Energiekoffer enonderzoeksvragen
Missie van MOS
Samen leren omduurzame keuzes te maken
voor de planeet.
“We live at a time when emotions and feelings count more than truth,and there is a vast ignorance of science.”
(James Lovelock)
De West-Vlaamse energiekoffer
Alle info, handleidingen, …:
https://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/MOS/MOS-uitleningen/Paginas/MOS-energiekoffer-secundair-onderwijs.aspx
Uitlenen:
Eindtermen
Tweede graad: ‘onder begeleiding’, ‘met structuur’, ‘met stramien’, ‘geselecteerde bronnen’• Onder begeleiding voor een gegeven onderzoeksprobleem onderzoeksvragen formuleren;• Op basis van geselecteerde bronnen voor een gegeven onderzoeksvraag, op een systematische
wijze informatie verzamelen en ordenen;• Onder begeleiding een gegeven probleem met een aangereikte methode onderzoeken;• Onder begeleiding onderzoeksresultaten verwerken, interpreteren en conclusies formuleren;• Volgens een gegeven stramien over de resultaten van de eigen onderzoeksactiviteit rapporteren;• Onder begeleiding reflecteren over de bekomen onderzoeksresultaten en over de aangewende
methode.
Derde graad: ‘meer vrijheid’, ‘open onderzoek voeren’• zich oriënteren op een onderzoeksprobleem door gericht informatie te verzamelen, te ordenen
en te bewerken;• een onderzoeksopdracht in verband met de poolcomponent voorbereiden, uitvoeren en
evalueren;• de onderzoeksresultaten en conclusies rapporteren en ze confronteren met andere standpunten.
Geschiedenis
Eerste krantenartikel over versterkt broeikaseffect op 7 november 1902, gebaseerd op artikel van Svante Arrhenius uit 1896.
We produceren genoeg energie om deze gletsjer te doen smelten.
Ontmasker klimaatontkenners
Years would pass before human-generated climate change was recognized as a dangerous reality, although now we know, thanks to
the journalists at InsideClimate News, that Exxon scientists told the company about the impact of burning fossil fuels on climate as early as 1977. After funding an initial period of research
that backed up the scientists’ claims, Exxon allegedly chose to cover up the evidence and deny the truth.
CO2 in de atmosfeer
Groei?
Hoeveel broeikasgas?
Age of stupid
Waar gaat CO2 naartoe?
“Without the hot air”
“Without the hot air”(David McKay)
kWh/d (per persoon)
195kWh/d/p180 kWh/d/p
Duurzame Ontwikkeling
Educatie voor DO
• Hoofd
• Hart
• Handen
Energie besparen
Scholen en energie
Energiedrager TJ/jaar energiedienst besparingspotentieel
aardgas 2150 42%90% verwarming8 % warm water2% andere
36% brandstofverbruik= ca. 1600 TJ/jaar
stookolie 1550 30%
elektriciteit1400 28%
72% verlichting12% circulatiepomp (CV)6% koelmeubelen0% ventilatie10% andere
45% elektriciteitsverbruik= ca. 380 TJ/jaar
TOTAAL 5100
Trias Energetica
De energiekoffer
MO
S
tij
dsin
vesterin
g
besp
arin
gsp
oten
tie
el
een
vo
ud
maatreg
ele
n
verb
eterin
g c
om
fo
rt
ENERGIECHECK: verlichting *** ** * **
verbruik verlichting sensibilisatie, communicatie ** * ** -
efficientie van de verlichting energiemaatregelen bepalen, communicatie ** ** *** **
doven van lichten sensibilisatie, communicatie, opvolgen maatregelen * * * -
ENERGIECHECK: sluipverbruik ** * ** -
ENERGIECHECK: ventilatie
CO2 instantaan meten sensibilisatie, communicatie * * * ***
ventilatieprocedures zoeken energiemaatregelen bepalen, communicatie * * * ***
ENERGIECHECK: verwarming * *** ** ***
Oef1 Data loggen
Automatisch verrichten van metingen gedurende een bepaalde periode.
• Verlichtingssterkte• Relatieve luchtvochtigheid• Temperatuur• Externe sonde (CO2 en temp.)
Gebruik logger
1. Installeren hoboware
2. Launch
– Wat meten?
– Frequentie metingen?
– Hoe meten starten?
3. Meten
– Veilig opstellen (droog, diefstal, …)
4. Uitlezen
Analyseren
Waterzijdig inregelen.
Oef 2 EnergieCHECK verlichting
Normen E
verlichtingssterkte E (lx)
specifiek vermogen(W/m²)
KLASLOKAAL 300 à 500 6 à 10
BORD 500 10
PRAKTIJKLOKAAL 500 10
TEKENLOKAAL 700 15
GANGEN 150 3
INKOMHAL 200 4
TRAPPEN 150 3
Inventarisatie verlichting
S [m²]
Efficiëntie vd verlichting
per 100 lx en per m² 2 tot 2,5 W geïnstalleerd vermogen
naam lokaal
soort lamp
P (W)
E (lx)
S (m²)
P/S (W/m²)
15 min(EURO)
Besluit
(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)
Is de verlichting van dit lokaal efficiënt?
Wat heb je geleerd?
Soorten onderzoek:
• Bevestigend(vraag en methode door lkr, resultaat op voorhand gekend)
• Gestuurd (vraag en methode door lkr)
• Begeleid (vraag lkr, methode lln)
• Open (vraag en methode lln)
Onderzoeksvragen verzinnen
Onderzoeksvraag formuleren
“Energiegebruik van een laptop.”
• Verzin elk afzonderlijk 3 vragen post it
• Post it op muur groeperen
• Vragen bij verzinnen
• Selecteren van de vragen
Relevantie van mijn vraag?
Onderzoekscompetetenties
Wat is een goede onderzoeksvraag?
• Is de vraag scherp geformuleerd?
• Is ze enkelvoudig?
• Leidt ze niet naar een bekende weg?
• Gaat ze niet uit van foute veronderstellingen?
De West-Vlaamse energiekoffer
Alle info, handleidingen, …:
https://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/MOS/MOS-uitleningen/Paginas/MOS-energiekoffer-secundair-onderwijs.aspx
Uitlenen:
Planetwatch-Planetchange