Date post: | 16-Mar-2016 |
Category: |
Documents |
Upload: | thilina-alahakoon |
View: | 223 times |
Download: | 2 times |
2013 cQ,s - wf.daia;=
022013 cQ,s - wf.daia;= 48 jeks ldKavh - 2 jeks l,dmh
iudch yd iduhsl flakaøfha ff;%udisl ix.%yh ñ, re 40$-
Y%S ,xldfõ mqj;am;la f,i ,shdmÈxÑ lrk ,È
S A A D H A R A N A Y A
iudc iduh Wfoid
Y%S ,xldfõ mqj;am;la f,i ,shdmÈxÑ lrk ,È
S A A D H A R A N A Y A
O¾uhg tfrys
uQ,O¾ujdoh æ
2013 cQ,s - wf.daia;=
zzcd;sljdoh ;lalähdf.a wka;su
;=reïmqjhs'ZZ
Samuel Johnson (1775)
zzkQ;k;ajh iu.ska yg.;a wfkld
flfrys we;s fkdßiaiSfï iduqysl
m%ldYkh cd;sljdohhs'ZZ
Fedric Nietzsche, Genealogy of Morals, 1887)
zzwks;s NS;sldj cd;sljdoh keu;s yojf;a
fldgd we;'ZZ
(Karl Deutch, Nationalism and its Alternatives, 1963)
zzúúO yeÕjqï - ck;dj" rdcHh" iudch -
yd há wruqKla iys; idfmaCI
wkkH;djhka (tendentially relational identities) ;=<ska iuia;hla (totality) f.dvke.Sfï (Laclau & Mouffe 1985: 136) ld¾hNdrh cd;sljdohhs'ZZ
by; úúO kss¾jpkhka u.ska fmkajd §
we;s zcd;sljdohZ" iudÔh kHdhla f,i
wOHhkh lsÍug fhduqjQfha I jk f,dal
ix.%dufhka miq ld,fha§ nj fmfka'
flfia jqj;a 1880-1914 ld,h w;r
hqfrdamh ;=< cd;sljdoh iS>%fhka j¾Okh
jQ w;r" tys kHdh;aul yd foaYmd,k
Ndú;h jvd;a ÈhqKq jkakg úh' kQ;k
hqfrdamd ixialD;sh jvd;a ÈhqKq fukau
;d¾lsl yd iïnqoaêl hehs hk u;h
uq,alr.ksñka hqfrdamfha hg;aúð;jdoh;a"
iudc vdúkajdoh (Social Darwinism) hqfrdamd N+ñh ;=< idOdrKSlrKh lsÍu
Wfoid merKs iudchka wOHhkh lsÍu
yd tajd m%;s w¾:l:kh (reinterpretation) lsÍug ixialD;sl udkj úoHd{hka"
b;sydi{hka" iudc úoHd{hka fm<ôK'
kQ;k;ajfha ohf,la;sl j¾Okhla jQ
fjkiaNdjh (differentiation) yd
(integration) taldnoaO Ndjh w;r
iqixfhda.hla f,i cd;sljdoh 19 jk
ishji jk úg hqfrdamh ;=< ;yjqre fõ'
kQ;k;ajh YsIag iïmkak yd ÈhqKq Ôú;h
Wfoid mqoa., foafmd, uq,alr.;a ,snr,a
iudchla wjYH hehs hk iudc lÓldj 19
jk ishji jk úg hqfrdamh ;=< ;yjqre jQ
nj Geral Delardy yd Patrick O’Mahony keu;s b;sydi{hkaf.a iu l¾;D;ajfhka
m,l< Nationalism & Social Theory lD;sh u.ska fmkajd foa' ta ;=< jeäÿrg;a
fmkajdfokafka tlS ÈhqKq iudchg ndOd
lrk merKs iudch ke;akï widyh
md,lhkaf.a (Absolute Monarchy) yd wd.
ñl m%N+kaf.a wdêm;Hh ì|jeàu
w;HjYHh jQ w;ru tfia w¾nqohg ,lajk
iudch ixúOdkh lsÍug ke;akï tald.%
lsÍug m%Odk wCIhla wjYHfõ' th fjk
lsisjla fkdj cd;sh (Nation) jQ njhs'
cd;sh jgd iudch ixúOdkh lsÍfï
ls%hdoduh zcd;sljdohZ ;=<ska iïmQ¾K úh
hq;= úh' (Nationalism & Social Theory, 2002, p. 35)
úfYaIfhka 19 jk ishji jk úg
ia:dms;j ;snQ wiydh md,kh (Absolute Monarchy) yd uOHu mka;sh w;r
wdêm;Hh Wfoid jQ wr.,h ;=< uOHu
mka;sh Ndú;d l< oDIaÀuh Wmdx.hla
(Ideological apparature) jQfha
zcd;sljdohhsZ' th úisÍ ;snQ iudch
Woa§mk lrk ,§' tu.ska ld¾hhka folla
idOdrKSlrKh l< yels úh' hqfrdamd
uOHu mka;sh r|d mej;s m%d:ñl
iuqÉPlrKh ls%hdj,sh bka tlls' Okh
fidhd hEu ÈhqKqfõ moku f,i ie,l+
kQ;k;aj ls%hdj,sh ;=< ta i|yd wjYH
Okh talrdYS lsÍug ;uka wh;a fkdjQ
N+ñh fld,a,lEu wksjd¾Hh úh' ta i|yd
hqfrdamd cd;Skag we;s whs;sh fkdtfiakï
hg;aúð;jdoh ;yjqre lsÍug hqfrdamd
ixialD;sh jvd;a ÈhqKq fukau iïnqoaêl
hehs hk u;h ;yjqre lsÍu cd;sljdoh
w;HdjYH lÓldjla úh' tfukau hqfrdamd
iudcho l%ufhka jvd ÈhqKq iudchla
^Okjd§& lrd .uka lrñka isákjd hk
ziudc bxðfkare l%ufõohZ (Social Engineering Methodology) ;yjqre l<
iudc vdúkajdoh idOdrKSlrKh lsÍug
zcd;sljdohZ m%Odk Wmdx.hla úh' tu
02
iudc iduh Wfoid nqoaêuh ixjdohlg w;aje,la - zidOdrKhZ
E48 jk msgqjg'''
cd;sh yd cd;sljdoh ms<sn|
úfõpkd;aul lshùula
kQ;k zcdkqiaZ fyj;a m%d:ñl cd;sljdoh yd kj ,snr,ajdofha iqixfhda.h LTTE mrdch ùu;a iu. y÷kd.; yels w¿;a ;;a;ajhls' flfia jqj;a cd;sljd§ka úYajdi l< hym;a rdcHfha ls%hdldÍ;ajh ÈhqKq lrñka rdcH ord isák m%Odk l=¿Kq jk m%cd;ka;%jdoh" ksoyi" idOdrK;ajh jeks jákdlï yd tu jákdlï Yla;su;a lrk wOHdmkh" fi!LH jeks fCIa;%hka ms<snO m%uqL;djhla ,nd§ w¨;a cd;sl wNs,dIhka ks¾udKh lrkq we;ehs hk úYajdih úh' tfy;a cd;sl lÓldj" m%d:ñl Wmdx. blaujd fkd.sh w;ru cd;sl lÓldj ;+< ;snQ rdcHh uq,alr.;a wNs,dIh ixj¾Okh ke;akï wd¾Ólh uq,alr.;a wNs,dIhka njg mßj¾;kh úh' fï ksid m%cd;ka;%jdoh" ksoyi" idOdrK;ajh jeks rdcH uq,alr.;a wNs,dIhka yelsf,ñka uqo,a yïnlsÍug uq,a;ek fok kj lÓldjla ixj¾Okh kñka ;yjqre úh' tlúgu merKs iajNdúl Wmdx. jk isxy, cd;sh" fn!oaOd.u" merKs rcjrekaf.a u;lhka wdÈh;a kd.ßl ixj¾Okh" fydag,a l¾udka;" rd;%s iudcYd,d" leisfkda jHdmdr jeks kQ;klrK ls%hdj,shka tlg .uka lsÍu úoHdudkfõ' kQ;k cdkqia iajrEmh fuhhs'
2013 cQ,s - wf.daia;=
4
4
03
2013 cQ,s - wf.daia;=fj¿u 48 l,dm 02m%ldYk wxl 175ISSN 1391-0604
ks¾ud;D .re ;siai nd,iQßh msh;=ud
m%ldYkh.re frdydka is,ajd msh;=udiudch yd iduhsl flakaøhfkd' 281" ãkaia mdrfld<U 10'
ixialdrl WmfoaYk uKav,h(.re frdydka is,ajd msh;=udlÓldpd¾h úð;a frdydkapór fmf¾rdksyd,a mSßiabkaøð;a uyjvqf.akS;s{ úkaika nq,;aisxy,
ixialrKh*%ekala,ska ik;a m%kdkaÿ
ixialdrl WmfoaYkh yd msgq ie<iqï ;s<sK w,yfldaka
wf,ú iy m%pdrK iïnkaëlrKhfÊ' ks,ka;s
msgq ieliqu yd wlaIr ixfhdackhfkaud fudyuâ
uqøKhiudch yd iduhsl flakaøhfkd' 281" ãkaia mdrfld<U 10
úuiSïidOdrKhiudch yd iduhsl flakaøhfkd' 281" ãkaia mdrfld<U 10ÿr ( 2695425
05 4
O¾ufhayrhiqrlsuq
ljrfhawre;
434
37
456
iEu O¾uhlu wka;¾.;h" yrh" ñksidf.a hym; yd úuqla;sh Wod lr §uh'hqla;sh idOdrK;ajh iudch ;=< frdamKh lsÍu wfmalaIdj fõ'
Ydia;Djrekaf.a b.ekaùu jpkd¾:fhka f.k ms<sme§u" ±ä ia:djrhkag t<eö l%shd;aul ùu" wkaO udkisl;ajhla f.dvk.d .ekSu hk fïjd uQ,O¾ujdofha iajNdjhka fõ'
tu.ska isÿjkafka wdf,dalh yd úuqla;sh hgm;a ù" .egqïldÍnj yd wkaOldrh iudch ;=< biau;=ùuh'
ienE O¾uh u;=lr
úuqla;sh Wodlr .ksuq æ
O¾uhg tfrys uQ,O¾ujdoh æ
10
fuys m<j we;s we;eï PdhdrEm wka;¾cd,fhka Wmqgd .kakd ,È
fudayfhka uq,dùu uQ,O¾ujdofha
iajNdjhhsl%sia;shdks
uQ,O¾ujdoh yd n,mEu
wd.ñl úrilh cd;sh f.dvke.Sug
úYd, myrlalsisfjl=g;a
kS;sh blaujd hkak fokak fyd`o keye æ
O¾uhg tfrys wd.ñl
uQ,O¾ujdoh
2013 cQ,s - wf.daia;=
ñksia Ôú;h fiau O¾uh;a ksrka;rfhka mßkdukh fjñka" ÈhqKq fjñka mj;S' tu ksid iEu O¾uhlgu mokï jQ uQ,dY% fidhd.ekSu ke;fyd;a uQ,dY% iuÕ iïnkaO ùu O¾uh wjfndaO lr.ekSu i|yd w;HdjYHfõ' ta .fõIKfha§ meyeÈ<s f,iu fmkS hk lreKla jkafka iEu O¾uhlau ixilD;shlg b;d iómj noaO ù we;s njhs' tu ksid O¾uhl uQ,dY% fidhd .ekSug kï tu O¾uh foaYkd l< ks¾ud;Djre fukau Tjqka Ôj;a jQ iudc miqìu iy jgmsgdj wOHkh lsÍu jeo.;afõ'
wjdikdjlg fuka O¾uhl uQ,dY% .fõIKh lsÍu fjkqjg tu O¾uh jpkd¾:fhka meyeÈ<s lr.ekSug ork W;aidyh ;=< zuQ,O¾ujdohkaZ ìysfjñka mj;sk nj fmfkkakg we;' wo iudch ;=< wmg ±lSh yelsjkafka fufia jHdma; jqk uQ,O¾ujd§ lKavdhï úYd, ixLHdjlf.a mej;Sufõ' O¾ufha ienE yrh uQ,dY% .fõIKhlska fidhdf.k tu O¾uhg ;j jvd;a wkq.; jkakg lrk wdrdOkdjlg jvd wo isÿfjñka mj;skafka O¾uh ;ukaf.a meje;au i|yd úlD;s lr m%ldY lsÍuls' ta ;=<ska wkq.dñlhska j¾Okh lr.kakg ork wr.,hls'
fuu wr.,h ch.ekSu i|yd fndfyda wjia:dj,§ ovóud lr.kq ,nkafka iudcfha mj;sk oßø;djh nj meyeÈ<s f,i fmfkkakg we;' wm wjOdrKh lr .; hq;= jeo.;a lreK jkqfha iEu O¾uhlu yrh úuqls;shla lrd ;u wkq.dñlhska fufyhùug lghq;= lsÍu njh' tfia O¾uhkaf.a yrhkaf.ka iudch fmdaIKh lr.ekSug yelsjkafka kï hqla;sh" idOdrK;ajh" iudkd;au;djh fukau iudch ;=< Ôj;a jk iEu flfkl=ju hym; lrd fhduq lrjd .; yelsjkq we;'
kuq;a uQ,O¾ujdoh ;=<ska isÿjkqfha ;ukaf.a wkq.dñlhska mgq ;eklg fldgq lrñka jpkd¾:fhka f.k wkdjfndaOh j¾Okh lr fkduÕg heùuls' kuq;a fm!oa.,sl Ôú;h hym;g fhduq lsÍu fukau iudÔh" wd¾Ól" foaYmd,k Wkak;sh Wfoid wr.,hl kshe,Su ;=<ska úuqla;sh lrd fhduq lr,Su iEu O¾uhlu uQ,sl wfmaCIdj nj wm wjfndaO lr.; hq;=h' uQ,O¾ujdoh ;=<ska fndfyda úg úuqla;sh hgm;a lr wkaO úYajdislhska ìyslrk ls%hdj,shl ksr; jk nj fmfkkakg we;' fuhska isÿjk Nhdklu m%;sM,h jkqfha iudcfha ixfõ§ ckfldgila ìyslr .kakjd fjkqjg f,daflda;a;r hk woyi u;= lrñka ck;dj wkaOlr iudc idOdrK;ajh i|yd wr., lsÍu kj;k jy,a iudchlg miqìu ±óuls'
okõj04
zzidOdrKhZZ iudc iduh Wfoid iy i;Hhg jQ f;da;ekakls' hqla;sh" idOdrK;ajh yd hy md,kh Wfoid y`v k`.k úu¾Ykd;aul ixjdoYS,s újrKhls' fuu`.ska ck;d ú{dkh" wjfndaOh mq¿,a flfrk hy md,kfhka hq;a foaYhla f.dvke.Su i`oyd fm< .efik fufyjrlg odhlùug Tngo wdrdOkd flf¾''''
ixialdrl igyk? m%ldYl igyk?
, .re frdydka is,ajd msh;=ud" wOHCIl" CSR
iÕrdfõ m<jk ,smsj, j.lSu f,aLl$f,aÅldjka i;=fõ'
ck;dj wkaO lr iudc idOdrK;ajh i|yd wr., lsÍu kj;k jy,a iudchlg miqìu ±óuls'
uQ,O¾ujdoh uÕska isÿlrkqfha
O¾uh hkq" wd.u hkq ñksid yslauùu msKsi;a" YsIaG iïmkak lsÍu msKsi;a ìysjQjls' úúO ld,j,§ f,djg my< jQ úúO Ydia;Djreka úiska ñksidf.a is; lh jpkh ixjr lrñka f,!lsl;ajfhka Tíng .sh wdOHd;añl udj;a újr lr fokq ,enQfõ ñksidg fuf,dj;a mrf,dj;a iq.;shlau w;am;a lr fokq ioyduh' wd.ï fyda O¾uhka ìysùu;a" miq ld,Skj úldYkh ùu;a" tlS úldYkh w;r;=r úúO ixialD;Ska iu`. iïñY% ùu;a isÿúh' WodyrKhla f,i nqÿ oyu yskaÿ oyfuka yd ixialD;sfhka wdNdIh ,eîh' nqoaO.hdj mjd bÈfldg we;af;a yskaÿ fldaú,l wdlD;shgh' lf;da,sl oyuo .%Sl yd hqfrdamfha fjk;a ixialD;skaf.a wdNdIh ,eîh' bia,dï oyu ueofmrÈ. tjlg mej;s fndfyda wd.ï yd ixialD;ska f.ka fmdaIKh úh' fuu fndfyda wd.ï furgg ixl%uKh jQ miq fy, isxy, isß;a úß;a yd ixialD;sh iu.o noaO úh' kuq;a yskaÿ ixialD;sl wdNdIh ksidu furg ixialD;sh yd jvd fydÈka uqiq ùug wjia:dj Wod jQfha fn!oaO O¾uhgh' wfYdal wêrdcHhdf.a wkq.%yh;a" ixialD;sl .e,mSu;a ksid nqÿ oyu isß,l ;=< jvd fydÈka jHdma; úh' tksidu furg nyq;rh fn!oaO úh' miq ld,Skj bkaÈhdfjka YS% oka; Od;=j jevujdf.k meñKs oka; l=ureka yd fyauud,d l=ußho fn,s.,a fldr,fha lSrje,a, kï .%dufha mÈxÑj isxy, fn!oaOhka njg m;aúh' lf;da,sl oyu furgg meñKsfhau wdl%uKYS,Sjh' th lf;da,sl oyfï jrola fkdj oyfï uqyqKqjr fmkajñka há wruqK ish fj<odu lr.;a mD;D.Siskaf.a Wmdfha we;s iQlaIh njls' miqld,Skj lf;da,sl oyu je<o.;a furg iajfoaYSlhka /ila" úfYaIfhka uqyqÿnv m%foaYhka yS yd lkao Wvrg me;sßks' úfoaYSh lf;da,sl oyu je<o .;a;o Tjqka iajfoaYSh ixialD;sh yd isß;a úß;a ish moku f,iu ;nd .kakd ,È' bia,dï wd.ñlhka isß,lg meñfKkqfha fj<odï lghq;= ioydh' miqj furfÜ mÈxÑ jk Tjqka furg ldka;djkao újdy lr .ksñka furfÜu mqrjeishka msßila f,i Èú f.jhs' nqÿ oyu furgg meñKSug fmr mgkau furg yskaÿ yd ffck wd.ï me;sÍ ;snqKs' úúO ol=Kq bka§h wdl%uK ksid;a" øúv rcjre ksid;a tu wd.ï furfÜ jHdma; úh' miqld,Skj isxy, rcjreka bkaÈhdfjka f.kajd.;a ish ìßkaoEjrekag jeÿï msÿï lsÍu msKsi mkai, ;=<u fldaú,a bÈ l< nj b;sydifha ±lafõ' fuu.ska fn!oaO weoys,s yd yskaÿ weoys,s ñY%ùu werôKs' lïlrejka f,i bkaÈhdfjka j;= fou< ck;dj f.kd w;r" Tjqka yskaÿ oyu weoySh' we;eful= l%sia;shdks wd.ï je<`o.;ay' kuq;a wo jk úg fuu ixialD;sl iïñY%Kh .egqula ;;ajhgu j¾Okh ù ;sfí' wd.u /lSug wd.fïu úkh Í;s yd wK mk;a leãu fï jk úg isÿfjñka mj;S' úfYAIfhka ueofmrÈ. zIßhd kS;shZ jeks kS;s b;d ;on, f,i l%shd;aulfõ' zOïfuda yfõ rlaL;s O¾updÍZ fyj;a zO¾uhfha yeisfrkakd O¾uh úiska rlskq ,efíZ hkak mfilg f.dia O¾uh /lSu msKsi O¾uhu lv lsÍu isÿ lrhs' tod is; lh jpkh ixjrj ish uOqr O¾u foaYkfhka ñksiqka ÈkQ nqÿkaf.a O¾uh;a" jï lïuq,g .eiQ l< ol=Kq lïuq,;a mdñka wiSñ;j i;=rdg mjd iudj ÿka fÊiqia l%sia;=ka jykafiaf.a O¾uh;a" ñksidg iduh me;+ w,a,dy foúhkaf.a oyu;a /lSug iduh lvñka wú uq.=re wfudard f.k hdug isÿùu fl;rï WfmalaId iy.;o@ w{dko@ ydiHcklo@
O¾uh /lSug - O¾uh leãu
, ;s<sK w,yfldka ^ixialdrl uKav, WmfoaYl&
2013 cQ,s - wf.daia;=
05
uQ,O¾ujdoh hkafkka uQ,sl jYfhka
woyia lrkafka l=ulao hkak
weiqfjd;a Tn jykafiag mejish yelafla
l=ulao@
we;a;gu uQ,O¾ujdoh lsh,d y÷kajd
fokak mq¿jka m%Odk foa ;uhs fï msßi
úYajdi lrkafka ;ukaf.a oyfï ;uhs
i;H ;sfhkafka" wks;a ish,a,u jerÈhs'
ta ksid ;uka woyk i;H wfk;a
ish¨fokdg nf,ka megùu hq;=hs lshk
u;h ;uhs Tjqka orkafka' ta ksid Tjqka
ta u;h fjkqfjka fmkS isákjd' ta u;h
fjkqfjka ;uka uefrkak;a iQodkï'
fjk flfkl= urkak;a iQodkï' b;ska
tal ;uhs wka;jdofha uQ,O¾ujdofha
Nhdkl iajNdjh' Tjqkaf.a ;sfhk
Nhdkllu ;uhs Tjqka lsisu bjla njla
ke;sj wkak wr tlu fudayfhka
uq,dfjÉp fï msßi úYd, f,i ydkslr
foaj,a isoaO lrkjd' ta ksid
uQ,O¾ujdofha iajNdjh ;uhs fn!oaO
jpkh ;uhs fudayfhka uq,dùu'
wm rg ;=< uqia,sï" ls%ia;shdks" fn!oaO
wka;jd§ uQ,O¾ujd§ lKavdhï
ls%hd;aul jkafka hehs Tn;=ud is;kjdo@
Tjqkaf.a j;auka ls%hdldÍ;ajh Tn
jykafia olskafka flfiao@
uu úYajdi lrkafka keye ls%ia;shdks"
fn!oaO fyda bia,dï n,j;a uQ,O¾ujd§
iajNdjhla we;ehs lsh,d' kuq;a iuyr
,CIK iuyr ;ekaj, fmfkkakg
;sfhkjd' úfYaIfhka fndÿ n, fiakd
meñKSu jf.a foaj,aj, uQ,O¾ujd§
,CIK fmkakqï lrkjd' kuq;a tajd
úYd, jYfhka ixj¾Okh jQ mrdch l<
fkdyels n,j;a ixúOdk fkdfjhs' tajd
y;= msfmkakd jdf.a CIKslj we;sfj,d
CIKslj ke;sfj,d hk tajd ñila
fndfyda úg ngysr fyda tfyu ke;akï
wrdì f,dalfha fjk;a rgj, ;sfhk
n,j;a ck;djf.a iyfhda.fhka ke.S
isák wka;jd§ lKavdhï njg m;afj,d
keye' tfyu m;afjkafka keye uf.a
úYajdih furfÜ nyq;r ckfldgi
woyk oyu ;=< W.kajk bjiSu"
lreKdj" m%{dj" ffu;%sh fïjd flfia
fyda ck yoj;aj,g ldkaÿ fj,d
;sfhkjd l=uk fyda udOHhla u.ska' ta
ksid fï rfÜ ck;dj tfyu Bg
mßndysr foaj,g fm<Uùfï úYd,
wmyiq;djhla ;sfhkjd' ta ksid ug
ysf;kafka wks;a lsishï wd.ulg;a
tfyu uQ,O¾ujd§kag úfYaI ùug fï
rg ;=< bvlv ke;ehs lshk tl uf.a
úYajdih'
b;d uE; ld,fha§ fndÿ n, fiakd
kñka lKavdhula u;=ù wdjd' tu
lKavdhfï ls%hdldÍ;ajh Tn;=ud
olskafka flf,iskao@
uu ys;kafka b;du;a ydkslr iajNdjhla
;uhs Tjqka orkafka' úfYaIfhka
nqÿoyfï b.ekafjk uQ,sl O¾u;djhkag
mgyeksjhs Tjqka ls%hd;aul jkafka'
WodyrKhla yeáhg .;a;yu
nqÿyduqÿrefjda foaYkd lrkafka
ffjrfhka ffjrh fkdikaisf|a hk
ldrKhhs' zkhsf¾kfõk fõrdksZ fï
uq,sl b.ekaùu iyuq,skau lvlr,d
;sfhkjd' t;fldg ffjrh jemsÍfuka"
ffjrh jemsÍu ksid we;sjk m%;súmdl
nqÿyduqÿrefjda b;d meyeÈ<sj fmkajd§,d
;sfhkjd' fndÿ n, fiakdfõ uQ,slu
ffjrh wo iq¿ yd n,j;a ckfldgila
jk uqia,sï ckfldgi flfrys Tjqka
fhduq lrkjd' b;ska fïl lsisu
idOdrK mokula we;s ;¾ldkql+,j
fudayfhka uq,dùu
uQ,O¾ujdofha iajNdjhhs
mQcH wdpd¾h
noafoa.u iñ; ysñol=Kq m<d;a iNd uka;%s
uu kï úYajdi lrkafka keye fldfydugj;au fï rfÜ Ôj;ajk lsisu ckfldgila kej; j;djla Tjqfkdjqkag tfrysj wúwdhqO .kak ;;a;ajhlg m;alrkak mq¿jkafjhs lsh,d' fudlo Bg jvd ñksiqka ÈhqKq ;;a;ajhlg weú,a,d ;sfhkjd' úfYaIfhkau hqoaOfha w;a±lSu;a ta jf.au miq.sh jljdkqfõ§ fn§fuka we;sfjÉp úkdYh;a ksid th fyd|gu mdvula fj,d ;sfhkjd' ta ksid ñksiaiq l,n, fjkafka keye' kuq;a wms ta .ek wvqfjka ;lafiare l< hq;= keye' talhs uu lshkafka fïl fkdkj;sk wr.,hla' wms È.gu fï igk f.khkak ´ke ffjrh me;srùug úreoaOj' ta jf.au wkqkag wmydi lsÍug úreoaOj' tAjd ÿgq ;ek u;jd§j myrfok yeáhg;a ta jf.au kS;suh jYfhka Tjqkaj kS;sh bÈßhg f.khdug;a iudcfhka tu u;jd§ka fldka lsÍug;a ls%hd lsÍu i|yd isys nqoaêfhka wms ish¨fokd lem úh hq;= hehs lshk tlhs uf.a úYajdih'
2013 cQ,s - wf.daia;=
06iudc.; lrkak mq¿jka u;hla fkfuhs
Tjqka orkafka' Tjqka ork u;h bnd.
df;a .uka lrk tfyu ke;akï
m%Yakhla weyeõjdu yß ms<s;=rla fokak
mq¿jka idOdrK tlla fkfuhs' fndfyda
wdfõ.YS,s ta jf.au ysia u;hla ordf.k
bÈßm;afjk tfy;a iudchg nrm;,
ydks l< yels u;jdohla ;uhs Tjqka
orkafka' ffjrh lsisfia;au ms<s.;
fkdyelsh' ffjrh fn!oaO fkdfjhs"
ffjrh ukqIH fkdfjhs" ffjrh
iudcfhka neyer l< hq;= ldrKhla
yeáhghs uu olskafka'
fndÿ n, fiakd ls%hdldÍ;ajhg lsisÿ
ndysr md¾Yjhl Wmldrhla mj;skafka
hehs Tnjykafia is;kjdo@
WodyrKhlg LTTE wms lshkafka
cd;sjdohg úreoaO msßia miq.sh
jljdkqfõ ud;a we;=<;aj wms foaYmd,k
úi÷ulska fï m%Yakh úi|kak fhdackd
l<du ta jf.au øúv ck;djg m%Yakhla
;sfhkjd lsh,d lsõjyu wmsg tod
fpdaokd lrkak mgka .;af;a wms LTTE
tflka i,a,s wrf.k ke;akï
m,a,sfhka i,a,s wrf.k wd§ jYfhka
lsh,d úúO úÈfya l:d m%pdrh l<d'
Bfha fmf¾È ug ÿrl:kfhka l:d
lr,d kd÷kk flfkla uf.ka
weyeõfõ ±ka uqia,sïjrekaf.ka i,a,s
.kakjdo@ talo fufyu ls%hd lrkafka
lsh,d' b;ska uu lsõjd ug tfyu ldf.
kaj;a i,a,s yïnfj,d keye ldf.j;a
i,a,s ug Wjukdjl=;a keye lsh,d' uu
lsõjd uf.a Wjukdj idOdrKh lshk
ldrKh muKhs lsh,d' Tyq È.ska È.gu
l:d lrkfldg uu lsõjd Thd
oafõYfhka l:d lrk flfkla" ug
Th;a tlal l:d lrkak ldrKdjla
keye lsh,d ÿrl:kh úikaê l<d'
uu olskafka iïm%odhsl l%uhg fkdfjhs'
fndÿ n, fiakdjg uu fpdaokd lrkafka
fndÿ n, fiakdj wyiska lvdjegqkq
ixúOdkhla' tal fï rfÜ ;snqK fohla
fkdfjhs' ysgmq .uka u;=jqkd' ysgmq
.uka f,dl= f>daIdjla lrkak mgka
.;a;d' tfyu fjkak nE' jHdmdrhla
yefokafka ál ál" ck;dj w;rg
hkafka fïl tfyu keye' fïl
foaYmd,lfhda úfõpkh lrf.k ;uka
leue;s whj j¾Kkd lrf.k" ;uka
leu;s whj uqrex.d w;af;a ;sh,d tfyu
ta úÈfya h:d¾:j;a fkdjk
uyfmdf<dfõ mh .y,d bkak
ukqIHhskag fkdf;afrk u;jdohla ;ud
Tjqka bÈßm;a lrkafka' Bg fmr
Tjqkaf.a .uka ìuka" úfoaY iïnkaO;d
WodyrKhla yeáhg ta ixúOdkfha isák
fndfyda NsCIqka jykafia,d fï rfÜ
mqrjeisfhda fkdfjhs' Tjqka weußldkq
mqrjeis Ndjh ,nd isák wh' (Dual Citizenship) TÉpr foaYfm%auhla"
nqÿoyug lelal=ula ;sfhkjd kï ta wh
fldfyduo fjk;a rgj, mqrjeis Ndjh
,nd.kafka@ fudllao talg ;sfnk
idOdrK fya;=j@ B<Õg f,dalfha
;sfhkjdo Anti-Muslim Movement lsh,d tlla' fïlg hqfoõ wka;jd§ka
Woõ lrkjd' i,a,s fokjd' wo ,xldfõ
wx. iïmQ¾K ;dkdm;s ld¾hd,hla
;sfhkjd BY%dfh,a rg ksfhdackh lrk'
uu ta ksid iel lrkjd lsishï
wdldrhl n,mEula" uqo,la fï úÈyg
fmdaiag¾ .ykak" fï úÈyg úhoï
lrkak uqo,a fldfykao wdfõ@ tfyu
fjkak nE' fï wh m%Odkhs lshk
yduqÿrefjda hï jHdmdr lghq;= lrk tl
we;a;' kuq;a Th ;rï uqo,a m%udKhla
jeh lrkak ;rï mrd¾:ldó fjkak ug
fmakafka kE fya;=jla' b;ska ta ksid uu
iel lrkjd úfYaIfhkau Y%S ,xldfõ
wjqreÿ 30 la È.yereKq hqoaOh wjika
jqkdu rg B<Õg ìu odkak mq¿jka tlu
l%uh ;uhs ,xldfõ n,j;a ckfldgila
jk uqia,sï m%cdj iu. isxy, ckfldgi
yemamùu' fïl tlaflda fjf<| ;rÕhla'
uqia,sï whf.a fjf<| wdh;k úkdY
lrk l=uka;%Khla tlaflda ;sfhkjd'
tfyu ke;akï cd;Hka;r n,fõ.hla
;sfhkjd rg kej; úkdY lrkak' fï
ksid uu ys;kjd fndÿ n, fiakdj ;ks
tlla fkfuhs' fndÿ n, fiakdj ta
kñka fmkakqï lrkjd' bkaÈhdfõ Ysj
fiakd m%Odks fufy;a y÷kajkafka fndÿ
n, fiakd m%Odks ;uhs m%Odk
yduqÿrefjda y÷kajkafka' b;ska fï jf.a
iudka;r WodyrK f.kyer olajkak
mq¿jka' flfia fyda úfoaY woyia Woyia
fyda úfoaY uqo,a wdOdr fyda fudkjd fyda
úfoaY f,dl= yia;hl n,mEula ;sfnk
nj fmakjd' tfyu ke;akï fï úÈyg
mdrg neye,d m%isoaO ia:dkj,§ ;j;a
ckfldgilg wmydi lr,d f.or
.sys,a,d" mkai,g .sys,a,d fyd¢ka
ie;fmkak ;rï fï rfÜ kS;sh ÿ¾j,
jqfka fldfyduo lsh,hs ug wykak
;sfhkafka'
fndÿ n, ls%hdldÍ;ajh j¾Okh jk úg
ta wh tla;rd wjia:djl m%ldY l<d wms
ks, fkd,;a fmd,Sish hehs lsh,d'
fujeks m%ldYhla lroa§ rch thg m%N,
m%;spdrhla ±lajQfha keye' fjk;a
flfkla lsõjd kï Tjqkaj w;awvx.=jg
.kakg;a th fya;=jla jkakg bv
;snqKd' Tn;=ud fï ;;a;ajh olskafka
flfiao@
tal ;uhs wmg ;sfhk ielh' fldfyduo
úfYaI jrm%idohla ,nd.kafka fjk;a
whg wmydi lr,d ;ukag fndfyda
jrm%ido ,;a msßila yeáhg fmkS isg,d
kS;shg by<ska bkak Tjqkag fldfyduo
wjia:dj ,enqfKa' talg WodyrK
;sfhkjd' fuhg f.daGdNh rdcmCI
f,alïjrhdf.a wdYs¾jdoh ;sfhkjdh
lshk tlg' Tjqkaf.a m%ldY ´k ;rï
;sfhkjd' Tjqka ta .ek ,eÊcd ke;sj
l:d lrmq wjia:d rdYshla ;sfhkjd
jf.au t;=ud iyNd.s fjÉp fndÿ n,
fiakd uQ,ia:dkh újD; lsÍfï wjia:dj
f,dalhu n,ka ysáhd' ta ksid ta jf.a
wdYs¾jdohla ;sfhkjd jf.a fmakjd' ta
jf.au fudjqka ks, fkd,;a fmd,Sishla
lsh,d lshmq tlu m%udKj;a ´kEu rgl
w;awvx.=jg .kak' fudlo th lsh,d
w;ayeßfha keye' Tjqka ta jf.a jeg,Sï
l<d' ;uka ys;k fn!oaO NsCIqka fkdjk
whhs lshk wh w;awvx.=jg .;a;d'
Tjqkaf.a isjqre .,jd m,jd yeßhd lsh,d
udOH u.ska m<jqkd' kuq;a fïjd ñksiaiq
úYajdi lf<a keye' Tjqkau yomq foaj,a
;ud fï l:dj,a Tlafldu lsh,d' ta
jf.au uiaalv jeg,Sï jf.a foaj,a l<d'
fmd,Sish t;ek§ Tjqkag jvd fofjks
úÈyg yeisreKd' fï wkqj ks, fkdjk
fmd,Sishla yeáhg ls%hd;aul fjkak
W;aidy l<d' fïl fjkak neye
m%cd;ka;%jd§ rgl' thu m%udKj;a
kS;sfhka Tjqkag o~qjï fokak' kuq;a ta
lsisjla isÿfkdùu ;=< rchg weÕs,a,
tal ;uhs wmg ;sfhk ielh' fldfyduo úfYaI jrm%idohla ,nd.kafka fjk;a whg wmydi lr,d ;ukag fndfyda jrm%ido ,;a msßila yeáhg fmkS isg,d kS;shg by<ska bkak Tjqkag fldfyduo wjia:dj ,enqfKa' talg WodyrK ;sfhkjd' fuhg f.daGdNh rdcmCI f,alïjrhd f.a wdYs¾jdoh ;sfhkjdh lshk tlg' Tjqkaf.a m%ldY ´k ;rï ;sfhkjd' Tjqka ta .ek ,eÊcd ke;sj l:d lrmq wjia:d rdYshla ;sfhkjd jf.au t;=ud iyNd.s fjÉp fndÿ n, fiakd uQ,ia:dkh újD; lsÍfï wjia:dj f,dalhu n,ka ysáhd' ta ksid ta jf.a wdYs¾jdohla ;sfhkjd'
2013 cQ,s - wf.daia;=
07
Èlaùu iajNdúl ldrKhla'
uQ,O¾ujd§ ls%hdldÍ;ajh ls%ia;shdks"
uqia,sï fyda fn!oaO fõjd tu
ls%hdldÍ;ajh È.ska È.gu mej;shfyd;a
th rfÜ meje;aug hymd,khg we;s
lrkq ,nk n,mEu l=ula fõo@
uu ys;kafka we;a;g fïl rfÜ
hymd,khg b;d ydkslr fohla' fudlo
wjqreÿ 30 la f,a .x.djl mSkmq wms
kej; j;djla ta foa olskak isxy,"
fou< fyda uqia,sï lsisjl= leu;s
fjkafka keye' fï rfÜ wjqreÿ 30 la
mej;s hqoaOfha§ yefudau uereï lEjd'
wysxil ñksiaiq" isxy," fou<" uqia,sï
rKúrefjda uereï lEjd' nia;shkams,af,a
lshkafka fou< fmd,sia ks,Odßfhla"
t;fldg l¾k,a uq;d,s*a jf.a wh
uqia,sï' ta wh fï ifgfka§ uereï lEjd'
b;ska fïl ;kshu wfma rKúrefjda
ú;rhs fïfla bkafka lsh,d lshkak
ldgj;a whs;shla keye' uf.a úYajdih
fï ls%hdldÍ;ajh jyd kj;ajd ±óh hq;=
fjkjd' f,a je.sÍula isÿjqfkd;a tfia
isÿfkdfõjd lshd m%d¾:kd lrkjd'
fuhd,f.a fï ls%hdldÍ;ajh È.gu
mej;=fkd;a uu ys;kafka uOHia:
msßfia;a r;= br mksk wjia:djla tkak
mq¿jka' tal ljodlaj;a wm rgg hym;la
fjkafka keye' cd;sl Wkaudojdoh
wksjd¾hfhkau úYd, úkdYhlg w;
jkkjd' ta ksid fïl jydu fï
iudcfhka uq,skqmqgd ±óh hq;=h' ffjÍh
woyia m%ldY lsÍug lsisu wdldrhlska
kS;sfhka bv fkd;sìh hq;=h hkak
udf.a úYajdihhs'
miq.sh ld,iSudj ;=< uqia,sïjrekaf.a
zy,d,aZ hkak iïnkaOfhka .eg¿jla
u;=jqkd' fuh Tn;=ud olskafka l=uk
wdldrfhkao@ th úi|d .ekSug wkq.
ukh l< hq;= ls%hdud¾. ljf¾o@
úúO wd.ïj, úúO foaj,a ;sfhkjd
ñksidf.a uQ,sl iajNdjhka fjkia
lsÍug' ñksidf.a uQ,sl iajNdjh ;uhs
nqÿkag wkqj f,daN" oafõY" fuday hk
fïjd fjkia lrkak' nqÿoyfï
f,daNfhka" oafõYfhka" fudayfhka
ñfokak lshd nqÿkajykafia wkq.ukh
l< hq;= ls%hdud¾. meyeÈ<s lrkjd'
t;fldg fï úÈfya wks;a wd.ïj,ska
wdydrmdk ms<sn|j" pdß;% jdß;% ms<sn|j
fkdfhla pdß;% jdß;% ;sfhkjd' tajd ta
ta wd.ïj,g wdfõKsl ,CIK' t;fldg
wdydrmdk .ek jÈk mqok tl .ek
uqia,sïjreka" ls%ia;shdksjreka" fn!oaOhska
orkafka fjk;a woyia' uqia,sïjreka yd
ls%ia;shdkska j¢kafka ;ukaf.a foúhka
jykafiag ú;rhs' cqfoõjre;a tfiauhs'
fn!oaOfhda tfyu keye' fouõmshkag
j¢kjd" jeäysáhkag j¢kjd' ta jf.a
fjkiajk úúO l%u ;sfhkjd' ±ka wdydr
.ek .;a;yu fn!oaOfhda uia udxYj,ska
je<flkak W;aidy lrk wh'
je<flkak wjYHhs lsh,d l,amkd lrk
wh' t<j¿ wdydr .; hq;=hs lsh,d
úYajdi lrk wh bkakjd' ±ka
fn!oaOhska w;r;a uia ud¿ lk wh
bkakjd'
b;ska t;fldg uqia,sïjre w;f¾ y,d,a
lsh,d foúhkag lem lsÍu msßisÿhs lshk
ldrKh .ek Tjqkau ms<s.kakjd' iuyr
wh ´kEjg jeäh fïl biau;= l<dh
lsh,d mjikjd' t;fldg tajd
fm!oa.,sl ,dN jeälr .ekSug wd§
lghq;=j,g fhdojd .;a;d lshk tl
Tjqkaf.a úYajdihhs' ta jf.a idOdrK
úfõpkhla uqia,sï iudcfh;a ;sfhkjd'
fïlg flá W;a;rhla fokjd kï mjq,
lshk iq¿u tallh iudcfha ;sfhk uj"
mshd iy orejka w;r úúO u;fNao
;sfhkjd' Tjqka tlu cd;shlg" tlu
l=,hlg whs;s fjk wh fjkak mq¿jka'
kuq;a Tjqka úúOhs' úúO u; orkjd' jdo
újdo ;sfhkjd' u;fNao ;sfhkjd f.
j,aj,' b;ska tfyukï uy iudch
.;a;yu ta uy iudch ;=< fjk;a NdId
l:d lrk ta NdId ;j;a flfkl=g
fkdf;afrk fjk;a wd.ï woyk ta wd.
fï isß;a úß;a iyuq,skau wks;a whg
jvd fjkia ixlS¾K iudchl
wksjd¾hfhkau m%Yak ;sfhkjduhs'
yenehs ta m%Yak úi|d .ekSug ;sfnk
l%uh fï fndÿ n, fiakdfõ my;a
ms<sfj, fkdfjhs' ta i|yd YS,dpdr
iudcfha YsIaG iïmkak iudcfha
j¾;udk YsIaGdpdrh ;=< idlÉPdj
lshk l%ufõoh iïuq;sh lshk l%ufõoh
;sfhkjd' wms m%Yak foi ne,Sh hq;af;a ta
m%Yak we;sùug fya;=j fidhd .ekSug;a
ta fya;=j wjika lsÍug;a tajd
yoj;aj,ska uq,skqmqgd ±óug;a ;uhs wm
ls%hd l< hq;= jkafka' b;ska ta ksid uf.a
úYajdih fï oafõYh me;srùu" oafõYh
yd wúYajdih iyuq,skau Wÿrd ±óug
wjYH jk idlÉPduh ls%hd ud¾.h
wkafkdakH wjfndaOfhka
wOHdmkfhkau orejkag fok
wOHdmkhla tlal,d ñY% wOHdmkhla
tlalu fï iudch fjkia lsÍug wks;a
whf.a woyia bjiSug mqyqKq lr.;a
is;la we;s lr .kakg iudcuh
n,mEula l< hq;=hs lsh,hs uf.a
úYajdih'
nqÿkajykafiaf.a ld,fha isgu
Wkajykafia wks;a wd.ïj,g .re l<dh
lsh,hs wms okafka' j¾;udkfha§ ljqreka
jqj;a uQ,O¾ujd§ ls%hdldÍ;ajhla
we;sjqfkd;a th wys;lr n,mEula fõú'
fujeks ;;a;ajhla ;=< wd.ñl
iyÔjkhla we;s lsÍu Wfoid .;hq;=
ls%hdud¾. ljf¾o@
wd.ñl Ydia;%Djreka ish¨fokdu wd.ñl
iyÔjkhg lemjqkq wh' Tjqka lsisjl=
l,amkd lf<a keye wks;a whf.a wd.
ïj,g wmydi l< hq;=h" kskaod l<
hq;=h lsh,d' kuq;a miqld,Skj we;sfjÉp
ixj¾Okhka ;uhs wúwdhqO n,fhka
fyda jHdma;jd§ f,i wêrdcHjdoh"
hg;aúð;jdoh fïjd me;srùug wd.ï
Wmfhda.s lr.;a;d' we;a;gu wd.u
taflÈ ovóud njg m;ajqkd' ta wd.u
wjidk jYfhka wm%sh jk ;;a;ajhlg;a
m;ajqkd' wr uq,ska i|yka l< ta
jHdma;jd§ iajrEmh bÈßhg f.k hkak
wd.ï Woõ ùu ;=< wd.u úYd, mSvdjlg
m;ajqkd' kuq;a wmsg i|yka lrkak
;sfhkafka iEu wd.ulu ;sfhk wka
whf.a woyia bjiSug" wka whf.a wd.u
O¾uhkag .re lsÍug ;sfhk lreKq
fydhdf.k ta lreKq jHdma; lsÍug
iudch ;=<' WodyrKhla .;a;du
nqÿkajykafia tod Ôj;a jQ ish¨
Ydia;%Djreka yuqjqkd' yuqfj,d idlÉPd
l<d' fjk;a wd.ñlfhla ;uka <Õg
mjq, lshk iq¿u tallh iudcfha ;sfhk uj" mshd iy orejka w;r úúO u;fNao ;sfhkjd' Tjqka tlu cd;shlg" tlu l=,hlg whs;s fjk wh fjkak mq¿jka'
kuq;a Tjqka úúOhs' úúO u; orkjd' jdo újdo ;sfhkjd' u;fNao ;sfhkjd' b;ska tfyukï uy iudch .;a;yu ta uy iudch ;=< fjk;a NdId l:d lrk ta NdId ;j;a flfkl=g fkdf;afrk fjk;a wd.ï woyk ta wd.fï isß;a úß;a iyuq,skau
wks;a whg jvd fjkia ixlS¾K iudchl wksjd¾hfhkau m%Yak ;sfhkjduhs' yenehs ta m%Yak úi|d .ekSug ;sfnk l%uh fï fndÿ n, fiakdfõ my;a ms<sfj,
fkdfjhs' ta i|yd YS,dpdr iudcfha YsIaG iïmkak iudcfha j¾;udk YsIaGdpdrh ;=< idlÉPdj lshk l%ufõoh iïuq;sh lshk l%ufõoh ;sfhkjd'
2013 cQ,s - wf.daia;=
08.eg
¿ /ilg ú
i÷u
weú;a lsõjyu nqÿka irK hkak leu;shs
lsh,d iuyr wjia:dj,§ th m%;sfCIam
l<d' nqÿkajykafia lsõjd kE Thd wdmiq
.sys,a,d Tfí .=rejrhdg Wmia:dk
lrkak' Tn kej; l,amkd lrkak
lsh,d' fï jf.a fndfyda újD; ukila
tod nqÿyduqÿrefjda ;=< ;snqKd'
Wkajykafia wdl,am ,ndÿkafka B<Õ
mrïmrdjg ta .ek l,amkd lrkak' fï
ksid fïl È.gu hk wr.,hla' fïl
fkdkj;sk wr.,hla' yeu iudchla
;=< fukau fï W;aidyh .ekSu wjYHhs'
ta fudllao wd.ñl ffjrh fyda cd;s-
l=<-u, me;srùu je<elaùug tla
me;a;lska kS;suh ls%hdud¾.;a wd.ï
wdo¾Yu;aj ls%hd lrñka bjiSu
fjkialï iys; iudchl Ôj;a ùug
mqyqKq lsÍu i|yd ish¨ Wmdh ud¾.
wkq.ukh l< hq;=hs lshk tlhs uf.a
úYajdih'
fï uQ,O¾ujd§ ls%hdldrlï W;aikak
ùfuka ke;akï fïjd ñksiqkaf.a
is;aj,g we;=,a lsÍfuka wkd.;fha rg
;=< wd.ñl fkdikaiqka;djhla hqoaOhla
we;sfõ hehs Tn;=ud ys;kjdo@ th
j<lajd .ekSug wm l< hq;af;a l=ulao@
uu kï úYajdi lrkafka keye
fldfydugj;au fï rfÜ Ôj;ajk lsisu
ckfldgila kej; j;djla Tjqfkdjqkag
tfrysj wúwdhqO .kak ;;a;ajhlg
m;alrkak mq¿jkafjhs lsh,d' fudlo Bg
jvd ñksiqka ÈhqKq ;;a;ajhlg weú,a,d
;sfhkjd' úfYaIfhkau hqoaOfha
w;a±lSu;a ta jf.au miq.sh jljdkqfõ§
fn§fuka we;sfjÉp úkdYh;a ksid th
fyd|gu mdvula fj,d ;sfhkjd' ta ksid
ñksiaiq l,n, fjkafka keye' kuq;a wms
ta .ek wvqfjka ;lafiare l< hq;= keye'
talhs uu lshkafka fïl fkdkj;sk
wr.,hla' wms È.gu fï igk f.
khkak ´ke ffjrh me;srùug úreoaOj'
ta jf.au wkqkag wmydi lsÍug úreoaOj'
tajd ÿgq ;ek u;jd§j myrfok
yeáhg;a ta jf.au kS;suh jYfhka
Tjqkaj kS;sh bÈßhg f.khdug;a
iudcfhka tu u;jd§ka fldka lsÍug;a
ls%hd lsÍu i|yd isys nqoaêfhka wms
ish¨fokd lem úh hq;= hehs lshk tlhs
uf.a úYajdih'
ta jf.a ;;a;ajhla j<lajd .ekSug
;jÿrg;a woyia úuikjdkï iudÔh
jYfhka" wd.ñl jYfhka yd
foaYmd,ksl jYfhka j¾;udkh wkq.
ukh l< hq;= ld¾hNdrh l=ulao@
uq,skau i|yka l<d jf.a wms
úfYaIfhkau fï iudcfha ;sfhk mSvdj
wjika lsÍug fudllao uQ,O¾ujdoh"
talg uqlal=jla ;uhs fï È<s÷lu" iudc
mSvkh' t;fldg tajd bj;a lr,d
ixj¾Okfha uxudj;a újD; lr,d rfÜ
;sfhk ¥Is; nj" ¥IK" w,a,ia ta jf.a
ukao.dó miq.dó ;;a;ajhka fjkia
lr,d ish¨ ckfldgiaj,g tl msßilg
fyda tl foaYmd,k jYfhka jrm%ido
,nd.;a msßilg fkfuhs' lsisfjla kS;sh
bÈßfha fyda lsisfjla iudc jrm%ido
,nd.;a kS;sh bÈßfha by<ska isáh yels
wh fkdisáh hq;=h jf.au wd¾Ól
jYfhka we;sjk mr;rho wju lsÍug
ls%hdlsÍu ixj¾Okh i|yd lemùu jeks
;;a;ajhka we;s lsÍfuka ish¨fokdg
idOdrK yd iudk wjia:d ,nd§fuka
fun÷ ;;a;ajhka j<lajd.; yelsfjkjd
hehs uf.a úYajdihhs'
Tnjykafia jdudxYsl foaYmd,khg;a
lsishï keUqrejla ;sfhk W;a;u
iajdñkajykafia kula' Tnjykafia fï
uQ,O¾ujdoh jdudxYsl oDIaÀ fldaKfhka
ne¨fjd;a uQ,O¾ujdoh msgq±l,d
iudcfha hymd,kh we;s lrkakg
iudchg Èh hq;= úfYaI mKsúvh l=ulao@
iudchg fokak wjYH mKsúvh ;uhs
fï Okjd§ wd¾Ól l%ufhka ìyslrk ,o
mdßfNdack w¾: l%uh ksid ñksid úYd,
mSvdjlg m;afjkjd' fï ;sfhk
mdßfNdackjd§ iudch orK fndre
jevlg ke;s nr ta jf.au ;rÕldÍ;ajh'
wd¾Ólfha ;rÕldÍ;ajh fyd|hs' yenehs
,dN ,eîug ;sfhk ;rÕldÍ;ajh ;uhs
úkdYldÍ' ta ksid ñksiqka ir, pdï ùu
wo wNsfhda.hla fj,d ;sfhkjd' ´fidka
ia:rh ñksid úiska úkdY lrkjd'
ñksid ;uka fj; wjidk jYfhka
úkdYh le|j.kakjd' ta ksid fï ;=<
;sfnk n,lduh ta jf.au Ok ;DIaKdj
wiañudkh ;ud ms<sn|j ;sfhkakdjQ
jerÈ wjfndaOh' uu" uuu ;uhs
f,dalfha jeo.;au lsh,d ys;k fukak
fï is;=ú,a, wvqlr .ekSug iudch ;=<
úYd, ixjdohla we;sfjkak ´kE' b;ska
ta ;=< úfYaIfhkau fï f,dalfha ´k
;rï m%udKd;aulj wdydr ;sfhkjd" ´k
;rï fnfy;a ;sfhkjd' fïjd ,dN
,eîu lshk W.=f,a ysrfj,d úYd,
ckfldgilg fïjd wysñfj,d
;sfhkjd' ta ksid ta ckfldgi ffjrhg
keUqrefjkak ;sfhk bvlv jeähs' ta
ksid wdydrmdk ms<sn|j rchka
isyskqjKska lghq;= l< hq;= fjkjd'
wdydrmdk jf.a foaj,a ,dN ,eîu i|yd
Wmfhda.s lr.; fkd.; hq;=hs lsh,d
uf.a yeÕSu' .ukd .ukh" wdydrmdk"
fi!LH ,dN ,nk foaj,a fkdùh hq;=hs'
tajd ñksiqkaf.a wjYH;d bIag lsÍug
fhdod.; hq;= foaj,a' ,dN ,eîug tajd
fhdod.ekSu ksid ;uhs fï l<yh
we;sfj,d ;sfhkafka' b;ska ta ksid uu
ys;kafka pdï ir, f,i Ôj;a fjkak
ljqre;a leu;shs' ta jf.au
mdßfNdackjdoh wjika lr,d
wjYH;djg wkqj ñksidg foaj,a ,nd.
kakg bvlv ie,fik wd¾Ól l%uhla
.ek l,amkd l< hq;= hehs lsh,d uu
ys;kjd'
ksoyiska miafia wfma rfÜ foaYmd,k kdhlfhda f;areï fkd.;a; tla fohla ;sfhkjd' ;uka rfÜ w.ue;ssjrhd fyda ckdêm;sjrhd jqkyu ;uka iyuq,skau ;ukaf.a wd.u m%o¾Ykh lsÍfuka cd;sh m%o¾Ykh lsÍfuka je<lS isákak ´kE' kuq;a fï je/oao wms yeuodu lr,d ;sfhkjd' ±ka fyd|u WodyrKh ;uhs z,S lajEka hQZ isx.mamQrefõ ysgmq w.ue;sjrhd Tyq fn!oaOfhla' Tyq fn!oaOfhla lsh,d uu ±k.;af;a ±kg wjqreÿ 10 lg muK fmr Tyq iÕrdjlg lsh,d ;sfhkjd uu fn!oaOfhla lsh,d' kuq;a uu ljodlaj;a fn!oaOd.ñl W;aijj,g hkafka keye' f.or mj;ajk W;aijj,g muKhs iyNd.s jkafka' uu lsisu wd.ñl W;aijhlg iyNd.s jkafka keye lsh,d m%ldY lr,d ;sfhkjd' ta ksid uu ys;kafka fyd|u foa ;uhs rch wd.fuka ksoyia fjkak ´kE' rch f,!lsl rchla fjkak ´fka' tfyu ke;akï wd.uhs rchhs w;r iïnkaO;djh ÿria fjkak ´kE' tal ;uhs wjidk úi÷u'
2013 cQ,s - wf.daia;=
09uQ,O¾ujdoh u;=jkafka fjf<|fmd,
;rÕh ;=< hï n,hla talrdYS lr
.ekSug;a tfyu ke;akï foaYmd,k
n,h ;yjqre lr .ekSfï tla me;slvla
yeáhg lsh,o Tnjykafia ys;kafka@
tfyu kï ta ;;a;ajh j<lajd .ekSug
wms l=ula l< hq;=o@
uf.a úYajdih fï folu n,mdkjd' fï
folu wjidk ú.%yhlg .sfhd;a tlla'
fudlo n,h" ,dN ,eîu" fjf<| ;rÕh
wms ±lald miq.sh ld,fha øúv
jHdmdßlhska úkdY lsÍug
úúOdldrfhka W;aidy .;a;d' hï ÿrlg
id¾:l jqkd' wms f;areï .kak ´kE fï
;ud Y%S ,dxlsl iudcfha Ôj;ajk uqia,sï
ckfldgig fjf<|dï lsÍu ms<sn|j
wjqreÿ oyia .Kkl w;a±lSula ;sfhkjd'
isxy, iudch lDIsld¾ñl miq.dó
iudchla úÈhg ;sì,d ;uhs uE;l§
fjf<|dug neiafia' uqia,sïjre Tjqka
;ukaf.a w;a;d uq;a;d wdÉÑ iShd
wd§kaf.ka mqyqKqfjÉp ta jHdmdßl
{dkh Wmfhda.s lrf.k úúO jHdmdr
b;d Wiia uÜgulg f.k,a,d ;sfhkjd'
wms ta flfrys B¾IHdfjka n,kak fyd|
keye' wms Tjqkaf.a yelshdj f;areï
.kak ´fka'
ksoyiska miafia wfma rfÜ foaYmd,k
kdhlfhda f;areï fkd.;a; tla fohla
;sfhkjd' ;uka rfÜ w.ue;ssjrhd fyda
ckdêm;sjrhd jqkyu ;uka iyuq,skau
;ukaf.a wd.u m%o¾Ykh lsÍfuka cd;sh
m%o¾Ykh lsÍfuka je<lS isákak ´kE'
kuq;a fï je/oao wms yeuodu lr,d
;sfhkjd' ±ka fyd|u WodyrKh ;uhs
z,S lajEka hQZ isx.mamQrefõ ysgmq w.
ue;sjrhd Tyq fn!oaOfhla' Tyq
fn!oaOfhla lsh,d uu ±k.;af;a ±kg
wjqreÿ 10 lg muK fmr Tyq iÕrdjlg
lsh,d ;sfhkjd uu fn!oaOfhla lsh,d'
kuq;a uu ljodlaj;a fn!oaOd.ñl
W;aijj,g hkafka keye' f.or
mj;ajk W;aijj,g muKhs iyNd.s
jkafka' uu lsisu wd.ñl W;aijhlg
iyNd.s jkafka keye lsh,d m%ldY lr,d
;sfhkjd' ta ksid uu ys;kafka fyd|u
foa ;uhs rch wd.fuka ksoyia fjkak
´kE' rch f,!lsl rchla fjkak ´fka'
tfyu ke;akï wd.uhs rchhs w;r
iïnkaO;djh ÿria fjkak ´kE' tal
;uhs wjidk úi÷u' tfyu ke;akï
,xfjkak ,xfjkak fof.d,a,kagu
wjdis fjkjd' úfYaIfhkau wd.ug
úYd, ydkshla isoaO fjkjd' ±ka wfma
rfÜ tal isoaO fjñka mj;skjd'
foaYmd,k{fhda fïl olskafka ck;djg
,xfjkak mq¿jka f,aisu jxpksl
wêfõ.S ud¾.h yeáhghs' fï fol fjka
fjkak ´kE' wd.ñl kdhlfhda f;areï
.kak ´kE fï fol ñY% lsÍu ;=< jeäu
;=jd, isÿjkafka wd.u oyug hehs lshk
woyi' ta ksid foaYmd,k{fhda ;=< l+G
Wml%u ;sfhkjd n,h i|yd' uu
olskafka uE;l§ Y%S ,xldfõ we;sfjÉp
;;a;ajhka tjeks flá wêfõ.S ud¾.hla
n,h r|jd .ekSug' n,h ,nd.ekSug
wkd.; ie,iqula yeáhg tl cd;shla
by<ska ;n,d wks;a whg myr §,d
wd.ñl Wkaudoh mdúÉÑ lr,d n,fha
/£ isàug .kak l%shdud¾.hla yeáhghs
uu olskafka'
uQ,O¾ujd§ ls%hdorhskaf.a
ls%hdldrlïj,g yiqfkdù cd;sjd§
me;a;g keUqre fkdù fyd| isys
nqoaêhlska mqrjeishka f.dvk.d.; hq;=
hehs lshk u;jdoh iudc.; lsÍu i|yd
Tnjykafiag ,ndÈh yels mKsúvh
l=ulao@
uu b,a,kafka yefudaf.kau ffu;S%
Ndjkdj lrkak lsh,hs' ñ;=relu
m%pdrh lrkak' ;ukaf.a ys;g tk
woyia kej; úuikak' fyd|g msßmyÿ
fjÉp woyia muKla m%ldY lrkak'
yeufokdu ;ukaf.a wd.ïj, W.kajk
hym;a foaj,a .eku ys;kak' ys;,d ta
hym;a foaj,a ls%hdjg k.kak'
WodyrKhla yeáhg ls%ia;shdksjrekag
lsh,d ;sfhkjd fm%auh m%Odkhs" foúhka
jykafia flfrys fm%auh jf.au" foúhka
jykafiaf.a ks¾udK flfrys;a fm%auh
olajkak ´kE Tjqka úiska' b;ska ta ksid
ta jf.a i;aj f,dalfha ish,a,kag
fm%aufha wjYH;djh ;sfhkjd' ta ksid
foajd.ï ms<s.kakd wh foúhka
jykafiaf.a jpkh ls%hd;aul lrkak
fn!oaOfhda ;ud úYajdi lrk ñ;=re
m%;sm;a;sh ffu;%sh lsÍu lshk ñ;=relu'
ta ksid fn!oaOhska oafõY iy.; fkdù
lreKdfjka yd m%{dfjka lghq;=
lrkak lsh,hs fláfhka lshkak
;sfhkafka'
uu b,a,kafka yefudaf.kau ffu;S% Ndjkdj lrkak lsh,hs' ñ;=relu m%pdrh lrkak' ;ukaf.a ys;g tk woyia
kej; úuikak' fyd|g msßmyÿ fjÉp woyia muKla m%ldY lrkak' yeufokdu ;ukaf.a wd.ïj, W.kajk
hym;a foaj,a .eku ys;kak' ys;,d ta hym;a foaj,a ls%hdjg k.kak' WodyrKhla yeáhg ls%ia;shdksjrekag
lsh,d ;sfhkjd fm%auh m%Odkhs" foúhka jykafia flfrys fm%auh jf.au" foúhka jykafiaf.a ks¾udK flfrys;a fm%auh olajkak ´kE Tjqka úiska' b;ska ta ksid ta jf.a
i;aj f,dalfha ish,a,kag fm%aufha wjYH;djh ;sfhkjd' ta ksid foajd.ï ms<s.kakd wh foúhka jykafiaf.a jpkh
ls%hd;aul lrkak fn!oaOfhda ;ud úYajdi lrk ñ;=re m%;sm;a;sh ffu;%sh lsÍu lshk ñ;=relu' ta ksid fn!oaOhska
oafõY iy.; fkdù lreKdfjka yd m%{dfjka lghq;= lrkak lsh,hs fláfhka lshkak ;sfhkafka'
,idlÉPd lf<a ( ik;a m%kdkaÿ
2013 cQ,s - wf.daia;=
10
uQ,O¾ujdoh ms<sn|j flá ye¢kaùula
lrkjdkï Tn;=udg mejish yelafla
l=ulao@
uQ,O¾ujdoh lshk kuu .;af;d;a uQ,sl
jYfhka Fundamentalism hïlsis O¾uhl
;sfhk uQ,sl b.ekaùï fj; fhduqùulah'
uQ,sl b.ekaùï u; fhduqùug fya;= jQ
ldrKh ;uhs ;uka woyk oyu ke;akï
o¾Ykh wE,shdjg hdula" úlD;s ùula
yeáhg lshkak mq¿jka' neÆne,aug
hïlsis oyul ls%ia;shdks uQ,sl
i;H;djhka fj; fhduqfjkjd kï th
hym;a fohla' kuq;a fï wd.ï woykafka
ukqIHhka ksidu ñksiqka fok w¾:l:
khka ;u Y%dia;Djrhkaf.a oyug msgqmd
hk iajrEmhla olakg ,enqkd'
WodyrKhla jYfhka .;af;d;a
ls%ia;shdksfha uQ,sl jk uQ,O¾uh fm%aufha
O¾uh b;sydih;a iu. l%ufhka wE;aùula
isÿjqkd' ta ksidu úúO wjia:dj,§ m%lD;s
;;a;ajhg f.ktaug úúO W;aidyhka
±rejd' fufia fï m%lD;s ;;a;ajh
f.dvke.Sug b;sydih ;=< W;aidy
±Ífï§ th úlD;shla njg m;ajqkd'
fuh ls%ia;shdksh ;=< olakg ,efnkafka
úisjk ishji wdrïNfha§h' ta ksid
úúO lKavdhï fuu ienE ;;a;ajh
f.dvke.Sug hdfï§ Tjqka m%;sfCIam jQjd
muKla fkdj Tjqkag uQ,O¾ujd§kah hk
f,an,h we,jqkd'
f,dj ;=< fï jk úg me;sr we;s
uQ,O¾ujd§ ls%hdldÍ;ajfha n,mEu Tn;=ud
olskafka flfiao@
uQ,O¾ujd§ka l,ahdfï§ úlD;s uqyqKqjrla
.;af;a wka;jd§ iajrEmhlg wdfoaYùu
ksidh' tkï i;H lrd Tjqka msúfikjd
fjkqjg uQ,O¾uhka u; msysgd wka
ish,a,u m%;sfCIam lsÍug fhÿkd' fï
fya;=j ksidu ms<s.;a o¾Ykhka O¾uhka
w;r .egqïldÍ iajrEmhla we;sjqkd'
;uka woyk O¾uh fyda o¾Ykh uQ,sl
isoaOdka;h fj; m%drïNl isoaOdka; fj;
fhduq lrkjd fjkqjg Tjqkag isÿjqfkao
wka;jd§ ms<sfj;la wkq.ukh lsÍuh' fï
iajrEmh ksidu ta ta wd.ïj, mej;s
ksoyia u; bjiSug bvla Tjqka w;r
fkd;snqKs' i;H úlD;s jqkd' ixjdohlg
bvla ;snqfKa keye' fï lreKq mokï
lrf.k tu lKavdhï uQ,O¾ujd§ka
f,i ye¢kaùu ld,h;a iu. isÿjQ fohla
fjkjd' iïm%odhsl O¾uh fkdßiaiQ
lKavdhï iu. noaO jQ fuu uQ,O¾ujd§ka
miqj ixúOdkd;aul iajrEmhla f.dvk.d
.kakg jqkd' fï wruqK idCId;a lr
.ekSug Okj;=kao fuhg tlajqkd' ta ksid
tla;rd wdldrhlska wd.ï n,h iu. Ok
n,ho" foaYmd,k n,ho ñY% ùu isÿjqkd'
ta wkqj uQ,O¾ujdoh ixlS¾K jHQyhlg
wä;d,ula jqkd' iïm%odhsl oyu ia:dms;
lsÍfï wruqKska wdrïN jQ fuu lKavdhï
ld,h;a iu. úlD;sù fjkuu ksldhka
njg m;aùu b;sydih mqrd olakg
;sfnkjd'
fuu lKavdhï uQ,O¾ujd§ lKavdhï
ksid idïm%odhsl O¾uh .ek kej; is;d
l%sia;shdksuQ,O¾ujdoh yd n,mEu
.re Íâ fI,agka msh;=ud
ld,h;a iu. ixúOdkh ùfï yelshdj ;=< wd.ñl jYfhkao iudÔh jYfhka yd foaYmd,k jYfhka talrdYSùu ;=< f,dalfha fujeks uQ,O¾ujd§ ksldhka m%p,s; jqkd' f.ù .sh ishjilg jeä ld,hla ;=< ixúOdkh ù we;s uQ,O¾ujd§ ls%ia;shdks ksldhka 25"000 lg wêl m%udKhla f,dalh mqrd me;sr mj;skjd' fuhg foaYmd,k n,ho" wd¾Ól n,ho ls%hd;aul fjkjd' iuyrúg foaYmd,k kHdh m;%hka bgqlrkqjia uQ,O¾ujd§ lKavdhï n<,a w;la ù lghq;= lrkjd' WodyrKhla jYfhka 1980 oYlfha ls%hd;aul jQ úuqla;s foaj O¾uh ksYal%Sh lsÍug Okjd§ wd¾Ólh fhdod .;af;ao fujeks uQ,O¾ujd§ ksldhkah' 1987 § uu n%is,fha l< ixpdrhl§ ug b;du meyeÈ<sj idCIs we;sj fuu ldrKd bÈßm;a lsÍug f;dr;=re mj;skjd' tkï ÿmam;=ka nyq,j isák me,am;aj, ck;dj Okjdohg tfrysj ikakoaO lsÍfï ls%hdoduhg tfrysj hñka nhsn,Sh ksldhka wdrïN lrñka ÿ.S ck;dj Okjd§ Ñka;khlg fhduq lf<a wkd.;h ms<sn|j isysk ujñkah' ;ukaf.a ÿ.S ;;a;ajh iïnkaOfhka ú.%y lrkjd fjkqjg wkd.;fha ,efnk iaj¾.Sh ;;a;ajhka ujdmdñka fud< iQrk Ñka;khlg fhduq lrkjd ud isheiska ÿgqjd' fuh wêrdcHjd§ka ck;d úuqla;shg tfrysj bgql< fm%davdjla fia f;areï .kakg Tjqkag fkdyels jqkd'
2013 cQ,s - wf.daia;=
11
n,kakg fhduqùu hym;a m%jK;djhla
yeáhg olajkakg mq¿jka' tfy;a fuu
lKavdhï fjkuu ksldhka yeáhg
ixúOdkh ùfï fya;=fjka mriamrhka
ìysùuo olakg ,enqkd' ta ksid tla;rd
úÈylska uQ,O¾ujd§ lKavdhï
ls%ia;shdksh ;=< jHdma; jQfha idïm%odhsl
ls;=oyug tfrysjh' ke;fyd;a ls%ia;shdks
iïm%odh m%Yak lsÍfukah' ls;=kq iNd
b;sydih ;=< jßkajr fujeks lKavdhï
biau;= jQ nj b;sydih msßlaisfï§ meyeÈ<s
fjkjd' fodf<diajk ishjfia§ wiSisfha
*%ekaisia uqks;=udf.a Ôú; meje;au ;=<skao
biau;= jQfha fujeks m%jdyhla' th
idïm%odhsl iNdj ;=< isÿjQ ksid tu
ls%hdldÍ;ajh iNd fNaohla we;sjkakg
;snQ bvlv je<lS .shd' th hym;a
m%jK;djhlao jqkd' idïm%odhsl iNdj ;=<
mej;=kq úlD;s iajNdjhla je<elaùugo
th uÕla jQ nj m%p,s;h' idïm%odhsl
iNdj ;=< mej;s úlD;s iajNdjh ;ud
uQ,sl i;H;djhkaf.ka neyerùu' tajd
yod .ekSug yelsjqkd tfia iNdj ;=<
isgu' uQ,sl i;H;djhka w;r fÊiq
iñ|dKka .ek úYajdih" iNdfõ ±lau"
YS,O¾u jeks lreKq mokï lrf.k jerÈ
w¾:ksrEmKhg bv fkd§ th jvd
i;H;djh u; msysgd lghq;= lsÍug
fm<Uùula ksid hym;a m%jK;djhla
f.dvke.=kd' yqfola uQ,O¾ujdoh ;uka
orK u; ;=< msysgd úúO iNd fNao" fõo
fNao b;sydih ;=< we;s jqfkao fujeks
m%jK;djhka wdrïNfha isg mej;=k
ksidh' fï wkqj n,k l, uQ,O¾ujd§
b.ekaùï ksldhka ksidu ;u ;ukaf.a
m%jK;djhka .ek úu¾Ykhl fh§
ú.%yhlg ,lafldg wdrïNl mKsjqvh
fj; /£ isàug iNdjkag wjia:dj
Wodjqkd'
l%sia;shdks uQ,O¾ujd§ jHdma;sh
iïnkaOfhka Tn;=udf.a ú.%yh ljf¾o@
ld,h;a iu. ixúOdkh ùfï yelshdj
;=< wd.ñl jYfhkao iudÔh jYfhka yd
foaYmd,k jYfhka talrdYSùu ;=<
f,dalfha fujeks uQ,O¾ujd§ ksldhka
m%p,s; jqkd' f.ù .sh ishjilg jeä
ld,hla ;=< ixúOdkh ù we;s uQ,O¾ujd§
ls%ia;shdks ksldhka 25"000 lg wêl
m%udKhla f,dalh mqrd me;sr mj;skjd'
fuhg foaYmd,k n,ho" wd¾Ól n,ho
ls%hd;aul fjkjd' iuyrúg foaYmd,k
kHdh m;%hka bgqlrkqjia uQ,O¾ujd§
lKavdhï n<,a w;la ù lghq;= lrkjd'
WodyrKhla jYfhka 1980 oYlfha
ls%hd;aul jQ úuqla;s foaj O¾uh ksYal%Sh
lsÍug Okjd§ wd¾Ólh fhdod .;af;ao
fujeks uQ,O¾ujd§ ksldhkah' 1987 § uu
n%is,fha l< ixpdrhl§ ug b;du
meyeÈ<sj idCIs we;sj fuu ldrKd
bÈßm;a lsÍug f;dr;=re mj;skjd' tkï
ÿmam;=ka nyq,j isák me,am;aj, ck;dj
Okjdohg tfrysj ikakoaO lsÍfï
ls%hdoduhg tfrysj hñka nhsn,Sh
ksldhka wdrïN lrñka ÿ.S ck;dj
Okjd§ Ñka;khlg fhduq lf<a wkd.;h
ms<sn|j isysk ujñkah' ;ukaf.a ÿ.S
;;a;ajh iïnkaOfhka ú.%y lrkjd
fjkqjg wkd.;fha ,efnk iaj¾.Sh
;;a;ajhka ujdmdñka fud< iQrk
Ñka;khlg fhduq lrkjd ud isheiska
ÿgqjd' fuh wêrdcHjd§ka ck;d
úuqla;shg tfrysj bgql< fm%davdjla fia
f;areï .kakg Tjqkag fkdyels jqkd'
weußldkq jHdma;jdoh .ek ckdêm;s
frdk,aâ f¾.ka isák iufha Okjd§
wd¾Ólhg Wvf.ä §u i|yd ls%ia;shdks
uQ,O¾ujd§ka fhdod .;af;a nhsn,Sh
O¾uhka ;ukaf.a jdishg yrjd
.ekSfukah' ,;ska weußldfjka wdrïN jQ
fuu .uk wms%ldj" wdishdj ;=< jHdma;j
mj;skjd' óg tfrysjk m%Odk idOlh ù
we;af;a uqia,sï nyq;rhla ù we;s
rgj,aj,ska muKh' tu ksid wkd.;fhaÈ
ls;=kq uQ,O¾ujd§ka yd uqia,sï
uQ,O¾ujd§ka w;r wr.,hlg u.mEfoao
hk ielh we;sù ;sfnkjd' fï wkqj
fuu ls;=kq uQ,O¾ujd§ ksldhkaf.ka
iïm%odhsl wd.ñl lKavdhïj,g jk
fi;la we;a±hs lsj fkdyel' tfy;a tu
lKavdhï yryd f,!lsl iem iïm;a
nyq,j fnod.ekSu ;=< f.dvkef.kafka
ls%ia;shdksfha úlD;s ;;a;ajhlah' ;jo
uQ,O¾ujd§ lKavdhïj, u;=msáka
fmfkk fohla kï Tjqkaf.a Ôú;j,
ienE fjkila isÿùuh' ls%ia;shdks
m%;sm;a;s ms<smÈñka nhsn,Sh mKsúvh ;=<
Ôj;a jk nj wmg olakg ,efnkjd'
tfy;a ta iu. ls%hd;aul jk ryis.;
kHdh m;%h .ek meyeÈ<sj lreKq ±laùu
b;d wmyiq ld¾hhla fjkjd' úúO
lKavdhïj,g úúO kHdh m;%hka fukau
Tjqfkdjqka w;r ;rÕldÍ ;;a;ajhla
mj;skjd' tlsfkl lKavdhïj,g Tjqkaj
n|jd.ekSu ;=< wd¾Ól jdis Tjqkag we;s
jk nj meyeÈ<s fjkjd' fuhg tla;rd
fya;=jla jkafka 10] T;= f.ùuh' th
n,lsÍulska hq;=j lrk ksid Tjqkaf.a
wd¾Ólh Yla;s iïmkakj jefvñka
mj;skjd' ta wkqj Tjqkag úúO
ls%hdldrlïj,g wjia:dj mEfokjd'
Y%S ,xldj ;=< b;sydifha mgka jHdma;
jk ls%ia;shdks uQ,O¾ujdofha úúO
me;slvhka Tn y÷kajkafka flfiao@
iNd b;sydih ms<sn|j lreK f.kyer
±laùu ta iïnkaO úfYaI{hska ms<s;=re Èh
hq;= fjkjd' b;d uE; ióm;u ld,fha§
iqkdñh;a iu. iud.ï ,shdmÈxÑ ùu
hgf;a úúO ls;=kq ksldhka foaYhg
meñKsfha idïm%odhsl iNdjkago wNsfhda.
t,a, lrñkah' tu ksid Tjqkaf.a
f;dr;=re talrdYS lsÍu b;d ÿIalr
ld¾hhla fjkjd' Y%S ,xldj ;=< lf;da,sl
iNdjg wu;rj cd;sl lsia;shdks uKav,h
idïm%odhslj ls%hd;aul jQj;a óg yeg
jirlg fmr Evangelical Alliance iNdjka yeg ;=klska iukaú;h' fuhg
wu;rj zksoyia iNdjkaZ tla;rd hq.hl
lKavdhï ydrishhla mej;s njg lreKq
bÈßm;a fjkjd' fï m%udKh fld;rïo
hkak wmg yßhg lshkak neye' Tjqka
lshk" lrk foa yd iodpdr fkdjk
whqßka tu ksldhkag iïnkaO lr.ekSu
idïm%odhsl ls;=kq wd.ïj,go t,a,ù we;s
ure myrlah' iqj lsÍï yryd o" iqnidOk
jevms<sfj,j,a u.skao" ÿmam;=ka kÕd
isgqùfï jevms<sfj,j,a u.skao" wOHdmkh
,nd§fukao fuu lKavdhïj,g úúO
idudðlhska iïnkaO lr.ekSu lrf.k
hkq ,nkjd' tajdhska hym;la isÿfõo
keoao hkak .ek ksYaÑ; jYfhka
lshkakg neye'
uQ,O¾ujdoh yd iïu; iNdjka w;r
fjkialï Tn;=ud olskafka flfiao@
neÆ ne,aug iïu; iNdjka yd
uQ,O¾ujd§ lKavdhï w;r meyeÈ<s
fjkila fkdue;s nj ls;=kq fkdjk
whgo olakg wmyiqh' tfy;a O¾uh
ms<sn|j yd nhsn,Sh b.ekaùï ms<sn|j
w¾:l:kh lsÍfï§ meyeÈ<s fjkila
fmfkkakg ;sfhkjd' idïm%odhsl
iNdjka ;u oyug wkql+,j úúO
i;H;djhka w¾:ksrEmKh lrk w;ru
uQ,O¾ujd§ ksldhka ;ukag ßis whqßka
w¾:ksrEmKh lrñka O¾uh úlD;s
lsÍulao isÿlrkq ,nkjd' tfiau
iïm%odhsl iNdjka ;=< mQ¾K i;H;djh
olakg we;;a fuu ksldhka ;=< we;af;a
iSñ; i;H;djh f.dvke.Sula muKh'
Y%S ,xldj ;=< lf;da,sl iNdjg wu;rj cd;sl lsia;shdks uKav,h idïm%odhslj ls%hd;aul jQj;a óg yeg jirlg fmr Evangelical Alliance iNdjka yeg ;=klska
iukaú;h' fuhg wu;rj zksoyia iNdjkaZ tla;rd hq.hl lKavdhï ydrishhla mej;s njg lreKq bÈßm;a fjkjd' fï m%udKh fld;rïo hkak wmg yßhg lshkak neye'
Tjqka lshk" lrk foa yd iodpdr fkdjk whqßka tu ksldhkag iïnkaO lr.ekSu idïm%odhsl ls;=kq wd.ïj,go t,a,ù we;s ure myrlah'
,idlÉPd lf<a ( ik;a m%kdkaÿ
2013 cQ,s - wf.daia;=
12
ì%;dkH rch úiska 2012 jir ;=< Y%S
,xldfõ udkj ysñlï iïnkaOfhka
m<l< jd¾;dfõ zwd.ï fyda úYajdihka
i|yd jk ksoyiZ fldgfia fufia olajd
we;'
zz2012 jir ;=< wd.ñl n,mEï
ksidfjka we;sjQ .egqï fnfyúka
j¾Okh ù we;' tu jir ;=<
fm%df;ia;ka; m,a,s 52 lg tfrysj
lrk ,o ysxidldÍ ls%hd jd¾;d ù
we;' uqia,sï m,a,sj,g tfrys
ysxikhkao by< f.dia we;' fn!oaO
mQcd N+ñhl msysá njg;a th fjk;a
ia:dkhlg f.k hd hq;= njg;a
Woaf>daIKh lrñka oUq,af,a msysá
uqia,sï m,a,shlg fn!oaO NsCIqka
msßila úiska myr § we;' ta
iïnkaOfhka lsisfjl= fyda
w;awvx.=jg f.k fkdue;s w;r úúO
wd.ï woyk ckfldgia w;r
tlsfklg tfrys wd;;Ska ygf.k
we;' fndÿ n, fiakd kñka y÷kajd
.;a cd;sjd§ lKavdhula úiska
wd.ñl iq¿;rhlg tfrys jHdmdrhla
wdrïN lr we;'ZZ
fï w;r 2012 uehs 7 jk Èkg fndÿ n,
fiakd kñka mj;ajdf.k hk iq¿;r
wd.ï úfrdaë jHdmdrhg jirla imsÍ
we;s nj Tjqkaf.au udOH ksfõokhla
u.ska m%ldYhg m;alr we;' fï ish¨
;;a;ajhka ;=< ,xldj ;=< wka;jd§
wd.ñl m%jK;djhka u;=fjñka we;ao
tajdfha j¾;udk iajrEmh l=ulao@
tajdfha j¾Okhka i|yd n,md we;s
cd;sl yd cd;Hka;r m%jK;d ljf¾o
hkak ú.%y lr ne,Su ldf,daÑ;h'
uQ,O¾ujdoh hkq l=ulao@
hï wd.ñl u;jdohl ±ä fia t<U
.ksñka tu u;jdoh ;on, f,i iudch
u; mgjñka ta u; mokïj iudchla
md,kh lsÍu fyda Bg W;aidy ±Íu
uQ,O¾ujdoh f,i fmdÿfõ y÷kajuq'
fndfyda úg fuu wd.ñl u;jdohka
kQ;k;ajh yd kQ;k;ajh mokïjk
±kqu m%;sfCIam lrk wdldrhlao wmg
±l.; yelsh'
b;sydih ;=< fndfyda ld,hla wd.ñl
u;jdohka u; mokïj iudchka
md,kh jQ nj wms oksuq' úfYaIfhka
uOH;k hq.h ;=< iEu rdcHhlau mdfya
uQ,O¾ujdoh ieuod fiajh lr we;af;a
md,l mka;shghs
kQ;k;ajh tkï Okm;s l%uh ìysùfuka miqj wmg m%:u jrg uQ,O¾ujd§ jHdmdrhla olakg ,efnkafka 19 jk ishji w. yd 20 jk ishji uq, ì%;dkH yd weußldj ;=< u;=jQ ls%ia;shdks uQ,O¾ujdoh ;=<sks' fuh uQ,sl jYfhka fm%df;ia;ka;jdoh ;=<ska u;=jQjls' fudjqka tjlg úoHdfõ yd ;dCIKfha isÿfjñka mej;s j¾Okhka iu. idïm%odhsl ls%ia;shdks uQ,O¾u yd ne÷kq ixialD;sh fjkia lsÍug tfrysj ±ä wr.,hla f.k .sfhah' fuu fm%df;ia;ka; uQ,O¾ujd§ka ;u wr.,h jHjia:dodhlh yd wêlrKh olajdo f.k .sfhah' tu.ska 1920 .Kka jk úg fudjqka mdi,a úIh ks¾foaYhg mßKdujdoh we;=<;a fkdlsÍu i|yd m%dka; wdKavq 11 l kS;s mekùug mjd iu;aúh' we;af;kau t;eka isg 1997 muK jk f;la weußldkq mdi,a úIh ks¾foaYhg mßKdujdoh we;=<;a fkdùh' fuu wr.,h nrm;, wd.ñl uQ,O¾ujd§ wr.,hla jqjo th yqfola úoHdfõ yd ;dCIKfha ÈhqKqj iu. wNsfhda.hg ,lajQ uQ,sl ls%ia;shdks uQ,O¾u ;jÿrg;a mj;ajdf.k hdu i|yd .;a W;aidyhla úh'
2013 cQ,s - wf.daia;=
13úldYkh jQfha wd.ñl u;jdohka u;
mokïjh' bkaÈhdfõ fu!H_ wêrdcHh
^wfYdal rcq úiska l+Gm%dma;shg m;al<&
fldkaia;ka;Ska úiska m%;sixialrKh
lrk ,o frdau wêrdcHh" ueofmrÈ.
rdcHhka fuhg WodyrKfõ' tfy;a
kQ;k;ajh ìysùu;a iu.u wd.ï u;
mokïj iudch md,kh lsÍu
l%udkql+,h neyer jQ w;r rdcH md,kh
ish¨fokdg fmdÿ ksrd.ñl tlla úh
hq;= nj fmdÿfõ ms<s.efkkakg úh'
weußldkq ksoyia igk yd m%xY úma,jh
kQ;k;ajhg u. mEÿ m%Odk isÿùï fõ'
Okm;s l%uh f,dalh ;=< ;yjqre jkafka
fuu isÿùï iu.h' OfkaIajr
isoaOdka;hka jevjiï hq.fha iudc
md,kh jQ isoaOdka;hkag fnfyúka
fjkia úh' ;u wd.u" cd;sh" l=,h"
f.da;%h fyda wd.u fkd;lñka kS;sh
bÈßfha ish¨fokd iudk f,i ie,lSu
OfkaIajr md,k l%ufha ms<s.;a m%Odk
isoaOdka;hls' wd.ï u; mokïj
iudchla md,kh lsÍu OfkaIajr
isoaOdka;hkag mgyeksh' OfkaIajr l%uh
ìysùu;a iu.u idudkH jYfhka
fndfyda ÿrg wd.ñl u;jdohkaf.a
n,mEug yiqfkdjk md,k ;ka;%hka
wmg ±lSh yels jkafka fï ksidh' fï
ksid uQ,O¾ujdofha ke.Su .ek l:d
lsÍu fjkqfjka wm jevjiï w;S;hg
hd hq;= fkdjk nj l;=jrhdf.a woyihs'
l;=jrhd idlÉPdjg Ndckh lrkqfha
OfkaIajr l%uh ìysùfuka miq úldYkh
jk iudc foaYmd,k ikao¾Nhhs'
kQ;k;ajh ;=< uQ,O¾ujdofha m<uq keÕsàu
kQ;k;ajh tkï Okm;s l%uh ìysùfuka
miqj wmg m%:u jrg uQ,O¾ujd§
jHdmdrhla olakg ,efnkafka 19 jk
ishji w. yd 20 jk ishji uq, ì%;dkH
yd weußldj ;=< u;=jQ ls%ia;shdks
uQ,O¾ujdoh ;=<sks' fuh uQ,sl jYfhka
fm%df;ia;ka;jdoh ;=<ska u;=jQjls'
fudjqka tjlg úoHdfõ yd ;dCIKfha
isÿfjñka mej;s j¾Okhka
iu.
idïm%odhsl ls%ia;shdks uQ,O¾u yd ne÷kq
ixialD;sh fjkia lsÍug tfrysj ±ä
wr.,hla f.k .sfhah'
fuu fm%df;ia;ka; uQ,O¾ujd§ka ;u
wr.,h jHjia:dodhlh yd wêlrKh
olajdo f.k .sfhah' tu.ska 1920 .Kka
jk úg fudjqka mdi,a úIh ks¾foaYhg
mßKdujdoh we;=<;a fkdlsÍu i|yd
m%dka; wdKavq 11 l kS;s mekùug mjd
iu;aúh' we;af;kau t;eka isg 1997
muK jk f;la weußldkq mdi,a úIh
ks¾foaYhg mßKdujdoh we;=<;a fkdùh'
fuu wr.,h nrm;, wd.ñl
uQ,O¾ujd§ wr.,hla jqjo th yqfola
úoHdfõ yd ;dCIKfha ÈhqKqj iu.
wNsfhda.hg ,lajQ uQ,sl ls%ia;shdks
uQ,O¾u ;jÿrg;a mj;ajdf.k hdu
i|yd .;a W;aidyhla úh' th lsisfia;a
1970 .Kkaj,ska miqj j¾Okh jk
uQ,O¾ujd§ m%jK;d yd iei¢h
fkdyelsh' fuhg wu;rj tu ld,h
;=<u hqfoõ rdcHhla ia:dms; lsÍu
fjkqfjka mej;s isfhdkajd§ jHdmdrho
uQ,O¾ujdÈ jHdmdrhla f,ig we;euqka
úiska i,lkq ,enqjo th nrm;, f,i
hqfoõ cd;sl m%Yakh iu. ne¢ mej;=ks'
bia,dï uQ,O¾ujdoh
j¾;udkfha wmg ks;r wikakg
olskakg ,efnkqfha bia,dï
uQ,O¾ujdoh ms<sn|jh' bia,dï
uQ,O¾ujdoh wkq.ukh lrñka fyda
thg m%;sl%shdjla f,i fyda úúO wd.ñl
uQ,O¾ujdohka u;=j ;snqKo f,dal
mßudKj n,.;= foaYmd,k m%mxphla
f,i u;=j we;af;a bia,dï
uQ,O¾ujdohhs' fuu bia,dï
uQ,O¾ujdoh n,.;= foaYmd,k idOlhla
f,i u;=j tkafka 1970 .Kkaj, isg
jk w;r 1991 § fidaúhÜ foaYh
ì|jeàfuka miqj th jvd;a k.ak
iajrEmhla .kakg úh'
ksrú hqo iufha wjidkh iksgqyka
lrñka fidaúhÜ foaYfha ì|jeàu;a iu.
udkj b;sydifha olakg ,efnk
nrm;,u w¾nqoldÍ ld,mßÉfþohg
fodr újr úh' zb;sydifha wjidkhZ
ms<sn| lshuka l=Kq nlalshg weo ouñka
Okm;s l%uh fmr fkdjQ úrE w¾nqohla
lrd ;,a¨ jkakg úh' fuu ld,h ;=<
iudc wd¾Ól yd foaYmd,k jYfhka
w¾nqohg .uka fkdl< tlu fyda
l,dmhla mD;=úh u; fkdùh' fuu
w¾nqohg úi÷ula ,nd§ug fyda iudch
bÈßhg f.khdug fyda Okm;s l%uh
wfmdfydi;a nj th kej; kej;;a
Tmamqfldg we;' wfkla w;g fuu
w¾nqoh ms<sn| ksis meyeÈ<s lsÍula
lrñka" thg úi÷ula ,nd§u fjkqfjka
OfkaIajr l%uh fmr<d ±óug
kdhl;ajh Èh yels f,dal mßudK
jdudxYsl jHdmdrhlao olakg fkdùh'
fuu ;;a;ajh ;=< tkï OfkaIajr
l%uhg ;ukau we;s l< w¾nqohg
úi÷ula ,nd§ug fkdyels ùu;a wfkla
w;g tu Okm;s l%uhg tfrysj ckhd
fm<.eiaiúh yels jdudxYsl jHdmdrhla
fkdue;sùu;a ksid fuu w¾nqohg
m%;sl%shdjla f,i fndfyda rgj,
foaYmd,k mßêh ;=< t;rï w¿;a fkdjQ
tfy;a w¿;a f,i fmfkk m%mxphla
u;=jkakg úh' OfkaIajr w¾nqoh ;=<
jvd;a jeä mSvkhlg ,lajQ W!K
ixj¾ê; rgj, úfYaIfhka bia,dï
nyq;rhla fjfik rgj, bia,dï
uQ,O¾ujdoh fmr fkdjQ úrE
mßudKfhka u;=jkakg úh' fndfyda
uqia,sï rgj, n,fha isá
wêrdcHjd§kaf.a wdOdr Wmldr ,enQ
md,lhkag fuu iudc w¾nqohg l=uku
fyda úi÷ula §ug fkdyels ùu;a tu
rgj,a w¾nqofhka w¾nqohg .uka
lrkakg ùu;a Bg n,mE m%Odku fya;=j
úh' bia,dï uQ,O¾ujdoh foaYmd,k
lr<sfha m%Odk;u Odrdjla fkdjQ tlo
uqia,sï nyq;rhla iys; rgla f,dalfha
olakg fkdùh' fuys nrm;,lu
fld;rïo h;a uqia,sïjre b;d iq¿;rhla
jdih lrk Ökh yd weußldjo tys
n,mEug yiqj we;'
bia,dï uQ,O¾ujdofha b;sydih
tfy;a we;af;kau bia,dï uQ,O¾ujdoh
oYl .Kkdjla ;siafia we;s±äfldg
j¾Okh lrkq ,enqfõ ngysr
1956 § Bðma;=fõ .ud,a wíÿ,a kid¾ úiska iQjia we, cki;= lsÍu;a ta ksid we;sjQ w¾nqofha§ ì%;dkHhg yd m%xYhg mrdch w;aùu;a ksid
h<s;a jrla wêrdcHjdoh ;e;s .;af;ah' tjlg zuqia,sïZ rgj, jHdma; fjñka mej;s jdu.dó Odrdjka wêrdcHjd§ Wjukdjkag úfYaIfhka
wvq ñ,g f;,a ,nd .ekSug we;s yelshdjg nrm;, ndOlhla f,ig wêrdcHjd§ka i,lkakg úh' fuu jdu.dó yd ck;djd§ md,lhka ÿ¾j, lsÍfï Wmdh ud¾.hla f,ig bia,dï uQ,O¾ujdoh fmdaIKh fldg j¾Okh lsÍug wêrdcHjd§ka bÈßm;a úh' idudkHfhka wd.u
flfrys t;rï wkq.%yhla fkdolajk jdu.dó yd ck;djd§ md,lhkag we;s ckms%h;ajh wvqlr,Sug Ndú;d l< yels fyd|u Wmdh f,ig tod
wêrdcHjdoh ÿgqfõ bia,dï uQ,O¾ujdoh j¾Okh lsÍuhs'
2013 cQ,s - wf.daia;=
14
wêrdcHjdoh úisks' ksYaÑ; f,i bia,dï
uQ,O¾ujdoh 1953-59 ld,h ;=<
weußldkq rdcH f,alï OQrh ±rE fcdaka
f*diag¾ v,iaf.a ixl,amhla nj
lshefõ' ngysr wêrdcHjdoh úiska
bia,dï uQ,O¾ujdoh yodjvd we;s±ä
lrkq ,enqfõ wehso hkak wm úiska
fidhd ne,Sh hq;=h'
úisjk ishji uq, jk úg zuqia,sïZ
rgj,a ish,a, mdfya ngysr wêrdcHjd§ka
úiska fnod.kq ,en ;sìKs' úfYaIfhka
wrdìh fuu ngysr wêrdcHjd§kag
w;HdjYHu l,dmhla úh' ta OfkaIajr
l%ufha meje;aug w;HdjYH m%Odk;u
wuqøjH jk Lksc f;,a b;d nyq,
jYfhka fuu l,dmh ;=< mej;Su
ksidh' úisjk ishji uq, jk úg fuu
zuqia,sïZ ckhdgo m%Odk jYfhka wjYH
jQfha wêrdcHjd§ .%yKfhka ñ§ugh'
1917 Tlaf;dan¾ we;sjQ reishdkq
fnd,afIaúla úma,jh uqia,sï ck fldgia
;=< mej;s fuu wêrdcH úfrdaë
wr.,hkag kj Ôjhla" kj n,mEula
we;s lsÍug iu;aúh' WodyrKhla
jYfhka iqkaksjrekaf.a m%Odk;u
kdhlfhla jQ Tmdhsâ W,a,d iskaê
(Opaid Ullah Sindhi) fuu fnd,afIaúla
úma,jfha n,mEug fld;rï k;=jQfhao
h;a Tyq 1921 § f,kska yuqùu msKsi
fidaúhÜ foaYfha ixpdrhl ksr; úh'
tf,iu bkaÈhdfõ isá uqia,sï W.f;l=
jQ ujq,dkd yiar;a fudydks (Maulana Hasrat Mohani) fnd,afIaúla úma,jfhka
,o n,mEu fld;rïo h;a Tyq 1924
bkaÈhdkq fldñhqksiaÜ mCIfha f,alï
OQrhg m;aúh'
we;af;kau uqia,sï rgj,;a wfkla hg;a
úð; rgj,;a wêrdcH úfrdaë wr.,j,§
fnd,afIaúla úma,jfhka n,mEï ,o
jdudxYsl fldgia w;suy;a ld¾hNdrhla
bgqlf<ah' ,xldfõ iuiudc mCIh thg
lÈu WodyrKhls' fujeks WodyrK
wmg bkaÈhdj" brdlh" isßhdj" iQvdkh"
we,aÔßhdj yd bkaÿkSishdj hk rgj,§
meyeÈ<sj ±l.; yelsúh' tfy;a tjlg
iagd,skaf.a kdhl;ajh hgf;a mej;s
fldñhqksiaÜ cd;Hka;rfha ;snQ jerÈ
iy.; ±lau ksid fuu ke.S tk kj
fhdjqka /äl,a lïlre yd wfkl=;a
ckfldgiaj, Wjukdjka tu rgj,
fldñhqksiaÜ mCI úiska mdjd§ug fhÿkq
w;r ta ksidu tu rgj, Okm;s
mka;shg n,h ;yjqre lr .ekSug
bvlv újr úh' hg;a úð; Ndjfhka
ksoyi ,nd.ekSfuka miqj mjd fuu
zuqia,sïZ rgj, n,.;= jdu n,fõ.hka
u;=jkakg úh' isßhdj" fhaukh"
b;sfhdamshdj yd ;j;a uqia,sï rgj,§ tu
rgj, l=Kqfjñka mej;s jevjiï
OfkaYajr wdKavq fmr<d ouñka ie,iqï
iy.; wd¾Ólhka u; we;sjQ
taldêm;s;ajhka ìysl< jdu.dó
l=uka;%K we;sjQ w;r ;j;a rgj, tu
rgj, mej;s jdu.dó Odrdjkaf.a n,mEu
u; ck;djd§ kdhlhska n,hg tkakg
úh'
ta jk úg bia,dï uQ,O¾ujd§ ixúOdk
tu iudchka ;=< ìysjQ ;snqKo ck;dj
ta ms<sn|j ;elSula fkdl< ;rïh' Al-Ikhwan-al-Muslimun fyj;a uqia,sï
ifydaor;ajh Bðma;=j we;s lrkq ,enqfha
1928 §h' Jamat-e-Islamic ixúOdkh
bkaÈhdj ;=< we;s lrkq ,enqfha 1941 §
jk w;r bkaÿkSishdfõ uQ,O¾ujd§
ixúOdkhla jk Nahdlatul Ulama fyj;a NU we;slrkq ,enqfõ 1926 §h'
bkaÿkSishdj ;=< Masjumi (Majlis Sjuro Muslimin) ixúOdkh we;s lrkq ,enqfha
1945 §h' tfy;a fuu uQ,O¾ujd§ka
;=Ügqjlg fyda fkdi,lñka 1954 §
jdujd§ n,fõ. ksfhdackh l< .ud,a
wíÿ,a kid¾ Bðma;=fõ n,hg meñKS
w;r 1945 § tjeksu jdu.dó kdhlfhl=
jQ iql¾fkda bkaÿkSishdj ;=< n,hg
meñKsfhah' miqld,fha§ ±ä uQ,O¾ujd§
md,khlg k;=jQ brdkh ;=<o n,.;=
jdu.dó Odrdjla mej;s w;r tys n,mEï
u; 1951 § ck;djd§ md,lfhl= jQ
fudfyduâ fudidfâ brdkh ;=< n,hg
meñKsfhah' Tyq tjlg weka.af,da-
m¾ishka f;,a iud.u ^wo ì%áIa
fmÜfrda,shï& i;=j ;snQ brdk f;,a
l¾udka;h cki;= lsÍu olajd fmrg
meñKsfhah' fuhska ì%;dkH yd weußldkq
wêrdcHjdoh nrm;, f,i ;e;s
.;af;ah' miqj ì%;dkH ryia T;a;= fiajh
jQ M16 ys b,a,Su u; weußldkq CIA ixúOdkh úiska Èh;a l< TPAJAX kue;s l=uka;%Kh u.ska fudfyduâ
fudidfâ n,fhka myfldg rcqg ys;j;a
yuqod fckrd,ajrfhl= jQ *iaf,d,a,d
ifyaä n,hg m;alrk ,§' miqj brdk
rcq f¾Id md,ú Id yg wd{dodhl n,hla
f.dvk.d .ksñka 26 jirla mqrd
weußlka .e;s md,khla trg ;=< f.
khdug bvlv újr lrk ,oafoa
fudfyduâ fudidfâ n,fhka myl<
tu l=uka;%Kh úisks'
1956 § Bðma;=fõ .ud,a wíÿ,a kid¾
úiska iQjia we, cki;= lsÍu;a ta ksid
we;sjQ w¾nqofha§ ì%;dkHhg yd m%xYhg
mrdch w;aùu;a ksid h<s;a jrla
wêrdcHjdoh ;e;s .;af;ah' tjlg
zuqia,sïZ rgj, jHdma; fjñka mej;s
jdu.dó Odrdjka wêrdcHjd§
Wjukdjkag úfYaIfhka wvq ñ,g f;,a
,nd.ekSug we;s yelshdjg nrm;,
ndOlhla f,ig wêrdcHjd§ka
i,lkakg úh' fuu jdu.dó yd
ck;djd§ md,lhka ÿ¾j, lsÍfï Wmdh
ud¾.hla f,ig bia,dï uQ,O¾ujdoh
fmdaIKh fldg j¾Okh lsÍug
wêrdcHjd§ka bÈßm;a úh' idudkHfhka
wd.u flfrys t;rï wkq.%yhla
fkdolajk jdu.dó yd ck;djd§
md,lhkag we;s ckms%h;ajh wvqlr,Sug
Ndú;d l< yels fyd|u Wmdh f,ig
tod wêrdcHjdoh ÿgqfõ bia,dï
uQ,O¾ujdoh j¾Okh lsÍuhs'
wêrdcHjdofha w;fld¿j
brdkfha Ishd jeks jH;sf¾Lhka we;;a
fndfyda rgj, bia,dï uQ,O¾ujd§ka
weußlka .e;s taldêm;S;ajhkag iydh
olajkakg úh' Bðma;=fõ uqia,sï
ifydaor;ajh .ud,a wíÿ,a kid¾
ckdêm;s urd±ófï l=uka;%Khl ksr;
úh' Tjqka Bðma;=j yd isßhdj wd§ rgj,
jdu.dó md,khka wia:djr lsÍug odhl
1978 iudcjd§ kHdh m;%hla iys; rchla we*a.ksia:dkfha n,hg m;aùfuka miqj tu rcfha iydhg fidaúhÜ yuqod we*a.ksia:dkfha isá jir 10 lg wdikak ld,h ;=< fuu uQ,O¾ujd§ka weußldj yd m%;s.dó wrdì rdcHhka fjkqfjka l=<S hqoaOhl ksr; úh' CIA ixúOdkh f,dalfha fndfyd uqia,sï rdcHhka ;=<ska fujeks uQ,O¾ujd§ka n|jdf.k uqo,a yd hqo WmlrK imhd § we*a.ksia:dkh ;=< reishka yuqodj,g tfrysj igka je§u msKsi fhdojk ,§' ìka ,dvka hkqo tfia we*a.ksia:dkh ;=< reishka yuqodjkag tfrysj igkaje§u msKsi lKavdhï ixúOdkh lsÍu i|yd weußldkq CIA ixúOdkh úiska n|jdf.k fndfyda ld,hla udisl jegqma f.jQ weußldkq l=<S fyajdfhls'
2013 cQ,s - wf.daia;=
15
úh' bkaÿkSishdfõ kya,;=,a W,ud
ixúOdkh iqy¾f;daf.a taldêm;s;ajh yd
tlaj ñ,shkhla muK fldñhqksiaÜjd§ka
>d;kh lsÍug iDcqj odhl úh' Tjqka
tu taldêm;S;ajfha iydhlhska úh'
mlsia:dkfha m%Odk;u uQ,O¾ujd§
ixúOdkh jk cud;a-ta-bia,dï
ixúOdkh Ishd W,a ylaf.a ñ,sgß md,k
iuh ;=< jdudxYslhska úkdY lr ±óug
rch yd tlaj lghq;= lf<ah' Tjqkaj Ishd
úfrdaë Woaf>daIKj,g myr§ug mjd
fhdod .kq ,eîh' nx.,dfoaY úuqla;s
wr.,hg úreoaOj Ishd W,a ylaf.a
yuqodj yd tlaj tu úuqla;sldóka oyia
.Kkska urd ±óug cud;a-ta-bia,dï
ixúOdkh lghq;= lf<ah'
1978 iudcjd§ kHdh m;%hla iys; rchla
we*a.ksia:dkfha n,hg m;aùfuka miqj
tu rcfha iydhg fidaúhÜ yuqod we*a.
ksia:dkfha isá jir 10 lg wdikak
ld,h ;=< fuu uQ,O¾ujd§ka weußldj
yd m%;s.dó wrdì rdcHhka fjkqfjka l=<S
hqoaOhl ksr; úh' CIA ixúOdkh
f,dalfha fndfyd uqia,sï rdcHhka ;=<ska
fujeks uQ,O¾ujd§ka n|jdf.k uqo,a yd
hqo WmlrK imhd § we*a.ksia:dkh ;=<
reishka yuqodj,g tfrysj igka je§u
msKsi fhdojk ,§' ìka ,dvka hkqo
tfia we*a.ksia:dkh ;=< reishka
yuqodjkag tfrysj igkaje§u msKsi
lKavdhï ixúOdkh lsÍu i|yd
weußldkq CIA ixúOdkh úiska n|jdf.
k fndfyda ld,hla udisl jegqma f.jQ
weußldkq l=<S fyajdfhls'
we*a.ksia:dkfha igka je§ug fjk;a
rgj,ska bia,dï uQ,O¾ujd§ l=<S
fyajdhka n|jd .ekSug CIA Ndú;d l<
m%Odk;u igka mdGh jQfha zuqia,sï rgl
wkHd.ñl yuqodjka r|jd .ekSug tfrys
fjuqZ hk igka mdGhhs' fuu igka
mdGh hgf;a úúO rgj,g wh;a
uQ,O¾ujd§ka oyia .Kklg uq,HdOdr
hqo mqyqKqj yd hqo WmlrK ,enqKs' 1989
§ we*a.ka hqoaOh wjika ùfuka miq tlS
l=<s fyajdhka úisr .sh w;r Tjqka iEu
zuqia,sïZ rgla ;=<u m%n, ikakoaO
bia,dï uQ,O¾ujd§ ixúOdk
f.dvkeÕSug m%n, odhl;ajhla ,nd ÿks'
ta wkqj wo wmg olakg we;s bia,dï
uQ,O¾ujdoh uq¿uKskau wêrdcHjdofha
m%;s.dó wjYH;d ksidu we;s lrk
,oaols'
w;fld¿j mdrdj<,a,la ùu
ìysùug n,mE fya;= l=ula jqjo ´kEu
m%mxphla thgu wdfõKsl .;slhla we;s
lr .kS' ta fouõmshkaf.ka ìysjk
orefjla fouõmshkaf.ka fjkiaj Tyqgu
wdfõKsl ,CIK we;slr .kakjd fuks'
,xldfõ LTTEh hqOuh jYfhka
j¾Okh ùug bka§h rcfha wdOdr
Wmldr fkdwvqj ,enQ nj i;Hhls'
tfy;a LTTEh ;ukag Wjukd f,ig
muKla md,kh lr .ekSu bkaÈhdjg
fkdyels úh' wjidkfha rÔõ .dkaê mjd
urd ±óug LTTEh bÈßm;a úh'
bia,dï uQ,O¾ujdofha .uko tjeksu
úh' 1978 isg uqia,sï we*a.ksia:dkfha
wkHd.ñl yuqodjka /£ isàug tfrysj
igkajeÈ fuu uQ,O¾ujd§kag tlajru
1982 § BY%dh,a yuqod f,nkkhg
lvdje§u;a tu BY%h,a yuqod bj;alr
.kakd f,ig tlai;a cd;Skaf.a wdrCIl
uKav,hg f.k wd fhdackdjg tfrysj
weußldj ksfYaO n,h Ndú;d lsÍu;a
miqj 1990 § uqia,sï brdlhg yd fi!Èhg
wkHd.ñl weußlka yuqod lvdje§u;a
wd§ lreKq myiqfjka Èrjd .; fkdyels
úh' ish,a, lKmsg yefrkakg jQfha
t;eka isgh' 1990 § brdlh" l=fõgh
wdl%uKh lsÍu wêrdcHjdoh lïmkhg
m;al< ;j;a isÿùula úh' brdlfha iodï
yqfiaka nrm;, weußlka .e;af;l= jQ
w;r Tyq weußldj fjkqfjka 1980 isg
1988 olajd jir 8 la brdkh yd hqojeo
isáfhah' tfy;a l=fõgh wdl%uKh lsÍu
yryd brdlhg f;,a fjf<|fmdf,a
CIKslj jvd úYd, mx.=jla w;alr
.ekSug yelsùu wêrdcHjdohg lsisfia;a
bjish fkdyels úh' wfkla w;g
l=fõgh wdl%uKh lsÍu;a iu. tjlg
f,dalfha isõjk úYd, yuqodj jQ brdl
yuqodj f,dalfha f,dl=u f;,a ksê
;sfnk fi!Èhg w;fmdjk udhsug
meñKsfhah' fi!È md,lhka ìh.;a w;r
tu wjia:dfõ§ ìka ,dvka fi!Èfha
wdrCIdj fjkqfjka uqcys§ka iydh *dâ
rcqg ,nd§ug bÈßm;a úh' tfy;a th
m%;sfCIam l< *dâ rcq fi!Èfha wdrCIdj
fjkqfjka weußlka yuqod r|jd .ekSug
;SrKh lf<ah' uqia,sï rgla ;=< wkHd.
ñl yuqodjla /£ isàug tfrysj we*a.
ksia:dkfha igkajeÈ ìka ,dvkag yd Tyq
úiska 1988-89 ld,fha f.dvkÕk ,o
w,alhsvd ixúOdkhg uqia,sï wd.fï w;s
mQckSh ulalu yd u§kd m,a,s folu
;sfnk fi!Èh ;=< weußlka yuqod /£
isàu lsisfia;a bjish fkdyels úh'
fi!Èh ;=< weußlka yuqod r|jd ;nd
.ekSu .ek m%isoaêfha úfõpkh l< ìka
,dvkaj fi!Èfhka msgqjy,a lrkq ,eîh'
wêrdcHjdoh úiska ks¾udKh l< igka
mdGh yd Wmdh ud¾.h wêrdcHjdohgu
tfrysj ke.S isákakg úh'
ngysr wêrdcHjdoh fuu uqia,sï
2013 wm%sfh,a 22 Èke;sj hdj;ald,Sk
lrwe;s fkda¾fõ ;dkdm;s ld¾hd,h
úiska udOH ksfõokhl fufia olajd
we;'
zz'''''''' mQcH .,f.dvw;af;a {dkidr ysñ
fuhg fmr 2011 § fkdarfõ ixpdrhl
fhÿks' tu Tiaf,da ixpdrh isÿjQfha Tyq
fndÿ n, fiakd iu. iïnkaO ùug
fmrh' we;af;kau th isÿjQfha ;dkdm;s
ld¾hd,h fndÿ n, fiakdys meje;au
.ek fyda ±k.ekSug fmrh' tu Tiaf,da
ixpdrh ixúOdkh lrk ,oafoa
Norwegian Peace Building Resource Center (NPBRC) u.sks' fn!oaO
mQcljreka miafofkl= we;=¿ isxy,hska
wg fofkl=g wdrdOkd l< w;r ta 2011
Tlaf;dan¾ 20 isg 26 hk Èkj, fou<
vhiafmdardfõ idudðlhska uqK.eiSugh'
tu ksfhdað; lKavdhu my; i|yka
whf.ka iukaú;h'
1' mQcH .,f.dvw;af;a {dkidr ysñ
2' mQcH w¿;ajej wdkkao ysñ
3' mQcH omfka iqukjxY ysñ
4' mQcH je,suv Ydka; ysñ
5' mQcH ú;drkafoKsfha kkao ysñ
6' wdpd¾h È,ka; ú;dkf.a
7' mQð; úfÊisxy
8' ud¾la wekagks fmf¾rd
2012 uehs 7 jk Èk wdrïN l< nj
mejfik fndÿ n, fiakd ixúOdkfha
m%Odk f,alï .,f.dvj;af;a {dkidr"
tys cd;sl ixúOdhl ú;drkafoKsfha
kkao ysñ" tys m%Odk úOdhl wdpd¾h
È,ka; ú;dkf.a hk ish¨fokd fulS
fkda¾fõ ixpdrhg iyNd.s ù we;s nj
fï wkqj b;du;a meyeÈ<sh'
fndÿn, fiakd fkda¾fõ irK .shdo @
2013 cQ,s - wf.daia;=
1716uQ,O¾ujdoh Wjukdjg jvd W¨mamd
±lajQ nj ienEjls' we,aÔßhdj ;=< FIS uQ,O¾ujd§ka ch.ekSu ksid
wêrdcHjdoh ;e;s .ekSu yd ta jk úg;a
uQ,O¾ujd§ka n,h .;a brdkfha§;a"
f,nkkh jeks rgj,§;a ngysr
wêrdcHjd§ka ,o wñysß w;a±lSï Bg
fya;=jQjd ksielh' wfkla w;g fidaúhÜ
foaYh ì|jeàu;a ksrú hqo iuh wjika
ùu;a ksid ngysr rgj,g ;jÿrg;a
;ukaf.au lïlre mka;sh ìh .kajd
;nd.ekSug wjYH jQ ndysr idOlhla
ke;sj .sfhah' Tjqkag ;ukaf.au lïlre
mka;sh yd /äl,ajd§ ck;dj ìh.kajd
;nd.ekSug w¿;a fohla wjYH úh'
bia,dï uQ,O¾ujdoh ta i|yd Tjqkg
Ndú;d l< yels w¿;au idOlh úh'
tkhska n,k l, wêrdcHjdohg
i;=reùfuka miqj mjd wêrdcHjd§ka
bia,dï uQ,O¾ujd§kaf.ka Wmßu
m%fhdack .ksñka isà' ngysr
wêrdcHjd§ka uqia,sï uQ,O¾ujdoh
Wjukdjg;a jvd msïîug m%Odku fya;=j
jQfha fuhhs'
,xldj ;=< keÕS tk uQ,O¾ujdoh
,xldfõ fï jk úg fndÿ n, fiakd"
isxy, rdjh" rdjKd n,h wd§ jYfhka
fn!oaO uQ,O¾ujd§ jHdmdr .Kkdjla
lr<shg meñK we;' fuu ixúOdk
úiska fjk;a wd.ïj,g tfrysj
úfYaIfhka uqia,sï wd.ug úreoaOj
nrm;, Woaf>daIKhkao f.k hkq ±lSh
yelsh' y,d,a úfrdaë Woaf>daIKh bka
tlla muKS' udOHh úiska t;rï
idlÉPd fkdlrk nq¾ldj fyda m¾odj
hkqfjka y÷kajk f,da.=j ye| isá
bia,dï ldka;djkaj rfÜ ia:dk
.Kkdjl§u ysxikhg Ndckh ùu isÿjQ
nj wka;¾cd,h ;=<ska úia;r iys;j ±l
.kakg yelsh' ud¾;= 28 jk Èk uqia,sï
cd;slfhl=g wh;a Fashion Bug jHdmdrfha mems,shdk weÕ¨ï .nvdjg
ÖjrOdÍka m%uqL msßila úiska myr§u ta
Èkj, udOHhkays m%Odk jYfhka
idlÉPdjg n÷ka jQ lreKla úh'
ck;d ksfhdað;fhl= jQ widoa id,s uy;d
wd.ñl yd cd;Ska w;r iyÔjkhg
ndOdjk m%ldYk isÿlf<a hehs
w;awvx.=jg .kq ,enQjo fndÿ n, fiakd"
isxy, rdjh" rdjKd n,h wd§ ixúOdk
úiska wd.ñl yd cd;Ska w;r iyÔjkhg
nrm;, ndOd we;s lrñka lrkq ,nk
m%ldY ms<sn|j fmd,Sish mshjrla .;a
njg lsisÿ jd¾;djla fkdue;' Fashion Bug wdh;khg myr§ foam< w,dN
ydkshla isÿl< isoaêho iu:
uKav,fhka wjika úh' foam<
w,dNydks lsÍu ydkshg m;a md¾Yjfha
leue;a; u; jqjo iu: l< fkdyels
nj;a ta iïnkaOfhka wmrdO kS;sh
hgf;a mshjr .; hq;= nj;a kS;sfõ§kaf.a
u;hhs'
2013'03'10 jk Èk fndÿ n, fiakdj
úiska .d,a," ms,dk m%foaYfha zfu;a
fijkZ újD; l< W;aijfha§ fndÿ n,
fiakd ixúOdkh újD; l< mQcH lsru
úu,fcda;s yd mQcH .,f.dvw;af;a
{dkidr hk ysñjreka uq,iqfka ;nd
.ksñka wdrCIl f,alï f.daGdNh
rdcmCI uy;d fufia lshd isáfhah'
zzfu;a fijk fyda lsru úu,fcda;s
ysñmdKka jykafia we;=¿
iajdñkajykafia,d .ek lsisfia;a ìh
jkakg wjYH;djla keye' tfyu
ìhla we;s lr .;a fldgila bkakjd
kï ta whg ta ìh ;=rka lr .kakg
lsh,d uu b,a,d isákjd'ZZ
miqj fndÿ n, fiakdj kñka ksl=;a jQ
2013'04'02 Èke;s ksfõokhl fufia
olajd ;snqKs'
zzwm ixúOdkh Y%S ,xld O¾uoaùmfha
isxy,-fn!oaO ckhd fj; nqoaOd,ïNk
m%S;sfhka ±kqï fokafka Y%S ,xld
m%cd;dka;%sl iudcjd§ ckrcfha
ckdêm;s uyskao rdcmCI W;=udKka
yd t;=ukaf.a rch iu. wm
ixúOdkh lghq;= isÿlrkq ,enqfha
tlsfkld w;r wjfndaOhlska njhs'
tu ksid ixúOdkfha .re
iajdñkajykafia,df.a iy
idudðlhskaf.a wdrCIdj iïnkaOfhka
ish¨ j.lSu rch úiska .kakd nj;a
wmf.a lghq;=j,g lsisÿ ndOdjla
fkdlrk f,ig ish¨ wxY ±kqj;a lr
we;s nj;a Bfha Èkfha rch úiska wm
ixúOdk uQ,ia:dkhg ,sÅ;j ±kqï ÿka
nj nqoaOd,ïNk m%S;sfhka ±kqï
fokafkuq'
zzrdcH wdrCIl yd kd.ßl ixj¾Ok
wud;HdxYfha f,alï jk f.daGdNh
rdcmCI ue;s;=uka ckdêm;s uyskao
rdcmCI ue;s;=uka úiska Tyqf.a rch
ksfhdackh lrñka wm ixúOdkh yd
lghq;= lsÍug m;alrkq ,enqfha tls
wjfndaO;d .súiqu wkqjh'ZZ
2013'04'04 Èk Asian Tribune fjí wvúh
úiska jd¾;d lr ;snqfKa fuu ksfõokh
ms<sn| mßCIKhla b,a,d tlS ksfõokh
fmd,Siam;s;=ud fj; bÈßm;a l< njhs'
fuh ,shk fudfyd; olajd ^2013'05'31&
fuu ksfõokfha wka;¾.;h m%;sfCIam
lrñka fndÿ n, fiakd úiska lsisÿ
ksfõokhla ksl=;a lr fkdue;' Tjqkaf.a
fjí wvúfha fyda tjeks m%ldYhla m<
lr fkdue;'
ta w;ru ,xldj ;=< y,d,a fjf<|
,l=K kej;Su ms<sn| tlÕ;djhlg
meñKSu isÿjQfha wdrCIl yd kd.ßl
ixj¾Ok wud;HdxYfha f,alïjrhdf.a
m%Odk;ajfhka mej;s /iaùul§ ùuo
wjOdkhg .; hq;=h' y,d,a iy;slh
ms<sn| lreK wdrCIl fyda kd.ßl
ixj¾Ok úIh hg;g fkd.efkk
úIhls'
fï ish,a, wkqj uE; ld,h ;=< Y%S
,xldfõ fn!oaO uQ,O¾ujd§
jHdmdrhkaf.a meñKSu isÿj we;af;a
rcfha wkq.%yh u; nj is;Sug wmj
fmd<Ujhs' fuh wêrdcHjd§kaf.a
Wjukdj u; tjlg tu rgj, ckhd
;=Ügqjlg udhsï fkdl< bia,dï
uQ,O¾ujd§ ixúOdk yodjvd fmdaIKh
lr .ekSu yd iudk njla olajhs' wo
,xldj ;=< hqoaOfha lS¾;sh ;jÿrg;a f.
khdu wmyiqù we;' nvq ñ, by< hñka
mj;sk w;r Ôjk úhouo ckhdg ±Íh
fkdyels uÜgulg meñK we;' kdia;sh
yd ¥Ikh ms<sn| isÿùïj,ska udOHh msÍ
,xldfõ fï jk úg fndÿ n, fiakd" isxy, rdjh" rdjKd n,h wd§ jYfhka fn!oaO uQ,O¾ujd§ jHdmdr .Kkdjla lr<shg meñK we;' fuu ixúOdk úiska fjk;a wd.ïj,g tfrysj úfYaIfhka uqia,sï wd.ug úreoaOj nrm;, Woaf>daIKhkao f.k hkq ±lSh yelsh' y,d,a úfrdaë Woaf>daIKh bka tlla muKS' udOHh úiska t;rï idlÉPd fkdlrk nq¾ldj fyda m¾odj hkqfjka y÷kajk f,da.=j ye| isá bia,dï ldka;djkaj rfÜ ia:dk .Kkdjl§u ysxikhg Ndckh ùu isÿjQ nj wka;¾cd,h ;=<ska úia;r iys;j ±l .kakg yelsh' ud¾;= 28 jk Èk uqia,sï cd;slfhl=g wh;a Fashion Bug jHdmdrfha mems,shdk weÕ¨ï .nvdjg ÖjrOdÍka m%uqL msßila úiska myr§u ta Èkj, udOHhkays m%Odk jYfhka idlÉPdjg n÷ka jQ lreKla úh'
2013 cQ,s - wf.daia;=
b;sÍ f.dia we;' fuu ;;a;ajh u;
ckhdf.a wjOdkh fjk;lg .ekSug
lsishï Wmdh ud¾.hla wjYHj we;'
ueofmrÈ. /äl,a yd jdu.dó ckhdf.a
wjOdkh fjk;lg .ekSug
wêrdcHjd§ka úiska uQ,O¾ujdoh
f.dvke.=jd jeks Wmdh ud¾.hlg rch
.uka lrñka isákjd jeksh'
fuu isxy, fn!oaOlu .ek l;d lrk
ixúOdkj, úê l%u bia,dï uQ,O¾udjd§
ixúOdkj, úê l%uhka yd iudk njla
fmkajhs' fjk;a wd.ïj,g tfrysj
ysxidldÍ ls%hdjka fjkqfjka ck;dj
m%fldam lrjk fudjqka ;uka fj;
t,a,jk úfõpkj,g olajkafka ±ä
ìhls' 2006'08'17 Èk tjlg mej;s hqo
úfrdaë cd;sl jHdmdrh úiska ixúOdkh
fldg úydruyd foaú WoHdkfha meje;ajQ
cd;sl idu /<sfha fõÈldjg
n,y;aldrfhka f.dvù tu idu /<sh
lvdlmam,a lsÍug ±ä W;aidyhla .;a
cd;sl ix> iïfï,kfha ksfhdað;hska
hehs lshd .;a msßi w;r wo fndÿ n,
fiakdys kdhl;ajh ork .,f.dvw;af;a
{dkidr ysño fmruqfKau úh' ^miqj tlS
idu /<sh lvdlmam,a lsÍug W;aidy
lsÍug tfrysj mej;s wêlrK
ls%hdj,sfha§ tu lreK iu: uKav,hg
fhduq lrk ,o w;r tys§ cd;sl ix>
iïfï,kfha ysñjreka úiska ;uka
kej;;a tjeks wlghq;=lï fkdlrk
njg fmdfrdkaÿ ù isÿjQ jrog iudj
.ksñka iu:hlg meñKsfhah'& tfy;a
fndÿ n, fiakd ixúOdkh bÈßmsg uE;§
meje;ajQ úfrdaO;d foll§ tu
úfrdaO;dj,g iyNd.sjQ whg fndÿ n,
fiakd m%OdkSkaf.a ysxikhkag uqyqK
§ug isÿúh' 2013'05'22 Èk iji
l,HdKOïu ysñ we;=¿ msßilg;a
2013'04'12 Èk f*aianqla wvúh yryd
úfrdaOhla ixúOdkh l< msßilg;a
fufia fndÿ n, fiakd idudðlhskaf.a
ysxikhkag uqyqK §ug isÿúh' ´kEu
;eklg meñK ´kEu fohla
iïnkaOfhka úfrdaOh mEug;a ta .ek
m%Yak lsÍug;a ;ukag mru whs;shla
we;ehs is;d lghq;= lrk fuu zisxy,-
fn!oaOZ ujdmdkakka m%cd;ka;%jd§
úfrdaOhkag yd úfõpkhkag fu;rï
ìhla olajkafka wehs@ ;,sndka jeks
bia,dï uQ,O¾ujd§ka yd fudjqka w;r
we;s fjki l=ulao@
fuu fndÿ n, fiakd" isxy, rdjh"
rdjKd n,h wd§ ixúOdk l:d lrkqfha
isxy, fn!oaOlu .ekh' tfy;a tajdfha
kdhlhska w;r isxy, w¿;a wjqreoao Èk
u;ameka mdkh fldg ßh wk;=re
isÿfldg m,df.dia o~qjï ,enQ wh isàu
Tjqkaf.a isxy, fn!oaOlfï ienE
iajrEmh fmkajhs' 2006 wf.daia;= 17 jk
Èk fkda¾fõ wdOdr .ksñka ixúOdkh
l< cd;sl idu /<sh lvdlmam,a lsÍug
W;aidy .;a fuu kdhlhska 2011
Tlaf;dan¾ ui fkda¾fõ wdOdr ,nd
.ksñka fkda¾fõ yd iaúvka rgj,
ixpdrh lrñka fou< vhiafmdardjo
uqK.eiS we;'
fuu isxy,-fn!oaO uQ,O¾ujd§ iEu
wfhlau mdfya miq.sh ld,h ;=< isy,
Wreuh yd miqj cd;sl fy< Wreuh
f,i ixúOdkh ù isá nj wmg u;lh'
wo fy< Wreuh nrm;, f,i ck;dj
w;r fy<sorõ ù we;s w;r ta ksidu ta
yd iïnkaOj isá msßia leã hdug;a
fkdtfia kï fjk;a fndaâ ,E,s hgf;a
lghq;= lrñka h<s;a fy< Wreuhg hï
mKla §ug;a mgkaf.k we;' fufia
ck;djg tmdù kkak;a;dr ù hk tk
uÕla fidhñka isá fy< Wreufhka
msg;g meñKs msßi ´kEu wfhl=f.a
Wjukdjka fjkqfjka Ndú;d l< yels
;;a;ajhlg meñK we;' fkda¾fõ
;dkdm;s ld¾hd,fha Woõfjka fou<
vhiafmdardj mjd uqK.eiSug hdfuka ta
nj ukdj meyeÈ<sfõ' kkak;a;dr ù
we;s fuu fldgia rcfhau n,.;=
fldgila úiska ;u Wjukdjka
fjkqfjka Ndú;d fkdlrkafka hehs ldg
kï lsj yelso@
b;sydifha tlu isÿùu fojrla jk nj
fya.,a úiska lshd isá w;r udlaia thg
tl;= lsÍula lrñka ta m<uq wjia:dj
fÄodka;hla jk w;r fojk wjia:dj
ydiHhla jk nj lshd isáfhah'
wêrdcHjdoh úiska uqia,sï uQ,O¾ujdoh
f.dvke.Su fÄodka;hlska fl<jr úh'
th wkq.ukh lrñka ,xldj ;=< fn!oaO
uQ,O¾ujdohla f.dvke.Sug hfula
W;aidy lrkafka kï ksh; jYfhkau
fl<jr jkq we;af;a ydiHhlsks'
1716
, m%Nd;a ,xldf,daliudc-foaYmd,k ls%hdOr
uE; ld,h ;=< Y%S ,xldfõ fn!oaO uQ,O¾ujd§ jHdmdrhka f.a meñKSu isÿj we;af;a rcfha wkq.%yh
u; nj is;Sug wmj fmd<Ujhs' fuh wêrdcH- jd§kaf.a Wjukdj u; tjlg tu rgj, ckhd
;=Ügqjlg udhsï fkdl< bia,dï uQ,O¾ujd§ ixúOdk yodjvd fmdaIKh lr .ekSu yd iudk njla olajhs'
wo ,xldj ;=< hqoaOfha lS¾;sh ;jÿrg;a f.khdu wmyiqù we;' nvq ñ, by< hñka mj;sk w;r Ôjk
úhouo ckhdg ±Íh fkdyels uÜgulg meñK we;' kdia;sh yd ¥Ikh ms<sn| isÿùïj,ska udOHh msÍ b;sÍ f.dia we;' fuu ;;a;ajh u; ckhd f.a
wjOdkh fjk;lg .ekSug lsishï Wmdh ud¾.hla wjYHj we;' ueofmrÈ. /äl,a yd jdu.dó ckhdf.
a wjOdkh fjk;lg .ekSug wêrdcHjd§ka úiska uQ,O¾ujdoh f.dvke.=jd jeks Wmdh ud¾.hlg rch
.uka lrñka isákjd jeksh'
2013 cQ,s - wf.daia;=
18
ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§kaj fmdÿfõ
y÷kd.; yels ,lAIK lsmhls' Tjqka
±äj ms<s.kakd uQ,sl lreKq folla fuys§
jeo.;a fõ' tkï nhsn,h jrÈka f;dr
nj (Biblical Inerrancy) yd nhsn,h
jdpHd¾:fhka (Literal Interpretation of the Bible) hq;=j ms<s.ekSuhs' ;jo iaj;ka;%
foajO¾uh (Liberal Theology), mßkdujdoh - vdúkajdoh (Theory of Evolution - Darwinism), c¾udkq
foajO¾udpd¾hjrekaf.a Wiia nhsn,Sh
úpdrh (German Higher Criticism), nhsn,Sh kjHjdoh (Biblical Modernism), yd kq;k nhsn,Sh wOHkfha § fhdod
.kakd ft;sydisl ú.%yh (Historical Criticism), hk kj m%jK;d uQ,O¾ujd§ka
úiska ±ä f,i m%;slafIam lrkq ,nhs'
uQ,O¾ujd§kaf.a m%Odk O¾ukshdul
1878 jif¾ kh.rd yS mej;s nhsn,a
iïfï,kfha § iïu; jQ weoys,s
m%ldYkfha lreKq 14ls' ;jo 1910 § mej;s
fm%iaìáßhka uy iïfï,kfha m%ldYs;
lreKq 5ls' ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ka f.a
m%Odk;u O¾ukshdul myla ñka y÷kd.;
yelsh' 1& nhsn,fha wN%uYS,S;dj fyj;a
jrÈka f;dr nj (Biblical Inerrancy), 2& fÊiqia jykafia f.a lkHd Wm; (The virgin birth of Jesus), 3& mdm mQcdfõ
(Vicarious) wdfoaYkSh Ndjh (Substitutionary atonement), fÊiqia
jykafia YdßÍlj u<jqkaf.ka ke.sg
jod< nj (The bodily resurrection of Jesus), 5& fÊiqia jykafia fojk jrg
f,dalhg jevu lrk nj (The second coming of Jesus)'
ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ wd.ï ìysjkafka
wefußldfõh' wefußldkq foaYmd,kh
iuÕ j¾Okh jQ ls%ia;shdks uQ,O¾uh hq.
;=klg fnod úia;r l< yelsh'
m<uq hq.h - 1840 isg 1940 olajd
1840 § muK wdrïN jQ fijka;a fâ
weâfjkaáiaÜ iNdj ls%ia;shdks uQ,O¾ufha
uQ,drïNh f,i ±laúh yelsh' fuys
ks¾ud;D ú,shï ñ,¾ kue;a;d nhsn,h
ms<sn| ,shejqK lsisÿ újrK wOHhkhlska
f;drj ;ukaf.au jQ fm!oa.,sl fufkys
lsßu u; mokïj úúO ks.ukj,g
t<eôfhah' 1843 § f,daldjidkh jk nj
Tyq mejiQjo th isÿ fkdjQ ;ek ;ukag
jerÿk nj ms<s.;af;ah' tfy;a fuu
iNdfõu wkq.dñlhka jQ ysrdï tâika
iy t,ka jhsÜ m%ldY lf<a ls%ia;=ka
jykafia ;uka fuf,dj werUQ .e,ùfï
ld¾H ksud lrñka 1844 jif¾§ iaj¾.hg
we;=,a jQ njhs' fuu uQ,O¾ujd§ m%.ukh
fijka;a fâ weâfjkaáiaÜ iNdj f,i
kï lrkq ,enqfõ 1860 §h' Bg wdikaku
fya;=j jQfha lsia;=ka jykafiaf.a fojk
meñKsug uQ,sl;ajh §u;a i;sfha i;a jk
Èk tkï bßod fkdj fikiqrdod Èk
in;a Èkh f,i ms<sf.k th Y=oaOjQ
Èkhla f,i ;yjqre lsßug;ah'
fhfydaj# iNdj fyj;a uqrgeU ixúOdkh
;j;a ls%ia;shdks uQ,O¾ujdoS m%.ukhls'
fuu iNdfõ ks¾u;Djrhd jkafka
wefußldkqfjla jk pd,aia à ri,a h'
Tyqo nhsn,h fm!oA.,slj fufkys lrñka
m%ldY lf<a ;uka ls%ia;=ka jykafiaf.a
fojk meñKsfï iqNdrxÑh f,dalhg
y÷kajdÿka m<uq Èjeisjrhd jk njhs'
1878 § Tyq foaj.e;s hk ;k;=r ;ukaj
ye|skaùug Ndú; lf<ah' isfhdaka uqrgeU
hk iÕrdj 1879 § wdrïN l< Tyq fyan%õ
iy .s%l hk NdIdjkaf.a úYdrofhla f,i
fmkS isáfhah' tfy;a Tyqg .S%l wldrdÈh
ls%ia;shdks uQ,O¾ujdofha
foaYmd,kh
uQ,O¾ujdoh fyj;a Fundamentalism kï jQ jpkh iE§ we;af;a Fundamentum hk ,;ska jpkfhkah' tys were; jkafka uQ,sl fyj;a moku hkakhs' uQ,O¾ujdoh" wd.u yd .,mk úg bka biau;= jkafka wd.ñl wka;jdohls' ysxÿ" cqod" fn!oaO" ls%ia;shdks" fukau bia,dï hk wd.ïj, wvq jeä jYfhka fuu wka;jdÈ m%jK;d w;S;fha isg j¾udkh olajd y÷kd.; yelsh' fuu ,smsfha wruqK jkafka ls%ia;shdks uQ,O¾ujdoh yd ne|S mj;sk foaYmd,kh ms<sn| úpdrd;aulj úuiSuh'
2013 cQ,s - wf.daia;=
19
ksjerÈj lshúh fkdyels nj fy<s jQfha
Widúhl§h' ;jo ksrh fyj;a iodld,sl
o~qju fukau ls%ia;=ka jykafiaf.a
foaj;ajho Tyq m%;slafIam lf<ah' ri,ag
wkqj ls%ia;=ka jykafia hkq ñldfh,a kï
jQ m%Odk foaj ¥;hdh'
wirK frda.Skaj ìhg m;a l< fuu foaj
.e;sjrhd jxpdfjka uqo,a bmehSug lghq;=
lsßu fya;= fldg f.k Tyqg úreoaOj kvq
mjrd ;sfí' ri,a úiska l< tla uqo,a
jxpdjla jkafka wiajekak nyq,j ,efnk
m%d;sNd¾hd;aul ;sreÕ= weg úlsKSuhs'
Nla;sfhka wkaO jQ ne;su;=kaj Tyq rjgd
we;af;a fvd,rhla muK jákd ;sreÕ=
nqi,la m%d;syd¾hd;aul ;sßÕ= f,i fvd,¾
60lg úlsKSu ksidh' kvqfjka jerÈ
lrefjla jQ Tyqg tu uqo, kej; f.ùug
isÿúh'
1916 oS ri,a ñh .sh úg isfhdka yS uqrgeU
kï jQ iÕrdfõ l;=jrhd jQ ro*â
keue;a;d uqrgeU iudch kï jQ ku
fjkia fldg fhfydaj# jykafiaf.a
idlaISldrfhda hk ku fhdod .;af;ah'
ro*â g wkqj lf;da,sl iNdj we;=,;aj
ish¨ m%Odk ls;=kq iNd id;kaf.a l=<S
lrefjdah'
ls%ia;shdks uQ,O¾ujdofha B<Õ m%jK;dj
jkafka fmka;fldia; iNdj h' tfiïí,s
T*a f.daâ iNdj" iau¾K iNdj" l,ajdß
iNdj" fn;af,fyï iNdj" f.;afiuks
iNdj" Ôjk .x.d iNdj" iy kj Ôjk
iNdj jYfhka fmka;fldia; iNd oyia
.Kkla j¾;udkfha f,dalh mqrd
ls%hd;aul fõ' 1901 § ma?ï kue;s foaj
.e;sjrhd fmka;fldia; iNdj wdrïN
lrñka m%ldY lf<a ;ukaf.a tlu
ud¾f.damfoaYlhd jkafka nhsn,h njhs'
fojk hq.h - 1940 isg 1970 olajd
fuu hq.h ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ka w;r
fn§ula we;sjQ hq.hls' uq,O¾ujd§ woyia
±rE msßila ld,h;a iuÕ fjkia jkakg
jQfha nhsn,h úêu;aj wOHhkh lrk
úoaj;=kaf.a u;jdo flfrys Okd;aulj
is;kakg jQ fyhsks' tys m%;sM,hla f,i
;uka nqoaêúfrdaëka yd mj;sk iudc"
wd¾Ól" yd foaYmd,ksl m%Yak ms<sn|
yeÕSula fkdue;s ñksiqka f,i lghq;=
lsßug Tjqka wlue;s úh' ;jo uQ,O¾ujd§
woyia ms<s.;a .;dkq.;sl ls%ia;shdks
W.;=ka ixrlaIKjd§ka f,i fmkS isáñka
uQ,O¾ujd§ka f,i ;ukaj ye|skaùug
wlue;s úh' tys m%;sM,hla f,i
ixrlaIKjdÈfhla jQ yer,aâ fcdaka
Tlska.d úiska kj O¾uodkSh m%.ukh
(Neo-Evangelical Movement) wdrïN
lf<ah' 1950 jljdkqfõ wefußldkq
O¾uodkSh m%.ukfha m%Odksfhla jQ ì,s
f.%yEï (Billy Graham) f.a kj O¾uodkSh
m%.ukh o wdrïN jkafka fuu miqìu
u;h'
c.;a ls%ia;shdks iNdjka
mj;sk iudc" wd¾Ól" yd foaYmd,ksl
m%Yak mokï lr.ksñka ls%ia;shdks j.lSu
(Christian Responsibility) ms<sn| ksjeros
nhsn,Sh ±lau biau;= l< c.;a ls%ia;shdks
iNdjka (World Council of Churches) 1940 oYlfha § wdrïN úh' tfy;a Bg
úfrdaë m%.ukhla f,i uQ,O¾ujd§ka
úiska rgj,a 15la iy ksldhhka 45l
ksfhdað;hka tla /iaj cd;Hka;r
ls%ia;shdks iNdjkaf.a uKav,h (The International Council of Christian Churches) 1948 § wdrïN lf<ah' lf;da,sl
fkdjk m%Odk ls;=kq iNdjkaf.a
tluq;=jlska iEÿkq c.;a ls%ia;shdks
iNdjka kï jQ m%.ukh mj;sk widOdrK
iudc jHqyhka ksjerÈj y÷kd.ksñka
ls%ia;shdks j.lSu biau;= lf<a nyq;r
ck;djf.a È<s÷ lug uQ,sl fya;=j jk
wêrdcHjdoh iy Okjd§ wd¾Ól l%uh
;j ÿrg;a Yla;su;a lrk kj
hg;aúð;jdofha mdmsIaG nj nhsn,Shj
úuiSfukah' wfußldkq ls%ia;shdks
uQ,O¾ujd§ka úiska c.;a ls%ia;shdks
iNdjka f.a fuu udkqIsl m%.ukhg ±ä
f,i úreoaO jQfha 1948;a fmrh' tkï
1941 jif¾§ ls%ia;shdks iNdjkaf.a
wfußldkq uKav,h (The American Council of Christian Churches) msysgqùfukah' ;jo 1942 § O¾uOdkSh-
hkaf.a cd;sl ixúOdkh (The National Association of Evangelicals) wdrïN
ùfuka W;=re wfursldkq uQ,O¾u-
jd§kaf.a fn§ula isÿ jqjo fuu ixúOdk
folu c.;a ls%ia;shdks iNdjka f.a
nhsn,Sh úuqla;s .;sl ±laug úreoaO úh'
;jo 1951 oS msysgjkq ,enQ f,dal O¾uOdkSh
iydNd.sl;ajh (The World Evangelical Fellowship) o c.;a ls%ia;shdks iNdjka
úiska biau;= l< úuqla;s foajO¾uh yd
fm%df;ia;ka; ksoyia u;OdÍ foajO¾uh
uev,Sug lghq;= lf<a c.;a ls%ia;shdks
iNdjka f.a idudðlhka ;uka fj; Èkd
.ekSug fjr orñkah'
ysÜ,¾j mrdch l< foajOd¾ñl Ñka;kh
ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ka w;r jQ fuu
fn§u fya;= fldg f.k ld,a nd¾;a jeks
c¾uka fm%f;ia;ka; foajO¾udpd¾h-
jrekaf.a Ñka;kh wfußldfõ m%p,s;
úh' ld,a nd¾;a ksoyia u;OdÍ foajO¾uh
(Liberal theology) m%;slafIam l<o Tyq
kQ;k foajO¾ufha mqfrda.dñfhls'
ysÜ,¾f.a taldêm;s yd wd{dodhl
md,khg úfrdaOh mEu i|yd cd;sl
iudcjdohg (National Socialism) tfrysj
iNdfõ wkq.%yh iy iyh ,;a m%.ukhla
c¾uksh ;=< nd¾;a wdrïN lf<ah' fuys§
nd¾uka m%ldYh b;d jeo.;a fõ' fuu
m%ldYfha m%Odk l;=jrhd jQfha ld,a
nd¾;ah' ysÜ,¾f.a cd;sl iudcjd§
u;jdohg iy tys Ndú;hg ls%ia;shdks
úfrdaOh ks¾jpkh lrk j.ka;s yhla
nd¾uka m%ldYfha wvx.=fõ' iïuq;s
jdofhka f;drjQ nd;af.a ia:djrh" kdis
n,h u;jd§j fukau Ndú;fhkao mrdch
lsÍug nd¾uka m%ldYkfhka ls;=kq
ck;djg Yla;sh ,nd ÿkafka h'
1934 uehs 29-31 olajd Barmen ysoS /iajQ
c¾uka O¾uodkSh iNdfõ úYajdifha
iskvh (The Confessional Synod of the German Evangelical Church) foajOd¾ñl
j.ka;s yhla weoys,a, fyj;a úYajdi
,laIKhl iajrEmfhka (Confession of Faith - Creed) ysÜ,¾f.a cd;sl iudcjd§
u;jdoh yd Ndú;h iDcqju m%;slafIam
lf<ah' nd¾uka úYajdi ,laIKhg
foajOd¾ñl moku ,nd ÿkafka ld¾,a
nd¾;ah' cd;sl iudcjd§ u;jdoh yd
Ndú;h iuÕ ls%ia;shdksh iïnkaO lsÍu
ÿ¾u;hla iy nrm;, mdmhla f,i
nd¾uka m%ldYh y÷kajd ÿkafka O¾uodkSh
i;H;d yhla úYajdifha j.ka;s f,i
(Creeds) f.k yer olajñkah'
c¾uka O¾uodkSh iNdfõ nd¾uka úYajdi ,laIKh
1' zzud¾.ho i;Hho Ôjkho uu fjñ;
ls%ia;shdks uQ,O¾ujdofha B<Õ m%jK;dj jkafka fmka;fldia; iNdj h' tfiïí,s T*a f.daâ iNdj" iau¾K iNdj" l,ajdß iNdj" fn;af,fyï iNdj" f.;afiuks iNdj" Ôjk .x.d iNdj" iy kj Ôjk iNdj jYfhka fmka;fldia; iNd oyia .Kkla j¾;udkfha f,dalh mqrd ls%hd;aul fõ' 1901 § ma?ï kue;s foaj.e;sjrhd fmka;fldia; iNdj wdrïN lrñka m%ldY lf<a ;ukaf.a tlu ud¾f.damfoaYlhd jkafka nhsn,h njhs'
2013 cQ,s - wf.daia;=
20ud u.ska ñi lsisfjla mshdKka fj;
fkdmeñfKkafkah'ZZ ''' (fcdydka 14(6)'
zztaldka;fhkau uu Tng lshñ"
fodrgqfjka neg¨ .d,g we;=¿ fkdù wka
;eklska ke`.S mek tkakd fydfrlao
fld,a, lkafklao fõ'ZZ ^fcdydka 10(1&'
zzfodrgqj uuh; ud ;=<ska hfula we;=¿
jkafkao Tyq .,jkq ,en we;=<g yd
msg;g f.dia wdydr ,nkafkah' ^fcdydka
10(9&'
- Y=oaOjQ ,shú,af,ka fmkajd fok mßÈ
fÊiqia ls%ia;=ka" foúhkajykafiaf.a tlu
jpkh jkafkah' Ôú;h yd urKh ;=<
tu i;Hh wm weish hq;=h" úYajdi l<
hq;=h" lSlre úh hq;=h'
- jHdc O¾uh wms m%;slafIam lruq' ukao
foúhkaf.a jpkhg úreoaOj foaj
wkdjrKhka f,iska tk fjk;a n,
jHqyhka" n, wêldÍ mqoa.,hka yd
Tjqkaf.a jHdc i;Hhka ;sfnk ksidh'
2' zzfÊiqia ls%ia;=ka hkq foúhka jykafia
úiska wmg ,nd ÿka wfma m%{djhs" wfma
hqla;sjka;nj fyj;a O¾ñIaG njhs" wfma
Y=oaOjka; njhs" wfma .e,ùu yd wfma
úuqla;shhs ^1 fldßka;s 1(30&'
fÊiqia ls%ia;=ia jykafia" wmf.a ish¨u
mõj,g iudj fok njg jk
fmdfrdkaÿjhs" fÊiq;=uka u.ska wmg .
e,ùu ,efnkafkah' fuf,dj mj;sk
wfoaj;ajfha hoïj,ska t;=uka wmj uqod
.;af;ah' wms jHdc O¾uh m%;slafIam lruq'
ukao tuÕska fÊiqia ls%ia;=ka fkdj fjk;a
iajdñjrekag jkaokd lsÍug wmg n,
lrk fyhsks'
3' zzwm fm%aufhka i;H l:d lrñka
ls%ia;=ka jykafia ;=< yeu whqßkau
j¾Okh jkafkuq' YÍrfha ysi jk
fÊiq;=uka ;=< uq¿ YÍrhu taldnoaOj
fm%aufhka jeã isáuqZZ ^tmSi 4(15"16&.
ls%ia;shdks iNdj hkq ls%ia;= ;=uka ;=<
ifydaor;ajfhka ne¢, fÊiqia ls%ia;=ka
jykafia iajdñhd f,i ms<s.;a,
Y=oaOd;auhdKka u.ska ls%hd;aul jkakls'
iNdj mõlrejkag iudj fokafkah' ukao
mõldr f,dalh ;=< iNdjg idlaIs orkakg
isÿj we;s ksidh'
wm jHdc O¾uh m%;slaafIam lruq' ukao
mj;sk u;jdÈ yd foaYmd,k t,an .ekSï
iNdfõ foajOd¾ñl m%;s{djka fjkia
lsÍug wmg n, lrk ksidh'
4' zzúcd;Skaf.a wdKavqldrhka Tjqka
flf¾ wdêm;Hh mj;ajk nj;a"
Tjqkaf.a m%OdkSka Tjqka flf¾ n,h
mj;ajk nj;a Tn okakyqh' tfy;a Tn
w;f¾ tfia fkdúh hq;=hs' Tn w;f¾
hfula kdhlhd jkakg ;eue;af;a kï"
Tyq Tfí fiajlhd jkafka hZZ ^uf;õ 20(
25" 26&' iNdfõ úúO ks,;, mj;skafka
wdêm;Hh Wfoid fkdj ;ukag mejreK
fiajh Wfoidh' wms jHdc O¾uh m%;slafIam
lruq' ukao fiajfhka f;drjQ ks,hla iy
md,k n,h i|ydjQ úfYaI kdhlhka tu
jHdc O¾ufhka ia:dms; jk ksidh'
5' zzfoúhka jykafiag f.!rjdor Nh
msßkukak; rcqg f.!rj olajkakZZ ^1
fmaÿre 2(17&.
Y=oaO ,shú,a, wmg mjikafka iNdj ;ju
.e,ùu fkd,;a f,dalhla ;=< mj;sk
fyhska rch idOdrK;ajh yd iduh
Wfoid foúhka úiska ia:dms; l< njhs'
tfy;a foúhka jykafia úiska rchg
fuu j.lSu Ndr ÿkafka foaj rdcHfha
jákdlï ia:dms; lsÍugh' th md,l-
hkaf.a fukau md,s;hkaf.ao j.lSufõ'
wms jHdc O¾uh m%;slafIam lrkafkuq'
ukao rch ñksia Ôú;h md,kh lsÍfï
tlu wd{dodhlhd njg bka m;ajk
ksidh' wms jHdc O¾uh m%;slafIam
lrkafkuq' ukao iNdj ;ukag mejrek
úfYaIs; le|ùu w;yer th
wd{dodhl;ajfha rdcHfhau wkqrejla
njg bka m;ajk ksidh'
6' zzuuo l,amdka;h olajd ioygu Tn
yd iuÕ isáñZZ ^uf;õ 28(20&. zztfy;a
foaj jdlHh" ne| ;eìh fkdyelshZZ ^2
;sfuda;s 2(9&' iNdfõ wêldßh jkqfha
ls%ia;=ka jykafia ;=< ish¨ ñksiqkag
foúhkajykafia f.a wñ, jrm%idofha
iqmqj; foaYkd lsÍuh'
wms jHdc O¾uh m%;slafIam lruq' ukao
iNdj ñksia wyxldrhg hg ù jpkf;u
(Word) yd iajdókajykafiaf.a ld¾hh
fukau fiajdj w;a;fkdau;sl f,i f;dard
.;a is;eÕshdjka" wruqKq iy ie,iqïj,g
hg;a lsÍug bka lghq;= l< yels ksidh'
c¾udkq O¾uodkSh iNdfõ úYajdifha
iskvh m%ldY lrkafka fuu i;Hhka
wjfndaOfhka ms<s.ekSu;a jHdc O¾uhka
m%;slafIam lsÍu;a ls;=kqjdf.a w;HjYH
j.lSula jk njhs' weoys,af,a iNdjkaf.a
iuQyhla f,i c¾uka O¾uodkSh iNdj
nd¾uka m%ldYkhg w;HjYH foajOd¾ñl
moku ouhs' bka wmg wdrdOkd lrkafka
iNd foaYmd,kfha§ wm .kakd ;SrKj,§
fuu weoys,s m%ldYkfha foajOd¾ñl
m%;s{djkag wjfndaOfhka hq;=j uq,a;ek
Èh hq;= njhs' th wdhdpkd lrkafka
úYajdih" fm%auh yd n,dfmdfrd;a;=fõ
tald;añl njg kej; .uka lsÍu Wfoid
uQ,sl;ajh fok f,ih' fï wkqj ld,a
nd¾;a f.a O¾uodkSh iNdfõ úuqla;s .;sl
wka O¾uÈkSh iNdjkaf.ka fjka fldg
wm y÷kd.; hq;=h'
f;jk hq.h - 1970 isg 2000
ls%ia;shdks uQ,O¾ujdofha f;jk hq.h
wefußldkq foaYmd,kh iuÕ >Dcqju
iïnkaO jkafka 1980 jljdkqfõ ckdêm;s
jQ frdk,aâ f¾.ka f.a meñKsfukah'
fuys§ uQ,O¾ujd§ka foaYmd,k lr,shg
meñfKkafka wefußlka cd;sfha iqmsßnj
kej; f.dvke.Sug;a wd¾Ólj" iudchShj"
yd iodpdrd;aulj" msßySug m;aj ;sfnk
rg ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ Ñka;kfhka
mqnqÿjd,Sug;ah' fuys§ ls%ia;shdks
uQ,O¾ujd§ka ;u i;=rka f,i
y÷kd.;af;a f,!lSl udkùhjdoh
(Secular Humanism) iy ,;ska wefußldkq
rgj, m%p,s; jQ úuqla;s foajO¾uhhs'
Tjqkg fuu m%jK;d folu foaj úfrdaë
úh' tfy;a h:d¾:jd§j n,k úg fuu
m%jK;djkaf.a uQ,drïNhg fya;= jkafka
mj;sk iudc" wd¾Ól" yd foaYmd,ksl m%Yak mokï lr.ksñka ls%ia;shdks j.lSu (Christian Responsibility) ms<sn| ksjeros
nhsn,Sh ±lau biau;= l< c.;a ls%ia;shdks iNdjka (World Council of Churches) 1940 oYlfha § wdrïN úh' tfy;a Bg úfrdaë
m%.ukhla f,i uQ,O¾ujd§ka úiska rgj,a 15la iy ksldhhka 45l ksfhdað;hka tla /iaj cd;Hka;r ls%ia;shdks iNdjkaf.a uKav,h
(The International Council of Christian Churches) 1948 § wdrïN lf<ah' lf;da,sl fkdjk m%Odk ls;=kq iNdjkaf.a tluq;=jlska
iEÿkq c.;a ls%ia;shdks iNdjka kï jQ m%.ukh mj;sk widOdrK iudc jHqyhka ksjerÈj y÷kd.ksñka ls%ia;shdks j.lSu biau;=
lf<a nyq;r ck;djf.a È<s÷ lug uQ,sl fya;=j jk wêrdcHjdoh iy Okjd§ wd¾Ól l%uh ;j ÿrg;a Yla;su;a lrk kj
hg;aúð;jdofha mdmsIaG nj nhsn,Shj úuiSfukah'
2013 cQ,s - wf.daia;=
21
o wefußlka OfkaYajr iudc wd¾Ól
foaYmd,khhs' t,a ie,ajfodarh yd
kslr.=jdj jeks rgj, ñ,sgß md,khg
f¾.ka rch wú wdhqO iemhqfõh' tu
rgj, ñ,sgß md,khg tfrys jQ igkaldñ
m%.ukhkag úuqla;s foajO¾uh Ñka;kuh
jYfhka fmdaIKh ,nd fok fyhska th
uev,Sug ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ iNdjkag
uqo,a wdfhdackh lf<ah' tys m%;sM,hla
f,i ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ iNdjka ,;ska
wefußldkq fukau wdishd;sl rgj,a mQrd
j¾Okh úh' ñ,sgß md,kfha idyisl
ls%hdjkag iduldñj yd wúysxidjd§j
úfrdaOh ±lajQ lf;da,sl yd ls;=kq ck;dj"
mQcljre" meúÈ fidfydhqßhka oyia
.Kkska urd ±ïfïh' t,a ie,ajfodarfha
Tiald frdafïfrda w.ro.=re;=udo Bg
we;=<;a úh' 1977 isg 1981 olajd
wefußldfõ ckdêm;s OQrh fynjQ ðó
ldg¾ f.a iduldó úfoaY m%;sm;a;sh
bj;,d wdl%uKYS,s u¾Ok ls%hdjka /ila
f¾.ka md,kh hgf;a isÿjQ w;r tys
wys;lr m%;sM, fya;= fldg f.k uqia,sï
uQ,O¾ujd§ka jvd;a n,j;a ùh'
jir 2000 jljdkqfõ§ ls%ia;shdks
uQ,O¾ujdoh wefußlka foaYmd,kfha
uQ,sl;ajh f.k lghq;= lrkafka fʾÊ
nqIa md,kh úiska brdlh wdl%uKh fldg
wysxil isú,a jeishka oY ,laIhlg wêl
m%udKhla kùk;u wú wdhqOj,ska urd
±ófukah' fÊ¾Ê nqIag wkqj th
i¾jn,OdÍ foúhka jykafiaf.a leue;a;
úh' ls%ia;shdks uQ,O¾ujdoS yd kj
O¾uOdkSh iNdjkaf.a Ñka;kfhka
fmdaIKh ,en fuu >d;kh Tyq
hqla;shqla; nj mejiQfõ tf,ih'
ks.ukh
lf;da,sl uQ,O¾ujdoho fuys§ u;la l<
hq;=h' wO¾u O¾udêlrK (Inquisition) u.ska isÿ l< lf;da,sl uQ,O¾ujdoh
fy<d ±lSug;a lf;da,sl iNdfõ
kfjdaohla w;s lsßug;a fojk j;sldk
c.;a uka;%K iNdjg yels úh' j;ams<sfj;a
.e;shdj yd kS;s .e;shdfjka kej;
uQ,O¾ujd§ hq.hlg j;auka lf;da,sl
iNdj .uka lrkafka kï" Y=oaOjQ ,shú,af,a
udkùh fm%auh biau;= lrk WkauQ,
Ñka;kfhka kHdhd;aulj;a m%dfhda.s
lj;a Bg wm ms<s;=re Èh hq;=h' udkj
fm%auhg ks.re lrk wd.ñl wka;jdoh
wm mrdch l< hq;af;a iEu wd.ñl
O¾uhlu ;sfnk úuqla;sodhl yrh
fufkys lsÍfuka yd ta fjkqfjka lrk
ðú; lemlsÍfukah'
;jo wefußlka wdOdr ,nk uQ,O¾ujdoS
yd kj O¾uOdkSh iNdjka úiska ie<iqï
iy.; f,i lrkakdjQ wkHd.ñl
ixj¾;kh fyj;a wd.ug yrjd .ekSï
fya;= fldg f.k fn!oaO uQ,O¾ujd§ m%.
ukhka wm rg ;=< ìys úu j<lajd .;
hq;af;a flfiao@ fojk j;sldk uka;%K
iNdfjka Bg uÕ fmkajd ;sfnkafka
Y=oaOjQ ,shú,af,a wkqidrfhka wkH wd.ï
iuÕ iyðjkfhka lghq;= lsßug wjYH
kj O¾uodk m%;sm;a;shla myod foñkah'
tys§ wd.ï yd wka ls;=kq iNdjka w;r
jk ixjdohg uQ,sl ;ekla Èh hq;=h'
tfukau wd.ï mokï lr f.k ls%hd;aul
jk uQ,O¾ujd§ m%.ukhkaf.a foaYmd,kh
mrdch lsßu i|yd iEu wd.ulu ;sfnk
úuqla;sodhl yrh biau;= lsßug mq¿,a
jevms<sf<la werôh hq;=h'
wdfY%ah .%ka:
ksla,ia cQâ" msmdihg Èh" 1990'
Avarill, L. J., Religious Right, Religious Wrong, 1989.
Cole, S.G., History of Fundamentalism, 1931.
Hettiarachchi, S., Faithing the Native Soil: Dilemmas and Aspirations of Post-colonial Buddhists & Christians in Sri Lanka, 2012.
Articles
Wallis, J., “Dangerous Religion: George W. Bush’s Theology of Empire.” Mississippi Review 32, no. 3 (2004) 60-72.
Weermantry, C. G., “Illegality and Immorality of Military Intervention in Iraq” In Dialogue, New Series Vol. XXIX, ed. Aloysius Pieris, The Ecumenical Institute for Study and Dialogue, Colombo, 2002, 11-30).
Willmor, Haddon. “Karl Barth” In The Blackwell Companion to Political Theology, eds. Peter Scott, William T. Cavanaugh. Oxford: Blackwell, 2004, 123-135.
ls%ia;shdks uQ,O¾ujdofha f;jk hq.h wefußldkq foaYmd,kh iuÕ >Dcqju iïnkaO jkafka 1980 jljdkqfõ ckdêm;s jQ frdk,aâ f¾.ka f.a meñKsfukah' fuys§ uQ,O¾ujd§ka foaYmd,k lr,shg meñfKkafka wefußlka cd;sfha iqmsßnj kej; f.dvke.Sug;a wd¾Ólj" iudchShj" yd iodpdrd;aulj" msßySug m;aj ;sfnk rg ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ Ñka;kfhka mqnqÿjd,Sug;ah' fuys§ ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ka ;u i;=rka f,i y÷kd.;af;a f,!lSl udkùhjdoh (Secular Humanism) iy ,;ska wefußldkq rgj, m%p,s; jQ úuqla;s foajO¾uhhs' Tjqkg fuu m%jK;d folu foaj úfrdaë úh' tfy;a h:d¾:jd§j n,k úg fuu m%jK;djkaf.a uQ,drïNhg fya;= jkafka o wefußlka OfkaYajr iudc wd¾Ól foaYmd,khhs' t,a ie,ajfodarh yd kslr.=jdj jeks rgj, ñ,sgß md,khg f¾.ka rch wú wdhqO iemhqfõh' tu rgj, ñ,sgß md,khg tfrys jQ igkaldñ m%.ukhkag úuqla;s foajO¾uh Ñka;kuh jYfhka fmdaIKh ,nd fok fyhska th uev,Sug ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ iNdjkag uqo,a wdfhdackh lf<ah'
, fPHIaG lÓldpd¾h úð;a frdydka
le,Ksh úYajúoHd,h
2013 cQ,s - wf.daia;=
22
wo jk úg furfÜ wd.ñl
wka;jdoh;a" uQ,O¾ujdoh;a
iïnkaOj úYd, f,i l;d ny
fjñka mj;S'tla w;lska ngysßka
furgg meñKs uQ,O¾ujd§ l%sia;shdks
fldgia iïnkaOj;a" rg ;=,u ìys ù
;sfnk fn!oaO yd uqia,sï wka;jd§
lKavdhï iïnkaOj;a miq.sh jirlg
jeä ld,h mqrd ±ä f,i l;d ny jQ
w;ru tA ksidu úúO jQ .egqï yd
u;jdoo we;s fjñka mj;S' fujeks
miqìula ;=< zls;= y`vZ lf;da,sl
oyu /l.ekSfï cd;sl jHdmdrh mjd
wka;jd§ wd.ñl ixúOdkhla ±hs
flfkl=g iel is;kakg" wkqudk
lrkakg mq¨jk' uE;l§ tla lkHd
fidhqßhla úoHq;a ,smshla u.ska úuid
isáfha zls;=y`vZ ixúOdkho uE;l§
ìysù we;s fn!oaO ixúOdk fuka
wka;jd§ lf;da,sl
ixúOdkhlao lshdh'
ls;= y`v ìysùu yd tys b;sydih
zls;=y`vZ wdrïN jkafka fuhg jir 15
lg muK fmr tkï 1998 jif¾ §h'
lf;da,slhska nyq;rhla fjfik
zlf;da,sl ck uQ, m%foaYhkaZ jk
ó.uqj" j;a;," cd we," lgdk jeks
m%foaY wdl%uKh lrñka uqo,g ls;=kq
ck;dj yrjd .;a uQ,O¾ujd§ lKavdhï
j,g tfrysj l%shdldÍ jQ ;reK msßila
f,ih' lf;da,sl oyï mdie,a .=rejreka"
O¾u¥; <ud iudc iÔjlhska" ;reK
iñ;s yd mQcd Woõ ;reK ;reKshkaf.ka
iukaú; jQ zls;=y`v ixúOdkhZ
uQ,O¾ujd§kaf.a jHdc b.ekaùï j,g
tfrysj óiï ck;dj ±kaj;a lrñka
f.hska f.g f.dia lf;da,sl wd.fuka
uQ,O¾ujd§ka úiska yrjd .;a lf;da,sl
ne;su;=kaj ienE u. fmkaùula hgf;a
kej;;a lf;da,sl oyu fj; f.kajd
.ekSfï lghq;=j, ksr; úh' w;a m;%sld"
fmdaiag¾" nek¾" yd foaYk u.ska
lf;da,sl óiï wdl%uKh l<
zuQ,O¾ujd§ jHdmdßlhskaf.kaZ lf;da,sl
ck;dj .,jd .ekSfï ±lau we;s lrk
,oafoa zls;=y`vZ wm úisks' wm lsisu
úfgl;a l,yldÍ f,i fyda m%pkav
f,i yeisÍ fkdue;'lsisu whqrlska rfÜ
kS;shg yd iduhg ndOd jk whqßka
yeisÍ ke;' wfma f;aud mdGh jkafkau
zud l,dla fuka Tn;a tlsfkldg fm%au
lrkak" f.!rjh olajkak ^ udla 12( 31&
hkakhs' yeu úfgu lf;da,sl oyfï
yrh jk iudc iduh yd iyÔjkh wm
lsis úfgl;a ìo fkdouuq' wm ieuúgu
fn!oaO" yskaÿ" bia,dï hk rfÜ wfkl=;a
wd.ï j,g;a" idïm%odhl ls%ia;shdks iNd
j,g;a .re lruq' wm uQ,O¾ujd§ka
ms<snoj fjkia ms<sfj;la wkq.ukh
lrkq ,nkafka Tjqkaf.a wruqK l%sia;=
oyu fyda wd.ñl fufyjr fkdj"
Tjqkaf.a uQ,O¾ujd§ lKavdhï ;=< we;s
lf;da,sl iNdjg yd ls;=kqjkag jßka jr ndysßka wNsfhda. /ila meñfKhs' tjeks wjia:djl lf;da,sl .sys ixúOdkhla f,i ueoy;aùu j.lSula f,i i,lk wm tA ioyd ks;e;skau ueÈy;a jkafkuq' kuq;a lf;da,sl iNdjg ienE wNsfhda.h we;af;a lf;da,sl iNdj ;=<uh' fï jk úg lf;da,sl fndfyda fofkl=f.ka ienE ls;=kq jákdlï .s,syS hñka mj;S' .syshka muKla fkdj we;eï meúÈ fldgiao wo jk úg f,!lsl;ajhg hg ù ish ls;=kq jákdlï ke;s lr f.k ;sfí' ienE f,iu lf;da,sl oyu /l .ekSug kï iNdj ;=<skau iNdjg jk ydksho wm úiska meyeÈ,sju yÿkd.; hq;=fõ' wo jk úg lf;da,sl ck;dj uqyqKfok wNsfhda. /ils'
ienE f,iu /l .ekSug kï'''
lf;da,sl oyu
lf;da,sl oyu
2013 cQ,s - wf.daia;=
23wd.u úl=Kdf.k uqo,a yïnlr.ekSfï
uQ,Huh wruqK yd Tjqka ;=< we;s
fjk;a há wruqKqj,g tfrys ùuhs'
we;eï fldgia lf;da,sl indj ;=<g
we;=¨ù lf;da,sl f,i isáñka iNdj
fNao lsÍug;a" iNdfõ neg¨jka
Wml%uYS,sj ;ukaf.a lKavdhï ;=<g
veyef.k hEu;a fï jk úg b;d
iQlaIuj isÿ lrñka isà' wjdikdj
jkafka fï lsisjla fndfyda lf;da,sl
mshjreka fkd±k isàu;a" wjfndOhla
fkdue;s ùu;ah'
ls;= y`v iNdj fjkqfjka ueoy;ajk .sys ixúOdkhla ùu
wfma wruqK ;j ÿrg;a mq¿,a jQfha miq
.shod fudrgqj rdj;a; fm%aï <ud ksjdih
iïnkaOj we;s jQ isoaêh;a iu.h' tu
isoaêh hï wd.ñl wka;jd§ka msßila
úiska lf;da,sl iNdjg tfrysj b;d
ixúOdkd;aulj lrk ,oaola nj
wka;¾cd,h Tiafia wmg ±k .ekSug;a"
;yjqre lr .ekSug;a yelsúh' tu isoaêh
tla isoaêhla muKla fkdj lf;da,sl
iNdjg tfrysj meje;s isoaêud,djl
wdrïNh f,i wm úiska yÿkdf.k
;snqKs' tu isoaêhg wdikakju we;sùug
;snQ wfkla isoaêh jkafka f;aj;a;
foajia:dkfha lf;da,sl b;sydih wvx.=
mqjre leãug lsishï wka;jd§ka msßila
ixúOdkh ùuh' fï ish,a, ±k.;a jydu
wm lKavdhu tA iïnkaOj lf;da,sl
iNdfõ wod< j.lsjhq;a;ka tA
iïnkaOfhka ±kqj;a lrk ,È' tfiau
rdj;dj;a; <ud ksjdifha isoaêh uq,a lr
.ksñka lf;da,sl iNdjg ±jeka; uv
jHdmdrhla udOHhka yryd Èh;a fjñka
mej;sks' tys§ lf;da,sl iNdj <ud
ksjdi yryd <uhskaj úlsKSfï cdjdrula
lrf.k hk nj;a" rdj;dj;a; <ud
ksjdifha <uqka wjhj ioyd msgrgg
úlsKSug ldÈk,a ysñhka m%uqL lf;da,sl
iNdj lghq;= lrk nj;a" úfYaIfhkau
Nd.Hj;a f;f¾id ujq;=ñho bkaÈhdfõ
<ud ksjdi mj;ajdf.k hdu uqjdfjka
isÿ lrkq ,enqfõ wjhj ioyd <uhska
úlsKSfï cdjdrula mj;ajdf.k hEu
nj;a olajñka wka;¾cd,fha fjí wvú"
íf,da.a wvú"yd f*aia nqla jeks iudc
cd, fjí msgq Tiafia wd.ñl wka;jd§
ixúOdkhla úiska lf;da,sl iNdjg
úreoaOj m%n, uv jHdmdrhla mj;ajdf.
k .shy' tys§ uQ,O¾ujdohg muKla
fkdj lf;da,sl iNdfõ lS¾;s kduhg
tfrysj f.khk fujeks jHdc uv
m%pdrj,g tfrysjo ueoy;aj lf;da,sl
oyu /l.ekSug lghq;= l< hq;= nj
fuu isoaêodufha§ zls;=y`vZ wm ;SrKh
lf<uq' tksid tu wjia:dfõ rdj;dj;a;
isoaÈhg úfrdaOh mdñka .sys lf;da,sl
ixúOdkhla f,i udOH ksfõok ksl=;a
lrñka yd mj;sk uv m%pdr ioyd
ms<s;=re ,nd foñka zls;=yvZ lf;da,sl
iNdj /lSu ioyd ueoy;a jqfkuq'
úfYaIfhka Nd.Hdj;a f;f¾id
ujq;=ñhf.a Y=oaOj;a jQ pß;h .ek jerÈ
uv m%pdr f.khdug tfrysj úúO
±kqj;a lsÍfï ,sms wka;¾cd,h mqrd m<
lr w;r f;af¾id ujq;=ñhf.a ienE
Y=oaOj;a pß;h iïnkaOj ±kqj;a lrñka
fjkuu íf,d.a wvúhlao wm úiska
ks¾udKh lrk ,È' fuys§ tu isoaÈfha§
lf;da,sl iNdfõ fydoku /lSu ioyd
ueoy;aj lghq;= l< ;j;a lf;da,sl
ixúOdkhla jk zó.uqj ls;=kq
idikdrlaIl n,uKav,hgZo fï
wjia:dfõ m%Kduh m< lruq'tfiau
lf;da,sl oyu iïnkaOj jerÈ
w¾:l;k mt<jk fndfyda wjia:dj,oS
bkamiq wm udOH ksfõok ksl=;a lrñka
tjeks ldrKd ksjerÈ lrñka miq.sh
ld,fha tA fjkqfjka fmkS isák ,È'
lf;da,sl iNdfõ ienE wNsfhda. yÿkd .ekSu
lf;da,sl iNdjg yd ls;=kqjkag jßka
jr ndysßka wNsfhda. /ila meñfKhs'
tjeks wjia:djl lf;da,sl .sys
ixúOdkhla f,i ueoy;aùu j.lSula
f,i i,lk wm tA ioyd ks;e;skau
ueÈy;a jkafkuq' kuq;a lf;da,sl
iNdjg ienE wNsfhda.h we;af;a
lf;da,sl iNdj ;=<uh' fï jk úg
lf;da,sl fndfyda fofkl=f.ka ienE
ls;=kq jákdlï .s,syS hñka mj;S'
.syshka muKla fkdj we;eï meúÈ
fldgiao wo jk úg f,!lsl;ajhg hg
ù ish ls;=kq jákdlï ke;s lr f.k
;sfí' ienE f,iu lf;da,sl oyu /l
.ekSug kï iNdj ;=<skau iNdjg jk
ydksho wm úiska meyeÈ,sju yÿkd.;
hq;=fõ' wo jk úg lf;da,sl ck;dj
uqyqKfok wNsfhda. /ils' bka m%Odk
jkafka (
lf;da,sl nyq;rh fjfik lf;da,sl
ck uQ, m%foaY l%ufhka Èh ù hEu (-
lf;da,sl nyq;rh fjfik ó.uqj" cd
we," j;a;," y,dj;" fjkakmamqj"
lgdk" fudrgqj jeks fndfyda m%foaY fï
jk úg lf;da,slhska wkHd.ñlhskag
bvï úlsKSfuka yd lf;da,sl ck;dj
uQ,O¾ujd§ka úiska yrjd .ekSu ksid
ixLHd;aulj wvq fjñka mj;S'
úfYaIfhkau úúO foaYmd,k kHdhka
u; Pkaoh yd uqo,a n,dfmdfrd;a;=fjka
we;eï foaYmd,{hska rcfha bvï"
j.=reìï yd fj,a b;d wvq .Kka j,g
fjk;a wd.ñlhskag úl=Kñka mj;S' tA
yuqfõ wfma lf;da,sl mQcH mejeos
mlaIho uqksj; rlskafka
foaYmd,k{hska ;ryd lr .; fkdyels
neúks' fï ksidu yskaÿ yd uqia,sï úYd,
msßila ó.uqj" cd we," j;a;, lf;da,sl
fmfoia wdl%uKh lrñka mj;S' tfiau
lf;da,sl jHdmdßlhskag w;§fï yd
wkq.%yh ±laùfï meyeÈ,s ie,eiaula fyda
l%ufõohla lf;da,sl iNdj ;=<
fkdue;sùfuka lf;da,sl jHdmdßlhska
iS.%f,i wvqù ;sfí'lf;da,sl m%foaY
fjk;a jHdmdßlhska wdl%uKh lr
Tjqkaf.a m%cdj jHdma; lrñka isà'fuu
m%foaYj, mdrïmßlj wdrlaId ù fuf;la
mej; yd wd.ñl W;aijhka" ckjkaokd
l%u" lf;da,sl l,djka" furg tla Wm
ixialD;shla jQ lf;da,sl ixialD;sh jeks
fndfyda wx. fï jk úg /l.ekSfï
úêu;a l%ufõohla fkdue;s ùu ksid
wNdjhg hñka mj;S'
lf;da,sl nyq;rh fjfik zlf;da,sl
ck uQ, m%foaYZ j, ÿrdpdrh b;d
iS.%fhka j¾Okh ù lf;da,slhskaf.a Èú
fmfj;g ;¾ck we;s fjñka mej;Su (-
lf;da,sl nyq;rh fjfik ó.uqj" cd
we,"j;a;," y,dj;" fjkakmamqj" lgdk"
fudrgqj jeks fndfyda m%foaY fï jk úg
úúO ÿrdpdr l%shd j¾Okh ùu ksid
¥IKh fjñka mj;S' fydr u;ameka" l=vq"
lismamq" iudcYd,d yd u;a meka wf,ú
y,a jeäùu" .Ksld jD;a;sh" iïndyk
zls;=y`vZ wdrïN jkafka fuhg jir 15 lg muK fmr tkï 1998 jif¾ §h' lf;da,slhska nyq;rhla fjfik zlf;da,sl ck uQ, m%foaYhkaZ jk ó.uqj"j;a;," cd we," lgdk jeks m%foaY wdl%uKh lrñka uqo,g ls;=kq ck;dj yrjd .;a uQ,O¾ujd§ lKavdhï j,g tfrysj l%shdldÍ jQ ;reK msßila f,ih' lf;da,sl oyï mdie,a .=rejreka" O¾u¥; <ud iudc iÔjlhska" ;reK iñ;s yd mQcd Woõ ;reK ;reKshkaf.ka iukaú; jQ zls;=y`v ixúOdkhZ uQ,O¾ujd§kaf.a jHdc b.ekaùï j,g tfrysj óiï ck;dj ±kaj;a lrñka f.hska f.g f.dia lf;da,sl wd.fuka uQ,O¾ujd§ka úiska yrjd .;a lf;da,sl ne;su;=kaj ienE u. fmkaùula hgf;a kej;;a lf;da,sl oyu fj; f.kajd .ekSfï lghq;=j, ksr; úh'
2013 cQ,s - wf.daia;=
2524wdh;k mj;ajdf.k hEï" lmamï .ekSï"
md;d, l%shdldrlï" ñkS uereï" myr§ï
jeks fndfyda ÿrdpdrhka fï jk úg
lf;da,sl m%foaY iS>%fhka wdl%uKh
lrñka mj;S' úfYaIfhkau wo jk úg
lf;da,slhskaf.a yoj; nÿ ó.uqj
foaYmd,lhska úiska ÿrdpdr jmqrñka
úkdY lrñka ;sfí' ls;=kq wfma uqÿka
uq, jk ó.uqj fuu úkdYfhka .,jd
.ekSug wm ish,a,ka ueoy;a úh hq;=h'
m,a,s fyda iqrejï jeä jeäfhka
bÈlsÍfuka muKla th isÿ l<
fkdyelsh'
¥IS; foaYmd,khg jkaÈNÜglï lrk lf;da,sl wms
fï ish,a, bÈßfha fïjdg úreoaOj igka
lsÍug fmruqK f.k we;af;a
msh;=uka,d lsysm fofkl= yd .syshka
lsysm fofkl= mu◊Ks' fï ish,a,g iDcqj
j.lsj hq;af;a fuu m%foaYj,g uyck
Pkaofhka m;aù isák lf;da,sl hehs
lshd.kakd kuq;a lsisÿ lf;da,sl .=Kdx.
hla .Eú,dj;a ke;s uyck ksfhdað;hska
ksidh' wfma zwe;eï mshjrekaZ yd
j.lSula iys; .sys fldgiao fulS ue;s
weu;sjrekaf.ka ,efnk úúO m%;smdok
yd jrm%ido ksid uqksj; rlsñka tlS
¥Is; weu;sjreka bÈßfha jkaÈNÜglï
lrñka isà' ó.uqj" j;a;, jeks
m%foaYhka yS fuu úkdYh ;Èkau mj;S'
lf;da,sl m%foaYhka yS fl;rï ÈjH mQcd
;snqj;a" mshjre foaj jpkh ;=,ska
ne;su;=ka yg ienE ls;=kq úuqla;sfha
ud¾.h fmkajQj;a" ñksiqka ±yeñ fkdù
wO¾ufhkau Ôj;a jkafka wo jk úg
m,a,sh Od¾ñl jqj;a thska msg .u úkdY
ù we;s neúks' ñksiqka Od¾ñl jkakg
kï meúÈ kdhlhska yd ck;djg by,ska
isák foaYmd,k yd iudc kdhlhskao
Od¾ñl úh hq;=fõ' oyï .=rejreka
breÈk meh folla oyï mdie,a ;=<
orejkag fl;rï oyu lshd ÿkako
orejkaa ±yeñ fkdjkafka i;sfha b;sß
Èk 6 meh 22l ld,h orejka Ôj;a
jkafka úkdY jQ .ula ;=< ùuhs'
tfiakï fï úkdY jQ .u uq,ska fírd
.ekSu msKsi lf;da,sl iNdfõ .sys meúÈ
ish,a,ka fmruqK .; hq;=h' lf;da,sl
.ï;=< ÿrdpdrhka iyuq,ska ÿre lr
±óug mshjreka uQ,sl;ajh .; hq;=h'
ÿrdpdr lrkakkag foajia:dkfha uq,a mqgq
,ndfoñka Tjqkaf.ka ,efnk uqo,a yd
wfkl=;a jrm%idohkaf.ka iqmsß Ôú; .;
lsÍu mfilg ,d uq,ska úkdY jQ .ï
fírd .ekSug wm Wkkaÿ úh hq;=h' .u
úkdY ù m,a,sh ±yeñ ù lsisÿ M,la ke;s
nj wm u;hhs' úfYaIfhka úúO iajrEm
j,ska meñfKñka lf;da,sl Pkaofhka
m;aù lf;da,sl .=Kdx.j,g tfrysj
ÿrdpdr m;=rjñka lghq;= lrk ish¨
uyck ksfhdað;hska iNdj ;=,ska
m%;slafIam lsÍug ld,h meñK ;sfí'
;ukag ,efnk jrm%ido ksid lf;da,sl
lu wu;l lr ue;s weu;sjrekaf.a
ÿrdpdr l%shdjka bjid jodrK wfma
lf;da,sl mshjreka yd .syshkago ienE
ls;=kq lu wjê lr .ekSug fï ld,hhs'
iNdfõ ueoy;aùfuka ienE lf;da,sl
jákdlï we;s lf;da,sl oyï mdie,a
.=rejreka" O¾u¥; <ud iudc iÔjlhska"
;reK iñ;s yd mQcd Woõ ;reK
;reKshka foaYmd,kh ioyd fhduq
lrùu jHdc tf`âreka meñKSu
je,elaúh yels l%uhls' iNdj tA ioyd
wjOdkh fhduq l< hq;=h'
lf;da,sl ckhdf.a .eg¨ yÿkd.ekSu yd ueoy;alu
lf;da,slhskaf.a wd¾:_lhg yd lf;da,sl
¥ orejkaf.a wkd.;hg iNdj iDcqju
ueoy;aùfï l%ufõohla ieliSu iNdfõ
j.lSu fõ' fï jk úg fi;airK"
lßgdia" fifvla jeks wdh;k hï
m%udKhlg fuu ld¾Hh l<o lf;da,sl
ckhdf.a wd¾:_lh;a" lf;da,sl
orejkaf.a wOHdmkh;a" lf;da,sl
Wreuh;a /l.ekSug;a mqÆ,a úêu;a
ie,eiaula ilialrñka iDcqj lf;da,sl
ck;d m%Yak ioyd ueoy;a úh hq;=h'
W;=re kef.kysr ;ju;a ÿla úÈk
lf;da,sl ck;dj ^ lf;da,sl fkdjk
ck;djg;a yelskï msysgùu
lf;da,sllufõ& fjkqfjka ueoy;a ù
lghq;= lsÍu' fld<U yd y,dj; ëjr
ckhdg úêu;a ie,eiaula hgf;a wdOdr
lsÍfï" Tjqkaf.a mjq,a k.d isgqùfï yd
Tjqkaf.a m%Yak j,g ueoy;aùu l, hq;=u
ld¾hhls' l,amsáh ¥m;a 12la rch úiska
úfoaYSh iud.ï ioyd úl=Kd tu
lf;da,sl ck;djf.a ck Ôú;h úkdY
lsÍug tfrysj iNdj ueoy;aj lghq;=
lsÍu jeks ls%hd fï jk úg
wjYH;djhkah'
fuys§ ienE f,i iNdj l=reisfha
.ukla hk iNdjla njg m;a lsÍug
jir úiaila mqrd iNdj ;=< wr., lrk
;j;a lf;da,sl ixúOdkhla jk zls;=irZ
lKavdhugo wmf.a m%Kduh mqo lr
isáuq' zls;=irZ mqj;am;;a" Tjqkaf.a
l%shdldrluq;a miq.sh jir úiai mqrdjgu
lf;da,sl iNdfõ .uka u`. ksjerÈ
lsÍug jvd il%Shj odhl úh'
lf;da,sl mshjrekaa ish l%sia;= j.lSu yÿkd .ekSu
lf;da,sl mQcH mlaIfha nyq;rh ish
mQcljrh ±Ífï§ fok m%;s{djg wkqj
l=reisfha ud¾.fha .sho iq¨;rhla fï
jk úg b;d iqfldamfNda.S Ôú; ud¾.
ioyd yqrej ;sfí' óiï ;=< lf;da,sl
ck;djf.a m%Yak fjkqfjka ueoy;a
ùu;a" ksjdi neye±lSu;a" lf;da,sl
ck;djf.a wd¾:_l" iudc m%Yak yd
wdOHd;añl m%Yak ioyd ueoy;a ùu;a
fjkqjg fjk;a f,dlsl foa ;=<g fulS
iq¨;rfha mshjreka keUqrej mj;S'
foaYmd,k mlaIj,g yd foaYmd,k ue;s
weu;sjrekag lfâ hEu mQcl;ajhg
kqiqÿiq fõ' we;eï wjia:dj, úúO
ÿiaYS, l%shd ioydo fhduq jk fuu
iq¨;rh wo jk úg lf;da,sl iNdfõ
iuia: is,aj;a yd l=reisfha .uka u`.
f;dard.;a mshjrekgo wf.!rjhls' wo
jk úg lf;da,sl iNdjg msg;ska úúO
fpdaokd t,a, jkqfha;a" úfYaIfhkau
iNdj ;=<;a úúO u;fNao we;s ù
;sfnkafka;a we;eï meúÈ mlaIfha whf.a
úkh úfrdaë l%shdjka fya;=fjks'
úfYaIfhka ish,a,kag tlf,i ie,lSu"
tlf,i jrm%ido ,nd§ug lghq;=
lf;da,sl iNdj flfrys we;euqka l,lsÍu;a" ;j;a iuyreka lf;da,sl oyu w;yer uQ,O¾ujd§ wd.ï j,g hEu;a jeä ù ;sfnkafka fulS meúÈ mQcljrekaf.a yd we;eï .syshkaf.a fkdukd l%shd l,dmh ksidh' úfYaIfhka f,!lsl iem iïm;a fj; ±äj keUqrej isák fuu mQcl msßig iaj¾.ia: uhsl,a reøs.= jeks mshjrekaf.ka ;u cQcl Ôú;hg bf.k .; yels foa úYd,h' uhsl,a reÈ%.= msh;=ukaf.a Ôú;h fukau j;auka iiqka tfârdKka jk *%ekaisia iqo;=ï mshdf.a wdo¾Yh jk Y=oaOjQ *%ekaisia uqks;=ukaf.a w,afmaÉP Ôú;h;a" ,laÈj uyd O¾u¥;hdKka jk cqfia jdia msh;=ukaf.a ÿla úÈñka .; l< w,afmaÉP Ôú;h;a wfma j;auka mQcl mrmqf¾ iqfldamfNda.S Ôú; .; lrk mshjrekag;a meúÈ fidfydhqßhkag;a meyeÈ,s wNsfhda.hls'
2013 cQ,s - wf.daia;=
2524
lsÍfuka fuu úYu;djh yd u;fNaohka
wvqfõ' lf;da,sl iNdj flfrys we;euqka
l,lsÍu;a" ;j;a iuyreka lf;da,sl
oyu w;yer uQ,O¾ujd§ wd.ï j,g
hEu;a jeä ù ;sfnkafka fulS meúÈ
mQcljrekaf.a yd we;eï .syshkaf.a
fkdukd l%shd l,dmh ksidh'
úfYaIfhka f,!lsl iem iïm;a fj;
±äj keUqrej isák fuu mQcl msßig
iaj¾.ia: uhsl,a reøs.= jeks mshjreka
f.ka ;u cQcl Ôú;hg bf.k .;
yels foa úYd,h'
wdpd¾h Wmdêhla mjd ;snQ" jeä jegqmlg
úfoaY úYaj úoHd,hka yS wdpd¾h moú
ioyd ,enQ wdrdOkd mfil,d" nq;a;,
jeks w;s ÿIalr .ulg f.dia
iqfldmfNda.S óiï .Dy j,ska f;dr lgq
ueá f.orl" ñ, wêl fuÜghla
fjkqjg ,E,s lE,a,la u; ìu
ie;fmñka" iqmsß wdydr fjkqjg
fldrgqfjka jjd .;a fohla lvd Whd
msyd lñka" ñ, wêl frÈ ms<s fjkqjg
nd, j¾.fha froaolska ueiQ tl
f,d.=jl=;a" irï folla yd lñi folla
muKla Ndú;d lrñka" we;eï úg tAjdo
ke;s neß wysxil .ïuqkag mß;Hd.
lrñka" ,laI 80 -100 iqmsß bkag¾l+,a
jdyk fjkqjg ish fomhskau fifrmamq
fol f.fjk;=re .ïuqkaf.a m%Yak ioyd
jeh fjñka lf;da,slhskag muKla
fkdj wkHd.ñlhsg;a ish l%shdj yd
Èúfmfj; ;=,skau ienE f,i l%sia;=ka
jykafiaj m%ldY l<" wjidkfha§ iudc
idOdrKh fjkqfjkq fkdìhj fmkS isá
ksid ish Ôú;fhka jkaÈ f.jd >d;khg
,la jQ uhsl,a reøs.= msh;=ud j;auka mQcl
mq;=ka ish,a,kagu ±jeka; wNsfhda.hls"
wdo¾Yhls' uhsl,a reÈ%.= msh;=ukaf.a
Ôú;h fukau j;auka iiqka tfârdKka
jk *%ekaisia iqo;=ï mshdf.a wdo¾Yh jk
Y=oaOjQ *%ekaisia uqks;=ukaf.a w,afmaÉP
Ôú;h;a" ,laÈj uyd O¾u¥;hdKka jk
cqfia jdia msh;=ukaf.a ÿla úÈñka .;
l< w,afmaÉP Ôú;h;a wfma j;auka
mQcl mrmqf¾ iqfldamfNda.S Ôú; .;
lrk mshjrekag;a meúÈ
fidfydhqßhkag;a meyeÈ,s wNsfhda.hls'
fï ms<snoj lf;da,sl iNdj ;=<u úêu;a
ixjdohla we;sùug fï iqÿiqu ld,hhs'
lf;da,sl oyu /l .ekSug iNd kdh;lajhg fhdackdj,shla
lf;da,sl iNdjg fï jk úg isÿjk
wNsfhda. yd lf;da,sl oyu ienE f,iu
rlskakg kï" msh;=uka,d yd .sys ixúOdk
lf;da,sl m%Yak ioyd ueoy;aùu yd
úêu;a ie,eiaula we;sj jev lsÍu ioyd
fhdackdj,shla miq.shod wm zls;= y`vZ
ixúOdkh fld<U w.ro.=re ue,alï
ldÈk,a rxð;a ysñhka yuqù idlÉPdjla
lr bÈßm;a l< w;r lf;da,sl iNdj /l
.ekSug;a" lf;da,slhskaf.a m%Yak iïkaOj
ueÈy;a ùug;a .sys ixúOdkhka yS we;s
wjYH;djh ioyka l< ldÈk,a ysñhka
wm ls%shdldÍ;ajh w.h lf<ah' fujr
mQcl yuqfõ§ t;=ud bÈßm;a l< kj kS;s
Í;s ud,dj ieliSfï§ wm fhdackdj,sho
i,ld n,d we;s nj meyeÈ,sj olakg
,efí' foajia:dkj, cqì,s yd ux.,H
ioyd wkjYH W;aij je,elaùu yd tAjdg
ir, pdï njla ,nd§u" iafjÉPd .sys
O¾uodk lKavdhï msysgqùu" lf;da,sl
óiïjdiSkaf.a ÿIalr;d yd wd¾:_l
m%Yakj,g ueoy;aùu óiïj, ksjdi
neye±lSug m%uqL;djh ,nd§u jeks
fndfyda ldrKd wm fhdckd iu.o úh'
iNd kdhl;ajh .sys lKavdhï j,
fujeks fhdackd .ek i,ld n,d iNdj
hym;a Èidjlg fhduq lsÍug tAjd
Wmfhda.Slr .ekSu iïnkaO wm m%Kduh
ysñ úh hq;=h' bÈßfha§o wm lKavdhu
iNd kdhl;ajh iu. iNdj fjkqfjka
l<hq;= l%shd ud¾. .ek ixjdofhka hq;=j
lghq;= lruq'
m%pkav;ajfhka f;drj oyu /l .ekSug u.la
wo jk úg fndfyda wd.ñl ixúOdk yd
lKavdhï ish wd.u fyda oyu /l
.ekSug fhduq ù isákafka m%pkav" ;¾ck"
u¾Ok fyda l,yldÍ ms,sfj;a wkq.ukh
lr fõ' tod nqÿka foiQ NslaIq úkh Í;ska
wkq.ukh lr is;" lh" jpkh ixjrj
;nd .ksñka is,aj;aj wka whg O¾uh
wjfndaO lr Èh yelskï ´keu flfkl=g
oyu wjfndaOlr § O¾ufha ud¾.hg .;
yels fõ' tod nqÿka jykafia wx.=,sud,
oukh l,dla fia"woo is,aj;a núka yd
ffu;%sh fmr±ßj lghq;= l< yelskï
fuhg jvd ish,a,ka O¾uh olskq
fkdwkqudkfõ' we;eï úg fuiufha
f,da;=rd nqÿka jykafia jev isáhdkï t,a'
à' à' B' kdhlhd mjd fn!oaOhskaf.ka
jeÿï msÿï ,nk ;;a;ajhla Wod úh yelsh'
ukao nqÿka wyig ke. fm,yrmdñka
O¾uh foaYkdlr m%Ndlrkajo oukh
lrkq ksh;h' ffu;%shg l< fkdyels
lsisjla ke;' tfiakï wo jk úg tod
wx.=,sud, wx.=,sud, f;reka jykafia
kul jQ f,iu m%Ndlrkao nqÿ oyu je,o.
kq ksh;h' tfiau wx.=,sud, msß; fuka
msß;ao ìysfõ' lf;da,sl oyu
iïnkaOfhkao l%sia;=ka jykafia fuka
jkakg ls;=kq mQcl mlaIhg fkdyels ù
we;af;a ±yeñ nj uo nj ksiduh' tfia
ish,a,ka ±yeñ jQjdkï" f,!lsl;ajhg
f,d,a fkdjqjd kï wo jk úg lf;da,sl
iNdfjka neg¨jka veye .ekSug
uQ,O¾ujd§kag lsisfia;a wjia:djla Wod
fkdjkq we;' ienE l=reisfha ud¾.h
l=ula±hs wjfndaO lr .ksñka ;u lu
kid" Ôú;h jqjo mQcd l< yels wkaofï
lemùula lrd hEu wo lf;da,sl mQcH
mlaIhg wjYHh' ienE f,iu O¾ufhka
l;d l< yels" O¾uh wjfndAOlrÈh yels
wfhl= fï ishÆ wd.ï j, ìysjk odg
zwkHd.ñl mK;aZ iïu; lrkakg
o`.,kakg Wjukdjla fkdue;s jkq we;'
m%pkav;ajh w;g .ekSug wjia;djla Wod
fkdjkq we;' ukao zO¾uh rlskakdj"
O¾uh úiska rlskZ neúks'
, zls;= y`v Z lf;da,sl oyu
/l.ekSfï cd;sl jHdmdrh
lf;da,sl iNdjg fï jk úg isÿjk wNsfhda. yd lf;da,sl oyu ienE f,iu rlskakg kï" msh;=uka,d yd .sys ixúOdk lf;da,sl m%Yak ioyd ueoy;aùu yd úêu;a ie,eiaula we;sj jev lsÍu ioyd fhdackdj,shla miq.shod wm zls;= y`vZ ixúOdkh fld<U w.ro.=re ue,alï ldÈk,a rxð;a ysñhka yuqù idlÉPdjla lr bÈßm;a l< w;r lf;da,sl iNdj /l .ekSug;a" lf;da,slhskaf.a m%Yak iïkaOj ueÈy;a ùug;a .sys ixúOdkhka yS we;s wjYH;djh ioyka l< ldÈk,a ysñhka wm ls%shdldÍ;ajh w.h lf<ah'
2013 cQ,s - wf.daia;=
26
uQ, O¾ujdoh keu;s fuu f;audj
b;d ixlS¾K ud;Dldjls' bia,dï"
ls;=kq" yskaÿ yd fndÿkq wd§ fkdfhl=;a
wd.ï yd o¾YKhka mokï lrf.k
úúOdldr uQ,O¾ujdohka f,dalh mqrd
mj;S' iuyr uQ,O¾u fldgia foaYmd,k
lafIa;%fhys n,fõ.hla njg m;aj
we;' bka iuyr lKavdhï wd.ñl
wdh;k lvd ì| ouñka yd mQcl yd
meúÈ whj¿kag mjd uer m%ydr t,a,
lrk yd m%pKav;ajhg yd ysxikhkag
mjd fm<fUk wh wo ,xldfõ mjd
olskakg we;' iuyre wd;aóh ke;akï
iaj¾.Sh foa muKla fidh;s' tjeks ish¿
me;s lvhka iïmQ¾K jYfhka meyeÈ,s
lsÍu myiq ldrhla kï fkdfõ'
uf.a fuu ,smsh jQjo .eUqre yd l%uj;a
.%ka: mßYS,khlska f;drj isÿ flfrk
neúka fkdfhl=;a iSudlï fuys ;sìh
yelsh' fuu f;audj .ek isÿ flfrk
idlÉPdjl§ tys wdrïNh yd Bg
miqìïjQ b;sydih hï m%udKhlg fyda
y÷kd .eksu wksjd¾fhka wjYHfõ'
19 jk yd 20 jk Y;j¾Ij,§ we;sjQ
nqoaêjdoh" úoHdj yd ;dlaIKsl ÈhqKqj
wd.ï fj; b;d m%n,j n,mdkakg
úh' fmdÿfõ .;a l, kQ;k hq.h
ukqIHhdf.a ish¨ wjYH;djhka nqoaêh"
úoHdj yd ;dlaIKsl oshqKqj u.ska
imqrd .; yels nj úYajdY lrñka"
wd.u fkdfnda Èklska ñksia Ôú;j,ska
bj;afõ hhs fndfyda fofkla is;=y'
tfukau wksla w;g fldñkshqiaÜ
u;jdoh wkqj wd.u wìx hk woyio
m%ldY jkakg úh' 1960 .Kkaj, ls;=Kq
idys;H ;=< zzfoúhkaf.a urKhZZ hk
f;audj hgf;a .%ka:hka mjd olskakg
;snqKs' kuq;a miq .sh oil lSmh ;=<
wd.u flfrys ukqIHdf.a Wkkaÿj jeä
j¾Okh ù we;sjd muKla fkdj wd.u
yd foaYmd,kh w;r fkdis;+ wkaofï
ióm ne£ula f.dv ke.S nj olskakg
we;' úYajdi l< fkdyels ;rug wo
wd.u úYd, iudc n,fõ.hla njg
m;aù yudrh' ueofmrÈ. iy iyrd
wm%sldkq bia,dóh uQ,O¾ujd§ka fuka
,;ska weußldkq m%foaYj, fmka;fldia;
uq,O¾ujd§yq ñ,shk 533 muK j¾Okh
ù ;sfí'
• me;sÍ hdug fya;=
ls;=Kq uQ,O¾ujdoh f,dj mqrd me;sÍ
hdug fya;= lsmhla we;' tu hq.fha§
ixúOdkd;aul ls;=Kq wd.ï fj;
úoHd;aul ÈhqKqj yd nqoaêjdoh úiska
t,a,jQ wNsfhda.hkag ms<s;=re §fï
wruqK we;sj ;u wd.ñl wdh;k ;=<
wjYH ixfYdaOk we;s lsrSug wd.ñl
kdhlhka fjfyfikakg jQy' tu
l%shdj,sfha§ m%uqL;ajh fokq ,enQfõ
nqoaêuh lreKqj,gh' kuq;a ye.Sï
yd wdfõ.hka m%ldY lsÍug ukqIHdg
iajNdjfhkau we;s wjYH;djh .ek
t;rï wjOdkhla ±lajQfha ke;' fï
fya;=fjka ls;+Kq j;a ms<sfj;a ;=<
;on, úh,s njla w;aolskakg úh'
isÿl< j;ams<sfj;aj, mjd ne;su;=ka
uQ,O¾u jdoh
1980 § weußldkq ckdêm;s frdk,aâ f¾.ka ckdêm;s moúhg f.k taug W;aidy .;a lKavdhu idka; f*a ys§ meje;ajQ iïuka;%Khl§ mjid ;snqfka fldñhqksiaÜjd§yq úuqla;s foaj O¾uh yryd lf;da,sl iNdj ;u lghq;=j,g fhdod .kakd njo" tys ls;=Kqlug jvd fldñhqksiaÜ O¾uh we;s neúka úuqla;s foaj O¾uh ,;ska wußldj ;=< mrdch l< hq;= njh' tu ksid frdk,aâ f¾.ka fojeks cqjdï mdjq¿ mdma jykafia iu. tlaj úuqla;s foaj O¾uh u¾Okh lsÍfï iu.s jev ms<sfj,la we;s lr .;ay' fuu jljdkqfõ§ j;sldkq mßmd,kh u.ska n%iS,fha yd mSrEys ro.=re uvq¿ fj; úfYaI n,mEï Wkajykafia t,a, l<y' foajO¾udpd¾hjrhl= jQ f,kd¾fvda fnd*a hï wdldrhl u¾Okhg Wkajykafia úiska ,la l<y' tmuKla fkdj miq.dó mqoa.,hka ro.=rejreka jYfhka m;a l<y' fudjqkaf.ka fndfyda fofkla zz´mqia fâhSZZ keu;s lf;da,sl iNdfõ uQ,O¾ujd§ yd m%;s.dó ro.=rejrekah' zz´mqia fâhSZZ keu;s wdh;kh lf;da,sl iNdj fojeks uka;%K iNdfõ m%.;sYS,s mshjrhka wdmiq yerùug fjfyi jkakdjQ Okjd§ yd olaIsKdxYSl foaYmd,k oDIaÀhla we;s n,fõ.hls'
uQ,O¾u jdohuQ,O¾u jdohuQ,O¾u jdoh
2013 cQ,s - wf.daia;=
27w;aÿgqfõ ksr¾:l njls' ;j;a idOlhla
jQfha mej;s wd.ñl wdh;k yqÿ j;a
ms,sfj;aj,g iSud ù tys fldgqúh' ta
wdh;ksl jHQyhka ck Ôú;hg w¾:
hla iemhSug wfmdfydi;a jQy' ck;dj
tu wdh;kj,ska wE;a jkakg úh' ;u
wd.ñl wdh;kj, mßmd,k lghq;=j,
olajk Wkkaÿj ck;djf.a wfmalaIdjka
y÷kdf.k Bg m%;spdr ±laúug wd.ñl
wdh;k wfmdfydi;a jQy' ck;dj tjeks
wd.ñl wdh;kj, ÿgqfõ ysia njls'
flfia fj;;a úoHdj ;dlaIKsl
ÈhqKqj yd kQ;klrKh wd§hg ukqIH
Ôú;fha ish¨u wjYH;djhka iïmQ¾K
lsÍug yelsfõ hhs is;=jo th wid¾:
l ùuhs' nqoaêuh ±kqug" úoHdjg yd
;dlaIKsl ÈhqKqjg ukqIHdf.a Ôú;fhys
meK k.sk .eUqre wjYH;djhka jk
Ôú;hg f;areula yd mrud¾:hla
fmkaùug yelsjQfha ke;' fuu ;;a;ajh
uQ,O¾ujdoh ìysúug tla idOlhla jQfha
h' f.da,Sh wd¾:slh ;=< we;slr we;s
jHikhka ksid f,dal ck.ykafhka
nyq;rh wdka;Sl lrKhg hg;a jQy'
fuu ;dlaIKh fukau ish¨u iïm;a
ksIamdokh lsÍug ñ,shk .Kka ck;dj
fjfyiqko wjidkfhaÈ tys m%fhdackh
nqla;s ú¢kakg wjia:dj ,enQfha b;d
iq¿ msßilg muKS' ck;dj È.ska
È.gu mSvdjg ,la jQy' Ôú;h .eg
.y.kakg Tjqkag l%uhla i;= jQfha
ke;' Tõyq ú¢k wd¾Òl yd Ydßßl
mSvdj wjidkfha§ udkisl mSvdjla
njgo m;ajQy' fndfyda fldgia hï lsis
ú.,s;Ndjh njlska yd ysia njlska
fmf,kakg jQy' ;dlaIKh yd úoHdj wo
úYd, oshqKqjla ,nd ;snqko fï h:d¾;h
f;areï f.k ke;' ck iuQyhd ;ju;a
ñ;Hdjka ;=< Ôj;ajk nj wmg olskakg
;sfí' fï ksid úúO j¾.fha ls;+Kq
uQ,O¾ujd§ wd.ï iqj fufyhka hd{d
fufyhka iajrEmhka f.k YS>%fhka
ckm%sh jkakg úh' túg ukqIHhd
mj;sk wd.ñl wdh;k u. yer ;uka
úiskau foúhka fidhd hdug mgka .;ay'
l=vd lKavdhï jYfhka tlaù lKavdhï
idudðlhkag Woõ lr.ksñka .sh tu
.uk uQ,O¾u lKavdhï ìysùfï yd
tys j¾Okfha wdrïNh úh' uQ,O¾ujdoS
wd.ïj, ,laIK(
• ls;=Kq uQ,O¾u jd§ ,laIK
úúO uQ,O¾u jdohhka mj;sk neúka
tla ks¾jpkhla §ug wmyiqh' kuq;a
ir,j lshf;d;a hï lsis u;jdohl fyda
úYajdihl t,anf.k kQ;kfha n,mEï
bÈßfha jQjo tjd lsis úgl fjkia
fkdlr th wl=rgu ms<smÈñka ðj;a
ùu hhs lsj yel' by; woyi meyeÈ,s
lsÍug ls;=Kq wd.ñl uQ,O¾u jdofha
iajNdjhka lSmhla f.kyer ±laúh
yelsh'
nhsn,Sh jpkh fyda foaj jpkh
nhsn,fha i|yka lr we;s wdldrfhkau
foúhkaf.a y~ hhs ls;=Kq uQ,O¾ujdÈyq
úYajdi lr;s' lsisúgl foaj jpkh
fjkia l< fkdyelsh' lsisúgl tys
jrola ;sìh fkdyel' tu ksid tajd
wl=rg ms<smeÈh hq;=fõ' iïm%odhka
fjkia lsÍug uQ,O¾ujd§ka ±ä
wlue;a;la olaj;s' zzfndaka tf.akaZZ
ls;=Kqjka tjeks lKavdhuls' ueo
fmrÈ. bia,dóh uQ,O¾ujd§yq ;u
zzIdÍhdZZ kS;sh wl=rg ms<mÈ;s'
ldka;djka .eko b;d miq.dó ;ekl
isá;s' Tjqkaj f.org muKla iSudlrk
.;dkq.;sl ld¾hka muKla mjr;s'
foaYmd,kh Tjqkag wlem lr we;'
kS;shg msgqmd ,sx.slj yeisfrk
ldka;djkag .,a .id urd ±óu
isÿjkafka ta ksidfjks'
uQ,O¾ujd§yq ;uka yer fjk;a
flfkla ksjerÈ fõ hhss Tõyq fkdis;;s'
fjk;a wd.ï jerÈ hhs mji;s' ;uqka
muKla ksjerÈ hhs is;k neúka Tõyq
W;aidy .kafka wkqka ksjerÈ lrùuh'
fmdÿfõ .;a l, uQ,O¾ujdoSka fjk;a
flfkl=f.a u;hlg lsishï wdldrfha
újD; njla fkdolaj;s' tajd hlaI
n,fõ.hka hhs i,l;s' tneúka Tõyq
ixjdohlg iQodkï fkdue;' iuyr
uQ,O¾ujdoSyq b;d .eUqßka ;u m%cdj f.a
whs;Ska fjkqfjka ueÈy;aù foaYmd,k
;,fhys ls%hdldÍfõ' kuq;a ;u ck
fldgia fjkqfjka muKla fmkS isáfï
m%jk;djhla Tjqka ;=< we;' tu ksid
cd;sjd§ yd wd.ïjdÈ ,laIK Tjqka ;=<
±lsh yelsh' bkaÈhdfõ zzwd¾h iudchZZ
Bg tla WodyrKhls' cmdkfha zzksÑrka
fIdaIZZ ;j;a tlls' ,xldfõ isxy,
fn!oaO uQ<O¾ujd§ka o Bg iudk lula
olajhs' tu ,laIKh ls;=Kq lKavdhï
w;ro hï m%udKhl olskakg we;'
zzls;=Kq fy< WreuhlaZZ .ek wo iuyr
ls;=Kqfjda Wkkaÿ fj;s'
fudjqyq fndfydaúg idOdrKh keu;s
wd.ñl jákdlu uq,alrf.k ;u
m%cdjf.a whs;Ska fjkqfjka igka
lr;s' cd;sjdoh ;=<ska fyda wd.ïjdoh
;=<ska fyda iudch ;=< talrdYSùula
we;s lr .ekSug yels jqjfyd;a ;uka
±kg ú¢kakdjQ wNsfhda.hka ch
.ekSsug we;s fydou Wmdh ud¾.h
fõ hhs Tõyq is;;s' uQ,O¾ujdoSkaf.
úúO uqyqKqjrhka we;' iuyr ls;=Kq
lKavdhï Okh /ialsÍug Wkkaÿ fj;s'
Tõyq fndfydaúg fhfokafka Okjd§
foaYmd,kfhysh' weußldfõ frdk,aâ
f¾.kaf.a ue;sjrKhg iydh ÿkafka
fujeks lKavdhula fõ' iudcjdoh
ñ;Hdjla nj;a th hlaIhskaf.a ls%hdjla
nj;a Tjqyq fmkaj;s' wksla iuyre hd{d
n,fhka f,vqka iqjlr;s'
lf;da,slhka w;r tjeks ,laIK
olskakg ;snqks' 1980 § weußldkq
ckdêm;s frdk,aâ f¾.ka ckdêm;s
moúhg f.k taug W;aidy .;a
lKavdhu idka; f*a ys§ meje;ajQ
iïuka;%Khl§ mjid ;snqfka
fldñhqksiaÜjd§yq úuqla;s foaj O¾uh
yryd lf;da,sl iNdj ;u lghq;=j,g
fhdod .kakd njo" tys ls;=Kqlug jvd
fldñhqksiaÜ O¾uh we;s neúka úuqla;s
foaj O¾uh ,;ska wußldj ;=< mrdch
l< hq;= njh' tu ksid frdk,aâ f¾.ka
fojeks cqjdï mdjq¿ mdma jykafia iu.
tlaj úuqla;s foaj O¾uh u¾Okh lsÍfï
iu.s jev ms<sfj,la we;s lr .;ay' fuu
jljdkqfõ§ j;sldkq mßmd,kh u.ska
n%iS,fha yd mSrEys ro.=re uvq¿ fj;
úfYaI n,mEï Wkajykafia t,a, l<y'
foajO¾udpd¾hjrhl= jQ f,kd¾fvda
fnd*a hï wdldrhl u¾Okhg
Wkajykafia úiska ,la l<y' tmuKla
fkdj miq.dó mqoa.,hka ro.=rejreka
jYfhka m;a l<y' fudjqkaf.ka
fndfyda fofkla zz´mqia fâhSZZ keu;s
lf;da,sl iNdfõ uQ,O¾ujd§ yd
m%;s.dó ro.=rejrekah' zz´mqia fâhSZZ
keu;s wdh;kh lf;da,sl iNdj fojeks
nhsn,Sh jpkh fyda foaj jpkh nhsn,fha i|yka lr we;s wdldrfhkau foúhkaf.a y~ hhs ls;=Kq uQ,O¾ujdÈyq úYajdi lr;s' lsisúgl foaj jpkh fjkia l< fkdyelsh' lsisúgl tys jrola ;sìh fkdyel' tu ksid tajd wl=rg ms<smeÈh hq;=fõ' iïm%odhka fjkia lsÍug uQ,O¾ujd§ka ±ä wlue;a;la olaj;s' zzfndaka tf.akaZZ ls;=Kqjka tjeks lKavdhuls' ueo fmrÈ. bia,dóh uQ,O¾ujd§yq ;u zzIdÍhdZZ kS;sh wl=rg ms<mÈ;s' ldka;djka .eko b;d miq.dó ;ekl isá;s' Tjqkaj f.org muKla iSudlrk .;dkq.;sl ld¾hka muKla mjr;s' foaYmd,kh Tjqkag wlem lr we;' kS;shg msgqmd ,sx.slj yeisfrk ldka;djkag .,a .id urd ±óu isÿjkafka ta ksidfjks'
2013 cQ,s - wf.daia;=
29 28
(Globalisation)
uka;%K iNdfõ m%.;sYS,s mshjrhka
wdmiq yerùug fjfyi jkakdjQ Okjd§
yd olaIsKdxYSl foaYmd,k oDIaÀhla we;s
n,fõ.hls'
fuu ;;a;ajhka fufia isÿfjñka
mj;soa§ f¾.ka ,;ska weußldkq rgj,
tkï kslrd.=jdj yd t,a ie,ajfoda¾
ys úuqla;s ldñka urd ±ófï jev
ms<sfj,l fhÿkdy' tmuKla fkdj
uQ,O¾ujd§ ñIKdßjreka f;d. jYfhka
f¾.ka úiska ,;ska weußldjg hejQy'
.=jdgud,dfõys uQ,O¾ujd§ ckdêm;s
ish¨u lf;da,sl f.dùka
;ukaf.a i;=rka hhs is;+y' fndfyda
fofkl=kj úuqla;s ldóka hhs i,ld
urd ouQy'
iuyr uQ<O¾ujd§ka foaYmd,k jHqyhka
ieliS ;sfnkafka ukqIHdf.a u;hka
yd jqjukdjka yryd neúka tajd ìo
oud ;u foúhkaf.a b.ekaúï u; isg
kej; ielish hq;= hhs mji;s' brdkfha
wd.ñl kdhl l=fïks tjeks W;aidyhla
1978-80 ±Íh' W;=re wms%ldkq rgj, yd
ueo fmros. tjeks bia,dóh uQ,O¾ujd§
n,fõ.hka oelsh yel' BY%dfh,ays cqod
uQ,O¾ujdoh we;' Tõyq muKla fkdj
ls;=Kq iNdj, o tjeks m%jk;djhka
we;' weußldfõ rIavQñ keue;a;d tys
m%cd;ka;S%h wdh;k ì| oud nhsn,h u;
kej; f.dv ke.Sug l%shdl<y' BY%dh,h
;=<;a bkaÈhdfõ yskaÿ fldgia ±kg
tjeks W;aidyhka .ksñka isákq ±lsh
yel'
fmdÿfõ .;a l< Tõyq kQ;k lrKhg
úreoaO fõ' kuq;a kQ;kh flfrys
újD; njla olajk ls;=Kq lKavdhï
kj úoHd;aul fidhd.ekSï ksid tkï
nhsn,Sh yeoEÍï ufkdaúoHdj úoHdj
wÈfhys n,mEï ls;=Kq O¾ufhys yrhka
f;areï .ekSug w;sYhska rel=,la ú we;s
nj ms<s.ks;s' Tjqkaf.a u;h jkafka
ls;=Kq b.ekaùfuys yrhka fjkia
fkdjqko tajd bÈßm;a lsÍfï§ iudc
ikao¾Nhkag .e,fmk wdldrhkag
wkqj fjkia ùug iqodkï njh' kuq;a
uQ,O¾ujd§ka Bg ±ä úfrdaOhla olaj;s'
• iudc n,mEu
Tjqkaf.a b.ekaùï u.ska ukqIH Ôú;h
wl%sh lrùu Tõyq fmkakqïlrk
;j;a úfYaI ,laIKhlss' ueùug yd
.e,ùfï l%shdjg yjq,a ùug ukqIHd
;=< we;s Yla;shg wjÈlrùula tu.ska
isÿjkafka ke;' hd{d lsÍu yer Ôú;
.eg¿ ch .ekSug ;uka úiska l<hq;=
ld¾hla we;ehs fndfyda uQ<O¾ujd§yq
úYajdi fkdlr;s' ;ukag wjYH ish,a,
foúhkaf.ka ,efí' ta ksid l< hq;=j
we;af;a hd{dlsÍu muKS' tla uQ<O¾ujdÈ
fldgila mqoa.,fhl= wiksmjQ úg
ffjoH m%;sldr fkdlr hd{dfjys
muKla fhÈ isáfï ms<sfj;la wkq.ukh
lrhs' fujeks ;;a;ajhla ;=< ukqIHhd
úiska Ôj;aùug ;u Y%uh fhoùug
wjia:djla fkd,efí'
tu ksid iaj¾.h tkï tf,dj .ek
muKla n,dfmdfrd;a;=j ;eîug
;u ie±yej;=kaj Tõyq fhduq lr;ss'
fuf,dj hym;a lr .ekSu i|yd
fuf,dj Ôú;fhaÈ mSvKfhka f;drj
iuDêu;a meje;aula .;lsÍu i|yd
iïm;a idOdrKj fnod yod .ekSug
ukqIHhka fj; mejfrk iudÔh j.lSu
Tjqka u.yßk njla fmfkkakg we;'
Èjeisjrekaf.a iudc idOdrK;ajh
yd hqla;sh ms<sn|j b.ekaùï flfrys
Tjqkaf.a wjOdkh fhduqjk njla
fkdfmfka' ñksia iajNdjh ;=< mj;sk
mdmh fkdfyd;a wl=i, fkdfyd;a
;kaydj ms<snoj Tjqka ;=< we;af;a
b;d mgq wdl,amhls' mõ isÿlrkakkag
foúhkaf.ka meñfKkakg hk o~qju
.ek ìhla ukqIHhd ;=< we;s lr;s'
o~qjñka ñ§ug foúhka weoySug
ukqIHhska le|j;s' fudõyq mdmh
olskafka mqoa.,sl Ôú;fha isoaêhla fyda
isoaê ud,djla jYfhka muKS' mdmfha
iudÔh iajNdjh fkdfyd;a zzjHQyd;aul
mdmhZZ h:d¾:hla nj
ms<s.kq fkd,efí' tu ksid iudc
jHQyhka fjkia lsÍug ukqIHd mjrd .;
hq;= j.lSu Tjqyq fkdols;s' Tjqkag wkqj
.e,ùu mqoa.,sl l%shdjla muKls' hqla;sh
yd idOdrK;ajh O¾ufha flakaøSh
b.ekaùula nj uQ<O¾ujd§yq ms<s
fkd.ks;s'
tjeks oDIaáhla ;=< ukqIHhska msysgqjd
;eîfuka tkï ck;dj tf,dj .ek
muKla is;Sug fhduq lsÍfuka o"
fuf,dj Ôú;h yqÿ hd{djg isud
lsÍfuka o" jdish ,nkafka fmdÿ iïm;a
;ksfhka nqla;s úÈk Okm;s iq¿;rh
muKs' ish¨ ukqIHhskaf.a .e,ùu
.ek ish¨ ukqIHkag j.lSula we;s
nj ish¨ wd.ñl Ydia;%Djre W.kajd
we;' uq¿ úYajhgu ohdj ±laúu ish¨
wd.ï ukqIHdj fhduq lr we;' tneúka
cd;sjdohg fyda f.da;%sl jdohg fyda
wd.ï jdohg O¾uh ;=< lsisúgl bvla
fkdue;' lsishï if;l=g fyda .y
fld,lg fyda ysxikh we;s lsÍug
O¾uh wjir fkdfoa' kuq;a foaYmd,k
;,fhys fhfok iuyr uQ,O¾ujdÈyq
;u O¾ufha kdufhka ;u wruqKq
bgq lr.ekSug ysxikh fhdojd.kakd
wdldrh wms ±l we;af;uq' wksl=;a
wd.ñl wdh;k lvd ì| oeóu yd mQcl
yd meúoaokag mjd uer m%ydr t,a, lrk
lKavdhï wo ,xldfõ mjd olskakg
we;' fuu ,laIKhka fldf;la ÿrg
O¾uhg tlÕo hkak u;=jk nrm;,
.eg¿jls'
tu ksid iaj¾.h tkï tf,dj .ek muKla n,dfmdfrd;a;=j ;eîug ;u ie±yej;=kaj Tõyq fhduq lr;ss' fuf,dj hym;a
lr .ekSu i|yd fuf,dj Ôú;fhaÈ mSvKfhka f;drj iuDêu;a meje;aula .;lsÍu i|yd iïm;a idOdrKj
fnod yod .ekSug ukqIHhka fj; mejfrk iudÔh j.lSu Tjqka u.yßk njla fmfkkakg we;' Èjeisjreka f.a iudc
idOdrK;ajh yd hqla;sh ms<sn|j b.ekaùï flfrys Tjqkaf.a wjOdkh fhduqjk njla fkdfmfka' mdmfha iudÔh
iajNdjh fkdfyd;a zzjHQyd;aul mdmhZZ h:d¾:hla nj ms<s.kq fkd,efí' tu ksid iudc jHQyhka fjkia lsÍug
ukqIHd mjrd .; hq;= j.lSu Tjqyq fkdols;s' Tjqkag wkqj .e,ùu mqoa.,sl l%shdjla muKls' hqla;sh yd idOdrK;ajh
O¾ufha flakaøSh b.ekaùula nj uQ<O¾ujd§yq ms<s fkd.ks;s'
, ir;a boaou,af.dv msh;=ud
2013 cQ,s - wf.daia;=
29 28
uQ,O¾ujd§ l%shdldrlï ms<sn|j
úúO u;
fndÿ n, fiakdj msysgqùfï
mrud¾: l=ulao hkak lshd
weiqfjd;ska Tn;=udg mejish yelafla
l=ulao@
wjqreÿ 2500 l wfma Wreuh fï rfÜ
úfYaI iïnqoaO Ydikh;a" fn!oaO
ixialD;sh;a" isxy, cd;sh;a fï wjqreÿ
2500 mqrdu tlg ne¢,d wdmq rgla' tal
wúÉýkakj È.gu mej;Sf.k wdjd' úúO
wdl%uK bkaÈhdfjka meñKsh;a hï hï
wjia:djkaj,§" hqfrdamSh cd;slhka
furg w,a,df.k wjqreÿ 500 la ú;r
isáh;a ta nqÿoyu;a fn!oaO ixialD;sh;a
tjlg ysgmq f.!rjkSh yduqÿrejka
jykafia,d Èú ysñfhka wdrCId l<d'
mqrdjia;= wdÈh' ,xldfõ yeu;eku
y;rÈ.a Nd.fhau wmsg olskakg
,efnkafka fn!oaO Wreuh" fn!oaO
mqrdjia;= yefrkakg fjk;a ls%ia;shdks
fyda bia,dï tjeks fohla furg ;=<
olskak ,efnkafka keye' yskaÿ
fldaú,la tfyu olskakg ,enqKdg
b;ska fïjdg úYd, jYfhka ydks
isÿfjñka nqoaO ixialD;sh úkdY lsÍu;a"
nqÿ oyu úkdY lsÍfï uyd l=uka;%K fï
rg mqrdu Th kdñl ksoyiska miafia
ls%hd;aul jqkd' ta wkqj úYajdi lrkafka
wfma rfÜ isxy,-fn!oaO kdhl;ajh ÿka
NsCIqka jykafia,d ke;s lrkak NsCIq
wOHdmkhg myr .eiSu ;uhs uq,skau
lf<a' wfma ;sìÉp úfoHdaoh" úoHd,xldr
jeks uy msßfjka úYaj úoHd, njg
m;alr,d .syshkag .e,fmk
wOHdmkhlg ta whj fhduq lr,d tod
b|,d yduqÿrejkag /lshd W;amdokh
we;s lr,d fï isjqre w;yer hk ;ekg
jev lghq;= ie,eiaùu wfma Ydikfha
úYd, ì|jeàula' ta ksid úYd, jYfhka
mkai, jefykak mgka .;a;d' ta jf.au
±k W.;a yduqÿrejre fï rfÜ ojiska
oji ysÕfjkak mgka .;a;d' Bg wu;rj
taflau l=uka;%Kj, yeáhg fï rfÜ
miq.sh ldf,a nqÿjre" ffu;S% nqÿjre"
ud¾.-M,,dNSka lsh,d fï wjqreoaolg
folg biafi,a,d isjqre od.;a; hï hï
lKavdhï rg mqrdu ñksiaiq rjÜgñka
lghq;= l< fï rfÜ tal yefudau
okakjd' B<Õg nqÿyduqÿrefjda ,xldfõ
bmÿkd lsh,d ta úÈhg nqÿoyu yE,a¨jg
,la lsÍug ;uhs fï yeu lghq;a;u
jdf.a wruqK jqfka' fïjd n,df.k
j.lsj hq;= wh miq.sh ld,h mqrdu
ysáhd' ta jf.au ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§
lKavdhï 400 la ú;r rg mqrdu b|f.k
hï hï jrm%ido §,d ÿmam;alu tfyu;a
ke;skï fjk;a fjk;a wvqmdvq
m%fhdackhg wrf.k ta ls%ia;shdks
uQ,O¾ujd§ lKavdhïj,g yrjkak
mgka .;a;d' bia,dï uQ,O¾ujd§
lKavdhï weú,a,d ta whf.a ud¾.fhkao
úYd, jYfhka .ïj, bkak ldka;djka
lido ne|f.k bvlvï §,d tfyu
ke;skï ld¾hd, fiajd ia:dkj, jevg
wrf.k" fï wh úúOdldrfha ¥IKhkag
,lalr,d uqia,sï wd.ug .ekSu isoaO
jqkd' ta jf.au fn!oaOhkaf.a Wreuhka
jk wfma fm!rdKsl ia:dkhka kef.
kysr m%foaYfha fvdai¾ lrkak mgka
.;a;d' b;ska fïjd weye-lk mshdf.k
foaYmd,k{fhda fjkak mq¿jka wksl=;a
j.lsj hq;= .sys-meúÈ ish¨fokdu bkak
w;s mQcH lsru úu,fcda;s ysñ zfndÿ n, fiakdZ ixúOdkfha iNdm;s
tA wh wfma fn!oaOhska tA tA wd.ïj,g yrjkjd
nqÿyduqÿrefjda;a fndfydau iu.sfhka tod bkaÈhdfõ ;snqKq yeg .Kkla m%Odk wd.ï tlal fndfydau iqyoj Ôj;a jqkd'
wms;a fufy miq.sh ld,fha Ôj;a jqkd' kuq;a tA wh wfma fn!oaOhska ta ta wd.ïj,g yrjkjd' úúO foaj,a nf,ka
wmsg ljkjd' fï isxy, fn!oaO rg' wjqreÿ 2500 ;=< ke;sjQ foaj,a w¨;ska y÷kajd fokjd' fï tkafka fudldgo lshk nj ´kEu flfkl=g f;afrkjd' ta nj fmkajd§ula
;uhs lrkafka' we;a; jYfhkau iqyoj ta wh fï rfÜ bkak ´fka mqrjeisfhda' wks;a ish¨u cd;Ska wms;a tlal iqyoj Ôj;a fjkak ´fka' wms ljodj;a l%sia;shdks flfklaj;a
uqia,sï flfklaj;a wfma nqoaOd.ug yrjd .;af;a keye' ta ksid taf.d,af,d;a tal lrkak tmd' tal ;uhs wms lshkafka'
t;fldg iqyo;ajh ì¢kafka wms fkdfjhs' ta whhs'
2013 cQ,s - wf.daia;=
3130fj,dfõ ixúOdkhla yeáhg wms fndÿ
n, fiakd ikaOdkh wdrïN lf<a ta
fjkqfjka y~la k.kak' l;d lrkak
t<shg neye,d wehs fï wmrdO fjkafka@
tfyu ke;skï wkd.; mrmqr wmsg idm
lrdú' fï rg yefrkakg wms okakjd
wfma b;sydih wrf.k ne¨jdu ta
fn!oaO rgj,g fjÉp foaj,a' bkaÈhdj
wjg ;sìÉp fn!oaO rgj,a ishhg ishhla
fn!oaOfhda ysgmq' ta fn!oaO kgnqka
;ju;a ;sfhk uef,aishdj" bkaÿkSishdj"
ud,Èjhsk jeks rgj,aj, fjÉp foaj,a
wms ±lald' ta fjÉp foaj,a fï rgg
fkdfjhs lshkak mq¿jka lula keye fï
hk fõ.fhka' wmsj miqniaidf.k
isxy, cd;sh j¾Okh wvq lr,d" mqxÑ
mjq, r;a;rka lsh,d" mjq,la <uhl=g
fofokl=g iSud lr,d" tl me;a;lska
isxy, ck.ykh wvq lrkjd' wks;a
me;af;ka j| Ndjh úYd, jYfhka Th
LRT ie;alï u.ska tl me;a;lska
ls%hd;aul lrkjd' <Õ§ 30"000 la .íid
lrk fnfy;a f.kdfõ ljodj;a fjk
cd;shlg fokak fkdfõ wfma isxy,
fn!oaO ldka;djkag fokak' b;ska fï
yeu fohlskau tl me;a;lska j|
lrkjd' wksla me;af;ka n, lrkjd
<uhs yokak tmd lsh,d tlaflkd
fokakd' biamsß;d,j,g .shdu ;j;a
me;a;lska lshkjd iajNdúlj
yïnfjkak mq¿jka <ufhla fodia;r,dg
mjd ta fjkqfjka hï hï jrm%ido fok
njg ±k.kak ,eì,d ;sfnkjd' yeu
<ufhl=u isfiaßhka ie;alulg Ndckh
lr,d ;uhs <uhl= .kafka t<shg'
iajNdúlj ,enqfkd;a <uhs jeäfhka
yïnfjkak mq¿jka' iSi¾ lr,d .;a;du
<uhs fokakhs .kak mq¿jka' fï úÈfha
úYd, l=uka;%K rg mqrdu yeu fCIa;%h
;=<u ls%hd;aul fjkjd' ta ksid fndÿ
n, fiakdj wdrïN lf<a ta fjkqfjka
l;d lrkak - fmkS isákak'
tu mrud¾: idCId;a lr.ekSu i|yd
wkq.ukh lrkq ,nk l%ufõo
fudkjdo@
wms ixúOdkhla ñilaj;a wmsg kS;suh
n,hla keye' wmsg .sys,a,d kS;sh w;g
wrf.k lghq;= lrkak n,hla keye'
kuq;a wms uyck;dj ±kqj;a l<d'
uyck;dj ±kqj;a lrkak ysáhdg miafia
uyck;dju weú,a,d wmsg úYd,
jYfhka f;dr;=re imhkak mgka .;a;d'
±ka kS;s úoHd,h .;a;du kS;s úoHd,fha
±ka weu;sjrfhla bkafka' uqia,sï cd;sl
weu;sjrfhla' tal b;du;au wudrefjka
mdia fjkak ´fka úNd.hla' biair 25]
la fyda 30] la mdia jqfka isxy, fn!oaO
<uhs' kuq;a ±ka 1] hs isxy, <uhs mdia
fjkafka' 25] l m%udKhla mdia fjkafka
ta whf.a <uhs' fï jf.a wmsg úYd,
jYfhka háka uyd ¥IK isxy,
fn!oaOhdg tfrysj' ;j wjqreÿ y; wgla
tfyu ta úÈhg .shd kï fï rfÜ
kvqldrjre" kS;s{jre" kS;s yok wh
ish,a,lau uqia,sï cd;slfhda' fïl ;uhs
fïf.d,a,kaf.a wruqK' b;ska fïjd
fjkqfjka ksy~ fkdù wms l;d l<d'
l;d lr,d hï hï whj weyefrõjd'
B<Õg NGO ixúOdk folla u.ska
fldaá .Kka uqo,a úhoï lr,d ,xldfõ
yeu;eku ojilg 30 la 40 la wfma
ldka;dfjda LRT me;a;g fhduql<d' wms
ta fjkqfjka fmkS isg,d lE.y,d wrjd
fïjd l<d' ta jf.au mqrdúoHd wxYj,g .
sys,a,d ta n,Odßka bkak ;ekg .sys,a,d
f>daId lr,d wfma ffp;Hh nq,afvdai¾
lrkjd' uqia,sï m,a,shla ls%ia;shdks
m,a,shla fvdai¾ l<fyd;a fudlo
fjkafka@ b;ska wmsg fïjd n,ka
bkak neye' wfma Wreuh úkdY lrkjd'
ta fjkqfjka fmkS ysákak lsh,d wms
b,a,d ysáhd' fïjd we;a; jYfhka wfma
jerÈ' ta whf.a jerÈ fkdfõ' ta wh
úYd, iS>%fhka wd.u m%pdrh lrñka
wmf.a isxy, fn!oaOhska yrjñka ta
lghq;= lrkjd' wfma j.lsj hq;= wh
bkakjd' fuys b;du;au lK.dgqodhlj
;sfhkafka ta j.lsj hq;= wh kdñlj
fmkS isáñka ta ;ekaj, bkakjd ñila
jpkhla fï .ek l;d lrkafka keye'
fn!oaOfhda wirK fj,d bkakjd'
úfYaIfhka fn!oaO NsCIqjg kdhlfhla"
uQ,ia:dkhla ke;s wrdðl ;;a;ajhla
;sfhkjd' fïjd wms l;d l<d t<sfha'
óg wu;rj fï fn!oaO rfÜ
miq.sh ojiaj, fírej, fydag,hl
rd;%sfha nqoaO nd¾' nqÿyduqÿrejkaf.a
mska;+rh ueoaog ;sh,d tal jfÜ fnda;,a
;sh,d úials n%ekaä wrjd fïjd ;sh,d'
tal nqoaO nd¾ lsh,d kï lr,d ;snqKd'
B<Õg tod äk¾ tlg odmq nqf*a tl
ks¾jdk nqf*a' wehs fï wmydi lrkafka@
ojiska oji wmsg yïn fjkjd hg
we÷ïj,g" hgg w¢k fn%ish¾j,g
wrjd fïjd nqÿyduqÿrejkaf.a mska;+r
fldgdf.k weú,a,d fï rg ;=<
jevm,l yokjdo okafka keye' ke;skï
msgrgl isg yo,d f.kajkjdo okafka
keye' tajd yeu;eku fnod yßkjd'
b;ska fïl n,df.k bkak mq¿jkalula
ke;s ksid wms fï .ek ls%hd lrkak
l;d lrkak mgka .;a;d'
Tnjykafiaf.a ixúOdkfha ls%hdldrlï
ms<sn|j u,aj;=-wia.sß md¾Yjhkaj, uy
kdysñjre fukau ff;%hs ksldhsl uyd
kdysñjrekaf.a m%idohg ,laù
;sfnkjdo@
wms uq,skau .sys,a,d uyd kdhl
yduqÿrefjda yïnjqkd' uyd kdhl
yduqÿrefjda yïnfj,d l;d l<d' b;ska
uyd kdhl yduqÿrefjda lsõjd fyd|hs
fïl lrf.k hkak lsh,d' wms hï hï
foaj,a lsõjg rchg kslï îß w,shg
ùKd .dhkd lrkjd jf.a wdKavq
ls%hd;aul fjkafka keye' NsCIq
wOHdmkh úYd, jYfhka lvd jeá,d
;sfnkjd' ta fjkqfjka hï hï ls%hdud¾.
.kafka keye' oyï mdi,a wmsg neß jqkd
fï fn!oaO rfÜ nqÿ oyu /lald hhs
lshk rfÜ bßodg oyï mdi,g <uhs ál
f.kajd .ekSug áhqIka ál k;r lr.
kag' áhqIka mka;s k;r lr.kak
neßjqkd' fmdah oji ksjdvq ojila jqkdg
mkai,g <uhs ál f.kajd .kag áhqIka
mka;s k;r lr.kak neßjqkd' tjeks
;;a;ajhl ;uhs fï wms bkafka' wfma
wkd.;fha§ fï fjkqfjka fmkS isákak
ls%hd lrkak wms n,dfmdfrd;a;= fjkjd'
rgg cd;shg ta yduqÿrefjda wdorh
lrkjd kï wms lrf.k hk
jevms<sfj,g ta wh leue;shs'
Tnjykafiaf.a ixúOdkh ms<sn| rg ;=<
ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ lKavdhï 400 la ú;r rg mqrdu b|f.k hï hï jrm%ido §,d ÿmam;alu tfyu;a ke;skï fjk;a
fjk;a wvqmdvq m%fhdackhg wrf.k ta ls%ia;shdks uQ,O¾ujd§ lKavdhïj,g yrjkak mgka .;a;d' bia,dï uQ,O¾ujd§
lKavdhï weú,a,d ta whf.a ud¾.fhkao úYd, jYfhka .ïj, bkak ldka;djka lido ne|f.k bvlvï §,d tfyu ke;skï ld¾hd, fiajd ia:dkj, jevg wrf.k" fï wh úúOdldrfha
¥IKhkag ,lalr,d uqia,sï wd.ug .ekSu isoaO jqkd' ta jf.au fn!oaOhkaf.a Wreuhka jk wfma fm!rdKsl ia:dkhka kef.
kysr m%foaYfha fvdai¾ lrkak mgka .;a;d' b;ska fïjd weye-lk mshdf.k foaYmd,k{fhda fjkak mq¿jka wksl=;a j.lsj hq;= .sys-
meúÈ ish¨fokdu bkak fj,dfõ ixúOdkhla yeáhg wms fndÿ n, fiakd ikaOdkh wdrïN lf<a ta fjkqfjka y~la k.kak'
2013 cQ,s - wf.daia;=
3130
úúO u;jdo mj;skjd' ta w;r Tn
ixúOdkh uQ,O¾ujd§ ixúOdkhla
tfia;a fkdue;skï fn!oaO wka;jd§
l,a,shla ta jf.au j¾;udk rcfha
wkq.%yh ,nk ixúOdkhla nj;a
lshefjkjd' fï u;jdo ms<sn|j
Tnjykafiaf.a woyi l=ulao@
wms ta whg fodia lshkafka keye' wms
uQ,O¾ujd§ fyda wka;jd§ lKavdhula
fkdfõ' fï rfÜ tl fn!oaO fmd;la
;snqfKa keye' uu ;kshu ;s%msglh"
fn!oaO fmdf;a wgqjd wrjd fïjd ilia
l<d' kuq;a rg ;=< ls%hd;aul jk
foaj,aj,g ixúOdkd;aulj ls%hd;aul
fjkjd yefrkakg wms ljodj;a
nkskafka keye uqia,sï whg' uqia,sï
whg;a wms fodia lshkafka keye' kuq;a
wfmau whghs wms fodia lshkafka jeämqr'
wfma .sys-meúÈ whg ;uhs fodia
lshkafka' wms ;=< uQ,O¾ujdohla keye'
wfma cd;sh fjkqfjka" wfma wd.u
fjkqfjka wms fmkS isákjd' ta wh;a
fmkS isákjdfka' uQ,O¾ujd§ lKavdhï
400 la ú;r NGO ixúOdk wfma
fn!oaOfhda ls%ia;shdkslrKhg"
uQ,O¾ujd§ wd.ïj,g yrjoa§ wms l;d
lsÍu tal cd;sjdohla fkdfõ' tal wd.
ïjdohla fkdfõ' tal wfma hq;=lu' tod
iqoafoda fï rg md,kh lrk ld,fha
wfma yduqÿrejre tal l<d' ta ksid ;uhs
ta wjqreÿ 500 l muK ld,hla mqrd 3] l
muK m%udKhla ls%ia;shdks wd.ug .kak
mq¿jka jqfka'
wo bkak wh ks¾úkaokh lr,d
;sfhkjd hï hï jrm%ido §,d' ;uka .
ek ys;k" rg .ek fkdys;k úYd, .sys-
meúÈ msßila ;uhs wms olskafka' wfma
fïl wfma rg wfma cd;sh wfma
fn!oaOfhda lshk ;ekg jvd uu Ôj;a
jqfkd;a we;s lshk ;ek fndfyda .sys-
meúÈ wh bkak nj fmakjd'
foaYmd,k{fhda;a t;ek bkak nj
fmakjd' ta whg Wmfoia fok wh;a ta
;ekaj, fufya bkak wjqreÿ 5" 6 yïn
lrf.k hkak lghq;= lrk njla
fmakjd' ta ksid wms uQ,O¾ujd§ka
yeáhgj;a" wms wks;a whg ffjr lsÍula
fkdfõ lrkafka' fmkajd §ula lrkafka'
B<Õg fï ixúOdkhg wdOdr fok wh .
ek ´fka flfkl=g ´fka fohla lsj
yelshs' wmsg kï i;hlaj;a ldf.kaj;a
,efnkafka keye' NGO fyda msgrglska
fyda wdKavqfjka fyda wmsg i;hlaj;a
yïnfj,d;a keye'
,laÈj nqÿ iiqk iqrCIs;j mj;ajdf.k
hdug ;sfnk ndOl fudkjdo@
m%Odku ndOlh ;uhs nqÿyduqÿrejka f.a
O¾ufha ;sfnk yrh jákdlu fï
fY%aIaG wd.u oyu .ek ck;djg W.
kajk jevms<sfj,la ke;sùu' ta msßfjka
wOHdmkh iïmQ¾Kfhka lvdjeá,d
;sfhkafka' m%Odku foa tal' NsCIqka
jykafia,d tfyu ysáhdkï W.;a rgg
wdorh lrk" cd;shg wdorh lrk
iïnqoaO Ydikh wdrCId lrk mkai,a
ÈhqKqjg muqKqjñka .ug kdhl;ajh
foñka ta lghq;= ál lrkak mq¿jka' tal
lvd ±ïud' lvdjeá,d ;sfnkjd' ±ka tal
/lshdjla i|yd úIh ud,djlg úNd.
lrk" úNd. l%uhla ;snqfKa keye'
nqÿyduqÿrefjda úNd. mdia lr,do
nqoaO;ajh ,nd .;af;a@ keyefka' nqÿka
jykafiag tfyu úNd. keyefka' ta
l%uhlg f.kdjd fï iqoaokaf.a
wjYH;djh u;' wksl oyï mdie,a ál
iïmQ¾Kfhkau <uhskag tmd fjk
úÈfha ta fm<fmd;a wd§h ilia lr,d
;sfhkjd' B<Õg .ïj, mkai,a
;sfhkjd 10"000 la ú;r' m%Odk k.
rj,g ;sfnk mkai,aj,g ldf.a;a
wjOdkh fhduq fjkjd ñila uQ,ia:
dkj,hs hï hï n,;, ;sfnk
foaYmd,kh lrk yelshdjla ;sfnk
;ekaj,g hkjd ñila wr ÿmam;a .ïuq
bkak mkai,aj,g fudkjdo ;sfhk
wvqmdvq@ ta yduqÿrefjda odkh j<|kjdo@
O¾u Yd,dj leä,o@ fydaodmd¨ fj,do@
fudkjo ;sfhk n,mEï@ ljqo .ug
weú,a,d bkafka@ fï .ek lsis flfkla
fydh,d n,kafka ke;=j talg lshkak
´fka uyd mõldrfhda' wksjd¾hfhkau
wmdfha hk WmfoaYlfhda ;uhs ±ka
jeämqr bkafka' fydh,d n,kjd kï .ï
uÜgñka msßfykafka keye' iuyrúg ta
yduqÿrefjda jerÈ wh wdY%h lsÍu ;=<ska '''
m%Odku fya;=j ;uhs ta j.lsh hq;= ta
;ekaj, bkak kdñl kdhl;ajh .;a;
fyda WmfoaYljre bkak ld,lKaks
mõldrfhda fï .ek fidh,d fkdn,mq
tl' ta wh wmd.; fjk mdm l¾uhla
;uhs ta lrkafka' fudlo Ydikh
msßfykak §,d Tlafldu n,fõ.j,g
rg ;=< ls%hd;aul fjkak bv §,d wr
;ekaj,g fj,d b£ú' tal uyd mdm
l¾uhla'
Y%S ,xldj ;=< lf;da,sl iNdj" ls%ia;shdks
uKav,hg wh;a ls;=kq iNd iy
tjekac,sia; ls%ia;shdks iNdj,
l%shdldÍ;ajh ms<sn|j fndÿ n, fiakdfõ
ú.%yh l=ulao@
wms idïm%odhsl ls%ia;shdks whg ljodj;a
úreoaO keye' lf;da,sl" fm%df;ia;ka;"
tjekac,sia; jf.a wd.ï fï rg ;=<
;snqKd' ls%hd;aul jqkd' ta ksldhka w;r
fNaohl=;a we;af;a keye' uu ys;kjd ta
whg;a m%Yakhla fj,d ;sfnkjd hï hï
uQ,O¾ujd§ lKavdhï wka;jd§
uQ,O¾ujd§ lKavdhï fï rg ;=<
weú,a,d bkakjd' tajd fï lsis j¾.hlg
whs;s keye' ta wh ;uhs fï rg ;=<
<uhskaf.a T¿ krla lrkafka' fmdä
WodyrKhla .;af;d;a tl orefjla fï
.u ;=<u fouõmshkaf.ka wE;a lr,d ta
wd.ug wrka T¿j krla lr,d' wd.ñka
whska l<d' fï úÈhg wfma
ixialD;sfhkqhs" wd.fukqhs"
iodpdrfhkqhs" foudmshkaf.kqhs wE;a
lr,d uyd msiafida f.dvdla yokjd'
fïjd n,df.k bkakjd j.lsj hq;= wh'
ta jf.au bia,dï Nla;slhskaf.a yd yskaÿ
Nla;slhskaf.a ls%hdldrlï ms<sn|j
Tnjykafiaf.a woyi ljf¾o@
bia,dï wd.u idïm%odhdkql+,j wjqreÿ
1000 l muK wdikak ld,hla wms;a
tlal fndfydau fyd¢ka Ôj;a jqkd' kuq;a
ta wh hï hï n,fõ.;a tlal n,mEï
tlal úYd, jYfhka ueo
fmrÈ.ska tk uqo,a tlal wrdì rgj,ska
tk uqo,a mdúÉÑ lr,d fïf.d,af,da
úYd, jYfhka wfma ;sfnk bvlvï
ñ,§ .ksñka' fï rfÜ kS;shla ;sfnkjd
tl .Ekshs tl ñksyg .kak mq¿jka'
kuq;a wd.ñl m,a,sj, kS;s od,d
;sfhkjd W,udjrekaf.a ixúOdk y;r
fofklaj .kak mq¿jka lsh,d' fï iEu
fn!oaOfhda wirK fj,d bkakjd' úfYaIfhka fn!oaO NsCIqjg kdhlfhla" uQ,ia:dkhla ke;s wrdðl ;;a;ajhla ;sfhkjd' fïjd wms l;d l<d t<sfha' óg wu;rj fï fn!oaO rfÜ miq.sh ojiaj, fírej, fydag,hl rd;%sfha nqoaO nd¾' nqÿyduqÿrejkaf.a mska;+rh ueoaog ;sh,d tal jfÜ fnda;,a ;sh,d úials n%ekaä wrjd fïjd ;sh,d' tal nqoaO nd¾ lsh,d kï lr,d ;snqKd' B<Õg tod äk¾ tlg odmq nqf*a tl ks¾jdk nqf*a' wehs fï wmydi lrkafka@ ojiska oji wmsg yïn fjkjd hg we÷ïj,g" hgg w¢k fn%ish¾j,g wrjd fïjd nqÿyduqÿrejka f.a mska;+r fldgdf.k weú,a,d fï rg ;=< jevm,l yokjdo okafka keye' ke;skï msgrgl isg yo,d f.kajkjdo okafka keye' tajd yeu;eku fnod yßkjd' b;ska fïl n,df.k bkak mq¿jkalula ke;s ksid wms fï .ek ls%hd lrkak l;d lrkak mgka .;a;d'
2013 cQ,s - wf.daia;=
32fohskau n,dfmdfrd;a;=
fjkafka ck.ykh jeä lrkak ta
whf.a' idïm%odhsl uqia,sï whf.ka
fkfuhs' ta wh wms; tlal fndfydau
iqyoj bkakjd' wmsj weú,a,d
yïnfjkjd' wka;jd§ uQ,O¾ujd§
uqia,sïldr lKavdhï ;uhs Ißhd kS;s
ud¾.fhka hï hï foa y÷kaj,d §,d
y,d,a fjkak mq¿jka ta jf.a lghq;=
lrkafka' b;ska wms ta fjkqfjka l;d
lrkjd' fmkS isákjd' wms uqia,sï
wd.ug úreoaO keye' uqia,sï wd.fï wh
wkjYH úÈhg m,a,s yokjd fï rfÜ'
úYd, jYfhka uqia,sï m,a,s yokjd'
tfyu ´fka keye' fï bkak 10]
ck.ykhg mkai,a m%udKhgu m,a,s;a
yodf.k hkjd' fï whf.a wruqK wmsg
meyeÈ<shs ;j wjqreÿ 30 la 40 la 50 la
.shdg miafia taf.d,af,da fld;ekgo
tkafka lsh,d' wkak ta ksid wfma
idïm%odhsl uqia,sï fyda ls%ia;shdks fyda
fou<" fou< ñksiaiq;a fï rfÜ
idïm%odhslj ysáhd' ;%ia;jd§kag T¿j
Wiaikak ;uhs fï uQ,O¾ujd§
lKavdhï NGO ixúOdk wo;a l;d
lrkafka' ±ka wmg úreoaOj l;d lrd' ta
m%;sixúOdkh ;%ia;jd§ka fou< ñksiaiq'
yskaÿ-fou< wh fndfydau fyd|g
bkakjd' ta yeu flfklau fldá
ixúOdkhg iïnkaO keye' taf.d,af,da
yß ms<sl=f,ka yd yß nfhka ysáfha' ta
ñksiaiq ;uhs hqoaOfha§ úYd, jYfhka
ÿla úkafoa' fldá ;%ia;jd§ jf.a tajdj,g
wms úreoaOj l;d lrkjd yefrkakg
idudkH fou< ñksiaiq tlal wmsg lsis
m%Yakhla keye'
nqÿ n, fiakdj tla;rd wdldrhlg
ck;dj w;r idlÉPdjg ,lajqfka y,d,a
iy;slh ksl=;a lsÍug tfrysj f.k .sh
m%pdrl jHdmdrh ksid njg lshefjkjd'
y,d,a iy;slh ,nd§ug tfrysj lghq;=
lsÍfï wjYH;djh Tnjykafia olskafka
flfiao@
tal ;uhs taf.d,a,kaf.a Wml%uh' W,ud
lshk ixúOdkh ;uhs ta foaj,a lrkafka'
wms f,dalfha wks;a rgj,a .;a;du 5]
jqkdu taf.d,af,da okakjd fukak fï
foaj,a fï rg ;=< ls%hd;aul lrkak
´fka' 10] la ;sfhkfldg fukak fï
fï foaj,a 10] la ;uhs y,d,a tkafka'
y,d,a tkjd Bgmiafia Ißhd kS;sh
f.k,a,d ;j ;j foaj,a y÷kajd fokjd'
b;ska wmsg lshkafka ksy~j bkak
lsh,d' y,d,a lshkafka fn!oaOfhda
yeáhg ñ:HdoDIaÀl Ydia;Djrfhl=g mQcd
lrmq fjka lrmq ta fjkqfjka lem lrmq
wdydr' b;ska fï rfÜ bkak ;ju;a jeä
ck.ykhla bkak wks;a wd.ñlhka
wks;a cd;slhka nf,ka leõjd' tal wms
fmkak,d ÿkakd' wehs wmsg nf,ka
ljkafka@ wms Th O¾upl%h .efyõfõ
keyefka' tfyu ke;skï nqÿms<sfï
fldgila ±ïfï keyefka' wfma nvqj,
fufyu .ykak lsh,d' wehs fïjd
y÷kaj,d fokafka@ l,ska ysáhd jf.a'
l,ska fï ñksiaiq lEjdfka fïjd' fï
rfÜ' uqia,sï cd;slfhda fï ;sìÉp tajd
lEjd' Th y,d,a ,dxPkh ke;=j' Bg
wu;rj tal we;=f,a úYd, l=uka;%Khla
;sfnkjd' yok yeá ksIamdokh lrk
yeá fydhd.kakjd wfma
l¾udka;ldrhka fn!oaOfhda fndfydau
wudrefjka jÜfgdare fidhd .;a;d' tajd
fïf.d,af,da .sys,a,d fydhdf.k
taf.d,af,d;a yokjd' fïjdfha Form tl
b|,du i,a,s §,d .kak ´fka' wksl hï
hï kS;s;a odkjd' Blackmail lrkjd
jf.a lrkjd' ta jf.au wjqreÿ m;d
fïjdg f.jkak;a ´fka' fïfla ;sfnk
je/oao fïfla ;sfnk Nhdkllu fï
wkd.;fha fldfyduo fï tkafka lshk
tl wms uyck;djg fmkaj,d ÿkakd'
b;ska uyck;dj talg wjÈ jqkd'
uqia,sïjre rg fn§fï jHdmdrhl fh§
isák njg;a Bg tfrysj ls;= n,
fiakdjla f.dv k.df.k fndÿ n,
fiakdj iu. tlajk f,i uyr.u
/iaùul§ fld<U w.ro.=re ld¾Èk,a
ue,alï rxð;a ysñmdKkag újD;j
wdrdOkd lrkq ,enqjd' uqia,sïjre rg
fn§ug lghq;= lrk njg ms<s.; yels
idCIs rg ;=< ±kg olskakg ;sfnkjdo@
Th widoa id,s uy;auhd <Õl§
w;awvx.=jg wrka ;snqkd' thd miq .sh
ue;sjrKfha§ thd ú;rla fkdfjhs
wêlrK weu;s rjq*a ylSï ta f.d,af,da
iïmQ¾Kfhkau cd;sjdohla wjqiai,d
;uhs Pkaoh lf<a' foaYmd,kh lf<a' Bg
wu;rj wmsg uqia,sï whf.kau ±k.kak
,enqKd fï whf.a orefjda wrf.k
.sys,a,d fi!È wrdìfha mlsia;dkfha hï
hï mqyqKqùï lr,d weú,a,d fï rfÜ
f,dafla ;sfnk wks;a ;%ia;jd§
lKavdhïj, fï rfÜ ±ka kef.kysr
m%foaYh w,a,df.k' fldákag;a Wjukd
jqfka rgu w,a,kakfka' W;=re kef.
kysrg l%udkql+,j .y,d fï rgu w,a,d
.ekSug ;uhs' taf.d,a,kaf.a;a tjeks
n,dfmdfrd;a;= we;s' wysxil isxy,fhda
fï ;sfhk lreKdj" ffu;S%h" ohdj
wysxilj f;areï wrf.k tod
bkaÈhdfõ§ .y,d ur,d fldg,d mqÉp,d
±ïud jf.a wksla rgj,È;a l<d jf.a ±ka
fufy;a tal lrhs' wms ksy~j
ysáhfyd;a' b;ska ta ksid uyck;djg
lshkjd ck.ykh ±ka wvqùu" mqxÑ mjq,
r;a;rka lshkjd jf.a Th .sks fndaf,a
.s,skafka ke;=j y;r miafofkla
yokak' wks;a tl bvï wkai;=lrKh
ms<sn| fmdâvlA oymdrla ys;kak'
ljodj;a fn!oaOhskaf.a bvï ÿkafkd;a
tal ljodj;a isxy,fhl=g ljodj;a
yïnfjkafka keye' ta ksid bvï wdrCId
lr.kak' tal uyd mskalula'
mrïmrdfjka wdmq bvï' fïjd ms<sn|j;a
wks;a tajd ms<sn|j;a wms ±kqj;a
lrf.k hkjd'
wkH wd.ï iïnkaOfhka lghq;= lsÍu
iïnkaOj nqÿoyu ;=< ;sfnk b.ekaùu
l=ulao@
ifydaor;ajh" iu.sh" wms iu.sfhka'
nqÿyduqÿrefjda;a fndfydau iu.sfhka tod
wms ixúOdkhla ñilaj;a wmsg kS;suh n,hla keye' wmsg .sys,a,d kS;sh w;g wrf.k lghq;= lrkak n,hla
keye' kuq;a wms uyck;dj ±kqj;a l<d' uyck;dj ±kqj;a lrkak ysáhdg miafia uyck;dju weú,a,d wmsg
úYd, jYfhka f;dr;=re imhkak mgka .;a;d' ±ka kS;s úoHd,h .;a;du kS;s úoHd,fha ±ka weu;sjrfhla
bkafka' uqia,sï cd;sl weu;sjrfhla' tal b;du;au wudrefjka mdia fjkak ´fka úNd.hla' biair 25] la fyda 30] la mdia jqfka isxy, fn!oaO <uhs' kuq;a ±ka 1] hs isxy, <uhs mdia
fjkafka' 25] l m%udKhla mdia fjkafka ta wh f.a <uhs' fï jf.a wmsg úYd, jYfhka háka uyd ¥IK isxy,
fn!oaOhdg tfrysj' ;j wjqreÿ y; wgla tfyu ta úÈhg .shd kï fï rfÜ kvqldrjre" kS;s{jre" kS;s yok wh ish,a,lau uqia,sï cd;slfhda' fïl ;uhs fïf.d,a,ka f.a wruqK' b;ska fïjd fjkqfjka ksy~ fkdù wms l;d l<d'
l;d lr,d hï hï whj weyefrõjd'
2013 cQ,s - wf.daia;=
33
bkaÈhdfõ ;snqKq yeg .Kkla m%Odk
wd.ï tlal fndfydau iqyoj Ôj;a jqkd'
wms;a fufy miq.sh ld,fha Ôj;a jqkd'
kuq;a ta wh wfma fn!oaOhska ta ta
wd.ïj,g yrjkjd' úúO foaj,a nf,ka
wmsg ljkjd' fï isxy, fn!oaO rg'
wjqreÿ 2500 ;=< ke;sjQ foaj,a w¨;ska
y÷kajd fokjd' fï tkafka fudldgo
lshk nj ´kEu flfkl=g f;afrkjd'
ta nj fmkajd§ula ;uhs lrkafka' we;a;
jYfhkau iqyoj ta wh fï rfÜ bkak
´fka mqrjeisfhda' wks;a ish¨u cd;Ska
wms;a tlal iqyoj Ôj;a fjkak ´fka'
wms ljodj;a l%sia;shdks flfklaj;a
uqia,sï flfklaj;a wfma nqoaOd.ug
yrjd .;af;a keye' ta ksid taf.d,af,d;a
tal lrkak tmd' tal ;uhs wms lshkafka'
t;fldg iqyo;ajh ì¢kafka wms
fkdfjhs' ta whhs'
nqÿoyu iqrCIs; lsÍu fmr±ßlrf.k
isxy, rdjh yd rdjKd n,ldh hkd§
kïj,ska ;j;a fn!oaO ixúOdk ,laÈj
;=< ls%hd;aul fjkjd' tu ixúOdkj,
ls%hdldrlï ms<sn|j fndÿ n, fiakdfõ
wdl,amh l=ulao@
wfma wruqK kï wr ál' wms okafka
keye ta whf.a wruqK fudllao lsh,d'
tal msgqmiafia foaYmd,kh ;shkjdo
lsh,d' wms ljrodj;a foaYmd,kh
lrkak fyda ;sfhk wdKavq fmr,kak
fyda ;j;a wdKavqjla f.fkkak wms
lghq;= lrkafka keye' wms okafka keye
wks;a bkak n,ldhkaj, ixúOdkj,
há wruqKq fudkjdo lsh,d' iuyrúg ta
wh;a wms l;d lrk foaj,au ta wh;a
l;d lrkjd' iuyr fj,djlg bÈßhg
.sys,a,d" wmsg;a jvd bÈßhg .sys,a,d hï
hï lghq;= lrkjd' wks;a wd.ñlhkaf.a
ys;a ßfok foaj¨;a' wms tajdg leue;s
keye' wfma wruqK isxy, cd;sh;a
nqoaOd.u fjkqfjkq;a lghq;= lsÍu"
fmkS isàu' bka tydg wfma lsisu
wruqKla keye'
ls%ia;shdks yd uqia,sï m,a,sj,g myr§ï
60 la muK miq.sh udi 6 l ld,h
we;=,; jd¾;d fjkjd' fï myr§ï
msgqmi fndÿ n, fiakdfõ wkq.%yh ,eî
;sfnkjdo@
´l iïmQ¾K fndrejla' wfma ffp;Hh
lShla kï nq,afvdai¾ lr,d ;sfhkjd'
nq,afvdai¾ .sys,a,d kef.kysr m<df;a
;sfhk tajd kï n,kak mq¿jka
mska;+rj,skq;a' Th iïmQ¾K fndre
m%jD;a;s wrf.k fï f,dalhg fok tl
;uhs fï ñksiqkaf.a jefâ' yqÕdla
uqia,sï rgj,aj, iyfhda.h .kak'
ls%ia;shdks rgj,aj, iyfhda.h .kak
fufya m,a,sj,g .ykjd lsh,d'
ljodj;a fndÿ n, fiakdj tl .,a
leghla fldfyaj;a ùis lr,dj;a tfyu
lr,d keye' kuq;a wr fn!oaOfhda
fjkqfjka hïlsis ixúOdkhla we;sjqkdu
tal lvdlmam,a lrkak" tal ke;s
lrkak úúO l=uka;%K' ±ka wo ;sfnk
úúO udOH Wmfhda.s lrf.k Facebook fjkak mq¿jka Internet fjkak mq¿jka
fjk fjk úoaHq;a udOHj,skq;a fï
isxy,hd fn!oaOhd úkdY lrk tlu
;uhs úYd, jYfhka ±ka l=uka;%Kh
flfrkafka' yeu m,a,shlu /iaùï
Èkm;d ;sfnkjd' i;sm;d ;sfnkjd'
isxy, cd;sh ke;s lrkafka fldfyduo
fï wd.u ke;s lrkafka fldfyduo@
fïl wdl%uKh fldfyduo@ úfoaYSh
n,fõ. tlal,d fïfla fjk;a rdcHhla
we;s lrkafka fldfyduo@ wfma keye'
wfma tfyu ixúOdkhla keye' wfma
;sfnk wysxil;ajh" lreKdj" ffu;%Sh"
ish¨ i;ajfhda ksÿla fj;ajd lsh lshd
weg ál .Kka lr lr bkak ;sfhk
tl ;uhs ta f.d,a,ka lshkafka' tfyu
ysáfhda;ska iuyrúg wmsg;a bkak
mq¿jka Th yqÕdla yduqÿrejre bkakjd
jdf.a yqÕdla Th WmfoaYljre bkakjd
jf.a' wkd.; mrmqr wksjd¾hfhkau wo
Ôj;ajk fï whg idm lrkjd'
wd.u uq,alrf.k rg ;=< jHdma; ù
;sfnk fndfyda ixúOdkj, ls%hdldrlï
fya;=fldgf.k wka;¾ wd.ñl
iqyo;djh mqmqrd hdfï ;;a;ajhla olakg
,efnkjd' ta ;=<ska wd.ñl hqoaOhla
we;sù 30 jirl hqoaOfhka mSvd ú¢ Y%S
,xldj ;j;j;a w.dOhlg weo oukq
,nk jgmsgdjla rg ;=< f.dv kef.ñka
;sfnkjd' fï ;;a;ajhla ms<sn|
Tnjykafia olskafka flfiao@
wms l=Íre hqoaOfha ;snqKq wksis ÿla
lïlfgd¿ fyd¢kau ±lald' wjfndaO jqkd'
fndaïn m;a;=fjkjd' tjeks ;eklg
ljodj;a wfma isxy, fn!oaOfhda fhduq
lrkafka keye' isxy, whg wms nek nek
lshkafka WU,f.a orefjda ál wdrCId
lr.kska' u;al=vq f.akafka fjk wh' fï
u;al=vq .kak tmd' tajd f.k,a,d wfma
tjqkag fmdjkafka oy crd ish¨u
jevj,ska wfma fn!oaOfhda wdrCId
lr.kak' wfma idrO¾u msßys,d ;sfhkjd'
wms hqoaOhlg hkafka keye' ta i|yd wms
wkqn, fokafka keye' ta wh iuyrúg
tfyu hqoaO lrkak is;df.k bkakjdo
okafka keye' Th úÈhg wr wka;jd§
lKavdhï" uQ,O¾ujd§ lKavdhï mqyqKq
lr,d f.fkkafka' tfyu f.fkkak
mq¿jka' fldá ixúOdkh lf<a tal'
ls%ia;shdks ixúOdkj,g kï wr jf.a
uQ,O¾ujd§ wka;jd§ fouõmshkaf.ka wE;a
lr,d wd.fuka wE;a lr,d wkd.;fha
fudk úÈfha hqoaOhlg f.k tkak
yokjdo okafka keye' wfma keye tfyu
tlla' fn!oaOfhda ljodj;a tfyu
hqoaOhlg hkakj;a wjYH;djhla keye'
fïl wfma Wreuh' wfma rg' iuyr wh
uykais .kakjd fïl i¾jd.ñl rgla
lrkak' 2600 jeks iïnqoaO chka;s
W;aijhg i¾jd.ñl rgla lrkak' tfyu
lshkafka keye' uqia,sï rgj, bia,dï
ßmí,sla T*a (Islam Republic of) lsh,hs
mgka .;af;a' ls%ia;shdks rgj,;a tfyuhs'
fï wjqreÿ 2500 wms mj;ajdf.k tk
nqÿoyu' fïl fn!oaO rgla' lshkak fï
ld,lKaks mõldrfhda iuyr NsCIqka
jykafia,dhs iuyr .sys whhs wlue;s
fj,d ;sfnkjd' i¾jd.ñl jqkdg fmdÿfõ
wks;a wh;a bkakjd' fmd,aj;a; we;=f,a
fmdä fmdä fnda. ;sfnkjd' kuq;a talg
lshkafka fmd,aj;a; lsh,d' fïl isxy,
fn!oaO rg' wjqreÿ 2500 hs' tal lshkak
ue,sùu;a ´jd y÷kajd §u;a áflka ál
,xù tkak isxy,luhs fn!oaOd.uhs ke;s
lr,d fï rg taf.d,a,kaf.a foaYhla
lr.kak'
wms l=Íre hqoaOfha ;snqKq wksis ÿla lïlfgd¿ fyd¢kau ±lald' wjfndaO jqkd' fndaïn m;a;=fjkjd' tjeks ;eklg ljodj;a wfma isxy, fn!oaOfhda fhduq lrkafka keye' isxy, whg wms nek nek lshkafka WU,f.a orefjda ál wdrCId lr.kska' u;al=vq f.akafka fjk wh' fï u;al=vq .kak tmd' tajd f.k,a,d wfma tjqkag fmdjkafka oy crd ish¨u jevj,ska wfma fn!oaOfhda wdrCId lr.kak' wfma idrO¾u msßys,d ;sfhkjd' wms hqoaOhlg hkafka keye' ta i|yd wms wkqn, fokafka keye' ta wh iuyrúg tfyu hqoaO lrkak is;df.k bkakjdo okafka keye' Th úÈhg wr wka;jd§ lKavdhï" uQ,O¾ujd§ lKavdhï mqyqKq lr,d f.fkkafka' tfyu f.fkkak mq¿jka' fldá ixúOdkh lf<a tal'
2013 cQ,s - wf.daia;=
34
miq.sh jljdkqj ;=< wd.ñl
uQ,O¾ujd§ lKavdhï wd.ñl
wka;jd§ lKavdhï f,i furg ;=<
ls%hd;aul jQ njla fmkS .shd' fuu
;;a;ajh Tn;=ud cd;sh taldnoaO lsÍfï
wud;H;=ud f,i olskafka flfiao@
wd.ñl wka;jd§ lKavdhï ;uka
wka;jd§ lKavdhï yeáhg olskafka
keye' ta jf.au wd.ñl fNaoldÍ
;;a;ajhla we;sjk wdldrfha
oafõYiy.; m%ldYk lsÍug Tjqka miqng
jkafka;a keye' ,xldfõ oKav kS;s
ix.%yfha 15 jk mßÉfþofha fï i|yd
kS;s m%;smdok n,meje;afjkjd' ta wkqj
hï wd.ñl wkkH;djhg ixfõ§;djhla
we;s lrjk l=ms;jk yeÕSï u.ska
fkdikaiqka;djhla we;s lrjkafka
kï fjk;a ck lKavdhula" wd.ñl
ck lKavdhula flfrys th jrola'
th o~qjï ,eîh yels jrola' Bg wod<
j.ka;s lsysmhlau ta 15 jk mrÉfþofha
;sfnkjd' tu kS;s-Í;s ls%hd;aul lsÍu
ms<sn| m%Yakhhs ;sfnkafka' ±ka wksl=;a
fndfyda kS;s Í;s jf.au jrolrejkag
jf.au iellrejkag kS;sh ls%hd;aul
lsÍfï j.lSu ;sfnkafka fmd,Sishg'
kS;sh yd iduh /lSfï j.lSu ;sfnkafka
fmd,Sishg'
hï kS;shla oKav kS;s ix.%yfha
wmrdOhla yeáhg y÷kajk jrola
l<fyd;a ta ms<sn| kS;sh ls%hd;aul
lr ta iellrejka j.W;a;rlrejka
m%Odk wêlrKh bÈßmsgg le|ùu
fpdaokd m;% bÈßm;a lsÍu l< hq;af;a
fmd,Sishhs' we;a;gu fmd,siam;s;=ud ta
.ek m%ldYhla lr,d ;sfnkafka' ±kg
udihlg muK fmr ^ud¾;= ui& Tyq
miqng fjkafka keye lsh,d kS;sh
ls%hd;aul lrkak wjia:djla we;s
jqfkd;a' fln÷ wjia:djlao@ wms kej;;a
f;areï lr .kak ´fka hï wd.ñl
fldgilf.a ck fldgilf.a yeÕSï
l=ms;jk ;ukaf.a wd.ñl wkkH;djh
ixfõÈlu' wd.ñl ck fldgila
flfrys oafõYhla we;s lrjk úÈfha
m%ldYk fïjd ;uhs j.ka;sj,ska jerÈ
yeáhg fmkakqï lr,d ;sfhkafka' tajd
wmrdO yeáhg y÷kdf.k ;sfhkjd'
ls%ia;shdks tjekac,sia; iNdjkag yd
uqia,sï m%cdjg úreoaOj ±ä wd.ñl
ffjrhla uqod yeÍu;a hï hï fn!oaO
lKavdhï úiska isÿlrkq ,nkjd'
ta iïnkaOfhka wdKavqj ksy~j
isàu;a ta ;=<ska wdKavqj fn!oaOd.ñl
lKavdhïj,g wkq.%yh ,ndfok njg
lsishï wdldrhl cku;hla f.dvke.S
;sfnkjd' ta ms<sn|j Tn;=udf.a woyi@
tjeks cku;hla we;sùu uu ys;kafka
idOdrKhs' ta cku;h yßo@ jerÈo@
lshk tl fjku tlla' kuq;a ta
cku;h we;sùug idOdrKhla ;sfnkjd'
ta lshkafka oKav kS;s ix.%yfha 15 jk
mßÉfþofha wmrdO yeáhg y÷kajk
m%ldYk yqjd olajk" lrmq hï lKavdhï
bkakjd' hï mqoa.,hska" msßia bkakjd'
iduqyslj ta wmrdO lsÍfï ksr;jQ nj;a
wms okakjd' ta wjia:dj,§ Tjqkag
úreoaOj fmd,Sisfhka kS;sh ls%hd;aul
fj,d keye' ta fkdùu tla;rd úÈhlg
Tjqkag wkqn,hla ÿkakd hhs lshk
idOdrK ks.ukhg uyckhdg taug
th fya;=jla ù ;sfnkjd' kuq;a wdKavqj
Bg jvd l,amkd lrkak we;af;a tfyu
ks.ukhla hï ck fldgia w;r ;snqK;a
fï m%Yakh Wv wmrdO kvq f.dkq lr,d
oKav kS;s ix.%yfha ;sfnk fï wd.ñl
fNao" wd.ñl oafõYh" wd.ñl ffjrh
we;s lrjk m%ldY iïnkaOfhka kvq
f.dkq lr,d Tjqkag úreoaOj ls%hd
lrkak hEfuka m%Yakh ;j;a úÈhlg
fï rfÜ W;aikak ùug fkdue;s kï
j¾Okh ùug fya;=jk ls%hdoduhla
we;sfõú lsh,d rcfha hï fldgia w;r
;snqKd fjkak we;s' ta ksid fjkak we;s
fmd,Sish fï iïnkaOfhka ls%hd;aul
fkdlf<a'
t;fldg fn!oaO wd.ñl lKavdhïj,g
úreoaOj wdKavqj kS;s ls%hd;aul lr,d
Tjqkaj wmrdO kvqj,g pQÈ;hka
njg m;a l<fyd;a ta yeu kvqjlau
tla;rd úÈhlg fï lKavdhïj,g
fõÈldjla fjkjd' tu.ska ta whg
tla;rd m%udKhl ;j;a f.kshk fï
ls%hdldÍ;ajhg keUqre lr.ekSu i|yd
m%fhdackhg .kak mq¿jks' ta ksid tajd
hgm;a lrkak;a ta ls%hdoduhka hï
wdldrhlg kej; we;sùu j<lajkak;a
tn÷ lKavdhï hï m%udKhlg ixjr
lrkak" wdKavqfõ n,Odßfhla ls%hd;aul
ù ;sfnk nj fmakjd' uE;ld,Skj
tjeks m%ldYhka isÿjQ tjeks m%ldYhka
lrkq ,enQ j;djka úr, ùug mgkaf.k
;sfnkjd' thska fmkakqï lrkafka talhs'
ta ksid ux ys;kafka wdKavqj ta wdldrhg
ls%hd lf<a ta ldrKdj fya;=fldgf.khs'
wdKavql%u jHjia:dfõ uQ,sl whs;sjdislï
hgf;a ;sfnkjd ´kEu wd.ula weoySfï
ksoyi yd woyia m%ldYkfha ksoyi
;sfnk njg' kuq;a tjekac,sia; iNdjka
iu. wm lrk ,o iïuqL idlÉPdj,§
ta whf.a woyiaj,g wkqj jegyS
.sfha ta whf.a m,a,s ,sxhdmÈxÑ lsÍug
wjldYhla keye' ta jf.au tu wh
f.a wd.ñl ia:dkhla f.dvke.S ug
hdfï§ fndfyda kS;s-Í;sj,g uqyqK
§ug isÿjk nj;a úfYaIfhka m%dfoaYSh
iNdfjka wjir .ekSu" fn!oaO lghq;=
.re jdiqfoaj kdkdhlaldr ue;s;=ud rdcH NdId yd cd;sl taldnoaO;d wud;H
fï wd.ñl úrilh we;s lrk fldgia cd;sh f.dvke.Sug úYd, myrla
ljqre fyda fõjd wd.ñl weoySï ;u ;ukaf.a weoySï mj;ajdf.k hkjd' fjk;a wd.ñl weoySï mßNjhg ,lalsÍu fjk;a wd.ñl ms<s.ekSïj,g myr§u wfma ,xldfõ oKav kS;s ix.%yfha 15 jk mßÉfþoh hgf;a jrola' tal tl me;a;lska jrola' wksl wdpdr O¾uj,g wkqj th wdpdr O¾u ydkshla' ±ka fïjd b;d iq¿ lKavdhïj, jev' fïjd f,dl=jg wms Ndr.kak ´fka keye'
2013 cQ,s - wf.daia;=
35flduidßiajrhdf.ka wjir .ekSu
hkdÈh i|yka lrkak mq¿jks' tf,i
fï jk úg ol=Kq m<df;a ;sfnk ta
whf.a foajia:dkj,ska fmd,Sish m%Yak
lrñka tajd ,shdmÈxÑ lr,do hk nj
úuikjd' tfia ,shdmÈxÑ fkdù ;sfnk
m,a,s ,shdmÈxÑ lrk f,ig n,lsÍïo
lrkq ,nkjd' ta jf.au miq.sh udi 6 l
ld,hla ;siafia úúOdldr myr§ïj,g
tu iNdj, foajia:dk ,lajqkd' tajdg
hqla;sh bgqùula ke;s nj;a Tjqka i|yka
lrkq ,enqjd' tf,iu lsishï wdldrhlg
Y%S ,xldj isxy, fn!oaOlrKhla lsÍug
jEhï lrk nj;a ta whf.a iNdjkaj,g
fï rg ;=< ls%hd;aul ùug bvla ke;s
nj;a ta wh i|yka lrkjd' fuu
;;a;ajh wka;¾ wd.ñl iqyo;djhg ±ä
ndOdjla fkdfõo@
Th m%Yakfha m<uqjeks fldgi ;uhs
fï rfÜ wd.ñl weoySïj,g bvla
úYadjdihkag ksoyila fyda whs;shla
;sfnkjdo wdKavql%u jHjia:dfjka
mjik mßÈ' Tõ' ´kEu wd.ula woykak'
;ukagu wd.ula yod.kak;a whs;sh
;sfnkjd' ta wd.u ;ukag woykak;a
whs;sh ;sfnkjd' ;uka tal fldfyaj;a
,shdmÈxÑ fjkak ´fka keye' ;ukag
Wjukd wd.u ;uka fldfyaj;a
,sxhdmÈxÑ ´fka keye' ;uka ta wd.u
woykak m%isoaêfha lshkak;a ;ukag
mq¿jka' talg úreoaOj ldgj;a ls%hd
lrkak neye'
kuq;a fjfyr-úydr yokfldg" m,a,s-
mkai,a yokfldg" tfyu ke;akï
je֕-msؕ lrk ia:dk yokfldg
fï rfÜ kS;shla ;sfnkjd' ta kS;sh
;uhs ta i|yd wjir .; hq;=hs'
fNaoNskakj,g ;=vq fok ;;a;ajhka
j<lajkak' talg kS;shla ;sfhkjd' ta
lshkafka ta kS;sh ;uhs wmsg .sys,a,d
´kEu ;ekl fjfyrla yokak neye'
tfyu yokjdkï talg wjirhla
.kak ´fka' ta wjirh .kak ´kE
wd.ñl lghq;= wud;HdxYfhka' talg
;uhs wd.ñl lghq;= wud;HdxYhla
;sfnkafka' tafla ;sfhkjd ls%ia;shdks
wd.ñl fomd¾;fïka;=jla' ta jf.au
uqia,sï wd.ñl fomd¾;fïka;=jla' ta
fomd¾;fïka;= u.ska tal fidhd n,,d ta
ta wd.ñl foajia:dkj, fyda wd.ñl
ia:dkfha we;s lrkak fhdackd lrk
ia:dkfha wkque;shlska hq;=j ;uhs tal
we;s lrkafka' tfyu wkque;shlska
hq;=j we;s fkdlf<d;a túg tal kS;shg
mgyeksj we;slrmq isoaOia:dkhla
fjkjd' isoaOia:dkhla lshkafka ;ukag
ú;rla je÷ï msÿï lrk ia:dkhla
fkdfjhsfka' ;ukag yd ;uka jf.au hï
,íêhlg whs;s wh tl;=jk talrdYS jk
fjku wd.ñl lghq;= bgqlrk ;ek'
talg ;sfnkjd kS;shla' ta wkqj ls%hd
lrkak ´fka' ,shdmÈxÑh ú;rla fkdfõ
;sfnkafka'
we;a; jYfhkau wd.ñl wud;HdxYh
n,kafka ls%ia;shdks msßila bkak
;ekl ck.ykh úYd, jYfhkau
fn!oaO isoaOia:dkhla yeÿjd kï ta
;=<ska Woa.; úh yels ;;a;ajh i,ld
n,d ;uhs talg wjirh fokafka' ta
jf.au fn!oaOhska jeä msßila bkak
;ekl fjk;a wd.ñl ia:dkhla
yokak hkjd kï ta ksid we;s úh
yels iudc lïmkhka ms<sn| ie,lSula
±laùug ;uhs fï wd.ñl lghq;= ms<sn|
kS;sfhka ls%hd;aul fjkafka' ,shdmÈxÑ
lsÍu ú;rla fkdfjhs' myr§ï lr,d
;sfnkjd úúO wd.ñl ia:dkj,g' tajd
fndfyda fihskau ls%ia;shdks wd.fï w¿;a
ksldhka'
ta l%sia;shdks ksldhkag whs;s wd.ñl
je÷ï-msÿï ia:dkj,g myr§ï lr,d
;sfnkjd' ta isÿùï iïnkaOj fmd,Sish
ls%hdlr,d ;sfnkjd' fmd,Sish ksy~j
b|,d keye' ljqreyß lvdjeÈ,d ta
ia:dkfha hï fohlg ydks l<d kï
fmd,Sish tajd .ek idudkH kS;sh hgf;a
ls%hd lr,d ;sfnkjd' n,y;aldrfhka
lvdje§u ms<sn| ls%hd lr,d ;sfnkjd'
ta wh tajd fkdl<fyd;a ;ukag ls%hd
lrkak oKav kS;s ix.%yfha whs;shla
;sfnkjd' uf.a f.org n,y;aldrfhka
lvdjeÈ,d nvq uqÜgqj,g ydks lr,d
lsh,d ug hkak mq¿jka Widúhg
fmd,Sish uf.a kvqj bÈßm;a fkdl<;a'
talg ,xldfõ kS;sfhka ndOdjla keye'
tfyu kS;shg ta ldrKdj f.dkq lrd
kï fmd,Sish fhduq fkdl<d kï tfyu
lrkag ;ukag whs;shla ;sfnkjd'
t;ek§ fjkafka wd.ñl ia:dkhl
m%Yakhla fkdfõ' t;ek§ fjkafka
;ukaf.a ia:dkhg n,y;aldrfhka
we;=¿jqkd lshk m%Yakh' myr ÿkakdo
lshk m%Yak muKhs' wd.ñl ia:dkhlg
ydkshla lsÍu ms<sn|j kS;sh ;sfnkafka
wksjd¾hfhkau wr 15 jk mßÉfþofha
we;=<;a' ta 15 jk mßÉfþofha wd.ñl
ia:dk lshd lshkafka ms<s.;a wd.ñl
ia:dk' ms<s.;a wd.ñl ia:dk lsh,d
lshkafka §¾> ld,hla iïm%odhdkql+,j
mej;=kq wd.ñl ia:dk iy w¿;ska
wdrïN l<d kï ta wdrïN l< tajd
wkque;sh ,nd.;a tn÷ wd.ñl je÷ï-
msÿï ia:dk'
uqia,sï ck;djg tfrysj rg ;=< u;=
lrkq ,nk ffjrh iïnkaOfhka uqia,sï
ck;djf.a whs;sh fjkqfjka l;d lsÍu
fya;=fldgf.k yd ta iïnkaOfhka
±ä f,i lghq;= lsÍu ms<sn|j widoa
id,s kue;s foaYmd,k kdhlhd fï
jk úg w;awvx.=jg f.k ;sfnkjd'
ta iïnkaOfhka foaYSh yd úfoaYSh wh
úfrdaOh m< lr ;sfnkjd' ta w;r
lefkaähdkq w.ue;sjrhd;a isákjd'
ta uy;d;a Y%S ,xld rdcHfhka b,a,d
isákafka widoa id,s uy;d ksoyia lrk
f,ihs' fuu w;awvx.=jg .ekSu ms<sn|
Tn;=udf.a ú.%yh l=ulao@
uu ckdêm;s;=udg ,shqula heõjd'
widoa id,s uy;d foaYmd,k kdhlfhla
fï rfÜ' cd;sl uÜgfï kdhlfhla
fkfï' kuq;a foaYmd,k kdhlfhla'
±ka mCIhl=;a Tyq msysgqjdf.k ;sfnkjd'
Tyq w;awvx.=jg .kakfldg yqÕdla
ÿrg ys;kak ´fka' fudlo tal ´fka
úÈhlg w¾:l:kh lrkak mq¿jka
wdKavq úfrdaëka ksid w;awvx.=jg
.kakjd lshd' ;ukaf.a n,h fufyhj,d
wdKavq úfrdaëka ksy~ lrkak ls%hd l<d
Th m%Yakfha m<uqjeks fldgi ;uhs fï rfÜ wd.ñl weoySïj,g bvla úYadjdihkag ksoyila fyda whs;shla ;sfnkjdo wdKavql%u jHjia:dfjka mjik mßÈ' Tõ' ´kEu wd.ula woykak' ;ukagu wd.ula yod.kak;a whs;sh ;sfnkjd' ta wd.u ;ukag woykak;a whs;sh ;sfnkjd' ;uka tal fldfyaj;a ,shdmÈxÑ fjkak ´fka keye' ;ukag ta wd.u woykak;a" m%isoaêfha lshkak;a ;ukag mq¿jka' talg úreoaOj ldgj;a ls%hd lrkak neye' kuq;a fjfyr-úydr yokfldg" m,a,s-mkai,a yokfldg" tfyu ke;akï je÷ï-msÿï lrk ia:dk yokfldg fï rfÜ kS;shla ;sfnkjd' ta kS;sh ;uhs ta i|yd wjir .; hq;=hs' fNaoNskakj,g ;=vq fok ;;a;ajhka j<lajkak' talg kS;shla ;sfhkjd' ta lshkafka ta kS;sh ;uhs wmsg .sys,a,d ´kEu ;ekl fjfyrla yokak neye' tfyu yokjdkï talg wjirhla .kak ´fka'
2013 cQ,s - wf.daia;=
36
lsh,d' tal wmjdohla wdKavqjg' ta ksid
wdKavqj b;d meyeÈ<sj hqla;siy.; fya;=
hqla;shla fjkqfjka ;uhs B<Õ mshjrlg
hd hq;af;a' uu fï olajd lshjmq
mqj;am;aj, fyda ug olskak ,enqKq
ckudOHj, wdKavqjg tjeks
hqla;shla ±laùug mq¿jkalula fj,d
keye' uu olsk yeáhg' fudlo wo
md¾,sfïka;=fõ ^8$5$2013& Th m%Yakh
u;=jQ fj,dfõ w.ue;s;=ud ms<s;=re
foñka lsõjd bkaÈhdfõ iÕrdjlg Tyq
l< m%ldYhla .ek'
kuq;a ta iÕrdj tal jerÈhs lshd ksjerÈ
lrmq njg yqjudre jQ ,shqï lshqïo
;sfnkjd' ta iÕrdj;a ms<s.kakjd Tyq
m< lrmq ,smsfha hï fodaIhla ;sfnkjd
lsh,d' tal mokï lr.kak neye Tyq
w;awvx.=jg .ekSug' t;fldg B<Õg
120 lsh,d j.ka;shla ;sfhkjd oKav
kS;s ix.%yfha' thska lshefjkafka hï
iudc mka;Ska w;r .egqï we;s lrjk
flda,dy, ;;a;ajhla we;s lrjk thska
rdcH wia:djr lsÍug fya;=jk l%shdjka
l<fyd;a m%ldYhla l<fyd;a ta ms<sn|
ls%hd lrkak mq¿jka'
ta wkqj 120 hgf;a ls%hd l<d o~qjï
fokak mq¿jks' tal;a thd lr,d keye'
tfyukï tal ;%ia;jdoh j<lajk mk;
hgf;a ls%hd;aul lrkak fohla fkfï'
mka;Ska w;r flda,dy,hla we;s lrkak
ls%hd l<d fyda lshk tl fkdfõ ;j;a
;ekl lshefjkafka' ta wkqj ;j;a
;ekl lshefjkafka uqia,sïjrekag wú
wdhqO .kak fjkjdh
;ukaf.a whs;sjdislï wdrCId lr.kakg
bÈß ld,fha§ lshd Tyq lsõjd lsh,d'
Tyqu lsh,d ;sfnkjd thd tfyu lsõfõ
keye lsh,d' Tyq tfyu lsõjd lS nj wm
m< lsÍfï§ fodaIhla ;sfnkak mq¿jka
nj tu iÕrdj lshkjd' ta ldrKdj
t;ekska bjr fjkak ´fka lsh,hs uu
ys;kafka' tfyuhs ug fmakafka' b;ska
uu ckdêm;s;=udg ,shqul=;a ,sh,d uu ta
.ek lsõjd'
widoa id,s uy;d w;awvx.=jg .ekSfï
;SrKh .ek lreKdlr,d fï ish¨
lreKq ie,ls,a,g wrka t;=ud .ek
;SrKhla lrkak lsh,d' wks;a tl
t;=ud bkafka lEu îu fkdf.k' fïlg
úfrdaOh m< lsÍula jYfhka' t;fldg
wd.ñl ßoùï we;s lrjk oafõYh
jmqrk wd.ñl ckfldgia w;r .egqï
we;s lrjk wdldrhg oafõYiy.;j
m%ldY lrmq nj lshkjd kï th tkak
´fka 15 jk mßÉfþoh hgf;a' oKav
kS;s ix.%yfha 120 hg;a fkdfjhs' tafl
;sfhkafka mka;Ska w;r .egqï we;s
lrùu'
cd;Ska w;r taldnoaO lsÍfï
jevms<sfj,la Tn;=ud Èh;a lr ;sìh§
wd.ï w;r wo ±lSh yels úril
Ndjh Tn;=udf.a jevms<sfj,g l=uk
wdldrhlska n,mdkjo@
wms ,dxlSh cd;sh f.dvke.Sfï yd
W;a;=x. ld¾hfha kshe,S isákjd' ,dxlSh
cd;sh f.dvk.kakla kï ish¨ ckj¾.
h;a ish¨ wd.ñl ckfldgia" fï wh
w;f¾ taldnoaO;djh;a yd tlai;aNdjh;a
ta jf.au fmdÿ wkkH;djh;a f.dv
k.kak ´fka' tal we;sfjkak kï
tys moku úh hq;af;aa iudkd;ajh"
wfkHdkH f.!rjh" yDohdx.u nj'
ta ;;a;ajhg m%;súreoaOj lrk lshk
ish¨ fohlau th ,dxlSh cd;sh
we;sùu j<lajk jerÈ' Y%S ,dxlSh cd;sh
f.dvke.Sfï wjYH;djh ms<swrf.k
;sfnkjd' th jHjia:dkql+,j ms<s
wrf.k ;sfnkjd' ,dxlSh cd;sh
f.dvke.Su i|yd ±Íh hq;= W;aidyhg
úYd, myrla fï wd.ñl úrilhla we;s
lsÍug hï fldgia ls%hd lsÍu'
ljqre fyda fõjd wd.ñl weoySï ;u
;ukaf.a weoySï mj;ajdf.k hkjd'
fjk;a wd.ñl weoySï mßNjhg
,lalsÍu fjk;a wd.ñl ms<s.ekSïj,g
myr§u wfma ,xldfõ oKav kS;s
ix.%yfha 15 jk mßÉfþoh hgf;a
jrola' tal tl me;a;lska jrola'
wksl wdpdr O¾uj,g wkqj th wdpdr
O¾u ydkshla' ±ka fïjd b;d iq¿
lKavdhïj, jev' fïjd f,dl=jg wms
Ndr.kak ´fka keye'
fï rfÜ bkak b;du;a jeo.;a
mqoa.,fhda ckdêm;s;=ukaf.ka
wdrïNfj,d wfma ish¨u m%Odk wd.ñl
kdhl;=uka,d w;r ta jf.au msh;=uka,d"
ìfIdma;=uka,d" ujq,ú;=uka,d"
l=relal,a;=uka,d ta ljqrej;a lsishï
wdldrhlg fï wd.ñl úrillïj,g
wkqn,hla §,d keye' Tjqka ks;ru
m%ldY lf<a wms ks;ru wka;¾ wd.ñl
iyfhda.s;djfhka jev lrkjd lsh,d'
tal jpkfhka lshkjd ú;rla fkdfõ
ls%hdfjkq;a Tmamq lr,d fmkaj,d
;sfnkjd'
b;d uE;l§ lUqre.uqfõ jðr
yduqÿrejkag úYd, iïudkhla msfok
fj,dfõ wr,sh.y uka§rfha§ ish¨u
wd.ñl kdhlhska iyNd.sfj,d ysáhd'
túg jðr yduqÿrefjda lSfõ fï uf.a
b;du;au m%S;su;au fudfyd;la' ish¨
wd.ñl kdhlfhda uf.a W;aijhg
meñKs,d ;sfnkjd' fujeks uy
iïm%odhla fï rfÜ ;sfnkjd' l=vd
lKavdhïj, m%fldamldÍ ls%hdjka fjk;a
fjk;a kHdh m;%hla wkqj lrf.k
hk foaj,a' ta ksid tajdg ta ;rï uyck
wkql+,;ajhla keye' ta ksid uu kï ta
.ek lsisfia;a nhfjkafka keye'
fï wjq¿jk .skaor ksjk j¾Idjla
lsh,d wms l%shd lrkafka' wka;¾
wd.ñl iyfhda.s;djh jv jvd;a
j¾Okh l<fyd;a WodyrKhla jYfhka
fujr ud;f,a l<d jf.a w¿;a wjqreÿ
W;aijh' ish¨ ckj¾.hka ish¨ wd.ñl
ckfldgia tlg tl;=lr,d w¿;a
wjqreÿ W;aijh isÿl<d' tal ud;f,a
ú;rla fkdfjhs weye<shf.dv;a l<d' ta
jf.a yeu;eku ñksiaiq wka;¾ wd.ñl
iïnkaO;djh ckj¾. iïnkaO;djh
we;=j fï W;aij mj;ajuq' tal fï
.sksmqmqre ksjd,k j¾Idjla' wms j¾Idjla
fjuq' t;fldg fïjd ksù hhs'
wms ,dxlSh cd;sh f.dvke.Sfï yd W;a;=x. ld¾hfha kshe,S isákjd' ,dxlSh cd;sh f.dvk.kak kï ish¨ ckj¾.h;a ish¨ wd.ñl
ckfldgia" fï wh w;f¾ taldnoaO;djh;a yd tlai;aNdjh;a ta jf.au fmdÿ wkkH;djh;a
f.dvk.kak ´fka' tal we;sfjkak kï tys moku úh hq;af;aa iudkd;ajh" wfkHdkH f.!rjh"
yDohdx.u nj'ta ;;a;ajhg m%;súreoaOj lrk lshk ish¨ fohlau th ,dxlSh cd;sh we;sùu j<lajk jerÈ' Y%S ,dxlSh cd;sh f.dvke.Sfï
wjYH;djh ms<swrf.k ;sfnkjd' th jHjia:dkql+,j ms<s wrf.k ;sfnkjd' ,dxlSh
cd;sh f.dvke.Su i|yd ±Íh hq;= W;aidyhg úYd, myrla fï wd.ñl úrilhla we;s lsÍug
hï fldgia ls%hd lsÍu'
2013 cQ,s - wf.daia;=
37
uQ,O¾ujdoh yd wd.ñl wka;jdoh
Tn foaYmd,kslj ú.%y
lrkafka flfiao@
uQ,O¾ujd§ m%jk;djhka my<ùu
wd.ïj, wdrïN jqfka weußldfõ'
uQ,O¾ujd§ jpkh mjd ;snqfka
weußldfõ ls%ia;shdks miqìul' ud¾áka
Æ;¾,df.a ld,fha tjlg ;snqKq
lf;da,sl wdêm;Hhg úreoaOj ienE
nhsn,h tfia;a ke;skï foúhka
jykafia fudkjo lsõfõ" lSu ms<sn|
fidhd ne,Su" u; m%ldY lsÍu yd w¾:
újrKh lsÍu ms<sn| idlÉPdjla úÈhg
;uhs fm%df;ia;ka;jdoh we;s jQfha' bka
miafia f,dalfha we;s jqkd tla;rd
wdldrhl /,a,la' ta ;uhs ienEj
fudllao lshk tl i|yd jQ /,a,la' tal
wjika jQfha weußldkq ls%ia;shdks
uQ,O¾ujd§ jHdmdrfhka' kuq;a tal wmsg
b;d nrm;, úÈhg u;=ù fmfkkafka
keye' talg tla fya;=jla ;uhs ls%ia;shdks
wd.u ngysr YsIaGdpdrfha moku ksid' ta
jf.au weußldj hqfrdamdj b;d
n,iïmkakj isá ksid;a talg igka
lrkak i;=frl= fldfyaj;a fjk ;ekl
isáfha keye' tal idudkH úÈhg
.;af;d;a wd.u msßisÿ lsÍfï jHdmdrhla
yeáhg Y%S ,xldfõ fidau yduqÿrejkaf.a
jHdmdrhg álla tydg .shd lshd uu
ys;kafka keye' th idudkHfhka wd.u
;=<ska we;sjQ l;sldjla' lsishï ;ekaj,
úúO foaj,a we;s jqk;a úYd, f,i th
me;srefka keye' Bg miafia miq.sh
ishji ;=< ngysrlrKhla we;s jqkd hï
hï úêj,ska' tl me;a;lska foaYmd,k
jYfhka ngysrg hg;a jqkd f,dalh'
wksla me;af;ka wd¾Ól jYfhka ngysrg
hg;a jqkd' ;j;a me;a;lska ixialD;sh
yd iudÔh jYfhka ngysrlrKhlg
,lajqkd'
ta ksid úfYaIfhkau 19 ishjfia ueo
Nd.fha boka woyia bÈßm;a fjkak mgka
.;a;d wfkla wd.ñl miqìïj,ska ngysr
YsIaGdpdrh m%Yak lrk" ta YsIaGdpdrfha
;sfnk W;a;u Ndjh m%Yak lrk' tf;la
;snqkq foa ;uhs 1800 .Kkaj, tkï 19
jk ishjfia uq,a Nd.j, ls%ia;shdks
m%ldYkj, fyd|g fmfkk fohla nqÿ
oyu b;du ïf,aÉP ke;akï fudav"
b;du;a w;d¾;sl fudavhskaf.a wd.ula
úÈhg i,lmq nj ;uhs tajdhska fmakafka'
Bg miafia fudlo jqfka miqld,Skj
we;sjqkd úfYaIfhkau Y%S ,xldfõ 1853 ka
miafia bkaÈhdfõ;a ta yd iudkju we;s
jqkd ngysr YsIaGdpdrhg úreoaOj woyia
m<lrk foaYmd,k jHdmdrhla' fuh
;ukaf.a od¾Yksl moku fidhd .;af;a
iajdñ úfõldkkaof.ka' iajdñ
úfõldkkao ngysr fnx.d,fha f.dkq
lrf.k we;slr .;a jHdmdrh ;uhs
wjidkfha bkaÈhdkq cd;sl jHdmdrh
njg m;alr .;af;a' bkaÈhdfõ cd;sl
jHdmdrh miqld,Skj hï wdldrhl
ks¾wd.ñl jHdmdrhla yeáhg fmkS
isáh;a mokfï ;sfnkafka ta ld,fha
we;s jQ n%yau iudcfha yd wd¾h iudcfha
n,mEï' tal b;d fyd¢ka wOHhkh l<
wjia:d ;sfnkjd' tal ljqre;a m%;sfCIam
lrkak Wjukdjlao ;snqfKa keye'
fudlo bkaÈhdfõ ls%ia;shdks m%;sY;h
wvqhs' ta jf.au Tjqka iudcfha n,j;a
nj wvqhs' wo jqk;a foaYmd,kfhka
bkaÈhdfõ isák msßi .;af;d;a b;du
iaj,am fofkla muKhs bkaÈhdfõ
foaYmd,kfha by<g weú;a ;sfnkafka'
wdrCIl weu;sjre isáhd' kuq;a
m%udKfhka álhs' ta ksid ls%ia;shdks
wd.u iu. bkaÈhdfõ iajfoaYsl .egqu
iSud jqkd bkaÈhdj yd ngysr lshk
.egqulg' tal ljodj;a wNHka;r
.egqula njg m;ajqfka keye' tal ;uhs
bkaÈhdfõ jdikdjka; Ndjh' kuq;a tal
yeu ;eku f,dalfha isÿjqkd' B<Õg
fjk;a rgj,;a ta jf.au úfYaIfhka
bia,dï rgj,;a' bia,duh lshkafka
È.gu ls%ia;shdksh;a iu. ks;ru
yemamsÉp wd.ula' l%s'j' 1000 muK
ld,fha isg fï yemamSu isoaO jqkd'
B<Õg wksla wd.ï mjd ;ukaf.a
uq,aj,ska mdo.kag mgka .;a;d ls%ia;shdks
wd.fï yd ngysr YsIaGdpdrfha
wkq,x>kSh foaj,a W;=ïu foaj,a fkfï
tajd m%Yak lrk mgka .;a;d' fuh
uq,skau wdêm;Hhg úreoaO fohla f,ihs
uq,a jljdkqfõ meñKsfha' ,xldfõ jqk;a
;;a;ajh tfyuhs' 1853 jk úg mrïmrd
fol ;=kla uq¿ ,xldj ls%ia;shdks
fjkjd lshk n,dfmdfrd;a;=jl ;uhs
,xldfõ ls%ia;shdks ñIkdßjre isáfha'
tal meyeÈ<sj fmkqkd' fudlo b;du;a
fõ.fhka iudch ls%ia;shdkslrKh ù
;snqfka' ldgj;a Bg úreoaOj l;d
lrkak mq¿jkalula ;snqfka keye' kuq;a
1853 § fïl wks;a me;a;g mgka .;a;d'
tal k;r jqfka 1910 jk úg§h'
ls%ia;shdks jQ wh fn!oaO jqkd'
úfYaIfhkau fudrgqj m%foaYfha
ls%ia;shdks jQ wh kej; fn!oaO jqkd' wm
okak fohla ;uhs fudrgqfõ" ó.uqfõ
;rï ls%ia;shdks wh keye' Bg fya;=j
ls%ia;shdkska wks;a me;a;g yerekd'
ó.uqj" fld<ôka Wv ál fn!oaO jqfka
keye' kuq;a fld<ôka ol=K olajd ál
kej; ls%ia;shdks wh fn!oaO jqkd' fï
úÈhg f,dal ;;a;ajh;a fïlhs' ta
lshkafka tl ld,hl wdrïN jQ ;ukaf.a
ixialD;sl wkkH;djh ms<sn| m%Yakh"
;ukaf.a Ydia;%Sh mSvkh ms<sn| m%Yakh
wd.ñl fldaKhla u; foaYmd,kslj
m%ldY lrkak mgka .;a;d' taflka ;ud
fïjd we;s jqfka' miqld,fha fïjd úúO
úÈhg m%ldY fjkak mgka .;a;d' wd.u
foig yerekdu ks¾jpkhla fidhkak'
wd.u foig yerekdu hym; lshk
wkqreoaO m%§ma uy;d Y%S chj¾Okmqr úYaj úoHd,fha foaYmd,k úoHd wxYfha lÓldpd¾h
lsisfjl=g;a kS;sh blaujd hkak fokak fyd`o keye æ
ud fmr lSjdla fuka uqia,sïjrekag ;snqfKa iudcuh .egqula' fou< tfla ñ,sgß .egqula ú;rhs ;snqfKa' tal bjr jqkdu
ñksiaiq fyd¢ka bkakjd' foaYmd,k m%Yak ;sfnkjd' tal fjku tlla' yenehs tal ta fj,djg ú;rhs' lf;da,slfhda
jeämqr Pkaoh fokafka UNP tlg' fn!oaOfhda Y%S ,xld ksoyia mCIhg' talhs f,dal ;;a;ajh' t;fldg lf;da,sl ñksydhs fn!oaO ñksydhs wdh;khla ksid .yf.k keyefka' Tjqka
tlg lkjd fndkjd' tal ;uhs f,dalfha yeá' uqia,sï ñksyd tfyu fkdfjhs' fu;ek iudÔh jYfhka ;sfnk fjkaúula'
fïl m%Yakhla' fï ;=< .egqula we;sjqfkd;a fïfla fl<jrla olskak ,efnkafka keye' ta ksid m%Yakhla ;snqfkd;a tajdg
úi÷ï l%u lsysmhla ;sfnkjd' tlla ;uhs fudk m%Yak ;snqK;a lsisfjl=gj;a kS;sh blaujd hkak fokak fyd| keye'
2013 cQ,s - wf.daia;=
38ldrKh fidhdf.k" Bg miafia m%Yakhla
tkjd wd.fï yenEjgu ks¾jpkh lr,d
;sfnkafka fln÷ úÈhlgo lsh,d' ir,
WodyrKhla .;fyd;a hym;a ia;%sh
jkafka kslïu m¾od tl ±ófukao
ke;skï yscdí tl ±ófukao lsh,d jf.a
m%Yakhla u;=fjkjd' tal wksjd¾hfhkau
u;= fjkjduhs' ta ksid kshu uqia,sï
tlaflfkla ke;skï ls%ia;shdks
tlaflfkla iuyr ksldhkaj, wh lshhs
f,a .; hq;=o@ keoao@ hk jf.a m%Yak' ta
ksid fïjd ksrdlrKh lr.kak fjkjd'
tjeks úYd, foaYmd,k weu;=ula ;sfhk
fj,dfõ fïl kslïu yqÿ Ydia;%Sh
wOHhkhla fjkjd fjkqjg fïl álla
iudc jHdmdrhla f.dv kef.kjd' tal
;uhs jqfka' uE; hq.fha wms ljqre;a
okak fohla ;uhs 1945 fojk f,dal
hqoaOh bjr jqk;a tlalu f,dalh fjk
kHdh m;%hlg .sys,a,d ;snqfka' f,dalfha
;snqfKa fjk m%Yak j.hla' l|jqre
fofla .egqula ;snqfKa iudcjdoh yd
fldñhqksiaÜjdoh w;r' ta ld,fha
wd.ñl m%Yak lshk tajd ueß,d ;snqfKa'
WodyrKhla jYfhka úhÜkdufha
yduqÿre kula .sks ;shd .;a;d
weußldjg úreoaOj' kuq;a ljqrej;a
lsõfõ keye tal fn!oaO wka;jdohla
ls%ia;shdks tlg úreoaOj lsh,d' ljqre;a
lsõfõ iudcjdoh Okjdohg tfrysj
lsh,d' B<Õg udlaiajd§ iudcjdoh ke.S
isáhd wrdìlrfha' ljqrej;a talg lsõfõ
uqia,sï uQ,O¾ujdoh lsh,d' ljqre;a
lsõfõ udlaiajd§ iudcjdoh lsh,d'
t;fldg t;ek ;uhs oDIaÀjdoh bÈßm;a
jqfka' 1973 f,dalh me;af;ka ;SrKd;aul
wjia:djla' ta ;uhs brdk úma,jh isÿjqkq
wjqreoao' brdk hqoaOh mqÿudldr isÿùula'
th f,dalh ;=< idlÉPd jqkd hï
m%udKhlg' ngysr YsIaGdpdrhg tfrysj
tf;la l,a iudcjdohg tfrysj ler<s
.iñka isá f,dalh m<uqjrg wd.ñl
le/,a,la .eiqjd iy th ch.%yKh
l<d' fudfyduâ Id i,ajdß - Tyq ;uhs
wh;=,a,d fldfuhsksg l,ska brdkfha
isá md,lhd' Tyq ys;=jd brdkh ;udf.au
rgla njg m;aùug ;sfnk m%Odk ndOdj
;uhs brdkfha ;sfnk miq.dó
ixialD;sh' miq.dó hk jpkfhka
we;a;gu ye¢kafjkafka uqia,sï m%Yakh'
Tyq ys;=jd ngysr ÈhqKqfj,d ;sfnkafka
ixialD;sh ksid lsh,d' ta lshkafka
ls%ia;shdks ixialD;sh' we;af;kau
fm%df;ia;ka; ixialD;sh' ta wkqj tys
wx. Tyq trg ;=< frdamKh lrkak
mgka .;a;d' wka;sfï§ isÿjqfka Bg
úreoaOj ke.S isák m%;súfrdaë n,fõ.
iudc jHdmdrhla njg m;afj,d tal
úiska fudfyduâ Id m,jd yer,d tys
wh;=,a,d fldfuhsks tys W;a;Í;r
kdhlhd njg m;aùu' Bg miqj brdkfha
we;sjQ fuu fjki ;=<ska f,dalh ;=<
;ukaf.a mjq,a n,h i|yd mdúÉÑ l<
fi!È wrdìh jeks rgj,a mjd fuu
u;jdoh bÈßfha brdkh foaYmd,kslj
úreoaOj isáñka w;r;=r tys wd.ñl
idrh;a fï wh Wrd .;a;d' ta ;=<ska
f,dalh ;=< uqia,sï wd.ñl yd
ixialD;sl mqk¾Ôjkhla we;sùug mgka
.;a;d' fïlg wms tlÕ jqk;a ke;;a wms
tal ±lald udf.a mdie,a wjÈh ;=<' uu
mdie,a .sfha wjqreÿ 13 mqrdjg uqia,sï
m%foaYj,ghs' tu ld,h bjr jQ miq
uqia,sï ldka;dfjda Tjqkaf.a uqyqKq
jeiSug mgka .;a;d' wo fjkfldg uq¿
uqyqKu jyf.k isák uqia,sï ldka;d
msßi jeähs' ta ojiaj, uqia,sï flfkla
fjkalr,d y÷kd .ekSug wiSrej ;snqKd'
th yqfola fn!oaOfhlaj yd
lf;da,slfhl= fjkalrkak neye jf.a'
wo wmsg fn!oAOfhla fyda lf;da,slfhl=
fjkalr,d y÷kd.kak kï mdf¾§
Tjqkaf.a wd.u l=ulao lsh,d weiSh hq;=
fjkjd' ta jf.a ;;a;ajhla ;snqfKa fï
fof.d,af,da iïnkaOj;a' fï ál ld,h
;=< È. /jq,a jjk uqia,sï úÈhg w¢k
j¾.hl ñksfila ùu lshk tl ta
mqk¾Ôjkfha fldgila' fudlo Tjqka
ixialD;sh mqk¾Ôjkh f,i m%ldYhg
m;alf<a' th wd.ñl yd foaYmd,ksl
jYfhka m%ldYhg m;a l< wh ;uhs
we*a>ksia:dkfha bkafka' fïl j¾Okh
fjñka ;sfnk w;r;=r fidaúhÜ foaYh
ì|jegqkd' th ì|jeá,d tf;la ngysr
isá i;=rd ñheÈ,d hkag .shd' tf;la
fkdfmkS isá m%;sjdÈhd wd.ñl
me;a;lg keUqre lrkak mgka .;a;d'
ixialD;sl me;a;g .uka l<d' fïl
yeñ,agka 1996 § ,shQ ;ukaf.a m%isoaO
Clash of Civilization fmd;ska úia;r
l<d' Tyq lshd isáhd oDIaÀjdÈuh .egqu
wjika" yenehs thska lshefjkafka keye
.egqï wjika lsh,d" w¨;a .egqï u;hla
tkjd' .egqu YsIaGdpdrhka w;r .egqula'
tys§ uQ,sl jYfhka ls%ia;shdksh yd
bia,duh ksYaÑ;ju .efgkjd' Tyq th
m%ldY lroa§ tfyu .egqula ;snqfKa
keye f,dalh ;=<' tal ;uhs fïfla
;sfnk jeo.;au lreK' Tyq lsõjd tal'
±ka th m%udKhlg w¾O jYfhka Tyq
úia;rhla ÿkakd' kuq;a Tyq tal lsh,d
wjqreÿ 7 lg muK miq weußldfõ tjeks
;;a;ajhla fj,d ;snqKd' ngysr
YsIaGdpdrfha mokïj,g .ykak .;a;d'
Bg miafia bia,dï uQ,O¾ujdoh
ud;Dldjla njg m;ajqkd rEmjdysks
udOHj,' t;fldg wksla lKavdhï
ls%ia;shdksh óg m%;spdr ±lajQfha rdcHh
úÈhg' wksla me;s m%;sl%shd lrkak mgka
.;a;d ;j foúÈhlg' tal;a uQ,O¾ujdo
tlal yemafmkak mgka .;a;d' ;ukaf.a
biairydg tk flkd;a tlal yemafmkak
mgka .;a;d' fojeks tl ;uhs ;ukaf.a
tajd fmdaIKh lrkak mgka .;a;d' thska
lshefjkafka yeuúgu Okd;aul foa
muKla fkdfjhs' iuyrúg ;ukaf.a
uQ,O¾u fidhdf.k hk .ukla' ta
.uk álla fjkia úÈfha úh yelshs'
fïl ;uhs wo fj,d ;sfnkafka' wo
f,dalfhau isák ñksiaiq óg wjqreÿ 20
lg l,ska isá msßig jvd wd.ñlhs' óg
wjqreÿ 20 lg l,ska ñksiaiq is;=fõ
wd.u úheflñka hkjd lsh,;a
iudcjd§ka lsõjd ±ka wd.u bjrhs
lsh,d' kuq;a wms ljqre;a okakjd wo
ñksiaiq jeäfhka uqia,sï m,a,sj,g
hkjd' f,dalh wd.ñl fjñka hkafka'
hqfrdamfha ta ;;a;ajh fjkia fjkak
1973 f,dalh me;af;ka ;SrKd;aul wjia:djla' ta ;uhs brdk úma,jh isÿjqkq wjqreoao' brdk hqoaOh mqÿudldr isÿùula' th
f,dalh ;=< idlÉPd jqkd hï m%udKhlg' ngysr YsIaGdpdrhg tfrysj tf;la l,a iudcjdohg tfrysj ler<s .iñka isá
f,dalh m<uqjrg wd.ñl le/,a,la .eiqjd iy th ch.%yKh l<d' fudfyduâ Id i,ajdß - Tyq ;uhs wh;=,a,d fldfuhsksg
l,ska brdkfha isá md,lhd' Tyq ys;=jd brdkh ;udf.au rgla njg m;aùug ;sfnk m%Odk ndOdj ;uhs brdkfha ;sfnk miq.dó ixialD;sh' miq.dó hk jpkfhka we;a;gu
ye¢kafjkafka uqia,sï m%Yakh' Tyq ys;=jd ngysr ÈhqKqfj,d ;sfnkafka ixialD;sh ksid lsh,d' ta lshkafka ls%ia;shdks
ixialD;sh' we;af;kau fm%df;ia;ka; ixialD;sh' ta wkqj tys wx. Tyq trg ;=< frdamKh lrkak mgka .;a;d' wka;sfï§ isÿjqfka Bg úreoaOj ke.S isák m%;súfrdaë n,fõ. iudc
jHdmdrhla njg m;afj,d tal úiska fudfyduâ Id m,jd yer,d tys wh;=,a,d fldfuhsks tys W;a;Í;r kdhlhd njg m;aùu'
2013 cQ,s - wf.daia;=
39
mq¿jka' yenehs wd.ñl lreKq u;=jqKdu
ta iïnkaOfhka m%;spdrh;a fjkia'
fukak fï ;;a;ajhg wo weú,a,d
;sfnkjd' ta wkqj iEu ;eklu
we;sfj,d ;sfnkjd wd.ï ms<sn|
Wkkaÿjla' ta Wkkaÿfõ fldgila úÈhg
uQ,O¾ujd§ m%jK;d;a ;sfnkjd'
Y%s ,xldj ;=< miq.sh jir lsysmhlg
fmrd;=j mgkaf.k fn!oaO wd.ñl l,a,s
lsysmhla uqia,sï yd ls%ia;shdkskag ysxid
lsÍfï lghq;=j, kshef,k njla
fmfkkakg ;sfnkjd' tu ;;a;ajh Tn
olskafka flfiao@
fïl we;a;gu mqÿudldr fÄojdplhla'
wms wjqreÿ 30 la hqoaO l<d' LTTE ixúOdkh;a tlal tys m%uqL n,fõ.h
jqfka fou< lshk ckj¾.h' tafla
wd.ñl fn§u ;rula jHdl+,j ;snqfKa'
kuq;a foaYmd,ksl Bg hï wdldrhlg
iydh ÿkafka ls%ia;shdks n,fõ.' kuq;a
yskaÿ wh foaYmd,ksl m%ldYkhla úÈhg
foaYmd,ksl ixúOdkh fkdjqkq ksid
fjkak mq¿jka' kuq;a ;j;a mqÿuiy.;
fohla ;sfnkjd' ta ;uhs wjqreÿ 30 l
ld,h mqrdjg lsisÿ yskaÿ mQcljrfhl=
LTTEhg iyfhda.h m<lsÍu
iïnkaOfhka w;awvx.=jg f.k keye'
kuq;a lf;da,sl mQcljrekaf.a ,ehsia;=j
álla È.hs' fï me;a; .;fyd;a tafla
wks;a me;a;' fïfla wd.ñl iïnkaOhla
;snqKd' tafla jeä jev fldgi lr,d
;snqfKa fn!oaOfhda' tal ;uhs fuys
wd.ñl iïnkaOh' fï .ek wmsg jvd
bkaÈhdfõ idlÉPd flfrk ud;Dldjla
fïl' BJP tl wehs Yla;su;aj LTTE
tlg Woõ fkdlf<a lshk tl hg
;sfnk Tjqka LTTE y÷kd .;a wdldrh'
BJP tl LTTE tl y÷kd.;af;a m,a,sfha
fldgila ñila Tjqkaf.a fldgila
yeáhg fkdfõ' Tjqka yskaÿ wd.u .ek
±äj igka lroa§ fuys fou< tlaflkdg
yskaÿjre nyq;rhla bkafka fou<
ckhdf.a igkg iyfhda.h fkdÿka
whhs' tal tys ;sfnk jeo.;a ldrKhhs'
yenehs fï me;a; .;fyd;a fuys uE;la
jk;=re isxy, lf;da,sl yd isxy,
fn!oaO w;r f,dl= fn§ula ;snqfKa
keye' flfia fj;;a hqoaOhg Yla;su;aj
iyfhda.h ÿkafka yduqÿrejre' lf;da,sl
mshjrekag m%Yakhla ;snqKd' fudlo
lf;da,sl ,xldfõ tlu wd.u fjkak
mq¿jka ckj¾. folla w;f¾ fnÈ,d
;sfnk' túg Tjqkag fjk;a m%Yak tkjd'
f,dalh mqrd jeäu urdf.k uefrk
fndaïn t,a, lr,d ;sfnkafka ,xldfõ'
<uhs fm;s .ioa§" o<od ud<s.djg fndaïn
.ioa§" o<od ud<s.dj fn!oaOhskag
ñksydg ;snqKd' fou< ñksiaiq ,CI 4 la
fld<U Ôj;a jqKd' fou< ñksiaiq
wdrCIdjg weú;a ;snqfKa fld<Ug'
uE;l§ lrk ,o fld<U ix.Kkfha
oñ< ck.ykh jeäùuhs isxy,
ck.ykh wvqùuhs' tal f,dalfha
ft;sydisl isoaêhla fjkak mq¿jka'
fudlo@ isxy, yuqodjka myr fooa§
isxy,hd fj; wdrCIdj m;d meñKSu'
t;fldg isxy, ñksiqkag ;snqKd mßCId
lsÍïj,§ Tjqkaj ur,d hkak ´kEu
flfkl=g yelshdj ;snqKd' kuq;a
uerefõ keye' NGO lshkjd hdmkh
fou< uqia,sï wmj urkjd lsh,d' ta
f.d,af,da lsõjg uerefõ keye' Bg
miafia wo fudlo fjkafka@ wo fjkafka
hqoaOhla keye' wms ;j .egqï we;s lr
.kakjd' fïl yßu krl jevla' ug
Wmqgd olajkak wjYH ldrKhla
;sfnkjd' miq.sh ojil meje;s
iïuka;%Khl§ tx.,ka; iNdfõ ysgmq
w.ro.=re Ñflard msh;=ud lsõjd b;d
jeo.;a ldrKhla' Tyq lsõjd wms
fn!oaOhskag nkskjd uqia,sï ñksiqkag
ffjr lrkjd lsh,d' yenehs Tyqf.a
w;a±lSu jkafka uqia,sïjrekag ffjr
lrkafka fn!oaOhka muKla fkdfjhs'
uu ys;kjd uE; ld,fha§ ,xldfõ
isÿl< b;du újD; yd jeo.;a
m%ldYkhla tal' Tyq lshd isáhd uu
okak wfma wh uqia,sïjrekag úreoaOj
l;d lrkjd lsh,d' ta jf.au uu
^ro.=re;=ud fkdfõ& okak úÈhg
lf;da,sl m%foaYj, wr fn!oaOfhda jf.a
kdf.k úfrdaOh m< lf<a ke;;a
uqia,sï jHdmdr iïnkaOfhka hï
wdldrhl úfrdaO;d jevms<sfj,j,a
ls%hd;aul fjkjd' ud okak tl k.rhl
wksjd¾hfhkau tu ;;a;ajh ;sfnkjd'
tys uqia,sï lvj,g hkak tmd lsh,d
lshkjd' t;fldg fïl ;sfhkjd'
fldÉpr jákjdo@ tal uqia,sïjrekag
ulalu fyda lf;da,slhskag idka; mS;r
foõue÷r jf.a tlla' tal ta ;rï n,j;a
ke;;a' talg fndaïn .ymq fõ,dfõ§j;a
fn!oaOfhda .sys,a,d fou< whg
.efyõfõ keye' ta ú;rla fkdfõ" 1983
ka miq isú,a jeishkag m%ydr t,a, fj,d
keye' o<od ud<s.djg .yk wjia:dfõ
uu tys isáhd' ñksiaiq .ykag iQodkï
jQfha u,aj;af;a mkai,g' u,aj;af;a
mkai, l=vq lrkak ;uhs W;aidy lf<a'
fudlo@ meflaÊ tlg Woõ lrk ksid'
tu mkai, fou< lvj,g lshd isáhd
Thf.d,af,da lv jy,d f.or hkak
lsh,d' isxy, lvj,g .eyqjd jykafka
keye lsh,d' ´l ;uhs tod fjÉp
isoaêh' wjidk fj,dfõ tl msiafila
fldaú,g .syska fldähla Tijkak
yeÿjd' ta fj,dfõ Tlafldau úreoaO jqkd'
isxy, ñksiqka ljodj;a l;d lf<a keye
mr fou<d lsh,d' LTTE ñksure fldá
lsh,d .eyqjd ñila mr fou,a¨ lsh,d
lshk wkx ukx jpk lSfõ keye' wo
fudllao we;sfj,d ;sfnk ;;a;ajh@ wo
Facebook tl ne¨fjd;a yßhg wm%ikak
ysf;kjd wmsg' bia,dï O¾uhg wmydi
jk wdldrfha m%pdrl ±kaùï m<fjkjd'
WodyrKhla jYfhka ulalu w,aldnd
foajia:dkh Wv W!frl= wiQÑ lrk
mska;+r i|yka lrkak mq¿jks' fïjd
fou< whg úreoaOj mdúÉÑ l< uÜgfï
tajd fkdfjhs' kuq;a uqia,sï ñksiaiq wfma
ñksiqkaj ;ju ur,d keye' meyeÈ<sj
fou< ñksiqka uerejd" fm;s .eiqjd'
fïf.d,af,da wmsj uerejd lshd
fjkalr,d ±ka isxy, ñksiqkaf.a ffjr
iy.; m%ldYk ;sfnkjd kï tafla
fya;=j l=ula jqj;a th m%;sfCIam l<
hq;=hs' talg myr fokak ´fka' lsisu
ñksil=g kS;sh blaujd hdug bv Èh hq;=
keye' lsisu fudfyd;l' tal ;uhs
m<uqjeks uQ,O¾uh' ta lshkafka Fashionbugj,g .ykak fokak neye
fï rfÜ' ´kEu flfkl=g fï rfÜ
wo Facebook tl ne¨fjd;a yßhg wm%ikak ysf;kjd wmsg' bia,dï O¾uhg wmydi jk wdldrfha m%pdrl ±kaùï m<fjkjd' WodyrKhla jYfhka ulalu w,aldnd foajia:dkh Wv W!frl= wiQÑ lrk mska;+r i|yka lrkak mq¿jks' fïjd fou< whg úreoaOj mdúÉÑ l< uÜgfï tajd fkdfjhs' kuq;a uqia,sï ñksiaiq wfma ñksiqkaj ;ju ur,d keye' meyeÈ<sj fou< ñksiqka uerejd" fm;s .eiqjd' fïf.d,af,da wmsj uerejd lshd fjkalr,d ±ka isxy, ñksiqkaf.a ffjr iy.; m%ldYk ;sfnkjd kï tafla fya;=j l=ula jqj;a th m%;sfCIam l< hq;=hs' talg myr fokak ´fka' lsisu ñksil=g kS;sh blaujd hdug bv Èh hq;= keye' lsisu fudfyd;l' tal ;uhs m<uqjeks uQ,O¾uh' ta lshkafka Fashionbug j,g .ykak fokak neye fï rfÜ' ´kEu flfkl=g fï rfÜ jHdmdrhla lrkak bv fokak ´fka'
2013 cQ,s - wf.daia;=
40jHdmdrhla lrkak bv fokak ´fka'
yenehs isy< Wreuh wdrïN lrk
fj,dfõ tia' t,a' .=Kfialr jeo.;a
m%ldYkhla l<d' Tyq lsõjd wms
b,a,kafka m%cdjla úÈhg isxy,hskaf.a
whs;sjdislï ñila mqoa.,fhda úÈhg
isxy, ñksiqkaf.a whs;sjdislï fkdfjhs
lsh,d' th b;d jeo.;a m%ldYkhla' Tyq
lsõfõ isxy, ñksfil=hs fou<
ñksfil=hs uqia,sï ñksfil=hs ou,d f¾ia
tlla Èõfjd;a isxy, ñksid Èõfjd;a
isxy, ñksid Èõfjd;a ÈKqu Èh hq;=hs' ta
jf.au fou< ñksid fyda uqia,sï ñksid
Èkqfjd;a ÈKqu Èh hq;=hs' ta ÈKqu udre
lr.kak neye isxy,hdg m%uqL;ajh Èh
hq;=hs lsh,d' ck;djg m%uqL;ajh Èh
hq;=hs lsh,d' iEu ;eklu Èkk tldg
bv fokak ´fka' yenehs foaYmd,ksl
jYfhka m%Yakhla wdfjd;a ldf.a whs;sho
m%uqL@ isxy, ñksidf.a whs;shg
m%uqL;ajh fokak ´fka' ta lshkafka B<u
fokako tmdo lshk m%Yakfha§ fou<
ñksidf.ka weiqfjd;a lshkjd Tõ lsh,d'
isxy, ñksidf.ka weiqfjd;a lshkjd
tmd lsh,d' fïl lrkak kï hqoaO
lrkak fjkjd' ta ksid isxy, ñksidf.a
whs;shg bv fokak' thska tyd hkak
neye' tal jeo.;a ldrKhla' wms ´kE
flfkl=f.a cd;sluh" j¾.uh" wd.
ñluh" j¾. fm%auh Th iSudfjka tydg
hkak fokak neye' fyg .sys,a,d m,a,s
lvkak" fldaú,a lvkak lsh,d tfyu
bv fokak neye' talg wksjd¾hfhka
kS;sh ls%hd;aul l< hq;=hs' fldhs
uÜgulg isÿjqk;a' tal rcfha j.lSula'
tal lrkafka ke;skï tal m%Yakhla' Bg
wu;rj furg fn!oaOhl= úÈhg uu
lK.dgqjg m;afjkjd fïjd wefyk tl
.ek' ta jf.au ,eÊcdjl=;a ;sfhkjd' wms LTTE tl hqoaO lrk ldf,a yqÕdla wh
lsõjd LTTE tl hqoaO lrkafka wehso
lsh,d fydhkak lsh,d' tal jeo.;a
lreKla' ta jf.a wehs uqia,sï ñksiqkag
ffjr lrkafka@ talg fudkjd yß
mokula ;sfnkak ´fka' fï fudfydf;a
isxy, fn!oaOfhda mdrg neye,d ls%ia;=
O¾uh yskaod' fïflka w; fidaod .kak
yeÿjdg uu fm!oa.,slj okak foa ;uhs
wks;a ish¨u ckj¾. uqia,sï ñksidg
ffjr lrkjd fï rfÜ' tlla meyeÈ<shs'
uf.a w;a±lSï jqk;a lsj yelshs' tlla
;uhs rdcH ks,Odßka m;a lsÍfï
isoaêhl§ fou< wh lshd isáhd túg
W;=f¾ hqoaOh hñka ;snqfKa kef.kysr
uqodf.k' Tjqka lshd isáfha wmsg uqia,sï
wh tmd isxy, wfhla fokak lsh,d' tl
;uhs fou< flfkla fokjd kï jvd
fyd|hs tfyu ke;akï isxy, flfkla
fokak lsh,d' ;=k ;uhs uqia,sï lrkak
fohla ke;skï' b;ska fïfla ydiHh
´lhs' ta wjia:dfõ§ isxy, yuqodj úiska
fou< ;¾clhskag myr fokjd' fï
ffjr iy.; Ndjh isxy, ñksyf.hs
lf;da,sl ñksyf.hs w;rj;a" isxy,
ñksyhs fou< ñksyhs w;rj;a uu
ljodj;a ±l,d keye' isxy, ñksyhs
fou< ñksyhs fudk hqoaO lr .;a;;a
fjk úÈhl iïnkaOhla ;sfnkjd' tafla
f;areu ;uhs isxy, ñksyhs fou<
ñksyhs w;r foaYmd,k .egqula ;snqK;a
iudc .egqula ;snqfKa keye' yenehs
fu;ek foaYmd,kuh .egqula
ke;sjqKdg iudcuh .egqula ;sfnkjd'
fïl ,xldfõ muKla fkdfõ fndfyda
rgj, ;sfnk ;;a;ajhla'
uE; b;sydifha we;sù ;sfnk
ixjD;lrKh ksid fyda Tnhs uuhs
fu;ek b|f.k l;d lrkak wms
fofokdg wmyiqjla we;s fjkafka
ke;af;a wehs@ ta fudlo wms fokakd
hïlsis .Kklg ngysrlrKh fj,d
;sfnkjd lsh,d ldgyß lshkak mq¿jka'
tal fjkak mq¿jka' tal we;a;' ta je/oao
uqia,sï ñksidg mgjkak neye lsh,d
lshkak;a mq¿jka' tal;a we;a;' wms
Tjqkag myr fokafka ngysrlrKh
fkdjqkq ksido lsh,d ljqreyß weiqfjd;a
tys we;af;a we;a;la jf.a fohla' iSla
ñksiqkag tfrysj ffjr iy.;Ndjh
f,dalh mqrd ta ;rï uqod yefrkafka
keye' fïfla fjk m%Yakhla ;sfhkjd'
fïl wo-fyg úi|kak mq¿jka fohla
fkdfjhs' fïlg isxy, ñksiaiq fou<
ñksiaiq bjikak ´fka jf.au fou<
ñksiaiq iïmQ¾Kfhkau uqia,sï m%cdjla
whska lr,d ±ïud ;ukaf.a me;af;ka'
f,dalfha isÿjQ b;du ÿ¾j, fn§ula'
kuq;a uq¿ iudchla iq¿ m%cdjla whska
lrkjd ;j;a ;eklska' mqÿu iy.;
fohla' isxy, ñksiqka wuq;= jevla
lrf.k wdjd' kuq;a tal neye,d
;sfnkjd jdikdjlg' fïjd u;=fjk
fj,djg ú;rla wms nekjeÈ,d
yßhkafka keye' wksla me;a; fjkia
fjkak ´fka' fï me;a;;a f;areï .kak
´fka' yeu fohlskau ;ukaf.a
wkkH;djh wkjYH úÈhg m%Yak
lrkak .;fyd;a ta lshkafka uu fï
úÈhg ke;fyd;a ly mdgg fudlla yß
we|f.k Wvg fmdrjf.k kj.=K
je,la odf.k isáhfyd;a Tn ud iu.
ir,j l;d lrhs lsh,d uu ys;kafka
keye' túg Tn ud <Õg tkafka
foajd,hlg hkjd jf.a nhlska tkafka'
ta ksid wm w;r fï iïnkaOh yefokak
´fka' wms iudcfha yeu;eklu wms
tlg bkak ´fka' uu wdêm;Hhla m%ldY
lrkjd kï iudjkak' kuq;a tal ;uhs
we;a;' ,xldfõ jerÈ,d lf;da,sl
m,a,sj,g .eiqjdg fn!oaOhskaf.a
fldaka;rh ;sfnkafka tjekac,sia; wh;a
tlalfka' fudavfhda ;uhs lf;da,sl
m,a,sj,g .sys,a,d .ykafka'
miq.sh udi 6 muK ld,h ;=< uqia,sï
iy ls%ia;shdks m,a,s 60 lg wêl
m%udKhlg myr§ï lr,d ;sfnkjd'
,xldj jir 30 la uq¿,af,a ckjd¾.sl
hqoaOhl meg,S ,CI .Kkska ck;dj
wj;eka jqkd' ta jf.au oyia .Kkska
ñksiqka ñh .sh nj wm okakd lreKla'
wo jk úg we;s ù ;sfnk wd.ñl .egqï
wd.ñl hqoaOhla lrd fhduqùug ;sfnk
bvlvo jeäfjñka mj;sk njla fmkS
hkjd' fuu ;;a;ajh Tn foaYmd,kslj
ú.%y lrkafka flfiao@
we;a;gu ud jvd ìhg m;ajkafka fï
;;a;ajh .ekhs' fudlo ud fmr lSjdla
fuka uqia,sïjrekag ;snqfKa iudcuh
.egqula' fou< tfla ñ,sgß .egqula
ú;rhs ;snqfKa' tal bjr jqkdu ñksiaiq
fyd¢ka bkakjd' foaYmd,k m%Yak
;sfnkjd' tal fjku tlla' yenehs tal
ta fj,djg ú;rhs' lf;da,slfhda jeämqr
Pkaoh fokafka UNP tlg' fn!oaOfhda
miq.sh ojil meje;s iïuka;%Khl§ tx.,ka; iNdfõ ysgmq w.ro.=re Ñflard msh;=ud lsõjd
b;d jeo.;a ldrKhla' Tyq lsõjd wms fn!oaOhskag nkskjd uqia,sï ñksiqkag ffjr lrkjd lsh,d' yenehs Tyqf.a w;a±lSu jkafka uqia,sïjrekag
ffjr lrkafka fn!oaOhka muKla fkdfjhs' uu ys;kjd uE; ld,fha§ ,xldfõ isÿl< b;du
újD; yd jeo.;a m%ldYkhla tal' Tyq lshd isáhd uu okak wfma wh uqia,sïjrekag úreoaOj l;d
lrkjd lsh,d' ta jf.au uu ^ro.=re;=ud fkdfõ& okak úÈhg lf;da,sl m%foaYj, wr fn!oaOfhda jf.a kdf.k úfrdaOh m< lf<a ke;;a uqia,sï jHdmdr iïnkaOfhka hï wdldrhl úfrdaO;d
jevms<sfj,j,a ls%hd;aul fjkjd'
2013 cQ,s - wf.daia;=
41
Y%S ,xld ksoyia mCIhg' talhs f,dal
;;a;ajh' t;fldg lf;da,sl ñksydhs
fn!oaO ñksydhs wdh;khla ksid
.yf.k keyefka' Tjqka tlg fndkjd'
tal ;uhs f,dalfha yeá' uqia,sï ñksyd
tfyu fkdfjhs' fu;ek iudÔh
jYfhka ;sfnk fjkaúula' fïl
m%Yakhla' fï ;=< .egqula we;sjqfkd;a
fïfla fl<jrla olskak ,efnkafka
keye' ta ksid m%Yakhla ;snqfkd;a tajdg
úi÷ï l%u lsysmhla ;sfnkjd' tlla
;uhs fudk m%Yak ;snqK;a lsisfjl=gj;a
kS;sh blaujd hkak fokak fyd| keye'
kS;sh lvùfuka ;uhs m%Yak we;sjkafka'
WodyrKhla jYfhka 1983 cQ,s l,n,h
fj,dfõ LTTE .egqu ikakoaO
fkdfjñka ;snqfKa' t;fldg 13 fokhs
LTTE ysáfha' wms tal ixúOdkhla lf<a
.y,d' ta lshkafka ;sfhk kS;s ls%hd;aul
fkdjqKq m%Yakhla ;snqfKa' tal;a wd.ñl
hqoaOhla fjkak ;snqKd' kuq;a jqfKa
keye' fojeks ldrKh m%Yakh uÕ yer
hkjd fjkqjg úi|kak ´fka' ,xldfõ
wkHd.ñllrKh ms<sn| m%Yakh wdmq
fj,dfõ fn!oaOfhda lK jyf.k lE
.y,d lsõjd tfyu tlla ´fka
fudllayß hqoaOhla ´fka lsh,d' Th
kS;sh uu úYajdi lrk kS;shla
fkdfjhs' fya;=j ´l ;snqK;a ke;;a
wkHd.ïlrKh lrkjd' fudlo@ fjku
Okh mdúÉÑ lrk tlla' f,dalfha
lr,d ;sfnk wOHhkhkaj,g meyeÈ<shs
kS;s fkdfjhs fn,a, .y,d hkjd
lsõj;a i,a,s fokjd lsõjd kï ñksiaiq
wksla me;a;g yefrkjd' m<uqjeks
mrïmrdj fndrejg yefrkak mq¿jks'
fojeks mrïmrdj we;a;g yefrkjd'
tjekac,sia; iNdj, we;a; l;dkaorh
´lhs' kuq;a taflka hï wdldrhlg
m,jd yeÍula lf<a keye' kuq;a wdKavqj
fudlo lf<a@ È.ska È.gu tal
m%;sixialrK lKavdhfuka whska l<d'
tafla m%;spdrh wjqreÿ 10 lg miqj tkjd'
kS;sfhka lrkak ;snqK foa ;uhs fï
wjq¿jdf.k tkafka' m%Yakh ;sìh§
tfyu tlla keye lsh,d uÕyßkjd'
kuq;a tal fldhs fõ,djl yß mqmqrkjd'
úfYaIfhkau uy ckj¾.hla ,xldfõ
fn!oaOfhda' ;;a;ajh ;uhs uycd;sh iq¿
cd;sh ksid fõokdjlska bkafka' ta
ldrfKa we;a;l=;a ;sfnkjd' fudlo
lf;da,sl" uqia,sï" fou< lshk ;=ku
cd;Hka;rhg .;af;d;a úYd,hs' ljqo
lsh,d ;snqKd md,u leä,d b;du
my<ska t,a,s,d bkakjd jf.a f,dal
is;shu .;fyd;a" fou< whg bkaÈhdj
;sfnkjd' uqia,sï whg uqia,sï rgj,a
.Kkdjla ;sfnkjd' lf;da,sl whg Bg
jvd úYd, iïnkaOhla ;sfnkjd' kuq;a
fn!oaOfhda iq¿ msßila fn!oaOhka w;r
iïnkaOhla keye' ;dhs,ka;h w;r
iïnkaOhla keye' ljodj;aa" fudlo
fn!oaOd.fï tfyu mokula keye' fï
iq¿;r lKavdhu ;j ;j;a ú|jkak
fj,d ;sfnkjd' wfma wdKavqj lrkafka
nyq;rfha cd;Hka;rh n,df.k
lrkafka' tal we;a;la' uE;la jk ;=reu
uqia,sï fldka.%ih ;uhs ;SrKh
lrkafka ljqo wdKavqj msysgqjkafka
lsh,d' talg úreoaOj ;uhs fy< Wreuh
wdfõ' fy< Wreuh wdjdg fy< Wreuhg
nek,d jevla keye' Bg biafi,a,d
fohla fjkia lrkak ´fka' fudllayß
m%Yakhla úi|kafka ke;sj È.gu hkjd
kï' fudlo ñksid lshkafka nqoaê
Ôúfhlafka' ta jf.a ;uhs fïj;a' fïjd
fndre Wis.ekaùï" fudlo y,d,a isoaêh'
isxy, fn!oaOhska .Kkdjla fkd.;
hq;=j ;snqK m%Yakhla' tal fudav
m%Yakhla' taflka jeäfhka neg lEfõ
uqia,sï ñksiaiq lshk tlhs uf.a woyi'
yenehs thska ixfla;d;aul jk wd.ñl
wka;jdohg bv Èh hq;= keye' tal
we;a;' fudlo y,d,a lshk foa uyd nrla
fj,d iudchg we;sjk n,mEu' yenehs
wd¾Ól .eg¿jla jqfka keye
fn!oaOhskag' nqÿ oyug wkqj w,a,dya
foúhkag lem l< foa nqÿyduqÿrejkag
lem lrkak neye lshk foa fndrejla'
nqoaOd.ug wkqj foúfhla keye' wm
foúfhda keye lsh,d ys;kjd kï
foúhkag lem fjkjd lsh,d m%Yakhla
mek k.skafka keye' nqÿyduqÿrefjda
lsh,d ;sfnkafka ;uka msvqisÕd jäk
wjia:djl ;uka wkqNj lrñka isá n;a
msÕdkfhka n;a ms~la ±uqj;a we;shs
lsh,d' ysÕd loa§ wmsg lshkak neyefka
ys,agka fydag,fhka f.k;a fokak
lsh,d' ysÕd lk úÈhg ysÕd lkak
´fka' uu kqjrt<sh .sh úgl§
yduqÿrejkag ìialÜ melÜ tlla ÿkakd
±lald' yduqÿrefjda weyqfõ keye tal
y,d,a o keoao lsh,d' wksl y,d,a j,sh
mdvq jqKd uqia,sïjrekag' .ïj, wh
uqia,sï whf.a lvj,ska uia .kafka
keye' ls%iafnda l=l=¿ uia lkak mgka
.;a;d' ls%iafnda isxy, lf;da,slfhl=g
whs;s jHdmdrhla' tfyu ;uhs jqfKa'
fn!oaOhd lf<a fudav jev' Th jf.a
fudav jev fkdfjhs lrkak ´fka'
inqoaêlj fïlg ueÈy;aùula' fï
m%Yakfha fldfyduo fïl fldfyduo
lsh,d' bka wk;=rej idlÉPd lr,d
úi÷ulg t<eöuhs' ñksiaiq br mkskak
fmr lghq;= l< hq;=hs' .sys,a,d m,a,shg
.y,d fkdfjhs idlÉPd l< hq;=
jkafka' idlÉPdj wdrïN l< hq;=
jkafka fïifha ys|f.khs' ta jf.au
wdKavqj ±k .kak ´fka m,a,sj,g
.ykak l,ska m%Yakh úi|kak' ;j;a
WodyrKhla .;fyd;a Law College tfla uu kï lshkafka ,xldfõ úNd.
b;sydih ;=< isÿjQ jxpkSlu isoaêh ;uhs
tal' tl mdrg Bg we;=<;a jk msßi oi
.=Khlska jeäjqKdu ta jf.au ta
Tlafldau tl mka;shl ysáhdu' tal
úi÷fka keyefka ,xldfõ' wdKavqj
talg fudllao lf<a@ fudl=;a lf<a
keye' tal idlÉPd lrkak yß mgka
.;af;a fn!oaO lKavdhula .sys,a,d Law College tlg .eiqjdg miqjhs' t;lï
mqj;am;a idlÉPdj,ska lshñka tfyu
fohla keye lshñka isáhd' ljqrej;a
.Kka .;af;a keye' fodr levqjdu ;uhs
wjÈ jqfka' tal kï rch ,ndfok
wdo¾Yh uu ys;kafka wkd.;h w÷rehs
lsh,d'
uu kqjrt<sh .sh úgl§ yduqÿrejkag ìialÜ melÜ tlla ÿkakd ±lald' yduqÿrefjda weyqfõ keye tal y,d,a o keoao lsh,d' wksl y,d,a j,sh mdvq jqKd uqia,sïjrekag' .ïj, wh uqia,sï whf.a lvj,ska uia .kafka keye' ls%iafnda l=l=¿ uia lkak mgka .;a;d' ls%iafnda isxy, lf;da,sl ñksfyla' tfyu ;uhs jqfKa' fn!oaOhd lf<a fudav jev' Th jf.a fudav jev fkdfjhs lrkak ´fka' inqoaêlj fïlg ueÈy;aùula' fï m%Yakfha fldfyduo fïl fldfyduo lsh,d' bka wk;=rej idlÉPd lr,d úi÷ulg t<eöuhs' ñksiaiq br mkskak fmr lghq;= l< hq;=hs' .sys,a,d m,a,shg .y,d fkdfjhs idlÉPd l< hq;= jkafka' idlÉPdj wdrïN l< hq;= jkafka fïifha ys|f.khs' ta jf.au wdKavqj ±k .kak ´fka m,a,sj,g .ykak l,ska m%Yakh úi|kak'
2013 cQ,s - wf.daia;=
42
tjekac,sia; iNdjkaj, mrud¾:
fudkjdo hkak lshd Tn;=udf.ka
weiqfjd;ska mejish yelafla l=ulao@
tjekac,sia; hk jpkfhka wms woyia
lrkafka ld,hla ;siafia meñKs ls;=oyu
;=< wms f;areï .kakd úÈhg ls%ia;=ia
jykafiaf.a uQ,sl b.ekaùïj,g
Èhdrelula we;s jqkd' 1517
m%;sixialrKfha§ th hïlsis ÿrlg fï
oyu wdikakhg wdjd' yenehs tal
iïmQ¾Kfhkau meñKSula fkdfjhs'
tjekac,sia; tfyu ke;skï uQ,O¾ujd§
lshd ye¢kafjk wh m%p,s; ùug mgka
.;af;a .sh Y; j¾Ifha uq,a Nd.fha§' th;a
weußldfõ wer;+id lshk ùÈfha we;sjqkdjQ
lshk fmka;fldia; msì§u;a iu.' ±ka
fï msì§ug wkqj úuqla;s O¾uh mj;sk
hq.hla ;uhs weußldfõ ;snqfka
úfYaIfhkau' fï úuqla;s O¾uhg
m%;spdrhla f,ig tjekac,sia; oyu
Yla;su;a jqkd' th 1920 .Kkaj, muK
isÿjqfka' fuh úuqla;s O¾uhg ±lajqjdjQ
m%;spdrhla' úuqla;s O¾ufhka ls;=oyfï
uQ,sl b.ekaùï Èhdre ùula isÿjqkd lsh,d
tjekac,sia; wh l,amkd l<d' fuu
ldrKh ksid tjekac,sia; oyu f,i
f,dalfha me;sfrkak mgka .;a;d' tal
;=<ska WmÈkafka ls;=oyu kej; jrla
ls%ia;=ia jykafiaf.a uq,a b.ekaùug
we;=,aùfï wjYH;djh ,enqkd' ±ka th
jHdma; fj,d tjekac,sia;jre ñ,shk 750
la muK f,dalfha m%p,s; fj,d bkakjd'
tjekac,sia;jre ls%ia;=ia jykafiaf.a uq,a
b.ekaùu f,i y÷kajkafka nhsn,fha
fmd;a 66 ;=< wka;¾.;hs' ta ,shú,a,
foajdkqNdjfhka fok ,shú,a,la' tys
ks¾joH;djh wms úYajdi lrkjd' tal
foúhka jykafia úiska fok ,o jpkh"
uq,amsgm;aj, ;sfnk nj wmf.a úYajdih'
tal ;uhs wms lshkafka fÊiqia jykafiaf.a
uq,a b.ekaùu lsh,d'
tjekac,sia; iNd fldmuK ixLHdjla Tn
ixúOdkh iu. taldnoaOj lghq;=
lrkjdo@
wm iu. tjekac,sia; iNd 200 lg jeä
m%udKhla lghq;= lrkjd'
tjekac,sia; iNdjka ls%ia;shdks
uQ,O¾ujdoh jHdma; lsÍfuys,d kshe,S
isák njg úúO mqoa.,hska úúOdldrfhka
fpdaokd lrkq ,nkjd' fï ms<sn|j Tnf.a
woyi l=ulao@
fÊiqia jykafiaf.a m%Odk;u oyula ;uhs
fY%aIaG wd{dj lshk ldrKh'
Wkajykafiaf.a ta m%ldYkh iqndrxÑ
i;f¾u fukau ls%hd fmdf;;a i|yka
fjkjd' t;fldg fï fY%aIaG wd{dj fmd;a
mylu i|yka ùu ;=<ska ls%ia;=ia jykafia
fldÉpr jeo.;alula óg we;=<;a l<do
hkak wms f;areï .kak wjYHhs' ta ksid
wmf.a úYajdih yeu ls;=kqfjlau
tjekac,sia; ls;=kqjka ta ú;rla fkfuhs
yeu ls;=kqfjlau fï foa lrkak ne¢,d
bkakjd' lrk l%uh lf;da,sl iNdfõ
fjkia fjkak mq¿jka' m%Odk iNdjkaj,
;j;a úÈhlg fjkak mq¿jks' tjekac,sia;
iNdj ;=< ;j;a úÈhlg fjkak mq¿jks'
yenehs ;=kaf.d,a,u fÊiqia jykafiaf.a
fY%aIaG wd{dj ls%hd;aul lrkak lghq;=
lrkjd' WodyrK jYfhka .;fyd;a
frdaudkq lf;da,sl iNdfõ ohdfõ lkHd
fidhqßhka ;ukaf.a ixúOdkh ,shdmÈxÑ
lrk wjia:dfõ§ tal Widúhg f.ksÉpd'
Widúfha§ ;SrKhla .;a;d tal jHjia:djg
mgyekshs lsh,d' t;ekska ls%ia;shdks
ixúOdk ,shdmÈxÑ lsÍfï ;ykula wdjd'
talg uQ,sl fya;=j f,ig fY%aIaGdêlrKh
lshd isáfha ohdfõ lkHd fidhqßfhda
furg tjekac,sia; fiajh lsÍu lrkjd
lshk tl Tjqkaf.a jHjia:dfõ ;sfhkjd'
O¾u ¥; fiajh lrkjd lshkafka ldgo@
ls%ia;shdks fkdjk flfkl=g' t;fldg
wdKavql%u jHjia:dj hgf;a rcfha
j.lSula nqoaOd.u wdrCId lsÍu' t;fldg
fYa%IaGdêlrKh woyila ±lajQjd rch
nqoaOd.u wdrCId lsÍug ne£ isák nj
flfrys wjOdkh fhduq l<d' túg ohdfõ
lkHd fidhqßfhda tjekac,sia; lsÍu ;=<ska
fn!oaOhskaj wks;a wd.ulg yerùula
fjkjd" ta ksid th ,xldfõ jHjia:djg
mgyekshs lsh,d tal iïu; lsÍu
je<elajQjd' tod b|,d lsisu ls%ia;shdks
ixúOdkhlg ,shdmÈxÑ lsÍula lr.kak
neßfj,d ;sfnkjd' ta ksid fïl
tjekac,sia; iNdj ú;rla lrk fohla
fkfuhs' lf;da,sl iNd" m%Odk ls;=kq
iNd" tjekac,sia; iNd tjekac,sia;
lghq;=j, kshef,kjd' kuq;a tjekac,sia;
lrk wdldrfha iajNdjh fjkia'
Evangelise by Presence lsh,d tlla
;sfhkjd' ta lshkafka ;uka .ul
mÈxÑfj,d fÊiqia jykafiaf.a fm%auh
ls%hdjka ;=<ska ±laùu' Evangelise by Proclamation lsh,d tlla ;sfhkjd' ta
lshkafka O¾u ¥; fiajdj lrkjd jpkh
m%ldY lsÍu ;=<ska' tjekac,sia; iNdjka
jeäfhka lrkafka jpkfhka m%ldY lsÍu
;=<ska' fï m%ldY lsÍu;a iu.u nhsn,fha
i|yka jk ,l=Kq iy fmdÿ iqj lsÍï jeks
foaj,a wms lrkjd' úfYaIfhka lf;da,sl
iNdjka Evangelise by Presence ta
lshkafka ta whf.a mÈxÑùuu ;=<ska"
mdi,la ;=<ska ffjoH uOHia:dkhla
wdrïN lsÍu ;=<ska ls%ia;=ia jykafiaf.a
ohdj" wkqlïmdj iudchg hym; lsÍu
m%ldY lrkjd' yenehs yefudau fï fY%aIaG
wd{dj ls%hd;aul lrkjd' tjekac,sia;
lKavdhu ú;rhs lrkjd lshk tl uu
ys;kafka jerÈhs'
.re frdydka o tia' talkdhl foaj.e;s;=ud cd;sl ls%ia;shdks ifydaor;ajh ixúOdkfha m%Odk f,alï
fmd,sish f.ke,a,d" ;¾ckh lr,d" ,shdmÈxÑ ù keye lsh,d iNdjka jidf.k hkjd
fmd,Sish f.k,a,d ;¾ckh lr,d ,shdmÈxÑ ù keye lsh,d iNdjka jidf.k hkjd' tjeks isoaê 35 la jd¾;d fjkjd miq.sh udi y;rl ld,h ;=<' wfma jHjia:dfõ yeáhg wd.ula woykak ,shdmÈxÑ fjkak wjYH keye' wo f.j,aj, /iaùula lrkak neß ;;a;ajhla wms <Õ ;sfhkafka' ta ú;rla fkdfõ ksoyi ,enqjdg miqj wmf.a whs;sjdislï W,a,x>Kh fj,d ;sfnkjd' wmsg ,shdmÈxÑ fjkak l%uhla keye' wmsg md¾,sfïka;= mk;lska ,shdmÈxÑ fjkak neye' jHdmdr kS;sh hgf;a;a ,shdmÈxÑ fjkak ;snQ bvlv ;ykï l<d' th jHdmdrj,g ñi iNdjkaj,g fkdfõ lsh,d wmsg ,shdmÈxÑ ùug ;sfnk wjia:d rch u.skau ke;s lr,d' fmd,Sish weú;a wykjd Thd ,shdmÈxÑ fj,do lsh,d'
2013 cQ,s - wf.daia;=
43tjekac,sia; iNdjka úiska wkHd.ñlhka
;u iNdjkaj,g yrjd .ekSfï lghq;=j,
kshef,k njg fndfyda fn!oaO ixúOdk
fpdaokd lrkq ,nkjd' tu fpdaokd .ek
Tnf.a woyi@
fu;ek§ ;¾lhla f,i uu bÈßm;a
lrkafka ixLHd f,aLk' rcfha ixLHd
f,aLk lshkjd kï ls;=kq m%cdj
wvqfjkjd" fn!oaO m%cdj jeäfjkjd
lsh,d' túg fu;ek ;sfhk yerùu
fudllao lsh,d m%Yakhla u;=fjkjd'
fojkqj fï ixLHd f,aLk jerÈhs lsh,d
wmsg lshkak wudrehs' fya;=j uq,a Nd.fha§
fï ixLHd f,aLk wms ì%;dkH hq.hg whs;s
ld,fha§ lrmq ix.Kkhka' t;fldg wmsg
fmakjd t;ekÈ;a 1948 fjkfldg;a
ls%ia;shdks m%cdj wvqùula ;sfnkjd'
úfYaIfhkau fï wvqùu mgka .;af;a
ì%;dkH hq.fha§' fudlo fï ì%;dkH hq.h
mD;=.Sis yd ´,kao hq.hg jvd fjkia' ta
fofla§ ldg;a wd.ñl ksoyila ;snqKd'
ì%;dkH hq.fha§ tu ;;a;ajh fjkia' tu
hq.fha§ uOHia: ia:djrhla .kak mgka
.;a;d' kuq;a ls;=Kqjkag muKla fkdfjhs
wkHd.ïj,g;a ksoyila ,efnkak mgka
.;a;d' tu ksoyia ld,h ;=<§ wmsg
fmakjd n,y;aldrfhka lsh,d lÜáhla
yereKd kï mD;=.Sis yd ,kafoais hq.fha§"
kej; jrla ta wh ;u wd.ug we§ .shd'
O¾umd, yd yßiapkaø jeks wh' ta hq.fha§
kej; jrla hkjd' 1948 jk úg tys
WÉp;u ia:dkhg tkjd' ksoyfika
miafia kej; jrla fn!oaO wh ;u wd.ug
hkjd' t;fldg fï lshk yeÍu flda@ tal
;¾ldkql+,j uu bÈßm;a lrkjd' fojkqj
ug lshkak ;sfhkafka tjekac,sia; wh
ljodj;a n,y;aldrfhka ñksiqkaj
yrjkafka keye' iqndrxÑh m%ldY lrkjd'
tal wmsg jHjia:dj ;=<ska ;sfnk ksoyila
jk woyia m%ldY lsÍfï whs;sh' tal wmsg
jHjia:dfjka ,nd§, ;sfhkjd' th
mdúÉÑ lrkjd ñila wms m%pKav;ajh
n,y;aldrlu mdúÉÑ lr,d lghq;=
lrkafka keye' wr iudc fiajd ;=<ska
fY%aIaG wd{dj bIag lrk whhs" jpkh
m%ldY lsÍu ;=<ska bIag lrk whhs iuyr
wh olskafka tlu ls%ia;shdks lKavdhï
lsh,d' fuys§ hïlsis jerÈ f;areï .ekSula
;sfnkjd' tl w;lska wms glrka §,d"
wrjd §,d wks;a w;ska nhsn,h §,d' fïl
ukqIHhka ;=< we;sfj,d ;sfnk jerÈ
wjfndaOhla' wjfndaOh ksjerÈ lrkak
wmsg udOH bv fokafka keye' fldÉpr
lSj;a ljodj;a ,smshla m, lr.kak neye'
fuu rcfha tla;rd ks,Odß flfkl=g uu
l;d l<du thd Tn wymq m%Yakhu Tyq
uf.ka weiqjd' uu;a lreKq meyeÈ<s lr,d
ÿkakdu ixLHd f,aLk wrf.k" t;fldg
thd lsõjd wehs tfykï fïl iudch ;=<
we;sfj,d ;sfnkafka@ lsh,d' iudch
;=<ska ;j;a jerÈ foaj,a ukqIHhkaf.a
u;h ;=< ¥IKhg ,lalrkjd' ta ksihs
fï wfma rg fï jf.a ;;a;ajhl
;sfnkafka'
ls%ia;shdks oyu me;srùu Tn iNdfõ uQ,sl
wruqK kï fjk;a ls;=kq iNdjkaj,
idudðlhskag;a ls;=oyu y÷kajd §ug
jEhï lsÍfuka wfmaCId lrkafka l=ulao@
wfma ia:djrh wms iqndrxÑh m%ldY
lrkjd' iqndrxÑ m%ldY lr,d iuyfrlag
±fkkjd kï ;ukaf.a Ôú;hg wms lshk
wdldrhg ;ukaf.a Ôú;hg jvd
wdYs¾jdohla ,efnkjd lsh,d ta wh wms;a
tlal tl;= fjkak mq¿jka' tfyu ke;=j
lf;da,slhkag yd m%Odk iNdj,
ls;=kqjkag iqndrxÑh lshkak ´fka lsh,d
fohla keye' wms ia:djrhl bkakjd
fÊiqia jykafiaf.a iqndrxÑh m%ldY
lrkakg ish¨ cd;Skag' ±ka ish¨ cd;sh
lshk jpkh ks¾jpkh fj,d ;sfhkjd
Ethnolinguistic lshk ixl,amh' bka
woyia lrkafka l;d lrk NdIdj"
ckjd¾.sl fldÜGdYj,g' wms ta foa
lrkjd' iuyr fldÜGdYj,
lf;da,slfhda" m%Odk ls;=kq iNd wh bkak
mq¿jka' yskaÿ NC;slfhda bkak mq¿jka' wms
tl md¾Yjhlg muKla lshkafka keye'
wms iqndrxÑh m%ldY lrkjd' Bg
wdl¾YKh jk wh ta ;=<ska ;ukaf.a
Ôú;hg iq.;shla we;s jqkd lshk wh ta
iqndrxÑhg m%;spdr olajkjd' tys§ fn!oaO"
yskaÿ" lf;da,sl wh bkak mq¿jks'
WodyrKhla jYfhka uu weka.a,sldkq
miqìulska wdmq flfkla' iqndrxÑh
weiqjdu uu talg wdl¾YKh jqkd' tal
uf.a Ôú;hg n,mEula we;s l<d' uf.a
Ôú;fha hï hï fjkiaùï fyd| w;g
yefrkak mgka .;a;d' uu tal wkq.ukh
lrkak mgka .;a;d' tal uu wdmq miqìu
;=< lrkak mgka .;a;du udj fldka
lrkak mgka .;a;d' we;a;gu iNdfjka
t<shg ouk ;;a;ajhla u;= jqkd' t;fldg
;uhs uu ±ka bkak iNdj mgka .;af;a'
fïl foúhka jykafiaf.a u.fmkaùula
lsh,d uu ±ka lr,d n,kfldg fmakjd'
wfma .Kldêjrhd lf;da,sl flfkla'
thdg iqndrxÑ mKsúvh wid Ôú;h fjkia
jqkdg miqj thdg tu iNdj ;=< bkak
;yxÑ wdjd' ta wh fÊiqia jykafia
w;a±laldu talg wdl¾YKh fjkjd' ta
;;a;ajh mj;ajd f.k hkak wjYHlula
fjkjd' kuq;a tjeks iNdjkaj,g
úfYaIfhkau lsh,d iqndrxÑh m%ldY
lsÍula wm lr,d keye'
tjekac,sia; iNdjkaj,g n|jd .ekSfï§
wkHd.ñlhkaf.a oßø;djh ovóud lr.
ksñka Tjqkag uq,Huh fyda fjk;a NdKav
fyda fiajd u.ska Wmldr ,nd§ï isÿlrk
njg fpdaokd kef.kjd' fï ms<sn|j
Tnf.a woyi l=ulao@
oßø;djh wm rg ;=< ;sfnk fohla'
hym;a iuß;dkqjrhdf.a l;dkaorhg
wkqj fÊiqia jykafia tu l;dj lsh,d
weiqjd ljqo iuß;dkqjkag wi,ajeisfhl=
jqfka lsh,d' uf.a wi,ajeishd lshk
m%Yakh ;=<ska wka;sug W;a;rh wdfõ
wjYH;djfha§ Wmldr lrmq flkd ;uhs
lsh,d' túg f,úhd o mQclhd o fkdfjhs
iuß;dkqjd' túg fÊiqia jykafia lSfõ
tfykï Tn;a .syska tal lrkak lsh,d
lshd isáhd' t;fldg fÊiqia jykafia wmg
b.ekajQfõ fudllao@ ;ukaf.a
wi,ajeishdg fm%au lrkjd lsh,d lshkafka
wjYH;djhla ;sfhk flfkl=g ;ukag
Woõ lrkak mq¿jka kï thd ;uhs uf.a
wi,ajeishd' thdg fm%auh olajkak' fudlo
fÊiqia jykafia lsõjd zks;ru foúhka
jykafiag wms fm%au lrkafka" wdorh
lrkafka fldfyduo ifydaorhdg fm%au
lrkafka ke;akï' ta ksid ls;=kq iNdj
w;S;fha b|,du oßø;djh ;snqfka
ug lshkak ;sfhkafka tjekac,sia; wh ljodj;a n,y;aldrfhka ñksiqkaj yrjkafka keye' iqndrxÑh m%ldY lrkjd' tal wmsg jHjia:dj ;=<ska ;sfnk ksoyila jk woyia m%ldY lsÍfï whs;sh' tal wmsg jHjia:dfjka ,nd§, ;sfhkjd' th mdúÉÑ lrkjd ñila wms m%pKav;ajh n,y;aldrlu mdúÉÑ lr,d lghq;= lrkafka keye' wr iudc fiajd ;=<ska fY%aIaG wd{dj bIag lrk whhs" jpkh m%ldY lsÍu ;=<ska bIag lrk whhs iuyr wh olskafka tlu ls%ia;shdks lKavdhï lsh,d' fuys§ hïlsis jerÈ f;areï .ekSula ;sfnkjd' tl w;lska wms glrka §,d" wrjd §,d wks;a w;ska nhsn,h §,d' fïl ukqIHhka ;=< we;sfj,d ;sfnk jerÈ wjfndaOhla' wjfndaOh ksjerÈ lrkak wmsg udOH bv fokafka keye'
2013 cQ,s - wf.daia;=
44fld;eko t;ekg .shd' wkd: jqkq ljqo
t;ekg .shd' Red Cross ixúOdkh jeks
foaj,a fukak fï ixl,amh ksid" ÿmam;a
ck;djg frda.S ;;a;ajhla ;snqko ta whg
Wmldr l<d' t;fldg fuh fÊiqia
jykafiaf.a b.ekaùïj, m%Odk;u
b.ekaùula' tal lrkak wms ne¢,d
bkakjd' tal yeu flfkl=g lrk fohla'
lf;da,sl iNdj yd m%Odk ls;=kq iNdjka
lrkjd' kuq;a tjekac,sia; iNdjkaj,g
lrkak yelshdjla keye' wmsg;a Woõ
lrkak mq¿jka kï wfma W;=re i¿j
.,j,d wmg fokak lsh,d ;sfhkafka'
Woõ lsÍu ukqIHhka m%;sfCIam lrkjd
kï tal wmsg f;areï .kak wudrehs'
foaj.e;s;=ud lshkak W;aidy lrkafka
lsisu wdldrhl w,a,ia ,nd§ula Tn
iNdfjka lrkafka keye lsh,o@ miq.sh
ld, jljdkqj,§ jeÈ .ïudkj,g f.dia
Tjqkag úúO ;E.s fnda. ,nd§,d tajd
foúhka jykafia ÿkakd lshd lSu ;=< úúO
wdkafoda,k we;s jqkd' tjeks ls%hdjka Tfí
iNdjkaj,ska isÿjkafka keye lsh,o Tn
lshkak W;aidy lrkafka@
ug;a lshkak ;sfhkafka wfma rfÜ
ckdêm;s lshk foa uhs' bkakjd kï
f.akak bÈßhg' ±ka ckdêm;s lshkjdfka
uqia,sï wh .eyqjdkï f.akak lsh,d' wmsg
fï jf.a fpdaokd lrk wh tla
flfklaj;a ;ju f.fk,a,d keye'
f.kdmq wh;a lshjkak yo,d f.k;a
;sfnkjd' tfyu kï fudllao lrkak
´fka@ idOdrK yd iajdëk lñgqjla
m;alr,d Th jf.a whj f.k,a,d ta whg
l;d lr,d iqÿiq mshjr .kak ´fka'
m%Yakhla kï fpdaokd lrk whu okakjd
ta wh lrkafka fndre fpdaokd lsh,d'
wmg ´kEu fndre fpdaokdjla lrkak
mq¿jkafka' NGO fldñIka tlg weú;a
Tfya lsõjd - lsõjg ldjj;a f.kdjo@
wehs TÉpr fpdaokd ;sfhkjd kï
Widúhla bÈßhg f.fkkak neß' ta wkqj
wmsg úreoaOj ks;Hdkql+,j ls%hd lrkak
mq¿jka fï whg w,a,ia ,nd§,d wd.ug
yefrõjd lsh,d' fpdaokd f.ak tla
wfhl=j;a tal Tmamq lrkak lghq;=
lrkafkj;a keye' lghq;= lrk njla
fmkajkafk;a keye' f,fyisu l%uh
fpdaokd lrk tl'
uQ,sl ñksia whs;sjdislula f,i ie,flk
wd.ñl ksoyi nqla;s ú£ug Tn iNdjkaj,
idudðlhskag ;sfnk ndOl fudkjdo@
ndOl kï wkka;hs' WodyrK jYfhka
±lajqjfyd;a wm iNdfõ <uhskag mdie,a
.syska ;ukaf.a wd.u woykak whs;shla
;sfnkjd lshkjd jHjia:dfj;a' m%dfhda.sl
f,i ls%hd;aul ùfï§ wfma <uhskag
fudlo fj,d ;sfhkafka@ mdie, ;=<§ wod<
fõ,djkaj, m%dfhda.sl Ndú;d lsÍug
fukau ta whg bf.k .kako wjia:d
keye' rcfhka lshkjd ta whg W.kajkak
.=rejre keye lsh,d' ta wkqj wfma <uhskag
wks;a wd.ula bf.k .kak fj,d
;sfhkjd' Bg wu;rj Tng fuu N+ñhg
tk úg f.dvke.s,a,la Ndf.g yo,d
;sfnkjd fmakjd' fudllao fïlg jqfka@
th wfma ld¾hd,h i|yd bÈlsÍug fhdað;
f.dvke.s,a,la' wms wjqreÿ ;=kla ú;r
kd.ßl ixj¾Okh;a tlal .kqfokq lr,d
th bÈlsÍug wjirhla .;a;d' wjirh
.;a;dg miq ia,eí tl uq¿uKskau oukak
yok fldg wmsg kd.ßl ixj¾Okfhka
w;aikla ke;s ,shqula f.k;a ÿkakd fuu
f.dvke.s,a, bÈlsÍu k;r lrkak lsh,d'
ug fmd,Sishg tkak lsõjd' fmd,Sishg
.shdu foaYmd,k n,mEï ;sfhkjd fï
f.dvke.s,a, bÈlsÍu k;r lrkak lsh,d'
wjidkfha§ uQ,sl whs;sjdislï fm;aiula
fhduq lrkak isÿjqkd' fuu f.dvke.s,a,
bÈlsÍu i|yd kshñ; j,x.= ld,h bl=;a
jk ;=re tu kvqj weof.k hdug kd.ßl
ixj¾Okh lghq;= l<d' túg YsrdKs
;s,lj¾Ok ue;sKsh isáfha' weh lsõfõ
bÈlsÍï l< hq;= ld,h bl=;afj,d
;sfnkjd' ta ksid kej; kd.ßl
ixj¾Okhg w¿;ska b,a ï m;%hla fhduq
lrkak lsh,d' t;fldg;a wjir ÿkafka
ke;akï kej;;a fY%aIaGdêlrKhg tkak
lsh,d' fï ,CI .Kka úhoï lr,d ug
lshkjd kvqjla od,d wdhs;a
fY%aIaGdêlrKhg tkak lsh,d' t;fldg
fudllao wms fïflka bf.k .;af;a@ wo
ls%ia;shdks ixúOdkj,g ks;Hdkql+,
wjirh wrf.k m¾pia 40 la ;sfhkak
´fka lsõjd' wms ta jeks bvula f.kdjd'
wjqreÿ ;=kla .shd wjir .kak' th
wrf.k;a yokak ÿkafka keye' ta wkqj wo
ls%ia;shdks iNdjkaj,g whs;shla keye
f.dvke.s,a,la yod.kak' Bg wu;rj
j¾;udkfha ol=Kq m<df;a ;sfnk w¿;au
;;a;ajh fmd,Sish f.k,a,d ;¾ckh lr,d
,shdmÈxÑ ù keye lsh,d iNdjka jidf.k
hkjd' tjeks isoaê 35 la jd¾;d fjkjd
miq.sh udi y;rl ld,h ;=<' wfma
jHjia:dfõ yeáhg wd.ula woykak
,shdmÈxÑ fjkak wjYH keye' wo
f.j,aj, /iaùula lrkak neß ;;a;ajhla
wms <Õ ;sfhkafka' ta ú;rla fkdfõ
ksoyi ,enqjdg miqj wmf.a whs;sjdislï
W,a,x>Kh fj,d ;sfnkjd' wmsg ,shdmÈxÑ
fjkak l%uhla keye' wmsg md¾,sfïka;=
mk;lska ,shdmÈxÑ fjkak neye' jHdmdr
kS;sh hgf;a;a ,shdmÈxÑ fjkak ;snQ bvlv
;ykï l<d' th jHdmdrj,g ñi
iNdjkaj,g fkdfõ lsh,d wmsg ,shdmÈxÑ
ùug ;sfnk wjia:d rch u.skau ke;s
lr,d' fmd,Sish weú;a wykjd Thd
,shdmÈxÑ fj,do lshd,d' tfia fkdue;s
kï .syska m%dfoaYSh iNdfõ ,shdmÈxÑ
fjkak lshkjd' tfia lrkak .shdu
m%dfoaYSh iNdfõ b,a ï m;%j,g wkqj <Õ
mkai,la ;sfnkjdo@ fldÉpr msßila
bkakjdo@ ta ;=<ska ,shdmÈxÑ ùug neß
moaO;shla Wod lr,d' Bg;a wu;rj fn!oaO
lghq;= wud;HdxYfhka wkqu; lrf.k
tkak o lshkjd' wehs wms fn!oaO lghq;=
wud;HdxYhg hd hq;af;a@ ta wkqj wo rfÜ
kS;shla keye lsh,d ljqre;a ms<s.kakjd' t
jf.au ls%ia;shdks wh ksYap,j isàu ksid
fï ;;a;ajhka Wodfj,d' fuh tjekac,sia;
whg muKla n,mdk fohla fkdfõ'
ls;=kqjkao wjÈ úh hq;= fõ,djla" wfma
whs;Ska fjkqfjka' tod mdi, rchg .ekSu
;=<ska fõjd" lkHd fidhqßhka frday,aj,ska
whska lsÍu fõjd" ta whg ùid ;ykï lsÍu
fõjd" jHjia:dj 1972 § Y%S ,xldj fn!oaO
rgla lsÍu fõjd" 1978 jHjia:dj tu
;;a;ajh ;j ÈhqKq lsÍfuka fõjd" w¿;skau
fndÿ n, fiakdj lshkakdla fuka fïl
fn!oaO rgla lsh,d rch u.ska m%ldY
lsÍu;a n,dfmdfrd;a;= fjkjd' wms f,dalh
Èyd ne¨fjd;a tkak tkak rdcHh;a
wkq.dñl fjkjd' fya;=j f,dalh wo úYaj
ndOl kï wkka;hs' WodyrK jYfhka ±lajqjfyd;a wm iNdfõ <uhskag mdie,a .syska ;ukaf.a wd.u woykak whs;shla ;sfnkjd
lshkjd jHjia:dfj;a' m%dfhda.sl f,i ls%hd;aul ùfï§ wfma <uhskag fudlo fj,d ;sfhkafka@ mdie, ;=<§ wod< fõ,djkaj,
m%dfhda.sl Ndú;d lsÍug fukau ta whg bf.k .kako wjia:d keye' rcfhka lshkjd ta whg W.kajkak .=rejre keye lsh,d' ta wkqj wfma <uhskag wks;a wd.ula bf.k .kak fj,d ;sfhkjd' Bg
wu;rj Tng fuu N+ñhg tk úg f.dvke.s,a,la Ndf.g yo,d ;sfnkjd fmakjd' fudllao fïlg jqfka@ th wfma ld¾hd,h i|yd bÈlsÍug fhdað; f.dvke.s,a,la' wms wjqreÿ ;=kla ú;r kd.ßl ixj¾Okh;a tlal .kqfokq lr,d th bÈlsÍug wjirhla .;a;d'
wjirh .;a;dg miq ia,eí tl uq¿uKskau oukak yok fldg wmsg kd.ßl ixj¾Okfhka w;aikla ke;s ,shqula f.k;a ÿkakd fuu
f.dvke.s,a, bÈlsÍu k;r lrkak lsh,d'
2013 cQ,s - wf.daia;=
45
.ïudkhla njg m;aù ;sîuh' weußldfõ
uqia,sï wh bkakjd' uE;l§ weußldfõ
fndiagka kqjr§ isÿjQ fndaïn m%ydrfhka
ñh .sh wh fjkqfjka wka;¾ wd.ñl foaj
fufyhla isÿlsÍug lghq;= l<d' ta wkqj
Tjqka wks;a wd.ïj,g .re lsÍula isÿl<d'
ol=Kq wms%ldfõ jHjia:dj .;af;d;a 80]
lg jvd ls%ia;shdksks isák rgl jHjia:dj
yok úg fviaukaâ gqgq ro.=re;=ud lshd
isáfha trg jHjia:dj wk.dñl
jHjia:djla úh hq;= njhs' túg t;=ud lSjd
§¾> ld,hla ckjd¾.slj wek fldgd
.;a;d' ±ka wd.ñl m%Yak we;s lrkak tmd'
ta ksid wk.dñl jHjia:djla we;s lrkak
lshd b,a,d isáhd' bkaÈhdj m%n, rgla
fj,;a uOHu rch wk.dñl fj,d'
m%.;sYS,s rgj,a olskjd ckjd¾.sl fyda
wd.ñl moku u; rgj,a fn§u ;=<
wkd.;hla keye lsh,d' tfia ;sìh§ ta
rgj,a bÈßhg hkfldg wfma rg wdmiaig
.uka lrkjd' Y%S ,xld wkkH;djhka we;s
lr.kak wjYHhs' iq¿ ck fldgia fldka
lrmq .uka .eg¿ Wodfjkjd' wms wjqreÿ 30
l hqoaOfhka lsisjla bf.kf.k keye' wms
ch.%dyS udkisl;ajfhka b|f.k
biafi,a,d fou< whg ÿkakd' B<Õg
uqia,sï whg fokjd' B<Õg ls%ia;shdks whg
fokjd' ta ;=<ska Y%S ,xldj isxy, fn!oaO
rgla lshñka furg wks;a wd.ñlhkag
Ôj;a ùula keye' wms f;areï .kak ´fka
f,dalh fjkiafj,d lsh,d' ta ksihs wo
weußldj wd.ñl jevigyka fkd;nd
wka;¾ wd.ñl jevigyka ixúOdkh
lrkafka' l=reishla we|f.k rCIdjlg
wdjd lshd ì%;dkH .=jka fiajfha .=jka
fiaúldjlf.a jev ;ykï l<d'
j¾;udkfha olskag ,efnk uQ,O¾ujd§
.egqï wka;¾ wd.ñl iyÔjkh lvd ì|
ouñka wd.ñl .egqula lrd j¾Okh úh
yels jd;djrKhla ±lSh yelsh' tu
m%jK;djh Tn olskafka flfiao@
uQ,O¾ujdohg weÕs,a, È.= lsÍu
iïmQ¾Kfhkau jerÈhs' m%pKav;ajh ;sì,d
;sfnkjd iudch ;=<' th yeu wjia:
djl§u ls%hd;aul lr,d ;sfnkafka
uQ,O¾ujd§ lshk lKavdhï fkdfõ' ta
whg úreoaOj ke.sgqkq fn!oaO wka;jd§ka
yeu wjia:dj,§ fjk;a wd.ñl
fldÜGdYj,g m%pKav;ajh mdúÉÑ lr,d
;sfnkjd' tjekac,sia; lshk msßig
tfyu ke;akï uQ,O¾ujd§kag' fya;=j wms
f;areï .kak wdldrhg tfyu ke;skï
wms nhsn,h f;areï .kak wdldrhg
m%pKav;ajh wmsg whs;s keye' yeu wd.ula
iu.u uQ,O¾ujdoh meg,Su jerÈhs'
ls;=oyfï uQ,O¾ujdoh hkq fÊiqia
jykafiaf.a b.ekaùu' Tfí tl lïuq,lg
.eiqfjd;a wks;a lïuq, yrjkak' W;=re
i¿j .;fyd;a lñih;a fokak lsh,d'
fma;Dia .syska uhslDiaf.a lK lmkfldg
fÊiqia jykafia tal fyd|hs lsh,d wkqu;
lf<a keye' fma;Diag ;rjgq l<d' lvqj
od.kak lshkjd' lvq .;a; wh lvqfjkau
kisk nj lshkjd' uhs;Diaf.a lK iqj
lrkjd' wms olsk uQ,O¾ujdoh wks;a
uQ,O¾ujdo iu. ikaikaokh lrkak
neye' t;ekhs ;sfnk jro' ls%ia;shdks
uQ,O¾uh hym;a fohla' uu lshkafka
keye wms ú;rhs hym;a wks;a ls;=kqjka
hym;a keye lsh,d' kuq;a wms lreKq
weú;a n,kfldg wms uq,g .shfyd;a
fïlhs lshd' ±ka fn!oaO uQ,O¾ujd§ka
hym;a fjkak ´fka' nqÿka jykafia
ljrodj;a ysxidj mdúÉÑ lrkak lsh,d
lsõfõ keye' foaj o;a;hdg jqk;a
fndfydau lreKdfjka Wkajykafia
ie,l=fõ' fndÿ n, fiakdj wmsg lshkak
neye uQ,O¾ujd§ lsh,d' ta wh wka;jd§ka'
ta whf.a ls%hdldrlï wrka ne¨jfyd;a ta
wh wka;jd§ka' ta ksid wka;jd§ka yd
uQ,O¾ujd§ka w;r fjkila ;sfnkjd'
ls;=oyfï uQ,O¾ujdoh wka;jd§ keye'
wmsg l=rei hqoaO ;snqKd' yenehs tajd we;s
lr .;af;a ukqIHhd ksid' foúhka
jykafia lshmq fohla fkdfjhs' ta wh
lshkjd mrK .súiqfï ta wh urkak fï
wh urkak lsh,d' kuq;a wms Ôj;a
fjkafka w¿;a .súiqu ;=<' fÊiqia jykafia
mrK .súiqu iïmQ¾Kfhkau wfydais
fkdl<;a wmsg Ôj;a fjkak fÊiqia
jykafia w¿;a l%uhla ÿkakd' ta ;=<
ls;=kqjl=g ljodj;a wú .kak neye
weußldj hqoaOj,g meg¿kdg ls%ia;shdks
cd;shla jYfhka' kuq;a wmsg tal lshkak
neye ls%ia;shdks l%ufõohla lsh,d' ta ksid
ukqIHhka lrk foa ;=<ska wmsg ks¾jpkh
lrkak neye' kuq;a ta ta wd.ï iy ta ta
ks¾ud;Djrekaf.a b.ekaùï ikaikaokh
lr,d ne¨fjd;a ls;=kq uQ,O¾ujd§ka
fndfydau iduldñhs'
ls%ia;shdks oyfï fõo idCIshka fjk;a
lsisu wd.ul keye' .sh Y; j¾Ifha
ls%ia;shdks whj urmq whj uq¿ 19 jk Y;
j¾Ih mqrdjgu jvd jeähs' wehs ta whj
uerefõ@ ta whg m%;sm%ydr fokak
;snqKfka' m%;sm%ydr fkdfokafka ta wh
wúysxidj .ek ;Èka úYajdi lrk ksidh'
uE;l§ m%§ma l=ud¾ lshk flkdf.a
ifydaoßhj mia fofkl= tl;=fj,d iuQy
¥IKhla lr,d ;sfnkjd wd.fï
kdufhka' ta mqoa.,hdj urkak fydhkjd'
thd yex.s,d Ôj;a fjkafka' fïjd
wka;jd§ ls%hd' tajdg uQ,O¾ujdoh lshkak
neye' fudlo fn!oaO uQ,O¾ujdoh óg
jvd wúysxidjd§hs'
uu olsk úÈhg tjekac,sia;jre ljodj;a
m%pKav;ajhg fm<fUk tlla keye'
fya;=j wms tal Tmamq lr,d ;sfnkjd' 2003-
2004 jljdkqj,§ iNdjkaj,g yd
isoaOia:dkj,g myr ÿkakd' .sks ;sínd'
tla fiajlhl= foajia:dkfha isáh§ Tyqf.a
fldKavh lemqjd' urkak yeÿjd' Tyq
mek,d .shd' fï tl ia:dkhlj;a myr
§ug wd lsisjl=g .,la wrka .eiqfõ keye'
Bg fya;=j ta wh jpkfha mßiudma;d¾:
fhkau tjekac,sia; oyu wkq.ukh lrk
wh' miq.sh udi 4 ;=< wmf.a iNdjkaj,g
myr§ï 36 la jd¾;d fjkjd' kuq;a lsis
úglÈ fyda m%;sm%ydr §ula jd¾;d jkafka
keye' kuq;a wksl=;a ls;=kq iNdjkaj,
wdl,amh .ek ug lsj fkdyelshs'
uqia,sïjrekag tfrysj j¾;udkfha
isÿlrk ;dvk mSvk foi ukqIH weiska
ne¨jfyd;a ta wh fldÉpr ÿrg bjid
isào lsh,d lshkak wudrehs' wms wo
bkafka .sks lkao;a mqmqrk hq.hl' fïl
yßu Nhdklhs' ug f;afrkafka keye wehs
rch ksYap,j bkafka lshd' fï ;=<ska
kej; jrla hqoaOhlg ;,a ùula isÿfõú'
kej; jrla wms hqoaOhlg uqia,sï m%cdj
iu. .shfyd;a tal Nhdkl fõú' fudlo
ta wh oñ< m%cdj jf.a fkdfjhs'
msgrgj,ska ±kgu;a n,mEï weú;a
;sfhkjd' ±kgu;a wrdì rgj,
;dkdm;sjre ckdêm;s;=ud uqK.eiS
idlÉPd lr ;sfnkjd fï .eg¿j ms<sn|j'
fï ksid wka;¾ wd.ñl iyÔjkhg
ydkslr uÜgñka we;sù ;sfnk fuu
;;a;ajhka iukh fldg h<s;a jrla
wd.ñl uqyqKqjrlska hqO ;;a;ajhla rg
;=< we;sùu b;du;a läkñka je<elaúh
hq;=h' th hq.fha wjYH;djhla f,i
ie,lsh yelsh'
wms f,dalh Èyd ne¨fjd;a tkak tkak rdcHh;a wkq.dñl fjkjd' fya;=j f,dalh wo úYaj .ïudkhla njg m;aù ;sîuh' weußldfõ uqia,sï wh bkakjd' uE;l§ weußldfõ fndiagka kqjr§ isÿjQ fndaïn m%ydrfhka ñh .sh wh fjkqfjka wka;¾ wd.ñl foaj fufyhla isÿlsÍug lghq;= l<d' ta wkqj Tjqka wks;a wd.ïj,g .re lsÍula isÿl<d' ol=Kq wms%ldfõ jHjia:dj .;af;d;a 80] lg jvd ls%ia;shdksks isák rgl jHjia:dj yok úg fviaukaâ gqgq ro.=re;=ud lshd isáfha trg jHjia:dj wk.dñl jHjia:djla úh hq;= njhs' túg t;=ud lSjd §¾> ld,hla ckjd¾.slj wek fldgd .;a;d' ±ka wd.ñl m%Yak we;s lrkak tmd' ta ksid wk.dñl jHjia:djla we;s lrkak lshd b,a,d isáhd' bkaÈhdj m%n, rgla fj,;a uOHu rch wk.dñl fj,d' m%.;sYS,s rgj,a olskjd ckjd¾.sl fyda wd.ñl moku u; rgj,a fn§u ;=< wkd.;hla keye lsh,d'
2013 cQ,s - wf.daia;=
46
NdKav i|yd y,d,a iy;slh ksl=;a
lsÍu iïnkaOfhka rg ;=<
lsishï wdldrhl wdkafoda,khla u;=j
;sfhkjd' fuu ;;a;ajhg fya;= jQ
ldrKd Tn olskafka flfiao@
biafi,a,du y,d,a iy;slh ksl=;a lsÍu
2000 j¾Ih isg È.gu lrf.k weú;a
;sfhkjd' lsisu m%Yakhla wdfõ keye'
isxy, ck;dj;a" ,xldfõ iEu ck
fldÜGdYhlau;a tajd mßfNdackh l<d'
2012 fkdjeïn¾ udifha iq¿ msßilf.ka
iukaú; hï n,fõ.hla úiska óg
úreoaOj mgka .;a wr.,hla" ta wr.,fha
wruqK tu whf.a foaYmd,k Wjukdjla
nj ug ysf;kjd' ta ;=<ska wkd.;fha§
foaYmd,khg msúiSfï wr.,hla ;uhs ta
wh mgka .;af;a' tfia mgkaf.k
cd;sjdoh wjqiai,d cd;sjdoh ;=<ska
foaYmd,khg msúiSu f,ais ksid ;uhs ta
wr.,h mgka .;af;a' y,d,a m%Yakh
fkdfjhs ta whf.a uQ,sl ldrKh' ta
whf.a uQ,sl ldrKh wkd.;fha§
foaYmd,khg msúiSu f,ihs uu
olskafka'
y,d,a iy;slh ksl=;a lsÍu uqia,sï
uQ,O¾ujdoh jHdma; lsÍfï jEhula
f,i w¾:ksrEmKh lsÍfï iïNdú;dj
jeä w.hla .kq ,eîu ±lSh yelsh' tys
lsishï i;H;djhla ;sfnkjdo@
lsisu i;H;djhla keye' ta lshkafka
y,d,a fjkhs" uqia,sï uQ,O¾ujdoh lshk
tl fï wh ±lSula muKh' fï wh
uqia,sï uQ,O¾ujdoh lsh,d uqødjla §,d
;sfhkjd' y,d,a tfla uqia,sï
uQ,O¾ujdohla keye' y,d,a lshkafka
uqia,sï ck;djg Wjukd wdydrhla
muKhs' wms tod;a lEfõ y,d,a' wo;a
lkafka y,d,a' wkd.;fha lkafka;a
y,d,a ;uhs' tys lsisu iïnkaOhla keye
uQ,O¾ujdohg'
uqia,sïjre y,d,a iy;slh ksl=;a lsÍu
yryd rg fn§fï jHmD;shl fhfok
njg fndÿ n, fiakdj m%isoaêfha fpdaokd
lrkq ,enqjd' ta ms<sn| Tnf.a u;jdoh
l=ulao@
fndÿ n, fiakdj lshkafka msgrgj,ska
uqo,a ,ndf.k fï rfÜ uqia,sïjrekag
ysßyerhla jYfhka f.k hk jHdmdrhla
yeáhg uu olskjd' fndÿ n, fiakdj ta
ksid lrkafka wuq,sl fndrejla' fndÿ
n, fiakdjg Wjukdj ;sfhkjd
wkd.;fha§ foaYmd,khg msúiSug' ta
ksid ;uhs fïl cd;sjdoh yryd ta wh
f.dvk.kafka' fjk lsisu fya;=jla wms
olskafka keye'
uqia,sïjrekag tfrysj rg ;=< ysxikhla
f.dvkef.ñka ;sfnk nj uqia,sïjreka
lshd isákjd' uqia,sïjrekag tfrysj uE;
ld,fha isÿjQ ysxikhka fudkjdo@
uE; ld,fha§ iEfyk ysxikhka isÿjqkd'
uqia,sï m,a,sj,g .y,d ;sfnkjd'
WodyrKhla jYfhka oUq,af,a uqia,sï
foajia:dkhg lrk ,o m%ydrh
y÷kajkak mq¿jka' mqj;am;a jd¾;djkag
wkqj ±kg uqia,sï m,a,s ;sia ;=klg .
y,d ;sfhkjd' bkamiqj ta wh
fm<md,shla .shd' wfma w,a,d-W-
;=,a,djka uq¨ f,dalfha uejqïlrejdg
;uhs wms j¢kafka' t;=udf.a ku i|yka
lr,d W!frl=f.a msx;+rhla ou,d f.
ksÉpd' uqia,sï .eyeKq <uhska m¾odj
me<£ug úreoaOj uE;l§ uq,;sõj,§
uqia,sï ldka;djlg myr§,d ;sfhkjd' ta
jf.au iuyr ;ekaj,§ tkï Fashion Bug jeks ;ekaj,g myr§,d ;sfhkjd'
iuyr mkai,a .dfka .sys,a,d iïuka;%K
mj;ajkjd uqia,sï lvj,g hkak tmd
lsh,d' No Limit jf.a lvj,g hkak
tmd lshñka fndre m%pdr l<d' ;j;a
;ekl ux fmdaiaagrhla ±lald udjruxäh
kd .y ;sfhk mkai,a ykaÈfha ;du;a ta
fmdaiagf¾ .y,d ;sfhkjd - tys
;sfhkjd No Limit taflka fgd*shla
fokj¨ j| Ndjhg m;afjkak' tajd
fndre l:d' fïjd uqia,sï ixy;shg lrk
wmydihka yeáhg uu olskjd'
ta ysxikhka je<elaùu i|yd uqia,sïjre
wkq.ukh l< ls%hdud¾. fudkjdo@
uqia,sïjre wkq.ukh l< ls%hdud¾.h
;uhs bjiSu' wm bjiSu wkq.ukh l<d'
ta jf.au wm úYajdi lrk foúhkag
hdÉ[d l<d uqia,sïjrekag lsisÿ
ysxikhla fkdjk f,ig;a"
uqia,sïjrekaf.a Ôú; yd foam, wdrCId
lrk f,ig;a' ta jf.au wm
foaYmd,k{hskag;a wfma md¾,sfïka;=fõ
ue;s weu;sjrekag;a iEfyk n,mEula
l<d fï .eg¿jg ueÈy;afj,d
uqia,sïjre wdrCId lrk jevms<sfj,la
ls%hd;aul lrkak lsh,d'
uqia,sïjrekaf.a whs;Ska /l.ekSfï
jHdmdrfha wruqKq fudkjdo@
uqia,sïjrekag m%Yakhla tkfldg ta
m%Yakfha§ uqia,sïjre fldfyduo
/l.kafka lsh,d lshk u;jdoh ;uhs
wfma jHdmdrfhka lrkafka' fï rfÜ
Ôj;a jk uqia,sï iudchg l=ula fyda
ysßyerhla fjkjdkï tajd j<lajd
.ekSfï ls%hdmámdáhla Èh;a lsÍu ;uhs
w¾Idoa ksidï§ka niakdysr m<d;a iNd uka;%S iy uqia,sï whs;Ska /l.ekSfï jHdmdrfha ls%hdOr
mqj;am;a jd¾;djkag wkqj ±kg uqia,sï m,a,s ;sia;=klg .y,d ;sfhkjd
uqia,sïjrekag uE; ld,fha§ iEfyk ysxikhka isÿjqkd' uqia,sï m,a,sj,g .y,d ;sfnkjd' WodyrKhla jYfhka oUq,af,a uqia,sï foajia:dkhg lrk ,o m%ydrh y÷kajkak mq¿jka' mqj;am;a jd¾;djkag wkqj ±kg uqia,sï m,a,s ;sia ;=klg .y,d ;sfhkjd' bkamiqj ta wh fm<md,shla .shd' wfma w,a,d-W-;=,a,djka uq¨ f,dalfha uejqïlrejdg ;uhs wms j¢kafka' t;=udf.a ku i|yka lr,d W!frl= f.a msx;+rhla ou,d f.ksÉpd' uqia,sï .eyeKq <uhska m¾odj me<£ug úreoaOj uE;l§ uq,;sõj,§ uqia,sï ldka;djlg myr§,d ;sfhkjd' ta jf.au iuyr ;ekaj,§ tkï Fashion Bug jeks ;ekaj,g myr§,d ;sfhkjd'
2013 cQ,s - wf.daia;=
47
wmf.a lghq;a; jkafka'
uqia,sïjrekag tfrysj isÿjk ysxikhg
tfrysj Tn jHdmdrh úfrdaO;d Èkhla
Èh;a lrkq ,enqjd' th id¾:l jQ njla
fmkS .sfha keye' tys,d we;eï
uõ,ú;=uka,d úiska ksl=;a lrk ,o
m%ldYk fya;= úh yelshs' fï ms<sn|
Tnf.a woyia ljf¾o@
ljqo lsõfõ wid¾:lhs lsh,d' wid¾:lhs
kï rch fmd,Sish" CID, yuqodj od,d
lvj,a wßkak lsh,d lshkafka keyefka'
ta ksid tal id¾:lhs' rch ueÈy;afj,d
fmd,Sishhs" yuqodjhs .syska yeu
lfâlgu lsh,d" yeu uqia,sï
m,a,shlgu .sys,a,d foaYmd,k{fhda"
wdKavqfõ ue;s weu;sjre bÈßm;afj,d
lsõjd lvj,a wßkak lsh,d' tal wms
n,y;aldrfhka lf<a keye' wms b,a,Sula
muKhs lf<a' uqia,sï iudchg zwms
ke.sg,dZ lshk tl fmkajkakhs tal
lf<a' ke;skï fjk lsisu wruqKla
;snqfKa keye' ta w;ska wms id¾:lhs'
we;eï uõ,ú;=uka,d úiska úfrdaO;djh
±laùu iqÿiq keyehs lsh,d m%ldY ksl=;a
l<d' tal foaYmd,k ldrKhla' wd.ñl
mQcljre foaYmd,kh lrkjdfka' yeu
wd.ulu jf.a lrkjd' ta whg rcfhka
fudkjdyß lsõfjd;a lrkjd' iuyr
uõ,újre weu;sjre lshk fldg;a ta foa
lrkak fm<ô,d bkakjd'
ls%ia;shdks yd fn!oaO wd.ñl m%cdj
ms<sn|j Tnf.a jHdmdrh orK wdl,amh
l=ulao@
fn!oaOhska lshkafka fï rfÜ m%Odk;u
wd.u woyk whhs' fn!oaOd.u lshkafka
f,dalfha ;sfnk W;=ï wd.ï w;ßka
tlla' ta jf.au ;uhs ls%ia;shdks wd.u;a'
wm lsisu fjkiaùula olajkafka keye'
wd.ï jYfhka lsisu fjkiaùula keye'
;ukaf.a wd.u ;uka woykjd' wmsg
wjYH jkafka tlg tluq;= ù fï rfÜ
Ôj;a fjkak' wm lsisu úreoaO;djhla
wka wd.ï flfrys olajkafka keye' wms
fn!oaO" ls%ia;shdks m%cdjka iu.
iyÔjkfhka Ôj;a fjkjd'
iduldó idlÉPd ud¾.fhka .egqï
ksrdlrKh lr.ekSug fhduq fkdù
úfrdaO;d jHdmdr f.dvke.Su yryd rg
lsishï wia:djr Ndjhlg m;aù ta ;=<ska
wd.ñl .egqulg hdug ;sfnk bvlv
wiSñ; nj ms<s.efkkjd' ta ms<sn|j
Tnf.a u;h l=ulao@
idulój idlÉPd lr,d úi÷ula wdfõ
ke;akï tys§ úfrdaO;d jHdmdrhla Èh;a
lrkak fjkjd' t;fldg úi÷ula
,efnhs' widOdrKhla jk ;ekl
idOdrKhla bgqfjkak kï t;ek
úma,ùh wdldrhg fudkjd fyda fohla
fjkak ´ke' uf.a woyi talhs'
;sia jirl hqoaOfhka mSvd ú¢ Y%S ,xldj
;=< uQ,O¾ujdoh ysi tiùu ;=<ska
hïlsis wdldrhlg wd.ñl .egqulg
hdug ;sfnk bvlv my<fjñka
mj;skjd' fï ;;a;ajh Tn olskafka
flfiao@
tal b;du;a Nhdklhs' wms wjqreÿ 30 la
iEfyk ÿlla úka|d' ta ú;rla fkdfjhs
fï wjqreÿ 30 l hqoaOh ksid wjqreÿ 100
l muK ld,hlska rg wmiaig .sys,a,d
;sfhkjd' ±ka ;sfnk ixj¾Ok ;;a;ajh
wjqreÿ 100 lg fmr ;snqKd kï wms
f,dalfha by< ixj¾ê; rgla njg
m;afjkjd' uu kï lshkafka wd.ula
;sfnkak ´fka ;ukaf.a m,a,s" mkai,a"
fldaú,a we;=f<a' wd.ïj,ska lshkafka
ukqIHhkag yefokak ;uhs' ´kEu
wd.ula lshkafka ck;djg yefokak
fohla ñi jerÈ fohla lrkak lsh,d
keye' wd.ï uq,alrf.k hqoaOhla lrkak
lsh,;a lshkafka keye'
fn!oaOhska lshkafka fï rfÜ m%Odk;u wd.u woyk whhs' fn!oaOd.u lshkafka f,dalfha ;sfnk W;=ï wd.ï w;ßka tlla' ta jf.au ;uhs ls%ia;shdks wd.u;a' wm lsisu fjkiaùula olajkafka keye' wd.ï jYfhka lsisu fjkiaùula keye' ;ukaf.a wd.u ;uka woykjd' wmsg wjYH jkafka tlg tluq;= ù fï rfÜ Ôj;a fjkak' wm lsisu úreoaO;djhla wka wd.ï flfrys olajkafka keye' wms fn!oaO" ls%ia;shdks m%cdjka iu. iyÔjkfhka Ôj;a fjkjd'
furg ck;djf.ka 7] la muK
lf;da,sl ,íêh woyk ck;dj
jk fyhskao wjqreÿ 600 g wêl
b;sydihlg Tjqka oyu ;=<ska Wreulï
lshk fyhskao lf;da,sl idik
wud;HdxYhla w;HjYH neõ
lf;da,slfhda mji;s'
uE;l isg ìysjk ls%ia;shdks
kñka we;s uQ,O¾ujd§ lKavdhïj,
iodpdr úfrdaë jevlghq;= W.% fjñka
mej;Su;a tys m%;sM, lf;da,sl
,íêlhka fj; wkH ,íêlhska
mejÍug ork W;aiyh;a ksid i¾j
ls%ia;shdks ikaOdk j,ska f;drj
lf;da,slhska yg muKla wud;HdxYhla
msysgqjd,sh hq;= nj nyq;r u;h ù we;'
cd;sl ls%ia;shdks ljqkais,h fï
jk úg bjekac,sia; ikaOdkh ;=< ish
wkkH;djh ;yjqre lrf.k we;s
neúka 1] la muK jk tlS fldgi isÿ
lrk iuyr lghq;= yuqfõ lf;da,sl
wkkH;djhg myrla t,a, ù we;s
ksid lf;da,slhska yg tjka
wud;HdxYhla ;sìh hq;= nj wd.ñl
kdhlhskaf.a o woyi ù we;'
fk,aika iynkaOq úisks
lf;da,sl idik wud;HdxYhla wjYHhs
, udOHfõ§ f,darkaia *¾äkekavq
idlÉPd lf<a (
Wmqgd .ekSuz{dkd¾: m%§mhZ mqj;amf;ks
2013 cQ,s - wf.daia;=
48
ÈhqKqj fj; .uka lrkakka wd§k;ajh
;=<skah' ta ksid tu merKs iudchka
fidhd .ekSug ^Eric Hobsbawm g wkqj
traditions are invented hkak& udkj
úoHd{hka" b;sydi{hka" iudc úoHd{hka
fm<ôK' tu merKs iudchka" j¾;udk
m%N+ iudch (elite society) iu.
mßl,ams;j iïnkaO lsÍu cd;sljdofha
tla iajrEmhla úh' ì%;dkH uq,alr.;a
cd;sljd§ lÓldj ;=< fuh jvd;a ;yjqre
jQ w;r fuh m%d:ñl cd;sljdoh f,i
miqj idlÉPd lrhs' kQ;k;ajfha
ohf,la;sl j¾Okhla jQ fjkia Ndjh yd
taldnoaO;djh w;r iqixfhda.hla f,i
cd;sljdoh ì%;dkHh ;=< ;yjqre fjñka
tu lÓldj ì%;dkHfha hg;aúð;hka
;=<go .uka lrhs' ÈhqKqjg we;s ndOdj
jk wiydh md,lhd m%uqL merKs iudc
l%uh ì| oud kj iudc iïuq;sh we;s l<
hq;=h hk lÓldjla m%xYh ;=<ska ìysjk
w;r Tjqyq ì%;dkHhg fjkiaj merKs
iudc l%uh úkdY l< hq;=h (destruct) hk
woyi ±rE nj Geral Delardy yd Patrick O’Mahony rpkd l< Nationalism & Social Theory lD;sh u.ska fmkajd foa'
úfYaIfhkau cefldìkajrekaf.a
kdhl;ajfhka fï kj iudc l%uh ms<sn|
lÓldj iudch ;=< ;yjqre jQ w;r" rEfida
jeks wh mqrjeis Ndjh uq,alr.;a
cd;sljdohla Tiafia kj iudc iïuq;sh
we;s lsÍu ms<sn| woyi ;yjqre lrhs'
m%xYh uq,alr.;a fuu cd;sljd§ lÓldj
cd;sljdofha foaYmd,k iajrEmh f,io
Tjqyq jeäÿrg fmkajd fo;s'
fjkiaNdjh yd taldnoaONdjfha iqixfhda.
hla jQ cd;sljd§ lÓldj"
zksYaphjd§$ksh;jd§ kHdhlaZ f,i
(deterministic theory) 1920 jk ishjiaj,
;yjqre fõ' hqfrdamShkaf.a mrudo¾Yh jQ
(ideal) YsIaglsÍfï ld¾Hh ke;akï
kQ;klrKh hg;aúð;lrKh u.ska bÈß
ishjiaj, ;yjqrefõ' hg;a lr.;a
iajfoaYsl m%cdjkag fojkqj m%;s,dN
we;sjk mßÈ" m<uqj Tjqkaf.a iïm;a yd
N+ñh m%fhdackhg .ekSu hqfrdamd cd;Skaf.a
j.lSula f,i ie,l+ wdldrh m%xY
hg;aúð; fomd¾;fïka;=j 1904 §
m%ldYhg m;al< jd¾;djlska ksßCIKh
l< yel' hg;a m%cdjkaf.a iïm;a
m%fhdackhg .ekSfï§ we;sjk ydks"
zfkdje<laúh yels úkdYhkaZ - collateral damage - f,i jeäÿrg;a fmkajdfoa' wêl
úkdYhla jqjo fkdÈhqKq m%cdjka
YsIaglrKfha§ tajd idudkH isÿùï f,i
hqfrdamd wêm;Ska úYajdi l<y' tfia tla
me;a;lska tu iïm;a iQrdlEu yd iudc
l%uhka úkdY lrk w;ru ;j;a
me;a;lska hg;a m%cdjkaf.a merKs
iudchka .ek wOHhkh lsÍugo
hg;aúð; md,lhka Wkkaÿ úh' fï
wOHhkhka zjd¾.sl - ixfla;
wOHhkhkaZ (Ethnic-Symbolic Studies) u; mokï jQ w;r" iqúfYaIS wkkH;djhka
idOdrKslrKh lsÍula njg m;aúh'
hg;aúð;hka fj; kQ;k;ajh
(Modernity) meñKSuo hqfrdamd
hg;aúð;lrKfha n,j;a mshjrla úh' ta
iu.skau fuf;la mej;s iudchkag jvd
ÈhqKq iudchla hqfrdamShka i;= nj;a" ta
i|yd we;s mrudo¾Yh (ideal) fjf<|fmd,
uq,alr.;a Okjdoh je<|.ekSu njhs'
Hannah Arendit fmkajd fok mßÈ
Okjdoh iudc h:d¾:hla fkdj oDIaÀuh
f.dvke.Suls' (Capitalism is not a reality but an ideological construction – on violence, 1970, p. 21). tys ;jÿrg;a
fmkajd fokafka ish¨ iudc m%Yak
ÿrel<yels lsisu l%uhlg ikaikaokh
l< fkdyels mrudo¾YS" úYsIag
ufy!IOhla (Panacea) f,i f.dvk.d
we;s oDIaÀhla njhs' (On violence, 1970, p. 21). tu ld¾hNdrh bgql< yelafla
hqfrdamd cd;Skag muKla ùfuka hqfrdamd
cd;sljdoh yd cd;sh" f,dalfha brKu
;SrKh lrk j.lSu mjrd .kakd ,§'
fufia hqfrdamd hg;aúð;hka ÈhqKq jkúg
ta i|yd wjYH iïm;a" N+ñh fhdod .kakd
úg tys m%;sM, my<g ldkaÿjkq (Tricle Down) we;ehs hk úYajdih hqfrdamd
md,lhka ;=< úh' fufia hqfrdamd
cd;Skaf.a YsIaGlrK ls%hdodufha tla
mßjdrhla njg ,xldjo m;aúh' bka
ì%;dkH hg;aúð;lrKh ,xldj
kQ;klrKh" cd;sljdoh yd rdcH
iliaùu flfrys m%N, n,mEula we;s
lf<ah' ì%;dkH md,lhka ,xldj ;=<g
Tjqka ms<s.;a ÈhqKqùfï ufy!IOh tkak;a
l< w;r th f.da,Sh fjf<|fmd,
uq,alr.;a Okjdoh úh' kQ;klrKfhau
wx.hla f,i merKs iudchka yeoEÍu
ì%;dkH md,lhkao wkq.ukh l< w;r
th zjd¾.sl-ixfla;Z mokï lr.;a
wOHhkhla úh' flfia jqj;a kQ;kjd§
wOHhkhla f,i merKs iudchka yeoEÍu"
iqúfYaISNdjh yd ;yjqre lsÍfï (essential & deterministic) kHdhla f,i Ndú;d
lsÍu 20 jk ishji uq, isg wOHhkh l<
yel' hqfrdamd flakaøSh kQ;klrKh
my<g ldkaÿ ùfï m%;sM,hla f,i
j¾Okh jk ,dxlSh foaYSh uOHu mka;sh
- mrdëk uOHu mka;sh - ì%;dkHhka
Ydia;%Sh ld¾hhla f,i wdrïN l< merKs
iudchka wOHhkh lsÍu ;j mka;sh
fkdi,ld yeÍug – No bodies – tfrysj
oDIaÀuh fuj,ula f,i fhdod .;af;ah'
fufia 20 jk ishji jk úg merKs
iudchka ms<sn| wOHhkhka" mrdëk
foaYSh uOHu mka;shg Wvrg m%N+ka yd
ì%;dkH md,lhka iu. ;rÕ lsÍfï
wkkH;djhla (contested identity) f,i
fhdod .;a wdldrh msßlaish hq;=j we;'
flfia jqjo ksh;jd§ kHdhla njg m;ajQ
cd;sljdoh" úuqla;sh" ksoyi uq,alr.;a
/äl,a cd;sljdohla (Radical Nationalism) njg jdudxYsl jHdmdrh
yryd f.dvkef.k wdldrh wOHhkh
lsÍu;a" tys iSudjkao jdudxYsl jHdmdrfha
W!kkh ùïo wOHhkh lsÍu ,xldfõ
cd;sljdoh ms<sn|j úuiSfï§ ie,ls,a,g
.; hq;=h' tfukau kj ,snr,ajdoh;a iu.
Bg m%;spdr f,i j¾Okh jk kj
cd;sljdohkaf.a iajrEm - kj /äl,a
cd;sljdoh" wk;sNsh uq,alr.;a cd;sljdoh
(Xenophobic Nationalism), mdrcd;sljdoh ''' - wOHhkh lsÍuo"
jdudxYsl jHdmdrhka fuu cd;sljdohka
yuqfõ f.dvk.d we;s lÓldj - mYapd;a
udlaiajd§ lÓldj - ms<sn|jo wjfndaO
lr.; hq;=uh'
cd;sljdofha j¾Okh ms<sn|j udkhka
lsysmhlska wOHhkh lr we;' Ernest
cd;sh yd cd;sjdoh ms<sn`o'''''
02 msgqfjka ?wêlrKh" rdcHfha wd¾Ólh" jHjia:dodhlh we;=¿ ish¨ u¾uia:dk mjqf,a idudðlhskaf.a leue;a; wlue;a; njg m;afjñka foaYmd,k cd;sljdoh ;=< Tmj;ajQ m%cd;ka;%jdoh" idOdrK;ajh" ksoyi jeks jákdlï bj;a lrñka fulS uOH.;lrKh yd flakaøSh Ndjh wdrCId lrk m%d:ñl cd;sljd§ ke;akï uQ,O¾ujd§ cd;sl Wu;=jla f.dvkÕd we;' fuu flakaøS Ndjh yd uQ,O¾ujdoh úfYaIfhkau W;=f¾ Yla;su;a jQ fou< cd;sljdoh;a iu. ol=fKa isxy,-fn!oaO cd;sljdoh fyd¢ka fmdaIKh jQ w;r th ñka fmr ljrodlgj;a jvd 2005 jk úg ol=fKa iudcfha fmdÿ woyila ke;akï m%Odk lÓldjla njg m;aúh' ;ukaf.a wfkld i;=frl= f,i olsñka Tyq ysxikuh wdldrfhka fyda mrdch lsÍu ke;akï ;ukaf.a wfkld f.a meje;aug bv fkd§u fuu cd;sljdofha m%Odk ,CIKh fõ' fï ksid ;ukaf.a wfkld jQ fou¿ka foaYmd,k wjldYh ;=< isák ;rÕldrfh;= f,i fkdj úkdY l< hq;= i;=frl= njg nysIalrKh úh'
2013 cQ,s - wf.daia;=
49Gellner m%uqL iïNdjH Ñka;lhka fyj;a
kQ;kjd§ Ñka;lhka yd wdol,ams;jd§ka
(Primordialists) fyj;a jd¾.sl-
ixfla;jd§ka (Ethno-symbolists) cd;sljdoh wl%uj;a yd úYaùh (universal) m%mxphla f,i ú.%y lsÍu W;aidy ord
we;' kHdhd;aul ixl,amh ú.%dyd;aul
Wmdx.hla f,i Ndú;d l<o th ;ukag
jdisodhl yd reÑ ldrKd ;yjqre lsÍug
yd fidhd .ekSug muKla iSud ù we;' 19
yd 20 ishjiaj, mej;s ;;a;ajh u;
cd;sljdoh ksYaphjd§ kHdhla
(deterministic theory) f,i ;yjqre lsÍug
ixl,am fhdodf.k we;' fï ksid
cd;sljdoh ;ks m%mxphla (single Phenomenae) f,i ú.%y lsÍug Tjqyq
fm<ö we;' cd;sljdoh jkdys wdêm;Hh
(Hegemony) Wfoid ;rÕ jeÿkq há
wruqKla iys; lKavdhï$wkkH;djhka"
iudcfha úisreKq in|;d idfmaCI f,i
taldnoaO lsÍug fhdod.;a NdIduh yd
ixfla;d;aul (Language & symbolic) f.
dvkexùula f,i lÓld kHdh (discourse theory) ú.%y lrhs'
Chantal Mouffe, Ernesto, Laclau keu;s
m%lg mYapd;a udlaiajd§ (Post Marxist) Ñka;lhkaf.a b.ekaùï fuys§ jeo.;afõ'
Tjqka uQ,slj fmkajd fokafka iudchla
f.dvkef.kafka ;ks fyda úYaùh
uQ,O¾uhla u; fkdjk njhs' (Laclau & Mouffe, 1985: 3). ta fjkqjg wyUq
uQ,O¾uhkag wkqj (Contingent Principles) ish¨ iudchka f.dvk.d we;s w;r
iudcfha mj;sk úúO ixrplhka
;djld,sl wkkH;djhlska tald.% lr
we;' “Society & social agents lack any essence, and their regularities merely consist of the relative and precarious forms of fixation which accompany the establishment of certain order (Laclau & Mouffe, 1985: 98). foaYmd,k wr., fï
wkqj m%;súreoaO lKavdhïj, wkkH;djh
fjkia lrñka kj fmdÿ wNs,dIhla f.
dvk.ñka" tla lÓldjla ;j;a lÓldjlska
;yjqre lsÍuhs' NdIdj" ixfla;hka
taldnoaO l< jHQyhla f,i f;areï lrk
Tjqka lÓldj iudch ;yjqre lrñka yd
w¾:j;a lrñka jHQyd;aul iuia;hla njg
m;alrk Wmdx.hla f,i fmkajd foa' fï
wkqj lÓldj nyq;aj wkkH;djhkag
újD;" wyUq" ft;sydisl tfukau
m%;súreoaOh' fï ksid wjodkï iys;
(thereby highlighting its vulnerability) l%ufõohls' fï ksid lÓldj oDIaÀhla
(ideology) u;u fkdmj;S' oDIaÀh
lÓldfõ tla wx.hla muKla jk w;r
th tlsfklg iïnkaO ixl,am cd,hla
fjñka lÓld f,dalfha Wmdx.hla ù we;'
lÓldj fï wkqj úYajdih fyda >KjQ
fohla fkdfõ' lÓld jHQyh
ks¾udKd;aul Ndú;hla jk w;r bka
iudc in|;d yd wx.hka ixúOdkh lrhs'
A discursive structure is an articulatory
practise which constitutes and organizes social relations – Laclau & Mouffe, 1985: 96. ^lÓld jHQyh fï ksid iudc in|;d
;yjqre lrk yd ixúOdkh lrk
ks¾udKd;aul ls%hdldÍ;ajhls'& fï ksid
cd;sljdoh lÓlduh f.dvkexùula nj
jgyd.; hq;=uh' lÓlduh m%fõYh u.ska
.egqïldÍ zuyd yd iq¿Z cd;sljd§
.;slhka" ixl,amSh wdêm;Hh (conceptual hegemony) Wfoid jk ;rÕhla f,i
kHdh.; lrhs' cd;sl iïm%odhka
ks¾udKh l< (national traditions are invented) foaj,ah hk Eric Hobsbawm f.a ;¾lh ms<s.; yels
w;ru tu.ska tys ^cd;sljdoh& oDIaÀuh
jHdmD;sh yd úreoaOjd§ .;slhka
úLKavkh (deconstruct) lsÍug yelsfõ'
fï ksid fkdkj;sk .egqï mj;sk
cd;sljd§ jHdmdrhka ms<sn| isoaê
wOHhkh lsÍug lÓld kHdh
úprKmfhda.S l%ufõohla (heuristic methodology) f,io b;sydi wOHhkh
;=< fhdod .kS'
cd;sljdoh ksh;jd§$ksYaphjd§ kHdhla
(deterministic theory) f,i fjkiaNdjh
yd wLKavNdjh ;yjqre lrñka j¾Okh jQ
w;r th kQ;k;ajfha ksIamdokhla fukau
fjkal< fkdyels m%mxphla f,i fndfyda
b;sydi{hka fmkajdfoa' uydpd¾h Ernest Gellner ld¾ñllrKfha kj Y%u úNdckh
;yjqre l< iDcq yd jl% m%;sM,h
zcd;sljdohZ f,i ú.%y lrhs' Tyq ta ;=<
fmkajd fokafka ksYaÑ; N+ñhla ;=< Y%uh
ixúOdkh lsÍfï oDIaÀuh f.dvkexùu
cd;sljdoh njhs' (Ernest Gellner, Nations & Nationalism, 1983, p. 40) rdcH yd
ixialD;sh újdy ùfuka iEÿkq orejd
cd;sljdoh jk w;ru" ixialD;sh
kQ;k;ajfha w,a;drh u; mQckSh ù we;ehs
uydpd¾h Gellner jeäÿrg;a tys i|yka
lrhs' Tom Nairn fmkajd fokafka
kQ;k;ajh" cd;sljdofhka .e,úh
fkdyels njhs' (T. Narin, Faces of Nationalism, 1997, p. 26). Eric Hobsbawm, David Laitin, John Breuilly, Elie Kedourie, Walker Connor jeks m%lg b;sydi{hkao
cd;sljdoh" kQ;k rdcH ;ekSu ;=< r|jd
;nhs' zrdcH Ndr.kafka ljqo@Z Who possess the State? – J. Breuilly, Nationalism & the State, 1994, p. 18) hkak kQ;k;ajh iu. u;=jQ ixjdohhs'
widyh md,lhdf.ka (absolute Monarchy) .,jd.;a rdcH NdrÈh hq;af;a zcd;shgZ
nj;a" ta zcd;shZ ixúOdkh lsÍu
zcd;sljdohZ jQ nj wjfndaO lr.; yel' ta
w;ru kQ;k;ajhg iu.dó fjñkau"
cd;sh kQ;k;ajhg fmr olajd .uka
lrkakla nj ‘Ethno-Symbolic School’ u.
ska fmkajdfoa' A.D. Smith cd;sh ;=< we;s
m%d:ñl (Proto) ;;a;ajh ms<s.ksñkau th
kHdhla f,i yd iudch ixúOdkh lsÍfï
ls%hdj,shla f,i ^cd;sljdoh& ;yjqre jQfha
kQ;k wjÈh ;=< nj ms<s.kshs (A.D.
Smith, Ethno-Symbolism and Nationalism, 1987, p. 13). cd;sljdoh hqfrdamh ;=<
uq,skau j¾Okh jk w;r m%xY úma,jfhka
miqj ^1792-1802&" úfYaIfhkau
kefmda,shdkq jHdmdrfha msì§u;a iu.
^1805-1814& th jvd;a ;Sj% úh' tla;rd
úÈylg hqfrdamdlrKfha (Westernization) mq¿,a m%ldYkhla f,io y÷kd.; yel' 20
jk ishji uq,a ld,fha isá hqfrdamd
fkdjk Ydia;%{hka lsysmfofkl=u
cd;sljdoh" hqfrdamd jHdma;jdoh Tiafia
hqfrdamfhka wdkhkh lrk ,oaola nj
y÷kd.kakd ,§' rìkaøkd;a ;df.da¾;=udg
wkqj" wmeyeÈ<s j¾Khkao i¾jjHdmsjdoh
(Cosmopolitanism) fyda ìysiqkq cd;s-
jkaokdj (Nation-worship) bka§h
iudcfha wruqK fkdjk njh' (R. Tagore, Nationalism, 1917, p. 15). 19" 20 ishjiaj,
wdishdfõ m%d:ñl cd;sljd§ m%N+ka (Proto Nationalist Elite) f.k .sh iajfoaYShNdj
(Indigenousness) hg;a úð;jd§ka
wdfrdamKh l< cd;sljdofha jxpksl
iajrEmhla f,io ú.%y lrhs' cd;sljdoh
hqfrdamfhka msg jHdma;ùfï§ th ±ä
wdma;jd§ (Dogmatic) yd nysIalrKjd§
(Exclusive) iajrEmhlska ;yjqre ù we;'
fuh hqfrdaflakaøSh jd¾.SlrKhla
(Eurocentric Ethnization) f,i Daniele Conversi fmkajd foa' (Daniele Conversi, Modernism and Nationalism, 2012, Concept Paper, University of Basque, Spain). kQ;k;ajh uq,alr.;a zÈhqKqùuZ
ke;akï iudc bxðfkare l%ufõoh ms<s.
ksñka zmsßisÿNdjhZ" iqúfYaIS;djh yd
neyer lsÍu u; mokïjQ iqixfhda.hla
f,i cd;sljdoh j¾Okhfõ' fufia
kQ;kjd§ jHQyhla u; mokïjQ cd;sljd§
lÓldj iajrEm follska y÷kd.; yel'
³ cd;sljdofha m%d:ñl iajrEmh -
Primary condition in Nationalism/Proto Nationalism
³ cd;sljdofha foaYmd,k iajrEmh -
Political condition in Nationalism/Radical Nationalism
jd¾.sl-ixfla;jdoh (Ethnic-Symbolism), iqúfYaISNdjh" nysIalrKh mokïj m%d:
ñl cd;sljdoh f.dvkef.a' bx.%Sis
l%ufõoh (English Methodology) f,i
y÷kd.kakd m<uq lÓldj" ro< m%N+ka
(aristocratic) yd uOHu mdka;sl
(bourgeois) wruqKq yd wCIhka jgd
ks¾udKh jQ lÓldjlah' m%cd iduqysl;ajh
uq,alr.;a zrdcHZ w;am;alr.ekSfï
foaYmd,k jHdmdrhla fkdue;sùu;a" ta
fjkqjg jevjiï rdcH;ajh yd uOHu
mka;sh w;r iïuq;shlska kQ;k rdcH
iliaùu" cd;sljd§ lÓldj ;=< m%d:ñl
,CIK - j¾.h" iqúfYaIs;ajh" nysIalrKh
- ;yjqre ùug fya;=úh' tfy;a óg
2013 cQ,s - wf.daia;=
50fjkiaj mej;=kq widyh md,khg
tfrysj" kj iudc iïuq;shla u.ska rdcH
ks¾udKh ùu m%xY úma,jfhka miqj
wOHhkh l< yel' mej;=kq widyh
rdcdKavqjg (Absolute Monarchy), úreoaOj" m%cdj ixúOdkh lsÍug j¾.h"
iqúfYaISNdjh" nysIalrKh blaujd .sh"
ksoyi" úuqla;sh" idOdrK;ajh jeks kj
wCIhka uq,alr.;a lÓldjla f,i m%xY
úma,jh;a iu. cd;sljd§ lÓldj
fmdaIKh lsÍug yd iudc yd foaYmd,k
jHdmdr f.dvke.Sug n,mEfõh' 19 yd 20
jk ishjiaj, hqfrdamh ;=< ia:dms; jk
,snr,ajdoh ;=< fjf<|fmd," mokïlr.
ekSu" m%d.aOk iuqÉPlrKh (capital accumulation) jvd;a idOdrKSlrKh
lsÍug" ke;akï iudch u; wd¾Ól Ôú;h
;yjqre lsÍug cd;sljdoh jvd;a ,snr,a
udkhlska - cd;sl ixj¾Okh (National Development) j¾Okh úh' th jvd;a
ióm jQfha m%d:ñl cd;sljd§ lÓldjgh
(Proto Nationalist Discourse). fuu
wfkld fkdßiaiSu" nysIalrKh" jd¾.sl
iqúfYaISNdjh u; /÷kq *eisiaÜjdoh" iuq,
>d;khka" jd¾.sl Y=oaêlrKhka fukau
f,dal ix.%du follg;a fya;= ldrlhla
úh'
jdudxYsl jHdmdrj,g úfYaIfhkau Eric Hobsbawm th jpk lsysmhlska m%ldY
lrk wdldrh zÿ¾j,hd fjkqfjka fmkS
isàfï foaYmd,khZ ke;akï Partha Chattergy m%ldY lrk mßÈ zhgy;aNdjhg
m;ajQjkaf.a foaYmd,kh WfoidZ
zcd;sljdohZ iqúfYaIS n,mEula úh'
hg;aúð;lrKh;a iu. cd;sljd§ lÓldj
mßjdÍh (Peripheral) rgj,go .uka lrhs'
hg;aúð;hkays m%d:ñl cd;sljd§ m%N+ka
(Proto Nationalist Elites), m%d:ñl
cd;sljdofhka fmdaIKh ,nk úg" hgy;a
Ndjhg yd wd¾Ól iQrdlEug tfrysj fmkS
isáfha jdudxYsl jHdmdrhkah' fuu
jdudxYsl jHdmdr mka;suh oDIaÀh u;
mokïjQ taludks jHdmdr fkdjqkq w;r
tajdfha nyqudks yd idl,H m%fõYhla úh'
WodyrK f,i ,xldfõ jdudxYsl
jHdmdrh l=,jdohg tfrys m%N,
foaYmd,k m%ldYkhla jQ w;r" wdrïNfha§
th udlaiajd§ mka;suh oDIaÀhla u; msysgd
lghq;= lsÍulg jvd" hgy;a Ndjhg tfrys
foaYmd,k jHdmdrhla úh' tfukau
úhÜkduh" nqreuh" ,d´ih jeks rgj,
jdudxYsl jHdmdr Tjqkaf.a ixialD;Ska"
wd.u u; msysgd" hgy;a Ndjhg yd
mSvkhg tfrysj iudch ixúOdkh l<
jHdmdr úh' ,;ska weußldkq rgj,
jdudxYsl jHdmdr" weußldkq nyqcd;sl
iud.ï ;u N+ñh ;=< f.k .sh wd¾Ól
iQrdlEug tfrysj udlaiajd§ mka;suh
oDIaÀhlska lghq;= lrk w;ru" tu
iudcfha iajfoaYSh ixialD;Ska" Ôjk
ffY,hka u; r|d mej;=kq foaYmd,k
jHdmdrhka úh' thg n,mEfõ ÿ¾j,hd
fjkqfjka ke;akï hgy;a Ndjhg tfrysj
Tjqka f.dvke.+ lÓldjhs' thg m%N,
f,i n,mEfõ ksoyi" úuqla;sh"
idOdrK;ajh" iudkd;au;djh jeks m%xY
úma,jh wdNdIfhka meñKs cd;sljdofha
foaYmd,k iajrEmh ke;akï /äl,a
cd;sljd§ (Radical Nationalism) lÓldjhs'
m%xY hg;aúð;hlaj mej;s wms%ldkq rglajQ
we,aÔßhdfõ ksoyia igfka fmrgq.dñhl=
jQ Frants Fanon ,shQ “The Wretched of the Earth” lD;sh wdishd" wms%ldkq rgj, kj
úuqla;s jHdmdr yd tajdfha we;s n,mEu yd
iqúfYaISNdj ms<sn| jeo.;a rpkdjlah'
hg;aúð; úfrdaë jHdmdr fï jk úg
^1950 .Kkaj,& wdishdj" wm%sldj mqrd yud
hk l=Kdgqjla jk w;r th f,dal
foaYmd,kfha mßj¾;khka fjñka kj
;=kajk f,dal foaYmd,k jHdmdrhla
ks¾udKh lrhs' ta ;=< wêrdcHjdohg
tfrys igk wd¾Ól" foaYmd,k fuka
udkisljd§ o jkq we;' wêrdcHjdoh yd
hqfrdamh wm u; mgjd we;s kQ;k
YsIag;ajhg tfrys udkisljd§ igklao úh
hq;=h' (Frants Fanon, 1967, p. 09) fï
olajd fuu hg;aúð;hkays m%d:ñl
cd;sljd§ m%N+ka ;u iajdñkajQ hg;aúð;
md,lhka iu. flaj,a lsÍu i|yd
fhdod.;a cd;sljd§ lÓldj jvd;a /äl,a
lÓldjla njg m;aùu wOHhkh l< yel'
rdcHfha md¾Yjlrejka ùfï hg;aúð;
m%N+ udkisl;ajhg tfrysj rdcHfha
ysñldß;ajh ms<sn| lÓldj /äl,a
cd;sljd§yq wdishd" wm%sld yd ,;ska
weußldkq rgj,a ks¾udKh l<y' m%d:ñl
cd;sljd§ m%N+ka (Proto Nationalist Elites), cd;sljdoh iqúfYaIS wkkH;djhla ;yjqre
lsÍug (deterministic theory) muKla iSud
úh' tfy;a zrdcHZ yd zN+ñhZ ms<sn|j" tys
wkd.;h ms<sn|j cd;sljd§ lÓldjg
we;=¿ lsÍu /äl,a cd;sljdofha
iqúfYaIs;ajhlah' rdcHfha wkd.;h
;SrKh lsÍu N+ñfha ¥ mq;=kaf.a
(Daughters & Sons of the Soil) ld¾hNdrhlah hk lÓldj /äl,a
cd;sljdoh ;=< ;yjqre úh' fï olajd
yqfol,d ù ;snQ cd;sljd§ lÓldj" m%cd
ls%hdldÍ;ajhla njg m;aùuls'
fjf<|fmd, uq,alr.;a" wuqøjH fj<|du
ke;akï jdKscH Okjdoh ì%;dkHhka
furgg y÷kajd ÿka wd¾Ól l%ufõohhs'
f;a" fldams" rn¾ jeks jeú,s fCIa;%hka
ì%;dkH ld¾ñl Okjdohg wjYH wuqøjH
imhk jHdmdrhla úh' tajd fj<|fmd,g
f.khEu ;=<ska ,xldj f.da,Sh Okjdofha
fldgila njg m;aúh' fuu jdKscH
Okjdohg wjYH há;, myiqlï iemhsfï
fldka;%d;alrejka f,i" ,xldfõ my; rg
m%N+ mka;sh j¾Okh jk w;r Tjqka foaYSh
uOHu mka;sh f,i y÷kd.; yel'
ì%;dkHhka wkq.ukh l< jdKsc Okjdoh
my<g .,d hEfï m%;sM,hla f,i j¾Okh
jQ fulS uOHu mka;sh" ì%;dkH md,kh
u; r|d mj;sk neúka mrdëk uOHu
mka;shla f,io y÷kajhs' wd¾Óluh w;ska
my;rg uOHu mka;shg ì%;dkH md,kfha
wkq.%yh ,enQ kuq;a foaYmd,k wkq.%yh
ysñjQfha Wvrg isxy, m%N+kag yd W;=f¾
fou< m%N+kagh' Tjqyq fndfydauhla bvï
ysñ jevjiï iudc l%uh ;=< isá ro<
m%N+kajQ w;r l%ufhka fm%df;ia;ka; wd.u
je<| .;a;jqka úh' fufia foaYmd,k
n,h Wvrg m%N+ka yd fou< m%N+kag ysñj
;sîu my; rg uOHu mka;sh fkdßiaiQ
fohla jQ w;ru my; rg uOHu mka;sh
foaYmd,k ;,h fj; ,xùug orK
W;aidyho Wvrg m%N+kaf.a fldamhg
fya;=úh' úfYaIfhkau foaYmd,kh lS¾;sh
yd wNsudkh (Glory & Dignity) úoyd
olajkakla jQ neúka ta i|yd Tjqfkdjqka
w;r n,j;a ;rÕhla úh' fuh 20 jk
ishji jk úg W.% jQ w;r ta ms<sn|j
lrk ,o wOHhkhka .Kkdjlska th
;yjqre fõ'
zÿIaglï lrñka fkdu. .sh ÿisï Nd.hla
muK jQ fï ÿIag le, isxy,-fn!oaOhka
f,i fmkS isàug fjrorhs' Tjqkaf.a
fm<Uùï fkdjkakg fujeks
fkdikaiqka;djhla we;s fkdfõ''''''' .
eñhka rjgdf.k lsisu jeo.eïulg ke;s
fidlalka /,la nlalka fjkak
n,dfmdfrd;a;= jkafka fïjf.a my;a
jevj,ska'''Z ^S.C. Obeysekara uy;d 1915 §
rdcH uka;%K iNdj ;=<" isxy,-uqia,sï .
egqu iïnkaOfhka isrNdrhg m;ajQ
fiakdkdhl ifydaorhka we;=¿ my;rg
m%N+ kdhlhka ms<sn| ±lajQ woyils' Wmqgd
.ekSu" l=udß chj¾Ok rpkd l<
Nobodies to Somebodies lD;sh'& uy;d
fidlalka f,i y÷kajd ÿka m%N+ka 20 jk
ishjfia j¾Okh ù ;snqKq jdKscHh
uq,alr.;a kj uOHu mka;shhs'
ksrka;rfhka Wvrg ro< m%N+kaf.a
iuÉp,hg n÷kajQ kj uOHu mka;sh
;ukaf.a ysia nj ke;akï ;u mka;shg
flaj,a lsÍu (Bargain), fyda ;rÕ lsÍug
we;s whs;sh ;yjqre lrk oDIaÀh f,i
zcd;sljdohZ f;dard .kshs' mßl,ams;
m%cdjl (Imagine Community) – wkqrdOmqr"
fmdf<dkakre YsIagdpdrj, Wreuh mjrd
.ksñka (Ascripted), ;ukag ;rÕ lsÍug"
flaj,a lsÍug we;s iqcd;Ndjh f.dvke.
Sug" m%d:ñl cd;sljd§ m%N+kajQ kj uOHu
mka;sh lghq;= lf<ah' fuf;la úisÍ ;snQ
wkkHd;djhka - ;=<" m%dfoaYSh - ì|jeà
cd;Ska f,i O%eùhlrKh ùu tla;rd
wdldrhlg ,xldj kQ;klrKh ùulah'
kQ;klrKfha m%Odk ,CIKhla jkafka
iucd;shlrKhhs' (Homogenization) m%d:
ñl cd;sljd§ lÓldj 20 jk ishji ;=<
isÿlrkafka iudch iucd;Sh lsÍulah'
fuh kQ;kjd§ ld¾hhls' kQ;k;ajfhau
mriamrhla jQ ÈhqKqj (Progress) uq,alr.;a
Okjd§ wd¾Ólh;a" iudch ixúOdkh
lsÍu i|yd w;S;lduh u; mokïùu m%N+
cd;sljdofha fmdÿ ,CIKhla f,i wm
y÷kd .;af;uq' th 20 jk ishjfia
,dxlSh m%N+ mka;sh ;=<skao .uHfõ'
ì%;dkH md,lhka wkq.ukh l< mßjdÍh
Okjdofha (Peripheral Capitalism)
2013 cQ,s - wf.daia;=
51
m%;sM,hla jQ kj uOHu mka;sh" wd¾Óluh
jYfhka ÈhqKqj uq,alr.;a jdKsc Okjdoh
u; mokïj" foaYmd,k ;rÕh (Political Contest) yd n,h flaj,a lsÍfï fuj,ula
f,i m%d:ñl cd;sljdoh mjrd .kshs'
foaYmd,k ;,h m%N+ mka;shg muKla iSud
ù ;snqKq hq.hl" m%cdj foaYmd,k ;,hg
/f.k hdfï ft;sydisl ld¾hNdrhg
jdudxY jHdmdrh ueÈy;afõ' foaYmd,kh
;ukaf.a wNsudkh m%o¾Ykh lrkakla
njg iSud lrñka" l=re÷j;af;a fyda
kqjrt<sfha iqjmyiq mßirj, idlÉPd
njg foaYmd,kh iSud lr ;sìK' iudcfha
hym; Wfoid ck;dj foaYmd,kh l<
hq;= nj ud yd uf.a ifydaorhka fmkajd
ÿkafkuq''' ksoyi ,nd.ekSu foaYmd,k
ld¾hhla neúka" rdcHfha ksoyi Wfoid
m%cdj fm<.eiaùug jdudxYsl jHdmdrh
wdrïN lf<uq' 1947 § mCIh ;ykï
lsÍfuka miq isrlrejl= f,i wêlrKh
wu;ñka weka' weï' fmf¾rd m%ldY lf<ah'
^Wmqgd .ekSu weka' weï' Widúh weu;Su
lD;sh& rdcH uq,alr.ksñka" iudch
ixúOdkh lsÍfï lÓldj" cd;sljdofha
foaYmd,k iajrEmh ke;akï m%xY úma,jh
wdNdifhka ;Sj% jQ /äl,a cd;sljdoh nj
y÷kd .;af;uq' th idl,H uQ,O¾uhka
(Holistic Principles) – ksoyi" úuqla;sh"
iudkd;au;dj" idOdrK;ajh - u;
mokïj iudcfha fmdÿ wNs,dIhka
(collective will) ks¾udKh lsÍug iu;aúh'
jdudxYsl jHdmdrho mx;suh oDIaÀh blaujQ
idl,H uQ,O¾uhka u; mokïjQ iudc
jHdmdrhla úh' úfYaIfhkau .%dóh
ck;dj isrlr ;snQ l=,h yd l=, mSvkhg
tfrys jdudxYsl jHdmdrfha ueÈy;aùu
wdl¾IKh ùug m%N, fya;= idOlhla úh'
;=kafldar,fha ck;djg zifydaorhdZ f,i
wu;k úg Tjqka jdudxYsl kdhlhkag
j¢ñka f.j,a ;=<g Èj.sh nj;a" th tu
hq.fha úma,ùh wduka;%Kh jQ nj
ziQßhu,Z keu;s m¾fhaIKd;aul kdgHh
rpkd l< m%ikak jreiudk fmkajd foa'
fufia .%dóh ck;dj fukau fn!oaO wd.
ñl kdhlhka mjd jdudxYsl jHdmdrhg
wdl¾IKh úh' zhym; Wfoid iduqyslj
ls%hdlsÍfï fn!oaO iïm%odh iu iudch
;=< jQ neúka NsCIqjla f,i ;uka thg
tlajQ nj zNsCIqjf.a WreuhZ lD;sfha
uydpd¾h j,afmd, rdyq, ysñhka fmkajd
foa' iu iudc jHdmdrh ;rï iudcfha
hym; Wfoid lghq;= l< ck;d
jHdmdrhla fkdjQ w;ru" th wr.,h ms<s.
ekSu muKla ud tu mCIhg ne£u k;r
lf<ah hkqfjka B' ví' wÈldrï uy;d
fmkajd foa' fufia jdudxYsl jHdmdrhg
iudcfha ia:r .Kkdjla wdl¾IKh
lsÍug yelsúh' mka;suh oDIaÀh blau jQ
/äl,a cd;sljdofha idl,H uQ,O¾uhka ta
i|yd m%N, f,i n,mEfõh' flfia jqj;a
1950 oYlfhka miq jdudxYsl jHdmdrh"
kd.ßl lïlre mka;sh u; mokï ùu;a"
lïlre mka;sfha mCIhla f,i
wdKavqlrKh" mßmd,kh jeks wdh;k.;
ld¾hhkag ,>qùu" jdudxYsl jHdmdrfha
iSudj igyka lrhs' fuf,i W!Kkh
ùu;a mCI f,i md,kh" wdKavqlrKh"
ue;sjrK ch.ekSu u; msysgd lghq;=
lsÍug keUqre ùu;a iu. jdudxYsl
jHdmdrhla f,i tys ;snQ foaYmd,k idrh"
meje;au (survive) yd foaYmd,k fkdjk
ls%hdldÍ;ajhkag .uka lrkq wOHhkh
l< yel'
,xldj f.da,Sh Okjdohg újD;ùu;a ta
i|yd u;= jQ úfrdaOhka cd;sljd§
iajrEmhla .ekSu;a úfYaIfhkau kj
,snr,a cd;sljd§ .;slhka - wks;s ìh
uq,alr.;a cd;sljdoh (Xenophobic Nationalism) – wOHhkh l< yel' ta
w;ru iudcfha fmdÿ wNs,dIhla jQ
jdudxYsl jHdmdrh mka;suh foaYmd,kh
;=<g W!Kkh ùu;a" ta ksidu jdudxYsl
jHdmdrhg iudch ixúOdkh lsÍug ;snQ
iqcd;Ndjh (Legitimacy) ySkùu wOHhkh
l< yel' fï w;ru kj ,snr,a cd;sljd§
lÓldjka" iudch ixúOdkh lsÍfï
iqcd;Ndjh w;am;a lr .ekSu;a wOHhkh
l< hq;=h' ;jo kj ,snr,ajdoh yuqfõ
f,dalfha jdudxYsl jHdmdr kj
udkhkaf.ka jdudxYsl foaYmd,kh
ixl,am.; lsÍu yd tajdfha n,mEu
wOHhkh l< yel'
1978 ka miq j¾Okh" kj ,snr,a cd;sljdofha n,mEu '''''
1977 ka miq isÿjk iudc wd¾Ól
fjkialï yuqfõ mekk.sk m%;súfrdaOhka
cd;sljd§ iajrEmhla .ekSu msßlaish hq;=h'
úfYaIfhkau fuf;la mej;s rdcH
wkq.%dyljd§ (State Patronigists) uQ,O¾uh
ì|jeàu;a" ta iu.u újD; fjf<|fmd,
;SrKd;aul idOlh ùu ;=< fuf;la rdcH
wkq.%yh u; r|d mej;=kq foaYSh uOHu
mka;shg m%n, ;¾ckhla t,a,jQ w;r
Tjqkg újD; fjf<|fmdf,a
;rÕldÍ;ajhg uqyqK§ug isÿúh' fuf,i
w¾nqohlg ,lajQ uOHu mka;sh;a"
mßfNdackjdoh fukau rdcH fCIa;%h
ySklsÍu u; wfmaCIdNx.;ajhg m;ajk
;reK fldgiaj, m%;súfrdaOhkao uQ,slju
cd;sljd§ iajrEmhla .ekSu 1980 oYlh
jk úg wOHhkh l< yel' iqúfYaIS f,i
foaYmd,ksl mßj¾;khka iudcfha
wdh;k uq,anei .ekSu u.ska iudch ;=<
;yjqrefõ' úfYaIfhkau rdcHh n,h
flakaø.; ùu;a úOdhl ckdêm;s l%uh
u.ska m%ldY fõ' n,h flakaø.; ùu"
m%cd;ka;%jd§ wjldYhka ÿ¾j, lsÍu"
foaYmd,kh iq¿ msßilg iSudlr.;a" m%cdj
foaYmd,k ls%hdldÍ;ajfhka wE;a lrñka
yels;rï fjf<|fmd,lrKh lsÍu yd
mßfNdackjd§ iudchla ;yjqre lsÍu" kj
,snr,ajdofha m%Odk uQf,damdhka f,i
Ñldf.da .=rel=,h uq,alr.;a wd¾Ól
úoHd{hka - ñ,agka *Sâuka jeks - y÷kajd
ÿks' kj ,snr,ajd§ n,mEug tfrysj
jdudxYsl jHdmdrfha ;SrKd;aul úfrdaOh
1980 cQ,s jev j¾ckhhs' fuys mrdch
jdudxYsl jHdmdrfha wkd.; miqneiSug
;SrKd;aul f,i n,mdhs' tfukau
jdudxYsl jHdmdrh ;=< wdrïNfha§ ;snqKq
idl,Hjd§ m%fõYh l%u l%ufhka
ySkfjñka mka;suh ;,hg iSudùu;a"
Tjqkaf.a foaYmd,k N+ñldj wdKavqlrKh
yd n,h uq,alr.;a m%fhdacHjd§ wruqKla
njg m;aùu ;=< Tjqkaf.a mq¿,a ls%hdldÍ;aj
ÿ¾j, lf<ah' fï ksid Tjqkaf.a
ls%hdldÍ;ajh kd.ßl lïlre mka;s
igkaj,g iSud jQ w;r" Tjqkag ;snqKq
úfYaIfhkau 1977 md¾,sfïka;=fõ§ úmCI kdhlhd njg m;ajQ wñ¾;,sx.ï jeks wh bka msgux lsÍu;a iu. ol=fKa m%pKav jd¾.sl cd;sljd§ ;reK lKavdhïj,g jvd fyd| wjia:djla ks¾udKh úh' fï wdldrhg W;=f¾ jd¾.sl cd;sljdoh Yla;su;a jk wdldrhgu ol=fKa isxy, jd¾.sl cd;sljdoh Yla;su;a úh' úfYaIfhkau fjf<|fmd, wjia:djka wysñjk isxy, fj<| mka;sh;a rdcHfha wjia:djka wysñjk isxy, NdIdfjka ;reK lKavdhïo jd¾.sl-cd;sjd§ l=,hg iómjkq ±lSh yel' wfkla w;g md,l frÔuho ;uka fj; t,a,jk úfrdaOhka cd;sljdoh Tiafia w¾:l:kh lf<ah' fuh tla;rd wdldrhlg ud.%Ü ;ep¾ jeks wh hqfrdamfha wd¾Ól w¾nqoh" /lshd úrys; Ndjhka tk úg tajd úfoaYslhka u; ;nñka cd;sljdoh weú,Su jeksh' fÊ'wd¾' chj¾Ok md,kho ;ukag t,a,jk úfrdaOhkaj,§ jd¾.sl cd;sljdohg mdr lmk whqßka rdcHfha iqNidOkh" rdcHfha wjia:djka wysñ lrk úg t,a,jk úfrdaOhka u.yeÍug iu;aúh'
2013 cQ,s - wf.daia;=
.%dóh in|;djh ì| jefgkakg úh' ta
w;ru 80 j¾ckh mrdch ùu;a iu.
kd.ßl lïlre mka;sh w;r jdudxYsl
jHdmdrhg ;snqKq Yla;sho ÿ¾j, jkakg
úh' jdudxYsl jHdmdrj, miqneiSu foaYSh
idOlhla muKla fkdj cd;Hka;r
idOlhla úh' 80 .Kkaj,ska miq f,dalfha
jdudxYsl jHdmdr iS>% miqneiSulg ,lajk
w;r" by; ,xldfõ jdudxYsl jHdmdrh
miqneiSug fya;=jQ fndfyda lreKq
f,dalfha jdudxYsl jHdmdrj, miqneiSugo
n,mEfõh' fuu ;;a;ajh yuqfõ kj
,snr,a l%uh wNsfhda. l< fkdyels fukau
Bg tfrysj lsisÿ úl,amhla fkdue;s h:
d¾;hlah hk woyia u;=úh' úfYaIfhka
wekaIsia *qlhdudf.a End of History lD;sh
u.ska Okjdoh WÉp;u wjêhg meñK
we;s nj;a" iudcjd§ l|jqre ì|jeàu;a
iu. Bg lsis wm, WmøjHhka we;s
fkdjk njg wkdjels m< lf<ah' kj
,snr,ajdoh t;rï iqugj .uka fkdlrk
nj miqld,Skj isÿjk n,mEïj,ska
wjfndaO úh' úfYaIfhkau nyqcd;sl iud.
ïj, l%shdldÍ;ajh iu. /lshd wysñùï"
Y%u iQrdlEu" mßir úkdYhka" wd¾Ól
wjmd;hka fukau f.da,ShlrKh u.ska
we;s l< iudc" foaYmd,k n,mEï
fya;=fjka kj ,snr,ajdohg tfrysj iudc
wr., yd m%;súfrdaOhka je<elaúh
fkdyels úh' flfia jqj;a tlS
m%;súfrdaOhkaj, m%Odk n,fõ.h jQfha
cd;sljdohhs' fuh iajrEm .Kkdjlska
wOHhkh l< yel' iudchla f,i tu
m%ldYhka kj ,snr,a cd;sjdohka f,i
y÷kd.; yel' fuys we;s úfYaI;ajh
jkafka tu cd;sjd§ jHdmdr m%pKav fukau
ysxidjd§ jk w;ru uQ,Od¾ñl ùuhs' th
f,dalfha fukau ,xldj ;=<o we;sjQ
m%jK;djhls' fujka j¾Okhla yuqfõ
f,dalfha jdudxYsl jHdmdrhkao" foaYmd,k
udkhka úuiqug ,lalrk whqre wOHhkh
l< yel' kj ,snr,ajdoh yd kj ,snr,a
cd;sljdoh yuqfõ jdudxYsl foaYmd,k
jHdmdr hdj;ald,Sk lsÍfï foaYmd,k
lÓldjka mYapd;a udlaiajd§ (Post Marxist) lÓldjka ;=<ska u;=lr we;' tu
m%jK;djhkao" tu cd;Hka;r
m%jK;djhka ,xldfõ jdudxYsl jHdmdrh
flfrys n,md we;s wdldrh úuish hq;=h'
j;auka ksfïIh" kQ;klrKh yd kj ,snr,a cd;sljdofha iqixfhda.hla f,i '''
zzcd;sljdofha ueo ysiajQ lÜglska jgù
we;' ta ksid ´kEu fohlska th msrúh
yel'ZZ
by; olajd we;af;a we,aÔßhdfõ /äl,a
cd;sljd§ ls%hdorhl= yd foaYmd,k
kHdhdpd¾hjrfhl= f,io m%p,s; jQ *%dkaia
*ekkaf.a (Frantz Fanon) ú.%yhls'
cd;sljdoh oDv" ia:djr oDIaÀhla fkdjk
w;r th úúO m%nkaOkhka" rcjrekaf.a
ùrls%hdjka" hqo ch.%yK yd yqfol,d
yeÕjqï - w;S; pß; - NdIduh f,i
f.dvkexùu ;=<ska iliajQ ks¾udKYS,s
ls%hdldÍ;ajhls' tu ksid th iudc
m%.uKhg fukau iudch úkdY lsÍugo
fhdod .; yel' úisjk ishji ;=<
,xldfõ m%p,s; jk cd;sljdofha iajrEmh
óg by; idlÉPd lr we;' ta wkqj
m%d:ñl cd;sljdoh ke;akï iajNdúl
cd;sljdoh" m%nkaOkhka u; mokïjQ
flaj,a lsÍug fyda ;yjqre lsÍu i|yd
oykujk ishjfia isg ì%;dkH md,kh
yryd j¾Okh jk my; rg jdKscHh
uOHu mka;sfha f.dvkexùula úh'
wk.dßl O¾umd," mshodi isßfiak jeks
wh tu oDIaÀh fmdaIKh l< hï
wdldrhl nqoaêuh mka;shla úh' fufia
j¾Okh jk m%d:ñl cd;sljdoh hï;dla
ÿrg iudch kQ;klrKh lsÍulg
uq,msrEjo th úisjk ishji u; iSudjkq
fmfka' úfYaIfhkau my; rg jdKscHh
mka;sh iudch kùlrKh lrkjdg jvd
iajlSh mka;sfha wyïudkh (vanity) mj;ajd .ekSug m%uqL;djh ,ndfohs' fï
ksid Tjqka cd;sljdoh ;=<ska ,nd.kakd
jákdlï ;=<ska Wvrg m%N+ mjq,a iu.
iïnkaO ùug ke;akï Tjqkaf.a mjq,aj,ska
újdyhla lr .ksñka tla;rd wdldrhl
kj m%N+ mka;shla njg m;aùu y÷kd.;
yel' fï ksid iudch kQ;klrKh lsÍu
fjkqjg iudch ;=< mej;=kq merKs
in|;djhka" l=,h jeks" ;jÿrg;a
Yla;su;a lrkq ,eîh' WodyrKhla f,i
ã' weia' fiakdkdhl" i¾ fÊïia mSßia jeks
wh my;rg jdKscH mka;shg wh;a jQ w;r
Tjqka m%d:ñl cd;sljdoh fmdaIKh l<
w;ru ta fhdod .ksñka Wvrg m%N+ mjq,a
iu. újdy isÿlr .ksñka tla;rd
wdldrhl ro< m%N+ka msßila f,i lghq;=
l<y' fï ksid m%d:ñl cd;sljdoh ;=<
m%cd ls%hdldÍ;ajh iSud jQ w;r th
m%N+kaf.a lÓldjla úh' foaYmd,k
cd;sljdoh ke;akï m%cd ls%hdldÍ;ajhg
m%uqL ;ek ,ndfok cd;sljdoh jdudxYsl
jHdmdrfha wdrïNh;a iu. j¾Okh jQ
wdldrh meyeÈ<s lf<ñ'
cd;sljdoh ksrka;rfhkau m%cd
ls%hdldÍ;ajfha fldgilah hkak m%xY
úma,jh yryd u;=jQ woyila úh' fï ksid
th hg;a úð;hkays m%cd ls%hdldÍ;ajfha
m%Odk oDIaÁh Wmdx.hla jQ w;r" thg
jdudxYsl foaYmd,k wkqrd.h uqiqùu;a
iu. jvd /äl,a iajNdjhla .;af;ah'
,;ska weußldj" wms%ldj jeks rgj,
úisjk ishjfia wêrdcH úfrdaë wr.,hka
;=< fï ksid cd;sljdohg iqúfYaIS ia:
dkhla ysñ úh' flfia jqj;a fuu
cd;sljdohka wêrdcH úfrdaë wr.,j,ska
miq cd;sljdofha iajrEmfhkau lghq;=
lsÍu Nhdkl m%;sM, f.ko’ug fya;= jQ
nj Frantz Fanon fmkajd § ;sìK'
úfYaIfhkau cd;sljdoh tys we;s
foaYmd,k jákdlï w;ayßñka ,snr,a
wd¾ÓllrKhka iu. iyiïnkaOùu"
cd;sljdoh jvd;a uOH.;jQ" wfkla w;ska
nysIalrKjd§ (Exclusive) oDIaÁhla ùug
bv we;s nj Tyq meyeÈ<s lf<ah'
cd;sljdoh" ksoyi ,enQ rgj, wd¾Ól
ixj¾Okh iu. .eg.efik wdldrh
úisjk ishjfia ueo Nd.h isg wOHhkh
l< yels úh' fï ksid tu /äl,a
cd;sljdoh wdrïNfha§ je<| .;a ksoyi"
úuqla;sh" idOdrK;ajh jeks jákdlï
wd¾Ól ÈhqKqj fjkqfjka lem lrk
wdldrhka tu fjf<|fmd, ;rÕfha§
wfkld mrdch lsÍu;a" jvd uOH.;jQ
md,k ;ka;%hka we;s lsÍug fhdod .;a
wdldrh;a y÷kd.; yel'
cd;sljdoh yd ixj¾Okh
cd;sljdofha foaYmd,k iajrEmh ke;akï
ksoyi" m%cd;ka;%jdoh" úuqla;sh"
idOdrK;ajh jeks jákdlï Tiafia
cd;sljdoh f.dvkexjQ hg;aúð;hkays
/äl,a foaYmd,k jHdmdr ksoyi
52
pkaøsld uy;añhf.a yd fmdÿ ck tlai;a fmruqK kdhl;ajh tlai;a cd;sl mCIh mrdch lsÍug iu;a jqj;a th iudch
f.dvke.Sfï ld¾hfha§ ÿ¾j,;djhka fmkaúh' úfYaIfhkau Tjqyq f.dvke.+ m%cd;ka;%jdoh" ksoyi jeks lÓldjka tla;rd wdldrhlska
wdh;k msysgqjd.ekSu NsIK hq.h uq,alr.;a fldñIka iNd jeks" udOH ksoyi" ue;sjrK meje;aùu" idu idlÉPd jeks ,snr,a ixl,amhka
u; f.dvke.S ;snqKs' tajd iudcfha fmdÿ woyila njg m;al< yels lÓldjla ks¾udKh fkdùu ;=< m%;súreoaO lÓldjka l%ufhka Yla;su;a
ùug bv ie,isks' úfYaIfhkau idu idlÉPd yd f*vr,a úi÷ï uq,alr.;a ixjdohka pkaøsld md,kh ;=< cd;sljd§ n,fõ. ke.Sug
fyd| wjia:djla i,id ÿks' zrdcHZ ms<sn| fmdÿ u;hla l%ufhka iudch ;=< j¾Okh ùug yd zrdcHZ lsisúgl mrÿjg ;eìh fkdyel
hk u;jdoh l%ufhka f.dvke.=ks'
2013 cQ,s - wf.daia;=
,nd.ekSfuka miqj wd¾Óljdoh
(Economism) ke;akï ÈhqKqj w;am;a lr
.ekSu Wfoid uq,Huh Yla;sh j¾Okh
lr.ekSfï ld¾hhg uq,a;ek §u wOHhkh
l< yel' fï foaYmd,kh fkdjk
ld¾hhla f,i ú.%y l< yel' wd¾:lhg
uq,a;ek foñka ta i|yd iudch md,kh
lsÍu ke;akï wdKavqlrKh f,i ú.%y
l< yel' kQ;k;ajh iu. foaYmd,k
ls%hdldÍ;ajhg isÿjk nrm;, úlD;shla
f,i ydkd wßkaâÜ (Hana Arendt) fmkajd
fohs' úfYaIfhkau tÈfkod meje;au yd
.Dy lghq;= (survival and household matters) fjkqfjka iudch ixúOdkh
lsÍu" md,kh lsÍu" kS;s ilia lsÍu"
foaYmd,k fkdjk ls%hdjka f,i weh
jeäÿrg;a fmkajd fohs' fï ksid
foaYmd,kh ;=< ;snQ iïNdjH woyi ;uka
ljqo hkak uyck ;,h ;=< fmkaùfï
iduqysl ls%hdldÍ;ajh" ta i|yd md,kh ùu
fyda md,kh lsÍfuka ksoyia jQ úuqla;sjd§
i;ajfhl= ^mqrjeisfhl=& f,i ls%hd lsÍu
fjkqjg rxpq .eiSu yd ta i|yd fhdod.;a
oDIaÀuh fuj,ula f,i cd;sh"
cd;sljdoh weh wjOdrKh lrhs' tfia
foaYmd,kh lsÍu kQ;k;ajh iu.ska iudc
wjYH;d iu.ska meg,ùfuka
foaYmd,kfha w¾:h úkdY fjñka
foaYmd,kh lsÍu iudc wjYH;d bgqlsÍu
njg ;yjqre úh' cd;sljdofha we;s
foaYmd,kh w¾:hka - ksoyi" úuqla;sh"
idOdrK;ajh w;ayßk úg b;sßjqfka
iudc wjYH;d Wfoid rxpqjla f,i ls%hd
lsÍuhs' tu iudc wjYH;d foaYmd,kh
hgm;a lrk úg cd;sljdoh jvd;a mqoa.,
flakaøSh ^jd¾.sl yd wd.ñl iajrEmh&
msgux lsÍu yd nysIalrKh uq,alr.;a
cd;sljdofha foaYmd,k fkdjk iajrEmh
mYapd;a hg;aúð; rdcHj, tys rdcH
md,kfha ;yjqre úh' fï ksid jvd;a
/äl,a iajrEmhlska wdrïNj úuqla;sldó
cd;sjd§ jHdmdrh md,kh w;g .;a miq
wd¾Ól ls%hdldÍ;ajhg m%uqL;ajh foñka
wdKavqlrKhlg ;,a ùu;a iu. nrm;,
f,i iucd;ShlrK fyda iq¿ cd;sl yd
uy cd;sl fn§ï ;yjqre lrk rdcH
jHQyhka njg m;aúh' hg;aúð; hq.fha
wêrdcH md,lhka mSvlhka jQ w;r
Tjqkaf.ka ksoyi ,enQ miq rdcH ;=< isák
úúO ck lKavdhï ;ukaf.a y;=rka njg
m;aúh' th foaYmd,k jákdlï
cd;sljdoh ;=<ska bj;aùfï nrm;,
m%;súmdlhls' fï ksid foaYmd,kh lsÍfï
moku njg m%d:ñl cd;sljdoh (proto nationalism) ke;akï jd¾.sl cd;sljdoh
m;aúh' fï ksid Bg iu.dój
m%cd;ka;%jdoh" ksoyi" idOdrK;ajh jeks
.=Kdx. tu md,khka ;=<ska bj;aúh'
cd;sl ixj¾Okh ;=< ,xldj
ì%;dkH hg;aúð; hq.fha foaYmd,kh
lsÍu uq,alr.;a cd;sljdoh ;yjqre jkafka
jdudxYsl jHdmdrh yrydh' jdudxYsl
jHdmdrh úuqla;sh" ksoyi" iudkd;au;djh
jeks jákdlï uq,alr.ksñka ,xldfõ
ck;dj ixúOdkh lf<ah' ksoyi
,eîfuka miq fmr lS f,i j¾Okh jk
jd¾.sl cd;sljdofha m%jK;djhka mYapd;a
hg;aúð; rdcHh ks¾udKfha§ n,md we;'
ì%;dkH ksoyi ,nd§ug lghq;= lsÍu;a
iu. iudc m%Yak foaYmd,kh ;=< ;yjqre
jQ w;r úfYaIfhkau ,xldfõ ksoyi
,nd.ekSug wdikak tkï isxy,$fou<
miñ;=reNdjhka j¾Okh fjñka ;snqKq
w;r n,h ,nd.ekSu i|yd jd¾.sl moku
;=<ska rxpq .eiSu lemS fmkqks' fï ksid
mYapd;a rdcH ks¾udKh lsÍfï§ m%Odk
wCIhka njg m;aúh hq;= m%cd;ka;%jdoh"
mqrjeis Ndjh" ksoyi hk ldrKd oaú;sl
fjñka jd¾.sl;ajh moku njg m;aúh' ta
Tiafia iudch ixúOdkh lsÍu
foaYmd,kh njg m;aúh' mYapd;a
hg;aúð; Y%S ,xldfõ m%.;sh fyda ÈhqKqj
wd¾Ól ixj¾Okh u; mokï fjñka Bg
wjYH mßÈ iudch ixúOdkh lsÍug úh'
^Wod' f.dúck fhdackd l%u we;s lsÍu
jeks oE uQ,sl wruqK njg m;alr .kafka
wd¾Ólfha ÈhqKqùu u; w;ru th
ckmolrKh jeks ld¾hhka u.ska isxy,
fou< jd¾.sl;ajh ;j;a uqjy;a lf<ah'&
fï ksid l%ufhka jd¾.sl cd;sljdoh
;SrKd;aul idOlh njg m;aù ;snqKs'
flfia jqj;a jdudxYsl jHdmdrh 1960
.Kka jk ;=re wvqjeä jYfhka
idOdrK;ajh" ksoyi" iudkd;au;djh
jeks ldrKd iïnkaOfhka ;SrKd;aul
ueÈy;aùïj, fhÿks' 1956 isxy, NdIdj
rdcH NdIdj lsÍu iïnkaOfhka jdudxYsl
jHdmdr ;=< jQ ueÈy;aùu mgq jd¾.sl
cd;sljdoh blaujñka fiiq m%cdjkaf.a
wNsudkh" .re;ajh /l.ekSu Wfoid
ueÈy;aùuls' flfia jqj;a 70 oYlh;a iu.
f,dalh ;=< f.dvkef.k ixj¾Okjd§
(developmentalist) m%jdyh yuqfõ jdudxYsl
jHdmdrh tu m%jdyhg tfrysj msyskSug
fkdyels úh' úfYaIfhka 1945 ka miq
weußldkq ckdêm;s jqâfrda ú,aikaf.a
kdhl;ajfhka ixj¾Okh f,dalfha m%Odk
lÓldj njg m;ajkq wOHhkh l< yel'
tu.ska rdcHhl ÈhqKqfõ m%Odk ñKqï
oKav wd¾Ól ixj¾Okh" fjf<|fmd,
jHdma;sh yd mdßfNdack uÜgu by< hduh
hk hqfrdamd ñKqïo~q ish¨u rdcHhka
je<|.;a nj fmfka' mYapd;a hg;aúð;
rdcHhkao Bg wkq.; úh' flfia jqj;a
1970 jk úg ixj¾Okh ùu i|yd úl,am
l%ufõohka Ndú;s lsÍu ke;akï wdkhkh
wdfoaYlhka u.ska hqfrdamd ksIamdok u;
fkdhefmk úl,am wd¾Ól ixj¾Ok
ms<sn|j wjOdkh fhduq l<y' ,;ska
weußldkq rgj,ska werô fuu úl,am
m%jdyh wdishd;sl l,dmhg yud wd w;r
th je<| .ekSug ,xldj ;=< m%uqL f,i
bÈßm;a jQfha jdudxYsl jHdmdrhkah'
ta wkqj cd;sl ixj¾Okh (National Development) hkak m%uqL;djhla f,i
u;= jq w;r ta ;=< wdkhk wdfoaYk
wd¾Ólhka yd foaYSh ksIamdolhka Èßu;a
lsÍug m%uqL;djhla fokq ,enqKs' fï ;=<
m%Odk ld¾hh jQfha isxy, fj<| m%cdjla
Yla;su;a ùu;a Tjqka wkq.%yh olajk rdcH
jHQyhla we;sùu;ah' fuys nrm;,
foaYmd,k .eg¿j jQfha jdudxYsl
jHdmdrho wdKavqlrKh iu. noaO fjñka
tu jd¾.sl cd;sljd§ m%jK;djhg
hgùuh' úfYaIfhkau jd¾.sl" wd.ñl
W;a;u Ndjh u;=jk wdldrhg
jHjia:djka mjd iïmdokh ùfï§
jdudxYsl kdhlhkao tajdfha yjq,alrejka
úh' tys§ Tjqka úYajdi lf<a wd¾Ól
ixj¾Okhka iu. tu fNaohka uÕyßkq
we;ehs hkak jqj;a ;j ;j;a jd¾.sl
cd;sljdoh Yla;su;a ùu 70 oYlfhka miq
±lSh yel' flfia jqjo 1980 oilh jk
f;la jd¾.sl cd;sljdoh m%pKav"
ysxikuh Ndú;hla olajd fkdhk w;r
th hï;dla ÿrg mßK; foaYmd,k
kdhlhkaf.a ixjdohka yd jdo újdoj,ska
ksfhdackh úh'
,snr,ajdoh yd cd;sljdofha kj iajrEmh
1980 oYlh werfUkafka ,xldfõ
foaYmd,k wd¾Ól mßj¾;khlg
uq,mqrñkah' fuf;la úl,am ixj¾Okh
fudv,hla ke;akï wdkhk wdfoaYk"
foaYSh ksIamdok yd ksIamdolhkag jQ rdcH
wkq.%yh olajk wd¾Ól fudv,hla
wkq.ukh l<;a 1980 ka miq rdcH
wd¾Ólh fufyhùfuka bj;aj wd¾Ólh
fjf<|fmd,g wkqj yiqrjk
m%;sm;a;shlg udrejkq ±lSh yel' fï ;=<
rdcH wkq.%yh ,enq úfYaIfhka isxy,
jHdmdßl mka;sh w¾nqohlg .uka l<
w;ru ksoyia ;rÕh;a iu. isxy,
fkdjk jHdmdrlhkago fjf<|fmd,
;rKh u; bÈßhg tAug yelsúh' wfkla
w;g rdcHfha ijrEmh nrm;, f,i
fjkiaùug Ndckh fjñka jvd;a
wêldßjd§ mqoa., flakaøSh md,khlg
;,a úh' Bg iu.dój m%foaYSh
iajdëk;ajhka nrm;, f,i fkdi,ld
yßk w;ru jvd;a flakaøSh md,khla
Wfoid úfrdaOhka mE úmCIhka ÿ¾j,
lsÍug lghq;= lf<ah' m%Odk '''''''' jd¾.sl
cd;sljdoh ;yjqreù ;snqKq iudchla ;=<
fuu flakaø.;ùu Tfrd;a;= fkd§uhs'
úfYaIfhkau fuf;la jd¾.sl cd;sljdoh
m%dfoaYSh iajdëk;ajh yd wkkH;djh
wdrCId lr.ekSug rdcH ;=< ;u
ksfhdackh ;yjqre lsÍu Wfoid wr.,
l< fou< foaYmd,k kdhl;ajh hgm;a
lrñka m%pKav cd;sjd§ lKavdhïj,
j¾Okh fmkakqï lrhs'
úfYaIfhkau 1977 md¾,sfïka;=fõ§ úmCI
kdhlhd njg m;ajQ wñ¾;,sx.ï jeks wh
bka msgux lsÍu;a iu. ol=fKa m%pKav
jd¾.sl cd;sljd§ ;reK lKavdhïj,g
53
2013 cQ,s - wf.daia;=
jvd fyd| wjia:djla ks¾udKh úh' fï
wdldrhg W;=f¾ jd¾.sl cd;sljdoh
Yla;su;a jk wdldrhgu ol=fKa isxy,
jd¾.sl cd;sljdoh Yla;su;a úh'
úfYaIfhkau fjf<|fmd, wjia:djka
wysñjk isxy, fj<| mka;sh;a rdcHfha
wjia:djka wysñjk isxy, NdIdfjka
wOHdmkh ,enQ ;reK lKavdhïo jd¾.sl-
cd;sjdohg iómjkq ±lSh yel' wfkla
w;g md,l frÔuho ;uka fj; t,a,jk
úfrdaOhka cd;sljdoh Tiafia w¾:l:kh
lf<ah' fuh tla;rd wdldrhlg ud.%Ü
;ep¾ jeks wh hqfrdamfha wd¾Ól w¾nqoh"
/lshd úrys; Ndjhka tk úg tajd
úfoaYslhka u; ;nñka cd;sljdoh weú,Su
jeksh' fÊ'wd¾' chj¾Ok md,kho ;ukag
t,a,jk úfrdaOhkaj,§ jd¾.sl
cd;sljdohg mdr lmñka rdcHfha
iqNidOkh" rdcHfha wjia:djka wysñ
lrk úg t,a,jk úfrdaOhka u.yeÍug
iu;aúh' úfYaIfhkau 1983 we;sjQ l¿
cQ,sfha§ rdcHhg t,a,jQ úfrdaOh fou<
m%cdj u;g weo ±óug md,lhka iDcqj
ueÈy;ajQ nj hdmkh úYajúoHd,
wdpd¾hjreka m< l< lD;shlska fmkajd
foa' fï w;ru 1980 cQ,s j¾ckh wid¾:l
ùu;a jdudxYsl jHdmdrhg ;sfnk moku
;j;j;a ySk jQ w;r b;d blauKskau
m%pkav cd;sljd§ ;reK lKavdhï ol=fKa
wjldYh msrúh'
flfia jqj;a cd;sljdoh ;yjqre fjñka
mej;sho th m%ldY lsÍfï fudfyd;la
(moment) fï ld,h ;=< jqjo
f.dvkexùug fkdyels úh' cd;sljdoh
fï ksid iudch idfmaCI f,i taldnoaO
(Partially Fixed) lsÍfï f.dvkexùula
fkdùh' th Ndr.ekSug ysia yeÕjqï
fkdùh' úfYaIfhka 80 w. Nd.fha ol=fKa
.%dóh my< uOHu mdka;sl ;reKhkaf.a
le/,a, cd;sljdofha m%Odk lÓldj jqj;a
- bkaÈhdkq úfrdaOh" kuq;a foaYfm%aóka
f,i y÷kd.ekSu - th iudcfha fmdÿ
woyi njg m;alsÍug fkdyels úh' tys
j¾Okhg iu.dój m%;súreoaO lÓldj
n,j;a úh' úfYaIfhka tlai;a iudcjd§
fmruqKq jeks jdudxYsl mCIj,ska iEÿkq
yjq,lska u;=l< ixjdoh iudchg
wdl¾IKSh úh' bka ndysrj isá Y%S ,xld
ksoyia mCIho" pkaøsld l=udr;=x.
uy;añhf.a ueÈy;aùu;a iu. Bg tl;=
úh' fï ksid ck;d úuqla;s fmruqK
fufyhjQ u;jdohg jvd Yla;su;aj
;yjqre ùug pkaøsld l=udr;=x. m%uqL
lKavdhïj,g yelsjQ w;r ta ;=<
m%cd;ka;%jdoh" ksoyi jeks ldrKd m%uqL
njg m;aúh' úfYaIfhkau oDIaÁuh
Ndú;fhka f;dr foaYmd,khl fhfoñka
wd¾Óluh ld¾hNdrhg m%uqL;ajh ,ndÿka
tlai;a cd;sl mCI md,kh Tjqkag ±lajQ
úfrdaOhka yuqfõ nrm;, f,i
w;a;fkdau;sl;ajhlg fmr<Su ;=<
Tjqkaf.a kdhl;ajh nrm;, wk;=rlg
m;aúh' Tjqkaf.a kdhl;ajh Ndr.ekSug
iudch iQodkï fkdùu ;=< iudch
ixúOdkh lsÍfï ld¾hhg pkaøsld
l=udr;=x. uy;añh m%uqL jdudxYsl
lKavdhï ueÈy;ajkq ±lSh yel' tfia
hQ'weka'mS' kdhl;aj w¾nqoh;a iu. tu
ia:dkhg pkaøsld uy;añh m%uqL fmdÿ ck
tlai;a fmruqK m;aùu je<elaúh
fkdyels fõ'
ÿ¾j, iudc ieleiau bÈßhgu
pkaøsld uy;añhf.a yd fmdÿ ck tlai;a
fmruqK kdhl;ajh tlai;a cd;sl mCIh
mrdch lsÍug iu;a jqj;a th iudch f.
dvke.Sfï ld¾hfha§ ÿ¾j,;djhka
fmkaúh' úfYaIfhkau Tjqyq f.dvke.+
m%cd;ka;%jdoh" ksoyi jeks lÓldjka
tla;rd wdldrhlska wdh;k msysgqjd.ekSu
NsIK hq.h uq,alr.;a fldñIka iNd jeks"
udOH ksoyi" ue;sjrK meje;aùu" idu
idlÉPd jeks ,snr,a ixl,amhka u; f.
dvke.S ;snqKs' tajd iudcfha fmdÿ woyila
njg m;al< yels lÓldjla ks¾udKh
fkdùu ;=< m%;súreoaO lÓldjka l%ufhka
Yla;su;a ùug bv ie,isks' úfYaIfhkau
idu idlÉPd yd f*vr,a úi÷ï uq,alr.;a
ixjdohka pkaøsld md,kh ;=< cd;sljd§
n,fõ. ke.Sug fyd| wjia:djla i,id
ÿks' zrdcHZ ms<sn| fmdÿ u;hla l%ufhka
iudch ;=< j¾Okh ùug yd zrdcHZ
lsisúgl mrÿjg ;eìh fkdyel hk
u;jdoh l%ufhka f.dvke.=ks' b;d
l=vdjg wdrïN jQ fuu cd;sjd§ lÓldjka
iduh uq,alrf.k mej;s ,snr,a lÓldjg
b;d fyd¢ka m%;spdr olajk m%;s lÓldjla (Counter Discourse) cd;sljdoh ;=<ska u;=
lf<ah' ta ;=< rdcH" cd;sh jeks ixl,am
fukau úl%uisxy uy;d w.%dud;H ùu;a
iu. fõ.j;ajQ kj ,snr,a wd¾Ól ie,iqï
iïnkaOfhka o jQ úfrdaOhla f,i
cd;sljd§ lÓldj u;=úh'
rdcmCI md,kh" w;a;fkdau;sl;ajhlao@ uQ,O¾ujdohlao@ foluo@
wêlrKh" rdcHfha wd¾Ólh"
jHjia:dodhlh we;=¿ ish¨ u¾uia:dk
mjqf,a idudðlhskaf.a leue;a; wlue;a;
njg m;afjñka foaYmd,k cd;sljdoh ;=<
Tmj;ajQ m%cd;ka;%jdoh" idOdrK;ajh"
ksoyi jeks jákdlï bj;a lrñka fulS
uOH.;lrKh yd flakaøSh Ndjh wdrCId
lrk m%d:ñl cd;sljd§ ke;akï
uQ,O¾ujd§ cd;sl Wu;=jla f.dvkÕd
we;' fuu flakaøS Ndjh yd uQ,O¾ujdoh
úfYaIfhkau W;=f¾ Yla;su;a jQ fou<
cd;sljdoh;a iu. ol=fKa isxy,-fn!oaO
cd;sljdoh fyd¢ka fmdaIKh jQ w;r th
ñka fmr ljrodlgj;a jvd 2005 jk úg
ol=fKa iudcfha fmdÿ woyila ke;akï
m%Odk lÓldjla njg m;aúh' ;ukaf.a
wfkld i;=frl= f,i olsñka Tyq
ysxikuh wdldrfhka fyda mrdch lsÍu
ke;akï ;ukaf.a wfkldf.a meje;aug
bv fkd§u fuu cd;sljdofha m%Odk
,CIKh fõ' fï ksid ;ukaf.a wfkld jQ
fou¿ka foaYmd,k wjldYh ;=< isák
;rÕldrfh;= f,i fkdj úkdY l< hq;=
i;=frl= njg nysIalrKh úh' tu oDIaÁh"
ixjdoh yd ls%hdldÍ;ajfhka ^;%ia; úfrdaë
ixúOdk" fou< udOHfõ§ka" l,dlrejka
jeks wh mjd b,lal lrñka myr§u&
;yjqre úh' ke;akï th lÓldjla njg
m;aúh' tu lÓldj uyskao rdcmCI
uy;df.a foaYmd,kh kdhl;ajfhka
;yjqre úh'
lÓld kHdhg wkqj m%;súfrdaOhka tljr
mej;sh yels w;ru lÓldjka bÈßhg
f.khdug tu iuia;hg mßndysr Wmdx."
ix{d mej;Su wksjd¾hfõ' fï ksid
j¾;udk rdcmCI md,kh tljr ,snr,a
l%uh;a thg úfrdaOhka yÕjk isxy,-
fn!oaO jd¾.sl Wmdx.;a fmdaIKh lrhs'
tfia úfrdaOhka mej;Sug rdcmCI md,kh
mj;ajd .ekSu ;yjqre lrhs' úfYaIfhkau
fï úfrdaOhka m%cd;ka;%jd§ jákdlï
uq,alr.;a úfrdaOhka fkdjk w;r ckm%sh
yeÕjqï - .j >d;k úfrdaOh"
wkHd.ñllrKh" uqia,sï úfrdaOh -
uq,alr.;a úfrdaOhka jk fyhska tajd
mj;sk lÓldjg wNsfhda.hla fkdfõ' th
;j ;j;a ;yjqre lrk Wmdx. (elements) njg m;afõ' rdcH uq,alr.;a cd;sljdoh -
wdrïNfha§ cd;Skaf.a wNs,dIh rdcHfha
hym; nj wêksYaph lf<ah' l%ufhka
mjq,l meje;au yd wNs,dIh njg m;aùu
nrm;, ldrKhls' úfYaIfhkau iqúfYaIS
iudc lKavdhula rdcHfha m%Odk wCIhka
w;am;a lr.kS kï Tjqyq ck;djg jvd
by<ska lghq;= lrhs kï tys cd;sl
wNs,dIhla fkdue;s nj m%xY úma,jh
Woa§mkh l< kHdhdpd¾hjrfhl= jQ
Emmanuel Siyeas m%ldY lf<ah' cd;sh
hkq ck;djf.a ls%hdldÍ;ajh yd Tjqkaf.a
fmdÿ wNs,dIhka u.ska f.dvkef.k nj
Tyq jeäÿrg;a fmkajdfoa' fï ksid rdcHh
blaujd hñka tys m%Odk wCIhka -
md¾,sfïka;=j" wêlrKh" úOdhlh -
mqoa.,fhl= yd lKavdhula ;=<
flakaø.;ùu cd;sljdofha foaYmd,k
iajrEmh urd ouñka w;a;fkdau;sl;ajh
yd uQ,O¾ujdohg /f.k hdulah'
kQ;k zcdkqiaZ fyj;a m%d:ñl cd;sljdoh
yd kj ,snr,ajdofha iqixfhda.h LTTE
mrdch ùu;a iu. y÷kd.; yels w¿;a
;;a;ajhls' flfia jqj;a cd;sljdoh
úYajdi l< hym;a rdcHfha ls%hdldÍ;ajh
ÈhqKq lrñka rdcH ord isák m%Odk l=¿Kq
jk m%cd;ka;%jdoh" ksoyi" idOdrK;ajh
jeks jákdlï yd tu jákdlï Yla;su;a
lrk wOHdmkh" fi!LH jeks fCIa;%hka
ms<snO m%uqL;djhla ,nd§ w¨;a cd;sl
wNs,dIhka ks¾udKh lrkq we;ehs hk
úYajdih úh' tfy;a cd;sl lÓldj"
m%d:ñl Wmdx. blaujd fkd.sh w;ru
cd;sl lÓldj ;+< ;snQ rdcHh uq,alr.;a
wNs,dIh ixj¾Okh ke;akï wd¾Ólh
uq,alr.;a wNs,dIhka njg mßj¾;kh
úh' fï ksid m%cd;ka;%jdoh" ksoyi"
54
2013 cQ,s - wf.daia;=
idOdrK;ajh jeks rdcH uq,alr.;a
wNs,dIhka ke;skï yelsf,ñka uqo,a
yïnlsÍug uq,a;ek fok kj lÓldjla
ixj¾Okh kñka ;yjqre úh' tlúgu
merKs iajNdúl Wmdx. jk isxy, cd;sh"
fn!oaOd.u" merKs rcjrekaf.a u;lhka
wdÈh;a kd.ßl ixj¾Okh" fydag,a
l¾udka;" rd;%s iudcYd,d" leisfkda
jHdmdr jeks kQ;klrK ls%hdj,shka tlg
.uka lsÍu úoHdudkfõ' kQ;k cdkqia
iajrEmh hkq fuhhs' cdkqia foúhka kï
.%Sl ñ;Hdj wkqj tla ysila bÈßhg;a"
wksla ysi msgqmig;a msysàuhs' fï wkqj
mj;sk cd;sljdofha tla ysila w;S;hg;a
wksla ysi wkd.;hg;a jk fia
m%;súfrdaOhkaf.a meje;au u;=ùuh'
rdcmCI mjqf,a foaYmd,k wd¾Ólh '''
rdcmCI mjq, wkq.ukh lrñka we;af;a
zw,a,d .ekSuZ yd zfld,a,lEuZ kue;s
foaYmd,k wd¾Ól l%ufõohhs' fuh kj
rdcdKavq Wml%uhls' uOH.; md,khla
u.ska yels;rï iïm;a fld,a,lEu yd
;ukag wh;a ke;s N+ñka w;am;a lr
.ekSuhs' 17" 18 jeks ishjiaj, hqfrdamfha
fuh m%Odk Wml%uh fõ' kj
rdcdKavqjd§kao m%d:ñl cd;sjd§ka jQ w;ru
Tjqyq j¾.h" wd.u zW;a;ujdohZ ;yjqre
lsÍfï yd tajdfha wdrCIlhka úh'
hqfrdamShka hg;aúsð;hka wdl%uKh lf<a
;=jlal=jhs" l=reihhs wf;a r|jdf.k nj
Frantz Fanon fmkajdfohs' fï ksid
Okjdoh jvd;a ;yjqre ùug zm%d:ñl
cd;sljdohZ ke;akï j¾.h" wd.u
ft;sydisl ld¾hNdrhla bgqlr we;'
fufia j¾.h" wd.u Wmdx. f,i fhdod
.;a cd;sljdÈ lÓldjka mqoa.,hka ùrhka
lsÍu b;sydih mqrd wOHkh l< yel'
tx.,ka;fha t<sifn;a hq.h" m%xYfha ¨ù
hq.h fukau c¾uksfha ysÜ,¾ mjd j¾. yd
wd.ï W;a;ujd§ka úh' rdcmCI hq.h;a
tjeksu ft;sydisl fudfyd;ls' j¾.h"
wd.u Wmdx.hka f,i wêksYaph lr.;a
lÓldj u.ska kj ,snr,a iudc
mßj¾;kh igyka lr we;'
rdcmCI mjq, yd kj ,snr,a cd;sjd§ iudc lKavdhï
rdcmCI mjq, f.k hk md,kh iqúfYaIS
jQ tlls' cd;sh" wd.u" rdcH wd§ Wmdx.
njg mjq, m;aù we;' th tla;rd
wdldrhlg iqúfYAIS foaYmd,k Wml%uhls'
fuf;la lsis md,lfhl=g rdcH njg
m;aúh fkdyelsh' Tjqka n,h
w;am;alr.;a rdcHhg ndysrj isá
mqoa.,hka úh' ke;akï md,lhka úh' ta
ksid Tjqkag tfrysj myiqfjka úfrdaOhka
t,a, l< yelsúh' tfy;a rdcmCIjreka
rdcH njg m;aúh' cd;sh;a" wd.u;a we;=¿
m%d:ñl Wmdx. yqÿ oDIaÀhla f,i fkdjk
Èkm;d ls%hdldÍ;ajfha fldgila njg
m;alr .;af;ah' rdcmCI ckdêm;s
yeuojilu fldfya fyda mkai,l fld;a
me<|ùula" úydr f.hla újD; lsÍu fyda
wju jYfhka mkai,l jeisls<shla
bÈlsÍfï uq,a.; ;eîulg iyNd.sfõ'
wfkla w;g f.daGdNh rdcmCI isxy,-
fn!oaO wka;jdofha m%Odk wkq.%dylhd nj
ljqre;a okS' fndÿ n, fiakd ixúOdkh
uy ojdf,a fmd,Sishg ;¾ckh lrk úg
kS;s úoHd,fha úÿy,am;sg myr fok úg
Tjqkag i,lkafka w;orejkag i,lk
W;=rd .sh ohdjlskah' fndÿ n, fiakdj
kS;sh t<smsg lvk úg Tjqka yd
meñKs,slrejka w;r idlÉPd fldg
m%Yakh úi|d.ekSfï ueÈy;alrejd jkafka
f.daGdNh rdcmCIh' tfy;a úYajúoHd,
isiqkaf.a" fiiq úfrdaO;dlrejka yuqfõ
f.daGdNh rdcmCI yd fmd,Sish
yeisfrkafka fjiuqKshka f,ih' fï ksid
rdcmCI ;u foaYmd,k kdhl;ajh ;yjqre
lr.ekSu fjkqfjka fmdaIKh lrk
fojkfm< iudc ;Srejla isáhs' tla;rd
wdldrhlska fudjqka rdcmCI md,khg
iodpdruh kdhl;ajh fokq ,eîh' k,ska
is,ajd" .=Kodi wurfialr jeks wh fuu
rdcmCI md,kfha iodpdrd;aul
kdhl;ajhg uq,msrejka j¾;udkfha
;yjqreù we;s m%pKav m%d:ñl cd;sljdoh
(violent proto Nationalism) .,f.dv
w;af;a {dkidr jeks ¨ïmka NsCIQka m%uqL
rdjK n,h" isxy, rdjh jeks
ixúOdkj,g udreù we;' th j;auka
mjqf,a foaYmd,k wd¾Ólh - zw,a,d.ekSuZ
yd zfld,a,lEuZ g uy;a msájy,ls'
m%pKav m%d:ñl cd;sljdoh" foaYmd,kh
njg m;aùu;a iu. Bg m%;spdr ±laùug
ke;akï fuu m%d:ñl cd;sljd§ lÓldjg"
m%;s lÓldjla fkdue;s ;;a;ajhla
ks¾udKh ù we;' ta yd iu.u
úu,a ùrjxY jeks cd;sl ;,fha pß;
fukau mdi,aj, .=rejßhka oK.iajk"
l=vd ±ßhka ¥IKh lrk mdov iudc
lKavdhï ks¾udKh lr we;' uqo,a
yïnlsÍfï ksr;j isák fuu lKavdhï
foaYmd,kh lsÍu ms<sn| lsisÿ woyila
fyda W!rejla fkdue;s msßiah' Tjqkag
úfrdaOhka" úfõpk we;=<;a foaYmd,k
ls%hdldÍ;ajh kqreiaik msßila jk w;ru
foaYmd,k ls%hdldÍ;ajhka hgm;a l< yels
m%pKav m%d:ñl cd;sljdoh Tjqkag f;areï
.;yels .e,fmk fohla njg m;aj we;'
lsisúfgl;a wksldf.a wNsudkh .ek
fkdi,lk fuu iudc lKavdhu
n,y;aldrh" hgm;alsßu" w,a,d .ekSu yd
uxfld,a,h ;yjqre lsÍug yd th fmdÿ
ú{dkfhka wE;a lsÍfï ld¾hNdrh Wfoid
isxy,-fn!oaO m%pKav W;a;ujdoh
fhdodf.k we;' wêrdcHjd§ka wfkldf.a
N+ñh hgm;a lr.ekSug l=reih yd
;=jlal=j fhdod.;a mßÈu rdcHh ;=<u
isák ÿ¾j,hkaf.a N+ñh w,a,d .ekSug yd
uxfld,a, lEug O¾upl%h yd ;=jlal=j
Ndú;d lsÍug rdcmCI mjq, lghq;= lr
we;' b;sydih ;=< tu uxfld,a, lEu yd
w,a,d .ekSu fufyhjQ md,lhka uyd
ùrhka f,i igyka ù we;s mßÈu rdcmCI
mjq,o foaYfm%aóka f,i wkkH;djh
f.dvk.df.k we;' fuu w,a,d .ekSu yd
fld,a,lEu ms<sn|j m%;slÓldjla
f.dvkef.k ;dla fiiq wh úreoaOjd§ka
muKls' úreoaOjd§ka lrkafka h:d¾;h
iu. rKavqùu muKS' tfy;a wjYH wfma
wfkld ^rdcmCI mjq,& w,a,df.k isák
m%Odk Wmdx. iu. ;rÕldÍ lÓldjla
f.dvke.Suhs' th wudre ld¾hhls' wudre
ld¾hh hkq foaYmd,khhs' fï fudfydf;a
wjYH foaYmd,kh lsÍuhs'
55rdcmCI mjq, f.k hk md,kh iqúfYaIS jQ tlls' cd;sh" wd.u" rdcH wd§ Wmdx. njg mjq, m;aù we;' th tla;rd wdldrhlg iqúfYAIS foaYmd,k Wml%uhls' fuf;la lsis md,lfhl=g rdcH njg m;aúh fkdyelsh' Tjqka n,h w;am;alr.;a rdcHhg ndysrj isá mqoa.,hka úh' ke;akï md,lhka úh' ta ksid Tjqkag tfrysj myiqfjka úfrdaOhka t,a, l< yelsúh' tfy;a rdcmCIjreka rdcH njg m;aúh' cd;sh;a" wd.u;a we;=¿ m%d:ñl Wmdx. yqÿ oDIaÀhla f,i fkdjk Èkm;d ls%hdldÍ;ajfha fldgila njg m;alr .;af;ah' rdcmCI ckdêm;s yeuojilu fldfya fyda mkai,l fld;a me<|ùula" úydr f.hla újD; lsÍu fyda iyNd.sfõ' wfkla w;g f.daGdNh rdcmCI isxy,-fn!oaO wka;jdofha m%Odk wkq.%dylhd nj ljqre;a okS'
, pór fmf¾rdfoaYmd,k ls%hdor
2013 cQ,s - wf.daia;=
56
f,dj wd.ï ìysjQfha ñksid ;=< yslaóula
ixhuhla we;s lsßu i|ydh' iEu
mqoa.,fhla ;=<u hy .=K fukau ÿ¾.=K
o mj;S' m%Odk wd.ï u.ska ck;dj ;=<
mj;sk fkdyslauqk ;sßika iajNdjhka
md,kh lsÍug fukau ck;dj w;r
iycSjkh j¾Okh lsÍug W;aidy ord
we;' wm rg ;=< fn!oaO" yskaÿ" bia,dï
iy l%sia;shdks hk m%Odk wd.ï y;rla
l%shd;aul fjhs' fï iEu wd.ulskau
urKska u;= cSú;hla .ek lshefjk
w;r ta ksidu fuf,dj cSú;h hym;a
f,i .; lsÍfï wjYH;djho wjOdrkh
lrhs' ffu;%sh" lreKdj" m%{dj" fm%auh"
ohdj" È<s÷kg msysg ùu" wi,ajeishkg
Wmldr lsÍu" m<s fkd.ekSu" iudj §u
jeks iudcfha hy meje;aug WmldÍ jk
Wiia .=Kdx. tu oyï ;=<ska b.ekafõ'
fn!oaO O¾uh
rfÜ nyq;rhlf.a wd.u jk fn!oaO
O¾uh ksoyia Ñka;kh .re lrk" cd;s
l=, wd.ï fNao yd uQ, O¾ujdoh
m%;slafIam lrk" iduh ixys|shdj Èß.
kajk" wúysxidj iy ish¨ i;ajhskg
ffu;%sh m;=rejk" mßir ys;ldó" uOHu
m%;smodj yd w,afmaÉP cSjk rgdj w.h
lrk" fya;= M, jdoh fiau lreKdj yd
m%{dj mokï ù we;s" ksjka u. fmkajd
fok f,dj fY%aIaG;u o¾Ykhla bÈßm;a
flfrk wd.uls' tu oyu iuia;hla
f,iu ksoyia yd ;d¾lsl Ñka;kh w.h
lrk w;r hula ms<s.; hq;= wdldrh
ms<sn|j ld,du iQ;%fha fufia ±lafõ'
1' ud wkqiaifõk - lg l;d wid
fkdms<s.kak'
2' ud b;slsrdh - fuf;la l,a mej;=kd
lshd fkdms<s.kak'
3' ud mrïmrdh - mrïmrdfjka mej;
tk ksid fkdms<s.kak'
4' ud ;lalfya;= - ;¾lhg .e,fmk
ksid fkdms<s.kak'
5' ud kh fya;= - kHdhg .e,fmk ksid
fkdms<s.kak'
6' ud ms;l iïmodfkak - .%ka:j, ;snQ
muKska fkdms<s.kak'
7' ud wdldr mßÑ;laflak - fï úêh
fyd|hs lshd is;d fkdms<s.kak'
8' ud ÈÜÀ ksÊcdkla L;a;shd -;ukaf.a
oDIaÀhg .e,fmkjd hhs lshd
fkdms<s.kak'
9' ud yín rEm;dh - flfkl=f.a
iajrEmh ±l fkdms<s.kak'
10' ud iufkd fkd.re;s - .=rejrfhla lS
ksidj;a fkdms<s.kak'
ld,dufhks" Tng jegfyakï fuh
wl=i,hla" kqjKe;a;ka úiska .rykq
,nkakla" fuhska ÿlla we;sfõ lshd" th
w;a yßkak' iduldó iycSjkfhka hqla;
cSjk rgdjla iudch ;=< f.dv ke.Sug
bjy,a lr .; yels m%;sm;a;s ud,djla
mxp YS,h u.ska y÷kajd § we;'
nqÿrcdKka jykafia cd;s l=, wd.ï fNao
j,g tfrysj iy ñksia j¾.hd w;r
mj;sk iudk;djh ms<sn|j uÊcsu
ksldfha jdfiÜG iq;%fha lreKq olajd
;sfí' ta wkqj cd;sh jkdys f,dalfha
we;s fjkila i,ld lrkq ,enQjla fkdj
mj;sk weÕùula muKla hehso"
uk#l,ams; jQ fohla muKla hehso" kdu
f.da;%o is;ska ujd.;a;djq foaj,a hehso
Wkajykafia m%ldY l< fial' mrdNj
iQ;%fha§ Wkajykafia foaYkd lf<a" hï
mqoa.,fhla cd;sh ksid" Okh ksid"
f.da;%h ksid udkfhka hqla; fõo fiiq
cd;Ska my;a fldg i,lkq ,efío Tyq
msßySug m;ajk njhs' nqÿrcdKka
jykafia ñksiqkaf.a cd;sh" f.da;%h" l=,h
fkdúuiQ w;r uiska f,hska wÕmiÕska
fjkila fkdue;s nj;a fjki we;af;a
is;=ï me;=ï iy lrkq ,nk l%shdjka
nj;a foaYkd l< fial'
nqÿrcdKka jykafia ji, iQ;%fha §
foaYkd lf<a"
kcÉPd jif,da fyda;s - kcÉPd
fyda;s n%dyaufKda
lïukd jif,da fyda;s - lïukd
fyda;s n%dyaufKda
flfkla cd;sfhka ji,fhla fkdfõ'
cd;sfhka n%dyauKfhlao fkdfjhs' Tyq
n%dyauKfhla fyda ji,fhla njg m;a
jkafka lrkq ,nk l%shdjka wkqj njhs'
iEu wd.ul Ndú;h ;=< j¾;udkfha § uQ,O¾ujd§ ,laIK u;= fjñka mj;S' ta w;r m%Odk ,laIK jkafka
1' ;u wd.u muKla tlu ksjerÈu i;H wd.u nj' tlu ksjerÈ cSjk ud¾.h th nj'
2' wd.fï kdufhka ysxidldÍ f,i jqj l%shd lsÍug ;ukag whs;shla we;s nj'
3' ;uka úfYaI f;dard .kq ,enQ fyda jrm%ido ysñúh hq;= msßila nj'
4' ;ukag iaj¾Kuh w;S;hla mej;s nj'
5' kùk;ajhg tfrys nj'6' uQ,O¾ujdoh yd cd;sljdoh
fndfydaúg tlaj mj;S' fuu uQ,O¾ujd§ iajNdjhka
iudc" cd;sl" wd.ñl ixys|shdjlg ndOdldÍ f,i l%shd;aul jkq ±lsh yelsh'
O¾uhg tfrysj mj;sk
wd.ñl uQ,O¾ujdoh
2013 cQ,s - wf.daia;=
57nqÿ oyug wkqj .egqï we;sùug uq,a
jkafka wfma is;a ;=< my, jk wl=i,a
uq,a jk f,daN" oafõI" fuday" hk mdmS
is;sú,s mrïmrdjhs' ta wkqj iduh we;s
lsÍu i|yd nqÿ oyug wkqj uQ,sl jkafka
o wfma is;aj, we;sjk wf,daN" woafõI"
wfuday lshk l=i,a uQ,sl is;sú,s we;slr
.;fyd;a wm ;ekam;a uOHia: wh njg
m;a jkq we;'
wfYdal wêrdchdf.a tla fi,a ,smshl
olajd we;af;a wkqkaf.a wd.ug .rykakd
;ukaf.a wd.fï ñkS j, ydrd .kakd
njhs'
ffck uyd ùr f.a f.da,hl= jQ Wmd,s
.Dym;s mq;%j" l¾uh" mqkre;am;a;sh yd
wd;auh ms<sn| újdolr nqÿka jykafiaj
meroùfï wruqKska tjQ wjia:dfõ Wmd,s
.Dym;s mq;% mrdchg m;a úh' bkamiq
Wmd,s .Dym;s mq;% nqÿ oyu je<| .ekSug
wjir me;Sh' tfy;a nqÿka jykafia tu
b,a,Su f;jrlau m%;slafIam l<y' thg
m%Odk fya;=j jQfha tjeks jQ ck
m%Odksfhl= rjgd .;a;d hehs fpdaokdjla
t,a, úh yels ùuhs' wjidkfha nqÿ oyu
je<| .ekSug wjir ÿkafka" fuf;la
l,a ffck uyd ùrg l< .re i;aldr
wem Wmldr tfiau fkdlvjd lrk njg
fmdfrdkaÿjla ,nd .ekSfuka miqjh'
fujeks b.ekaùï we;s nqÿ oyu kñka wo
wm rg ;=< fnfyda úg b.ekafjkafka
fudkjdo @ uQ,O¾ujdoh g tfrys ks¾u,
nqÿ oyu uQ,O¾u jd§ ;;a;ajfhka fírd
.kafka flfiao@
bia,dï O¾uh
bia,dï O¾ufha m%Odk uQ, O¾u yhla
fõ'
1' w,a,dya foúhka ms<s.ekSu'
2' hdÉ[d lsÍu'
3' foaj ÿ;hka ms<s.ekSu'
4' wkd.; jla;Dka ms<s.ekSu'
5' urKfhka miq cSú;h úYajdi lsÍu'
6' iaj¾.h iy wmdh mj;sk nj úYajdi
lsÍu'
bia,dï oyu wkqj iEu bia,dï
ne;suf;l=gu m%Odk j.lSï myla fõ'
1' w,a,dya foúhka ms<s.ekSu'
2' Èklg mia jrla hdÉ[d lsÍu'
^i,d;h&
3' ÿ.S odkh' ^ild;a& ;ukaf.a j;alï
j,ska ishhg folyudrla ta i|yd
fhoùu'
4' jirlg Èk 30 la rduidka
Wmjdifha fh§u'
5' yelshdjla we;s wh cSú;hg tla
j;djlaj;a yÊ jkaokdfõ fh§u'
bia,dï oyu iduqysl Èúh Èß .kajk
w;r l=uk cd;shl fyda wd.ul jqjo
wi,a jeishd iu. lghq;= l< hq;=
wdldrh tys uekeúka olajd we;'
• wnq yqfrhsrd rÈh,a,dyq m%ldY
lrkafka kì ;=ud fufia m%ldY lr
we;s njhs'
tlsfkldg ;E.s m%odkh lrkak'
ulaksido tu.ska yojf;a we;s ffjrh
bj;ajk neúks' ta iu. ia;%shl úiska
wi,a jeishl= ;Hd.hla f,i fokq
,nkakdjQ t¿ l=rhl fldgila jqjo
ms<sl=,a fkdl< hq;=hs'
• Tn,d lsisfjla lsishï hym;a l%shdjla
wjeo.;a f,i fkdie,lsh hq;=hs'
Tng hym;a l%shdjla l< fkdyels
kï wju jYfhka Tnf.a ifydaorhd
m%S;sfhka hq;=j uqK.efikak' ^tho
hym;a l%shdjls'& Tn ñ,§ .kafka kï
fyda j<|l msiskafka kï" tys biau
jeä fldg thska fldgila wi,a
jeishdg fokak'
• wi,a jeishd Tnf.a ysxidldÍ
yeisßfuka mSvd ú|skafka kï fyda Tn
ksid wkdrlaIs; njla Tyqg$wehg
yef.kafka kï" Tng lsis Èkl
iaj¾. rdcHhg we;=¿ úh fkdyel'
• w,a,dya foúhka iy W;a:dk ùfï
Èkh úYajdi lrkafka kï wi,a
jeishdg f.!rj lrkak' —iydndya˜
riq,a,dyaf.ka wikafka wi,a
jeishdf.a whs;sjdislï fudkjdo@
hkqfjks' thg ms<s;=re foñka
mjikafka Tyq hula b,a¨j fyd;a th
Tyqg fokak' Tyqg Woõ wjYH kï
th ,nd fokak' Tyq Khla
b,a¨jfyd;a th ,nd fokak' Tyq
werhqula l<fyd;a th ms<s.kak' Tyq
wikSm jqjfyd;a ne,Sug hkak' Tyq
ñh .sh fyd;a Tyqf.a wju.=,g
iyNd.s jkak' Tyqg .eg¨jla u;=ù
kï Tyqj ikikak' thska fldgila
fyda Tyqg fkdfokjd kï Tn lEu
msiskd iqj| ksid Tyqg ysßyer
fkdùug j. n,d .kak' Tyqf.a
wjirh fkd,nd Tyqf.a ksjdihg
by<ska hkfia Tnf.a ksji
fkd;kkak' thska Tyqf.a jd;dY%hg
ndOd muqKqjk fyhsks'
• wi,a jeishd l=i.skafka isáh§ l=i
msfrk ;=re wdydr .kafka weoys,s
jka;fhla fkdfõ'
• ksy;udkS jkak' wka whg jvd
by,ska fkdis;kak' wka whg mSvd
fkdlrkak' ksy;udkS ;eke;a;d
w,a,dya foúhka úiska Wiia fldg
i,lkq ,efí'
• iudj b,a,d isák úg iudj
fkdfokakd whq;= f,i whnÿ /ia
lrkafkl= yd iudk fõ'
• n,j;a ;eke;a;d wka whg .id ìu
fkdouhs' n,j;a kï Tyq ish ;ryj
md,kh lr .kshs' isgf.k isák úg
;ry meñKsh fyd;a ys|.kak' túg;a
wvq fkdjqkfyd;a je;sfrkak' bßhõ
isf;a iekis,a, Wodlr ;ryj
u.yrjkq we;'
• lreKdjka; jkak' r¿ nia
fkdlshkak' wkqkg Wmydi f,i
iskd fkdjkak' thu Tng wdmiq
,efí'
• hqla;sh fjkqfjka fkdie,S ke.S
isákak' Tng" foudmshkag fyda
kEhkag tfrysj jqj i;H idlaIs
fokak'
• wkqka wkq.ukh fkdlrkak' tfia
fldg Tjqka wmg Wmldr l<d" tksid
Wmldr lruq' Tjqka wmg jro l<;a
wm;a Tjqkag jro lruqhs fkdlrkak'
ñksiqka jrola l<;a hym;u lrkak'
• ;udf.a wefia we;s ,S fldgh fkd±l
ifydaorhdf.a wefia we;s msÿre .i
nqÿrcdKka jykafia cd;s l=, wd.ï fNao j,g tfrysj iy ñksia j¾.hd w;r mj;sk iudk;djh ms<sn|j uÊcsu ksldfha jdfiÜG iq;%fha lreKq olajd ;sfí' ta wkqj cd;sh jkdys f,dalfha we;s fjkila i,ld lrkq ,enQjla fkdj mj;sk weÕùula muKla hehso" uk#l,ams; jQ fohla muKla hehso" kdu f.da;%o is;ska ujd.;a;djq foaj,a hehso Wkajykafia m%ldY l< fial' mrdNj iQ;%fha§ Wkajykafia foaYkd lf<a" hï mqoa.,fhla cd;sh ksid" Okh ksid" f.da;%h ksid udkfhka hqla; fõo fiiq cd;Ska my;a fldg i,lkq ,efío Tyq msßySug m;ajk njhs' nqÿrcdKka jykafia ñksiqkaf.a cd;sh" f.da;%h" l=,h fkdúuiQ w;r uiska f,hska wÕmiÕska fjkila fkdue;s nj;a fjki we;af;a is;=ï me;=ï iy lrkq ,nk l%shdjka nj;a foaYkd l< fial'
2013 cQ,s - wf.daia;=
58
foi fkdn,kak'
• uu fyd| fyda krl lrk nj ±k
.kafka flfiao@ ieneúkau Tfí
wi,ajeishka Tfí fyd| lshhs kï
Tn hym;a h' Tjqka Tn whym;a hhs
lshhs kï Tn whym;a h'
• ñksiqka w;r jerÈ fukau ta wh
w;ru hy.=Ko /ila we;' ñksia j¾.
hd hym; iy whymf;ys
iïñY%Khls' tksid flfkl=f.a jro
bj; oud hy.=K .ek wjOdkh
fhduq l< hq;=h'
yskaÿ O¾uh
yskaÿ O¾uh f,dj bmerKsu O¾uhls'
th b;d .eUqre yd mq¨,a jk w;r
O¾ufhys uQ,sl b.ekaùï we;s .%ka:
lSmhla fõ' tu O¾ufhys b.ekafjk
uQ,sl úYajdihka lSmhls'
1' foaj ixl,amh'
fï wkqj foújre rdYshla ms<sn|
úYajdihka mj;S'
2' foaj iy wj;d¾'
fuys wj;d¾ f,i ye|skafjkafka
mqkre;am;a;sh f,i h<s bm§uhs'
3' l¾uh iy ixidrh'
l¾uh ;=<ska fya;= M, iïnkaOh
m%ldYfjk w;r ixidr hkafkka
l%shdj" m%;sl%shdj" Wm;" urKh" h<s
bm§u ms<sn|j lshefõ' cSú;fha
wjidk b,lalh fudalaI fõ'
4' ñksia cSú;fha wruqKq" mqreId¾:
^w& O¾u ^O¾ñIaG nj" wdpdr O¾u&
O¾u hkq kS;sh yd md,kh"
iycSjkh" mru i;Hh hk úYaj
uQ,O¾u fõ' i;Hh fuys m%Odk
;ekla .kS' WmksIoa j,
lshefjkqfha —i;Hh l;d lrk
ñksid O¾uh l;d lrhs'˜ —O¾uh
l;d lrk ñksid i;Hh l;d
lrhs'˜ hkqfjks'
^wd& w¾: ^ cSjfkdamdh" Okh&
±yeñ f,i cSjfkdamdh i|yd
Okh" ne|Sï iy wd¾Ól iuDoaêh
,Õdlr .ekSu ñka woyia fõ'
thg foaYmd,k cSú;h" iudc
cSú;h iy øjHd;aul hy
meje;au o we;=<;a h'
^we& ldu ^bkaøshka mskùu&
úkaokh" fi!kao¾hd;aul
cSú;fha úfkdaoh" wdorh iy
fifkyi wdÈh ñka woyia fõ'
^wE& fudalaI
cSú;fha wjidk n,dfmdfrd;a;=j
fuh fõ' fuys§ ixidrh kej;Su
isÿ fõ'
5' fhda.
cSú; wruqKq Èkd .ekSu i|yd ud¾.
.Kkdjla fõ'
• Nla;s fhda. ^wdorh yd lemùfï
ud¾.h&
• l¾u fhda. ^ksjerÈ l%shdfõ ud¾.
h&
• rdc fhda. ^Ndjkd ud¾.h&
• {dK fhda. ^m%{d ud¾.h&
fuu.ska fN!;sl yd wOHd;añl
j¾Okhla ñksidg w;alr .; yel'
yskaÿ O¾uh iy fn!oaO O¾uh w;r
ióm in|;djla we;' w;S;fha §
bkaÈhdj ;=< ta w;r iycSjkhla
mej;s nj lshefõ' tys b.ekaùï w;r
in|;d rdYshls' l¾uh"
mqkre;am;a;sh" ksjk yd fudalaIh"
mxp YS,h" iy Ndjkd wdÈh ksoiqka
fõ' yskaÿ O¾ufha iy l%sia;shdks
O¾ufha uQ,sl b.ekaúï w;ro hï
iudk;d we;' l%sia;shdksfha ms;d^mshd&"
mq;%hd iy Y=Od;auhdKka f,i Y=oaOjQ
;%s;ajhla úYajdi lrk w;r yskaÿ
O¾ufha o úIaKq ^mshd&" Ysj
^Y=Od;auhdKka&" n%yau ^mq;d& f,i
tjeks jQ foaj ;%s;ajhla úYajdi lrhs'
l%sia;shdks O¾uh
l%sia;shdks O¾ufha moku fm%auhhs' th
foúhkag yd wi,ajeishdg fm%au lsÍu
f,i w¾: ±lafõ' ta ;=< cd;sh" l=,h"
wd.u" ÿmam;a - fmdfydi;a" W.;a - kQ.;a"
hk lsis÷ fNaohla fkdie,fla' ta wkqj
kS;shg jvd fm%auh Wiia h' tfiau
l%sia;shdksfha mSä;hkag" È<s÷kag"
wirKhkag úfYaI ;ekla ysñ fõ'
—foúhka jykafia ;u iajrEmh wkqj
ñksid uejQ fial'˜ ^W;am;a;s 1(27&
hkafkka iEu mqoa.,fhl=f.au
W;=ïlu;a iudk;ajh;a m%ldY fjhs'
foúhka
jykafia úiska fudafiia ;=ud u.ska
ñksidg ,nd ÿka oimk; tu fm%auh
m%dfhda.slj Ndú;d lsÍug;a iudc cSú;h
iduqysl;ajfhka iu.sfhka .; lsÍug;a
u. fmkaùula ,nd fohs' l%sia;shdks
O¾ufha m%Odk b.ekaùï we;s nhsn,fha
kslauhdu fmd;g ysñ jkafka b;d
jeo.;a ia:dkhls' jy,a núka ksjy,a
njg kslauhdu bka lshefõ' ls;=Kq
ckjkaokdj hkq kslauhdfuka ,o
úuqla;sh m%ldY lsÍuls' ifydaor;ajh"
iduqysl;ajh" iy iudkd;au;dj m%ldY
lsÍula bka isÿfõ' uq,a hq.fha§
l%sia;shdksfha b.ekaùu jQfha .e<ùu
ysñjkqfha BY%dfh,a cd;slhskag muKla
njh' miqj l%sia;=ka jykafia úiska th
fjkia lr ish¨ ukqIHhskag th ysñ nj
m%ldY lrk ,§' th mqoa.,hskaf.a
l%shdldß;ajh wkqj ysñjk nj bka
lsheúK'
fÊiqia jykafia lkao Wv foaYkdj u.ska
.e,ùu ,nkafkda ljqrekao hkak
meyeÈ,sj m%ldY l< fial'
—ne.E is;ska foú irK m;kafkda
Nd.Hjka;fhda h' iaj¾. rdcHh Tjqkaf.a
h' fYdal jkafkda Nd.Hjka;fhda h'
Tõyq iekiSu ,nkafkda h' ksy;udkS
.=K we;af;da Nd.Hjka;fhda h' Tõyq
foaYh Wreu lr .kafkda h' hqla;shg
idmsmdid we;af;da Nd.Hjka;fhda h'
Tõyq ;Dma;su;a jkafkda h' ohdjka;fhda
Nd.Hjka;fhda h' Tõyq ohdj ,nkafkda
h' ks¾u, is;a we;af;da Nd.Hjka;fhda h'
Tõyq foúhka jykafia olskafkda h'
iduh we;s lrkafkda Nd.Hjka;fhda h'
Tõyq foúhka jykafiaf.a mq;%fhda h hs
lshkq ,nkafkda h' hqla;sh Wfoid mSvd
ú|skafkda Nd.Hjka;fhda h' iaj¾.
rdcHh Tjqkaf.a h' ñksiqka ud ksid Tng
kskaod mSvd fldg" kdkd úO wi;H
fpdaokd kÕk l, Tn Nd.Hjka;fhda h'
m%S;s m%fudao jkak' ukao iaj¾.fhys Tfí
m, úmdlh buy;a h' Tng fmr isá
Èjeisjrhkag;a Tõyq tf,i u mSvd
l<y'˜ ^uf;õ 5( 3-12&
lshk foa wkqj fkdj lrk foa wkqj
.e,ùu ,nk nj fufia o m%ldY lr
zi;=rka fj; f.!rjh yd fm%auhZ hk wkq isria;,h hgf;a fufia olajd we;' —iudchSh jQ;a foaYmd,kuh jQ yd wd.ñl jQ;a lreKqj, § wmf.a l,amkd wkqj l,amkd fkdlrkakd jQ o wm l%shd lrk wdldrfhka l%shd fkdlrkakd jQ o wh flfrys mjd wmf.a f.!rjh yd fm%auh me;sr hd hq;=hs' Tjqka is;k wdldrh lreKdfjka yd fm%aufhka f;areï .kak m%udKhg wm úiska Tjqka iu. ixjdohg we;=¿ ùu myiq fjhs' fï fm%auh yd fyd| ys; fya;=fldgf.k i;Hh yd hym; hgm;a lsÍula wmf.a wfmka n,dfmdfrd;a;= fkdjkq ,efí' ish¿ ukqIHhkg .e<ùuodhl i;Hh m%ldY lsÍug l%sia;=ka jykafiaf.a wkq.dñlfhda fm%aufhka fmd<Ukq ,nhs'
2013 cQ,s - wf.daia;=
59we;'
—iaj¾.fhys jev jik udf.a mshdKka
jykafiaf.a leue;a; bgq lrk wh ñi
ug" iajdñks" iajdñks hs lshk ish,af,dau
iaj¾. rdcHhg we;=¿ fkdjkafkda h' ta
ojfia § fndfyda fofkla" iajdñks"
iajdñks" wms Tfí kdufhka Èjeia jels
fkdlSfjuq o@ Tfí kdufhka
ÿIagd;auhka ÿre fkdflf<uq o@ Tfí
kdufhka fkdfhla m%n, l%shd
fkdflf<uq oehs ug lshkq we;' túg
uu zlsis l,l Tn fkdye|skafkñ'
ÿofkks" ud fj;ska wyla j hkakezhs
Tjqkag lshkafkñ'˜ ^uf;õ 7(21-23&
cd;Skaf.a úksYaph ms<sn|j i|yka lr
we;af;a fufiah' —túg ish¨ cd;Syq Wka
jykafia wìuqfjys /ia lrkq ,nkafkda
h' tfåfrl= t¿jkaf.ka neg¿jka fjka
lrkakdla fuka Wka jykafia o Tjqka
fjka fldg neg¿jka ish ol=Kq
me;af;ys o t¿jka jï me;af;ys o
isgqjk fial' túg rcacqrejka jykafia
ish ol=Kq mfiys isákakkag l;d fldg"
zudf.a mshdKkaf.ka wdYS¾jdo ,oafoks"
tkak" f,dalh mgka .ekafï isg Tng
iQodkï lr ;sfnk rdcHh Wreu lr
.kak' ukao" uu id.sks j isáfhñ' Tn
ug lkak ÿkakyq h’ msmdid ù isáfhñ'
Tn ug fndkak ÿkakyq h' wd.ka;=lj
isáfhñ' Tn ud f.org ms<s.;a;yq h'
jia;% ke;=j isáfhñ' Tn ug jia;%
ÿkakyq h' frda.d;=rj isáfhñ' Tn ud
n,d .;a;yq h’ ysrf.or isáfhñ Tn ud
n,kak wdjdyq h hs jodrk fial' tl,
±yeñhka W;a;r foñka ziajdñks" ljr
lf,l Tn jykafia id.sks j isáh § wms
Tng leu ÿksuq o@ msmdid ù isáh §
fndkak ÿksuq o@ ljr lf,l Tn
jykafia wd.ka;=lj isáh § Tn f.org
ms<s.;suq o@ fkdfyd;a jia;% ke;=j isáh
È we÷ï ÿksuq o@ ljr lf,l Tn
frda.d;=rj fyda ysrf.or isáh § Tn
n,kak wdfjuq ±hs lshkq we;' túg
rcacqrejka jykafia W;a;r foñka
zieneúkau uu Tng lshñ' udf.a fï
ifydaorhkaf.ka b;du iq¿ ;eke;a;dg
jqj o Tn tfia l<d kï th lf<a ug
heZhs jodrk fial' ^uf;õ25( 32-40&
.e,ùu ish¨ ukqIHhskag ysñ nj Y=oaO
nhsn,fha ia:dk rdYshl i|yka lr we;'
—ish¨ ukqIHhkaf.a ñoSu;a Tjqka i;Hh
±k .ekSu;a foúhka jykafiaf.a
leue;a;h'˜ ^1 ;sfuda;s 2(4&
hym;a iudßhhd ms<sn| l:dkaorh ^Æla
10(25-37& u.ska iod;k cSú;h ysñlr
.kq i|yd l=ula l< hq;= o hk m%Yakh
iy wi,ajeishd ljfrlao hk m%Yakh
úuid n,d we;’ tys§ iod;k cSú;h ,nd
.ekSu i|yd —kqfò uq¿ yDofhka o kqfò
uq¿ wd;aufhka o kqfò uq¿ ù¾hfhka o
kqfò uq¿ nqoaêfhka o kqfò foú jQ
iñ|dKka jykafiag;a" kqU kqUg fm%au
lrkakdla fuka kqfò wi,ajeishdg;a
fm%au lrkak˜ ^Æla 10(27& hkqfjka
l%sia;=ka jykafia m%ldY l< fial'
iïm%odhdkql+, f,i zwi,ajeishdZ
hkafkka woyia lrk ,oafoa ish cd;shg
whs;s idudcslfhl= muKs' kuq;a fuu
Wmud l:dfõ § l%sia;=ka jykafia m%ldY
lr we;af;a widOdrKhlg ,la jk"
mSvdjg ,la jk" wirK jk" wfhl=g
Tyqf.a cd;sh" wd.u" l=,h fyda fjk;a
foa fkdúuid msysg ùu ienE
wi,ajeislu jk njh'
fojk j;sldkq uka;%k iNdfõ j¾;udk
f,dalfha YoaOjQ iNdj kï m%ldYkfha"
zukqIH fm!oa.,sl;ajh flfrys
f.!rjhZ ms<sn|j fufia i|yka lrhs'
—iEu ukqIHhdu lsisfjl= neyer
fkdfldg iudcfha iEu wi,ajeishd u
;udf.a m%;s mqoa.,fhl= fldg ie<lsh
hq;=hs' m%Odk jYfhka Tyqf.a cSú;h .ek
o ta cSú;h f.!rj iys;j .; lsÍug
wjYH jk Wml%uhka .eko i,ld
ne,sh hq;=hs'˜
tu m%ldYkfhys zi;=rka fj; f.!rjh
yd fm%auhZ hk wkq isria;,h hgf;a
fufia olajd we;' —iudchSh jQ;a
foaYmd,kuh jQ yd wd.ñl jQ;a
lreKqj, § wmf.a l,amkd wkqj
l,amkd fkdlrkakd jQ o wm l%shd lrk
wdldrfhka l%shd fkdlrkakd jQ o wh
flfrys mjd wmf.a f.!rjh yd fm%auh
me;sr hd hq;=hs' Tjqka is;k wdldrh
lreKdfjka yd fm%aufhka f;areï .kak
m%udKhg wm úiska Tjqka iu. ixjdohg
we;=¿ ùu myiq fjhs' fï fm%auh yd
fyd| ys; fya;=fldgf.k i;Hh yd
hym; hgm;a lsÍula wmf.a wfmka
n,dfmdfrd;a;= fkdjkq ,efí' ish¿
ukqIHhkg .e<ùuodhl i;Hh m%ldY
lsÍug l%sia;=ka jykafiaf.a wkq.dñlfhda
fm%aufhka fmd<Ukq ,nhs' tfy;a jerÈ
foa yd jerÈ foa lrk ukqIHhd
fjkafldg meyeÈ<s f,i ±k .; hq;=hs'
jerÈ foa ks;r m%;slafIam l< hq;=hs'
tfy;a jerÈ foa lrk ukqIHhdf.a
fm!oa.,sl;ajh wd.ñl foaj,a .ek Tyq
orK jerÈ u;j,ska jqjo ke;sù fkdhhs'
foúhka jykafia muKla yDohka
úksYaph lrk fial' yDohka mÍlaId lr
n,k fial' tfyhska hful=f.a
wNHka;rfhys we;s jrola .ek
úksYaphla lsÍug Wkajykafia wmg
;ykï lrk fial'˜
uE;l§ j;auka m%ekaisia mdmajykafia
úiska ksl=;a lrk ,o ksfõokhlska
lshejqfka wfoajjd§ka jqjo .e<ùu ,eìh
yels njhs' tys § t;=ud udla ;=udf.a
iqúfYaIfhka o Wmqgd olajñka tu u;h
ikd: lr we;'
wd.ï j,ska b.ekafjk foa fufia jqjo
fï iEu wd.ul Ndú;h ;=< j¾;udkfha
§ uQ,O¾ujd§ ,laIK u;= fjñka mj;S'
ta w;r m%Odk ,laIK jkafka
1' ;u wd.u muKla tlu ksjerÈu
i;H wd.u nj' tlu ksjerÈ cSjk
ud¾.h th nj'
2' wd.fï kdufhka ysxidldÍ f,i jqj
l%shd lsÍug ;ukag whs;shla we;s nj'
3' ;uka úfYaI f;dard .kq ,enQ fyda
jrm%ido ysñúh hq;= msßila nj'
4' ;ukag iaj¾Kuh w;S;hla mej;s nj'
5' kùk;ajhg tfrys nj'
6' uQ,O¾ujdoh yd cd;sljdoh
fndfydaúg tlaj mj;S'
fuu uQ,O¾ujd§ iajNdjhka iudc"
cd;sl" wd.ñl ixys|shdjlg ndOdldÍ
f,i l%shd;aul jkq ±lsh yelsh'
fï ;;a;ajh ;=< ienE f,i wd.ñl
yrhka iu. ne÷Kq ck;djf.a j.lSu
l=ula o@ ish wd.ñl yrhka úkdY lrk
uQ,O¾ujd§ m%jk;djkag tfrys fjñka
ienE wd.ñl jákdlï u;=lrñka cd;sl
wd.ñl iyfhda.s;dj j¾Okh lsÍug
lghq;= lsÍu fkdfõ o@ Tfí ksy~;dj
uQ,O¾ujdohg Èß §uls' úúO fõYfhka
tk uQ,O¾ujdohg tfrysj Tfí y~
ke.Su ienE wd.ñl jákdlï fjkqfjka
fmkS isàula fõ' th hym;a f,djla
f.dv ke.Sug Tn ,nd fok uyÕ=
odhl;ajhla jkq we;'
uQ,dY%
iduhg nqÿ u. - .dñKS l=udrisxy
Muntakhab Ahadith – Hazrat Maulana Muhammad, Yousuf Kandhlavi & Saad Kandhlavi
Hinduism web sitesNostra aetatae – web siteY=oaOjQ nhsn,h
fojk j;sldkq uka;%k iNdfõ j¾;udk
f,dalfha Y=oaOjQ iNdj kï úYaj
m%ldYkh
Pope Francis on atheist - web site
, kS;s{ úkaikaÜ nq,;aisxy,ckdjfndaO flakaøh
2013 cQ,s - wf.daia;=60
f,dalh wms fnouq'''æuyoaùmj,g lE,s lruq'''''rgj,a j,g lS;= lruq'''.ïudk j,g fjka lruq''''cd;Skaj,g mßj¾:kh lruq'''ixialD;Skaj,g fldgia lruq'''NdId j,g fjkia lruq''''l=, j,g iïu; lruq'''mlaI j,g mdg lruq''''wd.ï j,g yrjd .ksuq'
wms ±ka fjkia æ.y.ksuqnek.ksuqYdm lr.ksuqwek fldgd .ksuq'''urd.ksuq'''
wms muKhs Wiia æ
, ;s<sK w,yfldaka
wms muKhs Wiia æ