download-thesis.com€¦ · Web viewپایان نامه جهت دریافت درجه...

دانلود متن کامل درdownload-thesis.com

دانشگاه آزاد اسالمی

1

http://download-thesis.com/


واحد کرمانشاه دانشکده تحصیالت تکمیلی

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری )

عنوان: توسعه ناپایدار شهری در اسکان غیررسمی

)نمونه موردی:محله جعفرآباد(

استاد راهنما دکتر مسلم رستمی

نگارنده

………………

1393بهمن ماه

فهرست مطالب عن5555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555555وان

صفحهفصل اول : کلیات پژوهش

3.............................................................................- مقدمه1-17......................................................................- طرح مسأله1-211............................................- اهمیت و ضرورت انجام تحقيق1-312.............................................- مرور ادبیات و سوابق پژوهش1-4

2



21......................................................- اهداف مشخص تحقيق1-521................................................................- اهداف عملیاتی1-622................................................................- سؤاالت تحقیق1-722.............................................................- فرضيههاي تحقیق1-822......................................- جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق1-9

22..........................................................- موانع و محدودیتها1-1024......................................فصل دوم: ادبیات و مبانی نظری پژوهش

25...........................................................................- مقدمه2-127.............................................................................- محله2-2

29.................................................- سیر تاریخی نظریه محله2-2-130.........................................- مفهوم محله در شهرهای ایران2-2-231..................................................- کارکرد محلههای شهری2-2-3

32..................- مبانی و مفاهیم پایداری، توسعه پایدار و محله پایدار2-332.......................................................................- پایداری2-3-133........................................................................- توسعه2-3-233................................................................- توسعه پایدار2-3-3

35..........................................................- توسعه پایدار شهری2-436.....................................................- ناپایداری توسعه شهری2-536..........................................................- بنیادهای شهر پایدار2-637.......................- مفاهیم و ديدگاههاي اساسي در توسعه محلهای2-740.....................................................................- محله پایدار2-840.....................................- پیدایش دیدگاه توسعه محلهای پایدار2-9

41.......................- نمونههایی از رویکردهای مرتبط با محله پایدار2-1041.....................................................- طراحی محله سنتی2-10-141.......................- توسعه محلی مبتنی بر حمل و نقل عمومی2-10-242..........................................................- محالت سرزنده2-10-342........................................................- ایده محدوده امن2-10-443.......................................................- ایده رشد هوشمند2-10-5

3



43...................................................- توسعه محلهای پايدار2-10-644........................................- ابعاد و معیارهای پایداری محله2-10-7

51....................- وظایف شهرداري در زمینه توسعه پایدار محلهای2-1154...........................................................- اسکان غیررسمی2-12

57.......................- ویژگیهای اساسی سکونتگاههای غیر رسمی2-12-163.................................................- نقد مفهوم حاشيه نشيني2-1365.............................................................- پایداری محلهای2-1565.............................................................- ابعاد شهر پایدار2-1668.................................................- شاخص های توسعه پایدار2-1773............................................- شاخص های پایداری در جهان2-18

73.....................................................................- انگلیس2-18-173.........................................................................- چین2-18-274......................................................................- آمریکا2-18-3

80..........................فصل سوم: روش شناسی و محدوده مورد مطالعه81...........................................................................- مقدمه3-181...................................................................- روش تحقیق3-283...................................................................- جامعه آماري3-383...........................................- گروه نمونه و روش نمونه گيري3-485...........................- ابزار گردآوری اطالعات و روایی و پایایی آن3-5

85..................................................- ابزار گردآوری اطالعات3-5-186................................................- روایی و پایایی پرسشنامه3-5-2

87.................................................- روش تجزیه و تحلیل دادهها3-688...........................................................- فرایند انجام تحقیق3-790..................................- محدوده مورد مطالعه )محله جعفرآباد(3-8

97...............................فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش98...........................................................................- مقدمه4-198...............................................................-آمارهای توصیفی4-2

130...- بررسی شاخصهای توسعه پایدار محلی در محله جعفرآباد4-3-1-8

4



132....................................................................- امنیت و ایمنی132.................................................................- تنوع و سرزندگی134..................................................................- هویت و خوانایی

134...............................................................- پویایی و سازگاری135.....................................................................- احساس تعلق

136..........................................................................- دسترسی140...................-تحلیل توسعه پایدار شهری در محله جعفرآباد4-3-1-1

143..................فصل پنجم: آزمون فرضیه ها، نتایج پژوهش و پیشنهادها144.........................................................................- مقدمه5-1144...............- بررسی و تفسیر یافتههای پژوهش و آزمون فرضیات5-2146....................................................................- نتیجهگیری5-3144.....................................................................- پیشنهادها5-4

156.................................................................................منابع:160...............................................................................پیوست

5



فهرست جداول28...............................: واژگان معادل محله و ویژگیهای آن1-2جدول

50..........................: اهداف و راهبردهاي ایجاد محالت پایدار2-2جدول

52..............: وظایف شهرداري در زمینه توسعه پایدار محلهای3-2جدول

53............: ارتباط بین وظایف شهرداري و شاخصهاي پایداري4-2جدول

62...............................: عتاوین مختلف پدیده حاشیه نشینی5-2جدول

75........: شاخص های اجتماعی توسعه پایدار در آمریکا6-2جدول شماره

75.................: شاخص های اقتصادی توسعه پایدار در آمریکا7-2جدول

76.....................: شاخص های بنیادی توسعه پایدار در آمریکا8-2جدول

76.........: شاخص های زیست محیطی توسعه پایدار در آمریکا9-2جدول

98..................................................(جنسیت پاسخگویان1-4جدول )

99...............................................(سن پرسش شوندگان2-4جدول )

99.........................................(: وضعیت سواد پرسش شوندگان4-3)

101............................(: وضعیت اشتغال پرسش شوندگان4-4جدول )

102..................(: آمار توصیفی شاخص های پایداری کالبدی5-4جدول )

116................جتماعیهای پایداری ا(: آمار توصیفی شاخص 6-4جدول )

122................ اقتصادیهای پایداری(: آمار توصیفی شاخص 7-4جدول )

130............. زیست محیطی(: آمار توصیفی شاخص پایداری8-4جدول )

6



138.........................: توسعه پایدار محلی در محله جعفرآباد9-4جدول

139...............توسعه پایدار محلی در محله جعفرآباد t: مقدار 10-4جدول

برای تحلیل توسعه پایدار شهری در محلهt: نتایج آزمون 11-4جدول 141....................................................................................جعفرآباد

( ضرایب تعیین متغیرهای تأثیرگذار بر توسعه پایدار محله12-4جدول )142....................................................................................جعفرآباد

( رگرسیون چندگانه برای بررسی توسعه پایدار محله13-4جدول )142....................................................................................جعفرآباد

7



فهرست نمودار98................(: پرسش شوندگان به لحاظ جنسیت به درصد1-4نمودار)

99..............( سهم پرسش شوندگان به لحاظ سن به درصد2-4نمودار )

100...............................(: وضعیت سواد پرسش شوندگان3-4نمودار)

101.....(: فراوانی پرسش شوندگان به لحاظ وضعیت اشتغال4-4نمودار )

141.....................(: بررسی عوامل پایداری محلی در جعفرآباد5نمودار)

142(: ضرایب بتای متغیرهای تأثیرگذار بر پایداری محله جعفرآباد6نمودار )

8



چکیده-میگذرد. محله به عن5وان کوچ5ک محلهای توسعه از شهری پایداری به رسیدن راه

توان55ده55ا ب55وده و محل55ه پای55دار میترین واحد شهری، از نخستین اول55ویتترین و مهم زیربنای مناسبی را برای توس55عه پای55دار ش55هری ف55راهم نمای5د. ناپای55داری توس55عه ش55هری مهم55ترین چ55الش ه55زاره س55وم اس55ت. محالت فقیرنش55ین و اس55کان غیررسمی در شهرها ب55ا توس55عه پای55دار ش55هری در تن55اقض ق55رار دارد. ه55دف این پ55ژوهش بررس55ی توس55عه پای55دار ش55هری و محلهای در محل55ه جعفرآب55اد ش55هر

و ب55هتحليلي و از نوع کاربردی ب55وده5 روش پژوهش توصيفي کرمانشاه میباشد. صورت پیمایش55ی و ب55ا اس55تفاده از اب55زار پرسش55نامه انج55ام گرفت55ه ش55ده اس55ت.

،1390جامعه آماری شامل کلیه ساکنین محله جعفرآباد که براساس سرشماری نف55ر بدس55ت268 نفر است، حجم نمونه براساس فرمول کوکران 37423برابر

گیری به صورت روش تص55ادفی س55اده میباش55د.آمده است. همچنین روش نمونه (،74/2(، دسترس55ي)96/1توسعه پایدار محله جعفرآباد در ش55اخص س55رزندگی )

(، آل55ودگی ص55وتی و11/2(، راح55تي، آس55ایش و آرامش)12/2ج55ذابيت و تم55ایز)(، احس55اس تعل55ق)17/2(، ايم55ني و ام55نیت)32/2(، تنوع و خوانایی)04/3بصری) (، ت5راکم و معیاره5ای89/2(، هویت و خوان5ایی)14/2(، پویایی و سازگاری)56/2

( بوده است که در بیشتر شاخص ه55ا28/3( و مشارکت )01/2قابل تحمل محله) از حد متوسط و استاندارد پایین تر بوده است. نتایج تحلیل توسعه پایدار ش55هری در محله جعفرآباد بیانگر آن است که تمام شاخصهای پایداری کالبدی با می55انگین

(، پای55داری اقتص55ادی )53/2(، پای55داری اجتم55اعی )79/2 تک نمون55ه ای )tآزمون ( در محل55ه جعفرآب55اد پ55ایینتر از ح55د35/2( و پای55داری زیس55ت محیطی )93/1

متوس55ط و اس55تاندارد ق55رار دارد. عم55ده ت55رین متغیره55ای مس55تقل تأثیرگ55ذار ب55ر توسعه پای55دار محل5ه ب5ه ت55رتیب اول5ویت، عبارتن55د از پای5داری کالب55دی، اجتم55اعی، زیست محیطی و اقتصادی میباشد. بنابراین ب5ا توج5ه ب55ه بررس55ی این شاخصها و

مقدار پایین بودن آنها از حد استاندارد محله جعفرآباد دچار ناپایداری است.

واژگ;;ان کلی;;دی: توس;;عه پای;;دار ش;;هری- اس;;کان غیررس;;می- محل;;هپایدار- محله جعفرآباد

1



فصل اول کلیات تحقیق

- مقدمه1-1 توسعه شهری درمعنای عام آن، براثر بازتاب فضایی اسکان غیر رسمی، ناپایدار شده است، موضوعی که ارائه و مورد بحث قرار خواهد گرفت، ام55روزه یکی از چالش های عمده ناپای55دار کنن55ده ش55هری و گونهای شهرنش55ینی ب55ا مش55کالت ح55اد موس55وم ب55ه اس55کان غ55یر رس55می ی55ا حاش55یه نش55ینی می باش55د. س55کونتگاههای غیررسمی همواره یکی از مسائل اصلی شهرهای کشورهای در حال توسعه و از جمل55ه ای55ران ب55وده اس55ت. در دههه55ای اخ55یر بحث فق55ر ش55هری و س55کونتگاههای غیررسمی بیش از پیش با مفهوم عام توسعه پایدار ش55هری گ55ره خ55ورده اس55ت. ام55روزه درک فراگ55یری در س55طح بینالمللی از مس55ئله پای55داری و نقش آن در پایداری اجتماعی و پایداری شهری شکل گرفته است به نحوی که در بس55یاری از پیمانهای بینالمللی محو فقر به طور عام و فقر شهری ب55ه ط55و خ55اص ب55ه عن55وان یکی از اهداف اص55لی جامع55ه جه55انی تعری55ف میش55ود. در این زمین55ه شاخصترین

( است2000توافق جهانی بر روی اهداف توسعه هزاره از سوی رهبران جهان ) ک55ه از می55ان ب55ردن فق55ر و گرس55نگی و تض55مین پای55داری زیس55ت محیطی )بهب55ود

2



دسترسی به مس55کن مناس55ب و بهب55ود اس55کان غیررس55می( از اه55داف اص55لی آن(.27: 1388است )ایراندوست،

محالت فقیرنشین و اس55کان غیررس55می در ش55هرها ب55ا توس55عه پای55دار ش55هری در تناقض ق5رار دارد. ام55روزه پدی5ده اس55کان غیررس55می در اط55راف ش55هرها ام55ری است اجتناب ناپذیر که بخصوص در کشورهای جهان سوم باید مورد توجه برنامه ریزان شهری و مس55ئوالن و متولی55ان ش55هرها، ق55رار گ55یرد. در بع55د کالن، اس55کان غیررس55می عب55ارت اس55ت از ش55کل گ55یری ش55یوه شهرنش55ینی ناپای55داری ک55ه در سکونتگاههای درون یا مجاور شهرها با س55یمایی ناخوش55ایند و خ55ارج از فض55اهای رسمی و برنامه ریزی شده تجلی مییابد )گروه مطالعات برنامه ری55زی و توس55عه

(. حاشیه نشینی یکی از پاش55نه آش55یلهای توس55عه پای55دار55:2 1390پایدار شهری، ش55هری تلقی میش5ود، براس55اس مص55وبات برنام55ه توس55عه ه55زاره س55ازمان مل55ل

میلی55ون زاغ55ه نش55ین از امکان55ات100 میالدی دس55ت کم 2015بایستی تا س55ال بهداشت، مسکن و فرصتهای نوین آم55وزش برخ55وردار ش55وند )نق55دی و ص55ادقی،

1385 :219.) ط5ورهاي غيررسمي، ب5ههاي اخير به تدريج محالت نابسامان و سكونتگاهطي دهه

عمده در حاشيه شهرهاي بزرگ كشور، خارج از برنامه رسمي توس55عه ش55هري و صورت خودرو شكل گرفت55ه و گس55ترش يافت55ه اس55ت. اين پدي55ده در مطالع55اتبه

درآم55د وباشد. تجمع اقش55ار کمهاي شهري مطرح ميعنوان يكي از آسيبشهري به ای از شهرنش55ینی ناپای55دارهای غیررسمی ش55یوهمشاغل غیررسمی در سگونتگاه

ه55ای اجتم55اعیه55ا و ناهنج55اریرا بوجود آورده است و زمینه ساز بس55یاری از آس55یب (. از پدی5ده ه5ای عم55ده221-5:242 1393ش55ده اس55ت )جمش5یدی و همک55اران،

ناپایدار کننده شهری به ویژه در کش5555ورهای درحال توسعه، گونهای شهرنشینی است که بنابر مش55اهدات جه55انی1با مشکالت حاد موسوم به اسکان غیر رسمی

درحال گسترش فزاینده اس55ت. این گون55ه س55کونتگاهها ه55ر چن55د جلوهای از فق55ر است اما بازتاب کاستیها و نارسایی های سیاس55تهای دول55تی و ب55ازار رس55می ن55یز محسوب می شوند. اسکان غیر رسمی به سبب باز تولید فقر و گسترش آن، به مخاطره انداختن محیط زیست و تحمیل هزینه ای بیشتر برای حل مش55کالت، در مقایسه با هزینه پیشگیری از آنها، تهدیدی جدی برای پای55داری و انس55جام جامع55ه شهری و نیازمند تدابیر ویژه ای برای س55اماندهی وض55عیت کن55ونی و جلوگ55یری از گسترش آنها در آینده است. از آنجا که اسکان غ55یر رس55می از زمینهای فرات55ر از امکان آن نشات می گیرد و بر محیطی فراتر از مک55ان آن ن55یز ت55اثیر می گ55ذارد، چاره جویی این مسئله به سیاستگذاری و اقداماتی نه فق55ط درس55طح محلی آن،

بلکه درسطح ملی نیاز دارد. توس55عه ش55هری درمعن55ای ع5ام آن، براث55ر بازت5اب فض55ایی اس5کان غ55یر رس55می ، ناپایدار شده اس55ت، واقعیت این اس55ت ک55ه انتق55ال ناگه55انی بس55یاری از س55اکنان س55کونتگاههای غ5یر رس55می از ش55یوه معیش5ت س55نتی و رس55می جعفرآب55ادیی ب55ه معشیت نامشخص و نوینی ک5ه تمهی55دات الزم و متناس55ب شهرنش5ینی - در ابع5اد اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و کالبدی فراهم نیس55ت، آنه55ا را ب55ه س55کونتگاههای

- هر چند در این سند برای تاکید بر رسمیت نداشتن این سکونتگاهها در برنامه ریزی شهری و در مواردی از11 نظر مدیریت شهری از عنوان » اسکان غیر رسمی« استفاده شده است. لیکن » خودرو« ، » نامتعارف« ، »

غیرمجاز « ،» خودانگیخته« ، » نابسامان« و حاشیه نشینی نیز به آنها اطالق شده است.

3



ناپایداری کشانده است که به منظور جای پا یافتن در شهر و ب55ه امی55د طی دوره گ555ذار، انتخ555اب ش555ده ان555د. عالوه ب555ر این ، مس555ئله بالتکلیفی بس555یاری از این

که ساکنان را دائم درخطر تخ55ریب، تخلی55ه و تع55رض–سکونتگاهها از نظر قانون موجب احساس ناامیدی و ع55دم ام55نیت خانواره55ا و م55انع–رسمی نگاه می دارد

تالش، مشارکت اجتم55اعی و همبس55تگی آنه55ا باجامع55ه ش55هری اس55ت، ام55ری ک55ه پیامدهای نامطلوب فرهنگی ) حتی برای نسلهای آتی آنه55ا و محیطه55ای مج55اور ( در بر دارد. ازاین رو، در وضع موجود مسئله عبارت است از: محرومیت س55اکنان این سکونتگاههای گسترده که حامل یا مستعد نابنهجاریهای اجتماعی، اقتص55ادی،

کالبدی و زیست محیطیاند و نیاز مبرمی به ارتقای شرایط محیطی دارند. باتوجه به گرایش های موجود و نبود نشانهای ازتغییر سیاستها، چشم انداز نگران کنن55دهای از رش55د اس55کان غ55یر رس55می و ناپایدارس55ازی ش55هرها وج55ود دارد ک55ه

ارادهای ملي و تدابیری مشخص، متفاوت از روال کنونی ، میطلبد. ط55ور عم55ده ب55ا تص55رف و س55اخت غيررس55مي زمين واس55كان غيررس55مي ك55ه ب55ه

مسكن، عدم رعايت ضوابط و مقررات رسمي و متع55ارف ش55هري و س55اختماني، كمبود شديد خدمات زيرساختي و اس55تفاده غيررس55مي از تأسيس55ات و تجه55يزات-شهري، رشد سريع كالبدي و جمعيتي، اشتغال غالب غيررسمي، ناپايداري سازه

ه55اي خ55دماتي، ناپاي55داري درآم55د و در نه55ايتاي و تأسيساتي، پايين ب55ودن س55رانه ه55ايگيري خرده فرهنگهاي اجتماعي و شكلبستر كالبدي مناسب جهت رشد آسيب

كج55رو و ايج55اد م55أمن و پناهگ55اه مناس55ب جهت مج55رمين و بزهك55اران اجتم55اعي شود، طي دو دهه گذشته تبدیل به چالشی بزرگ، به ش55كلمشخص و شناخته مي

غ55الب در حاش55يه ب55ه وي55ژه دركالن ش55هرها، ش55ده اس55ت. اس55كان غيررس55مي از ش55ود. رش55د فزاين55دهاي ناش55ي ميعوامل كالن ساختاري در سطح ملي و منطق55ه

ه55اي دول55تي و غيردول55تي جهت توس55عه و ارائ55هجمعيت ش55هري از ت55وان س55ازمان خدمات و تس55هيالت ش55هري ب55راي اين جمعيت فزاين55ده پيش55ي گرفت55ه و ب55رآورده

ري5زينشدن نياز مسكن و سرپناه اقش5ار كم درآم5د در فض55اي رس5مي و برنام5ه س5ابقه گس5ترشاي بينشيني و اس5كان غيررس5مي را ب5ه گون5هشده شهر، حاشيه

(.40، 1390داده است )شیعه و همکاران، عن55وان یکی از کش5ورهای در ح5ال توس5عه ک5ه ب5ا مس5أله اس5کانای5ران ن5یز ب5ه

-ی برخورد با این پدیده قابل بررسی میباشد، از لحاظ نحوهغیررسمی مواجه می توان55د همانن55دهای غیررسمی در ای55ران میگاهگیری سکونتباشد. منشأ و روند شکل

ای از ش55دتطور مقایسهکشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه باشد، ولی به ی مرس55وم درش55یوهت یکسانی برخوردار نیست. اس55کان غیررس55می ب55هو وحد

ب55ا ش55دت نس55بتا زی55ادی رون55د50ی آغ55از، ت55ا اواخ55ر ده5ه1320ی ای55ران از ده5ه عن55وانگ55یری ب55هگسترش خود را طی نموده و بعداز انقالب از لحاظ ش55دت ش55کل

-ش55ود. در طی این دوران، ب55هیکی از معضالت اساسی شهرهای ایران مطرح می ه55ای سیاس55ی،داری، تح55والت و دگرگ55ونیدنبال رشد رواب55ط و مناس55بات س55رمایه

وج55ود آم55د. تمرک55ز دولت وقت در مع55دودی ازاقتصادی و اجتم55اعی ش55گرفی ب55ه داریهای رشد و توسعه به واسطه رواب55ط س55رمایهعنوان کانونشهرهای کشور به

وابسته یا غیر مولد بوده که این عوامل موجب فاصله شهر و روس55تا و مه55اجرت بخش55ی از روس55تاییان ب55ه ش55هرها ب55ه امی55د کس55ب اش55تغال هم55راه ب55ا مس55ائل و

گ55یری اس55کان غیررس55می در حواش55ی و ح55تیمش55کالت متع55ددی از جمل55ه ش55کل

4



مناطق داخل شهرها گردید. در طی رون55د تح55والت م55ذکور، تم55امی ش55رایط الزم ها و رشد شهرنشینی به شکل شتابان ف55راهم آم55د. همچ55نین،جهت تقویت گرایش

داری وابس55ته ب5ه پ5یرامونیفرایند توسعه کشور به شکل برونزا در قالب سرمایه ه55ای کهن و س55نتی تولی55د معیش55تی ش55د )خ55اکپور وم55وجب از همپاش55ی نظ55ام

نمايد اين است كه در كشور(. بطور کلی، آنچه مسلم مي5،158 1390همکاران، المللي واي55ران عالوه ب55ر رون55د ف55وق، تح55والت ناش55ي از ش55كل تقس55يم ك55ار بين

دگرگوني ساختار اقتصادي كشور، افزايش و انباشت درآمدهاي نفتي و اصالحات ی تسريع روند شهرنشيني و به تبع آنارضي بعد از دهه چهل از جمله علل عمده

(.221-5:242 1393باشند)جمشیدی و همکاران، گيري اسكان غيررسمي میشكل نش55ینی در من55اطق مختل55فی حاش55یهبراس55اس مطالع55ات انج55ام ش55ده در زمین55ه

ت55وان گفت ک55ه مهم55ترین ویژگیه55ای آن عب55ارت اس55ت ازنش55ین ای55ران، میحاش55یه ساخت و ساز نامناسب، فقر ف55رهنگی، اجتم55اعی و اقتص55ادی، بیک55اری، اش55تغال کاذب، عدم رعایت بهداشتی جمعی و فردی، عدم دسترسی به امکانات رف55اهی، بهداشتی و آموزشی، افزایش جرم و جنایت، فساد، فحشا، مص55رف بیش از ح55د

اکن55ونمواد مخدر در مقایسه با سایر مناطق شهری و غیره و از س55وی دیگ55ر همدر اط55راف ش55هرهای ب55زرگی چ55ون ته55ران، مش55هد، ش55یراز، کرم55ان، اص55فهان،-]کرمانشاه[ و سایر شهرهای کشور نیز شاهد رش55د و گس55ترش من55اطق حاش55یه

. (1388ربانی و همکاران، باشیم )نشین می نظراننحوی که برخی از صاحبی عام است به در زمان ما یک پدیدهنشینیحاشیه

ای درصد مردم شهرهای بزرگ جهان در مناطق حاش55یه30دارند حدودا اظهار می درص55د جمعیت70 ت55ا 30ح55ال، ب55رخی از من55ابع حجم آن را زندگی میکنند. ب55ا این

آب55ادی وبس55یاری از ش55هرهای کش55ورهای در ح55ال توس55عه اعالم میکنن55د )زنگی درآم55دهای غیررسمی با تجمعی از اقشار کمگاه(. سکونت55،179 1384همکاران،

-همراهند و زمینه 2ای از شهرنشینی ناپایدار و شیوه1و غالبا با مشاغل غیررسمیش5مار میهای اجتم5اعی ب5هساز بسیاری از آسیب رون5د. این مش5کل ش55هری ص5رفا

ای کالبدی و فیزیکی نبوده و از عوام55ل کالن س55اختاری در س55طوح ملی ومسأله (. مح55رومیت و ع5دم برخ55ورداری55،1 1383ش55ود )پورآق55ایی، ای ناشی میمنطقه های غیررسمی از تس5هیالت زن5دگی ش55هری در قی5اس ب5ا دیگ5ر ن5واحیگاهسکونت

شهری، آنها را به کانون بغرنج شهری و مانع توسعه پایدار انس55انی تب55دیل نم55وده سازی، تعداد زیادی از ش55هروندان ب55هاست. جای تردید نیست که در فرایند جهانی

های اجتماعیهای شهرها رانده خواهند شد و به تبع آن از بسیاری از حمایتحاشیه(.6، 1381نیز محروم خواهند شد )صرافی،

شهر کرمانشاه به دلیل سرعت تحوالت اقتصادی خود در دهه های اخیر مخصوصا ه55ای کث55یری از جمعیت روس55تاهای ب55ومی و غ55یری حض55ورگروه عرص55ه70ی دهه

گ55یری ازهای ایالم و لرستان( بوده اس55ت ک55ه این اف55راد ب55رای به55رهبومی )استان های اقتصادی راهی این ش55هر ش55دهاند. س55رعت ب55االی جمعیت مه55اجران وفرصت

عدم امکان ارائه خدمات سکونتی برای آنها از یک سو و فقدان اه55رم نظ55ارتی و ه55ای غیررس55میگاهکنترلی از سوی دیگر، باعث شده که طیف وسیعی از سکونت

و نابسامان در اطراف شهر هویدا ش55ود )البت55ه قاب55ل ذک55ر اس55ت ک55ه بس55یاری از1 - Informal Jobs2 - Unsustainable Urbanization

5



ی خود به این ش55هر مه55اجرتافراد مهاجر اغلب به دنبال افراد خانواده و یا قبیله های غیررسمی و محالت فقیر نش55یناند(. روند روبه رشد و گسترش اسکانکرده

ی نظ55ام توس55عه ش55هریدر شهر کرمانشاه گویای واقعیت انکار ناپذیر در عرص55ه ه55ای به دلیل تزریق س55رمایه50ی کشور است. این گرایش که مخصوصا در دهه

-های واردات محور، بروز جنگ تحمیلی در ده55هناشی از درآمدهای نفتی و سیاست ه55ای همس55ایههای متع55دد در من55اطق روس55تایی اس55تان و اس55تان، خشکسالی60ی

)ایالم و لرستان( روند صعودی به خود گرفت. ب55ا توج55ه ب55ه مط55الب گفت55ه ش55ده، گیری این پدیده مسایل متعددی را با خود به همراه دارد که فقط محدود ب55هشکل

ط55وری ک55هسازد، بهشود و حتی کل یک شهر را متأثر مینشینی نمیمناطق حاشیه ی شهرنش5ینی اس5ت. اش55تغال اف5راده5ا در زمین5هپیام5د آن ب5روز ان5واع ناهنج5اری

نشین در مشاغل غیررسمی و کاذب، وجود ساخت و س55ازهای غ55یر مج55از،حاشیه ی خ55دمات مناس55ب در این من55اطق، آل55ودگیها ب55رای ارای55هعدم توانایی شهرداری

زیست، اثرات نامطلوب فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی این مناطقمحیط نشینی و اسکانبر کل سیستم شهری و غیره از جمله آثار مخرب و مضر حاشیه

(. ب55ا اس55تفاده از221-55:242 1393باش55د)جمش55یدی و همک55اران، غیررس55می می ت5وان ب5ه احی5اء مج5دد ایننظریات جدید همچون توسعه پای5دار و محل5ه پای5دار می

(. بن55ابراین اس55تفاده از اص55ول55،114 1390محالت پ55رداخت)ملکی و حبی55بی، ه55ای محل55ه،من55دی از ظ55رفیتریزی شهری و بهرهمحلههای پایدار در فرآیند برنامه

ها ممکن نیست.بدون شناخت اولیه از وضعیت پایداری در این محله

- طرح مسأله1-2 رو و جلوگیری از تداخل حرکترو و پیادهطراحی مناسب سواره

سواره و پیاده

6



:منابع (، جامع5ه شناس5ی توس55عه، ته5ران:1382ازکی5ا، مص5طفی. غالمرض5ا، غف5اری. ).1

انتشارات کیهان. (: ارزي55ابي شاخصهاي توس55عة پاي55دار در1393امانپور، سعید و ه55ادی عل55یزاده، ).2

استان كرمانشاه با استفاده ازتحليل رگرسيوني و تحلي55ل سلس55له مرات55بي ف55ازيFAHP83-96: 9ای، ، جغرافيا و آمايش شهري- منطقه.

(: تج55دد، فراتج55دد و پس از آن در شهرس55ازی،1378بحری55نی، س55ید حس55ین، ).3تهران، دانشگاه تهران.

(: ارزیابی پایداری؛ مفهوم1382الدین افتخاری، عبدالرضا، )بدری، سیدعلی، رکن.4.9-34: 69و روش، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره

ري55زي و(: مب55اني نظ55ري و رويک55رد سياس55ي در برنام55ه1383ب55رک پ55ور، ناص55ر).5 م55ديريت محلهای، چکي55ده مق55االت هم55ايش توس55عه محلهای، ته55ران، ش55هرداري

تهران. (، محل55ه مس55كوني پاي55دار، مطالع55ه م55وردی: ش55هر زاب55ل،1391ب55زی خ55دارحم ).6

.231-255(: 104 ، شماره اول)پیاپی 27فصلنامه تحقيقات جغرافيايي، سال (: ارزیابی عملک55رد م55دیریت ش55هري در پای55داري محلهای1389بیگلری، شادی، ).7

نامه کارشناسی ارش55د، دانش55گاه ت55ربیت تهران، پایان4 شهرداري منطقه 2ناحیه مدرس.

.7-94: 1(: واحد محله، فصلنامه صفه، 1361پاکزاد، جهانشاه، ).8 (: مقاالتی در باب مف5اهیم معم55اری و ط55راحی ش55هری،1386پاکزاد، جهانشاه، ).9

تهران، انتشارات شهیدی، چاپ اول. (، اجتماعات آل55ونکی، پدی55ده ای فرات55ر از حاش55یه و حاش55یه1380پیران، پرویز. ).10

.32نشینی، ماهنامه شهرداریها، شماره ه55اي كالن(: تحليل پاي55داري محل55ه1388سیسی، )نیا، جمیله و منصور استادیتوکلی.11

هاي اوين، درك55ه وها نمونه موردی: محلهشهر تهران با تأكيد بر عملكرد شوراياري.29-43، صص 70هاي جغرافياي انساني، شماره ولنجك، فصلنامه پژوهش

حسینی، سیدباقر، رضازاده، راضیه، باقری، محمد، عظمتی، حمیدرضا و قن55بران،.12 (: پایداری زیس55ت محیطی در فض55اهای ب55از ش55هری: ارزی55ابی1386عبدالحمید، )

کیفی محالت مسکونی در تبریز، مجل55ه عل55وم و تکنول55وژی محی55ط زیس55ت، دوره.173-184یازدهم، شماره چهار:

7



(: بررسی و تحلی55ل س55طوح پای55داری در1383آبادی، )نیا، حسن و علی زنگیحکمت.13 محالت ش55هر ی55زد و ارائ55ه راهکاره55ایی در بهب55ود رون55د آن، فص55لنامه تحقیق55ات

.37-51، صص 72جغرافیایی، شماره (: نقش س55رمایه1388پ55وری، علیرض55ا، )الل55ه، ب55اوانخاکپور، براتعلی، مافی، عزت.14

های (نمونه: کوی سجادیه مشهد(، مجله جغرافیا واجتماعی در توسعه پایدار محل.55-81: 12ای، شماره توسعه ناحیه

(: محلههای ش55هری در ای55ران، ب55ا همک55اری ام55یر ش55کیبا1385خاکساری، علی، ).15منش و مهشید قربانیان، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

نام5ه نویس5ی، ته5ران،(: روش تحقی5ق ب5ا رویک5رد پای5ان1391خ5اکی، غالمرض5ا، ).16انتشارات کوهسار.

(: بازآفريني ش55هري و1389رفیعیان، مجتبی، خرمگاه، شیوا، اسماعیلی، علی، ).17 رويكرد ايجاد و توسعه محالت سنتي شهري، نشریه اینترنتی نوسازی، سال دوم،

.1-14: 8شماره (»توسعه پايدار محلهای و اداره امور1383رفيعيان، مجتبي و تقوايي، علي اکبر).18

شهري؛ با تأکيد ويژه بر ايران«، چکيده مقاالت همايش توس55عه محلهای، ته55ران:شهرداري تهران.

زیاری ، کرامت ا...، برنامه ری55زی ک5اربری اراض55ی ش55هری، چ5اپ اول، دانش5گاه.19.1383یزد،

ه5اي(: مب55اني و تكني55ك1388ال55ه، فري5اد پره5يز، حاف5ظ مه5دنژاد، )زي55اري، ك55رامت.20ريزي شهري، چابهار، انتشارات دانشگاه بين المللي چابهار، چاپ اول.برنامه

(: از پایداری محله تا محله1386سعده زرآبادی، زهراسادات و فاطمه خزاعی، ).21.43-46: 18ماهنامه ساختمان و كامپيوتر، پایدار،

(: مقایسه محلههای تهران با معیارهای یک محله پای55دار1388شیعه، اسماعیل، ).22 از نظرگاه شهرسازی، مجموع55ه مق55االت هم55ایش توس55عه پای55دار محلی، ته55ران،

انتشارات طرح نو.(، بنیادهای توسعه پایدار کالنشهر تهران ، تهران1380صرافی، مظفر ).23 ص55رافی،مظف55ر، ش55هر پای55دار چیس55ت ؟ فص55لنامه تحلیلی پژوهش55ی،آموزش55ی.24

مدیریت شهری ،سال اول ،سازمان شهرداری های کشور ،وزارت کشور،ته55ران،1379.

(: بنيادهاي توسعه پايدار كالنشهر تهران، نشريه شهروند1381صرافي، مظفر، ).25.3-9: 11مداري،

ای در منطق55ه س55ه(: تحلیل شاخصهای پای55داری محل55ه1391عاشورلو، مهراب، ).26نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه یزد.شهر اصفهان، پایان

(: بررسي نظري مفهوم1388نیا، )عبدالهی، مجید، مظفر صرافی و جمیله توکلی.27 ه55ايمحله و بازتعريف آن با تأكيد بر ش55رايط محل55ه ه55اي ش55هري اي55ران، پ55ژوهش

.83-102: 72جغرافياي انساني، (: مجموع55ه راهنم55ا: ده و دهی55اری، چ55اپ پنجم، ته55ران،1386عب55دالهی،مجی55د، ).28

قلمستان هنر. (: محله مسکونی پای5دار: مطالع5ه م5وردی نارم5ک،1385عزیزی، محمد مهدی، ).29

.35-46، صص27نشریه هنرهای زیبا، شماره

8



،دانشگاه شهید33عزیزی،محمد مهدی، توسعه شهری پایدار،نشریه صفه،شماره.30.1380بهشتی ، تهران،

ه55اي توس55عه اجتم55اعشناس55ي نظري55ه(: مباني نظري و سنخ1383عسگري،علي).31محلي، چکيده مقاالت همايش توسعه محلهای، تهران: شهرداري تهران.

(: سنجش توسعه1390ا...، محمدتقی رهنمایی و ایرج تیموری، )فرهودی، رحمت.3255ه ه55اي ش55هري ب55ا اس55تفاده از منط55ق ف55ازي و سيس55تم اطالع55اتپاي55دار محل

ه55ای شهرداري تهران(، فص55لنامه پ55ژوهش17جغرافيايي)مطالعه موردی: منطقه .89-110، صص 77جغرافیای انسانی، شماره

ای در کالنش55هر(: رویکرد توسعه پایدار محله1393فنی، زهره و صارمی، فرید، ).33-55:56 30، فصلنامه جغرافیا و توس55عه، ش55ماره 7تهران مورد: محله بهار منطقه

35. س55نجی واگ55ذاری(: امک55ان1382کاظمی55ان، غالمرض55ا و نوی55د س55عیدی رض55وانی، ).34

ها.ها، جلد اول، تهران، انتشارات سازمان شهرداریوظایف جدید به شهرداری-هایی ب55رای دس55ت(: شهر پایدار، سیاست1391تاجی، صمد، )کریمی، مهرداد و نگین.35

.74-79: 18ای، نشریه منظر، شماره یابی به پایداری محله (: معیاره55ای پای55داری محل55ه ش55هری،1391مضطرزاده، حامد و وحیده حج55تی، ).36

.72-79: 212ماهنامه فنی- تخصصی دانش نما، (: تبیین مفهوم محل55ه و عناص55ر ش55کل1393مضطرزاده، حامد و وحیده حجتی، ).37

.72-81: 182کتاب ماه هنر، دهنده آن در بافت محالت سنتی ایران، ماهنامه ای در راستای پایداری کالنشهر تهران،(: توسعه محله1389معصومی، سلمان، ).38

تهران، جامعه و فرهنگ. (: ارزیابی کیفیت محیط در محلههای ش55هری،1390ملکی، الدن و میترا حبیبی، ).39

نمونه موردی: محله چیذر، دوفصلنامه دانشگاه هنر، نامه معماری و شهرس55ازی،. 113-127، صص 7شماره

ه55ا،(: توس55عه پاي55دار ش55هري؛ مف55اهيم و دي55دگاه1383موسي ك55اظمي، مه55دي، ).40.93-113: 62فصلنامه تحقيقات جغرافيايي، شماره

مولدان،بدریج،بیلهارز،سوزان، ش5اخص ه5ای توس5عه پای5دار،ترجم5ه نش5اط ح5داد.41.1381تهرانی و دیگران ،تهران ،انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست،

(، درآم5دی ب5ر جامع5ه شناس55ی ش55هری، انس5ان و ش5هر،1382نقدی، اسدا... . ).42همدان: انتشارات فن آوران.

(، حاشیهنشینی چالش55ی ف55راروی توس55عه1385نقدی، اسداله و رسول صادقی ).43.20پایدار شهری )همدان(، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال پنجم، شماره

(: تب55يين معياره55ا و1387نوري55ان، فرش55اد و عب55دالهي ث55ابت، محم55د مه55دي، ).44.49-63: 50شاخصهاي پايداري در محله مسكوني، نشريه شهرنگار، شماره

(، حاشیه نشینی و راهکاره55ای س55اماندهی آن در جه55ان،1383هادیزاده، مریم. ).45مشهد: شهرداری مشهد.

(: بهب55ود س55اختار فض55ایی محالت ش55هری در چه55ارچوب1384هودسنی، هانی55ه، ).46 ای پایدار، نمونه موردی: محله جلفا، تهران، دانشگاه تربیت مدرس،توسعه محله

دانشکده هنر.47.Barton، H. (2000): Sustanable Comunities: The Potential foe eco-

Neighbourhoods، Earthscan Publication Ltd، London.

9



48.Barton، H.، et al، (2003): Shaping Neighbourhoods: A guide for health، sustainability and vitality، London and New York: spon press.

49.Baumgartner، Rupert J; Korhonen، Jouni Stephen. 2010. Strategic Thinking for sustainable development. Sustainable development، I8: 71-75.

50.Chavis، D. M.، & Florin، P. (1990): Community Development، Community Participation. San Jose، CA: Prevention Office، Bureau of Drug Abuse Services

51.Clark، D.، 2003، Urban Word/Clobal City، Second edition، Routlije، p. 200.52.Cowan، R.، (2005): The Dictionary of Urbanism، Streetwise Prees، USA.53.Duany، A. (2003). Neighborhood design in practice. In Urban villages and the

making of communities. Edited by Neal، p. London: Spon Press.54.Filho ،W.L، Dealing with Misconception on the concept of sustainability.

International journal of suatainability in higher Education. Vol 1 no 1، 2000.55.Gaffron، Philine & Gehuismans، franzskala (2005): Ecocity Book، longman

Dictionary of English language and culture.56.Katz، D.، (1994): The new urbanism: Toward an architecture of community.

New York: McGraw Hill.57.Kline،A. (2005): Social capital، The social economy and community

development. Development journal of Oxford University، 140-173.58.Neal، P.(2003): An urban village primer، In Urban Village and Making of

Communities، London، Spon Press.59.Purvis، M.، Graingerm، A.، (2004)، Exploring Sustainable Development،

Geographical Perspectives، Earthscan Publications Limited First Published by Earthscan in the UK and USA.

60.Roy، Joyashree; Pal، Shamik. November (2009): Lifestyles and climate change: link awaiting activation. Current Opinion in Environmental of sustainability، 1:192-200.

61.Simpson، L. (2005)." Community Informatics and Sustainability":Why Social Capital Matters. Jornal of community informatics، Vol1 (2).

62.Song، Y. (2005). Smart growth and urban development pattern: a comparative study. International Regional Science Review، (28): 239-265.

63.UN-Habitat (1997)، The challenge of slums: Global Report on agenda، UNCHS64.Wheeler، S، M.، Deakin، E. (2004). Livable communities: creating safe and

livable neighborhoods، towns، and regions in California. Berkeley، Calif: University of California at Berkeley Institute of Urban and Regional Development

65.Wheeler، S. M;2004; Planning for Sustainability; London and New York ،Routledge

66.Wheeler، S.، (1998): Planning for Sustainable and Livable Cities، Rutledge، New York.

67.Williams، Michael، 1985، Neighborhood Organizations: Seeds of a New Urban Life، We Sport، Greenwood Press.

10



11



UnSustainable urban Development in Informal Neighborhood (Case Study: The Informal Neighborhood of Jafar Abad)

AbstractPath to sustainable urban development goes the neighborhood. Neighborhood as The smallest and most important city of the first Priorities and sustainable communities for sustainable urban development can provide a good foundation. Unsustainable urban development is the most important challenges of the third millennium. Sustainable development of urban slums and informal settlements in cities are contradictory. The purpose of this study was to evaluate the sustainable development of urban and Jafar Abad district in the neighborhood. Analytical and applied research methods and survey was done using the technique. The study population included all residents Jafarabad the Census 1390, to 37,423 people, based on a sample size of 268 patients was obtained Cochran formula. The sampling method is as simple random sampling. Sustainable Development Jafar Abad neighborhood vitality index (96/1), access (74/2), attractiveness and distinctiveness (12.2), comfort and relaxation (11.2), noise and visual (04/3) diversity and readability (32/2), safety and security (17/2), a sense of belonging (56/2), the dynamics and consistency (2.14), the identity and legibility (89/2), and the criteria for tolerable density neighborhoods (01/2) and participation (28.3), which in most indicators have been lower than average standard. T-test results for sustainable urban development in the neighborhood Jafar Abad analysis shows that all the physical stability of the average single-sample t-test (79/2), social sustainability (53/2), economic stability (93/1) and environmental sustainability (35/2) Sustainability Jafar Abad district standard is lower than average. The main independent variables affecting the sustainable development of communities in order of preference, are enduring physical, social, environmental and economic. Thus, according to these criteria and standards are much lower Jafar Abad district is unstable.Key words:Sustainable urban Development, Informal Neighborhood, Sustainable neighborhoods, Neighborhood of Jafar Abad

II



Islamic Azad University Kermanshah Branch

Faculty of post – graduate studies

Thesis for master degree Trend Geography

and Urban Planning) M.A)

Title

UnSustainable urban Development in Informal Neighborhood (Case Study: The Informal Neighborhood of Jafar Abad)

Supervisor

Moslem Rostami (Ph.D)

By

……………………

February 2015

I


Date post:	02-Sep-2019
Category:	Documents
Upload:	others
View:	3 times
Download:	0 times

download-thesis.com€¦ · Web viewپایان نامه جهت دریافت درجه...

Documents