of 119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
1/119
GENETK BLG AKII
Prof. Dr. Engin YlmazH Tp Fakltesi
Tbbi Biyoloji Anabilim Dal
8/3/2019 GENETK BLG AKII
2/119
Kaynaklar:
1. Bruce Albert, Alexander Jonson et.al. MolecularBiology of the Cell Garland Science, 2007.
2. Krebs J.E, Goldstein E.S Kilpatrick S.T. LewinsGenes X .Jones and Bartlett Publisher,2010.
3. Ricki Levis, Human Genetics McGraw-Hill, 2001.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
3/119
GENETK BLG AKII
8/3/2019 GENETK BLG AKII
4/119
KAVRAMLAR Genom: Bir bireyin
sahipolduu tm genetik
materyal Transkriptom:
Tramskribe olandizilerin tm
Proteom: Genomtarafndan kodlananproteinlerin tm
8/3/2019 GENETK BLG AKII
5/119
GENETK BLG AKII
SANTRAL DOMA
*Genomik DNA protein sentezinikendisi ynlendiremez.
*Arac RNA moleklleri(Transkripsiyon :Yazlm)
*RNA moleklleri protein senteziniynlendirmek iin kalp olarakKullanlr(Translasyon : evirim)
8/3/2019 GENETK BLG AKII
6/119
RNA Merkezli Yaam
DNA Polimerazile replikasyon
PROTENSENTEZ
snRNAlar,ribozimler,
tRNA, rRNA
Translasyon
Transkripsiyon
Reverstranskriptaz bamlreplikasyon
RNA DNA
RNA Viruslar,Ebola, rabies,influenza, polio
8/3/2019 GENETK BLG AKII
7/119
PROKARYOT
KARYOTSANTRAL DOMA
basit
karmak
8/3/2019 GENETK BLG AKII
8/119
GEN YAPISI
3
Promotor
Ekzon 1
ntron 15
Ekzon 2 Ekzon 3
ntron 2 ntron 3
8/3/2019 GENETK BLG AKII
9/119
PROMOTOR BLGE
Oktamer GC CAAT GC TATA Transkripsiyon
-120 -100 -80 -40 -20 +1
8/3/2019 GENETK BLG AKII
10/119
GEN EKSPRESYONU
Her genin ifadesi ayn deildir !
8/3/2019 GENETK BLG AKII
11/119
DNA ve RNAnn Yapsndaki Bazlar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
12/119
RNA ve DNA
DNA ve RNA
zincirlerininyapsalmolekllerindefarkllklarbulunmaktadr.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
13/119
BAZ ELEMES
8/3/2019 GENETK BLG AKII
14/119
RNA ve DNA ZNCRLER
8/3/2019 GENETK BLG AKII
15/119
RNA YAPISI
RNA molekl tek zincirli bir yap olmasna ramen, birbirine komplementerbazlarn hidrojen ba yapmas ile baz blgeleri ift iplikli yap gsterir.Bu durum RNA moleklnn buyutlu yapsnn olumasn salar.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
16/119
karyotik Gen Ekspresyonu
8/3/2019 GENETK BLG AKII
17/119
HCREDEK RNA TPLER
mRNA Haberci RNA, protein iin genetik bilgi tar.
rRNA Ribozomal RNA, ribozomun temel yapsnoluturur ve protein sentezini katalizler.
tRNA Transfer RNA, protein sentezinde amino asitler ve mRNA arasnda adaptr.
snRNA Kk ekirdek RNA, ncl mRNAlarnilenmesi.
snoRNA Kk ekirdekcik RNA, rRNAlarn ilenmesi
MikroRNA Trankripsiyonunun kontrol
Dier RNA Telomer sentezi, X-kromozomun inaktivasyonugen ifadesinin susturulmas.
RNA Tipi levi
8/3/2019 GENETK BLG AKII
18/119
HCREDEK RNA TPLER
8/3/2019 GENETK BLG AKII
19/119
mRNA
Kalba komplementer, Toplam RNAnn %3-5, Kolay hzl sentez, kolay degredasyon, ksa mr, Non-stabildir,
* Bakteride hcre dngs : 30-40 dakikamRNAnn yar mr : 2 dakika
* nsanda hcre dngs : 48-72 saatmRNAnn yar mr : 3-4 saat
mRNAlar; Prokaryotlarda polisistronik,karyotlarda monosistroniktir.
mRNA, DNAdaki genetik bilgiyi ribozomlara tar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
20/119
rRNA Yapsal bir RNA molekldr, ribozomun yapsna
katlr, Total RNAnn %80 nini oluturu, Prokaryotik ribozom 70S: 30S + 50S
karyotik ribozom 80S: 40S + 60S Ribozomun %65 ni oluturur, Sekonder yap ortak deil, tr ve RNA boyutuna
gre deiir, Trev baz bulundurmaz, NOR (nucleolar organizer region): rRNA genlerini
tayan DNA blgesi ekirdekcikte bulunur
8/3/2019 GENETK BLG AKII
21/119
rRNA Sentezi
8/3/2019 GENETK BLG AKII
22/119
E. coli 23S ve 5S RNAlarnsekonder yaps
8/3/2019 GENETK BLG AKII
23/119
50S Ribozomal alt nitede protein ve rRNAlarn dalm(Gri blgeler rRNAlar)
8/3/2019 GENETK BLG AKII
24/119
tRNA
Total RNAnn %15, Bilinen 20 aa iin en az 1 (1-4) zgl tRNA vardr, Metillenmi veya hidroksillenmi trev bazlar tar,
Prokaryotta %2, karyotta %25 metillenmi baz
bulunur,
8/3/2019 GENETK BLG AKII
25/119
tRNA
8/3/2019 GENETK BLG AKII
26/119
tRNA
Yonca yapra ekilli sekonder yap kvrlaraktersiyer yapy oluturur.
Allosterik molekl. Ortam artlarna gre 3-D
yaps deiir. Protein sentezine katlmyorsaantikodon ite kalr. Bu zellik 2 antikodonundimerini nler.
Kompleks yapsyla nkleazlardan korunur.
Hcrede kalc molekldr. Denatre ve renatre olabilir.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
27/119
snRNAlar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
28/119
snoRNAs = kk nkleolar RNAs
8/3/2019 GENETK BLG AKII
29/119
miRNA ve siRNA
miRNA miRNA (mikro-RNA) 20-25 nkleotid uzunluunda
tek zincir bir RNAdr. Hcredeki birok genin ekspresyonunu dzenler.
siRNA Kk (ksa) interfering (basklayc) RNA 20-25 nkleotid uzunluunda
Hcredeki ilgili genlerin ifadesinin basklanmasndzeler Hcrede doal olarak Dicer enzimi sayesinde
oluturulur
8/3/2019 GENETK BLG AKII
30/119
miRNAlarn ve siRNAlarn Biyogenezi
8/3/2019 GENETK BLG AKII
31/119
miRNAlar ve Fonksiyonlar
miR-1 BDNF Nronal GeliimG6PD Oksidatif stres direnci
miR-19a PTEN Tmr basklayc gen
miR-23a SDF-1 Hematopoietik kk hcrelerin
bymesi ve lokalizsyonu
BRN-3b POU-TF Nronal geliim
miR26a SMAD-1 TGF bal gen ifadesinin
dzenlenmesi
miR34 Delta1 TM protein Notch gen aktivasyonu
Notch1 Geliim srasnda hcrebymesinin dzenlenmesi
miR-101 N-MYC Proto-onkogen
miR-130 MCSF Mononuklear fagozitenindzenlenmesi
miR-181 ? Hematopoiesis
Bartel, Cell 116: 281-297, 2004
8/3/2019 GENETK BLG AKII
32/119
Dier RNAlar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
33/119
RNA polimeraz I rRNA genleri
RNA polimeraz II mRNA, snoRNA genleri, bazsnRNA genleri ve mikroRNAlar
RNA polimeraz III tRNA genleri, 5S rRNA genleri
baz snRNA genleri,
KARYOTK RNA POLMERAZLAR
8/3/2019 GENETK BLG AKII
34/119
Mitokondriyal RNA Polimeraz
ekirdekteki DNAdan kodlanr ve mitokondrimatriksine transfer edilir.
Yanlzca iki alt nite ierir.
Bir alt nitesi, bakteiyofaj T7 RNA polimeraznabenzer.
Dier alt nitesi, bakteriyal faktre benzer.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
35/119
PROKARYOTK RNA POLMERAZ
E
EF
FW+
E
E
F
FW
[[
Kor enzim Holo Enzim
zgl bir promotora balanmaz;non-specificDNAya ok sk balanr(Kd ~5 x 10-12 M)
zgl promotora ok sk balanr;non-specificDNAya zayf balanr(Kd ~10-7 M)
8/3/2019 GENETK BLG AKII
36/119
E.coli RNA Polimeraz
[
Alt nite Holoenzimdeki says levi
2 Promotor diziye balanr 1 Fosfodiester ba kurar
1 ??
1 Promotor diziyi tanr
1 Alt nitelerin bir arada olmasnsalar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
37/119
Sigma Faktr
8/3/2019 GENETK BLG AKII
38/119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
39/119
RNA POLMERAZIN YAPISI
8/3/2019 GENETK BLG AKII
40/119
RNA POLMERAZLAR
8/3/2019 GENETK BLG AKII
41/119
1. Bakteriyal RNA Polimeraz baka bir proteinin yardmolmadan sadece alt nitesi ile transkripsiyonubalatrken, karyotik polimerazlar TF yardmolmadan bir transkripsiyon balatamazlar.
2. karyotlarda transkripsiyonun balayabilmesi iinkromatindeki paketlenmenin almas gerekmektedir.
RNA POLMERAZLAR
8/3/2019 GENETK BLG AKII
42/119
karyotik Transkripsiyon
Hcrenin genlerindeki genetik bilgiyi okuma veya ifade etmetranskripsiyon olarak tarif edilir.
mRNAnn transkripsiyonunun balayabilmesi iin trankripsiyonfaktrlerine ihtiya vardr.
Transkripsiyon faktrler, genlerin nndeki promotor blgeyebalanan, RNA polimerazn promotor blgeye balanmasn vetranskripsiyonun balamasn salayan proteinlerdir.
Bu faktrlerin bir DNA balama blgeleri,bir de aktivasyon blgeleri vardr.
Transkripsiyon faktrlerifarkl motiflerde bulunurlar.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
43/119
PROMOTOR BLGE
Oktamer GC CAAT GC TATA Transkripsiyon
-120 -100 -80 -40 -20 +1
8/3/2019 GENETK BLG AKII
44/119
Promoter Elementler
CpG adas
approx. -100 to -1
8/3/2019 GENETK BLG AKII
45/119
Promoter Elementler
Initiator (Inr): Y-Y-A+1-N-T/A-Y-Y-Y. Baz promoterlar heminitiator hem de TATA box ierirler. Bazlarda bunlardanyanlzca birini ierir.
CpG Adalar: Balang noktasndan ~100 baz yukarda, 20-50
nkleotidten oluanCG
zengin dizi. BRE (TFIIB recognition element) Dizisi: Baz promotorlarn
TATA dizisinin st ksmnda korunmu G/C-G/C-G/A-C-G-C-C,dizisi.
Downstream promoter element (DPE): Baz genlerde balangnoktasndan sonra 30 nkleotid aada bulunan G-A/T-C-Gdizisi.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
46/119
Genel Transkripsiyon Faktrleri
Genel transkripsiyon faktrleri (GTF)karyotlardaki tm genlerin transkripsiyonu iingereklidir.
GTFleri transkripsiyonun balamasnda RNA Pol
IIye yardm eder. GTFler, TFIIA, TFIIB,... olarak adlandrlan
multimerik proteinlerdir. GTFler, karyotlarda evrimsel srete korunmu
olan proteinledir. Prokaryotlarda, faktr olarak bilinen yanlzca bir
genel transkripsiyon faktr vardr.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
47/119
TATA Dizisi
8/3/2019 GENETK BLG AKII
48/119
TRANSKRPSYON FAKTRLER
PROTEN MOTFLER
Helix-turn helix modeli Helix-loop helix modeli Zinc finger modeli L
eucine zipper modeli
8/3/2019 GENETK BLG AKII
49/119
TRANSKRPSYON FAKTRLER
8/3/2019 GENETK BLG AKII
50/119
TRANSKRPSYON FAKTRLER
Transkripsiyon faktrleri DNAnnmajr oluuna balanr.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
51/119
TRANSKRPSYON FAKTRLER
TFlerin DNAya balanmas,DNAdaki bazlar ile proteidekiasparajin amino asidi arasnda
hidrojen bann kurulmas ilesalanr.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
52/119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
53/119
Enhancer
8/3/2019 GENETK BLG AKII
54/119
TRANSKRPSYON
8/3/2019 GENETK BLG AKII
55/119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
56/119
Transkripsiyon Balonu
Lid, Rudder, Zipper RNAdan DNAnn ayrlmasn salar.
Fork loops Transkribe olacak DNA zincirini ayrr
Bridge helix Transkripsiyon balonunun almasn salar
Wall DNA ve RNA hibridlerin oluumunu salar
Pore 1 Nkleotidlerin yapya katlmasn salar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
57/119
Transkripsiyon iin; Kalp DNA Serbest nkleotidler: ATP,GTP,CTP,UTP
2 deerli metal iyonlar RNA Polimeraz enzimine ihtiya vardr.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
58/119
RNA Polimeraz II ile birtranskripsiyonun balamabasamaklar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
59/119
TATA box Binding Protein (TBP),TFIIDnin 14 alt nitesinden birisidir.Fonksiyonu: promoter blgeyi tanma ve TFIIBnin balanmasn salamak
8/3/2019 GENETK BLG AKII
60/119
Fonksiyonu:-Pol II iin balangn blgesininseimi.- Baz promotorlarda, Pol II, TFIIDve TFIIB birlikte minimal balang
kompleksini oluturu ama birokpromotor iin TFIIE, F ve H a daihtiya vardr.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
61/119
Fonksiyonu:-
DNA-TFIID
-B kompleksinin oluumu iin Pol II ninkomplekse katlmasn salar.
- Pol IIn baland noktas zerinde olmasn salar.- Pol IInin kalp olmayan DNA zincirine balanmasn salar- RNA pol IInin DNAya non spesifik balanmasn engeller.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
62/119
Fonksiyonu:- Bir sonraki TF olan TFIIHn balanmas
iin docking blgesini oluturu.- TFIIHnin enzimatik aktivitesini
dzenler.
TFIIE heterotetramerik bir protein (22)
8/3/2019 GENETK BLG AKII
63/119
TFIIH multimerik bir protein, 9 altniteden oluuyor, bazlar enzimatikaktiviteye sahip.
Fonksiyonu:- TFIIH helikaz aktivitesine sahip,Pol IInin balanmas iin DNA iftsarmaln aar.
- TFIIH ayn zamanda kinaz aktivitesine
de sahip, uzamann balamas iinPol IIyi fosforlar.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
64/119
RN
A Pol IIninC
TD
blgesininfosforlanmas,Genel TK faktrlerin ayrlmasve RNA transkripsiyonununbalamas,
8/3/2019 GENETK BLG AKII
65/119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
66/119
TRANSKRPSYONUNSONLANMASI
8/3/2019 GENETK BLG AKII
67/119
Figure 12.19 Genomes 3 ( Garland Science 2007)
8/3/2019 GENETK BLG AKII
68/119
Figure 12.8 Genomes 3 ( Garland Science 2007)
8/3/2019 GENETK BLG AKII
69/119
Transkripsiyonun Yn
8/3/2019 GENETK BLG AKII
70/119
RN
A polimerazn transkripsiyon yn, transkribeolacak genin DNA zerindeki konumuna gredeiiklik gsterir
8/3/2019 GENETK BLG AKII
71/119
RNA Polimeraz II ile bir genin transkripsiyonunun balamas;TFler, nkleozom, enhancer, histonlarn asetilasyonukromatinin almas gibi birok faktrn birlikte hareket
ettii kompleks bir olaydr.
8/3/2019 GENETK BLG AKII
72/119
RNA Pol II ve Mediatrler
8/3/2019 GENETK BLG AKII
73/119
RNA LENMES(PROCESSING)
RNA LENMES
8/3/2019 GENETK BLG AKII
74/119
RNA LENMES
5 cap : 5 uca 7 metilguanozin grubu eklenmesi. Ribozomabalanma ve mRNA stabilitesinden sorumludur. Sitopazmayatransfer.
3 poliA : 3uca 100-200 Adenin nkleotidinden oluankuyruk taklmas. Ribozoma balanma, mRNA stabilizasyonu,sitoplazmaya transfer grevleri vardr.
Splicing : mRNA zerindeki intronlarn kartlmas.
ntron: Olgun mRNAda bulunmayan DNA dizisiEkzon: Olgun mRNAda bulunan ve proteine evrilen DNAdizisi
8/3/2019 GENETK BLG AKII
75/119
Figure 1.13 Genomes 3 ( Garland Science 2007)
RNAnn LENMES
5 CAPPING
8/3/2019 GENETK BLG AKII
76/119
5 CAPPING
Fosfotazlar bir fostat kartr
guanil transferaz bir guanin grubu transfer eder
metil transferaz guanin bazna birmetil grubu transfer eder
8/3/2019 GENETK BLG AKII
77/119
5 CAPPING
5 CAPPING
8/3/2019 GENETK BLG AKII
78/119
5 CAPPING
RNAnn 3 ucunun ilenmesi
8/3/2019 GENETK BLG AKII
79/119
RNA nn 3 ucunun ilenmesi
1. AAUAAA: CPSF (cleavage and polyadenylation
specificity factor)
2. GU-rich sequence: CstF (cleavage stimulation factor F)
3 Poli Adenilasyon
8/3/2019 GENETK BLG AKII
80/119
3 Poli Adenilasyon
8/3/2019 GENETK BLG AKII
81/119
RNAdaki intronlarn aradan kesilip kartlmas,splicesosome kopleksi ile gerekleen dinamik bir ilemdir.
splicesosome kopleksi : snRNAlar = U1, U2, U4, U5, U6 vebu RNAlara balanan yaklak 7 farklsmall nuclear ribonuceloprotein (snRNP) den oluur.
SPLICING
8/3/2019 GENETK BLG AKII
82/119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
83/119
R: A veya GY: C veya U
1. Ekzon ve intronlar birletii noktalardaki korunmu diziler
2 Ekzon ve intronlara balanan protein komplekleri
8/3/2019 GENETK BLG AKII
84/119
2.Ekzon ve intronlara balanan protein komplekleri
1. CBC: Cappinge balanan proteinler
2. ntronlara balanan (hnRNP) heterogeneous nuclearribonucleoprotein,3. SR: Exonlara balanan serin ve arjininden zenginproteinler,
S li i i l i b kt kl i
8/3/2019 GENETK BLG AKII
85/119
Splicing ilemi basamakta gerekleir
1. ntronun3
ucundaki Adenin, intronun5 splice blgesine atak yapyor
2. Ekzonun upstream 3-OH grubuDier ekzonun downstream ucuna atak ediyor
3. Ekzonlar biraraya getiriliyor ve lariatserbest kalyor
BBP : branchpoint
8/3/2019 GENETK BLG AKII
86/119
BBP : branchpointbinding protein
Proteinlerin yer deitirmesi
Splicesosome kompleksinin olumas
8/3/2019 GENETK BLG AKII
87/119
Splicesosome Proteinleri
8/3/2019 GENETK BLG AKII
88/119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
89/119
Table 12.2 Genomes 3 ( Garland Science 2007)
RNAlardaki intron tipleri
GU AG AU AC nt nl
8/3/2019 GENETK BLG AKII
90/119
GU-AG ve AU-AC ntronlar
Grup I ntronlar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
91/119
Grup I ntronlar
Grup II ntronlar
8/3/2019 GENETK BLG AKII
92/119
Grup II ntronlar
RNA P li I RNA
8/3/2019 GENETK BLG AKII
93/119
RNA Polimeraz I, preRNA
RNA polimeraz I ile sentezlenen ncl
8/3/2019 GENETK BLG AKII
94/119
RNA polimeraz I ile sentezlenen nclrRNAnn ilenmesi:
8/3/2019 GENETK BLG AKII
95/119
S- Adenozilmetionin
Ribonklez IIIEndonkleaz 17S
ve 25S
rRN
Alar
RNA Polimeraz III tRNA ve 5SrRNA
8/3/2019 GENETK BLG AKII
96/119
RNA Polimeraz III, tRNA ve 5SrRNA
tRNA S nt i i l nm i
8/3/2019 GENETK BLG AKII
97/119
tRNA Sentezi ve ilenmesi
tRNA nkleotidil Transferaz
Alt tif S li i
8/3/2019 GENETK BLG AKII
98/119
Alternatif Splicing
8/3/2019 GENETK BLG AKII
99/119
Figure 12.32a Genomes 3 ( Garland Science 2007)
8/3/2019 GENETK BLG AKII
100/119
Figure 12.32b Genomes 3 ( Garland Science 2007)
RNA EDITING
8/3/2019 GENETK BLG AKII
101/119
Figure 12.42 Genomes 3 ( Garland Science 2007)
RNA EDITING
8/3/2019 GENETK BLG AKII
102/119
RNAEditing ofapo-B Pre-mRNA
8/3/2019 GENETK BLG AKII
103/119
RNA DEGREDASYONU
mRNA aktivitesi birok faktr tarafndand l k di
8/3/2019 GENETK BLG AKII
104/119
dzenlenmektedir
Aktif mRNA naktif mRNA
YkmTranslasyon
karyotik mRNA degradasyonu 3 farkl
8/3/2019 GENETK BLG AKII
105/119
karyotik mRNA degradasyonu 3 farklyolak ile gereklemektedir
8/3/2019 GENETK BLG AKII
106/119
RNA DECAY
8/3/2019 GENETK BLG AKII
107/119
mRNA DECAY
AAAm7Gppp
poly A azaltlmas Deadenilaz kompleksi
AAAAAAAAAAAAAAAAm7Gppp
Decapitasyon Decapping enzimi (DCP1 kompleks)
AAA
5-3 ekzonkleolitik kesim Xrn1 kompleks
N M di t d D
8/3/2019 GENETK BLG AKII
108/119
m7Gppp
Erken STOP kodonun saptanmas vesplicing in sonlanmas
AAAAAAAAAAAAAAAA
Decapitasyon Decapping enzimi (DCP1 kompleks)
5-3 ekzonkleolitik kesim Xrn1 kompleks
Nonsense Mediated Decay
AAAAAAAAAAAAAAAA
8/3/2019 GENETK BLG AKII
109/119
Nonsense-mediated mRNA Decay (NMD)
8/3/2019 GENETK BLG AKII
110/119
mRNAnn yar mrnnn
belirlenmesinde: AUUUA dizileri
8/3/2019 GENETK BLG AKII
111/119
A.
B.
Casein mRNA prolaktin
+
-
30,000 mRNA/cell
300 mRNA/cell
8/3/2019 GENETK BLG AKII
112/119
TRANSKRPSYONUNKONTROL
8/3/2019 GENETK BLG AKII
113/119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
114/119
8/3/2019 GENETK BLG AKII
115/119
M til
8/3/2019 GENETK BLG AKII
116/119
Metilasyon
Gen ekspresyonunun kontrol DNA veya histon proteinleri ile
ilikilidir.Sitozin nkleotidlerinin metillenmesi aktivatr proteinlerin DNAyabalanmasn engeller.Histon proteinerinin metillenmesi ile kromatinin o blgesi inaktifhalde tutulur.
Histon Asetilasyonu
8/3/2019 GENETK BLG AKII
117/119
Histon Asetilasyonu
8/3/2019 GENETK BLG AKII
118/119
Histon Asetilasyonu
8/3/2019 GENETK BLG AKII
119/119