+ All Categories
Home > Documents > Isaias - eBible.org - read and download the Holy Bible · Isaias5:20 12 Isaias5:28...

Isaias - eBible.org - read and download the Holy Bible · Isaias5:20 12 Isaias5:28...

Date post: 02-Nov-2018
Category:
Upload: hadien
View: 213 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
146
Isaias 1:1 1 Isaias 1:7 Isaias 1 Heini he libru, ne mehitenged te impahayag te Megbe- vayà diyà te ki Isaias he anak ni Amoz. Ne heini, mehiten ged te Jerusalem wey Juda hein kedhadì diyà te Juda ni Uzia, ne nesunuzan ki Jotam, ki Ahaz, wey ki Hezekia. Is Mekesesalà he Nasyun 2 Pemineg ka is langit wey is tanà, su migkaǥi is Nengaဦen te, “Mid-elimahan ku wey impezekelè ku is menge Israelinhon he menge anak ku, piru midsukul sikandan kediey. 3 Minsan ganì is menge vaka ebpekek- ilala te egalen dan, is menge asnu ebpeketuredu te sele- makà he zutun sikandan ibpekaan te egalen dan, piru is menge kevuwazan ni Israel he menge etew ku ne wazà mekekilala kediey.” 4 Mekesesalà sikandan he nasyun, menge etew he utew subra is kelelalung dan, kevuwazan sikandan te mememaal te mezaat wey mesipala. Inselikwey zan wey mid-undaunda is Nengaဦen, kes Waǥas he Megbevayà te Israel, ne mid-iniyuǥan dan sikandin. 5 Menge tig-Israel, maan is mibpedayun kew mebpekid- sukulà? Egkesuat kew ve he edsilutan? Iring kew te etew he nepurung te palì is ulu zin wey utew mesakit is gehinawa zin. 6 Puun te ulu zin taman te parapara zin ne wazè en egkekaǥi ta he meupiya, su pudu en palì, daǥem, wey levag. Wazà heini melùlui, etawa mevukusi, etawa mevewii. 7 Nehimu he mekevulungbulung is nasyun niw; ne nengevinsulan is menge inged niw. Ne nevembentayan niw is kebpenguwaa te menge veǥas te pinemula niw ziyà te vevesukè niw te menge etew ziyà te zuma he
Transcript

Isaias 1:1 1 Isaias 1:7

Isaias1Heini he libru, nemehitenged te impahayag teMegbe-

vayà diyà te ki Isaias he anak ni Amoz. Ne heini, mehitenged te Jerusalem wey Juda hein kedhadì diyà te Juda niUzia, ne nesunuzan ki Jotam, ki Ahaz, wey ki Hezekia.

Is Mekesesalà he Nasyun2 Pemineg ka is langit wey is tanà, su migkaǥi is

Nenga en te, “Mid-elimahan ku wey impezekelè ku ismenge Israelinhon he menge anak ku, piru midsukulsikandan kediey. 3 Minsan ganì is menge vaka ebpekek-ilala te egalen dan, is menge asnu ebpeketuredu te sele-makà he zutun sikandan ibpekaan te egalen dan, piru ismenge kevuwazan ni Israel he menge etew ku ne wazàmekekilala kediey.”

4 Mekesesalà sikandan he nasyun, menge etew heutew subra is kelelalung dan, kevuwazan sikandan temememaal te mezaat wey mesipala. Inselikwey zan weymid-undaunda is Nenga en, kes Waǥas he Megbevayà teIsrael, ne mid-iniyuǥan dan sikandin.

5Menge tig-Israel, maan ismibpedayun kewmebpekid-sukulà? Egkesuat kew ve he edsilutan? Iring kew teetew he nepurung te palì is ulu zin wey utew mesakit isgehinawa zin. 6 Puun te ulu zin taman te parapara zin newazè en egkekaǥi ta he meupiya, su pudu en palì, daǥem,wey levag. Wazà heini melùlui, etawa mevukusi, etawamevewii.

7 Nehimu he mekevulungbulung is nasyun niw; nenengevinsulan is menge inged niw. Ne nevembentayanniw is kebpenguwaa te menge veǥas te pinemula niwziyà te vevesukè niw te menge etew ziyà te zuma he

Isaias 1:8 2 Isaias 1:17lugar. Edezeetan dan is tanè niw taman te kenè en heiniegkepulusan. 8 Ne wazè en nesamà gawas te Jerusalem.Neiring heini te helungà diyà te pemuleey te paras etawalawig diyà te menge pemuleey te timun he iyan dànekehitindeg. Ne iring daanheini te ingedhe edliǥuyan temenge kuntada. 9 Emun wazà uuyag he midsamà kenitewte Nenga en he Mekeǥeǥehem, ne egkeiring kiw en teSodom wey Gomora.

10 Sikiyu is menge ebpemendumala wey menge etewziyà te Jerusalem, he iring te menge tig-Sodom weytig-Gomora, pemineǥa niw is lalag wey kesuǥuan teNenga en he Megbevayè tew. 11 Ke sikandin te, “Wazàbali kayi te kediey te mahabet he menge pemuhat niw.Midsemu ad te menge pemuhat niw he edtutungenmenge kerehidu weymenge tavà te menge uyaǥen he im-pelambù niw. Wazè ku ikelipey is lengesa te menge tuduhe vaka, menge kerehidu, wey menge kambing. 12Henteives is midsuǥù keniyu he uwita niw heini is langun emunuvag ed-ezapen a keniyu? Hentei is midsuǥù keniyu tekedtekutak te valey ku? 13 Engked kew en te ked-uwit temenge pemuhat he wazè dan pulus. Igkeremerik ku isbeyewè niw. Kenè ku en egkaantus is menge kevurunanniw emun Pista te Kebpuun te Hayag wey emun Andewte Kedhimeley, su minsan edtiǥum kew ne mezaat is baalniw. 14 Egkeepesan ku is menge Pista niw te Kebpuun teHayag wey is duma he menge pista niw. Igkeveǥati kuheini; ne kenè ku egkaantus.

15 “Emun ebpengemuyù kew ne kenè ku sikiyu ebpem-ineǥen. Kenà a ebpemineg minsan kepipira kew pa med-ampù, su mahabet en is mibpenhimetayan niw he mengeetew. 16Mebpekelumpiyu kew! Engked kew en he ebaal temezaat diyà te etuvangan ku. 17Penginenau kew te kebaalte meupiya, wey iyan niw ikula is hustu he kukuman.

Isaias 1:18 3 Isaias 1:26

Dewaya niw is menge ebpemeǥespeǥes, wey levani niw isketenged te menge ilu wey menge valu he vahi.”

18 Migkaǥi pa is Nenga en te, “Hendini kew, su ed-husayen tew heini. Minsan sengemenu keremerik ismenge salè niw, edlumpiyuwan ku heeyan su wey kewmehimu he lumpiyu. 19 Emun ebpezumazuma kew kedì,ne edtuvazan ku sikiyu. 20 Piru emun edsupak kewwey ebpekidsukulè kew, ne siguradu ebpemematey kew.Egkehitavùheini, su iyan a, is Nenga en, ismigkaǥi kayi.”

Is Mekesesalà he Inged21 Ahàa niw man is inged he Jerusalem. Hein aney

metinumanen is menge meǥinged kayi, piru ǥuntaanneiring en sikandan te vahi he ebelegyà te zengeg din.Hein aney metazeng he menge etew is ebpemen-ubpàdiyà te Jerusalem, piru ǥuntaan menge teremunù. 22 HeJerusalem, hein aney mevali ka iring te pelata, piru ǥun-taan wazè nu en pulus. Hein aney iring ka te vinu he wazèdin sahug piru ǥuntaan nesehuǥan te wahig. 23 Is mengepengulu nu ne mibpekidsukulà wey miduma te mengetekawen. Egkesuat dan he layun edsipsip, wey ebuyùsikandan te menge gasa. Wazè dan levani is ketengeddutun te menge ilu wey wazè dan pemineǥa is riklamu tevalu he menge vahi.

24 Umbe, migkaǥi is Nenga en, he Mekeǥeǥehem heMegbevayà te Israel te, “Ebelesan ku sikiyu is menge tig-Jerusalem he menge kuntada ku, su wey kenà ad mesekititenged te menge vaal niw. 25 Edsilutan ku sikiyu su weykew melumpiyuwi iring te pelata he edlunsayen pinaaǥite hapuy. 26 Ed-umanan ku sikiyu ebeǥayi te mengepengulu wey menge sumesambag iring duen te nehuna.Ne ziyà te huziyan he timpu egkengezanan is inged niw

Isaias 1:27 4 Isaias 2:3te inged temengemetazengweymengemetinumanen hemenge etew.”

27 Pinaaǥi te metazeng he kukuman te Megbevayà,edlibriyen din is Jerusalem wey is menge meǥinged kayihe ed-iniyug te mezaat. 28 Piru edezeetan din mulà ismenge mesinupaken wey menge mekesesalà, he edselik-wey te Nenga en.

29 Egkepeel-elezan kew is menge tig-Jerusalem tengedte ked-azap niw ziyà te menge kayu he ulayan wey ziyà tepinilì niwhemengepemuleey. 30Egkeiring kew te kayuheulayan he neǥangu, wey te pemuleey he wazà mevinyaǥi.31 Is menge gehemanen diyà te keniyu egkeiring te kayuhe neǥangu he melemu zà egkevinsuli, ne is mezaat hemenge vaal zan egkeiring te regreg he iyan ebpekevinsulkandan, ne wazà ebpekeevuk keniyan he hapuy.

2Is Kedhadì te Nenga en te Huziyan he Timpu(Micas 4:1-3)

1 Iyan heini impehayag te Megbevayà diyà te ki Isaiashe anak ni Amoz mehitenged te Juda wey Jerusalem:2 Diyà te huziyan he menge andew, sikan is buvungan

he edhitindeǥan duen te valey te Nenga en egke-himu he lavew he impurtanti te langun he mengevuvungan.

Ne ebpekeuma kayi he vuvungan is mahabet he mengeetew he ebpemuun diyà te langun he mengenasyun.

3 Egkaǥi sikandan te, “Hendini kew en, su edtekezegkiw ziyà te vuntud te Nenga en, diyà te valeyte Megbevayà ni Jacob. Su ebpenuruen kiw zinte menge paaǥi zin su wey tew metuman heini.”Umbe, ed-ulì is menge etew he ebpuun diyà te

Isaias 2:4 5 Isaias 2:12Zion, he iyan is inged he Jerusalem, ne ed-uwitendan is kesuǥuan te Nenga en.

4 Ne pinaaǥi te kesuǥuan din, edhusayen din is mengekebikilan te mahabet he menge nasyun. Umbekenè ne ebpetebtebekà is menge etew ziyà temenge nasyun, wey kenè dan en mebpenurù temenge etew te para te kebpekidtebek. Ebeelandan dà maan he punta te menge eradu is mengeispada zan, wey ebeelan dan dà he para te igkametis menge vangkew zan.

5 Hendini kew is menge kevuwazan ni Jacob, ebpengun-gubpaan kiw he sungkad te ketutuanan he ibeǥeykenitew te Nenga en tew.

Is Petizaan Mehitenged te Kedhukum6 Tutuu iyan he inselikwey nu, Nenga en, is menge

etew nu, kesmenge kevuwazan ni Jacob, sumidtuu sikan-dan te menge tuluuwen he ebpuun diyà te edsilaan weyte menge menenagnà iring te menge Filistihanen. Mid-iringan dan is menge vetasan te menge lumelengyawà.7 Mahabet he menge pelata wey vulawan diyà te tanèdan, ne kenà egkaamin is ketiǥeyunan dan. Mahabet ismenge kudè dan, ne kenà egkaamin is menge kerwahizan. 8Mahabet is menge ed-ezapen dan. Ed-ezapen danis menge vutang he vineelan dan dà. 9Umbe, ebminusenis ked-etew te kada sevaha kandan wey ebpeel-elezan nu.Kenè nu sikandan peseyluwa, Nenga en!

10 Menge Israilihanen, pelaǥuy kew pehendiyà temenge surung etawa menge vudsi su wey niw meelesiis egkepeuk he Nenga en wey is utew zekelà he ǥehemdin. 11 Egkeuma is andew he iyan dà is Nenga enedeliǥen. Ibpekevavè din is ked-etew te menge hem-bugiru wey menge mepelevawen. 12 Su zuen andew

Isaias 2:13 6 Isaias 3:1he midtelaan te Nenga en he Mekeǥeǥehem he zutunibpekevavè din is ked-etew te menge hembugiru, mengemepelevawen, wey mid-isip dan he gemhanan sikandan.13Ebpemilayen din is langun hemetawis he kayu he sidruziyè te Lebanon, wey is langun he kayu he ulayan diyà teBashan. 14Ebpetaǥen din is langunhemetikang hemengevuntud wey menge vuvungan, 15wey edtempaǥen din islangun he metikang he menge turi wey menge vereng-beng. 16 Edlenezen din is langun he menge varku ziyà teTarshish wey is mekempet he menge untuzà. 17Dutun heandew iyan dà edeliǥen is Nenga en. Ibpekevavè din isked-etew temenge hembugiru weymengemepelevawen.18Ne egkahanew is langun he tarù he menge ed-ezapen.

19 Ebpememelaǥuy is menge etew pehendiyà te mengesurung diyà te kelendiǥan wey ziyà te menge vudsi tetanà su ed-elesan dan is Nenga en he egkepauk wey isutew subra he ǥehem din emun edhuyungen din en iskelibutan. 20 Dutun he andew, is menge ed-ezapen hemenge pelata wey menge vulawan he mibeelan dan sued-ezapen dan, ibpenimbag dan diyà te menge rumatwey menge kaveg. 21 Ebpememelaǥuy zan pehendiyà temenge surung diyà te kelendiǥan wey ziyà te zezekelà hemenge vatu su ed-elesan dan is Nenga en he egkepaukwey is utew subra he ǥehem din emun edhuyungen dinen is kelibutan.

22 Kenè kew sarig te etew su ebpatey heini. Ne wazèkayi igketavang.

3Is Silut te Jerusalem wey Juda

1 Pemineg kew! Egkuwaan te Nengazen, sikan isMekeǥeǥehem he Nenga en, is langun he edseriǥan temenge etew ziyà te Jerusalem wey Juda: is keenen dan

Isaias 3:2 7 Isaias 3:12wey wahig, 2 is menge bentuǥan hemenge etew, is mengesundaru, is menge zatù, is menge ebpeneuven, is mengemenenagnà, is menge edumala, 3 is menge pengulu temenge sundaru, is menge dungganen he menge etew, ismenge sumesambag, is memetau hemenge selemengkiruzan, wey menge veyilan. 4 Ibpezizalem sikandan teNenga en te ǥehem te menge vetan-en. 5 Edluplupiǥente kada sevaha he etew is iring din he etew. Is menge vatàedsukul te menge meǥurang, wey edsukul zaan is mengeegkaayuayu te menge dungganen.

6-7 Dutun he timpu ebeyaan te sevaha he etew iskezuzumahi zin ne egkeǥiyan din te, “Tenged te meupiyapa is bisti nu, ne iyan ke en pengulu kenami kayi te timpuhe nevengkag is lugar tew.” Piru egkaǥi haazà te, “Kenèku sikiyu egketevangan. Wazè man ganì egkekaan weyigkevisti te pemilya ku, umbe kena a keniyu himuwa hepengulu.”

8 Kenà duwazuwa he egkezeetan is Jerusalem wey isJuda, tenged te iyan dan ebeelan wey ebpengeǥiyen isigkeepes te Nenga en. Wazè danmebpezizalem te zekelàhe keǥehem te Nenga en. 9 Is dagwey zan midtistiǥus teebpekesuǥat kandan. Utew keladu is kebaal zan te salàiring te mibeelan te menge tig-Sodom. Wazè dan heiniieles. Mekehizuhizu sikandan! Iyan dan mismu mid-uwitte kandan he kezeetan.

10 Keǥiyi niw is menge metazeng te meupiya is ukurzan, su egkeraǥun dan is beǥas te meupiya he mengevaal zan. 11 Piru mekehizuhizu mulà is menge lalung, suebpekeuma ziyà te kandan is bangkit. Ebelesan sikandantenged te menge vaal zan.

12 Migkaǥi is Nenga en te, “Edèdaaǥen te mengevetan-en is menge etew ku. Iyan ebpengulu kandan ismenge vahi.

Isaias 3:13 8 Isaias 3:25“Sikiyu is menge etew ku, edtezinen kew te menge

pengulu niw. Diyè kew zan ibpeikul te kenà hustu hezalan.”

13 Andam en is Nenga en he edhukum te menge etewzin 14 Edhukuman din is menge ebpemendumala weymenge pengulu te menge etew zin. Iyan heini sumbungdin kandan, “Midezeetan niw is pemuleey ku te paras heiyan is menge etew ku. Nepenù is menge valey niw temenge azen he mibpenguwa niw ziyà te menge pubri.15Maan is edèdaaǥenniw ismenge etewkuwey edresayenniw is egkengaayuayu?” Iyan heini migkaǥi te Nengazenhe MEGBEVAYÀ he Mekeǥeǥehem.

16Migkaǥi pa is Nenga en te, “Gelbuwen ismenge vahiziyà te Jerusalem. Henduen be te hentei sikandan emunedhipanew zan wey edtitikes sikandan te menge elahas.Ne emun edtengteng sikandan ne ebpezumahan dan tekebpengendat. 17 Umbe, ibpemezeǥes ku is ulu zan, neegkeupew sikandan.”

18 Dutun he timpu egkuwaan te Nengazen is mengeelahas diyà te menge paa zan, ulu zan, wey lieg dan.19 Egkuwaan daan diyà te kandan is menge eritis dan,rintì dan, lambung dan, 20 tengkulu zan, elahas dan diyàte velad, bagkes dan, pehemut dan, wey hinepetan dan.21 Egkuwaan pa is menge sising dan diyà te tezù danwey ziyà te izung dan, 22 is mahalen he menge visti zan,apid te visti, samput, kahita, 23 peǥelungan, bisti he linu,tengkulu, wey tezung. 24Kenè en hinuun sikandan ebme-hemut, kekenà, ebmemahù dan. Pisì dà is bagkes dan,ne ed-upawan is meupiya he vulvul zan. Is mahalen hemenge visti zan ed-ilisan te saku, ne egkaawà is kekempetdan.

25 Epemematey tenged te tebek is menge maama ziyàte Jerusalem minsan is memevurut he menge sundaru

Isaias 3:26 9 Isaias 5:1zan. 26 Duen edlalew wey ebpemenineǥew ziyà te mengepultahan dutun te inged. Ne haazà is inged egkeiring tevahi ha nekezuzungul ziyà te tanà he nahanew is langunhe azen din.

41 Dutun he timpu, pitu he vahi is ebpeeg-eǥawà te

sevaha he maama he ke sikandan te, “Iyan key en metaute egkekaan dey wey visti zey, esewaa key zà su wey keykenà mepeel-elezi tenged te wazè dey esawa.”

Ed-umanan Edtuvazi te Megbevayà is Tanà diyà teJerusalem

2Egkeuma is timpuhe ibpeuswagwey ibpemekempet teNenga en is menge pinemula ziyà te Israel, ne is mengesebpet dutun te tanà, egkehimu he zengeg wey kelipey teegkesamà he menge etew ziyà te Israel. 3 Egngezanan hemenge segradu is menge etew he egkesamà diyà te Zion,he iyan is inged he Jerusalem. 4 Pinaaǥi te ǥehem dinedhukuman din wey edlumpiyuwan din is kelelalung temenge vahi ziyà te Jerusalem wey is kebpemenhimateyzutun. 5 Ne ebaal is Nenga en te ǥapun he ebpeke-lambung te Jerusalem wey te mid-amur-amur zutun.Wey ebaal zaan sikandin te edriyubriyub he hapuy heebpeketeyew emun mezukilem. Epeketambun heini teJerusalem iring te meluag he tulda. 6 Ne egkeiring heinite lawig he egkehelungan emun meinit is andew weyegkehelungan daan amun duen bagyu wey uzan.

5Is Kanta Mehitenged te Pemuleey te Paras

1 Egkanta a mehitenged te minahal ku, mehitenged tepemuleey zin te paras:

Isaias 5:2 10 Isaias 5:7Duen pemuleey te paras te minahal ku ziyà te vuvungan

he meupiya is tanà duen.2Mid-eradu zin heini wey mibpen-awè din is menge vatu

zuen, ne mibpemulaan din te utew meupiya hemenge paras.

Mibaal sikandin te ubpeey te ebantey ziyà te teliwazà kayite pemuleey, nemibpevudsiyan din is batu he paraegkeresan te paras.

Midtaǥad sikandin he mebeǥas heini te meemis, pirumibeǥas heini te mepezes.

3 Iyan heini migkaǥi te teǥiǥaked te pemuleey te paras:“Sikiyu is menge meǥinged diyà te Jerusalem wey Juda,hukumi a keniyu wey is pemuleey ku. 4Hengkey pa vuwais nelipatan ku te ebaal zutun te pemuleey ku? Midtaǥada he mebeǥas heini te meemis, piru mibeǥas heini temepezes.

5 “Guntaan egkeǥiyan ku sikiyu ke hengkey is ebeelanku zutun te pemuleey ku. Id-awè ku is menge nenuvùdiyà te nekeliǥuy kayi he iyan nehimu he kudal zin, weyebengkaǥen ku is menge alad kayi su para penebtavàheini te menge langgam ne wey zan daan metekutaki.6 Ebpesegdanen ku en heini he pemuleey. Kenè ku enebpenempezen is subpang etawa edterebehuwen is tanàduen. Etuvuan dà heini te menge sagbet wey duǥiyen hedezeisey he kayu. Ne egkeǥiyan ku is menge ǥapun hekenè dan heini petiǥisi te uzan.”

7 Is pemuleey te Nenga en he Mekeǥeǥehem he mid-elimahan din wey igkelipey zin, iyan is menge etew ziyàte Israel wey Juda. Edtaǥad sikandin he tumana zanis hustu he kukuman, piru nasì dan mebpenhimatey.Edtaǥad sikandin he veeli zan is metazeng, piru nasì danmebpendaagdaag.

Is Mezazat he Mibeelan te menge Etew

Isaias 5:8 11 Isaias 5:198 Mekehizuhizu kew is mibpekezakel te menge valey

wey mibpekeluag te tanà taman te wazè en lugar para tezuma, ne iyan kew zà nesamà he ed-ubpà kayi he tanà.9 Nezineg ku he migkaǥi is Nenga en he Mekeǥeǥehemte, “Heeyan is dezekelà wey mekempet he menge valey,kenè en egkeubpaan. 10 Is dezuwa he hiktaryas he perasanne menge heenem dà he gelun he vinu is egkekuwa zuen.Ne is ingkeezek he sepulù he ǥantang ne senge-ǥantangdà is egkeraǥun duen.”

11 Mekehizuhizu kew is utew pa meselem he ed-enewenweymekepuun en he ed-inum, ne taman temezukilemis kebpelelengut niw. 12 Diyà te menge keemuran niwduenniwbandawey vinu. Piruwazè niw seǥipaa ismengevaal te Nenga en. 13 Umbe sikiyu is menge etew ku,ebihaǥen kew su wazè niw mesavut is menge vaal ku.Egkeǥerè kew wey is menge edumala keniyu tenged tekegkevitil wey kegkemezahi.

14 Egingange en is penlevengà. Edtaǥad en heini he ed-ahukduen is dungganenhemenge etew ziyà te Jerusalem,ragkes en is menge meǥinged kayi he ebpemen-ugyabwey edlilipeylipey. 15Ebpekevevaan is ked-etew te langunhe etew, lavew en sikan is menge gelbuwen. 16 Piruis Nenga en mulà he Mekeǥeǥehem edeliǥen tengedte kedhukum din. Pinaaǥi te metazeng he kedhukumdin, ibpeehè din he waǥas sikandin he Megbevayà. 17 Isnevengkag hemenge inged he iyanmid-ubpaan temengesepian, egkehimu he penebtavà te kerehidu.

18 Mekehizuhizu kew is mibaal te salà wey kelelalungpinaaǥi te kedtarùtarù. 19 Ed-undaunda kew pa he kesikiyu te, “Egègaanen te Waǥas he Megbevayà te Israel iskedsilut din sumalà te migkaǥi zin he ebeelan din, su weyzey maahà. Deyzey ke egkehitavù en is pelanu zin su weyzey metueni heini.”

Isaias 5:20 12 Isaias 5:2820Mekehizuhizu kew is iyan niw ed-isipen he mezaat is

meupiya, ne is meupiya ne iyan niw ed-isipen he mezaat.Is kerusireman ne iyan niw egngezanan he kerayag, ne iskerayag iyan niw egngezanan he kerusireman. Is mepaitedhimuwen niw hemeemis ne is meemis edhimuwen niwhe mepait.

21 Mekehizuhizu kew is ed-isipen niw he metau kewwey uluwanen.

22 Mekehizuhizu kew is buleǥuk te vinu, wey iyanlayun edtimpla te menge inumen. 23 Edlibriyen niw isebpekesalà tenged te sipsip, piruwazè niw veǥayi te hustuhe kukuman is wazà mekesalà. 24 Umbe, iring kew teneǥangu he reǥami wey sagbet he meǥaan dà edeketite hapuy wey egkeigmuk; segugunè kew egkengezeeti.Egkeiring kew te pinemula he neredak is dalid din, ne ismenge kevukad din, inlayap he henduen dà te eliyavuk,su geina te inselikwey niw is Kesuǥuan te Nenga enhe Mekeǥeǥehem, kes Waǥas he Megbeveyà te Israel.25Umbe tenged te utew kegkepeuki keniyu te Nenga ente menge etew zin, ne edsilutan kew zin. Egkehuyung ismenge vuvungan ne ebpekepeyapat kew ziyà te kersada isebpemematey he egkeiring te menge vesura. Ne minsanpa zutun kenè pa egkaawà is pauk te Nenga en. Andampa ǥihapun sikandin he edsilut keniyu.

26 Ed-uyawan din is menge nasyun diyà te meziyù;egkulehian din te ked-umew is menge meǥinged diyà teutewmeziyù he vahin te kelibutan, ne segugunà sikandanebpekeuma is edsurung keniyu. 27 Wazà minsan sevahakandan he edluyahan wey ebpekeuseng, wazà minsansevaha kandan he edhimeley etawa edlipezeng. Wazàbakes dan he egkepekas etawa hiket te sendalyas heegkevidtew. 28 Merewidit is basut te menge panè danne naandam en is menge panè dan. Is sulu te menge

Isaias 5:29 13 Isaias 6:5kudè dan iring te utew mezesen he vatu, henduen be teeribpures is kegketileng te ligid te menge kerwahi zan.29 Dutun te ked-surung dan ebpengulahì dan he iring teedhiniǥer he erimaung. Ne is egkebiktima zan, ed-uwitendan diyà te meziyù ne wazà egkelibri kandan.

30 Dutun te kedsurunga zan te Israel, ebpengulahì dante iring te deǥurus te zaǥat. Ne emun edtengtengante etew is tanà te Israel, iyan egkeehè din is kerusiremwey kelised. Is kereyag ebmerusirem su edtembunan temekepal he menge ǥapun.

6Is Kedtewaǥa ki Isaias

1 Dutun te tuig te kebpatey ni Hadì Uzia, neehè ku isNenga en he ebpimpinuu ziyà te metikang he pinuuwàte kedhadì. Is melayat he visti zin nekeeneb duen te valeyte Nenga en. 2Duenmenge ilengiten he linimbag he ziyàdapit te ulu zin. Ne is kada sevaha zutun, ne heenem ispakpak din: is dezuwa he pakpak dan neketambun diyàte vuked dan, ne is dezuwa neketambun te menge paazan, ne is dezuwa pa egemiten dan te kedlayang. 3 Neebpekegkeǥiyà sikandan te:“Waǥas, waǥas, waǥas is Nenga en he Mekeǥeǥehem

he is kebpekiduma zin nekeeneb te tivuuk hekelibutan.”

4Tenged te laǥeng dan, nehuyung is menge pundasyunte valey te Nenga en ne nepenù te evel is baley teNenga en. 5Ne migkaǥi a te, “Mekehizuhizu a! Su kenàduwazuwa he edezeetan a, su mezaat is ebpengeǥiyen kuwey is menge etew he emurè ku, mezaat daan is kandanhe ebpengeǥiyen. Ne ǥuntaan neehè ku is Hadì he iyan isNenga en he Mekeǥeǥehem.”

Isaias 6:6 14 Isaias 7:16Ne zutun is sevaha zuen te menge ilengiten he linim-

bag din, midlayang pehendiyà te kedì is ed-uwit te vaǥahe midsipit din diyà te pemuhatà. 7Ne indegkit din haazàdiyà te vèbè ku; ke sikandin te, “Indegkit heini ziyà tevivig nu, ne ǥuntaan wazè nu en salà su mibpesaylu keen.” 8Ne nezineg ku is laǥeng te Nenga en hemigkaǥi te“Hentei vuwa is edsuǥuen ku? Hentei vuwa is edhipanewpara kenami?” Midtavak a te, “Heini e zed! Iyan a suǥua.”

9 Ne migkaǥi sikandin te, “Genat ka ne keǥiyi nu ismenge etew ziyà te Israel te, ‘Edsigudu kew zà ebpemineg,piru kenè kew ebpekesavut. Edtulung kew zà edtengteng,piru kenè kew ebpekaahà.’ ”

10 Ne migkaǥi pa sikandin te, “Ipemezesen nu is gehi-nawa kayi hemenge etew. Himuwanu sikandan he vengelwey lakap, su kela ke mekeehè dan wey mekezineg, neebpekesavut sikandan ne edlikù dan kayi te kediey, neegkeulian sikandan.”

11 Ne mid-insà a te, “Sengemenu is kegkeuǥet kayi,Nengazen?” Midtavak sikandin te, “Taman te egkenge-waǥey is menge inged diyà te Israel ne wazè en duenmenge etew. Taman te wazè en ebpen-ubpà diyàte menge valey, ne is tanà egkepurung en egkezeeti.12 Taman te edsegseǥen ku is menge Israilihanen ne istanè dan henduen te pinesagdan. 13 Minsan mesamè pais ikesepulù he vahin te menge Israilihanen diyà te tanàte Israel, edezeetan ǥihapun sikandan. Piru zuen mibpilìku ziyà te kandan ne iyan sikandan egkesamà. Egkeiringsikandan te tued te kayu he ulayan he mibpiley.”

7Is Lalag para ki Hadì Ahaz

1 Si Ahaz he anak ni Jotam wey apù ni Uzia, hein hadìsikandin diyà te Juda, duen midsurung diyà te Jerusalem.

Isaias 7:2 15 Isaias 7:11Is nenurung iyan si Hadì Rezin hehadì te Aramwey si HadìPeka he hadì te Israel, he anak ni Remalia. Piru wazè danmaaǥew is Jerusalem.

2Ne hein nezineg te hadì te Juda he midsevaha is Aramwey Israel, migkerker sikandin wey is menge etew zintenged te kegkahandek. Migkerker zan iring te mengekayu he egkehuyung te keramag.

3Ne migkaǥi is Nenga en diyà te ki Isaias te, “Dumahanu is anak nu he si Shear Jashub ne sinuǥunga niw siAhaz diyà te netemanan te zal-ug diyà te zivavew hepeneng, dutun te kilid te zalan pehendiyà te lugar hepemìpiey. 4Ne iyan heini keǥiya nu kandin, ‘Pengandamka! Ipehulenè nu is gehinawa nu wey kenè ka mahandek.Kenè kamebpekulbà tenged dà te utew kegkepauk ni HadìRezin he hadì diyà te Aram wey ni Hadì Peka he anak niRemalia. Heini sikandan, iring dà te zezuwa he tued heed-evel piru wazà duen hapuy. 5 Mibpelanu sikandan tekedezaat kenikew. Ke sikandan te, 6 “Edsurungen ta isJuda ne edaaǥen ta. Ebehinen ta is tanà kayi ne iyan taibpahadì duen is anak ni Tabeel.”

7 “ ‘Piru migkaǥi is Nengazen he MEGBEVAYÀ te kenàheeyan egkehitavù. 8-9 Su is Damascus iyan dà kepital teAram, ne si Rezin, diyè dà sikandin midhadì te Damascus.Ne is Samaria iyan dà kepital te Israel, ne si Peka heanak ni Remalia ziyè dà sikandin midhadì te Samaria.Egkezeeten is Israel seled te 65 he tuig, umbe kenè neheini egketawag he sevaha he nasyun. Emun kenà melig-en is kedtuu niw ne egkezeetan kew iyan.’ ”

10 Dutun mid-uman megkaǥi is Nenga en diyà te kiAhaz te, 11 “Buyù ka te tuus kayi te kediey, te Nenga enhe Megbevayè nu he ebpenistiǥus he edtumanen ku isimpenaad ku. Ibeǥey ku minsan pa ke haazà is tuusdiyà ebpuun te zizalem, he ziyà te iveyaan, etawa ziyà te

Isaias 7:12 16 Isaias 7:20zivavew, diyà te langit.” 12 Midtavak si Ahaz te, “Kenà aebuyù te tuus. Kenè ku egezaman is Nenga en.”

13 Migkaǥi si Isaias te, “Pemineg kew is menge ke-vuwazan ni David! Kenè be subre en is kebpetigkerà niwtemenge zuma niw hemenge etew? Ne ǥuntaan iyan niwenmaan ibpetigker isMegbevayè ku! 14Umbe iyanmismuis Nengazen ebeǥey keniyu te tuus. Ne iyan heini tuus:Ebmeǥingey is betan-en he vahi ne ed-anak te maama.Ne egngezanan din haazà is batà te ‘Emmanuel.’ 15 Gataswey teneb is egkehimu he keuyaǥan kayi he vatà taman teegketeǥuan en te hustu he isip. 16Ne te kenè pa sikandinegketeǥuan te hustu he isip, is tanà duen te zezuwa hehadì he igkahandek nu, Ahaz, egkezeeten ne ebey-anandà heini. 17Diyà te huziyan he timpu, sikew wey is mengeetew nu, ragkes en is lavew he pemilya nu, ibpesurung teNenga en te hadì te Asiria. Ne egkeseǥazan niw is kelisedhewazè niwpa keenumeseǥazi puun te kebpekidsivayà teIsrael te Juda.

18“Dutun he timpu, ebpemunsuwit is Nenga en he ed-umew te menge tig-Ehipto wey tig-Asiria. Ne ebpekeumais menge tig-Ehipto he henduen be te menge langew heebpuun diyà te meziyù he menge wahig diyà te Ehipto,ne ebpekeuma zaan is menge tig-Asiria he henduen be temenge petiyukan. 19 Ebpekeuma heini sikandan ne ed-ubpè dan diyà te minsan hendei: diyà te merusirem hemenge zal-ug, diyà te vudsi te zezekelà he menge vatu,diyà te zuǥiyen he zezeisey he kayu, wey ziyà te mengepenebtavà.

20 “Dutun he timpu, egemiten te Nenga en is hadì teAsiria te kebpurung kedezaat te tanè niw. Iring sikandintemen-aalut he ebpuun te ziyà layun teWahig he Eufrateshe midsuhulan te kegkiskis te vulvul niw, berehibu niw,wey ragkes en is sumpè niw.

Isaias 7:21 17 Isaias 8:621 “Dutun he timpu, is egkeelimahan te menge etew

tigselimbaha zà he zumeraǥa he vaka wey zezuwa hekambing, 22 ne iyan dà haazà egkuwaan dan te ǥatas.Gatas wey teneb is egkehimu he keuyaǥan te langunhe egkesamà diyà te Juda. 23 Dutun daan he timpu, ispemuleey te paras he zuen duen 1,000 he puun he 1,000he pelata is bali zin egkeeneb te zuǥiyen he zezeiseyhe kayu ne ebmeribpesen en heini. 24 Ebpenuǥes ismenge etew zutun he uwiten dan is menge panà weyvangkew zan, su geina te meribpesen en heini he neenebte zuǥiyen he dezeisey he kayu. 25 Wazè en edhendiyàte menge vuvungan dutun he hein aney ebpemulaan,su ǥeina te neeneb en heini te zuǥiyen he zezeisey hekayu. Egkehimu zà heini he penebtavà temenge vakaweymenge kerehidu.”

8In-anak is Sevaha he Anak he Maama ni Isaias

1 Migkaǥi is Nenga en kayi te kedì te, “Kuwa ka temeluag he edsuratan, ne isurat nu heini he menge lalagis edhenduen te: ‘Maher Shalal Hash Baz.’ 2 Ne zutunmigkuwa a te zezuwa he egkeseriǥan he menge tistiǥushe edtistiǥus he insurat ku heini. He iyan si Uria hememumuhat wey si Zacarias he anak ni Jeberekia.”

3 Ne midhilevetan ku is esawa ku he ebpeneuvan, nemibmeǥingey sikandin ne mid-anak te maama. Migkaǥiis Nenga en kayi te kedì te, “Ngezani nu heeyan is batàte Maher Shalal Hash Baz. 4Ne te kenè pa egketau heeyanis batà he edsampit te Amà etawa Inà, ne is ketiǥeyunandiyà te Damascus wey is midtavan te menge tig-Samariane egkuwaan te hadì te Asiria.”

5 Mid-uman pa megkaǥi is Nenga en kayi te kedìte, 6 “Geina te inselikwey kayi he menge etew is wahig

Isaias 8:7 18 Isaias 8:18te Shiloa he midtudà te menaney, ne ingkelipey zanis kebpekidtampu ki Hadì Rezin wey ki Hadì Peka,7 ibpesurung ku sikandan te hadì te Asiria wey te mengesundaru zin he iring te zalem te Wahig he Eufrates heebpekelapew te menge pangpang din. 8 Edeǥurus sikan-dan diyà te Juda he iring te zalem he teǥelieg is kezalemne edlepayan dan is tivuuk he tanà.”

Piru zuma zey ǥihapun is Megbevayà! 9Sikiyu is mengeetew ziyà te menge nasyun, minsan mebpetemtempuwèkew pa, ebpekedsusuwey kew ǥihapun. Pemineg kewis diyà te menge meziyù! Minsan mebpengandam kewpa para te kebpekidtebek, egkezaag kew ǥihapun. 10 Kehengkey is pelanu niw he ebpekesuǥat kenami, kenà heiniebmezeeǥen, su zuma zey is Megbevayà.

Penenawag te Kedsarig te Megbevayà11 Mibpetizeenen a te Nenga en he ke sikandin te,

“Kenè kew med-iring te menge paaǥi te menge emurèniw te inged. 12 Kenè niw tuuwi is egkeǥiyen dan hemengemeluiven kew. Kenè kewmahandek te igkahandekdan, ne kenè kew mebpekulbà. 13 Siak, is Nenga enhe Mekeǥeǥehem, kinahanglan he egkilelaan a keniyuhe waǥas. Iyan a ereg he egkehendekan niw. 14 Iyan aegkehimu he eputè niw. Piru para temenge tig-Israel weytig-Juda, iring a te vatu he egkesipè dan wey ebpekeu-rambak dan, ne para te menge etew ziyà te Jerusalem,iring a te penuǥes. 15 Mezakel kandan is egkeseligkat,ebpekeurambak, wey egkezeetan. Egkeutel sikandan weyegkezekepan.”

16 Sikiyu is menge edsunud kedì, kenè niw lipati ismenge penurù ku. 17 Ebperateng a ziyà te Nenga enminsan pà te mid-iniyuǥan din is menge kevuwazan niJacob. Edsarig a ziyà te kandin. 18 Heini e zed wey is

Isaias 8:19 19 Isaias 9:2

menge anak ku he imbeǥey te Nenga en kedì. Mengetuus key para te Israel he ebpuun diyà te Nenga en heMekeǥeǥehem. Ed-ubpà sikandin diyà te Buvungan heZion. 19 Emun duen egkaǥi keniyu he penginginsè kewte menge minatey pinaaǥi te menge veyilan wey mengeetew he edsarig te menge mulin-ulin, ne kenè niw haazàbeeli. Insè kew ziyà te Megbevayè niw. Heeyan sikandanebekèbekè dà is bèbè dan. Ne maan is ed-insè kew ziyà temenge minatey te para te menge uuyag? 20 Kinahanglanhe is kesuǥuan wey penurù te Nenga en ne iyan niwebpemineǥen. Emunduenmenge etewhe egkaǥi te supakte menge penurù te Nenga en, heeyan he menge etewwazà meteyawi is isip dan.

21 Edhipanew zan he egkeveley wey egkevitil.Ne tenged te kegkevitil zan, egkepauk sikandan needrewakan dan is hadì dan wey is Megbevayè dan. Needlingahà sikandan diyà te langit 22 etawa edtengtengdan diyà te tanà, wazè duma he egkeehè dan, kekenà,iyan dà is kelised wey kerusireman. Ne ziyè dan ed-uwitate mekahandek-handek he kerusireman.

9Is Perateng Tenged te Hadì he Pinilì te Megbevayà

1 Piru egkeuma is timpu he egkaawè en is merusiremdutun he tanà te zutun is kemereǥenan. Dutun te nehunahe timpumibpeel-elezan teNenga en ismenge etew ziyàte Zebulun wey Naftali, piru ziyà te huziyan he timpu,ebeǥayan din sikandan te zengeg is menge etew he ed-ubpà diyà te veyeey pehendiyà te zaǥat he ziyà layunte Wahig he Jordan. Heini he menge lugar sakup teGalilea he ed-ubpaan te kenà menge Judio. 2 Is menge

Isaias 9:3 20 Isaias 9:9etew keniyan he nerusireman, ebpekaahà te utew mer-ayag. Is menge nerusireman he egkahandek he ebpatey,egketeyawan.

3 Nenga en, ebeǥayan nu sikandan te utew zekelà hekelipey. Egkelipey sikandan diyà te etuvangan nu iringte menge etew he egkelipey emun tiraǥun etawa iringte menge etew he igkelipey zan is bahin dan te mengeazen he netavan dan diyà te kebpekidtebek dan. 4 Suibpekeziyù nu sikandan diyà te midlupiglupig kandan.Iring sikandan te uyaǥen he ebedtien nu is id-eyuǥu zuenwey is tuked he idlagkut duen. Is ebeelan nu kandaniring te mibeelan nu zengan hein midaag nu is mengeMidianhen.

Is Epeebuten he Hadì5 Egkelipey zaan sikandan su egkeengked en is

kebpetebtebekà. Ebinsulan ismenge yunipurmi temengesundaru he nengelupit te lengesa, ragkes en is mengebutas dan. 6Egkelipey pa zaan sikandan su id-anak is batàhe maama ne edhedian key zin. Egngezanan sikandinte, “Egkein-inuwan he Sumesambag, Mekeǥeǥehem heMegbevayà, Wazà Pidtemanan he Emey, wey Penguluhe Ebpekeveǥey te Kelinew!” 7Wazà pidtemanan is ked-uswag te kedumala zin, ne layun dà melinawen heini.Ebpengevilinen din is ginhedian ni David. Ibpemelig-endin heini ne edhedian din he zuen hustu he kukumanwey ketazeng he wazà pidtemanan. Edsigureduwen teNenga en he Mekeǥeǥehem he metuman heini.

Is Pauk te Megbevayà te Israel8Migkaǥi is Nengazen he edsilutan din is menge Israil-

ihanen, he menge kevuwazan ni Jacob. 9 Ne egketuenanheini te langun he menge etew ziyà te Israel, ragkes en isdiyà te Samaria he kepital zin. Ne ǥuntaan ebpelavew zan

Isaias 9:10 21 Isaias 9:19pa wey ebpahambug he ke sikandan te, 10 “Nengerundusis menge valey zey he iyan inhiman duen is brik wey kayuhe sikemur, piru edliwanan dey heini te melig-en weymekempet he menge valey he iyan idhiman duen is batuhe vinesbasan wey kayu he sidru.”

11 Umbe ibpesurung sikandan te Nenga en te mengetig-Asiria, he menge kuntada ni Hadì Rezin. 12 Edezeetandan te menge Aramihanen he ziyà te edsilaan wey mengeFilistihanen he ziyà te edsenlepan, he iring te zumezaashe menge langgam he andam he ed-emeluk. Piru kenèpa egkeengked is pauk te Nenga en. Andam pa ǥihapunsikandin te kedsilut kandan.

13Piru is menge etew te Israel kenà gihapun edlikù diyàte Nenga en he Mekeǥeǥehem he midsilut kandan.

14 Umbe, edtik-ew edsilut is Nenga en diyà te tivuukhe Israel. Egkeiring sikandan te uyaǥen he edtempezante ikug wey ebpungelan te ulu. 15 Is ulu iyan is ebpemen-dumala wey menge dungganen he menge etew, ne is ikugiyan is teruenhemenge ebpeneuven. 16 Ismengemibpen-gulu te menge etew te Israel iyan neketazin kandan, neheini he menge etew nengetazin. 17Umbe kenà igkelipeyte Nenga en is betan-en dan he menge maama, ne kenèdin egkehizuwan is menge ilu kandan wey menge valu hevahi. Su lalung sikandan is langun ne kenà edsunud teMegbevayà; pudu mekeeled-eled is ebpengeǥiyen dan.

Piru is pauk te Nenga en kenè pa egkeengked. Andamgihapun sikandin he edsilut kandan. 18 Su is kelelalungdan iring te hapuyhenekevinsul te zuǥiyenhe zezeiseyhekayu. Edriyubriyub heini iring te hapuy he nekevinsul temenge kayu, nemekepal he evel ismidlipuwak pehendiyàte zivavew. 19Tenged te pauk te Nenga en he Mekeǥeǥe-hem, egkevinsulan is tanè dan, ne egkehimu sikandan hetavun he ed-epuren te hapuy.

Isaias 9:20 22 Isaias 10:6Kenè dan egkehizuwan minsan is iring dan he menge

Israilihanen. 20 Minsan hengkey he keenen is egkeehèdan diyà te peliǥuy egkuwaan dan ne egkeenen dan pirukenè dan gihapun egkahantey. Ragkes en he egkeenendan is menge anak dan. 21 Ebpetebekà is tribu he Manasewey Efraim, ne heini is dezuwa ne edsurung diyà te Juda.Piru kenè pa egkeengked is pauk te Nenga en. Andam paǥihapun sikandin he edsilut.

101-2Mekehizuhizu kew is ebaal te kenè hustu he menge

kesuǥuan he nenlupiglupig te menge pubri he emurè kute inged, wey mibpekewazà te ketenged dan wey wazàmedtuman te hustu he kukuman para kandan. Pinaaǥikayi he menge kesuǥuan egkuwaan niw is azen te mengevalu he vahi wey menge ilu. 3 Hengkey is ebeelan niwzutun te andew he edsilutan kew? Hengkey is ed-ul-ulahan niw emun ebpekeuma is kezeetan he ebpuunte meziyù? Hentei is ebuyuan niw te tavang? Weyhendei niw id-eles is ketiǥeyunan niw? 4Wazà egkesamàkeniyu, kekenà, egkengevihag kew etawa ebpemematey.Piru kenè pa ǥihapun egkeengked is pauk te Nenga en!Andam pa ǥihapun sikandin he edsilut keniyu.

Is Silut te Megbevayà te menge Tig-Asiria5Migkaǥi is Nenga en te, “Mekehizuhizu is menge tig-

Asiria. Iyan sikandan egemiten ku he lagkut he para tekedsilut temenge egkeepesan ku. 6Edsuǥuen ku is mengetig-Asiria te kedsurung te egkeepesankuhenasyun. Heiniis nasyun, kenà sikandan edsunud kedì te Megbevayèdan. Heini sikandan, edezeetan ku iring te vasak diyà tekersada he edtekutakan, wey mepenguwa te menge tig-Asiria is langun he menge azen dan.”

Isaias 10:7 23 Isaias 10:177Piru kenà egketuenan te hadì te Asiria he egemiten dà

sikandin te Nenga en. Kunaan din ke ebpendezeetan dindà is mezakel he menge nasyun. 8 Ebpahambug sikandinhe egkaǥi te, “Is menge peremandar te menge sundaruku ne henduen be te menge hadì. 9 Wazà mibizahayante Carkemish te Calno, wey Arpad te Hamat, wey isDamascus te Samaria? Neked-iiring dà heini he mengeinged su pudu ku naaǥew. 10 Kayi en te palad ku heiniis menge ginhedian he ed-azap te menge ed-ezapen helavew pa te menge ed-ezapan diyà te Jerusalem weySamaria. 11 Midezeetan ku en is Samaria wey mengeed-ezapen kayi. Ne iyan gihapun heeyan ebeelan ku teJerusalem wey te menge ed-ezapen kayi.”

12 Piru iyan heini migkaǥi te Nengazen he egkehitavùemun egkepasad din en is ebeelan din he ebpekesuǥatte Buvungan he Zion wey ziyà te Jerusalem: “Edsilutanku is hadì te Asiria tenged te kegkemepelevawen din weykegkegelbuwen! 13Sumigkaǥi is hadì te Asiria te, ‘Nehimuku heini tenged te zesen ku wey ketau ku: Midpen-aǥew ku is mezakel he menge nasyun wey is mengeketiǥeyunan dan. Iring a te tudu he vaka; nezaag ku ismenge hadì dan. 14 Mibpenguwa ku is ketiǥeyunan temenge nasyun he iring dà te nenguwa a te impis diyàte mid-ewaan he selaǥà. Wazè en midrerekubkub etawanemekak.’ ”

15 Lavew ve is wasey etawa gavas te migamit duen?Iyan be egkevitbit te lagkut is migawed duen? 16 Umbe,is Nenga en he Mekeǥeǥehem ebpeeǥiyan din te zaruis menge sundaru te hadì te Asiria, he menge meupiyais kedlelawa. Ebinsulan te Nenga en is ketiǥeyunankayi te edriyubriyub he hapuy. 17 Is Nenga en he iyansulù te Israel wey waǥas he Megbevayè dan, egkeiringsikandin te edriyubriyub he hapuy. Ebinsulan din seled

Isaias 10:18 24 Isaias 10:27temeǥaan dà heini is duǥiyen he zezeisey he kayu he iyanis Asiria. 18 Iring te edezeetan te zaru is lawa te etew,edezeetan daan te Nenga en is ketelunan wey is uuzaranhe vevesukà te hadì te Asiria. 19Deisey zà is egkesamà hemenge kayu ziyà te menge ketelunan din. Ne minsan isbatà ebpekehimu he ebilang kayi.

20-21 Egkeuma is andew he is egkengesamà he mengekevuwazan ni Israel, he iyan si Jacob, kenè ne edsarig teAsiria he mibpaantus kandan, kekenà, diyè en edsarig teNenga en, he Waǥas he Megbevayà te Israel. Ebpekid-uliey zan teMekeǥeǥehem heMegbevayà. 22-23Minsan pate iring kehabet is menge kevuwazan ni Israel te pantaddiyà te veyvey te zaǥat, piru zeisey zà kandan is edlikù.Netelaan en is kedezeeti te tanè dan. Kenè en egkeeǥenis metazeng he kedsilut te Nengazen he MEGBEVAYÀ heMekeǥeǥehem. Edtumanen din iyan heini. 24 Umbe,migkaǥi is Nengazen he MEGBEVAYÀ he Mekeǥeǥehem,“Sikiyu is menge etew ku he meǥinged te Jerusalem,kenè kew mahandek te menge tig-Asiria minsan pa teedresayen kew zan iring te mibeelan te menge tig-Ehiptoziyà te keniyu. 25 Su kenè en egkeuǥet ne egkaawè enis pauk ku keniyu ne ziyè ku maan te kandan ibpaahà ispauk ku taman te ebpemematey sikandan. 26Edsilutan kusikandan iring te mibeelan ku ziyà te menge Midianhendiyà te Batu he Oreb wey te menge tig-Ehipto heinmidlened ku sikandan diyà te zaǥat. 27 Dutun he andew,ibpeǥawas ku sikiyu puun te ǥehem te Asiria he henduenbe te meveǥat he uwiten he midtiang niw wey iring teeyuǥu he nekeveǥat te tengel niw. Ebpekeǥawas kewpuun te ǥehem din su egkehimu kew he gemhanan.”

Nenurung is menge Tig-Asiria

Isaias 10:28 25 Isaias 11:328Midsurung temenge tig-Asiria is Ayat. Diyà sikandan

mebayà te Migron ne intaǥak dan diyà te Micmash ismenge uwiten dan. 29Mibayè dan diyà te leyunà, ne ziyèdan mebpemenlipezeng te Geba. Nengahandek is mengetig-Rama, ne nemelaǥuy is menge meǥinged te Gibea heiyan inged ni Hadì Saul. 30Kulahì kew is menge tig Galim!Pemineg kew is menge tig-Laish wey sikiyu is mengetig-Anatot he menge mekehizuhizu! 31 Nemelaǥuy en ismenge meǥinged te Madmena wey Gebim. 32Guntaan heandew ebpekeuma is menge tig-Asiria ziyà te Nob. Ne ed-uyew sikandan su edsurung dan diyà te Jerusalem, kesBuvungan he Zion. 33 Pemineg kew! Is Nenga en heMekeǥeǥehem edezeetan din is menge tig-Asiria pinaaǥite utew zekelà he ǥehem din. Ed-iringen din sikandante ebpenempezen he menge subpang te kayu. Ebpekeve-vaan din sikandan ismenge gelbuwen iring te kebpemileyte memetawis he kayu. 34 Edezeeten din sikandan heiring te ebpemilayen sikandan he kayu ziyà te ketelunanpinaaǥi tewasey heini skandan is iring temenge kayu ziyàte Lebanon, edezeetan te mekeǥeǥehem Megbevayà.

11Is Melinew he Ginhedian

1 Is menge kevuwazan ni David he menge hadì dengan,iring sikandan te mibpiley he kayu. Ne ǥeina te nener-ingsing en guntaan is tued kayi, duen gihapun kevuwazandaan ni David he egeraran te Subpang. Egkehimusikandin he veǥu he hadì tew. 2 Edumelahan sikandin teMulin-ulin te Nenga en su wey meveǥayi sikandin te ke-tau, kedsavut, ebilidad te kebpelanu, gehem, keuluwanen,wey kedtahud diyà te Nenga en. 3 Ne igkelipey zin iskedtahud te Nenga en. Kenà sikandin edhukum tengeddà te neehè din etawa nengezineg din he tudtul, kekenà,

Isaias 11:4 26 Isaias 11:134 ebeǥayan din te metazeng he kukuman is menge pubrine edlevanan din sikandan pinaaǥi te kebeǥey kandante ketenged dan. Ne pinaaǥi te kebmandù din, edsilutsikandin kayi te kelibutan ne ebpematey is lalung hemenge etew. 5 Layun diyà te kandin is ketazeng weykegkeseriǥi, iring te idseluub din heini.

6 Duen kelinew zutun te kedhadì din. Ne zutunebpeemurà is dumezaas he menge asu wey is mengekerehidu. Edleku is liyupardu zuma te menge kambing.Ebpezumahà is nati he vaka wey is anak te erimaung,ne iyan ed-atur kandan is dezeisey pa he menge vatà.7 Ebpezumahà is baka wey is bir emun egkaan dan, neis menge nati zan ebpezumdumahà he ebpemenleku. Iserimaung ebpenabtab te reǥami iring te vaka. 8 Minsanegusà is batà diyà te uvey te vudsi te uled he edhereg,etawa idsikep din dutun is belad din, ne kena sikandinegkemenu. 9 Wazè en ebpesipala etawa ebpendezaatte segradu he vuvungan ku. Su is menge linimbagkayi te kelibutan egkepurung egketeǥui te keuluwanenmehitenged te Nenga en, iring te kegkepenua te zaǥatte wahig.

10 Egkeuma is andew he is beǥu he hadì he kevuwazanni David, egkeiring te bendirà he iyan tuus te mengeetew ziyà te menge nasyun he kinahanglan edtiǥum dan.Edtiǥum dan diyà te kandin. Ne egkevantug is ubpeeyzin. 11 Dutun daan he timpu, ed-umanan egemita teNenga en is gehem din te kebpeulì te nesamà he mengeetew zin diyà te Asiria, Ehipto, Patros, Etiopia, Elam.Babilonia, Hamat, wey is diyà te menge pulu.

12 Ibayew te Nenga en is sevaha he bendirà su ibpeehèdin te menge nasyun he edtiǥumen din en is menge etewzin diyà te Israel wey Juda he ebpuun te nekedseselekawàhe vahin te kelibutan. 13Egkeawà is kesina te Israel te Juda

Isaias 11:14 27 Isaias 12:4ne kenè dan en edtebek. 14 Edsevaha sikandan te ked-surung te menge Filistihanen diyè dapit te edsenlepan.Edsurungen dan daan is menge nasyun diyà te edsilaanne edtevanen dan is menge azen kayi. Edsekupen danis Edom wey Moab, ne is menge Amunihanen ebpesakupdaan kandan. 15 Ebpekemezahan te Nenga en is Daǥatte Ehipto, ne ebpekeremaǥan din te meinit he keramagis Wahig he Eufrates para mehimu zà heini he pitu hezezeisey he menge zal-ug para egkehimu zà heini heedrepasen te etew he edlayun. 16Ne iring te zuen meluaghe zalan hemid-ikul temenge etew te Israel heinmid-awàsikandan diyà te Ehipto, ne zuen daan meluag he zalanhe egkeikul te menge nesamà he menge etew zin diyà teAsiria.

12Kanta te Kebpeselamat

1 Emun egkeume en haazà he andew megkanta kew te:“Nenga en, edeliǥen ku sikew.Nepeukan a kenikew, piru ǥuntaan naawè en is pauk nu,ne edlipeyen a kenikew.2 Sikew Megbevayà, iyan ka menluluwas ku.Edsarig a kenikew ne kenà a egkahandek.Iyan ka, Nenga en, mibeǥey kedì te zesen,ne iyan ka egkentahan ku.Iyan ka midlibri kedì.”

3 Iring te ebpekeveǥey te kelipey is wahig he meǥenewte egkemezahan, ne egkelipey kew ke edluwasen kew ente Nenga en. 4 Emun egkeuma en haazà he andew, neegkanta kew te:“Deliǥa niw is Nenga en!Ezapa niw sikandin!Tudtula niw ziyà te menge etew is menge vaal zin.

Isaias 12:5 28 Isaias 13:8Penudtul kew he ereg sikandin he edeliǥen.5 Kentahi niw is Nenga en su ǥeina te egkein-in-inuwan

is menge mibeelen din. Ipetueni niw heini ziyà tetivuuk he kelibutan.

6 Ugyab kew wey megkanta te kelipey, is menge etew teJerusalem.

Sumekeǥeǥehem isWaǥas heMegbevayà te Israel he iyanduma niw.”

13Is Lalag Mehitenged te Babilonia

1 Iyan heini lalag he mehitenged te Babilonia he impe-hayag te Nenga en diyà te ki Isaias he anak ni Amoz:

2 Ivayew is sevaha he bendirà diyà te puntur temehiǥawan he vuntud. Ne zutun kulehia niw te meza-ǥing is menge sundaru ne uyawi niw sikandan wey zanmekesurung duen te menge pultahan te inged te mengedungganen hemenge etew. 3Midsuǥù ku en is pinilì ku hemenge sundaru te kedsilut te menge etew he egkeepesanku. Heini he menge sundaru nengelipey sikandan suedsarig dan he edhimuwen ku heini he kedsilut.

4 Pemineǥa niw is keǥurub diyà te menge vuvungan teutew mahabet he menge etew. Pemineǥa niw is keǥurubdiyà te menge ginhedian wey menge nasyun he edtiǥum.Edtiǥumen te Nenga en he Mekeǥeǥehem is menge sun-daru zin he para te tebek. 5Ebpuun sikandan diyà te utewmeziyù he menge lugar. Edezeetan te Nenga en wey temenge sundaru zin is tivuuk he tanà.

6 Sineǥew kew su hapit en is andew te Nenga en,kes andew te kebpendezaat te Mekeǥeǥehem he Meg-bevayà. 7 Dutun he timpu eguyaan is langun hemenge velad. Egkaawà is kevurut te langun he mengeetew. 8 Egkerkeren sikandan tenged te kegkahandek.

Isaias 13:9 29 Isaias 13:20Egkeǥezam dan is utew mesakit; iring dan te vahi heebeliliten. Ebpetengtengtengà sikandan he egkengehile-whilew su egkengeeled. 9 Pemineg kew! Egkeume en isandew te Nenga en, is andew te kegkaidwey utew zekelàhe pauk. Edezeetan is tanà taman te kenè en egkeubpaan,ne ragkes enhe edezeetan ismekesesalà dutun. 10Kenè ened-anlag ismenge vituen. Egawas is andewhemerusirem,wey minsan is bulan ne kenè en ed-anlag.

11 Migkaǥi is Nenga en te, “Ebpeeǥiyan ku te limasis kelibutan tenged te kelelalung kayi, wey is mengemekesealà tenged te salè dan. Ibpeengked ku is mengegelbuwen, wey is menge mepelevawen he wazè dan hizu.12 Deisey zà is egkesamà he menge etew. Edhuna pa hemereǥen is kebpen-ahà kandan kenà te lunsey he vulawanhe ebpuun diyà te Ofir. 13 Edhuyungen ku is langit wey iskelibutan. Ebeelan ku heini zutun te andewhe ibpeehè kuis utew ku kegkepauk.”

14 Is menge midlangyew ziyà te Babilonia ebpemelaǥuyhe ebpemenlikù diyà te menge lugar he ebpuunan danne henduen be te selazeng he ebpendel-asen. Ed-ulì danhe henduen be te kerehidu he wazè duen ebantey. 15 Iskada egkezekepan ne edresayen pinaaǥi te ispada tamante ebpatey. 16 Edrunteken is dezeisey pa he menge anakdan diyà te etuvangan dan. Egkuwaan is menge azen dandiyà temenge valey zanne edleyuǥen ismenge esawa zan.

17 Pemineg kew! Ibpesurung ku is menge tig-Babiloniate menge tig-Media he kenà ebpevayad te pelata weyvulawan. 18 Ebpenhimetayan dan pinaaǥi te panà ismenge vetan-en diyà te Babilonia. Kenè dan egkehizuwanis menge vatà wey minsan is peririǥè pa. 19 Edezeetan kuiring te Sodom wey Gomora is Babilonia; iyan heini utewmekempet he ginhedian te langun, bentuǥan heini weyzekelà is dengeg te menge meǥinged kayi. 20 Ne kenè en

Isaias 13:21 30 Isaias 14:6heini egkeubpaanminsan keenu. Wazà Arabo he ebangunte tulda zin dutun. Wey wazà daan ebantey te mengekerehidu he ebpepenabtab te menge kerehidu zin dutun.21 Egkehimu zà heini he ubpeey te menge leew he mengelanggam. Is menge valey zan egkehimu zà he ubpeey temenge ekang wey zuma pa he langgam. Edlinglingketewzutun is leew he menge kambing. 22 Is menge langgamhe henduen be te menge asu, ne edtaul ziyà te mengeturi wey menge turuǥan dutun te Babilonia. Meǥaan enis ketepusan te Babilonia; kenè en heini egkeuǥet.

14Ed-ulì is menge Israilihanen Puun te Kegkevihaǥa Kandan

1 Benar iyan, egkehizuwan te Nenga en is mengetig-Israel ne ed-umanan din sikandan ebpilia he mengeetew zin. Ne ibpeuman din sikandan ibpeubpà diyà tekeugelingen dan he tanà, ne zuen menge lumelengyawàhe ed-ubpà duma kandan. 2 Edtevangan te zuma hemenge nasyun is Israel su para mekelikù is menge Israil-ihanen diyà te tanà he imbeǥey kandan te Nenga en.Ne zutun egkehimu he uripen dan is ebpemuun diyà tezuma he menge nasyun. Egkengevihag dan is mibihagdengan kandan, ne edhimuwen dan he menge sakup danis midaagdaag kandan.

Ebpatey is Hadì te Babilonia3 Sikiyu is menge tig-Israel, dutun te timpu te kebpe-

himelaya keniyu te Nenga en te menge ked-antus, ke-lised, wey kegkeuripen, 4 ne un-undaha niw is hadì teBabilonia. Ne iyan heini keǥiya niw:

“Nezeetan en is hadì he ebpendaagdaag. Netapus enis kebpegalbu zin. 5 In-awà te Nenga en is gehem telalung he menge pengulu, 6 he tenged te pauk dan wazà

Isaias 14:7 31 Isaias 14:16sikandan med-engked he ebpaantus te menge etew weyutew zan mibpesipelahi is menge etew ziyà te mengeinged he nelupig dan. 7 Ne kayi te huziyan he timpu,melinawen en is tivuuk he kelibutan, ne egkezineg en kayiis kanta te kegkelipey. 8 Minsan is menge kayu he sipriswey sidru ziyà te Lebanon nengelipey tenged te nehitavùduen te hadì. Henduen be sikandan te etew he egkaǥi te,‘Guntaan te naawè ke en wazè en human ebpiley kenami!’

9 “Is lugar te menge minatey edtaǥad kenikew heegkeǥalew; nengandam en heini te kesinuǥung kenikew.Is menge ǥimukud te menge etew he menge gemhanandengan kayi te kelibutan, utew egkegalew kenikew. Ne-menhitindeg puun te pinuuwà is menge ǥimukud temenge hadì su edsinuǥungen ke zan. 10 Egkaǥi sikan-dan te: ‘Meǥuyè ke en guntaan iring kenami. Neked-iiring kiw en. 11 Guntaan te minatey ke en, ne naawèen is kegkemekeǥeǥehem nu zuma te zaǥing te alpa hemibeǥey kenikew te zengeg. Menge tagkey is hizeǥaan nune menge tagkey zaan is malung nu.’

12 “Neulug ka puun te langit is egngezanan te Meke-vugwas. Intimbag ka ziyà te tanè, is nendezaat te mengenasyun. 13 Migkaǥi ka ziyà te ǥehinawa nu te, ‘Ebpeme-nahik a ziyà te langit, ne idsavuk ku is pinuuwè ku tekedhadì diyà te zivavew te menge vituen te Megbevayà.Ebpinuu a ziyà te zivavew te vuntud he ziyà te zizaya hezutun edtiǥuman is menge ed-ezapen. 14 Ebpemenahik aziyà te zivavew te menge ǥapun; ne edrepeng a te UtewLavew he Megbevayà.’

15 “Piru ziyè ka uwita te lugar te menge minatey heziyà te kinezizeleman te vudsi. 16 Edtengtengan ka temengeminatey ne egkaǥi sikandan te, ‘Kenè be iyan heinisikan is etew he igkikinehendekà te menge etew ziyà tekelibutan wey mibpelihandek din is menge ginhedian?

Isaias 14:17 32 Isaias 14:2517 Kenè be iyan sikandin kes mibengkag te menge ingedwey midhimu te kelibutan he iring te disirtu, wey wazèdin engkezi te ed-uripen is mibihag din?’

18 “Is langun he menge hadì kayi te kelibutan duendengeg te kebpelestara kandan diyà temenge leveng dan.19 Iyan, sikew mulà, kenè ka idleveng diyà te penlevengènu, kekenà, idtimbag dà is lawa nu iring te subpang hewazè din pulus. Iyan idtambun kenikew is menge lawate nemematey he menge sundaru tenged te tebek, ne id-ulug ka zuma kandan diyà te vudsi ne edtembakan temenge vatu. Egkeiring ka te minatey he edtekutakandà. 20 Kenè ka idleveng iring te zuma he menge hadì, sumidezeetan nu is nasyun nu ne mibpenhimetayan nu ismenge etew nu. Wazà egkesamà he uuyag diyà te mezaathe pemilya nu.

21 “Endama is lugar he zutun edhimetayi is menge anakdin tenged te menge salà te menge kepuun dan! Kenè ensikandan dait he ed-angken temenge tanà etawa ebangunte zezekelà he menge inged diyà te tivuuk he kelibutan.”

22Migkaǥi is Nenga enheMekeǥeǥehem te, “Edsurun-gen ku wey edezeetan ku is Babilonia. Wazà edsemaanku he uuyag dutun he lugar. Wazà egkesamà te mengekevuwazan dan. 23 Edhimuwen ku heini he sibsivayan hemahabet is menge linew zuen. Edezeetan ku heini, neis kedezeeti ku kayi, iring te ebpeyupasen ku is mengemeǥinged kayi. Iyan a, is Nenga en he Mekeǥeǥehem,migkaǥi kayi.”

Is Lalag Mehitenged te Asiria24 Utew meheǥet is kegkeǥiya te Nenga en he

Mekeǥeǥehem te, “Siguradu he egketuman is pelanuku wey ketuyuan ku. 25 Edezeetan ku is menge tig-Asiriaemun diyà sikandan te Israel he tanè ku. Edtekutakan ku

Isaias 14:26 33 Isaias 15:2sikandan diyà te menge vuvungan ku. Ne kenè dan enuripen is menge etew ku. 26 Iyan heini pelanu ku para tetivuuk he kelibutan. Iyan heini silut he ibpeehè ku ziyàte langun he menge nasyun.” 27 Wazà ebpekehimu heedhalin te pelanu te Nenga en he Mekeǥeǥehem. Wazàebpekeeǥen kandin emun edsilut.

Is Lalag Mehitenged te menge Filistihanen28Heini he menge lalag impahayag te Megbevayà hein

tuig te kebpatey ni Hadì Ahaz:29 Sikiyu is menge Filistihanen, kenè kew lipey tenged

te kebpatey zuen te hadì he midsurung keniyu. Su is anakdin he ebpekeilis kandin edhuna pa he ebpekezezaat kenàsikandin, iring sikandin te uled he minatey he nekaanakte edlayang he uled he edhuna pa he edhereg. 30 Is mengeetew ku hemenge pubri ed-elimahan kuwey ibpehimeleyhe wazà edhilavet kandan. Piru sikiyu is menge Filis-tihanen, ebpenhimetayan ku is menge kevuwazan niwpinaaǥi te vitil. Ne is egkesamà kandan ebpenhimetayanku gihapun. 31 Lelendag kew is menge meǥinged diyàte menge inged he sakup te Filistia. Su zuen edsurungkeniyu he iring te evel he ebpuun diyà te zizaya ne pudusikandan memevurut.

32 Hengkey is idtavak tew te menge menunudtulàhe ebpuun te Filistia? Egkeǥiyan tew sikandan te, “IsNenga en iyanmibangun te Jerusalem, ne dengepà heinite menge etew zin he nengerasey.”

15Is Lalag Mehitenged te Moab

1Heini he menge lalag ne mehitenged te Moab:Seled dà te sengekezukileman ne egkevengkag en is

menge inged he Ar wey Kir he sakup teMoab. 2Edtekezeg

Isaias 15:3 34 Isaias 16:2is menge tig-Dibon diyà te lavew he simbahan dan weyziyà te menge simbahan dan diyà te metikang he mengelugar su edsineǥew zan dutun. Edsineǥawan temenge tig-Moab is Nebo weyMedeba. Is kada sevaha kandanmibpe-vangul wey mibpemarbas su ibpeehè dan is kedlalew zan.3 Ebivisti sikandan te saku zutun te kedhipanew zan diyàte kersada. Midsineǥew sikandan diyà te atep te mengevaley zan wey ziyà temenge pelasa. 4Edsineǥew ismengetig-Heshbon wey menge tig-Eleale, ne taman en te Jahazis kegkezineǥa kayi. Umbe ismenge sundaru ziyà teMoabnemengulahì tenged te kegkehandek dan.

5 Ingkeseeng ku is menge tig-Moab. Mibpelaǥuy ismenge etew zutun pehendiyà te Zoar wey Eglat Shel-ishiya. Midsineǥew sikandan is edtekezeg diyà te Luhit.Is duma kandan nemen-eerang dutun te kedhendiyè dante Horonaim, tenged te nehitavù kandan. 6 Nemezahanis wahig he Nimrim, ne neǥangu is menge sagbet. Wazèen midtuvù he pinemula. 7 Umbe, inlayun dan te zal-ughe Arabim is menge ketiǥeyunan he midheǥuan dan weynetiǥum dan. 8 Is kegkezineǥa te ked-erang dan ne tamanen te zulunà te Moab wey Eglaim wey taman te Beer Elim.9 Mibmeriǥà tenged te lengesa is wahig he Dibon, piruzuen ku pa ibpezezaat kandan he edhuna pa: erimaung isedsuǥuen ku wey zin mezawi is nemelaǥuy puun te Moabwey is nengesamà keniyan he inged.

161 Is menge tig-Moab he nemelaǥuy pehendiyà te Sela,

he sevaha he inged diyà te sibsivayan, mibpeuwitan dante gasa he nati he menge kerehidu is midhadì diyà teJerusalem. 2 Is menge vahi he menge tig-Moab he ziyàte repasan te Arnon neiring sikandan te menge tagbis hemibuǥew puun te menge salag dan.

Isaias 16:3 35 Isaias 16:113Migkeǥiyan te menge vahi he tig-Moab is menge tig-

Juda te: “Sembaǥi key ke hengkey is ereg he ebeelandey. Pengelangi key keniyu he iring te ebpekehelung keyziyà te merapung he kayu ke meudtu. Mibpelaǥuy keypuun diyà te kenami, ne wazè key en diyà te kenami heubpeey. 4 Ipeubpè key is menge tig-Moab diyà te tanè niw.Pengelangi key keniyu te egkesuat he edezaat kenami.”

Egkeengked is kebpendaagdaag wey kebpendezaat.Egkaawè en is ebpendaagdaag diyà te tanà he Israel. 5Nezutun edhadì en is sevaha he kevuwazan ni David he met-inumanen wey beliǥeǥawen. Emun edhukum sikandinibpeletew zin is hustu he kukuman. Wey abtik sikandinhe ebaal te metazeng.

6 Nezineg dey is kegkegelbuwen te menge tig-Moab.Menge gelbuwen sikandan wey menge mepelevawen,iyan, wazè en kayi pulus. 7 Umbe, edsineǥawan temenge tig-Moab is nasyun dan. Edsineǥew sikandan islangun tenged te kegkaawà te metaam he keenen dandiyà te Kir Hareset. 8 Nengezeetan is menge vevesukèdiyà te Heshbon ragkes en is menge pemuleey te parasdiyà te Sibma. Midezeetan te menge pengulu te mengenasyun is menge pemuleey te paras he taman en diyàte Jazer, pehendiyà te disirtu, wey taman en te Daǥathe Meriǥà. 9 Umbe edsineǥew a, iring te tig-Jazer hemidsineǥew tenged duen te pemuleey te paras diyà teSibma. Edsineǥawan ku is Heshbon wey Eleale su kenène egkezineg dutun is kedlipey te menge kedraǥun dan.10 Naawà is kelipey wey kegkebibu tenged te zekelà heselebpeten he menge vevesukà. Wazè en egkanta etawaed-ugyab diyà te menge pemuleey te paras. Wazè enegkeres te paras he para ebeelan he vinu. Impeengkeden te Nenga en is kebpekeugyab dan. 11 Umbe, neiringis gehinawa ku te mekevulungbulung he zaǥing te alpa

Isaias 16:12 36 Isaias 17:6su ingkeseeng ku is nehitavù diyà te Moab. Ingkeseengku zaan is nehitavù te Kir Hareset. 12 Bà dà egkeveley ismenge tig-Moab te kedlikù-likù diyà te menge simbahandan diyà te metikang he menge lugar. Kenà ebpulusis kedhendiyè dan te lavew he simbahan dan para tekebpengemuyù.

13Nekaǥi en heini zengan te Nenga en is mehitengedte Moab. 14 Ne ǥuntaan iyan en maan heini egkeǥiyendin, “Seled te tetelu he tuig egkaawà is ketiǥeyunan teMoab, ne egkepeel-elezan ismenge etew kayi. Deisey zà isegkesamàhe uuyag temenge etew kayi, ne heini sikandankenè pa memelig-en.”

17Is Lalag Mehitenged te Damascus

1Heini he menge lalag mehitenged te Damascus:“Pemineg kew! Kenè en maan inged is Damascus

su egkevengkag heini. 2 Wazè en ed-ubpà diyà temenge inged diyà te Aroer. Egkehimu zà heini hepepenebtavà temenge langgam, newazà ebuǥew kandan.3 Egkengevengkag is binerengbeng he menge inged diyàte Israel, ne egkaawà is kegkemekeǥeǥehem te Damas-cus. Is egkehitavù diyà te egkesamà he menge tig-Aramegkeiring te nehitavù te menge Israilihanen.” Iyan a, isNenga en he Mekeǥeǥehem, is migkaǥi kayi.

4 “Dutun he andew, egkaawè en is gehem te Israel,wey is ketiǥeyunan din, ne egkehimu heini he pubri.5 Egkeiring is Israel te pemuleey he is menge pungu zuenmidlegtey en te ebpemenraǥun, iring te pemuleey ziyà teSuǥud he Refaim he netevasan. 6 Deisey zà is egkesamàhe menge etew zutun. Egkeiring te kayu he ulibu hemibpenrupù en is menge veǥas din: egkesemaan dà heinite zezuwa etawa tetelu he veǥas diyà te kinepuruan he

Isaias 17:7 37 Isaias 17:14menge subpang din; ne heepat etawa lelima he veǥas diyàte zuma he menge subpang.” Iyan a, is Nenga en heMegbevayà te Israel, is migkaǥi kayi.

7 Dutun he andew, edangep en is menge etew ziyà temidlimbag kandan he iyan is Waǥas he Megbevayà teIsrael. 8 Kenè dan en edangep diyà te menge pemuhatàhe mibeelan dan dà. Kenè dan en edseǥipaan is mengetukud he simbulu te ed-ezapen he si Ashera, wey ismenge pemuhatà he edtutungan dan te veyewà, mengepemuhatà he vineelan dan dà daan.

9 Dutun he andew egkengevengkag is melig-en hemenge inged dan, ne ed-ewaan dan dà heini. Egkeiringheini te menge inged te menge Amunihanen wey mengeHivihanen he mid-ewaan dan hein nekeuma is mengeIsrailihanen.

10Egkehitavù heini keniyu te menge tig-Israel, su ǥeinàte midlipatan niw is Megbevayà he menluluwas niw, heiyan batu he egkeendilungan niw. Umbe minsan ebpem-ula kew pa te meupiya he kelasi te menge pinemula, iringte paras he ebpuun pa ziyà te zuma he lugar, 11 minsanpa ke edtuvù heini wey ebpengevukad dutun mismute andew te kebpemulaa niw zuen, ne wazà beǥas heegkekuwa niw puun kayi, su iyan dà egkekuwa niw iskedlised wey kenà egkeengked he kegkerasey.

12 Is keǥurub diyà te mahabet he menge etew, iringte deǥurus te zezekelà he menge vaǥel. 13 Iyan, minsanmeǥurub sikandan iring te zezekelà he menge vaǥel,ebpemelaǥuy sikandan emun edewayen dan te Megbe-vayà. Egkeiring sikandan te ukap diyà te vuvungan heidlayap te keramag, wey reǥami he idlayap te eribpures.14Ebpenginggat sikandan te tebek emunmezukilem, piruegkahanew sikandan ke egkepawà. Iyan heini egkehitavù

Isaias 18:1 38 Isaias 18:7te menge midsurung kenitew wey mid-aǥew te mengeazen tew.

18Is Lalag Mehitenged te Etiopia

1 Mekehizuhizu is menge etew ziyà te veyvey tezezekelà he menge wahig diyà te Etiopia, he zu-tun egkezineg is rekubkub te zezeisey he menge ker-anapranap. 2 Ebpuun kayi he lugar, duen menge me-nunudtulà he midsuǥù he ed-untud te mibeelan he ǥakithe tigbew ne midlayun dan te Wahig he Nilo.

Sikiyu is meǥaan he edhipanew he menge menunud-tulà, likù kew ziyà te tanè niw he nevahin pinaaǥi tezezekelà he menge wahig, diyà te menge zuma niw hememelangkewweymetilak is kedlulundis, menge etewhegemhanan he igkikinehendekà diyà te minsan hendei.

3 Sikiyu is langun he meǥinged kayi te kelibutan, ben-tayi niw is kebeyawa te bendirà diyà te vuntud, ne pem-ineǥa niw is daǥing te vudyung. 4 Su iyan heini migkaǥite Nenga en kayi te kediey: “Ke hendei a ebpinuu needtengteng a puun dutun he melinawen. Iring te kedsilàte andew emun meudtu wey kegkepurma te zehemugdutun te meǥenew he kezukileman emun tiraǥun.”

5Kenè pa egkeuma is tiraǥun, su timpu pa te kebpenge-vukad te paras wey egkenaneynaney pa egkengelutuiis beǥas kayi, ebpenempezen te Megbevayà is mengesubpang kayi. 6 Uya, edezeetan din is menge tig-Etiopia,ne ebey-anan en is menge lawa zan ke egkeenen temengetagbis wey te zumezaas he menge langgam. Egkehimusikandan he keenen te menge tagbis emun gulavungwey te zumezaas he menge langgam emun timpu temeǥenew. 7Piru zuen timpu he egkeuma he zutun edawatis Nenga en he Mekeǥeǥehem te gasa he ebpuun kayi

Isaias 19:1 39 Isaias 19:8te tanà he nevahin pinaaǥi te zezekelà he menge wahig.Ibeǥey heini te menge etew kayi he memelangkew weymemetilak is kedlulundis. Mekeǥeǥehem sikandan neigkikinehendekà diyà te minsan hendei. Ed-uwiten danis menge gasa zan diyà te Buvungan he Zion, he zutunebeǥayi te zengeg is Nenga en he Mekeǥeǥehem.

19Is Lalag Mehitenged te Ehipto

1Heini he menge lalag ne mehitenged te Ehipto:Pemineg kew! Ed-untud is Nenga en te meǥaan

he ǥapun su edhendiyà sikandin te Ehipto. Ne emunebpekeume en, ne ebpengerkeren te kegkahandek ismenge ed-ezapen diyà te Ehipto, ne egkeheratan ismengeEhiptohanen.

2Migkaǥi isNenga en te, “Ibped-uney ku ibpedtetebekis menge Ehiptohanen: suled kuntra te suled, siringankuntra te siringan, inged kuntra te inged, wey ginhediankuntra te ginhedian. 3 Egkaawà is kevurut te mengeEhiptohanen, ne edhimuwen ku he meliveg sikandan isebpelanu. Edangep dan diyà te menge ed-ezapen dan,diyà te menge ǥimukud te nemematey en, diyà te mengeveyilan, wey menge etew he edsarig te menge mulin-ulin. 4 Ibpezizalem ku sikandan te gehem te mesipala hehadì.” Iyan heini migkaǥi te Nengazen heMEGBEVAYÀ heMekeǥeǥehem.

5 Ebmevavew is Wahig he Nilo taman te egkemezahanheini. 6 Ebmengazeg is menge edtudaan dutun te wahigwey egkemezahan heini. Egkengeǥangu is menge meme-layat he menge sagbet, 7 ragkes is menge pinemula ziyàte veyvey te Wahig he Nilo. Ebadtik is langun he mengevevesukà diyà te uvey te Wahig he Nilo, ne ebpematey ismenge pinemula kayi. 8Edsineǥewwey ebpenhulùhulù is

Isaias 19:9 40 Isaias 19:18menge mengingisdà diyà te Wahig he Nilo, 9 ne edlalewis menge mememaal te manggad he linu. 10 Egkeseeng ismenge mengengavel wey is duma he menge terebahanti.

11 Menge tulebung is menge upisyal ziyà te Zoan!Egkilelaan sikandan he kinemeteuwan he menge sume-sambag te hadì te Ehipto, piru wazà pulus te mengesambag dan. Ne kenà sikandan ereg he egkaǥi te, “Mengekevuwazan key te uluwanen he menge etew wey mengehadì dengan.”

12 Sikew is hadì te Ehipto, hendei en is uluwanen hemenge etew nu? Emun uluwanen sikandan, ne ipekaǥikandan ke hengkey is pelanu te Nenga en he Mekeǥeǥe-hem para te Ehipto. 13 Utew menge tulebung is mengeupisyal ziyà te Zoan, wey is menge upisyal ziyà te Memfisegkehimu he edigdiǥen. Iyan pezem sikandan sikan ismenge pengulu he ereg he egiya te menge etew ziyà teEhipto, piru iyan en hinuun sikandan midtazin kayi hemenge etew. 14 Edlivegen te Nenga en is menge Ehip-tohanen. Egkengeliveg sikandan te langun he ebeelandan. Iring sikandan te egkelangut he ebpekeziregdiregis ebpekeutà. 15 Wazà minsan sevaha ziyà te Ehipto heebpekehimu he ebpekelibri te nasyun dan, sepian manetawa pubri, dungganen man etawa kenà dungganen.

16Dutun he timpu, is menge Ehiptohanen egkehimu hemeluya iring te vahi. Ebpengerkeren sikandan tenged tekegkahandek dan te silut he idsilut kandan te Nenga enhe Mekeǥeǥehem. 17 Igkahandek dan is Juda, minsanegkezineg dan dà is kegngezani kayi ne egkengeheratanen sikandan. Egkeulaula heini tenged te pelanu teNenga en he Mekeǥeǥehem he nekesuǥat diyà te kan-dan.

18 Dutun daan he timpu is menge meǥinged diyà telelima he inged diyà te Ehipto edsunud en te Nenga en

Isaias 19:19 41 Isaias 19:25he Mekeǥeǥehem, ne Hebriyuhanen is kineǥiyan heegemiten dan. Is sevaha kayi he inged egngezanan teInged te Andew.

19 Dutun he timpu ebengunen is pemuhatà parate Nenga en diyà te teliwazà te tanà he Ehipto, neibpelastar zaan is tedeman he vatu ziyà te dulunà kayi.20 Egkehimu heini he tuus wey pengintutuu he zutun isNenga en he Mekeǥeǥehem te tanà he Ehipto. Emunebuyù te tavang is menge Ehiptohanen diyà te Nenga entenged te kebpeentusa wey kedèdaaǥa kandan, edsuǥùsikandin te ebpekelibri wey ebpekepengalang kandan.21 Ibpekilala te Nenga en is keugelingen din diyà tekandan, ne zutun he timpu egkilelaan dan is Nenga en.Ed-ezapen dan sikandin pinaaǥi te kebpemuhat te neked-seselekawà he menge pemuhat. Ebpenaad dan diyà teNenga en ne edtumanen dan heini. 22 Edsilutan teNenga en is menge Ehiptohanen pinaaǥi te kebpeeǥiyazin te vangkit diyà te kandan, piru ebewian din sikandan.Edangep sikandan diyà te kandin, ne ebpemineǥen din ismenge kebpengemuyù dan ne ebewian din sikandan.

23 Dutun he timpu zuen meluag he zalan he ebpuun teEhipto pehendiyà te Asiria. Umbe ebpekedsusuvar zà ismenge Ehiptohanenweymenge Asiryanhen, ne edsevahasikandan te kedsimba. 24 Dutun he timpu ebpekidsevahais Israel te Ehipto wey Asiria, ne heini is tetelu he nasyunegkehimu he tuvad te kelibutan. 25 Ebpenubtuvazansikandan te Nenga en he Mekeǥeǥehem he edhenduente, “Ebpenubtuvazan ku is menge Ehiptohanen he mengeetew ku, is menge Asiryanhen hemenge linimbag ku, weyis menge Israilihanen he ǥaked ku.”

20Is Lalag Mehitenged te Ehipto wey Etiopia

Isaias 20:1 42 Isaias 21:2

1 Tenged te suǥù ni Hadì Sargon te hadì te Asiria, mid-surung te peremandar te menge sundaru ziyà te Asiriais Ashdod, ne mid-aǥew zan heini. 2 Dutun te wazè paheini mehitavù ne migkaǥi is Nenga en diyà te ki Isaiashe anak ni Amoz te, “Luwasa nu is bisti nu he saku weypul-uta nu is sendalyas nu.” Midtuman heini ni Isaias, nemidhiphipanew sikandin is wazà bisti wey sendalyas.

3 Ne migkaǥi is Nenga en te, “Is suluǥuen ku he siIsaias midhiphipanew he wazè din bisti wey sendalyasseled te tetelu he tuig. Ne sevaha heini he simbulu weypetizaan te Ehipto wey Etiopia. 4 Su ebihaǥen te hadì teAsiria is menge tig-Ehipto wey menge tig-Etiopia, batàetawa meǥurang. Ne ibpehipanew zin sikandan he wazàmenge visti wey menge sendalyas. Egkaahà sikandan hemenge lelevas, ne egkepeel-elezan ismenge Ehiptohanen.5 Is menge midsarig te Etiopia wey is ebantug te Ehiptoegkengeheratan wey egkengepeel-elezan. 6 Ne emunegkehitavù en heini, egkaǥi is menge Filistihanen te,‘Ahàa niw man is nehitavù te menge nasyun he midser-iǥan tewweymibuyuan tew te tavang su para melibri kiwte kedeezeti kenitew te hadì te Asiria. Ne ebmenumenukiw en buwa wey kiw mekelikey?’ ”

21Is Lalag Mehitenged te Babilonia

1Heini he menge lalag ne mehitenged te Babilonia:Edsurung is menge kuntada he iring te eribpures

he edeǥurus pehendiyà te Negev. Ebpuun heini ziyàte sibsivayan, he ziyà te mekahandekhandek he tanà.2Nekelawas a te mekahandekhandek mehitenged te ked-luib wey kebpendezaat.

Isaias 21:3 43 Isaias 21:10Sikiyu is menge tig-Elam wey menge tig-Media, liǥuwi

niw is Babilonia ne surunga niw. Edhimesazen te Megbe-vayà is kebpeentusa zin te zuma he menge nasyun.

3 Migkerker a wey mibmesakit is lawa ku tenged teneehè ku wey nezineg ku pinaaǥi te kebpekelawas ku,nesekitan a iring te vahi he ebeliliten. 4Nekehuyabhuyabis kumeng ku su egkerkeren a tenged te kegkahandek ku.Kenà a ebpekehimeley kemezukilem, tenged te kegkulbaikedì.

5 Nengandam te keemuran is menge upisyal. Midem-pasan dan is ebpinuuwan dan. Migkaan sikandan weymid-inum, ne netekewtekew zan te mibensaǥan sikandante, “Hendini kew, pengandam kew para te tebek!”

6 Migkaǥi is Nenga en kayi te kedì te, “Savuk kate vantey he ibpevantey te inged, ne ipekaǥi kandinis egkeehè din. 7 Kinahanglan he ebpurung sikandinebantey ne emun ebpekaahà sikandin te kerwahi weypereuntud te kudà he ebparisparis, wey menge etewhe ebpemen-untud te menge asnu wey menge kemilyu,kinahanglan he segugunè din petueni.”

8 Ne mibensag is bantey te, “Datù, maandew weymezukilem is kebantey ku he kayi a te turi. 9Ne ǥuntaan,ahàa niw man duen egkeehè ku he edhendini he mengekerwahi wey pereuntud te kudà he mibparisparis.” Nemibpedayun megkaǥi haazà is bantey te, “Nezeetan enbes utew is Babilonia. Nengerupet en is langun he mengeledawan hemenge ed-ezapen kayi ne nekepeyapat diyà tetanà.”

10 Ne migkaǥi a te, “Sikiyu is menge emurè ku teinged he menge Israilihanen, he henduen be te triguhe migunas, edtudtulen ku keniyu is nezineg ku ziyà teNenga en he Mekeǥeǥehem, he Megbevayà te Israel.”

Is Lalag Mehitenged te Edom

Isaias 21:11 44 Isaias 22:311Heini he menge lalag ne mehitenged te Edom:Duen etew ziyà te Edom he edtulung ed-insà kayi te

kediey te, “Bantey, egkeuǥet pe be egkepawà.” 12 Neke siak te, “Kenè en egkeuǥet ne egkepawè en, piruegkeuman ded egkezukilem. Ne emun egkesuat ka he ed-uman ed-insà, ne umani a kenikew insai.”

Is Lalag Mehitenged te Arabia13Heini he menge lalag ne mehitenged te Arabia:Sikiyu is menge etew ziyà te Dedan, he is menge

grupu te menge nigusyanti niw he ebpemenhipanew heegkampu ziyà te sibsivayan te Arabia, 14 beǥayi niw tewahig is egkengemezahan. Sikiyu is menge meǥingeddiyà te Tema, beǥayi niw te keenen is menge etew henemelaǥuy puun te inged dan. 15Nemelaǥuy zan tengedte zekelà he tebek; edel-asen sikandan te neǥumeenan teispada wey panà he menge kuntada zan.

16 Migkaǥi is Nenga en kayi te kedì te, “Seled tesenge-tuig, ne egketapus is kegkemekeǥeǥehem te Kedar.17Deisey zà is egkesamà temengemevurut hemememanàkayi. Egkehitavù heini su iyan a, is Nenga en he Megbe-vayà te Israel, is migkaǥi kayi.”

22Is Lalag Mehitenged te Jerusalem

1Heini he menge lalag ne mehitenged te suǥud-suǥudhe zuen duen egkengelewasan:

Hengkey is nehitavù. Maan is nemenahik kew is langundiyà te menge atep? 2 Negurigew wey nemengulahì ismenge etew ziyà te tivuuk he inged. Is nememateykeniyu newazàmebpatey te tebek. 3Nemelaǥuy is langunhe menge pengulu niw, ne utew zà sikandan meǥaannezekepi. Is duma keniyu neninguhà he mekepelaǥuy,

Isaias 22:4 45 Isaias 22:13piru nezekepan gihapun. 4 Guntaan, bey-ani ad keniyuke edsineǥawan ku is menge siringan ku he nemematey.Kenà ad keniyu lengana. 5 Su iyan en heini timpu hemidtelaan te Nengazen heMEGBEVAYÀ heMekeǥeǥehemhe timpu te kegkegurigew, kebpemelaǥuy, wey kegken-geliveǥi te menge etew ziyà te suǥud-suǥud he zutunduen egkengelewasan. Egkengetempag is menge vereng-beng kayi, ne is kulehian te menge etew ebpekeuma iskegkezineǥa zuen diyà temenge vuvungan. 6Nenurung ismenge sundaru he tig-Elam he ebpemen-untud te mengekudà he zuen dan menge panà. Is menge sundaru ziyàte Kir nenurung daan he zuen dan egewazan he mengekelasag. 7 Edliǥuyan dan is uuzaran he menge suǥud diyàte keniyu, ne ed-amur-amur zan diyà te menge pultahante inged niw. 8Naaǥew zan is menge pengalang te Juda.

Dutun he andew migkuwa kew te menge ǥumaan niwziyà te teleǥuey kayi. 9Mid-ehè niw is menge verengbengte Inged ni David su wey niw metueni ke hendei isnengeǥevà kayi. Midtiǥum kew te wahig he ebpuun diyàte peneng he ziyà te alug. 10 Mid-ehè niw is mengevaley ziyà te Jerusalem ne midrundus niw is duma zutunsu egemiten niw is menge vatu zuen te kebpurung teverengbeng te inged. 11Mibaal kew te punduwà te wahigdiyà te mid-elangan te zezuwa he verengbeng, su paraegketiǥum dutun is wahig he ebpuun diyà te zaan hepeneng. Iyan, wazà kew medsarig wey medseǥipà teMegbevayà he iyanmibpelanu kayi, wey iyanmibayàbayàte kegkehitevùa kayi.

12 Dutun he andew mid-umew kew te Nengazen heMEGBEVAYÀ he Mekeǥeǥehem su ibperuǥur kew zin weyibpesineǥew. Migkeǥiyan kew zin he ipetuusi niw iskedlalew niw pinaaǥi te kepevangul niwwey kebivisti niwte saku. 13 Piru midlipey kew wey midsilibra kew hinuun.

Isaias 22:14 46 Isaias 22:24Midlapè kew te menge vaka wey menge kerehidu, nemigkaan kew te usa wey mid-inum kew te vinu. Ke sikiyute, “Egkaan kiw wey edlipey kiw su kela ke mebpatey kiwen keeselem.”

14 Migkaǥi is Nenga en he Mekeǥeǥehem kayi tekediey te heini is salè niw kenè din ebpeseyluwen tamante kebpatey niw.

Is Lalag para ki Shebna15 Midsuǥù a te Nengazen he MEGBEVAYÀ he

Mekeǥeǥehem te kedhendiyà te ki Shebna, he iyanedumala te turuǥan, ne egkeǥiyen heini ziyà te kandin:16 “Hentei ka is edturtur keniyan te kelendiǥan te parate edlevengan kenikew zuma te dungganen he mengeetew? Hentei is midtuǥut kenikew te kebaal keniyan?17 Bantey ka su minsan mekeǥeǥehem ka, ne edekepenka te Nenga en, ne idtimbag ke zin. 18 Egketilengtilengka he iring te vula ne idtimbag ke zin diyà te meluag helugar. Ne ebpatey ka zutun, ne egkengewaǥey zaan dutunis ibpahambug nu he menge kerwahi. Mibeǥayan nu tekeelezan is pemilya te egalen nu. 19Migkaǥi is Nenga endiyà te kenikew te, ‘Ibpeawè ku sikew ziyà te terebahunu! 20Dutun he andew ibpetawag ku is suluǥuen ku he siEliakim he anak ni Hilkia. 21 Ibpeǥamit ku kandin is bistinu, wey vakes nu he para te kegkeupisyal nu, ne ibeǥeyku kandin is keǥehem nu. Ne egkeiring sikandin te ameyte menge tig-Jerusalem wey menge tig-Juda. 22 Idsarig kukandin is yawi te ginhedian ni David. Is ebpuwasan din newazà duen ebpekelekeb ne is edlekevan din ne wazà duenebpekepuwas. 23 Edhimuwen ku sikandin he melig-endiyà te ketengdanan din iring te senggatà diyà te elavat.Ne ebpekeveǥey sikandin te zengeg diyà te pemilya zin.24 Ne is tivuuk he pemilya zin wey menge kezuzumahi

Isaias 22:25 47 Isaias 23:8zin ne edsarig kandin. Iring sikandin te selenggatà hezutun isanggat is nekedseselekawà he zezeisey he mengeteleǥuey, puun te menge yehung pehendiyà te mengetivud. 25 Ne emun mahabet en is idsanggat dutun, neegketangtang haazà is selenggatà ne egkengeulug weyegkengewaǥey is langun he insanggat dutun. Egkeulaulaheini su iyan a is Nenga en migkaǥi kayi.’ ”

23Is Lalag Mehitenged te Tyre wey Sidon

1Heini he menge lalag ne mehitenged te Tyre:Sineǥew kew ismenge ebpemen-untud temenge varku

ziyà te Tarshish! Su nezeetan is pentalan niw ziyà teTyre. Midtudtul en heini keniyu te ebpemuun diyà teCyprus. 2Pereremek kew ismengemeǥinged diyà te pulu,ragkes kew en ismenge nigusyanti ziyà te Sidon. Ismengenigusyanti niw he iyan insepian niw, ed-untud sikandantemenge varku 3ziyà temenge zaǥat su paramekepemasazanweymekepemelegyà temenge abut he ebpuun diyà teShihor he uvey teWahig he Nilo. Nemibpetiǥayun diyà tekeniyu is menge nasyun. 4Meeled ka is inged he Sidon heiyan edengepan te menge etew he ziyà ed-ubpà te veyveyte zaǥat. Ke và dà etew is daǥat ne idselikwey zin en isSidon he ke sikandin te, “Wazè ku en anak, wazè ku mid-anak-anak he vatà he maama etawa vahi.”

5 Egkeseeng is menge Ehiptohanen emun egkezinegdan is nehitavù diyà te Tyre. 6 Sineǥew kew is ebpemen-ubpà diyà te pulu. Layun kew ziyà te Tarshish! 7Dengan,ne menge melipayen is ed-ubpà kayi te inged he Tyrehe mibangun dutun te nehuna he timpu; is menge ed-upà kayi, ne nemekeuma ziyà te meziyù he menge lugarne midsakup dan haazà he menge lugar. Piru ǥuntaanhengkey en is nehitavù kayi he inged? 8 Hentei is

Isaias 23:9 48 Isaias 23:16mibpelanu para mezeeti is Tyre he iyan kes inged hemidsakup din dengan is duma he menge lugar, wey nek-ilala kayi te kelibutan is dungganen he menge nigusyantizuen? 9 Is Nenga en he Mekeǥeǥehem iyan mibpelanukayi su ibpekevavè din is ebpelavew te kegkemekeǥeǥe-hem din wey is egkilelaan he ventuǥan kayi te kelibutan.10 Sikiyu is menge meǥinged diyà te Tarshish, melinawenen human is kedsaǥad niw ziyà te Tyre iring en heinite melinawen he kedtuda te Wahig he Nilo, su wazè enebpekeeǥen keniyu. 11 Imbayew te Nenga en is belad dindiyà te zaǥat su edezeetan din heini, umbe mibpengerkertenged te kegkahandek ismengemeǥinged diyà temengeginhedian. Mibmandar sikandin he bengkaǥa is melig-en he verengbeng te Fenecia. 12Migkaǥi is Nenga en te,“Sikiyu is menge meǥinged diyà te Sidon, egkeengked enis kegkelipey niw. Nezeetan kew en. Minsan ebpelaǥuykew pehendiyà te Cyprus, wazè niw ǥihapun egkehime-layan diyà.”

13 Ahàa niw is tanà te menge tig-Babilonia. Hendei enbuwa is menge meǥinged duen? Midhimu te Asiria heinihe lugar he ubpeey zà te leew he menge langgam. Sumidsurung dan heini, midrundus dan is menge melig-enhe vahin kayi, ne mibey-anan dan en heini is lugar henevengkag. 14 Sineǥew kew is ebpemen-untud te varkuziyà te Tarshish, su nevengkag en is inged he dengepèniw. 15 Egkelipatan is Tyre seled te 70 he tuig, he iyankeluǥayad te untung te hadì. Ne emun edlavey en haazà,ne egkehimu is Tyre he iring te vahi he ebelegyà te zengegdin he iyan edhisgutan kayi te kanta: “Sikew is bahi heebelegyà te zengeg din, nelipatan ke en. 16Umbe, kuwaanu is alpa nu, ne purungi nu heini te edtukar zutun teedrigurigu ka ziyà te inged. Mehebeta nu is kanta nu, suwey ka metenuzi.”

Isaias 23:17 49 Isaias 24:717 Ne kedlavey te 70 he tuig, edtentenuzan en maan

te Nenga en is Tyre. Piru ed-umanan ebeeli te Tyreis nehuna he mibeelan din, iring te ebeelan te vahi heebelegyà te zengeg din. Ebeelan din is mezaat su paramepenepii zin is langun he menge ginhedian kayi tekelibutan. 18 Piru ziyà te huziyan he timpu, is genansyazin ne kenà edtipiǥan, kekenà, idhalad diyà te Nenga ensu wey ikepemesa te zekelà he keenen wey meupiyahe menge visti he para te menge etew he ebpenilbi teNenga en.

24Edezeetan te Nenga en is Kelibutan

1 Pemineg kew! Edezeetan te Nenga en is kelibutantaman te kenè en heini egkepulusan, ibpeyapat din ismenge meǥinged kayi. 2 Sevaha zà is egkepeveyaan telangun–memumuhat etawa meǥinged, egalen etawa su-luǥuen, ebpememelegyà etawa ebpememasa, ebpeutangetawa ed-utang. 3 Egkepurung egkezeeti is kelibutan newazè en egkesamà kayi he menge azen. Egkehitavù heinisu iyan is Nenga en migkaǥi kayi. 4 Egkemezahan weyebadtik is tanà. Ebmeluya is menge etew te tivuuk he ke-libutan, ragkes en is dungganenhemenge etew kayi te ke-libutan. 5Midremerikan is kelibutan te menge meǥingedkayi, su wazè dan tumana is menge kesuǥuan wey mengesulunuzen he ibpesunud te Megbevayà. Midrapas danis wazà pidtemanan he kebpekid-uyun te Megbevayàkandan. 6 Umbe, edrewakan te Megbevayà is kelibutan,ne televaken heini te menge meǥinged kayi tenged temenge salè dan. Edezeetan sikandan he iring te ebinsulante hapuy, ne zeisey zà is egkesamà kandan. 7 Egkeǥanguis menge paras ne egkaamin is binu. Egkengeseeng is

Isaias 24:8 50 Isaias 24:20ebpemenlipeylipey, 8 ne kenè en egkezineg is egkezuma-han te kelipey he tukar te menge tamburin wey mengealpa, wey is ugyab te menge etew he edsilibra. 9 Kenè enegkezumahan te kanta is ked-inum dan, ne ebmepait isinumen dan. 10 Egkevengkag is inged ne kenè en heiniegkepulusan. Kada valey ne edlekevan is gemawan dinsu para wazà ebpekeseled. 11 Ebpemengulahì is mengeetew ziyà te menge zalan su ebuyù dan te vinu. Iskelipey zan egkeliwanan te kegkeseeng. Wazè en kelipeykayi te kelibutan. 12 Egkevengkag is inged ne kenè enegkepurungan, ne egkengeǥevà is menge pultahan kayi.13 Deisey zà is menge etew he egkesamà kayi te langunhe menge nasyun kayi te kelibutan, egkeiring te ulibuetawa paras he rerawen dà is egkesamà. 14 Is egkesamàhe menge etew ne ebpemen-ugyab te kegkelipey zan. Isdiyà te edsenlepan idsangyew zan is kegkemekeǥeǥehemte Nenga en. 15 Umbe, is menge etew ziyà te edsilaanwey is diyà te menge veyvey te zaǥat, ereg sikandan heedalig te Nenga en he Megbevayà te Israel. 16 Egkezinegis kanta ziyà te kinemeziyuan he vahin te kelibutan heedhenduen te, “Edeliǥen is Metazeng he Megbevayà!”

Piru mekehizuhizu a su midluyahan a. Su mibpedayungihapun is kedluib te menge meluiven he menge etew.17 Sikiyu is menge etew kayi te kelibutan, kegkahandek,budsi, wey litag is edtaǥad keniyu. 18 Is ebpelaǥuy suegkahandek, ne egkeulug diyà te vudsi ne is egawas puundutun te vudsi ne egkelitag.

Edtanà is mereǥes he uzan, ne egkehuyung is pun-dasyun te kelibutan. 19 Ebeka is tanà ne egketevì heini.20 Ebpekeziregdireg heini iring te egkelangut. Egke-huyung heini he iring te lawig he egkesuǥat te keramag.Egkeveǥatan heini tenged te salà, ne egkezeetan ne kenèen ebpekeuman ebpekeenew.

Isaias 24:21 51 Isaias 25:721Dutun he timpu edsilutan te Nenga en is mekeǥeǥe-

hem he menge linimbag diyà te langit, wey is mengehadì dini te kelibutan. 22 Edtiǥumen sikandan diyà tevudsi iring te menge pinirisu. Ebpirisuwen sikandan,ne edsilutan keuzemà. 23 Ebmerusirem is andew weyvulan su edhadì is Nenga en he Mekeǥeǥehem diyà teBuvungan he Zion diyà te Jerusalem. Ne zutun egkezayagis gehem din diyà te etuvangan te ebpemendumala temenge etew zin.

25Ereg he Edeliǥen is Nenga en

1 Nenga en, iyan ka Megbevayè ku! Edalig a weyebeǥey te zengeg kenikew su utew egkein-inuwi is mengemibpemeelan nu. Midtuman nu is menge pelanu nu hemidhimu nu zengan te nehuna he timpu. 2 Mibengkagnu is binerengbeng he menge inged te menge etew ziyàte zuma he menge nasyun. Midrundus nu is melig-en hemenge vahin te inged dan, ne kenè en heini egkeumanegkevangun. 3Umbe, ebeǥayan ka te zengeg temekeǥeǥe-hem he menge etew, wey edtehuzen ka te mesipala hemenge nasyun. 4 Iyan ka kes melig-en he eputà te mengepubri emun timpu te kedlised. Helungè ka emun timpute vagyu wey gulavung. Su is kedsurung te mesipalahe menge etew, iring te vagyu he ebpekesuǥat diyà teverengbeng, 5 wey iring te keinit diyà te disirtu. Piruimpeengked nu is kulehian temenge etew ziyà te zuma henasyun. Impeengkednu is kegkanta temesipala hemengeetew, iring te keinit te andew he naawà su nenggapun.

6Kayi te BuvunganheZion, ebpengandam isNenga enhe Mekeǥeǥehem te sevaha he keemuran te para telangun he menge etew. Ne zutun metaam he mengekeenen wey menge inumen is id-andam din. 7 Ne kayi

Isaias 25:8 52 Isaias 26:2zaan he vuvungan, id-awè te Nenga en is kegkeseengte menge etew ziyà te langun he menge nasyun. 8 Id-awà te Nengazen he MEGBEVAYÀ is gehem te kemetayenne ebpunasen din is luhà te langun he menge etew. Id-awè din is keelezan te menge etew zin puun te tivuukhe kelibutan. Egkehitavù heini su iyan migkaǥi kayi isNenga en

9 Emun egkeulaula en heini, egkaǥi is menge etew te:“Iyan sikandin Megbevayè tew! Midsarig kiw kandin, nemidlibri kiw zin. Iyan sikandin Nenga en he midseriǥantew. Edlipey kiw wey edlipeylipey su midlibri kiw zin.”

10 Benar iyan, edtevangan te Nenga en is menge etewziyà te Buvungan he Zion, ne edsilutan dinmulà is mengetig-Moab. Edtekutakan din sikandan iring te kedtekutakite reǥami ne ebpesegdanen enhemeredak. 11Ebpeniguduzan para mekelingkawas sikandan keniyan te mezaat hekebpekesavuk iring te kebpenigudu kegkapeykapey teetew he ed-emparas. Piru minsan metau sikandan he ed-emparas, edlenezen dan gihapun te Nenga en; ibpeke-vavè din sikandan is menge gelbuwen. 12 Ebengkaǥendin is metikang wey melig-en he menge verengbeng dantaman te ebpekepeyapat heini ziyà te tanà.

26Kanta he Idalig te Megbevayà

1 Dutun he timpu, heini he kanta egkentahan diyà teJuda: “Melig-en en is inged tew. Is kedlibriya kenitewte Megbevayà ne iring te melig-en he verengbeng henekeliǥuy kenitew. 2 Puwasi is menge pultahan te ingedsu wey mekeseled is metazeng he menge etew ziyà temenge nasyun, menge etew he mepezumdumahan teNenga en.

Isaias 26:3 53 Isaias 26:143 “Ebeǥayan nu, Nenga en te kelinew he wazè din

kurang is etew he iyan ka zekelà diyà te isip din, sumidsarig sikandin kenikew.

4 “Layun kew sarig te Nenga en, su is Nenga en iyanendilungè tew te wazè din pidtemanan. 5 Benar iyan,ibpekevavè din is menge mepelevawen. Midezeetan dinis menge inged dan taman te netempag heini ziyà tetanà. 6 Midtekutakan heini te menge pubri he mengedinaagdaag.

7 “Patag is dalan te menge metazeng, ne iyanka is Metazeng he Megbevayà, mibpekeupiya kayi.8 Nenga en, edsunuzen dey is menge suǥù nu, nemidsarig key kenikew. Iyan penganduy zey he meveǥayika te zengeg. 9 Ebpengenduyen ku sikew ke timpu temezukilem, te ebpuun te tivuuk he gehinawa ku. Tutuuhe emun edhukuman nu is menge etew kayi te kelibutan,ne egketau sikandan te metazeng he kebpengungubpaan.10 Minsan egkehizuwan nu is lalung he menge etew,wazà gihapun sikandan mebpenginenau te metazeng hekebpengungubpaan. Minsan diyà sikandan ed-ubpà tetanà te menge metazeng, edsigudu zan gihapun ebaalte mezaat, ne wazè dan kilelaa is kegkemekeǥeǥehemnu. 11 Nenga en, andam ke en he edsilut kandan, iyan,wazè dan metueni heini. Petueni nu kandan Nenga en!El-eleza nu sikandan pinaaǥi te kebpaahaa nu kandan tekebmahala nu te menge etew nu. Binsuli nu sikandan tehapuy is menge kuntada nu.

12 “Nenga en, beǥayi key te meupiya he kebpkesavuk.Su is langun he nehimu zey nehimu zey tenged te tavangnu. 13 Nenga en he Megbevayè dey, nezizalem key tegehem te zuma he menge egalen, piru iyan ke zà ed-ezapen dey. 14 Guntaan nemematey en sikandan nekenè en sikandan egkeuyag. Midsilutan nu sikandan

Isaias 26:15 54 Isaias 27:3wey midezeetan nu; midhimu nu he melipati sikan-dan. 15 Nenga en, impeiseg nu is kezekelà te nasyundey; impemeluag nu heini pinaaǥi te kebpeiseǥa nu temenge zulunà kayi, ne nekeveǥey heini kenami te zengeg,16Nenga en, mibmansu nu is menge etew nu, ne tengedte kedlised dan midangep dan wey mibpengumew-umewkenikew. 17 Neehè nu Nenga en is kemeresayan dey.Iring key te vahi he ebeliliten he ebpekepengulahì tengedte utew mesakit. 18 Ebpekezag-es key te kesakit piru wazàbatà he inlusad. Wazè dey egkehimu para kenà maaǥewis menge tanè dey, ne wazè dey zaan mezezeeti is mengeetew kayi te kelibutan he menge kuntada zey. 19 Piruegkevanhew is menge etew nu he nemematey. Ed-enewsikandan is egkanta tenged te kelipey iring te zehemugemunmeselem he ebpekeveǥey te keǥenew te tanà, sikewNenga en ebenhawen nu is menge minatey.”

20 Sikiyu is menge emurè ku te inged, seled kew ziyà temenge valey niw ne lelekeb kew. Eles kew zèpa tamante egkaawà is pauk te Nenga en. 21 Su edhendini ensikandin puun te ubpeey zin su edsilutan din is mengemeǥinged kayi te kelibutan tenged te menge salè dan.Ibpeǥawaǥawe en diyà te tanà is menge etew he mibpen-himetayan; ne kenè din en heini id-eles.

271Dutun he timpu, egemiten te Nenga en is meǥarang

wey mekeǥeǥehem he ispada zin te kedhimatey te Levi-atan, kes edlayewlayew he langgam diyà te zaǥat.

2 Dutun daan he timpu, egkanta kew mehitenged tezekelà he sebpet he egkekuwa niw ziyà te pemuleey niwte paras. 3 Iyan a, is Nenga en, mid-etiman keniyanhe pemuleey te paras. Layun ku heini ebinyaǥi. Eben-tayan ku heini te maandew wey mezukilem su para

Isaias 27:4 55 Isaias 27:12wazà ebpekezezaat kayi. 4 Naawè en is pauk ku kayi hepemuleey. Piru emun duen egkeehè ku ziyà te kandinhe zuǥiyen he zezeisey he menge kayu, egkuntedahanku sikandin ne ebinsulan ku. 5 Piru egkelibri sikandinemun ebpekid-emiǥu sikandin kediey, ne edhangyù hepengelangi ku.

6 Egkeuma is timpu he zutun is menge tig-Israel, hemenge kevuwazan ni Jacob, ebpendalid iring te pinemula.Ebpeneringsing heini wey ebpengevukad. Ebpemeǥasheini te mahabet ne ebpekeeneb te tivuuk he kelibu-tan. 7 Wazà siluti wey wazà penhimetayi te Nenga enis menge tig-Israel iring te kedsiluti zin wey kebpen-himetayi zin te menge kuntada zan. 8 Impevihag teNenga en is menge etew zin su iyan silut din kandan.Midsegseg din sikandan pinaaǥi te kegkesuǥata kandante mevendes he keramag he ebpuun te edsilaan. 9Wey zàsikandan egkepesaylu emun edrupeten dan ismenge vatuhe pemuhatè dan, ne ebekbeken dan heini, wey id-awèdan is menge tukud he simbulu te ed-ezapen he si Ashera,wey is menge pemuhatà he edtutungan dan te veyewà.

10Nevengkag en is inged he neliǥuy te verengbeng. Ne-himu en heini he mekevulungbulung iring te sibsivayan,ne wazè en ed-ubpà kayi. Nehimu zà heini he penebtavàwey himelayà te menge vaka. Ed-eminen edtebtava temenge vaka ismenge zahun temenge subpang. 11Ne heinnengeǥangu en haazà is menge subpang ne nengevadtìheini, ne ed-em-emuren te menge vahi su wey iketavun.Su is menge etew kayi he inged ne wazè dan kedsavut,kenà sikandan egkehizuwan te Megbevayà he mibaalkandan.

12 Emun egkeume en haazà, edtiǥumen te Nenga en ismenge Israilihanen puun te Wahig he Eufrates taman tezal-ug te Ehipto he iring te kedtiǥum te ginunas he trigu.

Isaias 27:13 56 Isaias 28:713 Dutun he timpu ibpezaǥing is mezaǥing he vudyung.Ne ebpemenlikù diyà te Jerusalem is menge Israilihanenhe nekaantus te kegkevihaǥa kandan diyà te Asiria weyEhipto. Ne ed-ezapen dan is Nenga en, diyà te segraduhe vuvungan diyà te Jerusalem.

28Is Lalag Mehitenged te Samaria

1 Mekehizuhizu is Samaria, he henduen be te kurunahe vulak, he ibpegalbu te menge lelenguten he mengepengulu te Israel. Heini he inged diyà mekepelastar teuuzaran he suǥud, piru egkaawà is kekempet din iring tevulak he egkeǥangu. 2 Pemineg kew! Duen melig-en weymekeǥeǥehem he nasyun he id-andam te Nengazen heibpezezaat din te Samaria. Iring heini te ebpekezezaat hevagyu he egkelepikan te ǥiyew, wey iring te mevendes hezalem. 3Edtekutakan is Samaria, he henduen be te kurunahe vulak, he ibpegalbu te menge lelenguten he mengepengulu te Israel. 4 Heini he inged diyà mekepelastar teuuzaran he suǥud, piru egkaawà is kekempet din iring tevulak he egkeǥangu. Segugunà heini egkezeeti. Iring teegkehuna egkelutui hemenge beǥas te higus he edrupuente ebpekaahà duen su egkeenen din.

5 Dutun he timpu, is Nenga en he Mekeǥeǥehem,egkehimu he iring te mekempet he kuruna he vulak tenesamà he menge etew zin. 6 Ebeǥayan din is menge zatùte tinguhà te layun kebeǥey te hustu he kukuman. Weyebeǥayan din te kevurut is menge sundaru he ebantey suwey kenà ebpekeseled is menge edsurung diyà te inged.

7 Piru ǥuntaan ebpemekeziregdireg te kegkelangut ismenge memumuhat wey menge ebpeneuven he kenè enhustu is isip dan. Kenà egkesavut te menge ebpeneu-ven is ibpelewasan kandan, ne egkengesayep is menge

Isaias 28:8 57 Isaias 28:17memumuhat emun edhukum dan. 8 Neketambù is utèdan diyà te lemisahan dan, ne wazè en dutun lugar hewazà meremeriki. 9 Ne edriklamu zan pa mehitengedkediey he ke sikandan te: “Hengkey ves is ked-isipa zinkenitew, menge vatà he sikan pa lutasa? Maan is binatàis kebpenurua zin kenitew? 10 Emun ebpenurù sikandinutew zin en ebpurpurungi te ebpesavut is ibpenurù din.”

11 Ne ǥeina te kenà sikandan ebpemineg, ebpekidlalagis Nenga en kandan pinaaǥi te kegemita zin te mengelumelengyawà he selakew en is kandan he kineǥiyan.12 Iyan heini egkeǥiyen din: “Deyzey ke ebpekaangkenkew te egkehimelayan niw ziyà te tanè niw. Piru kenè kewegkesuat he ebpemineg kediey.”

13Umbe, ebpenuruen sikandan te Nenga en ne ebpu-rungan din sikandan ebpenurùa. Ne nasì en sikandanebpemekeurambak, egkengepelian, egkengelitag, weyegkengezekepan.

14 Umbe, sikiyu is memesudì he menge edumalakayi te menge etew ziyà te Jerusalem, pemineǥa niwis Nenga en. 15 Su ibpehambug niw is kegkaǥi niwte, “Nekidsebutè key te kemetayen he kenè key zinkevuta, wey nekid-uyun key te iveyaan he kenè keyzin ipehendiyà. Umbe kenè key egkekeizan minsanebpekeuma is bangkit he iring te zalem, su midsarig keyte menge ketetarù wey mid-endilung key ziyà te mengelimbung.”

16Umbe, iyan heini egkeǥiyen te Nengazen he MEGBE-VAYÀ: “Pemineg kew! Idsavuk ku ziyà te Zion is batu hepundasyun; batu he egkeseriǥan, melig-en wey mevali.Is midtuu kandin ne kenà meǥègaanen te menge ebeelandan. 17 Edhimuwen ku he sukud is hustu he kukuman needhimuwen ku he tuntun is ketazeng. Ibpelayap ku te

Isaias 28:18 58 Isaias 28:29vagyuwey ed-enuzen ku te zalem is kedtarùtarù he edser-iǥan niw he iyan egkeendilungan niw. 18 Kenà ebpulus iskebpekidsebutè niw te kemetayen, wey is kebpekid-uyunniw te iveyaan. Su emun ebpekeuma is bangkit he iring tezalem, ne egkezeetan kew. 19 Layun heini ebpekeuma sukada andew, meselem wey mezukilem, ne edezaat heinikeniyu.”

Egkahandek kew emun egkesavut niw heini he mengelalag. 20 Su egkeiring kew te etew he edhizeǥà he kenàebpekepengengeteng su mevavà is katri wey zeisey ismalung din. 21 Siguradu he edsurung is Nenga en iringte mibeelan din diyà te Buntud he Perazim wey ziyà teSuǥud te Gibeon. Edhimuwen din is kezeetan he kunaante menge etew zin ke kenà egkehitavù.

22Umbe, kenè kew en medwalìwalì, su kela ke ibpeisegdin pa is idsilut din keniyu. Su nezineg ku he im-pesavut te Nengazen he MEGBEVAYÀ he Mekeǥeǥehemhe edezeetan din is tivuuk he tanà. 23 Purungi niwpemineǥa is egkeǥiyen ku. 24 Edsigudu zè be ed-eraduis ebasuk, ne kenè en ebpemula? 25 Kenè be emunegkaandam en is tanà he vevesukè din, ed-ezekan dinheini te menge venì he nekedseselekawà para te kadapemuleey kayi, iring te menge penaket, trigu, barli, weyzuma pa? 26 Ebpenuruen te Megbevayà is ebasuk tehustu he ebeelan umbe egketuenan din ke hengkey is ereghe ebeelan. 27 Kenè din edliǥisen te ligid te kerumatazin is rinaǥun he menge penaket para meǥunas heini,kekenà, ebpenlempesandindàheini. 28 Is triguhe ebeelanhe supas, melemu egkerupet. Umbe kenè din heiniedsiguduwan te egunas. Kerumata is igunas din kayi, piruebpekeventayan din he kenà heini egkengerupet. 29Heinihe ketau ebpuun diyà te Nenga en he Mekeǥeǥehem.Utew meupiya is sambag din wey utew egkein-inuwi is

Isaias 29:1 59 Isaias 29:9ketau zin.

29Is Lalag Mehitenged te Jerusalem

1Migkaǥi is Nenga en te, “Mekehizuhizu is Jerusalem,kes inged he mid-ubpaan ni David! Edtulung edsilibrate menge pista is menge meǥinged kayi kada tuig, 2 piruedsurungen ku heini, ne ebpemekesineǥew wey ebpe-menhulùhulù haazà is menge meǥinged. Ne edhimuwenku haazà is tivuuk he inged he iring te pemuhatà heegkepenù te lengesa. 3 Ebpeliǥuyan ku is inged heJerusalem. Ne ebpeveelan ku temenge turi-turi he veyeeyte edsurung kayi, ne ebdtembuan ku te tanà is kilidte verengbeng su wey meǥampan heini. 4 Egkezeetanheini, ne egkeiring te ǥimukud he ebpengumew, iyan,ebpekenaasnaas dà diyà te zizalem te tanà. 5 Piruziyà te huziyan he timpu is mahabet he menge kun-tada zin, egkeiring te eliyavuk etawa ukap he idlayapte keramag. Egketik-ew zà heini egkehitavù diyà tekandan. 6Edtentenuzan teNenga enheMekeǥeǥehem isJerusalem, ne ebpekeuma sikandin he zuen ruǥung, linug,dekelà he keǥurub, eribpures, bagyu, wey edriyubriyubhe hapuy. 7-8 Egkahanew iring te teǥeinep is maha-bet he menge nasyun he nekidtebek te Jerusalem weymibengkag te verengbeng kayi. Egkeiring sikandan teetew he neketeǥeinep he egkaan, piru kegkepukew zin neegkevitil pa sikandin, etawa iring te etewhe neketeǥeinephe ed-inum, piru te kegkepukew zin ne egkemezahan pasikandin.”

9 Sikiyu is menge tig-Juda, liveǥa niw is isip niw weytinulebung kew. Sebpengi niw is menge mata niw nemebpekelakap kew. Pelelangut kew piru kenà pinaaǥi tevinu, diregdireg kew piru kenà tenged te visa te vinu.

Isaias 29:10 60 Isaias 29:1910 Su impelipezeng kew te Nenga en. Midtembunan dinis menge ulu niw wey menge mata niw he iyan is mengeebpeneuven diyà te keniyu.

11 Su ziyà te keniyu, heini is langun he impezayagkeniyu iring te libru he siradu. Ne emun ibpevasa heinite etew he metau he ebasa, ne ke sikandin te, “Kenè kuheeyan ebesahan su siradu.” 12 Ne emun ibpevasa nu tekenà metau he ebasa, ne ke sikandin te, “Kenà a metau heebasa.”

13Migkaǥi is Nengazen te, “Heini hemenge etew ziyè dàte vèbè dan is kedeliǥa wey kebeǥayi zan kedì te zengeg,piru meziyù kayi te kedì is gehinawa zan. Ne is ked-ezapazan kedì, ne tenged dà te edtumanen dan is kandan dàhe sulunuzen. 14 Umbe, ed-umanan ku edhimuwa heinikayi te menge etew is ebpekedsusunud he menge egkein-inuwan he menge vaal ku. Id-awè ku is ketau te mengeuluwanen wey is kedsavut te menge metau.”

15 Mekehizuhizu kew is nenigudu para mekeeles diyàte Nenga en is menge pelanu niw. Mibeelan niw ismenge vuluhaten niw ziyà te merusirem, ne ke sikiyu te,“Wazà ebpekaahà wey egketau te ebeelan tew.” 16Mengetulebung kew! Ed-isipen niw he iring te ziniyun ismendiziyun. Ebpekekaǥi ve is bineelan diyà te mibaalzuen te, “Kenè ke iyan mibaal kedì?” Ebpekekaǥi vè isdiniyun diyà te midiyun duen te, “Kenè ka metau?”

17 Kenà egkeuǥet ne egkehimu is ketelunan diyà teLebanon he uuzaran he pemuleey, ne is uuzaran hepemuleey iyan egkehimu he ketelunan. 18 Dutun hetimpu, is bengel ebpekezineg en te menge lalag he ebe-sahan diyà te libru. Ne is lakap he merusirem dà isegkeehè din ne ebpekeehè en. 19 Ed-uman edlipey is kenàmenge mepelevawen wey is menge egkengeey-eyuwantenged te Nenga en, he Waǥas he Megbevayà te Israel.

Isaias 29:20 61 Isaias 30:520 Su egkaawè en is menge mesipala wey menge mesudìhe menge etew. Ebpematey is langun he zekelà diyàte gehinawa zan is kebaal te salà 21 ragkes is langunhe ebpen-ulug te kewusa, is edtuis te ketazeng diyà tehukmanan, wey is menge tistiǥus he edtarùtarù su parakenà mevaǥayì te hustu he kukuman is wazà mekesalà.

22 Umbe is Nenga en, is Megbevayà he midlibri kiAbraham, migkaǥi mehitenged te menge kevuwazan niJacob, ke sikandin te, “Puun guntaan, wazè en ereg heigkeeled dan wey wazè dan en igkahandek. 23 Su emunegkeehè dan is menge vaal ku para kandan, ne edtehuzene zan isWaǥas heMegbevayà ni Jacob, ne egkilelaan dan iskegkewaǥas ku. Igkahandek e zan is Megbevayà te Israel.24 Is menge egkeliveg ebpekesavut en te tutuu, ne is layunebegulbul ne igkelipey zin en is kebpenurua kandin.”

30Is Neuyunan te Juda wey Ehipto he Wazà Pulus

1 Migkaǥi is Nenga en te, “Mekehizuhizu is mengeanak ku he menge mesinukulen. Mibpelanu sikandan temenge pelanu he supak te egkesuatan ku. Nekid-uyunsikandan te zuma te kandan dà he ketau, ne kenà kediey.Umbe mid-iseg medekelà is salè dan. 2 Midhendiyàsikandan te Ehipto su ebpelavan dan te hadì, ne wazèen sikandan mebpekisambag kedì. 3 Piru egkepeel-elezandà sikandan dutun te kebpelavan dan te hadì te Ehipto.4 Su minsan pa te nekeuma ziyà te Zoan wey Hanes isgehem te hadì te Ehipto, 5 egkepeel-elezan dà is mengetig-Juda su is menge etew ziyà te Ehipto wazè dan pulus.Wazà kayi igketavang kekenà, ebpekeveǥey zà sikandan tekeelezan.”

Isaias 30:6 62 Isaias 30:156 Iyan heini menge lalag te Megbevayà mehitenged te

menge langgam diyà te Negev: Ingkevayà te menge tig-Juda is sibsivayan he mereǥen he ibayà, he zuen mengeerimaung, wey edhereg he menge uled, wey henduen bete ebpemenlayang. Igkarga zan temenge asnuweymengekemilyu is menge ketiǥeyunan dan su igasa zan diyà teEhipto he kenà ebpeketavang kandan. 7 Is tavang tenasyun he Ehipto, ne wazè din pulus. Umbe egngezananku heini te “Dragun he Midleku.”

8Migkaǥi is Nenga en kayi te kedì te, “Genat ka, isuratnu ziyà te libru is egkeǥiyen ku he ebpekesuǥat te mengeIsrailihanen su wey zuen pengintutuu ziyà temenge etewte huziyan he timpu. Egkehimu heini he wazè din pidte-manan he pengintutuu te kelelalung dan. 9 Su mengemesinupaken sikandan,menge teruen, wey kenà egkesuathe ebpemineg te menge penurù ku. 10 Migkeǥiyan danis menge ebpeneuven ku te, ‘Kenè niw en tudtula ziyà tekenami is impezayag te Megbevayà diyà te keniyu. Kenèkey en keniyu keǥiyi te hustu. Iyan tudtula niw kenami isebpekelipey kenami wey is menge nelewasan niw he kenàegkehitavù. 11Awè kew ziyà te ibayè dey, kenè key keniyuelangi. Kenè key en keniyu tudtuli mehitenged te Waǥashe Megbevayà te Israel.’ ”

12 Umbe, migkaǥi is Waǥas he Megbevayà te Israel te,“Geina te inselikwey niw is menge lalag ku wey midsarigkew te kebpendaagdaag niw wey kebpenlimbung niw,13 segugunè kew egkezeeti. Is salè niw egkeiring te vekate metikang he verengbeng. 14 Egkerupet kew iring teziniyun he egkepurung egkerupet ne wazè en kevingkayi he egkehimu he idsekilut te vaǥa ziyà te avu etawaidsekilut te wahig diyà te teleǥuey zuen.”

15 Migkaǥi pa is Nengazen he MEGBEVAYÀ, is Waǥashe Megbevayà te Israel te, “Likù kew kayi te kediey ne

Isaias 30:16 63 Isaias 30:24ipehulenè niw is gehinawa niw su edlibriyen ku sikiyu.Pekelinew kew ne sarig kew kedì su edlig-enan ku sikiyu.Piru kenè niw heini egkesuatan te ebaal. 16 Migkaǥikew hinuun te, ‘Ebpeleǥuyan dey is menge kuntada zeypinaaǥi te menge kudà he mezesen he ebpelelaǥuy.’ Uya,ebpelaǥuy kew, piru edhuna pa he meǥaan is edal-askeniyu. 17 Is kebpenhulgà te sevaha kandan ne ibpeke-pelaǥuy te nengkelibu he menge sundaru niw. Ne iskebpenhulgà te lelima kandan ibpekepelaǥuy niw te lan-gun. Egkeiring kew te tukud te bendirà he sebsevaha zàdiyà te puntur te vuntud.”

18 Piru edtaǥad is Nenga en te ked-uvey niw ziyà tekandin su para ikepeehè din is hizu zin keniyu. Andamsikandin he ebpaahà te kegkeipeng din keniyu. Su isNenga en, metazeng he Megbevayà, ne utew zeyzey islangun he midsarig diyà te kandin. 19 Sikiyu is mengeetew ziyà te Zion he menge meǥinged diyà te Jerusalem,kenè kew en ebpekeuman ebpekesineǥew! Egkehizuwankew te Nenga en, emun ebpetavang kew kandin. Emunegkezineg din is pengemuyù niw, ne edtevaken kew zin.20 Minsan imbeǥey te Nenga en keniyu is kemeresayanwey kelised he henduen be te iyan en heini keenen niwwey inumen niw, iyan sikandin ismenunudlù niw ne kenèkew zin en human ed-elesan. Egkeehè niw sikandin 21weyegkezineg niw is laǥeng din he iyan egiya keniyu ziyà tehustu he zalan, minsan hendei kew. 22 Igkeremerik niwen is menge ed-ezapen niw he mibpekeplaan te pelatawey vulawan. Idtimbag niw heini iring te meremerik heterapu, ne egkaǥi kew te, “Kenè ku en sikiyu egkesuatante ed-ahà!” 23 Ebeǥayan kew te Nenga en te uzan dutunte timpu te kebpemula, ne ed-uzaren kew. Dutun hetimpu ebpenabtab is menge ayam niw ziyà te meluaghe menge penebtavà. 24 Is menge vaka niw wey menge

Isaias 30:25 64 Isaias 30:32asnu he para te id-eradu, ebpenabtab te igketaami zanhe kumpey. 25 Dutun te andew te kebpenhimetayi temenge kuntada niw wey kedrundusa te menge turi zan,edtudà is wahig diyà te kada metikang he vuntud weyvuvungan. 26 Is kerayag te vulan egkehimu he iring tekerayag te andew, ne is kerayag te andew ne kepipituegketakep, iring kerayag te kerayag te pitu he andewhe impedtempuwà. Egkeulaula heini zutun te timpu tekebewii te Nenga en te menge palì he nehimu tenged tekedletiguwa zin keniyu te menge etew zin.

27 Pemineg kew! Edhendini is Nenga en he ebpuundiyà te meziyù he utew egkepauk, ne neliǥuy sikandinte evel. Is menge lalag din he egkezumahan te pauk hehenduen be te edriyubriyub he hapuy. 28 Is gehinawa ziniring te zalemhe teǥelieg. Edezeetan din ismenge nasyunhe henduen be te ebpesiriyen din iring te trigu. Iringsikandan te uyaǥen he mibusalan wey miguyud. 29 Pirusikiyu is menge etew te Megbevayà egkanta kew mulàiring te layun niw ebeeli zutun te mezukilem he edsili-brahan niw is pista te kebeǥayi te Nenga en te zengeg.Edlipey kew mulà iring te menge etew he ebmartsa heegkumpas te zaǥing te pulalà dutun te kedhendiyè dante Buntud te Nenga en te ked-azap kandin te vatu heendilungà te Israel. 30 Ibpezineg teNenga en ismezaǥinghe laǥeng din, wey ibpeehè din is belad din he andam enhe edsilut tenged te utew zin kegkepauk. Egkezumahanheini te edriyubriyub he hapuy, egketik-ew he kedtanàte uzan, kebpenruǥung wey kebpengilat, wey ked-uzan teǥiyew he iring kengezekelà te menge vatu. 31 Siguraduhe egkahandek is menge tig-Asiria emun egkezineg dan islaǥeng te Nenga en. Ebpurungan din sikandan edsiluti.32 Edsurungen din sikandan. Ne kada sikandan edlegkutate Nenga en ne eduyuǥan haazà te zaǥing te tamburin

Isaias 30:33 65 Isaias 31:7

wey alpa. 33 Neuǥet en he naandam is lugar he zutunebinsuli is hadì te Asiria. Meluag wey mezalem heini helugar, ne zutun dekelà is hapuy wey kayu he tavun. Isgehinawa te Nenga en he iring te edriyubriyub he esuprine iyan ebpekeregreg duen te tavun.

31Mekehizuhizu is menge Etew he Midsarig te Ehipto

1Mekehizuhizu kew is mibuyù te tavang diyà te Ehipto.Midsarig kew te meǥaan he menge kudè dan, mahabet hemenge kerwahi zan, wey memezesen he menge pereun-tud dan te kudà. Piru wazè kew midsarig te Nenga en,he Waǥas he Megbevayà te Israel, ne wazè kew mebuyùte tavang din. 2 Tenged te ketau te Nenga en, ne ibpaaǥizin is kezeetan; ne kenè din ebelvelewanan is nekaǥi zin.Edsilutan din is pemilya te lalung he menge etew weyis menge midtavang kandan. 3 Is menge Ehiptohanenmenge etew zà ne kenè Megbevayà. Is menge kudè dan,ne kenà heini menge mulin-ulin, kekenà, iring ded tezuma he menge kudà. Emun edsilut en is Nenga en,egkezeetan is Ehipto ragkes is menge nasyun he edtevan-gan kayi. Pudu heini egkezeeti.

4 Iyan heini migkaǥi te Nenga en kayi te kedì, “Wazàebpekeeǥen te erimaung te kedawi te edewiyen din min-san ebpengulahì pa is menge ebantey zutun te edewiyen.Ne iring daan kediey, wazà ebpekeeǥen kedì te kedip-insahi ku te Buvungan he Zion. 5 Iyan a, Nenga enhe Mekeǥeǥehem, iyan a ebantey te Jerusalem he iringte tagbis he ebantey te salag din. Edipinsahan ku weyedlibriyen ku heini.”

6 Sikiyu is menge Israilihanen, likù kew en diyà teNenga en he midsupak niw. 7 Su egkeuma is timpu he

Isaias 31:8 66 Isaias 32:7idselikwey niw is tarù he menge ed-ezapen niw he pelatawey vulawan, he mibeelan niw tenged te mekesesalè kew.

8 Ebpematey is menge tig-Asiria, piru kenà tenged teispada te etew. Ebpeleǥuyan dan is tebek, ne egkehimu hemenge uripen is menge vetan-en kandan. 9 Ebpemelaǥuyis menge sundaru zan tenged te utew zan kegkahandekne ebpekedsusuwey is menge upisyal zan emun egkeehèdan is bendirà te menge kuntada zan. Iyan heini migkaǥite Nenga en, he egkeregreg is hapuy zin diyà te Zion, kesinged he Jerusalem.

32Is Metazeng he Hadì

1Duen keuzemà hadì he metazeng, ne is menge upisyalzin, wazà egkevintahaan diyà te kedumala zan. 2 Is kadasevaha kandan egkehimu he iring te endilungà emunduen mevendes he keramag wey bagyu. Egkeiring daansikandan te zezeisey he wahig he midtudà diyà te disirtu,wey alung te zekelà he vatu ziyà te meinit wey memazahe lugar. 3 Ebpen-ehè en wey ebpemineg en is mengeetew te Megbevayà. 4 Is meǥègaanen ebpurung en ed-isip-isip suwey zinmetueni ke hengkey is ereg he ebeelandin. Is etew he kenà egketau ke hengkey is egkeǥiyen din,ebpekekaǥi en te hustu wey keladu. 5 Is menge tulebungkenè en ebeǥayan te zengeg, ne is menge limbungan kenèen edtehuzen. 6 Su tinulebung is egkeǥiyen te tulebung,ne is mezaat he isip din dutun is pelanu te kebaal tevaal he kenà sungkad te egkesuatan te Megbevayà, tarùis menge lalag din mehitenged te Nenga en, wey kenèdin edseǥipaan is menge egkevitil wey egkemezahan.7 Mezaat is menge paaǥi te limbungan he etew. Ed-isip sikandin he edezeetan din is menge pubri pinaaǥi tekedtarùtarù, minsan dutun te timpu he ebuyù te hustu he

Isaias 32:8 67 Isaias 32:20kukuman is menge pubri. 8 Piru sikan is etew he tutuu hedungganen ebpelanu te kebaal te dungganen he mengevaal, ne edtumanen din heini layun.

9 Sikiyu is menge vahi he ebpeeyehey zà wey wazàigkeipeng, pemineǥa niw is egkeǥiyen ku ziyà te keniyu!10 Subra zà he senge-tuig puun guntaan, ne ebpengerk-eren kew en su kenè en ebpekeveǥas is paras, ne wazè niwegkepenrupù. 11 Kinahanglan he utew kew mahandek,is menge vahi he ebpeeyehey zà wey wazà igkeipeng.Luwasa niw is menge visti niw ne tetapis kew te saku.12Tebpia niw is kumeng niw tenged te kegkeseeng niw teegkehitavù te selebpeten he vevesukè niw wey pemuleeyniw te paras. 13 Is tanà te menge etew ku edtuvuandà te zuǥiyen he zezeisey he kayu wey menge sagbet.Ne egkaawà is melipayen he menge pemilya wey isinged he melipayen is menge etew zuen. 14 Is ingedhe mezakel zengan is mid-ubpà duen, ne kenè en maaned-ubpaan. Is melig-en he menge vahin kayi, ebey-anan en. Is mibuntud-buntud wey turi kayi egkeiringte sibsivayan minsan keenu. Edriǥuriǥu kayi is mengeasnu ne ebpemenabtab is menge langgam. 15 Egkehitavùheini taman te ibpehendini te kenitew is Mulin-ulin heebpuun te langit. Ne is sibsivayan egkehimu he uuzaranhe vevesukà. 16 Ne zutun te sibsivayan wey uuzaran hevevesukà, wazà pidtemanan te hustu he kukuman weyketazeng. 17 Is beǥas te ketazeng iyan is meupiya he ked-ubpà, kelinew, wey kenà egkekeizan te wazè din pidtem-anan. 18 Sikiyu is menge etew te Megbevayà, ebpekeubpèkew ziyà te melinawen he menge ubpeey, he meziyù tevangkit, ne wazà edsamuk keniyu. 19Minsan egkezeetanis ketelunan wey egkengevengkag is menge inged tengedte ǥiyew he iring te menge vatu, 20 edtuvazan kew teMegbevayà. Layun egkevinyagì is menge pinemula niw,

Isaias 33:1 68 Isaias 33:9ne ebpekeuyayà he ebpenabtab is menge ayam niw ziyàte minsan hendei.

33Edtevangan te Megbevayà is menge Etew Zin

1 Mekehizuhizu kew is menge ebpendezaat he wazàmekesaǥad he edezeetan. Mekehizuhizu kew is mengemeluiven he wazà mekesaǥad he edluivan. Emunegkepasad en is kebpendezaat niw wey kebpenluib, neiyan kew en maan edezeetan wey edluivan.

2Nenga en, kehizuwi key. Midsarig key kenikew. Lig-eni key kada andew, wey libriya key zutun te timpu tekelised. 3 Ebpemelaǥuy is menge etew emun egkezinegdan is daǥing te laǥeng nu he henduen be te ruǥung.Emun edhitindeg ka su edsilut ka ebpekedsusuwey ismenge etew ziyà te menge nasyun. 4 Edtevanen is mengeazen dan; egkeiring sikandan te pinemula hemidterapan.

5 Is Nenga en, lavew te langun! Su ziyà sikandin ed-ubpà te langit. Kenè din id-awà diyà te Jerusalem ishustu he kukuman wey ketazeng. 6 Edlig-enan kew zindutun te keniyu he timpu. Layun kew zin edlibriya weyebeǥayan kew zin te ketau wey keuluwanen. Is mahal heketiǥeyunan niw iyan is kedtehuza niw te Nenga en.

7 Pemineg kew! Is duma niw he menge mevurutnengulahì diyà te menge zalan is ebpetevang; edsineǥewis menge imbehedur niw su iyan suat dan he kenà maawàis kelinew. 8 Wazè en ebayà diyà te menge zalan; wazèen edriǥuriǥu zuen. Midsupak en is neuyunan ne wazèen beliya is menge tistiǥus kayi. Wazè en dutun etew heedtehuzen. 9 Nezeetan is tanà he Israel. Nengeǥangu ismenge kayu ziyà te Lebanon, ne ke và dà etew ne neeled-eled heini. Neiring te sibsivayan is menge suǥud diyà teSharon. Netaktak is menge zahun te menge kayu ziyà te

Isaias 33:10 69 Isaias 33:19Bashan wey Carmel. 10Migkaǥi is Nenga en te, “Iyan enheini timpu te kedwaleng ku, ne ebeǥayan a te zengegte menge etew. 11 Sikiyu is menge tig-Asiria, wazà puluste pelanu niw wey vaal niw. Is pauk niw he henduen bete egkeregreg he hapuy, ne iyan dà ebpekezezaat keniyu.12 Egkevinsulan kew taman te egkeiring kew te apug.Egkeiring kew te zuǥiyen he zezeisey he kayu he ebpen-empezen ne ebinsulan. 13 Sikiyu is menge meǥingeddiyà te menge nasyun diyà te meziyù wey ziyà te uvey,pemineǥa niw ke hengkey is mibeelan ku wey kilelaa niwis kegkemekeǥeǥehem ku.”

14Mibpengerker tenged te kekahandek is mengemeke-sasalà diyà te Zion. Egkaǥi sikandan te, “Is Megbevayà,iring te edriyubriyub he hapuy he kenà egkeuvukan.Hentei man kenitew is ebpekeubpà diyà te etuvangante Megbevayà?” 15 Is ebpekeubpà dutun, iyan is etewhe nengungubpaan he metazeng wey tutuu is mengelalag din, ne wazà mebpenapì, wey wazà medawat tesipsip. Wazà sikandin mebpekiduma te mibpelanu tekebpemenhimatey wey te kebaal te zuma pa he mezaathe menge vaal. 16 Iyan heini ked-etew te menge etewhe ebpekelingkawas te vangkit, ne iring te ziyè dan med-ubpà te metikang he menge lugar, ne iyan egkehimuhe endilungè dan is dezekelà he menge vatu. Ne kenàsikandan egkeewaan te keenen wey wahig.

17 Sikiyu is menge Israilihanen, egkeehè niw is sevahahe hadì he mekeǥeǥehem, he utew meluag is ginhediandin. 18Egketenuzanniw is nehunahemekahandekhandekhehitavùhe zutunmidhendiyà te keniyu ismengeupisyalziyà te Asiria, ne mibilang dan ke pira is menge turi niw,wey midsusi zan ke pira he menge azen is egkekuwa zandiyà te keniyu. 19 Piru kenè niw en egkeuman egkaahàhaazà is gelbuwen he menge etew he kenè niw egkesavut

Isaias 33:20 70 Isaias 34:4is kineǥiyan dan. 20 Ahàa niw is Zion, kes inged he zutunkiw edsilibra te menge pista. Heini he inged, egngezanandaan te Jerusalem, egkeehè niw hemelinawenweymelig-en. Iring heini te melig-en he tulda, he kenà egkevazutis menge palpal zin wey kenà egkevidtew is menge hiketdin. 21 Kayi he lugar ibpeehè te Nenga en kenitew hemekeǥeǥehem sikandin. Is Jerusalem, egkeiring te sevahahe lugar he meluag is menge zezekelà wey zezeisey hemenge wahig duen he edtudà, ne kenà ebpekehimu heedlayun duen is untuzà te menge kuntada. 22 Ebeelanheini te Nenga en su iyan sikandin perehukum tew,perevaal te kesuǥuan tew, wey edhadì kenitew. Ne iyansikandin edlibri kenitew.

23 Is Jerusalem guntaan, iring te untuzà diyà te zaǥathe nelugkà is menge hiket din wey menge layag, ne kenàegkevekar is menge layag din. Piru egkeuma is timpuhe mahabet he menge azen is egkaaǥew te menge tig-Jerusalem diyà te menge kuntada zan. Umbe minsan ismenge piang ne egkevehinan. 24 Dutun he timpu, wazàmeǥinged diyà te Jerusalem he ebpekekaǥi te, “Deruwa-nen a.” Ebpeseyluwen te Nenga en is menge salè dan.

34Edsilutan te Megbevayà is menge Kuntada Zin

1 Uvey kew, is menge etew ziyà te menge nasyun, nepurung kew pemineg. Is tivuuk he kelibutan wey islangun he netaǥù kayi, kinahanglan hemebpemineg. 2Sunepeukan te Nenga en is langun he menge meǥingeddiyà te menge nasyun; nepeukan din is menge sundaruzan. Umbe ebpurungan din sikandan edezeeti, ne ebpen-himetayan din sikandan is langun. 3 Kenè en idlevengis menge lawa zan, umbe edsengew is kemahù kayi, needranew is lengesa ziyà te menge vuvungan. 4Egketunew

Isaias 34:5 71 Isaias 34:14is langun he ziyà te langit, ne egkelulun is langit iringte papil. Egkengeulug is menge vituen iring te neǥanguhe menge zahun te paras wey higus he egketaktak. 5 Neemun egkepasad en te egamit te Nenga en is ispada zindiyà te langit, ne ebpenaug en sikandin diyà te Edom hezutun is menge etew he edezeetan din su edsilutan dinsikandan. 6 Is ispada te Nenga en egkelupit te lengesawey tavà, egkeiring te egemiten te kedlapà temenge ibpe-muhat he kambing wey kerehidu. Su ebpenhimetayan teNenga en ismenge etew ziyà te Bozra ne pemuhat haazàdiyà te kandin. Mahabet is ebpenhimetayan din diyà tezuma pa hemenge inged diyà te Edom. 7Ebpenhimetayandin daan is mekeǥeǥehem he menge etew he henduenbe te menge tudu te vaka. Ebpeketambù diyà te tanèdan is lengesa wey tavà. 8 Su zuen timpu he idteǥana teNenga en he zutun ebelesan din is menge kuntada zinsu edtevangan din is menge tig-Jerusalem. 9 Is mengezal-ug diyà te Edom, egkehimu he ispaltu, ne is tanà neegkehimu he esupri. Is tivuuk he nasyun egkehimu heispaltu he egkeregreg. 10 Ne kenà heini egkeevukan temaandew wey mezukilem. Is evel kayi edlipuwak te wazàpidtemanan. Wazè en ed-ubpà wey edsaǥad diyà te Edomtaman te taman. 11 Ed-ubpaan dà heini te menge ekangwey menge uwak. Mibpelenuwan en te Nenga en is ked-ewaa zin te purma wey taǥù kayi. 12 Egngezanan heini te,“Wazè din Pulus he Ginhedian.” Egkahanew is langun hemenge ebpemendumala kayi. 13Ebpenuvuan dà temengezuǥiyen he zezeisey he kayu is binerengbeng he mengeinged dan wey is melig-en he menge vahin kayi. Ne ed-ubpà dutun is menge ekang wey is leew he menge asu.14 Is leew he menge langgam wey is dumezaas he mengelanggam he henduen be te menge asu, ne ebpeked-uumazutun. Is leew he menge kambing ebpengumew zutun te

Isaias 34:15 72 Isaias 35:6menge zuma zan, ne is menge langgam he mezukilem dàis kegawas dan, edhendutun su edhimeley. 15 Is mengeekang, edsesalag dutun, ed-impis, ebpesà, ne edipinsahandan is menge pispis dan pinaaǥi te kedlekupi zan duen.Edhendutun daan is menge uwak he ebparisparis.

16 Ahaa niw is libru te Nenga en ne vesaha niw. Wazàminsan hengkey hemigkaǥi ku he kenà egketuman. Wazàminsan sevaha he egkaawà kayi he menge langgam, newazà sevaha kandan he wazè din paris. Su iyan heinikebayà te Nenga en, ne iyan mismu sikandin edtiǥumkayi he menge langgam. 17 Inteǥana zin en is tanà heimbahin din te menge langgam. Ne egkaangken danheini taman te taman, ne zutun dan ebpekeubpà te wazàpidtemanan.

35Is Kelipey te menge Midlibri

1Ke vè dà etew is disirtu etawamemaza hemenge tanà,ne edlipey heini. Ebpemekar is menge vulak dutun tesibsivayan. 2 Iring heini te etew su egkanta zaan wey ed-ugyab te kegkelipey, ne ebpemekar is mahabet he mengevulak kayi. Ne egkehimu heini he mekempet iring teBuntud he Lebanon. Ne uuzaran heini iring te pemuleeyiring te Carmel wey Sharon. Ne egkaahà dutun is gehemwey utew kegkelavew te Nenga en he Megbevayè tew.

3Umbe, lig-eni niw ismengemibmeluya. 4Kegiyi niw ismenge egkahandek te, “Mebpekelig-en kewwey kenè kewmahandek. Ebpekeuma is Megbevayè niw su ebelesan dinis menge kuntada niw, ne edlibriyen kew zin.” 5Ne zutunebpekeehè en is lakap wey ebpekezineg en is bengel.6 Edlinglingketew en is piang iring te selazeng, ne egku-lahì is emew tenged te kegkelipey zin. Ebugwak is wahigdiyà te disirtu, wey edtudà is menge zal-ug pehendiyà te

Isaias 35:7 73 Isaias 36:3sibsivayan. 7 Is meinit he pantad egkehimu he wehiǥen,ne is memaza he tanà egkehimu he serebseb. Edtuvù isnekedseselekawà he menge sagbet diyà te menge lugarhe ubpeey zengan te leew he menge asu. 8 Ebeelan dutunte disirtu is meluag he kersada, ne egngezanan heini te“Segradu he Zalan.” Wazà mekesesalà wey tulebung heebpekeikul zutun. Su para zà haazà te menge etew heedsunud te menge paaǥi te Megbevayà. 9 Wazà mengeerimaung wey minsan hengkey he kelasi te zumezaas hemenge langgamhe ebpekevayà dutun. Iyan dà ebpekeikulzutun is menge etew he midlibri te Nenga en. 10 Heiniis menge nevelukasan te Nenga en edlikù sikandan diyàte Jerusalem is ebpemenganta. Melipayen dan layun;egkaawè en is menge seeng dan wey menge kegkeraseyzan.

36Midsurung te Tig-Asiria is Juda(2 Menge Hadì 18:13-27; 2 Cronica 32:1-19)

1 Hein ike-14 he tuig te kedhadì ni Hezekia ziyà teJuda, midsurung ni Hadì Senakerib he hadì te Asiria islangun he vinerengbeng he menge inged diyà te Juda,ne naaǥew zin heini. 2 Ne zutun te ziyà si Senakerib teLakish, midsuǥù din is peremandar te menge sundaru zinduma te mahabet he menge sundaru he menge sakupdin te kedhendiyà te Jerusalem te kebpekidhinguma kiHadì Hezekia. Ne hein diyè en is peremandar te gawaste inged he Jerusalem, diyà sikandan mebpundu te uveyte veyeey te wahig he ebpuun diyà te egkezivavew he pe-neng, he ziyà dapit te zalan he ibpenhendiyà te pemìpiey.3 Midhendiyà te kandin si Eliakim he anak ni Hilkia, teedumala te turuǥan, si Shebna he sikritaryu, wey si Joahe anak ni Asaf, he sineriǥan te menge libru te ginhedian.

Isaias 36:4 74 Isaias 36:124 Migkaǥi ziyà te kandan sikan is peremandar te mengesundaru te, “Keǥiyi niw si Hezekia he iyanheini egkeǥiyenduen te mekeǥeǥehem he hadì te Asiria:

“Hengkey is edseriǥan nu? 5 Egkeisip nu ve heebpekezaag ka te tebek pinaaǥi zà te lalag, ne kenà pinaaǥite ebilidad wey zesen te menge sundaru nu? Hentei isedseriǥan nu he iyan ibpekidsulè nu kediey? 6 Iyan beis Ehipto? Heini he nasyun wey is hadì duen, iring dà tenevadtì he tuked he emun idtutuked nu ne ebpekepalì tebelad nu. 7 Kela ke iyan egkeǥiyen nu kayi te kedì is iyanedseriǥan niw is Nenga en he Megbevayè niw. Kenè beimperundus nu man is menge simbahan he para kandindiyà te metikang he menge lugar ragkes en is mengepemuhatà kayi, ne migkeǥiyan nu is menge meǥingeddiyà te Juda wey Jerusalem he kinahanglan he ziyè dandà med-azap te sevaha zà he pemuhatà?”

8 Impelaus dutun te peremandar is lalag din, “Neguntaan keǥiyi niw is hadì niw he zuen idhanyag kandinte egalen ku he hadì te Asiria. Ebeǥayan dey sikandinte 2,000 he menge kudà emun duen din daan 2,000 hepereuntud te kudà. 9Wazè din igkesukul minsan te kine-mevevaan he upisyal te egalen ku. Edsarig dà sikandin teEhipto he ebeǥey kandin te menge kerwahi wey mengepereuntud te kudà. 10 Kunaan din buwa ke wazà a suǥuate Nenga en te kedhendini te kedezaat kayi he nasyun?Iyan mismu is Nenga enmidsuǥù kedì te kedsurung weykedezaat kayi he nasyun.”

11Migkeǥiyan ni Eliakim, ni Shebna, wey ni Joa haazà isperemandar te sundaru te, “Deyzey ke iyan nu egemitente kebpekidlalag kenami is kineǥiyan he Aramico, suegkesavut dey heini. Kenè ka kaǥi te Hebriyuhanen suegkezineg ka temenge etew he ziyà temenge verengbengte inged.” 12Pirumidtavak haazà is peremandar temenge

Isaias 36:13 75 Isaias 36:20sundaru te, “Midsuǥù a te egalen ku he ibpetuenan islalag din te langun he meǥinged kayi te Jerusalem, kenàdiyè dà te keniyu wey te hadì niw. Sikiyu is langun,egkengevitil kew wey egkengemezahan kew zutun tetimpu te kedsurunga zey keniyu. Egkeenen niw is tai niwwey ed-inumen niw is ihì niw.”

13Nezutun,midhitindeghaazà is peremandar temengesundaru ne nemensag te Hebriyuhanen te, “Pemineǥaniw is migkaǥi te mekeǥeǥehem he hadì diyà te Asiria!14 Iyan heini egkeǥiyen din: Kenè kew petuntu ki Hezekia.Kenè kew zin egkelibri puun te kegkesekupa ku keniyu!15 Kenè kew petuntu kandin mehitenged te kedsarig teNenga en, emun egkaǥi sikandin te, ‘Siguradu he edlib-riyen kiw te Nenga en; heini is inged tew, kenè dinibeǥey ziyà te hadì te Asiria.’

16 “Kenè kew pemineg ki Hezekia! Iyan heini egkeǥiyente hadì te Asiria: Kenè kew en pekidtebek kediey; surindirkew en! Ne idtuǥut ku keniyu is kegkaan te veǥas teparas wey higus niw, ne ebpekeinum kew te wahig diyàte menge punduwè niw te wahig, 17 taman te edliku a isedumakeniyupehendiyà te tanàhe iring te tanèniw–tanàhe zuen duen menge pemuleey te paras he ebpekeveǥeykeniyu te vinu, wey zuen duen menge trigu he egkehimuhe keuyaǥanniw. 18Kenè kewpelimbung ki Hezekia emunegkaǥi sikandin te edlibriyen kew te Nenga en. Duenbe menge ed-ezapen diyà te minsan hendei he mengenasyun he nekelibri te menge meǥinged duen para kenàsikandan mezaag te hadì te Asiria? 19 Duen be nehimu temenge ed-ezapen diyà te Hamat, Arpad, wey Sefarvaim?Nelibri ve te menge ed-ezapen diyà te Samaria is tanèdan puun te gehem ku? Wazà daan! 20 Hentei te mengeed-ezapen kayi he menge nasyun is nekelibri te nasyundan puun te gehem ku? Ne ebmenmenuwen man te

Isaias 36:21 76 Isaias 37:6Nenga en is kedlibriya zin te Jerusalem puun te gehemku?”

21 Piru wazà medtavak is menge etew su mibmandù siHadìHezekia he kenèdanmedtavak. 22Ne zutunmibindasni Eliakim, ni Shebna, wey ni Joa is bisti zan tenged tekegkeseeng dan, ne midhendiyè dan te ki Hezekia nemidtudtul zan is menge lalag duen te peremandar temenge sundaru.

37Mibpesambag si Hadì Hezekia ki Isaias(2 Menge Hadì 19:1-7)

1Ne hein nezineg ni Hadì Hezekia is tudtul zan diyà tekandin, mibindas din is bisti zin ne midseluub sikandinte saku su ibpetuusan din is kedlalew zin, ne midhendiyàsikandin te valey te Nenga en. 2 Ne impehendiyè dinte ki Isaias he anak ni Amoz ensi Eliakim he edumala teturuǥan, si Shebna he sikritaryu, wey is lavew he mengememumuhat. Pudu sikandan mibivisti te saku.

3 Ne hein nekeuma zan diyà te ki Isaias, migkaǥisikandan diyà te kandin te, “Iyan heini egkeǥiyen niHezekia: ‘Menge andew heini te zekelà he samuk! Ed-silutan kiw wey ebpeel-elezan. Iring kiw te vahi he ed-anak he wazè din en desen te ked-ineǥed para ilusad isanak din.’ 4 Midsuǥù te hadì te Asiria is peremandarte menge sundaru zin te ked-undaunda te uuyag heMegbevayà. Kela ke seǥipaa te Nenga en he Megbevayènu is mibpengaǥi zuen te peremandar te menge sundarune edsilutan sikandin tenged dutun, umbe pengemuyù kapara kenitew te nengesamà.”

5 Ne hein nekepasad he egkaǥi haazà is menge upisyalhe midsuǥù ni Hadì Hezekia, 6 migkaǥi si Isaias diyà tekandan te, “Keǥiyi niw is egalen niw he si Hadì Hezekia he

Isaias 37:7 77 Isaias 37:16iyan heini egkeǥiyen te Nenga en: Kenè ka mahandek tenezineg nu he ked-un-undaha kedì duen te menge sakupte hadì te Asiria. 7 Pemineg ka! Edtezinen ku is hadì teAsiria. Ebpekezineg sikandin te tudtul he ebpekepelikùkandin diyà te nasyun din. Ne zutun ibpehimetayan kusikandin pinaaǥi te ispada.”

8 Ne hein nezineg duen te peremandar te menge sun-daru te Asiria he mid-awè en diyà te Lakish is hadì dan,ne nekidtebek diyà te Libna, midtelukun sikandin diyà.9Ne si Hadì Senakerib he hadì te Asiria, duen nezineg dinhe tudtul he si Hadì Tirhaka he hadì te Etiopia, migenaten te kebpekidtebek kandin. Ne zutun, midsuǥù sikandinte menge menunudtulà diyà te ki Hezekia te kegkaǥi kayihe menge lalag: 10 “Kenè ka petuntu te ed-ezapen heedseriǥan nu emun egkaǥi sikandin te, ‘Kenè ku ibeǥeyziyà te hadì te Asiria is Jerusalem.’ 11 Pemineg ka! Iyanka mismu nekezineg ke hengkey is mibeelan te mengehadì te Asiria ziyà te hapit langun he menge nasyun.Mibpendezeetan dan heini purungi. Ne sikew, egkeisipnu ve he egkelibri ka mulà? 12Mibpendezeetan dengan temenge kepuun ku is menge inged he Gosan, Haran, Resef,wey ismenge etew ziyà te Edenhe ziyà te Telasar. Newazàmekelibri kandan is menge ed-ezapen dan? 13 Duen benehimu te menge hadì diyà te Hamat, Arpad, Sefarvaim,Hena, wey Iva?”

Is Pengemuyù ni Hezekia14 Ne hein nepasad ni Hezekia te ebasa is surat he im-

beǥey kandin duen te menge menunudtulà, midhendiyàsikandin te valey te Nenga en ne mibekar zin haazà issurat diyà te etuvangan te Nenga en. 15Ne nengemuyùsikandin te, 16 “Nenga en he Mekeǥeǥehem, he Meg-bevayà te Israel he ebpimpinuu ziyà te pinuuwè din te

Isaias 37:17 78 Isaias 37:24kedhadì diyà te teliwazà te menge kirubin, iyan ke zàMegbevayà he edumala te langun he menge ginhediankayi te kelibutan. Mibeelan nu is langit wey is kelibutan.17 Nenga en, pemineg ka, ne tengtengi nu is langunhe nehitavù. Pemineǥa nu is langun he migkaǥi niSenakerib te ked-undaunda kenikew te uuyag he Megbe-vayà. 18 Tutuu, Nenga en, he mibpendezeetan te mengehadì diyà te Asiria is mahabet he menge nasyun, 19wey ismenge ed-ezapen dan pinaaǥi te kebpenimbaǥa zan kayiziyà te hapuy. Su kenà heini tutuu he menge Megbevayà,kekenà, menge vatu zà wey menge kayu he vineelan teetew. 20 Umbe ǥuntaan, Nenga en he Megbevayè dey,libriya key puun te ǥehem te menge tig-Asiria, su parametueni te langun he ginhedian kayi te kelibutan he iyanke zà Nenga en he Megbevayà.”

Is Kegkezeeti ni Hadì Senakerib he hadì te Asiria(2 Menge Hadì 19:20-37)

21 Ne mibpeuwit te lalag si Isaias he anak ni Amozdiyà te ki Hezekia he edhenduen te: Iyan heini egkeǥiyente Nenga en he Megbevayà te Israel: Geina te nenge-muyù ka mehitenged ki Hadì Senakerib he hadì te Asiria,22 iyan heini egkeǥiyen te Nenga en he ebpekesuǥatdiyà te kandin: “Ed-engitan ka wey edsudien ka temenge meǥinged diyà te Zion, he inged he Jerusalem.Ebpemengelengkeleng sikandan is ed-undaunda kenikewzutun te kebpelaǥuy nu. 23 Hentei is mid-insultuwannu wey edwelwelien? Hentei is midhenggeran nu weymibpehembuǥan? Kenè be iyan a is Waǥas he Megbevayàte Israel? 24 Pinaaǥi te menge suluǥuen nu, midsudì akenikew. Migkaǥi ke pa te, ‘Pinaaǥi te mahabet he mengekerwahi ku netekezeg ku is metikang he menge vuntud,is puntur te menge vuntud he Lebanon. Mibpemiley ku is

Isaias 37:25 79 Isaias 37:31kinetewisan he menge kayu he sidru kayi wey is kineme-upiyahan hemenge sipris. Nekeuma a ziyà te puntur kayihe zuen duen merapung he menge kayu. 25 Nekepekaluta te menge teheb diyà te zuma he menge lugar, nenekeinum a puun dutun he menge teheb. Tenged tekedsaǥad ku, nemezahan is menge wahig diyà te Ehipto.’

26 “Tutuu iyan he mibpemengkag nu is binerengbenghe menge inged. Piru wazè nu ve metueni he siak, isMegbevayà, neuǥet en he imbanglis ku is kegkeul-ulahakayi? Neuǥet en diyà te pelanu ku is kegkeul-ulaha kayine ǥuntaan edtumanen ku en heini. 27 Ismengemeǥingeddiyà te menge inged he mibpemengkag nu, naawè enis desen dan; nahandek sikandan wey nepeel-elezan.Neiring sikandan te menge sagbet diyà te pemuleey hemeǥaan dà egkeǥangu dutun te kedtuvù dan etawa iringte menge sagbet he nenuvù diyà te atep he seǥuǥunè dàegkeǥangu zutun te kedtuvù dan.

28 “Piru netuenan ku is langun mehitenged kenikew,ke hendei ka ed-ubpàubpà, etawa hendei ka ebpuun weyebpevayà, wey ke hengkey is igkepeuki nu kediey. 29 Sunezineg ku is kegkepeuki nu kedì wey is kebpehambug nu,egkew-itan ku is izung nu wey ebusalan ku is bèbè nu, neeguyuzen ku sikew ziyà te zalan he mibeyaan nu, su weyka mekelikù diyà te ebpuunan nu.”

30Nemigkeǥiyan ni Isaias si Hezekia te: Iyan heini tuushe edipinsahan te Nenga en is Jerusalem te kedezaat temenge tig-Asiria: Guntaan he tuig is egkekaan niw, iyanis menge veǥas te pinemula he nenuvù dà, ne ed-ilis hetuig iyan is beǥas te menge pinemula he nenuvù diyàte midtuvuan duen te nehuna. Piru te iketelu he tuig,ebpekepemula kew en te trigu ne ebpekeraǥun kew en.Ebpekepemula kew en daan te paras ne ebpekekaan kewte veǥas kayi. 31 Ne ziyà te Juda, sikiyu is nengesamà

Isaias 37:32 80 Isaias 37:38he uuyag ed-uswag kew iring te pinemula he mibpurungmebpendalid ne ebpemeǥas. 32 Su zuen egkengesamà heuuyag he ebpekepeyapat he ebpuun te Jerusalem, diyà teBuvungan he Zion. Ne kenà duwazuwa is kedtumana kayite Nenga en he Mekeǥeǥehem.

33 “Ne iyan heini egkeǥiyen te Nenga en mehitengedte hadì te Asiria: Kenà sikandin ebpekeseled diyàte inged he Jerusalem wey kenè din heini egkepanà.Kenà sikandin ebpekeuvey kayi he kekelasag etawa kenàsikandin ebpekesurung kayi zuma te menge etew zin heedliǥuy kayi. 34 Edlikù sikandin diyà te mibpuunan din,he ed-uman ed-ikul ziyà te zalan he mid-ikul zin. Kenàsikandin ebpekeseled kayi he inged. Iyan a, is Nenga en,is migkaǥi kayi. 35Edipinsahan kuwey edlibriyen ku heinihe inged parameveǥayi a te zengeg wey tenged te penaadku ki David he suluǥuen ku.”

36 Ne zutun midhendiyà is belinsuǥuen te Nenga ente kampu te menge tig-Asiria ne migerè din is 185,000 hemenge sundaru. Ne hein meselem en, ked-enew zuen tenesamà he menge uuyag, neehè dan is utew mahabet henemematey. 37 Tenged kayi mid-ulì si Senakerib diyà teNineve ne zutun med-ubpàubpà.

38 Ne sevaha he andew, zutun te edsimba si Senakeribdiyà te simbahan te ed-ezapen din he si Nisroc, mid-himetayan sikandin te zezuwa he anak din he maamahe si Adramilec wey si Sharezer pinaaǥi te ispada. Nemibpelaǥuy sikandan diyà te Ararat. Ne is anak din he siEsarhadon iyan mid-ilis kandin te kedhadì.

38Nezeruwan si Hezekia(2 Menge Hadì 20:1-11; 2 Cronica 32:24-26)

Isaias 38:1 81 Isaias 38:121 Dutun he timpu, nezeruwan si Hezekia ne henduen

be te ebpatey en. Midhendiyà te kandin is ebpeneuvenhe si Isaias he anak ni Amoz ne migkaǥi te, “Migkaǥi isNenga en he veeli nu en is egkesuatan nu te ebaal sukenè ke en egkeulian, kekenà, ebpatey kad.” 2 Ne heinnezineg haazà ni Hezekia, midsinaru sikandin diyà teelavat ne nengemuyù diyà te Nenga en 3 Ke sikandin te,“Nenga en, tentenuzi nu is kegkemepezumdumahan kukenikew kayi te kebpengungubpaan ku, nenilbi a kenikewte ebpuun diyà te gehinawa ku, wey meupiya is baal kuziyà te etuvangan nu.” Ne utew sikandin nekesineǥew.

4Ne migkaǥi is Nenga en diyà te ki Isaias 5he medlikùsikandin diyà te ki Hezekia ne keǥiya zin heini: “Iyanheini egkeǥiyen te Nenga en, sikan is Megbevayà tekepuun nu he si David; ke sikandin te, ‘Nezineg ku ispengemuyù nu wey neehè ku is menge luhè nu. Ne ed-umanan ku pa te 15 he tuig is untung nu. 6 Edlibriyen kusikew wey heini is inged puun te gehem te hadì te Asiria.Ebpengelangan ku heini he inged. 7 Iyan heini tuus heibeǥey kuhe kemetuuzanhe edtumanenkuheini is insaadku: 8 Ibpelikù ku te sepulù he sigundu is alung te andewziyà te urasan he mibpeveelan ni Ahaz.’ ” Ne netumanheini.

9 Iyan heini insurat ni Hadì Hezekia he hadì te Juda heinneulian sikandin te zaru zin: 10 Kunaan ku ke ebpateyad he vetan-en e pa, ne kenà ad egkaawà diyà te lugarte menge minatey. 11 Kunaan ku ke kenè ku en egkaahàis Nenga en kayi te kelibutan te menge uuyag, etawakenè ku en egkaahà is menge etew kayi he kelibutan.12 Hapit en egkahanew is untung ku iring te tulda teebantey te kerehidu he inlayap te keramag. Kunaan kuke egketamped en is untung ku iring te manggad hemidtamped te mengengavel. Puun te meselem taman

Isaias 38:13 82 Isaias 38:22te mezukilem, edtaǥad a te kedtepusa nu te untung ku.13Wazà a mebpelavew is midtaǥad taman te meselem, neegkeisip ku he ebpatey ad, henduen be te edrupeten teerimaung is menge tulan ku. Puun te meselem tamante mezukilem midtaǥad a he edtepusen nu en is untungku. 14 Mibpetavang a he is laǥeng ku henduen be tekegkaǥi te tagbis he sayaw etawa dugwak. Midag-es a heis laǥeng ku henduen be te kegkaǥi te merepatik. Neveleyis menge mata ku te kedlingehè ku ziyà te langit. Ke siakte Nenga en, tevangi a kayi he kelised.

15 Piru hengkey pa is egkekaǥi ku? Midtavak e zin neiyan mismu sikandin mibawì kedì wey a meulii. Ebpen-gungubpaan a he kenà ebpelavew tenged te mereǥen heneseǥazan ku.

16Pinaaǥi kayi Nengazen, ebmelig-en is untung te etew,ne siak mismu, mibmelig-en a. Neulian a te kebewii nukedì ne intuǥut nu he meuyag a. 17 Tutuu, he is kemere-sayan ku para te keupiyaanan ku. Tenged te kebmahalanu kedì, midlibri a kenikew te kezeetan wey mibpesaylua kenikew te menge salè ku. 18 Ebmenmenuwen ku iskedalig kenikew emun minatey ad? Is menge minateykenè en ebpekezalig kenikew wey kenè en ebpekeper-ateng te kebmetinumanen nu. 19 Iyan dà ebpekezaligkenikew is menge uuyag iring te ebeelan ku ǥuntaan. Iskada lapis te kevuwazan ebpenudtul ziyà te edsunud helapis te kevuwazan te kebmetinumanen nu. 20Nenga en,edlibriyen a kenikew, umbe seled te tivuuk he untungdey, egkanta key ziyà te valey nu he eduyuǥan te mengeinstrumintu.

21Hein wazè pa meulii si Hezekia, migkeǥiyan sikandinni Isaias he kepii zin te vinekbek he veǥas te higus islevag din wey meulii sikandin. 22 Ne mid-insà si Hezekia

Isaias 39:1 83 Isaias 39:7te, “Hengkey is tuus he tutuu he egkeulian a ne ebpeke-hendiyà a te valey te Nenga en?”

39Is menge Menunudtulà he Ebpuun diyà te Babilonia

1 Dutun he timpu nezineg ni Merodac Baladan he hadìdiyà te Babilonia, he anak ni Baladan he neulian en siHezekia te zaru zin. Umbe mibpeuwit sikandin te mengesurat wey gasa ziyà te ki Hezekia pinaaǥi te menge me-nunudtulà. 2 Mibpurungan seǥipaa ni Hezekia is mengemenunudtulà ne impeehè din kandan is menge azen diyàte teleǥuey zin te ketiǥeyunan, is menge pelata, mengevulawan,menge penaket, mengemeupiya he klasi te lana,ismenge ǥumaan dinwey zuma pa hemenge ketiǥeyunandin. Wazà minsan hengkey he ziyà te turuǥan din etawaginhedian din he wazè din ipeehè kandan.

3 Dutun he timpu, is ebpeneuven he si Isaias mid-hendiyà te ki Hadì Hezekia ne mid-insà te, “Hendeiebpuun heeyan he menge etew, wey hengkey is kina-hanglan dan?” Midtavak si Hezekia te, “Ebpuun sikandandiyà te meziyù he lugar, he Babilonia.” 4 Mid-insè pahaazà is ebpeneuven te, “Hengkey is neehè dan diyà teturuǥan nu?” Midtavak si Hezekia te, “Neehè dan islangun he ziyà te turuǥan ku. Wazà minsan hengkey heketiǥeyunan ku he wazè ku ipaahà kandan.” 5 Ne zutunmigkaǥi si Isaias diyà te ki Hezekia te, “Pemineǥa nu heiniis lalag te Nenga en he Mekeǥeǥehem. 6 Egkeuma istimpu he ed-uwiten diyà te Babilonia is langun he mengeazen diyà te turuǥan nu, sikan is langun he netiǥum temenge kepuun nu hemenge azen he kemulu pa taman enguntaan. Ne wazà egkesamà, migkaǥi is Nenga en. 7Neis duma te huziyan he menge kevuwazan nu, ebihaǥen neegkehimu sikandan he menge suluǥuen diyà te turuǥan

Isaias 39:8 84 Isaias 40:9te hadì te Babilonia.” 8 Mid-isip ni Hezekia he kenàhaazà egkehitavù dutun te kandin he timpu, kekenà, duenkelinew wey wazà kezeetan dutun te uuyag pa sikandin.Umbe migkaǥi sikandin diyà te ki Isaias te, “Meupiyaheeyan is menge lalag te Nenga en he migkaǥi nu kedì.”

40Is Kedlipey te menge Etew te Megbevayà

1 Migkaǥi is Megbevayà te, “Lipaya niw wey desiǥa ismenge etew ku. 2 Lelaǥi niw te menayù is menge etewziyà te Jerusalem. Tudtula niw kandan he nepasad enis kegkerasey zan wey nepesaylu en is menge salè dan.Su nezawat dan en is silut he para te langun he mengesalè dan.” 3 Duen menunudtulà he ebpemensag diyà tesibsivayan. Ke sikandin te, “Endama niw is beyeey ziyà tesibsivayan he zutun ed-ikul is Nenga en. Tendanga niwis dalan he ed-ikulen te Megbevayè tew. 4 Is kada lis-evu,edtembakan te tanà, ne is kada vuntud etawa buvungan,ne ebpenhayen, ragkes is menge lugar he ebpemukbuke-tur. 5 Ne ibpezayag is mekeǥeǥehem he kebpekiduma teNenga en, ne egkaahà heini te langunhemenge etew. Suiyan mismu migkaǥi is Nenga en kayi.” 6 Duen migkaǥikayi te kediey te, “Wali ka!” Midtavak a te, “Hengkey isidwali ku?” Migkaǥi sikandin te, “Iwali nu he is langunhe etew, ne iring te sagbet, ne is bentuǥan dan, iring tevulak te sagbet. 7 Is sagbet egkeǥangu ne egketaktak ismenge vulak din su egkeremaǥen heini te keramag heibpekeramag te Nenga en. Tutuu he iring te sagbet isetew. 8 Is sagbet egkeǥangu ne egkengeulug is mengekevukad din, piru is lalag te Megbevayè tew ebpedayunte wazà pidtemanan.” 9 Sikiyu is edsangyew ziyà teZion, is inged he Jerusalem te meupiya he tudtulanen,tekezeg kew ziyà te metikang he vuntud, ne pekezaǥing

Isaias 40:10 85 Isaias 40:19kew is edsangyew te meupiya he tudtulanen. Kenè kewmahandek he ebpemensag. Keǥiyi niw is menge etewziyà te menge inged he sakup te Juda he nekeume enis Megbevayè dan. 10 Uya, nekeume en is Nengazenhe MEGBEVAYÀ he mekeǥeǥehem, ne edhadì sikandinhe mekeǥeǥehem. Ebpekeuma sikandin he ed-uwit tesuhul he para te menge etew zin. 11 Ed-etimanen dinis menge etew zin iring te ked-etiman te ebantey temenge kerehidu: Edsepipiyen din is dezeisey pa hemengekerehidu ne meelima sikandin he egiya zuen te mengetelenati.

12Hentei is ebpeketakes te zaǥat diyà te palad din weyebpekesukud te langit pinaaǥi te kedrengawa kayi? Hen-tei is igkaahuk din diyà te tekesà is langun he tanà, etawaebpekehimu he edtimbang te menge vuntud wey mengevuvungan? 13 Hentei is nesayud te isip te Nenga enetawa ebpekepenurù kandin ke hengkey is ereg he ebee-lan din? 14 Hentei is mibuyuan din te sambag paramekesavut sikandinwey hentei is nenurù kandin te hustuhe zalan? Hentei ismibeǥey kandin te ketau etawamigiyakandin pehendiyà te zalan te kedsavut? Wazà! 15 Iyanbenar, is menge nasyun iring dà te tiǥis te wahig puunte teleǥuey kayi, etawa eliyavuk diyà te timbangan. Parate Megbevayà, is menge isla ke ebitbiten din, iring dàkahagkap te eliyavuk. 16 Is langun he menge langgamdiyà te Lebanon, kenà ereg he ibpemuhat diyà te kandin,ne is menge kayu kayi, kenè pa zaan ereg he idtavunte menge pemuhat. 17 Kenà ebpekesusuluwan kandinis menge nasyun. Diyà te isip din, wazà bali te mengenasyun. 18Umbe hentei is igkehindeg niw te Nenga en?Etawa hengkey is ibpetug-iring niw kandin? 19 Iyan beis menge ed-ezapen he ebeelan dà te pandey, ne ed-epizan te vulawan wey edeyzeyanan te kedina he pelata?

Isaias 40:20 86 Isaias 40:3120 Etawa iyan is menge ed-ezapen he ed-as-as he kayu, heebpeveelan te pubri he etew su idhalad din? Ebpeveelandin heini te metau he pandey su para kenà mepiley.

21Wazè kewvemesayud etawawazà kewvemekezineg?Wazè be nenudtul ziyà te keniyu puun te puunà ke mib-menumenu is kedlimbaǥa te kelibutan? 22 Iyan midhimukayi is Megbevayà he ebpimpinuu ziyà te pinuuwè din tekedhadì diyà te zivavew te kelibutan, ne is kandin he ked-ahaa te menge etew kayi te zizalem henduen dà te mengelemetik. Mibekar zin is langit iring te kurtina. Mibekarzin heini he iring te tulda su para meubpai. 23 Id-awè dinis gehem temenge pengulu kayi te kelibutan, nemidhimuzin sikandan he wazà menge pulus. 24 Neiring sikandante pinemula he veǥu pa he midtuvù, he henduen te wazèpa mekependalid. Ne hein midhiyup te Nenga en neneǥangu heini, ne neiring te ukap he inlayap te eribpures.

25 Migkaǥi is Waǥas he Megbevayà te, “Hentei isebpetug-iringan niw kediey? Duen be iring kediey?”

26 Lingehè kew ziyà te langit! Hentei man is midlimbagkeniyan te menge vituen? Is midlimbag keniyan iyan isMegbevayà. Midtigseselimbaha zin is kebpelepawa zinkandan ne migngezanan din te menge ngazan dan. Netenged te ǥehem din ne wazà minsan sevaha kandanhe naawà. 27 Sikiyu is menge etew ziyà te Israel hemenge kevuwazan ni Jacob, maan is edriklamu kew hewazà beliya te Megbevayà is menge pelanu niw weyketenged niw? 28 Wazè niw ve metueni wey mezineg heis Nenga en iyan kes wazà pidtemanan he Megbevayàhe midlimbag te tivuuk he kelibutan? Kenè sikandinegkeveley wey edluyahan, ne wazà ebpeketegkad te isipdin. 29 Ebeǥayan din te zesen is menge meluya weynengeveley. 30 Minsan is menge vetan-en egkeveleywey ebmeluya, ne egkengepiley sikandan, 31 piru sikan

Isaias 41:1 87 Isaias 41:7

is edsarig te Nenga en ebpekeuman ebpekaangken tezesen. Egkeiring sikandan te edlayang he vanug; emunebpelelaǥuy sikandan ne kenè dan egkeveley, emun ed-hipanew sikandan kenè dan edluyahan.

41Edtevangan te Megbevayà is menge Israilihanen

1 Migkaǥi is Nenga en te, “Sikiyu is menge etewziyà te meziyù he menge lugar, kenè kew megurub nepemineg kew kedì. Sikiyu is menge meǥinged diyà temenge nasyun, mebpekelig-en kew ne uvey kew kayi tekediey, ne keǥiya niw is menge riklamu niw. Edtiǥumkiw ne edhusayen tew heini. 2 Hentei is mid-umewzin is metazeng wey mezeeǥen puun te edsilaan paramekepenilbi kandin? Hentei is mibeǥey ziyà te kandinte meǥinged diyà te menge nasyun wey te menge hadìkayi? Ebpendezeetan din sikandan pinaaǥi te ispada zinwey panà; neiring sikandan te eliyavuk wey ukap heinlayap te keramag. 3 Edel-asen din sikandan ne wazàebpekevelavag kandin, minsan diyà te menge lugar hesikan din pa meveyai. 4 Hentei man is mibaal kayi telangun? Hentei man ismibayàbayà te langun he nehitavùpuun pa te nehuna he lapis te kevuwazan? Kenè be iyan a,is Nenga enhe zaan en puunpa te kebpuunà te kelibutanne kemulu gihapun taman te kegketapus te kelibutan.

5 “Is menge etew ziyà te meziyù he menge lugar,minsan is diyà te kinemeziyuan he vahin te kelibutan,nekaahà te menge vaal ku, ne migkerker sikandan tekegkahandek. Midtiǥum sikandan 6 ne mibpetebtevangèdan wey midinesiǥà. 7 Is menge pandey, menge platiru,wey zuma pa he menge terebahanti he ebpemaal temenge ed-ezapenmidinesiǥà, he ke sikandan te, ‘Meupiya

Isaias 41:8 88 Isaias 41:17is terebahu tew.’ Ne idransang dan haazà is menge ed-ezapen diyà te selevukà duen su para kenà mepiley.

8 “Piru sikew Israel, is suluǥuen ku wey pinilì, he iyanmenge etewnu ismenge kevuwazan ni Abraham te emiǥuku, 9 midtawag ku sikew wey migkuwa puun te utewmeziyù he vahin te kelibutan, ne migkeǥiyan ku sikewte iyan ka suluǥuen ku. Mibpilì ku sikew ne wazè kusikew iselikwey. 10 Kenè ka mahandek su iyan a zuma nu.Kenè ka meipeng su iyan a Megbevayè nu. Edlig-enanku wey edtevangan ku sikew. Ebpengelangan ku sikewpinaaǥi te gehem ku he iyan daan ebpekeluwas kenikew.11 Is langun he egkepeukan ke zan ne kenà duwazuwa heegkepeel-elezan wey egkeliveǥan. Ebpematey is langunhe zuen dan pauk kenikew. 12 Minsan ebpen-ahaannu pa is menge kuntada nu ne kenè nu en sikandanegkaahà. Su is nekidtebek kenikew egkehimuhewazè danpulus. 13 Su siak, is Nenga en he Megbevayè nu, midlig-enan ku sikew wey migkeǥiyan te, kenè ka mahandek suedtevangan ku sikew. 14 Minsan deisey ka wey meluya,kenè ka mahandek su iyan a mismu edtavang kenikew.Iyan a, is Nenga en, is migkaǥi kayi. Iyan a menluluwasnu, is waǥas he Megbevayà te Israel. 15 Pemineg ka!Edhimuwen ku sikew he iring te gelemiten te kegunashe veǥu wey zuen din mahabet wey meǥarang he mengengipen. Egunasen nu wey edrunteken is menge vuntud,ed-iringen nu te ukap is menge vuvungan. 16 Ed-ukapannu haazà ne idlayap te keramag, ne ibpedsusuwey teeribpures. Piru sikew mulà igkelipey nu is Nenga en;edeliǥen nu is Waǥas he Megbevayà te Israel.

17 “Emun ebpen-ahà te wahig is pubri he menge etewku, ne wazè dan egkaahà ne ebmemaze en is bekerengdan tenged te kegkemezahi, ne siak is Nenga en iyanedtavang kandan; siak is Megbevayà te Israel kenè ku

Isaias 41:18 89 Isaias 41:27sikandan idselikwey. 18 Ibpetudè ku is dekelà he mengewahig diyà te zemilag hemenge vuvunganwey ibpelepewku is menge serebseb diyà te menge suǥud. Edhimuwenku he wehiǥen is disirtu, ne is memaza he tanà ed-himuwen ku he zuen dutun teheb. 19 Ibpetuvù ku ziyàte disirtu is menge kayu he sidru, ekasya, mirtu, ulibu,pinu, inibru, wey sipris, 20 para maahà, metueni, weymesavut te menge etew he iyan a is Nenga en, Waǥas heMegbevayà te Israel, ne iyan a midlimbag kayi.”

Wazè Pulus te zuma te menge Ed-ezapen21Migkaǥi is Nenga en, he hadì te Israel ziyà te menge

ed-ezapen te, “Sigi, riklamu kew en wey mebpengetezen-gan! 22 Uvey kew ne keǥiya niw kenami ke hengkey ishuziyan he egkehitavù. Keǥiya niw kenami is migkaǥiniw zengan su para metimbangtimbang dey ke netumanbe heini. 23 Keǥiya niw kenami ke hengkey is egkehitavùkeuzemà su para metueni zey he menge megbevayà kew.Baal kew te meupiya etawa mezaat su wey key meinuinune egkahandek key keniyu. 24Piru iyan tutuu is, wazè niwpulus, ne wazè niw egkehimu. Is menge etew he mibpilìkew zan he iyan ed-ezapen dan ne utew lalung. 25Mibpilìku he edumala is sevaha he etew he ziyà ebpuun te zizaya.Midangep sikandin kayi te kediey; ne ǥuntaan ebpekeumasikandin puun te edsilaan. Edezeetan din is mengeebpemendumala iring te kedtekutaki te mendiziyun tevasak he ebeelan din he ziniyun. 26 Hentei keniyu ismibpezayag he egkehitavù heini su para metueni zey neebpekekaǥi key he hustu is impezayag din? Wazè minsansevaha keniyu he mibpezayag mehitenged kayi, ne wazànekezineg te migkaǥi niw mehitenged kayi. 27 Iyan a, isNenga en nehuna he migkaǥi kayi ziyà te Zion, is ingedhe Jerusalem. Impehendiyè ku is sevaha he menunudtulà

Isaias 41:28 90 Isaias 42:7su wey zin metudtul is meupiya he tudtul he zuen enedtavang kandan. 28Mid-ehè ku ke zuen be selakew en heed-ezapen he ebpekesambag, iyan, wazè ku naahà. Wazàminsan sevaha kandan he ebpeketavak te menge insè ku.29 Pudu zan wazà pulus, ne kenà sikandan ebpekehimu.Iring dan te keramag he edlavey zà.”

42Is Suluǥuen te Nenga en

1 Migkaǥi is Nenga en te, “Heini zed is suluǥuen kuhe edlig-enan ku. Mibpilì ku heini ne ingkelipey kusikandin. Midumala ku sikandin te Mulin-ulin ku, needhimuwen din diyà te menge nasyun is paaǥi he wazàduen egkevintahaan. 2 Kenà sikandin ebpengulahì etawaebpemensag diyà te menge zalan. 3Kenè din ebey-anan ismenge meluya is kedtuu zan, etawa kenè din ed-iniyuǥanis neewaan te perateng. Tenged te kebmetinumanen dinibpetuman din is hustu he kukuman. 4 Kenà sikandinegkeewaan te perateng wey kezasig taman te pinaaǥikandin kenè en egkeengkezan te edtuman is hustu hekukuman kayi te kelibutan. Minsan is menge etew ziyàte meziyù he menge lugar ebperateng te menge penurùdin.” 5 Iyan heini egkeǥiyen teMegbevayà, kes Nenga enhe mibaal te langit he henduen be te manggad he indem-pas din. Mibeelan din is kelibutan wey is langun he uuyaghe netaǥù kayi. Iyan daan sikandin mibeǥey te ǥehinawatemenge etewwey te langunheuuyaghemenge linimbagkayi te kelibutan. 6Migkaǥi sikandin diyà te suluǥuen dinte, “Iyan a, is Nenga en, midtawag kenikew su ibpeehèku is ketazeng ku. Edtevangan ku wey ebpengelanganku sikew ne pinaaǥi kenikew ebaal a te kebpekid-uyunku te menge etew. Edhimuwen ku sikew he iring te sulùhe ebpeketeyew te menge nasyun, 7 su wey mekaahà is

Isaias 42:8 91 Isaias 42:16menge lakap ne wey zaan ikepeǥawas is menge vihag,he nengepirisu ziyà te merusirem he pirisuwan. 8 Iyana Nenga en, iyan heeyan ngazan ku! Kinahanglan hekenà ibeǥey ziyà teminsan hentei is kediey he zengegweykenà idalig diyà te zuma hemenge ed-ezapen is kedalig hepara kediey. 9 Is menge midtagnè ku ne nengetuman en,ne ǥuntaan ibpezayag ku is huziyan he egkengehitavù tekenè pa heini egkehitavù.”

Kanta he para Idalig te Megbevayà10 Kentahi niw is Nenga en te veǥu he kanta! Kanta

kew te menge idalig kandin, minsan sikiyu is diyà temeziyù he vahin kayi te kelibutan. Deliǥa niw sikandin,sikiyu is ebpemen-untud te varkuwey is langun hemengelinimbag diyà te zaǥat, wey sikiyu is diyà ed-ubpà temeziyù he menge lugar. 11 Deliǥa niw sikandin, sikiyuis diyà te menge inged he ziyà te sibsivayan wey sikiyuis menge meǥinged diyà te Kedar. Kanta kew tenged tekegkelipey, is menge etew ziyà te Sela. Ugyab kew ziyàte puntur te menge vuntud. 12 Beǥayi niw te zengegwey deliǥa niw is Nenga en, sikiyu is diyà te meziyùhe menge lugar. 13 Ebpekidtebek is Nenga en he iringte sundaru he andam en he ebpekidtebek. Ebpengulahìsikandin he tuus te edsurung en, ne egkezaag din ismenge kuntada zin. 14 Egkaǥi sikandin te, “Neuǥet enhe timpu he mibpereremek e zà wey mid-eǥen ku isgehinawa ku. Iyan, guntaan ibuswang ku en is paukku. Ebpengulahì a he ebpekeeǥes-eǥes iring te vahi heedheǥed is ebeliliten. 15 Edtempaǥen ku is menge vuntudne egenguwen ku is nenuvù he menge pinemula zutun.Edhimuwen ku he memaza he tanà is menge wahig heedtudà ne ebpemezahan ku is menge wahig. 16 Ed-eǥakenku is lakap he menge etew ku pehendiyà te ketutuanan,

Isaias 42:17 92 Isaias 42:25

diyà te zalan hewazè dan pa zuen hanewweywazè dan pameikul. Is kerusireman diyà te veyeey zan edhimuwen kuhe kerayag, ne ebpetaǥen ku is menge ebpemukbuketurhe menge lugar ziyà te edhipenawan dan. Ebeelan kuheini, ne kenè ku sikandan idselikwey. 17 Piru sikan isiyan menge midseriǥan dan is menge ed-ezapen, sikan ismid-isip dan he iyan megbevayè dan is midtunew zan hemenge ledawan, ebpemelaǥuy he egkengeeled-eled.”

Is menge Israilihanen Iring te Bengel wey Lakap18 Migkeǥiyan te Nenga en is menge etew zin te,

“Sikiyu is iring te vengel wey lakap, pemineg kew weytengteng kew! 19 Menge suluǥuen ku sikiyu wey mengepinilì, edsuǥuen ku sikiyu wey kew mekepenudtul, piruwazà ebpekelavew te kegkelakap wey kegkevengel niw.20 Mahabet en is neehè niw piru wazè niw seǥipaa.Ebpekezineg kew pezem piru kenè kew ebpemineg.”

21 Egkesuatan te Nenga en he ikepaahà is ketazengdin, su wey meveǥayi te zengeg is kesuǥuan din. 22 Piruǥuntaan is menge etew zin, mibpenekawan, mid-aǥewis menge azen dan, mibpirisu zan diyà te vudsi weypirisuwan, ne wazà midtavang kandan. 23 Duen bekeniyu egkesuat he ebpemineg etawa edseǥipà kayi tenezineg niw puun guntaan? 24 Hentei is midtuǥut heebpenekawan wey ed-eǥawan te menge azen is mengeIsrailihanen? Kenè be iyan is Nenga en he neselaantew? Su wazè kiw medsunud te menge paaǥi zin weywazè kiw medtuman te kesuǥuan din. 25 Umbe impaahàte Nenga en kenitew is dekelà he pauk din pinaaǥi tekebpeentusa zin kenitew te tebek. Is pauk din iring tehapuy he nekevekukuwey neketutung kenitew, piruwazètew heini isipa wey seǥipaa.

Isaias 43:1 93 Isaias 43:1043

Midsaad is Megbevayà he Edlibriyen Din is Israel1 Piru ǥuntaan iyan heini egkeǥiyen te Nenga en, he

midlimbag kenikew, He Israel: “Kenè ka mahandek suedlibriyen ku sikew, ngazan nu is in-umew ku kenikew, neǥaked ku sikew. 2 Emun ebayè ka ziyà te wahig, ne edumaa kenikew. Emun edlayun ka ziyà te zezekelà he mengewahig he edtudà ne kenè ka egkelened. Emun ebayè kaziyà te hapuy, ne kenè ka egketutung; is regreg kayi nekenà ebpekemenu kenikew. 3 Su iyan a, is Nenga enMegbevayè nu, he Waǥas he Megbevayà te Israel, ne iyana menluluwas nu. Ibeǥey ku ziyà te zuma he nasyun isEhipto, Etiopia wey Seba he ilis kenikew. 4 Ibeǥey kuis duma he menge etew ilis kenikew, tenged te mevaliwey dungganen is ked-isipa ku kenikew, wey tengedte minahal ku sikew. 5 Kenè ka mahandek su zuma akenikew. Edtiǥumen ku is menge kevuwazan nu puun teedsilaanwey edsenlepan. 6Egkaǥi a ziyà temenge nasyunhe ziyà te zizaya wey zivavà te vey-ani zan en is mengekevuwazan nu he edlikù diyà te tanè dan, ne ibpeulì ensikandan puun temeziyù hemenge lugar. 7 Iyan sikandanmenge etewhemidtawag ku; midlimbag ku sikandan parameveǥayi a te zengeg.”

8Migkaǥi zaan is Nenga en te, “Umawa is menge etewku he zuen dan menge mata piru kenè dan ebpekaahà,duen dan menge telinga piru kenè dan ebpekezineg!9 Sevahaa te kedtiǥum is langun he menge etew ziyà tenasyun. Hentei te menge ed-ezapen dan is ebpeketagnàte egkengehitavù te huziyan he timpu? Hentei kandan isnekepezayag dengan te nengehitavù guntaan? Ipezumasikandan te menge tistiǥus he hustu is nekaǥi zan supara mezineg heini te zuma ne ebpekekaǥi zan te tutuuiyan. 10 Sikiyu is menge etew ziyà te Israel, iyan kew

Isaias 43:11 94 Isaias 43:21

menge tistiǥus ku. Mibpilì ku sikiyu he menge suluǥuenkuwey a keniyumekilala, ne edtuu kew kedì ne egkesavutniw he iyan e zà Megbevayà. Ne wazè en duma heMegbevayà he nehuna kedì etawa ebpeketinundug kedì.11 Iyan e zà Nenga en, ne ǥawas kedì wazè en duma pa heMenluluwas. 12 Iyan e zà midtagnà he egkelibri kew, nemidtuman ku heini. Wazà duma he ed-ezapen he mibaalkayi ziyà te keniyu; iyan kew menge tistiǥus ku.”

Migkaǥi pa is Nenga en te, “Iyan aMegbevayà. 13Puunpe zengan iyan e en Megbevayà. Wazà ebpekelingkawaspuun te ǥehem ku. Wazà ebpekehimu he edhalin temenge vaal ku.”

Midsaad is Megbevayà he Edtevangan Din is menge EtewZin

14 Iyan heini egkeǥiyen te Nenga en, he menluluwasniw, he Waǥas he Megbevayà te Israel, “Para melibrikew, ibpesurung ku is Babilonia te menge sundaru tesevahahenasyun, ne ebpemelaǥuy ismenge tig-Babiloniaziyà te menge varku he ibpahambug dan. 15 Iyan a, isNenga en, he Waǥas he Megbevayè niw, iyan a mibaalte Israel, iyan a hadì niw. 16 Iyan a, kes Nenga en hemibaal te veyeey ziyà te teliwazà te zaǥat. 17 Midtiǥumku is menge kerwahi, menge kudà, wey menge sundarute Ehipto, ne midezeetan sikandan diyà te zaǥat, ne kenèen sikandan ebpekeenew. Neiring sikandan te sulù heneevukan. 18 Piru kenè niw en siguduwi isipa is midlaveyen, 19 su beǥu en is menge ebeelan ku. Ne neveelan enheini, wazè niw ve maahà? Ebaal a te zalan wey mengeteheb diyà te disirtu. 20Minsan is leew hemenge langgamebeǥey kedì te zengeg, ragkes is leew hemenge asu wey ismenge ekang, sumibeǥey a temenge teheb diyà te disirtusu para zuen meinum te menge etew he pinilì ku. 21 Iyan

Isaias 43:22 95 Isaias 44:4heini menge etew he midlimbag ku su para mehimu hekediey, wey para deliǥa e zan.

22“Piruwazè kamebuyù te tavang kayi te kediey, Israel,su midsemu ke en kediey. 23 Wazà a kenikew pemuhatate menge kerehidu he pemuhat he edtutungen. Wazàa kenikew beǥayi te zengeg pinaaǥi te menge pemuhatsu wazè ku man sikew lisliseza wey ka bungasa pinaaǥite kebuyù diyà te kenikew te menge pemuhat he paragasa wey menge veyewà. 24 Wazà a kenikew pemesahite veyewà etawa wazà a kenikew pezaa te tavà te mengepemuhat nu. Piru mibpeveǥatan a hinuun kenikew weymidsamuk nu te menge salè nu.

25 “Iyan a mismu mid-awà te menge salè nu su parameveǥayi a te zengeg, ne kenè ku en heini edtentenuzan.26 Ed-isipen ta is nenlavey en; ne edhusey ki. Ipahayagnu is ketezengan nu te kepengintutuu he wazè nu salà.27Nekesalà is nehuna he kepuun nu, weymidsupak kedì ismenge pengulu nu. 28Umbe mibpeel-elezan ku is mengememumuhat nu ne mibpezèdeetan ku sikew, Israel, weymibpeel-elezan.

44Is Penaad te Megbevayà te Israel

1 “Piru ǥuntaan, pemineg ka, Israel is suluǥuen ku,kes menge etew he mibpilì ku, he menge kevuwazan niJacob. 2 Iyan a Nenga en, iyan a midlimbag kenikew weymidtavang kenikew. Kenè ka mahandek, is suluǥuen kuwey pinilì ku he menge etew. 3 Su ebeǥayan ku sikew tewahig he ebpekevawì te kegkemezahi nu wey edhames tememaza he tanè nu. Ebpeulinan ku te Mulin-ulin ku ismenge kevuwazan nu wey edtuvazan ku sikandan. 4 Ed-uswag dan iring te merapung he menge sagbet diyà tewehiǥen etawa menge kayu ziyà te veyvey te dezeisey he

Isaias 44:5 96 Isaias 44:11menge wahig. 5 Duen egkaǥi te, ‘Gaked a te Nenga en,’ne is duma egkaǥi te, ‘Kevuwazan a ni Jacob.’ Duendaan idsurat dan diyà te menge velad dan is ngazan teNenga en, ne ed-isipen dan is keugelingen dan he ragkessikandan te menge Israilihanen.

Wazà Pulus te zuma he menge Ed-ezapen6 “Iyan heini egkeǥiyen te Nenga en, kes hadì wey

Menluluwas te Israel, he Mekeǥeǥehem he Nenga en:Iyan a kes nehuna wey egkepengkusan te langun. Wazèen duma he Megbevayà gawas kediey. 7 Hentei is iringkediey? Ipekaǥi sikandin diyà te etuvangan ku kehengkeyis nehitavù puun te kedhimuwa ku te menge etew kuhe sevaha he nasyun dutun te nehuna he timpu. Nekeǥiya zin daan ke hengkey is egkehitavù keuzemà. 8Kenèkew mahandek wey kulbai. Kenè be impezayag ku enkeniyu zengan is menge tuyù ku keniyu? Ne iyan kewmismu menge tistiǥus ku is menge Israilihanen. Duenpe be selakew en he Megbevayà gawas kedì? Wazè en!Wazè en netuenan ku he endilungà he vatu gawas kediey.”9 Wazà pulus te langun he ebaal te menge ed-ezapen.Heini is menge ed-ezapen he mid-isip dan he mahal newazè din bali. Iyan mismu sikandan ebpekepengintutuuhe wazà kayi vali. Su kenà heini ebpekaahà wey wazànetuenan din. Umbe và dà egkepeel-elezi is ed-azapkayi. 10 Tulebung is etew he ebaal te menge ed-ezapensu kenè man heini ebpulus diyà te kandin. 11 Peminegkew! Egkepeel-elezan is langun he ed-azap te zuma hemenge ed-ezapen, su is mibaal kayi menge etew zà daan.Ipetiǥum sikandan is langun para mepengelangi zan iskeugelingen dan, ne egkahandek dan su egkepeel-elezandan.

Isaias 44:12 97 Isaias 44:19

12 Is pandey te vulawan etawa pelata idsavuk din haazàdiyà te vaǥa. Ne ebpendesdesenan din heini te ebmasusu para mepurma he ledawan he ed-ezapen. Edluhayansikandin tenged te kegkevitil wey henduen be te egkev-idtawan en tenged te kegkemezahi zin. 13 Is pandey tekayu edsukuzen din is sengetamped he kayu. Edtuusandin heini ne ebpurmahan din he etew pinaaǥi te mengehiman din ne ebeelan din heini te mekempet he zagweyte etewne ibpelastar zin diyà te simbahan. 14Nepara zuenkayu he egkeǥamit din te kebaal kayi, edtamped sikandinte kayu he sidru, etawa ulayan he ibpetuvù din diyà teketelunan. Ebpemula zaan sikandin te kayu he pinu, nepinaaǥi te uzan edtuvù heini. 15Ne egemiten din is dumahe menge kayu he para te idtavun din, su wey sikandinmekehizazang, ne wey zaan mekehilutù te supas. Ne isduma zutun ebeelan din he ed-ezapen, ne edluhuzan dinheini wey ed-ezapen. 16 Idtavun din is duma he mengekayu su wey sikandin meketuug te usa diyà te vaǥa kayi.Ne egkeenen din haazà is tinuug ne egkahantey sikandin.Edhizazang daan sikandin dutun te hapuy, ne ke sikandinte, “Meupiya su neinitan a.” 17Ne is duma hemenge kayuebeelan din he ed-ezapen. Edluhuzan din wey ed-ezapendin heini he ed-ezapen, ne ebpengemuyù sikandin dutunhe egkaǥi te, “Libriya a, su iyan ka megbevayè ku.”

18Heini he menge etew wazà mesayud wey wazà meke-savut te ebeelan dan. Nesebpengan is menge mata zanumbe kenà sikandan ebpekaahà. Nesirahan is menge isipdan umbe kenè dan ebpekesavut. 19 Wazè en kandanebpurung ed-isip-isip wey zin meisip te, “Intavun ku isduma zuen te menge kayu, ne midhilutù a te supas, nemidtuug a te usa diyà te vaǥa kayi, ne migkaan a. Neǥuntaan ebeelan ku ve he utew mezaat he vutang isnesamà he kayu? Ed-ezapen ku ve is sevaha he tamped

Isaias 44:20 98 Isaias 44:28

te kayu?”20 Iring dà sikandin te migkaan te avu. Is nerusireman

he isip din iyan midtazin kandin, ne kenè din egkelibriis keugelingen din. Kenè din egkezawat he haazà is ed-ezapen he migewezan din ne kenà tutuu he megbevayà.

21 Migkaǥi is Nenga en te, “He Israel, tentenuzi nuheini, su suluǥuen ku sikew. Midlimbag ku sikew su weya kenikew mesilbiyi, ne kenè ku sikew egkelipatan. 22 Id-awè ku en is menge salè nu iring te kivel etawa gapun. HeIsrael, likù ka kayi te kedì, su edlibriyen ku sikew.”

23 Megkanta tenged te kegkelipey, is langit! Habet kapengulahì, is kelibutan! Kanta kew is menge vuvunganwey menge kayu ziyà te ketelunan, su ebeelan heini teNenga en. Edlibriyen din is menge kevuwazan ni Jacob;ibpeehè din diyà te Israel is kegkemekeǥeǥehem din.

24 Iyan heini egkeǥiyen te Nenga en he Menluluwasniw, he midlimbag keniyu: Iyan a Nenga en he mibaalte langun he menge vutang. Iyan e zà midempas te langitwey mibaal te kelibutan. 25Wazè ku mehimuwa he metu-man is menge tagnà te teruen he menge ebpeneuven. Needhimuwen ku he menge tulebung is menge menenagnà.Edhimuwen ku he kenàmedselir is ketau temenge uluwa-nen, wey edhimuwen ku he kenà ebpulus is netuenandan. 26 Edtumanen ku is menge tagnà te suluǥuen kuwey menunudtulà. Migkaǥi a he egkeumanan egkeubpaiis Jerusalem, ne ed-umanan ebenguna is menge ingeddiyà te Juda he nengevengkag. 27 Emun edsuǥuen ku iswahig he edtudà hemebpekemaza ne egkemezahan heini.28Migkeǥiyan ku si Cyrus te, “Iyan ka ed-elima te mengeetew ku, ne veeli nu is langun he egkesuatan ku. Nesuǥù ka he ed-umanan ebenguna is Jerusalemwey is baleykayi.”

Isaias 45:1 99 Isaias 45:9

45Mibpilì te Nenga en si Cyrus

1 Iyan heini migkaǥi te Nenga en diyà te ki Cyrushe pinilì din, ne iyan sikandin midlig-en te ǥehem kayi,“Sekupa nu is menge nasyun, ne zaaǥa nu is menge hadì.Puwasi nu is menge pultahan te menge inged dan te ked-aǥew kayi ne kenè en heini edlekevan. 2Ebpetelihuna a sued-endamen ku is beyeey nu, ne ebpetaǥen ku is mengevuvungan. Ebengkaǥen ku is menge pultahan he brunsiwey is putew hemenge trangka kayi. 3 Ibeǥey ku kenikewis nekeeles he menge ketiǥeyunan, su wey nu metuenihe iyan a, is Nenga en he Megbevayà te Israel midtawagkenikew. 4 Midtawag ku sikew su wey nu metevangiis Israel he suluǥuen ku, he iyan kes menge etew hepinilì ku. Mibeǥayan ku sikew te zengeg minsan wazè kamekekilala kedì. 5 Iyan a Nenga en, ne wazè en duma;gawas kediey ne wazè en duma he Megbevayà. Ebeǥayanku sikew te zesen minsan wazà a kenikew mekilala, 6 supara metueni te menge etew kayi te tivuuk he kelibutanhe wazè en duma he Megbevayà gawas kedì. Iyan aNenga en, ne wazè en duma. 7 Iyan a mibaal te kerayagwey kerusireman. Kediey he ketau is keupiyaanan weykezeetan. Iyan a Nenga en, iyan a mibaal kayi te langun.8 Ebeǥey a te kezeeǥan duma is ketazeng, iring te kebeǥeyte langit etawa kivel te uzan. Ne edewaten heini te mengeetew kayi te kelibutan. Ebpekelepew is keluwasan wey iskezeeǥan duma is ketazeng iring te pinemula he edtuvù.Iyan a, is Nenga en midhimu kayi. 9 Mekehizuhizu isebpekiberawà te Megbevayà he mibaal kandin. Iring dàsikandin te diniyun. Ebpekeriklamu ve is tanà diyà temendiziyun ke hengkey is ebeelan din? Etawa ebpekerik-lamu ve sikandin te kenà utew metau is mendiziyun?

Isaias 45:10 100 Isaias 45:1910 Mekehizuhizu is anak he egkaǥi ziyà te ginikanan dinte, ‘Maan is in-anak a keniyu he iring kayi?’ ”

11 Iyan heini migkaǥi te Nenga en he Waǥas he Meg-bevayà te Israel wey midlimbag kandin, “Edriklamu kewve tenged te menge vaal ku? Ebeyveyaan e ve keniyu teereg he ebeelan ku? 12 Iyan a mibaal te kelibutan, wey teetew he ed-ubpà kayi. Is menge velad ku iyan midempaste langit, ne kediey he suǥù is kedlepew te andew, bulan,wey menge vituen. 13 Iyan a mismu mibpezumala kiCyrus te kedtuman te metazeng he tuyù ku. Iyan a metaupara hustu is langun he menge paaǥi zin. Ed-umanandin ebenguna is inged ku ne ebeǥayan din te vayàbayà ismenge etewkuhemenge vinihag. Ebeelan din heini, kenàtenged te edsuhulan sikandin etawa ebprimyuwan.” Iyana, is Nenga en he Mekeǥeǥehem, is migkaǥi kayi.

14 Migkeǥiyan te Nenga en is Israel te, “Egkehimuhe sakup nu is menge tig-Ehipto wey menge tig-Etiopia,ragkes en is menge tig-Seba he memelangkew is mengemaama kandan. Edhendiyà sikandan te kenikew he ed-uwit te menge ketiǥeyunan dan wey menge pruduktu.Egkehimu sikandan hemenge vihag nu. Edluhuzan ke zanduma is kebpehizuhizu he egkaǥi te, ‘Tutuu he nekidumakenikew is Megbevayà ne iyan dà sikandin Megbevayà!’ ”

15 He Megbevayà wey Menluluwas te Israel, tutuu heMegbevayè ka he kenà ebpaahà. 16 Egkepeel-elezan weyedsudien is langun he mibaal te menge ledawan he ed-ezapen. 17 Piru edlibriyen nu mulà, Nenga en, is Is-rael, ne wazà pidtemanan te kelibriyanan dan. Kenè ensikandan egkepeel-elezan taman te taman. 18 Iyan kaNenga en, kes Megbevayà. Midlimbag nu is langit wey iskelibutan. Wazè nu himuwa is kelibutan he mehiǥawan,kekenà, mibeelan nu heini su wey meubpai. Migkaǥi kate, “Iyan a Nenga en, ne wazè en duma pa. 19 Wazè ku

Isaias 45:20 101 Isaias 46:1ieles is kegkaǥi ku, he wazà duen netau. Wazè ku keǥiyi ismenge kevuwazan ni Jacob he medangep dan kayi te kedìhe wazè dan egkepupulus. Siak, is Nenga en, egkeǥiyenku is tutuu. Ibpehayag ku ke hengkey is hustu.”

20 Migkaǥi zaan is Nenga en te, “Medtiǥum kew neuvey kew kayi te kediey, sikiyu is nemekepelaǥuy puunte menge nasyun. Wazà ketau te menge etew he ed-uwit-uwit te menge kayu he ed-ezapen dan. Mibpengemuyùdan kayi te menge ed-ezapen dan he kenà ebpekelibrikandan. 21 Pein-inseey kew, ne ipezayag niw is ketezen-gan niw. Hentei is midtagnè dengan te egkengehitavù?Kenè be iyan a, is Nenga en? Wazè en duma he Megbe-vayà, kekenà, iyan e zà–kes metazeng he Megbevayà weyMenluluwas.

22 “Sikiyu is langun he menge etew kayi te tivuuk hekelibutan, dangep kew kayi te kediey su wey kew melibri,su iyan a Megbevayà, ne wazè en duma. 23 Nenangdù apinaaǥi te keugelingen ku, ne egkeseriǥan is mibpengaǥiku ne kenè en heini egkahalin: Edluhuzan a te langun heetew, ne ebpenangdù dan he ebpekid-uunungen sikandankediey. 24 Egkaǥi sikandan te, ‘Pinaaǥi zà te Nenga enebpekaangken is etew te zesen wey kezeeǥan duma isketazeng.’ ” Is langun he edumut te Nenga en ed-uvey ziyà te kandin is egkengepeel-elezan. 25 Tenged tetavang te Nenga en, is langun he kevuwazan ni Israelebpekaangken te kezeeǥan duma is ketazeng, ne edaligdan kandin.

46Is menge Ed-ezapen diyà te Babilonia

1 Is menge ed-ezapen diyà te Babilonia he si Bel weysi Nebo ebpekezungul zutun te kegkergaha kandan tekerwahi he eguyuzen te menge asnu. Meveǥat heini

Isaias 46:2 102 Isaias 46:13he karga te egkeveley he menge asnu. 2 Pudu heiniebpekezungul ne kenè dan ebpekehimu he edlibri te mid-uwit kandan. Ragkes mismu heini is dezuwa he mibihag.

3 Pemineg kew kediey is menge kevuwazan ni Jacob,wey sikiyu is langun he nesamà he menge etew te Israel.Mid-atur ku sikiyu puun pa te kegkeetew niw. 4 Minsanebmeǥurang kew en wey ed-uvanen en, iyan a ed-aturkeniyu. Midlimbag ku sikiyu ne ebentayan ku sikiyu.Edtevangan ku sikiyu wey edlibriyen. 5Hentei is ebpetug-iringan niw kediey? Duen be iring kedì? 6 Is duma hemenge etew ibpeǥawas dan is bulawan wey pelata zan,ne edsuluhan dan is platiru su wey zin heini meveelihe ledawan su ed-ezapen dan, ne ed-ezapen dan heini.7 Edtiangen dan heini, ne id-untud dan diyà te selevukàduen, ne zutun dà heini. Ne kenè en ebpekaawà dutun.Emun duen ebpengemuyù dutun, ne kenà heini edtavak,ne kenà heini ebpekelibri kandan te menge kelised dan.8 Tentenuzi niw heini, sikiyu is menge mesinupaken, neipemula niw heini ziyà te isip niw. 9 Tentenuzi niw zaanis menge mibeelan ku zutun te nengehuna he timpu.Su iyan e zà Megbevayà, ne wazè en duma. Iyan aMegbevayà ne wazà iring kediey. 10 Puunè pa, impezayagku en is diyà te egkehunaan. Puun pa zengan, midtagnèku en ke hengkey is egkehitavù. Egketuman is mengepelanu ku; ebeelan ku is langun he egkesuatan ku teebaal. 11 Ed-umew a te sevaha he etew he ebpuun diyàte meziyù he lugar ziyà te edsilaan, ne edtumanen dinis pelanu ku. Edagmang sikandin iring te tagbis heebpendawi. Is nekaǥi ku wey pelanu ku ne edtuma-nen ku heini. 12 Pemineg kew kediey, is utew mengemesinupaken. Kenè kew ebpekaangken te metazeng hekezeeǥan. 13Kenà egkeuǥet, ebeǥayan ku te kezeeǥanweyketazeng is Jerusalem. Uya, meǥaan ku en heini edlibriya,

Isaias 47:1 103 Isaias 47:9ne ebeǥayan ku te zengeg is Israel.

47Is Kedezeeti te Babilonia

1 Migkaǥi is Nenga en te, “Pinuu ka ziyà te tanà,Babilonia. Pinuu ka he wazè nu pinuuwà te kedhadì.Sikew is iring te vahi he wazè pa mehileveti kenè ke enedtewaǥen he mezagwey etawa meredtan. 2Neuripen keen guntaan, umbe kuwa ka te ǥelingan ne ǥaling ka tetrigu. Iawè nu is lembung nu, ne lislisa nu is bisti nu supara maahà is menge vuvun nu zutun te kedlayun nu tewahig. 3 Egkaahà is kegkelavasi nu ne egkepeel-elezan ka.Ebelesan ku sikew ne kenè ku en sikew egkehizuwan.”

4 Is Menluluwas tew, he iyan ngazan din is Nenga enhe Mekeǥeǥehem, iyan Waǥas he Megbevayà te Israel.

5 Migkaǥi pa is Nenga en te, “He Babilonia, pinuuka he melinawen diyà te merusirem he lugar. Su kenèke en maan egngezanan te rayna te menge ginhedian.6Nepeukan ku is menge etew he ǥaked ku, ne inselikweyku sikandan. Umbe imbeǥey ku sikandan kenikew, newazè nu sikandan mehizuwi. Ne minsan ganì is mengemeǥurang en kandan ne midaagdaag nu. 7Migkaǥi ke pate is kegkerayna nu ne wazà pidtemanan! Umbe wazènu en is-isipa heini is mibeelan nu te menge etew kuwey ke hengkey is egkehimu he rimeǥas kayi ziyà tekenikew. 8 Umbe ǥuntaan pemineǥa nu heini, sikew isdekelà is gehinawa zin te kedlipeylipey wey egkeisip nuhe wazè en ebpekezezaat kenikew. Migkaǥi ka ziyà tegehinawa nu he iyan ke en Megbevayà, ne wazè en dumagawas kenikew. Mid-isip nu he kenè ke en egkevalu etawaegkeewaan te anak. 9 Piru egketik-ew heini egkehitavùkenikew: Egkevalu ka wey egkaawà diyà te kenikew ismenge anak nu. Egkehitavù heini is langun diyà te

Isaias 47:10 104 Isaias 48:1kenikew minsan mahabet is netuenan nu he kedseru-mangka wey kedlamat. 10Minsan lalung ka ne kunaan nuke wazà ebpekezezaat kenikew su wazà nekaahà kenikewzutun te kedlalunglalung nu. Is ketau wey keuluwanennu iyan neketazin kenikew, wey midsuǥù kenikew tekegkaǥi te, ‘Iyan a Megbevayà, ne wazè en duma gawaskediey.’ 11 Umbe, ebpekeuma ziyà te kenikew is kezee-tan ne kenè nu egketuenan ke ebmenmenuwen nu teedsegseg pinaaǥi te kegkeselemengkiru nu. Ebpekeumaziyà te kenikew is kezeetan he kenà egkehimu he ebayadka para med-engked. Ebpeketik-ew ebpekeuma ziyà tekenikew is kezeetan he wazè nu isipa. 12 Sigi, ipelausnu en is kegkeselemengkiru nu wey lamat he ebeelannu puun te vatè ke pa. Kela ke mebmezeeǥen ka, etawaegkahandek is menge kuntada nu. 13 Emun edtepulenke en te mahabet he egkesuatan nu te ebaal, ne peuǥupka te menge etew nu he menge memimituen wey mengemenenagnà he kada vulan is kedtegnaa zan te egkehitavùkenikew. 14 Benar iyan, iring dà sikandan te reǥami hemelemu zà egkevinsuli. Kenà ganì sikandan ebpekelibri tekeugelingen dan wey zan kenàmetutung. Heini he hapuykenà egkehimu he edhizezangan su utew meinit. 15 Nehengkey is egkehimu te menge etew he ebuyuan nu tesambag puun te vatè ke pa? Ne netazin is kada sevahakandan ne kenè dan ebpekelibri kenikew.

48Utew Mesinupaken is menge Israilihanen

1 “Pemineg kew is menge kevuwazan ni Jacob, heegngezanan te Israel, he ebpuun diyà te tribu ni Juda.Nenangdù kew pinaaǥi te ngazan te Nenga en, wey mid-umew niw is Megbevayà te Israel. Piru kenà heini ebpuundiyà te gehinawa niw, su kenè kew menge metazeng.

Isaias 48:2 105 Isaias 48:122 Egngeranan niw is keugelingen niw he meǥinged diyàte segradu he inged, ne egkaǥi kew te edsarig kew teMegbevayà te Israel, he iyan ngazan din is Nenga en heMekeǥeǥehem.” 3 Egkeǥiyan kew zin te, “Midtagnè kuen dengan ke hengkey is egkehitavù keuzemà te huziyanhe timpu. Ne midtik-awan ku heini tumana. 4 Netuenanku ke sengemenu is kebmesinupaken niw. Is tengel niwigkepetug-iring te kezesen te putew ne is buked niwigkepetug-iring te kezesen te brunsi. 5Umbe, zaan ku enhe migkaǥi ziyà te keniyu is ebeelan ku. Te wazè pa heinimehitavù mibpeseyuzan ku en keniyu su para kenè kewmekekaǥi he iyan is menge kayu wey menge mital he ed-ezapen niw midtagnà wey midtuman kayi. 6Nezineg niwis menge tagnè ku wey neehè niw is kegketumana kayi,piru kenè niw edewaten he kediey he vaal haazà. Puunguntaan egkeǥiyan ku sikiyu te veǥu he egkengeulaulahe wazè ku pa ikepezayag diyà te keniyu; ne wazè niwpa metueni. 7 Guntaan ku pa heini ebeeli; wazè niw paheini mezineg dutun te nehuna he timpu su para kenèkew mekekaǥi te, ‘A, netuenan ku en heeyan!’ 8Wazè niwmezineg wey mesavut heini he menge hitavù su puun pazengan mibpevevengel kew en. Netuenan ku ke senge-menu is kemeluiven niw, su puun pa te kegkeetew niwne menge mesinupaken kew en. 9Ne para meveǥayi a tezengeg, ed-eǥenen ku is pauk ku keniyu, su wey kew kenàmezeeti. 10 Pemineg kew! Edlumpiyuwan ku sikiyu, pirukenà iring te kedlumpiyuwi te pelata; su edlumpiyuwanku sikiyu pinaaǥi te kemeresayan. 11Ebeelan kuheini parate zengeg ku. Kenè ku idtuǥut he mepeel-elezi a. Kenè kuidtuǥut he iyan egkeveǥayan te zengeg is duma hemengeed-ezapen.

12“Pemineg kew, ismenge tig-Israel hemenge pinilì ku.Iyan aMegbevayà; iyan a kes nehuna wey egkepengkusan

Isaias 48:13 106 Isaias 48:22te langun. 13 Iyan a mismu midsavuk te pundasyun tekelibutan wey iyan a midempas te langit. Ne ebpezu-mazuma heini ke edsuǥuen ku.

14 “Medtiǥum kew is langun, ne pemineg kew: Henteite menge ed-ezapen is midtagnè din he edsurungen teemiǥu ku is Babilonia su wey zin metuman is pelanu kuhe ebpekesuǥat kayi he nasyun? Wazà! 15 Iyan a mismumigkaǥi wey mid-umew kayi te emiǥu ku. Edsuǥuen kusikandin ne edlampus sikandin te ebeelan din. 16 Uveykew kayi te kediey ne pemineǥa niw heini. Puun pa tepuunà ne wazà a megkaǥi ziyà te meeles; ne zutun tetimpu te kegkehitevua te migkaǥi ku, ne zutun a.”

Ne ǥuntaan, is Nengazen heMEGBEVAYÀwey is Mulin-ulin din midsuǥù kediey wey kumetudtul heini he mengelalag: 17 “Migkaǥi is Nenga en he Menluluwas niw,he iyan kes Waǥas he Megbevayà te Israel: Iyan a kesNenga en heMegbevayè niw, nenurù keniyu ke hengkeyis meupiya para keniyu wey migiya keniyu pehendiyàte hustu he zalan. 18 Angin pezem ke midtuman niw ismenge suǥù ku, su egkeiring pezem te wahig he edtudàdiyà te keniyu is menge keupiyaanan, ne ebpekedtutun-dug dà pezem is menge kezeeǥan niw iring te mengevaǥel he ebpenhendiyà te veyvey. 19 Egkeiring pezem tepantad he kenà egkevilang is menge kevuwazan niw, nekenà pezem sikandan egkezeetan wey egkahanew ziyà teetuvangan ku.”

20 Awè kew ziyà te Babilonia! Isangyew niw kayite tivuuk he kelibutan duma is kelipey he midlibri teNenga en is menge suluǥuen din, he iyan is menge etewziyà te Israel. 21Wazà sikandan memezahi hein mibpen-guluwan sikandan te Megbevayà diyà te sibsivayan, suimpetudè din puun te vatu is wahig he egkeinum dan.Impeveka zin is batu ne midlepew zutun is wahig. 22 Piru

Isaias 49:1 107 Isaias 49:7is menge lalung kenà sikandan ebpekaangken te meupiyahe kebpekesavuk.

49Is Buluhaten te Suluǥuen te Nenga en

1 Pemineg kew kediey, sikiyu is diyà te meziyù hemenge lugar. Hein wazà e pa ianak mid-umew e en teNenga en te kedsilbi kandin. 2 Midhimu zin is mengelalag ku he iring keǥarang te ispada. Midipinsahan e zinpinaaǥi te ǥehem din. Midhimu e zin he iring kesinewte besut te panà he andam en he egemiten. 3 Migkaǥisikandin kayi te kedì te, “Israel, iyan ka suluǥuen ku.Pinaaǥi kenikew, ebeǥayan a te menge etew te zengeg.”4Piru migkaǥi a te, “Wazà mebpulus is kedhaǥù ku; tekewe zà neveley te kebaal te wazè din pulus.” Piru idsarig kuen heini te Nenga en heMegbevayè ku; iyan en sikandinmetau he edsuhul kedì.

5 Puun pa ziyà te ǥetek te iney ku in-andam adte Nenga en he egkehimu he suluǥuen din su parametiǥum wey ikelikù is menge Israilihanen diyà tekandin. Mibeǥayan a te Nenga en te zengeg, nemibeǥayan a te zesen kayi te Megbevayè ku. 6 Migkaǥisikandin te, “Sikew is suluǥuen ku, zuen pa zekelà hevuluhaten ku he ebpeveelan ku kenikew, gawas te kebpe-likùa nu te menge Israilihanen he ebpengelangan ku.Edhimuwen ku pa sikew he iring te sulù he ebpeketayewtemenge nasyun, su para zuen kelibriyanan kayi te tivuukhe kelibutan he egkaangken te menge etew.”

7 Is Nenga en, he Menluluwas wey Waǥas he Megbe-vayà te Israel, migkaǥi sikandin diyà te etew he edsudienwey igkeremerik te menge etew ziyà te menge nasyun,wey te suluǥuen te menge pengulu. Ke sikandin te,

Isaias 49:8 108 Isaias 49:14“Egkaahà temenge hadì ke hentei ka ne edhitindeg sikan-dan te kedtahud kenikew. Is menge pengulu edunghuyte kebeǥey te zengeg kenikew. Egkeulaula heini tengedkediey te Nenga en he metinumanen, he iyan kes Waǥashe Megbevayà te Israel. Iyan a mibpilì kenikew.”

Ed-umanan Ebenguna is Jerusalem8 Iyan heini migkaǥi te Nenga en: “Dutun te hustu he

timpu edlibriyen ku sikew, edtevaken wey edtevangan kusikew. Edipinsahan ku sikew ne pinaaǥi kenikew ebpekid-uyun a temenge etew. Ed-umanannu ebenguna is nasyunhe Israel he nevengkag, ne idlikù nu ibeǥey temenge etewku. 9 Egkeǥiyan nu is menge Israilihanen he vinihag weypinirisu ziyà te merusirem he lugar te, ‘Gawas kew! Sugewasnen kew en!’

“Ne egkeiring sikandan te menge kerehidu he ebpe-menabtab diyà te kilid te menge zalan weymenge vuvun-gan he mehiǥawan dengan. 10 Kenà sikandan egkevitilwey egkemezahan. Kenà ebpekekaid kandan is keinit teandew wey meinit he keramag diyà te disirtu. Su siak ishihizuwen, egiyahan ku sikandan diyà te menge teheb.11 Ebeelan ku he zalan is menge vuvungan ku su paraveyeey zan. Ne is metikang he menge lugar egkehimuhe meluag he menge zalan. 12 Ebpekeuma is menge etewku he ebpemuun diyà te meziyù–is duma ebpuun diyà tezizaya, is duma ebpuun diyà te edsenlepan, ne is duma paebpuun diyà te Sinim.”

13 Kanta ka te kegkelipey, is langit! Lipey ka, is ke-libutan! Kanta kew is menge vuvungan! Su edlipayenwey egkehizuwan te Nenga en is menge etew zin henengerasey. 14 Piru migkaǥi is menge etew ziyà teJerusalem te, “Inselikwey key en te Nenga en; midli-patan key zin en.”

Isaias 49:15 109 Isaias 49:2315 Iyan, midtavak is Nenga en te, “Egkelipatan be te

iney is anak din? Kenè din be egkehizuwan is batà he in-anak din? Minsan egkelipatan din, ne kenè kumulà sikiyuegkelipatan!

16 “He Jerusalem, kenè ku sikew egkelipatan. Insuratku is ngazan nu ziyà te menge palad ku. Layun ku ed-is-isipa is ked-umana kebenguna te menge verengbengnu. 17Hapit en ebpekeuma is ed-uman ebangun kenikew,ne ed-ewaan ke en duen te menge midezaat kenikew.18 Ahaa nu is peliǥuy nu, is menge etew nu, midtiǥumen ne mid-uvey ziyà te kenikew. Siak, is uuyag heNenga en, ebpenangdù a he igkepehivantug nu sikandaniring te kebpehivantug te vahi he ed-esewaan te mengezayandayan he egemiten din. 19Nezeetan ka wey nehimuhe mekevulungbulung, piru ǥuntaan ed-ubpaan ke ente menge etew nu; hapit sikandan kenà ed-ereg diyàte kenikew. Ne sikan is menge midezaat kenikew neebpekepeziyù en. 20 Is menge etew nu he nengeetewzutun te timpu te kedlalew nu, egkaǥi ziyà te kenikew te,‘Utew zàmeliǥet heini he lugar para kenami. Kinahanglandey is meluag pa kayi he lugar.’ 21 Ne egkaǥi ka ziyàte gehinawa nu te, ‘Hentei ves is mid-anak kandan parakediey? Neǥerà is mahabet he menge etew ku, ne tengedkayi neseeng a. Is duma kandan mibihag pehendiyàte zuma he lugar, ne sebsevaha ku zà te nesamà. Nehendei heini sikandan ebpuun? Hentei is mid-anak-anakkandan?’ ”

22 Iyan heini egkeǥiyen te Nengazen he MEGBEVAYÀ:“Pemineg ka! Ed-uyawan ku is menge nasyun, ne idlikùdan diyà te kenikew is menge etew nu he iring te mengevatà he edsepipiyen. 23 Ebpenilbi kenikew is mengehadì wey menge rayna. Iyan sikandan ed-atur kenikew.Edluhud sikandan is edtahud kenikew, ne ebpesakup dan

Isaias 49:24 110 Isaias 50:4kenikew. Ne zutun egketuenan nu he iyan a Nenga en,ne is edsarig kediey ne kenà egkepakyas.”

24 Egkahawì nu ve is mibpen-aǥew te mesipala hemenge sundaru? Egkelibri nu ve is menge mibihag dan?

25 Piru iyan heini egkeǥiyen te Nenga en: “Uya, egke-libri nu is menge mibihag te mesipala he menge sundaru,ne egkahawì nu is mibpen-aǥew zan. Su ebpekidtebek ate menge nekidtebek kenikew, ne edlibriyen ku is mengeetew nu. 26 Ibpekaan ku te menge midaagdaag kenikewis keugelingen dan he lawa, ne iring te vinu egkelangutdan te keugelingen dan he lengesa. Ne egketuenan telangun he etew he iyan a Nenga en, iyan a Menluluwasnu wey Perevelukas, iyan a Mekeǥeǥehem he Megbevayàni Jacob.”

501 Migkeǥiyan te Nenga en is menge etew zin te, “In-

selikwey ku ve is Jerusalem iring te maama he mid-engkezan din is esawa zin? Peǥumbenara niw! Impevihagku ve sikiyu iring te etew he impeuripen din is anak dindiyà te neutangan din suweymekevayad? Wazà! Nevihagkew tenged te menge salè niw; inselikwey is Jerusalemtenged te menge kedrapas niw. 2 Maan is hendei kewvuwa hein nekeuma a? Maan is wazà midtavak te pengu-mawan ku? Kenè e ve ebpekehimu he edlibri keniyu?Egkehimu ku man ganì te ebpekemaza is daǥat pinaaǥizà te kedsuǥù ku wey kedhimu te menge wahig he iringte disirtu he egkehimu he hinungdan te kebpematey temenge isdà. 3 Egkehimu ku zaan te ebpekerusirem islangit he iring keitem te visti he ibivisti te edlalew.”

Is Metinumanen he Suluǥuen te Megbevayà4Mibpenurù a te Nengazen heMEGBEVAYÀ ke hengkey

is egkeǥiyen ku para mezasig ku is ebpenluyahan.

Isaias 50:5 111 Isaias 51:1-2Ebpukawen e zin kada meselem su wey a mekepeminegte ibpenurù din kedì. 5 Midlelaǥan a te Nengazen heMEGBEVAYÀ, ne nemineg a. Wazà a medsupak weymebpekeziyù diyà te kandin. 6 Idtaan ku is peka ku ziyàte menge edlagkut kedì wey is buked ku ziyà te mengeebpemazut te sumpè ku. Ebpesegdanen ku en sikandante kebpe-el-elezi zan kedì wey ked-ilevi zan te vuked ku.7 Piru wazè ku meǥezam is kegkeeled, su edtevangan a teNengazen he MEGBEVAYÀ. Umbe mebpekelig-en a iringte lintikan he vatu, su nesayud a he kenà a egkepeel-elezan. 8 Kayi te uvey ku is Megbevayà he mibpahayaghe wazà a mekesalà. Hentei is ebpekesumbung kedì?Mebpaahà sikandin su ebpeetuvangè key! 9Pemineg kew!Is Nengazen heMEGBEVAYÀ, iyanmidtavang kedì. Henteiis ebpekepengintutuu he nekesalà a? Ebmerunut daniring te manggad he egketketen te dezeisey he mengekeranapranap.

10Hentei keniyu is edtahud te Nenga en wey ebpezu-mazuma temenge penurù te suluǥuen din? Ereg sikandinhe edsarig te Nenga en he Megbevayè din minsan mid-hipanew sikandin diyà te merusirem he wazà duen bu-lug kerayag. 11 Piru mebpekevantey kew mulà is ed-isip edezaat te zuma he etew; egkeuney kew zuen temezaat he mid-isip niw! Iyan mismu is Nenga en edsilutkeniyu; ebpematey kew tenged te kebpurungi zin kedsi-luti keniyu.

51Is Pengumawan para te Kedsarig te Nenga en

1-2 Migkaǥi is Nenga en te, “Pemineg kew kediey,sikiyu is egkesuat he egkelibri wey midangep kayi tekediey. Tentenuzi niw si Abraham wey si Sara he kepuun

Isaias 51:3 112 Isaias 51:10niw, iring sikandan te vatu he zutun kew tipaka etawavudsi he zutun kew keluta. Hein mid-umew ku si Abra-ham, ne sebsevaha zin dà, piru midtuvazan ku sikandinne mibeǥayan ku te mahabet he menge kevuwazan.

3 “Egkenuǥunan ku utew is Jerusalem he nevengkag.Is menge disirtu kayi edhimuwen ku he iring te Eden hepemuleey ku, egkaahà diyà te Jerusalem is kelipey weykedlipeywey egkezineg kayi he lugar is kebpeselamatweymenge kegkanta.

4 “Pemineg kew kediey! Sikiyu is menge etew ku,pemineǥa a keniyu, sikiyu is nesakup tenasyunku! Ibeǥeyku is belaud ku, ne ebpekeveǥey heini te kerayag diyà temenge nasyun. 5 Hapit ku en sikiyu ebeǥayi te kezeeǥanduma is ketazeng. Kenè en egkeuǥet ne edlibriyen ku ensikiyu. Edumelahan ku ismengenasyun. Is diyà temeziyùhemenge lugar edtaǥad kediey wey ebperateng te gehemku. 6 Ahaa niw is langit wey is kelibutan. Egkahanew islangit iring te evel, ne ebmerunut is kelibutan iring temanggad, ne ebpematey is menge meǥinged kayi iringte menge dezeisey he menge keranapranap. Piru is ke-libriyanan he ibeǥey ku, ebpedayun te wazà pidtemanan.Is kezeeǥan duma is ketazeng, egkaangken niw taman tetaman. 7Pemineg kew kediey is nengesayud ke hengkey ishustu wey edtuman te kesuǥuan ku! Kenè kewmahandekte kedsudì wey ked-eled-eled te menge etew keniyu. 8 Suiring dan dà te manggad he egketketen te dezeisey hemenge keranapranap. Piru is ibeǥey ku he kezeeǥanduma is ketazeng wey kelibriyanan ebpedayun te wazàpidtemanan.”

9Sigi enNenga en, tevangi key en. Gemita nu is gehemnu te kedlibri kenami. Tevangi key iring te mibeelan nuzengan. Kenè be iyan kamidtadtad te dragunhe si Rahab?10 Kenè be iyan ka mibpemaza te zaǥat para meveeli is

Isaias 51:11 113 Isaias 51:20beyeey ziyà te teliwazà kayi su wey mekelayun is mengeetew hemidlibri nu puun te Ehipto? 11Edlikù diyà te Zionis menge etew he midlibri nu he ebpemenganta he kenàegkeengked is kegkelipey zan. Egkaawè en is kegkeseengdan, ne utew subra is kegkelipey zan.

12 Midtavak is Nenga en te, “Iyan a midasig weymidlipey keniyu. Ne maan is egkahandek kew te mengeetew zà duen he ebpatey iring te sagbet? 13 Nelipatanniw en be he iyan a mibaal keniyu? Iyan a midempaste langit wey mibpelastar te midtukuzan te kelibutan.Maan is nengungubpaan kew he layun egkahandek tepauk te ebpesipala wey egkesuat he edezaat keniyu? Ispauk dan kenè en ebpekekaid keniyu. 14Kenè en egkeuǥetibpaawè en is menge vinihag keniyu. Kenè dan ebpateyziyà te mibpirisuwan kandan, wey kenè dan egkeewaante keenen. 15 Su iyan a is Nenga en he Megbevayèniw, migkutew te zaǥat wey mibpesenuhug te mengevaǥel kayi. Mekeǥeǥehem he Nenga en is ngazan ku.16 Impenurù ku keniyu is ereg he egkeǥiyen niw, weyebpengelangan ku sikiyu pinaaǥi te ǥehem ku. Iyan amibpelastar te langitweymidsavuk temengemidtukuzante kelibutan, wey iyan a migkaǥi ziyà te Jerusalem te,‘Gaked ku sikew.’ ” 17 Enew ke en Jerusalem! Is paukte Nenga en iring te inumen he mid-amin nu inumataman te nekeziregdireg ka te kegkelangut nu. 18 Wazàminsan sevaha zuen te menge etew nu he ebpekaaǥakkenikew; wazà sevaha kandan he ebpeketavang kenikew.19 Dezuwa he vangkit is nehitavù kenikew: nevengkag katenged te tebek wey nerasey te vitil is menge etew nu.Wazà nesamà duen te menge etew nu he egkehimu heedigdig wey edlipey kenikew. 20Nengevidtawan sikandanne nemekehidhizeǥà diyà te suyuk te kada kersada hehenduen be te selazeng he nengelitag. Nesuǥat sikandan

Isaias 51:21 114 Isaias 52:6

te utew kegkepauk te Nenga en; wey kebpendawey teMegbevayè nu.

21Umbe, sikiyu is nengerasey wey nengelangut te kenèbinu, pemineǥa niw heini. 22 Iyan heini egkeǥiyen teNenga en he Megbevayè niw, kes Megbevayà he edlavankeniyu: “Pemineg kew! In-awè ku en is pauk ku keniyuhe iring te inumen he ebpekelangut. Kenè ku en heiniibpeuman ibpeinum keniyu, kekenà, 23 diyè ku heiniibpeinum te midrasey keniyu, wey midsuǥù keniyu tekedlangkab su wey kew zanmeǥieki, midhimu zan is pekaniw he iring te zalan he zutun dan ed-ikul.”

52Edlibriyen te Megbevayà is Jerusalem

1 He Zion, enew ke en, wey mebpekelig-en! Sikewis segradu he inged he Jerusalem, ipeehè nu is kegke-mekeǥeǥehem nu! Su is menge kuntada nu he kenàmenge Israilihanen he ed-isipen he meremerik, kenè enebpekeseled diyà te kenikew. 2 Kenè ke en meseenghe iring te etew he edungdungerù diyà te tanà, kekenà,hitindeg ka hinuun wey pengandam ka te kedumala. Nesikiyu is menge meǥinged diyà te Jerusalem, engked kewenhe ebpeuripen. 3-4Su iyanheini egkeǥiyen teNengazenhe MEGBEVAYÀ, “Mibihag kew he henduen te uripenhe imbelegyà he wazà beyazi, umbe ebelukasan ku zaansikiyu te wazà bayad. Dengan midhendiyè kew te Ehiptosu zutun kew ed-ubpà, ne midaagdaag kew ziyà. Ne heinneuǥet iyan en maan midaagdaag keniyu is menge tig-Asiria. 5Ne ǥuntaan hengkey enmaan is nehitavù keniyu?Mibihag kew te menge tig-Babilonia te wazà hustu hehinungdan. Edumelahan kew zanwey edsudien. Ne layune zan pa edsumpelita. 6 Piru egkeuma is timpu he zutun

Isaias 52:7 115 Isaias 52:15egkesayud kew ke hentei a is Megbevayà, su iyan amismumigkaǥi ziyà te keniyu. Uya, iyan a mismu.”

7Utew mekempet he ed-ahaan is menge menunudtulàhe ed-abley ziyà temenge vuvungan suwey zanmetudtulis meupiya he tudtul he zuen en kelinew ziyà te Jerusalemne ebmeupiyè en is kebpekesavuk kayi su edlibriyen heinite Megbevayà. Egkeǥiyan dan is menge tig-Jerusalem te,“Midhadì is Megbevayè niw!” 8 Ebpengulahì tenged tekegkelipey is menge vantey te inged su egkeehè dan iskedlikù te Nenga en diyà te Jerusalem. 9 Ebpengulahì tekegkelipey is Jerusalem he nevengkag su edlipayen weyedlig-enan te Nenga en is menge etew zin. Edlibriyendin is Jerusalem! 10 Ibpaahà te Nenga en is nekevizahe ǥehem din diyà te langun he menge nasyun, neegkaahà kayi te tivuuk he kelibutan is kedlibriya kenitewte Megbevayè tew.

11 Sikiyu is ed-uwit te menge gelemiten diyà te valeyte Nenga en, awè kew en diyà te Babilonia! Gawas kewen keniyan! Kenè kew ǥawed te ed-isipen he meremerik.Gawas kew en diyà te Babilonia, ne mebpekewaǥas kew.12Piru kayi he timpu kenè en kinahanglan he edegdeǥusukew te ked-awà he iring te ebpelaǥuy kew su ebpetelihunais Nenga en keniyu. Is Megbevayà te Israel iyan ebpen-galang keniyu.

Is Nerasey he Suluǥuen te Nenga en13 Migkaǥi is Nenga en te, “Pemineg kew!

Ebmeuswaǥen is suluǥuen ku, egkevantug sikandin weyebeǥayan te zengeg. 14 Mahabet is egkeinuinu kandin,su egkezeetan is dagwey zin ne henduen be te kenè enparas te etew is paras din. 15Minsan is menge meǥingeddiyà te menge nasyun ne egkeinuinu zaan kandin. Kenàebpekekaǥi ismenge hadìmehitenged kandin, su egkeehè

Isaias 53:1 116 Isaias 53:9dan man is wazà keǥiya kandan, wey egkesavut dan iswazè pa keenu metudtul.”

531 Hentei is ebpeketuu te menge lalag dey? Hentei is

mibpeheyaǥan te Nenga en te ǥehem din he midtuu?2 Egkesuatan te Nenga en he med-uswag is suluǥuendin he iring te pinemula he midtuvù he nendalid diyàte memaza he tanà. Wazè din keguwapu etawa tindeghe ibpekekabig din kenita. 3 Mid-undaunda sikandinwey inselikwey te menge etew. Mahabet is neseǥazandin he menge kemeresayan wey menge elentusen. Mid-iniyuǥan tew sikandin, midsudì tew, wey mid-isip tew hewazè din bali. 4 Benar iyan, mid-antus din is menge ke-meresayan wey menge elentusen he para pezem kenitew.Piru kunaan tew ke midsilutan sikandin te Megbevayàtenged te menge salè din. 5 Iyan tutuu is, mibpeliansikandin tenged temenge kedrapas tew; nevuǥel sikandintenged te kelelalung tew. Is silut he mid-antus diniyan nekeveǥey kenitew te meupiya he kebpekesavuk; nepinaaǥi te menge palì din nengeulian kiw. 6 Iring kiw islangun te nengetazin he menge kerehidu; is kada sevahakenitew ne iyan en mibeelan din is egkesuatan din. Piruiyan sikandin impaantus te Nenga en te silut he parapezem kenitew te langun. 7 Midaagdaag sikandin weymibpesekitan, iyan, wazà sikandin medriklamu. Iringsikandin te kerehidu he ed-uwiten diyà te lepeey, weyiring te kerehidu he ebpereremek dà emun ed-elutan.8 Midakep sikandin, midhukuman, wey midhimetayan.Wazè nekeseǥipà dutun he lapis te kevuwazan he iyaninhimetayi kandin is tenged te menge salè dan, ne mid-antus din is silut he para pezem kandan. 9 Minsan wazà

Isaias 53:10 117 Isaias 54:5salà he nehimu zin wey wazà sikandin medlimbung, inle-veng sikandin he henduen be te utew mekesesalà. Inle-veng sikandin duma te menge sepian. 10 Piru egkasuatante Nenga en he edresayen wey ibpaantus sikandin. Piruminsan midhimu te Nenga en is untung din he pemuhatpara meveyazi is salà te menge etew, egkeehè din ded ismenge kevuwazan din wey ebpekaangken ded sikandinte meluǥayad he untung, ne pinaaǥi kandin egketumanis egkesuatan te Nenga en. 11Emun egkeehè din is beǥastemenge ked-antus din, ne egkelipey sikandin. Migkaǥi isNenga en te, “Pinaaǥi te ketau te metazeng he suluǥuenku mahabet is ebmetzengen din; ed-antus sikandin parate menge salè dan. 12 Umbe, ebeǥayan ku sikandin tezengeg he para te ventuǥan wey gemhanan he mengeetew, su imbeǥey zin is untung din: Mid-isip sikandin hesevaha temengemekesesalà. Ne nekaantus sikandin parate mahabet he menge mekesesalà ne mid-ampù sikandinhe peseyluwa sikandan te Megbevayà.”

54Is Kebmahala te Nenga en te Jerusalem

1Migkaǥi is Nenga en te, “Kanta ka, Jerusalem, is iringte vahi he kenà ebpekaanak. Kanta ka wey derag-ey kate kegkelipey, is wazè pa mekesaǥad te velilit. Su minsanmid-ewaan ka te esawa nu, egkehimu he mahabet pa iskenikew he menge anak kenè te vahi he wazà ewai teesawa zin. 2 Ipezekelè nu wey lig-eni nu is ubpeey nu.Kenè nu eǥena is kebpekeluaǥa kayi. 3 Su ibpeiseg ku ismenge dulunè nu, edsekupen te menge etew nu is dumahemenge nasyun, ne ed-ubpaan dan is menge inged kayi.4 Kenè ka mahandek su kenè ka egkepeel-elezan. Egkeli-patan nu is kegkeeled-eled nu hein betan-en ke pa wey iskegkevalu nu. 5 Su siak is midlimbag kenikew, egkehimu

Isaias 54:6 118 Isaias 54:14a he iring te esawa nu. Mekeǥeǥehem he Nenga en isngazan ku. Siak, is Waǥas he Megbevayà te Israel, iyan aMenluluwas nu. Egngezanan a he ‘Megbevayà te tivuukhe kelibutan.’

6 “Jerusalem, iring ka te vetan-en he vahi he midlalewsu mid-ewaan te esawa zin. Iyan, guntaan ed-umawenku sikew he likù ka kayi te kedì. 7 Seled te mevavàhe timpu mid-ewaan ku sikew, piru tenged te zekelà hehizu ku ed-umanan ku sikew egkuwaa. 8 Tenged te utewku kenikew kegkepeuki, mid-iniyuǥan ku sikew seled temevavà he timpu, piru tenged te gaǥew ku he wazàpidtemanan, egkehizuwan ku sikew. Iyan a, is Nenga enhe Menluluwas nu, is migkaǥi kayi.

9 “Iyan ked-isipa ku kayi is, iring te timpu ni Noe hezutun nenangdù a he kenè ku en ibpeuman ibpelapey iswahig kayi te kelibutan. Ne ǥuntaan ebpenangdù a zaanhe kenè ku en sikew egkepeukanwey edsilutan. 10Minsanegkengetempag pa is menge vuntud wey menge vuvun-gan, ne kenà mulà egkaawà is gaǥew ku wey penangdù kuhe ebeǥayan ku sikew te meupiya he kebpekesavuk. Iyana, is Nenga en he nehizu kenikew, is migkaǥi kayi.

11 “He Jerusalem, he henduen be te migkusukusute vagyu. Nerasey ka ne wazà midlipey wey midasigkenikew. Piru ed-umanan ku sikew ebenguna he ziyàibpehitindeg te menge vatu he sepiru, ne egemiten kuis mahalen he menge vatu te kebaal te menge elavat temenge valey nu. 12 Egemiten ku is menge vatu he rubihe para te turi nu, wey is mekempet he menge vatu tekebaal te menge pultahan wey menge verengbeng nu.13 Iyan a mismu ebpenurù te menge etew nu, ne utewsikandan ed-uswag. 14 Ebmelig-en ka su edtinazeng ismenge etew nu. Ebpeleǥuyan ka te menge kuntada nu,umbe wazè nu en igkahandek. Kenè en ed-uvey ziyà te

Isaias 54:15 119 Isaias 55:5kenikew ismenge kuntada nu, ne kenè ke en egkeheratan.15 Emun duen edsurung kenikew; kenà heini kediey hesuat. Ebpekesurindir is edsurung kenikew. 16 Peminegka! Iyan a mibaal te menge pandey te mital he edhiyupte hapuy wey vaǥa te uring wey ebpemaal te ǥumaan.Ne kediey zaan he limbag is menge ebpendezaat heegamit kayi he menge ǥumaan te kebpendezaat dan. 17 Iskada ǥumaan he mibeelan su igkuntra kenikew ne kenàebpekekaid kenikew, ne egketavak nu ismenge ibpesangilkenikew. Is egkepengevilin te menge suluǥuen ku, iyanis kezeeǥan duma is ketazeng. Iyan a, is Nenga en, ismigkaǥi kayi.”

55Is Hizu he Idhanyag te Megbevayà

1Migkaǥi is Nenga en te, “Uvey kew, sikiyu is langunhe egkemezahan, su heini zed is wahig! Minsan wazè niwselapì, ne pemasa kew wey megkaan! Hendini kew en,pemasa kew te vinu wey ǥatas he wazè din bayad. 2Maanis egastu kew te selapì niw te kenà egkekaan? Maan isegestuwen niw is menge suwildu niw te kenà ebpeka-hantey keniyu? Pemineg kew kediey, ne ebpekekaankew te metaam he menge keenen ne egkahantey kew.3Uvey kew wey mebpemineg kediey su wey kew meuyag.Ebpekid-uyun a keniyu te wazà pidtemanan. Ibpeehè kukeniyu is gaǥew wey kebmetinumanen ku he insaad kuki David. 4 Midhimu ku sikandin he pengulu te mengenasyun, ne pinaaǥi kandin impeehè ku kandan is gehemku. 5Ed-umawenniw ismenge etew ziyà temenge nasyunhe kenè niw zuma, ne egaangaan sikandan edhendiyàte keniyu su iyan a is Nenga en he Megbevayè niw, heWaǥas heMegbevayà te Israelmibeǥey keniyu te zengeg.”

Isaias 55:6 120 Isaias 55:136Dangep kew ziyà teNenga enneumawaniw sikandin

mintras wazè pa med-awà sikandin is edtavang keniyu.7 Ipeengked en is menge lalung te kedlalunglalung, neipeengkezi kandan is mezaat he ked-isip-isip dan. Ipelikùen sikandan diyà te Nenga en he Megbevayè tew suegkehizuwan din sikandan wey ebpeseyluwen.

8Migkaǥi is Nenga en te, “Is ked-isip-isip ku, ne kenàiring te keniyu he ked-isip-isip, ne is menge ulaula ku,ne kenà iring te keniyu he menge ulaula. 9 Su iring tenekediyù is langit wey tanà, ne meziyù is ked-isip-isipniw te kedì he ked-isip-isip wey meziyù daan is keniyuhe menge paaǥi te kedì he menge paaǥi. 10 Is uzan weyis ayis ne ebpuun te langit, ne kenè en heini edlikù diyàemun kenè pa ebpekeveǥey te wahig kayi te kelibutanhe ebpetuvù te menge pinemula he ebpekeveǥey te venìte menge ebpemula wey keenen te menge etew. 11 Neiring daan keniyan is menge lalag he egkeǥiyen ku, kenàegkehimu he wazà kayi pulus, kekenà, edtumanen kayiis pelanu ku; edlampus heini para meulaula is tuyù tekebpetudtula ku kayi.

12 “Menge Israilihanen, awè kew ziyà te Babiloniahe melipayen, ne egiyan ku sikiyu wey kenà mekeizi.Henduen be te egkanta tenged te utew kegkelipey ismenge vuntud wey menge vuvungan, ne henduen be teebpakpak is langun he menge kayu. 13 Edtuvù is mengekayu he sipris wey mirtu ziyà te edtuvuan guntaan tezuǥiyen he zezeisey he kayu. Tenged te kegkeul-ulahakayi egkeveǥayan a te zengeg; egkehimu heini he tuus tekegkemekeǥeǥehem ku te wazà pidtemanan.”

56Is Tuvad para te Langun he menge Nasyun

Isaias 56:1 121 Isaias 56:81 Iyan heini egkeǥiyen te Nenga en: “Ipeehè niw is

hustu he kukuman wey veeli niw is metazeng, su kenèen egkeuǥet edlibriyen ku en sikiyu wey egkeehè niw isketazeng ku. 2Utew zeysey is etew he ebaal wey edtumante ebpeveelan ku zutun te Andew te Kedhimeley. Weyzeyzey zaan is etew he wazà mebaal te mezaat.”

3 Is kenàmenge Israilihanen hemibpeveyveyaan dan isuntung dan te Nenga en, kenà ereg he ed-isip he kenàsikandan idtampu te Nenga en te menge etew zin. Ne ismenge etew he migkapun ne kenà daan ereg he ed-isipenhe tenged te kenà sikandan ebpekaanak, kenà sikandanegkehimu he zuma te menge etew te Megbevayà. 4 Suiyan heini egkeǥiyen te Nenga en: “Edtuvazan ku ismigkapun he menge etew he edtuman te ebpeveelan kumehitenged te Andew te Kedhimeley, wey ebaal te mengevaal he ebpekelipey kediey wey edtuman te kebpekid-uyun ku. 5 Edtuǥutan ku sikandan te kedseled diyà tevaley ku ne ebeǥayan ku sikandan te zengeg he lavew pate zengeg he egkezawat dan emun duen dan menge anak.Kenà sikandan egkelipatan te menge etew te taman tetaman.

6 “Edtuvazan ku zaan is kenà menge Israilihanen heinsarig dan kediey is untung dan su edsilbiyan e zan,ebmahalen e zan, wey ed-ezapen e zan, ne edtumanendanis menge ibpetuman ku zutun te Andew te Kedhimeley,wey edtumanen dan is kebpekid-uyun ku. 7 Ed-uwiten kusikandan diyà te segradu he vuvungan ku, ne edlipayenku sikandan diyà te valey ku he elempuanan. Edewatenku ziyà te pemuhatà he para kediey is menge pemuhatdan he edtutungen wey zuma pa he menge pemuhat; suis baley ku egngezanan te valey he elempuanan te mengeetew ziyà te langun he menge nasyun.” 8Migkaǥi zaan isNengazen heMEGBEVAYÀ hemidtiǥum temenge vinihag

Isaias 56:9 122 Isaias 57:4he menge Israilihanen te, “Edtiǥumen ku pa is duma,gawas duen te zaan en he netiǥum ku.”

Is Kasu te menge Pengulu te Israel9 Uvey kew is menge etew ziyà te menge nasyun he

iring kemesipala te menge langgam, ne dèdeeti niw ismenge etew ziyà te Israel. 10 Su is menge pengulu zanhe iyan pezem impevantey kayi he nasyun, henduen bete menge lakap wey wazè dan ketau. Iring sikandan temenge perevantey he asu he emew he kenà ebpekeǥevu.Iyan dà egkesuatan dan is kedleku, kedlipezeng, weykebpeneǥeinep. 11 Iring sikandan te leǥezen he mengeasu he kenà egkepezaan. Menge perevantey sikandante Israel he wazè dan kedsavut. Is kada sevaha kandanmibpenigudu en mebaal te egkesuatan din te ebaal neiyan dà edtinguhaan din is kandin dà he keupiyaanan.12Ke sikandan te, “Hendini kew, su egkuwa kiw te inumenne ebpelelangut kiw! Iring ded kayi is ed-ul-ulahan tewkeeselem, ne edhimuwen tew he edhuna pa he zekelà isegkeinum tew!”

57Is Wazà Pulus he menge Ed-ezapen diyà te Israel

1 Emun ebpatey is sevaha he etew he metazeng, wazàed-insà ke maan. Wazà utew ebpekesavut he egkuwaante Megbevayà is menge etew he edsunud kandin su weyzan mekelikey te kezeetan. 2 Emun ebpatey is etew hemetazeng, ebpekehimeley en sikandin wey ebmelinawenen.

3 Piru sikiyu, iring kew te menge veyilan, menge men-gungumpadi, wey menge vahi he ebelegyà te zengegdan, uvey kew su wey kew mehukumi. 4 Ed-un-undahanniw is menge metazeng; ebingiǥan niw wey edyewyawansikandan. Menge kevuwazan kew te menge mesinupaken

Isaias 57:5 123 Isaias 57:12wey menge teruen. 5 Ed-ezapen niw is menge ed-ezapenpinaaǥi te kebpekidhilavet diyà te sihung te kada mera-pung he kayu. Ibpemuhat niw pa is menge anak niw ziyàte zal-ug he alug te menge kelendiǥan. 6 Is metilak hemenge vatu ziyà te menge zal-ug, iyan menge megbevayèniw. Ed-ezapen niw heini pinaaǥi te kebpemuhat temenge pemuhat he inumen wey pemuhat he para gasa.Kenè ku igkelipey heini is baal niw. 7 Edtekezeg kewziyà te metikang he menge vuvungan ne ebpemuhat kewzutun wey ebpekidhilavet. 8 Idsavuk niw pa is mengeledawan te menge ed-ezapen niw ziyà te zivaluy te ǥe-mawan te menge valey niw. Idselikwey a keniyu. Iringkew te vahi he mengungumpadi he nemenahik diyà temeluag he katri zin he nekidsebutà te kumpadi zin heebpehulizè dan. Egkelipey sikandin he ebpekidhilavet tekumpadi zin. Ebpezumdumahan din is arig din.

9Midhendiyè kew te ed-ezapen niw he si Molec is ed-uwit te lana wey mahabet he menge pehemut. Midsuǥùniw pa is menge etew te kebpengahà te menge ed-ezapendiyà te meziyù he menge lugar su wey niw maazap. Neibpehendiyè niw is edsuǥuen niw minsan diyà te lugarte menge minatey. 10 Minsan egkeveley kew en heebpen-ahà te menge ed-ezapen, wazà gihapun maawà isperateng niw he ebpeketuredu kew. Edlig-enan niw iskeugelingen niw, umbe wazè kew luyahi.

11Migkaǥi is Nenga en te, “Hentei ves heini is mengeed-ezapen he utew niw igkahandek ne midterteruan akeniyu? Midlipatan ad keniyu ne wazà ad keniyu seǥipaa.Hengkey ves is hinungdanmaan iswazè kewenmedtahudkedì? Tenged be temibpereremek e zà seled temeluǥayadhe timpu? 12Ed-isipen niwhemetazeng en is ebeelan niw,piru ibpeehè ku ke hengkey kew he kelasi te menge etew.Ne kenà ebpeketavang keniyu is menge ed-ezapen niw.

Isaias 57:13 124 Isaias 57:2113Uya, kenà ebpeketavang is menge ed-ezapen niw emunebuyù kew te tavang diyà te kandan. Id-amin sikandanidlayap te keramag; idlayap dan te sengehiyup dà. Piruis menge midsarig kediey ebpekeubpà diyà te tanà ne ed-ezapen e zin diyà te segradu he vuvungan. 14 Egkaǥi a te,‘Purungi is dalan. Iawà is nemekevelavag diyà te veyeeyte menge etew ku.’ ”

15 Iyan daan heini egkeǥiyen te Utew Lavew he Meg-bevayà, kes Waǥas he Megbevayà he wazà pidtemanan teuntung din: “Diyà a ed-ubpà te metikang wey segraduhe lugar, piru ed-ubpa a zaan duma te menge etewhe kenà ebpelavew wey mid-iniyug te mezaat he ulaulasu wey ku sikandan melig-eni. 16 Benar iyan, kenà aebpekigkuntada wey kenà taman te taman is kegkepaukku su emunebeelan kuheini, ebpematey ismenge etewhelinimbag ku. 17Nepauk a tenged te salà wey keleleǥed temenge tig-Israel, umbe midsilutan ku sikandan wey mid-iniyuǥan. Pirumibpedayun dan gihapun te kebaal te salà.18 Neehè ku is mezaat he menge vaal zan, piru ebewianku sikandan wey zan meulii. Egiyahan ku sikandan,wey edlipayen ku is egkengeseeng kandan. 19 Ne zutunebpekezalig dan kedì. Ebeǥayan ku sikandan te meupiyahe kebpekesavuk, ke ziyè dan man te meziyù etawa ziyèdà te uvey. Ebewian ku sikandan wey zan meulii. Iyana, is Nenga en, is migkaǥi kayi. 20 Piru is menge lalung,ne wazè dan kelinew; iring sikandan te ebpemaǥel hezaǥat he edtampil temenge sagbetweymengemeremerikdiyà te veyvey. 21 Kenà ebpekaangken te meupiya hekebpekesavuk is menge lalung.” Iyan heini egkeǥiyen teMegbevayè ku.

58Is Tinutuuwà he Kebpuasa

Isaias 58:1 125 Isaias 58:81Migkaǥi is Nenga en te, “Habet kewpengulahì; iringa

niw te kezaǥing te vudyung! Kenè niw heini eǥena!Ipetueni niw te menge etew ku he menge kevuwazan niJacob is menge salè dan wey menge kedrapas. 2 Andew-andew is kedangep dan kayi te kediey, henduen be teegkesuat dan he metueni zan is menge paaǥi ku. Emuned-ahaan, henduen be te metazeng sikandan he mengeetew, ne henduen be te wazè dan iselikwey is mengesuǥù ku. Ibpeehè dan he henduen te egkesuat dan he ed-uvey kayi te kediey is ebuyù te metazeng he kukuman.3 Egkeǥiyan e zan pa te, ‘Mibpuasa key, piru wazè kamedseǥipà. Midrasey zey is keugelingen dey, piru wazènu heini beliya.’

“Midtavak a te: Iyan tutuu is, dutun te kebpuasaniw keugelingen niw zà he kelipey is ed-isipen niw, needèdaaǥen niw is menge terebahanti niw. 4 Ebpuasakew iyan piru ebpetebtebekà wey ebpelewlewanè kew,wey ebpesumsumbaǥè kew pa ganì. Kenè niw isipa heis puasa he ebeelan niw ǥuntaan ebpeketavang wey kupemineǥa is menge kebpengemuyù niw. 5 Emun ebpuasakew, edresayan niw is keugelingen niw. Idungul niw ismenge ulu niw he henduen be te sagbet, ne edhizeǥè kewziyà te avu is bivisti te saku. Iyan be heeyan egngezananniw te puasa? Kunaan niw vuwa ke ebpekelipey enkediey heeyan? 6 Is kelasi te puasa he egkesuatan kuiyan is puasa he egkezumahan te metazeng he ulaula:Engkezi niw is kebpendaagdaagweykebpepirisu temengewazà mekesalà, wey libriya niw is menge edèdaaǥen.7Beǥayi niw te keenen is egkengevitil, ipeubpè niw ziyà temenge valey niw ismengewazà egkeubpaan, bistiyi niw ismenge wazà bisti, wey tevangi niw is menge kezuzumahiniw he ebpenginahanglan. 8 Emun ebeelan niw heini,ebpekeuma ziyà te keniyu is kelibriyananhe iring te edsilà

Isaias 58:9 126 Isaias 58:14he andew, ne segugunè ku sikiyu ebewii wey kew meulii.Siak is metazeng he Megbevayè niw, ebpetelihuna akeniyu ne ebpengelangan ku sikiyu pinaaǥi te mekeǥeǥe-hem he kebpekiduma ku. 9 Emun ed-umawen a keniyu suebpetavang kew, edtevaken ku sikiyu.

“Emun ed-engkezan niw is kebpendaagdaag, iskebpemesangil te binèbeelan dà, wey is kegkaǥi temezaat, 10wey emun ibpekaan niw is menge egkengevitilwey ebeǥayan niw is menge pubri te menge kinahanglandan, ebpekeuma ziyà te keniyu is kelibriyanan heedsiǥa ziyà te merusirem he kebpekesavuk niw neegkeiring heini te meudtu. 11 Layun ku sikiyu egiyahi,ne edhimuwen ku he mekuntintu kew en minsanmereǥen is kebpekesavuk niw. Ebbeǥayan ku sikiyute meupiya he kedlelawa, ne egkeiring kew te pemuleeyhe kenà egkekurang is wahig etawa serebseb he kenàegkemezahan. 12 Ed-umanan ebenguna te mengekevuwazan niw is menge inged niw he neuǥet en henevengkag, ne ebpurungan dan is daan en he mengepundasyun. Egngezanan kew he menge etew hememumurung te nerundus he menge verengbeng weymenge valey.

13 “Kinahanglan he edtumanen niw is menge ebpevee-lan ku zutun te Andew te Kedhimeley. Kenè niw veeliis menge vaal he para zà te keugelingen niw he ke-lipey zutun te segradu he andew. Ikelipey niw is An-dew te Kedhimeley, ne pekeveǥata niw heini pinaaǥi tekenà kebpetuyang te egkesuatan niw, wey ked-engkedkegkaǥi te menge lalag he wazè din pulus. Emun ebeelanniw heini, 14 ebmelipayen kew te kebpenilbi niw kedì.Ebeǥayan ku sikiyu te zengeg kayi te tivuuk he kelibu-tan, ne ebpezaharan ku sikiyu te menge abut te tanèhe nepengevilin niw ziyà te kepuun niw he si Jacob.

Isaias 59:1 127 Isaias 59:10Egkehitavùheini, su iyan a, is Nenga en, ismigkaǥi kayi.”

59Is Petizaan te menge Mekesesalà

1 Pemineg kew! Kunaan niw vuwa ke meluya wey ven-gel is Nenga en, ne tenged dutun kenè kew zin egkehimute edlibri wey kenà sikandin ebpekezineg ke ed-umawenniw. 2 Iyan nekepesuwey keniyu puun te Megbevayàis menge salè niw ne iyan daan heini hinungdan hemid-iniyuǥan kew zin wey kenè en ebpemineg te mengekebpengemuyù niw. 3 Su ebpenhimatey kew te etew, weyebaal kew te zuma pa he mezaat. Midtarùtarù kew weymigkaǥi kew te mezaat he menge lalag. 4 Wazà diyà tekeniyu is hustu he kukuman; ne tarù is menge sumbungniw mehitenged te iring niw he etew. Ebpelanu kew temezaat, ne ebeelen niw heini. 5-6 Is mezaat he mengepelanu niw, iring te impis te edhereg he uled, he ebpateyis egkaan duen. Iring daan heini te valey te kelelawàhe kenà egkehimu he ebeelan he visti, umbe wazà puluste mezaat he menge pelanu niw. Mezaat is menge vaalniw wey mesipala kew. 7 Elistu kew he ebaal te salà neabtik kew he edhimatey te wazà mekesalà. Mezaat ismenge ed-is-isipen niw, ne minsan hendei kew ebpevayàne ebpendezaat kew. 8 Wazè niw netuenan mehitengedte melinew he kebpekesavuk. Wazè niw veliya is hustu hekukuman, kekenà, edtuisen niw heini. Is ed-iring kayi temenge vaal niw, ne kenè daan ebpekesaǥad temelinew hekebpekesavuk. 9Tenged kayi wazè pa siluti te Megbevayàis menge kuntada tew, ne wazè kiw zin pa veǥayi tekezeeǥan duma is ketazeng. Edtaǥad kiw te kerayag pirukerusireman is nekeuma. Umbe midhipanew kiw ziyà tekerusireman. 10 Iring kiw te lakap he ebpekepenamsamdiyà te elavat, ne ebpemekeurambak kiwminsanmeudtu,

Isaias 59:11 128 Isaias 59:19henduen be te edhipanew kiw ziyà te merusirem. Minsanpa te mezesen is menge lawa tew, henduen kiw te mengeminatey su wazè tew egkehimu. 11 Tenged te kegkeseengtew nekezag-es kiw he henduen kiw te edhiniǥer he birwey egkaǥi he merepatik. Ebperateng kiw he edsilutan teMegbevayà is menge kuntada tew ne edlibriyen kiw zin,piru wazà heini mehitavù. 12 Su mahabet en is mengesalè tew ziyà te etuvangan te Megbevayà, ne iyan heiniebpeǥumbenar he ereg kiw he edsilutan. Uya, netuenantewhe layun kiw ebaal te salà. 13Midsupakweymidluivantew is Nenga en; mid-iniyuǥan tew is Megbevayè tew.Edèdaaǥen wey ebpesipelahan tew is duma. Ebpurungantew ed-is isipa ke ebmenmenuwen tew is kedtarùtarùtew. 14 Ne iyan heeyan hinungdan he wazè pa siluti teMegbevayà is menge kuntada tew wey wazè kiw zin paveǥayi te kezeeǥan duma is ketazeng. Egketembunan enis tutuu ziyà te minsan hendei; is menge etew kenè enegkeseriǥan. 15Uya, naawè en is ketutuanan, ne is mengeedlikey te kebaal te mezaat ne ebpesipelahan.

Naahà heini te Nenga en, ne wazè din ikelipey is kenàked-ikul te hustu he kukuman. 16Neinuinu sikandin heinneehè din he wazà minsan sevaha he edtavang te mengeedèdaaǥen. Umbe migamit din is kandin he gehem tekedluwas kandan, wey is kandin mismu he ketazeng iyanneketavang kandin. 17Egemiten din he iring te pengalangte kumeng is ketazeng, ne egemiten din he iring te hilmitis keluwasan. Idsul-ub din iring te visti is penimales weyrerangit. 18 Ebelesan din is menge kuntada zin sumalà temenge vaal zan; minsan is diyà te meziyù. Egkeǥezamandan is rerangit din. 19Minsan hendei edtehuzen sikandinwey ebeǥayan te zengeg te menge etew, su ebpekeumasikandin he iring te edeǥurus he wahig he edhiyupen temevendes he keramag.

Isaias 59:20 129 Isaias 60:720 Migkaǥi is Nenga en te, “Ebpekeuma ziyà te Zion

is menluluwas niw te menge kevuwazan ni Jacob, needlibriyen din is ed-engked he ebaal te salà. 21 Ne iyanheini kebpekid-uyun ku keniyu: Kenà egkaawà is Mulin-ulin ku he ziyà te keniyu wey is menge lalag he migkaǥiku keniyu. Tudtula niw heini ziyà te menge anak niw, needtudtulen dan daan heini ziyà te kandan hemenge anak,ne ebpedayun heini pehendiyà te huziyan hemenge lapiste kevuwazan. Iyan a, is Nenga en, is migkaǥi kayi.”

60Is Huziyan he Penggubirnuwan diyà te Jerusalem

1 Enew ka, Jerusalem, ne silè ka iring te andewsu neume en is kegkelibri nu, ne midsilè en diyà tekenikew is mekeǥeǥehem he kebpekiduma te Nenga en.2Egketembunan te utewmerusirem ismenge nasyun kayite kelibutan, ne sikew mulà, ed-enlaǥan te mekeǥeǥehemhe kebpekiduma te Nenga en. 3 Ed-uvey is menge etewziyà te menge nasyun wey is menge hadì dan diyà tekerayag nu. 4 Tengteng ka ziyà te peliǥuy nu; netiǥumen is menge etew nu, ed-ulì en sikandan diyà te kenikewis ebpuun diyà te meziyù he menge lugar; henduensikandan te menge vatà he edsepipiyen. 5 Emun egkeehènu en heini ne melipayen ka, ne edrepey is kelipeyziyà te gehinawa nu, su is menge ketiǥeyunan diyà temenge nasyun ne ed-uwiten diyà te kenikew. 6Ne sikew,Jerusalem, egkeeneb is menge tanè nu te menge kemilyute menge tig-Median wey menge tig-Efa. Ne zuen mengeetew ziyà te Sheba he ed-uwit te menge vulawan weymenge beyewà su ed-azap dan te Nenga en. 7 Ed-uwitentemenge tig-Kedarweymenge tig-Nebayot ismahabet hemenge kerehidu zan diyà te kenikew, ne ibpemuhat heiniziyà te pemuhatà he para te Nenga en su wey melipey

Isaias 60:8-9 130 Isaias 60:16sikandin. Edhimuwen pa te Nenga en he mevantug isbaley zin. 8-9 Ebiyahi is menge varku he henduen bete menge ǥapun he ebpemenlayang, wey henduen be temengemerepatik he edhendiyà temenge salag dan. Heinihemenge varku gaked temenge etew he ziyà ebpen-ubpàte meziyù he menge lugar he ebperateng te Nenga en.Iyan ebpengegalen kandan is menge varku te Tarshishte ked-uwit te menge etew nu su wey mekelikù diyà tekenikew sikandan is ebpuun diyà te meziyù he lugar.Ed-uwit dan daan te menge vulawan wey menge pelatapara te Nenga en he Megbevayè nu, he iyan kes waǥashe Megbevayà te Israel. Ne ebpekeveǥey heini kenikewte zengeg. 10 Migkeǥiyan te Nenga en is Jerusalem te,“Ebengunen te menge lumelengyawà is menge vereng-beng nu, ne ebpenilbi kenikew ismenge hadì dan. Minsanmidsilutan ku sikew tenged te pauk ku, egkehizuwanku zed sikew tenged te keupiya ku. 11 Dutun layun enabri is pultahan nu maandew wey mezukilem, su ede-waten nu is menge ketiǥeyunan puun te menge nasyun.Ebparid is menge hadì he edseled diyà te kenikew. 12 Suegkepurung egkezeeti is menge nasyun etawa mengeginhedian he kenà ebpenilbi kenikew. 13 Egkehimu hekenikew is menge ketiǥeyunan diyà te Lebanon ragkesen is menge kayu zutun he pinu, inibru, wey sipris–suwey ikezayandayan diyà te valey he ubpeey ku. 14 Ismenge kevuwazan te menge midaagdaag kenikew, ed-uvey ziyà te kenikew is edunghuy. Edluhud diyà te uvey temenge paa nu is menge midsudì kenikew, ne egngezananke zan he ‘Inged te Nenga en,’ etawa ‘Zion he Ingedte Waǥas he Megbevayà te Israel.’ 15 Minsan inselikweyka wey midumutan, wey wazà edseǥipà kenikew zengan,edhimuwen ku he mevantug ka te wazà pidtemanan, weyigkelipey te langun he lapis te kevuwazan. 16 Ed-eturen

Isaias 60:17 131 Isaias 60:22ka te menge etew ziyà te menge nasyun wey te mengehadì dan he iring te vatà he ibpesusu te iney zin. Neegketuenan nu he iyan a is Nenga en, kes Menluluwasnu wey Perevelukas, kes Mekeǥeǥehem he Megbevayà niJacob. 17Edliwanan ku is menge inhiman te simbahan nu:ismenge brunsi edliwanan ku te vulawan, ismenge putewedliwanan ku te pelata, is menge kayu edliwanan ku tebrunsi, is menge vatu edliwanan ku te putew. Ne kenàegkaawà diyà te kenikew is kelinewwey ketazeng. 18Wazèen kebpenlupiglupig he egkehitavù diyà te tanè nu. Wazèen kezeetan he ebpekeuma ziyà te kenikew. Ebpekeliǥuykenikew is kelibriyanan he iring temenge verengbeng, needalig kedì is edseled diyà te menge pultahan nu.

19 “Is andew wey vulan kenè en iyan ebpekeveǥeykenikew te kerayag maandew man etawa mezukilem,su siak, is Nenga en, iyan e en kerayag nu te wazàpidtemanan. Siak is Megbevayà, iyan e en kempet nu.20 Iyan a egkehimu he andew nu wey vulan nu he kenàedsanlep; iyan a kerayag nu te wazà pidtemanan. Neegketapus en is menge kemereǥenan nu. 21 Is langun hemenge etew nu egkehimu he metazeng, ne egkaangkendan is tanà he Israel taman te taman. Midlimbag kusikandan; iring sikandan te pinemula he impemula kusu wey a meveǥayi te zengeg. 22 Deisey zà sikandan,piru ebmahabet sikandan. Menge egkaayuayu zan, piruegkehimu sikandan he gemhanan he nasyun. Iyan a,is Nenga en he segugunà ebaal kayi zutun te hustu hetimpu.”

61Edlibriyen te Nenga en is menge Etew Zin

Isaias 61:1 132 Isaias 61:91 Is Mulin-ulin te Nengazen he MEGBEVAYÀ ne kayi te

kediey. Su mibpilì e zin he ibpewali te meupiya he tudtu-lanen diyà te menge pubri. Midsuǥù e zin te kedlipey teegkengeseeng wey kebpenudtul ziyà te menge vihag weymenge pirisu he ebpekeǥawas dan en. 2-3 Midsuǥù e zindaan te kebpenudtul he neume en is timpu te kedlibriyate Nenga en te menge etew zin, ne edsilutan din ismenge kuntada zan. Midsuǥù e zin daan te kedlipeyte egkengeseeng diyà te Jerusalem, su para kenà avu isigkesavuk dan diyà te ulu zan he tuus te kegkeseeng dan,kekenà, kuruna he vulak, ne edlenahan dan is ulu zan hetuus te melipayen sikandan. Egkeiring dan te kayu heulayan he impemula te Nenga en. Egngezanan sikandanhe menge metazeng para te zengeg te Nenga en. 4 Ed-umanan dan ebenguna is menge inged dan he neuǥet enhe nevengkag.

5 Sikiyu is menge etew te Megbevayà, ebpenilbi keniyuis menge lumelengyawà. Ebentayan dan is menge uyaǥenniw, wey edterebahu sikandan diyà te menge bevesukèniw wey menge pemuleey niw te paras. 6 Egngezanankew hemengememumuhat te Nenga en, weymenge su-luǥuen te Megbevayè tew. Ebpezaharan kew te ketiǥeyu-nan te menge nasyun, ne egkelipey kew te kegkeengkenaniw kayi. 7 Kenè kew egkepeel-elezan, kekenà, egketakepis tuvad he egkezawat niw puun te tanè niw, ne igkelipeyniw haazà is egkezawat niw. Is kelipey niw ebpedayuntaman te taman.

8 “Su siak, is Nenga en, dekelà diyà te gehinawa ku ishustu he kukuman. Egkeepesan ku is kebpenakew weyzuma pa he mezaat he vaal. Tenged te kebmetinumanenku ebeǥayan ku te suhul is menge etew ku wey ebpekid-uyun a kandan te uyun he wazà pidtemanan. 9 Is mengekevuwazan dan egkilelaan diyà te menge nasyun. Is

Isaias 61:10 133 Isaias 62:6langun he ebpekaahà kandan egkilala he iyan sikandanmenge etew he edtuvazan ku.”

10 Utew ku igkelipey is Nenga en he Megbevayè ku,su iring te mibistiyan e zin te kelibriyanan wey kezeeǥanduma is ketazeng. Iring a te ebpengesawa he zuen dinmekempet he tengkulu wey te ed-esewaan he midsun-ud te menge elahas. 11 Is tanà ebpetuvù te venì ne isNengazen he MEGBEVAYÀ ebeǥey te kezeeǥan duma isketazeng, ne edeliǥen sikandin te menge etew ziyà telangun he menge nasyun.

621Tenged te pelanggè ku is Zion, kes inged he Jerusalem,

kenà a ebpereremek taman te ebpekeuma is kezeeǥan dinduma is ketazeng he iring te edsilà he andew, wey tamante egkaangken din is kelibriyanan din he iring te edsiǥa hesulù. 2Ne sikew is Jerusalem, egkaahà te menge etew ziyàtemengenasyunwey temengehadì dan is kezeeǥannuhezuma is ketazeng wey kegkemekeǥeǥehem nu. Ebeǥayanka te Nenga en te veǥu he ngazan. 3 Egkeiring ka temekempet he kuruna he migewezan te Nenga en heMegbevayè nu. 4Kenè ke en egngezanan he “Sinelikwey”etawa “Mekevulungbulung,” kekenà, egngezanan ke enhe “Kelipey te Megbevayà” etawa “Esawa te Megbevayà,”su ingkelipey ka te Nenga en ne iring te mibpees-eseweey kew. 5 Is midlimbag kenikew, ed-esewaan kezin iring te betan-en he maama he ebpengesawa te wazèpa mekeremaǥi. Ne iring te igkelipey te maama is ed-esewaan din, igkelipey ka zaan te Megbevayè nu.

6 He Jerusalem, mibpeventayan ku te menge vantey ismenge verengbeng nu, ne kenà sikandan ed-engked teked-ampù te Nenga en.

Isaias 62:7 134 Isaias 63:1Sikiyu is ebuyù te tavang te Megbevayà, penigudu kew

medhangyù. 7 Kenè kew engked he edhangyù diyà tekandin he umana zin benguna is Jerusalem ne himuwazin he egkezeliǥan heini kayi te kelibutan. 8Nenangdù isNenga en he pinaaǥi te gehem din ebeelan din heini. Kesikandin te, “Kenè ku en ibpekaan is menge trigu niw temenge kuntada niw he lumelengyawè, ne kenè dan en ed-inumen is binu he midheǥuan niw. 9 Sikiyu is edraǥun tetrigu, ne iyan kew ebpekekaan dutun te rinaǥun niw, needeliǥen a keniyu. Sikiyu is ebpenrupù te menge paras neiyan kew ed-inum te wahig dutun diyà te valey ku.”

10 Sikiyu is menge etew ziyà te Jerusalem, gawas kewziyà te menge pultahan keniyan te inged niw, ne en-dama niw is egkeveyaan te zuma pa he menge zumaniw. Hiǥewani niw heini; iawè niw is menge vatu, neipekayabkayab niw is bendirà he iyan ebpetuus te mengeetew ziyà te menge nasyun he ibpelikù en te Nenga enis menge etew zin. 11 Pemineg kew! Mibpeuwit isNenga en kayi he menge lalag diyà te tivuuk he ke-libutan: “Kegiyi niw is menge meǥinged diyà te Zion heebpekeume en is Menluluwas dan, ne zuen din uwitenhe suhul. 12 Egngezanan sikandan te ‘Segradu he mengeEtew’ wey ‘Menge Linuwas te Nenga en,’ ne is Jerusalemegngezanan he ‘Ebpengenduyen he Inged’ wey ‘Inged heWazè en Iselikwey.’ ”

63Is Penimales te Nenga en

1 Hentei heini is ebpekeuma he ebpuun te Bozra heinged diyà te Edom, he nezekiyan te meriǥà is mekempethe visti zin? Ebpekeuma sikandin he utew zekelà is gehemdin.

Isaias 63:2 135 Isaias 63:10Iyan sikandin kes Nenga en he ebpenudtul he

egkaangken en te menge etew zin is kezeeǥan duma isketazeng. 2Maan is utewmeriǥa is bisti zin he iring te vistite etew he perekeres te paras. 3 Midtavak is Nenga ente, “Tenged te pauk ku migkeres ku is menge etew ziyàte menge nasyun iring te paras. Iyan e zà migkeres kayi,ne wazà miduma kedì. Is lengesa zan, midresik diyà tevisti ku, umbe nezekiyan heini. 4 Mibeelan ku heini suneume en is andew te kebelesi ku temenge kuntada ku needlibriyen ku is menge etew ku. 5Neinuinu a hein neehèku he wazà minsan sevaha he mid-uǥup kedì pinaaǥite kedtevangi zan te menge etew ku. Umbe iyan e zàmidlibri te menge etew ku pinaaǥi te ǥehem ku. Is paukku iyan midtukù kedì te kedsilut te menge kuntada ku.6 Tenged te pauk ku, midtekutakan ku is menge nasyun,ne impeziregdireg ku sikandan he iring te egkengelangut.Imperanew ku ziyà te tanà is lengesa zan.”

Is Keupiya te Nenga en7 Edtudtulen ku is gaǥew te Nenga en. Edeliǥen

ku sikandin tenged te langun he mibeelan din kenitew.Mezakel is meupiya he mibeelan din diyà te kenitew temenge etew ziyà te Israel tenged te zekelà he hizu zin weykebmahala zin kenitew.

8 Migkaǥi is Nenga en te, “Tutuu iyan he mengeetew ku sikandan; menge anak ku sikandan he kenàedluib kedì.” Umbe midlibri zin sikandan. 9 Diyàte langun he menge elentusen dan, nekaantus daansikandin, ne midlibri zin sikandan pinaaǥi te velin-suǥuen he mibpezayag diyà te etuvangan din. Tengedte kebmahala wey kegkehizuwi zin kandan midlibri zinsikandan; mid-etiman din sikandan seled te langun heandew zutun te nehuna he timpu. 10 Piru nekidsukulàsikandan, ne pinaaǥi zutun midhimu zan he meseeng is

Isaias 63:11 136 Isaias 63:18Waǥas he Mulin-ulin din. Umbe migkuntada sikandan teNenga en, ne nehimu sikandin he kuntada zan. 11 Nehein neuǥet, netenuzan dan is midlavey he timpu hezutun impeǥawas ni Moises is menge etew zin puun teEhipto. Ne nekeinsè dan te, “Hendei en is Nenga en hemibpelayun kenitew ziyà te zaǥat duma te pengulu tewhe si Moises he iring te perevantey te menge kerehidu?Hendei en is Nenga en he mibpeuwit diyà te kenitewte Waǥas he Mulin-ulin din? 12 Hendei en is Nenga enhe mibeǥey te gehem ki Moises, he midtevì din is daǥatdiyà te etuvangan tew, su para mevantug sikandin tewazà pidtemanan. 13 Hendei en sikandin is nengulukenitew te kedlayun te zaǥat? Wazè kiw mekeuseng,kekenà, iring kiw te kudà he ziyà mebayà te mehiǥawanhe lugar. 14Mibeǥayan kiw zengan te egkehimelayan tewte Mulin-ulin te Nenga en ne iring kiw te menge vaka hemidtupang diyà te penebtavà diyà te suǥud.”

Nenga en, mid-aǥak key kenikew is menge etew nusu wey ka meveǥayi te zengeg. 15 Nenga en, tengtengikey guntaan kenikew puun diyan te langit he segraduweydungganen he ubpeey nu. Hendei en guntaan is ipeng nukenami wey ǥehem nu he impeehè nu zengan kenami?Hendei en is kebmahala wey kegkehizuwi nu kenami?16 Su iyan ka Amey zey minsan kenè key egkilelaan temenge kepuun dey he si Abraham wey si Jacob he mengekevuwazan dan. Uya, iyan ka Nenga en, amey zey, iyanka Menluluwas dey puun pa zengan.

17 Nenga en, maan is idtuǥut nu he mekesuwey keyziyà te menge paaǥi nu? Maan is ibpemezesen nu isgehinawa zey, he tenged kayi naawà is kedtahud deykenikew? Seǥipaa key en maan kenikew, su mengesuluǥuen key kenikew wey ǥaked key kenikew. 18 Seled temevavà he timpu naangken dey te menge etew he gaked

Isaias 63:19 137 Isaias 64:9nu is baley nu he, pirumibengkag heini temenge kuntadazey. 19Gaked key kenikew puun pa zengan. Piru henduenbe te ed-isipennuhe kenè key kenikewǥaked, ne henduenbe te wazè key kenikew dumelaha.

641 Tevia nu is langit, Nenga en, ne penaug ka su para

mehuyung is menge vuvungan diyà te etuvangan nu.2 Iring te hapuy ebpeketutung te neǥangu he mengesubpang wey ebpekepezìdì te wahig, is kebpekeuma nuebpekehuyung temengenasyunhemenge kuntadanu, neegkekilala zan ke hentei ka. 3Hein mibpenaug ka zenganis mibaal te egkengein-inuwan he wazè dey peebuta, ne-huyung is menge vuvungan diyà te etuvangan nu. 4Puunpa zengan wazè pa nekezineg wey nekaahà te Megbevayàhe iring kenikew he edtavang te menge edsarig kandin.5 Edewaten nu is menge etew he igkelipey zan is kebaal temetazeng, wey ed-ikul te menge paaǥi nu. Piru nepeukankey kenikew su mibpedayun key te kedsupak te mengepaaǥi nu. Egkehimu ve ke egkelibri key? 6 Neiringkey is langun te vutang he meremerik, ne is langun hemeupiya he menge vaal zey, ne iring dà te meremerik heterapu. Iring key is langun te zahun he neǥangu, ne iskelelalung dey ne iring te keramag he midlayap kenami.7Wazà minsan sevaha kenami he midangep kenikew weyneninguhà he egawed kenikew. Iyan heeyan hinungdankemaan is mid-iniyuǥan key kenikew, nemibey-anan keyen kenikew is ebpematey tenged te menge salè dey. 8Piruminsan pa te iyan heeyan, iyan ka gihapun Amey zey,Nenga en. Iring ka te mendiziyun, ne sikami iring tevasak. Iyan ka mibaal kenami te langun. 9 Nenga en,kenè nu pesubrahi is kegkepeuki nu kenami; kenè nutentenuzi taman te taman is menge salè dey. Edhangyù

Isaias 64:10 138 Isaias 65:5

key ziyà te kenikew he seǥipaa key, su menge etew keykenikew is langun. 10 Is segradu he menge inged nu,ragkes en is Jerusalem neiring te sibsivayan he wazà duened-ubpa. 11Nevinsulan is segraduweymekempet he valeynu, he zutun ka ezapa te menge kepuun dey. Neǥevà islangun he menge vutang he utew zey mibmahal. 12 Neminsan pa te iyan heini, kenè key pe be ǥihapun kenikewedtevangan, Nenga en? Ebpereremek ke zè be, neebpurungan key en be kenikew edsiluti?

65Silut wey Kelibriyanan

1 Migkaǥi is Nenga en te, “Mibpekilala a te mengeetew he wazà med-insa mehitenged kediey. Ebpeturedu ate wazàmebpen-ahà kediey. Impezayag ku is keugelingenku ziyà te nasyun he wazà med-umew kedì is mengemeǥinged duen.

2 “Edsigudu ad edtaǥad he mekelikù kayi te kedì ismenge etewkuhemengemesinupaken, hewazàmed-ikulte meupiya he vetasan, su iyan dan dà ebpezumdumahanis keugelingendanhe isip. 3Edhimuwendanhemepauk a;ibpeehè dan diyà te etuvangan ku is kebpedayun dan ked-azap te menge ed-ezapen dan pinaaǥi te kebpemuhat dandiyà te menge pemuleey zan wey kedtutung te veyewàdiyà te atep te menge valey zan. 4 Emun mezukilemebpinuu sikandan diyà te menge leveng wey ziyà temeeles he menge lugar su ebpekidlalag dan te ǥimukudte menge minatey en. Egkaan pa sikandan te usa hevavuy wey te zuma pa he keenen he indawey kandan.5 Egkeǥiyan dan is duma te, ‘Kenè ka uvey kediey su kelake meremeriki a kenikew. Lumpiyu a kenà sikew!’ Heinihemenge etew layun dan edhimuwahemepauk a. Is pauk

Isaias 65:6-7 139 Isaias 65:13ku kandan iring te egkeregreg he hapuy seled te tivuuk heandew.”

6-7Migkaǥi pa is Nenga en te, “Pemineg kew! Kayi ente etuvangan ku is insurat ku he hukum ku temenge etewku. Kenà a ebpereremek, kekenà, ebales a. Ebelesan kusikandan. Ebpeveyazan ku kandan is langun he mengesalè dan wey is menge salà te menge kepuun dan. Suedtutung man sikandan te veyewà wey edsumpelitene zan diyà te menge vuntud wey menge vuvungan.Umbe ebelesan ku sikandan te timbang te mibeelan dan.”8Migkaǥi zaan is Nenga en, “Wazà dèdeeti is mezaat herupung dutun te menge paras su zuen pa zutun beǥashe egkepulusan, ne iring keniyan is ebeelan ku te mengeetew ku, kenè ku zaan ed-eminen te edezaat is langunhe menge etew ku. Edlibriyen ku is menge nenilbikediey. 9 Duen edsemaan ku he menge uuyag diyà temenge kevuwazan ni Jacob wey ni Juda, ne iyan sikandanebpekepengevilin te tanè ku hemahabet ismenge vuntudduen. Iyan sikandan is menge pinilì ku wey mengesuluǥuen ku ebpekeubpà kayi he tanà. 10 Edtuvazan kusikandan is midangep kayi te kediey. Is menge suǥud diyàte Sharon wey Acor egkehimu he penebtavà te mengeuyaǥen dan.

11 “Piru edsilutan ku sikiyu is edselikwey kediey weykenà edseǥipà te segradu he vuvungan ku, kekenà, iyanebpemuhaten niw is menge ed-ezapen he edtuuwan niwhe ebpekeveǥey keniyu temeupiya he ked-ubpà. 12 Is ukurniw ne iyan is kemetayen, ne egkeamin kew ebpematey,su hein nengumew a ne wazè kew medtavak, ne heinmigkaǥi a ne wazè kew mebpemineg. Mibaal kew temezaat diyà te etuvangan ku, ne ke hengkey is kenèku egkesuatan, ne iyan ebeelan niw. 13 Umbe, siak,is Nengazen he MEGBEVAYÀ migkaǥi a te, ‘Ebpekekaan

Isaias 65:14 140 Isaias 65:22wey ebpekeinum is menge suluǥuen ku, piru sikiyu mulàegkevitil wey egkemezahan kew. Egkelipey zan mulàpiru sikiyu ebpeel-elezan kew. 14 Egkanta zan tenged tekegkelipey piru sikiyu, edsineǥew kew tenged te kegke-seeng wey kezaat te gehinawa niw. 15 Egemiten te mengepinilì ku is ngazan niw emun ebpenrawak dan, ne siak,is Nengazen he MEGBEVAYÀ, iyan a edhimatey keniyu.Piru is menge suluǥuen ku egngezanan ku te veǥu hengazan. 16 Is minsan hentei ziyà te tanà te Israel heebpenuvadtuvad etawa ebpenangdù, ebeelan din heinipinaaǥi te ngazan ku te Megbevayà he egkeseriǥan. Suedlipatan ku en is midlavey he menge kelised; id-awè kuen heini ziyà te ked-ehè ku.’

17 “Pemineg kew! Ebaal a te veǥu he langit wey beǥuhe tanà. Ne kenè en edtentenuzan is daan he langit weytanà. 18Umbe, medlipey kew wey medlipeylipey te wazàpidtemanan tenged kayi te ebeelan ku. Su edhimuwen kuis Jerusalem he kelipey te menge etew, ne ebpekeveǥeyzaan te kelipey is menge meǥinged kayi. 19 Egkelipeya tenged te Jerusalem wey te menge meǥinged kayi.Kenè en egkezineg dutun is kedsineǥew etawa kebuyù tetavang. 20 Dutun wazè en ebpatey he edsusu pa etawabetan-en pa. Is ebpatey he 100 he tuig is keǥurangdin ed-isipen he vetan-en pa, ne is ebpatey he kenè enebpekeuma te 100 he tuig is keǥurang din ed-isipen hemidsilutan ku. 21Dutun he timpu ebangun is menge etewku te menge valey ne ed-ubpaan dan heini. Ebpemulazan te menge paras wey egkeenen dan is beǥas kayi.22 Kenè en iyan ebpekepehimulus te menge valey zanwey menge pinemula zan is menge kuntada zan. Iskayu kenà ebpatey seled te meluǥayad he timpu, ne kenèdaan ebpatey is menge etew ku seled te meluǥayad hetimpu, ne ebpekepurung sikandan ebpekepehimulus te

Isaias 65:23 141 Isaias 66:3hineǥuan dan. 23 Kenè dan en edhaǥù te wazè din pulus,wey kenè dan en ed-anak temezaat is egkepengkusan din.Su sikandanhemenge etewwey ismenge kevuwazan dan,ne edtuvazan ku. 24 Dutun te kenè dan pa ebpekevuyùetawa zutun mismu te kebuyù dan, ne edtevaken kuen sikandan. 25 Ebpetuǥenà te kegkaan is dumezaas hemenge asu wey menge kerehidu. Is menge erimaungebpenabtab te reǥami iring te menge vaka. Ne is mengeuled kenè en ebpemengaǥat. Wazè en ebpesipala etawaedezaat te segradu he vuvungan ku. Iyan a, is Nenga en,is migkaǥi kayi.”

66Edhukuman te Nenga en is menge Nasyun

1 Iyan heini egkeǥiyen te Nenga en: “Is langit iyanpinuuwè ku te edhadì, ne is tanà iyan ebpeuntuzan kute menge paa ku. Egkehimu ve ke edtukuzan a keniyute valey? Egkehimu ve ke ebeǥayan a keniyu te lugar heegkehimelayan ku? 2 Kenè be iyan a mibaal te langun hemenge vutang?

“Siak, is Nenga en egkaǥi te: Edseǥipaan ku is mengeetew he kenà ebpelavew wey ed-engked he ebaal te salàwey igkahandek dan is lalag ku. 3 Piru iyan heini paaǥi tekedseǥipaa ku te menge etew he iyan ebpezumdumahandan is keugelingendandàhe suat, ne igkelipey zan is utewmezaat hemenge vaal zan: Emun edlapà sikandan te vakahe ibpemuhat dan, ne ibpeiring kuhaazà te kedhimatey teetew. Emun ebpemuhat sikandan te kerehidu, ibpeiringku haazà te midhimatey zan te asu. Emun ebpemuhatsikandan te pemuhat he para gasa, ibpeiring ku haazà temibpelengesa zan te lengesa te vavuy. Ne emun edtutungsikandan te veyewà su edtentenuzan e zan, ibpeiring ku

Isaias 66:4 142 Isaias 66:12haazà te mibpenubtuvazan dan is duma he menge ed-ezapen. 4Ne gawas keniyan, ebpeeǥiyan ku zaan sikandante silut he igkeherati zan. Su hein nengumew a, wazàsikandan medtavak; ne hein migkaǥi a, wazà sikandanmebpemineg. Mibaal sikandan te kelelalung diyà teetuvangan ku, ne ke hengkey is kenè ku egkesuatan iyanebeelan dan.”

5 Sikiyu is egkahandek he edsupak te lalag teNenga en, pemineǥa niw is lalag din: “Tenged tekegkemepezumdumahan niw kediey, is duma he mengeemurè niw te inged edumut wey edselikwey keniyu.Ed-un-undahan kew zan, ke sikandan te, ‘Mebpaahà isNenga en te gehem din su wey zey maahà is kelipeyniw!’ ” Piru egkepeel-elezan sikandan. 6Nezineg niw veis keǥurub diyà te inged wey ziyà te valey te Nenga en?Keǥurub heeyan te Nenga en he ebpenimales te mengekuntada zin. 7 Egkaǥi pa is Nenga en te, “Is Jerusalem,iring te vahi he ed-anak he wazè pa ganì belilita nemidlusazan en. 8 Hentei is nekezineg wey nekaahà teiring kayi? Segugunè be egkehimu is sevaha he ingedetawa nasyun seled dà te mevavà utew he timpu? Pirusikan pa ganì belilita is Jerusalem, inlusad en is mengeetew zin. 9 Kediey he suat he hapit en sikandan ianak.Ne ǥuntaan ed-eǥenen ku ve is ked-enaka kandan. Uyaedtuǥutan ku sikandan! Kenè ku ed-eǥenen is ked-enakakandan. Iyan a, is Megbevayè niw, is migkaǥi kayi.”

10 Sikiyu is langun he mibmahal niw is Jerusalem weymidlalew kew tenged kandin, lipey kew wey lipeylipeyzuma kandin, 11 su wey kewmekeǥezam te keuswagan diniring te vatà he egkahantey te gatas te iney zin. 12 Sumigkaǥi is Nenga en te, “Ibpeuswag ku is Jerusalem; ir-ing te edeleman temenge ketiǥeyunan, su ed-uwiten diyàte kandin is menge ketiǥeyunan te menge nasyun. Ed-

Isaias 66:13 143 Isaias 66:20etimanen kew te Jerusalem iring te vatà he edsepipiyen,ibpesusu, wey edsekepuwen te iney zin. 13 Edlipayen kusikiyu ziyà te Jerusalem iring a te iney he edlipayen dinis menge anak din.” 14 Emun egkemetmetahan niw enheini is mibpengaǥi ku, ne utew kew egkelipey, ebmelig-en kew egkeiring kew te pinemula he mehinuvù. Ibpaahàte Nenga en is gehem din diyà te menge suluǥuen din,piru ibpeehè din diyà te menge kuntada zin is pauk din.15 Pemineg kew! Ebpekeuma is Nenga en he egkezuma-han te hapuy. Ed-untud sikandin temenge kerwahi zin hehenduen be te eribpures. Ibpeehè din te menge kuntadazin is pauk din, ne edsilutan din sikandan te edriyubriyubhe hapuy. 16 Su edsilutan din pinaaǥi te hapuy wey ispadazin, is langun he mekesesalà he menge etew, ne mahabetis egkepatey zin.

17 Migkaǥi is Nenga en te, “Ebpekedreredsà is keb-patey te menge etew he midwaǥas dan wey mid-lumpiyuwan dan is keugelingen dan pinaaǥi te ked-azapdan te menge ed-ezapen dan diyà te pemuleey. Ebpe-matey sikandan is egkaan te vavuy, rumat, wey te zumapa he keenen he utew mezaat. 18 Netuenan ku is mengeulaula zan wey isip dan. Umbe edhendiyan a ne edtiǥu-men ku is menge etew ziyà te langun he menge nasyun,ne egkeehè dan is gehem ku. 19 Ibpeehè ku sikandante singyal. Ne is egkesamà kandan, edhimuwen ku hemenge menunudtulà, ne edsuǥuen ku sikandan diyà temenge nasyun diyà te Tarshish, Pul, Lud (he nevantug ismenge etew zuen te kegkemememanè dan), Tubal, Grecia,wey ziyà te zuma pa he meziyù he menge lugar he ismenge etew zuen he wazà mekezineg te ventuǥan ku weywazà mekaahà te ǥehem ku. Edtudtulen dan is gehemku ziyà te menge nasyun. 20 Ne id-ulì dan is langun hemenge zuma niw he Israilihanen puun keniyan he menge

Isaias 66:21 144 Isaias 66:24nasyun; ne ed-untud dan te menge kudà, menge mulawey menge kemilyu, wey menge kerwahi wey kerumata.Edumahan dutun te menge menunudtulà sikandan diyàte segradu he vuvungan ku ziyà te Jerusalem su iringsikandan te pemuhat kayi te kediey. Iring heini te ebeelante menge Israilihanen he ed-uwit diyà te valey ku temengepemuhat hepara gasa he intaǥùdiyà te lumpiyuheteleǥuey. 21Ne edhimuwen ku is duma kandan he mengememumuhatweymenge Levihanen. Iyan a, is Nenga en,is egkaǥi kayi.”

22 Migkaǥi pa zaan is Nenga en te, “Iring te kenàegkaawà te taman te taman is beǥu he langit wey beǥuhe tanà he ebeelan ku, ne kenà daan egkaawà te wazàpidtemanan is menge kevuwazan niw, ne kenè kew egke-lipatan. 23 Ne kada kebpuun te hayag wey kada Andewte Kedhimeley ne ed-azap kedì is langun he menge etew.Iyan a, is Nenga en, is egkaǥi kayi. 24 Ne emun egawasdan diyà te Jerusalem is ebpemen-azap dutun, egkeehèdan is menge lawa te mibpematey he menge etew henekidsukulà kediey. Is menge tagkey he egkaan kandanne kenà ebpatey, ne is hapuy he ebpeketutung kandan nekenà egkeevukan. Ne igkelimezangi sikandan te langunhe menge etew.”

145Is Lalag te Megbevayà

Old Testament only in Manobo, Western Bukidnoncopyright © 2013 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Manobo, Western BukidnonTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text ismade available to you under the terms of the Creative CommonsLicense: Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http:// creativecom-mons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuationof the Bible.Youmay share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from thiswork, provided that you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or

punctuation of the Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us withyour request.The Old Testament onlyin Manobo, Western Bukidnon

© 2013, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rightsreserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2014-12-09Updates

146eBible.orgPDF generated using Haiola and XeLaTeX on 3 Jul 2018 from source files dated 3 Jul2018c675b304-11fc-57a1-addc-5753dc22388c


Recommended