Democratie.Nu
Is de stad Leuven Is de stad Leuven democratisch?democratisch?
Bert PenninckxWorkshop Democratie.NuLeuven, 8 december 2008
zoektocht naar waarheid
Maken de Leuvenaars zelf hun wetten?
Democratie.Nu
Democratie.nu vzw
• onafhankelijke burgerbeweging• politiek neutraal• voor de invoering van het BROV• informeren, acties, workshops
Democratie.Nu
Iedereen wilt democratie
•Groeiende aantal landen met een representatieve democratie Stijging:14% tussen 1990 en 2000•Elk jaar een staat er bij•Democratie is de norm•politiek = maatschappelijk overleg•<> Saoedi Arabië, Bhutan
Democratie.Nu
De beginselen van de volksvergadering
Het gelijkheidsbeginsel Het initiatiefrecht De meerderheidsregel Het mandateringsbeginsel
Democratie.Nu
Een direct democratische procedure in drie stappen
Burgerwetsvoorstel 10.000 handtekeningen = 0,1% (federaal niveau)
Referendumaanvraag 100.000 handtekeningen = 1 % (federaal niveau)
Bindend referendum
Democratie.Nu
Subsidiariteit
top delegeert de bevoegdheden = piramidaal systeem = militair begrip = principe van de Kerk
Democratie.Nu
Van onder uit
basis geeft bevoegdheden naar hoger niveau basis kan bevoegdheden terug nemen basisbevoegdheden liggen bij de gemeente = federalisme zo blijft de mens zijn eigen baas
Democratie.Nu
Eerlijke referenda
Lage handtekeningendrempel niet te hoog –> initiatiefrecht voor gewone burgers
Voldoende tijd en plaatsonafhankelijk Geen uitsluiting van thema's waarvoor het
wetgevend orgaan eveneens bevoegd is Het representatieve bestuursorgaan moet zich snel
uitspreken over het volksinitiatief De voor- en tegenstanders moeten op voldoende
en gelijkwaardige wijze aan het woord kunnen komen in de media
Democratie.Nu
Eerlijke referenda
Drie weken voor het referendum ontvangen de kiesgerechtigden een kiesbrochure met de tekst van het voorstel, de argumenten van voor- en tegenstanders en een verslag over de budgetaire en fiscale implicaties van het voorstel.
Er kunnen geen meerdere referendum campagnes lopen over een reeds ingediend onderwerp binnen een legislatuurperiode.
De meerderheid van de uitgebrachte stemmen beslist. Geen deelnamedrempels Geen goedkeuringsdrempels Geen speciale meerderheden
Democratie.Nu
particratische valkuilen
kiezers zijn bekwaam om politici te kiezen De massa = wijzer dan de enkeling Short cuts Iedereen heeft het vermogen om een
onderscheid tussen "goede" en "slechte" wetten te maken
Even veel conservatief - progressief
Democratie.Nu
Het initiatiefrecht
Elke Leuvenaar moet de mogelijkheid hebben om wetten te maken (+wijzigen + afschaffen)
Niet elke Leuvenaar kan een wet gestemd krijgen
Democratie.Nu
IIbis- Voorstellen van burgers Art 200bis : De inwoners hebben het recht te verzoeken om de door hen in een
gemotiveerde nota nader omschreven voorstellen en vragen over de gemeentelijke beleidsvoering en dienstverlening op de agenda van de gemeenteraad in te schrijven en om deze agendapunten te komen toelichten in de gemeenteraad. Ze voegen bij die nota eventueel alle nuttige stukken die de gemeenteraad kunnen voorlichten.
Dat verzoek moet worden gesteund door ten minste : 1° 2 % van het aantal inwoners ouder dan 16 jaar in gemeenten met minder dan 15
000 inwoners; 2° 300 inwoners ouder dan 16 jaar in gemeenten met minstens 15 000 inwoners en
minder dan 30 000 inwoners; 3° 1 % van het aantal inwoners ouder dan 16 jaar in gemeenten met minstens 30 000
inwoners. Opmerking : Alhoewel er een termijn bepaald is voor de behandeling is er geen
termijn bepaald voor een beslissing. De handtekeningdrempel is redelijk maar er moet niet veel resultaat verwacht worden. De gemeenteraad bepaald zelf welk gevolg er wordt gegeven en hoe de beslissing wordt meegedeeld. Voorzichtig bruikbaar.
Democratie.Nu
II- Verzoekschriften aan de gemeenteraad
Art. 201 : Ieder heeft het recht verzoekschriften, door een of meer personen ondertekend, schriftelijk bij de gemeenteraad in te dienen.
Verzoekschriften die een onderwerp betreffen dat niet tot de bevoegdheid van de gemeente behoort, zijn onontvankelijk.
Opmerking : Er is een afgesproken tijdschema voor antwoord, dit lijkt een nuttig instrument.
Democratie.Nu
V- Volksraadpleging De gemeenteraad kan, op eigen initiatief of op verzoek van de inwoners van de gemeente,
beslissen om de inwoners te raadplegen over de aangelegenheden, bedoeld in artikel 2, eerste lid.
Het initiatief dat uitgaat van de inwoners van de gemeente moet worden gesteund door ten minste:
1° 20% van de inwoners in gemeenten met minder dan 15.000 inwoners; 2° 3000 inwoners in gemeenten met minstens 15.000 inwoners en minder dan 30.000 inwoners; 3° 10% van de inwoners in gemeenten met minstens 30.000 inwoners. Opmerking : Onrealistische handtekeningdrempels, hoog opkomst quorum ed die behoren tot de
hoogste ter wereld. En dat voor een niet bindend referendum (vrijblijvende raadpleging); Dit behoort duidelijk tot de instrumenten bedoeld om de directe democratie ( burger beslissingsrecht ) in diskrediet te brengen. Bovendien zijn ook nog een aantaal relevante onderwerpen uitgesloten zoals rekeningen en begrotingen enz.. , zijn er ruime sperperiodes, is de gemeenteraad niet verplicht het referendum te houden, zelfs als aan de voorwaarden voldaan is, is niet bepaald hoe en wie de vragen opstelt en hoe de uitslag bekendgemaakt wordt. Daar de uitslag slechts informatief is zijn ook geen uitvoeringstermijnen ed bepaald. Het hoge opkomstquorum vraagt om boycotactie zodat de gelijkwaardigheid tussen voor en tegenstemmers niet gewaarborgd is.
.
Democratie.Nu
Lage handtekeningendrempel?
Lage handtekeningendrempel niet te hoog –> initiatiefrecht voor gewone burgers
Voldoende tijd en plaatsonafhankelijk Geen uitsluiting van thema's waarvoor het
wetgevend orgaan eveneens bevoegd is Het representatieve bestuursorgaan moet zich snel
uitspreken over het volksinitiatief De voor- en tegenstanders moeten op voldoende
en gelijkwaardige wijze aan het woord kunnen komen in de media
Democratie.Nu
Agendapunt op de gemeenteraad
= petitie + geen uitsluiting van onderwerpen Resultaat: de gemeenteraad bespreekt het
voorstel
Democratie.Nu
Verzoekschrift aan de gemeenteraad
Éen persoon + geen uitsluiting van onderwerpen Resultaat: een gemotiveerd antwoord
Democratie.Nu
De gemeentelijke volksraadpleging
Hoge handtekeningen- en deelnamedrempel (max 20% v.d. inwoners!)
Uitsluiting van onderwerpen: persoonlijke aangelegenheden belastingen, rekeningen, begroting
Sperperiode 12 maand Gebrekkige informatieverstrekking Niet bindend!Niet bindend!
Veel werk voor weinig resultaatVeel werk voor weinig resultaat
Democratie.Nu
Drie verbeterpunten in het huishoudelijk reglement
1.Realistische handtekeningendrempel2.Bindend!!3.Geen uitsluiting van onderwerpen
Democratie.Nu
Stappenplan
1.Verzoekschrift indienen2.Punt op de agenda plaatsen (petitie)3.Volksraadpleging afdwingen
Democratie.Nu
I verzoekschriften indienen
Één persoon Snel antwoord (maart 2009)
Democratie.Nu
II punten op de agenda plaatsen
= petitie = begin van publiciteitscampagne
Democratie.Nu
III volksraadplegingen afdwingen
Drie vragen of drie formulieren Elke zes maand één volksraadpleging Nog meer publiciteit
Democratie.Nu
Gemeente is basis
• alle beslissingsbevoegdheden• alle belastingen• alle verantwoordelijkheid
Democratie.Nu
Gevolgen• burgers willen efficiëntie op alle vlak• BROV = versneller• oude regelingen worden vervangen• overzicht van belastingen• ontstaan van federaties• zelf bevoegdheden delegeren naar
hogere overheden
Democratie.Nu
ExtraWat is echte democratie?
Heerschappij van het volk Zelf de wetten maken die we gehoorzamen
Democratie.Nu
De verborgen kracht van de democratie
Wil de bevolking directe democratie? 60 - 85% Wil de politieke elite directe democratie? neen
Democratie.Nu
parlementaire democratie is een politieke mythe
Op geen enkel moment kan de bevolking rechtstreeks beslissen
Ontevreden? zelf een partij beginnen? betogen? referendum!
Democratie.Nu
Geen vertrouwen in de particratie
Schijnkandidaten Kiesdrempel Mandaten worden niet opgenomen Geen geheime stemmingen Goede <> slechte oppositie --> wantrouwen tussen de mensen --> alles wordt een taboe --> apathie
Democratie.Nu
Geen vertrouwen in de particratie
Geen scheiding wetgevende en uitvoerende macht
>70% wetgevend initiatief komt van de regering Meerderheid <> oppositie Parlementsleden zijn partijsoldaten Bepaling lijstvolgorde - opvolgers
Democratie.Nu
Een parlementaire stemming Er zitten een vijftal parlementariers in het halfrond
tesamen met de voorzitter Deze laatste geeft lezing van een tekst en er volgen
enige tussenkomsten De bel gaat (zoals in het theater) Uw volksvertegenwoordigers komen uit de bar en
gaan op hun plaatsen zitten Vervolgens drukken zij in blok op het hun
voorgeschreven knopje (voor of tegen) Als dit de democratie is die u wenst dan was deze
voordracht wellicht verloren tijd.
Democratie.Nu
Wat u kunt doen
informeren ideeën verspreiden lid worden €30 (bij het invoeren van een echte
democratie verdien je dit na anderhalve dag al terug)
mee aktief worden
Dank u voor de aandacht