Estudio sobre as características do sector e evolución do ... · de distribución, as froiterías...

ESTUDIO SOBRE AS CARACTERISTICAS DO SECTOR E EVOLUCIÓN DO PREZO DA PATACA EN GALICIA DESDE O PUNTO DE VISTA DA

COMPETENCIA

Estudio para o TGDC

Elaborado por:

Francisco Sineiro García Alfonso Ribas Álvarez

Roberto Lorenzana Fernández

SETEMBRO, 2007

Estudo sobre as características do sector e evolución do prezo da pataca en Galicia

desde o punto de vista da competencia

RESUMEN EXECUTIVO ............................................................................................... 5

1. INTRODUCCIÓN.................................................................................................. 13

2. A PRODUCCION E UTILIZACION DA PATACA EN GALICIA..................... 15

2.1. Produción........................................................................................................ 15

2.2. Utilización ...................................................................................................... 19

2.3. Especialización e concentración produtiva..................................................... 21

3. ANÁLISE DAS PRINCIPAIS CARACTERÍSTICAS E MAGNITUDES DO

MERCADO EN GALICIA E EN ESPAÑA .................................................................. 30

3.1. Balance de aprovisionamento e comercio exterior......................................... 30

3.2. Consumo......................................................................................................... 36

4. DELIMITACIÓN DOS MERCADOS DE PRODUCTO E XEOGRÁFICOS ..... 42

4.1. As cadeas de produción e distribución de patacas.......................................... 42

4.2. O mercado en orixe ........................................................................................ 45

4.3. O mercado de intermediación......................................................................... 52

4.4. O mercado de distribución.............................................................................. 54

5. O MARCO REGULATORIO ................................................................................ 59

6. ANÁLISE DOS PREZOS DAS PATACAS.......................................................... 62

6.1. Evolución a longo prazo dos prezos das patacas............................................ 62

6.2. Evolución dos prezos das patacas ao consumo .............................................. 67

2



6.3. Comparación coa evolución dos prezos das patacas en Francia .................... 73

6.4. Comparación coa evolución dos prezos das hortalizas .................................. 75

6.5. As novas estratexias de segmentación na distribución................................... 77

7. ANÁLISE DAS MARXES COMERCIAIS........................................................... 80

7.1. Evolución das marxes na primeira parte da cadea.......................................... 81

7.2. Evolución das marxes na parte final da cadea................................................ 85

7.3. Análise comparativa da evolución das marxes de orixe e de distribución ..... 88

7.4. Análise comparativo das marxes de distribución en patacas e hortalizas ...... 97

7.5. Análise comparativa das marxes totais entre Francia e España ................... 104

8. CONCLUSIÓNS .................................................................................................. 105

9. REFERENCIAS BIBLIOGRAFICAS ................................................................. 107

10. ANEXOS.......................................................................................................... 109

3



Agradecementos

Queremos facer constar o noso agradecemento ás persoas que nos axudaron facilitando

o seu tempo, coñecementos e información sobre o mercado da pataca en Galicia.

Guillermo Budiño Cajaraville, enxeñeiro técnico agrícola , A Limia

Julio Gómez Fernández, presidente do Consello Regulador da Pataca Galicia.

Ricardo Losada Blanco, secretario do Consello Regulador da Pataca Galicia

Luis García González, director Escola Familia Agraria Fonteboa, Coristanco.

Joaquín Macho Sors, director xerente de MercaGalicia, Santiago.

José Luis Illescas, xefe do Departamento de Seguemento de Prezos e Mercados.

Empresa Nacional Mercasa

Balatasar Balbuena Rodriguez, Dirección General de Política Comercial, Ministerio de

Industria , Turismo y Comercio

Xosé Ramón González Rodríguez, técnico Unións Agrarias. A Limia

José Enríquez Rodríguez, almacenista de pataca, A Limia

Manuel Cid Quintas, produtor de pataca, A Limia.

Benito Rodríguez Saburido, produtor de pataca, A Limia

Felisindo López Duido, produtor de pataca, A Limia

José Fernández Feijoo, produtor de pataca, A Limia

Carlos González Pérez, produtor de pataca, A Limia

4



RESUMEN EXECUTIVO

O presente estudio centrase nas características do sector e evolución do prezo da pataca

en Galicia desde o punto de vista da competencia, sendo os seus aspectos máis

relevantes os que figuran a continuación

Polo que respecta a produción e a utilización da pataca en Galicia, en Galicia

prodúcense unhas 450 mil t. de pataca (o 16% da pataca española), concentrada nos

meses de agosto-setembro (pataca de media estación). Desta produción unicamente

se comercializa entre o 35 e o 45%, sendo o resto para autoconsumo nas

explotacións e reemprego, basicamente para alimentación do gando.

A pesar de existir un gran número de explotacións en todo o territorio galego con

pequenas superficies de pataca, a gran maioría da produción concentrase nun

reducido número de explotacións especializadas en tres zonas xeográficas A Limia

(con diferenza a máis importante), Terra Cha e Bergantiños.

Da análise das principais características do mercado en Galicia extraese que

Galicia ten saldo neto positivo na balanza comercial da pataca de 126 mil toneladas,

sendo o seu destino principal outras rexións españolas e Portugal.

Para o consumo se destinan unhas 331 mil toneladas das que a maior parte van ao

consumo final dos fogares (228 mil) e 84 mil son destinadas á hostalería. A

comercialización de pataca galega realizase basicamente entre os meses de agosto e

marzo, tendo que recorrer para o resto do período a importación de patacas doutras

zonas de España (Andalucía, Levante e Castela e León principalmente).

O consumo de pataca nos fogares mediante enquisas directas acada uns 30 kg/ por

habitante, que é superior en máis dunha terceira parte á media española. O lugar de

compra está distribuído entre os híper e supermercados cun 32%, outro 26% en

froiterías e un 29% en mercados municipais.

5



A delimitación dos mercados de produto e xeográficos, polo que respecta aos

mercados de produto existen na comercialización da pataca tres mercados, un en

orixe, outro de intermediación e o terceiro de distribución final para o consumo.

Polo que respecta ao mercado en Orixe en Galicia, tratase dun mercado pouco

organizado,con moitos máis oferentes que demandantes e moi inestable en relación

ao prezo de compra-venda. O prezo que perciben os agricultores esta influenciado

mais que pola produción local, polos prezos e colleitas que se deron noutras zonas

españolas especializadas en pataca temprana e extratemprana.

Na Limia, zona que aglutina a maior parte da produción comercializada en Galicia,

os produtores non están organizados para a venda da produción, sendo realizada de

modo individual a almacenistas que están localizados na mesma comarca. Os

agricultores adoitan vender entre o 40 e o 50% da súa produción a industria a través

de contratos que se realizan antes de plantar as patacas, e venden o resto libremente

despois de realizar a colleita. Os contratos permítenlles asegurarse un prezo fixo

pola produción, e o resto a venden nos meses posteriores á colleita, obtendo prezos

moi variables entre anos.

Existe un terceiro tipo de venda a nivel local, que é o da pataca certificada polo

Consello Regulador da IXP “Pataca de Galicia”, cun prezo medio superior nun 20%

ao da pataca común.

Respecto aos mercados xeográficos en orixe existen en Galicia basicamente tres, A

Limia, Terra Cha e Bergantiños. Deles tan só na Limia hai varias alternativas

estables de vendas os almacenistas establecidos en Xinzo, aínda que mesmo neste

caso o seu número é moi limitado (uns dez) e existe un grao considerable de

concentración. En Bergantiños e a Terra Chá son case todos pequenos

intermediarios e as vendas realízanse de xeito maioritario no mercado local.

No mercado de intermediación, os almacenistas actúan polo lado da oferta,

vendendo a pataca a maioristas, ou na rede de Mercas, ou as centrais de compras dos

grandes grupos de distribución minorista. Dependendo da calidade da pataca a

poden vender a granel en grandes sacos, ou en mallas de pequenas dimensión cando

6



se trata de pataca seleccionada e de calidade.

A rede de mercas comercializa unha quinta parte da produción en España, pero as

realizadas en MercaGalicia son moi baixas, equivalendo só a un 3% da produción

galega.

A maior parte da comercialización da pataca realízase sobre todo por medio dos

almacenistas en destino, que subministran aos puntos de venda, principalmente

grandes superficies e cadeas de supermercados. Adquiren as patacas aos

almacenistas en orixe ou a importan, en xeral en grandes formato (sacos tipo

“jumbo” de 1.000 kg) e realizan a súa selección, lavado, envasado e

acondicionamento. Estes almacenistas adoitan ter un elevado grado de

especialización, xa que se dedican só a comercializar pataca, cebola e allos, sendo

unha minoría os que traballan ademais outras froitas ou hortalizas.

En contraste coa atomización dos produtores e o tamaño relativamente reducido dos

almacenistas en orixe o sector de maioristas está relativamente concentrado. Un

conxunto de 4 empresas, situadas basicamente en Madrid e Barcelona, concentran

case un 40% do mercado da pataca en España.

As relacións comerciais dos maioristas cós seus provedores baséanse na confianza

mutua, primando a garantía de calidade e frecuencia de subministro, sobre a

redución ocasional do prezo, si ben tratan de axustar o prezo segundo as oscilacións

das cotizacións e prazos de entrega.

A delimitación xeográfica do mercado de intermediación, que fai unhas décadas se

situaba ao nivel local, actualmente debe de considerarse desprazado a nivel rexional

e coa tendencia a ser ampliado a nivel estatal, pola concentración dos grandes

operadores e o peso crecente da distribución alimentaria. Existe un dobre mercado,

un a nivel local e autonómico para as vendas directas de almacenistas en orixe a

maioristas a nivel local, que posteriormente venden a froiterías, mercados locais e

pequenas cadeas de supermercados e outro a nivel estatal para as vendas a grandes

7



maioristas presentes nos grandes Mercas e para as centrais de compra dos

distribuidores minoristas.

Neste mercado existen algunhas barreiras á entrada, relacionadas co tamaño, xa que

os distribuidores minoristas esixen aos seus provedores un volume de pataca

garantido ao longo do ano que cumpran con unhas condicións de calidade

homoxéneas.

Por último no mercado de distribución, actúan como oferentes as grandes cadeas

de distribución, as froiterías e os mercados locais e como demandantes os

consumidores finais.

O grao de concentración da distribución comercial en Galicia é elevado. Tomando

como base de referencia a superficie comercial os grupos Gadis e Carrefour teñen

cada un deles un 16%, seguidos por Eroski cun 14% e Froiz cun 10%, acumulando

así entre os catro primeiros un 56% da superficie total.

A distribución moderna adquire as patacas a grandes almacenistas nacionais e

importa o resto directamente polas súas plataformas de compra. Esta distribución

busca poucos provedores, pero con volumes elevados có obxectivo de establecer

acordos a medio prazo e con diversas esixencias establecidas nos seus pregos de

condicións, como comeza a ser a trazabilidade nas hortalizas.

Nos últimos anos a gran distribución desenvolveu unha estratexia de segmentación

do produto, que foi exitosa nun produto tan banalizado e pouco diferenciado como é

a pataca. Estivo baseada na presentación do produto, do envasado en diversos tipos

e tamaños, no etiquetado, e na promoción das súas aptitudes culinarias. Nalgúns

casos chegouse a unha diferenciación excesiva, que pode confundir ao consumidor e

dar lugar a incorreccións no etiquetado. Esta segmentación e mellora das

presentacións compite directamente coa denominación de calidade de Pataca de

Galicia, pois estas novas presentacións de patacas son consideradas como produto

de calidade e teñen a avantaxe de utilizar patacas lavadas.

8



Na distribución tradicional hai un número moi elevado de pequenos

establecementos de froiterías e postos dos Mercados Municipais, feiras e mercados

ocasionais. Estes establecementos de alimentación teñen un pequeno tamaño cuns

30 metros cadrados de superficie de venda.

A dimensión xeográfica do mercado da distribución polo miúdo é de carácter local.

Desde o punto de vista do consumidor, a elección dun punto de venda virá limitada

polo espazo xeográfico ao que resulta razoable desprazarse para efectuar unha

compra determinada. Por razóns de índole práctico, o consumidor final escollerá un

punto de venda próximo ao seu domicilio para pequenas compras, mentres que para

as grandes optará por un radio de acción máis grande.

Se pode considerar un radio de 20 minutos de transporte para a delimitación

xeográfica das zonas de influencia das grandes superficies, nas que o consumidor

realiza as compras de maior dimensión, mentres que estimamos un radio duns 10

minutos andando para determinar as zonas de influencia das compras máis

frecuentes de alimentación, como as que se realizan nas froiterías e Mercados

Municipais, ás que hai que engadir tamén as feitas nos supermercados.

A análise da evolución dos prezos e as marxes comercias

A pataca é un dos produtos agrarios cun mercado máis inestable, sendo o seu ciclo

de prezos un dos exemplos clásicos das elevadas variacións de prezos que se

rexistran como consecuencia dos desaxustes entre oferta e demanda nun ben básico

cunha demanda moi inelástica ao prezo.

As decisións tomadas de modo individual e non coordinado por un número elevado

de produtores de patacas, que adoitan tomar como referencia inmediata o prezo da

última campaña para decidir a superficie a dedicar a este cultivo no seguinte ano,

pode levar a considerables variacións na cantidade producida e en consecuencia no

seu prezo.

9



Para o conxunto do período dos anos 1980 a 2006 o índice de prezos ao consumo

das patacas multiplicouse por 6,4 veces, superando en máis de dúas veces ao índice

xeral de prezos ao consumo e ao do conxunto dos alimentos.

O prezo das patacas ao consumo en España incrementouse nos últimos cinco anos

un 53%, sendo o prezo de xaneiro de 2002 de 0,42 euros/kg e acadando nese mesmo

mes de 2007 0,64 euros. Se rexistraron dous períodos de elevados incrementos de

prezos entre finais de 2003 ata mediados de 2004 e desde a primavera de 2006 en

adiante.

Os prezos de venda ao público que acabamos de analizar, varían moito dependendo

da variedade, calibre, época do ano ou tipo de establecemento. Da análise das

patacas en fresco que están actualmente á venda nos híper e supermercados galegos,

dedúcese que no sector da distribución existen múltiples estratexias para a

segmentación do mercado, que resulta nun elevada variación no prezo de venda,

desde un mínimo de 0,47 €/kg a 1,25 €/kg.

Os prezos percibidos polos agricultores tiveron unha evolución considerablemente

inferior, multiplicando o seu índice de prezos percibidos por 4,3 veces nos últimos

vintecinco anos, que ven ser 2,1 veces menos que o valor rexistrado no consumo,

aínda que a comparación debe ser tomada coas cautelas propias de proceder de dúas

series de prezos non homoxéneas entre si. O prezo percibido polas patacas tivo unha

elevada variación interanual, que corresponde có modelo xa enunciado dos seus

ciclos de prezos, cun coeficiente de variación dun 46% para os últimos vinte anos

Os prezos percibidos polos agricultores de Galicia sitúanse por debaixo da media

española nos últimos anos, sendo de media un 19% inferiores, cunha tendencia a

ampliarse esa diferenza nos anos máis recentes.

O prezo en orixe en España ten unha elevada variabilidade no transcurso do ano,

con prezos máis elevados desde comezos de marzo ata finais de xuño, que coincide

10



coa produción de pataca temprana.

As marxes calculadas a nivel maiorista e minorista son determinadas polas

diferenzas de prezos aos tres niveis de orixe, intermediación e consumo, que

proceden de series non homoxéneas polo que deben tomarse como unha

aproximación. Sinalan a diferenza de valor xerada nas sucesivas fases da

comercialización, que engloban os custes ocasionados e os beneficios dos

operadores

A marxe bruta do maiorista variou entre 0,07 e 0,10 euros/kg, mentres que a

marxe bruta do minorista foi moi superior con 0,41 a 0,44 euros/kg, pero convén

ter en conta que o prezo maiorista é a granel e a marxe minorista tamén está afectada

por incluír o IVE no prezo ao consumo.

A marxe minorista en valor relativo sobre o prezo maiorista acada valores moi

elevados dun 124 a un 204% entre os anos 2004 a 2006, sendo de destacar que o

máximo valor coincide có do menor prezo maiorista, que reflexa unha elevada

resistencia á baixa no prezo do consumo, que non chega a reflectir as baixas de

prezos que se producen nos dous primeiros niveis da cadea de distribución.

A marxe total variou nos últimos anos entre 0,46 a 0,52 euros/kg, absorbendo a

marxe minorista case un 90% do total .

As baixas dos prezos en orixe rexistradas durante os últimos catro anos non foron

trasladadas ata o consumo senón que foron absorbidas polo aumento das marxes de

distribución, sendo o volume deste aumento adicional das marxes moi superior ao

da súa diminución nos curtos períodos de prezos máximos en orixe, que se

corresponderon en xeral coa produción de pataca temprana en primavera.

Contrariamente ás patacas, no caso das hortalizas gran parte das variacións

rexistradas nos prezos en orixe tenden a transmitirse no prezo ao consumo, tanto nos

períodos de suba como de baixa de prezos, de modo que o valor absoluto da marxe

11



de distribución tende a variar menos que a da pataca, que explica a falta de

correlación entre a marxe e o prezo da pataca en orixe.

12



1. INTRODUCCIÓN

A produción de pataca foi básica na agricultura galega durante os últimos trescentos

anos, despois da súa progresiva introdución a partir do primeiro terzo do século XVIII

(Rodríguez Galdo et al, 1980)

Constituíu unha parte básica da alimentación na sociedade galega, sendo xunto cós

cereais os dous recursos principais par acubrir as necesidades enerxéticas da súa dieta.

Esta situación, que se mantivo en gran medida ata finais da década dos cincuenta,

cambiou no curso das últimas catro décadas pola mellora da súa renda e o intenso

proceso de axuste operado na agricultura.

Actualmente o cultivo da pataca ocupa unha superficie relativamente pequena e o

consumo de patacas reduciuse de modo considerable. Sen embargo permanecen certos

trazos singulares como son a elevada proporción do autoconsumo nas explotacións e o

uso dunha parte significativa da produción na alimentación animal e mesmo no

reemprego de semente, non sendo na Limia, a única comarca na que hai unha

especialización nos eu cultivo.

Deste modo o mercado da pataca, entendido como a produción que é intercambiada

entre produtores e consumidores, é unha parte relativamente reducida da produción

total. Ademais unha parte deste mercado é canalizado por circuítos locais ben en vendas

directas, ou entre operacións entre coñecidos e por pequenos operadores. Deste modo o

mercado da pataca xestionado por operadores profesionais constitúe só unha parte da

produción da pataca, tanto desde o punto de vista da oferta (no baixo número de

produtores profesionais sobre total explotacións e hortos familiares que cultivan pataca)

como da demanda (produción canalizada ao mercado).

O obxectivo principal deste estudio é o de analizar a evolución do prezo da pataca en

Galicia desde o punto de vista da competencia, estando composto dos seguintes sete

apartados.

13



O primeiro trata do papel da pataca no conxunto da agricultura galega e a súa evolución.

No segundo se analizan as principais características e magnitudes do mercado da pataca

en Galicia

No terceiro se delimitan os mercados de produto: mercados en primeira fase ou orixe,

mercados en segunda fase ou intermediación, mercados en terceira fase ou distribución

minorista

O cuarto trata dos mercados xeográficos: produción e comercialización en orixe;

mercados de segunda fase ou intermediación, mercados en terceira fase ou distribución

minorista

O quinto analiza prezos e marxes comerciais: evolución das marxes medias.

O sexto estuda os custos na cadea de comercialización, nas fases de orixe e de

intemediación, distinguindo entre os canais tradicional e moderno.

O último trata de avaliar a información dos operadores sobre a formación de prezos na

cadea de produción e distribución.

14



2. A PRODUCCION E UTILIZACION DA PATACA EN GALICIA

2.1. Produción

A produción actual de pataca é pouco máis da cuarta parte (27%) da que había a

comezos dos setenta, sendo a redución en superficie aínda máis acusada (ao quedar só

un 20%) por ser compensada por un moderado incremento no rendemento (Gráfico 1).

Esta redución na produción é máis acusada que no conxunto de España (47%), pois

neste caso a redución da superficie compensouse con un maior incremento no

rendemento que se multiplicou por 2,2 veces, mentres que en Galicia acadaba só un

38% (Gráfico 1, Gráfico 2).

Gráfico 1 Evolución da superficie, produción e rendemento da pataca en Galicia

Evolución da superficie, producción e rendemento da pataca en Galicia

0

20

40

60

80

100

120

1970

1973

1976

1979

1982

1985

1988

1991

1994

1997

2000

2003

2006

anos

valo

res

1970

=100

0

50

100

150

200

250

rend

emen

to 1

970=

100

superficie

producción

rendemento

Fonte: Anuarios estatística agraria, MAPA e Consellería Medio Rural

15



Gráfico 2 Evolución da superficie, produción e rendemento da pataca en España

Evolución da superficie, producción e rendemento da pataca en España

0

20

40

60

80

100

120

1970

1973

1976

1979

1982

1985

1988

1991

1994

1997

2000

2003

2006

anos

valo

res

1970

=100

0

50

100

150

200

250

rend

emen

to 1

970=

100

superficie

producción

rendemento

Fonte: Anuarios estatística agraria, MAPA e Consellería Medio Rural

Segundo as estatísticas dispoñibles este descenso na produción de pataca en Galicia é

recente, concentrándose na súa maior parte desde comezos dos noventa, pois

anteriormente era mínimo (un 5%). Pero probablemente esta caída na produción se deu

dun modo algo máis paulatino, e non tan brusco, tal como o pon tamén de manifesto a

redución das superficies nas anteriores décadas rexistradas nos censos agrarios, pois

parece que houbo unha sobreestimación xeral dalgúns cultivos como a pataca e os

cereais, que foi corrixida a partir de mediados dos noventa por medio dos novos datos

dos mapas de cultivos e aproveitamentos, que foron establecidos para controlar as

superficies que percibían axudas da Política Agraria Común despois da súa reforma do

ano 1992.

16



Gráfico 3 Evolución recente da produción de patacas por provincias.

Evolución recente da producción por provincias

0

20

40

60

80

100

120

140

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

anos

Pro

ducc

ión

ano

1995

=100

A Coruña

Lugo Ourense

Pontevedra

Este descenso na produción foi especialmente acusado na Coruña, mentres que foi máis

reducido en Lugo e Ourense, provincias nas que a súa produción actual se sitúa nun 80 e

54% respectivamente da existente a mediados dos noventa (Gráfico 3).

A súa evolución a longo prazo pode seguirse tamén por medio dos censos agrarios, que

xa rexistran unha redución de case un 40% na súa superficie no década dos setenta, e un

posterior descenso nos noventa ata unha quinta parte da superficie existente a comezos

dos sesenta (Cadro 1).

Os censos agrarios mostran tamén a importancia do seu cultivo na agricultura

tradicional, aínda vixente en gran medida no primeiro censo de 1962, cando estaba

presente na case totalidade das explotacións e ocupaba un 15% da superficie total

dedicada a cultivos e praderías.

Actualmente a pataca aínda é cultivada na maioría das explotacións, téndose reducido a

súa presenza en menor medida que a súa superficie, que ocupa unha baixa superficie

media de 0,13 hectáreas por explotación (Cadro 1).

17



Cadro 1. Evolución da superficie de patacas . Censos agrarios e enquisa de estruturas

Explotacións Superficie Con patacas (miles) % s.total Patacas (miles ha) %s. sup.agraria útil 1962 390,34 90,2 94,84 15,1 1972 291,01 75,4 93,78 13,6 1982 213,67 59,3 58,20 8,9 1989 243,65 67,9 40,66 6,0 1999 149,30 55,3 19,29 2,8

Fonte: Censos agrarios, INE

A produción de pataca en Galicia acadou unhas 450 mil toneladas no ano 2005 sobre

unha superficie dunhas 20,8 mil hectáreas. Esta produción equivale a un 16% da do

conxunto de España (Cadro 2). A media da produción para o último quinquenio foi

dunhas 493 mil toneladas, observándose unha lixeira tendencia á baixa.

Cadro 2. Produción de pataca por tipos en Galicia e España. Ano 2005

Extratemprana Temprana Media estación Tardía Total Produción (miles t) Galicia 1,6 35,4 301,3 111,5 449,8 España 91,9 518,1 1.238,5 924,9 2.773,6 % s.total Galicia 0,3 7,9 67,0 24,8 100,0 España 3,3 18,7 44,7 33,3 100,0

Fonte: Anuario Estadística Agroalimentaria 2006, MAPA

A produción está concentrada na media estación cuns dous terzos do total, sendo

recollida entre a metade de xuño ao final de setembro, outra cuarta parte é tardía

(posterior a outubro), quedando outro 8% de tipo temprano, colleitada antes de

mediados de xuño1. A produción de pataca en España está máis repartida no tempo,

pois un 22% da súa produción é de pataca temprana ou extratemprana.

Galicia é a segunda comunidade na produción de pataca de media estación e tardía en

España, aportando un 19% do total, situándose por detrás de Castela e León, que a

1 Segundo a época de recolección se clasifica en 4 grandes grupos: -Extratemprana, con colleita entre 15 de xaneiro a 15 de abril. -Temprana, de 16 de abril a 15 de xuño -Media estación, 16 de xuño a 30 de setembro -Tardía, de 1 de octubre a 15 de xaneiro

18



duplica en volume. Andalucía aporta un 55% da pataca temprana, tendo Galicia só un

6% (Cadro 3).

Cadro 3. Principais Comunidades produtoras pataca temprana e media estación/tardía

Pataca extra e temprana %s. total España Andalucía 55,3 Canarias 14,6 C. Valenciana 6,0 Murcía 6,5 Galicia 6,1 Pataca media estación e tardía %s. total España Castela e León 39,2 Galicia 19,1 Andalucía 9,8 Castela-a Mancha 5,4 A Rioxa 4,8 País Vasco 4,1

Fonte: Anuario Estadística Agroalimentaria 2006, MAPA

2.2. Utilización

Gran parte da produción de patacas non é comercializada, aínda que as estimacións das

cantidades vendidas están suxeitas a unha considerable variación. Así, a mesma fonte, a

Consellería do Medio Rural, estima dous valores diferentes para dous anos

consecutivos: cun 36% e 45% de pataca comercializada nos anos 2003 e 2004,

respectivamente (Cadro 4 e Cadro 5). Deste modo nos enfrontamos a un primeiro

problema no estudio do mercado da pataca en Galicia, como é o da cuantificación da

produción interna, asunto que volveremos a tratar máis adiante.

Cadro 4. Superficie, produción total e comercializada de patacas. Ano 2004. (superficie en miles ha e produción en miles toneladas)

Superficie Produción Comercialización (%) Prod. comercializadaA Coruña 6,94 149,6 40,0 59,8 Lugo 5,59 123,4 45,0 55,5 Ourense 5,78 148,8 50,0 74,4 Pontevedra 3,21 68,1 40,0 27,2 Galicia 21,51 489,8 45,0 220,4

Fonte: Anuario Estatística Agraria 2004. Consellería Medio Rural

19



A produción comercializada de pataca en Galicia é dunhas 180 a 220 mil toneladas,

segundo as estimacións máis recentes para dous anos que diferían nunha produción

dunhas 23 mil toneladas.

Si damos por boas as estimacións incluídas nas macromagnitudes do ano 2003, o baixo

nivel de comercialización é debido ao reemprego, que se eleva a case un 14%, tanto

para semente como para alimentación do gando, e sobre todo á dedicación ao consumo

das familias produtoras dun 51% da produción (Cadro 5).

Cadro 5. Utilización da produción de patacas (en % s. total e en miles de toneladas para Galicia). Ano 2003

Reemprego Autoconsumo Total vendas Total A Coruña 22,9 60,1 17,0 100,0 Lugo 11,7 48,3 40,0 100,0 Ourense 9,7 51,1 39,2 100,0 Pontevedra 9,4 31,2 59,4 100,0 Galicia 13,9 50,5 35,6 100,0 Galicia (miles t) 71,2 259,1 182,5 512,8

Fonte: Macromagnitudes agrarias 2003. Consellería Medio Rural

As provincias de Ourense e A Coruña aportan a maior produción con preto de 150 mil

toneladas, aínda que esta última sexa a que venda unha menor cantidade por ter un

maior nivel de reemprego e autoconsumo (Cadro 4 e Cadro 5).

O nivel de comercialización en España é moito máis elevado, equivalendo a un 80% da

produción, debido a uns menores niveis de reemprego e sobre todo de autoconsumo

(Cadro 6).

Cadro 6. Produción e utilización das patacas en España

Reemprego Autoconsumo Venda Total Produción (miles t) 136,5 408,0 2.229,0 2.773,6

% s. total 4,9 14,7 80,4 100,0

Fonte: Anuario Estadístico Agroalimentario 2006, MAPA

O valor da produción de patacas acada uns 97,6 millóns euros que equivalen a un 4,6%

do valor da produción final agraria galega (Cadro 7). Desta cantidade tan só unha

terceira parte, cuns 32,9 millóns de euros, corresponde ao valor das vendas de patacas,

pois a maior parte corresponde á valoración das patacas utilizadas para o autoconsumo

20



das familias que as cultivan (Cadro 7).

Cadro 7. Valor da produción de pataca (.000 €)s. Ano 2004

Miles euros Reemprego Autoconsumo Vendas Total

% s.total valor Produción agraria

A Coruña 7.676 23.092 6.513 37.281 5,9 Lugo 2.283 10.669 8.825 21.777 3,4 Ourense 1.872 14.954 11.461 28.288 8,0 Pontevedra 962 3.211 6.110 10.283 2,1 Galicia 12.793 51.927 32.910 97.629 4,6

Fonte: Macromagnitudes agrarias 2003. Consellería Medio Rural

O elevado autoconsumo está ligado ao seu cultivo na maior parte das explotacións e nos

hortos familiares de vivendas rurais, que non chegan a ser explotacións agrarias. De

feito a superficie de patacas nestes hortos familiares equivale a unha cuarta parte da

superficie deste cultivo (MAPA, 2005).

2.3. Especialización e concentración produtiva

De modo similar ao ocorrido noutras producións no proceso de modernización da

agricultura, rexístranse tamén as tendencias xerais de especialización e concentración

produtiva, de modo que unha parte considerable da produción é aportada por un grupo

reducido de explotacións, que ademais teñen tamén unha localización moi concreta.

Para avaliar esta situación utilizamos os microdatos do último censo agrario,

correspondente ao ano 1999, que nos proporcionan unha información territorializada, e

os da enquisa de estrutura das explotacións de 2005, a máis actualizada, que está

referida só ás explotacións consideradas como profesionais2 (Cadro 8 e Cadro 9).

2 As enquisas de estructura das explotacións están baseadas nunha mostra das existentes no censo agrario, pero quedando só coas explotacións consideradas como profesionais polo seu maior tamaño (INE, 2006).

21



Cadro 8. Explotacións segundo a superficie dedicada a patacas. Ano 1999

Explotacións Superficie patacas Marxe Bruto (miles €) Sup.patacas/explot Miles % s.total Miles ha % s. SAU Patacas % s.total 0,0 120,76 44,7 0,00 0,0 0 0,0 0,0 a <0,2,5 136,54 50,6 11,51 2,8 18.556 4,2 0,25 a <1,00 11,64 4,3 4,50 5,3 7.252 9,8 1,00 a <2,5 0,78 0,3 1,04 12,3 1.683 23,1 2,5 a <5,0 0,15 0,1 0,52 28,0 841 46,7 >=5,0 0,18 0,1 1,71 39,6 2.749 60,1 Total 270,05 100,0 19,29 2,8 31.080 4,1

Fonte: elaboración sobre microdatos Censo Agrario 1999. INE

As patacas son cultivadas na maioría das explotacións, por unhas 149 mil das existentes

no censo agrario de 1999 ou por unhas 70 mil das consideradas como profesionais na

enquisa de estruturas do ano 2005, que equivale a un 76% do total das existentes nese

ano.

Na maior parte dos casos a produción destínase ao autoconsumo, cultivando unha

pequena superficie e polo tanto producindo unha pequena cantidade que non se destina

ao mercado senón a cubrir as propias necesidades da familia. Si utilizamos unha

superficie umbral de 0,25 hectáreas, que segundo o rendemento medio obterían unhas

5,2 toneladas de patacas, para determinar as explotacións que venden unha parte

significativa da súa produción ao mercado, obtemos que un 92% das explotacións

censais están por debaixo desa superficie.

Tan só hai unhas 12.750 explotacións que cultivan máis de 0,25 hectáreas, que son

ademais na súa maior parte pequenos produtores, pois hai só unhas 330 que dedican

máis de 2,5 hectáreas ao seu cultivo (Cadro 9). Agora ben, hai un notable grao de

concentración produtiva, pois ese 8,5% de explotacións con máis de 0,25 ha acumulan

un 43% da superficie, e o 0,7% con máis de 1 hectárea concentran un 17% da

superficie.

22



Nas explotacións que dedican unha maior superficie ao seu cultivo hai tamén un notable

grado de especialización. As que teñen máis de 2,5 hectáreas de patacas obteñen deste

cultivo un 56% da marxe bruta da explotación3.

Cadro 9. Explotacións segundo a superficie dedicada a patacas. Ano 2005

Explotacións Superficie patacas Marxe Bruto (miles €) Sup.patacas/explot Miles % s.total Miles ha % s. SAU Patacas % s.total 0,0 22,05 24,0 0,00 0 0 0,0 0 a <0,2,5 62,49 68,0 5,41 1 13.295 2,3 0,25 a <1,00 6,45 7,0 2,57 4 6.306 9,3 1,00 a <2,5 0,59 0,6 0,72 9 1.781 11,8 2,5 a <5,0 0,09 0,1 0,33 19 818 33,0 >=5,0 0,19 0,2 2,04 39 5.010 64,2 Total 91,86 100,0 11,07 2 27.211 2,6

Fonte: elaboración sobre microdatos Enquisa estruturas agrícolas 2005. INE

Desde o punto de vista territorial a principal zona de produción está na Limia, seguida a

considerable distancia pola Terra Chá e Bergantiños.

Na Limia hai unhas 3.300 hectáreas de patacas que producen unhas 100 mil toneladas ,

sendo ademais a zona con maiores rendementos, que nos últimos anos están próximos

ás 30 toneladas por hectárea. A Limia é ademais unha zona na que a produción

aumentou case nun 20% nos últimos vinte anos, posto que a redución de case un 40%

na superficie foi máis que compensada por un forte aumento no seu rendemento

(Gráfico 4).

3 A enquisa de estructura das explotacións estima a marxe bruta por diferencia entre os ingresos e os custos específicos de cada cultivo ou actividade gandeira, INE 2006.

23



Gráfico 4 Evolución da superficie, produción e rendemento das patacas na Limia

Evolución da superficie, producción e rendemento das patacas na Limia

0

20

40

60

80

100

120

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

anos

mile

s t e

cen

tos

ha

0

5

10

15

20

25

30

t/ha

producciónsuperficierendemento

Na Terra Chá e Bergantiños a superficie dedicada ás patacas é dunhas 800 hectáreas en

ambos casos.

A superficie de patacas está amplamente distribuída por toda Galicia. Hai densidades

superiores a 50 hectáreas por 100 km2 na maior parte da Coruña, excepto na súa zona

leste, no norte e nordeste de Pontevedra e no centro a sudeste de Lugo. En Ourense os

municipios con altas densidades de terras dedicadas ás patacas están situados na metade

oeste, a dereita dunha diagonal que vai do noroeste ao sur da provincia (Mapa 1).

As densidades son máximas, superando as 150 ha de patacas por 100 km2 en Coristanco

(Bergantiños), en pequenos municipios do Salnés e sobre todo nunha ampla zona da

Limia.

24



Mapa 1. Superficie de patacas por municipios.(hectáreas/100km2) Ano 1999

25



Mapa 2. Explotacións con patacas por municipios .(explotacións/100km2).Ano 1999

26



Mapa 3. Explotacións con máis de 2,5 ha de patacas por municipios .(explotacións/100km2).Ano 1999

27



Mapa 4. Zona amparada pola I.X. P. Pataca de Galicia

28



A distribución das explotacións con patacas é bastante similar á da súa superficie, coas

únicas diferenzas de excluírse boa parte dos municipios de Lugo e Ourense que tiñan

densidades elevadas, e incluírse agora un número elevado de municipios da costa de

Pontevedra. Ambos casos son debidos ao número de explotacións, que sendo menor nos

concellos de Lugo e do centro de Ourense fai que baixen as súas densidades con

relación os valores por superficie, mentres que en Pontevedra aparecen novos

municipios polo elevado número de pequenas explotacións existentes neles (Mapa 2).

As explotacións con maiores superficies dedicadas ás patacas están concentradas na

zona da Limia, aínda que de modo disperso tamén se encontran en municipios illados de

Bergantiños, Terra Chá e nordeste de Pontevedra (Mapa 3).

29



3. ANÁLISE DAS PRINCIPAIS CARACTERÍSTICAS E MAGNITUDES DO MERCADO EN GALICIA E EN ESPAÑA

3.1. Balance de aprovisionamento e comercio exterior

A única estimación dun balance de aprovisionamento de patacas existente para Galicia

provén do IGE4, tendo un carácter provisional e estando referida ao ano 2001.

Unhas 191 mil toneladas, equivalentes a un 41% da produción, son vendidas ao

exterior, sendo dirixidas na súa gran maioría ao comercio interrexional e outras 16 mil

son exportadas. Pola súa banda as compras exteriores ascenden a unhas 65 mil

toneladas, procedendo na súa maior parte do resto de España, pois só se importan unhas

7,5 mil toneladas. Polo tanto o comercio externo de patacas ten un saldo positivo

dunhas 126 mil toneladas (Cadro 10).

Cadro 10. Orixes e destinos das patacas en Galicia. Ano 2001

Importacións Orixes Produción Resto

España UE e

R.Mundo Total

toneladas 462.000 57.050 7.456 526.506 % s.total 87,7 10,8 1,4 100,0

Exportacións

Destinos Industria

alimentaria

Hostalería Consumo Final

Resto España

Agricultura

UE e R.Mundo Total

toneladas 4.620 18.480 84.403 228.200 175.190 15.613 526.506 % s.total 0,9 3,5 16,0 43,3 33,3 3,0 100,0

Fonte: Estrutura industrial de Galicia. Complexo Agroalimentario, 2001. IGE.

O consumo total de patacas en Galicia ascende a unhas 331 mil toneladas, das que a

maior parte (228 mil) van ao consumo final dos fogares, outras 84 mil á hostalería e 18

4 Estructura industrial. Complexo agroalimentario. Ano 2001, datos provisionais.

30



mil á industria alimentaria. Ademais outras 5 mil toneladas son reempregadas na

agricultura.

Cadro 11. Balance de aprovisionamento de patacas en España.Campaña 2003/04

Miles t % s. total Produción utilizable 2.665,0 68,3 Importacións 1.554,0 39,9 Exportacións 319,5 8,2 Variación de existencias 0,0 0,0 Utilización 3.899,4 100,0 Semente 139,7 3,6 Perdas 189,9 4,9 Alimentación animal 99,9 2,6 Transformación 0,8 0,0 Consumo humano 3.469,1 89,0

Fonte: MAPA, Anuario Estatístico Agroalimentario 2006.

O volume total de patacas utilizado en España ascende uns 3,9 millóns de patacas, dos

que case un 90% (3,469 millóns) son utilizados para consumo humano (en fresco e

elaborados) e o resto son debidos a perdas, o uso como semente e nunha parte moi

pequena para a transformación en féculas (Cadro 11).

O mercado español é deficitario en patacas, cun saldo negativo de 1,235 millóns de

toneladas, non cubrindo as súas exportacións de 0,320 millóns nada máis que unha

quinta parte das importacións, que ascenden a 1,554 millóns de toneladas na campaña

2003/04. Este déficit comercial é debido ás patacas de media estación e tardías, estando

moito máis equilibrado para as patacas tempranas, pois neste caso as exportacións

equivalen a un 47% das importacións.

Có fin de avaliar as repercusións destas importacións no mercado español convén

analizar a evolución do comercio exterior, os principais provedores e a distribución

deste comercio ao longo do ano.

Na evolución a longo prazo do comercio exterior hai que sinalar un deterioro do déficit

comercial no período dos últimos quince anos, e de modo moi especial nos últimos

cinco, descendendo a súa taxa de cobertura nuns 15 puntos porcentuais, debido a un

incremento dunhas 235 mil toneladas nas importacións, mentres que as exportacións

teñen mesmo un lixeiro descenso dunhas 9 mil toneladas (Gráfico 5).

31



Gráfico 5 Evolución do comercio exterior das patacas en España

0

100

200

300

400

500

600

700

800

90019

90

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

anos

mile

s to

nela

das

ImportacionsExportacions

A práctica totalidade do comercio de patacas é con outros Países da Unión Europea, de

onde proceden un 95% das importacións e onde van dirixidas un 98% das exportacións

(Gráfico 6 e Gráfico 7).

Cinco Países concentran un 93% das importacións, cun liderado destacado de Francia,

que nos últimos anos ven aportando entre un 65-70% das importacións, seguida a moita

distancia por Gran Bretaña e Holanda cun 10 e un 8%, respectivamente (Gráfico 6).

Nos últimos dez anos Francia ten duplicado o seu volume de exportacións a España ata

acadar unhas 550 mil toneladas en 2005. Gran Bretaña logrou manter un volume

relativamente similar, aínda que con importantes variacións internauais, que se sitúa

arredor das 80 mil toneladas nos últimos anos, mentres que Holanda reduciu as súas

exportacións nunhas 10 mil toneladas, ata quedar nunhas 60 mil no ano 2005. En termos

relativos Francia incrementou o seu eu peso nas importacións de patacas a España desde

un 40 ata un 70%, mentres que Holanda reduciu o seu peso desde un 20 a algo menos

dun 10% .

As causas do elevado incremento das importacións de patacas procedentes de Francia

parecen gardar relación coa implantación das cadeas de distribución francesas en

España, coa proximidade xeográfica, apoiada ademais nunha boa loxística e coas

32



estratexias de segmentación do consumo realizadas por estas empresas.

Gráfico 6 Cotas de importacións de patacas en España por Países (en % s.total)

0102030405060708090

100

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

anos

%s.

tota

l im

porta

ción

s

Unión EuropeaAlemaniaFranciaHolandaPortugalReino Unido

As exportacións españolas de patacas están algo máis dispersas nos seus destinos. Cinco

Países concentran un 85% do seu volume. O primeiro destino é Portugal, que absorbeu

un 41% das exportacións no ano 2005, seguido por Alemania cun 22% e Gran Bretaña

cun 13% (Gráfico 7).

As exportacións a Portugal incrementáronse nunhas 75 mil toneladas nos últimos dez

anos, rexistrándose a práctica totalidade dese aumento na segunda metade dos noventa,

pois desde o 2000 permanecen case estabilizadas, aínda que con variacións ineranuais,

entre as 100 e 115 mil toneladas. As exportacións a Alemaña aumentaron nunhas 20 mil

toneladas, acadando unhas 57 mil no ano 2005, e as dirixidas a Gran Bretaña

permaneceron estabilizadas na última década, cunhas 35 mil toneladas no último ano.

De modo inverso as exportacións a Francia quedaron reducidas á metade, sendo dunhas

12 mil toneladas en 2005.

As exportacións a Portugal proceden sobre todo de Castela e León e de Galicia, pois a

proximidade reduce os custos loxísticos e a demanda de mercado é similar ás

producións destas zonas con respecto a variedades e calibres.

33



Gráfico 7 Cotas de exportacións de patacas de España por Países (en % s.total)

0102030405060708090

10019

94

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

anos

%s.

tota

l exp

orta

ción

s

Unión EuropeaAlemaniaFranciaHolandaPortugalReino Unido

Interesa analizar a distribución mensual das importacións de pataca có obxectivo de

avaliar o seu efecto na oferta de patacas no mercado español ao longo do ano. As

importacións de patacas están concentradas no período de outono é metade da

primavera, elevándose a un 55% do total para os catro meses de decembro a marzo e ata

un 80%, si lle engadimos ademais os de novembro, abril e maio (Cadro 12).

Francia mantén o seu predominio como primeiro País importador ao longo de todo o

ano, superando mesmo a súa elevada media anual do 74% entre maio a agosto, grazas a

súa boa xestión da conservación das patacas, que lle permite a súa comercialización

prolongada no ano ata a chegada da nova colleita de media estación, competindo nos

meses citados coa pataca nova procedente das colleitas tempranas. Este comportamento

difire do rexistrado noutros dos principais importadores como Holanda e sobre todo

Gran Bretaña, que teñen concentradas as súas exportacións nos meses posteriores á

colleita, cun 71% das súas exportacións realizadas entre setembro a novembro (Cadro

12).

As importacións de pataca están influenciadas polo comercio exterior doutros produtos

por motivos de loxística. En particular, coincidindo coa campaña de exportación de

cítricos española, a partir de novembro os camións que transportan esta froita cara

34



Europa cargan de retorno patacas en Francia, beneficiándose dunha redución de custos

de transporte tanto a empresa comercializadora como o transportista .

Cadro 12. Importacións de patacas en España por meses e principais Países. Ano 2002 (en %)

Meses Francia Holanda Gran Bretaña resto UE resto mundo Total %mes s. ano X 67,3 10,5 16,0 5,5 0,4 100,0 12,7 F 75,2 6,9 11,4 5,5 0,4 100,0 11,9 M 77,6 5,5 9,7 7,2 1,9 100,0 14,1 A 67,6 3,8 12,4 16,1 7,5 100,0 8,4 M 81,3 4,6 4,4 9,6 0,4 100,0 8,2 X 78,5 7,3 3,8 10,0 0,0 100,0 3,6 Xl 83,5 1,4 2,7 12,0 0,0 100,0 1,6 A 76,1 3,7 5,2 14,6 0,0 100,0 3,0 S 67,4 0,4 21,5 10,5 0,1 100,0 5,5 O 67,0 2,6 26,7 3,6 0,3 100,0 6,2 N 67,4 3,6 22,8 5,9 0,1 100,0 8,8 D 82,1 3,4 11,7 2,6 0,1 100,0 16,1 % anual 74,2 5,1 13,2 6,5 1,1 100,0 100,0

Fonte: AEAT, estatísticas comercio exterior.

Con base aos calendarios de produción de patacas e á distribución mensual das

importacións estamos agora en condicións de sinalar as principais zonas produtoras e

países importadores que abastecen o mercado español de pataca ao longo do ano (Cadro

13).

A produción de patacas de Galicia é comercializada sobre todo entre os meses de

setembro a marzo, pois a colleita de pataca temprana é escasa, aínda que a

comercialización xa comeza a ser importante desde agosto chegando ata o mes de abril.

Comezando polas colleitas máis tempranas, o mercado español é abastecido primeiro

polas novas colleitas das zonas produtoras do sur (Levante e Andalucía), que comezan a

ser importantes desde o mes de marzo, continuando ata xullo e coexistindo durante este

período sobre todo con importacións francesas de pataca vella (unhas 135 mil toneladas)

e pequenas importacións (unhas 4 mil toneladas) do norte de África (Marrocos, Exipto)

e Israel. A partir de xullo o mercado xa é abastecido principalmente polas primeiras

colleitas das principais zonas produtoras de Castela e León e despois polas de máis ao

norte de Alava e Galicia, que prologan a súa comercialización ata comezos da

primavera, competindo no mercado coas importacións procedentes de Francia, Gran

Bretaña e Holanda, e en menor medida de Bélxica e Portugal, que exporta a España

35



unhas 20 mil toneladas anuais.

Cadro 13. Abastecemento de patacas por principais zonas produtoras e Países exportadores a mercado español

Zonas/Países Principais meses Andalucía marzo a xullo Levante marzo a xullo Castela e León xullo a febreiro Galicia setembro a marzo Alava agosto a febreiro Francia, Holanda, Gran Bretaña novembro a xuño

Fonte: Elaboración propia

3.2. Consumo

O consumo aparente de patacas en España na campaña 2004/05 foi duns 81 kg por

habitante, estando lixeiramente por riba da media europea uns 77 kg. Este consumo é

moi variable entre países, reducíndose ata uns 44 kg en Francia e duplicándose ata uns

93 kg en Portugal. O consumo de patacas ten descendido lixeiramente nos últimos dez

anos, cunha taxa anual dun -0,8% en España, sendo este descenso particularmente

acusado en Portugal (-4,3%), que tiña o consumo máis elevado (Cadro 14).

Cadro 14. Consumos aparentes de patacas en España e outros Países da Unión Europea

Kg/habitante TAV (%) Campañas 95/96 98/99 2004/5 2004/5 España 86,3 86,9 80,6 -0,8 UE-15 80,5 78,9 76,9 -0,5 Francia 58,5 53,7 48,3 -2,1 Alemaña 72,9 70,6 66,5 -1,0 Portugal 138,7 130,1 93,0 -4,3

Fonte: Eurostat, Agricultural statistics.

O consumo aparente para Galicia, calculado sobre o consumo humano estimado para o

ano 2001 dunhas 312 mil toneladas (IGE, 2001) é duns 113,5 kg/habitante, que é

considerablemente máis elevado, que en España e se aproxima aos niveis de consumo

rexistrados en Portugal.

O consumo aparente é unha estimación relativamente groseira do consumo, posto que é

estimado sobre uns balances da produción dispoñible (produción interna+importacións-

36



exportacións+variación de stocks), deducindo as cantidades estimadas para semente,

reemprego e perdas na colleita. En xeral sobreestima os consumo obtido directamente

con base a enquisas, debéndose as principais discrepancias a considerar no consumo

aparente que toda a produción utilizable é consumida, non deducindo as perdas na cadea

comercialización nin as cantidades non vendidas.

O consumo de patacas estimado por medio de enquisas cuns 45 kg /habitante para

España é moi inferior ao consumo aparente, incluíndo nesa cantidade o total de patacas

frescas, conxeladas e procesadas. O consumo global ascende a 1,925 millóns de

toneladas segundo o MAPA e acadaría un 3% máis chegando ata 1,957 millóns, se

temos en conta a poboación real de España, pois o MAPA considera só unha poboación

de 42,8 millóns de habitantes no ano 2005 (Cadro 15).

Cadro 15. Evolución recente do consumo de patacas en España.

Miles toneladas % s.consumo total Total Kg/ per capita MAPA Poboación

corrixida Fogares Restauració

n Institucións

2000 48,2 1.931,5 1.952,09 70,5 24,5 5,0 2001 45,4 1.830,5 1.866,70 69,1 24,2 6,6 2002 46,5 1.886,8 1.945,46 69,3 24,6 6,1 2003 45,4 1.858,7 1.939,35 69,9 24,3 5,8 2004 45,3 1.911,7 1.956,86 69,6 25,2 5,2 2005 45,0 1.925,1 1.984,44 69,6 25,5 4,9

Fonte: MAPA, consumo alimentario

A maior parte deste consumo é realizado no fogar (70%), unha proporción que está por

debaixo da rexistrada para o conxunto das hortalizas frescas, das que un 82% son

consumidas no fogar (MAPA, 2006).

A estimación do consumo de patacas nos fogares realizada polo MAPA é algo inferior á

obtida polo INE na enquisa continua de presupostos familiares, situándose as

estimacións do MAPA a maioría dos últimos anos sobre un 10% por debaixo das do

INE (Cadro 16).

37



Cadro 16. Estimacións do consumo de patacas en fogares (MAPA e INE)

MAPA INE % MAPA s.INE 2000 1.362,4 1.482,8 91,9 2001 1.265,3 1.505,9 84,0 2002 1.307,6 1.445,4 90,5 2003 1.298,6 1.465,6 88,6 2004 1.330,1 1.481,3 89,8 2005 1.339,7 1.422,7 94,2

Fonte: MAPA, consumo alimentario. INE, enquisa continua presupostos familiares.

Gráfico 8 Evolución do consumo de patacas e do realizado no fogar.

40

45

50

55

60

65

70

75

80

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

anos

Kg/

habi

tant

e

0102030405060708090100

%s.

tota

lpataca total %fogar %frescas

A tendencia a longo prazo rexistrada no consumo de patacas (a salvo do lixeiro

incremento rexistrado no gráfico adxunto a comezo dos noventa, que pode ser debida a

cambios introducidos na enquisa) é dunha baixa dun 1,3% anual desde finais dos oitenta

cando acadaba uns 56 kg/habitante aos 45 actuais (Gráfico 8).

A redución é debida ao consumo de patacas frescas, desde uns 52 ata uns 36 kg nese

mesmo período, mentres que practicamente se duplicaba o consumo das transformadas,

nas dúas formas de conxeladas ou procesadas, ata acadar uns 9,3 kg/habitante en 2005,

cun crecemento dun 3,7% anual nese período.

Ao mesmo tempo foise operando un cambio no lugar de consumo, diminuíndo a

proporción consumida no fogar desde un 85 ata un 70%. Ambos feitos están

38



relacionados, posto que o maior consumo na restauración leva tamén a un maior uso das

patacas conxeladas porque utiliza a metade do total deste tipo de patacas.

O valor do gasto realizado no consumo de patacas ascende a uns 782 millóns de euros,

que equivale a uns 26,3 euros por habitante. A maior parte se realiza no fogar, un 70% e

outro 27% na restauración. O gasto en patacas frescas e procesadas (sobre todo baixo a

forma de fritidas e purés) é maioritario no fogar, mentres hai un maior gasto relativo de

patacas conxeladas na restauración e nas institucións.

Cadro 17. Gasto en patacas segundo lugar de consumo (en % s. total e millóns euros). Ano 2005

Fogares Restauración Institucións Total €/hab Frescas 71,3 72,6 62,6 71,3 18,7 Conxeladas 4,6 13,4 16,3 7,4 2,0 Procesadas 24,1 14,0 21,2 21,3 5,6 Total 100,0 100,0 100,0 100,0 26,3 Total (millóns euros) 781,6 298,1 43,8 1123,4 %s.total 69,6 26,5 3,9 100,0


As enquisas de consumo alimentario aportan só unha estimación rexionalizada para o

consumo en fogares, o que nos obriga a realizar unha estimación propia para avaliar o

consumo global de patacas en Galicia

Cadro 18. Consumos y gastos medios de patacas realizados nos fogares en Galicia e España. Ano 2005

Galicia España Produto Consumo

Kg/hab Gasto Prezo

€/kg Consumo Kg/hab

Gasto €/kg

Prezo €/kg €/kg

Patacas frescas 30,4 19,9 0,65 23,2 15,9 0,69 Patacas conxeladas 0,4 0,4 0,98 0,8 0,9 1,17 Patacas procesadas 0,7 3,0 4,11 1,2 4,8 3,95 Total patacas 34,1 23,3 0,68 29,4 21,6 0,74 Hortalizas frescas 49,3 75,2 1,53 55,6 86,9 1,56


O consumo per cápita de patacas nos fogares é un 31% superior en Galicia cuns 34

kg/habitante, ao contrario do que ocorre có conxunto de hortalizas frescas, nas que o

consumo de Galicia é un 11% inferior ao do conxunto de España (Cadro 18 e Cadro

19).

39



Cadro 19. Consumos relativos de patacas nos fogares en Galicia e España. Ano 2005

% Galicia/España Patacas frescas 131,0 Patacas conxeladas 56,0 Patacas procesadas 60,0 Total patacas 115,9 Total de hortalizas frescas 88,6


A diferenza existente é debida ao maior consumo de patacas frescas, pois nas

conxeladas e procesadas é sobre un 40% menor. Debido ao maior prezo dos produtos

transformados e tamén a uns prezos unitarios inferiores nas patacas frescas e conxeladas

as diferenzas en gasto son máis reducidas, sendo só un 8% superior en Galicia.

O consumo estimado de patacas en Galicia ascende a unhas 122 mil toneladas, das que

unhas 94 mil son consumidas nos fogares e as restantes 28 mil na restauración e

institucións. Un 90% do consumo, estimado sobre equivalentes de pataca, é en fresco,

correspondendo a unhas 110 mil toneladas (Cadro 20).

Cadro 20. Estimación do consumo patacas Galicia. Ano 2005 (en miles toneladas)

Patacas Fogares Resto Total Frescas 84,0 26,1 110,2 Conxeladas 1,2 1,8 3,0 Procesadas 2,0 0,2 2,2 Total 94,2 28,2 122,4

A distribución moderna, constituída por súper e hipermercados ten un peso dominante

nas patacas conxeladas e procesadas cun 54 e un 70%, respectivamente. Sen embargo,

nas patacas frescas ten un peso máis reducido cun 32%, ao haber unha dispersión nos

lugares de compra, posto que as tendas tradicionais (froiterías) absorben un 26% do

volume, os mercados municipais e ambulantes outro 29% , habendo ademais outro 12%

estimado como autoconsumo (Cadro 21).

40



Cadro 21. Lugar de compra das patacas consumidas nos fogares

Frescas Conxeladas Procesadas Supermercado 22,2 38,1 45,0 Hipermercado 9,8 15,9 24,9 Tenda tradicional 25,7 1,4 2,5 Tenda conxelados 0,0 7,0 0,1 Mercados e prazas 9,6 0,2 1,4 Mercados ambulantes 19,0 0,3 2,4 Autoconsumo 12,5 0,0 0,0 Resto 1,1 37,1 23,7 Total 100,0 100,0 100,0 Total (miles t) 1.017,5 32,4 53,0

41



4. DELIMITACIÓN DOS MERCADOS DE PRODUCTO E XEOGRÁFICOS

Se analizan os mercados existentes na comercialización da pataca desde a produción ata

o consumo.

4.1. As cadeas de produción e distribución de patacas

Hai dúas cadeas diferentes de produción e distribución da pataca, segundo que vaian

destinadas ao consumo en fresco ou a súa transformación.

No caso da pataca para industria a cadea ten normalmente dous niveis: un mercado en

orixe de compravenda do produtor a un almacenista e outro en destino de venda deste

almacenista á industria, aínda que caso dos produtores máis grandes pode haber tamén

unha venda directa destes á industria.

A cadea de produción e distribución das patacas frescas está formada polo conxunto das

actividades que son necesarias para pasar do produto agrario ao alimentario posto a

disposición do consumidor, sendo realizadas por diferentes operadores económicos.

En función das actividades e dos operadores que interveñen por ambos lados da oferta e

da demanda se poden diferenciar tres fases con mercados diferentes: orixe,

intermediación e distribución minorista.

Poden diferenciarse dous tipos de cadeas de distribución: o “canal tradicional” no que o

produto pasa polos mercados centrais ou polos operadores maioristas e o “canal

moderno” no que interveñen as plataformas e centrais de compra dos grandes grupos de

distribución de tipo integrado ou asociado.

Xunto a estes circuítos de tipo longo, nos que o produto se despraza desde a zona

produtora ata os grandes centros de consumo existen outros alternativos de tipo curto,

no que o produto vai ás zonas xeográficas próximas á zona de produción por medio de

42



43

pequenos operadores ou mesmo pola venda directa do produtor ao consumidor.

No primeiro tipo de circuítos hai diferentes grados de concentración, integración

vertical e de xeración de valor polos servizos engadidos, mentres que no segundo tipo

os operadores son de pequena dimensión e aportan poucos servizos e valor engadido ao

produto.

Poden distinguirse dous tipos de actividades diferentes: as propiamente comerciais e as

loxísticas, que inclúen tódalas relativas á manipulación, almacenaxe, preparación de

pedidos, transporte e trazabilidade.

Podemos seguir por medio do esquema adxunto os principais fluxos comerciais entre os

axentes da cadea de pataca para fresco (Figura 1).

No “canal tradicional” os produtores venden as patacas ao almacenista en orixe ou ven

as comercializan conxuntamente mediante unha agrupación de produtores, como é unha

cooperativa. Nunha segunda fase as patacas son adquidas polos maioristas, establecidos

no Mercado Central ou ben nas súas instalacións propias. Na terceira fase os maioristas

venden a mercancía a minoristas, que son froiterías, situadas de modo independente ou

ben integradas en Mercados Municipais.

No “canal moderno” as plataformas de distribución ou centrais de compras adquiren as

patacas a un grupo reducido de provedores, que soen ser grandes maioristas ou ben

directamente almacenistas en orixe, polo que neste último caso hai unicamente dúas

fases de orixe e destino.

Unha característica da comercialización da pataca en España en xeral, e dun modo máis

acusado en Galicia, é a falta dunha axeitada organización e desconexión entre os

operadores da cadea agroalimentaria (MAPA, 2004). Isto se reflexa en que cada eslavón

da cadea non ten debidamente en conta os criterios comerciais e demandas dos

seguintes, sendo especialmente evidente na fase de comercialización en orixe, que

contrasta coa concentración e a especialización rexistrada na fase de distribución.

Figura 1.- Principias operadores e fluxos comerciais na pataca de consumo

4.2. O mercado en orixe

No mercado de orixe en Galicia interveñen os almacenistas como compradores e os

agricultores como vendedores, que o fan de modo individual por non existir agrupacións

de produtores para a súa venda en común5.

A comarca da Limia é a única zona realmente especializada neste cultivo e na que se

concentra a maior produción.

Segundo a información recollida directamente na Limia plántanse unhas 3.600 hectáreas

de pataca, que ocupa de media un 30% da superficie de cultivo das explotacións, sendo

ocupada o resto da superficie sobre todo a cereal, que cubre outras 13.500 hectáreas.

Cultivan pataca unhas 2.200 explotacións, pero delas tan só unhas 485 (un 22% do

total) dedican máis de 5 hectáreas (Cadro 22).

Cadro 22. Explotacións con cultivo de pataca na Limia

Explotacións ha pataca Número % s. total <5 1.715 78,0 5 a 10 110 5,0 10 a 15 175 8,0 15 a 20 150 6,8 >20 50 2,3 total 2.200 22,0

Fonte: información recollida para agricultores de máis de 5 ha e resto do censo agrario de 1999

O custo de produción de patacas, segundo as estimacións recollidas dun grupo de

agricultores especializados, é duns 102 euros por tonelada. A semente é a principal

partida de gasto cun 33%, seguida pola maquinaria cun 21%, situándose os gastos dos

tratamentos fitosanitarios, os de colleita e almacenaxe e os fertilizantes cada un deles

entre un 11-14% do total (Cadro 23)

5 Só hai dúas cooperativas que comercializan pequenas cantiades de pataca na comarca de Bergantiños.



Cadro 23. Custos de produción de pataca na Limia

Conceptos €/1000kg % s. total Semente 33,8 33,1 Fertilizantes 11,3 11,0 Tratamentos sanitarios 14,6 14,3 Rego 7,5 7,4 Maquinaria 21,3 20,9 Colleita e almacenaxe 13,5 13,3 Total 101,9 100,0

Fonte: información recollida directamente

Os problemas citados polos agricultores son o elevado custo e problemas de sanidade da

semente, os de identificación de enfermidades e custo dos tratamentos fitosanitarios, a

invasión de nemátodos do solo e os relativos ao regadío, cunha situación moi diferente

en custos entre os produtores que teñen acceso ás zonas de regadío e os que obteñen a

auga de pozos.

Gráfico 9 Produción e prezos da pataca na Limia.

60

70

80

90

100

110

120

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

mile

s t

0

5

10

15

20

25

30

Pre

zo e

uros

/100

kg

anos

producciónprezo

O mercado en orixe da Limia é moi inestable. No Gráfico 9 podemos observar a súa

evolución a longo prazo para o período dos anos 1984 a 2006. O prezo está suxeito a

elevadas variacións interanuais, tendo un valor medio de 12,9 euros por tonelada cun

coeficiente de variación dun 46%. As variacións nas producións son máis reducidas,

46



cun valor medio de 90,4 mil toneladas e un coeficiente de variación dun 13% En xeral

coinciden os anos de maiores prezos con producións máis baixas, pero o baixo valor do

coeficiente de correlación entre ambas variables de prezo e producións na Limia (-0,17)

ven indicar que o prezo non está só influenciado polas producións obtidas no mercado

local, senón tamén a nivel xeral, tal como indicaban con claridade os nosos informantes

na Limia: os prezos veñen marcados polas colleitas existentes e os prezos resultantes

das zonas máis tempranas (Andalucía,Levante, Castela e León).

A pataca é un ben de primeira necesidade, no que o consumo case non aumenta ante

unha baixa de prezos, obténdose así unha demanda moi inelástica, que orixina elevadas

variacións nos prezos en resposta a outras máis reducidas nas producións dispoñibles.

Parte dos agricultores son conscientes das avantaxes que se poderían obter de

agrupacións de produtores para a comercialización da pataca e para obter prezos máis

reducidos na adquisición en común da semente, produtos fitosanitarios e fertilizantes,

que en conxunto representan un 59% dos custos do cultivo. Pero unha experiencia

negativa nunha cooperativa constituída na década dos oitenta é un elemento en contra

para levar adiante unha nova experiencia de comercialización en común.

A produción é adquirida por almacenistas, localizados a maioría deles na propia

comarca. Os tres maiores adquiren algo máis do 80% da produción, chegando os cinco

primeiros a concentrar un 95% das compras (Cadro 24).

Cadro 24. Estimacións as cantidades comercializadas por principais almacenistas de pataca na Limia

% s. total Paz 35 Conde 26 Galllega Patacas 22 Tambo 9 Casas 4 Gándara 2 Droguería Agrícola 1 Resto 1 Total 100

Fonte: estimacións recollidas de informantes na Limia

As operacións básicas realizadas polos almacenistas en orixe son a selección e calibrado

47



das patacas e o almacenaxe e a súa expedición a maioristas ou a plataformas de

distribución. Ademais hai outras operacións realizadas por parte deles como son o

envasado, o etiquetado e o lavado (aínda que en Galicia non se adoita realizar).

Segundo a información recollida os custes dun almacenista en orixe que inclúan perdas

por destríos (un 5%), almacenaxe e transporte en granel a un maiorista poden acadar uns

0,09 a 0,12 euros/kg. O envasado engadiría, segundo o tamaño e tipo, outros 0,03 a 0,06

euros/kg.

A metade da produción é para consumo en fresco e a outra vai para a industria. Da

produción en fresco un 40% é consumida en Galicia, un 25% en Madrid, un 15% en

Portugal, un 10% en Barcelona, un 6% en Asturias e o resto a outras rexións españolas.

Os agricultores adoitan vender sobre un 40-50% da colleita por contratos realizados

antes de plantar as patacas, sendo na súa maior parte para industria, aínda que

desconfían destes contratos debido ao seu incumprimento nos anos de prezos baixos. O

resto da produción a venden nos meses posteriores á colleita, entre setembro e febreiro.

O cobro das patacas adoita realizarse de 1 a 2 meses despois da súa compra. No caso

dos contratos o almacenista pode adiantar a conta as compras de semente, abonos ou

fitosanitarios, sendo liquidado o seu importe despois da colleita.

As vendas para industria son realizadas polos almacenistas, aínda que algunhas das

industrias tamén fan compras directas aos maiores produtores. Estas vendas son para as

grandes industrias a nivel nacional (Eurofruit, Matutano, Grefrusca, Siro, Fritavit) e

tamén para outras rexionais como Patatotas, Guai e Bonilla.

Incluímos tamén unha información complementaria sobre a produción de patacas en

Bergantiños, que serve para contrastar as condicións da súa produción nunha zona

especializada como a Comarca da Limia coa situación doutras, en especial Bergantiños

e Terra Chá e outras nas que se comercializan cantidades menores de pataca.

En Bergantiños as explotacións que comercializan pataca cultivan unha pequena

superficie de 0,25 a 0,50 hectáreas, coa única excepción dunhas cinco que superan as 2

ha. Esta actividade non é a principal da explotación, senón que é compartida coa

48



gandería.

A produción de patacas en Bergantiños está adiantada con relación á Limia, con algo de

vendas de pataca temprana desde comezos de xuño, prolongándose coa colleita de

media estación, que se vai vendendo de modo gradual ata o mes de marzo.

A maior parte das vendas realízase de modo directo a consumidores locais ou por canais

curtos cun único intermediario que adquire as patacas aos produtores e as vende no

mercado ou feira de Carballo, no que hai tres feiras cada mes, ou en froiterías da Coruña

ou da mesma comarca. Ademais hai un almacenista (Patacas Prado, que comercializa

patacas da comarca e tamén doutros orixes) e dúas cooperativas, Coreber e Río Anllóns,

que venden patacas aportadas polos seus socios.

Os prezos son máis elevados por corresponder a unha pataca máis seleccionada por

dedicar á alimentación animal as patacas de menor tamaño. Segundo a información

recollida directamente na última campaña, os prezos pagados na venda en almacén se

situaron nuns 0,30 euros/kg, ascendendo ata uns 0,40 euros nas vendas directas ás

froiterías e ata 0,50 euros/kg para as realizadas na praza ou feiras da comarca.

Hai establecida unha denominación de calidade en patacas para fresco, que comezou

sendo unha denominación rexional en 1989 (produto galego de calidade), despois pasou

a ser unha denominación específica en 1996 e actualmente desde o ano 2001 está

recoñecida a nivel da Unión Europea dentro da categoría de indicación xeográfica

protexida como Pataca de Galicia. Ten produtores inscritos en catro subzonas, sendo a

principal con moita diferenza A Limia, seguida pola Terra Chá e Bergantiños, non

habendo case actividade nas novas áreas da Mariña de Lugo e en Lemos.

A protección outorgada por esta denominación corresponde ás patacas de consumo da

variedade Kennebec, cultivadas segundo as prácticas de cultivo tradicionais do xeito

máis esmerado para acadar unha calidade óptima, admitíndose só pataca ben formada de

calibre entre 40-80 mm A pataca comercialízase en envases de 2,5 a 15 kg,

autorizándose tamén os de 25 kg para hostalería. Nestes envases debe figurar nun 1/3 da

súa cara principal o logotipo da I.X.P. Pataca de Galicia e a etiqueta comercial xunto

coa contraetiqueta numerada expedida polo consello regulador.

49



No ano 2004 había inscritos uns 240 produtores e 10 envasadores autorizados,

comercializándose uns 4,9 millóns de kg con indicativo de calidade (Cadro 25).

Actualmente os produtores son uns 710, pero só hai uns con 120 con actividade

continuada nas últimas campañas. No último ano controlouse unha produción duns 16,5

millóns de kg, e os envasadores adquiriron uns 13 millóns de kg de patacas que

permitiron envasar como pataca de calidade uns 6,5 millóns de kg, pois a outra metade

eran destríos ou calibres non aptos para a denominación.

Cadro 25. Indicación xeográfica protexida pataca de Galicia. Ano 2004

Bergantiños Terra Chá- A Mariña A Limia Lemos Total Produtores (nº) 13 58 165 2 238 Superficie (ha) 32 40 411 2 485 Envasadores 1 4 5 0 10 Pataca comercializada (t) 60 61 4.783 0 4.904

Fonte: Anuario Estatístico 2004. Consellería Medio Rural

As patacas acollidas á denominación obteñen un prezo superior ao da pataca común,

sendo a diferencia media nos últimos oito anos de 1,95 euros por 100 kg, que equivale a

un 20% da media obtida pola pataca común, ainda que con varía entre un 15 a un 35%

segundo os anos (Gráfico 10).

50



Gráfico 10 Diferencias de prezo entre a IXP Pataca de Galicia e a pataca común. Anos 1998 a 2006

0

1

1

2

2

3

3

4

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

anos

euro

s/10

0 kg

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

35,0

40,0

%s.

prez

o pa

taca

com

ún

prezo extra %s.común

A delimitación xeográfica deste mercado é complexa pola diversidade de mercados que

poden configurarse nesta primeira fase da comercialización. Para a súa delimitación

tomamos como criterio o espazo territorial ao que poida acceder o agricultor cós seus

propios medio de transporte, normalmente có tractor. Con este criterio podemos

considerar que as tres principais zonas produtoras de A Limia, Terra Cha e Bergantiños

constitúen tres mercados xeográficos. Dos tres tan só na Limia hai varias alternativas

estables de vendas os almacenistas establecidos en Xinzo, aínda que mesmo neste caso

o seu número é moi limitado (uns dez) e exista un grao considerable de concentración

(Cadro 24). En Bergantiños e a Terra Chá só existen pequenos intermediarios nun

número moi limitado.

Ademais polo tipo de produto podemos distinguir tres mercados. Dous para patacas de

fresco, unha de calidade amparada pola IXP de Pataca de Galicia e outro para o resto,

sendo o terceiro de patacas para industria que requiren de variedades que se sementan

51



para ese fin e que só está na Limia.

Por todo elo o mercado da pataca en orixe ten un elevado número de ofertantes, que son

os produtores individuais e un reducido número de demandantes.

4.3. O mercado de intermediación

Este mercado de segunda fase ou de intermediación ven definido por intervir operadores

que non son nin produtores, nin vendedores minoristas

Neste mercado hai maioristas con instalacións propias e outros situados na rede de

Mercasa. En Galicia como veremos a importancia da rede Mercasa na comercialización

das patacas é reducida e boa parte dos maioristas desta fase son os propios almacenistas

en orixe. Interesa revisar primeiro a situación do mercado maiorista en España polas

interrelacións existentes tanto pola venda de patacas ao resto de España como por ter

este orixe parte das consumidas en Galicia.

Polo lado da oferta actúan os maioristas en orixe ou en destino e polo lado da demanda,

actúan distribuidores minoristas como froiteiros, supermercados, hostalería u outro tipo

de distribuidor para consumo en fresco fora dos fogares.

MERCASA é unha empresa pública dependente da Sociedade Estatal de Participacións

Industriais (SEPI) e do Ministerio de Agricultura. MERCASA promove e xestiona

xunto aos Concellos respectivos a Rede de MERCAS, que conta con 23 unidades

Alimentarias, que son grandes complexos de distribución maiorista e servizos

loxísticos, con centros nas principais áreas urbanas. En Galicia hai un único centro,

MercaGalicia, radicado en Santiago, que ten 9 operadores maioristas en froitas e

hortalizas. Os compradores son froiterías, restauración e mercados municipais.

O volume de patacas comercializados na rede Mercas foi dunhas 526 mil toneladas no

ano 2005, que equivale a un 21% da produción española nese ano. As tres unidades cun

maior volume comercializado foron MercaMadrid, MercaBarna e MercaSevilla, que

concentraron un 57% das vendas realizadas nos Mercas (MERCASA, 2007)

52



Os maioristas presentes nos Mercas, unhas 1.500 empresas en España para o conxunto

das froitas, hortalizas e patacas, distribúen as patacas sobre todo a minoristas de

Mercados municipais, froiterías e pequenos supermercados, aínda que nalgúns dos

grandes Mercas están tamén asentados os grandes grupos de distribución.

Segundo a información recollida directamente en MercaGalicia hai 9 maioristas de

hortalizas que comercializan patacas, sendo os compradores froiterías, restauración e

establecementos dos Mercado municipais. O volume é baixo con só unhas 590

toneladas en 2005, subindo ata unhas 762 t en 2006, equivalentes a un 3% da pataca

galega comercializada.

A maior parte da comercialización da pataca realízase sobre todo por medio dos

almacenistas en destino, que subministran aos puntos de venda, principalmente grandes

superficies e cadeas de supermercados. Adquiren as patacas aos almacenistas en orixe

ou a importan, en xeral en gran formato (sacos tipo “jumbo” de 1.000 kg) e realizan a

súa selección, lavado, envasado e acondicionamento. Estes almacenistas adoitan ter un

elevado grado de especialización, xa que se dedican só a comercializar pataca, cebola e

allos, sendo unha minoría os que traballan ademais outra variedade de froitas ou

hortalizas.

Estes operadores de destino son os principais importadores. As deficiencias nas

producións de pataca española nos meses de final de inverno, debido en gran medida ao

mal estado de conservación e a necesidade de dispoñer de pataca que cumpra con

determinados requisitos comerciais durante todo o ano, ten levado a importacións

crecentes de pataca, sobre todo procedente de Francia, con acordos comerciais cós

exportadores franceses (MAPA, 2004).

A súa vez estes acordos son debidos ás demandas dos grupos de distribución alimentaria

que esixen un subministro de patacas con determinadas condicións de calidade e volume

durante todo o ano

En contraste coa atomización dos produtores e o tamaño relativamente reducido dos

almacenistas en orixe, o sector de maioristas está relativamente concentrado. Un

conxunto de 4 empresas, situadas basicamente en Madrid e Barcelona, concentran case

53



un 40% do mercado da pataca en España. Estas empresas son Ibérica-Castellana de

Patatas, Los Arrollones, Torribas e Hermanos Barri. Ademais as tres primeiras

empresas, xunto coa Cooperativa Francesa Nanjica-Colhem constituíron o Grupo

“Patatas Naturales”. Outro grupo comercial que se está implantando en España é a

empresa francesa Parmentine, que xunto coas firmas españolas Hermanos Barri e

Patatas Rubio instalaron unha única envasadora en Medina do Campo, no centro da

primeira rexión produtora en España e cun acceso privilexiado aos maiores centros de

consumo (MAPA, 2004)

As relacións comerciais dos maioristas cós seus provedores se baséanse na confianza

mutua, primando a garantía de calidade e frecuencia de subministro, sobre a redución

ocasional do prezo, si ben tratan de axustar o prezo segundo as oscilacións das

cotizacións e prazos de entrega.

A delimitación xeográfica do mercado de intermediación, que fai unhas décadas se

situaba a nivel das cidades, actualmente debe de considerarse desprazado a nivel

rexional e coa tendencia a ser ampliado a nivel estatal, pola concentración dos grandes

operadores e o peso crecente da distribución alimentaria. A dimensión no mercado

xeográfico para a distribución moderna debe ser a do conxunto de España, debido a

existencia de grandes establecementos de compra (plataformas ou centrais de compra)

de que dispoñen estes grupos de distribución.

4.4. O mercado de distribución

A actividade de distribución polo miúdo consiste en ofrecer aos produtos aos

consumidores finais en locais de diversas características e tamaño.

Entre os distribuidores minoristas de patacas hai que diferenciar sobre todo dous tipos

de operadores segundo os servizos de venda que prestan. Os establecementos de

froitería e os localizados en Mercados Municipais ou outros de tipo ocasional que

54



prestan o servizo cunha atención especializada e personalizada que os diferenza dos

formatos en autoservicio6.

Pola súa banda, os establecementos en autoservicio ofrecen unha ampla gama de

produtos alimenticios, hixiene do fogar e outros.

No esquema clásico da comercialización se distinguían os dous niveis de maioristas e

minoristas. Os cambios operados nas últimas décadas na distribución levan a considerar

estes dous niveis como situacións non estancas por actuar en ambos algúns dos

operadores.

A distribución comercial cambiou có establecemento e importancia progresiva de

distintos tipos do autoservicio, coa constitución de grandes grupos integrados, que

exercen ambalasdúas tarefas maiorista e minorista dentro do mesmo grupo empresarial,

e coa formación de centrais de compra, como reacción doutras empresas de distribución

de tamaño máis reducido para poder competir en condicións similares ás dos grupos de

distribución integrados na adquisición das mercancías.

A estes cambios internos na distribución hai que engadir os operados nos consumidores

como resultado de factores tales como os novos requirimentos de saúde e seguridade, e

de facilidade no consumo por menores dispoñibilidades de tempo cós novos hábitos de

vida.

Actualmente o lugar de compra das patacas polos fogares está repartido entre a

distribución moderna (híper e supermercados) que obtén xa un 32% da cota de mercado

e con tendencia a seguir crecendo, e a tradicional con outro 55%, coas fases maioristas e

minorista separadas, que abastece ás tendas tradicionais, mercados municipais e

ambulantes7 (MAPA, 2006).

6 Estas clasificacións non son estancas, pois hai establecementos de autoservicio con seccións

especializadas de frutería atendidas por persoal, ainda que en xeral realiza só funcións de pesaxe e control

7 A parte restante está imputada ao autoconsumo das familias productoras, non sendo polo tanto pataca

comercializada

55



A distribución moderna funciona có formato de venda en autoservicio, estando formada

por varios tipos de empresas. Hai grandes grupos de distribución integrados ou

concentrados, que realizan no seno do grupo as dúas funcións maioristas e minorista,

posuíndo unha central de compras, plataformas de distribución e puntos de venda

formados polos seus numerosos establecementos comerciais. Hai tamén distribuidores

independentes asociados, ben formando unha sociedade de compras en común (unha

central de compras) ou ben constituíndo unha cadea voluntaria baixo a dirección dunha

empresa maiorista e que asocia aos minoristas baixo a forma dunha franquicia.

O grado de concentración da distribución alimentaria moderna en España é moi

elevado. Os cinco primeiros grupos integrados (Carrefour, Mercadona, Eroski, Hipercor

e Alcampo) acumulan un 53% da cota de mercado e as dúas primeiras centrais de

compra (Euromadi e Ifa) outro 39%, polo que en conxunto estes sete grupos teñen un

elevado poder de compra por concentrar un 92% da cota de mercado da distribución

moderna (Alimarket, 2003).

En Galicia tamén hai un elevado grado de concentración neste formato de autoservicio.

Tomando como base de referencia a superficie comercial, os grupos Gadis e Carrefour8

teñen cada un deles un 16%, seguidos por Eroski cun 14% a Froiz cun 10%,

acumulando así entre os catro primeiros un 56% da superficie total (Alimarket, 2006).

8 Por medio dos establecementos do grupo Carrefour e DIA

56



Cadro 26. Primeiros grupos minoristas de alimentación segundo a súa superficie comercial. Ano 2005

% establecementos % superficie comercial Gadisa 24,9 23,1 Eroski 28,5 21,9 Carrefour 15,7 18,7 Froiz 13,1 12,6 Mercadona 1,3 3,9 Alcampo 0,3 2,8 Moldes 1,7 2,8 Cemar 2,9 2,3 Corte Ingles 0,9 2,1 Lidl 1,2 2,0 Restantes 9,4 7,7 Total 100,0 100,0 Total (nº e miles m2) 1.453 692,2

Fonte: Alimarket, 2006

A distribución moderna adquire as patacas a grandes almacenistas nacionais e importa o

resto directamente polas súas plataformas de compra. Esta distribución busca poucos

provedores, pero con volumes elevados có obxectivo de establecer acordos a medio

prazo e con diversas esixencias establecidas nos seus pregos de condicións, como

comeza a ser a trazabilidade nas hortalizas.

Nos últimos anos desenvolveu unha estratexia de segmentación do produto, que lle foi

exitosa nun produto tan banalizado e pouco diferenciado como é a pataca. A estratexia

de segmentación estivo baseada na presentación do produto (lavado e homoxeneización

de calibres), en diversos tipos e tamaños de envases, no etiquetado, nas variedades e na

promoción das súas aptitudes culinarias. Nalgúns casos chegouse a unha diferenciación

excesiva, que pode confundir ao consumidor e dar lugar a incorreccións no etiquetado.

Esta segmentación e mellora das presentacións compite directamente coa denominación

de calidade de Pataca de Galicia, pois estas novas presentacións de patacas son

consideradas como de calidade e teñen a avantaxe de utilizar patacas lavadas.

As tendencias cara o futuro son a continuidade desta tendencia de segmentación, pero a

un menor ritmo despois da súa fase de implantación, así como o uso de envases

pequenos e o desenvolvemento da cuarta gama con pataca lavada e pelada, preparada

para cociñar, que sería xa un produto moi próximo aos transformados (MAPA, 2004).

57



Na distribución tradicional hai un número moi elevado de pequenos establecementos de

froiterías e postos dos Mercados Municipais, feiras e mercados ocasionais. Aínda que

non temos de modo desagregado o número de establecementos especializados en froitas

e hortalizas, unha indicación desta atomización ven dada polo elevado número do

comercio minorista especializado en alimentación e bebidas, case uns 6.900, que

equivalen a un 17% do total deste tipo de comercios en Galicia. Estes establecementos

de alimentación teñen un pequeno tamaño cuns 30 metros cadrados de superficie de

venda (IGE, 2006).

A dimensión xeográfica do mercado da distribución polo miúdo é de carácter local. Este

é o criterio utilizado pola dirección xeral de Defensa da Competencia nun estudio sobre

o mercado de froitas e hortalizas (Ministerio Economía, 2004). Desde o punto de vista

do consumidor, a elección dun punto de venda virá limitada polo espazo xeográfico ao

que resulta razoable desprazarse para efectuar unha compra determinada. Por razóns de

índole práctico, o consumidor final escollerá un punto de venda próximo ao seu

domicilio para pequenas compras, mentres que para as grandes optará por un radio de

acción máis grande.

Se pode considerar un radio de 20 minutos de transporte para a delimitación xeográfica

das zonas de influencia das grandes superficies, nas que o consumidor realiza as

compras de maior dimensión (Ministerio Economía, 2004), mentres que estimamos un

radio duns 10 minutos andando para determinar as zonas de influencia das compras

máis frecuentes de alimentación, como as que se realizan nas froiterías e Mercados

Municipais, ás que hai que engadir tamén as feitas nos supermercados. Na última

década as cadeas de supermercados desenvolveron unha estratexia de proximidade

creando unha rede de establecementos relativamente densa nas zonas urbanas para

atraer estas compras máis frecuentes dos consumidores, como se pon de relevo nos

resultados dos últimos anos do Consumo alimentario (MAPA, 2007). Por iso os

consideramos dentro da mesma categoría que froiterías e Mercados Municipais.

58



5. O MARCO REGULATORIO

A produción de patacas atopase pouco regulada por non estar afectada practicamente

polas normas derivadas da Política Agrícola Comunitaria (PAC). Non obstante, por

tratarse dunha produción agrícola para o consumo son vairas as normas en materia de

asociacionismo e inspección e control de calidade.

O sector da pataca, salvo a pataca feculeira, está ao marxe da política comunitaria, non

tendo medidas de regulación do seu mercado na Política Agraria Común.

En Galicia hai unha denominación colectiva de calidade con recoñecemento a nivel da

Unión Europea.

A indicación Xeográfica Protexida de Pataca de Galicia está regulada pola Orde do 29

de outubro de 2001 pola que se aproba o Regulamento da indicación xeográfica

protexida Pataca de Galicia e do seu consello regulador.

A regulación comprende as áreas de produción, variedades autorizadas, modo de

cultivo, requisitos de calidade das patacas, de presentación e envasado, así como do súa

correcto etiquetado e control, e de funcionamento do seu consello regulador.

A inspección e control de calidade comercial está regulada pola Orde do 6 de xullo de

1983 (BOE nº 166 de 13 de Xullo) pola que se aproba a norma de calidade para pataca

de consumo destinada ao mercado interior, que foi modificada parcialemente pola Orde

de 29 de outubro de 1986.

Con carácter xeral pode dicirse que a actividade de comercio maiorista está escasamente

intervida ou regulada en comparación coa dos mercados de orixe ou a do comercio

minorista.

A nivel estatal a única norma que regula os mercados maioristas de produtos

perecedoiros é o Real Decreto 1882/1978, de 26 de xullo, sobre canais de

comercialización de produtos agropecuarios e pesqueiros para a alimentación. Trátase

dunha norma de carácter moi xeral que establece que as operacións de comercio ao por

59



maior de produtos alimenticios perecedoiros para o abastecemento das poboacións,

realizárase a través dos mercados maioristas e dos canais alternativos de

comercialización (os que non pasan por mercados centrais: os produtos tipificados en

orixe ou que vaian a selo en destino; os adquiridos por centrais de distribución, os

vendidos ás asociacións de produtores, etc.).

Con fins de control sanitario, a Dirección Xeral de Política Comercial leva o Rexistro

Especial de Entidades e Centrais de Distribución de Produtos Alimenticios

Perecedoiros. En relación cós mercados maioristas, a normativa refírese á

dispoñibilidade de servizos e instalacións e a normativa do Regulamento de mercado

(artigos, usuarios, operacións, tonelaxe mínimo, adxudicación de postos, etc.).

O comercio minorista en España está regulado por unha lei de carácter xeral, a lei

7/1996, de ordenación do comercio minorista , á que se engade outra a nivel

autonómico, que no caso de Galicia é a lei 10/1988 de ordenación do comercio interior

de Galicia.

Algunhas disposicións da lei básica estatal son aplicables ao comercio maiorista, en

particular a prohibición de venda a perda e os pagos aos provedores, así como a obriga á

inscrición e depósito de contas no Rexistro Mercantil das entidades que se dediquen ao

comercio maiorista.

As normas aplicables aos mercados minoristas contidas nas dúas leis anteriores

configuran un amplo, complexo e moi diverso entramado normativo de intervención e

regulamentación desta actividade.

Está regulada a apertura de establecementos e, en particular, a relacionada coa “segunda

licenza comercial”, estando definidos os grandes establecementos comerciais en función

do número de habitantes dos municipios de implantación. Esta segunda licenza afecta

tamén a traslados, ampliacións e transferencias de establecementos. En numerosas

ocasións, os novos entrantes enfróntanse á dificultade de atopar os emprazamentos

axeitados, que nalgúns casos convértese en imposibilidade de apertura dun novo

establecemento debido á existencia de moratorias ou peches de mercado para

determinados formatos.

60



En materia de horarios comerciais, coas modificacións introducidas no Real Decreto-

Lei 6/2000, recoñecese a liberdade de horarios comerciais, e até que proceda aplicar o

réxime de liberdade plena, determinouse un réxime transitorio máis liberal

61



6. ANÁLISE DOS PREZOS DAS PATACAS

Neste apartado imos analizar a evolución de prezos da pataca. A maior parte da

información está referida a España por non poder obter esta información desagregada

para Galicia, salvo nos casos que se indica, nos que procede na maior parte dos casos de

información non publicada recollida directamente dos nosos informantes.

A pataca é un dos produtos agrarios cun mercado máis inestable, estando descrito desde

fai varias décadas o seu ciclo de prezos como un dos exemplos clásicos das elevadas

variacións de prezos que se rexistran como consecuencia dos desaxustes entre oferta e

demanda nun ben básico cunha demanda moi inelástica ao prezo.

As decisións tomadas de modo individual e non coordinado por un número elevado de

produtores de patacas, que adoitan tomar como referencia inmediata o prezo da última

campaña para decidir a superficie a dedicar a este cultivo no seguinte ano, pode levar a

considerables variacións na cantidade producida e en consecuencia no seu prezo. Un

ano de baixos prezos pode inducir a dedicar menos superficie a este cultivo o seguinte

ano, que pode resultar nun prezo máis elevado, que induce a que os produtores dediquen

unha maior superficie ao ano seguinte, que leva a un excedente de produción sobre a

demanda e resulta en prezos baixos, levando a un novo ciclo de prezos.

Por iso comezamos por analizar a evolución a longo prazo do seu prezo, tanto do final,

pagado polos consumidores, como do de orixe, percibido polos agricultores.

6.1. Evolución a longo prazo dos prezos das patacas

Para o conxunto do período dos anos 1980 a 2006 o índice de prezos ao consumo das

patacas9 multiplicouse por 6,4 veces, superando en máis de dúas veces ao índice xeral

de prezos ao consumo e ao do conxunto dos alimentos. A evolución do prezo das

9 O prezo ao consumo de patacas corresponde as patacas e preparados de patacas

62



patacas tivo valores próximos ao do conxunto dos outros dous grupos ata a metade da

década dos noventa, aínda que cunhas maiores variacións nalgúns anos illados, que en

xeral se situaban por riba da tendencia media a longo prazo. Nos últimos dez anos

superou amplamente a ambolosdóus grupos, crecendo a unha taxa anual dun 6,5%,

aínda que rexistrando tamén notábeis variacións interanuais (Cadro 27 e Gráfico 11).

Gráfico 11 Evolución índices de prezos ao consumo: patacas, xeral e alimentación (ano 1980=100).

0

100

200

300

400

500

600

700

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

anos

ano

1980

=100

patacasXeralAlimentación

Este comportamento se contrapón ao do conxunto dos alimentos, que ten unha

evolución próxima ao do índice xeral ata mediados dos noventa e queda por debaixo

nos últimos dez anos.

63



Cadro 27. Evolución índices de prezos ao consumo: xeral, alimentación e patacas

Patacas Xeral Alimentación Índices prezos 1980 100,0 100,0 100,0 1996 342,3 325,8 307,2 2006 641,1 436,2 410,5 TAV (en %) 1980-96 8,0 7,7 7,3 1996-2006 6,5 3,0 2,9 1980-2006 7,4 5,8 5,6

Fonte: elaborados sobre enquisa continúa presupostos familiares, INE

Os prezos das patacas percibidos polos agricultores tiveron unha evolución

considerablemente inferior, multiplicando o seu índice de prezos percibidos por 4,3

veces no mesmo período, que ven ser 2,1 veces menos que o valor rexistrado no

consumo, aínda que a comparación debe ser tomada coas cautelas propias de proceder

de dúas series de prezos non homoxéneas entre si. O prezo percibido polas patacas tivo

unha elevada variación interanual, que corresponde có modelo xa enunciado dos seus

ciclos de prezos, especialmente manifestos nos últimos anos (Cadro 28 e Gráfico 12).

Gráfico 12 Evolución a longo prazo do índice de prezos percibidos polos agricultores polas patacas e o xeral de produtos agrarios

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06

ano

1980

=100

19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 20 20 20 20

anos

xeral agrariospatacas

64



Esta evolución dos prezos das patacas é considerablemente superior á rexistrada no

conxunto dos prezos agrarios, que se elevan a unha taxa anual dun 3,4% para o

conxunto do período de 1980-2006, mentres que o das patacas acada un 5,8%. Ademais

as oscilacións interanuais son moito máis reducidas que para as patacas.

Cadro 28. Evolución índices de prezos percibidos polos agricultores: xeral e patacas

Patacas Xeral Índices prezos 1980 100,0 100,0 1996 210,2 230,7 2006 430,5 241,0 TAV (en %) 1980-96 4,8 5,4 1996-2006 7,4 0,4 1980-2006 5,8 3,4

Fonte: prezos percibidos polos agricultores, MAPA

Realizamos unha comparación dos prezos percibidos polos agricultores pola venda das

patacas en Galicia e en España para o período de 1995 a 2006. Ten a limitación de

proceder de fontes diferentes, a de España dos prezos percibidos do MAPA e as de

Galicia de rexistros dos nosos informantes directos na Limia. En ambos casos son a

media de setembro a marzo, que son os meses nos que se vende a práctica totalidade da

pataca da Limia.

65



Gráfico 13 Evolución dos prezos percibidos polas patacas en Galicia e en España. Anos 1995-2006

0,02,55,07,5

10,012,515,017,520,022,525,0

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

anos

euro

s/10

0k

GAL ESP

Os prezos de Galicia se sitúan por debaixo na práctica totalidade dos anos, sendo de

media un 19% inferiores aos percibidos en España, cunha tendencia a ampliarse esa

diferenza nos últimos anos. As variacións interanuais de prezos van acompasadas a

maior parte dos anos, como o reflexa o elevado grado de correlación entre ambas series

de prezos, cun coeficiente de correlación de 0,85. (Gráfico 13).

66



Gráfico 14 Evolución dos prezos mensuais percibidos polas patacas en Galicia e en España. Campañas 1995/96 a 2006/2007 (prezos meses setembro a marzo)

0,05,0

10,015,020,025,030,035,040,045,0

S95 S96 S97 S98 S99 S00 S01 S02 S03 S04 S05 S06

mes e ano

euro

s/10

0kg

GAL ESP

O exame pormenorizado dos prezos a nivel mensual mostra que as diferenzas son

reducidas na maior parte dos meses, estando concentradas as maiores diferenzas a

comezo e final da campaña de comercialización, setembro e marzo, respectivamente nos

que as diferenzas de prezos se elevan a 4,7 e 8,9 euros/100kg, sobre un valor medio de

3,1euros para o conxunto do ano. Tamén mostra unha maior diferenza de prezos para a

última campaña 2006/2007 (Gráfico 14).

6.2. Evolución dos prezos das patacas ao consumo

O prezo das patacas ao consumo en España incrementouse nos últimos cinco anos un

53%, sendo o prezo de xaneiro de 2002 de 0,42 euros/kg e acadando 0,64 euros nese

mesmo mes de 2007. Se rexistraron dous períodos de elevados incrementos de prezos

entre finais de 2003 ata mediados de 2004 e desde a primavera de 2006 en adiante

(Cadro 29).

67



Cadro 29. Prezo das patacas ao consumo en España no período 2002-2007 (euros/kg)

X F M A M X Xl A S O N D 2002 0,42 0,43 0,45 0,45 0,46 0,45 0,52 0,51 0,46 0,44 0,43 0,43 2003 0,42 0,42 0,42 0,43 0,45 0,44 0,45 0,47 0,47 0,49 0,50 0,51 2004 0,52 0,53 0,56 0,57 0,59 0,58 0,54 0,53 0,53 0,54 0,54 0,52 2005 0,51 0,49 0,49 0,51 0,51 0,51 0,51 0,51 0,50 0,50 0,50 0,50 2006 0,51 0,51 0,54 0,56 0,60 0,62 0,64 0,64 0,63 0,62 0,64 0,63

2007 0,64 0,67 0,68 0,70 0,73

Fonte: prezos venta ao público ponderados, Ministerio deIndustria, Turismo y Comercio

As taxas de variación de prezos entre os mesmos meses de anos consecutivos teñen

valores elevados superiores a un 10% entre outubro de 2003 ata o mesmo mes do

seguinte ano e de novo desde marzo de 2006 en adiante, mentres que só acadou valores

negativos elevados de marzo a xuño de 2005 (Cadro 30)

Cadro 30. Taxas de variación anual do prezo ao consumo da pataca en España (TAV en %entre meses de anos consecutivos)

X F M A M X Xl A S O N D 2002-2003 0,00 -2,33 -6,67 -4,44 -2,17 -2,22 -13,46 -7,84 2,17 11,36 16,28 18,602003-2004 23,81 26,19 33,33 32,56 31,11 31,82 20,00 12,77 12,77 10,20 8,00 1,96 2004-2005 -1,92 -7,55 -12,50 -10,53 -13,56 -12,07 -5,56 -3,77 -5,66 -7,41 -7,41 -3,85 2005-2006 0,00 4,08 10,20 9,80 17,65 21,57 25,49 25,49 26,00 24,00 28,00 26,002006-2007 25,49 31,37 25,93 25,00 21,67

Fonte: prezos venta ao público ponderados, Ministerio deIndustria, Turismo y Comercio

Non parece haber unha diferencia notable entre os prezos ao consumo en Galicia e os

rexistrados no conxunto de España, ainda que en Galicia hai unha maior variación

estacional, tendendo a haber menores prezos dese a metade do ano a final de inverno,

coincidindo có período de utilización da pataca da colleita galega. Calificamos este

comportamento só como unha tendencia porque só dispoñemos dunha serie curta de

datos, correspondente ao período que vai desde comezos de 2006 a mediados de 2007

(Gráfico 15).

Para o conxunto deste período o prezo en Galicia é de media un 3,7% mais baixo sen

Galicia, ainda que esa diferencia se anula no ano 2007, ao rexistrarse unhas maiores

68



oscilacións entre ambas series de prezos. As variacións de prezos en Galicia son

relativamente notabeis, chegando a ser ata un 10% inferiores e superiores aos da media

española, ainda que en conxunto hai unha elevada correlación entre ambas series,

acadando o coeficiente de correlación un valor de 0,93.

Gráfico 15 Prezos ao consumo de patacas en España e Galicia

0,50,60,60,70,70,80,80,90,91,01,0

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20

2006 2007

semans

€/kg GAL

ESP

Fonte: SECYT

A información dos prezos das patacas de calidade está dispoñible desde o ano 2005.

Nesta categoría, que non aparece ben especificada, se inclúen aquelas que posúen unha

denominación oficial como as da IXP Pataca de Galicia e outras resultantes das

estratexias de segmentación do mercado desenvolvida pola gran distribución.

O prezo das patacas de calidade é en xeral duns 0,25 a 0,30 euros/kg superior ao da

pataca común, que equivale a un 45-60% máis que o prezo vixente para a común,

acadando valores de 1 euro nos primeiros meses de 2007 (Cadro 31).

69



Cadro 31. Prezo das patacas de calidade ao consumo en España no período 2005-2007 (euros/kg)

X F M A M X Xl A S O N D 2005 0,77 0,78 0,80 0,84 0,83 0,78 0,74 0,74 0,74 0,74 0,75 0,77 2006 0,78 0,79 0,81 0,83 0,89 0,93 0,95 0,95 0,94 0,93 0,94 0,92 2007 0,93 0,97 1,00 1,02 1,04

Fonte: precios venta al público ponderados, Ministerio de indstria, turismo y comercio

A evolución do seu prezo é similar á de tipo común, rexistrando taxas anuais de

variación elevadas desde maio de 2006 en adiante. (Cadro 32).

Cadro 32. Taxas de variación anual do prezo ao consumo da pataca de calidade en España (TAV en % entre meses de anos consecutivos)

X F M A M X Xl A S O N D 2005-2006 1,30 1,28 1,25 -1,19 7,23 19,23 28,38 28,38 27,03 25,68 25,33 19,482006-2007 19,23 22,78 23,46 22,89 16,85

Fonte: precios venta al público ponderados, Ministerio de indstria, turismo y comercio

Os Gráfico 16 Gráfico 17 permiten observar cun maior detalle os diferentes períodos de

estancamento e crecemento do prezo ao consumo da pataca no último quinquenio. Hai

un primeiro período de estancamento no ano 2002 e a maior parte de 2003, que é

seguido por outro de aumento e prezos elevados desde o outono de 2003 ata finais de

2004, manténdose o prezo nuns 0,50 euros/kg ata a primavera de 2006, cando comeza

un novo repunte de prezos máis acusado ata chegar a uns 0,70 euros nos últimos meses .

70

Estudo sobre as características do sector e evolución do prezo da pataca en Galicia desde o punto de vista da competencia

71

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

2002 2003 2004 2005 2006 2007

€/kg

)

Hortalizas frescas (€/kg) PVP

Gráfico 16 Evolución do prezo ao consumo da pataca común, de calidade e hortalizas frescas no período 2002-2007

Patata calidade PVP (€/kg)Patata comun PVP (€/kg)


Gráfico 17 Taxas anuais de variación nos prezos ao consumo da pataca común e de calidade no período 2002-2007 (TAV en % entre meses de anos consecutivos)

-20

-10

0

10

20

30

40X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A M

2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007

Pataca común Pataca calidade

72



73

6.3. Comparación coa evolución dos prezos das patacas en

Francia

Có obxecto de valorar en termos comparativos os niveis de prezos da pataca e a súa

evolución recente en España utilizamos os datos obtidos en Francia debido á ser o

primeiro país exportador de patacas a España. Sen embargo a comparación debe

tomarse como unha aproximación por estar elaboradas as series de datos con diferentes

criterios como se indica para cada caso, tendo máis valor para comparar as tendencias

relativas de prezos que os seus valores absolutos.

Os prezos da pataca ao consumo son de media 0,50 euros/kg máis elevados en Francia

que en España, un 69% por riba do prezo en España, manténdose esta diferenza con

pequenas variacións no período analizado desde comezo de 2004 ata abril de 2007. As

variacións de prezos rexistradas tamén seguen unhas tendencias similares, obtendo un

coeficiente de correlación de 0,77 entre ambas series de datos (Gráfico 18).

Gráfico 18 Prezos da pataca o consumo en España e Francia. Anos 2004 a 2007.

E/kg

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1,6

1,8

2

X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A M X X

2004 2005 2006

A S O N D X F M A

2007

P.V.P. Francia P.V.P. España

Fonte: prezos ao consumo, SEC, INSEE

Parte das causas desta elevada diferenza de prezos ao consumo é debida a un maior peso

da gran distribución na venda das patacas ao consumo en Francia, cunha maior



74

segmentación por calidades.

Os prezos en orixe tamén son máis elevados en Francia con 0,57 euros/kg, case

duplicando aos rexistrados en España, pero a serie de datos non é directamente

comparable en valores absolutos, posto que os prezos franceses se refiren a pataca

clasificada (calibre 35-55mm), mentres que en España está sen clasificar e retirar os

destríos.

As series de prezos en orixe en Francia non son continuas e rexistran unha menor

variación inter-mensual que en España, por non ser significativa a súa produción de

pataca temprana que é a que orixina as maiores variacións de prezos en España a

comezos da primavera. O mercado francés mide a evolución dos prezos de pataca de

media estación e tardía conservada ata a metade do seguinte ano. Por todo elo as series

de prezos en orixe en Francia e en España teñen un nivel baixo de correlación cun

coeficiente de 0,52 (Gráfico 19).

Gráfico 19 Prezos da pataca en orixe en España e Francia. Anos 2004 a 2007.

0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

X FMAMX XA SONDX FMAMX XA SONDX FMAMX XA SONDX FMAMX XA SONDX FMAMX XA SONDX FMA

2002 2003 2004 2005 2006 2007

E/kg

P. Orixe Francia P. Orixe España

Fonte: MAPA, INSEE prezos percibidos.



75

6.4. Comparación coa evolución dos prezos das hortalizas

Establecemos tamén unha segunda comparación para avaliar neste caso a evolución de

prezos no mercado español dos produtos máis próximos ás patacas, como son as

hortalizas frescas de consumo máis xeneralizado, como son as acelgas, cabaciñas,

cebolas, xudías verdes, leitugas, pementos verdes, tomates para ensalada e cenorias.

Os prezos das patacas tiveron unha variación máis elevada que o conxunto das

hortalizas cunha taxa dun 7,0% anual entre 2002 a 2006, por riba da rexistrada nas

hortalizas cun 4,8%. As taxas de variación interanual tamén foron máis elevadas na

práctica totalidade dos meses, aínda que as hortalizas tiveron unha maior variación

estacional en cada un dos anos (Gráfico 16 e Gráfico 1).


76

Gráfico 20 Taxas internauais de variación nos prezos das patacas e das hortalizas.

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A M

2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007

Hortalizas frescasPataca común



77

6.5. As novas estratexias de segmentación na distribución

Os prezos de venda ao público que acabamos de analizar, teñen unha ampla variación

coa variedade, calibre, época do ano ou tipo de establecemento. Para analizar as

estratexias de venda no sector da distribución realizáronse visitas durante os meses de

xullo e agosto aos principais híper e supermercados que están establecidos en Galicia

(Carrefour, Mercadota, LIDL, Froiz, Mercadona, Gadis e Eroski)

Da análise das patacas en fresco que están actualmente á venda nos híper e

supermercados, dedúcese que no sector da distribución existen múltiples estratexias

para a segmentación del mercado. Así existen diferentes presentacións do produto

(envasado, a granel, lavada), do grado de aptitude culinaria (pataca para cocer e para

fritir), diferentes tipos e tamaños de envasado (desde 1,5 a 10 kg). Ademais existe

pataca de diferentes calibres, sendo os máis comúns 40 mm. e máis, 45 mm. e máis e

50-80 mm.e numerosas variedades, (Ágata, Monalisa, Kennebec, Elodie, Frisia, Roja,

etc).

Da análise do prezo de venda ao publico dedúcese que existe unha elevada variación no

prezo de venda entre os diferentes establecementos, desde un mínimo de 0,47 €/kg a

1,25 €/kg. A procedencia das patacas é basicamente española, existindo pouca pataca

foránea, unicamente se atoparon patacas doutros dous países (Francia e Portugal). Por

outra banda, dos vintecatro tipos de patacas que se atoparon a venda nos diferentes

establecementos unicamente tres eran de orixe galego (Cadro 33). Estas tiñan prezos

que variaban entre un mínimo de 0,50 €/kg a un máximo de 0,99 €/kg.



78

Cadro 33. Tipoloxía das patacas a venda nos principais híper e supermercados galegos

Hipermercado KG Calibre P.V.P. Prezo/kg Variedade Procedencia Mercadona 10 4,70 0,47 España Mercadona 5 45 y + 2,50 0,50 Aerca España Carrefour 5 40 y + 2,50 0,50 Monalisa Galicia Eroski 5 50-80 3,00 0,60 Kennebec España LIDL 5 50-80 3,09 0,62 Carrera España Eroski 2 1,25 0,63 Roja Francia Dia 5 40 y + 3,45 0,69 Monalisa España LIDL 3 50-80 2,19 0,73 Ágata España Eroski 3 50-80 2,19 0,73 Kennebec España Carrefour 5 45 y + 3,95 0,79 Ágata España Dia 3 2,55 0,85 Jaeira España Froiz Granel Todos 0,85 0,85 Galicia Froiz 2,5 40 y + 2,19 0,88 Monalisa España Mercadona 3 45 y + 2,65 0,88 Ágata España Carrefour 4 50-80 3,60 0,90 Elodie España Carrefour 1,5 35-40 1,35 0,90 Guarnición Francia Froiz 2,5 40 y + 2,29 0,92 Monalisa España Carrefour 2 45-80 1,90 0,95 Roja España Carrefour 4 40 y + 3,95 0,99 Kennebec España Carrefour 4 40 y + 3,95 0,99 Frisia España Carrefour 4 50-80 3,96 0,99 Monalisa Galicia Eroski 3 45-80 3,09 1,03 Monalisa España Dia 3 50-80 3,15 1,05 Monalisa España Mercadona 2 45 y + 2,50 1,25 Roja Portugal


Nas seis grandes cadeas de distribución visitadas existían 24 tipos de patacas diferentes,

cun prezo medio de 0,82 €/kg. Se facemos unha análise en función do establecemento,

Carrefour é o que conta cun maior número de variedades (8), se ben ten o prezo medio

máis alto xunto con Froiz (0,88 €/kg). Eroski e Mercadona ofrecen catro tipos de

patacas cuns prezos próximos á media (0,78 €/kg), se ben Mercadona conta co produto

máis barato e o máis caro de toda a mostra. Por último, a cadea LIDL ten moi pouca

variedade pero conta co prezo medio máis barato 0,67 €/kg.



79

Cadro 34. Número de produtos e prezos das patacas vendidas na distribución minorista en Galicia

Prezo /kg Hipermercado Número produtos Mínimo Máximo Medio Variedades

Carrefour 8 0,50 0,99 0,88 6,00 Dia 3 0,69 1,05 0,86 3,00 Eroski 4 0,60 1,03 0,75 3,00 Froiz 3 0,85 0,92 0,88 2,00 LIDL 2 0,62 0,73 0,67 2,00 Mercadona 4 0,47 1,25 0,78 3,00 Total 24 0,47 1,25 0,82 10,00




80

7. ANÁLISE DAS MARXES COMERCIAIS

Neste apartado analízase a evolución das marxes no proceso de comercialización. En

primeiro lugar, se estudia a evolución dos prezos nas tres fases de orixe, de

intermediación e ao consumo e en segundo lugar, as marxes comerciais, estimadas

como as diferenzas rexistradas nos prezos entre cada unha das fases de

comercialización.

Este análise ten as limitacións derivadas das bases de datos utilizadas, polo que debe ser

considerado como unha aproximación á cuantificación destas marxes. As series de datos

teñen tres orixes diferentes, pois proceden do Ministerio de Agricultura (MAPA) para

os prezos en orixe, de Mercasa para os de intermediación e da Secretaria de Estado de

Turismo e Comercio (SETYC), para os de consumo. Ademais, para o caso dos prezos

da fase de intermediación debe lembrarse, tal como foi posto de manifesto

anteriormente neste traballo, que a rede de Mercas comercializa só un volume

equivalente a un 21% da produción española.

Os prezos medios en orixe se obteñen sobre almacén en orixe, sen IVE, considerando as

cantidades comercializadas mensualmente nas distintas Comunidades Autónomas.

Os prezos maioristas reflicten o prezo de venda do comercio maiorista ao detallista de

patacas a granel, sen IVE. Inclúe mermas, transportes e outros custos asociados á

distribución. Os puntos de toma de prezos son os Mercados maioristas da rede de

Mercas, estando ponderados polo seu diferente peso na comercialización.

Os de consumo son prezos medios ponderados de venda ao público, incluíndo polo

tanto un 4% de IVE. Os puntos de toma destes prezos son mercados, tendas tradicionais,

supermercados, hipermercados e tendas desconto, en capitais de provincia.

Deste modo a información sobre prezos recolle os datos elaborados por cada unha das

fontes coas súas propias especificacións e, polo tanto, non son magnitudes homoxéneas

á hora de establecer comparacións; aínda que son de gran utilidade para avaliar as

tendencias dentro de cada canal e na cadea comercial no seu conxunto.



81

As marxes comerciais calculadas son marxes brutas que miden as diferenzas en valor do

produto rexistrado en cada fase da cadea. Polo tanto este marxe bruto está composto

polos custos da comercialización e o beneficio obtido polos operadores.

Na cadea de comercialización están incluídos os seguintes custos directos: limpeza,

calibrado, clasificación e envasado; transporte; de xestión de residuos; de embalaxes,

envases e a súa xestión; de ocupación espazo en almacén e en punto de venda; mermas

(por deterioro e desperfeitos); custos indirectos do establecemento (locais, persoal,

limpeza); xestión comercial; seguros; impostos.

7.1. Evolución das marxes na primeira parte da cadea

Se analizan os prezos en orixe a nivel maiorista, con base á serie de prezos en orixe do

MAPA e prezos maioristas da rede de Mercas, calculando a marxe bruta do maiorista

como a diferenza de prezos a ambos niveis.

Cadro 35. Prezos en orixe e maiorista e marxe intermediario. Anos 2004 a 2007.

Prezo orixe Prezo maiorista Marxe maiorista Euros/kg

%Marxe maiorista s.Prezo orixe

2004 0,21 0,29 0,08 60,6 2005 0,17 0,21 0,05 40,6 2006 0,28 0,34 0,06 25,5 200710 0,35 0,43 0,07 21,7

Fonte: MAPA, MERCASA

Os prezos en orixe e maiorista tiveron un incremento importante en 2006 e a primeira

metade de 2007, mentres que foron máis baixos en 2005. A marxe bruta do maiorista

variou entre 0,05 e 0,08 euros/kg, habendo un descenso no valor relativo da marxe bruta

sobre o prezo en orixe que se reduciu desde un 61% no ano 2004 ata quedar nun 25% en

2006 (Cadro 35).

No Gráfico 21 se analiza esta evolución de modo máis detallado por períodos semanais.

10 Medias anuais para 2004, 2005 e 2006 e das primeiras 25 semanas para 2007


82

-0,30

-0,20

-0,10

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

€/kg

P. Orixe P. Merca Marxe Intermediario

Gráfico 21 Prezo en orixe e Merca e marxe maiorista. Anos 2004-2007



83

O prezo en orixe ten unha elevada variabilidade no transcurso do ano, con prezos máis

elevados desde comezos de marzo ata finais de xuño, que coincide coa produción de

pataca temprana (Gráfico 21).

Os prezos maioristas tenden a seguir tamén esta evolución, pero o seu incremento dos

prezos en parte dese período de abril a xuño é inferior ao dos prezos en orixe, polo que

chegan a resultar mesmo inferiores aos prezos en orixe durante unhas 3 a 6 semanas.

Isto parece debido a que os prezos maioristas recollidos polos Mercas, que afectan só a

pouco máis da cuarta parte da produción española, teñen unha porcentaxe de patacas

novas inferior que os de orixe do MAPA durante eses tres meses. Nese período de abril

a xuño a pataca nova ten un prezo entre 0,19 a 0,24 euros, dependendo dos anos,

superior á da pataca vella.

En consecuencia a marxe maiorista, que se mantén a maior parte do ano entre 0,07 a

0,10 euros/kg, ten valores moi baixos e mesmo negativos durante eses tres meses de

abril a xuño, pero este resultado ven afectado polo diferente peso relativo da pataca

nova nos prezos en orixe e maiorista. Na práctica a marxe maiorista debe manter uns

valores similares ao resto do ano.

Para evitar este efecto estacional das patacas novas sobre o prezo e marxe maiorista

calculamos os valores correspondente no resto do ano, excluíndo os meses de abril a

xuño. Deste modo as marxes maioristas quedan incrementadas en 0,02 euros/kg (Cadro

36)

Cadro 36. Prezos en orixe e maiorista e marxe intermediario, excluíndo os meses de abril a xuño. Anos 2004 a 2007.

Prezo orixe Prezo maiorista Marxe maiorista Euros/kg

%Marxe maiorista s.Prezo orixe

2004 0,16 0,26 0,10 80,43 2005 0,15 0,21 0,07 52,65 2006 0,25 0,32 0,07 34,00 200711 0,35 0,43 0,08 22,51

Fonte: MAPA, MERCASA

11 Medias anuais para 2004, 2005 e 2006 e das primeiras 25 semanas para 2007



84

Para finalizar coa análise das marxes na primeira parte da cadea, comparamos os prezos

medios de venda en Mercagalicia para os anos 2005 e 2006 obtidos directamente da súa

xerencia. Os prezos de maiorista foron en Galicia sobre un 50% superiores a media

estatal. Isto pode ser debido a que se trata dun mercado máis pequeno, no que se venden

pequenas cantidades e no que existe unha menor competencia entre operadores. .As

maiores diferenzas danse entre os meses de novembro a xullo, mentres que de xullo a

setembro os prezos son semellantes ou menores en Mercagalicia (Cadro 37 e Gráfico

22).

Cadro 37. Prezos medios maiorista en Mercasa e Mercagalicia no período 2005-2006

Mercagalicia Mercasa Mercagalicia/Mercasa 2005 0,34 0,22 156,3% 2006 0,33 0,22 149,2%

Gráfico 22 Prezo maiorista en Mercasa e Mercagalicia no período 2005-2006

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

X F M A M X XL A S O N D X F M A M X XL A S O N D

2005 2006

€/kg

Patacas Mercagalicia Patacas ;Mercasa



85

7.2. Evolución das marxes na parte final da cadea

Se analizan os prezos maiorista e ao consumo, así como as marxes desta fase da

comercialización.

As bases de datos son os prezos maioristas da rede Mercasa e os de consumo da

SETYC. As marxes están calculadas en valores absolutos como a diferenza entre ambos

prezos e de modo relativo , valoradas como porcentaxe do prezo ao consumo sobre o

rexistrado a nivel maiorista . Interesa lembrar que o prezo ao consumo inclúe o IVE e o

de maiorista non.

De modo similar ao ocorrido cós prezos en orixe, os rexistrados ao nivel do consumo

foron máis baixos no ano 2005 con 0,64 euros/kg e considerablemente máis elevados en

2004 e 2006 con 0,73-0,75 euros, situación que continúa nos meses transcorridos de

2007. A marxe minorista ten só pequenas variacións interanuais, moi inferiores ás

rexistradas nos prezos maioristas, de modo que flutuou entre 0,41 a 0,44 euros/kg,

mesmo no ano 2005 cando houbo un prezo maiorista máis baixo (Cadro 38)..

Cadro 38. Prezos maiorista e minorista e marxe minorista. Anos 2004 a 2007.

Prezo maiorista Prezo minorista Marxe minorista Euros/kg

%Marxe minorista s.Prezo maiorista

2004 0,29 0,73 0,44 165,7 2005 0,21 0,64 0,43 203,7 2006 0,34 0,75 0,41 123,9 2007 0,43 0,85 0,42 100,6

Fonte: MERCASA, SETYC

A marxe minorista en valor relativo sobre o prezo maiorista acada valores moi elevados

dun 124 a un 204% entre os anos 2004 a 2006, sendo de destacar que o máximo valor

coincide có do menor prezo maiorista, que reflexa unha elevada resistencia á baixa no

prezo do consumo, que non chega a reflectir as reducións de prezos que se producen nos

dous primeiros niveis da cadea de distribución.

O exame pormenorizado da evolución semanal permite observar que o prezo ao

consumo ten un comportamento similar ao dos prezos maioristas nos anos 2004 e 2005,

apartándose del desde mediados de 2006 ao non seguir a baixa do prezo maiorista entre

final de xuño a outubro, ao permanecer invariábeis neses meses os prezos ao consumo

(Cadro 38).



86

A marxe minorista ten unhas flutuacións en valor absoluto moi reducidas, variando só

entre 0,39 a 0,48 euros/kg, obtendo precisamente algúns dos seus valores máis elevados

nos meses do verán de 2006, cando os prezos ao consumo non seguiron a baixada

rexistrada nos prezos maioristas.


87

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0,90

1,00

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

€/kg

Marxe Minorista

Gráfico 23 Prezo ao consumo e Merca e marxe minorista. Anos 2004-2007

P. venta ao públicoP. Merca



88

7.3. Análise comparativa da evolución das marxes de orixe e

de distribución

Para completar a análise anterior, procedeuse a comparar a evolución das marxes en

orixe (primeira fase de comercialización) e na distribución minorista (segunda fase), en

porcentaxe dos prezos de orixe e de merca, sobre a base da información contida nos

cadros anteriores.

A marxe total variou nos últimos anos entre 0,46 a 0,52 euros/kg, absorbendo a marxe

minorista dun 85 a un 89% do total (Cadro 39).

Cadro 39. Marxes maiorista, minorista e total (€/kg). Anos 2004 a 2007.

Maiorista Minorista Total % minorista s .total 2004 0,08 0,44 0,52 84,4 2005 0,05 0,43 0,47 89,8 2006 0,05 0,41 0,46 88,5 2007 0,07 0,42 0,50 85,0


Có obxecto de corrixir o efecto das patacas novas sobre a marxe maiorista calculamos

tamén as marxes excluíndo os meses de marzo a xuño, tal como xa fixéramos no seu

momento ao analizar os prezos nesa fase da comercialización. Neste caso aumentan

lixeiramente os valores da marxe maiorista, pero o peso da fase minorista é moi pouco

afectado, continuando a ser determinante por equivaler a un 81-87% do valor total

(Cadro 40).

Cadro 40. Marxes maiorista, minorista e total (€/kg), excluíndo os meses de abril a xuño. Anos 2004 a 2007.

Maiorista Minorista Total % minorista s .total 2004 0,10 0,44 0,54 81,4 2005 0,07 0,42 0,49 86,5 2006 0,07 0,42 0,49 85,3 2007 0,08 0,40 0,48 84,1



Gráfico 24 Marxes maiorista, minorista e total (euros/kg).Anos 2004-2007

-0,30

-0,20

-0,10

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

€/kg

Marxe intermediario Marxe minorista Marxe total

89


90

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

0,35

0,40

0,45

0,50

0,55

0,60

0,65

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

€/kg

Gráfico 25 Marxes maiorista, minorista e total (euros/kg), excluídos os meses de abril a xuño.Anos 2004-2007

Marxe totalMarxe minoristaMarxe intermediario



91

A análise pormenorizada da evolución semanal no conxunto deste período (Gráfico 24)

permite observar a maior estabilidade da marxe minorista con respecto ás do maiorista,

aínda que elaboramos tamén outro gráfico no que excluímos o período de marzo a abril

có obxecto de evitar o efecto contaminante da pataca nova nos valores da marxe

maiorista (Gráfico 25)

Si excluímos eses tres meses, a marxe total flutúa entre 0,45 a 0,60 euros por kg,

estando determinado este valor pola marxe minorista, que para a maior parte dos meses

varía entre 0,40 a 0,50 euros, mentres que a maiorista queda entre 0,5 a 0,10 euros

(Gráfico 25).

O prezo ao consumo nos anos 2004 a 2006 multiplicou por 1,8 a 3,5 veces o seu prezo

en orixe (Cadro 41). Si excluímos o período de tres meses de abril a xuño para obter

unha determinación máis acorde coa realidade do prezo maiorista, estes valores se

elevan ata equivaler de 2,1 a 4,4 veces o prezo en orixe (Cadro 42).

Cadro 41. Marxes maiorista, minorista e total (en % s. Prezo orixe para o maiorista e total e en % s. Prezo maiorista para o minorista. Anos 2004 a 2007.

Maiorista (%s. PO) Minorista (%s.PM) Total (%s. PO) 2004 60,6 165,7 350,9 2005 40,6 203,7 327,9 2006 25,5 123,9 183,9 2007 21,7 100,6 144,3


En valores relativos a marxe maiorista ten unha tendencia á baixa, debido sobre todo á

elevación dos prezos en orixe no último ano, posto que o descenso no seu valor absoluto

foi reducido. A marxe minorista foi de 1,3 a 2,0 veces o valor do prezo maiorista,

acadando o seu valor relativo máximo no ano 2005, o de menores prezos en orixe

(Cadro 42).

Cadro 42. Marxes maiorista, minorista e total (en % s. Prezo orixe para o maiorista e total e en % s. Prezo maiorista para o minorista, excluíndo os meses de abril a xuño. Anos 2004 a 2007.

Maiorista (%s. PO) Minorista (%s.PM) Total (%s. PO) 2004 80,4 185,6 434,6 2005 52,6 204,2 363,9 2006 34,0 134,0 214,4 2007 22,5 95,5 139,6


Gráfico 26 Marxes maiorista, minorista e total (en % s. Prezo en orixe, PO; ou maiorista, PM).Anos 2004-2007

-100,00

-50,00

0,00

50,00

100,00

150,00

200,00

250,00

300,00

350,00

400,00

450,00

500,00

550,00

600,00

650,00

700,00

750,00

800,00

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

Marxe intermediario (%P.O.) Marxe minorista (%P.M.) Marxe total (%P.O.)

92


93

Gráfico 27 Marxes maiorista, minorista e total na pataca (en % s. Prezo en orixe,PO, ou maiorista, PM) ,excluídos os meses de abril a xuño.Anos 2004-2007

0

100

200

300

400

500

600

700

800

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

Marxe total (%P.O.)Marxe minorista (%P.M.)Marxe intermediario (%.P.O.)



94

Os valores relativos da marxe total teñen rexistrado variacións moi elevadas nos anos

2004 a 2006. Para a maior parte do período tivo flutuacións entre uns valores mínimos

dun 200% ata acadar máximos dun 700% a finais de 2004. Pola súa parte a marxe

minorista variou entre uns valores de 130 a un 270% sobre o prezo maiorista. A marxe

maiorista moveuse na maior parte das semanas entre un 30 e un 120% do prezo en orixe

(Gráfico 26 e Gráfico 27).

Ao analizar as relacións existentes entre os prezos e as marxes nas tres fases da

distribución observamos valores elevados e positivos dos coeficientes de correlación

entre os prezos, que son máis elevados entre cada unha das fases consecutivas (de 0,90)

e algo menor para os prezos de orixe e consumo con 0,79. Sen embargo, estes valores

son negativos e menores para as relacións entre as marxes e o prezo en orixe con -0,59

para a marxe total e o prezo en orixe, que ven indicar que no conxunto das series

semanais de ambas variábeis hai unha relación inversa relativamente acusada entre uns

maiores marxes cando os prezos en orixe son máis baixos. Ademais existe unha falta de

correlación entre as marxes maiorista e minoristas, que indican que ambos valores

actúan de modo independente (Cadro 43)

Cadro 43. Coeficientes de correlación entre prezo se marxes, excluídos os meses de abril a xuño. Anos 2004 a 2007.

Variábeis da correlación Coeficientes de correlación Prezos maiorista e en orixe 0,90 Prezos consumo e maiorista 0,90 Prezos consumo e orixe 0,79 Marxe maiorista e prezo en orixe -0,43 Marxe minorista e prezo en orixe -0,43 Marxe total e prezo en orixe -0,59 Marxe minorista e maiorista 0,10

Por elo analizamos de modo máis pormenorizado a relación entre marxes comerciais e

prezos en orixe (Gráfico 28 e Gráfico 29).


Gráfico 28 Relación entre a marxe total e o prezo de orixe e o prezo consumo (€/kg)., PM).Anos 2004-2007

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0,90

1,00

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

€/K

G

P. Orixe Marxe total P.V.P.

95


96

0,00

100,00

200,00

300,00

400,00

500,00

600,00

700,00

800,00

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

Gráfico 29 Relación entre a marxe total e o prezo de orixe e o prezo ao consumo (€/kg)., PM).Anos 2004-2007

P. OrixeMarxe total (%P.O.)



97

A análise das series semanais dos prezos en orixe e ao consumo e da marxe total da

distribución permite observar que os maiores valores dos prezos en orixe, que se

corresponden en tódolos anos agás en 2006 cuns maiores prezos ao consumo, coinciden

cós valores mínimos das marxes de distribución (Gráfico 28).

Polo contrario, os períodos de menores prezos en orixe se corresponden con valores

máis elevados das marxes de distribución, sendo de destacar que os prezos mínimos en

orixe rexistrados nos últimos anos, no entorno duns 0,10 euros/kg, que ocorreron entre o

outono de 2004 ata a primavera de 2005, coinciden cós valores máximos da marxe de

distribución, que acadou uns 0,55 a 0,60 euros/kg (Gráfico 28). Esta situación pode

quedar mellor visualizada coa axuda do Gráfico 29, que permite apreciar as

correspondencias entre os valores relativos das marxes de distribución, expresados en

porcentaxe sobre o prezo de orixe, e os valores absolutos deste último.

Isto significa que as posibles baixas dos prezos en orixe non son trasladadas ata o

consumo senón que son absorbidas polo aumento das marxes de distribución, sendo o

volume deste aumento adicional das marxes moi superior ao da súa diminución nos

curtos períodos de prezos máximos en consumo, que se corresponden en xeral coa

produción de pataca temprana en primavera.

7.4. Análise comparativo das marxes de distribución en

patacas e hortalizas

Neste apartado comparamos os valores das marxes de distribución das patacas coas do

conxunto das hortalizas frescas (acelgas, cabaciñas, cebolas, xudías verdes, leitugas,

pementos verdes, tomates para ensalada e cenorias).

Cadro 44. Marxes maiorista, minorista e total (maiorista e total en % s . prezo en orixe e minorista s. Prezo maiorista) Anos 2004 a 2007.

Prezo orixe Prezo consumo Marxe total Patacas Hortalizas Patacas Hortalizas Patacas Hortalizas 2004 0,21 0,50 0,73 1,51 350,9 214,4 2005 0,17 0,59 0,64 1,77 327,9 226,3 2006 0,28 0,56 0,75 1,74 183,8 218,0



98

2007 0,35 0,66 0,85 1,86 144,3 189,4

Realizamos a análise a sobre os valores relativos das marxes de distribución, pois

debido ás importantes diferenzas existentes nos valores dos prezos entre a pataca e as

hortalizas, os valores relativos das marxes sobre os seus respectivos prezos reflicten

mellor a repercusión de ditos marxes na cadea de valor (Cadro 44)

Cadro 45. Marxes maiorista, minorista e total (maiorista e total en % s . prezo en orixe e minorista s. Prezo maiorista) Anos 2004 a 2007.

Maiorista Minorista Total Patacas Hortalizas Patacas Hortalizas Patacas Hortalizas 2004 60,6 52,9 165,7 105,1 350,9 214,4 2005 40,6 52,0 203,7 114,0 327,9 226,3 2006 25,4 50,4 123,9 110,6 183,8 218,0 2007 21,7 44,7 100,6 99,9 144,3 189,4 Media 2004 a 2006

42,2 51,8 164,4 109,9 287,5 219,5

A marxe de distribución das patacas é un 31% superior á da media das hortalizas, nas

que o prezo ao consumo equivale a 2,2 veces o seu prezo en orixe, mentres que para as

patacas é 2,9 veces. O factor responsable desta maior marxe é a escala minorista, que é

un 50% máis elevada para a pataca, pois a marxe maiorista é case un 20% inferior

(Cadro 45).

A análise dos coeficientes de correlación mostra uns valores elevados e relativamente

próximos aos obtidos para as patacas entre os seus prezos nas distintas fases da

comercialización. Polo contrario, as correlacións existentes entre as marxes de

distribución e os prezos en orixe teñen uns valores e signo diferentes (Cadro 46)

Nas hortalizas non están correlacionados os valores da marxe total e o prezo en orixe,

debido ao efecto contraposto dunha certa correlación positiva entre marxe maiorista e

prezo en orixe e a ausencia de relación entre a marxe minorista e o prezo en orixe, que

ten un valor reducido e con signo negativo. Mentres nas patacas había unha falta de

correlación entre os dous marxes maiorista e minorista, nas hortalizas tende a haber

unha correlación negativa, aínda que cun valor moi baixo,. De modo que nas hortalizas

parece como si houber movementos contrapostos nas marxes de maioristas e minoristas,



99

tendo a coincidir marxes máis elevados nunha das dúas fases con menores marxes na

outra. A análise da evolución temporal destas magnitudes pode axudarnos a avaliar

mellor estes resultados globais

Cadro 46. Coeficientes de correlación entre prezos e marxes nas patacas e hortalizas. Anos 2004 a 2007.

Variábeis da correlación Coeficientes de correlación Patacas Hortalizas Prezos maiorista e en orixe 0,90 0,97 Prezos consumo e maiorista 0,90 0,84 Prezos consumo e orixe 0,79 0,85 Marxe maiorista e prezo en orixe -0,43 0,58 Marxe minorista e prezo en orixe -0,43 -0,22 Marxe total e prezo en orixe -0,59 0,12 Marxe minorista e maiorista 0,10 -0,38

A marxe maiorista nas hortalizas ten unha banda de flutuación inferior ao das patacas .

Os menores valores da marxe das patacas coinciden en xeral có período de produción da

pataca temprana de primavera, que como vimos anteriormente contamina estes valores,

correspondendo os dos valores máis elevados ao do período de baixos prezos desde

outono de 2004 á primavera de 2005 (Gráfico 30).

A marxe minorista das patacas é moi superior á das hortalizas durante a maior parte do

período, aínda que tenden a igualarse desde mediados de 2006 en adiante. De novo

destacan as elevadas marxes obtidas polos minoristas de patacas no período de baixos

prezos de outono de 2004 á primavera de 2005 (Gráfico 31).

Como resultado conxunto do comportamento dos seus dous compoñentes a marxe total

das patacas é tamén superior e máis variable durante a maior parte do período (Gráfico

32)

Contrariamente ás patacas, no caso das hortalizas gran parte das variacións rexistradas

nos prezos en orixe tenden a transmitirse no prezo ao consumo, tanto nos períodos de

suba como de baixa de prezos, de modo que o valor absoluto da marxe de distribución

tende a variar menos que a da pataca, que explica a falta de correlación entre a marxe e

o prezo en orixe (Gráfico 28, Gráfico 33 e Cadro 46).


100

Gráfico 30 Valores relativos da marxe maiorista en patacas e hortalizas (en % s. Prezo en orixe).Anos 2004-2007

-50,00

-25,00

0,00

25,00

50,00

75,00

100,00

125,00

150,00

175,00

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

Marxe intermediario hortalizas (%P.O.)Marxe intermediario patacas (%P.O.)


101

Gráfico 31 Valores relativos da marxe minorista en patacas e hortalizas e (en % s. Prezo maiorista).Anos 2004-2007

0,00

50,00

100,00

150,00

200,00

250,00

300,00

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

Marxe minorista hortalizas (%P.M.)Marxe minorista patacas (%P.M.)


102

0,00

100,00

200,00

300,00

400,00

500,00

600,00

700,00

800,00

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

Marxe total hortalizas (%P.O.)

Gráfico 32 Marxe total en patacas e hortalizas (en % s. Prezo en orixe).Anos 2004-2007

Marxe total patacas (%P.O.)

Estudo sobre as características do sector e evolución do prezo da pataca desde o punto de vista da competencia

Gráfico 33 Prezo en orixe e ao consumo e marxe total en hortalizas (en €/kg).Anos 2004-2007

0,00

0,25

0,50

0,75

1,00

1,25

1,50

1,75

2,00

2,25

2,50

2,75

3,00

1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 1 5 10 15 20 25

2004 2005 2006 2007

€/kg

Marxe total hortalizas P. Orixe P.V.P.

103

Estudo sobre as características do sector e evolución do prezo da pataca desde o punto de vista da

competencia

104

7.5. Análise comparativa das marxes totais entre Francia e

España

A marxe total obtida na cadea de valor da pataca é un 12% superior en Francia que en

España, con valores que acadan 0,62 €/kg e 0,55 €/kg respectivamente. Esta diferenza

foi moi ostensible durante os anos 2004 e 2005, ascendendo a diferenza neste ultimo

ano a 0,16 €/kg, mentres que desde o ano 2006 a marxe é moi semellante en ambos

países (Cadro 47).

Cadro 47. Marxes totais Francia e España para o período 2004-2007 (€/kg).

2004 2005 2006 2007 TotalEspaña 0,55 0,47 0,58 0,68 0,55Francia 0,62 0,63 0,59 0,65 0,62

Gráfico 34 Marxe total (en €/kg).Anos 2004-2007

E/kg

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0,90

X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A M X X A S O N D X F M A

2004 2005 2006 2007

Marxe total Francia Marxe total España


competencia

105

8. CONCLUSIÓNS

1.A produción de pataca comercializada en Galicia ten un volume relativamente

reducido dunhas 200 mil toneladas, debido a ser dedicada máis da metade da produción

ao autoconsumo polas familias produtoras ou ao reemprego, sendo o seu valor en orixe

duns 33 millóns de euros.

2. Aínda que se realiza de modo disperso por toda Galicia, o seu mercado está

concentrado na Limia, que é a única zona cuxa agricultura depende deste cultivo e na

que existen tamén almacenistas especializados. En Terra Chá e Bergantiños a

comercialización está orientada a un nivel pouco máis que local.

3.A comercialización da pataca é moi estacional, estando concentrada entre setembro e

marzo, carecendo dunha conservación prolongada ata xuño para empalmar coa nova

colleita de media estación como ocorre en Francia, que está acaparando unha posición

privilexiada en España, sobre todo na gran distribución mediante unha boa estrutura

comercial, unha planificación da produción e unha segmentación do seu produto

4.Desde a parte dos produtores non existe ningunha estrutura organizativa nin para a

adquisición dos insumos deste cultivo nin para a súa comercialización, que se realiza de

modo individual, nun mercado con poucos compradores, que teñen un grado de

concentración relativamente elevado.

5. A formación de prezos en orixe, que ten un marco xeográfico local, ven determinada

na Limia polos prezos obtidos noutras zonas españolas con colleitas máis temperás e

polas deficiencias existentes na estrutura do mercado descritas no apartado anterior, que

resultou nun valor medio inferior nun 20% ao rexistrado no conxunto de España nos

últimos anos cando comparabamos os mesmos meses. A produción acollida á

denominación de pataca de Galicia lle permite ter un mercado diferenciado no produto,

que obtén un prezo superior nun 20% á pataca común, aínda que o seu volume é moi

limitado, equivalente a 8% da produción comercializada en Galicia

6. O mercado de intermediación da pataca galega depende sobre todo dos maioristas e

en menor medida dos grandes grupos de distribución, polas barreiras de volume


competencia

106

existentes para ser os seus provedores, sendo moi baixa a comercialización na rede dos

Mercas. O marco xeográfico deste mercado é rexional para o canal da distribución

tradicional (froiterías, mercados municipais) é estatal para a distribución moderna de

híper e supermercados.

7.O mercado minorista está repartido en tres partes case iguais para a distribución

moderna, as froiterías e os mercados municipais. No primeiro hai un peso crecente da

segmentación das patacas mediante envases, presentación e aptitudes culinarias,

tratando de ofertalas como patacas de calidade, que lles permiten elevar o seu prezo de

modo considerable e compiten directamente coa denominación de Pataca de Galicia,

que ten unha calidade obxetivable.

8.O marco xeográfico do mercado minorista é local, sendo algo máis amplo para as

grandes superficies que para os establecementos de compra diaria

9.A marxe bruta obtida na comercialización da pataca é elevada , tendo como resultado

un prezo ao consumo que multiplicou de 2 a 4 veces ao prezo en orixe durante os

últimos tres anos. Este marxe parece excesivo con relación ao rexistrado no conxunto

das hortalizas frescas, que multiplicaban o prezo na orixe por algo máis de 2 veces no

mesmo período, si temos en conta o carácter menos perecedoiro e a maior resistencia á

manipulación que teñen as patacas con respecto ás hortalizas

10. A maior parte dese marxe, é absorbido na fase minorista, que ademais ampla o seu

importe nos períodos de prezos máis baixos da pataca en orixe, impedindo así unha

inflexión á baixa no prezo ao consumo.


competencia

107

9. REFERENCIAS BIBLIOGRAFICAS

ALIMARKET, 2006. Monográfico Distribución: Galicia se rompen los esquemas.

Revista Alimarket, marzo 2006. Publicaciones Profesionales SA.

BORRELL J-R., 2005 Una metodologia per l’anàlisi econòmica de la competencia

Lliçons de l’experiència comparada. Tribunal Català de Defensa de la

Competència.Generalitat de Catalunya.

CALDENTEY P., MUÑOZ A.C., 1993. Economía de los mercados agrarios. Ediciones

Mundi-Prensa. Madrid

DE LA JARA F., 1988. La comercialización agroalimentaria en España. MAPA.

Madrid

ESTAVILLO DORADO J., AGUADO MANZANARES, BIELZA DÍAZ-CANEJA

M., GARRIDO COLMENERO A., SUMPSI VIÑAS J.M., 2005. El nuevo seguro de

ingresos de la patata: una evaluación preliminar. Economía Agraria y Recursos

Naturales, 5 (9): 139-163.

EUROSTAT, 2006. Gross human apparent consumption of main food items Statistics of

agricultural and fisheries. Eursotat. European Commission.

IGE, 2007. Establecementos de comercio polo miudo segundo actividade. En estrutura

do comercio. Instituto Galego Estatística.

ILLESCAS J.L., BACHO O., 2005. Evolución y tendencias en los mercados de frutas y

hortalizas (II). Distribución y Consumo, nº 83, 29-105.

INSEE, 2007. Indices et séries statistiques. Recherche thématique

KOTTLER, 1992. Dirección de marketing. Prentice Hall. Madrid

LAGRANGE L., 1995. La commertialisation des produits agricoles et alimentaires.


competencia

108

Technique & Documentation Lavoisier. París

MAPA, 2004. Caracterización del mercado y de la comercialización de la pataca en

las cooperativas agrarias. En Estudio sobre la comercialización agroalimentaria en el

sector cooperativo español. Ministerio de Agricultura e Confederación de Cooperativas

Agrarias de España.

MAPA, 2006a. Encuesta de superficie de rendimientos y cultivos. Año 2004. Boletín

Mensual Estadística, octubre 2005.

MAPA, 2006b. La alimentación en España 2005. Ministerio de Agricultura, Pesca y

Alimentación

MARTIN CERMEÑO V.J., 2005. consumo de hortalizas frescas en España.

Distribución y Consumo, nº 83, 5-14.

MERCASA, 2007. Alimentación en España 2006. Produción, industria, distribución y

consumo. Empresa Nacional MERCASA. Madrid.

MINISTERIO DE ECONOMIA, 2004. Investigación de la cadena de distribución de

determinadas frutas y hortalizas. Dirección General deDefensa de la Competencia

Secretaría de Estado de Economía.

RODRIGUEZ GALDO M.X., DOPICO G.DEL ARROYO F., 1980. Novos cultivos e

agricultura tradicional: a pataca en Galicia nos séculos XVIII e XIX. Revista Galega de

Estudios Agrarios, 3: 11-36.

VARELA GONZALEZ J.A., 2007. Procedemento seguido polo TGDC na selección

dos estudos a realizar sobre a competencia en Galicia. Tribunal Galego de Defensa da

Competencia


competencia

109

10. ANEXOS

Anexo 1. Evolución da superficie, produción e rendemento da pataca en Galicia e España. Anos 1961 a 2006

Galicia España Superficie

Miles ha Produción

Miles t Rendemento

t/ha Superficie Miles ha

Produción Miles t

Rendemento t/ha

1961 95,98 1.221,35 12,7 416,36 4.918,26 11,8 1962 95,02 1.028,11 10,8 408,78 4.153,27 10,2 1965 93,93 1.148,46 12,2 368,40 4.078,52 11,1 1966 93,24 1.332,97 14,3 374,63 4.423,40 11,8 1967 92,29 1.138,05 12,3 376,18 4.489,65 11,9 1968 92,19 1.105,47 12,0 381,14 4.545,75 11,9 1969 92,17 1.172,96 12,7 376,63 4.789,02 12,7 1970 104,91 1.604,35 15,3 396,86 5.300,67 13,4 1971 105,66 1.251,67 11,9 393,86 4.864,98 12,4 1972 105,78 1.305,23 12,3 401,06 5.275,25 13,2 1973 111,69 1.422,17 12,7 409,01 5.578,73 13,6 1974 110,82 1.358,82 12,3 407,06 5.693,00 14,0 1975 111,30 1.372,77 12,3 384,75 5.337,84 13,9 1976 111,86 1.215,29 10,9 390,78 5.658,74 14,5 1977 114,25 1.467,15 12,8 402,62 5.880,60 14,6 1978 107,79 1.363,28 12,7 371,42 5.364,26 14,4 1979 107,72 1.580,66 14,7 354,69 5.637,36 15,9 1980 104,76 1.703,00 16,3 355,21 5.737,36 16,2 1981 100,76 1.468,70 14,6 342,70 5.470,05 16,0 1982 102,31 1.296,25 12,7 338,28 5.221,77 15,4 1983 100,80 1.043,37 10,4 339,97 5.162,87 15,2 1984 101,44 1.495,98 14,8 347,54 5.980,68 17,2 1985 101,54 1.666,32 16,4 330,91 5.926,97 17,9 1986 95,14 1.435,16 15,1 296,75 5.124,51 17,3 1987 99,01 1.601,14 16,2 295,06 5.551,72 18,8 1988 99,68 1.101,20 11,1 282,16 4.529,74 16,1 1989 100,20 1.616,70 16,1 278,03 5.366,04 19,3 1990 99,49 1.568,15 15,8 271,30 5.330,70 19,6 1991 100,25 1.579,26 15,8 266,20 5.182,20 19,5 1992 88,37 1.340,64 15,2 257,20 5.180,50 20,1 1993 75,36 923,93 12,3 208,00 3.821,40 18,4 1994 74,69 1.104,08 14,8 200,68 3.859,66 19,2 1995 79,76 1.200,32 15,1 206,00 3.913,80 19,0 1996 55,88 898,49 16,1 180,10 3.855,70 21,4 1997 39,23 635,89 16,2 150,10 3.253,90 21,7 1998 27,20 411,43 15,1 133,50 3.128,80 23,4 1999 24,32 451,04 18,5 133,50 3.368,80 25,2 2000 21,50 447,94 20,8 118,75 3.078,06 25,9 2001 22,41 462,78 20,7 115,13 2.992,42 26,0 2002 22,59 577,56 25,6 110,15 3.078,14 27,9 2003 21,73 513,65 23,6 101,10 2.665,00 26,4 2004 21,51 489,83 22,8 102,12 2.773,57 27,2 2005 20,83 453,21 21,8 95,00 2.563,46 27,0 2006 20,46 431,90 21,1 86,90 2.501,80 28,8


competencia

110

Anexo 2. Evolución recente da produción de pataca por provincias

A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Galicia 1995 607,97 154,66 277,40 160,29 1200,33 1996 382,83 193,86 204,65 117,16 898,49 1997 305,19 111,55 148,29 70,86 635,89 1998 157,15 99,27 103,82 51,19 411,43 1999 142,81 100,71 149,55 57,98 451,04 2000 109,04 124,47 172,39 42,04 447,94 2001 102,95 102,16 198,42 59,26 462,78 2002 168,73 146,98 172,41 89,45 577,56 2003 143,47 132,86 175,05 62,28 513,65 2004 149,56 123,41 148,79 68,06 489,83

Anexo 3. Evolución do cultivo de pataca na Limia

Superficie (ha)

Produción (miles t)

Rendemento (t/ha)

Prezo (euros/100kg)

1984 5.650 78 13,8 7,11 1985 5.320 81 15,2 7,01 1986 4.950 78 15,8 8,61 1987 4.940 83 16,8 10,02 1988 4.810 72 15,0 15,43 1989 4.425 76 17,2 12,42 1990 4.390 80 18,2 13,93 1991 4.570 93 20,4 12,22 1992 5.030 115 22,9 4,31 1993 4.630 90 19,4 17,43 1994 4.250 88 20,7 27,35 1995 4.580 101 22,1 7,61 1996 4.800 86 17,9 7,81 1997 4.250 81 19,1 16,73 1998 4.500 90 20,0 21,34 1999 4.750 94 19,8 7,11 2000 4.240 90 21,2 13,72 2001 4.300 91 21,2 12,92 2002 4.400 109 24,8 5,91 2003 4.100 101 24,6 20,13 2004 3.900 116 29,7 9,62 2005 3.720 88 23,7 15,52 2006 3.300 99 30,0 21,53


competencia

111

Anexo 4. Evolución do comercio exterior de patacas en España

Importacións Exportacións saldo comercial taxa cobertura 1990 341.769 99.168 -242.601 29,0 1991 438.163 150.074 -288.089 34,3 1992 361.590 146.840 -214.750 40,6 1993 438.619 164.862 -273.757 37,6 1994 529.824 149.350 -380.474 28,2 1995 417.557 214.898 -202.659 51,5 1996 403.095 173.340 -229.755 43,0 1997 500.165 217.290 -282.875 43,4 1998 642.330 230.684 -411.646 35,9 1999 515.021 295.266 -219.755 57,3 2000 567.159 272.984 -294.174 48,1 2001 668.199 252.181 -416.018 37,7 2002 590.025 239.294 -350.731 40,6 2003 743.813 276.049 -467.764 37,1 2004 797.391 271.521 -525.870 34,1 2005 802.423 264.335 -538.088 32,9

Anexo 5. Comercio exterior por principais Países. Importacións

Importacións 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Unión Europea

516,1 364,9 361,1 497,7 635,1 502,9 566,1 652,5 585,2 729,2 754,1 768,0

Alemania 8,2 2,6 5,7 3,9 3,4 3,1 4,2 5,8 2,7 4,7 8,6 4,5 Bélxica-Luxemburgo

86,1 39,9 24,3 69,7 101,7 35,7 40,4 66,9 26,5 23,5 44,5 36,6

Francia 230,3 132,0 181,5 271,6 341,6 279,7 361,2 414,8 391,6 551,3 518,4 552,8Holanda 99,4 74,1 58,2 75,8 88,4 73,6 79,5 72,2 73,4 52,9 76,8 62,5 Portugal 16,8 7,1 2,6 2,4 2,4 2,4 3,7 3,1 6,8 7,0 19,9 21,0 Reino Unido 67,8 101,6 82,9 69,4 94,4 106,3 71,1 81,3 79,9 86,2 79,4 81,2 Resto UE 7,6 7,6 5,9 4,9 3,3 2,2 5,9 8,3 4,3 3,6 6,7 9,5 Resto Mundo

13,7 52,7 38,9 2,4 7,2 12,1 1,0 15,7 4,8 14,6 43,3 34,4

Total 529,8 417,6 400,0 500,2 642,3 515,0 567,2 668,2 590,0 743,8 797,4 802,4


competencia

112

Anexo 6. Comercio exterior por principais Países. Exportacións


144,1 202,1 160,3 204,8 220,1 281,7 257,2 240,6 223,7 255,5 266,7 260,1


0,9 4,8 4,7 2,8 2,8 12,5 4,1 6,8 5,1 7,6 7,8 8,5

Francia 29,1 52,4 23,1 23,1 27,9 35,7 23,0 19,0 19,3 12,9 12,7 11,9 Holanda 9,7 19,5 16,4 9,7 15,6 24,9 16,6 14,2 18,5 20,7 17,2 13,1 Portugal 32,2 36,4 64,1 95,1 89,6 84,3 108,8 119,9 110,3 117,0 95,9 107,9Reino Unido 33,9 23,8 16,7 23,6 39,4 41,5 37,8 36,6 35,7 26,6 34,7 35,2 Resto UE 3,2 3,9 1,8 3,0 4,7 14,5 7,9 9,8 5,3 16,4 13,7 26,5 Resto Mundo

5,3 12,8 5,1 12,5 10,6 13,6 15,8 11,6 15,6 20,5 4,8 4,2

Total 149,4 214,9 165,4 217,3 230,7 295,3 273,0 252,2 239,3 276,0 271,5 264,3

Anexo 7. Cotas de importacións por principais Países.


97,4 87,4 90,3 99,5 98,9 97,7 99,8 97,7 99,2 98,0 94,6 95,7


16,3 9,6 6,1 13,9 15,8 6,9 7,1 10,0 4,5 3,2 5,6 4,6

Francia 43,5 31,6 45,4 54,3 53,2 54,3 63,7 62,1 66,4 74,1 65,0 68,9 Holanda 18,8 17,8 14,6 15,2 13,8 14,3 14,0 10,8 12,4 7,1 9,6 7,8 Portugal 3,2 1,7 0,6 0,5 0,4 0,5 0,7 0,5 1,2 0,9 2,5 2,6 Reino Unido 12,8 24,3 20,7 13,9 14,7 20,6 12,5 12,2 13,5 11,6 10,0 10,1 Resto UE 1,4 1,8 1,5 1,0 0,5 0,4 1,0 1,2 0,7 0,5 0,8 1,2 Resto Mundo

2,6 12,6 9,7 0,5 1,1 2,3 0,2 2,3 0,8 2,0 5,4 4,3

Total 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0


competencia

113

Anexo 8. Cotas de exportacións por principais Países


96,5 94,0 96,9 94,3 95,4 95,4 94,2 95,4 93,5 92,6 98,2 98,4


0,6 2,2 2,9 1,3 1,2 4,2 1,5 2,7 2,1 2,7 2,9 3,2

Francia 19,5 24,4 14,0 10,6 12,1 12,1 8,4 7,5 8,1 4,7 4,7 4,5 Holanda 6,5 9,1 9,9 4,5 6,8 8,4 6,1 5,6 7,7 7,5 6,3 4,9 Portugal 21,5 16,9 38,7 43,8 38,8 28,6 39,8 47,5 46,1 42,4 35,3 40,8 Reino Unido 22,7 11,1 10,1 10,9 17,1 14,1 13,8 14,5 14,9 9,6 12,8 13,3 Resto UE 2,1 1,8 1,1 1,4 2,0 4,9 2,9 3,9 2,2 5,9 5,0 10,0 Resto Mundo

3,5 6,0 3,1 5,7 4,6 4,6 5,8 4,6 6,5 7,4 1,8 1,6

Total 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Anexo 9. Importacións de patacas en España por meses e principais Países. Ano 2002 (en miles toneladas)

meses Francia Holanda Gran Bretaña

Portugal Bélxica resto UE resto mundo

Total

X 42,0 6,5 10,0 0,1 3,1 0,2 0,4 62,4 F 43,9 4,0 6,7 0,1 2,9 0,2 0,6 58,4 M 53,8 3,8 6,8 0,4 3,3 1,3 0,0 69,3 A 27,8 1,6 5,1 0,3 3,2 3,1 0,1 41,1 M 32,7 1,9 1,8 0,0 3,7 0,1 0,0 40,3 X 13,8 1,3 0,7 0,1 1,6 0,0 0,1 17,6

XL 6,4 0,1 0,2 0,8 0,1 0,0 0,0 7,7 A 11,2 0,6 0,8 1,5 0,6 0,0 0,1 14,7 S 18,1 0,1 5,8 2,4 0,4 0,0 0,1 26,8 O 20,2 0,8 8,1 0,2 0,8 0,1 0,0 30,2 N 29,0 1,6 9,8 0,1 2,4 0,0 0,1 43,0 D 64,8 2,6 9,2 0,1 1,9 0,1 0,2 78,8

total 363,7 24,9 64,8 6,1 24,1 5,2 1,5 490,3


competencia

114

Anexo 10. Evolución do consumo per cápita de patacas (en kg/hab) e lugar de consumo (en %)

pataca total patacas frescas %fogar %frescas 1988 56,5 51,5 81,3 91,2 1989 55,9 49,2 73 88,0 1990 54,1 46,5 81,3 86,0 1991 56,4 46,7 80,6 82,8 1992 54,3 44,3 80,7 81,6 1993 62 49,5 77,1 79,8 1994 61,2 48,4 76,2 79,1 1995 57,1 44,9 73,2 78,6 1996 56,4 45,7 73,8 81,0 1997 52,4 44,1 74,6 84,2 1998 50,1 41,9 72,2 83,5 1999 50,5 41,8 70,8 82,8 2000 48,2 38,6 70,5 80,1 2001 45,4 35,6 69,1 78,4 2002 46,5 36,5 69,3 78,5 2003 45,4 35,5 69,9 78,2 2004 45,3 35,7 69,6 78,8 2005 45 35,7 69,6 79,3 TAV 1988-2005(%)

-1,3 -2,1 -0,9 -0,8


competencia

115

Anexo 11. Evolución dos índices de prezos ao consumo: xeral, alimentación e patacas.

patacas Xeral Alimentación 1980 100,0 100,0 100,0 1981 107,9 114,6 113,6 1982 158,1 131,1 130,7 1983 169,7 147,0 144,6 1984 196,5 163,6 162,8 1985 142,4 178,0 178,3 1986 220,7 193,7 197,3 1987 254,8 203,8 207,2 1988 225,5 213,7 214,9 1989 252,7 228,2 231,4 1990 297,1 243,6 246,4 1991 320,6 258,0 255,0 1992 276,5 273,3 264,4 1993 279,4 287,0 268,8 1994 369,4 300,6 283,3 1995 450,1 314,6 297,1 1996 342,3 325,8 307,2 1997 335,4 332,2 305,1 1998 388,3 338,3 308,5 1999 414,1 346,1 312,5 2000 410,8 358,0 318,9 2001 491,0 370,9 337,8 2002 498,8 384,0 353,5 2003 511,2 395,7 368,0 2004 593,7 407,7 382,2 2005 545,2 421,4 394,3 2006 641,1 436,2 410,5


competencia

116

Anexo 12. Evolución de índices de prezos percibidos polos agricultores: xeral e patacas

xeral agrarios patacas 1980 100,0 100,0 1981 112,8 112,3 1982 130,7 191,9 1983 149,1 192,5 1984 156,5 207,6 1985 162,5 116,9 1986 179,4 222,5 1987 171,9 213,9 1988 177,6 204,0 1989 190,9 217,5 1990 192,2 236,2 1991 192,2 285,5 1992 180,3 156,4 1993 189,4 211,6 1994 209,9 364,4 1995 228,8 355,5 1996 230,7 210,2 1997 221,1 231,7 1998 217,4 301,6 1999 214,9 249,9 2000 221,3 280,4 2001 227,9 333,3 2002 222,0 237,2 2003 234,1 308,2 2004 236,2 359,0 2005 243,2 282,2 2006 241,0 430,5


competencia

117

Anexo 13. Evolución dos prezos percibidos polas patacas en Galicia e en España (euros por 100 kg patacas

Galicia España 1990 12,79 14,12 1991 14,17 16,55 1992 7,21 9,23 1993 10,56 12,45 1994 20,26 21,65 1995 18,55 21,11 1996 7,64 12,49 1997 11,85 13,76 1998 17,77 17,91 1999 15,37 14,84 2000 10,39 16,65 2001 12,54 20,66 2002 9,87 16,32 2003 13,05 21,25 2004 14,34 22,19 2005 12,02 17,18 2006 17,94 26,79


competencia

118

Anexo 14. Datos municipais da pataca censo agrario 1999

Código INE concello Superficie Municipal (km2)

Has pataca

Marxe bruta pataca

Nº explot. pataca

Explot. pataca

con + de 2,5 ha

Explot. pataca

con + de 5 ha15001 83,8 121 195 593 1 0 15002 80,0 60 97 652 0 0 15003 119,7 54 86 441 0 0 15004 18,3 15 24 99 0 0 15005 93,7 58 94 426 0 0 15006 155,5 78 126 912 0 0 15007 98,2 80 128 835 0 0 15008 32,7 35 57 297 0 0 15009 24,2 27 43 268 0 0 15010 82,3 46 75 442 0 0 15011 86,6 90 145 1080 0 0 15012 73,2 40 65 499 0 0 15013 74,9 58 93 592 0 0 15014 100,2 87 140 872 0 0 15015 30,3 13 21 140 0 0 15016 51,6 40 64 408 0 0 15017 40,7 45 73 331 1 0 15018 58,0 16 25 230 0 0 15019 186,1 259 418 1595 0 0 15020 70,9 41 67 484 0 0 15021 48,0 53 86 378 0 0 15022 85,4 49 79 613 0 0 15023 57,5 54 87 393 0 0 15024 111,3 85 138 786 0 0 15025 52,7 20 33 224 0 0 15026 79,5 37 59 475 0 0 15027 33,9 18 30 249 0 0 15028 6,5 4 7 36 0 0 15029 141,3 265 426 1072 2 0 15030 37,8 6 10 34 0 0 15031 61,7 62 99 476 0 0 15032 116,6 56 91 486 0 0 15033 36,1 34 55 441 0 0 15034 125,2 63 101 513 0 0 15035 26,3 21 34 306 0 0 15036 82,7 33 54 368 0 0 15037 29,4 17 28 124 0 0 15038 81,6 49 79 496 0 0 15039 68,6 33 53 370 0 0 15040 36,8 53 85 322 0 0 15041 126,0 125 202 845 0 0 15042 93,7 54 87 668 0 0 15043 61,2 58 94 480 0 0 15044 82,2 23 37 206 0 0 15045 187,3 115 186 1031 0 0 15046 101,3 54 86 526 0 0 15047 107,1 67 108 666 0 0 15048 33,0 45 73 312 0 0 15049 48,5 15 24 238 0 0 15050 171,7 61 99 525 0 0 15051 12,8 18 28 213 0 0 15052 121,2 91 146 630 1 0


competencia

119

Código INE concello Superficie

Municipal (km2) Has

pataca Marxe bruta

pataca Nº explot.

pataca Explot. pataca

con + de 2,5 ha

Explot. pataca

con + de 5 ha 15053 72,9 37 60 545 0 0 15054 66,9 38 61 359 0 0 15055 23,7 18 29 227 0 0 15056 115,1 62 100 688 0 0 15057 37,2 40 64 516 0 0 15058 43,7 25 41 214 0 0 15059 157,2 131 211 1156 0 0 15060 72,1 54 86 476 0 0 15061 209,6 62 101 713 0 0 15062 99,7 85 138 982 1 0 15063 72,1 38 61 404 0 0 15064 39,8 44 71 426 0 0 15065 48,4 28 45 478 0 0 15066 132,2 71 114 802 0 0 15067 32,5 26 42 280 0 0 15068 92,0 106 171 729 1 1 15069 29,3 29 46 267 0 0 15070 249,4 46 74 374 0 0 15071 94,6 89 143 928 0 0 15072 58,8 78 125 942 0 0 15073 68,8 71 114 477 0 0 15074 92,8 57 93 603 0 0 15075 27,5 31 49 207 0 0 15076 99,8 34 55 485 0 0 15077 203,7 194 313 1673 0 0 15078 220,6 140 226 1050 0 0 15079 67,4 42 68 454 0 0 15080 120,6 67 109 372 0 0 15081 70,9 21 34 319 0 0 15082 79,3 68 110 746 0 0 15083 77,9 28 46 218 0 0 15084 124,6 111 179 814 0 0 15085 115,3 62 100 806 0 0 15086 101,3 70 112 659 0 0 15087 88,2 54 87 626 0 0 15088 108,6 86 139 806 0 0 15089 52,8 37 60 254 1 0 15090 59,2 13 21 251 0 0 15091 30,4 24 38 211 0 0 15092 187,3 111 179 1184 0 0 15093 133,3 82 132 809 0 0 15901 47,2 9 14 118 0 0 27001 196,0 144 232 814 0 0 27002 77,5 39 63 394 0 0 27003 103,6 61 99 491 0 0 27004 168,8 83 134 364 0 0 27005 72,4 35 56 362 0 0 27006 172,1 110 177 504 0 0 27007 126,8 96 155 563 0 0 27008 91,1 37 60 286 0 0 27009 138,9 68 110 566 0 0 27010 177,0 116 187 790 0 0 27011 174,2 131 211 673 0 0


competencia

120


Has pataca

Marxe bruta pataca

Nº explot. pataca

Explot. pataca

con + de 2,5 ha

Explot. pataca

con + de 5 ha27012 277,6 155 251 489 0 0 27013 77,9 30 48 302 0 0 27014 157,3 118 190 705 0 0 27015 144,8 166 267 768 0 0 27016 176,7 131 211 1130 0 0 27017 192,8 50 80 305 0 0 27018 438,5 187 301 1083 0 0 27019 100,3 43 69 533 0 0 27020 292,3 83 134 881 0 0 27021 166,3 86 139 464 0 0 27022 294,0 122 196 892 1 1 27023 154,8 77 123 653 0 0 27024 146,1 65 104 398 0 0 27025 89,1 38 61 407 0 0 27026 121,7 86 139 551 0 0 27027 62,6 32 51 341 0 0 27028 329,8 175 282 1052 1 0 27029 46,6 21 34 186 0 0 27030 142,7 59 95 613 0 0 27031 199,5 106 170 471 2 0 27032 114,6 61 99 307 0 0 27033 163,8 31 50 234 0 0 27034 242,6 87 140 345 0 0 27035 72,3 9 14 67 0 0 27037 110,3 67 108 320 0 0 27038 142,1 29 47 313 0 0 27039 134,2 92 149 512 1 0 27040 199,7 129 208 768 0 0 27041 143,2 144 232 726 1 1 27042 121,1 52 84 305 0 0 27043 74,8 42 67 355 0 0 27044 175,0 64 102 660 0 0 27045 104,9 62 100 311 0 0 27046 125,9 59 95 423 0 0 27047 176,7 78 126 472 0 0 27048 135,8 43 70 584 0 0 27049 115,1 41 66 376 0 0 27050 317,4 43 69 527 0 0 27051 108,9 28 46 242 0 0 27052 67,8 6 9 108 0 0 27053 73,0 32 52 226 0 0 27054 66,3 28 46 415 0 0 27055 136,8 50 80 371 0 0 27056 5,2 2 4 20 0 0 27057 184,6 90 145 658 0 0 27058 196,6 205 331 834 1 1 27059 133,4 71 114 485 0 0 27060 146,7 93 150 647 0 0 27061 82,7 28 45 319 0 0 27062 51,2 21 34 149 0 0 27063 110,5 38 61 358 0 0 27064 76,0 23 38 274 0 0 27065 379,4 494 796 1969 0 0


competencia

121


Has pataca

Marxe bruta pataca

Nº explot. pataca

Explot. pataca

con + de 2,5 ha

Explot. pataca

con + de 5 ha27066 109,3 32 52 355 0 0 27901 141,2 137 221 500 0 0 27902 7,8 1 2 19 0 0 32001 86,0 53 86 507 0 0 32002 39,7 34 54 428 0 0 32003 20,7 5 8 244 0 0 32004 120,5 18 29 353 0 0 32005 94,0 112 181 250 3 0 32006 99,0 56 91 494 1 1 32007 67,6 54 87 461 0 0 32008 30,2 16 25 365 0 0 32009 85,7 14 23 441 0 0 32010 6,4 3 5 28 0 0 32011 56,0 16 25 257 0 0 32012 47,6 48 78 196 0 0 32013 87,8 27 43 666 0 0 32014 34,9 45 73 306 0 0 32015 91,2 21 34 476 0 0 32016 97,9 72 116 301 0 0 32017 222,7 6 10 131 0 0 32018 47,0 14 23 399 0 0 32019 54,4 39 62 745 0 0 32020 94,3 63 102 832 0 0 32021 122,1 54 87 294 0 0 32022 39,7 21 34 279 0 0 32023 87,6 62 100 274 0 0 32024 67,3 64 103 616 0 0 32025 29,0 16 25 254 0 0 32026 38,1 55 89 473 0 0 32027 26,9 9 14 188 0 0 32028 117,6 98 159 455 1 0 32029 171,8 30 48 110 0 0 32030 84,5 11 18 150 0 0 32031 37,8 18 29 173 0 0 32032 132,7 1569 2529 625 191 103 32033 28,3 16 25 341 0 0 32034 171,4 21 34 180 0 0 32035 121,1 48 78 618 0 0 32036 60,2 279 449 284 24 16 32037 27,7 17 27 164 0 0 32038 23,7 16 26 175 0 0 32039 215,9 50 80 346 0 0 32040 38,3 16 26 261 0 0 32041 68,9 27 43 311 0 0 32042 168,4 32 51 323 0 0 32043 101,9 91 147 341 0 0 32044 114,6 47 75 246 0 0 32045 40,0 40 65 606 0 0 32046 53,2 10 16 276 0 0 32047 51,0 58 93 457 0 0 32048 104,3 27 43 165 1 0 32049 135,6 70 112 204 0 0 32050 119,1 132 212 721 0 0


competencia

122


Has pataca

Marxe bruta pataca

Nº explot. pataca

Explot. pataca

con + de 2,5 ha

Explot. pataca

con + de 5 ha32051 109,6 61 98 374 1 0 32052 98,3 28 46 468 0 0 32053 71,9 61 98 389 0 0 32054 84,6 71 114 965 2 0 32055 38,8 35 56 416 0 0 32056 57,0 27 44 640 0 0 32057 62,4 17 27 118 0 0 32058 60,9 38 60 689 0 0 32059 54,5 27 43 389 0 0 32060 30,5 10 17 175 0 0 32061 52,7 38 61 327 0 0 32062 43,4 72 116 223 4 2 32063 84,7 43 70 277 0 0 32064 9,9 8 12 181 0 0 32065 17,1 16 26 246 0 0 32066 31,3 9 15 194 0 0 32067 72,1 109 175 334 1 0 32068 40,7 20 32 405 0 0 32069 25,2 7 11 164 0 0 32070 61,1 32 52 147 0 0 32071 144,4 81 130 455 0 0 32072 35,9 9 15 180 0 0 32073 100,7 13 21 181 0 0 32074 29,0 16 26 327 0 0 32075 39,5 41 66 442 0 0 32076 94,4 59 95 582 0 0 32077 52,8 309 499 268 28 17 32078 77,3 112 180 300 6 2 32079 25,2 30 48 274 0 0 32080 27,6 13 21 102 0 0 32081 58,3 34 55 470 0 0 32082 56,7 239 384 173 30 9 32083 290,1 21 34 279 0 0 32084 94,2 34 54 299 0 0 32085 94,1 93 150 646 1 0 32086 270,4 68 109 696 0 0 32087 56,1 21 34 269 0 0 32088 88,3 20 32 302 0 0 32089 106,7 107 172 461 2 2 32090 20,7 73 118 183 2 0 32091 152,1 198 319 757 5 2 32092 200,2 18 30 169 0 0 36001 42,9 8 13 119 0 0 36002 37,6 30 48 403 0 0 36003 34,5 7 11 115 0 0 36004 30,8 23 37 325 0 0 36005 68,2 52 84 1077 0 0 36006 23,4 28 45 416 0 0 36007 63,8 13 21 295 0 0 36008 38,1 23 37 422 0 0 36009 107,5 22 36 389 0 0 36010 29,4 19 30 334 0 0 36011 79,8 26 42 262 1 0


competencia

123


Has pataca

Marxe bruta pataca

Nº explot. pataca

Explot. pataca

con + de 2,5 ha

Explot. pataca

con + de 5 ha36012 134,7 26 42 427 0 0 36013 125,4 8 13 210 0 0 36014 57,5 12 20 315 0 0 36015 79,8 91 146 958 0 0 36016 74,2 43 69 294 0 0 36017 280,8 256 413 2461 1 1 36018 168,4 74 120 756 0 0 36019 83,1 10 16 191 0 0 36020 147,9 72 116 673 0 0 36021 74,5 23 37 391 0 0 36022 21,9 10 17 129 0 0 36023 20,5 14 23 226 0 0 36024 326,8 206 333 1981 0 0 36025 111,8 10 16 260 0 0 36026 36,7 34 55 429 0 0 36027 27,8 14 23 211 0 0 36028 52,4 42 67 585 0 0 36029 35,1 15 23 296 0 0 36030 85,1 31 50 401 0 0 36031 2,3 1 1 14 0 0 36032 41,3 36 58 614 0 0 36033 53,2 16 26 260 0 0 36034 65,5 22 36 377 0 0 36035 34,8 28 46 381 0 0 36036 83,3 22 35 301 0 0 36037 50,0 19 30 332 0 0 36038 118,3 42 67 891 0 0 36039 61,2 18 30 347 0 0 36040 22,6 49 79 700 0 0 36041 33,9 17 27 377 0 0 36042 125,6 79 128 1291 0 0 36043 87,0 13 21 230 0 0 36044 6,7 3 5 47 0 0 36045 52,1 33 53 682 0 0 36046 19,7 24 39 452 0 0 36047 154,9 123 198 778 0 0 36048 44,1 38 61 610 0 0 36049 35,9 15 24 364 0 0 36050 62,5 42 68 596 0 0 36051 45,1 38 62 564 0 0 36052 168,0 91 147 1127 0 0 36053 25,0 7 11 176 0 0 36054 106,6 55 88 910 0 0 36055 68,3 26 41 660 0 0 36056 40,6 41 65 498 0 0 36057 109,1 41 67 708 0 0 36058 36,9 18 28 341 0 0 36059 155,0 126 203 1177 0 0 36060 44,2 39 63 582 0 0 36061 33,7 78 126 808 0 0 36901 6,9 5 9 92 0 0


competencia

124

Anexo 15. Prezo venta ao público de pataca común, pataca de calidade e hortalizas frescas

Ano Mes Pataca común Pataca calidade Hortalizas frescas 2002 X 0,42 1,69

F 0,43 1,65 M 0,45 1,57 A 0,45 1,57 M 0,46 1,36 X 0,45 1,23 X 0,52 1,32 A 0,51 1,33 S 0,46 1,37 O 0,44 1,36 N 0,43 1,35 D 0,43 1,53

2003 X 0,42 1,62 F 0,42 1,73 M 0,42 1,81 A 0,43 1,73 M 0,45 1,49 X 0,44 1,35 X 0,45 1,38 A 0,47 1,50 S 0,47 1,82 O 0,49 1,67 N 0,50 1,60 D 0,51 1,61

2004 X 0,52 1,81 F 0,53 1,77 M 0,56 1,81 A 0,57 1,83 M 0,59 1,73 X 0,58 1,59 X 0,54 1,59 A 0,53 1,46 S 0,53 1,54 O 0,54 1,59 N 0,54 1,65 D 0,52 1,80

2005 X 0,51 0,77 1,83 F 0,49 0,78 2,29 M 0,49 0,80 2,36 A 0,51 0,84 1,88 M 0,51 0,83 1,71 X 0,51 0,78 1,57 X 0,51 0,74 1,52 A 0,51 0,74 1,54 S 0,50 0,74 1,60 O 0,50 0,74 1,62 N 0,50 0,75 1,59 D 0,50 0,77 1,67

2006 X 0,51 0,78 1,82


competencia

125

F 0,51 0,79 1,91 M 0,54 0,81 1,86 A 0,56 0,83 1,80 M 0,60 0,89 1,76 X 0,62 0,93 1,65 X 0,64 0,95 1,59 A 0,64 0,95 1,61 S 0,63 0,94 1,70 O 0,62 0,93 1,71 N 0,64 0,94 1,73 D 0,63 0,92 1,77

2007 X 0,64 0,93 1,85 F 0,67 0,97 1,94 M 0,68 1,00 1,85 A 0,70 1,02 1,90 M 0,73 1,04 1,82


competencia

126

Anexo 16. Variación do prezo de venta ao público de pataca común, pataca de calidade e hortalizas frescas

Ano Mes Pataca común Pataca calidade Hortalizas frescas

2002 X 100,00 100,00 F 102,38 97,49 M 107,14 92,47 A 107,14 92,54 M 109,52 80,35 X 107,14 72,45 X 123,81 77,70 A 121,43 78,66 S 109,52 80,80 O 104,76 80,58 N 102,38 79,69 D 102,38 90,55

2003 X 100,00 95,64 F 100,00 102,29 M 100,00 106,65 A 102,38 102,36 M 107,14 88,26 X 104,76 79,69 X 107,14 81,39 A 111,90 88,70 S 111,90 107,31 O 116,67 98,82 N 119,05 94,24 D 121,43 95,05

2004 X 123,81 106,79 F 126,19 104,43 M 133,33 106,87 A 135,71 107,90 M 140,48 101,92 X 138,10 93,80 X 128,57 93,65 A 126,19 86,34 S 126,19 90,77 O 128,57 93,65 N 128,57 97,64 D 123,81 106,28

2005 X 121,43 100,00 108,20 F 115,97 101,56 135,23 M 117,76 103,30 139,24 A 121,66 109,58 111,01 M 121,51 108,06 100,85 X 121,08 101,24 92,53 X 120,58 96,44 89,63 A 120,39 95,64 91,22 S 119,80 95,90 94,54 O 118,88 95,72 95,97


competencia

127

N 118,87 97,50 93,79 D 118,54 99,38 98,54

2006 X 121,39 101,31 107,49 F 122,59 103,04 113,01 M 128,26 105,39 109,78 A 133,31 108,02 106,45 M 143,28 116,12 103,72 X 148,78 120,76 97,37 X 151,57 123,52 94,23 A 151,91 123,23 95,11 S 149,74 121,73 100,36 O 148,57 121,10 100,81 N 151,25 121,63 101,97 D 150,70 120,02 104,34

2007 X 152,79 121,10 109,33 F 159,77 125,35 114,90 M 162,49 130,25 109,46 A 166,57 132,55 112,09 M 174,62 135,02 107,83


competencia

128

Anexo 17. Taxa Anual de variación do prezo de venta ao público de pataca común, pataca de calidade e hortalizas frescas

TAV Mes TVA Pataca común TVA Pataca calidade TVA Hortalizas Frescas 2002-2003 X 0,00 -4,36 F -2,33 4,92 M -6,67 15,34 A -4,44 10,61 M -2,17 9,83 X -2,22 9,99 X -13,46 4,75 A -7,84 12,77 S 2,17 32,82 O 11,36 22,64 N 16,28 18,26 D 18,60 4,98 2003-2004 X 23,81 11,66 F 26,19 2,09 M 33,33 0,21 A 32,56 5,41 M 31,11 15,48 X 31,82 17,70 X 20,00 15,06 A 12,77 -2,66 S 12,77 -15,42 O 10,20 -5,23 N 8,00 3,61 D 1,96 11,81 2004-2005 X -1,92 1,31 F -7,55 29,49 M -12,50 30,29 A -10,53 2,88 M -13,56 -1,05 X -12,07 -1,35 X -5,56 -4,29 A -3,77 5,66 S -5,66 4,16 O -7,41 2,47 N -7,41 -3,94 D -3,85 -7,28 2005-2006 X 0,00 1,30 -0,66 F 4,08 1,28 -16,43 M 10,20 1,25 -21,16 A 9,80 -1,19 -4,11 M 17,65 7,23 2,84 X 21,57 19,23 5,24 X 25,49 28,38 5,14 A 25,49 28,38 4,26 S 26,00 27,03 6,16 O 24,00 25,68 5,05


competencia

129

N 28,00 25,33 8,72 D 26,00 19,48 5,89 2006-2007 X 25,49 19,23 1,72 F 31,37 22,78 1,67 M 25,93 23,46 -0,29 A 25,00 22,89 5,30 M 21,67 16,85 3,96


competencia

130

Anexo 18. Prezo de orixe da pataca, prezo de merca, marxe intermediario e marxe intermediario sobre o prezo de orixe no período 2004-2007

Ano Semana P. Orixe (P.O.) P. Merca (P.M.) Marxe intermediario Marxe intermediario (%P.O.)2004 1 0,19 0,29 0,10 52,63

0,18 0,29 0,11 61,11 0,18 0,30 0,12 66,67 0,19 0,30 0,11 57,89 5 0,18 0,30 0,12 66,67 0,18 0,29 0,11 61,11 0,18 0,29 0,11 61,11 0,18 0,30 0,12 66,67 0,20 0,30 0,10 50,00 10 0,20 0,30 0,10 50,00 0,20 0,31 0,11 55,00 0,21 0,31 0,10 47,62 0,22 0,34 0,12 54,55 0,30 0,36 0,06 21,56 15 0,37 0,43 0,06 16,22 0,40 0,44 0,04 10,00 0,48 0,46 -0,02 -4,17 0,49 0,45 -0,04 -8,16 0,48 0,44 -0,04 -8,33 20 0,47 0,48 0,01 2,13 0,40 0,47 0,07 17,50 0,35 0,43 0,08 22,86 0,32 0,32 0,00 0,00 0,30 0,31 0,01 3,33 25 0,26 0,31 0,05 19,23 0,25 0,31 0,06 24,00 0,26 0,32 0,06 23,08 0,26 0,32 0,06 23,08 0,27 0,32 0,05 18,52 30 0,29 0,33 0,04 13,79 0,30 0,33 0,03 10,00 0,25 0,32 0,07 28,00 0,21 0,30 0,09 42,86 0,16 0,29 0,13 81,25 35 0,16 0,27 0,11 68,75 0,14 0,24 0,10 71,43 0,13 0,23 0,10 76,92 0,12 0,21 0,09 75,00 0,11 0,20 0,09 81,82 40 0,10 0,19 0,09 90,00 0,09 0,19 0,10 111,11 0,08 0,19 0,11 137,50 0,08 0,20 0,12 150,00 0,09 0,19 0,10 111,11 45 0,09 0,19 0,10 111,11 0,09 0,19 0,10 111,11 0,09 0,19 0,10 111,11 0,08 0,19 0,11 137,50


competencia

131

0,09 0,19 0,10 111,11 50 0,08 0,19 0,11 137,50 0,08 0,20 0,12 150,00 0,08 0,19 0,11 137,50 0,08 0,18 0,10 125,00

2005 1 0,11 0,18 0,07 63,64 0,12 0,18 0,06 50,00 0,13 0,17 0,04 30,77 0,12 0,17 0,05 41,67 5 0,10 0,18 0,08 80,00 0,09 0,18 0,09 100,00 0,09 0,19 0,10 111,11 0,09 0,19 0,10 111,11 0,10 0,20 0,10 100,00 10 0,11 0,21 0,10 90,91 0,13 0,21 0,08 61,54 0,13 0,21 0,08 61,54 0,24 0,22 -0,02 -8,33 0,25 0,25 0,00 0,00 15 0,26 0,25 -0,01 -3,85 0,28 0,25 -0,03 -10,71 0,33 0,28 -0,05 -15,15 0,36 0,25 -0,11 -30,56 0,33 0,25 -0,08 -24,24 20 0,26 0,25 -0,01 -3,85 0,16 0,23 0,07 43,75 0,14 0,21 0,07 50,00 0,15 0,19 0,04 26,67 0,16 0,19 0,03 18,75 25 0,16 0,19 0,03 18,75 0,16 0,19 0,03 18,75 0,19 0,20 0,01 5,26 0,19 0,20 0,01 5,26 0,19 0,20 0,01 5,26 30 0,16 0,19 0,03 18,75 0,14 0,17 0,03 19,45 0,16 0,18 0,02 14,70 0,17 0,18 0,01 7,33 0,16 0,20 0,04 28,07 35 0,18 0,23 0,05 27,78 0,16 0,21 0,05 31,25 0,15 0,21 0,06 40,00 0,15 0,21 0,06 40,00 0,15 0,20 0,05 33,33 40 0,13 0,20 0,07 53,85 0,11 0,21 0,10 90,91 0,11 0,23 0,12 109,09 0,13 0,24 0,11 84,62 0,14 0,25 0,11 78,57 45 0,15 0,25 0,10 66,67 0,15 0,24 0,09 60,00 0,14 0,25 0,11 78,57


competencia

132

0,15 0,24 0,09 60,00 0,16 0,24 0,08 50,00 50 0,17 0,24 0,07 41,18 0,17 0,23 0,06 35,29 0,17 0,24 0,07 41,18

2006 1 0,17 0,25 0,08 47,06 0,17 0,24 0,07 41,18 0,17 0,25 0,08 47,06 0,17 0,26 0,09 52,94 5 0,16 0,26 0,10 62,50 0,16 0,26 0,10 62,50 0,16 0,26 0,10 62,50 0,18 0,29 0,11 61,11 0,19 0,29 0,10 52,63 10 0,22 0,31 0,09 40,91 0,23 0,30 0,07 30,43 0,23 0,30 0,07 30,43 0,28 0,31 0,03 10,71 0,39 0,33 -0,06 -14,95 15 0,47 0,31 -0,16 -34,04 0,48 0,37 -0,11 -22,92 0,51 0,34 -0,17 -33,33 0,44 0,37 -0,07 -15,91 0,39 0,37 -0,02 -5,13 20 0,36 0,36 0,00 0,00 0,34 0,37 0,03 8,82 0,36 0,38 0,02 5,56 0,38 0,44 0,06 15,79 0,40 0,45 0,05 12,50 25 0,40 0,46 0,06 15,00 0,39 0,42 0,03 7,69 0,38 0,40 0,02 5,26 0,32 0,37 0,05 15,63 0,30 0,37 0,07 23,33 30 0,25 0,35 0,10 40,00 0,28 0,30 0,02 7,14 0,28 0,32 0,04 14,29 0,28 0,34 0,06 21,43 0,28 0,34 0,06 21,43 35 0,28 0,34 0,06 21,43 0,28 0,31 0,03 10,71 0,24 0,32 0,08 33,33 0,22 0,32 0,10 45,45 0,22 0,32 0,10 45,45 40 0,22 0,32 0,10 45,45 0,23 0,32 0,09 39,13 0,24 0,34 0,10 41,67 0,24 0,35 0,11 45,83 0,24 0,34 0,10 41,67 45 0,26 0,36 0,10 38,46 0,26 0,37 0,11 42,31 0,27 0,36 0,09 33,33


competencia

133

0,28 0,36 0,08 28,57 0,28 0,37 0,09 32,14 50 0,29 0,37 0,08 27,59 0,29 0,38 0,09 31,03 0,29 0,38 0,09 31,03

2007 1 0,30 0,38 0,08 27,40 0,31 0,38 0,07 21,22 0,32 0,39 0,07 20,52 0,33 0,39 0,06 18,73 5 0,33 0,40 0,07 22,30 0,33 0,41 0,08 22,81 0,34 0,42 0,08 22,73 0,34 0,43 0,09 26,47 0,36 0,43 0,07 19,81 10 0,35 0,44 0,09 26,87 0,35 0,45 0,10 29,96 0,35 0,46 0,11 30,58 0,35 0,45 0,10 29,79 0,40 0,47 0,07 17,12 15 0,47 0,48 0,01 1,30 0,48 0,50 0,02 3,95 0,42 0,50 0,08 18,10 0,40 0,49 0,09 22,13 0,38 0,49 0,11 29,54 20 0,34 0,44 0,10 29,10 0,31 0,40 0,09 27,84 0,31 0,37 0,06 20,95 0,31 0,36 0,05 14,83 0,31 0,37 0,06 18,92 25 0,31 0,37 0,06 20,37


competencia

134

Anexo 19. Prezo de venda ao público da pataca, marxe minorista e marxe minorista sobre o prezo de merca no período 2004-2007

Ano Semana P.V.P. Marxe minorista Marxe min. (%P.M.) 2004 1 0,69 0,40 137,93

0,68 0,39 134,48 0,69 0,39 130,00 0,70 0,40 133,33 5 0,70 0,40 133,33 0,69 0,40 137,93 0,69 0,40 137,93 0,70 0,40 133,33 0,70 0,40 133,33 10 0,74 0,44 146,67 0,76 0,45 145,16 0,77 0,46 148,39 0,78 0,44 129,41 0,78 0,42 113,89 15 0,80 0,37 86,05 0,81 0,37 84,09 0,83 0,37 80,43 0,83 0,38 84,44 0,84 0,40 90,91 20 0,86 0,38 79,17 0,85 0,38 80,85 0,85 0,42 97,67 0,82 0,50 156,25 0,81 0,50 161,29 25 0,79 0,48 154,84 0,77 0,46 148,39 0,74 0,42 131,25 0,74 0,42 131,25 0,73 0,41 128,13 30 0,72 0,39 118,18 0,73 0,40 121,21 0,73 0,41 128,13 0,72 0,42 140,00 0,72 0,43 148,28 35 0,70 0,43 159,26 0,70 0,46 191,67 0,69 0,46 200,00 0,68 0,47 223,81 0,69 0,49 245,00 40 0,67 0,48 252,63 0,66 0,47 247,37 0,66 0,47 247,37 0,67 0,47 235,00 0,67 0,48 252,63 45 0,66 0,47 247,37 0,66 0,47 247,37


competencia

135

0,67 0,48 252,63 0,67 0,48 252,63 0,67 0,48 252,63 50 0,68 0,49 257,89 0,68 0,48 240,00 0,68 0,49 257,89 0,67 0,49 272,22

2005 1 0,64 0,46 255,56 0,65 0,47 258,33 0,64 0,47 276,47 0,64 0,47 273,53 5 0,64 0,46 252,78 0,64 0,46 252,78 0,64 0,45 234,21 0,64 0,45 234,21 0,64 0,44 220,00 10 0,64 0,43 204,76 0,64 0,43 204,76 0,65 0,44 209,52 0,66 0,44 200,00 0,67 0,42 168,00 15 0,67 0,42 168,00 0,69 0,44 174,00 0,68 0,40 142,86 0,68 0,43 172,00 0,68 0,43 172,00 20 0,67 0,42 168,00 0,67 0,44 191,30 0,66 0,45 214,29 0,65 0,46 242,11 0,65 0,46 242,11 25 0,64 0,45 236,84 0,63 0,44 231,58 0,63 0,43 215,00 0,63 0,43 215,00 0,63 0,43 215,00 30 0,62 0,43 226,32 0,62 0,45 270,74 0,63 0,45 243,28 0,63 0,45 245,28 0,63 0,43 207,45 35 0,63 0,40 173,91 0,63 0,42 200,00 0,62 0,41 195,24 0,62 0,41 195,24 0,62 0,42 210,00 40 0,62 0,42 210,00 0,62 0,41 195,24 0,62 0,39 169,57 0,62 0,38 158,33 0,62 0,37 148,00 45 0,62 0,37 148,00


competencia

136

0,63 0,39 162,50 0,63 0,38 152,00 0,63 0,39 162,50 0,63 0,39 162,50 50 0,64 0,40 166,67 0,64 0,41 178,26 0,64 0,40 166,67

2006 1 0,64 0,39 156,00 0,64 0,40 166,67 0,66 0,41 164,00 0,65 0,39 150,00 5 0,66 0,40 153,85 0,66 0,40 153,85 0,66 0,40 153,85 0,65 0,36 124,14 0,66 0,37 127,59 10 0,68 0,37 119,35 0,68 0,38 126,67 0,68 0,38 126,67 0,69 0,38 122,58 0,69 0,36 109,09 15 0,69 0,38 122,58 0,70 0,33 89,19 0,71 0,37 108,82 0,72 0,35 94,59 0,75 0,38 102,70 20 0,76 0,40 111,11 0,77 0,40 108,11 0,77 0,39 102,63 0,77 0,33 75,00 0,78 0,33 73,33 25 0,79 0,33 71,74 0,79 0,37 88,10 0,80 0,40 100,00 0,79 0,42 113,51 0,80 0,43 116,22 30 0,80 0,45 128,57 0,80 0,50 166,67 0,79 0,47 146,88 0,80 0,46 135,29 0,80 0,46 135,29 35 0,79 0,45 132,35 0,79 0,48 154,84 0,78 0,46 143,75 0,79 0,47 146,88 0,79 0,47 146,88 40 0,78 0,46 143,75 0,78 0,46 143,75 0,78 0,44 129,41 0,78 0,43 122,86 0,78 0,44 129,41 45 0,79 0,43 119,44


competencia

137

0,79 0,42 113,51 0,79 0,43 119,44 0,79 0,43 119,44 0,79 0,42 113,51 50 0,78 0,41 110,81 0,78 0,40 105,26 0,78 0,40 105,26

2007 1 0,78 0,40 104,08 0,79 0,41 110,22 0,79 0,40 104,84 0,80 0,41 104,19 5 0,81 0,41 100,70 0,82 0,41 102,34 0,83 0,41 98,91 0,83 0,40 93,02 0,83 0,40 92,44 10 0,84 0,40 89,16 0,85 0,39 85,94 0,86 0,40 88,17 0,86 0,41 89,32 0,89 0,42 89,97 15 0,85 0,37 78,53 0,86 0,36 72,36 0,88 0,38 77,41 0,89 0,40 82,18 0,90 0,41 82,84 20 0,89 0,45 102,76 0,88 0,48 122,06 0,88 0,51 134,71 0,87 0,51 144,40 0,86 0,49 133,29 25 0,86 0,49 130,48


competencia

138

Anexo 20. Marxe total na pataca e marxe total sobre o prezo de orixe no período 2004-2007

Ano Semana Marxe total Marxe total (%P.O.) 2004 1 0,50 263,16

0,50 277,78 0,51 283,33 0,51 268,42 5 0,52 288,89 0,51 283,33 0,51 283,33 0,52 288,89 0,50 250,00 10 0,54 270,00 0,56 280,00 0,56 266,67 0,56 254,55 0,48 160,00 15 0,43 116,22 0,41 102,50 0,35 72,92 0,34 69,39 0,36 75,00 20 0,39 82,98 0,45 112,50 0,50 142,86 0,50 156,25 0,51 170,00 25 0,53 203,85 0,52 208,00 0,48 184,62 0,48 184,62 0,46 170,37 30 0,43 148,28 0,43 143,33 0,48 192,00 0,51 242,86 0,56 350,00 35 0,54 337,50 0,56 400,00 0,56 430,77 0,56 466,67 0,58 527,27 40 0,57 570,00 0,57 633,33 0,58 725,00 0,59 737,50 0,58 644,44 45 0,57 633,33 0,57 633,33 0,58 644,44 0,59 737,50


competencia

139

0,58 644,44 50 0,60 750,00 0,60 750,00 0,60 750,00 0,59 737,50

2005 1 0,53 481,82 0,53 437,50 0,51 392,31 0,52 429,17 5 0,54 535,00 0,55 605,56 0,55 605,56 0,55 605,56 0,54 540,00 10 0,53 481,82 0,51 392,31 0,52 400,00 0,42 175,00 0,42 168,00 15 0,41 157,69 0,41 144,64 0,35 106,06 0,32 88,89 0,35 106,06 20 0,41 157,69 0,51 318,75 0,52 371,43 0,50 333,33 0,49 306,25 25 0,48 300,00 0,47 293,75 0,44 231,58 0,44 231,58 0,44 231,58 30 0,46 287,50 0,48 342,86 0,47 293,75 0,46 270,59 0,47 293,75 35 0,45 250,00 0,47 293,75 0,47 313,33 0,47 313,33 0,47 313,33 40 0,49 376,92 0,51 463,64 0,51 463,64 0,49 376,92 0,48 342,86 45 0,47 313,33 0,48 320,00 0,49 350,00


competencia

140

0,48 320,00 0,47 293,75 50 0,47 276,47 0,47 276,47 0,47 276,47

2006 1 0,47 276,47 0,47 276,47 0,49 288,24 0,48 282,35 5 0,50 312,50 0,50 312,50 0,50 312,50 0,47 261,11 0,47 247,37 10 0,46 209,09 0,45 195,65 0,45 195,65 0,41 146,43 0,30 77,84 15 0,22 46,81 0,22 45,83 0,20 39,22 0,28 63,64 0,36 92,31 20 0,40 111,11 0,43 126,47 0,41 113,89 0,39 102,63 0,38 95,00 25 0,39 97,50 0,40 102,56 0,42 110,53 0,47 146,88 0,50 166,67 30 0,55 220,00 0,52 185,71 0,51 182,14 0,52 185,71 0,52 185,71 35 0,51 182,14 0,51 182,14 0,54 225,00 0,57 259,09 0,57 259,09 40 0,56 254,55 0,55 239,13 0,54 225,00 0,54 225,00 0,54 225,00 45 0,53 203,85 0,53 203,85 0,52 192,59


competencia

141

0,51 182,14 0,51 182,14 50 0,49 168,97 0,49 168,97 0,49 168,97

2007 1 0,48 160,00 0,48 154,84 0,47 146,88 0,47 142,42 5 0,48 145,45 0,49 148,48 0,49 144,12 0,49 144,12 0,47 130,56 10 0,49 140,00 0,50 141,64 0,51 145,71 0,51 145,71 0,49 122,50 15 0,38 80,85 0,38 79,17 0,46 109,52 0,49 122,50 0,52 136,84 20 0,55 161,76 0,57 183,87 0,57 183,87 0,56 180,65 0,55 177,42 25 0,55 177,42


competencia

142

Anexo 21. Prezos de orixe, merca e destino das patacas e hortalizas no período 2004-2007

PREZOS ORIXE PREZOS MERCASA PREZOS DESTINO

Pataca Hortalizas Pataca Hortalizas Pataca Hortalizas Ano Semanas kg Kg kg Kg kg Kg 2004 1 0,19 0,56 0,29 0,80 0,69 1,64 0,18 0,64 0,29 0,85 0,68 1,62 0,18 0,58 0,30 0,82 0,69 1,61 0,19 0,53 0,30 0,84 0,70 1,61 5 0,18 0,52 0,30 0,76 0,70 1,60 0,18 0,50 0,29 0,75 0,69 1,59 0,18 0,54 0,29 0,76 0,69 1,58 0,18 0,56 0,30 0,76 0,70 1,59 0,20 0,57 0,30 0,79 0,70 1,58 10 0,20 0,61 0,30 0,85 0,74 1,59 0,20 0,67 0,31 0,91 0,76 1,63 0,21 0,60 0,31 0,85 0,77 1,64 0,22 0,58 0,34 0,88 0,78 1,63 0,30 0,63 0,36 0,96 0,78 1,66 15 0,37 0,66 0,43 0,95 0,80 1,65 0,40 0,54 0,44 0,90 0,81 1,64 0,48 0,51 0,46 0,82 0,83 1,60 0,49 0,53 0,45 0,89 0,83 1,60 0,48 0,57 0,44 0,88 0,84 1,57 20 0,47 0,58 0,48 0,89 0,86 1,56 0,40 0,50 0,47 0,79 0,85 1,55 0,35 0,42 0,43 0,68 0,85 1,51 0,32 0,40 0,32 0,62 0,82 1,39 0,30 0,41 0,31 0,65 0,81 1,39 25 0,26 0,45 0,31 0,69 0,79 1,40 0,25 0,43 0,31 0,70 0,77 1,41 0,26 0,42 0,32 0,67 0,74 1,43 0,26 0,38 0,32 0,65 0,74 1,42 0,27 0,39 0,32 0,66 0,73 1,41 30 0,29 0,38 0,33 0,63 0,72 1,39 0,30 0,36 0,33 0,59 0,73 1,33 0,25 0,30 0,32 0,51 0,73 1,30 0,21 0,30 0,30 0,47 0,72 1,29 0,16 0,33 0,29 0,51 0,72 1,30 35 0,16 0,37 0,27 0,57 0,70 1,33 0,14 0,33 0,24 0,51 0,70 1,36 0,13 0,37 0,23 0,54 0,69 1,37 0,12 0,35 0,21 0,62 0,68 1,39 0,11 0,41 0,20 0,68 0,69 1,44 40 0,10 0,46 0,19 0,66 0,67 1,45 0,09 0,50 0,19 0,65 0,66 1,45 0,08 0,33 0,19 0,66 0,66 1,44 0,08 0,62 0,20 0,85 0,67 1,47 0,09 0,55 0,19 0,77 0,67 1,49 45 0,09 0,53 0,19 0,75 0,66 1,50


competencia

143

0,09 0,51 0,19 0,78 0,66 1,52 0,09 0,52 0,19 0,81 0,67 1,52 0,08 0,55 0,19 0,83 0,67 1,53 0,09 0,55 0,19 0,87 0,67 1,56 50 0,08 0,58 0,19 0,90 0,68 1,61 0,08 0,60 0,20 0,90 0,68 1,63 0,08 0,62 0,19 0,85 0,68 1,65 0,08 0,61 0,18 0,82 0,67 1,66 2005 1 0,11 0,61 0,18 0,87 0,64 1,70 0,12 0,67 0,18 1,34 0,65 1,79 0,13 0,95 0,17 1,31 0,64 1,87 0,12 0,88 0,17 1,36 0,64 1,97 5 0,10 1,12 0,18 1,55 0,64 2,18 0,09 1,12 0,18 1,53 0,64 2,25 0,09 1,09 0,19 1,52 0,64 2,37 0,09 1,13 0,19 1,52 0,64 2,36 0,10 1,13 0,20 1,70 0,64 2,39 10 0,11 1,28 0,21 1,82 0,64 2,50 0,13 1,04 0,21 1,34 0,64 2,42 0,13 0,88 0,21 1,23 0,65 2,31 0,24 0,77 0,22 1,04 0,66 2,17 0,25 0,53 0,25 0,76 0,67 1,97 15 0,26 0,50 0,25 0,79 0,67 1,89 0,28 0,54 0,25 0,86 0,69 1,85 0,33 0,46 0,28 0,80 0,68 1,80 0,36 0,47 0,25 0,78 0,68 1,76 0,33 0,43 0,25 0,72 0,68 1,74 20 0,26 0,36 0,25 0,57 0,67 1,68 0,16 0,34 0,23 0,56 0,67 1,65 0,14 0,35 0,21 0,56 0,66 1,61 0,15 0,39 0,19 0,60 0,65 1,59 0,16 0,39 0,19 0,57 0,65 1,57 25 0,16 0,37 0,19 0,56 0,64 1,54 0,16 0,35 0,19 0,55 0,63 1,52 0,19 0,42 0,20 0,67 0,63 1,49 0,19 0,44 0,20 0,68 0,63 1,51 0,19 0,48 0,20 0,69 0,63 1,53 30 0,16 0,46 0,19 0,67 0,62 1,53 0,14 0,43 0,17 0,66 0,62 1,53 0,16 0,47 0,18 0,80 0,63 1,53 0,17 0,54 0,18 0,84 0,63 1,55 0,16 0,48 0,20 0,78 0,63 1,58 35 0,18 0,46 0,23 0,74 0,63 1,59 0,16 0,49 0,21 0,78 0,63 1,59 0,15 0,47 0,21 0,66 0,62 1,59 0,15 0,46 0,21 0,70 0,62 1,61 0,15 0,48 0,20 0,74 0,62 1,63 40 0,13 0,53 0,20 0,75 0,62 1,65 0,11 0,53 0,21 0,74 0,62 1,63 0,11 0,49 0,23 0,71 0,62 1,62 0,13 0,47 0,24 0,66 0,62 1,60 0,14 0,39 0,25 0,64 0,62 1,60


competencia

144

45 0,15 0,41 0,25 0,63 0,62 1,58 0,15 0,43 0,24 0,65 0,63 1,58 0,14 0,42 0,25 0,66 0,63 1,59 0,15 0,41 0,24 0,77 0,63 1,59 0,16 0,51 0,24 0,81 0,63 1,61 50 0,17 0,65 0,24 0,90 0,64 1,68 0,17 0,69 0,23 0,94 0,64 1,71 0,17 0,64 0,24 0,89 0,64 1,75 2006 1 0,17 0,56 0,25 0,76 0,64 1,74 0,17 0,51 0,24 0,94 0,64 1,75 0,17 0,75 0,25 1,07 0,66 1,87 0,17 0,64 0,26 0,99 0,65 1,91 5 0,16 0,73 0,26 1,04 0,66 1,91 0,16 0,73 0,26 0,98 0,66 1,92 0,16 0,70 0,26 0,93 0,66 1,93 0,18 0,66 0,29 0,92 0,65 1,89 0,19 0,73 0,29 0,95 0,66 1,89 10 0,22 0,76 0,31 1,00 0,68 1,89 0,23 0,72 0,30 1,01 0,68 1,89 0,23 0,69 0,30 1,00 0,68 1,82 0,28 0,65 0,31 0,97 0,69 1,80 0,40 0,61 0,33 0,97 0,69 1,83 15 0,47 0,63 0,31 0,96 0,69 1,81 0,48 0,64 0,37 0,94 0,70 1,79 0,51 0,62 0,34 0,90 0,71 1,78 0,44 0,61 0,37 0,85 0,72 1,80 0,39 0,52 0,37 0,82 0,75 1,79 20 0,36 0,43 0,36 0,70 0,76 1,76 0,34 0,39 0,37 0,65 0,77 1,68 0,36 0,42 0,38 0,67 0,77 1,65 0,38 0,48 0,44 0,76 0,77 1,65 0,40 0,52 0,45 0,83 0,78 1,66 25 0,40 0,49 0,46 0,81 0,79 1,66 0,39 0,47 0,42 0,74 0,79 1,63 0,38 0,48 0,40 0,73 0,80 1,62 0,32 0,43 0,37 0,69 0,79 1,60 0,30 0,40 0,37 0,61 0,80 1,59 30 0,25 0,41 0,35 0,65 0,80 1,57 0,28 0,49 0,30 0,73 0,80 1,61 0,28 0,60 0,32 0,78 0,79 1,60 0,28 0,61 0,34 0,85 0,80 1,60 0,28 0,67 0,34 0,94 0,80 1,63 35 0,28 0,64 0,34 0,91 0,79 1,64 0,28 0,59 0,31 0,81 0,79 1,66 0,24 0,49 0,32 0,76 0,78 1,69 0,22 0,55 0,32 0,80 0,79 1,71 0,22 0,58 0,32 0,88 0,79 1,74 40 0,22 0,58 0,32 0,83 0,78 1,76 0,23 0,48 0,32 0,75 0,78 1,73 0,24 0,43 0,34 0,70 0,78 1,68 0,24 0,40 0,35 0,68 0,78 1,66 0,24 0,42 0,34 0,70 0,78 1,69


competencia

145

45 0,26 0,51 0,36 0,81 0,79 1,72 0,26 0,59 0,37 0,85 0,79 1,75 0,27 0,56 0,36 0,82 0,79 1,75 0,28 0,46 0,36 0,73 0,79 1,74 0,28 0,50 0,37 0,75 0,79 1,73 50 0,29 0,53 0,37 0,83 0,78 1,74 0,29 0,62 0,38 0,85 0,78 1,79 0,29 0,62 0,38 0,91 0,78 1,80 2007 1 0,30 0,68 0,38 1,00 0,78 1,82 0,31 0,70 0,38 0,99 0,79 1,82 0,32 0,76 0,39 1,03 0,79 1,87 0,33 0,79 0,39 1,07 0,80 1,90 5 0,33 0,77 0,40 1,02 0,81 1,93 0,33 0,77 0,41 1,08 0,82 1,97 0,34 0,72 0,42 1,00 0,83 1,96 0,34 0,64 0,43 0,91 0,83 1,92 0,36 0,61 0,43 0,88 0,83 1,88 10 0,35 0,63 0,44 0,87 0,84 1,84 0,35 0,62 0,45 0,85 0,85 1,83 0,35 0,62 0,46 0,87 0,86 1,85 0,35 0,69 0,45 1,06 0,86 1,85 0,40 0,80 0,47 1,15 0,89 1,88 15 0,47 0,84 0,48 1,19 0,85 1,91 0,48 0,71 0,50 1,12 0,86 1,92 0,42 0,66 0,50 0,97 0,88 1,89 0,40 0,62 0,49 0,89 0,89 1,86 0,38 0,54 0,49 0,78 0,90 1,85 20 0,34 0,52 0,44 0,72 0,89 1,82 0,31 0,51 0,40 0,76 0,88 1,80 0,31 0,51 0,37 0,80 0,88 1,79 0,31 0,61 0,36 0,88 0,87 1,80 0,31 0,57 0,37 0,93 0,86 1,81 25 0,31 0,52 0,37 0,84 0,86 1,80


competencia

146

Anexo 22. Marxe total, minorista e intermediario (€/kg) no período 2004-2007

MARXE TOTAL MARXE MINORISTA MARXE INTERMEDIARIO Pataca Hortalizas Pataca Hortalizas Pataca Hortalizas Ano Semanas kg Kg kg Kg kg Kg 2004 1 0,50 1,08 0,10 0,24 0,40 0,84 0,50 0,98 0,11 0,21 0,39 0,77 0,51 1,03 0,12 0,24 0,39 0,79 0,51 1,09 0,11 0,31 0,40 0,77 5 0,52 1,08 0,12 0,24 0,40 0,84 0,51 1,09 0,11 0,25 0,40 0,84 0,51 1,04 0,11 0,23 0,40 0,81 0,52 1,02 0,12 0,19 0,40 0,83 0,50 1,02 0,10 0,22 0,40 0,79 10 0,54 0,98 0,10 0,23 0,44 0,75 0,56 0,96 0,11 0,23 0,45 0,72 0,56 1,04 0,10 0,25 0,46 0,79 0,56 1,06 0,12 0,30 0,44 0,76 0,48 1,03 0,06 0,33 0,42 0,70 15 0,43 1,00 0,06 0,30 0,37 0,70 0,41 1,10 0,04 0,36 0,37 0,74 0,35 1,09 -0,02 0,31 0,37 0,78 0,34 1,07 -0,04 0,36 0,38 0,71 0,36 1,00 -0,04 0,31 0,40 0,69 20 0,39 0,98 0,01 0,31 0,38 0,67 0,45 1,05 0,07 0,29 0,38 0,76 0,50 1,08 0,08 0,26 0,42 0,82 0,50 0,99 0,00 0,23 0,50 0,76 0,51 0,98 0,01 0,24 0,50 0,73 25 0,53 0,95 0,05 0,24 0,48 0,71 0,52 0,97 0,06 0,27 0,46 0,71 0,48 1,01 0,06 0,25 0,42 0,76 0,48 1,04 0,06 0,28 0,42 0,76 0,46 1,02 0,05 0,28 0,41 0,75 30 0,43 1,01 0,04 0,25 0,39 0,76 0,43 0,97 0,03 0,23 0,40 0,74 0,48 1,00 0,07 0,22 0,41 0,78 0,51 0,98 0,09 0,17 0,42 0,81 0,56 0,97 0,13 0,18 0,43 0,79 35 0,54 0,95 0,11 0,20 0,43 0,76 0,56 1,03 0,10 0,18 0,46 0,85 0,56 1,00 0,10 0,17 0,46 0,83 0,56 1,04 0,09 0,27 0,47 0,77 0,58 1,04 0,09 0,27 0,49 0,77 40 0,57 0,99 0,09 0,19 0,48 0,79 0,57 0,95 0,10 0,15 0,47 0,80 0,58 1,11 0,11 0,33 0,47 0,78 0,59 0,85 0,12 0,23 0,47 0,61 0,58 0,94 0,10 0,22 0,48 0,72 45 0,57 0,97 0,10 0,22 0,47 0,75


competencia

147

0,57 1,00 0,10 0,27 0,47 0,73 0,58 1,00 0,10 0,29 0,48 0,71 0,59 0,98 0,11 0,28 0,48 0,70 0,58 1,01 0,10 0,32 0,48 0,70 50 0,60 1,03 0,11 0,31 0,49 0,71 0,60 1,03 0,12 0,30 0,48 0,73 0,60 1,03 0,11 0,23 0,49 0,81 0,59 1,05 0,10 0,21 0,49 0,84 2005 1 0,53 1,08 0,07 0,25 0,46 0,83 0,53 1,12 0,06 0,67 0,47 0,45 0,51 0,92 0,04 0,37 0,47 0,56 0,52 1,09 0,05 0,47 0,47 0,61 5 0,54 1,06 0,08 0,43 0,46 0,63 0,55 1,13 0,09 0,41 0,46 0,72 0,55 1,28 0,10 0,43 0,45 0,85 0,55 1,23 0,10 0,40 0,45 0,84 0,54 1,26 0,10 0,57 0,44 0,69 10 0,53 1,23 0,10 0,55 0,43 0,68 0,51 1,38 0,08 0,31 0,43 1,07 0,52 1,43 0,08 0,35 0,44 1,09 0,42 1,40 -0,02 0,27 0,44 1,12 0,42 1,45 0,00 0,24 0,42 1,21 15 0,41 1,39 -0,01 0,29 0,42 1,10 0,41 1,31 -0,03 0,33 0,44 0,99 0,35 1,35 -0,05 0,34 0,40 1,01 0,32 1,29 -0,11 0,31 0,43 0,98 0,35 1,31 -0,08 0,29 0,43 1,02 20 0,41 1,33 -0,01 0,22 0,42 1,11 0,51 1,31 0,07 0,22 0,44 1,09 0,52 1,26 0,07 0,21 0,45 1,05 0,50 1,20 0,04 0,21 0,46 0,99 0,49 1,18 0,03 0,18 0,46 1,00 25 0,48 1,17 0,03 0,19 0,45 0,98 0,47 1,17 0,03 0,20 0,44 0,98 0,44 1,07 0,01 0,25 0,43 0,82 0,44 1,07 0,01 0,25 0,43 0,83 0,44 1,05 0,01 0,21 0,43 0,84 30 0,46 1,08 0,03 0,22 0,43 0,86 0,48 1,09 0,03 0,23 0,45 0,86 0,47 1,06 0,02 0,34 0,45 0,73 0,46 1,01 0,01 0,31 0,45 0,70 0,47 1,09 0,04 0,30 0,43 0,79 35 0,45 1,13 0,05 0,29 0,40 0,84 0,47 1,10 0,05 0,29 0,42 0,81 0,47 1,12 0,06 0,19 0,41 0,93 0,47 1,15 0,06 0,24 0,41 0,91 0,47 1,15 0,05 0,26 0,42 0,89 40 0,49 1,11 0,07 0,22 0,42 0,90 0,51 1,10 0,10 0,21 0,41 0,89 0,51 1,13 0,12 0,22 0,39 0,91 0,49 1,14 0,11 0,19 0,38 0,95 0,48 1,21 0,11 0,25 0,37 0,96


competencia

148

45 0,47 1,18 0,10 0,22 0,37 0,96 0,48 1,16 0,09 0,23 0,39 0,93 0,49 1,16 0,11 0,24 0,38 0,92 0,48 1,18 0,09 0,36 0,39 0,82 0,47 1,10 0,08 0,30 0,39 0,80 50 0,47 1,03 0,07 0,24 0,40 0,78 0,47 1,03 0,06 0,25 0,41 0,78 0,47 1,10 0,07 0,24 0,40 0,86 2006 1 0,47 1,18 0,08 0,20 0,39 0,99 0,47 1,24 0,07 0,42 0,40 0,82 0,49 1,12 0,08 0,32 0,41 0,81 0,48 1,27 0,09 0,35 0,39 0,91 5 0,50 1,19 0,10 0,31 0,40 0,87 0,50 1,19 0,10 0,26 0,40 0,93 0,50 1,24 0,10 0,23 0,40 1,00 0,47 1,23 0,11 0,27 0,36 0,97 0,47 1,16 0,10 0,22 0,37 0,94 10 0,46 1,13 0,09 0,24 0,37 0,89 0,45 1,17 0,07 0,29 0,38 0,88 0,45 1,13 0,07 0,30 0,38 0,83 0,41 1,16 0,03 0,33 0,38 0,83 0,29 1,22 -0,07 0,36 0,36 0,86 15 0,22 1,18 -0,16 0,33 0,38 0,85 0,22 1,15 -0,11 0,30 0,33 0,85 0,20 1,16 -0,17 0,28 0,37 0,88 0,28 1,19 -0,07 0,25 0,35 0,94 0,36 1,27 -0,02 0,30 0,38 0,97 20 0,40 1,33 0,00 0,28 0,40 1,05 0,43 1,29 0,03 0,26 0,40 1,03 0,41 1,23 0,02 0,26 0,39 0,98 0,39 1,17 0,06 0,28 0,33 0,89 0,38 1,14 0,05 0,31 0,33 0,83 25 0,39 1,17 0,06 0,33 0,33 0,85 0,40 1,16 0,03 0,27 0,37 0,88 0,42 1,15 0,02 0,25 0,40 0,90 0,47 1,17 0,05 0,26 0,42 0,91 0,50 1,19 0,07 0,21 0,43 0,97 30 0,55 1,16 0,10 0,24 0,45 0,92 0,52 1,13 0,02 0,24 0,50 0,88 0,51 1,00 0,04 0,19 0,47 0,82 0,52 0,99 0,06 0,24 0,46 0,75 0,52 0,97 0,06 0,27 0,46 0,70 35 0,51 1,00 0,06 0,28 0,45 0,73 0,51 1,07 0,03 0,22 0,48 0,85 0,54 1,19 0,08 0,27 0,46 0,93 0,57 1,16 0,10 0,26 0,47 0,91 0,57 1,16 0,10 0,30 0,47 0,86 40 0,56 1,17 0,10 0,25 0,46 0,92 0,55 1,24 0,09 0,27 0,46 0,97 0,54 1,26 0,10 0,28 0,44 0,98 0,54 1,26 0,11 0,28 0,43 0,98 0,54 1,27 0,10 0,28 0,44 0,99


competencia

149

45 0,53 1,21 0,10 0,31 0,43 0,90 0,53 1,16 0,11 0,26 0,42 0,90 0,52 1,19 0,09 0,26 0,43 0,93 0,51 1,28 0,08 0,27 0,43 1,01 0,51 1,24 0,09 0,26 0,42 0,98 50 0,49 1,22 0,08 0,31 0,41 0,91 0,49 1,17 0,09 0,23 0,40 0,94 0,49 1,18 0,09 0,29 0,40 0,89 2007 1 0,48 1,14 0,08 0,32 0,40 0,82 0,48 1,12 0,07 0,29 0,41 0,83 0,47 1,11 0,07 0,27 0,40 0,84 0,47 1,11 0,06 0,27 0,41 0,84 5 0,48 1,16 0,07 0,26 0,41 0,91 0,49 1,20 0,08 0,32 0,41 0,89 0,49 1,24 0,08 0,27 0,41 0,96 0,49 1,28 0,09 0,27 0,40 1,01 0,47 1,27 0,07 0,26 0,40 1,01 10 0,49 1,22 0,09 0,24 0,40 0,98 0,50 1,20 0,10 0,23 0,39 0,97 0,51 1,23 0,11 0,25 0,40 0,98 0,51 1,17 0,10 0,38 0,41 0,79 0,49 1,08 0,07 0,35 0,42 0,73 15 0,38 1,07 0,01 0,35 0,37 0,71 0,38 1,21 0,02 0,41 0,36 0,79 0,46 1,23 0,08 0,31 0,38 0,92 0,49 1,24 0,09 0,27 0,40 0,97 0,52 1,32 0,11 0,24 0,41 1,08 20 0,55 1,30 0,10 0,21 0,45 1,10 0,57 1,29 0,09 0,25 0,48 1,04 0,57 1,27 0,06 0,29 0,51 0,99 0,56 1,20 0,05 0,27 0,51 0,93 0,55 1,24 0,06 0,36 0,49 0,89 25 0,55 1,28 0,06 0,33 0,49 0,95


competencia

150

Anexo 23. Marxe total (%P.O), minorista (%P.M.) e intermediario (%P-O.) no período 2004-2007

marxe total (%PO) marxe minorista (%PM)

Marxe intermediario (%P.O.)

Pataca Hortalizas Pataca Hortalizas Pataca Hortalizas Ano Semanas kg Kg kg Kg kg Kg 2004 1 263,16 191,62 137,93 104,45 52,63 42,64

277,78 153,24 134,48 90,25 61,11 33,11 283,33 176,04 130,00 96,69 66,67 40,34 268,42 206,52 133,33 92,49 57,89 59,24 5 288,89 206,83 133,33 109,91 66,67 46,17 283,33 215,86 137,93 111,17 61,11 49,58 283,33 194,40 137,93 106,36 61,11 42,67 288,89 181,01 133,33 109,43 66,67 34,18 250,00 178,64 133,33 100,18 50,00 39,20 10 270,00 160,14 146,67 88,51 50,00 38,00 280,00 141,74 145,16 79,69 55,00 34,53 266,67 173,33 148,39 93,92 47,62 40,95 254,55 183,62 129,41 86,46 54,55 52,11 160,00 165,07 113,89 73,37 21,56 52,89 15 116,22 151,19 86,05 73,35 16,22 44,90 102,50 204,23 84,09 82,54 10,00 66,67 72,92 214,33 80,43 94,95 -4,17 61,24 69,39 200,54 84,44 79,17 -8,16 67,74 75,00 175,63 90,91 78,08 -8,33 54,77 20 82,98 169,21 79,17 75,16 2,13 53,69 112,50 208,52 80,85 96,03 17,50 57,39 142,86 257,29 97,67 120,96 22,86 61,69 156,25 250,18 156,25 122,99 0,00 57,04 170,00 239,16 161,29 112,25 3,33 59,79 25 203,85 208,81 154,84 102,06 19,23 52,83 208,00 224,75 148,39 100,82 24,00 61,72 184,62 240,14 131,25 113,68 23,08 59,18 184,62 275,38 131,25 116,85 23,08 73,11 170,37 264,81 128,13 112,74 18,52 71,48 30 148,28 262,83 118,18 120,81 13,79 64,31 143,33 270,52 121,21 126,83 10,00 63,35 192,00 338,16 128,13 152,65 28,00 73,43 242,86 323,47 140,00 171,69 42,86 55,87 350,00 294,37 148,28 153,76 81,25 55,41 35 337,50 254,20 159,26 132,58 68,75 52,29 400,00 313,48 191,67 166,39 71,43 55,22 430,77 271,71 200,00 152,37 76,92 47,29 466,67 293,93 223,81 123,68 75,00 76,11 527,27 254,74 245,00 112,84 81,82 66,67 40 570,00 213,27 252,63 121,13 90,00 41,67 633,33 190,83 247,37 124,56 111,11 29,51 725,00 338,58 247,37 117,24 137,50 101,89 737,50 136,95 235,00 72,15 150,00 37,64 644,44 170,65 252,63 94,40 111,11 39,22 45 633,33 181,77 247,37 99,05 111,11 41,55 633,33 196,37 247,37 93,26 111,11 53,35 644,44 193,91 252,63 87,13 111,11 57,06


competencia

151

737,50 178,18 252,63 84,02 137,50 51,17 644,44 183,42 252,63 80,23 111,11 57,25 50 750,00 176,23 257,89 79,74 137,50 53,68 750,00 171,84 240,00 81,37 150,00 49,88 750,00 167,59 257,89 95,27 137,50 37,04 737,50 172,07 272,22 102,27 125,00 34,51

2005 1 481,82 176,17 255,56 95,41 63,64 41,33 437,50 166,42 258,33 33,58 50,00 99,45 392,31 97,75 276,47 42,38 30,77 38,89 429,17 123,55 273,53 45,25 41,67 53,90 5 535,00 94,31 252,78 40,53 80,00 38,27 605,56 100,89 252,78 47,37 100,00 36,32 605,56 116,82 234,21 56,10 111,11 38,90 605,56 109,19 234,21 54,96 111,11 34,99 540,00 111,39 220,00 40,21 100,00 50,77 10 481,82 96,08 204,76 37,31 90,91 42,80 392,31 132,89 204,76 79,81 61,54 29,52 400,00 162,64 209,52 88,48 61,54 39,35 175,00 181,04 200,00 107,66 -8,33 35,33 168,00 273,29 168,00 158,43 0,00 44,44 15 157,69 275,62 168,00 139,30 -3,85 56,97 144,64 243,62 174,00 114,33 -10,71 60,32 106,06 293,19 142,86 126,89 -15,15 73,30 88,89 273,74 172,00 125,80 -30,56 65,52 106,06 302,31 172,00 141,67 -24,24 66,47 20 157,69 373,24 168,00 193,45 -3,85 61,27 318,75 381,02 191,30 195,52 43,75 62,77 371,43 356,38 214,29 186,64 50,00 59,22 333,33 306,41 242,11 166,39 26,67 52,56 306,25 302,24 242,11 175,22 18,75 46,15 25 300,00 315,49 236,84 174,83 18,75 51,18 293,75 335,36 231,58 179,59 18,75 55,71 231,58 252,51 215,00 122,95 5,26 58,11 231,58 245,43 215,00 121,02 5,26 56,29 231,58 218,18 215,00 121,52 5,26 43,64 30 287,50 236,81 226,32 128,73 18,75 47,25 342,86 251,87 270,74 130,79 19,45 52,47 293,75 228,76 243,28 91,00 14,70 72,13 270,59 187,24 245,28 83,24 7,33 56,76 293,75 226,42 207,45 100,84 28,07 62,53 35 250,00 245,50 173,91 113,11 27,78 62,13 293,75 225,38 200,00 104,02 31,25 59,49 313,33 239,47 195,24 140,64 40,00 41,07 313,33 250,00 195,24 130,82 40,00 51,63 313,33 237,56 210,00 120,47 33,33 53,11 40 376,92 209,65 210,00 120,44 53,85 40,47 463,64 208,51 195,24 120,44 90,91 39,95 463,64 228,10 169,57 127,37 109,09 44,30 376,92 243,05 158,33 143,45 84,62 40,91 342,86 309,62 148,00 150,10 78,57 63,78 45 313,33 290,43 148,00 152,50 66,67 54,63 320,00 272,35 162,50 142,99 60,00 53,24 350,00 275,15 152,00 139,70 78,57 56,51 320,00 289,30 162,50 105,99 60,00 88,99


competencia

152

293,75 215,69 162,50 99,38 50,00 58,33 50 276,47 156,79 166,67 87,57 41,18 36,90 276,47 149,09 178,26 82,67 35,29 36,36 276,47 172,12 166,67 97,18 41,18 38,01

2006 1 276,47 212,33 156,00 130,25 47,06 35,65 276,47 241,36 166,67 87,32 41,18 82,24 288,24 150,33 164,00 75,50 47,06 42,64 282,35 198,05 150,00 91,95 52,94 55,27 5 312,50 162,61 153,85 83,79 62,50 42,88 312,50 163,23 153,85 94,91 62,50 35,05 312,50 177,38 153,85 107,66 62,50 33,57 261,11 187,29 124,14 104,87 61,11 40,23 247,37 159,28 127,59 99,60 52,63 29,90 10 209,09 148,60 119,35 89,01 40,91 31,53 195,65 161,98 126,67 86,76 30,43 40,28 195,65 162,88 126,67 83,29 30,43 43,42 146,43 179,07 122,58 85,09 10,71 50,78 72,50 198,37 109,09 88,65 -17,50 58,16 15 46,81 186,76 122,58 88,93 -34,04 51,78 45,83 178,79 89,19 90,81 -22,92 46,11 39,22 187,47 108,82 98,47 -33,33 44,85 63,64 196,29 94,59 110,40 -15,91 40,82 92,31 242,82 102,70 118,78 -5,13 56,70 20 111,11 311,11 111,11 149,73 0,00 64,62 126,47 335,71 108,11 159,07 8,82 68,18 113,89 297,29 102,63 144,71 5,56 62,35 102,63 241,45 75,00 116,42 15,79 57,77 95,00 220,29 73,33 99,40 12,50 60,63 25 97,50 240,15 71,74 104,30 15,00 66,50 102,56 245,74 88,10 118,49 7,69 58,24 110,53 240,94 100,00 123,58 5,26 52,49 146,88 271,59 113,51 131,83 15,63 60,29 166,67 294,41 116,22 158,66 23,33 52,48 30 220,00 285,54 128,57 142,83 40,00 58,77 185,71 231,96 166,67 121,69 7,14 49,74 182,14 168,28 146,88 104,65 14,29 31,09 185,71 162,70 135,29 87,98 21,43 39,75 185,71 144,76 135,29 74,73 21,43 40,07 35 182,14 157,76 132,35 79,48 21,43 43,61 182,14 180,21 154,84 104,77 10,71 36,84 225,00 243,00 143,75 121,71 33,33 54,71 259,09 213,53 146,88 113,59 45,45 46,79 259,09 198,92 146,88 97,72 45,45 51,18 40 254,55 200,64 143,75 111,13 45,45 42,40 239,13 257,51 143,75 129,24 39,13 55,96 225,00 294,72 129,41 139,50 41,67 64,81 225,00 317,92 122,86 144,30 45,83 71,07 225,00 303,59 129,41 141,14 41,67 67,37 45 203,85 239,60 119,44 110,75 38,46 61,14 203,85 197,87 113,51 105,74 42,31 44,78 192,59 210,20 119,44 112,61 33,33 45,90 182,14 277,17 119,44 137,67 28,57 58,70 182,14 248,49 113,51 130,02 32,14 51,51 50 168,97 231,90 110,81 109,94 27,59 58,10


competencia

153

168,97 187,73 105,26 111,23 31,03 36,22 168,97 188,96 105,26 97,94 31,03 45,98

2007 1 160,00 167,90 104,08 81,71 27,40 47,43 154,84 159,36 110,22 83,71 21,22 41,18 146,88 146,78 104,84 82,04 20,52 35,56 142,42 140,60 104,19 78,56 18,73 34,75 5 145,45 151,30 100,70 88,60 22,30 33,24 148,48 157,35 102,34 82,23 22,81 41,22 144,12 170,82 98,91 96,44 22,73 37,87 144,12 201,18 93,02 111,86 26,47 42,16 130,56 207,50 92,44 115,06 19,81 42,98 10 140,00 193,88 89,16 112,70 26,87 38,17 141,64 192,89 85,94 114,39 29,96 36,62 145,71 197,59 88,17 112,32 30,58 40,16 145,71 170,13 89,32 74,16 29,79 55,11 122,50 133,90 89,97 63,45 17,12 43,10 15 80,85 126,93 78,53 59,68 1,30 42,12 79,17 169,60 72,36 70,57 3,95 58,06 109,52 186,69 77,41 95,23 18,10 46,85 122,50 200,40 82,18 109,70 22,13 43,26 136,84 246,50 82,84 138,96 29,54 45,00 20 161,76 253,16 102,76 152,17 29,10 40,05 183,87 250,85 122,06 137,20 27,84 47,92 183,87 247,93 134,71 123,36 20,95 55,77 180,65 196,30 144,40 105,46 14,83 44,22 177,42 217,76 133,29 95,61 18,92 62,45 25 177,42 247,70 130,48 113,37 20,37 62,95

Date post:	05-Aug-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	1 times
Download:	0 times

Estudio sobre as características do sector e evolución do ... · de distribución, as froiterías...

Documents