Munsieville

Toeval dat die plek nog staan

Dis nou rn park

MUNSIEVILLE . . . vernoem na 'n destydse lid van die Krugersdorpse stadsraad, James Munsie.

Groat trekamper weerherhaal

Karin BrynardKRUGERSDORP — In Klunsieville word die [mooi storie vertel van die blanke huiseienaar in die naburige Dan Pienaar- ville wie se hond tradisio- neel vir swart mense ge- blaf het.

Maar onidat die hond nou sri baie swart mense op 'n daaglikse basis sien, biaf Wagter nou vir sy eiebaas!

Die storie word in ligte trant vertel — maar daar is ook 'n donker kant aan die Jekyll en Hyde-emo- sies tussen wit en swart aan die noordweste kant van Krugersdorp.

Sedert die ontstaan van die tans krotterige swarf woonbuurt aan die noor-

j delike buitewyke van Krugersdorp, was Mun- sieville nog altyd 'n “kop- seer” — of vir sy inwo- ners of die naburige

blankes.

Groot was die blydskap toe die Regering onlangs besluit het die inwoners van Munsieville hoef nie meer verskuif te word nie. In die veertigerjare is etlike swart huisgesinne hierheen verskuif uit wat hekend was as “Old Lo­cation".

Old Location moes ver- blank en het plek gemaak vir Ouelleriepark — ‘n tuinryke middelklas- woonbuurt vir blankes vandag.

In Munsieville en Kagi- so staan die bekend as die “eerste groot trek” . Kort hierna is 'n gedeelte van Munsieville platgevee om plek te maak vir nrtg 'n blanke woonbuurt — Dan Pienaarville — en is inwo­ners na 'n nuwe swart woonbuurt suidwes van Krugersdorp verskuif: Kagiso.

Die Dan Pienaarvillers is lank reeds beloof dat die nabygelee oorbly- * wende gedeelte van Mun­sieville verskuif sou word. Daarom het die Regering se onlangse besluit hulle so rooi onder die boordjie en kla die man omdat Wagter non vir horn blaf.

Zoulks Moeketsi, die burgemeester van Kagiso, is een van die mense wat albei die "groot trekke’ beleef het.

Waar hy as jong seun groolgeword het. staan daar nou 'n kerk — die van Ouelleriepark. En die skool waar hy sy vor- mingsjare deurge bring het is nou 'n groen park.

‘‘Ek ken geen ander tuiste as die een nie. 'n Mens se hart maak snaakse nostalgiese draaie met jou as jy sien hoe jou jeug se bakens verdwyn en vervorm het.

“Nog snaakser as jy die antagonisme van die blankes aanskou met wie jy as kind cowboys en crooks gespeel het."

Daar is gerugte en koerantstories van dreige- mentc deur Munsieville se blanke bure, se mnr Moeketsi. “ lik lees van mense wat se Inille sal oils self kom verwyder as die Regering nie sy besluit oor Munsieville terugtrek nie.

"Sulke uitsprakc is in­ters onverantwoorilelik en kan slegs geweld af- gee. Die Dan Pienaarvil­lers hly al vir jarc met Munsieville as buurman — dat hulle in die tyd nog nie aan ’n swart naburig- heid kon gewoond raak nie, gaan my te bowe.

"Moet ons dan aanhou skuif en skuif sodra ons vir die blankes te naby en aanstootlik raak? Aikona

DIE gesig van verwording. Ten einde Munsievillers "sag" te maak vir verskui- wing, is die geldkrane na did woonbuurt toegedraai. Niemand het belang gestel om die woonbuurt In stand te hou onder die wagtende verskuiwing nie.

geldkrane

ZOULKS MOEKETSIE voor die kerk in Ouelleriepark — eens die "old Loca­tion" — waar sy ouerhuis gestaan het.

HIER was die Metodiste-skooltjie waar Zoulks en Bizzo leer lees en skryf het.

Dis nou 'n park.

VRA jy ’n Munsieviller wie "Zoulks” of “Bizzo" is en jy kry ’n lang ant- woord.

Want albei die manne trap vandag diep politickc spore — die een in plaaslikc en die ander in internasionale politick.

Zoulks is Kagiso se burgemeester. ofte wel mnr Lesaoana Edward Moe­ketsi — en Bizzo is niemand andcrs nie as biskop Desmond Tutu!

"Bizzo" beteken "seuntjie" en hy word deur sy jciigvricndc onthou as die saggeaarde "seuntjie" wat lekker- goed en neute op die vourstedelike trein verkoop het vir ekstra sakgeld.

Dis suiwer per toeval dat Munsie­ville vandag nog staan. Hy moes in die

vyftigerjare heeltemal platgestoot re ­word het om plek te maak vir blanke uitbreiding.

-n Gebrek aan geld vir behuisins: in die nuwe swart woonbuurt van kru­gersdorp. Kagiso. het dit egter verhin- der. Die tussen 10 (XK) en 12 IHNI mense wat daar woon. het in die t>d egter geensins maanskyn en rose beleef nie.

Om ‘n "gunstiger klimaat' vir vcr- skuiwing te skep. is die geldkrane na die woonbuurt etlike jare geledc toe gedraai. Die gevolg was dat 'n een* vooruitstrewende buurt in 'n krotbuuii verword het.

Maar nou. se Zoulks Miieketsi. nou kan daar weer begin word. Die drei^e mente van hul blanke bure ten *p\t.

GEMEESKAPLIKE buitekrane en toilette gaan in Munsieville binnekort lets van dieverlede wees.

Wit VALTtHLAND * b -I/-

Hul Kersinkooe word verwoes

Swartj /h O rr 7385 " 2 2 '1vreesKarin Brynard

Polltleke Redakaie -JOHANNESBURG — ’n Swart Kerrfee*. ontdaan aan kindergeskenkies en gekenmerk deur vrees en intimidasie, staar tiendui-

■nde swart m m * in die ,es'g.

In Pretoria gister, het intimideerders van die swart verbruikersboikot met alle mag toegeslaan op swart mense wat K e rf en ander inkope gedoen

'■ Swan hutshulp van

aiersware net daar en dan o p te eet.

n Vrou wat by 'n groot kettitigwinkel in die Pre­tori ase middestad klere gckoop het. is net buite die winkel voorgckcer en al haar htkopie* « «*uk>kertd geskeur. Spwlgocd vir die kinder* sc kerlboom is stnkkend ge-

'n Blanke vrou veitel dat A c Kerageskenkie* en voodsd wat «y »i» huitbediende se kinder*

, r t t i gekoop het. aan haar te- iTEr —~ - - J nig ge*ee is uit im u iifc r1

log vernietig *ou word

keer is. U K flM m i P“ merk" sou word a* nie is uitge- - g ^ t io o n a o ie .": is vcrmc- *

WL - 0|B Qy die Menlynnpark-kruide- * inkopic'-cntrum is mense

. jji*. -Z ,1*^

in hul tientalle voorge- keer en hul inkopies ver* nietig. 'n Swart vrou in 'n winkel het naarstig pro­beer ora haar pakkies weg te gee — solank *y nie daannee gesien word nie.

Die Pretoriase boikot- koraitee het gister verk* laar dat die ver­bruikersboikot daar gecn- sin* van die baan it nie. Pamflette tot d k effek h oral uitgedeel. .

Ook in Johannesburg en die Rand begin daar Sondag ’n verbnnkersboi-

fcfcot. Die boikotkomitee het betool dat alle* moontlik gedoen sal word otn intimidasic te voor- kom.

Mnr B O Sibcko. pen-

ningmeester van die swart Kamer van Koophandel,*6 die verbruikersboikotkan ook swart winkel* be* nadeel. Hy rf indien afle- weringswaens in die ko- mende maand uit die woongebiede gekeer gain word, swart winkel* teen Kersfecs geen voorraad m eet sal oorM nie.

Mnr M arha bestuurdervandie nesburgse Kamer Koophandel. i t die kot kan vcral kemanne be nadeel en Iwl tot bankrotskap di£ gevai sal etlike arbeiders hul werk loor.

Die Randse boikot tluur tot 31 Desember.

Year-long school stayaway is rumoured

Black parents* ~ 7 '12- 1985 0meet for action

By Susan Plemlng, Education Reporter

A p le school boycott t h n w ^ j t 1986 to mark th e 10th anniversary of the 197# unrest has galvanised anx* ious Soweto parents into ac­tion. If it takes place, hun­dreds of thousands of .pupils v ’ lo se a fu ll year o f ; ling.

..e rum our of a y ea r-lo n g boycott has prom pted concerned parents, com m unity leaders, o r­ganisations and student leaders to m eet in se v e ra l c e n tre s in South A frica th is w eekend to discuss this and other problem s of the 1986 academ ic year.

Concerned^The Department of Education

and Training is aware of the boycott rumour. The chief of public relations at the DET, Mr Job Schoeman, said the depart* ment was concerned about it.

“1 Just hope it will not happen. When a year is lost in education it is never regained, and this ia tragic," he said.

A spokesman for the Soweto

Parents' Crisis Committee said parents were concerned about such a boycott.

“If there is a boycott for the whole year, the sociological re­percussions will be disastrous,” he said.

Several educationists and Soweto teachers doubt that pupils w ill write the DET ma- trie exam s scheduled for May/June.

One teacher, who did not want to be named, said pupils be­lieved they would be betraying their friends in detention if they wrote the May/June exams.

Teachers were apprehensive about 19M, but he said the DET had promised teachers that they would be paid if the year-long boycott took place.

The teacher added that many o i his colleague! would spend 198b upgrading their qualifica­tions if there were no children in the classroom s. At worst, they would find o ther Jobe. &

Pupils’ slogans have changed since 1976, when they were de­m anding an equal education sys­tem . The focus has moved to “ l i b e r a t i o n now , e d u c a t io n l a t e r ’ _____

M r T K ham bule, a fo rm e r r in c i p a l o f O r la n d o H igh chool and a m e m b er of the

University of the W itw atersrand m athem atics departm en t, said equa l education o p p o rtu n ities would be m eaningless to pupils unless there w as equality in all spheres of life.

Homelands“The students believe it is im ­

p o ss ib le to m a k e e d u c a t io n equal in a society w here there is no equality,” he said.

He added th a t 1986 could be the w orst year in the blemished history of black education.

"We can still w ork on hope, b u t th is is d iffic u lt w hen th e lig h t a t the end of th e tunnel seem s to be getting darker," he said.

S om e p a re n ts p la n to send th e ir children to schools in the h o m e la n d s , o r to p r l v a t f schools.

This decision often places the children and the parents’ safety a t risk as they a re seen as "sell­ou ts '' by some in the black com ­munity.

StedesC/B DEC 1985

steier onder boikot

1 JOHANNESBURG — Die swart vertoroikcrsboikot het vandag, 16 dae voor Kersfces, sy uitwerking begin toon.

i In Pretoria, waar 'd ie boikot reeds 'n week duur, is die afgelope paar dae 'n skerp dating in ver-

i kope ondervind. Verskeie 1 voorvalle van intimidasie ' teen kopers het in d ii tyd-

perk voorgekom.i 4

In Johannesburg het talle swartmense wel van- oggend inkopies by wit

\ ondememings gedoen. j itiaar hulle het voor die

voet geweier om hul name te verst re k toe hulle <teur Die ^aderland ge- M d e rb .

•n Verpleegsuster en moeder van twee kinders het gesi sy kan dit me be- ko ttii om by swart sakc- ondcrncmings in Soweto

; le koop me

Wanneer sy wel inko­pies in Johannesburg doen, ry sy nie met die irein huis toe nie. “ Daar is altyd jonges op die sta- sie of by die bushalte wat my goed sal stukkend skop. Die taxi laai my voor die deur af," se sy.

an Swart sakeman het ges£ hy koop net sy ont- byt in die afdelingswin- ket. Hy steun die boikot, maar glo nie dit maak saak as hy net kos koop nie.

'n Woordvoerder van Pep Stores het vanoggend aan Die Vaderland gesi ‘n daling van tot 35 per- sent het vcrlede week in hul Minkets in Pretoria voorgekom.

Die Score-afslaggrocp

se dat slegs een tiende van normale verkope die na- week by sommige van sy takke gehandhaaf is.

Sakemanne wou vanog­gend nie 'n voorspelling waag oor die verwagte pa- troon in die res van die Kersinkopietyd nie. Die buiiengewoon hoe ver- koopsyfer wat op die eer- ste Saterdag van die maand — in afwagting van die boikot — erviar is, sal ook ’n invloed op maandverkope he.

'n Woordvoerder van die Polisie s i polisiepa- trollies by winkelsentra en in die strate sal op die uitkyk wees vir intimi- deerders. Ook die Spoor- wegpolisie sal toeslaan op intimideerders by stasies.

it

- • ■?

(tit 3TMS

*" i W

will suspend

detaineesreleased tUITENHAGE - The four-month consum er boycott of white-owned

' I businesses in Uitenhage will be suspended from December 14 to 31. if de­tained community lead­ers and others held a re

township rallies de i yesterday.

t - , , first rally, a t Jabu- vffCSiadium in kwaNo- buhle, was attended by a crowd estim ated to num­ber more than IS 000

The crowd was told tha t if the Government was not prepared to con­sider boycott organisers' short-term demands, the boycott would continue indefinitely afte r Decem­ber 31.

Mr Bonisile Hasi. spokesman for the Con­sum er Boycott Com m it­tee. said a m eeting be­tween police and a dele­gation from com munity organisations was pro­mised that people being held under the sta te of em ergency regulations i I be released, proba- I tis week, if violence a S ^ id in the townships.

PRESSUREThe "buy-African”

campaign, initially called for four weeks from J u ly 1, was to prod white bu­sinesses into bringing pressure on the Govern­m ent to m eet the black com m unity’s grievances.

It was reim posed in August in protest against continued detention of community leaders and the presence of police in th e m

M r __. report-back o f

ice and______ 'ofalso t o l d t | f t _ the cham ber haded their plea f o r ____to be rew w ated and for litXHftes and recreational facilities to be built in the town&hips

Police kept a low pro- |•le at yesterday’s meet- *

’s. Sapa.

mm i'

Boiko t, ft - 6 DEC BBSis nou

eers ergJEUGDIGES in Mamelodi en Soshanguve naby Pretoria tree ongenaakbaar op teen twartmense wat hulls nie steur aan die boikot van blanke winkels nie.

In baie gevalle spruit hul voongcselte steun van blanke winkels uit verwarring nadat pamflette ver­sprei was waarin aangekondig is dat die boikot afgelas is.

Boonop word die boikotaksie uitgebuil deur swart sakemanne wat byna cnige prys vir hul produkte kan vra. In die stad daarenteen ondervind winkels ’n groot afname in verkope.

Dir — warring oor die boikot het ooutaan nadat pamf in Mamelodi versprei was waarin die inwo* pen word dat die boikot afgelas is.

Die organisecrders van die boikot, die Pretoria Lonsu Boycott Committee, het sedertdicn ont* ken da die pamflet versprei het.

Volgens die bestuurder van *n groot klerewinkcl in Sic ’id is d ii pamflette versprei deur twee gematigde sw verbruikeraorganisasies wat teen die boikot ge! is.

C cpe jeugdiges sorg intussen dat die boikot ifgedwmg wore, ’n Vrou wat cergister Kengetkenke i'ir haar kinders gekoop het. was die aand met haar tuiskomt een van hul slagoffers. Die kinderkkre en >koene is met messe aan flarde gesny en haar kmide- niersware it op die grand uitgegooi.

Self* nie cent blanke winkels sc nuwe verpakkings under die winkeb se name daarop keer die intimi- deerden nie. Hulle werp alles in die ttryd om te veneker dat nik* wat in die stad gekoop is in Mamelo* di en Soshanguve ingebring word nie.

’n Ontstelde swart man, wat nie cy naam bekend gemaak wil h i nie, het gister gese die iwart winkeleie- naars buit die boikot tot hul eie voordeel uit.

“Ons it non verplig om by hulle te koop en hulle beaef d i t Hulle bet hul pryse selfs incer a t verdubbel en boonop het hulle net die nodigste eetgoed en byna

Ds. Nieo Smith, predikant ’van die NG Kerk in Urika se gemecnte in Mamelodi-Oos, het gister gese lie pamflette waarop geskryf it die boikot is afgelas, let take kaat vererger. want dit bet “die jong me rue let rneer vasbcslote gemaak om die boikot ic laat U a t-

.3 ° = s» a* " f ’g 2 u a <j

3 8 - - jo-a

6 -

i l . s | : § ® - * s-H S - S 5 .S

» g 5 S.*:-**£ 5 * > >a c 2 a s

l l i iu *id i ts i

s 3 5

■° § e 1 g 55 ® » £ S . 2•a s i * - ? £ •» .2 ° - =“ " I I Ss C *2 * * s•O n 2 C G •“■ a g o g-gjH

■ g & s . S

i S ’.a-S<■ Ml ■ ■ S

C -C £ o o2 •S.SP-Oy E c*t3 o ce c . O n O «?= W v» rl

1 - 5 5 4 I * | Si"8 Sli•o C •- ^ o *~ _ .a*® e

. s s !

h s ? | | i

‘■5 C *8 S-3 E S» . i : . S c H i u 2 ,c c e « - J { g r3

a . s t H i ' i s l s M= *if 3 2) ja-o* 'S s £ .. / P

»•■= E . S % « E"? s ^ rS-c-'S S 3 2 _S ° « c ¥>■- B - 8 - a E"? n ^ iaJe-S S 3 £ s ' s 8 ™ 5 t - C a 5 - E ^ { - 3 S « ?>• y “

“ . S . | S.C ° - 2 « 2 z d ■ S . a J S ^ sl a 6 -S .s a ® , - r s . ^ - s . s

«* 00 £g '§ I , _____ s l ' l i

v - : al i r i 3

£ S * C- • a s

Sister•

SISTER Bernard Ncube of the kagiso Catholic Church was yesterday elected the first presi­dent of the Federation of Transvaal Women (Fed* traw) at the end of a thrte-day launching con* fcrence at Lenas la ’s

Bernard in top ^eafJlswa C entre.

Before elections, the national president o f the Federation o f South Af­rican W om en (Fedsaw), Mrs A lbertina Sisulu, p a i d t r i b u t e t o a l l founder m em bers and urged the audience of

rejected as that would be defending an oppres­sive a n d minority G ov­ernm ent which has occu­pied townships against the people’s will.• Rem ovals be resisted by at) m eans and people

200 to fight relentlessly i d t ‘for freedom without fear ,* , ‘nV r£ --------- settled in hom elands beo f detention o r death.

.T h e vice presidential seat was filled by Mrs Vesta Sm ith, who has also served in several positions within the na­tional body. A m ong the organisers for Transvaal was Ms A m anda Kwadi.

M rs W innie M andela, Ms B arbara Hogan and M is H elen Joseph were am ong nine people cho­sen as honorary mem­bers o f the Transvaal body.

R e so lu tio n s ad o p ted into the program m e of a c t i o n f o r n e i t y e a r were:• C o a s c r i p t i o n f o r either black o r whites be

h e l p e d t o o v e r c o m e starvation and “tyranni­cal oppression" in those

areas.• Cost of living and rents w ere too high for residents in townships and the rocketing prices of food should be com- batted by m eetings with commercial bodies. '

Black Christmas be o b s e rv e d a n d p a re n ts s u p p o r t a n d i d e n t i f y with scholars' dem ands for equal education.

Oproer^isweerJOHANNESBURG — Nogu <ty&liiteWia is gister op gruwelike wjrse dew oproerraakers vermoor.

Die polisieman, konst M onis Ndtalane, 23, is vroeg gistcroggend in Mamelodi, 'n woongebied by Pretoria, aangctref.

Hy het vcrskeie steekwonde gehad en sy lyk was verkooi.

In ander voorvalle van oprocr wat gister aangemeld is, is minstens nog drie mense dood.

Een vaa hulle is die 20-jarige (nan van Kayalitsba wat die aaweek in *n skerrautsding met die potisie, wat horn in verband met verskeie voorvalle van oprocr in* lenis won neem, gcwond is. Hy is Maandagnag in

hospitaal dood.K*»itussen bet die jrfdelingskommissam van Wes- «SAapland, brig' Chris Swart, gewaarsku dat kerslig- diemte onder valse voorwemfcels gehou word en inge- *otge die ooodmaatieCIs ’n onwettige byeenkoms is. vHy het mense gewaarsku om nie daaraan deel te

neem nie ea die dienste as ’n front om etaories opge- 'te k iy , bestempel. ___

Seun is verkooi, , .11 i-,n7-r- B u f ®

FORT B E X a i t) R T '— Die verkoolde lyk van ’n swart seun van ongeveer 16 jaar is Maandag naby Fort Beaufort gevind met drie brandende buitebande op sy liggaam.

Die buitebande het nog gebrand toe die polisie in ‘n oop stuk veld op die lyk afkom. Die seun se identiteit is oogonbekend.

* /

VERBRUIKERSBOIKOTTE gaan in die loekom* al hoc mccr as 'n nie-gewelddadige vona van protes deur die swart be veiling auiigcwend word.

Sti viord voorspcl. En vir blanke sakelui *n die ekonomie is d k bate slcgtt nuus. Die vona van proles is in Suid-Afrika oiks nuuts nie en is in die veertigerjare al dear Ameri- kuncrs aangewend.

Nadat dit verlede week bekend Mjword hei dal die swart ver- bruikersboikot aan die Rand sedert Sondag weer in voile gang is, het etlike blankes Die VaderUnd ge- kontak en gcse hul vetwelkom di«. L)it sou die middcstad van Johan­nesburg weer ""skoon maak,** is be-

D F.C(/uweer.

Biller mtn van di£ mens* was eg- lef bewus van die ekonomiese cl- lende wat '* swart verbn»ikcrsboi- kot inhou.

Die verfcruikersboikot in die Oos-Kaap. sedert 15 Julie vanjsar. n *a week gelede amptclik verbjr.

Dil is nog moeilik ou» die skade aan blanke sakc-ondcracming* M op die laastc rand le bepaal. Tog mocs 75 kleiner sakconderncmings in Port Elizabeth alleen in die tyd bul deure toemaak.

Die ekonomiese resessie bygere- ken. kon die mense nie andcrs as am bankrot le gaan nie. Op kleiner dorpe in die Oos-Kaap soos Queenstown. King William’s Town

cn Cradock hei die boikot ook sy tol gccis — nie ailccn aan swart werknemers wat afgedank moes word nie. maar ook Mankes wat nou sondcr inkomste sit.

Winkelcienaars in Port Elizabeth ntcen hul verkope het in die maan- dc dat die boikot gcgcld het in som- mige gcvalle met km 90 pcrsenl ge- daal. Sommige winkcls moes nood- maatreeb aanwend urn aan die lewe tc bly — soos o n 'n Uric- of vier- daagse werkweek in le stel.

•n Verbruikcrsboikot is hy swait politieke organisasies die enigsle nie-gewclddadigc uitweg om hul griewe aan die Rcgering cn blanke bcvolking dochrcffcnd **>f le dra.

Die doeltrcffcndhcid van n boi-

kui word gemeet aan die mate van steun wat hy geniet en die mate waarin daar oor griewe met die blankes onderhandel kan word.

In die opsig was die Oos-Kaapse boikot 100 pcrsenl suksesvol. Nie ailccn is daar aan eise toegegee nie— die Wecrmag is verlede week uit Oos-Kaapse woongebicde ontlrek cn die blanke sakelui kon docltref- fend druk op die Rcgering uitocfen om ook aangchoudenes vry te laat— maar ook was die boikot "‘be- vredigend" ondersteun.

Ekonome is dit ccns dat ver- bruikersboikoite in die fockoms al hoc meer aangewend sal word as doelircffcndc kommunikasicmiddel met die owcrhede — met ernstigc

gevolge vir so we I blank as swart.Die leit bly »taan dat swartmense

tocnemend die hef in die hand kry betrcffende verbruikersbesteding.

Onlangse syfers het reeds aange- toon dat waar blankes tot einde ver­lede jaar 40 pcrsenl van die Suid- Afrikaanse koopkrag uitgemaak het. swartcs hulle die jaar sou ver- bysteck en 47 pcrsenl van die koop­krag sou verteenwoordig.

Die swart vcrbruiker raak dus *o magsfaktor waarmee deeghk reke- ning gehou moet word — *o faktor wal tot dusver doelucffend daarin kon slaag om blanke sakelui en uit- eindetik die owerheid na hom te laal luister.

Nuwe wapenVERBRUHCERSBOiKOTTE I* die nuw* pen wal swart potttf̂ e (̂ kgr̂ pealmeef wH gebrulk om aan (it Regerjoa ta b*wy* oor boevaal bedlngtagameg fr” ,bwlk"L Om wil wlnkala ta boikot la n dodeUfcer wa»

K r j r j f a j a M :gaan vasstel.

• Elka boikotbeweging dra by tot die al- takeling van apartheid, hal n swart laiar aan Toekla Oberholzer ges*.

• Bale blankeaverwelkom die await bo»- kot van Johannesburg a* middeetad an U dia nou waar “akoon* — maar sondar om aan die akonomlaaa attend* ta dink wat dit kan verooraaak, akryf Karen Brynard.

Ons sal land regeer"EEN mens, cen stem is die docl waama swartes in Suid-Afrika streef. Ons sal hier- die land regeer.”

Dit is die selfversckcrde uitspiaak van mnr Mkhuscli Jack. Icier van die swart ver- bruikersboikot hior wat pas vir vyf maande opgeskort is op voorwaarde dat die Regc- ring aan sckere i-m cchi>or gee.

In *n gesprck met l)»' Vaderland hei mnr Jack prontuit gese dal *n iragedie Suid-Afri­ka in die gcsig slaar indicn die Rcgering nie op die — laastc — vreedsame proles teen die politieke upset rcagecr nie.

“Mel die mandaal wat aan my gegce is. is daar by my geen iwyfcl nie dat Suid-Afrika dan die pad van Bciroct sal volg nie. Wat mccr is. omslandighcdc hicr sal "n voortdu- rende lewenspatroon word cn die gcbcurde in Bciroet na 'n picknick laat lyk.”

Volgens mnr Jack is die vlocdgolf van swart weerstand steeds besig om in momen­tum toe te neem sedert die algemene poli­tieke ontwakening in 1976 en die aanvang van skoleboikotte.

‘T ike boikotl>cwcging dra by tot die afta- keling van apartheid," het hy gese. “As dit nie was vir die sterk standpunl wal deur my ‘’comrades"’ ingenecm is nie, sou Suid-Afri­ka nie nou gewces hei waar dit is nie.

| |y gee toe dal individue hul eie opvoc- ding skade aandocn deur skolc te boikot. maar sien dil as "n opoffering ter willc van die verwoesting van apartheid.

"Ons sal hicrdic land regeer."Volgens hom het die boikotbewegings be-

skermde Wankes landwyd vir die ecrsie keer bewus gemaak van die omvang van swari wocdc.

• Gcen land se krag kan gemeet word aan sy militire vcrmoens nie, maar wel aan die algemene weerstand wat onder die mense bcstaan teen die politieke regime.”

Volgens mnr Jack het die gcwetdpleging in Port Elizabeth se swart woonbuurt ver- dricdubbc! onderwyl die Wecrmag tcen- woordig was, juis omdat die swartes wou bewys dat hulle nie deur militire mag gein- timidecr word nie. Die Suid-Afrikaanse Wecrmag word deur die swarte gesicn as ’« arm van onderdrukking wat gebruik word om apartheid af te dwing.

""Ons haat nie die blankes nie en wil ook nie van hulle ontslae raak wanncer ons die land regeer nie. Hulle sal wel mettertyd van hul inherente apartheidsmentaliteit ontslae raak, soos die swartes nou van hul si awe- mentaliteit beviy k " het hy gcsd.

U I L f

Skoleboikot in Soweto

uers. V\ 2 DEC 1985il keer

Knrfal Brynard . JOHANNESBURG — Oners, onderwysen en |j maatskaplike werkers in | Soweto verkeer in ’n ta a i; onderbandelingstryd met : skoolkinderc ora ’a alge- * bele skoleboikot vol- - gende jaar te probeer . voorkom.

Swart leertinge bet vol- gende jaar as “die jaar ran geeu skool” verklaar ter berdenking van die 1976-onluste in Soweto.

Gister bet 31 liggame — vrone-, kerklike, ouer-

latskaptika werkers- usasies — in die ge-

iSrtn byraekaar gekom om die situasie met leer* linge te bespreek.

*n Woordvoerder van een van die organisasies •A daar word geboop om die leertinge tot ander in- sigte te bring voor skole fan Januaric volgende jaar beropen.

In Soweto is daar reeds vanjaar me eksamen ge- skryf nie. Matriekeksa* mens is sitgestel tot Mei- fJwiie.

„ HyU 1986 sa algebele boikot it deels ter her* denking aan 1976 en deels weens griewe wat van jaar ■a cksamew ontwrig bet.

Dia vernaamste hier- vaa is die teenwoordig- held van dia Weermag in

Die reads (roo t stroom

■P'Ty,-:

• %■

. . r'S/■ i

A o |t om ontwrigting van bui studies la voorkom, sal dalk nos ve rgioot.

0

\

Verkope daal met tot 50 persent

Ystergreep van boikotknc>uDIE swart verbruikersboikot het

I klein sake-ondernemings in Jo-k fln n M k iir n in --------------------

op die jaarlikse kooplus voor Kersfees geplaas.

In groot afdclingswinkcls in die Johanncsburgsc middestad wat sclfs buite die Kerstyd dear swart kopers oorstroom word - soos die OK in ElofTstraat en Clicks - word wel sake gedoen. maar nie naastenby so druk soos gcwooolik di< tyd van die jaar nie.

Maar dit is veral kleincr win* kels wat sedert Maandag swaar getref word deur die afwesigheid van swart koopkrag. Dis ook hier waar *n meer persoonlike konuk tusscn die handelaars en hul klan- te bcstaan en waar die invloed

van die intimidasiebendes in S o weto deurskemer.

**Ons enigste afset now is aan swartmense wat in die stad woon. Hulle vcrtccnwoordig maar ’n klein perseniasie van ons kopers. My omsct het sedert Maandag met minstens SO persent afge- neem." het mnr. Ismail Prak. eic- naar van *n winsgewende klere- winkel in Bezuidenhoutstraat, gese.

"Die tyd van die jaar raak ons voorrade byna *eekliks uitgeput. Ek he( probeer voorsorg tref deur

sakevroegtydig ’n groot voorraad aan te koop.

“Sedert Maandag bet ons nog feitlik geen skoene verkoop nie. Die klere in die rakke word feitlik nie aangeraak nie,** vcrtel by.

Kartondose vol rrawe skoene staan tot teen die dak opgestapcl. Die rakke is stampvol klere, maar in die groterige winkel is niemand buiten die personcel nie. ,

In Diagonaalstraat. wat selfs buitc die Kerstyd 'n miernes van bedry wighede is, was winkels gis- tcr vcrlate. 'n l.cerwinkel, groen- icwinkels en sclfs 'n apteek is

duidelik deur die boikot geraak.Die eienaar van *n kosstalletjie,

wat nie sy naara genoem wil hi nie, vcrtel dat ay omsct met min* suns 40 persent afgeneem bet.

“ Ek wect nie wat ek gaaa doennie. Di4 tyd van d it jaar b verko t" “ » verondemel om toe t t * e m en ate minder te word r ' Die klantc is sku om te maar aoms boor 'n tact vrceslikste goed.

“AUes wat bulk kot repie* gesny w annccr____

bottel kookolie te drink," 4 by.Net etn sake-oodememing

doen goed take: ‘n haarkappersa- Ion. Die boikotbendes lean — me jou hare wcer op jou vasplak nie . . .

___ A J»word i

I n k o p i e s v e r n i e t i g

BoikotV i , - '

kopersJOHANNESBURG — Swart verbruikers word non op groot sltaal dear radikales geintimi- deer om blanke winkels te boikot.Hulle word by padblok-

kades wat by die ingange na swart dorpe opgestel word, voorgekeer en hul inkopiesakke word sum- mier omgedop en uitge- gooi.

tie rs , meet en suiker he! gister gestrooi geli by sulke blokkades in die swart woonbuurtes digby Johannesburg. Pretoria en Pietersburg.

Bendes intimideerders loop glo ook op en af in treine op soek na inkopie­sakke. Dit word dan by die ireinvenstcrs uitge- gooi.

In al drie die gebiede het swart verbruikers wel gister inkopies gedoen. Hulle bet egter in ge- sprekke met Die Va- derland laat blyk dat hulle bang is vir vergeidende optrede.

"Ek gebruik nie die bus of die trein nie, liewer die taxi, en ek vertrou op die Here,*' het *n vrou, wat nie haar naam wou ver- strek nie, gesi.

Van die afdelingswin- kcls in die middestad ver- pak hul ware nou in ongc- mcrkte sakke. 'n Huis- hulp. wat in Chiawelo

woon, s i egter dat selfs handsakke deursoek word.

Bestuurders van swart taxi's het by die Johan- nesburgse stasie aan Die Vaderland gesi hulle is bereid om enigeen te ver* voer, ongeag sy bagasie.

“Soms word taxi’s deur groepe jeugdiges in die stratc voorgekeer. Dan word atmal sc goed deur­soek. As hulle kruideniersware ofKersgeskenke kry, word dit vernietig

\o lgens verbruikers word die boikot uitgebuit

deur gewone misdadigers wat nie politieke motiewe het nie. Onder die dek- mantel van politieke op­trede word mense dan van hul kruideniersware en geld bcroof.

'n Woordvoerder van die komitee wat die boi­kot organiseer, mnr. Jabu Ngwenya, het aan UP1 gesi die inwoners van So­weto sal 'n stil Kersfees moet deurbnng. Tradisio- nele huwelike en begraf- nisdienste sal steeds gc- hou mag word, maar daar sal geen oordrcwe fees- vieringc wees nie.

**esleg boikot! 3 D E C 138b

plaaslikPieter Theron skryt uit Pretoria

DIE Regering gaan hom nie reg- streeks inmeng in onderhande- lings om verbruikersboikotte te voorkom of op te los nie

Na gelang die boikotte landwtd uitkring, sal die onderhandeling* met die boikotters op plaaslike vlak deur die georganiseerdc handel en nywerheid self gevoer word.

Sakekamers in Pretoria. Johan- irg. Pietersburg en Pori Eli- h is deurlopend besig om die organiseerders van die

boikotte te probeer onderhandel.Die neiging dat die Regering

hom nie direk met verbruikers­boikotte gaan bemoei nie, is van- deesweek deur die Minister van Handel en Nywerheid, dr Dawie de Villiers, bevestig.

Hy het aan Die Vaderland gese -'saslike instansies 'n belang-

' speel om kommunikasie . border en probleme op di<

wyse te probeer verminder.“ 'n Verbruikersboikot too*

enige boikotaksie is teenproduk- tief. Dit wcrk uiteindelik teen die beUnge van diegene wat boikot deurdat dit hoe pryse, uitbuiting en groot ongerief tot gevolg het.

"Daarteenoor is dit ook nie moontlik om teen mense op te tree wat besluit om hul koopkrag van bepaalde handelshuise te weerhou nie. Binne ‘n vrye eko- nomiese si else I kan mense koop waar hulle verkies."

Dit it die Regering se stand- punt.

Verskeie tragiese voorvalle hei

onder Die Vaderland se aandag gekom.

In Pretoria het 'n swart moeder met haar laaste geld kos — wat by 'n bekende wit ondememing ge* koop is — in haar handsak na haar kinders probeer “im okkd” .

Sy is nie ver van haar huis af nie deur intimideerders voorgekeer en deursoek. Die kos is in haar besit gcvind cn op die grond uitgegooi.

Die vrou is hterna met verf toe* geukel.

Volgens die polisie is dit ontset- tend moeilik om *ulke wreedhede te bekamp. Die slagoffers is te

DIE neiging dat die Regering hom nie direk met verbruikersboikotte gaan bemoei nie, is deur die Mi­nister van Handel er. Nywerheid,

dr Dawie de Villiers. bevestig.

bang om dit aan te meld. Hulle lewens en die van hul gesinne kan daardeur in gcvaar gestel word.

Die verbruikersboikot word vir politieke bedinging gebruik. Kommunikasie op verskillende vlakke tussen die betrokke leiers en instansies is die ta s te manier om geskille uit die weg te ruim.

Swart politieke organisasies meen 'n verbruikersboikot is die enigste nie-gewelddadige uitweg om hul griewe aan die Regering oor te dra.

Die georganiseerdc handel is dit eens dat dit egter nie altyd moontlik is om die organiseerders van 'n boikot uit te ken nie. Die mense bly op die agtergrond en kom nie met voorstelle na vore nie.

Daarby is ’n georganiseerdc boikot die teelaarde vir groot- skeepse misdaad.

Swart verbruikers wat dit durf waag om goedere te koop by on- dememings wat in blanke besit is, word onder die voorwendsel van die boikot daarvan be roof.

Die doeltreffendheid van 'n boikot hang af van die mate van iteun wat dit geniet.

Daar is ook diegene wat meen dat ’n ••boikotaksie” deur groot* handelaars, wat swart winkels voorsien. die enigste teenvoeter vir die huidige boikotte is. Daar word gemeen dat swart hande- la a n waarby dan wel gekoop mag word sc toevocrbronne op d ii wyse afgesny word.

Dit is egter te betwyfel of so *n aksie ooit werklikhcid sal word.

• j 'fj m the 0

Jon Q welaneTHIS y e a r 's C h ris tm a s will be a bleak a f f a i r in the black c o m m u n ity — shopping in w hite busi­ness d is tr ic ts has been banned, m e r r y m a k i n g of a n y kind h as been “o u t­la w e d " and re s id e n ts a r e r e q u ir e d to m o u rn and p ra y until a f te r New Y e a r's Day

So intense is the boycott that Pretoria's white busi­ness community has ap­pealed for black support during the festive season while those enforcing the boycott have resorted to heavy-handed methods.

Though it was widely ru­moured that soldiers and other m embers of the security forces were now assisting shoppers to and from white business dis­tricts. the South African Pojjce denies it.

"The security forces an. ,.o7 assisting shoppers into town but there is a heightened pres­ence of security forces to en­sure that law and order is m aintained." a statem ent fxjipi SAP headquarters says. r )

Any hopes that the tense til*"*' m ate would ease before the festive season ended were shat­tered by the disappearance on Thursday of Mr Jabu Ngwenya. chairm an of the Consumer Boycott Committee.

Although police deny holding i him, witnesses insist Mr j Ngwenya was arrested by four | policemen outside Freeway

Hou: e, office of Saspu National newspaper, in Braamfontein.

Because one of the demands by the CBC is the uncop*

ditional freeing of all detain­ees. it is likely the com m ittee would call for Mr Ngwenya to be produced before any revi­sion of strategy.

Among activities cancelled to comply with the "Black Christinas" call are:O The Lion Lager Road Show which was to have started in Secunda today and end in Dur­ban on Boxing Day.• The Summer Music Festival which was to have been held tomorrow at the Jan I.ubbe

■ I I .

D a v i d C a p e tYOUTHS as young as 10 were forcing women in P re to ria’s black townships to strip naked so they could check that they weren’t wearing new clothes bought from white-owned stores.

This is the claim of the first vice-president of the Pretoria Chamber of Commerce, Mr Dan Rolt.

In another development this week, the chief spokesman for the Soweto Consumer Boycott Committee. Mr Jabu Ngwenya, has disappeared just as the boycott — which covers the entire Pretoria-YYitwatersrand area — is beginning to bite.

He was thought to have been detained by police but they have denied this.

In a desperate effort to counter the boycott, businessmen in P retoria hired a light a irc ra ft to drop pam phlets into blackareas.

I he pamphlets said: Goodwill and peace for all. Tomorrow (Friday) and all day Saturday you people of Mamelodi will be able to do your Christmas shopping freely and in peace.”

Mr Roll said the pamphlets had been dropped in response to com plaints of abuse and intimidation.

People complained to us that they had no freedom of choice,” Mr Roll said. “They also objected strongly to beinp -arched by youths and others involved in the boycott”. J m

The Chamber approached the authorities for assist!roe and It was agreed that a private a irc ra ft would drop pam phlets over M am elo d i , M r R o l t said.

Mr Roll, who was speaking on behalf of a cross-section of or­ganised business in P retoria, was unable to say howc-Oeetive the boycott had been. Representatives had made sevc attem pts to gel in touch with the boycott organised .

“No one knows who the leaders are, they are faceless. I t’s a mystery to us," said Mr Rolt.

In Johannesburg shoppers were asking stores for ca rrie r bags to hide their Christmas purchases and one man was seen in central Johannesburg rubbing dirt into his new shoes to make them ap­pear old.

Stadium in Tembisa, and a music extravaganza which should have taken place in Bloemfontein yesterday. The s ta r of the show, Yvonne Chaka Chaka. has also cancelled her Maseru trip.• The finals of the Black Miss South Africa beauty contest, due to have been held a t the Eyethu Cinema in Soweto on Friday, were postponed indef­initely• The owners of the Fun Val­ley entertainm ent complex — venue of many outdoor music festivals will not stage any shows until the end of the year in compliance with the wishes of the boycott organisers.• The highly successful musi­cal troupe Brenda and The liig

Dudes has cancelled eight shows in Natal, the Eastern Transvaal and the West Rand and the band will not perform anywhere in the country until the end of the year.• The Afro-Jazz band Lumum­ba has cancelled seven shows in various parts of the Trans­vaal and will not perform for the rest of the month.

The annual Standard Bank chess championship has been postponed. It was to have s ta r t­ed yesterday and carried on until tomorrow. Organisers, however, were reluctant to blame the political climate.

The Eyethu Cinema, venue of many social events, has been singled out for boycott because it is owned by the m ayor of

i-i-S l& H E p

Boycott vigilantes are dreaming of a Black Christmas

No festive cheerSoweto, Mr Ephraim “ET” Tshabalala.

The CBC has warned youths who continuously molest those ignoring the call that “violence is not our method" and told them to stop stoning and loot­ing delivery vehicles supplying the townships.

So far the boycott is strong­est in Pretoria, Soweto, the East Rand, the Vaal Triangle, the Northern Transvaal and the West Rand where a t least three people were killed this week in boycott-related inci­dents.

The boycott com m ittee has banned birthday or graduation parties and lavish wedding cel­ebrations.

Shebeens have been asked to go easy until after New Y ear’s Day but they say if they stopped selling liquor it would result in loss of income.

Nevertheless, they are com­plying with the boycott of white businesses — they buy their supplies from a privately ! owned liqour outlet in Pimville as well as stores in Kliptown and Lenasia.

Shops belonging to township councillors are being boycot­ted.

Mayor Tshabalala is already ' a boycott target — he owns a j liquor store as well as a num- I ber of other businesses in the townships, and the boycott com mittee says these must not be patronised.

Indications are that musical extravaganzas, beauty contests and sim ilar activities still at ; the planning stage will go no I further.

Last weekend a free music festival was disrupted by youths throwing stones and burning at least one vehicle be­longing to the organisers. An expensive set of instruments was severely damaged. An esti­mated R110 000 of property was burnt in minutes.

The oganisers are dem and­ing three things before the boy­cott is reconsidered:• The im m ediate lifting of the S tate of Emergency.• The im m ediate withdrawal of arm ed forces from the town­ships.• The im m ediate release of all detainees.

4 4 m ©

Intimideerdersb 2 <t D EC 1985

gaan nou vasgevat word

IK-ur ELSA FOURIEkANKLAGTE van poging tot moord. oof cn intimidasie gaan aanhangig gc- laak word tccn intimideerders wat wartmensc sc gocderc afneem cn hulle wing om selfs chemiese reinigingsmid- els cn seep te cct en drink.

Kol. Fred King, die Polisie se assis- ent-af gspeuroffisier vir Noord- "rany die intimideerders maakan oir’ .naakbarc en gevaarlikc meto- Ics gcbruik om snarim ense te dwing om an die swart verbruikcrsboikot teen ilankc wirkcis in Pretoria decl te neem.

Hv se sowst 45 mcn>c is reeds in crband met die boikot in hegtcnis ge- ieem Heelwat van hulle bet reeds in die :tnddro>howe in Mamelodi. Pretoria cn •retoria-Noord \crskyn.

Tot dusver is die intimideerders net an roof en intimidasie aangekla.

Nog vier mcn>e is die nawcek in itamelodi in hegtenis geneem omdat luile mense se pakkies afgeneem hct of ;cprobeer hct om dit le doen. Die Polisie :ou steeds 'n wakende oog in Mamclodi. •oshanguve en Atieridgevillc. hct kol. ■Cing gese.

Intussen se winkcleienaars cn -be-

stuurdcrs van Pretoria dat min iwart- mense die afgclope nawcek of gister inkopies gedoen het.-W inkelbestuurdcrs het gehoop dal die swartmense gister in grotcr getalte inkopies in die stad sou doen.

"Die paar swartmense wat vandag inkopies gedoen het, was inwoners van die nasionale state wat hicr kom inko pics doen het. D aar was enkele mense van die swart woongebicde rondom Pre­toria wat 'n kans gcwaag hct cn hul inkopies op slim maniere probcer ver- steek hct," het die bcstuurder van 'n groot kettingwinkcl in K crkstraat gese.

Swartmense met wie Beeld gister in Pretoria gcsels het. het almal gese dat hulie slegs eetware koop wat hulle deur die dag kan ect en liewer gecn pakkies saamneem na die swart woongebicde nic.

Hulle vcrtel dat taxi-bcstuurders geen mense met pakkies oplaai nie uit vrees dat hul voertuie beskadig kan word as pakkies daarin gevind word.

Swartmense wat wel groter pakkies by hulle gehad hct. was sonder uitsonde- ring uit een van die nasionale state afkomstig.

TZANEKN - The boycott of white shops spread tt» the Northern Transvaal yesterday when youths from Kgapane threatened violence to people who travelled to Tzaneen and Duiwelsktoof for their Christmas

Sh !nPthe early hour* the youths set u |?S 5eral road­blocks to slop police vehicles from entering the town­ship of Kgapane Only taxis and buses carrying work­ers were allowed to pass the roadblocks. , .

The youths scattered when Lebowa police arrived and the rest of the day was calm as police patrolledthe township. . . .

It was alleged that two elderly women from Mod- iadji village were taken to hospital after being beaten and forced to drink fish oil. The incident could not be confirmed by hospital spokesmen or the police. -

Shebeens w$iit woc boycott talksThe chairman of the National Taverners Association (NTA). Mr Lucky Michaels, has called on Soweto or­ganisations to have a meeting with youths enforcing the consumer boycott to clarify issues pertaining to drinking and the "Black Christmas".

Mr Michaels said a number of shebeen keepers had complained to him that they were being victimised by youths. The youths allowed some taverners to op­erate normally but ordered others to stop selling.

Mr Michaels said the NTA had tried to contact the ̂youths, but “it is difficult to speak to them as we found it hard to find any”.

•The youths, who will not sit down to discuss with us what they expect us to do, seem to be abusing people in the name of the struggle, and I find thisverv disheartening."

Mr Michaels said that so far the youths had asked one thing of them on a particular day. and another the next day The sta te of affairs was such that certain people s livelihood and lives were now Utrea*

te One shebeen keeper said he was surprised that the youths came under the cloak of darkness, whereas "known com rades" came any time during the day and made their requests properly. _____

• Pamflette in swart buurt verspreiA • , . ; u : !9K

bakelui be strywinkelboikot

’RETORIA sc sakcgc- neenskap hct pamflette vaarin die inwoners van !ie swart woonbuurt Attc- ideeville by Pretoria ge-

i t u word om gewoonweg «wri te gaan met hul in- *opc, met ‘n hclikopter in lie woonbuurt versprei.

M nr. D.W. Rolt. woord- voerder van Pretoria se sa- kegem eenskap en senior visc-presidcnt van die Prc- toriase Kamcr van Koop- handel, het gister bevestig dat pam flette soortgelyk aan die wat vcrlcde Vry: dag in Mamelodi versprei is. ook in A tteridgeville versprei is.

Die inwoners van oie woongebied word d a an n vcrsock om die komende

twee dae gewoon m et hul inkopies voort te gaan.

Kol. Fred King, die Poll-sie se assistent-afdeling- speuroffisier vir Noord- Transvaal, het gister be­vestig dat nog pamflette cergisteraand by padver- sperrings by die ingangc lot die woongebied uitge- deel is.

Daarin is die inwoners versckcrdat hulle beskerm sal word teen intimideer- dcrs wat hulle probcer dwing om aan die swartv erb ru ik c rsb o ik o t teen blanke onderncmings in Pretoria decl te neem

In die pam flette word ook gese dai die scilig- hcidsmagte op versoek van

die inwoners van Attc- ridgcville en die sakege- meenskap van Pretoria die woonbuurt en Pretoria in- tensief sal patrolleer.

Daar sal bykomende veiligheidsmagte in uni­form en in gewone klere in die woonbuurt. op treine en busse, by bushaltes, sta- sies en taxi-staanplckkc, en by winkclsentrums in die stad wees

Daar word ook bcloof dat intim ideerders in heg- tenis genccm sal word.

In die pamflct word gese die m aatrcels word gctref omdat baic van die vrede'icw ende inwoners van Atteridgeville graag 'n gelukkige Kcrslees wil deurbring

Die mense wou graag 'n gelcentheid he om hul Kersinkopics te doen en hct die veiligheidsmagte se bcskcrming teen intimi­deerders gevra, het kol. King gese.

• By Kgapane in Lcbo- wa hct jcugdiges gister swart verbruikers met ge- weld gedreig om nie Kers­inkopics op Tzaneen en Duiwelskloof tc doen nie. bcrig Sapa.

Padverspcrrings is opge- rig om die Polisie uit te hou en te verhinder dat incnsc die woongebied ver- laat. Die jcugdiges hct hul- 1c uil die vocte gemaak nadat die police van l.ebo- wa opgcda.ig hct.

\ y

‘Niemand^0

is beseerJO H A N N E S B U R G ~ Die poliste cn Baragwa- nath-hospitaal hel oniken

wat SO kinder* be- it na die polisic

l ^ n r o o k op jeugdiges in 'n oorlaaide bus — wat onderweg na *n bcgmfnis was — gevuur het.

Dit volg n i vier afson- dcrlike begrafnisse Sater- dag in Soweto gehou is.

D ie po lisie en d ie W eernug het die gcbied ro n d o m d ie R e g in a Mundi-kcrk afgekordon en niem and is tocgelaat o n per voet na die be*

i grafnisse te gaan nie. Slegs h u u rm o to rs cn busse » tocgelaat om na die bcgraafplaas te ry

’n G esam entlike be- grain is vir N om thandazo N k o s i. 18. T s h e p is o Nlmolokeng. 19, Dennis M o ts ile , 17 en X o li Khoza. 16, is deur die af- delingskom m issaris van die polisie in Soweto, brig Jan C oetzee, vcrbicd.

Die eerste dric begraf- nisse het sonder voorval verloop en na die vierde begrafnis het mcnse in oorlaaide busse na die Avalon-begraafplaas be- wceg.

Die polisie het die oor- vol busse gestop cn die kinder* huis toe gestuur.

’n Plakkaat met die woordc: "L c G range, re­move your dogs, we are

ro t D ogm or" is in ecn van die busse gekry.

N i k indcn in busse die venstcra beskadig het, het d ie polisie met *n nies- masjien traanrook by die vensters ingcblaas. Vol- gens die polisic is nic- mand beseer nic.

Buitcn die begrafnisse was Soweto die naweek redelik stil gewces. Slegs ‘n paar voorvalle van ofi­rm is aangcmeld. Vier Putco-busse is deur jeug- diges met klippe bcstook en twaalf mcnse is in ver- band met die voorval in hegtenis gcnecm. Twee bestelwaens is bcroof cn 'n huis is aan die brand gesteck.

IL

Taxi’s gratis vir begrafnisse

Politick* R edakcicJO H A N N E S B U R G - Die swart taxi-vereniging in Soweto gaan voortaan 100 taxi’s by elke poli- tieke begrafnis in di< woonbuurt vir gratis vcr- voer afstaan.

D* bcsluit is verlede week op ’n byeenkoms tussen swart taxi-cicnaars cn jeugdiges geneem. Jeugdiges het tcnelfdcr- tyd ondemeem om die “staking’* van private vocrtuic vir die vervoer van begrafnisgangen te

bekam p.Die Soweto Civic Asso­

ciation bet die vergade- rin g tu sscn d ie tw ee grocpe bcle nit bcsorgd- hcid o o r die geweld wat by ‘n begrafnis o p 23 Dc- scm bcr ontstaait het.

Jeugdiges het beweer dat taxi-«ien*ar» die poli­tic gedurende di6 begtaf- nis "gehelp" het- In die gcwcM wat gevolg het. is vier mcnse dood en ct- likes beseer cn in hegtenis genccm.

Ecrw Frank C hikanc. van die Civic Association, te die jremecnskap is diep bekom m ord oor die gc- weld wat met po litkkc begrafmsv; gepaard gaan. a to o k d ie “ o n v e ran t- w oordclike” optrede van die jeug tydcnv sulke ge- teenthede

Die taxi-vercniging het die optrede van sommige van sy k d e (om m et die polisie taam te werk) tkerp veroordeel en inge- willig om voortaan 100 taxi’s by elke begrafnis a( te staan.

O p verlede D onderdag se vcrgadering is dit ook aan die jeug duidelik ge- maak dat die gemeenskap geensins genoe* neem m et hul optrede gedu­rende begrafnisse nie cn dat die shaking van m o­tor* om begrafnisgangen te vervoer geensins tot die vryhcidstryd bydra nie.

’n Berocp is ook op die veiligheidsmagte in swart woonbuurtc gedoen om •tic by begrafnisse in te mcng nie. aangcsien dit tclkcns geweld ontkcten.

W eban on meetingsThe A zanian C onfedera tion ° f M^ * Jer 0V " u wssri. sst - * «on indoor -atheringt of 7 4 o r g a n i s a t i o n s

A s p o k e n u n for A zactu said . -W e s tro n g e s t poss ib le te rm s , th e newl> im po ,3 S ? f u E S i v l U e s of b lack o rg an isa tio n * _

“ “ re s tric tio n s . in . » r v i s . a m only " - I n * c e n t o l m a r tia l law s ta te s , be said .

' M r le G ran g e ex tended th e ban by Ml p . u £ «h«?« certain orBanisat,o» w m n»» lor bidden to hold m ee tin g s u n til Ju n e 30. The anno Sent w as m ad e in T u esd ay ’s G o v e rn m e n t G a z e t t e

Among bodies forbidden to hold cedents’Azanian People’s Organisation, the Black Students Movement and the United Democratic Front.

•STATE O F WAR’The Azactu spokesman said: “It is

clearer to us that we are living in a state rwe would l i k e to warn t h e G o v e r n m e n t that withtem pers running high in the work places and n black ehettoes, it should immediately meet the Just or- mands of black people to avoid a catastrophe which will only be too ghastly to contem plate.

• The Black Allied Mining and Const™f‘10" ^ ork'ers’ Union (Bamcwu) has also c o n d e m n e d the ban^

In a statem ent issued yesterday a Bamcwu spokes man said the union noted with concern the banning* as well as the “intransigence of the Government .

•We see these new steps as manifestations ol[pane and unwillingness to listen to the voice of reason, the spokesman said.

C - > u Of!

oLO'O)S

'-•JCD^3

> S gzZ O “

oo.2 u5 c 'S

£> O1̂ ri •**1/5 * 5

a * 8 .8 -c

c 2"° c _• c ° .E •S « 3 a -- 2 -o . «■e . eo-£ ** e - = - 3

f, 5 5 uO

•IC U£ 3

U iU

■“ 5 8u wC r c

> . J i £

Hi■r / C“

- * .2 X * .

a "2 — >• - 2 - 0 *

•= i a-S•j c 'g u o * « J

S i Z

.2S 'S § - 5 E

5£ c ;-3s . a l .w -3 _

| § sMl 3 /«

5h<X> ̂oM ' " 2 C O

CD

3 £cd ^ •

6 * 5 a * ■ x 'in " . - 2 *

■ s . s i

IA j* -O >

O

o .£ S

■ s i s

i521|j u t: w o .s .h -5 > *o

5 J | Iji-O < O

« 4 “ i . S & S '-L

fc«.s >15 8.“ S -2V

I ̂o «s _ w ^•. C - -d — 7>S J 3 ** V c 5

6 * S'® HM c .tS *• •* 3 *3 ^“ • - - « o c 3 e5. « y J3

| 8 * £ '

o t U s v t i i S

t m .• i ,• ••■... V" V

. *• . 4 • >*». ■-..-v - hc**v-

Wit woede oor Munsieville

Hel I os

MNR DANIE FREY van Dan Pienaarville op Krugers- dorp op sy voorstoep waar twee brandbomme vanog-

gend vroeg ontplof het.

A WB kry‘ weermag’

Politieke RedaksleJOHANNESBURG — Die AWB sc eie “ weermag” gaan hom hoofsaaklik toespits op die beskerming van blankes in politieke onrussituasies, maar die polisie het reeds gewaarsku dat di£ organisasie binne die wet moet bly.

Mnr Jan Groenewald, sekretaris van die Afrikaner Wcerstandsbcweging, her vcrduidclik dat die nuwe Boere-brandwag 'n uitkcnbare “ uniform” van kakie- klere sal dra en gewapen sal wees. “Dit is elke burger se reg om homself te bewapen” , verduidelik mnr Groenewald.

Die bewapening is egter vrywillig. Mnr Eugene Ter­re Blanche, leier van die AW B, het on I an ts opdrae gegee dat AWB-lede hulself op ’n wettige wyse moet bewapen, s« hy.

Die Boere-brandwag sal veral konsentrecr op ge- biede van politieke onrus — soos Dan Pienaarville by Krugersdorp, wat aan die ou swart woongebied Mun-

» sieville grens.Sou klipgooiery of n bedreiging van die naasliggende

blanke eiendom of lewens hier voorkom. sal die Boere- brandwag onmiddellik optree. Blankes sal ook begelei word deur swart gebiede — byvoorbeeld deur kwaNde- bele op die pad tussen Hoedspruit cn Tzaneen.

, Die Boere-brandwag se stigting is genoodsaak weens jgevalle waar die veiligheidsmagte nic bereid of in staat is om op te tree nie. Blankes geniet nie meer die be- skerming waaraan hulle gewoond was nie, se mnr Groenewald.

D aar word nie beoog om die taak van die polisie of reserviste oor te neem nie, maar ook nie om met reser- yiste saam tc werk nie, daar die merendeels veelrassig

Die polisie se enigiemand kan homself en sy eiendom beskerm, maar mag nie die wet in eie hande neem nie.

, Kommando- of vigilantegroepe kan nooit deur die polisie gesteun w ord nie, se ’n woordvoerder. Die be- wering dat die polisie nie in staat is om wet en orde te handhaaf nie en mense dus op hulself aangewese is, word verwerp. Wet en orde sal gehandhaaf word son- der di£ soort groepe, s4 hy.

Die polisie sal sulke groepe se optrede dophou en nie huiwer om op te tree as hulle poog om buite die wet te

David MatanKRUGERSDORP — Gemocdere in Dan Pie­naarville, die wit woon- buurt wat aan die swart woonbuurt Munsieville grens, loop hoog na 'n brandbomaanval vanog- gend vroeg op 'n huis in Gordon Greystraat op die grens tussen die twee woonbuurtes.

Net die feit dat sy vrou so 'n ligte slaper is, het voorkom dat groot skade aan mnr Danie Frey se huis aangerig is. Twee brandbomme het op sy voorstoep ontplof, maar hy het eiehandig die bran- dende sitkamergordyne en die brand op die stoep gcblus.

Mnr Frey, sy vrou, skoonmoeder en twee seuns, Danie, 16, en Arno, 14, was in die huis.

Mev Frey vertel dat sy snags feitlik nie nicer kan slaap nie weens die voor- valle wat die afgclopc tyd in die omgewing plaasge- vind het.

“ Ek het kort na 01 h30 vanoggend wakker ge- word en vlamme voor die kamervenster gcsien.

“Ons huis brand!" het sy aan haar man gcskree. Hy het die brandendc gordyne met sy hande en daarna die brand op die voorstoep met water ge- blus.

Die probleme wat in Munsieville ondcrvind word scdert die aankondi- ging dat die inwoners nie meer verskuif gaan word nie, het gisteroggend weer opgevlam.

'n G roep van sowat

som-en

I (XX) swart mans, mige in vroueklere, swart vroue het met Mun- siestraat na die midde- dorp gemarsjeer. Toe hulle deur die polisie langs Town view High School voorgckcer is, het hulle gese hulle wil die afdelingskommissaris spreck.

Hulle is daarna met sambokke verdryf, maar het weer binne Munsie­ville begin saamdrom. Toe hulle weer deur die polisie versoek is om uit- een te gaan, het hulle met klippe begin gooi.

Volgens die skakeloffi- sier aan die Wes-Rand, kapt Tienie Halgryn. is traanrook en haelgcwere toe gebruik. 'n Man van 2( j , jdgcskiet en nog *n cn n vrou is be- scer.

Mnr Frey vertel dat hy sy motor nou snags onder sy kamervenster parkecr scdert hv sy niotorhuis in- g c h « i cn sy motor gc- strt^pis

Volgens hom leef vrouens cn kindcrs in angs wannccr hul mans by die werk is.

“ W annccr ons kla. trek die owerheid net sy skouers op. Daar sal nou iets gedoen moet word, anders gaan die bloed vloei.”

Inwoners van die ge- bied het begin om hulscll in brandwaggroepe te o r­gan ises om snags met vuurwapens wag te hou.

“Ons is verbied om dit te doen, maar sal nou an- der planne moet m aak,” s i mnr Frey.

*•** v ' . ■ ■-W

».•».. ;

',r**: •

•«y ' > *

'Blankes moetliefs

saamwerk

V-

i - r ‘5 —V V,:*

X x S ''" "

- 'r • " I•*».-* Vi

Politieke RedaksleKAAPSTAD — Die blankes van Dan Pienaar­ville moet aangemoedig word om eerder met die polisie en die Weermag saam te werk as om self op te tree.

So het die LP vir Kru­gersdorp, mnr Leon Wes- sels, vanoggend van Die Vaderland gesc.

Hy is tcvrede dat die saak die nodigc ernstige aandag en prioriteit van die mense wat daarmec gemocid is, geniet.

Mnr Wessels was teen druktyd vanoggend reeds in verbinding met die Vei- ligheidsmag en die stads- klerk van Krugersdorp.

Hy se ook dat hy deur- entyd met die drie in- stansies in verbinding gaan wees, ten einde sy

Die voorsitter bestuurskomitee van Kru gersdorp en die klerk het om 10h30 siaal met die Weermag die Polisie gesels om kyk hoe die spanning die gebied opgelos word.

Collection Number: AK2145 KRUGERSDORP RESIDENTS’ ORGANISATION AND 4 OTHERS v. THE MINISTER OF LAW AND ORDER AND 2 OTHERS 1986 PUBLISHER: Publisher:- Historical Papers, University of the Witwatersrand Location:- Johannesburg ©2012

LEGAL NOTICES:

Copyright Notice: All materials on the Historical Papers website are protected by South African copyright law and may not be reproduced, distributed, transmitted, displayed, or otherwise published in any format, without the prior written permission of the copyright owner.

Disclaimer and Terms of Use: Provided that you maintain all copyright and other notices contained therein, you may download material (one machine readable copy and one print copy per page) for your personal and/or educational non-commercial use only.

People using these records relating to the archives of Historical Papers, The Library, University of the Witwatersrand, Johannesburg, are reminded that such records sometimes contain material which is uncorroborated, inaccurate, distorted or untrue. While these digital records are true facsimiles of the collection records and the information contained herein is obtained from sources believed to be accurate and reliable, Historical Papers, University of the Witwatersrand has not independently verified their content. Consequently, the University is not responsible for any errors or omissions and excludes any and all liability for any errors in or omissions from the information on the website or any related information on third party websites accessible from this website.

This document is part of a private collection deposited with Historical Papers at The University of the Witwatersrand by the Church of the Province of South Africa.