงน

การยอมรบเทคโนโลย - การรบรความงายตอการใชงาน - การรบรประโยชน

คณภาพการบรการ - ความเชอมน - ความเปนสวนตว - การตอบสนอง - การเขาถงบรการ

ความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกสของผบรโภคใน

จงหวดพระนครศรอยธยา

การยอมรบเทคโนโลย การยอมรบเทคโนโลย หมายถง การทบคคลตดสนใจทจะนาเอาเทคโนโลยไปใชอยางเตมท เพราะคดวา เทคโนโลยนนเปนวธการทดกวา และมประโยชนมากกวา (จรวฒน วงศธงชย, 2555) ในการศกษาครงน การยอมรบเทคโนโลย หมายถง ความตงใจของผใชทจะใชบรการธรกรรมทางการเงนอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนต Davis, (1989) ไดนาเสนอแนวคดเกยวกบการยอมรบเทคโนโลยประกอบดวย 2 ปจจย ดงน

1) การรบรถงประโยชนทไดรบ (Perceived Usefulness) คอ ระดบความเชอของบคคลตอการใชเทคโนโลยนน ๆ วาจะชวยเพมประสทธภาพในการทางานของตนได การรบรถงประโยชนทไดรบจากเทคโนโลย จงปจจยทกาหนดการรบรในแตละบ ค ค ล ว า เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ม ส ว น ช ว ย พ ฒ น าประสทธภาพการการบรการทตนจะไดรบจากบรการทนาเสนอ และเปนปจจยทสงผลโดยตรงตอความตงใจแสดงพฤตกรรมการใชดวย ดงนนการรบรถงประโยชนทไดรบของการยอมรบเทคโนโลยการบรการธรกจกรรมทางการเงนอเลกทรอนกสยอมทาใหผบรโภคมความตงใจทจะใชบรการ ดงนนผบร โภคท ยอมรบ เทคโนโลยด านการ รบร ถ งประโยชนทไดรบจงมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบร โภคในจงหวดพระนครศรอยธยา นามาซ งสมมตฐาน ดงน

สมมตฐานท 1.1 การยอมรบเทคโนโลยดานการรบรถงประโยชนทไดรบมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

2) การรบรถงความงายในการใชงาน (Perceived Ease of Use) คอ ระดบความเชอวาการใชงานนนไมตองการความพยายามในการใชงาน นนคอ ใชงานงายนนเอง นอกจากนน การรบรถงความงายในการใชงานของแตละบคคล ถาหาก

เทคโนโลยทใชสามารถใชงานไดงาย มกระบวนการขนตอนทไมซบซอน กจะมผลตอประสทธภาพและประโยชนตองานไปดวย ดงนนหาก ผบรโภคสามารถใ ชงานบร การธ รก จการทางการ เ งนอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนตไดโดยงาย รวมทงผใชงานสามารถเรยนรการใชงานไดงาย (สรพรรค ภกดศร, 2556) ยอมทาใหมความตงใจทจะใชบรการดงกลาว

ดงนนผบรโภคทยอมรบเทคโนโลยดานการรบรถงความงายในการใชงาน จงมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยานามาซงสมมตฐาน ดงน

สมมตฐานท 1.2 การยอมรบเทคโนโลยดานการรบรถงความงายในการใชงานมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

คณภาพบรการ คณภาพบรการ หมายถง ประสทธภาพการ

ใหบรการของผใหบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) โดยแบงออกไดเปน ความนาเชอถอ(Credibility) ก า ร ต อ บ ส น อ ง ค ว า ม ต อ ง ก า ร (Responsiveness) ความเปนสวนตว (Privacy) และการเขาถงการใหบรการ (Access) โดยมรายละเอยดดงน

- ความเชอมน (Credibility) หมายถง ความสมาเสมอและความพงพาไดของผใหบรการ (Barry, 1986) ในการศกษาครงน ความนาเชอถอ หมายถง ความนาเ ชอถอของบรการธรกรรมทางการเงน ธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอร เนต ผใชงานมความมนใจและเชอถอในการทางานของระบบทมความสามารถในการทาธรกจทางการเงนไดถกตองแมนยา ดงนนคณภาพบรการดานความเชอมนมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา นามาซงสมมตฐาน ดงน

สมมตฐานท 2.1 คณภาพบรการดานความ

เชอมนมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

- การตอบสนอง (Responsiveness) หมายถง ความเตมใจในการใหบรการ การพรอมทจะใหบรการและการอทศเวลา มการตดตามอยางตอเนองและปฏบตตอผใชบรการอยางด (Barry, 1986) ในการศกษาครงน การตอบสนองความตองการ หมายถง บรการธรกรรมทางการเงน ธนาคารอ เ ล ก ท ร อน ก ส ผ า น ร ะ บ บ อ น เ ต อ ร เ น ต มความสามารถในการตอบสนองความตองการของผใช ลดระยะเวลาและระยะทางในการทาธรกรรม ระบบสามารถเพมศกยภาพในการใชงานใหเกดความคมคาแกผบรโภคมากทสด ดงนนคณภาพบรการดานการตอบสนองมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบร โภคในจงหวดพระนครศรอยธยา นามาซ งสมมตฐาน ดงน

สมมตฐานท 2.2 คณภาพบรการดานการตอบสนองมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

- ความเปนสวนตว (Privacy) หมายถง ระดบความปลอดภยและการปกปองขอมลพฤตกรรมการใชงานของลกคา (Parasuraman et al., 1988) ในการศกษาครงน ความเปนสวน ตวหมายถงบรการธรกรรมทางการเงน ธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนต มระบบการรกษาความปลอดภยของขอมลและการปกปองขอมลพฤตกรรมการใชงานของลกคา รวมถงความปลอดภยในการสงผานขอมลระหวางธนาคารกบผใชงาน ดงนนคณภาพบรการดานความเปนสวนตวมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking)

ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา นามาซงสมมตฐาน ดงน

สมมตฐานท 2.3 คณภาพบรการดานการตอบสนอง มความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

- การเขาถงบรการ (Access) หมายถง ผใชบรการเขามาใชบรการหรอรบบรการไดสะดวก ระเบยบขนตอนไมซบซอนเกนไป ผใชบรการเสยเวลารอคอยนอย เวลาทใหบรการเปนเวลาทสะดวกสาหรบผใชบรการ และผใชบรการตดตอไดสะดวก (Barry, 1986) ในการศกษาครงน การเขาถงการใหบรการ หมายถง ขนตอนการเขาบรการธรกรรมทางการเงน ธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนตมความงายไมซบซอน ผใชงานสามารถเขาถงขอมลสาหรบตรวจสอบ มการจดเกบขอมลมความเหมาะสม งายตอการเรยกใชขอมล และสามารถเขาถงขอมลการจองไดตลอดเวลา ด งนนคณภาพบรการด านการเขาถ งบรการมความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา นามาซงสมมตฐาน ดงน

สมมตฐานท 2.4 คณภาพบรการดานการเขาถงบรการ มความสมพนธตอความตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส (E-Banking) ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

วธด าเนนการวจย การศกษาความสมพนธระหวางการยอมรบ

เทคโนโลย และคณภาพการบรการ มความสมพนธ

ตอความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกสของ

ผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยาในครงน เปน

ก า ร ว จ ย ด ว ย ว ธ เ ช ง ป ร ม า ณ ( Quantitative

Research) ประชากรทใชศกษาในครงน คอ ผทใช

บรการธนาคารทมความตองการใชบรการธนาคาร

อเลกทรอนกส (E-Banking) โดยเกบขอมลจากกลม

ตวอยาง จานวน 400 ตวอยาง ซงกาหนดขนาดกลม

ตวอยางดวยการเปดตารางสาเรจรปของทาโร ยามา

เน (Yamane, 1973 อางใน ธระวฒ เอกะกล,

2543) ทระดบความเชอมน 95% สมตวอยางแบบ

ไ ม อ า ศ ย ค ว า ม น า จ ะ เ ป น ( Non-Probability

Sampling) โดยใชวธบงเอญ ใชแบบสอบถามในการ

เกบขอมล ตงแตเดอนกนยายน ถง เดอนพฤศจกายน

2558 กอนทจะนาแบบสอบถามไปใชไดทาการ

ทดลองใชแบบสอบถาม (Tryout) จานวน 30 ชด

และนาขอมลมาทดสอบดวยวธทางสถต โดย

พจารณาคาสมประสทธ ของครอนบรชอลฟ า

(Cronbach’s alpha) เพอหาคาความเชอมน

(Reliability) ซงพบวามคาทไดอยระหวาง 0.72-

0.93 มากกวาเกณฑพจารณา 0.7 (กลยา วานชย

บญชา, 2549) ดงนนจงสรปไดวาแบบสอบถามม

ความนาเชอถอ และสามารถนาไปเกบขอมลสาหรบ

ก า ร ศ ก ษ า ส า ห ร บ ส ถ ต ท ใ ช ใ น ก า ร ศ ก ษ า

ประกอบดวย สถต เ ช งพรรณนา (Descriptive

Statistics) ประกอบดวย คาความถ คารอยละ

คาเฉลย(Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(Standard Deviation) และคาสมประสทธ

สหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Correlation

Coefficient)

สรปผลการวจย

สาหรบผลการศกษาการมงเนนลกคาเปน

ศนยกลาง และคณภาพการใหบรการกบการเลอกใช

บรการจองตวภาพยนตรผานระบบออนไลน จาก

กลมตวอยางจานวน 400 คน พบวากลมตวอยางท

ตอบแบบสอบถาม สวนใหญเปนเพศหญง คดเปน

รอยละ 61.84 มอายอยในชวง 31-40 ป คดเปนรอย

ละ 49.80 มการศกษาปรญญาตร คดเปนรอยละ

48.02 และมรายไดอยระหวาง 15,001 – 25,000

บาท คดเปนรอยละ 52.82

ตารางท 1 แสดงระดบความคดเหนเกยวกบการยอมรบเทคโนโลย

การยอมรบเทคโนโลย x S.D. ระดบความคดเหน

1. การรบรถงประโยชน 4.00 0.48 มาก

2. การรบรถงความงายในการใชงาน 4.12 0.51 มาก

รวม 4.06 0.49 มาก

จากตารางท 1 แสดงระดบความคดเหนเกยวกบการยอมรบเทคโนโลย ซงประกอบดวย ดานการรบรถงประโยชน และดานการรบรถงความงายในการใชงาน เมอพจารณาพบวา ทง 2 ตวแปรมความคดเปนอยในระดบมาก โดยเรยงลาดบจากมาก

ไปหานอยไดดงน การรบรถงความงายในการใชงาน มคาเฉลย 4.12 รองลงมาคอการรบรถงประโยชน มคาเฉลย 4.21 ตามลาดบ

ตารางท 2 แสดงผลรวมระดบความคดเหนเกยวกบคณภาพการบรการ

คณภาพการบรการ x S.D. ระดบความคดเหน

1. ความเชอมน 3.49 0.46 มาก 2. การตอบสนอง 3.75 0.46 มาก

3. ความเปนสวนตว 4.06 0.54 มาก

4. การเขาถง 3.78 0.52 มาก

จากตารางท 2 แสดงผลรวมระดบความคดเหนเกยวกบคณภาพการบรการ เมอพจารณาพบวาทกตวแปรมความคดเปนอย ในระดบมาก โดยสามารถเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดดงน ความเชอมน ม

คาเฉลย 3.49 รองลงมาคอ การตอบสนอง มคาเฉลย 3.75 สวนการเขาถง มคาเฉลย 3.78 และความเปนส ว น ต ว ม ค า เ ฉ ล ย 4.06 ต า ม ล า ด บ

ตารางท 3 แสดงระดบความคดเหนเกยวกบความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส

ความตงใจใชบรการ x S.D. ระดบความคดเหน

ความตงใจใชบรการ 3.87 0.49 มาก จากตารางท 3 แสดงระดบความคดเหนเกยวกบความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส มความคดเหนอยในระดบมาก มคาเฉลย 3.87

ตารางท 4 แสดงผลการวเคราะหความสมพนธระหวางการยอมรบเทคโนโลย คณภาพการบรการ และความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนต ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

ตวแปร

การรบรถงประโยชน

การรบรถงความงายในการใชงาน

ความเชอมน

การตอบสนอง

ความเปนสวนตว

การเขาถง

ความตงใจใชบรการ

การรบรถงประโยชน 1 0.39** 0.45** 0.37** 0.370** 0.31** 0.64** การรบรถงความงายในการใชงาน 1 0.37** 0.26** 0.319** 0.36** 0.72** ความเชอมน 1 0.42** 0.40** 0.35** 0.79** การตอบสนอง 1 0.39** 0.31** 0.69** ความเปนสวนตว 1 0.37** 0.78** การเขาถง 1 0.67** ความตงใจใชบรการ 1 **นยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

ตารางท 4 แสดงผลการวเคราะหความสมพนธของการยอมรบเทคโนโลย คณภาพการบรการ และความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอ น เ ตอร เ น ต ขอ งผ บ ร โ ภค ในจ งห ว ดพระนครศรอยธยา โดยการใชวธการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient) พบวาการยอมรบเทคโนโลย ประกอบดวย การรบรถงประโยชน และการรบรถงความงายในการใชงาน มความสมพนธกบความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอ น เ ตอร เ น ต ขอ งผ บ ร โ ภค ในจ งห ว ดพระนครศรอยธยา ทระดบ 0.01 (r = 0.64 และ r = 0.72 ตามลาดบ) แสดงใหเหนวาการทผบรโภครบรถงประโยชน และรบรถงความงายในการใชงาน มความสมพนธกบความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนต ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 1.1 และ 1.2

สวนคณภาพการบรการ ประกอบดวย ความเชอมน การตอบสนอง ความเปนสวนตว และการเขาถง มความสมพนธกบความต งใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนต ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา ทระดบ 0.01 (r = 0.79, r = 0.69, r = 0.78 และ r= 0.67 ตามลาดบ) แสดงใหเหนวาคณภาพการบรการในการใหบรการธนาคารอเลกทรอนกส ดานความเชอมน ดานการตอบสนอง ดานความเปนสวนตว และดานการเขาถง มความสมพนธกบความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ดงนนจงยอมรบสมมตฐานท 2.1, 2.2, 2.3 และ 2.4

การอภปรายผล จากการศกษาพบวาการยอมรบเทคโนโลย

ประกอบดวย การรบรถงประโยชน และการรบรถง

ความงายในการใชงาน มความสมพนธกบความตงใจ

ใ ชบรการธนาคารอ เ ล กทรอนกส ผ านระบบ

อ น เ ต อ ร เ น ต ข อ ง ผ บ ร โ ภ ค ใ น จ ง ห ว ด

พระนครศรอยธยา ทระดบ 0.01 สอดคลองกบ

แนวคดของ Davis (1989) ทไดอธบายถงการยอมรบ

เทคโนโลยของผบร โภค ท งในดานการรบร ถ ง

ประโยชนทจะไดรบจากการใชเทคโนโลย ทาใหเกด

ประสทธภาพในการใหบรการเพมขน และการรบรถง

ความงายในการใชบรการโดยเฉพาะกระบวนการ

ขนตอนในการใหบรการทไมซบซอน ซงการยอมรบ

ดงกลาวนา ไปส การแสดงพฤตกรรมในการใ ช

เทคโนโลย และมความตงใจทจะใหเทคโนโลย และ

คาดหว งว าตนจะได ร บประโยชนจากการ ใ ช

เทคโนโลย ดงนนในการศกษาครงนจงสรปไดวา

การทผบรโภคยอมรบเทคโนโลยทเกยวกบบรการ

ธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนตนน

โดยรบรถงประโยชนทจะไดรบจากการบรการ และ

ขนตอนการใชบรการทไมยงยาก จงทาใหมความ

ตงใจทจะใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส

สวนคณภาพการบรการ ซงประกอบดวย ความเชอมน การตอบสนอง ความเปนสวนตว และการเขาถง ความสมพนธกบความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอนเตอรเนต ของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา ทระดบ 0.01 ยอมรบสมมตฐานท ท 2.1, 2.2, 2.3 และ 2.4 สอดคลองกบการศกษาของ อครเดช ปนสข (2557) ซงไดศกษาเกยวกบการยอมรบเทคโนโลยสารสนเทศ คณภาพการบรการอเลกทรอนกส และสวนประสมการตลาดใน มมมองของลกคาทสงผลตอความพงพอใจ (E-satisfaction) ในการจองตวภาพยนตรออนไลนผาน ระบบแอพพลเคชนของผใชบรการในจงหวดกรงเทพมหานคร โดยพบวา คณภาพการบรการในดานความเชอมนตอบรการอเลกทรอนกส ซงมความถกตอง แมนยา สามารถใหบรการแกผบรโภคไดเปนอยางด ทาใหเกดความพงพอใจใน

บรการ สวนการตอบสนองความตองการของผบรโภคโดยเฉพาะสามารถตอบสนองไดตลอดเวลา สามารถดาเนนการไดทกสถานท ตลอด 24 ชวโมง ทาใหตอบสนองความตองการของผบรโภคในยคปจจบน สวนดานความเปนสวนตวนน ผบรโภคจะตองเชอมนวาผใหบรการสามารถรกษาขอมลการใชบรการของตนไวเปนความลบ และรสกไววางใจทจะใชบรการ สวนการเขาถงบรการนน คอการทผบรโภคสามารถใชบรการตางๆได หลากหลายชองทาง สะดวกรวดเรว

ดงนนในการศกษาครงนจงสรปไดวา การท

ผ บ ร โ ภ ค ร บ ร ถ ง ค ณ ภ า พ บ ร ก า ร ธ น า ค า ร

อเลกทรอนกสทธนาคารสามารถนาเสนอนน ทงใน

ดานความเ ชอมนทม ตอบรการ โดยส ามารถ

ตอบสนองความตองการของผบรโภคในตลอดเวลา

ในทกสถานทโดยใหบรการผานระบบอนเตอรเนต

ตลอดจนบรการทไดจะตองสามารถไววางใจ รกษา

ขอมลสวนตวของผใชบรการ และสามารถเขาใจงาน

ไดหลายหลายวธ ซ งทาใหผบรโภคไดรบความ

สะดวกสบาย ในกา ร ใ ช ง านบร ก า ร ธนา คา ร

อเลกทรอนกส จงทาใหผบรโภคมความตงใจทจะใช

บรการธนาคารอเลกทรอนกส

ขอเสนอแนะ การวจยครงนผศกษาไดศกษาความสมพนธระหวาง การยอมรบเทคโนโลย คณภาพการบรการ และความตงใจใชบรการธนาคารอเลกทรอนกส ผานระบบอ น เ ตอร เ น ต ขอ งผ บ ร โ ภค ในจ งห ว ดพระนครศรอยธยา ซงสามารถนาเสนอไดดงน

ขอเสนอแนะการน าผลการวจยไปใช

1. ผใหบรการธนาคารอเลกทรอนกสควรใหความสาคญตอการสรางการรบรใหแกผบรโภค ถงประโยชนทจะไดรบ และการรบรถงความงายในการ

ใชงานบรการธนาคารอเลกทรอนคส เพอใหผบรโภคเกดการยอมรบเทคโนโลยการใหบรการของธนาคารอเลกทรอนกส โดยเฉพาะคาใชจายในทาธรก จทางการเงนผานบรการดงกลาวทตากวา การใชบรการในรปแบบเดนทตองเดนทางไปทสาขาของธนาคาร ชวยลดคาใชจายในการเดนทาง สรางความสะดวกในการใชบรการผานระบบอนเตอรเนต 2. ผประกอบการควรพฒนาคณภาพบรการทเกยวกบการใหบรการของธนาคารอเลกทรอนกส ทงในดานการสรางความเชอมน ความไววางใจในการใชงานบรการดงกลาว โดยจะตองสามารถตอบสนองความต องการของผ บร โภคได อย า งทนท วงท ตอบสนองไดตลอด 24 ชวโมง โดยเฉพาะนอกเวลาปกตทสาขาของธนาคารใหบรการ รวมถงการรกษาขอมลของลกคา และระบบความปลอดภยในการดแลขอมลของลกคา เนองดวยการบรการดงกลาวเปนการทาธรกจทางการเงนทมความออนไหวอยางมาก นอกจากนนคณภาพบรการในดานการเขาถง ลกค าจะตองสามารถเข าถ งการใ ชบรการ ไดหลากหลายชองทาง โดยธนาคารจะตองคานงถงรปแบบและวธการเขาถงบรการ เชน การใชบรการผานคอมพวเตอร โทรศพทมอถอ หรออปกรณอนๆ

กตตกรรมประกาศ การศกษาคร งน ไ ด รบการสนบสนนจาก สาขาวชาการตลาด และคณะบรหารธรกจและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ในการดาเนนการวจย โดยใหการสนบสนนดานตางๆ จนทาใหการศกษาครงนสาเรจไดดวยด รวมถงไดรบความอนเคราะหในการตอบแ บ บ ส อ บ ถ า ม จ า ก ก ล ม ต ว อ ย า ง ซ ง ผ ว จ ยขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน


กลยา วานชยบญชา.(2549). สถตเพอการวจย. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร : ภาควชาสถต. คณะพาณชยศาสตรและ การบญช. จฬาลงกรมหาวทยาลย.

จรวฒน วงศธงชย. (2555). ปจจยดานการรบรทมผลตอการยอมรบเทคโนโลยบารโคดสองมตของผใชงาน กลมเจเนอเรชนวาย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

ธรวฒ เอกะกล. (2543). ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. มหาวทยาลยราชภฎอบลราชธาน.

ศนยวจยนวตกรรมอนเทอรเนตไทย. (2552) อครเดช ปนสข. (2557). การยอมรบเทคโนโลย

สารสนเทศ คณภาพการบรการอเลกทรอนกสและ สวนประสมการตลาดในมมมองลกคาทสงผลตอความพงพอใจ (E-satisfaction) ในการจองตวภาพยนตรออนไลนผานระบบแอพพลเคชนของผใชบรการในจงหวดกรงเทพมหานคร. หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต. มหาวทยาลยกรงเทพ.

Barry, V. (1986). Moral issues in business. Belmont, CA: Wadsworth.

Davis, F. D. (1989). Perceived use fullness, Perceived Ease of use and user acceptance of information technology. MIS Quarterly. 13(3), 319-339.

Huang S-M, Hung Y-C, and Yen DC. (2005). A study on decision factors in adopting an online stock Trding system by brokers in Taiwan. Decision Support System. 40(2), 315-328.

Kalakota, R., Whinston AB. (1997). Editors Electronic Commerce: A Manager’s Guide. Kuisma et al. (2007).

Lee, MC. (2008). Predicting behavioral intention to use online banking. In: Proceeding of the 19th international conference on information management. Taiwan.

Little, D. and Melantiou, D. (2006). Consumer perceptions of risk and uncertainty and the implications for behavior towards innovative retail service: the case of internet banking. Journal Retailing Consumer Service.13(6), 431-443.

Parasuraman, A., Zeithaml, V. A., and Berry, L. L. (1988).A Conceptual Model of Service Quality and its Implication for Future Research. Journal of Marketing. 49, 41-50.

ปจจยทมความสมพนธในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน ของผบรโภค ในจงหวดพระนครศรอยธยา

The Factors Related toDecisionOnline RoomBooking Service of Consumers in PhraNakhon Si Ayutthaya Province.

นนทพร หวยแกว1*, นภสร เชกชนกล2 และ วสธดา นรตมนต3

Nanthaporn Huaykaew1*, Napasorn Checkhuenkul2 and Wasutida Nurittamont3

1,2,3 คณะบรหารธรกจและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม 1,2,3 Faculty of Business Administration and Information Technology ,Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi * Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ ส าหรบการศกษาครงนมวตถประสงคในการศกษา มงคนหาปจจยทมความสมพนธในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผาน

ระบบออนไลน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล โดยใชวธการสมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) กลมตวอยางคอ ผบรโภคทเคยใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน จ านวน 400ราย และวเคราะหขอมลดวยคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient) ผลการศกษาพบวา ปจจยสวนประสมการตลาด และประสบการณในการพกแรมมความสมพนธในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนในจงหวดพระนครศรอยธยา ผลการศกษาทไดธรกจสามารถน าขอมลไปใชเปนแนวทางในการพฒนาการด าเนนงาน เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขนในตลาดธรกจออนไลน

ค าส าคญ: สวนประสมการตลาด, ประสบการณในการพกแรม, การตดสนใจใชบรการ, ระบบออนไลน

Abstract The purpose of this study aimed to find the factors that related on decision to use online booking service in PhraNakhon Sri Ayutthaya province. The questionnaire as a tool to collected information by using simple random sampling 400 participants are consumers who have use online booking service room and analyzed by Pearson’s Correlation Coefficient. The result found that marketing mixand experience have related ondecision to use online room booking service. The outcome of study should be guideline to online booking a movie ticket development and establish competitive advantage in business.

Keywords : Marketing Mix, Experience in Staying ,Decision, Online Booking Service

บทน า ธรกจทพกแรมเปนธรกจหนงทมความสมพนธ

โดยตรงกบอตสาหกรรมการทองเทยวและเปนธรกจทสรางรายไดและสรางอาชพ ทส าคญธรกจทพกแรมมหลากหลายธรกจ อาทเชน โรงแรม รสอรท เกสตเฮาส คอนโดมเนยม บานเชา อพารทเมนต บงกะโล โมเตล หอพก แคมป และเรอนแพ เปนตน ทพกแตละประเภทมราคาหลายระดบตางกนตามขนาดของทพก ส งอ านวยความสะดวก การบรการ ความปลอดภย ความสะดวกในการเดนทาง การทนกทองเทยวจะเลอกทพกแบบใดขนอยกบปจจยหลายๆด าน อาท เ ชน รายได รสนยมของต วนกทองเทยวสถานททองเทยวทนกทองเทยวตองการเดนทางไป เปนตน ธรกจทพกแรมสามารถสรางรายไดใหกบประเทศไดจ านวนมาก จากการเขาพกแรมของนกทองเทยวและการเลอกใชบรการตาง ๆ จากทพกแรมจากสถตในป พ.ศ.2553 พบวามนกทอง เท ยวชาวต า งชาต เข าพกแรมจ านวน 7,216,577 คนโดย พกแรมเฉลย 2.09 วน (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2554)

ในปจจบนอนเตอรเนตไดกลายเปนสวนหนงของชวตประจ าวน และมบทบาทส าคญในการด าเนนธรกจไมวาจะเปนการซอขายสนคาและการใหบรการตาง ๆ อตสาหกรรมการทองเทยวและการโรงแรมกเปนอกกลมหนงทน าอนเตอรเนตมาใชในการพฒนาธรกจ ทชวยอ านวยความสะดวกใหแกนกทองเทยวทงในดานขอมลของโรงแรมและราคาหองพกไดตลอดเวลา โดยเฉพาะกลมเปาหมายทเปนคนไทยทหนมาทองเทยวไทยและนยมคนหาทพกราคาไมแพง ผานทางอนเตอรเนต ซงปจจบนบรษทตาง ๆใหความสนใจในการท าธรกจการทองเทยวผานเวบไซตมากขนโดยปจจบนโรงแรมทพกของไทยตงแตระดบ 4 ดาวมการปรบเปลยนระบบจากเอเจนตและ โฮลเซลส ในการจองหองพกจากเดมกวา 80% จะท าการจองหองพกผานตวแทนจ าหนาย จากทกระดบ แต

หลงจากทมการขายผานออนไลน โรงแรมสามารถขายทพกโดยตรงใหกบลกคาทวโลก ไดมากถง 40% ท าใหโรงแรมทพกของไทยมสวนแบงก าไรทมากขน และยงมแนวโนมวาสดสวนน จะเพมมากขนเปน 60% ในอนาคตอนใกล (ศนย เทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร แหงชาต.2554.ออนไลน) นนหมายความวาความนยมในการจองหองพกผานออนไลนจากลกคา โดยตรงจะเพมขนในอ ต ร าท ส ง ข น ในอนาคต ซ ง จ ะ เพ ม ช อ งทา งหลากหลายใหผประกอบการใชประโยชนในการเผยแพรประชาสมพนธไปสตลาดทวโลกไดเปน อยางด

จากเหตผลดงกลาวแสดงใหเหนถงแนวโนมของความตองการทพกทมอตราการเพมขนตามอตราการเจรญเตบโตทางการทองเทยว ซงพจารณาไดจากจ านวนนกทองเทยวทมแนวโนมขยายตวเพมขนในอนาคต และสงผลใหเกดการแขงขนในอตสาหกรรมโรงแรม ทงทางดานสวนประสมทางการตลาดทสอดคลองกบความตองการของผบร โภค และประสบการณโดยตรงของผพกแรมทสงผลท าใหเกดการบอกปากตอปาก ดงนนเพอเปนการเสรมสรางศกยภาพของผประกอบธรกจโรงแรมทจะใหบรการตามความตองการของนกทองเทยวผ ใชบรการหองพก นกลงทน หรอผประกอบการธรกจโรงแรม จงจ าเปนทจะตองทราบความตองการของผใชบรการทพกหรอปจจยทมอทธพลตอนกทองเทยวในการตดสนใจเลอกทพก รวมถงสวนประสมทางการตลาดและประสบการณของผพกแรมเพอน าขอมลทไดใชเปนแนวทางในการวางแผนปรบปรงและพฒนาการใหบรการเพอใหตรงกบความตองการของผใชบรการทพกเพอใหการด าเนนธรกจทพกประสบความส าเรจ

การศกษาวจยครงน เปนการศกษาเพอทดสอบความสมพนธของปจจยทมความสมพนธในการจองหองพกผานระบบออนไลน ซ งสามารถน าเสนอกรอบแนวคดในการศกษา ไดดงน

ภาพท 1 กรอบแนวคดงานวจย

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาระดบความคดเหนเกยวกบสวน

ประสมทางการตลาด ประสบการณพกแรมและการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

2. เพอศกษาปจจยสวนประสมทางการตลาด ทมความสมพนธในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผ า น ร ะ บบออน ไลน ข อ งผ บ ร โ ภค ใน จ งห ว ดพระนครศรอยธยา

3. เพอศกษาปจจยเกยวกบประสบการณพกแรมทมความสมพนธในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

ทบทวนวรรณกรรม ส าหร บก ารศ กษาคร ง น ผ ว จ ย ม ง ศ กษาความสมพนธ ระหว า งป จจ ยส วนประสมทางการตลาด และประสบการณพกแรมในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนของผบรโภคในจ งห ว ด พร ะน คร ศร อ ย ธ ย า ซ ง ผ ว จ ย ไ ดท าการศกษาคนควาหาขอมล จากแหลงขอมลตางๆ

เชน ต ารา รายงานการวจย เอกสาร โดยการศกษาแนวคด ทฤษฎและเอกสารงานวจยตางๆ โดยสามารถสรปไดดงน

สวนประสมการตลาด สวนประสมการตลาด (Marketing Mix) คอ

องคประกอบทส าคญในการด าเนนงานการตลาด เปนปจจยทกจการสามารถควบคมได กจการธรกจจะตองสรางสวนประสมการตลาดทเหมาะสมในการวางกลยทธทางการตลาด (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2541) นอกจากน สวนประสมทางการตลาด(Marketing Mix) โดยพนฐานจะมอย 4 ประการ ประกอบไปดวย ดานผลตภณฑ (Product) หมายถง สงทสามารถสนองความจ าเปนและความตองการของมนษยได โดยทวไปแลว ผลตภณฑแบงเปน 2 ลกษณะ คอ ผลตภณฑทอาจจบตองได (Tangible Products) และผลตภณฑท จบตองไม ได (Intangible Products) ดานราคา (Price) หมายถง คณค า ขอ งผล ตภณฑ ใ นร ปต ว เ ง น ล ก ค า จ ะเปรยบเทยบระหวางคณคา (Value) ของบรการกบราคา (Price) ของบรการนน ถาคณคาสงกวาราคา ลกคาจะตดสนใจซอ ดงนน การก าหนดราคาการ

สวนประสมทางการตลาด

- ผลตภณฑ

- ราคา

- การจดจ าหนาย

- การสงเสรมการตลาด

ประสบการณพกแรม

- ระยะเวลาทพก

- ผรวมเดนทาง

- วธในการจองหองพก

การตดสนใจใชบรการจอง

หองพกผานระบบออนไลนของ

ผบรโภคในจงหวด

พระนครศรอยธยา

ใหบรการควรมความ เหมาะสมกบระดบการใหบรการและงายตอการจ าแนกระดบบรการทตางกน สวนดานชองทางการจดจ าหนาย (Place) หมายถง การน าผลตภณฑทก าหนดไวออกสตลาดเปาหมาย ในสวนประสมนไมไดหมายถงเฉพาะสถานทจ าหนายอยางเดยว แตเปนการพจารณาวาจะจ าหนายผานคนกลางตางๆอยางไร และดานการสงเสรมการตลาด (Promotions) เปนเครองมอหนงทมความส าคญในการตดตอสอสารกบผใชบรการโดยมวตถประสงคทจะแจงขาวสารหรอชกจงใหเกดทศนคตและพฤตกรรม (ชนนกานต อนตะ,2556,17) ดงนน สวนประสมทางการตลาดถอเปนหวใจส าคญของการบรหารการตลาดเพอใหสามารถตอบสนองความตองการของตลาดเปาหมายใหไดรบความพงพอใจสงสดกจะท าใหการด าเนนงานของกจการประสบความส าเรจ

ประสบการณพกแรม ประสบการณพกแรม หมายถง บรรดาสถานท

ทกชนดทจดตงขนเพอรบบรการส าหรบคนเดนทางหรอบคคลทประสงคจะหาทอยหรอทพกชวคราวทงนตองการบรการอาหารและเครองดมแกผทเขาพกตามความตองการ ซงผบรโภคไดเคยเขาไปใชบรการของหองพกตามสถานทตางๆแลวเกดความพงพอใจในบรการของโรงแรม ขจต กอบเดช, (2542) นอกจากน จลนทร ตกแตง, (ความรพนฐานในการจดคาย.ออนไลน)ไดใหความหมายของประสบการณพกแรม ไววา การไดพบเหนและท ากจกรรมตาง ๆ นอกสถานททไกลจากสงรบกวนภายนอก ซงอาจใชโรงแรม รสอรท เกสตเฮาส คอนโดมเนยม บานเชา อพารทเมนต บงกะโล โมเตล หอพก แคมป และเรอนแพ เปนทพกอาศย มก าหนดระยะเวลาในการพกแรม และกรรณการ สวรรณศลป(2546) ไดกลาววาประสบการณพกแรม หมายถง ความจดเจนทเกดจากการกระท าหรอไดพบเหนมา และประสบการณพกแรมกเปนสงทมคณคาในการเรยนร ทกๆ ดาน ประสบการณพกแรมทมผลตอการสรางสรรคศลปะม

อย 2 ลกษณะ ดงน 1) ประสบการณตรง เปนประสบการณทเราไดปะทะหรอสมผสดวยตวเองไดพบเอง กระท าเอง ไดยน ไดฟงเอง 2) ประสบการณรอง หรอเรยกอกอยางหนงวา "ประสบการณทางออม" เปนประสบการณทไดรบการถายทอดหรอรบรมาอกทอดหนง ดงนน ประสบการณพกแรมมผลตอการตดสนใจของลกคาและนกทองเทยว เมอผบรโภคใชบรการหองพกแลวเกดความประทบใจหรอพงพอใจในบรการของโรงแรม ผบรโภคอาจจะมโอกาสกลบมาใชบรการอก ซงมความสมพนธในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน

การตดสนใจ การตดสนใจของผบรโภค หมายถง การเลอก

ผลตภณฑหรอบรการหนงๆ จากทางเลอกอนๆ ทมอย ซงการตดสนใจของผบรโภคอาจเปนการเลอกดวยเหตผลหรอไมมเหตผล โดยอาจเรมมาจากปญหาเดยว หรอหลายๆ ปญหาทผบรโภคประสบอย และมระดบความเกยวพนธทแตกตางกน ซงกระบวนการตดสนใจของผบรโภค ตามสถานการณ โดย แบงเปน 3 ชนด คอ 1.การตดสนใจตามความเคยชน 2.การตดสนใจทจ ากด 3.การตดสนใจทกวางขวาง สภาภรณ พลนกร, (2548) ดงนน การตดสนใจมขนตอนในการเลอกซอผลตภณฑจากสองทางเลอกขนไป พฤตกรรมผบรโภคจะพจารณาในสวนทเกยวของกบขบวนการตดสนใจทงดานจตใจ (ความรสกนกคด) และพฤตกรรมทางกายภาพ การซอเปนกจกรรมดานจตใจและทางกายภาพ ซงเกดขนในชวงระยะเวลาหนง กจกรรมเหลานท าให เกดการซอและเกดพฤตกรรมการซอตามบคคลอน ดงนนผใหบรการตางพยายามทจะสรางการตดสนใจใหเกดขน เพราะจะน า ไปส ความได เปรยบในการแข ง ใหแก ธ รกจ (Competitive Advantage) ส าหรบการศกษาครงนผวจยมงศกษาเกยวกบความสมพนธในการตดสนใจ ซงจะเปนประโยชนตอการจองหองพกผานระบบออนไลน

วธด าเนนการวจย การศกษาปจจยทม ความสมพนธ ในการ

ตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยาในครงน มการก าหนดขนาดตวอยางและวธการสม ดงน

ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชศกษาในครงน คอ ประชากรใน

เขตจงหวดพระนครศรอย ธยา ซ งไมทราบคาประชากรทแนนอนเนองจากยงมประชากรทยายถนฐานเขามาอาศยอยในจงหวดพระนครศรอยธยาอยางตอเนอง

ขนาดของกลมตวอยาง ขนาดของกลมตวอยางเนองจากไมสามารถทราบ

จ านวนทแนนอน (Infinite Population) ผวจยจงก าหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชสตรการก าหนดตวอยางของคอชแรน (ธานนทร ศลปจาร,2555 ,46) เพอค านวณหาขนาดของกลมตวอยางดงน

เมอ n แทนจ านวนตวอยาง P แทนสดสวนของประชากรทผวจยตองการจะ

สมในกรณนไมทราบสดสวนจงแทนคา P=0.5 เพอใหไดคาP(1-P) สงสด

Z แทนความเชอมนทผวจยก าหนดไวรอยละ 95 มคาเทากบ1.96 (เชอมนรอยละ 95 หรอผดพลาดรอยละ 5)

e แทนสดสวนในการคลาดเคลอน (e= 0.05) ทยอมใหเกดขนได

แทนคาในสตร n = 0.50(1-0.50)(1.96)²

(0.05)² = 0.5(0.5)(3.84)

025 = 0.96 0.0025

ฉะนนตวอยาง = 384.16 ตวอยาง

จากผลการค านวณได 384.16 ตวอยาง และส ารองไวประมาณรอยละ 4.2 หรอเทากบ 16 คน รวมเปนขนาดตวอยางทงหมด 400 ตวอยางโดยทงนจะใหกลมตวอยางเปนผกรอกค าตอบเอง (Self-Administered)

การศกษาปจจยทม ความสมพนธ ในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยาในครงน ใชวธการสมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) และแจกแบบสอบถามใหกบกล มต วอย า ง ในจ งหว ดพระนครศร อย ธย า ตอบแบบสอบถามจนครบจ านวน 400 ชด ซงมระยะเวลาในการเกบขอมลต งแต เดอนกนยายน ถงเดอนพฤศจกายน 2558 ตวแปรในการศกษาครงนประกอบดวย ตวแปรอสระ คอ ปจจยสวนประสมทางการตลาด และประสบการณในการพกแรม สวนตวแปรตาม คอ การตดสนใจใชบรการจองห อ งพ ก ผ า นร ะบบออนไลน ซ ง ก อนท จ ะน าแบบสอบถามไปใชนนไดด าเนนการทดลองใชแบบสอบถาม (Tryout) จ านวน 30 ชด และน าขอมลทไดมาทดสอบดวยวธทางสถต โดยพจารณาคาสมประสทธของครอนบรชอลฟา (Cronbach’s alpha) เพอหาคาความเชอมน (Reliability) ซงพบวามคาทไดอยระหวาง 0.86 - 0.96 ซงมากกวาเกณฑพจารณา 0.7 (กลยา วานชยบญชา, 2549) ดงนนจงสรปไดวาแบบสอบถามมความนาเชอถอ และสามารถน าไปเกบขอมลส าหรบการศกษาได

ในการเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามนน เมอผตอบแบบสอบถามด าเนนการตอบขอมลเรยบรอยแลว ขอมลทงหมดจะน าไปวเคราะหและประมวล ผล ส าหร บสถ ต ท ใ ช ใ นก ารศ กษา ประกอบดวย สถต เ ช งพรรณนา (Descriptive Statistics) ซงใชในการบรรยาย คาความถ คารอยละ คาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient)

ผลการวจย ส าหรบผลการศกษาปจจยทมความสมพนธตอ

การตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา จากกลมตวอยางจ านวน 400คน พบวากลมตวอยางทตอบแบบสอบถาม สวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 62.00 มอายอยในชวง 21-30 ป คดเปนรอยละ

43.30 มสถานภาพโสด คดเปนรอยละ 50.50 มระดบการศกษา

ปรญญาตร คดเปนรอยละ 62.30 มอาชพนกเรยน/นกศกษา คดเปนรอยละ 32.50 รายไดเฉลยตอเดอน10,001–20,000 บาท คดเปนรอยละ 39.80

ตารางท 1 แสดงผลรวมระดบความคดเหนเกยวกบสวนประสมทางการตลาด ประกอบดวย ผลตภณฑ ราคา ชอง

ทางการจดจ าหนาย และการสงเสรมการตลาด ของผบรโภคในการจองหองพกผานระบบออนไลน

จากตารางท 1 แสดงระดบความคดเหนของกลมตวอยางเกยวกบผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย และการสงเสรมการตลาด ของผบรโภคในการจองหองพกผานระบบออนไลน เมอพจารณาพบวาทกตวแปรมความคดเหนอยในระดบมากทสด

โดยสามารถเรยงล าดบจากมากทสดไปหานอยไดดงน ราคา มคาเฉลย 4.50 รองลงมาคอ ชองทางการจดจ าหนาย มคาเฉลย 4.49 ผลตภณฑ มคาเฉลย 4.45 และการสงเสรมการตลาด มคาเฉลย 4.43 ตามล าดบ

ตารางท 2 แสดงผลรวมระดบความคดเหนเกยวกบประสบการณ ประกอบดวย ระยะเวลาทพกแรม ผรวมเดนทาง

และวธในการจองหองพกผานระบบออนไลน ของผบรโภคในการจองหองพกผานระบบออนไลน

ปจจยสวนประสมทางการตลาด x S.D. ระดบความคดเหน

ผลตภณฑ 4.45 0.32 มากทสด

ราคา 4.50 0.43 มากทสด

ชองทางการจดจ าหนาย 4.49 0.43 มากทสด

การสงเสรมการตลาด 4.43 0.37 มากทสด

รวม 4.47 0.39 มากทสด


ระยะเวลาทพกแรม 4.42 0.44 มากทสด

ผรวมเดนทาง 4.44 0.45 มากทสด

วธในการจองหองพกผานระบบออนไลน 4.44 0.39 มากทสด


จากตารางท 2 แสดงระดบความคดเหนของกลมตวอยางเกยวกบประสบการณพกแรม ของผบรโภคในการจองหองพกผานระบบออนไลน เมอพจารณาพบวา ทกตวแปรมความคดเหนอยในระดบ

มากทสด โดยสามารถเรยงล าดบจากมากทสดไปหานอยไดดงน ผรวมเดนทาง และวธในการจองหองพกผานระบบออนไลน มคาเฉลย 4.44 รองลงมาคอ ระยะเวลาทพกแรม มคาเฉลย4.42ตามล าดบ

ตารางท 3 แสดงผลรวมระดบความคดเหนเกยวกบการการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน

จากตารางท 3 แสดงระดบความคดเหนของ

กลมตวอยางเกยวกบการเลอกจองหองพกผานระบบออนไลนทกครงเมอมโอกาส, การจองหองพกผานระบบออนไลนท าไดงายไมยงยากซบซอน, การจองหองพกผานระบบออนไลนท าไดอยางถกตอง รวดเรว, การจองหองพกผ านระบบออนไลนมความสะดวกสบาย, การจองหองพกผานระบบออนไลนมคาใชจายทเหมาะสม ของผบรโภคในการจองหองพกผานระบบออนไลน เมอพจารณาพบวาทกตวแปรม

ความคดเหนอย ในระดบมากทสด โดยสามารถเรยงล าดบจากมากทสดไปหานอยไดดงน การเลอกจองหองพกผานระบบออนไลนทกครงเมอมโอกาส มคาเฉลย 4.51 รองลงมาคอ การจองหองพกสามารถท าไดงายไมยงยากซบซอน การจองหองพกสามารถท าไดอยางถกตอง รวดเรว การจองหองพกมความสะดวกสบาย มคาเฉลย 4.51 และการจองหองพกมคาใชจายทเหมาะสม มคาเฉลย 4.45 ตามล าดบ


จองหองพกทางออนไลนทกครงเมอมโอกาส 4.52 0.63 มากทสด

การจองหองพกสามารถท าไดงายไมยงยากซบซอน 4.51 0.57 มากทสด

การจองหองพกสามารถท าไดอยางถกตองรวดเรว 4.51 0.57 มากทสด

การจองหองพกมความสะดวกสบาย 4.51 0.57 มากทสด

การจองหองพกมคาใชจายทเหมาะสม 4.45 0.58 มากทสด


ตารางท 4 แสดงผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient) ระหวางปจจยทมความสมพนธในการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน

**ระดบนยส าคญ p<0.01

จากตารางท 4 แสดงผลการวเคราะหความสมพนธของการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนโดยการใชวธการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s Correlation Coefficient) พบวาปจจยสวนประสมทางการตลาดประกอบไปดวย ผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย และการสงเสรมทางการตลาด มความสมพนธกบการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ 0.01 สวนประสบการณในการพกแรมประกอบไปดวย ระยะเวลาทพก ผรวมเดนทาง วธ ในการจองหองพก มความสมพนธกบการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ 0.01

การอภปรายผล จากการศกษา พบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาด ประกอบไปดวย ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการตลาด มความสมพนธในการตดสนใจใชบรการ

จองหองพกผานระบบออนไลน อย างมระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สอดคลองกบแนวคดว จ ย ข อ ง ก า ร ะ เ ก ด แ ก ว ม ร ก ต , ( 2554) ไ ดท าการศกษาเรอง ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการโรงแรมของนกทองเทยวชาวไทยในจงหวดกระบ พบวา ระยะเวลาในการเขาพก ผมสวนรวมในการตดสนใจ วธในการจองหองพก ประเภทหองพก และอตราหองพก มความสมพนธกบปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการโรงแรมของนกทองเทยวชาวไทยในจงหวดกระบ ทงนธรกจหองพกทใหบรการจองหองพกผานระบบออนไลน ควรใหความส าคญตอสวนประสมทางการตลาด ซงประกอบไปดวย ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย และดานการสงเสรมการตลาดเพราะมความสมพนธตอการตดสนใจจองหองพกผานระบบออนไลนของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา

ส าหรบประสบการณพกแรม ประกอบไปดวย ระยะเวลาทพก ผรวมเดนทาง และวธในการจองหองพกมความสมพนธในการตดสนใจใชบรการจอง

ตวแปร ผลตภณฑ ราคา ชองทางการ จดจ าหนาย

การสงเสรม

ทางการตลาด

ระยะ เวลา ทพก

ผรวม เดนทาง

วธในการจอง หองพก

การตดสนใจใชบรการ

ผลตภณฑ 1 0.31** 0.51** 0.45** 0.46** 0.28** 0.40** 0.43** ราคา 1 0.25** 0.35** 0.38** 0.36** 0.37** 0.48** ชองทางการจดจ าหนาย 1 0.45** 0.50** 0.46** 0.42** 0.51** การสงเสรมการตลาด 1 0.45** 0.46** 0.52** 0.55** ระยะเวลาทพก 1 0.40** 0.58** 0.58** ผรวมเดนทาง 1 0.29** 0.47** วธในการจองหองพก 1 0.53** การตดสนใจใชบรการ 1

หองพกผานระบบออนไลน อยางมระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สอดคลองกบแนวคดวจยของ ชยพฤกษ บญเลศ. (2553) ซงท าการศกษาพฤตกรรมของนกทองเทยวชาวไทยในการใชบรการจองหองพกออนไลน พบวา จากประสบการณพกแรมของนกทองเทยวชาวตางชาตกบการตดสนใจเลอกใชบรการทพกตามปจจยสวนประสมทางการตลาด ดานทพกและการบรการ ดานราคา ดานสถานทหรอชองทางการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการตลาด ดานพนกงานใหบรการ ดานกระบวนการบรการ และดานลกษณะทางกายภาพมความสมพนธกน แสดงใหเหนวานกทองเทยวทเคยมประสบการณในการพกแรมและเดนทางไปทองเทยวยงสถานทตางๆไดมการเปรยบเทยบคณภาพของทพก การใหบรการ ราคา ความสะดวกรวดเรวในการใหบรการ บรรยากาศ และการสงเสรมการตลาดของทพกโดยอาศยประสบการณในการพกแรมมาเปนเกณฑในการเปรยบเทยบเพอตดสนใจใชบรการจองหองพก

ขอเสนอแนะ การวจยครงนผศกษาไดศกษาความสมพนธของปจจยสวนประสมทางการตลาด ประสบการณพกแรม ทมตอการตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน ซงสามารถน าเสนอไดดงน

ขอเสนอแนะการน าผลการวจยไปใช 1. ธรกจบรการจองหองพกผานระบบออนไลน

ควรใหความส าคญตอสวนประสมทางการตลาดซงประกอบดวย ผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย และการสงเสรมการตลาด ธรกจบรการจองหองพกผานระบบออนไลนควรท ากจกรรมทางการตลาดใหมากขนหรอการจดหากจกรรมสงเสรมการขายทหลากหลายและนาสนใจเพอเปนการเพมขอมลขาวสารใหผบรโภคไดรบรถงโปรโมชนและแคมเปญตางๆ ทโรงแรมจดขน เชนการถายภาพสงประกวดผานสออนเตอรเนต จะท าใหลกคาเกด

ความสนใจในเวบไซต โดยอาจจะเปนการออกแคมเปญพเศษของเวบไซตอยางตอเนอง อาจท าเปนการแจกคปองสวนลด เพอใชในการจองหองพกผานระบบออนไลนคร งตอไป ซ งเปนการกระตนใหผบรโภคตดสนใจจองหองพกผานระบบออนไลนงายขน เพราะมความสมพนธในการตดสนใจจองหองพกผานระบบออนไลน

2. ธรกจบรการจองหองพกผานระบบออนไลน ควรใหความส าคญตอประสบการณพกแรม ซงประกอบดวย ระยะเวลาทพก ผรวมเดนทาง และวธในการจองหองพก ธรกจบรการจองหองพกผานระบบออนไลนควรสรางประสบการณในการพกแรมของผบรโภคทเขามาใชบรการหองพกใหมความประทบใจหรอพงพอใจในการบรการของหองพกรวมทงวธในการจองหองพกผานระบบออนไลนทมความรวดเรวและสะดวกสบายในการจองหองพก ซงถาผบรโภคมประสบการณทประทบใจหรอพงพอใจในการพกแรมแลวจะท าใหผบรโภคตดสนใจใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนครงตอไป

ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป 1. การศกษาในอนาคตผสนใจควรพจารณา

ปจจยอนๆ เชน ประโยชนทผบรโภคไดรบ และปฏสมพนธระหวางผบรโภคและผขาย เปนตน ทมอทธพลตอการตงใจซอซ าของผบรโภคท ใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน

2. การศกษาในอนาคตผสนใจอาจจะพจารณาศกษากลมตวอยางเฉพาะกลม โดยเฉพาะกลมตวอยางทม ชวงอาย 21-30 ป ซงมความสน ซงการศกษาคร งนพบวา เปนกลมท ใ ชบรการจองหองพกผานระบบออนไลนมากทสด เพอใหทราบปจจยทมอทธพลตอการตงใจซอซ าของผบรโภคทใชบรการจองหองพกผานระบบออนไลน และน าไปก าหนดแนวทางในการพฒนาทเหมาะสมกบกล มตวอยางทมประสทธภาพ

3. การศกษาในอนาคตผสนใจสามารถน าไปศกษาโดยเกบขอมลในเชงลกเพอใหไดขอมลและ

ความคดเหนทจะน าไปใชใหเกดประโยชนในการพฒนาตลาดพฒนาการด าเนนงานของธรกจออนไลน และสนบสนนการวจยใหมความสมบรณมากยงขน

กตตกรรมประกาศ การศกษาครงน ไดรบการสนบสนนจากคณะ

บรหารธรกจและเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ในการด าเนนการวจย โดยใหการสนบสนนดานตางๆ จนท าใหการศกษาครงนส าเรจไดดวยด รวมถงไดรบความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามจากกลมตวอยาง ซงผวจยขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน

เอกสารอางอง กรรณการ สวรรณศลป. (2546). ประสบการณ

พกแรม. สบคนเมอวนท 10 พ.ค 2558, จาก lpsci.nfe.go.th/lpsci/_file/31DWN1303986041.doc.

กลยา วานชยบญชา. (2549). หลกสถต. กรงเทพฯ : ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2554). สถตนกทองเทยวชาวตางชาตเขาพกแรม. สบคนเมอวนท 25 พ.ค. 2558.

การะเกด แกวมรกต. (2554). ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการโรงแรมของนกทองเทยวชาวไทยในจงหวดกระบ. หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต. สาขาวชาบรหารธรกจ

ขจต กอบเดช. (2542). ปจจยทมผลตอการตดสนใจใชบรการโรงแรมรสอรทกรงเทพมหานคร. บรหารธรกจมหาบณฑต.

จลนทร ตกแตง. (2512). ความรพนฐานในการ จดคาย. สบคนเมอวนท 17 พ.ค. 2558, จากlpsci.nfe.go.th/lpsci/_file/31DWN1303986041.doc.

ชนนกานต จลมก. (2556). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอสนคาผานอนเทอรเนตของนสตระดบปรญญาตรคณะวทยาศาสตรมหาวทยาลยบรพา . บณฑตมหาวทยาลย . มหาวทยาลยบรพา.

ชยพฤกษ บญเลศ. (2553).พฤตกรรมของนกทองเทยวชาวไทยในการใชบรการจองหองพกออนไลน. สารนพนธ บธ.ม. (การจดการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ธานนทร ศลปจาร. (2556). การวจยและวเคราะหขอมลทางสถ ต ดวย SPSS และ AMOS. กรงเทพฯ : เอส .อาร .พรนต งแมสโปรดกส จ ากด.

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2541). สวนประสมทางการตลาด. สบคนเมอวนท 7 พ.ค 2558, จาก

http://publicandprivategolfcourses. Blog spot.com/2012/12/blog-post_3290.html.

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. (2554). สบคนเมอวนท 10 ม.ย. 2558, จาก www.nectec.or.th/.

สภาภรณ พลนกร. (2548). พฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพ:โฮลสตก พบลชชง.

ระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลา กรณศกษา : การเลยงปลาหมอ มานพฟารม อ.แมลาว จ.เชยงราย

The Breakeven Point And Investment Return System in Fish Farming: Cas Study Climbing Perch Farming in Manop Farm Mae Lao Ching Rai

กมลลกษณ ชยด1*, ภทราพร สมเสมอ2, รตตยากร ถนแสง3, วราภรณ เมองหลา4 และ ศภฤกษ วงคเทพ5

Kamonlak Chaidee1*, Pattraporn Somsamer2, Rattiyakorn Thinsang3, Waraporn Muangla4 and Supharoeak Wongthep5

1,3,4,5 สาขาวชาระบบสารสนเทศทางคอมพวเตอร คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา เชยงราย 2 สาขาวชาการจดการ คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา เชยงราย 1,3,4,5 Computer Information System, Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna Chiangrai 2 Management, Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna Chiangrai * Corresponding author e-mail: [email protected]

บทคดยอ ระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนในการเลยงปลา กรณศกษา การเลยงปลาหมอ มานพฟารม อ าเภอแมลาว จงหวด

เชยงราย มวตถประสงคเพอวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนในการเลยงปลา เพอน าระบบสารสนเทศไปใชส าหรบการวางแผนและบรหารการจดการเลยงปลาไดอยางมประสทธภาพ ในสวนของการพฒนาระบบใชโปรแกรมประยกต Microsoft Visual Basic ในการออกแบบโปรแกรม และโปรแกรม Microsoft Office Access ในการจดเกบฐานขอมล ซงมสวนชวยในการจดการขอมลดานตางๆ เพอใหเกดความสะดวกตอการใชงาน เชน เกบขอมลการเลยงปลา ขอมลการใหอาหารปลา และคาใชจายอนๆ รวมถงขอมลผลตอบแทนในการเลยงปลาโดยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสรางเปนเครองมอวดความตองการในการออกแบบระบบ และใชแบบสอบสมภาษณแบบมโครงสรางหลงใชงานระบบ ผลการสมภาษณพบวาการใชงานระบบตรงตามความตองการของเจาของฟารม และระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนในการเลยงปลามความเหมาะสมทจะน าไปใชในการด าเนนงานของมานพฟารม อ าเภอแมล าว จงหวดเชยงรายตอไป

สรปไดวาระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนในการเลยงปลาสามารถชวยตอบสนองความตองการใหเจาของฟารมซงระบบสามารถจดการขอมลเบองตนของฟารมปลาและชวยในการวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนท าใหวางแผนและบรหารการจดการเลยงปลาไดอยางมประสทธภาพ

ค าส าคญ: จดคมทน, ผลตอบแทนการลงทน, การลงทน, เลยงปลา, ระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทน

Abstract The break-even point and investment return in fish farm of the case study: Climbing perch farming in

Manop farm, Mae Lao, Chiang Rai. The research objective aims to analyze the break-even point and investment return in the fish farm. The using of information system created for planning and managing effectively. In term of application development by using Microsoft Visual Basic application and Microsoft Office Access to store database that’s able to contribute the data. To provide application properly such as fish storage, fish feeding information and other expenses included the investment return of the fish farm. In this research used structured interview as a research tool to measure the demand of system design before and after that. From the result found that the use of system satisfies to the fish farm owner. And the break-even point and investment return in fish farm are suitable to apply in Manop Farm, Mae Lao, Chiang Rai.

In conclusion, the break-even point and investment return in fish farm that’s able to help the farm owner capably. The system is able to provide basic information of fish farms and analyze the break-even point and investment return that provide for planning and managing in fish farm efficiently.

Keywords: break-even point, investment returns, investment, fish farm, break-even point and investment returns system

บทน า เทคโนโลยทใชกนในปจจบน ถอวาเปนตวขบ

เคลอนทส าคญทจะชวยใหผใชสามารถเกบรวบรวมขอมล การแกไขเปลยนแปลง การเรยกดขอมล การประมวลผล การใชงานรวมกนแบบหลายๆ คนและการวเคราะหขอมลท าไดงายขนมคาใชจายต าลง เพมคณ ค าและประโยชน ในการใชงานขอม ลและสารสนเทศทไดมาจะมคณภาพในการน าไปวเคราะหและใชงานมากเพมขน ในขณะเดยวกนเทคโนโลยยงส ามารถ ชวยให เก ด การพฒ นาและปรบปร งกระบวนการในการผลตและการท างานใหมตนทนทต าลงใชเวลาในการท างานทลดลง และไดสนคาหรอผลลพธทมคณภาพมากยงขน ดงนนเทคโนโลยจงมความส าคญตอการพฒนาองคกรเปนอยางยง

ปจจบนการเลยงปลาเปนอาชพเสรมรายไดทไดรบความนยมของกลมเกษตรกรสามารถสรางรายไดใหกบเกษตรกรไดเปนอยางด ดงนนผวจยจงไดคดโปรแกรมทชวยใหสามารถในการหาจดคมทนและผลตอบแทน เพอใหผประกอบการสามารถวเคราะหตนทนและผลตอบแทนไดดวยตนเอง ผประกอบการจะสามารถวเคราะหและประมาณการตนทนและผลตอบแทนไดสะดวกรวดเรว

ผลผลตปลาหมอไทยมแนวโนมเพมขนเรอยๆ โดยในป 2543 กรมประมง รายงานวา มผลผลตปลาหมอไทยทงหมด 7,200 เมตรกตน คดเปนมลคา 207 ลานบาท เปนผลผลตจากแหลงน าธรรมชาต 6 ,730 เมตรกตน และจากการเพาะเลยง 470 เมตรกตน สามารถสรางรายไดเปนอยางด ขณะทตลาดมความตองการสง จงหวดเชยงรายเปนแหลงผลตปลาคณภาพ การเลยงปลาหมอจงเปนอาชพทนาสนใจ และเปนอกทางเลอกของเกษตรกรทสนใจจะเลยงปลา

มานพฟารม กเปนเกษตรกรรายหนงทสนใจเล ยงปลาหมอ ซ งจากการศกษาลกษณ ะการด าเนนงานแลวพบวาการท างานประจ าวนเปนการจดบนทกในสมดรายวนเทานน ยกตวอยางเชนการส งซอสนคา จะส งเมอของเหลอนอยหรอหมด บางครงไมเพยงพอตอความตองการของเจาของธรกจหลายๆ ครงทมการผดพลาดในการจดบนทกท าใหเกดความลาชาไดรบขอมลไมถกตอง สงผลใหการซอหรอขายปลาผดพลาดตามไปดวย ดงนนผวจยจงไดคดโปรแกรมทชวยใหสามารถในการหาจดคมทนและผลตอบแทน เพอใหผประกอบการสามารถวเคราะหตนทนและผลตอบแทนไดดวยตนเอง

ผประกอบการจะสามารถวเคราะหและประมาณการตนทนและผลตอบแทนไดสะดวกรวดเรว สามารถน าระบบสารสนเทศเพอการจดการการเลยงปลามาวางแผนบรหารไดอยางมประสทธภาพตอไป

วตถประสงค 1. เพอวเคราะหระบบวเคราะหจดคมทนและ

ผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลา 2. เพอน าระบบสารสนเทศเพอการจดการการ

เลยงปลาส าหรบการวางแผนและบรหารไดอยางมประสทธภาพ

3. เพอศกษาทฤษฎแนวคดทเกยวของกบเรองวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทน และเพมทกษะในการพฒนาและออกแบบระบบ

แนวคด ทฤษฎทเกยวของ ฐานนดร ปรดากญญารตน จดคมทน (Break

Even Point) เปนเครองมอในการวเคราะหตดสนใจในการลงทนทไมยงยากสามารถท าความเขาใจเพอสามารถน าไปปรบใชในการด าเนนธรกจอยางมประสทธภาพ

จ ด ค ม ท น (Break Even Point) ห ม าย ถ ง ระดบของยอดขายของกจการท เทากบคาใชจายทงหมดของกจการ ซงกคอจดทกจการไมมผลก าไรหรอขาดทนนนเอง โดยจดคมทนจะสามารถหาไดกตอเมอผประกอบการสามารถแยกไดวาคาใชจายของธรกจนนมอะไรเปนตนทนคงท และตนทนผนแปร

ตนทนคงท (FC) คอ ตนทนท ไมแปรผนกบปรมาณการผลต เชน คาเชาพนทส านกงาน ตนทนคงทอาจเกดขนแมไมมผลผลตอะไรเลย

ตนทนแปรผน (VC) คอ ตนทนทแปรผนกบปรมาณการผลต จดคมทน (หนวยขายทคมทน)

= 𝐹𝐶

ราคาขายตอหนวย −𝑉𝐶 (1)

จดคมทน (ยอดขายทคมทน)

= หนวยขายทคมทน × ราคาขายตอหนวย (2)

จะเหนไดวาการวเคราะหหาจดคมทนเปนการวางแผนการท าก าไรจากการด าเนนงานของธรกจโดยมองทราคาขาย ตนทนคงทและตนทนผนแปร โดยห ากต อ งก าร ให ม จ ด ค ม ท น ท ต าล ง เพ อ เพ มความสามารถในการท าก าไรกสามารถท าไดโดย เพมราคาขาย หรอลดตนทนผนแปรและตนทนคงทลง ซงการใชการวเคราะหจดคมทนจะใชในการวางแผนระยะสนๆ เชน ตอเดอนหรอตอปเปนตน

การหาอตราผลตอบแทนการลงทน โดยพ จ ารณ าทางด าน ระยะ เวล าการค น ท น ค อ ระยะเวลาทกจการจะไดรบผลตอบแทนจากการลงทนกลบคนมาในจ านวนทไมเทากบจ านวนเงนลงทนจายสทธ ซงเกณฑในการพจารณาการตดสนใจเลอกโครงการกคอโครงการทมระยะเวลาคนทนเรวทสดหรอนอยทสด โดยค านวณระยะเวลาการคนทนแบงออกเปน 2 กรณคอ กรณกระแสเงนสดรบสทธเทากนทกงวด และกรณทกระแสเงนสดรบสทธแตละงวดไมเทากน

ซงผวจยเลอกการพจารณาระยะเวลาคนทน กรณกระแสเงนสดรบสทธเทากนทกงวด สามารถค านวณโดย

ระยะเวลาคนทน = เงนลงทนจายสทธ

เงนสดรบสทธตอป (3)

นภาภร ลขตวงศขจร ไดกลาวไวในบทความ

วชาการ เรอง ก าไรสรางไดดวยจดคมทน กลาวไววาจดคมทน หรอทเรยกกนงายๆ วาจดเทาทน เปนระดบของมลคาการขายทเทากบตนทนทงหมดทเกดขนท าใหกจการมก าไรเปนศนย การค านวณหาจดคมทนมตวแปรส าคญทใชในการค านวณเพยงรายไดรวมและตนทนรวมเทานน

ภาพท 1 ทมาของจดคมทน

ดงภาพท 1 จากการคาดการณรายไดของ

กจการในแตละระดบการขาย และตนทนรวมของกจการในแตละระดบการผลต ซงรายไดรวมและตนทนรวมมาจากองคประกอบดงน

รายไดรวม = ราคาขายตอหนวย × จ านวนสนคาทขายได (3)

ตนทนรวม = ตนทนคงท + (ตนทนผนแปรตอหนวย ×

จ านวนสนคาทผลต) (4) การวเคราะหอยภายใตสมมตฐานวาราคาขาย

ตอหนวย ตนทนคงท และตนทนผนแปรตอหนวยจะคงทตลอดชวงเวลาทท าการวเคราะห ปรมาณเปนเพยงปจจยเดยวทท าใหรายไดรวมและตนทนรวมเปลยนแปลง โดยจดท เสนตนทนรวมตดกบเสนรายไดรวมเปนจดทปรมาณการผลตและปรมาณการขายทท าใหกจการเทาทน ชวงของปรมาณการขายทต ากวาจดคมทน กจการจะประสบกบสภาวะขาดทน ชวงของปรมาณการขายทสงกวาจดคมทนกจการกจะเกดก าไร ปรมาณของก าไรจะสงเกตจากพนทของเสนรายไดรวมทอยเหนอเสนตนทนรวม

สงส าคญในการค านวณหาจดคมทนเราตองสามารถแยกตนทนตามพฤตกรรมใหไดวาตนทนตวใดเปนตนทนคงท(Fixed Costs) และตนทนตวใดเปนตนทนผนแปร (Variable Costs)

ตนทนคงทเปนตนทนทไมเปลยนแปลงไมวากจการจะผลตสนคาหรอไมผลต กจการกตองจายคาใชจายจ าพวกนอยแลว เชน เงนเดอนพนกงาน คา

เชาโรงงาน คาเสอมราคาสนทรพย คาเบยประกนภย คาใชจายในการดแลรกษาทรพยสน คาเชาส านกงาน คาสาธารณปโภค คาภาษ คาประกนสงคม เปนตน

สวนตนทนผนแปรเปนตนทนทเปลยนแปลงทงจ านวนในทศทางเดยวกบการเปลยนแปลงของระดบกจกรรมกจกรรมอาจเปนจ านวนสนคาทผลต จ านวนสนคาทขาย จ านวนชวโมงการท างาน อธบายงายๆ กคอตนทนผนแปรเปนคาใชจายใดๆ ทหากกจการผลตมากกจะเกดขนมาก ในขณะทหากมการผลตหรอขายนอยตนทนกจะเกดนอย หรอถาไมผลตหรอขายเลยตนทนกจะไมเกดเลย ตนทนผนแปรของกจการ เชน วตถดบทางตรง คาแรงงานทางตรง คาใชจายในการผลตผนแปร ตนทนของสนคาส าเรจรป คานายหนาและคาใชจายทางการตลาดทจายแปรผนตามยอดขาย เปนตน

ตนทนผนแปรทชดเจนคอ วตถดบทางตรง ทใชในการผลตสนคา ตนทนวตถดบทางตรงทใชในการผลตแตละงวดเปลยนแปลงไปตามจ านวนสนคาทผลตไดในงวดนน เชน โรงงานผลตรถยนต ในการผลตรถยนตทกคนตองประกอบดวยแบตเตอร ตนทนแบตเตอรทใชในการผลตรถ

ยนต เป นต นท น ว ตถ ด บท างตรง ต นท นแบตเตอรจะเปลยนแปลงตามปรมาณการผลต หากผลตมากตนทนแบตเตอรจะเกดขนมาก ในทางตรงกนขามหากผลตนอยตนทนแบตเตอรจะเกดขน

นอย และถาไมมการผลตกจะไมเกดตนทนแบตเตอรเลย ดงนนตนทนแบตเตอรซงเปนวตถดบทางตรงในการผลตรถยนตจดเปนตนทนผนแปรตามปรมาณการผลต ถาการผลตเพ มขนรอยละ 10 ตนทนแบตเตอรกจะเพมขนรอยละ 10 เชนกน

หากตนทนของก จการบางต วม ล กษณ ะผสมผสานระหวางตนทนคงทและตนทนผนแปร ใหท าการแบงตนทนดงกลาวตามพฤตกรรมวาเปนตนทนผนแปรเทาใดและเปนตนทนคงทเทาใด ถาหากไมสามารถท าไดใหท าการประมาณการ เชน การจายเงนเดอนของพนกงานขาย ถากจการก าหนดเงนเดอนพนกงานขายเดอนละ 4,000 บาทบวกดวยคาคอมมชชนอกรอยละ 1 ของยอดขายแตละเดอนทพนกงานคนนนขายได เงนเดอนพนกงานขายจะประกอบดวยตนทนคงทและตนทนผนแปร เราตองท าการแยกตนทนเปนสองประเภทกอน โดยแยกเปนตนทนคงท 4,000 บาทตอเดอน และอกรอยละ 1 ของยอดขายตอเดอนเปนตนทนผนแปร เพอแบงตนทนเงนเดอนพนกงานขายออกเปนตนทนตามพฤตกรรม

การค านวณจดคมทนเมอสามารถแยกประเภทของตนทนได เรากจะสามารถค านวณหาจดคมทนได การค านวณหาจดคมทนสามารถท าได 3 วธ คอ 1) การใชสมการ 2) การใชกราฟ และ 3) การใชสตร ซงในบทความนจะกลาวถงเฉพาะวธการใชสมการในการค านวณ

ยอดขาย ณ จดคมทน = ตนทนคงท

อตราก าไรสวนเกน (5)

หรอ

ปรมาณการขาย ณ จดคมทน = ตนทนคงท

อตราก าไรสวนเกนตอหนวย (6)

สรป จ ดค มท น เป นการว เคราะห เพ อ ให

ผบรหารทราบปรมาณและยอดขายทท าใหบรษทไมขาดทนหรอม ก าไร เปนศนย ในการว เคราะหจดคมทนผบรหารตองแยกขอมลตนทนตามประเภทของพฤตกรรมวาตนทนประเภทใดเปนตนทนผนแปร

ตนทนประเภทใดเปนตนทนคงท เมอแยกตนทนไดแลว ผบรหารกจะค านวณก าไรสวนเกนไดจากการน ายอดขายหกออกดวยตนทนผนแปร ก าไรสวนเกนทไดจะชดเชยตนทนคงทของกจการ ดงนนก าไรสวนเกนยงมากโอกาสทกจการจะมก าไรสทธจะยงมากขนดวย เมอน าตนทนคงทหารดวยก าไรสวนเกนเราจะไดปรมาณการขายทท าใหกจการเทาทน ผบรหารสามารถน าจดคมทนและองคประกอบตาง ๆ ในการค านวณหาจดคมทนมาใชประโยชนในการวางแผนการผลตและการขายเพ อ ให ไดก าไรตามเปาหมาย งานวจยทเกยวของ

กลนดา ยศยล (2553) ไดท าการวเคราะหตนทนและผลตอบแทน เรองการเลยงมาขของฟารมชางรงจงหวดเชยงใหม วตถประสงค เพอวเคราะหตนทนและผลตอบแทนในการเลยงมาขของฟารมชางรง จงหวดเชยงใหม โดยเกบขอมลจากการสมภาษณผประกอบการการเลยงมาขไดแกเจาของฟารมชางรงพนกงานบญชและผเลยงมาขฟารมชางรง รวม 4 คน และจากการคนควา รวบรวมขอมลเพมเตมจากหนงสอ เอกสาร และบทความทเกยวของ รวบรวมขอมลทเผยแพรในระบบออนไลนเพอท าการศกษาครงนมความสมบรณยงขน เครองมอทใชในการวจย การสมภาษณเชงลกกบเจาของฟารมชางรง สรปผลการวจย มาเปนสตวเลยงลกดวยนมทไดรบความนยมทวไปในประเทศไทย ซงมแนวโนมทจะประกอบธรกจเลยงมาทมท งการเลยงเพอขายและลกมาส าหรบการแขงขน ซ งไดศกษาจ านวน 20 ตว ตนทนในการเลยงมา คาใชจายในการด าเนนงานตงแต ปท 1 ถง 8 13,753,591.31 บาท แบงเปนคาใชจายคงท 198,400,000 บาท คาใชจายผนแปร 11 ,769 ,59 1 .13 บ าท ม ก า ไร ร วม ส ท ธ ร วม 6,159,741.27 บาท ตนทนลกมาตอตวเทากบ 525,737.65 บาท ผลการตอบแทนหรอรายไดจากการเลยงมาข ตลอด 8 ปไดรบผลตอบแทนหรอ

รายไดทงหมดรวม 37,707,000.00 บาท แบงรายไดจากการขายลกมาจ านวน 33,000,000.00 บาท รายไดจากการรบผสมพนธมาจ านวน 4,704,000.00 บาท

สาวตร แสงเกด (2553) ไดท าการวเคราะหตนทนและผลตอบแทน เรองการปลกผกปลอดสารพษของกลมเกษตรกร อ.สารภ จงเชยงใหม วตถประสงคเพอวเคราะหตนทนและผลตอบแทนในการปลกผกปลอดสารพษ อ าเภอสารภ จงหวดเชยงใหม โดยเกบขอมลจากการสมภาษณกลมเกษตรกร จ านวนทงสน 42 ราย ตามแบบสอบถามตนทนและผลตอบแทนของการปลกผกปลอดสารพษ และคนควาและเกบรวมขอมลจากเอกสารต าราตางๆ งานวจยและฐานขอมลตางๆ เครองมอทใชในการวจย แบบสอบถาม สรปการวจย กลมเกษตรกรจะปลกผกปลอดสารพษเปนอาชพมากทสดเนองจากเกษตรกรสวนใหญท าอาชพ ท าสวนล าไย และรบจาง เกษตรกรสวนใหญจะเชาทดนในการเพาะปลกผกปลอดสารพษ เนองจากทดนของตนเองเปนสวนล าไย

รตนาวด ยศยาค า (2556) ไดท าการวเคราะหตนทนและผลตอบแทน เรอง การปลกขาวโพดเลยงสตว อ าเภอแมรม จงหวดเชยงใหม วตถประสงคเพอศกษาเกยวกบตนทนและผลตอบแทนของการปลกขาวโพดเลยงสตว คอ ศกษาเกยวกบสภาพทวไปทางเศรษฐกจและสงคมของเกษตรกรทปลกขาวโพดเลยงสตว และวเคราะหตนทนและผลตอบแทนในจากการปลกขาวโพดเลยงสตว โดยใชเกณฑ คอ มลคาปจจบน (NPV) อตราตอบแทนภายใน (IRP) อตราผลตอบแทนตอทน (B/C ratio) การหาระยะเวลาคอท น (Payback Period) ก า ร ว เ ค ร า ะ ห ค ว า มเคลอนไหวตวตอการเปลยนแปลง (Senssitivties Analysis) เครองมอทใชในการวจย แบบสอบถาม สรปผลการวจย สรปผลการวจยพบวาโครงการปลกขาวโพดเลยงสตวมตนทนรวมทงหมด 352,138 บาท ผลตอบแทน 192,747 บาท โดยมมลคาปจจบนของ

ผลตอบแทนของโครงการ (NPV) มคาเทากบ – 197,509 ซงมคานอยกวา 0 อตราตอบแทน ภายใน (IRR) มคาเทากบ -45.30% ซงมคานอยกวาอตราคดทก าหนดใหคอรอยละ 7 อตราสวนตอผลตอบแทนตนทน (B/C ratio) มคาเทากบ 0.40 ซงมคานอยกวา 1 และระยะเวลาในการคอทน (Payback Period) มคาเทากบ 40 ป ดงนนจะเหนไดวาการปลกขาวโพดเลยงสตวไมคมตอการลงทน

ธญลกษณ มารจวฒน (2553) ไดท าการเปรยบเทยบตนทนและผลตอบแทน เรองไกเนอแบบวธการประกนราคาและวธรบจางเลยงในโรงเรอนแบบปด วตถประสงคเพอเปนการศกษาตนทนและผลตอบแทนทางการเงนของการเลยงไกเนอตามพนธะสญญาการ สรปผลของการวจยเนองจากเกษตรกรขาดความรในการเลยงไกเนอ ดงนนจงเหมาะกบการเลยงแบบพนธะสญญา เพราะวาการเลยงแบบพนธะสญญาจะเสยงตอการขาดทนนอยและบรษทจะคอยใหค าแนะน าและความรทถกตอง แตการเลยงแบบจางโรงเรอนแบบปดมตนทนในการลงทนนอยกจรง แตเสยงตอการขาดทนมาก

ชานน ชเกษมรตน (2556) ไดท าการวเคราะหตนทนและผลตอบแทน เรองการท าสวนยางพารา ในจงหวดชมพร วตถประสงคการวเคราะหตนทนและผลตอบแทนของการท าสวนยางพาราจงหวดชมพร มวตถประสงคเพอวเคราะห ตนทนและผลตอบแทนและศกษาปญหา อปสรรคและผลกระทบทเกษตรกรได รบในการผลตยางพารากอน จ งหวด ชมพร การศกษา สามารถแบงการศกษาได 2 กลม คอ กลมขนาดเลก และกลม ขนาดกลาง สรปผลของการวจย กลมยางพาราขนาดเลกจะมตนทนปท 1-6 อยท 31,281.9 บาทตอไร กลมยางพาราขนาดกลางจะมตนทนปท 1-6 อยท 30,623.6 บาทตอไร ตงแตปท 7 เปนตนไปจะมการแปรผนตามราคายาง สวนในการวเคราะหสวนยางพาราขนาดเลกมความไหวตวตอผลการตอบแทนรอยละ 47.34 และในการวเคราะหสวนยางพาราขนาดกลางมความไหวตวตอ

ผลการตอบแทนรอยละ 95.5 ซงจะเหนไดวาสวนยางพาราสามารถรองรบความเสยงไดสง

กตตพงศ ค าคง (2553) ไดท าการศกษาปจจยทสมพนธกบความส าเรจ เรองการเลยงปลานลของเกษ ต รใน อ า เภ อส น ท ราย จ งห วด เช ย งให ม วตถประสงคเพอเปนการศกษาปจจยพนฐานทมความสมพนธกบความส าเรจในการเลยงปลานลของเกษตรกรในอ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม เพอศกษาปญหา อปสรรค และขอ เสนอแนะของเกษตรกรผเลยงปลานลในอ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม เครองมอทใชในการวจย แบบสอบถาม สรปผลของการวจย เกษตรกรมจ านวนสมาชกในครวเรอน 4-5 คน ประสบการณในการเลยงปลานลสวนใหญ รอยละ 63.9 มประสบการณในการเลยงป ล าน ล 5 -10 ป ป ร ะ ส บ ก ารณ ต า ส ด 1 ป ประสบการณสงสด 16 ป ประสบการณในการเลยงปลานลเฉลยคอ 6.82 ป เกษตรกรมจ านวนบอเลยงปลานลของเกษตรกรสวนใหญ รอยละ 55.5 มจ านวนบอเลยงปลานลต าจ านวน 1 บอ จ านวนบอเลยงปลานลสงสด 23 บอ จ านวนบอเลยงปลานลเฉลยคอ 1.78 บอ รายไดจากการเลยงปลานลสวนใหญ รอยละ 50.4 มรายไดนอยกวา 100,000 บาท รายไดรวมต าสด 6,000 บาท รายไดรวมเกษตรสงสด 1,000,000 บาท รายไดรวมเฉลย 146,002.5 บาท เกษตรกรสวนใหญ รอยละ 56.3 มตนทนในการเลยงปลานล ตนทนต าสด 11 ,700 บาท ตนทนสงสด 1,383,000 ตนทนเฉลย 165,747.77 บาท

รงศกด ไชยศร (2549) ท าการศกษาวจย เรองการวเคราะหตนทนการผลต -ผลตอบแทน และจดคมทน ของแผนกโรงงานผลตภณฑคอนกรตของการไฟฟ าสวนภมภาค จงหวดมหาสารคาม มจ ด ม งห ม าย เพ อ ว เค ร า ะ ห ต น ท น ก า ร ผ ล ต ผลตอบแทน จดคมทน ของแผนกโรงงานผลตภณฑคอนกรตของการ ไฟฟ าส วนภ ม ภ าค จ งห วดม ห า ส า รค าม โด ย เก บ ร วบ ร วม ข อ ม ล จ า กเอกสารรายงานตางๆ ทเกยวของกบการศกษาในชวง

ปงบประมาณ 2545 – 2447 ตลอดจนสมภาษณผทเกยวของในการผลตโดยตรงทงผบรหารและผปฏบต ผลการศกษาพบวา การวเคราะหตนทนการผลต ผลตอบแทนและจดทมทน สามารถน าไปเปนสารสนเทศดานตนทนการผลต ผลตอนแทนและจดคมทนของการไฟฟาสวนภมภาคเขตอนๆ และน าไปสการพฒนาระบบการผลตและการบรหารงานใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลตอไป

วธการวจย 1. การก าหนดความตองการของระบบ ท าการเกบรวบรวมขอมล โดยใชแบบสมภาษณ

แบบมโครงสราง สอบถามเจาของฟารม เกบขอมลการเลยงปลา การใหอาหารปลา และคาใชจายอนๆ ขอมลผลตอบแทนในการเลยงปลา รวบรวมขอมลและศกษาเกยวกบทฤษฎจดคมทนและทฤษฎผลตอบแทน เพอน าขอมลท ไดมารวบรวมและวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลา

จากน นน าขอมลมาว เคราะหปญหาและการศกษาระบบงานเดม พบวาเจาของฟารมยงท าฟารมปลา โดยไมมการวางแผนการควบคมการผลต โดยใชเปนการจดบนทกในสมดรายวนในกระดาษเทานน เชน บนทกคาใชจาย บนทกรายรบ มการผดพลาดในการจดบนทก ไมมการประเมนโครงการท าใหไดผลผลตสดทายไมคมการลงทน ไมมการเกบอาหารส ารองไว การสงซออาหารจะสงเมอของเหลอนอยหรอหมด บางครงไมเพยงพอตอความตองการของเจาของฟารม

หลงจากทไดท าการวเคราะหปญหาและทราบความตองการของผใชระบบแลวจงก าหนดการสรางระบบงานใหท างานตามความตองการของเจาของธรกจไดอยางมประสทธภาพ

1) เปนระบบงานทจดเกบขอมลบอปลา 2) เปนระบบงานทจดเกบขอมลอาหารปลา

3) เปนระบบงานทจดเกบขอมลการใหอาหารปลา

4) เปนระบบงานทจดเกบขอมลปลา 5) เปนระบบงานทจดเกบขอมลคาใชจาย 6) เปนระบบงานทใชค านวณจดคมทน 7) เปนระบบงานทใชค านวณระยะคนทน 8) เปนระบบงานทใชคนหาขอมลยอนหลงได ในดานผใชงานระบบสารสนเทศเพอการจดการ

ระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลา กรณศกษา : การเลยงปลาหมอ มานพฟารม อ.แมลาว จ.เชยงราย นนมผเกยวกบระบบงานดงน

1) ผใชงานระบบ เปนผดแลระบบและเปนผไดรบรายงานทงหมดจากระบบ

2) ตวแทนจ าหนาย เปนผทไดรบใบสงซอสนคาจากระบบ

2. การออกแบบระบบ ในดานผใชงานระบบสารสนเทศเพอการจดการ

ระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลา กรณศกษา : การเล ยงปลาหมอ มานพฟารม อ.แมลาว จ.เชยงราย นนมผเกยวกบระบบงานดงน

1) ผใชงานระบบ คอ ผทปอนขอมลทงหมดและไดรบรายงานทงหมด ในทนคอเจาของฟารม

2) ตวแทนจ าหนาย คอ ผท ไดรบใบส งซออาหารจากระบบ

3) ผดแลระบบ คอผทปอนขอมลผใชงานระบบ และไดรบรายงานการเขาใชงานระบบ โดยแสดงความสมพนธดงภาพท 2

0ระบบวเคราะหจดคมทน

และผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลา

ผใชงานระบบ

ใบสงซอสนคา

- รายงานขอมลบอปลา- รายงานขอมลปลา- รายงานขอมลอาหารปลา- รายงานขอมลตวแทนจ าหนาย- รายงานขอมลลกคา- รายงานการสงซอ รบเขาอาหาร- รายงานการใหอาหารปลา- รายงานการจ าหนายปลา- - จดคมทน- บนทกการขาย

- ขอมลบอปลา- ขอมลปลา- ขอมลอาหารปลา- ขอมลตวแทนจ าหนาย- ขอมลลกคา- ขอมลการสงซอ รบเขาอาหาร- ขอมลการใหอาหารปลา- ขอมลการจ าหนายปลา- ขอมลรายรบ รายจาย

ตวแทนจ าหนายขอมลผใชงานระบบ

ผดแลระบบรายงานการเขาใชงานระบบ

ภาพท 2 แผนผงบรบทของระบบ

การออกแบบฐานขอม ล โดยใชหลกการฐานขอมล เชงสมพนธ (Rational database) ในรป แบบแผนภาพ E-R (ER-Diagram) เ ชอม โย ง

ความสมพนธระหวางเอนตต (Entity) และแอทรบวต (Attribute) โดยใชคยหลก (Primary key) และคยนอก (Foreign key) แสดงดงรปท 3

TBLAccount

TBLFarmFeed

TBLExpensesType

TBLEmployees

TBLFishDetail

TBLFishOrder

TBLFeedDetail

TBLLogIn

TBLMiddleMan

TBLMiddleManOrder

TBLPothole

TBLSetUpSystem

TBLSupplier

TBLSupplierOrder

TBLSupplierOrderDetail

TBLBreakEvenPoint

TBLMiddleManOrderDetail

ExpCodePK

DateSaveDetailSaveDetailListFixedCostsVarsCosts

IDPK

PotholeIDFeedIDFeedAmountFeedDate

ExpIDPK

ExpNameExpType

EMPIDPK

EMPUserNameEMPPasswordEMPStatusEMPQuestionEMPAnswerEMPFullName

FishIDPK

PotholeIDFishNameFishSizeFishCostFishAmountFishDateAddFishFeedStartUnitPriceReetailFishStatus

FOIDPK

FIshIDFishNameFishCostFishQuantityFishNet

FK

FK

FeedIDPK

FeedNameFeedAmountFeedCostFeedPerOne

LogIDPK

UserNameWorkingInWorkingOutWorkingDateWorkingDetail

PK

MMNameMMAddressMMRegisterMMTelephone

SOCodePK

MMIDMMNameMMAddressMMOrderDateWorkingDateMMNetAllTotalMMOrderTypeIsPaidIsCalculate

MMID

PotholeIDPK

PotholeNamePotholeSizePotholeRentPotholeStatus

BeginDateEndDate PotholeIDPK

SuppNameSuppAddressSuppContactSuppTel

SuppIDPK

SuppNameInThaiSuppAddressEMPFullNameOrderDateReceiveDateNetTotalOrderFlagIsReceivedIsPaidIsCalculate

POIDPK

FeedIDFeedNameFeedCostFeedQuantityFeedNet

IDPK

DateToClosetFixedCostVariableCostTotalCostAllSaleBrPointSaleAmountSaleBrPointUnitVarProfit

SOCode PK

FishIDFishNameMMPriceMMQuantityMMNetMMOrderDate

has

has

has

has

has

has

sethashas

has

manage

has

has

PotholeIDPK

set

has

Orde

r sale

has

Orde

r buy

has

FKFK

FK1FK2

FK1

ภาพท 3 ฐานขอมลของระบบ

ในสวนของการพฒนาระบบใชโปรแกรม Microsoft Visual Basic ในการออกแบบโปรแกรม และโปรแกรม Microsoft Office Access ในการจดเกบฐานขอมล

3. การทดสอบระบบ ท าการทดสอบระบบหาความผดพลาด ความ

แมนย าของระบบโดยผพฒนาระบบ จากนนจงทดลองใชและประเมนความพงพอใจดานการใชงานระบบ โดยใชแบบสมภาษณกบผใชงานจ านวน 2 คน ประกอบดวยผใชงานระบบ และผดแลระบบ

4. เครองมอและวธการเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนใชแบบสมภาษณเปนเครองมอท

ใชในการเกบรวมรวมขอมลตางๆ จากผใชงานระบบ

เชน ขอมลความตองการของระบบ และขอมลดานการใชงานระบบ

ผลการวจย จากผลการศกษาทฤษฎแนวคดทเกยวของกบ

เรองวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทน ผวจยมความรความเขาใจวธการค านวณจดคมทนและผลตอบแทนเพมขนจากการใชขอมลจรงในการศกษาค านวณ และผวจยมทกษะในการวเคราะหความตองการของผใชงาน จนสามารถออกแบบและพฒนาระบบสารสนเทศทใชงานไดจรงสามารถวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนได

โดยขอมลทไดสามารถน าไปวเคราะหออกแบบระบบและพฒนาระบบ โดยระบบทพฒนาขนมสวนส าคญ 5 สวนดงน

ภาพท 4 หนาจอหลก

สวนท 1 การจดการขอมลหลก ในสวนของการจดการขอมลหลกจะประกอบไปดวยเมนขอมลบอปลา, ขอมลปลา, อาหารปลา, ตวแทนจ าหนาย และลกคา ดงรปท 5 ซงเมอผใชระบบกรอกขอมลทจ าเปนในแตละรายการขอมลเหลานนจะท าใหทราบ

ถงขอมลการเลยงปลาหมอ ระยะเวลาการเลยงปลาหมอ การใหอาหารปลาหมอ รวมถงขอมลเหลานนจะสามารถน าไปท าการวเคราะหหาระยะเวลาคนทนตอไป

ภาพท 5 เมนยอยในสวนของเมนหลก

เมอเรมท าการเลยงปลาตองก าหนดวนเรมเปด

บอเลยง วนทปดบอเลยงปลา แลวคลกเลอกบอปลาทตองการเปดเลยงปลา และก าหนดราคาขายปลาตามขนาดซงแบงได 3 ขนาด ขนาดใหญจะอยท

ระหวาง 4-6 ตวตอกโลกรม ขนาดกลางจะอยทระหวาง 7-10 ตวตอกโลกรม และขนาดเลกจะขนาดตงแต 11 ตวขนไปตอกโลกรม จากนนกดปมบนทกรายการ ดงภาพท 6

รปท 6 หนาจอตงคาระบบ

ขอมลปลาทตองการเลยงในแตละบอ หลงจากทท าการเปดบอเลยงเรยบรอยแลว ท าการระบพนธปลาทปลอย ขนาดตวปลาทปลอย ซงมตงแตขนาด 2 เซนตเมตร จนถงขนาด 2 นว ระบราคาลกปลาตอตว

ตามขนาดทน าเขามาเลยง และจ านวนปลาทปลอยทงหมดลงในบอ จะท าใหทราบถงตนทนรวมตอจ านวนปลาทงหมดทปลอยตอบอ ดงภาพท 7

ภาพท 7 หนาจอจดการขอมลปลา

สวนท 2 การจดการคลงอาหาร ในสวนขอการจดการคลงอาหาร ประกอบดวยเมนยอย คอตรวจสอบยอดคงเหลอ รายการสงซอ รบเขาอาหาร และการใหอาหารปลา ดงรปท 8 เมอผ ใชกรอกขอมลเขาไปในระบบจะท าใหทราบถงขอมลอาหาร

ปลา และยอดคงเหลออาหารปลาแตละประเภท ถายอดคงเหลอมนอยกวาหรอเทากบ 10 กก. ขอมลจะเปนสแดงผใชระบบกจะสามารถน าขอมลนนไปจดการซออาหารปลาเพอท าการเลยงปลาตอไป

ภาพท 8 เมนยอยในสวนการจดการคลงอาหาร

สวนท 3 การจดการรายรบ รายจาย ในสวนของการจดการดานรายรบ รายจาย ประกอบดวยเมนการจ าหนายปลา การบนทกรายรบ รายจายอน และสรปขอมลรายรบ รายจาย ดงภาพท 9 ซงเมอผใชระบบกรอกขอมลเขาไปในแตละเมนยอย ดงภาพ

ท 10 - 12 กจะท าใหผใชระบบทราบถงตนทนทแทจรงของการเลยงปลาในแตละรอบการเลยง และทราบถงรายไดทแทจรงในแตละรอบระยะเวลาการเลยง อกทงยงน าขอมลมาแสดงจดคมทนในการเลยงปลาในแตละรอบการเลยงได

ภาพท 9 เมนยอยในสวนของเมนการจดการรายรบ รายจาย

ภาพท 10 หนาจอบนทกขอมลการจ าหนายปลา

ภาพท 11 รายงานการจ าหนายปลา

ภาพท 12 หนาจอเพมรายจาย

สวนท 4 การวเคราะหจดคมทน ในสวนนจะ

เปนการน าขอมลทไดจากสวนท 1 สวนท 2 และสวนท 3 มาท าการสรปขอมลรายรบรายจายทงหมด แสดงตนทนคงท ตนทนผนแปร ยอดรวมจ าหนาย

จากนนระบบจะน าขอมลทไดมาท าการวเคราะหหาหนวยขายทคมทน และยอดขายทคมทน ดงภาพท 13

รปท 13 หนาจอแสดงผลการวเคราะหจดคมทน

สวนท 5 การวเคราะหผลตอบแทนการลงทน

ในสวนนจะเปนการน าขอมลทไดจากสวนท 1 และสวนท 3 ยกเวนเงนลงทนเรมแรกทผใชตองกรอกตนทนเรมแรก และจ านวนปลาทปลอยตอป จากนนระบบจะท าการวเคราะหหาน าหลกปลาทจะไดรบจากการเลยงปลาในรอบระยะเวลาการเลยงซง 1 ป

สามารถเลยงได 2 รอบ เมอท าการประมวลผลขอมลจะท าใหทราบถงระยะเวลาคนทนตอการลงทนเรมแรก ดงภาพท 14

ภาพท 14 หนาจอแสดงระยะเวลาคนทน

อภปรายผลการวจย 1. การวเคราะหขอมลดานการพฒนาระบบ ผลจากการพฒนาระบบวเคราะหจดคมทนและ

ผลตอบแทนในการเลยงปลา กรณศกษา การเลยงปลาหมอ มานพฟารม อ า เภอแม ลาว จ งหวดเชยงราย และจากการสมภาษณผใชงานระบบพบวาระบบสามารถแสดงผลการวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนเพอใหผใชระบบน าไปวางแผนการเลยงปลาหมอใหประสบความส าเรจตอไปน สอดคลองกบ บทความทางวชากรของ นภาภร ลขตวงศขจร[3] เรอง ก าไรสรางไดดวยจดคมทน กลาวไววา ในการวเคราะหจดคมทนผบรหารตองแยก

ขอมลตนทนตามพฤตกรรมวาตนทนประเภทใดเปนตนทนคงท ตนทนใดเปนตนทนผนแปร ซงผบรหารสามารถน าจดคมทนมาใชประโยชนในการวางแผนการผลตและการขายเพ อ ให ไดก าไรตามเปาหมายตอไปและยงสอดคลองกบ งานวจยของ รงศกด ไชยศร เรองการวเคราะหตนทนการผลต -ผลตอบแทน และจดคมทน ของแผนกโรงงานผลตภณฑคอนกรตของการไฟฟาสวนภมภาค จงหวดมหาสารคาม พบวา การวเคราะหตนทนการผลต ผลตอบแทนและจดทมทน สามารถน าไปเปนสารสนเทศดานตนทนการผลต ผลตอนแทนและจดคมทนของการไฟฟาสวนภมภาคเขตอนๆ และ

น าไปสการพฒนาระบบการผลตและการบรหารงานใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลตอไป

2. การวเคราะหความตองการ การวเคราะหขอมลความตองการโดยใชแบบ

สมภาษณผดแลระบบมความตองการระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลามรายละเอยดดงน

1) ตองการใหมการจดการขอมล จดเกบ แกไขขอมลบอปลา ขอมลปลา ขอมลอาหารปลา ขอมลการสงซออาหารปลา ขอมลการใหอาหารปลา และขอมลการจ าหนาย

2) ตองการใหระบบสามารถค านวณจดคมทนและผลตอบแทนในการเลยงปลา

3) ตองการใหมการออกแบบระบบ มการจดองคประกอบ ใชงานงาย ขนาดตวอกษรสามารถอานไดงาย และมความสวยงาม

4) ตองการใหมการแสดงผลออกมาในรปแบบรายงาน เชน รายงานบอปลา รายงานการใหอาหารปลา รายงานสรปคาใชจาย และรายงานจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลา

3. การวเคราะหขอมลดานการใชงานระบบ การวเคราะหขอมลดานการใชงานระบบโดยใช

แบบสอบสมภาษณ พบวา 3.1 การประเมนการใชงาน ผดแลระบบมความคดเหนเกยวกบระบบ

วเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลามดงน

1) ใชระบบชวยในการจดการขอมล จดเกบ แกไขขอมลการเลยงปลาหมอ อยในระดบทด โดยผใชงานระบบใหความเหนวา ระบบสามารถปรบปรงแกไขขอมลได โดยไมไดมปญหากบขอมลแตอยางใด

2) ใชระบบชวยในการส งซ ออาหารปลา ผใชงานระบบใหความเหนวา สามารถน ามาค านวณคาใชจาย และแสดงใบสงซอได ท าใหสะดวกและรวดเรว ไดขอมลทถกตอง

3) ใชระบบชวยในจ าหนายปลา ผใชงานระบบ ใหความเหนวา สามารถน ามาค านวณ และแสดง

บนทกการขายได ท าใหสะดวกและรวดเรว ไดขอมลทถกตอง

4) ใชระบบชวยในการค านวณหาจดคมทนและผลตอบแทน ผใชงานระบบใหความเหนวา มความครอบคลมและเหมาะสมในค านวณหาจดคมทนและผลตอบแทนในการเลยงปลาหมอ เพราะระบบสามารถน าคาใชจายจากตนทนในการเลยงปลา และรายรบจากการจ าหนายปลาทบนทกขอมลน ามาใชในการค านวณหาจดคมทนและผลตอบแทนในการเลยงปลาหมอในรอบการเลยงนนๆ ได

5) การออกแบบระบบ การจดองคประกอบ ขนาดตวอกษร ความสวยงาม ผใชผใชงานระบบใหความเหนวา ควรทจะมรายละเอยดมากขน

6) ความเรวในการประมวลผลของระบบ ผ ใชงานระบบมความพงพอใจความเรวในการประมวลผลและการท างานรวดทเรว

7) ความสะดวกในการใชงาน ผใชงานระบบพงพอใจในความสะดวกในการใชงาน สามารถน าขอมลทจดเกบมาค านวณหาจดคมทนและผลตอบแทนในการเลยงปลาไดทนท

8) ความปลอดภยในการรกษาขอมล ผใชงานระบบมความพงพอใจ เพราะมการก าหนดชอและรหสผานกอนเขาสระบบ9) การออกแบบรายงาน การจดวาต าแหนง ตวอกษร ผลลพธทแสดง ผใชงานระบบมความพงพอใจในความเหมาะสมต าแหนงการจดวางรายงาน รายงานสามารถเขาใจไดงาย และสามารถน ารายงานรายรบ รายจายและจดคมทนมาวเคราะหในการเลยงปลาในรอบการเลยงครงตอไป มความครบถวนถกตอง

สรป ผลการประเมนเกยวกบการใชงานระบบของ

ผดแลระบบ พบวามความพงพอใจในภาพรวมตอการใชงานระบบวเคราะหจดคมทนและผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลาในการใชระบบชวยในการค านวณหาจดคมทนและผลตอบแทน การออกแบบระบบ การจดองคประกอบ ขนาดตวอกษร ความสวยงาม ความเรวในการประมวลผลของระบบ ความ

ปลอดภยในการรกษาขอมล และการออกแบบรายงาน การจดวางต าแหนง ตวอกษร ผลลพธทแสดง

สวนในการบนทกขอมล วเคราะหและแสดงผล พบวามความรวดเรว สามารถชวยในการค านวณหาจดคมทนและผลตอบแทน และมความปลอดภยในการรกษาขอมลของระบบ ทงนอาจเนองจากผวจยไดใชเวลาในการศกษา รวบรวมและวเคราะหความตองการของผใชงานระบบ กอนทจะท าการออกแบบระบบ

ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป ควรพฒนาใหระบบวเคราะหจดคมทนและ

ผลตอบแทนการลงทนในการเลยงปลาสามารถแสดงผลออกมาในรปแบบกราฟได ซงหากท าไดกจะชวยในเรองการตดสนใจในการลงทน และเหนรายละเอยดชดเจนยงขน

กตตกรรมประกาศ ผวจยขอขอบคณมานพฟารม อ.แมลาว จ.

เชยงราย ท ใหความอน เคราะห ในการใหขอมลเกยวกบการด าเนนงานวจยและใหความรวมมอในการทดลองใชระบบ


กลนดา ยศยล. (2553). การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนในการเลยงมาขของฟารมชางรงจงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระบญชมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ชานน ชชเกษมรตน. (2556). การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนการท าสวนยางพาราในจงหวดชมพร. การคนควาอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ฐานนดร ปรดากญญารตน. (2551). จดคมทนและระยะเวลาคนทน. สบคนจาก http://www2.feu. ac.th/acad/ac/articles_detail.php?id=112.

ธญลกษณ มารจวฒน. (2553). การเปรยบเทยบตนทนและผลตอบแทนของการเลยงไกเนอแบบวธการประกนราคาและวธรบจางเลยงในโรงเรอนแบบปดของเกษตรกรจงหวดล าปาง การคนควาอสระบญชมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

นภาภร ลขตวงศขจร. (2551). ก าไรสรางไดดวยจดคมทน. วารสารศนยบรการวชาการ มข. ปท 16 (1) : 26-29.

รตนาวด ยศยาค า. (2556). การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนการปลกขาวโพดเลยงสตว อ าเภอแมรม จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

รงศกด ไชยศร. (2549). การวเคราะหตนทน-ผลตอบแทน และจดคมทน ของแผนกโรงงานผลตภณฑคอนกรตของการไฟฟาสวนภมภาค จงหวดมหาสารคาม. การคนควาอสระบญชมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดนครราชสมา. (2557). การเพาะเลยงปลาหมอไทย. สบคนจากwww.fisheries.go.th/ifkorat/index.php?option=com_content&view=article&id=24:2009-09-09-08-14-48&catid =1:2009-08-04-06-15-39&Itemid=51.

สาวตร แสงเกด. (2553). การวเคราะหตนทนและผลตอบแทนการปลกผกปลอดสารพษของกลมเกษตรกร อ.สารภ จงเชยงใหม. การคนควาอสระบญชมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ผลของการใชเมลดกระถนปนปรมาณสงในสตรอาหารตอสมรรถภาพการผลต และตนทนคาอาหารของนกกระทาญปน

Effects of High Levels of Leucaena Seed Meal in Ration Affecting on the Production Performance and Feed Cost of Japanese Quail

นรนดร กองเงน1*, ชากรณ ขนแกว2, ชนะกจ ฟนเบา3, มลลกา รตนะพนธ4 และ ศราวฒ ทพนธ5 Nirundorn Kongngoen1*, Chakorn Kunkaew2, Chanakit Fhunbao3, Mullika Rattanaphan4

and Salavut Thiphan5

1,2,3,4,5 มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ล าปาง 1,2,3,4,5 Rajamangala University of Technology Lanna Lampang

* Corresponding author e-mail: [email protected]

บทคดยอ

งานวจยนเพอศกษาการใชเมลดกระถนปนปรมาณสงในสตรอาหารขนเลยงนกกระทาญป น ใชแผนการทดลองแบบสม

สมบรณ (CRD) โดยสมนกกระทาญปนอาย 7 วนจ านวน 180 ตวออกเปน 4 กลมๆละ 45 ตว แตละกลมม 15 กรง(ซ า) มนกอยกรงละ

3 ตว(ซ าละ3 ตว) นกแตละกลมไดรบอาหารทแตกตางกน 4 สตรคอ สตรอาหารท 1 ไมมการเสรมเมลดกระถนปน(สตรควบคม) สวน

สตรอาหารท 2 , 3 และ 4 มการเสรมเมลดกระถนปนในปรมาณรอยละ 10, 20 และ30 ตามล าดบ ใหนกคนเคยกบอาหารทดลองกอน

7 วน ( preliminary) จนนกอายได 15 วนจงเรมเกบขอมล ระยะเวลาเกบขอมลนาน 24 วน(อายเมอสนสดการทดลอง 38 วน)

พบวานกกระทาญปนกลมท 1 มน าหนกตวเพมขนเฉลย, อตราการเจรญเตบโต (ADG), ปรมาณการกนไดของอาหารเฉลยตอวน และ

อตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว (FCR) ดทสดสวนกลมท 4 ไดคาทไมดมากทสด คาเฉลยของทกคาทท าการศกษาในแตละกลม

เมอวเคราะหความแปรปรวนแลวทกกลมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยทนกกลมท 1, 2, 3 และ 4 ม

น าหนกเพมเฉลยเทากบ 87.64, 57.04, 42.04 และ 26.06 กรมตอตวตอวนตามล าดบ มปรมาณการกนอาหารเฉลยเทากบ 18.09,

14.69, 11.43 และ 10.85 กรมตอตวตอวนตามล าดบ มอตราการเจรญเตบโตเทากบ 3.74, 2.37, 1.75 และ 1.08 กรมตอตวตอวน

ตามล าดบ มอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวเทากบ 4.91, 6.34, 6.88 และ 10.82 ตามล าดบ ในดานตนทนคาอาหารในการ

เพมน าหนกตว 1 กโลกรม พบวาทกกลมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P < 0.05) โดยทนกกลมท 1 มตนทนต าทสด

สวนกลมท 4 มตนทนสงทสด ( 90 เทยบกบ 140 บาทตอน าหนกตวเพม 1 กโลกรม) ( P < 0.05) ดงนนการเสรมเมลดกระถนปนใน

ปรมาณทสงตงแตรอยละ 10 ขนไปในสตรอาหารเลยงนกกระทาญปนในการทดลองน ไมเกดผลดตอทงสมรรถภาพการผลตและการลด

ตนทนการผลต

ค าส าคญ: เมลดกระถนปน , นกกระทาญปน

mailto:*[email protected]

Abstract The objective of this research was investigated the high levels of leucaena seed meal in concentrates

for the Japanese quail. The completely randomized design (CRD) was used for the experimental design by sampling the seven days age of 180 birds and separated into 4 groups. Each group had 15 cages (replications) with 3 birds in each cage. Each group of birds got the 4 different concentrates formulation. First formula was no added with leucaena seed meal as control. The second, the third and the forth formula were added with leucaena seed meal for the percentage of 10 20 and 30, respectively. The preliminary feeding for 7 days was used in order to let the birds were familiar with their experimental food and the data was collected when the birds were 15 days of age. The period for collecting data was 24 days. The result found that the first group of birds had increasing average weight, average daily gain (ADG), feed intake and feed conversion ratio (FCR) which was the best condition for bird feeding whereas the forth group was the worst condition. The every average value in each group for this study, The ANOVA was investigated and every group had the statistical significant difference (P<0.05).The first, the second, the third and the forth group of birds had the increasing average weight equal to 87.64, 57.04, 42.04 and 26.06 g/bird/day, respectively. Feed Intake was 18.09, 14.69, 11.43 and 10.85 g/bird/day, respectively. ADG was 3.74, 2.37, 1.75 and 1.08 g/bird/day, respectively. FCR was 4.91, 6.34, 6.88 and 10.82 respectively. The feed cost /kg gain resulted that the first group of birds had the lowest cost whereas the forth group had the highest cost ( 90 baht comparison with 140 baht per 1 kg gain) (P<0.05). The result indicated that adding more than the percentage of 10 leucaena seed meal in feed for the Japanese quails was not suitable for the production performance and lower cost.

Keywords: Leucaena seed meal , Japanese quails

บทน า ปจจบนเกษตรกรทมอาชพการเลยงสตวมมาก

อยางแพรหลายทวทกภาคในประเทศไทย ปจจยดานอาหารเลยงสตวจะเปนตนทนส าคญประมาณรอยละ 60 -70 ของตนทนการเลยงสตวทงหมด (บญเสรมและบญลอม, 2542) นอกเหนอจากตนทนคาพนธสตว คาการจดการฟารมและคาวคซนยาปองกนรกษาโรค นบวนอาหารขนหรออาหารส าเรจจากบรษททใชเลยงสตวทกชนดมราคาสงเพมขนๆ มผลกระทบท าใหตนทนการเลยงสตวสงขนตามไปดวย นนกคอเกษตรกรผเลยงจะไดก าไรนอยลงๆ ดงนนจงเหนสมควรทจะเสาะหาแหลงวตถดบอาหารสตวหรอผลพลอยไดจากการเกษตรอน มาทดแทนหรอลดการใชวตถดบแหลงโปรตนสงในสตรอาหาร เชน กากถวเหลอง กากถวลสง ปลาปน เปนตนทมราคาแพงมาก เมลดกระถนแกสามารถพบเหนและหาไดงายทวไปตามธรรมชาต มคณคาทางโภชนะตางๆอย

สงพอประมาณและทส าคญเปนวตถดบอาหารสตวทไดมาฟรๆไมตองเสยเงนซอ แตถกปลอยทงอยางไรคาไม ถ กน าไป ใชประโยชน ส วน ใหญ จะเห นแตความส าคญของใบกระถนมาใชในสตรอาหารสตวมากกวา ถาเอาเมลดกระถนแกมาปนแลวผสมในสตรอาหารสตว จะเปนการชวยลดปรมาณการใชวตถดบอาหารโปรตนสงราคาแพงเชน กากถวเหลอง กากถวลสง ปลาปนลดลงไดอยางมาก เปนการชวยลดตนทนคาอาหารไดอยางมากนนกคอตนทนในการผลตสตวลดลงไดอยางมากดวย ดงนนจงเหนสมควรทจะน าเมลดกระถนแกมาวเคราะหศกษาหาคณคาทางโภชนะ และศกษาถงระดบการใชในปรมาณสงในสตรอาหารเลยงสตว วามผลตอสมรรถภาพการผลตหรอไมเพยงไร และสามารถลดตนทนคาอาหารสตวลงไดจรงหรอไม โดยเปรยบเทยบกบสตวกลมทไมไดใชเมลดกระถนปนในสตรอาหารขน เนองจากนกระทาญปนมขนาดตวเลกกนอาหารนอยใชพนทไม

มากเลยงนกกระทาญปนไดเปนจ านวนมาก ใชเงนลงทนนอย มความตานทานโรคไดดกวาไก นกกระทาญปนเลยงเพยงอายประมาณ 35วนกจ าหนายเปนนกกระทาเนอได และสามารถออกไขไดไวเมออายป ระมาณ 42-45วน ให ไข ได น าน11 เด อน สามารถคนทนไดเรวกวาการเลยงสตวชนดอนๆมาก (ศรพนธ, 2543) การทดลองใชเมลดกระถนปนปรมาณสงในสตรอาหารขนนจงเลอกท าการทดลองในนกกระทาญปนเพอทจะไดทราบผลการทดลองไดรวดเรว ประหยดทงงบการทดลองและพนทการเลยงกวาสตวอน

วตถประสงค 1. เพ อศกษาคณคาทางโภชนะของเมลด

กระถนปน 2. เพ อศกษาการเพ มขนของน าหน กต ว

ปรมาณการกนไดของอาหารและสมรรถภาพการผลต คอ อตราการเจรญเตบโต (Average Daily Gain ; ADG) และประสทธภาพในการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว (Feed Conversion Ratio ; FCR) ของนกกระทาญปนทชวงอาย15-38วน โดยมการใชเม ล ด ก ระถ น ป น ใน ป ร ม าณ 10, 20 แ ล ะ 30 เปอรเซนตในสตรอาหารขน เปรยบเทยบกบสตรอาหารควบคม

3. ศกษาตนทนคาอาหารของนกกระทาญปน เมอมการเสรมเมลดกระถนปนในสตรอาหารในปรมาณ 10 , 20 และ 30 เปอรเซนต เปรยบเทยบกบสตรอาหารควบคม

แนวคด ทฤษฏทเกยวของ กระถนมสารพษชนดหน งท ชอวาม โมซน

(Mimosine) เปนสารพษพวกกรดอะมโนทอยเปนอสระ สงเคราะหไดจากกรดอะมโนไลซน มโมซนมชอทางเคมคอ β-N-(3 hydroxy-4-pyridine)-α-amino propionic acid และม ส ต รท างเค ม ค อ C2H10O4N2 สล ายต ว ได 3,4-dihydroxypyridine หรอ DHP กบเซรนหรอกรดไพรวค และแอมโมเนยมโมซนจะถกสลายไดดวยกรดเกลอเจอจาง พบในใบออนและเมลดของกระถน โดยจะพบในใบออนมากกวาใบแก ความเปนพษของมโมซนจะมผลทงสตวกระเพาะเดยวเชน ไก สกร มา กระตาย และสตวเคยวเออง เชน โค กระบอ ส าหรบสตวเคยวเอองภายในกระเพาะรเมนมแบคท เรยทสามารถเปลยนมโมซนใหเปน DHP ซงเมอถกดดซมเขาสกระแสโลหตจะมผลตอตอมไทรอยด ท าใหการผลตฮอรโมนไทรอกซนลดลง เปนผลใหตอมไทรอยดขย ายต ว ก อ ให เก ด โรค คอห อยพ อก ใน ท ส ด นอกจากนมโมซนมผลท าใหประสทธภาพการยอยเยอใยของแบคทเรยในกระเพาะรเมนของสตวเคยวเอองลดลง (กฤษณาและศศพร, 2538)

Devendra and Moleroy (1982) รายงานวา แพะบางตวเกดอาการขนรวงเมอไดรบกระถนเสรมหญาสดในระดบสงรอยละ75 ของวตถแหงนอกจากนยงสงเกตพบวาแพะสายพนธซาเนน (saanen) หลงหยานมทไดรบใบกระถนสดในระดบสงบางตวมอาการขนรวง ซงสงเกตเหนไดชด ตามแนวสนหลงและสขางแตอาการจะหายไปเมอหยดใหกระถน และเมอใหกระถนในระยะตอมาปรากฏวาสตวไมแสดงอาการทงนอาจจะเนองจากจลนทรยสามารถปรบตวได กองอาหารสตว(2541)ไดรายงานเปรยบเทยบคณคาของใบและเมลดกระถนแสดงในตารางท1

ตารางท 1 คณคาทางโภชนะของใบและเมลดกระถน โภชนะทพบ (รอยละ) เมลด ใบปน ใบปน (รวมกงและกาน)

วตถแหง ( DM ) 89.7 90.09 91.17 โปรตน ( CP ) 30.99 25.91 15.17 ไขมน ( EE ) 7.87 6.51 1.56 เยอใย ( CF ) 11.43 10.52 31.57 เถา ( Ash ) 4.5 11.09 13.73 แปงและน าตาล ( NFE ) 45.21 44.63 38.7 แคลเซยม ( Ca ) 0.43 2.29 1.17 ฟอสฟอรส ( P ) 0.97 0.19 0.15 โภชนะทยอยไดทงหมด ( TDN ) 80.34 76.05 45.28

ทมา: ดดแปลงจากกองอาหารสตว (2541)

จากตารางท1 พบวาเมลดกระถนมคณคาทาง

อาหารคอนขางสงโดยเฉพาะโปรตน (CP) ไขมน (EE) แป งและน าต าล (NFE) แค ล เซ ย ม (Ca) แล ะฟอสฟอรส (P) มปรมาณสงกวาใบกระถนปน จงเหนวานาจะน าเมลดกระถนมาทดลองเปนอาหารสตวเพอทวาจะชวยลดตนทนคาอาหารลงไดบาง คณคาทางโภชนะของเมลดกระถนแกในตารางท1มคาใกลเคยงกบรายงานของพรพมลและคณะ (2557) ทรายงานวาเมลดกระถนแกมคณคาทางโภชนะทประกอบดวยวตถแหง (DM) โปรตน (CP) ไขมน (EE) เยอใย (CF) เถา (Ash) และแปงและน าตาล (NFE) เทากบรอยละ 81.31, 30.09, 4.43, 14.12, 3.89, และ 47.47 ตามล าดบ

การเลยงนกกระทา นกกระทา (Quail) ม เลยงอยท วไปในทวป

เอเชย อเมรกา และยโรป แตไมปรากฏหลกฐานแนชดวา ประเทศใดเรมเลยงนกกระทาเปนแหงแรก แตส าหรบในแถบเอเชยแลว ประเทศญปนเปนประเทศแรกทน านกกระทามาเลยง คอ นกกระทาญปน (Japanese Quail ; Coturnix japonica) ซ ง ในระยะแรกของการเลยงนกกระทา กเพอไวฟงเสยงรองเหมอนการเลยงนกเขาใน บานเรา ตอมาได ไดมการปรบปรงและพฒนาพนธจนไดนกกระทาทใหไขดก ส าหรบประเทศไทยเรามนกกระทาพนธพนเมอง

อยไมนอยกวา 12 ชนด แตใหไขและเนอนอยกวานกกระทาญปน จงไดมการน านกกระทาจากญปนมาเลยงกนอยางแพรหลาย ถงแมจะไมกวางขวางมากมายเทากบการเลยงไก หรอเปดกตาม แตการเลยงนกกระทากเปนอาชพหลกของเกษตรกรไดด เพราะระยะเวลาในการเลยงสน ในผลตอบแทนไดเรวกวาสตวชนดอนๆ และใชเงนลงทนนอย

ลกษณะทส าคญทางเศรษฐกจของนกกระทา 1. ประสทธภาพในการผลตคอนขางสง เพราะ

นกกระทาสามารถใหไขไดรอยละ 7-8 ของน าหนกตว อตราการใหไขเฉลย รอยละ 70 ของฝง

2. ใหผลตอบแทนเรว เพราะนกกระทา เรมใหไขเมออาย 42-45 วน วน ระยะเวลาในการใหผลผลตไขนานประมาณ 11 เดอน

3. ใชพนทในการเลยงนอย พนทประมาณ 3 ตารางเมตร สามารถเลยงนกกระทาไดกวา 500 ตว จงใชเงนในการลงทนไมมากนก

4. วธการเลยงดนกกระทา งาย โตเรว สามารถท าการผลตใหเปนอตสาหกรรมขนาดใหญได

5. เนอนกกระทาสามารถน าปรงอาหารไดหลากหลายชนด และเนอมคณภาพด

การเลยงดลกนกตงแตแรกเกด จนถง 15 วน เมอลกนกกระทาฟกออกจากไขหมดแลว

สงเกตดเมอเหนวาขนแหงดแลว จงคอยน าออกมา

จากตเกด น ามาเลยงในกรงกกลกนกกระทา พนกรงค วรป รอ งด วย ก ระส อบ ไม ค วร ใช ก ระด าษหนงสอพมพ หรอกระดาษถงอาหารปรองเพราะจะท าใหลกนกลนเกดขาถางหรอขาพการได โดยเฉลยแลวน าหนกตงลกนกกระทาเมออาย 1 วนจะหนก ประมาณ 6.75 - 7.0 กรมน าลกนกกระทามาเลยงในกรงกก เพอใหความอบอนจะใชหลอดไฟฟาขนาด 60 วตตแขวนไวในกรงกก ใหสงจากพนประมาณ 30 ซม. แตถาสงเกตวาลกนกกระทาหนาวควรจะเปลยนหลอดไฟเปนขนาด 100 วตต หากใชตะเกยงกตงไวบนพนกรง ปกตแลวจะกกลกนกกระทาเพยงแค 1 - 2 สปดาหเทานน แตทงนใหสงเกตทตวลกนกกระทาและอณหภมภายนอกดวยการใหอาหาร จะใชอาหารส าเรจรปเลยงลกนกกระทา หรอจะผสมอาหารเองกได โดยใหมโปรตนประมาณรอยละ 24 -28 หรอจะใชอาหารไกงวงกไดการใหน า ใชน าสะอาดใสในทใหน า และใสกรวดเลกๆ ลงในจานน าดวย ในระยะ 3 - 7 วนแรกควรละลายพวกปฏชวนะผสมน าใหลกนกกระทากน จะชวยใหเจรญเตบโตเรวขนและแขงแรง ทงน าและอาหารจะตองมใหนกกระทากนตลอดเวลา เมอลกนกกระทาอายได 1 สปดาห ควรเปลยนเอากระสอบทปรองพนกรงแลว เอากระสอบใหมปรอง หรอจะใชกระดาษหนงสอพมพหรอกระดาษถงอาหารปรองพนแทนกได เมอลกนกกระทาอายได 10 วน หรอ15 วน ควรยายไปกรงนกกระทารนเพอไมใหแนนเกนไปหากอากาศไมหนาวเยน ควรกกใหไฟเฉพาะเวลากลางคนเทานนและเมอถงอาย 30 -35 วน จงยายเขากรงนกไขตอไป ตามปกตนกจะมขนงอกเตมตวเมออาย 3 - 4 สปดาห และจะเปนหนมสาวเมออาย 6 สปดาห

การเลยงนกกระทารนตงแตอาย 15-35 วน การใหอาหารนกกระทา ใชอาหารลกนก

กระทาตามเดม แตอยาใสอาหารจนเตมราง ใสเพยงครงรางเทานน และควรใชลวดตาขายสเหลยมวางวางบนรางอาหารเปนการปองกนมใหนกกระทาคย เขยอาหารหลนออกมานอกราง การใหน า ปฏบต

เชนเดยวกบการใหน าลกนกกระทา ผดกนแตเพยงวาไมตองใสกอนกรวดเลกๆ ลงไปในจานน าอกตอไปแลวเมอลกนกกระทาอายได 3 สปดาห หรอจะรอจนกวาลกนกกระทาอายได 1 เดอนกไดจะตองท าการคดเพศ แยกลกนกกระทาตวผและตวเมยเลยงพวกละกรง ส าหรบตวผหากประสงคจะเลยงไวท าพนธกคดเลอกเอาตวผทมลกษณะดไวเทานน พวกทเหลอกน าไปเลยงไวท าพนธกคดเลอกเอาตวผทมลกษณะดไวเทานน พวกทเหลอกน าไปเลยงขนขายเปนนกกระทาเน อตอไป สวนนกกระทาตวเมยหลงจากคดเลอกเฉพาะตวทมลกษณะดแลวควรจะท าการตดปากนกกระทา เสยกอนทจะน าไปเลยงในกรงตอไป โดยใสนกกระทาจ านวน 50 - 75 ตวตอกรง ตามปกตแลว เมอลกนกกระทาอาย 2 เดอน จะม น าหนก 60 - 65 กรม

การเลยงนกกระทาไข อาย 35 วนขนไป เมอนกกระทาอาย 35 วนแลว ควรเปลยน

อาหารโดยใหอาหารทมโปรตน ประมาณรอยละ 24 เพอนกกระทาจะไดเจรญเตบโตเตมทมขนเปนมนเตมต ว ให นกกระทาได ก น อาห ารและน าส ะอาดตลอดเวลา ตามความตองการ การใหอาหาร ควรใสอาหารเพยงครงราง จะชวยลดการสญเสยอาหาร เนองจากถกคยเขยหลนได หากนกกระทาไดกนอาหารทจ านวนโปรตนต ากวารอยละ 24 นกกระทาจะจกกนมากจะเหนขนบนหลงนกเหลอประปราย โดยทว ๆไปแลว หากนกกระทาไดกนอาหารทมจ านวนโปรตนต ากวา รอยละ 24 นกกระทาจะเรมใหไขเมออายประมาณ 42 - 45 วน และเมอเรมใหไขฟองแรกนกกระทาจะมน าหนกตวประมาณ 120 - 140 กรม สวนน าหนกฟองไข จะหนกประมาณ ฟองละ 9.6 - 10.4 กรม นกกระทาจะไขดกทสดระหวางอาย 60-150 วน นกกระทาบางตว ใหไขดกถง 300 กวาฟองตอป การเปลยนอาหารส าหรบนกกระทาระยะใหไข ไมควรเปลยนกะทน เพราะจะท าใหกระทบกระเทอนตอการใหไข พงระมดระวงอยาใหมลมโกรกมากเกนไป ควรใหแสงสวางในเวลากลางคน

โดยมแสงสวาง ประมาณ 1 - 5 แรงเทยน ตอตารางฟต และความยาวของชวงแสงไมนอยกวา 14 ช.ม./วน โดยแสงจะตองกระจายทวไป อยางสม าเสมอ อยาใหมเงามดบงทบรางน ารางอาหาร (ศรพนธ, 2543)

วธการวจย

1. แผนการทดลอง ใชนกกระทาญปนจ านวน 180 ตว ซอจาก

ฟารมเกษตรในอ าเภอสนทราย จงหวดเชยงใหม เมออาย 2วนใหกนอาหารสตรไกเลกทมโปรตนรอยละ24 เมอนกอายได 7 วนสมนกใหกบทรทเมนต (อาหารทแตกตางกน 4 กลมทมโปรตนรอยละ 24)ทรทเมนตละ 45 ตว ใหอยในกรง กรงละ 3 ตว(ผลของคาเฉลยทง 3 ตว ในแตละกรงจดเปนหนงหนวยการทดลอง) ใหนกคนกบอาหารทดลองเปนเวลานาน 7 วน จงเรมเกบขอมลการทดลอง (อายนกได 15 วน) ทดลองนาน 24 วน จนอายนกได 38 วนจงสนสดการทดลองและจ าหนายเปนนกกระทาเนอตอไป

2. แนวทางการด าเนนงาน 2.1 ศกษาหาคณคาทางโภชนะของเมลดกระ

ถนปนแหง ด าเนนการเกบเมลดกระถนจากฝกทแกเตมทแลว เกบจากตนทอยทวไปในมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ล าปาง ไดเมลดกระถนสน าตาลเขมจ านวน80กโลกรมน าไปปนดวยเครองบดผานตะแกรงทรขนาด 3 มลลเมตร และน าตวอยางเมลดกระถนปนบางสวนไปท าการวเคราะหหาคณคาโภชนะโดยวเคราะหปรมาณวตถแหง(dry matter ; DM ) โปรตน (crude protein : CP) ไขมน (ether extract ; EE) เยอใย(crude fiber ; CF) เถา(ash ) และ คาร โบ ไฮ เด รต ท ย อย งาย(nitrogen free extract ; NFE) ตามวธการ proximate analysis (AOAC,1970 อางโดยบญลอมและบญเสรม, 2555 )

2.2 ท าการวเคราะหหาคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว คอ ขาวโพดปน กากถวเหลอง และร าละเอยดทซอมาจากรานขายอาหารสตว ตาม

วธการ proximate analysis (บญลอมและบญเสรม, 2555 )

2.3 ท าการทดลองน าเมลดกระถนปนไปใชเปนสวนผสมในสตรอาหารปรมาณสงเลยงนกกระทาญปนโดยแบงอาหารทดลอง(ทรทเมนต)ออกเปน 4 สตรทแตกตางกนเลยงนกกระทาญปนจ านวน 180 ตว ดงน

สตรอาหารท 1.เปนสตรอาหารควบคมไมมการใชเมลดกระถนปน เลยงนกกระทาญปนจ านวน 45 ตว

สตรอาหารท 2.มการใชเมลดกระถนปนในปรมาณ 10 เปอรเซนต ในสตรอาหารเลยงนกกระทาญปนจ านวน 45 ตว



โดยทสตรอาหารทง 4 สตรมปรมาณโปรตน พลงงาน Ca และ P ใกลเคยงกนตามค าแนะน าของ NRC(1994) ส าห รบ ส ต ว ป ก (National Rerareh coulacil for poultry ;1994) ใหอาหารวนละ1มอทกเชาตวละ20กรม จดปรมาณอาหารทใหและเหลอในแตละวน มน าในรางใหกนตลอดเวลา ท าการทดลองเลยงนกกระทาญปนนาน 24 วน เกบขอมลดงตอไปนคอ น าหนกเรมตนทดลอง น าหนกสนสดทดลอง ปรมาณการกนอาหารในแตละวน น าขอมลทไดมาค านวณหาสมรรถภาพการผลตของสตวโดยเฉพาะคาอตราการเจรญเตบโตประสทธภาพการใชอาหาร(FCR) และ ตนทนคาอาหารในการเพมน าหนกตว 1 กโลกรม วเคราะหความแปรปรวน และหาความแตกตางแตละกลมตามวธการวเคราะหขอมลทางสถตตามขอท 3 ตอไป

3. การวเคราะหขอมลทางสถตใชแผนการท ด ล อ ง แ บ บ ส ม ส ม บ ร ณ ( Completely

Randomized Design;CRD) ว เค ร า ะ ห ผ ล ก า รทดลองโดยAnalysis of Variance (ANOVA) ดวยโปรแกรม Excel (วรษา, 2558) และวเคราะหความแต กต า งโดย Duncan’s New Multiple Range Test (DNMRT) (สรพล, 2537)

4.สถานทท าการทดลอง ในการทดลองครงนเลยงนกกระทาญปนใน

โรงเรอนเลยงไกแผนกสตวปก และวเคราะหคณคาทางโภชนะของอาหารสตวทหองปฏบตหารวเคราะหอาหารสตว สาขาวชาสตวศาสตร คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ล าปาง

ผลการวจย คณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว ผลการวเคราะหองคประกอบทางโภชนะของ

เมลดกระถนแกปนและวตถดบอาหารสตวทใชผสมเปนอาหารขนโดยวธ Proximate analysis จากหองปฏบตการวเคราะหอาหารสตวพบวาเมลดกระถนปนและวตถดบอาหารสตวมคณคาทางโภชนะดงแสดงในตารางท 2

ตารางท 2 ผลการวเคราะหคณคาทางโภชนาของวตถดบอาหารสตวชนดตางๆทใชในการทดลองเลยงนกกระทาญปน

รายการ ขาวโพดปน ร าละเอยด กากถวเหลอง เมลดกระถนปน วตถแหง (%DM) 88.23 88.69 88.73 92.66 โปรตน (%CP) 7.9 13.25 46.33 30.18 เยอใย (%CP) 2.35 7.19 4.19 12.46 ไขมน (%EE) 4.22 19.03 2.85 6.08 เถา (%Ash) 1.3 9.58 6.42 3.99 แปงและน าตาล (%NFE) 72.46 39.64 28.94 39.95 แคลเซยม (%Ca) 0.11 0.19 0.50 0.63 ฟอสฟอรส (%P) 0.17 1.57 0.52 0.26 พลงงาน (Cal/g) 3,971 4,559 4,179 4,322

หมายเหต: เปอรเซนต NFE = %DM-%Ash-%CP-%EE-%CF

จากผลการวเคราะหคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารทงหมดสามารถน ามาประกอบเปน

สตรอาหาร(ทรตเมนต) ทง 4 สตรส าหรบเลยงนกกระทาญปนตามตารางท 3

ตารางท 3 สวนประกอบของวตถดบอาหารสตวในสตรอาหารทงสสตรส าหรบเลยงนกกระทาญปนระยะอาย 15-38 วน

รายการ

สตรอาหารท1 (0%เมลดกระถน

ปน)

สตรอาหารท 2 (10%เมลดกระถน

ปน)

สตรอาหารท 3 (20%เมลดกระถน

ปน)

สตรอาหารท 4 (30%เมลดกระถนปน)

ขาวโพดปน 43 38.17 33.38 28.54 กากถวเหลอง 41.3 35.6 29.87 24.12 ร าละเอยด 12 12 12 12 เมลดกระถนปน 0 10 20 30 ไดแคลเซยมฟอสเฟต 0.64 0.58 0.55 0.44 เปลอกหอยปน 1.56 1.47 1.35 1.32 พรมกซ 0.5 0.5 0.5 0.5 ไขมน 0.7 1.98 2.05 2.75 เกลอแกง 0.3 0.3 0.3 0.3 รวม 100 100 100 100 โปรตน (%)* 24.00 24.00 24.01 24.00 พลงงาน(kcal/kg)* 2900.30 2900.03 2899.96 2900.24 แคลเซยม(%Ca)* 0.86 0.862 0.861 0.864 ฟอสฟอรส(%P)* 0.3 0.296 0.301 0.296

หมายเหต:*ตามค าแนะน าของ NRC(1994)

ผลการทดลองใชเมลดกระถนปนเลยงนกกระทาญปน

จากการทดลองใชเมลดกระถนปนปรมาณรอยละ 0, 10, 20 และ 30ในสตรอาหารเลยงนกกระทาญปนตามตารางท 3 เลยงนกเปนเวลานาน 24 วน

ไดผลการทดลองคอ การเปลยนแปลงน าหนกตว , อตราการเจรญเตบโต ,ปรมาณการกนได และอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวของนกกระทาญปนทง 4 กลม ปรากฏตามตารางท 4

ตารางท 4 การเปลยนแปลงน าหนกตว,อตราการเจรญเตบโต,ปรมาณการกนได และอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตวของนกกระทาญปนทง 4 กลม

รายการ

กลมท 1 (0%เมลดกระถน)

กลมท 2 (10%เมลดกระถน)

กลมท3 (20%เมลดกระถน)

กลมท4 (30% เมลด

กระถน) น าหนกเรมตน(กรม/ตว) 48.88 49.11 43.55 50.42 น าหนกสนสด(กรม/ตว) 136.56 106.15 85.60 76.29 จ านวนนก(ตว) 45 45 45 45 ระยะทดลอง(วน) 24 24 24 24

น าหนกเพม(กรม/ตว) 87.64ก 57.04ข 42.04ค 26.06ง อตราการเจรญเตบโต(กรม/ตว/วน) 3.74ก 2.37ข 1.75ค 1.08ง

ปรมาณการกนอาหาร (กรม/ตว/วน) 18.09ก 14.69ข 11.43ค 10.85ค

ปรมาณการกนอาหารคดเปน%น าหนก 19.51 11.40 7.38 6.87 ปรมาณการกนเมลดกระถนปน 0 1.47 2.29 3.25 อตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว(FCR) 4.9ก 6.34ข 6.88ค 10.82ง

ปรมาณโปรตนทกนได(กรม/ตว/วน) 4.34 3.53 2.74 2.60 เปอรเซนตโปรตนในอาหารทกนไดทงหมด 23.99 24.00 23.99 23.99

หมายเหต : ตวอกษรทแตกตางกน ก, ข, ค และ ง แสดงคาเฉลยมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (P<0.05)

อภปรายผลการวจย จากตารางท 2 พบวาคณคาทางอาหารของ

เมลดกระถนปนทไดจากการวเคราะหมคาใกลเคยงกบรายงานของกองอาหารสตว (2541) และรายงานของพรพมลและคณะ (2557) จะเหนไดวาเมลดกระถนแกปนม โปรตน แป งและน าตาล และแคลเซยม อยในปรมาณทมากคอรอยละ 30.18, 39.95 และ 0.63 9 ตามล าดบ แตมคาฟอสฟอรสรอยละ 0.26 ซงต ากวา รายงานของกองอาหารสตว (2541) มาก และมคาพลงงานสงถง 4,322 แคลอรตอกรม

จากตารางท 4 พบวานกกระทาญปนกลมท 1 มการเพมน าหนกตวเฉลยตลอดการทดลองมากทสดคอ 87.64 กรมตอตว รองลงไปคอกลมท 2 (57.04 กรมตอตว) กลมท 3 (42.04 กรมตอตว) และกลมท 4 (26.06 กรมตอตว) โดยทน าหนกเพมทง 4 กลมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) เพราะวาปรมาณการกนอาหารเฉลยกรมตอตวตอวนของนกกลมท 1 มมากทสด รองลงไปเปนนกกลมท 2,3 และ 4 คอกนอาหารได ด งน 18.09, 14.69, 11.43 และ 10.85 กรมตอตวตอวน ตามล าดบ จงท าใหไดรบปรมาณโปรตนและพลงงานทมากนอย

แตกตางกนดวยจงสงผลท าใหน าหนกเพมและอตราการเจรญเตบโต(ADG) ของกลมท 1 ดทสด โดยกลมท 1, 2. 3 และ 4 มคาอตราการเจรญเตบโตเทากบ 3.74, 2.37, 1.75 แ ละ 1.08 กร ม ต อ ต วต อ ว น ตามล าดบ ซงอตราการเจรญเตบโตของทง 4 กลม มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P < 0.05) ทงนอาจเปนเพราะวาปรมาณความขมในเมลดกระถนมผลท าให สตวกนอาหารนอยลงประกอบกบความเปนพษของมโมซน ท าใหสตวกลมทไดรบเมลดกระถนปนปรมาณมากเจรญเตบโตไดชากวา จากตารางผลการทดลองท 4 นกกระทากลมท 2,3 และ 4 มปรมาณการกนไดของเมลดกระถนปนเทากบ 1.47, 2.29 และ 3.25 กรมตอตวตอวนอตราการเปลยนอาหารเปนน าหนกตว(FCR) ของนกกระทากลมท 1 มคาดทสดคอ 4.9 รองลงไปเปนกลมท 2(6.34), 3(6.88) และ 4(10.82) โดยทคา FCR ของท ง 4 กล มมความแตกต างกนอย างมนยส าคญทางสถต (P < 0.05)

ตนทนคาอาหารทงหมด(บาทตอตวตอวน)และตนทนคาอาหารในการเพมน าหนกตว1กโลกรมของนกกระทาญปนแสดงดงตารางท 5

ตารางท 5 ตนทนคาอาหารในการเลยงนกกระทาญปนทง 4 กลมทไดรบอาหารทแตกตางกน รายการ กลมท1 กลมท 2 กลมท 3 กลมท 4

ตนทนคาอาหารทงหมด (บาท/ตว/วน) ตนทนคาอาหาร (บาท/น าหนกเพม 1 กโลกรม )

0.32

90ก

0.24

100ข

0.17

100ข

0.14

140ค

หมายเหต : ตวอกษรทแตกตางกน ก, ข, และ ค แสดงคาเฉลยมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (P<0.05)

จากตารางท 5 พบวานกกระทากลมท 1 ม

ตนทนคาอาหารในการท าใหน าหนกตวเพมขนหนงกโลกรมกรมต าทสดเทากบ 90 บาทตอน าหนกเพม1กโลกรม และมแนวโนมวาตนทนจะสงขนตามปรมาณเมลดกระถนทสงขนในสตรอาหาร โดยทกลมท 4 มตนทนสงทสดคอ 140 บาทตอน าหนกเพม1กโลกรม

สรป สรป เมลดกระถนปนแมวาจะมคณคาทาง

โภชนะตางๆอยมากพอสมควร แตยงใชในปรมาณสงมากในสตรอาหารขน เลยงนกกระทาญปนจะยงท าใหสมรรถภาพการผลตตางๆลดลง และยงท าใหตนทนคาอาหารในการเพมน าหนกตว 1 กโลกรม มคาสงขน ดงนนจงไมแนะน าใหใช เมลดกระถนปรมาณสงถงรอยละ 10 ในสตรอาหาร ควรใชในประมาณเดยวกนกบตามค าแนะน าการใชใบกระถนของกองอาหารสตว กรมปศสตว คอใชไมเกน 5 เปอรเซนตในสตรอาหาร(กฤษณาและศศพร, 2538)

กตตกรรมประกาศ โครงการวจยนไดรบทนอดหนนการวจยจาก

งบประมาณโครงการยกระดบปรญญานพนธเปนงานวจยตพมพ งานสรางสรรค และงานบรการวชาการสชมชน ประจ าป 2558 ของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา

เอกสารอางอง กฤษณา ศรสรรพกจ และศศพร คนาพงษกต.

(2538). สารพษในพชอาหารสตว. กลมงานวเคราะหอาหารสตว. กรมปศสตว. กรงเทพ, 18 น.

กองอาหารสตว. (2541). ตารางคณคาทางโภชนะของวตถดบอาหารสตว. กองอาหารสตว. กรมปศสตว. กระทรวงเกษตร และสหกรณ,กรงเทพฯ, 38 น.

บญเสรม ชวะอสระกล และบญลอม ชวะอสระกล. (2542) .พนฐานสตวศาสตร. ภาควชาสตวศาสตร. คณะเกษตรศาสตร. มหาวทยาลย เชยงใหม. เชยงใหม, 186 น.

พรพมล วงศมาน, พชณ ปญญาหลง และสนสา ระโพธ. (2557). เปรยบเทยบคณคาทางโภชนะของเมลด และฝกของกระถนและไมยราบยกษ. ปญหาพเศษปรญญาตร. สาขาวชาสตวศาสตร. คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยการเกษตร.มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา.ล าปาง, 42 น

วรษา สนทววรกล. (2558). การวางแผนการทดลอง. ภาควชาสตวศาสตร. คณะวทยาศาสตร และเทคโนโลยการเกษตร.มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา.ล าปาง,103 น.

วธการวเคราะหและทดลองทางโภชนะศาสตร. ภาควชาสตวศาสตร. คณะเกษตรศาสตร. มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม, 118 น.

ศรพนธ โมราถบ. (2543). การเลยงนกกระทา. กองปศสตวสมพนธ. กรมปศสตว. กระทรวงเกษตร และสหกรณ. กรงเทพฯ, 25 น.

สรพล อปดสสกล. (2537). สถตการวางแผนการทดลอง เลม 2 .พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สหมตรออฟเซท.

AOAC. (1970). Official Methods of Analysis Association of Official Agricultural Chemists. อางโดย บญลอม ชวอสระกล และบญเสรม. 2555.

Devendar, C and G.B. Moleroy. (1982). Goat and Sheep Production in the tropical Long. New York.

National Research Council (NRC). (1994). Nutrient Requirements for Poultry. 9th rev. ed. Natl. Acad. Sci. Washington. DC, 145 p.

แนวทางการจดการขามวฒนธรรมทางธรกจ ตอสถานภาพผประกอบการไทยในวฒนธรรมลาว:หลวงน าทา

Guidelines for Cross-Cultural Management of the Status of the Entrepreneur in the Culture of Laos: Luang Namtha Province

สาลน ชยวฒนพร1, รฐนนท พงศวรทธธร2*, สธมนต ทรงศรโรจน3,

พรรณภา เภสชพพฒนกล4 และ เพญจนทร รวยะวงศ5

Salinee Chaiwattanaporn1, Ratthanan Pongwiritthon2* , Sutheemon Chongesiriroj3, Phannipha Phesadpipatkul4 and Penchan Rawiyawong5

1คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยชนวตร 2,3,4,5 คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา 1School of Management, Shinawatra University. 2,3,4,5Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna, * Corresponding author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การวจยนมจดมงหมายเพอใหทราบถงเพอศกษาวฒนธรรมทางธรกจของผประกอบการไทยในลาวในบรบทสงคมวฒนธรรม

ลาวและแนวทางการพฒนารปแบบทเหมาะสมกบการจดการขามวฒนธรรมของธรกจไทยในลาว ประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

คอ ผประกอบการชาวไทยทด าเนนธรกจในสาธารณประชาธปไตยประชาชนลาวทยนดในการบรหารจดการงานขามวฒนธรรมธรกจของ

ผประกอบการโดยไมใชความนาจะเปนในการเลอกกลมตวอยางดวยวธเจาะจง จ านวน 20 คน พบวา มตวฒนธรรมของ Geert

Hofstede ทง 5 ลกษณะในภาพรวมอยในระดบนอย ( = 2.76, SD.= 0.69) ไดแก มตความเหลอมล าทางอ านาจ มตความเปน

ปจเจกนยม มตลกษณะความเปนชายหญง มตการหลกเลยงความไมแนนอน และมตการมงเนนเปาหมายระยะยาว และการจดการขาม

วฒนธรรมในภาพรวมอยในระดบนอย ( = 2.67, SD.= 0.83) ไดแก ความตนตวและความระแวงระไว ความเขาใจในเรองวฒนธรรมท

แตกตางกน ความสามารถในการท างานในสถานการณและสงแวดลอมทแตกตางกน และระดบองคการทเกยวกบความสอดคลอง

ระหวางกนและกน โดยแนวทางการพฒนารปแบบทเหมาะสมกบการจดการขามวฒนธรรมของธรกจไทยในลาวควรมงเนน 1.) ดาน

ความสามารถในการพดภาษาลาว 2.) ดานทศนคตตอวฒนธรรม 3.) ดานการสงเสรมการคาในตางประเทศของภาครฐและเอกชน และ

4.) ดานการรวมกจกรรมการกศล

คาสาคญ: การจดการขามวฒนธรรม, ผประกอบการไทย, วฒนธรรมลาว

Abstract The purposes of this research aim to understand the business culture of Thai entrepreneur in the

context of the Culture of Laos and to get the appropriate model development guideline for cross-cultural management of Thai business in Laos. The population and samples are the Thai entrepreneurs who operate their business in the Lao People’s Democratic Republic with their pleasure in cross-cultural management of their entrepreneurship. The Nonprobability sampling and Purposive sampling techniques are used with 20 samples. The results show that the 5 Cultural Dimensions of Geert Hofstede in overall are at a low level ( = 2.76, SD.= 0.69) which include Power Distance Index, Individualism vs. Collectivism, Masculinity vs. Femininity, Uncertainty Avoidance Index, and Long-term Orientation. While the cross-cultural management in overall is at a low level ( = 2.67, SD.= 0.83) which include awareness, understanding culture and cultural differences, the ability to work under the differences situation and environment, and the compatibility of the organization. The appropriate model development guideline for cross-cultural management of Thai business in Laos should focus on; 1.) the ability to speak Lao, 2.) the attitude toward cultural difference, 3.) the promotion of foreign trade in both the public and private sector, and 4.) get involved with charity.

Keywords: Cross-Cultural Management, Thai Entrepreneur, Culture of Laos

บทนา

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว มประวตศาสตรความรงเรองอารยธรรมอนยาวนานประเทศหนงในเอเชย มอาณาขตตดตอกบไทยและมประวตศาสตรความสมพนธกนมายาวนาน เปนความสมพนธกนอยางลมๆ ดอนๆ บางสมยกมความสมพนธกนแนบแนน และมนโยบายดานเศรษฐกจของรฐซงเขามาแทนทเงอนไขความมนคง ตลอดจนกระแสการผลกดนของภาคธรกจจากหอการค า และคณะกรรมการร วม ระหว า งภาครฐบาลและเอกชน ในความพยายามสงเสรมการคาชายแดน อาจเปนความกระตอรอรนของไทยเพยงฝายเดยว สวนหนงของความพยายามดงกลาวอาจมสาเหตมาจากความพยายามในการจดระเบยบชายแดนของหนวยงานทางดานความมนคงของไทย โดยเฉพาะนโยบายสวนกลาง ทอาจสงผลกระทบตอการคา “ประเพณ” ซงเปนสวนหนงของชวต และวฒนธรรมของชาวบานบรเวณแนวชายแดนทด าเนนมาเปนระยะเวลาชานาน ขณะทสายตาของลาวเอง อาจจะไมไดรสกเชนเดยวกบไทย เพราะรวาจะตอง

สงผลกระทบตอเศรษฐกจ โดยเฉพาะเมองเลกของลาวตามแนวชายแดนทตดกบไทยไมนอย สะทอนใหเหนจากระเบยบของรฐบาลลาวทอนญาตใหเปดจดผานแดนไดเพยงเมองละ 1 แหงเทานน จดยนดงกลาวดเหมอนวาจะอยตรงขามกบไทยทมความตองการสนบสนนใหมการเปดจดผานแดนเพมขน เนองจากการคาชายแดนเปนปจจยส าคญซงกระทบตอระบบเศรษฐกจของลาว และทผานมารฐบาลลาวยงไมสามารถเขาไปดแลผลประโยชนไดอยางทวถง อยางไรกตาม การปรบตนเองไปสกลไกตลาด ความโปรงใส และอ านาจรฐในการคอยๆ เขาควบคมพนทชายแดนไดอยางมประสทธภาพเพมขนเรอย ๆ เรมปรากฏแนวโนมใหเหนอยางชดเจน และแนนอน (วารนทร วงศหาญเชาว, 2547)

ในยคโลกาภวตนกบระบบทนนยม การเคลอนไหวของระบบทน โลกไรพรมแดน ระบบขาวสารและวฒนธรรมไมอาจปดกน กอเกดการเคลอนไหลของวฒนธรรม ตองท าความเขาใจในเรองของ “วฒนธรรม” ในความทหมายถงทกสงทเรยนร

มาจากการคมนาคมสอสารระหวางกน รวมทงภาษา ขนบธรรมเนยม ประเพณ และสถาบนต าง ๆ วฒนธรรมธรกจ (Business Culture) เปนวฒนธรรมทมอทธพลตอการท าธรกจของคนในแตละประเทศ จะเปนวถทางส าหรบการท าธรกจอยางถกตองเหมาะสม (ภาวฒน พนธแพ, 2550) ซงโดยเฉพาะเมองหลวงน าทาถอไดวาเปนประตของการกระจายสนคาอาหารไทยไปสประเทศลาวและประเทศจน ทมการขนสงและมการลงทนในพนทดงกลาวอยางตอเนอง ซงเปนเมองทมภมอากาศและภมศาสตรทมความส าคญของประเทศลาว แตกยงมปญหาเรองของการด าเนนชวตและความเปนอยดานวฒนธรรมตางชาตทเกดความเขาใจในวฒนธรรม สงผลตอการด าเนนธรกจของนกลงทนตางประเทศ ท าใหเกดความผดพลาดในดานตางๆ ของการประกอบธรกจ (รฐนนท พงศวรทธธร, 2558)นกวชาการตางใหความส าคญและศกษากนมากขน จากเหตผประกอบการไทยถกมองในเชงลบวาเอาเปรยบเกนไปหรอไม ในเหตการณทเกดขน จงตองมองลกใหเหนชดเจนยงขนวา เพอนบานมทศนะตอเราอยางไร และการพยายามเขาใจเพอนบาน เพราะขอมลเดมเปนขอมลทยงไมทนตอเหตการณตางๆ ในการเปลยนแปลงในยคปจจบน จงตองศกษาประเทศลาวใหมากยงขน ผประกอบการไทยจะตองศกษาและเขาใจถงขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรมตลอดจนพนฐานและอปนสยใจคอของประชาชนลาว ทงพฒนาความสมพนธใหสนทสนมกนจนเกดความรวมมอกน เพอลดปญหาขอขดแยงและความหวาดระแวงกบผประกอบการชาวไทย เพอท าใหการด า เนนธ รก จ ในสองประ เทศมความเข า ใจในวฒนธรรมทตางกน และใหผประกอบการชาวไทยไดปรบทศนะ ระบบการบรหารจดการใหเขากบบรบทว ฒน ธ ร ร ม ล า ว เ พ อ ท จ ะ ก อ ใ ห เ ก ด ค ว า ม มประสทธภาพในการด าเนนงานในประเทศลาวไดอยางยงยน (รฐนนท พงศวรทธธร, 2558)

ดงนนการใหความส าคญของวฒนธรรมธรกจว าวฒนธรรมเปนท ตระหนก เดน ชดมาก เม อผประกอบการไทยไปประกอบการในประเทศเพอนบาน เหตดวยคนไทยสวนใหญยงรจกเพอนบานนอย ความตระหนกมกมในรปแบบของความรสกแปลก แตกต า ง จ าก ไทย และแสด งกา ร เ ย า ะหย น ผ ป ร ะ กอบ กา ร ไ ทย แ ละน ก ล งท น ไทย ไม ใ หความส าคญในประเดนวฒนธรรมน เมอเรมเขาไปประกอบการและมกจะตระหนกกตอเมอประสบปญหาแลวฉะนน การศกษาเรอง “วฒนธรรมธรกจไทยในบรบทสงคมวฒนธรรมลาว” จงเปนปจจยส าคญทจะชวยสนบสนน เสรมสราง ทศนคต เจตคตของชาวไทยและชาวลาว สามารถสงเสรมหรอต อ ต า น ก จ ก ร ร ม อ น ใ ด ข อ ง ส น ค า ไ ท ย ห ร อผประกอบการไทย วฒนธรรมของผประกอบการไทยทเขาไปประกอบการและพ านกอาศยในประเทศลาว จะมมตตาง ๆ อยในระดบใด วฒนธรรมธรกจไทยมปจจ ยการจ ดการข ามวฒนธรรมใดท ม ผลต อสถานภาพผ ประกอบการไทย และรปแบบทเหมาะสมตอการจดการขามวฒนธรรมของธรกจไทยเปนอยางไร การศกษาในครงนจงมงเนนศกษามตวฒนธรรมในลกษณะตาง ๆ ตามทฤษฎวฒนธรรมของกรท ฮอฟสเตด (Geert Hofstede) และการด ารงวฒนธรรมธรกจภายใตบรบททางส งคม เศรษฐกจ และวฒนธรรมของลาว เพอใหไดแนวทางในการพฒนาการจดการขามวฒนธรรมตอสถานภาพผประกอบการไทยในวฒนธรรมลาว:หลวงน าทา ของชาวไทยและชาวลาวทจะเกดความสมดลในเรองของวฒนธรรมธรกจ การจดการขามวฒนธรรมตางทจะท าใหเกดความเขาใจซงกนและกนในบรบททตางกนและยอมรบในวฒนธรรมทจะกอใหเกดความยงยนของธรกจในอนาคต

วตถประสงคในการวจย เพอใหทราบถงวฒนธรรมทางธรกจ การจดการ

ขามวฒนธรรมและแนวทางการพฒนาการจดการขามวฒนธรรมของผประกอบการไทยในลาว

คานยามศพท ธรกจไทย หมายถง ผประกอบการชาวไทย

ไดแก นกลงทน นกธรกจไทย ทด าเนนธรกรรมตางๆ ทางธรกจในสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

วรรณกรรมทเกยวของ การวจยมงศกษาวฒนธรรมทางธรกจ และการ

จดการขามวฒนธรรม ทจะน าไปสการพฒนาแนวทางการจดการธรกจของผประกอบการชาวไทยในลาว ซงสามารถสรปแนวคดทฤษฎทเกยวของไดดงน

1. วฒนธรรมของกรท ฮอฟสเตด (Geert Hofstede)การศ กษาวฒนธรรมภาย ใต ก รอบการศกษาของกรท ฮอฟสเตด (Geert Hofstede, 1988 and 2005) ไดจ าแนกการจดลกษณะของวฒนธรรมออกเปนมตต าง ๆ ตามนยามของวฒนธรรมทหมายถงรปแบบวธการคด ความรสก และตอบสนองของกลมบคคล ทสามารถแสดงถงลกษณะวฒนธรรมพนฐานทส าคญ ในแตละมตทง 5 มต คอ 1.) มตความเหลอมล าทางอ านาจ (Power Distance) หมายถง ขอบเขตทสมาชกในองคการซงมอ านาจนอยกวา คาดหวงและยอมรบในการกระจายอ านาจทไม เทาเทยมกน ในองคการทมลกษณะความเหลอมล าของอ านาจสง ผบงคบบญชาจะเปนผตดสนใจแตเพยงผเดยว การท างานมการควบคม สงการใกลชด และเขมงวด แตองคการทมความเหลอมล าของอ านาจนอย สมาชกในองคการจะมสทธใกลเคยงกน แตละคนจะมความเปนตวเองสง การตดสนใจมกจะท ารวมกนระหวางผบงคบบญชา และผใตบงคบบญชา 2.) มตความเปนปจเจกนยมและกลมนยม (Individualism and Collectivism)

สงคมแบบปจเจกนยม หมายถง สงคมทมความผกพนของบคคลอย า งหลวม ๆ ทกคนจะใหความส าคญกบตนเองในทางความคดและการกระท ามากกวาความสนใจตอกลม ผลประโยชนของแตละคนจะอยเหนอผลประโยชนของกลมสวนสงคมแบบกลมนยมนน คนในสงคมจะมความผกพนกนอยางเหนยวแนนใหความส าคญกบการตดสนใจแบบกลม มความซอสตยและจงรกภกดตอกนใหการดแลคมครองซงกนและกน มลกษณะคลายครอบครว 3.) มตลกษณะความเปนเพศชายและความเปนเพศหญง (Masculinity and Femininity) หมายถง ลกษณะทยอมรบวาลกษณะของเพศชาย คอ ความกาวราวชอบการแขงขน มความแขงแกรง ใหความส าคญกบเงนทองสงของ และความส าเรจในหนาทการงาน เปนสงคมทแบงแยกบทบาทของชายและหญงอยางชดเจนจะมหนาททสงวนไวส าหรบชายโดยเฉพาะ สวนลกษณะเพศหญงจะใหความส าคญกบคณภาพชวต ความสภาพออนโยน ความเหนอกเหนใจ ความสมพนธกบผ อ นสภาพออนโยน และใหความส าคญกบคณภาพชวต 4.) มตการหลกเลยงความไมแนนอน (Uncertainty Avoidance) หมายถง ระดบทสมาชกของวฒนธรรมหนงถกคกคามจากสถานการณทมความไมแนนอน ท าใหเกดพฤตกรรมการหลกเลยงความไมแนนอน และสะทอนออกในรปแบบการตดสนใจ องคการทมลกษณะของการหลกเลยงความไมแนนอนสงนน จะสรางกฎระเบยบขอบงคบมากใหสมาชกปฏบตตาม ท าใหมความเครยดสง และการตดสนใจตางๆ จะใชมตกลมเปนหลกหรอตามขนตอน สวนลกษณะการหลกเลยงความไมแนนอนต านน จะมโครงสรางองคการทไมสลบซบซอน ตดสนใจแบบทกลาเผชญกบความเสยง มความเครยดในการท างานนอย ยอมรบในความคดเหนทแตกตาง และมความคดสรางสรรคสง ไมชอบกฎระเบยบทเปนทางการมความวตกกงวลต า ชอบการผอนคลาย ฯลฯ 5.) มตกา รม ง เ น น เป าหมายระยะยาว ( Long-Term

Orientation) หมายถง ระดบการมงเนนเปาหมายระยะยาว ยงสงแสดงถงความเพยรพยายามและการยนหยดยดมนในเปาหมาย การเชอฟงผทมอ านาจนอยกวาจะท าใหบทบาทของผบรหารส าคญยงขน ความประหยด มธยสถ ท าใหมการลงทนเพมขน และเรองพนธะสญญาทใหแกกนเปนเรองใหญ สวนระดบการมงเนนเปาหมายระยะสน จะท าใหคนไมมความคดรเรม ไมพยายามเสยง และไมเปลยนแปลงตวเอง การรกษาหนาและการเคารพประเพณมากเกนไปกอาจขดขวางแนวคดใหมๆ หรอการไมยอมรบเทคโนโลยใหม ๆ เกยวกบสนคาและบรการ การตอบแทนกนในสงคมดวย ค าทกทาย ความรกและของขวญแสดงออกดวยการเนนเรองมารยาททดในสงคมมากกวาความสามารถ

สรปวฒนธรรมของ ฮอฟสเตด มการใชแนวคดนกบบร ษทขามชาตตางๆ ในหลายๆ ประเทศ ในการบรหารจดการธรกจใหประสบความส าเรจ เพอใหทราบถง จารตประเพณ วฒนธรรมสงคม ดานการสอสาร การเจรจาตอรองทางธรกจ การบรหารองคกร และการตลาด ซงเปนแนวคดทนาเชอถอทสามารถวดพฤตกรรมอนเนองจากวฒนธรรมออกมาเปนรปธรรมและแสดงถงขอแตกตางระหวางประเทศทมวฒนธรรมใกลเคยงกนออกมาไดอยางชดเจน เพอใหเปนแนวทางในการเรยนรวฒนธรรมตางกนเพอการพฒนาธรกจใหประสบความส าเรจ

2. การจดการขามวฒนธรรม (Permutter, H.V. and Hernnan, D.A.,1986) ไดใหความหมายวา การด าเนนรกจขามพรมแดนเปนสงทหลกเลยงไมได ซงไมเฉพาะแตประเทศอตสาหกรรม แตเปนทกธรกจทใหความสนใจเรองแพกน การตนตวเรองนท าใหผประกอบการ นกบรหารเรมใหความส าคญทจะน ามาใชในการจดการองคการของตนเองใหมประสทธภาพมากทสด โดยปจจยส าคญ 4 ประการ ไดแก 1.)ความตนตว/ความระแวงระไว (Awareness) โดยศกษาในเรองสงแวดลอมทงภายในและภายนอกทมผลกระทบตอการจดการ มงเนนวฒนธรรมท

แตกตางกนจากประเทศทนกบรหารถอก าเนดมา ไดแก วฒนธรรม ค านยม บรรท ดฐาน ระบบกฎหมาย ซงมผลกระทบโดยตรงและทางออมดานการจดการ การตดตอสอสาร การประสานงานและท างานรวมกน สวนความตนตว/ความระแวงระไว จะเนนในระดบตวบคคลและระดบองคกรทจะตองปรบตวไดอยางมประสทธภาพและรวดเรว เพอใหมขอมลเบองตนเพยงพอในการปฏบตงานขนแรก 2.) ความเขาใจ (Understanding) หมายถง การพฒนาและสรางความเขาใจให เกดขนบนพนฐานของความคดหรอพยายามเขาใจความคดและความรสกของผอน ซงกอใหเกดประสทธภาพในการท างานสงสดการศกษา เพอท าให เกดความเขา ใจในวฒนธรรมแตกตางกน ซงน าทฤษฏทางจตวทยาการบรหารมาประยกตใชเพอสรางความรใหมในการทจะสรางความเขาใจใหเกดขนระหวางกนและกนของคนทมาจากพนฐานทงชาต ภาษา ศานา ความคด คานยม ทแตกตางกนโดยสนเชงเพอใหบคลากรมาท างานรวมกนอยางมประสทธภาพ 3.) ความสามารถในการท างาน (Capability) ในสถานการณและสงแวดลอมทแตกตางกนออกไป เปนทยอมรบกนทวไปวาความสามรถในการท างานของแตละคนมความแตกตางกน เนนความสามารถในทางเทคนนคและวชาการมากกวาทจะกลาวถงความสามารถท างานรวมกบผอน ซงจะตองใชทกษมนษยสมพนธทเกยวของกบพฤตกรรมการจดการและวเคราะหลกลงไปในความแตกตาง ซงจะท าใหเกดความแตเทคนคและทางมนษยสมพนธตางกน ท างานหรอปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ 4.) ความสอดคลองระหวางกนและกน (Compatibility) หมายถง การด าเนนธรกจระหวางประเทศมแนวโนมทจะใชช อ ง ท า ง ก า ร ท า ธ ร ก จ ท ใ ช ร ว ม ท น (Equity Agreement) แ ล ะ ก า ร ส ร า ง พ น ธ ม ต ร ธ ร ก จ (Strategic Alliance) มากขน ซงสามารถท าใหการพฒนาความสามารถในการแขงขนเฉพาะตวไดรวดเรวกวา ในการสนองตอบตออปสงคของลกคาท

มมากขน โดยไดน าพฤตกรรมองคการ วฒนธรรมองคการ การควบคม โดยใชทรพยากรมนษยเพอแกไขปญหาความไมสอดคลองกนและท าใหเกดความหยดหยนทจะชวยใหการด าเนนงาน กระบวนการการตดสนใจ การก าหนดนโยบายเขาชวยกนใหเกดประสทธภาพในการด าเนนงาน ดงนนการจดการขามวฒนธรรมเปนการท าความเขาใจ การหาความรเก ยวกบวฒนธรรมของคนชาตอ น ซ งจะ เปนประโยชนอยางยงในการพจารณากลยทธในการ

เจรจาตอรองและการด าเนนธรกจรวมกนหรอระหวางกน การสรางความสมพนธอนดระหวางกนโดยมพนฐานตงอยบนความเปนมตร ความไวเนอเชอใจระหวางกน ความซอสตยตอกนและชวยเหลอซงกนและกนในการท าธรกจเพอผลประโยชนรวมกนในระยะยาว สร ปจากแนวคดและทฤษฎ น ามาประยกตใชกบการศกษาซงสามารถเขยนเปนกรอบแนวคดในการวจยไดดงภาพ 1

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

วธการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรและการเลอกกลมตวอยางวธเชงปรมาณและคณภาพ โดยไมใชความนาจะเปนในการเลอกกลมตวอยาง เทคนคนคการวธการเลอกกลมตวอยางดวยวธเจาะจง (Purposive sampling) ซงกลมตวอยาง ไดแก ผประกอบการชาวไทยทด าเนนธรกจในสาธารณประชาธปไตยประชาชนลาว โดยใหขอมลจากผใหขอมล (Key informant) จ านวน 20 คน โดยกลมตวอยางยนดในการบรหารจดการงานขามวฒนธรรมธรกจของผประกอบการ ซงขอมลทได

จะท าการทดสอบการแจกแจงขอมลโดยใชการทดสอบ K-S test (Kolmogorov-Smironov Goodness of Fit Test) เพอหาความเทยงตรงของขอมลในการทดสอบการแจกแจงขอมลเพอใหเกดค ว า ม เ ช อ ถ อ ไ ด จ า ก ค า ท ด ส อ บ Normal distribution : accept Normality เทากบ P = 0.895 ซงแสดงใหเหนถงขอมลกระจายตวเปนโคงปกตจรงทนยส าคญ 0.05 2. เครองมอในการวจย การวจยครงนเปนการวจยผสม ไดแก การวจยส ารวจ (Survey Research) การเกบรวบรวมโดยการลงพนทแจกแบบสอบถามผประกอบการชาวไทย

แนวทางการจดการขามวฒนธรรม

วฒนธรรมทางธรกจ ตอสถานภาพ

ผประกอบการไทยไทยในวฒนธรรมลาว:หลวงน าทา

วฒนธรรมทางธรกจ 1. มตวฒนธรรม 1.1 มตความเหลอมล าทางอ านาจ 1.2 มตความเปนปจเจกนยม 1.3 มตลกษณะความเปนชายหญง 1.4 มตการหลกเลยงความไมแนนอน 1.5 มตการมงเนนเปาหมายระยะยาว 2. การจดการขามวฒนธรรม 2.1 ความตนตวและความระแวงระไว 2.2 ความเขาใจในเรองวฒนธรรมทแตกตางกน 2.3 ความสามารถในการท างานในสถานการณและสงแวดลอมทแตกตางกน 2.4 ระดบองคการทเกยวกบความสอดคลองระหวางกนและกน

ขอมลทวไปของ ผประกอบการไทย

- เพศ - อาย - ระดบการศกษา - ประเภทธรกจ - อายในการด าเนนธรกจ - ระดบต าแหนงงานของทาน - ทานมก าหนดทจะด าเนน

ธรกจอยในลาวนานเพยงใด

ในเขตพนทหลวงน าทาทประกอบธรกจในประเทศล า ว ซ ง เ ค ร อ ง ม อ ใ น ก า ร ร วบ ร วม ข อ ม ล ใ ชแบบสอบถาม (Questionnaire) โดย ให ผ ตอบแบบสอบถามเปนผตอบแบบสอบถามดวยตนเอง ซงแบบสอบถามไดสรางตามความมงหมายและกรอบแนวคดของการวจยทก าหนด โดยแบงออกเปน 3 ตอน ดงน 1.) ขอมลสถานภาพผตอบฯ เปนค าถามแบบเลอกตอบ (Check List) 2.) ขอมลวฒนธรรมทางธรกจ และ 3.) ขอมลทศนะการจดการขามวฒนธรรมฯ ซงตอนท 2 และ 3เปนค าถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Likert Scale) โดยก าหนดเกณฑการแปลความหมาย คอ คาคะแนนเฉลยระหวาง 1.00-1.49 หมายถง มความคดเหนนอยทสด คาคะแนนเฉลยระหวาง 4.50 -5.00 หมายถง มความคดเหนมากทสด สวนขอมลเชงคณภาพใชการรวบรวมขอมลโดยใชแบบสมภาษณแบบมโครงสรางของขอมลหลกในการสมภาษณระดบลกและการสนทนากลมกบกลมตวอยางทใหขอมลหลก (Key Informants) 3. วธวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา ดวยวธการหาคาความถ และรอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน สวนเชงคณภาพใชการรวบรวมผลดวยการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) โดยเทคนคเดลฟายและเอกสาร เพอใหไดตามความมงหมายตามกรอบแนวคดของการวจยทก าหนดโดยพจารณาถงรายละเอยดทครอบคลมความมงหมาย โดยไดน าประยกตจากแนวคดและทฤษฎทเกยวของ

ผลการวจย ขอมลสถานภาพผตอบแบบสอบถาม พบวา เพศสวนใหญเปนเพศชาย จ านวน 15 คน รอยละ 75.00 เพศหญง จ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 25.00 โดยมอายมากทสด ระหวาง 31 -40 ป จ านวน 8 คน รองลงมาอายระหวาง 21-30 ป และ

อายระหวาง 41-50 ป มจ านวนเทากน เทากบ 5 คน คดเปนรอยละ 25.00 ซงมอายระหวาง 51-60 ป และอาย 60 ป ขนไป จ านวนเทากน เทากบ 1 ราย คดเปนรอยละ 5.00 มการศกษาระดบต ากวามธยมมากทสด จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 40.00 รองลงมาระดบการศกษาอนปรญญา จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 35.00 มระดบการศกษาระดบปรญญาตร จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 20.00 และระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร จ านวน 1 ราย คดเปนรอยละ 5.00 อายในการด าเนนธรกจในประเทศลาวมากทสด มระยะเวลา 6-10 ป จ านวน 9 กจการ คดเปนรอยละ 45.00 รองลงมามอาย 3-5 ป จ านวน 7 กจการ คดเปนรอยละ 35.00 อาย 1-2 ป จ านวน 3 กจการ คดเปนรอยละ 15.00 และอายมากกวา 10 ป จ านวน 1 กจการ จ านวน 5.00 โดยมการก าหนดทจะด าเนนธรกจในประเทศลาวมากทสดเมอหมดสญญา จ านวน 8 กจการ จ านวน 8 กจการ คดเปนรอยละ 40.00 เมอมค าสงโยกยาย จ านวน 7 กจการ คดเปนรอยละ 35.00 ยงไมมก าหนด จ านวน 3 กจการ คดเปนรอยละ 15.00 และเมอมการเปลยนอาชพ/ยายการลงทน จ านวน 2 กจการ คดเปน รอยละ 10.00

วฒนธรรมทางธรกจของผประกอบการไทยในลาวภาพรวมอยในระดบนอย ( = 2.76, SD.= 0.69) โดยในแตละมตวฒนธรรม พบวา มตการมงเนนเปาหมายระยะยาว อยในระดบคอนขางมาก ( = 3.42, SD. = 0.55) มตความเปนปจเจกนยม อยในระดบคอนขางมาก ( = 3.35, SD. = 0.48) มตวฒนธรรมทอยในระดบนอย ไดแก มตวฒนธรรมทางธรกจ ( = 2.43, SD.= 0.56) มตการหลกเลยงความไมแนนอน( = 2.35, SD.= 0.64) มตความเหลอมล าทางอ านาจ ( = 2.32, SD.= 0.62) และมตลกษณะความเปนชายหญง ( = 2.23, SD.= 0.58) โดยแสดงไดดงตารางท 1

ตารางท 1 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของมตวฒนธรรม

มตวฒนธรรม คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

มตวฒนธรรมทางธรกจ 2.43 0.56 นอย

มตความเหลอมล าทางอ านาจ 2..32 0.62 นอย

มตความเปนปจเจกนยม 3.35 0.48 คอนขางมาก

มตลกษณะความเปนชายหญง 2.23 0.58 นอย

มตการหลกเลยงความไมแนนอน 2.35 0.64 นอย

มตการมงเนนเปามหมายระยะยาว 3.42 0.55 คอนขางมาก

รวม 2.76 0.69 นอย

การจดการขามวฒนธรรมในภาพรวมพบวา

การจดการขามวฒนธรรมของผประกอบการไทยในประเทศลาวอยในระดบนอย ( = 2.67, SD.= 0.83) โดยในรายดานพบวา 1.) การจดการระดบองคการทเกยวกบความสอดคลองระหวางกนและกนมคามากทสดในรายดาน อยในระดบคอนขางมาก ( = 3.35, SD.= 0.84) ในรายขอทมคามากทสด ไดแก ปรชญาการบรหารงานในหนวยงานในประเทศลาวและในประเทศ, การท างานในประเทศลาวจ าเปนตองใชการวางแผนอยางรดกมทกๆ ครง และตองใชการควบคมการท างานของผใตบงคบบญชาอยางใกลชดเสมอๆ 2.) ดานความสามารถในการท างานในสถานกรณและสงแวดลอมทแตกตางกน อยในระดบนอย ( = 2.65, SD.= 0.23) ในรายขอทมคามากทสด ไดแก ในประเทศลาวจ าเปนตองใชเทคนคหรอนวตกรรมใหมๆ ในการท างานกบ

ผรวมงาน/ผใตบงคบบญชา และ ในสภาพสงคมวฒนธรรมประเทศลาว มโอกาสไดใชความสามารถในการท างานไดอยางเตมทโดยไมมขอจ ากด 3.) ดานความเขาใจในเรองวฒนธรรมทแตกตางกน อยในระดบนอย ( = 2.42, SD.= 0.89) ซงรายขอทมคามากทสด ไดแก การเหนความส าคญและอนญาตใหลาพกงาน (ทองถน) ลางานไปชวยงานแตงงานของญาตพนองได เสมอ และความเขาใจความเปนชาตนยมของชาวลาวทแสดงออกถงความเปนชาตพนธประเทศลาว และ 4.) ดานความตนตวและความระแวงระไว อยในระดบนอย ( = 2.25, SD.= 1.36) โดยในรายขอทมคามากทสด ไดแก ความระมนระวงการทกทายสตรชาวลาวดายการยกมอไหวเสมอ และทานใหความส าคญเปนพเศษในการแตงกายไปรวมงานทไดรบการดเชญมาทกครง ดงตารางท 2

ตารางท 2 คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐานของการจดการวฒนธรรม การจดการขามวฒนธรรม คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

2.1 ความตนตวและความระแวงระไว 2.25 1.36 นอย 2.2 ความเขาใจในเรองวฒนธรรมทแตกตางกน 2.42 0.89 นอย 2.3 ความสามารถในการท างานในสถานการณและสงแวดลอมทแตกตางกน

2.65 0.23 นอย

2.4 ระดบองคการทเกยวกบความสอดคลองระหวางกนและกน 3.35 0.84 คอนขางมาก รวม 2.67 0.83 นอย

ผลการว เ คร าะหข อม ล เ ช งคณภาพของผประกอบการไทยในประเทศลาว พบวา แนวทางการจดการขามวฒนธรรมทางธรกจตอสถานภาพผประกอบการไทยในวฒนธรรมลาว:หลวงน าทา ควรตองใหความส าคญกบการท างานเปนทม/กลม โดยตองศกษาและใหการยอมรบในคานยม/วฒนธรรมของชาวลาว การกระจายอ านาจการตดสนใจใหกบผรวมงานชาวลาว ซงการด าเนนการธรกจรวมกนหรอท างานรวมกนระหวงองคกรเปนสงทดและมมากทขน การบรหารจดการองคกรควรมงเนนเปาหมายระยะยาว เนนการสอสารกนดวยภาษาลาวมความจ าเปนและความส าคญตอง ตองศกษาการเรยนรภาษาลาวเปนพนฐานกอน ตองมรปแบบโครงสรางการกระจายอ านาจและสามารถตรวจสอบได การปฏบตงานเนนความรวมมอเปนส าคญ และควรมการบรหารความเสยงของการลงทนในเรองของกฏหมายตางๆ

อธปรายผลการวจย วฒนธรรมทางธรกจของผประกอบการไทยใน

วฒนธรรมลาว:หลวงน าทา โดยใชแนวคดทฤษฎมตวฒนธรรมของ Geert Hofstede ทง 5 ลกษณะนน พบวา มตความเหลอมล าทางอ านาจ มตความเปนปจเจกนยม มตลกษณะความเปนชายหญง มตการหลกเลยงความไมแนนอน และมตการม ง เนนเปาหมายระยะยาว อยในระดบนอย แสดงใหเหนถงการบรหารวฒนธรรมของผประกอบการไทยทมตอวฒนธรรมทแตกตางในการบรหารจดการทางธรกจเพอใหเกดการประสทธภาพอยในระดบนอย และดาน การจดการขามวฒนธรรมของผประกอบการไทยในประเทศลาวอยในระดบนอย โดยในดานความตนตวและความระแวงระไว ความเขาใจในเรองวฒนธรรมทแตกตางกน ความสามารถในการท างานในสถานการณและสงแวดลอมทแตกตางกน และระดบองคการทเกยวกบความสอดคลองระหวางกน

และกนนน แสดงใหเหนวา ผประกอบการไทยมการบรหารจดการขามวฒนธรรมในประเทศลาวอยในระดบนอย ในดานมการวเคราะหและการปรบตวดานสงแวดลอมทงภายในและภายนอกทมผลกระทบตอการจดการ ทไดมงเนนวฒนธรรมทแตกตางกน วฒนธรรม คานยม บรรทดฐาน ระบบกฎหมาย เพอการปฏบตงานขนแรก ซงผประกอบการไทยมยงมการพฒนาและสรางความเขาใจใหเกดขนบนพนฐานของความคดหรอพยายามเขาใจความคด เพอท าใหเกดความเขาใจในวฒนธรรมแตกตางกน เพอใหบคลากรมาท างานรวมกนอยางมประสทธภาพระดบนอย สวนความสามารถในการท างานทแตกตางกนออกไปใหเปนทยอมรบกนทวไปยงใหความส าคญของความสามารถท างานรวมกบผอนในระดบนอย จงท าใหท างานหรอปฏบตงานรวมกนไดยงไมไดประสทธภาพ และความสอดคลองระหวางกนและกน ท าใหเกดการรวมทน และการสรางพนธมตรธรกจของผประกอบการไทยชาวไทยมคอนขามากขน โดยจะสงผลท าใหการพฒนาความสามารถในการแขงขนเฉพาะตวไดรวดเรวกวา โดยไดน าพฤตกรรมองคการ วฒนธรรมองคการ การควบคม โดยใชทรพยากรมนษยเพอแกไขปญหาความไมสอดคลองกนและท าใหเกดความหยดหยนทจะชวยใหการด าเนนงาน กระบวนการการตดสนใจ การก าหนดนโยบายเขาชวยกนให เกดประสทธภาพในการด าเนนงานในตางประเทศ ซงสอดคลองกบงานวจยและแนวคดของ กนตดารชต ขวญคง (2555), Hofstede (1997: pp. 27-37), ทไดกลาววา การบรการจดการขามวฒนธรรมนนควรมลกษณะของการจดการใหครอบคลมการมความเสมอภาค ความเทาเทยม การปกครองทมล าดบชนององคกร การมอสระในการท างาน การพงพาการตดสนใจหรอมการเปดโอกาสใหมการแสดงความคดสรางสรรค รวมถงการกระจายอ านาจเปนเปนส าคญ มอสระในการตดสนใจในการท างาน ความมนคงในหนาทการงานและความส าเรจจงถกก าหนดเปนรปแบบของการ

ปฏสมพนธกบผคนและสภาพแวดลอมทเปนอย จะท าใหเกดประสทธภาพในการด าเนนงานและการบรการจดการองคกรใหเกดความยงยนของธรกจ ในการตรงกนขามถาไมมการบรหารจดการขามวฒนธรรมกจะสงผลตอการด าเนนงานและท าใหเกดความเหลอมล าทางอ านาจ การแบงชนความเปนปจเจกนยม ลกษณะความไมเปนชายหญง การไมหลก เลยงความไมแนนอน และการไมม ง เนนเปาหมายระยะยาว จะท าใหการไมมประสทธภาพและการบรการจดการธรกจในเรอง คน งานและเงน และยงสอดคลองกบงานวจยของ A. L. Kitja. (2016) . ท ไดกล าวว า ความหลากหลายทางวฒนธรรม ผประกอบการไทยควรศกษาและเรยนรทจะเคารพในวฒนธรรมทแตกตาง และมความเขาใจดานมตความแตกตางทางวฒนธรรมธรกจในกลมประเทศอาเซยน เพอทจะชวยใหผประกอบการไทยสามารถคาดเดาไดวาผประกอบการไทยในประเทศอนมความคดอยางไร ซงจะสะทอนออกมาในหนาททางการจดการตางๆ ไมวาจะเปนการจดการทวไป การตลาด การบญช การบรหารงานทรพยากรมนษยและอนๆ โดยเฉพาะอยางยงเมอมการสรางพนธมตรทางธรกจระหวางประเทศจะสงผลตอธรกจสามารถปรบตวตามสภาพแวดลอมทตางกนไดเปนมความไดเปรยบทางการแขงขนและประสทธภาพ สวนในการสมภาษณเชงลก ผประกอบการชาวไทยสวนใหญเหนดวยและใหความส าคญกบการจดการขามวฒนธรรม โดยเฉพาะการใหความส าคญกบการกระจายอ านาจและการตดสนใจใหกบผรวมงานชาวลาว เพอการพฒนาคณสมบตในการบรหารงาน และควรเนนการเปนสงคมทมวฒนธรรททใหความส าตญกลกลมนยมหรอสวนรวมในการท างานหรอกจกรรมทางวฒนธรรมธรกจ เพอการใหความส าคยกบสงคมสวนรวมโดยดถอกลมเปนหลกมความเปนกลมพวกหรอพรรคพวกไวในการพงการตดสนใจ จะอาศยความสมพนธทรจกกนเปนคนแนะน าการเจรจาธรกจในการท างาน ซงตรงกบ

แนวคดของการจดการวฒนธรรมของ Hofstede (2006) ทกลาวไววา การบรหารจดการธรกจขามชาตใหประสบความส าเรจนนควรตองทราบถง จารตประเพณ วฒนธรรมสงคม ทงดานการสอสาร การเจราธรกจ การบรหารองคกร และการตลาด สามารถวดพฤตกรรมอนเนองจากวฒนธรรมออกเปนรปธรรมของลกษณะวฒนธรรมทแตกตางเพอการไดเปรยบทางดานการเสรมสรางความสมพนธทดระหวางประชาชนและผประกอบการทจะขยายเครอขายผลประโยชนเชงธรกจและตอยอดสการพฒนาประเทศนนๆ ไดอยางรวดเรว

สรปผลการวจย แนวทางการจดการขามวฒนธรรมทางธรกจตอสถานภาพผประกอบการไทยในวฒนธรรมลาว:หลวงน าทา ในความหลากหลายทางวฒนธรรมระหวางประเทศและภายในประเทศ ผประกอบการไทยควรศกษาสภาพแวดลอมทางวฒนธรรมทแตกตางกนและการเตรยมพรอมในการบรหารความแตกตางทางวฒนธรรม การเขาใจถงวฒนธรรมของคนในประเทศนนๆ จะชวยใหผประกอบการไทยสามารถคาดการณสภาพแวดลอมของธรกจในประเทศทไดลงทนของหนาททางการจดการตางๆ ไดแกการจดการทวไป การตลาด การบญช การบรหารรงานทรพยากรมนษยและอนๆ โดยเฉพาะจะตองสรางพนธมตรทางธรกจระหวางประเทศซงจะเปนทมบทบาทมากยงขน และสามารถเตรยมรบมอกบความแตกตางในการบรหารงาน สวนการเขาไปลงทนธรกจในตางประเทศ ควรมการเรยนรและเขาใจถงวฒนธรรมของประเทศตางๆ จะชวยท าใหธรกจสามารถปรบตวตามสภาพแวดลอมทตางกนไดเปนมประสทธภาพ ไดแก มตความเหลอมล าทางอ านาจ มตความเปนปจเจกนยม มตลกษณะความเปนชายหญง มตการหลกเลยงความไมแนนอน มตก า รม ง เ น น เป าหมายระยะย าว เ พ อ ให เ ก ด

ประสทธภาพของการบรหารจดการขามวฒนธรรมอยางยงยนควรมงเนนความตนตวและความระแวงระไว ความเขาใจในเรองวฒนธรรมทแตกตางกน ความสามารถในการท างานในสถานการณและสงแวดลอมทแตกตางกน และระดบองคการทเกยวกบความสอดคลองระหวางกนและกน แนวทางการพฒนาการจดการขามวฒนธรรมของผประกอบธรกจไทยในลาว ควรมงเนนดงน

1.) ดานความสามารถในการพดภาษาลาว เพอการสงเสรมสรางทกษะและการตดตอสอสารและความเขาใจในมตวฒนธรรมอนดตอผเกยวของทกฝาย

2.) ดานทศนคตตอวฒนธรรมเพอบาน ควรใหความรความเขาใจกบผประกอบการไทยโดยมงเนนเ ชงปฎบ ตการท จ ดกจกรรมต า งๆ ท จะท า ใหผประกอบการเขาใจและสรางทศนคตในทางบวกตอวฒนธรรมประเทศเพอนบานทจะสงผลตอการด าเนนธรกจ

3.) ดานการสงเสรมการคาในตางประเทศของภาครฐและเอกชน ควรมหนวยงานภาครฐและเอกชนร วมมอกนท จะ เปดการแสดงสนค า ในตางประเทศทเปนคคาและลงทน ซงจะเปดโอกาสใหสรางวฒนธรรมธรกจทเปนการประชาสมพนธใหเกดความเขาใจของธรกจของประเทศไทยทจะสงผลตอการเพมสวนแบงทางการตลาดในประเทศนนๆ

4.) ด านการร วมก จกรรมการก ศล เพ อชวยเหลอสงคมประเทศคคา ผประกอบการไทยควรเขารวมกจกรรมตางๆ เพอเปนการเชอมสมพนธภาพอนดระหวางผประกอบการไทยและชาวลาว เพอสรางวฒนธรรมธรกจและการบรหารขามวฒนธรรมทจะสงผลตอการบรหารจดการธรกจในตางประเทศทมประสทธภาพ

เอกสารอางอง ภาวฒน พนธแพ. (2550). การจดการมตตางๆ ทาง

วฒนธรรม. เชยงใหม: ภาควชาการจดการ คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยพายพ.

รฐนนท พงศวรทธธร. (2558). แนวทางการพฒนาการกระจายสนคาอาหารแปรรปไทยสเชยงรง. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา. เชยงใหม.

วารนทร วงศหาญเชาว. (2547). ยทธศาสตรการคาชายแดนและการคาผานแดนประเทศไทยกบประเทศในกลมอนภมภาคลมแมน าโขง. กรงเทพฯ: สถาบนยทธศาสตรการคา.

A. L.Kitja. (2016). Business Cultures in ASEAN Countries. Available from: https://www.researchgate.net/publication/258836411_Business_Culture_in_ASEAN.

Hofstede. G. (2006). Cultures and Organizations: Software of the Mind. McGraw-Hill, New York.

Hofstede. G. (1987). Culture’s consequences: international differences in work-related Values. Beverly Hills, CA. Sage Publications.

Hofstede. G. (2005).Culture’s consequences: comparing values. Behaviors, instructions, And organizations across nations. (2nd ed) Thousand Oaks, CA:SAGE

Publications. Permutter,H.V. and Hernnan, D.A. (1986). Cooperate to Compete Globally. Harvard Business Review. March-April, 136-152.

แนวทางการพฒนาสวนประสมทางการตลาดและอตลกษณของจงหวดเชยงใหม เพอการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหมของนกทองเทยวชาวจน

The Development Guideline of the Marketing Mix and Identity of Chiang Mai to Promote Chiang Mai Tourism for the Chinese Tourists

กตตโชค นธเสธยร1, รฐนนท พงศวรทธธร2*, จตรงค โตพานช3, สมพร ศรฉา4,

กญฐณา ดษฐแกว5 และ ไพรพนธ ธนเลศโศภต6

Kittichok Nithisathian1, Ratthanan Pongwiritthon2*, Jaturong Thopanich3, Somporn Srichum4, Kanthana Ditkaew5 and Paipan Thanalerdsopit6

1,3,4คณะการจดการ มหาวทยาลยชนวตร 2,5,6คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา 1,3,4School of Management, Shinawatra University. 2,5,6Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna. *Corresponding Author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคทราบถงสวนประสมทางการตลาดและอตลกษณของจงหวดเชยงใหมและแนวทางการพฒนา การทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนในการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหม ผลการวจย พบวา นกทองเทยวชาวจนจะใหความสาคญเรองสวนประสมทางการตลาดในทกดานอยในระดบมาก ( = 3.80, S.D. = 0.62) โดยแบงตามรายดานไดดงน ดานผลตภณฑ ( = 3.74, S.D. = 0.80) ดานราคา ( = 3.75, S.D. = 0.81) ดานชองทางการจดจาหนาย ( = 3.70, S.D. = 0.71) ดานการสงเสรมการตลาด ( = 4.00, S.D. = 0.95) การรบรถงอตลกษณของจงหวดเชยงใหมโดยรวมอยในระดบมาก( = 3.54, S.D. = 0.91) ในดานความรบรอตรลกษณทางสงคม ไดแก การรบรอตลกษณของจงหวดเชยงใหม ดานการทองเทยว ดานทรพยากรและสงแวดลอม ดานเศรษฐกจ และอตลกษณสวนบคคลหรอบรบทจงหวดเชยงใหม ไดแก ดานประเพณ ดานประวตศาสตรและดานวถชวต แนวทางการพฒนาสวนประสมทางการตลาดและอตลกษณของจงหวดเชยงใหมทมผลตอการทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนในการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหม ควรมงเนน 1.) ดานผลตภณฑ ตองนาเสนอดานเอกลกษณ วฒนธรรม ประเพณ ศลปวฒนธรรมทองถน 2.) ดานราคาตองเหมาะสมกบประโยชนทไดรบและงบประมาณการจายของนกทองเทยว 3.) ดานการจดจาหนาย ตองเปนการกระจายสถานทจาหนายเพอใหความสะดวกแกนกทองเทยว 4.) ดานสงเสรมการตลาด ควรมการโฆษณา ผานสอการตลาดเฉพาะกลมประเทศเปาหมาย เครอขายประชาสมพนธทงภาครฐและเอกชน 5.) ควรมงเนนสงเสรมใหบคลากรของสถานททองเทยวตลอดจนสถานประกอบการตางๆ มทกษะการใชภาษาจนเพอการสอสาร 6.) การพฒนาอตลกษณของจงหวดเชยงใหมควรเปนอตลกษณเฉพาะตวทเปนจดขายจดเดน ตอยอดประยกตใหรวมสมยจงเปนคณลกษณะเฉพาะเพอใหเกดการสบทอดอตลกษณและกอใหเกดรายไดของชาวชมชนในพนท

ค าส าคญ : สวนประสมทางการตลาด, อตลกษณ, เชยงใหม, การสงเสรมการทองเทยว

Abstract This research aim to first, investigate marketing mix’s factors and identity of Chiang Mai. Second, guidelines for tourism development for Chinese tourists to promote tourism in Chiang Mai. The results shown that Chinese tourists gave a rate of importance to all aspects of the marketing mix’s factors at high level ( = 3.80, S.D. = 0.62); which can be categorized into each aspect as follows: in terms of product ( = 3.74, S.D. = 0.80), in terms of price ( = 3.75, S.D. = 0.81), in terms of place of distribution ( = 3.70, S.D. = 0.71), and in terms of promotion ( = 4.00, S.D. = 0.95). The perception towards identity of Chiang Mai in overall was at a high level ( = 3.54, S.D. = 0.91). In terms of social identity includes tourism, natural resources and environment, and economic. In term of Uniqueness or Chiang Mai’s identity include the tradition, history and lifestyle. The guidelines for developing the marketing mix’s factors and identity of Chiang Mai that affect the travel of Chinese tourists in Chiang Mai tourism promotion should emphasized on: 1) In terms of product, it should represent the uniqueness of culture, tradition and local arts. 2.) In terms of price, it should be appropriate to the benefits and affordable for tourists. 3.) In terms of place, it should be settled in vary locations in order to provide conveniences for tourists. 4.) In terms of promotion, there should advertising via media for the specifically targeted countries by public relation networks from both public and private sectors. 5.) It is important to encourage staffs of all tourist attractions and all enterprises to improve their Chinese to be able to communicate with tourists. 6.) In order to develop the identity of Chiang Mai, it should develop the uniqueness of its identity and also apply to the contemporary identity to be outstanding y while still inherited the identity which would contributes income of the local community members.

Keyword: Marketing Mix’s Factors, Identity, Chiang Mai, Tourism Promotion

บทน า

การทองเทยวเปนกจกรรมอยางหนงทสาคญของมนษยทมความตองการเดนทางทองเทยวเพอพกผอน การเรยนรตางวฒนธรรม หรอการเสาะแสวงหาประสบการณใหมๆ อยเสมอ จงทาใหททองเทยวเปนตลาดทเตบโตอยางตอเนอง ตงแตอดตจนถงปจจบน ในชวงระยะเวลาหลายปทผานมาการเตบโตของตลาดการทองเทยวสงผลใหอตสาหกรรมการทองเทยวมการขยายตวอยางตอเนอง (อศวน แสงพกล, 2555:15-20) ในป พ.ศ. 2558 น ประเทศไทยกาลงจะกาวเขาสประชาคมอาเซยน จงไมอาจปฏเสธไดวาคนไทยและภาคธรกจทกแขนง ตองมความตนตวและเรยนรภาษา วฒนธรรม ตลอดจนวถชวตความเปนอยของเพอนบานในกลมอาเซยนดวยกนใหมากขน เพอเปนการเปดโลกกวางและเปนจดเรมตนการเตรยมความพรอมกาวสประชาคม

อาเซยนในอนาคต ซงการเปดเสรบรการดานการทองเทยว ซงรวมถงธรกจทองเทยวและบรการทเกยวเนองภายใตกรอบอาเซยนแตขณะเดยวกนกทาใหมความเปนไปไดสงวาแนวโนมการแขงขนในอนาคตจะย งทวความเขมขนเพมมากขนอยางแนนอน การเปดโอกาสใหชาวตางชาตเขามาลงทนในเมองไทยดวยการถอครองสดสวนการถอหนทเพมมากขน จากคแขงทงรายเดมและรายใหมทตองการเขาสตลาดเพอชวงชงสวนแบงในตลาดการใหบรการดานการทองเทยวทคาดวาจะมขนาดใหญขนตามแนวโนมมลคาเศรษฐกจของภมภาคอาเซยนโดยหากจะพจารณารายไดจากการทองเทยวของประเทศไทยทผานมา ประเทศไทยเปนประเทศทมทรพยากรทมคาตอการทองเทยวสง อดมสมบรณซ งเกดจากทรพยากรท เปนธรรมชาต ศลปวฒนธรรมและประวตศาสตรอนยาวนาน การมเอกลกษณของ

ตนเองภมภาคตางๆ ในประเทศไทย ซงทาใหเปนสงทดงดดนกทองเทยวมาทองเทยวในประเทศไทย จงเกดเปนอตสาหกรรมการทองเทยวทสามารถสรางรายไดใหกบประเทศเปนอยางมากและเปนการเสรมสรางความเจรญทาบเศรษฐกจและสงคมใหกบประเทศ ธรกจในอตสาหกรรมทองเทยวมความหลากหลายแตกตางกนซงสวนใหญจะใชทรพยากรมนษย ในการขบเคลอน เนองจากเปนธรกจทเกยวของกบการใหบรการและธรกจแตละประเภทสามารถเชอมโยงกนเปนเครอขายในอตสาหกรรมการทองเทยว จงหวดเชยงใหมขนชอวาเปนเมองศนยกลางความเจรญรงเรองของอาณาจกรลานนาทาใหเชยงใหมไดหลอหลอมเอาวฒนธรรมอนลาคา จากแหลงอนๆมาเปนวฒนธรรมอนโดดเดน มความเปนเอกลกษณเฉพาะของตน ซงสะทอนใหเหนถงความงดงามในความเปนวฒนธรรมเฉพาะตน อนเปนมนตเสนหทดงดดความสนใจของผคนจากทกสารทศทวมมโลกใหมาเทยวชม ทาใหเชยงใหมกลายเปนเมองทองเทยวสาคญระดบโลก ในป 2557 พบวา มนกทองเท ยว เด นทางเข ามาเ ชยงใหมจ านวน 5,661,673 คน เพมขนจากป 2556 จานวน 620,756 คน (12.31%) แยกเปน ชาวไทย 3,622,511 คน (63.98%) (การทองเทยวแหงประเทศไทย, 2558) ชาวตางประเทศ 2,039,162 คน (36.02%) โดยชาวตางประเทศท เดนทางเขามาจงหวดเชยงใหม 3 อนดบแรก ไดแก นกทองเทยวประเทศสหรฐอมรกา ประเทศฝรงเศส ประเทศญปน และประเทศจนทสรางรายไดแกจงหวด 43,070.24 ลานบาท เพมขนจากป 2557 จานวน 3,563.21 ลานบาท หรอ 9.02% ซงแยกเปนนกทองเทยวชาวไทย 23,973.93 ลานบาท (55.66%) และนกทองเทยวตางประเทศ 19,096.31 ลานบาท (44.34%) ระยะเวลาพกเฉลย 3.19 วน หองพก 36,884 หอง ทาใหภาพรวมการทองเทยวเชยงใหม ในป 2555-2557 จากการประเมนขอมลเบองตนคาดวา จานวนนกทองเทยวและรายไดนาจะมการ

ขยายตวเพมขนไมนอยกวารอยละ 15 เปรยบเทยบกบป 2556 และมแนวโนมวาจะไดรบความนยมเพมขนอยางตอเนองทงชาวไทยและชาวตางประเทศ สาหรบชาวตางประเทศทเดนทางมาทองเทยวจงหวดเชยงใหมอนดบตนๆ คอ จน มาเลเซย ญปน และรสเซย ตามลาดบ (คณะกรรมการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการ, 2557) สถานการณการทองเทยวของประเทศไทยในขณะน นกทองเทยวจนไดกลายเปนตลาดทสาคญและมแนวโนมเพมในอตราสงรอยละ 60 จากป 2555 ซงมนกทองเทยวทเดนทางมาเทยวประเทศไทยจานวน 2.8 ลานคน หนงจดหมายของนกทองเทยวชาวจนทเดนทางมาเทยวและมงมาทองเทยวโดยเฉพาะจงหวดเชยงใหม เปนเปาหมายหลก และเปนทนยมมาทองเทยวโดยกระแสภาพยนตรจนเรอง “Lost in Thailand” ทเขามาใชสถานทแหลงทองเทยวในจงหวดเชยงใหมในการถายทาเปนแรงกระตนเสรมใหนกทองเทยวชาวจนเดนทางมาตามกระแสดงกลาว ทาใหจงหวดเชยงใหมมการเจรญเตบโตดานการทองเทยว ทาใหเกดรายไดของคนทางานในสถานทแหลงทองเทยวภายในจงหวดเชยงใหมอยางรวดเรว ซงปจจบนนกทองเทยวเรมมรปแบบการทองเทยวทเนนความเปนอสระมากขน โดยไมซอโปรแกรมทวร แตจะมแผนการเดนทางของนกทองเทยว ซงเดนทางเนนการทองเทยวแบบสมผสธรรมชาตความเปนทองถนหรอสถานทถายทาภาพยนตรเพอใหเหนความมวฒนธรรม ประเพณ ตามเนอเรองของภาพยนตร (การทองเทยวจงหวดเชยงใหม, 2556) โดยความพรอมของแหลงทองเทยวของจงหวดเชยงใหม ทงทางดานธรรมชาตอนงดงาม ดานศลปวฒนธรรม และประเพณทเปนเอกลกษณนาประทบใจ และความพรอมในเรองสถานทพกและบรการดานการท อ ง เ ท ย วต า งๆ ท ห ล ากหลาย เป นท ด ง ด ดนกทองเทยวจานวนมากในแตละป ซงภาคบรการทเกยวของกบการทองเทยวไมวาจะเปนโรงแรมทพกประเภทตางๆ รานอาหาร สปา รถเชา บรการ

ทองเทยว ฯลฯ ไดนาเอกลกษณของคนเหนอหรอความเปนลานนารวมเขาไวในผลตภณฑและบรการของตนดวยในทางใดทางหนงเสมอ จงเปนอตลกษณทแสดงใหเหนถง ลกษณะเฉพาะความเปนตวตนหรอจดเดนของบคคล องคกร และสถานท ใหเปนทรจก และดงดดความสนใจจากกลมเปาหมาย ใหเขามาสมผส จากบรบทดงกลาวคณะวจยจงมความสนใจทจะศกษาอตลกษณของจงหวดเชยงใหมและสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการสงเสรมตอการทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนทไดตดสนใจมาเทยวจงหวดเชยงใหม และความรบรอตลกษณของจงหวดเชยงใหมไปในดานใด เพอทจะเปนแนวทางการพฒนาการทองเทยวของจงหวดเชยงใหมทจะตอบสนองความตองการของนกทองเทยวชาวจนทจะเดนทางมาทองเทยวจงหวดเชยงใหมเพอใหเกดความยงยนในอนาคต

วตถประสงคในการวจย เพอทราบถงสวนประสมทางการตลาดและอต

ลกษณของจ งหวด เ ชยงใหมและแนวทางการพฒนาการทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนในการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหม

วธการด าเนนการวจย 1. ขอบเขตของการวจย

การวจยมงศกษาเจตคตของนกทองเทยวทมตออตลกษณของจงหวดเชยงใหม โดยใช แนวคดทฤษฎอตลกษณ รปแบบการทองเทยว และแนวคดสวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) โดยสรปแนวคดไดดงน 1.1 แนวความคดเกยวกบอตลกษณ อตลกษณ (Identity) คอ ความรสกนกคดตอตนเองวา “ฉนคอใคร” ซงจะเกดขนจากการปฏสงสรรคระหวางตวเรากบคนอน โดยผานการมองตวเองและคนอนมองเราในขณะนนและในเดยวกนมโน

ทศนอตลกษณจะถกกลาวควบคไปกบเรองของอานาจ นยามความหมายหรอการสรางภาพแทนความจรง (representation) เมออตลกษณไปสมพนธกบแนวคดทกลาวมาขางตนแลว ดจะมความหมายทแตกตางจากความหมายทเขาใจกน โดยสามญสานกมาก (อภญญา เฟองฟสกล , 2543:25-60) อตลกษณแบงไดเปน 2 ประเภท โดยพจารณาจากสงทใชในการแสดงออกของบคคล ไดแก อตลกษณสวนบคคล (Personal Identity) เปนสงทแสดงออกถงการรจกตนเอง การรบรตนเอง การยอมรบตนเอง ความมนใจในตนเองและ ความภาคภมใจในตนเองท เกดจากการปฏสมพนธกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและ สภาพแวดลอมทางวฒนธรรม ซงอตลกษณทางสงคม (Social Identity) เปนสงทแสดงออกถงผลของการขดเกลาทางสงคม กระบวนการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมและ ระบบการศกษา ทงนสงทแสดงออกมาจะปรากฏในรปวถชวต ความคด ความเชอ และแบบแผนพฤตกรรม สรปเมอใชเกณฑการมองจากภายนอก และการมองจากภายใน พบวา อตลกษณม 2 ประเภท คอ อตลกษณทเกดจากการนยามตนเอง และอตลกษณทสงคมนยามใหดงแนวคดของ Golfman (1963:118-121) นกสงคมวทยาในสายสญลกษณสมพนธไดจาแนกแยกแยะความแตกตางระหวางอตลกษณสวนบคคล และอตลกษณทางสงคม โดยอตลกษณของปจเจก (Individual Identity) ประกอบดวย 2 สวน เขานยามวาความคดความรสกทปจเจกมตอตวเองวา Ego Identity สวนภาพปจเจกในสายตาคนอน ในฐานะทเปนบคคลทมเอกลกษณเฉพาะตว เขาเรยกวา “Personal Identity” สวน “Social Identity” ของบคคล คอ สถานภาพทางสงคม เชน อาชพ ชนชน เพศ ชาตพนธ หรอศาสนาทปจเจกบคคลนนสงกดอย สงคมคาดหวงและเรยกรองวาปจเจกบคคลควรจะวางตวอยางไร นนคอจดทอตลกษณทางสงคมและอตลกษณปจเจกซอนทบกนอย อตลกษณทางสงคมจงมสองสวน คอ สวนแรก เปน

มาตรฐานทสงคมเรยกรองจากปจเจกบคคล (Virtual Identity) และสวนทสอง คอ อตลกษณทเปนจรงของคนนน (Actual Identity) 1.2. รปแบบการทองเทยวในประเทศไทย การทองเทยวในประเทศไทยไดมพฒนาการมาตงแต พ.ศ. 2467 สมยพระเจาบรมวงศเธอกรมพระกาแพงเพชรอครโยธน ครงทรงดารงตาแหนงผบญชาการรถไฟ ซ งในคร งนนการทองเทยวในประเทศไทย ยงเปนการทองเทยวเพอชมธรรมชาตและสถานทราชการ หรอสถานทสาคญททางชาวตางประเทศทเขามาในประเทศไทยสรางขน แตเมอประมาณ 10 ป ทผานมาทางองคการทองเทยวโลก ไดมการกาหนดรปแบบการทองเทยวได 3 รปแบบหลก ไดแก 1.) รปแบบการทองเทยวในแหลงธรรมชาต (natural based tourism) 2.) รปแบบการทองเทยวในแหลงวฒนธรรม (cultural based tourism) และ 3.) รปแบบการทองเทยวในความสนใจพเศษ (special interest tourism) ซงแตละรปแบบสามารถสรปไดดงน 2.1. รปแบบการทองเทยวในแหลงธรรมชาต (natural based tourism) ประกอบดวย การทองเทยวเชงนเวศ (ecotourism) การทองเทยวเชงนเวศทางทะเล (marine ecotourism) การทองเทยวเชงธรณวทยา (geo-tourism) การทองเท ยวเ ชง เกษตร (agro tourism) และการทองเทยวเชงดาราศาสตร (astrological tourism) 2.2. รปแบบการทองเทยวในแหลงวฒนธรรม (cultural based tourism) ประกอบดวย การทองเทยวเชงประวตศาสตร (historical tourism) การทองเทยวงานชมวฒนธรรมและประเพณ (cultural and traditional tourism) การทองเทยวชมวถชวตในชนบท (rural tourism / village tourism) และการทองเทยวงานชมวฒนธรรมและประเพณ (cultural and traditional tourism) 2.3. รปแบบการทองเทยวใน

ความสนใจพเศษ (special interest tourism) ประกอบดวยเชน การทองเทยวเชงสขภาพ (health tourism) การทองเทยวเชงทศนศกษาและศาสนา (edu-meditation tourism) การทองเทยวเพอศกษากลมชาตพนธหรอวฒนธรรมกลมนอย (ethnic tourism) การทองเทยวเชงกฬา (sports tourism) การทองเทยวแบบผจญภย (adventure travel) การทองเทยวแบบโฮมสเตยและฟารมสเตย (home stay & farm stay) เปนตน (Burkart and Medilk,1985 : 59) 1.3. แนวค ด เ ก ย วก บส วนประสมทางการตลาด McCarthy and Perreault (1996, pp. 46-49) ไดกลาวถงสวนประสมทางการตลาด4’Ps ประกอบดวย ผลตภณฑ (Product), ราคา (Price), สถานทหรอชองทางการจดจาหนาย(Place) และการสงเสรมการขาย (Promotion) ซงทง 4’Ps ตางมความจาเปนในการนามาใชวางแผนดานการกาหนดสวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) แตขณะเดยวกน กมบางตวทมความสาคญกวาตวอน ๆ ดงคากลาวทวา ไมมสงใดทจะโดดเดนอยเพยงสงเดยว เมอสวนผสมทางการตลาดไดถกพฒนา กระบวนการตดสนใจเกยวกบปจจยตางๆ จะมความใกลเคยงกน ชใหเหนวา ปจจยเหลานนลวนมความสาคญทงสน และเมอนาสวนผสมทางการตลาดมาพจารณาโดยกวาง จะสงเกตเหนวา ตวผลตภณฑเองจะเปนต วสร างความพงพอใจใหแกลกค าเปาหมาย การมชองทางนาสนคาวางในสถานททลกคาเขาถงการสงเสรมการขาย เพอสอสารกบลกคาเปาหมายและผลตภณฑไดถกออกแบบและวางแผนไวเพอผบรโภค และตงราคาสนคาโดยประมาณจากพฤตกรรมในการซอหรอมลคาของสนคาทผบรโภคใชอยในปจจบนดงตาราง 1

ตาราง 1 กลยทธการตดสนใจขององคกรดวย 4’Ps

ผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนาย การสงเสรมการตลาด 1. รปลกษณสนคา 2. บรการ 3. จดเดน 4. ระดบคณภาพ 5. อปกรณเสรม 6. การตดตง 7. คาแนะนา 8. การรบประกน 9. ชนดของสนคา 10. บรรจภณฑ 11. ตราสนคา

1. เปาหมาย 2. ความยดหยน 3. ระดบการ หมนเวยนของ วงจรสนคา 4. ภมภาค 5. การลดราคา 6. งบประมาณ

1. วตถประสงค 2. ชนดของชองทาง 3. การเปดตลาด 4. ประเภทของพอคา- คนกลาง 5. ประเภทของสถานท ในการจดทาคลงสนคา 6. การขนสงและจดเกบ 7. ระดบการบรการ 8. ชองทางการจดหา 9. ชองทางการจดการ

1. วตถประสงค 2. การผสมผสานการ สงเสรมการขาย 3. ผขาย (ชนด จานวน การคดเลอก การ ฝกอบรม แรงจงใจ) 4. การโฆษณา (เปาหมาย ชนดของสอ ประเภท ของการโฆษณา) 5. การสงเสรมการขาย 6. สอสงพมพ

ทมา. จาก Basic Marketing: A Global Managerial Approach (p. 46, 12th ed.), by E. J. McCarthy and

W. D. Perreault, Jr., 1996, Chicago: Irwin.

การสรางความพงพอใจใหลกคาเปาหมายและผบรโภค มเสนทางหลายทาง เชน ผลตภณฑสามารถมหลายขนาดและรปราง รวมไปถงระดบคณภาพของสนคา และระดบการบรการทสามารถปรบเปลยนได บรรจภณฑสามารถมหลากหลายขนาด หลายสหรอวสด ตรายหอสนคา และการรบประกนสามารถเปลยนแปลงได นอกจากน การโฆษณา ประชาสมพนธทงจากหนงสอพมพ นตยสาร วทย โทรทศน ปายโฆษณา กสามารถเลอกใชตามความเหมาะสมตามแตเจาของบรษท ผผลตหรอจดจาหนายจะพจารณาราคาของสนคากสามารถปรบขนหรอลงได ดวยหลายเหตปจจยจงเปนแรงสนบสนนใหองคกร ตดสนใจเลอกกระบวนการสงเสรมการตลาด โดยใชแนวคดสวนผสมทางการตลาดมาใชในองคกรของตน สรปจากขอบเขตการวจยนามาประยกตใชกบงานวจยซงไดการศกษา 2. ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษาวจยครงน คอ 1.) นกทองเทยวชาวจนทมาเทยวใน

จงหวดเชยงใหม จานวน 2,885,591 ราย (ศนยวจยดานตลาดการทองเทยว, 2558) โดยกลมตวอยางในการศกษา จากคานวณหากลมตวอยางจากใชสตรของยามาเน (Yamane, 1970: 30-39 ) กาหนดระดบความ เ ชอม น เท ากบร อยละ 95 ระดบความคลาดเคลอนรอยละ 5 จะไดกลมตวอยางจานวน จานวน 400 คน โดยวธการเลอกสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) ในพนทถนนคนเดนเชยงใหม ไดแก ดอยสเทพ พระตาหนกภพงคราชนเวศน ประตทาแพ และมหาวทยาลยเชยงใหม (อางแกว) 2.) มคคเทศนชาวไทยทนานกทองเทยวชาวจนมาทองเทยวในจงหวดเชยงใหม ซงไมทราบจานวนประชากรทแนนอน จงกาหนดขนาดกลมตวอยางโดยไมใชความนาจะเปน โดยใชการกาหนดโควตา จานวน 20 ราย ทยนดใหขอมลเกยวกบแนวทางในการพฒนาสวนประสมทางการตลาดและอตลกษณของจงหวดเชยงใหมทมผลตอการทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนในการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหม

3. เครองมอในการวจย เครองมอในการวจยและการรวบรวมขอมลคอ 1.) ใชแบบสอบถาม (Questionnaire) ซงแปลเปนภาษาจนจากสถาบนภาษาขงจอตามความมงหมายและกรอบแนวคดของการวจยทก าหนดซ งใ ชระยะเวลาในการรวบรวมแบบสอบถาม 3 เดอน ตงแตเดอนเมษยน ถงเดอนมถนายน พ.ศ. 2558 แบบสอบถามดงกลาวไดสรางตามความมงหมายและกรอบแนวคดของการวจยทกาหนด โดยแบงออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 ขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนคาถามแบบเลอกรายการ ตอนท 2 ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการทองเทยวของจงหวดเชยงใหม และตอนท 3 การรบรถงอตลกษณของจงหวดเชยงใหม โดยแบบสอบถามเปนแบบมาตราสวนประมาณคา โดยกาหนดการใหคะแนนคาตอบของแบบสอบถาม โดยมาตรวด 5 ระดบ ใหผตอบแบบสอบถามเลอกคอ 1 หมายถง ระดบความคดเหนดวยนอยทสดเปนลาดบไปจนถง ระดบ 5 หมายถง ระดบความคดเหนดวยมากทสด และใชเกณฑการแปลความหมายของคาเฉลย 5 ระดบโดยคาเฉลย 1.00- 1.80 หมายถงมระดบความคดเหนดวยนอยทสด และคาเฉลย 4.21- 5.00 หมายถงมระดบความคดมากทสด การหาความเชอมนรายขอ โดยการหาคาอานาจจาแนกรายขอ (Item-Total Correlation) และหาคาความเชอมน ทงฉบบ (Reliability) โดยวธหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ตามวธของครอนบาค (Cornbrash) ไดคาความเชอมน ของเครองมอทระดบ 0.927 2.) การสมภาษณมคคเทศนในประเดนของแนวทางในการพฒนาสวนประสมทางการตลาดและอตลกษณของจงหวดเชยงใหมทมผลตอการทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนในการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหม ซงเปนแบบสอบถามทไมมโครงสรางในการสมภาษณเพอสรางการพดคยเพอใหไดความประเดนเนอหาตามกรอบแนวคดและวตถประสงคของการวจย

4. วธวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหเ ชงปรมาณ ใ ชสถต เ ช งพรรณนา โดยการหาคาความถ และรอยละ สวนเบยงเบนมาตรฐาน สวนการสมภาษณใชเทคนคเดลฟายในการรวบรวมประเดนของแนวทางในการพฒนาสวนประสมทางการตลาดและอตลกษณของจงหวดเชยงใหม เพอใหไดตามความมงหมายตามกรอบแนวคดของการวจยทกาหนดโดยพจารณาถงรายละเอยดทครอบคลมความมงหมาย โดยไดนาประยกตจากแนวคดและทฤษฎทเกยวของ

ผลการวจย การวเคราะหสวนประสมทางการตลาดและอตลกษณของจงหวดเชยงใหมทมผลตอการทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนในการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหมผลการศกษาพบวา สวนใหญในผตอบแบบสอบถามเปนเพศหญง จานวน 218 คน คดเปนรอยละ 54.5 และเปนเพศชาย จานวน 182 คน คดเปนรอยละ 45.5 สวนใหญอยในชวงอาย 18 - 25 ป มากทสด จานวน 88 คน คดเปนรอยละ 22.5 รองลงมาอยในชวงอาย 26 - 30 ป จานวน 90 คน คดเปนรอยละ 22.0 และชวงอาย 41 - 45 ป จานวน 60 คน คดเปนรอยละ 15.0 มการศกษาอยในระดบปรญญาตร จานวน 218 คน คดเปนรอยละ 54.5 รองลงมามการศกษาอยในระดบสงกวาปรญญาตร จานวน 86 คน คดเปนรอยละ 21.5 และมการศกษาอยในระดบอนปรญญา จานวน 58 คน คดเปนรอยละ 14.5 ประกอบอาชพคาขาย/ธรกจสวนตว จานวน 136 คน คดเปนรอยละ 34.0 รองลงมามอาชพนกเรยน/นกศกษา จานวน 102 คน คดเปนรอยละ 25.5 และมอาชพพนกงานเอกชน จานวน 96 คน คดเปนรอยละ 24.0 ซงรายไดและคาใชจายแปลงคาจากเงนหยวนเปนเงนบาทซงใชอตราแลกเปลยนเทากบ 5.0 บาท ซงสามารถแสดง

รายไดตอเดอนระหวาง 20,001 - 30,000 บาท จานวน 118 คน คดเปนรอยละ 29.0 รองลงมามรายไดตอเดอนระหวาง 30,001 - 40,000 บาท จานวน 108 คน คดเปนรอยละ 27.0 และมรายไดตอเดอนตงแต 40,000 บาทขนไป จานวน 98 คน คดเปนรอยละ 24.5 และมคาใชจายในการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมตอครงอยในชวง 30,001-50,000 บาท จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 2 ซงเคยเดนทางมาทองเทยวในจงหวดเชยงใหมมากทสด จานวน 392 คน คดเปนรอยละ 98.0 และ ไมเคยเดนทางมาทองเทยวในจงหวดเชยงใหม จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 2.0 ไดรบทราบขอมลเกยวกบการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมจาก เพอน/คนใกลชด มากทสด จานวน 232 คน คดเปนรอยละ 58 รองลงมาคอ ทราบขอมลเกยวกบการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมจาก Internet จานวน 138 คน คดเปนรอยละ 34.5 และทราบขอมลเกยวกบการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมจาก โทรทศน/วทย จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 4 และรปแบบการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมแบบแหลงทองเทยวทางธรรมชาตมากทสด จานวน 130 คน คดเปนรอยละ 32.5 รองลงมา สนใจรปแบบการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมแบบแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม จานวน 88 คน คดเปนรอยละ 22 และสนใจรปแบบการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมแบบแหลงทองเทยวเพอนนทนาการ จานวน 80 คน คดเปนรอยละ 20 ปจจยสวนประสมทางการตลาดของชาวจนทมผลตอการทองเทยวจงหวดเชยงใหม พบวา นกทองเทยวชาวจนจะใหความสาคญเรองสวนประสมทางการตลาดในภาพรวมอยในระดบมาก (= 3.80, S.D. = 0.62) ซงแบงแตละดานไดดงน 1.) ดานผลตภณฑใหควาสาคญอยในระดบมาก ( = 3.74, S.D. = 0.80) โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยสามลาดบ ไดแก ความหลากหลายทางดานสถานททอง เท ยว ( เ ชน วด แหล งธรรมชาต มหาวทยาลย ศนยวฒนธรรม) (= 4.01, S.D. =

0.79) ทพก โรงแรม รสอรท ( = 3.79, S.D. = 0.67) อาหารและเครองดม และของทระลก ( = 3.75, S.D. = 0.81) 2.) ดานราคาใหความสาคญอยในระดบมาก ( = 3.75, S.D. = 0.81) เมอพจารณาเปนรายขอโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยสามลาดบ พบวา ความเหมาะสมของคาใชจายในการเดนทาง ( = 3.94, S.D. = 0.71) ความเหมาะสมเรองทพกอาศย ( = 3.84, S.D. = 0.88) ความเหมาะสมดานอาหารและเครองดม ( = 3.82, S.D. = 0.93) 3.) ดานชองทางการจดจาหนายใหความสาคญอยในระดบมาก ( = 3.70, S.D. = 0.71) โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยสามลาดบ ไดแก ความสะดวกในการเดนทาง ( = 3.82, S.D. = 0.79) ความสะดวกในการหาทพก ( = 3.76, S.D. = 0.82) ความสะดวกในการซออาหารและเครองดม ของทระลก ( = 3.68, S.D. = 0.77) และ 4.) ดานการสงเสรมการตลาดอยในระดบมาก ( = 4.00, S.D. = 0.95) เมอพจารณาเปนรายขอโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยสามลาดบ พบวา การจดอนดบเมองทองเทยวของจงหวดเชยงใหมโดยเวบไซตและนตยาสารตางๆ ( = 4.15, S.D. = 0.76) การโฆษณาประชาสมพนธจงหวดเชยงใหมตามเวปไซตและสอตางๆ ( = 4.10, S.D. = 0.80) การรณรงคสงเสรมการทองเทยวในจงหวดเชยงใหม ( = 4.76, S.D. = 0.86) การรบรถงอตลกษณของจงหวดเชยงใหม พบวา ในภาพรวมของผตอบแบบสอบถามมความรบรถงอตลกษณของจงหวดเชยงใหมโดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.54, S.D. = 0.91) โดยแบงในแตละดานความรบรอตรลกษณไดดงน 1.) อตลกษณทางสงคมของจงหวดเชยงใหมอยในระดบมาก ( = 3.72, S.D. = 0.76) โดยแตละดานเรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก การรบรอตลกษณของจงหวด

เชยงใหมดานการทองเทยว ( = 4.12, S.D. = 0.65) การรบรอตลกษณของจงหวดเชยงใหมดาน

ทรพยากรและสงแวดลอม (= 3.72, S.D. = 0.82) และการรบรอตลกษณของจงหวดเชยงใหมดานเศรษฐกจ (= 3.69, S.D. = 0.78) 2.) อตลกษณสวนบคคลหรอบรบทจงหวดเชยงใหมอยในระดบมาก (= 4.03, S.D. = 0.58) โดยแตละดานเรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก การรบรอตลกษณทางสงคมของจงหวดเชยงใหมดานประเพณ (= 3.89 , S.D. = 0.54) การรบรอตลกษณทางสงคมของจงหวดเชยงใหมดานประวตศาสตร ( = 3.83 , S.D. = 0.83) และการรบรอตลกษณทางสงคมของจงหวดเชยงใหมดานวถชวต ( = 3.19 , S.D. = 0.92)

สรปผลและอภปรายผลการวจย อตลกษณของจงหวดเชยงใหมทมผลตอการทองเทยวของนกทองเทยวชาวไทยในการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหม โดยสรผลการวจยพบวา นกทองเทยวสวนใหญเปน เปนเพศหญง มอายระหวาง 18 - 25 ป มระดบการศกษาอยในระดบปรญญาตร ประกอบอาชพคาขายและธรกจสวนตวและมรายไดตอเดอนระหวาง 20 ,001 - 30,000 บาท และมคาใชจายในการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมตอครงอยในชวง 30,001-50,000 บาท ซงเคยเดนทางมาทองเทยวในจงหวดเชยงใหม ไดรบทราบขอมลเกยวกบการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมจาก เพอน/คนใกลชด และรปแบบการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมแบบแหลงทองเทยวทางธรรมชาตมากทสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ รฐนนท พงศวรทธธร และภาคภม ภควภาส (2558) ทไดกลาววา การตลาดสาหรบการจดการทองเทยวในจงหวดเชยงใหมเพอสนองความตองการของนกทองเทยวชาวจนสวนใหญเปนเพศหญง โดยมชวงอาย 31-35 ป ระดบการศกษาระดบปรญญาตร มสถานภาพสมรส ซงมอาชพพนกงานเอกชน มรายไดเฉลยตอเดอน 20,001 – 30,000 บาท พฤตกรรมการ

ทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนและคาใชจายในการทองเทยวตอครงมจานวน 30,001 – 50,000 บาท โดยใหความสาคญสวนประสมทางการตลาดของชาวจนทมผลตอการทองเทยวจงหวดเชยงใหม พบวา นกทองเทยวชาวจนจะใหความสาคญเรองสวนประสมทางการตลาดในภาพรวมอยในระดบมาก ในดานของผลตภณฑ (Produce) ดานราคา (Price) ดานชองทางการจดจาหนาย (Place) ดานการสงเสรมการตลาดดานการทองเทยว (Promotion) ซงสอดคลองกบการศกษาวจยของ รฐนนท พงศวรทธธร และภาคภม ภควภาส (2556ก.) ทไดกลาววา ความตองการสวนประสมทางการตลาดเพอการนาไปสรปแบบทางการตลาดทเหมาะสมกบแหลงทองเทยวถนนคนเดนของนกทองเทยวทมตอการทองเทยวถนนคนเดนเชยงใหมโดยใหความสาคญปจจยสวนประสมทางการตลาดในภาพรวมอยในระดบมาก ควรจะใหความสาคญดานผลตภณฑในการพฒนาและออกแบบสวนประสมทางการตลาดเพอการทองเทยวถนนคนเดนเพอความยงยนควรมงการออกแบบและพฒนาผลตภณฑตามความตองการของนกทองเทยวตามแบบของคาโนโมเดลควรมงเนนผลตภณฑ ไดแก 1) ตองเปนแหลงทองเทยวตองมความปลอดภย 2) โปรแกรมทองเทยวควรกาหนดไวลวงหนา 3) ราคาตองเหมาะกบสนคาและบรการ 4) การจดกจกรรมเท ยวในเทศกาลตางๆ เนนทวฒนธรรมและประเพณทองถน และ 5) สนคาภายในถนนคนเดนควรจะเปนสนคาทองถน และสอดคลองกบงานวจยของ นรทนร ส งขรกษา ธนนทรฐ รตนพงศภญโญ และผกามาศ พะวงษ (2558) ท ไดกลาวไวว า การพฒนารปแบบขดความสามารถในการแขงขนทางการตลาดการทองเทยวควรพฒนาดานการตลาดทแตกตาง การมองอยางรอบดาน ความดงดดใจของการทองเทยว ความรบผดชอบตอชมชน ความประทบใจในการทองเทยว ความหลากหลายของตลาดการทองเทยว

กจกรรมทางการตลาดและเทคโนโลย เพอการทองเทยว การรบรถงอตลกษณของจงหวดเชยงใหม พบวา ในภาพรวมของผตอบแบบสอบถามมความรบรถงอตลกษณของจงหวดเชยงใหมโดยรวมอยในระดบมาก ในรายดานดงน 1.) ด านความรบร อตลกษณทางสงคม ไดแก การรบรอตลกษณของจงหวดเชยงใหมดานการทองเทยว ดานทรพยากรและสงแวดลอม ดานเศรษฐกจ 2.) อตลกษณสวนบคคลหรอบรบทจงหวดเ ชยงใหม ไดแก ด านประเพณ ดานประวตศาสตรและดานวถชวต ซงสอดคลองกบงานวจยของ รฐนนท พงศวรทธธร และ ภาคภม ภควภาส (2556ข.) พบวา แนวทางในการพฒนาการทองเทยวจงหวดเชยงใหมตามทศนะของนกทองเทยว ทมลกษณะการตดสนใจมาทองเทยวจงหวดเชยงใหมทแตกตางกน โดยการตอบสนองความตองการของทแตกตางกนของนกทองเทยวนนควรจะมการมงเนนเพอใหเกดความยงยนดงน 1.) อนรกษ วฒนธรมทองถน ประเพณ วถชวตบรบทพนท 2.) ความตอเนอง (Continuity) สรางความตอเนองของทรพยากรธรรมชาต และความตอเนองของวฒนธรรม 3.) คณภาพ (Quality) เนนคณภาพของ ส งแวดลอม คณภาพของประสบการณ นนทนาการทนกทองเทยวไดรบ และคณภาพชวตของคนในชมชน สงเสรมเศรษฐกจสรางสรรคและการพฒนานวตกรรมทางความคด 4.) ความสมดล (Balance) สรางความสมดลระหวางความตองการอตสาหกรรมการทองเทยว ความตองการของชมชนทองถน และขดความสามารถของทรพยากร และยงสอดคลองกบกบแนวคดของ Allport, (1967:32-45) ทไดความสาคญของเจตคตวาเปนสภาวะของความพรอมทางจตใจซงเกดจากประสบการณ สภาวะความพรอมนเปนแรงทกาหนดทศทางของปฏกรยาระหวางบคคลทมตอบคคล สงของและสถานการณทเกยวของเพอใหเกดความตองการและการตดสนใจของแตละบคคล ซงผลการวจยยงความสอดคลองกบ

แผนยทธศาสตรของจงหวดเชยงใหมททางหนวยงานภาครฐไดกาหนดในแผนพฒนาเศรษฐกจ (พ.ศ. 2558 – พ.ศ. 2561) รวมถงสอดคลองกบแนวคดขอ ง Maxwell (1988:8) ไ ด ก ล า ว ถ ง ด า น ก า รทองเทยวทตองอาศยความรทงศาสตรทางวชาการในการพฒนาและการจดการเพอใหเกดความยงยน โดยเนนศลปดานการสรางสรรคกจกรรมการทองเทยวหรอจดขายใหกบแหลงทองเทยวเทยว โดยตองใหความสาคญในทกดาน ไมวาจะเปนดานความตองการนกทองเทยว สถานททองเทยว ชมชน โดยตองวางการพฒนาการทองเทยวโครงสรางพนฐานและส งอานวยความสะดวกทจะสามารถดงดดนกทองเทยวได โดยมงเนนกจกรรมการทองเทยวทต องมหลากหลาย อาท ธรรมชาต ประ เพณ วฒนธรรม ความปลอดภย เปนตน เมอมาทองเทยวแลวนกทองเทยวเกดการเรยนรและไดพกผอนตามอธยาศย เกดสทนรยภาพทางอารมณและความรสกจงนาไปสความประทบใจ รบรถงความคมคากบเวลาและคาใชจายทเสยไปและพฤตกรรมการทองเทยวทจะกลบเทยวใหมและบอกตอกบคนใกลชดใหไดมาทองเทยว สวนชมชนไดเกดการรกษาศลปวฒนธรรม ประเพณ มการกระจายรายไดเพมคณคาแคชมชน แนวทางการพฒนาสวนประสมทางการตลาดและอตลกษณของจงหวดเชยงใหมทมผลตอการทองเทยวของนกทองเทยวชาวจนในการสงเสรมการทองเทยวจงหวดเชยงใหม โดยจะตองสรางความประทบใจในสวนประสมการตลาด ควรมงเนนในดานดงน

1.) ดานผลตภณฑ ตองเปนสถานทนาเสนอดานเอกลกษณ วฒนธรรม ประเพณ ความเปนอตลกษณของพนทนนๆ โดยเฉพาะอยางยงความเปนธรรมชาต ศลปวฒนธรรมทองถน

2.) ดานราคาตองเหมาะสมกบประโยชนทไดรบและงบประมาณการจายของนกทองเทยว

3.) ดานการจดจาหนาย ตองเปนการกระจายสถานทจาหนายเพอใหความสะดวกแกนกทองเทยวชาวจน

4.) ดานสงเสรมการตลาด ควรมการโฆษณา ผานสอการตลาดเฉพาะกลมประเทศเปาหมาย เพอสงเสรมใหนกทองเทยวไดเดนทางมาเทยว ไดแก ทางนตยสาร โทรทศน วารสาร อนเตอร เนต หรอเครอขายประชาสมพนธทงภาครฐและเอกชน

5.) ควรม ง เ น นส ง เ ส ร ม ให บ คล ากรของสถานท ทองเท ยวตลอดจนสถานประกอบการตางๆ มทกษะการใชภาษาจนเพอการสอสารใหม ากย ง ข น เน อ งจ ากน กท อ ง เท ย วช า วจ นมขอจากดในเรองภาษาองกฤษ

6.) ก า ร พ ฒ น า อ ต ล ก ษ ณ ข อ ง จ ง ห ว ดเชยงใหมควรเปนอตลกษณเฉพาะตวทเปนจดขายจดเดน ตอยอดประยกตใหรวมสมยจงเปนคณลกษณะเฉพาะเพอใหเกดการสบทอดอตลกษณและกอใหเกดรายไดของชาวชมชนในพนท

กตตกรรมประกาศ ขอขอบค ณผ บ ร ห า ร ขอ งมห าว ทย าล ยเทคโนโลยราชมงคลลานนา และ ดร.กตตโชค นธเสธยร อาจารยทปรกษา คณะการจดการ มหาวทยาลยชนวตร ท ใหคาปรกษาแนะนาท ชวยสนบสนนบทความนผานการแกไขจนเสรจสมบรณ และคณะบรหารธ รก จและศ ลปศาสตร มหาว ทยาล ยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ผทรงคณวฒ คณาจารย เจาหนาททเกยวของกบงานวจยฉบบน ขอขอบคณกาลงใจจากครอบครวทมสวนชวยใหการทางานสาเรจลลวงไปดวยด

เอกสารอางอง การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2556). การทองเทยว

ประเทศไทยภาคเหนอ. สบคนจากhttp://www.thai.tourismthailand.org/home.

การทองเทยวแหงประเทศไทย. (2558). การทองเทยวประเทศไทยภาคเหนอ. สบคนจาก http://www.thai.tourismthailand.org/home.

นรทน สงขรกษา, ธนนทรฐ รตนพงศภญโญ และผกามาศ พะวงษ. (2558). การพฒนารปแบบขด ความสามารถในการแขงขนทางการตลาด การทองเทยวเชงวฒนธรรมในกลมทวารวด 4 จงหวด. วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย. 35(1), 22-37.

รฐนนท พงศวรทธธร และภาคภม ภควภาส. (2556). แนวทางการพฒนาการทองเทยวจงหวดเชยงใหมตาม ทศนะของนกทองเทยวเพอความยงยน. เชยงใหม: คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา.

รฐนนท พงศวรทธธร และภาคภม ภควภาส. (2556). รปแบบการทองเทยวเชงวฒนธรรมถนนคนเดนทเหมาะสมกบนกทองเทยวเพอความยงยน. เชยงใหม: คณะบรหารธรกจและ ศลปะศาสตร. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา.

รฐนนท พงศวรทธธร. (2558). แนวทางการพฒนาศกยภาพผลตภณฑชมชนเชงเศรษฐกจกจสรางสรรคอยางยงยนชมชนบานแมปคา อาเภอสนกาแพง จงหวดเชยงใหม. วารสารวชาการมหาวทยาลยหอการคาไทย. 35(2), 44-58.

ศนยวจยดานตลาดการทองเทยว. (2558). สถตนกทองเทยวในประเทศ (รายจงหวด) สบคนจาก http://marketingdatabase.tat.or.th/ ewt_news.php?nid=1621&filename=index&c_id=155.

อภญญา เฟองฟสกล. (2543). อตลกษณ (Identity) การทบทวนทฤษฎและกรอบแนวคด. กรงเทพมหานคร: คณะกรรมการสภาวจยแหงชาต. สาขาสงคมวทยาสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

อศวน แสงพกล. (2555). ระเบยบวธวจยดานการทองเทยวและการโรงแรม. กรงเทพมหานคร:มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

Allport, Gordon W. (1967). Reading in Attitude Theory and Measurement. New York: John Welley and Sons.

Burkart, A.J. and Medilk, S. (1985). The Management of Tourism. London: Heinemann.

Department of Pharmacy. Chiangmai University.

Goffman, E. (1963). Stigma: Note on the Management of Spoiled Identity. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.

Maxwell, J.F. (1988). Botanical review ofDoi Suthep- pui National Park. Chiangmai:

McCarthy, E. J., & Perreault, W. D., Jr. (1996). Basic marketing: A global Managerial approach. 12th Ed. Chicago: Irwin.

Yamane Taro. (1970). Statistics: An Introductory Analysis. 3rd ed. New York: Harper and Row.

การพฒนาตลาดผลตภณฑผาทอไทลอ ชมชนบานหนองบว อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน

The Maketing Development of Tai Lue Woven Textile in Baan Nhong Pua, Aumphur Ta Wang Pha, Nan Province

สธมนต ทรงศรโรจน1, ภาคภม ภควภาส2*, เจษฎา ช. เจรญยง3, ธราวชย ทองนล4, อบลวรรณ ชยแกว5 และ รฐนนท พงศวรทธธร6

Sutheemon Chongesiriroj1, Pakphum Pakvipas2*, Jessada Chor. Charoenying3, Teerawish Thongnil4 Ubolwan Chaikaew5, and Ratthanan Pongwiritthon6

1มหาวทยาลยพายพ 2,6 คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา 3ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลาง และขนาดยอมแหงประเทศไทย 4,5กรมสารวตรทหารเรอ 1Payap University 2,6 Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna 3Small and Medium Enterprise Development Bank of Thailand 4,5 Royal Thai Navy Military Police *Corresponding Author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ วจยนม มวตถประสงคเพอศกษากระบวนการผลต การตลาดของผลตภณฑผาทอไทยลอและพฤตกรรมผบรโภคผาทอ

พนเมองชนเผาชาตพนธลานนา รวมถงแนวทางการพฒนาผลตภณฑผาทอไทลอชมชนบานหนองบว โดยวธการวจยเชงส ารวจ เครองมอวจยไดแกการสมภาษณและแบบสอบถาม กลมตวอยางประกอบดวยสมาชกกลมทอผาไทลอ ชมชนบานหนองบว จ านวน 20 คน และผบรโภคทนยมและ/หรอมประสบการณซอผาทอพนเมองจ านวน 200 ตวอยาง ใชวธการสมแบบเจาะจง วเคราะหขอมลโดยสถตรอยละ คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน สถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ไดแกคาสถต t-test

ผลการศกษาพบวาสมาชกกลมทอผาไทลอชมชนบานหนองบว จ านวน 20 คนมกมอจ านวน 18 ตว ใชฝายเปนวตถดบหลกในการทอ ผลตภณฑประกอบดวย ผาทอลายน าไหล ผาทอลายแมงมมสลบกบลายน าไหล จดเดนของผลตภณฑคอ มคณภาพ ลายผาทอแนนแตไมหนา การทอผาของชมชนเปนการผลตเพอหารายไดเสรม สถานทวางจ าหนายทส าคญ ไดแก ณ ทท าการของชมชนบานหนองบวและจดจ าหนายในงานแสดงสนคาของจงหวด มการผลตตามค าสงซอของลกคา ทงนการก าหนดราคาขนอยกบความยากงายของลายผาทอ อยางไรกตามปญหาทพบคอมตนทนในการผลตสง กลมผบรโภคโดยมากเปนเพศหญง อาย 31-40 ป เปนบคลากรหนวยงานราชการและเอกชน บคลากรสถาบนการศกษาในพนท นอกจากนพบวาปจจยทมผลตอการตดสนใจซอผาทอพนเมองชาตพนธลานนาในระดบมากคอ ความสวยงามของลวดลายดงเดม ( = 4.05) ความประณตสวยงาม ( = 4.02) แหลงผลตมชอเสยงเปนทยอมรบ ( = 4.00) แนวทางการพฒนาตลาดผาทอไทลอชมชนบานหนองบวคอ การพฒนารปแบบผลตภณฑใหมความสอดคลองกบความตองการของผบรโภคทนยมความแตกตางซงถอไดเปนกลมลกคาใหม และการถายทอดเรองราวแกผบรโภคเพอใหทราบถงความส าคญและคณคาของหตถกรรมผาพนเมองโดยผานการใหขอมล การเรองเลาถงประวตความเปนมา กระบวนการทอผา มการขยายตลาดผาทอโดยการสงเสรมสนบสนนการใชผาทอพนเมองในชวตประจ าวนหรอในโอกาสตาง ๆ ผลการทดสอบสมมตฐานโดยใชสถต t-test พบวาคาเฉลยความส าคญของปจจยสวนประสมทางการตลาด ดานผลตภณฑ ในปจจยยอยดานแหลงผลตมชอเสยงเปนทรจกยอมรบ ลวดลายดงเดมมเอกลกษณะเฉพาะ แตกตางกน จ าแนกตามเพศ โดยเพศหญงมคาเฉลยความส าคญ ( = 4.21) มากกวาเพศชาย ( = 3.87) อยางมนยส าคญทระดบ 0.05

ค าส าคญ : การพฒนาการตลาด พฤตกรรมผบรโภค ผาทอไทลอ

ABSTRACT This study aims to investigate first production processes and marketing of local woven textile from traditional Lanna tribe (Tai Lue) and consumer behavior. Second, to study development tendency of local woven textile from traditional Lanna tribe (Tai Lue) at bann Nong Bua. Exploratory research was adopted to this study. Structured interview was used as a research tools to collect data such as questionnaire and interview. Sample size of this study were 20 members of local woven textile (Tai Lue) at Bann Nong Bua and 200 consumer who bought local woven textile by using purposive sampling method. Several descriptive 0statistic were applied i.e, frequency, percentage, mean, standard deviation (SD) and and Inferential Statistics were t-test. Result indicated that 18 of 20 members of local woven textile (Tai Lue) at Bann Nong Bua had looms and main raw material was cotton thread which major patterns design of woven textile were Lai Nam Lai and mix of Lai Nam Lai and spider. Main feature of product was quality that were thin and tight. Villagers selling woven textile as additional income. Selling places were at Nong Bua village and provincial exhibitions. They also took made to order jobs and price was depended on difficulty of pattern designs. However, it was high cost of production. Majority of consumer was female who were between 31-40 years old. There were government officers. Additional, it found that respondents gave a rate of “much agree” to factors that affect to their purchasing decision of local woven textile (Tai Lue) were first beauty of traditional pattern design ( = 4.05), neat of woven textile ( = 4.02) acceptable and well known origin ( = 4.00), Development tendency of local woven textile from traditional Lanna tribe (Tai Lue) at bann Nong Bua were first, to maintain old customers and develop patterns design of woven textile for serving new market segments. Second, to acknowledge customers about important and value of traditional Lanna tribe (Tai Lue) by telling the story of traditional textile weaving processes. Finally, to expand target market by promote the use of traditional woven textile in daily life or special occasions. Result of hypothesis testing by using t-test of significant found that product factor i.e. source of product be admitted and uniqueness of the local traditional pattern were significant factor affecting buying behavior in different gender at 0.05 level of significant, it can be concluded that female ( = 4.21) had higher mean score than male ( = 3.87).

Keywords: Marketing development, Consumer behavior, Traditional woven textile (Tai Lue)

บทน า การสงเสรมศกยภาพผลผลตของชมชนใหสามารถพงพาตนเองไดอยางยงยนและสรางสรรค โดยเฉพาะอยางย งผลตภณฑทผลตมาภมปญญาทองถนทมร า กฐ าน มา จ า กค วา ม ร ค ว าม ช า น า ญ ท ก ษ ะประสบการณทสบทอดจากรนสรน อนจะน ามาสการสรางงานสรางอาชพสรางรายไดและเปนการกระจายรายไดส ระดบทองถน ท งย งส งผลตอการพฒนาเศรษฐกจชมชนนนเปนแนวทางส าคญยงอกแนวทางหนงทรฐบาลไดน ามาแกไขปญหาในระดบประเทศทประสบภาวะวกฤตทางดานเศรษฐกจอยางรนแรงทงภาคเกษตรและภาคอตสาหกรรมทเกดการชะลอตว ราคาผลผลตตกต า มลคาการสงออกลดลง กระทบตอ

รายไดประชาชาตลดลงอยางตอเนอง เกดการเลกจางงาน (แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559, 2555: ออนไลน) ผาทอลายน า ไหล เปนรปแบบลายผ าทอทเลยนแบบดดแปลงและพฒนามาจากสายน านานทไหลลดเลยวมเกลยวคลนทสวยงาม มพลงและเยอกเยนเปนมตรมงคล ผาลายน าไหลใชเทคนคการทอทเรยกวา เกาะหรอลวงซงเปนเทคนคการทอผาโดยใชเสนดายพงหลาย ๆ สเปนชอง ๆ โดยการเกยวและผกเปนหวงรอบดายเสนอน เพอเพมความประณต ความแขงแรงใหกบเนอผา ซงเปนลกษณะเดนพเศษของ “ผาลายน าไหล” ซงบรรพบรษของชาวนานไดน ามาคดสรางสรรคเปนรปแบบต านานศลปะ “ลายน าไหล” อนสวยงามมเสนห

และยงใหญ ซงเปนมรดกทางศลปวฒนธรรมอนล าคายงของจงหวดนาน โดยสนนฐานวาเปนการออกแบบลายผาทอชาวไทยลอซงสบเชอสายมาจากชาวไทยลอในดนแดนสบสองปนนา ประเทศจนทอพยพเขามาอยในประเทศไทยตงแตป พ.ศ. 2379 โดยตงถนฐานอยทบานหนองบว บานตนฮาง บานดอนมล อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน โดยการน าของเจาหลวงเมองลา ชาวไทยลอ มภาษาและประเพณวฒนธรรมเปนของตนเอง มการรกษาสบทอดจนถงปจจบนน (ประวตผาทอน าไหล ของดเมองนาน, องคการบรหารต าบลผาสงห. ม.ป.ป.) โดยประวตดงกลาวไดปรากฏในจตรกรรมฝาผนงวดภมนทร ซงเปนฝมอชางสกลลอทไดวาดลวดลายของผาซนของผหญงในรปเปนลายผาซนทงหมดดวยผาทอลายน าไหลทดดแปลงมาจากผาลายชาวลอ เดมนยมใชไหมเงนและไหมค าดานลายผาตรงสวนทเปนหยกของกระแสน าจากนนใชลายมกรปสตวแทรก ผาทอลายน าไหลไทลอเรมทอกนครงแรกทบานหนองบว อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน ซงการทอผาลายน าไหลเปนผาทอทมความประณตลวดลายสวยงาม มลกษณะโดดเดนเฉพาะตวเปนพเศษทแตกตางจากลายผาทออน ๆ จงถอวาเปนลายผาทสวยงามของจงหวดนาน จนไดรบการยกยองวาเปน “ราชนแหงความงามของลายผาเมองเหนอ (หลากหลาย ผาลายน าไหล, 2553: ออนไลน) จนตนา หนณะ. (2546) กลาววาการผลตผาทอพนเมองนนยงคงประสบกบปญหาดานการขาดแคลนวตถดบ การคงระดบมาตรฐานดานการผลต การพฒนารปแบบผลตภณฑ การบรหาจดการและการสงเสรมการตลาด รวมถงผผลตไมใครตระหนกหรอมองขามการเพมมลคาใหแกผลตภณฑ การผลตผาทอจงยงคงผลตในรปแบบเดมจ าหนายใหแกกลมลกคาเดม จากความจ าเปนดงกลาว การศกษาถงแนวทางการพฒนาตลาดและศกษาถงพฤตกรรมผบรโภคในครงนจะเปนการชวยใหเกดเปนแนวทางการพฒนา แนวทางในการแกไขปญหาทางดานการตลาดและทราบถงพฤตกรรมผบรโภคทสอดคลองตองกนกบความตองการบรโภคผาทอพนเมอง ตลอดจนโอกาสทจะสรางมลคาเพมใหกบ

ผาทอไทลอ และเปนการเพมศกยภาพการแขงขนทางการตลาด ในขณะเดยวกนยงเปนการอนรกษและสบสานคงไวซงภมปญญาชนเผาชาตพนธลานนาและคงความเปนเอกลกษณของชมชน สงเสรมความเขมแขง เกดการกระจายรายได ลดการอพยพแรงงานสชมชนเมอง สรางรากฐานชวตความเปนอยดชวตมสขตามวถเศรษฐกจพอเพยงใหแกชมชนใหสามารถพงพาตนเองโดยการใชทรพยากร องคความรและภมปญญาทองถนทมอยอยางคมคาตอไป

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาสถานการณการผลต การตลาดของ

ชมชนผาทอไทลอ ชมชนบานหนองบว อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน

2. เพอศกษาพฤตกรรมการบรโภคผาทอพนเมองของผบรโภค อ าเภอเมอง จงหวดนาน

3. เพอศกษาแนวทางการพฒนาตลาดผลตภณฑผาทอพนเมองชาตพนธลานนา: ผาทอไทลอ ชมชนบานหนองบว อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน

วธการด าเนนการวจย การวจยครงนแบงประชากรเปน 2 กลม

1. กลมผผลตไดแก ประชากรและกลมตวอยางคอ สมาชกกลมสตรทอผาไทลอ ชมชนบานหนองบว จ านวน 20 ศกษาขอมลในดาน 1) การผลต การจดหาวตถดบ แผนการผลต สถานะและแหลง เ งนทน ความสามารถของชางทอ ปญหาและอปสรรคในการผลต และ 2) ดานผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนายและการสงเสรมการตลาด

2. กล ม ผ บ ร โ ภคค อ ผ ท น ย มและ /หร อ มประสบการณซอผาทอพนเมองชนเผาชาตพนธลานนา กลมตวอยางคอ ผบรโภคในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนาน ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยค านวณจากสตร (กลยา วานชยบญชา. 2544)

n = [p(1-p)Z2]/e2

ก าหนดคาความเชอมน 95% และคาความคลาดเคลอนทยอมรบไดรอยละ 5 โดยก าหนดคาดงน คอ

n = ขนาดกลมประชากร p = สดสวนของประชากร (0.5) e = ความคลาดเคลอนทยอมรบได (0.05) Z = ระดบความเชอมนทตองการ (1.96) แทนคาสตร n = [0.5(1-0.5)1.962]/0.0682 = 199.80

ดงนนขนาดกลมตวอยางทใชเทากบ 200 คนและใ ช ว ธ ก า ร ส มต ว อย า ง แบบ เ จ าะจ ง ( Purposive Sampling)

เครองมอการวจย ประกอบดวย 1) แบบสมภาษณแบบกงโครงรางและส ารวจรายการ ในประเดนการผลต การจดหาวตถดบ แผนการผลต ความสามารถของชางทอในชมชน ปญหาอปสรรคการผลต สถานการณเกยวของกบผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนายและการสงเสรมการตลาดของชมชน และ 2) แบบสอบถามในประเดนของพฤตกรรมผบรโภคดานขอมลทวไปของผบรโภคกลมเปาหมาย ประเดนสงทคาดหวงตองการจากผลตภณฑ วตถประสงคในการซอ ผมสวนรวมตดสนใจซอ ชวงวนเวลาซอ แหลงซอและวธการซอของผบรโภค ตามล าดบ

การประมวลผลและการวเคราะหขอมล น าเสนอขอมลดานการผลต การตลาดของกลมผผลตโดยการบรรยายเชงพรรณาตามหวขอทสมภาษณฯ และขอมลดานพฤตกรรมผบรโภคประมวลผลและวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางคอมพวเตอร

โดยคาสถตรอยละ แจกแจงความถ คาเฉลยและคาเบยงแบนมาตรฐาน สถตใชทดสอบสมมตฐาน ไดแกคาสถต t-test

ผลการวจย 1. ดานกลมผผลต พบวา 1.1 รปแบบการบรหาจดการภายในชมชนเปนแบบครอบครวระบบเครอญาต หนาทหลกเปนของประธานกลมสตรทอผาทตองท าหนาททงดานการบรหารจดการการผลต การจดหาวตถดบ การเงนและการหาแหลงทน การตลาดและการแกไขปญหาตาง ๆ ภายในชมชน 1.2 การผลตผาทอของกลมสตรชางทอจะใชเวลาทอผาหลงภารกจหลกเปนอาชพเสรมซงจากเดมเปนการทอเพอใชในครวเรอน มรายไดเพมขนประมาณเดอนละ 3,000-4,000 บาทตอคน โดยจดเดนทส าคญของผาทอของชมชนคอ การใชภมปญญาดงเดมทสบทอดกนมาจากรนสรน การผลตม 2 ลกษณะ คอ ผลตเพอวางจ าหนายและการผลตตามค าสงซอของลกคา (Made by Order) โดยเฉลยชางทอจะผลตผาได 5-10 หลาตอวนขนอยกบความยากงายของลายททอ 1.3 วตถดบหลกทใชในการผลตคอ ฝาย ซงสงซอจากผคาวตถดบในทองถนหรอจากกลมผาทออน ๆ โดยตนทนวตถดบหลกจะมราคาสงต า 1.4 กลมผบรโภคหลกคอ ผหญงวยท างาน บคลากรหนวยงานภาครฐบาลและเอกชน บคลากรสถาบนการศกษาในทองถนและจงหวดใกลเคยง 1.5 ผลตภณฑประกอบดวย ผาทอลายน าไหล ผาทอลายแมงมมสลบกบลายน าไหล จดเดนของผลตภณฑคอ มคณภาพ ลายผาทอแนนแตไมหนา มการแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมสตรทอผา มการเขารบการอบรมความรอน ๆ ทเกยวของจากหนวยงานงานภาครฐบาลและสถาบนการศกษา 1.6 ราคาผาทอคอ 500 – 1,000 บาทโดยจะขนอยกบความยากงายของลายผาทอ 1.7 ชองทางการจดจ าหนายคอ จ าหนาย ณ ทท าการกลมฯหรอการจ าหนายในงานแสดงสนคาของจงหวด 1.8 การสงเสรมทางการตลาดนนไดรบการ

สงเสรมสนบสนนในรปแบบของงบประมาณ การอบรมสมมนา การพฒนาลวดลายใหมผนวกเขากบลายแบบดงเดม แนวทางการพฒนาการแปรรปผลตภณฑผาทอของกล มฯ จากหน วยงานภาคร ฐบาลหร อจากสถาบนการศกษาในทองถน 1.9 ปญหาอปสรรคของกลมสตรทอผาคอ วตถดบหลกมการปรบราคาสงขนอยางตอเนองและมแนวโนมทจะขาดแคลน สนคาเลยนแบบสนคาทดแทนและคแขงขนมจ านวนมากขนเปนล าดบ และขาดความรในดานการตลาด การควบคมรายการรบจาย การค านวณตนทน รวมถงการแขงขนดานราคาระหวางกลมผาทอ ขาดแคลนผสบทอดรบชวงการทอผา 2. ดานพฤตกรรมผบรโภค พบวาผบรโภคสวนมากเปนเพศหญง อาย 31-40 ป การศกษาระดบปรญญาตร เปนบคลากรหนวยงานราชการและเอกชน บคลากรสถาบนการศกษา รายไดเฉลย 20,001-30,000 บาทตอเดอน ซอผาทอลายน าไหลมากทสด 1-2 ครงตอเดอน ครงละ 2-3 ผน เฉลย 1,001 -2,000 บาทตอคร งและช าระเปนเ งนสด วตถประสงคในการซอเพอใชสวนตว เพอสวมใสในชวงเทศกาลหรอโอกาสพเศษ โดยมากจะซอกอนชวงเทศกาล ผบรโภครบรขอมลขาวสารผาทอไทลอจากงานแสดงสนคาพนเมองประจ าจงหวดมากทสด 3. ดานปจจยทมผลตอการตดสนใจซอผาทอไทลอ ชมชนบานหนองบว อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน พบวา 3.1 ปจจยดานผลตภณฑ กลมตวอยางใหความส าคญในระดบมาก ( = 3.94) ในปจจยยอยดานตาง ๆ ดงนคอ แหลงผลตมชอเสยงเปนทรจกยอมรบ ความประณตสวยงาม ลวดลายดงเดมมเอกลกษณเฉพาะ บรรจภณฑสวยงาม 3.2 ปจจยดานราคา กลมตวอยางใหความส าคญในระดบมาก ( = 3.81) ในปจจยยอยดานตาง ๆ ดงนคอ ราคาเหมาะสมและมหลากหลายราคาใหเลอกซอ ราคาเปรยบเทยบกบผลตภณฑผาทออน ๆ 3.3 ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย กลมตวอยางใหความส าคญในระดบมาก ( = 3.73) ในปจจยยอยดานตาง ๆ ดงนคอ แหลงจ าหนาย

ทวถง อยใกลบานหรอทท างานและมบรการจดสงถงบาน 3.4 ปจจยดานการสอสารทางการตลาด กลมตวอยางใหความส าคญในระดบมาก ( = 3.92) ในปจจยยอยดานตาง ๆ ดงนคอ มการแนะน าผลตภณฑผานสอระดบทองถน จดท าแผนพบ โปรชวร แคตตาลอกแนะน าสนคา จดแสดงสนคาในงานแสดงสนคาระดบจงหวด

ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวาคาเฉลยความส าคญของปจจยสวนประสมทางการตลาด ในภาพรวมของปจจยดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนายและดานการสอสารทางการตลาดไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต 0.05 และคาเฉลยความส าคญของปจจยสวนประสมทางการตลาดภาพรวมของปจจยดานผลตภณฑแตกตางระหวางอยางมนยส าคญทระดบ 0.05 ในปจจยยอยดานแหลงผลตมชอเสยงเปนทรจกยอมรบ ลวดลายดงเดมมเอกลกษณะเฉพาะ จ าแนกตามเพศ โดยเพศหญงมคาเฉลยความส าคญ ( = 4.21) มากกวาเพศชาย ( = 3.87)

สรปและอภปรายผล ผลการศกษาพบวาสมาชกกลมสตรทอผาไทลอ ชมชนบานหนองบว จ านวน 20 คนมกมอจ านวน 18 ตว ใ ชฝายเปนวตถดบหลกในการทอ ผลตภณฑประกอบดวย ผาทอลายน าไหล ผาทอลายแมงมมสลบกบลายน าไหล จดเดนของผลตภณฑคอ มคณภาพ ลายผาทอแนนแตไมหนา การทอผาของชมชนเปนการผลตเพอหารายได เสรมซ งสอดคลองกบผลการศกษาของจรญญา สพาแลว (2545) ศกษาวจยเรอง “การทอผาของชาวละวาบานมดหลวง อ าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม” ทพบวาการทอผาของชาวละวาทงในอดตและปจจบนยงคงใชกขนาดเลกเรยกวากเอวเปนอปกรณหลก ฝายและดายทใชทอผาจะมทงฝายทปลกเองและซอจากอ าเภอแมแจม ในการทอผาชาวละวาในอดตจะ

ทอไวใชในพธกรรมและใชในชวตประจ าวนเทานน ในปจจบนมพอคาจากพนราบสนใจสงซอผาทอชาวละวาบางประเภทเพอน าไปจ าหนาย นอกจากนมการรวมกลมสตรในหมบานเพอทอผาขายเปนรายไดเสรมภายในครอบครว โดยทวไปชาวบานจะทอผาเมอมเวลาวางจากงานประจ า อกทงการก าหนดราคาขนอยกบความยากงายของลายผาทอสถานทวางจ าหนายทส าคญ ไดแก ณ ทท าการของชมชนบานหนองบวและจดจ าหนายในงานแสดงสนคาของจงหวด มการผลตตามค าสงซอของลกคาซงสอคลองกบผลวจยของขนษฐา จตชนะกล (2554). ศกษาเรอง “พฒนาการลวดลายผาพนเมองจากครวเรอนสภาคธรกจ” ทพบวาผาทอพนเมองจงหวดพษณโลกจะเปนผาทอประเภทผามดหมไหมประดษฐลายดอกปบ ซ ง เปนลวดลายท เปนเอกลกษณและมการทอตามค าสงซอของลกคามากทสด และมผลแตกตางในประเดนทชมชนบานมวงหอม บานนาเมองจะทอผาลายดอกปบตามค าสงซอของลกคาเทานนจะไมทอเกบไวจ าหนายเองเพราะมขอจ ากดเรองเงนทน ผบรโภคสวนมากเปนเพศหญง อาย 31-40 ป การศกษาระดบปรญญาตร ประกอบอาชพเปนบคลากรหนวยงานราชการและเอกชน บคลากรสถาบน การศกษา ซงสอดคลองกบผลการศกษาของรตรส บญญะฤทธ (2554) ศกษาวจยเรอง “การออกแบบลวดลายในงานผาปกดวยมอส าหรบใชในงานเคหะสงทอ” ทพบวาผบรโภคสวนใหญเปนเพศหญง กลมอาย 31 – 40 ป การศกษาระดบปรญญาตร และแตกตางในประเดนของอาชพสวนใหญเปนคาขายหรอธรกจสวนตว ปญหาทพบมตนทนสง ดานพฤตกรรมผบรโภคพบวาปจจยทมผลตอการตดสนใจซอผาทอพนเมองชาตพนธลานนาในระดบมากคอ ความสวยงามของลวดลายดงเดม (4.05) ความประณตสวยงาม (4.02) แหลงผลตมชอเสยงเปนทยอมรบ (4.00) สอดคลองผลการศกษาของทรงพล ศวานนท (2543) ศกษาวจย เรอง “ลวดลายการทอผาซนตนจกอ าเภอลบแล จงหวดอตรดตถ” พบวาดานรปแบบลกษณะลวดลายดงเดมและววฒนาการของลวดลายการทอผาซนตนจกไม

แตกตางไปจากเดมและสอดคลองกบผลการศกษาของรตรส บญญะฤทธ (2554) ศกษาวจยเรอง “การออกแบบลวดลายในงานผาปกดวยมอส าหรบใชในงานเคหะสงทอ” พบวาการสอถงเอกลกษณของลานนาอยในระดบทชอบมากทสด รองลงมาคอความนาใชและความสวยงามของรปแบบโดยรวมความเปนไปไดในการน าไปใชงานในปจจบน และโดยภาพรวมพอใจผลตภณฑ ความเหมาะสมของลวดลายทน ามาใชบนผลตภณฑสงทอและความเหมาะสมของสทใช และแนวทางการพฒนาตลาดผาทอไทลอชมชนบานหนองบวคอ การพฒนารปแบบผลตภณฑใหมความสอคลองกบความตองการของผบรโภคทนยมความแตกตางซงถอไดเปนกลมลกคาใหม และการถายทอดเรองราวแกผบรโภคเพอใหทราบถงความส าคญและคณคาของหตถกรรมผาพนเมองโดยผานการใหขอมล การเรองเลาถงประวตความเปนมา กระบวนการทอผา มการขยายตลาดผาทอโดยการสงเสรมสนบสนนการใชผาทอพนเมองในชวตประจ าวนหรอในโอกาสตาง ๆ

ขอเสนอแนะในการศกษาวจยครงตอไป ดานผลตภณฑ กลมผผลตควรม งเนนไปยงผบรโภคกลมเปาหมายซงเปนเพศหญง ทใหความส าคญในปจจยยอยดานแหลงผลตทมชอเสยงและลวดลายทมเอกลกษณเฉพาะ อกทงกลมผผลตควรใหความส าคญในประเดนของการควบคมมาตรฐานการผลตใหมคณภาพทสม าเสมอและการคงรกษาไวซงลวดลายดงเดมทเปนเอกลกษณเฉพาะถนหรออาจพฒนาเปนสงบงชทางภมศาสตร (Geographical Indication) หรอสญลกษณเฉพาะทใชบนผลตภณฑหรออางองถงต าแหนง อาจจะใชเปนมาตราวดคณภาพหรอชอเสยงในทางใดทางหนง โดยมผลมาจากจดก าเนดทางภมศาสตรของสงนน (ตราสญลกษณสงบงชทางภมศาสตรไทย กรมทรพยสนทางปญญา, 2551: ออนไลน) ทงควรออกแบบผลตภณฑแปรรปจากผาทอไทลอและออกแบบบรรจภณฑและตราสนคาเพอสรางความตระหนกร เปนสญลกษณดาน

ความเชอถอ (Symbolic Device) และแสดงถงแหลงทมาของผาทอ (Identification of source of product) วาเปนผลตภณฑจากชมชนชมชนบานหนองบว อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน ดานราคา กลมผผลตควรก าหนดกลยทธราคาขายทตางกนขนอยกบความยากหรองายของลวดลายผาทอหรอการก าหนดราคาจ าหนายเปนชดทเปนการทอขนเปนพเศษหรอส าหรบใชในชวงเทศกาลส าคญ ซงกลยทธนจะท าใหสามารถก าหนดราคาจ าหนายไดสงกวาเมอเปรยบเทยบกบราคาจ าหนายผาทอโดยปกตทท าการทอเพอจ าหนายทวไป ดานชองทางการจดจ าหนาย กลมผผลตควรเพม

ชองทางการจดจ าหนายเพมเตม อาทเชน การจดท าเวบ

ไซคและ/หรอฝากลงคกบเวบไซคของหนวยงานรฐบาล

หรอองคกรทใหการชวยเหลอดาน การสงเสรมธรกจ

ขนาดยอม สงเสรมสนคาไทย เชนการทองเทยวแหง

ประเทศไทย กรมสงเสรมการสงออกหรอการเพมชอง

ทางการจดจ าหนายผานโซเซยลมเดย สอออนไลนตาง ๆ

เพอเปนการเพมชองทางทผบรโภคนนจะสามารถตดตอ

สอสารและรบขอมลขาวสารไดอยางทวถงอกทงยงเปน

อกหนงชองทางทมตนทนการด าเนนทไมสงมากนก

ดานการสงเสรมทางการตลาด กลมผผลตควรม

การสอสารเรองราว (Story Telling) เกยวกบประวต

ความเปนมา ของชนเผาชาตพนธลานนา ไทลอ วถชวต

ความเปนอยของชนชาตไทลอ ขนตอนกระบวนการผลต

การยอมสจากธรรมชาต การทอผา ความหมายของ

ลวดลายผาทอไทลอ โดยอาจจดท าออกแบบและจด

แผนพบ โปวชวร พรอมทงมการสอสารประชาสมพนธ

ในเวบไซคของตนเองและ/หรอในโซเซยลมเดย สอ

ออนไลนตาง ทไดจดท าขน เพอเพมชองทางและท าให

กลมผบรโภคเกดการรบร รบทราบถงคณคาในงาน

หตถกรรมจากภมปญญาทองถนชาตพนธลานนา ไทลอ

ทงยงรวมถงการเขารวมในงานแสดงสนคาประจ า

จงหวดหรอของจงหวดใกลเคยง หรองานนทรรศการท

จดขนโดยหนวยงานภาครฐบาลหรอภาคเอกชน เปนอก

หนงในยทธวธเชงรกในการประชาสมพนธและเขาถง

ผบรโภคกลมเปาหมายของผลตภณฑผาทอไทลอของ

ชมชนไดอก ชองทางหน ง และนอกเหนอจากน น

หนวยงานภาคสวนรฐบาล/องคกรปกครองสวนทองถน

ควรมนโยบายในการสงเสรมและสนบสนน หรอจด

อบรมใหความรแกกลมผผลตเกยวกบแนวทางการ

ควบคมตนทน การลดตนทนการผลต แผนการผลต

กระบวนการควบคมคณภาพหรอโครงการสนบสนน

แหลงเงนทนและมาตรการในการใหความชวยเหลออนๆ

ทเกยวของ ในขณะเดยวกนควรมการรณรงคสงเสรมให

บคลากรหนวยงานราชการ สถาบนการศกษาและ

หนวยงานเอกชน ตางกายดวยผาพนเมองอยางตอเนอง

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบพระคณ ประธานกลมสตรและสมาชกกลมสตรชางทอ ชมชนบานหนองบว อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน ทกรณาสละเวลาอนมคาในการใหความอนเคราะหขอมลสมภาษณเชงลก ขอมลตามสภาพทเกดจรงในหลากหลายมตและหลายประเดนทเปนประโยชนยงตอการวจยครงน และรวมถงผทมสวนเกยวของทกทานทใหความชวยเหลอสนบสนนดวยด จนกระทงงานวจยครงนส าเรจลลวงตามวตถประสงคทวางไว และหวงใจเปนอยางยงวาผลการวจยนจกเปนประโยชนตอการอนรกษ คงรกษาสบสานองคความรภมปญญาทองถน หรอเปนประโยชนตอชมชนฯ หนวยงานภาครฐบาลและองคกรปกสวนทองถนเขตพนทวจย นกวชาการ นสตนกศกษา ผประกอบการผาทอพนเมอง ตลอดจนผทมสวนไดเสยและผท ใหความสนใจในผลตภณฑผาทอพนเมองตอไป

เอกสารอางอง กลยา วานชยบญชา. (2544). การวเคราะหสถต: สถต

เพอการตดสนใจ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เกษตรศาสตร. ขนษฐา จตชนะกล (2554). พฒนาการลวดลายผา

พนเมองจากครวเรอนสภาคธรกจ . ในงานค ร บ ร อบ 3 0 ป แ ห ง ก า ร ส ถ า ป น า ค ณ ะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

คตความเชอเกยวกบลายผาไทย (4) ลายเกดจากอทธพลของพช. สบคนเมอวนท 5 มกราคม 2559, จาก http://www.culturelib.in.th/ articles/949.

คตความเชอเกยวกบลายผาไทย. สบคนเมอ 6 มกราคม 2559,จาก http://www.culturelib. in.th/ar ticles/9.

คอตเลอร, ฟลลป. (2547). การจดการการตลาด (แปลจาก Marketing Management, 11th Ed. โดย

จรญญา สพาแลว. (2545). การทอผาของชาวละวาบานมดหลอง อ าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาอาชวศกษา. บณฑตวทยาลย.มหาวทยาลยเชยงใหม.

ฉตรยาพร เสมอใจ. (2550). พฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

ดาราวรรณ วรฬหผล. (2546). รายงานวจยเรอง สถานการณดานการผลต การตลาด และโอกาสทางการตลาดของสนคาศลปหตถกรรมพนบานภายใตโครงการหนงต าบล หนงผลตภณฑของภาคเหนอ : กรณศกษา ผาทอตนจกของจงหวดแพร. คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลย

ตราสญลกษณสงบงชทางภมศาสตรไทย. กรมทรพยสนทางปญญา. (2551). สบคนเมอ 10 กมภาพนธ 2559, จาก https://www.ipthailand.go.th/ index.php?option=com_content&view=category&id=66&Itemid=259.

ทรงพล ศวานนท. (2543). ลวดลายการทอผาซนตนจกอ าเภอลบแล จงหวดอตรดตถ. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาอาชวศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม.

ทรงศกด ปรางควฒนากล (2551). มรดกวฒนธรรมผาทอไทลอ. ภาควชาภาษาไทยคณะมนษยศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม.

ทรงศกด ปรางควฒนากล และแพทรเซย ชสแมน. (2530). ผาลานนา ยวน ลอ ลาว. เชยงใหม : โครงการศนยสงเสรมศลปวฒนธรรม. มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธนวรรณ แสงสวรรณและคณะ. (2544). การบรหารการตลาด. กรงเทพมหานคร: บรษทเอกซเปอรเนทจ ากด.

ธนาวรรณ แสงสวรรณ อดลลา พงศยหลา อไรวรรณ แยมนยม ยทธนา ธรรมเจรญและยงยทธ ฟพงศศรพนธ). กรงเทพฯ: เพยรสนเอดดเคชน อนโดไชนา.

นมนวล จนทรญ. (2557). การศกษาโครงสรางผาทอจากภมปญญาทองถน. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร การประชมวชาการ มหาสารคามวจย ครงท 10. หนา 422-437.

บรรจง จากนาน. (2539). การศกษาลวดลายผาซนตนจก อ าเภอลอง จงหวดแพร. สวนหนงของรายวชา หลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาศลปะไทย คณะวจตรศลป มหาวทยาลยเชยงใหม.

ประไพ ทองเชญ. (2548). นคอ ผาทอพนบาน โครงการวจยเชงปฏบตการการก าหนดมาตรฐานผาทอพนบานเพอสงแวดลอม. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอจฬา.

พชญานนท อมรพชญ. (2545). ผลตอบแทนจากการลงทนในการผลตผาทอพนเมองระดบอตสาหกรรมในครวเรอน ในเขตอ าเภอสนก าแพง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธบญชมหาบณฑต สาขาวชาการบญช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

เมธา สธรโรจน. (2540). การศกษาแนวทางการวางแผนกลยทธการตลาดส าหรบผลตภณฑผาไหมของมลนธสงเสรมศลปาชพในสมเดจพระนางเจาสรกตร พระบรมราชนนาถ. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามค าแหง.

ยงยง เทาประเสรฐ และอรณรตนวเชยรเขยว. (2552). ภมปญญาลานนาในมตวฒนธรรม. เชยงใหม : คณะอนกรรมการการวจยวฒนธรรมภาคเหนอ.

รตรส บญญะฤทธ. (2555). การออกแบบลวดลายในงานผาปกดวยมอส าหรบใชในงานเคหะสงทอ. ในการประชมวชาการระดบชาต ผลงานวจยและงานสรางสรรคเพอการพฒนา 4 พฤษภาคม 2555. (หนา 416-423). ณ มหาวทยาลยศรปทม วทยาเขตชลบร.

วถ พานชพนธ. (2547). ผาและสงถกทอไท. กรงเทพฯ: โอเอส พรนตงเฮาส.

วมล จโรจพนธ และอดม เชยกวงศ. (2547). ศลปะและวฒนธรรมไทย. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: แสงดาว.

ศลปากร, มหาวทยาลย. (2544). ผาทอพนบาน. โครงการพฒนาผาพนเมองในทกจงหวดของประเทศ. ศนยวชาการและเทคโนโลยสงทอพนบาน. สบคนเมอ 14 มกราคม 2559, จาก http://www.ist.cum.ac.th/cotton/ProductgroupSukhothai.php.

ศนยวชาการและเทคโนโลยสงทอพนบาน. ฝายแกมไหม. สบคนเมอ 9 มกราคม 2559,จาก http://www.ist.cum.ac.th/cotton/productgroupSukhothai.php.

สลกฤทย และ ไพฑรย อนตะขน. (2555). การบรหารตนทนและผลตอบแทนผลตภณฑจากผาทอไทลอ อ าเภอเชยงค า จงหวดพะเยา. วารสารการจดการ คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏล าปาง. ปท 5 ฉบบท 1 เดอนมกราคม–มถนายน 2555.

สาวตร สวรรณสถต. (2535). ลวดลายบนผนผา: ภมปญญาหญงไทย. เอกสารประกอบการสมมนาทางวชาการเรองมรดกผา: ภมปญญาไทย ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต.

สพชญา จารเนตร. (2549). การพฒนาผาทอพนเมองอยางมสวนรวมของกลมทอผาพนเมองบานฝายมล ต าบลปาคา อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน. เครอขายบรหารงานวจยภาคเหนอตอนบน.

สวมล วลยเครอ และชนด ตงถาวรศรกล. (2536). ผาลาว: การอพยพเคลอนยายของวฒนธรรมผาจากกลมแมน าโขงสลมแมน าเจาพระยา. เอกสารการวจยส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต.

หมวดภมปญญาเรองการทอผา. สบคนเมอ 4 กมภาพนธ 2559, จาก http://student.swu.ac. th/hm471010393/culture.htm.

องคการบรหารสวนต าบลผาสงห. (ม.ป.ป.). สบคนเมอ 15 มกราคม 2559, จาก http://pirun.ku.ac. th/~b5310301739/b4.html.

อษฎากรณ กตตภทโท (ฉตรานนท). (2554). การศกษารปแบบและความเชอเรองผอทอทใชในพระพทธศาสนาของขาวไทลอ เชยงคาน. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพระพทธศาสนา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

เอกสารเผยแพรกลมสตรผาทอไทลอ. จงหวดนาน. มปป: มปท.

ปจจยและการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา: ผาทอชนเผาดาราอง (ปะหลอง) โครงการหลวงอางขาง

อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม Marketing Mixes’ Factors that Affect Purchasing Decision Making of

Traditional Lanna Products from Woven Textile of Tribe (Dara-Aung): Case of Ang Kang Royal Project, Fang District, Chiang Mai Province

สธมนต ทรงศรโรจน1*, รฐนนท พงศวรทธธร2 และ ภาคภม ภควภาส3 Sutheemon Chongesiriroj1*, Ratthanan Pongwiritthon2 and Pakphum Pakvipas3

1 คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยพายพ 2,3 คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา 1 Faculty of Humanities and Social Sciences, Payap University 2,3 Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna *Corresponding Author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความแตกตางของลกษณะประชากรศาสตรและความสมพนธของปจจยสวนประสมทางการตลาดและปจจยอน ทมผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา: ผาทอชนเผาดาราอง (ปะหลอง) โครงการหลวงอางขาง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม เครองมอวจยคอแบบสอบถามแบบมโครงสรางและแบบปลายปด จ านวน 400 ชด มคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach's Alpha Coefficient) เทากบ 0.87 สถตใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงแบนมาตรฐานและคาสถตเชงอนมาน ประกอบดวย คาสถต t-test, F-test และ Multiple Regression Analysis (MRA) ผลการศกษาพบวา (1) ลกษณะทวไปดานประชากรศาสตรของผบรโภคนนสวนมากเปนเพศหญง อาย 30-39 ป อาชพพนกงาน/ลกจางประจ าบรษทเอกชน รายได 20,000-29,999 บาทตอเดอน การศกษาระดบปรญญาตร สถานภาพโสด และ (2) การตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา ผบรโภคไดใหความส าคญระดบมากทสดในปจจยสวนประสมทางการตลาดดานผลตภณฑทมคณภาพความประณตของผลตภณฑ ( = 4.89) ดานการสอสารการตลาดแบบบรณาการควรมการระบบงบอกถงรายละเอยดของผลตภณฑในเวปไซค โซเชยลมเดยหรอสอสมยใหม ( = 4.75) ดานชองทางการจดจ าหนายททวถงและหลากหลาย ( = 4.62) และใหความส าคญระดบมากในปจจยดานราคาจ าหนายทมเกณฑมาตรฐานก าหนดชดเจน ( = 4.49) (3) พรอมกนนผบรโภคใหความส าคญระดบมากในปจจยอน ๆ ดานภาพลกษณ (Brand Image) คอมการรบรและจดจ าตราผลตภณฑได ( = 4.03) และความภกดตอตราผลตภณฑ(Brand Loyalty) คอ ตราภณฑสามารถเชอมโยงและกอใหเกดความเชอมน ( = 3.68) และดานความไววางใจ (Confidence and Centrality) คอ มความพอใจในขอมลรายละเอยดและค าแนะน าจากกลมสมาชกชางทอผา ( = 4.44) (4) ดานการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา พบวาผบรโภคใหระดบคาเฉลยในระดบมากทสด มคาเทากบ ( = 4.46) อนประกอบไปดวย 1. ผบรโภคสวนใหญเหนวาคอ ความหลากหลายของชนดผลตภณฑสงทอ คณภาพการทอ และมาตรฐานดานราคา เปนปจจยทเกยวของกบราคา ณ ปจจบน ทยงไมสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคได 2. ผบรโภคสวนใหญเลอกทจะคนหาขอมลจากการคนหาขอมลจากแหลงขอมล Search Engine Media (SEM), Social Media และจากสอออนไลนอน ๆ ศนยสงเสรมหตถกรรม OTOP และ 3. ผบรโภคสวนใหญมปจจยทเลอกใชประเมนคอ ความสวยงามมเอกลกษณ คณภาพผลตภณฑ และความพงพอใจตอสงทอผลตภณฑสงทอ ตามล าดบ และ (5) ผลจากการทดสอบสมมตฐานพบวา (1) อาชพและ

สถานภาพทแตกตางกนมคาเฉลยระดบความส าคญตอการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนาแตกตางกนทระดบนยค าคญ 0.05 (2) ปจจยสวนประสมทางการตลาดดานผลตภณฑ ชองทางการจดจ าหนายและการสอสารการตลาดแบบบรณาการ และปจจยอนดานภาพลกษณและความภกดตอตราผลตภณฑมความสมพนธ กบการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนาในระดบสง (R) = 0.84

ค าส าคญ: การตดสนใจซอ ผลตภณฑเชงวฒนธรรม ภมปญญาทองถนลานนา ดาราอง (ปะหลอง)

ABSTRACT

This study aims to investigate demographic information difference and relation of marketing mixes’ factors that affect purchasing decision making of traditional Lanna products from woven textile of tribe (Dara Aung) case of Ang Kang Royal Project, Fang District, Chiang Mai Province. 400 questionnaires were used as a research tools to collect data with reliability of Cronbach's Alpha Coefficient) was 0.87. Several descriptive 0statistic were applied i.e, frequency, percentage, mean, standard deviation (SD) and Inferential Statistics were t-test, F-test and correlation analysis Multiple Regression Analysis (MRA). Result indicated that first, majority of respondents were female who were single, age between 30-49 years old and had bachelor degree. There were government officers and earn 20,000 – 29,999 baht per month. Second, it found that respondents gave a rate of “strongly importance” to marketing mix’s’ factors that affect to their purchasing decision traditional Lanna products from woven textile of tribe (Dara Aung) was product perspective especially on beauty of traditional pattern design( = 4.89). Promotion perspective especially on describe product’s detail on website or social media ( = 4.75). Channel distribution should be vary and accessible ( = 4.62). Price should be standardized ( = 4.49) respectively. Third, consumer also gave a rate of “much importance” to others factors such as brand image had to be easy to recognized ( = 4.03). Brand royalty brand should be reliable ( = 3.68). Confidence and Centrality, satisfactory with information provided by members of local woven textile ( = 4.44). Fourth, purchasing decision making of traditional Lanna products from woven textile, consumers gave rate as strongly importance as ( = 4.46). which consist of vary and quality of products. However, price standardization could not satisfy their needs. Majority of consumer search product information from Search Engine Media (SEM), Social Media, and OTOP promote website. They also consider on uniqueness, quality and satisfactory on products respectively before purchased. Fifth, result of hypothesis testing shown that (1) There was significant different between demographic information classified by occupation, status toward average level of important of purchasing decision making of traditional Lanna products from woven textile at 0.05 level. (2) Marketing factors in term of product channel of distribution and promotion and others factors such as image and brand loyalty were high related to purchasing decision making of traditional Lanna products from woven textile at (R) = 0.84 Keyword: Purchasing Decision Making, Traditional Lanna Products, Local Wisdom of Lanna, Da-Aung (Pa-laung)

ความส าคญและทมาของปญหาการวจย

กลมชาตพนธ “ไทยโยนกหรอไทยยวนและชาวไทยลอ” ซงเปนกลมชนดงเดมของลานนาไทย มภาษา ตวหนงสอ วฒนธรรมและประเพณเปนของตนเอง (สารานกรมเสร, ม.ป.ป.) เชน กลมชาตพนธ

ลอ ลวะ กะเหรยง ไทยใหญ มอญ และชาวไทยภเขาเผาตาง ๆ เชน เผาแมว มเซอ อกอ เยา ลซอ ฯลฯ ยงมชนกลมชาตพนธตาง ๆ ทอาศยอยในแถบภาคเหนอบรเวณอาณาจกรลานนาไทย อาณาจกรลานนา ( ) คอ ราชอาณาจกรของชาวไทยวนใน

อดตทตงอยบรเวณภาคเหนอตอนบนของประเทศไทย ตลอดจนสบสองปนนา เชน เมองเชยงรง (จงหง) มณฑลยนนาน ภาคตะวนออกของพมา ฝงตะวนออกของแมน าสาละวน ซงมเมองเชยงตงเปนเมองเอก ฝงตะวนตกแมน าสาละวน มเมองนายเปนเมองเอกและ 8 จงหวดอนไดแก จงหวดเชยงใหม จงหวดล าพน จงหวดล าปาง จงหวดเชยงราย จงหวดพะเยา จงหวดแพร จงหวดนานและจงหวดแมฮองสอน มเมองเชยงใหมเปนราชธาน จากเอกสารผลการศกษาคนควาอางองทางประวตศาสตรหลายฉบบ มการระบหรอกลาวถงชนชาตพนธ “ปะหลอง” วาครงใน พ.ศ. 1200 นนเปนพลเมองกลมหนงภายใตการปกครองของนครรฐแสนหวหรอโกสมพ นครรฐของอาณาจกรไตมาว ซงเปนอาณาจกรยงใหญของชนชาตไต จ านวนประชากร “ประหลอง” โดยการส ารวจของ องคการพทกษสทธมนษยชน ณ ประมาณวาม 1 ลานคน ถนทอยกนอยางหนาแนนเปนชมชนใหญ คอ บรเวณเทอกเขาใน

รฐฉาน แถบเมองตองแปง เมองน าซน เมองสปอ เมองมตและแถบทางตอนใตของรฐฉานอนไดแก เมองเชยงตง นอกจากนนยงสบพบวา “ปะหลอง”ยงอาศยกระจดกระจายอยทางตอนใตของรฐคะฉน และภาคตะวนตกเฉยงใตของยนานในประเทศสาธารณรฐประชาชนจน ตอมาเมอประมาณป พ.ศ. 2511 ดวยผลจากภยสงครามและปญหาอน ๆ ท าให “ปะหลอง” ตางไดอพยพถนฐานจากประเทศพมาหรอสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมารและเขามาอาศยลภยในประเทศไทย โดยเรยกตวเองวา "ดาระองหรอดาราอง" (Da-ang, Ra–ang, Ta-ang) ทงนมการสนนฐานวา "ปะหลอง" เปนภาษาไทยใหญใชเรยกชนชาตพนธกลมน นอกจากนนยงมค าเรยกทแตกตางกนออกไปอก เชน ประชาชนชาตเมยนมารเรยก “ปะหลอง” วา "ปะลวง" (Pa-laung) และไทยใหญบางกลมใชค าวา "กนลอย" (Kun-loi) ซงมความหมายวา “คนดอยหรอคนภเขา” แทนค าวา “ปะหลอง”

ภาพท 1 พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เสดจเยยมเยอนราษฎรชาวเขาเผามเซอ

อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม ในพนทโครงการหลวงดอยอางขาง ทมา: มลนธโครงการหลวง สถานเกษตรหลวงอางขาง

เมอครงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช เสดจเยยมเยอนราษฎรชาวเขาเผามเซอทบานขอบดง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม ในพนทโครงการหลวงดอยอางขาง “ปะหลอง” ไดน าความกราบบงคมทลขออนญาตอาศยอยในประเทศไทย ซงเปนผลใหโปรดเกลาฯ จดทอยในฐานะผอพยพทบานนอแลจนถงปจจบน โดยมหมบานชาวปะหลองอยในพนทอ าเภอฝาง อ าเภอเชยงดาว อ าเภอแมอาย

จ านวนกวา 10 หมบาน (ประวตชาวเขา เผาดาราอง, 2556: ออนไลน) ตอมาไดพระราชทานนาม “สถานเกษตรหลวงอางขาง” เพอใชเปนสถานวจยและด าเนนงานวจยหลกของโครงการวจยตางๆ โดยเฉพาะ (1) งานวจยไมผลเขตหนาวและงานวจยปาไม และงานเกษตรทสง (2) เปนสถานท ฝกอบรมและเผยแพรผลงานแกเจาหนาทและเกษตรกร (3) ด าเนนการสงเสรมและพฒนาอาชพแกเกษตรกรชาวเขาใน

หมบานโดยรอบ ปจจบนทางสถานเกษตรหลวงอางขางมพนททใชท าการเกษตรในงานวจย 1 ,989 ไรโดยประมาณ พรอมด าเนนการสงเสรมและพฒนาอาชพ รวม 9 หมบาน ประกอบดวยบานหลวง บานคม บานนอแล บานปางมา บานปาคา บานขอบดง บานผาแดง บานสนชย และบานถ างอบ ซงประกอบไปดวยประชากร จ านวน 4 ชนเผา อนไดแก เผาไทยใหญ เผามเซอด า เผาปะหลอง และเผาจนยนนาน ใหเพาะปลกพช ผก ผลไม ไมดอกเมองหนาวชนดตาง ๆ เปนอาชพ (มลนธโครงการหลวง สถานเกษตรหลวงอางขาง, มป.ป.: ออนไลน) กอปรกบสวนภาคสวนรฐบาลท ได เขามามบทบาทและยงตระหนก มงเนนการพฒนาเชงบรณาการ ใหความส าคญกบพนทสง อยางไรกตามยงคงมปญหาจ าแนกไดหลายลกษณะ ตวอยางเชน (1) ประชากรทวไปมรายไดเฉลยตอครวเรอนต ากวาคาเฉลยรายไดของเกษตรกรในภาคเหนอ (2) ปญหาการบกรกเพอหาพนทท ากนใหม ผลผลตไดไมเพยงพอตอการบรโภคหรอเปนรายไดเลยงครอบครวท าใหเกดการบกรกพนทปาเพมมากขน (3) แนวโนมปญหาดานสงคมในอนาคตเนองจากในปจจบนสงคมของชมชนชาวเขาเปดสสงคมภายนอกมากขน ท าใหมความ

ลอแหลมตอทงปญหาเยาวชน การขาดจตส านกตอสงคม การแพรระบาดของยาเสพตด โรคตดตอรายแรง ขณะเดยวกนเยาวชนบนพนทสงมแนวโนมทจะอพยพไปประกอบอาชพในเมองมากขน ท าใหขาดแคลนแรงงานในชมชนตามมา (สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน) , 2555) อางถงแผนพฒนาจงหวดเชยงใหม 4 ป (ระหวางพ.ศ. 2557 – 2560) โดยระบวสยทศน คอ “นครแหงชวตและความมนคง” มงเปาประสงค “ชมชนเขมแขง สงคมนาอย เศรษฐกจสมดลสงแวดลอมยงยน” ไดก าหนดประเดนยทธศาสตรการพฒนาออกเปน (1) ยทธศาสตรการสรางความมงคงอยางยงยน ตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง (2) ยทธศาสตรการสรางสงคมแหงวฒนธรรม ความร ภมปญญา จตสาธารณะและพฒน า ด า น ศ ก ย ภ า พคน ให พ ร อ ม ร บ ก บ ก า รเปลยนแปลง (3) ยทธศาสตรดานการด ารงความเปนฐานทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมและพลงงานสะอาด (4) การสรางความมนคงปลอดภยและความสงบสขของประชาชน และ(5) ยทธศาสตรดานการสรางประสทธภาพ ความโปรงใสเปนประชาธปไตยและเปนธรรมในการใหบรการ

Strategy Map จงหวดเชยงใหมดานเศรษฐกจ

ประส

ทธ

ผล

สนคาเกษตรปลอดภยทมมาตรฐาน ชมชนและทองถนมรายไดเพมขน ศนยกลางการคาการลงทน

และศนยกลางอตสาหกรรมใหม เมองนาอยและเมองนาเทยว

คณภา

พ ทกภาคสวนมสวนรวมในการพฒนา ผรบบรการไดรบความสะดวก รวดเรว กลมเปาหมายไดรบการพฒนาตรงกบความตองการ กลมเปาหมายไดรบความรทเหมาะสม

ประส

ทธภา

พ ปรบปรงกฎระเบยบและนโยบาย ใหเหมาะสมและมประสทธภาพ

ระบบการขนสงครบวงจรและมประสทธภาพ พฒนาการปฏบตงานทมประสทธภาพ

สรางเครอขายในการพฒนาทมความเขมแขง สงเสรมการวจย พฒนาและสรางนวตกรรมใหมอยางตอเนอง

พฒนา

องคก

ร ระบบการบรหารขอมลและองคความรภายในองคกรทมประสทธภาพ

มการพฒนาทกษะความสามารถ ของเจาหนาทและบคลกร

พฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ ใหมประสทธภาพ

ภาพท 2 แผนทยทธศาสตรจงหวดเชยงใหม

ทมา : ส านกงานจงหวดเชยงใหม ศาลากลางจงหวดเชยงใหม เกศน ศรรตน (2554) กลาววา “ผากบวถชวตชนเผาในโครงการหลวงอางขาง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม” ระบวา “ผหญงปะหลองตองทอผาเปน”

โดยจะทอผาเมอวางเวนจากงานภาคการเกษตรและทอเพอม ไว ใ ชในครวเรอน ดงนนหากแต ผหญงครอบครวไหนทอผาไมเปน กจะไมมชดสวยงามสวม

ใสไปรวมงานบญ งานประเพณส าคญตางๆ ในเผาได ดงนนเดกสาวในครอบครว “ปะหลอง” จะถกฝกใหเรมเรยนรวธการทอผาตงแตอาย 7-8 ขวบ เปนไปในลกษณะการถายทอดความร เทคนคการทอ การปกและประดษฐลวดลายจากรนสรน โดยผเปนแมจะดแลควบคม ฝกหดฝกสอนแบบตวตอตว นบเปนอกหนงในกศโลบายการสร างความผกพนท แนนแฟน กอใหเกดความสมพนธอนดระหวางแมกบลกสาว ปจจบนชนชาต “ปะหลอง” ยงคงยดถอวฒนธรรมการแตงกายอยางแนนเหนยว โดยจะสวมใสชดประจ า

เผาในชวตประจ าวน ดงเหนไดวากลมชนชาตพนธหรอกลมนอยตางมวฒนธรรมการทอผา ซงสวนใหญเปนผาฝายและน าไปตกแตงดวยวสดในทองถน ประดษฐเปนลวดลายหรอแสดงสญลกษณ ความเชอทเชอมโยงแสดงเอกลกษณโดดเดน ชดเจนสอถงความเปนตวตน ความเปนชนเผาพนธของตนเอง เปนทนาสงเกตวาผาททอโดยกลมชนตาง ๆ ในภาคเหนอน ตางกลมตางกมเอกลกษณของตนเอง จนสามารถจะแยกออกและชใหเหนความแตกตางจากกนไดอยางชดเจน

ภาพท 3 ชนเผา “ปะหลอง" บานนอแล พนทรบผดชอบของสถานเกษตรหลวงอางขาง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม

ทมา : มลนธโครงการหลวง จากบรบทดงกลาวขางตน ท าใหผวจยจงมความสนใจทจะศกษาคนควาในหวขอเรอง “การตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา: ผาทอชนเผาดาราอง (ปะหลอง) โครงการหลวงอางขาง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม” เพอเปนการสบสานศลปวฒนธรรม จารต ประเพณและการทอผาจากภมปญญาทองถนลานนาและรวมถงแนวทางการเพมประสทธภาพการใชทรพยากร องคความร วฒนธรรมชมชนและภมปญญาทองถนหรอของชมชนไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ทงน เพอสามารถเปนแนวทางในการสงเสรมใหหตถกรรมจากการสบสานภมปญญาทองถน ซงเดมเปนเพยงการผลตเพยงเพอใชในครวเรอนหรอเปนกจกรรมยามวางนอกเหนอจากฤดกาลเพาะปลกนนใหสามารถพฒนาไปเปนผลตภณฑทมกระบวนการผลตทไดมาตรฐานเชงพาณชย มมลคาเพม และไดรบการยอมรบจากผบร โภคหรอตลาด ท งย ง ชวยเพม

ศกยภาพ สรางโอกาสการแขงขนในตลาด อนจกน ามาซงแหลงงาน หรอเปนอาชพเสรมนอกเหนอจากการท างานในภาคการเกษตร ทงยงเปนการกระจายและ/หรอสามารถเพมพนรายไดภาคครวเรอนในพนทหางไกล ชวยลดทอนและบรรเทาปญหาดานการวางงาน ขจดความยากจน เสรมสรางความยงยนทางเศรษฐกจ สรางความผาสกในชมชน ชวยลดทอนปญหาการโยกยายถนฐาน ปญหาการคายาเสพตด เยาวชนและสงคมโดยสวนรวม นบไดวาเปนการด าเนนงานทขานรบ สงเสรมและสนบสนน มความสอดคลองไปในทศทางเดยวกนกบประเดนยทธศาสตรของการพฒนาประเทศ การทองเทยวและยงถอเปนการตอบสนองกบแผนยทธศาสตรจงหวดเชยงใหมดวยอกประการ

วตถประสงคในการวจย 1. เพอศกษาความแตกตางทางประชากร

ศาสตรทสงผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑเ ชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา

2. เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยอน ๆ กบการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. เพอน าผลการศกษาดานความแตกตางทางประชากรศาสตรปรบประยกต ใชในการพฒนาแนวทางการตลาดเชงกลยทธ แผนการตลาดของผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา

2. เพอน าผลการศกษาไปเปนแนวทางในการพฒนา ปรบปรงกระบวนการการผลตผลตภณฑ การตลาดเพอสามารถยกระดบและ/หรอเปนการเพมศ กยภาพด านการแข งขน ให แก ผล ตภณฑ เ ช ง

วฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนาใหมความสอดคลองกบพฤตกรรมการซอ ตรงกบความตองการของผบรโภคกลมเปาหมายตอไป สมมตฐานการวจย

1. ลกษณะดานประชากรศาสตรดานเพศ อาย อาชพ รายได การศกษา สถานภาพและภมล าเนาถนทอยอาศยทแตกตางกนสงผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนาแตกตางกน

2. ปจจยสวนประสมทางการตลาด (4P’s) ปจจยดานผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนายและกา รส อส ารกา รตลาดแบบบ ร ณากา ร มความสมพนธกบการตดสนใจซอผลตภณฑ เ ชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา

3. ปจจยอนดานภาพลกษณ ความภกดตอตราผลตภณฑและความไววางใจ มความสมพนธกบการตดสน ใจซ อภาพลกษณและความภกดต อตราผลตภณฑ



วธการด าเนนการวจย 1. ประชากร คอ กลมผบรโภคหรอผทนยม

และ/หรอมประสบการณซอผาทอพนเมอง ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม

2. กลมตวอยางคอ ผบรโภคหรอผทนยมและ/หรอมประสบการณซอผาทอพนเมอง ในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม สญชาตไทย อายมากกวาหรอเทากบ 20 ป ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยค านวณ

ลกษณะประชากรศาสตร

ปจจยสวนประสมทางการตลาด

ปจจยอน ๆ

การตดสนใจซอผลตภณฑ เชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา:

ผาทอชนเผาดาราอง (ปะหลอง) โครงการหลวงอางขาง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม

จากสตรหาขนาดตวอยางจากสตรกรณไมทราบจ านวนประชากร (กลยา วานชยบญชา. 2544 น. 26)

สตรการค านวณ n = (Z² p q)/e²

ก า ห น ด ค า ค ว า ม เ ช อ ม น 9 5 % แ ล ะ ค าความคลาดเคลอนทยอมรบไดรอยละ โดยก าหนดคาดงน คอ

p = สดสวนของประชากรทสนใจศกษาวจย (0.5) e = ความคลาดเคลอนทยอมรบได (0.05) Z = ระดบความเชอมนทตองการ (1.96)

แทนคาสตร n = (1.96)² (0.5) (1-0.5) / (0.05)² n = 384.16 0 = 385 คน

ผวจยไดเกบขอมลเพม 4% เพอปองกนความไมสมบรณของขอมลในแบบสอบถาม และคดเลอกเฉพาะแบบสอบถามทมขอมลครบสมบรณเพยง 400 ชด และโดยไดเลอกใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) วเคราะหประมวลผลขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางคอมพวเตอร ใชคาสถตรอยละ คาเฉลยและคาเบยงแบนมาตรฐาน ทดสอบสมมตฐานโดยใชคาสถต t-test, F-test และ Multiple Regression Analysis (MRA)

สรปผลการวจย 1. ลกษณะด านประชากรศาสตร พบว า

ผบรโภคโดยมากเปนเพศหญง (62.49%) อาย 30-39 ป (45.00%) อาชพพนกงาน/ลกจางประจ าบรษทเอกชน (30.58%) รายได 20,000-29,999 บาทตอเดอน (37.31%) การศกษาระดบปรญญาตร (78.12%) สถานภาพโสด (44.86%) พกอาศยหรอมภมล าเนาในเขตภาคกรงเทพฯ และเขตปรมณฑล (45.06%)

2. ดานปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอ พบวา (1) ผบรโภคใหความส าคญในระดบมากทสด ( = 4.89) ในปจจยยอยดาน

คณภาพความประณตของผลตภณฑ (2) ใหความส าคญในระดบมาก ( = 4.49) ในปจจยยอยดานราคาจ าหนายมเกณฑมาตรฐานก าหนดชดเจน (3) ใหความส าคญในระดบมากทสด ( = 4.62) ในปจจยยอยดานแหลงจ าหนายทวถงและหลากหลาย (4) ใหความส าคญระดบมากทสด ( = 4.75) ในปจจยยอยดานควรมการระบบงบอกถงรายละเอยดของผลตภณฑในเวปไซค โซเชยลมเดยหรอสอสมยใหม ตามล าดบ

3. ดานปจจยอน ๆ ดานภาพลกษณ (Brand Image) ผบรโภคสวนมากมการรบรและจดจ าตราผลตภณฑได ( = 4.03) และความภกดตอตราผลตภณฑ (Brand Loyalty) คอตราภณฑสามารถเชอมโยงและกอใหเกดความเชอมน ( = 3.68) และดานความไววางใจ (Confidence and Centrality) คอมความพอใจในขอมลรายละเอยดและ ค าแนะน าจากกลมสมาชกชางทอผา ( = 4.44) ตามล าดบ

4. ดานปจจยดานการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา พบวาผบรโภคใหระดบคาเฉลยในภาพรวมเทากบ ( = 3.68) ประกอบดวย (1) ปจจยทเกยวของกบผลตภณฑ ณ ปจจบน ทยงไมสามารถตอบสนองความตองการ พบวาผบรโภคสวนใหญเหนวาคอ ความหลากหลายของชนดผลตภณฑสงทอ คณภาพการทอ และมาตรฐานดานราคา (2) แหลงขอมลหลกทเลอกใชคนหาขอมลเพอใชในการตดสนใจซอ ผบรโภคสวนใหญเลอกทจะคนหาขอมลจากการคนหาขอมลจากแหลงขอมล Search Engine Media (SEM), Social Media และจากสอออนไลนอนๆ และจากศนยสงเสรมหตถกรรม OTOP และ (3) ปจจยทเลอกใชในการประเมนทางเลอกในการตดสนใจซอ พบวาผบรโภคสวนใหญมปจจยทเลอกใชประเมนคอ ความสวยงามมเอกลกษณ คณภาพผลตภณฑ และความพงพอใจตอสงทอผลตภณฑสงทอ ตามล าดบ

การทดสอบสมมตฐานการวจย 1. ลกษณะประชากรศาสตรแตกตางกนมผล

ตอการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนาแตกตางกน การทดสอบสมมตฐานจะน าคาทได เปรยบเทยบกบคาความเชอมน ณ ระดบ 95% (0.05) หากคา Sig (2-tailed) นอยกวา 0.05 ถอวาปฏ เสธสมมตฐานท วางไว (H0)และหากวา Sig (2-tailed) มากกวา 0.05 ถอวายอมรบสมมตฐานทวาง (H0) ไว และผลจากการทดสอบสมมตฐานพบวา อาชพและสถานภาพทแตกตางกนสงผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนาแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

2. ปจจ ยส วนประสมทางการตลาดด านผลตภณฑ ราคา ชองทางการจดจ าหนายและการสอสารการตลาดแบบบรณาการ และปจจยอนดานภาพลกษณและความภกดต อตราผลตภณฑมความสมพนธกบการตดสนใจซอผลตภณฑ เ ชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนาในระดบสง โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ (R) เทากบ 0.84 โดยคาสมประสทธก าหนด (R2) 70.39% อธบายการเปลยนแปลงของตวแปรอสระ 70.39% และเปนผลเนองจากตวแปรอน 29.61% ทงนคา VIF สงสดไดแก ราคา มคาเทากบ 5.42 และคา Tolerance ต าสดไดแก ราคา มคาเทากบ 0.17 แสดงใหเหนวาตวแปรอสระไมมความสมพนธกนหรอไมเกดการแปรปรวนซอนทบ (Multicollinearity) อภปรายผลการวจย ผลการศกษา“การตดสนใจซอผลตภณฑเชงวฒนธรรมและภมปญญาทองถนลานนา: ผาทอชนเผาดาราอง (ปะหลอง) โครงการหลวงอางขาง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม” พบวาผบรโภคโดยมากเปนเพศหญง อาย 30-39 ป อาชพพนกงาน/ลกจางประจ าบรษทเอกชน รายได 20,000-29,999 บาทตอเดอน การศกษาระดบปรญญาตร สถานภาพโสด พกอาศยหรอมภมล า เนาในเขตภาคกรงเทพฯ และเขต

ปรมณฑล และปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอ พบวาผบรโภคใหความส าคญในระดบมากทสดในปจจยยอยดานคณภาพความประณตของผลตภณฑ ปจจยยอยดานแหลงจ าหนายทวถงและหลากหลาย ปจจยยอยดานควรมการระบบงบอกถงรายละเอยดของผลตภณฑในเวปไซค โซเชยลมเดยหรอสอสมยใหม และใหความส าคญในระดบมากในปจจยยอยดานราคาจ าหนายมเกณฑมาตรฐานก าหนดชดเจน ซงผลการศกษาขางตนนนมความสอดคลองกบผลการศกษาของ (1) นนทยา ตนตราสบ (2551) ศกษาเรอง “ปจจยทมอทธพลตอการซอสนคาทระลกประเภทหตถกรรมของผบรโภคชาวไทยจากศนยหตถกรรมภาคเหนอ จงหวดเชยงใหม” ทพบวาในปจจยสวนประสมทางการตลาดดานผลตภณฑ ผบรโภคชาวไทยใหความส าคญในเรองคณภาพของสนคามากทสด (2) อนธกา ทพยจ านง (2557) ศกษาเรอง “การพฒนาตลาดผลตภณฑผาทอ อ าเภอกระแสสนธ จงหวดสงขลา” พบวาปจจยทมผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑจากผาทอพนเมองระดบมากคอความคงทนในการใชงาน ความประณตสวยงาม แหลงผลตเปนทรจกและมชอเสยง (3) อกทงปจจยด าน ชองทางการจดจ าหนายนนมความสอดคลองกบทฤษฎสวนประสมทางการตลาด (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2541) ไดกลาวถงสวนประสมทางการตลาดดานชองทางการจดจ าหนายวา “การเลอกสถานทในการตงรานคาทมความสะดวกใน การขนสงสนคาและการเขาถงผบรโภคไดสะดวกและมความหลากหลายนนจะชวยเพมจ านวน/ปรมาณขาย ประหยดเวลาและคาใชจายซงเปนตนทนในเรองการขนสงได ฯลฯ ทงนผลการศกษาตางจาก (1) ทศนา หงสมา (2553) ศกษาวจยเรอง “ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอสนคา OTOP ทผลตโดยกลมวสาหกจชมชนเกาะเกรด จงหวดนนทบร” ทพบวาผบรโภคสวนมากเปนเพศหญง อาย 21-30 ป การศกษาระดบปรญญาตร เปนนกเรยนนกศกษา รายไดเฉลยนอยกวาหรอเทากบ 10,000 บาทตอเดอน และปจจยสวนประสมทาง

การตลาดทมผลตอพฤตกรรมการตดสนใจซอโดยรวมอย ในระดบมาก อนประกอบดวยปจจยดานการสงเสรมการตลาด ดานผลตภณฑ ดานราคาและดานชองทางการจดจ าหนาย (2) รฐนนท พงศวรทธธร ภาคภม ภควภาส และสธมนต ทรงศรโรจน (อยระหวางตพมพ) ศกษาวจยเรอง “สวนประสมทางการตลาดทมตอการตดสนใจซอหตถกรรมสงทอ จากภมปญญาชนเผาชาตพนธล านนา: ชนเผาปกาเกอะญอ” ทพบวาผบรโภคไดใหความส าคญระดบมากในภาพรวมของทกปจจยส วนประสมทางการตลาดทมตอการตดสนใจซอผลตภณฑหตถกรรมสงทอจากภมปญญาชนเผาปกาเกอะญอ โดยปจจยดานผลตภณฑและดานการสงเสรมการตลาดมความส าคญระดบมากทสด ดานชองทางการจดจ าหนายมความส าคญระดบมากและดานราคามความส าคญระดบคอนขางมาก และผลการทดสอบสมมตฐาน มความสอดคลองกบผลการศกษาของธนพล คลายรกษ (2550) ศกษาวจยเรอง “พฤตกรรรมและการตดสนใจเลอกซอผาไหมของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา” ซงพบวาอาชพแตกตางมระดบการตดสนใจทมผลตอการเลอกซอผาไหมแตกตางกน และสอดคลองกบผลการศกษาของปตพงษ ศรพนธ (2548) ศกษาวจยเรอง “ปจจยทสมพนธกบการตดสนใจซอผลตภณฑผาไหมไทย” ทพบวาปจจยดานราคาไมมความสมพนธกบการตดสนใจซอ แตในขณะทปจจยดานชองทางการจดจ าหนายกลบมความสมพนธกบการตดสนใจซอผาไหมไทยของผบรโภค กตตกรรมประกาศ

ขอขอบพระคณคณะเจาหนาท ส านกงานโครงการหลวงจงหวดเชยงใหม และส านกงานประสานงาน โคร งการหลวง ในมหาว ทยาล ย เกษตรศาสตร ทไดใหความอนเคราะหขอมลทเปนประ โยชน ต อการว จ ย และขอขอบคณ ผ ตอบแบบสอบถาม รวมถ งคณะท า งาน ผ ช วยว จ ย น ก ศ ก ษ า ส า ข า ว ช า International Business

Management (IBM) คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา เชยงใหม และผทมสวนเกยวของทกทานทใหความชวยเหลอจนกระทงงานวจยนส าเรจลลวงตามวตถประสงคทวางไว และหวงใจยงวาผลการวจยนจกเปนประโยชนตอชมชนฯ หนวยงานภาครฐบาลและองคกรปกสวนทองถนเขตพนทวจย นกวชาการ นสตนกศกษา ตลอดจนผทใหความสนใจในผลตภณฑผาทอพนเมองตอไป

เอกสารอางอง กลยา วานชยบญชา. (2544). การวเคราะหสถต :

สถตเพอการตดสนใจ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เกศน ศรรตน. (2554). ผากบวถชวตชนเผาในโครงการหลวงอางขาง อ าเภอฝาง จงหวดเชยงใหม. ขอมลทองเทยวไทย 77 จงหวด. (ม.ป.ป.). ชนเผาปะหลองหรอดาราอง. สบคนเมอ 6 พฤษภาคม 2559, จาก http://www.sawadee. co.th/thailand/hilltribes/daraang.html.

คตความเชอเกยวกบลายผาไทย (ม.ป.ป.). สบคนเมอ 20 พฤษภาคม 2559, จาก http://www.cul turelib .in.th/articles/9.

คลงเอกสารสาธารณะ. (ม.ป.ป.). ชนเผาลาห - บทความ สบสานงานทอผาลาห. สบคนเมอ 7 พฤษภาคม 2559, จาก http://www.open base. in.th/node/1144.

คอตเลอร, ฟลลป. (2547). การจดการการตลาด. (แปลจาก Marketing Management, 11th Ed. โดย ธนาวรรณ แสงสวรรณ อดลลา พงศยหลา อไรวรรณ แยมนยม ยทธนา ธรรมเจรญและยงยทธ ฟพงศศรพนธ). กรงเทพฯ: เพยรสนเอดดเคชน อนโดไชนา.

โครงการสารานกรมไทยส าหรบเยาวชน โดยพระราชประสงคในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว. (ม.ป.ป.). ศลปะการทอผาพนเมองของไทยในปจจบน. สบคนเมอ 4 พฤษภาคม 2559,จาก http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=21&chap=3&page=t21-3-infodetail03.html.

โครงการหลวง. เรยนรนอกต าราผานการทองเทยวโครงการหลวง 38 เสนทางแหงความสข 38 โครงการหลวง. ขอมลชนเผาตาง ๆ. [แผนพบ]. เชยงใหม: ส านกงานมลนธโครงการหลวง.

จรวรรณ จนพลา และคณะ.(2554). การพฒนารปแบบผลตภณฑผาทอไทยทรงด าเพอสรางมลคาเพมตามแนวทางเศรษฐกจสรางสรรค. รายงานวจย กรมสงเสรมวฒนธรรม.


ณฎฐวฒน องคศรบญ. (2556). แนวทางการพฒนาผลตภณฑหตถกรรมผาเพอเสรมสรางความ สามารถในการแขงขนของผประกอบการกลมหตถกรรมผา “หนงต าบล หนงผลตภณฑ” จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธมหาบณฑต. สาขาวชาพฒนศกษา. บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยศลปากร.

ทรงศกด ปรางควฒนากล (2551). มรดกวฒนธรรมผาทอไทลอ. ภาควชาภาษาไทยคณะมนษยศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม.

ทรงศกด ปรางควฒนากล และแพทรเซย ชสแมน. (2530). ผาลานนา ยวน ลอ ลาว. เชยงใหม : โครงการศนยสงเสรมศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยเชยงใหม.

ทศนา หงสมา. (2553). ปจจยสวนประสมทางการตลาดทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอสนคา OTOP ทผลตโดยกลมวสาหกจชมชนเกาะเกรด จงหวดนนทบร. รายงานวจย วทยาลยราชพฤกษ

ธนพล คลายรกษ. (2550). พฤตกรรมและการตดสนใจเลอกซอผาไหมของผบรโภคในจงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต. สาขาการจดการทวไป. มหาวทยาลยราชภฎพระนครศรอยธยา.


ปตพงษ ศรพนธ. (2548). ปจจยทมความสมพนธกบการตดสนใจซอผลตภณฑผาไหมไทยของผบรโภค. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต. สาขาการตลาด. มหาวทยาลยราชภฎพระนคร.

มลนธโครงการหลวง สถานเกษตรหลวงอางขาง. (ม.ป.ป.). ความเปนมาสถานเกษตรหลวงอางขาง. สบคนเมอ 10 พฤษภาคม 2559, จาก http://www.angkhangstation.com/index.php?group=About_us&page=.

เมธา สธรโรจน. (2540). การศกษาแนวทางการวางแผนกลยทธการตลาดส าหรบผลตภณฑผาไหมของมลนธสงเสรมศลปาชพในสมเดจพระนางเจาสรกตร พระบรมราชนนาถ. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต. สาขาวชาบรหารธรกจ. บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยรามค าแหง.

ยงยง เทาประเสรฐ และอรณรตนวเชยรเขยว. (2552). ภมปญญาลานนาในมตวฒนธรรม. เชยงใหม : คณะอนกรรมการการวจยวฒนธรรมภาคเหนอ.

รฐนนท พงศวรทธธร, ภาคภม ภควภาส, และสธมนต ทรงศรโรจน. (อยระหวางตพมพ) สวนประสมทางการตลาดทมตอการตดสนใจซอหตถกรรมสงทอ จากภมปญญาชนเผาชาตพนธลานนา: ชนเผา ปกาเกอะญอ.

วถ พานชพนธ. (2547). ผาและสงถกทอไท. กรงเทพฯ: โอเอส พรนตงเฮาส.

ศรวรรณ เสรรตน (2541). การบรหารการตลาดยคใหม. พมพครงท 1, กรงเทพมหานคร: พฒนาศกษา.

ศลปากร, มหาวทยาลย. 2544. ผาทอพนบาน. โครงการพฒนาผาพนเมองในทกจงหวดของประเทศ. ศนยวชาการและเทคโนโลยสงทอพนบาน. สบคนเมอ 14 พฤษภาคม 2559, จากhttp://www.ist.cum.ac.th/cotton/ProductgroupSukhothai.php.

ศนยประสานงานองคกรเอกชนพฒนาชาวไทยภเขา (ศอข.). ชนเผาในประเทศไทย ดาราอง (ปะหลอง). สบคนเมอ 4 เมษายน 2559, จาก http://www.contothailand.org/independentfile/INDEX.ASP เขาถง.

สถานเกษตรหลวงอางขาง. ทองเทยวอางขาง. [ออนไลน]. สบคนเมอ 21 เมษายน 2559,จาก http://www.angkhangstation.com/index.php?group=Home.

สถาบนวจยและพฒนาพนทสง (องคการมหาชน). (2552). คมอการทอผาชนเผาลาหเชเละหรอมเซอด า. เชยงใหม: ทรโอแอดเวอรไทซง แอนด มเดย จ ากด.

ส านกงานทองเทยวและกฬาจงหวดเชยงใหม. สถานททองเทยว. สบคนเมอ 10 เมษายน 2559, จาก http://www.cm-mots.com/news/view/ 1417592284.html.

สดาพร กณฑลบตร. (2550). หลกการตลาดสมยใหม. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

หมวดภมปญญาเรองการทอผา. (ม.ป.ป). สบคนเมอ 14 พฤษภาคม 2559, จาก http://student. swu.ac.th/hm471010393/culture.htm.

อดลย จาตรงคกล. (2544). หลกการตลาด. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อนธกา ทพยจ านงค. (2557). รายงานวจย เรอง การพฒนาตลาดผลตภณฑผาทอ อ าเภอกระแสสนธ จงหวดสงขลา. สาขาวชาการตลาด. คณะบรหารธรกจ. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลศรวชย.

Armstrong, Gary and Kotler, Philip. (2000). Marketing : An Introduction. 5th Ed. Upper Saddle River, N.J.: Prentice–Hall, Inc.

Belch and Belch. (2001). Advertising and Promotion : An Integrated Marketing Communications Perspective. 4th Ed. Singapore : Irwin/Mc-GrawHill, 1998.

Kotler, Philip. (1997). Marketing Management: Analysis, Planning Implementation and Control. 9th Ed. New Jersey: A Simon & Schuster Company.

Loudon David and Bitta Albert J. Deller. (1988). Consumer Behavior : Concepts and Application. 3rd Ed. New York: McGraw–Hill, Inc.

McCarthy, Jerome E.; & William D. Perreault. (1991). Essentials of Marketing. 5th Ed. United states : E Jerome McCarthy and Associates.

ปจจยทสงผลตอความจงรกภกดของผบรโภค: บทบาทของเอกลกษณและคณคาตรา “เชยงใหมแบรนด”

Factors Affecting Consumer’s Brand Loyalty: The Roles of Brand Identity and Brand Values Towards “CHINAG MAI BRAND”

สธมนต ทรงศรโรจน1*, ภาคภม ภควภาส2 และ รฐนนท พงศวรทธธร3

Sutheemon Chongesiriroj1*, Pakphum Pakvipas2 and Ratthanan Pongwiritthon3

1 คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยพายพ 2,3 คณะบรหารธรกจและศลปศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา 1 Faculty of Humanities and Social Sciences, Payap University 2,3 Faculty of Business Administration and Liberal Arts, Rajamangala University of Technology Lanna *Corresponding Author. E-mail: [email protected]

บทคดยอ การสรางความภกดในตราผลตภณฑ (Brand Loyalty) เปนอกหนงในกลยทธทส าคญทางการตลาดทสามารถชวยเพม

ปรมาณการขาย (High Sale Volume) เพมราคาใหสงขน (Premium Pricing Ability) และยงรกษาผบรโภคกลมเปาหมายใหคงอย (Customer Retention) ดงนน การวจยนจงมวตถประสงค (1) เพอศกษาปจจยคณคาและเอกลกษณตราผลตภณฑทสงผลตอความจงรกภกดของผบรโภคทซอผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND” (2) ศกษาปจจยเอกลกษณตราผลตภณฑของผบรโภคทสงผลตอคณคาตรา “CHIANG MAI BRAND” กลมตวอยางคอ กลมผบรโภคทมประสบการณซอผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND” เขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม จ านวน 400 คน ดวยวธการเลอกแบบเจาะจง ใชแบบสอบถามทมคาสมประสทธแอลฟา

(α-Coefficient) เทากบ 0.92 เปนเครองมอวจย สถตใชวเคราะหคอ คาความถ รอยละ คาเบยงเบนมาตรฐาน สถตค าสมประสทธสหสมพนธเพยรสน การวเคราะหสมการถดถอยเชงเสนในรปแบบการวเคราะหการถดถอยอยางงายและการวเคราะหความถดถอยเชงพหคณ ผลการวจยพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 31 - 40 ป สถานภาพโสด ระดบการศกษาสงสดคอสงกวาปรญญาตร เปนพนกงานบรษทเอกชน รายไดเฉลย 20,001 - 30,000 บาทตอเดอน และเลอกผลตภณฑในกลมอาหารส าเรจรปและสนคาสขภาพมากทสด จ านวนครงทซอคอ 11-15 ตอเดอน คาใชจายครงละ 1,001-2,000 บาท เลอกซอดวยตนเอง เพอบรโภคในครอบครว เพราะมความมนใจในคณภาพ ปลอดภยไรสารพษ สะอาดและสดใหม ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวาความพงพอใจในเอกลกษณตรา“CHIANG MAI BRAND” มความสมพนธกบคณคาตรา“CHIANG MAI BRAND” (ดานการแสดงออกถงคณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณ ดานมลคาทางเศรษฐกจ) และความพงพอใจในคณคาตรา “CHIANG MAI BRAND” (ดานการแสดงออกถงคณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณ ดานมลคาทางเศรษฐกจ) มความสมพนธกบความจงรกภกดตอตรา “CHIANG MAI BRAND”

ค าส าคญ: เชยงใหมแบรนด เอกลกษณตราผลตภณฑ คณคาตราผลตภณฑ ความจงรกภกด

ABSTRACT Creating brand loyalty was one of important marketing strategy that able to enhance sale volume,

premium price ability and customer retention. Therefore, aims of this study were first, to explore value and identity of product that affect brand loyalty of consumer towards “CHIANG MAI BRAND”. Second, to explore product identity that affect “CHAING MAI BRAND” products. Sample size of this study were 400 people who bought “CHIANG MAI BRAND” products which determined by non-probability sampling by using Purposive Sampling Technique. Questionnaire was used as a research tool for collecting data with reliability (Cronbach's Alpha Coefficient) was 0.92. Several descriptive statistic were applied i.e, frequency, percentage, mean, standard deviation (SD), correlation analysis by (Pearson product-moment correlation coefficient: r), and Multiple Regression Analysis. Result indicated that majority of respondents were female who single which age between 30-49 years old. They had bachelor degree and were private officers who earn 20,001 – 30,000 baht per month. Basically, They purchased food and healthy products by themselves for 11- 15 times a month and spent 1,001- 2,000 baht at each purchased family used because trust in quality, non-toxic, and hygiene and freshness of products. Result of hypothesis testing indicated that satisfactory of brand identity of “CHIANG MAI BRAND” had relationship with brand vale of “CHIANG MAI BRAND” especially in term of (indicated to social value, emotional value, and economic value). In addition, it also shown that satisfactory of brand value of “CHIANG MAI BRAND” in term of (indicated to social value, emotional value, and economic value) had relationship with brand loyalty of “CHIANG MAI BRAND”.

Keywords: CHIANG MAI BRAND, Brand identity, Band value, Loyalty

ความส าคญและทมาของปญหาทท าการวจย Small and Medium-Sized Enterprises: SMEs หรอธรกจขนาดกลางและขนาดยอม เปนกลมการผลตทมจ านวนมากและมบทบาทในการขบเคลอนเศรษฐกจของหลายประเทศ จากสถตทวโลกของหลากหลายประเทศทมรายไดสง ธรกจขนาดกลางและขนาดยอมจะมสดสวนรายไดสงคดเปนอตรารอยละ 50.00 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product: GDP) ส าหรบประเทศไทย ในป พ.ศ. 2556 ธรกจขนาดกลางและขนาดยอมมรายไดรวมคดเปนรอยละ 15.00 ของของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (ธนาคารแหงประเทศไทย, 2557) และจากขอมลสถตของส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.), (2557) พบวาในป พ.ศ. 2557 ผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมทวประเทศมจ านวนถง 2.74 ลานราย (99.74%) ของจ านวนวสาหกจทงหมด มจ านวนแรงงาน 10.5 ลาน

คน (80.35%) ของการจางงานทงประเทศ ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP-SMEs) มมลคาสงกวา 5,212 พนลานบาท (39.69%) ของ GDP รวมทงประเทศ มอตราการการเตบโตอตรารอยละ 0.21 ในป พ.ศ. 2557 เมอเทยบกบ GDP ทงประเทศทขยายตวอตรารอยละ 0.92 และกอปรกบโครงการ “หนงต าบลหนงผลตภณฑ” (One Tumbol One Product: OTOP) ซงเปนอกหนงในแนวทางทจะสรางความเจรญ ยกระดบมาตรฐานความเปนอยของชมชน โดยผานกระบวนการการผลต การบรหารจดการและการเพมมลทางทางการตลาดใหแกทรพยากรหรอภมปญญาองคความรทองถน ขนเปนผลตภณฑหรอการบร การท ม คณภาพ ม จ ด เด น เปน เอกลกษณทสอดคลองกบวถชวตความเปนอย ความเชอประเพณหรอวฒนธรรมดงเดมของในแตละทองถน โดยมแนวคดและหลกการบนพนฐาน (อรพรรณ บลสถาพร, 2548: 1) คอ 1. น าภมปญญาทองถนสสากล (Local

Yet Global) ผลตสนคาและบรการทใชภมปญญาและวฒนธรรมทองถนใหเปนทยอมรบในระดบ 2. ประชาชนมการพงพาตนเองและคดอยางสรางสรรค (Self-Reliance Creativity) สรางกจกรรมทอาศยศกยภาพแนวคดสรางสรรค สรรคสราง คดพฒนา ด าเนนการและลงทนโดยชมชน โดยมหนวยงานจากภาคสวนรฐบาล เอกชนและสถาบนการศกษา องคกรตาง ๆ ใหการสนบสนน ดานการถายทอดองคความร การสมมนาหรอฝกอบรม การจดหาดานการตลาด การพฒนาเทคโนโลยเทคนคตางๆ และ 3. การสรางทร พ ย าก รมน ษย (Human Resource Development) คอ การบคคลทมความสามารถ รกษทองถน มศกยภาพความเปนผน าในชมชนนนได จากความส าคญดงกลาวขางตน กรมการสงเสรมผประกอบการธรกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศไทยไดมการจดท ายทธศาสตรแผนการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ฉบบท 3 (พ.ศ. 2555-2559) ประกอบดวย ยทธศาสตรท 1 สนบสนนปจจยแวดลอมใหเออตอการด าเนนธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไทย ยทธศาสตรท

2 เสรมสรางขดความสามารถในการแข งขนของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไทย ยทธศาสตรท 3 สงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไทยใหเตบโตอยางสมดลตามศกยภาพของพนท และยทธศาสตรท 4 เสรมสรางศกยภาพของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไทยให เ ชอมโยงกบเศรษฐกจระหวางประเทศ เพอสงเสรมและยกระดบศกยภาพของธรกจขนาดกลางและขนาดยอม ทงจากภาครฐ ภาคเอกชน สถาบนการศกษา และหนวยงานทเกยวของใหสามารถชวยเหลอ สนบสนน สงเสรมและพฒนา เพมขดความสามารถในการด าเนนธรกจอนจะสงผลใหการด าเนนงานสงเสรมธรกจขนาดกลางและขนาดยอม มประสทธภาพโดยจะบรณาการความรวมมอรวมกบหนวยงานทงภาครฐและเอกชน เพอใหธรกจขนาดกลางและขนาดยอมของไทยมศกยภาพ สามารถเตบโตอยางยงยน ตามวสยทศนทวา “พฒนาศกยภาพวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไทย ใหเตบโตอยางสมดลและยงยน เพอเปนพลงขบเคลอนหลกของเศรษฐกจไทย”

ตารางท 1 รายงานผลตภณฑทขนทะเบยนผผลต ผประกอบการ OTOP ภาคเหนอบน ป พ.ศ. 2557

จงหวด อาหาร เครองดม เครองแตง

กาย ของใชฯ

สมนไพร ทไมใชอาหาร

รวม

เชยงใหม 550 273 1,097 985 442 3,347 เชยงราย 547 191 232 620 163 1,753

แพร 133 66 177 275 27 678 แมฮองสอน 126 23 126 80 58 413

นาน 274 42 342 311 92 1,061 พะเยา 237 45 153 335 95 865 ล าปาง 233 36 166 519 82 1,036 ล าพน 182 43 253 259 122 859

อตรดตถ 370 35 241 350 100 1,096 รวมทงสน 2,652 754 2,787 3,734 1,181 11,108

ทมา: กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย

(Aaker D.A., 1991) กลาววา “....สนคาเปนสงซงผลตไดจากโรงงาน ตราผลตภณฑเปนสงทผบรโภค เลอกซอ สนคาสามารถถกเลยนแบบไดจากคแขงขน ตราผลตภณฑเปนสงท เปนหนงเดยว สนคาอาจลาสมยไดอยางรวดเรว ตราผลตภณฑทประสบความส าเรจจะคงอยตลอดไป” จะเหนไดวาตราผลตภณฑเปนสงทสงผลตอองคกรผผลตและตวสนคาในระยะยาว ดงนนองคกรทางธรกจจงมการพฒนากลยทธตาง ๆ เพอบรหารตราผลตภณฑ ใหมความแขงแกรงและเปนทยอมรบของผบรโภค อนจะน าไปสคณคาและผลประโยชนตาง ๆ ทงตอบรษทและตวสนคา ทนอกเหนอไปจากทางดานตวเงน แตเปนคณคาทอยในใจของผบรโภคจงท าใหเกดแนวคดเกยวกบคณคาตราผลตภณฑ (Brand Equity) ขนนบตงแตการเกดขนของปรชญาการจดการมลคาพนฐาน และ Aaker ไดใหค านยามตราผลตภณฑโดยเนนไปทความหมายในมมมองผบร โภคว าตราผลตภณฑเปรยบเสมอนค ามนทผขายใหไวกบผบรโภคเกยวกบคณสมบตเกยวกบตวสนคา (Attributes) ทคาดวาจะไดรบและจะเกดความพอใจเมอใชหรอบรโภค โดยคณสมบตของตราผลตภณฑเปนสงทมจรงเปนสงทจบตองไดหรอจบตองไมได มความเกยวของกบการใชเหตผล (Rational) หรออารมณ (Emotional) (Aaker,1996 อางถงใน อรรจน วสทธถาวรวงศ , 2548) อกทงความส าคญของตรา คอ ขอไดเปรยบทางการตลาดของการมตราทแขงแกรง (Marketing advantages of strong brands) (Keller. 2008 : 49) คอ (1) ลกคาสามารถรบรเกยวกบการท างานของผลตภณฑไดดขน (2) ลกคามความภกดตอตราเพมขน (3) ลดอทธพลของกจกรรมการตลาดของคแขง (4) ลดอทธพลของวกฤตการณการตลาดลดลง (5) มก าไรมากขน (6) ผบรโภคมค าถามตอราคานอย (7) ไดรบความรวมมอและสนบสนนจากคน กลางมากขน (8)

ประสทธผลการสอสารการตลาดเพมขน (9) โอกาสในการใหสมปทานและสทธทางการคามมากขน (10) โอกาสในการขยายตราเดมมมากขน ศรกล เลากยกล (2550) กลาวถงความส าคญของการสรางตราผลตภณฑส าหรบธรกจขนาดกลางและขนาดยอม คอ ผบรโภคในสงคมปจจบนนตางมความรบผดชอบมากขน ม เวลานอยลง ม ชวตทซบซอนมากขน มเหตมผลมากขน ดงนนตราผลตภณฑจะเขามามบทบาทดานทท าใหผบรโภคนนมทางเลอกมากไป ใหความเชอใจไดและเหตของการเลอกบรโภคแกผบรโภค ดงนตราผลตภณฑจงมมลคาตอตวสนคาและจ าตองมปฎสมพนธกบผบรโภคดวยเชนกน ขณะทจงหวดเชยงใหม โดยส านกงานพาณชยจงหวดเชยงใหม ไดก าหนดจดพธมอบหนงสออนญาตใหใชตราสญลกษณผลตภณฑเชยงใหม “เชยงใหมแบรนด (CHIANG MAI BRAND : CMB) สนคาด มมาตรฐาน มนใจบรการ” เมอในวนท 15 สงหาคม 2556 ณ อทยานหลวง เพอใชเปนเครองหมายยนยนคณภาพแหล งก า เน ดของสนค า/บร การ และเอกลกษณทโดดเดนของสนคาจงหวดเชยงใหม โดยสนคา/บรการทผานการคดเลอกเปนสนคาทมแหลงผลตหรอทมขนตอนการผลตขนสดทายในจงหวดเชยงใหมเทานน รวมถงผานกระบวนการพจารณาจากคณะอนกรรมการและคณะกรรมการจากภาครฐบาลและภาคเอกชนในจงหวดเชยงใหม จ านวน 3 ระดบ ไดแก ระดบอ าเภอ ระดบสาขาและระดบจงหวด ทไดร ว ม ม อ ก น พ จ า ร ณ า ส น ค า / บ ร ก า ร ด แ ล ะ มคณภาพ โดยมงเนนการสรางทศนคตและภาพลกษณทดใหแกผลตภณฑ ผผลตและจงหวดเชยงใหม เพอมงเนนการเพมมลคาใหแกผลตภณฑ/บรการของจงหวดเชยงใหม (ส านกงานพาณชยจงหวดเชยงใหม, 2556)

ตารางท 2 องคประกอบตราสญลกษณผลตภณฑเมองเชยงใหม (CHIANG MAI BRAND)

สญลกษณ ความหมาย ชาง สญลกษณเมองเชยงใหม ลกษณะคลองงวงกนสอความหมายไดสอง

นยยะคอการรวมมอของชาวเชยงใหมในการสรางสรรคผลตภณฑทองถนหรออกนยยะเปนการรวมมอกนของภาครฐบาลและเอกชน ในการพฒนาสงเสรมผลตภณฑทองถนสความเปนมาตรฐานสากลอยางมประสทธภาพ

กาแล สญลกษณซงแสดงความเปนทองถน ประจ ายาม สอถงความสวยงาม ความออนชอยของศลปวฒนธรรมประจ าถน

ความเอออารของผคนอนน าไปสการสรางสรรคผลตภณฑอยางประณต สวยงามและมคณภาพ

สฟาเขม สประจ าจงหวดเชยงใหม สเหลองทอง สอถงความเจรญรงเรอง ความกาวหนา ความสวยงามมคณคา

ทมา : ส านกงานพาณชยจงหวดเชยงใหม ดงนนผวจยถงมความสนใจศกษาเรอง ปจจยทสงผลตอความจงรกภกดของผบรโภค: บทบาทของเอกลกษณและคณคาตรา “เชยงใหมแบรนด” ในมมมองท เนนการศกษาคณคาตราผลตภณฑบนพนฐานของผบรโภค (Customer-Based Brand Equity ) ซงมงเนนการตอบสนองของผบรโภคทมตอตราผลตภณฑ ดงจะเหนไดวามลคาตราผลตภณฑนนเกดจากการเชอมโยงทางความคดของผทมสวนเกยวของตอตราผลตภณฑของบรษทหรอเปนการคณคาตราผลตภณฑทเกยวกบการเงน (Financial Brand Equity) ซงเปนกลยทธการตลาดในการเพมมลคาทมอบใหกบผลตภณฑและบรการ ทสามารถก าหนดความแตกตางเกยวกบความรตอตราผลตภณฑ สรางความเชอมนและเปนการตอบสนองของผบรโภคในระยะยาว ทงในประเดนการใหความรของผบรโภค ชอตราผลตภณฑ พลงของตราผลตภณฑ การเผยแพรตราผลตภณฑและทงหมดทเกยวกบการจดการตราผลตภณฑทมประสทธผลตอไป และเพอเปนขอมลพนฐานใหแกผผลตในการศกษาคณคาตราผลตภณฑของตน (Corporate Brand Equity) เพอเปน

ประโยชนส าหรบแนวทางในการวางแผนการตลาด การวางต าแหนงทางการตลาดใหสอดคลองกบพฤตกรรมและตอบสนองความตองการของผบรโภค ตลอดจนเพอเปนขอมลทเปนประโยชนกบผทสนใจและผมสวนเกยวของตอไป

วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาปจจยคณคาตราผลตภณฑ (ดาน

การแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณ ดานมลคาทางเศรษฐกจ) และเอกลกษณตราผลตภณฑ ทสงผลตอความจงรกภกดของผบรโภคในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทซอผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND”

2. เพอศกษาปจจยเอกลกษณตราผลตภณฑทสงผลตอคณคาตราผลตภณฑ (ดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณ ดานมลคาทางเศรษฐกจ) ของผบรโภคในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทซอผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND”

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. เพอเปนขอมลประกอบการตดสนใจแกคณะ

ผบรหาร ตลอดจนผมสวนไดเสย ทราบถงความคดเหนในมตตาง ๆ ของกลมผบรโภคทมตอการเลอกซอผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND” อนน าไปสการจดท าแผนหรอแนวทางการพฒนาผลตภณฑ พรอมทงยงสามารถสรางความแตกตาง เพมศกยภาพและสรางประเดนได เปรยบในการแขงขน และการพฒนาเพอเตบโตทยงยนตอไป

2. เพ อ เปนขอม ล เบ องตน และ เปนแนวทางการพฒนาธรกจใหแกผสนใจ ไดปรบประยกตใชตอไป

สมมตฐานการวจย 1. เอกลกษณตราผลตภณฑมอทธพลตอคณคา

ตราผลตภณฑดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม

2. เอกลกษณตราผลตภณฑมอทธพลตอคณคาตราผลตภณฑดานคณคาทางดานอารมณ

3. เอกลกษณตราผลตภณฑมอทธพลตอคณคาตราผลตภณฑดานมลคาทางเศรษฐกจ

4. คณคาตราผลตภณฑดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม มอทธพลตอความจงรกภกดตราผลตภณฑ

5. คณคาตราผลตภณฑดานคณคาทางอารมณมอทธพลตอความจงรกภกดตราผลตภณฑ

6. คณคาตราผลตภณฑทางดานมลคาทางเศรษฐกจมอทธพลตอความจงรกภกดตราผลตภณฑ



วธการด าเนนการวจย 1. ประชากร คอ กลมผบรโภคในเขตอ าเภอ

เมอง จงหวดเชยงใหม ทมประสบการณซอหรอบรโภคผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND”

2. กลมตวอยางคอ ผบรโภคในเขตอ าเภอเมอง จงหวดเชยงใหม ทมประสบการณซอหรอบรโภคผลตภณฑ

ภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND” อายมากกวาหรอเทากบ 20 ป สญชาตไทย ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยค านวณจากสตรหาขนาดตวอยาง

จากสตรกรณไมทราบจ านวนประชากร (กลยา วานชยบญชา. 2544 น. 26)

สตรการค านวณ n = Z²/4e²

ก าหนดคาความเชอมน 95% และคาความคลาดเคลอนทยอมรบไดรอยละ โดยก าหนดคาดงน คอ

p = สดสวนของประชากรทศกษาวจย (0.5) e = ความคลาดเคลอนทยอมรบได (0.05) Z = ระดบความเชอมนทตองการ (1.96)

ตวแปรตน เอกลกษณตราผลตภณฑ

(Brand Identity)

ตวแปรตาม ความจงรกภกด (Brand Loyalty)

ตอตราผลตภณฑ “CHIANG MAI BRAND”

คณคาตราผลตภณฑ (Brand Equity) 1. ดานการแสดงออก/คณคาทางสงคม 2. ดานคณคาทางอารมณ 3. ดานมลคาทางเศรษฐกจ

แทนคาสตร n = (1.96)² (0.5) (1-0.5)/ (0.05)² n = 384.16 0 = 385 คน

ผวจยไดเกบขอมลเพม 4% และคดเลอกเฉพาะแบบสอบถามทมขอมลครบสมบรณเพยง 400 ชด และโดยไดเลอกใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) วเคราะหประมวลผลขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางคอมพวเตอร ใชคาสถตเชงพรรณา ไดแก คารอยละ คาความถ คาเฉลยและคาเบยงแบนมาตรฐาน คาสถตเชงอนมานเพอทดสอบสมมตฐาน ดงน คอ (1) ทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรเอกลกษณตราผลตภณฑและคณคาตราผลตภณฑ (ดานการแสดงออก/คณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณ ดานมลคาทางเศรษฐกจ) มความสมพนธกบความจงรกภกดตอตราผลตภณฑของผบรโภคฯ โดยใชสถตคาสมประสทธสหสมพนธของ เพยรสน (Pearson Correlation Coefficient) (2) ทดสอบความสมพนธหรอการสงผลระหวางตวแปรอสระหลายตวแปร ไดแก เอกลกษณตราผลตภณฑ คณคาตราผลตภณฑ (ดานการแสดงออก/คณคาทางส งคม ด านคณค าทางอารมณ ด านม ลค าทางเศรษฐกจ) ซงใชมาตรวดอนตรภาคกบตวแปรตามหนงตวคอ ความจงรกภกดของผบรโภค ซงใชมาตราอนตรภาคและทดสอบถงความแตกตางทตวแปรอสระ ดงกลาวแตละตวมตอตวแปรตาม โดยสถตท ใ ชวเคราะหคอ การวเคราะหการถดถอยอยางงาย

(Simple Regression) และใชสถตการวเคราะหถดถอยเชง พห (Multiple Regression)

สรปผลการวจย ผลวเคราะหลกษณะทวไปของผบรโภค พบวาสวนมากเปนเพศหญง (63.28%) อาย 31-40 ป (80.03%) สถานภาพโสด (74.12%) การศกษาสงกวาระดบปรญญาตร (63.00%) เปนพนกงานบรษทเอกชน (55.38%) รายได 20,001-30,000 บาทตอเดอน ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมการเลอกซอ พบวาผบรโภคเลอกซอผลตภณฑในกลมอาหารส าเรจรปและสนคาสขภาพมากทสด (67.11%) จ านวนคร งทซอคอ 11 -15 ตอเดอน (89.72%) คาใชจายครงละ 1,001-2,000 บาท (48.65%) เลอกซอดวยตนเอง (54.96%) เพอมไวบรโภคในครอบครว (75.25%) เพราะมความมนใจในคณภาพ ปลอดภยไรสารพษ สะอาดและสดใหม (78.09%) ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบเอกลกษณตราผลตภณฑ พบวาผบรโภคทซอผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND” มระดบความพงพอใจโดยรวมตอเอกลกษณตราผลตภณฑในระดบสง ( = 4.07) พจารณารายดานพบวา ระดบความพงพอใจมากคอ เอกลกษณทโดดเดน ( = 4.25) มระดบความพงพอใจสงคอ มลกษณะโดดเดนจากคแขง ( = 4.15) เปนตราผลตภณฑทมคณภาพสง ( = 4.10) และมชอเสยงเปนทยอมรบ ( = 4.03) ตามล าดบ

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบคณคาตราผลตภณฑ ตารางท 3 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและระดบความพงพอใจโดยรวมของผบรโภคตอคณคาตราผลตภณฑโดยรวม

คณคาตราผลตภณฑโดยรวม คาเฉลย (S.D.) ระดบความคดเหน ดานการแสดงออก/คณคาทางสงคม 4.11 0.71 สง ดานคณคาทางอารมณ 3.97 0.78 สง ดานมลคาทางเศรษฐกจ 3.86 0.66 สง รวม 3.98 0.49 สง

พบวาผบร โภคท ซ อผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND” มระดบความพงพอใจโดยรวมตอคณคาตราผลตภณฑดานการแสดงออก/คณคาทางสงคม ในระดบสง ( = 3.98) พจารณาราย

ดานพบวาผบรโภคมระดบความพงพอใจสงมากในดานการแสดงออก/คณคาทางสงคม ( = 4.11) และดานคณคาทางอารมณ ( = 3.97) ดานมลคาทางเศรษฐกจ ( = 3.86) ตามล าดบ

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบความจงรกภกดของผบรโภค ตารางท 4 คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและระดบความพงพอใจโดยรวมของผบรโภคตอความจงรกภกด

ความจงรกภกดตอตราผลตภณฑ คาเฉลย (S.D.) ระดบความคดเหน การเลอกซอผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND” เปนการสมเหตสมผลกวาการซอผลตภณฑตราอน ๆ ทมลกษณะ คลายคลงกน

3.59 0.74 สง

ยงเลอกคงซอผลตภณฑภายใตตรา“CHIANG MAI BRAND” หากมตราผลตภณฑอนทดหรอเทยบเทา

3.58 0.81 สง

ยงคงเลอกซอผลตภณฑภายใตตรา“CHIANG MAI BRAND” หากมตราผลตภณฑอนทสามารถดเทยบเทาได

3.54 0.82 สง

ยงคงเลอกซอผลตภณฑภายใตตรา“CHIANG MAI BRAND” ในกรณทไมสามารถแยกแยะความแตกตางของตราผลตภณฑได

3.62 0.86 สง

รวม 3.58 0.49 สง พบวาผบร โภคท ซ อผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG MAI BRAND” มระดบความพงพอใจโดยรวมตอความจงรกภกดในระดบสง ( = 3.58) พจารณารายดานพบวามระดบความพงพอใจระดบสงในทกดาน ไดแก ยงคงเลอกซอผลตภณฑภายใตตรา“CHIANG MAI BRAND” ในกรณทไมสามารถแยกแยะความแตกตางของตราผลตภณฑได ( = 3.62) การเลอกซอผลตภณฑภายใตตรา “CHIANG

MAI BRAND” เปนการสมเหตสมผลกวาการซอผลตภณฑตราอน ๆ ทมลกษณะคลายคลงกน ( = 3.59) ยงเลอกคงซอผลตภณฑภายใตตรา“CHIANG MAI BRAND” หากมตราผลตภณฑอนทดหรอเทยบเทา ( = 3.58) ยงคงเลอกซอผลตภณฑภายใตตรา“CHIANG MAI BRAND” หากมตราผลตภณฑอนทสามารถดเทยบเทาได ( = 3.54) ตามล าดบ

ผลการทดสอบสมมตฐานการวจย ตารางท 5 สรปผลการทดสอบสมมตฐานการวจย

สมมตฐานการวจย ผลการทดสอบ 1. เอกลกษณตราผลตภณฑมอทธพลตอคณคาตราผลตภณฑดานการแสดงออกทางสงคม/

คณคาทางสงคม ยอมรบ

2. เอกลกษณตราผลตภณฑมอทธพลตอคณคาตราผลตภณฑดานคณคาทางอารมณ ยอมรบ

3. เอกลกษณตราผลตภณฑมอทธพลตอคณคาตราผลตภณฑดานคณคาทางเศรษฐกจ ยอมรบ

4. คณคาตราผลตภณฑดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม มอทธพลตอความจงรกภกดตราผลตภณฑ

ยอมรบ

5. คณคาตราผลตภณฑดานคณคาทางอารมณมอทธพลตอความจงรกภกดตราผลตภณฑ ยอมรบ

6. คณคาตราผลตภณฑทางดานมลคาทางเศรษฐกจมอทธพลตอความจงรกภกด ตราผลตภณฑ

ยอมรบ

ผลการทดสอบสมมต ฐ านสร ป ได ว า (1 ) เอกลกษณตราผลตภณฑมผลตอคณคาตราผลตภณฑในดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณ ดานมลคาทางเศรษฐกจ และ (2) คณคาตราผลตภณฑ ไดแก ดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณ ดานมลคาทางเศรษฐกจมผลตอความจงรกภกด ตราผลตภณฑ

อภปรายผลการวจย จากผลการวจยความสมพนธระหวางเอกลกษณ

ตราผลตภณฑกบคณคาตราผลตภณฑ พบวามความสอดคลองกบแนวคดของ Aaker (1996) เรองการสรางตราผลตภณฑเปนสงยากแตสามารถสรางขนไดโดยประเดนส าคญของการสรางตราผลตภณฑใหประสบความส าเรจนนตองมความเขาใจถงการพฒนาเอกลกษณซงสามารถอธบายไดวา“เอกลกษณตราผลตภณฑ” ซงเปนลกษณะเฉพาะทมความสมพนธกบตราผลตภณฑทถกสรางขน และจะบงบอกใหทราบวาผลตภณฑนน ๆ คออะไร ไดใหค ามนไวกบผบรโภคกลมเปาหมายอยางไร ทงยงชวยสรางความสมพนธกบผบรโภคเปาหมาย ดวยการเสนอคณคาตราผลตภณฑแกผบรโภคในดานตาง ๆ อาทประโยชนจากการท าหนาทของตราผลตภณฑ (Functional Benefits) ประโยชนทางดานอารมณและความรสก (Emotional Benefits) และประโยชนของตราผลตภณฑในการเปนเครองหมายบงบอกสถานะบางอยางของผบรโภค (Self-expressive Benefits) ซงจากการวจยพบวาเอกลกษณตราผลตภณฑ สงผลใหเกดคณคาตรา

ผลตภณฑ (ดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณและดานคณคาทางเศรษฐกจ) เปนผลมาจากมเอกลกษณทโดดเดนเปนทยอมรบ มคณภาพสง ซงกอเกดคณคาตราผลตภณฑในดานตาง ๆ ผลการวจยความสมพนธระหวางคณคาตราผลตภณฑกบความจงรกภกดตราผลตภณฑ พบวามความสอดคลองกบแนวคดเรอง ความภกดตอตราผลตภณฑเปนคณคาขนสงสดตามแนวคดของ Brand Dynamic Pyramid (Salinas, 2009) สามารถอธบายไดวาการสรางความสมพนธระหวางตราผลตภณฑและผบรโภคใหมความแขงแรงจะกลายเปนความภกดตอตราผลตภณฑ จากการวจยพบวาคณคาตราผลตภณฑ (ดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณและดานคณคาทางเศรษฐกจ ) ส งผลท า ใหผ บร โภคเกดความร ส กจงรกภกดตอตราผลตภณฑเนองจากการรบรคณภาพและความความแตกตางท าใหผบรโภคเลอกซอเปนประจ าจกสงผลใหเกดเปนความผกพน สามารถจดจ าและระลกถงไดเปนตราผลตภณฑแรกในใจ จงสรางความผกพนและกลายเปนความภกดตอตราผลตภณฑไดในทสด

ขอเสนอแนะ 1) ในดานตวแปรเอกลกษณตราผลตภณฑสงผล

ไปยงตวแปรคณคาตราผลตภณฑ ถาองคกรสามารถ สรางเอกลกษณตราผลตภณฑใหกบตราผลตภณฑไดโดยเนนใหเอกลกษณมความโดดเดนทงในมมมองของผบรโภค และคแขงสรางตราผลตภณฑใหมคณภาพสง ท าใหผบรโภคเกดความพงพอใจ รสกชนชอบตงแต

แรกเหน ซงน าไปสการรบรและจดจ าตราผลตภณฑ มคณคาในสายตาของผบรโภค 2) ในดานตวแปรคณคาตราผลตภณฑสงผลไปยงตวแปรความจงรกภกด กลาวคอหากมการสรางใหตราผลตภณฑมคณคา (ดานการแสดงออกทางสงคม/คณคาทางสงคม ดานคณคาทางอารมณและดานคณคาทางเศรษฐกจ) กจะสามารถท าใหผบรโภคเกดความจงรกภกด เกดการซอซ า จะสรางประโยชนใหองคกรในการวางแผนการตลาดดานตราผลตภณฑเปนส าคญ เนองจากในปจจบนมการแขงขนกนสงและมการพฒนาผลตภณฑใหมออกสตลาด ดงนนจงจ าตองท าใหผบรโภคนนเกดความพงพอใจในสนคาสงสดกอนเปนอนดบแรกและจะน ามาซ งความจงรกภกดไดในภายหลง

กตตกรรมประกาศ ขอขอบพระคณคณะเจาหนาท ส านกงานโครงการหลวงจงหวดเชยงใหม และส านกงานประสานงาน โคร งการหลวง ในมหาว ทยาล ย เกษตรศาสตร ทไดใหความอนเคราะหขอมลทเปนประ โยชนต อการว จ ย และขอขอบคณผ ตอบแบบสอบถาม รวมถ งคณะท า งาน ผ ช วยว จ ย น กศ กษาสาขาว ช าภาษาไทย เพ อการส อสาร มหาวทยาลยพายพ และผทมสวนเกยวของทกทานทใหความชวยเหลอจนกระทงงานวจยนส าเรจลลวงตามวตถประสงคทวางไว และหวงใจยงวาผลการวจยนจกเปนประโยชนตอชมชนฯ หนวยงานภาครฐบาล นกวชาการ นสตนกศกษา ตลอดจนผทใหความสนใจตอไป

เอกสารอางอง กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย. รายงาน

ผลตภณฑทขนทะเบยนผผลต ผประกอบการ OTOP ป 2557. สบคนเมอ 12 มนาคม 2559,จาก http://113.53.241.24/CDDReport/ rpRegisters.aspx.

กลยา วานชยบญชา. (2544). การวเคราะหสถต : สถตเพอการตดสนใจ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กณฑล เวชสาร. (2545). การวจยการตลาด. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

คานยมทางสงคม. (2555). สบคนจาก http://wichu da508.blogspot.com/2012/06/1.html.


เฉลมพล ชนะมนทร. (2556). ผลกระทบของคณคาตราสนคาทมตอผลการด าเนนงานของธรกจ อาหารและเครองดมในประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. มหาวทยาลยมหาสารคาม.


ธนาคารแหงประเทศไทย. วาระแหงชาต โอกาสเรงเครอง SMEs ยครฐบาล คสช. สบคนเมอ 12 พฤษภาคม 2559, จาก https://www.bot.or. th/Thai/MonetaryPolicy/NorthEastern/DocLib_Research/02-SMEs_Full.pdf.

บรม โอทกานนท. (2552). ความภกดตอตราผลตภณฑ (Brand loyalty). สบคนเมอ 13 เมษายน 2559, จาก http://inside.cm. mahidol.ac.th/mkt/index.php?option=com_content&view=article&id=348:-brand-loyalty-&catid=1:mk-articles&ltemid=11.

เบญจวรรณ ทองสงห. (2554). การรบรคณคาตราผลตภณฑของผบรโภคผานอตลกษณตรา

ผลตภณฑบนถงชอปปง. (รายงานการวจย). มหาวททยาลยเชยงใหม.

ปราณ เอยมละออภกด. (2552). บทบาทของเอกลกษณตราผลตภณฑในการก าหนดความนยมในตราสนคาทมชอเสยง. วารสารวชาการ มหาวทยาลยหอการคาไทย. 29(3), 183-192.

พงศศร ค าขนแกว. (2553). อทธพลขององคประกอบคณคาตราสนคาจากมมมองของลกคาทมตอ ความตงใจซอสนคาเครองดมรานกาแฟทองถนตรามงมตร จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. มหาวทยาลยพายพ.

ศรกญญา มงคลศร. (2547). Brand management. กรงเทพฯ: BrandAge.

ศรกล เลากยกล. (2550) สรางตราผลตภณฑพอเพยง. สบคนเมอ 1 เมษายน 2559, จาก http://positioningmag.com/9768.

ศรวรรณ เสรรตน (2541). การบรหารการตลาด ยคใหม. พมพครงท 1, กรงเทพมหานคร: พฒนาศกษา.

ส านกงานพาณชยจงหวดเชยงใหม. เกยวกบเชยงใหมตราผลตภณฑ. สบคนเมอ 24 พฤษภาคม 2559, จาก http://chiangmaibrand.org/th/.

ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดยอม. สถานการณ SMEs ไตรมาส 1/2558. สบคนเมอ 1 เมษายน 2559, จาก http://www.sme. go.th/th/index.php/news1/978-smes-1-2558-2015-05-15.

สดาพร กณฑลบตร. (2550). หลกการตลาดสมยใหม. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เสร วงษมณฑา. (2542). กลยทธการตลาด: การวางแผนการตลาด. กรงเทพฯ: ธระฟลม และไซเทกซ.

อดลย จาตรงคกล. (2544). หลกการตลาด. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เอกลกษณ จรญวาศน. (2551). BAV® Brand Asset® Valuator อปกรณตรวจวดสขภาพของตราผลตภณฑในโฆษณา. กรงเทพฯ: ยบซแอล บคส.

Aaker, D. A. (1991). Managing brand equity. New York: The Free Press. Aaker, D. A. (1996). Building strong brands. New York: The Free Press.

Aaker, D. A. (1991). Managing brand equity: Capitalizing on the value of a brand name. New York: The Free Press.

Aaker, D. A. (2009). Beyond functional benefits. Retrieved from http://www.pro phet. com/.../articles/Aaker_Beyond% 20Functional%20Benefits.pdf.

Armstrong, Gary and Kotler, Philip. (2000). Marketing : An Introduction. 5th Ed. Upper Saddle River, N.J.: Prentice–Hall, Inc.

Belch and Belch. (2001). Advertising and Promotion : An Integrated Marketing Communications Perspective. 4th Ed. Singapore : Irwin/Mc-GrawHill, 1998.

Kapferer, J. N. (1997). Strategic brand management. (2nd ed.). London: Kogan Page.

Kotler, P. (2000). Marketing management. (10th ed.). New Jersey: Prentice-Hall.

Kotler, Philip. (1997). Marketing Management: Analysis, Planning Implementation and Control. 9th Ed. New Jersey: A Simon & Schuster Company.

Marconi, J. (1993). Beyond branding: How savvy marketers build brand equity to create products and open new markets. Chicago: Probus.

McCarthy, Jerome E.; & William D. Perreault. (1991). Essentials of Marketing. 5th Ed. United states : E Jerome McCarthy and Associates.

Salinas, G. (2009). The international brand valuation manual. West Sussex, UK: John Wiley & Sons.

Date post:	04-Jun-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	2 times
Download:	0 times

Decision Making Behavior on Hand Woven Cotton Product … · 2016-10-05 · Abstract This research...

Documents