Date post: | 10-Aug-2015 |
Category: |
Education |
Upload: | dprophet-ayado |
View: | 1,122 times |
Download: | 122 times |
MGA SEKTOR NG EKONOMIYA AT KALAKALANG PANLABAS
Geography has made us neighbors. History has made us friends. Economics has made
us partners, and necessity has made us
allies- JFK
1.Ang pag-unlad ay pagbabago mula sa mababa tungo sa mataas na antas ng pumumunhay (Merriam-Webster).
Aralin 1: Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
A.Konsepto ng Pag-unlad:
2. Ang pag-unlad ay kaiba sa pagsulong, ito ay isang progresibo at aktibong proseso. Ang pagsulong ay ang bunga ng prosesong ito. Ang pag-unlad ay isang progresebong proseso ng pagpapabuti ng kondisyon ng tao (Feliciano R. Fajardo, 1994).
Aralin 1: Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
A. Konsepto ng Pag-unlad:
Aralin 1: Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
A. Konsepto ng Pag-unlad:
3. Dalawang konsepto ng pag-unlad: tradisyonal na pananaw at makabagong pananaw. Sa tradisyonal na pananaw, binibigyang diin ang patuloy na pagtaas ng income per capita kaysa sa bilis ng paglaki ng populasyon. Sa makabagong pananaw isinaalang-alang ang malawakang pagbabago sa lipunan (Todaro at Smith, 2012)
Aralin 1: Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
A. Konsepto ng Pag-unlad:
4. Matatamo ang kaunlaran kung mapapaunlad ang yaman ng buhay ng tao kaysa sa yaman ng ekonomiya. Kailangan ang pagtanggal sa mga ugat ng kawalang kalayaan (Amartya Sen, 2008).
B. Mga Salik sa Pagsulong ng Ekonomiya ng isang Bansa ( Economics, Concepts and Choices, 2008 nina Sally Meek et. al.)
Likas na yaman
Kapital
Teknolohiya at
inobasyon
Yamang-Tao
Pagsulong
ng
Ekonomiya
Ang pagsulong ay isa lamang aspekto ng pag-unlad
Ang pag-unlad ay isang multidiminsiyonal na prosesong kinapalooban ng malaking pagbabago sa istruktura ng lipunan
Aralin 1: Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
HDI
ANTAS NG PAMUMUHAY
EDUKASYON
KALUSUGAN
Gross national income per capita
Mean years of schooling
Haba ng buhay
Panukat ng Pag-unlad
Aspeto ng HDI
Aralin 1: Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
HUMAN DEVELOPMENT REPORT 2014
1. Norway2. Australia3. Switzerland4. Netherlands5. United States6. Germany7. New Zeland8. Canada9. Singapore10.denmark
178. Mozambique179. Guinea180. Burundi181. Burkina Faso182. Eritrea183. Sierra Leon184. Chad185. Central African
Republic186. Congo187. Niger
117. PHILIPPINES
HDI
Gender Disparity Index
Multidimensional Poverty Index
Inequality-adjusted
Sumusukat sa puwang o gap sa pagitan ng lalake
at babae
Matukoy ang paulit-ulit na pagkakait ng
kalusugan, edukasyon at pamumuhay
Kung paano ipinamahagi ang kita,
kalusugan at edukasyon
Panukat ng Pag-unlad
Karagdagang Pamantayan
Aralin 1: Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
Aralin 2: Sektor ng Agrikultura
SEKTOR NG AGRIKULTURA
MGA GAWAIN
PAGSASAKAPAGHAHAYUPAN
PAGTOTROSOPAGMAMANUKAN
PANGINGISDA
Talahanayan 2. Kabuuang kita ng Agrikultura sa Taong 2012
Aralin 2: Sektor ng Agrikultura
GNI(at current prices): Php 12,609 billion
(at constant 2000 prices) Php 7, 497 billion
GDP(at current prices): Php 10,565 billion
(at constant 2000 prices) Php 6,312 billion
Share of agriculture in GDP 11%
GVA in agriculture and fishing
(at current prices): Php 1,247 billion
(at constant 2000 prices): Php 695 billion
Distribution by sub-sector: Crops: 50%Palay 20%, corn 6%, coconut 4%, banana 5%, sugarcane 2%, mango 2%, pineapple 2%, others 9%
Livestock: 13%
Poultry: 11%
Fishery: 19%
Agricultural act and services: 7%
Aralin 3: Sektor ng Industriya
SEKTOR NG INDUSTRIYA
PAGMIMINA
UTILITIESKONSTRUKSYON
PAGMAMANUPAKTURA
Aralin 3: Sektor ng Industriya
“Hindi lamang ito nangangahulugang paggaamit ng mga makinarya at pag-
unlad ng mga industriya. Higit sa lahat, tinutukoy nito ang pagbabagong
teknolohikal na sinasabayan ng mga pagbabagong pangkltura, panlipunan at
pansikolohiya (Balitao et al, 2012)
KAHALAGAHAN
Aralin 3: Sektor ng Industriya
1.Policy Inconsistency2.Inadequate Investment
3.Macroeconomic Volatility and Political Instability
KAHINAAN
Aralin 3: Sektor ng Industriya
Ang industriyalisasyon ay nakapagdudulot ng mataas na antas ng polusyon, hindi
pagkakapantay ng kalagayang pang.ekonomiko at ang pagbaba ng
pagkakaisa ng mga miyembro ng komunidad dahil sa paglakas ng kumpetisyon (Adam
Smith et al).
EPEKTO
Talahanayan 1 Kabuuang Empleyo Ayon sa Industriya at Kabuuang Lakas Paggawa (libo) 2000-2010
Aralin 3: Sektor ng Industriya
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Kabuuang LP
33,674 35,120 35,629 35,494 35,806 35,919 37,058 38,196 39,289
KabuuangLP
30,251 31,553 31,741 32,875 33,185 33,671 34,533 35,478 36,489
Agrikultura 11,311 11,741 11,785 12,171 12,164 16,364 12,328 12,062 12,260
Industriya 4,669 4,948 4,880 4,883 4,895 4,849 5,076 5,144 5,364
Paglilingkod 14,271 14,865 15,076 15,820 16,126 12,458 17,128 18,271 18,865
Gross Domestic Product by Industrial Origin (in million Php)
Aralin 3: Sektor ng Industriya
At Current Prices(in million) At Constant 1985 PricesPeriod Agriculture
Fishery/Forestry
Industry service AgricultureFishery/Forestry
Industry service
2000 528,868 1,082,431 1,743,428 192,457 345,041 435,462
2001 548,739 1,191,707 1,933,241 199,568 348,165 453,982
2002 532,141 1,308,219 2,122,334 206,198 361,167 478,718
2003 631,970 1,378,870 2,305,562 215,273 363,486 506,313
2004 734,171 1,544,351 2,593,032 226,417 382,419 545,458
2005 778,370 1,735,148 2,930,521 230,954 396,882 583,616
2006 853,718 1,909,434 3,268,012 329,777 414,815 621,564
2007 943,842 2,098,720 3,606,057 251,495 442,994 672,137
2008 1,102,465 2,347,803 3,959,102 259,410 464,502 693,176
2009 1,138,334 2,318,882 4,221,702 259,424 460,205 712,486
2010 1,182,374 2,663,497 4,667,166 258,081 515,751 763,320
Gross Domestic Product by Industrial origin1st qtr 2000-4th qtr 2010
Aralin 2: Sektor ng Agrikultura
UGNAYAN NG SEKTOR NG AGRIKULTURA AT INDUSTRIYA
AGRIKULTURA
INDUSTRIYA
Aralin 4: Sektor ng Paglilingkod
SEKTOR NG PAGLILINGKOD
Paupahang bahay at Real
Estate
Pagliling-kod ng Pambri
bado
Pagliling-kod ng
Pampub-liko
Transportasyon, Komunikasyon
at Imbakan
Kalakalan
Panana-lapi
Paghambingin ang distribusyon ng mga sektor ng ekonomiya at sagutin ang mga pamprosesong tanong.
Aralin 4: Sektor ng Paglilingkod
Distribusyon ng mga Sektor ng Pang-ekonomiya 2005-2010 (in-Million Pesos)
SEKTOR 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Agrikultura 778,370 853,718 943,842 1,102,465 1,138,334 1,182,374
Industriya 1,735,148 1,909,434 2,098,720 2,347,803 2,318,882 2,663,497
Paglilingkod 2,930,521 3,268,012 3,606,057 3,959,102 4,221,702 4,667,166
Aralin 4: Sektor ng Paglilingkod
Mga Ahensiya
ng Tumutu-long sa
Sektor ng Pagliling-
kod
Humuhubog sa kakayahan ng
mga manggagawa
Nangangalaga sa kapakanan
ng mga mangagawa
OWWA
DOLE
POEA
TESDA
PRC
CHED
Klasipikasyon ng Ahensya
Mga Ahensiya ng Pamahalaan
Aralin 4: Sektor ng Paglilingkod
Batas na
nangangalaga
sa karapatan ng mga
manggagawang Pilipino
Night Shift Differential
Thirteenth Month Pay
Retirement Pay
Philhealth o (NHIP)
Karagdagang bayad na hindi bababa sa 10% sa regyular na sahod sa bawat oras ng kanyang ipinagtrabaho sa pagitan nga ikaanim ng gabi
hanggang ikaanim ng umaga
Ibinibigay sa lahat ng mga empleyado na nakapaglingkod na di bababa sa isang (1) buwan . Ito ay nasusukat base sa panahon na kanilang pinagtrabahuan o tinawatag na
proportionate 13th month pay.
Benepisyong binibigay sa lahat ng manggagawang umabot sa 60 taong gulang at nakapaglingkod ng 5
taon.
Para sa mga Pilipino kabilang ang mga manggagawa sa publiko at pribadong paglilingkod.
Aralin 4: Sektor ng Paglilingkod
Batas na
nangangalaga
sa karapatan ng mga
manggagawang Pilipino
Wage Rationalization Act
Holiday Pay
Overtime Pay
Service Incentive Leave
Nag-sasaayos ng minimum wage na naaangkop sa iba’t- ibang industriya
Bayad sa manggagawa na katumbas ng isang araw na sahod kahit hindi pumasok sa araw ng pista
opisyal.
Karagdagang bayad sa pagtatrabaho na lampas sa walong (8) oras sa isang araw..
Taunang limang (5) araw na service incentive leave na may bayad sa mga manggagawang
nakapanglingkod ng hindi kukulanghin sa isang (1) taon
Aralin 5: Impormal na Sektor
Isang Pagpapaliwanag
W. Arthur Lewis- unang gumamit ng konsepto ng impormal na sektor sa
inilahad na economic delopment model. Inilarawan niya ito bilang uri ng
hanapbuhay na kabilang sa mga bansang papaunlad pa lamang.
Aralin 5: Impormal na Sektor
Aralin 5: Impormal na Sektor
Aralin 5: Impormal na Sektor
INPORMAL NA
SEKTOR
1. Hindi nakarehistro sa pamahalaan2. Hindi nagbabayad ng buwis mul;a sa kinita
3. Hindi nakapaloob sa legal at pormal na balangkas na inilatag ng pamahalaan para sa pagnenegosyo
Sidewalk vendor, karpintero, colorum, prostitusyon, ilegal na pasugalan, piracy at personal na money lending
Tinatawag na underground economy, hidden economy or blak market
KATANGIAN
National Statistics Office ( Informal Sector Survey, 2008)
Impormal na sektor 10.5 milyon
Self-employed 9.1 milyon
Employers 1.3 milyon
Labor Force Survey 36.4 milyong tao
Informal sector operator 30%
Aralin 5: Impormal na Sektor
COUNTRIES (years) Percent of Total GDP Percentage of Non-Agricultural GDP
Philippines(1995) 25.4 32.5
Philippines (2001-2006)
20-30
Korea 15.9 16.9
Indonesia 25.2 31.4
Pakistan 21.2 28.7
India 32.4 48.1
Aralin 5: Impormal na Sektor
INFORMAL SECTOR SHARE IN GDP IN SELECTED COUNTRIES
NAKAKABUTI BA O
NAKAKASAMA SA EKONOMIYA ANG PAG-IRAL NG IMPORMAL NA SEKTOR
KONKLUSYON
DAHILAN / PALIWA-
NAG
DAHILAN / PALIWA-
NAG
Aralin 6: Ang Pilipinas at ang Kalakalang Panlabas
KALAKALANG PANLABAS
Ito ay nagaganap dahil sa katotohanang may mga
produkto at serbisyong hindi kayang matugunan sa loob ng
isang lokal na pamilihan ng isang bansa. Pangunahing
layunin nito na matugunan ang mga pangangailangan.
Nagaganap ang ganitong uri ng ugnayan ng mga bansa dulot
ng kakapusan sa likas na yaman at iba pang mga salik
upang maisagawa ang produksiyon.
Ito ay tumutukoy sa pagpapalitan
ng mga produkto at serbisyo ng mga bansa.
Aralin 6: Ang Pilipinas at ang Kalakalang Panlabas
Absolute advantage compares the productivity of different producers or economies. The producer that requires a smaller quantity inputs to produce a good is said to have an absolute advantage in producing that good.
Absolute advantage and Comparative advantage
Aralin 6: Ang Pilipinas at ang Kalakalang Panlabas
Comparative advantage refers to the ability of a party to produce a particular good or service at a lower opportunity cost than another.
Even if one country has an absolute advantage in producing all goods, different countries could still have different comparative advantages. If one country has a comparative advantage over
another, both parties can benefit from trading because each party will receive a good at a price that is lower than its own opportunity cost of
producing that good. Comparative advantage drives countries to specialize in the production of the goods for which they have the
lowest opportunity cost, which leads to increased productivity
Absolute advantage and Comparative advantage
Country Ginamos Bagoong
Macho Mario 6 3
Ganda Bebang 1 2
Aralin 6: Ang Pilipinas at ang Kalakalang Panlabas
1. Which country has the absolute advantage in producing ginamos?
2. Which country has the advantage in producing bagoong?
3. Which country has the comparative advantage in producing the two
products?
Output per day of work
Aralin 6: Ang Pilipinas at ang Kalakalang Panlabas
Value in Millon US dollar
Philippine Top Five Exports
Aralin 6: Ang Pilipinas at ang Kalakalang Panlabas
Philippine Top Five Imports
Aralin 6: Ang Pilipinas at ang Kalakalang Panlabas
Philippine Top Ten Exports by Country
Aralin 6: Ang Pilipinas at ang Kalakalang Panlabas
Philippine Top Ten Imports by Country: June 2014
Ang Ugnayan ng Pilipinas sa mga Samahang Pandaigdig: WTO; APEC, ASEAN
Ang Ugnayan ng Pilipinas sa mga Samahang Pandaigdig: WTO; APEC, ASEAN
Ang Ugnayan ng Pilipinas sa mga Samahang Pandaigdig: WTO; APEC, ASEAN
Economic statistics are like a bikini, what they reveal is
important, what they conceal is vital