+ All Categories
Home > Documents > gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru...

gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru...

Date post: 03-May-2019
Category:
Upload: phamquynh
View: 219 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
128
gu rmiq pR kwS 3 sqM br 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pR cwr kmy tI dw mwisk-p` qr) BwdoN-A` sU , sM mq nwnkSwhI 548 sqM br 2016 sMpwdk sqivMdr isMG PUlpur Approved for School libraries by the Director of Public Instructions Punjab Vide Circular No. 4580-2/25-58-B-49154 Dated Oct. 1958 ijld 60 AMk 6 cMdw Byjx dw pqw sk`qr Secretary Drm pRcwr kmytI Dharam Parchar Committee (SR omxI gu: pR : kmy tI) (S.G.P.C.) sRI AMimRqsr-143006 Sri Amritsar-143006 Po n : 0183-2553956-59 AY ks 304 PY ks : 0183-2553919 website : www.sgpc.net e-mail :[email protected], [email protected] fwk rwhIN ‘gu rmiq pR kwS’ nw pu ` jx bwry au pro kq Po n nM br imlw ky ieM cwrj gu rmiq pR kwS nwl AY ks: 303 ’qy sM prk kro jI[ (dy S) (ivdyS) pRqI kwpI ` 5 swlwnw ` 50 pMj swl ` 250 lweI& ` 500 swlwnw ` 1250 pMj swl ` 5000 lweI& ` 10000 cMdw
Transcript
Page 1: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 3 sqMbr 2016

siqgur pRswid]gurmiq swcI swcw vIcwru]

(Drm pRcwr kmytI dw mwisk-pqr)BwdoN-AsU, sMmq nwnkSwhI 548 sqMbr 2016

sMpwdksqivMdr isMG PUlpur

Approved for School libraries by the Director of Public Instructions PunjabVide Circular No. 4580-2/25-58-B-49154 Dated Oct. 1958

ijld 60 AMk 6

cMdw Byjx dw pqwsk`qr SecretaryDrm pRcwr kmytI Dharam Parchar Committee(SRomxI gu: pR: kmytI) (S.G.P.C.)sRI AMimRqsr-143006 Sri Amritsar-143006

Pon : 0183-2553956-59 AYks 304 PYks : 0183-2553919website : www.sgpc.net

e-mail :[email protected],[email protected]

fwk rwhIN ‘gurmiq pRkwS’ nw pujx bwry auprokq Pon nMbr imlw kyieMcwrj gurmiq pRkwS nwl AYks: 303 ’qy sMprk kro jI[

(dyS) (ivdyS)pRqI kwpI ` 5swlwnw ` 50pMj swl ` 250lweI& ` 500

swlwnw ` 1250pMj swl ` 5000lweI& ` 10000

cMdw

Page 2: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 4 sqMbr 2016

gurbwxI ivcwr 5sMpwdkI 8AMk AwrsI 10sRI gurU gRMQ swihb: sMpwdn dw ipCokV -fw. Drm isMG 12 sRI gurU gRMQ swihb: bwxIkwr qy bwxI -s. gurmuK isMG rwhI 18gurbwxI isDWqW Anuswr Sbd-ivcwr -s. krm isMG 29ijn pRym kIE iqn hI pRB pwieE -fw. rUp isMG 33pYrs dy hotl ivc iek isMG dI rwq -ipRM. nirMdr isMG soc 45sRI gurUu gRMQ swihb ivc mnuKI sih-hoNd -sqivMdr isMG PUlpur 51so dru kyhw . . . -s. jsvMq isMG Amn 59isK sUrmgqI dI ivlKx dwsqwn: swkw swrwgVHI -pRo. mnjIq kOr 64ShId BweI kyhr isMG Aqy kwkw drbwrw isMG -s. ismrjIq isMG 68ZdrI bwibAW dI rwjDwnI ipMf surisMG -fw. AmrjIq kOr 73svYmwx Aqy AzwdI dy prvwny- bbr AkwlI -pRo. ikrpwl isMG bfUMgr 771947 eI. dy pMjwb btvwry dy kuJ AxgOly pK -s. suKpwl isMG 84Ardws dw ivgws -fw. jsvMq isMG nykI 89mnuKw jnm dw Pl -ig. idq isMG 90pihly pRiqBvwn isK dwrSink: fw. Syr isMG -fw. plivMdr kOr 92igAwnI sohx isMG sIql dw swihqk Xogdwn -fw. BuipMdr isMG 99gurmiq idRStI-2020 -fw. blkwr isMG 104gwgr ’c swgr-- 66 -fw. ieMdrjIq isMG gogoAwxI 111pMjwb ijaUNdw gurU dy nW qy -fw. rxjIq kOr pMnvW 113pusqk rIivaU 115jMgnwmw -lYP. prSoqm isMG l`lI 117gurU gMRQ mhwn ( bwl kivqw) -fw. hrbMs isMG 120Dur kI bwxI (kivqw) -s. blbIr isMG bylI 121bwbw buFw jI (kivqw) -s. siqnwm isMG koml 122AMimRq vylw (kivqw) -s. prmvIr isMG 123r`Ko sWB ky (kivqw) -s. rxjIq isMG 124^brnwmw 126

Drm pRcwr kmytI dIAW pRcwr srgrmIAW 129

qqkrw

Page 3: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 5 sqMbr 2016

gurbwxI ivcwrAsuin pRym aumwhVw ikau imlIAY hir jwie]min qin ipAws drsn GxI koeI Awix imlwvY mwie]sMq shweI pRym ky hau iqn kY lwgw pwie]ivxu pRB ikau suKu pweIAY dUjI nwhI jwie]ijMn@I cwiKAw pRym rsu sy iqRpiq rhy AwGwie]Awpu iqAwig ibnqI krih lyhu pRBU liV lwie]jo hir kMiq imlweIAw is ivCuiV kqih n jwie]pRB ivxu dUjw ko nhI nwnk hir srxwie]AsU suKI vsMdIAw ijnw mieAw hir rwie]8] (pMnw 134)

pMcm pwqSwh sRI gurU Arjn dyv jI bwrh mwhw rwg mWJ dI ies pwvnpauVI duAwrw AsU mhIny dI bhwr qy vwqwvrn dy pRQwey mnuKI Awqmw dIprmwqmw nwl imlwp dI qWG qy ies Awqimk imlwp dy suK AnMd dw vrxnkrdy hn[ siqgurU jI Purmwn krdy hn ik AsU dy mhIny ivc jdoN ik BwdroN dyguMmy qy huMms dw AxcwihAw Asr qm ho jwx kwrn ipAwry pRIqm pRqI ipAwrdw auCwlw AMqr-Awqmy ’c aupijAw hY,imlwp dI qWG aupjI hY ik ipAwry nMUijvyN-ikvyN imilAw jwvy[mn Aqy srIr ArQwq smucy ienswnI vjUd ivcipAwry dy dIdwr dI qRyh fMUGI hoeI hY[hy myrI mW! koeI Aw ky mYƒ myrw ipAwrwpRIqm imlw dyvy! sMq Bwv pRBU nwl imlwp hwsl kr cuky rUhwnI jIaUVy kol hIAijhI smrQw hY ArQwq scw gurU hI myrI shwieqw kr skdw hY ies vwsqy mYNies mhIny dI imTI bhwr qy rsIly vwqwvrn dw lwB lYNdI hoeI jw ky aus dycrnW nwl juVdI hW! prmwqmw ipAwry qoN ibnW suK AnMd lBx dI hor koeIjgHw vI qW nhIN hY[ gurU jI kQn krdy hn ik ijnHW ny ipAwry dy nwm dw rs cKilAw hY auh rj gey[auh Awpw-Bwv Cf ky iehI Arz krdy hn ik hy mwlkjIE,swnMU Awpxy dwmn nwl lw lvo[ijhVIAW jIv-iesqrIAW nMU prmwqmwrUpI ipAwrw sjx pqI iml jWdw hY auh muV aus qoN kdy vI ivCoVw nhIN pYxidMdIAW[ AMq ivc siqgurU jI swfI AiDAwqmk AgvweI krdy hoey ieh istwb^iSS krdy hn ik mwlk qoN ibnW hor koeI dUsrw shweI hox vwlw ies sMswr’qy nhIN hY,ies qQ nMU jwx ky mYN aus mwlk dI Srn ivc hW[ ijnHW jIviesqrIAW au~pr hrI rUpI rwjy dI imhr dI nzr huMdI hY auh mnuKw jIvn rUpIAsU dy mhIny ivc suKI vsdIAW hn[

Page 4: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 6 sqMbr 2016

1604 eI. ƒ Awid sRI gurU gMRQ swihb jI dI sMpwdnw auprMq jd sRI hirmMdrswihb ivKy pihlw pRkwS kIqw igAw qd aus smyN pihlw muK vwk AwieAw:

sUhI mhlw 5 ]

sMqw ky kwrij Awip KloieAw hir kMmu krwvix AwieAw rwm]

Driq suhwvI qwlu suhwvw ivic AMimRq jlu CwieAw rwm]

AMimRq jlu CwieAw pUrn swju krwieAw sgl mnorQ pUry]

jY jY kwru BieAw jg AMqir lwQy sgl ivsUry]

pUrn purK Acuq AibnwsI jsu vyd purwxI gwieAw]

Apnw ibrdu riKAw prmysir nwnk nwmu iDAwieAw]1]

nv iniD isiD iriD dIny krqy qoit n AwvY kweI rwm]

Kwq Krcq iblCq suKu pwieAw krqy kI dwiq svweI rwm]

dwiq svweI inKuit n jweI AMqrjwmI pwieAw]

koit ibGn sgly auiT nwTy dUKu n nyVY AwieAw]

sWiq shj AwnMd Gnyry ibnsI BUK sbweI]

nwnk gux gwvih suAwmI ky Acrju ijsu vifAweI rwm]2]

Page 5: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 7 sqMbr 2016

ijs kw kwrju iqn hI kIAw mwxsu ikAw vycwrw rwm]

Bgq sohin hir ky gux gwvih sdw krih jYkwrw rwm]

gux gwie goibMd And aupjy swDsMgiq sMig bnI]

ijin audmu kIAw qwl kyrw iqs kI aupmw ikAw gnI]

ATsiT qIrQ puMn ikirAw mhw inrml cwrw]

piqq pwvnu ibrdu suAwmI nwnk sbd ADwrw]3]

gux inDwn myrw pRBu krqw ausqiq kaunu krIjY rwm]

sMqw kI bynMqI suAwmI nwmu mhw rsu dIjY rwm]

nwmu dIjY dwnu kIjY ibsru nwhI iek iKno]

gux gopwl aucru rsnw sdw gweIAY Anidno]

ijsu pRIiq lwgI nwm syqI mnu qnu AMimRq BIjY]

ibnvMiq nwnk ieC puMnI pyiK drsnu jIjY]4]7]10]

(pMnw 783-84)

Page 6: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 8 sqMbr 2016

. . . ilKqI kulu qwirAw jIauprmwqmw ny Drm kmwaux leI DrqI Drmswl dI isrjxw kIqI[

prmwqmw dy ies imSn dI pUrqI leI sRI gurU nwnk pwqSwh ny Gr-GrAMdr Drmswl dw imSn ArMiBAw Aqy gurbwxI ƒ ies imSn dw AwDwrbxwieAw[ gurbwxI ny mnuKI jIvn dw AwDwr qW hI bx pwauxw sI jykries dw aucwrn Awm lokW dI bol-cwl vwlI BwSw ivc kIqw jWdw[ gurUswihbwn ny Awm lokW dI zbwn ivc gurbwxI dI rcnw kr ky sdIAW qoNAiDAwqmk pKoN bMjr ho cuky mnuKI ihridAW ƒ nwm AMimRq nwl srSwrkIqw[ gurU swihbwn ies ruhwnIAq dy Kzwny gurbwxI ƒ sdIv kwl qksWBx leI nwloN nwl ilKqI rUp vI idMdy rhy[ sRI gurU Arjn dyv jI nyAiDAwqmk igAwn dy somy sRI gurU gMRQ swihb jI dI sMpwdnw kr ky mnuKqwdy au~Dwr leI vfw aupkwr kIqw[ pRBU dw nwm ismrn vwilAW dy jIvnpivqr ho gey, nwm suxn vwly DMnqw Xog ho gey Aqy ijnHW ny hir js hQWnwl iliKAw aunHW dw kul smyq au~Dwr ho igAw[ pivqr Purmwn hY khqypivqR suxqy siB DMnu ilKqØI kulu qwirAw jIau]

sRI gurU gMRQ swihb jI dI sMpwdnw qoN pihlW vydW dw igAwn sMsikRqBwSw ivc hox kwrn smwj dy iek Kws vrg qk sImq ho ky rih igAwAqy ieh jn-smUh dy jIvn dw AwDwr nw bx pwieAw[ ies leI vydbwxI dy igAwn dI hvw mnuKI ihridAW ivcoN AigAwnqw dI dIvwr ƒqoVn dy smrQ nw ho skI[ pr sRI gurU gMRQ swihb dI sMpwdnw dy nwlswrI Klkq gw auTI dyKO BweI gwn kI AweI AWDI] sBY aufwnIBRm kI twtI rhY n mwieAw bWDI] ies gurbwxI rUpI igAwn kIAWDI kwrn smwijk pDr ’qy vihmW-BrmW dI dIvwr tut geI AqyAwqmk pDr ’qy mnuKI ihridAW ivcoN haumYN (AigAwnqw) dI krwrIBIq (dIvwr) vI tu`t geI[ Dn ipr kw iek hI sMig vwsw dwAihsws hoieAw[ hux pRBU pRwpqI leI jMglW-byilAW, kMdrW ivc jwxdI loV nw rhI[ prmwqmw dy DrqI Drmswl Aqy gurU jI dw Gir GirAMdr Drmswl dw supnw swkwr hoieAw[

isKW leI sRI gurU gMRQ swihb kyvl iek Dwrimk gRMQ hI nhIN sgoNieh isKW dy jwgq joq gurU hn[ gurisK dw sRI gurU gMRQ swihb jI nwl

sMpwdkI...

Page 7: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 9 sqMbr 2016

puqr Aqy ipqw vwlw irSqw hY[ ijs qrHW pirvwrk mrXwdw ivc rihky sMswrk ipqw dI KuSI hwsl huMdI hY ausy qrHW pMQk mrXwdw ivc rihky gurU ipqw sRI gurU gMRQ swihb jI dI bKiSS dy pwqr bxIdw hY[

gurU swihbwn dy swfy au~pr bhuq swry aupkwr hn[ gurbwxI dInroeI jIvn-jwc ApxwA ky gurisKW ny dySW-ivdySW ivc Aqy hr Kyqrivc AwpxI imhnq, lgn, iemwndwrI Aqy kwblIAq dw lohw mnvwieAwhY[ gurbwxI sdkw jo mwx gurisKW ƒ hwsl hoieAw hY auh Swied iksyhor kol nhIN[ gurisK jdoN gurbwxI dw pwT krdw hY qW aus dI rsnw’coN hU-b-hU auh Sbd inkldy hn jo kdy gurU swihbwn dI rsnw ’coNinkly sn[ ies qrHW gurisK dI pRB jI bsih swD kI rsnw] vwlIAvsQw bx AwauNdI hY qy mnu qnu rqw rsnw rMig clUlI AnuswrgurisK dI Awqmw Aqy dyhI pRBU-nwm dy rMg ivc rMgI jWdI hY[ gurisKdw jIvn hI rMg-meI ho jWdw hY[

gurU swihbwn ny swfy nwl AijhI sWJ pwaux leI hI lok BwSwpMjwbI ivc gurbwxI aucwrn kIqI[ ies leI sRI gurU gMRQ swihb AqypMjwbI bolI dw Ain`KVH sMbMD hY[ swfy leI pMjwbI bolI isrP iek bolIhI nhIN ieh swfI gurU ipqw nwl g`lW krn leI zbwn hY, ieh swfy gurUipqw dIAW glW suxn vwly kMn hn[ gurmuKI ilpI swfIAW gurU Sbd dydrSn krn vwlIAW AKW hn:

gurU drs ijh dyKnW sRI gMRQ drswie[bwq krin gur soN chY pVHY gMRQ mn lwie] (gu. ib. pw. 6vIN)pr Aj swfI nvIN pIVHI pMjwbI BwSw Aqy gurmuKI ilpI qoN dUr ho

ky Awpxy gurU ipqw sRI gurU gRMQ swihb jI nwl glW krn Aqy gurU dI glsuxn qoN Asmr`Q ho rhI hY[ swfI nvIN pIVHI dI pMjwbI BwSw pRqIaudwsInqw dy kwrn Awpxy Sbd gurU qoN lgwqwr vDdI jw rhI ivQ Ajswfy leI icMqw Aqy icMqn dw ivSw hY[ bySk swƒ Aj ivSv pDr ’qyivcrn leI dUjIAW BwSwvW dw igAwn hoxw vI bhuq zrUrI hY pr AwpxImwq-BwSw pMjwbI ƒ ivswrnw Awpxy gurU qoN bymuK hoxw hY[ ijauN-ijauNAsIN pMjwbI BwSw qoN dUr huMdy jwvWgy iqauN-iqauN swfI gurbwxI dy AnmolKzwny nwloN nyVqw vI GtdI jwvygI[

so swƒ sRI gurU gMRQ swihb ƒ pUrn rUp ivc smripq hox vwsqy ijQyaus ivclI bwxI nwl juVn dI loV hY, au~Qy ieh sB qwhIN sMBv ho skygwjykr AsIN AwpxI pMjwbI BwSw nwl juVy rhWgy[

Page 8: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 10 sqMbr 2016

AMk AwrsIgurmiq pRkwS dy hQly sqMbr AMk ivc sRI gurU gMRQ swihb jI dy

pihly pRkwS idvs dy sMbMD ivc sRI gurU gMRQ swihb jI bwry kuJmh`qvpUrn lyK Swml kIqy hn[ ijnHW ivc mu`K rUp ’c fw. Drm isMGdw jwxkwrI BrpUr lyK ‘sRI gurU gMRQ swihb: sMpwdn dw ipCokV’Swml kIqw hY[ s. gurmuK isMG rwhI dw lyK ‘sRI gurU gMRQ swihb:bwxIkwr Aqy bwxI’ gurmiq dy ividAwrQIAW Aqy pwTkW leI lwhyvMdhovygw[ s. krm isMG dw lyK ‘gurbwxI isDWqW Anuswr Sbd-ivcwr’ivc d`isAw igAw hY ik iksy vI Sbd dy shI ArQ pUry pRsMg dy ivchI shI ho skdy hn[ iksy iek pMkqI dy pRsMg nwloN inKyV ky ArQkrny au~icq nhIN[ iek lyK ‘sRI gurU gMRQ swihb ivc mnuKI sih hoNd’bwry Swml kIqw hY[ fw. rUp isMG jI dy lyK ‘ijn pyRm ikau iqn hIpRB pwieE’ iv`coN gurbwxI dy hvwly nwl pRBU pRIq ivc Awpw AByd krky Awpw sMvwrn dI pRyrnw imldI hY[ is`KI jIvn dI suhj BrpUrqsvIr pyS krn vwlw ipRM. nirMdr isMG soc jI dw lyK ‘pYrs dy hotlivc iek isMG dI rwq’ Awqmw ƒ tuMbx vwlw lyK hY[ ies qoN pqwlgdw hY ik guris`KW dw is`K rihq mrXwdw AnuswrI jIvn hI sMswrivc is`K pMQ Aqy gurU dI SoBw dw kwrn bxdw hY[ s. jsvMq isMGAmn dy lyK ‘so dru kyhw’ ivc gurbwxI dy hvwilAW rwhIN prmwqmwdy dr dw icqrx kIqw igAw hY[ sqMbr 1897 eI. ƒ vwpirAwivSv pRis`D swrwgVHI dw swkw isKW dI bhwdrI dI imswl pyS krdwhY[ ijs sMbMDI pRo. mnjIq kOr dw lyK ‘is`K sUrmgqI dI ivl`Kxdwsqwn: swkw swrwgVHI’ Swml kIqw hY[ gurmiq dI stIk soJIr`Kx vwly Aqy mnoivigAwnk fw. jsvMq isMG nykI jI dw sMKyp lyK‘Ardws dw ivgws’ iek mW dy ihrdy ivc auqpMn hoeI srb`q dy BlydI Bwvnw ƒ rUpmwn krdw hY Aqy A`j dy KudgrzI dy Xug ivc swƒAMqr-Jwq mwrn leI pRyrdw hY[ ig. id`q isMG jI dy lyK ‘mnu`KwjIvn dw Pl’ ivc bVy sMKyp Aqy audhwrnW sihq mnu`K dw AsljIvn mnorQ d`isAw igAw hY[ ShId BweI kyhr isMG Aqy kwkwdrbwrw isMG jI dy jIvn nwl sMbMiDq s. ismrjIq isMG jI dw iek

Page 9: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 11 sqMbr 2016

Koj BrpUr ieiqhwisk lyK Swml kIqw igAw hY[ fw. AmrjIq kOrdw lyK ‘ZdrI bwibAW dI rwjDwnI ipMf surisMG’ vI bhuq jwxkwrIBrpUr lyK hY[ aukq lyKW qoN ielwvW pwTkW dI gurmiq dy swihqkwrWnwl jwx-pCwx krwaux leI fw. Syr isMG Aqy igAwnI sohx isMGsIql dy jIvn Aqy rcnwvW ƒ drswauNdy do lyK Swml kIqy hn[lVIvwr kwlm fw. ieMdrjIq isMG gogoAwxI dw ‘gwgr ’c swgr’ s.pRSoqm isMG l`lI dw ‘jMgnwmw’ Aqy fw. rxjIq kOr pMnvW dw ‘gurmiqswihq dy rU-brU’ vI pwTkW dI gurmiq isDWq, ieiqhws Aqy gurmiqswihq pRqI jigAwsw dI pUrqI krngy[ pMQ rqn gurcrn isMG tOhVwieMstIicaUt pitAwlw dy fwierYktr fw. blkwr isMG ny gurmiq dypRcwr pRswr leI do Biv`KmeI pRojYkt aulIky hn, ijnHW dI ivauNqbMdIies AMk rwhIN pwTkW dy snmuK kIqI jw rhI hY[ kivqw sYkSn ivcfw. hrbMs isMG dI bwl mnW ƒ tuMbx vwlI kivqw ‘gurU gMRQ mhwn’ qoNielwvw s. blbIr isMG bylI dI kivqw ‘Dur kI bwxI’ gurbwxI ƒsmripq hY[ s. siqnwm isMG koml dI kivqw ij`Qy ‘bwbw bu`Fw jI dyjIvn ƒ rUpmwn krdI hY, au~Qy s. prmvIr isMG dI kivqw ‘AMimRqvylw’ bhuq hI AnMd dyx vwlI rcnw hY[ s. rxjIq isMG dI gurmuKIvrxmwlw pRQwie ilKI kivqw ‘rKo sWB ky’ pMjwbI mW-bolI pRqIipAwr leI iek UbsUrq hlUxw hY[ AsIN Aws krdy hW ik pwTk iesAMk qoN BrpUr lwhw pRwpq krngy[

-sMpwdk

Page 10: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 12 sqMbr 2016

sRI gurU gRMQ swihb: sMpwdn dw ipCokV-fw. Drm isMG*

bwxI rcn, Bgq bwxI iekTI krn Aqy iPr ies swry sMgRih ƒiek pRsqwivq gMRQ iqAwr krn dI Xojnw qihq Agly gurU swihb qkpujdw krn dw ivcwr, inrsMdyh sRI gurU nwnk dyv jI dw sI[ ies ivcwrny hI sRI gurU gMRQ swihb dy sMpwdn dI nINh rKI, ikauNik Drm gRMQ iksyvI Drm ƒ pRcilq krn Aqy aus ƒ isDWqk syD dyx ivc AiqAMqmhqvpUrn sQwn rKdw hY[ Drm gMRQ qoN ibnw Drm nhIN cl skdw[ DrmgMRQ ivcly ivcwr hI iek Drm ƒ dUjy qoN inKyV ky aus dI vKrqw kwiemrKdy hn[ iksy vI ivcwrDwrw dI swrQkqw dI prK ies gl qoN kIqIjWdI hY ik aus ny iks iksm dw ivAkqI Aqy smwj pYdw kIqw hY[ sRIgurU gMRQ swihb ivc sRI gurU nwnk dyv jI Aqy bwkI gurU swihbwn duAwrwinrDwirq buinAwdI isDWq Aqy iek AwdrSk isK (gurmuK) dI jIvn-jwc dy gur dsy gey hn[ sMKyp ivc kihxw hovy qW ieh ikhw jw skdw hYik sRI gurU gRMQ swihb gurisK dI dIn qy dunIAw dI hr pKoN AgvweI krnvwlw pihlw rihqnwmw hY[ iek isK leI ikMny spSt inrdyS hn:

gur siqgur kw jo isKu AKwey su Blky auiT hir nwmu iDAwvY]audmu kry Blky prBwqI iesnwnu kry AMimRq sir nwvY]aupdyis gurU hir hir jpu jwpY siB iklivK pwp doK lih jwvY]iPir cVY idvsu gurbwxI gwvY bhidAw auTidAw hir nwmu iDAwvY]

(pMnw 305)ieiqhws ny BwrqI smwj ivc kuJ Aijhy AOgux pYdw kr id`qy

hn, ijnHW ny smyN smyN keI sMktW ƒ jnm id`qw hY, pr ienHW iv`coN sBqoN purwxw qy iq`Kw s`iBAwcwrk sMkt hY[ s`iBAwcwrk sMkt iekbhup`KI vrqwrw hY, pr A`j AsIN ie`Qy ies dy kyvl BwSweI pRsMg dIhI g`l krnI cwhWgy[ Bwrq-vwsIAW v`loN AwpxI zbwn dI kdr nwkrn Aqy hukmrwnW dI zbwn ƒ AwpxI zbwn smJ lYx dI Bu`l v`lsB qoN pihlw sMkyq sRI gurU nwnk dyv jI ny ies Sbd ivc kIqw hY:

Awid purK kau Alhu khIAY syKW AweI vwrI]*pRo&Ysr qy swbkw muKI pMjwbI AiDAYn skUl, gurU nwnk dyv XUnIvristI, sRI AMimRqsr[mo: +9198889-39808

Page 11: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 13 sqMbr 2016

dyvl dyviqAw kru lwgw AYsI kIriq cwlI]kUjw bWg invwj muslw nIl rUp bnvwrI]Gir Gir mIAw sBnW jIAW bolI Avr qumwrI] (pMnw 1191)

iek QW hor sRI gurU nwnk dyv jI hI KqrIAW vloN Awpxy prMprwgqkrm ƒ iqAwg ky muslmwnW dy s`iBAwcwr Aqy aunHW dI BwSw dy idl-dwdw bx bYTx au~pr ivAMg k`sdy hoey kihMdy hn ik muslmwnW dIrwjnIqk ZulwmI ny K`qrIAW ƒ izhnI qOr au~qy vI Zulwm bxw C`ifAwhY[ aunHW ny muslmwnW dI bolI (&wrsI) gRihx kr leI[ iek pwsymuslmwnW ƒ mlyC AwKxw qy dUjy pwsy AwpxI bolI v`loN bymuK ho ky aunHWdI bolI ƒ ApxwA lYxw ikDr dI dwnweI hY? K`qrIAW dw qW Przieh sI ik auh Awpxy dyS dy Drm, s`iBAwcwr Aqy bolI ƒ bcwA nyr`Kdy, pr aunHW dI AxgihlI krky Awm jnqw DVwDV ieslwm dypRBwv hyT Aw rhI sI:

KqRIAw q Drmu CoifAw mlyC BwiKAw ghI]isRsit sB iek vrn hoeI Drm kI giq rhI] (pMnw 663)

bwxI iek BwSweI rcnw hY, ies leI sB qoN pihlW gurU swihbwndy BwSweI sMklp ƒ jwxnw inhwieq zrUrI hY[ bwxI mnuKW dy kilAwxih`q ilKI geI, ies leI ieh smUh ƒ sMboiDq vI hY[ is`K Drm ieksmUihk Drm hY, ivAkqIgq Drm nhIN[ smUh AQvw lokW dI BwSwivc hI bwxI rcnw krnw sRI gurU nwnk dyv jI dw BwSw sMklp sI,iesy leI auh kihMdy hn ik ijhVI gl mYN kih irhw hW, auh swry suxo:

eyhu jIau bhuqy jnm BrMimAw qw siqguir sbdu suxwieAw]siqgur jyvfu dwqw ko nhI siB suixAhu lok sbwieAw] (pMnw 465)

AKOqI bRwhmxW ny Drm krm dy kMmW ivc AwpxI iejwrwdwrIkwiem r`Kx leI bwxI (gMRQ), BwSw Aqy ilpI bwry keI im`QW pRcilqkr r`KIAW sn[ ienHW ivc iek imQ ieh vI sI ik ihMdU Drm gRMQsMsikRq ivc hox krky ieh dyv bwxI hY, sMsikRq dyv BwSw hY AqydyvnwgrI dyv ilpI hY[ ienHW ivc ‘dyv’ Sbd gOrqlb hY[ Aijhwkrky cqur bRwhmxW ny ienHW nwl id`bqw Aqy piv`qrqw joV id`qI[iesy Dwrnw ADIn hI ienHW qoN ibnw iksy vI hor gRMQ, BwSw Aqy ilpIivc ilKI geI cIz pivqr nw hox krky Drm krm dy kMmW leI pRvwnnhIN sI ho skdI[ bRwhmxW ny sMsikRq qoN ivkisq hoeIAW BwSwvW ƒ

Page 12: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 14 sqMbr 2016

ApBRMS dw nW idqw, ijsdw Swbidk ArQ hY: igrnw, ifgxw jWivgiVAw hoieAw[1 auprokq svrx BWq dIAW imQW ƒ qoV ky lokW dIBwSw ivc rcIAW geIAW rcnwvW (gRMQ) ƒ pRvwngI idvwauxI gurUswihbwn dy lok-kilAwx dy AwiSAW ivcoN iek pRmuK AwSw sI[ ieQyieh duhrwaux dI loV nhIN ik gurU swihbwn ny bySumwr aunHW imQW dw KMfnkIqw, jo qqkwlI Drm, smwj qy siBAwcwr leI hwnIkwrk sn[ sRIgurU gMRQ swihb dw sMpwdn iksy imQ-KMfn dw iek ingr auprwlw hY[

sMsikRq gRMQW, BwSw Aqy dyvnwgrI ilpI dy smwnMqr sMklp dyxAqy ienHW nwl juVy Awdr-mwx Aqy id`bqw ƒ pRvwngI idvwaux leIgurU swihbwn ny aucycy Xqn kIqy[ ies leI AsIN dyKdy hW ik gurUswihbwn ny Sbd/bwxI/gurbwxI Aqy poQI Awid Sbd vrq ky jigAwsUdy mn ivc au~Tx vwly qmwm BrmW dw invwrx kIqw hY[

gurU swihbwn dy lok-muKqw Aqy bwxI ivclI lok-Xogqw dy iessMklp ƒ ipClyry isK lyKkW ny vI Awpxy Awpxy AMdwz ivc hor vIspSt krn dw Xqn kIqw hY[ ATwrHvIN sdI ivc rcI geI isKW dIBgqmwlw, isK Drm, smwj Aqy siBAwcwr ƒ smJx leI iekAiqAMq mh`qvpUrn rcnw hY[ ies ivclI iek swKI AijhI hY joAKOqI bRwhmxW vloN bhuq pRcwrI geI sMsikRq vwlI imQ dw bVy zordwrpr dlIlmeI FMg nwl KMfn krdI hY[ swKI Anuswr kSmIr dy pMifqisKW ƒ bwxI nhIN sn pVHn idMdy, ikauNik aunHW dI nzr ivc iehsMsikRq dy twkry qy mnuKI BwSw ivc hox krky pivqr nhIN sI, ies leIDrm krm dy kMmW leI pRmwixk nhIN sI[ AwpxI PirAwd lY ky auh sRIgurU Arjn dyv jI pws sRI AMimRqsr Awey Aqy aunHW ƒ AwpxI iehsmisAw dsI[ gurU jI ny aunHW dy moFI mwDodws ƒ do glW khIAW[ pihlIieh auh pMfqW ƒ puCx ik auh sMsikRq gMRQW dI ivAwiKAw iks BwSwivc krdy hn, ikauNik Awm lok qW sMsikRq smJdy nhIN? dUjI ieh ikjykr iGE ƒ BwvyN Dwq dy brqn ivc pwieAw jwvy, BwvyN imtI dy brqnivc, kI ies nwl iGE dI pivqrqw Aqy guxvqw ivc koeI PrkAwauNdw hY? mhqvpUrn gl vsqU dI hY, BWfy dI nhIN[ ivcwr jW isDWqmulvwn hn, BwSw nhIN[ mUl swKI ies qrHW cldI hY:

is`KW Ardwis kIqI scy pwqSwh jI[ kSmIr ivc jo,pMifq hYin so gurU kI bwxI is`KW ƒ pVn nhIN idMdy[

Page 13: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 15 sqMbr 2016

kihMdy hYin jy sMsikRq dyv bwxI hY qy BwKw mnuK bwxI hYqy qusW nimq krm Cof idqy hYin[ AsIN quhwfy nwlvrqix nhIN rKdy[ qw mwDo soFI ƒ AwigAw hoeI qyrybcnW ivc mYN bl pwieAw hY, qU jwie kSmIr ivcgurisKI dI rIiq clwie[ qw mwDo Ardwis kIqI, jIEh krmkWfI hYin[ aupwsnw ƒ nhIN jwxdy[ bcnhoieAw jwxdy hYin pr kmwvdy nhIN[ qyry drSn qykmwvygy[ jYsy pMifqW ƒ sMsikRq hY, vYsy gur ky is`KW ƒSbd gurU kw ipAwrw hY[ qw mwDo kSmIr gieAw, gurkI kQw lgy krxy[ qW pMfqW kihAw, AsIN BwKw bwxInhIN mMndy[ qW BweI mwDo kihAw iGRq Bwvy Dwq dy bwsnmYN hovy Bwvy mwtI ky bwsn mY hovy, iGRq lyny vwlw bwsnnhIN vyKdw[ qYsy mhwrwj kw nwm AO Awqm igAwn BwvyNsMsikRq dI bwxI ivc hovy Aqy Bwvy BwKw ivc eyh nwms r b dw k i l A wx k r dw hY[2

ieQy ieh vrxnXog hY ik ijnHW mDkwlIn kvIAW ny gur ausqiq,ds gur ausqiq Aqy hor AiBnMdn kwiv iliKAw hY, aunHW lyKkW dw qrkhI ieh hY ik vyd sMsikRq ivc hox krky Aqy dyvnwgrI ilpI ivc hoxkrky Awm lokW dI smJ qoN bwhr sn[ sRI gurU nwnk dyv jI ny ienHW dytwkry ’qy bwxI ƒ lokW dI BwSw ivc aucwrn krky Aqy gurmuKI AKrWivc kwnIbD kr ky, jn-swDwrn dy kilAwx dw muF bDw[

sRI gurU gMRQ swihb dy sMpwdn dw qIjw Aihm kwrn s`cI qypRmwixk bwxI ƒ k`cI qy ApRmwixk bwxI nwloN inKyV ky hmySw leIsur`iKAq krn dw sI[ is`KW dI Bgqmwlw, BweI kysr isMG iC`brricq bMswvlInwmw dsW pwqSwhIAW kw, srUp dws B`lw, kvI sohx,BweI vIr isMG bl Aqy BweI sMqoK isMG Awid ny Awpo Awpxy gMRQW ivcmoty qOr ’qy ieho kwrn d`isAw hY[ BweI kysr isMG iCbr Anuswr ipRQIcMd dw puqr imhrvwn Awp vI bwxI rcnw krdw sI, pr kvI CwpvjoN ‘nwnk’ pd hI vrqdw sI[ aunHW vI iek gRMQ bxw DirAw sI[ fUmmIixAW dy gRMQ iv`coN Sbd pVHn lgy[ iek idn sRI gurU Arjn dyv jIny vI suixAw[ Sbd pRmwixk bwxI iv`coN nw hox krky pr pRmwixk vjoNc`l pYx dy AMdySy ny sRI gurU Arjn dyv jI ƒ POrI qOr ’qy pRmwixk bwxI

Page 14: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 16 sqMbr 2016

dI sMpwdnw krn leI pRyirq kIqw Aqy aunHW AwpxI dyK-ryK hyT iehkMm BweI gurdws jI dy spurd kr id`qw:

imhrbwn puq ipRQIey dw kbIsrI kry[pwrsI, ihMdvI, shMsikRq nwly gurmuKI pVHy[iqn BI bwxI bhuqu bxweI[Bog gurU nwnk jI dw hI pweI[87[fUm lgy sbd mIixAW dy gwvx[dUjw drbwr vfw guirAweI dw lgys bxwvx[mIixAW BI pusqk iek gMRQ bxwieAw[chuM pwqSwhIAW dy sbd bwxI ivc ilK pwieAw[88[ . . .ieQy iksy isK Sbd imhrvwn dw kIrqn ivc piVHAw[so srvxIN gurU Arjn jI dI pirAw[92[bcn kIqw: “BweI gurdws, gurU kI bwxI judw krIey[mIxy pWdy lgy nI rlw, so ivc rlw nw DrIey[”so swihb bwxI Agy hI aucwr krq sy Bey[so BweI gurdws sB iekqR kr ley[93[3

is`KW dI Bgqmwlw 18vIN sdI dy ArMB dI rcnw mMnI jWdI hY[ies qoN mgroN sRI gurpRqwp sUrj gRMQ dy krqw BweI sMqoK isMG ny vIsRI gurU gRMQ swihb dI BwSw Aqy ies dy ilKx leI pRvwn kIqI jwxvwlI ilpI (gurmuKI) bwry aucycy qOr ’qy crcw kIqI hY[ BweI jI dykihx Anuswr jd sRI gurU Arjn dyv jI ny bIV bMnx dw sMklp kIqwqW pihlW aunHW BweI gurdws jI ƒ kuJ hdwieqW ies dI ilKweI ƒ lYky id`qIAW Aqy ikhw ik gurbwxI dy ivcwr qW hI jn-swDwrn qkphuMcxgy, jykr auh AijhI ilpI Apnwey, jo lokW ivc pihlW hImkbUl sI Aqy ieh kyvl gurmuKI ilpI hI sI:

iem eykwkI hYÍ gur pUry[qb gurdws hkwr hdUry[inkt ibTwie mnorQ BwKw[suin BweI hmwrI AiBlwKw[rchu igRMQ kI bIV audwrI[iliK AKr gurmuKI mJwrI[iqn mih ilKhu srb gurbwnI[

Page 15: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 17 sqMbr 2016

piTby ibKY sKYn mhwnI[shsikRq Ar qurkn BwSw[ies mih iliK lY hY buiD rwsw[sB aUpir psrih ieh DweI[ijs jl pr su icknqw pweI[ikrq kriq gRsqI miq QorI[sugm pTih ibdÎw ijn lorI[ilKhu gurmuKI AKr XWqy[sgl jgq mih huie bKÎwqy[SrDwvMqy pTih suKYn[jpih hir ismrn giq dYn[4

BweI sMqoK isMG qoN bwAd Awaux vwly ieiqhwskwrW ny QoVy bhuqyPrk nwl auprokq g`lW hI duhrweIAW hn, ies leI aunHW dw crcwbyloVw hY[ auN\ vI BweI sMqoK isMG qoN ip`CoN ieiqhwskwrI dw AwDuinkXu`g ArMB huMdw hY Aqy ijnHW vI ieiqhwskwrW ny gurU gMRQ swihb dIsMpwdnw dy ipCokV jW ies dI sMpwdn pRikirAw bwry koeI g`l kIqIhY, aunHW dw AwDwr auprokq gMRQ hI hn[ Albqw BweI gurdws jI bwrypRcilq DwrnwvW qoN ibnw aunHW dy iek Aihm Xogdwn bwry sMkyq krkyAsIN AwpxI g`l Kqm krnI cwhWgy[ Awm Dwrnw BweI gurdws jI dIsyvw ƒ sRI gurU gMRQ swihb dI bIV dI ilKweI qk hI sImq krdI hY,pr swfy iKAwl ivc aunHW dI iek hor mhqvpUrn syvw gurbwxI ƒ kcIbwxI nwloN inKyVn dI aunHW dI iqKI sUJ Aqy bwrIkbInI vI hY[ iehTIk hY ik ies pwsy BweI gurdws jI dI AgvweI sRI gurU Arjn dyvjI ^ud kr rhy hn, pr Aijhw krn ivc BweI gurdws jI dI pwrKUA`K dw vI brwbr Xogdwn hY[hvwly Aqy itpxIAW1. mhwn koS, pMnw 662. isKW dI Bgqmwlw (sMpw.), Drm cMd, pMnw 2183. bMswvlInwmw dsW pwqSwhIAW kw (sMpw.), ipAwrw isMG pdm, pMjvW crx, pMnw 80-814. gurpRqwp sUrj gRMQ (sMpw.), BweI vIr isMG, ijld 6, pMnw 2083

Page 16: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 18 sqMbr 2016

sRI gurU gRMQ swihb: bwxIkwr qy bwxI-s. gurmuK isMG ‘rwhI’*

sRI gurU gRMQ swihb jI ivc 6 gurU swihbwn, 15 Bgq swihbwn,11 B`t swihbwn qy cwr guris`KW dI bwxI drj hY[ sRI gurU gMRQ swihbjI dI smu`cI bwxI 31 rwgW ivc drj hY[ sRI gurU gRMQ swihb jI ivcAwey bwxIkwrW Aqy aunHW dI bwxI dw sMKyp vyrvw:-gurU swihbwn:- sRI gurU gMRQ swihb jI ivc 6 gurU swihbwn jI dIbwxI drj hY[ pihly pMj gurU swihbwn qy nOvyN gurU sRI gurU qyg bhwdrswihb jI dI[1. sRI gurU nwnk dyv jI:- sRI gurU nwnk dyv jI dw pRkwS 15ApRYl, 1469 eI. ƒ ipqw sRI kilAwx dws jI dy igRh mwqw iqRpqwjI dI ku`KoN rwey Boey dI qlvMfI, izlHw SyKUpurw (pwiksqwn) ivKyhoieAw[ Awp jI dI iek BYx byby nwnkI jI sn jo Awp qoN 5 swl v`fysn[ Awp jI dw ivAwh mwqw sulKxI jI nwl hoieAw[ Awp jI dyigRh do spuqrW bwbw sRI cMd jI qy bwbw sRI lKmI dws jI dw jnmhoieAw[

sRI gurU nwnk dyv jI ny syvw-Bwvnw, inmrqw, AQwhw SrDw vyKqy guris`KI dI ksv`tI ’qy prKx auprMq guirAweI BweI lihxw jI(sRI gurU AMgd dyv jI) ƒ sONp idqI[ sRI gurU nwnk dyv jI 70 swl,4 mhIny, 3 idn dI AwrjU Bog ky 7 sqMbr, 1539 eI. sRI krqwrpur(pwiksqwn) ivc joqI-joiq smw gey[

Awp jI ny 19 rwgW ivc bwxI rcI Aqy iqMn vwrW dI (1. AwswkI vwr, 2. rwmklI kI vwr, 3. mlwr kI vwr) rcnw vI kIqI[ jpu(jI swihb), isD gosit, dKxI EAMkwr, ptI, bwrhmwhw quKwrI AwpjI dIAW pRmuK bwxIAW hn[2. sRI gurU AMgd dyv jI:- sRI gurU AMgd dyv jI dw pRkwS, (31mwrc, 1504 eI.) ƒ ipqw bwbw sRI PyrU m`l jI dy igRh mwqw dieAwkOr (mnsw dyvI) jI dI ku`KoN, m`qy kI srW, qihsIl sRI mukqsr*suprvweIzr, golfn AwPsYt pRY~s[ mo: +9198884-51593

Page 17: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 19 sqMbr 2016

swihb, izlHw i&rozpur[ (hux izlHw sRI mukqsr swihb) ivKy hoieAw[Awp jI dw ivAwh mwqw KIvI jI nwl, 15 ku swl dI aumr ’c ipMfsMGr, izlHw sRI AMimRqsr (hux izlHw qrn qwrn) ivKy hoieAw[sRI gurUAMgd dyv jI dy do spu`qr sRI dwsU jI Aqy sRI dwqU jI[ gurU swihb jIdIAW do spu`qrIAW bIbI Amro jI Aqy bIbI AnoKI jI sn[Awp jI ƒ guirAweI 14 jUn, 1539 eI. krqwrpur swihb ivKy imlIauprMq gurU jI dy hukm Anuswr KfUr swihb Aw gey[

gurU jI 47 swl, 11 mhIny, 29 idn AwXU Bog, 1552 eI. ƒKfUr swihb ivc joqI-joiq smw gey[ Awp jI ny kyvl slokW dI hIrcnw kIqI jo hyT ilKIAW 9 vwrW ivc drj hn: 1. rwgu isrIrwgukI vwr= 2, 2. rwgu mwJ kI vwr= 12, 3. rwgu Awsw kI vwr= 15,4. rwgu soriT kI vwr= 1, 5. rwgu sUhI kI vwr= 11, 6. rwgurwmklI kI vwr= 7, 7. rwgu mwrU kI vwr= 1, 8. rwgu swrMg kIvwr= 9, 9. rwgu mlwr kI vwr= 5, kul= 63 slok[ Awp jI nypMjwbI BwSw ƒ Su`D ilKx leI A`KrW ƒ nvIN qrqIb id`qI jo gurmuKIilpI AKvweI[3. sRI gurU Amrdws jI:- sRI gurU Amrdws jI dw pRkwS 5 meI,1479 eI. ƒ ipMf bwsrky qihsIl qy izlHw sRI AMimRqsr ivc ipqwsRI qyjBwn jI dy igRh mwqw sul`KxI (lKmI) jI dI ku`KoN hoieAw[ AwpjI dw ivAwh sxKqry ipMf dy sRI dyvI cMd jI dI spu`qrI rwm kOr jI(mnsw dyvI jI) nwl hoieAw[ gurU jI dy do spu`qr bwbw mohn jI qybwbw mohrI jI sn[ Awp jI dIAW do spu`qrIAW bIbI dwnI jI qy bIbIBwnI jI sn[

Awp jI ƒ guirAweI 29 mwrc, sMn 1552 eI. ivc imlI[ sRIgurU AMgd dyv jI dy joqI-joiq smwaux auprMq Awp jI KfUr swihbqoN sRI goieMdvwl swihb Aw gey[

sRI gurU Amrdws jI 95 swl, 3 mhIny, 23 idn dI AwrjUivhwj ky 1 sqMbr, sMn 1574 eI. ƒ sRI goieMdvwl swihb, izlHw sRIAMimRqsr (hux qrn qwrn swihb) ivc joqI-joiq smw gey[

sRI gurU gRMQ swihb ivc Awp jI dI pRis`D bwxI AnMdu swihb hY[ies qoN ielwvw cwr vwrW (1. gUjrI kI vwr, 2. vwr sUhI, 3.

Page 18: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 20 sqMbr 2016

rwmklI kI vwr, 4. mwrU vwr) dI rcnw vI kIqI[ k`ul 17 rwgW ivcbwxI rcI[4. sRI gurU rwmdws jI:- sRI gurU rwmdws jI dw pRkwS ipqw sRIhirdws jI dy igRh mwqw dieAw kOr jI, dI k`uKoN, 25 sqMbr,1534eI. ƒ cUnI mMfI lwhOr (pwiksqwn) ivKy hoieAw[ bcpn ivc Awp dymwqw jI Akwl clwxw kr gey[ jdoN Awp 7 swl dy sn qW ipqw jIvI ivCoVw dy gey[ nwnI jI ipMf bwsrky ivc lY Awey[ ie`Qy AwpGuMgxIAW vycx dI kwr krn l`g pey[ Awp 5 swl bwsrky rhy[ sRIgurU Amrdws jI dy gurqwg`dI ’qy ibrwjmwn hox auprMq sMn 1546eI. ƒ 12 swl dI aumry goieMdvwl swihb Aw gey[

Awp jI dw ivAwh bIbI BwnI jI nwl hoieAw[ Awp jI dy iqMnspu`qr ipRQI cMd, mhWdyv Aqy sRI gurU Arjn dyv jI sn[ Awp jI ƒguirAweI 1 sqMbr, 1574 eI. ƒ sRI goieMdvwl swihb ivKy imlI[sRI gurU rwmdws jI 1 sqMbr, 1581 eI. ƒ sRI goieMdvwl swihb,izlHw sRI AMimRqsr (hux izlHw qrn qwrn) ivc joqI-joiq smw gey[

sRI gurU rwmdws jI ny kul 30 rwgW ivc bwxI rcI[ Awp jI ny8 vwrW (1. rwgu sRI rwgu kI vwr, 2. rwgu gauVI kI vwr, 3. rwguibhwgVy kI vwr, 4. rwgu vfhMsu kI vwr, 5. rwgu soriT kI vwr, 6.rwgu iblwvlu kI vwr, 7. rwgu swrMg kI vwr, 8. rwgu kwnVy kI vwr)dI rcnw vI kIqI[5. sRI gurU Arjn dyv jI:- sRI gurU Arjn dyv jI dw pRkwS, ipqwsRI gurU rwmdws jI dy igRh mwqw BwnI jI dI ku`KoN 15 ApRYl, 1563eI. ƒ sRI goieMdvwl swihb, qihsIl qrn qwrn, izlHw sRI AMimRqsr(hux izlHw qrn qwrn) ivKy hoieAw[

Awp jI dw ivAwh ipMf mO (mau) qihsIl iPlOr dy vsnIk sRIikRSn cMd jI dI spu`qrI mwqw gMgw dyvI jI nwl ƒ hoieAw[ sRI gurUArjn dyv jI dy Gr mwqw gMgw jI dI ku`KoN sRI gurU hirgoibMd swihbdw jnm 19 jUn, 1595 eI. ƒ hoieAw[ Awp jI ƒ guirAweI 1sqMbr, 1581 eI. ƒ imlI[ Awp jI ƒ smyN dI hkUmq ny 30 meI,1606, izlHw lwhOr, (pwiksqwn) ivKy Akih qy Asih qsIhy dyShId kr id`qw[

Page 19: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 21 sqMbr 2016

bwrhmwh mwJ, bwvn AKrI, gauVI suKmnI, iQqI, idn rYx,phry, ibrhVy, guxvMqI, ruqI, AMjulIAW Awp jI dIAW pRmu`K bwxIAWhn[ Awp ny ku`l 30 rwgW ivc bwxI rcI[ Cy vwrW dI (1. rwg gauVIkI vwr, 2. rwgu gujrI kI vwr, 3. rwgu jYqsrI kI vwr, 4. rwgurwmklI kI vwr, 5. rwgu mwrU kI vwr, 6. rwgu bsMqu kI vwr) rcnwvI kIqI[ Awp jI ny 1604 eI. ƒ sRI rwmsr dy kMFy sRI gurU gRMQ swihbdI bIV dI sMpwdnw krvweI[6. sRI gurU qyg bhwdr swihb jI:- sRI gurU qyg bhwdr swihb jIdw pRkwS ipqw sRI gurU hirgoibMd swihb jI dy igRh mwqw nwnkI jI dIku`KoN 1 ApRYl, 1621 eI. ƒ gurU ky mihl sRI AMimRqsr swihb ivKyhoieAw[ Awp jI dw ivAwh krqwrpur invwsI sRI lwl cMd jI ^`qrIdI spu`qrI mwqw gujrI jI nwl hoieAw[ krqwrpur dy jMg ivc AwpjI ny mugl &OjW ivru`D bhwdrI nwl qlvwr dy jOhr idKwey[

ipqw gurU sRI gurU hirgoibMd swihb jI dy joqI-joiq smwauxauprMq Awp AwpxI mwqw nwnkI jI qy AwpxI supqnI mwqw gujrI jIƒ nwl lY Awpxy nwnky ipMf bkwly Aw gey[ ie`Qy 21 swl invwskIqw[ Awp dy igRh ivKy mwqw gujrI jI dI ku`KoN 22 dsMbr, 1666 eI.ƒ sRI gurU goibMd isMG jI dw pRkwS sRI ptnw swihb (ibhwr) ivKyhoieAw[ ieh AsQwn hux q^q sRI ptnw swihb dy nW nwl jwixAwjWdw hY[

sRI gurU hirikRSn swihb jI idlI ivKy joqI-joiq smwaux smyN,“bwbw bkwly” Sbd aucwry ikauNik Awp irSqy ivc ATvIN pwqSwhIdy bwbw jI lgdy sn[ Awp jI nUM guirAweI mwrc, 1664 eI. ƒ id`lIivKy hI dy id`qI sI[ ip`CoN guirAweI dI rsm bwbw bkwly ivKy pUrIkIqI geI[

Awp jI ny kIrqpur swihb qoN 5-6 mIl dI dUrI ’qy sqlujdirAw iknwry, 19 jUn, 1665 eI. ƒ c`k nwnkI (sRI AnMdpur swihbngr) vswieAw[

sRI gurU qyg bhwdr jI ƒ id`lI cWdnI cONk (gurduAwrw sIs gMj)dy AsQwn ’qy 11 nvMbr 1675 eI. ivc smkwlI muZl bwdSwhAOrMgzyb dy hukm nwl ShId kr id`qw[

Page 20: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 22 sqMbr 2016

sRI gurU qyg bhwdr swihb jI ny 59 Sbd qy 57 slokW dI rcnwkIqI[ Sbd hyT ilKy 15 rwgW ivc drj hn: 1. rwgu gauVI= 9, 2.rwgu Awsw= 1, 3. rwgu dyvgMDwrI= 3, 4. rwgu ibhwgVw= 1, 5.rwgu soriT= 12, 6. rwgu DnwsrI= 4, 7. rwgu jYqsrI= 3, 8.rwgu tofI= 1, 9. rwgu iqlMg= 3, 10. rwgu iblwvlu= 3, 11. rwgurwmklI= 3, 12. rwgu mwrU= 3, 13. rwgu bsMqu= 5, 14. rwguswrMg= 4, 15. rwgu jYjwvMqI= 4, rwgu jYjwvMqI ivc isrP Awp jIny hI bwxI aucwrn kIqI hY[Bgq swihbwn:- sRI gurU gRMQ swihb jI ivc rwgW Anuswr gurUswihbwn dI bwxI qoN A`gy BgqW dI bwxI drj hY[ BgqW dI ku`ligxqI 15 hY jo ik Bwrq vrS dy vK-v`K ielwikAW nwl sMbMD r`Kdysn[ KyqrI iBMnqw qoN ielwvw auh v`K-v`K AKOqI jwqW nwl sMbMiDqsn Aqy v`K-vK BwSwvW boldy sn[ KyqrI, BwSweI qy jwqI iBMnqw hoxdy bwvjUd vI Bgq swihbwn dI ivcwrDwrk sWJ sI[ Bgq swihbwnbwry sMKyp jwxkwrI hyT ilKy Anuswr hY:-1. Bgq kbIr jI:- Bgq kbIr jI dw jnm 1398 eI. ƒ bnwrsivKy hoieAw[ Awp jI dy ipqw nIrU jI qy mwqw dw nwm nImw jI sI[Bgq jI Awpxw j`dI-puSqI ik`qw krn l`g pey[ v`fy hox ’qy BgqjI dw ivAwh loeI jI nwl kr idqw[ Bgq jI dw iek bytw kmwlwqy iek bytI kmwlI sI[ mghr ivc 1518 eI. ƒ Bgq jI 120 vrHydI aumr Bog pRlok gmn kr gey[

sRI gurU gRMQ swihb ivc pMcm pwiqSwh sRI gurU Arjn dyv jI nyBgq kbIr jI dI bwxI drj kIqI jo ik 17 rwgW ivc drj hY[ ku`l295 Sbd Aqy 238 slok hn2. Bgq nwmdyv jI:- Bgq nwmdyv jI dw jnm 1270 eI. ƒ dyipMf nrsI bwmxI, izlHw isqwrw, mhWrwStr ivKy ipqw dwmw syT jIdy Gr, mwqw gOnw bweI jI dI kuKoN hoieAw[ Bgq nwmdyv jI Awpxwj`dI-puSqI ik`qw krdy sn[ Awp jI dw ivAwh rwjwbweI jI nwlhoieAw[ Bgq nwmdyv jI dy 4 pu`qr- nwrwien, ivTul, mhWdyv,goibMd Aqy iek pu`qrI ijs dw nwm ilMbwbweI sI[ Bgq nwmdyv jIBgq kbIr jI dy smkwlI sn[ Bgq jI kwPI smW puMfrpur izlHw

Page 21: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 23 sqMbr 2016

solwpur ivc rhy[ AMq Bgq nwmdyv jI ipMf Gumwx ivc 18 swl rhy[1350 eI. ivc 80 swl dI aumr Bog ky gurdwspur dy ipMf Gumwxivc srIr iqAwg gey[ ienHW ny pRBU ƒ bITl nwm krky jwixAw[Bgq jI dy ku`l 61 Sbd hn jo ik sRI gurU gRMQ swihb jI ivc 18 rwgWivc drj hn[3. Bgq rivdws jI:- Bgq rivdws jI dw jnm k`qk dIpUrnmwSI sMmq 1433 (1376 eI.) ƒ bnwrs dy nyVy sIrgovrDnipMf ivc ipqw sMqoK dws jI dy Gr, mwqw klsI dyvI jI dI ku`KoNhoieAw[ AKOqI cmwr jwqI nwl sMbMiDq hox krky Awp jI ipqw purKIik`qw ju`qIAW gMFx dI ikrq krdy sn[ Bgq jI dw ivAwh lonw jInwl hoieAw[ Bgq jI 151 swl dI aumr Bog ky 1527 eI. ƒ bnwrsivc pRlok isDwr gey[ pwvn srUp sRI gurU gRMQ swihb jI ivc BgqjI dy 16 rwgW ivc 40 Sbd hn[4. Bgq iqRlocn jI:- Bgq iqRlocn jI dw jnm 1267 eI. ƒmhWrwStr pRWq dy solwpur ielwky nyVy ipMf bwrsI ivKy hoieAw[ Bgqnwmdyv jI rwhIN BgqI mwrg Dwrn kIqw[ Bgq jI 68 swl dI aumrBog ky 1335 eI. ivc pRlok isDwr gey[ pwvn srUp sRI gurU gMRQswihb jI ivc swihb sRI gurU Arjn dyv jI ny Bgq jI dy 4 Sbddrj kIqy[ iek isrIrwgu ivc, do gUjrI rwgu ivc Aqy iek DnwsrIrwgu ivc drj hY[5. Bgq SyK PrId jI:- Bgq SyK PrId jI dw jnm 1173 eI.ipMf koTIvwl (Koqvwl) mulqwn ivKy ipqw SyK zmwldIn sulYmwn dyigRh ivKy mwqw kursm jI dI ku`KoN hoieAw[ Bgq jI ArbI qy &wrsIdy ivdvwn sn[ im`T-bolVy suBwA dy hox krky Kvwzw kuqbdInbKiqAwr kwkI jI ny Awp jI dy nwm nwl ‘SkrgMj’ Sbd joV id`qw[Awp jI dIAW- bIbI hjbrw, bIbI swrdw, bIbI skr jI iqMn bygmWsn[ Bgq Sy PrId jI sUPIAW dy icSqI mq nwl sMbMiDq sn[ BgqSy^ PrId jI dy pMj pu`qr- 1. bdrudIn sulymwn 2. Abdu`lw 3.bhwaudIn 3. XkUb 5. inzwmdIn sn[ Awp jI dIAW iqMn DIAW vIsn[ Awp SyK PrId jI SkrgMz jI 93 swl dI aumr Bog ky 1266eI. ƒ pwk ptn ivc pRlok isDwr gey[ sRI gurU gMRQ swihb jI ivc

Page 22: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 24 sqMbr 2016

Bgq SyK PrId jI dy cwr Sbd, do rwgu Awsw ivc qy do rwgu sUhI ivc112 slok sRI gurU gRMQ swihb jI ivc drj hn[6. Bgq byxI jI:- Bgq byxI jI dw jnm m`D pRdyS dy AwbdI ipMfivc 15-16 sdI dy mD ivc hoieAw[ Bgq byxI jI dy jIvn bwryjwxkwrI nhIN imldI[ sRI gurU gMRQ swihb jI ivc Bgq byxI jI dyiqMn Sbd drj hn[ iek isrIrwgu ivc, iek rwmklI rwgu ivc Aqyiek pRBwqI rwgu ivc drj hY[7. Bgq DMnw jI:- Bgq DMnw jI dw jnm 1415 eI. ƒ tWk ielwkydy ipMf DUAwn, (DUAW klW) rwjsQwn ivKy iek j`t pirvwr ivchoieAw[ Bgq jI dy jIvn bwry ieiqhws qoN koeI bhuqI jwxkwrI nhINimldI[ Bgq DMnw jI 60 swl dI aumr Bog ky 1475 eI. ƒ pRlokisDwr gey[ pwvn srUp sRI gurU gMRQ swihb jI ivc Bgq DMnw jI dypMcm pwiqSwh jI ny 3 Sbd drj kIqy[8. Bgq jYdyv jI:- Bgq jYdyv jI dw jnm 1201 eI. ƒ bMgwldy izlHw vIr BUim ngr kyNdUlI (ikMdU ib`l) ivKy ipqw sRI Boj dyv jIdy igRh mwqw bws dyvI (rwmw dyvI) jI dI ku`KoN hoieAw[ Bgq jI dymwqw ipqw CotI aumr ivc hI pRlok isDwr gey sn[ Bgq jYdyv jIdw ivAwh jgnnwQ purI dy invwsI bRwhmx sudyv jI dI spu`qrIpdmwvqI jI nwl hoieAw[ Bgq jYdyv jI ny aumr dw bhuqw ih`swbMgwl dy rwjw lCmn sYn kol ibqwieAw[ AKIr Awpxy ngr ikMdU iblAwx invws kIqw, ij`Qy ik Awp 72 swl dI aumr Bog ky 1273 eI.ƒ pRlok isDwr gey[ sRI gurU gMRQ swihb jI ivc Awp jI dy 2 Sbd,iek rwgu gUjrI Aqy iek rwgu mwrU ivc hY[9. Bgq BIKn jI:- Bgq BIKn jI dw jnm 1480 eI. ƒ LKnaUdy ielwky dy ipMf kwkorI ivc hoieAw[ Bgq BIKn jI iek v`fyivdvwn Aqy iek au~Gy sUPI drvyS sn[ Bgq BIKn jI 93 swl dIaumr Bog ky 1573 eI. ƒ pRlok isDwr gey[ Bgq BIKn jI dy doSbd, sRI gurU gMRQ swihb jI ivc drj hn jo ik rwgu soriT ivc hn[10. Bgq sDnw jI:- Bgq sDnw jI dw jnm 1180 eI. (sMmq1223) ƒ ngr syhvwn (sihvwn) isMD ivKy hoieAw[ Bgq jI ƒAwqmigAwnIAW dI sMgq krky Awqm igAwn dI pRwpqI hoeI[ Bgq

Page 23: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 25 sqMbr 2016

jI dy jIvn bwry bhuqI jwxkwrI nhIN imldI[ sRI gurU gRMQ swihb jIivc Bgq sDnw jI dw iek Sbd hY jo rwgu iblwvlu ivc hY[11. Bgq sYx jI:- Bgq sYx jI dw jnm m`D pRdyS dy rIvw izlHydy ngr bwDvgVH ivc 1390 eI. (sMmq 1457) ƒ ipqw mukMd rweyjI dy igRh ivKy mwqw jIvnI jI dI ku`KoN hoieAw[ kuJ ivdvwn Bgq jIdw jnm ngr ipMf sohl T`TIAW izlHw AMimRqsr dw mMndy hn[ BgqjI nweI brwdrI nwl sMbMD r`Kdy sn[ Bgq sYx jI 50 swl dI aumrBog ky 1440 eI. pRlok isDwr gey[ sRI gurU gRMQ swihb jI ivc BgqsYx jI dw iek Sbd rwgu DnwsrI ivc drj hY[12. Bgq pIpw jI:- Bgq pIpw jI dw jnm rwjsQwn dy ipMfggnOr, ngr kot dy nzdIk 1426 eI. ƒ rwjGrwxy ivc hoieAw[Bgq jI dw ivAwh sIqw rwxI nwl hoieAw[ Bgq pIpw jI 136 swldI aumr Bog ky 1582 eI. ƒ pRlok isDwr gey[ Bgq pIpw jI dw iekSbd sRI gurU gMRQ swihb jI ivc DnwsrI rwgu ’c drj hY[13. Bgq rwmwnMd jI:- Bgq rwmwnMd jI dw jnm 1366 eI. ƒpRXwg ivc hoieAw[ ipqw jI dw nwm BUir krmw jI sI jo ik gOVbRwhmx jwq nwl sMbMD r`Kdy sn Aqy mwqw SusIlw jI sn[ Awp jIdy jIvn bwry bhuq G`t jwxkwrI imldI hY[ Bgq jI 101 swl dIaumr Bog ky 1467 eI. ƒ bnwrs gMgw dy iknwry pMjws Gwt ’qy pRlokisDwr gey[ sRI gurU gMRQ swihb jI ivc Bgq jI dw iek Sbd bsMqrwg ivc drj hY[14. Bgq prmwnMd jI:- Bgq prmwnMd jI dw jnm 1483 eI.ƒ ipMf bwrsI, izlHw solwpur, mhWrwStr ivKy hoieAw[ Bgq jI au~GyBgq qy mhWiqAwgI sn[ Bgq prmwnMd jI 110 swl dI aumr Bogky 1593 eI. ƒ pRlok isDwr gey[ sRI gurU gMRQ swihb jI ivc BgqprmwnMd jI dw kyvl iek Sbd hY jo ik swrMg rwgu ivc hY[15. Bgq sUrdws jI:- Bgq sUrdws jI dw jnm kWSI nzdIkhoieAw[ bcpn dw nwm mdn mohn sI[ Bgq jI bRwhmx jwqI nwlsMbMD r`Kdy sn[ Awp jI sMsikRq Aqy &wrsI dy au~Gy ivdvwn sn AqyAvD dy ielwky ivc Akbr dy Aihlkwr sn[ A`KW dI joq cly jwxkwrn Bgq jI sUrdws jI dy nwm nwl pRis`D hoey[ Bgq jI dy ipqw

Page 24: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 26 sqMbr 2016

rYdws jI sMsikRq qy &wrsI dy pRis`D ivdvwn sn[ Bgq sUrdws jIdy jIvn bwry bhuqI jwxkwrI nhIN imldI[ Bgq jI ny AwpxI bwkIaumr pRBU-BgqI ivc hI bqIq kIqI qy AMq kWSI ivc hI pRlok isDwrgey[ sRI gurU gMRQ swihb jI ivc Bgq jI dI swrMg rwgu ivc kyvl iekpMkqI drj hY[B`t bwxIkwr:- B`t Sbd sMsikRq BwSw dw Sbd hY[ ieh Sbd aunHWlokW leI vriqAw jWdw sI jo ik rwijAW jW au~c vrg dy lokW dImihmw ivc vwrW rc ky suxwauNdy sn Aqy auhnW qoN ienwm Awid vI lYNdysn qy aunHW dy jIvn qy pirvwr dw ibaurw iqAwr krky vhIAW dy rUpivc r`Kdy sn[ ieh Awpxy Awp ƒ kOiSS irSI dI sMqwn mMndy sn[srsvqI dy kMFy qy rihx kwrn ieh swrsuq bRwhmx AKvwauNdy sn[BweI kwnH isMG jI 'nwBw' Anuswr B`t Sbd qoN Bwv 'js gwaux jW iksydI soBw gwien krky AwpxI jIvkw kmwaux vwly qoN hY[' B`t bwxIkwrpMj gurU swihbwn jI dI mihmw ivc bwxI rc ky ausqq krn vwlybRwhmx kvI sn[1. B`t kl´ (klshwr) jI:- B`t kl (klshwr) jI B`t cOKw jIdy spu`qr sn Aqy B`t gXMd jI dy Brw sn[ B`t kl´ jI ny pihlIpwqSwhI sRI gurU nwnk dyv jI dI mihmw ivc 10 sveIey, dUsrIpwqSwhI sRI gurU AMgd dyv jI dI ausqq ivc 10 sveIey, qIsrIpwqSwhI sRI gurU Amrdws jI dI mihmw ivc 9 sveIey, cOQI pwqSwhIsRI gurU rwmdws jI dI mihmw ivc 13 sveIey Aqy ShIdW dy isrqwjpMjvIN pwiqSwhI sRI gurU Arjn dyv jI mihmw ivc 12 sveIAW dIrcnw kIqI[2. B`t jl´ (jwlp) jI:- B`t jl´ (jwlp) jI B`t iB`Kw jI dy bytysn[ B`t jl (jwlp) jI B`t mQrw jI qy B`t kIrq jI dy Brw sn[B`t jl´ (jwlp) jI ny qIsrI pwqSwhI sRI gurU Amrdws jI dI mihmwkridAW hoieAW 5 sveIAW dI rcnw kIqI[3. B`t kIrq jI:- B`t kIrq jI B`t iBKw jI dy byty sn[ B`t kIrqjI ny qIsrI pwqSwhI sRI gurU Amrdws jI dI mihmw ivc 4 sveIeyAqy cOQI pwqSwhI sRI gurU rwmdws jI dI aupmw ivc 4 sveIAW dIrcnw kIqI[

Page 25: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 27 sqMbr 2016

4. B`t iB`Kw jI:- B`t iB`Kw jI B`t reIAw jI dy spuqr sn[ AwpB`tW dy mohrI sn[ Bt jwlp jI, B`t mQrw jI Aqy B`t kIrq jI ienHWdy spu`qr sn[ B`t iB`Kw jI ny qIsrI pwqSwhI sRI gurU Amrdws jIdI mihmw ivc 2 sveIAW dw aucwrx kIqw[5. B`t nl´ jI:- B`t nl´ jI ny sRI gurU rwmdws jI dI aupmw kridAWhoieAW 16 sveIAW dI rcnw kIqI[6. B`t gXMd jI:- B`t gXMd jI B`t iB`Kw jI dy Brw, B`t cOKw jIdy spu`qr sn[ Awp B`t kl´ (klshwr) jI dy Coty Brw sn[ B`t gXMdjI ny cOQy pwqSwh sRI gurU rwmdws jI dI mihmw kridAW 13 sveIAWdI rcnW kIqI[7. B`t mQurw jI:- B`t mQrw jI B`t iBKw jI dy spuqr sn[ B`tmQrw jI ny cOQy pwqSwh sRI gurU rwmdws jI dI mihmw kridAW hoieAW7 sveIAW dI Aqy pMcm pwiqSwh sRI gurU Arjn dyv jI dI aupmwkridAW hoieAW 7 sveIAW dI rcnw kIqI[8. B`t bl´ jI:- B`t bl´ jI B`t iB`Kw jI dy Brw, Bt qoKy jI dyspu`qr sn[ B`t bl´ jI ny sRI gurU rwmdws jI dI mihmw kridAWhoieAW 5 sveIAW dI rcnw kIqI[9. B`t sl´ jI:- B`t sl´ jI B`t iB`Ky dy Coty Brw B`t syKy jI dy bytyqy B`t Bl jI dy Brw sn[ sRI gurU Amrdws jI dI mihmw ivc ieksveIAw Aqy sRI gurU rwmdws jI dI aupmw ivc 2 sveIAW dI rcnwkIqI[10. B`t Bl´ jI:- B`t Bl´ jI B`t iB`Kw jI dy BqIjy sn qy B`t sl´jI dy Brw sn[ B`t Bl´ B`t syKy jI dy pu`qr sn[ ienHW ny iek sveIAwsRI gurU Amrdws jI dI ausiqq ivc aucwrx kIqw[11. B`t hirbMs jI:- B`t hirbMs jI B`t iB`Kw jI dy Brw B`t goKwjI dy pu`qr sn[ B`t hirbMs jI ny pMcm pwqSwh sRI gurU Arjn dyvjI dI mihmw ivc 2 sveIAW dw aucwrn kIqw[gurU-Gr dy guris`K bwxIkwr:- sRI gurU gMRQ swihb jI ivcgurU swihbwn jI, Bgq swihbwn qy B`t swihbwn qoN ielwvw gurU Gr dyguris`KW dI bwxI vI drj hY[1. rwie blvMf jI:- BweI rwie blvMf jI BweI sqw jI nwl iml

Page 26: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 28 sqMbr 2016

ky gurU-Gr ivc kIrqn kirAw krdy sn[ ienHW ny gurU Gr dI ausqqivc rwmklI rwgu ivc vwr aucwrI[ jo ik 'rwmklI kI vwr rwieblvMif qQw sqY fUim AwKI' isrlyK ADIn pMnw 966-968 au~prdrj hY[ ies vwr ivc pihlIAW 3 pauVIAW rwie blvMf jI dIAWhn[2. BweI sqw jI:- BweI sqw jI sRI gurU Arjn dyv jI dy drbwrivc rwie blvMf nwl iml ky kIrqn kirAw krdy sn[ rwmklI rwguivc gurU-Gr dI ausqq kridAW ‘rwmklI kI vwr rwie blvMif qQwsqY fUim AwKI’ dI rcnw kIqI[ ies ivc BweI sqw jI dIAW AwKrI5 pauVIAW hn[3. bwbw suMdr jI:- bwbw suMdr jI dw jnm bwbw AnMd jI dy GrgoieMdvwl swihb, qihsIl KfUr swihb, izlHw qrn qwrn ivKy 1560eI. ƒ hoieAw[ bwbw suMdr jI sRI gurU Amrdws jI dy sp`uqr bwbwmohrI jI dy poqry sn[ swihb sRI gurU Amrdws jI dy joqI-joiqsmwaux vyly bwbw suMdr jI ny sMgqW ƒ DIrj bMDwaux leI sdu bwxI (6pidAW) dI rcnW kIqI[ jo ik rwmklI rwgu ivc pMnw 923-24 ’qydrj hY[4. mrdwnw jI:- sRI gurU nwnk dyv jI dy inktvrqI ivSvws-pwqr qy sdw nwl rihx vwly BweI mrdwnw jI 1459 eI. ƒ mIr bdryjI imrwsI dy Gr mweI l`Ko jI dI ku`KoN qlvMfI rwie Boie dI izlHwSyKUpur (pwiksqwn) ivc jnmy[ BweI mrdwnw jI, sRI gurU nwnk dyvjI qoN aumr ivc 10 swl v`fy sn[ BweI mrdwnw jI sRI gurU nwnk dyvjI nwl kIrqn krn smyN rbwb vjwieAw krdy sn[

BweI mrdwnw jI 1534 eI. ƒ Kurm dirAw dy kMFy (APgwinsqwn)ivc pRlok isDwr gey[

sRI gurU gMRQ swihb ivc ibhwgVy kI vwr ivc mrdwnw isrlyKADIn 3 slok pMnw 533 aupr drj hn[

Page 27: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 29 sqMbr 2016

gurbwxI isDWqW Anuswr Sbd-ivcwr-s. krm isMG*

ipCly mhIny myrw iek dosq swƒ imlx leI swfy ipMf AwieAw[pihlW qW auh skUtr ’qy AwieAw krdw sI pRMqU ies vwr auh kwr ’qyAwieAw ikauNik aus ny nvIN kwr KrIdI sI[ g`lbwq dOrwn aus nyd`isAw ik aus ny kwly rMg dI kwr leI hY ikauNik ieh rMg aus ƒ bhuqpsMd hY[ Agy aus ny ikhw ik ikauN ju gurbwxI ivc vI kwly rMg dwbhuq izkr kIqw igAw hY[ ies leI aus ny kwr dy ipCly SISy ’qygurbwxI dI ieh pMkqI ilKvweI hY:

kwlI koiel qU ikq gun kwlI] (pMnw 794)kwr dIAW vDweIAW dyx Aqy cwh pwxI pIx auprMq hoeI swfI

g`lbwq dOrwn aukq gurbwxI dI pMkqI bwry jo ivcwr hoeI aus dy mu`KAMSW ƒ qrqIb dy ky iliKAw jwey qW auh hyT ilKy Anuswr sI:

koiel nwl sMbMiDq aukq pMkqI ijs Sbd ivc suBwiemwn hY auhinmn pRkwr hY:

qip qip luih luih hwQ mrorau] bwvil hoeI so shu lorau]qY sih mn mih kIAw rosu] muJu Avgn sh nwhI dosu]1]qY swihb kI mY swr n jwnI] jobnu Koie pwCY pCuqwnI]1]rhwau]kwlI koiel qU ikq gun kwlI] Apny pRIqm ky hau ibrhY jwlI]iprih ibhUn kqih suKu pwey] jw hoie ik®pwlu qw pRBU imlwey]2]ivDx KUhI muMD iekylI] nw ko swQI nw ko bylI]kir ikrpw pRiB swDsMig mylI] jw iPir dyKw qw myrw Alhu bylI]3]vwt hmwrI KrI aufIxI] KMinAhu iqKI bhuqu ipeIxI]ausu aUpir hY mwrgu myrw] syK PrIdw pMQu sm@wir svyrw]4] (pMnw 794)

sUhI rwg ivc Bgq SyK PrId jI duAwrw aucwry aukq Sbd ivcAweIAW koiel vwlIAW pMkqIAW ivc Awey kuJ SbdW dy pd ArQ iespRkwr hn:

ikq gux:- iknHW guxW dy kwrn[ hau:- mYN[ ibrhY:- ivCoVy*ipMf qy fwk: Kufw, izlHw huiSAwrpur (pMjwb) mo: +9198156-76453

Page 28: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 30 sqMbr 2016

ivc[ jwlI:- swVI[2[auprokq Sbd dIAW rhwau vwlIAW pMkqIAW dy ArQ ies pRkwr

hn:-hy mwilk! mYN qyrI kdr nw jwqI, juAwnI dw vylw gvw ky hux ipCoN

mYN JUr rhIN hW[rhwau[rhwau vwlIAW pMkqIAW dy aukq ArQ mu`K r`K ky jd AsIN ies

Sbd ivc AweIAW koiel vwlIAW pMkqIAW dy ArQ krdy hW qW auhies pRkwr hn:- (hux mYN koiel ƒ p`uCdI iPrdI hW) hy kwlI koiel!Blw mYN qW Awpxy krmW dI mwrI duKI hW hI qUM BI ikauN kwlI (ho geI)hY? (koiel vI iehI au~qr idMdI hY[ mYƒ myry pRIqm dy ivCoVy ny swVid`qw hY[ (TIk hY) Ksm qoN ivCuV ky ik`Qy koeI su`K pw skdI hY? (prjIv-iesqrI) dy v`s dI g`l nhIN hY) jdoN pRBU Awp imhrbwn huMdw hYqW Awp hI imlw lYNdw hY[2[

auprokq Sbd ivc AweIAW koiel vwlIAW pMkqIAW dy ArQW qoNieh g`l sihjy hI smJ Aw jWdI hY ik ienHW pMkqIAW duArw koieldy kwly rMg dI pRsMsw nhIN kIqI geI sgoN koiel qW ieh kihMdI hY ikpRBU dy ivCoVy ivc sV ky auh ieho ijhI (kwlI) ho geI hY[

A`gy mYN aus ƒ disAw ik gurU swihbwn Aqy Bgq swihbwn duAwrwaucwry Aijhy hor vI bhuq swry Anmol bcn sRI gurU gMRQ swihb AMdrsuSoiBq hn ijnHW rwhIN swƒ gu`Jy sMkyqW duAwrw bVy gUVH igAwn dy ByqsmJwey gey hn[ Aijhy bcnW ivcoN kuJ hyT ilKy Anuswr hn:

Awsw rwg ivc sRI gurU Arjn dyv jI duAwrw aucwry iek SbddIAW rhwau vwlIAW pMkqIAW ies pRkwr hn:

Gr kI iblweI Avr isKweI mUsw dyiK frweI ry]Aj kY vis guir kIno kyhir kUkr iqnih lgweI ry]1]rhwau]

(pMnw 381)aukq pMkqIAW ivc Awey kuJ SbdW dy ArQ hyT ilKy Anuswr

hn:-(A`KrI) pd ArQ-- iblweI:- ib`lI[ mUsw:- cUhw[ Aj:-

b`krI[ guir:- gurU ny[ kyhr:- Syr[ kUkr:- ku`qw[ iqnih:- iqRx,Gwh[

Page 29: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 31 sqMbr 2016

A`KrI ArQ hn:- Gr dI ib`lI hor FMg nwl isKw leI hY auhhux cUhy ƒ dyK ky frdI hY[ gurU ny b`krI dy v`s ivc Syr kr id`qw hYqy ku`qw Gwh Kw ky guzwrw krn lg ipAw hY[

Asl ivc auprokq pMkqIAW ivc Awey SbdW dy shI pd ArQies pRkwr hn:-

Gr kI iblweI:- mn dI sMqoK-hIx ibrqI[ Avr isKweI:-hor qrHW isKweI geI[ mUsw:- dunIAW dy pdwrQ[ Aj:- inmRqw[kyhr:- hMkwr[ kUkr:- qmo gux vwly ieMdRy[

Bwv ArQ hn:- (ijs mnu`K ƒ gurU ny nwm-AMimRq iplw id`qw hYaus dI pihlI) sMqoK-hIx ibrqI (ib`lI) hux hor iksm dI is`iKAwlYNdI hY auh dunIAw dy pdwrQ (cUhw) vyK ky lwlc krnoN sMgdI hY[ gurUny aus dy AhMkwr (Syr) ƒ inmrqw (b`krI) dy ADIn kr idqw hY[ ausdy qmoguxI ieMidRAW (ku`iqAW) ƒ sqo-guxI pwsy (Gwh Kwx v`l) lwid`qw hY[ rhwau[

aukq ivsQwr qoN ieh smJxw AOKw nhIN ik gurbwxI dy A`KrIArQW Aqy Bwv ArQW ivc ikMnw AMqr hY[

A`gy mYN aus ƒ d`isAw ik mwJ rwg ivc sRI gurU Amrdws jIduAwrw aucwrI iek pauVI ivc AweI pMkqI ies pRkwr hY:

Bgqw qY sYswrIAw joVu kdy n AwieAw ]. . . (pMnw 145)sRI gurU Arjn dyv jI duAwrw rwg gauVI ivc aucwry Aijhy hI

Bwv ArQW vwly iek Sbd dIAW kuJ pMkqIAW hyT ilKy Anuswr hn:hir ky dws isau swkq nhI sMgu]Ehu ibKeI Esu rwm ko rMgu]1]rhwau]mn Asvwr jYsy qurI sIgwrI] ijau kwpurKu pucwrY nwrI]1]bYl kau nyqRw pwie duhwvY] gaU cir isMG pwCY pwvY]2]gwfr ly kwmDynu kir pUjI] saudy kau DwvY ibnu pUMjI]3]nwnk rwm nwmu jip cIq] ismir suAwmI hir sw mIq]4]

(pMnw 198)aukq pMkqIAW ivc Awey kuJ SbdW dy pd ArQ ies pRkwr hn:isau:- nwl[ swkq sMgu:- swkq dw joV[ swkq:- mwieAw

vyiVHAw mnuK, r`b nwloN tu`tw hoieAw[ Ehu:- auh swkq[ ibKeI:-

Page 30: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 32 sqMbr 2016

ivSeI, iviSAW dw ipAwrw[ Esu:- aus (dws) ƒ[ ko:- dw[1[rhwau[mn Asvwr:- ijhVw mnu`K svwrI krnI nw jwxdw hovy[ qurI:-GoVI[ kwpurK:- Kusrw, hIjVw[ pucwrY:- ipAwr krdw hovy[1[nyqRw:- inAwxw, r`sI[ FuhwvY:- coNdw hY[ cir:- cVH ky[ isMG:- Syr[DwvY:- dOVdw hY[2[ gwfr:- Byf[ kwmDynu:-(DynU-gW[ kwm- vwsnw)hryk vwsnw pUrI krn vwlI gW (jo surg ivc rihMdI mMnI jWdI hY qysmuMdr ƒ irVkx smyN cOdW rqnW iv`coN iek rqn sI)[ pUjI:- pUjwkIqI[ pUMjI:- srmwieAw[3[

rhwau vwlIAW pMkqIAW dy ArQ hn:-hy BweI! prmwqmw dy Bgq nwl mwieAw vyVHy mnu`K dw joV nhIN

bx skdw (ikauNik) swkq iviSAW dw ipAwrw huMdw hY qy aus Bgq ƒprmwqmw dw pRym-rMg ciVHAw huMdw hY[

rhwau dI pMkqI dy aukq ArQW ƒ AwDwr mMn ky gurU Sbd dy ArQkrWgy qW pRBU dy Bgq Aqy swkq ivc AjoVqw dy ijhVy pRmwx siqgurWny id`qy hn, aunHW dI TIk smJ Aw jwvygI[ pr jy rhwau dI pMkqI ƒC`f ky bwkI pMkqIAW dy A`f-A`f ArQ krWgy qW kuJ p`ly nhIN pYNdw[

ivcwr ADIn auprokq SbdW dy ArQ smJwaux auprMq mYN aus ƒieh sp`St krnw auicq smiJAw ik gurbwxI dy aukq swry ArQ sRIgurU gMRQ swihb drpx Anuswr hn ijs dy tIkwkwr hn pRo. swihbisMG[

AMq ivc mYN Awpxy dosq ƒ smJwieAw ik aukq ivvrx qoN iehsp`St ho jWdw hY ik hryk Sbd dw kyNdrI Bwv aus Sbd dIAW rhwauvwlIAW pMkqIAW ivc huMdw hY[ ies leI iksy ivSyS Sbd dI hrykpMkqI dy shI ArQ smJx leI swƒ ies dy ArQ sMbMiDq Sbd dIAWrhwau vwlIAW pMkqIAW ƒ Durw mMn ky hI krny cwhIdy hn[ swƒ iehvI aucycw iDAwn rKxw cwhIdw hY ik iksy ivSyS pMkqI dy ArQ AwpxImrzI nwl Aijhy nw kIqy jwx jo gurbwxI dy Bwv ArQW dy AqyAslIAq dy ault hox ikauNju Aijhw krn nwl gurbwxI isDWqW dIaulMGxw huMdI hY[

Page 31: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 33 sqMbr 2016

ijn pRym kIE iqn hI pRB pwieE-fw. rUp isMG*

ijn pRym kIE iqn hI pRB pwieE sRI gurU goibMd isMG jIduAwrw aucwrI pwvx bwxI qÍ pRswid dy sv`Xy ’coN nOvyN bMd ivcAMikq hY[ ies ivSy bwry ivcwr krn qoN pihlW smu`cI bwxI bwrysMKyp jwxnw zrUrI hY[ pRBU mihmw vrxn krn vwsqy sv`Xw pRis`DihMdI CMd hY[ qÍ pRswid sv`Xy AMimRq sMcwr smyN pVHI jwx qy is`Kinqnym dI bwxI hY[ ies dw pwT AMimRq vyly krn dI mrXwdw hY[sv`Xy bwxI dw nW hY qy ‘qÍ pRswid’ mMgl hY[ ijvyN sRI gurU gMRQswihb ’c mUl mMqr, mMgl rUp ’c AMikq hY, ijsdw ArQ hY iehrcnw mYN qyrI ikrpw nwl aucwrn kr irhw hW[ bwxI vYrwgmeI hY[ies bwxI ’c sRI gurU goibMd isMG jI sp`St krdy hn ik mYN boDI,iBkSU, jogI, bRhmcwrI, sUrmY, dYNq AnykW mqW dy smUh, v`K-v`Kmq-mqWqr dyKy hn jo Awpxy-Awpxy krm-kWfW ivc aulJy hoeyhn, pr iksy pws pRBU-pRym ipAwr SrDw nhIN[ sMswr ’qy ivcridAWjykr mnu`K pws hzwrW sjy-sMvwry hwQI-GoVy hox, rwjy-mhwrwjy Awky slwmW krn qW vI kI hY? AMq ƒ qW vI nMgy DV jwxw pvygw[jykr mnu`K dyS-dySWqrW ƒ ij`q lvy, AYSo-ieSrq dw byAMq swmwnhovy, iPr vI mOq ny AMq ƒ Gyr lYxw hY qy sB kuJ eyQy hI rih jwxwhY[ qIrQ, dwn-puMn, smwDIAW lgw ky Drm gRMQ pVH lvy, paunAhwrI ho jwvy qW vI pRBU pRym ibn iek rqI dw nhIN [ jykr iksypws bhwdr XoDy hox, ijhVy phwVW ijfy duSmx ƒ vI hrw skx,pr AMq ƒ KwlI h`Q hI jwxw pvygw[ mwlk pRBU dy dr ’qy sB mMgqyhn[ prmwqmw ƒ jpx vwly hI suK pwauNdy hn BwvyN jl, Ql jWAkwS ivc hox[ jykr ckrvrqI rwjw hovy, swrI isRStI dw rwjwhovy, kroVW qIrQW ’qy ieSnwn kry , byAMq dwn kry, AnykW ivAwhkry, sB ivArQ hn[ bRhmw, ivSƒ, mhyS sB kwl dy v`s hn[kyvl auhI jnm-mrn qoN bcy hn jo jnm-mrn qoN rihq pRBU ƒ hr*skqr, SoRmxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr[

Page 32: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 34 sqMbr 2016

smyN Xwd krdy hn[ iDAwn nwl suxo, idKwvy dy Drm krm sBivArQ hn[ prmwqmw qW aus ƒ imlygw ijhVw isrjxhwr qyisrjxw ƒ iek smwn vyKygw, mMnygw, svIkwrygw qy siqkwrygw[pr hYrwnI hY ik kuJ lok gl ’c p`Qr bMnH ky lmkweI iPrdy hn[kuJ pUrb,p`Cm dI idSw dy Brm jwl ’c Psy hn Aqy kuJ bu`q pUjwqy kuJ imRqkW (ip`qrW) dI pUjw ’c msq hn[ ies qrHW bhumu`lwjIvn ivArQ pKMfW, ByKW Aqy idKwivAW ’c brbwd kr rhy hn[prmwqmw ƒ pwaux leI kyvl pRym BgqI dy mwrg ’qy hI c`lxwpvygw[ pRIqm leI pRc`ilq swDnw dw hvwlw dyNidAW gurU jI ny pRymdy swDnW ƒ pRmu`Kqw qy pRvwngI id`qI hY[ nOvW sv`Xw hY:

khw BXo jo doaU locn mUMd kY bYiT rihE bk iDAwn lgwieE]nHwq iPirE lIey swq smudRin lok gXo prlok gvwieE]bwsu kIE ibiKAwn soN bYT kY AYsy hI AYsy su bYs ibqwieE]swcu khoN sun lyhu sBY ijn pRym kIE iqn hI pRB pwieE]

(dsm gRMQ)swry iDAwn nwl suxo, r`b nw qW smwDIAW lgwaux ’qy nw hI

qIrQ BRmx krn nwl imldw hY Aqy nw hI jMgl ivc vws krn nwlprmwqmw dI pRwpqI huMdI hY[ prmwqmw dI pRwpqI iksy pwKMf, ByK,idKwvy, ivSyS pihrwvy nwl vI nhIN huMdI, pRwpqI dw swDn iek hI hYik pRym dy mwrg ’qy c`lo[ r`b dI pRwpqI ^wlk qy ^lkq nwl ipAwrkrn sdkw hI hovygI[

‘pRym’ sMsikRq ipCokV vwlw Sbd hY, ijs dI vrqoN sRI gurU gRMQswihb, dsm gRMQ qy BweI gurdws jI dIAW vwrW ’c vwr-vwr hoeI hY[‘pRym’ Sbd dI vrqoN qoN ies dy mh`qv dw AMdwzw lgwieAw jw skdwhY[ sRI gurU gRMQ swihb ’c ‘pRym’ Sbd v`K-v`K Sbd joVW ijvyN ‘pRym’165 vwr, ‘pRymu’ 43 vwr qy ‘pRyim’ 20 vwr AwieAw hY[ BweI gurdwsjI dIAW vwrW ivc 13 vwr qy kib`qW ivc 160 vwr ieh SbdAwieAw hY[ ‘pRym’ Sbd sRI gurU goibMd isMG dI pwvn bwxI ’c 108vwr AwieAw hY Aqy pihlI vwr nOvyN sv`Xy ivc ieh Sbd AMkq hY[ies pMkqI ’c hI q`qswr id`qw igAw hY[ pUrn pRym dw pRBwv ibnw,iksy ny prmwqmw ƒ pRiqSTw,siqkwr sihq pRwpq kIqw hY[ Bwv pRym

Page 33: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 35 sqMbr 2016

qoN ibnw prmwqmw dI pRwpqI sMBv nhIN:pUrn pRym pRBwau ibnw piq isau ikn sRI pdmwpiq pwey] (dsm gMRQ)

pRym dw ArQ ipAwr-sunyh muh`bq pRIq qoN ley jWdy hn[ pRym‘ipR’ DwqU qoN bixAw ijs dw ArQ hY, idl ƒ BwA jwx vwlw ipAwr-pRym quhwfy bolW, nzr, Kwx-pIx, pihrwvy qoN vI pRgt huMdw hY[

jIv prmwqmw dI AMS hY pr jnm krky Awqmw rUp ’c prmwqmwqoN ivCiVAw hY[ ivCoVw sMswr dy du`KW ’coN pRmu`K hY[ ivCVy hoey mwnvƒ pRBU-prmwqmw nwl imlx leI v`K-v`K mqW ny v`K-v`K ivDIAWinrDwirq kIqIAW hn[ ies rcnw ’c sRI gurU goibMd isMG ny v`K-v`KivDIAW dw izkr kridAW, pRBU imlwp dw FMg pRym dw mwrg d`isAwhY[ pRym hI iek AYsw hiQAwr hY ijs nwl mnu`K ny UMKwr jIv-jMqUAW,jwnvrW ’qy vsIkwr kIqw hY[ jo pRym nwl prmwqmw ƒ ismrdw hY auhimlwp dw suK pRwpq kr lYNdw hY[ BweI gurdws jI spSt krdy hn:

jo ismrih nr pRym isau phuNcY drbwrw[ (vwr 41:18)jd pRym dI iK`c mwlk nwl bx jWdI hY[ qd ieh qoiVAW tu`tdI

nhIN[ C`ifAW CutdI nhIN:mU lwln isau pRIiq bnI]rhwau]qorI n qUtY CorI n CUtY AYsI mwDo iKMc qnI]1] (pMnw 827)

gurU nwnk swihb jpu jI swihb ivc Awp hI svwl krdy hn ikmUMh qoN iks qrHW dy bol boly jwx ik mwlk nwl bx Awvy? iPr juAwbvI Awp hI dy rhy hn ik jykr aus dy nwm dI vifAweI ivcwr kIqIjwvy qW swfI pRIqm nwl pRIq bx AwauNdI hY[ pRBu prmwqmw sdw iQrrihx vwlw hY, aus dy inXm vI Atl hn[ aus dI BwSw pRym hY[ pRymbol hI aus nwl imlwp dy swDn hn:

swcw swihbu swcu nwie BwiKAw Bwau Apwru] . . .muhO ik bolxu bolIAY ijqu suix Dry ipAwru]AMimRq vylw scu nwau vifAweI vIcwru] (pMnw 2)

pr ieh bol Dur idl qoN hoxy cwhIdy hn nw ik idmwgI s`qw qoN,AwpxI isAwxp-cqurweI nwl pRIqm nwl pRIq nhIN bxdI[ ijnHW dymn ivc hor qy muK ivc hor bol hn, auh k`cy hn:

idlhu muhbiq ijMn@ syeI sicAw]

Page 34: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 36 sqMbr 2016

ijn@ min horu muiK horu is kWFy kicAw] (pMnw 488)pRBU dw dUsrw nW pRym hY[ pRym jzbw hY,kbzw nhIN, ijsƒ AnuBv

kIqw jw skdw hY, ibAwn nhIN[ pRym dI iK`c hryk ivc huMdI hY[ swrwbRihmMf pRym dI iK`c dw bJw hoieAw pRym Kyf, Kyf irhw hY[ sUrj, cMd,qwry, DrqI, jIv-jMq, sB pRym dI Kyf ivc b`Dy hoey hn[ pRym, pRIqdw jzbw hr ienswn ’c huMdw hY[ pRym izMdgI hY[ ijs ivAkqI ivcpRym-ibrhw vYrwg dw jzbw nhIN auh qW iek jIvq loQ hY[ Bgq SyK-&rId jI kQn krdy hn:

PrIdw ijqu qin ibrhu n aUpjY so qnu jwxu mswnu] (pMnw 1378)ieh pRym-pRIq dI rIq kudrqI hox krky sMswrk vI hY qy smwijk

vI[ sMswr dw hr jIv iksy nw iksy rUp ivc iksy dUsry ƒ pRym krdwhY[ pRym dIAW v`K-v`K p`DrW hn qy aumr dy pMD nwl pyRm-sMbMD qysiQqI bdldI rihMdI hY[ pyRm dw iezhwr kyvl mwnv jwqI hI nhINkrdI sgoN sMswr dw hr jIv-jMqU, jwnvr qy bnspqI BI pRym dwpRgtwA iksy nw iksy rUp ivc krdI hY[ AiDAwqmk, smwijk,sMswrk p`Dr ’qy pRIqm nwl pRIq krn ’c rMg, nsl, jwq Drm,Kyqr, Kwx-pIx pihrwx, ilMg qy aumr Byd Awid bMDn nhIN bxdy[pRIqm dI pRwpqI vwsqy pyRmI leI koeI vI muSkl-musIbq, rukwvtnhIN, sB hulws hI hulws hY[ pRym-pujwrI sMswrk, smwijk bMDnW qoNinjwq pRwpq kr Brm, ByK, pKMf idKwvy qoN suqMqr ho, idKwvy dIBgqI, isPiq-swlwh, jp-qp, qIrQ, vrq Awid sB ƒ bykwrjwxdw hY[ aus ƒ XkIn ho jWdw hY ik kyvl qy kyvl gurU dy mwrg ’qyc`ilAW hI pRIqm dy dyS dI sYr ho skdI hY[ jIv-jMqUAW dI pyRmkhwxI ƒ BweI gurdws jI drswauNdy hn:

dIpk hyqu pqMg dw jl mIn qrMdw[imrgu nwd ivsmwdu hY Bvr kvil vsMdw[cMd ckor prIiq hY dyiK iDAwnu DrMdw[ckvI sUrj hyqu hY sMjogu bxMdw[nwir Bqwr ipAwru hY mW puqu imlµdw[Awpy Awip vrqdw gurmuiK prcMdw] (vwr 2:17)

pyRm pujwrI pRIqm dy imlwp leI ibKVy rwhW dw vI pWDI bxdw

Page 35: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 37 sqMbr 2016

hY[ ivCoVy rUpI drd ƒ Gt krn vwsqy auh imlwp rUpI mlHm dI vrqoNkrdw hY[ ijvyN sMswrk qOr ’qy suhwgx dw su`K mwnx vwsqy suhwgxvwly gux gRihx krny pYNdy hn[ pyRm pujwrI ƒ pRIqm dw Aqw-pqw iksypwsoN pu`Cx dI loV nhIN pYNdI, nw koeI Awx ky d`sdw hI hY[ kIiVAW,pqMigAW ƒ koeI imTws qy dIpk dw pqw nhIN drswauNdw, auh Kud hIBwl lYNdy hn[ BweI gurdws jI spSt krdy hn:

pUCq piQk iqh mwrig n DwrY pgu,pRIqm ky dys kYsy bwqn kY jweIAY]pUCq hY bYd Kwq AauKiD n sMjm sY,kYsy imtY rog suK shij smweIAY]pUCq suhwgin krm hY duhwgin kY,irdY ibiBcwr kq ishjw bulweIAY]gwey suny AWKy mIcY pweIAY n prm pdu,gur aupdysu gih jau lau n kmweIAY] (kibq svXy)

pr gurbwxI ’c Sbd sDwrx ArQW ivc nhIN vriqAw igAwAiDAwqmk ArQW ivc hI Sbd dI vrqoN hoeI hY[ pRym dI Kyf sMswrkp`Dr ’qy KyfxI bVI Aswn qy suKwlI l`gdI hY pr AiDAwqmk p`Dr’qy ieh KMfy dI Dwr ’qy c`lx smwn hY, qd vI ijnHW dw pRym pRIqm nwlbx jwvy iPr ivCoVw nhIN J`l skdy:

vYswiK DIrin ikau vwFIAw ijnw pRym ibCohu ] (pMnw 133)pRym sQUl rUp ’c vI huMdw hY qy sUKm rUp ivc vI[ smwijk irSqy

nwiqAW ’c pRym iek pRmu`K kVI hY[ iesqrI purK dy sMbMD vI pRym ’qyinrBr hn, ieh pRym kyvl vwSnw pUrqI nhIN, ies ivc sUKm imlwpdw AnuBv vI hY[ pqI-pqnI iek hI srIr dy do AMg hn jo ivCVy hoxkrky imlxw locdy hn[ iek hox dw AnuBv-Aihsws hI Asl imlwphY[ pqI-prmwqmw hY qy pqnI jIv iesqrI[ ieh imlwp vI ivsmwddy iCn huMdy hn ijnHW ƒ ivAkq nhIN kIqw jw skdw[ kwm dI sMswirkibrqI vwSnw hY qy AiDAwqmk ibrqI pRym hY[

pRo. pUrn isMG dy kQn Anuswr suAwrQ dI Bwvnw AMdr vwSnwhYvwn hY[ hYvwn dI mOq ho jWdI hY qW aus iv`coN inrol pRym v`sx l`gjWdw hY[ pRym koeI lYx-dyx dw vpwr nhIN; ieh Bog ivlws vI nhIN,

Page 36: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 38 sqMbr 2016

ieh qW imlwp hY, Aijhw pRym hI pRymw BgqI ’c qbdIl ho jWdw hY[pRym dohW ’c pYdw huMdw hY iPr imlky iek ho jWdw hY[ pRym dw ivSwsdIAW purwxw huMdw hoieAw vI hr smyN nvIn hY[ pRym vrqmwn dI BwSwhY[ pRym ƒ pRgtwaux leI gurbwxI ’c bhuq swrIAW audhwrnW hn ijvyNpwxI qy kMvl, jl qy du`D, pwxI qy mClI, cwiqRk qy pwxI, ckvI qysUrj Awid[ gurbwxI sp`St sMkyq krdI hY:

-ry mn AYsI hir isau pRIiq kir jYsI jl kmlyih] (pMnw 59)-ry mn AYsI hir isau pRIiq kir jYsI jl duD hoie]Awvtxu Awpy KvY duD kau Kpix n dyie] (pMnw 60)

pRym qy moh ’c bhuq AMqr hY pr AsIN lokW ny iek hI smJ ilAwhY[ moh, ivkwr hY pr pRym inrMkwr ƒ imlx dw swDn hY[ moh qoVdwhY pRym joVdw hY[ moh pMj ivkwrW ’c Swml kwm, kRoD, loB, moh,AhMkwr pr pRym sdgux hY[ moh qW KUh hY, ijs iv`coN inklxw muSiklhY, sMswirk, pirvwrk moh qW dldl dI inAweIN hY ijs iv`coN swbqinklxw sUrimAW dw krm hY:

pMkju moh pgu nhI cwlY hm dyKw qh fUbIAly] (pMnw 12)gurbwxI dI inmn ilKq pMkqI ienHW SbdW ƒ inKyV ky smJwauNdI

hY:jau hm bWDy moh Pws hm pRym bDin qum bwDy]Apny CUtn ko jqnu krhu hm CUty qum AwrwDy] (pMnw 658)

moh ’c kbzy dI Bwvnw hY, pRym ’c iqAwg dI ibrqI hY[ pRym ’cinmrqw, grIbI, smrpx dI Bwvnw hY[ Awpw inCwvr krn dI g`lhY[ sMswr dy krqy ƒ imlx leI haumYN, hMkwr dIAW dIvwrW ƒ qoVnwpvygw, pKMfW, ByKW, ivKwvy dw iqAwg kr ky, pRym dy mwrg ’qy c`l kykrqy dI kudriq ƒ ipAwr kridAW iekimk hoxw hY, ies pwvnpMkqI dw pRym sMdySrw hY[ swihby kmwl sRI gurU goibMd isMG jI dw pRBU-prmwqmw vI pRym srUp hY:

jqR qqR idsw ivsw huie PYilE Anurwg] (jwpu swihb)hr mwnv suK, SWqI, sihj locdw hY, ies locw sroq kyvl qy

kyvl pRym hI hY[ pRym imlwp dw swDn, imlwp ’c su`K hY[ ivCoVy ’cdu`K hY[ sMswirk su`KW vwsqy AwpsI imlvrqn, pRym ipAwr dI ijvyN

Page 37: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 39 sqMbr 2016

zrUrq hY ies qrHW hI sdIv suK-SWqI, sihj, AnMd, KyVy vwsqypRymw-BgqI ie`ko iek ssqw, srl qy sp`St pRIq dw mwrg hY, ijsivc pRwpqI hI pRwpqI hY, Krcw, K`jl KuAwrI koeI nhIN[

sMpUrn qOr ’qy hr mwnv Dn, dOlq, KUbsUrqI, qwkq, hkUmqAwid ƒ pRwpq krnw locdw hY pr ienHW dI pRwpqI nwl mnu`K ƒ su`KnhIN nsIb huMdw, sgoN haumYN, hMkwrI, bxw dyNdIAW hn[ pRym ’c iehSkqIAW vI nukswndyh nhIN, guxkwrI ho jWdIAW hn[ SwhI mh`lWnwloN JONpVI cMgI l`gdI hY, ijQy pRym hY[

pRym dw Aihsws pRIqm ƒ imlx nwl huMdw hY, ijsdy AMdr pIVwrUpI bYrwg pYdw nhIN huMdw, ausƒ pRym rUp dvweI dI zrUrq nhIN[ pRymvwsnw nhIN, ikauNik vwsnw ’c kwm hY[ vwsnw AMDkwrmeI hY jd ikpRym pRkwSmeI, pRym dy pRwpq hox dI pihlI Srq drSn, dUsrIivcwr crcw qy qIsrI ipAwr hY[ pRym idl qoN huMdw hY idmwg qoN nhIN[pRym iek rwg hY jo kdy vI &nwh nhIN huMdw[ pRym dI pirBwSw qW pRympujwrI bulbul, Bm`kV, ckvI, cwiqRk qoN pu`CI jw skdI hY[ pRIqm-ipAwry nwl pRym dI sWJ sRI gurU AMgd dyv jI ibAwn krdy hn:

ijsu ipAwry isau nyhu iqsu AwgY mir clIAY]iDRgu jIvxu sMswir qw kY pwCY jIvxw] (pMnw 83)

pRym pRIq dw gIq sRI gurU Arjn dyv jI ny gw ky idKwieAw, jdauh q`qI qvI ’qy cONkVW mwr ivsmwdI AvsQw ’c aucwrdy hn:

qyrw kIAw mITw lwgY] hir nwmu pdwrQu nwnku mWgY] (pMnw 394)pRym bwdSwh qy iBKwrI ƒ iek smwn ivc huMdw hY[ pRymI hukm

nhIN krdw, hukmI bMdw bxdw hY[ pRymI pRIqm dy suK vwsqy AwpwinCwvr kr dyNdw hY[ pRymI pyRm ƒ iCpw nhIN skdw[ pRym dI khwxI gurUnwnk qy BweI mrdwnw dI pRIq ivc pRwpq huMdI hY[ jd mrdwnw jIkihMdy qUM inrMkwr dw fUMm, mYN qyrw fUMMm, ies ivc AMqr kI hY? gurbwxI’c is`K Bwvnw ƒ ies qrHW pRgt kIqw igAw hY:

qohI mohI mohI qohI AMqru kYsw] knk kitk jl qrMg jYsw](pMnw 93)

pRym iek AlOikk nSw hY, ^umwrI hY, ivsmwdI Bwvnw hY, iKVwEhY, ijsƒ mwixAw jw skdw hY, drswieAw nhIN jw skdw[ pRym dI

Page 38: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 40 sqMbr 2016

KumwrI pRwpq krn vwsqy Awpw vwrnw pYNdw hY[ pihlI Srq hY AwpxIhoNd-hsqI qy pihcwx ƒ pRIqm ’c AByd krnw-pRym dI Kyf hor KyfWdy smwn jW swzW nwl nhIN KyfI jWdI hY ieh qW sIs ByNt krn dI KyfhY:

jau qau pRym Kylx kw cwau] isru Dir qlI glI myrI Awau]iequ mwrig pYru DrIjY] isru dIjY kwix n kIjY] (pMnw 1412)

s`cw pRym KudI dw iqAwg hY[ AYsy imlwp ƒ rUpmwn krnw hY ijsivc ivCoVy dI guMjwieS hI nhIN[ ieh AYsI kiSS hY jo qoiVAW tu`tdInhIN, C`ifAW qoVI nhIN jWdI- pwvn kQn hY:

qorI n qUtY CorI n CUtY AYsI mwDo iKMc qnI] (pMnw 827)qlvwr-ijMd-nrijMd dy tu`kVy-tu`kVy kr dyNdI hY pr pRym SkqI

tu`kiVAW ƒ joV dyNdI hY[ ihMdI dy kvI rhIm jI dw kQn hY pRym dy Dwgyƒ qoVnw nhIN cwhIdw jykr tu`t jwvy qW ies ivc gMF pY jWdI hY:

rihmn Dwgw pRym kw mq qoVy Jtkwey,qutY sy iPr n imly gwT pV jwey[

pRym nw grz pUrqI hY, nw KudgrzI[ pRym qW pRIqm dI pRwpqI hY[pRIqm dI Xwd hr dm hox nwl pRIqm dw rMg pRymI ’qy cVH jWdw hY[pRymI ’c pRIqm vwly qy pRIqm ’c pRymI vwly gux qbdIl ho jWdy hn[iPr ieh AvsQw Awpy gur cylw vwlI ho inbVdI hY[ ieh AvsQw hYij`Qy gurU cyly ƒ nmskwr krdw hY[ ieh AvsQw hY, ij`Qy gurU ipAwrypwsoN pRym rUpI AMimRq dI dwq mMgdw hY Awpxy Awp ƒ AByd krn leI[sMswirk qOr ’qy ij`Qy bhuq ipAwr hovy, au~Qy ie`ko brqn ’c Kwxw KwilAw jWdw hY pr AiDAwqmk qOr ’qy pRIqm dy pRym ipAwr ivc ie`kobwty ’coN smu`cI lokweI ƒ AMimRq CkwieAw jWdw hY[ pRym ’c smrpxhY, lwlc nhIN-Bgq Sy^ PrId jI dy bcn hn:

PrIdw jw lbu qw nyhu ikAw lbu q kUVw nyhu] (pMnw 1378)pRymI swh-sqhIn nhIN huMdw, auh hmySw cVHdI klHw ivc ivcrdw

hY[ pRIqm ƒ imlx vwsqy aus ivc ieqnI SkqI, Brosw qy svYivSvws ƒ huMdw hY ik koeI sMswirk rukwvt ausdy rsqy dw roVw nhINbx skdI[ Bgq Sy^ PrId jI dI:

PrIdw glIey ickVu dUir Gru nwil ipAwry nyhu]

Page 39: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 41 sqMbr 2016

clw q iBjY kMblI rhW q qutY nyhu]iBjau isjau kMblI Alh vrsau myhu]jwie imlw iqnw sjxw qutau nwhI nyhu] (pMnw 1379)

pRIqm nwl pRym hox ’qy mnu`K hr smyN inMmw-inMmw h`sdw hY,muskrwauNdw hY qy guxguxwauNdw hY[ pRym dI BwSw mUk hY, iesƒ ilpI dyrUp ’c nhIN iliKAw jw skdw[ pRym iek SkqI hY, BgqI hY, jo do ƒie`k kr dyNdI hY! pRymI AwSwvwdI huMdw hY, AwSwvwdI hox krky hI auhmuSkl-musIbq ƒ iKVy m`Qy pRvwn kr, pRvwn cVHdw hY[ pRymI BogI nhINhuMdw, auh XogI bx jWdw hY, pRIqm nwl juV ky[ ipAwr kIqw nhIN jWdwieh ho jWdw hY[ pRym bzwrI vsqU nhIN, pRym KRIidAw nhIN jWdw blikpRym nwl sB kuJ KRIidAw jw skdw hY:

ijn pRym kIE iqn hI pRB pwieE.. ’c PYslw suxwieAw hY ik pRymhI SkqI hY, pRym hI BgqI hY, ijs nwl ipAwry ƒ imilAw jw skdwhY! prmwqmw pRwpqI dy pRcilq jitl swDnw dI pol Koldy hoey gurU jIspSt krdy hn ik kI hoieAw jy dovyN A`KW bMd kr ky bgl smwDI lgwleI, ieh qW ivArQ hY[ A`KW qW kudrq dy krqy ny sMswr ƒ jwxn-mwxn vwsqy id`qIAW hn qy ienHW ƒ bMd kr ky bYT igAw[ qUM bwhrIqOr ’qy A`KW bMd krI bYTw pr AMdrUnI qOr ’qy sMswr dy rMg-qmwSy ƒdyK A`KW r`j hI nhIN rhIAW[ mn krky qUM itkdw nhIN pr idKwvy dIsmwDI lgweI hY:

AKI q mItih nwk pkVih Tgx kau sMswru] (pMnw 662)qIrQ Brmx qy qIrQ ieSnwn ƒ Drm dw zrUrI AMg mMinAw

igAw sI pr gurbwxI ny sp`St kr id`qw ik qIrQ qW pRBU dI hoNdhsqI ƒ srvivAwpI-srvSkqImwn mMnxw hY:

qIriQ nwvx jwau qIrQu nwmu hY] (pMnw 687)vYidk Drm dI ieh mwnqw sI ik sq smuMdrW- Bwv sq ndIAW

gMgw, jmunw, gudwvrI, sqluj, ibAws, nrbdw, Bwv sB qIrQW ’qyieSnwn krnw puMn krm hY pr aus smyN ienHW swrIAW ndIAW ’qyieSnwn krnw smu`cw jIvn ies pwsy lwaux dy qul sI[ ies qrHWsMsirk jIvn vI ivArQ pYdl Xwqrw kridAW guzr jWdw sI[imlwp vI nw hoieAw qy jIvn vI bIq igAw ies ies qrHW lok-prlok

Page 40: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 42 sqMbr 2016

Bwv vrqmwn qy Biv`K vI brbwd ho igAw:kbIr dInu gvwieAw dunI isau dunI n cwlI swiQ]pwie kuhwVw mwirAw gwPil ApunY hwiQ] (pMnw 1365)

pRym qoN ibnw qW mwnv dI siQqI ies qrHW hovygI ijvyN ArQW qoN ibnwkivqw, ipAwr qoN ibnw imqrqw, rwjy qoN ibnw dyS Aqy &OjW qoN ibnw rwjw:

ijm ArQ hIn kib`q] ibn pRym ky ijm imq]ijm rwj hIx sudyS] ijm sYn hIn nryS]

pyRm dI AkQ khwxI hY pr ijhVw ies ƒ smJwauNdw hY, aus dypYrIN l`gx ƒ icq krdw hY[ iehI kwrn hY ik AsIN sMswrk pyRm-kQwvW bVy cwE qy qv`joN dy ky pVHdy-suxdy hW:

AkQ khwxI pRym kI ko pRIqmu AwKY Awie]iqsu dyvw mnu Awpxw iniv iniv lwgw pwie] (pMnw 759)

prmwqmw sc srUp hY jo Awid-jugwdI s`c hY, jo smyN-sQwndIAW sImwvW qoN suqMqr hY[ aus nwl qn-mn qoN juVnw, sc dy DwrnIhoxw, pyRm leI zrUrI hY[ ijs pws s`c qy pRym hY, aus dy sB dws bxnƒ iqAwr hn ikauNik auh pRIqm rUp hI ho jWdw hY:

swcu irdY scu pRym invws]pRxviq nwnk hm qw ky dws] (pMnw 224)

pr pyRm-pIq vI pRBU ndr ’qy inrBr hY[ ies-pwsV ipAwrkdy vI isry nhIN cVHdw:

pRym kI swr soeI jwxY ijs no ndir qumwrI jIau] (pMnw 1016)pyRm ’c pRIqm dI Xwd kdy vI ivsrdI nhIN, pyRm dw prmwqmw

nwl ies qrHW dw cwhIdw hY ijvyN mClI qy pwxI dw, pwxI qoN ivCoVwmClI dI mOq hY[ jykr mClI ƒ pkV ky, k`t ky, irMnH ilAw jwvy qWvI m`CI pwxI nwloN AwpxI pRIq nhIN qoVdI, sgoN Kwx vwly ƒ pwxI pIxleI mjbUr krdI hY:

mInu pkir PWikE Aru kwitE rWiD kIE bhu bwnI]KMf KMf kir Bojnu kIno qaU n ibsirE pwnI] (pMnw 658)

pyRm pKMf nhIN, ByK nhIN, idKwvw nhIN[ pKMf nwl pRIqm dIpRwpqI nhIN huMdI, sgoN mnu`K dw pwj auKV jWdw hY:

pwKMif pRymu n pweIAY Kotw pwju KuAwru] (pMnw 54)

Page 41: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 43 sqMbr 2016

sRI gurU goibMd isMG jI ny inmn ilKq pMkqIAW ’c ^wlsy dy pRymAwdrS ƒ rUpmwn kIqw hY ik myrw is`K hr smyN-smyN jwgq joiq dwpujwrI hovygw-auh iksy dI, iksy vI rUp ivc, iksy vI siQqI ivcpUjw, aupwsnw nhIN krygw[ ibnw krqw purK dy auh mn ivc dUsry dwiKAwl vI nhIN ilAwvygw[ myrw is`K mVIAW, mswxW, mTW, kbrW ƒvI nhIN mMnygw auh kyvl pRym-pRIq dy hI inXm dI pwlnw krygw ijhVwik kyvl iek nwl hI ho skdw hY, dUsry nwl nhIN[ myry is`K vwsqypRBU-BgqI, pRIq-ipAwr hI qIrQ, ieSnwn, dwn, dieAw, qp qysMjm hovygw[ ies mrXwdw dI pwlxw krn nwl hI pRymI dy ihrdy ivcpRIq dI joiq jg pvygI qd hI auh myrw ws rUp wlsw sdvw skygw:

jwgq joiq jpY ins bwsur eyku ibnw min nYk nw AwnY]pUrn pRym pRqIq swjY bRq gor mVHI mT BUl n mwnY]qIrQ dwn dieAw qp sMjm eyku ibnw nih eyk pCwnY]pUrn joiq jpY Gt mY qb Kwls qwih nKwls jwnY] (dsm gRMQ)

ieh pRym dI AijhI AvsQw ij`Qy pRIqm qy pRymI ie`k ho jWdy hn-ieh qW eyk joiq doie mUrqI dy isDWq dw hI pRgtwA hY[ Bgq kbIrjI bwKUbI drswauNdy hn:

rwm kbIrw eyk Bey hY koie n skY pCwnI] (pMnw 969)ieh pRym dI hI SkqI hY ik smu`cI mwnvqw ƒ mnu`K iek smJx-

mMnx l`g jWdw hY[ aus ƒ smucI kwienwq krqy dI ikrq ndrIAwauNdI hY[ auh Drm, jwq, dyS, rMg, nsl dy ivqkirAW vKryivAWqoN au~pr auT jWdw hY qy suBwivk ieh pMkqI aucwrdw hY:

koaU BieE muMfIAw sMinAwsI koaU jogI BieE koaU bRhmcwrI koaU jIq Anumwnbo]ihMdU qurk koaU rwPjI iemwm swPI mwns kI jwiq sbY eykY pihcwnbo]krqw krIm soeI rwjk rhIm EeI dUsro n Byd koeI BUil BRm mwnbo]eyk hI kI syv sB hI ko gurdyv eyk eyk hI srUp sbY eykY joq jwnbo]

(dsm gMRQ)pRymI vwsqy koeI duSmx nhIN, sB Awpxw, prwieAw koeI nhIN[

jd pRym-pujwrI iek ho igAw qW dvYS qW Awpy ^qm ho jwvygI[ iehbygmpury dI AvsQw ieQy phuMc ky mnu`K mMdr, msijd, gurduAwry AwiddI cwr-duAwrI qy K`qrI, bRwhmx, sUd, vYS chu vrnW qoN suqMqr ho

Page 42: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 44 sqMbr 2016

pukwrdw hY:--sBy swJIvwl sdwiein qUM iksY n idsih bwhrw jIau] (pMnw 97)

prmwqmw Akwr nhIN inrMkwr hY[ inrMkwrI joiq ƒ BwSw, bolIAW,ilpIAW ’c vI kYd nhIN kIqw jw skdw[ aus dI ausqiq kyvlsMsikRq, &wrsI, pwrsI, pwlI jW pMjwbI ’c hI nhIN kIqI jw skdI,ikauNik AsImq ƒ sImq SbdwvlI dI kYd ’c kYd nhIN kIqw jwskdw[ gurdyv sp`St krdy hn:

khUM AwrbI qorkI pwrsI ho] khUM phlvI pSqvI sMsikRqI ho]khUM dys BwKXw khUM dyv bwnI] khUM rwj ibidAw khUM rwjDwnI]

(dsm gRMQ)hrI kyvl ihMdUAW dw nhIN, Kudw kyvl muslmwnW dw nhIN, auh

smsq sMswr pYdw krn vwlw sWJw bwp hY[sRI gurU goibMd isMG jI qW quhI-quhI-quhI dI DuMn aucwrdy hoey

sp`St krdy hn ik mMdr qy msijd iBMn nhIN, pUjw qy inmwz ’c koeIAMqr nhIN[ koeI ihMdU, muslmwn, mlyS, kw&r nhIN[ prmwqmw ƒpwaux leI Bwvnw dI zrUrq hY[ Bwvnw dw pRgtwA pRym ’coN huMdw hY,ijsƒ pRym ho jwvy aus vwsqy sB smwn hn:

dyhurw msIq soeI pUjw AO invwj EeI mwns sbY eyk pY Anyk ko BRmwau hY]dyvqw Adyv jC gMDRb qurk ihMdU inAwry inAwry dysn ky Bys ko pRBwau hY]eykY nYn eykY kwn eykY dyh eykY bwn Kwk bwd Awqs AO Awb ko rlwau hY]Alh AByK soeI purwn AO kurwn EeI eyk hI srUp sBY eyk hI bnwau hY]

(dsm gMRQ)iehI kwrn hY ik gurU nwnk swihb - sRI gurU goibMd isMG jI dI

ivcwrDwrw ƒ mMnx vwlw svyry-Swm iehI Ardws krdw hY-nwnk nwm cVHdI klw qyry Bwxy srbq dw Blw . .iehI ijn pRym kIE iqn hI pRB pwieE dw AwdrS hY[

Page 43: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 45 sqMbr 2016

pYrs dy hotl ivc iek isMG dI rwq-ipRM. nirMdr isMG soc*

iek ieiqhws dw KojI isMG keI dySW pRdySW dIAW lwiebRyrIAWiv`coN isK ieiqhws nwl sMbMiDq kwgz-p`qr l`Bdw iPrdw sI[ iessMbMD ivc GuMmdw auh pYrs dy iek hotl ivc TihirAw[ aus hotl dIiencwrj iek ‘iesqrI’ sI[ jdoN AnoKy Aqy AjnbI KojI ny Awpxynwm A`gy isMG Sbd iliKAw qW aus iesqrI ƒ nvIN Skl vwly pRdysIdy nwm nwl nvW Sbd vyK ky bVw AcMBw hoieAw[

pYrs iek nvyN PYSnW vwlw qy pRdysIAW dw kyNdr hY[ ies krky BIieQy vK-vK dySW dy PYSn vyKx ƒ bhuqy imldy hn pr ies cMgIiesqrI ny nw Aj qk isMG Sbd piVHAw sI Aqy nw hI aus ny iksy dISkl ifTI sI[ auh qihzIb Aqy siBAwcwr vwlI qIvIN sI, ies krkyaus ny isMG jI au~pr koeI pRSn nw kIqw Aqy nw koeI puC-igC kIqI[

ieh bVy icrW dI g`l hY Aqy audoN pRdysW ivc Aqy Kws krkyhotlW ivc rihx vwly Aqy ieiqhws dI Koj krn vwly isMG pRdysW ivcbhuq G`t gey sn[

aus cMgI iesqrI ny keI hotlW vwilAW ƒ tYlIPUn rwhIN pu`iCAwik isMG kOx huMdy hn? pr iksy ny BI iesdw au~qr nw id`qw pr iekisAwxy ny rwh d`isAw ik qusIN iksy ieiqhws dy KojI, XUnIvristI dypRo&Ysr qoN pqw pu`Co[ aus qoN quhwƒ pqw lg jwvygw ik isMG kOx huMdyhn[ aus KojI qy cMgI iesqrI ny Swm qk isMGW sMbMDI ies qrHW kwPIigAwn pRwpq kr ilAw sI[ aus ny isMGW dI rihxI bihxI Aqyinqnym sbMDI iek tybl (swrxI) bxw ilAw[

aus ny isMG ƒ iek Aijhw kmrw id`qw ijs ivc bYTy isMG jI dIingrwnI kIqI jw skdI[ aus KojI isMG ƒ nhIN sI pqw ik pRdysW dyiek hotl ivc iek pRdysx iesqrI dsW gurU swihbwn dI pRwpqI dIpRIiKAw lY rhI hY[ is`K ieiqhws Aqy rihqW ƒ isMG jI dy AmlIjIvn ivc priKAw jw irhw hY[

pYrs ivc Swm peI, swrw Sihr jgmgw auiTAw, mnu`K Aqy*gurpurvwsI

Page 44: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 46 sqMbr 2016

iesqrIAW Sihr ivc ies qrHW jwpdy sn, ijvyN bwg ivc kwlI rwqƒ ttihxy cmkdy hn[ swry pYrs ivc suMdrqw dw qy ivlwsqw dw hVAwieAw hoieAw sI pr isMG jI ny jdoN vyiKAw ik Swm pY geI hY qWh`Q-mUMh Do ky cOkVw mwr ky bYT igAw[ auh sRI gurU nwnk dyv jI dypYrs ivc phuMc igAw, au~Qy rwg Aqy rwgxIAW ncdIAW Aqy gwauNdIAWsn, au~Qy cMd Aqy sUrj FwfI bx ky js gw rhy sn, pOx cor J`l rhIsI Aqy inrml pwxI TMFIAW suMgDW Aqy rsW dI Puhwr pw irhw sI[

isMG jI ny rhrwis swihb dw pwT kIqw, Aqy iPr qU Twkuru qum.. . pVHdw hoieAw Ardws ivc juV igAw[ pwT vyly isMG s`c-KMf dynzwirAW ivc iGirAw hoieAw sI, Ardws vyly isMG jI ShIdW dIdunIAw ivc GuMm irhw sI, ikqy dygW aubl rhIAW sn, qqIAW qvIAWq`p rhIAW sn, isr au~pr Awry c`l rhy sn, rMbIAW nwl KoprIAWauqwrIAW jw rhIAW sn, crKVIAW c`l rhIAW sn, bMd bMd v`K-v`KkIqy jw rhy sn, mwvW c`kIAW pIh rhIAW sn, aunHW dy glW ivc iF`foNjwieAW b`icAW dy isrW dy hwr pwey gey sn, svw svw mx dy ig`lypIhx pITy jw rhy sn pr Kwx leI KMnI KMnI rotI id`qI jw rhI sI[aus KMnI rotI ƒ BI vMf ky CikAw jw irhw sI[

ieqnIAW qklIPW dy huMidAW kyvl nwm dwn mMigAw jw irhw sI[ivswh dwn dI ieiCAw pRgt kIqI jw rhI sI, sRI AMimRqsr dyieSnwn dI AiBlwKw d`sI jw rhI sI[ isMG jI ny pRvwn kIqw ik jocwr pihr idn bIiqAw hY ieh Bwxy AMdr hI bIiqAw Aqy cwr pihrrwq BI Bwxy AMdr lMGy[

AKIr ƒ isMG ny nwm dI cVHdI klw mMgI Aqy srb`q dw Blw mMgky gurU crnW au~pr Awpxw sIs itkw id`qw[

pYrs dy hotl dy iek kmry ƒ isMG ny Drm-swl bxw id`qw[ swrwPrS isMG jI dy m`Qy Cuhx nwl piv`qr bx igAw[ swrIAW kMDW au~jlho geIAW[ ij`Qy gurU rUp bwxI pVHI jwvy, au~Qy swrI DrqI hirAwvlIho jWdI hY[

hotl dI cMgI iesqrI sxy Awpxy nwl KVOqy duBwSIey dy vwpskmry AMdr Aw geI[ aus ny kyvl isMG jI dw aujlw m`Qw if`Tw sI,aujlw dwhVw if`Tw sI, ipAwr qy isdk ivc kMbdy bulH ifTy sn, juVyhoey h`Q qky sn, JukI hoeI DOx qkI sI, jzby nwl sIny dw jvwr au~pr

Page 45: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 47 sqMbr 2016

ƒ AwauNdw qikAw sI Aqy iPr hyT ƒ jWdw Bwtw q`ikAw sI[ bwxI dIsoJI nhIN sI pr BwvW qoN jwxU sI[

jdoN duBwSIey ny vyrvy nwl aus ƒ d`isAw ik isMG ny jo r`bI klwmpVHI hY, aus dw kI Bwv hY Aqy jdoN aus ny d`isAw ik isMG jI nyArdws ivc kI kuJ Xwd kIqw hY qW aus cMgI iesqrI dw isr kmwnvWg Juk igAw Aqy aus ny ikhw, ‘ies isMG ny myrw hotl piv`qr crcbxw id`qw hY, ies dI swrI mYl Do id`qI hY, ieh kmrw ‘isMG-Drm’dI Xwdgwr bxw id`qw hY[

ieiqhws-KojI dw srIr pqlw pr ingr sI, aus dI grdnis`K ieiqhws dy mwx nwl qxI hoeI sI[ aus dy bolW ivc sYÍ-Brosw qyivSwl jwxkwrI sI[ aus dI qor sO PIsdI iek POjI vrgI sI[ auhis`Dw qIr vWg qx ky KVoNdw sI, Aqy iq`Ky-qIrW vWg dlIlW Aqyieiqhwisk pRmwxW nwl ivMnH idMdw sI[

isMG Bojn pwaux ƒ auh pRSwid Ckxw kihMdy sn qy ijs dw ArQhY, pRBU dI ikrpw ƒ mwnxw, pRBU dI rihmq dw suAwd mwnxw[ auhTIk smyN isr Kwx vwly myj ’qy Aw ky bYT igAw[ aus ny KwixAW iv`coNinroAw Aqy ishq mMd Kwxw cuixAw[ jdoN Kwxw myz ’qy AwieAw qW ausny h`Q joV ky Ardws kIqI, ieh Kwxy dI dwq aus ƒ pRBU v`loN pRwpqhoeI sI, ieh rwzk au~pr Brosy dI inSwnI sI[

aus ny Awpxy nroey Aqy dwqx krky moqIAW vWg cmkdy dMdW nwlKwxw icQ icQ ky KwDw[ Kwxw Kwx ipCoN aus ny iPr Ardws kIqI[ pRBUdw DMnvwd kIqw qy ikhw, “qyry isMG ny qyrw bKiSAw hoieAw pRswdCikAw hY, ijs BMfwry iv`coN pRSwd CikAw hY, auh BMfwrw BrpUr rhy,loh lMgr qpdy rihx, isMG Ckdy CkwauNdy rihx, nwm jpdy jpwauNdyrihx[ dwxw pwxI gurU kw hY, tihl pwxI qyry syvkW dI hY[ nwm dIcVHdI klw hovy, srb`q dw Blw hovy[” ieh kih ky isMG ny Awpxy joVyhoey h`QW au~pr m`Qw tyikAw isMG jI dw gurU Awp lwgy bYT ky pwT suxirhw sI, gurU isMG jI nwl g`lW kr irhw sI[

isMG kol Kwx dw ibl phuMc igAw[ isMG ny jwx bu`J ky bihry ƒienwm nhIN sI id`qw ikauNik jy auh ienwm dy idMdw qW tihl-pwxI dIsyvw, syvkW dI nhIN sI rih jwxI,

ieiqhws-KojI isMG Kwxy qoN ipCoN sYr ƒ qur ipAw, aus dI sYr,

Page 46: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 48 sqMbr 2016

tihlxw nhIN sI, auh isDw qIr vWg jw irhw sI, aus dy h`Q ivc inkwijhw POjI fMfw sI, ies qrHW jwpdw sI, ijvyN ieh kwƒn dw icMnH huMdwhY[ aus ƒ ieh fMfw AwpxI klm vWg hI ipAwrw sI, aus ƒ AwpxyfMfy dI mwr au~pr auqnw hI Brosw sI ijqnw aunHW ƒ AwpxI klmau~pr Brosw sI, ijMnW aunHW ƒ AwpxI qrk au~pr ivSvws sI, nw ausdI dsqwr ivc koeI v`t sI, nw aus dy mn ivc koeI v`t sI, nw ausdy fMfy ivc koeI ivMg sI, nw aus dy mn ivc koeI ivMg sI[ nw aus dykdmW ivc folxw sI, nw aus dy isdk ivc folxw sI, iPr BI auh gurUjI nwl g`lW krn vyly (vwk lYx vyly) mMg krdw sI ik gurU jI, jdoNmyrw mn folx l`gy qW myrI qusIN hI r`iKAw krnI hY[

pYrs dIAW swP sVkW au~pr auh qur ipAw, auh hmySw sYriek`lw kirAw krdw sI, pr auh kdy BI iek`lw nhIN sI, qurdw[auhdy kdmW dy nwl svw lK kdm pu`itAw jWdw sI Aqy FweI lK kdmWdy cu`kx Aqy r`Kx dI aus ƒ Avwz suxweI idMdI sI[ aus ƒ FweI l`KbwhvW ihldIAW idsdIAW sn, auh FweI l`K A`KW nwl vyKdw sI,FweI l`K kMnW nwl suxdw sI, auh iek`lw nhIN POjW sn[ FweI l`KA`KW gurU joqI nwl cmk rhIAW sn[ aus ny pYrs dIAW BIVW q`kIAW,pr aus ƒ hrI qoN ibnw hor kuJ nzrIN nw ipAw[

isMG jI vwps Awpxy kmry ivc Aw gey[ aunHW ny Awpxy k`pVybdly[ auh Awpxy ibsqry au~pr cOkVw mwr ky bYT gey[ au~Qy bYT kyaunHW soihlw swihb dw pwT kIqw[ sOx l`igAW swrI DrqI Aqy swrwAwkwS ihrdy ivc auqwr ilAw[ kwm, kRoD nwl ijhVw srIr dw ngrBirAw hoieAw sI, aus ƒ iblkul swP kr ilAw[ haumYN dw kuMfw,ijhVW idny rwq vDdw sI, aus ƒ put ky bwhrvwr su`t id`qw[ CotIijhI pr BwvW Aqy SrDw ivc bhuq v`fI Ardws kIqI qy iPr mMgmMgI ik suiqAW svws svws ivc qyrI Xwd v`sy, hr idl dI DVkxqyry ipAwr ivc hovy[ isMG jI ny Awpxw isr gurU jI dy crnW ’qy r`Kid`qw qy isMG jI Awpxy pRBU dI Xwd ivc sON gey[ pRBU dI Xwd ivcsOx-smwDI lw leI[

isMG jI ƒ nhIN pqw ik aunHW ny nwl nwl pRCwvyN vWg hotl dImwlk, cMgI iesqrI GuMm rhI hY[ cMgI iesqrI ny isMG-jIvn tybl(swrxI) vyiKAw qy duBwSIey ƒ bolI, ieh lok sv`Kqy sONdy hn, iesy

Page 47: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 49 sqMbr 2016

krky hI svKqy auT pYNdy hn[ ienHW dw Alp Ahwr BI ienHW dy sOxAqy jwgx ivc shwieqw krdw Aqy ishq BI TIk r`Kdw hY[ ienHW dIksv`tI Anuswr swrw pYrs murdw hY, swrw XUrp murdw hY, ijhVy bwrHWqoN pihlW GrW ƒ nhIN muVdy, ienHW ny ipClI rwq ƒ ikvyN jwgxw hY[ieh ijhVy pYrs dIAW rwqW GuMm-GuMmky ibqwauNdy hn, ienHW ny AwpxysrIr dI ngrI ƒ kwm, kRoD nwl hor Brnw hY ik KwlI krnw hY[ ienHWdy supinAW ivc ivlwsqw dw vwsw hoxw hY ik ArSW dI AwrqI dw[ienHW dy swhW ivc nwcIAW ny n`cxw hY ik pRBU dI Xwd ny[

cMgI iesqrI isMG jI ƒ smwDI ivc C`f ky vwps clI geI[cMgI iesqrI A`j pihlI vwr twiem pIs dy Alwrm nwl FweI vjyau~TI qW ik auh isMG jI dw AMimRq vyly dw pRogrwm vyK sky[ aus dwisr sO mx dw Bwrw sI, aus ny bVy muSkl nwl aus ƒ cuikAw idl dynw mMnx ’qy BI aus ny ieSnwn kIqw, ieqny svyry ieSnwn BI aus nypihlI vwr kIqw, Swied XUrp dy swry lokW iv`coN auh svyry jwgx vwlIiek`lI iesqrI hovy[

auh iqMn vjy iqAwr ho ky isMG jI dy kmry kol pu`j geI[ isMGjI mn dI SWqI dI fUMGI nINdr ivc sn, smwDI ivc sn, ies qrHWjwpdw sI, ijvyN aunHW ny svyry jwgxw hI nhIN[ ijauN hI GVI au~prswFy iqMn vjy, isMG jI vwihgurU! vwihgurU!! kihMdy au~T ky bYT gey[ies qrHW jwipAw ijvyN iksy swgr ivc cu`BI mwr ky moqIAW vwlIAWispW nwl JolI Br leI hovy[ svyry jwgxw, aunHW dw srIr auTdy swrml-mUqr qoN swP ho igAw Aqy aus ny sxy-kySI ieSnwn kIqw[ nwlhI jpu jI swihb dw pwT ArMB ho igAw[ cMgI iesqrI dy mn ivcp`kw ivSvws ho igAw ik ieh isMG iek`lw nhIN hY, iesdy nwl iesdw gurU hY, ieh gurU jI ƒ vyKdw hY, gurU jI nwl g`lW krdw hY, Awpxyidl dIAW vydnwvW ƒ gurU A`gy pRgt krdw hY, gurU jI ies dy mn dyz^mW au~pr sRI AnMdpurI vwlI mlHm lwauNdy hn[ ies dw au~dm nwlXrwnw hY, icMqw dw Ax-imxvW Aqy Ax-qoilAw Bwr aus ny pRBU dymzbUq moiFAW au~pr su`t id`qw hY[

is MG j I ny Awpx w inqnym k Iqw, ieh is MG j I dw mwnis k AqyA iDAwqmk ieSnwn s I[ pwT ny is MG j I ƒ AMdr oN bwhr oN qwz w k r idqw[

is MG j I dy k ys , Bwr q dI s iBAqw dy ic MnHW ny is MG j I ƒ Gx -

Page 48: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 50 sqMbr 2016

CwvW qy Pldwr bUtw bxwieAw hoieAw sI[ ies dI CW qpdy sVdyihridAW leI sI, ies dy Pu`l swrI mwnvqw ƒ sugMDq krn leI sn,ies dy Pl dInW leI sn[

isMG jI dy kys hry ho cuky sn, isMG jI ny gurU bKSy kysW ƒ gurUsrUp kysW ƒ sihjy sihjy kMGw kIqw[ swrw kmrw im`TI Aqy ipAwrIsugMD nwl Br igAw[ iPr isMG jI ny dsqwr sjweI[ dsqwr ip`CoNiPr cMgI qrHW swry ichry ƒ vyiKAw, ausy qrHW, ijvyN iek klwkwrAwpxy bxwey jw rhy ic`qr ƒ Awpxy qs`vr nwl muV muV vyKdw hY, Aqyaus vyly aus dI KuSI dw koeI AMq nhIN rihMdw, jdoN auh qs`vr ƒ hU-b-hU iek ic`qr dw rUp dy lYNdw hY[ ieh sRI gurU goibMd isMG jI mhwrwjdw ic`qr hY, auh ic`qr, jo auh pRBU koloN sux ky iek qs`vr lY ky DrqIau~pr Awey sn Aqy aunHW ny sRI kysgVH swihb dy qMbU ivc kurbwnI dyrMgW nwl aus dI iek jIauNdI jwgdI Aqy AwdrSW leI lVn vwlIqsvIr nhIN, iek kOm pYdw kIqI[ aus kOm dw iek isMG pYrs dy hotlivc bYT ky auho qsvIr Awp bx ky Awp hI SISy nwl vyK irhw sI[

iek dm cPwl bUhw KulH igAw Aqy hotl dI cMgI iesqrI drvwzyivc if`g peI[ aus dy nwl hI ifgdw ifgdw duBwSIAw muSkl nwlbicAw[ isMG jI ƒ ieh S`k ipAw ik ieh iesqrI Aqy auh AwdmIn`Tdy B`jdy ieDr Awey hn Aqy iek dUjy ƒ D`kw mwrn krky if`g peyhn[ isMG jI ny kVk ky ikhw, ieh kI bdqmIzI ho rhI hY[ mYN iesGur-Gur qoN qMg Aw igAw hW Aqy A`j hI ieh hotl bdl irhw hW[ mYNprCwvyN vWg kyvl gurU ƒ AMg sMg vyKxw cwhuMdw hW jsUsW ƒ nhIN, hotldIAW iesqrIAW ƒ nhIN[ mYN AwpxI vyK-Bwl kyvl gurU ƒ sONpI hY,iksy mnu`K ƒ nhIN, aus ƒ jo myry supny vyK skdw hY, aus ƒ jo myrI fUMGInINdr dw vyKx hwr hY, aus ƒ jo myrI jwgrq dw rwKw hY[

hotl dI cMgI iesqrI corI isr qoN PVI geI sI, aus au~pr isMGjI dw ieqnw bhuqw pRBwv sI ik auh A`gy kuJ BI nw bol skI[ jdoNisMG jI ny swrw swmwn bMn ilAw[ pYsy dy id`qy qd hotl dI cMgIiesqrI ny ikhw, ‘isMG jI, mYN sRI gurU goibMd isMG jI dw srUp aunHWdy isMGW ivc if`Tw hY[ mYN sRI gurU goibMd isMG jI ƒ aunHW dy isMG rwhINpRxwm krdI hW, mwlI dI Asl pRsMsw auh hY, jo aus dy cMgy Pu`l rwhINkIqI jwvy[

Page 49: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 51 sqMbr 2016

sRI gurUu gRMQ swihb ivc mnuKI sih-hoNd-sqivMdr isMG PUlpur*

sih-hoNd (Co-existences) dw ArQ hY dUsry dI hoNd ƒ svIkwrkrnw, Kwskr aunHW lokW dI ijnHW dw Drm ivSvwS, rMg, BwSw Aqys`iBAwcwr swfy nwloN v`Krw hovy[ DrmW dy ieiqhws ivc muF kdIm qoNhI sih-hoNd dw ABwv irhw hY[1 AwrIAW ny drwivVW au~pr AMqW dykihr Fwey Aqy sRmixk Drm pRMprwvW dw dmn kIqw[ aupinSd kwlivc jdoN muV ieh b`uD, jYn Drm dy rUp ivc puMgirAw qW Asih-hoNddw iSkwr ho ienHW ƒ Bwrq qoN bwhr Awpxy pYr jmwauxy pey[2 ieslwmdy pYrokwrW ny dwrul ieslwm dw nwhrw lw dUijAW ƒ kwPr jwx AMqWdy zulm kIqy[ ies sB kwsy dw mu`K kwrn dUsry DrmW dy isDWqW/AkIidAW pRqI AigAwnqw iv`coN pRgtI sYÍ-haumYN BwsdI hY, jo AwpxyqoN isvw iksy dUsry dI hoNd ƒ sihx krn leI iqAwr nhIN huMdI[

A`j ivSvIkrn dy Xu`g ny ijQy v`K-v`K s`iBAwcwrW, DrmW,AkIidAW dy lokW ƒ Awps ivc iekTy bYTx dw mOkw pRdwn kIqw hY,au~Qy ies dy nwl-nwl iek dUsry dy AkIidAW pRqI sih-hoNd dIsm`isAw ausy qrHW brkrwr hY[ ies dy mu`K kwrn hn Awpxy Drm,Awpxy ieSt, AwpxI BwSw Aqy Awpxy ivSvwsW ƒ srb-sRySt jwx kyAwpxy Awp ƒ dUsirAW nwloN v`Krw Aqy ivSyS smJxw qy dUsirAW ƒiniK`D jwxnw[ Awpxy dyS dy siBAwcwr ƒ au~qm smJ ky ivdyS idvYK(Xenophobia)3 kwrn dUsirAW nwl nPrq krnw[ ie`ko Drm dyv`K-v`K vrgW duAwrw Awpxy Awp ƒ Drm dI Asl SwK smJ dUsrydI hoNd ƒ ApRvwx krnw4 Awid[ ies qrHW dIAW rUVIvwdI (Stereo-types) DwrnwvW bhuBWqI AkIidAW Aqy bhuBWqI s`iBAwcwrk smwjleI Kqrw bx jWdIAW hn[

sih-hoNd dIAW ienHW swrIAW sm`isAwvW dw h`l Anykqw ivceykqw ƒ svIkwr kr lYx nwl sMBv ho skdw hY[ sRI guruU gRMQ swihbivc sih-hoNd dy q`q l`Bx leI AsIN ies dI ivcwrDwrw Aqy sMpwdn*sMpwdk, gurmiq pRkwS Aqy gurmiq igAwn[ mo: +9199144-19484

Page 50: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 52 sqMbr 2016

jugq ƒ AwDwr bxwvWgy[ sih-hoNd leI sB qoN pihlW r`b dy v`K-v`KnwvW dy AwDwr ’qy vMfI hoeI lokweI ivc mnu`KI eykqw dw Aihswskrvwaux leI aunHW AMdr ieSt eykqw dw Bwv idRVH krvwauxw bhuqzrUrI hY, ikauNik Awpxy-Awpxy DrmW jW iPrky dy v`Ko-vKry r`b jWdyviqAW ƒ srb sRySt Aqy srb SkqImwn smJx dw AiBmwn AqydUsirAW ƒ hIx smJx dI AigAwnqw hI DrmW dy AwpsI qxwE AqyKuUn-Krwby dw kwrn bxdI rhI hY[ gurbwxI AMdr mn`uK ƒ ieh inScwkrvwieAw igAw hY ky prmwqmw iek hY, lok aus ƒ rwm, rhIm, Kudw,A`lHw gus`eIAW Awid v`K-v`K nwvW nwl pukwrdy hn[5 pr ienHW nwvWivc jo sWJw q`q swrI mnu`Kqw ƒ eykqw dy sUqr ivc proNdw hY, auh hYaus dy hukm dI eykqw[ jo aus dy hukm dI pCwx kr lYNdw hY, auh ausdy v`K-v`K nwvW ƒ mnu`Kqw ivc vMfIAW pwaux dw kwrn nhIN smJdw,sgoN aus hukm ƒ mMnx dy iBMn-iBMn swDn smJ ky sB dw siqkwrkrdw hY[6 dUsrw gurbwxI AMdr iek ipqw dw Aihsws krvw ky vIv`K-v`K DrmW dy nW ’qy vMfI hoeI mn`uKqw AMdr BrwqrI-Bwv (sih-hoNd) dw Aihsws jgwieAw igAw hY[7 iek jgHw muslmwnW AqyihMdUAW dI AkIdq dy inSwn (msIq, mUrqI, h`j, qIrQ Xwqrw, rojyvrq) dw izkr krdy hoey d`isAw hY ik hrI dw vwsw mnuK dy inskptidl ivc hY Aqy swry gurU-pIr sB dy sWJy hn[8

A`j aUc-nIc, jwq-pwq, rMg-Byd dw ivqkrw pUry ivSv ivcsih-hoNd leI Kqrw bixAw hoieAw hY[ gurbwxI AMdr ies jwqI Byd9

Aqy rMg-Byd donW dw bVy ivigAwnk FMg nwl dlIl dy AwDwr ’qysmwDwn krdy hoey ikhw hY ik koeI au~cw jW nIvW nhIN, koeI cMgw jWmwVw nhIN sB ie`ko prmwqmw duAwrw ie`ko ijhy q`qW qoN pYdw kIqy geyhn[10 hW iksy dw rMg, rUp, Bys vKoN-v`Kry dySW dy pOx-pwxI jWs`iBAwcwr kwrn iBMn ho skdw hY[11 pr ieh iek dUsry pRqI nPrqjW AsihxSIlqw dw kwrn nhIN bxnw cwhIdw ikauNik joq sB ivciek hY[12 ies leI kOmWqrI jW mwnvvwdI bxn leI in`jqv qoNau~pr au~T ky sB jIvW iv`coN Awpw pCwxnw pvygw[13

ies smyN sih-hoNd dI jo sB qoN v`fI Aqy ivSv ivAwpI sm`isAwswhmxy Aw rhI hY, auh hY isDWqk AsihxSIlqw[ hryk Drm smUh

Page 51: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 53 sqMbr 2016

Awpxy Drm dy isDWqW, AwpxIAW mwnqwvW ƒ srb sRySt smJdw AqydUsirAW ƒ nkwrdw hY[ pr guruU swihb jdoN mnu`Kqw ƒ ivSy ivkwrW dIA`g ivc sVdw dyKdy hn qW auh ieh dwvw nhIN krdy ik Kws mjHbdw mwrg hI mnu`Kqw ƒ ies qoN injwq idvw skdw hY[ auh prmwqmwA`gy ArjoeI krdy hn ik lokweI ƒ ijs vI Drm mwrg (duAwr) rwhINbcwieAw jw skdw hY bcw lE[14

sRI gurU gRMQ swihb ivc dUsry Drm gRMQW dI hoNd ƒ vI pUrw siqkwrid`qw igAw hY[ guruU swihbwn dw AwSw mnu`KW AMdr iek prm sqhsqI dw inScw idRVH krvwauxw hY[ ies leI ijs Drm gRMQ ivc vIprmwqmw dI g`l AwauNdI hY, aus dIAW audwhrnW dy ky iek dw inScwidRVH krvwieAw hY[ Bgq kbIr jI iek Sbd ivc iek jogI ƒ sMboDnkrdy kihMdy hn ky hy jogI! cwr vyd, Cy Swsqr, ATwrHW purwx sB iekprmwqmw dI g`l kr rhy hn pr qUM inaulI krmW ivc PisAw eyky dwByd nhIN smJ irhw[15 suKmnI swihb ivc pMifq ƒ ikhw hY ik jykrqUM byd, purwx Aqy ismrqIAW dy Bwv ƒ smJ lvyN qW qUM sUKm (inrguxbRhm) ivc AsQUl (srgux bRhm) dy Byd ƒ smJ skdw hY[16 Bgq SyKPrId jI dI bwxI AMdr pRBU bMdgI dI g`l kridAW ieslwimk DrmAkIidAW vujU, nmwz, msIq Awid dw pUrn siqkwr kIqw igAw hY[17

swƒ ieh jwx ky vI mwx mihsUs huMdw hY dunIAw dy ieiqhws ivcieh pihlI vwr hoieAw hY ik sRI guruU gRMQ swihb ivc dUsry DrmAkIidAW ivc ivSvws r`Kx vwilAW dI hoNd ƒ svIkwr ky aus ƒsMvwrn dw kMm kIqw igAw hY[ audwhrn vjoN muslmwn ƒ ikhw hY ikqYƒ qyrw Drm mubwrk hY pr qyrw Asl srUp ieh hY ik jykr qUM iehoijhy sdwcwrk guxW dw mwlk bx jwvNy qW ieslwimk Drm hI qyry leIkilAwx dw swDn hY[18 jykr qUM bRwhmx hY qW jI sdky pr jykr qUMieho ijhy ikrdwr dw mwlk bx jwvyN qW qUM pUjxXog ho jwvyN[19

iesy qrHW pMifqW20, jogIAW21, sMinAwsIAW22, bYSno23,bYrwgIAW24, Awid ivc Brm BulyKy jW koeI aUxqweI dyK ky nPrqzwihr nhIN kIqI, sgoN aunHW ivclIAW aUxqweIAW ƒ soD ky AwdrSkAwcrx dy DwrxI bxn dI pRyrxw kIqI hY[ guruU swihbwn dw AwSw iehsI ik koeI mMizl dy krIb phMuc igAw hY, koeI Ajy dUr hY pr hYn sB

Page 52: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 54 sqMbr 2016

ieko mwrg dy pWDI ies leI sB ƒ nwl imlw ky A`gy vDx dI pRyrxwkIqI hY[

A`j ivSvIkrn dy Xu`g ivc smucy ivSv dy ipMf bx jwx kwrnAsIN dyKdy hW ik qkrIbn hr dyS ivc v`K-v`K DrmW, BwSwvW,s`iBAwcwrW dy lok rih rhy hn[ Aijhy smyN AwpsI sih-hoNd dI iekieh vI sm`isAw swhmxy Aw rhI hY ky bhu-DrmI Aqy bhuBWqIs`iBAwcwr vwly dySW ivc lokqMqr ikho ijhw hovy[ ies sm`isAw dwh`l gurbwxI dI ie`ko pMkqI ‘rwjy culI inAWv kI25 iv`coN l`iBAw jwskdw hY[ dyS dI rwjnIqk pRxwlI ijs iksm dI vI hovy rwjy dw Przbxdw hY Awpxy in`j Drm qoN au~pr au~T ky AwpxI prjw nwl inAWkry[ hr pRkwr dw inAW Bwv Dwrimk inAW, smwijk inAW, AwriQkinAW sB leI brwbr hovy[ ijs dyS dw rwjw hI Awpxy dyS ivclIAWG`t igxqIAW dI nslkuSI krwaux dw kwrn bx jwvy au~Qy sih-hoNddI klpnw krnI muSikl ho jWdI hY[

A`j Drm smUhW AMdr dUsry Drm dy Dwrimk icMnHW pRqI nPrqdw rv`eIAw vI ivSv sih-hoNd leI Kqrw bixAw hoieAw hY[ Bwrqivc muZl kwl, AMgryz kwl Aqy 1947 qoN bwAd vI is`KW dy ikrpwnpihnx au~pr pwbMdIAW l`gdIAW rhIAW hn[ PrWs ivc is`KW dIdsqwr dw mslw iesy dI audhwrn hY, prMqU gurbwxI AMdr iksy dyDwrimk icMnHW ƒ nw qW nkwirAw hY Aqy nW hI iksy ƒ lwhux leI ikhwhY[ ijQy ikqy ienHW icMnHW dI Asl Bwvnw dw ABwv dyiKAw hY, au~Qy ausdw ivklp dy ky aunHW dI swriQk ivAwiKAw vI kIqI hY[26 dunIAw dyieiqhws ivc ieh vI pihlI vwr hoieAw hY ik iksy gurUu ny dUsry Drmdy Dwrimk icMnHW ƒ bcwaux (Drm dI AwzwdI) Kwqr Awpxy jIvn dwblIdwn dy id`qw hovy[27

A`j s`iBAwcwr dw mslw sMswr leI sih-hoNd dw v`fw ^qrwbxdw jw irhw hY[ ivSvIkrn hr pRkwr dIAW iBMnqwvW ƒ Kqm krkyiekswrqw ilAwauxw cwhuMdw hY[ ies leI v`K-v`K siBAwcwrW ƒAwpxI ivlKx pihcwx bxweI rKx dw Kqrw mihsUs ho irhw hY[ies Kqry ivcoN aupijAw p`CmI Aqy pUrbI s`iBAwcwrW dw tkrw ivSvSWqI leI Kqrw bixAw hoieAw hY[ ies sm`isAw dw h`l vI sRI gurU

Page 53: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 55 sqMbr 2016

gRMQ swihb iv`coN hI l`iBAw jw skdw hY[ sRI guruU gRMQ swihb dI sMpwdnwnwl dunIAw dy ieiqhws ivc ieh pihlI vwr hoieAw hY ik ie`ko DrmgRMQ ivc vK-v`K DrmW, vrnW, s`iBAwcwrW, BwSwvW dy SbdW ƒ Swmlkr ky swirAW ƒ pRqIinDqw idqI geI hY[ ies ivc vK-vK AkIidAWdIAW BwvnwvW dw snmwn krdy hoey BwrqI smwj ivc sdIAW qoN c`lyAw rhy DrmW, vrnW dy JgiVAW dw smwDwn krky ibnHW aUc-nIc,jwq-pwq dy sB ƒ sWJI ivrwsq dI mlkIAq dy BwgIdwr bxwieAwhY[ ies ivc ibnHW iksy Drm, jwq-pwq, vrx, BwSw, pRWq dy ivqkryqoN ihMdU, muslmwn, julwhy, cmwr, CINby, nweI Awid jwqW dy mhWpurKWdy rUhwnI bcnW ƒ drj krky brwbr snmwn dy h`kdwr bxwieAw hY[smyN Aqy sQwn krky ieh bwxIkwr 12vIN sdI qoN lY ky 17vIN sdI qkdy Bwrq dy v`K-v`K koinAW ivc v`sx vwly sn[ BwSw dy p`K qoN dyKIeyqW ies ivc iksy iek BwSw ƒ srb-sRySt Aqy dUsrIAW ƒ hIxBwSwvW nhIN smiJAw igAw[ auh hr BwSw siqkwrXog hY ijs rwhINmwnvqw dy kilAwx leI prmwqmw dw aupdyS idRVH krvwieAw jwsky[ ies leI ies ivc ArbI, &wrsI, ihMdvI, shsikRqI AqypMjwbI dy lgBg swry rUpW dy Sbd dyKx ƒ imldy hn[ rwgW dy sMbMDivc jogIAW, sUPIAW, gujrW dy rwg, Bwrq dIAW au~qrI Aqy d`KxIp`DqIAW dy rwg Swml hn[

A`j sih-hoNd dI iek bhuq hI Kqrnwk Aqy ivSv-ivAwpIsm`isAw swhmxy Aw rhI hY jo iksy smyN iBAwnk KUun-Krwby dw rUp vIDwrn kr skdI hY[ kuJ jƒnI zihnIAq dy SrwrqI AnsrW duAwrwdUsry DrmW jW iPrikAW dy pYrokwrW, Drm gRMQW jW Drm AkIidAWpRqI ieqrwzXog it`pxIAW kr ky aunHW dIAW Dwrimk BwvnwvW ƒBVkw ky dyS, smwj dw mwhOl Krwb krn dI koiSS kIqI jWdI hY[ies sMbMD ivc sRI guruU gRMQ swihb AMdr mnuK ƒ s^q qwVnw kIqI geIhY ky swry jIv iek prmwqmw dy pYdw kIqy hn, ies leI iksy dIAWBwvnwvW (ihrdy) ƒ Tys phuMcwauxw bhuq mwVI g`l hY[ jykr qYƒ r`bnwl imlx dI qWG hY qW kdI vI iksy dw idl nw duKwvIN[28 jykr koeIAijhI hrkq krdw vI hY qW aus dy mksd ƒ nwkwmXwb krn leIaukswht ivc Awaux dI bjwey iml bYT ky g`lbwq duAwrw msly dw hl

Page 54: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 56 sqMbr 2016

l`Bx dI koiSS krnI cwhIdI hY[29 musilm BweIcwrw ies g`loNvDweI dw pwqr hY ijnHW ny ip`Cy ijhy muhMmd swihb dy kwrtUn vwlymsly ƒ do Dwrimk sMsQwvW duAwrw AwpsI g`lbwq rwhIN hl kr ilAwsI[30 so sih-hoNd sQwipq krn leI DrmW ivc pwey BulyiKAW ƒ dUrkrky dUsirAW dy AwSy ƒ smJx Aqy Drm dI AslI rUh ƒ jwxn leIAMqrmq sUJ (Interfaith understanding) bhuq zrUrI hY[ AMqrmqsUJ leI ijQy hor keI qrIky sMBv ho skdy hn, au~Qy AMqrmq sMvwd(Interfaith Dialogue) sB qoN izAwdw kwrgr is`D ho ky koeI rOSnIdI ikrn idKw skdw hY[ ies sMbMD ivc Dr. Hanskung ilKdy hnThere will be no peace among the nations without peace amongthe religions. There will be no peace among the religionswithout dialogue among the religions.31 Dr. Hans dy ies kQnAMdr sRI guruU gRMQ swihb ivc sih-hoNd leI drsweI geI AMqrmqsUJ Aqy AMqrmq sMvwd dw q`qswr smoieAw hoieAw hY[ sRI guruU nwnkdyv jI dI iek pMgqI jb lgu dunIAw rhIAY nwnku ikCu suxIAY ikCukhIAY]32 AMqrmq sUJ Aqy AMqrmq sMvwd dw kyNdrI Durw mMnI jwskdI hY[ ies ivc iek Kws nukqw iDAwn dyx Xog ieh hY ik A`jcwhy DrmW dI g`l lY lvo, cwhy koeI hor mslw hr mnuK AwpxI g`ld`sx dI koiSs krdw hY, dUsry dI suxn leI koeI iqAwr nhIN pr guruUswihb ny pihly duUsry dI g`l (ivcwrDwrw) suxn Aqy iPr AwpxI g`lkihx dI gl kIqI hY[ ijs idn swƒ dUsry dI g`l suxn dI jwc AwgeI, aus idn AsIN dUsry dI hoNd ƒ vI svIkwr kr lvWgy[ iPr dySW,kOmW Aqy DrmW ivc jo A`j sih-hoNd (Co-existence) dI sm`isAwsmu`cy ivSv leI Kqrw bxI hoeI hY, aus dy swriQk is`ty zrUr swhmxyAwauxgy[ sih-hoNd dw dUsrw nukqw ieh hY ik AMqrmq sUJ (Inter-faith understanding) leI AMqrmq sMvwd (Interfaith Dialogue)ikho ijhw hovy ies nukqy dw ncoV iek pMkqI; sWJ krIjY guxh kyrICoif Avgux clIAY33 iv`coN l`iBAw jw skdw hY[ jykr swry DrmW dwAwSw pRBU imlwp Aqy mnu`KI kilAwx hY qW aunHW ivc kuJ sWJy gux vIlwzmI hoxgy[ jo SuB gux myry Drm ivc hn Aqy jykr auhI SuB guxdUsry dy Drm ivc vI hn qW aunHW nwl sWJ krn dI bjwey nPrq

Page 55: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 57 sqMbr 2016

ikauN? jykr sÍY-haumYN qoN au~pr au~T ky dUsry swry DrmW ivcly srbBoimk (Universal) q`qW34 ƒ pCwx ky aunHW dw mMQn kIqw jwvy qW auhzrUr hI mnu`KI smwj ivc eykqw Aqy sih-hoNd sQwipq krwaux leIkwrgr is`D ho skdy hn[

ivSv BweIcwry ivc sih-hoNd sQwipq krn dw qIsrw nukqw sRIguruU gRMQ swihb ivc ieh hY ik AMqrmq sUJ sQwipq krn leIAMqrmq sMvwd qW hovygw jdoN AsIN aUc-nIc, jwq-pwq dIAW BwvnwvWdw iqAwg kr ky iek`Ty ho ky bYTWgy Aqy hr pRkwr dIAW duibDwvW qoNau~pr au~T ky dUsry dI hoNd ƒ svIkwr krdy hoey g`lbwq rwhIN ivSvivAwpI sm`isAwvW dw h`l l`Bx dI koiSS krWgy[35 ikauNik A`j jodySW, kOmW Aqy DrmW ivc sih-hoNd dI sm`isAw kwrn lVweI JgVymnu`Kqw leI Kqrw bxy hoey hn, auh iml bYT ky g`lbwq duAwrw hI h`lho skdy hn[hvwly Aqy it`pxIAW1. vrxw vrx n BwvnI Kih Kih jln bWs AMigAwrw[ (vwr 1/17)2. Aj vI Bwrq ivc ihMdU-ihMdI-ihMdusqwn dw nwhrw Gt igxqIAW leI Kqrw bixAw hoieAwhY[3. ivdySW ivc iesy nslI ihMsw dw iSkwr hoey lokW dIAW KbrW inq suxn ƒ imldIAW hn[4. suMnI-SIAw, idgMbr-sÍYqWbr, hInXwn-mhwXwn, kYQoilk-pRotYstYNt Awid[5. koeI bolY rwm rwm koeI Kudwie] koeI syvY guseIAw koeI Alwih] (pMnw 885)6. khu nwnk ijin hukm pCwqw] pRB swihb kw iqin Bydu jwqw] (pMnw, auhI)7. eyk ipqw eyks ky hm bwirk… (pMnw 611)8. Alhu eyku msIiq bsq hY Avru mulKu iksu kyrw]… kbIru pUMgrw rwm Alh kw sB gur pIrhmwry] (pMnw 1349)9. PkV jwqI PkVu nwE] sBnw jIAw iekw CwE] (pMnw 83)10. mwtI eyk Anyk BWiq kir swjI swjnhwrY] n kCu poc mwtI ky BWfy n kCu poc kuMBwrY] (pMnw1350)11. inAwry inAwry dysn ky Bys ko pRBwau hY[ (dsm gRMQ, pMnw 154)12. Avil Alh nUru aupwieAw kudriq ky sB bMdy] eyk nUr qy sB jgu aupijAw kaun Bly komMdy] (pMnw 1349)13. nwnk qw kau imlY vfweI Awpu pCwxY srb jIAw] (pMnw 940) nw ko bYrI nwhI ibgwnw sgl sMig hm kau bin AweI] (pMnw 1299)14. jgqu jlMdw riK lY ApxI ikrpw Dwir] ijqu duAwrY aubrY iqqY lYhu aubwir] (pMnw 853)15. cwir pukwrih nw qU mwnih] Ktu BI eykw bwq bKwnih] ds AstI imil eyko kihAw] qw BIjogI Bydu n lihAw] (pMnw 886)

Page 56: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 58 sqMbr 201616. byd purwn isimRq bUJY mUlu] sUKm mih jwnY AsQUlu ] (pMnw 274)17. auTu PrIdw aujU swij subh invwj gujwir] (pMnw 1385)18. muslmwxu khwvxu musklu jw hoie qw muslmwx khwvY] (pMnw 141) muslmwxu mom idl hovY] (pMnw 1160)19. so bRhmx jo ibMdY bRhm] jpu qpu sMjmu kmwvY krmu] sIl sMqoK kw rwKY Drm] bMDn qoVy hovY mukq] soeI bRhmx pUjx jugq] (pMnw 1411)20. inrgux srgux Awpy soeI] qq pCwxY so pMifqu hoeI] (pMnw 128)21. so jogI jo jugiq pCwxY] gurprswdI eyko jwxY] (pMnw 662)22. so sMinAwsI jo siqgur syvY ivchu Awpu gvwey] (pMnw 1013)23. bYsno so ijs aupr su pRsMn] ibsn kI mwieAw qy hoie iBMn] (pMnw 274)24. isPqI rqw sd bYrwgI jUAY jnmu n hwrY] khu nwnk suix BrQr jogI KIvw AMimRqDwrY](pMnw 360)25. rwjy culI inAwv kI piVAw scu iDAwnu] (pMnw 1240)26. muMdw sMqoKu srmu pq JolI iDAwn kI krih ibBUq] (pMnw 6)27. iqlk jM\U rwKw pRB qWkw] kIno bfo klU mih swkw] (bicqR n: A: 5,13)28. sBnw mn mixk Twhxu mUil mcWgvw] jy qE iprIAw dI isk ihAwau n Twhy khIdw] (pMnw1384)29. hoie iekqR imlhu myry BweI duibDw dUir krhu ilv lwie] (pMnw 1185)30. The Islamic Council in Norway and the Church Council of Ecumenical andinternational relations.31. From: Wikipedia, the free encyclopedia.32. sRI guruU gRMQ swihb, pMnw 661.33. auhI, pMnw 766.34. eykqw dy q`q, mwnvI AiDkwrW dy qq, mnuKI AwzwdI dy q`q, SWq ivvsQw dy qq Awid35. hoie iekqR imlhu myry BweI duibDw dUir krhu ilv lwie] hir nwmY ky hovhu joVI gurmuiK bYshusPw ivCwie] (pMnw 1185)

ipMf syroN bwGw ivKy AMimRq-sMcwrBweI j`j isMG pRcwrk vloN pu`jI irport Anuswr gurduAwrw

swihb pwqSwhI CyvIN, ipMf syroN bwGw, qihsIl bwbw bkwlw,izlHw sRI AMimRqsr ivKy 8 jUn, 2016 ƒ AMimRq-sMcwr smwgmkrvwieAw igAw[ ies smwgm ivc 125 pRwxIAW ny KMfy-bwtydI pwhul hwsl kIqI[

Page 57: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 59 sqMbr 2016

so dru kyhw . . .-s. jsvMq isMG Amn*

qyrw mhlu Agocru myry ipAwry ibKmu qyrw hY Bwxw]khu nwnk Fih pieAw duAwrY riK lyvhu mugD Ajwxw] (pMnw 1186)

ieh piv`qr Purmwn ShIdW dy isrqwj pMcm ipqw sRI gurUArjn dyv jI dw bsMq rwg ivc aucwrn kIqw hoieAw hY[ BweI kwnHisMG nwBw dy ‘mhwn koS’ Anuswr Agocr dw ArQ hY, “jo ieMdrIAWdw ivSw nw hovy[” gurU swihb PurmwauNdy hn ik hy Akwl purK! qyrwmihl Agocr hY, Bwv ieMdrIAW dI pkV qoN pry dI vsqU hY[ gurbwxIAnuswr ieh mnu`Kw jIvn dw mnorQ aus Akwl purK nwl imlwp hY:

Gt Gt mY hir jU bsY sMqn kihE pukwir] (pMnw 1427)pr iPr vI ieh svwl Aksr swfy idmwg ’qy CwieAw rihMdw hY

ik auh srb klw sMpUrn prmwqmw rihMdw ik`Qy hY? aus dw Gr ikhoijhw hY, ieh svwl mnu`KI s`iBAqw dy ArMB qoN hI mnuK ƒ aukswAirhw hY ik mnu`K aus sQwn ƒ lBx dI koiSS kry[ ArMB ivc mnu`Kdw igAwn ieMnw Alp sI ik aus ƒ r`b b`dlW auhly bYTw hI mihsUshuMdw sI[ ijvyN-ijvyN mnu`K dI KojI ibrqI sdkw aus dy igAwn ivcvwDw hoieAw qW aus ny aus sQwn dI qsvIr AwpxI AwpxI smr`QwAqy ivSvws Anuswr bxw leI ijvyN svrg Aqy nrk dw sMklp!dunIAw dy izAwdwqr DrmW dw ivSvws hY ik mrn qoN bwAd mnu`K r`bdI drgwh ivc jWdw hY ij`Qy aus dy kIqy krmW dw lyKw-joKw huMdw hY[ies lyKy Anuswr aus ƒ svrg jW nrk ivc Byj idqw jWdw hY[ svrgauh QW hY ij`Qy r`b Awp vsdw hY Aqy mnu`KI mn ivc Awaux vwlI hrKuSI au~Qy aupl`bD hY[

gurmiq Anuswr Aijhw koeI vKrw QW r`b dI Awrwm-gwh nhINhY[ koeI Aijhw sQwn nhIN hY ijQy bYT ky auh Awpxw rwj-pwt clwirhw hY[ mnu`KI mn ivc Aksr Awaux vwly ies svwl ƒ sRI gurU nwnkdyv jI jpu jI swihb ivc ies qrHW pyS krdy hn:

so dru kyhw so Gru kyhw ijqu bih srb smwly] (pMnw 6)*478 fI, BweI rxDIr isMG ngr, luiDAwxw mo: +9198885-14670

Page 58: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 60 sqMbr 2016

ieh iek Aijhw svwl hY jo r`bI kudrq dy pswry ƒ dyKdy hoeyivsmwd ivc Aw ky pu`iCAw igAw hY, ieh ivsmwd auqpMn huMdw hY gurUswihb dI bRihmMfI cyqnw qoN[ ieslwm ivc s`q pwqwlW Aqy s`qAkwSW dw izkr hY Aqy ieh mwnqw hY ik A`lwh sB qoN au~qy s`qvyNAkwS ivc rihMdw hY[ pr sRI gurU nwnk dyv jI dw Purmwn hY:

pwqwlw pwqwl lK Awgwsw Awgws]EVk EVk Bwil Qky vyd khin iek vwq] (pMnw 5)

Bwv ik vyd vI Q`k ky iesy nqIjy ’qy phuMcy hn ik auh ausprmwqmw jW aus dI rcnw dI Qwh nhIN pw sky[ nw bRhmw ƒ aus dwByd imilAw hY, nw ivSƒ ƒ! ikauNik

eyvfu aUcw hovY koie] iqsu aUcy kau jwxY soie] (pMnw 5)iesy mnu`KI Alp`gqw Aqy qu`Cqw ƒ mihsUs krdy hoey r`bI rihmq

dI ivSwlqw Aijhw ivsmwd pYdw krdI hY ik gurU swihb pukwr auTdyhn:

so dru kyhw so Gru kyhw ijqu bih srb smwly] (pMnw 6)hy prmwqmw! hy grIb invwj ipqw!! auh ikho ijhI QW hY, ikho

ijhw Gr hY ij`Qy bYT ky qUM ies swry pswry ƒ sMBwldw hY? Aqy aus drbwry jo ibAwn gurU swihb krdy hn aus ƒ pVH ky swfy vrgy QoVHI m`qvwly vI ivsmwd ivc Awey ibnw nhIN rihMdy:

vwjy nwd Anyk AsMKw kyqy vwvxhwry]kyqy rwg prI isau khIAin kyqy gwvxhwry] (pMnw 6)

qy iPr AMq ivc kihMdy hn:hoir kyqy gwvin sy mY iciq n Awvin nwnku ikAw vIcwry] (pMnw 6)

aus Akwl purK dI rcnw dI ivSwlqw Aqy byAMqqw dI horivAwpk qsvIr sRI gurU Arjn dyv jI suKmnI swihb ivc ieMJ pySkrdy hn:

keI koit KwxI Aru KMf] keI koit Akws bRhmMf]keI koit hoey Avqwr] keI jugiq kIno ibsQwr]keI bwr psirE pwswr] sdw sdw ieku eykMkwr] (pMnw 276)

Aijhy ivSwl idRS ƒ jdoN mnuK AwpxI klpnw dy nyqrW swhmxyilAwauNdw hY qW aus dI bu`DI ckwcOND ho jWdI hY[ bu`DI dI ies

Page 59: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 61 sqMbr 2016

ckwcONDqw dw nW hI Ascrjqw jW ivsmwd hY[ drSk Awpxy Awp ƒhor vI qu`C mihsUs krdw hY qy aus Akwl purK dI byAMqqw ƒ hor vIauGVvIN mihsUs krdw hY[

ies byAMq prmwqmw bwry hI gurbwxI kihMdI hY ik auh iksy iekQW ’qy nhIN hY, swry pwsy psirAw hoieAw hY:

jil Qil mhIAil pUirAw suAwmI isrjnhwru] (pMnw 296)Aqy ies pswry ƒ dyK ky hI gurU swihb PurmwauNdy hn:

bilhwrI kudriq visAw] qyrw AMqu n jweI liKAw] (pMnw 469)auh krqw purK AwpxI kwienwq ivc hr QW Awp visAw hoieAw

hY- jlW ivc QlW ivc, vxW ivc kMdrW ivc, smuMdr ivc ryigsqwnivc Aqy hr iksy ny jo vI auhƒ smiJAw hY auhI nW auhƒ dy id`qw hY-ikrqm nwm kQy qyry ijhbw] aus dI ikRq Anuswr aus dy nwm qWAsMKW ho gey pr aus dw rMg rUp iksy qoN nw iliKAw igAw[ gurbwxIAnuswr:

rUpu n ryK n rMgu ikCu iqRhu gux qy pRB iBMn] (pMnw 283)iesy pRQwie sRI gurU goibMd isMG jI dw Purmwn hY:

ckR ichn Aru brn jwiq Aru pwiq nihn ijh]rUp rMg Aru ryK ByK koaU kih n skq ikh]Acl mUriq An Bau pRkws Aimqoj kihjY]koit iedR iedRwix swih swhwix gixjY]iqRBvx mhIp sur nr Asur nyq nyq bn iqRx khq]qÍ srb nwm kQY kvn krm nwm brxq sumiq]1]

sRI gurU nwnk dyv jI dw Purmwn hY:sc KMif vsY inrMkwru] kir kir vyKY ndir inhwl]iqQY KMf mMfl vrBMf] jy ko kQY q AMq n AMq] (pMnw 8)

Aijhy vwihgurU ijs dw rMg, Byd, Akwr kuJ vI nhIN hY[ ijs ƒpRqK rUp ivc koeI dyK vIN nhIN skdw, aus dw koeI AsQUL idRStIgocrhox vwlw koeI Gr hovygw, AYsw gurbwxI ivc siqgurU ny ikqy nhINiliKAw[ sc KMif vsY inrMkwru isrP aus dI ivSwl SkqI dy AwBwsdw pRgtwvw hY ik eynI SkqI vwlw siqpurK rihMdw ik`Qy hovygw? auhmh`l, auh Sihr, auh dyS ikho ijhw hovygw? iek sMklp dy rUp ivc

Page 60: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 62 sqMbr 2016

gurbwxI aus Sihr ƒ bygmpurw dy nW nwl icqvdI hY:bygm purw shr ko nwau] dUKu AMdohu nhI iqih Twau]nW qsvIs iKrwju n mwlu] KauPu n Kqw n qrsu jvwlu] (pMnw 345)

pr ie`Qy ieh Xwd r`Kx dI loV hY ik ieh s`cKMf jW bygmpurwdunIAw dy nkSy au~qy jW bRihmMf dy iksy ih`sy ivc bixAw hoieAw koeIipMf, Sihr jW iemwrq nhIN hY[ ieh AijhI mwniskqw dw ivkws hYijs ivc Akwl purK dy Bau qoN ibnw iksy iksm dw Bau iksy ivAkqIƒ nw hovy[ Aijhy bygmpury dI hoNd gurbwxI pUry bRihmMf ivc icqvdIhY[ vfhMs rwg ivc pMjvyN pwqSwh sRI gurU Arjn dyv jI PurmwauNdyhn:

Aiq aUcw qw kw drbwrw] AMqu nwhI ikCu pwrwvwrw] (pMnw 562)jo idRStmwn hY aus dw pwrwvwr qW ho skdw hY, aus ƒ qW mwipAw

jw skdw hY, aus dw lyKw-joKw qW ho skdw hY pr jo AidRSt hY aus ƒikvyN mwipAw jwvy? aus bwry qW kyvl DMn-DMn hI kIqI jw skdI hY:

DMnu su dysu jhw qUM visAw myry sjx mIq murwry jIau] (pMnw 96)pr auh Akwl purK AwpxI ikRq dy rUp ivc hr QW pRq`K ids

irhw hY:-byd kqyb sMswr hBw hUM bwhrw] nwnk kw pwiqswhu idsY jwhrw]

(pMnw 397)-so AMqir so bwhir Anµq] Git Git ibAwip rihAw BgvMq]Drin mwih Awkws pieAwl] srb lok pUrn pRiqpwl]bin iqin prbiq hY pwrbRhmu] jYsI AwigAw qYsw krmu]paux pwxI bYsMqr mwih] cwir kuMt dh idsy smwih]iqs qy iBMn nhI ko Twau] gur pRswid nwnk suKu pwau] (pMnw 293)

AMdr qy bwhr, Gt Gt ivc, DrqI Akws pwqwl, vx iqRxprbq, paux pwxI qy AMg Bwv chuM kuMtW ivc auh Akwl purK rimAwhoieAw hY[ iPr aus ƒ jMglW ivc jW iksy hor QW au~qy l`Bx jwx dwk I A r Q hY? kwhy ry bin Kojn jweI ieQoN qk ik auh qW mnu`K dy AwpxyhI AMdr v`isAw hoieAw hY:

hir mMdru eyhu srIru hY igAwin rqin prgtu hoie] (pMnw 1346)pr ieh vI sp`St hY ik aus ƒ dyKx Xog nzr aus ƒ mihsUs

Page 61: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 63 sqMbr 2016

krn vwlw igAwn pRwpq huMdw hY aus Akwl purK dI imhr nwl, ausdI bKiSS nwl, aus dI rihmq nwl:

gur prswdI vyKu qU hir mMdru qyrY nwil]hir mMdru sbdy KojIAY hir nwmo lyhu sm@wil] (pMnw 1346)

Bwv auh ienHW nyqrW nwl nhIN vyiKAw jw skdw, aus dI pRwpqISbd dI Koj nwl hoxI hY[ jdoN gurU dI imhr sdkw ieh igAwn cwnxwhuMdw hY qW mn Awpxy Awp pukwr auTdw hY:

qyrw mhlu Agocru myry ipAwry ibKmu qyrw hY Bwxw]khu nwnk Fih pieAw duAwrY riK lyvhu mugD Ajwxw]

Pu`lW dI mihk vI AidRSt qW hY pr hY ieMdRIAW dw hI ivSw[ prAkwl purK dw invws idRStI qoN hI nhIN swrIAW ieMdrIAW qoN pry dIg`l hY[ AslI g`l aus Akwl purK dy crnW ivc smrpx dI hY[ ausdy crnW ivc aus dy dr au~qy Fih pYx dI hY[ AwpxIAW swrIAWisAwxpW Aqy cqurweIAW ƒ iqAwg ky aus dy ikrpw pwqr vjoN AwpxyAwp ƒ pyS krn dI hY[ aus ƒ imlx leI mwx, hMkwr jW hYNkV dInhIN blik cwau dI loV hY:

FwFI dir pRB mMgxw dru kdy n CoVy]nwnk min qin cwau eyhu inq pRB kau loVy] (pMnw 323)

smrpx dy ABwv ivc swry Xqn ivArQ hn:-dh ids Kojq hm iPry myry lwl jIau hir pwieAVw Gir Awey rwm]

(pMnw 542)-hir mMdru soeI AwKIAY ijQhu hir jwqw] (pMnw 953)

qW qy AwE Ardws krIey ik auh Akwl purK swfy au~qy vI imhrkry, bKiSS kry, rihmq kry qy AsIN vI auh smrpx dI BwvnwAwpxy AMdr pYdw kr skIey ijs nwl auh Akwl purK swƒ shIkwienwq ivc, z`ry-z`ry ivc rimAw hoieAw nzr Awvy Aqy iksyAwlISwn mihl ƒ dyKx dI Aws iqAwg ky AsIN vI kih skIey qyrwmhlu Agocru myry ipAwry . . . Aqy aus ipAwry dw ibKm Bwxw mMnx dIsmr`Qw pRwpq kr skIey[

Page 62: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 64 sqMbr 2016

isK sUrmgqI dI ivlKx dwsqwn:swkw swrwgVHI

-pRo. mnjIq kOr*swrwgVHI au~qr p`CmI srh`dI sUby dy izlHw kohwt dw iek ipMf

hY[ jo ik swmwnw ryNz dI cotI au~pr siQq hY[ ieh ipMf iklHwlokhwrt qoN QoVI ku dUrI au~pr v`isAw hoieAw hY[ ies ielwky ƒvzIrsqwn dy nwm nwl vI jwixAw jWdw hY[ Ajoky pwiksqwn AqyAPgwinsqwn dy ivckwr phwVHI ielwky ƒ ihMdU-kuS prbq mwlw dwphwVI Kyqr ikhw jWdw irhw hY[ ibRitS rwj smyN ies ielwky ƒau~qr-p`CmI sImw pRWq ikhw jWdw irhw sI[ ies ielwky ivcAwrkzweI, XUsPzweI, brkzweI qy APrIdI Awid kbIilAW nwlsMbMiDq muslmwn lok vsdy sn[ ienHW kbIilAW dy Awpxy Awpxyielwky vMfy hoey sn qy ienHW kbIilAW ny Awpo-Awpxy inXm, kwiedy-kwƒn, smwijk qy Dwrimk rIqI irvwz lwgU kIqy hoey sn[ iehkbIly Awps ivc vI lVdy JgVdy rihMdy hn[ ies ielwky dy lokihMdosqwn Aqy APgwinsqwn au~pr rwj krn vwlIAW rwjsI SkqIAWleI hmySw isrdrd bxdy rhy hn[

mhwrwjw rxjIq isMG ny ipSwvr ƒ ij`qx qoN bwAd ies dy nwll`gdy ielwikAW au~pr AiDkwr kr ilAw[ mhwrwjw ny ies ielwky dypRbMD leI Awpxy sB qoN Xog qy BrosymMd jrnYl srdwr hrI isMG nlvwƒ inXukq kIqw[ ies bhwdr jrnYl ny Awpxy jIvn dy AMqm svwsWqk ienHW kbwielI lokW ƒ Awpxy kwbU ivc r`iKAw[ isK srdwr hrIisMG nlvw dw ienHW kbwielI pTwxW au~pr bhuq rohb Aqy dbdbwsI[ jdoN AMgryzW ny is`K rwj au~pr kbzw kIqw qd aunHW ny vIkbwielI ptI au~pt Awpxw jwbqw r`Kx dy krVy Xqn kIqy[ AMgryzhkUmq ny au~qr-p`CmI pRWq Kyqr ivc phwVIAW au~pr QoVHI-QoVHI dUrI’qy Coty-v`fy iklHy qy cONkIAW bxvw ky au~Qy p`ky qOr qy POj r`KI[ prkbwielI lok iPr vI smyN-smyN ienHW cOkIAW Aqy ikilHAW au~pr hmlykrdy qy KrUd mcwauNdy rihMdy sn[*ShId isK imSnrI kwlj, sRI AMimRqsr[ mo: +9194649-86447

Page 63: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 65 sqMbr 2016

smwnw ryNj dy AMdr bxy srh`dI iklHw lokhwrt dIAW do cONkIAWswrwgVHI qy guilsqW bxIAW hoeIAW sn[ swrwgVHI cONkI ivc 36 is`KrYjImYNt (ijs ƒ A`j k`l 4 is`K rYjImYNt ikhw jWdw hY) dy 21 is`KPOjI jvwn qwienwq sn[ ies cONkI dw hY~f kuAwtr iklHw lokhwrtivc sI[

Agsq 1897 eI. ivc AwrkzweI Aqy APrIdI kbIilAW dypTwxW ny iek`Ty ho ky Xu`D dw ibgl vjw id`qw[ kbwielI pTwxW nyBwrI igxqI ivc iek`qr ho ky KwkI Aqy kurm vwdIAW dy ivckwrsmwnw ryNj ivc bxIAW hoeIAw cOkIAW au~pr hmlw kr id`qw[ 27Agsq, 1897 eI. kbwielI pTwxW ny guilsqW (gulsqwn) cONkIau~qy hmlw kr id`qw[ qd iklHw lokhwrt dy kmWifMg APsr lYPtInYNtkrnl hwtn (Lt. Colonel Haughten) ny Awpxy swQI POjI jvwnW dImdd nwl guilsqW cONkI ƒ duSmx dy hmly qoN bcwA ilAw[ 28Agsq ƒ pTwxW ny cONkI sMgr Aqy Dwr au~qy vI hmlw kIqw, pr au~QyvI BwrqI POj ny duSmx ƒ kwmXwb nw hox id`qw[

swrwgVI cONkI au~pr kyvl 21 is`K POjI qwienwq sn[ kbwielIpTwx ies cONkI dI mh`qqw qoN cMgI qrHW vwkP sn Aqy aunHW ny cONkIivc qwienwq POjIAW dI G`t nPrI bwry vI jwx ilAw sI[ cONkIguilsqW qy iklHw lokhwrt dy ivckwr coKI dUrI sI, ienHW dovW dyivckwr swrwgVHI ipkt (cONkI) bxweI geI sI qW ik ienHW dw Awpsivc rwbqw Awswn ho sky[ so ies qoN sp`St ho jWdw hY ik cONkIswrwgVI, iklHw lokhwrt qy guilsqW dy ivc iek mzbUq kVI sI[ies au~pr kbzw krnw kbwielIAW dw muK inSwnw sI[

12 sqMbr, 1897 ƒ svyr dy smyN hI kbwielI pTwxW ny hzwrWdI igxqI ivc ie`kmu`T ho ky swrwgVHI ƒ Gyrw pw ilAw[ ies gVHI dyiek pwsy is`DI Flwx sI, ies pwisEN hmlw AsMBv sI[ bwkI iqMnpwisAW vl FlwxW QoVHIAW sn qy ieDroN AwswnI nwl gVHI au~pr hmlwkIqw jw skdw sI[ cONkI dy ieMcwrj s. eISr isMG hvwldwr nyduSmx dy hmly dI sUcnw krnl hwtn qk phuMcw id`qI[ krnl nyhvwldwr s. eISr isMG ƒ kmWf sMBwlx dw isgnl id`qw[ aus smyNvwierlYNs sYNt nhIN c`ldy sn[ kyvl SISy jW JMfIAW ƒ isgnl dyxleI vriqAw jWdw sI[ krnl hwtn ny AwpxI bybsI vI zwhr kIqIik ies smyN qurMq mdd nhIN phuMcw skdw ikauNik duSmx ny gVHI ƒ

Page 64: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 66 sqMbr 2016

cwroN-pwisAW qoN Gyrw pwieAw hoieAw hY qW ik swrwgVHI AMdr iksypwisau vI mdd nw phuMc sky[ bwhrlI dunIAw nwloN gVHI ƒ iblkulqoV id`qw igAw[ kyvl SISy qy JMfI nwl hI sMprk bixAw hoieAw sI[

krnl hwtn dw hukm imlx qoN bwAd hvwldwr s. eISr isMGny Awpxy swQIAW ƒ cMgIAW puzISnW ’qy lw ky duSmx dw ft kymukwblw krnw SurU kr id`qw[ ies smyN swrwgVHI dy AMdr kyvl 21is`K POjI jvwn qwienwq sn[ hr koeI Awpxy morcy ivc duSmx dwswhmxw bVI dlyrI nwl kr irhw sI[ is`K POj pUry joS ivc ‘boly soinhwl- siq sRI Akwl’ dy jYkwry gjw AwpxI cVHdI klw dw iezhwrkr rhy sn[ is`K Drm dI ieh iek pRp`k qy Swndwr rvwieq rhIhY ik siqgurU dw Et Awsrw lY ky isMG sUrmy ij`Qy vI ft jwx, iPrkdy pYr ipCy nhIN pu`tdy[ isMGW dI bhwdrI bwry Swh muhMmd ny bVwsuMdr iliKAw hY:

Swh muhMmdW isrW dI lw bwjInhIN sUrmy moVdy AMg mIAW[

bVI gihg`c lVweI ho rhI sI[ dohW hI pwisAW qoN golIAW dIvrKw ho rhI sI[ ies dOrwn nwiek s. lwl isMG, s. Bgvwn isMG qys. jIvw isMG ShIdI pRwpq kr gey[ s. gurmuK isMG dI ifaUtI jMgsbMDI hr iek ieqlwh krnl hwtn qk SISy Aqy JMfI rwhIN phuMcwauxdI l`gI hoeI sI[ jdoN duuiphr dy do v`jy qW is`K POjIAW dy kol jo golI-is`kw sI, auh bhuq QoVw rih igAw[ srdwr gurmuK isMG ny kmwifMgAPsr ƒ ies sbMDI sUicq kIqw[ imstr hwtn ny A`goN juAwb id`qwqusIN hOslw r`Ko, bhwdrI nwl duSmx dw mukwblw krdy rho[ dUjy pwsyduSmx ƒ vI gVHI dI AMdrlI siQqI dw AMdwzw ho c`ukw sI[ kbwielIpTwxW ny gVHI v`l vDxw SurU kr id`qw[ ieh iek PsvIN t`kr sI[G`t nPrI qy G`t goolI bwrUd hox dy bwvjUd BwrqI is`K POjIAW ny bhuqswry pTwxW ƒ BuMn su`itAw[ is`K POjIAW dy hOsly bulMd qy ierwdy pUrIqrHW pRp`k sn[ duSmx ny swrwgVHI dy AMdr jUJ rhy isK POjIAW ƒieqlwh id`qI ik quhwfy kol AwpxI jwn bcwaux dw ie`koN iek rsqwhY ik qusIN Awpxy hiQAwr su`t idE, quhwfI jwn bKS idqI jwvygI[A`goN is`K POjIAW ny jvwb id`qw ik AsIN gurU dy is`K hW, AsIN Awqmsmrpx krn nwloN ShId hoxw mubwrk smJdy hW:

jykr sIs lgy dyS-Drm ArQ[

Page 65: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 67 sqMbr 2016

DMn hmwrw jnm DMn mrx smrQ[duSmx gVHI dy iblkul nzdIk phuMc cu`kw sI qy aunHW ny muridAW

dIAW loQW ƒ r`K-r`K ky gVHI dI dIvwr au~pr cVnw SurU kr id`qw[kbwielIAW ny gVHI dI v`fI kMD dw ie`k p`Qr auKyVn ivc sPlqwpRwpq kr leI[ ies qoN ipCoN keI hor p`Qr auKyV ky kMD ivc v`fw pwVpw id`qw[ ijs vkq duSmx ny gVHI dI kMD pwr kIqI, aus smyN qkkyvl 7 POjI jvwn ijaUNdy bcy sn[ s. gurmuK isMG ny duSmx dy gVHIdy nyVy phuMcx dI ieqlwh vI kmwifMg APsr ƒ dy id`qI[

kbwielI gVHI dy AMdr dw^l nhIN ho rhy sn[ aunHW ny kuJ l`kVWieiqAwid iek`TIAW kIqIAW qy ijs pwisEN kMD ivc pwVH pwieAwsI, aus pwisEN cONkI ƒ A`g lgw id`qI[ ies smyN hvwldwr s. eISrisMG qy s. gurmuK isMG qoN ibnw bwkI 19 is`K sUrbIr jvwn ShIdIpw cu`ky sn[ s. eISr isMG ny isgnl rwhIN btwlIAn hY~f kuAwtrƒ AMqm br id`qI qy iPr auh iek burj ivc lu`k igAw qy AKIr iesbhwdr isMG ny keI pTwxW ƒ sMgInW nwl mwr ky ShIdI pRwpq kIqI[

hux smW Aijhw sI ik swrwgVHI dy AMdr kyvl iek hI BwrqIis`K POjI s. gurmuK isMG bicAw sI[ aus ny Awpxw AwKrI sunyhwiklHw lwkhwrt ivc rih rhy swQIAW ƒ ByijAw-- “lwkhwrt ivcrihx vwly swfy bhwdr POjI Brwvo! AsIN Awpxw ispwhI puxy dw PrzinBw c`ly hW[ Awpxy APsr dw hukm mMn ky, Awpxy hr Prz qoN surKrUho ky quhwfy qoN hmySw leI judw ho ky siqgurU dy crnW ivc jw rhy hW[”

ies qrHW 36 is`K rYjmYNt dy 21 sUrbIr XoDy bhwdrI nwl lVdyhoey ShId ho gey[ swrwgVHI aunHW ShIdW dI AMqm Xwdgwr bx geI[ienHW is`K POjIAW dI bhwdrI ny pUry sMswr ƒ hYrwn kr ky r`K id`qw[dysI Aqy ivdySI A^bwrW ny ienHW bhwdr sUrbIrW dI bhwdrI dy sohlygwey[ ienHW 21 is`K POjIAW ny ShIdI dy ky Awpxy dyS qy kOm dI AxKqy ie`zq ƒ bulMd kIqw[ ienHW is`K ShIdW dI bhwdrI dw siqkwrkridAW, ienHW ƒ ‘ieMfIAn Awrfr AwP mYirt’ nwl snmwinAwigAw[ ShIdW dy pirvwrW ƒ pYnSn 500 rupey nkd qy do-do mur`byzmIn Alwt kIqI geI[

ies swky ivc ShId hox vwly 21 ShIdW dy nwm ieh sn: 1.hvwldwr s. eISr isMG, 2. nwiek s. lwl isMG, 3. s. cMdw isMG,

bwkI pMnw 91 ’qy

Page 66: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 68 sqMbr 2016

ShId BweI kyhr isMG Aqy kwkw drbwrw isMG-s. ismrjIq isMG*

izlHw luiDAwxw dI qihsIl pwiel dw jrg au~Gw Aqy purwqnipMf hY[ hvwldwr BweI kyhr isMG Aqy aunHW dy 9 swl dy pu`qr kwkwdrbwrw isMG ny nnkwxw swihb dy ShIdI swky ivc ShIdI pRwpq kIqIsI, auh iesy ipMf dy sn[ g`l aunHW idnW dI hY jdoN ieh ipMf irAwsqpitAwlw dw ih`sw hoieAw krdw sI[ BweI kyhr isMG dw jnm sMn1869 eI. ivc s. jIvn isMG dy Gr mwqw hrnwm kOr dI ku`KoNhoieAw[ BweI kyhr isMG dy do Coty Brw— s. hrnwm isMG Aqy s. syvwisMG sn[ BweI kyhr isMG dw swrw pirvwr gurU-Gr dw pRymI Aqygurmiq Anuswr jIvn ijaUx vwlw sI[ pirvwrk mwhOl dw Asr sIik BweI kyhr isMG nMU is`KI isdk Aqy Brosw ivrsy ivc hI iml igAwsI[ jdoN BweI kyhr isMG jvwn hoey qW aunHW dy imlwpVy suBwA dIAWg`lW hr pwsy hox l`g peIAW[ auh BlvwnI vI krdy, iCMJW dymukwbilAW ivc Bwr vI cu`k ky ienwm ij`qdy[

jdoN BweI kyhr isMG dI aumr 18 swl dI hoeI qW auh POj ivcBrqI ho igAw[ aunHW ny jMg dy mYdwn ivc icqrwl, bMnU, toNk, ibjOrqy mu`lW-pYvMd dy mYdwn ivc AwpxI bhwdrI dy jOhr idKwey Aqy dsswl dI nOkrI qoN bwAd 1897 eI. ivc hvwldwr bx gey[ aunHW nyAwpxI bhwdrI idKwauNidAW s`q qmgy vI pRwpq kIqy[ AMgryz A&sraunHW dw bhuq Awdr-siqkwr krdy sn Aqy iSkwr ’qy jwx smyN hmySwaunHW ƒ nwl lY ky jwxw psMd krdy sn[

BweI kyhr isMG dy iek prm-im`qr hvwldwr dI Acwnk mOqho geI[ BweI kyhr isMG dI aumr aus smyN 38 swl dI sI pr aunHWny Ajy qk ivAwh nhIN sI krvwieAw[ bhuq swry im`qrW-dosqW dysmJwaux ’qy BweI kyhr isMG ny aus hvwldwr dI ivDvw bIbI rqnkOr nwl ivAwh krvw ilAw[ ivAwh qoN QoVHy smyN bwAd hI sMn 1909eI. ivc BweI kyhr isMG 7 rupey mhInw pYnSn lY ky AwpxI pqnIsmyq jrg ipMf Aw ky Awpxy mwqw-ipqw pws rihx l`g gey[ 1912eI. ivc BweI kyhr isMG dy Gr kwkw drbwrw isMG dw jnm hoieAw[* mIq skqr, Drm pRcwr kmytI, SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr[

Page 67: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 69 sqMbr 2016

kwkw drbwrw isMG dy jnm qoN 21 idn bwAd hI bIbI rqn kOr Akwlclwxw kr geI[ kwkw drbwrw isMG dw pwlx-poSx dwdI hrnwm kOrny bVy lwf-ipAwr nwl krnw SurU kr id`qw[ drbwrw isMG dI aumrAjy Cy mhIinAW dI hI sI ik BweI kyhr isMG nMU Awpxy pirvwr smyqbwr dy ielwky SyKUpurw dy flw cMdw isMG c`k nMbr 85 ivKy jwxw ipAw[ieh pirvwr au~Qy jw ky Tyky ’qy zmIn lY ky kwSq krn l`g ipAw[AwpxI imhnq dI bdOlq ienHW ny pMj-Cy swl ivc hI AwpxI zmInKrId leI[ kwkw drbwrw isMG vI AwpxI dwdI qoN is`KW dIAWShIdIAW dIAW khwxIAW suxdw v`fw huMdw jw irhw sI[

jdoN jilHAW vwly bwg dw swkw vwpirAw qW aus smyN kwkwdrbwrw isMG dI aumr s`q swl dI ho cu`kI sI[ ies kql-ey-Awmbwry sux ky aus dy bwl mn ’qy bhuq Asr hoieAw[ sMn 1920 eI.ivc mhMqW qoN gurduAwrw swihbwn dw pRbMD pMQk h`QW ivc lYx leIlihr c`l peI[ QoVHy hI idnW ivc ieh lihr ‘gurduAwrw suDwrlihr’ dw rUp Dwrn kr geI[ drbwrw isMG vI ipMf dy gurduAwrwswihb ivKy AwauNdy bulwirAW qoN joSIlIAW qkrIrW suxdw Aqy Awpxymn ivc jnm-AsQwn sRI nnkwxw swihb nMU BRSt mhMqW dy h`QoN Azwdkrvwaux dIAW skImW GVdw rihMdw[

sRI nnkwxw swihb ƒ Azwd krvwaux leI AkqUbr, 1920 eI.ivc DwrovwlI ipMf ivc iek dIvwn sjwieAw igAw Aqy mhMq ƒ pRbMDAqy krmcwrIAW dy vqIry ivc suDwr krn leI mqw pws kIqw igAw[jdoN mhMq ƒ ies mqy dI sUcnw id`qI geI qW aus ny suDwr krn dIQW is`KW ƒ sbk isKwaux dw mn bxw ilAw[ aus ny pUrI jMgI iqAwrIkr leI[ nwl hI aus ny pMQk-muKIAW dIAW A`KW ivc G`tw pwauxleI sulwh dI g`l qorI r`KI[ 23 jnvrI Aqy 6 PrvrI, 1921 eI.nMU sRI Akwl qKq swihb ’qy SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI v`loN aucycysmwgm kIqy gey[ kmytI v`loN mhMq nrYx dws dy nW Ku`lHI ic`TI ilKIgeI ik auh gurduAwrw swihb dy pRbMD Aqy Awpxy Awcrn ivc suDwrkry[ pMj au~Gy isMGW dI kmytI bxweI geI, ijs nMU sRI nnkwxw swihbdy lMgr dw pRbMD krn leI ikhw igAw[ sRI pMjw swihb, izlHwkYNblpur, scw sOdw, izlHw SyKUpur, cohlw swihb dy pivqr gurduAwrwswihbwn Amn-cYn nwl hI pMQk pRbMD hyT Aw cu`ky sn[ sRI qrnqwrnswihb dy mhMq ny 26 jnvrI, 1921 eI. ƒ isMGW ’qy hmlw kr ky

Page 68: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 70 sqMbr 2016

keI isMGW nMU P`tV kr id`qw sI Aqy 2 isMGW BweI hzwrw isMGAlwdInpur Aqy BweI hukm isMG vswaU kot nMU ShId kr id`qw sI[ies Gtnw pRqI swry pMQ ivc BwrI ros Br igAw sI[ 14 PrvrI,1921 eI. nMU s. bUtw isMG vkIl dI koTI ivc mhMq nrYx dws nwlmIitMg leI smW r`iKAw igAw[ mOky ’qy “mhMq mu`kr igAw Aqy kihid`qw ik mIitMg 15 PrvrI, 1921 eI. vwly idn lwhOr ivc kIqIjwvygI[ s. bUtw isMG qy s. krqwr isMG J`br ‘lwiel gzt’ dyd&qr lwhOr ivKy s. Amr isMG pws phuMc gey[ J`br jI ny AwpxyBrosyXog s. virAwm isMG jI ƒ swry mwmly dI sUh lYx leI izlHwimMtgumrI dy s. au~qm isMG dy kwrKwny ivc PrzI munSI lgvwieAwhoieAw sI[ ie`Qy mhMq nrYx dws dw Awauxw-jwxw sI[ s. krqwrisMG J`br ny s. Avqwr isMG rwhIN sUcnw id`qI ik mhMq ny Awpxy rwmglI vwly mkwn ivc gupq mIitMg kIqI hY, ijs ivc QMmx dw mhMqArjn dws, b`GIAW vwly jgn nwQ Aqy mwnk gurduAwry dw mhMqbsMq isMG Awpxy cwr-pMj hor swQIAW nwl Swml hoieAw sI[ mhMqnrYx dws ny bdmwSW ƒ fyF l`K rupeIAw dyxw krky 12 BgOVy kwqlWnMU nwl lY ky 6 mwrc ƒ sRI nnkwxw swihb p`ujx leI ikhw hY[ aunHWnMU ikhw igAw ik jdoN pMQk muKIAW dw iek`T jnm-sQwn ’qy hovygw qWieh BwVy dy kwql ienHW ’qy hmlw kr ky rPU-c`kr ho jwx[ mhMq Aqyaus dy swQI, PV lE! PV lE!! mwr gey! dw rOlw pwauNdy hoey kuJdUr qk ipCw krngy[” ies irport ny pMQk AwgUAW nMU sucyq krid`qw[

sUcnw imldy hI is`K AwgUAW ny iek iek`T bulw ilAw[ BweIlCmx isMG, BweI tihl isMG, BweI bUtw isMG c`k nMbr 204 Aqy s.qyjw isMG ny iml ky ieh pRogrwm bxwieAw ik jdoN 19-20 PrvrInMU mhMq nrYx dws lwhOr ivKy snwqn is`K kwnPrMs ivc Bwg lYxjwvygw qW aus qoN mgroN gurduAwrw jnm AsQwn sRI nnkwxw swihb dwpRbMD Awpxy h`QW ivc lY ilAw jwvy[ ies bwry swry is`KW nMU sUcnw Byjky 20 PrvrI, 1921 eI. nMU sRI nnkwxw swihb pu`jx leI kih id`qwigAw[ pRogrwm qYA ho igAw ik BweI lCmx isMG Awpxy jQy nwl ipMfDwrovwl qoN c`l ky s. krqwr isMG J`br dy jQy nMU sRI nnkwxw swihbqoN pMj ku mIl dUr cMdr kot dI Jwl ’qy imlxgy[ lwielpur qoN AweyisMG ienHW nMU 20 PrvrI vwly idn svyry 4:00 vjy sRI nnkwxw swihb

Page 69: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 71 sqMbr 2016

dy kol B`iTAW ’qy iml ky gurduAwrw swihb ivKy svyry 5:00 vjyphuMcxgy[ is`K AwgUAW dw iek iek`T cUhVkwxy ivc hoieAw[ kuJivcwrW krn qoN bwAd pMQk AwgUAW ny ies kwrvweI nMU A`gy pwauxwTIk smJidAW sunyhy Byj ky jiQAW nMU iPlhwl sRI nnkwxw swihb nwjwx dy sunyhy G`l id`qy[ mwstr qwrw isMG Aqy s. qyjw isMG smuMdrInMU jdoN ies swrI Xojnw dw pqw l`gw qW aunHW ny 19 PrvrI svyry5:00 vjy cUhVkwxy qoN lMGdy hoey s. su`cw isMG jY c`k vwly h`QIN s.krqwr isMG J`br nMU jQw nw iljwx bwry sunyhw ByijAw[ ijnHW AwgUAWnMU ies pRogrwm dw pqw lgdw igAw, auh nw gey[ iksy kwrn iehsunyhw BweI lCmx isMG DwrovwlI ƒ nw iml sikAw[ auh Awpxy jQysmyq Ardwsw soD ky ipMfW ivc dI huMdy hoey sRI nnkwxw swihb v`lrvwnw ho gey[ jQy ivc s. lCmx isMG dI pqnI bIbI ieMdr kOr Aqyiek hor bIbI vI Swml sI[ ieh jQw nzwmpur, dyvw isMG vwlw,DMnUvwl, cylwvwl, T`TIAW, mUl isMG vwlw Awid ipMfW ivc dI huMdwhoieAw mohlx pu`j igAw, jo sRI nnkwxw swihb qoN isrP 6 mIl dIdUrI ’qy sI[

20 PrvrI, 1921 eI. ƒ BweI lCmx isMG 150 isMGW dw jQwlY ky sRI nnkwxw swihb v`l nMU rvwnw ho gey[ gurduAwrw jnm-sQwnA`Dw ku mIl dUr rih igAw qW B`Ty ’qy pu`j ky jQy nwl AweIAW bIbIAWnMU gurduAwrw qMbU swihb v`l Byj id`qw igAw qy jQydwr lCmx isMG nyArdwsw soD id`qw[ ies smyN BweI virAwm isMG ic`TI lY phuMc gey,ijs ivc ikhw igAw sI ik jQw iPlhwl sRI nnkwxw swihb lY ky nwjwieAw jwvy[ jQydwr jI ny ikhw AsIN Ardwsw soD cu`ky hW Aqy huxqW drSn kr ky hI vwps AwvWgy, cwhy jwn hI ikauN nw clI jwvy[jQw SWqmeI FMg nwl gurduAwrw jnm-sQwn v`l nMU rvwnw ho igAw[

jQy dy isMG drSnI ifauVI rwhIN sRI nnkwxw swihb dy drbwrivc dw^l ho gey[ BweI lCmx isMG sRI gurU gRMQ swihb jI qwibAwbYT gey Aqy bwkI dy isMG Sbd pVHn l`g pey[ mhMq nrYx dws lwhOrmIitMg ivc Bwg lYx leI rylvy stySn nMU inkl cu`kw sI[ jdoN mhMqdy guMifAW ny isMGW nMU dyiKAw qW auh GoVy lY ky stySn vl rvwnw ho gey[jdoN auh stySn ’qy pu`jy qW g`fI rvwnw ho cukI sI[ aunHW ny GoVy duVweyqy Agly stySn ‘bwrbtn’ ’qy g`fI phuMcx qoN pihlW phuMc gey[ auhmhMq nMU swrI Gtnw d`s ky g`fI ’coN auqwr ky sRI nnkwxw swihb pu`j

Page 70: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 72 sqMbr 2016

gey[ mhMq nrYx dws ny gurduAwrw swihb dI lihMdI qy dKx dI gu`Tvwly cubwry ’coN sB kuJ dyK ky jwiezw ilAw qy Awpxy AwdmIAW--rWJw, irhwxw, mwCI Aqy pTwxw nMU kwrvweI krn dw hukm id`qw[guMifAW ny Cq ’qy bxwey moricAW qoN jQy au~pr golIAW clwauxIAW SurUkr id`qIAW[AnykW isMG ShIdI pw gey, bhuq swry P`tV ho gey[ BweIlCmx isMG dy qwibAw bYiTAW dy hI golI l`gI Aqy gMBIr z^mI hogey[ sRI gurU gRMQ swihb jI dI pwvn bIV ivc vI golIAW l`gIAW[ies bIV dy 1319 qoN 1430 p`qirAW qk Aqy g`qy dI ijld ƒ pwVky golI dUsry pwsy inkl geI[ 1132 qoN 1228 qk dy p`qry s.lCmx isMG dy ^Un nwl il`bV gey[ ies bIV ƒ ShIdI bIV ikhwjWdw hY, jo A`jklH sRI Akwl qKq swihb ’qy sMBwlI hoeI hY[ iesShIdI jQy nwl hvwldwr BweI kyhr isMG Aqy aunHW dw 9 swlW dwpu`qr kwkw drbwrw isMG vI Swml sn[ golI c`lx ’qy isMGW ny cOKMfIdy drvwzy bMd kr ley[ guMifAW ny C`q qoN au~qr ky CvIAW, qlvwrW,gMfwisAW nwl v`F-tuk SurU kr idqI[ jdoN cOKMfI dy AMdr is`KW ƒkql krn leI hlw kIqw qW drvwzy AMdroN bMd sn[ bhuq Xqn krn’qy aunHW ny iek drvwzy ivc morI kr leI Aqy AMdr bYTy is`KW ƒgolIAW nwl BuMnxw SurU kr id`qw[ hvwldwr s. kyhr isMG golI l`gxnwl ShId ho gey[ ies hPVw-dPVI ivc kuJ izMdw isMGW ny kwkwdrbwrw isMG ƒ bcwaux leI iek AlmwrI ivc bMd kr id`qw[ jdoNdrbwr AMdrly swry is`K ShId ho gey qW mhMq GoVy ’qy svwr ho ky AqymUMh ’qy kpVw lpyt ky gurduAwrw swihb dy gyt qoN bwhr Aw igAw AqybwhroN Awaux vwly is`KW ƒ kql krvwaux l`gw[ cOKMfI dw drvwzwKolx ’qy AMdroN ^Un nwl l`QpQ is`KW dIAW lwSW nwl kmrw BirAwipAw sI[ AlmwrI iv`coN D`ky v`j rhy sn[ jdoN AlmwrI KolHI geI qWAMdr kwkw drbwrw isMG sI[ zwlmW ny aus ƒ PVH ilAw Aqy bldIB`TI ivc su`t id`qw[ golIAW dI Avwz sux ky BweI au~qm isMG dykwrKwny qoN BweI dlIp isMG Aw gey[ aunHW ny mhMq ƒ Aijhw krn qoNroikAw[ mhMq ny aunHW dI g`l qW kI suxnI sI, sgoN aunHW ƒ Awp golImwr id`qI[ aunHW dy nwl hI BweI virAwm isMG sn[ aunHW ƒ vI mhMqdy guMifAW ny ShId kr id`qw[

Page 71: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 73 sqMbr 2016

ZdrI bwibAW dI rwjDwnI ipMf surisMG-fw. AmrjIq kOr*

sRI AMimRqsr Sihr dI d`KxI bwhI, AMimRqsr qoN Kymkrn jwxvwlI sVk ’qy 34 iklomItr dI dUrI ’qy pYNdw ipMf surisMG hY[ iehsVk Bwrq-pwiksqwn bwrfr dI nYSnl hweIvy hY[ ie`QoN bwrfr dIkMifAwlI qwr fyF-do iklomItr dI dUrI ’qy hY[ ieh ipMf pihlWlwhOr izlHy ivc sI iPr sRI AMimRqsr qy hux qrnqwrn izlHy ivc hY[ieh ipMf sVk dy s`jy h`Q au~cy p`ky Qyh au~qy fyF ku iklomItr dy Gyryivc v`isAw hoieAw hY[ ie`QoN dy gurduAwrw swihb dy sunihrI guMbd,au~cy kysrI inSwn swihb dUroN idKweI idMdy hn[

surisMG rkby p`KoN pMjwb dw v`fw ipMf hY[ ies ipMf ƒ 24 ipMfW:1. DuMn, 2. r`K kotlI, 3. vIrm, 4. pUhlw, 5. isMGpurw, 6. iB`KIivMf,7. PrMdIpur, 8. bYNkw, 9. blyAr, 10. qqly, 11. p`DrI klW, 12.pDrI Kurd, 13. FINfIvwlw, 14. c`k isMkdr, 15. mUsy, 16. g`gobUAw,17. iCCryvwl, 18. Bucr Kurd, 19. Bu`cr klW, 20. sWf vwlw, 21.mwxy, 22. m`lIAW, 23 nwrlI, 24. CInw dI jUh l`gdI hY[

ies ipMf dIAW bwrHW pqIAW: 1. pqI lhIAW, 2. pqI muslmwnW,3. p`qI mihlW kI, 4. p`qI cMdU kI, 5. p`qI is`KW dI, 6. p`qIPgvwVIAW, 7. p`qI Swm kI, 8. pqI n`Q m`l, 9. p`qI mwxw kI, 10.p`qI nMgl kI, 11. p`qI BweIAW kI, 12. p`qI BweI JwVU kI jW p`kwbzwr hn[

ies ipMf dI DrqI ƒ pMjvyN pwqSwh sRI gurU Arjn dyv jI AqyCyvyN pwqSwh sRI gurU hirgoibMd swihb jI dI crn-Coh pRwpq hY[ ie`QyBgq nwmdyv jI dy vroswey bwbw bhur dws KoKr dy pu`qr BweI pdwrQjI, jo sRI gurU nwnk dyv jI dy SrDwlU sn, dw ipMf dy bwhrvwr p`CmIbwhI ’qy sQwn hY[ sRI gurU Arjn dyv jI dy prmsyvk BweI JwVU jIdw sQwn hY joik ieh ipMf dy ivckwr hY[ ienHW dw hI AMiqm sQwnipMf vltohy hY[ pMjvyN qy CyvyN pwqSwh dy AinMn syvk sUrbIr XoDy bwbwibDI cMd dy mh`l, mihlW kI p`qI hn[ ie`Qy ienHW dI AMs bMs v`s rhI*ipMf qy fwk: iebx klW, izlHw sRI AMimRqsr mo: +9197806-35197

Page 72: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 74 sqMbr 2016

hY[ dsvIN AMs bwbw sohx isMG ibDI cMdIey igAwrHvyN bwbw dieAw isMGjI qoN bwAd vrqmwn bwbw Avqwr isMG jI CwauxI swihb ivKy bwbwibDI cMd sMprdw dy muKI vjoN syvw kr rhy hn[

bwbw ibDI cMd jI dy mh`lW dy nwl hI bwbw hirdws isMG dw GrhY[ ieh srdwr j`sw isMG rwmgVHIAw dy dwdw jI sn[ ieQy hI bwbwhirdws isMG ny 100 DwqW Fwl ky nwgnI brCw iqAwr kr ky sRI gurUgoibMd isMG jI ƒ sRI AnMdpur swihb ivKy Byt kIqw sI[ iesy nwgnIbrCy nwl BweI bic`qr isMG ny hwQI dy m`Qy ’qy b`Jy s`q lohy dy qvy cIrsu`ty sn[ bwbw hirdws isMG dy do puqr igAwnI Bgvwn isMG Aqy BweIdwn isMG sn[ igAwnI Bgvwn isMG srdwr j`sw isMG rwmgVHIAw dyipqw sn Aqy BweI dwn isMG dI AMS ie`Qy v`s rhI hY[ bwbw hirdwsisMG bwbw bMdw isMG bhwdr dy nwl bjvwVy dI jMg ivc ShId ho geysn[

bwbw ibDI cMd dy mh`lW dy nwl hI jQydwr ShId BweI mhW isMGdw Gr hY, ijnHW ny sRI mukqsr ivKy ‘tu`tI gMFvweI’ sI[

sur isMG dy p`ky bwzwr ivc BweI dys rwj K`qrI, ijnHW ny sRIdrbwr swihb, sRI AMimRqsr Aqy buMigAW dI syvw krvweI sI AqyijnHW kol kwPI smW sRI Akwl qKq swihb dI syvw rhI sI, ausinSkwm purS dI vMS vI ie`Qy v`s rhI hY[ BweI n`Qw Aqy BweI AbdulwFwfI jo sRI gurU hirgoibMd swihb jI dy drbwr ivc FwfI vwrW gwauNdysn, auh vI ie`QoN dy sn[ aunHW dy Gr sRI gurU hirgoibMd swihb jI dygurduAwrw swihb dy ipCly pwsy sn[ aunHW dy pirvwr vwly pwiksqwnihzrq kr gey sn[

ieh ipMf is`KI dw gVH irhw hY[ is`K imsl kwl smyN Aqy gurUkwl smyN vfIAW gurU pMQ dIAW syvwvW kIqIAW[ ie`QoN dy s. cMdw isMGjo mhwrwjw BuipMdr isMG pitAwlw irAwsq pws sn[ ieh ivSv polocYNpIAn sn, ijnHW ny bhuq dySW ivc cYNpIAniSp ij`qI sI[ ienHW nyhI sRI hzUr swihb ivKy KUh luAwieAw sI Aqy ivdyS ivc pihlwgurduAwrw bxvwieAw sI[

mhwrwjw rxjIq isMG smyN GoiVAW dI splweI ie`QoN hI ‘SwhW dypirvwr’ v`loN kIqI jWdI rhI sI[

Page 73: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 75 sqMbr 2016

ieh mwJy dw aunHW mwrSl lokW dw ipMf hY ijnHW dyS dI AzwdIAqy Awn-Swn dI Kwqr AnykW kurbwnIAW id`qIAW[

Zdr lihr ivc sB qoN v`D ih`sw lYx vwly surisMG ipMf dy ZdrIXoDy sn[ vfI igxqI ivc hox krky ies ipMf ƒ ZdrI bwibAW dIrwjDwnI ikhw jWdw hY[ ies ipMf dy 40 dy krIb ZdrI bwby Aqy 67AzwdI GulwtIey hn[ ijnHW ivcoN kuJ ZdrI bwibAw nwvW dw vyrvw hyTilKy Anuswr hY:

1. bwbw gurid`q isMG pu`qr BweI gurmuK isMG, 2. bwbw hrI isMGpu`qr BweI cUhV isMG, 3. bwbw ieMdr isMG pu`qr BweI pRqwp isMG, 4.bwbw kysr isMG pu`qr BweI mMgl isMG, 5. bwbw ieMdr isMG pu`qr BweImUlw isMG, 6. bwbw rofw isMG puqr BweI hrid`q isMG, 7. bwbw swDUisMG pu`qr BweI inhwl isMG, 8. bwbw su`cw isMG pu`qr BweI AwlwisMG, 9. bwbw aujwgr isMG pu`qr BweI nrYx isMG, 10. bwbw SmSyrisMG pu`qr BweI bKSIs isMG, 11. bwbw jgq isMG pu`qr BweI ArUVuisMG, 12. bwbw mihl isMG, 13. bwbw n`Qw isMG pu`qr BweI lwB isMG,14. bwbw pyRm isMG pu`qr BweI jIvn isMG, 15. Shwb-aud-dIn Swh,16. bwbw sohx isMG pu`qr lihxw isMG, 17. bwbw aujwgr isMG, 18.bwbw virAwm isMG, 19. bwbw Arjn isMG, 20. bwbw Awsw isMGpu`qr BweI eISr isMG, 21. bwbw bu`Fw isMG pu`qr BweI eISr isMG,22. bwbw cYNcl isMG pu`qr BweI bUV isMG, 23. bwbw &zl dIn pu`qrBweI bMnU iF`loN, 24. bwbw gMfw isMG puqr BweI jvwlw isMG, 25. bwbwgMfw isMG pu`qr BweI lihxw isMG, 26. bwbw ieMdr isMG pu`qr BweIdUlw isMG, 27. bwbw ieMdr isMG, 28. bwbw jvMd isMG pu`qr BweIau~qm isMG, 29. bwbw kwlw isMG pu`qr BweI GsItw isMG, 30. bwbwhrnwm isMG pu`qr BweI aUDm isMG, 31. bwbw nMd isMG pu`qr BweIjIvn isMG, 32. bwbw nMd isMG pu`qr BweI jvMd isMG, 33. bwbwnrwiex isMG pu`qr BweI blwkw isMG, 34. bwbw swDU isMG pu`qr BweIcyq isMG, 35. bwbw swDU isMG puqr BweI Syr isMG, 36. bwbw mMglisMG pu`qr BweI jvMd isMG, 37. bwbw swvx isMG pu`qr BweI lihxwisMG, 38. kwkw bu`D bKSIs isMG pu`qr BweI bKSIs isMG (BweI bu`DbKSIs isMG ijs ƒ aus dI mW rqn kOr qy ipqw bKSIs isMG ny kyvl

Page 74: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 76 sqMbr 2016

12 swl dI aumr ivc mhyNdr pRqwp rwjy nwl dyS dI AzwdI dI jMgivc swnPrWissko qoN ByijAw sI[ ieh dovyN vI ZdrIAW dI Twhrsn[

bySk AMgryz srkwr ny Zdr lihr ƒ n`p ilAw sI[ ZdrIAWƒ sKq szwvW id`qIAW[ smuMdr ivc iGry twpU ’qy sYlUlr zylH bxw kyBwrqIAW ZdrIAW ƒ f`k id`qw, ij`Qy zihrIly s`pW, m`CrW, m`KIAW nyszw ivc hor vDw kIqw[ ZdrIAW ’qy kys clwey gey[ jwiedwdW kurkkr leIAW geIAW[ PWsIAW ’qy cVHwey gey[ pihly lwhOr swizS kysivc ies ipMf dy BweI jgq isMG ƒ 16 nvMbr, 1915 ƒ dUjy CyZdrIAW BweI krqwr isMG srwBw, sRI ivSƒ gxyS ipMgly, BweIhrnwm isMG isAwlkotI, BweI bKSIS isMG iglvwlI, BweI swauxisMG c`bw nwl PWsI dy ky ShId kr id`qw sI[

dUjy BweI pyRm isMG ƒ 16 meI, 1916 ƒ PWsI dy ky ShId krid`qw sI[ ies ipMf dy do isMGW BweI jgq isMG Aqy BweI pyRm isMGny PWsI dy r`isAW ƒ cuMm ky KuSI-KuSI AwpxI Shwdq dy idqI sI[ dUjypwsy kwly pwxIAW dI jyl ivc bMd ZdrIAW ny AMqW dy kSt k`ty[ sBdIAW jwiedwdW zbq kr leIAW geIAW qy 10 swl dI kwly pwxI dIszw k`tI[ kwly pwxI dI zyl dOrwn rozwnw h`Q kVI lgdI, srdIAWivc TMfw pwxI pwieAw jWdw qy ibnw kMbl qoN TMfy PrS au~qy su`t id`qwjWdw qy iPr jylr hukm krdw ik ienHW ƒ qoirAw jwvy[ iek AwdmIbyVI A`goN iK`cdw qy do AwdmI bwhvW qoN PVH ky Bu`iKAW ƒ jbrdsqIqordy[ byVIAW iKcx nwl igitAW ivcoN Un vg vg ky fUMGy z^m pY jWdysn[ ieh hwl rozwnw BweI kwlw isMG, BweI jvMd isMG, BweI bu`FwisMG qy BweI gurid`q isMG dw swFy cwr mhIny irhw sI[ ienHW ZdrIAWdI bhuq lMmI gwQw hY[ iesy qrHW 67 AzwdI GulwtIAW dw ieiqhwshY ijnHW Alg-Al`g jylHW ivc virHAW b`DIN zylHW k`tIAW, zurmwny Bryqy jwiedwdW kurk krvweIAW[

hux surisMG ipMf dy ZdrI prvwrW ny ihMmq kr ky pMcwieqI QWivc ‘ZdrI bwbw mYmorIAl hwl’ bxwieAw hY, ij`Qy swry hr swl 16nvMbr ƒ iekqr ho ky Awpxy v`ifAW ƒ Xwd krdy hn[

Page 75: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 77 sqMbr 2016

Agsq 2016 AMk dw bwkI . . .

svYmwx Aqy AzwdI dy prvwny- bbr AkwlI-pRo. ikrpwl isMG bfUMgr*

iesy qrHW duAwby dI DrqI au~qy isMG sUrimAW ArQwq ‘b`brAkwlIAW’ ny Awpxy dyS Aqy Drm dI AzwdI leI hiQAwrbMd GolArMB id`qw[ huiSAwrpur ivKy mhInw mwrc, 1921 eI. ivc hoeI is`KAYjUkySnl kwnPrMs ivKy dIrG ivcwrW hoeIAW[ nqIjy vjoN mwstrmoqw isMG Aqy syvw-mukq hvwldwr myjr s. ikSn isMG gVg`j v`loNv`K-v`K c`krvrqI jQy bxwey gey prMqU kuJ smyN bwAd dohW ƒ iekju`tkr ky mhInw Agsq, 1922 eI. ƒ nvIN jQybMdI ‘bbr AkwlI’bxweI geI[ b`br qoN Bwv sI Syr Aqy AkwlI qoN Bwv sI “mOq ƒ mKOlkrn vwly”-kwl rihq – ieh swry hI pVyH-ilKy jwgrUk is`KI ivcprp`k qyy dyS-BgqI dy jzby nwl srSwr nOjvwn sn, ijhVy pUrI qrHWis`K isDWq, ivrwsq Aqy ieiqhws ƒ prxwey hoey sn[ ienHW iv`coNbhuqy ivdySW ivc c`l rhI Zdr lihr qoN pRBwivq hoey-hoey Aqy bhuqswry swbkw POjI sn[ kwmwgwtwmwrU jhwz dy bjbj Gwt (klk`qw) dy^UnI kWf iv`coN bc ky Awey mwJy dy bwbw gurid`q isMG srhwlI Aqy aunHWdy swQI vI ies b`br AkwlI lihr ivc hI Swml ho ky sMGrSSIl hogey[ ijs AMgryz dy ivSwl rwj au~qy sUrj nhIN sI fubdw Aqy ijsswhmxy bVIAW-bVIAW slqnqW kMb auTIAW Aqy AMgryz dI eIn-gulwmI mMn leI, Kwlsw pMQ ny aus AMgryz dI SkqI ƒ is`Dy qOr au~qyjbrdsq cuxOqI id`qI Aqy ijhVy Zdwr lok, AMgryz dy tofI, ienHWisMG sUrimAW dIAW cuglIAW Aqy muKbrIAW kr ky AMgryz pwsoN v`fymurwqby Aqy murby ienwm vjoN pRwpq krdy sn aunHW ƒ vI nwlo-nwl kIqydI szw dy ky ‘nrkW’ dw rsqw ivKwauNdy sn[ prMqU bhuq swry Z`dwrlok jW aunHW dy prvwr bc vI gey Aqy dyS DrohI dy ienwm vjoNjgIrdwrI, AwnryrI mYijstrytI, AwnryrI krnl Aqy sr dy i^qwbhwsl krn dy nwl-nwl bVIAW v`fIAW jwiedwdW dy mwlk bx bYTy[auhI Zdwr lok AzwdI auprMq AwpxIAW Swqr cwlW Aqy Dn duAwrwv`fy srkwrI APsr Aqy rwj nyqw bx bYTy[ b`br-AkwlIAW dIAWswbkw pRDwn, SoRmxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr[

Page 76: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 78 sqMbr 2016

gqIivDIAW AYsIAW sn ik iPrMgI dw pRswSn kMbx l`g ipAw sI AqyiPrMgI dy rwj-mh`l dy sqMB if`gx l`g pey sn[ AMgryz pRSwsn pUrIqrHW BY-BIq ho igAw sI[ AMgryzI srkwr b`brW qoN ieqnI BY-BIqhoeI-hoeI sI ik srkwr ny b`brW dy pRBwv hyTly AnykW ipMfW ivcivsyS puils cOkIAW sQwipq kr id`qIAW[ POj Aqy GoV-svwr puilsdI sWJI gSq qyj kr id`qI geI[ mhInw ApRYl, 1923 eI. ivcsrkwr ny bbr AkwlI jQy ƒ ZYr-kwƒnI jQybMdI krwr dy id`qw[izlHw jlMDr dy dOlqpur, pMforI in`JrW, hrIpur, GiVAwl, kMDolw,rkV Aqy izlHw huiSAwrpur ivc bulovwl, cwhlpur, morWvwlI, jsovwl,kot PqUhI, moielw, mMnxhwxw, srhwlw Kurd Aqy ruVkI Kws AwidipMf ivSyS sn[ AMgryz ny ies lihr ƒ dbwaux leI pUrI SkqI Jokid`qI Aqy jbr-zulm dI hnyrI Julw id`qI[ ieh lihr bhuqw kr kyduAwby dI DrqI qk hI sImq rhI prMqU mwlvy Aqy mwJy dI DrqI au~qyG`t hI PYl skI[ mwJy Aqy mwlvy dI DrqI au~qy isMGW vloN SWqmeIsMGrS jwrI sI Aqy auh ies hiQAwrbMd sMGrS ivc Swml nhIN snhoey[ prMqU ies lihr ny inscy hI ^wlsw pMQ Aqy pMjwbIAW dy hONslybulMd kr idqy[ AMgryz SkqI dy mzbUq sqMBW ƒ folx lw id`qw AqygorI srkwr dIAW jVHW KoKlIAW kr id`qIAW Aqy ies qrHW AzwdI dwidn hor nyVy ilAWdw[ ieho hI ies lihr dI vfmu`lI sPlqw sI[

b`br AkwlI lihr dy mu`Fly AsUl pUrn qOr au~qy is`KI dy AsUlWau~qy hI AwDwirq sn[ qkrIbn swry hI b`br AkwlI pVHy-ilKy,AMimRqDwrI Aqy 25 qoN 45 swl dI aumr dy drimAwn dy sn[ ienHWdy AsUl DI-BYx dw siqkwr krnw, grIb AnwQ dI riKAw, jbr-zulm dw ivroD, aUc-nIc Aqy jwq-pwq dw sKq KMfn, lut-Ksu`t dwmukMml ivroD, Awpxy swQIAW dw ivroD nw krnw, gur-mirAwdwAnuswr p`ky inqnymI bxnw, loVvMdW dI mdd krnw, dyS dI AzwdIleI AwpxIAW jwnW kurbwn kr dyxw Aqy iPrMgI dI eIn nw mMnxw AqyjQybMdI dy hr hukm Aqy nIqI-pRogrwmW pRqI pUrI pRqIbDqw Awid snAqy inSwnw bVw spSt sI “iPrMgI dy rwj ƒ mukMml rUp ivc smwpqkrnw Aqy dyS ƒ Azwd krwauxw Aqy inSwny dI pRwpqI dy rsqy dw roVwbxn vwly tofIAW Aqy muKbrW dw sPwieAw krnw[ inrsMdyh kurbwnIkyvl au~cy-sucy Awcrn Aqy inSkwm Bwvnw vwlw mnuK hI dy skdw hY[

Page 77: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 79 sqMbr 2016

ieh swry hI b`br AkwlI ienHW mhwn guxW dy DwrnI sn[sRI gurU nwnk dyv jI v`loN drswey mwrg Anuswr b`brW ny dyS-

vwsIAW AMdr dyS-BgqI dI Bwvnw Aqy AzwdI dI locw pYdw krn AqyaunHW AMdr m`Ty pey dyS-BgqI dy joS-jzby ƒ pRcMf krn ihq ipMfWivc lok-iek`TW swhmxy Awpxy ivcwrW ƒ pRgt krnw SurU kIqw, ijskwrj leI idhwqI kwnPrMsW dw islslw SurU kIqw Aqy inrol pMjwbImwiDAm rwhIN srl BwSw ivc ‘bbr AkwlI duAwbw AKbwr’ duAwrwlokW ƒ jwgrUk krn leI au~dm-auprwlw kIqw[ kwnPrMsW ƒ sMboDnkrn dw kwrj gurbwxI ivc prp`k ienklwbI ieiqhws ivc pROV Aqyau~cy-sucy Awcrn vwly kmwl dy bulwry, is`K isDWqW Aqy gur-ieiqhwsAqy is`K ieiqhws dI soJI r`Kx vwly mwstr moqw isMG pqwrw, bwbUsMqw isMG hirEN Kurd, b`br krm isMG dOlqpur, b`br ikSn isMGgVg`j, b`br DMnw isMG bihblpur, b`br krm isMG iJMgV, s. rqnisMG rkV, b`br hrbMs isMG srhwlw, b`br audy isMG rwmgVH JuMgIAW,b`br dlIp isMG DwmIAW, b`br Drm isMG ihAwqpur Aqy b`br nMdisMG GiVAwl Awid KulHyAwm ipMfW ivc kwnPrMsW kr ky ivcwrW Aqyieiqhws dI AlOikk pySkwrI nwl lokW ƒ kIl idMdy sn Aqy lokWAMdr su`qI AxK Aqy gYrq ƒ jgwauNdy sn[ 1929 eI. ƒ jylH qoN brIho ky AwieAw sMDrW dw s. swDU isMG vI b`brW nwl Swml ho igAw AqyrMDwvw msMdW dy s. lwB isMG puqr s. gujr isMG Aqy s. Bwn isMGpu`qr s. hukm isMG rMDwvw vI aus dy nwl rl gey[ ienHW ny vI AzwdIdy sMGrS ivc pUrw Xogdwn pwieAw Aqy JolIcu`kW ƒ vI gfI cVHwieAw,s. sohn isMG pu`qr s. jvwhr isMG nwmDwrI jo rMDwvw msMdW dygurduAwry dw gRMQI sI aus ny muKbrI kr ky b`br swDU isMG, s. lwBisMG Aqy s. Bwn isMG ƒ 06 jnvrI, 1930 ƒ igRPqwr krvw id`qw[ienHW iqMnW ƒ 16 meI, 1931 ƒ PWsI dy id`qI geI[

b`brW dIAW gqIivDIAW qoN pRySwn hoey pRSwsn ny hor sKqI ArMBid`qI Aqy aunHW ny muKbrW Aqy jwsUsW ƒ v`fy-v`fy ienwm dy ky aunHW qoNdyS-DrohI Aqy Brw-mwrU dw kMm ilAw[ sr eI. fI. mYn. lYgngvrnr pMjwb ny sI. fblXU jkb ifptI kimSnr ƒ sKq hukmid`qy[ iPrMgI dI ivSv pRis`D “pwVo Aqy rwj kro” dI kUtnIqI au~qyAml kridAW pRswSn ny b`brW iv`coN hI BwrI ienwm dy ky b`br AnUp

Page 78: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 80 sqMbr 2016

isMG ƒ KrId ilAw ijs ny suprfYNt puils imstr simQ pws muKbrIkr ky mhInw sqMbr, 1923 ƒ inhQy cwr mohrI b`brW- jQydwr krmisMG dOlqpur, b`br audy isMG rwmgVH JuMgIAW, b`br ibSn isMG ipMfmWgt Aqy bbr mihMdr isMG ipMf pMforI gMgw isMG ƒ puils vwilAWqoN Gyrw pvw id`qw[ inh`Qy hox dy bwvjUd cwry b`br jwnW hUl ky bVIdlyrI nwl puils ivru`D jUJy Aqy AMq ShId ho gey[ ienHW ShIdW dIXwd ivc ipMf bbylI ivKy iek XwdgwrI gyt bxwieAw hoieAw hY[ iesyqrHW Z`dwr jvwlw isMG isAwx dI muKbrI kwrn 25 AkqUbr, 1923ƒ mMnxhwxw ivKy b`br DMnw isMG bihblpur, b`br bMqw isMG DwmIAWklW vI puils mukwbly dOrwn ShIdIAW pw gey[

vrxnXog hY ik igRPqwrI auprMq suprfYNt puils imstr hortnny bbr DMnw isMG bihblpur ƒ vMgwridAW ikhw, “DMnw isMG qum bolqwQw ik jIqy jI bbr DMnw isMG ko koeI nhIN pkV skqw[ Ab kYsw hwlhY? qum jIqy BI ho AOr igRPqwr BI ho[” ieh qwhnw mwr ky imstrhortn iKV-iKVw ky hs ipAw[ bbr DMnw isMG “gurU kw isK” isMG-Syr sI[ aus ny grjvIN Avwz ivc “boly so inhwl, siq sRI Akwl[”dw jYkwrw CifAw Aqy ieko Jtky nwl hQkVI qoV ky vgwh mwrI Aqy lknwl bMnHy hoey bMb ƒ dwg ky suprfYNt puils Aqy aus dy 11 swQI pulsIAWƒ botI-botI kr idqw Aqy iesy dOrwn auh Kud vI ShId ho gey[

iek hor Gtnw dOrwn bwbU sMqw isMG CotI hirEN ny srkwr dyJolIcu`k Aqy Kwlsw pMQ dy Z`dwr zYldwr ibSn isMG jo ik bwbU sMqwisMG nwloN k`d-kwT Aqy qwkq ivc d`ugxw sI, ƒ kpUrQlw dy mhwrwjydI lVkI dI SwdI qoN prqidAW rsqy ivc Gyr ky huiSAwr hox leIvMgwirAw Aqy ie`ko vwr nwl nrkW dI g`fI cVHw id`qw[

iek hor Gtnw ivc muKbrI dy AwDwr au~qy puils Aqy POj dIsWJI BwrI Pors ny ipMf mMfyr ivKy b`br virAwm isMG Du`gw, b`brjuAwlw isMG Pqyhpur koTI Aqy bbr bMqw isMG DwmIAW ƒ Gyr ilAw[sKq mukwblw hoieAw[ jdoN puils b`brW dw nukswn krn qoN byv`s hogeI qW aus iPrMgI dI sWJI sur`iKAw tu`kVI ny aus mkwn ƒ hI AgnByt kr id`qw ijs kwrn bbr juAwlw isMG Aqy bbr bMqw isMG DwmIAWShId ho gey prMqU b`br virAwm isMG Du`mw bc inkly jo AzwdI dysMGrS ivc jUJidAW iqMn mhIny bwAd puils nwl hoey iek hor lMby

Page 79: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 81 sqMbr 2016

mukwbly dOrwn ShId ho gey[27 PrvrI, 1926 ƒ srkwr AMgryzI ny bbr nMd isMG GiVAwl,

b`br bwbU sMqw isMG CotI hirEN Aqy b`br dlIp isMG DwmIAW Aqyb`br Drm isMG ihAwqpur ƒ kyNdrI jylH ivc PWsI dy q^qy au~qy ltkwidqw[ bbr AkwlI lihr dOrwn AijhIAW AnykW hI GtnwvW hoeIAW[iek drjn qoN v`D b`brW ƒ PWsI id`qI geI[

iek hor Gt nw ivc 12 j ul weI, 19 32 ƒ v I iek Z dwr dImuKbr I k wr n bbr r qn is MG r k V ƒ a us dy l uk x iTk wx y ivc hI pui l sny Gyr w pw i l Aw[ k oeI c wr w nW c l idAW v yK k y pui l s ny mk wn ƒ hI A gl g w id qI pr MqU bbr r qn is MG r k V ny k MD pwV k y bwhr A w k y iek l yny pui l s nwl muk wbl w k Iqw Aqy ShIdI dw j wm pI i l A w[

60 qoN v D bbr W ƒ A Mf ymwn dI j yl H iv c k Yd k r id qw ig A w A qy10 0 qoN v D ƒ v K- v K s imA W dI s Kq k Yd s ux w k y j yl HW iv c bMd k rid qw[ bbr qoN muKbr bx y A nUp is MG ƒ ibl y l wa ux k r k y ig A wnIg ur id q is MG ƒ 19 meI, 19 3 9 ƒ k yNdr I j yl H mul qwn iv Ky Pwhy l wid qw igA w[ a us dy nwl v wl w s wQI bbr k r qwr is MG k wPI s mW Bg OVwir hw A qy s Ms wr pur dy qyj w is MG ny ienwm dy l wl c k r k y a us ƒig RPqwr k r v w id qw A qy bbr k r qwr is MG ƒ v I 10 A g s q, 19 3 9ƒ PWs I a u~qy l t k wieA w ig A w[ a unHW dI Xwd iv c nk odr - j l MDr r ofa u~qy Xwdgwr I g yt bx wieA w ig Aw[ i j s k r k y j l MDr duA wb, k uJig x qI dy t of IA W ƒ Cf k y, pUr I qr HW bbr W dw hmwieqI bx ig A w A qyieh iKqw qk r Ibn 18 - 19 mhIny AMg r yz dw nhIN s g oN bbr W dy hIq ihq i r hw A qy ienHW g MBIr hwl wqW dI c r c w br qwnv I pwr l ImYNtiv c v I hoeI[ nv W Sihr dy l wgy dy ipMf dOl qpur A qy j l MDr -huiSA wr pur r of a u~qy s iQq ipMf Kur dpur iv c ienHW bbr W ny z mIndoz(UNDER-GROUND) d&qr vI bxwey hoey sn ijnHW dIAW inSwnIAWA`j vI ienHW ipMfW ivc mOjUd hn[ b`brW dI iPrMgI dy pRSwsn ivcieqnI dihSq sI ik keI-keI idn pihlW FMForw iPrw ky-qrIKWinXq kr ky ieh b`br ipMfW ivc v`fIAW kwnPrMsW krdy sn prMqUiksy srkwrI AiDkwrI jW puils pRswSn dI aunHW ƒ pkVn dI jurAqnhIN sI pYNdI[ ijqny vI b`br ShId hoey auh muKbrW v`loN kIqI geImuKbrI dy kwrn hI DoKy nwl ShId kIqy gey[ Awhmo-swhmxy qW puils

Page 80: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 82 sqMbr 2016

inh`Qy b`brW dw mukwblw krnoN vI frdI sI[ Bgq kbIr jI dy dohryienHW dy bu`lHW au~qy hmySW hI rihMdy sn:

-sUrw so pihcwnIAY ju lrY dIn ky hyq]purjw purjw kit mrY kbhU n CwfY Kyqu] (pMnw 1105)-kbIr ijsu mrny qy jgu frY myry min Awnµdu]mrny hI qy pweIAY pUrnu prmwnµdu] (pMnw 1365)

b`br AkwlI lihr dOrwn AnykW isMGW dIAW ShIdIAW hoeIAW[kuJ b`br AkwlI XoDy POj, GoV-svwr puils Aqy pYdl puils nwlAwhmo-swhmxy mukwbilAW ivc ShId hoey[ kuJ muKbrIAW kwrn suqy-inh`Qy igRPqwr kIqy jwx mgroN Awpxy l`kW nwl bMny bMbW ƒ clw kykeI-keI duSmxW ƒ mwr ky Kud vI ShId ho gey Aqy qkrIbn 143b`brW au~qy lwhOr dy sYSn-j`j dI kichrI ivc v`K-v`K iqMn kysW ivcPWsI dI szw hox kwrn PWsI au~qy cVHidAW hoieAW dyS-BgqI AqyShIdI dI Bwvnw, isdkidlI Aqy idRVHqw nwl ShId ho gey[ lwhOr dyAYfISnl sYSn j`j jy.ky.AYm.t`p Aqy AYs.AYs. hYrISn vloN kyNdrIjylH lwhOr ivKy hI muk`dimAW dI suxvweI 15 Agsq, 1923 ƒ SurUkIqI geI Aqy ienHW AdwlqW v`loN (1) pihlw b`br AkwlI swizS kys23 mwrc, 1921 qoN 21 meI, 1921 (2) dUjw b`br AkwlI swizSkys 1924 Aqy (3) qIjw b`br AkwlI swizS kys 1925,kys clweygey, ijnHW dOrwn JolIcu`k Z`dwrW, vwAdw muAwP srkwrI gvwhW dIAWgvwhIAW Aqy iPrMgI rwj dI nIqI Aqy nIAq Anuswr ienHW kysW ivcb`brW ƒ PWsI dI szw suxweI geI ijs ƒ jylHW ivc AmlI rUp id`qwigAw Aqy kuJ ƒ v`K-v`K Arsy leI kYd dI szw id`qI geI[

JolIcu`k gdwr krm isMG mMnxhwxw jo muKbrIAW kr ky ienwmvjoN v`fIAW jgIrW pRwpq kr ky AYS dI izMdgI bqIq kr irhw sI,ƒ s. AjYb isMG qlvMfI Kurd izlHw luiDAwxw Aqy s. icMqw isMG ipMfFMFolI qihsIl PgvwVw izlHw kpUrQlw ny imqI 28-5-1941, ƒausy dI kIqy dI szw dy ky nrkW ƒ qor id`qw Aqy mgroN jgn nwQ sYSnj`j jlMDr dy hukm Anuswr ienHW dohW b`brW ƒ vI imqI 5-6-1941ƒ PWsI au~qy ltkw id`qw[ prMqU ieiqhwisk Aqy ivl`Kx bwq ieh hYik iksy vI b`br AkwlI ny Awpxy bcwA leI nw qW srkwr AMgryzIqoN koeI irAwieq mMgI qy nw hI iksy ny muAwPI mMgI Aqy nw hI Awpxy

Page 81: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 83 sqMbr 2016

bcwA leI koeI Xqn kIqw sgoN sB ny hI pUrI dlyrI, inDVkqw AqygrzvIN Avwz ivc Awpxy Awp ƒ srkwr AMgryzI dw duSmx nMbr 1ikhw Aqy pUry joS Aqy zor nwl ikhw ik auh AMgryz ƒ Awpxy dyS dImukds DrqI qoN Bjwauxw cwhuMdy hn Aqy jo kuJ aunHW ny kIqw hY auh pUrwsoc-smJ ky Awpxy dyS, kOm Aqy Drm leI Awpxy Prz-ey-Avl ƒinBwauNidAW kIqw ijs leI aunHW ƒ koeI pCqwvw nhIN hY sgoN pUrI qslIAqy KuSI hY ik auh zwlm srkwr AMgryzI nwl isDy mQy tkrw sky[

Amr ShId b`br ikSn isMG gVg`j dw sYSn Adwlq ivc id`qwibAwn, “mYN Awpxy ierwdy au~qy idRVH hW[ mYN srkwr AMgryzI ƒ Bwrqiv`coN k`Fx leI sB kuJ pUrI soJI Aqy ivcwrn auprMq kIqw hY[ mYNkwly Aqy kTor idl vwlI gorI srkwr dw k`tV vYrI hW[ mYN srkwrAMgryzI qoN koeI irAwieq nhIN cwhuMdw[ mYN jo kuJ kIqw auh kbUlkrdw hW[” aunHW dw ieh ibAwn ik “mYN jnqw ƒ gorI srkwr ƒsmwpq krn leI iqAwr krn ihq 527 kwnPrMsW ƒ sMboDn kIqw[”iek ijaUNdI-jwgdI imswl hY[ ies qrHW ieh swry hI ShId b`brAkwlI Awp vI Amr ShId ho gey Aqy ieiqhws ƒ vI sdIvkwl leIAmr khwxI bxw gey jo hmySW hI swfIAW AwauNdIAW pIVHIAW leIiek roSn mInwr Aqy s`cy dyS BgqI, kOmpRsqI Aqy Drm au~qoN mrimtx dy jzby dw Amu`k BMfwr bx gey[ gurvwk hY:

jYkwru kIE DrmIAw kw pwpI kau fMfu dIEie] (pMnw 89)aukq sMKyp crcw auprMq mYN smJdw hW ik swƒ AwpxI AjokI

siQqI Aqy hwlq bwry zrUr hI sucyq hoxw hovygw Aqy AwpxI AjokInOjvwn pIVHI jo nMgyjvwd, niSAW, BrUx-h`iqAw, ASlIlqw Aqypiqqpuxy dI izlHx ivc ies smyN burI qrHW hI aulJI hoeI hY, ƒsMBwlx leI zrUrI hY aunHW ƒ Awpxy SwnWm`qy Aqy lwimswl ivrsygurmiq dy inrwly Aqy ivl`Kx AsUlW Aqy gur-ieiqhws Aqy is`Kieiqhws qoN jwxU krvwieAw jwvy[

Page 82: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 84 sqMbr 2016

Agsq 2016 AMk dw bwkI . . .

1947 eI. dy pMjwb btvwry dy kuJ AxgOly pK-s. suKpwl isMG*

. . . sMXukq pMjwb dy au~qr-p`CmI izilHAW dy Agsq, 1947eI. qoN bwAd pwiksqwn v`loN ihzrq krn vwly izAwdwqr lok fyrwbwbw nwnk dy rsqy rwhIN BwrqI pMjwb ivc dw^l hoey[ ienHW lokW dyhwlwq vI dUsry ihzrq krn vwly lokW dI qrHW hI sn[ ies rsqyAwaux vwly kwPilAW iv`coN iek cSmdId bzurg s. sMpUrn isMG(ipMf BMfwl nyVy klwnOr izlHw gurdwspur) ny d`isAw ik, “rsqy ivcmINh bhuq pY irhw sI izAwdwqr lok pYdl sn qy lokW ny b`icAW qybzurgW ƒ moiFAW ’qy cu`ikAw hoieAw sI[ rsqy ivc keI QWeI au~cwQW dyK ky kw&lw ruk jWdw sI[ rsqy ic`kV nwl Bry pey sn qy rwhWivc muslmwnW ny k`c su`itAw hoieAw sI ijs nwl bhuq swry lokW dypYrW dy ivc k`c v`j-v`j ky lhU inkl irhw sI[ au~proN muslmwnW dyhzUm kw&ly dy Awly-duAwly brCy, ikrpwnW, tkUey Awid leI iPrdysn[ keI vwr auh hmlw krn leI kwPly dy iksy ihsy au~qy pYNdy ijsnwl bhuq swry inhQy, lwcwr, Qky-tuty, BuKy-iqhwey lok mwry jWdy jWz^mI ho jWdy[ pr swfy kwPly ivc iklHy vwly bwby nwl sn (iklHw soBwisMG izlHw rwvlipMfI ijnHW dw fyrw Aj klH nOSihrw mJw isMG izlHwgurdwspur ivc hY) aunHW kol kuJ bMdUkW sn[ jdoN vI hzUm kw&ly au~prhmlw krdw jW lwgy AauNdw qW auh bMdUkW nwl Pwier krdy ijs nwlDwVvI hzUm ipCy ht jWdw”[ kuJ iesy qrHW dI hwlq hornW kw&ilAWdI hoeI jo gujrwq, rwvlipMfI, pySwvr, srgoDw, isAwlkot, nwrovwlAwid dy ielwikAW qoN fyrw bwbw nwnk dy rsqy Awey sn[ ienHW ielwikAWqoN Awaux vwly lok jMMmU vwly pwsy rwhIN vI BwrqI pMMjwb ivc dw^l hoey[

ieh ihzrq iek dm nhIN hoeI, sgoN kuJ mhIinAW qk iehislislw cldw irhw[ dUr qoN Awaux vwly kwPilAW qoN ielwvw Bwrq–pwiksqwn dy srh`dI ielwikAW dy lok ij`QoN iksy ƒ srhd nyVy Aqysur`iKAq lgI, auh au~QoN lMG ky BwrqI pMjwb ivc phuMc gey[ srh`dnzdIk qoN Awaux vwly bhuq swry lokW dIAW irSqydwrIAW nvIN bxI*sInIAr irsrc PYlo, sRI gurU gRMQ swihb AiDAYn kyNdr, gurU nwnk dyv XUnIvristI sRI AMimRqsr[mo: +9194649-86446

Page 83: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 85 sqMbr 2016

srh`d qoN aurly pwsy Bwv BwrqI pMjwb ivc sn, ijnHW ny AOKy smyN aunHWƒ au~QoN sur`iKAq k`Fx Aqy l`gdy cwry aunHW dw swmwn ilAwaux ivcvI mdd kIqI[

gurdwspur izlHy dw S`krgVH dw ielwkw Aqy lwhOr izlHy dyKwlVw, p`tI, vltohw qy Kymkrn QwixAW (Ajoky qrn qwrn izlHy dIp`tI qihsIl dw ielwkw) dy Bwrq jW pwiksqwn ivc hox bwry duic`qIsI[ ikauNik lwhOr izlHw pwiksqwn ivc clw igAw sI Aqy gurdwspurizlHw Bwrq ivc Aw igAw sI, ies leI lokW ivc duic`qI bxI hoeIsI ik auh ikDr jwx jW nw jwx[ ies dI iek imswl cSmdIdigAwnI rGbIr isMG (sRI AMimRqsr) qoN pqw c`ldI hY ik aunHW dwshurw prvwr Kwsw nyVy ipMf c`k mukMd dw rihx vwlw sI jo vMf smyNigAwnI rGbIr isMG horW dy ipMf huifAwrw (brkI kol izlHw lwhOr,pwiksqwn dw iek ipMf) clw igAw ik Swied Kwsy dy kol dw ielwkwpwiksqwn ivc clw igAw hY[ auh dsdy hn ik srh`d au~pr v`sy ipMfc`iTAW vwlw Aqy brkI (hux pwiksqwn izlHw lwhOr) KwlVw QwxyADIn Bwrq dw ih`sw sn qy dyS vMf ip`CoN aunHW ipMfW au~pr pwiksqwnny kbzw kr ilAw sI[ iesy qrHW dIAW hor keI imswlW hn ijs qoNaus smyN Bwrq-pwiksqwn srh`d bwry lokW ivc BMblBUsw pYdw hox dwpqw c`ldw hY[ iesy qrHW iek cSmdId s. hrcrn isMG ijnHW dy ipqws. joD isMG (ipMf l`DyvwlI) aus smyN Qwxw KwlVw ivKy mu`K QwxwAPsr sn, dsdy hn ik lwhOr dw SYSn j`j ‘cImw’ KwlVy Qwxy Awky myry ipqw jI ƒ kihx lgw ik “ieh Qwxw pwiksqwn puils ƒ id`qwjwvy ikauNik ieh pwiksqwn ivc Aw cu`kw hY”[ s. joD isMG ny ausy smyNKwlVy qoN iek SwhUkwr dI kwr lY ky AY~s.AY~s.pI. sRI AMimRqsr koljw ky, ies sbMDI siQqI sp`St krn leI pu`iCAw qW AY~s.AY~s.pI.ny ikhw ik “KwlVw Qwxw Bwrq ivc hY”[ s. joD isMG ny KwlVy phuMcky SYsn jj ‘cImw’ ƒ siQqI sp`St kIqI[ pr cImw AwpxI iz`dau~pr kwPI dyr qk AiVAw irhw pr s. joD isMG ny Qwxy dw cwrj ausƒ nw id`qw[ ies qrHW ies ielwky dy lokW leI ieh PYslw krnw kwPImuSikl sI ik auh Bwrq ivc hn jW pwiksqwn ivc Aqy bwrfrlweIn ik`Qy hY[ ies smyN APvwhW dw kwPI zor sI[ cSmdId kYptns. hrdIp isMG (ipMf nyStw) Anuswr ieh siQqI 18 Agsq,1947 ƒ spSt hoeI qy “bhuq swry lokW leI 18 Agsq ikAwmq

Page 84: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 86 sqMbr 2016

dI rwq sI”[ iesy qrHW hI izlHw gurdwspur dI qihsIl S`krgVH dylok jo Awpxy Awp ƒ gurdwspur izlHy dw ih`sw hox krky Bwrq ivcsmJdy sn ƒ kwPI aulJx ip`CoN S`krgVH qihsIl dy pwiksqwn ivcjwx krky BwrqI pMjwb Awauxw ipAw[

ies qrHW ihzrq krn vwly lokW dw Awpxy Gr Cfx dw smWv`K-v`K irhw qy ieh kwrvweI kuJ mhIinAW qk c`ldI rhI[ srh`dnzdIk vsnIkW ƒ ihzrq kr ky Bwrq Awaux ivc smW vI G`t l`gwAqy auh rsqy dI K`jl-KuAwrI qoN vI kwPI bcy rhy[ BwrqI pMjwb ivcv`sdy aunHW dy irSqydwrW ny vI aunHW dI kwPI shwieqw kIqI pr dUroNAwaux vwly lokW ƒ bhuq muSiklW dw swhmxw krnw ipAw[ dUroN Awauxvwly lokW leI ij`Qy srkwr ny pRbMD krn dI koiSS kIqI, au~Qy srh`dIielwikAW ’coN ihzrq kr ky Awaux vwly lokW dI BwrqI pMjwb dysrh`dI ipMfW dy lokW ny vI lMgr pkwaux qy Tihrx leI pRbMD Awidkr ky kwPI mdd kIqI[

ies smyN dOrwn pwiksqwn vwly pwsy qoN Awaux vwly is`KW-ihMdUAWau~pr ij~Qy lutyirAW, kwqlW, aucikAW qy quA`sbI muslmwnW ny zulmkIqy qy lut-mwr kIqI au~Qy pwiksqwnI imltrI, puils, rylvy, inAWiekAqy isvl pRSwsn vI ies kMm ivc ip~Cy nhIN irhw[ bdly dI Bwvnwqy iPrkU jƒn ny mnu`KI PrzW ƒ pCwV id`qw[ btvwry kwrn pMjwb dwsmu`cw isvl qy puils pRSwsn pUrI qrHW qihs-nihs ho cu`kw sI[ ie`QoNqk ik qihsIldwr, j`j Awid keI AiDkwrIAW ƒ dgMeIAW ny mwrid`qw sI[ ijnHW j`jW, AiDkwrIAW Awid dI shwieqw leI POj ƒlgwieAw igAw sI POj aunHW dw hukm qk mMnx ƒ iqAwr nhIN sI[pwiksqwnI imltrI Aqy puils duAwrw au~QoN ihzrq krn vwly ihMdU-is`KW dy smUihk jW iek`ly-dukly kIqy gey kql-ey-Awm dIAW keIaudwhrnW cSmdId d`sdy hn[ imltrI, puils qy isvl pRSwsn qoNielwvw musilm lIg dy vrkr qy aunHW v`loN iqAwr kIqI geI ivSySsYnw nYSnl gwrfz, ihMdU jQybMdI jn sMG qy is`KW dy hiQAwrbMdjiQAW Awid ny vI musIbqW dy mwry lokW au~pr zulm kr ky mwhOl ƒivgwVn qy lokW dIAW musIbqW ƒ vDwieAw[

dyS vMf nwl pYdw hox vwly iBAwnk hwlwqW bwry dovW dySW jW kOmWdy lIfrW ny kdI gMBIrqw nwl nhIN soicAw sI[ ies krky dyS vMfip`CoN pMjwb dy dovW pwisAW (pUrbI qy p`CmI) qoN au~jV ky jwx jW

Page 85: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 87 sqMbr 2016

Awaux vwly lokW leI koeI Kws pRbMD nhI kIqy gey[ hwlWik srpYfrl mUn jo aus smyN irAwsq bhwvlpur dw mMqrI sI, ny lwrfiesmy ƒ iek ic`TI rwhIN Awaux vwlI ies sm`isAw dI hkIkq bwryieSwrw vI kIqw sI[ ies bwry lwrf mwaUNtbytn ny 11 meI, 1947eI. ƒ iSmly ivc dyS dy pRmu`K nyqwvW jvwhr lwl nihrU Aqy imstrijnwh nwl sWJI bYTk ivc izkr vI kIqw[ pr aus dI g`l ƒ Ax-suixAw kr ky AbwdI dI qbdIlI sbMDI kOVI hkIkq ƒ nyqwvW ny A`KoNproKy kr idqw qy ies leI koeI AgwaUN pRbMD nw kIqy[ kWgrs Aqymusilm lIg AbwdI dy qbwdly dy h`k ivc nhIN sI[ BwvyN bwAd ivcdovW dySW drimAwn ies sbMDI iek sWJ pRogrwm vI bxwieAw igAwsI[ pr auh vI dovyN pwsy dy pRSwsink AiDkwrIAW dI AxgihlI,quA`sb, ktVqw, AwpsI qwlmyl dI Gwt Aqy AsihXog Awid krkyyshwiek isD nw ho sikAw[ auNJ vI ieh dyr nwl kIqI geI kwrvweIsI ijs dy koeI swrQk is`ty nw inkly[

Bwrq Awaux ’qy lokW ƒ bhuq lMmw smW BwrI muSiklW dw swhmxwkrnw ipAw[ sB qoN pihlW au~jV ky Awey lokW leI irhwieS AqyKwx-pIx dw pRbMD krnw dovyN dySW dIAW nvIAW hkUmqW leI bhuqv`fI cuxOqI sI ikauNik dyS dI AzwdI Aqy btvwrw dovyN kMm iek`Ty hoeysn ies leI srkwr kol swDn vI G`t sn[ BwrqI pMjwb ivc Awaux’qy lokW ny AwpxI-AwpxI sWJ jW irSqydwrI vwly ipMfW, SihrW,ksibAW Awid ivc Aw ky vws kIqw qy ie`DroN ipMf, Sihr Awid C~fky pwiksqwn jwx vwly muslmwnW dy KwlI hoey Gr, hvylIAW Awid ivcrihx leI QW bxweI[ ie`Dr muslmwnW dy KwlI hoey GrW, mkwnW,zmInW, pSUAW qy hor vrqoNXog swmwn au~pr sQwnk vsnIkW ny Awpxykbzy kr ley[ ies krky pwiksqwn qoN au~jV ky Awaux vwly keI lokies p`KoN vI KuMJ gey[ iPr Bwrq srkwr ny pwiksqwn qoN Awey lokWƒ ieQoN pwiksqwn gey muslmwnW dy Gr, PslW Awid dI kcI AlwtmYNtkIqI, ijs nwl iri&aUzIAW ƒ kuJ rwhq imlI[ dohW dySW dIAWsrkwrW ny dyS C`f ky gey lokW dIAW KwlI hoeIAW zmInW, jwiedwdW,GrW dI pYmwieS krvweI[ Bwrq ivc pwiksqwn qoN Awey lokW ƒ iehsB kuJ Alwt kIqw igAw[ pwiksqwn qoN Awey zmInW dy mwlkW ƒzmIn qy 30% k`t lgw ky zmIn idqI geI Aqy pwiksqwn qoN Awauxvwly ipMfW dy mwlkW jW hzwrW eykV dy mwlkW leI v`D qoN v`D 400

Page 86: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 88 sqMbr 2016

eykV zmIn dI h`d qYA kIqI geI[ Bwrq ivc pwiksqwn qoN au~jVky Awaux vwly lokW ƒ dyx leI zmIn dI Gwt sI ikauNik Bwrq iv`coNgey izAwdwqr lok by-zmIny qy grIb sn[ pr ies dy ault pwiksqwnqoN Awaux vwly lok, Kws kr is`K izAwdwqr Ku`lHIAW zmInW dy mwlksn[ ieh smisAw kwPI v`fI sI jo ik kwPI lMmw qy v`Krw ivSw hY[

kuJ sUJvwn APsrW qy isK lIfrW ny srkwr dw ies gl ’qy KwsiDAwn idvwieAw ik ijs ipMf, ielwky, qihsIl Awid ’coN lok bwrdy ielwky ivc jw ky v`sy sn aunHW ƒ BwrqI pMjwb ivc Awpxy ipCokVvwly jW jdI ipMfW ivc zmInW-jwiedwdW Awid Alwt kIqIAW jwx qWjo au~jV ky Awey lok Awpxy drd ƒ Gtwaux leI qy sihXog pRwpqkrn leI Awpxy BweIcwry dy sQwnk lokW nwl iek-imk ho skx[ies qrHW au~jV ky Awey lokW ƒ smu`cy pMjwb (smyq Ajokw hirAwxw)ivc jwiedwdW, zmInW id`qIAW geIAW[

vMf ipCoN Bwrq Aw ky vsxw pwiksqwn iv`coN au~jV ky Awaux nwloNvI AOKw qy lMmw kMm sI[ ies v`fI auQl-puQl nwl v`fy-v`fy srdwr,SwhUkwr qy AmIr lok vI k`KoN hOly ho ky izMdgI dy ies kOVy AnuBv nwljUJ rhy sn[ ies qRwsdI dw Asr lokW dy jIvn–cir`qr au~pr vIipAw[ lokW ƒ Awpxy jIvn inrbwh leI bhuq mMdy hwlIN idhwVIAW,mzdUrIAW, Awid krnIAW peIAW[ ‘pMjwb dy jMimAw ƒ inq muihMmW’dI khwvq qoN pRyrnw lYNidAW pMjwb dy lok, ijnHW ny dohW dySW dI DrqIƒ Awpxy lhU nwl rMg ky qy Awpxw sB kuJ lutw ky Bwrq dI AzwdIqy nvyN bxy mulk pwiksqwn dw mu`l qwirAw, bVI sKq imhnq qyiS`dq nwl iPr Awpxy pYrW isr KVHy hoey[

dyS dI Az wdI ivc is Dy r Up iv c Xog dwn ƒ qW Fuk v IN QW ieiqhwsdIAW ik qwbW iv c iml c uk I hY, pr A is Dy r Up ivc i j nHW l ok W ny iesvMf ƒ Awpx y ipMf y ’ qy J i l A w hY, a unHW l ok W dI g l nw- mwqr j W bhuqGt hoeI hY[ ies v Mf dw s B qoN v D A s r pMj wb Kws k r is KW ’ qyipAw[ pMj wb dI v Mf ƒ hux qk 69 s wl dw s mW hox l gw hY[ 19 47eI. dI pMj wb v Mf nwl s MbMiDq bhuq s wr y p ihl U A j yy qk v I pUr I qr HWs whmx y nhIN A w s k y[ s o a us s myN vwpr y s muc y Gt nwk Rm ƒ bhupKInz r Iey qoN s mJ x l eI a us s myN dy iz Mdw bc y c SmdId l ok W dy A KIN v yKy,s ux y A nuBvW ƒ i r k wr f j W k l mbMd k r nw s myN dI muK l oV hY[

Page 87: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 89 sqMbr 2016

Ardws dw ivgws-fw. jsvMq isMG nykI*

mYN audoN id`lI dy v`fy hspqwl ivc fwktr sW[ b`icAW dy vwrfivc myrI PyrI sI[ iek b`cw gMgw rwm au~Qy dwKl hoieAw hoieAw sIijs dy idl ivc kuQwvyN iek morI sI[ aus dw EprySn hoxw sI[ ausdI mwqw aus dy kol bYTI hoeI sI[ pihlW auh aus dy kol bYTI roNdIrihMdI sI[ do idn qoN auh b`cy dw h`Q pkV ky qy A`KW mIt ky bYTIrihMdI sI[ fwktrW ny soicAw aus ƒ audwsI rog ho igAw hY qy ausƒ vyKx leI mYƒ bulwieAw igAw sI[

mYN AwieAw qy vyiKAw auh AKW mItI iblkul Aih`l bYTI sI[ b`cydw h`Q aus ny Awpxy h`Q ivc ilAw hoieAw sI[ myry aus dy kol phuMcx’qy vI aus ny A`K nhIN KolHI[ aus vwrf dy fwktr ny mYƒ aus bwry ausdy kol KiVAW hI aus dw hwl d`isAw sI, pr aus ny A`K nhIN KolHI[

mYN “vwihgurU” AwK ky aus dy moFy ’qy h`Q r`iKAw qy ikhw,“b`cIey, Awpxy b`cy dI izMdgI vwsqy Ardws kr rhI eyN?” aus nyA`KW KolHIAW qy ikhw, “pihly idn mYN eyho Ardws kIqI sI, A`jnhIN[” “Aj kI Ardws kr rhI ey?” pihly idn hI mYƒ smJ AwgeI sI ik myrI Ardws KudgrzI nwl ilbVI hoeI hY ikauNik mYNvyiKAw myry b`cy dy s`jy vI, K`by vI hor b`cy pey hoey hn, ijnHW dwEprySn hoxw sI[ so myrI ihMmq nhIN peI ik mYN kyvl Awpxy b`cy dIishqXwbI leI Ardws krW[ qd qoN mYN r`b ƒ ieh kihx l`gI, “s`cypwqSwh, eyQoN dy fwktrW dy h`Q ivc S&w b^SIN ik auh ijs b`cy dwvI ielwj krn auh rwzI ho jwvy[” pr ies Ardws ivc vI mYƒsÍwrQ nzr Awaux l`gw[ klH dI mYN ieh Ardws kr rhI hW, “s`cypwqSwh sMswr dy sB fwktrW dy hQ ivc S&w b^SIN qW ju iksy mW dwkoeI vI rogI b`cw qyrI rihmq qoN vW\w nw rhy[”

mYN aus dy isr ’qy h`Q r`iKAw qy ikhw, “b`cIey, qUM A`j mYƒ vIshI Ardws krnI isKw idqI ey[”

aus dIAW A`KW iPr qoN muMd geIAW[pusqk ijnHw idsMdiVAw durmiq vM\Y ivcoN DMnvwd sihq[

*gurpurvwsI

Page 88: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 90 sqMbr 2016

mnuKw jnm dw Pl-ig. idq isMG*

iek mhwqmw dw kQn hY ik “inMdRw, Bojn, Bog, BY ieh pS purKsmwn[ nr igAwn inj ADkqw gÎwn ibnW pSU jwn[” ies kQn dwBwv ieh hY ik ies sMswr dy bhuq swry pRwxIAW ny ApnI-ApnI ie`Cwdy Anuswr Apny jIvn dw Xw jnm dw Pl smJ C`ifAw hY, jYsw ikcor lok ieh AwKdy hn ik ibgwny Gr ƒ sMnH lw ky aunHW dw mwl lu`tilAwauxw Ar Awps ivc vMf ky Kw lYxw hI jnm dw Pl hY[ iesI qrHWT`gW ƒ puCIey qd auh BI AwKdy hn ik dUsry AwdmI dy Dn mwl ƒApnI cqrweI nwl DoKw dy ky Apnw KIsw Br lYnw Aqy Pyr vfy Awrwmnwl bYT ky Kwxw hI jnm dw Pl hY[ Pyr Xwr AwKdy hn ik pr-iesqRI nwl pRIqI krn dw AnMd hI jIvn dw Pl hY[ ies qy ibnWmwswhwrI SkwrI AwKdy hn ik bMdUk Xw ku`iqAW nwl jMgl dy imRgW ƒmwr ky aunHW dy mws nwl Apnw mws vDwauxw hI jnm dw Pl smJIdwhY[ ies qy ibnW rwg iv`dÎw dy jwnn vwly** KÎwl krdy hn ik surqwl dw pqw honw hI jnm Pl dw hY Ar rwg dy pÎwry kMjrI dy nwcqmwSy dy dyKn ivc hI Apny jIvn dw Pl mMndy hn[ iesI pRkwrSrwbI AwdmI iek pÎwlw kOVy pwxI dw pI ky aus nwl bysuD hon qweINhI jIvn dw Pl smJdw hY Aqy cMgy bsqR pihrn vwly log A`Cy-A`CypuSwikAW dy phrn ivc hI jIvn dw lwB jwndy hn[ iesI qrHW qIrQBrmn vwly qIrQ XwqRw krn ƒ hI jnm dw lwB smJI bYTy hn[ ienHWqy A`gy dwqy log dwn qy Ar DÎwqy log DÎwn qy hI jIvn dw Pl jwndyhn[

iesI qrHW iv`dÎw dy ivcwr vwly log SwsqR purwx aupinKDW AqyvydW dy pVHn qy hI jIvn sPlw AwKdy hn[

BwvyN ienHW swirAW ivKXw dy ABlwKI Apny-Apny KÎwlW dy nwljIvn dw Pl smJI bYTy hn, prMqU ieh swry gux jo inMdRw, Bojn, BogAqy BY Awidk hn so pSUAW Aqy purKW dy ie`ko jyhy smwn hn, prMqU

*gurpurvwsI

**ieQy igAwnI jI dw Bwv kyvl duinAwvI nwc gwxy qoN hY[ prmwqmw dw js gwaux leI rwgividAw dw aupXog DMnqw Xog hY[

Page 89: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 91 sqMbr 2016

purKW ivc jo vSySqw hY so ieho hY jo gÎwn dI pRwpqI honI hY[ ies qyibnW purK pSU dy smwn hI smiJAw jWdw hY, ikauNik ijqnIAWSrIrk vwSnw hn so pSUAW Aqy purKW dIAW smwn hI pweIAW jWdIAWhn, prMqU pSUAW ivc Akwl purK dy pRwpq krn dI jgÎwsw kdy BIpYdw nhIN huMdI hY[

iesI pRkwr ijs purK dy irdy ivc Akwl purK dy gÎwn dI ie`CwnhIN hY Aqy inrw Kwnw, pihrnw Aqy inMdRw Bojn Awidk ivc hI qqprrihnw Awpxy jIvn dw Pl smJdw hY so BI ies pRkwr dw pSU smJnwcwhIdw hY[

pÎwry pwTk Apny Awp dy jIvn dw Pl inrw SrIrk kwmnw dwpUrw krnw hI nw smJn, ikMqU gÎwn dI pRwpqI hI ies jnm dw mu`KPl hY, ijs dy vwsqy purKwrQ krn[

(Kwlsw A^bwr lwhOr, 21 Agsq, 1896, pMnw 3)fw. ieMdrjIq isMG gogoAwxI duAwrw sMpwdq pusqk ‘igAwnI

id`q isMG qy is`K msly’ iv`coN DMnvwd sihq[

. . . swkw swrwgVHI4. s. bu`D isMG, 5. s. au~qm isMG, 6. s. Bolw isMG, 7.

nwrwiex isMG, 8. s. jIvn isMG, 9. s. hIrw isMG, 10. s. BgvwnisMG, 11. s. jIvw isMG, 12. s. swihb isMG, 13. s. rwm isMG, 14.s. gurmuK isMG, 15. s. Bgvwn isMG, 16. s. gurmu`K isMG, 17. s.bUtw isMG, 18. s. nMd isMG, 19. s. rwm isMG, 20. s. cMdw isMG,21. s. ipAwrw isMG[

ienHW ShIdW dIAW XwdgwrW vK-vK sQwnW au~pr sQwipq kIqIAWgeIAW hn:-

1. swrwgVHI- vzIrsqwn2. gurduAwrw swrwgVHI, kysrI bwg, sRI AMimRqsr[3. qIjI Xwdgwr iProzpur ivc bxweI geI hY[ izAwdw jvwn

ies izlHy nwl sMbMiDq sn[4. 4 is`K rYjImYNt hY~f kuAwtr, myrT XU.pI. ivc vI iek

Xwdgwr bxweI geI hY[

pMnw 67 dw bwkI

Page 90: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 92 sqMbr 2016

pihly pRiqBvwn isK dwrSink:fw. Syr isMG

-fw. plivMdr kOr*sMswr ivc kuJ Aijhy mnu`K vI AwauNdy hn ijhVy AwpxI au~c

krnI rwhIN ieiqhws dy sunihrI pMinAW au~qy AwpxIAW AB`ul XwdWC`f jWdy hn[ is`K ieiqhws Aijhy mn`uKW dI dwsqwn nwl BirAwhoieAw hY[ ienHW ivc mhWpurK, sMq, mhwqmw, sUrmy, dwnI, ivdvwn,Awid AnykW dw izkr kIqw jw skdw hY[

vIhvIN sdI dy muFly dhwky ivc Aijhy Anyk siqkwrq purSpYdw hoey, ijnHW ny ieiqhws dy si&AW au~qy AwpxIAW fUMGIAW pYVWC`fIAW[ ienHW iv`coN fw. Syr isMG iek AijhI ivl`Kx S^sIAq dw nWhY, ijnHW dw izkr Akwdimk jgq ivc bhuq mwx nwl ilAw jWdw hY[fw. Syr isMG ny gurmiq AwiSAW dI invyklI ivAwiKAwkwrI kr kyis`K ieiqhws dy vrikAW au~qy Awpxy leI icrjIvI QW bxweI hY[

fw. Syr isMG dw jnm 1 PrvrI, 1903 eI. ƒ ipMf iblwspur,qihsIl mogw, izlHw iProzpur ivKy hoieAw[ ieh ipMf mogw-brnwlwrof au~qy lgBg vIh mIl dI dUrI au~qy hY[ Awp dy ipqw s. virAwmisMG qy mwqw pRIq kOr sDwrn ikrswx pirvwr nwl sMbMiDq sn[ipqw dI Xog AgvweI qy Dwrimk privrqI dw Awp dy jIvn au~qy fUMGwAsr hoieAw[ aus smyN dOrwn nwmDwrIAW dy vDdy pRBwv kwrn Awpdy ipqw ienHW ivc Swml ho gey, ijs kwrn aunHW dI gurbwxI pRqIivSyS rucI bxI[ Awp dy ipqw bhuq hI iemwndwr Aqy imhnqIivAkqI sn[ aunHW dI AYnI smrQw nhIN sI ik auh Awpxy sImqAwriQk swDnW nwl bwlk Syr isMG ƒ pVHw-ilKw skdy, ikauNik aunHWkol Awpxy pirvwr dy jIvn-inrbwh leI kuJ ku vwhI Xog zmIn sI[Syr isMG dy qwieAw ig. hrid`q isMG iv`idAw dy bhuq kdrdwn sn,aunHW ny Syr isMG ƒ pVHweI krn leI pRyirAw[ pRyrn dy nwl-nwl aunHWny Syr isMG dI pVHweI dI izMmyvwrI vI Awpxy isr lY leI[ ig. hrid`qisMG duAwrw id`qI AwriQk mdd sdkw hI Syr isMG mu`FlI iv`idAw*sInIAr irsrc PYlo, sRI gurU gRMQ swihb vrlf XUnIvristI, PqihgVH swihb[ mo: +9196460-04151

Page 91: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 93 sqMbr 2016

pRwpq krn ivc kwmXwb ho sky[fw. Syr isMG dw ivAwh suDwr invwsI sUbydwr hridq isMG dI

spu`qrI bIbI AmrjIq kOr nwl 1928 eI. ivc hoieAw[ ivAwh qoNkuJ icr mgroN vwihgurU ny kRmvwr Awp ƒ do lVky qy iek lVkI dIdwq bKSI[ Awpxy bicAW ƒ Awp ny au~c iv`idAw dy ky cMgy ienswnbxwieAw[

fw. Syr isMG dI bcpn qoN hI pVHn ivc ivSyS rucI sI[ aunHW nyyAwpxI mu`FlI pVHweI ipMf qKqpurw qy ipMf bu`tr dy skUlW ivc pRwpqkIqI[ 1915 eI. ivc pRwiemrI dw iemiqhwn pws krn auprMqvrnYkUlr imfl skUl, bu`tr ivc dw^lw ilAw[ ies skUl ivc aunHWny imhnq krky cMgy nMbrW nwl nOvIN jmwq pws kIqI[ 1922 eI.ivc dsvIN dy iemiqhwn pRweIvyt (in`jI) qOr ’qy pihly drjy ivcpws kIqy[ pRweIvyt iemiqhwn dyx dw kwrn kuJ ieauN bixAw ik1920 eI. ivc svrwj dI pRwpqI leI nw-imlvrqn lihr SurUhoeI[ Syr isMG 1922 eI. ivc ies lihr ivc Swml hoey[ iesiksm dI SmUlIAq aus smyN AMgryz srkwr dI nzr ivc dyS-ivdroh smJI jWdI sI[ ies leI nw-imlvrqn lihr ivc Swmlhox kwrn iksy vI skUl ivc Syr isMG ƒ dw^lw nw iml sikAw[

1922 eI. ivc hI aunHW ny dsvIN dy nwl-nwl igAwnI dwiemiqhwn vI pihly drjy ivc pws kIqw[ 1924 ivc Syr isMG nyKwlsw kwlj, sRI AMimRqsr qoN AYP. ey. pws kIqI[ kwlj dy pRbMD ƒlY ky kuJ suihrd ividAwrQIAW duAwrw iek lihr clweI jw rhI sI[ies lihr ƒ dyK ky Syr isMG vI srgrm ho gey Aqy aunHW ny kwlj dyividAwrQIAW ƒ sMgiTq kr ky hVqwl ijs sdkw kwlj dy nvyN bxyipRMsIpl rwie bhwdr imstr mnmohn ny Syr isMG dy nW iek p`qrilK ky kwlj ivc aus ƒ muV dwKlw nw dyx bwry ikhw[ ipRMsIpl dyp`qr ivcly Sbd sn, “ies kwlj ivc Aijhy bMidAW leI koeI QWnhIN hY ijhVy ik ies kwlj ƒ brbwd krn auqy quly hoey hox[ ”

ies auprMq Syr isMG ƒ (AYP. ey. iv`coN cMgy nMbr hox kwrn)srkwrI kwlj, lwhOr ivc dwKlw iml igAw[ 1926 eI. ivc bI.ey.qy 1928 ivc AYm.ey. (&wrsI) srkwrI kwlj, lwhOr qoN hI pwskIqI[ ienHW ifgrIAW qoN ielwvw aunHW ny AYm.E.AYl. (M.O.L.)

Page 92: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 94 sqMbr 2016

munSI &wizl (PwrsI dI igAwnI) vI A`vl drjy ivc pws kIqI[ies auprMq AYm.ey. i&lws&I vI kIqI[ 1927-28 dOrwn ie`ko smyNhI ieh iqMnoN ifgrIAW pRwpq kIqIAW[ ieh ifgrIAW krn qoN bwAdvI Syr isMG dw ruJwn auc ifgrI (pIAYc.fI.) hwsl krn dw sI[AwpxI ies ie`Cw dw Kulwsw aunHW ny iek idn mwstr qwrw isMG kolvI kIqw, ijs ivc aunHW ny ivdyS jwx leI mwieAw dI qMgI bwry vIieSwrw idqw[

AwpxI ie`Cw dI pUrqI ih`q fw. Syr isMG ny SRomxI gurduAwrwpRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr pwsoN vjIPw pRwpq krky au~c iv`idAw(pIAYc.fI.) hwsl krn leI sqMbr, 1936 ƒ XUnIvristI AwPlMfn (ieMglYNf) ivc dwKlw ilAw[ ie`Qy aunHW ny fw. tI. grwhm bYlI(Dr. T. Grahame Bailey) dI ingrwnI hyT Philosophy of SikhismivSy au~qy AMgryzI ivc SoD-pRbMD ilK ky julweI, 1938 ivc pIAYc.fI.dI ifgrI pRwpq kIqI[

izkrXog hY ik Syr isMG ƒ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI v`loNivdyS jw ky pVHweI krn leI idqI AwriQk mdd ƒ keI s`jx TIknhIN smJdy sn, pr ieh iKAwl Zlq hY ik fw. Syr isMG ‘gurduAwrydy pYsy’ aupr vlYq gey[ vrxnXog hY ik SRomxI gurduAwrw pRbMDkkmytI iek pMQk sMsQw hY, ijhVI ik sYNkVy Aijhy vjIPy dyx dy nwl-nwl keI kwlj vI clw rhI hY[ iek pMQk ibrqI vwly hoxhwrividAwrQI ƒ jykr kOm snmwndI hY (bwhr pVHwaux ByjdI hY) qW iehiksy kwbl ivAkqI dw kOmI snmwn hY[ ies pRsMg ivc Syr isMG dIkwblIAq Adu`qI sI[

ies g`l dw iek p`K ieh vI hY ik Syr isMG ny pIAYc.fI. dIifgrI pRwpq krn leI ilKy Koj-pRbMD dw Kud Awp bwAd ivcqrzmw kr ky SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ƒ pRkwiSq krn leIsONipAw, ijs dw aunHW ny iksy iksm dw mul nhIN v`itAw[ ies pusqkdIAW A`j qk hzwrW kwpIAW Cp cukIAW hn, prMqU fw. Syr isMG nynw Awpxy ijaUNdy jIA ies dI rwieltI (royalty) leI, nw hI mrnmgroN ies dw h`k Awpxy iksy bcy ƒ id`qw[

fw. Syr isMG dw AiDAwpk jIvn 1931 eI. ivc Kwlsw kwlj,lwielpur qoN SurU hoieAw[ 1932 eI. ivc auh srkwrI kwlj, psrUr

Page 93: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 95 sqMbr 2016

ivKy inXukq hoey[ ieQy l`gBg AT swl nOkrI krn auprMq aunHW dIbdlI srkwrI kwlj, Swhpur ho geI[ ie`Qy suKwvW vwqwvrn nw hoxkwrn auh bdlI krvw ky srkwrI kwlj, luiDAwxw ivKy cly gey[ies kwlj ivc auh pMjwbI Aqy i&lws&I ivBwgW dy muKI vI rhy[ ie`QykuJ smW AiDAwpn krn mgroN 1958 eI. ivc aunHW dI inXukqIbqOr ipRMsIpl srkwrI kwlj, sRI mukqsr ho geI, ij`QoN syvw-mukqhox qoN bwAd aunHW ny mwlvw sYNtrl kwlj Aw& AYjUkySn, luiDAwxw dyipRMsIpl vjoN syvw sMBwlI[ Awpxy AMiqm smyN (1970) qk auh ie`QyhI bqOr AiDAwpk syvw krdy rhy[

aukq qoN ibnw fw. Syr isMG ny Awpxy jIvn dOrwn keI sMsQwvWivc vfmu`lI syvw inBweI[ auh pMjwbI swihq AkwdmI, luiDAwxw dIkeI vrHy bqOr jnrl sk`qr Aqy mIq-pRDwn vjoN syvw krdy rhy[pMjwb XUnIvristI, cMfIgVH dy sYnyt dy lgwqwr vIh swl mYNbr vIrhy[ isMfIkyt, Akwdimk kONsl, PYkltIAW dy borfW ivc aunHW ny bVIidRVHqw qy iemwndwrI nwl syvw inBweI[ AwpxI ilAwkq Aqy inSkwmsyvw Bwvnw krky Syr isMG pMj vwr lgwqwr pMjwb XUnIvristI dy PYlocuxy gey[ fw. Syr isMG do suswietIAW- ibRitS ieMstIicaUt Aw&i&lws&I qy ieMstIicaUt Aw& soiSAwlojI dy vI mYNbr rhy[ gOrimMtkwlj, lwhOr dy ividAwrQIAW duAwrw kwiem kIqI geI pMjwbI sBw(1925-26) dy auh pRDwn vI sn[ ienHW sB qoN ielwvw fw. Syr isMGlwhOr ivc ‘rwvI’ piqRkw dy sMpwdk vI rhy[AMiqm smW: mrnw At`l scweI jrUr hY, prMqU keI vwr ieh mOqbVI duK-dweI isD huMdI hY[ fw. Syr isMG nwl vI Aijhw hI kuJhoieAw[ 25 PrvrI, 1970 ƒ auh mwlvw tRyinMg kwlj (luiDAwxw)qoN sweIkl au~qy svwr ho ky Gr v`l vwps Aw rhy sn ik BweI bwlwcONk ivKy Acwnk iek tRYktr ny aunHW ƒ t`kr mwrI, ijs kwrn aunHWdI mOky auqy hI mOq ho geI[ aunHW dy Akwl clwxw kr jwx nwl is`KAkwdimkqw dy Kyqr ivc nw pUrw hox vwlw Gwtw ipAw[rcnwvW : fw. Syr isMG ny ij`Qy AiDAwpn dy Kyqr ivc m`lHW mwrIAW,au~Qy nwl hI Koj dy Kyqr ivc aunHW ny vfmu`lI swihq isrjxw kIqI[pMjwbI vwrqk dy Kyqr ivc AwpxIAW kuJ ku igxqI dIAW pusqkW dyAwDwr au~qyy aunHW ny AwpxI ivSyS QW bxweI hY[ fw. Syr isMG pMjwbI

Page 94: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 96 sqMbr 2016

dy nwl-nwl AMgryzI BwSw auqyy vI fUMGI pkV r`Kdy sn, ijs sdkwaunHW ny dohW BwSwvW ivc ikqwbW ilKIAW[ aunHW dIAW rcnwvW dwkwlkRm Anuswr vyrvw hyTW id`qw jw irhw hY :

1. Thoughts on Forms and Symbols in Sikhism (ed.), Mer-cantile Press, Lahore, 1927.

2. AMimRq jIvx, ikRpw swgr pRYs, lwhOr, 1934.3. mrn qoN ipCoN, AMimRq pRYs, qrnqwrn, 1934.4. bu`D ksOtI, pMjwb drbwr, lwhOr, 1936.5. ivcwrDwrw, lwhOr buk Swp, lwhOr, 1940.6. sohxI Pzl, lwhOr buk Swp, luiDAwxw, 1944.7. is`K Drm qy pCVIAW (dilq) SRyxIAW, SRomxI gurduAwrw

pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr, 1949.8. pwTwvlI (pihlI qoN A`TvIN), nvIn Koj sBw, luiDAwxw,

1949.9. pMjwbI bwl boD, nvIn Koj sBw, luiDAwxw, 1949.10. kMjUs Tykydwr,(Anu.), pMjwbI pbilSrz, luiDAwxw, 1950.11. nvIn pMjwbI BMfwr, Kwlsw buk stwl, luiDAwxw, 1950.12. gurmiq drSn, SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr,

1951.13. ivcwrmwlw, lwhOr buk Swp, luiDAwxw, 1951.14. swihq smwlocnw, Aqr cMd kpUr AYNf sMnz, idlI, 1952.15. jIvn auusreIey, Aqr cMd kpUr AYNf sMnz, idlI, 1953.16. Sikhism and Politics, Chardikala Publications,

Ludhiana, 1961.17. Social and Political Philosophy of Guru Gobind

Singh, Sterling Publishers (P) Ltd. Delhi and Jullundur, 1967.18. Guru Nanak on the Malady of Man (translated and

compiled) Sterling Publishers (P) Ltd., Delhi, 1968.19. jpu jI drSn, lwhOr buk Swp, 1969.20. pRdys XwqRw, (sMpw.) AmrjIq kOr, lwhOr buk Swp, lwhOr

1939.fw. Syr isMG dIAW rcnwvW qoN ieh g`l sp`St huMdI hY ik auh

Page 95: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 97 sqMbr 2016

kyvl bOiDk iksm dy ivdvwn hI nhIN sn, blik aunHW AMdr is`KIipAwr qy pMQk drd vI sI, ijs dI pRq`K audwhrn aunHW dIAW ilKqWqoN imldI hY[ bySk aunHW dIAW bhuqIAW pusqkW ivc gurmiq isDWqWdI dwrSink ivAwiKAw krnw hI mu`K ivSw irhw hY, prMqU iPr vIikqy-ikqy aunHW ny Awpxy idl dIAW gihrweIAW qoN Bwvuk ho ky AijhIAWisrjxwvW vI kIqIAW, ijhVIAW icr sQweI AwpxI KuSbo PYlwauNdIAWrihxgIAW[ ies qoN ibnW jykr dwrSink isrjxwvW dI g`l krIey qWgurmiq drSn pusqk ies lVI ivc mIl p`Qr qoN G`t nhIN[

fw. Syr isMG dIAW ilKqW dw ivSlySx krn auprMq aunHW dIivAwiKAkwrI dy kuJ hyT ilKy pihlU swhmxy AwauNdy hn:

• fw. Syr isMG ny pihlI vwr is`K &ls&y/gurmiq drSn ƒpRbMD rUp ivc swhmxy ilAWdw[ bySk ienHW qoN pihlW keI ivdvwnW(Kjwn isMG Aqy srdUl isMG kvISr Awid ) ny gurmiq drSn dIivAwiKAw kIqI hY, prMqU fw. Syr isMG ny pCmI idRStIkox qoN gurmiqdrSn dI dwrSink p`K qoN ivl`Kxqw idRVH krvweI hY[ fw. Syr isMGdw ieh kwrj iek qrHW nwl gurmiq drSn leI ‘hvwlw gRMQ’ (Ref-erence Book) swbq hoieAw hY, ijhVw ik Awaux vwly KojwrQIAWleI iek mwrg-drSn hY[

fw. Syr isMG ny pihlI vwr gurmiq ƒ AwDuink dwrSink p`Drau~qy BwrqI qy ivSyS kr ky p`CmI dwrSink idRStIkox qoN smJx dwXqn kIqw hY[ ies leI auh hryk ivSy dI ivAwiKAw qoN pihlW pUrwibRqWq isrjdy hn, ijs ivc ieiqhws vI Swml huMdw hY[ imswl vjoNis`K Drm ivc pCVIAW SRyxIAW dI siQqI qy sQwn ƒ drswaux leIauh XUnwn qk dw ibrqWq isrj lYNdy hn, ijhVw ik ieiqhws dwKyqr hY[

fw. Syr isMG dIAW ilKqW dw isDy jW AisDy qOr au~qy muK mMqvgurmiq ivAwiKAw hY, ijs ivc jIvn drSn, isK sdwcwr Aqy isKieiqhws sihjy hI iek dUjy ivc AinKV rUp ivc sMmilq ho jWdy hn[auprMq auh ivcwrDIn ivSy dw ivSlySx qy spStIkrn krdy hn[

fw. Syr isMG dI ivAwiKAw qoN iksy p`Kvwd dw Jlkwrw nhINpYNdw[ aunHW dI ivAwiKAw dw buinAwdI l`Cx qulnwqimk idRStIkoxApxwauxw hY[ aunHW ny hryk inky qoN inky sMklp/ivSy ƒ swmI qy BwrqI

Page 96: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 98 sqMbr 2016

prMprwvW dy sMdrB ivc r`K ky ivAwiKAw kIqI hY[ ies qulnwqimkivAwiKAw ivc hornW mqW dy twkry gurmiq dy isDWqW dI swP qsvIrpyS kIqI geI hY, ijs rwhIN gurmiq dI ivl`Kxqw sihjy hI pRgt hojWdI hY[ ies dw mqlb hrigz ieh nhIN ik gurmiq dI sRySTqw idRVHkrvwaux dy mnsUby nwl fw. Syr isMG ny dUjy mqW dI inKyDI kIqI hY[aunHW ny gurmiq dy isDWqW dI ivl`Kxqw sp`St krn leI gurbwxI dypRmwx vI nwloN-nwl id`qy hn[

fw. Syr isMG dI qulnwqimk ivAwiKAw qoN iek g`l sp`St huMdIhY ik auh gurmiq dy nwl-nwl vydW Awid qoN vI jwxU sn[ aunHW ƒ ij`Qyhor Drm gRMQW dI jwxkwrI pRwpq sI, au~Qy nwl hI dunIAw Br dy swihqnwl vI aunHW dI kwPI vwkPI sI[ Awpxy ivcwrW dI puStI leI auhdunIAW dy bhuq swry pRisD swihqkwrW (rwDw ikRSnn, ivlIAm kruks,Prwief, mYkwilP, gwrfn, PrkUhr Aqy AYfvrf sYl) dIAW tUkWvrqdy hn[

Awpxy au~dm ivc fw. Syr isMG is`K drSn ƒ iek dwrSinkipCokV nwl joVn qy inKyVn dw duhrw kMm krdy hn[

• fw. Syr isMG dIAW rcnwvW au~qy nzr mwirAW sp`St huMdw hYik auh bwxI dy ArQW dI ivAwiKAw dy Awhr ivc koeI vI p`K/pwswrnhIN Cfdy[ jykr auh BwrqI drSn dy pRsMg ivc gurbwxI dI ivAwiKAwkrn dw Xqn kr rhy hn qW BwrqI drSn dI soJI krvwaux ih`qivcwrDwrw vrgI pUrI pusqk ies ivSy au~qy ilK idMdy hn[ sMq suMdrisMG dw jIvn qy swDnw au~qy pusqk ilKxw ivAwiKAw dw hI iekjqn hY[

swr vjoN ikhw jw skdw hY ik fw. Syr isMG pihly ivdvwn sn,ijnHW ny disAw ik is`K drSn dw suqMqr Asiqq`v hY[ ies qoN pUrvis`K drSn dI jW qW hoNd pRvwn hI nhIN kIqI geI, ies ƒ mihzjIvn-jwc hI d`isAw igAw sI, jW ies ƒ ieslwm Aqy ihMdU mq dwsumyl mMinAw igAw sI jW iPr prMprw dw iek ihsw[ AijhI siQqIivc fw. Syr isMG ny is`K drSn dI suqMqrqw ƒ swhmxy ilAWdw[ fw.Syr isMG dw ie`ko iek audyS dwrSink qy qulnwqimk AiDAYn rwhINgurmiq ƒ hornW mqW nwloN inKyVnw sI[

Page 97: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 99 sqMbr 2016

igAwnI sohx isMG sIql dwswihqk Xogdwn

-fw. BuipMdr isMG*igAwnI sohx isMG sIql is`K ieiqhws ƒ ilK ky gwaux vwly

FwfI sn[ pMjwbI swihq dy ieiqhws ivc vDyry lok aunHW ƒ FwfI dyqOr ’qy jwxdy hn[ Asl ivc aunHW dI swihqk dyx bhupKI hY[ auhkvI, gIqkwr, vwrkwr, vwrqkkwr, khwxIkwr, nwtkkwr, nwvlkwr,KojI ieiqhwskwr Aqy is`K pRcwrk sn[

rMg gorw, cOVw m`Qw, moty nyqr, kd drimAwnw, sPYd bsqr,nIlI dsqwr, sPYd dwhVw qy inmrqw nwl BrpUr S^sIAq sIql jIƒ Jorw hY ik ‘ivrsy ivc mYƒ jwiedwd qW imlI pr ividAw nhIN[1

ipMf kwdIivMf, qihsIl ksUr, izlHw lwhOr, pwiksqwn dy iek hzwrdy krIb AMgUTw-Cwp vsoN ivcly ‘do iqMn’ pVHy hoey smJy jWdy bzurgWivc sIql jI dy ipqw KuShwl isMG vI sn, jo do gMRQW ‘AMimRq-swgr’(vYidk ihkmq sbMDI) qy sRI gurU nwnk dyv jI dI jnm swKI’ dIjwxkwrI r`Kdy sn pr aunHW kol pu`qr ƒ pVHwaux dI ivhl nhIN sI[ipMf dy gurduAwry ivc Awey swDU hrIdws pwsoN gurmuKI dy A`Kr auTwlxyis`Kx vyly sIql jI dI aumr Cy swl sI, ijs ny pMj gMRQI pVHw ky aunHWƒ ‘ik`sy’ pVHn jogw vI kr id`qw[ s. krqwr isMG klwsvwlIey dy‘isdk Kwlsw, qyg Kwlsw’ is`K ieiqhwisk ik`sy ny aunHW dy jIvn ƒAijhw moV id`qw ik aunHW AMdr FwfI hox dw bIj bIijAw igAw[ ijsƒ puMgridAW qy bwbw bohV bxidAW BWvy aumr l`g geI pr A`j ausbohV dI CW mwxn vwly FyrW hn[ 12 PrvrI, 1923 eI. ƒ mihkmwqwlIm v`loN ArMBI iek nvIN skIm ADIn Ku`lyH iek mwstr vwly ‘sÍY-isrjq’ skUl ivc dwKlw lYx auprMq sIql jI ny krVI imhnq qylgn nwl mwrc 1924 eI. qk pujidAW cOQI jmwq pws kr leIsI, Bwv iqMn-iqMn mhIinAW ivc iek jmwq dw islybs mukwieAw[aunHW 1930 eI. ivc swieMs, pMjwbI iviSAW nwl Pst fvIzn ivcdsvIN pws kr leI sI[ aunHW 1933 eI. ivc pMjwb XUnIvristI,*AisstYNt pRo&Ysr, Kwlsw kwlj, sRI AMimRqsr[ mo: +9194172-76150

Page 98: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 100 sqMbr 2016

lwhOr qoN igAwnI dI pRIiKAw pws kr leI[ aunHW pMjwbI, ihMdI,sMsikRq, ibRj, aurdU qy AMgryzI BwSw dI muhwrq hwsl kIqI[

igAwnI sohx isMG sIql BwvyN izMdgI ivc iksy vI bulMdI au~qypu`jy hox aunHW ny AwpxI invwxqw ƒ BulwieAw nhIN, inrmwxqw ƒguAwieAw nhIN[ aunHW dI bulMdI dw ieho rwj hY[ aunHW dw Adnw pwTkhox dy nwqy jo kuJ Acyq jW sucyq gRihx kIqw aunHW dw mKsUs izkrkridAW mYƒ ies g`l dw &Kr hY ik mYƒ aunHW dI CwvyN ivcrn dw mOkwimilAw[ gurU nwnk dyv XUnIvristI qoN ‘sohx isMG sIql dy nwvlWdw swihq-ieiqhwisk pirpyK’ ivSy au~qy pIAY~c. fI. dy Koj-kwrjdOrwn sIql jI nwl AnykW mulwkwqW hoeIAW[ auh vwikAw hI eynysihj, sMqoKI qy sIql suBwA sn ik aunHW dI iek imlxI vI ivswrxnImuSkl hY[ gurbwxI dy sIql jI nymI vI sn qy pRymI vI[ vihmW-BrmW, pKMfW, idKwvy qoN kohW dUr sIql jI rom rom qoN gurU gMRQ swihbqy gurU pMQ ƒ smripq sn, is`K rihxI ivc prp`k sn[

rolt ibl, mwrSl lwA, jilHAW vwlw bwg qy hor bhuq swryibRitS A`iqAwcwrW dy iKlw& aunHW dy koml ihrdy dI Awvwz kivqw dyrUp ivc bcpn ivc hI styj qoN Jrn l`g peI[ 1924 eI. ivcpMdrW vryH dI aumr ivc aunHW dI pihlI kivqw Awpxy vyly dy pRisDA^bwr ‘AkwlI’ ivc Cp geI sI[ aunHW dIAW kivqwvW ‘pRIqm’ Aqy‘PulvwVI’ Awid pricAW ivc vI pRkwiSq huMdIAW rhIAW[ ienHWkivqwvW dy pRmu`K srokwr Dwrimk, smwijk, suhj, suMdrqw, ZulwmIqy dyS-BgqI sn[ aunHW kuJ kivqwvW lok-kQwvW ƒ AwDwr bxw kyilKIAW[3 kivqw bwry sIql jI dI rwey bVI in`gr hY ik aus ivclYA, qol SbdW dI bxqr qy qrqIb ipMgl Swsqr Anuswr hoxIcwhIdI hY[ AjokI Ku`lI kivqw ƒ aunHW ny kivqw hI pRvwn nhIN kIqw[aunHW dI jwcy au~qm ivcwr qW vwrqk ivc vI id`qy jw skdy hn qykivqw ivc vI, pr kivqw auhI hY jo swzW nwl gweI jw sky[ kivqwsIql jI dy ^Un ivc hY[ gurbwxI aunHW dI rgW ivc smweI hoeI hY[sMswr dw aucyrw swihq aunHW dw pRyrxw-sRoq hY[

pMjqwlI vrHy dI aumr ivc sIql jI dy gIqW dI pihlI ikqwb‘kysrI duptw’ (1956 eI.) CpI[ ‘jdoN mYN gIq ilKdw hW (1958eI.) aunHW dw dUsrw gIq sMgRih hY[ pRis`D kvI qy icMqk s. ivDwqwisMG qIr ny iliKAw hY ik ‘sIql vwrkwr nwloN vDyry gIqkwr hY[3 s.

Page 99: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 101 sqMbr 2016

krqwr isMG bl`gx dy mwisk p`qr ‘kivqw’ ivc nMd lwl nUrpUrI qyigAwnI sohx isMG sIql ‘ies mhIny dw gIq’ isrlyK hyT Cpdyrhy[ sIql jI dI SwdI qW srdwrnI krqwr kOr nwl audoN ho geI sI,jdoN auh Ajy dsvIN jmwq ivc pVHdy sn[

sIql jI dw FwfI bxnw vI ieqPwkn hI sI[ 1934 eI. ivcaunHW dy ipMfoN lMGI rws-mMflI ipCoN ipMf dy muMifAW ivc vI styj lwky rws rcwaux dI rIJ jwg peI sI qy auh ipMf dy sB qoN v`D pVHy-ilKy swQI sIql jI dw sihXog Bwldy, aunHW ƒ rws leI qW nhIN sImnw sky pr m`isAw, sMgrWd au~qy ipMf ivc sMgq dw iek`T krn leI‘FwfI jQw’ bxwaux ivc kwmXwb ho gey sn, ijnHW dI isKlweI leIlilAwxI dy bzurg SyK icrwgdIn ny F`f-swrMgI qy ‘sur qwl’ (surqy qwl) dy AsUlW dI Cy mhIny ienHW dy kol rih ky rihnumweI id`qI qyieh FwfI jQw iqAwr ho igAw ijs dI loV pUrqI leI pRsMg sihqik`isAW dy rUp ivc ‘sIql ikrxW’ ijhIAW 18 kwmXwb pusqkW dIrcnw vI sIql jI ny gurU-bKiSS sdkw kIqI[4 ieh g`l sIql jIny bVy mwx nwl qslIm kIqI hY ik ‘jy mYN kudrq v`loN FwfI nw bxdwqW Swied kuJ vI nw bx skdw[ iek sPl FwfI hox dy nwqy ijvyN auhsRoqy dI A`K ivc A`K pw ky smyN dw s`c pVH lYx dy smr`Q sI, auvyN hIaunHW dy AKr pwTkW dy mnW dI toh lYx dy smr`Q hn[ vsqU, ivcwrqy Bwv dI iqkOx isrjdw auh jIvn dIAW kTor hkIkqW ƒ KwlspMjwbI lihzy ivc pyS krn vwlw inpuMn klwkwr hY[ aunHW l`gBg Cydhwky isK sMgqW ƒ AwpxI FwfI klw nwl inhwl kIqw[ sPlisrmOr FwfI hox dy nwqy pUrI dunIAw dy is`K-jgq nwl aunHW dw vwh-vwsqw sI[

sIql-vwrW ivc drj GtnwvW A`j nOjvwn FwfIAW leI mwrgdrSn hn[ vwrW ivc ‘bIr rs’ qy ‘iSMgwr rs’ dy nwl nwl ‘kruxwrs’ dI pRDwnqw qy klwsIkl DunW sMg gwiekI pRvwn huMdI hY[ Awp dypRsMg qy vwrW ijQy ieiqhwisk pKoN shI hn, au~Qy Awp ny mOiKk prMprwqoN vI lwB auTwieAw hY qy is`KW dy mnW ivc Gr kr cukIAW swKIAWƒ vI Awpxy ivSyS rMg ivc pyS krn dI kmwl kr ivKweI hY[ Awpny jnm swKIAW, guriblws, sUrj pRkwS, bMswvlInwmw, mihmw pRkwSAwid sRoq-gRMQW ƒ AwDwr bxwieAw hY[ aunHW ny vwrW dI bxqr sbMDIivSyS iDAwn idMidAW qukW qy sMgIq dw sumyl kIqw hY[ aunHW dIAW vwrW

Page 100: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 102 sqMbr 2016

ivc vDyry kib`q, klI, bYNq, imrzw, CMdW dI vrqoN hoeI hY[ ‘vwr’ ƒ‘vwrqw’ dy SbdI ArQW ivc gRihx krn vwly sIql jI dI sp`StDwrnw hY ik jo Prk ‘nwvl’ qy ‘CotI khwxI’ ivc hY auhI Prk‘mhWkwiv’ qy ‘vwr’ ivc hY[ vwr ivc jIvn dy Kws ih`sy jW Gtnw dwvrxn huMdw hY[

sIql jI 16vIN qoN 19vIN sdI dy is`K ieiqhws dy gMBIr KojIsn qy 20vIN sdI dy ieiqhws dy cSmdId gvwh[ aunHW gur-aupmw,gur-ieiqhws, is`K ieiqhws ƒ kwivk-rMg ivc sWBx dw Xqn kIqwau~Qy nvI pIVI ƒ gur-ieiqhws qy is`K ieiqhws nwl joVn dw Aihmauprwlw kIqw[ 7 Agsq, 1909 qoN 13 sqMbr, 1998 ivckwrjIvy lyKk sIql jI dIAW ilKqW ivc 1914 eI. ivc ArMB hoey pihlysMswr Xu`D, 16 nvMbr, 1915 ƒ ShId krqwr isMG srwBw ƒ l`gIPWsI, 15 nvMbr, 1920 ƒ bxI SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, 14dsMbr, 1920 ƒ hoNd ivc Awey SoRmxI AkwlI dl, 25 jnvrI,1921 ƒ hoey qrnqwrn swky, 20 PrvrI, 1921 ƒ hoey nnkwxwswihb swky, 7 AkqUbr, 1922 ƒ l`gy gurU kw bwg morcy qy 15sqMbr, 1923 ƒ l`gy ‘jYqo dy morcy’ qoN ielwvw hux qk dy swryieiqhwisk vyrvy slIky nwl sMBwly pey hn[ is`K rwj ikvyN igAw?Aqy ‘duKIey mW pu`q’ q`QW dy AwDwr au~qy ilKy sIql jI dIAW AijhIAWrcnwvW gMRQ hn ijnHW ƒ pVH ky hr A`K nm ho jWdI hY[5 Awp dw ivcwrhY ik gurbwxI igAwn qoN ibnHW isK ieiqhws dy pRsMg ƒ TIk pRsMg ivcsmJxw qy smJwauxw sMBv hI nhIN huMdw Aqy iesy qrHW is`K ieiqhwsdI jwxkwrI qoN ibnw gurbwxI dI smJ AwauxI vI AsMBv huMdI hY[

sIql jI ny 75 vryH dI aumr ivc rozwnw 8-9 GMty dI bYTk dyky ‘is`K ieiqhws dy somy’ (pMj Bwg) qy ‘myry ieiqhwsk lYkcr’ AwidKoj-pusqkW dI rcnw kr ky pMjwbI swihq dy BMfwr ivc nroAw vwDwkIqw hY[

sIql jI ny pMjwb dy s`iBAwcwrk ieiqhws dy AwriQk AwDwrAqy aunHW nwl sMbMiDq Dwrimk Aqy rwjnIiqk SkqIAW dI swrQkpySkwrI kIqI hY[ ies pySkwrI ivc pMjwbI kOmIAq dy mUl DrwqldI Koj Aqy ies ƒ KMifq bxwaux vwly pRBwvW ƒ vI inKyiVAw igAw hY[sIql jI ny nwvlW ivc AMgryzI swmrwj dy ADIn jwgIrdwrI siBAwcwrdI dIrG Aqy ivsiqRq qsvIr aulIkI hY[

Page 101: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 103 sqMbr 2016

igAwnI sohx isMG sIql ny do iekWgI ‘sMq lwDo ry’ Aqy ‘loksyvk’ vI ilKy[ ienHW iekWgIAW ivc ByKIAW Aqy pwKMfIAW au~prkrVw ivAMg hY[

B`uly ivsry lok ivrsy dy au~icq pirpyK gRihx krny hox qW sIqljI dI jIvnI vyKI mwxI dunIAW vyKxI pYNdI hY[ pMjwbI XUnIvristIpitAwlw ny ausy ikqwb qoN lyKkW pwsoN ‘myrI swihqk sYÍ-jIvnI nwmkpusqk lVI ilKvwaux dI pyRrnw imldI hY qy aus lVI dw ArMB vI1985 eI. ivc igAwnI sohx isMG sIql pwsoN hI pihlI sYÍ-jIvnpusqk ilKvw ky kIqw jWdw hY[

sIql jI byloVy ivsqwr, nw mMnxXog ivcwrW Aqy byrsI bolI qoNdUr hox kwrn pwTk idlW dy nyVy hn[ bkOl sIql jI auh sB qoNpihlW FwfI hn, iPr is`K ieiqhws lyKk qy iPr nwvlkwr[ pr myrIjwcy auh scy-su`cy lyKk hn qy hr Kyqr ivc ie`ko ijhy iemwndwr qyKry[ aunHW dI gIqkwrI qy vwrkwrI vI aunHW dI ieiqhwskwrI qyglpkwrI vWg mh`qvpUrn hY[ aunHW dI ilKq ivclIAW smIiKAwkwrIit`pxIAW vI syD-Xukq hn[ au~J aurdU, &wrsI, ArbI qoN ielwvwdyvnwgrI ivc ilKy gRMQW dy vI igAwqw sn[ is`K ieiqhwskwrI bwrykIqy aunHW dy dsqwvyzI kMm qoN pqw lgdw hY ik aunHW dI KojkwrI lgnikMnI pkI sI[hvwly Aqy it`pxIAW1. sohx isMG sIql ‘myrI swihiqk sYÍjIvnI’, pMjwbI XUnIvristI pitAwlw, 1985, pMnw 1.2. ‘vihMdy hMJU’, ‘sjry hMJU’ qy ‘idl dirAw’ sIql jI dy kwiv sMgRih hn[3. sohx isMG sIql ‘myrI swihiqk sYÍjIvnI’, pMjwbI XUnIvristI pitAwlw, 1985 pMnw 264. sIql jI dI FwfI vwrW dIAW pusqkW ‘sIql ikrxW’, ‘sIql sunyhy’, ‘sIql hMJU’, ‘sIqlhulwry’, ‘sIql qrMgW’, ‘sIql pRsMg’, ‘sIql pRkwS’, ‘sIql qrwny’, ‘sIql vwrW’, ‘sIqlqWGW’, ‘sIql vlvly’, ‘sIql cMigAwey’, ‘sIql cmkW’, ‘sIql rmzW’, ‘sIql aumMgW’,‘sIql AMigAwry’, ‘sIql munwry’, ‘sIql sugwqW’ hn[5. Awp ny is`K ieiqhws nwl sMbMiDq pusqkW ‘isK rwj ikvyN igAw?, ‘duKIey mW-puq’, ‘bMdwisMG ShId’, ‘isK rwj ikvyN bixAw’, ‘isK rwj qy Syry pMjwb’, ‘isK imslW’ qy ‘srdwrGrwxy’, ‘mnuKqw dy gurU- gurU goibMd isMG jI’, ‘mnuKqw dy gurU- gurU nwnk dyv jI, ‘mnuKqw dygurU- gurU AMgd dyv jI qoN gurU qyg bhwdr jI qk’ Aqy isK ieiqhws dIAW bicAW vwsqyilKIAW iqMn pusqkW ‘Drm dw rwKw-gurU qyg bhwdr’, ‘bwbw nwnk’, Aqy ‘isK ShId qy XoDy’kOm dI JolI pweIAW[

Page 102: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 104 sqMbr 2016

gurmiq idRStI-2020-fw. blkwr isMG*

zrUrq qy ivauNqbMdI: is`K BweIcwrw BwrqI pMjwb jW pwiksqwnIpMjwb ivc hI nhIN sgoN ies smyN ivSv ivc ivSyS pCwx ’qy sQwnbxw cu`kw hY[ is`K BweIcwry dIAW mwxXog pRwpqIAW hn, gOrvmeIieiqhws Aqy ivrwsq hY[ ipCly kuJ dhwikAW qoN sMswr ivc vwprIAWivSvIkrn dIAW nIqIAW qihq iekrUpqw p`KI qbdIlIAW ny swrysMswr dy ielwkweI s`iBAwcwrW ƒ nvIAW vMgwrW dy snmuK ilAw KVHwkIqw hY[ ieh Kqry jW SMky nslI ivqkirAW qk jw phuMcy hn[iesdw Asl kwrn is`K Drm bwry AigAwnqw hY[ iesy ƒ iDAwn ivc r`Kky gurmiq idRStI-2020 dI ivauNqbMdI kIqI jw rhI hY[ mOjUdw smyNsYmInwrW, kwnPrMsW, goStIAW Aqy mIfIAw ivc hor Adwn-pRdwnsmyN AijhIAW qbdIlIAW jW qirAW bwry kwPI icMqw zwhr kIqI jwrhI hY[ ijhVIAW KyqrI BwSwvW, s`iBAwcwr qy BweIcwry drpySvMgwrW ƒ zmInI hkIkqW muqwibk smJ ky AwpxI idRStI Aqy au~dmƒ kwrgr FMg nwl ivauNqb`D nhIN krdy, aunHW dw Biv`K qirAW nwlKyfdw rihMdw hY[ ies idRStI qoN socx Aqy skrmk hox dI loV hY[

ieMstIicaUt dI pRqIb`Dqw hI nhIN, rIJ Aqy supnw vI hY ikhryk is`K ies idRStI ƒ GVn ivc Awpxw Xogdwn pwvy Aqy iPr ienHWswry loVINdy au~dmW/kwrjW ivc pUrI qndyhI, SkqI, swDnW Aqy sUJnwl ienHW ƒ nypry cwVHn ivc mddgwr hovy[ ieh swrw kwrj iksyiek`lI iDr v`loN nhIN kIqw jw skdw Aqy ies vwsqy sWJI soc, sWJwau~dm Aqy sMgqI Ardws hI kMm Aw skdI hY[ ies mMqv vwsqy pMQrqn jQydwr gurcrn isMG tOhVw ieMstIicaUt nofl eyjMsI vjoN kMmkr skdw hY[ eysy ƒ gurmiq idRStI ikhw jw irhw hY[^qry : ies smyN ivSvIkrn dy pRBwv ADIn iekDruvI, iek mMfI,iek BwSweI sMswr isrjx dI koiSS ho rhI hY[ies nwl swrIAW hIsQwnk BwSwvW, s`iBAwcwr qy Drm qry ivc Aw gey hn[ XUnYsko dIbhuq izAwdw cricq irport BwSw dy ^qry v`l ieSwrw krdI hY[*fwierYktr, gurcrn isMG tOhVw ieMstIicaUt Aw& is`Kiezm bhwdrgVH (pitAwlw)[mo: +9193163-01328 E-Mail- [email protected]

Page 103: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 105 sqMbr 2016

XUnYsko dI sweIt au~pr ^qry hyT AweIAW BwSwvW dy hyTly kwrn d`sygey hn:-

What are the causes of language endangerment and dis-appearance?

A language disappears when its speakers disappear orwhen they shift to speaking another language - most often, alarger language used by a more powerful group. Languagesare threatened by external forces such as military, economic.religious, cultural or educational subjugation, or by internalforces such as a community’s negative attitude towards itsown language. Today, Increased migration and rapid urbaniza-tion often bring along the loss of traditional ways of life anda strong pressure to speak a dominant language that is- or isperceived to be- necessary for full civic participation and eco-nomic advancement.

(http://www.unesco.org/endangered-language/faq-on-en-dangered-language/)

AMgryzI BwSw ny pMjwbIAW dI swDn sMpMn SRyxI (elite) ivcs`iBAwcwrk pRBUs`qw sQwpq kr leI hY[ is`ty vjoN mUl sQwn BwvBwrqI pMjwb swDn sMpMn SRyxI dy mnW AMdr pMjwbI pRqI moh Gt irhwhY[ pMjwbI dy ^qry ivc hox dw isrP ie`ko kwrn jwpdw hY, auh hYCommunity’s negative attitude towards its own language. pMjwbIBweIcwry swhmxy mu`K cuxOqI ieh hY ik AsIN Awpxy hI BweIcwry dImwniskqw ƒ ikvyN bdlxw hY[ vMgwr ieh ho geI hY ik pMjwbI ƒ bcweyibnw is`KI ƒ nhIN bcwieAw jw skdw[ ies pRsMg ivc idRStI-2020 bxwaux ip`Cy ieh mMqv hn:

1. dunIAw Br ivc PYly is`KW ƒ AwpxI hoNd Aqy pihcwx leIiek sWJy idRStI (ivzn), plytPwrm, nYtvrk Aqy nofl eyjMsI dIloV nwl joiVAw jwvy[

2. is`KW dy KUn ivc rmI hoeI prspr sihhoNd dw suBwA AqycVHdI klHw vwlw jzbw, isK ƒ ivSv-SihrI ho jwx vwsqy rol-mwflBUimkw inBw skdw hY[ ies ƒ loVINdIAW ivDIAW rwhIN swhmxy ilAwauxwpvygw[ ies vwsqy loVINdI hY is`K-sujgqw dI pRcMfqw[

Page 104: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 106 sqMbr 2016

ieh sp`St hY ik ieMstIicaUt dw mu`K audyS is`K s`iBAwcwr,is`K Drm Aqy is`K AiDAwqm dw is`K-sur ivc ivkws krnw hY[ iesdI izMmyvwrI KyqrI hox dy nwl-nwl ivSv-p`DrI vI hY pr ies dwAiDkwr Kyqr sImq hY[ gurmiq idRStI-2020 ƒ iek vfy pRojYktvjNo Apxwaux dw supnw ilAw jwxw, ies pwsy pulWG ho skdw hY[

gurmiq idRStI-2020 au~pr KulI crcw krn leI iek iekqrqwbulweI jwxI cwhIdI hY Aqy eysy ƒ ies sMsQw dI nvIN iemwrq dwaudGwtnI-smwgm smJ lYxw cwhIdw hY[ ies dy do sYSn hoxgy[pihlw audGwtnI- sYSn Aqy dUjw crcw-sYSn[ ies ivc AijhyivdvwnW ƒ aucycy qOr ’qy bulwieAw jwxw cwhIdw hY, ijhVy gurmiqidRStI-2020 vwsqy Xogdwn pw skdy hn[

gurmiq idRStI-2020 dw krm Kyqr ies pRkwr ho skdw hY:-1. BwrqI pMjwb2. Bwrq ivc pMjwboN bwhr pMjwbI vsoN vwly ielwikAW ivc v`sdy

is`K[(a) pMjwb dy nwl lgdy ielwky (audwhrn vjoN hirAwxw, ihmwcl,

jMmU-kSmIr, rwjsQwn, id`lI Awid) ivc v`sdy is`K[(A) pMjwb qoN dUr pMjwbI vsoN vwly ielwikAW (audwhrn vjoN

muMbeI, klkqw, DMnbwd, kwhnpur, bkwro, myrT, Aihmdwbwd, qrweIAwid) ivc v`sdy is`K

3. pwiksqwnI pMjwb4. ivdySW ivc pMjwbI dy ivc pihlI pIVHI Aqy pMjwbI qoN dUr jw

rhI dUjI pIVHI[ ijvyN ik:-(a) AMgryzI BwSweI dyS (audwhrn vjoN knyfw, ieMglYNf, AmrIkw,

AstrylIAw Awid) ivc vsdy is`K(A) XUrpI dyS (audwhrn vjoN PrWs, jrmnI, ietlI Awid)

ivc v`sdy is`K(e) pUrbI eyiSAweI dyS (audwhrn vjoN mlySIAw, imAWmwr,

isMGwpur Awid) ivc v`sdy is`K(s) m`D pUrbI dyS (audwhrn vjoN dubeI, ierwn, saUdI Arb

Awid) ivc v`sdy is`K(h) APrIkI dyS (audwhrn vjoN kInIAw, XUgWfw Awid) ivc

v`sdy is`K

Page 105: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 107 sqMbr 2016

ies qoN AMdwzw lwieAw jw skdw hY ik is`K BweIcwrw ikMnIAWs`iBAwcwrk SRyxIAW nwl sPlqw sihq qurn dI koiSS kr irhw hY[sp`St hY ik pMQ rqn jQydwr gurcrn isMG tOhVw ieMstIicaUt Aw&is`Kiezm bhwdrgVH (pitAwlw) dI BUimkw dUhrI ho jWdI hY[ iekpwsy ies ny AwpxI smrQw Aqy spys muqwbk is`KI Aqy pMjwbI dyivkws leI Xqn krny hn Aqy dUsry pwsy Akwdimk AgvweI dI is`KBUimkw dy nwloN-nwl loVINdw mwhOl iqAwr krnw hY[ inSwnw iehIrihxw hY ik pMjwb, pMjwbI Aqy is`KI dw ivkws ho sky[ ies nwlsbMDq XojnwvW Aqy pRojYktW ƒ idRStI-2020 ivc pihl id`qIjwvygI[ vsoN dI igxqI Aqy v`sx dy sQwnW Anuswr isK BeIcwrw,sMswr dy mu`K BweIcwirAW ivc AwauNdw hY prMqU dySW, sUibAW, DrmWAqy AwriQk vMfW kwrn ies dw ruqbw auh nhIN jo hoxw cwhIdw hY[ soies ƒ hr pKoN sMswr dy au~nq BweIcwirAW ivc AwpxI ivSyS QWbxwaux dw tIcw hoxw cwhIdw hY[ ies nwl ies inSwny vl viDAw jwskygw ik jo pMjwbI nwl tu`t igAw, aus ny is`KI qoN inrMqr dUr huMdyjwxw hY[ ies krky pMjwbI BwSw Aqy nvIN qknwlojI ƒ gurmiq vwsqyvriqAw jwxw hY[ ies vwsqy gurmiq-pIfIAw dI ivauNq bxweI jwrhI hY[

ies leI nvyN swPtvyAr ivkisq krn, mOjUdw swPtvyArW ivcsuDwr krn, pRwpq sroqW dI ifzItlweIzySn krn dI zrUrq hY[vrqoNkwrW vloN smUihk XqnW nwl nvyN sroq bxwauxy (User genera-tor) hn[ ies sbMDI nIqIgq &Ysly lYxy Aqy isKlweI dw pRbMD krnwhY[ nvyN swPtvyAr bxwauxy Aqy purwixAW ivc suDwr krn dI loVvwsqy tIm iqAwr kIqI jwx dI loV hY[ ieho ijhy kMm AwaUt-sorisMgrwhIN krvwauxy vI lwhyvMd ho skdy hn[gurmiq swihq : iksy vI BwSw dy ivkws ivc aus BwSw dw swihqmh`qvpUrn rol Adw krdw hY[ gurmiq swihq dIAW AmIr iliKqprMprwvW hn Aqy smkwlI smyN ivc vI swkwrwqmk gurmiq swihqdI isrjxw ho rhI hY[ AwDuink Xug ivc jdoN globlI p`Dr ’qy BwSw,swihq, s`iBAwcwr Aqy Awm lokW dw Awdwn-pRdwn viDAw hY, ausivc ieh loV bx jWdI hY ik gurmiq swihq ƒ ivSv pDr ’qy pySkIqw jwvy[ ies sbMDI v`K-v`K pDrW ’qy kwrj krn dI zrUrq hY[

isrjnwqmk kwrj iksy ƒ isKwieAw nhIN jw skdw prMqU mOjUdw

Page 106: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 108 sqMbr 2016

sMBwvnwvW ƒ isKlweI nwl ibhqr zrUr bxwieAw jw skdw hY[ iesleI keI dySW ivc nvIN is`K pIVHI ƒ syD dyx leI isrjxwqmkgurmiq swihq nwl joiVAw jw skdw hY[ ies vwsqy Aijhy AwnlweIn kors SurU krn dI zrUrq hY, ijnHW nwl ivrwsqI-auswr vwlypwsy quirAw jw skdw hY[

isK BweIcwrw AwlmI pRsMg ivc siBAwcwrk-iviBMnqw ivckwrAihm BUimkw pihlW hI inBw irhw hY[ eysy ƒ is`KI dI AYNbYsfOrIAlsyvw nwl joV ky is`KI dIAW aunHW is`iKAwvW ƒ dUjy BweIcwirAW qkphuMicAw jw skdw hY[ iesy ƒ idRStI-2020 ikhw jw irhw hY[

gurmiq pIfIAwjwx-pCwx : sMcwr swDnW dy mOjUdw dOr ivc ivSv ie`k ipMf bxdwjw irhw hY[ ies ipMf ivc AwpxI pCwx ƒ ivlKxqwvW Aqy ivSySqwvWsihq kwiem r`Kxw bVI v`fI cuxOqI hY[ ies qoN ielwvw mOjUdw dOrjwxkwrI qk sImq huMdw jw irhw hY, sUJ Aqy igAwn ipCokV ivc jwrhy hn[ ies leI ienHW iqMnW dI vrqoN hoxI bhuq zrUrI hY[ ivSvp`Dr ’qy ieh vI ikhw jWdw hY ik ieh dOr igAwn dI srdwrI(hYjymnI) dw dOr hY[ ijs kol igAwn hovygw ausy dI s`qw hovygI[ is`KDrm ny igAwn Aqy ivSvws ivckwr sihj-sQwpn krky igAwn dwis`K-pRsMg sQwipq kIqw hoieAw hY[ ies ƒ lokW qk lY ky jwx leIgurmiq pIfIAw SurU kIqw jw irhw hY[

150 mulkW ivc is`KW dw vwsw mMinAw jw irhw hY[ ienHW Al`gAlg mulkW ivc vsy isK BweIcwry qk rsweI dw swDn ieMtrnY~t huMdwjw irhw hY[ sMcwr dy ies Xu`g ivc zrUrI hY ik AwvwsI Aqy prvwsIis`K BweIcwry ƒ Drm Aqy AiDAwqm dy nwl-nwl igAwn, ivigAwn,swihq Aqy siBAwcwr nwl joVn leI auprwlw kIqw jwvy Aqy v`D qoNv`D sm`grI ƒ kMipaUtr dw hwsl bxwieAw jwvy[ ies dy nwl hIAMgRyzI BwSw dy nwl-nwl dunIAw dIAW hornW BwSwvW ivc vI mSInI-trWslySn duAwrw gurmiq bwry pRcwr, pRswr krn vwsqy vriqAw jwvyikauNik ies vwsqy spys pYdw ho cu`kI hY[ iesy mksd ADIn hIgurmiq pIfIAw nW dw pRojYkt ArMiBAw igAw hY ikauNik qknwlojI dyvrqmwn Xug ivc hornW smUhW vWg pMjwbI BweIcwrw vI jwxkwrIhwsl krn leI ieMtrnY~t ’qy AwSirq huMdw jw irhw hY[ ies leI

Page 107: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 109 sqMbr 2016

ies pRojYkt dw mksd ieMtrnY~t nwl juVy lokW ƒ gurmiq bwry v`DBrosyXog qy pRmwixq igAwn smgrI pRdwn krnw hY[ ieh loV pMQrqn jQydwr gurcrn isMG tOhVw ieMstIicaUt Aw& is`Kiezm rwhINSRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI vloN pUrI krn dy Xqn ƒ hI gurmiqpIfIAw ikhw jw irhw hY[AwDwr sm`grI : gurmiq pIfIAw leI pihly pVwA ’qy SRomxIkmytI, XUnIvristIAW Aqy hor pRmu`K AdwirAW duAwrw gurmiq nwlsbMDq pRwpq sm`grI ƒ vriqAw jwvygw[ ies qoN ielwvw loV AnuswrsMsQw vloN AwDwr sm`grI pYdw kIqI jwvygI Aqy pRwpq gurmiq swihqƒ nwl ilAw jwvygw[

gurmiq pIfIAw rwhIN jwxkwrI dyx dw sroq au~c p`Dr dyivdvwnW dIAW ilKqW ƒ bxwieAw jwxw hY[ ies vwsqy XUnIvristIAW,gurmiq nwl sMbMiDq ivSSygW Aqy gurmiq Kyqr dy tkswlI mwhrWduAwrw ricq/sMpwdq igAwn ƒ nwl lY ky pIfIey dy ieMdrwjW ƒimAwrI qy BrosyXog bxwieAw jwxw hY[ hor sm`grI gurmiq pIfIey dwhwsl bxwaux leI sMsQw v`loN lgwqwr ies pRojYkt ’qy kwrj kIqwjwvygw[ gurmiq pIfIey duAwrw iek kil`k nwl hI vrqoNkwr imMtWivc hr jwxkwrI gRihx kr skygw[ ies vwsqy iek BrosyXog tIm dIloV pvygI Aqy syvw-mukq is`K-icMqkW dw sihXog ilAw jwvygw[AwaUt-sorisMg rwhIN kMm krvwaux dI ieh ivDI vDyry sPl rhygI,Aijhw myrw ivSvws hY[

igAwn hwsl krn leI AwpxI BwSw qy ilpI ij`Qy pMjwbIAW nMMUshI mwAny ivc igAwnvwn krygI, auQy AMgRyzI rwhIN dUjy BwSweIBweIcwirAW ƒ vI is`K Drm bwry igAwn hwsl krn leI mOkw pRdwnkrygI[ aumId hY ieh kwrj smUh is`K BweIcwry leI igAwn dydrvwjy aunHW dI ApxI BwSw, ilpI ivc Kolygw qy pMjwbIAW dw AwpxIAWAwaux vwlIAW pIVHIAW Aqy dunIAw dy bwkI BweIcwirAW ƒ vI igAwnvwnqy sUJvwn bxwaux dw supnw swkwr krygw[Kyqr : gurmiq pIfIAw, gurmiq igAwn dy AwnlweIn sroq dwsMklp hY[ ies ivc hyT ilKIAW pRmu`K SyRxIAW ƒ Swml kIqw jwxwhY:-

. gurbwxI

. gurbwxI ivAwiKAw

Page 108: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 110 sqMbr 2016

. gurmiq swihq

. gurmiq Akwdimkqw

. gurmiq ieiqhws

. gurmiq sMgIq

. gurmiq ic`qrklw Aqy hor klwvWkwrj-pRxwlI : gurmiq pIfIAw dI vYbswiet leI gurmatpedia.comnwm ’qy domain rijstrf krvwieAw jw cu`kw hY[ gurmiq pIfIAwpRojYkt rwhIN ieMtrnY~t ’qy vrqoNkwr ies sm`grI ivcoN gurmiq iviSAWnwl sbMiDq iksy vI Sbd dw ieMdrwj pw ky aus ƒ AswnI nwl l`Bskxgy[ Sbd ƒ l`Bx dOrwn ieh src ieMjx aus nwl juVdy hornWSbdW ƒ vI vrqoNkwr ƒ idKw dyvygw Bwv A`goN vrqoNkwr hor jwxkwrIhwsl kr skdw hY[ vrqoNkwr ies jwxkwrI ƒ Awpxy Kwqy ivc sWBky Biv`K ivc vI ies dI vrqoN kr skdw hY[

vrqoNkwr leI Awn skrIn, PonYitk, rimMgtn jW ienskirptkI-borf dI shUlq muh`eIAw krvweI jwxI hY[ iesdy nwl ies srcieMjx ivc SbdW ƒ l`Bx dw qrIkw vI Aswn r`iKAw jwxw hY[gurmiq pIfIAw smUh pMjwbIAW leI ij`Qy src ieMjx dw kwrjkrygw, au~Qy ies dy AMqrgq mOjUd sm`grI hornW src ieMjxW dymukwbly izAwdw BrosyXog qy pRmwixk hovygI[ ies kwrj nwl smUhis`K jgq ƒ igAwn hwsl krnw ijQy sOKw hovygw, au~Qy igAwn ƒsMBwlx qy Awaux vwly smyN ivc vrqx kwrn ieh is`K BweIcwry leInvyN idsh`dy isrjygw[

ieh sm`grI, sRoq-sm`grI dw kwrj krygI[ Kws krky iehvYbsweIt aunHW pMjwbIAW leI igAwn dw AwDwr bxygI jo lwiebryrIAWqoN dUr bYTy hn jW ijnHW duAwrw ikqwbW qk phuMcxw muSkl hY[ iesvYbsweIt ivc jwxkwrI iek qoN v`D ivdvwnW dy imlwx hox kwrn ivSyƒ fUMGweI nwl smJxw hor vI suKYn hovygw[ ieh vYbsweIt gurmiq dypRcwr Aqy pwswr leI vI shweI hovygI Aqy Awpxy AmIr ivrsy qoNjwxU krvw ky Awaux vwlIAW pIVHIAW ƒ gurU-icMqn nwl joVn dw kwrjvI krygI[

Xojnw dw inSwnw, sWJI-is`K-soc pYdw krky isK BweIcwry AMdriek ju`tqw pYdw krnI Aqy isK-pCwx ƒ drpyS cuxOqIAW vwsqyiqAwr krnw hovygw[

Page 109: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 111 sqMbr 2016

gwgr ’c swgr-- 66

Asuin mhIny rwhIN gur aupdyS-fw. ieMdrjIq isMG gogoAwxI*

Asuin pRym aumwhVw ikau imlIAY hir jwie]min qin ipAws drsn GxI koeI Awix imlwvY mwie]

(pMnw 134)AsIN is`K &ls&y Anuswr bwrHW mhIinAW pRQwie siqgurW vloN

bKiSS kIqy aupdyS dI lVIvwr ivcwr kr rhy hW[ BwdroN mhIny dycumwisAW qoN bwAd BwrqI Cy ru`qW Anuswr A`sU qy k`qk srd ru`q dymhIny AwauNdy hn[ swfy lok swihq ivc vI A`sU mhIny bwry pRc`lq hY:

AsU mWh inrwly, idny DupW rwqIN pwly[jykr A`sU mhIny dy nwmkrx bwry vIcwrIey qW ‘mhwn koS’

Anuswr, “ijs dI pUrnmwsI ƒ AiSÍnI nC`qR huMdw hY[” ies leIAiSÍnI nCqR qoN ies mhIny dw nwm A`sU r`iKAw igAw[ ‘sm ArQkoS’ ivc AsU dy smwn ArQI Sbd-- Asun, AsOj, AwiSÍn, AwiSÍsj,ieK, kwr, kuAwr, kÍwr Awid hn[ sRI gurU gMRQ koS ivc Asuin(sMsikRq AwiSÍn, ASÍnI) A`sU, kuAwr dw mhInw drj hY[ sRI gurUArjn dyv jI rwmklI ru`qI slok ivc ienHW do mhIinAW dy sMjog ƒieauN vrxn krdy hn:

ruiq srd AfMbro AsU kqky hir ipAws jIau]KojMqI drsnu iPrq kb imlIAY guxqws jIau] (pMnw 928)

Bwv: jd AsU k`qy ivc ies srd ru`q dw ArMB huMdw hY qW pRBUimlwp dI qWG aupjdI hY[ jIv rUp iesqrI ies qWG ivc drSnkrn leI Bwl krdI hY ik guxW dy zwny (guxqws) pRBU nwl myl k`dhovy?

sRI gurU nwnk dyv jI ny bwrhmwhw quKwhI ivc A`sU mhIny pRQwieieauN aupdyS bKiSAw hY:

Asuin Awau iprw sw Dn JUir mueI]qw imlIAY pRB myly dUjY Bwie KueI] (pMnw 1108)

*Kwlsw kwlj, sRI AMimRqsr[ mo: +9198159-85559

Page 110: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 112 sqMbr 2016

Bwv BwdroN mhIny dy cumwisAW qoN bwAd A`sU mhIny dI im`TI ru`qyjIv rUp ivjogx dI pRBU-pqI ƒ imlx dI locw hY, ik hy pRBU! A`sUmhIny myry ihrdy ivc AwE, swDn (jIv rUp iesqrI) JUr JUr ky mrrhI hY[ mwiek pdwrQW ivc aulJ ky Bu`l geI[ ies leI qusINimlwE qW iml skIdw hY[ A`gy sp`Stqw hY:

JUiT ivguqI qw ipr muqI kukh kwh is Puly]AwgY Gwm ipCY ruiq jwfw dyiK clq mnu foly] (pMnw 1109)

Bwv sMswr dy JUTy moh ivc Ps ky mYN Cu`tV (ipr mu`qI) KuAwr horhI hW qy ijvyN A`sU dy mhIny iplCI qy kwhI ƒ bUr pYNdw hY, iesy qrHWibrD AvsQw Aw geI hY[ A`gy kmzor AvsQw Aw rhI hY, qwkq dwsmW qW lMG igAw, qW mn audws ho irhw hY[ AMq Purmwn hY:

dh idis swK hrI hrIAwvl shij pkY so mITw]nwnk Asuin imlhu ipAwry siqgur Bey bsITw] (pMnw 1109)

hr pwsy bnspqI dI hirAwvl hY qy mn DIrj vI krdw hY ikhy nwnk! A`sU mhIny gurU rUpI ivcoly (bsITw) rwhIN pRBU jI mYƒ imly[

dUjy pwsy Awm smwj ivc A`sU mhIny cMgI ru`q krky ivAwh leImhInw Su`B mMinAw jWdw hY[ BwvyN iek vrg ny ieh Brm AiSÍnI nC`qRnwl vI joVy hn pr mUl kwrn cMgI ru`q krky hY[ ies mhIny bwrSdIAW aumIdW Kqm ho jWdIAW hn[ lok AKwx hY, ‘A`sU Bwly myGlw,BUlI iPry gMvwr’[ iesy mhIny nrwiqAW dy idnW ƒ pivqr mMinAwjWdw hY jo sudI p`K dI eykm qoN nON idnW qk huMdy hn[ auNJ vI A`sU dwmhInw iqauhwrW dw mhInw huMdw hY[ iek ru`q bdlI, dUjw iqauhwrW dIrOxk qW kudrqI hY ik mnu`KI mn ƒ cMgw l`gygw[ iesy mhIny hnyry p`Kivc srwD vI AwauNdy hn pr is`K smwj ƒ siqgurW dw aupdyS hY ikijaUNdy bzurgW dI syvw kro, moieAW dI Awqmw ny KIr-kVwh nhINKwxw[ ieh pMj BUqk srIr dI Kurwk hY[ swƒ is`KI isDWqW au~prpihrw dyxw cwhIdw hY[ iek vrg ivc kuJ lok A`sU mhIny pwpW qoNCutkwrw pwaux leI pwp AMkuSW iekwdSI dw vrq rKdy hn AqyieMdrw iekwdSI dw vrq ip`qrW dI SWqI leI qy Awpxw jIvn sPlkrn leI kuJ dwn vI krdy hn dUjy pwsy is`K s`iBAwcwr ivc bwrHW

bwkI

bwkI pMnw 116 ’qy

Page 111: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 113 sqMbr 2016

-fw. rxjIq kOr pMnvW*pusqk ‘pMjwb ijaUNdw gurU dy nW qy ’ (kwiv-sMgRih) kvI pRo. pUrn

isMG duAwrw ilKI geI hY jo AMgryzI BwSw qoN pMjwbI BwSw ivc Anuvwdikrpwl isMG ksyl duAwrw kIqI geI hY[ ieh pusqk pRo. pUrn isMGduAwrw ilKI AMgryzI kivqw dw Anuvwdq is`K AiDAwqmk kwiv-sMgRih hY[ ies ƒ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr nypihlI vwr 1995 ivc pRkwiSq kIqw[ ies dy 349 pMny hn Aqyies dI Bytw 40 rupey hY[

pRo. pUrn isMG jI (1881-1931) AMqrrwStrI pRisDI pRwpqhsqI hn[ aunHW ny AMgryzI, ihMdI, pMjwbI Awid BwSwvW ivc gd Aqypd dy Anyk swihq rUpW ƒ BwvW dI AiBivAkqI leI vriqAw hY[Awp jI Bwrq dy au~c-kotI dy kvIAW, swihqkwrW, ivdvwnW dImohrlI kqwr ivc igxy jWdy hn[ Awp jI ny pMjwbI ivc kivqw,vwrqk, Anuvwd AMgryzI ivc kivqw, nwtk, nwvl, vwrqk, jIvnI,Drm, &ls&w, Anuvwd Awid iviSAW ’qy l`gBg iqMn drjnW dy krIbpusqkW ilKIAW hn[

pRo. pUrn isMG duAwrw ilKq ies kwiv-sMgRih ivc gurmiq icMqndy l`gBg sgly sMklpW, isDWqW Aqy ieiqhws dy rhsmeI pwswriek QW mOldy idKwey hn[ ies kwiv-sMgRih ƒ s`q BwgW ivc vMifAwigAw hY[ pihly Bwg dw nW ‘Abcl joq’ hY, ijs ivc pRqIkwqimkkivqwvW drj hn- koiel, hMs, ckvI-ckvw, pwrs, cwiqRk Awidƒ pRqIk vjoN vrq ky jigAwsU dI mnodSw dI JwkI pyS kIqI hY[

dUjy Bwg ‘Alp pwrbRhm’ ivc kvI ny srvivAwpk prmwqmwdy ivsmwdmeI srUp inrgux Aqy srgux rUpW dw vrxn kIqw hY[prmwqmw dy guxW dw vrxn krdy hoey aus dy iek qoN Anyk huMdy srUpWƒ ibAwn kIqw hY[

qIjy Bwg ‘hirmMdr swihb’ ivc ieiqhwisk kivqwvW drj hn*irsrc skwlr , isK ieiqhws irsrc borf, sRI AMimRqsr[ mo: +9199148-31931

gurmiq swihq dy rU-brU-- 5

pMjwb ijaUNdw gurU dy nW qy

Page 112: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 114 sqMbr 2016

jo hirmMdr swihb, (sRI) gurU gRMQ (swihb), dsmyS ipqw, BweI lwlojI, BweI qwrU isMG jI, BweI mnI isMG jI, pIr bu`DU Swh, BweI nMdlwl jI, bwbw bu`Fw jI, cwlI mukqy, pMj ipAwirAW, gurDwmW, sMsQwvWnwl vwbsqw hn[ hirmMdr swihb kivqw ivc kvI ny sRI hirmMdrswihb pRBU dy Gr pRQwie hoey rUhwnI AnuBv ƒ SbdW dw jwmw pihnwieAwhY[ AwdrSk mwvW, is`K mwvW qy cwlI mukqy, hirmMdr dw mMgqw,gurU-gRMQ Awid kivqwvW gurU-pRym ivc gVu`c ho ky Awqm smrpx dIBwvnw nwl BrpUr hn[

cOQw ‘AnMq lIlw’, pMjvW Bwg ‘nwm AMimRq’ Aqy CyvW Bwg ‘pRBUpRIqm’ AiDAwqmk Aqy ivsmwdI srUr dI crm sImw dy drSn-dIdwr krvwauNdw hoieAw, jigAwsU ƒ iqRpqI krvwauNdw pRqIq huMdw hY[

ies Bwg ivc drj kivqwvW AnMq lIlw, imhr dI ingHw, cojImyry goivMdw, myry sweIAW, nmskwr, sMjogI myl, AnMqW dw s&r Awidnwm rsIey au~pr gihrw pRBwv pwaU hn[ ies Bwg ivclIAW kivqwvWivc rh`smeI AnuBv Aqy AiDAwqmkqw dy bhu-pswrW dw icqrnie`ko QW hoieAw hY[

AKIrly Aqy sqvyN Bwg ‘lMmI ndr’ ivclIAW vDyry kivqwvW lMmyrIAWhn[ ijnHW bwry Anuvwdk ikrpwl isMG ksyl itpxI idMdy hn ik “pRo.pUrn isMG dI ies swrI kivqw ivc pRgIqk qq ieqnw pRbl hY ik ieM\pRqIq huMdw hY ik ijvyN kvI ny AwpxI Awqmw dy inj mihl qy ihrdy qlƒ pUrn qOr ’qy pRBwvSwlI pr sihj rUp ivc hI swfy swmHxy KulHI pusqkdI qrHW KolH ky rK idqw hovy[ ieh KulHw huMdw hoieAw vI KulHw nhIN hY, iehrhs vI hY, rmz qy isK AiDAwqmk icMqn dw eykwqmk susMgTqAiDAwqimk drSn dw sUqr vI[” ieh kivqw lMmyrIAW hox dy bwvjUdaukwaU nhIN rsdwiek Aqy auswrU pRBwv isrjdIAW hn[

smucy rUp ivc ieh AiDAwqmk kwiv-sMgRih Aihm pusqk hY[ ijsivc gurmiq drSn dy Aihm sMklpW- AgMmI joq, gurU, myhr, ndr,AMimRq, pRym, syvw, pwrbRhm, prmwqmw dI srvivAwpkqw, pRBU pRIqm,ibrhw imlwp, drSn dIdwr, Ardws, Sbd, mn Awid dw icqrn bVyUbsUrq Aqy rhsmeI kwiv-SbdW ivc kIqw igAw[ Akwdimk pDr

Aqy Awm pwTk dy pDr dI ieh lwhyvMd kwiv pusqk hY[

Page 113: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 115 sqMbr 2016

pusqk rIivaUpusqk : Drm AiDAYn-Bwg pihlwlyKk : fw. gurbwj isMGpRkwSk : johrw pblIkySn, pitAwlwswl : 2005pMny : 167kImq : 200 rupeyISBN : 978-93-82376-62-0

fw. gurbwj isMG, muKI, Drm AiDAYn ivBwg, mwqw gujrI kwlj,sRI PqihgVH swihb duAwrw ricq pusqk ‘Drm AiDAYn-Bwg pihlw’pMjwbI XUnIvristI, pitAwlw ADIn c`l rhy kwljW Aqy SRomxIgurduAwrw pRbMDk kmytI, sRI AMimRqsr ADIn c`l rhy imSnrI kwljWAqy hor gurmiq ividAwilAW dy ividAwrQIAW leI iek srl AqysuKYn pwT pusqk hY[ividAwrQIAW dy nwl-nwl AiDAwpk vrg vIies pusqk qoN lwB lY skdw hY[ lyKk dy in`Gr auprwly nwl DrmAiDAYn dy ividAwrQIAW leI BwrqI DrmW dI smu`cI smgrI ie`kopusqk ivc id`qI geI hY[

ies pusqk dy ku`l 167 pMinAW ivc mu`K rUp ivc vYidk, jYnAqy bu`D Drm dI jwxkwrI dw aulyK kIqw igAw hY[ pusqk dy pihlyih`sy ivc vYidk Drm gRMQ cwr vyd Aqy ienHW gMRQW dIAW rsmW AqyivSvwsW sbMDI bVw ArQBrpUr Aqy sMKyp izkr kIqw hY, qW ikividAwrQIAW dI pkV AswnI nwl bx sky[ pusqk dw dUjw ih`swjYn Drm hY, ijs ivc Bgvwn mhWvIr dw jIvn, pMj mhWvrq, nOq`q, iqMn rqn, igAwn isDWq, isAwdvwd, jYn Drm gRMQ Aqy pRmu`Kis`iKAwvW nMU drj kIqw hY[ pusqk dy qIjy ih`sy ivc buD Drm sbMDIjwxkwrI idMidAW mhwqmw bu`D dw jIvn, cwr AwrIAw scweIAW, boDsMpRdwvW, Drm gRMQW Aqy bu`D Drm dy ivkws kwl ƒ drswieAw hY[AMqly ihsy ivc Dwrimk sMskwr isrlyK ADIn ihMdU, jYn Aqy buD Drmivcly jnm sMskwr, Drm pRvyS sMskwr Aqy imRqk sMskwr dI KojkridAW DrmW dI AwpsI sWJ Aqy vKryNvw pRgtwA ky ividAwrQIAW

Page 114: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 116 sqMbr 2016

Aqy pwTkW dy igAwn ivc vwDw kIqw hY[ieh pusqk ividAwrQIAW leI Drm AiDAYn vwsqy AwDwriSlHw

dw kMm krygI[ Drm AiDAYn dy ividAwrQIAW dy nwl-nwl dUjyiviSAW dy ividAwrQI vI ies pusqk ƒ pVH ky lwB pRwpq krs`1kxgy[ ieh KuSI dI g`l hY ik ies pusqk dy pRkwiSq hox nwlividAwrQIAW ƒ in`T ky Drm AiDAYn krn dw mOkw iml igAw hY[Akwdimk pDr dy nwl-nwl tkswlW, AkYfmIAW, isK imSnrIkwljW leI vI ieh pusqk AiqAMq lwhyvMd swibq hovygI[ Aws hY ikieh pusqk ividAwrQIAW ƒ BwrqI DrmW dI jwxkwrI dyx ivcsPlqw hwsl krygI[

rIivaUkwrfw. idlvr isMG

mo: +9194173-06371

Asuin mhIny rwhIN gur aupdySmhIny hI pRBU bMdgI qy SuB krm krn dI pRyrnw hY[ AsIN iksy ivSySiQq, vwr, ruq, mhIny dy Brm c`krW ivc nhIN pYxw[

ies qrHW pMcm pwqSwh jI ny A`sU dy mhIny rwhIN jo aupdyS id`qwhY auh ivjogI jIv dI pRBU imlwp leI vydnw hY ik A`sU (Asuin) dIBlI ruqy myry AMdr pRBU ipAwr dw aumwh hY Aqy ikvyN aus pRBU nwl sMXoghovy[ myry mn qn ivc pRBU drSn dI GxI ipAws l`gI hY, hy myrI mW!koeI pRBU pqI nwl myl krw dyvy[ jo sMq jn hn auh pRym vDwx ivcshwieqw krdy hn, mYN aunHW dy crnIN l`gI hW, ikauNik pRBU imlwp qoNbgYr AnMd nhIN iml skdw qy ies AnMd dI hor koeI QW vI nhIN hY[

ijnHW ny pRym rs c`iKAw, auh iqRpq ho jWdy hn[ auh mYN-myrIiqAwg ky bynqI krdy hn ik hy pRBU-swƒ lV lweI r`Ko[ ijnHW jIviesqrIAW ƒ pRBU kMq ny Awpxy nwl imlw ilAw, auh ivCV ky hor ikqynhIN jWdIAW[ aunHW dw inscw bx jWdw hY ik pRBU Srn qoN bgYr sdIvIsu`K dI hor koeI QW nhIN hY qy AsU mhIny auh suKI vsdIAW hn ijnHWau~qy pRBU dI imhr (mwieAw) huMdI hY[ q`qswr vjoN imhr swƒ bwxI/bwxy nwl juV ky pRwpq hovygI[

pMnw 112 dw bwkI

Page 115: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 117 sqMbr 2016

ikSq dUjI jMgnwmw(dUsrw isK-AMgryz XuD)

-lYP. prSoqm isMG l`lI*1 1

hYnrI lwrMs sI jwxdw Kwlsy nUM,eyh mhwn dlyr Apwr hY jI[lY cu`kw sI Kwlsy nwl lohw,Kwlsw qyg dI jwxdw Dwr hY jI[aus ikhw ieh mulK hY Kwlsy dw,rwj AMgryz dw sqlujoN pwr hY jI[l`lI sB srdwr hn nwl myrymYN qW lYxI hY isMGW dI swr hY jI[

12cuxOqI srdwrW nUM iPr AMgryz id`qI,lau Awpxw rwj sMBwl mIAW[is`K POj qy jy kwbU pw lYNdy,loV hor nhIN krn dI Gwl mIAW[AwKy l`gdy quhwfy jy isK POjI,qusIN aunHW nUM lau sMBwl mIAW[kwbU Kwlsw jy nw qusW kIqw,quhwfy isr ’qy kUky gw kwl mIAW[

13is`K srdwr lhOr ivc bYT ky jI,is`K rwj dw kMm clwaux l`gy[qyj isMG rxXoD isMG hor swry,iksmq kOm dI iPr GVwaux l`gy[hYnrI AwiKAw AsW hux cly jwxw,sux srdwr drbwrI Gbrwaux l`gy[srdwrW AwiKAw rho pMjwb ivc jI,l`lI swnUM ikauN C`fky jwx l`gy[

ipMf DupsVI, fwk: jI.pI.tI. btwlw, izlHw gurdwspur[ mo: +9198767-34079

Page 116: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 118 sqMbr 2016

14lwrMs AwiKAw srdwro jy qusIN cwhuMdy,rhy AMgryz ispwhI pMjwb Xwro[kro bynqI kwgz ’qy idE ilK ky,iliKAw jwey ieh ivc ikqwb Xwro[klm gory dI iPrygI hr pwsy,hr cIz dw kry ihswb Xwro[l`lI AMgryz ispwhI iPr bYT eyQy,quhwfw bcweygw mwl Asbwb Xwro[

15BYrovwl dI sMDI ’qy hoey dsqKq,vwg pMjwb dI AweI AMgryz dy h`Q[is`K srdwrW* jgIrW bcwaux Kwqr,jwn AwpxI id`qI AMgryz dy h`Q[is`K ispwhI dw sqgurU Awp mwlk,ikvyN idMdw qkdIr AMgryz dy h`Q[l~lI Ajy AMgryz nwl aus iBVnw,for sB dI hY prvdgwr dy h`Q[

1 6lwrMs krdw nhIN prvwh ies dI,ih`k zor nwl rwj clWvdw eI[dlIp isMG nUM AMgryzI dy sbk dy ky,nwl Awpxy auh rlWvdw eI[is`K srdwr vI aus dw Brn pwxI,pr ieh rwxI nUM mUl nW BWvdw eI[drbwr ivc nW rwxI dI iek c`ly,lwrMs A`KIAW llI vKWvdw eI[

1 7POrn kUc kIqw lwrMs kWgVy nUM,nwl Kwlsw POj iljWvdw eI[iklHy swhmxy Gyrw aus Gq ilAw,mUMh qopW dy EDr BuvWvdw eI[

*ieQy fogry Awid ZdwrW dI gl hY[

Page 117: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 119 sqMbr 2016

h`Q joV ky rwjw Aw pyS hoieAw,Srm nwl auh sIs JukWvdw eImrzI AwpxI nwl nw hoieAw AwkI,ic`TI l`lI auh Kol vKWvdw eI[

18lwrMs kIqw iPr ru^ kSmIr v`ly,gulwb isMG ƒ nwl rlWvdw eI[c`l pu`CIey jw ky SyK ƒ jI,ikhVw aus ƒ rog sqWvdw eI[lwrMs nwl aus v`fI jd POj vyKI,SyK vwsqy Aw ky pWvdw eI[lY ic`TI ieh vyK lY lwl isMG dI,ausdw hukm mYN l`lI vjWvdw eI[

19kbzw kSmIr dw dy gulwb isMG ƒ,lwrMs v`l lhOr dy DWvdw jy[kihMdw kro KW pyS vjIr ƒ jI,Zl pw p`lw lwl AWvdw jy[Adwlq ivc jw dy sPweI AwpxI,lwrMs AMgryjW dI Adwlq bhWvdw jy[lwl isMG ƒ doSI krwr dy ky,l`lI hyT vjIrIEN lHWvdw jy[

20kIqw hYnrI lwrMs ny PYslw iPr,eyQy nhIN vjIr dI loV mIAW[ies kMm leI kONsl bxw id`qI,swry kMm inbwhy ieh qoV mIAW[qyj isMG sI kONsl dw muKI bixAw,eyQy nhIN srdwrW dI QoV mIAW[Syr isMG AtwrI vI nwl l`lI,ijhVw sB srdwrW dw bohV mIAW[

cldw . . .

Page 118: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 120 sqMbr 2016

b`icAW leI ivSyS

gurU gMRQ mhwn-fw. hrbMs isMG*

gurU gRMQ mhwn myry b`icEgurU gRMQ mhwnies ivc Cy gurW dI bwxIpMdrW Bgq swihbwngurU gRMQ mhwn . . .XwrW BtW bwxI ielwhIivc sveIXW gweIsqy blvMf ny vwr aucwrIitky dI vwr kihlweIies ivc ‘sdu’ suMdr dI idsdImrdwny ƒ b^iSAw mwn[gurU gMRQ mhwn . . .ieh aupkwr gurU Arjn kIqwBweI gurdws qoN bwxI ilKvweIrwmsr dI DrqI suhxIijQy bIV bxweIiekqI rwg ies ivc swrykIqI Awp suDweIgurU gRMQ sMpUrn hoieAwidqw au~c AsQwn[gurU gMRQ mhwn . . .bwbw buFw inXq kIqwpihlw muK gMRQInwm dwn ieSnwn idRVwieAwnINh pMQ dI rKISbd gurU ƒ gurU QwipAwhovy ivSv kilAwn[gurU gMRQ mhwn . . .nw ko bYrI nhIN ibgwnwieh gurU dw Purmwn

gurU gMRQ mhwn . . .jwq pwq AsIN koeI nw mMnIeyaUc nIc nw koeIisK Drm ivc krm kWf leIidsy QW nw koeInw koeI pUjw Arcw vwlwvwDU koeI bMDwngurU gMRQ mhwn . . .Amn SWqI AsIN locIeysB dI suK mnweIey[jwq jnm dIAW vMfIAW dy ivcAsIN mUl nw jweIey[pUrb pCm au~qr dKxbMdy iek smwngurU gMRQ mhwn . . .gurU gMRQ hY gurbwxI dwiek Anmol KzwnwpiVHAw mn ivc cwnx huMdwimtdw Brm AigAwnWsyvw ismrn bMdgI swƒjugiq iehI smJwxgurU gMRQ mhwn . . .gurU gMRQ ƒ gurU QwipAwgurU dsmyS ipAwrygurU gMRQ ƒ gurU jwxnwaunHW ny bcn aucwrylok pRlok suDrxgy swryidqw ieh vrdwngurU gMRQ mhwn myry b`icEgurU gMRQ mhwn[

*3C/38, 2nd Floor, New Rohtak Rd, Karol Bagh, New Delhi. M: +9188604-08797

Page 119: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 121 sqMbr 2016

Dur kI bwxI-s. blbIr isMG ‘bylI’*

*glI swlg rwm vwlI, muhlw tWk-kSqrI, qrn qwrn[ mo: +9176963-57646

sulJw dyNdI hY izMdgI vwlI,aulJI hoeI qwxI ƒ[Dur kI bwxI pVH ky imldw,prm AnMd pRwxI ƒ[Dur kI bwxI . . .

rb nwl iek-imk ho ky gurW ny,aucwrI AMimRq bwxI[ivkwrW dI mYl mn qoN Dovy,qn ƒ jIkx pwxI[nwm rqn hY vsdw ihrdy,jp ky1 rqnW KwxI ƒ[Dur kI bwxI . . .

ijs ’qy rb dI nzr svlI,ihrdy aus dy vsdI[imty hnyrw BrmW vwlw,dUr hY icMqw nsdI[au~kw hI mukw rK dey,duKW dI khwxI ƒDur kI bwxI . . .

gurU dw ruqbw imilAw eys ƒ,mwrg drSn krdI[ies dI Cqr-CwieAw Qly,qpdI dunIAw TrdI[pVH ivcwr ky idl ’c vswE,jgq dI kilAwxI2 ƒ[Dur kI bwxI . . .

nUr hI nUr smwieAw ies ivc,Ksm3 dy dysoN AweI[Ksm dy dys phuMcw dyNdI hY,ijsny irdy vseI[qrn qwrn dw ‘bylI’ AwKdw,smJo gl isAwxI ƒDur kI bwxI pVH ky imldwprm AnMd pRwxI ƒ[

1. guxW dI Kwx, 2. jg ƒ suK dyx vwlI bwxI, 3. pRBU-pqI

Page 120: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 122 sqMbr 2016

bwbw buFw jI-s. siqnwm isMG ‘koml’*

nwnk gurU dw bUVy ny dr m`ilAw isdkI isK jW SrDwvwn vyKW[gur qoN bwgIAW dy msly hl krdw, gurU-Gr dw mYN nIqIvwn vyKW[gurU gMRQ dI qwibAw vyK bYTw, is`K SoRmxI vfw ivdvwn vyKW[isiKAw SsqrW dI dyvy pwqSwh ƒ, isK kOm dw XoDw mhwn vyKW[

lyKy gurW dy lweI hY aumr swrI, A`T gurW dw AKIN dIdwr kIqw[swhW nwl inBweI hY Es isKI, gurU swihbW vI rj ipAwr kIqw[

gurU puqW dIAW hukm AdUlIAW ƒ kr AxifT idqw, ihk ’qy sih ilAw sI[gurW bKSIAW isK ƒ soJIAW sI DIrj nwl suixAw iksy jo kih ilAw sI[rhy gurU rzw ivc sdw rwzI gurW riKAw ijEN, EvyN rih ilAw sI[gur doKIAW dI nIqI AsPl kIqI, bhwieAw gurW ijQy, EQy bih ilAw sI[

nwm ‘buFy’ dw imilAw bcpny qoN, jIaUxw ikvyN hY? eysy dwnweI krky[‘bwbw buFw jI’ kih siqkwr huMdw, gurW qIk hY imlI rsweI krky[

jIA jwn nwl syvw inBweI hr QW, gurisKI dy QMm khwey bwbw[gurU swihb vI riKAw AMg lw ky, nwnk gurU qoN sI vroswey bwbw[hQ imhr BirAw gurW dw irhw isr ’qy, ismrn syvw ƒ sI prxwey bwbw[hY gur prvwr dw bx ihsw, mwnvqw leI krm kmwey bwbw[

mwqw gMgw jI dy bol sux ikhw bwby, smrQ Awp gur, dey vifAweI isK ƒ[DMn bKiSSW quhwfIAW gurU Arjn, AwpxI dy rhy ho kmweI is`K ƒ[

gur isK jIaUxgy EhI jugW qIkr, ijnHW gurU dr syvw GwlIAW ny[gur isKI dw rwh ruSnwauxgy Eh, joqW mQy ’qy jIhnW bwlIAW ny[PulvwVI isKI dI A`j vI mihkdI ey, isMjI KUn sMg gur is`K mwlIAW ny[isr dy ky ijnHW kmweI isKI, Ajoky ichirAW ’qy aunHW dIAW lwlIAW ny[

syvw gurU dy dr pRvwn huMdI, pRkrmw ivcoN hY bwby dI byr kihMdI[ilK kuJ sqrW AYsy gurmuKW leI, kr ‘komlw’ hor nw dyr kihMdI[

*248, Arbn Astyt, luiDAwxw-10 mo:+9198726-09921

Page 121: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 123 sqMbr 2016

AMimRq vylw-s. prmvIr isMG*

nwl bbIhy Ku`lH geIAMimRq vyly jwg[Ku`lHx BYxW nINdrWjwgx, myrw suBwg[iBMnI-iBMnI rYnVIb^SIN AYsI jwg[jo swihb dy crn qoNlY au~fy prvwz[s`jry bol svyr dys`jVw iCVy sMgIq[bol lukweI muMd dwDMn hmwrw mIq[ikrqI KyqW swiDAwrumky Xwd Amol[iC`tw vxj AKIr dwid`qw pMCI bol[BwvyN duDIAw cwnxIsUrj pIAw kol[srGI dI CMn nyrH nwkol rbwbI bol[

gurU GrW ’coN iCV peybwxI dy surqwl[kysr iksy qrONikAwAwsw bolW nwl[turIAW iql-Pul lY kymwvW gurU duAwr[gur ivthoN kurbwxIAWrqw nw krn ivQwr[itkI-itkI jhI cwnxIdbI-dbI jhI pOx[kudrq rMg inhwrdIgw, swihb dw gaux[kMnIN bol nw v`jdwpr suxdw sMgIq[ru`KW, ndIAW, pOx dwngrI gUMjy gIq[mDur suvMnI rYnVIauh nYxW dy kol[AMimRq vylw sWiBAw[ijnHW jwx Amol[

kwiv sMgRih ‘AMimRq vylw’ ivcoN DMnvwd sihq[

Page 122: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 124 sqMbr 2016

r`Ko sWB ky-s. rxjIq isMG*

aUVy qoN VwVy qk mwLw su`cy moqIAW vwLIr`Ko sWB ky jy guMm geI qW Pyr nhIN l`BxI BwLIa-au~To, A-AwE, e- ie`k rMg Jlkys- swry, h- hMBlw, AwE mwrIey rl kykihx isAwxy, cMgI nhIN huMdI, AxgihlI bwhLIr`Ko sWB ky . . .ies mwLw ƒ Coh hY pRwpq gurUAW qy BgqW dIies ny kdy eIn nhIN mMnI duinAwvI q^qW dIk-kuJ qW, K-K`t lE, g-guurbwxI qoNG-Gr ivc Bwg eys dy l`gw gurbwxI qoN|M|y nW dy AKr ny ies ivc Fu`kvIN QW hY pw lIr`Ko sWB ky . . .sRI gurU AMgd jI ny moqIAW ƒ iek lVI proieAwrUp ienHW dw EdoN qoN hI dUx-svwieAw hoieAwc-c`lo, C-CyqI, j-jpIey swryJ-JUT nw mYN AwKW, ho jwxy vwry-inAwry\-AwKy ieh mwlw qW jpxI bVI suKwlIr`Ko sWB ky . . .ies ny su`iqAW dy su`iqAW BwgW ƒ Awx jgwieAwchu-muKIey dIvy dy cwnx vW|UM rwh ruSnwieAwt-tOr qy, T-Tuk, f-if`TI, ijs-ijs nyF-Fih ky, x-xmokwr kIqI iqs-iqs nysuDr igAw jIvn jo-jo vI pY gey eys kuTwlIr`Ko sWB ky . . .ies mwlw dw hY SRomxI aUVy nwm dw moqIijs ivc hY bwbw jI dy <> dI joqIq- qUM hI, Q-Qwn-QnMqr d-dwqwD-DMn qyrI kudrq, n-in`q nvIN ivDwqw!

*ipMf qy fwk. koTw (2-bI-vfI), qih qy izlHw sRI gMgwngr (rwjsQwn) mo: +9177428-73922

Page 123: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 125 sqMbr 2016

l`gdI AY mYƒ qW mYN jd dI hY surq sMBwLIr`Ko sWB ky . . .ieh mwLw sRI gurU gMRQ swihb ivc drjw pw geIpYNqI qoN iPr bx geI gurmuKI, AwpxI Swn vDw geIp-pr AsIN, P-Pyr vI, b-bykdirAW nyB-BlI nI, m-mwsw, vI socI suQirAW nyieauN nw kro inrwdr C`f idE ikauN bySrmI FwLI?r`Ko sWB ky . . .AwE! pMjwb, pMjwbI, pMjwbIAq dy rKvwloies ƒ svIkwrn, siqkwrn dI koeI GwLxw GwLoX-Xwd, r-r`Kx dI, l-loV hY AwEv- vkq ivcwrIey ieM\ n vylw hQoN KuMJwEV-VwiV C`fo ‘qUM-mYN’ dw, jwE smW ikauN gwLI?r`Ko sWB ky . . .ies mwLw dy jd kuJ moqIAW dy crnW v`l JwikAws`sy, K`Ky, g`gy, j`jy, P`Py, lly ƒ AwiKAwkdy Alop kdy pRgt, crnW ’c quhwfy kI hYkihMdy ieh qW inSwnI, dUhrI izMmyvwrI dI hYijs ƒ jYsI loV Aswƒ EvyN vrq lYNdw hYrUp qW G`t, swfy imjwz ivc bhuq &rk pYNdw hYS-Sbd cox dI, ^-^UbI ^ws QW r`KdIZ-ZnImq hY ZPUr ny kr ’qI soc myrI l`K dIz-zubwn pMjwbI dI mYƒ b^SI zihnIAq ijs nyaus dI rihmq ibn pweI hY d`so AihmIAq iks ny?&-&zUl nwl hI dy gey, L LPz ivKwlI[r`Ko sWB ky . . .r-x j`jy ibhwrI, q joVy h`Q dovyNho geI hovy koeI gusqw^I, mwP kr idE EvyNijvyN iksy pu`q ƒ kr idMdI, mwP Es dI mW hYqusIN hI suGV pwTko myrI PVnI vIrno bWh hY!k`ky hoVw, T`Ty lW ipMf dy ny GwLxw-GwLIkoTy dy ‘rxjIq isMG’ ny hY Gwlxw-GwlIr`Ko sWB ky jy guMm geI qW Pyr nI l`BxI BwLI!

Page 124: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 126 sqMbr 2016

ivdySW dIAW srkwrW qy AMbYsIAW nUM isKW dI pihcwxsbMDI broSr ByijAw jwvygw : jQy.Avqwr isMG

sRI AMimRqsr 12 Agsq: jQydwrAvqwr isMG, pRDwn, SRomxI gurduAwrwpRbMDk kmytI dI pRDwngI hyT AMiqRMg kmytIdI iekqrqw gurduAwrw sRI PqihgVHswihb dy igAwnI gurmuK isMG XwdgwrIiekqrqw Gr ivKy hoeI[ iekqrqw dIAwrMBqw mUl mMqr dy jwp krky kIqIgeI[

jQydwr Avqwr isMG pRDwn,SoRmxI g u.pR . kmytI ny ikhw ikkYlIPornIAW dy XUnIAn istI ivc iksyAxpCwqy ivAkqI v~loN sRI suKmnIswihb jI dI pwvn bwxI dw gutkwswihb pwV ky su~tx ’qy fUMGy du~K dwiezhwr kridAW inKyDI kIqI jWdI hY[aunHW ikhw ik Bwrq dI ivdyS mMqrIsRImqI suSmw svrwj ƒ kYlIPornIAWsrkwr nwl rwbqw kwiem krky ijsvI iksy ivAkqI ny ies Srmnwk Gtnwƒ AMzwm id~qw hY aus ƒ qurMq igR&qwrkrky kwƒn Anuswr szw idvwaux leIApIl kIqI geI[ aunHW ikhw ik SoRmxIkmytI vloN jld hI iek broSr iqAwrkIqw jwvygw ijs ivc isKW dI pihcwx,mrXwdw Aqy pRMprwvW bwry jwxkwrIidqI jwvygI Aqy ieh broSr ivdySWdIAW srkwrW qy AMbYsIAW ƒ ByijAwjwvygw qW jo auQoN dy biSMidAW ƒ isKW

bwry shI jwxkwrI muheIAw krvweIjw sky[ aunHW ikhw ik jd vI koeI isKAmrIkw jWdw hY jykr aus dy pwsportaupr pwiksqwn dw vIzw lgw huMdw hYqW aus ƒ AmrIkw dw iemIgRySn ivBwgpRySwn krdw hY Aqy Sk dI nzr nwldyKdw hY[ aunHW ikhw ik SRomxI gurduAwrwpRb MDk kmytI v`l o N AmrIkw dyrwStrpqI brwk Ebwmw ƒ pqr ilKky ieh dsx dw Xqn kIqw jwvygw ikdunIAw Br dy isK Aksr hI Awpxyieiqhwisk gurduAwrw swihbwn dydrSn krn leI pwiksqwn jWdy rihMdyhn[ ies krky AmrIkw dy iemIgRySnivBwg vloN isKW ƒ aunHW dy pwsport ’qypwiksqwn dw vIzw lgw hox kwrn pRySwnnw kIqw jwvy[ aunHW rweykot qoN clIjgrwEN rofvyj dI b`s ivc iksyivAkqI vloN gurbwxI dy gutkw swihbdy pqry pwV ky suty jwx dI vI s^qSbdW ivc inKyDI kIqI[ aunHW disAwik sRI AMimRqsr dy AtwrI rylvy stySn,ieMtrnYSnl eyArport idlI, cMfIgVH,sRI AMimRqsr qoN ielwvw pMjwb dy horfomYsitk hvweI AifAW ’qy auQoN dIAWsrkwrW nwl rwbqw kwiem krky scKMfsRI hirmMdr swihb dI qsvIr lgweIjwvygI qW ik dyS-ivdyS qoN Awaux vwly

Page 125: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 127 sqMbr 2016

XwqrUAW ƒ isKI dy mukds AsQwn dyieiqhws qoN jwxU krvwieAw jwsky[aunHW ikhw ik pwiksqwn ivKygurduAwrw swihbwnW dy drSnW ƒ jwxvwlIAW sMgqW dI SrDw Bwvnw ƒ iDAwnivc rKidAW hoieAw pwiksqwn srkwrqy AMbYNsI nwl rwbqw kwiem krky vDqoN vD vIizAW dI pRvwngI leI ApIlkIqI jwvygI[ aunHW ikhw ik Bwrq dyvK-vK rwjW dy SihrW ivc ijMny vIgurduAwrw swihbwn hn au~Qy sQwipqsRI gurU gRMQ swihb jI dy pwvn srUpW dIrijstrySn qy aunHW dI sWB-sMBwl leIfwtw iekTw kIqw jwvygw[ aunHW ikhwik SoRmxI gurduAwrw pRbMDk kmytI nwlsbMDq gurduAwrw swihbwn ivKy ifaUtIinBwauNdy rhy krmcwrI jo srivs dOrwnsvrgvws ho gey hn dy pMj pirvwrWvloN pujI mMg dy AwDwr pur aunHW dy iekmYNbr ƒ qrs dy AwDwr ’qy srivsivc rKx leI pRvwngI idqI geI hY[aunHW ikhw ik sv: iSv isMG KuSIpur qyjQydwr AmrjIq isMG BwtIAw swbkwmYNbr SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytIdI qsvIr kyNdrI isK Ajwieb Grivc lgwaux ƒ pRvwngI idqI geI hY[

jMmU-kSmIr ivc isKW dy hwlwqbwry jQy. Avqwr isMG ny ikhw ik iessbMDI Bwrq dy gRih mMqrI sRI rwjnwQisMG, jMmU-kSmIr dy rwjpwl AYn AYnvohrw qy muK mMqrI mihbUbw muPqI sXdƒ pqr ilK ky isKW dI jwn mwl dIrwKI krn leI ApIl kIqI geI hY[

aunHW ikhw ik isKW dI numwieMdw jQybMdISoRmxI gurduAwrw pRbMDk kmytI vloN mohrIrol inBwauNdy hoey jMmU-kSmIr ivKy ipCyijhy Awey hVHW dI BwrI mwr kwrn hoeynukswn sbMDI kSmIrI lokW dI mMg Anuswrhr sMBv shwieqw kIqI geI sI, pr auQyrih rhy isKW ƒ GrW ivc kYdIAW vWgbMd rihx leI mzbUr krnw iksy vI kImqqy jwiez nhIN hY[

iekqrqw ’c ley gey PYsilAWbwry jwxkwrI idMidAW jQydwr AvqwrisMG ny ikhw ik Dwrimk AsQwnW dIXwqrw krky prq rhy 11 isK XwqrIAWnM pIlIBIq (XU.pI) ivKy JUTy puilsmukwbly ivc mwr dyx kwrn sMbMDqW dypirvwrW ƒ 1-1 lK rupey dI shwieqwidqI geI hY[aunHW ikhw ik sRI gurU gRMQswihb vrlf XUnIvristI sRI PqihgVHswihb ivKy lVkIAW dI hwkI AkYfmIƒ 30 lK rupey dI shwieqw dyx ƒpRvwngI idqI geI hY[ aunHW ikhw ik pMQrqn jQydwr gurcrn isMG tOhVw cYrItybltrst pitAwlw dy ividAwrQIAW dIAwriQk shwieqw, KUndwn kYNp AqyDwrimk gqIivDIAW krvwaux leI 1 lKrupey dI shwieqw pRvwn kIqI geI hY[aunHW ikhw ik SoRmxI kmytI ADIn AwauNdyey gryf kYtwigrI dy gurduAwrw swihbwnWivc bwrSW dy pwxI ƒ sMBwlx leIvwtr syv trItmYNt plWt lgwey jwxgy[aunHW ikhw ik pRDwn Aqy swD sMgqgurduAwrw swihb ipMf drgwvwl,qihsIl nkodr (jlMDr) dy gRMQI isMG

Page 126: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 128 sqMbr 2016

dw AYksIfYNt hox kwrn ielwj krvwauxleI Drm ArQ PMfW ivcoN 20 hzwrrupey shwieqw dyx ƒ pRvwngI idqIgeI hY[ aunHW ikhw ik s. jnk isMGpRDwn gurduAwrw pRbMDk kmytI izlHwbwrwmUlw (kSmIr) dI mMg AnuswrAMimRqsr kwlj AwP ieMjInIAirMg AYNftYknwlojI mwnWvwlw ivKy bI. tYk isvlieMjInIAirMg smYstr qIjy ivc pVHweIkr rhI ividAwrQx smrpRIq kOr ƒ30 hzwr rupey dI shwieqw idqI geIhY[ aunHW ikhw ik gurduAwrw sRI nnkwxw

swihb pwiksqwn dI Xwqrw nvMbr2016 smyN Byjy jwx vwly XwqrI jQypur hox vwly smucy KricAW ƒ pRvwngIidqI geI hY[ jQydwr Avqwr isMG nyvwqwvrx dI sWB-sMBwl sb MDIgurduAwrw sRI PqihgVH swihb ivKy bUtylgwaux dI muihMm dI SurUAwq vI kIqI[aunHW ikhw ik gurduAwrw sRI PqihgVHswihb Aqy ies nwl sbMDq horieiqhwisk gurdAwrw swihbwnW ivchry-Bry, Swndwr qy Puldwr bUty lgweyjwxgy[

jQy. Avqwr isMG ny gurduAwrw bwby dI byr pIrW dIkbr d~sx vwly AnsrW dI s^q inKyDI kIqI

sRI AMimRqsr 25 julweI: jQydwrAvqwr isMG, pRDwn, SoRmxI gurduAwrwp Rb MDk kmytI ny pwiksqwn d yisAwlkot siQq gurduAwrw bwby dIbyr ƒ pIrW dI kbr d~sx vwlyAnsrW vloN jbrI AMdr dwKl hox’qy s^q SbdW ivc inKyDI kIqI hY[aunHW ikhw ik aukq gurduAwrw swihbis~K Drm dy bwnI swihb sRI gurU nwnkdyv jI dw ieiqhwisk gurduAwrw hY[ij~Qy kuJ lokW vloN kbrW/mzwr bxwky njwiez kbjw krn dI koiSS kIqIjw rhI hY[ aunHW ikhw ik AgrgurduAwrw swihb dw pRbMDk ienHW ƒnw rokdw jW pRSwsink AiDkwrIAW ƒieqlwh nW dyNdw qW koeI vI AxsuKwvINGtnw vwpr skdI sI[

jQydwr Avqwr isMG ny ikhw ik

gurduAwirAw dI jwiedwd qy njwiezkbzy rokx leI EkwP borf ƒ hrkqivc Awauxw cwhIdw hY Aqy pwiksqwngurduAwrw pRbMDk kmytI ƒ ienHWAsQwnW dI sWB-sMBwl leI hr auhhIlw vrqxw cwhIdw hY ijs nwljwiedwdW ƒ Kurd-burd hox qoNbcwieAw jw sky[ aunHW ikhw ikpwiksqwn Ekw& borf ƒ gurduAwrwswihb dy gRMQI isMG BweI jskrn isMGdI gurduAwrw swihb dy pRbMD clwauxivc mdd krnI cwhIdI hY qy njwiejkbjw krn vwly AnsrW ivruD kwƒnAnuswr s^q kwrvweI krnI cwhIdIhY qW jo dyS-ivdyS ivc vsdy isKW dymnW ivc pwey jw rhy ros ƒ dUr kIqwjwvy[

Page 127: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 129 sqMbr 2016

Drm pRcwr kmytI dIAW pRcwr srgrmIAWizlHw brnwlw ivKy AMimRq-sMcwr

BweI mMgw isMG pRcwrk v`loN pu`jI irport Anuswr Drm pRcwrkmytI, (SoRmxI gu. pR. kmytI) sRI AMimRqsr v`loN gurduAwrw swihbnrYxsr syKW, ipMf JlUr, izlHw brnwlw ivKy 15 ApRYl, 2016 ƒAMimRq-sMcwr smwgm krvwieAw igAw[ ies smwgm ivc ku`l 86pRwxI KMfy-bwty dI pwhul hwsl kr ky gurU vwly bxy[ Drm pRcwr kmytIv`loN kkwr Bytw-rihq idqy gey[

izlHw jlMDr ivKy AMimRq-sMcwrBweI mnjIq isMG pRcwrk v`loN pu`jI irport Anuswr Drm pRcwr

kmytI (SoRmxI gu. pR. kmytI) sRI AMimRqsr v`loN gurduAwrw swD sMgq,ipMf kwlrw, izlHw jlMDr ivKy 16 ApYRl, 2016 ƒ AMimRq-sMcwrsmwgm krvwieAw igAw[ ies smwgm ivc ku`l 21 pRwxIAW ny KMfy-bwty dI pwhul hwsl kIqI[

isK imSn jMmU kSmIr vloN AMimRq-sMcwrisK imSn jMmU-kSmIr vloN pujI irport Anuswr jQy. Avqwr

isMG, pRDwn, SoRmxI gu.pR. kmytI Aqy skqr, Drm pRcwr kmytI dy idSw-inrdySW Anuswr 14 meI, 2016 ƒ gurduAwrw isMG sBw mukMdpur,kTUAw, jMmU-kSmIr ivKy imSn vloN AMimRq-sMcwr smwgm krvwieAwigAw[ ies smwgm ivc kul 62 pRwxI AMimRq-pwn kr ky gurU vwly bxy[AMimRq-AiBlwKIAW ƒ Drm pRcwr kmytI vloN kkwr Bytw rihq idqy gey[

ipMf gwhlVI ivKy gurmiq smwgmBweI gurnwm isMG dorwglW pRcwrk v`loN pujI irport Anuswr kOm

dy mhwn jrnYl bwbw bMdw isMG bhwdr dI iqMn sO swlw ShIdI ƒsmripq gu. twhlI swihb, ipMf gwhlVI, izlHw gurdwspur ivKy v`K-v`K ipMfW dy b`icAW ƒ gurmiq nwl joVn ih`q 19 jUn, 2016 ƒkivqw, lYkcr Aqy kvISrI mukwbly krvwey gey ijs ivc pihly,

Page 128: gurmiq swcI swcw vIcwru] - Shiromani Gurdwara ...old.sgpc.net/gurmat_parkash/September_2016.pdfgru miq pkwS 3 sqbr 2016 siqgur pRswid] gurmiq swcI swcw vIcwru] (Drm pcwR r kmty I dw

gurmiq pRkwS 130 sqMbr 2016

dUsry Aqy qIsry sQwn ’qy rihx vwly b`icAW ƒ gu. twhlI swihb,gwhlVI v`loN SIlfW Aqy mYfl dy ky snmwinq kIqw igAw[ ies qoNpihlW 6 qoN 20 jUn, 2016 qk v`K-v`K ipMfW ijvyN gMjw, kiTAwlI,bYNs, SyKW, hsnpur, bwaUpur jtW, sdw, mgrmUdIAW, Swhovwl, dOrWglW,Twkurpur Awidk ipMfW ivc gurmiq dIAW klwsW ivc b`icAW ƒgurbwxI, is`K rihq mrXwdw, gur-ieiqhws sbMDI jwxkwrI dy kygurmiq nwl joiVAw igAw[ ienHW smwgmW ƒ sPl krn leI BweIgurnwm isMG dOrWglw pRcwrk, BweI AmrIk isMG, BweI komljIq isMGpRcwrk, BweI virAwm isMG, BweI suKivMdr isMG, bIbI ruipMdr kOrAqy BweI jgdyv isMG ny BrpUr sihXog idqw[ smwpqI mOky gu. pRbMDkkmytI dy srprsq s. qrlok isMG, s. sulKx isMG pRDwn, styj skqrkuldIp isMG Aqy srbjIq isMG hY~f gRMQI Awid hwzr sn[

jlMDr ivKy AMimRq sMcwrBweI mnjIq isMG pRcwrk, v`loN pu`jI irport Anuswr gurduAwrw

pwqSwhI CyvIN bsqI SyK, jlMDr ivKy 20 jUn, 2016 ƒ AMimRq-sMcwr krvwieAw[ ies smwgm ivc sRI Akwl qKq swihb qoN pu`jypMj ipAwry swihbwn ny KMfy-bwty dI pwhul iqAwr kr ky ku`l 127pRwxIAW ƒ AMimRq-pwn krvwieAw[ AMimRq-AiBlwKIAW ƒ Drm pRcwrkmytI (SoRmxI gu.pR. kmytI) sRI AMimRqsr v`loN kkwr Bytw rihq id`qygey[

ies mOky pRcwrk BweI prgt isMG j`bovwl, Drm pRcwr kmytI dymYNbr s. surjIq isMG Aqy gu. pwqSwhI CyvIN bsqI SyK dI smu`cIkmytI v`loN ivSyS sihXog idqw igAw[

qKq sRI dmdmw swihb vloN AMimRq-sMcwrieMcwrj, sb-Awi&s (Drm pRcwr kmytI, sRI AMimRqsr) qKq

sRI dmdmw swihb (gurU kWSI) qlvMfI swbo (biTMfw) v`loN pujI irportAnuswr qKq sRI dmdmw swihb dy pMj ipAwry swihbwn vloN mhInwmeI, 2016 ivc qKq swihb ivKy v`K-v`K sQwnW ivKy krvwey geyAMimRq-sMcwr smwgmW dOrwn ku`l 2574 pRwxI KMfy-bwty dI pwhulhwsl kr ky gurU vwly bxy[


Recommended