1
Hedging, Investing, and Trading with SET 50 Index Futures
Pantisa Pavabutr
TBS-MFC Forum on Financial EngineeringMarch 22, 2010
2
Popular uses of futures
• For hedging• For arbitrage• For speculating
3
Why theory should meet practice sometimes….
4
5
Outline of talk
• A primer on S50 Futures• Hedging with S50 futures contracts• S50 futures as diversification tool• S50 futures for market watchers• The future of futures: What determines
their success?
A primer on S50 futures
• Contract features• Determinants of S50 futures price
7
Contract features
8
Open interestsOpen Interest of S50H07
0100020003000400050006000700080009000
10/2
/200
6
10/1
6/20
06
10/3
0/20
06
11/1
3/20
06
11/2
7/20
06
12/1
1/20
06
12/2
5/20
06
1/8/
2007
1/22
/200
7
2/5/
2007
2/19
/200
7
3/5/
2007
3/19
/200
7
Open Interest S50Z07
0
5000
10000
15000
20000
25000
7/2/
2007
7/16
/200
7
7/30
/200
7
8/13
/200
7
8/27
/200
7
9/10
/200
7
9/24
/200
7
10/8
/200
7
10/2
2/20
07
11/5
/200
7
11/1
9/20
07
12/3
/200
7
12/1
7/20
07
9
Determinants of pricing: Cost of carry model
• F = S + ������ – ������
• ก�������� • St ������ � ��������
• Ft,T ���������������• T-t ����������������� �• r �!�� ก�� "�� #��$��ก����� #��• e ������ !ก��� #� ������� 2.718
( )( )tTdrtTt eSF −−=,
10
Using the cost of carry model
• �������� : ���!%��� SET50 � �� �&�� # 550 ��� �!�� ก�� "�' �!�(���%���� �&�� # 4% SET50 � ก���ก��)���*�� # 3% ��'��� # SET50 Index
Futures �����+ � ก������ � �������+ ก 35 ��� �����"��&���� #�������!���,-. ' � SET50 Index Futures =
��� �������ก!��������!��������� Ft,T /�� St ก0+ Carrying cost /����ก*&��������+ ก� #���1��&!� #��2������ #3��!� ��+# � (Discrete time) ก0�����ก����� �&���� #�������!���,-. ' � SET50 Index Futures = 550 +
(550 * 0.04 * 35/365) - (550 *0.03 * 35/365) = 550.53 ���
( ) 53.550718.2550 %)3%4(365/35 =× −
Hedging with S50 futures contracts
• Risk and loss aversion• Beta hedge vs Tailing the hedge• Evaluating hedging effectiveness
12
Investment choices
• Q1: Choose one of the following investment choices:– Opportunity 1:
– Win $100,000 with probability 0.1
– Lose $1.11 with probability 0.9
• Opportunity 2:– Win $39,996 with probability 0.5
– Lose $19,998 with probability 0.5
13
Prospect Theory Value Function
Uti
lity
Relative
Loss
RelativeGainReference point
αααα
ββββαααα > ββββ
x
x
Anchor
14
Prospect Theory and Investment Applications
• Investigate client’s loss aversion:– What is the client’s reference point of regret?– What is the client’s mental compartments?
Investors have a “safe” part of their portfolio that they will not risk, and a “risky” part of their portfolio that they can have fun with
• Use derivatives to protect downside losses– Interest Collars– Hedging with equity futures
15
Beta hedge
• A fund manager wishes to hedge a portfolio worth 200 mn with beta of 1.25. The current level of S50 Index = 500 and S50 Index in 3 months = 500
• The optimum hedge ratio = - β x value of portfolio/value of assets underlying one futures contract
• H = -1.25 * (200 mn)/(500*1000) = - 500 contracts (sell futures contracts)
16
Beta hedge
• 3 months later• S50 index falls to 450 (10%) portfolio loses
value (10%*1.25 = 12.5%)• Loss on portfolio = 12.5% * 200 m = 25 mn• Gain on futures = (500-450)*500*1000 =
25 mn
17
Some practical problems
• ��+ ก������ #� ����ก��� ��ก���������� #!� �ก��4 �ก������� #����ก� #��� /�������ก3��� ��������� #5 � ก�����!� �ก� ก0����1������� #����ก%��������� #!� �ก��4 �ก������� #��
• *�' ���' ���%�!������� #ก���!� � ���%���� #!� �ก����4 �ก������� #��/�� ก�/���%�����กก� Mark-to-market
18
Tailing the hedge
• ��ก����� �+ 5 )!ก�������� ก�������ก��5�) SET50 � #� �&��� 1.0 ������� ก����������1� SET50 �&�� # 500 ��� ก0�����ก� Short futures ��2������� 2 ����� ก0�� �������������ก������ ก�������&��� 1.0 ������������� "� #!� �ก��;����������� #�� ��ก/���%�/�����ก�����!�"���������� �+ 5 )!ก�������� ก�������ก��5�) SET50���ก����3� ก��2����� 6 ��+ � �����"� �!������������� #��� #�������ก0������� �����&�����������' ���%��&��� 1.0 ������������� " =�#����������� ������������ #!� ��1��%����!� ��� �ก��� 2 �����
19
Tailing the hedge
• Optimal tailed hedge = Untailed hedge/(1+r)n
• This can be reformatted as
• Where r = money market interest associated with funding/investment horizon of d days.
( ))360/1( dr
HHTAIL
+=
20
Tailing the hedge
• Assume• An S50 portfolio valued at 120 mn• An S50 index at 600• d = 150 days• Money market rate = 9.5%
21
Tailing the hedge
• Untailed hedge = - 120 mn/(600*1000) = 200 contracts
• Tailed hedge = 200/(1+0.095(150/360)) = 192 contracts
22
Evaluating hedging effectiveness
• ������5��>)������������/����' � SET50 Index Futures ����ก�
• ��������' ����ก�=�#���2�&�' � �!�*�! �/����� �&���&�' ������ #��� #����������/����3�����
ittit FS εβα +∆+=∆
2222εσσβσ += FS
23
Evaluating hedging effectiveness
• ก����� # 1 ��ก ��������� 3 !����ก SET50 ��3��/ก� SCB, PTTCH,
ADVANC
• ก����� # 2 ��ก ��������� 3 !����ก SET100 � #3��3�� �&��� SET50 ��3��/ก� STANLY, SSI, TRUE
• ก����� # 3 ��ก ��������� 3 !��� # �&�� ก SET100 ��3��/ก� GFPT, METR, VIBH
• ก����� # 4 ��ก ��������� 9 !����กก����!�� ������"� 3 '���!��
• '� �&�������� #�1���� ���"���2�������������������? 2006-2008 � #����กB��'� �&� Datastream
24
Evaluating hedging effectiveness������ 6.12 �����ก�����������������ก�� !��""� SET50 Index Futures
Ticker ������������������ Beta � ���!��������"#"� � ���!��������$�%�
ก������� 1
ADVANC 2.63% 0.71 35% 65% PTTCH 2.79% 0.90 51% 49% SCB 2.97% 0.89 43% 57% ก������� 2
SSI 2.37% 0.58 29% 71% STANLY 1.55% 0.26 14% 86% TRUE 4.15% 1.10 34% 66% ก������� 3 GFPT 2.06% 0.33 12% 88%
METR 2.67% 0.18 2% 98% VIBH 2.11% 0.21 5% 95% ก������� 4 Portfolio 2.20% 0.76 58% 42% ����G����ก������� 1-3
SET50 2.80% 0.83 43% 57% SET100 x 50 2.69% 0.65 26% 74% Non SET 100 2.28% 0.24 6% 94%
S50 futures as diversification tool
• The “leverage” effect and diversification• Tracking error
26
The “leverage” effect
• Futures trader uses little money for big exposure.
• Example: An investor purchases S50 futures at 600 points.
• Initial margin + Commissions + VAT = 49,500 + 450 + 31.50 = 49,981.50
• This is worth only 8.3% (49,981.50/600,000) of total investment value.
27
Monthly tracking error
• Monthly tracking error statistics• June 2006-April 2009
S 50F uturesS 50 Index T racking E rror
Average -1.8% -1.7% -0.09
Median 0.0% -0.2% -0.39
Max 24.9% 22.8% 3.67
Min -28.3% -27.4% -3.32
S td 9.6% 8.9% 1.68
C orr 0.988881
28
Tracking error and volatility
S50 futures for market watchers
• Absolute mispricing and index arbitrage• Fair value spread and spread trading
30
Measuring absolute mispricing
• Absolute mispricing
( ) TmtTtTmtTt FFFM ,,,, /|||| −=
������ 6.8 �3�����4��546738����9�:;5ก�4�����4�3����8�����<�ก�8���9=>?� Absolute error Absolute error > 0% Abs err O 0.3% Abs err O 0.3% > 0% Obs N Mean STD P-value Mean STD P-value
Full sample 719 0.24% 0.35% < 0.0001 -0.001% 0.35% 0.44 Period 1 360 0.12% 0.07% < 0.0001 -0.02% 0.07% 0.45 Period 2 359 0.36% 0.46% < 0.0001 0.06% 0.46% 0.32
31
Index arbitrage
• ���!%������� # 5 �ก�� 2009 SET50 Index Futures � #����� �����+ �� ��� 2009 � ���;� �&�� # 338.7 ��'��� #������,-F ��ก /������ � ��2� 335.43 ���;����� # 5 �ก�� 2009 ' � SET50 Index �&�� # 330 ��� ���� ก�� "���%�ก&�����ก�� 0.5%
��1����������ก���� ��ก�������������ก��3� #��$��ก����� #��3��H��'�"�! �!� 3�� "
32
Index arbitrage
• ก&���%���=+" 5 )! SET50 Index ��2��&��� 330,000 ��� (330 ��� x !��&���1� 1,000 ���) /�����ก�'�� SET50 Index Futures ��������� #�� 338.7 �+ %���2��&��� 338,700 ���
• ��+# �������ก��������������+ �� ��� 2009 ��ก�����+���%�ก&�� #�1�=+" 5 )! SET50 Index ��2��&��� 330,000 ������ ก�� "� 0.5% ����2� 330,165 ��� 5� ���"�����%���กก�'�� SET50 Index Futures ����������2��&��� 338,700 ���
• ก��3� #3����กก� Arbitrage ����ก�� 338,700 – 330,165 – 481.50 = 8,053.50 ���!� ����� ��������%�481.50 ����ก�� Commission /��M�- �&����5%#�=�#�%���2�!�����ก�=+" '��!� ������&��� 338,700 �������� 0.14%
33
How to recognize arbitrage opportunity?
• Arbitrage opportunities increases when markets become more volatile
• Trading in contracts with longer expiration date
• Distance between absolute mispricing and transaction cost
34
Counting daily opportunities������ 6.15 �������@���� |MtT| A����9�;ก� �!3B3ก�6CD���������� 0.1% A�� 0.3%
Obs N No. of positive No. of negative |MtT| > TC |MtT| > TC |MtT| < TC |MtT| < TC Mean SD Mean SD TC = 0.1% Full sample 719 384 335 0.31% 0.41% -0.05% 0.0259% Period 1 360 204 156 0.07% 0.05% -0.05% 0.0261% Period 2 359 180 179 0.57% 0.48% -0.06% 0.0256% TC = 0.3% Full sample 719 126 593 0.58% 0.43% -0.20% 0.0737% Period 1 360 2 358 0.01% 0.01% -0.18% 0.0712% Period 2 359 124 235 0.59% 0.43% -0.22% 0.0716% • *&��' ��3��/���!�� ����ก�$�ก-���2� 2 1�������+ 1�������� # 1 ������ 2 5. 2006 ��� 15 !. 2007 =�#���2�1�������ก� ��%ก,!ก��)
Subprime /�� 1�������� # 2 ������ 16 !. 2007 ��� 1 ���. 2009
35
Spread trading
• ก���� Spread trading �������ก����ก��3��ก����!���' ��� Index futures 2 ����� =�#�����!���� #� �ก��� Spread � #���1����ก��3� "�ก%�3����กก����!����' �� #����������� 2 ���� !�����#�� #�&ก�ก%�3� (Undervalued) /�� ก!�����#�� #/5��ก%�3� (Overvalued) H���� ��ก����� #���2�����,-F �+ ���1��%> ����%���ก'���' � Spread � #ก����3��+ /�3�
36
Spread trading
• �%> Long spread ��2�ก�=+" ������ #� ����ก������ก��/��'�������� #� ����ก�����3ก� ก3� ก����>� "���1���H ก���1��
��+# ��ก�����5����������ก����"�!#��ก���������,-F �+ �����3ก�� ���&�ก���� #���2�!���,-F
• �%> Short spread ��2�ก�'�������� #� ����ก������ก��/��=+" ������ #� ����ก�����3ก� ก3� ก����>� "���1���H ก���1�� ��+# ��ก�����5���������3ก���"�!#��ก���������,-F �+ ������ก��� ���&�ก���� #���2�!���,-F
37
Long spread
Date S 50 F utures S 50 F utures S pread T heoretical
J un-09 S ep-09 spread
March 1 2009 470 481 11 6
L ong S 50 J une 2009- S hort S 50 S ept 2009
March 20 2009 450 455 5 6
C lose out pos ition
-
--
-
38
Long spread
Date Activity P os ition T ransaction T otal cos t
in baht cost
March 1 2009 L ong 470
S hort 450
L os s (20) (20,000) (963) (20,963)
March 20 2009 S hort 481
L ong 455
P rofit 26 26,000 (963) 25,037
P rofit per pair 4,074
39
Long spread and fair value spread
• '�"�! �� # 1 �ก0����;�' �&������� #��� �����+ ��%������ /��ก������������ 5,-M��-ก������ 2006��������� Cointegrating vector � #/���*���!���� # 6.20 *�' � Johansen trace test ������������' ��������5��>)' ������ S50M /�� S50U 3����� (1.00 x S50M) = (1.00052 x S50U) ��ก��� S50U ���� ก��"� 2 '���' ���ก�/������&�������3�� S50M - S50U = S50U (1.00052 -1) =�#���� �ก��� Fair value spread
• ����� Fair value spread �� �� �&���1��� 0.25-0.27 ���
40
Long spread and fair value spread
������ 6.20 ����� Johansen trace test 4�C��ก����� Cointegration A��8J�3�;@� Cointegrating
vector �@����8:���""���@9����B4�C�39�KB3��3 A��ก�3���3�@���� �=>��89-ก�3���3 2006 Log Price Series Hypothesis Trace statistic 0.05 Critical value
S50M and S50U r = 0 15.12 12.21
S50M and S50U r <=1 0.75 4.14
Normalized cointegrating
coefficient S50M = 1.0 S50U = -1.00052
41
Long spread and fair value spread
Date S50 Futures S50 Futures Spread TheoreticalJun-09 Sep-09 spread
10/5/2006 487 495 -8 0.4
Long S50 June 2009- Short S50 Sept 2009
10/12/2006 494.5 495.3 -0.8 0.4
Close out position
42
Long spread and fair value spread
Date Activity Position Transaction Total costin baht cost
10/5/2006 Long 487.0 Short 494.5 Profit 7.5 7,500 (963) 6,537
10/12/2006 Short 495.0 Long 495.3 Loss (0.3) (300) (963) (1,263)
Profit per pair 5,274
The future of S50 futures
44
S50 Futures in regional contextStock Index Futures % GrowthNotional value (USD billions) 2005 2006 2007 2008 2006-2007Australian SE 451 614 2,145 2,024 87%BSE, The SE Mumbai - - 48 12 NABursa Malaysia Derivatives 13 21 59 47 67%Hong Kong Exchanges 987 2,015 4,335 2,890 47%Korea Exchange 2,983 4,284 5,679 5,600 15%National Stock Exchange India 280 515 822 915 26%Osaka SE 2,068 3,560 5,029 5,313 19%Singapore Exchange 1,069 1,661 NA NA NATAIFEX 689 519 728 1,027 18%Thailand Futures Exchange (TFEX) - 3 21 28 182%Tokyo SE 1,511 2,075 2,329 2,103 6%
Source: World Federation of Exchanges
45
Price discovery
• Econometric analysis shows that S50 index still have a slightly stronger leading role in price discovery.
• In developed markets, futures market lead spot market.
46
Improving the role of S50 futures
• More institutional trading• More volume/open interest• Good mix of hedgers, investors, and
market watchers.
47
Final remarks
• Hedging is an important aspect of investment strategy given risk/loss aversion.
• Hedging effectiveness improves when investor has a diversified portfolio.
• Market volatility increases arbitrage and spread trading opportunities
• Absolute mispricing and fair value spread are simple tools that can be applied to daily trading.
48
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 1
ราง บทท 6 สญญาซอขายลวงหนา SET50 Index Futures เพอการบรหารความเสยง การคาและการลงทน
พนทศา ภาวบตร1
1. บทนา
ตราสารอนพนธ (Derivatives) มบทบาททสาคญตอตลาดการเงนอย 2 ประการ คอประการแรกชวย
ใหตลาดมการคนพบราคา (Price Discovery) ไดเรวขนซงหมายถงการทตลาดมประสทธภาพ (Efficient
market)มากขน เนองจากตลาดลวงหนาจะมการตอบสนองตอขาวสารไดเรวกวาสนทรพยอางอง และมตนทน
ของ ธรกรรมตากวา ทงนมงานวจยเชงประจกษอยหลายชนทเปนหลกฐาน สาหรบตลาดหลกทรพย
ประเทศสหรฐอเมรกา Kawaller et al. (1987) และ Stoll and Whaley (1990) พบวาราคาของดชนลวงหนา
S&P500 นาราคาในตลาด หลกทรพยอางอง นอกจากน Chan et al. (1991) ไดทาการศกษาโดยใชขอมลซอ
ขายระหวางวนและ ไดพบความสมพนธสองทางระหวางดชนลวงหนา S&P500 และดชนตลาดหลกทรพย โดย
พบวาตลาดลวงหนามบทบาทนาทเดนชดกวา ประการทสอง ตราสารอนพนธ ยงชวยการบรหารความเสยง
(Hedging) ซงจะนาไปสการจดสรรทรพยากรทมประสทธภาพมากขน (Efficient resource allocation)
เนองจาก ความสมพนธ ระหวางสญญาซอขายฟวเจอรสและราคาสนทรพยอางองนนสงมากจงทาใหการถอ
ครองสถานะตรงขาม (Offsetting position) ในสญญาทงสองเปนการลดความผนผวนของอตราผลตอบแทน
การซอขายตราสารอนพนธทมหลกทรพยอางองเปนหนสามญนบวาเปนเรองคอนขางใหมสาหรบนก
ลงทนไทย ปจจบนตลาดอนพนธทมหลกทรพยอางองเปนหนสามญมอย 3 ชนด คอ SET50 Index Futures
(เรมซอขายตงแต 28 เมย. 2006) SET50 Index Options (เรมซอขายตงแต 29 ตค. 2007) Single Stock
Futures (เรมซอขายตงแต 24 พย. 2008) 1 ปจจบนผเขยนมตาแหนงเปนรองศาสตราจารยประจาภาควชาการเงน คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร สามารถ
ตดตอผเขยนไดทาง e-mail: [email protected]
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 2
ตารางท 6.1 ปรมาณการซอขาย Stock Index Futures ในตลาดเอเซย Stock Index Futures % Growth Notional value (USD billions) 2005 2006 2007 2008 2006-2007
Australian SE 451 614 2,145 2,024 87%
BSE, The SE Mumbai - - 48 12 NA
Bursa Malaysia Derivatives 13 21 59 47 67%
Hong Kong Exchanges 987 2,015 4,335 2,890 47%
Korea Exchange 2,983 4,284 5,679 5,600 15%
National Stock Exchange India 280 515 822 915 26%
Osaka SE 2,068 3,560 5,029 5,313 19%
Singapore Exchange 1,069 1,661 NA NA NA
Taiwan Futures Exchange 689 519 728 1,027 18%
Thailand Futures Exchange (TFEX) - 3 21 28 182%
Tokyo SE 1,511 2,075 2,329 2,103 6%
ทมา: World Federation of Exchanges
ตารางท 6.1 แสดงการซอขายลวงหนาของ Stock index futures ในตลาดภมภาคเอเซยม อตราการ
เตบโตทสงมากโดยเฉพาะอยางยงในป 2006-2007 อาจกลาวไดวาอตราการเตบโตดงกลาวเปนไปตามสภาวะ
ตลาดหน จงเหนไดวาภายหลงการปรบตวลงอยางรนแรงของตลาดโลกทาใหการเตบโตของการซอขาย
ลวงหนาของ Stock index futures ในตลาดตางๆ ชะลอตวลงไปดวย สาหรบตลาดการซอขายลวงหนาของ
Stock index futures ในตลาดไทยนนมอตราการเจรญเตบโตในป 2006-2007 สงถง 182% เนองมาจากการท
เปนตลาดเกดใหม อยางไรกตามการซอขายของ Stock index futures ในตลาดไทยมขนาดเพยง 28 พนลาน
เหรยญสหรฐ ในป 2008 โอกาสและการเตบโตของการซอขายลวงหนาของ Stock index futures ของไทยนนก
ยอมขนกบการขยายตวของการซอขายของหลกทรพยอางองบนตลาดหลกทรพยและสภาวะตลาดโลก
นอกจากนการเตบโตของการลงทนของกองทนหลกทรพย (Mutual fund) ในประเทศไทยยอมมสวนสาคญใน
การเพมสภาพคลองใหกบตลาดอนพนธ ซงหากจะมองการเตบโตของกองทนไทยทมขนาด 435 พนลานบาท
ในป 2002 ไดสงขนเปน 1,534 พนลานบาท ณ สนป 2008 โดยทมบรษทจดการกองทนรวมในประเทศไทยอย
11 บรษทบรหารกองทนอย 1,105 กองทน (Chatchawarat (2009)) กนบวาศกยภาพในการพฒนาตลาด
อนพนธนาจะมอยมากหากกองทนเหลานจะมการเตบโตทตอเนองและเพมบทบาทในตลาดการเงนมากขน
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 3
ตารางท 6.2 อตราผลตอบแทนและอตราความเสยงของตลาดหนเอเซยระหวางป 2000-2007
Country
Annualized
return
Annualized
std
Return to risk ratio
Japan -2% 20% -0.10
Taiwan 0.08% 25% 0.003
Korea 8% 28% 0.27
Singapore 5% 18% 0.27
Thailand 7% 23% 0.32
New Zealand 4% 11% 0.37
Hong Kong 8% 21% 0.37
Malaysia 7% 14% 0.50
India 18% 26% 0.70
China 17% 23% 0.72
Australia 9% 12% 0.76
Indonesia 17% 22% 0.81
ทมา: Datastream, คานวณโดยผเขยน
ตารางท 6.2 แสดงอตราผลตอบแทนเฉลย อตราความเสยงวดโดยความเบยงเบนมาตรฐานทปรบเปนอตรา
เฉลยรายปและอตราสวนของอตราผลตอบแทนตอความเสยง ของตลาดหลกทรพยในภมภาคเอเซยระหวางป
2000-2007 ซงจะเหนวาความผนผวนจากการลงทนในตลาดหลกทรพยในเอเซยนนสงเกน 20% อยหลาย
ประเทศโดยทตลาดหลกทรพยไทยนนมอตราสวนของอตราผลตอบแทนตอความเสยงเทากบ 0.32 รองจาก
ตลาดหลกทรพยนวซแลนด และ ฮองกง
ความผนผวนของราคาหนดงกลาวชใหแหนวานกลงทนในตลาดหลกทรพยยอมจะไดประโยชนจาก
การประยกตใช SET50 Index Futures ได 3 วธ ดงตอไปน วธท 1 ใชเปนเครองมอชวยปองกนความเสยงจาก
ความไมแนนอนของราคาสนทรพยอางองในอนาคต กลาวคอนกลงทนทถอหนสามญทอยใน SET50 สามารถ
ลดความผนผวนของอตราผลตอบแทนไดโดยการ Short (Long) สญญา ฟวเจอรบนดชนหลกทรพย SET50
เพราะหากราคาของหนสามญทเปนหลกทรพยอางองลดลง (เพมขน) กสามารถมสวนกาไรของการ Short
(Long) สญญา ฟวเจอรบนดชนหลกทรพย SET50 มาชดเชยผลขาดทน
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 4
วธท 2 ใชเปนเครองมอในการลงทนและกระจายความเสยง (Diversification) สาหรบนกลงทนเนองจากการซอ
SET 50 Index Futures 1 หนวยเปรยบเหมอนการลงทนในหน 50 ตวทอยใน SET 50 Index และยงสามารถ
ใชประโยชนจากอตราทด (Leverage effect) คอผซอสามารถไดประโยชนจากการเปลยนแปลงของราคา โดย
วางเงนมารจนเปนมลคานอยเมอเทยบกบมลคาของสญญาจรง กลาวคอหากนกลงทนตองการกระจายความ
เสยงโดยถอหนทกตวทเปนสวนประกอบของ SET50 สามารถซอ SET50 Futures Index ทระดบ 600 จดได
โดยวางมารจนเพยง 49,500 บาทตอสญญา รวมคานายหนา 450 บาทและ ภาษมลคาเพมอกเลกนอย
ประมาณ 31.50 บาท รวมเปน 481.50 บาทเทยบเปนประมาณ 8% ของเงนลงทนจรงใน SET Index Portfolio
ในราคา 600 x1,000 หรอ 600,000 บาทเทานน
วธท 3 เปนเครองมอในการคากาไร (Speculative trading) ไมวาจะเปนการทา Index arbitrage คอการสราง
กาไรจากความเหลอมลาของราคา SET 50 Index Futures จากราคาตามทฤษฎ หรอการทา Spread trading
ซงเปนการสรางสถานะซอ (Long) และขาย (Short) พรอมๆกนของสญญา 2 ตวทมอายตางกนและทากาไร
จากสวนตางของราคาฟวเจอรส 2 ตวนน
ปจจบนมงานเขยนทใหความรเบองตนแกนกลงทนทงทปรากฏตาม Website และทเปนเอกสารให
ขอมลนกลงทนไมวาจะเปนของ TFEX, TSI, Thailand, โบรกเกอรตางๆ2 แตยงขาดงานทนาเสนอการวเคราะห
เชงเศรษฐมต ในเรองของในเรองของพฤตกรรมราคาของ SET50 Index Futures และการนาแนวคดทางเศรษฐ
มตและสถตเขา ประยกตใชสญญาในการบรหารความเสยง การคา และการลงทน ตลอดจนบทบาทของฟว
เจอรบนดชนหลกทรพยในการสงเสรมตลาดทนใหมความสมบรณและมประสทธภาพโดยมองผานกลไกของ
การคนพบราคา (Price Discovery)
2 สาหรบผทตองการความรเบองตนเกยวกบการลงทนใน SET50 Index Futures สามารถศกษาไดจาก ภาคภม (2551)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 5
ในสวนท 2 ของบทความนจะกลาวถงลกษณะของสญญาซอขายฟวเจอรบนดชนหลกทรพยซงผทม
ความคนเคยกบ SET50 Index futures อยแลวสามารถขามไปอานในสวนทเปนเรองของแนวคดทางเศรษฐมต
และสถตถดๆไปไดทนท ในสวนท 3 จะเปนการพรรณาเรองพฤตกรรมราคาและตวแบบจาลองของฟวเจอรบน
ดชนหลกทรพย สวนท 4 เปนการบรรยายถงการประยกตใชสญญาในทางปฎบตและวเคราะหบทบาทของฟว
เจอรบนดชนหลกทรพยในการเปนตวชนาราคา โดยผเขยนจะใชขอมลเชงประจกษจากการซอขาย SET50
Index Futures ตงแตเรมซอขายในป 2549 ถงตนป 2552 สวนท 5 เปนบทสรปของบทความน
2. ลกษณะทวไปของสญญา Stock Index Futures
สญญาซอขายลวงหนาฟวเจอรสบนดชนหลกทรพย (Stock index futures) คอสญญาฟวเจอรสประ
เภทหนงทผซอและผขายตกลงทจะซอขายสนทรพยอางองคอ ดชนหลกทรพยนนๆ โดยมลคาของ Stock index
futures นนขนกบดชนหลกทรพยทใชอางอง
ตารางท 6.3 แสดงตวอยางของสถานะการซอขาย Stock index futures ทเปนสถานะของผซอ Long
Position ตวอยางเชน นกลงทนคาดการณ ดชนหลกทรพย DAX จะปรบตวเพมขนในอก 2 เดอนขางหนา นก
ลงทนจงซอ DAX Index Futures เราเรยกสถานะของนกลงทนเชนนวา สถานะของผซอสญญาฟวเจอรส
(Long Position)
Short Position เปนสถานะของผขายสญญาฟวเจอรส ทเปน ผขาย ตวอยางเชน นกลงทนคาดการณ
ดชน Nikkei 225 จะปรบตวลดลงในอก 2 เดอนขางหนา นกลงทนจงขาย Nikkei 225 Index Futures เราเรยก
สถานะของนกลงทนเชนนวา สถานะของผขายสญญาฟวเจอรส (Short Position)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 6
ตารางท 6.3 สถานะของผซอขายสญญาฟวเจอรสบนดชนหลกทรพย
ผซอ Long position Long position
ผขาย Short position Short position
หลกทรพยอางอง DAX Index Nikkei 225
ราคาฟวเจอรส EUR 4,810 ¥ 2.5 million
วนสงมอบ 15 March 2009 15 March 2009
ขนาดของสญญา EUR 25 ตอหนงจดของดชน ¥ 500 ตอหนงจดของดชน
การปดสถานะของการซอขายสญญาฟวเจอรสโดยทวไปนนสามารถกระทาได 2 วธ คอ (1) สงมอบ
หลกทรพยอางองทมการซอขายลวงหนา (Physical delivery) และ (2) การปดสถานะดวยเงนสด วธท (1) นน
สามารถพบในการซอขายสญญาฟวเจอรสทเปนสนคาโภคภณฑ เชน ผซอขายสญญาฟวเจอรสบนธญพชท
Australian Stock Exchange (ASX) ท Sydney หรอ ผซอขายสญญาฟวเจอรสทองคาท Multi Commodity
Exchange (MCX) ท Mumbai สามารถสงหรอรบมอบ ธญพช และทองคา จรงๆ อยางไรกตามการสงมอบท
เปนตวสนคานนเกดขนนอยมาก เนองจากผซอขายสญญาฟวเจอรส ตองการใช สญญาฟวเจอรสในการ
ปองกนความเสยงบนราคาสนคามากกวาเพอใชในการซอขายตวสนคา3
สาหรบสญญาฟวเจอรสบนดชนหลกทรพยนนเปนหลกทรพยอางองทมมลคาขนกบดชนไมไดมตวตน
ดงนนการสงมอบจงเปนแบบท (2) คอปดสถานะดวยเงนสด ซงหมายถงนกลงทนจะปดสถานะดวยมลคาท
แตกตางของดชนวนทปดสถานะกบดชนวนทซอ เชน นกลงทนทซอ S&P 500 Index futures ทระดบ 1,000
จด และมขนาดของสญญา USD 250 ตอหนงจดของดชน หากวนครบกาหนดสญญา S&P 500 Index
futures มคา 1,300 จด นกลงทนจะตองปดสถานะโดยการขาย S&P 500 Index futures ดวยการปดสถานะ
3 มขอยกเวนในบางตลาด เชน ตลาด NYNEX ทกาหนดการสงมอบหลกทรพยอางองทเปนนามนดบโดย physical delivery
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 7
ดวยเงนสดเทากบ (1,300-1,000) x 250 = USD75,000 ในทนนกลงทนไดกาไร USD75,000 ถาหากนกลงทน
มสถานะเปนผขายกจะมผลขาดทน USD75,000 จากปดสถานะดวยเงนสดดวยการซอ
2.1 ดชน SET 50
การเลอกดชนหลกทรพยอางองนนโดยทวไปจะเลอกจากกลมหลกทรพยทไดรบความนยม มสภาพ
คลองสงและเปนตวแทนของตลาดไดด เนองจากดชนเหลานไดถกนาไปใชเปนดชนทเปนเกณฑการประเมน
การทางานของกองทน ในตลาด Chicago Mercantile Exchange (CME Group) ดชนหลกทรพยอางองท
ไดรบความนยมไดแก S&P 500, NASDAQ 100 และ DOW ในตลาด Tokyo และ Osaka ดชนทไดรบความ
นยมคอ TOPIX และ NIKKEI225
สาหรบในประเทศไทยนน ดชน SET 50 (SET 50 Index) เปนดชนราคาหนทใชแสดงระดบและความ
เคลอนไหวของราคาหนสามญ 50 ตว โดยคดเลอกมาจากหลกทรพยทมมลคาตลาด และสภาพคลองสงและม
สดสวนผถอหนรายยอยผานเกณฑทกาหนด ซงดชน SET 50 นสามารถสะทอนภาพรวมของตลาดไดวาอยใน
ทศทางใด เนองจากมลคาตลาดของหลกทรพยทใชในการคานวณดชน SET 50 มสดสวนถงรอยละ 70 ของ
มลคาตลาดรวม
เพอใหสอดคลองกบสภาวะตลาดทมการเปลยนแปลง เชน การเพมทน การควบกจการ หรอ การม
บรษทจดทะเบยนเขาตลาดใหม ตลาดของหลกทรพยไดกาหนดใหมการพจารณาปรบรายการหลกทรพยทใช
ในการคานวณ SET50 Index และ SET100 Index ทกๆ 6 เดอน โดยนกลงทนสามารถดรายชอหนสามญ 50
ตวดงกลาวไดจาก website www.set.or.th/en/company/companylist.html ของตลาดหลกทรพยแหง
ประเทศไทย
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 8
2.2 ลกษณะของสญญาซอขายลวงหนาฟวเจอรบนดชน SET50 สญญาซอขายลวงหนาฟวเจอรบนดชน SET50 คอสญญาฟวเจอรสประเภทหนงทผซอและผขายตก
ลงทจะซอขายสนทรพยอางองคอ ดชน SET 50 ซงการตกลงซอขายดงกลาวเปนการตกลง ณ วนน โดยใชราคา
คอ ดชน SET 50 ในอนาคต และเนองจากสนทรพยอางองทใชในการซอขายครงนคอดชน ผขายจงไมสามารถ
สงมอบสนคาใหแกผซอได ดงนนวธการสงมอบเราจะใชวธการชาระสวนตางราคา หรอ Cash Settlement แทน
ตามทไดอธบายไวกอนน
สญญาซอขายลวงหนาฟวเจอรบนดชน SET50 ทมซอขายอยในปจจบนมการครบกาหนดปดสญญา
ในวนสนเดอน มนาคม (H) มถนายน (M) กนยายน (U) และธนวาคม (Z) เพอความสะดวกในการอางองถง
สญญาฟวเจอรสทาง TFEX ไดกาหนดสญญลกษณไว เชน S50U09 โดยทตวอกษร S50 หมายถงหลกทรพย
อางองคอ SET50 Index อกษร U หมายถงเดอนกนยายน และ 09 หมายถงปทสญญาหมดอาย แมวา ณ เวลา
หนงจะมสญญาฟวเจอรทมวนหมดอายทแตกตางกน จะมเพยงสญญาทอายคงเหลอนอยทสดทจะมการซอ
ขายอยางหนาแนนทสด ภาพท 1 แสดงใหเหนวาการปรมาณการซอขายทวดไดดวยจานวนสญญาทนกลงทน
ยงไมไดปดสถานะ (Open interest) จะมมากทสดใน 3 เดอน สดทายกอนการหมดอาย
ตารางท 6.4 เปนการสรปลกษณะทสาคญของสญญาฟวเจอรบนดชน SET50 ตามทผเขยนได
รวบรวมจาก website ของ TFEX จะเหนวา ตวคณของดชน (Multiplier) มคา 1,000 บาทตอ 1 จดของดชนซง
หมายความวา ถานกลงทนซอหรอขาย ฟวเจอรบนดชน SET50 ทราคา 450 จด มลคาสญญานจะเทากบ 450
x 1,000 จด หรอ 450,000 บาท การซอหรอขายฟวเจอรบนดชนจะเรมดวยการเปดสถานะการลงทน (Open
position) โดยผานคาสงไปยงโบรกเกอร การลงทนใน SET50 Index Futures จะใชเงนลงทนเทากบเงน
ประกนการเปดสถานะการลงทนตามขอกาหนดกลาวคอ เงนหลกประกนเรมตน (Initial margin requirement)
กอนสงคาสงซอหรอขายนนอยท 49,500 บาทตอสญญาหลกประกนรกษาสภาพ สาหรบการถอครองฐานะซอ
หรอขายฟวเจอรส (Maintenance Margin) อยท 34,650 บาทตอสญญา หรอ 70% ของยอด เงนหลกประกน
เรมตน
การวางเงนคาประกนรกษาสถานะภาพ (Maintenance margin) ของผเปดสถานะซอขายจะขนอยกบ
การ Mark-to-market ของสญญาซอขายลวงหนาฟวเจอรบนดชนหลกทรพย SET 50 ตารางท 6.5 และ 6.6
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 9
แสดงการ Mark-to-market รายวนของผทมสถานะเปนผซอและผขายฟวเจอรสSET 50 และการวางวางเงนคา
ประกนรกษาสถานะภาพทเกดจากการลดลงและเพมขนของดชนอนจะมผลตอมลคาของสญญาทเปดอย ตารางท 6.4 ลกษณะสญญาของ SET50 Index Futures
หลกทรพยทอางอง SET50 Index
ตวคณของดชน (Multiplier) 1,000 บาทตอ 1 จดของดชน
ชวงหางของราคา (Tick size) 0.1 จดหรอ 100 บาทตอสญญา
ชวงการเปลยนแปลงของราคาสงสดในแตละวน +/- 30% ของราคาทใชชาระราคาในวนทาการกอนหนา
อายของสญญา ทกสนไตรมาสไดแกเดอนมนาคม (H) มถนายน (M) กนยายน
(U) และธนวาคม (Z)
ราคาทใชชาระราคาซอขายประจาวน คาเฉลยถวงนาหนกปรมาณการซอขายของราคาฟวเจอรส ท
ซอขายในชวง 5 นาท สดทายกอนตลาดปด (16.50 น. 16-55
น.)
ราคาทใชชาระราคาในวนซอขายวนสดทาย คาเฉลยของดชน SET50 ของวนซอขายวนสดทายของสญญา
ซอขายลวงหนาโดยคานวณจากคาดชน SET50 รายนาท
ตงแตคาดชน ณ เวลา 16.01 น. ถงคาดชนเวลา 16.30 น.
และคาดชนราคาปดของวนนน โดยตดคาทมากสด 3 คาและ
คาทนอยสด 3 คา
วนซอขายวนสดทาย (Expiration date) วนทาการกอนวนทาการสดทายของเดอนทหมดอาย โดย
สญญาทหมดอายจะเทรดจนถงเวลา 16.30 น. ของวนท
หมดอาย
วธชาระราคา ชาระราคาเปนเงนสด (Cash settlement)
ทมา TFEX
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 10
จะเหนวานกลงทนจาเปนตองนาเงนมาวางประกนเพมเมอยอด เงนหลกประกนลดตากวา 34,650 บาทตอ
สญญา เพอใหเยอดงนหลกประกนกลบไปเทาเงนหลกประกนเรมตน
ภาพท 1 ปรมาณสญญาทยงไมไดปดของสญญาทหมดอายเดอน มนาคม (H) มถนายน (M) กนยายน (U) และธนวาคม (Z) ป 2007 (Open interest by expiration date in 2007)
Open Interest of S50H07
0100020003000400050006000700080009000
10/2
/200
6
10/1
6/20
06
10/3
0/20
06
11/1
3/20
06
11/2
7/20
06
12/1
1/20
06
12/2
5/20
06
1/8/
2007
1/22
/200
7
2/5/
2007
2/19
/200
7
3/5/
2007
3/19
/200
7
Open Interest S50M07
02000400060008000
1000012000
1/3/
2007
1/17
/200
71/
31/2
007
2/14
/200
72/
28/2
007
3/14
/200
73/
28/2
007
4/11
/200
74/
25/2
007
5/9/
2007
5/23
/200
76/
6/20
076/
20/2
007
Open Interest S50U07
02000400060008000
1000012000140001600018000
4/2/
2007
4/16
/200
7
4/30
/200
7
5/14
/200
7
5/28
/200
7
6/11
/200
7
6/25
/200
7
7/9/
2007
7/23
/200
7
8/6/
2007
8/20
/200
7
9/3/
2007
9/17
/200
7
Open Interest S50Z07
0
5000
10000
15000
20000
25000
7/2/
2007
7/16
/200
77/
30/2
007
8/13
/200
78/
27/2
007
9/10
/200
79/
24/2
007
10/8
/200
710
/22/
2007
11/5
/200
711
/19/
2007
12/3
/200
712
/17/
2007
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 11
ตารางท 6.5 การวางมารจน และการ Mark-to-market ของสญญาซอฟวเจอรสSET 50
Date S50 Index S50 Futures Daily Profit/Loss Cum Profit/Loss Margin Acc Margin Call
1-Oct-09 452 450 49,500
1-Oct-09 458 455 5,000 5,000 54,500
2-Oct-09 448 444 (11,000) (6,000) 43,500
3-Oct-09 431 426 (18,000) (24,000) 25,500 24,000
49,500
4-Oct-09 425 422 (4,000) (28,000) 45,500
5-Oct-09 434 430 8,000 (20,000) 53,500
6-Oct-09 430 425 (5,000) (25,000) 48,500
7-Oct-09 445 441 16,000 (9,000) 64,500
8-Oct-09 467 465 24,000 15,000 88,500
9-Oct-09 478 477 12,000 27,000 100,500
10-Oct-09 463 460 (17,000) 10,000 83,500
ตารางท 6.6 การวางมารจนและการ Mark-to-market ของสญญาขายฟวเจอรสSET 50
Date S50 Index S50 Futures Daily Profit/Loss Cum Profit/Loss Margin Acc Margin Call
1-Oct-09 452 450 49,500
1-Oct-09 458 455 (5,000) (5,000) 44,500
2-Oct-09 448 444 11,000 6,000 55,500
3-Oct-09 431 426 18,000 24,000 73,500
4-Oct-09 425 422 4,000 28,000 77,500
5-Oct-09 434 430 (8,000) 20,000 69,500
6-Oct-09 430 425 5,000 25,000 74,500
7-Oct-09 445 441 (16,000) 9,000 58,500
8-Oct-09 467 464 (23,000) (14,000) 35,500
9-Oct-09 478 477 (13,000) (27,000) 22,500 27,000
49,500
10-Oct-09 463 460 17,000 (10,000) 66,500
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 12
2.3 การกาหนดราคาภายใต Cost of carry model
การวเคราะหความสมพนธระหวางราคาฟวเจอรสและราคาของหลกทรพยอางองมบทบาทสาคญใน
การประเมนความสามารถของฟวเจอรสในการปองกนความเสยง การลงทน และ การคากาไร นอกจากนใน
มมมองของผวางนโยบายของตลาด ความเขาใจในความสมพนธดงกลาวจะชวยตอบขอสงสยวาการมฟว
เจอรสจะชวยทาใหตลาดมประสทธภาพ (Market efficiency) มากขนและทาใหเกดการคนพบของราคา (Price
Discovery) ทดขนหรอไม ดงนนจงจาเปนทจะตองทาความคนเคยกบแบบจาลองการกาหนดราคาของฟว
เจอรเสยกอน
แบบจาลองทใชกาหนดราคาทางทฤษฎของฟวเจอรส (Theoretical value) ทมการใชกนอยาง
กวางขวางทสดคอ Cost of carry model ซงแบบจาลองนมแนวคดวา ราคาทเหมาะสมของฟวเจอรสตองเปน
ราคาทไมกอใหเกดโอกาสในการทากาไรโดย ปราศจากความเสยง (No arbitrage condition) ยกตวอยางเชน
สมมตวา ณ ปจจบนหลกทรพยอางองมราคา 5,000 บาท อตราดอกเบยปราศจากความเสยงเทากบ 5% ตอป
สมมตวาไมมรายไดและคาใชจายในการเกบรกษาหลกทรพย หากวาสญญาซอขายลวงหนา 1 ป ของ
หลกทรพยดงกลาวมมลคา 5,415 บาทตอ 1 สญญา ภายใตขอสมมตดงกลาว นกคากาไร (Arbitrageur)
สามารถสรางกลยทธทากาไรทปราศจากความเสยงไดดงน
• กเงน 5,000 บาททอตราดอกเบย 5% เพอซอหลกทรพยอางองมราคา 5,000 บาท
• ทาสญญาขายลวงหนาหลกทรพยอางองทราคา 5,415 บาทตอ 1 สญญา
• สนปท 1 ตองสงมอบหลกทรพยอางองโดยมตนทนการสงมอบ 5,000 x 1.05 = 5,250 บาท
• Arbitrageur สามารถทากาไรไดเทากบ 5,415 - 5,250 = 165 บาท
จะเหนไดวาผลของการกาหนดราคาทไมเปนไปตามหลกการ No arbitrage ดงกลาวจะดงดดให
Arbitrageur พากนไปซอหลกทรพยอางองและขายสญญาขายลวงหนาหลกทรพยอางอง โดยการทากาไร
ดงกลาวจะหยดลงเมอตนทนเงนก (ดอกเบย + เงนตน) ทใช เทากบราคาขายลวงหนาหลกทรพยอางอง
อยางไรกตามการถอครองหลกทรพยอางองอาจนนอาจไมมแคตนทนอยางเดยวแต มผลประโยชนอนสบ
เนองมาจากการถอครองหลกทรพยเขามาเกยวของ ดงเชนการถอครองหลกทรพยอางองทเปนหนสามญยอมม
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 13
ผลประโยชนในรปของเงนปนผล ซงหมายความวาเราอาจเขยนความสมพนธระหวาง ราคาฟวเจอรส ราคา
หลกทรพยอางอง ตนทนการถอครอง และผลประโยชนไดวา ราคาฟวเจอรส = ราคาหลกทรพยอางอง + ตนทน
การถอครอง – ผลตอบแทนเงนปนผล
หากเราจะโยงตวอยางขางบนไปสแบบจาลองทวไป โดยกาหนดวานกลงทนสามารถเลอกลงทนใน
Futures index หรอลงทนในตะกราหนทเปนองคประกอบของดชนดงกลาวและ ตงสมมตฐานเพมเตมวาตลาด
มความสมบรณ ซงหมายถงตลาดทไมมตนทนการชอขาย (Perfect and frictionless market) และนกลงทนทก
คนในตลาดสามารถก ยมไดท อตราดอกเบยทปราศจากความเสยง r นอกจากนกาหนดวาการลงทนในตะกรา
หนทเปนองคประกอบของดชนมการจายเงนปนผลทตอเนองในอตรา d หากวาวนทเรมลงทนคอเวลา t แลวน
ปดสถานะการลงทน ณ เวลา T นกคากาไร Arbitrageur สามารถสรางกลยทธทากาไรทปราศจากความเสยง
ไดโดย
• กเงน St บาททอตราดอกเบย r เพอซอหลกทรพยอางองมราคา St บาท
• ทาสญญาขายลวงหนาหลกทรพยอางองทราคา Ft,T บาทตอ 1 สญญา
• สนปท 1 ตองสงมอบหลกทรพยอางองโดยมตนทนการสงมอบทหกผลประโยชนเงนปนผลเทากบ ( )( )tTdr
teS−−
• ทากาไรจากสวนตางระหวาง ( )( )tTdrtTt eSF −−−= ,π
หาก ( )( )tTdrtTt eSF −−>, Arbitrageur สามารถทากาไรไดโดยการ ขาย ฟวเจอรส และซอหลกหลกทรพยอางอง
และในทางตรงขามหาก ( )( )tTdrtTt eSF −−<, Arbitrageur สามารถทากาไรไดโดยการ ซอฟวเจอรส และขาย
หลกหลกทรพยอางอง จะเหนวาหลกการของ No arbitrage condition จะเปนตวกาหนดดลยภาพของราคาดง
ปรากฏในสมการท ( 1 )
( )( )tTdr
tTt eSF −−=, (1)
กาหนดให
St ราคาทนท ณ ปจจบน
Ft,T ราคาสญญาลวงหนา
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 14
T-t ระยะเวลาถงวนสงมอบ
r อตราดอกเบยทปราศจากความเสยง
m จานวนครงของการทบตนของดอกเบย
e จานวนอตรรกยะทมคาประมาณ 2.718
อยางไรกตามจะเหนวาแบบจาลองดงกลาวมสมมตฐานวานกลงทนไมตองการสวนชดเชยความเสยง
(Risk neutral) จากความไมแนนอนของราคา spot ใน อนาคต และถาหากเรานาซกขวาของสมการท (1 )
บวก ดวย S และลบดวย S เราสามารถนาเสนอ สมการดงกลาวใหแสดง Carrying cost ตามทปรากฏอยใน
วงเลบของสมการท (2)
( )[ ]1, −+= − Tdr
ttTt eSSF (2)
จะเหนวาเทอมทอยในวงเลบนนแสดงการเตบโตแบบทบตนของมลคาในอนาคตของคา St เมอเราเอา 1 ไปลบ
กจะเหลอเพยงอตราการทบตนของตนทนดอกเบยหกดวยอตราการจายปนผลนนเอง
ตวอยาง : สมมตวา SET50 มราคาอยท 550 จด อตราดอกเบยของตวเงนคลงอยท 4% SET50
มการคาดการณปนผลท 3%4 ในขณะท SET50 Index Futures รนเดอน กนยายน มอายคงเหลอ
อก 35 วน ดงนนมลคาทเหมาะสมตามทฤษฏ ของ SET50 Index Futures = ( ) 53.550718.2550 %)3%4(365/35 =× − จด ใหสงเกตวาสวนตางระหวาง Ft,T และ St กคอ Carrying cost และ
หากผคานวณเลอกทจะใชสตรทเปนเวลาทไมตอเนอง (Discrete time) กสามารถกาหนด มลคาทเหมาะสม
ตามทฤษฏของ SET50 Index Futures = 550 + (550 * 0.04 * 35/365) - (550 *0.03 * 35/365) = 550.53
จด
4 เกบขอมลอตราดอกเบยของตวเงนคลงไดจาก http://www.thaibma.or.th/yieldcurve/YieldTTM.aspx และเกบขอมลเงนปนผลยอนหลงไดจาก
http://www.setsmart.com
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 15
ผเขยนไดใชตวอยางแสดงใหเหนวาการใชสตรแบบ Discrete time หรอ Continuous time ใหผลลพธ
ทไมตางกน แตในทางปฏบตนนเราสามารถเหนวามลคาทางทฤษฎท นายหนาหรอทปรกษาการลงทน คานวณ
อาจมความแตกตางกนออกไป ทงนขนกบ ความแตกตางในความเหนในตวแปรใชในสมการท (1 ) เชน ตนทน
การกยมจรงทอาจไมใชอตราเดยวการอตราผลตอบแทนทปราศจากความเสยง และความคาดการณในอตรา
ผลตอบแทนจากเงนปนผลของดชน SET50 ทไมเทากน เพราะแทจรงแลว คา dividend yield (d) ทใชในสตร
ควรมาจากการประมาณการผลตอบแทนในอนาคต (Expected dividend yield) ไมใช อตราผลตอบแทนจาก
เงนปนผลในอดต นอกจากนผประเมนมลคาทางทฤษฎยงมทางเลอกของการใชแบบจาลอง Carrying cost ทม
ความซบซอนมากขน เชน การนาแบบจาลองการพยากรณอตราดอกเบย (Stochastic interest rate) มาซอน
แบบจาลองเดมในลกษณะทเรยกวาเปน Nested Model เชนงานของ Ramaswamy and Sundarasen
(1985) ดงนนความแตกตางของความเหนทมากระทบมลคาทางทฤษฎจงไมใชเรองแปลก และความ
แตกตางนทชวยกระตนใหเกดธรกรรมในตลาดมากขน
3. พฤตกรรมราคาฟวเจอรสบนดชน SET50
ในตลาดทมประสทธภาพ ราคาฟวเจอรสและราคาหลกทรพยอางองนนอาจยอมมการเคลอนไหวไป
ดวยกนเนองจากราคาของฟวเจอรยอมตองเขนอยกบราคาของหลกทรพยอางอง อยางไรกตามราคาสงมอบ
หลกทรพยอางองในอนาคตจะขนอยกบราคา spot และตนทนในการถอครอง (Carrying cost) ซงสาหรบฟว
เจอรบนดชนSET50 ตนทนในการถอครองยงขนอยกบอตราดอกเบยทปราศจากความเสยง r และ อตรา
ผลตอบแทนเงนปนผลของดชน d
จากการใชขอมลรายวนระหวาง พฤษภาคม 2006 ถง เมษายน 2009 ระดบราคาของดชน SET50
และระดบราคาของ ฟวเจอรส บน SET50 วามความสมพนธกนอยางใกลชดนบแตวนทฟวเจอรสบนSET50ม
การเรมซอขาย หากคานวณ Correlation ระหวางระดบราคาทงสองจะไดประมาณ 0.93 ผลตางระหวางระดบ
ราคาของดชน SET50 และระดบราคาของ ฟวเจอรสบนSET50 มชอเรยกวา เบสส (Basis) ในชวงทระดบราคา
ของ ฟวเจอรสบนSET50สงกวาระดบราคาของดชน SET50 หมายถงภาวะ Contango ซงเปนชวงทตลาดม
ความคาดการณวาระดบอตราดอกเบยทปราศจากความเสยงสงกวาระดบเงนปนผล และในชวงทระดบราคา
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 16
ของ ฟวเจอรสบนSET50ตากวาระดบราคาของดชน SET50 หมายถงในภาวะ Backwardation ทตลาดมความ
คาดการณวาระดบอตราดอกเบยทปราศจากความเสยงตากวาระดบเงนปนผล
นาสงเกตวาหากเรากลบไปพจารณาสมการท (1) การทราคาตามทฤษฎจะสงกวาระดบราคาของดชน
SET50 นาจะขนอยกบ ความแตกตางระหวางคาอตราดอกเบยทปราศจากความเสยง และอตราเงนปนผล
กลาวคอ ถา ตลาดมความคาดการณวาระดบอตราดอกเบยทปราศจากความเสยงสงกวาระดบเงนปนผล หรอ
r > d แสดงวาการถอครองสนทรพยอางองโดยรวมนนมตนทนเปนบวก ทาใหราคาของ SET50 Index Futures
ทเหมาะสมควรจะสงกวาราคาของสนคาอางองซงคอราคาของ SET50 Index ในปจจบน (Spot price)
สภาวะทราคาฟวเจอรสงกวาราคา spot เรยกกวา Contango
ในทางตรงขามหาก r < d แสดงวาการถอครองสนทรพยอางองโดยรวมนนมตนทนเปนลบ ดงนน
ราคาของ SET50 Index Futures ทเหมาะสมควรจะตองตากวาราคาของสนคาอางองซงคอราคาของ SET50
Index ในปจจบน (Spot price) สภาวะทราคาฟวเจอรสงกวาราคา spot เรยกกวา Backwardation ตามภาพ
ท 2 ทาใหเราเหนวาเหตการณจรงมแนวโนมเปนไปตามสมการ ดงจะเหนไดจากชวงปลายป 2008 เรอยมา r <
d มาตลอดและราคาของ SET50 Index Futures กตากวาราคาของสนคาอางองซงคอราคาของ SET50
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 17
ภาพท 2 เบสสและความแตกตางระหวางคาอตราดอกเบยทปราศจากความเสยง และอตราเงนปนผล
-20
-15
-10
-5
0
5
10
May-06
Jul-0
6
Sep-06
Nov-06
Jan-0
7
Mar-07
May-07
Jul-0
7
Sep-07
Nov-07
Jan-0
8
Mar-08
May-08
Jul-0
8
Sep-08
Nov-08
Jan-0
9
Mar-09
Basis r-d
การทดสอบตวแบบจาลอง Carrying cost
สงหนงทมความสาคญสาหรบผใช Stock Index Futures กคอราคาทเกดขนจรงเปนไปตามราคาตาม
ทฤษฏมากเพยงใด เชนเดยวกบนกลงทนในหนสามญยอมอยากรวาราคาตามทฤษฏ หรอทมกเรยกวา
Fundamental value ตางจากราคาตลาด หรอ Market value หรอไม เพอจะไดตดสนวาหนสามญนน แพงไป
(Overvalued) หรอถกไป (Undervalued) และทมกพบเสมอกคอราคาทางทฤษฎกบราคาตลาดมกไมเทากน
ซงกมไดหลายสาเหต ตงแตความแตกตางทางความเหนของนกวเคราะหททาใหพารามเตอรทใสในการ
ประมาณการณไมเทากน ความแตกตางของแบบจาลองทเลอกใช และ ปจจยทางจตวทยาในตลาด (Market
psychology) ดงนนราคาทเราสามารถมองเหนไดของ Stock Index Futures กสามารถเบยงเบนจากราคา
ตามทฤษฎไดเชนกน ดวยสาเหตเดยวกน นอกจากนยงมปจจยอนๆทไมไดรวมอยในแบบจาลอง อนไดแก
ตนทนการซอขาย (Transaction cost) อนไดแกคานายหนาและภาษ รวมทงคาชดเชยความเสยง (Risk
premium) ซงปจจยเหลานลวนมผลกระทบตอราคาในตลาดทปรากฎ
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 18
ตารางท 6.7 สรปสถตอตราผลตอบแทนรายวนของ SET50 Index และ SET50 Index Futures ระหวาง 2 พค. 2006 ถง 1 เมย. 2009
SET 50 Index Return
SET 50 Futures Return
Obs N Mean STD Skewness Kurtosis Mean STD Skewness Kurtosis
Full sample 719 -0.09% 2.24% -0.48 6.32 -0.08% 1.99% -1.08 13.49
Period 1 360 0.06% 1.56% -1.01 9.45 0.06% 1.66% -2.32 37.88
Period 2 359 -0.23% 2.76% -0.23 3.92 -0.22% 2.28% -0.48 5.13
ตารางท 6.7 สรปคาสถตทเกยวของกบอตราผลตอบแทนของ SET50 Index และ SET50 Index
Futures จะเหนวาลกษณะของสถตอตราผลตอบแทนของ ของ SET50 Index และ SET50 Index Futures ด
เหมอนจะมอตราคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ตลอดจนแนวโนมทใกลเคยงกน สาหรบอตราผลตอบแทน
เฉลยรายวนในชวงเวลาท 2 นน ตดลบ และมคาเบยงเบนมาตรฐาน ทสงเกน 2% ตอวน
เพอเปนการประเมนประสทธภาพของแบบจาลอง Cost of carry ผเขยนจะทาการทดสอบ ขนาดของ
ความ เบยงเบนของราคาในตลาดโดยเทยบกบราคาตามทฤษฎ (Mispricing) โดยใชขอมลรายวนของ SET 50
Index และ SET50 Index Futures ระหวาง 2 พค. 2006 ถง 1 เมย. 2009 ผเขยนไดแบงตวอยางการศกษา
เปน 2 ชวงเวลาคอ ชวงเวลาท 1 ระหวาง 2 พค. 2006 ถง 15 ตค. 2007 ซงเปนชวงเวลากอนตลาดปรบตว
อยางรนแรงทวโลกจากปญหาวกฤตการณ Subprime และ ชวงเวลาท 2 ระหวาง 16 ตค. 2007 ถง 1 เมย.
2009 ซงรวมชวงทตลาดปรบตวอยางรนแรงและสภาวะถดถอยของเศรษฐกจทสบเนองมาถงปจจบน
ผเขยนคานวณทาการคานวณขนาดของเปอรเซนคาสมบรณ การเบยงเบนของราคาตลาด
(Mispricing = MtT) จากราคาตามทฤษฎจากสมการท (3)
( ) TmtTtTmtTt FFFM ,,,, /|||| −= (3)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 19
ตารางท 6.8 ขนาดของเปอรเซนคาสมบรณการเบยงเบนของราคาตลาดจากราคาตามทฤษฎ
Absolute error Absolute error > 0% Abs err – 0.3% Abs err – 0.3% > 0%
Obs N Mean STD P-value Mean STD P-value
Full sample 719 0.24% 0.35% < 0.0001 -0.001% 0.35% 0.44
Period 1 360 0.12% 0.07% < 0.0001 -0.02% 0.07% 0.45
Period 2 359 0.36% 0.46% < 0.0001 0.06% 0.46% 0.32
ตารางท 6.8 แสดงใหเหนวาขนาดของเปอรเซนคาสมบรณของคาเบยงเบนมคาประมาณ 0.24% โดย
เฉลยตลอดระยะเวลาทศกษา สาหรบในชวงเวลาท 1 มคา 0.12% และสาหรบในชวงเวลาท 2 ทเปนชวงเกด
วกฤตการณ Subprime มคาสงขนเปน 0.36% และมคาการเบยงเบนมาตรฐานสงชนอยางเหนไดชด จาก
0.07% ในชวงท 1 เปน 0.46% แตเมอผเขยนทาการทดสอบโดยใช p-value ทดสอบ Null hypothesis วา
ขนาดของเปอรเซนตคาสมบรณของคาเบยงเบนเทากบ 0% ปรากฎวาผลของสถตคา p-value แสดงวา
เปอรเซนตคาสมบรณของคาเบยงเบนมากกวา 0% อยางมนยสาคญในทกชวงเวลาททดสอบ ผเขยนทาการ
ทดสอบซาวาสวนตางของเปอรเซนคาสมบรณของคาเบยงเบนและ ประมาณการ Transaction cost คราวๆ ท
0.3% จะมคาเกน 0 หรอไมปรากฏวา ขนาดของสวนตางดงกลาวไมไดเกน 0 อยางมนยสาคญ จงสรปไดวา
ราคาตลาดมการเบยงเบนไปจากแบบจาลอง Cost of carry แตการเบยงเบนดงกลาวอยในกรอบ 0.3% ตอวน
โดยเฉลย 3.1 การกาหนดราคาฟวเจอรภายใตความไมแนนอน (Unbiased expectation hypothesis with risk neutrality)
ในทางสถตนนคาเฉลยมกถกนามาใชเปนตวแทนคาของตวแปรเชงสมจากตวอยาง เนองจากเราไม
สามารถทราบไดแนวาควรจะใชคาใดมาเปนตวแทนตวแปรจากกลมตวอยาง คาเเฉลยนนดทสดเนองจากเปน
คากงกลางและเปนคาทสะทอนถงความถของขอมลไดดทสด นกสถตจงเรยกคาเฉลยวาเปน Unbiased
estimator ของตวแปรเชงสม
ในทานองเดยวกน ภายใตสภาพตลาดทไมแนนอนนกลงทนไมสามารถตอบไดวาราคา spot ใน
อนาคต (ST) ควรเปนเทาไร แตถาหากเราคานวณหา consensus ของความคาดการณของนกลงทนทกคนได
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 20
โดยการคานวณคาเฉลยของความคาดการณ หรอ คา E(ST) กสามารถใชคานเปน Unbiased estimator ของ
ราคาฟวเจอรสณ เวลาปจจบน (Ft ) ได ซงเราสามารถเขยนความสมพนธนตามสมการท (4)
Ft = E(ST) (4)
สมการท (4) นนชนาแนวทางในการทดสอบตวแบบจาลองไดดงตอไปน
แนวทางท (1) ราคา Spot และราคาของฟวเจอรสจะตอง Cointegrate ซงกนและกน สภาพของ
Cointegration นนหมายถง การทราคาของหลกทรพย 2 ชนดมการเคลอนไหวไปดวยกนในระยะยาว แมวา
อาจมการเบยงเบนจากกนในระยะสน ดงนนจงไมใชเรองแปลกทเราจะเหน วา ราคา Spot และราคาของฟว
เจอรส ตอง Cointegrate กน เนองจากทงสองอยางถกขบเคลอนดวยปจจยพนฐานเดยวกน
แนวทางท (2) การวดความรวดเรวของการปรบราคาเขาหากนระหวาง ราคา Spot และราคาของฟว
เจอรส โดยการใช Vector error correction model (VECM) Engle และ Granger (1987) แสดงใหเหน
ความสมพนธของราคาหลกทรพยสองตว ซงอางองจากหลกทรพยเดยวกน ตามตวแบบจาลองท (5)
trtrttt pApAzp εα +Δ++Δ+=Δ −−−− 1111 ... (5)
โดยกาหนดให tpΔ เปนเวคเตอรของอตราผลตอบแทน zt เปน เวคเตอร ซงวดความแตกตางระหวางราคาของ
สองหลกทรพย
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡−−
=Δ−
−
1,2,2
1,1,1
tt
ttt pp
ppp (6)
1,21,11 −−− −= tttt ppz β (7)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 21
โดยท Ai’s เปน 22× matrix ของพารามเตอร, r เปนระยะเวลาตาม (lag length) กาหนดโดย Schwarz
information criterion (SIC), εt, เปน เวคเตอรของคาความคลาดเคลอนทมมต 12× ทม covariance matrix,
Ω , α = [α1 α2 ] และ β = [1, -1] เปน 12× matrices ทประกอบไปดวย เวคเตอร ซงวดความแตกตาง
ระหวางราคาของ และ เวคเตอร ททาหนาทปรบสวนตางของราคาเขาหากน (co-integrating vectors) การวด Cointegration ระหวางราคา Spot และราคาฟวเจอรส ในลาดบตอไปผเขยนจะแสดงการทดสอบ Cointegration ระหวางราคา Spot และราคาฟวเจอรส ตาม
วธของ Johansen (1988) ซงจะเรมจากการนาเสนอตวแปรทจะทาการศกษาใหอยในรปของ Vector
Autoregression (VAR) ทวไปดงน
∑ +ΓΔ+Π+=Δ +−− tkttt XXX εμ 11 (8)
จะเหนวาสมการท (8) เปนการนาเสนอสมการท (5) ในอกรปแบบหนงเทานน หากกาหนดคา k เปน
จานวนของตวแปรทตองการทดสอบ ซงในทนเราจะทดสอบ 2 ตว คอ ราคา Spot และราคาฟวเจอรส สวน
∑ +−ΓΔ 1ktX เปนสวนของคาสมประสทธของคา lag ของตวแปรในสมการ โดยใหนยามคา αβ=Π และ
หากสามารถแยกองคประกอบของ Π วาม α = [α1 α2 ] แทนความรวดเรวของการปรบราคาเขาหากน
ระหวาง ราคา Spot และราคาของฟวเจอรส และ β = [1, -1] กจะนบวา Π เปน matrix ทม co-integrating
vector เดยวคอ [1, -1] หรอ กลาวไดวา rank ของ Π มคา เทากบ 1 ในกรณททดสอบตวแปร 2 ตว Π มคา
rank สงสดได 2 คา และหาก rankของ Π มคาเปน 0 กลาวคอ สมาชกทกคาใน Π มคาเทากบ 0 กนบวา ไมม
Cointegration ระหวางตวแปร 2 ตวท ทดสอบ
ผลของ Johansen trace test เพอทดสอบ Cointegration ระหวางดชน SET50 และ SET50 Index
Futures ไดถกนามาแสดงในตารางท 6.9 โดยท คา r แทนจานวน Cointegrating vector ซงมไดมากทสด
เพยง 1 คา เนองจากมเพยง 2 ตวแปร คา Trace statistic ท r = 0 มคาเทากบ 21.8 ซงสงกวาคา Critical
value ทมคา 15.5 ณ ระดบความเชอมน 5% ดงนนเราจง ปฏเสธสมมตฐานวาไมม Cointegration ระหวาง
ดชน SET50 และ SET50 Index Futures แตหากพจารณาคา Trace statistic ท r = 1 มคาเทากบ 0.152 ซง
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 22
นอยกวา คา Critical value ทเทากบ 3.8 กแปลวาเราไมสามารถปฏเสธสมมตฐานวาม Cointegrating vector
อยางนอยเทากบ 1 ระหวางดชน SET50 และ SET50 Index Futures
ตารางท 6.9 ผลของ Johansen trace test เพอการทดสอบ Cointegration ระหวางราคา Spot และราคาฟวเจอรส
Log Price Series Hypothesis Trace statistic 0.05 Critical value
S50 Futures and S50
Index r = 0 21.79 15.49
S50 Futures and S50
Index r <=1 0.15 3.84
3.2 การวดการปรบตวของราคา Spot และราคาฟวเจอรสในระยะสนและระยะยาว ผลของการวดคาสมประสทธจากแบบจาลอง VECM เพอวดความรวดเรวของการปรบราคาเขาหากนระหวาง
ราคา Spot และราคาของฟวเจอรสแสดงอยในตารางท 6.10 โดยแบบจาลอง VECM ทใชจะมตวแปรทศกษา
อยถงคา lag ท 5 แตเนองจากคาทมนยสาคญนนมอยถงแค lag ท 2 จงไมไดนาเสนอผลของคาสมประสทธ
ทงหมด
คา αF ทมคาเทากบ -2.9 อยางมนยสาคญทางสถตบอกใหเรารวาในระยะยาวราคาของ SET50 Index
Futures จะมการปรบตวเขาหาราคา SET50 Index เนองจากคา αF ทมคาเปนลบหมายถงวาในระยะยาวหาก
ผลตางของระหวางราคา SET50 Index Futures และ SET50 Index เปนบวก (ลบ) ราคาของ SET50 Index
Futures จะตองปรบลดลง (เพมขน) เขาหา SET50 Index
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 23
สาหรบการปรบตวในระยะสนนนจะเหนวาราคาของ SET50 Index Futures เมอ 1 วนและ 2 วนกอนม
ความสามารถในการพยากรณราคาของวนน แตจะเหนวา SET50 Index มผลทางสถตทมทงขนาดของคาสม
ประสทธและมนยสาคญทางสถตทสงกวา เชนจะเหนวาคาสมประสทธบนตวแปร lag 1 และ lag 2 ของ
SET50 Index มคา -2.28 และ -1.53 แต คาสมประสทธบนตวแปร แปร lag 1 และ lag 2 SET50 Index
Futures ทคาเพยง 1.41 และ 0.95 ตามลาดบ กลาวโดยสรปผลของ VECM ยงแสดงใหเหนวา SET50 Index
Futures ไมมนยสาคญในทางสถตในการชนาราคา Spot และ SET50 Index Futures จะมการปรบตวเขาหา
SET50 Index ในดลยภาพระยะยาว ตารางท 6.10 คาสมประสทธจากแบบจาลอง VECM
Series Obs α 1−Δ tF 2−Δ tF 1−Δ tS 2−Δ tS
F-Statistics Adjusted
R-square
S50 Futures 713 -2.796*** 1.405*** 0.948** -2.281*** -1.528*** 58.107 0.469
(-5.253) (2.921) (2.325) (-4.676) (-3.671)
S50 Index 713 -0.278 0.411 0.297 -1.252*** -0.842** 47.869 0.420
(-0.577) (0.945) (0.8048) (-2.839) (2.238)
4. การประยกตใชสญญาในทางปฏบต 4.1 การปองกนความเสยง Hedging
การเคลอนไหวไปดวยกนระหวาง ราคา spot และราคาของ futures ตามทไดกลาวกอนนทาใหเหนวา
เราสามารถใช futures เปนตวชวยลดความผนผวนของราคาหลกทรพยอางองโดยการทา Short hedge
กลาวคอผปองกนความเสยงจากการลงทนในกลมหลกทรพย SET50 ยอมมความกงวลวาการลดลงของราคา
หนจะทาใหมลคาของพอรตการลงทนมการขาดทน ดงนนจงปองกนความเสยงโดย การ Short futures ซง
เทากบวาเปนการขาย กลมหลกทรพย SET50 ในราคาทกาหนดไวลวงหนา หากราคาของกลมหลกทรพย
SET50นนลดลงจรงทาใหเกดผลขาดทน ผททาการ Short futures กจะสามารถนากาไรจากการปดสถานะมา
ชดเชยกบผลขาดทนไดบางสวน สาหรบการทา Long hedge นนกเปนไปในลกษณะเดยวกนเพยงแตผปองกน
ความเสยงทาการ Long Futures เพอชดเชยการขาดทนของการ Short หลกทรพยอางองในเวลาทราคากาลง
ขน
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 24
4.1.1 การระบอตราสวนการถวความเสยง (Hedge ratios)
อตราสวนถวความเสยง (h) หมายถงจานวนสญญา Futures ทตองใชเพอปองกนความเสยงจากความ
ผนผวนของราคาหลกทรพยอางองทถออย การกาหนดอตราสวนถวความเสยงนมหลกการทใชอย 2 วธ วธท 1
ซงถอวางายและตรงไปตรงมาทสดคอการใช อตราสวนถวความเสยง แบบ 1: 1 ซงหมายถงวาผปองกนความ
เสยงจากการลงทนจะเปดสถานะของ Futures ในมลคาทเทากบมลคาของหลกทรพยอางองทถอครองอย เชน
หากถอพอรตการลงทนใน กลมหลกทรพย SET50 ทม มลคา 1 ลานบาท กาหนดวาดชน SET50 อยท 500 จด
กจะทาการ Short futures เปนจานวน 2 สญญา ซงคานวณมาจาก (อตราสวนถวความเสยง * ขนาดของ
พอรต)/(ราคาของ SET50 Index Futures *1,000) = 1.0 * (1,000,000)/(500*1,000) = 2.0 วธนมขอสมมต
วา ราคาของหลกทรพยอางองและราคาของ Futures ม Correlation เปน 1.0 ซงหมายถงคาเบตาระหวางราคา
ของหลกทรพยอางองและราคาของ Futures มคาเทากบ 1.0 ดวย
วธท 2 เรยกวา Beta hedge ซงใหนยามการกาหนดอตราสวนถวความเสยงจากคาเบตาทคานวณจาก
อตราสวนระหวางการเปลยนแปลงราคาของหลกทรพยอางองตอราคาของ Futures (ΔP/ΔF) สาหรบผท
คนเคยกบวธทางสถตกจะทราบวาคาเบตานกคอคาสมประสทธ จากการ regress การเปลยนแปลงราคาของ
หลกทรพยอางองตอราคาของ Futures ดงนนวธ Beta hedge นไมจาเปนตองสมมตวา ราคาของหลกทรพย
อางองและราคาของ Futures ม Correlation เปน 1.0 เชนหากถอพอรตการลงทนใน กลมหลกทรพย SET50 ท
ม มลคา 1 ลานบาท กาหนดวาดชน SET50 อยท 500 จดและคาเบตาระหวางราคาของหลกทรพยอางองและ
ราคาของ Futures มคาเทากบ 1.50 กจะทาการ Short futures เปนจานวน 3 สญญา ซงคานวณมาจาก
(อตราสวนถวความเสยง * ขนาดของพอรต)/(ราคาของ SET50 Index Futures *1,000) = ( 1.50 *
1,000,000)/(500*1,000) = 3.0
Johnson (1960) และ Ederington (1979) ไดแสดงใหเหนวาหลกการของการใช Beta hedge นนยง
เปนการกาหนด อตราสวนถวความเสยงท สอดคลองกบหลกการลงทนทมงลดความแปรปรวนของมลคาเงน
ลงทนทเปลยนแปลง ΔW ใหนอยทสด (Minimum variance hedge ratio) เรมจากสมการท (9)
FhSW Δ⋅+Δ=Δ (9)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 25
สาหรบอตราสวนถวเฉลยททาให มลคาการลงทนเปลยนแปลงนอยทสด คอ คา Minimum variance hedge
ซงเทากบ
2*
F
SF
FSh
σσ
=ΔΔ
−= (8)
โดยท คา σSF covarianceระหวางหลกทรพยอางองตอราคาของ Futures คา σ2F คอคาความแปรปรวนของ
การเปลยนแปลงของราคา Futures
4.1.2 ผลกระทบของการรบและจายคาเงนประกนและการแกปญหา
ในทางปฏบตนนผทตองปองกนความเสยงจะตองประสบปญหาอนๆนอกเหนอจากปญหาจานวน
สญญาทควรเลอกซอ เชนปญหาของการเลอกอายของสญญาทเหมาะสม โดยทวไปหลกการเลอกสญญาคอ
การเลอกสญญาทมอายใกลเคยงกบระยะเวลาทตองการปองกนความเสยงมากทสด และถาหากไมมอาย
สญญามพอดกบความตองการ กใหใชสญญาทยาวเกนระยะเวลาทตองการปองกนความเสยงแลวทาการปด
สถานะของสญญาเมอครบกาหนดระยะเวลาเปาหมาย
อกปญหาหนงทไมควรมองขามคอผลของคาของเงนตามเวลาทกระทบตอยอดเงนสดทตองการจะ
ปองกนความเสยงและ กระแสเงนสดจากการ Mark-to-market จากตวอยางเดมท นกลงทน ถอพอรตการ
ลงทนใน กลมหลกทรพย SET50 ทม มลคา 1.0 ลานบาท กาหนดวาดชน SET50 อยท 500 จด กจะทาการ
Short futures เปนจานวน 2 สญญา กยอมหมายความวานกลงทนมการลงทนมลคา 1.0 ลานบาทในวนนท
ตองการปดสถานะความเสยง หากแทจรงแลวนกลงทนตงในจะลงทน ถอพอรตการลงทนใน กลมหลกทรพย
SET50ดงกลาวไปอกเปนเวลา 6 เดอน ดงนนอตราสวนถวความเสยงทเหมาะสมกควรจะสะทอนถงมลคา
ปจจบนของเงนมลคา 1.0 ลานบาทในวนน ซงหมายความวา จานวนสญญาทตองใชจรงควรจะตองนอยกวา 2
สญญา
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 26
ดงนนหากเรานาหลกการของแบบจาลอง Cost of carry มาใชในการกาหนด Minimum variance hedge
ratio (h*) ยอมไดวา
( )rT
T erF
Sh −−≈+
−=ΔΔ
−=1
1* (9)
Figlewski et al. (1986) เรยกการปรบ Minimum variance hedge ratio ใหสะทอนผลของคาของเงน
ตามเวลาวา “Tailing the hedge” ตอมา Kawaller (1997) ยงไดขยายผลกระทบของเรองของคาของเงนตาม
เวลาไปสผลกระทบทมตอกระแสเงนสดจากการ Mark-to-market โดย Kawaller (1997) ใหขอสงเกตวาการรบ
และการจายเงนประกนนนมตนทนทางการเงนเขามาเกยวของ ถาสถานะของสญญานนเปนกาไรผลงทนก
สามารถนากระแสเงนสดสทธสวนเกนนนไปลงทน และหากสถานะของสญญานนมผลขาดทน กระแสเงนสด
สทธทเปนลบกตองมตนทนทางการเงนเชนกน
Figlewski et al. (1991) ไดแสดงใหเหนวา Optimal tail hedge ratio ยอมขนอยกบตนทนอตรา
ดอกเบย กาหนดให RFt เปนอตราดอกเบยทบตนจากเวลา t ถงเวลาท สญญาหมดอาย T และกาหนด RHt
เปนอตราดอกเบยทบตนจากเวลา t ถงเวลาเปาหมายทตองการปองกนความเสยง H (Hedge horizon) เรา
สามารถแสดงการทบตนของอตราดอกเบยดงกลาวดงตอไปน
( )( ) ( )( )( ) ( )11
11
1...111...11
−++
−++
+++=+++=
Httt
Tttt
rrrRHrrrRF
(10)
สาหรบผลกาไรขาดทนทเกดขนจากการ Hedge ตงแตเวลาท 0 ถงเวลา เปาหมายทตองการปองกนความเสยง
H สามารถแสดงไดดวยสมการ
( ) ( ) ( ) HHHHHo PRHFFhRHFFhRHFFh +−++−+−=Π −−− 1112122101 ... (11)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 27
นอกจากนหากเรานาสมการท (8) และ (10) มารวมกนกสามารถเขยน Optimal tail hedge ratioได
ใหมในสมการท (12)
1
* 1
+
−=t
t RFh (12)
และเมอแทนคาในสมการท (12) ลงในสมการท (11) เราจะได
( ) HHH
SFFRF
+−=Π 01 (13)
ในลาดบถดมาใหแทนความสมพนธจากแบบจาลอง Cost of carry ทแสดงวา ttt RFSF = ลงใน
สมการท (13) ผลคอสมการท (14) ทแสดงใหเหนวาการปรบอตราสวนถวความเสยงแบบ Optimal tail hedge
ตามระยะเวลา t ใหเปน 1/1 +−= tt RFh จะทาใหคาความไมแนนอนจากราคาฟวเจอรสและราคา spot เมอ
ครบกาหนดระยะเวลาเปาหมายทตองการปองกนความเสยง (Hedge horizon)จะหายไปและทาใหการปองกน
ความเสยงสามารถประกนกาไรทแนนอนได ตามสมการท (14) เนองจากตวแปร 2 ตว คอ FH และ SH ไดถก
ขจดออกไป
0000 RHS
RFRFS
H
==Π (14)
ตวอยางของการทา Tail hedge5
ผจดการกองทนตองการปองกนความเสยงจากการลงทนในหน SET50 โดยการใชสญญา SET50
Index Futures กาหนดให t = 0 เปนเวลาทเปดสถานะของสญญา t= 1 เปนเวลางวดแรกทมการ Mark-to-
market
t = 2 เปนเวลาเปาหมายทตองการปองกนความเสยง (H) และ t = 3 เปนระยะเวลาทสญญาหมดอาย (T)
สมมตให 1 ชวงเวลาแทนเวลา 1 เดอน
5 ตวอยางนดดแปลงมาจาก Figlewski et al. (1991)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 28
สวนท 1 ของตารางท 6.11 แสดงอตราดอกเบยสาหรบชวงเวลาตางๆ RFt และ RHt แทนอตราดอกเบยทบตน
เชน RF0 = (1.01)(1.011)(1.012) = 1.0334 และ RH0 = (1.01)(1.011) = 1.0211 เปนตน กาหนดใหราคา
ของ SET50 Index ณ วนทเปดสถานะอยท 500 จด และมการปรบตวสงขนเปน 510 จด สนงวดท 1 เปน 525
จด สนงวดท 2 กอนจะกลบมาท 500 จดตามเดมในวนทสญญาหมดอาย
สวนท 2 ของตารางท 6.11 แสดง Optimal tail hedge ทคานวณไดจากสมการท (12) ซงจะเหนไดวา
ตอนเรมตน h0 = -1/RF1 = -1/1.0231 = -0.9774 สาหรบรายการปรบปรงกาไรขาดทน (Variation margin)
นนคานวณไดจาก ht(Ft+1- Ft)RHt+1 สาหรบรายการปรบปรงกาไรขาดทนรายการแรกของการทา Tail
hedge มาจาก h0 *(F1-F0) *RH1 = -0.9774 * (521.78-516.70) * 1.0110 = -5.02 บาท ในทานองเดยวกน
ยอดปรบปรงกาไรขาดทนเมอสนงวดท 2 และ 3 คานวณไดจาก h1*(F2-F1)*RH2 = -0.9881*(531.30-
521.78)*1 = -9.46 บาท และ h2*(F3-F2) = -1* (500-531.21) = 31.21 บาท
ดอกเบยจายทเกดขนในตวอยางนสะทอนถงตนทนทางการเงนทเกดจากการขาดทนจากการ Mark-to-
market ดงนนการขาดทนทมยอด -5.02 บาท จะตองมภาระดอกเบยจายในงวดถดมาเทากบ -5.02 * 0.011 =
-0.051 บาท เมอนาผลของรายการปรบปรงกาไรขาดทน การจายดอกเบยและกาไรขาดทนจากพอรตหนสามญ
มารวมกนเราจะไดมลคาของสถานะของสญญารวมกบมลคาพอรตหนสามญ (Value of hedged position) ท
เรานาไปคานวณอตราผลตอบแทนประจางวด และอตราผลตอบแทนสะสมตลอดอายของสญญาได ตวเลข
510.52 บาท นนแสดงผลของกาไรของการปองกนความเสยงทเปนไปตามสมการท (14)
สวนท 3 ของตารางท 6.11 แสดงผลกาไรและอตราผลตอบแทนของการ กาหนดอตราสวนถวเฉลย
อยางงาย 1:1 ซงจะสงผลใหผจดการกองทน overhedge สถานะของตนสงผลใหอตราผลตอบแทนตากวาการ
ใช Tail hedge อยเลกนอย ผอานอาจสงสยวาเราจะทา Tail hedge ไปทาไมถาผลทไดไมตางกนมากกบการ
ไมใช คาตอบคอผตองการปองกนความเสยงไมจาเปนตองปรบ Tail hedge บอยๆ แตอาจทงชวงระยะเวลาให
นานพอทการเปลยนแปลงของอตราดอกเบยจะมผลกระทบตอขนาดของการปองกนความเสยงอยางม
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 29
นยสาคญ การไมใช Tail hedge ไดสงผลใหบรษท Metallgesellschaft Refining and Marketing (MGRM)6
ตองขาดทนมากมายในป 1993 จากการใช อตราสวนถวเฉลยอยางงาย 1:1 ในการปองกนความเสยงจาก
ราคานามน
6 อานรายละเอยดไดจาก Wahrenburg, M. (1996): Hedging Oil Price Risk: Lessons from Metallgesellschaft, Proceedings of the Ninth
Annual CBOT European Futures Research Symposium, Tilburg, February 1996, 29-47.
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 30
ตารางท 6.9 ตวอยางการทา Tail Hedge ดวยแบบจาลอง Cost of carry Mark-to-market ระยะเวลา เวลาทสญญา
เปดสถานะ ครงแรก ทตองการ Hedge หมดอาย
t = 0 t = 1 t = 2 = H t = 3 = T
สวนท 1 Spot interest rates
1-month r0 = 1.0000 r1 = 1.1000 r2 = 1.2001
2-month 1.0500 1.1500
3-month 1.1000
อตราดอกเบยทบตน RF0 1.0334 RF1 1.0231 RF2 1.0120 RF3 1.0000
ถงเวลาสญญาหมดอาย
อตราดอกเบยทบตน RH0 1.0211 RH1 1.0110 RH2 1.0000 RH3
ถงเวลาเปาหมายทตองการ
งวดท 0 1 2 3
SET 50 Index S0 500 S1 510 S2 525 S3 500
SET 50 Index Futures F0 516.70 F1 521.78 F2 531.30 F3 500
สวนท 2 Tailed hedge (Long 1 unit SET50 Index, h units SET50 futures)
SET 50 Index 500 510 525 500
Tailed hedge ratio
h = 1/RFt+1 -0.9774 -0.9881 -1.0000
รายการปรบปรงกาไรขาดทน -5.02 -9.41 31.30
(Variation margin)
ดอกเบยรบ(จาย) -0.0508 -0.0941
กระแสเงนสดสทธ -5.02 -9.46 31.21
กระแสเงนสดสทธสะสม -5.02 -14.48 21.75
มลคาของสถานะรวมกบ 500 504.98 510.52 521.75
มลคาของหนสามญ
อตราผลตอบแทนประจางวด (%) 1.00% 1.10% 2.20%
อตราผลตอบแทนสะสม (%) 1.00% 1.05% 1.43%
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 31
สวนท 3 Untailed hedge (Long 1 unit SET50 Index, short 1 unit futures)
รายการปรบปรงกาไรขาดทน -5.14 -9.52 31.30
(Variation margin)
ดอกเบยรบ(จาย) -0.0519 -0.0952
กระแสเงนสดสทธ -5.14 -9.57 31.20
กระแสเงนสดสทธสะสม -5.14 -14.71 21.63
มลคาของสถานะรวมกบ 500 504.86 510.29 521.63
มลคาของหนสามญ
อตราผลตอบแทนประจางวด (%) 0.97% 1.08% 2.22%
อตราผลตอบแทนสะสม (%) 0.97% 1.02% 1.42%
4.1.3 การทดสอบประสทธผลของการปองกนความเสยง ผทมความตองการปองกนความเสยงจากการลงทนในหนสามญอาจสงสยวา SET50 Index Futures จะชวย
ลดความเสยงจากความผนผวนของราคาหนในพอรตทตวเองถอไดมากแคไหน เพราะนกลงทนหลายคนกไมได
ถอครองหนทอยใน SET50 ทงหมด ในสวนนผเขยนทาการวดประสทธภาพของการใชสญญา SET50 Index
Futures ในการปองกนความเสยง โดยการคดเลอกหนทงหมด 9 ตว และแบงเปน 4 กลมดงน
กลมท 1 ประกอบดวยหน 3 ตวจาก SET50 อนไดแก SCB, PTTCH, ADVANC
กลมท 2 ประกอบดวยหน 3 ตวจาก SET100 ทไมไดอยใน SET50 อนไดแก STANLY, SSI, TRUE
กลมท 3 ประกอบดวยหน 3 ตวทอยนอก SET100 อนไดแก GFPT, METR, VIBH
กลมท 4 ประกอบดวยหน 9 ตวจากกลมตวอยางทง 3 ขางตน
ขอมลราคาหนทใชทดสอบนนเปนราคาหนรายวนระหวางป 2006-2008 ทมาจากฐานขอมล Datastream
ในการวดประสทธภาพของการใชสญญา ผเขยนใชสมการความสมพนธระหวางราคาหนและราคาของ SET50
Index Futures ในสมการท (15) และ (16)
ittit FS εβα +Δ+=Δ (15)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 32
เราสามารถเขยนสมการท (15) ซงเปนรปของอตราผลตอบแทนใหอยในรปของความเสยงทวดดวยความ
แปรปรวนไดวา
2222εσσβσ += FS (16)
ดานซายมอของสมการท (16) σ2S คอความเสยงรวม ดายขวามอของสมการท (16) คอความเสยงทขจดได
σ2F บวกดวยความเสยงทคงเหลอ σ2
ε
ตารางท 6.12 ผลของการทดสอบประสทธภาพของการใชสญญา SET50 Index Futures
Ticker คาเบยงเบนมาตราฐาน Beta ความเสยงทลดได ความเสยงทเหลอ
กลมท 1
ADVANC 2.63% 0.71 35% 65%
PTTCH 2.79% 0.90 51% 49%
SCB 2.97% 0.89 43% 57%
กลมท 2
SSI 2.37% 0.58 29% 71%
STANLY 1.55% 0.26 14% 86%
TRUE 4.15% 1.10 34% 66%
กลมท 3
GFPT 2.06% 0.33 12% 88%
METR 2.67% 0.18 2% 98%
VIBH 2.11% 0.21 5% 95%
กลมท 4
Portfolio 2.20% 0.76 58% 42%
คาเฉลยกลมท 1-3
SET50 2.80% 0.83 43% 57%
SET100 x 50 2.69% 0.65 26% 74%
Non SET 100 2.28% 0.24 6% 94%
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 33
จากตารางท 6.12 ในกลมท 1 SET50 Index Futures ชวยลดความเสยงไดมากทสด 51% สาหรบหน
PTTCH ในกลมท 2 ความเสยงลดไดมากทสด 34% สาหรบหน TRUE และ ในกลมท 3 ความเสยงลดไดมาก
ทสดเพยง 12% สาหรบหน GFPT และเมอพจารณาคาเฉลยของความเสยงทลดไดเปนรายกลมจะเหนวา
ความสามารถในการลดความเสยงสาหรบกลมท 1 เปน 43% สาหรบกลมท 2 เปน 26% สาหรบกลมท 3 นน
ลดไดนอยมากเพยง 6% เปนทนาสงเกตวาหากทาการกระจายความเสยงโดยถอครองพอรตหนทง 9 ตวตาม
สดสวนมลคาMarket cap จะทาให สามารถลดความเสยงไดมากทสดถง 58% จากการทดสอบทาใหเหนวา
ประสทธภาพของการใชสญญา SET50 Index Futures ในการปองกนความเสยงนนดขนมากถาหากวาผลงทน
กระจายการลงทนกอนแลวใช สญญา SET50 Index Futures มาเสรม และจะเหนวาประสทธภาพของการใช
สญญา SET50 Index Futures ในการปองกนความเสยงนนคอนขางนอยสาหรบการลงทนในหนทอยนอก
SET100
4.2 การใชเพอการลงทนและการกระจายความเสยง การกระจายความเสยงในการลงทนเปนหลกพนฐานทนกลงทนทดตองยดถอไมวาผตดสนใจลงทนนนจะ
บรหารเงนลงทนสวนตวหรอเปนผบรหารพอรตของกองทน ภาพท 3 แสดงใหเหนวาความเสยงรวม (Total risk)
สามารถแบงไดเปนความเสยงทเปนระบบ (Systematic risk) และความเสยงทไมเปนระบบ (Unsystematic
risk) และการลดลงของความเสยงทไมเปนระบบซงเปนความเสยงเฉพาะตวของหลกทรพยทอาจขจดไดโดย
การเพมจานวนหลกทรพยทม Correlation < 1.0 ระหวางกนในพอรตทลงทน
ภาพท 3 การกระจายความเสยงและการลดลงของความเสยงทไมเปนระบบ
10 20 30 40 1,000+
ความเสยงทไมเปนระบบ
ความเสยงทเปนระบบ
20
0
ความเสยงรวม,σp
σp (%)40
10 20 30 40 1,000+
ความเสยงทไมเปนระบบ
ความเสยงทเปนระบบ
20
0
ความเสยงรวม,σp
σp (%)40
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 34
แตการเพมจานวนหลกทรพยทลงทนไปเรอยๆโดยไมมขอจากดไมใชเรองทกระทาไดงาย ประการแรกคอเราจะ
ทราบไดอยางไรวาหลกทรพยทควรถอเพอลดความเสยงทไมเปนระบบควรประกอบไปดวยอะไรบาง
สาหรบคาตอบน Capital market theory ไดใหแนวคดไววา เบองหลงของการกระจายความเสยงตาม
หลกทองกบทฤษฎอรรถประโยชน (Utiity Theory) เรมดวยการสราง Efficient frontier จากกลมหลกทรพย
ทงหมดทมอย Efficient frontier นนแสดงความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนของกลมหลกทรพยและ
อตราความเสยงทวดดวยคาเบยงเบนมาตรฐาน และกลมหลกทรพยบน Efficient frontier นนจะตองใหอตรา
ผลตอบแทนทสงทสด ณ ความเสยงหนง หรอ ใหอตราความเสยงทตาสด ณ ระดบผลตอบแทนทเทากน จาก
ภาพท 4 กลมหลกทรพยทอยบน Efficient frontier คอสวนบนของเสนโคง เราจะเหนวาทกๆจดทอยบน
สวนบนของเสนโคงดงกลาวเชนทจด G จะใหอตราผลตอบแทนทสงทสด ณ ระดบคาเบยงเบนมาตรฐานท
20% เมอเทยบกบทกๆจดทอยใต G อยางไรกตามเมอนาหลกทรพยทปราศจากความเสยง (Risk-free asset)
มาเปนสวนประกอบของการลงทน กลาวคอ ใสนาหนกบางสวนลงใน หลกทรพยทปราศจากความเสยง และ
บางสวนลงในกลมหลกทรพยทมความเสยงบน Efficient frontier เราจะไดสมการเสนตรง (Capital market
line) ทให Performance ดกวากลมหลกทรพยบน Efficient frontier และนาสงเกตวาทจด M เปนจดทประกอบ
ไปดวยหลกทรพย ทเปนสวนประกอบของ Efficient frontier แตมสวนทสมผสกบกบ Capital market line จง
นบวา Portfolio M เปนกลมหลกทรพยทมความเสยงทมประสทธภาพสงสดทนกลงทนจะสามารถเลอกลงทน
ได เนองจากมการกระจายความเสยงทดทสด และมกไดรบการอางถงวา Market portfolio
ภาพท 4 Efficient market portfolio
Eff. Trade-Off Line & Eff. Frontier Curve
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
0% 5% 10% 15% 20% 25%Standard Deviation (σ)
Expe
cted
Ret
urn
M
G
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 35
ในทางปฏบตกระจายความเสยงในหลกทรพยใหครบทกประเภทไมใชเรองงาย เนองจากเรามเงนทนท
จากดและเปนการยากทจะกาหนดวาหลกทรพยตวใดควรเปนสวนหนงของ Market portfolio ดงนนทางเลอก
หนงในการกาหนดองคประกอบของ Market portfolio คอการใช หลกทรพยทเปนสวนประกอบของ Market
index แตการลงทนในหนทกตวทอยใน Market index หรอ SET50 index ยอมใชเงนลงทนจานวนมากอกทงม
ตนทนการซอขาย (Transaction costs) ทนกลงทนตองจาย ดงนนการลงทนใน SET50 Index futures จง
นบวาเปนทางเลอกทเปนไปไดทนกลงทนจะสามารถเปนเจาของกลมหลกทรพย โดยใชเงนไมมากนกและ
สามารถควบคมคาใชจายในการซอขายได
ตารางท 6.13 เปรยบเทยบอตราผลตอบแทนจากการเปลยนเปลงของระดบราคาของ SET50 Index
futures และ SET50 index รายเดอน และ Tracking error รายเดอนระหวางหลกทรพยทงสอง Tracking
error แสดงผลตางระหวางอตราผลตอบแทนจากการเปลยนเปลงของระดบราคาของ SET50 Index futures
และ SET50 index ตงแตเดอน มถนายน 2006 ถง เดอน เมษายน 2009 ผเขยนไดตงขอสงเกตจากผลของ
ตารางท 6.10 ดงตอไปน
• อตราผลตอบแทนของ SET50 Index futures มแนวโนมเปนไปในทศทางเดยวกนกบ SET50 index
โดยท Tracking error เฉลยในชวยเวลาทศกษานนมคาเพยง -0.09 basis points ซงไมตางไปจากคา
0 อยางมนยสาคญ
• Tracking error มคาเบยงเบนมาตรฐานทสงถง 1.68 basis points ดงนน อาจมคาสงมากหรอตา
มากเปนพเศษในบางเดอน แตจะเหนไดวา Tracking error ทสงมกตามมาดวยการปรบตวในงวดถดๆ
มาในทศทางทตรงขาม จะเหนไดวา autocorrelation ของ Tracking error มคา -0.38
• ภาพท 5 แสดงใหเหนวา Tracking error มสวนเกยวของกบความผนผวนของ SET50 Index กลาวคอ
สภาวะตลาดทมความผนผวนสงมกจะทาให Tracking errorมแนวโนมสงตามไปดวย
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 36
ตารางท 6.13 สถต อตราผลตอบแทนและ Tracking error รายเดอน ของ SET50 Index Futures และ SET 50 Index
Date S50 Futures Return S50 Index Return Tracking Error (bps)
6/1/2006 -8.8% -8.0% -0.80
7/3/2006 -3.5% -3.3% -0.22
8/1/2006 -0.2% 0.4% -0.59
9/1/2006 2.7% 1.9% 0.85
10/2/2006 0.0% -1.8% 1.82
11/1/2006 6.1% 6.5% -0.39
12/1/2006 1.4% 1.4% 0.01
1/3/2007 -13.3% -12.3% -1.07
2/1/2007 -0.6% -0.2% -0.41
3/1/2007 3.3% 4.2% -0.95
4/2/2007 0.0% -0.3% 0.26
5/2/2007 6.8% 4.3% 2.57
6/1/2007 6.4% 7.5% -1.12
7/2/2007 5.0% 4.9% 0.14
8/1/2007 2.6% 5.8% -3.21
9/3/2007 2.8% -0.6% 3.41
10/1/2007 4.9% 4.8% 0.14
11/1/2007 7.3% 7.3% 0.01
12/3/2007 -10.1% -9.4% -0.64
1/2/2008 2.2% 1.3% 0.93
2/1/2008 -6.7% -4.7% -2.00
3/3/2008 4.5% 3.7% 0.77
4/1/2008 -3.3% -2.9% -0.40
5/2/2008 4.0% 2.4% 1.58
6/2/2008 -5.3% -4.6% -0.68
7/2/2008 -8.3% -6.9% -1.42
8/1/2008 -12.8% -13.0% 0.28
9/1/2008 -0.6% 0.5% -1.14
10/1/2008 -11.9% -14.1% 2.20
11/3/2008 -28.3% -27.4% -0.89
12/1/2008 -17.3% -15.3% -1.96
1/5/2009 24.9% 22.8% 2.14
2/2/2009 -17.4% -14.1% -3.32
3/2/2009 -5.3% -2.5% -2.83
4/1/2009 7.3% 3.7% 3.67
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 37
S50Futures S50 Index Tracking Error
Average -1.8% -1.7% -0.09
Median 0.0% -0.2% -0.39
Max 24.9% 22.8% 3.67
Min -28.3% -27.4% -3.32
Std 9.6% 8.9% 1.68
Autocorr -0.08 -0.03 -0.38
ภาพท 5 ความสมพนธระหวาง Tracking error และความผนผวนของของ SET50 Index
SET50 Index Volatility
0.00%
5.00%
10.00%
15.00%
20.00%
25.00%
30.00%
-4.00 -3.00 -2.00 -1.00 0.00 1.00 2.00 3.00 4.00
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 38
4.3 การคากาไร Speculative arbitrage
SET50 Index futures สามารถเปนเครองมอในการคากาไร ดวยการทา Index arbitrage และ
Spread trading
4.3.1 Index arbitrage
Index arbitrage คอการทากาไรจากความเหลอมลาของราคา SET50 Index futures จากราคาทควร
เปนตามแบบจาลอง หรอราคาตามทฤษฎ เนองจากราคาตามแบบจาลอง Cost of carry มพนฐานมาจากการ
กาหนดราคาเพอไมใหเกดโอกาสทางการทากาไรโดยปราศจากความเสยง (No arbitrage price) ดงนนการท
ราคาของ SET50 Index futures ตางไปจากราคาตามทฤษฎยอมหมายถงโอกาสในการทากาไร (Arbitrage)
ตวอยางท 1 การทา Index arbitrage สมมตวาวนท 5 มกราคม 2009 SET50 Index Futures ทจะหมดอายเดอนมนาคม 2009 มราคาปดอยท
338.7 ในขณะทราคาทางทฤษฎจาก แบบจาลอง เปน 335.43 ราคาปดวนท 5 มกราคม 2009 ของ SET50
Index อยท 330 จด ใหดอกเบยเงนกเทากบ 0.5% ในชวงเวลาดงกลาว นกลงทนสามารถทากาไรทปราศจาก
ความเสยงไดโดยขนตอนตอไปน
• กเงนมาซอ พอรต SET50 Index เปนมลคา 330,000 บาท (330 จด x ตวคณดชน 1,000 บาท) และ
ทาการขาย SET50 Index Futures ลวงหนาทราคา 338.7 หรอคดเปนมลคา 338,700 บาท
• เมอถงวนครบกาหนดสญญาในเดอนมนาคม 2009 นกลงทนคนเงนกทใชซอ พอรต SET50 Index
เปนมลคา 330,000 บาทรวมดอกเบย 0.5% รวมเปน 330,165 บาท พรอมทงรบเงนจากการขาย
SET50 Index Futures ลวงหนาเปนมลคา 338,700 บาท
• กาไรทไดจากการ Arbitrage เทากบ 338,700 – 330,165– 481.50 = 8,053.50 บาทตอสญญา
จานวนเงน481.50 มาจากคา Commission และภาษมลคาเพมซงคดเปนตนทนการซอขายตอสญญา
มลคา 338,700 บาทประมาณ 0.14%
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 39
ตวอยางท 2 การทา Index arbitrage สมมตวาวนท 5 ตลาคม 2007 SET50 Index Futures ทจะหมดอายเดอนธนวาคม 2007 มราคาปดอยท 536
ในขณะทราคาทางทฤษฎจาก แบบจาลอง เปน 539 ราคาปดวนท 5 มกราคม 2007 ของ SET50 Index อยท
541 จด ใหดอกเบยเงนฝากทากบ 0.4% ในชวงเวลาดงกลาว นกลงทนสามารถทากาไรทปราศจากความเสยง
ไดโดยขนตอนตอไปน
• ทาการซอ SET50 Index Futures ลวงหนาทราคา 536 หรอคดเปนมลคา 536,000 บาท พรอมทาการ
ขาย Short sell พอรต SET50 Index เปนมลคา 541,000 บาท (541 จด x ตวคณดชน 1,000 บาท)
• นาเงนจากการ Short sell พอรต SET50 Index เปนมลคา 541,000 บาท ไปฝากธนาคารไดเงนตน
พรอมดอกเบย เมอถงวนครบกาหนดสญญาในเดอนธนวาคม 2009เปนจานวน 542, 352.5 บาท แล
นาเงนจานวนนไปชาระการการซอ SET50 Index Futures ลวงหนาเปนมลคา 536,000 บาท
• กาไรทไดจากการ Arbitrage เทากบ 542,352.50 – 536,000– 481.50 = 5,871 บาทตอสญญา
จานวนเงน481.50 มาจากคา Commission และภาษมลคาเพมซงคดเปนตนทนการซอขายตอสญญา
มลคา 536,000 บาทประมาณ 0.09%
จากตวอยางท 1 และ ผอานอาจสงสยวาโอกาสการทา Index arbitrage เกดขนไดมากแคไหนจากหลกฐาน
ราคาของ SET50 Index futures และ SET50 Index ในอดต ผเขยนตงขอสงเกตดงตอไปน
ประเดนท 1 โอกาสการทากาไรจาก Index arbitrageจะเกดขนเมอตลาดมความผนผวนมากขน
ประเดนท 2 โอกาสการทากาไรจาก Index arbitrage มากขนเมอวนทครบกาหนดสญญาไกลออกไป
ประเดนท 3 การทากาไรจาก Index arbitrage จาเปนตองหาจงหวะท |MtT| > TC
ในตารางท 6.14 ผเขยนไดนาเสนอผลของ Linear regression ระหวาง คาสมบรณของความแตกตางระหวาง
ราคาตลาดของ SET50 Index futures กบราคาทางทฤษฎ หรอทเรยกวา Absolute mispricing |MtT| ใน
สมการท (3) และความผนผวน (คาเบยงเบน)มาตรฐานของ SET50 Index รายวน (SDS50) และ คา natural
log ของ ระยะเวลาหมดอายของสญญา (LNTTM) ซงจะเหนวา Absolute mispricing มความสมพนธกบ
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 40
ความผนผวนของตลาดและระยะเวลาหมดอายของสญญา อยางมนยสาคญ กลาวคอ Absolute mispricing
มแนวโนมสงเมอ ตลาดมความผนผวนสงขน และเมอวนทครบกาหนดสญญานนอยไกลออกไป
ตารางท 6.14 ความสมพนธระหวาง Absolute mispricing รายวนกบความผนผวนของ SET50 Index และระยะเวลาหมดอายของสญญา Variable Estimate Value p-value
SDS50 0.0294 3.56*** 0.0004
lnTTM 0.00234 7.65*** <.0001
แมวาผเขยนจะไดนาเสนอไปแลววาการเกด Mispricing นนมอยตลอดเวลาแตในการทา Arbitrage
นนการเกด Mispricing จะตองมคาสงเกนกวาตนทนการซอ ขายทจะเกดขน (Transaction cost) หากกาหนด
วาตนทนการซอ ขายมคาเทากบ TC ดงนน การทา Arbitrageจะเกดขนเมอ |MtT| > TC
ตารางท 6.15 ผลตางระหวาง |MtT| และประมาณการ ตนทนการซอขายทระดบ 0.1% และ 0.3%
Obs N No. of positive No. of negative |MtT| > TC |MtT| > TC |MtT| < TC |MtT| < TC
Mean SD Mean SD
TC = 0.1%
Full sample 719 384 335 0.31% 0.41% -0.05% 0.0259%
Period 1 360 204 156 0.07% 0.05% -0.05% 0.0261%
Period 2 359 180 179 0.57% 0.48% -0.06% 0.0256%
TC = 0.3%
Full sample 719 126 593 0.58% 0.43% -0.20% 0.0737%
Period 1 360 2 358 0.01% 0.01% -0.18% 0.0712%
Period 2 359 124 235 0.59% 0.43% -0.22% 0.0716%
ตารางท 6.15 สรปขอมลทางสถตของผลตางระหวาง |MtT| และ TC ทมคาเปนบวกและเปนลบใน
ชวงเวลาระหวาง 2 พค. 2006 ถง 1 เมย. 2009 ผเขยนไดแบงตวอยางการศกษาเปน 2 ชวงเวลาคอ ชวงเวลาท
1 ระหวาง 2 พค. 2006 ถง 15 ตค. 2007 ซงเปนชวงเวลากอนวกฤตการณ Subprime และ ชวงเวลาท 2
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 41
ระหวาง 16 ตค. 2007 ถง 1 เมย. 2009 ซงรวมชวงทตลาดปรบตวอยางรนแรงและสภาวะถดถอยของเศรษฐกจ
ทสบเนองมาถงปจจบนตามตารางท 6.12 ตนทนการซอขายทระดบ 0.1% และ 0.3% นนเปนเพยงประมาณ
การทเปนไปไดโดยตนทนการซอขายนนจะรวมทงคา Commission ภาษ อกทงผลกระทบทางราคา (price
impact) ของคาสงซอ ผลกระทบทางราคาของคาสงซอขายนนหมายถงราคาทอาจเปลยนแปลงไปจากผลของ
การสงซอหรอขายทอาจทาใหนกลงทนตองซอหนในราคาทสงกวาทตงในหรอขายไดในราคาทตากวาทตงใจ
จากตารางท 6.12 เหนไดชดวาคาเฉลยผลตางระหวาง |MtT| และ TC ทมคาเปนบวกมคาอยท 0.31%
และ 0.58% สาหรบคา TC ทเทากบ 0.1% และ 0.3 % ตามลาดบและจะเหนวาคาเบยงเบนมาตรฐานของคา
เปนบวกนนสงกวาคาทเปนลบอยมาก ในภาพรวมแลวพบวา ณ ระดบคา TC ท 0.1% และ 0.3% โอกาสการ
ทากาไรจาก Index arbitrage มอยเกนกวา 50% (384/719) ใน ชวงเวลาท 2 ซงแสดงวามการทา Arbitrage
เพอใหผลตางทมคาเปนบวกสงมากๆลดลงไป ผเขยนไดสงเกตวา Mispricing ทเกดขนในชวงเวลาท 2 นาจะม
สาเหตมาจากความคาดการณทคาดเคลอนในเรองของอตราดอกเบยทปราศจากความเสยงและอตราเงนปน
ผล จะเหนวาความแตกตางระหวางอตราดอกเบยทปราศจากความเสยงและอตราเงนปนผลในชวงเวลา
ดงกลาวมผลตางทสงมากแลมความผนผวนสง
4.3.2 Spread trading
การทา Spread trading หมายถงการทากาไรจากสวนตางของราคา Index futures 2 สญญา ซงสวน
ตางทเรยกวา Spread ทจะใชทากาไรนเกดไดจากการปรบตวราคาของททาใหสญญา 2 รนมตวหนงทถก
เกนไป (Undervalued) และอกตวหนงทแพงเกนไป (Overvalued) โดยเทยบกบราคาทควรเปนทางทฤษฎ หรอ
อาจใชวธประเมนจากขนาดของ Spread ทกวางไปหรอแคบไป
กลยทธทใชในการทา Spread trading มอย 2 รปแบบทสาคญไดแก
• วธ Long spread เปนการซอสญญาทมวนครบกาหนดใกลและขายสญญาทมอายครบกาหนดไกล
ออกไป กลยทธนจะใชในโอกาสเชน เมอนกลงทนพบวาสญญาใกลนนตากวาราคาทางทฤษฎหรอ
สญญาไกลมราคาสงกวาทควรเปนตามทฤษฎ
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 42
• วธ Short spread เปนการขายสญญาทมวนครบกาหนดใกลและซอสญญาทมอายครบกาหนดไกล
ออกไป กลยทธนจะใชในโอกาสเชน เมอนกลงทนพบวาสญญาไกลนนตากวาราคาทางทฤษฎหรอ
สญญาใกลมราคาสงกวาทควรเปนตามทฤษฎ
เนองจากการทา Spread trading เปนการซอสญญาคทมสถานะตรงขามกนจงจดวามความเสยงในเรอง
ความผนผวนของราคาทนอยกวา ดงนนจงคด Initial margin เพยง 12,350 บาท และ Maintenance margin
8,600 บาท ซงตากวาการซอขายสญญาทมสถานะเดยว สาหรบคา Commission ในการทา Spread trading
นนจะถอวาเปนการซอขายสญญา 2 ฉบบจงคดคา Commission 450 x 2 บาท และภาษมลคาเพมอก 31.50
x 2 บาท รวมเปน 963 บาท ตวอยางท 1 การทา Long Spread trading ณ วนท 1 มนาคม นกลงทนสงเกตวาสวนตางของราคาสญญาทหมดอายในเดอนมถนายน มราคาตากวา
สญญาทหมดอายในเดอนกนยายน มากเกนไป ซงหมายถง สญญาทหมดอายเดอนมถนายน Undervalued
และ สญญาทมวนครบกาหนดเดอนกนยายน Overvalued ดงนนควร Long สญญาเดอนมถนายน และ Short
สญญาเดอนกนยายน
ตารางท 6.16 แสดงใหเหนสวนตางของราคาทกวางเกนไประหวาง 2 คสญญาเมอเทยบกบราคาตาม
ทฤษฎ ซงเปนโอกาสใหนกลงทนทา Spread trading ตอมาเมอ วนท 20 มนาคม ปรากฏวา สวนตางของราคา
นนไดปรบตวลดลง นกลงทนจงปดสถานะสญญาทง 2
ตารางท 6.17 เปนการสรปผลกาไรขาดทนจากการทา Long spread trading ของสญญาคนซงให
กาไรหลงหกคาใชจายในการซอขายอยท 4,074 บาทตอคสญญา
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 43
ตารางท 6.16 Spread ทกวางเกนไปกบการทา Long spread trading
Date S50 Futures S50 Futures Spread Theoretical
Jun-09 Sep-09 Jun-Sep spread
March 1, 2009 470 481 -11 -6
Long S50 June 2009- Short S50 Sept 2009
March 20, 2009 450 455 -5 -6
Close out position
ตารางท 6.17 ผลกาไรจาก Long spread trading ตอสญญา 1 ค
Date
Activity
Position Transaction Net profit
in baht cost (Loss)
March 1, 2009 Long 470
Short 450
Loss (20) (20,000) (963) (20,963)
March 20, 2009 Short 481
Long 455
Profit 26 26,000 (963) 25,037
Profit per pair 4,074
ตวอยางท 2 การทา Short spread trading ณ วนท 1 เมษายน นกลงทนสงเกตวาสวนตางของราคาสญญาทหมดอายในเดอนมถนายน มราคาใกลเคยง
กบสญญาทหมดอายในเดอนกนยายน มากเกนไป ซงหมายถง สญญาทหมดอายเดอนมถนายน Overvalued
และ สญญาทมวนครบกาหนดเดอนกนยายน Undervalued ดงนนควร Short สญญาเดอนมถนายน และ
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 44
Long สญญาเดอนกนยายน ในกรณเปนโอกาสการทา Spread trading จากสภาพสวนตางของราคาทแคบ
เกนไป
ตารางท 6.18 แสดงใหเหนสวนตางของราคาระหวาง 2 คสญญา ทมคาเพยง 2 จดนนแคบเกนไปเมอ
เทยบกบสวนตางของราคาตามทฤษฎ ซงเปนโอกาสใหนกลงทนทา Spread trading ตอมาเมอ วนท 20
เมษายน ปรากฏวา สวนตางของราคานนไดปรบตวเพมขน นกลงทนจงปดสถานะสญญาทง 2
ผลกาไรขาดทนจากการทา Short spread trading ของสญญาคนซงใหกาไรหลงหกคาใชจายในการ
ซอขายอยท 2,074 บาทตอคสญญาตาม ตารางท 6.19
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 45
ตารางท 6.18 Spread ทแคบเกนไปกบการทา Short spread trading Date S50 Futures S50 Futures Spread Theoretical
Jun-09 Sep-09 Jun-Sep spread
April 1, 2009 450 452 -2 -6
Short S50 June 2009- Long S50 Sept 2009
April 20, 2009 466 472 -6 -6
Close out position
ตารางท 6.19 ผลกาไรจาก Short spread trading ตอสญญา 1 ค
Date
Activity
Position Transaction Net profit
in baht cost (Loss)
April 1 2009 Short 450
Long 466
Loss (16) (16,000) (963) (16,963)
April 20 2009 Long 452
Short 472
Profit 20 20,000 (963) 19,037
Profit per pair 2,074
การกาหนดชวงกวางของ Spread ทเหมาะสมเพอ Spread trading Buttterworth และ Holmes (2002) Dunis et al. (2006) ไดเสนอวาในทางปฏบตนกลงทนสามารถเลอก
จงหวะการเขาเกงกาไรใน Spread โดยพจารณาจากชวงกวางของ Spread ทควรเปน (Fair value spread) ท
คานวณไดจากขนาดของ Cointegrating vector ระหวางคสญญาทมอายตางกน ซงผเขยนพบวาวธดงกลาว
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 46
สามารถใชไดงายสาหรบตลาดไทยโดยนกลงทนไมตองเสยเวลากาหนดคาพารามเตอรในการคานวณมลคา
ทางทฤษฎของคสญญา
ตวอยางท 3 การทา Long spread trading จาก Fair value spread ขนตอนท 1 เกบราคาปดของคสญญาทหมดอายเดอนมถนายน และกนยายนระหวาง พฤษภาคม-กนยายน
2006มาคานวณหา Cointegrating vector ทแสดงผลในตารางท 6.20 ผลของ Johansen trace test ทาให
สามารถเขยนความสมพนธของสญญา S50M และ S50U ไดวา (1.00 x S50M) = (1.00052 x S50U) หากนา
S50U มาลบออกทง2 ขางของสมการแลวจดรปใหมจะได S50M - S50U = S50U (1.00052 -1) ซงเรา
เรยกวา Fair value spread ผเขยนนาผลดงกลาวมาคานวณ Market difference คอผลตางของราคาของ
คสญญาตามราคาจรงในตลาด เปรยบเทยบกบ Fair value spread และแสดงผลภาพท 6 และตารางท 6.21
จะเหนวา Fair value spread ควรมคาอยในชวง 0.25-0.27 จด
ขนตอนท 2 ใหสงเกตชวงท Market difference สงกวา Fair value spread อยางผดปกต ในตารางท 6.22 ใน
วนท 5 ตลาคม 2006 Market difference มคา -8.30 จากผลการทดสอบ Cointegration ระหวาง SET50
Index Futures และ SET50 Index ทาใหเราทราบวาราคาทตางกนเกนไปจะตองมการปรบตวเขาหากน เราจง
Long สญญา S50M07 และ Short สญญา 50U07 ตอมาเมอ Market difference ลดลงเหลอ -0.50 ในวนท
12 ตลาคม 2006 จงปดสถานะสญญาทง 2 และทากาไรตามปรากฏใน ตารางท 6.23
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 47
ตารางท 6.20 ผลของ Johansen trace test เพอการทดสอบ Cointegration และคานวณหา Cointegrating vector ระหวางคสญญาทหมดอายเดอนมถนายน และกนยายนระหวาง พฤษภาคม-กนยายน 2006
Log Price Series Hypothesis Trace statistic 0.05 Critical value
S50M and S50U r = 0 15.12 12.21
S50M and S50U r <=1 0.75 4.14
Normalized cointegrating
coefficient S50M = 1.0 S50U = -1.00052
ภาพท 6 ความสมพนธระหวาง Fair value spread และ ชวงตางราคาของ สญญา S50M07 และ S50U07
-10.00
-8.00
-6.00
-4.00
-2.00
0.00
2.00
4.00
6.00
10/2/
2006
10/9/
2006
10/16
/2006
10/23
/2006
10/30
/2006
11/6/
2006
11/13
/2006
11/20
/2006
11/27
/2006
12/4/
2006
12/11
/2006
Mkt DiffFair spread
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 48
ตารางท 6.21 ความสมพนธระหวาง Fair value spread และ ชวงตางราคาของ สญญา S50M07 และ S50U07
S50M07 S50U07
Market
Difference Fair spread
10/2/2006 490.9 490 0.90 0.25
10/3/2006 488 485.5 2.50 0.25
10/4/2006 486.5 491.3 -4.80 0.26
10/5/2006 487 495.3 -8.30 0.26
10/6/2006 491.3 495.3 -4.00 0.26
10/9/2006 491 493.4 -2.40 0.26
10/10/2006 490.5 497.7 -7.20 0.26
10/11/2006 494.8 495.9 -1.10 0.26
10/12/2006 494.5 495 -0.50 0.26
10/13/2006 498.9 498.2 0.70 0.26
10/16/2006 499 500.9 -1.90 0.26
10/17/2006 502.4 500 2.40 0.26
10/18/2006 499.9 506.5 -6.60 0.26
10/19/2006 503 507.3 -4.30 0.26
10/20/2006 507 510.8 -3.80 0.27
10/24/2006 508 511.7 -3.70 0.27
10/25/2006 508.9 516 -7.10 0.27
10/26/2006 512.5 515.9 -3.40 0.27
10/27/2006 517 512.5 4.50 0.27
10/30/2006 513.5 511 2.50 0.27
10/31/2006 510 513.3 -3.30 0.27
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 49
ตารางท 6.22 Spread ทกวางเกนไปกบการทา Long spread trading
Date S50 Futures
S50
Futures Spread Theoretical
Jun-09 Sep-09 spread
10/5/2006 487 495.3 -8.3 0.4
Long S50 June 2009- Short S50 Sept 2009
10/12/2006 494.5 495 -0.5 0.4
Close out position
ตารางท 6.23 ผลกาไรจาก Long spread trading ตอสญญา 1 ค
Date Activity Position Transaction Total cost
in baht Cost (Bt) (Bt)
10/5/2006 Long 487
Short 495
Loss 8 7,500 (963) 6,537
10/12/2006 Short 495
Long 495
Profit 0 300 (963) (663)
Profit per pair 5,874
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 50
ตวอยางท 4 การทา Short spread trading จาก Fair value spread ขนตอนท 1 เกบราคาปดของคสญญาทหมดอายเดอนมถนายน และกนยายนระหวาง มกราคม-
กนยายน 2007 มาคานวณหา Cointegrating vector ทแสดงผลในตารางท 6.24 ผลของ Johansen trace
test ทาใหสามารถเขยนความสมพนธของสญญา S50M และ S50U ไดวา (1.00 x S50M) = (1.00052 x S50U)
หากนา S50U มาลบออกทง2 ขางของสมการแลวจดรปใหมจะได S50M - S50U = S50U (1.00071 -1) ซง
เราเรยกวา Fair value spread ผเขยนนาผลดงกลาวมาคานวณ Market difference คอผลตางของราคาของ
คสญญาตามราคาจรงในตลาด เปรยบเทยบกบ Fair value spread และแสดงผลภาพท 7 และตารางท 6.25
จะเหนวา Fair value spread ควรมคาอยในชวง 0.43-0.45 จด
ขนตอนท 2 ใหสงเกตชวงท Market difference สงกวา Fair value spread อยางผดปกตดงเชนตาราง
ท 6.26 ในวนท 7 พฤษภาคม 2008 Market difference มคา 2.60 เราจง Short สญญา S50M08 ซงแพงกวา
สญญาเดอนกนยายน และ Long สญญา S50U08 ตอมาเมอ Market difference ลดลงเหลอ 0.4 จงปด
สถานะสญญาทง 2 และทากาไรตามในวนท 28 พฤษภาคม 2008 ใน ตารางท 6.27 กาไรในตวอยางนเพยง
274 บาทตอสญญา 1 คและตองใชเวลานานกวาตวอยางท 3 ในการทากาไร ดงนนการทา Spread trading
อาจตองใชเวลาและอาจตองซอ สญญาหลายๆคเพอใหไดกาไรมากพอตามทตองการ
ตารางท 6.24 ผลของ Johansen trace test เพอการทดสอบ Cointegration และคานวณหา Cointegrating vector ระหวางคสญญาทหมดอายเดอนมถนายน และกนยายนระหวาง มกราคม - กนยายน 2007
Log Price Series Hypothesis Trace statistic 0.05 Critical value
S50M and S50U r = 0 27.83 12.21
S50M and S50U r <=1 1.29 4.14
Normalized cointegrating
coefficient S50M = 1.0 S50U = -1.00071
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 51
ภาพท 7 ความสมพนธระหวาง Fair value spread และ ชวงตางราคาของ สญญา S50M07 และ S50U07
0.00
0.50
1.00
1.50
2.00
2.50
3.00
4/1/20
08
4/8/20
08
4/15/2
008
4/22/2
008
4/29/2
008
5/6/20
08
5/13/2
008
5/20/2
008
5/27/2
008
6/3/20
08
6/10/2
008
Mkt DiffFair spread
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 52
ตารางท 6.25 ความสมพนธระหวาง Fair value spread และ ชวงตางราคาของ สญญา S50M08 และ S50U08
June08 Sep08 Diff Fair
5/2/2008 613.9 612.1 1.8 0.435
5/6/2008 615.1 613.5 1.6 0.436
5/7/2008 618.6 616 2.6 0.437
5/8/2008 619.9 618 1.9 0.439
5/9/2008 613.5 612.1 1.4 0.435
5/12/2008 613.5 611.8 1.7 0.434
5/13/2008 609.5 608.4 1.1 0.432
5/14/2008 616 615 1 0.437
5/15/2008 621.8 620 1.8 0.440
5/16/2008 635.3 634.1 1.2 0.450
5/20/2008 631.7 630.6 1.1 0.448
5/21/2008 640.5 638.9 1.6 0.454
5/22/2008 634.7 633.5 1.2 0.450
5/23/2008 633.6 632.5 1.1 0.449
5/26/2008 621 620.3 0.7 0.440
5/27/2008 616.9 616.4 0.5 0.438
5/28/2008 602.5 602.1 0.4 0.427
5/29/2008 595.3 595 0.3 0.422
5/30/2008 605.3 604.2 1.1 0.429
ตารางท 6.26 Spread ทกวางเกนไปกบการทา Spread spread trading
Date S50 Futures S50 Futures Spread Theoretical
Jun-08 Sep-08 spread
5/7/2008 618.6 616 2.6 6
Short S50 June 2009- Long S50 Sept 2009
5/28/2008 602.5 602.1 0.4 6
Close out position
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 53
ตารางท 6.27 ผลกาไรจาก Short spread trading ตอสญญา 1 ค
Date Activity Position Transaction Total cost
in baht Cost (Bt) (Bt)
5/7/2008 Short 619
Long 603
Loss 16 16,100 (963) 15,137
5/28/2008 Long 616
Short 602
Profit (14) (13,900) (963) (14,863)
Profit per pair 274
4.4 บทบาทของฟวเจอรสในการคนพบราคา
ในตลาดทมการแขงขนอยางสมบรณ ราคาตราสารทางการเงนซงอางองจากสนทรพยตวเดยวกน ตองม
ความสมพนธกนอยางสมบรณ โดยไมมการนาหนาหรอตามหลง (lead or lag) ถาราคาของหลกทรพยตวท
หนงนาราคาของหลกทรพยตวทสอง แสดงวาราคาถกคนพบในหลกทรพยตวทหนงจากการทหลกทรพยน
สะทอนรบขาวสารใหม ราคาหลกทรพยทงสองอาจมความแตกตางกนในระยะสน แตจะมแรงผลกดนของ
ตลาดททาใหราคากลบมาเทากนในระยะยาว เนองจากราคาถกกระทบจากปจจยพนฐานเดยวกน
การทจะกาหนดสดสวนของการคนพบราคาระหวาง SET50 Index Futures และ SET50 Index จะใช
ตวแบบจาลองทถกพฒนาขนจาก Hasbrouck (1995) จากบรบททเชอวาเมอราคาหลกทรพยมความสมพนธ
รวมกน นวตกรรมของราคา (price innovation) เกดจากปจจยรวมกน ขอมลทใชรวมกนนจะเปนสดสวนของ
ผลกระทบจากการปรบตวในตลาดมาสการปรบตวของราคาทรวมกน ตวแบบจาลอง ในสมการท (5) สามารถ
ขยายออกมาในรปของ vector moving average (VMA) :-
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 54
( ) ( ) tt
t Lip εεψτ τ Ψ+=Δ ∑ =1
(15)
โดยท i เปน เวคเตอรเแนวตง ของ 1 , ( )21 ,ψψψ = เปน เวคเตอรเแนวนอน และ Ψ เปน matrix
polynomial ใน lag operator พจนแรกใน (15) สามารถจบสวน นวตกรรมราคา (random-walk component)
ซงเปนสวนรวมกนในราคา พจนทสองเปนสวนผาน หรอ transitory component ทม คาเแฉลยเปน 0 และ
covarianceทมเสถยรภาพ (Stationary)
ขอมลทใชรวมกนในราคาหลกทรพย I แสดงเปนสดสวนของผลจากตลาด ตอความแปรปรวนรวม ดงน
ψψ
ψ′Ω
Ω= 11
21
1IS (16)
ตวแบบจาลอง (16) จะใชกบการปรบตวของราคาในตลาดทไมมความสมพนธกน Baille et.al.
(2002) แสดงถงสดสวนสงสดและตาสด ถาการปรบตวมความสมพนธกนโดยใช Cholesky factorization ของ
MM ′=Ω
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡=Ω 2
,2,2,1
,2,12,1
εεε
εεε
σσρσσρσσ
(17)
( ) ⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡−
= 2/12,2,2
,1
10ρσρσ
σ
εε
εM (18)
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 55
Chaihetphon และ Pavabutr (2008) ไดนาแนวคดจาก Baille et al. (2002) มาในการคานวณสดสวนของ
นวตกรรมราคา โดยใชขอมลจากตวแปรทไดจากการแบบจาลอง VECM อนไดแกคา α และคา covariance matrix
MM ′=Ω ของนวตกรรมราคา
เนองจากเราไมสามารถประมาณ covariance matrix (Ω ) ทแทจรงไดเราจงไดแตอนมานรปแบบของ Ω ท
เปนไปไดโดยรปแบบท 1 คอ Ω ทม การกาหนด สดสวนของนวตกรรมราคาทสงทสด (Upper bound) ของ
หลกทรพยตวท 1 (IS1) และสดสวนของนวตกรรมราคาทตาทสดทเปนไปได ของหลกทรพยตวท 2 (IS2)
ประมาณไดจากสมการท (19) และ (20) ตามลาดบ
( )( ) ( )( )22/12
,212
,21,12
2,21,12
11 ρσαρσασα
ρσασα
εεε
εε
−++
+=IS (19)
( )( )( ) ( )( )22/12
,212
,21,12
22/12,21
21
1
ρσαρσασα
ρσα
εεε
ε
−++
−=IS (20)
Upper Bound ของหลกทรพยตวท 1 หมายถงสวนนวตกรรมราคาของ σ1,ε และ σ2,ε มสวนในการอธบาย
นวตกรรมของมน สาหรบLower bound ของหลกทรพยตวท 2 หมายถงสวนนวตกรรมราคาทเปนของ σ2,ε ม
ผลอธบายสวนนวตกรรมตวเองเทานนไมมสวนของ σ1,ε มาเกยวของ
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 56
ตารางท 6.28 สดสวนของการคนพบราคาระหวาง SET50 Index Futures และ SET50 Index
Information Share S50 Futures S50 Index
Upper Bound 0.924 0.999
Lower Bound 0.001 0.076
Mid-point 0.462 0.538
ตารางท 6.28 แสดงสดสวนการคนพบราคาระหวาง SET50 Index Futures และ SET50 Index วา
อยท 46% และ 54% ตามลาดบเมอคานวณจากคากลาง (Mid-point) หรอคาเฉลยของ Upper bound และ
Lower bound ของนวตกรรมราคาของหลกทรพยตวนน ผลดงกลาวสอดคลองกบผลของ VECM วาท SET50
Index มบทบาทในการกาหนดทศทางของราคาทเดนชดกวา เนองจากผลของการคานวณสดสวนของการ
คนพบราคาไดแสดงวา SET50 Index ยงคงมบทบาทในการอธบายนวตกรรมราคามากกวา SET50 Index
Futures อยเลกนอย
อนงการศกษาบทบาทของ SET50 Index Futures ในการอธบายนวตกรรมราคานใชราคาปดสนวน
จงเหนวา SET50 Index Futures และ SET50 Index มสดสวนการกาหนดราคาทใกลเคยงกนโดย SET50
Index มบทบาทสงกวาซงสวนหนงมาจากสดสวนการซอขายของ SET50 Index Futures ทยงนอยอยโดย
เปรยบเทยบกบการซอขายในตลาด Spot จงทาใหการตอบสนองตอขาวสารใหมรวดเรวกวา นอกจากน
การศกษาการอธบายนวตกรรมราคาโดยการใชขอมลระหวางวนอาจใหขอสรปทตางออกไป
5. บทสรป นบตงแตตลาดอนพนธแหงประเทศไทย (TFEX) ไดนาสญญาซอขายลวงหนา SET50 Index
Futures ออกสตลาดลงทนไทยในป 2006 มาถง ณ วนสนเดอนสงหาคม 2009 SET50 Index Futures มยอด
การซอขายทงสน 204,795 สญญา คดเปนมลคา 93.7 พนลานบาท หรอ คดเปน 84% ของปรมาณการซอขาย
บนตลาดอนพนธทงสน และหากพจารณาสดสวนการซอขายตามประเภทของนกลงทนจะพบวา นกลงทนใน
ประเทศมสดสวนการซอขาย 69% ตามดวยนกลงทนสถาบนในประเทศ 25% และนกลงทนตางชาต 6%
ในชวง 8 เดอนเรกของป 2009 จงกลาวไดวา สญญาซอขายลวงหนา SET50 Index Futures นบเปนตราสาร
อนพนธทไดรบความสนใจจากนกลงทนในประเทศมากทสด
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 57
การใชประโยชนของ SET50 Index Futures ในการปองกนความเสยง การกระจายความเสยง และ
เปนเครองมอการคากาไรจาเปนตองเรมตนดวยความเขาใจในกลไกราคาของ SET50 Index Futures ซงในการ
บทความนไดนาเสนอแบบจาลอง Cost of carry ทใชกนเปนบรรทดฐานในการกาหนดราคาของ SET50 Index
Futures การทราคาตลาดเบยงเบนจากราคาทางทฤษฎนยอมหมายถงโอกาสในการทากาไร Arbitrage
นอกจากนผเขยนยงไดพรรณาถงความสาพนธระหวางราคา SET50 Index Futures และ SET50 Index วาม
การเคลอนไหวไปในทศทางเดยวกนและแสดงดวยหลกฐานเชงประจกษวาดชนทง 2 ม Correlation รายวนท
สงกวา 90% และ ม Tracking error เฉลยเพยง -0.09 ลกษณะดงกลาวจงทาให SET50 Index Futures เปนเค
รองมอทใชในการลดความเสยงไดเปนอยางด เนองจากการถอสถานะตรงขามจะทาใหผลกาไรอกตวหนงมา
ชดเชยผลขาดทนจากอกตวหนง สาหรบนกลงทนทวไป SET50 Index Futures ยงเปนเครองมอการลงทนท
ชวยกระจายความเสยงไดอยางดเนองจากเปนตวแทนของกลมหลกทรพย SET 50 ทนกลงทนสามารถเปน
เจาของไดโดยใชเงนไมมากนก
ในเชงปฏบตผเขยนไดใชหลกฐานเชงประจกษเพอแสดงวาประสทธภาพของการใช SET50 Index
Futures ในการปองกนความเสยงจะดขนถากระจายการลงทนกอน สาหรบการทากาไรโดย Index arbitrage
และ Spread trading นน โอกาสการทากาไรจากการ Misprice จะเพมในชวงทตลาดมความผนผวนและมก
พบในสญญาทมอายไกลออกไป นกลงทนสามารถใชหลกของ Fair value spread ในการกาหนดชวงราคาท
เขาเกงกาไรได
ในแงของประโยชนของ SET50 Index Futures ตอความมประสทธภาพของตลาด พบวา SET50
Index Futures มสวนอธบายนวตกรรมของราคารวมกบ SET50 Index อยเกอบ 50 % จงนบวามสวนสาคญ
ในการคนพบราคาแตไมพบวา SET50 Index Futures มบทบาททเดนชดในการนาราคาหลกทรพยอางอง
ดงเชนในตลาดสหรฐอเมรกา
แมวาการอธบายเรองแบบจาลองและตวอยางทใชในบทความนจะเนนไปในเรองของ SET50 Index
Futures แตหลกการและกรอบการวเคราะหเหลานสามารถนาไปใชกบตราสารอนพนธอนๆท TFEX เสนออย
เชนแบบจาลอง Cost of carry กเปนพนฐานในการประเมนมลคาทางทฤษฎของ Single Stock Futures และ
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 58
Gold Futures อยางไรกตาม Gold Futures อาจรายละเอยดทแตกตางไปบาง เชน การไมมเรองของเงนปนผล
จายอยในแบบจาลอง และเนองจาก Gold Futures ทซอขายท TFEX ใชวธ Cash settlement จงไมมตนทน
การถอครองนอกไปจากตนทนทเปนอตราดอกเบย
อกประเดนทนาสนใจคอบทบาทของ Exchange traded fund (ETF) ในการใชเปนเครองมอ
กระจายความเสยงการลงทน ททดแทน (Diversification substitute) ของ SET50 Index Futures ซงETF ม
ความแตกตางทนกลงทนสามารถถอหนวยลงทนทกระจายความเสยงการลงทนและสามารถรบเงนปนผล จง
นบวาความสมพนธของราคา อตราผลตอบแทน และความแปรปรวนโดยเทยบระหวางตราสาร 2 ตวนเปนเรอง
ทนาศกษาตอไป
เอกสารอางอง
Baille R, Booth, GG, Tse Y, Zabotina T, (2002) Price discovery and common factor models, Journal
of Financial Markets, 5: 309-321
Butterworth D, and Holmes P, (2002) Inter-market spread trading: Evidence from UK index futures
markets, Applied Financial Economics, 12, 783-791.
Carchano Óscar, Pardo Ángel (2009) Rolling over stock index futures contracts, Journal of Futures
Markets, 29 , 684 - 69
Chan, K, Chan KC and Karolyi G (1991). Intraday volatility in the stock index and stock index
futures market, Review of Financial Study, 4:657-684.
Chaihetphon P, and Pavabutr P (2009) Price discovery in the Indian gold futures market, Journal of
Economics and Finance, forthcoming.
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 59
Chatchawarat N, (2009) Tournaments in Thai mutual funds, Working paper, Thammasat Business
School.
Dunis CL, Laws J, and Evans B, (2006) Trading futures spread: An application of correlation and
threshold filters, 903-914.
Ederington, L (1979) The hedging performance of the new futures markets, Journal of Finance, 157-
170.
Engle R, and Granger C (1987) Cointegration, and error correction representation: Estimation and
testing. Econometrica, 55: 251-276.
Figlewski, S, John K, and Merrick J. (1986): Hedging with financial futures for institutional investors,
Cambridge, MA: Ballinger Publishing Co.
Figlewski S, Landskroner Y, and Silber W. (1991) Tailing the hedge: Why and how, Journal of
Futures Market, 11, 201-212.
Hasbrouck J, (1995) One security, many markets: Determining the location of price discovery.
Journal of Finance 50: 1175-1199.
Hasbrouck J, (2003) Intraday price formation in U.S. equity index. Journal of Finance 58: 2375-
2399.
Johansen S, (1988) Statistical analysis of cointegration vectors, Journal of Economic Dynamics and
Control, 12, 231-254.
เนอหาคดจากหนงสอ ๗๕ ป ธรรมศาสตร ๓๕ ป เอมเอฟซ : ประเดนศกษาดานวศวกรรมการเงนในตลาดการเงนไทย. 2553.
อญญา ขนธวทย. บรรณาธการ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ. หนงสออยระหวางดาเนนการจดพมพ. 60
Johnson L, (1960) The theory of speculation in commodity futures, Review of Economic Studies, 27,
139-151.
Kawaller IG, (1997) Tailing futures hedges/Tailing spreads, Journal of Derivatives, 5, 62-70.
Kawaller IG, Koch PD and Koch TW (1987). The temporal relationship between S&P500 futures and
the S&P500 Index, Journal of Finance 42: 1309-1329.
Ramaswamy K., and Sundarasen, M. (1985) The valuation of options on futures contracts, Journal
of Finance 40, 1319-1340.
Stoll, H.R., and Whaley, (1988) Futures and options on stock indexes: economic purpose, arbitrage,
and market structure, The Review of Futures Markets, 7:2, 224-248.
Wahrenburg, M. (1996): Hedging Oil Price Risk: Lessons from Metallgesellschaft, Proceedings of
the Ninth Annual CBOT European Futures Research Symposium, Tilburg, February 1996, 29-47.
ภาคภม ภาคยวศาล (2551) กลยทธเดด เคลดการลงทนใน SET50 Index Futures: ตลาดหลกทรพยแหง
ประเทศไทย พมพครงท 3