เพอสงเสรมและเผยแพรผลงานวชาการในรปแบบรายงานวจย (Research Article) และบทความปรทศน(Review Article) สาขาการพยาบาล การสาธารณสข และการศกษา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา312หม11ต.บานตอมอ.เมองจ.พะเยา56000โทรศพท0-5443-1779โทรสาร0-5443-1889
ศาสตราจารยดร.เวคนนพนตย ผอ�านวยการ Professional Associates of Thailand ดร.สภาภรณอดมลกษณ ผอ�านวยการวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
ดร.กฤตพทธฝกฝน
ดร.ปณณธรชชวรตน ดร.พมพมลวงศไชยา
ทกๆ4เดอน(ปละ3ฉบบ) มกราคม-เมษายน พฤษภาคม-สงหาคม กนยายน-ธนวาคม
อาจารยจรรยา แกวใจบญ อาจารยสมศร ทาทาน อาจารยอมพร ยานะ อาจารยวรรณภา เยนใจ อาจารยสพชญา เสมอเชอ นายอานนท ตบยอย
ÇÒÃÊÒà ¡ÒþÂÒºÒÅ ¡ÒÃÊÒ¸ÒóÊØ¢áÅСÒÃÈÖ¡ÉÒ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา»‚·Õè 15 ©ºÑº·Õè 2 ¾ÄÉÀÒ¤Á - ÊÔ§ËÒ¤Á 2557 ISBN 0859-3949
รองศาสตราจารยดร.อทยภรมยรน
มหาวทยาลยการจดการและเทคโนโลยอสเทรน
รองศาสตราจารยดร.สรพลนธการกจกล
คณะเภสชศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม
รองศาสตราจารยดร.พรรณพไลศรอาภรณ
คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม
รองศาสตราจารยดร.สายพณเกษมกจว²นา
ส�านกวชาพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยแมฟาหลวง
ผชวยศาสตราจารยดร.ชยณรงคอภณหพ²น
คณะสาธารณสขศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร
ดร.สมานจตภรมยรน
ผอ�านวยการหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต
มหาวทยาลยการจดการและเทคโนโลยอสเทรน
ดร.บรรจงไชยรนคำา
คณะศลปศาสตรมหาวทยาลยพะเยา
ดร.นÄมลสงหดง
ส�านกวชาพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร
ดร.ประจวบแหลมหลก
คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยพะเยา
ดร.นสราประเสร°ศร
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสรรพสทธประสงค
ดร.สชาดาอนทรกำาแหงณราชสมา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน
สวรรคประชารกษนครสวรรค
ดร.ปณณธรชชวรตน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
ดร.กÄตพทธ½ƒก½น
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
Çѵ¶Ø»ÃÐʧ¤�
਌Ңͧ
·Õè»ÃÖ¡ÉÒ
ºÃóҸԡÒÃ
¡Í§ºÃóҸԡÒÃ
¡íÒ˹´ÍÍ¡
Êíҹѡ§Ò¹
¡Í§ºÃóҸԡÒÃ
มกราคม-เมษายน พฤษภาคม-สงหาคม กนยายน-ธนวาคม
ÊÒúÑÞหนา
- เทคโนโลยกบการจดการศกษาของสถาบนพระบรมราชชนก 3
* ดร.สชาดา อนทรกาแหง ณ ราชสมา
- ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองทบานกบการรบรอาการ
ปวดขอเขาของผมปญหาโรคขอเขาเสอมในตาบลบานตอม อาเภอเมอง จงหวดพะเยา 11
* ดลนภา หงษทอง
- ปจจยทเกยวของกบการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอระดบอดมศกษาของนกเรยน
ชนมธยมศกษาปท 6 ในเขตกรงเทพมหานครและจงหวดสมทรปราการ 21
* ดร.สมานจต ภรมยรน
- ความมนคงทางอารมณและความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
ของนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑต วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา 30
* สรยลกษณ ไชยลงกา
- ตนทนของโรงพยาบาลในจงหวดพะเยา ปงบประมาณ 2556 40
* อญชล แกวหมด
- ปจจยทมผลตอทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพ ตามการรบรของ
นกศกษาพยาบาลทขนฝกภาคปฏบตครงแรก วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา 46
* สมศร ทาทาน, อมพร ยานะ
- รปแบบการบรหารโรงเรยนตามแนวคดการบรหารงานตามวตถประสงคของ
โรงเรยนขนาดเลก ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 55
* ทวศกด แกวอาสา
- แนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยา 62
* ดรณวรรณ คาเจรญ
3วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เทคโนโลยกบการจดการศกษาของสถาบนพระบรมราชชนกTechnology and educational management at Praboromarajchanok
Institute for Health Workforce Development
ดร.สชาดาอนทรก�าแหงณราชสมา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสวรรคประชารกษ
บทคดยอ การจดการศกษาของประเทศไทยในปจจบนไดม
การน�าเทคโนโลยสมยใหมไดแกเทคโนโลยสอสารมวลชน
เทคโนโลยโทรคมนาคมและเทคโนโลยสารสนเทศมาใช
เพอชวยใหการจดการศกษาบรรลอดมการณการศกษา
ตลอดชวตส�าหรบทกคน ซงพระราชบญญตการศกษา
แหงชาตพทธศกราช2542และฉบบปรบปรงพทธศกราช
2545มาตรา9ไดก�าหนดเรองเกยวกบเทคโนโลยทางการ
ศกษาไวโดยเฉพาะนนแสดงใหเหนวาเทคโนโลยมบทบาท
ส�าคญตอการจดการศกษาอยางไมอาจปฏเสธได
ในยคทเทคโนโลยทกๆ ดานก�าลงเจรญกาวหนา
อยางรวดเรวและไรขดจ�ากดเทคโนโลยสอสารมวลชน
เทคโนโลย โทรคมนาคมและเทคโนโลยสารสนเทศ
เปนเทคโนโลยทมการเจรญเตบโตอยางตอเนองเชนเดยวกน
เทคโนโลยเหลานมบทบาทตอการด�ารงชวตของผคนใน
แงมมตางๆหลากหลายประการทงในแงของการรบทราบ
เรองขาวสารททนสมยทนเหตการณแงของการรบร
ขอมลใหมๆ ในเรองตางๆทงสขภาพวทยาศาสตร
เทคโนโลยอาชพวถชวตวฒนธรรมแงของความบนเทง
เรงรมย เชน ละคร ภาพยนตร เพลงรายการโชว
ตางๆแงของการตดตอสอสารทสะดวกรวดเรวและงาย
ยงขนอกแงหนงทนบวาเทคโนโลยเหลานมบทบาท
ไมแพเทคโนโลยอนๆ กคอ บทบาทในการจดการศกษา
ทงการศกษาในระบบนอกระบบและตามอธยาศยซงเหน
ไดจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช
2542และฉบบปรบปรงพ.ศ.2545มาตรา63กลาววา
รฐตองจดสรรคลนความถสอตวน�าและโครงสรางพนฐาน
อนทจ�าเปนตอการสงวทยกระจายเสยงวทยโทรทศนวทย
โทรคมนาคม และการสอสารในรปอน เพอใชประโยชน
ส�าหรบการศกษาในระบบการศกษานอกระบบการศกษา
ตามอธยาศยการท�านบ�ารงศาสนาศลปะและวฒนธรรม
ตามความจ�าเปนการจดการศกษาในระบบเปนการศกษา
ทก�าหนดจดมงหมายวธการศกษาหลกสตรระยะเวลา
ของการศกษาการวดและประเมนผลซงเปนเงอนไข
ของการส�าเรจการศกษาทแนนอน ปจจบนสถานศกษา
แทบทกแหงมการน�าเอาเทคโนโลยสอสารมวลชนไมวา
จะเปนวทยโทรทศนและอนๆมาใชเปนสอการเรยนร
ทมบทบาททงเปนแหลงขอมลขาวสารบางแหงใชการ
ถายทอดรายการการศกษาเปนสอในการประชมอบรม
ครผสอนตลอดจนเปนขอมลในการบรหารจดการไดเปน
อยางดจงสามารถกลาวไดวาการศกษาในระบบไมสามารถ
ขาดเทคโนโลยสอสารมวลชนไดส�าหรบการจดการศกษา
นอกระบบยงจ�าเปนตองอาศยเทคโนโลยเพราะการ
จดกจกรรมการเรยนรตองอาศยสอตางๆมากกวาทงสอ
โทรทศนวทยและอนๆผเรยนอาจสามารถเรยนร
ผานรายการสอนทางวทยโทรทศนโดยไมตองเดนทางไปเรยน
ทโรงเรยนหรอทศนยการเรยนชวยใหประหยดเวลา
ประหยดงบประมาณในการจดการศกษา
ผลกระทบของเทคโนโลยสารสนเทศทมผลตอระบบ
การศกษาและวธการเรยนการสอนในอนาคตท�าใหเกด
แนวทางใหมทเปลยนแปลงไปจากการศกษารปแบบเดมดงน
4 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
1. ผลกระทบเทคโนโลยสารสนเทศทมตอวธการ
เรยนการสอน
1.1 ผเรยนสามารถเรยนเมอตองการเรยน
กลาวคอผเรยนสามารถเลอกวชาเวลาสถานทไดตาม
ความสนใจโดยไมตองมตารางเรยน ไมจ�าเปนตองเขา
ชนเรยนและสามารถเลอกศกษาตามเรองทตนอยากร
ซงอาจเลอกเรยนรดวยตนเองเพยงล�าพงหรอเรยนรพรอมๆ
กบผอนทมความสนใจในเรองเดยวกนได
1.2 ผเรยนสามารเรยนรดวยตนเองจากแหลง
ความรตางๆ ทวโลกโดยไมมขดจ�ากด กลาวคอ ผเรยน
สามารถเขาถงขอมลไดจากเครองคอมพวเตอรดวยระบบ
ออนไลนทวโลกเชน สามารถเรยนร ไดจากเครอขาย
อนเตอรเนตเปนตน
1.3 ผ เรยนสามารถเรยนร ได ตลอดชวต
กลาวคอรปแบบการเรยนรและเปาหมายของการศกษา
ไดเปลยนไปจากเดมเชน ผเรยนเคยมงหวงปรญญาบตร
จากการเรยนเพยงเพอเปนใบรบรองวฒในการท�างาน
เพอประกอบอาชพตามทตนตองการเทานน แตแนวโนม
ในปจจบนและอนาคต ผเรยนทส�าเรจการศกษาและ
มอาชพแลวยงสามารถเรยนร ศกษาเพมเตมในสาขา
ทสมพนธกบหนาทการงานทตนปฏบตในการน�ามาสการ
พฒนางานพฒนาคนและพฒนาสงคมอกดวย
2. ผลกระทบเทคโนโลยสารสนเทศทมตอบทบาท
ของคร
2.1 ครเปรยบเสมอนทปรกษา กลาวคอ
หนาทและบทบาทของครผสอนจะเปลยนจากการบรรยาย
หนาชนเรยนเพยงอยางเดยวมาเปนการกลาวน�าเขาส
บทเรยนและท�าหนาทเปนเพยงผแนะน�า ใหค�าปรกษา
และแกปญหาใหแกผเรยนเทานน
2.2 ความหลากหลายของวชาชพในการสอน
กลาวคอ การสอนดวยคอมพวเตอรโดยผานเครอขาย
(Network)ท�าใหครผสอนมหนารบบทบาททเปลยนแปลง
ไปเพราะผเรยนมความสามารถตดตอสอสารแลกเปลยน
ความรความเขาใจระหวางผเรยนและผสอนไดโดยไม
จ�าเปนตองอยในชนเรยนเสมอไปรปแบบการเรยนการสอน
จงเปนแบบสวนบคคลมากยงขนซงรปแบบนครคนเดยว
สามารถแนะน�าความร ความเขาใจเกยววชาชพอนๆ
ทเกยวของกบบทเรยนนนๆไดดงตวอยางเชนครผสอน
เปนผทมความรดานคอมพวเตอรพนฐานกสามารถใหค�า
แนะน�าวธการใชคอมพวเตอรพนฐานใหแกผเรยนเพยง
อยางเดยว ผเรยนกจะสามารถน�าความรทไดไปประยกต
ใชในการศกษาของตนไดหลายสาขาวชาจากเหตผลทกลาว
มาแลวแสดงใหเหนวาเทคโนโลยสารสนเทศไมเพยงแต
มผลกระทบตอระบบการเรยนซงหมายถงการเรยนรของ
ผเรยนทตองคดเปน ท�าเปน แกปญหาเองได เทานน
หากมผลกระทบถงบทบาทและหนาทของครผท�าการสอน
อกดวย ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศ
อยางรวดเรวมผลกระทบตอระบบการศกษาเปนอยางมาก
เพราะเทคโนโลยมสวนชวยขยายโอกาสทางการศกษา
ใหเปนไปอยางมประสทธภาพโดยการเรยนรผานสอตางๆ
เชน บทเรยนส�าเรจรป บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน
(CAI)มลตมเดยการจดการศกษาทางไกลการสบคนขอมล
จากออนไลนรปแบบตางๆนอกจากนสอยงชวยตอบสนอง
การเรยนรของผเรยนทมความแตกตางระหวางบคคลและ
ชมชนตลอดจนชวยแกปญหาการขาดแคลนบคลากรและ
ผเชยวชาญโดยน�าเอาสอชวยสอนมาใชนอกจากนแนวโนม
ของสอเทคโนโลยตางๆ จะมขนาดเลกลงมราคาถกลง
และมประสทธภาพสงขน เครอขายคอมพวเตอรมความ
สามารถและเพมประสทธภาพในการตดตอสอสารมาก
ยงขนตลอดจนมบทบาทตอระบบการศกษาทงในและนอก
ระบบ ในการใชทรพยากรรวมกนใหเกดประโยชนสงสด
การจดการศกษาของสถาบนพระบรมราชชนกโดยวทยาลย
ในสงกดทกแหงกไดน�าเทคโนโลยมาใชในการจดการศกษา
ซงสวนใหญคอเทคโนโลยสารสนเทศ
สถาบนพระบรมราชชนก เปนสถาบนทผลต
บคลากรดานการสาธารณสขสงกดกระทรวงสาธารณสข
สบสานพระปณธานของสมเดจพระมหตลาธเบศร
อดลยเดชวกรมพระบรมราชชนกพระบดาแหงการแพทย
5วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
และสาธารณสขไทย และสมเดจพระศรนครนทรา
บรมราชชนนพระมารดาแหงการสาธารณสขกอตงขน
โดยการรวมองคกรตางๆทเกยวของกบการผลตบคลากร
ดานการสาธารณสขเขาดวยกนเพอเอกภาพดานนโยบาย
การวางแผนการด�าเนนงาน เมอวนท 26 กมภาพนธ
พ.ศ. 2536 ไดมพระราชกฤษฏกาแบงสวนราชการ
ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขใหจดตงเปน“สถาบน
พฒนาก�าลงคนดานสาธารณสข” ดแลงานดานการผลต
และพฒนาก�าลงคนดานสขภาพของกระทรวงสาธารณสข
ไดรบพระราชทานพระบรมราชานญาตใหเชญพระนามาภไธย
สมเดจพระมหตราธเบศรอดยเดชวกรมพระบรมราชชนก
เปนชอสถาบนวา “สถาบนพระบรมราชชนก” เมอวนท
27กนยายนพ.ศ.2537และไดตราเปนพระราชกฤษฎ
กาฯประกาศในราชกจจานเบกษาเลม112ตอนท53ก
วนท25ธนวาคมพ.ศ.2538สถาบนพฒนาก�าลงคนดาน
สาธารณสขจงเปลยนชอเปน“สถาบนพระบรมราชชนก”
สถาบนพระบรมราชชนกมหนวยงานทรบผดชอบ
ดานบรหารและวชาการในสวนกลางตงอย ทอาคาร
ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขและวทยาลยในสงกด
จ�านวน40แหงกระจายอยใน29จงหวดทวประเทศไดแก
1. วทยาลยพยาบาล
จ�านวน30แหง
2. วทยาลยการสาธารณสขสรนธร
จ�านวน7แหง
3. วทยาลยเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสข
กาญจนาภเษกจ�านวน1แหง
4. วทยาลยการแพทยแผนไทยอภยภเบศร
จ�านวน 1 แหง
5.วทยาลยนกบรหารสาธารณสข
จ�านวน 1 แหง
สถาบนพระบรมราชชนก ในสวนกลางท�าหนาท
สนบสนนและควบคมคณภาพในการจดการศกษาของ
วทยาลยในสงกดทง 40 แหง ดงกลาวซงจดการศกษา
ทงในระดบปรญญาตรและระดบประกาศนยบตรดงน
หลกสตรระดบปรญญาตร4หลกสตรไดแก
1. พยาบาลศาตรบณฑต
2.สาธารณสขศาสตรบณฑต/วทยาศาสตรบณฑต
(สาธารณสขชมชน)
3. การแพทยแผนไทยบณฑต
4. เทคโนโลยบณฑตสาขาเวชระเบยน
หลกสตรระดบประกาศนยบตรจ�านวน8หลกสตร
ไดแก
1. หลกสตรปวส.ส.ศ.(สาธารณสขชมชน)
2. หลกสตรปวส.ส.ศ.(ทนตสาธารณสข)
3. หลกสตรปวส.ส.ศ.(เทคนคเภสชกรรม)
4. หลกสตรปวส.วทยาศาสตรการแพทย
(พยาธวทยาคลนก)
5.หลกสตรปวส.เวชระเบยน
6.หลกสตรปวส.โสตทศนศกษาทางการแพทย
7.หลกสตรปวส.เวชกจฉกเฉน
8.หลกสตรปวส.แพทยแผนไทย
เทคโนโลยสารสนเทศ(InformationTechnology)
ในปจจบนมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรวกอใหเกดการ
เปลยนแปลงในทกๆดานทงดานสงคมเศรษฐกจการเมอง
วฒนธรรมและการศกษา ซงมทงขอดและขอจ�ากด
โดยเฉพาะดานการศกษาดงจะเหนไดจากความรวดเรว
ในการตดตอสอสารตลอดจนความสามารถทเขาถงขอมล
ขาวสารโดยเฉพาะการขยายตวของเครอขายอนเตอรเนต
ซงเปนระบบคอมพวเตอรทอาศยระบบดจตอล สามารถ
ตดตอสอสารกนไดโดยไมมขอจ�ากดไดสงผลกระทบตอ
สภาพแวดลอมทางการเรยนรของครและนกเรยนตลอดจน
ระบบการเรยนการสอนในสถาบนการศกษา
จากขอมลดงกลาวแสดงใหเหนวาการจดการศกษา
ของวทยาลยในสงกดสถาบนพระบรมราชชนก มความ
จ�าเปนอยางมากทตองน�าเทคโนโลยมาใชในการจดการ
ศกษาเพอใหสอดรบกบระบบการศกษาขนพนฐานของ
ประเทศไทยทน�าเทคโนโลยตางๆ มาใชทงการศกษาใน
ระบบและนอกระบบ เนองจากสถาบนพระบรมราชชนก
6 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
รบนกศกษาชนมธยมศกษาปท6เขาศกษาในทกหลกสตร
นอกจากนในเรองของสขภาพอนามยของประชาชน
ทนกศกษาสายวทยาศาสตรสขภาพทกหลกสตรตอง
เรยนรนนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวดวยภาวะโลก
ไรพรมแดนในปจจบน จงจ�าเปนทอาจารยและนกศกษา
ตองใชเทคโนโลยในการสบคนขอมลสารสนเทศอยางรวดเรว
และมอบหมายใหนกศกษาใชการเรยนรผานสอตางๆเชน
บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน(CAI)มลตมเดยเพอทบทวน
ความรอนจะชวยใหการจดการเรยนการสอนมประสทธภาพ
ยงขนแตปญหาส�าคญกคอเทคโนโลยทางการศกษาจ�าเปน
ตองมผทความรความสามารถในการผลตสอและผมความร
ในเนอหาวชาการรวมกนจงจะผลตสอทเปนเทคโนโลย
ทางการศกษาไดอยางมคณภาพซงในสถาบนพระบรม
ราชชนกมบคลากรทมความร ความสามารถในดาน
เทคโนโลยทางการศกษาไมเพยงพอประกอบกบเทคโนโลย
บางอยางมราคาแพงท�าใหตองมการบรหาร จดการ
เทคโนโลยอยางคมคา
“การลงทนทางการศกษา ดวยการน�าเทคโนโลย
มาใช ต องสามารถบรหารจดการเทคโนโลยท เป น
สงแวดลอม ทางการเรยนไดอยางมประสทธภาพ ถาท�า
ไมไดหรอท�าไมเปน จะเปนการ เสยเปลาไมคมคากบ
การลงทน ความสามารถในการจดการตองมการเรยนร
อยางเปนระบบ มใชใคร กท�าได”
สถานศกษาในยคปจจบนมการเปลยนแปลงสภาพ
แวดลอมเปนอยางมาก อทธพลของความเจรญกาวหนา
ทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ท�าใหสภาพแวดลอม
ทางการเรยนและสถานการณของการเรยนการสอน
แตกตางไปจากเดมการเปลยนแปลงทเกดขนมผลกระทบ
ตอการบรหารและการจดการสภาพแวดลอมทางการเรยน
ซงจ�าเปนตองเปลยนแปลงตามไปดวย สภาพแวดลอม
ทางการเรยนในสถานศกษาปจจบนถกก�าหนดดวย
เทคโนโลยทไดมการพจารณาน�าเขามาใชการน�าเทคโนโลย
เขามาใชท�าใหเกดการเปลยนแปลงทมผลตอสถานศกษา
อยางนอย3ประการไดแก
1. เทคโนโลยเปลยนแปลงวถชวต (Technology
altersorientation.)สถานศกษาสภาพของผเรยนและ
ผสอนไดรบอทธพลจากเทคโนโลยมลกษณะของการใชชวต
ในฐานะผเรยนและผสอนเปลยนไปวถชวตของทงผเรยน
และผสอนผกพนและขนอยกบเทคโนโลยมากขน เชน
วนนไฟดบงดจายกระแสไฟฟานกเรยนไมสามารถทนนง
ในหองเรยนทรอนอบอาวได เชนเดยวกบครทไมสามารถ
ท�าการสอนได เพราะเครองฉายภาพจากคอมพวเตอร
ไมท�างานสอตางๆทผสอนเตรยมมาไมสามารถน�ามาใชได
และมการเรยนการสอนภาคนอกเวลาซงมกจะสอนในเวลา
กลางคนคงไมมการจดเทยนหรอจดตะเกยงเพอการเรยน
การสอน สงเหลานแสดงใหเหนถงวถชวตของการเปน
ผเรยนและการเปนผสอนใน สถานศกษาเปลยนแปลง
ไปจากเดม และผกพนกบเทคโนโลยมากขนจนบางทาน
อาจคดวาเทคโนโลยมอทธพลในการก�าหนดวถชวตไมเพยง
การเปลยนแปลงวถชวตเทานน
2. เทคโนโลยเปลยนแปลงวธการ(Technology
alterstechniques.)วธการเรยนการสอนในสถานศกษา
ปจจบนมหลายรปแบบหลายลกษณะและในจ�านวนรปแบบ
ตางๆ ของการเรยนเหลานนจ�าเปนตองพงพาเทคโนโลย
เชน การเรยนการสอนทางไกลแบบสองทาง การเรยน
ดวยสอโทรทศนผานดาวเทยมหรอรปแบบของการเรยน
การสอนทไมจ�าเปนตองมชนเรยนใหผเรยนเรยนไดดวย
ตนเองจากแหลงวทยบรการทมอยหรอจากชดการเรยน
ทท�าขนส�าหรบ ผเรยนลกษณะนโดยเฉพาะ นอกจากน
เทคนควธการเรยนการสอนการประเมนผลยงเปลยนแปลง
ไปจากเดมทมครเปนศนยกลาง กลายเปนผเรยนเปน
ศนยกลางของการเรยนมากขน
3. เทคโนโลยเปลยนแปลงสถานการณของ
การเรยน(Technologyalterssituationsoflearning.)
การเปลยนแปลงสถานการณของการเรยนในสถานศกษา
เปนสภาพใหมทเกดขนพรอมๆ กบน�าเทคโนโลยใหม
เขามาใชสถานการณของการเรยนการสอนในสภาพของ
สงแวดลอมในสถานศกษาทเตมไปดวยเทคโนโลยเพอชวย
7วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
การเรยนรจะมบรรยากาศของการเรยนเงอนไขในการเรยน
ทแตกตางจากเดมผเรยนสามารถเลอกเรยนในสถานการณ
และเงอนไขทตนเองตองการไดมากขนสถานการณทท�าให
เกดการเรยนรไมจ�าเปนตองสรางขนดวยครผสอนเทานน
อยางแตกอน แตเทคโนโลยสามารถจะสรางสถานการณ
ของการเรยนใหเกดขนไดและมความหลากหลายอกดวย
จากผลของการเปลยนแปลงโดยมเทคโนโลย
เปนตวก�าหนดดงกลาวขางตน ท�าใหสภาพแวดลอม
ทางการเรยนในสถานศกษาตองมการวางแผนและจดการ
กบเทคโนโลยทเปนตวก�าหนดนนอยางมประสทธภาพและ
ใหเกดประสทธภาพสงสด เพอเปนแนวทางทจะน�าไปส
การจดการศกษาอยางมคณภาพ ทสถานศกษาทกแหง
ตองการใหเกดขน
ลกษณะสงแวดลอมทางการเรยนทดในอดมคต
(IdealLearningEnvironment)
สงแวดลอมทางการเรยนของสถานศกษาในอดมคต
ทจะเปนสงแวดลอมทางการเรยนทดนอกเหนอจากสง
จ�าเปนพนฐานของการเปนสถานศกษาแลวสามารถสรป
ไดดงน
1.ดานผเรยน สถานศกษาทมสงแวดลอมทาง
การเรยนทดผเรยนตองมโอกาสดงน
1.1สามารถเขาถงขอมลหรอสารสนเทศเพอ
สามารถวเคราะห สงเคราะหเพอหาแนวทางแกปญหา
ทประสบในชวตจรงได
1.2ท�างานรวมกน เพอการถายทอดและ
แลกเปลยนความคด
1.3 พฒนาความสามารถของตนเองไดเตม
ศกยภาพทตนมอย
1.4เรยนรไดทกเรองตามทตองการโดยไมม
ขอจ�ากด
1.5สรางคานยมทดของการเปนผใฝรมวนย
จรยธรรมและคณธรรม
2.ดานผสอน สถานศกษาทมสงแวดลอมทาง
การเรยนทดผสอนตองสามารถท�าไดดงน
2.1เปนผทสามารถชน�าแนะน�าการแสวงหา
ความรและชวยเหลอการเรยนรดวยการมสงอ�านวยความ
สะดวกอยางครบถวน
2.2 ท�างานรวมกนเปนทมเพอสงเสรมผทม
ความสามารถพเศษน�าไปสความเปนเลศ
2.3ท�าการศกษาค นคว าวจยอย างเสร
เพอสรางองคความรใหมและประสบการณทหลากหลาย
ใหกบผเรยนไดอยางไมมขอจ�ากด
2.4ออกแบบหลกสตรและการสอนให
เชอมโยงหรอประสานกนระหวางเนอหาวชาในแตละสาขา
วชาใหผ เรยนมองเหนองครวมของประสบการณทจะ
เกดขนในสงคมทเปนอยดวย
2.5มเงนทนสนบสนนการพฒนาคณาจารย
ในการเขารวมสมมนาทางวชาการ ศกษาดงานตลอดจน
การวจย เพอสามารถน�ามาพฒนาการเรยนการสอน
ในชนเรยน
2.6เขาถงขอมลและสารสนเทศ ตลอดจน
การใชเครองมอในการสอสารเชนโทรศพทE-mail,
Voice-Mail,Facsimileและคอมพวเตอรไดอยางสะดวก
ตลอดเวลา
3.ดานหองเรยนลกษณะของหองเรยนในสถาน
ศกษาทมสงแวดลอมทางเรยนทดควรมลกษณะดงน
3.1 มอปกรณทสามารถน�าเสนอขอมลและ
สารสนเทศในรปแบบตางๆ ไดครบถวน เชน โทรทศน
วดทศน โทรศพท และคอมพวเตอรทเชอมตอกบโลก
ภายนอกหองเรยนได(Internet)
3.2 มฐานขอมลและแหลงอางองไวใหใชได
ทนทในการสบคนและท�าการวจยเชนอปกรณสบคนขอมล
ระยะไกลดวยคอมพวเตอร สารานกรมและพจนานกรม
ในสาขาวชาตางๆ เปนตน
3.3ตองเปนหองเรยนทสามารถใหโอกาส
ในการเรยนเปนกลมเลกเปนรายบคคลและมคอมพวเตอร
ไวส�าหรบการเรยนในระดบกลมยอยดวย
8 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
3.4มห องเรยนทสามารถบรรจผ เรยน
จ�านวนมากได พรอมกบอปกรณเปนเครองมอทใชใน
การเรยนการสอนกบกลมผเรยนขนาดใหญได
3.5 หองเรยนออกแบบไดเพอใหผเรยนไดเรยน
อยางสบายทงการควบคมอณหภมแสงและเสยงตลอดจน
การวางระบบทเปนพนฐานจ�าเปนส�าหรบการใชเทคโนโลย
เพอการเรยน การสอน เชน มปลกไฟ สายโทรศพท
เครองปรบอากาศชองระบายลมเครองเสยงและระบบ
ควบคมแสงสวางเปนตน
3.6 หองเรยนตองสามารถใหการเรยนรดวย
ระบบสอประสม(Multimedia)ได
4.ดานสถานศกษา สถานศกษาทมบรรยากาศ
ทางการเรยนทดมลกษณะดงน
4.1 เปดบรการใหนกศกษาและประชาชน
ไดเขามาใชเปนแหลงศกษา และคนควาไดตลอดเวลาท
เปดท�าการและเวลาทเปดท�าการควรมทงชวงเชา เยน
และสดสปดาหดวย
4.2มกจกรรมทางวชาการเพอการเรยน
การสอนตลอดปและมการจดตารางเรยนแบบยดหยน
4.3มความสะอาดรมรนและมการบ�ารงรกษา
อาคารอปกรณและเครองใชใหสามารถใชไดตลอดเวลา
4.4เปนศนยรวมของผทรงคณวฒในสาขา
วชาตางๆทสามารถใหบรการทางวชาการแกชมชนได
5.ดานผปกครองผปกครองของนกศกษาในสถาน
ศกษาทมบรรยากาศทางวชาการหรอสงแวดลอมทางการ
เรยนทดนน ผปกครองจะมสวนรวมกบกจกรรมตางๆ
ทสถานศกษาจดขน และถอเปนสวนหนงของความ
รบผดชอบรวมกบสถานศกษาในการใหการศกษาแก
บตร-ธดาของตน
การพจารณาสงแวดลอมทางการเรยนทดจะพบวา
เทคโนโลยมบทบาทส�าคญทจะชวยสรางบรรยากาศและ
สงแวดลอมทางการเรยนทดไดและการจดการกบเทคโนโลย
ซงนบวนจะเพมขนทงการน�าเขามาใชในเชงของปรมาณ
และในเชงของคณภาพทสามารถเขามาชวยเหลอหรอ
เปลยนแปลงบทบาทของครและผเรยนใหอยในบรรยากาศ
และสภาพแวดลอมทางการเรยนทเปลยนแปลงไป
หลกการจดการเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน
ของวทยาลยสงกดสถาบนพระบรมราชชนก
1.เทคโนโลยทน�ามาใชควรจะไดใชอยางคมคา
การน�าเทคโนโลยใหสามารถใชไดรวมกน เปนแนวคด
ของการจดการแบบรวมศนย (Consolidation) ซงจะ
กอใหเกดผลในเชงของความประหยด หรอประสทธภาพ
(Efficiency)ของการใชงานคมคาเมอเทยบกบราคาและ
การลงทนน�าเทคโนโลยมาใช การใชระบบคอมพวเตอร
แบบเครอขาย(LocalAreaNetworks)หรอLANเปนการ
ใชเทคโนโลยรวมกนอยางหนง ทงทเปน Hardware
และ Software ซงจะใหประสทธภาพมากกวาการใช
คอมพวเตอรแบบStandalonesในจ�านวนWorkstations
เทากน
2.เทคโนโลยทน�ามาใชควรน�ามาใชใหครบวงจร
ของความตองการในการใช ถางบประมาณไมเพยงพอ
ในแตละป จ�าเปนตองผกพนใหเทคโนโลยไดม ขน
ครบวงจร ถาไมเชนนนคณคาและประสทธภาพของ
เทคโนโลยจะไมใหผลคมคากบการลงทนน�าไปสการตอตาน
การใชเทคโนโลยโดยเหนวาเปนสงไมจ�าเปนหรอไมคมคา
กบการลงทน
3.เทคโนโลยทน�ามาใชตองไมย งยากซบซอน
เกนกวาทบคลากรจะใชไดอยางสะดวก ในการพจารณา
น�าเทคโนโลยมาใชอาจมความจ�าเปนตองพฒนาบคลากร
ใหยอมรบและใชเทคโนโลยได ถาไมเชนนนจะเกด
ภาวการณตอตานเทคโนโลย
4.เมอน�าเทคโนโลยเข ามาใช ต องมนใจว า
จะเกดผลในการเปลยนแปลงไปในทางทดขน เชน
มประสทธภาพของการท�างานทดมการเปลยนพฤตกรรม
การเรยนการสอนในทางทดขน หรอแมแตไดรบความ
นยมชมชอบจากผสอนและผเรยนทไดน�าเทคโนโลยเขามา
ชวยเหลอกจกรรมการเรยนการสอน
9วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
5.ตองมระบบการควบคม ตรวจสอบ ประเมนการใชเทคโนโลยอยางสม�าเสมอเพอใหเกดการบ�ารงรกษาปรบปรง ปรบเปลยนน�าเทคโนโลยทเหมาะสมเขามาใช ใหทนสมยอยเสมอ การจดการเทคโนโลยทเปนการจดการสงแวดลอมทางการเรยนอยางหนงนน ใหความส�าคญกบการจดการใหเทคโนโลยสามารถชวยการเรยนรของผเรยน และ ยงรวมถงการใหความส�าคญกบการกระท�าการทกอยาง เพอใหเทคโนโลยสามารถชวยสรางสถานการณของการเรยนรในสถานศกษาใหคมคากบการลงทนดวย การจดการเทคโนโลยจงไมเขาไปเกยวของกบคณสมบตของเทคโนโลยแตละชนดทจะมวธการเสรมสรางสตปญญาและความรของผเรยน แตจะเนนการจดการเทคโนโลยโดยรวมทเปนสวนหนงของสงแวดลอมทางการเรยนดงน 1.จดตงทมงานวางแผนจดการเทคโนโลย(Forma Technology Management Planning Team)ควรประกอบดวย ตวแทนนกศกษา ตวแทนคณาจารยผบรหารสถาบน ผเชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษาผรบผดชอบอาคารสถานท ผทรบผดชอบดานเทคโนโลยสารสนเทศของสถาบน 2.รวบรวมขอมลและวเคราะหขอมลทเกยวของกบเทคโนโลยในสถานศกษา (Collate and AnalyzeRelevantData)ในเรองตอไปน 2.1แนวโนมของเทคโนโลยในอนาคต 2.2กระบวนทศนของการเปลยนแปลงในดาน การเรยนการสอนพจารณาสภาพของผเรยนและผสอนก�าหนดกลมผใช (Users) และความตองการของผใช ในปจจบนและอนาคต 2.3 ผ ทตองการรบการฝกอบรมในการใชเทคโนโลยพจารณาความสะดวกในการเขาขอใชบรการพจารณาความเสมอภาคและความเชอถอไดของการใชเทคโนโลย3.ตรวจสอบวสยทศนภารกจจดมงหมายและวตถประสงคของการใชเทคโนโลยของสถานศกษา(ReflecttheinstituteVisionandMissioninasetofGoalsandPerformanceObjectives)ตองยดมนในวสยทศน
ภารกจ จดมงหมาย และวตถประสงคของสถานศกษาอยางมนคง เพราะถาไมยดมนจะท�าใหการท�างานผดวตถประสงคของสถานศกษาได 4. วางแผนจดการ (Devise aManagementPlan)ในขนตอนนจะตองก�าหนดเปาหมายคาใชจายระยะเวลา ผลทจะเกดขนและบคคลทรบผดชอบอยางชดเจน รวมทงจดท�าคมอการใชเทคโนโลยในสถานศกษาดวย 5. ด�าเนนการทดสอบ ประเมน และปรบปรงแผนการจดการตามระยะเวลา (Test, Implement,EvaluateandModify thePlanoverPrescribed
Timelines)
สรป
การจดการศกษาของสถาบนพระบรมราชชนก
จ�าเปนตองน�าเทคโนโลยมาใชเพอใหเกดสงแวดลอม
ทางการเรยนทดและสรางบรรยากาศทดในการจดการเรยน
การสอนการพฒนาเทคโนโลยเพอการเรยนรในสถานศกษา
จ�าเปนตองมการจดการและวางแผนอยางรดกม เพอให
บรรลจดมงหมายและไดประโยชนสงสดคมคากบการ
ทมเทลงทนทง เงน บคลากร เวลา สถานทฯลฯ ใหม
ประสทธภาพสงสดเพอความหวงวาจะสรางบรรยากาศ
ของการเรยนและสงแวดลอมทางการเรยนทเออประโยชน
ตอการพฒนาทรพยากรมนษยซงเปนผเรยน การจดการ
เทคโนโลยดานสงแวดลอมทางการเรยนนนเกยวของกบ
ตวเทคโนโลยเองมากเทาๆ กบเกยวของกบบคคลผให
บรการและผใชเทคโนโลยผทมความสามารถท�าภารกจน
ไดตองผานการศกษาอยางเปนระบบ มใชใครๆ กท�าได
ประกอบกบวทยาลยสงกดสถาบนพระบรมราชชนกยง
มบคลากรทมความสามารถดงกลาวไมเพยงพอ ดงนน
แนวคดในการใชทรพยากรรวมกนของวทยาลยในสงกด
สถาบนพระบรมราชชนก และสถานพยาบาลใน
กระทรวงสาธารณสข รวมทงสถาบนการศกษาอนๆ
ทงเรองบคลากรผมความรความสามารถในการดแลและ
ใหบรการเทคโนโลย รวมทงตวเทคโนโลย โดยจดการ
เทคโนโลยในรปเครองขายความรวมมอจะเปนการจดการ
เทคโนโลยทไดผลคมคาทสด
10 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เอกสารอางอง
กฤษมนตวฒนาณรงค.(2555) เทคโนโลยการศกษาวชาชพ.พมพครงท2.กรงเทพฯ:ศนยผลตต�าราเรยน
มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.
กฤษมนตวฒนาณรงค.(2557).“เทคโนโลยกบการจดการศกษา”ไทยรฐออนไลน.(online).
สบคนเมอวนท21กมภาพนธ2557จากhttps://ww w.thairath.co.th/content/edu/59438,
ไพโรจน� คงเกด(2551).เทคโนโลยกบการจดการศกษา.(online).สบคนเมอวนท21กมภาพนธ2557
จากhttp://www.gotoknow.org/posts/168685
สถาบนพระบรมราชชนก.(2557)หลกสตรทเป�ดสอน¢องสถาบนพระบรมราชชนก.(online).
สบคนเมอวนท21กมภาพนธ2557จากhttp://www.pi.ac.th/course/index.php
11วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเอง
ทบานกบการรบรอาการปวดขอเขาของผมปญหา
โรคขอเขาเสอม ในตำาบลบานตอม อำาเภอเมอง จงหวดพะเยาThe Relationship between Self-Care Behavior at Home and the
Pain Perception among Osteoarthritis Patients in the Rural
Village of Thailand. ดลนภาหงษทอง
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
บทคดยอ การวจยครงนเปนการศกษาเชงพรรณนาเพอศกษา
พฤตกรรมการดแลตนเองทบานของผมปญหาเรองโรค
ขอเขาเสอมในดานการดแลตนเองทจ�าเปนเมอมปญหา
สขภาพตามแนวคดการดแลตนเองของโอเรมและศกษา
ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการดแลตนเองทบานของ
ผมปญหาโรคขอเขาเสอมกบการรบรอาการปวดขอเขา
โดยศกษาผทมปญหาเปนโรคขอเขาเสอมทเขารบการตรวจ
รกษาในสถานอนามยต�าบลบานตอมอ�าเภอเมองจงหวด
พะเยา ทกราย จ�านวน 86 ราย เครองมอทใชในงาน
วจยประกอบดวย แบบบนทกขอมลทวไปของบคคลทม
ปญหาเปนโรคขอเขาเสอม และแบบสอบถามเกยวกบ
พฤตกรรมการดแลตนเองทบานของผทมปญหาขอเขา
เสอมในดานการดแลตนเองทจ�าเปนเมอมปญหาสขภาพ
ตามแนวคดการดแลตนเองของโอเรม คาความเชอมน
ของเครองมอเทากบ 0.87 วเคราะหขอมลโดยใชโดยน�า
มาหาคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานการแจกแจงความถ
และค�านวณหาคารอยละหาความความสมพนธพฤตกรรม
การดแลตนเองทบานกบความรสกปวดขอเขาโดยใชสตร
สมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ผลการวจยพบวา
กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงรอยละ57โดยมอาย
เฉลยเทากบ64.26ปและมสถานภาพสมรสครอยละ
81.4มดชนมวลกายมากกวาปกตรอยละ29.1 ไมไดรบ
การศกษาจ�านวนรอยละ 51.2 มการประกอบอาชพ
เกษตรกรรมจ�านวนรอยละ 82.6 มรายได เฉลย
2,540.69 บาทตอเดอน มผดแลหลกเปนคสมรสรอยละ
50มระยะเวลาในการเปนโรคเฉลย3.69ปและระยะเวลา
ทไดรบการรกษาเฉลย3.45ปกลมตวอยางมการใชการ
รกษาแบบแพทยทางเลอกรอยละ 22.6 สวนใหญมการ
ก�าลงกายแบบไมใชอปกรณในการชวยรอยละ94.2แตจะ
ออกก�าลงกายโดยการใชทาบรหารรางกายและขอเขาแทน
ผทมปญหาเปนโรคขอเขาเสอมมคะแนนพฤตกรรมการ
ดแลตนเองทบานในระดบปานกลาง(=86.45S.D.=12.47)
มคะแนนการรบรอาการปวดขอเขาเฉลยอยในระดบ
ปานกลาง(=11.15S.D.=6.10)ทงนพฤตกรรมการดแล
ตนเองทบานของผมปญหาเรองโรคขอเขาเสอมมความ
สมพนธทางลบในระดบต�ากบความรสกปวดขอเขาโดยม
ความสมพนธรอยละ 31 โดยมระดบนยส�าคญทางสถต
ทระดบ0.005(P-value<0.01)
คำาสำาคญ:การดแลสขภาพตนเองทบาน,โรคขอ
เขาเสอม,ปวดขอเขา
12 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
Abstract Thisdescriptiveresearchaimedtoidentify
theself-carebehaviorathomeamongosteoarthritis
patientsandtotesttherelationshipbetweenthe
self-carebehaviorathomeandpainperception.
Theparticipantswere86osteoarthritispatients
registeringatBantomprimarycareunitinPhayao
province.Therewerethreepartsofquestionnaire:
demographic data, self-care questionnaire
identifying health deviation self-care requistes
based on Orem Self-Care Theory and pain
perception. The reliability of questionnairewas
0.87.Datawereanalyzedbyusingdescriptive
statisticsuchaspercentage,mean,andstandard
deviation.APearson’sproductmomentcorrelation
was used to test the relationships between
self-carebehaviorandpainperception.Research
showedthatoverahalfofparticipantwasfemale
with57%andtheiraverageagewas64.26years
old. Moreover, the main group was marriage
at81.4%and29.1%ofthemwasoverweight.
Majority of themwith 82.6%was farmer, and
theyhadaverageincomewith2,540.69bahtper
month.Ahalfofcaregiverwith50%wastheir
spouse.Theyhadaveragedurationofsickness
with3.69year.Justsmallnumberofthemwith
26.6%selectedalternativemedicinefordecreasing
their pain such as using herb and massage.
Moreover, 25.6% of them preferred to buy
drugwithoutprescription.Theoverallscoreof
participantsself-carewasmediumlevel(=86.45
S.D. = 12.47). Similarly, the overall score of
participantspainwasmediumlevel(=11.15S.D.
=6.10).Thecorrelationanalysisdemonstratedthat
theself-carescorewassignificantlyrelatedtopain
perceptionatp<0.01(r=-.31).Theresearch
suggests that health care providers should
promotemoreself-careabilityamongosteoarthritis
patient.Inaddition,theconceptsofencouraging
self-carebehaviorathomeshouldbepromoted
amongcaregiverssincethismayhelpdecreasing
painperception.
Keywords :Self-Care,PainPerception,
OsteoarthritisPatients
บทนำา โรคขอเขาเสอม (Osteoarthritis) เปนโรคของ
เยอบขอ (Synovial joint) เกดจากการเปลยนแปลง
ทกระดกออนผวขอ Carticular cartilage (นนทนา
กสตานนท,2546)และกระดกใตกระดกออน(Subchondral
bone) เกดการเปลยนแปลง (การเสอม) ไปตามอาย
การใชงานมกเกดในผสงอายท�าใหขดขวางการเคลอนไหว
ซงมลนธโรคขอ รายงานผทไดรบการวนจฉยเปนโรค
ขอเขาเสอมกวา 6 ลานคน และมขออกเสบรมาตอยด
และโรคเกาตรวมกนเกอบ7ลานคนโรคขอเสอมพบมาก
ในกลมผสงอายทมอายมากกวา65ปขนไปมากกวารอยละ
50 คนไทยสวนใหญจะเปนโรคขอเสอมของขอหวเขา
แตความเสอมของขอจะคอยๆปรากฏท�าใหเรามอาการ
ของขอเขาเสอมคอ มอาการปวดขอ มอาการปวดตง
กลามเนอรอบๆขอเขาในชวงอาย50-60ปแตมบางคน
ทการใชงานขอมากๆ อาการขอเขาเสอมกอาจจะเรม
ปรากฏขนตงแตอาย30ปขนไป(สถตผปวยโรคกระดก
และขอในไทยของมลนธโรคขอ,2549)
โรคขอเขาเสอม มพยาธสภาพเกดจากการ
เปลยนแปลงทางชวเคม (biochemical) ของผวกระดก
ออนรวมกบการเปลยนแปลงทางชวกล(biomechanical)
ภายในขอ(ธนยสภทรพนธ,2535)กระบวนการเปลยนแปลง
ของขอเขาจะเกดบรเวณ กระดกออนผวขอจะขาวใส
13วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
และเรยบเมอเกดการเปลยนแปลง (การเสอม) เกดขน
กลายเปนสเหลองขนและผวเรมขรขระมรอยแตก
เมอชองวางระหวางขอเขามขนาดแคบลงเวลาเคลอนไหว
จะมเสยงดงทขอ (crepitus) ระยะหลงของการเสอม
รอยแตกจะเกดถงกระดกออนในบางครงเศษกระดกออน
ทแตกจะหลดเขาไปในน�าไขขอ(SynovialFluid)ท�าให
เยอบขอ (Synovialmembrane) อกเสบ กระดกออน
บรเวณรอบๆ จะมการสรางกระดกออนขนมาใหม และ
มกระดกงอก(Osteophyteหรอspur)เกดขนทขอบของขอ
ท�าใหรปรางของขอเปลยนแปลงมขนาดใหญขน(พนมกร
ดษฐสวรรณ,2552)ท�าใหขดขวางการเคลอนไหวเมอเปน
นานๆมกมอาการตดแขงของขอเมอมการด�าเนนของโรค
ตอไปเรอยๆท�าใหเกดการอกเสบเรอรงและมการหดรดตว
ของเยอหมเสนเอนยดขอและผนงบขอ อาการดงกลาว
เปนสาเหตทส�าคญทท�าใหเกดปญหาดานการเคลอนไหว
จากการเปลยนแปลงดงกลาวท�าใหมอาการปวดขอ
ความเจบปวดทเกดขนจะเปนแบบคอยเปนคอยไปอาการ
จะรนแรงขนทละนอยจนขยบไมได ระยะแรกจะมความ
เจบปวดเลกนอย หลงจากใชขอมาก อาการมกดขน
หลงไดพกการใชขอและอาการเจบปวดจะรนแรงมากขน
เรอยๆเฉพาะเวลาเคลอนไหวขอเวลาเดนลงน�าหนกหรอ
งอขอพบจนเตมท ภายหลงจะมอาการเจบปวดแมไมได
ขยบขอนนเลย(Painayrest)ตอมาอาการปวดจะมมากขน
แมในเวลากลางคน(Nightpain)อาการบวมเปนอกอาการ
ของโรคขอเขาเสอม เกดจากการหนาตวของเยอบขอ
และผนงขอบางครงอาจเกดการสรางน�าไขขอการบวม
และการมน�าไขขอจะท�าใหขอไมสามารถเคลอนไหวได
ความสามารถในเดนลดลงไมสามารถปฏบตกจวตรประจ�า
วนไดความเสอมของขอเขาจะเกดตามอายทเพมขน แตการ
ดแลรกษาขอเขาทดจะสามารถท�าใหควบคมอาการของ
โรคไมใหลกลามและรนแรงขนเพอบรรเทาอาการปวดหรอ
ท�าใหสภาพการท�างานเขาดขนนอกจากนความเรอรง
และความเจบปวดจากโรคขอเขาเสอมจะสงผลกระทบตอ
ผทเปนโรคขอเขาเสอมทงทางรางกายจตใจสงคมและ
เศรษฐกจ(เกษรส�าเภาทอง,2550)
โดยทวไปผปวยทมอาการเรอรงควรมการดแล
ตนเองทบานโดยการลดอาการปวดขอและการเกรงของ
กลามเนอ การบรหารกลามเนอขอเขาอยางสม�าเสมอ
การหลกเลยงการงอเขา เชน การนงยองๆ มการปรบการ
ท�ากจวตรประจ�าวนใหเหมาะสมเชนการซกผาทละนอย
การถพนโดยใชไมมอบทงนการดแลตนเองทบานหมายถง
การขอค�าแนะน�าจากเจาหนาทสาธารณสขเพอใหได
แนวทางในการปฏบตตนใหมอาการดขนการทประชาชน
ทวไปสามารถดแลสขภาพตนเองไดนนจ�าเปนตองมความร
ความเขาใจในเรองการดแลสขภาพตงแตยงไมเจบปวย
เพอบ�ารงรกษาตนเอง ใหสมบรณแขงแรง รจกทจะ
ปองกนตวเองมใหเกดโรคและเมอเจบปวยกรวธทจะรกษา
ตวเอง เบองตนจนหายเปนปกต หรอรวาเมอไรตองไป
พบแพทยหรอเจาหนาทสาธารณสขซงการมความรความ
เขาใจเกยวกบการพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองทบาน
จะชวยสงผลใหผทมปญหาขอเขาเสอมมพฤตกรรมทดดวย
(เจรญชยอศวกองเกยรต,2552)
จากทฤษฎการดแลตนเองของโอเรม(Orem,1995)
ไดกลาววา พฤตกรรมการดแลตนเอง เปนกจกรรมท
บคคลรเรมท�าดวยตนเองเพอทจะรกษาไวซงสขภาพและ
ความเปนอยทดของบคคลทงในภาวะปกตและเจบปวย
โดยมจดประสงคเพอตอบสนองความตองการการดแล
ทงหมดของบคคล (therapeutic self-care demand)
การดแลทจ�าเปนจงเปนเปาหมายของการกระท�าของ
บคคล ซงแบงออกเปน 3 ดาน คอ การดแลตนเอง
ทจ�าเปนโดยทวไป (Universal self-care requisites)
เปนการดแลตนเองเพอสงเสรมและรกษาไวซงสขภาพ
และสวสดภาพของบคคล การดแลตนเองทจ�าเปนตาม
ระยะพฒนาการ(Developmentalself-carerequisites)
เปนความตองการการดแลทเปลยนแปลงตามระยะ
พฒนาการของชวต และการดแลตวเองทจ�าเปน เมอม
ปญหาดานสขภาพ (Health deviation self-care
requisites) เปนความตองการทเกดขนเนองจากมความ
เจบปวยหรอพการรวมทงการตรวจวนจฉยหรอการรกษา
ของแพทย ซงผมปญหาโรคขอเขาเสอม มความส�าคญ
14 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ทจะตองมความสามารถในการดแลตวเองเมอเกดปญหา
ดานสขภาพ
จากการศกษาของแววดาว ทวชย (2543) ทได
ศกษาพฤตกรรมการดแลตนเองและความรนแรงของโรค
ขอเขาเสอมในผสงอายจ�านวน150รายทมารบการรกษา
ในหองตรวจผปวยโรคกระดกและขอ แผนกผปวยนอก
โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม พบวาพฤตกรรมการ
ดแลตนเองของผทเปนโรคขอเขาเสอมมความสมพนธ
ทางลบกบความรนแรงของโรคขอเขาเสอมในระดบสง
อยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ 0.01 แสดงใหเหนวา
ผทเปนโรคขอเขาเสอมทมพฤตกรรมการดแลตนเองทด
จะท�าใหความรนแรงของโรคลดลง นอกจากนการศกษา
ไดรายงานวาบคคลในครอบครวมความส�าคญในการชวยเหลอ
ผทเปนโรคขอเขาเสอมใหมพฤตกรรมการดแลตนเอง
ทถกตองซงสงผลใหสามารถลดความรนแรงของโรคได
จงเปนความส�าคญและจ�าเปนทบคลากรในทมสขภาพ
ตองหาแนวทางชวยเหลอใหผสงอายโรคขอเขาเสอม
สามารถดแลตนเองไดอยางเหมาะสมเพอบรรเทาควบคม
และปองกนผลกระทบทเกดจากโรคขอเขาเสอม อาท
การจดสงแวดลอมภายในบานไดแกหองน�าควรปรบเปลยน
มาเปนชกโครกแทนสวมนงยองๆเพอชวยลดอาการปวดได
การดแลพนหองน�าพนบานใหแหงอยเสมอ และบนได
ควรมราวจบเพอชวยลดหรอปองกนการเกดอบตเหต
จากการศกษาขอมลผทมปญหาโรคขอเขาเสอม
ทสถานอนามยต�าบลบานตอมพบวามผทมปญหาโรค
ขอเขาเสอมจ�านวนทงหมด86คนทมารบบรการตงแต
วนท1มกราคม2550-29มถนายน2552(สถตผมารบ
บรการสถานอนามยต�าบลบานตอม, 2552) ผวจยจงได
สนใจศกษาในกลมผทมปญหาโรคขอเสอมทมารบบรการ
ทสถานอนามยต�าบลบานตอมเนองจากวทยาลยพยาบาล
บรมราชชนน พะเยาเปนสถาบนทจดตงขนอยในพนท
ต�าบลบานตอม ซงการดแลสขภาพประชาชนจงถอวา
เปนสวนหนงของภารกจทางวทยาลยและยงเปนสวนหนง
ของการศกษาพยาบาลเนองจากน�าไปใชเปนประสบการณ
การเรยนรของนกศกษา โดยผวจยศกษาพฤตกรรม
การดแลตนเองทบานของผปวยโรคขอเขาเสอมตาม
แนวคดทฤษฎของโอเรมเกยวกบการดแลตนเองทจ�าเปน
เมอมปญหาดานสขภาพและศกษาความสมพนธระหวาง
ความสามารถในการดแลตนเองทบานและการรบรอาการ
ปวดขอเขาของผมปญหาโรคขอเขาเสอม ทงนขอมล
ทศกษาจะเปนขอมลเบองตนของผทมปญหาโรคขอเสอม
วามพฤตกรรมการดแลตนเองทบานเปนอยางไร และ
จะเปนขอมลทไดเปนประโยชนเพอน�าไปวางแผนพฒนา
สขภาพของประชาชนในเขตชมชนบานตอมรวมกบสถาน
อนามยต�าบลบานตอมตอไป
วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาพฤตกรรมการดแลตนเองทบาน
ของผมปญหาโรคขอเขาเสอม ในดานการดแลตนเอง
ทจ�าเปนเมอมปญหาสขภาพ
2. เพอศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรม
การดแลตนเองทบานของผทมปญหาโรคขอเขาเสอม
กบการรบรอาการปวดขอเขา
ระเบยบวธการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณาเพอหาความ
สมพนธระหวางพฤตกรรมการดแลตนเองทบานของผทม
ปญหาโรคขอเขาเสอมกบการรบรอาการปวดขอเขา
ประชากรและกลมตวอยาง คอ ผมปญหาโรค
ขอเขาเสอมทขนทะเบยนและตรวจรกษาทสถานอนามย
ต�าบลบานตอมอ�าเภอเมองจงหวดพะเยาทมความสมครใจ
ในการเขารวมโครงการจ�านวน86ราย
เครองมอทใชในงานวจยเครองมอทใชในการท�าวจยครงนเปนแบบสอบถาม
ซงแบงออกเปน2สวนประกอบดวย
15วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
แบบบนทกขอมลทวไปของบคคลทเปนโรคขอเขา
เสอมไดแกเพศอายอาชพระดบการศกษาน�าหนก
สถานภาพศาสนาการประกอบอาชพรายไดผดแล
เมอเจบปวยโรคประจ�าตวอนทไมใชโรคขอเสอมระยะ
ทเปนโรคขอเสอมระยะเวลาทรบการรกษา
แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการดแลตนเอง
ของผมปญหาเรองโรคขอเขาเสอมซงผวจยไดดดแปลงจาก
แบบสอบถามของแววดาวทวชย(2543)ซงศกษาในเรอง
พฤตกรรมการดแลตนเองและความรนแรงของผปวยโรค
ขอเขาเสอมโดยเปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการ
ดแลตนเองทบาน ในสวนของการดแลตนเองทจ�าเปนใน
ภาวะเบยงเบนทางดานสขภาพ(healthdeviationself-
carerequisites)ประกอบดวยขอค�าถามจ�านวน30ขอ
คาค�าตอบเปนมาตราสวน4อนดบ
แบบประเมนการรบรอาการปวดขอเขา เปนการ
รวบรวมขอมลเกยวกบความเจบปวดขอเขาดวยตนเอง
ลกษณะค�าถามเปนมาตราสวนประเมนคาโดยการเปรยบ
เทยบดวยสายตาเชงเสนตรง(visualratingscales:VRS)
ซงมความยาว10เซนตเมตรประกอบดวยขอค�าถาม3
ประเดนคออาการปวดเมอนงเกาอเมอนงกบพนและ
เดนลงบนไดทงนแตละประเดนคะแนนเตม10คะแนน
ดงนนจงมคะแนนรวมทงหมดเทากบ30คะแนนเกณฑ
การใหคะแนนแบงออกเปน 4 ระดบโดยใชเกณฑในการ
แบงแบบจดขอมลเปนแบบองกลมโดยใชสตรคาสงสด-
คาต�าสด/อตรภาคชน
การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ผวจยไดน�าเครองมอใหผทรงคณวฒ จ�านวน 3
ทาน ซงเปนอาจารยพยาบาลทมความเชยวชาญดาน
การดแลตนเองของโอเรม และความเชยวชาญเกยวกบ
การดแลตนเองของผปวยทมปญหาขอเสอม เพอตรวจ
สอบความตรงตามเนอหา หลงจากนนคณะผวจยไดน�า
ค�าแนะน�าจากผเชยวชาญมาปรบปรงแกไขแบบสอบถาม
และไดน�าเครองมอไปทดลองใชกบผทมปญหาโรคขอเขา
เสอมทชมชนต�าบลดงสวรรณจ�านวน30รายจากนน
ไดน�าผลคะแนนทไดมาค�านวณหาความเชอมนของเครอง
มอโดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาดไดคาความ
เชอมนเทากบ0.87
การวเคราะหขอมล ขอมลทเกบรวบรวมไดจากกลมตวอยาง ผวจย
ท�าการวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส�าเรจรป SPSS
forwindowดงน
1. ขอมลสวนบคคลเกยวกบเพศอายดชนมวลกาย
สถานภาพสมรสศาสนาระดบการศกษาอาชพรายได
เฉลยตอเดอนความเพยงพอตอรายไดลกษณะครอบครว
สถานภาพในครอบครวผดแลหลกเมอเจบปวยน�ามาหา
คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การแจกแจงความถ
และค�านวณหาคารอยละ
2. วเคราะหพฤตกรรมการดแลตนเองทบานของ
ผทมปญหาขอเขาเสอม และการรบรอาการปวดขอเขา
โดยน�ามาหาคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานการแจกแจง
ความถและค�านวณหาคารอยละ
3. หาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการดแล
ตนเองทบานของผทปญหาขอเขาเสอมกบการรบรอาการ
ปวดขอเขาโดยใชสตรสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน
(Pearsonproductmomentcorrelationcoefficient)
ก�าหนดรบความสมพนธ โดยพจารณาคาสมประสทธ
สหสมพนธซงมเกณฑดงน(Munro,1997)
ผลการวจย วจยความสมพนธระหวางพฤตกรรมการดแล
สขภาพตนเองทบานกบการรบรอาการปวดขอเขาของผม
ปญหาโรคขอเขาเสอม ในต�าบลบานตอม อ�าเภอเมอง
จงหวดพะเยามวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการดแล
ตนเองทบานของผมปญหาโรคขอเขาเสอม ในดานการ
ดแลตนเองทจ�าเปนเมอมปญหาสขภาพ และเพอศกษา
ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการดแลตนเองทบานของ
16 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ผทมปญหาโรคขอเขาเสอมกบการรบรอาการปวดขอเขา
โดยกลมตวอยางไดแกผทมปญหาขอเขาเสอมทงเพศชาย
และเพศหญงทมารบการตรวจรกษาทสถานอนามยต�าบล
บานตอม จ�านวน 86 ราย คณะผวจยขอสรปผล
การวจยดงน
กลมตวอยางมจ�านวนเพศหญงมากกวาเพศชาย
โดยมเพศหญงรอยละ57(49คน)และเพศชายรอยละ
43(37คน)ทงนกลมตวอยางมอายเฉลย64.26ป(S.D.=
11.59)มอายในชวง71-80ปมากทสดคดเปนรอยละ
27.9มคาดชนมวลกายเฉลยเทากบ21.73(S.D.=3.50)
ทงน เกนครงของกลมตวอยาง รอยละ 54.6 มคาดชน
มวลกายอยในภาวะปกตแตรอยละ29.1มน�าหนกอยใน
ภาวะมากกวาปกตกลมตวอยางสวนใหญมสถานภาพสมรส
รอยละ 81.4, ทกคน รอยละ 100 นบถอศาสนาพทธ
เกนครงของกลมตวอยางพบวาไมไดรบการศกษาถงรอยละ
51.2แตรอยละ41.2มระดบการศกษาชนประถมศกษา
ส�าหรบประวตการประสบปญหาโรคขอเขาเสอมของคน
ในครอบครวพบวารอยละ23.3พบวามบคคลในครอบครว
ปวยดวยโรคขอเขาเสอมทงน เกนครงของกลมตวอยาง
คอรอยละ 52.3 มลกษณะทอยอาศยเปนบานสองชน
กลมตวอยางเกนครงหนงรอยละ82.6(71ราย)มอาชพ
เกษตรกรรมโดยกลมตวอยางมรายไดเฉลย2,540.6บาท
ตอเดอนซงกลมตวอยางรอยละ81.6(74ราย)มรายได
อยในชวง1,000-4,999บาทตอเดอนซงกลมตวอยาง
รอยละ65.1(56ราย)มรายไดไมเพยงพอกบคาใชจาย
ทงนกลมตวอยางรอยละ77.9(67ราย)มลกษณะการ
อยอาศยเปนแบบครอบครวเดยวกลมตวอยางรอยละ50
(43ราย)มผดแลหลกเมอเจบปวยเปนคสมรสซงทงน
ทงนนกลมตวอยางรอยละ52.3(45ราย)มสถานภาพ
ในครอบครวเปนสมาชกในครอบครว
กลมตวอยางมระยะเวลาทมปญหาขอเขาเสอม
เฉลย3.69ป(S.D.=2.42)โดยสวนใหญรอยละ75.6
(65ราย)มระยะเวลาการเวลาเจบปวย1-4ปส�าหรบ
ระยะเวลาทไดรบการรกษามคาเฉลย 3.45 ป (S.D. =
2.05)ซงกลมตวอยางรอยละ80.2(69ราย)มระยะเวลา
ทไดรบการรกษา1 -4ป เชนเดยวกบระยะเวลาของ
การเจบปวย ทงนทงนนกลมตวอยางเกนครงหนงรอยละ
67.4(58ราย)ไมมโรคประจ�าตวอนนอกจากโรคขอเขาเสอม
และกลมตวอยางจ�านวนรอยละ74.4(70ราย)ไมมการ
รกษาโดยการใชแพทยทางเลอกเชนการนวด สมนไพร
กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 74.4 (64 ราย) ไมมการ
ซอยามารบประทานเองและกลมตวอยางทเหลอรอยละ
25.6(22ราย)เคยซอยามารบประทานเองกลมตวอยาง
จ�านวนรอยละ77.9(67ราย)ไมเคยไดรบอบตเหตเกยวกบ
กระดกมากอนและจากการเกบขอมลพบวากลมตวอยาง
เกนครงหนงรอยละ91.4(81ราย)ไมมการใชอปกรณ
เกยวกบการชวยพยงและไมมการออกก�าลงกายโดยใช
อปกรณแตจะมการออกก�าลงกายโดยการใชทาบรหาร
รางกายและขอเขาแทน
ผมปญหาโรคขอเขาเสอมมคะแนนพฤตกรรม
การดแลตนเองทบานเฉลยอยในระดบปานกลาง(=86.45
S.D.=12.47)ทงนเมอจ�าแนกพบวาเกนครงหนงรอยละ
52.4(43ราย)มคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองทบาน
อยในระดบปานกลางมากทสด รองลงมารอยละ 39.5
(34ราย)มคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองทบานอยใน
ระดบสงและพบเพยงรอยละ 8.1 (7 ราย) มคะแนน
พฤตกรรมการดแลตนเองทบานอยในระดบต�า
ผมปญหาโรคขอเขาเ สอมมคะแนนการรบร
อาการปวดขอเขาเฉลยอยในระดบปานกลาง (= 11.15,
S.D.=6.10)ทงนเมอจ�าแนกพบกลมตวอยางมการรบร
อาการปวดเขาอยในระดบปานกลางมากทสดคดเปนรอยละ
47.67 (41 ราย) รองลงในจ�านวนใกลเคยงกนรอยละ
46.51(40ราย)และเพยงรอยละ5.82(5ราย)มคะแนน
การรบรอาการปวดขอเขาในระดบสง
ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการดแลตนเอง
ทบานกบความรสกปวดขอเขาของผมปญหาขอเขาเสอม
พบวา ความรสกปวดขอเขา มความสมพนธทางลบกบ
พฤตกรรมการดแลตนเองทบานของผมปญหาขอเขาเสอม
17วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
อยางมนยส�าคญทระดบ0.01โดยความรสกปวดขอเขากบ
พฤตกรรมการดแลตนเองทบานของผมปญหาขอเขาเสอม
มความสมพนธทางลบในระดบต�า โดยมคาความสมพนธ
รอยละ 31
ขอมลจากการสมภาษณปญหาและอปสรรคในการ
ดแลตนเองทบานพบวากลมตวอยางระบอปสรรคทมาก
เปนอนดบหนง คอ ตองท�างาน คดเปนรอยละ 18.52
อนดบสองไดแก ขเกยจ รอยละ 14.81 อนดบสามคอ
อาการปวด รอยละ 11.12 อนดบส มสามประเดนคอ
1) ไมอยากไปหาหมอ เมอทนเจบได จะไดไมเปนภาระ
ลกหลาน2)ไปหาหมอไดยาเหมอนเดมอาการเจบไมดขน
3)ลกษณะบานเปนบานสองชนตองเดนขนลงบนไดตลอด
คดเปนรอยละ9.26ตามล�าดบและการสมภาษณแนวทาง
การสงเสรมความสามารถในการดแลตนเองทบานพบวา
กลมตวอยางระบแนวทางทมากเปนอนดบหนงคอดแล
ตนเองนวดหรอซอยามาทานเองท�างานปองกนขอตด
คดเปนรอยละ 28.85 อนดบสองไดแก ออกก�าลงกาย
รอยละ21.15อนดบสามคอหลกเลยงการนงการงอขอเขา
หรอทาทจะท�าใหปวด รอยละ 19.23 อนดบส การม
ลกหลานหรอคนในครอบครวคอยดแลเชนไปสงหาหมอ,
ความสะดวกสบาย,การเงน,ท�างานแทนเปนตนคดเปน
รอยละ17.31อนดบหาคอสอบถามขอมลจากเจาหนาท
ทสอ.หรอญาตคนใกลชดรอยละ11.54และอนดบ
สดทายคอปรบเปลยนสภาพแวดลอมภายในบานรอยละ
1.92ตามล�าดบ
อภปรายผล กลมตวอยางมอายเฉลย 64.26 ป ซงเปนกลม
ผสงอายตอนตน(Matteson,etal.,1997)และกลมตวอยาง
มจ�านวนเพศหญงมากกวาเพศชายโดยมเพศหญงรอยละ
57 และเพศชาย รอยละ 43 สอดคลองกบ) รายงาน
ทพบวาเพศหญงมโอกาสเกดโรคขอเขาเสอมและมอาการ
ของโรครนแรงมากกวาเพศชายสองเทา ทเปนเชนน
อาจเนองจากลกษณะของยนในโครโมโซมเพศหญงทมผล
ท�าใหกระดกออนหมขอมการเสอมเรวกวาเพศชาย และ
ผลของการขาดฮอรโมนเอสโตรเจนในวยสงอายเพราะ
ฮอรโมนเอสโตรเจนมคณสมบตปองกนการเสอมของ
กระดกออนหมขอ (Moskowitz, &Goldberg, 1988)
ส�าหรบประวตการประสบปญหาโรคขอเขาเสอมของคน
ในครอบครวพบวารอยละ23.3พบวามบคคลในครอบครว
ปวยดวยโรคขอเขาเสอม ถงแมวาโรคขอเขาเสอมมการ
ถายทอดทางพนธกรรมนอย แตทงนมการศกษาทาง
พนธกรรมในครอบครวทมการถายทอดพบวามยนทท�าให
เกดโรคขอเสอมทไมเฉพาะเจาะจงตอต�าแหนงขอ ไดแก
Vitamin D receptor genes (นนทนา กสตานนท,
2546)จงเหนไดวาครอบครวของผปวยโรคขอเขาเสอม
ทมจ�านวนผปวยถงรอยละ 23.3 อาจมสาเหตมาจาก
การถายทอดทางพนธกรรม
กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 82.6 มอาชพ
เกษตรกรรม ซงเปนไปตามบรบทของสงคมไทยทอาชพ
หลกคอเกษตรกรรม ทงนกลมตวอยางมรายไดเฉลย
2,540.6บาทตอเดอนและรอยละ65.1มรายไดไมเพยงพอ
กบคาใชจาย ซงโรคขอเขาเสอมเปนโรคเรอรงทรกษา
ไมหายขาดอาจท�าใหตองเสยคาใชจายและใชเวลาในการ
รกษาจงสงผลกระทบตอความไมพอเพยงของรายได
กลมตวอยางรอยละ50มผดแลหลกเมอเจบปวย
เปนคสมรสรองลงมาคอบตรหลานรอยละ46.5และญาต
รอยละ3ทงนสถานภาพสมรสเปนปจจยหนงทมผลตอการ
ดแลดานสขภาพ จากการศกษาของสวมล พนาวฒนกล
(2544)และดวงพรรตนอมรชย(2545)ผทมวถชวต
คมพฤตกรรมสงเสรมสขภาพสงกวาผทมสถานภาพสมรส
โสด หมาย หยา แยก นอกจากนนจะเหนไดวาบคคล
ในครอบครวจะเปนผทดแลผปวยโรคขอเขาเสอมสอดคลอง
กบการศกษาของทศนยเกรกกลธร(2546)พบวาผสงอาย
ทอยในครอบครวขยายมโอกาสไดรบการดแลเอาใจใส
ทงทางรางกายและจตใจจากสมาชกในครอบครวซงอาจ
จะเปนผสมรสบตรหลานและญาตพนองมากกวาผสงอาย
ทครอบครวเดยว
18 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ผมปญหาโรคขอเขาเสอมมคะแนนพฤตกรรมการ
ดแลตนเองทบานเฉลยอยในระดบปานกลาง (=86.45,
S.D.=12.47)ทงนเมอจ�าแนกพบวาเกนครงหนงรอยละ
52.4(43ราย)มคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองทบาน
อยในระดบปานกลางมากทสด รองลงมารอยละ 39.5
(34ราย)มคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองทบานอยใน
ระดบสงและพบเพยงรอยละ 8.1 (7 ราย) มคะแนน
พฤตกรรมการดแลตนเองทบานอยในระดบต�า การท
กลมตวอยางมคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองทบาน
เฉลยอยในระดบปานกลางอาจเนองมาจากกลมตวอยาง
มอายเฉลย 64.26 ป ซงเปนกลมผสงอายตอนตน
(Matteson, et al., 1997) ความเสอมสมรรถภาพทาง
รางกาย สมรรถภาพในการรบร และความสามารถทาง
เชาวปญญายงนอยกวาผสงอายทอยในกลมตอนกลาง
หรอตอนปลาย ท�าใหสามารถปฏบตกจกรรมตางๆ ไดด
นอกจากน พบวากลมตวอยางมระยะเวลาการเจบปวย
เฉลย3.69ป(S.D.=2.42)ซงเปนเวลานานพอทจะ
ท�าใหมเวลาเรยนรในการดแลตนเอง ซงระดบความ
สามารถในการดแลตนเองจะเพมขนตามระยะเวลาและ
ประสบการณการเจบปวย ซงระยะเวลาการเจบปวยนน
เปนสภาวะทตองมการเรยนรเกยวกบการดแลตนเองและ
พฒนาความสามารถในการดแลตนเองใหดขน (Orem,
1995) ทงนยงสอดคลองกบการศกษาของ ส�าหรบการ
ศกษาเกยวกบการดแลตนเองของผปวยโรคขอเสอมมการ
ศกษาของแววดาว ทวชย (2543) ท�าการศกษาเรอง
พฤตกรรมการดแลตนเองและความรนแรงของผปวยโรค
ขอเขาเสอมทพบวาผสงอายโรคขอเขาเสอมมพฤตกรรม
การดแลตนเองโดยรวมในระดบปานกลางและพฤตกรรม
การดแลตนเองในรายดานคอพฤตกรรมการดแลตวเอง
โดยทวไปพฤตกรรมการดแลตนเองตามระยะพฒนาการ
และดานพฤตกรรมการดแลตนเองตามภาวะเบยงเบนทาง
สขภาพอยในระดบปานกลางทง3ดาน
ผมปญหาโรคขอเขาเสอมมคะแนนการรบรอาการ
ปวดขอเขาเฉลยอยในระดบปานกลาง (= 11.15, S.D.
= 6.10) ซงเปนไปในทศทางเดยวกบการทผมปญหาโรค
ขอเขาเสอมมคะแนนพฤตกรรมการดแลตนเองทบาน
เฉลยอยในระดบปานกลาง นอกจากน การทผปวยโรค
ขอเขาเสอมเปนคนไขทตองการรบบรการจากสถานอนามย
ต�าบลบานตอม แสดงวาแพทยไดประเมนแลววาไมม
อาการรนแรงเรงดวนทตองรบการรกษาตอเนองไวใน
โรงพยาบาลดงนนผลการประเมนอาการปวดขอเขาเฉลย
จงอยในระดบปานกลาง
ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการดแลตนเอง
ทบานกบความรสกปวดขอเขาของผมปญหาขอเขาเสอม
พบวา ความรสกปวดขอเขา มความสมพนธทางลบกบ
พฤตกรรมการดแลตนเองทบานของผมปญหาขอเขาเสอม
อยางมนยส�าคญทระดบ0.01โดยความรสกปวดขอเขากบ
พฤตกรรมการดแลตนเองทบานของผมปญหาขอเขาเสอม
มความสมพนธทางลบในระดบต�า โดยมคาความสมพนธ
รอยละ 31 อธบายไดวากลมตวอยางทมพฤตกรรมการ
ดแลตนเองดจะมการรบรอาการปวดขอเขานอย ในทาง
ตรงกนขามกลมตวอยางทมพฤตกรรมการดแลตนเองไมด
จะมการรบรการปวดขอเขามาก ซงสนบสนนแนวคด
ทฤษฎของโอเรม ทกลาววาการดแลตนเองวาเปนการ
ปฏบตทบคคลรเรมปฏบตและกระท�าดวยตนเอง เพอท
จะรกษาไวซงสขภาพ และความเปนอยทดของตนเอง
ทงในภาวะปกตและเจบปวย ซงจะมเปาหมายเพอตอบ
สนองความตองการการดแลตนเองทงหมด ซงประกอบ
ดวยการดแลตนเองทจ�าเปนทง3ดานคอการดแลตนเอง
ทจ�าเปนโดยทวไป การดแลตนเองทจ�าเปนตามระยะ
พฒนาการและการดแลตนเองทจ�าเปนตามภาวะเบยงเบน
ทางสขภาพ หากบคคลสามารถดแลตนเองไดอยางม
ประสทธภาพจะท�าใหบคคลนนสามารถประคบประคอง
กระบวนการของชวตและสงเสรมการท�าหนาทของรางกาย
ใหเปนปกต สามารถด�ารงรกษาการเจรญเตบโตและ
พฒนาการของชวตเปนไปตามปกต โดยเฉพาะอยางยง
สามารถปองกนและควบคมการเบยงเบนทางสขภาพ
ตลอดจนการรกษาหรอบรรเทาอาการตามกระบวนการ
19วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ของโรคสามารถปองกนหรอก�าจดความพการทอาจเกดขนหรอชดเชยความพการทเกดขนแลวและสงเสรมความเปนอย
หรอการมสขภาพทด(Orem,1991)
ดวยเหตทโรคขอเขาเสอมเปนโรคเรอรงซงไมสามารถรกษาใหหายขาดได แตสามารถบรรเทาอาการดวยการ
ปฎบตตวทถกตองเพอบรรลเปาหมายหลกของการรกษาโรคขอเขาเสอมคอการควบคมโรคไมใหลกลามบรรเทาอาการ
ทเกดขนและชะลอความรนแรงของโรคกลมตวอยางตองมการดแลตนเองทจ�าเปนในภาวะเบยงเบนทางดานสขภาพทด
(healthdeviationself-carerequistes)ซงประกอบดวย
1)การแสวงหาความรและความชวยเหลอตามความเหมาะสมกบสถานการณหรอสภาวะของโรคทเปนอย
2)รบรและเอาใจใสดแลผลของพยาธสภาพรวมถงผลทกระทบตอพฒนาการของชวต
3) ปฏบตตามแผนการวนจฉยการรกษาและการฟนฟสภาพเพอปองกนควบคมและคงสามารถดงเดม
4)การรบรและเอาใจใสดแลควบคมความไมสขสบายหรอผลของการรกษารวมถงการพฒนาการของชวต
5)ปรบอตมโนทศนและยอมรบภาพลกษณของตนเองตามภาวะสขภาพและยอมรบวาตนควรไดรบการชวยเหลอ
ทางดานการรกษาพยาบาล
6) เรยนรและปรบแผนการด�าเนนชวตทสงเสรมพฒนาการของตนเองใหดทสดตามความสามารถทเหลออย
และรจกตงเปาหมายใหเหมาะสมตามสภาพทเปนจรง จะชวยใหสามารถควบคมหรอบรรเทาอาการทเกดขนและชะลอ
ความรนแรงของโรคซงมผลตอการควบคมอาการปวดหวเขาสงผลใหผมปญหาโรคขอเขาเสอมมสขภาพทดได
20 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เอกสารอางอง
เกษรส�าเภาทอง.ครอบครวกบการดแลและสงเสรมส¢ภาพ¼สงอาย.สบคนเมอวนท30พฤศจกายน2553
จากhttp://nurse.tu.ac.th.
เจรญชยอศวกองเกยรต.การดแลผปวยโรคขอเขาเสอม.สบคนเมอวนท30พฤศจกายน2553
จากwww.vejthani.com.
ดวงพรรตนอมรชย.(2545).ความสมพนธ�ระหวางปจจยสวนบคคล การรบรภาวะ ส¢ภาพ การรบรการควบคม
ส¢ภาพกบวถชวต¢อง¼สงอายในจงหวดอางทอง.วทยานพนธปรญญาสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต
สาขาเอกพยาบาลสาธารณสขบณฑตวทยาลย,มหาวทยาลยมหดล.
ทศนยเกรกกลธร.(2546).การศกษาการสนบสนนทางสงคมและการปรบตว¢อง¼สงอายในเ¢ตเทศบาล
เมองสระบร.วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาพยาบาลศาสตร,
บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหดล.
ธนยสภทรพนธ.(2535).ออร�โธป�ดกส�. พมพครงท3.กรงเทพ:ไพศาลศลปŠการพมพ.
นนทนากสตานนท.(2546).โรค¢อทางอายรศาสตร�.เชยงใหม:คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม.
แววดาวทวชย.(2543).พÄตกรรมการดแลตนเองและความรนแรง¢องโรค¢อเ¢าเสอมใน¼สงอาย.
วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการพยาบาลผสงอาย,
มหาวทยาลยเชยงใหม
สถตผปวยโรคกระดกและขอในไทยของมลนธโรคขอ2549.สบคนเมอวนท30พฤศจกายน2552
จากwww.moph.go.th.
สถตผมารบบรการสถานอนามยต�าบลบานตอม.(2552).บนทกสถตผรบบรการสถานอนามยต�าบลบานตอม.
สวมลพนาวฒนกล.(2544).อตมโนทศน�ความสามารถในการดแลตนเองและค³ภาพชวต¢อง¼สงอาย.
วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาพยาบาลศาสตรบณฑตวทยาลย,มหาวทยาลยมหดล.
Matteson,M.A.(1997).Age-relatedchangesInM.A.Matteson,E.S.McConnell,&A.D.Linton
(Eds),Gerontological nursing concepts and practice.(2nded.).Philadephia:
W.B.Saunders.
Moskowitzis,R.W.,&Goldberg,V.M.(1988).Osteoarthritis.InH.R.Schmacher(Eds),
Primer on rheumatic disease.(9thed.).Atlanta:ArthritisFoundation.
Orem,D.E.(1991).Nursing concepts of practice.(4thed.).Newyork:McGrawHill.
Orem,D.E.(1995).Nursingconceptsofpractice.(5thed.).St.Louis:MosbyYearBook.
21วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ปจจยทเกยวของกบการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอระดบ
อดมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 6
ในเขตกรงเทพมหานครและจงหวดสมทรปราการFactors Related on Decision making to Entering the Higher
Education of Upper Secondary Grade 6 Students in Bangkok
Metropolis and Samutprakran Province Schools
ดร.สมานจตภรมยรนมหาวทยาลยการจดการและเทคโนโลยอสเทรน
บทคดยอ การศกษาปจจยทเกยวของกบการตดสนใจเลอก
เขาศกษาตอระดบอดมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษา
ปท 6 ในเขตกรงเทพมหานครและจงหวดสมทรปราการ
มวตถประสงค เพอศกษาการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอ
ในสถาบนอดมศกษาของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 6
และเพอศกษาปจจยทเกยวของกบการตดสนใจเลอกเขา
ศกษาตอในสถาบนอดมศกษาของนกเรยนระดบมธยมศกษา
ปท 6 เปนการส�ารวจความคดเหนของนกเรยนระดบ
มธยมศกษาปท 6 ในเขตกรงเทพมหานครและจงหวด
สมทรปราการ จ�านวน 1,077 ราย เครองมอทใชเปน
แบบสอบถาม 2 สวนประกอบดวย ขอมลทวไปปจจยท
เกยวของกบการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอระดบอดมศกษา
วเคราะหขอมลดวยสถตการแจกแจงความถ คารอยละ
และสถตไคสแควร ผลการวจยพบวา มหาวทยาลย
ทนกเรยนเลอกเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาเปน
อนดบแรกมากทสด คอ จฬาลงกรณมหาวทยาลย
มหาวทยาลยเกษตรศาสตรและมหาวทยาลยธรรมศาสตร
สวนคณะทนกเรยนเลอกเขาศกษาตอเปนอนดบแรก
มากทสดคอคณะวศวกรรมศาสตรคณะแพทยศาสตร
คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร โดยปจจยทนกเรยน
ใชในการพจารณาและการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอ
ระดบอดมศกษามากทสด คอ ความมนคงและกาวหนา
ในชวตรองลงมาไดแกลกษณะสถาบนการศกษาและ
ความถนดและความสนใจสวนบคคลทเกยวของใชในการ
พจารณาระดบปานกลางส�าหรบการศกษาความเกยวของ
ระหวางปจจยกบการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอระดบ
อดมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ปรากฏวา
ขอมลทวไปทเกยวของกบการตดสนใจเลอกมหาวทยาลย
และคณะเปนอนดบแรกอยางมนยส�าคญทางสถต คอ
เพศผลสมฤทธทางการเรยนระดบการศกษาของผปกครอง
อาชพหลกของผปกครอง รายไดของครอบครวตอเดอน
ปจจยทเกยวของกบการเลอกมหาวทยาลยอนดบแรก
อยางมนยส�าคญทางสถต คอความถนดและความสนใจ
บคคลทเกยวของความมนคงและกาวหนาในชวตลกษณะ
สถาบนการศกษา สวนปจจยทเกยวของกบการเลอก
คณะอนดบแรกอยางมนยส�าคญทางสถตมเพยงความถนด
และความสนใจและความมนคงและกาวหนาในชวต
ผลจากการศกษาแสดงใหเหนวานกเรยนเลอกมหาวทยาลย
เกาแกและมชอเสยงเปนอนดบหนงคอนขางมากโดยเลอก
คณะวศวกรรมและคณะแพทยศาสตรเปนอนดบหนง
ซงเปนการพจารณาจากคณภาพและชอเสยงของสถาบน
22 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
แตกพบวาปจจยดานสถานทตงสงอ�านวยความสะดวก
มอปกรณการเรยนการสอนททนสมย การจดสภาพ
แวดลอมและความปลอดภยในสถาบนกเปนปจจยส�าคญ
ทนกเรยนเลอกเขาเรยน นอกจากนการเลอกเขา
มหาวทยาลยและคณะนกเรยนเปนผตดสนใจเองเปน
สวนใหญดงนนการใหขอมลแกนกเรยนดวยการแนะแนว
และประชาสมพนธทกชองทางจะเปนการจงใจใหนกเรยน
เลอกและเรยนในสถาบนทจดตงไดเปนอยางด
คำาสำาคญ:การตดสนใจการเลอกเขาศกษาตอ
ระดบอดมศกษานกเรยนชนมธยมศกษาปท6
Abstract Thestudyaimsweretostudythedecisionmaking,andtodeterminethefactorsrelatedonthedecisionmakingofuppersecondarygrade6students toenter thehighereducation.Thedescriptive researchwas conducted to surveytheopinionsof10,77uppersecondarygrade6students.Thedatawerecollectedbyusedthe instrumentthatinclude2parts,personalinformation and factors related the decision making to enteringthehighereducation.Thedescriptiveandinferentialstatisticswereanalyzedforfrequency,mean,standarddeviation,andChi-square.Theresultsshowedthatthestudentschosethefirstmostpreferableuniversityasfollows;Chulalongkorn University,KasetsartUniversityandThammasatUniversity.FacultyofEngineering,Medicine,andHumanityandSocialSciencewerethefirstmostchosen faculties. The factors related on the decisionmaking toenter thehighereducation were the secure and advance of the career,the institute’scharacteristics,andaptitudeandinterests respectively. The personal data wasatmoderate levelofthedecisionmaking.The
factorsofpersonaldatathatrelatedtodecisionmakingweregender,thestudies’achievements,theparents’educationlevel,theparents’careerandthefamilies’income.Therewerestatisticallysignificant of factors related on the decisionmaking that consist of aptitude and interests,person involved, secure and advance of the career,andinstitute’scharacteristics.Theaptitudeand interests and secure and advance of the careerweresignificantforchoosingthefaculty.TheresultssuggestthatthestudentschosethereputationuniversityandthefirstfacultywasEngineering andMedicine.However,we foundthat the location, the facilitated environmentfor study with modern technology and safetywere also the factors of the students’ decision making.Moreover,thestudentsdecidedtochoosetheuniversityandfacultybythemselves.Takentogether,advisingtheinformationtostudentsinmanywayscouldmotivatethestudentschoosingtheestablisheduniversity. Keywords:Decisionmaking,theenteringhighereducation,theuppersecondarygrade6
students
บทนำา การด�าเนนการพฒนาการศกษาเปนความรบผดชอบ
ของมหาวทยาลยซงเปนสถาบนการศกษาระดบอดมศกษา
ใหเขาสการเปนสงคมฐานปญญา (Wisdom - based
Society) และการจดใหมกระบวนการเรยนรเพอความ
เจรญงอกงามของบคคลและสงคมดวยการถายทอดความร
การอบรมบมนสยภายใตภาวการณเปลยนแปลงอยางรวดเรว
ของยคโลกาภวตน จะตองอาศยวสยทศนในการพฒนา
วางแผนอยางสอดคลองกบบรบทโรงเรยนมธยมศกษาท
23วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
จดการศกษาใหกบบคคลวยรน ซงเปนวยแหงการปรบ
ตวอยางมากการศกษาระดบอดมศกษาเปนการศกษา
ทตอเนองจากการศกษาระดบมธยมศกษาโดยมจดประสงค
มงใหผเรยนพฒนาคณภาพชวตและสามารถด�าเนนชวต
ในสงคมไดนกเรยนทก�าลงศกษาอยในระดบมธยมศกษา
ปท4-6จะตองมการวางแผนเพอการตดสนใจเลอกเรยนตอ
ในสาขาวชาทเหมาะสมกบความรและความสามารถของ
ตนเองกจะมโอกาสประสบความส�าเรจในการเรยนและ
มความรความสามารถเพยงพอทจะประกอบอาชพ
เพอความกาวหนาและความมนคงในชวตของตนและ
สนองความตองการทางดานก�าลงคนอนจ�าเปนแกการ
พฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไดเปนอยางด
(ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต,2545)
การเลอกเขาศกษาตอของนกเรยนทผานมาพบวา
มนกเรยนจ�านวนมากทมความไมมนใจ ไมแนใจวาตอง
ด�าเนนการอยางไรส�าหรบการด�าเนนชวตหลงจบการศกษา
ระดบมธยมศกษา ไมแนใจในการตดสนใจเขาศกษาตอ
ในสถาบนอดมศกษาใดสาขาวชาใดทจะเหมาะสมกบความร
ความสามารถของตนเองเพราะการตดสนใจเลอกศกษา
ตอกถอวาเปนการตดสนใจเลอกอาชพในขณะเดยวกน
(สชา จนทรเอม, 2540) ถาหากการตดสนใจเบองตน
ในการเลอกอาชพไมรอบคอบอาจตองท�างานทไมตรงกบ
อปนสยเปนผลใหการท�างานไดไมดเทาทควรเนองจาก
การไมพอใจในอาชพ ท�าใหไมมความเจรญกาวหนา
กอใหเกดความเบอหนายตอการท�างานนนๆ เปนความ
สญเปลาทางการศกษาเพราะบณฑตแตละคนกวาจะส�าเรจ
การศกษาออกมาไดนนรฐตองลงทนไปมากมายหากไมไดรบ
การวางแผนการท�างานและอาชพอยางดพอหรอตองเรยน
ในสาขาวชาทตนเองไมถนดหรอไมมใจรก ยอมยากทจะ
ประสบความส�าเรจในการประกอบอาชพไดการตดสนใจ
เลอกอาชพของนกเรยนเหลานจงมความส�าคญอยางยง
เพราะอาชพแตละอาชพนนเหมาะกบบคคลกลมหนง
แตอาจไมเหมาะสมกบกลมบคคลอน ทงนเพราะบคคล
มความแตกตางกนในหลายดานเชนความถนดบคลกภาพ
คานยม ความสามารถ เปนตน (กองสงเสรมการ
มงานท�า,2540)
ผวจยไดตระหนกถงความส�าคญของการตดสนใจ
เลอกเขาศกษาตอของแตละบคคลซงมเหตในการตดสนใจ
ทแตกตางกนออกไปตามแนวคดพนฐานแตละบคคล
จงมความสนใจในการศกษาปจจยท�านายการตดสนใจเลอก
เขาศกษาตอระดบอดมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษา
ปท6ในเขตกรงเทพมหานครและจงหวดสมทรปราการ
ผลการศกษาทไดจะเปนประโยชนในการด�าเนนงานของ
สถาบนอดมศกษา รวมทงขอสนเทศทไดน�ามาวางแผน
ปรบปรงการบรหารจดการการศกษาของสถาบนอดมศกษา
ใหมคณภาพมากยงขน
วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอ
ในสถาบนอดมศกษาของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท6
2. เพอศกษาปจจยทเกยวของกบการตดสนใจ
เลอกเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษาของนกเรยนระดบ
มธยมศกษาปท6
ระเบยบวธการวจย ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากรและกลมตวอยางในการศกษาครงนคอ
นกเรยนระดบมธยมศกษาปท6ในเขตกรงเทพมหานคร
และจงหวดสมทรปราการเลอกโดยการสมแบบแบงชน
(Stratified Random Sampling) โดยเลอกเขตพนท
การศกษาของกรงเทพมหานครและจงหวดสมทรปราการ
จงหวดละ 1 เขตศกษาทกโรงเรยนในเขตพนททสมได
และสมอยางงายเพอเลอกนกเรยนผใหขอมลในแตละ
โรงเรยน เพอก�าหนดจ�านวนกลมตวอยางจากการทราบ
จ�านวนประชากรโดยใชเกณฑ10%(บญชมศรสะอาด,
2545)ไดนกเรยนผใหขอมลจ�านวน1,077ราย
24 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามความ
คดเหนเกยวกบการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอในสถาบน
อดมศกษาของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท6เปนเครอง
มอทคณะผวจยสรางขนประกอบดวยขอค�าถาม3สวน
สวนทหนง ขอมลทวไป จ�านวน 6 ขอ ไดแก
เพศผลสมฤทธทางการเรยนการอาศยอยระดบการศกษา
ของบดามารดาอาชพของบดามารดารายไดของครอบครว
สถาบนอดมศกษาทนกเรยนจะเลอกเขาศกษา3อนดบแรก
และคณะวชาทนกเรยนจะเลอกเขาศกษา3อนดบแรก
สวนทสองขอมลปจจยทเกยวของกบการตดสนใจ
เลอกเขาศกษาตอระดบอดมศกษาของนกเรยนชนมธยม
ศกษาปท 6 ประกอบดวย ปจจย ดานความถนดและ
ความสนใจดานบคคลทเกยวของความมนคงและกาวหนา
ในชวตและดานลกษณะสถาบนการศกษาจ�านวน25ขอ
เปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา5ระดบ
การตรวจสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย
1. ผวจยน�าแบบสอบถามทสรางขนน�าไปให
ผทรงคณวฒทมความรและประสบการณจ�านวน3ทาน
ตรวจสอบความตรงของเนอหา ตรวจสอบแกไข แลวจง
ปรบปรงมาใชในการเกบรวบรวมขอมล
2.น�าแบบสอบถามทผทรงคณวฒตรวจสอบ
ความตรงดานเนอหาและปรบปรงแกไขแลว ไปทดลอง
ใชกบผประกอบการและผทสนใจในการสงออกอญมณและ
เครองประดบจ�านวน20คนทมคณลกษณะคลายกลม
ตวอยางในการวจยครงน เพอวเคราะหหาความเชอมน
(Reliability)โดยไดคาความเชอมนเทากบ0.893
การวเคราะหขอมล 1. ใชการวเคราะหสถตเชงพรรณนาประกอบดวย
สถตแจกแจงความถ หาคารอยละ ขอมลทวไป ปจจย
ดานความถนดและความสนใจ ดานบคคลท เกยวของ
ความมนคงและกาวหนาในชวตและดานลกษณะสถาบน
การศกษา
2.ใชสถตChi-Squareในการวเคราะหปจจย
ท�านายการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษา
ของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท6
ผลการวจย ตอนทหนง ผลการศกษาการตดสนใจเลอก
เขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษาของนกเรยนระดบ
มธยมศกษาปท6
ขอมลทวไปของนกเรยน ปรากฏวา นกเรยนผให
ขอมลเปนเพศหญงรอยละ69.8ผลสมฤทธทางการเรยน
ของนกเรยนผใหขอมลเกรด3.00ขนไปรอยละ58.6
อาศยอยกบบดาและมารดารอยละ86.5ระดบการศกษา
ของผปกครองของนกเรยนผใหขอมลอยในระดบปรญญาตร
รอยละ 34.5 และมธยมศกษาหรอปวช รอยละ 27.3
อาชพหลกของผปกครองสวนใหญมอาชพคาขายหรอ
นกธรกจ เปนรบราชการหรอพนกงานของรฐ และรบจาง
หรอผใชแรงงานรอยละ27.9,21.7และ20.4ตามล�าดบ
ขอมลการเลอกมหาวทยาลยปรากฏวามหาวทยาลย
ทนกเรยนเลอกเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาเปน
อนดบแรกมากทสด คอ จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รองลงมา ไดแก มหาวทยาลยเกษตรศาสตร และ
มหาวทยาลยธรรมศาสตร สวนมหาวทยาลยทนกเรยน
เลอกเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาเปนอนดบสอง
มากทสด คอ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร รองลงมา
ไดแก มหาวทยาลยธรรมศาสตร และมหาวทยาลย
ศรนครนทรวโรฒประสานมตร และมหาวทยาลยท
นกเรยนเลอกเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาเปนอนดบ
สามมากทสด คอมหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองลงมา
ไดแกมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตรและ
มหาวทยาลยธรรมศาสตร การเลอกคณะเขาศกษาตอ
ของนกเรยนพบวาคณะทนกเรยนเลอกเขาศกษาตอเปน
อนดบแรกมากทสดคอคณะวศวกรรมศาสตรรองลงมา
ไดแก คณะแพทยศาสตร และคณะมนษยศาสตรและ
สงคมศาสตร และคณะทนกเรยนเลอกเขาศกษาตอ
25วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เปนอนดบทสองมากทสด คอ คณะมนษยศาสตรละ
สงคมศาสตร รองลงมา ไดแกคณะบรหารธรกจ และ
คณะวทยาศาสตร
ตอนทสอง ผลการศกษาปจจยทเกยวของกบ
การตดสนใจเลอกเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษาของ
นกเรยนระดบมธยมศกษาปท6
ขอมลปจจยทนกเรยนใชในการพจารณาและการตดสนใจ
เลอกเขาศกษาตอระดบอดมศกษาประกอบดวย 4 ปจจย
ไดแกความถนดและความสนใจดานบคคลทเกยวของ
ดานความมนคงและความกาวหนาในชวต และดาน
ลกษณะสถาบนการศกษาปรากฏวาปจจยดานความมนคง
และกาวหนาในชวตมคาเฉลยมากทสดรองลงมาไดแก
ดานลกษณะสถาบนการศกษา และดานความถนดและ
ความสนใจส�าหรบดานบคคลทเกยวของมคาเฉลยระดบ
ปานกลาง โดยดานความมนคงและกาวหนาในชวต
ดานลกษณะสถาบนการศกษา และดานความถนดและ
ความสนใจมคาเฉลยระดบมากในทกรายขอสวนดานบคคล
ทเกยวของ มเพยงขอตดสนใจดวยตวเอง เพยงขอเดยว
ทมคาเฉลยในระดบมาก
ปจจยทเกยวของกบการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอ
ระดบอดมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท6ปรากฏวา
ขอมลทวไป ประกอบดวย ปจจยดานเพศ ผลสมฤทธ
ทางการเรยนระดบการศกษาของผปกครองอาชพหลก
ของผปกครอง รายไดของครอบครวตอเดอน มความ
เกยวของกบอนดบของมหาวทยาลยอยางมนยส�าคญทาง
สถต (P - value = 0.000 และ 0.001) โดยพบวา
เพศชายเลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลยเปนอนดบหนง
มากทสดรอยละ25.8นกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยน
มากกวา 3.00 ขนไป เลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลย
เปนอนดบหนงมากทสดรอยละ31.4นกเรยนทมผปกครอง
ทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตรมอาชพรบราชการและ
ครอบครวมรายไดมากกวา30,000บาทเลอกจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย เปนอนดบหนงมากทสด รอยละ 42.1,
27.4 และรอยละ 35.6 ตามล�าดบ สวนปจจยดานการ
อาศยอยของนกเรยน ไมมความเกยวของกบอนดบของ
มหาวทยาลยอยางมนยส�าคญทางสถต(p-value = 0.097)
ปจจยทเกยวของกบมหาวทยาลยทไดรบเลอกอนดบแรก
ของนกเ รยนระดบมธยมศกษาปท 6 ปรากฏวา
ดานความถนดและความสนใจ ดานบคคลทเกยวของ
ดานความมนคงและกาวหนาในชวตดานลกษณะสถาบน
การศกษา มความเกยวของกบอนดบของมหาวทยาลย
อยางมนยส�าคญทางสถต(P-value=0.000-0.050)
โดยพบวา นกเรยนทเลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลย
เปนอนดบหนง โดยเหตผลดานความมนคงและกาวหนา
ในชวตและดานความถนดและความสนใจในระดบมาก
รอยละ26.8และรอยละ25.4และใชเหตผลดานลกษณะ
สถาบนการศกษา ดานบคคลทเกยวของ ในระดบนอย
รอยละ30.8และรอยละ24.5
ความเกยวของระหวางขอมลทวไปกบคณะทได
รบเลอกอนดบแรกของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 6
ปรากฏวา ขอมลทวไป ประกอบดวย ปจจยดานเพศ
ผลสมฤทธทางการเรยนการอาศยอยกบระดบการศกษา
ของผปกครองอาชพหลกของผปกครอง รายไดของ
ครอบครว ตอเดอนมความเกยวของกบอนดบของคณะ
อยางมนยส�าคญทางสถต(P-value=0.000และ0.001)
โดยพบวา เพศชายเลอกคณะวศวกรรมเปนอนดบหนง
มากทสดรอยละ24.0และเพศหญงเลอกคณะแพทยศาสตร
รอยละ10.8มากกวาเพศชายนกเรยนทมผลสมฤทธ
ทางการเรยนมากกวา3.00ขนไป เลอกคณะวศวกรรม
และคณะแพทยศาสตร เปนอนดบหนงมากทสดรอยละ
13.3 และ 15.8 นกเรยนการอาศยอยกบบคคลอน
เลอกคณะวศวกรรมเปนอนดบหนงรอยละ21.2 นกเรยน
ทผปกครองไมไดเรยนเลอกคณะวศวกรรมเปนอนดบหนง
มากทสด รอยละ 33.3 ส�าหรบนกเรยนทผปกครอง
มระดบการศกษาในระดบปรญญาตรและสงกวาปรญญาตร
เลอกคณะแพทยศาสตรเปนอนดบหนงมากทสดรอยละ15.3
และ 15.8 สวนอาชพหลกของผปกครอง และรายได
ของครอบครวตอเดอน ไมมความเกยวของกบอนดบ
26 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ของคณะอยางมนยส�าคญทางสถต(P -value=0.138
และ0.187)
ปจจยทเกยวของกบคณะทไดรบเลอกอนดบแรก
ของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท6ปรากฏวาดานความ
ถนดและความสนใจ และดานความมนคงและกาวหนา
ในชวตมความเกยวของกบอนดบของคณะอยางมนยส�าคญ
ทางสถต(P-value=0.003และ0.000)โดยพบวา
นกเรยนทเลอกคณะวศวกรรมเปนอนดบหนงโดยเหตผล
ดานความมนคงและกาวหนาในชวตและดานความถนด
และความสนใจในระดบปานกลางมากทสดรอยละ11.1
และรอยละ12.0สวนนกเรยนทเลอกคณะแพทยศาสตร
เปนอนดบหนง โดยเหตผลดานความมนคงและกาวหนา
ในชวตระดบมากรอยละ15.6สวนดานความถนดและ
ความสนใจอยในระดบมากและนอยใกลเคยงกนรอยละ
14.2และรอยละ14.7แมวาดานบคคลทเกยวของและ
ดานลกษณะสถาบนการศกษาจะไมมความเกยวของกบ
อนดบของการเลอกคณะอยางมนยส�าคญทางสถต
(P-value=0.063และ0.295)แตพบวาปจจย
ดานบคคลท เกยวของ มผลตอการตดสนใจเลอก
คณะแพทยศาสตรเปนอนดบหนงในระดบมากรอยละ
17.9ส�าหรบปจจยดานลกษณะสถาบนการศกษาเปนปจจย
ทนกเรยนใชในการพจารณาเลอกคณะวศวกรรมเปน
อนดบหนงในระดบปานกลาง รอยละ 11.4 และเลอก
คณะแพทยศาสตร เปนอนดบหนง อยในระดบมาก
และนอยใกลเคยงกนรอยละ11.2และรอยละ11.5
อภปรายผล ผลการศกษาการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอใน
สถาบนอดมศกษาของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 6
ปรากฏวา ขอมลทวไปของนกเรยน พบวา นกเรยน
ผใหขอมลสวนใหญเปนเพศหญงผลสมฤทธทางการเรยน
ของนกเรยนผใหขอมล เกรด 3.00 ขนไปเปนสวนใหญ
นกเรยนรอยละ86.5อาศยอยกบบดาและมารดาระดบ
การศกษาของผปกครองของนกเรยนผใหขอมลอยในระดบ
ปรญญาตรและมธยมศกษาหรอปวช. เปนจ�านวนเกน
ครงหนงอาชพหลกของผปกครองนกเรยนสวนใหญมอาชพ
คาขายหรอนกธรกจรบราชการหรอพนกงานของรฐและ
รบจางหรอผใชแรงงานจ�านวนใกลเคยงกน
ขอมลการเลอกมหาวทยาลยปรากฏวามหาวทยาลย
ทนกเรยนเลอกเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาเปน
อนดบแรกมากทสดคอจฬาลงกรณมหาวทยาลยอาจเปน
เพราะวาจฬาลงกรณมหาวทยาลยเปนมหาวทยาลยเกาแก
มชอเสยงและเปนมหาวทยาลยทไดรบการยอมรบของ
สงคมประกอบกบนกเรยนทใหขอมลสวนใหญเปนเพศหญง
และมผลสมฤทธทางการเรยนคอนขางด ซงอาจจะ
สามารถสอบแขงขนคะแนนทจะสามารถเขาเรยนตอใน
จฬาลงกรณมหาวทยาลยนได จงอาจเปนเหตผลทท�าให
นกเรยนเลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลยเปนอนดบหนงเปน
จ�านวนมากรองลงมาไดแกมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
และมหาวทยาลยธรรมศาสตรสวนมหาวทยาลยทนกเรยน
เลอกเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาเปนอนดบสอง
มากทสด คอ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร รองลงมา
ไดแก มหาวทยาลยธรรมศาสตร และมหาวทยาลย
ศรนครนทรวโรฒประสานมตรและมหาวทยาลยทนกเรยน
เลอกเขาศกษาตอในระดบอดมศกษาเปนอนดบสาม
มากทสด คอ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรรองลงมา
ไดแก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตรและ
มหาวทยาลยธรรมศาสตร
การเลอกคณะเขาศกษาตอของนกเรยน พบวา
คณะทนกเรยนเลอกเขาศกษาตอเปนอนดบแรกมากทสด
คอ คณะวศวกรรมศาสตร ซงเปนคณะทนกเรยนท
มผลสมฤทธทางการเรยนดมกจะเลอกเปนอนดบหนง
จ�านวนมากมาในทกๆ ป อาจเปนเพราะเปนคณะผท
ส�าเรจการศกษาแลวมกจะมงานรองรบรองลงมา ไดแก
คณะแพทยศาสตรซงเปนคณะทนกเรยนทเรยนเกงทกคน
อยากเขาเรยนและคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร
และคณะทนกเรยนเลอกเขาศกษาตอเปนอนดบทสองมาก
ทสด คอ คณะมนษยศาสตรละสงคมศาสตร รองลงมา
ไดแกคณะบรหารธรกจและคณะวทยาศาสตร
27วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ปจจยท เกยวของกบการตดสนใจเลอกเขาศกษา
ตอระดบอดมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6
ปรากฏวา ขอมลทวไป ประกอบดวย ปจจยดานเพศ
ผลสมฤทธทางการเรยน ระดบการศกษาของผปกครอง
มความเกยวของกบอนดบของมหาวทยาลยและคณะ
อยางมนยส�าคญทางสถต (P - value = 0.000 และ
0.001)โดยพบวาเพศชายเลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลย
เปนอนดบหนงมากทสด สวนการเลอกคณะ เพศชาย
เลอกคณะวศวกรรมเปนอนดบหนงมากทสดและเพศหญง
เลอกคณะแพทยศาสตรเปนอนดบหนงมากกวาเพศชาย
นกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนมากกวา3.00ขนไป
เลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนอนดบหนงมากทสด
โดยเลอกคณะวศวกรรม และคณะแพทยศาสตร
เปนอนดบหนงมากทสด ปจจยดานผปกครอง พบวา
นกเรยนทมผปกครองทมระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร
เลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลย เปนอนดบหนงมากทสด
ในการเลอกคณะ นกเรยนทผปกครองมระดบการศกษา
ในระดบปรญญาตรและสงกวาปรญญาตรเลอกคณะ
แพทยศาสตรเปนอนดบหนงมากทสด สวนนกเรยนท
ผปกครองไมไดเรยนเลอกคณะวศวกรรมเปนอนดบหนง
มากทสด
ส�าหรบอาชพหลกของผปกครองและรายไดของ
ครอบครวตอเดอนพบวาผปกครองทมอาชพรบราชการ
และครอบคร วม รายไดมากกว า 30 ,000 บาท
เลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลยเปนอนดบหนงมากทสด
ขอมลปจจยทนกเรยนใชในการพจารณาและ
การตดสนใจเลอกเขาศกษาตอระดบอดมศกษาประกอบดวย
4ปจจยไดแกความถนดและความสนใจดานบคคล
ทเกยวของ ดานความมนคงและความกาวหนาในชวต
และดานลกษณะสถาบนการศกษาปรากฏวาปจจยดาน
ความมนคงและกาวหนาในชวต มคาเฉลยมากทสด
รองลงมาไดแก ดานลกษณะสถาบนการศกษา และ
ดานความถนดและความสนใจ และจากการศกษาปจจย
ท เก ยวของกบมหาวทยาลยทไดรบเลอกอนดบแรก
ของนกเ รยนระดบมธยมศกษาปท 6 ปรากฏวา
ดานความถนดและความสนใจ ดานบคคลทเกยวของ
ดานความมนคงและกาวหนาในชวตดานลกษณะสถาบน
การศกษา มความเกยวของกบอนดบของมหาวทยาลย
อยางมนยส�าคญทางสถต(P-value=0.000-0.050)
โดยพบวา นกเรยนทเลอกจฬาลงกรณมหาวทยาลย
เปนอนดบหนง ดวยเหตผลดานความมนคงและกาวหนา
ในชวตมากทสด อธบายไดวา การเลอกเขาศกษาตอ
ในระดบอดมศกษาเปนการเลอกโดยพจารณาไปถงอาชพ
หรอการไดงานท�าเมอส�าเรจการศกษา ซงการศกษาของ
บคคล เปนความตองการในการปรบตวของบคคลให
ด�ารงชวตอยกบสภาพแวดลอมไดอยางยงยนทงดานชวต
ครอบครวสงคมบคคลตองการการศกษาเพอเปนบนได
ใหตนเองกาวสจดหมายในชวต ใหมทกษะความร
ความกาวหนาในอาชพ ไดประสบการณใหม และเปนท
ยอมรบของสงคม (Coombs andAhmed, 1974:15)
สวนเหตผลดานความถนดและความสนใจเปนเหตผลท
นกเรยนตดสนใจเลอกในระดบมากรองลงมา ซงตรงกบ
การศกษาปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจศกษาตอ
ในระดบอดมศกษาของนกเรยนมธยมศกษาชนปท 6
ทวประเทศ(ดลฤดสวรรณคร,2550)ทพบวาตวแปร
ในดานการรบรศกยภาพมอทธพลตอการตดสนใจศกษาตอ
ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ และความเชอมนในตนเอง
นกเรยนทมแรงจงใจใฝสมฤทธจะมการตงเปาหมายในการ
ศกษาท�าใหเกดแรงบนดาลใจและพยายามหาวธทจะไป
ถงจดหมายมความมมานะพยายามเพอใหตนเองประสบ
ความส�าเรจในการศกษา และผทมความเชอมนในตน
จะตระหนกถงความสามารถของตนและพฒนาศกยภาพ
ทางการศกษาอยางเตมทสงผลตอการตดสนใจศกษา
ในระดบสงขน
เหตผลดานลกษณะสถาบนการศกษากเปนอก
เหตผลหนงทนกเรยนใชในการพจารณาเลอกมหาวทยาลย
เพอเขาศกษาตอในระดบอดมศกษา ซงตรงกบการศกษา
ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกสถานศกษาระดบ
28 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
อดมศกษาของนกเรยนนกศกษา (กองวจยมหาวทยาลย
หอการคาไทย, 2545 : อารมณ เพชรชน, 2547 :
สงบสนสงจตร,2549และกญกนญเถอนเหมอน2551)
ทพบวา ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกสถาบน
การศกษาระดบอดมศกษามากทสดคอ ปจจยดาน
สถานทตง คณภาพและชอเสยงของสถาบน สงอ�านวย
ความสะดวก มอปกรณการเรยนการสอนททนสมย
การจดสภาพแวดลอมและความปลอดภยในสถาบน
ส�าหรบ ดานบคคลทเกยวของ มคาเฉลยระดบ
ปานกลาง ซงสอดคลองกบการศกษาปจจยทสงผลตอ
การเลอกเขาศกษาตอในมหาวทยาลยหอการคาไทย
(กองวจยมหาวทยาลยหอการคาไทย, 2545) ทพบวา
บคคลทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกเขาศกษาตอในระดบ
อดมศกษามากทสดคอตนเองและมความแตกตางจากการ
ศกษา ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกสถานศกษา
ระดบอดมศกษาของนก เรยนนกศกษาในจ งห วด
สราษฎรธาน (สงบสนสงจตร,2549)ทพบวาการเลอก
ศกษาในมหาวทยาลยปดหรอสถาบนอดมศกษาของรฐ
มเหตผลเนองจาก ผปกครองสนบสนนมากทสด ซงอาจ
เปนเพราะวาในยคสมยน วยรนมความเชอมนในตนเอง
มากขน และกลาทจะตดสนใจในของตนเองมากขน
แตอยางไรกตาม ผปกครองกยงมสวนอยางมากในการ
สนบสนนการตดสนใจของบตรหลานในการเลอกเขาศกษาตอ
ในระดบอดมศกษา
ปจจยทเกยวของกบคณะทไดรบเลอกอนดบแรก
ของนกเรยนระดบมธยมศกษาปท6ปรากฏวาดานความ
ถนดและความสนใจ และดานความมนคงและกาวหนา
ในชวต มความเกยวของกบอนดบของคณะอยางมนย
ส�าคญทางสถต (P - value = 0.003 และ 0.000)
โดยพบวานกเรยนทเลอกคณะแพทยศาสตรเปนอนดบหนง
โดยเหตผลดานความมนคงและกาวหนาในชวตระดบมาก
สวนนกเรยนท เลอกคณะวศวกรรมเปนอนดบหนง
ใชเหตผลดานความมนคงและกาวหนาในชวต และ
ดานความถนดและความสนใจ อยในระดบปานกลาง
สวนดานความถนดและความสนใจ อยในระดบมาก
และนอย ใกลเคยงกน สวนดานบคคลทเกยวของ และ
ดานลกษณะสถาบนการศกษาแมวาจะไมมความเกยวของ
กบอนดบของการเลอกคณะอยางมนยส�าคญทางสถต
(P - value = 0.063 และ 0.295) แตพบวา ปจจย
ดานบคคลทเกยวของ มผลตอการตดสนใจเลอกคณะ
แพทยศาสตรเปนอนดบหนงในระดบมากซงตรงกบ
คานยมทางสงคม ทผปกครองตองการใหบตรหลาน
เขาเรยนในคณะแพทยศาสตรซงเปนคณะทเรยนส�าเรจแลว
มหนาทการงานทมนคงส�าหรบปจจยดานลกษณะสถาบน
การศกษา เปนปจจยทนกเรยนใชในการพจารณาเลอก
คณะวศวกรรมเปนอนดบหนงในระดบปานกลางและ
เลอกคณะแพทยศาสตรเปนอนดบหนงอยในระดบมาก
และนอยใกลเคยงกน
29วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เอกสารอางอง
กองวจยมหาวทยาลยหอการคาไทย.(2545).ป˜จจยทสง¼ลตอการเลอกเ¢าศกษาตอในมหาวทยาลย
หอการคาไทย.มหาวทยาลยหอการคาไทย.
กองสงเสรมการมงานท�า.(2540).การตดสนใจเลอกอาชพ. (ออนไลน).สบคนเมอวนท20มกราคม2556
จาก http://www.rvsd.ac.th/jobs/advice/gist.html
กญกนญเถอนเหมอน.(2551)“ป˜จจยจงใจในการเลอกเ¢าศกษา¢องนกศกษาในมหาวทยาลยศรปทม”.
ศรปทมปรทศน.ปท6ฉบบท1.มกราคม-มถนายนสบคนจากhttp://ednet.kku.
ac.th/~sompong/217300/meantools.htm
ดลฤดสวรรณคร.(2542).“ป˜จจยทมอทธพลตอการตดสนใจศกษาตอในระดบอดมศกษา¢องนกเรยน
มธยมศกษาชéนป‚ท 6 ทวประเทศ” วารสารพ²นาสงคม.ปท9ฉบบท1,2550หนา157-174
บญชมศรสะอาด.(2545).การวจยเบéองตน.กรงเทพฯ:สวรยนสาสน.
สงบสนสงจตร.(2549).ป˜จจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกสถานศกษาระดบอดมศกษา¢องนกเรยน
นกศกษาในจงหวดสราษ®ร�ธาน.วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต
มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน.
ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.(2545).แ¼นการศกษาแหงชาต (พ.ศ.2545 - 2559):
©บบสรป.กรงเทพฯ:พรกหวานกราฟฟค.
สชาจนทรเอม.(2540).จตวทยาพ²นาการ.พมพครงท4กรงเทพฯ:ไทยวฒนาพานช.
อารมณเพชรชน.(2547).ป˜จจยทสมพนธ�กบการตดสนใจเลอกศกษาตอ¢องนกเรยนอาชวศกษาเอกชน.
วารสารศกษาศาสตรปท15ฉบบท2เดอนพฤศจกายน2546-มนาคม2547
CoombsadAhmed.(1974).Attacking Rural Poverty : How Nonformula Education can Help a
Research for World Bank Development.USA:JohnHopkinsUniversityPress.
30 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ความมนคงทางอารมณและความสามารถในการเผชญปญหา
และฟนฝาอปสรรคของนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑต
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยาEmotional Stability and Adversity Quotient among Student
at Boromarajonani College of Nursing, Phayao.
สรยลกษณไชยลงกา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
บทคดยอ การวจยเชงพรรณนาครงน มวตถประสงค
เพอศกษารอยละความมนคงทางอารมณและความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค และวเคราะห
ความเกยวของระหวางปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว
การอบรมเลยงดแบบมเหตผล สมพนธภาพระหวาง
นกศกษาและอาจารย บรรยากาศการเรยนการสอน
สมพนธภาพระหวางนกศกษาและเพอน กบความมนคง
ทางอารมณและความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝา
อปสรรคกลมตวอยางคอนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑต
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยาปการศกษา2551
จ�านวน 355 คน รวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม
วดความมนคงทางอารมณแบบสอบถามวดความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค แบบสอบถาม
วดสมพนธภาพในครอบครว แบบสอบถามวดการอบรม
เลยงดแบบมเหตผลแบบสอบถามวดสมพนธภาพระหวาง
อาจารยและนกศกษาแบบสอบถามวดบรรยากาศการเรยน
การสอน และแบบสอบถามวดสมพนธภาพระหวาง
นกศกษากบเพอน ซงมคาความเชอมน เทากบ .870,
.909, .870, .816, .874, .904และ .928 ตามล�าดบ
วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา และการทดสอบ
ไควสแคว (Chi - square test) ผลการวจย พบวา
กลมตวอยาง สวนใหญมความมนคงทางอารมณ ระดบ
ปานกลางคดเปน รอยละ 52.8 มความสามารถในการ
เผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคระดบสงคดเปนรอยละ
86.4ปจจยดานสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษา
มความเกยวของกบความมนคงทางอารมณ (P-value=
.000)และมความเกยวของกบความสามารถในการเผชญ
ปญหาและฟนฝาอปสรรค(P-value=.014)ปจจยดาน
บรรยากาศการเรยนการสอน ปจจยดานสมพนธภาพ
ระหวางนกศกษากบเพอน และปจจยดานผลสมฤทธ
ทางการเรยน (GPA)มความเกยวของกบความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค(P-value=.001,
.000และ.010ตามล�าดบ)และปจจยดานชนปทศกษา
มความเกยวของกบความมนคงทางอารมณ(P-value=
.004)โดยพบวาชนปท2554มความมนคงทางอารมณ
ระดบสงรอยละ61.2ชนปท2มความมนคงทางอารมณ
ระดบสง รอยละ 43.2 และชนปท 3 มความมนคง
ทางอารมณระดบสง รอยละ37.8แสดงใหเหนวาชนป
ทสงขนมความมนคงทางอารมณลดลงอยางมนยส�าคญ
ทางสถต ทงนอาจเปนเพราะวาในชนปทสงขนนกศกษา
ยงมความเครยดมากขน ดงนนสถาบนการศกษาควรม
นโยบายพฒนาความมนคงทางอารมณและความสามารถ
31วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคของนกศกษาดวย
การพฒนาสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษา
บรรยากาศการเรยนการสอน และสมพนธภาพระหวาง
นกศกษากบเพอน และควรมการศกษาถงสาเหตแทจรง
ทท�าใหนกศกษาชนปทสงขนมความมนคงทางอารมณลดลง
เพอน�ามาวางแผนแกไขปญหาดงกลาวตอไป
คำาสำาคญ:ความมนคงทางอารมณความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคนกศกษาพยาบาล
Abstract This descriptive research was aimed to
studythepercentageoftheemotionalstability
andadversityquotientamongstudents and to
analyzetherelationshipsbetweenselectedfactors
and the emotionalstabilityincludingadversity
quotient. The participants were 355 students
attendingin2011.Thedatawerecollectedby
usingsevenquestionnairesregardingtheemotional
stability,theadversityquotient,therelationship
amongtheirfamilies,thestyleoftakecareby
families, therelationshipbetweenteachersand
students,teachingandlearningatmosphere,the
relationship among their friend. The reliability
of those questionnaire were 870, .909, .870,
.816,.874,.904and.928respectively.Thedata
wereanalyzedbyusingdescriptivestatisticand
Chi-squaretest.Thefindingshowedthatjustover
ahalfofparticipants(52.8%)hadtheemotional
stabilityatmediumlevel.However,themajority
ofthem(86.4%)hadtheadversityquotientat
high level. The relationship between teachers
andstudentshadsignificantly relatedwith the
emotionalstabilityatp-value=000.Moreover,it
alsohadsignificantlyrelatedwiththeadversity
quotient at p-value = .014.The teaching and
learningatmosphere,therelationshipamongtheir
friendandtheiraveragegradeweresignificantly
relevantwiththeabilityofadversityquotientat
p-value=.001,.000and.010respectively.Regard-
ing,thedifferentofacademicyear,itwasfound
thatthedifferentacademicyearwassignificantly
related with the emotionalstabilityatp-value
=.004.Italsofoundthatthehigherclasshad
beendecreasingtheemotionalstability.Thefirst
yearstudentshadtheemotionalstabilityathigh
levelwith61.2%,followedbythesecondyear
studentswith43.2%,andthethirdyearstudents
with37.8%.Itcanbeseenthatthehigheryear
students,thelowerofemotionalstability
Theresearchsuggestthattheinstitution
should promote the project for improving the
emotionalstabilityandadversityquotientamong
studentsbypromotingtherelationshipbetween
teachersandstudent,improvingtherelationship
betweentheirfriendaswellasfindingthecause
of the decreasing in the ability of emotional
stabilityandadversityquotientamongstudents.
Keywords:EmotionalStability,Adversity
Quotient,NursingStudent
บทนำา สภาพสงคมไทยในปจจบน มการเปลยนแปลง
อยางรวมเรวอนเนองมาจากลกษณะทางสงคมเศรษฐกจ
วฒนธรรม คานยมและความเชอ ความเจรญทางดาน
วทยาศาสตรและเทคโนโลย ท�าใหความเปนอยของคน
ในสงคมเปลยนแปลงจากอดตสปจจบนอยางสนเชงสงคม
ในยคปจจบนมจดเปลยนเรมตงแตสงคมหนวยแรก คอ
ครอบครว ท�าใหการด�าเนนชวตของคนในสงคม ตองม
32 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงทเกดขนโดยเฉพาะ
การเปลยนแปลงดานเศรษฐกจท�าใหมผลตอคานยมทเนน
เรองวตถเพมมากขนสงคมในปจจบนจงเหนความส�าคญ
ของการหารายไดเปนเรองส�าคญเพอใหมรายไดเพยงพอ
ตอการใชจายภายในครอบครวทงพอและแมจ�าเปนตอง
ออกไปท�างานนอกบาน เพอหาเงนมาจนเจอครอบครว
ใหพอเพยงกบคาครองชพทสงขนบตรหลานโดยสวนใหญ
มโอกาสขาดการอบรมเลยงดอยางใกลชดรวมถงขาดแบบ
อยางทดในการด�าเนนชวต เดกสวนใหญจงเตบโตขนมา
ดวยการดแบบอยางจากรายการโทรทศน การเลมเกมส
ซงไมไดอยในโลกของความเปนจรงมากนก และมกแฝง
ความกาวราวทงๆ ทสถาบนครอบครวเปนสถาบนแรก
ทก�าหนดคณคาขนพนฐานแกมนษย ทงในดานทศนคต
คานยมวฒนธรรมแบบแผนการด�าเนนชวตศาสนาความเชอ
ซงสงผลตอบคลกภาพ จตใจ อารมณ สงคม ตลอดจน
การปรบตวทเปนความพรอมของจตใจและสงคมของเดก
และเยาวชน เพราะระยะแรกของชวตเดกควรไดรบ
ความรกความอบอนซงจะมอทธพลตอทศนคตความเชอ
ทจะแสดงออกเปนพฤตกรรม โดยเฉพาะแบบแผนของ
ครอบครวและการอบรมเลยงดรวมถงพฤตกรรมของคน
ความสมพนธของพอแมลกและคนในครอบครว
สถาบนครอบครว จะมความส�าคญตอการพฒนา
ความเขมแขงดานจตใจและความรบผดชอบการแสดงออก
ทางดานพฤตกรรมและบคลกภาพแลวสถาบนการศกษา
กเปนอกสถาบนหนงทมความส�าคญและมอทธพลเปน
อยางมาก เพราะการใชเวลาในสถาบนการศกษาของ
นกเรยนนกศกษาอยในสถาบนมากกวาอยทบานสถาบน
การศกษาจงตองชวยเหลอและสงเสรมใหผเรยนไดพฒนา
ทงดานรางกายอารมณสงคมและเชาวปญญาโดยมคร
อาจารยเปนผมบทบาทส�าคญในการชวยใหเกดการเรยนร
และพฒนาความมนคงทางอารมณ สงเสรมใหผเรยน
มสขภาพจตดและนอกจากนหลกสตรการศกษาในปจจบน
มงพฒนาผเรยนในลกษณะองครวม ใหเกดความสมดล
ทงดานรางกาย จตใจ สงคมและเชาวนปญญา มงเนน
ใหผเรยนมความสามารถทางอารมณและพฒนาตนเอง
ตามเปาหมายทก�าหนด ซงจ�าเปนตอการใชชวต เพอให
เดกและเยาวชนมความเขาใจตนเองควบคมอารมณของ
ตนเองแกไขขอขดแยงทางอารมณปรบอารมณใหอยใน
สภาวะปกต เพอใหใชช วตในสงคมไดอยางเปนสข
สามารถเผชญปญหาการเปลยนแปลงตางๆไดโดยอาศย
การอบรมบมนสย(วนสภกดนภา,2546:1)
ดงนนสถาบนหลกทมสวนในการพฒนาเดกและ
เยาวชนใหมรางกายอารมณจตใจสงคมไดแกสถาบน
ครอบครว และสถาบนการศกษา แตสงทมสวนตอการ
พฒนาคอสภาพของสงคมและสงแวดลอมของเดกและ
เยาวชน จะเสรมสรางตอความมนคงทางอารมณอยาง
สมบรณโดยเฉพาะวยรนเปนชวงเปลยนแปลงระหวาง
เดกไปสผใหญการปรบตวใหเขากบการเปลยนแปลงและ
เขากบสภาพแวดลอมจะแสดงออกถงพฤตกรรมตางๆได
ดงนน ความมนคงทางอารมณจงมความส�าคญมาก
ทจะชวยควบคมพฤตกรรมทไมพงประสงคทจะกอใหเกด
ความเดอดรอนแกตนเอง ครอบครวและสงคมได
(ใจทพยพวงทอง,2540)
ถงแมความมนคงทางอารมณจะเปนเรองจ�าเปน
ทตองปลกฝงใหแกเดกและเยาวชน แตยงมสงสงเสรม
ใหคนเราประสบความส�าเรจและบรรลเปาหมายและด�ารง
ชวตอยางมความสขไดนนตองอาศยความเพยรพยายาม
ทจะฟนฝาอปสรรคซงเปนความสามารถของบคคลในการ
ตอบสนองตอเหตการณในยามทตองเผชญกบความทกข
หรอความล�าบาก คนทมความสามารถเผชญปญหาและ
ฟนฝาอปสรรคสงจะมจตใจทเขมแขงไมยอทอตออปสรรค
ไมยอมแพตอปญหา พยายามหาวธแกปญหาอยเสมอ
เพอใหสามารถผานปญหาหรอความยากล�าบากเหลานน
ดวยทางออกทดทสด และเกดผลดตอตนเองและสงคม
มากทสด(Stoltz,1997)นอกจากนยงพบวาผทประสบ
ความส�าเรจกบผทประสบความลมเหลวมกไมมสงใด
แตกตางกนมากนกในดานความร ความสามารถ อาย
หรอความเฉลยวฉลาด แตมสงทแตกตางกนชดเจน คอ
33วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
การมจตใจเขมแขงเดดเดยวมความคดทจะตอสและฟนฝา
อปสรรคอนเปนรปแบบของการจดการปญหาซงเกดขน
โดยสงสมจากประสบการณวยเดกสงสมจากการคดและ
พฤตกรรมท�าใหเกดความสามารถในการเผชญปญหาและ
ฟนฝาอปสรรคเกดพลงความคดและท�าอยางมงมนเพอให
ประสบความส�าเรจตามเปาหมาย น�าไปสการประสบ
ความส�าเรจในชวตสวนตวและการท�างานดงนนความสามารถ
ในการเผชญปญหาและการฟนฝาอปสรรค จงเปนความ
เชอใหมทจะน�าไปสความส�าเรจ เปนสงทาทายและ
พยายามหาวธน�าพลงทมอยในตนเองออกมาเผชญกบ
ปญหาและตอสอปสรรค(เกสรคมด,2546)สรปไดวา
ความมนคงทางอารมณและความสามารถในการเผชญ
ปญหาและการฟนฝาอปสรรคมความส�าคญเปนอยางมาก
ในการด�าเนนชวตในสงคมยคปจจบนแตกยงพบวาวยรน
จ�านวนมากทยงมปญหาความมนคงทางอารมณและ
ความสามารถในการเผชญปญหาและการฟนฝาอปสรรค
ท�าใหตดสนใจภายใตสถานการณทไมเหมาะสม
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยาเปนสถาบน
การศกษา ทเหนความส�าคญของการจดกจกรรมเพอฝก
ทกษะและพฒนาคณลกษณะบณฑต ใหมความสมบรณ
ทงดานรางกาย อารมณ จตใจ และสงคม สงเสรม
การพฒนาการท�างานเปนทม การพฒนาความมนคง
ทางอารมณ การเผชญปญหา เนองจากสภาพการณ
การท�างานของพยาบาล นกศกษาและบณฑตตองใช
กระบวนการคดแกปญหาอยเสมอ เพอดแลดานสขภาพ
แกประชาชน ในการใชกระบวนการพยาบาลตงแต
การวนจฉยปญหาการหาขอมลสนบสนนการดแลการให
การพยาบาล ซงการดแลผเจบปวย จะเหนความทกข
ของผปวยและครอบครวพยาบาลเปนบคคลหนงทตองเปน
ผมความมนคงทางอารมณ และใหบรการดวยหวใจของ
ความเปนมนษย จะท�าใหการใหการพยาบาลมคณภาพ
และสามารถเผชญกบปญหาตามสถานการณจรง และ
วางแผนแกไขปญหาในการดแลผปวยและครอบครว
ในแตละสถานการณได ดงนน นกศกษาพยาบาลตองม
ความมนคงทางอารมณ และมทกษะในการเผชญปญหา
และแกปญหาได จงจะเปนทพงใหแกผเจบปวยและ
ครอบครวได
ดงนน ผวจยจงสนใจทจะศกษาความมนคงทาง
อารมณและความสามารถในการเผชญปญหาและการ
ฟนฝาอปสรรคของนกศกษาพยาบาล เพอใหทราบระดบ
ความมนคงทางอารมณและความสามารถในการเผชญ
ปญหาและการฟนฝาอปสรรคและเปนขอมลแนวทาง
ในการสงเสรมและพฒนาศกยภาพของผเรยนตอไป
วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษารอยละความมนคงทางอารมณและ
ความสามารถในการแกไขปญหาของนกศกษาพยาบาล
ศาสตรบณฑตวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยา
2. เพอวเคราะหความเกยวของระหวางระหวาง
ปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว การอบรมเลยงด
แบบมเหตผลสมพนธภาพระหวางนกศกษาและอาจารย
บรรยากาศการเรยน และสมพนธภาพระหวางนกศกษา
และอาจารยกบความมนคงทางอารมณและความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคของนกศกษา
พยาบาลศาสตรบณฑต วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน
พะเยา
ระเบยบวธการวจย การศกษาเชงพรรณนาครงนเปนการศกษาความ
มนคงทางอารมณและความสามารถในการเผชญปญหา
และฟนฝาอปสรรคของนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑต
ชนปท1-3วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยา
ปการศกษา2554จ�านวน355คน
เครองมอการวจยเปนแบบสอบถามซงพฒนาจาก
แบบสอบถามของธดาฐตพานชยางกร(2551)และ
ไดน�าไปทดลองใชกบนกศกษาชนปท2จ�านวน30คน
เพอหาคาอ�านาจจ�าแนกหาคาความเชอมนแบบสอบถาม
เปนแบบมาตราสวนประเมนคา(RatingScale)5ระดบ
34 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
จ�านวน7ฉบบมคาความเชอมนจากการน�าไปใชโดยใช
สตรสมประสทธแอลฟา(-C0efficient)ของครอนบาค
(Cronbach)เทากบ.946โดยมรายละเอยดคอ
1. แบบสอบถามวดความมนคงทางอารมณ
จ�านวน20ขอมคาความเชอมนเทากบ.870
2. แบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญ
ปญหาและฟนฝาอปสรรคจ�านวน40ขอมคาความเชอมน
เทากบ.909
3. แบบสอบถามวดสมพนธภาพในครอบครว
จ�านวน20ขอมคาความเชอมนเทากบ.870
4. แบบสอบถามวดการอบรมเลยงดแบบมเหตผล
จ�านวน20ขอมคาความเชอมนเทากบ.816
ขอความ จรงมากทสด คอนขางจรง ปานกลาง ไมคอยจรง ไมจรงมากทสด
ขอความทางบวก 5 4 3 2 1
ขอความทางลบ 1 2 3 4 5
เกณฑการแปลผล
1. คะแนนเฉลยของแบบสอบถามวดความมนคงทางอารมณจ�านวน20ขอ
คะแนนอยระหวาง20-100คะแนน
คะแนนเฉลย ความหมาย
70.00-100.00 มความมนคงทางอารมณอยในระดบสง
50.00-69.99 มความมนคงทางอารมณอยในระดบปานกลาง
20.00-49.99 มความมนคงทางอารมณอยในระดบต�า
2. คะแนนเฉลยของแบบสอบถามวดความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝา
อปสรรคจ�านวน40ขอคะแนนอยระหวาง40-200คะแนน
คะแนนเฉลย ความหมาย
140.00-200.00 มความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคอยในระดบสง
100.00-139.99 มความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
อยในระดบปานกลาง
40.00-99.99 มความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคอยในระดบต�า
5. แบบสอบถามวดสมพนธภาพระหวางอาจารย
และนกศกษาจ�านวน15ขอมคาความเชอมนเทากบ.
874
6. แบบสอบถามวดบรรยากาศการเรยนการสอน
จ�านวน20ขอมคาความเชอมนเทากบ.904
7. แบบสอบถามวดสมพนธภาพระหวางนกศกษา
กบเพอนจ�านวน15ขอมคาความเชอมนเทากบ.928
เกณฑการใหคะแนนขอความม2ลกษณะคอ
ขอความทางบวกและขอความทางลบเกณฑการใหน�าหนก
คะแนนมดงน
35วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
3. คะแนนเฉลยของแบบสอบถามวดสมพนธภาพในครอบครวจ�านวน20ขอ
คะแนนอยระหวาง20-100คะแนน
คะแนนเฉลย ความหมาย
70.00-100.00 มสมพนธภาพในครอบครวอยในระดบสง
50.00-69.99 มสมพนธภาพในครอบครวอยในระดบปานกลาง
20.00-49.99 มสมพนธภาพในครอบครวอยในระดบต�า
4. คะแนนเฉลยของแบบสอบถามวดการอบรมเลยงดแบบมเหตผลจ�านวน20ขอ
คะแนนอยระหวาง20-100คะแนน
คะแนนเฉลย ความหมาย
70.00-100.00 มการอบรมเลยงดแบบมเหตผลอยในระดบสง
50.00-69.99 มการอบรมเลยงดแบบมเหตผลอยในระดบปานกลาง
20.00-49.99 มการอบรมเลยงดแบบมเหตผลอยในระดบต�า
5. คะแนนเฉลยของแบบสอบถามวดสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษาจ�านวน15ขอ
คะแนนอยระหวาง15-75คะแนน
คะแนนเฉลย ความหมาย
52.50-75.00 มสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษาอยในระดบสง
37.50-52.49 มสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษาอยในระดบปานกลาง
15.00-37.49 มสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษาอยในระดบต�า
6. คะแนนเฉลยของแบบสอบถามวดบรรยากาศการเรยนการสอนจ�านวน20ขอ
คะแนนอยระหวาง20-100คะแนน
คะแนนเฉลย ความหมาย
70.00-100.00 มบรรยากาศการเรยนการสอนอยในระดบสง
50.00-69.99 มบรรยากาศการเรยนการสอนอยในระดบปานกลาง
20.00-49.99 มบรรยากาศการเรยนการสอนอยในระดบต�า
7. คะแนนเฉลยของแบบสอบถามวดสมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอนจ�านวน15ขอ
คะแนนอยระหวาง15-75คะแนน
คะแนนเฉลย ความหมาย
52.50-75.00 มสมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอนอยในระดบสง
37.50-52.49 มสมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอนอยในระดบปานกลาง
15.00-37.49 มสมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอนอยในระดบต�า
36 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
การวเคราะหขอมลวเคราะหดวยสถตเชงพรรณนา
ความถรอยละและทดสอบไควสแคว(Chi-squaretest)
ผลการวจย ขอมลทวไปพบวานกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑต
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยาจ�านวน355คน
เปนนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 2 รอยละ
42.5เปนเพศหญงรอยละ89.3มอาย21ปมากทสด
คดเปนรอยละ 33.0 โดยมอายเฉลย เทากบ 20.90 ป
และมเกรดเฉลย 2.50-3.00 รอยละ 31.8 เกรดเฉลย
รวมเทากบ 2.85 ส�าเรจการศกษาสงสดคอมธยมศกษา
ชนปท6คดเปนรอยละ91.0และมพนองจ�านวน2คน
คดเปนรอยละ50.4โดยมพนองเฉลย2.55คน
ผลการศกษารอยละความมนคงทางอารมณและ
ความสามารถในการแกไขปญหาพบวานกศกษาพยาบาล
ศาสตรบณฑต วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
สวนใหญมความมนคงทางอารมณระดบปานกลางคดเปน
รอยละ52.8มความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝา
อปสรรคในระดบสงคดเปนรอยละ86.4มสมพนธภาพ
ในครอบครวระดบสง คดเปน รอยละ 94.9 ไดรบการ
อบรมเลยงดแบบมเหตผลระดบสง คดเปนรอยละ 92.9
มสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษาระดบสงคดเปน
รอยละ70.1มบรรยากาศการเรยนการสอนระดบปานกลาง
คดเปนรอยละ56.3และมสมพนธภาพระหวางนกศกษา
กบเพอนระดบสงคดเปนรอยละ88.1
ผลการวเคราะหปจจยทเกยวของกบความมนคง
ทางอารมณ พบวา สมพนธภาพระหวางอาจารยและ
นกศกษามความเกยวของกบความมนคงทางอารมณ
(P-value=.000)โดยพบวากลมตวอยางทมสมพนธภาพ
ระหวางอาจารยและนกศกษา ระดบสง มความมนคง
ทางอารมณ ระดบสง รอยละ 51.0 กลมตวอยางทม
สมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษาระดบปานกลาง
มความมนคงทางอารมณ ระดบสง รอยละ 33.0 และ
กลมตวอยางทมสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษา
ระดบต�ามความมนคงทางอารมณระดบสงรอยละ50.0
ชนปทศกษามความเกยวของกบความมนคงทางอารมณ
(P-value= .004) โดยพบวาชนปท 1มความมนคง
ทางอารมณระดบสงรอยละ61.2ชนปท2มความมนคง
ทางอารมณระดบสงรอยละ43.2และชนปท3มความมนคง
ทางอารมณระดบสงรอยละ37.8สวนปจจยดานสมพนธภาพ
ในครอบครว,การอบรมเลยงดแบบมเหตผล, บรรยากาศ
การเรยนการสอน, และสมพนธภาพระหวางนกศกษา
กบเพอน ไมมความเกยวของกบความมนคงทางอารมณ
(P-value=.451,.534,.098,และ.116ตามล�าดบ)
ส�าหรบผลการวเคราะหปจจยทเกยวของกบความ
สามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค พบวา
สมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษามความเกยวของ
กบความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
(P-value=.014)โดยพบวากลมตวอยางทมสมพนธภาพ
ระหวางอาจารยและนกศกษาระดบสงมความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคระดบสง รอยละ
90.3 กลมตวอยางทมสมพนธภาพระหวางอาจารยและ
นกศกษาระดบปานกลางมความสามารถในการเผชญ
ปญหาและฟนฝาอปสรรคระดบสง รอยละ 77.2 และ
กลมตวอยางทมสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษา
ระดบต�า มความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝา
อปสรรคระดบสง รอยละ 66.7 ปจจยดานบรรยากาศ
การเรยนการสอน มความเกยวของกบความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค (P-value =
.001) โดยพบวา กลมตวอยางทมบรรยากาศการเรยน
การสอน ระดบสง มความสามารถในการเผชญปญหา
และฟนฝาอปสรรคระดบสงรอยละ95.6กลมตวอยาง
ทมบรรยากาศการเรยนการสอน ระดบปานกลางมความ
สามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคระดบสง
รอยละ81.4และกลมตวอยางทมบรรยากาศการเรยน
การสอนระดบต�ามความสามารถในการเผชญปญหาและ
ฟนฝาอปสรรคระดบสง รอยละ 70.6 และปจจยดาน
สมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอน มความเกยวของ
37วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
กบความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
(P-value=.000)โดยพบวากลมตวอยางทมสมพนธภาพ
ระหวางนกศกษากบเพอนระดบสงมความสามารถในการ
เผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคระดบสง รอยละ 89.7
กลมตวอยางทมสมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอน
ระดบปานกลางมความสามารถในการเผชญปญหาและ
ฟนฝาอปสรรคระดบสงรอยละ61.0และกลมตวอยาง
ทมบรรยากาศการเรยนการสอนระดบต�ามความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคระดบสง รอยละ
0.00สวนปจจยดานสมพนธภาพในครอบครว,การอบรม
เลยงดแบบมเหตผล,และชนปทศกษาไมมความเกยวของ
กบความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
(P-value=.848,.531,และ.053ตามล�าดบ)
อภปรายผล ปจจยดานสมพนธภาพระหวางอาจารยและ
นกศกษา มความเกยวของกบความมนคงทางอารมณ
และความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
ชนปทศกษามความเกยวของกบความมนคงทางอารมณ
บรรยากาศการเรยนการสอน มความเกยวของกบ
ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
สมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอนมความเกยวของ
กบความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
อยางมนยส�าคญทางสถตซงสอดคลองกบสมมตฐานของ
การวจย แสดงวาตวแปรปจจยกบตวแปรตามมความ
เกยวของกน
สมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษามความ
เกยวของกบความมนคงทางอารมณ (P-value = .000)
และมความเกยวของกบความสามารถในการเผชญปญหา
และฟนฝาอปสรรค (P-value = .014) โดยพบวา
กลมตวอยางทมสมพนธภาพระหวางอาจารยและนกศกษา
ระดบสงมความความสามารถในการเผชญปญหาและ
ฟนฝาอปสรรคระดบสง มากกวากลมทมสมพนธภาพ
ระหวางอาจารยและนกศกษาระดบปานกลางและต�า
แสดงใหเหนวาสมพนธภาพทดระหวางอาจารยและ
นกศกษาจะท�าใหนกศกษามความมนคงทางอารมณสง
และมความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค
ไดดซงสอดคลองกบศกษาความสมพนธระหวางสขภาพจต
กบสมพนธภาพระหวางนกเรยนกบคร(พรจราวงศชนะภย
2545:62)พบวาสมพนธภาพทดระหวางนกเรยนกบคร
จะท�าใหเกดบรรยากาศการเรยนรทางวชาการระหวาง
นกเรยนกบครสง จงมความสามารถในการแกปญหา
และการปรบตวไดดกวานกเรยนทมสมพนธภาพระหวาง
นกเรยนกบครไมดซงสชาจนทนเอม(2540)กลาววา
ความสมพนธในครอบครวทศนคตของพอแมมสวนสราง
อารมณของเดก เดกทถกพอแมทอดทง พอแมทมความ
ขดแยงกนอยเสมอ พอแมทไปท�างานทงวนหรอพอแม
ทดแลเอาใจใสลกมากเกนไป จะท�าใหเดกกลายเปนเดก
ทกาวราวไดเดกทเปนลกคนโตบางคนมกเปนคนเจาอารมณ
มากกวาเดกคนหลงๆ เพราะเขาเรยนรวาการรองไห
ท�าใหเขาไดในสงทตองการแทบทกครง สวนเดกทพอแม
ขดแยงกนอยเสมอ จะท�าใหเดกรสกไมมนคงทางอารมณ
ซงจะท�าใหมปญหาในการปรบตวตอมาชนปทศกษามความ
เกยวของกบความมนคงทางอารมณ (P-value = .004)
โดยพบวานกศกษาชนปท1มความมนคงทางอารมณ
สงกวานกศกษาชนปท2และ3ทเปนเชนนอาจเปน
เพราะวา การเรยนวชาชพพยาบาล เปนวชาชพทตอง
มความรบผดชอบสงทตองดแลสขภาพ และรบผดชอบ
ตอชวตผปวย จงท�าใหนกศกษาตองเรยนหนกทงในภาค
ทฤษฎและภาคปฏบตสงผลใหนกศกษาเกดความเครยด
ซงสอดคลองกบการศกษาของกรกนกปงเมองและคณะ
(2552)ทส�ารวจภาวะสขภาพของนกศกษาพยาบาลศาสตร
บณฑต วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา พบวา
ชนปท 1, 3 และ 4 มปญหาความเครยดเปนปญหา
ทส�าคญทสดในล�าดบท1สวนชนปท2ปญหาความเครยด
เปนปญหาทส�าคญล�าดบท2สอดคลองกบการศกษาของ
รงทพยโพธชม(2544)ทศกษาตนเหตความเครยดระดบ
ความเครยดและวธเผชญความเครยดในนกศกษาพยาบาล
38 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดลพบวาตนเหต
ความเครยดทมอทธพลตอการจ�าแนกระดบความเครยด
มากทสดคอดานการเรยนการสอนภาคทฤษฎ(ชนปท1
และชนปท2)และดานการเรยนการสอนภาคปฏบต(ชนป
ท3และ4)ทงนอธบายไดวาในชนเรยนทสงขนนกศกษา
ยงตองมความรบผดชอบสงขน และการฝกปฏบตงาน
ทมความเสยงตอชวตของผปวยมากขนนกศกษาจงตองม
ความรบผดชอบมากขน จงท�าใหเกดความเครยดมากขน
จงท�าใหนกศกษามความมนคงทางอารมณลดลงได
ผลการวเคราะหปจจยทเกยวของกบความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคพบวาบรรยากาศ
การเรยนการสอน มความเกยวของกบความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค(P-value=.001)
โดยพบวา กลมตวอยางทมบรรยากาศการเรยนการสอน
ระดบสง มความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝา
อปสรรคระดบสง มากกวากลมตวอยางทมบรรยากาศ
การเรยนการสอนระดบปานกลางและระดบต�าซงสอดคลอง
กบการศกษาของธดาฐตพานชยางกร(2550)ทพบวา
บรรยากาศการเรยนการสอนสงผลทางบวกกบความสามารถ
ในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรค อยางมนยส�าคญ
ทางสถตทระดบ .05 แสดงใหเหนวานกศกษาทอยใน
บรรยากาศทดเออตอการเรยนการสอนจะสงผลใหม
ความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคไดด
เนองจากบรรยากาศการเรยนการสอนมอทธพลและสงผล
ตอการเรยนร ความรสกและพฤตกรรมการเรยนของ
นกศกษา การเปดโอกาสใหศกษามสวนรวมในกจกรรม
การเรยนการสอนและเปดโอกาสใหศกษาไดซกถามในสง
ทสงสยจะชวยใหผเรยนเกดความรสกมนใจกลาคดกลาท�า
และพรอมทจะเผชญกบปญหาและฟนฝาอปสรรคตางๆ
ทเกดขน
ปจจยดานสมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอน
มความเกยวของกบความสามารถในการเผชญปญหา
และฟนฝาอปสรรค (P-value = .000) โดยพบวา
กลมตวอยางทมสมพนธภาพระหวางนกศกษากบเพอน
ในระดบสงมความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝา
อปสรรคระดบสง มากกวากลมตวอยางทมสมพนธภาพ
ระหวางนกศกษากบเพอนระดบปานกลางและต� า
แสดงใหเหนวานกศกษาทมสมพนธภาพทดกบเพอน
มความสามารถในการเผชญปญหาและฟนฝาอปสรรคไดด
อธบายไดวา การเผชญปญหาและฝาฟนอปสรรคหากม
เพอนทเขาใจ ใหค�าแนะน�า และชวยเหลอทดกจะท�าให
ผานพนอปสรรคตางๆไดโดยงายดาย
39วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เอกสารอางอง
กรกนกปงเมอง.(2552)รายงานสถานการ³�ภาวะส¢ภาพ¢องนกศกษาพยาบาลศาสตร�
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา.
เกษรภมด.(2546).การศกษาความสามารถในการเ¼ชÞและ½†า¿นอปสรรค (AQ) ¢องนกเรยนทมบคลกภาพ
และรปแบบการอบรมเลéยงดทตางกน.วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต(จตวทยา
การศกษา).:บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหาสารคาม.
ใจทพยพวงทอง.(2540).การศกษาความสอดคลองระหวางการอบรมเลéยงด¢องบดามารดากบการอบรม
เลéยงดตามการรบร¢องบตรวยรน.วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต
สาขาวชาจตวทยาพฒนาการ.:บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ธดาฐตพานชยางกร.(2550).ป˜จจยบางประการทสง¼ลตอความมนคงทางอารม³�และความสามารถ
ในการเ¼ชÞป˜Þหาและ¿˜น½†าอปสรรค¢องนกเรยนชéนมธยมศกษาป‚ท 3 ในเ¢ตพéนทการศกษา
กรงเทพมหานคร เ¢ต 3.วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาการวจยและสถตทางการศกษา
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
รงทพยโพธชม.(2544). ตนเหตความเครยด ระดบความเครยด และวธการเ¼ชÞความเครยด
ในนกศกษาพยาบาล ค³ะพยาบาลศาสตร� มหาวทยาลยมหดล.วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตร
มหาบณฑตสาขาวชาจตวทยาคลนกมหาวทยาลยมหดล.
วนสภกดนรา.(2546).ความสมพนธ�ระหวางค³ลกษ³ะทางบคลกภาพกบเชาวน�อารม³� (EQ)
และความสามารถในการเ¼ชÞป˜Þหาและ¿˜น½†าอปสรรค (AQ).วทยานพนธปรญญาการศกษา
มหาบณฑตสาขาจตวทยาการศกษา.:บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหาสารคาม.
สชาจนทรเอม.(2540).จตวทยาพ²นาการ. พมพครงท4กรงเทพฯ:ไทยวฒนาพานช.
40 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ตนทนของโรงพยาบาลในจงหวดพะเยา ปงบประมาณ 2556Hospital Costing in Phayao Province for 2013 fiscal year
อญชลแกวหมด
ส�านกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
บทคดยอ การวจยเรองตนทนของโรงพยาบาลในจงหวดพะเยา
ปงบประมาณ2556มวตถประสงคเพอศกษาตนทนบรการ
ของโรงพยาบาลในสงกดส�านกงานสาธารณสขจงหวด
พะเยา เพอท�าใหทราบขอมลเบองตนทเปนประโยชน
ตอการก�าหนดนโยบาย การบรหารงานและเปนแนวทาง
ในการวางแผนจดสรรทรพยากรท�าการศกษาเชงพรรณนา
เกบรวบรวมขอมลปงบประมาณ2556(1ตลาคม2555
- 30 กนยายน 2556) และ ท�าการวเคราะหตนทน
ของโรงพยาบาลในจงหวดพะเยาเพอวเคราะหระบบงาน
และท�าการศกษาตนทน(CostAnalysis)สถตทใชคอ
รอยละและคาเฉลย
ผลการวจย พบวา สดสวนการใชตนทนมตนทน
คาแรงสงทสด (รอยละ54.09)รองลงมาไดแกตนทน
คาวสด(รอยละ41.66)นอยทสดไดแกตนทนคาเสอม
ราคา(รอยละ4.25)การใชตนทนรวมของหนวยบรการ
ผปวยโดยตรงพบวางานบรการผปวยนอกรอยละ61.99
งานบรการผปวยในรอยละ38.01และโรงพยาบาลทวไป
ใชตนทนรวมรอยละ 74.40 โรงพยาบาลชมชนใชตนทน
รวมรอยละ25.60เมอแยกตามประเภทโรงพยาบาลพบวา
โรงพยาบาลทวไปมตนทนเฉลยผปวยนอก 960.26 บาท
ตอครงผปวยใน12,028.02บาทตอราย2,944.66บาท
ตอวนนอนและ10,584.06บาทตอAdjRwสวนโรงพยาบาล
ชมชนมตนทนเฉลยผปวยนอก631.18บาทตอครงผปวยใน
6,181.50 บาทตอราย 1,855.54 บาทตอวนนอนและ
9,477.69 บาทตอAdjRw อตราคนทนจากผลประกอบ
การของโรงพยาบาล ในจงหวดพะเยาพบวา โดยเฉลย
มอตราคนทนเมอเทยบระหวางรายไดทางบญชและตนทน
ของโรงพยาบาลมอตราคนทนต�ากวาอตราคนทนเมอเทยบ
คาใชจายในทางบญช
ผลการศกษาครงนสามารถน�าไปใชในการวางแผน
การใชงบประมาณ การบรหารงานของส�านกงาน
สาธารณสขจงหวดพะเยาและหนวยบรการในสงกดรวมทง
แสดงถงการใชตนทนคาแรงและตนทนคาวสด โดยม
แนวทางทสามารถด�าเนนการไดคอการลดตนทนคาแรง
โดยการจดระบบงานใหเหมาะสมกบจ�านวนผปฏบตงาน
หรอการสามารถสลบหน าท ก นได ของ เจ าหน าท
อกแนวทางหนงคอการลดตนทนคาวสดโดยลดการใชวสด
สนเปลองพฒนาแนวทางการบรหารจดการพสดการจดซอ
จดจาง
คำาสำาคญ:ตนทนโรงพยาบาลปงบประมาณ
Abstract The purposes of this research were to determinetheHospitalCostinginPhayaoProvincefor2013fiscalyear.Tomakebasicinformation useful to policy makers, administration ,for planningandresourceallocation.ThisdescriptivestudywastheretrospectivedatawerecollectedbyOctober1,2012toSeptember30,2013throughaprogramofHealthinsurancedepartment.Datacollectionandanalyedbyallhospital.Maketheinformation so readily available for analysis at
theprovinciallevel.
41วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ThecostofhospitalinPhayaoFY2013,
The proportion of the cost found that the
highest labor cost (54.09 percent) Cost of
materials(41.66percent)anddepreciationcost
areless(4.25percent).
When series by type of hospital found
general hospital have higher unit cost than
community hospitals all of outpatient and
inpatient (per visit / per length of stay / per
AdjRw).Theaveragecostofgeneralhospital
wasshowthatoutpatient960.26bahtpervisit
inpatient12,028.02bahtpervisit2,944.66.AdjRw
10,584.06bahtperdayandtheaveragecostof
community hospital was show that outpatient
631.18bahtperbahtpervisit,inpatient6,181.50
bahtpervisit1,855.54/9,477.69bahtperbaht
perdayandperAdjRw.
Inconsiderationoftherateofreturnby
hospitalsinPhayaoProvincefoundtheaverage
rateofreturnwasshowthatcostofthehospital
has the rate of return lower than the rate of
returnbyaccountingincome.
Theresultsofthisstudycanbeusedfor
planning the budget, administration in Phayao
PublicHealthofficeincludesunderprovidors.It
showsthelaborcostandmaterialcost,thatcan
bereducelaborcostsbymangethesystemto
suitthenumberofpractitionersorcanrotatethe
authorities.Anothertoreducematerialcostsby
reducingtheuseofconsumables,development
thesuitableinventoryandprocurementmanage-
ment.
Keywords:Cost,Hospital,fiscalyear
บทนำา ภายใตนโยบายการบรหารงบประมาณของรฐบาล
ทตองการควบคมคาใชจายดานสขภาพท�าใหหนวยบรการ
ทกแหงตองวางแผนการท�างานและจดท�าแผนงบประมาณ
ทชดเจน รวมถงตดตามก�ากบอยางใกลชดและตอเนอง
เปนระบบ การค�านวณตนทนบรการหรอ Unit Cost
จงเปนเรองจ�าเปน ทงนเพอใหทราบตนทนทแทจรงและ
เปนเครองมอการท�างานในระยะยาว การศกษาตนทน
บรการของหนวย
บรการสงกดส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข
เรมด�าเนนการในปงบประมาณ 2554 กลมเปาหมายคอ
โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป และโรงพยาบาล
ชมชนซงมความพรอมและไดมการพฒนามาอยางตอเนอง
จนถงปจจบนในป2556ทกหนวยบรการของส�านกงาน
ปลดกระทรวงสาธารณสขจะตองด�าเนนการจดท�าตนทน
ใหเปนผลส�าเรจ นอกจากนการจดท�าตนทนบรการยงได
ถกก�าหนดใหเปนตวชวดส�าคญในระดบกระทรวงอยางไร
กตามการจดท�าตนทนหนวยบรการจะส�าเรจไดนน
ตองอาศยขอมลทครบถวนสมบรณความพยายามของผจดท�า
และทส�าคญคอนโยบายจากผบรหารหนวยงานทชดเจน
จงหวดพะเยามการด�าเนนการจดท�าตนทนตอหนวย
ในหนวยบรการทกแหงเตมรปแบบทงในโรงพยาบาลและ
โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลอยางตอเนองมาโดย
ตลอดตงแตปงบประมาณ 2549 โดยใชโปรแกรมจาก
IHPP เพอสะทอนขอมลใหผบรหารประกอบการบรหาร
งบประมาณของหนวยบรการและใชเปนเกณฑก�าหนด
อตราตามการจายภายในจงหวดซงเปนสวนส�าคญในการ
แกปญหาระบบการเงนการคลงและขบเคลอนนโยบาย
การเพมประสทธภาพการด�าเนนงานไดอยางแทจรง
ในปงบประมาณ2555ไดมการด�าเนนการวเคราะหตนทน
โรงพยาบาลตามแนวทางทกลมประกนสขภาพก�าหนด
ทงนพบวายงขาดการวเคราะหเปรยบเทยบผลทงในและ
ระหวางโรงพยาบาล เพอใหสามารถน�ามาใชประโยชน
ไดอยางแทจรงในจงหวดพะเยา
42 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
งานการเงนและบญช ซงมสวนรบผดชอบในการด�าเนนงานในเรองดงกลาวจงไดท�าการศกษาวจยในเรอง“ตนทนของโรงพยาบาลในจงหวดพะเยา ปงบประมาณ2556” เพ อท� าการรวบรวมและว เคราะหขอมล ทโรงพยาบาลในจงหวดพะเยาไดจดท�าตามแนวทางทกลมประกนสขภาพกระทรวงสาธารณสขเพอสามารถน�ามาใช
ประโยชนในการบรหารจดการระดบจงหวดตอไป
วตถประสงคการวจย เพอวเคราะหตนทนและอตราการคนทนของ
โรงพยาบาลในสงกดส�านกงานสาธารณสขจงหวดพะเยา
ปงบประมาณ2556
ระเบยบวธการวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงพรรณนาโดยเกบรวบรวมขอมลปงบประมาณ2556(1ตลาคม2555- 30 กนยายน 2556) และท�าการวเคราะหตนทนของ โรงพยาบาลในจงหวดพะเยาเพอวเคราะหระบบงานและท�าการศกษาตนทน (Cost Analysis) โดยจะวเคราะห ในมมมองของผใหบรการ(Provider)ค�านงถงเฉพาะตนทน ทหนวยบรการตองจายเพอใหมบรการเกดขน ท�าการศกษาแบบยอนหลงกรณไมสามารถหาขอมลไดจะท�าการศกษาไปขางหนาเชนกรณการจดสรรเวลาของเจาหนาท โดยผศกษาไดก�าหนดขนตอนการศกษาไวดงน 1.ส�ารวจและศกษาโครงสรางของระบบงาน(SystemAnalysis)และโครงสรางการบรหารงบประมาณ ของหนวยบรการ การสนบสนนการใหบรการระหวางหนวยงาน 2. จ�าแนกและจดกลมหนวยงานตนทน/หนวย กจกรรม(IdentificationandGrouping)ตามลกษณะหนาทและความสมพนธทแทจรงในการบรการและสนบสนนกน ของแตละหนวยงานโดยจดออกเปน3หนวยตนทนคอ กลมหนวยตนทนทไมกอใหเกดรายได(Nonrevenue ProducingCostCenter:NRPCC) กลมหนวยตนทนทกอใหเกดรายได (Revenue
ProducingCostCenter:RPCC)
กลมหนวยตนทนทใหบรการผปวยโดยตรง(Patient
Service:PS)
3.ก�าหนดเกณฑทเหมาะสมในการกระจายตนทน
4.ศกษาตนทนโดยตรง (Total Direct Cost)
ซงประกอบดวยตนทนคาวสดตนทนคาแรงคาเสอมราคา
5.การค�านวณตนทนรวม(FullCost)ของหนวยงาน
ทใหบรการผปวยโดยตรง(PatientService)โดยรวมตนทน
โดยตรงและตนทนทางออมทไดจากการปนสวน
6.การค�านวณตนทนตอหนวยบรการ โดยน�า
ตนทนรวมหารดวยจ�านวนการบรการของแตละหนวยงาน
ทใหบรการแกผปวยซงพจารณาตนทนของงานบรการ
ผปวยนอกและตนทนงานบรการผปวยใน
7.วเคราะหสวนประกอบของตนทนโดยวเคราะห
อตราสวนของตนทนคาแรง:คาวสด:คาลงทนอตราสวน
ของตนทนรวมของผปวยนอก: ผปวยใน ตามระดบของ
โรงพยาบาล
8. วเคราะหอตราการคนทนโดยเปรยบเทยบ
ระหวางรายไดทางบญชและตนทนของโรงพยาบาล
(ตนทนทางบญชและตนทนทแทจรง)
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการวจยครงนแบงเปน 2 สวน
สวนท1แบบเกบขอมลตามคมอของกลมประกนสขภาพ
ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขสวนท2ขอมลทตยภม
ซงเกบรวบรวมจากผลการวเคราะหขอมลตนทนของ
โรงพยาบาล
การเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล ผวจยเกบรวบรวมขอมลจากผลการวเคราะหขอมล
ของทกโรงพยาบาลในสงกดส�านกงานสาธารณสขจงหวด
พะเยาจ�านวน7แหงไดแกโรงพยาบาลชมชนจ�านวน
5แหงโรงพยาบาลทวไปจ�านวน2แหงหลงจากนนท�าการ
ตรวจสอบความถกตอง ครบถวนและความนาเชอถอ
ของขอมลตนทน รวมถงผลงานการใหบรการ (ซงทก
โรงพยาบาลบนทกในโปรแกรมของกลมประกนสขภาพ)
43วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ท�าการเรยบเรยงขอมลเพอพรอมส�าหรบการวเคราะห
ในภาพรวมระดบจงหวด โดยท�าการวเคราะหอตราสวน
ของตนทนคาแรง :คาวสด :คาลงทนอตราสวนของ
ตนทนรวมของผปวยนอก:ผปวยในรวมถงอตราการคนทน
โดยเปรยบเทยบระหวางรายไดทางบญชและตนทนของ
แตละโรงพยาบาล(ตนทนทางบญช และตนทนทแทจรง)
สถตทใชคอรอยละและคาเฉลย
ผลการวจย การวจยเรองตนทนของโรงพยาบาลในจงหวดพะเยา
ปงบประมาณ2556มวตถประสงคเพอศกษาตนทนบรการ
ของโรงพยาบาลในสงกดส�านกงานสาธารณสขจงหวด
พะเยาเพอท�าใหทราบขอมลเบองตนทเปนประโยชนตอการ
ก�าหนดนโยบาย การบรหารงานและเปนแนวทางในการ
วางแผนจดสรรทรพยากร ท�าการศกษาเชงพรรณนา
เกบรวบรวมขอมลปงบประมาณ2556(1ตลาคม2555
-30กนยายน2556)และท�าการวเคราะหตนทนของ
โรงพยาบาลในจงหวดพะเยาเพอวเคราะหระบบงานและ
ท�าการศกษาตนทน(CostAnalysis)สถตทใชคอรอยละ
และคาเฉลยผลการวจยเปนดงน
1.ขอมลพนฐานของโรงพยาบาลในจงหวดพะเยา
จงหวดพะเยามโรงพยาบาลทงสน 7 แหง
แบงเปนโรงพยาบาลทวไป2แหงโรงพยาบาลชมชนขนาด
30 เตยงจ�านวน 5 แหง โดยมบคลากรสาขาทจ�าเปน
ทางการแพทย ประกอบดวยแพทยทงสน 87 คน
ทนตแพทย41คนเภสชกร62คนและพยาบาลวชาชพ
907คนและปรมาณงานในภาพรวมโรงพยาบาลทกแหง
พบวา ใหบรการผปวยนอก3,345รายตอวนผปวยใน
161รายตอวน
2.ตนทนตอหนวยแยกเปนตนทนคาแรงพบวา
ใชตนทนคาแรงไปทงสน 961,618,694.54บาท และ
หนวยตนทนทใชตนทนคาแรงมากทสดไดแกหนวยตนทน
ทกอใหเกดรายไดรอยละ34.89รองลงมาไดแกหนวยตนทน
ทไมกอใหเกดรายไดรอยละ25.96นอยทสดไดแกหนวยงาน
อนๆรอยละ4.19ตนทนคาวสดพบวาใชตนทนคาวสด
ไปทงสน740,494,757.09บาทหนวยตนทนทใชตนทนคา
วสดสงทสดไดแกหนวยตนทนทกอใหเกดรายได(RPCC)
รอยละ 63.43 รองลงมาไดแก หนวยตนทนทไมกอให
เกดรายไดรอยละ14.98นอยทสดไดแกหนวยตนทน
ผปวยในรอยละ4.01ตนทนลงทนพบวาใชตนทนคา
ลงทนไปทงสน 75,571,644.77 บาท หนวยตนทนทใช
ตนทนลงทนสงทสดไดแกหนวยตนทนทไมกอใหเกดรายได
รอยละ 43.56 รองลงมาไดแก หนวยตนทนทกอใหเกด
รายไดรอยละ25.09และนอยทสดไดแกหนวยตนทนอนๆ
รอยละ 1.75 ตนทนทางตรง (Total Direct Cost)
พบวา มการใชตนทนในปงบประมาณ 2556 ไปทงสน
1,777,685,096 บาท มการใชตนทนทางตรงสงทสด
ในหนวยงานทไมกอใหเกดรายไดรอยละ46.36รองลงมา
ไดแกหนวยงานทกอใหเกดรายไดรอยละ22.13นอยทสด
ไดแก หนวยงานอนๆ รอยละ 6.52 ตนทนทางออม
(IndirectCost)ของหนวยบรการผปวยพบวามการกระจาย
ตนทนทางออมสหนวยงานทกอใหเกดรายไดสงทสดรอยละ
33.90)รองลงมาไดแกหนวยงานทใหบรการผปวยในรอยละ
30.75นอยทสดไดแกหนวยงานอนๆรอยละ4.73ตนทน
รวมของหนวยบรการ (FullCost)พบวามตนทนรวม
สงทสดในหนวยงานทกอใหเกดรายได รอยละ 54.12
รองลงมาไดแกหนวยงานบรการผปวยนอกรอยละ23.08
นอยทสดไดแกหนวยงานอนๆรอยละ7.61จ�านวนผรบ
บรการในหนวยบรการ เมอรวมทกโรงพยาบาล พบวา มการ
ใหบรการผปวยนอก1,220,806ครงผปวยใน58,694ราย
(คดเปน 228,212 วน, 59,287.26AdjRw) ตนทนตอ
หนวยงานบรการ (Unit Cost) เมอกระจายตนทนของ
หนวยงานทไมกอใหเกดรายไดและหนวยงานทกอใหเกด
รายไดมายงหนวยงานบรการผปวยนอกและผปวยในพบวา
ตนทนตอหนวยงานบรการเฉลย823.36บาทตอผปวยนอก
1ครงเฉลย10,502.79บาทตอผปวยใน1ราย,2,701.22บาท
ตอผปวยใน1วนนอนและ10,397.69บาทตอผปวยใน
1AdjRw
3. อตราคนทน พบวาโดยเฉลยมอตราคนทน
เมอเทยบระหวางรายไดทางบญชและตนทนของโรงพยาบาล
44 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
มอตราคนทนต�ากวาอตราคนทนเมอเทยบคาใชจายในทาง
บญช ทงนโรงพยาบาลทมอตราคนทนตอตนทนสงทสด
ไดแกโรงพยาบาลจนรองลงมาไดแกโรงพยาบาลเชยงมวน
และโรงพยาบาลแมใจ สวนโรงพยาบาลทมอตราคนทน
เมอเทยบกบตนทนนอยทสดไดแก โรงพยาบาลดอกค�าใต
เมอพจารณาอตราคนทนทางบญชพบวาโรงพยาบาลทม
อตราคนทนสงทสดไดแกโรงพยาบาลจนรองลงมาไดแก
โรงพยาบาลเชยงมวนโรงพยาบาลเชยงค�าและโรงพยาบาล
ดอกค�าใตตามล�าดบโรงพยาบาลทมอตราคนทนนอยทสด
ไดแกโรงพยาบาลพะเยา
อภปรายผล ผลการวจยเรองตนทนบรการของโรงพยาบาล
ในจงหวดพะเยาปงบประมาณ2556มประเดนทน�ามา
อภปรายผลดงน ตนทนทางตรง (Total Direct Cost) พบวา มการ
ใชตนทนคาแรงสงทสดคดเปนรอยละ54.09รองลงมา
ไดแกตนทนคาวสดคดเปนรอยละ41.66นอยทสดไดแก
ตนทนคาเสอมราคา คดเปนรอยละ4.25 สอดคลองกบ
รายงานขอมลตนทนของศนยตนทนกระทรวงสาธารณสข
(http://cost.cfo.in.th) (อางอง) พบวา ในประเทศไทย
มตนทนคากลางเพอเปนมาตรฐานของปงบประมาณ2555
ตนทนเฉลยในโรงพยาบาลทวไปขนาด300เตยงมตนทน
เฉลยประกอบดวยคาแรง223,170,353.41บาท(รอยละ
56.25)ตนทนคาวสดเฉลย146,666,974.97บาท(รอยละ
36.97) และตนทนคาลงทนเฉลย 26,902,000.23 บาท
(รอยละ 6.78) ตนทนเฉลยในโรงพยาบาลชมชนขนาด
30เตยงมตนทนเฉลยประกอบดวยคาแรง44,267,213.39บาท
(รอยละ57.47)ตนทนคาวสดเฉลย27,896,804.04บาท
(รอยละ36.21)และตนทนคาลงทนเฉลย4,867,486.93บาท
(รอยละ6.32)และสอดคลองกบผลการศกษาของมลฤด
บ�ารงช(2554)ไดท�าการวเคราะหตนทนตอหนวยโรงพยาบาล
บนนงสตาจงหวดยะลาปงบประมาณ2554ผลการศกษา
พบวาตนทนคาแรง:ตนทนคาวสด:ตนทนคาลงทนเทากบ
63.18:30.49:6.33 โดยมตนทนพนฐานและตนทนคา
รกษาพยาบาลสอดคลองกบผลการศกษาของโรงพยาบาล
พลบพลาชย(2555)ไดท�าการศกษาตนทนตอหนวยของ
โรงพยาบาลพลบพลาชย ปงบประมาณ 2555 ผลการ
ศกษาพบวามตนทนคาแรงตนทนคาวสดตนทนคาลงทน
รอยละ56.72:36.39:6.89ตามล�าดบตนทนรวมเมอพจารณา
รอยละของตนทนรวมของโรงพยาบาลในจงหวดพะเยา
พบวา งานบรการผปวยนอกมการใชตนทนรวมรอยละ
61.99งานบรการผปวยในใชตนทนรวมรอยละ38.01ทงน
พบวาโรงพยาบาลทวไปทใชตนทนรวมมากทสดคดเปน
รอยละ74.40ตนทนตอหนวยบรการพบวาโรงพยาบาล
ทวไปมตนทนเฉลยผปวยนอก 960.26 บาทตอครง
ผปวยใน12,028.02บาทตอราย2,944.66บาทตอวนนอน
และ10,584.06บาทตอAdjRwสวนโรงพยาบาลชมชน
มตนทนเฉลยผปวยนอก 631.18 บาทตอครง ผปวยใน
6,181.50 บาท ตอราย 1,855.54 บาท ตอวนนอน
และ 9,477.69 บาท ตอ AdjRw สอดคลองกบผล
การศกษาของกญจนา ดษยาธคม (2543) ไดศกษา
การวเคราะหตนทนและตนทนตอหนวยบรการของ
โรงพยาบาลตรงปงบประมาณ 2541 ผลการวจยพบวา
ในปงบประมาณ2541โรงพยาบาลตรงมตนทนตอครง
ของงานบรการผปวยนอกเทากบ205.68บาทงานอบตเหต
ฉกเฉนเทากบ 197.52 บาท งานทนตกรรมเทากบ
204.59 บาท และงานไตเทยมเทากบ 5,717.84 บาท
สวนงานบรการผปวยในมตนทนเฉลยตอรายทมารบบรการ
เทากบ4,905.38บาทตนทนเฉลยตอวนทใหบรการเทากบ
1,125.18บาทโดยมตนทนเฉลยตอรายทมารบบรการของ
หอผปวยหนกศลยกรรมสงทสดเทากบ 18,783.70 บาท
หอผปวยสตกรรมต�าทสดเทากบ 3,136.87บาทตนทน
เฉลยตอวนนอนของหอผปวยหนก อายรกรรมสงทสด
เทากบ 5,242.26 บาท หอผปวยพเศษต�าสดเทากบ
915.60บาท
45วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เอกสารอางอง
กญจนาดษยาธคม.การวเคราะห�ตนทนและตนทนตอหนวยบรการ¢องโรงพยาบาลตรง ป‚งบประมา³ 2541.
วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต.สงขลา:มหาวทยาลยสงขลานครนทร,2543.
มลฤดบ�ารงช.(2554).การวเคราะห�ตนทนตอหนวยบรการ โรงพยาบาลบนนงสตา จงหวดยะลา
ป‚งบประมา³ 2554.
รายงาน¢อมลตนทน¢องศนย�ตนทน กระทรวงสาธาร³ส¢.(ออนไลน)สบคนเมอวนท15มถนายน2557
จากhttp://cost.cfo.in.th/
โรงพยาบาลพลบพลาชย. ตนทนตอหนวย¢องโรงพยาบาลพลบพลาชย ป‚งบประมา³ 2555.
46 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ปจจยทมผลตอทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพ
ตามการรบรของนกศกษาพยาบาล
ทขนฝกภาคปฏบตครงแรก วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยาPerception of nursing students on their nursing skills and their
professional attitudes after their first clinical practice,
Boromrajonani College of Nursing, Phayao
สมศรทาทาน,อมพรยานะ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผล
ตอทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพ
ความสมพนธระหวางทกษะปฏบตการพยาบาล ทศนคต
ตอวชาชพและผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตวชาปฏบต
หลกการและเทคนคการพยาบาลและความเกยวของกน
ระหวางปจจยผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตฯกบทกษะ
ปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพตามการรบรของ
นกศกษาพยาบาลทขนฝกภาคปฏบตครงแรก โดยส�ารวจ
ขอมลจากนกศกษาพยาบาลหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต
ชนปท2จ�านวน156คนเครองมอทใชเปนแบบสอบถาม
ปจจยทมผลตอทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอ
วชาชพตามการรบรของนกศกษาพยาบาลแบบมาตราสวน
ประมาณคา5ระดบจ�านวน35ขอมคาความเชอมน
0.97สถตทใชคอความถรอยละคาสมประสทธสหสมพนธ
ของเพยรสน (the Pearson’s Product moment
correlation)และไควสแควร(Chi-squaretests)ผลการวจย
พบวาทกษะปฏบตการพยาบาลมความสมพนธทางบวกกบ
ทศนคตตอวชาชพอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ0.01
(r=.785)และพบวาปจจยทกดานมความเกยวของกบ
ทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพ(P-value
= 0.000) โดยพบวานกศกษาทรบรวา การจดการเรยน
การสอนภาคทฤษฎ การจดการเรยนการสอนภาคปฏบต
โครงการพฒนาการจดการเรยนการสอนฯอาจารยผสอน
ภาคปฏบต อาจารยพเลยง และความพรอมของตนเอง
ในการฝกภาคปฏบตผลตอทกษะปฏบตการพยาบาลอยใน
ระดบมาก
สวนผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตฯ นกศกษา
ทมผลการเรยนระดบมาก(เกรด4)รบรวามผลตอทกษะ
ปฏบตการพยาบาลอยในระดบมากรอยละ21.7สวนทศนคต
ตอวชาชพ พบวา นกศกษาทรบรวาการจดการเรยน
การสอนภาคทฤษฎ มผลตอทศนคตตอวชาชพระดบมาก
รอยละ79.2ผลการศกษาแสดงใหเหนวาทกษะการปฏบต
การพยาบาลมความสมพนธทางบวกกบทศนคตตอวชาชพ
ดงนนการจดการเรยนการสอนทสงเสรมใหนกศกษา
มความเชยวชาญดานทกษะการปฏบตการพยาบาล
จะชวยใหนกศกษามทศนคตทดตอวชาชพได
คำาสำาคญ:ทกษะปฏบตการพยาบาล,ทศนคต
ตอวชาชพ
47วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
Abstract Theobjectiveofthisresearchwastoexamine
the perception of nursing students on factors
affectingtheirnursingskillsandtheirprofessional
attitudesfollowingthefirstnursingpracticeon
wards.Thesampleconsistswere156second
yearnursingstudent.Theresearchinstrument
was rating scale assessing nursing skill and
professionalattitude,whichestablished internal
consistencyof0.973.Thedatabasewasanalyzed
frequency,Pearson’sProductmomentcorrelation,
andChi-square.Itwasfoundthatnursingskills
waspositivelycorrelatedwithprofessionalattitude
atstatistic levelofp< .01(r= .785)andmost
factor affect nursing skills and professional
attitudes (p-value = 0.000). It was found that
classroomteaching,clinicalteaching,Nursing
technique Developmental Project and clinical
instructors, clinical nurses, and self-preparation
affectnursingskills.Andfoundthatclassroom
teachingaffectprofessionalattitude79.2percent.
The nursing student who have high grade
(4 grade) of the principles and nursing
techniques subject, perception that nursing
achievementaffectnursingskillsandprofessional
attitudes.
Key words : Nursing Skill, Professional
Attitude,nursingstudent
บทนำา วชาชพการพยาบาลเปนวชาชพทมงเนนการปฏบต
เปนส�าคญโดยการใหบรการดานสขภาพอนามยแกบคคล
ครอบครวหรอสงคมในสวนรวมในการใหบรการสขภาพ
อนามยนพยาบาลจะตองปฎบตทงดานการสงเสรมสขภาพ
การปองกนโรค การรกษาพยาบาล และการฟนฟสภาพ
ดงนนผประกอบวชาชพการพยาบาลจงจ�าเปนตองมความร
เกยวกบการพยาบาลเปนอยางดและสามารถน�าความร
ไปประยกตในการใหบรการพยาบาล แกผมารบบรการ
แตละรายไดเหมาะสม สอดคลองกบความตองการของ
ผรบบรการการปฏบตการพยาบาลเปนการกระท�ากจกรรม
ทงทางตรงและทางออม เพอสนองความตองการ และ
แกไขปญหาสขภาพอนามยแกผรบบรการในดานรางกาย
จตใจ อารมณสงคม ทงในภาวะปกตและภาวะเจบปวย
ทงนการปฎบตจะอยบนพนฐานของการทมขอมลอยาง
เพยงพอ พรอมทงการวเคราะหขอมล และหาแนวทาง
ทดทสดในการแกไขปญหาเพอใหเกดคณภาพในการปฏบต
การพยาบาล อนเปนเปาหมายสงสดของการพยาบาล
การทจะเกดผลส�าเรจสงสดไดนนยอมมใชจากการท�างาน
แบบแกไขปญหาไปวนตอวนเทานน หากแตตองอาศย
เครองมอมาชวย ในการรวบรวมขอมล และวเคราะห
หาแนวทางในการท�างานอยางตอเนอง และประสานกน
ของการกระท�าตางๆ เพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว
(สมยพรอาขาลและปณณธรชชวรตน,2547)
การพยาบาลคอการดแลชวยเหลอใหผใชบรการ
ไดรบความสะดวก จากสภาพซงไมสามารถจะชวยเหลอ
ตวเองไดและใหก�าลงใจในการตอสกบสภาพล�าบากทตองเผชญ
ตลอดจนดแลบคคลทไมสามารถปองกนตนเองจากโรค
ตางๆทงทเกดจากเชอโรคและเกดจากพฤตกรรมสขภาพ
ทไมเหมาะสม งานเหลานพยาบาลทกคน ไดปฏบตอย
ทกวนอยางภาคภมใจ กอนทจะไดเปนพยาบาลทมความ
สามารถในทกๆ ดานจะเรมตนดวยนกศกษาพยาบาล
ทตองเรยนรทงทฤษฎและภาคปฏบต โดยเฉพาะการฝก
ภาคปฏบตบนหอผปวย ซงเปนการฝกหดปฏบตการ
พยาบาลในสถานการณจรงมผใชบรการคอผปวยจรง
โดยขณะนน นกศกษาพยาบาลพงจะผานพนการศกษา
ระดบมธยมศกษาตอนปลายมาเพยง1-2ปเทานน
ดงนนการจดการเรยนการสอนเพอการสรางเสรมทงทกษะ
48 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
การปฏบตการพยาบาลเปนครงแรก และทศนคตทด
ตอวชาชพพยาบาล จงเปนหนาทของครผรบผดชอบใน
วชาการพยาบาลพนฐาน (วราพรรณ วโรจนรตน และ
พสมณฑคมทวพร,2547)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยาในปจจบน
ไดจดการเรยนการสอนตามหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต
หลกสตรปรบปรง พ.ศ. 2551 ซงในหมวดกลมวชาชพ
วชาหลกการและเทคนคการพยาบาล(พย.1203)เปนวชา
พนฐานวชาแรกทน�าไปสการใหการพยาบาลแกบคคล
ในการประกอบวชาชพการพยาบาลซงการจดการเรยน
การสอนมทงภาคทฤษฎภาคทดลอง(สาธต-สาธตยอนกลบ)
และภาคปฏบตควบคกนไป โดยก�าหนดใหมการเรยน
การสอนแกนกศกษาในระดบชนปท2ซงคณาจารยของ
วทยาลยไดออกแบบการจดการเรยนการสอน และให
มกจกรรมการเรยนการสอนหลากหลายวธ รวมทงยงม
โครงการเสรมสรางทกษะวชาหลกการและเทคนคการ
พยาบาล(โครงการพสอนนอง)ทงนเพอใหนกศกษามการ
เรยนรหรอรบร(perception)ซงกระบวนการเรยนรหรอ
รบรดงกลาวเปนผลลพธทเกดจากกระบวนการรวบรวม
แปลความและเปลยนรปขอมลทไดจากการรบความรสก
และความจ�า โดยอาศยประสาทสมผสทง 5 แลวมการ
แปลความขอมลทไดรบรวมกบอาศยการเรยนรเดมและ
ประสบการณในอดต จงท�าใหทราบวาเหตการณ หรอ
สถานการณนนเปนอยางไรซงจะมผลตอพฤตกรรมหรอ
การตอบสนองของบคคลนนๆ (ขวญเรอน แพรงสกล,
2544)การจดการเรยนการสอนวชาหลกการและเทคนค
การพยาบาลจะจงเรมตนดวยการสอนภาคทฤษฎตามดวย
การสอนภาคทดลองดวยการสาธตและการสาธตยอนกลบ
ในหองปฏบตการพยาบาล แลวจงตามดวย การสอน
ภาคปฏบตบนหอผปวยทงนเพอใหการเรยนการสอนบรรล
ตามวตถประสงคดงกลาวโดยไมละเมดสทธของผปวย
และความเชอทวาการฝกปฏบตในสถานการณจ�าลอง
กอนลงมอปฏบตในสถานการณจรง จะชวยใหนกศกษา
มนใจมากขน และปรบตวในสถานการณจรงไดดขน
กจกรรมตางๆกอใหนกศกษาเกดการรบรความสามารถ
ของตนเองไดทดลองตามท�าตามแบบทอาจารยสาธตใหด
มอาจารยคอยดแลเอาใจใสแนะน�ากระตนและแลกเปลยน
ความคดเหน
จากประสบการณฝกปฏบตบนหอผปวยของ
นกศกษาพยาบาลศาสตรชนปท 3 พบวาคณลกษณะ
สวนตวของนกศกษามผลตอการฝกปฏบตงานบนหอผปวย
ครงแรกและมความหลากหลายมาก ทงพนฐาน เจตคต
ความรสก และความสามารถในการฝกปฏบต ท�าใหผล
การสอนหรอแมแตการรบรของนกศกษา ตอการเรยน
การสอนวธและเวลาเดยวกนอาจแตกตางไปจากวตถประสงค
ปลายทางทอาจารยตงใจใหนกศกษาไดรบ (วราพรรณ
วโรจนรตนและพสมณฑคมทวพร,2547)และการฝก
ภาคปฏบตของนกศกษาพยาบาลทผานมาพบวาอาจารย
พยาบาลอาจารยพเลยงและพยาบาลทประจ�าหอผปวย
ทขนฝกปฏบตคาดหวงตอความสามารถของนกศกษาสง
โดยคาดหวงวานกศกษาจะตองเปนผทสามารถใหการ
พยาบาลผปวยไดเปนอยางดเพราะเปนผทมประสบการณ
ในการท�างานมากอนมการปรบตวตดสนใจและการแกไข
ปญหาไดอยางถกตองเพราะมวฒภาวะไดอยางเหมาะสม
และทส�าคญสามารถแบงเบาภาระของพยาบาลประจ�าตก
ทฝกปฏบตไดซงสงเหลานท�าใหนกศกษาไมไดรบการ
ดแลเอาใจใส หรอไดรบการถายทอดความรจากอาจารย
และพยาบาลบนตกเทาทควร อกทงบางครงยงมการจอง
จบผดพฤตกรรมนกศกษา(วราพรรณวโรจนรตนและ
พสมณฑคมทวพร,2547)
จากผลการศกษาของวราพรรณวโรจนรตนและ
พสมณฑ คมทวพร, 2547 ซงศกษาพบขอมลวาวนแรก
ของการฝกภาคปฏบตบนหอผปวย ท�าใหกลมตวอยาง
มการตนเตนตอการขนฝกภาคปฏบตบนหอผปวยดงน
“ตนเตนมาก เพราะวาเราจะตองท�ากบผปวยทเปนคน
จรงๆ ไมใชหน เหมอนตอนเรยน” และเนองจากขอมล
จากการสงตอของรนพทมกเกนจรงไปบางและกลมตวอยาง
ยงไมเคยมประสบการณตรงในการดแลผปวยบนหอผปวย
49วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ท�าใหเกดจนตนาการถงหอผปวยสภาพแวดลอมทไมคนเคย
และผปวยในลกษณะอาการตางๆซงมกท�าใหกลมตวอยาง
มความกลวดงน“พๆบอกวาอาจารยทขนฝกดวยดมาก
กลวมากเลย อยากใหอาจารยทสอนขนดวย ไมอยากอย
บนวอรดกบอาจารยแปลกหนาแถมดดวย”“กลวหมดเลย
กลวสารพดกลวถกดกลวท�าคนไขเจบกลวคนไขไมใหท�า”
นอกจากนนกลมตวอยาง เคยมเฉพาะประสบการณ
ฝกปฏบตในหองสาธตทางการพยาบาลนน ยงไมเคย
ฝกปฏบตการพยาบาลกบผปวยจรงท�าใหเกดความไมมนใจ
ในความสามารถของตนเอง กลวการมปฏสมพนธกบ
ผปวย“เหนอยและทอมากท�าไมเรยนหนกจงใหท�าซ�าไป
ซ�ามาทงวนไมมงานเสรจไมมพกเราคงจะเปนพยาบาล
ทดไมได” “ขนวอรดเหนอยสดๆ หนาทเรากคอ การให
อาหารทางสายยาง(feeding)อาบน�าและท�าเตยงใหผปวย
ท�าความสะอาดปากและฟน (mouth care) ใหผปวย
และเปลยนถงปสสาวะ (urinary bag)” (วราพรรณ
วโรจนรตนและพสมณฑคมทวพร,2547)
ดงท ไดกลาวมาขางตน จะเหนไดวาการฝก
ภาคปฏบตในวชาปฏบตหลกการและเทคนคการพยาบาล
ซงเปนประสบการณในการฝกภาคปฏบตครงแรกของ
นกศกษามความส�าคญตอการกาวสวชาชพการพยาบาล
ประสบการณทประทบใจในการฝกภาคปฏบตครงแรก
จะชวยปลกฝงทศนคตทดตอวชาชพ และสามารถสราง
พยาบาลวชาชพทพงประสงคและมคณภาพ ซงใน
กระบวนการจดการเรยนการสอนจะมประสทธภาพได
หากมองคประกอบดานการศกษา อาจารยพยาบาล
อาจารยพเลยงโปรแกรมการเรยนการสอนสงแวดลอม
และบรรยากาศในการจดการเรยนการสอนทมความ
สอดคลองกน จากกจกรรมการจดการเรยนการสอนวชา
หลกการและเทคนคการพยาบาลตางๆ ททางคณะผวจย
จดใหแกนกศกษาผวจยจงสนใจทจะศกษาวาปจจยทมผลตอ
ทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพตามการ
รบรของนกศกษาพยาบาลทขนฝกภาคปฏบตครงแรกนน
เปนอยางไร เพอเปนประโยชนในการพฒนากจกรรม
การจดการเรยนการสอนภาคปฏบตของหมวดวชาชพ
การพยาบาลตอไป
วตถประสงคการวจย เพอศกษาปจจยทมผลตอทกษะปฏบตการพยาบาล
และทศนคตตอวชาชพตามการรบรของนกศกษาพยาบาล
ทขนฝกภาคปฏบตครงแรกวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน
พะเยา
เพอศกษาความสมพนธระหวางทกษะปฏบตการ
พยาบาล ทศนคตตอวชาชพ และผลสมฤทธของการฝก
ภาคปฏบตวชาปฏบตหลกการและเทคนคการพยาบาล
ตามการรบรของนกศกษาพยาบาลทขนฝกภาคปฏบต
ครงแรกวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยา
เพอศกษาความเกยวของกนระหวางปจจยแตละดาน
ผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตวชาปฏบตหลกการและ
เทคนคการพยาบาล กบทกษะปฏบตการพยาบาลและ
ทศนคตตอวชาชพตามการรบรของนกศกษาพยาบาลทขน
ฝกภาคปฏบตครงแรกวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนพะเยา
ระเบยบวธการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา(descriptive
research)มวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอทกษะ
ปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพ เพอศกษา
ความสมพนธระหวางปจจยทมผลตอการทกษะปฏบต
การพยาบาลแตละดานกบผลการฝกภาคปฏบตวชาปฏบต
หลกการและเทคนคการพยาบาล และเพอศกษาความ
สมพนธระหวางปจจยทมผลตอทกษะปฏบตการพยาบาล
แตละดานกบทศนคตตอวชาชพตามการรบรของนกศกษา
ทขนฝกภาคปฏบตครงแรกวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน
พะเยาโดยผวจยศกษาจากกลมประชากรทงหมดซงเปน
นกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑตชนปท2จ�านวน156คน
ทไดผานการเรยนการสอนภาคปฏบตวชาหลกการและ
เทคนคการพยาบาลซงมความสมครใจในการใหความรวมมอ
ในการศกษาครงนเครองมอทใชเปนแบบสอบถามขอมล
50 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
สวนบคคลและแบบสอบถามปจจยทมผลตอทกษะปฏบต
การพยาบาล และทศนคตตอวชาชพตามการรบรของ
นกศกษาพยาบาลซงไดผานการตรวจสอบความตรงตาม
เนอหาจากผทรงคณวฒ 3 ทาน และทดสอบความเชอ
มนของเครองมอ แบบสอบถามทงฉบบมคาความเชอมน
0.973
การวเคราะหขอมลมดงน วเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยางของนกศกษา
พยาบาลดวยสถตพนฐานรอยละ
วเคราะหปจจยรายดานทมผลตอทกษะปฏบต
การพยาบาล และทศนคตตอวชาชพ ตามการรบรของ
นกศกษาพยาบาลดวยสถตพนฐานรอยละ
ความสมพนธระหวางทกษะปฏบตการพยาบาล
ทศนคตตอวชาชพ และผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบต
วชาปฏบตหลกการและเทคนคการพยาบาลตามการรบร
ของนกศกษาพยาบาลดวยการวเคราะหคาสมประสทธ
สหสมพนธของเพยรสน (the Pearson’s Product
momentcorrelation)
วเคราะหปจจยทเกยวของกบทกษะปฏบตการ
พยาบาล ผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตวชาปฏบต
หลกการและเทคนคการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพ
ดวยสถตไควสแควร(Chi-squaretests)
ผลการวจย ขอมลสวนบคคลของนกศกษาพยาบาลศาสตร
ชนปท2รนท18เปนเพศหญงมากทสดมจ�านวน119คน
คดเปนรอยละ84.40สวนใหญอายระหวาง20-25ป
จ�านวน 126 คน คดเปนรอยละ 89.36 มภมล�าเนา
ในภาคเหนอมากทสด จ�านวน 81 คน คดเปนรอยละ
57.45นบถอศาสนาพทธมากทสดจ�านวน87คนคดเปน
รอยละ61.70สวนใหญมสถานภาพโสดจ�านวน135คน
คดเปนรอยละ 95.70 มประสบการณฝกปฏบตแผนก
อายรกรรมทหอผปวยอายรกรรมชายมากทสดจ�านวน67คน
คดเปนรอยละ 47.50 แผนกศลยกรรม ทหอผปวย
ศลยกรรมหญงมากทสดจ�านวน66คนคดเปนรอยละ
46.80
ผลการวจยพบวาทกษะปฏบตการพยาบาลมความ
สมพนธทางบวกกบทศนคตตอวชาชพอยางมนยส�าคญ
ทางสถตทระดบ0.01(r=.785)และพบวาปจจยทกดาน
มความเกยวของกบทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคต
ตอวชาชพ(P-value=0.000)โดยพบวานกศกษาทรบรวา
การจดการเรยนการสอนภาคทฤษฎมผลตอทกษะปฏบต
การพยาบาลอยในระดบมากรอยละ90.6การจดการเรยน
การสอนภาคปฏบตรอยละ91.8 โครงการพฒนาการจด
การเรยนการสอนฯและอาจารยผสอนภาคปฏบตรอยละ
92.9 อาจารยพเลยงรอยละ 93.3 และความพรอมของ
ตนเองในการฝกภาคปฏบตรอยละ95.2สวนผลสมฤทธ
ของการฝกภาคปฏบตฯนกศกษาทมผลการเรยนระดบมาก
(เกรด 4) รบรวามผลตอทกษะปฏบตการพยาบาลอยใน
ระดบมากรอยละ21.7สวนทศนคตตอวชาชพพบวา
นกศกษาทรบรวาการจดการเรยนการสอนภาคทฤษฎมผล
ตอทศนคตตอวชาชพระดบมากรอยละ 79.2 การจด
การเรยนการสอนภาคปฏบตรอยละ 85.2 โครงการ
พฒนาการจดการเรยนการสอนฯรอยละ80.4อาจารย
ผสอนภาคปฏบตรอยละ80.0อาจารยพเลยงรอยละ78.7
และความพรอมของตนเองในการฝกภาคปฏบตรอยละ
80.6 สวนผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตวชาปฏบตฯ
นกศกษาทมผลการเรยนระดบมาก(เกรด4)รบรวามผล
ตอทศนคตตอวชาชพระดบมากรอยละ26.7
ปจจยรายดานทมผลตอทกษะปฏบตการพยาบาล
และทศนคตตอวชาชพตามการรบรของนกศกษาพยาบาล
พบวาสวนผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตฯนกศกษาทม
ผลการเรยนระดบมาก (เกรด 4) รบรวามผลตอทกษะ
ปฏบตการพยาบาลอยในระดบมาก รอยละ 21.7
สวนทศนคตตอวชาชพ พบวา นกศกษาทรบรวาการจด
การเรยนการสอนภาคทฤษฎมผลตอทศนคตตอวชาชพ
ระดบมากรอยละ79.2การจดการเรยนการสอนภาคปฏบต
รอยละ85.2โครงการพฒนาการจดการเรยนการสอนฯ
51วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
รอยละ 80.4 อาจารยผสอนภาคปฏบตรอยละ 80.0
อาจารยพเลยงรอยละ78.7และความพรอมของตนเอง
ในการฝกภาคปฏบตรอยละ80.6สวนผลสมฤทธของการฝก
ภาคปฏบตวชาปฏบตฯนกศกษาทมผลการเรยนระดบมาก
(เกรด 4) รบรวามผลตอทศนคตตอวชาชพระดบมาก
รอยละ26.7
เมอพจารณาจ�านวนและรอยละของปจจยทมผล
ตอทศนคตตอวชาชพรายดาน ตามการรบรของนกศกษา
พยาบาลพบวาทกษะปฏบตการพยาบาลมความสมพนธ
ทางบวกกบทศนคตตอวชาชพอยางมนยส�าคญทางสถต
ทระดบ0.01(r=.785)และพบวาปจจยทกดานมความ
เกยวของกบทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอ
วชาชพ(P-value=0.000)โดยพบวานกศกษาทรบรวา
การจดการเรยนการสอนภาคทฤษฎมผลตอทกษะปฏบต
การพยาบาลอยในระดบมากรอยละ90.6การจดการเรยน
การสอนภาคปฏบตรอยละ91.8 โครงการพฒนาการจด
การเรยนการสอนฯและอาจารยผสอนภาคปฏบตรอยละ
92.9 อาจารยพเลยงรอยละ 93.3 และความพรอมของ
ตนเองในการฝกภาคปฏบตรอยละ95.2
เมอพจารณาจ�านวนและรอยละของปจจยโดยรวม
ทมผลตอทกษะการปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอ
วชาชพตามการรบรของนกศกษาพยาบาลพบวา ปจจย
โดยรวมมผลตอทกษะการปฏบตการพยาบาลและทศนคต
ตอวชาชพอยในระดบมาก
อภปรายผล ผลการวจยเมอพจารณาโดยรวมจะเหนไดวา
ปจจยโดยรวมมผลทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคต
อยในระดบมาก นนแสดงวา การจดการเรยนการสอน
ทดอาจารยผสอนตองมการจดกจกรรมการเรยนการสอน
ทหลากหลาย และอาศยความรวมมอจากทงนกศกษา
รนพ พยาบาลวชาชพทปฏบตงานอยในหอผปวย และ
มผลการศกษาวจยหลายๆ เรองทพบวาอาจารยพยาบาล
ผสอนภาคปฏบตมบทบาทส�าคญในการสอนภาคปฏบต
ทจะชวยสงเสรมใหนกศกษาเกดความมนใจและกลาซกถาม
มากขนเพราะสงทนกศกษาไมตองการมากทสดคอไมอยาก
ใหอาจารยพยาบาลต�าหนนกศกษาตอหนาผปวยเมอปฏบต
การพยาบาลไมถกตอง การสอนทมประสทธภาพของ
อาจารย บงบอกถงพฤตกรรมการดแลอยางเอออาทร
ทมตอนกศกษา กลาวคอ การสอนทมประสทธภาพเปน
กระบวนการทมพลงและใชความพยายามสงอยางตอเนอง
เปรยบเสมอนการสรางสะพานเชอมโยงของอาจารย
ตอการเรยนรของนกศกษานนคออาจารยตองเขาใจและ
สามารถท�านายความรสกและความตองการของนกศกษา
ไดอยางถกตองและประเมนความตองการนนอยางตอเนอง
(Boyer,1990อางในวาสนานยพฒน,2545)นอกจากนน
ถาอาจารยมการแสดงออกทด มความหวงใยนกศกษา
อยางแทจรงไวตอความรสกมความสามารถในการตดตอ
สอสารมมนษยสมพนธระหวางบคคลยอมรบความเปน
บคคลของนกศกษา กลาวคอ ใหเกยรตกบความร
ความสามารถของนกศกษาเปดโอกาสใหนกศกษาไดแสดง
ความคดเหน ยอมรบความคดเหนของนกศกษาอยางม
เหตผลใหความอสระตอนกศกษาแตละคนในการปรบตว
กบวชาชพ จะท�าใหอาจารยและนกศกษามสมพนธภาพ
ทดตอกน นกศกษาจะเกดความรสกสบายใจ เชอมน
เกดความสามารถและแรงจงใจมากขนในการตอสกบการ
ศกษาทยากขน และสงผลใหนกศกษาเลอกทจะประกอบ
วชาชพพยาบาล(HudakandMorton,1998)
ความสมพนธระหวางทกษะปฏบตการพยาบาล
ทศนคตตอวชาชพ และผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบต
วชาปฏบตหลกการและเทคนคการพยาบาลตามการรบร
ของนกศกษาพยาบาล พบวาทกษะปฏบตการพยาบาล
มความสมพนธทางบวกกบทศนคตตอวชาชพอยางม
นยส�าคญทางสถตทระดบ0.01(r=.785)แตทกษะ
การพยาบาลและทศนคตตอวชาชพไมมความสมพนธ
กบผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตวชาปฏบตหลกการ
และเทคนคการพยาบาล สอดคลองกบผลการวจยของ
ปารวรกลรตนวโรจนและนศาชลทาเสมด.(2547)ซง
52 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ศกษาปจจยทมผลตอการเรยนภาคปฏบตอยางมความสข
ของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน
ชยนาท กลมตวอยางเปนนกศกษาพยาบาลชนปท 3
และ 4 จ�านวน 103 คน ผลการวจย พบวานกศกษา
พยาบาล สวนใหญมคะแนนการเรยนภาคปฏบตอยางม
ความสขอยในระดบสง ปจจยสภาพแวดลอมทางคลนก
ดานกายภาพ ปจจยสภาพแวดลอมทางคลนกดานจตใจ
และสงคมปจจยสวนบคคลไดแกระดบชนปทศนคตตอ
วชาชพการพยาบาลปจจยคณลกษณะครพเลยงมความ
สมพนธทางบวกอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .01
กบการเรยนภาคปฏบตอยางมความสขของนกศกษา
พยาบาลสวนผลสมฤทธทางการเรยนไมมความสมพนธ
กบการเรยนภาคปฏบตอยางมความสขของนกศกษา
พยาบาลปจจยทสามารถรวมกนพยากรณการเรยนภาค
ปฏบตอยางมความสขของนกศกษาพยาบาลอยางมนย
ส�าคญทางสถตทระดบ .01 คอ คณลกษณะครพเลยง
ระดบชนป ทศนคตตอวชาชพการพยาบาล และสภาพ
แวดลอมทางคลนก ดานกายภาพ โดยสามารถรวมกน
พยากรณการเรยนภาคปฏบตอยางมความสขของนกศกษา
พยาบาลไดรอยละ51.4และสอดคลองกบยคลธรแจมฤทธ
(2544). ซงศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล
ทศนคตตอวชาชพ รปแบบการใชชวตของนกศกษา
การดแลนกศกษาของอาจารยและบรรยากาศการเรยนร
กบการใฝรของนกศกษาพยาบาลวทยาลยพยาบาลสงกด
กระทรวงสาธารณสข ผลการวจยพบวา ชนป ทศนคต
ตอวชาชพ รปแบบการใชชวตของนกศกษา การดแล
นกศกษาของอาจารยและบรรยากาศการเรยนรมความ
สมพนธทางบวกกบการใฝรของนกศกษาพยาบาลอยางม
นยส�าคญทางสถตทระดบ .05 ปจจยทรวมกนพยากรณ
การใฝรของนกศกษาพยาบาลไดอยางมนยส�าคญทางสถต
ทระดบ.05ประกอบดวย8ตวแปรไดแกรปแบบการ
ใชชวตของนกศกษากลมวชาชพ บรรยากาศการเรยนร
ดานบรรยากาศในชนเรยน บรรยากาศการเรยนรดาน
กฎระเบยบของสถาบน การดแลนกศกษาของอาจารย
ดานการมความยดมนผกพนตอวชาชพ รปแบบการใช
ชวตของนกศกษากลมกาวหนา รปแบบการใชชวตของ
นกศกษากลมวชาการการดแลนกศกษาของอาจารยดาน
การมสมรรถนะทางวชาชพ และทศนคตตอวชาชพดาน
ลกษณะวชาชพ
ความเกยวของกนระหวางปจจยแตละดาน
ผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบตวชาปฏบตหลกการและ
เทคนคการพยาบาล กบทกษะปฏบตการพยาบาลและ
ทศนคตตอวชาชพ พบวา ปจจยดานการจดการเรยน
การสอนภาคทฤษฎการจดการเรยนการสอนภาคปฏบต
โครงการพฒนาการจดการเรยนการสอน อาจารยผสอน
ภาคปฏบตอาจารยพเลยงความพรอมของตนเองในการ
ฝกภาคปฏบต ผลการฝกภาคปฏบต มความเกยวของกบ
ทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตตอวชาชพ(P-value
=0.000)โดยพบวาความพรอมของตนเองในการฝกภาค
ปฏบตมผลตอทกษะปฏบตการพยาบาลอยในระดบมาก
มากทสดรอยละ 95.2 และการจดการเรยนการสอน
ภาคปฏบตมผลตอทศนคตตอวชาชพอยในระดบมาก
มากท สดรอยละ 85.2 สวนผลสมฤทธของการฝก
ภาคปฏบตวชาปฏบตหลกการและเทคนคการพยาบาล
แตพบวา นกศกษาทมผลสมฤทธของการฝกภาคปฏบต
อยในระดบสง (4.00)กลบมการรบรวามความเกยวของ
กบทกษะปฏบตการพยาบาลและทศนคตอยในระดบมาก
นอยทสด (รอยละ 21.7, 26.1)สอดคลองกบผลการ
ศกษาของนตยา ยงภมพทธา (2543) ซงศกษาความ
สมพนธระหวางปจจยดานนกศกษาคณลกษณะครพเลยง
สภาพแวดลอมทางคลนก กบการเรยนภาคปฎบตอยางม
ความสขของนกศกษาพยาบาลวทยาลยพยาบาล สงกด
กระทรวงสาธารณสข พบวา ผลสมฤทธทางการเรยน
ไมมความสมพนธกบการเรยนภาคปฏบตอยางมความสข
ของนกศกษาพยาบาล สวนรจรตน มณศร (2544).
การวเคราะหตวแปรจ�าแนกบณฑตพยาบาลศาสตรทม
ผลสมฤทธทางการเรยนสงและต�า วทยาลยพยาบาล
สงกดกระทรวงสาธารณสข ทส�าเรจการศกษาในปการ
53วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ศกษา 2543 พบวา ตวแปรทสามารถจ�าแนกบณฑต
พยาบาลศาสตรทมผลสมฤทธทางการเรยนสงและผล
สมฤทธทางการเรยนต�าวทยาลยพยาบาลสงกดกระทรวง
สาธารณสขประกอบดวยปจจยส�าคญ4ประการคอ1)ปจจย
เกยวกบความมวนยในตนเองประกอบดวยความเชอมน
ในตนเองความตงใจความอดทนและความเปนผน�า2)
ปจจยเกยวกบเจตคตตอวชาชพพยาบาลประกอบดวยคานยม
ของสงคมลกษณะวชาชพการปฏบตงานและความสมพนธ
กบผรวมงานและผใชบรการ3)ปจจยเกยวกบพฤตกรรม
การเรยนและ 4) ปจจยเกยวกบสภาพแวดลอมของ
วทยาลยพยาบาล
การจดการเรยนการสอนทด อาจารยผสอนตองม
การจดกจกรรมทหลากหลายมเทคนคในการสอนทท�าให
นกศกษามทกษะปฏบตการพยาบาลทด มผลการเรยนด
และมทศนคตทดตอวชาชพควบคไปดวย ส�าหรบการวด
และประเมนผลการศกษาควรเปดโอกาสใหผเรยนและ
ผเกยวของมสวนรวม เชน นกศกษาประเมนตนเอง
เพอนประเมนเพอนครประเมนนกศกษาอาจารยพเลยง
ประเมนครและนกศกษาดงนนวทยาลยพยาบาลบรมราช
ชนนพะเยาควรมการพจารณาปรบปรงการจดการเรยน
การสอนทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตเพอชวยเสรมสราง
ใหนกศกษามการเตรยมความพรอมของตนเองเพอขนฝก
ภาคปฏบต เชน การจดหาสอวดโอทกษะการพยาบาล
การเขาถงสออเลคโทรนคทางอนเตอรเนตไดสะดวกและ
มประสทธภาพการจดสรรเวลาใหหองปฏบตการพยาบาล
ทเออตอการศกษาทบทวนทกษะปฏบตดวยตนเองรวมทง
การปลกฝงใหนกศกษารนพมทศนคตทดในการเปนพเลยง
ในโครงการพฒนาการจดการเรยนการสอนการสอนนอง
เปนวฒนธรรมของวทยาลย เพอสรางเสรมใหนกศกษา
พยาบาลทกชนปมความผกพนกน มความรกในวชาชพ
และมทศนคตทดตอวชาชพตลอดไป
เอกสารอางอง
ขวญเรอนแพรงสกล.(2544).สถานการ³�ทกอใหเกดภาวะเครยดใน¼ป†วยตามการรบร¢อง¼ป†วย
และพยาบาลในหนวยวกÄตศลยกรรม.วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต
การพยาบาลอายรศาสตรและศลยศาสตรบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเชยงใหม.
นตยายงภมพทธา.(2543).ความสมพนธ�ระหวางป˜จจยดานนกศกษาค³ลกษ³ะครพเลéยง
สภาพแวดลอมทางคลนกกบการเรยนภาคป¯บตอยางมความส¢¢องนกศกษาพยาบาลวทยาลย
พยาบาลสงกดกระทรวงสาธาร³ส¢.:สบคนเมอวนท28กรกฎาคม2552
จากhttp://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/6851
ปารวรกลรตนวโรจนและนศาชลทาเสมด.(2547).ป˜จจยทม¼ลตอการเรยนภาคป¯บตอยางมความส¢
¢องนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน ชยนาท.รายงานวจยสบคนเมอวนท10
กมภาพนธ2552จากhttp://www.bcnchainat.ac.th/phpcode/research_view.php?10057
54 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ยคลธรแจมฤทธ.(2544).ความสมพนธ�ระหวางป˜จจยสวนบคคล ทศนคตตอวชาชพ รปแบบการใชชวต
¢องนกศกษาการดแลนกศกษา¢องอาจารย� และบรรยากาศการเรยนร กบการใ½†ร¢อง
นกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาล สงกดกระทรวงสาธาร³ส¢.วทยานพนธ
ปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑตการพยาบาลศกษาจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สบคนเมอวนท10กมภาพนธ2552จากhttp://www.tkc.go.th/thesis/abstract.asp?
item_id=7893
รจรตนมณศร.(2544).การวเคราะห�ตวแปรจ�าแนกบ³±ตพยาบาลศาสตร�ทม¼ลสมÄทธìทางการเรยนสง
และต�าวทยาลยพยาบาล สงกดกระทรวงสาธาร³ส¢.สบคนเมอวนท28สงหาคม2552
จากhttp://www.tkc.go.th/thesis/abstract.asp?item_id=7894(28/08/52)
วาสนานยพฒน.(2545).ความเอออาทรของอาจารยพยาบาลเสยงสะทอนจากนกเรยนพยาบาล.
วารสารการศกษาพยาบาล,13(2),19-25.
วราพรรณวโรจนรตนและพสมณฑคมทวพร.(2547).การรบรของนกศกษาพยาบาลตอการฝกภาคปฏบต
บนหอผปวยในวชาการพยาบาลพนฐาน.วารสารพยาบาล,53(4)
สมยพรอาขาลและปณณธรชชวรตน.(2547).ประสทธภาพการจดการเรยนการสอนภาคป¯บต
หมวดวชาชพการพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา. รายงานวจย
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา.
อมพกาผกพน.(2540).ความสมพนธ�ระหวางป˜จจยสวนบคคล สมพนธภาพเชงชวยเหลอระหวาง
อาจารย�และนกศกษา และการรบรบทบาทแบบองค�รวม¢องพยาบาล กบความยดมน¼กพนตอ
การป¯บตการพยาบาล¢องนกศกษาพยาบาล. วทยานพนธ�ปรÞÞาพยาบาลศาสตรมหาบ³±ต
การพยาบาลศกษา จÌาลงกร³�มหาวทยาลย.สบคนเมอวนท10กมภาพนธ2552
จากhttp://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/7677(10/02/2009)
Hudak’M.,Gallo,Morton,P.G.(1998).Critical care nursing.(7thed.).Philadelphia:Lippincott.
เอกสารอางอง
55วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
รปแบบการบรหารโรงเรยนตามแนวคดการบรหารงาน
ตามวตถประสงคของโรงเรยนขนาดเลก
ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอA PRIMARY SMALL SIDE SCHOOLS ADMINISTRATIVE MODEL BY
MANAGEMENT BY OBJECTIVES CONCEPT IN THE NORTHEASTERN
PART OF THAILAND
ทวศกดแกวอาสา
โรงเรยนบานมวงเฒา
บทคดยอ การบรหารจดการมความส�าคญในการเออให
โรงเรยนระดบประถมศกษามความคลองตวมอสระในการ
บรหารจดการบรรลตามวตถประสงคของการจดการศกษา
การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาสภาพการณ
การบรหารโรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคด
การบรหารงานตามวตถประสงคในโรงเรยนระดบประถม
ศกษาขนพนฐานของภาคตะวนออกเฉยงเหนอเกบรวบรวม
ขอมลโดยการสอบถาม ผบรหารโรงเรยน และครผสอน
โรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดเลกของภาคตะวนออก
เฉยงเหนอ สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษา
ขนพนฐาน จ�านวนโรงเรยน 360 โรงเรยน เครองมอ
เปนแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบรปแบบการบรหาร
โรงเรยน ระดบประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคดการ
บรหารงานตามวตถประสงคในสถานศกษาขนพนฐาน
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนแบบมาตราสวนประมาณคา
(RatingScale)ม5ระดบวเคราะหขอมลดวยสถต
คารอยละ (Percentage) คาคะแนนเฉลย (Mean)
สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
วเคราะหสาระ(ContentAnalysis)ผลการวจยพบวา
ความคดเหนของผอ�านวยการทมตอการบรหารโรงเรยน
ระดบประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคดการบรหารงาน
ตามวตถประสงคในโรงเรยนระดบประถมศกษาขนพนฐาน
ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 4 ดาน ประกอบดวย
การบรหารงานวชาการการบรหารงานบคคลการบรหารงาน
ทวไป และการบรหารงบประมาณ ในระดบปานกลาง
ในทกประเดน สวนความคดเหนของครผสอน พบวาม
ความเหนในระดบปานกลางเกอบทกประเดนและมความเหน
ในระดบนอยทง4ดานของการบรหารผลจากการวจย
สรปไดวา สภาพการณการบรหารโรงเรยนระดบ
ประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคดการบรหารงานตาม
วตถประสงคในโรงเรยนระดบประถมศกษาขนพนฐาน
ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ อยในระดบปานกลางและ
ระดบนอยและความคดเหนระหวางผบรหารและผปฏบต
มความแตกตางกนดงนนหากตองการพฒนารปแบบการ
บรหารโรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคด
การบรหารงานตามวตถประสงคในโรงเรยนระดบประถม
ศกษาขนพนฐานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ควรจะตอง
สรางความเขาใจแกผทเกยวของในทกฝาย และมการ
สอสารใหเขาใจในบทบาทและหนาท ของแตละบคคล
โดยเฉพาะอยางยงความรวมมอของผบรหารทกระดบ
56 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ในองคการการมอบหมายงานใหบคลากรปฏบตมงเนนท
วตถประสงคและผลงานทจะท�าใหส�าเรจซงมกลไกควบคม
การตรวจสอบการปฏบตงานใหเปนไปตามเปาหมาย
คำาสำาคญ:การบรหารการศกษาการบรหารงาน
ตามวตถประสงคโรงเรยนประถมศกษา
Abstract Thedevelopmentmodelofschoolbased
ManagementbyObjective(MBO)ofthesmall-size
school in Northeastern of Thailand was the
researchanddevelopmentdesignthatwereto
studytheschoolmanagement,andtodevelop
themodelschoolbasedmanagementbyobjective
in thesmall-sizeschools.The researchproce-
duresconsistedof3steps.Thefirststepwas
to study school basedMBO fromadministers
andtheteachersofthesmall-sizeschoolinthe
Northeastern area of Thailand. The schools units
wererandomizedover61EducationalServiceArea
Officefortheproportionofthesamplein360
ofthesmall-sizeschool.Theresearchinstrument
composedof2partsincludingGeneralinforma-
tion,andtheschoolbasedMBO.Thereliabilityof
researchinstrumentwas0.94.Thestatisticalused
toanalyzedatawerefrequency,mean,standard
deviation,andcontentanalysis.Thesecondstep
was the development of themodel of school
basedMBObybrainstormfrom9experts.The
thirdstepwastheconsiderationofthemodelof
schoolbasedMBObyusingtheconnoisseurship
from9expertstoverifythemodel.
Theresearchfindingsoftheschoolbased
MBOfoundthatthemeansscoreinthedomainof
academicmanagementandbudgetmanagement
weredifferentbetweenteachersandadministers,
administers’meansscorewasmoderateleveland
theteachers’meansscorewasmoderatedand
low level. In the general management, means
scoreofadministersandteachersweremoderate
level,andmeansscoreofadministersinhuman
resourcemanagementweremoderatelevel.The
meansscoreinhighlevelwerereportedonthe
dataofpromotionofteachersandpersoninthe
school,andmeansscoreinlowlevelwasthe
performancemandatoryofethicprofession.
ThemodeloftheschoolbasedMBOin
small-size schoolswasdeveloped including 1)
anindicationobjectiveoforganization12items;
2)anindicationobjectiveinthepersonlevel10
items;3)aperformanceplanning14items;4)an
assignmentthetaskforteachers17items;5)a
selfcontrol8items;and6)andanevaluation11
items.Theconnoisseurshipverifiedthatthemodel
oftheschoolbasedMBOinsmall-sizeschools
wasaccurate,appropriateandaccordancewith
theresearchconceptualframework.
Keywords:ADMINISTRATIVE,MANAGE-
MENTBYOBJECTIVES,PRIMARYSCHOOLS
บทนำา การบรหารตามวตถประสงค เปนการบรหาร
ซงผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชารวมกนก�าหนด
วตถประสงคมาตรฐานและเลอกปฏบตงานโดยใตบงคบ
บญชามภาระหนาทและความรบผดชอบตอวตถประสงค
โดยมผบงคบบญชาสนบสนน และกระตนเพอใหเกดการ
ควบคมตนเองฉะนนความส�าคญของการวางแผนและ
การควบคมจงขนอยกบความสามารถในการบรหารขอมล
โดยการสรางความสมพนธของระบบขอมลกบการวางแผน
57วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
และการควบคมสนบสนนการตดสนใจรวมกน (Peter,
1954)การบรหารงานโดยยดวตถประสงคเปนกระบวนการ
ซงผบงคบบญชาและผ ใตบงคบบญชาขององคการ
มารวมกนวางเปาหมายทวไป จ�าแนกขอบเขตความ
รบผดชอบในรปของการคาดหวงผลจากแตละคนและใชวธ
การเหลานเปนแนวปฏบตของหนวยงานและประสทธผล
สมาชกในองคการ (Odiorne, 1965) การบรหารตาม
วตถประสงค หรอการบรหารตามเปาหมาย หมายถง
วธการจดการทมงเนนจะใหเกดประสทธภาพสงสด
โดยอาศยและหวงผลจากการมวธการวางแผนทม
ประสทธภาพเปนส�าคญ(ธงชยสนตวงศ2546:6)
การจดการบรหารโรงเรยนระดบประถมศกษา
ขนพนฐานโดยทวไปก�าหนดภาระงานเปน4ดานไดแก
การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหาร
บคคล และการบรหารงานทวไป ปจจบนส�านกงาน
คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มโรงเรยนระดบ
ประถมศกษาในสงกด 32,879 แหง และเปนโรงเรยน
ระดบประถมศกษาขนาดเลกทมนกเรยนตงแต 120 คน
ลงมา ถง 10,877 แหง กระจายอยทวภมภาคของ
ประเทศไทยนน โรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดใหญ
และขนาดกลางมความพรอมทจะด�าเนนการบรหารงานทง
4ดานใหบรรลเปาหมายได(วรรณศรวรสทธ2548:
171) เพราะโรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดใหญและ
ขนาดกลาง มความพรอมทางดานงบประมาณบคลากร
การประสานงานมอปกรณและเครองมอททนสมยเพยง
พอในการบรหารงาน(กระทรวงศกษาธการ2546:1)
แตการด�าเนนการจดการศกษาของโรงเรยนระดบประถม
ศกษาขนาดเลก มปญหาตางๆ หลายประการ เชน
ขาดแคลนครและเทคโนโลยททนสมยมาใชในการจดการ
เรยนการสอน/ครไมครบชนเรยน/งบประมาณไมเพยงพอ
ตลอดจนบคลากรในโรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดเลก
คอนขางขาดขวญและก�าลงใจในการท�างานมปญหาในการ
บรหารวชาการเกยวกบการจดท�าหลกสตรซงมกจะมการ
เปลยนแปลงอยเสมอโดยไมแจงใหโรงเรยนทราบลวงหนา
ปญหาเกยวกบการจดการเรยนการสอนซงไมสามารถจด
ครเขาสอนตามหลกสตรไดเนองจากโรงเรยนมบคลากร
ไมสมพนธกบหลกสตรคอบคลากรมไมครบตามสาระวชา
และไมตรงกบงาน ครทท�าการสอน มไมครบชนเรยน
ครบางคนตองสอนคนเดยวมากกวาหนงชนจากการทม
ครสอนไมครบชนเรยนผบรหารโรงเรยนตองท�าการสอน
ท�าใหการบรหารงานของโรงเรยนไมดเทาทควรนอกจากน
ปญหาเกยวกบอปกรณการเรยนการสอนไมเพยงพอท�าให
ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนขาดประสทธภาพ
ไมเปนไปตามเปาหมายของโรงเรยนสงผลใหคณภาพการ
จดการศกษาของโรงเรยนไมเปนไปตามเปาหมายของการ
ศกษา ดงนนการบรหารตามวตถประสงค จงนาจะเปน
แนวคดทเหมาะสมกบการบรหารงานของโรงเรยนประถม
ศกษาขนาดเลก เพอใหทกฝายมสวนรวมในการท�างาน
งานถงจะบรรลตามเปาหมายทวางไว
การบรหารจดการจงมความส�าคญในการเออให
โรงเรยนระดบประถมศกษามความคลองตวมอสระในการ
บรหารจดการ บรรลตามวตถประสงคของการจดการ
ศกษาเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย
จตใจสตปญญามความรและคณธรรมในการด�ารงชวตอย
รวมกบผอนไดอยางมความสขดงนนแนวคดการบรหารงาน
ตามวตถประสงคทมการก�าหนดเปาหมายของงานไวลวงหนา
โดยความรวมมอของผบรหารทกระดบในองคการ มการ
มอบหมายงานใหบคลากรปฏบต มงเนนทวตถประสงค
และผลงานทจะท�าใหส�าเรจ ซงมกลไกควบคมการตรวจ
สอบการปฏบตงานใหเปนไปตามเปาหมายจงเปนแนวคด
การบรหารทนาจะเหมาะสมกบโรงเรยนระดบประถม
ศกษา ผวจยจงศกษาสภาพการณการบรหารโรงเรยน
ระดบประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคดการบรหารงาน
ตามวตถประสงคในโรงเรยนระดบประถมศกษาขนพนฐาน
ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอผลการวจยทไดจะเปนขอมล
ส�าคญในการน�ามาพฒนารปแบบการบรหารโรงเรยนระดบ
ประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคดการบรหารงานตาม
วตถประสงคในโรงเรยนระดบประถมศกษาขนพนฐาน
ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
58 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
วตถประสงคการวจย เพอศกษาสภาพการณการบรหารโรงเรยนระดบ
ประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคดการบรหารงานตาม
วตถประสงคในโรงเรยนระดบประถมศกษาขนพนฐาน
ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
ระเบยบวธการวจย 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผบรหาร
โรงเรยนและครผสอนโรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดเลก
ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอสงกดส�านกงานคณะกรรมการ
การศกษาขนพนฐานจ�านวนโรงเรยน5,879โรงเรยน
กลมตวอยางคอผบรหารโรงเรยนและครผสอน
โรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดเลกของภาคตะวนออก
เฉยงเหนอ สงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษา
ขนพนฐานจ�านวนโรงเรยน 360 โรงเรยน ซงไดมาจาก
การเปดตารางส�าเรจรปของของKrejcieandMorgan
1970:608)โดยใชสถานศกษาเปนหนวยสมและเพอให
กลมตวอยางกระจายไปทกเขตพนทการศกษาใน 61
เขตพนทจงใชวธการหาแบบสดสวนการเลอกกลมตวอยาง
โดยวธการสมตวอยางอยางงาย (Simple Random
Sampling)จ�านวน360โรงเรยน
เครองมอทใชในการวจย แบบสอบถามเกยวกบรปแบบการบรหารโรงเรยน
ระดบประถมศกษาขนาดเลกตามแนวคดการบรหารงาน
ตามวตถประสงคในสถานศกษาขนพนฐานภาคตะวนออก
เฉยงเหนอม2ตอนดงน
ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมล ทวไป
สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม
ตอนท2เปนแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบ
รปแบบการบรหารโรงเรยนระดบประถมศกษาขนาดเลก
ตามแนวคดการบรหารงานตามวตถประสงคในสถานศกษา
ขนพนฐานภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนแบบมาตราสวน
ประมาณคา(RatingScale)ม5ระดบ
การหาคณภาพของเครองมอ 1.น�าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขเรยบรอย
น�าเสนอผเชยวชาญจ�านวน5ทานเพอท�าการตรวจสอบ
ความเทยงตรงเนอหา(ContentVadity)
2.น�าแบบสอบถามทปรบปรงแลวไปทดลองใช
(Try out) กบผบรหาร และครผสอนในโรงเรยนระดบ
ประถมศกษาขนาดเลกของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ
เพอตรวจสอบความชดเจนและความเหมาะสมในการ
สอความหมายของขอค�าถามทใชในแบบสอบถามจ�านวน
50คนทไมใชกลมตวอยางในการวจยเพอหาคณภาพ
ของแบบสอบถามโดยใชวธทดสอบหาคาสมประสทธ
แอลฟา (Alpha - Coefficient) ตามวธ ครอนบาค
(Cronbach)คาความเชอมนเทากบ0.939
สถตทใชการวเคราะหขอมล สถตทใชการวเคราะหขอมล ประกอบดวย
คารอยละ (Percentage) คาคะแนนเฉลย (Mean)
สวนเบยงเบนมาตรฐาน(StandardDeviation)วเคราะห
สาระ(ContentAnalysis)
ผลการวจย ผลการศกษาสภาพการณการบรหารโรงเรยน
ตามแนวคดการบรหารงานตามวตถประสงค พบวา
ความคดเหนของผบรหารและของครทมตอการบรหาร
โรงเรยนตามแนวคดการบรหารงานตามวตถประสงค
4ดานมรายละเอยดดงน
ความคดเหนของผบรหารโรงเรยนดานการ
บรหารงานวชาการพบวามคาเฉลยรวมเทากบ3.01
และคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.52 และเมอวเคราะห
ในรายละเอยดพบวามคาเฉลยในระดบปานกลาง3.01-
3.21และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.41-0.76เกอบทก
รายการยกเวนมการด�าเนนการเกยวกบการใหความเหน
ในการพฒนาสาระหลกสตรสถานศกษามการบรณาการ
หลกสตรสถานศกษาในการจดการเรยนการสอน มการ
ประเมนผลการใชหลกสตรในการจดการเรยนการสอน
59วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เมอสนปการศกษามการวางแผนการพฒนากระบวนการ
เรยนรโดยยดผเรยนเปนส�าคญมการด�าเนนการควบคม
ก�ากบตดตามในการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา
ในสถานศกษามการวางแผนการพฒนาและสงเสรมใหม
แหลงเรยนรในสถานศกษา มการจดหาสอนวตกรรม/
เทคโนโลยเพอการเรยนการสอนมการด�าเนนการประกน
คณภาพภายในเพอรองรบการประเมนภายนอกทมคาเฉลย
2.72-2.86และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.41-0.61
สวนความเหนของครผสอนพบวาการบรหารงานวชาการ
มคาเฉลยรวมเทากบ 2.56 และคาเบยงเบนมาตรฐาน
0.59 และมคาเฉลยในระดบปาน 2.50 - 2.75 และ
คาเบยงเบนมาตรฐาน0.52 - 0.72 เกอบทกรายการ
ยกเวน มการบรณาการหลกสตรสถานศกษาในการ
จดการเรยนการสอน มการประเมนผลการใชหลกสตร
ในการจดการเรยนการสอนเมอสนปการศกษา มการ
วางแผนการพฒนากระบวนการเรยนรโดยยดผเรยน
เปนส�าคญ มการปฏบตจรงเกยวกบการวดประเมนผล
โดยมระเบยบแนวปฏบตในการด�าเนนงานอยางชดเจน
มการปฏบตจรงเกยวกบการเทยบโอนโดยมระเบยบแนว
ปฏบตในการด�าเนนงานอยางชดเจน มการด�าเนนการ
ควบคมก�ากบตดตามในการวจยเพอพฒนาคณภาพ
การศกษาในสถานศกษา มการวางแผนการพฒนาและ
สงเสรมใหมแหลงเรยนรในสถานศกษามการควบคมก�ากบ
ตดตามประเมนผลการนเทศการศกษามการวางแผน
ประชมจดระบบแนะแนวการศกษาทงในและนอกสถานศกษา
มการจดหาสอนวตกรรม/เทคโนโลยเพอการเรยนการสอน
มการด�าเนนการประกนคณภาพภายในเพอรองรบ
การประเมนภายนอกทมคาเฉลยในระดบนอย2.28-2.46
และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.41-0.68
การบรหารงบประมาณปรากฏวาความคดเหน
ของผบรหารโรงเรยนทมตอการบรหารงานงบประมาณ
มดงน คาเฉลยรวมเทากบ 3.25 และคาเบยงเบน
มาตรฐาน0.49และมคาเฉลยในระดบปานกลาง3.02-
3.48และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.42-0.61เกอบทก
รายการ ยกเวน มการวางแผนการระดมทรพยากรจาก
บคคลองคกรตางๆเพอน�ามาใชในการจดการเรยนการสอน
และมการก�าหนดเปาหมายการปฏบตงานตามแผนงาน
โครงการอยางชดเจนมคาเฉลย2.95และ2.97คาเบยงเบน
มาตรฐาน0.40.41และ0.45ในขณะทความเหนของ
ครผสอนทมตอการบรหารงบประมาณพบวามคาเฉลย
รวมเทากบ 2.79 และคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.48
สวนรายละเอยดในประเดนยอยพบวาคาเฉลย2.51-3.48
และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.42-0.61เกอบทกรายการ
ยกเวน มการวางแผนการจดท�าแผนปฏบตการก�าหนด
เปาหมายการใชจายเงนอยางชดเจนมการประชมวางแผน
การตรวจสอบและรายงานการใชงบประมาณ มการวางแผน
การระดมทรพยากรจากบคคลองคกรตางๆ เพอน�ามาใช
ในการจดการเรยนการสอน มการก�าหนดเปาหมายการ
ปฏบตงานตามแผนงานโครงการอยางชดเจนและมการ
จดท�าหรอจดการแบบพมพบญช ทะเบยน และรายงาน
งบประมาณ อยางเปนระบบ คาเฉลยในระดบนอย
2.24-2.49และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.48-0.53
การบรหารงานบคคลปรากฏวาความคดเหนของ
ผบรหารโรงเรยนทมตอการบรหารงานบคคลมดงนคาเฉลย
รวมเทากบ3.20และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.54และ
เมอวเคราะหในรายละเอยดพบวามเพยงกจกรรมเดยว
ทมคาเฉลยในระดบมาก คอ มการรายงานผลขอมลการ
เลอนต�าแหนงของครและบคลากรในสถานศกษาคาเฉลย
เทากบ3.65และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.42ในขณะท
ประเดนมการควบคมการปฏบตงานครและบคลากรเปนไป
ตามมาตรฐานวชาชพและจรรยาบรรณวชาชพมคาเฉลย
ในระดบนอยโดยมคาเฉลยเทากบ2.39และคาเบยงเบน
มาตรฐาน 0.57 สวนความเหนของครผสอนทมตอการ
บรหารบคลากรพบวามคาเฉลยรวมเทากบ2.83และ
คาเบยงเบนมาตรฐาน0.56สวนรายละเอยดในประเดนยอย
พบวาคาเฉลยในระดบปานกลาง2.53 -3.28และ
คาเบยงเบนมาตรฐาน0.42-0.61เกอบทกรายการยกเวน
มการวางแผนอตราก�าลงครและบคลากรในสถานศกษา
มการวางแผนอตราก�าลงครและบคลากรในสถานศกษา
มการสงเสรมใหครและบคลากรในการจดท�าผลงาน
60 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
เพอพฒนาวชาชพ มการวางแผนก�าหนดเปาหมายใหคร
และบคลากรไดศกษาดงาน มการก�าหนดแนวทางการ
สรางขวญก�าลงใจครและบคลากรอยางชดเจน มการ
ควบคมการปฏบตงานครและบคลากรเปนไปตามมาตรฐาน
วชาชพและจรรยาบรรณวชาชพ มการวางแผนการ
เสรมสรางประสทธภาพในการท�างานครและบคลากร
ในสถานศกษามการก�าหนดระเบยบการปฏบตงานของคร
และบคลากรในสถานศกษาและมการรายงานผลประเมน
ผลการปฏบตงานครและบคลากรเมอสนปการศกษาทม
คาเฉลยในระดบนอย 2.24 - 2.48 และคาเบยงเบน
มาตรฐาน0.47-0.62
ส�าหรบดานการบรหารงานทวไป ปรากฎวา
ความคดเหนของผบรหารโรงเรยนทมตอการการบรการ
งานทวไปมดงนคาเฉลยรวมเทากบ3.22และคาเบยงเบน
มาตรฐาน0.48และเมอวเคราะหในรายละเอยดพบวา
ทกรายการมคาเฉลยในระดบปานกลาง2.98-3.39และ
คาเบยงเบนมาตรฐาน 0.41 - 0.56 สวนความเหน
ของครผสอนทมตอการบรหารงานทวไปพบวามคาเฉลย
รวมเทากบ 2.77 และคาเบยงเบนมาตรฐาน 0.54
สวนรายละเอยดในประเดนยอยพบวาคาเฉลยในระดบ
ปานกลาง2.55-3.03และคาเบยงเบนมาตรฐาน0.43-0.61
เกอบทกรายการยกเวนมการควบคมดแลการใชอาคาร
สถานทและสภาพแวดลอมอยางมประสทธภาพและมการ
วางแผนการด�าเนนงานกจการนกเรยนเพอใหบรรล
เปาหมายในการจดการเรยนการสอนทมคาเฉลยในระดบนอย
โดยมคาเฉลยเทากบ2.49และ2.48และคาเบยงเบน
มาตรฐาน0.55และ0.51
สรปผลการศกษาพบวาโรงเรยนขนาดเลกสวนมาก
จะมปญหาในการบรหารจดการในลกษณะคลายกน
เปนสวนใหญทงดานวชาการจดการเรยนรสอนวตกรรมทใช
กบผเรยนหนงสอทใชศกษาแหลงเรยนรภมปญญาทองถน
ดานความพอเพยงความสามารถของบคลากรในการบรหาร
จดการดานงบประมาณในการบรหารจดการซงในโรงเรยน
ขนาดเลกจะมงบประมาณ ไมเพยงพอตอการด�าเนนการ
ดานอาคารสถานทสภาพแวดลอมกยงขาดงบประมาณทจะ
ปรบปรงแกไขผลการศกษาสอดคลองกบการศกษาการ
บรหารงานวชาการในโรงเรยนขนาดเลกสงกดส�านกงาน
เขตพนทการศกษาล�าปางเขต2(เดชะธระตรกล,2548)
พบวา การบรหารงานวชาการ ตามความคดเหนของ
ผบรหารโรงเรยนในงานวชาการ 4 ดาน คอ ดานการ
บรหารหลกสตร ผบรหารและครผสอนยงมความรความ
เขาใจเกยวกบหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช
2544ไมเพยงพอการจดท�าหลกสตรสถานศกษาใชวธการ
ประยกตและพฒนาจากโรงเรยนอนดานการจดการเรยน
การสอนครยงมไมเพยงพอตอชนเรยนและมภาระงานอน
ทอกหลายดาน ดานการนเทศการศกษาผบรหารและคร
ยงขาดความรและประสบการณในเรองการนเทศไดอยาง
สม�าเสมอ ดานการวดผลและประเมนผล ผบรหารและ
ครไมเขาใจในเรองการวดผลและประเมนผลตามหลกสตร
การศกษาขนพนฐานพทธศกราช2544แนวทางการพฒนา
งานวชาการส�านกงานเขตพนทการศกษาควรสงเสรม
สนบสนนให ผบรหารมการพฒนา ใหความสนใจและ
ปฏบตงานดานวชาการใหมากขนและการศกษาเรองการ
บรหารงานโรงเรยนขนาดเลกทไดรบรางวลพระราชทาน
ศกษาเฉพาะกรณโรงเรยนบานมกมนโนนอดมสามคค
สงกดส�านกงานการประถมศกษา อ�าเภอแกงสนามนาง
(วโรจน จนทสงห, 2542) พบวา มการปฏบตทส�าคญ
คอมการก�าหนดแผนเพอจดการเรยนการสอนอยางจรงจง
ประชมครเพอมอบหมายกจกรรมในการเรยนการสอน
โดยหวหนาฝายวชาการ มงเนนใหครทกคนจดท�าแผน
การสอนบนทกการสอนการใชสอสอนซอมเสรมและ
การศกษาคนควาดวยตนเองประกอบบทเรยน การวด
และประเมลผลโรงเรยนไดพฒนาขอทดสอบทกภาคเรยน
จดสงครเขารบการอบรมพฒนาความรทางดานหลกสตร
ดานงานบคลากรการปฏบตงานไดจดโครงสรางอยางเปน
ระบบและมการมอบหมายงานใหทกคนรบผดชอบตรงตาม
ความรความสามารถของแตละบคคลมการควบคมก�ากบ
ตดตาม ดแล และนเทศอยางใกลชด สนบสนนใหไป
61วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ศกษาดงานโรงเรยนดเดนเปนระยะๆ เพอน�ามาปรบปรง
พฒนางานในโรงเรยนใหมความกาวหนาอยเสมอ
นอกจากนผลการศกษายงแสดงใหเหนถงความ
แตกตางของความคดเหนทมตอการบรหารทง 4 ดาน
ของผบรหารและครผสอน ซงแสดงใหเหนภาพรวมของ
สถานการณของโรงเรยนซงตรงกบการศกษาปจจยทสงผล
ตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาสงกดส�านกงาน
คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต(ภารดอนนตนาว
2546)โดยผลการวเคราะหความสมพนธโครงสรางเชงเสน
ปจจยทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา
พบวาตวแปรทสงผลทางบวกสงสดตอประสทธผลของ
โรงเรยนประถมศกษาคอสถานการณโรงเรยนรองลงมา
คอคณลกษณะผน�าของผบรหาร และบรรยากาศของ
โรงเรยนตามล�าดบและรวมกนท�านายประสทธผลของ
โรงเรยนประถมศกษาไดรอยละ79อยางมนยส�าคญทาง
สถตทระดบ.01
ผลจากการศกษาวจยน ทผวจยสามารถใชเปน
ขอมลพนฐานในการพฒนารปแบบการบรหารโรงเรยน
ตามแนวคดการบรหารงานตามวตถประสงคของโรงเรยน
ขนาดเลก ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เพอใหเกดการ
เปลยนซงจะน�าไปสความส�าเรจในการบรหารโรงเรยน
ขนาดเลกใหเกดประสทธผลอยางมประสทธภาพตอไป
เอกสารอางอง
กระทรวงศกษาธการ.(2546).คมอสงเสรมการบรหารสถานศกษาทเปนนตบคคล.กรงเทพฯ:กระทรวงศกษาธการ.
เดชะธระตระกล.(2548).การบรหารงานวชาการในโรงเรยน¢นาดเลกสงกดส�านกงานเ¢ตพéนทการศกษาล�าปาง เ¢ต 2.
วทยานพนธการศกษามหาบณฑตสาขาการบรหารการศกษาบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฎล�าปาง.
ธงชยสนตวงษ.(2546).การบรหารทรพยากรมนษย�. พมพครงท11.กรงเทพฯ.
ภารดอนนตนาว(2546).ปจจยทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษาสงกดส�านกงานคณะกรรมการ
การประถมศกษาแหงชาต.วารสารศกษาศาสตร� ปท15ฉบบท1มถนายน-ตลาคม2546
วรรณศรวรสทธ.(2538).การศกษาความสมพนธ�ระหวางการจดระบบสารสนเทศกบการวางแ¼นพ²นาการศกษา
¢องโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามÞ เ¢ตการศกษา 12.วทยานพนธการศกษามหาบณฑต,
สาขาการบรหารการศกษา,มหาวทยาลยบรพา.
วโรจนจนทสงห.(2542).การบรหารโรงเรยน¢นาดเลกทไดรบรางวลพระราชทาน : ศกษาเ©พาะกร³
โรงเรยนบานมกมนโนนอดมสามคค สงกดส�านกงานประถมศกษาอ�าเภอแกงสนามนาง จงหวดนครราชสมา.
วทยานพนธการศกษามหาบณฑตสาขาการบรหารการศกษาบณฑตวทยาลย,มหาวทยาลยมหาสารคาม.
GeorgeS,Odiorne.(1965).Management by Objectives : System of Managerial Leadership.NewYork:
PittmanPublishingCorporation.
Krejcie,R.V.,&Morgan,E.W.(1970,August).Determiningsamplesizeforresearchactivities,Journal of
Educational and Psychological Measurement,30(10),608-609.
PeterF,Drucker.(1954).The Practice Management.NewYork:Haper&Row.
62 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
บทคดยอการศกษาเรองแนวทางการพฒนาศกยภาพ
บคลากรสายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยามวตถประสงค
เพอ (1) ศกษาสภาพการด�าเนนการพฒนาและปญหา
ในการพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนน(2)ศกษา
ความตองการและความจ�าเปนในการพฒนาศกยภาพของ
บคลากรสายสนบสนน (3) ศกษาแนวทางการพฒนา
ศกยภาพบคลากรสายสนบสนนประชากรในการศกษาครง
นเปนบคลากรสายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยาทปฏบต
งานมาไมนอยกวา6เดอนนบตงแตวนท1ตลาคม2556
จ�านวน166คนแยกเปนผปฏบตงาน146คนหวหนางาน
จ�านวน 20 คนเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล
เปนแบบสอบถามและประเดนการสนทนากลมวเคราะห
ขอมลเชงปรมาณโดยค�านวณหาคารอยละคาเฉลยและ
สวนเบยงเบนมาตรฐานขอมลเชงคณภาพวเคราะหโดยการ
วเคราะหเนอหา(ContentAnalysis)
ผลการวจยพบวาสภาพการด�าเนนการพฒนา
บคลากรสายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยาสวนใหญไดรบ
การพฒนาในรปแบบของการอบรมสมมนาและประชม
เชงปฏบตการ รปแบบการพฒนาตนเองทบคลากรเปนผ
ด�าเนนการเองสวนใหญใชวธการแลกเปลยนเรยนรกบ
เพอนรวมงาน ส�าหรบปญหาในการพฒนาบคลากรตาม
ความคดเหนของผปฏบตงานสายสนบสนนคอ ไมไดรบ
ขอมลขาวสารเกยวกบการพฒนาบคลากร ซงแตกตาง
ดรณวรรณ คำ�เจรญ
โรงพย�บ�ลพะเย�
แนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนน
โรงพยาบาลพะเยาThe guidelines to develop the supporting staff’s
Potentials in Phayao Hospital
จากหวหนางานทเหนวาปญหาในการพฒนาบคลากรคอ
ภาระงานมากไมสามารถปลกตวออกจากงานประจ�าได
ปญหาในการปฏบตงานของบคลากรสายสนบสนนโดยรวม
อยในระดบปานกลางส�าหรบผปฏบตงานมปญหาในดาน
การปองกนความเสยงจากการท�างาน สวนหวหนางาน
มปญหาในดานความรเกยวกบการวจย/พฒนางานรปแบบ
การพฒนาบคลากรทบคลากรสวนใหญเหนวามประโยชน
ตอการปฏบตงานมากทสดไดแกการอบรม สมมนา
และประชมเชงปฏบตการ รองลงมาคอการศกษาดงาน
ดานความตองการและความจ�าเปนในการพฒนาศกยภาพ
ของตนเอง หวหนางานและผปฏบตงานมความคดเหน
ตรงกนวาสงทตองการและจ�าเปนมากในการพฒนาศกยภาพ
ของตนเองคอความรความเขาใจเกยวกบงานทรบผดชอบ
ส�าหรบแนวทางการพฒนาศกยภาพตามความคดเหนของ
หวหนางานในการจดประชมกลมยอย(FocusGroup)
เหนวาแนวทางทเหมาะสมในการพฒนาศกยภาพบคลากร
สายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยาควรด�าเนนการในหลาย
รปแบบทงดานการฝกอบรมประชมสมมนาศกษาดงาน
จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรการสอนงานการศกษาดวย
ตนเองทงนขนอยกบลกษณะของกจกรรมและกลมเปาหมาย
คำาสำาคญ : การพฒนาศกยภาพ บคลากร
สายสนบสนน
63วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
Abstract
Thestudyontheguidelinestodevelopthe
supportingstaff’sPotentialsinPhayaoHospital.
Itsobjectiveswereto(1)studytheconditions
andtheproblemsindevelopingthesupporting
staff’s potentials (2) to examine the needs in
developingthesupportingstaff’spotentialsand
(3)toinvestigatetheguidelineindevelopingthe
supportingstaff’spotentials.Datawerecollected
throughaquestionnaireandafocusgroupfrom
166supportingstaff;146workingstaffand20
chiefstaff,workinginphayaoHospitalatleast
6monthssinceOctober,2013.Quantitativedata
was analyzed by using descriptive statistics ;
percentage,meanandstandarddeviationwhile
contentanalysiswasappliedforqualitativedata.
Theresultswereasfollows;Theconditions
in developing the supporting staff’s potentials
in Phayao Hospital were mostly found in
the form of seminar and workshop and the
self-development was done by themselves
through knowledge exchange among the
colleagues.Fortheproblemsindevelopingthe
supportingstaff’spotentials,itwasrevealedthat,
intheperceptionofworkingstaff,theydidnot
obtaintheinformationonthechiefstaff,theyhad
toomuchworkingloadthattheycouldnottake
partinanyseminarsorworkshops.Intermsof
problemsinworkingoftheworkingstaffwasat
moderatelevelandtheyhadtheprobleminthe
preventionoftheworkingrisk.Meanwhilethe
chiefstaffhadtheprobleminresearchandjob
development.Thepatternsforstaffdevelopment,
mostlyusefulforroutinejobs,wereseminarsand
workshops,followedbyfieldtrips.Intermsofthe
needs, theycompletelyagreed thatknowledge
andunderstandingoftheirjobswereessentialfor
self-development.Theguidelinesindeveloping
the supporting staff’s potentials received from
focusgroup,weresuggestedthatdevelopment
methodsshouldbedoneinseveralformssuchas
seminar,meeting,workshop,fieldtrip,knowledge
exchangeandjobteaching.
Key words : development of potential,
supportingstaff
บทนำา บคลากรในองคกรนบเปนทรพยากรทมคาทสด
ขององคกร ทงนเพราะบคลากรเปนผปฏบตและด�าเนน
กจกรรมตางๆขององคกรเพอใหภารกจตางๆขององคกร
บรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพและประสทธผล
ซงอาภรณภวทยพนธ(2551)ไดกลาวไววาปจจยทมสวน
ผลกดนและสงเสรมใหองคการเกดการปรบปรงและพฒนา
ท�าใหองคกรสามารถเตบโต สามารถธ�ารงคงอยตอไป
ไดอยางยงยน ปจจยดงกลาวมใชเปนเพยงแคการมเงน
ลงทนทมากมเทคโนโลยทดมเครองมอเครองจกรททนสมย
แตปจจยทส�าคญนนกคอการมทรพยากรมนษยทมความ
สามารถและมศกยภาพในการท�างานอยางมประสทธภาพ
การพฒนาทรพยากรมนษย จงเปนกระบวนการหนง
ทส�าคญทมสวนขบเคลอนคนในองคกร ดงนนองคกร
จงจ�าเปนตองใหความส�าคญตอการพฒนาศกยภาพของ
64 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
บคลากรทกกลมทกระดบอยางตอเนองซงสรยามนตรภกด
(2550)ไดใหความหมายของการพฒนาบคลากรในองคกร
ไววาการพฒนาบคลากรหมายถงการด�าเนนการเกยวกบ
การสงเสรมใหบคลากรมความร ความสามารถ มทกษะ
ในการท�างานดขนตลอดจนมทศนคตทดในการท�างาน
อนจะเปนผลใหการปฏบตงานมประสทธภาพดยงขน
หรออกนยหนงการพฒนาบคลากรเปนกระบวนการทจะ
สงเสรมและเปลยนแปลงผปฏบตงานในดานตางๆ เชน
ความรความสามารถทกษะอปนสยและวธการในการ
ท�างานอนจะน�าไปสประสทธภาพในการท�างาน
โรงพยาบาลพะเยามโครงสรางการบรหารแบง
เปนกลมภารกจ6ดานดงน(1.)กลมภารกจดานอ�านวยการ
(2.) กลมภารกจดานการพยาบาล (3.) กลมภารกจ
พฒนาระบบบรการสขภาพ (4.) กลมภารกจดานบรการ
ปฐมภมและทตยภม (5.)กลมภารกจดานบรการตตยภม
(6.)ศนยแพทยศาสตรศกษาชนคลนกโดยกลมภารกจดาน
อ�านวยการ และกลมภารกจพฒนาระบบบรการสขภาพ
ถอเปนกลมสนบสนนบรการของโรงพยาบาล มภารกจ
หลกส�าคญในการบรหารจดการเพออ�านวยความสะดวก
ประสานงานใหการสนบสนนทงในเรอง คน เงน วสด
อปกรณความรและเทคโนโลยเพอใหการปฏบตงานของ
กลมตางๆ ในโรงพยาบาล สามารถปฏบตงานไดอยาง
มประสทธภาพ ถกตองตามกฎระเบยบอยางเหมาะสม
รวดเรว จากบทบาทหนาทดงกลาวจะเหนไดวาบคลากร
สายสนบสนนมความส�าคญตอองคกรไมยงหยอนไปกวา
บคลากรสายอนๆ ในการรวมพฒนาผลกดนใหเกดการ
ขบเคลอนภายในองคกร ท�าใหภารกจตางๆ ขององคกร
บรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพและประสทธผล
โรงพยาบาลพะเยาไดใหความส�าคญตอการพฒนา
ศกยภาพบคลากรทกระดบ อยางตอเนองสม�าเสมอ
แตจากการด�าเนนงานทผานมาพบวาการพฒนาศกยภาพ
บคลากรสายสนบสนนยงมปญหาอยมาก โดยพบวา
บคลากรสายสนบสนนไดรบการพฒนาศกยภาพนอยมาก
เมอเทยบกบบคลากรสายวชาชพอนภายในโรงพยาบาล
ทงในดานการอบรมสมมนาประชมวชาการกบหนวยงาน
ภายนอกและภายในโรงพยาบาล รวมทงการจดกจกรรม
การเรยนรภายในหนวยงาน(งานพฒนาบคลากรโรงพยาบาล
พะเยา, 2556) และยงพบวาบคลากรสายสนบสนนบาง
หนวยงานมการเขา - ออก คอนขางบอย จงท�าใหขาด
ประสบการณและความช�านาญในการท�างาน ท�าใหเกด
ขอผดพลาดในการท�างานบอยจงจ�าเปนอยางยงทตองได
รบการพฒนาใหเปนผมความรความสามารถและความ
เชยวชาญในอาชพ มศกยภาพพรอมทจะน�าพาองคกร
ไปสเปาหมายทตงไว และทผานมายงขาดการประเมน
และตดตามผลการพฒนา ปญหาอปสรรคและแนวทาง
หรอวธการพฒนาทเหมาะสมตอการพฒนาบคลากร
สายสนบสนน ผวจยจงสนใจศกษาแนวทางการพฒนา
ศกยภาพบคลากรสายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยา
วตถประสงคการวจย
1. เพอศกษาสภาพการด�าเนนการพฒนาศกยภาพ
ของบคลากรสายสนบสนน
2. เพอศกษาปญหาการพฒนาศกยภาพของ
บคลากรสายสนบสนน
3. เพอศกษาความตองการและความจ�าเปน
ในการพฒนาศกยภาพของบคลากรสายสนบสนน
4. เพอศกษาแนวทางการพฒนาศกยภาพของ
บคลากรสายสนบสนน
ระเบยบวธการวจย
การวจยแนวทางการพฒนาศกยภาพของบคลากร
สายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยาท�าการศกษาเฉพาะ
65วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
บคลากรสายสนบสนนในกลมภารกจอ�านวยการและกลม
ภารกจพฒนาระบบบรการสขภาพ โรงพยาบาลพะเยา
ทปฏบตงานมาแลวไมนอยกวา6เดอนตงแต1ตลาคม
2556 เปนการวจยเชงพรรณนา เพอศกษาสภาพ
การด�าเนนการพฒนาและปญหาในการพฒนาศกยภาพ
บคลากรสายสนบสนนหาความตองการและความจ�าเปน
ในการพฒนาศกยภาพของบคลากรและแนวทางในการ
พฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนน จากบคลากร
สายสนบสนนและหวหนางานและประชมกลมยอยหวหนางาน
(FocusGroup)ของกลมภารกจอ�านวยการและกลมงาน
พฒนาระบบบรการสขภาพโรงพยาบาลพะเยา
ประชากรและกลมตวอยางประชากรในการว จ ยคร งน เปนบคลากร
สายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยาทปฏบตงานมาไมนอยกวา
6เดอนนบตงแตวนท1ตลาคม2556จ�านวน166คน
แยกเปนผปฏบตงาน146คนและหวหนางาน20คน
เครองมอทใชในการศกษา
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลส�าหรบ
การวจยประกอบดวย
1.เปนแบบสอบถามทเรยบเรยงและพฒนามาจาก
แบบสอบถามแนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากร
สายสนบสนนมหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต
สราษฎรธานมทงหมด7ตอนคอตอนท1ขอมลทวไป
ของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ระดบปญหาในการ
ปฏบตงานของบคลากรสายสนบสนนเปนค�าถามแบบ
ปลายปดมเกณฑการวดระดบความคดเหน5ระดบคอ
0 (ไมมปญหาหรอมนอยสด) 1 (มปญหาระดบนอย)
2(มปญหาระดบปานกลาง)3(มปญหาระดบมาก)และ
4 (มปญหามากทสด) ตอนท 3 วธการพฒนาศกยภาพ
บคลากรสายสนบสนนทผานมาตอนท 4ปญหาในการ
พฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนนทผานมาตอนท5
รปแบบการพฒนาทบคลากรสายสนบสนนทบคลากร
สายสนบสนนเหนวาเกดประโยชนตอการปฏบตงานโดยให
คะแนนเรยงล�าดบความส�าคญ1-7ล�าดบท1=7คะแนน
ลดหลนลงมาตามล�าดบจนถงล�าดบท 7 = 1 คะแนน
ตอนท 6 ความตองการและความจ�าเปนในการพฒนา
ศกยภาพบคลากรสายสนบสนน เปนค�าถามปลายปด
มเกณฑการวดระดบความคดเหน5ระดบคอ1(จ�าเปน
นอยทสด)2(จ�าเปนนอย)3(จ�าเปนปานกลาง)4(จ�าเปน
มาก)5(จ�าเปนมากทสด)ตอนท7ขอเสนอแนะ
2.ขอค�าถามส�าหรบการสนทนากลมยอย(Focus
groupDiscussion)
การวเคราะหขอมล
ขอมลเชงปรมาณวเคราะหโดยหาคาความถรอยละ
คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน
ขอมลเชงคณภาพวเคราะหโดยการวเคราะหเนอหา
(ContentAnalysis)
66 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ผลการวจยตารางท1จ�านวนและรอยละของผตอบแบบสอบถามจ�าแนกตามขอมลทวไป
ขอมลทวไป จำานวน รอยละ
เพศ
- ชาย 84 50.6
- หญง 82 49.4
อาย
- 20-30ป 45 27.1
- 31-40ป 47 28.3
- 41-50ป 35 21.1
- 51ปขนไป 39 23.5
ระยะเวลาในการปฏบตงานณโรงพยาบาลพะเยา
- นอยกวา1ป 15 9.0
- 1-3ป 24 14.5
- มากกวา3-5ป 14 8.4
- มากกวา6-10ป 38 22.9
- 10ปขนไป 75 45.2
ตำาแหนง
- หวหนางาน 20 12.0
- ผปฏบตงาน 146 88.0
ประเภท
- ขาราชการ 20 12.0
- พนกงานราชการ 12 7.2
- ลกจางประจ�า 33 19.9
- ลกจางชวคราว/พนกงานกระทรวงสาธารณสข 101 60.8
จากตารางท 1 ผตอบแบบสอบถามเปนเพศชายรอยละ 50.6 เพศหญงรอยละ 49.4 อายของผตอบแบบ
สอบถามกลมทมจ�านวนมากทสดคอกลมทมอายระหวาง31 - 40 ป คดเปนรอยละ 28.3 รองลงมาอายระหวาง
20 - 30 ป คดเปนรอยละ 27.1 ประสบการณในการปฏบตงาน ในโรงพยาบาลพะเยากลมทมจ�านวนมาก คอ
กลมทมประสบการณการท�างาน10ปขนไปคดเปนรอยละ45.2สวนใหญเปนผปฏบตงานคดเปนรอยละ88ประเภท
ของผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนลกจางชวคราว/พนกงานกระทรวงสาธารณสขคดเปนรอยละ 60.8 รองลงมา
เปนลกจางประจ�าและขาราชการคดเปนรอยละ19.9และ12.0ตามล�าดบระดบการศกษาอยระดบปรญญาตร
67วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
รอยละ41รองลงมาระดบมธยมศกษาปท6หรอปวช.และระดบปวส.หรออนปรญญาคดเปนรอยละ22.9
และ20.5ตามล�าดบ
รปแบบการพฒนาศกยภาพบคลากร
ทผานมา
หวหนางาน ผปฏบตงาน รวม
จ�านวน
(N=20)
รอยละ
(%)
จ�านวน
(N=146)
รอยละ
(%)
จ�านวน
(N=166)
รอยละ
(%)
การปฐมนเทศบคลากรใหม 11 55.0 44 30.1 55 33.13
การอบรมสมมนาและประชมเชงปฏบตการในชวง
1ตลาคม2555-30มกราคม2557
19 95 103 70.5 122 73.49
การศกษาดงานในชวง1ตลาคม
2555-30มกราคม2557
14 70 40 27.4 54 32.53
การลาศกษาตอ 0 0 5 3.01 5 3.01
ตารางท 2 จ�านวนและรอยละของหวหนางานและผปฏบตงานสายสนบสนนทไดรบการพฒนา จ�าแนกตามรปแบบ
การพฒนา
จากตารางท 2 พบวาทผานมาบคลากรสายสนบสนนสวนใหญไดรบการพฒนาโดยวธการอบรมสมมนา
และประชมวชาการมากทสดคดเปนรอยละ 73.49 เมอแยกพจารณาตามต�าแหนงพบวาหวหนางานไดรบการพฒนา
โดยวธการอบรม สมมนาและประชมวชาการมากทสดคดเปนรอยละ 95 รองลงมาเปนการศกษาดงานและ
การปฐมนเทศคดเปนรอยละ70และ55ตามล�าดบสวนผปฏบตงานไดรบการพฒนาโดยวธการอบรมสมมนาและ
ประชมวชาการมากทสดคดเปนรอยละ70.5รองลงมาเปนการปฐมนเทศและการศกษาดงานคดเปนรอยละ30.1
และ27.4ตามล�าดบ
68 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ตารางท3จ�านวนและรอยละของบคลากรสายสนบสนนทด�าเนนการพฒนาตนเองตามรปแบบการพฒนา
รปแบบการพฒนา
หวหนางาน
(n=20)
ผปฏบตงาน
(n=146)
บคลากรทงหมด
(n=166)
จ�านวน รอยละ จ�านวน รอยละ จ�านวน รอยละ
การศกษาจากต�ารา/Internet 17 85 67 45.89 84 48.8
การแลกเปลยนเรยนรจากเพอนรวมงาน 15 75 112 76.71 127 77.71
การศกษาจากคมอการปฏบตงาน 14 70 64 43.84 78 47.59
การสอนงานโดยผบงคบบญชาหรอบคคลอน 13 65 105 71.92 118 71.08
การศกษาตอ 1 5 4 2.74 5 3.01
จากตารางท3พบวาบคลากรสายสนบสนนสวนใหญด�าเนนการพฒนาตนเองโดยวธการแลกเปลยนเรยนรกบเพอน
รวมงานคดเปนรอยละ77.71รองลงมาเปนรปแบบการสอนงานโดยผบงคบบญชาหรอบคคลอนคดเปนรอยละ71.08
เมอพจารณาเฉพาะหวหนางานพบวาสวนใหญด�าเนนการพฒนาตนเองโดยวธการการศกษาจากต�ารา/Internetคดเปน
รอยละ85รองลงมาคอการแลกเปลยนเรยนรจากเพอนรวมงานคดเปนรอยละ75ผปฏบตงานสวนใหญด�าเนนการ
พฒนาตนเองโดยวธการการแลกเปลยนเรยนรจากเพอนรวมงานคดเปนรอยละ76.71รองลงมาเปนรปแบบการสอน
งานโดยผบงคบบญชาหรอบคคลอนและคดเปนรอยละ71.92
ตารางท4 จ�านวนและรอยละของหวหนางานและผปฏบตงานสายสนบสนนทเหนวาการพฒนาบคลากรสายสนบสนน
ทผานมามปญหาจ�าแนกตามสภาพปญหา
สภาพปญหา
บคลากรสายสนบสนน
หวหนางาน
(n=20)
ผปฏบตงาน
(n=146)
จ�านวน รอยละ จ�านวน รอยละ
1.งบประมาณสนบสนนไมเพยงพอ 3 15 42 28.77
2.ภาระงานมากไมสามารถปลกตวออกจากงานประจ�าได 13 65 93 63.70
3.ไมมคมอในการปฏบตงานใหศกษา 7 35 44 30.14
4.ไมไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการพฒนาบคลากร 4 20 136 93.15
69วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
5.หนวยงานใหความส�าคญตอเรองการพฒนาบคลากรสาย
สนบสนนนอย
4 20 67 45.89
6.หลกสตร/การจดกจกรรมพฒนาบคลากรไมตรงกบความ
ตองการในการพฒนา
7 35 56 38.36
7.บรรยากาศของหนวยงานท�าใหบคลากรขาดความกระตอรอรน
ทจะพฒนาตนเอง
1 5 30 20.55
8.ขาดผสอนงาน 5 25 29 19.86
9.มภาระสวนตวมากไมสามารถไปพฒนาตนเองนอกสถานทได 6 30 72 49.32
จากตารางท 4 พบวาหวหนางานสวนใหญมความเหนวาปญหาในการพฒนาศกยภาพบคลากรในล�าดบตนๆ
ไดแกมภาระงานมากไมสามารถปลกตวจากงานประจ�าไดคดเปนรอยละ65รองลงมาคอหลกสตร/การจดกจกรรม
พฒนาบคลากรไมตรงกบความตองการในการพฒนาและไมมคมอในการปฏบตงานใหศกษาคดเปนรอยละ35เทากน
ส�าหรบผปฏบตงานสวนใหญมความเหนวาปญหาในการพฒนาศกยภาพบคลากรในล�าดบตนๆไดแกไมไดรบขอมลขาวสาร
เกยวกบการพฒนาบคลากรคดเปนรอยละ93.15รองลงมาคอภาระงานมากไมสามารถปลกตวออกจากงานประจ�าได
และมภาระสวนตวมากไมสามารถไปพฒนาตนเองนอกสถานทไดคดเปนรอยละ63.70และ49.32ตามล�าดบ
สภาพปญหา
บคลากรสายสนบสนน
หวหนางาน
(n=20)
ผปฏบตงาน
(n=146)
จ�านวน รอยละ จ�านวน รอยละ
70 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ตารางท5 ระดบปญหาในการปฏบตงานของบคลากรสายสนบสนนตามความคดเหนของหวหนางานและผปฏบตงาน
จ�าแนกตามสภาพปญหา
ดานหวหนางาน ผปฏบตงาน
SD แปลผล SD แปลผล
1.ความรความเขาใจเกยวกบนโยบายและ
เปาหมายของหนวยงานทสงกด1.80 .77 ปานกลาง 1.67 .95 นอย
2.ความรความเขาใจระบบงานกระบวนการ
ท�างานในงานทไดรบมอบหมาย1.60 .75 นอย 1.71 1.02 นอย
3.ความรความเขาใจในเรองการปองกน
ความเสยงจากการท�างาน2.05 .89 ปานกลาง 2.40 .87 ปานกลาง
4.ขาดพเลยงหรอทปรกษาเวลามปญหาในงาน
ทรบผดชอบ2.10 1.07 ปานกลาง 1.56 1.04 นอย
5.ความรดานการวางแผนการวเคราะหงาน 2.90 1.02 มาก 1.53 .87 นอย
6.ความรดานการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล 2.60 .99 มาก 2.16 .86 ปานกลาง
7.มปญหาดานการตดตอประสานงานและ
การสอสาร2.25 .97 ปานกลาง 1.91 1.00 ปานกลาง
8.ความรเรองการวจย/พฒนางาน 2.95 .83 มาก 2.09 .99 ปานกลาง
9.การท�างานเปนทม 2.40 .88 ปานกลาง 1.97 1.05 ปานกลาง
10.การเขยนหนงสอทใชในงานราชการ 2.30 .98 ปานกลาง 1.45 .95 นอย
11.ขาดแรงจงใจในการปฏบตงาน 2.20 1.06 ปานกลาง 2.06 1.05 ปานกลาง
12.การจดเกบขอมลสารสนเทศและ
การน�าเสนอขอมล 2.00 .92 ปานกลาง 1.80 1.01 ปานกลาง
13. การบรหารเวลา 2.05 1.05 ปานกลาง 1.87 .99 ปานกลาง
14.การใชคอมพวเตอรในส�านกงาน 1.60 1.05 นอย 1.99 1.04 ปานกลาง
โดยรวม 2.20 0.95 ปานกลาง 1.87 0.98 ปานกลาง
71วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
จากตารางท 5 ระดบปญหาในการพฒนาบคลากรสายสนบสนนทผานมาตามความคดเหนของหวหนางาน
สายสนบสนนโดยรวมมปญหาในการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง (= 2.20) เมอพจารณาเปนรายดานพบวาดาน
ทมปญหาอยในระดบมากม3ดานโดยเรยงตามล�าดบคอดานความรเรองการวจย/พฒนางาน(=2.95)รองลงมา
ไดแกดานความรดานการวางแผนการวเคราะหงาน (=2.90)และดานความรดานการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล
(HA)(=2.60)ตามล�าดบส�าหรบผปฏบตงานพบวามปญหาโดยรวมอยในระดบปานกลาง(=1.87)เชนกนโดยดาน
ทเหนวาเปนปญหามากในระดบตนๆไดแกดานความรความเขาใจในเรองการปองกนความเสยงจากการท�างาน(=2.40)
รองลงมาไดแกความรดานการพฒนาคณภาพโรงพยาบาล(=2.16)และความรเรองการวจย/พฒนางาน(=2.09)
ตารางท6รปแบบการพฒนาในการพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนนตามความคดเหนของหวหนางาน
และผปฏบตงานสายสนบสนนทเหนวาเปนประโยชนตอการปฏบตงานของตนเองโดยเรยงล�าดบความส�าคญ1-7ล�าดบ
วธการพฒนาหวหนางาน
ลำาดบทผปฏบตงาน
ลำาดบทSD SD
1. การอบรมสมมนา และประชมเชง 6.50 0.61 1 5.08 1.80 1
2.การศกษาดงาน 5.55 0.89 2 4.81 1.752
3.การสอนงานโดยผบงคบบญชาหรอบคคลอนๆ 1.05 0.83 7 4.79 1.97 3
4.การแลกเปลยนเรยนรจากเพอนรวมงาน 3.05 1.36 5 3.96 1.87 5
5.การปฐมนเทศบคลากรใหม 3.00 1.62 6 3.41 1.98 4
6.การศกษาจากคมอการปฏบตงาน 3.15 1.04 4 3.32 1.75 6
7.การศกษาจากต�ารา/Internet 5.25 1.02 3 2.71 1.56 7
จากตารางท 6 พบวาบคลากรสายสนบสนนทงหวหนางานและผปฏบตงานมความเหนตรงกนวาวธการพฒนา
บคลากรทเปนประโยชนตอการปฏบตงานของตนเองมากเปนล�าดบท1และ2คอเรองการอบรมสมมนาและประชม
เชงปฏบตการ (ของหวหนางาน = 6.50 และของผปฏบตงาน = 5.08) และการศกษาดงาน (ของหวหนางาน
= 5.55 และของผปฏบตงาน = 4.81) ส�าหรบล�าดบท 3 หวหนางานใหความส�าคญในเรองการศกษาจากต�ารา/
Internet(=4.52)ผปฏบตงานใหความส�าคญในเรองการสอนงานโดยผบงคบบญชาหรอบคคลอนๆ(=4.79)
72 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ตารางท7 ความตองการและความจ�าเปนในการพฒนาศกยภาพของตนเองตามความคดเหนของหวหนางาน และ
ผปฏบตงานจ�าแนกตามรายดาน
ดานหวหนางาน
แปลผลผปฏบตงาน
แปลผลSD SD
1. ความรความเขาใจเกยวกบงานทรบผดชอบ 4.45 .51 มาก 4.22 .78 มาก
2. การบรหารและจดการความเสยง 4.25 .64 มาก 4.15 .75 มาก
3. การวางแผนการวเคราะหงาน 4.20 .77 มาก 3.41 1.04 ปานกลาง
4.เทคนคการตดตอประสานงานและการ
สอสาร3.95 .60 มาก 3.75 1.00 มาก
5. การบรหารเวลา 4.15 .59 มาก 3.90 .93 มาก
6. มนษยสมพนธและการท�างานเปนทม 4.35 .67 มาก 4.12 .88 มาก
7. การเขยนหนงสอทใชในงานราชการ 3.85 .81 มาก 3.42 1.05 ปานกลาง
8. การพฒนาคณภาพโรงพยาบาล(HA) 4.25 .55 มาก 3.99 .75 มาก
9. หลกการครองตนครองคนครองงาน 4.30 .57 มาก 3.71 .94 มาก
10.การจดเกบขอมลสารสนเทศและการน�า
เสนอขอมล4.00 .65 มาก 3.55 1.04 มาก
11. การบรการสความเปนเลศ 4.05 .69 มาก 3.77 .91 มาก
12. การวจยและการพฒนางาน 3.45 .94ปาน
กลาง3.07 1.04 ปานกลาง
13. การใชภาษาองกฤษ 3.85 .88 มาก 3.08 1.09 ปานกลาง
14. การใชคอมพวเตอรเบองตน 3.50 1.05ปาน
กลาง3.09 .98 ปานกลาง
จากตารางท7พบวาความตองการและความจ�าเปนในการพฒนาศกยภาพตนเองของหวหนางานและผปฏบตงาน
มความเหนตรงกนวาดานความรความเขาใจ เกยวกบงานทรบผดชอบ เปนสงทตองการและจ�าเปนมากในการพฒนา
ตนเอง สวนตองการและความจ�าเปนรองลงมาหวหนางานใหความส�าคญในดานมนษยสมพนธและการท�างานเปนทม
73วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
(=4.35)และหลกการครองตนครองคนครองงาน(=4.30)ตามล�าดบส�าหรบผปฏบตงานใหความส�าคญในดานการ
บรหารและจดการความเสยง(=4.15)และมนษยสมพนธและการท�างานเปนทม(=4.12)ตามล�าดบ
ผลการประชมกลมยอย(FocusGroup)หวหนางานจ�านวน9รายเหนดวยกบผลการวจยในเกอบทกประเดน
และเสนอแนวทางในการจดท�าแผนพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนนดงตารางท8
สมรรถนะ หลกสตร กลมเปาหมาย วธการดำาเนนงาน
การมงผลสมฤทธ
(Achievement
Motivation)
1. การปรบปรงกระบวนการท�างานดวย
เครองมอตางๆเชนPDCA,
TQM,5ส.
หวหนางานและ
ผปฏบตงาน
-การอบรม
-การศกษาดงาน
-การสอนงาน
-การเรยนรดวยตนเอง
-จดท�าคมอการปฏบต
2.การวจยและพฒนางาน3.เรองการบรหารจดการเวลา4.การคดอยางเปนระบบ
บรการทด
(ServiceMind)
1.การบรการทเปนเลศ หวหนางานและ
ผปฏบตงาน
-การอบรมการศกษาดงาน
-การสอนงาน
-การเรยนรดวยตนเอง
2. การเขาใจผอน
การสงสมความ
เชยวชาญในงาน
อาชพ
(Expertise)
1. ความรและทกษะทเกยวของกบ
การปฏบตงาน
2. ความรเรองการบรหารและจดการ
ความเสยง
หวหนางานและ
ผปฏบตงาน
-การสงบคลากรไปอบรมกบ
หนวยงานภายนอก
-จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร
ในหนวยงาน
-จดอบรม/ประชมภายใน
โรงพยาบาล
-การสอนงานโดยหวหนางาน/
ผเชยวชาญ
-การจดท�าคมอในการ
ปฏบตงาน
-การศกษาดงาน
-การเรยนรดวยตนเอง
3.ความรพนฐานกฎระเบยบ
ทเกยวของกบการปฏบตงาน
บคลากรใหม
ทกราย
-การปฐมนเทศ
ตารางท8แนวทางในการจดท�าแผนพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนน
74 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
สมรรถนะ หลกสตร กลมเปาหมาย วธการดำาเนนงาน
การยดมนความถก
ตองชอบธรรม และ
จรยธรรม
(Integrity)
1. จรรยาบรรณขาราชการ หวหนางานและ
ผปฏบตงาน
-การปฐมนเทศ
-จดอบรม/ประชมภายใน
โรงพยาบาล
2.หลกการครองตนครองคน
ครองงาน
-จดอบรม/ประชมภายใน
โรงพยาบาล
3.จรยธรรมและการพฒนา
คณภาพชวต
-จดอบรมประชมภายใน
โรงพยาบาล
4.ธรรมะสญจร -ปฏบตธรรมนอกสถานท
การท�างานเปนทม
(Teamwork)
การท�างานเปนทมและมนษยสมพนธ
ในการท�างานรวมกน
หวหนางานและ
ผปฏบตงาน
-อบรมประชมนอกสถานท
ทกษะการใช
คอมพวเตอร
1.โครงการฝกอบรมดานการใช
เทคโนโลยสารสนเทศ
หวหนางานและ
ผปฏบตงาน
-อบรม
-การสอนงาน
2. คอมพวเตอรขนพนฐาน
ทกษะการใชภาษา
ตางประเทศในการ
สอสาร
ภาษาองกฤษพนฐานส�าหรบการสอสาร หวหนางานและผ
ปฏบตงาน
-อบรม
-ศกษาดวยตนเองจากต�ารา/
อนเทอรเนต
อภปรายผล
1.สภาพการด�าเนนการพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนนโรงพยาบาลพะเยาทผานมา
จากผลการวจยพบวาการด�าเนนการพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนนทผานมาสวนใหญเปนการอบรม
ประชมสมมนาโดยสงบคลากรไปอบรมประชมสมมนากบหนวยงานภายนอกโรงพยาบาลและจดอบรมประชม
ภายในโรงพยาบาลเพราะการฝกอบรมมประโยชนในแงเปนการเพมพนประสทธภาพในการปฏบตงานสามารถท�าไดงาย
ใชระยะเวลาสนๆสามารถก�าหนดระยะเวลาทแนนอนไดจงมหลายหนวยงานนยมใชวธการอบรมประชมสมมนา
เปนวธการพฒนาบคลากรในหนวยงานซงสอดคลองกบผลการวจยของนภาลกษณพนธวฒน(2553)ทไดศกษาเรอง
การพฒนาทรพยากรมนษยขององคการบรหารสวนต�าบลตาลสมอ�าเภอตาลสมจงหวดอบลราชธานผลการวจยพบวา
การพฒนาทรพยากรมนษยขององคการบรหารสวนต�าบลตาลสม สวนใหญมการสงเสรมใหบคลากรไดรบการพฒนา
ดวยการฝกอบรมแตการด�าเนนการพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนนของโรงพยาบาลพะเยายงพบวามปญหาในเรอง
การจดปฐมนเทศใหกบบคลากรใหม โดยจะเหนวาบคลากรสายสนบสนนไดรบการปฐมนเทศนอยมาก ทเปนเชนน
75วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
อาจเนองมาจากบคลากรสายสนบสนนสวนใหญไมไดเปน
ขาราชการ จงไมมกฎ ก.พ. ก�าหนดใหตองไดรบการ
ปฐมนเทศในระหวางทดลองงาน ประกอบกบบคลากร
สายสนบสนนมการเขา-ออกเปนประจ�าท�าใหการจด
ปฐมนเทศเปนกลมใหญไมสะดวก ดงนน เมอมการรบ
บคลากรใหมทไมใชขาราชการเขามาท�างานจงเปนหนาท
ของหวหนาหนวยงานทจะตองเปนผสอนงานและปฐมนเทศ
บคลากรในหนวยงานของตนเอง
รปแบบการพฒนาตนเองท บ คลากรเปนผ
ด�าเนนการเอง สวนใหญใชวธการแลกเปลยนเรยนร
กบเพอนรวมงานซงสอดคลองกบผลงานวจยของอบลรตน
จนทรเมอง(2555)ทพบวาการพฒนาตนเองของบคลากร
สวนใหญ ใชวธการแลกเปลยนเรยนรจากเพอนรวมงาน
รอยละ49.30รองลงมาคอการศกษาจากต�าราระเบยบ
ขอบงคบตางๆรอยละ26.70และการสอนงานโดยผบงคบ
บญชาหรอบคคลอนๆรอยละ9.30
ทงนอาจเนองมาจากการแลกเปลยนเรยนรกบ
เพอนรวมงานในหนวยงานเปนการเรยนรทไมเปนทางการ
ซงบคลากรสามารถพดคย ปรกษาหารอ แลกเปลยน
ความคดเหนหรอประสบการณซงกนและกนไดตลอดเวลา
สามารถท�าไดงายและสะดวก
2. สภาพปญหาของบคลากรสายสนบสนน
ทผานมา
ปญหาการพฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนน
ทผานมาผปฏบตงานมความเหนวาปญหาในล�าดบตนๆคอ
ไมไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการพฒนาบคลากรซงตาง
จากหวหนางานทเหนวาปญหาในการพฒนาบคลากร
ในล�าดบตนๆ คอ มภาระงานมากไมสามารถปลกตว
จากงานประจ�าได การทบคลากรผปฏบตงานสวนใหญ
มปญหาในดานไมไดรบขอมลขาวสารเกยวกบการพฒนา
บคลากรนนอาจเนองมาจากการเผยแพรและประชาสมพนธ
ขอมลขาวสารดานการพฒนาบคลากรโรงพยาบาลสวนใหญ
จะเปนการตดบอรดประกาศ และเวยนแจงหนงสอไปยง
หนวยงานทเกยวของ เพอใหหวหนาหนวยงานพจารณา
จดสรรบคลากรเขารบการพฒนาศกยภาพซงหากหวหนา
หนวยงานพจารณาแลวเหนวาไมมประโยชนตอการปฏบตงาน
ในหนวยงานกจะเกบเรองไวไมไดแจงใหบคลากรใน
หนวยงานทราบ ดงนนหวหนาหนวยงานจงมสวน
ส�าคญมากในการพฒนาศกยภาพบคลากรในหนวยงาน
ซงดร.พรชยเจดามาน(2556)ไดกลาวไววาการพฒนา
หรอการฝกอบรมบคลากรในองคกรจ�าเปนตองไดรบความ
รวมมอ และใหการสนบสนนจากบคลาการหลายฝาย
ทเกยวของ โดยเฉพาะผบรหารและหวหนาหนวยงาน
ทเกยวของ ถาหวหนาไมใหความรวมมอและไมใหการ
สนบสนนและกอาจจะท�าใหเกดปญหาและอปสรรคในการ
พฒนาหรอฝกอบรมบคลากรได
ส�าหรบปญหาในการปฏบตงาน บคลากรสาย
สนบสนนเหนวามปญหาการปฏบตงานอยในระดบปานกลาง
และดานทผปฏบตงานสวนใหญเหนวามปญหามากทสด
คอ ดานการปองกนความเสยงจากการท�างาน ทงๆ
ทโรงพยาบาลไดใหความส�าคญในเรองการบรหารจดการ
ความเสยงมาเปนล�าดบตนๆมคณะกรรมการบรหารความเสยง
คนหาเฝาระวงและตดตามความเสยงทกประเภททเกดขน
ในโรงพยาบาลมการกระตนใหทกหนวยงานคนหาทบทวน
และวเคราะหความเสยงในหนวยงาน แตการทบคลากร
ยงเหนวาเปนปญหาอยองคกรตองเขาไปคนหาสาเหตของ
ปญหาซงจากเอกสารของกองวศวกรรมการแพทย(2555)
ไดกลาวถงองคประกอบทส�าคญของความเสยง มอย
2 สวนคอ (1) คนหรอผปฏบตงาน ขาดประสบการณ
ขาดความรความเขาใจในงานทท�าจ�าใจท�าถกมอบหมาย
ใหท�าโดยไมเตมใจ ประมาท เปนตน (2) สงแวดลอม
เปนปจจยส�าคญ ถงเราจะพฒนาคนไปอยางไร แตถา
76 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
ตองกลบมาปฏบตงานอยในทซงมสงแวดลอมทไมเหมาะสม
เชนสถานทอปกรณเครองดมอากาศแสงสวางความรอน
ความสนสะเทอนความเยนรงสกาซไอระเหยของสารฝน
ละอองเสยงดงสารเคมเชอโรคทแพรกระจายสตวตางๆ
อาจรวมไปถงเพอนรวมงานความจ�าเจซ�าซากของงานการ
เรงรดของงานคาตอบแทนเวลาการท�างานทยาวนานไป
เปนตนสงเหลานนบวาเปนปจจยทมสวนเกยวของในการ
ท�างานใหเกดหรอประสบกบภยอนตราย
3. รปแบบในการพฒนาศกยภาพทจ� าเปน
และเกดประโยชนตอการปฏบตงาน
บคลากรสายสนบสนนท งผปฏบต งานและ
หวหนางานมความเหนตรงกนวา รปแบบในการพฒนา
ศกยภาพทจ�าเปนและเกดประโยชนตอการปฏบตงานมาก
ทสดคอการอบรมสมมนาและประชมเชงปฏบตงาน
รองลงมาคอการศกษาดงานซงสอดคลองกบผลการวจย
ของสงวาล เขอนค�า (2553) ทพบวาสภาพและความ
ตองการรบการพฒนาของบคลากรสายสนบสนนการสอน
ของโรงเรยนวารเชยงใหมอยในระดบมากทง7ดานคอ
ดานการฝกอบรมการศกษาดงานดานการสมมนาดานการ
ประชมเชงปฏบตการ ดานการหมนเวยนงาน ดานการ
มอบหมายงานทตรงตามความถนดและดานการเขารวม
ปฏบตงานทงนเนองจากการฝกอบรมสมมนาและประชม
วชาการเปนกระบวนการหลกของการพฒนาบคลากร
ซงหลายองคกรมกจดขนเปนประจ�าเปนกระบวนการเรยน
รซงถกจดขนอยางเปนระบบ รวมทงมจดมงหมายส�าคญ
เพอเพมประสทธภาพการท�างานของบคลากร
4. ความตองการและความจ�าเปนในการ
พฒนาศกยภาพบคลากรสายสนบสนน บคลากรในกลม
ผปฏบตงานสวนใหญมความตองการในเรองความร
ความเขาใจเกยวกบงานทตนเองรบผดชอบซงสอดคลอง
กบงานวจยของรงนภา แจงรงเรอง (2550) ทศกษา
ความตองการพฒนาตนเองของบคลากรองคกรปกครอง
สวนทองถน ผลการศกษาพบวาในภาพรวมบคลากร
ขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตจงหวดระยอง
สวนใหญมความตองการในการพฒนาตนเอง เรยงตาม
ล�าดบคอดานความรและทกษะทเกยวของกบงานในหนาท
มากทสดทงนเนองจากปจจบนเทคโนโลยและวทยาการ
ตางๆไดมการเปลยนแปลงรดหนาไปมากบคลากรจง
จ�าเปนทตองพฒนาตนเองใหมความรความเขาใจเกยวกบ
งานทรบผดชอบเพราะการทจะประสบความส�าเรจในการ
ประกอบอาชพได จะตองมการพฒนาตนเอง ใหมความ
รอบรเทาทนผอนอกทงความใฝรใฝเรยนกจะท�าใหมความ
เจรญกาวหนาในหนาทการงานและประสบความส�าเรจ
ในงานอาชพได
5. แนวทางการ พฒนาศกยภาพบคลากร
สายสนบสนน
77วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
จฑามาสแสงอาวธและพรนภาจนดา.(2551).แนวทางการพ²นาศกยภาพบคลากรสายสนบสนน
มหาวทยาลยสง¢ลานครนทร� วทยาเ¢ตสราษ®ร�ธาน.รายงานการศกษาอสระมหาวทยาลย
สงขลานครนทรวทยาเขตสราษฎรธาน.
ชชยสมทธไกร.(2550).การสรรหาการคดเลอกและการประเมน¼ลการป¯บตงาน¢องบคลากร.
พมพครงท2.กรงเทพฯ:ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
นภาลกษณพนธวฒน.(2553).การพ²นาทรพยากรมนษย�¢ององค�การบรหารสวนต�าบลตาลสม
อ�าเภอตาลสม จงหวดอบลราชธาน.รายงานการศกษาอสระปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต
สาขาวชาการปกครองทองถนวทยาลยการปกครองทองถนมหาวทยาลยขอนแกน.
พรชยเจดามาน.(2556).การพ²นาทรพยากรมมนษย�.สบคนเมอ12สงหาคม2557
จาก http://www.oknation.net/blog/jedaman/2013/03/29/entry-1.
รงนภาแจงรงเรอง.(2550).ความตองการในการพ²นาตนเอง¢องบคลากรองค�กรปกครองสวนทองถน
ในเ¢ตจงหวดระยอง.รายงานการศกษาอสระปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการ
ปกครองทองถนวทยาลยการปกครองทองถนมหาวทยาลยขอนแกน.
สงวาลเขอนค�า.(2553).การพ²นาบคลากรสายสนบสนนการสอน¢องโรงเรยนวารเชยงใหม.รายงานการศกษา
อสระปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขาบรหารการศกษามหาวทยาลยเชยงใหม.
สรยามนตรภกด.(2550).บทบาท¢อง¼éบรหารสถานศกษาในการพ²นาบคลากรตามมาตร°าน
การป¯บตงาน¢อง¢éอบงคบครสภา 2548 ในสถานศกษาสงกดส�านกงานเ¢ตพéนทการศกษา
เพชรบรเ¢ต 1.สารนพนธครศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการบหารการศกษาบณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
อาภรณภวทยพนธ.(2551).Strategic Human Resource Development.กรงเทพฯ:เอชอารเซนเตอร.
อบลรตนจนทรเมอง.(2555). การพ²นาสมรรถนะ¢องบคลากรวทยาลยการอาชพวงสะพง.
รายงานการศกษาอสระปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑตสาขาวชาการจดการเชงกลยทธ
มหาวทยาลยมหาสารคามจงหวดมหาสารคาม.
Ivey,StarlaLynn.(2002).Workplace Competencies (SCANS) of Job as reported by
human resource personnel.Ed.D,UniversityofMissouri-Columbia.
Lindner,JamesR.(2001).Competency Assessment and Human Resources Management
Of Extension County Chairs.TexasA&MUniversity.
เอกสารอางอง
78 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
¡ÒÃàµÃÕÂÁµŒ¹©ºÑºà¾×èÍŧ¾ÔÁ¾�ÇÒÃÊÒà Ǿº.¾ÐàÂÒ
ารสาร การศกษา การพยาบาลและการ
สาธารณสข ของวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน
พะเยา เปนเอกสารวชาการทไดมาตรฐานสากล ออกเปน
ราย 4 เดอน (ปละ 3 ฉบบ) โดยมวตถประสงคเพอสงเสรม
และเผยแพรผลงานวชาการในรปแบบรายงานวจย
(Research Article) และบทความปรทศน (Review
Article) สาขาการพยาบาล การสาธารณสข และการ
ศกษา นพนธตนฉบบของผลงานทง 2 ชนดดงกลาวทสงมา
เพอรบการพจารณาตพมพ ในวารสารฉบบน ตองเปน
ผลงานใหมทไมเคยไดรบตพมพเผยแพรในสอสงพมพใด
มากอน นพนธตนฉบบแตละเรองจะไดรบการประเมน
คณภาพทางวชาการ โดยผทรงคณวฒในสาขาทเกยวของ
การเตรยมนพนธตนฉบบ ผลงานวชาการ ทงรายงานวจย (Research
Article) และบทความปรทศน (Review Article) ตองม
ลกษณะ ดงน
1. ชอเรอง ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ
2. ชอผนพนธทกคน และสถานทท�างาน โดยใช
ภาษาไทย
3. บทคดยอ (Abstract) ใหเขยนทงภาษาไทย
และภาษาองกฤษเปนความเรยงยอหนาเดยว
4. ประกอบดวยสาระสงเขปทส�าคญและครบ
ถวนมความยาวไมเกน 200 ค�าและค�าส�าคญ (Key words)
มทงภาษาไทยและภาษาองกฤษจ�านวน 3-5 ค�า
Ç
5. รายงานการวจย (Research Article)
ประกอบดวย บทน�า วตถประสงคการวจย ระเบยบวธการ
วจย ผลการวจย อภปรายผล กตตกรรมประกาศ (หากม)
และเอกสารอางอง
6. บทความปรทศน (Review Article) ประกอบ
ดวย บทน�า สาระปรทศนในประเดนตางๆ วจารณ
กตตกรรมประกาศ (หากม) และเอกสารอางอง
7. การอางองในเนอความระบบนามป และ
ในรายการเอกสารอางองทายเรอง ใชระบบของ APA ป
ค.ศ. 2011 รายละเอยดศกษา จากหนงสอ Publication
Manual of the American Psychological Association.
8. โปรดตรวจสอบ ตนฉบบดวา ทานไดเขยน
หวขอตางๆ และใหขอมลครบถวน ใชค�าตางๆ ถกตองตาม
พจนานกรมไทย และองกฤษ รวมทงค�าศพททางวชาการ
และระบบการอางอง ไดถกตอง
9. สงตนฉบบ เปนเอกสาร จ�านวน 4 ชด
พรอมบนทกเนอหาลงในแผน CD และกรอกแบบฟอรม
สงตนฉบบ สงไปยง บรรณาธการวารสารการพยาบาล
การสาธารณสข และการศกษา วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน
79วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
พะเยา เลขท 312 หม 11 ต�าบลบานตอม อ�าเภอเมอง
จงหวดพะเยา 56000 หรอส งเป น E-Mail มาท
การอางองเอกสาร ใชรปแบบการเขยนเอกสารอางองระบบ American
Psychological Association (APA) ดงตวอยาง
1. หนงสอชอผนพนธ. (ปทพมพ). ชอหนงสอ (ครงทพมพ ตงแตพมพ
ครงท 2 เปนตนไป). เมองทพมพ: ส�านกพมพ
บญชม ศรสะอาด. (2547). วธการทางสถตส�าหรบการวจย.
(พมพครงท4). กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.
Kosslyn, S. M., & Rosenberg, R. S. (2004). Psychol
ogy: The brain, the person, the world (2nd
ed.). Essex, England: Pearson Education
Limited.
Mussen, P., Rosenzweig, M. R., Aronson, E.,
Elkind, D., Feshbach, S., Geiwitz., P. J.,
et al. (1973). Psychology: An introduction.
Lexington, Mass.: Health.
2. วารสารชอผนพนธ. (ปทพมพ). ชอบทความ. ชอวารสาร, ปท
(ฉบบท), หนา.
เผชญ กจระการ และสมนก ภททยธน. (2545). ดชน
ประสทธผล (Effectiveness Index: E.I.).
วารสารการวดผลการศกษา มหาวทยาลย
มหาสารคาม, 8(1), 30-36.
Klimoski, R., & Palmer, S. (1993). The ADA and the
hiring process in organizations. Consulting
Psychology Journal: Practice and
Research, 45(2), 10-36.
3. หนงสอรวมเรอง(BookReview)ชอผนพนธ. (ปทพมพ). ชอเรอง. ในชอบรรณาธการ
(บรรณาธการ), ชอหนงสอ (ครงทพมพ ตงแต
พมพครงท 2 เปนตนไป, หนา). เมองทพมพ:
ส�านกพมพ
ประสม เนองเฉลม. (2549). วทยาศาสตรพนบาน:
การจดการเรยนรมตทางวฒนธรรมทองถน
การบรณาการ ความรพนบานกบการจดการ
เรยนรวทยาศาสตรเพอชมชน: กรณศกษาจาก
แหลงเรยนรปาปตา. ใน ฉลาด จนทรสมบต
(บรรณาธการ), ศกษาศาสตรวจย ประจ�าป
2548 – 2549 (หนา 127 – 140). มหาสารคาม:
สารคาม-การพมพ-สารคามเปเปอร
Coopper, J., Mirabile, R., &Scher, S. J. (2005).
Actions and attitudes: The theory of
cognitive dissonance. In T. C. Brock &
M. C. Green (Eds.), Persuasion: Psychological
insights and perspectives (2nd ed., pp.
63-79). Thousand Oaks, CA, US:
Sage Publications, Inc.
4. สออเลกทรอนกสชอผนพนธ. (วนท เดอน ปทปรบปรงลาสด). ชอเรอง.
วนทท�าการสบคน, ชอฐานขอมล
ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (3 ธนวาคม 2548).
ธนาคารหลกสตร. สบคนเมอ 1 มนาคม 2550,
จาก http://db.onec.go.th/thaigifted/
lessonplan/index.php.Wollman, N. (1999,
November 12). Influencing attitudes
and behaviors for social change.
Retrieved July 6, 2005, from http://www.
radpsynet.org/docs/wollmanattitude.html
80 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
การสงตนฉบบ ตนฉบบทสงมารบพจารณาเพอตพมพเผยแพร ตองจดพมพดวยกระดาษ A4 โดยพมพ หมายเลขหนาทกหนา
ใหสงตนฉบบ จ�านวน 4 ชด พรอม CD จ�านวน 1 แผน ตามสถานททแนบทายหรอสงตาม E-mail : journalphayao
@gmail.com
บรรณาธการวารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
312 หม 11 ต�าบลบานตอม อ�าเภอเมอง
จงหวดพะเยา รหสไปรษณย 56000
ผลงานทางวชาการทกเรองทไดรบการตพมพผนพนธจะไดรบวารสารการพยาบาล การสาธารณสขและ
การศกษา 1 ฉบบ อกทงสงพมพซ�า (Reprints) จ�านวน 10 ชด ในกรณทผนพนธตองการวารสารพมพ จะตอง
รบผดชอบคาใชจายตามความเปนจรง
การบอกรบวารสาร ผประสงคจะเปนสมาชกวารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา ตองช�าระคาสมครปละ 300 บาท
(3 ฉบบ) หากประสงคจะซอปลกเปนรายฉบบ ราคาฉบบละ 100 บาท สมาชกหรอผอานทานใดประสงคจะขอขอมล
หรอรายละเอยดเพมเตมโปรดตดตอกองบรรณาธการ ไดดงน
กองบรรณาธการวารสารการพยาบาลการสาธารณสขและการศกษา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน พะเยา
312 หม 11 ต�าบลบานตอม อ�าเภอเมอง
จงหวดพะเยา รหสไปรษณย 56000
โทรศพท 0-5443-1779 ตอ 114, 135 โทรสาร 0-5443-1889
มอถอ 08-6728-5935 E-mail : [email protected]