+ All Categories
Home > Documents > i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf ·...

i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf ·...

Date post: 03-Jun-2020
Category:
Upload: others
View: 0 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
22
ht ■■■ . . SUB AUSPTCIJS DTVINTS, i •' "et. Cum permijju Ampi, Co/leg. Vhilof, Reg. A c ad. Upfal. disquisitionem politicam, de J ü D I C E INC1PUM LITIG A NTIUM IN REGNO HER PR£SIDE VIRO CELEBERR MAG. JOHANNE 1 H R E, Eloqu. & Polit. PROFESS. Reg. & Skytt Soc. Reg. Scient. Membr. Publice bonorum examini committit, ERICUS MAGNUS VE RM EL AND US. In Auditorio Carol. Maj. ad diem 23 Mardi anni mdcgxly. Horis v ante - meridiem, folitis. . * rrnrAL"
Transcript
Page 1: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

ht ■■■ . .

SUB AUSPTCIJS DTVINTS,i •' "et.

Cum permijju Ampi, Co/leg. Vhilof,Reg. Acad. Upfal.

disquisitionem politicam,de

J ü D I C EINC1PUM

LITIG A NTIUMIN REGNO HER

PR£SIDEVIRO CELEBERR

MAG. JOHANNE1 H R E,

Eloqu. & Polit. PROFESS. Reg. & SkyttSoc. Reg. Scient. Membr.

Publice bonorum examini committit,ERICUSMAGNUS

VERMEL AND US.In Auditorio Carol. Maj. ad diem 23 Mardi

anni mdcgxly.Horis v ante - meridiem, folitis.

. * rrnrAL"

Page 2: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

^ögårebOMM Od> jDvßbetif«_ gm®ru ELISABETFRYKMAN»

®in äffiJflWcafa ®iice|tii SRotcr.

I3fa ufatt fljcf ci folen fTübar;I 2Manb flara bagar / år ei nött©e bum forgemoln förbptt

©em i mörf natt; &ur glåbten båbar9)åföljanb forg/ nåt ban år fförff; »£>ut aft på jorben år förgångligt/

£t) år bå jorbijft bopp fåfångligt/©om enba(i jag ei rönat förfi.

Änapt merlbfens rpmb fig för mig mifafrÄnapt förfla barnbomö fTor jag tråbf/

o 9tt åga gar jag fnapt förjfåbt j©å bögfta SBIaften mig l>ar rifat/

5Wig gar beröfroabt. J^ulba SJJor .•5(0 ©)er örnset / nogfamt ffatta€i jtnnet fan, an minbre fatta

3 pennan i nog: €n fågnab (for.ett

Page 3: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

€ft Sftoberé bterfa jag fldbg futintf,sfes @om fDJoberé namn l)0S & fuHgiöe

3 alt) tot tnig et bortbär,#mab / från jag förfl t merloen funnit

SSefe / alt inttl bemta bag /3ag feot €r för min målfårb göra/SJtfrt bulba fölor. 0tten rått utföra

€rt lof, bertil år jag for fmag.Sag milbt emot / &mab jag &år gtfmer

Sil mörbnabé pant af öbmiuft fin:©en år mål (mag/ men år boe& min.

3ag följer tl)it mig pliften brifmet tgajl jag et tl?en fullgöra fanj

3ag önftar (Idbö / at jtifmerljårenCrt fjufmub prpba flera åren /

@tfi emigt årefronan fan!

$liti ^>6gt4ral><i Jföcej?« SMettf

5t)0taftc <5orE. M. FLOREUUS.

Page 4: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

BONO CUM DEO.

'PRaEFAMEN.

novimus.

Ntenfijjhnum fludium, fiu<z , quqcunque fote-runt modo, confulendi faluti, tam alte horni-nummentibus infixum ejfey utfcofus ßt, quemprficipue attingereftudeant, experientia tefleNec id temere vel caju quodam faBum fuis-

fe, interpretari fas efl. Praeterquam enim , quod in-ßinBui naturali nobis cum omnibus creaturis communi,plurimum heic tribuendutnfit; accedit motivum, majorisJane fonderis, £ rationali noflra natura petitum,legem ftmul divinum ibidem mamfeftatam exprimir: facea, qute felicitatem promovent. Omnis vero felicitastum in confenfu aBionum cum natura noflra rationaliconfiftat f imvera, quam Inda toncigimus, voluptate;P prtfce'

Page 5: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

PRiEFAMEN.mrnrnm i I III «IIWWW—

prgceptum inde habemus: fac ea, qu<e rationali naturaconveniunt, omitte, qua repugnant. Cui prtecepto con-venienter fi homines aSliones fiias dirigerent, in fcopofibi propofitoJeStando, oequalitatem naturalemfartam iLlibatamque optime fervare poffent. fam vero adeo per-verfi funt homines , ut, fuffocato appetita rationali,plerumque Jenfuum illecebris abripiantur, iisque, poft-pofito rationis judicio , occacati , nubem, uti dicunt,pro Junone fepiJJtme ampleBantur , hoc eftpJub fpe-r/V felicitatis quarenda , yziz/7/2 r/m?*gando violet evertatque ea juris natura pracepta, <p/-bus tota noftra fecuritas innititur. Quam ob caujjam,ne miremur , negleSIis minoribus juribus, «r majorafal-^ teSlaque conjervarent, homines in civitåtes coeundo fii-periori fe (ubjecife. Tantum igitur abefl, utftatum civi-lem cum nonnullis dicamus omnia naturalia jura abforb-fiße, potius affirmemus , fupremum jus, ck/reliqua merito fubordinantur, civibus falvum ibi obtine-re: falus populi fuprema lex e/lo. Qui propterea Ihnes,itf/ /2 lege naturali principi pofitus eft, poteftatemque e-jus definit; ita diverja ejus, in diverfis civitatibusdeprehenduntur jura, majora ipfi competere non intet-liguntur, cives cejferunt, cww o/««//les fuerint. Ex hoc itaque jundamento determinandavidetur controverfia veteribus recentioribus tempori-lus agitata, are# Judicem Principum LitigantiumIn Regno Hereditar.10 : <pz/7« «1«» objeSlo ha<heat ejusmodi jura, ortu civitatis repetenda funt;tutius Utique incejferimus, // /» caufa ad primam

A originem

Page 6: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

PRiEF AMEN.

eriginem regrediamur, naturamque doni a voluntatetonditione dantis eliciamus ,fi, inquam, autbenticam in¬terpretationem primo concedenti vindicemus. Lätet veroin eo prjeapua rei difficultas, quodquum alii populo ku-jus controverߣ arbitrium def'eront, nonnullis majeftatiprincipum minus conveniens videatur, eorum placita ex-peblare, qui inferiores ftunt, inprimis quum in familiaregnatrice revera majeßas ßta fit, populusque in priw-tyevam Ubertatem, fuperfiitibus heredibus nondum re-migraverit. Contradiäionem itaque involvere videtur,inferiores ßiperiorum jurain Jua verfare urna, fiiiquedommi velut tribunal confcendere. Sed Salva res ejl £?fimodo j. ut canit! Ovidius l. V. Metb. v.. piq. jip.

nomina rebusAddere- vera' placet, non hoc injuria fa£him.

Ego vero dum hanedisquifitionem ulterius perfequi in a-fiimum induco , Tuum L. B. mihi pacifcor favörem ,

quo fublevatus lucubrationes bafcc leviufeulas, candidoTuo confpeäui alacris fubjiciam.

Page 7: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

)o( <£££

§• I.

Mnes a<5tus, qui ab homi-ne proficifcuntur, neminem fu-gere ^crediderim duplicis edegeneris. Aut necédario flu-unt ab edentia hominum ,atqueita cum ea connexi flint, ut,podta edentia, necedario ponan-ftur; .aut in nodra potedate funt

ita, ut, (alva edentia, pro nodro arbrtrio perpetra-ri & omitti queant. Illi naturales & vitales vocan-tur, hi moralium & lfberornm aftuum nomineve-niunt. Idis omidis., dum hos fub incudem voca-mus, videbimus eos, uti in fola nodra potedatefun-datos, ab omni neceffitate exirni. Cum enim hxveorum libertas condare non fpodet, d repugnaretin ipds ideis, aut in curfu natura , eos omitti autproduci; patet eos meque metaphydce neque phy-dce necedarios cde. ^Quod ad neceüitatem mora-lem attinet, libertatem eoram ea mon tollit; quos-cunque enim concerriit, inadmidibiles facit, pluri-bus falvis, quos nobis non condat determinate ul-la prohiberi lege. Hos tarnen a£fcus fua non de-ftitui ratione, vel inde liquet, quod cadim dar!irrationalem abfonum dt. Cum enim omriis Übe»ra voluntas, quam hujusmodi aftus dbi praedruunt,quippe quae non nid circa cognita appetenda &: a-verlanda verlatur, in intelle&u confequenter ratio-

A -2 nem

Page 8: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

4 \DE ff V D 1 C E

nem agnofcaf, & inde determinata dicatur; hiquoquc afhis ia intelle&u rationem habent, & de-terminati vocantur. Confenfiim alicui rei praebe-mus, dum declaramus voluntatem noftram circaeam approbandam determinatam elfe: patet igi-tur, eum inter a£tus liberos refcrri, adeoque reäedefimri per determinationem voluntatis ad aliquidratum habendum. Pro vario modo, quo confen¬fus maniféflatur, varia nancifcitur nomina. Ex-prefTiis dieitur, qui verbis, tacitus, qui fa£fcis co-gnofcitur. Pracfumtus ex utilitate confentientis e-

Iicitur, eui recentiores addunt interpretandum, quiintelligitur ex focietatis membri nexu cum ejus-dem capite.

J. II.PromifTum ert: confenfus alteri declaratus de

jure in ipfum transferendo, quod, dum ab altero ratumhabetur, mutuum efh Cum autem pactum fit pro-miftum mutuum, neceffe eft, ut mutuo abfolvaturconfenfu. Confenfus ideani expreffimus (fup.§).pervoluntatis determinationem ad aliquid ratum haben-dum: mutuus igitur confenfus eft plurium volun-tatum determinati© circa unam rem; qui cum inpromiffö mutuo obtineat, etiam in paÖo requiri-tur, & quidem illi effentialis eft. Hinc non obfeu-re patet, quidquid de confenfu di£tum efh, de pa£tisaffirmari, adeoque, ubi confenfus liberam volun¬tatem fibi non praeftruit, uti in a&ibus neceftariis,quando metu injufto ant ignorantia elicitur, in u-troque cafu nec paQsum adeffe. §. III.

Page 9: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

PRINCIPUM LITIGANTIVM.

§. "I.Perfpe&a fic pa6ti natura & eflentia , facile

nnicuique conftabit pneceptum naturale; pa£ta fiintfervanda. Confenfum enim mutuum requiri dixi-mus ({. 2.) ad omne pa&um , quo alter jus , quodfuum fuit, transferendo compacifcentis facit, alterillud dum acquirit, fuum efficit, ut, prseftru&o pa-£fo,ftatim fequatur haec juris fui mutatio in alienum;tiniverfale autem eft legis naturae prseceptum, o-mnes obligans ad fuum cuique tribuendum: in pa-£tis confequenter valet, ut jus translatum inviola-tum relinquatur, & cum in eo cafu fervari dican-tur, pari modo fequitur, pafta e(Te fervanda. Con-venfentiftimum praeterea eft natura noftra, ideoq;lege injun&um, ut noftra ftudeamus confervatio-ni; hoc autem aegerrime nos pofle, unicuique fa¬cile conftat, nifi pafta ineamus, quibus confervationoftra vel maxime nititur: manifeftum inde eft,qua-tenus confervatio noftra eft fe&anda, eatcnus pa-£ta non efte violanda.

§. IV.Jus eft facultas a lege profe&a, agendi ipfi

convenienter , cui obligatio refpondet, quae conft-ftit in neceffitate inde profe&a ad illud agendumvel patiendum. Omne igitur jus & obligatio legemrequirit & confequenter a lege determinatus O«mnia propterea jura 8z obligationes, quae pa£to o-riginem debent, ex lege naturali (§. 3.J data: pa&afuntfervanda, aeftimari &menfurari debent. Hanc

autem

Page 10: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

DE $ V DJ VE

•.autemlegem deraorifttayimus, omnia vTindicare no-bis, ?qu<É per mutuum confenfuma nöbis acguirun-tur, &,a nöbis removere, quae translata funt; fj.cit,)unde autem intelligitur, cur aliquid exiftat, caufiamcjusdem dicimus; .caufiam igitur legem naturalemconflituimus, unde qualitas jurium & obligadonumhiijusmodi pendent. Qualis autem caufia, talis ef-feäus eft, qua propter jura & obligationes hu-jus generis feu effe&us legis, ultra fe extenderenon pofiunt, quam in quantum lex, ut caufia eo-rum determinata concedit; legem autem ex di&ispatet, determinare jura & obligationes ex pafto i-deoque ex mutuo confenfu: ultra confenfum igbtur nulla jura, nullse obligationes pa&itise efle autiConcipi pofiunt., * $ W,

'Quam ob caufiam , cum ejusmodi jura, licetin lege natura caufiam ragnofcant, determinate ta¬rnen ex confenfu determinentur; (§. 4.) inferimusre&e, omnem rationem, cur alter altero fuperiorfit, pa&o adfcribi. Quatenus homines confideran-tur, quatales, nullam rationem invenimus, cur al-ter altero majora jura habeat. Si enim naturam no-ftram phyfice confideramus; omnes uno modo ge-neramur & confervamur, eadem corporis ftruÖu-ra ornati fumus: fi moraliter; deprehendemus, nosiisdem legibus naturalibus fiibje£tos, & conlequen-ter jura & obligationes habere äquales. Quare e-jusmodi officia hominnm abfoluta & connata di-

cuntur.

Page 11: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

PRINCIPUM LITIGÅNTIUM. 7

cun tur. Officia reliqua, quae a natura noftra co-gnofcuntur, indcterminata funt, quorum 11ni praealio majora ut conipetant, nulla in natura adeft ra*tio determinata ; determinati autem femper deter-minata erit ratio; aliunde igitur Hujusmcdi offciadeterminenturneceffe eft,- unde acquifita & hy¬pothetica dicuntur. Illa autem ratio determina¬ta alia non eft , quam confenfus mutuus. Cumenim ollenfum fit, (§. 3.) confenfu jus noftrum inalterius permutarf, & quidem juri naturali con-venienter nos obligari ad jus hoece , quantumfit, fälvum relinquendum , quod tarnen officiumante confénfum mihi qua tale , non incumbit, utijus neqiie alterius erat; naturaliter, & confequenterhypotheticum eft; manifeftum eft, jura & officiahypothetica originem debere paftis. Superior eft,qui jure gaudet inferiorum affiones pro arbitriodeterminandi; omnibus autern competere asqualiaiura ex natura, vidimus :: fiiperioris igitur jus &fubditorum officia abfbluta non flint. Hypotheticaergo funt, quas cum paftis adfcrihantur; fuperio-ris etiam jura ex paflis repeti debent.- $• vi.

Statum rei metimur mutabilium conftderationecum ejus fixis; ex varietate igitur mutabilium resmtelligitur varios fubire ftatus. Uti igitur confide-fatione mutabilium in homine cum ejus eflentia 0-ritur ftatus, ka ex varietate mutabilium, qux ipfii—h con-

Page 12: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

8 DE $UDICE r

contingunt, varius flatus. Nemo non intelligit,a£liones & pafiiones hominum, quae juris & obli-gationis capaces funt, inter a&us liberos referri,& cum hi a£tus & adeffe & abefie, falva effentia,poffint, (5-1.) inter mutabilia hominis effe refe-rendos: alias enim variari pro variis juribus & ob-ligationibus, aut variam fuflinere habitudinem nonpofient: a&iones igitur & pafiiones, cum in homi-ne mutantur ob varia jura, varium efficiunt homi¬num flatum. Jura & officia funt vel abfoluta velhypothetica ( §. 5 ). Status igitur hominis eil autabfolutus aut hypotheticus. Status civilis efl, inquo homines imperanti fubfunt, cujus arbitrio con-venienter tenentur a&ioncs fuas determinare, utfinis obtineatur praefixus. Quapropter, cum impe-rans jure gaudeat a&iooes eorum determinandi, &fuperior confequenter fit; (§. 5) jura vero fuperio-ris fint hypothetica, adeoque pa£lis adfcribantur:(§, cit.J patet, flatum civilem, hifce juribus inni-xum, flatum efle hypotheticum & propterea pa&isadfcribi.

$■ VII.Cum nccefie fit, ut flatus civilis origo in pa-

öis inveniatur ;(§. 6) quo jura hujus flatus eo me¬lius innotefcant, ulterius inquirendum efl in ejusrefolutione, quae pa&a hic flatus praefupponat. Sta<tum civilem diximus effe, in quo homines impe¬ranti fubfunt, cujus arbitrio convenienter a£tusftios inflituerc tenentur ad finem intentum obtinen-

dum

Page 13: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

PRINCIPUM LITIGAKTIUM. 9

dum; ( $• citj duo igitur tantum diverfa heic confi-deranda veniunt; imperans unum, qui jure gaudeta£tiones aliorum determinandi, fubditi a!terum,quia&iones fiias conformare tencntur ad voluntatemimperantis. Cum enim imperans jus illud in fubdi-toshabeatex confenlu eorum; (J5J confenfus pri-mo requiritur fubditorum, & quidem mutuus, dehoc jure imperanti conferendo; omnk autem con-fenfus mutuus pathim condituit, ($.2.) partum ha-bemus ergo primum, quod in hoc ftatu requiritur.Hoc pa&o inter plures inito, nolla tarnen ratio ad-ed, cur huic vel illi hoc jus, prout imperanti, com-petat, cum in eo folum pa£to de jure transferendoconfenferint, non autem transtulerint. Alterum i-gitur oritur pa&um intcr populum, primo pa&ou-nitum, & principem in altero defignatum. Ratio i-gitur cur datum civilem inierint in primo; cur im¬perium in hac vel illa refideat perfona, in altero pa-&o quasrenda ed.

§. vin.Perfpe&o fuperiori quae pa&a datus civilis

habeat, dum perfe&us erit, cum nos propius ac-cingimus ad eorum naturam confiderandam, prae-tereuntes primum pa&um, prout unum apud o-mnes, licet a variis cauffis impellentibus örtum, al¬terum ulterius perfequemur, in quoomnis varietasdatuum civilium invenitur. Demondravimus, 0-mne jus, ex pa&o örtum, majus non efle, quamex pafto intelligitur; (§. 3.) vidimus pariter, impe-

B rium

Page 14: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

k> DE 3 UD ICE_

rrtrm pa£ho conferrc in principcm, dlvcrfo a primo($.7.} maniieftiim ergo eft, omnia jura in quae impe¬rium dividitur, inde determinari qooad varietätem.Hase diverfitas perfpieitur in ipfb fubjecto majeftatisrÉt en im una pars pacifcens tanquam nna perfonaeönfideratur; ita haec vel moralis eft, pluresrphyftcas in fe complexa, quam dum conciliumConftimit, forma regiminis eftAriftocratia; dum owrrines familhe civitatis conftituunt, forma eftDemo-cratica; vel etiarn perfona phyftca majeftatem habet,dum Monarchieüm vocatur regimen, 8z accrregmim. Prioribusmifiis, in hoc: etiam reg im ine diver-litas fe confpiciendampraebet, 8z quamodum maje¬ftatem habendi , & eam gerendi. In modo majefta-rem habendi, quam heic praeeipue fpeäamus, duftin£Ko regnorum exorimr in hereditaria 8z eleftiva.Eleftivtim eft regnum, in quo majeftatem habetprineeps eledtas, eo autem mortuo, redit ad popu-lum; toties igitur fecundtim pactum in ejusmodi re-gnis renovatur, qtioties novus prineeps eligitun:Hereditarium autem dicitur regnum, ig qno impe-rans majeftatem habet ita, ut fimul uniis ex familiaejus , in eodem paedo, deftgnetur poftea imperatu-vus. Ex familia vero au t deftgnatur heres, quiprincipen* elefium propinquitate propius attingit,aut gradas refpeciu non habito, ex primogenituratjure linea obfervatur, 8z prima cum pofteritate ei-ftinckr, fecund» prtefertur aliis , 8z fic deineeps.Prior modus ftriffe hereditarius dicitur, pofteriorlinearis. In li.neari fiiccedendi modo vel mares ma-ribus fuccedunt , qui Ffaneicus, vel feminarum ra¬

tio ha-*-

Page 15: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

PRINCIPUM LnmANTIUM;

tio habetur v qui CafteJlanus appellatur. De omni«btis modis, cum in pactis fundentur, valere pa-«et, quse de paftis in genere difieruimus.

tfMDum levi ter fic tetigimus, quas generatim deregnis obfervari merentur, accedimus jam adIcopurn nobis praefixumfpecialiori ftibje&uri con-fiderationi regnum bered itarium& jiira imperantis,iitpote propius huc Ipe&antia, quomodo in eo Ibmitentur. Dixirnus, modum hereditarium inregnoobtinere ., ubi majeftas per pa&um principi prim o i-ta concefta eft, tit unus poftea e familia ejus regnetin eodem pa££o defignatus ((f.g.) Primus igitur lbmes hie ponitur numero familras in uno, qui regna¬bit, terminando. Alter Times ex hoc pa&o emer-git, qui , certo fåmilias membro ex populi confenfujus praecipuum acquirente fuecedendJ, fingulis po¬nitur. Quod ad modum pertinet confenftim fignifi-candi, non negaverim, eum faspifiime veteri con-ftietudine niti, & merito quoque inde jus certo im-perandi acquiri, quod inprimis lex, ita di£h, Sali-ca Francorum teftatur; ut vero, quoeunque modohat, firmiter inde elici poffit fuccedendi jus, ex di&isaperte conftat requiri.

. - . f X.Quis judex fit principum litigantinm in regno

hereditario, non obfcure cuivis conftare, ex ftipe-rioribus, crediderim. In anteceftum tarnen obfer-vamus, obfcuritatis notam eftugiendi caufia, nos ju¬

li % dicem

Page 16: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

12 DE $UD1CE

dicem heic loci non fumere inrigore civili, velpro-ut judex dicitur , qui jus acquisitum judicando per-fequitur, & confequenter fuperior eft; fed illumvo-camus judicem, qui naturale jus vindicat, rationeillorum, quorum inducit obligationem haec juris fiiivindicatio, unde litigantes & judicio hujus obnoxiifunt in hoc regno, qui a pa&o, cum principe ini-to, sequale fibi videntur habere jus fuccedendi, &confequenter cum unus fblum requiratur imperans,neutri adhuc fuccedere pofTunt. Quasftio igitur eo-dem recidit, ac fi qusereremus, unde jus uni pra al¬tero accedat majus fuccedendi in familia, tibi pluribus exfrimo -pafto hoc jus äquale creditur. Te vero B. L.fi judicis vocabulum offenderit, mea venia aliud re-ponas licet, arbitrumque dicas. Explicatis fic ter-miriis, Populum pronunciamus JudicemPrincipumLitigantium In Regno Hereditario. Pari mo¬do enim ac familia, ex pa£to jus habet fucceden¬di, ita unus indidem determinate hic 8z nunc fuc¬cedendi. ($.9) Sequitur proinde, in omni cafu ,

quo determinata caufla ex pa&o allegari non poteft,unde conftet, jus cujuspiam candidatorum potiuses-fe, nec determinate effe&um locum habere, ideoqueneminem adhuc jus habere determinatum in famblia imperandi. Si vero ita ex pa&o jus Majeftatisnon conferrj individuo ex familia intelligitur; hu¬jus autem jura principem fuperiorem conftitueredemonftravimus; (§. 8.) fuperior autem alter alterofine confenfu effe' non poteft ( §. 5. ) ideoque

nee

Page 17: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

PRWCIPUM LITIGANTWM. 13nec finguli in familia populo uiperiores fa&ifunt; novus certe conlenfus requiritur populiad majeftatem certo ex familia conferendam , &quia diximus, populum, eo cafu, judicem es-le principuiji litigantium : E. At dum ita argu¬mentamur, nobis objiciunt alii: majeftatem ejfe fu-fremam quamvis in rivitate poteftatem, implicare er¬go , aäus ejus cujusdam fubeffe judicio; illam haberefamiliam csmplexe, etfi non fingulatim: ergo nec litescirca eam inträ familiam ortas populi judicio committidehere. Eorum vero tela nos non feriunt. Ex de-finitione enim regni hereditarii patet, familiam jusadeptam efie majeftatem habendi in uno tantum ter-

minatam; (§. 8) quatenus autem illeunus, qui exfamilia fuccedat ex pafto non cognofcitur, neminieatenus adhuc concipi poteft majeftas a populo col-lata,licet uni conferenda; finguli igitur sequales con-fiderati , judicio lubftint populi fine ulla laefione,tum majeftatis, qux ratione unius determinandi ad¬huc apud populum eft, tum juris ad majeftatem,quod familias non derogatur hujusmodi judicio. Re-gerunt autem ita; licet majeftatem determinate non ha¬beant, attamen jus, quod äquale concipitur flurium admajeftatem, lpfts derogatur fine ulla ratione, quippe quiin judicio excluduntur a regno, confequenter Iteaun-tur. Sed revera ita non eft. Cum enim in rsgnoeiusmodi unus in familia pne aliis jus habeat fiicce-dendi ex confenfu populi, obfervamus duo momen-ta requiri ad imperaturum ex familia; primum na¬turale, fcilicet, ut ex familia natus fit, civile alte-

turale

Page 18: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

14 DE *-&JN&I£Erum, ratione primi populi confenfus in unum ap-plicad, vel v ß liquidus non fk, deinde declararj.Utracjue quidem jura ex pa&o oriuntur, akerumvero, cum tota familia habeat, ceu ab uno capkeorta, univerfale eft:, & non lasditur, nifi extra fa-miliam quispiam fuccedat, alterum, cum unus infamilia habeat, particulare ipftus eft: jus, nec re-liquis derogatur, eorum exclufione, qui nenjpe idnon habent. Perfpicuum igitur eft, inter plures,eos non tedi, quibus populi confenfu unus eorumjus particulare acquirens, prsefertur. Album nobisadjicit calcuium Ulricus Huberus in Hift. Civ.Tom.I. p. 493. e veteri Francorum hiftoria, ubi pluribusvicibus haec quseftio celebrata eft, dum refert: Phi-lippo Longo jratris defünfti regis fucceßio dijputabaturin favörem ftohannx, Ludovici fili#, pofiquam filiusfofthumus ohannes diftus, inträ oftiduum decejferat;quippe maritim fucceßio nuüa lege ftabilita erat, namlex Salica, qu<e jaftatur, eft confuetudo vetus, de pro»mifcua fmceffwne veterum francorum, non de regno, ex-emplis in contradiftorio hac parte, non dum introdufta;Carolo Philippi patruo Eudone puelhe avunculo profilia nitentibus. Sed Procerum fententia jus maritimpoß quinque menfes interregni approbatwn eft. Idemenim valuit Procerum fententia, ac populi, quemreprsefentant. Plurimi dum affirmantes, arma tepremunuefte judicem, certamini exiftimant fingula-ri committendam efle hane litern, facile de fa&ome confentientem habebunt; ß autem de iure ambhgatur, erfiftimaverim, praterquan} quod hoc extra-

j; ordina-

Page 19: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

PRINCIPUM LITIGÄNT1UM. \ i5

ordinarium medium (it jus foum vindicandi, quod>dum aliud dacur, adhibendum non eft, nec popu-him, cujus effö decifionem hujus litis demonftravi-mus , totam fuam falurem tam incertas alese commit-teFe debere. Populi itaque judicium in dubio cafufirmum per/lat, neque infirmatur per refhi&ionemlilius a juris naiurae praccepto; ex duobus malis mi¬nus eligendum efl> eamljtic ob cauflam etiam in-violatum elfe debere putamus ,quum populi eonfenfueorumque fidejurata, licet minus jufte elieita, de-terminetur imperans. Idem obtinere patet ex di4£lis, dum univerfalis populi ialus agitur, fcilicet,quod, eo cafu, confenfiis populi re&e determine-fur illi convenienter, & eo refpe&u judicium fuc-Cefiionis ad exteros dgyolvi pofiit, cum particularispopuli arbitrium fuboidinandum fit plurium faluti,quodnovimns accidifie, bello Germano, trigintaan-nos continuato , adfinem dedufto, dum varise pro-vincise principem mutarunt. Sic quoque SveciaePomeriana pluresque regiones cefterunt, ut, bellifurntibus refarcitis, publica obtineretnr tranquilli4tas. Superioribus igitur (alvis, non dubitamus as-fenfum praebere Thomafio dicenti in notis ad Hut*jus civitat. p. 2§6. rationes pro Principe deßgnandohon magni funt momenti, fi princepsy cujus cau[fa agi-h#y careat potentide: at, f hac polleat> pleni funt li-hri jurisconfultorum ejusmodi lacis cömmunibus, iinde de-jfenfor - ajusennque cau[fde plurima argumenta tolligerefoterit per potentiam principis, cujus caujfa agi¬

tur midtitm robaris acceptura.TANTUM.

Page 20: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

Domino RESPONDENTI.

TS åaxsifAhu 7rgcg tyv wqäéidv, xalTYJV (ACtSsClV TSv SXSV&EgiuV ygOlfAfAXTtoV $IX CTld-iyg äycvn dg svi (AdXig-a, avdyxy dyXovcTi (asXelv vvve-ySg xxl sxotxayp Td dfe[Aiåg öXiyugsiv iultaigragTd s$)hxvsigbxt tyg (AEyaXorfad xxl xxXXlgygxxL fftfcyg xiy-trsug, PjO-nsg dv&gSnb) dpsTyg (åstsx^ti (AyXsig yjts (asi-i^QVCt TXdTOV Y)TS y&V ßsßxiOTSgOV $VVMt' XV EVgElV 7TU7TO'TS. Ei yäp (Aev 01 (piXdayvgoi, 01 ettI tov cXßov ipyvgugP7rsuJbvTEg kp yptspct et:l war] d Xyydcri Ttäcrav ysTYjV (77XdSyV (JLETCtTtQsUEVOt kg TO (TWOcfyOKTAVSXI TOL ygti'(jLxra,, miTEß ivg'rxd k'xyv dg tdyisa M-h kxppsovTx, (ae-tut:E(7%vY)g kg rd havTia Tyg ruy/ig, xxl dtpavifyjAsvaETI $S xal ßXdllTOVTQL Tdg E^OVTag (AXXXOV YjTSp xvroTgXvaiTsXSvTX' USg Sx afyov av siy to (Ayfrha jfåovov ka-XTKElV d(7X°^ß^Ot KSfi TY)V fj0(bixv, TYjV dkl TrxpOjVLX^'Td(7xv toüg xEXTypisvoig, xxIto (Asyicov 7Tgog to su$ai(Ao-mg TYjV avußdXd&av ,(A£pog. Kal txutx §y Ev, Etx^sTgwcüyTS, cpOSg xxl vdvs%pvTug Xoyi^o(AEvogh spdvyg[aev dsl totg EexvtS opuXdcrt d fa9v(Aug, aXXx nävvyeff7td$diug tpfovTifygSai px<rdvyg, Tyg aga (aovov to sXd~X&ov ivTtogixg T.xgxsydvyg 7?) crodpiqt, xxl 7Tgog TdToig$s dTug Es nagajxsvdfav, Sks nxvTxg tSv6(aoQtjXuv ts-x.(Adigsg§xi, Es kx ßga^EMV (asXXhv Tyg tppovTikog adto dmXXiTsg xagndaagSxi. Ov$s fiyv 7to>.v kyjfAapTovTyg dXydsiag, dTug krßd Tyg yvufAyg £%ovTsg. Nvvl ydgyxuv fyfAocTia sxtQsgw Tyv EsolvTd ov^yTyo'iv, tqlvi (Ah<Pav?gh -Kciypsig, oti uy uaTyv Totg ygd(A(ACt(7i <7U(Aßs-ßiuxag, dXXd x^W^TaTov ex ryg 7:gog dura cwdviagdxyvsyxag xsgåog. Évys Sv y$y TUUTyg Tyg rüyiyg, xalücnttp (Ah xaXSg hvxsg dgx°(M)>og, ötw xal crnhjfe (pi-

Xovoh

Page 21: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

kom^faaia péföi tisTü roy olvtov fyctfxsh fyopov, sugdv rov vipi<?ov 19 7ta?vdjcrb uvaßdg xscgyjvov, dis xolgdm* fai-xupaQvaig M"ikraäe svx^o.g y.al itfogffpjjlgTévty) fstpdvü, 7TSfiSxMßg xal xdkki<rä > ovtts? åv né<pb-HaatvTcfig savrw&ikct; so #äåä ysnpo^vfjiu; (jLsra^byai.

ANDREAS J. WALDENSTRÖM.

AUCIORL

VIx glacialis hiems, borealibus edita ccelis,Midqr ora tulit nobis, ccepitque remitti:NoRra nec alternum Zephyri jam terra LeporemSenfit,. non vaRi laxarunt germina campi;Cum video lenes Florer , qui furgit in auras,Hords Aonidum felici fidere natum.Ille beulos pafcit, gratum quoque fpirat odorem.Uli ne certet jucundi primula. veris ,

Nec quse Flora fiiis oRentat lilia pratis.Te loquor, o caros inter fors prima fodales,Qui fatis excultas mentis jam prodis acumen,Et dulci felix omen cum nomine jungis,Idque facis dexter primsevo Rore juven ta?!His ego praedaris vere nunc gratulor aufis.Qual is & aRiduo FiuRens amarantus honoreNon timet ardores cceli nec frigöra brumse,Sic Tibi fe facilem ferat indulgéntia ceeli,Perpetuos veniens ut fru&us pfsebeat actas.

aäplaudcre voluitANP.

Page 22: i •' et. Cum permijju Ampi, A ad. Upfal. politicam, J D C INC1PUM1306181/FULLTEXT01.pdf · €ftSftoberébterfajagfldbgfutintf, sfes @omfDJoberé namnl)0S&fuHgiöe 3alt)tot tnigetbortbär,

ÖfuJCV

Herr AUCTORENSFörfta lårdoms prof, i Iiufet utgrfVit»

1 Store ock befitne Mån ,* Som täften om E'r arfwelån?

Ho dem med rätt må äga;Forlåter , at wid Pallas hof /Til rättens dyra hägn och lof,

Man ock wil nogot 0ga.

FLORELIUS, en yngling quick ,

Har winlage fig med fog och /kickWid theras fötter fitta,

Som hafva med berömwård flitFrämwifat, huru mångas fplit

Kan dämpas, dem til nytta.

Hans fnille-prof år beder wårdt ;Jag ön/kar, at fä alle lärdt

Med lårdom dygden para:Nog lagt; hans trägna möda /kal,Belönt med lof och åra all,

Ur ingens minne fara.

GHRISTOPHER BERGGREN.


Recommended