+ All Categories
Home > Documents > Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι...

Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι...

Date post: 07-Aug-2020
Category:
Upload: others
View: 0 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
89
ΕΠΛ 412 – Λογική στην Πληροφορική 2-1 Στην ενότητα αυτή θα μελετηθούν τα εξής επιμέρους θέματα: Σύνταξη Λογικός Συμπερασμός Σημασιολογία Ορθότητα και Πληρότητα Κανονικές Μορφές Προτάσεις Horn Προτασιακός Λογισμός (HR Κεφάλαιο 1)
Transcript
Page 1: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-1

Στην ενότητα αυτή θα μελετηθούν τα εξής επιμέρους θέματα:

ΣύνταξηΛογικός Συμπερασμός

Σημασιολογία

Ορθότητα και Πληρότητα

Κανονικές Μορφές

Προτάσεις Horn

Προτασιακός Λογισμός(HR Κεφάλαιο 1)

Page 2: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-2

Προτασιακός Λογισμός – Εισαγωγή • Ο Προτασιακός Λογισμός είναι μια γλώσσα που ασχολείται με

εκφράσεις που μπορεί να είναι είτε αληθείς είτε ψευδείς.

• Μας επιτρέπει να διατυπώνουμε σύνθετες προτάσεις και να επιχειρηματολογούμε σχετικά με αυτές.

• Παράδειγμα:Αν το τραίνο αργήσει και δεν υπάρχουν ταξί στον σταθμό, τότε ο Γιάννης θα αργήσει για τη συνάντησή του. Δεν άργησε ο Γιάννης για τη συνάντησή του. Το τραίνο άργησε. Επομένως υπάρχουν ταξί στον σταθμό.

Αν βρέχει και η Μαρία δεν έχει ομπρέλα , τότε η Μαρία θα βραχεί. Δεν βρέχτηκε η Μαρία. Βρέχει. Επομένως η Μαρία έχει ομπρέλα.

Αν p και όχι q τότε r. Όχι r. p. Επομένως, q.

Page 3: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-3

Ατομικές Προτάσεις• Ο Προτασιακός Λογισμός έχει ως βασικό στοιχείο του δηλωτικές

προτάσεις οι οποίες μπορεί να είναι είτε αληθείς είτε ψευδείς.

• Παραδείγματα δηλωτικής πρότασηςΤο άθροισμα των αριθμών 3 και 5 είναι 8.Κάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα.Κάθε άρτιος φυσικός αριθμός είναι το άθροισμα δύο πρώτων αριθμών.(Εικασία του Goldbach)

• Παραδείγματα μη δηλωτικής πρότασηςΜπορείς να μου δώσεις το αλάτι;Καλή τύχη!2n + 4 = 10

Page 4: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-4

Προτασιακός Λογισμός και Πληροφορική (1)• Στην Πληροφορική, ο Προτασιακός Λογισμός επεξεργάζεται

δηλωτικές προτάσεις ή απλά προτάσεις που αφορούν τη συμπεριφορά υπολογιστικών συστημάτων ή προγραμμάτων.

• Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο έλεγχος κατά πόσο ένα πρόγραμμα ή ένα σύστημα ικανοποιεί την πρόταση που μελετάμε (π.χ. την προδιαγραφή του).

• Έτσι, μας ενδιαφέρει να θεμελιώνουμε ισχυρισμούς και να καταλήγουμε σε συμπεράσματα με βάση δοθείσες υποθέσεις όπως π.χ. τις αρχικές τιμές μεταβλητών.

Page 5: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-5

Προτασιακός Λογισμός και Πληροφορική (2)• Ένα πιο δύσκολο ερώτημα είναι κατά πόσο, δοθείσας οποιασδήποτε

ιδιότητας που ευσταθεί για ένα πρόγραμμα υπάρχει μια σειρά επιχειρημάτων η οποία, ξεκινώντας από κάποιες αληθείς προτάσεις (υποθέσεις) να οδηγεί στην ιδιότητά μας ως συμπέρασμα.

• Για παράδειγμα, η εικασία Goldbach δεν έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα.

• Ο προτασιακός λογισμός είναι συμβολικός: αναπαριστούμε ένα μεγάλο υποσύνολο όλων των δηλωτικών προτάσεων που μπορούμε να εκφράσουμε σε φυσική γλώσσα με σύμβολα. – Αυτό μας επιτρέπει να επικεντρωθούμε στην ορθή συμπερασματολογία– Επιτρέπει την αυτοματοποιημένη επαλήθευση ιδιοτήτων

Page 6: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-6

Προτασιακός Λογισμός• Ο Προτασιακός Λογισμός έχει ως βασικό του στοιχείο τις ατομικές προτάσεις

οι οποίες είναι αδιάσπαστες δηλωτικές προτάσεις, π.χ. «Ο αριθμός 5 είναι περιττός».

• Έστω Prop το σύνολο των ατομικών προτάσεων τις οποίες θα συμβολίζουμε ως p, q, r, …

• Η γλώσσα του προτασιακού λογισμού αποτελείται από– ατομικές προτάσεις, p, q, r, …– Τελεστές, , , , – παρενθέσεις: ( , )

• Οι τελεστές είναι οι : : η άρνηση : η σύζευξη : η διάζευξη : η συνεπαγωγή

• Κάθε πεπερασμένη ακολουθία συμβόλων του προτασιακού λογισμόυ ονομάζεται έκφραση. Για παράδειγμα (q) , pq , pq, είναι εκφράσεις. Δεν είναι όμως όλες τους νόμιμες προτάσεις.

Page 7: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-7

Σύνταξη Προτασιακού Λογισμού• Το σύνολο των νόμιμων προτάσεων του Προτασιακού Λογισμού

(Form) ορίζεται ως το μικρότερο σύνολο προτάσεων που παράγονται ως εξής:

Δηλαδή:

– Κάθε ατομική πρόταση p είναι μία πρόταση της Form

– Αν η Φ είναι μια πρόταση, τότε και η άρνηση της Φ είναι πρόταση

– Αν οι Φ και Υ είναι προτάσεις, τότε η σύζευξη, η διάζευξη και η συνεπαγωγή τους είναι επίσης προτάσεις

Φ ::= p | (¬Φ) | (ΦΦ) | (ΦΦ) | (ΦΦ)

Page 8: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-8

Σύνθετες προτάσεις και παρενθέσεις• Παράδειγμα σύνθετης πρότασης

(p q) (( r) q)“Αν p και q, τότε όχι r ή q”

• Προτεραιότητα ψηλότερη προτεραιότητα, | χαμηλότερη προτεραιότητα

• Παράδειγμα:Η πρόταση p q είναι ισοδύναμη με την (p) q και όχι την (p q).Η πρόταση p q r είναι ισοδύναμη με την (p q) r και όχι την p (q r).

Page 9: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-9

Λογικός Συμπερασμός• Για την εξαγωγή λογικών συμπερασμάτων χρησιμοποιούμε ένα

σύνολο αποδεικτικών κανόνων.

• Η διαδοχική εφαρμογή τέτοιων κανόνων μας επιτρέπει, ξεκινώντας από ένα σύνολο προϋποθέσεων, να καταλήξουμε σε ένα λογικό συμπέρασμα αυτών.

• Έστω ένα σύνολο προτάσεων 1, 2, . . . n, που τις αποκαλούμε προϋποθέσεις και μία πρόταση ψ που αποκαλούμε συμπέρασμα. Θέλουμε με την εφαρμογή κανόνων στις προϋποθέσεις να δημιουργήσουμε προτάσεις από τις οποίες να καταλήξουμε στο συμπέρασμα. Αυτή την πρόθεση την συμβολίζουμε ως:

1, 2, . . . n | ψκαι την ονομάζουμε λογικό επακόλουθο.

• Ένα λογικό επακόλουθο είναι έγκυρο αν μπορούμε να αποδείξουμε την ορθότητά του.

Page 10: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-10

Λογικός Συμπερασμός (2)• ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Αν το τραίνο αργήσει (p) και δεν υπάρχουν ταξί στον σταθμό (q),τότε ο Γιάννης αργεί για τη συνάντησή του (r). Δεν αργεί ο Γιάννης για τη συνάντησή του. Το τραίνο αργεί. Επομένως υπάρχουν ταξί στον σταθμό.

(p q) r, r, p | q

• Οι κανόνες συμπερασμού που θα μελετήσουμε έχουν τη μορφή

όπου πάνω από την γραμμή γράφουμε τις προϋποθέσεις του κανόνα (1 . . . n) κάτω από τη γραμμή το συμπέρασμα () ενώ name είναι το όνομα του κανόνα.

name ... 1

n

Page 11: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-11

Κανόνες Σύζευξης (1)• Κανόνας εισαγωγής σύζευξης

Εξήγηση κανόνα: Αν ισχύουν οι προτάσεις και , τότε ισχύει και η πρόταση .

• Κανόνες απαλοιφής σύζευξης

Εξήγηση κανόνων: Αν ισχύει η πρόταση , τότε ισχύουν ξεχωριστά και οι προτάσεις και .

i

1e

2e

Page 12: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-12

Κανόνες Σύζευξης (2)Παράδειγμα: Αποδείξτε ότι p q, r | q r.

Απόδειξη:

Σε γραμμική μορφή η πιο πάνω «δενδρική» απόδειξη μπορεί να γραφτεί ως εξής:1. p q προϋπόθεση2. r προϋπόθεση3. q e2 1 (Εφαρμογή του κανόνα e2 στην γραμμή 1)

4. q r i 2, 3 (Εφαρμογή του κανόνα i στις γραμμές 2 και 3)

irq

rq

qp

2e

Page 13: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-13

Κανόνες Διπλής Άρνησης• Απαλοιφή διπλής άρνησης

• Εισαγωγή διπλής άρνησης

e

i

Page 14: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-14

Κανόνες Συνεπαγωγής (1)• Απαλοιφή συνεπαγωγής (modus ponens)

• Μodus tollens

e

Τ

Page 15: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-15

Κανόνες Συνεπαγωγής (2)• Κανόνας εισαγωγής συνεπαγωγής

• Για να αποδειχθεί το γίνεται μία προσωρινή υπόθεση και αποδεικνύεται το με χρήση του και οποιασδήποτε άλλης προϋπόθεσης ή συμπεράσματος που έχει χρησιμοποιηθεί/αποδειχθεί.

• H γραμμή που ακολουθεί το κουτί βρίσκεται εκτός του πλαισίου της υπόθεσης εφόσον εκφράζει ότι ΑΝ ισχύει η πρόταση τότε ισχύει και η χωρίς όμως να υπάρχει οποιαδήποτε απαίτηση να ισχύει η .

i

.

.

Page 16: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-16

Κανόνες Συνεπαγωγής (3)• Παράδειγμα: Αποδείξτε ότι q p p q

Απόδειξη1 q p προϋπόθεση2 p (προσωρινή) υπόθεση3 p i 24 q MT 1,35 p q i 2-4

Page 17: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-17

Θεωρήματα• Λογικές προτάσεις τέτοιες ώστε | (δηλαδή η ισχύει χωρίς

προϋποθέσεις) ονομάζονται θεωρήματα.

• ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

1 p (προσωρινή) υπόθεση2 p p i 1-1

Αποδείκτηκε ότι | p p.Επομένως η πρόταση p p είναι θεώρημα.

Page 18: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-18

Κανόνες Διάζευξης• Εισαγωγή διάζευξης

• Απαλοιφή Διάζευξης

1i

2i

ex

xx

.

...

Αν το x μπορεί να αποδειχθεί άσχετα από το αν ισχύει η πρόταση φ ή η πρόταση ψ τότε μπορούμε να συμπεραίνουμε το x.

Page 19: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-19

Παράδειγμα• Να αποδείξετε ότι:

– q r (p q) (p r)– p, (q r) q r – (p q ) r, s t q s– p (p q) , p q– (p q) r p (q r)

Page 20: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-20

Κανόνας Αντιγραφής• Είναι δυνατή η αντιγραφή μιας πρότασης που εμφανίζεται

προηγούμενα μέσα σε μια απόδειξη. Ο κανόνας αυτός ονομάζεται Κανόνας Αντιγραφής, και στις αποδείξεις τον αποκαλούμε copy.

• Παράδειγμα: Να αποδείξετε ότι p (q p) .

1 p (προσωρινή) υπόθεση2 q (προσωρινή) υπόθεση3 p copy 14 q p i 2-35 p (q p) i 1-4

Page 21: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-21

Κανόνες Άρνησης (1)• Άτοπο είναι οποιαδήποτε έκφραση με τη μορφή

ή , όπου κάποια νόμιμη πρόταση του προτασιακού λογισμού.

• Στον προτασιακό λογισμό όλες οι άτοπες προτάσεις είναι ισοδύναμες μεταξύ τους. Επίσης, από το άτοπο μπορούμε να συμπεράνουμε κάθε πρόταση. Για παράδειγμα

p p ├ q

• Το άτοπο το συμβολίζουμε με το (bottom).

• Προτάσεις της μορφής τις συμβολίζουμε με T (top).

Page 22: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-22

Κανόνες Άρνησης (2)• Απαλοιφή Άτοπου

• Εισαγωγή Άτοπου

e

e

Page 23: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-23

Κανόνες Άρνησης (3)• Παράδειγμα: Να αποδείξετε ότι p q ├ p q

1 p q προϋπόθεση2 p υπόθεση q υπόθεση3 p υπόθεση4 e 3, 25 q e 46 p q i 3-57 p q e 1, 2-6

p q i 3-4q copy 2p υπόθεση

Page 24: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-24

Κανόνες Άρνησης (4)• Εισαγωγή Άρνησης

• Επεξήγηση Κανόνα: Αν η υπόθεση μίας πρότασης μας οδηγήσει σε άτοπο τότε ισχύει η άρνηση της πρότασης που υποθέσαμε.

i

.

.

Page 25: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-25

Παράδειγμα Να αποδείξετε ότι p q, p q ├ p

1 p q προϋπόθεση2 p q προϋπόθεση3 p υπόθεση4 q e 1, 35 q e 2, 3 6 e 4, 57 p i 3-6

Page 26: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-26

Παράγωγοι Κανόνες (1)• Παράγωγοι Κανόνες είναι κανόνες οι οποίοι μπορούν να παραχθούν

χρησιμοποιώντας άλλους κανόνες του λογικού συμπερασμού.

• Διευκολύνουν την απόδειξη συμπερασμάτων.

• Ο Κανόνας Μodus Τollens είναι παράγωγος κανόνας.

1 ψ προϋπόθεση2 ψ προϋπόθεση3 υπόθεση4 ψ e 1, 35 e 4, 26 i 3-5

Τ

Page 27: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-27

Παράγωγοι Κανόνες (2)• Εισαγωγή

1 προϋπόθεση2 υπόθεση3 e 1, 24 i 2-3

i

Page 28: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-28

Παράγωγοι Κανόνες (3)• Εις άτοπο απαγωγή (reductio ad absurdum)

1 δεδομένο2 υπόθεση3 e 1, 24 i 2-35 e 4

AA

.

.

R

Page 29: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-29

Παράγωγοι Κανόνες (4)• Νόμος του αποκλειόμενου μέσου (Law of Excluded Middle ή tertium

non datur)

1 ( ) υπόθεση2 υπόθεση3 i 1 24 e 3, 15 i 2-46 i 2 57 e 6, 18 ( ) i 1-79 e 8

EM L

Page 30: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-30

Κατασκευή Αποδείξεων (1)• Πως αποδεικνύουμε την ορθότητα ενός συμπερασμού;

Γράφουμε τις προϋποθέσεις στην αρχή της σελίδας και το συμπέρασμα στο τέλος της. Δουλεύουμε και προς τις δύο κατευθύνσεις.

• Για παράδειγμα αν το συμπέρασμα είναι μια πρόταση της μορφής τότε γνωρίζουμε πως ο τελευταίος κανόνας που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί είναι ο i και επομένως σχεδιάζουμε πάνω από το συμπέρασμά μας ένα κουτί με υπόθεση την και συμπέρασμα την . Συνεχίζουμε προσπαθώντας να γεμίσουμε το καινούριο αυτό κουτί.

…προϋποθέσεις

.

.

. υπόθεση

ψ ψ i

Page 31: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-31

Κατασκευή Αποδείξεων (2)• Σε κάθε βήμα μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από ένα κανόνες που

να βρίσκουν εφαρμογή. – Οι κανόνες i και i είναι συνήθως βοηθητικοί και συστήνεται η

χρήση τους.– Καλό επίσης είναι σε κάθε βήμα να καταγράφουμε όλους τους κανόνες

που είναι υποψήφιοι για εφαρμογή και να επιλέγουμε τελικά τον κανόνα που φαίνεται να βοηθά περισσότερο στην απόδειξη.

Page 32: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-32

Αποδείξιμη Ισοδυναμία• Δύο προτάσεις και είναι αποδείξιμα ισοδύναμες αν και μόνο αν

├ και ├ Αυτό το συμβολίζουμε ως ┤├ .

• Η δήλωση ┤├ είναι ισοδύναμη με το λογικό επακόλουθο ├ ( ) ( )

• Παραδείγματα– (p q) ┤├ p q– (p q ) ┤├ p q– p q ┤├ q p– p q p ┤├ r r

Page 33: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-33

Σημασιολογία του Προτασιακού Λογισμού• Έχουμε ορίσει τον Προτασιακό Λογισμού ως ένα λογισμό όπου

μπορούμε να ελέγχουμε επακόλουθα της μορφής:

1, 2, . . . n ├ ψ

• Η σημασιολογία του λογισμού αυτού μπορεί να δοθεί θεωρώντας τους τελεστές του προτασιακού λογισμού ως συναρτήσεις πάνω στο σύνολο των λογικών τιμών {Τ,F}.

Page 34: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-34

Πίνακες Αλήθειας των Τελεστών του ΠΛ

F

ψ ψ ψ ψ

T T T T T

T F F T F

F T F T T

F F F F T

T FF T

TT

Page 35: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-35

Παράδειγμα• Θεωρήστε την πρόταση = p q p (q r).

• Πως μπορούμε να υπολογίσουμε τον σχετικό πίνακα αλήθειας;

• Ας θεωρήσουμε κάποια συγκεκριμένη ανάθεση λογικών τιμών των ατομικών προτάσεων p, q και r, π.χ. p = Τ, q = F και r = T. Η αποτίμηση της τιμής της γίνεται με βάση μιας μεταθεματικής διάσχισης του δένδρου που αντιστοιχεί στην πρόταση και με χρήση των πινάκων αληθείας των τελεστών που περιλαμβάνει η .

qq pp

ppqq

rr

T

TF

F

T

TF F

F

F

F

Page 36: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-36

Σημασιολογική Συνεπαγωγή• Οι κανόνες συμπερασμού για τον ΠΛ μας έχουν εφοδιάσει με ένα

εργαλείο εξαγωγής συμπερασμάτων αναφορικά με προτάσεις γραμμένες σ’αυτόν.

• Είναι όμως αυτοί οι κανόνες ορθοί, υπό την έννοια ότι ικανοποιούν τη σημασιολογία του ΠΛ; Ή μήπως είναι δυνατό να αποδείξουμε ότι ενώ

1, 2, . . . n ├ ψυπάρχει απόδοση λογικών τιμών στις ατομικές προτάσεις των 1, 2, . . ., n, και ψ που να κάνουν τις προτάσεις 1, 2, . . . ,n αληθείς και την ψ ψευδή;

• Γράφουμε 1, 2, . . . n ╞ ψαν η πρόταση ψ παίρνει την τιμή Τ κάθε φορά που οι προτάσεις 1, 2, . . . n παίρνουν την τιμή Τ. Ονομάζουμε τη σχέση ╞ σημασιολογική συνεπαγωγή.

Page 37: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-37

ΠαράδειγμαΠοια από τα πιο κάτω ισχύουν;• p q╞ p• p q╞ p• q, p q╞ p

Page 38: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-38

Σημασιολογικές Έννοιες• Ισοδυναμία: Οι προτάσεις και ψ είναι σημασιολογικά ισοδύναμες αν

╞ ψ και ψ ╞ Σε τέτοια περίπτωση γράφουμε ≡ ψ.

• Εγκυρότητα: Η πρόταση είναι έγκυρη αν ╞ .Μια έγκυρη πρόταση ονομάζεται και ταυτολογία.

Page 39: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-39

Ορθότητα Προτασιακού Λογισμού• Θεώρημα 1: Έστω σύνολο προτάσεων του Προτασιακού Λογισμού

και πρόταση ψ. Αν ├ ψ τότε ╞ ψ.

• Βασική Ιδέα Απόδειξης: Κάθε κανόνας οδηγεί σε σωστό συμπέρασμα βάσει των σχετικών πινάκων αληθείας.

– Έστω ├ ψ.

– Η απόδειξη γίνεται με επαγωγή στο μέγεθος της απόδειξης.

Page 40: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-40

Βασική Περίπτωση και Υπόθεση Επαγωγής• Βασική Περίπτωση

Έστω μία απόδειξη με μόνο μία γραμμή. Τότε πρέπει να ισχύει ότι ψ και η απόδειξη είναι η

1. ψ υπόθεση

Θέλουμε να δείξουμε ότι η πρόταση ψ είναι αληθής στις γραμμές του πίνακα αλήθειας όπου αληθεύουν οι προτάσεις του συνόλου ..Εφόσον ψ το ζητούμενο έπεται.

• Υπόθεση της επαγωγήςΈστω ότι ├ ψ τότε ╞ ψ για κάθε απόδειξη με λιγότερες από Κγραμμές.

Page 41: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-41

Βήμα της Επαγωγής• Έστω ότι απόδειξη της πρότασης ψ έχει Κ γραμμές και είναι η ακολουθία

α1 α2 … αk β1 β2 … βm ψ. Ας υποθέσουμε ότι έχει τη μορφή

όπου για κάθε i, αi είναι η απόδειξη της πρότασης i και βi η απόδειξη της πρότασης χi.

• Από την υπόθεση της επαγωγής– Αφού ├ i τότε ╞ i και– αφού , ψi ├ χi , τότε , ψi ╞ χi .

• Απομένει να δείξουμε την ορθότητα της χρήσης του τελευταίου κανόνα. Αυτό μπορούμε να το πράξουμε θεωρώντας ξεχωριστά όλες τις περιπτώσεις.

m

m

k

...

...

...,...,

1

1

1

Page 42: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-42

Κανόνας i

• Η απόδειξη περιλαμβάνει αποδείξεις των προτάσεων και ψ:├ και ├ ψ

• Από την υπόθεση της επαγωγής╞ και ╞ ψ

• Ποια είναι η τιμή του ψ όταν τα και ψ αληθεύουν;

• Προφανώς Τ και επομένως ╞ ψ.

i

ψ ψΤ Τ Τ

Page 43: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-43

Κανόνας e

• Η απόδειξη περιλαμβάνει την απόδειξη του άτοπου:├ .

• Από την υπόθεση της επαγωγής╞ .

• Ποια είναι η τιμή του όταν τo αληθεύει;

• Το δεν αληθεύει ποτέ έτσι, τετριμμένα, έχουμε ότι όποτε το αληθεύει τότε αληθεύει και το και το ζητούμενο έπεται.

e

Page 44: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-44

Κανόνας i

• Η απόδειξη περιλαμβάνει την απόδειξη, ├ ψ

• Από την υπόθεση της επαγωγής, ╞ ψ

• Επομένως όταν οι προτάσεις του συνόλου καθώς και η πρόταση αληθεύει η τιμή του ψ είναι Τ.

• Ποια είναι η τιμή του ψ όταν τα , αληθεύουν;

i

.

.

Page 45: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-45

Κανόνας i

• H ενδιαφέρουσα περίπτωση αφορά το σενάριο όπου το παίρνει την τιμή Τ και το ψ την τιμή F. Εφόσον όμως έχει αποδειχθεί ότι όταν οι προτάσεις , αληθεύουν η τιμή του ψ είναι Τ, η περίπτωση αυτή αποκλείεται να συμβεί και το ζητούμενο έπεται.

ψ ψT T TT F FF T TF F Τ

Page 46: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-46

Άσκηση• Να αποδείξετε την ορθότητα των κανόνων:

– e1

– i

– MP– MT– e

• H απόδειξη των κανόνων αυτών ολοκληρώνει την απόδειξη του Θεωρήματος 1.

Page 47: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-47

Μη έγκυρα λογικά επακόλουθα• Πως μπορούμε να αποφασίσουμε ότι το λογικό επακόλουθο

1, 2, . . . n ├ ψδεν είναι έγκυρο;

• Βάσει της ορθότητας του συστήματος συμπερασμού, είναι αρκετό να δώσουμε ένα σύνολο τιμών αλήθειας για τα οποία οι προϋποθέσεις 1,2,…, n να παίρνουν την τιμή Τ και το συμπέρασμα, ψ, να παίρνει την τιμή F.

• Τότε από τον ορισμό της σημασιολογικής συνεπαγωγής1, 2, . . . n ╞ ψ

και από το Θεώρημα της Ορθότητας έπεται ότι1, 2, . . . n ├ ψ

• Παράδειγμα: Να δείξετε ότι το λογικό επακόλουθο p(qp) ├ p qδεν είναι έγκυρο

Page 48: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-48

Πληρότητα Προτασιακού Λογισμού• Το δεύτερο σημαντικό ερώτημα σχετικά με τους κανόνες

συμπερασμού που έχουμε μελετήσει είναι το εξής:Υπάρχει απόδειξη για το λογικό επακόλουθο

1, 2, . . . n ├ ψδεδομένου ότι 1, 2, . . . n ╞ ψ;

• Θεώρημα 2 (Πληρότητα): Έστω προτάσεις του Προτασιακού Λογισμού 1, 2, . . . n και ψ. Αν 1, 2, . . . n ╞ ψ τότε 1, 2, . . . n├ ψ.

• Βασική Ιδέα της Απόδειξης: Κατασκευή της απόδειξης από τους πίνακες αληθείας.

Page 49: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-49

Δομή της απόδειξης• Βήμα 1: Εφάρμοσε απαλοιφή των προϋποθέσεων της απόδειξης:

Αν 1, 2, . . . n ╞ ψ τότε ╞ 1 (2 ( . . . (n ψ)…))

• Βήμα 2: Κατασκεύασε τη σχετική απόδειξη:

Αν ╞ 1 (2 ( . . . (n ψ)…)) τότε├ 1 (2 ( . . . (n ψ)…))

• Βήμα 3: Κάνε ξανά εισαγωγή των προϋποθέσεων:

Αν├ 1 (2 ( . . . (n ψ)…)) τότε 1, 2,. . . ,n ├ ψ

Page 50: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-50

Απόδειξη Πληρότητας – Βήμα 1 • Γνωρίζουμε ότι

1, 2, . . . n ╞ ψ και θέλουμε να δείξουμε ότι

╞ 1 (2 ( . . . (n ψ)…)). Δηλαδή, θέλουμε να δείξουμε ότι η 1 (2 ( . . . (n ψ)…)) είναι ταυτολογία.

• Η μόνη περίπτωση που η συνεπαγωγή παίρνει την τιμή F είναι όταν τα 1,2, . . ., n, παίρνουν την τιμή Τ και το ψ την τιμή F.

• Αφού όμως 1, 2, . . . n ╞ ψ αυτό αποκλείεται να συμβεί και το ζητούμενο έπεται.

Page 51: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-51

Απόδειξη Πληρότητας – Βήμα 2• Θα κατασκευάσουμε την απόδειξη του λογικού επακόλουθου

├ 1 (2 ( . . . (n ψ)…))

Θεώρημα 3: Έστω πρόταση με ατομικές προτάσεις τις p1, p2 ,. . ., pn. Για κάθε γραμμή l του πίνακα αληθείας της και κάθε ατομική πρόταση α γράφουμε γl(α) για το α αν α παίρνει την τιμή T στη γραμμή l και, διαφορετικά α. Τότε έχουμε ότι – γl(p1), γl( p2), . . ., γl(pn) ├ αν η παίρνει την τιμή T στη γραμμή l,

και– γl(p1), γl( p2), . . ., γl(pn) ├ αν η παίρνει την τιμή F στη γραμμή l.

• H απόδειξη του λογικού επακόλουθου γίνεται με μαθηματική επαγωγή στη δομή της ιδιότητας .

• Παράδειγμα: Κατασκευάστε αποδείξεις για κάθε γραμμή του πίνακα αλήθειας της πρότασης

(p q) (p q )

Page 52: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-52

Απόδειξη Πληρότητας – Βήμα 2• Απομένει τώρα να συνδυάσουμε αυτές τις αποδείξεις σε μία

ολοκληρωμένη απόδειξη του λογικού επακόλουθου├ 1 (2 ( . . . (n ψ)…))

• Ο συνδυασμός αυτός επιτυγχάνεται με χρήση του κανόνα LEM.

• Βασική ιδέα: Εντόπισε ζεύγη λογικών επακόλουθων που διαφέρουν στην αλήθεια ακριβώς μίας ατομικής πρότασης. Χρησιμοποίησε τον κανόνα LEM για δημιουργία νέας απόδειξης που δεν εμπεριέχει τη συγκεκριμένη ατομική πρόταση.

Page 53: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-53

Απόδειξη Πληρότητας – Βήμα 2 Να δείξετε ότι ├ (pq)p χρησιμοποιώντας τα λογικά επακόλουθα:

p, q ├ (pq)p (1)p, q ├ (pq)p (2) p, q ├ (pq)p (3) p, q├ (pq)p (4)

1. p p LEM2. p υπόθεση3. q q LEM4. q προσωρινή υπόθεση5. (pq)p (1)6. q προσωρινή υπόθεση7. (pq)p (2)8. (pq)p e 3, 4-5, 6-79. (pq)p e 1, 2-9

p υπόθεσηq q LEMq προσωρινή υπόθεση(pq)p (3) q προσωρινή υπόθεση(pq)p (4)

(pq)p e 3, 4-5, 6-7

Page 54: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-54

Απόδειξη Πληρότητας – Βήμα 3Αν├ 1 (2 ( . . . (n ψ)…)) τότε 1, 2,. . . ,n ├ ψ.

• Πάρε την απόδειξη της πρότασης και εισήγαγε τα 1, 2,. . . ,n ως προϋποθέσεις.

• Εφάρμοσε τον κανόνα MP μία φορά για κάθε συνεπαγωγή και θα λάβεις την απόδειξη

1, 2,. . . ,n ├ ψ

Page 55: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-55

Ορθότητα και Πληρότητα• Απόρροια των πιο πάνω είναι ότι:

Θεώρημα 4: Έστω προτάσεις του Προτασιακού Λογισμού 1, 2, . . . n και ψ. Τότε

1, 2, . . . n ╞ ψ αν και μόνο αν 1, 2, . . . n ├ ψ.

Page 56: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-56

Σημασιολογικές Έννοιες• Ισοδυναμία: Οι προτάσεις και ψ είναι σημασιολογικά ισοδύναμες αν

╞ ψ και ψ╞ Σε τέτοια περίπτωση γράφουμε ≡ ψ.

• Εγκυρότητα: Η πρόταση είναι έγκυρη αν ╞ .Μια έγκυρη πρόταση ονομάζεται και ταυτολογία.

• Ικανοποιησιμότητα: Η πρόταση είναι ικανοποιήσιμη αν υπάρχει ανάθεση λογικών τιμών στις ατομικές της προτάσεις που να την κάνουν αληθή.

• Λήμμα: Μία πρόταση είναι έγκυρη αν και μόνο αν η πρόταση δεν είναι ικανοποιήσιμη.

Page 57: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-57

Απόδειξη εγκυρότητας • Στόχος: Μηχανική διαδικασία που να αποφασίζει την εγκυρότητα

οποιασδήποτε πρότασης του ΠΛ.

• Υπάρχουσες επιλογές:– Πίνακες Αλήθειας: δαπανηρή μέθοδος από άποψη χρόνου αφού ο

πίνακας αλήθειας μιας πρότασης με n ατομικές προτάσεις περιέχει 2n

γραμμές – Κανόνες Συμπερασμού: αβεβαιότητα για τη σειρά εφαρμογής των

κανόνων

• Εναλλακτική πρόταση– Μετατροπή προτάσεων σε μορφές που επιτρέπουν εύκολη ανάλυση

Page 58: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-58

Κανονικές Μορφές• Η πρόταση βρίσκεται σε συζευκτική κανονική μορφή, CNF, αν είναι

της μορφής1 … n

όπου για κάθε ii = α1 … αm,

και κάθε αj είναι είτε μια ατομική πρόταση είτε η άρνηση μιας ατομικής πρότασης.

• Συχνά, θα ξεχωρίζουμε τους θετικούς/αρνητικούς όρους και θα γράφουμε τα i ως

(p1 … pm) (q1…qk).

• Παράδειγμα: Ποιες από τις πιο κάτω προτάσεις βρίσκονται σε CNF;(qpr) (qr) q(pr) (pr) (p r) ((qp)r) (qr)

Page 59: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-59

Κανονικές Μορφές και Εγκυρότητα (1)• CNF: Η πρόταση 1 … n είναι έγκυρη αν όλες οι προτάσεις i

είναι έγκυρες.

• Θεώρημα 5: Η διάζευξη (p1 … pm) (q1…qk) είναι έγκυρη αν και μόνο αν υπάρχουν i και j, 1 i m , 1 j k τέτοια ώστε pi = qj.

• Παράδειγμα: Ποιες από τις πιο κάτω προτάσεις είναι έγκυρες;(qpq) (ppq)(qpr) (rr) q(qpr) (rr)

Page 60: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-60

Κανονικές Μορφές και Εγκυρότητα (2)Απόδειξη Θεωρήματος 5:

Έστω ότι υπάρχουν i και j, 1 i, j n τέτοια ώστε pi = qj.Τότε (p1 … pm) (q1…qk)

≡ (pi pi ) (p1 … pm) (q1…qk) = T ((p1 … pm) (q1…qk) = T

Αντίστροφα, ας υποθέσουμε ότι η πρόταση (p1 … pm) (q1…qk) είναι έγκυρη και ας υποθέσουμε επίσης, για να φθάσουμε σε αντίφαση, ότι για κανένα i δεν υπάρχει j τέτοιο ώστε pi = qj.Ας θεωρήσουμε τη λογική ανάθεση τιμών [[p1]] = … = [[pm ]]= F και [[q1]]= …=[[qk]]= Τ. Τότε

[[(p1 … pm) (q1…qk)]] = F και επομένως δεν είναι έγκυρη. Αντίφαση!Συνεπώς, το ζητούμενο έπεται.

Page 61: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-61

Εγκυρότητα Συζευκτικής Κανονικής Μορφής Θεώρημα 6: Η συζευκτική κανονική μορφή = 1 … n είναι έγκυρη

αν και μόνο αν, για κάθε k ≡ (p1 … pm) (q1…qk) υπάρχουν i και j, 1 i, j n, τέτοια ώστε pi = qj.

Απόδειξη:• Aν πράγματι η έχει αυτή τη μορφή, από το Θεώρημα 5 έπεται πως

όλες οι προτάσεις k παίρνουν πάντα την τιμή Τ. Επομένως η σύζευξή τους είναι επίσης έγκυρη.

• Aν η δεν έχει αυτή τη μορφή, τότε υπάρχει k τέτοιο ώστε k = (p1 … pm) (q1…qk) όπου δεν υπάρχουν i και j, 1 i, j nτέτοια ώστε pi = qj. Επομένως [[k]] = F για μια ανάθεση τιμών στις ατομικές της προτάσεις. Για την ίδια ανάθεση προφανώς ισχύει επίσης ότι [[]] = F και επομένως δεν είναι έγκυρη.

Page 62: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-62

Μετατροπή σε CNF• Πως μπορούμε να μετατρέψουμε μια τυχαία πρόταση του ΠΛ σε

συζευκτική κανονική μορφή;

• Βοηθητικοί κανόνες:– Απαλοιφή συνεπαγωγών:

ψ ≡ ψ

– Απαλοιφή αρνήσεων: ≡ (ψ) ≡ ψ(ψ) ≡ ψ

– Εισαγωγή συζεύξεων από διαζεύξεις (ψ1 ψ2) ≡ ( ψ1) ( ψ2)(ψ1 ψ2) ≡ (ψ1 ) (ψ2 )

Page 63: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-63

Αλγόριθμος Μετατροπής• Βασική ιδέα Αλγορίθμου Μετατροπής CNF()

1. Αφαίρεσε όλες τις συνεπαγωγές από τη χρησιμοποιώντας τον κανόνα ψ ≡ ψ (διαδικασία Impl_Free)

2. Αφαίρεσε όλες τις διπλές αρνήσεις και σπρώξε τις αρνήσεις «προς τα μέσα» στο επίπεδο των ατομικών προτάσεων (διαδικασία NNF)

3. Μετάτρεψε τις διαζεύξεις που βρίσκονται σε επίπεδο μη-ατομικών προτάσεων σε συζεύξεις.

• Παράδειγμα 1:p(p ( p q))

≡ p (p ( p q))≡ (p p) (p p q)

• Παράδειγμα 2:p(p ( p q))

≡ p (p ( p q))≡ (p p) (p (p q))≡ (p p) ((p p) (p q))≡ (p p) (p p) (p q)

Page 64: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-64

Διαδικασία Impl_FreeImpl_Free(){

if = p, p return if = return Impl_Free()if = 1 2 return Impl_Free(1)Impl_Free(2)if = 1 2 return Impl_Free(1) Impl_Free(2)if = 1 2 return Impl_Free(1)Impl_Free(2)

}

Παράδειγμα:Impl_Free(p q p (r q))

= Impl_Free(p q) Impl_Free(p (r q))= (Impl_Free(p) Impl_Free(q)) (Impl_Free(p) Impl_Free(r q))= (p q) (p ( Impl_Free(r) (Impl_Free(q)))= (p q) (p ( r q))

Page 65: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-65

Διαδικασία NNFNNF(){

if = p, p return if = return NNF()if = 1 2 return NNF(1) NNF(2)if = 1 2 return NNF(1) NNF(2)if = (1 2) return NNF( 1) NNF(2)if = (1 2) return NNF( 1) NNF(2)

}

Παράδειγμα:NNF( (p q) (p ( r q)))

= NNF( (p q)) NNF((p ( r q))) = (NNF( (p)) NNF( q))) (NNF(p) NNF(( r q))) = ( p q) (p (NNF ( r) NNF (q))) = ( p q) (p ( r q))

Page 66: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-66

Διαδικασία DistrDistr(, ψ){

if = 1 2 return Distr(1,ψ) Distr(2,ψ)if ψ = ψ1 ψ2 return Distr(,ψ1) Distr(,ψ2)else return ψ}

Παράδειγμα:Distr( ( p q), (p ( r q)))

= Distr( (p q ), p) Distr(( p q), ( r q))= ( p q p) (( p q) ( r q))

Page 67: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-67

Διαδικασία CNFCNF(){

= Impl_Free(); = NNF();return (CNF_rec())

}

CNF_rec(){if = p, p return if = 1 2 return CNF_rec(1) CNF_rec(2)if = 1 2 return Distr(CNF_rec(1),CNF_rec(2))}

Page 68: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-68

ΠαράδειγμαΝα υπολογίστε τη συζευκτική κανονική μορφή της πρότασης

r(s(tsr))

Page 69: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-69

Προτάσεις Horn• Στόχος: Αποδοτικός έλεγχος κατά πόσο μια πρόταση είναι

ικανοποιήσιμη.

• Προτάσεις Horn: 1…n όπου κάθε i (όρος Horn) είναι ένα από τα– Τ p– p1 … pn – p1 … pn q

• Παράδειγμα: Ποιες από τις πιο κάτω προτάσεις είναι προτάσεις Horn;– (p q s p) (q r p) (p q ) – (p q s p) (q r p) – (p q s p) (q r p)

• Σημείωση: p1 … pn q ≡ (p1 … pn) q ≡ p1 … pn q. Επομένως κάθε όρος Horn αποτελεί μια διάζευξη με μόνο μία «θετική» ατομική πρόταση.

Page 70: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-70

Προτάσεις Horn και ικανοποιησιμότητα• Πότε μία πρόταση Horn είναι ικανοποιήσιμη;

• Βασική Ιδέα:– Εντοπισμός των ατομικών προτάσεων που πρέπει να έχουν την

τιμή T.– Οι υπόλοιπες προτάσεις παίρνουν την τιμή F.

Παράδειγμα: (Τ r) (r p) (p r ) (w v )

1. Αφού Τ r πρέπει [[r]] = T2. Αφού [[r]] = T και r p πρέπει [[p]] = T3. Αφού [[r]] = T, [[p]] = T και (p r ) πρέπει [[]] = T4. Όμως [[]] = F και επομένως η πρόταση δεν είναι ικανοποιήσιμη.

Page 71: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-71

Προτάσεις Horn και ικανοποιησιμότηταΠαράδειγμα: (Τ r) (r p) (p r w) (w v )

1. Αφού Τ r πρέπει [[r]] = T2. Αφού [[r]] = T και r p πρέπει [[p]] = T3. Αφού [[r]] = T, [[p]] = T και (p r w) πρέπει [[w]] = T4. Δεν υπάρχουν άλλες απαιτήσεις, επομένως θέτουμε [[v]] = F.

Page 72: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-72

Αλγόριθμος• Γράφουμε για την ατομική πρόταση που έχει τύχει μαρκαρίσματος.

Satisfy_Horn(){for all Τ p mark all p

while

if q = return unsatisfiableelse mark all q

return satisfiable}

p

qpp n...1

Page 73: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-73

ΠαράδειγμαΝα εφαρμόσετε τον αλγόριθμο Satisfy_Horn για να αποφασίσετε κατά πόσο η πιο

κάτω πρόταση είναι ικανοποιήσιμη.

Βήμα 1 – Μάρκαρε όλα τα r:

Βήμα 2 – Μάρκαρε το p:

Βήμα 3 – Μάρκαρε το w:

Βήμα 4 – Επέστρεψε ότι η πρόταση είναι ικανοποιήσιμη.

)()()()( vwwrpprrT

)()()()( vwwrpprrT

)()()()( vwwrpprrT

)()()()( vwwrpprrT

Page 74: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-74

Τερματισμός ΔιαδικασίαςΘεώρημα 7: Ο αλγόριθμος τερματίζει.

• Μπορούμε να αποδείξουμε ότι:

Τερματισμός: Κλήση του αλγόριθμου σε πρόταση με m μη-μαρκαρισμένες ατομικές προτάσεις θα τερματίσει σε m επαναλήψεις.

Απόδειξη: Με επαγωγή στο m. Παρατηρούμε ότι σε κάθε επανάληψη, εφόσον ο αλγόριθμος δεν τερματίζει, μαρκάρεται μία ατομική πρόταση και επομένως σε κάθε επανάληψη ο αριθμός μη-μαρκαρισμένων ατομικών προτάσεων μειώνεται κατά 1.

Page 75: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-75

Ορθότητα ΔιαδικασίαςΘεώρημα 8: Αν η ατομική πρόταση p μαρκαριστεί κατά τη διάρκεια της

n- ιοστής επανάληψης της εκτέλεσης του αλγορίθμου στην πρόταση , τότε αν θέσουμε [[p]] = F έχουμε επίσης [[]] = F.

Απόδειξη: Με επαγωγή στο n.

Θεώρημα 9: Satisfy_Horn()= satisfiable αν και μόνο αν η πρόταση είναι ικανοποιήσιμη.

Απόδειξη: Απονομή της τιμής Τ σε όλες τις ατομικές προτάσεις που έχουν μαρκαριστεί και της τιμής F στις υπόλοιπες οδηγεί σε ικανοποίηση της αρχικής πρότασης.

Χρονική Πολυπλοκότητα Διαδικασίας Satisfy_Horn: Ο(n²) όπου n ο αριθμός των εμφανίσεων ατομικών προτάσεων στην πρόταση.

Page 76: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-76

Resolution – Επίλυση• Αλγοριθμική μέθοδος μέσω της οποίας μπορούμε να δείξουμε ότι μια

πρόταση είναι έγκυρη / μη ικανοποιήσιμη.

• Επίλυση– Κατάλληλη για χρήση από υπολογιστή (μόνο 1 κανόνας, 0 αξιώματα)– Δυνατόν να μην τερματίζει σε κάποια δεδομένα

• J. Alan Robinson 1965– Αυτοματοποιημένη απόδειξη θεωρημάτων (theorem proving)

• Λογικός Προγραμματισμός: Robert Kowalski

• Prolog: Alain Colmerauer 1973

• Prolog compiler: David Warren, 1997

• Constraint Logic Programming: Jaffar and Lassez, 1987

Page 77: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-77

Βασική Ιδέα• Έστω η πρόταση () () .

– Αν η είναι αληθής τότε η ορθότητα της πρότασης βασίζεται στην ορθότητα της

– Αν η είναι ψευδής τότε η ορθότητα της πρότασης βασίζεται στην ορθότητα της

• Η μπορεί να είναι είτε αληθής είτε ψευδής, όχι και τα δύο. Επομένως αν και οι δύο προτάσεις (), () είναι αληθείς πρέπει να ισχύει η πρόταση () η οποία ονομάζεται επιλύουσα (resolvent) των δύο προτάσεων.

• Παρόμοια, αν η επιλύουσα πρόταση () είναι ψευδής τότε τουλάχιστον μία από τις προτάσεις () και () είναι ψευδής και επομένως η σύζευξη () () είναι επίσης ψευδής.

Page 78: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-78

Βασική Ιδέα (συν.)

Τότε μία από τις δύο προτάσεις είναι ψευδής

Αν η επιλύουσα είναι ψευδής

Αν είναι και οι δύο προτάσεις αληθείς

Τότε πρέπει να είναι και η επιλύουσα αληθής

Page 79: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-79

Βασική Ιδέα (συν.)• Έστω πρόταση ψ. Είναι η ψ έγκυρη;

• Υποθέτω ότι η πρόταση ψ είναι ικανοποιήσιμη και επιδιώκω να εντοπίσω σε αυτήν αντίφαση.

• Επανειλημμένα “ακυρώνω” αντίθετους όρους από την πρότασή μου

και επιδιώκω να φθάσω σε αντίφαση

την οποία ονομάζουμε διάψευση (refutation) της υπόθεσης.• Αυτό συνεπάγεται ότι η πρόταση ψ δεν είναι ικανοποιήσιμη επομένως

η πρόταση ψ είναι έγκυρη. (Αν δεν διαψεύσουμε την υπόθεση τότε η ψ δεν είναι έγκυρη.)

ΑΒ ΒΓ

ΑΓ

Α Α

Page 80: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-80

Προτασιακή Μορφή στον ΠΛ• Στοιχείο (literal): Μια ατομική πρόταση ή η άρνηση μιας ατομικής

πρότασης.

• Δύο στοιχεία L και L ονομάζονται συμπληρωματικά.

• Προτασιακό σύνολο: ένα σύνολο στοιχείων που αντιπροσωπεύουν μια διάζευξη π.χ. το σύνολο {p,q, p} αντιπροσωπεύει τη διάζευξηp q p

• Προτασιακή Μορφή (clausal form): Ένα σύνολο από προτασιακά σύνολα που αντιπροσωπεύουν μια πρόταση σε ΚΣΜ (Κανονική Συζευκτική Μορφή) π.χ. η προτασιακή μορφή της ΚΣΜ πρότασης (p q q)(p q r q) είναι το {{p, q, q},{p, q, r, q}}.

• Μια πρόταση του Προτασιακού Λογισμού μπορεί να γραφτεί σε προτασιακή μορφή ως εξής:– Υπολόγισε την ΚΣΜ της πρότασης– Μετάτρεψε την πρόταση στο σύνολο που την αντιπροσωπεύει.

Page 81: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-81

Η Αρχή της Επίλυσης• Έστω προτασιακά σύνολα C1 και C2 και συμπληρωματικά στοιχεία L1

και L2 τέτοια ώστε L1 C1 και L2 C2. Τότε το προτασιακό σύνολο(C1–{L1}) (C2 – {L2}) ονομάζεται επιλύουσα των C1 και C2 .

• Παράδειγμα:Το {B,E} είναι επιλύουσα των C1 = {A, B} και C2 = {A, E}.Το {B, C, C} είναι επιλύουσα των C1 = {A, B, C} και C2 = {A, C}. Το {B} όχι.Τα C1 = {A} και C2 = {A} έχουν ως επιλύουσα το κενό σύνολο. Συμβολίζουμε την κενή επιλύουσα με .

Θεώρημα: Αν το D είναι επιλύουσα των C1 και C2 τότε C1 C2 ╞ D

Page 82: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

Κανόνας της Επίλυσης

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 2-82

a1… ai-1 c ai+1 … an b1… bi-1 c bi+1 … bn

a1… ai-1 ai+1 … an b1… bi-1 bi+1 … bn

Page 83: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-83

Διαδικασία ΕπίλυσηςΔεδομένο Εισόδου: Προτασιακή Μορφή SΔεδομένο Εξόδου: Η λογική τιμή που εκφράζει κατά πόσο η S είναι

ικανοποιήσιμη

Διαδικασία:

S0 = S1 = S;i = 0;while (Si Si+1 ή i = 0){

{(C1, C2)} = {ζεύγη προτασιακών συνόλων από Siπου δεν έχει επιλεχθεί μέχρι στιγμής};

C = {οι επιλύουσες των δύο συνόλων};if C return μη ικανοποιήσιμοelse

Si+1 = Si; Si+2 = Si+1 C;i++

}return ικανοποιήσιμο

Page 84: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-84

Παράδειγμα• Να χρησιμοποιήσετε τη Διαδικασία Επίλυσης για να αποφασίσετε

κατά πόσο η πρόταση p (p q) (r) (p q r) είναι μη ικανοποιήσιμη.

• Η πρόταση αυτή αντιστοιχεί στην προτασιακή μορφή {{p}, {p, q}, {r}, {p, q, r}}

• Μπορούμε να αναπαραστήσουμε την εκτέλεση της διαδικασίας και συγκεκριμένα τη διαδικασία εύρεσης διάψευσης μέσω του πιο κάτω δένδρου:

r p,q,rp p, q

p

p,q

H πρόταση είναι μη ικανοποιήσιμη.

Page 85: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-85

Ορθότητα και Πληρότητα• Θεώρημα Ορθότητας: Αν ο όρος ληφθεί από ένα σύνολο όρων κατά

τη διαδικασία επίλυσης, τότε το σύνολο αυτό είναι μη ικανοποιήσιμο.

• Θεώρημα Πληρότητας: Αν ένα σύνολο όρων είναι μη ικανοποιήσιμο τότε ο όρος μπορεί να ληφθεί από τη διαδικασία επίλυσης.

Page 86: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

Παράδειγμα• Να εφαρμόσετε τη μέθοδο της Επίλυσης για να αποφασίσετε την

εγκυρότητα του συλλογισμού “Aν Η1, Η2, Η3 και Η4 τότε C” όπου:Η1 = Αν σπουδάσει Θετικές Επιστήμες θα έχει καλό μισθόΗ2 = Αν σπουδάσει Τέχνες θα έχει καλή κοινωνική ζωήΗ3 = Αν έχει καλό μισθό ή καλή κοινωνική ζωή τότε θα είναι

ικανοποιημένηΗ4 = Δεν είναι ικανοποιημένηC = Δεν έχει σπουδάσει Θετικές Επιστήμες ή Τέχνες.

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-86

Page 87: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

Παράδειγμα – Βήμα 1Βήμα 1: Γράψε τις προτάσεις σε γλώσσα προτασιακού λογισμού.

Οι προτάσεις μπορούν να γραφτούν χρησιμοποιώντας τις ατομικές προτάσεις ΘΕ, ΚΜ, Τ, ΚΖ, και Ι ως εξής:

Η1 = ΘΕ ΚΜΗ2 = Τ ΚΖΗ3 = (ΚΜ ΚΖ) ΙΗ4 = ΙC = (ΘΕ Τ)

Θέλουμε να ελέγξουμε κατά πόσο ο συλλογισμός Η1 Η2 Η3 Η4 C είναι έγκυρος.Θα δείξουμε ότι η άρνηση του συλλογισμού δεν είναι ικανοποιήσιμη.

(Η1 Η2 Η3 Η4 C) = [(Η1 Η2 Η3 Η4) C]= (Η1 Η2 Η3 Η4) C= Η1 Η2 Η3 Η4 C

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-87

Page 88: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

Παράδειγμα – Βήμα 2Βήμα 2: Κατασκευή προτασιακού συνόλου

Η πρόταση Η1 Η2 Η3 Η4 C μεταφράζεται σε ΚΣΜ ως εξής:(ΘΕ ΚΜ) (Τ ΚΖ) ((ΚΜ ΚΖ) Ι) Ι (ΘΕ Τ)

= (ΘΕ ΚΜ) (Τ ΚΖ) ((ΚΜ ΚΖ) Ι) Ι (ΘΕ Τ)= (ΘΕ ΚΜ) (Τ ΚΖ) (ΚΜ Ι) (ΚΖ Ι) Ι

(ΘΕ Τ)

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-88

Page 89: Προτασιακός Λογισμόςannap/EPL412/notes/lecture02-05.pdfΚάποιοι εξωγήινοι προτιμούν τα μπιφτέκια από την πίτσα. Κάθε

Παράδειγμα – Βήμα 3Βήμα 3: Εφαρμογή της Μεθόδου της Επίλυσης

Η διάψευση της πρότασης (της άρνησης του συλλογισμού) μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι ο αρχικός συλλογισμός είναι έγκυρος.

ΕΠΛ 412 –Λογική στην Πληροφορική 4-89


Recommended