- Red~o..nr"*e --. i~,~~~IAl::;Subo,, ,, . . . ' ~ ' ~~ ~ (~ ~. . . . . ~ . . _.. . - Fl."ied.a ~~U.Wk'th - . .

'e, ' ~l'~ -pailj'9, diri; ta _. -weo .de sia .cedzo" kiarn li altenlel!is J .ofertl;.nka:jon;:' sajnis aL mi; .kv;aza.i m1ii teous-flaman1an lumon en na' kava mano, kaj anstat\1 aK.vogutoj Sa.jns ~lfoJJti inwr miaj fingroj. lumantaj faj:reooj kaj rflui en la patrinakvon . . Tim~a tremo ..

~-cis . tr,a Ti:ii .. Jevita_ hrak~ . kaj mia , tuta korpo. :Kiilin , mi voliS ' Paroli Ia.mantm !riel ~t?n al la

~t> mi: ne S'lik'OOt!is' .m~:mori ec unu vrton, e In r la uouan fr.az~. Mi sentS .nur g:rand'an malpleno:n.

Poste. patrino, Subite Sa.jnis. l mi; ke voeo pa:rolas tute pro~i:me al -mi la vortojn~ .hta ol pasos tri tagoj, vi ~evos mo[ti :> Patrino;:_Pf!lrlno, ne lotp:ren.u -nau . ~orton, . ~la Neem-a.t;EO~ ~ui$ gi~t~~{bt989'"$imi1an fiit.n :por ' . ' :Poste. tnallev~iS ~"':"'o~ ~_I ~-etenim ID;Urmur?~ en

':Kiu. Parvat1 me :pl!il povi:S Jistin:gt ton, kiaJ al kiu la, , P~tti~ de Rammohan r~spond'is nu:.r per uek'ollSOlebla

prenaadQ. Kva"Ziri

4lt~

, l

l.

Nur pf;1vas ... Tage pluvas, nokte pluvas ... Nebula nuba land' sen tsuoa v.iill ',

-~m ~von dronas ciu, vi earm'. 'furmente pluvas/ tage ,nokt phivas.

En ejo subtegmenta grincas bosto ... . Mi k usas pro malsan' en fremda Jit' kaj . tremas kie1 en >la vent' la vit'. Malseko tle rampas ~is la osto: .

Mi, fr.emda arleken'; baraklas sola kaj distras ' nin la pluvtmbur' kaj vent'. Al mi ' nen1u venas por momeilt' , kun . vort' k.ompata kaj rid~t' k~nsola.

.En . suba cambro hoir.oj sida~, sidas . c forno spirovarma ., pro.l' spar~m ~ .

. S~nvivaj pupoj ili Aajnas jen, , . car il inute si!das, sidas, sidas ...

' ...

En .lustra lum' modez;na l~kso pompas ... La vivQQ v)ndas silk', velura lan',

. abundas. la , ar~ent: \kaj poroolan' . . La luk.saJcripto . vartas, lulas, trompas;

Vi, pupoj, vivas ja~ car pulm' sin movas, . muelas' bu'_, digestas la ,stomak'. ' Fieras vi kiel sur . pajla sa:k'

kokino kiti putran ovon kovas. . f' -- . ;_. ..-. -

Kaj pri l' kultur' vi pastre elkventas kaj blvas viri kiel l fabhpan'' ~d ;hop-nn takton vi .ne n'i_~as jam. En vi l koro . dormas, sent' silentas;

"' '."'< -' .,. '_,. - -~

, Mi fugus. for . el v~a Jnksa, nesto al tend' . t~.ttara, bud,o .de pagan', 'c~r tie7 ec al farinsalit~ ean' ' .. la guston dol~an donis kora

Mi fu~us for , sd min nalsani kate~as . : . lto, malbenitaj febro. kaj malfort', " pro vi) se iu venas al la. pord', , . la malsanul' ec danke arlekenas.

~o k te

,-;

-Plugis, . semis .lpinlparan' ; . -x.nankas, greoo,_ IPankas cpan', :

.marikas pan:. ., Ne snficis . difavor, nek la 8vito, nek labor'; nek l;t\)or' .: Vane ~ 4onis :Terpatrin" nutran :suko11 de ..Ja sin',

. de- la sirt' .. , Man~is m.usoj mordis froit' i reston . prenis 'for .,--- :clfi!post', la impost'. , . e 1'

Piedpinte pasu sento; f-ru~ton k~su\ ~ur la spir' ka,j ne cedo ~I l' terito la arda:ta am$opir'.

' -~"

Piedpin.te pasti sento; Si nc 1eku k~ra bru', las u sin . r-uin en. silento '~ol8e dO.rmi, son~i plu. Piedpinte pasu s(lnto . . . V.ane jalP! Vi vekis sin . . Kion fari P()T. 'P~Jpento? J)'J ustr as si ; ~Ito, a m u :r~iri 1

Jler larmo < vjdebla ruzad~.s la virin:.; per larm' ney,idebla si . pere.igas sin. ' ' Per larmo-rmilo~ ru~adu pri kaj por, sd koron sunbrilo ne~am lasi~or l ,

6.

Ho, montegoj, r~k.oj k.rutaj kaj "arbara denso, mt6j bruaj, 'lagoj mutaj servas vi por menso. Jlom.antiko kaj ~mistero plsas . en vi arde,

vi"o~kanton de la Tero vi r esonas arte~

La inspiro el vi fontas, sprucas k reos pito ' sur va sin' sin l'en~ontas realec' kaj mito. Mi admiras, ce amegas vip, pracarm ' varia, car vi donas, ne nm regas per natur' pasia.

7 Hej, piedoj, lacaj du evaloj , vian D,lastron servu k un obe', trotu vigle sen stumblad' kaj faloj sur la tempmordita vivsose' l,.

Va mastro, vidu , senhavulo kaj li}ajfs, kanta~ kun 'kura~' kaj ne . plendas li ce ciu bulo . pri I' stomaka gr~b~o kaj furat' . Hej, piedoj, acaj du eevaloj , ,kial spitas v.i ee l' vojomez'?. Nur la mastro . luktas kmr svenfalo'j, ' sa;rgas vin nur lill - plumopez'. Do persisto., servu lin fidele , ne . balaricu kiel ebriul'!

, Sciu, lin pikpelas p' :,krue~~ celo, .n9n

ttgi 1a pu.neoon de J.a la :rito. . ' - .. .

Kun noolpMo1it peto 'en Ja okiuloj, Ji. rigardis 1.lf Parva ti. '

Si lmpjesis, poste Si ~'Olis mairapi'oo, kaj ner~ia tremo dispeCigis ~ian voeon, sed ~i sukcesis met ~ ~in 'k'w:a~ig.an fortol)., kin senpere efikis sl.tr li, kv:aMi

, focttl mano estus ovinta sin sub> Jian b'rakon. Sin joro, se estos tiel; vi J.noiws pli nobla ol ci'U

ali.a, ldel vera bramano! Rigar-do de profunda da'tlkemo t~klirjil ~ en liaj

okuloj. l,.a unuan fojon ;en ilia komuna vivo li montri.s per gi la grandan danko~uldoti , kiun li .&entis al si. Tre malla u te li paro lis : . ..

>>k.skultu mlni Mia plej .a,lta deziro estas, morti kiel mi vivis, forta en bedo. Mi votas provi, gis ra . p1ej lasta fino, lioevi kaj. elr.adii }:, grk:apslruaute, :i:iitenoo eviti:s hi rigara'OO: . de 1\ammohan, .

li Jllur .:rid:etis . Nri; kiam akraj ~aj strio:J sripren- . ~is" a~ la .hrulvunda ~edo :pli . lmj pli alwn al ' la

femuro~ ne estis . neoesa. la kll}racisto . pot s.ciigi lin, . 100 li mo:rtos. Tiori Iia mtno jani hlerai klare ek-kkmis, .kiam lia ~aino- ~m ankorau apenalli..sen.tis. ' '

.,

Dopa mondo mia , - E. qqrk 6.Hllman -

En ;ci tiu gaja ~nondo {~orto, murdo, pesto; rab') Ini piomenas fruwatene, jun.e1 kiel juna kuab' .

Kaj en ci .malgaja mondo (ho, la sun' en la garden', kie 'la la lab-aleo

mi protncias dum maten')

ftizo sputas pulmo~ukon (ho, ci dolCa rozpadum'). kaj a~meoj blinde bucas,

sanga.~ en sufoka fum'.

Ho, duopa mondo Inia, (mi fresvanga sub la sun') vi frenezas, al mi Aajnas, ' (mi putronta suh la lun').

r.ioe~s la unu:a:n, la plej noblan lokbn l ~ Sole g povas akiri in, ei ti'll1llokon, lit noblan, sanktan mper cij mez'Uroj, $1'8 si, la edno, . k:aj neniu pqvas for.igi srn de gi, ,?e ~~ l

f .,, '

fC11lanta p1-oksmeoo de: la morro. 'La terurau laatan la..:. homn . malhelpi .In mal~per~n jeti~adon de la, lirulan- . taj membroj - ear la fajro ama.S J@i Ka.:k petolikm1 la . triottioto - or kUtimas translas'alta :"aooj de lu ~ muls'l.iperaj - kastoj. Sq Rarun:::Jhan aparte deziris, k'e

~~~uiu kadavro-b~ulig~to: el mal.alt.a .kasto .tus'! lian, sl.tparon; pro . tto JiaJ kvar elektdaJ "po:t~f.oJ res-laCiis ,ankra Kielkan ternpon, por zorgt pn tto, ke la

. f11jro Jatn lxme sin aferou. Eu profunda nokto, 'kim la stiparo estis for- .. ~

hl'IJJinta en malaltan . rugan am~on, aukai . ci tiuj, "ardist'O;j f.dasis J. fajromo:oleton .. J~n, el la arbetajo. co la riv.crhord. venis viro sin tie kasi:nta, 'Ka,j sids;

f\_va~: senetot de ::Petrarca r,l - ,.

' ~ An~elm vids ni nter terhloj, celan' belon, ' mmide senkompar~ . ~

hava"S, ~~oja~ Iuij amarn, son~o, ombro,~ fumne~u!oj .

.. ,

mi suspiri vo~on karan, ekirus, . haltus o~do-ruloj .

.. , . '

Pli dolcis ,_plore, eri interrespondb, ' -am;, virto, .inens'' .ko~pato., dolor~nto, ol .cio, kion iam audis mondo.

Aiskultis la. ciel' 'kun .tia atento, k~, .ec fliojn ne ekmovis f:l"'ndo, tiel ravigis .a aer'' ' la vento.

* ,.. M- .,. Bena~l!l estu tag;, .manato, jaro,

(Lali Blond.)

sezon' de l' tempo .kaj .. moment' de'T horo, .la !,tela lm(l'~ kaj lok', k:ie la kqro .Iigi!is .per la Tavk okul;-paro ..

.

Benataj la unua dolc-a~aro, ke min alcenis per kate'u ~ Amo~o, l1~ sag' min ~tingiflta pq.r trahnro, la fine mjn trafinta. dolo.raro.

'

,13enataj estu: ciu 'voco kr.la, '', per kiu mi sin - ~oki~. amcagrena,

, .,. la gemoj,liumoj, la so~i~: ,;ebria. ;

, ,Se am'? do .kio ' estas ~ia -sent? ' Au estas aro' ? Je Dio, do \.ie~a?

Se gi sin trudil, .cu he plend' senceh? & misa, kial dolCas ~ tu!mento?

.. j "' .Se mt gin .volis, cial , l; lamento? ' Se .gi sin trudis, cu ile plend.: senoela?

;_ - .. '{ - , - ' Kiel . :vi, viva mort',. plezm:' muela, ja regas ~in se~ m~a - prikoilsento? A u, .. k u~ konsent', vi . m in malprave siras.!

"Jene tra . malaj ventoj; storma maro, en boatet' ;en ~irekil' mi remas,

tiel senscia, plena de eraro, . ke 'mem ne s-chis,' kioi mi deziras;

' ' t ~

kaj vintre ardas, en somer' frosttremas.

*

Ce rememor' pri Ai, ]am ciel-glora, mi,drigard~ kun klino de l' orbela kapet', kaj pri T modesta kaj angela voc' al,mi tiel dolca kaj dolor.; .

t~ rruras mi, ke vivas mi ankoratl. Ja. mi ne 'vivus, se Si, - cu pli bela

a , digna, restu dube - savakcela ne venus al mi en la hor' aror.

Ho, ia si~teno casta, dol:ca, pia! Kiel atente si adas pl11 kaj . plu

. rakont; 'longan de cagreno mia.

( l(alocsay ).

o~j, kiel f,i .esfis, dum siaj :unuaj jaroj, malfeli.C\1 . ka~ mallruraga, ' mlestimta ' a'll , sia > l?opatt;ino, kon-d'mnata ae &a ed~, ~ar ~~um longa tero~ ,si nask'is nur lfuabinQio Poste . 8i ' r~Vidis \~in, kiel si .!ine, tamen. kusis Irun' :ftlo. en la naskolito! Jel felWega $i esti5 pro 1a maJgranaa buklo.kauo, kiu ;sin p:rcmis eri ~ian ~ibig~tan kb'uton --:- ~ml$ra~da k~p, .kiu _be1p:is: al s1, sufiCe mal:frue, tem s1'1i en .SIJ.llok(>. "

'~ ~ldi!.:,. post kiam la 1grariqa laro de la'ven- . . onta nokto "CStos plenumita, Sia~ . kapo estos althlvita

kiel neniam ntae. por ~iam ~htr:os al si er- '

:t11(1n, post dek' jaro) en a lando, vivinte ctilm ier aludoj, demandis pi la o'kazoj, kiun havus ~n;,.lo

. por -ekkoni ankau la :egiptinojn, ear, f:!nkorai virga~ li s~lu-ete kaj ~omantik~ espel'is am-aventurojn, vesp:er- . UJil 1'6J.ldevuOJin k!un .1u grandokula, l:mma ., b'elulino de la ~ilo. AntaiL ol klomenci s.ian vojagon;" li lg:is la J ub.majnl'Omanojn -pri Egiptujo kaj akiris tute falsa:n b:ildon pr~ ~i; . .sekrete, 1i e kag~s sin g:rimpanta uokte en run haremo,n, gardatau de f-erocaj enukoj,

res~nde. ~l la ~vito de ~el.aj okuloj. Sed pri tio li,. neJUon dms al Sl8. nova amiko.

lli trovis, ke .ili hava~ .komuua'p. de:r,m;n ,dedici ~ , l_ la ,, :ll~'~ko, .korpa, m~nsa kaj . spirita, .. de \(l;t 1lS':lptOJ; lroJ ili juns, ~r duon-aludoj anglecaj, ke ili cw.rn restos fidelaj amikoj._ Garviti goj:is ke jaro antart ol alv-cni. e.n Egiptujo, li ekkompre:nis la egiptaJU ani-mon, _fanglS amiko, kiun ;i ..firdos kaj al .. k~u ili rakon, to~ . s1ajn sekretojn, tr.ovinte en li unike senoonulD sp,mton. .

. m kunmars:iJS sur la f-ero~ko gis mateno, .. fron-funte al Ja fresa vento, sub la: ste!oj de la Med~'ber.a-1

-neo. ' 1 ,

;-.

- .esa Tzi)'1o -:-(Amik~, mi komprenas, ti~ ~ena ostot Netolerebla, cu ne? ... gor~o kompatinda !) Vid u, sur la . herberC! kal'as jp iokusto; Vent' nter pinoj fajfas kiel liuto tinta.

(Ami k',. oktiloj viaj_! .mi ja vida . klarc, . Trembrilas de krisbtlaj larmoj el la koro;) Vid.u, .'du papilioj ;~ie flirtas pre; "' K,aj flaru la odoron dolcan de l' violo!

~

(Am:iko, va koro batas maltr~k-vile ; Sed, scu, mia;ja ne estas pli kvieta;) . Vid u, jen paro de ge-'ielarkoj* brile''" Montras sin sur zenito, ... tre koketa.

(Ne est~ serco, ja pli bonas n ,.eldiri, Vian animsekreton povas .mi ~r.senti: , Morlvundos tiu vort', vi devs konsideri, Do kial riski :.blinde ka j gin poste pen ti 1)

. ' . L\' -,

(Car mi ne volas, 1-.-e suferu vi en, flam', . Anka mi ... anka: mi mem n-e s~feri volas:) .. )>Vid u, la cielarkoj 'nun d~:fluis jam; . . , K~j ne plu papiloj sur herbj' petolas.

' } ' - "'. . ~

(Reten u vin 1 la Belo ... nur bur~on' te~era, Klal ~in ~palheli~i per nuane~ d'e zorgo?) - Ni iru; jal? mallumas la ciJel' vespera, ;....

' P()! vidi la ni_(tenru~on n,i revepos .m.orgai. '< .,. ... ,;. ';-. ~' ~ ' . El la cina: Samt Jales Zee. '

\ * I;.ai' eib-~. popblkrecl~, ' eiearko' est; s 'vi~a"' a.ti ini ' ' (Rimarko de la tradukinto.) '

.f ' ~

, But~rngrulo e;ts ti 1udanto, id,;. k~pts, . sed ne povi~ terii la . pilkonA . . . En Kairo, lb'rahlm, Cicio kaj Garvin fu!is --ce la. :SI.!ma pnsiono; kaj post la unn:ltaga "nprezento . re la Ministrejo, i havis kelkajn 1berjn tagojn ' antaif ot korrwnci sian .labioroii. ., .. ;Ior:him prenis 'a rolon de drogmano, kaj ili ~izitis la Piramidojn, 'la .Citadelon, la moSkeojn, la bazamjn kaj Ja . indi~enajn kvarta.l~jn. Surprizis Gar-vin-on la gr.and-eoo, Ia , grandutheoo de Kairo; li atendis k?tmur.an vila~on romantikan; lmn putoj kaj palmoj, kaj k~meloj ;" kaj 8okis lin la neatenditaj malpureoo. Odoraeoj kaj. malsanoj de la indi~~naj kyartaloj. La ~tajri li ne komentis kaj sajnigis ne vidi, tima:nte

em:b:ara~ Ibirahim-on; kaj mem embarasi~is, kiam Ib:,I-a.him iom tro emfaze atentigis pri ili, kaj mallidis la ~rbareco~; la sensciecon kaj la .mall.aboremon de la eg~ptof Garvin ne perceptis, ke tiu troa emfazo estas rin;tedo plifirmigi ;la angleoon. de Ib'rahiiu.

Sed ci cion.li v:idis en pli gust propor.

U ne ham 1a aacon r-enkonti {un btn ia pK vastaj iuteresoj kaj knoj, la, pli grandanma kompre:o~ nemo1 ~uj:n .li ~me~ havis; -kaj grade, nevo1e, li ~o:- ruene1s lim1g ,slrul mte.reson en la terenon de la ahaJ angloj; k;aj grade, nerimarkH.e, Ja venena . vidpunkto, lciun li atldis esprimi iutage, komencis pentri e.u lau men.son. Ce la komenoo ofe.ndis lin la malestima angla vorto por egipto; gipo; sed post kelkaj ,,~inajnoj) sen-' ;rimarke. komeilcis . ~ JUZ ankau li. Kaj ko)D.enbiS for-rrligi en la :me:r,so ,, la sen vorta, neagnaskbla: penso : ank.au lbrahim .estas egipto.

Duro la v;esperman~.oj, lam lbrahim kaj Cici.io venis iun semajnfinon al Kairo, iH k.Omence ba1lLiE1 facHe pri mastrumado, pri la nova apartamento, kiun lhmhim trvis 'CO Beni Suef, pri la leroejo de Garv~n. Balda u 'flvidenti(fis, ke nek Ibrahim nek Garv:i:n tr.ovis ankor.au okazo'n Uomenci ti:jn reformlojn, pri k~uj iam ili

f ~""' ' . ' ' . . .

Poemoj de 'Rainer-.Marla :Qilke " "' E Ja germana : 'Hil dC .Dresen

.Ca morto de la amotino t .J S\))e tion SC~ }j p J' 'morto:

. ]re en la. mutoil gi ekpusas nih . . S~d kiam ai, sn. ia ajn perforto, kVete e~tingigis':en 1: J in',

glitant.e , transen al mortregno fora, :kaj kia:i sentis li, j

&ed ~i ne rajtas riproe a~ lbrJthim, li faras Co?, ~U:fi virino, ca:r anglaj virin!>j, a,ii virinoj kiujn povas, kom_.~ Ji povas. la domo estas ti:o:n m.alpura .. . G~rvm du:JS ngluj ; estas tr~ maloitaj n . Egj.ptujo. koosolajo vortojn, k.aj kar~adis .sian ultron; ka(fine . lli iris al k'oncertoj kaj kinejoj 'kaj )ekci.oj-; ili_ -la ploroj .. finig-i.s, malpli prp liaj konsoloj, ol prp la ' promenis lai1 la: str.atoj; kometante . la preterpa~ant- : fakto, ke la spasmo elerpig-is. Si resids, kaj komencis . ojn, provmite dveni, kiujn el la cent lingvoj. . de Kairo

ordigi siajn haroju ; kaj kiel kutime, oe la fino de ili parolas; ili ves~rmangl$, ea italak g:r:e,ka.j, ~giptaj senespera -ploro, eklumis en si a koro iom -da dolea restoracioj, kaj . kelkfoj:e en_ la note la_ ~ar~eno ~n ~a esporo. . ~mbro de la Granda :{>uanndo mem. lh priparos sm . Gurvin diris al i ke co estos en ordo; nur ne- \ mem, sian vivon, k'aj ciu ' auskoliltis la alan: kun ,1ava cesas iom pai'Oli kuo lbrahim, li komprenos, li povos , intereso. Hujri. 'vesperojn Cicilio_ as~k:tis tre beta; si pli komforte arangi. J., vivou en Beni Suef, li kaj i . madis r.isorte, glate, siaj , vangoj e~tis rpgaj ,' iaj devus veni pli ofte al K.airo por babl kaj amuz.igiL oluloj brlis pli ol liutime. Kaj Oe sia 'reveno. al Beni Garvin rigardis s~n, siajn ru~randajn oklnlojn, kaj Suef, eio iris pli bon,e inter si _l(aj lb'r.ahitn; SajlllS_ k:e.

~iau kunagan provon l'ideti, kaj li volis preoi sin en e.fektive ievivigi& iom el la ,m.alnova rilato. , siajn lnak~jn. ~wj . kisi .sin, . ko~npre~1e~le nm. amikl?, . UJl'U posttagmezon, Garvin kaj CiciliQ prpmenis . konsole, L1. ehns, d1~m lavJ..s sran _nz~gon, ka.1 sen?Is sut la irisulo Gezir.;Q, post te mango e Ja Angla Sport-tel~gl\amo~ al l~rahun,_ petantan, J{e_ li venu al Kau~ , klubo. Ili intencis iri I"U.i:l al kin~jo , kaj ~te vet~,tri al, 't~J} ~ruvu~ ~e~t~s ke. h hava~ 9ral),?a~\ l'eS'\?~n?'umor~; . la 'Piramid:O) por ve;~nnan~. E'Stis)a s-sa, ka-1_ )am h O.ens nneh~tgl ia ~lVOil. a\ S\~.1 arroKQ); ka) h llUll'SlS K.omencigis ht sunsubiTO. l1i marsis lailonge de la Nilo, Jcu.n ~ll_ sultr~) re~ta).' k~] ,oedl~ lokon, S~u la _ ';otua~O .mah~mJte . . J?ar?la;nte,' qkc~dente, ~a cie}o estis OI:!l. lago,;,, a.l alia.1 mazsarf:oJ ce plt genttle ol lmtim . . Lt sentr;; .- el kiu fa:Iis tte kaJ c1 ,he guto) oraJ sur la, _purpure sm be sa~.a. . brtman .ak'von dte la rivero. Kusis sur la: ureoo la ~~ kaj Gicilio kune vesperrnau~~iS en la p~nsion~. vrma silento le l;epusko ~ nuf de proksira min~reto '' tt-.e gaJe, konvers.ante n.e_ pet ~on:'ple~J, :f'?r,t~al~]. frazoJ, sonoris argente la krio de muezino. lli eniris -unu_ el la

s~d' per la d;uou;aludo] de 1u~m'?J a,mlklOJ; 1li .sen tis . pa;rkietoj ;borde de la ' rive:.o, kaj sidis; kontempla'Ute la Sin tre proksrmaJ unu al la a ha. fmitast.ajn siluetojn de la orientaj domoj S'ur la . mal-

II:irahim alveni~ je Ja deka ; car ne esti~ tauga va-, ~umiganta cielo; _. _ _.. .. ,. . . -gonaro, li estis luiuta atomobiloq. Li estis tr.e malsatn , lli re parolis . . Gru:vin turnis la kap

?tiela fr:ilo 1 Ni nep~ devs trovi por vi edz.i.on:J Li neis, ke Ji d.eziras edzino.ri iel malplaeis al li

la id,eo, .ke li erou edzi:nou; ka f li.: reiljs al la antaia temo.'

. \)N?J, ear ni se~, . ke gi estis nur seusenca akci-de11to~ TU _povas gin ignori. G1 estis l3e utila : 'gi montris al ni, ke ni estas honegaj aririkoj, . kiuj tamen ne a,rrws J~n~ la aliat~ . . Ni ?o povas darigi uian rilatadou, sen -tmu, k,e ni fan,:s ~u.sencaJ

min malduugi, do mi~ taskb al.i.itis en la soointeresan trink'8jvarmigadon. ,

De tiam mi. tuttage stal)s interne de la mont~-. tablo kaj ' fans nur miau _ taskn. Kvankam mine mJS:-

faris mian tas~on, mi sents .iom da monotono .. ,kaJ enoo: La trinkejestro havis severan vizagon, ankau la klientoj ne stis mild:atnnaj, tiel! ke

ajo kaj alportu uou te!ereton da h~~jsiarigf.abo. , llion' dirinte, li vicigis na moneretjn . . I inrence laite, s!gnlfas reveui, kiam vi diras ,iri kaj .reverri:? cK.uu~ kriis: >>Certe vi denove Stelis. Lar~e malfermintif la ' ,J. G. sajnis tre gaj!i, kaj frpetant la montrotall.on olrolojn, K:ung J. O. diris : Kial ~i tiel senbaze makr~ . per duAongaj fingrungoj ~aj . kapjesante li git:is: )>.Tes, his rnian senkulpecon? ... >> Kia snirulpeco? Antau~' jes ! .. La voiton 1huej' oni ~as-)krib er{ 'kvar bienur mi pl'Opmkle vidis vir~ steli librojn de sinjrO mmieroj, cp vi sci~? Mi Jarigis des pli g.epacienca Ho kf pende , JJ.atatan. Kaj Kung ir. O. ru~igis, ''eiu k~j elpu8ante. la bu8on fotiris. :Kung .J . . o. jus ti-empis hl'lla vejno sur lia frunto svelis, kaj li argumentis: . sia:n ungon 'lln trinka:Jon pr sJnibi surJa. montreta'b'lo; >> Stel~ librojn Of!. n' povas no mi stelo_ ... ~teli )ibW': sed, vidante, ke rjli tute ne entuziasmigas, li ."gemis kaJ ;ojul ... Af~Io d(1 irite1ektuloj," cu tion o;ni povas n~m i aspektis tion bdari. . .. .. ; ,. stel? > K~~} 1~g.ard~an~. ~a demandinton; miepi~, )n:aza~ . ~.no vo~u!l d~, ,rst _la. ~m~.~~ . de ~a ' k'rur6? . )) Kio? ~\~. Kru , s~n humihgt' p. cr , ar~entad(). l ._el? -~ung:1s: ~., }p.t~, s?asr 9m .. dins_, Re li rn;rfis: .La estm-n,e p;u d:,Fan~" Vl et .duon.a ,:,talentut 7. ne povas fangt?~ Kung J.. o~ chs, kaJ mk.aptcile kalku~lS Sian konton.. . .. tuj..,flspektis dekadenca kaj maltrankvila, la vizago griz- P9st la Att:un~ez;a -Festo, .la a~una vento .tagQ; igis,H ion d:iir.is; cifoje esti~ nen:io krom ~Ji~ hu, Je, je' ;. post tago Ii:Nllv4,rmigis, vfutro proksimigis.; 'tnttage Pll ktp., nen:ion oni povis kompreni. Tiam ciuj ridegis: I'CStis ; pro~iwa al fajro. ,Vati'Ul ja~o jam estis neoosa. gl-\ja ab.nosfem pletgi~ la internen k.af ekstemn ~l In posttag11ezon ne estiS k1ieatoj, k'j - nli estis sid- . la. tr.inkejo. . . . , anta . lrun okuloj fennitaj,. Subite..., ~i au:dis vocon .i

e, Tiam wi povis ridi kune: kun, la ' aliaj, kaj la7 >l.:Varnigu tason~y da tnkajo. a voeo, kvaQ.kam.maV trinkejestro nun oorte 1Hl riproCis. Kwme la trwkej- ta.u,ta, ~stis orelkonata. ~a, kiam mi sercrigarqis, . ja estt'Q, wdiute. Kung J. G."'()n, '8Ilbi ofoo lin tiel; de-. ne esfis per.sono. Stariginte mi rigardis e~ter.eu kaj mandi.s }X)! .fari . onin ridi.. K:vn.g J. G. sciis, k}e Ji vid.is Kung .J. 0.-on sidi _rnalsupre de la moutroJabl ne, p()vas kooversacii kun ili) sekve li pov:is al,paroli i1m1 kontrai la . 8ojlo. Lii vizago estis nigra kaj malgta,sa infa:nojll. Foje li dids .al mi: U , vi iam legis? ~ }li kaj tute crefp~nl,igis; ,li wrtis 'eluziW;n jako~duta:vo~n" iomete kapje i~. Li diris: l> Vi le.gis ~ .. do m vin ekztt~ !ron ln~roj . ~rucitaj;.kaj sub" si jtinka sakb, penrugita munu. Kiel vi skrilns la vor~n ,hiej' en la termino de la ~1,1ltroj pe~ ~losnuroj. Vi) .Ne eren! x ante li.n. ri!lin~a , kl~j estan~ ~~~aci,enoa, . roi ... ,mal!ig~'i; ~ .S~rci~ . ~ vi ne Arel:is,,;Kil ~~n 1k:1:n~ oni _;J:!ft~i.s: I'C:.'\l>OtHihs: Xlll bezonas, .\ke VI. rn~tru-9 Cu. . ne est'So giS romplt9? :i{uug J. G. dms . mallaute: trGt romp-

. . . . ( . .

- De:so Kosztoldnyf ':"" ,- ' ., ;;

"" l\: acetis inkon, sigelvakson. Ce_ ;pago mi rimar- mi rimarlcis diaman~ar hraooleton . . Iu la~is ' sin, mtJtis kis, ke mi ne ' havas monerojn. kaj lorg:e~s gin. ' tie .. !'fi- g~n . ~evis,, r!~ar Kvin .gran: .. . - ' Nur oentpengan mon'bileton mi havas - mi degaJ d.Lamanto) bnlis sur g1 kaJ .,c1rkau.e malg['!.l.ndaJ;

dms. ... . . . tnultegaj , kiel la Suno kaj Luno, k1el la diamaht-pol-. .. - ' F:ailino - ordonis la komeroisto, ki:u guste veroj de la :J;.aktvojo. Gi estis altvatwa. Mi ne volis s'taris ce la kaso; - sangu. . . g-in Jasi tie, ~r mi timis, ke doms 1lin . citi. ~ Mi eniriS fa komunan fav.ejoil. Dum el la ' vitro- l mi, ili . es~ la donaoo .de la >'ivo, por i mi. ir~ devis

1 L " , fJ k 1 se,,.vu' "~ . ' ~

. gto~ .Iili . mgu; sapsu n ' sur mmJn ' )ll8.DOJU en a ,. u. forta ele!ig,l.Jrilo, .sur lli, ~avo ~ la ;em!Fj:la ,'lavuj

-kuu virino. ~ove n;l ' volis elpo.igi . kaj rigardi . ~) ... rigardi ilin, Sea mi trovis nur unu, la maldelistra~. La dekstran mi ne troviB. Mi traser~ .miajn po-Sjn, e~ , la v.egtpo5ojn. Nenie.mi trovis .gin. , 1.,>'..

Mi l'ElvetQrs al Uf vende jo. Ank'ai tie gi ne estis. " Aliloke mi perdis @o.

Dum mi veturis . hejmen, r:pi meditis pri tio1 kion: o ni povas fari per UfliU . . ganto. Iam on briligis . per gi f erfornojn. Sed' mi navas varm:..a1.(yan hejtdon. Oni pova& uzi gin anliai . por . dolorantaj . fi:ogroj. Sed kiam mi V1mdos miajn ~in~jn?. Kolere mi eJje_ti'~, gin tta"la fenestro. Estu;fela.ea, kiJU 'gm trovos. Invalid~, al kiu tnankas guste la dekstra mano, ble gojos.

(Kiam la .kurteqo supreni.tas, Mr. A; kaj'~r. sidas en unu angulo de la haro jarn ,honltumoiai c:le , drinko: Mr:: e. sidas ~ en ala ~gulo. E,1a mez~~Clas , fa harknah.)

Mr. A:' (AI Mr ... Mi -esti6 jaro p~'k!sim.e al riria logejo, k:iam sur la ~idloko mi trovi>s la ,dekstrari ganton. Gis tiaf11 mi sid:ils sur gi. Nun mi ne havis la mald'e'klstran": "'r>o "cu ne? , . , .. , .

.. Mr. B .. (A1 Mr. .f Jes. -an:ka gin mi djetis tra la fenestro.

La taksa:metl'O montris sep pengojn.Mi komencis kallruli: . ;, , .. . ' it~}

- Talcsio 7 pengoj, kafejo 10, konvaloj 1, al~ mozuloj 2, gantoj 20, seltve hod'iai antatagrneze mi elspezis l~o pengojn tial, ke .senpage ,mi akiris 20 pengojn. Estas io.tQ multe'kosfu amuzi~o:'Malb()l:la .tte-gooo. Mo1gai mi r.edo}l la du_dek pengojn.

K>Uj tiel mi agis. . . 'l'luj. mat1?,IIe JI1i enpa$iS J~ papeiv;end'ej()jll .>' ~~i,

aetts folion da papero. Sur la ~mteleron

Z(!)OLO:QIO ~i~".w ' &~ ' . ~-- /~.'$' ' ' ; ..... A.'XEL MUN'l'HIJJ '-

Ciutage .senzorge , povis vaga di ien ajn k'vazai n1 estus veraj vaga hondo)'. Kelkafoje 'mi' iris antauc kaj la areno akompanis min t,re p1'0ksime snr miaj spuroj. Alian fojon ,S-~ hav~ . pmpran id~n Ji:aj Iris a~ta~e ku:i. mi postse~vts. M("atente stur~ti tie en tranl&ilo kaj paro post finita "tag1aboro; Nun la vojeto ~as pli kaj pli altuivela kaj, _montara, kaj . baldu .starigas grandega monto antai gi. La .no~on de la monto la .formlkb eerte scias; , sed al mi

~ja,s, ke 1~ ' .~nf? ' n~ es~.s .ord.inaia pug:nog!.a~da pragtQno. L , fo:rnuko abrupte 'khaltas kaj meditas roomente, nj subite gi per siaj' antenoj (aras signalon, kiun. komp:reni,mi estas tro stulta, sed kiun ~liaj kom-

pre,n~; fc,aj , de .malantaa se~~ _folio yen~:~du ' aliaj fo,rdJ;ikOj pQr i. )Ji vi~ ~~ jH .diskutas .18, af'eron, ~j . kiel la , . venintaj &re,.as la' .t~nkon IJ9r Se:nti, kiom peza >gi estas. S&ite ili starcas ~fute sen, movaj' kaj _nur a]slrultas- piltrolo de. fomkoj preter- . iras pro~ ~e ili, kaj tuj mi vidas, ke -du el la

~- alp~~~s pol' _helpi. Nun. ili . ~nhelpas. ~ rnansto~~fi mair :ren:tiras la . y1,.nkon: 1 aid38'1' "fe l tru. . .. ~ uzata po~~fo.pari 1~ '

o d tenoomo. Kiom . IaboreJW!J , eltajetoJ

Ca rub1a .()un-do ~- E u d que Carreta -

Estis unu el tiuj tagoj de profunda sunvarmo, kiujn ne evitas, rnalgra ke gi estas tiel malebrena kaj ventoza, tiu regiono de Kastilio. Varmega aero kmC-i~as .al la intermontaj ebenetoj kaj la cielo sen nuboj igas i!ian koloron intensa, kiel tiun de la emajlo la foruo. La rokoj krakM sub la rabo de l' suno, la arboj rostigas. Tie kaj tie . ci, la(llonge de 1' irejoj , al'O de argbestoj ai patataj gr:egoj levas grandajn nubOjn de polvo, kvazai ili stus armeoj.

1~da Teflekto minerala svebis sqper Valle de Ambls. La pejzago '6Sj;S ec p1i rigora su'b tia sen-indulga !rumo. .,

Komencigis la dra8ado. La grenkreskajo reb:cilis Qn la draejoj.

La kamparanoj devis seneese sin anstatauigi, pr lrl trinki CO la ombro de l' Cal'Oj. lntertempe, iu Jevis malvigJ.e la pajl-apaTtigilen; aliaj, rigidaj k'vaza fostoj SUl' la dra-tahuloj , rondiris malbonhumore, urgan te kolere la mulinojn kaj la virbovoju kaj desaltante ciu-momente por sonigi ilijn dorsojn ai makzeloj)_l per siaj vergoj.

Ramiro, &upersatigita de religiaj legajoj, ek:prenis Aventuras de non Silves de Ia Selva * kaj iris sin, loki en malhelefu kaejo de l' monto, .kiun formis tri dikf!j stonegoj sub la ombro de kyerko..

A 'k k . ~ . m._z:. . aJ .. Qp1prenr

- .I. N. Oannege~er -lli disigis, car ili ne komprenis unu la alan.

Tiel oni ofte audas pa,rqli post .eksfiancigo ail eksedzigo. Estas konsiderinde, cu ~iu motivo estas agnoskebla kiel gusta .. Cu la interkomprel).o esls necesa por ami unu la aliaQ?

Suprajc sajnas, ke la demandon oni devas respond jse. La interkompreno ja donas al kunvivado de du homoj tiom . pli intiman karakteron. Se oni ambauflanke senlas, kio tusas la koron .de la alia, oni trovas la gustan sintenon reciproke. Tiam oni scias, pri kiuj pensoj a sentoj oni de-vas atenti ce la kunul(in)o. Oni povas sekve indulgi malfortojn , cedi antai deziroj , .elporli malfacilajojn kun takto kaj pacienco.

Cu en la amo nc estas plcj admirinda la fakto, ke oni traperceptas. reciprokajn sekretojn kaj kunsentas cion? Ci tio las sferon de .fido kaj trankl'ilo; estigas dauran ligon kaj evitigas fatalajn malgustajojn pro la konscio, ke oni ne plene harmonias.

Ec msagoj kaj seniluzgoj nuligas pro k-ompreno. Kompreni ciori estas pardoni cion - di ras 'pro verbo. Kaj la 'mho pardonas des pli facile, ke gi inkluzivas la ko:nprenon.

Cu do ne estas tute kompreneble, ke homoj ne komprenantaj unu la alan disiras? Gefianceco, geedzeco sen . interkomprenq ja devas esti infero!

Sendube ne ~kzistas pli granda felico ol reciproka kompreno. G:i ~stas doto, pro kiu oni ambau estu dankaj al la, sorlo. Car dektive, amo sen interkompreno povas esti infero.

Sed tio tute ne signifas, ke amo kaj kompreno en-llenas unu la alian. Ankau la amo ne ekskluzivas infe.ron. Ne ciam la amo estas cielo; kiu iluzias, )l:o ~r le-gendaj tonoj. -

La sen'jgtino kondukis lin tr.a la ro d~ malhelaj eamhrj. Finfine. ki.m ili alvenis antau fermitan por-

doJ1, Ramiro ai4is ;oron .de- .virinoj, kiuj plot;e help-Y~~ S~tan ~iteyian kaj Sank'Wn Katari.mm~ Hi en-n:is~" ShrAdio '~rie:tJ.iS' en la t.ambro tra dt.i.on~p,rtita ngnajo. .Ka .lQiiego estg-is.

- Altons Petzold -Somermezo. La pavimo de la urbo estas kvaz.ai

giganta hejtata fajrokrado. Polvita de blanka !talko, novl!- konstruajo altas antai mi. Oni fosas kaj frap(as, portas kaj martelas, vokoj die homoj kaj blekadO de tew1loj , tintado de fero kaj zumantaj snuregoj - la simfonio de la laboro.

La ombro de l' trabaro, la malseketaj piramidoj de sablo agrab'li;gas ci tie la restadQn. Apogante ~in al sirmbarilo, mi rigardas la mov~emon. .

Apud mi viro: veturigas flavan sablon en la nter-non de 11.!. domo. Kiel la pusveturilo k'vikas! Certe dek-foje en kvaronhoro li preterpasas min. Li kredeble jam _estas tre ag-a. Kap- k:aj liphamj liaj b'rilas kid neg-blanko. Nevidebla 8argo kurbigas lan bronzkoloran nukon. Sed el liaj okuloj io ridetas tiom gaje kaj' serene ...

J.en io okaz.as. La elevatoro difektigis. La laboro dovas oesi por nelonga tempo. La maljunulo sidigas sur sia puveturilo kaj fumas sian pipon.

Mi iras al Ji. Teruia varmego, eu ne? Nu jes, sinjoro, gi suMas. Ni jam travivis pli

varmogajn somerojn! . Cu vi a:.korai povas plenumi ci tiun laboron?

Vi jam ne estas ja juna 1 En la venonta aituno mi farigos sepdek'-kvar

jara kaj koncerne miau laboion ... , Dio ma, sinjoro, alan m~ ne plu rioovas, tial mi devis ak~pti ti tiun.

Pasiritjare mi ankorai kunlabors te la-lcanalfosistoj ... Cu vi ne povas rice vi pension? Pri to, sinjoro, oni povus fari longan ;paroladon.

Kic mi nun loga:s, mi estas fre.mda kaj de la kQmUtl-umo, al kiu mi apartenas, mi eble rioevus nur tiom, kiom ec ne suficus pme , li pluflugas. Domagas perdi sangigas kaj alternas liomaj idej>j kaj religioj, sed la ec minuton, ai unu sekundon: , malfelioo r,egas la mo;ndon re.. ~ :

Antaii miultaj, tre multaj jatof li jaro ~ldis pri - De kie ni akiru la. felioon?! --:- genas la mal- la wzero de la malfelicaj homoj, sur la tero, aik:ai feli9aj homoj. . . ~;-;. , . pri tio, kiel ege malfacile ili :vivas, kaj lia angela koio lam .maljrma astrolego rigde ''i!el(vi( vaganta: farigis plena de kompato. Tiam li faligis sin kun plor- kometon ; konstante Jt havjs la lrnon el: siaj okuloj. ego antai la dia se~, petan:te p,ri felioo por .la hom~ klujri li drektis tien~ ~en la kometo ~gtjs; ec ah~ aro. Dio plenunis lan pregon, kaj transdonis ai li la man~ado bj

a pli sa~a). Mem la scio, ke ni posedas iun novan verkon de la ado-rata majstro, jam. en si mem feliigas nin, sen tio, ke ni legos ai foliumus la libron. Sufias.

' kiel por jima .amanto, se ni vidas kaj tusas gin. Ni devas anli la libron, ar gi estas tio kaj tia, kio

kaj kia S,i estas.. Ci_u_ ali~ ligilo inter libro kaj . leganto estas m alinda. Profltl eL la ple:.mro: estas proshtuo. .

PLEJ 13_0NAJ LIBROJ. Rabela.is estas la horno de religia pieco kaj seu-pudora plezuro, de noblaj sercoj kaj senmaska verdiro, la plej granda intelekto de la literatura. Ne vivis ankorai , . Jrkisto kun pli. resuma humoro, pU vigla fantazio, pli komprenema spirito. Ciu lia verko estas tie ci prezentita, Voltaire la kavaliro de la sankta spirito , kiu batalis ku-rage kontrai la monstroj de homa- areno: la mallunw, malsago kaj tiraneco estas reprezentita per sola v.erko: Candide.

El la verkoj de - Shaleespeare ec un u litcron oni ne de vas. ellasi. Ce li ne ekzistas bona kaj pli bona. El Goethe

unuavi~e ni devas legi : Fauston kaj Wilhelm Meister, ka:j la .. paroladojn kun Eckerrn,c.nn. Poste sekvas Z

lbscn: . La Sova~a Anaso . 1) Strindbcrg: iL~ Konfeso de Frenezulo . 'trr,er~on, la neanto de pun, rpalsano kaj m01to, Wa.lt Whitman: la poeto de pasia a.tnikeeo estas reprezentitaj per ciuj siaj .verkoj, ec, c la fasta estas deviga ankau la hiografi.o .kaj klariga litera'turo. .

legu de Putrum Georgian Potry kaj anka de Hcrftf{;.t. Monroe ,.The new Poetrv c Laboristo..j d Maro ; Balzac per kvar romanoj, nter kiuj l'llle ni ser- bis la faman Tride.kjaran Virinon ; Guy de Maupassan.( aperas en ]: galerio nur per un u sia verko: 'La nomo de :r~lier , en 'kiu mi trovas la profundan kaj perfektan

pe~J.mJ~mon ~e }a. aitor:o. l\I~upassant ne p~ofundi~ Ruga kaj Nigtifle A'rc.basev per Sann. El la angla literaturo: Sterne koliJpromitis. , : "' . ~ Tristram Shandy; de Swifl ne ]a bone konata Gulliver, - Do, tiu negocisto el Le .Hav,re montrigas , malsag:i sed _ la anonime aperinta )) Tale of Tub; el la kavlii h lO.no, kiu krome bomenas la; skandalojn.'" Sed, kiel o.ni rom,anoj de. S!,. Wal~..er Sc.ott la Historio de Het:\vy ti9l hone scias; tiuj neagrabiaf a.feroj kutime okaz:as

Esm~u;'d . N1. le~as pn Dt.~kens: >> Es~as tute egale, km~ guste en la fa:oiilioj,. kiuj ilin plej 'timas. Nia heroo ~aj-, el ll.J verkoJ m legas. Lt estas gemo neniezurebla kJ nas. m_alplej ~l'llta a~cepti la_ ~alfe~icn, _ ~amen tiu .v1mos intei' _liaj' skribaj~j. ne e~zistas ma~graudaj ai pli _gra;rdtj: senmvlte . en lim he.3~on. ,. , ' , " . grava] a u malph grava)

ti1ehto de rrielankolia korelversemo, ke sin amas alia viro. vi~ res~ajon de e~burga. spirito.; Rolland re~pond~s: Ka-F!ntuti fre .senk'lpa amo; sed tio . sfic;.s veki ee ni a raj amikoj ;a e Sovetio; vi ests indiyiduistoj mal,Sravol< ofendi!el"a;r;b.rb'!r 'la raKnton . fr.i la propraj bontind- kaj .~ble n~ -~cimte tion . _ . . . . . ... :; , ' : : ajoj rf!Jnaj . kaj pasintaj . . Jen kie oni 'rompas la korou . Kjoi-pov~ sr:pf)zi; #Q es.tas ke Gide a:evis . voj~~i ftjs d.e . virjno au instigas sin legi Dostojevskij. La edzino Mqsh:o . por" kompre:ni . .. ICo.rppreri; k'e la. t.ie_ reganta korb ,

lle\Jcohst~rn~'!l.a,s pro. la bisrna malvir-~o ae sia edzo, ke frrnisJ!Io ' ne :pnas: ~kb.okj . 'rekt al la c;Jelo,_ a) k_iu li _ saj!f nkii l l dronos en la sama malvirto . . Si fu~as, sed ciam . 2-spil:is; ~ e. al asocio de individoj., kie, . la~_~a re,~e'rJ}l~~J~ P;stan t_ago:n sperti~~e nevenkeba.n. _ n~izi~on esprimp -d~ Mar~. la liber;. dis.volvi~o . de cju ko!,l~it:as en : Ja..F.pr,~oJ de avenfurema 'f1hstro hazarde renkontJta. la li,beraq disvolvi~pn de :Ciuj . N u, k un. tristo kaj ter~o, lnklif!pli:.;il sendigni~o ,si ja ne ha vas. Raour ka"j Yvelline Gide. k-ons~ata,s, .ke en Sovetio, . male, la . felico ko~una .

rl}'l;?1~~if;tJ -.~d-';;Pon envenas 1a. tria effiguro, la bofrato de la verko _mero. . . . . . l\aQ{l:.Siv~t Li nornigas .Denis kaj jus eliris el la mal- . Af ti o tendeqcas Rusujo. Tamen jam de rg32 Gide liberej9, R..ien ' l~l). kondukis malagrabla afe~o, ~uste -ti u porceptis la relat.ivecon de cio, la vantajon de la cirka-ska,ndi.fo ' aluditcr ce li. komenco. Do RaouL. Sive,t lin ant'" morido. Scl li opiniis, ke neoesas rrtontri 1a fidon ak-cptl tiiil, kil-' v.i povas imagi. Verdire, De~is ~r l:p- al -la' konuilistaj gvidantoj, Lia ' fido, lia entuziasmo, lia

daiJ,'~S ~~a 'jil.~uoj~,. kiuj inspiris a.l l_i ti un ~i~agon feli~e sincero . tie} flams, "e }i ec rifzis . al si la rajton kritik_i, abo,;rt~ta~ .. t:fan~JS ,t,es. unua ~ikb~o. ~1 JU. rrll pow akceptant~ '-kv,azal! nu;" l. .rajton ami: Ll absoluta dikta--re:CISh b mtllton de carma sentauguhno, k1es ng~do tro tu!'9 . ta.m sajni,s al li neoesa p.or poste atingi la liberi~on draste "ef,1kiS . ai lia ne sufice firma konscienco. Je .gene- de -( wdivido. Sed hodia, ne .'sole :tu: koildico ~a:jna-s rala ' rii)r', hlvenas arikai t!u fa tala virino k une kun In al li tro peza, sed la a.noncit_a idealo montrigas ankfatl naljuna .~sinjbrinov -kies morton si iam prepa.ris: Th~; ci t:~o fora,. Y,id .. certe eraris ~r snpac!)llCO, .a . per tt-o:) pu:t aj.has kvazati nova :teat:rajo havanta apen~i iqn flderno, . Lt, .km ta.men asertls, ke ,la . hol!lar,o staras mt koinunaA k un la urtba par.to. ~ G::i Servas kiel paralelo. - ce la sojl~ 'de 'I' p~ogre~o, subite :.ki:-edis, ke gi povs

. . Do. tiun maljml'ulinon, ki a.mike ' rilatas al sia ia,aa piedkune g1ssalti senperan socian . harrnonion. kum1;1rdhine~ la sa.gaj f10moj riga.rdas freneza. Tam~n . N:i ri{letas, pensante pri la rn~facileco . kuh kiu la s~ estas Jii -sag personigit, s~o evidente la.ika, ca.r ];\ horno antaienpa8as al iom da lumo, pri la jarcentoj .aitoro il}llta.s ~ri san buson vortojn ofendajn por ]a ne(le_Saj p01: .akiri peoeton da vero, a pri to, ke post LI'adicia moral. ni. de vas kompati }a nuntempajn dumil jaioj la . k:fistana eklezio ankorai ne sukoesis starig hntnjn, sl ''Oiras, ~ar li 'inisagas senkulpe. La du kreit- la k;rr.iton sur la. tero. Sed nenio pli fremdas al Gide, -ol

nala ronian-verkado. ~ Lau 4ia ' kon,fesn, .Aia edzo estas.dr l m.xlela tipo!

Ce la unuaj ~apitroj de la Strato de l' FiAanta Kato ~in ~~ptis . . iom. da senihiZii~o. ~li mi aten?i~ de libro, klU trmmf1s super konkurantOJ el .12 naci?J- .La romano prezentas .rakonton ehenan, senrehefan , hu tras sian .vojon mil de kaj obstine kiel pauta . infano. Liri~a entuziasmo tute forestas el gi. :ramen ~i posedas kvalrt-ojn: nome rima.rl;.inda~ k?~kreteCm, kiu t~c. p~acos a.l la

am~so; ~ultegaJ." penpellOJD ofte ~ur alud~taJn; nmvan tonon, ktu pens1gas prl petol knabJneto kaJ restas cerk la , plej karakteriza trajto de la romano. Kelkaj neprecizaj detaloj pruvas, ke la rakont ne estas autobiografa, sed gradparle elpensita; . kaj certe ec ti u naiva tqno ~stas lerta artifiko.

La libron mi difinus romano pri elmigrado. Jen gia gvidfadeno: Post la milito, la sen labora peltisto Ba-rahs kune kun sia familio forlasas Budapest kaj instali-

~as en Paris. Li unue loA-as en hotelo de la rue de la T-Iuchette, kie okazos la p1ejparto .de 1a agado. Poste en la rue du Chat-qui-peche, kies pjtoreskan nomon la atorino ele"ktis por tiiolo. La :f.amilio konati~as kun a~ifj 'enlogaptoj de la hotelo,, ciuj fremd~loj kaj _grand-W..ic P,~litik4j f~r~urintoj. J~u two est~s la ruso B~rdi: .l\"iiiov, 1ama bank1sto, kiu r~fuzas tJer~l laboron, g1s h perdas la lastan . esperon pri la venlm .de la blankuluj'. Lia plej fidela amik, la Iatva profesoro Liiv, milda ka:i ordama, kiu fu~is el sia lando pro soc;ialistaj konvinkoj, senfine 'disputas kun li pri pol,itiko. Tamen ili ne pov

~ve1~as en ~in neo1og~smojn, latlnismojn, arkalsmojn. vortojn ' kaj esprimojn popolaromajn. Nenio . purista, .ne-nip a:kaderri;l -simas en li. Depost Vctor Hugo ne trov-igis pli forta kaj pti rica magpovo, ne flus pli larga kaj pli impeta poezi-ri':ero. Se li iom cedas al Hugo rilate al la perfukteco de l' stilo, li c.~rte lin superas per la profundeco de l' penso.

.. Lian grandioz~ arton, de norda inspiro kaj de frapc:;a .esprimo,. A)D ofte kaj trafe kompatis al la gotikaj katdraloj : de_ Francujo. Kaj vere Jiaj poe.r;rroj prezentas multajn komunajn trajtojn . kun tiuj imponaj, altocelaj ston-konstruaj~j. La: aitoro estas energa, aidaca kaj lm:gvida arkitekto; al li mankas cia memismo liaj ebur-turismo. Lia socia inspiro estas spontana, kaj brulanta gi iliras -el lia vulkana koro.

' .

. (V.) S. VESTDYK: ELSE :UOHLEH, DUITSCH DJE~STMEISJE (Else Bhler, germana s.ervistino). Plur-kiale tiu romano wstos la plej kurioza nederlanda libn1 Ul( la sezono. En periodo, kiam Nederlando gaste ak-

)?!lptas :milojn da judoj forr:eli~a~ el Germ~ujo! k.ai kiam eh;Jo,ne)O de Ams~erdam, pubhlugiS multaJU librOJD de pulitikaj forkm:intof cef.e juclaj, 'lu plej morda sati.ro k:ontrai: 'Germariujo tamn ne eliras el la venga plumo d~ 'n,:u l titij ' ekzilitoj, sed el tiu a:e purrasa batavo,

~\f sti\o nemogas pri U~ine a Multatuli. , . .. )~!l . prbleino _,ce. Vestdyk survestas sufice k'o'1pleksan

f.Qxt:non, ; Aar tet;nas ~aloke .pri germana servistino lbo-ran!;.t ce, ~jl,Q~~Iand~j borgo.j , Nm: pos~c , i!~~ E.lsc Bhler revenos al s.Ja heJmlp:!dO spertmte amnlaton klm la heroo d.c la libro, :John Roodenhuis. La romano estas ver-kita en aitobiogiafi'a maniera nun tre lamoda en Neder-lando. Estas John ltoodenhois, kiu parolas kaj rakontas. Kondamnita al morto pro ni urdo li skribas sian viv-his-toiion en la karoro. , , .. , . : .... V.estclyk nomas sian heroon ;,erotika Van der Lub-h; .' Tiu komencas sian Mein Kampf per kruela pri-. shibo de sia fatriilia vivo en .la teda atmosfero de sima proviricurbo: La ~toro saj11e setj.tas .akran ph?zuron sufer-igi la tro strecifajn ilervojn de. sia heroo., ai pli guste de la , l>gantoj. Ekretnple ciun tagq;ezon Rood{mhuis saferas ~-=._,"a ,.._ to~uro~. vidi 'e. t~]:>I.e sian pa.IJ:rin~:m leki_ la ma~~ur3;jn

kuleroJn. ~11.1 nu:zo ec ma:lhe1_aas 1m sto.di, dum li pre-paxi.\S u:kzainenon, post kiu li akiros juristan diplomon. Anka pro ala 'kaz li malestimas sian .patrinon: si 1egulc . invitas n~jbiinojn kaj John ne povas tole ilian hal:jladon . San fr

11nu el la pleJ. snk~sai pl~numoj -~e 1: aierkaj teatroj. Ni havis la feU~on travivi tuj poste samefikan komediii en scrcoj_ kaj. ~uko. _Tiel ~ajnas, ke la tuta _falsa mo~c~~ 1~e . la .. V1enaJ, ope_retOJ psJs _por eterne. K1~ esta~ tiUJ . fehca1 tempOJ, klam m hav1s humorbn kaJ pactenon tolcri Iu sentimentalaji;I, senijencajn stultajojn de r opetet-fabelo nu'r ltil, ke rni atingu fine la vals-oazon de tli'lento komponisto. La publiko, edukita per la rapidritma filmo ,. jam tute nc . toleras tion. O ni do kreis poi' gi Liun 'Ci novan tipon, kiu havas. -prefere figurojn ol historion;ra:cio: kaj g?st~ ti~l, . k gi' rolas ' kiel faktof 'rp~tnstara; neev1teb~e. g1 f1~sk1ga? 1~ teatraj?n JI,le~r Nor~: liiD,D Bel '.Geddes 1gis ; :oh en lU cefrolo profe_slap fe:t~ laboristoil, kiu plenumis ne nur 1izikan laboron _kp per; fekta i~uzio, sed ankau ~iel aktoro .e~tis s~rrriz~ _erpipenb\. Estas Ja , s_endube, -ke k1el laborgv1danto d'e Cl~l~Jfrapul

konstrua~o li estus gin pros~r~i~~a, :s~d ~ur 1a: . 1~enejo la horno] pretendas multe _ph. Um sercils ne- la ~alon; nur ties iluiion, kiun . 1-tt 'e.'fktiv,a ra']o 'nepre kaj S(}n-skrupule cletruas: . '

Ni ests devintaj ankora rigardi la gral).dan tlam\et-duelon ~ . kiu . tut-t; simi.fis la kst-erajoi?. - ~~ boks~itintt9 .Jo~n G .. elg~:l kaJ Lesl1e !Joward, estas . c, ~ie1 t~~ popul~Il,{).; om vebs 3:1 !Conttau G1elgud,Sed nl, kmj .vHhs p.asmt jare Gielgud en London, estis certaj . k,on~rne ;J.a .rezultoii."' Ti u juna 1ahgla aktbro estas la plej bona Hiimtet-aktoro . en la hita mondo.: C.e lia. romantika emfazo, Howard ~ ' kvankam ai:ikau li 'estas tre bona aktoro :_::_ aspektis la\!~\ negocisto. Je la fino de la nnua emajno la rezplto , e~tis nediskufebl. Kontrau 1 .9.ooo~dolara risP!'!zo d~ Gielgu~, . Howard .atingis nur 1o.ooo. Ou oni '' bezonas ankora pli elokv.entan rtan re:tultn? ,

"

iktcma:?.Kt lkfoJe; cm &ceneJa klopQdo ka v.erk1.t" ta- . lento ne pova:s atin~~ .tian ~uk~onv; kian , oni -lude ;\lJOr~s per. kelkaJ eksterojoJ. La a uta ,a:feto dependas. nur .oe la . l'eli~o kaj, !ajrii ,''.Gi1bert MiUer 'hava,s iMioon: - \ , ~ ~ " PoF kelka tempo, sajne, Iin t.ds Ia eterria migrado:

. Sed la p~~j )mk~esa . estas ~~~ -~un .la , To~.acci>. R?~fF~~ .~ , Li vqja~as h.ejm~n ai _ Sja~'patro. Tiel ~ ~!ias . a! . ,, kmn llksterlandano

Qnt~]ara] -:- spi.te a1 sia patro. O'Neifi metas j~~on .ezon en, 'la akson de ~ia teatrajo: kiaj krizoj povas okazi kaj okazas en l~ 1\?Ima konstruo de 1' hodi11a generacio -kontra la antaj ugaj bastonoj -rJstaro .pro ekonomiaj kaj politikaj kazoj, sed la kor.fa-

v~raf~o d~ . rego . Luil)vik~'. I., hi. baletist.ino. Lola Ma,nt-es, pr-o km la Tego perdas stan tronon. EJektive ti u -amo cstis nirr' epizode, sed' ne la mtoro ae l' rihelo, .kiel tj{m s~bstr.el.is Ja Jcritiko. J..a rusa tetto malferinis_ sijn pord-

. OJO en la Rusa domo-, per la historia tragedio de Tolstoj ., - I!a morto, de ilolimo la'J)rura. Tiu teatro staras sh la sperta gvidado d Paloy ~aj ,s-ino ~;:cec, i~~aj memb.roj d la Mosk-va artoteatro-. - ; - - _; Rilare l~ U:ttan. hi~on . -~ rimark..u,~kt? i. riproes

., la_ dramverktsto]n ka] la popolteatrah dramestron, s-rn Vesnic, .,ke ili ,fu~a~~, t't;o en la p.asinfucol) -kaj-~ en la sferojn de ~ist'~ko kaj l!;lCta:fiziko, anstatl. prilal:>ori kaj pre-zentdi dram- kaj . tn,gedi-rjeajn ~mptivoj1,1 . el la nunt~wpo kun : fes 8angaj' .iealoj, aBil!ldo de interesaj eventoj kaj sociaiaj ' lmn:flii'toj. :Piusenoe sentigas "-loma ktiz, kiu - t~en _neniel signi~as malsanon, Sed ciaman plihonf~on. ~ ~10kaze ;- ni" ne preterlsu dil'i ion p.ti la sociala viv de la ak:toroj. AntaU:nelonge okazis 1~ jarllunvel)o de.Beagrada

'' sE~f2~.-T'ri$t~.n B!=rr)ord. rakontos :

En mia juna~ foje mi perlaboris kelkmilojn da frankoj. , Mi tra!lsdonis, ilin al BaQque de F.rancc. Fiera mi iris tien ciutage kaj felice o~ulumis al la bajonet-portanta soldato anta la konstruajo de la stata banko. Li gardas . man monon l Iun tagon mi elprenis cent frankdjn, poste denove cent. . . kial heligi 'la aferoil .... dum kelke da semajnoj konsumigis la sparita mono. Kiam mi forportis la lastajn kvindek frankojn el la. banko, mi pasis al la postena _ soldato, metis la manon sur lan sultron kaj diris:

- Dankon~ kara anliko, vi f!Ovas. am haj~ ...

sekcio de unuigo de aktoroj el Jugoslavio , -en kiu esta~ unuigitaj 'Ciuj dram- kaj opeTarlistoj de la lando. El la rnporj.9 de kasisto de Beograda sekcio ni ekscias, ke giu jaren!l_pezo sumas 32.5oo dinarojn. El tiuj sumoj est

tjom scienca, kiom ~i estis batalkrio~ por la estetiko efi moziko kaj kontraii 'ciu hanla disformado de muika flkloro. La rituzikan riaciismon la komponisto vidas ne en tendenca irado al naciismo, alidire, ne en tio, ke oni volas esti naciisto, sed en la volo, esti, Jau la naturo de

La c-numere publikita noveleto ne- aparfen'as . a1 .1a gnmdaj valoroj de la v:erk:isio,_ sed g.i ,suiice' bontrtnonti-.as un u el liaj ).arakterizaj motivoj , 'k.i ofte rev,~nas en liaj verkoj: la m.alico, la ' aca tiraneco de l, st)nvivaj ,ajoj

. super la liomo. (ps) s:ia talento kaj spirito, unue artisto kaj nur poste artisto de naca orientado. La preleganto avettas pri la detrua rolo de. mekanika moziko (radio kaj gramofono). Pro tiu kritiko -tlkestis polemiko, en lciu la radio-de.fendantoj kontraargumeut1s la tezon de s-ro Konjovic, sin apo9ante al la tezo de Jan Ri~ar 'Blok kontra Dirriel, 'en kiU la unua defendas la ratliokoncertadon, motive, ke gin ais- kultas ne nur kelkaj centoj en salonoj, sed milionoj de sennomaj nekonatoj, kiuj e; diversaj vilagaj anguloj kaj majlumaj urbaj periferioj eri sia libera tempo guas la belecon de muziko. Tiel la radio altiras al la rnuziko plej vasta jo amasojn k. aj . per to donas rnortbaton al. rnalaltaj muzikvalorajoj'. Tia! ankau ni ne deziras en ci tiu rapo.ct~p prisilenti la 'konoertajn arangojn de la radio-stacio, kiu . fhecipe per sia transmisio .de altvaloraj nter-

' kontinentaj kaj internaciaj radiokoncertoj plej efike agu-das p

.,.,.,.._,, .. , ~. , . . estas 'la animo de .. la homa:r:o ; . Tade; }!ik ~ercapta . D'ioq kaj tt~E:naat..a R~~o .es'tas la 1\>~orto; .la

cianl .. forioganta:j ;. Ja vila~~str~ . u..tdu. u '"' e~tas _nia mizera OO,r.a k9rpo .. ""

. . .. . ?-' la ' pgr; ,kor;o sei).to~ c~9h n~svortoj - mi lasas proli la , autorot me~.

' (.4: Posldi). . 'Mddhav: Anta~~- mi ~pars lel av.arulo sea nm

mi 'h~):.a.s , oelo~ - lin, karuletori. ., , . . '' .. Ami: .;V ;ere! . Sed' Ide vi trovis ~ lin? . . . . . . . .. , ~>' Mdilhijv: U ~tas .simvi!'ag.anQ de 'ma eazioo:'' L.i

ne rememoraS ~n patrinou, kaj lia ')ati'Q. .mor~I:S ant .nelng~: .. o ~ ' . . ' , . ; '

Avo.: A.h~! -Ti:am d:es pli 1i b-zona:s mrn. ' JJ1.~hf1v. :. ~a ' la 'kl1racisto . Ji . ~fet~ .d'e multag m~lsa:rdj. ,;X~j ' J:a. . rola rimedb e$tii:s ,gardi )m. enlorp.e k:aj eyitiJ1J. ,sunon kaj ve;nton. Cr, vJ allogas InfanOJ'J1'; rni tirh:as' . Vin; . ..

A~'o: Venr! M .estas &.ngeia' lsieJla lnituna suno Uaj . ~ent..: sect

La re~o Karl de :F'rankoland': ~ tblo. ioje sidis. Ne mankis vino, nek viand', kaj ce oni vidis. la vazojn el purbrila or' kaj AtonQjn de diverskolor' lumeti en la halo. ' ..

Parol.is Karl al sia rond' : Ne jam ni ~oji pravas. , Plej bonan tonn de la uiond ' ,)l~orai ni ne hayas; la Atonon, brilan sen kompar', gga11to ,en Ardiin-arbar' en sia Aildo portas.

RibJrdo, episkop~ . Turpin, kaj Najms de Banrio, Milono de Anglari.t, Garin, kaj duk: Ilajmon post tio ekstaris kaj per Atalkiras'. sin armis vigle por .]a > Ja kion tiu malgigant' sur tia .besto volas? La glav' pli longa ol li mem! Li mortas preska sub la prem' de siaj lanc.' .kaj sildo. ((

Rolando kr1is: Al atak' 1 Ne ' m~ku pJu tiele! , La la:rt a sild' sur mia brak' min sirmu .. nuiiUfidele. . .. Malgranda vir' kaj grand~eval' , mallonga brak' kaj longa tal' sin . helpu ,reciP,roke.

Al li jen bats'" per la stang! 'la grandegul' inside; . '''');\olando turnis ll la flank' ~ ,. ~valort tre ,ra,pide ' kaj jetis sial) lancon tuj;

sed de l' miralda Aildo, huj L ~ al Rolarid resaltis.

{ ' . '

Ro1and' la glavon SilD hezit' .. per . ambul manoj movis; la grandegul' pro malrapid' la sian tuj ne trovis. .. . Kaj vigle trafis nim Roland suQ. A.ild' la manon. de l' gigant',

. ke man; kaj Aildo falis. La monstrQ. &entis k un dolor> sin tuj 8enenergi:a, ..

. kian 1~ sildo flugis Eor .k un ,la j u vel' ,,gagia,. .

Li:,kuri~ post l;{ '.ildo plu; Uoland lit): pik~J!a l' ~u~ ,

k e li falegis' teren.

Al li forhatis tuj Roland la kapm1 post la falo; .

la multa sango de 1' gigant' fluegis al la valo; kaj el la Aildo i:le l' mor.tint'

. Rolando tuj . per' glavopjnt' -la llrlan Atonon rompis.''

. . .

.. Milon', la 'graf'O de Anglant, tra region\-, sova~a . rapidis k,un la sildportant' Rolando, la junata. Psante ce 1' batalolok' ekvidis ili 'ap~C . ro~: giganton :en la

AkfO :u. faz-isto: . Kaze6 -~- (-kazeo . ~ oona Amal: H:o vendisto askulbu! -'Ka.w!Sto:" Kio'n 'vi ' volas'? Vi ja ne' aeeWs . . Aml: .Kiel -mi ' a~tu? Mi~ ja' ne havhnqnon.

:[fazeisto: Kia: bub vfesta.s? Se vi M pvas aeti, kial do-vi ~ens pilo? . . _ '

: Amak: 'Mt dezirus foriri kun vi -'- se ni p()vus. Kazesto.: Kun-fui? . ~-

cAmal: 'Jesf 'Mi envas vin,'\caT vi iras malpro-1; , ffa~sto_: ~Ia,yi#.'~o kus;as ~ .. la mo~to Baucm!Ura ;s;ur la lJrdo) de la .r:n;ero . Sa:m. ,. ~ . . . Af'nal: ~ P.ailcW:IIll' .rpnro r-->rivero Samlf ~ - mi ntmia~ aiidis ,pti :i;li - 'Sea . .Sajnas al mi, ae . .pl vidis wian . ~:n ,--.. s_ed, l)e rep1moras. . , . ~

~ K{)Zffis.to _: .Cn ,vi ,v.idis? Cu vi j arn _estis apud la monto?" .. '''"' ,.: . ... . . .. .. ; . . ' . ' . .. . . ' ' ., ; . . . sea :~ajnas al ~i, !ro. mi vidis

, i8a~ in~er)a .ke ,gr:an~j ~naljunaj . ruga vojo u 'ne? };,,, J!\,~"~e'.~'lo ; }es, .vere

tie )a ,~m:l l?as:ttg

:l 1 . ' . ' . ,, j . " ' ' .. Ran Mi pensas, klnabeto, ke VI jani eshs n nia vilago.

.. Amal: Vere,0 lmz.e'l$to; mi Mnil.m viilis viau ,i.a-~on. Kiam la lruracisto permesos al mi, eu vi kond'ukos miri tie:n? . "' ' '

"' Kazeisto: Crre! Mi k!Unpr~nos vin. Amal: Bonvolu instrui m:i.n vend kaz.eon; Mi Stus

porti k'zeon sur ma g,ltro kaj id tra long.a - mal-puksima vojo. . . ~ ,~ ;

KazePto: Hontu! :K.ialvi vendus lia1.eon; karuleto? Vi ja devas 1egi Jib'rojti, pol' ke vi klerigu. ,

Am

~is .tevi.do - mia devo . Inin vokas, Mi venOl! rnorgai matene Imj alpo.rtos de la urbo 'novajojn.

Aml: IGel bonege estua- se mi r~~vus 'de lfl Rego ciutage leterojn. Mi 1egus ilin ci tie e la !enestro.' Sed - sed ~ mi Jlll scias legi __: kiu do . ~n legos al mi? La onk1ino. ciam legas Ramajana, sed ini . dubas, cu si povs legi la skribon de la Rego. Se neniu povas legi, mi ~olektos ilin kun granda zorgemo cen k'esto-

. 1Caj mi legos ilin, . kiam mi elkreskos; Sed povas ;es ti, ke l postisto ne scias, ke mi logas. Askultu! (He, sinjoro . Vilag-estro! Mi dieziras paroli niur unu vorton.

V.ilagestro: Kiu estas? Kiu kuragas voki min sur la strato ?,. Ah L Estas vi, maJberiita simio!

" Am:al: J.e8! Vi estas vilagestro. Sed cu vin c.i!u obeas? . . .

> Vilagestro (fLatata): Jes, jes, ciu min obeas oni . devas min obei . .

Amal.: Cu ankau la postistoj d'e la Rego! V ilagestro: Ale i rememorus mio l Aml: Bonvo1u -diri al la postistoj , k!e mia nomo

estas Arkl, kaj mi Ciam sidas ee la fenestro. Vilagestro: Kial.do :(lll diru?

' . Arral: Se olmre letero. venos por mi ... Vilagestro: Letero por vi? K~u ja skrbus al vi:? Ainol: Supo~eble la Rego .. . . . Vilagestro: Ha, ha, ha! Kia stranga _k'nabo ~t

esta.s. .Ha, ha, .ha! La Rego - ver - cu v.t est:as ha bonega aririko? Rapidu! La Rego enuas sen V1. M1 cert-igas ~, ;kie Vne devas atendi_Ionge.

Arrwl: Cu vi min mal8at:as.? Vil.a!Jestro: Aslrultul Mi mal8atas ! Kiel mi . ku-i;~u malsatl? Vi korespondads kun la Rego! Nun kiam Mdhav rieigis - ili parolas nur p.ri regoj kaj nobeloj. ,Ateotu! Mi lin ~alda?-. dresos; Jes, knabaco! Mi i;~lllg.os la af.eron pri la letero de la Re.go.

. Jlnw(~ Ne, bonv.olu 11e. Vitag.es-tro: Kial do! Mi informas !a Hegn pri vi

- ti&m li ne , plu ~ten dos. _:_ ~.aj tuj . sendos gar~:iston KUll la :ovajo. To . esta ven-1 tro multe! Se la Rego -ckscios, la afero estos t:erioza. ,(Foriras.) , . '" , ' A mal: Kiu tie 'pTomenas ::- mi' aidas la sot1oro~ de viaj pied-:riaceletoj. Bonvo!u veni ci ti-en - !OH petas. . . . .

; [(woi:no: Mi ne pvas - estas tto malf1ue. A mal: Vi ne havas tempon ........: ' sed' kial ,mi sidu

ci Li.e? Knabino.: Vi ~milas al la stclo de l' mateno. Kio

al vi doloras? Anu:l: Mi ne scias - nur la kuracisto ne per-

mesas al mi eliri. lwbino: Oh! Ti:uokaze ne eliru - vi devas oooi

la kiura6iston. Kondutn . hone - , se .&.e - oni vin rip-rooos. Konstante vi vidas la ek'steron - tio estas la k:aw dle via maltrankvilo - mi fermos. la duono,n de la pordo.

Amal: Ne, ne, bouvo~u ne fenni - cio jam estas fermita k'rom la pordo. Dirlr al mj~ k~u ' vi estas -mi vin n

&ulha: Verd'!! Cu vi kon.as la floroj;n .Plihone ol mi? .

.Amal: Certel Mi konas plibooe. Mi konas la Sep Campa-Frajojll. Se oni permesus al mi ~tri densan senvojan arharon - kie sur la braneto de la arbo-pintoj Julit~ "~ Monia-birdeto - tie mi .dezirus flori ... Mi estos CampaAloro . \ . 6u vi ,estt,ts :ma .Iratino'"' P.arul? , . . / , Suc'l~a: ;TffJ saga vi estas. 1\.iel mi ~- .Parul? Mi estas nm , ~dha - filino d~ floristino Sagi. Ciu-tage mi dev.as plekti multe da girlandoj. Se mi povus s_idi ldel vi - estus felico.

Amal: Kion d vi faros tiuokaze? Sudha: .. Mi povus edzinigi man pupon kaj al-

po.rtus miau ka.tidon. Jam esta ; tre malfrue - mi dlevas iri ~ .aJie mi ne plu trovo; f!oTojn. .

Amal: Mi t~ gatas vin. - kaj ,mi petas .- kbam vi havas tempon paroli kun mi?

' Sudha;: "'Tre. bonel Kondutu .bon ~aj kiam mi l'eyenos :kun,Ja k~tektitaj floroj,, ni i~terparolos.

. Amal: Ou y'po.rto.s al mt ankau fJoron? Sudha.: Kiel. mi poros doni floron . senpage? Vi

devas ~in pagi. . 4mal:' Kiam mi .elkreskos, mi pagos. Tiam mi

travados riveretojll irante malp.roksime por serci !abo-ron - . nur tiam mi povos pagi. '11

Sudha: Bone, mi konsentas. , A mal: Ou vi revenos post la kolektado de floroj? Sudha: Jes, mi revenos. Am.al: Cu ,ve~! Sudha: .-Gttet ~ ,~-Amal: Ne 'forgesu mm . . Mia nomo c ests Amal.

Cu vi .rememoras?

crumatene antaunia pordb?. Mi proviz9s vin. ~r novaj lud'iloj, kiam ci titij elu~s. ' ~

Knabo: Oh, jes! Ni ludo.s. Ho; amikol .. Arap~u la soldatojn en 1a kolono. Ni 1\ldos mi!ito:n. Sed kie estas l~ pafiloj? Oh! Jen estas la Iamet

' ,. Madhav: Gal Vi .nabilas til!jn malsaga3oj1t? Avo: AQ11il:, mia krul~to! N~k montoj - nek

maroj min timigas, sed ~, .via , onldo kaj la , ktit:acisto unuA:as .: ~ korttratV illa ' dlecido - ma ma;gio .estos senpova. ~ -

. Airnil: Mi petas vin, onkl~l Ne. dru. 'tion al la k!uracisto - ni promesas lrusi -senmove - sed kiam alvenos la tag de mia :reSa.nigo -;- tiarn mi foriros lai .

, >la mstruo .~ de ~ fakiro -;-e kaj . nenU . lln haltlg, Mcidliav: Fi! Karul6, vi ciam _parolas pri foriro - foriro - tio al ni doloras. . ' Amd: .Qiru -al 'mi, fakiro, kia ~stas a Insulo de

l' Papagoj? . :4-vo: Gi estas lando .de mirind~joj. :ri~ logas nur

budoJ - ec unu horno ne estas te. llt nek parolas nek p-ro menas - . ili 8ole kantas kaj flugas.

Amill: Niel miiinde.! Kaj la laudo estas en la maro? .

.. Avo: Cert~ 1 .. G;i ;estas .:meze de la maro. . . Amal: Otda montaro tie estas blua? Avo: Cerfu 1 L~. birdoj ~ogas en la arbaro de la

bluaj montoj. Ce , la sunsliliiro - kiam Ciuj reflugas al siaj nestoj . _-""- la ruga cielo kaj la blua montaro plenigas de ver&j flugil~j. '

A mal: Cu ankau fonto ekzistas tie? ~- Avo: Kil' do nel Ne estas monto sen fonto. La

akvo de la fontoj similas fanditari diainanton. Oh! Kiel la f9nto 'dancast T~tigant~. stonelojln., .la fonto fluas al 1ii. maro " kaj . ec via dia'bla Jillr.acisto ne povus . g.in topi. Se la birdaro ne estus min bojkotinta, kiel sen-

flug~n homon, . mi estus konst.uinfa dometon inrer ni.iloj da bird-nestoj oo la fonto kaj mi pasigus J.a rest-ajo:fi de .. Qliaj tagoj kalkula:nte -la on9ojn de l' maro.

' A1ml1: Hol Se mi esfu& birdo. .. . .. _ Avo: ,Kia komedio l Mi aid'is; . ke vi promesis al

la kazeisto, ke. 'vi vendos kazeO:n; kiam vi 'elk:resko&: Mi _timas, ke via komeroo de kazo inrer .la b.irdaro ne prosperos. Ehle estos nur m:a1gajno: .

Madhav: Tio estas tro multe! Vi ankai mm frenzigas. Pline mi foJ;;iru. . %

.Amxii: ok1o 1 Cu ut kazeisto mio vizitis? Madhav: Oerte Ii ioriris. Cu vi , penBa~t ke li sin

vivtell:os _ bbila~~e )ron ,vi favo\ata ,Ja~f91 int_er 1~; nestoJ de la birdaro . en .)a lnsnlo de 11 PapagoJ? fL\ lasis por vi poton da ka:ZOO _kaj diris al mi, ke li 100. hav:as tempon, a.r fu nevino 'edzinitos. Li d'ev:is iri al Kafulipara por lui m'lizikistaron. . : ..

, -Anul: Kion vi diras? ti , diris, ke Ji edzinigos . l . . t . ,;m .a nn... , _ ..

Avo: To devas esti erarQ . . . . AmxJl: Li diris, ke i esto's mia bela edziuo -

si ~avas ringon en sia nazo kaj si vestas sin en earma ruga sari. ,M:at-ene si mem melkos la nigran bovinon por trinkigi min. per la varma kaj 8a~ma lakto. Ves-pero si eklumigos la lakre~n per lmpo kaj poste si rakontos al mi pri la Sep ampa-Fratoj.

.... Av(): Tio . ~s 'earmege . {llloga! Ec mi ~ la fa- kir.O; ne pavas kontraustan .la rentadOn. Sed ne timu, karuletoJ Kiam vi bezoaos, li_ aam ha~ nevinon. '

Madhav: Je diatr!oj l Mi ne pl'I povas toleri: (For-irasJ -~

Amal.: , Fllkirol La onkle .foriris - nun diru al . mi ~- 6u oni jam rice vis en l', post-oficejo la le re ron de la ReA-o?

. Atfo: Mi' audis, .ke la Rego jaro sendis la lereron --;;"'*sed la lerero estas sur .la vojo. . .

Amal; Vojo? Kia vojo? Ou estas la sama vojo, kiun mi vidas tr la densega ar:ba'ro - treege' mal- proksimej kiam Ja pluvo esas?

.. Avo: Sajnas al mi, .ke vi ~onas cion. 'Estas la sama vojo. . ,

Amal: Jesl Mi konas Cioo. Avo: Tion mi komprenas - sed l:iel vi povas

cion scii? ,f, , A mal: Mi me.m ne scias r . sed to estas tre

kJara al nri. S8.jnas .. al mi, .ke mi Yidis cion' multfoje - antai longe - . sed' mi ne :rememoras la rempon. Cu .mi .diru? .Mi .vidis la

venas -al .

- ' t~nis lin (',lld()me kaj nerarn permersis al Ji eliri -,. , ,kaj mi p.reska fermis ei:ujn fenestrojn. . . " ' .,. Kruraci'st.o: . Suhite >hodau hlovas mallioo.a vento.

Kiam mi. venis, mi trovis .dangeran trablovon tra vi.a pordo. Tio estas tre nwlutita. Slosu tuj :vian pordon. .Ou gravas se la vizitantoj oosas por !d'u au tri tagoj?

Se oni venas -neatendite ~ . tie estas .via malantaua

, M-adlwv (Uigardani~ tra b fenestroj: la pord9n ~ tial . oni ne frapas. _

(Heroldo de la Reg-o eniras.) Neroldo: La Re~o venos ci-ool

.KR~Z() ~ . = Georges Duha~el -

nu beian tag6i, n:i ksci~s, k-e. hamno Marcel de Grudlichon .. $end.as a ni la eielo; el . tia bonanc' GriJ(llich balda venos &1 ni v.iz~te. profitu 'Ull'lle la vunditoj;. . T.:.a Griin~chej, Kv.tzu madrepora. f.nu::io, regas Faisne5} aprobis senrezerve: de; pluraj jar~entj super eiuj partoj de 1' mi1da, kie ...__,. U:nue la "''troditoj, jes: Koncerne ,m in, vian Olli . pbvas p(l~on~ gapii mnon. E~zist'as en Franca jo Grild.li,.chol:i Maj ,'.Pian eampanol) mi . Pf.~~?~~:r~

Geiir;geslfj, lJOuis:oj,. Mqrc loj d GrridUch; h Ger- - B:al diris Massicot, vi pririda:s, 'sd vi; . senpri-m:anujO" Otloj, Fri,edrihoj kaj Wi!helmoj de Griind- pensa kna:b, ne rifuws la trinkadon. ' Estas afero de lich. Crta Peer de Gi'ndli'ch iam prosperis sur .la gentileco. ; gn,mitej de Stokfi.olmo ; kaj Livorno fieras pri certa - Borie. ~a af.eron mi pripensos:" respondis Giu~Jeppe de ' Grnd ieh. Jam .de la jaro I85o oni povis Fai~ne. . konstati -en la. kalifomia humo la enradikigon .. de la Li prenismim1 brakon, kaj titis rrn :fLanken: fortika br.anoo Stanley J. K. Grnlich, kiu laregule - Ciujn . ci kapitalistojn mi ne, tre satas. Sed

~stus rilatigot.a . kun la branoo Tohn el Bristol kaj l'ifuzi glastintigon estus evidanta malgentileco. Edward .el Kent. Revolucioj ekbo~ras, regimoj ruinigas, ~ Jes, amiko Faisoe, sed , kiu do parolas pri militoj elsueas popo!ojn, limoj translokigas; sed la glastintigo? K~u paro~&s pri campano . kaj qgino:f? Grndlichoj .staras; por. doni al daj . meta~iz~emaj , .~ Ne :g.ri,."senduJ?e. Tamen, tiu,Grpc:llich! Tiu

. spiritoj J~s~ni kontootigon pri . tia speco. de amo al miliardulo! U;!].u .-et ti:uj viwj, kies uqr, , 'tioJ.po s1gnifas duura stato; ; kiu .en la nur:p frenezigtalta nmndo ao- rob'lan malavareoon, par.adan luksegon! Rieajoj plitaj kora sin truds al i. gis tia gtado farigas speoo de nobeleco, kiu, kiel ~a

La harono Marcell de Grndlich memvole jus vera, devigas ilian posedanton montri sin graudnima. soLdatigis en la franca armeo, ee kiu li tiel mirakle - N'll, amik"o Faisne, en va loko ... Eromocgis. ke post du tagoj o ni dektis . lin oficiro. - En mia Jokh? Tio ebligis al li promenadi en staba atomobilo, k:aj - Mi malfidus. veri tie ei 'k'aj tie kelkajn prelegetojn. , Dume, Jia .:__ Vi rrhlfidus, kion? edzino, barooino Marcell, fLegistine sin ~aletinte, mal- - Cion. Kiam mi staras apud vera, autentika avare sin ddieis al filantropio, vizitadis vunditojn, milionulo, mi eiam timas senkonscie; ke. ion Ji stelos disdonadis .. .a:I 'ili beltaj:; pupfetioojn . malicete vestitajn fe mi. Vi pdas? Tamen, ja dank' al tiu farmaniero, tlc'iel militvidv.irioj, .. kaj ' peto le ipafadis :al ili en la tiaj iJ1dividu9j milionuli~. . ' .

Yiza~on tolrol.adbuletojn el ,genia risortmovata karton- - Ha.{~kkriis Faisne, la diro s'tas . kolosa 1 He! pistolo. Sed temas . pri la barono. knaboj, eu vi 'audis)a kolosajon de Cauchois?6)

Citempe,, kun mla arnbulanco mi .,kllmpis apud Senprokraste ripetitaj , al la ce tero de na rondo. Soissons . .J3aldaa alvooo de tia altrangulo frue tumul- miaj vortoj ricevi,s malvarman ak'cepton. tigis nian tu tan tacmenton; tiu tumulto farigis presk:ai . - Moki . 1~ riulojn, opiniis Houtelette, kredigas riheio, kiam la nnea stabo scgis nin, ke duro p!i ol la mokanton ja.uza. _ ' 1 unu semajno la bar!(mo estu enskrihita ee ni, kaj kun- - Jaluzal Grandaj dioj! Mi povas certi.gi ...

mao~u ce nia tablo. ' - Nenion certigu, tranCis Massioot. Pensu pre-- Nuk dd:.riis MaBSicot,l) administra oficiro, nu! fcre pri la hno farita de la Grndlichoj en Francujo. ~ mi tre espet.as,"~e ni eltriokos kelkajn fam.ajJ?. botelojo Du filaltT?pi.aj ins!i~toj, k'v.in ler;nej_oj1 t~i hospi~loj', " da rnmpa:no, ... Jcllj ,.fumos ke.Jke da bOno~.)tj . cig,arojl duoent kytndek,t, oj:ictSto), cfuk refofi'Cl.StoJ, . du ' dn,ek-

- Mi, aul#s, ~larigis . Houtel~tte,~) .:Ke la priooo toroj . " di:l Hainaut, .. okaze de restado n taementoj, kutime Li pludil'is emfaze: Vera Administr,acio! Car donacas al ci'((oficiro pospaperujou el marokeno kun Massicot, modela funkculo en nenlitista tempo, porllis oraj nomteroj kaj foto'n; kiu pr.ewnta$ li)l en parada al Ja . biuokrat g.nio tian respekton, ke Ji ne pv.is uniformo. Sci1 mm Hainaut tre malmulte valoras kon- skribi: Adnistration7) d' )ln mdicament, sen or-trau unu Grndlich. nami tiun sanktan vorton per komenca majusklo.

- Mia bofrato, ekparo;is Eksmelin, ha vis pasint- " Mi rezign'is la diskuton, kaj Eksmelin tuj kon-jare komnan ,lruit.ajon kun la :nalgnnda l\Iorisson. kludis: ' Vi ja kon.as .la ' Morissonojn, la Sipkonstruistojn. Nu, - Cauclwis ja estos neniel devigata eampantrinki okazis neni;a man~ sen :Joteloj aa Mercurey ,kaj Meur- l cigarfurni. .

. su:uJt3) . - vjn,Q {el Ja" propra botelaro d i/1\forisson Mi nen~on r~spondis. .. k'omp~ebm);~nia. ~'sen easa]o , l } iaj ;easejoj ~ . , Oni lnoncs, ke ia bafono alveuoo morg~, Dum

' kaj Iisajo ellif'riveretoj; plue ~.Ftaj 'd~naetoj: j~n tiu ' atel).d' ve.speto okazis ' interkonsiligj, el,. kiuj mi im1kringa hOHo~w, jen multekosta skrih1!o, jen okaza estis wrge apa:rtgita. Malgraue, sur~ gajig.aj estis la milfranka hilet taktoplene prezentta al. sen:Qlon.,aj vOTtoj., kiuj'~tin.gis ~ian o.relon. . . k:amaradoj. On1-.eC. rakoutis... . , ~ - Sin JXl

lnter eterna]n ajojn pekdku va lamtt "7 Mibly Babita -

Disharrnonion ~ov~ alf~mu la nimo, Kc sur egiptaj kuboj, metitaj. por altll.r' ' lntcr flugilaj grifoj, sur gr;und' . el Nilo~Slmo, Vi staru, duonnuda 'figuro kn tiar '.

Hi~roglifa ru~o kaj sfiQfs', k u~ hautreflekto Olee br,una super la blarika stcimnontet'' Sed kun brilanta dento , k,e, kiel eburplektro Vi siru kordojn vibr-ajn el koro de pot '. Sut lipojn kaj sur pintojo de viaj mam-gemeioj 'Rubenon .-ru~an pntras la s.ang' en .kaAa --kur', Inundas iian Korpon radioj de jvelj: Un, kiMl la juvelo, ki om la karnvelur'?

.. "' - .

Inler tongo..i .:fridaj , e~ fridaj slon-ornamoj , Ti~ vi slaras varme, kun dis.Erapnta ko-' . Skl"""' '-t::! ~_} frarii::~

'

Poetri - St~fali Georre

.Sur mont' ni migras, kiun. . ombro tu~as;" Dum transe trcerna$ v.al' en .bril' ~ihranla, La lul1' sur m~laj verdaj kan:ipoj ku'sas Kaj sajnas nur sveban~a nubo . blatika.

JMontr.an,te n:ialproksirnen, vjoj p~as , Haltigas la vaganton flustro .IT!ilda, '

_Cu nevidebla ., font' el monto f las, Cu pepas dole. dorrn

" t::.~. sekvanta tago pasis "en ' ~le1;dado. Turni~is la ' horlogo, kaj ne ajeris lllC om:b'ro de 'Grndlicli. Mi. estis dejoranta. !rnj pasigis en la operaciejo la ~plej grandan parton de T tempo. Du'm ~no1rupaj momentoj, por ripozi, mi paSa.dis sur la lignovojeto. Faisne vens al mi renknte.

_F aisne .estis kunulo verdrema, gmmblema, iom blekema/ . :

- L kamaradoj . frenezigasl li ekkriis. Di Fin vestis parade. Jes, Massicot surmietis sian at1asdrapan u:niformon, kaj Houtelette sin ornamis per sia tuta ledajaro,':: kvazai li es tus balda u rioevon ta ord'enkruoon. V ere! Ti~ impresas ilin, Car.. baldaii ili vidos nnu el la piej rieaj homoj n "la , mondo. Cu ne naizas min la tuta af.ero? Ci tiun denr.n1don mi metas nun al mi.

Jen li gvumblis k'aj foriris, levante la b'rakojn .al la cielo. . 1

. Di!Speci-is 1a tago, poste. la 'vespro, sed videblligis nenia barono. Denove Faisne vel}is al mi.

. . .- Tiujn individuojn, li ,dicis, nenio timig.as. Grodlichon mi aLudas; kompreneb!e. Oni havas emon ' por ili, ki.el por sercatj _prostituitinoj. ciuj niaj kama-

radoj at-enda~ , surv~je, kj ciufoje, ki~m aperas vetu-r:ilo; Eksmelin-senpolvigas s.iajn botojh per sia naztuko.

- E'aisne, mi Iel?pondis, mi opinias, kt~ co ci tre turmentas vin. ' .

- .Min? Ji blekis , kolerege. Min:? Al la . .Grd'- lichoj kaj similuloj mi spitas, mi mokspitas gis la koro, gis la li-eno, gis .il;i kl'evosJja!

- 'iuokaze, ni l:Yah'ilu alion. Pri alio ni e.fektive bahilis. . . senentuziasme, kaj

mi iris en la lito,n. Seq la morgaion~ frumatene v.ekis min Ja vooo de Massioot. Li trapasis la barakO:u, eniris unu camhro, .en iris alan, seneese ripetante: ' .

_: Jen finigis la aten dado 1 Nok'tomeze Ji alvenis. Por li mi meodis ,.camb'roll, .en la urbb kbmpreneble ; li pliferas drmi eri rh:asona)o. Tuttage li promenos en la sektoro, sed ni havo3 !in dum la ~ngoj.

- Kia vi tro:Vis 'lin'? : - 'Bonaspekta. Eble Qm ' rgid'miena. . .

_ . Ni kutlln!e ma~a?is je~~ dekdua:. Je _la dekdua ~kaJ dudek :mmutoJ m ;ankorai' at~nds man novan gaston. . .. ..:.__ Massioot, petis Faisoe, ordonu do s~tabligi la ma~on. . . 1 .

Massicot ektiris Ja 8ult!7ojn ;, Blec~e mmdetis al si Ja lipharojn. ' , ~ - 'tstas uur.1~. uoua tago, li murmiris, ni iom pacienou. ' . .

, Ape.nai eksonoris la duno, kiilnl ~rono Maroel . envJlis. MI k'onstatis; ke la uta rond tuj levigas kun tia gentileC?, ]ciu en ill. soeto m~. estis .. tradicia. Blche p:rezentis :oin, kj n} pl'eois lokon cirkai la tablo sur-metita: ~r bl~a 1Vko, kuv , kolv~ksitaj boteloj . ksaj .. ec ~kaj floroj -en obiisa i::Hindro. Unu niinufon, lii rigar-. do de baronQ " Maree! ..:ae.nole vagis, inerla, o senvjgla, sur ui tiuj or.riamoj, .l(aj tuj rifugis kyaza en dormon inter cl'QO'bia gelata pufajo. L esti;S 'viro altkresk:a,

-dikventra - ba:rbhava, dUoukllva; havis kvat faldojn el lar~ SUJ.,'la nUke, kvazi. senostjJ ~anojn kaj- fargan lumbOn. Li mangis apetite en kresknta :silen~. Du-)!t-i,fo~ lfoutel~tte .ldo~s, ke .. interpamlado eJrestu ..

Mas$icot vinverlml.e, dcile ~ntile .alparolis la saston per Via,"barona Mosto!(~ bj.aldii.i$ klkajn .frazoj'li je la tria -persono; bj Faisoe gnnnblis: Hml Hm! kaj la aliaj &telrigMdiS ~ si; ,.4tunfr.a~'te recip1pkeda Jrubuiojn; .. . . 1 '

. ' 'La dikuk)

mirinde indiferente, re!pO'ndis ne} jes, >> d'ankon.:< , kaj detis per a.jlenai perooptebla mef1anika rideto, en kiu partoprenis Ja vanga,j svelajoj. Kiel ciuta~e, ee l deserto oni .alportis 1a postajoj:n ; presk,11i. C!uj kun-marigantoj hezitis legi siajn leterojii, k'a'j la liarono, . k:r~ble _pOi i.lin koniforligi, elposigis gazetoo kaj k()tll'encis legeti, puriganoo al si ]a denk!jn. Oni trinklis k:fon, s

' La' umid~ daus proksimume dekkvin ,minutojn. . Poste lu, ~ro no spir~ Nur demando . pri metodo. -Por .la V.Unaito.j, esto crta, Ji subskr,ihos. cekon: . !ti'

tiu sinjoro,

!

Po,einol -de CDGJf1es >Bauaelaire ~ Al la leg,anto

La lendoj~

Se violenf veneno, ponardo, J:irulo-krimo Ankorai .ne surbrodis per siaf placaj tprdoj Kaovason trivialan de niaj acaj sortoj , Estas, ~ar; ve, ankora:u senharda la animo!

'

Sed' nter la Aakaloj, panteroj , cashundinoj, Simioj kaj skorpioj, serpentoj kaj vulturoj , Ci monstroj baraktanlaj kun ., hurloj kaj 1nurinurj, En la menagerio de n"iaj misipklinoj,

Estas unu,. pl:ej turpa, plej fia, plej obooda, Kvanka.m gi ne turrniltas per krioj nek per .gestoj, Volonte gi rmigus' la :teron .per tempestoj .. Kaj glutus for la mondon per bumalferm' osGeda:

G-i estas la Enuol Kun larmo nvofata . G.i revas eafodojn, fumante riargileon . . Vi kona1, ho leganto; ci 'monsron, ~ajnan fon, Lega.pto hipokri., .l mi . slmila, frata !

Kaj kiu scias, eble e~ tiu grimdo drona, Lavita kiel ~hqrdoj , trovgos la viv-doria Mistika 1Jtr' al miaj revataj 'novaj J lroj?

Dol.oro, ho ~doloro! La Temp' la viv.on mordas; m La Malamik: obskura, ma~ganta el la "koroj ,

. El nia sang" perdita kreskadas kaj plifpr tas. } . ': .

(Lali Rlond)

Ek;;eota partumo Se. oku1:ferme, .. en varrha vespero file . a u tuno, Mi en'spiras la 'parfumon de va hrQst' vapora, '

\ :..1: ' . "'

J~n ant~i . mi sterniga,s , fe!ica laudo fora, Kiun bndigas fajroj Cle monutona .suno.

4 ~ Pigra insul' gi estas, dtita de l' Fortuno

. Per srangaspektaj a~boj kun frukto doleodra , ,Per virpj k t..~ elast\1 kaj sveltl ~orp: mar~10r

Sfra:nga Kna~inaco0 A ,.,;.

.. -J. S lrJae v- Al f-ino J:Vanda NeumanovicZ, . .

Smolensk. La I 5-an de Septembro r 9 ...

Wanjo, ma angelo! . La vagonaro staras ti-e ci unu horon. Mi utiligas

la tempon por plenumi mian promeson. Mi sJITib!as sidimte en angulo de l stacidoma salono. Bald~u estos nok'tomew, sed tie ci ~iuj taliloj estas okupitaj; ec al la ma sidig:is junaj goodzoj. lli mallaite-d.uonvow fLust1as ion unu al la ala; eble pri mi. Nun, ma kom, miaj pensoj plene estas olrupitaj per vi kaj $U' mi:a vizago: send'qpoe, .n'Uil, rebril:as felioo , amo. T:ial miaj najbaroj d'evas konjekti, ke mi estas feliculo, enamig-into, k-e m! sk:rihas al mia a do rata fiancino . . .

Err la vagonaio mi pasigis ' pli ol dek' horojn. Mi ~dis apud f"6nestro, rigardante pacajn pejzagojn,

. arbarojn klu ilia autuna 'Oe'leco. Miaj pensoj ciam estis malproksime, ce ' vi. . . kaj . la flaviganta fliaro de

. betuloj, kaj 1a. gardenvojetoj sternitaj per forfalmtaj folioj , lam tranca kordoloro rememorigis al mi niajn promenojn dum la 1astaj tagoj tra la ekvelkinta parko, lam \i pentris 'ildbjn pri nia estonta felioo, ai mal-gaje kaj adiaie vi gemis, antauvidante nian proksiman disigon...

Kredu, jes, kredu je pli luma estonteco kaj for-pelu de vi tuj cion m!alg,ajan nubeton. Sri'bh! ... . Mi kisas viajn eannajn okulojn.

Cia~ fid'ela via : i- \

. .

Al sro A. Jaworowski

Moskva . . La r6-an de Septem'bro I 9 ...

Kara amiko! Mi

La promeno jam~ proksimigis al fino kaj ni estis proksime al la domo, kiam mi subite ekaidis laitan ploron de. kinur kiu jaro estis . tute nerimarJrebla la trueto.

De tiu tago preska ciutage, promenante kun la infanoj, mi havis okazon vidi sin jen en la parko, jen apu

AL LA KNABINO KUN PALA VIZA60 - tiMBA -

En va, koTo elle nun hurgonas la june ruga floro ae l' printempo kaj en l' animo eble mm .eksooas mirindaj kordoj de la maja sento, sed viaj vangoj sub .soll},era suno salutas min kun palo de atuno.

Eklarmas rrria koro vio s idante en . zuma laborejo de uzino kiam mil mordajn radojn murmurante m ovas la monstra iodo de . turbino kaj viajn vangojn en ci raba rito makulas strioj de fulgmiksa hito.

Mi vin renkontas ankai en kontoro. Tuttage sidas . vi oo skrib~aAino, dum viajn formojn taksas direktoro : kaj gis al venas rampa tagofino ~n timo, hopto, trem' kaj korsufcro vi revas pri la .a_mo kaj libe:ro.

Ankai: en vendohaloj vi ceestas; .viza~o via pala~ post ven,dtablo; dum monon nur la po' de l' cef digestas, vi k'un deviga klino kaj afablo :alportas por mi Atrumpojn kaj kravatojn, por ~iuj mi paradis ses 'monatojn.

J

maJn orajn revojn. Vj vidas, mi tute . apartenas al vi kaj tio . ci ' da uros sen8ane de tago al tago., ciam, e terne.

Post lon.ga serado mi,' fine, 'trovis ' bonan lo~ejon. Vere; gi ests . iom kara, sed . tre komforta kaj kugas proksime al la universitato. En la atnbro mi Jog.as sola kaj tio estas tr.e grava, c1r neniu m.lhelpos lllin en miaj scienoaj laooroj kaj , -prcipe, ,en mia ievadO. pri vi kaj nia felico kiu staras de ni jam ne tiel m,ll-proksime, kiel gajnis al mi anta-e. Ho, la tempo .. . ttuj ci ok aii nai monatoj pasosnerima&:eble k.aj tiiun plu nei disigos nin.l... '

Kvankam mi havai! a.nkorai1 suficc da mono, , n pehos tuj trovi ian helpn lahorori; trvi tian en Ja granda urbo ests tre simpla afero ....:.... kaj mouo ja estas tiom ueoe~ por nia estontecol Mi ciam koiisidc-ms tion, kaj nun .mi esta:; tre sparema. .. ' '

Pro Dio, skribu :.() mi kiel eb~e plef ofl;e kaj gardu viu kontrau malvarmumq, ' t9ill facilc ak.J.rehla aUJ;;J :.ultuno. Me1poru, kiel .;valoia pot: mi ilStas via" bori.: sta:to. , . 1 1

~~t~ facil~ kaj baldai kutimige_Ma al iaj ajn vivkon-d~qoJ, - tio an~orai_ ~e .e~tas granda malgojo. ~d jen

ma v~ra - mai~JO: CiUJ u ne povas _ gis nun trovi ec . la ,ple] maJgrndn lbof.imspezop kaj, se la afero dai-

ros ti'fll ankorai unu monaton, (mi forpelos nin el la Ca.mbro, se ni antae ne inortos de malsato. Ni delonge ne tagmangas k'aj estas neelparoleble gojaj, se iu el ni ' suk'oesas pruntepreni ie kelkajn kopekojn por aeeti pPT ", nia k:omtuna . mango. panon kaj kolb'asojn. Cion sliperflwm el :iriaj k'ostQ.moj kaj oerera havajo ni de-'longe ' jam vendis -ai' pmtis en garantipruntejon k:aj jam delonge miaj kiuTI1uloj 'cagre:ne rigardas man oran rngon de Wanda kaj n senkaize ofte aludas, ke mi ne rajtas uzi senutile tian luksajon. Sed vi komprenas, kl mi :Ue JlViJ.S senigi je sia donaoo, mi gardas tin tiel, kv.azai gi esttis \Vanda mm. Hodia riiatene ni lnge priparolis nian financan ka] ekonomian staton. Dum la interkO-nsiligo mi kasis la manon kun la ringo en po8on k'aj ne kuragis e1preni gin de tie gis la fina: -de la mterkonsilig. Tiamaniere la ringo evitis la dan-geron, kiu ~i:n mina~s. '- : _ Ti:un ci lten;n mi -sendas al vi neafrankita, par-do.nu, sed mi d'evas nun esti -pli - sparema ol iam. Sr-inoJ;~ Laptev mi ankora ne vidis, tamen mi plenumos vian peton guste. Ne forgesu min - vian malnovan aniikon - en la mizerego 'kaj skribu. Ami-k!e via:

ZygmuTI!t.

Al tr-ino Wanda Neurri.anovicz

La 2.5-.an de Okj;obro. , . Mia earma, neforgesebla W anjo!

.Dank'on, dankon por viaj :vafl!laj leteroj kaj bo-naj. konsi~oj. Ci-u .via letero liv.eras al mi tio~ da . gojo

kaj felieo, ke mine scias, kio oka~Us al mi, se mi fle havus vin, se vi ne subtenadus en 'mi la k'redon kaj; esperon je pl bona,.estonteco . .. .

Bedai)rinde; m'i. I[)C povas skribi al vi longan Jete-ron, por gi tute ma:nkas mate~lo. Estu trankviLa, ~' ciam -estas fidela al vi kaj duro mia tuta vivo Ci ti.e mi ne havis eo nu okazon interparoli kun ia fralino, mi juras! Sekve, viaj antaitiinoj kaj antaisentoj sek-retaj, kiujn vi aludas en la Ietero, estas tute senkaizaj. Kredu, mia angelo, kiam on1 _ne . havas .'Mcon d." pano por k\rietigi . &an malsaton, tia m ciuj pensoj de li est~~ sole kaj sole direktataj al pano, lmj: piu al nenio. Mi fartas bn-e. nur mi iom malsa_tas. Tamen mi jam al-klutimigas. al ti:u i malagrabtaJo kaj sentas, k-c la horno malsata estas pli vigla kaj elpen8em:a. Nun mi Iogas n malgranda eambreto. _ Miaj du kun1o,gantoj estas honegaj .kamaradoj, se ni S'ukoesos trovi ian flan-kan laborenspezon, ni estos p~ene felieaj.

Detalojn pri mia vivo vi ekScios ee nia persona intervid~, kfuu, kvankam tre malrapide, tame;n sen-halt-e alproklsimigas lrun ciu nove-pasinta tago-

La potejo kfrigas malproksime de nia lo~ejo, mi petis hodiai .matene miajn kunlogantojn, ke 1 aootu ie en butiko postmarkon por tiu ci letero, .sed1, kiel intence, ili nenie povis gin -trovi. Tial mi estas devigita sendi al vi tiun ci leteron neafrankita. Pardonu.

Kun var.rna:j kisoj kaj luma espero je feliea estonteoo tuw :va : :

Z,rgmJUTI!t.

Al s-ro A . Jaworowski

La g-an de Nover;n'b1ro.

Ma amiko pl-ej kara! Mi estis surpriz.ta. j'!JS ricevinte de vi la monon .

Je.n senduba pruvo pri vera amikeco kaj p1:i la honeco de .via' atmol Kredu, mia amiko, mi neniam forgesos vian oferemon kaj penos elmeriii vian konfidon al mi. Va mono vens tre ~usta.tempe, se gi ne estus rioevita, hodia oni eljetus m:in el la eambraoo en straton. Sed nun mi e.stas savita ... Dum la lastaj tagoj ni preska ne.nion ma:ngis, neniu jam 1 pruntedonas al 1}l ee um~

. kopekoir . . Kaj .se mi ne havus Ja rngo.n, de , Wanda, m mortus., Mi fordonis gin en garantipruntej'on kaj ric-evis de tie prunte du rublojn. Ho, kion mi senti'S, kiam :mi devis senigi je- ti:u ci do.naco de mia w anda, .kon ]hi sentisl Ne.nia horno, kiam Ji mortante senigas je vivo, .sentas .tian mortigan Q.oloron, kian mi se:ntffi dm oni trari_gardis ' pesis lmj taksis la kara:n ringon! s-ed 'n_e supozu, ke ~i por ciaril di:sig-is de gi, nel Tio ja ~tas neebla1 Tuj , k'iam mi havo~ superfluan monon, mi -elaeek>s gin.

-~ ~loga~toj, scii~te, . k~ mi subite ricigis, ankau go)i@S Ja,J de hod1au , m1 3am plu ne (J.orm05 surJa planko~ ~- Levitanskif proponas l 'mi . ~ian liton kaj 1i mem de nun dormos iom da tempo sur mia antaa lito. - sm la pl.anko. Entnte Levitanskij esta, l:rr.avulo, 1i neriiam pereos: li estas elpensema kaj sin-of-erema en , eiuj Iizaj ci:rkonstan~j de la vivo. Se li ue estua iom . l:Jillldiligenta, li, estus ideala horno. &-d:,rir;nie, nti ne/ poVas. diri ]ll 'samon pri ma alia lrurt-lo Ojidalov . . . . .

Mi komencis 1iun Ci letern matene, sed' mi devis gniot

de. ciuhJI.an~oj; Kiatrr riri skr:ihls atv, reveriis el b'uti,ko miaj kunlo~antoj , kiujn mi sendis por aeti mang-ajojn. Ili revens gajaj, bro;nhumora'j. ' Cu p>vis olilizi . ale? Ni jaro delonge mangi,s uenion .. l-om pano kaj hodia, dank' al vi, ni bavas ,abundajn kaj luksaj;il mangajoj:n . . Nu, ill alportis bulkojn; kolb'sojn, toon, : sukeron, grandan haringo:n, - la lasta estis metita en. malnova:n gazetfolion. Ni delong

1a. -ent~omoj lia~tis, unu el ili iris tra la pordo. La a!w. ~ti..s .apud g1 k~j scivole trarig.ardis s.ur gi. la figurC.iza~oJn .. s'?d pa~;?ur unu .minuro, la gen~hoino ~ el ve~ ~J .lflter8ang1s lrun sw. kunulo kclkaJn fra-ZOJ.n. Post bo .1li amhau. aliris min ka.j gentile proponis eniri alla-bnfrantino.

. ~i ~ontrigis . .alt~ka., impona vir:ino, .de tridek-kvm JaroJ prokSimume, lrun serioza, 10m sopiranta

vi~go kia.j . lo:ng.j ~el~j ~an?j. n~d~j gis la ku1Yu,toj ~a1 o~mitaJ per . J!Uvelo~. S1 SJ.d:i oe n~gra~da tablo 'lC:aJ pe.r penetra >rJgardo lo:nge ekzamerus mur de la ka,po gis la piedoj. Mi siavioe observis sian mi~mon klaj penis konjekti, kiap impreson faris je si . ~ia per-sono. U vi ank.aii- vens pro ma anonco? - Gi komencis, fla:nkenturnante Ja kapon, sed ne deLurnante de mi l~ okulojn. Mi averLas vin, ke mi povas atenti nur senozan _proponon. Min senindulge a.takas tre multaj ta1entaj homoj , bezona.ntaj mm1on, sed mi tut-e ne. celas do:ni almozon al mizeruloj, por to ne suficus mta kapitalo, mi de,zira.s lruragigi vere ta1entajn bomojn k:aj akpeli iliajn, :Scie:nct!-jlll elpensa.Jojn, se ili prezcntas

. efektive ion seriozan kaj efektivigeblan. Por kio vi be-zonas monon? ' Mi tute ne atendis tian demandon mi ja ne pvis pOst . tia elokventa a.verto montri ma~ mizeregon kaj simple pe ti . almozon kaj mi decids uzi ruzajon. Mi . tuj elonemoris p la flugaparato de Wanda kaj > a venturo . , -:- .sed .ru ili ne estas. nun jitm super~lu~~? Wanda :sertdJ.s al1nr la

prj~kto d~ Wand~ mntr.isis n'ur H'1iflrua iniana1o, neniam efektvigebla1 .. kies ~itoro ' havas nenian idoon + ' Maurte 'Rollinat -

et pri la plej elementafle~oj de fizilio kaj mehaniko. Vi vidas, ke mi ne ,profiti;; el la elpensajO. de W.anda, kjon vi timis. kaj je kio vi min r.i,proci,s. Nun mi estas fianeo de l~vo'ri,, tn?r.tt~on ka) la cer~on ,

iel nerimarkeble, facile kaj iil'Ille. Nia geeclzig okazos post la Novjaro kaj , kiam mi

finos la univ.ersitatan kurson, ni forvetm:oo en Krimcon, kie n ha.vas propran sornerlogejon .kmfortatl~, .. ,.

Se vi dezirus esti na akompananto tien, ni amba tre .pank!us Vin... kaj Jmi "havrus bonan okazori . ~.i:a-maniere :rop.agi al vi man iar,nan uldon. , 1~ Kun .amika manpremo

Vla : Z ygmunt.

Al f-ino Wanda Neumanovicz ~..,1

~a land~arfd . ,. . . - Je~li HelII - . Post, a v.:sJerrtn~o ni .sidis en la verando kaj ICapojn al la folij, kiel la mo:rtanta cigno al la verd'a

parolis pri la milito. Pri bonaj ami'k'oj, kiuj foriris ak'vo de lago. Kiam mi rigardis la rozojn, mi reme-kaj jam revens kun vind'ita kapo, suprenl:igit brako, mors Anna Paw1owa kaj la rosan baleton, francajn. sin_ apogante sur bastono. Iom post iom ni malgajigis, aitorojn, .Jriujn mi tiom amis, ne forgeseble belajln la Jauta parolaa~ pli kaj pli mallaitij~is. Ni 11Uen~&is. anglaj:n krtabinojn, Parizon kaj Londonon. Cion, por se,nvorte ni rigardiS al la d'U gran:daj landkartoj, k:o-mi

- Hans UJeJufjengst -Rsti.s, fine die marto .au k'omenoe de aprilo. Mi Mta cirk: auoenf jaroj tie rupi~r en la kastelo

eluzis kelkajn be'ega~Jt Jvu,p:rintempajn, tagoj por mig' l\okofirm . a.nkor.au vivis l;tomoj.' Gajai, ricaj 1 .sed peke-r.ardi cr1 n;ontam. Jam ekfloris kel~afarboj kaj a~ ~.uuj homoj. La lastaj idoj de, la JUalno.va familio .'> de tajoj, aliaj ekbur~onis a ekkreskigis deli'katajn foli:- Bo!oofirm. Citivespere okazis festenoj kaj .orgioj, k~j ~tojJl. La rp,ateuoj estis fre~j , eC; malvannaj , sed la daul'is ofte ~is frum.atene. Lai~ire onicandis la brn.ad01i tagoj alportis agrablan .sunvarmon. .Nur. la .Ji!oktoj ia.oje eq ci tie malsupr en la valo. '

~ukorau estis . ff0$taj (IJl la pli monta regio.no. Tne . J~a malbona.n agadon p81:tprenis ec . la kasteta ropre jam degelis la Jsta negtavolo kaj sendis vigl~ju. pasho, juna guema vim. J..1 sola filino de la"sinjoro riveretojn valen inter kaj trans t\okoj. ' >> de H~lrofirm euam?gis al la bela, .sprita pastro, l

Ouste La tempo, en kiu mi ~atas fari la unuajn konduttS . tute J1e ~kete, sed kontrae tre tnondume. pli ~or\gajo ekskuroojn senski.ajr en m.ezalta montaro: Fo}e e festeno; kiam: nob1a ' societo d'ibioeadis ~n Kaj m travivis tiam kelkajn vere plurigajn tagojn. granda salono iW,igis; t-erora kr.aktego. Parto de la: . kas-

S'lihe, 1!1 kvaran a kvinan tc~gon ,' sangigS la ve- te]o kunfalis kaj mm:ti.gis la . mal pian rondbn. Nrmt tero radikale. Vere, kelkfo:je jam anthlovis akra lcelkaj homiOJ, oofe servistoj kaj la kastel:frauno ~esl~s vcuooto kaj pl : malpli gran.daj nuhoj kovrads foje""' .savitaj. La lasta ck>elkajo :e-m.ajn~ post .la maffelicb, foje la so non, tiel Jro mi devis firme butonfermi mian perdinte la fam,ilianojn kaF ia Yiron de siape~a ,amo~ smtoton, tamen eim denove venkis la pritempa ve ter- finis sian vivon li_boervo'e. Si saltis . d'e lta krenelo en dio .. Sed S'llbite, ~umateue, ekronnis, nubj petadis un u ia abismon. . . . ' . ' ' La .ahan .. .sur lac~elo en sovag.a flugado '- la temperaturo Poste la novaj .posedatoj d Rokofinn riparigis fal:is tre senteble kaj finfine la cielo i~is m'inaoe .t iJlal.- la kast~lo.n: .- Sed ili ba~da vendis gin. L s.amon :f:u:.i~,

hela ~ Ekn~is kaj ekptuvis. . . ,, aukau .aliaj, gis fine la konstruaj9 re.stis ,n~1ogata. La Mi, taneu kmig,inte de mia lasta tranokte;ifi, kaizo ~~e tio :estas; ke en la kastelo ~antom:as. La .. an~t~:l;l;lgi$ bald.au en gastejon. Mi luis eambTeton 'kaj mo3 die la .iamaj g;esil1joroj de Rokofim1, kiaj ,mort~:s S1d1s la tu tan tagon enuante - jen en la eam'Oro jen me:ze en peka ag.aclol ne trovas . trankvilon, :Sed , irs en mia dormejo. Mi trinkis, kontrau mia kutimo', plti nokte tra la ejoj k.aj kodoroj lamen~ante, kaj gena,n:te ?a g1asetoj. da vino ol estis bone, . tiel ke mi v~peoo la enlogantojn . 'fial jam dejaroj ueniu kur..aga~ pasigi Jl.lm ne estts tute sobta. .. nokton tie s:upre . . Plut.aj, kij ta.inen, faris :tion, rak01,- .. . ~(uuvenis eu la gasteao:lbro p~uraj vilaganoj, kj.uj tis poste -terur.ajn aferojn; ~d el. tiuj,.Jciuj en la at~e'~l~n!hs brue p~i la aprila ve~.ro .. EI,\'steoo.hur~,~~.i: veha nokto de la iama ka.tastro:foS'I,lr llolrofirm;audaci;s fa;,fls ve.nto ka] sur Ja fenestrovtti:OJ klakadis pluv9 , I'csti supre, neniu reve1lis gis nun. A. ili, estis trovtaj

, ; .'BrrN, subite diris gasto, tio estus no~to por senvivaj au tute ili Jl)ala)eri$ por ciain. Kaj guste. pastgJ. sup:re en ~ f~rltoma l{asteloJ. ~u ne, gasoojesh'O; hod-iai estas tia. datrevena noldo.: '" ' , _, hodia ja estas tiu tago? . Kun pveska pi . a;tente aiskUi.~;.Ia kampar..autlj' . ' Jes;jes, ' hodiauguste estas la omena dat. la r.akonton eble jam d~kfoje au pliofte auditan. A

ajn 1abeJ(ijn. Kaj kiam mi.kura~s dubi pr! 'la fakteoo. . de iliaj rakontoj kaj ~okridetis, ili dit's, ke .mi morgal't

povos . vid homon, kiu f