Date post: | 10-Jul-2015 |
Category: |
Health & Medicine |
Upload: | ege-university-faculty-of-pharmacy-department-of-pharmacognosy |
View: | 250 times |
Download: | 2 times |
Prof. Dr. Hüsniye KAYALAREge Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Farmakognozi Ana Bilim Dalı[email protected]
Diyabet Tedavisinde Yararlanılan Doğal Kaynaklı Ürünler
DİYABET ve Doğal Ürünler
Galega officinalis
Galegine
Metformin
Kudret narı (Momordica charantia)
Çemen (Trigonella foenum gracecum
Tarçın (Cinnamomum cassia, Cinnamomum zeylanicum)
Ginseng (Panax ginseng)
Gurmar (Gymnema sylvestre)
Sarımsak (Allium sativum)
Soğan (Allium cepa)
Yaban mersini (Vaccinum myrtillus)
Zencefil (Zingiber officinale)
Karnıyarık otu tohumu (Plantago ovata)
Konyak (Amorphophallus konjac)
Banaba (Lagerstroemia speciosa)
krom
selenyum
vanadyum
Kudret narı, Bitter melonMomordica charantia
Etkili bileşikleri: uçucu yağ, müsilaj,lektin yapısında polippeptit–p, visin,karantin, momordisin
Güneydoğu AsyaP-insülin, polipeptit-p, bitki insüliniSubkutan enjeksiyonSığır insülinine benzer etki30-60 dk başlama, 4 saatte maksimumetki
57 g/gün meyve suyuTip II diyabetGlikoz toleransı %73
15 g sulu ekstre/günTokluk kan şekeri (- % 54)HbA1c (-%11)
Kudret narıMeyve suyu, tozu, ekstresiFormülasyonlarTip IIKan glukozu kontrolü, HbA1c değerinde azalma
DOZ
Taze meyve suyu 50-100 ml
Kuru drog 3-15 (kapsül içinde)
Standardize ekstre 100-200 mg x 3/gün
Kudret narı meyvesiDİKKAT!!
infertilite
Uterus kasılmalarını artırma, gebelikte (-)
Emzirme (-)
Çemen, FenugreekTrigonella foenum- graecum
Etkili bileşikleri: müsilaj, steroidal saponozitler,flavonoitler, polisakkaritler, lipitler, proteinler,gentianin ve trigonellin isimli piridin tip alkaloitler
Yaprak ve tohumları baharat15 g çemen tohumu/ öğünTip II diyabetTokluk kan glikozu normal seviye
60 hasta2x 12.5 g /gün çementohumuTip II diyabetAçlık ve tokluk kanglikozu seviye –HbA1c -
HİPOTEZ ??Çemen tohumu gastrointestinal kanalda kitle oluşturuyorKarbonhidrat emilimi yavaşlıyor
Tip I DM10 hasta saponozit ve yağı alınmış2x 50 g/gün çemen tohumu – 10 günAçlık kan glukozunda azalma
Tip II DM10 hasta, - 15 gün, 2x12.5 g/gün çemen tohumu Glukoz tolerans testinde anlamlı iyileşmeler
DOZ
15 g/gün çemen tohumu tozu
Yemeklerle birlikte veya yemekten hemen sonra
Standardize ekstre 625mg x 2-3/gün
Çemen tohumu DİKKAT!!
Yüksek müsilaj, ilaçların absorbsiyonunu engelleyebilirPlatelet agregasyonunu inhibe eden maddelerAspirin, warfarin vb. ile Kanama riski artabilir
Diyare, gaz , uterus kontraksiyonu ve alerjik reksiyonlar
Hamilelikte ve emzirme (-)
Gurmar, GymnemaGymnema sylvestre
Etkili bileşikleri: gymnemik asit
GurmarABD pazarıŞeker engelleyiciGymnema ekstresi dile temas edenlerde daha az kalori tüketme*sağlıklı kişilerde hipoglisemik etkisi yoktur!!
Tip I Ve Tip II’de olumlu sonuçlar
27 Tip I DM hastasıGs yaprak ekstresiİnsülin ihtiyacı ve açlık kan şekerini azaltmıştırYaprak ekstresi insülin hareketini hızlandırmıştır
22 Tip II DM hastaHipoglisemik ilaç+ Gs ekstresi21 hasta ilaç dozunu azaltmışHatta daha sonra 5 kişi sadece Gsestresi ile kan şekerini kontrol altına almaya devam etmiştir
Gurmar yaprak ekstrelerinin kan glukoz düzeyini düşürme mekanizmaları: -Pankreas hücrelerinden insülin salıverilmesini artırma-Glikoz absorbsiyonunu engelleme-Langerhans adacıklarının rejenerasyonu-glikoz tüketimini sağlayan enzimlerin aktivasyonu-Glikoneojenik enzimlerin inaktivasyonu
Gurmar+insülin kombinasyonu: hipoglisemik
200 mg/gün GS4Tip I ve Tip II DM½ İnsülin dozu HbA1c
Gymnema Sylvestre Extract GS4
400 mg GS4+ Gliburid+tolbutamidHastalarda ilaç dozunu Tamamen bırakacak düzeyde iyileşme
DOZ
25-75 ml sıvı ekstre/hafta
% 10 luk yaprak dekoksiyonu 3x 2 ml/ gün
GS4 ekstresi, 2 x 200 mg /gün
% 25’lik gymenik asitstandardize ekstre, 2x 250 mg/gün
Gymnema sylvestreDİKKAT!!
GS4, 20 ay, diyabet tedavisinde güvenliDiğer anidiyabetiklerÇemen tohumu, ginseng, zencefilHipoglisemi
Diyabetik olmayanlarda hipoglisemi Kolesterol düşürücü ilaçlar ve insülinin etkisini artırabilirAntidepresanlar, sarı kantaron, salisilatlar bitkinin etkinliğini (+)Ephedra (-)
Karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları--------DR!!!!
Hamilelikte ve emzirme (-)
TarçınCinnamomum cassiaCinnamomum zeylanicum
Etkili bileşikleri: zamk, müsilaj, uçucuyağ (%1-2), reçine, kumarin, şekerler,prosiyanidin tip polimerler
Çin, Hindistan, Vietnam, BangladeşÇin tarçını ve Seylan tarçınıC. cassia: % 85-90 sinnamil aldehitC. zeylanicum: % 65-70 sinnamil aldehit
İnsüline hassasiyeti artırırProsiyanidin tip A polimerleri
Uçucu yağ—fenolik madde ve fenilpropanoitlerantidiyabetikSinnamilaldehit ve metilöjenol
İnfüzyon ve dekoksiyon yerine kabukların direk kullanımı
Toz edilmiş kabuk aktivitesi > ekstre aktivitesi
*2004Açlık kan şekerinde %18-30 azalma
*>40 yaş60 gönüllü hasta1, 3 ve 6’gr/gün tarçın tozu (40 gün, yemeklerden sonra, + 20 gün plasebo tedavisi)60 gün sonundaTarçın tedavi grubunda % 18-29 serum glikoz düzeyinde azalma
*79 hasta4 aylık klinik araştırma3g/gün tarçın ekstresiFBG azalma
*insülin reseptörlerinin hassaiyetini artırak etki
Çin tarçını25 postmenopozal kadın1500 mg çin tarçını etkisiz!!!
DOZ
En az 1 g/gün tarçın tozu
Kan glukoz seviyesine göre 6 g’a kadar çıkabilir
Toz halde serpilerek veya 500 mg’lıkkabuk tozu içeren kapsül halinde
Günlük doz 6 g’ı geçmemelidir!!
Yüksek dozlarında taşikardi, hızlı solunum ve intestinal peristaltizmdehızlanmaUykusuzluk ve depresyon
Yemekle beraber veya yemekten hemen sonra
Kumarin nedeniyle antikoagülanlarla , antiplatelet ilaçlarla etkileşir
TARÇIN DİKKAT!!
Hamilelikte ve emzirme (-)
GinsengPanax ginsengPanax quinquefolius
Etkili bileşikleri: ginsenozitler, panaksanozitler(triterpenik saponozitler)
TonikEnerji , kuvvet artırıcıafrodizyak
*200 mg/gün panax ginseng standart ekstreKan glukoz ve HbA1c seviyelerini düşürmüştür
*Amerikan ginsengiYemeklerden 40 dk önce; 3 gram toz halde kök8 haftaKan glukoz konsantrasyonu % 20
Ginsenozitler: insülin direncini azaltıyor ve hassasiyetini artırıyor
Mide ve bağırsaklardan emilen karbonhidratlı besinler glikoza çevrilip kan dolaşımıyla vücuda dağılır. Glikozun hücrelere girip kullanılabilmesi için pankreasta yapılan insüline ihtiyaç vardır. Normalde bir glukoza bir insülinyeterken, insülin direnci oluşmaya başlayınca, glikoz hücrelere rahat rahat giremez olur. Bir değil birkaç insülin gerekir. Bu durum vücudun tüm dokularını etkileyen bir dizi bozukluğa yol açar.
İnsülin direncini azaltmayı amaçlayan ilaçlar çeşitli dokularda, özellikle kas, yağ ve karaciğer ile damar hücrelerinde etkilidirler. Buralarda insüline hassasiyeti artırırlar. Böylece kolayca içeri buyur edilen glikoz kanda birikip kan şekerini yükselteceğine hücre içine kullanılıp işe yarar.
DOZ
1-6 g/gün ginseng kökü tozu
200-600 mg/gün standardize ginseng ekstresi
Yüksek dozlarında sinirlilikUykusuzluk
Yemekle beraber veya yemekten hemen sonra
Kumarin nedeniyle antikoagülanlarla , antiplatelet ilaçlarla etkileşir
Ginseng DİKKAT!!
Hamilelikte ve emzirme (-)Sibirya ginsengi hipertansiyon
Karnı yarık tohumuPlantago ovataPsyllium
Etkili bileşikleri: tohum kabuklarındabol miktarda çözünebilen lif
Yemeklerle birlikte Psyllium tohumuTokluk kan glikoz kons % 14-20 azalmaTotal kolesterol ve LDL azaltma
Konjac BitkisiAmorphophallus conjac
Etkili bileşikleri: Toprak altı gövdesiyüksek oranda suda çözünmeyenpolisakkarit olan glukomannanı içerir
Glukomannan glukoz absorbsiyonunu geciktirir.3.6-7.2 g/ gün 90 gün boyunca FBG % 29 orandadüşmüştürinsülin ve diğer hipoglisemiklerserum kolesterolülipit profilinde düzenleme
Lifler oral yolla alınan ilaçların absorbsiyonunuazaltabilir.
Lif alımından 1-4 saat sonra oral ilaçlar
BOL SU İLE LİFLİ ÜRÜNLER ALINMALIDIR
Psyllium, Konjac
DİKKAT!!
Barsak tıkanıklığı
Soğan ve SarımsakAllium cepaAlliumsativum
Etkili bileşikleri:APDS (Allilpropildisülfür)Allisin (Diallildisülfürdioksit)Flavonoidler
Soğan, karaciğerde insülini inaktive eden bölgelerdeinsülin ile rekabet ederGlikoz düzeyleriniSerbest insülin açığa çıkarAç karnına verilen 125 mg APDS/kg (100 mg Allisin) kanglukoz düzeyinde azalma ve serum insülininde artışaneden olmuştur30-200 g soğan, kan şekerini doza bağımlı olarakdüşürmüştür.Pişmemiş ve haşlanmamış soğanlar da aynı etkiyesahiptir.
Soğan ve sarımsak kolesterol ve tansiyon üzerine deetkilidir.Sarımsak etanol ekstresi>---Glibenclamide
5-6 mg/kg/gün stevia yaprak ekstresi
EFSA : 4 mg/kg steviol glikozitler
glukoregülasyon
Calendula officinalis L.
ESCOP 2003 1-2 g /150 ml su
Komisyon E 1-2 g/fincan
Hansel R ve ark. 2007 1-2 g
Fintelmann V. ve ark. 2002 2 çay kaşığı (2.8 g drog) günde birkaç defa
BHP, 1983 1-4 g günde 3 kere
Prof. Dr. Hüsniye KAYALAREge Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Farmakognozi Ana Bilim Dalı[email protected]