Journal of Administrative Sciencesybd.dergi.comu.edu.tr/dosyalar/Ybd/ybd-sayi-30-web.pdfSimülasyon...

Journal of Administrative Sciences

Cilt 15 • Sayı 30 • 2017 / Vol: 15 • No:30 • 2017

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

♦

Relationship Between Knowledge Economy Performance Indicators and Selected Macroeconomic Variables: An Application for OECD CountriesDilek MURAT, Betül İNAM, Simla GÜZELTürk Tipi Başkanlık Sistemi Önerisinden Partili Cumhurbaşkanlığı SistemineBurak KAYAİşyerinde Kişiler Arası Güven ile İşgören Sesliliği Arasındaki İlişkide Psikolojik Rahatlığın Aracılık RolüNeslihan DERİNDevlet Muhasebesinde Bütçeleştirilmiş Borçlar Hesabına İlişkin Bir DeğerlendirmeÖzlem TÜMER, Tolga DEMİRBAŞKadınların İşgücüne Katılım Oranı, Ekonomik Büyüme, İşsizlik Oranı ve Kentleşme Oranı Arasındaki Saklı Koentegrasyon İlişkisinin AraştırılmasıFatma ZEREN, Burcu KILINÇ SAVRULDoğrudan Yabancı Yatırımların Teknolojik Yayılma ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye ÖrneğiYılmaz KÖPRÜCÜOrta Asya Bölgesel Güvenlik Kompleksi Bağlamında Kırgızistan-Özbekistan İhtilafıFikret BİRDİŞLİYeni Kamu İşletmeciliği Bakış Açısıyla Türkiye’de Belediyelerin Şirketler Yoluyla Hizmet Sunma Modelinin DeğerlendirilmesiTolga DEMİRBAŞ, Özhan ÇETİNKAYA, Vuslat GÜNEŞ, Nur Belkıs BEKTAŞBir Sosyal Politika Aracı Olarak Sosyal Güvenlik: Dünyada ve Türkiye’de Gelişimi Üzerine Bir KarşılaştırmaBora YENİHANA Comparative Analysis of the United States’ Trade Frictions with China, Japan and South Korea, 1985-2016Murat BAYAR, Tuğba BAYARThe Effect of Trust in Supply Chain on the Firm Performance through Supply Chain Colloboration and Colloborative AdvantageNagehan UÇA, Murat ÇEMBERCİ, Mustafa Emre CİVELEK, Huriye YILMAZRadikal Demokrasi Projesi ve Müzakereci DemokrasiSezal ÇINAR ÖZKANTürkiye’deki Büyükşehirlerin Sürdürülebilirlik Kriterleri Açısından İncelenmesiMurat GÖK, Sema YİĞİTSimülasyon Metodu ile Değişim MühendisliğiMine ŞENEL, Bilgin ŞENEL, Yaprak AKANMali Teşvikler ile Doğrudan Yabancı Sermaye Girişleri Arasındaki İlişkinin ARDL Yaklaşımı ile Analizi: Türkiye ÖrneğiMahmut Ünsal ŞAŞMAZ, Yılmaz BAYAR

Türkiye’de Kayıtdışı İstihdamın Vergi Takozu Açısından DeğerlendirilmesiReyhan LEBA TANSÖKERÇalışanların Örgütsel Bağlılığını Etkileyen Bir Faktör Olarak Dönüşümcü Liderlik AlgısıSelver YILDIZ BAĞDOĞAN, Damla SARPBALKANİşletme Kültürünün Finansal Performansa Etkisi: Eleştirel Bir Literatür TaramasıAdem BÖYÜKASLAN, Hasan Rıza AŞIKOĞLU, Belkıs ÖZKARAÜniversite Öğrencilerinin Kentlilik Bilinci Algısı: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ÖrneğiMustafa GÖRÜN, Gamze KARAÖrgütsel Sessizlik ve Tükenmişlik İlişkisi: Turizm Çalışanları ÖrneğiAbdurrahman BENLİ, Gökçe CEREVAtık Yönetiminde Vergi Politikasının Rolü: Türkiye DeğerlendirmesiMurat AYDIN, Kendal DENİZTürkiye’de Çalışan Yoksullar Olarak Abdallar: Kırşehir İlinde Bir AraştırmaEmel İSLAMOĞLU, Sinem YILDIRIMALP, Cemal İYEMKoruma Sorumluluğu Doktrini Açısından Suriye Krizi: Bir İnsancıl Müdahalesizlik ÖrneğiSoner KARAGÜL, Çağrı Emin DEMİRBAŞKamu Politikası Analizine Yönelik Kavramsal ve Kuramsal Bir ÇerçeveCenay BABAOĞLUBilgi, Güç ve Siyasetin Kesişiminde Düşünce Kuruluşları: Kamu Politikaları Bağlamında Bir AnalizÖzer KÖSEOĞLU, Ömer Faruk KÖKTAŞTaiwan-Cyprus-Kosovo Cases: Differences and SimilaritiesKamer KASIM, Elif EREN KASIMThe Waves of Turkey’s Proactive Foreign Policy Hitting South-Asian Coasts: Turkey-Bangladesh RelationsGürol BABAAvrupa Birliği’nin Geri Kabul Anlaşmaları: Türkiye ile AB Arasında İmzalanan Geri Kabul Anlaşması Çerçevesinde Hukuki Bir DeğerlendirmeKerem BATIRSınav Deneyimleri Işığında KOBİ Danışmanlığı Yeterliliğinin KritiğiTuncay YILMAZ, Bora YENİHAN, Bünyamin BACAKTürkiye’de İl, Yıl ve Cinsiyet Kırılımlı Ortalama ve Beklenen Okullaşma YılıAtalay ÇAĞLAR, Ferda ESİN GÜLEL, M. Ensar YEŞİLYURT, Filiz YEŞİLYURT, Oğuz KARADENİZ

30

Cilt 15 • Sayı 30 • 2017 / V

ol: 15 • No:30 • 2017

Journal of Adm

inistrative Sciences

YÖNETİM BİLİMLERİ DERGİSİJOURNAL OF ADMINISTRATIVE SCIENCES

Cilt 15. Sayı 30. 2017/ Volume 15. Number 30. 2017ISSN:1304-5318 E-ISSN:2147-9771

SAHİBİ/OwnerÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi adına Rektör Prof. Dr. Yücel ACER

EDİTÖRLER / EditorsDoç. Dr. Suat UGUR (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi)

Yrd. Doç. Dr. Özgür TOPKAYA (Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi)

YAZI VE DANIŞMA KURULU/ Editorial BoardAlfabetik Sıra ile / In Alphabetical Order

ACER, Yücel (Yıldırım Beyazıd Ü.)AKTAN Coşkun Can (DEU)ALPER Yusuf (Uludağ Ü.)AYDIN, Murat (ÇOMÜ)BABA Gürol (Ankara SBÜ)BACAK Bünyamin (ÇOMÜ)BENLİ Abdurrahman (Sakarya Ü.)BİÇERLİ M. Kemal (Anadolu Ü.)BOZKURT Veysel (İstanbul Ü.)CAM Erdem (ÇASGEM)ELAGÖZ İsmail (ÇOMÜ)ENER Meliha (ÇOMÜ)ERKAN Gülgün (ÇOMÜ)EROL Mikail (ÇOMÜ)GÖRÜN Mustafa (ÇOMU)İNCEKARA, Ahmet (İstanbul Ü.)

İPEK, Selçuk (ÇOMÜ)KARADENİZ Oğuz (Pamukkale Ü.)KARAGÜL, Soner (ÇOMÜ)KAYA İbrahim (İstanbul Ü.)KILIÇ, Cüneyt (ÇOMÜ)KORKUSUZ Refik (İstanbul Medeniyet Ü.)KÖLEOĞLU Nilay (ÇOMÜ)KURT Serdar (ÇOMÜ)MURAT Sedat (İstanbul Ü.)ÖRNEK Ali Şahin (ÇOMÜ)ÖZDEMİR Süleyman (İstanbul Ü)PAZARCIK Yener (ÇOMÜ)POLOUCEK Stanislav (Silesian U)SERİM Nilgün (ÇOMÜ)SÖNMEZLER Gökhan (Trakya Ü.)ŞAHİN Levent (İstanbul Ü.)

TAN Sabri Sami (ÇOMÜ)TOKOL Tuncer (Uludağ Ü.)TOPBAŞ Ferhat (Balıkesir Ü.)TORUN Mustafa (ÇOMÜ)TUFAN Ekrem (Anadolu Ü.)TÜRGAY Timur (ÇOMÜ)TÜRGAY, Ayşe San (ÇOMÜ)UĞUR Suat (ÇOMÜ)ULUDAĞ M. Bülent (İzmir Katip Çelebi)ULUYOL Osman (Adıyaman Ü.)UZUNOĞLU Sadi (Trakya Ü.)YELKİKALAN Nazan (ÇOMÜ)YILDIRIM Engin (Anayasa Mahkemesi)YİĞİT, Yusuf (ÇOMÜ)

HAKEM KURULU / RefereesAlfabetik Sıra İle/ In Alphabetical Order

ABDURRAHMAN Nazif Çatık (Ege)AKGÜNDÜZ Yılmaz (Dokuz Eylül)ALPARSLAN Ali Murat (Mehmet Akif Ersoy)ALTAN Yakup (Süleyman Demirel)ALTUNTAŞ Gültekin (İstanbul)ARAP İbrahim (Dokuz Eylül)ATMACA Metin (ÇOMÜ)AYGÜN Mehmet (Yüzüncü Yıl)AYDIN Murat (ÇOMÜ)BACAK Bünyamin (ÇOMÜ)BAĞCI Zübeyir (Pamukkale)BALABAN Özlem (Sakarya)BALAN Feyza (ÇOMÜ)BATIR Kerem (İzmir Katip Çelebi)BAYKAL Mehmet (İstanbul)BARDAKOĞLU Övünç (Dokuz Eylül)BOZATAY Şeniz Anbarlı (ÇOMÜ)BURSALI Yeliz Mohan (Pamukkale)CENGİZ Filiz Tufan (ÇOMÜ)CENGİZ Vedat (Kocaeli)ÇETİN Onur (Trakya)DAĞ Sündüz (İstanbul)

DEMİRTEPE Mustafa Turgut (ÇOMÜ)ELAGÖZ İsmail (ÇOMÜ)ERENKOL H. Anıl Değermen (İstanbul)EROĞLU Filiz (ÇOMÜ)ERYILMAZ Mehmet (Uludağ)GEZER Gonca (ÇOMÜ)GÖK Musa (Bandırma)GÖRÜN Mustafa (ÇOMÜ)GÜLEL Ferda Esin (Pamukkale)GÜVERCİN Deniz (Gelişim)İPEK Selçuk (ÇOMÜ)KARA Mustafa (ÇOMÜ)KARAGÜL Soner (ÇOMÜ)KARAKAŞ Adem (Kafkas)KARAKATSANIS Safiye Yelda Kaya (ÇOMÜ)KAYA, Taylan Özgür (Necmettin Erbakan)KESER Aşkın (Uludağ)KILIÇ Cüneyt (ÇOMÜ)KÖLEOĞLU Nilay (ÇOMÜ)KURT Ünzüle (ÇOMÜ)MEMİŞOĞLU Dilek (İzmir Katip Ç)ORHAN Serdar (Sakarya)ÖRNEK Ali Şahin (ÇOMÜ)

ÖZCAN Burcu (Fırat)ÖZDAMAR, Elif Özge (M. Sinan Güzel S)ÖZEKİCİOĞLU, Halil (Cumhuriyet)ÖZEL Hasan Alp (Karabük)ÖZLER Nezire Derya Ergun (Dumlupınar)PAZARCIK Yener (ÇOMÜ)PEKCAN Cemre (ÇOMÜ)POLAT Ebru Kanyılmaz (ÇOMÜ)ŞAHİN Levent (İstanbul)TAN Sabri Sami (ÇOMÜ)ULUDAĞ M. Bülent (İzmir Katip Çelebi)UNUTULMAZ K. Onur (Ankara SBÜ)UZUN Hasan (Fırat)YAĞANOĞLU, Nazmi Yükselen (ÇOMÜ)YAVUZ Rüya Ataklı (ÇOMÜ)YENER Serdar (Sinop)YILDIRIM Giray Sadık (Yıldırım Beyazıt)YILMAZ, Berna Burcu (ÇOMÜ)YILMAZ Tuncay (Sakarya)YONTAR İbrahim Güray (Dokuz Eylül)ZENGİN Hayrettin (Sakarya)

i

T.C.Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Canakkale Onsekiz Mart University

CİLT 15 • SAYI 30 • 2017Volume 15 • Number 30 • 2017

ii

Yılda İki Kez Yayınlanır

Yönetim Bilimleri Dergisi (YBD) yılda iki kez yayınlanan hakemli bir dergidir. Gönderilen yazılar ilk olarak editörler ve yazı kurulunca bilimsel anlatım ve yazım kuralları yönünden incelenir. Daha sonra uygun bulunan yazılar alanında bilimsel çalışmaları ile tanınmış üç ayrı hakeme gönderilir. Hakemlerin kararları doğrultusunda yazı yayımlanır veya yayımlanmaz.

Yönetim Bilimleri Dergisi (YBD)/ Journal of Administrative Sciences (JAS)Yönetim Bilimleri Dergisi

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Biga İktisadi ve İdari Bilimler FakültesiProf. Dr. Ramazan Aydın Yerleşkesi, Ağaköy, Biga, Çanakkale, Turkey

Phone: +90 (286) 335 8738 Fax: +90(286) 3358736Web: http://ybd.dergi.comu.edu.tr / E-mail: [email protected]

YBD’de yayınlanan yazılarda fikirler yalnızca yazar(lar)ına aittir. dergi sahibini, yayıncıyı ve editörleri bağlamaz.

Yayın Türü: Yaygın Süreli YayınYayın Şekli: 6 aylık (Şubat-Ağustos) Türkçe ve İngilizce

Tasarım-Baskı Hazırlık: Pozitif MaatbaasıÇamlıca Mahallesi Anadolu Bulvarı 145. Sokak 10/19 Yenimahalle/ANKARA

Tel: 0312 397 00 31 | Faks: 0312 397 86 12E-Posta: [email protected]

Yönetim Bilimleri Dergisi (YBD); EBSCOHOST Academic Search Complete, International Bibliography of the Social Sciences (IBSS), Worldwide Political Science Abstracts Database, TÜBİTAK ULAKBİM, TÜBİTAK DERGİPARK, Index Islamicus, Index Copernicus Journals Master List, Ulrichs Periodical directory, Internatonal Bibliography of Periodical Literature in the Humanities and Social Sciences (IBZ), International Bibliography of Book Reviews of Scholarly Literature in the Humanities and Social Sciences (IBR), ASSOS INDEX, ProQuest Political Science Database, PRoQuest Social Science Journals Database, Directory of Open Access Journals (DOAJ), EBSCO Discovery Service (EDS), EBSCO Business Source Database (BSI), DergiPark tarafından indekslenmektedir.

Tüm hakları saklıdır. Önceden yazılı izin alınmaksızın hiçbir iletişim, kopyalama sistemi kullanılarak yeniden basılamaz.

Akademik ve haber amaçlı kısa alıntılar bu kuralın dışındadır.

All rights reserved. No part of this publication may bi reproduced, stored or introduced into a retrieval system, or transmitted in any form, or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or

otherwise, without prior written consent of the JAS editors

Disclaimer: Statements of acts or opinions appearing in the Journal of Administrative Sciences (JAS) are

ISSN:1304-5318E-ISSN:2147-9771

iii

İÇİNDEKİLER / CONTENTS

Editörden/ Editor’s Note.......................................................................................................vii

Relationship Between Knowledge Economy Performance Indicators and Selected Macroeconomic Variables: An Application for OECD Countries ..................................9Bilgi Ekonomisi Performans Göstergeleri ve Seçilmiş Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişki: OECD Ülkeleri İçin Bir UygulamaDilek MURAT, Betül İNAM, Simla GÜZEL

Türk Tipi Başkanlık Sistemi Önerisinden Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemine..........27From the Presidential System of Turkish Type Suggestion to the Party Presidential SystemBurak KAYA

İşyerinde Kişiler Arası Güven ile İşgören Sesliliği Arasındaki İlişkide Psikolojik Rahatlığın Aracılık Rolü.......................................................................................................51The Mediating Role of Psychological Safety in the Effect of Interpersonal Trust on Employee Voice in WorkplaceNeslihan DERİN

Devlet Muhasebesinde Bütçeleştirilmiş Borçlar Hesabına İlişkin Bir Değerlendirme........................................................................................................................69An Assesment on the Account of Budgeted Accounts Payable in Government AccountingÖzlem TÜMER, Tolga DEMİRBAŞ

Kadınların İşgücüne Katılım Oranı, Ekonomik Büyüme, İşsizlik Oranı ve Kentleşme Oranı Arasındaki Saklı Koentegrasyon İlişkisinin Araştırılması...................................87Evaluating the Hidden Cointegration Relationship Among Female Labor Force Participation Rate, Economic Growth, Unemployment Rate and Urbanization RateFatma ZEREN, Burcu KILINÇ SAVRUL

Doğrudan Yabancı Yatırımların Teknolojik Yayılma ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği....................................................................................105The Effect of Foreign Direct Investment on Techonogical Spillover and Economic Growth: Turkey CaseYılmaz KÖPRÜCÜ

Orta Asya Bölgesel Güvenlik Kompleksi Bağlamında Kırgızistan-Özbekistan İhtilafı.....................................................................................................................................123Kyrgyz-Uzbek Disputes in the Context of Central Asia Regional Security ComplexFikret BİRDİŞLİ

Yeni Kamu İşletmeciliği Bakış Açısıyla Türkiye’de Belediyelerin Şirketler Yoluyla Hizmet Sunma Modelinin Değerlendirilmesi................................................................145The Evaluation on the Model of Municipalities’ Delivering Service via Companies from the Perspective of New Public Management in TurkeyTolga DEMİRBAŞ, Özhan ÇETİNKAYA, Vuslat GÜNEŞ, Nur Belkıs BEKTAŞ

YBD Cilt 15 Sayı 30 2017 / JAS Vol: 15 No: 30 2017

iv

Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Sosyal Güvenlik: Dünyada ve Türkiye’de Gelişimi Üzerine Bir Karşılaştırma....................................................................................................177Understanding Social Security As A Tool of Social Policy: A Comparison of Development of Social Security in the World and TurkeyBora YENİHAN

A Comparative Analysis of the United States’ Trade Frictions with China, Japan and South Korea, 1985-2016.........................................................................................................197Amerika Birleşik Devletlerinin Çin, Japonya ve Güney Kore ile Yaşadığı Ticari Sürtüşmelerin Karşılaştırmalı AnaliziMurat BAYAR, Tuğba BAYAR

The Effect of Trust in Supply Chain on the Firm Performance through Supply Chain Colloboration and Colloborative Advantage....................................................................215Tedarik Zincirinde Güven ve Firma Performansı İlişkisinde Tedarik Zincirinde İşbirliği ve İşbirlikçi Avantajın RolüNagehan UÇA, Murat ÇEMBERCİ, Mustafa Emre CİVELEK, Huriye YILMAZ

Radikal Demokrasi Projesi ve Müzakereci Demokrasi................................................231The Project of Radical Democracy and Negotiant DemocracySezal ÇINAR ÖZKAN

Türkiye’deki Büyükşehirlerin Sürdürülebilirlik Kriterleri Açısından İncelenmesi.......253Evaluation of the Metropolitan Cities in Turkey According to the Sustainabibility CriteriaMurat GÖK, Sema YİĞİT

Simülasyon Metodu ile Değişim Mühendisliği.............................................................275Business Process Reengineering with Simulation MethodMine ŞENEL, Bilgin ŞENEL, Yaprak AKAN

Mali Teşvikler ile Doğrudan Yabancı Sermaye Girişleri Arasındaki İlişkinin ARDL Yaklaşımı ile Analizi: Türkiye Örneği..............................................................................297Analysis of the Relationship between Fiscal Incentives and Foreign Direct Investment Inflows in Turkey with ARDL Approach: Evidence from TurkeyMahmut Ünsal ŞAŞMAZ, Yılmaz BAYAR

Türkiye’de Kayıtdışı İstihdamın Vergi Takozu Açısından Değerlendirilmesi........309Assessment of Informal Employment in Turkey in Terms of Tax WedgeReyhan LEBA TANSÖKER

Çalışanların Örgütsel Bağlılığını Etkileyen Bir Faktör Olarak Dönüşümcü Liderlik Algısı.......................................................................................................................................335A Research on the Impact of Transformational Leadership on Organizational CommitmentSelver YILDIZ BAĞDOĞAN, Damla SARPBALKAN

İşletme Kültürünün Finansal Performansa Etkisi: Eleştirel Bir Literatür Taraması.................................................................................................................................353The Effect of Organizational Culture on Firm’s Financial Performance: A Subjective Litrature ReviewAdem BÖYÜKASLAN, Hasan Rıza AŞIKOĞLU, Belkıs ÖZKARA

v

Üniversite Öğrencilerinin Kentlilik Bilinci Algısı: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Örneği..............................................................................................................393University Students’ Perceptions about Urbanity Consciousness: The Case of Canakkale Onsekiz Mart University Mustafa GÖRÜN, Gamze KARA

Örgütsel Sessizlik ve Tükenmişlik İlişkisi: Turizm Çalışanları Örneği...................411The Relationship Between Organizational Silence and Burnout: Example of Tourism WorkersAbdurrahman BENLİ, Gökçe CEREV

Atık Yönetiminde Vergi Politikasının Rolü: Türkiye Değerlendirmesi....................435The Role of Tax Policy on Waste Management: The Case of TurkeyMurat AYDIN, Kendal DENİZ

Türkiye’de Çalışan Yoksullar Olarak Abdallar: Kırşehir İlinde Bir Araştırma........463Abdals as Working Poor in Turkey: A Research in the Province of KırşehirEmel İSLAMOĞLU, Sinem YILDIRIMALP, Cemal İYEM

Koruma Sorumluluğu Doktrini Açısından Suriye Krizi: Bir İnsancıl Müdahalesizlik Örneği.....................................................................................................................................481Syria Crisis in Terms of the Responsibility to Protect Doctrine: An Example of ‘Humanitarian Non-Intervention’Soner KARAGÜL, Çağrı Emin DEMİRBAŞ

Kamu Politikası Analizine Yönelik Kavramsal ve Kuramsal Bir Çerçeve................511A Conceptual and Theoretical Framework over Public Policy AnalysisCenay BABAOĞLU

Bilgi, Güç ve Siyasetin Kesişiminde Düşünce Kuruluşları: Kamu Politikaları Bağlamında Bir Analiz.........................................................................................................533Think Tanks at the Intersection of Knowledge, Power and Politics: a Public Policy AnalysisÖzer KÖSEOĞLU, Ömer Faruk KÖKTAŞ

Taiwan-Cyprus-Kosovo Cases: Differences and Similarities.......................................553Tayvan, Kıbrıs, Kosova Meseleleri: Farklılıklar ve BenzerliklerKamer KASIM, Elif EREN KASIM

The Waves of Turkey’s Proactive Foreign Policy Hitting South-Asian Coasts: Turkey-Bangladesh Relations............................................................................................573Türkiye’nin Eylem Yanlısı Dış Politikasının Güney Asya Kıyılarına Yansıması: Türkiye-Bangladeş İlişkileriGürol BABA

Avrupa Birliği’nin Geri Kabul Anlaşmaları: Türkiye ile AB Arasında İmzalanan Geri Kabul Anlaşması Çerçevesinde Hukuki Bir Değerlendirme..............................585European Union’s Readmission Agreements: A Legal Analysis within the Framework of Readmission Agreement between Turkey and the EUKerem BATIR

vi

Sınav Deneyimleri Işığında KOBİ Danışmanlığı Yeterliliğinin Kritiği......................605Criticality of Qualificatins of SME Consultancy in the Range of Examination ExperiencesTuncay YILMAZ, Bora YENİHAN, Bünyamin BACAK

Türkiye’de İl, Yıl ve Cinsiyet Kırılımlı Ortalama ve Beklenen Okullaşma Yılı......619Mean and Expected Years of Schooling in Turkey with Province, Year and Gender BreakdownAtalay ÇAĞLAR, Ferda ESİN GÜLEL, M. Ensar YEŞİLYURT, Filiz YEŞİLYURT, Oğuz KARADENİZ

Yazarlar Hakkında.................................................................................................................643Yazarlar için Bilgi Notu........................................................................................................651About the Authors.................................................................................................................657Notes for Contributors..........................................................................................................665

vii

EDİTÖRÜN NOTU

Hakemli akademik yayın olarak faaliyetini sürdüren Yönetim Bilimleri Dergisi-ne yayınlanması üzere çok değerli akademisyenler tarafından gönderilen makaleler hakem sürecinden geçirildi, olumlu rapor alanlar kabul edildi ve yayına hazır hale getirilerek 30. sayı oluşturuldu. Çok zengin bir içeriğe sahip olan 30. sayıda emeği geçen hakem hocalarımıza ve yazarlara çok teşekkür ederiz.

Dergimizin bu sayısında; çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri, ekonometri, iktisat, işletme, kamu yönetimi, maliye, ve uluslararası ilişkiler alanından çok çeşitli çalışmalar yer almaktadır.

İçten saygılarımızla Doç. Dr. Suat UĞUR

EDITOR’S NOTE

Various articles have been received, reviewed and made ready for publication in the 30th issue by the editor’s office of the Journal of Administrative Sciences. The issue has articles from diverse fields of social sciences. We would like to thank all reviewers and authors who have contributed for the formation of the issue.

In this issue there are several articles in the fields of business management, eco-nomics, econometrics, finance, international relations, labor economics and industri-al relations, public administration.

Assoc.Prof. Suat UĞUR

9

Yönetim Bilimleri Dergisi/Journal of Administrative SciencesCilt / Volume: 15, Sayı / N: 30, ss. / pp.: 9-26, 2017

Relationship Between Knowledge Economy Performance Indicators and Selected

Macroeconomic Variables: an Application for OECD Countries

Dilek MURAT* & Betül İNAM**& Simla GÜZEL***

AbstractInformation has been the most important source of social wealth throughout the his-tory. Societies that have access to more superior knowledge and could utilize this knowledge aright via an effective political, economic and social organization surpassed others and achieved a higher level of welfare. The present study aimed to determine the correlation between knowledge economy performance indicators and selected macro-economic variables. The data set compiled for 34 OECD countries was analyzed with canonical correlation analysis. The analyses demonstrated that there was a significant and strong relationship between the datasets.Key words: Knowledge Economy, Information and Communication Technologies (ICT), Canonical Correlation Analysis.

Bilgi Ekonomisi Performans Göstergeleri ve Seçilmiş Makroe-konomik Değişkenler Arasındaki İlişki: OECD Ülkeleri İçin Bir Uygulama

Özet Bilgi, tarih boyunca toplumların zenginliğinin en önemli kaynağı olmuştur. Daha fazla ve daha nitelikli bilgiye sahip olan ve bilgiyi etkin bir siyasal, ekonomik ve sosyal örgütlenme ile doğru biçimde kullanabilen toplumlar diğerlerinin önüne ge-çerek daha yüksek bir refah seviyesine erişmiştir. Bu çalışmada bilgi ekonomisi per-formans göstergeleri ve seçilmiş makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla ele alınan OECD üyesi 34 ülke için derlenen veri seti kanonik korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda değişken setleri arasında anlamlı ve güçlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Bilgi Ekonomisi, Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT), Kano-nik Korelasyon Analizi.

* Asst. Prof. ,Uludag University, Faculty of Economic and Administrative Sciences, Department of Econometrics, [email protected]

** Res. Asst. ,Uludag University, Faculty of Economic and Administrative Sciences, Department of Public Finance, [email protected]

*** Asst. Prof. ,Namık Kemal University, Faculty of Economic and Administrative Sciences, Department of Public Finance, [email protected]

10

Dilek MURAT & Betül İNAM & Simla GÜZEL

1. INTRODUCTION

Knowledge and innovation played a significant role in progress and develop-ment since the beginning of human history. The share of knowledge in the foun-dation of the industrial revolution, which started in the 18th Century and reduced the agricultural population on earth during two centuries and transformed humans into producers of goods and services, could not be denied. However, along with the globalization that gained momentum during the 1980’s and the technological revo-lution, knowledge and innovation became an indispensable part of the economy. Since that period, a shift from capital intensive production to information intensive production was experienced and developed country economies were transformed from an industrial production based economic structure into a service based produc-tion structure.

Along with globalization and the technological revolution, information became the key to competition. Formal knowledge is considered as both a personal and economic resource and although it is yet far away from negating the conventional production factors totally, it rendered production factors easily accessible1. Today, industries, which are at the center of the economy, are closely interested in the pro-duction and distribution of knowledge and information. Knowledge is reshaping the economic growth and operation models in the world.

The objective of the present study is to determine the degree and the direction of the effects of commonly used knowledge economy performance indicators on selected macroeconomic indicators in OECD countries, including Turkey.

2. KNOWLEDGE ECONOMY AND ITS INDICATORS

As the role of knowledge and technology in economic growth was recognized completely, the term “knowledge-based economy” emerged. Human knowledge chris-tened in economics as human capital and technological knowledge have always been significant in economic development. The focus of conventional “production functions” are on labor, capital, materials and energy and the effects of knowledge and technology on production are peripheral. New analytical approaches are devel-oped to include knowledge directly in production functions. Investments in knowl-edge could improve the efficiency of other production factors and transform these factors into new products and processes. Knowledge investments tend to increase (as opposed to decrease) the returns and thus, they are crucial for economic growth in the long term2. A knowledge-based economy means that knowledge production, exchange, distribution and utilization are primarily driven by economic growth, more employment and creation of wealth3.

1 Peter F. Drucker, Kapitalist Ötesi Toplum, (İstanbul: İnkılap Kitabevi, 1993), s.65.2 OECD, “ The Knowledge-Based Economy”, 1996, pp. 9-11. 3 Abdul B. Kamara, Lobna Bousrih and Magidu Nyende, December 2007, Economic Research

Working Paper, No: 88, African Development Bank, “Growing a Knowledge Based Economy: Evidence from Public Expenditure and Education in Africa”, p. 4.

11

Relationship Between Knowledge Economy Indicators And Selected Macroeconomic ...

The requirements for a successful transition to a knowledge economy are long-term educational investments, an improved information infrastructure, advanced innovation capability and an economic environment that favors market transactions. As the World Bank pinned; these factors are the pillars of the knowledge economy (KE), and form the framework of the knowledge economy in ensemble4. These four pillars of the KE framework could be summarized as follows:

• Effective economic policies and organizations created by an economic motivation and the institutional framework that facilitate efficient al-location of resources and promote creativity and incentives for the ef-ficient creation, distribution, and use of existing knowledge;

• Efficient creation and utilization of the knowledge by an educated and skilled labor force, which continuously improves and adapts their abilities;

• Corporations, research centers, universities, consultant firms, and other institutions functioning within an innovative system within the knowl-edge revolution, perusing the growing supply of global knowledge, via assimilation and adaptation of the available knowledge for local needs;

• Efficient communication, distribution and processing of knowledge are aimed via a modern and appropriate information.

The “basic scorecard” formed based on the above mentioned four pillars and in-clude several variables is used to establish the knowledge economy index for nations.

Figure 1: The KAM (Knowledge Assessment Methodology) Basic Scorecard

Resource: The World Bank, The KAM (Knowledge Assessment Methodology)

4 Joonghae Suh and Drek H. C. Chen, Korea as a Knowledge Economy, (Washington DC: Korea Development Institute and World Bank Institute, 2007), p. 3.

12


In evaluating the status of a country with respect to the knowledge economy, a similar scorecard is created for each country and its rank within other countries is established. In the most recent Knowledge Economy Index published in 2012 and scored 146 nations, the world’s most advanced knowledge economy was Sweden. Sweden is particularly strong in the pillars of innovation and Information and Com-munication Technology (ICT) ranking second. However, it was the 6th in the educa-tion pillar, falling from the 3rd position in 2000 (The World Bank, KAM Index 2012).

In addition to the index mentioned above that assesses the status of nations based on the knowledge economy, there are other performance indicators, which have critical significance in the process of transition into knowledge economy. These include several indicators such as R&D activities and expenditures, science and tech-nology and human resources as the source of information production, scientific pub-lications and patents, developments in information and communication industry as the output of investments in knowledge. Studies that are conducted under the light of these indicators demonstrate the knowledge economy performances of nations and determine which variables affect the macroeconomic indicators or dependent onto them. The variables used in the studies could be different. This is due the facts that the variable sets for knowledge economies of the countries are only emerging recently, there are problems with the data sets for developing countries and not ev-ery variable is suitable for analysis. The variables used in the analyses conducted in the present study were determined based on the most frequently used variables in the literature.

3. LITERATURE

The important role of knowledge in economy is not a novelty. Adam Smith wrote about a new cast of specialists of a speculative nature, who contributed to the pro-duction of knowledge, which was economically beneficial. According to Friedrich List, the infrastructure and institutions played a significant role in the creation and dissemination of knowledge, and thus resulted in the development of productive forces. Schumpeter considered innovation as a major impetus of economy, and his followers such as Galbraith, Goodwin and Hirschman followed the same idea. Fur-thermore, new growth theories are developed to explain the factors that promote economic growth in the long term by economists such as Romer and Grossman5.

In their study, Boskin and Lau (2000) analyzed post-Second World War data for G-7 countries using econometric methods and found that an advancement in tech-nology is the most significant source of economic growth. Pohjola (2000) investigat-ed the effects of the investments in information technology on economic growth in a study conducted with the data from 29 countries in the 1980-95 period using a pre-cise economic growth model. The results indicated that physical capital was a key factor in economic growth for both developed and developing countries based on the full data for 39 countries. However, in a sample of 23 developed OECD nations,

5 OECD, “ The Knowledge-Based Economy”, 1996, s.9.

13


information technology investments demonstrated a strong influence on economic growth. Jin and Cho (2015) found that ICT capacity had statistically verified effects on economic development.

Yamak and Koçak (2007) investigated the possible effects of information technol-ogy investment expenditures on economic growth for the 1993-2005 period in 50 countries. Generally, the effect of information technology investment expenditures on economic growth in developed and developing countries was negative and insig-nificant. However, it was observed that information technology investment expen-ditures had a spillover effect on the growth in G-8 countries.

Billon et al. (2010) concluded in their study that income level of the nations was a significant factor in the development of information and communication technolo-gies in 142 developed and developing countries. O’Mahony and Vecchi (2005) aimed to determine the effect of ICT on real production level increase in the United States and the United Kingdom. The effect was positive in both countries and more so in the United States.

In a study, Dewan and Kraemer (2000) estimated an inter-country production function that correlated IT and non-IT inputs to GDP output. Returns on IT capital investments are estimated to be positive and significant for investigated developed countries. However, it was just the opposite for the developing countries, where returns from non-IT capital were quite considerable. In an empirical study by Wong (2002) aimed to determine whether Asian countries were slow to adapt ICT when compared to other countries, although they had a higher share of global ICT pro-duction. The study found positive response to the hypothetical question and based on their current level of development (per capita GDP) and competitiveness (world competitiveness index), they had rather low rates of adaptation to ICT products.

An analysis of GDP data for Nordic Countries by Amiri (2013) confirmed that these countries had some of the highest Internet adoption rates in the world and some of the highest per capita GDP levels globally. And the above mentioned study demonstrated that Internet adoption is a direct factor on GDP growth in a given economy.

The analysis by Colecchia and Schreyer (2001) utilized a newly compiled data-base using System of National Accounts 1993 (SNA93) on investment in ICT equip-ment and software. Their article demonstrated that, the United States was not alone in benefiting from the positive effects of ICT capital investment and on economic growth and to experience an acceleration of these effects, despite differences be-tween countries. ICT distribution is dependent on suitable infrastructure conditions and not necessarily on the presence of an ICT production industry.

The factors determining the distribution of the internet across countries were scrutinized by Kiiski and Pohjola (2002). It was determined that GDP per capita and the cost of internet access explained the observed computer hosts per capita growth in OECD countries. Education was significant for both developed and developing countries. In the study covering OECD countries, Hargittai (1999) interpreted the

14


differences in internet connectivity among OECD countries. The empirical analyses conducted in this study demonstrated that the most effective predictors of internet connectivity of a country were economic wealth and telecommunications policies. It was found that there was a strong relationship between regulation and lower inter-net penetration and higher internet access changes. In a separate study, the impacts on the internet and cellular phone penetration levels were examined in several coun-tries. It was demonstrated that internet access was strongly dependent on the insti-tutional environment in the particular country. However, mobile phone networks, which are less site-dependent and are easily re-deployable, were less dependent on institutional features. Beilock and Dimitrova (2003) developed a model to explain the differences in internet usage rates (IURs) between global nations measured as users per capita. It was found that the most important determinant was per capita income. Openness of a society and the infrastructure were found to be the other im-portant determinants and telephone and personal computer densities were utilized as as proxies.

European ICT activities were analyzed by Koski, Rouvinen and Yla-Anttila (2002). Their study was concentrated on the ICT production sector in EU countries. An obvious and increasing concentration tendency in ICT-related production and R&D was determined in Europe. According to Falk (2007) both ratios of business R&D expenditures to GDP and the share of R&D investment in high-tech industries had positive and significant effects on per capita GDP and long-term GDP per hour worked.

According to Powell and Snellman (2004), the key component of knowledge economy is a greater dependence on intellectual competencies, not on physical in-puts or natural resources. The study provided evidence of an upward surge in infor-mation production and demonstrated that this increase was due to the emergence of new industries.

Using the data obtained from 71 developed and developing countries, Pick and Azari (2008) analyzed the impact of socioeconomic, governmental, and accessibility factors on ICT usage, expenditure, and infrastructure. It was found that technologi-cal elements were highly correlated with scientific publications, followed by foreign direct investment, % of females in the labor force, and variables related to education in developed countries. On the other hand, technology components were strongly correlated with foreign direct investment, the priority of Information technologies for the state, and education variables.

Oort et al. (2009), in a study they conducted with municipal governments in Hol-land, analyzed the increase in employment with respect to the knowledge economy indicators. They concluded that the density of knowledge workers and innovative-ness had strong effects on employment increase.

Erkekoğlu and Arıç (2013) studied on six variables calculated by the World Bank for the information society in twenty APEC countries and Turkey. The findings of

15


their study demonstrated that Turkey, China, Mexico, Malaysia, Peru, Russian Fed-eration and Thailand were in the same cluster.

In a study by Taşçı (2013) investigated the effects of ICT on Turkish economy, employment and added value within the context of OECD World Imput-Output Studies. Findings demonstrated that ICT sector reflected a rapid development pro-cess, penetrated into other sectors rapidly and was able to create employment even during crisis periods.

According to the OECD (2013) report, data for European Union and the United States demonstrated that knowledge-based capital (KBC) investments had a 20% - 27% share of the average labor productivity growth. The determinants of competi-tive success for corporations are also transformed by knowledge-based capital.

4. METHODOLOGY

4.1. Canonical Variates and the Canonical Correlation

Canonical correlation analysis (CCA) is a multivariate statistical tech-nique that aims to determine the relationship between two variable sets

1 2 1 2 X ; Y Yp q( X , ,..........X , ,.........Y ) that contain two or more variables. H. Hotelling first developed the method and provided the scientific community with the example of relating arithmetic speed and arithmetic power to reading speed and reading power. The technique could also be used to correlate governmental policy variables with economic goal variables and university “performance” variables with pre-university “achievement” variables6.

In canonical correlation analysis, linear combinations with maximum corre-lation and unit variances are obtained for each variable set. Afterwards, a second linear combination pair with maximum correlation and unit variances is obtained independent of the previously found pair. And this process is conducted until new linear combination pairs are equal to the number of variables in the set with the lower number of variables7.

1 11 1 12 2 1 + a + ... + a p pW a X X X= (1)

1 11 1 12 2 1 + b + ... + b q qV b Y Y Y= (2)

Equation 1 and Equation 2 express the 1W and 1V variables that are the linear combinations of X and Y variables. When it is assumed that the correlation between

6 Richard A. Johnson and Dean W. Wichern, Applied Multivariate Statistical Analysis (New Jersey: Upper Saddle River Prentice-Hall Inc., 1998), p. 587.

7 Hüseyin Tatlıdil, Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Analiz, (Ankara: Ziraat Matbaacılık A.Ş. 2002), s. 217.

16


1W and 1V variables is 1C , the objective of the CCA is to predict 11 12 1pa ,a ,...,a and

11 12 1qb ,b ,...,b coefficients so that 1C value would be maximum. Equations 1 and 2

depict canonical equations, 1W and 1V canonical variates, and 1C depicts the ca-nonical coefficient8.

After calculating 1W and 1V canonical variates, the other canonical variate set

2W and 2V is calculated:

2 21 1 22 2 2

2 21 1 22 2 2

+ a + ... + a

+ b + ... + b p p

q q

W a X X XV b Y Y Y

=

=

the correlation coefficient between these two variables 2C is defined indepen-

dent from 1W and 1V canonical variates. In other words, canonical variate sets are obtained independent from each other. This procedure is performed until the cor-

relation coefficient mC between the m canonical variate set is maximum.

1 1 2 2

1 1 2 2

+ a + ... + a

+ b + ... + b m m m mp p

m m m mq q

W a X X XV b Y Y Y

=

=

In brief, the aim of canonical correlation is to define the m count canonical variate

sets 1 1 2 2 ( m m(W ,V ), W ,V ),...,(W ,V ) until corresponding correlation coefficients

1 2 mC ,C ,...,C are maximum:

0 for all j k

0 for all j k

0 for all j k

j k

j k

j k

Cor(V ,V )Cor(W ,W )Cor(W ,V )

= ≠

= ≠

= ≠

Thus, CCA could be considered as a maximization problem that should be solved with certain limitations.

8 Subhash Sharma, Applied Multivariate Techniques, (New York: John Wiley & Sons, Inc., 1996, p. 397-398.

17


4.2.Statistical and Practical Significance for the Canonical Correlations

Initially, statistical significance of canonical variates and canonical correlations should be tested and then the results should be interpreted. The null hypothesis and the alternative hypothesis used for this purpose are as follows:

0 1 2

1 1 2

C 0 C 0

m

m

H : C ... CH : C ... C

= = = =≠ ≠ ≠ ≠

Although there are several techniques to test the above mentioned hypotheses, Wilks’ Lambda Approach is the most commonly used method. Wilks’ Lambda (Λ ) statistic used here is expressed as follows:

2

1(1 )

m

iiC

=Λ = Π −

Significance of this statistic is tested by the following B statistic with p k× de-

grees of freedom and a 2χ distribution:

11 ( 1) ln 2

B n p k = − − − + + Λ (6)

where n depicts the sample size; p is the number of variables in the first set; k is

the number of variables in the second set; iC is the canonical correlations; and m is the number of canonical correlations (k=min(p, k)). To assess the significance of

the calculated B statistic, 2( ; )p k αχ × critical value is used. If it is determined that the B test statistics was significant, in other words the null hypothesis was rejected, the largest canonical correlation is excluded from the test and the test is repeated with the remaining canonical correlations9. The process is repeated until an insignificant

iB value is obtained.When the sample size is large, small canonical correlations could be statistically

significant. Furthermore, a large canonical correlation does not necessarily mean a strong correlation between the variable sets. Canonical correlation maximizes the correlation between linear combinations of the variable sets, but it does not mean that the amount of variance observed in one variable set is accounted for by oth-

9 Kazım Özdamar, Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, (Eskişehir: Kaan Kitabevi, 2004), s. 430.

18


er variable sets. A redundancy measure (RM) was proposed by Stewart and Love (1968)10 to identify how much of the variance in one set of variables is accounted for by the other set of variables. Redundancy measures could be calculated for each canonical correlation11.

5. DATA AND VARIABLES

Data sets used in the study were compiled from “The Global Information Tech-nology Report 2015” published by World Economic Forum and the World Bank data. In the present study conducted to analyze the correlation between knowledge economy performance indicators and selected macroeconomic variable sets 2013 data were utilized and 34 OECD countries were included in the analysis. Sample size should be at least 10 times the data based on data attainability. Related variables were determined based on the World Bank Criteria for Transition to Knowledge Economy. Variables used in the study are presented in Table 1 followed by detailed explanations.

Table 1: Knowledge Economy Performance Indicators for OECD Countries and Macroeconomic Variables

Performance Indicator Macroeconomic Variables

Education expenditure (%) GDP growth (annual %)

Regulatory quality (%) PCT ICT patent application

Internet users (%) (per million population)

Fixed broadband internet subscriptions Ict good exports (% of total goods export)

(per 100 population) Uneployment rate (%)

Share of workforce employed in GDP per capita (current US $)

knowledge intensive activities (%)

R&D expenditure (% of GDP)

Secure internet server (per 1 million people)

Education expenditure (EE): Total general (local, regional and central) govern-ment expenditure on education (current, capital, and transfers), expressed as a per-centage of GDP.

Regulatory Quality (RQ): Captures perceptions of the ability of the government to formulate and implement sound policies and regulations that permit and pro-mote private sector development.

10 Douglas Stewart and William Love, “A general canonical correlation index”, Psychological Bulletin, Vol 70 (3, Pt.1), 1968, pp. 160-163.

11 Sharma, a.g.e., p. 404-405.

19


Internet Users (IU): This refers to the proportion of individuals who used the Internet in the last 12 months (Percentage of individuals using the Internet).

Fixed broadband internet subscriptions (FBIS): This refers to total fixed (wired) broadband Internet subscriptions to high-speed access to the public Internet (Per 100 Population).

Share of workforce employed in knowledge intensive activities (SWE): Knowl-edge-intensive jobs correspond to the International Labour Organization (ILO) ag-gregate category “Managers, professionals, and technicians.

R&D expenditure (RDE): Expenditures for R&D are current and capital expendi-tures (both public and private) on creative work undertaken systemically to increase knowledge, including knowledge of humanity, culture and society and the use of knowledge for new applications.

Secure internet server (SIS): Secure Internet servers are servers using encryption technology in internet transactions (Per million people).

GDP growth (GDPG): Annual percentage growth rate of GDP at market prices based on constant local currency.

PCT ICT patent application (PAP): Number of applications for information and communication technology–related patents filed under the Patent Cooperation Treaty (PCT) per million population.

Ict good exports (ICTGE) :Information and communication technology goods exports include telecommunications, audio and video, computer and related equip-ment; electronic components; and other information and communication technol-ogy goods. Software is excluded.

Unemployment rate (UR): Unemployment refers to the share of the labor force that is without work but available for and seeking employment.

GDP per capita (GDPPC): GDP per capita is gross domestic product divided by midyear population.

6. EMPIRICAL FINDINGS

In this section, canonical correlation between the data sets defined as the knowl-edge economy performance indicators and selected macroeconomic variables was determined. For this purpose, knowledge economy performance indicator vari-ables were accepted as the first set and selected macroeconomic variables were accepted as the second set. With the expectation to obtain significant correlations among the variables inherent to sets, correlations within the sets were considered worthy of investigation with SPSS software.

20


Table 2: Correlation between the Knowledge Economy Performance Indicators and Selected Mac-roeconomic Variables

Performance Indicators Macroeconomic Variables EE RQ IU FBIS SWE RDE SIS GDPG PAP ICTGE UR GDPPCEE 1.00 RQ 0.48** 1.00IU 0.50** 0.80** 1.00FBIS 0.50** 0.60** 0.81** 1.00SWE 0.49** 0.70** 0.71** 0.65** 1.00RDE 0.35* 0.37* 0.54** 0.57** 0.31 1.00SIS 0.48** 0.61** 0.82** 0.76** 0.60** 0.43* 1.00GDPG 1.00PAP 0.07 1.00ICTGE 0.14 0.14 1.00UR -0.59** -0.35* -0.17 1.00GDPPC 0.04 0.33 -0.41* -0.36* 1.00**Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).*Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

As the findings in Table 2 are scrutinized, statistically significant and positive correlations are observed among the variables in performance indicators set. Espe-cially, the significant and strong correlations between the internet server (SIS) and internet users (IU) variables and the regulatory quality (RQ) and internet users (IU) variables are noticeable. However, statistically significant yet negative correla-tions are observed among the variables within the set of macroeconomic variables. A negative correlation between the unemployment rate (UR) variable and GDP per capita (GDPPC) is determined.Table 3: Correlation between the Knowledge Economy Performance Indicators and Macroeconomic Variable Sets

GDPG PAP ICTGE UR GDPPC

EE -0.0755 0.2118 -0.2625 -0.2203 0.2978

RQ 0.1364 0.4096* -0.2743 -0.4229* 0.6918**

IU 0.0822 0.5007** -0.1298 -0.4096* 0.7030**

FBIS -0.1056 0.4575** -0.2190 -0.2599 0.6690**

SWE -0.0792 0.1862 -0.3752* -0.2079 0.7332**

RDE 0.0167 0.8391** 0.1235 -0.3923* 0.3126

SIS 0.1611 0.3915** -0.1486 -0.4904** 0.7029**Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).*Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

21


The calculated correlations between the Performance Indicators and Macroeco-nomic Variable sets are presented in Table 3: In Table 3, it is possible to observe that there are statistically significant, positive and strong correlations between the R&D expenditure (RDE) and PCT ICT patent application (PAP), and share of workforce employed in knowledge intensive activities (SWE) and GDP per capita (GDPPC) variables. In addition, statistically significant and negative correlations are ob-served between the secure internet server (SIS) and unemployment rate (UR), and regulatory quality (RQ) and again unemployment rate (UR) variables.

Table 4: Canonical Correlations between the Knowledge Economy Performance Indicators and Mac-roeconomic Variable Sets

Canonical Correlations Wilk’s Lambda Chi-Square df Sig.

0.906 0.035 88.469 35.000 0.0000.822 0.198 42.944 24.000 0.0100.487 0.611 13.062 15.000 0.5980.425 0.800 5.900 8.000 0.6580.151 0.977 0.609 3.000 0.894

Canonical correlation coefficients, calculated for the mentioned variable sets and the values calculated in regard to the Wilk’s Lambda approach are presented in Table 4: Primarily, it is necessary to evaluate the significances of the calculated canonical correlation coefficients statistically. For this purpose, once the test sta-tistics provided with respect to Wilk’s Lambda approach are scrutinized, it is ob-served that the first two canonical correlation coefficients at the significant level of 0.05 are statistically significant.

Table 5: Redundancy Analysis

Proportion of Explained Variance of Performance Indicator Set

Proportion of Explained Variance of Macroeconomic Variable Set

by its own by opposite by its own by opposite

canonical variable canonical variable canonical variable canonical variable

CV1-1 0.400 CV1-1 0.328 CV2-1 0.317 CV2-1 0.260

CV1-2 0.261 CV1-2 0.177 CV2-2 0.209 CV2-2 0.141

CV1-3 0.071 CV1-3 0.017 CV2-3 0.272 CV2-3 0.065

CV1-4 0.068 CV1-4 0.012 CV2-4 0.106 CV2-4 0.019

CV1-5 0.075 CV1-5 0.002 CV2-5 0.096 CV2-5 0.002

22


In order to interpret the calculated canonical correlation coefficients, it is rec-ommended to evaluate the practical significances along with the statistical signifi-cances. For this purpose, the results of the redundancy analysis conducted for the canonical correlations are presented in Table 5: As Table 5 is studied, it is observed that the CV1-1 canonical variable could explain the 40 % of the total variance of the variables within the performance indicators set and the CV2-1 canonical variable could explain the 31.7 % of the total variance of the variables within the macro-economic variable set. Besides, while the CV1-1 canonical variable explained the 32.8 % of the total variance of the variables within the macroeconomic variable set, CV2-1 canonical variable could explain 26 % of the total variance of the variables within the performance indicators set. Similar interpretations could be made for the CV1-2 and CV2-2 canonical variables. In summary, it is clearly understood that the first and second correlation coefficients are significant both statistically and practically. Therefore, it is decided that an evaluation for the obtained first and second canonical variable pair is necessary.

Table 6: Canonical and Cross Loadings for Performance Indicator Set

Canonical Loadings Cross Loadings

CV1-1 CV1-2 CV1-3 CV1-4 CV1-5 CV1-1 CV1-2 CV1-3 CV1-4 CV1-5

EE -0.32 0.209 0.352 -0.616 0.376 -0.29 0.172 0.171 -0.262 0.057

RQ -0.631 0.552 -0.013 -0.234 -0.355 -0.571 0.454 -0.006 -0.099 -0.053

IU -0.713 0.500 0.011 0.147 0.116 -0.645 0.411 0.005 0.063 0.017

FBIS -0.631 0.498 0.407 0.123 0.214 -0.572 0.409 0.198 0.052 0.032

SWE -0.396 0.776 0.293 -0.018 0.062 -0.359 0.638 0.142 -0.008 0.009

RDE -0.909 -0.230 0.281 0.048 0.149 -0.824 -0.189 0.137 0.020 0.022

SIS -0.64 0.571 -0.201 -0.067 0.419 -0.580 0.470 -0.098 -0.029 0.063

It is possible to observe the canonical loadings and cross loadings, calculated between the canonical variables derived by the canonical correlation analysis for performance indicators and macroeconomic variable sets and the the existing vari-ables, in Table 6 and Table 7. The correlations between the CV1-1 variable derived for the performance indicators set and the RDE, IU and SIS variables are calculated respectively as -0.909, -0.713 and -0.640, and for the correlations between CV1-2 variable and the SWE, SIS and RQ variables are calculated respectively as 0.776, 0.571 and 0.552. According to the data in Table 6 it is possible to assert that, in de-fining the CV1-1 variable, starting form the most important variable, the order of importance is RDE, IU and SIS, and in defining the CV1-2 the order of importance is SWE, SIS and RQ.

23


Table 7: Canonical and Cross Loadings for Macroeconomic Variable Set

Canonical Loadings Cross Loadings

CV2-1 CV2-2 CV2-3 CV2-4 CV2-5 CV2-1 CV2-2 CV2-3 CV2-4 CV2-5

GDPG -0.178 -0.023 -0.888 -0.193 -0.377 -0.161 -0.019 -0.432 -0.082 -0.057

PAP -0.935 -0.263 0.148 0.119 -0.146 -0.847 -0.216 .072 0.050 -0.022

ICTGE -0.076 -0.532 -0.446 0.546 0.464 -0.069 -0.437 -0.217 0.232 0.070

UR 0.602 -0.11 0.592 0.422 -0.312 0.545 -0.09 0.288 0.180 -0.047

GDPPC -0.560 0.824 0.052 0.048 -0.046 -0.508 0.678 0.025 0.020 -0.007

According to Table 7, the correlations between the CV2-1 variable, derived for the macroeconomic variables set, and PAP, UR and GDPPC variables are calculat-ed respectively as -0.935, 0.602 and -0.560 and the correlations between the CV2-2 variable and GDPPC, ICTGE and PAP variables are respectively as 0.824, -0.532 and -0.263. Due to these findings, it could be interpreted that the order of importance in defining the CV2-1 variable is PAP, UR and GDPPC, and the CV2-2 variable is GDPPC, ICTGE and PAP. Therefore, the CV1-1 variable could be named as RDE, the CV1-2 variable as SWE, the CV2-1 variable as PAP and the CV2-2 variable as GDPPC. It is necessary to determine the linear combinations of the significant ca-nonical correlations stand for, because canonical variates (CV) are the linear com-binations of the original variables. The issue is concurrent with analysing principal components, latent factors and the discriminant factors in principal component analysis, factor analysis and discriminant analysis, respectively12. Thus, canonical variates could be named based on the similar properties of the variables that reflect the most important correlations between the significant structures defined with canonical correlation analysis.

7. CONCLUSION

In recent years, information and communication technologies became a gen-eral purpose technology utilized in all areas of social life. In this process, informa-tion and communication technologies became a high added value industry and started to be used in other industries as well. Developments such as creation of new knowledge, increasing the effectiveness of production factors, emergence of new professional and expertise areas were experienced. Several reports published in the world (Republic of Turkey Ministry of Development, 2015; World Economic Forum, 2009) focus on the contribution of knowledge to growth and employment. Targets set in this direction include investments in information technology, quali-fied human resources and employment, ensuring internet user security, develop-ment of internet entrepreneurship and e-commerce, reinforcement of broadband

12 Sharma, a.g.e., p. 404.

24


infrastructure and industrial competition. The results of the present study support the above mentioned reports.

In the present study, it was attempted to determine whether there was a cor-relation between knowledge economy performance indicators and selected macro-economic variable sets of 34 OECD member countries. For this purpose, canonical correlation analysis, a multivariate statistical technique, was applied to collected data. Conducted analyses resulted in two statistically and practically significant canonical correlation coefficients and two canonical variate pairs between the sets. First and second canonical correlation coefficients were calculated as 0.906 and 0.822, respectively. The canonical variable CV1-1 was named as R&D expenditure (RDE), CV1-2 as share of workforce employed in knowledge intensive activities (SWE), CV2-1 as patent application (PAP), and CV2-2 was named as GDP per cap-ita (GDPPC). The findings demonstrated a significant, strong and positive correla-tion between the knowledge economy performance indicators and macroeconom-ic variables. It was observed that the most significant variables that contributed to this correlation were R&D expenditure (RDE), share of workforce employed in knowledge intensive activities (SWE), patent application (PAP) and GDP per capita (GDPPC).

Creation of knowledge-based sectors and lines of work that utilize informa-tion and communication technologies (ICT) intensely and opportunities to access new markets create new employment possibilities. In fact, the empirical findings of the present study demonstrated a negative correlation between the variables of secure internet servers and regulatory quality and unemployment rate. Strong and positive correlations were identified between the variable of share of workforce employed in knowledge intensive activities and per capita income. Furthermore, a further negative correlation was identified between per capita income and unem-ployment rate in OECD countries.

To facilitate the transition to knowledge society, to increase per capita income and to reach desired rates of economic growth, increased efforts should be made to develop public policies towards the private sector considered as regulatory qual-ity, R&D expenditures and improvement of qualified workforce performance in-dicators of knowledge economy.

25


REFERENCESAmiri, Shahram and Reif, Brian, “Internet Penetration and its Correlation to Gross Do-

mestic Product: An Analysis of the Nordic Countries”, International Journal of Bu-siness, Humanities and Technology, Vol. 3, No. 2, 2013, pp. 50-60.

Billon, Margarita, Lera-Lopez Fernando and Marco, Rocio, “Differences in Digitalizati-on Levels: A Multivariate Analysis Studying the Global Digital Divide”, Review of World Economics, Vol. 146, No. 1, 2010, pp. 39-73.

Beilock, Richard and Dimitrova, Daniela V., “An Exploratory Model of Inter-Country Internet Diffusion”, Telecommunications Policy, Vol. 27, 2003, pp. 237–252.

Boshkin, Micheal J., Lau, Lawrence J., “Generalized, Solow – Neutral Technical Progress and Postwar Economic Growth”, NBER Working Paper No:8023, 2000, pp.1-39.

Colecchia, Alessandra and Schreye, Paul (2002), “Ict Investment and Economic Growth in the 1990s: Is The United States A Unique Case? A Comparative Study of Nine OECD Countries”, STI Working Paper, 2002, pp.1-31.

Dewan, Sanjeev and Kraemer, L. Kenneth, “Information Technology and Productivity: Evidence From Country-Level Data”, Management Science, Vol. 46, No. 4, 2000, pp. 548-562.

Drucker, Peter F., Kapitalist Ötesi Toplum, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 1993.Erkekoğlu, Hatice ve Arıç, K. Halil, “APEC Ülkeleri ve Türkiye’nin Bilgi Toplumu Kri-

terleri Açısından İstatistiksel Analizi ve Bazı Tespitler”, Bilgi Ekonomisi ve Yöneti-mi Dergisi, Vol. 8, No. 1, 2013, pp. 103-114.

Falk, Martin, “R&D Spending in the High-tech Sector and Economic Growth”, Resear-ch in Economics, Vol. 61, 2007, pp.140-147.

Hargittai, Eszter, “Weaving the Western Web: Explaining Differences in Internet Con-nectivity Among OECD Countries”, Telecommunications Policy, Vol. 23, No. 10–11, 1999, pp. 701–718.

Jin, Sangki and Cheong Moon Cho, “Is ICT a New Essential for National Economic Growth in an Information Society?” Government Information Quarterly, Vol. 32, 2015, pp. 253-260.

Johnson, Richard A. and Wichern Dean. W., Applied Multivariate Statistical Analysis, 4th ed., Prentice-Hall Inc., Upper Saddle River, New Jersey 1998.IRY

Kamara, Abdul B., Bourish, Lobna and Nyende, Magidu, “Growing a Knowledge Ba-sed Economy: Evidence from Public Expenditure and Education in Africa”, Econo-mic Research Working Paper, No: 88, African Development Bank, 2007, pp. 1-31.

Kiiski, Sampsa and Pohjola Matti, “Cross-country Diffusion of the Internet”, Informati-on Economics and Policy, Vol. 14, No. 2, 2002, pp. 297–310.

Koski Heli, Rouvinen Petri and Yla-Anttila Pekka, “ICT Clusters in Europe the Great Central Banana and the Small Nordic Potato”, Information Economics and Policy, Vol. 14, 2002, pp.145–165.

OECD, “The Knowledge-Based Economy”, OECD/GD(96)102, Paris, 1996.

26


OECD, “New Sources of Growth: Knowledge-Based Capital Key Analyses and Policy Conclusions”, Synthesis Report, 2013.

O’Mahony Mary and Vecchi, Michela (2005), “Quantifying the Impact of ICT Capital on Output Growth: A Heterogeneous Dynamic Panel Approach”, Economica, Vol. 72, No. 288, 2005, pp. 615-633.

Oort Frank G. Van, Oud, Johan H. L. and Raspe Otto, “The Urban Knowledge Economy and Employment Growth: a Spatial Structural Equation Modeling Approach”, The Annals of Regional Science, Vol. 43, 2009, pp. 859-877.

Özdamar, Kazım, Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, 5. Baskı, Kaan Kitabe-vi, Eskişehir, 2004.

Pick, James B. and Azari, Rasool, “Global Digital Divide: Influence of Socioeconomic, Governmental, and Accessibility Factors on Information Technology”, Information Technology for Development, Vol. 14, No. 2, 2008, pp. 91-115.

Pohjola, Matti, “Information Technology and Economic Growth: A Cross-Country Analysis”, United Nations University / World Institute for Development Economi-cs Research (UNU/WIDER) Working Papers, No: 173, January 2000.

Powell, Walter W. and Snellman Kaisa (2004), “The Knowledge Economy”, Annu. Rev. Sociol, Vol. 30, 2004, pp.199-220.

Republic of Turkey Ministry of Development, “2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı”, Ankara, 2015.

Sharma, Subhash, Applied Multivariate Techniques, John Wiley & Sons, Inc., New York, 1996.

Stewart Douglas and Love William, “A general canonical correlation index”, Psycholo-gical Bulletin, Vol 70 (3, Pt.1), 1968, pp. 160-163.

Suh, Joonghae and Chen, Drek H. C., Korea as a Knowledge Economy, Korea Develop-ment Institute and World Bank Institute, Washington DC, 2007.

Taşçı, Kamil (2013), “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörünün Girdi-Çıktı Analizi Yön-temiyle Türkiye Ekonomisi Açısından Önemi”, Akademik Bakış Dergisi, Vol. 34, 2013, pp. 1-20.

Tatlıdil, Hüseyin, Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Analiz, Ziraat Matbaacılık A.Ş., Ankara, 2002.

Yamak, Rahmi ve Koçak, Necmettin Alpay, “Bilgi Teknolojisi Harcamalarının Ekono-mik Büyüme Üzerine Etkileri: 1993-2005”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Vol. 2, No. 1, 2007, pp. 1-10.

Wong, Poh-Kam (2002), “ICT Production and Diffusion in Asia: Digital Dividends or Digital Divide Information Economics and Policy, Vol. 14, No. 2, 2002, pp. 167–187.

World Bank (2012), http://knoema.ru/atlas/sources/WB?topic=World-Rankings. World Economic Forum, “ICT for Economic Growth: Adynamic Ecosystem Driving

The Global Recovery”, 2009.

27

Yönetim Bilimleri Dergisi/Journal of Administrative SciencesCilt / Volume: 15, Sayı / N: 30, ss. / pp.: 27-50, 2017

Türk Tipi Başkanlık Sistemi Önerisinden Partili Cumhurbaşkanlığı Sistemine

Burak KAYA*

ÖzetBu çalışmada Türkiye’deki başkanlık sistemi tartışmalarının gündeme geliş süreci, ABD Başkanlık Sistemi, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin ilk defa gündeme getirdiği Türk Tipi başkanlık sistemi ve Partili Cumhurbaşkanlığı sistemi konularına değinil-miştir. Bu konular çerçevesinde başkanlık sisteminin; Türk Tipi başkanlık sistemi ve Partili Cumhurbaşkanlığı sistemi konuları; ülkenin istikrara kavuşması, yürütmenin hızlı ve etkin karar alabilmesi ve sistemin demokrasiye katkı sağlaması açılarından irdelenerek Türkiye için hangi modelin uygun olduğu amacına ulaşılmıştır. İlgili hü-kümet sistemleri karşılaştırmalı yöntemler analizi kullanılarak Türk Tipi başkanlık sisteminin Türk demokrasisine katkıda bulunduğu, yürütme organını istikrarlı bir yapıya kavuşturduğu ve yasama organını daha güçlü kıldığı bulguları elde edilmiştir. Elde edilen veriler ışığında Türk Tipi Başkanlık sistemine Temyiz Mahkemeleri üyele-rinin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri yerine milletin direkt olarak seçtiği yasama ve yürütme organlarının seçmesi önerisi getirilerek Türk Tipi Başkanlık siste-minin Türk demokrasisine büyük katkı sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: AK Parti, Türk Tipi Başkanlık Önerisi, Partili Cumhurbaş-kanlığı, ABD Başkanlık Sistemi.

From the Presidential System of Turkish Type Suggestion to the Party Presidential SystemAbstractIn this study, the discussions on the presidential system in Turkey were explaned about the agenda, the Presidential system, the Turkish Presidency system and the Partial Presidency system that the Justice and Development Party brought to the agenda for the first time. Within the framework of these issues; Turkish Type Pre-sidency System and Partial Presidency System deal with the executive to make a quick and effective decision, the contribution of the system to democracy and which model is suitable for Turkey. Using comparative analysis of relevant government systems obtained finding that the Turkish Type of Presidency system contributed to Turkish democracy, a stable structure of the executive organ and a stronger legislative organ. In the result of the obtained data, the Turkish Type Presidency system was brought to the conclusion that the Turkish Type Presidency system would make a big contribution to Turkish democracy by bringing the proposal of the election of the legislative and executive bodies directly elected by the nation instead of members of the Supreme Court of Judges and Prosecutors.Key words: AK Party, Turkish Type Presidency Suggestion, The Party Presiden-tial System, Presidential System of the USA.

* Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Doktora Öğrencisi. Şırnak Üniversitesi, Şırnak MYO, Öğretim Görevlisi.

28

Burak KAYA

1. GİRİŞ

Türkiye’de başkanlık sistemi tartışmaları siyasi anlamda ilk kez Turgut Özal ta-rafından başlatılmıştır. Turgut Özal’a göre değişen teknoloji ile uluslararası şartlar sebebiyle daha hızlı karar almak gerekiyordu. Türkiye’de din ve vicdan özgürlüğü gibi sorunların çözüm adresi de başkanlık sistemiydi. Bütün bunlar için değişiklik yapılmasının gerekli olduğunu düşünen Özal, ancak başkanlık sistemi ile bu so-runlara çözüm bulunulabileceğini ve Türkiye’nin bu şekilde ilerleyebileceğini sa-vunuyordu. Başbakanlığı döneminde düşüncesini kamuoyu ile paylaşan Özal, tep-kileri üzerine çekmiştir. Özal, cumhurbaşkanı olduğunda ise körfez savaşı sırasında karşılaşılan güçlüklerden dolayı tekrar başkanlık sistemini gündeme getirmiştir. Ancak Özal’ın bu düşüncesi gerçekleşmedi. 2012 yılında başkanlık sistemi, döne-min başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile tekrar gündeme taşınmıştır. AKP, anayasa uzlaşma komisyonuna 2012 yılında başkanlık sistemi önerisinde bulunmuştur. Böy-lece başkanlık sistemi tartışmaları siyasiler, akademisyenler ve kamuoyu liderleri arasında tartışılmaya başlanmıştır.

Hükümet sistemleri, kuvvetlerin ayrılmasına ya da birleşmesine göre değişmek-tedir. Kuvvetler birliğine, meclis hükümeti sistemini, monarşiyi veya diktatörlüğü; kuvvetler ayrılığına ise Başkanlık Sistemi, Yarı-Başkanlık Sistemi ve Parlamenter Sistemi örnek olarak verebiliriz. Erklerin karşılıklı direkt müdahale araçlarının ol-maması (denetim yolları) sert kuvvetler ayrılığını, yasama ve yürütmenin birbirine karşı müdahale araçlarının bulunması (denetim yolları) durumunda ise yumuşak kuvvetler ayrılığı söz konusu olur. Parlamenter sistem, çok yumuşatılmış bir kuv-vetler ayrılığı oluşturur; başkanlık sistemi ise, aksine, hükümet ve parlamentonun tam ayrılığına, bunlardan her birinin kendi görev alanı içinde kapanıp kalmasına ve diğeri üzerinde güçlü bir etkide bulunamamasına yol açar.1 Başkanlık sisteminde yürütme görev başında iken yasama organının güvenine dayanmamaktadır ve do-layısıyla parlamenter sistemde olduğu gibi yasama organı, başkanı veya sekreterle-rini nitelikli çoğunluk oyu ile düşürememektedir. Keza başkan da yasama organını feshedecek bir yetkiye sahip değildir. Parlamenter sistemde ise yasama organı hü-kümet için güvenoylamasına gidebilir ve mevcut hükümet kendisi için anayasada belirlenmiş görev süresini tamamlamadan düşürülebilir. Parlamenter sistemde dev-let başkanı, belirli şartlarla birlikte meclisi feshedebilmektedir.

Başkanlık sisteminde yürütme tek kişiden oluşmaktadır. Dolayısıyla, hükümet krizi yaşanması imkansızdır. Parlamenter sistemde ise yürütme cumhurbaşkanı, başbakan ve bakanlar kurulundan oluşmaktadır. Bu durum parlamenter sistemde çift başlılık sorununu gündeme getirebilir. Özellikle devlet başkanının geniş yetkile-re sahip olduğu düşünülürse hükümet krizleri ortaya çıkabilir.

Başkanlık sisteminde, başkanın seçimi millet tarafından yapılmaktadır. Yasama organı seçimleri ayrı, başkanlık seçimleri ayrı yapılmaktadır. Parlamenter sistem-de ise öncelikle milletvekilleri seçimi olmaktadır. Seçim sonrası devlet başkanı ta-rafından görevlendirilen kişi hükümeti kurmaktadır. Bu durumun ayrı bir sonucu

1 Maurice Duverger, Siyasi Partiler, 3. Baskı, (Ankara: Bilgi Yayınevi: 1974), s. 503.

29


olmaktadır: Başkanlık sisteminde erklerin oluşturulması için seçimler ayrı ayrı ya-pıldığından ve erklerin birbirlerine karşı müdahale edememesinden dolayı millet-vekilleri güçlü konumda bulunmakta ve yasa teklifi ile yasanın kabulü noktasında daha rahat karar alabilmekteler. Parlamenter sistemde ise hükümet meclisin içinden çıkmaktadır ve dolayısıyla hükümetin baskısı altında kalan milletvekilleri genelde hükümetin önerilerini kabul etmek zorunda kalmaktadır.

2. ABD BAŞKANLIK SİSTEMİ

Başkanlık sistemi ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) uygulanma-ya başlanmıştır. Bu sistem uygulanmaya başlamadan önce konfederasyon deneyi-mi yaşayan ABD, bu sistemin yürümeyeceğini anlamış ve yeni bir sistem arayışına koyulmuştur. ABD’nin kurucu babaları, John Adams, Alexsander Hamilton, John Jay, Thomas Jefferson, James Madison ve George Washington, Amerikan bağım-sızlık savaşını yürütmüşler2 ve başkanlık sistemini oluşturmadan önceki on yılda yeni anayasanın nasıl olacağı konusunda müzakere yapmışlardır. Sonuç olarak 1787 yılında ABD anayasası yürürlüğe girmiş ve devletin kuruluşu başkanlık sistemi üzerine inşa edilmiştir.

Hükümet sistemleri, kuvvetler ayrılığı bakımından değerlendirildiğinde baş-kanlık sistemi, kuvvetler ayrılığı ilkesinin sert bir biçimde tatbik edildiği bir sis-temdir. Yasama, yürütme ve yargı erkleri hem organik hem de fonksiyonel açıdan birbirinden kesin çizgilerle ayrılmıştır. Organik ayrılığın anlamı, yasama işlevi ile yürütme işlevinin ayrı ayrı organlar tarafından yerine getirilmesi ve bu organların birbirinden bağımsız olmalarıdır.3 Buna göre yasama yetkisi temsili bir meclise yani Kongre’ye, yürütme yetkisi de Başkan’a verilmiştir. Fonksiyonel ayrılıkla da, yasama ile yürütmenin yerine getirdikleri işlevlerin farklı olduğu kastedilmektedir. Yani ya-sama “yasa yapma”, yürütme ise “hükümet etme” anlamına gelmektedir.4

2.1. Başkan

ABD Başkanlık Sistemi, Başkan, Kongre, Federal Yüksek Mahkeme’den mey-dana gelir. Başkan olabilmek için 35 yaşını doldurmuş olmak, doğduğunda ABD vatandaşı olmak ve en az on dört yıldır ABD’de ikamet ediyor olmak gerekmek-tedir.5 Başkan, genel oyla ve iki dereceli seçimle göreve gelir. Yani ABD’nde iki tür seçim mevcuttur: Ön seçim ve genel seçim. Ön seçimde federe devletlerde her parti, başkan ve başkan yardımcıları adaylarını seçmek için bir kurul oluştururlar ve bu kurulda bulunan seçmenlerin ya kendi aralarında yaptığı tartışmaların ardından el kaldırma yoluyla belirlenen oyların sayısının toplamıyla, ya da normal seçimler gibi doğrudan sandık başına gidilmesiyle ön seçim tamamlanır. Genel seçim oy

2 Murat Yanık, “Başkanlık Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Yeni Türkiye Dergisi, Cilt: I, Sayı: 51, s. 663-667.

3 Mustafa Erdoğan, Anayasa Hukuku, 7. Baskı, (Ankara : Orion Kitabevi, 2011), s. 19.4 Erdoğan, a.g.e., s. 19.5 Bünyamin Bezci, “Demokrasi ve Başkanlık Sistemi”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2,

2005, s. 77-91.

30

Burak KAYA

pusulasında bağımsız adaylar (büyük partilere bağlı olmayanlar) da yer alabilir. Bu adaylar geleneksel ön seçim yöntemi yerine toplanan belli sayıdaki imzayla oy pu-sulasında yer almaya hak kazanır. Ayrıca bazı eyaletlerde oy pusulasında “favori adayınız” kısmı yer alabilir. Seçmenler bu kısma partiler tarafından veya toplanan imzalarla aday gösterilmeyen kişilerin ismini yazabilir. Bu tür adaylar “kendiliğin-den seçilen aday” olarak nitelendirilir ve zaman zaman göreve gelmeye hak kaza-nır.6 İkinci aşamada, her federe devlet başkanı seçecek delegeleri belirlemektedir. Bu belirlemede ise çoğunluk esastır yani her federe devlet kongredeki üye sayısı kadar delege seçmektedir. Son aşamada, ikinci seçmenler başkanı seçmektedirler. Dele-gelerin oyunun yarısından bir fazlasını alan kişi başkan olmuş olur. Eğer bu sayı sağlanmazsa temsilciler meclisi en çok oy alan üç aday içerisinden birisini başkan olarak seçer. Bir kimse iki defa başkan seçilebilmektedir ancak 1951 yılında getirilen bir düzenlemeye göre iki defa başkan seçilen kişi bir dönem kadar belli bir ara ver-dikten sonra üçüncü kez başkan seçilebilmektedir.7

Başkanlık sisteminde yürütme tek kişiden oluşmaktadır ve başkana yardımcı olan sekreterler bulunmaktadır. Başkanın yanında diğer hükümet üyeleri bulunsa da bu üyeler parlamenter sistemdeki gibi bakanlık statüsünde değildir. Bu sekreter-ler başkan tarafından atanır, görevden alınır, başkanın emir ve talimatlarına bağlıdır ve başkana karşı sorumludurlar. Sekreterlerin düşünceleri ise başkan açısından tav-siye niteliği taşır. Şu kadar ki, Amerika Birleşik Devletleri’nin eski başkanlarından Lincoln’ün sekreterleriyle yaptığı bir toplantıda oya sunduğu konuya ilişkin oylama sonucunu “7 hayır, 1 evet. Evetler galiptir” şeklinde açıklaması, yürütme organının başkan eksenli oluşunu yeterince vurgulamaktadır.8

Başkanın yasama organına (Kongre) karşı siyasi bir sorumluluğu yoktur. Sadece cezai sorumluluğu (Impeachment)9 vardır ve ABD Başkanlık Sisteminde yasamanın başkan üzerindeki en önemli denetim aracı başkan hakkında cezai soruşturma aç-makla sonuçlanabilecek meclis soruşturma yetkisidir. Suçlandırma (impeachment)

6 Guy Olson, “USA, Elections in Briefs”, Ocak 2008, (Erişim Tarihi: 22.12.2016). 7 Atılım Üniversitesi Siyasi ve Ekonomik Araştırmalar Laboratuvarı, http://seal.atilim.edu.tr/

baskanlik-sistemi, (Erişim Tarihi: 02.12.2015).8 Teoman Ergül, Başkanlık Sistemi, içinde Erdal Onar (der.) Türkiye’nin Başkanlık Sistemine veya

Yarı-Başkanlık Sistemine Geçmesi Düşünülmeli midir?, (Ankara: Şen Matbaa, 2005) , s. 71-104.9 Impeachment Örnekleri: 1. Johnson (1868).- Başkan Andrew Johnson Tenure of Office Act’a

aykırı olarak Savaş Sekreteri Edwin Stanton’u Ağustos 1867’de görevden aldı. Bunun üzerine Temsilciler Meclisi Şubat 1868’de Johnson’u impeachment usûlüyle 47’ye karşı 126 oyla suçlandırdı. Johnson Senato tarafından Mart-Mayıs 1868’de yargılandı. Gerekenden bir oy farkla beraat etti.

2. Nixon: Watergate (1975).- Temsilciler Meclisi 1974’te Judiciary Committee’sini Başkan Richard Nixon’un Watergate skandalındaki sorumluluğunun araştırılması amacıyla görevlendirdi. Ağustos 1974’te Nixon, impeachment usûlüyle görevden alınabileceğini düşünerek istifa etmiştir. Bu şekilde impeachment usûlü sonuçsuz kalmıştır.

3. Clinton: “Monicagate” (1998-1999).- Bill Clinton 17 Ocak 1998 tarihindeki yeminli ifadesinde, Beyaz Saray stajyeri Monica Lewinsky ile cinsel ilişkisi olduğu iddiasını inkâr etmiş; ancak Ağustos 1998’de bunun doğru olmadığı ortaya çıkmıştır. 19 Aralıkta 1998’de Temsilciler Meclisi Başkan Clinton’un suçlandırılmasına karar vermiştir. Başkanın Senato önündeki yargılaması 7 Ocak 1999’da başlamış, Başkan 50 evet, 50 hayır oyu ile beraat etmiştir (2/3 çoğunluk gerekiyordu). Özetle Amerika Birleşik Devletlerinde şimdiye kadar impeachment usûlüyle görevden alınmış bir Başkan yoktur(Kemal Gözler, Hükümet Sistemleri, 15 Mayıs 2004, http://www.anayasa.gen.tr/hsistemleri.htm (Erişim Tarihi: 02.12.2015).

31


yetkisi olarak da bilinen bu yetkinin kullanılabilmesi için başkanın yüksek ihanet, zimmete para geçirmek ya da ağır suçlar nedeniyle itham edilmesi gerekmektedir. Temsilciler Meclisi tarafından suçlandırılan başkanı yargılama yetkisi ise Senato’ya aittir.10 Suçlandırma, Temsilciler Meclisinin 1/3’ünün oyu ile olurken muhakeme, Fe-deral Mahkeme başkanı başkanlığında Senato tarafından yapılır. Bu noktada başka-na ceza verilebilmesi için Senato’nun 2/3’ünün oyu gerekmektedir.

Başkanlık sisteminde, yasama ve yürütme erkleri anayasada belirtilen sürenin sonuna kadar görevlerini sürdürebilmektedir. Yasama ve yürütme organlarının her ikisi görev süreleri esnasında birbirlerinin varlığına son verebilecek hukuki meka-nizmalardan yoksundur.11 Yani yasama organı güvensizlik oyuyla başkanı görevden uzaklaştıramaz. Aynı şekilde başkan da yasama organını fesih edemez. Bu durum kuvvetlerin sert bir biçimde ayrıldığının göstergesidir.

Başkan seçilen kişi parlamento üyesi ise bu görevinden çekilmek durumundadır. Aynı şekilde başkana yardımcı olan sekreterler de bu görevinden çekilmek zorun-dadır. Başkan ve sekreterler yasama faaliyetlerine de katılamadıkları gibi yasama faaliyetleri hakkında görüş de bildiremezler. Kuvvetlerin sert ayrılığından dolayı doğaldır ki her bir organ diğer bir organın yetki alanına karışamaz. Siyasal sistemin işleyişinde ise yasama ve yürütmenin birbirine ihtiyacı olduğu göz önünde tutulma-lıdır. Bu nedenle sistemin işleyişini kolaylaştırmak açısından, katı kuvvetler ayrılı-ğının doğurabileceği sakıncaları da bertaraf etmek amacıyla başkanlık sisteminde “check and balance” (fren ve denge sistemi) mekanizması bulunmaktadır.12 Check and Balance ile anlatılmak istenen, yasama, yürütme ve yargının birbirinden tamamen ayrı olduğu ancak bazı araçlarla birbirlerine müdahale ettikleri ve birbirlerinin keyfi davranmasını engelleyip birbirlerini dengeledikleridir.13 Bundan dolayı yasama ve yürütme de bu bilinçle görevlerini yerine getirmektedirler.

Check and Balance sisteminde başkanın kongreye karşı en etkili silahı veto yet-kisidir. Bütün yasalar kongreden geçtikten sonra başkanın onayı ile yürürlüğe gir-mektedir. Kongre’nin kabul ettiği yasayı, başkan 10 gün içinde inceler ve bu süre so-nunda yasayı imzalayabileceği gibi veto da edebilir. Başkanın veto ettiği yasa her iki meclis tarafından üçte iki çoğunluğu ile kabul edilmesi halinde yürürlüğe girse de, kongrenin, başkanın vetosuna karşı gelmesi sık rastlanan bir uygulama değildir.14 Başkan politikalarını hayata geçirebilmek için gerekli olan kanunların çıkmasını sağ-lamak adına her yıl Kongre’ye mesaj yollar ve Kongre de çoğunlukla Başkanı’nın mesajı doğrultusunda yasama faaliyetlerini yürütür.15 Başkanlık sisteminde yürüt-

10 Ahmet Taner, “Demokrasi, Hesap Verme Sorumluluğu ve Hükümet Modelleri”, UÜ İİBF Dergisi, Cilt: 34, Sayı: 1, 2015, s. 71-92.

11 Teoman Ergül, Başkanlık Sistemi, içinde Serap Yazıcı (der.) Başkanlık Sistemleri: Türkiye için bir Değerlendirme, (Ankara: Şen Matbaa, 2005), s. 125-142.

12 SDE Analiz, Yusuf Şevki Hakyemez, “Yeni Anayasa’da Türkiye’nin Hükümet Sistemi” adlı raporu, İstanbul, Eylül 2011, s. 8.

13 Ekrem Yaşar Akçay, “Amerika’da Siyasal Yapı ve Karar-Alma Mekanizması: Kongre, Başkan ve Yardımcı Organlar”, Gümüşhane Üniversitesi SBE E-Dergi, Cilt: I, Sayı: I, 2010, s. 21-44.

14 Esat Çam, Çağdaş Devlet Sistemleri, (İstanbul : Der Yayınları, 2000), s. 108.15 Mehmet Parsak, “Parlamenter/Başkanlık/Yarı-Başkanlık Hükümet Sistemlerine Genel Bir Bakış

ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Hükümet Sistemi”, TASAV Makale No: 1, Kasım 2012, (Erişim

32

Burak KAYA

menin yani başkanın güçlü olması, sanılanın aksine yasamanın daha güçsüz olduğu anlamına gelmemektedir.16 Başkanlık sistemiyle yönetilen ABD’de kongrenin baş-kana karşı en önemli yetkisi, mali yasaların yapılmasında yatmaktadır. Bu yönüyle kongre isterse, Başkan için gerekli olan bütçeyi sağlamayabilir. Bu durumda Başka-nın politikaları da sekteye uğrayabilir.

Başkanın17 görevleri arasında, Birleşik Devletler Kara ve Deniz Kuvvetleri ve Birleşik Devletler için faal hizmete çağırıldıkları takdirde, eyaletlerin milis kuvvetlerinin başkomu-tanlığını yapmak, senatonun 2/3 onayı ile uluslararası antlaşmalar yapmak ve yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek, bulunur.

2.2. Kongre

ABD’de başkanlık sisteminin en önemli temellerinden birisi de Kongre’dir. Kong-re18, 435 temsilciyi içeren Temsilciler Meclisi ve 100 Senatörü içeren Senato’dan olu-şur. Temsilciler Meclisi her eyaletin halkı tarafından iki yılda bir seçilen üyelerden oluşmaktadır. Temsilciler Meclisine seçilebilmek için 25 yaşını doldurmuş olmak, 7 yıldır ABD vatandaşı olmak ve seçildiği eyalette ikamet ediyor olmak zorunludur. ABD Senatosu, her eyalet yasama meclisi tarafından altı yıl için seçilecek ikişer Se-nato üyesinden oluşmaktadır ve her Senatörün bir oy hakkı vardır. Senatör seçile-bilmek için 30 yaşını doldurmuş olmak, 9 yıldır ABD vatandaşı olmak ve seçildiği eyalette ikamet ediyor olması zorunludur.

Kongre kişilerin ve federe devletlerin anayasa ile tanınmış hak ve yetkilerine dokunmam

Date post:	26-Feb-2020
Category:	Documents
Upload:	others
View:	5 times
Download:	0 times

Journal of Administrative Sciencesybd.dergi.comu.edu.tr/dosyalar/Ybd/ybd-sayi-30-web.pdfSimülasyon...

Documents