rUbPaBRkbeRkAeday ³ CIr:afam g:amsuk nig R)aca CUmBU
rcnabøg;eday ³ Keen Publishing (Thailand) Co., Ltd.
rkSasiT§i © 2005
kmμviFIGPivDÆn_shRbCaCati ¬yUGwnDIPI¦
RkumGnuvtþn_GPi)alkic©EbblTæiRbCaFibetyü
mCÄmNÐlRbcaMtMbn;rbs;GgÁkaryUGwnDIPI enATIRkug)agkk
http://regionalcentrebangkok.undp.or.th
UN Service Building
Rajdamnern Nok Avenue
TIRkug)agkk 10200 RbeTséf
ISBN: 974-93632-3-x
buBVkfa iv
EpñkTI 1 ³ TidæPaBTUeTA nig Gnusasn_eKalneya)ay
BakübMRBYj 2
1> esckþIepþIm 3
1>1 sar³sMxan;énGgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYyEdlmanRbsiT§PaB 4
1>2 GnusBaØaGgÁkarshRbCaCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigkarerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy 5
2> Pñak;gar b¤KN³kmμkarBiessedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy 7
2>1 ÉkraCPaBrbs;Pñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy 7
2>2 GaNtþikargar 9
2>3 segçb³ KuNsm,tþi nigKuNvibtþiénGgÁPaBÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy 13
3> sßab½nepSg²eTotEdlBak;B½n§nwgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy 17
3>1 RBHraCGaCJa 18
3>2 GKÁsvnkr 19
3>3 TIPñak;garkMENTRmg;esvasaFarN³ b¤KN³kmμkaresvasaFarN³ 20
3>4 m®nþIkarBarRbCaBlrdæ ¬Ombudsman¦ 22
3>5 tulakar 23
4> bNþaRbeTsEdlminmanTIPñak;garBiessRbqaMgGMeBIBukrlYy 25
5> karsRmbsRmYl 27
6> esckþIsnñidæan 29
KnßnieTÞs 32
EpñkTI 2 ³ esckIþBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²
RbeTsGURsþalI ¬rdæjÚesAEvl¦ 35
RbeTsbUtsVaNa 47
RbeTsb‘ulhÁarI 53
Rkughugkug S.A.R. 60
RbeTs\NÐÚensIu 67
RbeTsLatevo 73
RbeTslITuyGanI 81
RbeTsma:eLsIu 89
RbeTsnIehSrIya: 96
saFarNrdækUer: 104
RbeTssigðburI 112
RbeTsGaRhVikxagt,Úg 118
raCaNacRkéf 126
saFarNrdærYmtg;hSanI 137
matika
iv
CakarBitNas; GMeBIBukrlYymanplb:HBal;GviC¢manmkelIkarGPivDÆ. GMeBIBukrlYyqøúHbBa©aMg[eXIjnUvkgVHxat
énlT§iRbCaFibetyü siT§imnusS nigGPi)alkic© EdlCH\T§iBlGviC¢maneTAelIPaBRkIRk nigsnþisuxmnusSCati. GMeBIBukrlYybgá
eRKaHfñak;dl;esßrPaBénsßab½nRbCaFibetyü erIseGIgkñúgkarpþl;esvarbs;rdæaPi)al EdlCaktþanaM[rMelaPsiT§irbs;RbCaBlrdæ
CaBiessKWsiT§iCnRkIRk. TnÞwmnwgenH GMeBIBukrlYyk¾Ca]bsKÁya:gFMcMeBaHkarseRmc)aneKaledAGPivDÆn_shsSvtSr_ ¬MDGs¦
pgEdr. GaRs½yehtuenH kmμviFIGPivDÆn_shRbCaCati ¬yUGwnDIPI¦ cat;TukskmμPaBrbs;xøÜnkñúgvis½yRbqaMgGMeBIBukrlYyenHfaCa
skmμPaBd¾mansar³sMxan;cMeBaHkarBRgwgGPi)alkic©RbCaFibetyü edIm,IKaMRTdl;karkat;bnßyPaBRkIRk nigkarkarBarsiT§imnusS.
enHk¾CakarGnuvtþtamkarÉkPaBKñaCaÉkcä½nÞ nigd¾TUlMTUlayenAkñúgshKmn_GnþrCati Edlfa GPi)alkic©l¥mansar³sMxan;y:ag
caM)ac;kñúgkarseRmc[)annUvkarGPivDÆRbkbedaycIrPaB nigkat;bnßyPaBRkIRk. karkat;bnßyGMeBIBukrlYyk¾nwgbegáInRbsiT§PaB
énCMnYyenAkñúgRbeTsédKUTaMgLayrbs;GgÁkaryUGwnDIPI.
cab;taMgBIqñaM 1997 mkGgÁkaryUGwnDIPI)anrYmkargarenAkñúgkmμviFIKNenyüPaB tmøaPaB nigsucritPaB ¬ATI¦ EdlCa
EpñkmYyénGnþraKmn_rbs;eyIgedIm,IBRgwgGPi)alkic©tamEbbRbCaFibetyü. enAkñúgqñaMknøgmkGnþraKmn_rbs;GgÁkaryUGwnDIPI
enAkñúgvis½y ATI nigkarRbqaMgGMeBIBukrlYy)anERbkøayBIeKalkarN_KaMRTkarelIkkm<s;karyl;dwg nigkarts‘Umti mkCakarpþl;
eyabl;CUnRbeTsCaédKU tamviFIsaRsþTUlMTUlay edayEp¥kelIemeronBImun² nig]bkrN_eKalneya)ayEdlksagépÞkñúg.
karvivtþsMxan;enAeBlfμI²enH KWkarcUlCaFrmanénGnusBaØaGgÁkarshRbCaCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬UNCAC¦ enAkñúgqñaM
2005. kñúgnamCaPñak;garbs;G>s>b> EdlQanmuxeKelIvis½yGPi)alkic© GgÁkaryUGwnDIPInwgshRbtibtþikarya:gCitsñiT§
CamYykariyal½yGgÁkarshRbCaCatiRbqaMgeRKOgejónnig]Rkidækmμ ¬UNODC¦ RBmTaMgGgÁkarCatieTVPaKI nigGgÁkarGnþrCati
TaMgGs;edIm,ICYyksagsmtßPaBkñúgkarKaMRTdl;karGnuvtþGnusBaØaGgÁkarshRbCaCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy UNCAC. katBVkic©
mYykñúgcMeNamkatBVkic©rbs;rdæCaPaKIcMeBaHGnusBaØaenHKWRtUverobcMsßab½ncaM)ac;epSg²edIm,ITb;sáat;nigRbqaMgGMeBIBukrlYy.
karsikSaeRbobeFobsþIGMBIkarerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYyenH )aneFVIkarsikSaelIRbeTscMnYn 14 nigmaneKalbMNgpþl;
nUvTidæPaBTUeTAmYyGMBICeRmIsepSg²EdlmanenAkñúgvis½yenH RBmTaMgBiPakSaGMBIKuNsm,tþi nigKuNvibtþiénCeRmIsTaMgenaH.
eKalKMniténkarsikSaeRbobeFobenH KWCalTæplénsMeNIrEdlpþÜcepþImedayRkumkargarsPasþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy
rbs;rdæeRhÁt hUral; (Great Hural) enARbeTsm:ugehÁalIedIm,Ipþl;[BYkeKnUvCeRmIsepSg²sRmab;erobcMRkbx½NÐénsßab½n
EbbNamYyEdlnwgKaMRTdl;karGnuvtþkm μviFICatiRbqaMgGMeBIBukrlYyenAeBlGnaKt. karsikSaenHpþl;nUvTidæPaBd¾man
sar³RbeyaCn_mYysþIGMBIKMrUepSg²KñaEdlRtUv)aneKeRbIR)as;enAkñúgRbeTsnana edIm,Ipþl;nUvbBa¢ICeRmIs nigdMeNaHRsay
sRmab;RbeTsepSgeTotenAkñúg nigeRkAtMbn; edayEp¥kelIkaryl;dwgy:agh μt;ct;GMBIsßanPaBneya)ay sgÁm nigesdækic©
kñúgRbeTs. karsikSaenHCakarsikSanaMmux ehIy)anbMeBjbEnßmeTAelIkarsikSamYyepSgeTot sþIBIc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy
Edlkariyal½yeKalneya)ayGPivDÆn_ ¬BDP¦ kMBugeFVIenAeBlenH enAkñúgRbeTsEdleK)aneRCIserIsmYycMnYn.
karsikSaeRbobeFobGMBIkarerobcMsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYy KWCalT§plénkarpþÜcepþImrYmKñamYy rvagmCÄmNÐltMbn;rbs;
km μviFIGPivDÆn_shRbCaCatienATIRkug)agkk GgÁkaryUGwnDIPIenAm:ugehÁalI nigRkumGPi)alkic©kñúgRbeTsrbs;kariyal½yeKal
neya)ayGPivDÆn_ (BDP). ÉksarenHRtUv)anerobcMedayelakEPRTIk xWelOs (Patrick Keuleers) ¬TIRbwkSafñak;tMbn;TTYlbnÞúk
buBVkfa
v
kMENTRmg;rdæ)alsaFarN³ nigkarRbqaMgGMeBIBukrlYy RkumGnuvtþn_GPi)alkic©tamEbblT§iRbCaFibetyü (RCB) nigelak nIl
taEsl (Nils Taxell) ¬mRnIþRsavRCavRkumGnuvtþn_GPi)alkic©tamEbblT§iRbCaFibetyü (RCB). ral;karpþl;KMniteyabl;
cMeBaHÉksarenH RtUv)anpþl;CUnedayelakRsI b:UlIn taemIsIus (Pauline Tamesis) ¬TIRbwkSaRbqaMgGMeBIBukrlYy BDP jÚ:vy:k¦
elak tUr:Ud lçak;v:acav (Turod Lkhagvajav) ¬GñkCMnajEpñkkmμviFIrbs;GgÁkaryUGwnDIPIRbcaMRbeTsm:ugehÁalI¦ nig elak rIrtna
suvNÑrkS (Ryratana Suwanraks) ¬RbFanRkumGPi)alkic©rbs;GgÁkaryUGwnDIPIRbcaMRbeTséf¦.
eyIgsUmsEmþgkardwgKuNcMeBaHshkarITaMgGs;rbs;GgÁkaryUGwnDIPIEdl)anrYmcMENkkñúgkarRsavRCav nigkarsresr
Éksarpþl;cMeNHdwgenH EdleyIgsgÇwmfanwgBitCamansar³RbeyaCn_cMeBaHRbtibtþikarRbqaMgGMeBIBukrlYyTaMgGs;.
eGlIhSaEbt hVúg R)aTI)a em:taGñkRKb;RKgRbcaMtMbn; tMNagRbcaMRbeTs
mCÄmNÐlRbcaMtMbn; enARkug)agkk yUGwnDIPIm:ugehÁalI
2
ACA TIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy
ATI KNenyüPaB tmøaPaB nig sucritPaB
BAI RkumRbwkSaPi)alsvnkmμ nigGFikarkic©
BDP kariyal½yeKalneya)ayGPivDÆn_
CPCB kariyal½ybgáar nigRbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy
CPIB kariyal½ybgáar nigesIubGegátGMeBIBukrlYy
DCEC naykdæanRbqaMg]RkidækmμGMeBIBukrlYy nigesdækic©
ICAC KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy
KICAC KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;kUer:
KPK KN³kmμkarlubbM)at;GMeBIBukrlYy
MDGs eKaledAGPivDÆn_shsSvtSr_
NCCC KN³kmμkarCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy
PCB kariyal½yTb;sáat;GMeBIBukrlYy
PJC KN³kmμaFikarcMruHsPasþIBI ICAC
PSAC GgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYysaFarN³
RCB mCÄmNÐlRbcaMtMbn; enARkug)agkk
SIS esvaesIubGegátBiess
UNCAC GnusBaØashRbCaCati RbqaMgGMeBIBukrlYy
UNDP kmμviFIGPivDÆn_shRbCaCati
UNODC kariyal½yshRbCaCati RbqaMgeRKOgejón nig]Rkidækmμ
BakübMRBYj
3
dUc)anelIkeLIgenAkñ úgr)aykarN_sþ IBIkarGPivDÆ
mnusSqñaM 2005 ¬Ep¥kelIninñakarbc©úb,nñ¦ RbeTsRkIRkPaK
eRcInnwgminGacseRmc)antameKaledAGPivDÆn_shsSvtSr_
esÞIrEtTaMgGs; ehIyPaBRkIRkd¾F¶n;F¶rbMputnwgminGackat;bnßy
)anBak;kNþaleLIyenAqñaM 2015 enAkñúgtMbn;Nak¾eday
elIkElgEtGasIubUBa’. manmUlehtuCaeRcIncMeBaHehtukarN_
Cak;EsþgTaMgenH. ehtukarN_Cak;EsþgmYyKW GMeBIBukrlYy
ya:gsussay manplb:HBal;CaduMkMPYn nigCaeRcInkEnøg
eTAelIkMeNInsmFm’ nigPaBRkIRk. GMeBIBukrlYyeFVI[sgÁm
Ebk)ak; nigeFVI[xUcRbB½n§esdækic©. vabgá[mankarerIseGIg
GMeBIGyutþiFm’ nigkarmineKarBcMeBaHesckþIéføfñÚrrbs;mnusS
Cati. vabNþalnUveRKaHfñak;dl;esßrPaBénsßab½nRbCaFibetyü
erIseGIgkñúgkarpþl;esvarbs;rdæaPi)al EdlCaktáaénkarrMelaP
siT§irbs;RbCaBlrdæ CaBiessKWsiT§irbs;GñkRkIRk. TINaman
GMeBIBukrlYyTIenaHEtgmankarKMramkMEhgdl;siT§i nigesrIPaB
CamUldæan ehIykic©snüasgÁmnigesdækic©manPaBminGac
TsSn_Tay)an. ehtuenH GMeBIBukrlYyenAEtCa]bsKÁcm,g
mYymin[seRmc)annUvkarGPivDÆedaycirPaBsRmab;CYydl;
GñkRkIRkkñúgkarKaMRTdl;eKaledAGPivDÆn_shsSvtSr_. kar
RbqaMgd¾RKb;RCugeRCaymYyeTAelIGMeBIBukrlYy enAEtCakar
RbQmmuxmYysRmab;RbeTsCaeRcIn TaMgRbeTskMBugGPivDÆn_
k¾dUcCaRbeTsGPivDÆn_Edr.
enATsvtSr_qñaM 1990 karepþatelIGPi)alkic©l¥ nigkar
ekIneLIgnUvlT§iRbCaFibetyü nigkarpþl;GMNacdl;sgÁm
sIuvil EdlekItecjmkBIlT§iRbCaFibetyüenH )anbegIát[
manesckIþsgÇwmcg;[mansgÁmmYy Edlkan;EtebIkcMhr nig
mantmøaPaB EdlenAkñúgenaHkarRbRBwtiþGMeBIBukrlYynwgminGac
Gt;eGan)aneToteLIy. taMgBIeBlenaHmk manelceLIgnUv
ninñakarRbkbedaykIþsgÇwmCaeRcIn EdlCalT§pléneCaKC½y
kñúgyuT§nakarelIkkm<s;karyl;dwg EdlerobcMeLIgeday
GgÁkarsgÁmsIuvilGnþrCati edaymanGgÁkar Transparency
International CaGñkedIrtYnaMmux. RbB½n§sarB½t’manEdl
kan;Etskmμ )anCYyebIkcMhrnUvGMeBIBukrlYy.
b:uEnþ eTaHbICamanc,ab;f μ I² nigkarbegáItsßab½nRbqaMg
GMeBIBukrlYy nigsucritPaBkan;EteRcIneLIgk¾eday eyIgenAEt
mankarxkcitþcMeBaHlT§plCaTUeTAdEdl eRBaHesckIþR)afña
rbs;eyIgmaneRcInCagsmiT§plCak;EsþgEdlseRmc)an ehIy
lT§plCarUbIy_enAEtmankRmittictYcenAeLIy. crnþén
vimCÄkar bc©úb,nñnaM[mankgVl;kan;EteRcInEfmeTot edayxøac
ERkgGMeBIBukrlYyrIkraldaleTAdl;rdæ)almUldæan.
GMeBIBukrlYy RtUv)ancat;TukfaCabraC½yrbs;sßab½n
CaBiessKWsßab½nTTYlbnÞúkesIubGegát bwþgcaT nigGnuvtþc,ab;.
enAeBlenH mankarepþatGarm μN_CaeRcIneTAelIkarGnuvtþ
GnusBaØa G>s>b> RbqaMgGMeBIBukrlYy EdlRtUv)ancuHhtßelxa
kalBIEx FñÚ qñaM 2003 edayRbeTscMnYn 95 nig)ancUlCa
FrmanenAqñaM 2005 eRkayBImankarpþl;sc©ab½nelIkTI 30
cMeBaHsn§isBaØaenH. GnusBaØaenH pþl;nUvRkbx½NÐTUlMTUlay
mYysRmab;Tb;Tl;CamYyGMeBIBukrlYykñúgRsuknigGnþrCati kñúg
vis½ysaFarN³ nigvis½yÉkCn. GnusBaØaenHk¾CMruj[mankar
1esckþIepþIm
4
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
pøas;bþÚrKñaeTAvijeTAmknUvbTBiesaFBak;B½n§ nigcMeNHdwgCMnaj
nigCMrujkarBiPakSaelIbBaðaEdlCakgVl;rYmKña nigkarGnuvtþ
RbkbedayeCaKC½y kñúgkarbgáar nigRbqaMgGMeBIBukrlYy.
cMeBaHeroWgenH bBaðad¾sMxan;mYyKWRtUvseRmcelIkar
erobcMsßab½nsRmab;RbqaMgGMeBIBukrlYy eBalKWCeRmIsEdl
Bak;B½n§nwgRbePTénTIPñak;garb¤KN³km μkar¼KN³km μaFikar
EdlcaM)ac;RtUvbegáIteLIg b¤RtUvBRgwgbEnßm edIm,IFananUvkar
RbqaMgGMeBIBukrlYyRbkbedayeCaKC½y RBmTaMgesckþI
seRmcEdlBak;B½n§GMBIbBaðac,ab;eKalneya)ay FnFan nig
bBaðaepSg²eTot EdlcaM)ac;RtUvelIkykmkBicarNa.
karRsavRCaveRbobeFobsþIGMBIkarerobcMsßab½nedIm,I
RbqaMgGMeBIBukrlYyenH )anepþImecjmkBIkargardMbUgrbs;
yUGwnDIPIenARbeTsm:ugehÁalI nigtamsMeNIrbs;Rkumkargarén
sPam:ugehÁalI sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy Edl)anesñImk
kar iyal ½yyUG wnD IP I Rbca M RbeTsk ñ úgRk ugG ‘ ULan)ata
(Ulaanbaatar) edIm,IeFVIkarsikSaeRbobeFobsIuCeRmAmYy.
edaysarenAkñúgRbeTsmYycMnYnEdlyUGwnDIPI)anCab;Bak;B½n§
b¤kMBugcUlBak;B½n§kñúgkargarRbqaMgGMeBIBukrlYyenaH man
bBaðamCÄPaBsßab½n kic©karenHRtUv)anseRmc[mCÄmNÐl
RbcaMtMbn;enARkug)agkk edIrtYnaTIQanmuxkñúgkarsikSaenH
edayshkarCamYyyUGwnDIPIm:ugehÁalI nigTIRbwkSaRbqaMgGMeBI
BukrlYyenAkñúgRkumGPi)alkic©tamlTi§RbCaFibetyüRbcaM
kariyal½yeKalneya)ayGPivDÆn_rbs;yUGwnDIPI.
ÉksarenHmanBIrEpñk. EpñkTImYyniyayBITidæPaB
TUeTA nigkarviPaKelIkarerobcMsßab½nnanasRmab;RbqaMgGMeBI
BukrlYy emeronEdlTTYl)an niglkçxNÐsRmab;eCaKC½y.
EpñkTIBIr BiBN’nasegçbGMBIRbeTscMnYn 14 Edlerobrab;BI
ynþkarsßab½nsRmab;RbqaMgGMeBIB ukrlYyenAkñ úgRbeTs
nImYy². RbeTsTaMgenHRtUv)aneRCIserIskñúgeKalbMNgpþl;
[)anRKb;TidæPaBénkarerobcMsßab½nnanaEdlmanRsab;sRmab;
RbqaMgGMeBIBukrlYy EdlmansBVéf¶enH. RbeTsmYycMnYnk¾RtUv
)aneRCIserIsEdr edayehtufaRbeTsTaMgenHRtUv)aneKdwg
ya:gTUlMTUlayfa )anTTYleCaKC½ykñúgkarRbqaMgGMeBIBuk
rlYy.
1>1> sar³sMxan;énGgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYyEdlmanRbsiT§PaB
eTaHbICamankarykcitþþTukdak;kan;EteRcIneTAelIkar
RbqaMgGMeBIBukrlYyk¾edayk¾karxitxMRbwgERbgRbqaMgGMeBIBuk
rlYyCaeRcIn)anTTYlbraC½y edaysarmUlehtueRcInRbePT.
mUlehtumYykñúgcMeNammUlehtuTaMgenaHKW vismPaBy:ag
Cak;Esþgrvagkarpþl;GaTiPaBeTAelIeKaledAEdlemIleXIjkñúg
ry³eBlxøI EdledaHRsayeTAelIeraKsBaØa CaCagb£sKl;én
GMeBIBukrlYy EdlmanlkçN³kan;EtsIuCeRmA kan;EtlM)ak
rYmTaMgeBlevla nigkMENTRmg;RbB½n§EdlRtUveRbIR)as;FnFan
eRcIn ¬UNDP, 2004:6¦. karKitKUrd¾RtwmRtUvmYy tamry³
yuT§sa®sþkMENTRmg;RbqaMgGMeBIBukrlYy TamTar[mannUv
ckçúvis½yry³eBlyUr nigkaryl;dwgc,as;las; EdlGacnaM[
mankarEkERbdl;b£sKl;ya:gqab;bMputenACMnan;eRkay minEmn
enACMnan;enHeLIy1.
FatusMxan;mYyényuT§saRsþRbqaMgGMeBIBukrlYy KWRtUv
eRCIsykKMrUsßab½nsRmab;RbqaMgGMeBIBukrlYy RBmTaMgeKal
neya)ay ehIynigkarxitxMksagsmtßPaB EdlnwgGnuBaØat[
sßab½nTaMgenHbMeBjtYnaTIrbs;xøÜnRbkbedayRbsiT§PaB.
karseRmcfa etIRtUvbegáItsßab½nedayELkmYy dUcCa
Pñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ACA¦ edIm,IedaHRsayEtbBaða
GMeBIBukrlYysuTæsaF b£mYyRtUvEkERb b£k¾TTYlyksßab½n
EdlmanRsab; b¤k¾RtUvseRmcykkarrYmpSMnUvPaKxøHénrUbmnþ
TaMgBIrenH KwenAEtCabBaðasRmab;BiPakSaKñaenAkñúgRbeTskMBug
GPivDÆn_CaeRcIn. CeRmIsmYykñúgcMeNamCeRmIsTaMgenH naMmk
nUvktþac,ab; eKalneya)ay FnFan nigktþaepSg²eTot Edl
caM)ac;RtUvføwgEføgedayRbugRby½tñ. dUcKñaenHEdr eTaHbIminman
sar³sMxan;Cagk¾eday k¾RtUvFana[mannUvviFanRbtibtþi
c,as;las; EdlnwgCYyENnaMdl;Gnþrkmμ nigkic©shRbtibtiþkar
1sigðburIcMNayeBlGs; 15qñaM edIm,IbegáIt)an CPIB CaPñak;garÉkraCü edaycab;epþIBIqñaM 1952 EdlsßitenAeRkABIsmtßkic©rbs;bU:lIs.
hugkugcMNayeBl 26qñaM sRmab;karbegáIt ICAC edaycab;epþImenAqñaM 1974 ¬KeRmagRsavRCavGMeBIBukrlYy nigyuT§saRsþ
RbqaMgGMeBIBukrlYy 1999¦.
5
esckþIepþIm
rvagsßab½nnana EdlBak;B½n§nwgkarRbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy
RKb;rUbPaB.
eTaHbICaGñkxøHelIkeLIgfaRKan;EtcmøgtamKMrUeCaKC½y
énkarRbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;hugkug b¤sigðburI CakarRKb;RKan;
ehIyk¾eday karBitKWK μandMeNaHRsayNamYyEdlsmRsb
sRmab;ral;karRbqaMgGMeBIBukrlYyenaHeT. eTaHbICaman {kar
RbyuTæRbqaMgl¥²bMput} ehIyGacnwgpþl;CaeKalkarN_ENnaM
Edlmansar³RbeyaCn_k¾eday k¾minGacykeTAGnuvtþcMeBaH
bribTrbs;RbeTsNamYyCasV½yRbvtþi)anEdr2.
1>2> GnusBaØashRbCaCatiRbqaMgGMeBIBukrlYynigkarerobcMsßab½nRbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy
dUcmanEcgenAkñúg UNCAC³
rdæCaPaKInImYy²RtUvFana[mannUvGgÁPaBTb;sáat;
GMeBIBukrlYymYyb¤eRcIntamkarcaM)ac;. rdæCaPaKI
nImYy²RtUvpþl;[GgÁPaBTaMgenHnUvÉkraCPaBtam
karcaM)ac;EdlRsbCamYynwgeKalkarN_CamUldæan
énRbB½n§Ktiyutþirbs;xøÜn edIm,I[GgÁPaBenHGac
bMeBjmuxgarrbs;xøÜnRbkbedayRbsiT§PaB nigcak
putBI\T§iBlminsmrmüNamYy. KYrEtpþl;CUnnUv
FnFansmÖar³caM)ac;nana nigbuKÁlikCMnaj RBmTaMg
karbNþúHbNþal EdlbuKÁlikenHGacRtUvkar edIm,I
bMeBjmuxgarrbs;BYkeK ¬maRta 6¦.
bEnßmeTAelImaRtaTaMgLayEdlepþatelIkarTb;sáat;
maRta 36 énGnusBaØaEcgfa ³
RsbtameKalkarN_CamUldæanénRbB½n§Ktiyutþ i
rbs;xøÜn rdæCaPaKInImYy²RtUvFana[mannUvGgÁPaB
mYyb¤eRcIn b¤buKÁlTaMgLayEdlmanCMnajkñúg
karrRbyuuTæRbqaMMgGMMeBIBuukrrlYytamrry³karrGnuuvtþ
c,ab;. GgÁPaB b¤buKÁlTaMgenH RtUvTTYl)annUv
ÉkraCPaBtamkarcaM)ac;EdlRsbtameKalkarN_
CamUldæanénRbB½n§Ktiyutþirbs;rdæCaPaKI edIm,IGac
bMeBjmuxgarrbs;BYkeKRbkbedayRbsiT§PaB nig
edayK μan\T§iBlminsmRsbNamYy. buKÁl b¤
buKÁlikénGgÁPaBenH KYrTTYl)ankarbNþúHbNþal
nigFnFansmRsb edIm,IbMeBjParkic©rbs;BYkeK.
GaRs½yehtuenH UNCAC TamTar[mankarbegáIteLIg
nUvsßab½nEbbenH ¬elIkElgEtmanGtßiPaBkñúgTRmg;NamYy¦
enAkñúgvis½yCak;lak;BIrKW ³
¬1¦ GgÁPaBTb;sáat;GMeBIBukrlYy
¬2¦ GgÁPaBEdlmanCMnajxagkarRbyuTæRbqaMg
GMeBIBukrlYytamry³karGnuvtþc,ab;.
b:uEnþ enAkñúgdMNak;kalEdlkMBugKitKUrBIkarerobcM rdæCa
PaKIGacbegáIt b¤eRbIR)as;GgÁPaBdEdl edIm,IeqøIytbeTAnwg
lkçxNÐénbBaØtþiTaMgBIr.
ehtudUecñH rdæCaPaKIénGnusBaØaenH RtUvseRmcfaetIRtUv
begáItGgÁPaBf μ I² b¤RtUvEkTRmg;¼Eklm¥GgÁPaBEdlmanRsab;
ehIynigRtUvseRmcfa etIRtUvpþl;karTTYlxusRtUvcMeBaHGgÁkar
EtmYyKt; b¤RtUvEbgEckParkic©rvagsßab½nTb;sáat; nigsßab½n
Gnuvtþn_c,ab;epSg². TnÞwmnwgenH rdæCaPaKIcaM)ac;RtUvseRmc
eTAelIGaNtþikargar nigGMNacrbs;sßab½nTaMgenH kRmitén
sV½yPaBrbs;sßab½nTaMgenH FnFanEdlsßab½nTaMgenHRtUvman
nigviFanRbtibtþiEdlnwgCYy[manGnþrkm μ nigkic©shRbtibtiþ
karrvagsßab½nTaMgenaH. CMBUkbnþeTAeTot pþl;nUvTidæPaBTUeTA
mYyénKMrUxus²Kña EdlRtUv)aneKeRbIenAkñúgRbeTsnana ehIy
nigBinitüemIleTAelIKuNsm,tþi nigKuNvibtþiénKMrUxus²Kña
TaMgenaH.
2karsikSamYyGMBIktþaEdlb:HBal;dl;karRbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgRbeTseRkayrbbkMumμúynIs enAkñúgGWr:ubxagekIt )anbgðaj[eXIj
fa {karRbtibtþil¥²} RtUv)ancat;Tukfamansar³RbeyaCn_ b:uEnþmankarlM)akkñúgkarepÞreTAkñúgbrikarN_epSgeTot. ehtuenH
kareRbIR)as;KMrUEdlmanRsab; TamTarnUvkarRbugRby½tñ nigkarGPivDÆnUvkarkarBarRKb;RKan;EdlerobcMeLIgenAkñúgRsuk {edIm,I
edaHRsay[cMbBaða} ¬Anusiewicz, 2003¦.
7
2Pñak;gar b¤ KN³kmμkar
BiessRbqaMgGMeBIBukrlYy
RbeTsCaeRcIn)aneRCIserIsyk b¤kMBugBicarNabegáIt
KN³kmμkar b¤TIPañk;garÉkraCü [TTYlParkic©TaMgGs;kñúgkar
RbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy. b:uEnþ eTaHCaya:genHk¾eday kar
begáItsßab½nEbbenHminEmnCa»sfTiBVsRmab;Büa)alGMeBIBuk
rlYyd¾F¶n;F¶rRKb;y:ag)aneLIy. Cak;Esþg ]TahrN_én
KN³km μkar b¤TIPñak;garÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYyEdlTTYl
)aneCaKC½ymantictYcNas;. RbvtþiénPaBeCaKC½ybMput KW
RbvtþiénKN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;hugkug
¬ICAC¦/ kariyal½yesIubGegátGMeBIBukrlYyrbs;RbeTs
sigðburI ¬CPIB¦/ naykdæansRmab;bTelμIsesdækic© nigGMeBIBuk
rlYyrbs;RbeTsbUtsVaNa ¬DCEC¦ nig KN³kmμkarÉkraCü
RbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;j:ÚesAEvl (New South Wale)
¬ICAC¦. b:uEnþ dUcEdl)anelIkeLIg KMrUTaMgenHminGaccmøg
ykmkeRbI)anedaygay²enaHeT edaysarEtsßanPaBxus²
BIKña EdlKMrUTaMgenHRtUvdMeNIrkartam ¬nigRbvtþiedayELkBIKña
énkarbegáItKMrUTaMgenH nigkarvivtþrbs;va¦. karbegáIt ACA KYr
Ep¥kelIkarviPaKelIRbB½n§énbrikarN_kñúgRsuk¬RbB½n§neya)ay¦
nigtRmUvkarCak;Esþg RBmTaMgGaTiPaBrbs;RbeTs.
2>1> ÉkraCPaBrbs;TIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy
ÉkraCPaBrbs; ACA RtUvcat;TukfaCaesckIþRtUvkar
caM)ac;sRmab;RbsiT§PaBrbs; ACA edayehtufa vanwgGnuBaØat
[sßab½nenHeFVIskm μPaBedayesrI cakputBI\T§iBlrbs;buKÁl
b¤PaKImanGMNac nigGaceFVIkaresIubGegátGMeBIBukrlYy Edl
eKsgS½yenAkñúgRKb;vis½yTaMgGs; nigenARKb;kRmitTaMgGs;én
sgÁm ¬Kpundel nig Levy 2004¦. kareFVIviesaFnkmμrdæ
Fm μnuBaØ Edlpþl;ÉkraCPaBdl; ACA KWmansar³RbeyaCn_
b:uEnþk¾enAEtminTan;RKb;RKan;Edr. b:uEnþ etIsßab½nEdlkMBugman
bc©úb,nñenH BitCaÉkraCüEmnb¤eT? tfPaB)anbgðaj[eXIj
nUvkRmitsV½yPaBxus²Kña ehIysUm,IEtTIPñak;gar b¤KN³kmμkar
EdlmaneCaKC½ybMputmYycMnYn k¾minÉkraCeBjeljBIGñk
EdlmanGMNacEdr3. ]TahrN_ DCEC enARbeTsbUtsVaNa
RtUvraykarN_CUnRbFanaFibtI ehIynayk nigbuKÁliksßitenA
eRkamc,ab;m®nþIsaFarN³. CPIB rbs;RbeTssigðburI manTItaMg
sßitenAkñúgkariyal½ynaykrdæm®nþI ehIynaykrbs; CPIB
TTYl xusRtUvpÞal;cMeBaHnaykrdæm®nþI. ICAC rbs;hugkug
raykarN_ CUnRbmuxsßab½nRbtibtþi. ebIdUecñH etIGVIxøHEdleFVI[
sßab½n TaMgenHmanRbsiT§PaBCagsßab½nepSg²eTot? mYyEpñk
éncemIøysßitenAelIkarerobcMRbB½n§smRsbsRmab;RtYtBinitü
eTA vijeTAmk nigktþaEdlsßab½nTaMgenHsßitenAeRkamkarBinitü
Bic½yCanic©kal tamry³ynþkarRtYtBinitüepSg² EdlFana
[sßab½nTaMgenH dMeNIrkar)anedayminlMeGog. ]TahrN_
skm μPaBén ICAC rbs;hugkug RtUv)anRtYtBinitüeday
KN³km μaFikarÉkraCü 4 rYmTaMgtMNagmkBIsgÁmsIuvil
RBmTaMgKN³kmμaFikarÉkraCü ICAC sRmab;TTYlBakübNwþg
EdlmanParkic©TTYlBakübNþwg tamdanBinitü nigBinitüsar
eLIgvijelIBakübNþwgRbqaMgnwgKN³kmμkarenH .
3dMbUg ÉkraCPaBrbs;vaKWcakputBIb:UlIs nigkñúgkRmitRsalbnþicBIrdæaPi)al
8
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
viFImYyepSgeTotedIm,IelIkkm<s;sV½yPaBrbs; ACA KW
RtUvFanafakareRCIserIs nigkarEtgtaMgEpñkRbtibtþirbs; ACA
KWCakarTTYlxusRtUvrYmedaysßab½nmYycMnYn4. snþisuxkñúgmux
tMENgsRmab;m®nþICan;x<s;rbs;TIPñak;garenH nigGP½yÉksiT§irYc
putBIbNþwgrdæb,evNI k¾mansar³sMxan;Edr. KN³kmμkarlub
bM)at;GMeBIBukrlYyrbs;RbeTs\NÐÚensIu RtUv)anEtgtaMgeday
sPatambBa¢ IeQ μaHebkçCnEdlpþl;CUnedayRbFanaFibtI5.
bBa¢IeQ μaHebkçCnRtUv)anerobcMedayKN³km μaFikareRCIserIs
mYy EdlRtUv)anEtgtaMgedayrdæaPi)al. enAkñúgRbeTsepSg²
eTot RbFan ACA RtUv)anEtgtaMgedayRbFanaFibtI ¬RbeTs
tg;hSanI¦ GPi)alrdæ ¬ rdæj:ÚesAEvl¦ b¤edayRbFanaFibtI b¤
naykrdæm®nþI edaymankarÉkPaB b¤tamsMeNIrbs;sPa
¬RbeTslITuyGanI nigRbeTsnIehSrIya:¦ b¤edaysPa tam
sMeNIrbs;KN³rdæm®nþI ¬RbeTsLatevo¦ b¤edayRBH
mhakSRt tamsMeNIrbs;naykrdæm®nþI ¬RbeTsma:eLsIu¦.
enAsaFarNrdækUer: RbFanaFibtIEtgtaMgRbFan nigsmaCik
Gcié®nþy_rbs;KN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;kUer:
¬KICAC¦. elIsBIenHeTAeTot sPa nigRbFantulakarkMBUl
esñIsmaCik 3rUberog²xøÜn.
edIm,IecosvagkareRCotERCkBIsMNak;RkumGñkRKb;RKg
sßab½n ACA enH RbeTsmYycMnYn)anbegáItExSbnÞat;raykarN_
CaeRcIn b¤)anbþÚrExSbnÞat;raykarN_eTAtMNagraRsþvij.
k¾b:uEnþ karekIneLIgnUvÉkraCPaBk¾TamTar[mankar
RtYtBinitüeTAvijeTAmkenAkñúgsßab½nenaHEdr edIm,IFanakMu[
mankarrMelaPelIsV½yPaB. dUcEdl)anerobrab;xagelI ICAC
rbs;hugkugmanKN³kmμaFikarpþl;eyabl; 4 ¬KN³kmμaFikar
pþl;eyabl;elIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy KN³km μaFikarpþl;
eyabl;dl;RbCaCnelITMnak;TMngCamYyshKmn_ KN³kmμaFi-
karBinitüsareLIgvijelIkic©Rbtibtþikar nigKN³km μaFikar
pþl;eyabl;elIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy¦. edaymansmaCik
EdlRtUv)anEtgtaMgBiessGMBIshKmn_TaMgmUlenaH KN³
kmμaFikarTaMgenH CYbRbCMuCaeTogTat; edIm,IBinitüsareLIgvij
nUvskmμPaBrbs; ICAC. ICAC enAj:ÚesAEvl TTYlxusRtUv
cMeBaHRbCaBlrdæ tamry³KN³kmμaFikarcMruHBhusPa ¬PJC¦
EdlsegátkarN_elIral;skmμPaBTaMgGs;rbs; ICAC tamry³
KN³km μaFikarBinitüsareLIgvijelIkic©Rbtibtiþkar6
Edlman
rYmbBa©ÚlTaMgsmaCikrbs;saFarNCnTUeTA nigTIPñak;gar
epSg²rbs;rdæaPi)al ehIynigmankatBVkic©RtUvraykarN_Ca
eTogTat; CUnsaFarNCn nigraykarN_RbcaMqñaMGMBIkaresIub
GegátFM². PJC raykarN_CUnsPaTaMgBIr GMBIkic©karTaMgGs;
EdlTak;Tgnwg ICAC Edltammtirbs; PJC KYrEtCRmabCUn
eTAsPa. kariyal½yTb;sáat;GMeBIBukrlYy ¬PCB¦ rbs;
RbeTstg;hSanI k¾manKN³km μaFikarRtYtBinitü nigvaytémø
EdlRKb;RKgelIdMeNIrkarrbs;xøÜn b:uEnþ smasPaBrbs;
KN³km μaFikar lM)aknwgFananUvkarBinitüBic½yedayÉkraCü
Nas; ¬KN³km μaFikarenH dwknaMedayGKÁelxaFikarRbcaM
TIsþIkarRbFanaFibtI ehIymansmasPaBCaGKÁnayk PCB
nigGKÁnaykénRbB½n§carkm μ nigsnþisuxRbeTstg;hSanI nig
elxaFikarpÞal;rbs;RbFanaFibtI ¦.
karBRgIkRbB½n§raykarN_rbs; ACA k¾CaviFIbegáInkar
RtYtBinitü eday[ ACA TTYlxusRtUvcMeBaHGaCJaFrelIsBI
mYy. enARbeTs\NÐÚensIu KPK RtUv)ancat;TukfaCaPñak;gar
ÉkraCürbs;rdæ EdlraykarN_GMBIskmμPaBrbs;xøÜn CUnRbFana
FibtI sPaCati nigsvnkrrbs;rdæ. Pñak;garesIubGegátBiess
rbs;RbeTslITuyGanI ¬SIS¦ TTYlxusRtUvcMeBaHRbFanaFibtI
nigsPa. vamankatBVkic©RtUvraykarN_ ya:gehacNas;BIrdg
kñúgmYyqñaM CalaylkçN_GkSrCUnRbFanaFibtI nigRbFansPa
Seimas. KN³km μkarRbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;RbeTséf
¬NCCC¦ raykarN_CUnRBwT§sPa. b:uEnþ r)aykarN_RbcaMqñaM
rbs;xøÜnk¾RtUvdak;CUnsPaCan;Tab nigKN³rdæm®nþIpgEdr.
4CMenOTukcitþrbs;saFarNCnmkelIKN³kmμkar b¤Pñak;gar nwgBwgEp¥kmYyEpñkFMenAelIfa etIsaFarNCnyl;fasmaCikrbs;sßab½n
manesckþIéføfñÚr mansmtßPaB nigtMNag[plRbeyaCn_Bak;B½n§enAkñúgsgÁm.5
CakarcaM)ac;EdlmnusSmñak;enAfñak;kMBUl EdlmanGMNac nigEdlTTYlxusRtUvcMeBaHGMeBIrbs;GgÁPaBenH. bTBiesaFenAkEnøgepSg²
bgðajfa GgÁPaBmYyEdldMeNIrkaredayEp¥kelIdMeNIrkareFVIesckþIseRmccitþsmUhPaB mankarlM)akkñúgkarbMeBjkargarPøam² nig
dac;xat. 6
ICAC RtUvBieRKaHeyabl;CamYy ORC munnwgseRmcfa etIRtUvbBaÄb; b¤minRtUvcab;epþImkaresIubGegát b¤BakübNþwg
b¤RtUvbBaÄb;karesIub GegátEdlkMBugdMeNIrkar.
9
Pñak;gar b¤ KN³kmμkarBiessRbqaMgGMeBIBukrlYy
RbeTsepSg²eTot)anseRmcpøas;b þ Ú rExSbn Þat ;
raykarN_BIsßab½nEdlRKb;RKgedaymnusSmñak; dUcCaRbFana
FibtI b¤naykrdæm®nþI eTACUntMNagGgÁPaBnItikmμrbs;RbCaCn
EdlGnuBaØat[PaKIepSg²enAkñúgsPaGacBinitüBic½yeTAelI
ral;skmμPaBrbs; ACA. fμI²enH viesaFnkmμc,ab;enARbeTs
yUhÁan;da nig hSaMebo )antRmUv[GFikar nigKN³km μkar
RbqaMgGMeBIBukrlYyraykarN_CUnsPa CaCagCUnRbmuxrdæ.
2>2>GaNtþikargar
GaNtþikargarrbs;GgÁPaBBiessRbqaMgGMeBIBukrlYy
nwgGaRs½yelIktþamYycMnYn CaBiess KWGaNtþirbs;GgÁPaB
Bak;B½n§epSg²eTotenAkñúgvis½ydUcCa karelIkeKalneya)ay
karEkERbc,ab; karGnuvtþc,ab; nigkardak;bNwþgGaCJaGtßiPaB
rbs;GgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYyépÞkñúg ¬dUcCa GgÁPaBesIub
GegátBiessenAkñúgkgkmøaMgb:UlIs¦ ehIynigfaetIGaNtþienH
manbMNgedaHRsayGMeBIBukrlYyRKb;kRmitTaMgGs;rbs;
rdæaPi)alEdrb¤Gt; ¬fñak;kNþal tMbn; nigextþ-Rkug b¤mUldæan¦
¬UNODC, 2004³92¦.
enAkñúgkRmitTIéT²BIKña muxkarKnøwHTaMg 5 xageRkamenH
GacCakic©karsRmab;GgÁPaBBiessRbqaMgGMeBIBukrlYymYy ³
1> karesIubGegát
2/ kareFVIbNþwgGaCJa ¬karerobcMEbbbTedIm,IecaT
BIbTelIμsRBhμTNЦ
3> karGb;rM nigkarelIkkm<s;karyl;dwg
4> karTb;sáat; nig
5> karsRmbsRmYl
ACA PaKeRcIneRbIR)as;yuT§saRsþbIrYmKñaKWkarTb;sáat;
karesIubGegát nigkarGb;rM ¬RbeTsbUtsVaNa \NÐÚensIu hugkug
Latevo lITuyGanI rdæj:ÚesAEvl nigRbeTséf¦.
muxgaresIubGegátKWCacMNucsñÚlsRmab;GaNtþikargar
én ACA CaeRcIn EdlRtUv)ansikSaenAkñúgÉksarsegçbén
RbeTsnImYy². k¾b:uEnþ ral;TIPñak;garTaMgGs; minEmnsuT§EtRtUv
manGaNtþikargarsRmab;eFVIkaresIubGegátelIkrNIecaTRbkan;
BIbTBukrlYyeT dUcCakrNIén KICAC kñúgeBlbc©úb,nñenH
CaedIm. cMeBaHGgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYyEdlmanmuxnaTI
esIubGegátenH KWmanlkçN³xusKñaRtg;RbkarEdlfa eBlNa
RtUvcab;epþImeFVIkaresuIbGegátelIkrNIecaTRbkan;BIbTBukrlYy
b¤elIkarsgS½yBIbTBukrlYyeLIy. tameKalKMnit KWfa ACA
GacepþImkaresIubGegátelIBakübNþwgEdlxøÜn)anTTYl rYmTaMg
GacebIkkaresIubGegáttamcitþrbs;xøÜn edaymincaM)ac;manBakü
bNþwg. kñúgkrNIxøH karesIubGegátk¾GaceFVIeLIgtamsMeNIrbs;
sßab½nepSgEdr ¬]TahrN_³ edaysPa kñúgkrNI ICAC rbs;
j:ÚesAEvl¦.
tamFmμta RtUvmanrcnasm<½n§mYyenAkñúg ACA sRmab;
viPaKfa etIRtUveFVIkaresIubGegátb¤k¾mineFVI edayEp¥kelIr)ay
karN_EdlTTYl)an. k¾bu:Enþ kñúgkrNIxøH ACA RtUvEtesIubG
egátelIral;r)aykarN_EdlxøÜn)anTTYl ¬]TahrN_ ICAC
rbs;hugkug¦. edayehtufa r)aykarN_BIsaFarNCnPaK
eRcIn KWCaRbPBB½t’mansMxan;enaH ACA CaeRcIn )andak;[
dMeNIrkarnUvynþkarmYy edIm,IFana[RbCaCnGacraykarN_)an
nigsRmYldl;kareFVIr)aykarN_. enAhugkug ICAC )anbegáIt
kariyal½yRsukRbcaMtMbn; ¬eRBaHeK)anrkeXIjfa enAkñúgTItaMg
EdlminsUvpøÚvkar buKÁlmñak;²manGarmμN_s¶b;RsYlCag¦ ehIy
KICAC enAsaFarNrdækUer: )anbegáItnUvmCÄmNÐlraykarN_
GMBIGMeBIBukrlYymYy. pÞúyeTAvij nItiviFId¾sμúKsμajsRmab;dak;
BakübþwgCamYyKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy nigbT
el μ IsBak;B½n§rbs;RbeTsnIehSrIya: RtUv)aneKyl;eXIjfa
CamUlehtuEdlnaM[KN³kmμkarTTYl)anBakübNþwgtictYc.
karP½yxøacGMBIkarsgswkelIkarraykarN_GMeBIBuk
rlYy KWCakarxøacrGarya:gF¶n;F¶r cMeBaHkarcUlrYmrbs;
saFarNCn kñúgkarRbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy nigbnþúc
bg¥ak;skþanuBlsRmab;eCaKC½y. ehtuenH karebIklT§PaB[
raykarN_CaGnamik nigkarkarBarsakSI RtUv)anemIleXIjfa
CaFatusMxan;ényuT§saRsþeCaKC½y edIm,IRbqaMgGMeBIBuk rlYy.
PaKeRcIn b:uEnþminEmnTaMgGs;eT TIPñak;garRbqaMgGMeBI BukrlYy
ACA ¬dUcCa NCCC enARbeTséf¦ BitCaTTYlyk
r)aykarN_Gnamik.
10
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
TIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy ACA CaeRcIn ¬dUcCa
ICAC enAhugkug KICAC enAsaFarNrdækUer: nig KPK enA
\NÐÚensIu¦ manGaNtþikargarc,as;las; sRmab;Fanadl;kar
karBarsakSI nigGñkbegðIb[dwg ¬KWGñkraykarN_GMBIGMeBIBuk
rlYy¦. enAkEnøgNa EdleKeXIjfakarkarBarsakSI)anTTYl
eCaKC½y enaHvak¾naM[Føak;cuHnUvcMnYnr)aykarN_GnamikGMBI
GMeBIBukrlYy. mRnþI nigbuKÁlikrbs;TIPñak;garRbqaMgGMeBIBuk
rlYy ACA epSg² enAkñúgÉksardkRsg;enH mankRmitGMNac
esIubGegátxus²Kña. GMNacTaMgenH rYmman karEqkeqrxøÜn
buKÁl nigEqkeqrTItaMgpÞHsEm,g karcab;xøÜn nig¼XMuxøÜn GMNac
esñI[buKÁlb¤sßab½npþl;B½t’man GMNacesñIsMuemIlesovePA
FnaKar dak;ecjnUvviFankarXøaMemIl ]TahrN_ dUcCa karft
sMelgsnÞnaKña nigrwbGUsRTBüsm,tþiCaedIm. Cajwkjy
GMNacénkaresIubGegátTaMgenH tRmUv[mRnþIesIubGegát esñIsMu
karÉkPaBCalayl½kçN_GkSrCamunBIRBHraCGaCJa ¬]TahrN_
ma:eLsIu nigsigðburI¦ b¤BIecARkm¼tulakar ¬]> RbeTséf¦ nig
krNIxøHBIRbFanGgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬nIehSrIya:
tg;hSanI¦.
Epñkd¾sMxan;mYyénmuxgaresIubGegát KWkartamdanRtYt
BinitükarRbkasRTBüskmμ nigGkmμ ¬ehIynigBinitüCIvPaB¦
rbs;mRnþICan;x<s; eRBaHvaGacman\T§iBlxøaMgEdr kñúgkarTb;sáat;
GMeBIBukrlYy. edayELk NCCC enARbeTséf manGaNtþi
kargarTUlMTUlay nigya:gc,as;las;kñúgvis½yenH7. enHKWCa
krNIénkariyal½ybgáar nigRbqaMgGMeBIBukrlYy enARbeTs
Lat;evo8
¬CPCB¦ EdlmanParkic©tamdanRtYtBinitünUvkar
Rbtibtþitamc,ab;sþþIBIkarTb;sáat;TMnas;plRbeyaCn_ enAkñúg
skm μPaBrbs;mRnþIsaFarN³. kalNamantRmUvkar[rkSa
karsm¶at; smtßPaBkñúgkaresIubGegátelIkarRbkasnUvRTBü
sm,tiþ eRcInEtmankarlM)ak edayehtufa vaminGac[man
kargar bEnßmBIxageRkA cMeBaHGñkesIubGegátBIeRkAsßab½neLIy
¬enHKW CakrNIenARbeTsbUtsVaNa¦. b:uEnþ TIPñak;garepSg²
eTotk¾ GaccUlBak;B½n§enAkñúgkaresIubGegátkarRbkasRTBü
sm,tiþenH pgEdr. enARbeTsb‘ulhÁarI kariyal½ysvnkmμCati
kan;kab; bBa¢IRbkasRTBürbs;mRnþICan;x<s;. enARbeTs
lITuyGanI mRnþICan;x<s;RtUveFVIkarRbkasRTBürbs;xøÜn CUn
KN³km μkarRkmsIlFm’rbs;mRnþI EdlmanParkic©viPaKkar
RbkasTaMgenH. enARbeTshVIlIBIn mRnþIsaFarN³ tRmUv
[eFVIesckþIRbkas P¢ab;edayBaküsm,fGMBIRTBüskm μ
nigGkm μrbs;xøÜnCaerogral;qñaM9
ehIykarRtYtBinitüCIvPaB
GacRtUv)aneFVIeLIgedaykariyal½y TTYlBakübNþwg b¤
edayKN³km μkarRbqaMgGMeBIBukrlYyrbs; RbFanaFibtI.
enARbeTslITuyGanI karTTYlxusRtUvsßitenAelI RbFan
KN³km μkarRkmsIlFm’mRnþI EdlviPaKelIkarRbkasRTBü
ehIynigFanafa Gñkkan;tMENgsaFarN³R)akdCaeFVIesckþI
seRmcedIm,IEtRbeyaCn_saFarN³ edayminlMeGogkñúgkar
eFVIesckþIseRmccitþ nigTb;sáat;nUvkarekIteLIg nigkarraldal
énGMeBIBukrlYyenAkñúgesvasaFarN³. enARbeTstg;hSanI
KWelxaFikardæanénRkmsIlFm’emdwknaMsaFarN³ EdldwknaM
edaysñgkarRkmsIlFm’ ¬EtgtaMgeday RbFanaFibtI¦
EdlmanParkic©TTYlesckþIRbkasRTBüsm,tiþ.
kñúgRKb;krNITaMgGs; TMnak;TMngrvagTIPñak;garRbqaMg
GMeBIBukrlYy ACA nigGgÁPaBTTYlbnÞúktamdanRtYtBinitükar
RbkasRTBü nigRtYtBinitüsMNMuÉksarBn§cMNUl mansar³
sMxan;ya:gxøaMg . bnÞúkénPsþútagRtUv)anbnßykan;EteRcIn
eLIg². eTaHbICaRTwsþItamRbéBNI Rbkan;ykeKalkarN_én
{karsn μt;faK μaneTas} rhUtTal;EtRBHraCGaCJaGacbgðajnUv
7buKÁlEdlkan;tMENgneya)ay RBmTaMgmRnþIrdæaPi)alEdlmanzannþrs½kþix<s; ¬fñak;kNþal nigmUldæan¦ RtUvdak;CUneTA NCCC nUv
KNenyüRTBüskmμ nigGkmμrbs;xøÜn RBmTaMgrbs;RbBn§rbs;xøÜn nigkUn ¬kñúgbnÞúk¦ ¬erogral; 3qñaMmþg RBmTaMgenAeBlcUlkan;
tMENg cakecjBItMENg mYyqñaMeRkayBIcakecjBItMENg¦. NCCC manParkic©kMNt;nUvRbePTmuxtMENg EdltRmUv[eFVIGFikarkic©
elIRTBüskmμ nigRtUvhamXat;tamviFan nignItiviFIBak;B½n§. NCCC GaceFVIGFikarkic©ral;krNINak¾eday EdlmanmUlehtuRtwmRtUv
edIm,IsgS½ymRnþþIrdæaPi)alNamñak; ¬eTaHbICabuKÁlenaHminEmnCamRnþICan;x<s;k¾eday¦ ehIybBa¢a[mRnþIrdæaPi)alrUbenaH dak;CUnnUvkar
RbkasEbbenH.8
CBCB enALatevo k¾tamdanRtYtBinitünUvkarGnuvtþrbs;GgÁPaBneya)ay GMBIbTb,Batþirbs;KN³bkSEdlpþl;hirBaØb,Tan. 9
karesIubGegát¼karRtYtBinitüGMBICIvPaB nwgeFVIeTAelImRnþITaMgGs;rbs;rdæaPi)al b:uEnþCadMbUgvanwgepþateTAelImRnþIrdæaPi)alCan;x<s;
¬eTaHCaRtUv)anCab;eqñat b¤EtgtaMgk¾eday¦ RBmTaMgeTAelImRnþITaMgGs;rbs;Pñak;gareRkayBIraykarN_famanCab;Bak;B½n§GMeBIBuk
rlYyxøaMgbMputKW ³ kariyal½ycMNUlépÞkñúgkariyal½yKy nignaykdæansaFarN³kar nigpøÚv Highway.
11
Pñak;gar b¤ KN³kmμkarBiessRbqaMgGMeBIBukrlYy
GMeBIxusc,ab;k¾edayk¾enAeBlenH c,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy
kan;Etsnμt;fa KWCakarman)anedayxusc,ab; drabNaCnCab;
ecaTminGacBnül;[)ansmrmü GMBICIvPaBminFm μtarbs;xøÜn
eTenaH. karRbkasRTBüKYrRtUveFVIeLIgedaymRnþIraCkar
TaMgGs;b¤EtmRnþImYycMnYn KWenAEtCabBaðaEdlRtUv BiPakSaKña
enAeLIy10
. edIm,IeCosvagnUvkarRbkaseRcIneBk nigkar
cMNayeRcInelIslb;sRmab;karesIubGegát11
karmanviFI
eRCIserIsmYyKWGacnwgmanPaBsmRsbCag. ebICMnaj nig
smtßPaBmankRmit eK)anesñI[epþateKaledAEteTAelIRkum
mRnþIsaFarN³sMxan;²xøHb:ueNÑaH ¬]TahrN_³ mRnþIneya)ay
EdlCab;eqñat b¤EtgtaMg mRnþIsaFarN³fñak;x<s;¦ RBmTaMgGñk
EdlbeRmIkarenAkñúgvis½ykargar EdlgaynwgRbRBwtþGMeBIBuk
rlYyxøaMg² ¬]> mRnþIlT§kmμ nigmRnþIKy nigBn§dar¦.
TIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy ACA minEmnsuT§Etman
GaNtþikargar edIm,IeFVIbNþwgGaCJa ¬KWerobcMEbbbTbwþgecaTBI
bTelμIsRBhμTNЦ EdltamFmμta KWCakic©karmYysßitenAkñúg
Parkic©rbs;tulakar12
. bnÞab;BIkaresIubGegátrbs;TIPñak;gar
RbqaMgGMeBIBukrlYy ACA13
b¤Pñak;garGnuvtþn_c,ab;NamYy ¬]>
b:UlIs¦ RbsinebImanehtuplGac[eFVIbNþwgGaCJa)an bBaðaenH
RtUvbBa¢ÚneTAGKÁRBHraCGaCJa edIm,InaMerobcMsMNMuEbbbTdak;
eTAtulakar. Ep¥kelIPsþútagCak;Esþg Edl)anpþl;CUn tulakar
eRbIqnÞanusiT§irbs;xøÜn edIm,IseRmcfa etIRtUvepþImdMeNIrkar
RBh μTNÐEdrb¤Gt;. EteTaHCaya:gNak¾eday k¾manEbbbT
KYr[cab;Garm μN_mYycMnYnpgEdr. enARbeTsbUtsVaNa
GKÁemFavI manGMNaactamrdæFm μnuBaØ nigtamc,ab;RBh μTNÐ
kñúgkardwknaMral;karecaTRbkan;RBh μTNÐTaMgGs; rYmTaMgkar
ecaTRbkan;elIRKb;krNIEdlBak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy. b:uEnþ
edayTMhMkargarrbs;GKÁemFavIF¶n;F¶reBk naykdæanRbqaMg
]Rkidækm μGMeBIBukrlYy nigesdækic© DCEC k¾epþImeFVIkarecaT
Rbkan;edayxøÜnÉgkan;EteRcIneLIg². enARbeTslITuyGanI
kariyal½yesIubGegátrbs; SIS raykarN_pÞal;eTAGKÁrdæGaCJa
ehIyBYkeKminGacsßiteRkam\T§iBlrbs;RbFankariyal½y SIS
eLIy. enARbeTslITuyGanI b:UlIsmankatBVkic©TUeTAkñúgkar
esIubGegát]Rkidækm μNak¾eday Edl)andak;esñImkeK eday
rYmTaMgkrNIGMeBIBukrlYypgEdr b:uEnþ krNIGMeBIBukrlYy
CaFmμta EtgEtdak;CUneTA SIS b¤RBHraCaGaCJa. enARbeTs
tg;hSanI CaFm μta kareFVIbNwþgGaCJa KWCaGaNtþikargarrbs;
naykkariyal½yGyükarsaFarN³. k¾b:uEnþ kariyal½ybgáar
GMeBIBukrlYy PCB k¾GaceFVIbNþwgGaCJaelIkrNIenHedayxøÜnÉg
)an eRkayBImankarÉkPaBBInaykkariyal½yGyükar
saFarN³ EdlenAkñúgkrNIenHKWCaEpñkc,ab; nigkarecaTRbkan;
enAkñúg PCB EdlTTYlbnÞúkeFVIbNþwgGaCJaelIbTel μ IsénGMeBI
BukrlYy. edIm,IeFVIkargarenH EpñkenHRtUvshkarCitsñiT§CamYy
b:UlIs nigkariyal½yGyükarsaFarN³.
EteTaHCaya:gNak¾eday kareRbIR)as;qnÞanusiT§ienH
k¾gaynwgnaM[RbRBwtþGMeBIBukrlYyEdr. mansßanPaBmYycMnYn
Edl ACA KYrmanGaTiPaBkñúgkaresIubGegát nigKYrEtRtUv)an
pþl;GMNac[GaceFVIskm μPaBedayxøÜnÉg dUcCaRBHraCGaCJa
mYyrUb EdlsßiteRkamkarRtYtBinitüsmRsbtampøÚvtulakar.
enARbeTséf KN³km μkarCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy NCCC
edIrtYnaTICaRBHraCGaCJa kñúgRKb;krNITaMgGs;EdlRtUv)andak;
CUntulakarFmμnuBaØ ¬karRbkasRTBüsm,tþi¦. NCCC enHk¾
GacedIrtYnaTICaRBHraCGaCJa)anEdr enAeBlEdlCnCab;ecaT
CaGKÁRBHraCGaCJaxøÜnÉg. CacugeRkay enAeBlEdlGKÁRBHraC
GaCJa cat;Tukfar)aykarN_rbs; NCCC minRKb;RKan; ehIy
minmankarsMGagsmRsbedIm,IeFVIbNwþgGaCJa ehIyk¾minGac
ÉkPaBKña)aneTenaH NCCC GacseRmcedIrtYedayxøÜnÉgCa
RBHraCGaCJaenAkñúgerOgenH. enARbeTs\NÐÚensIu KN³kmμkar
10Ca]TahrN_ dUcCaenARbeTssigðbUrI m®nþIrdækarTaMgGs;RtUvRbkasGMBIkarminmanCab;CMBak;bMNul nigRTBüsm,tþi RBmTaMgkarvinieyaK
nana xN³eBlEdlTTYl)ankarEtgTaMg nigCabnþbnÞab;mkeTot RtUveFVIkarRbkaserogral;mYyqñaMmþg. 11
enARbeTshVIlIBIn eK)an)a:n;sμanfa karcMNaysRmab;karRsavRCavelIerOgkþImYy RbEhl 2>000duløar. enAqñaM 2004 eBlevlaCa
mFümsRmab;karesIubGegáteTAelIerOgkþImYy manry³eBlRbEhl 3Ex EfmTaMgry³eBl 10ExeTot sRmab;dMeNIrkarenA
kariyal½yTTYlBakübNþwg ¬kat;bnßyBIeBlmun EdlcMNayeBl 2qñaM CamFüm¦ .12
enAhugkug GMNaceFVIkarecaTRbkan;bnÞab;BIbBa©b;karesIubGegát RtUv)anpþl;CUnrdæmRnþIyutþiFm’ EdlenHFanafaKμankrNINaTal;EtesaH
EdlRtUv)anbBa¢ÚneTAkan;tulakar Etedaysarkarkat;esckþIrbs; ICAC enaHeT.13
KICAC rbs;saFarNrdækUer: RtUv)anpþl;GaNtþiedIm,IeFVIkaresIubGegát. CPIB rbs;sigðburIGaceFVIkaresIubGegát)anEtenAeBlNaman
karÉkPaBBIRBHraCGaCJab:ueNÑaH.
12
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
lubbM)at;GMeBIBukrlYy KPK manGMNacecaTRbkan; b¤eFVIbNwþg
GaCJaelIerOgGMeBIBukrlYyNamYy Edlb:UlIs b¤kariyal½y
GyükarkMBugcat;kar ¬EdlbnÞab;mk b:UlIs b¤kariyal½y
GyükarRtUvRbKl;ral;;lixitsñamTaMgGs;eTA[ KPK¦. Rbkar
EbbenHekIteLIgenAeBlNaEdlb:UlIs b¤kariyal½yGyükar
minGaccat;karelIerOgNamYy)anTan;eBlevla nigminGac
eqøIytbtamtRmUvkar)an14
. enARbeTsLatevo kariyal½y
bgáar nigRbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy CPCB manGMNacTajyk
krNI BIsßab½nesuIbGegátepSg²mkcat;kar ebIkrNITaMgLay
enaH sßitenAkñúgGaNtþikargarrbs;xøÜn. enHk¾dUcKñaenAtg;hSanI
Edr KWGKÁnaykkariyal½yTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB
Gaccat;Ecg karesIubGegát b¤eFVIbNþwgGaCJaCaCMnYsb:UlIselI
bTelμIsBak;B½n§ nwgGMeBIBukrlYyTaMgLayNa Edlb:UlIs)an
epþIm.
enAkñúgbNþaRbeTsTaMgLayNa Edlesvakm μrbs;
b:UlIs nigrbs;GyükarRtUv)ancat;TukfaBukrlYyxøaMg viFankar
TaMgenHmansar³sMxan;Nas;. enAeBlNaEdlmRnþICan;x<s;
Cab;Bak;B½n§kñúgskm μPaBBukrlYy TIPñak;garRbqaMgGMeBIBuk
rlYy ACA GacCaGgÁPaBEtmYyKt; EdlmanÉkraCPaBRKb;
RKan; kñúgkarnaMykerOgenaHeTAtulakar. b:uEnþ enATINaEdl
esvakm μ EpñkGyükarmandMeNIrkarRtwmRtUvehIyenaH eK
mincaM)ac;[ manGMNaceFVIbNþwgGaCJaenAedayELkeLIy
¬UNODC, 2004³92¦.
krNIBiessmYyBak;B½n§nwgkardkm®nþICan;x<s;ecjBI
tMENg. tamFmμta TIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy ACA min
GaceFVIbNwþgecaTRbkan;RbFanaFibtIkMBugkan;tMENg b¤mRnþI
Can;x<s;epSgeToteLIy edayehtufa BYkeKEtgmanGP½yÉk
siT§itamc,ab;rdæFmμnuBaØa. ehtudUecñH CaeKalkarN_ dMeNIrkar
dktMENg KWCaParkic©rbs;GgÁnItibBaØtþiCati. EteTaHCaya:gdUc
enHk¾eday c,ab;GacGnuBaØat[ ACA pþl;r)aykarN_CUnRbFan
rdæsPa enAeBlNaEdlmanehtuplsmRsbGaceCO)anfa
RbFanaFibtI b¤mRnþICan;x<s;Namñak; )anRbRBwtþbTelμIs ehIy
RbsinebImanPsþútagbBa¢ak;karBit EdlGacykCakar)anenA
kñúgtulakar ¬Pope, 1999¦. bnÞab;BIenaHmk tamFm μta
KWCakarTTYlxusRtUvrbs;GgÁnItibBaØtþi kñúgdMeNIrkardktMENg
edayGnuelamtambTbBaØtþiénrdæFmμnuBaØ.
km μviFIRbqaMgGMeBIBukrlYyCaeRcInRtUv)ancat;TukfaCa
]bkrN_rbs;rdæ EdlepþatCaBiesseTAelImRnþIraCkarsIuvil nig
b¤sßab½nniy½tkm μBak;B½n§epSg²eTot. bTBiesaFhugkug)an
bgðaj[eXIjfa muxgarGb;rM nigelIkkm<s;karyl;dwg
mansar³sMxan;enAkñúgyuT§saRsþRbqaMgGMeBIBukrlYynImYy².
tmøaPaB KWCakarcaM)ac; sRmab;begáItnUvCMenOTukcitþkñúgkRmit
Gb,brma edIm,ITb;sáat; nigCaviFankareq<aHeTArkeCaKC½y.
ICAC rbs;hugkug RtUv)ankt;smÁal;GMBIkmμviFIEbøkBIeK kñúgkar
RKbdNþb;dl;saFarNCn. km μviFIenH)aneRbIR)as;esckþI
RbkasB½t’man karpSBVpSayB½t’mansaFarN³ bTsmÖasn_
Éksar pÞaMgrUbPaB RkdasB½t’man kic©RbCMu karniyayCa
saFarN³ nig)aneFVIkarCamYysalaeron nig saklviTüal½y
edIm,IbBa¢ÚnsarGMBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy eTAdl;saFarN
Cn. km μviFIenH]btßmÖKaMRTdl;km μviFIkILa vb,Fm’ nignaTI
kMsanþepSg² EdlepþatelIyuvCn nigEdlsgát;F¶n;elIRbFanbT
RbqaMgGMeBIBukrlYy. enAqñaM 1995 km μviFIenH)andwknaM
kic©xitxMRbwgERbgshRbtibtþikarmYyCamYysPaBaNiC¢km μFM²
cMnYn 6 kñúgkarbegáItmCÄmNÐlGPivDÆn_sIlFm’hugkug edIm,I
elIkkm<s;sIlFm’enAkñúgRkumh‘un . TnÞwmnwgenH KN³kmμkar
ÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ICAC enArdæj:ÚesAEvl k¾man
GaNtþikargarTUlMTUlayenAkñúgvis½yenHEdr15
. ICAC rbs;
rdæj:ÚesAEvl ebIksvnakarsaFarN³edIm,IbgðajGMBIGMeBIBuk
rlYy. svnakarTaMgenH k¾CYybegáInTMnukcitþBIsaFarNCn
eTAelIsucritPaBénkaresIubGegát. enAeBlenH RbeTs
ma:eLsIu k¾epþatkic©xitxMRbwgERbgpSBVpSaykm μviFIRbqaMgGMeBI
14maRta 9 énc,ab;sþIBI KPK Ecgfa KPK RtUvedIrtYnaTIecaTRbkan; b¤kat;eTas RbsinebI ³ r)aykarN_mYyrbs;smaCikmñak;énsaFarN
CnTUeTAGMBIMeBIBukrlYy minRtUv)aneGIeBI. karcat;karelIkrNIBukrlYy)anbnþkñúgry³eBlyUreBk b¤RtUv)anBnüareBledayK μan
ehtuplykCakar)an. karedaHRsaykrNIBukrlYyRtUv)aneRbIl,icedIm,IkarBarCnCab;ecaT. karedaHRsaykrNIBukrlYy GaRs½y
eTAtamGMeBIBukrlYy. manGnþraKmn_BIEpñknItiRbtibtþi nItibBaØtþi nig tulakarenAkñúgerOgkþI b¤kal³eTs³NamYyepSgeTotEdlb:UlIs
b¤kariyal½yGyükarminGaccat;karelIerOgkþI [)anTan;eBlevla nigeqøIytbeTAtamesckþIRtUvkar)an. 15
enAeBlenH esÞIrEtmYyenAkñúgr)aykarN_ 10 GMBIGMeBIBukrlYyenAkñúgvis½yÉkCn RtUv)aneFVIeLIgedayGñkcat;EcgCan;x<s;én
GaCIvkmμ ¬ICAC website – Hong Kong¦.
13
Pñak;gar b¤ KN³kmμkarBiessRbqaMgGMeBIBukrlYy
BukrlYy eTAdl;RKYsarEdlCasñÚld¾sMxan;enAkñúgsgÁm. kar
epþatelIsgÁmRKYsark¾)anebIk»kas[mankarcUlrYmpgEdr
BIsMNak;yuvCnEdlCaGñkdwknaMCMnan;eRkay. enAkñúgRkbx½NÐ
énEpnkarsucritPaBrbs;RbeTsma:eLsIu EdlEp¥kelIlT§pl
énkarGegátfñak;Cati kalBIExmkra qñaM 2003 sIþGMBIsaFarN
mticMeBaHGMeBIBukrlYy rdæaPi)al)anbegáItviTüasßansucritPaB
ma:eLsIu Edltamry³enaH maneKalbMNgelIkkm<s;karyl;
dwgGMBIGMeBIBukrlYy nigesckIþRtUvkar[mantmøaPaBenAkñúg
esvasaFarN³¬ADB/ OECD, 2004³55¦.
eRkABIviFankarGb;rMTUeTA ACA KYrsßitkñúgtYnaTIksag
eFVIsMeNI nigGnuvtþviFankarTb;sáat;tamkarcaM)ac;nig¼b¤shkar
CitsñiT§CamYyPñak;garepSg²eTot EdlmanGaNtþikargarEbb
enH. ICAC rbs;hugkugmanGaNtþikargarTUlMTUlay kñúg
vis½yenH16
. viFankarTb;sáat;enH KWedIm,IBinitüBic½yelIkar
Rbtibtþi nigBinitüelInItiviFIrbs;RksYgnanarbs;rdæaPi)al nig
GgÁPaBsaFarN³ edIm,IsRmYldl;karebIkkkayGMeBIBukrlYy
nigFananUvkarEkERbviFIsaRsþ¼nItiviFIkargar EdlnaMeTArkkar
RbRBwtþiGMeBIBukrlYy. elIsBIenHeTAeTotRtUvENnaMpþl;eyabl;
nigCYydl;buKÁlNamñak; tamsMeNIrbs;buKÁlenaH GMBIrebob
EdlGaclubbM)at;GMeBIBukrlYy)an nigpþl;mtiCUnRbFansßab½n
rdæ b¤GgÁPaBsaFarN³ GMBIkarpøas;bþÚrkarGnuvtþ b¤nItiviFI Edl
sIuKñaeTAnwgkarbMeBjParkic©d¾manRbsiT§PaB Edlelaksñgkar
yl;eXIjfamankarcaM)ac; edIm,Ikat;bnßylTæPaBEdlGac
RbRBwtþGMeBIBukrlYy. naykdæanRbqaMg]RkidækmμGMeBIBukrlYy
nigesdækic© DCEC rbs;RbeTsbUtsVaNa kariyal½ybgáar
nigesIubGegátGMeBIBukrlYy CPIB rbs;sigðburI nigKN³kmμkar
ÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ICAC rbs;j:ÚesAEvlmanGaNtþi
kargarRbhak;RbEhlKña. KN³kmμkarlubbM)at;GMeBIBukrlYy
KPK rbs;\NÐÚensIuk¾manGaNtþikargarTUlMTUlay edIm,Itam
XøaMemIlGPi)alkic©rbs;rdæEdr. vaGaceFVIkarBinitüsareLIgvij
nUvRbB½n§RKb;RKgrbs;sßab½nrdæTaMgGs; ehIyRbsinebIminGnuvtþ
tamGnusasn_rbs; KPK eTenaH KPK RtUvraykarN_
bBaðaenHCUn RbFanaFibtI sPa ehIynigsvnkrrbs;rdæ.
kariyal½y Tb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB rbs;RbeTstg;hSanI
¬kariyal½y RsavRCav RtYtBinitü nigsßiti¦ RsavRCavelIeKal
neya)ay epSg² c,ab; bTbBaØtþi nigkic©Rbtibtþikarrbs;sßab½n
epSg² edIm,IEsVgrkkgVHxatEdlnaMeTAdl;GMeBIBukrlYy. vak¾
RsavRCavelIviFIsaRsþkñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy EdlGnuvtþ
enARbeTsepSg²pgEdr.
EpñkmYyénviFankarbgáarTaMgenH KWsmtßPaBkñúgkaryk
emeronEdl)aneronsURt mkBicarNa nigeRbIR)as;emeron
TaMgenH edIm,IelIksMeNIEktRmUvc,ab; bTbBaØtþi nignItiviFI
epSg². enAkñúgRbeTsxøH ACA GaceFVIGnusasn_EbbenHCa
saFarN³ CUneTAGgÁnItibBaØtþi nigGgÁnItiRbtibtþi tamkar
caM)ac;. kariyal½ybgáar nigRbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy CPCB
enARbeTsLatevo nigesvaesIubGegátBiess SIS enARbeTs
lITuyGanI mansiT§iviPaKc,ab; nigelIksMeNI edIm,IBinitüsar
eLIgvij. SIS manGMNaceFVIesckIþesñIc,ab;dak;CUnRbFanFibtI
nigsPa.
vis½yBak;B½n§mYyeTotKWsmtßPaBRsavRCaveTAelIbBaða
Bak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy RBmTaMgkarRKb;RKgcMeNHdwg.
smtßPaBkñúgkarRsavRCavGMBIKMnitsaFarN³RBmTaMgninñakar
niglkçN³énGMeBIBukrlYy mansar³sMxan;kñúgkarksag
yuT§saRsþd¾manRbsiT§PaBsRmab;RbqaMgGMeBIBukrlYy. enAkñúg
karviPaKrbs;xøÜn KN³km μkarGWr:ub)anrkeXIjfa kgVHxat
smtßPaBRsavRCavenARbeTsLatevo niglITuyGanI KWCakarKYr
[RBYy)armÖ ehIyeK)anpþl;Gnusasn_[ksagsmtßPaBenA
kñúgvis½yenH. enArdæj:ÚesAEvlvij eK)ansnñidæanfa smtßPaB
énkarRsavRCavd¾manRbsiT§PaB nigskþisiTæbMput KWsßitenAkñúg
ACA Etmþg. enAkñúgRbeTsmYycMnYn kñúgcMeNamRbeTsEdl
sikSaxageRkam ACA BitCamanmuxgarRsavRCavenH. b:uEnþ
enAkñúgRbeTsCaeRcIneTot tYnaTIenHk¾RtUv)anGnuvtþedaysßab½n
epSg²eTot RBmTaMgsgÁmsIuvIlpgEdr.
2>3>segçb ³ KuNsm,tiþ nigKuNvibtþþiénGgÁPaBÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy
16karbgáar ¬karGb;rM nigelIkkm<s;karyl;dwgrbs;shKmn_¦ KWCaskmμPaBsñÚlénKMrUhugkug EdlCYnkalRtUv)anCUnB½t’manedayGñk
esIubGegátEdleFVIkarelIEpñkGnuvtþn_c,ab;. enHGnuBaØat[KN³kmμkarksagnUvyuT§saRsþ EdlrlUn nigRbTak;RkLaKña CamYylT§pl
EdlmnusSPaKeRcIncg;)anya:gxøaMg. GñkEdlBüayamcmøgtamKMrUenHPaKeRcIn)anTTYlbraC½y eRBaHeKmankarxVHxatTaMgyuT§viFI
EdlrlUn nigFnFancaM)ac;edIm,IGnuvtþ.
14
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
edayehtufaGMeBIBukrlYykan;EteCOnelOn Pñak;gar
Gnuvtþn_c,ab;Fmμta kan;EtminGacrkeXIj nigminGacbþwgecaT
elIkrNIGMeBIBukrlYyd¾s μ úKs μaj)aneLIy. bTBiesaFrbs;
CPIB enAsigðburI DCAC enAbUtsVaNa ICAC enArdæj:ÚesAEvl
nig ICACenAhugkug bgðaj[eXIjnUvRbsiT§PaBénKN³kmμkar
b¤TIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy EdlGnuvtþeKalneya)ay
nigGnuvtþc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYyEtÉg. bTBiesaFTaMgenH
bgðaj[eXIjfa ACA caM)ac;RtUvEtenAedayELkBIb:UlIs
CaBiessenAeBlEdleKyl;fa b:UlIsBukrlYy.
RbeTskan;EteRcInenAGasI u)aneRCIsykTIPñak;gar
RbqaMgGMeBIBukrlYy EdlmanlkçN³RbmUlpþú M. hugkug
ma:eLsIu eN)a:l; nigsigðburI )aneFVItamKMrUenHGs;CaeRcIn
stvtSr_mkehIy. \NÐÚensIu eKohSIútg; saFarNrdækUer: nig
)a:KIsßan eTIbEt)anbegáItKMrUenHfμI²b:ueNÑaH ehIyRbeTskm<úCa
nigm:ugehÁalI )andMeNIrkareq<aHeTAbegáItsßab½nEbbenH. enA
bg;køaEds c,ab;sþIBIkarbegáItKN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBI
BukrlYy RtUv)anGnum½tkalBIqñaM 2004 b:uEnþ KN³kmμkarenH
enAminTan;)anbegáItenAeLIy ¬ADB/OECD, 2004¦.
krNITaMgLayEdl)aneCaKC½yk¾)ansgát;F¶n;EdreTA
elIsar³sMxan;énkarebþCJaEpñkneya)ayya:gmWugma:t; nigPaB
CaGñkdwknaM. enATINaEdlmaneCaKC½y ACA )anTTYlnUvkar
KaMRTkRmitx<s;BIsaFarNCn nigBIEpñkneya)ay manFnFan
RKb;RKan; mansmtßPaBRKb;RKan;kñúgkarRsavRCav nig)an
Gnum½tykviFIsaRsþesIubGegáty:agmWugma:t; nigkm μviFIRbkb
edayPaBécñRbDitGMBIkarbgáar nigkarGb;rMdl;saFarNCn.
tRmUvkar[manKN³km μaFikarBiess EdlmanParkic©tamdan
RtYtBinitüral;skm μPaBrbs;xøÜn k¾)anbgðaj[eXIjfaman
sar³sMxan;minGacxVH)an.
pÞúyeTAvij karykcitþþTukdak;minRKb;RKan;eTAelIkar
bgáar nigkarGb;rM PaBTn;exSaykñúgkarGnuvtþc,ab; karxVHFnFan
xVHqnÞ³neya)ay xVHÉkraCPaB nigkarmanGnþraKmn_Epñk
neya)ay17
nigkarmanc,ab;minRKb;RKan; RtUv)ancat;TukfaCa
mUlehtuénkarbraC½yPaKeRcIn18
. TnÞwmnwgenH manbBaðaénkar
EdlRtUvcMNayeTAelIkarbegáItsßab½nfμI²enH nigbBaðasmtßPaB
Tn;exSayrbs;rdæ EdltMNag[karBiténRbeTsPaKeRcIn Edl
mankarGPivDÆtictYcCageKbMputenAkñúgtMbn;. karbgáarKWCa
karRbesIrCagkareFVIbNwþgecaTRbkan; ehIyTIPñak;garRbqaMg
GMeBIBukrlYy ACA d¾manRbsiT§PaB EdlmanParkic©esIubGegát
nigtamdanRtYtBinitü¼sRmbsRmYl nigmanGMNacRKb;RKan;
nigÉkraCüBIGñkneya)ay RtUv)aneKcat;TukfaCakarl¥RbesIr
bMputsRmab;bMeBjParkic©enaH ¬Pope, 1999¦. GtßbTsßit
kñúgrgVg;xageRkamenHCRmabCUnGMBIKuNsm,tiþ nigKuNvibtþi
énkarmanGgÁPaBÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬segçbBI
UNODC, 2004¦.
KuNsm,tiþ nigKuNvibtþiénkarmanGgÁPaBÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy
KuNsm,tiþ³
pþl;nUvsBaØamYyEdlfa rdæaPi)alxitxMRbwgERbgRbqaMgGMeBIBukrlYyya:gmWugma:t;
GacseRmc)annUvÉkeTsnIykmμ nigCMnajkRmitx<s;
GacksagsV½yPaBkRmitx<s; edIm,IEjksßab½nenH[dac;ecjBIGMeBIBukrlYy nig\T§iBlminsmrmüepSg² eTot
sßab½nenHnwgenAdac;edayELkBITIPñak;gar nignaykdæanTaMgLay EdlxøÜnnwgTTYlxusRtUvesIubGegát.
sßab½nfμIRsLagmYyman {karcab;epþImedaybrisuT§} EdlR)ascakBIGMeBIBukrlYy nigbBaðaepSg²eTotEdlGacmanenAkñúgsßab½n
EdlmanRsab;.
17]TahrN_enAeBlsßitenAeRkamkariyal½yRbFanaFibtI Pñak;garenHnwgminsßitenAkñúgsßanPaBmYyénkaredaHRsayGMeBIBukrlYyF¶n;F¶r
EdlBak;B½n§nwgtYGgÁTaMgLayEdlCitsñiT§CamYyRbFanaFibtI ¬Pope, 1999¦. enHk¾RtUv)aneKelIkeLIgdUcKñaenARbeTstg;hSanI
pgEdr.18
dkRsg;mkBI Bertrand de Speville ¬2000¦.
15
Pñak;gar b¤ KN³kmμkarBiessRbqaMgGMeBIBukrlYy
manCMenOTukcitþya:gxøaMgBIsaFarNCnTUeTA
vanwgGacTTYl)annUvkarkarBarsnþisuxd¾RbesIr
vanwgmanKNenyüPaBkñúgvis½yneya)ay nigcMeBaHmuxc,ab; nigcMeBaHvis½ysaFarN³kan;Etl¥Cagmun
vanwgmanPaBkan;Etc,as;las; kñúgkarvaytémøvDÆnPaB eCaKC½y nigbraC½yrbs;xøÜn
nwgmanviFankarkan;EtelOnRbqaMgGMeBIBukrlYy. FnFansRmab;Parkic©Cak;lak;nwgRtUv)aneRbIR)as; ehIymRnþITaMgGs;nwgmin
GaRs½yeTAtamGaTiPaBEdlmankarRbkYtRbECgenAkñúgkarGnuvtþc,ab;TUeTA svnkm μ nigTIPñak;garRbhak;RbEhlKñaenaHeT.
ehIy
vabBa©ÚlnUvkarkarBarmYybEnßmeTotRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy eBalKW vanwgsßitenAkñúgsßanPaBmYyedIm,ItamdanRtYtBinitüeTAelI
shKmn_Gnuvtþn_c,ab;Fm μta ehIypÞúyeTAvij RbsinebITIPñak;garxøÜnÉgenHBukrlYy enaHshKmn_nwgtamdanRtYtBinitüeTAelI
TIPñak;garenHvij.
KuNvibtþi³
cMNayrdæ)alkan;Etx<s;
PaBenAdac;edayELk r)aMg nigkarRbkYtRbECgrvagsßab½nnwgsßab½n nigGgÁPaBnigsßab½nTaMgGs; Ed;lxøÜnnwgRtUvshRbtibtþikar
CamYy dUcCamRnþIGnuvtþn_c,ab; mRnþIGyükar svnkr nigGFikar.
ebIklT§PaB[mankarkat;bnßyzan³rbs;rcnasm<½n§EdlmanRsab; EdlenAedayELkBIsßab½nfμIenH
GacbegáItsm<aFneya)ayRbkYtRbECgKña BIRkumTaMgLayEdlEsVgrkGaTiPaBRbhak;RbEhlKña sRmab;KMnitpþÜcepþImdéTeTot
EdlBak;B½n§nwg]Rkidækmμ
k¾GacTTYlrgeRKaHcMeBaHkarb:unb:gdkecj b¤kat;bnßynUvRbsiT§PaBrbs;xøÜn edaykarpþl;mUlniFiminRKb;RKan; b¤rcnasm<½n§
raykarN_minRKb;RKan;.
17
3sßab½nepSgeTotEdlBak;B½n§
enAkñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy
karsnñidæanTUeTAmYyEdlelcecjBIBN’nasegçbén
RbeTsnImYy² KWfa sßab½nEtmYyKt;minGacykC½yCMnHenAkñúg
yuT§saRsþRbqaMgGMeBIBukrlYy)aneLIy. sUm,IEtenAkñúg
RbeTsTaMgLayEdlTIPñak;gar b¤GgÁPaBEdlmanFnFan
RKb;RKan; ehIyRtUv)anbegáIteLIgtamc,ab;KMrUk¾eday k¾BYkeK
enAEtBwgEp¥kelIkarTMnak;TMng nigRbsiT§PaBrbs;sßab½nepSg
eTot. EpñkenH nwgBinitüemIlelITidæPaBTUeTAénsßab½nmYycMnYn
sRmab;RKb;RKgbEnßm ¬]> RBHraCGaCJa GñkkarBarRbCaBlrdæ
svnkr nig tulakar¦19
EdledIrtYnaTI ¬b¤manskþanuBlkñúgkar
edIrtYnaTI¦ sMxan;enAkñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy. GtßbTenAkñúg
RbGb;xageRkamenH ¬dkRsg;mkBIkMNt;smÁal;GMBIkarGnuvtþ
rbs;yUGwnDIPI sIþBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦ pþl;nUvTidæPaBTUeTA
énRbePTepSg²KñaénkMENTRmg;sßab½n EdlcaM)ac;RtUvBicarNa
edIm,IBRgwgnUvkarGnuvtþelIKMnitepþImRbqaMgGMeBIBukrlYy.
kMENTRmg;sßab½nEdlRtUvBicarNaedIm,IBRgwgnUvkarGnuvtþelIKMnitepþImRbqaMgGMeBIBukrlYy
begáIt[manGñkesIubGegátÉkraCü RBHraCGaCJa nigGñkkat;esckþI EdlFananUvkarGnuvtþ {esμIPaB} cMeBaHc,ab; nig bTbBaØtþi.
BRgwgsmtßPaB nigsucritPaBrbs;bU:lIs kñúgnamCaPñak;garesIubGegátCYrmuxcMeBaHbTelμIs]Rkidæ.
BRgwg nigFananUvÉkraCPaB nigKNenyüPaBrbs;RbB½n§tulakar.
pþl;GMNaceBjelj kñúgkaresIubGegát nigeFVIbNwþgGaCJa EdlRsbtamviFansiT§imnusSGnþrCati.
bBa©ÚlynþkartmøaPaBeTAkñúgkMENTRmg;énviFankarGnuvtþ edaylubbM)at;buBVsiT§i EdlK μanTMnak;TMngeTAnwgesckIþRtUvkarrbs;
saFarNCn ehIyEdlmRnþIsaFarN³Can;x<s;cUlcitþcg;)an edaysarEtmuxtMENgrbs;BYkeK.
ksagynþkard¾manRbsiT§PaBsRmab;TTYlBakübNþwg nignItiviFIsRmab;bþwgTas; eTaHCaedaymRnþIraCkarépÞkñúg b¤edaysaFarN
Cnk¾eday.
ksagynþkaredIm,IkarBarGñkbegðIb[dwg ¬GMBIGMeBIBukrlYy¦³ CMruj[mankarGPivDÆsßab½n karGPivDÆc,ab; nigkarRbtibtþi Edl
Fanafa RbCaBlrdæEdlmansμartITTYlxusRtUv GacraykarN_GMBIGMeBIBukrlYy edayminxøackarsgswk nigFanapþl;GMNac[
sarB½t’manedIrtYnaTIsMxan; kñúgkardak;[buKÁl nigsßab½nTTYlxusRtUv.
edaHRsayCamYyvis½yBiess²EdleKdwgfakMBugsabeRBaHGMeBIBukrlYy ¬]> enARbeTsh‘Skh‘Sa karRbqaMgGMeBIBukrlYy)an
cab;epþImenAkñúgRksYgGb;rM EdlRtUv)ancat;TukfaCaRbB½n§mYyEdlmanGMeBIBukrlYyxøaMgbMput¦.
19ebIeTaHbICakmøaMgb:UlIsk¾mantYnaTIsMxan;kñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYyk¾eday sßab½nenHk¾nwgminsikSadac;edayELkEdr ehIyenA
eBlNacaM)ac; vanwgRtUv)anBiPakSaedayBak;B½n§eTAnwgsßab½nepSg²eTotEdl)ansikSa.
18
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
3>1 RBHraCGaCJa
RBHraCGaCJaedIrtYnaTIsMxan;enAkñ úgdMeNIrkarnaMyk
skmμPaBBukrlYyeTAtulakar edayQanecjBIkaresIubGegát
mkCakardak;bNþwgGaCJa ¬KWerobcMEbbbTedIm,IbþwgecaT¦.
RbeTsnImYy²RtUvmanc,ab;EdlFana[manÉkraCPaBEpñk
neya)ay minRtwmEtsRmab; ACA b:ueNÑaHeT b:uEnþ EfmTaMg
sRmab;tulakar nigkariyal½yGyükarsaFarN³pgEdr.
TMnak;TMngrvagGgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYy nigRBHraCGaCJa
manBN’naenAkñúgesckIþBN’nasegçbénRbeTsmYy².
TMnak;TMngrvag ACA nigkariyal½yGyükarsaFarN³
KWCaTMnak;TMngd¾sMxan;. CaeKalkarN_ eTaHenAkñúgRbeTsEdl
GnuvtþtamRbB½n§c,ab;sIuvil b¤ Common Law kIþ k¾KμanRkbx½NÐ
NaEdldak;bgMçfa RtUv[GñkNarkSaTuknUvGMNacesIubGegát
nigGMNaceFVIbNþwgGaCJaeLIy ¬elIkElgEtmanbBaØtþienAkñúg
rdæFmμnuBaئ. enAeBlNaEdlrdæFmμnuBaØEcgfa RBHraCGaCJaCa
GñkRKb;RKgEtmñak;Kt;cMeBaHral;kareFVIbNwþgGaCJa Kat;RtUvman
GMNaceFVIGnþraKmn_enAkñúgdMeNIrkarkþIRBh μTNÐTaMgGs; Edl
epþImedaybuKÁl b¤GaCJaFrNamYy. b:uEnþ bBaðaenAkñúgRbeTs
kMBugGPivDÆn_ KWfa etIRBHraCGaCJamanÉkraCPaBeBjeljkñúg
karseRmcykerOgkþIeTAtulakarEdrb¤Gt;. Cajwkjy PaB
Tn;exSayrbs;ynþkarRbqaMgGMeBIBukrlYy kan;EtemIleXIj
c,as;enARtg;cMNucsMxan;rvagkaresIubGegát ¬eday ACA b¤
GgÁPaBRbhak;RbEhlKña¦ nigkareFVIbNwþgGaCJaedaysßab½n
tulakar ehIynigdMeNIrkarrbs;tulakar.
ehIyk¾man]TahrN_BIbNþaRbeTsEdl)anseRmcmin
begáItPñak;garBiessRbqaMgGMeBIBukrlYyEdr pÞúyeTAvij eK
begáItGgÁPaBBiessRbqaMgGMeBIBukrlYyenAeRkamRBHraCGaCJa
saFarN³. enHKWCakrNIenARbeTsm:ugehÁalI20
enAeBlenH
¬GgÁPaBesIubGegátBiess¦ enARbeTsnIkara:hÁa ¬GgÁPaBesIub
Gegát nigpþl;dMbUnμan¦ enARbeTsm:UhSaMb‘ík ¬GgÁPaBkNþal
RbqaMgGMeBIBukrlYy¦ nigenAkULúMbU. enAkULMúbU RkmRBhμTNÐqñaM
1991 pþl;nUvGMNacesIubGegátya:gFMeTAdl;GKÁemFavI21
.
dUcKñaenHEdr enAkñúgRbeTstaCIKIsßan GKÁRBHraCGaCJaTTYl
bnÞúkGnuvtþc,ab;RbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy. enARbeTs
m:UhSaMb‘ík c,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYyf μ I ¬2001¦ kMNt;GMBI
rcnasm<½n§Edl {GyükarsaFarN³ nigb:UlIsesIubGegáterOg
RBhμTNÐ TTYlbnÞúkTb;sáat; nigRbqaMg]Rkidækm μEdlmanEcg
enAkñúgc,ab;}. GgÁPaBenHnwgmanRBHraCGaCJa Edlmankar
bNþúHbNþalBiess nigbU:lIs edIm,IeFVIkarenAkñúgvis½yBuk
cMeBaHGMeBIBukrlYyEdlGacnwgekItmaneLIg RtUvdak;viFankarxøaMg²EdleFVI[jejIt dUcCaTNÐkm μrdæb,evNI kareFVIbBa¢Iex μAén
Rkumh‘unBukrlYy EbbbTbtüab½n nigbTbBaØtþic,ab;epSg²eTot EdlGac[mankarXat;cab; nigrwbGUsnUvplénGMeBIBukrlYy
TaMgenAkñúg b¤eRkARbeTs.
BRgwgRksYgEdlTTYlxusRtUvcMeBaHkMENTRmg;mRnþIraCkar nigbegáItTMnak;TMng[)anCitsñiT§rvagRksYgenH nwgTIPñak;garRbqaMg
GMeBIBukrlYyepSgeTot ¬GnuvtþRkmsIlFm’ begáInkarRtYtBinitü karGnuvtþsMedArklT§pl sUcnakrRbtibtþikarEdlGacvas;Evg)an
edayEp¥kelIkarRKb;RKg karpþl;GMNacdl;saFarNCn tamry³Fm μnuBaØrbs;Blrdæ RbB½n§edaHRsaybNþwgsaFarN³EdlGac
eCOTukcitþ)an lTæPaBTTYl)anB½t’man¦.
20enAeBlenHmanPaKeRcInenAkñúgsPa EdleFVIkarelIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy EdlKaMRTdl;karbegáIt ACA ÉkraCü nigkarEkERbesckþI
RBagc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy RtUv)anbBa©b;. esckþIRBagc,ab;pþl;[GgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYy nUvGaNtþimYyedIm,IesIubGegát
karecaTRbkan;BIbTBukrlYy bgáarGMeBIBukrlYy Gb;rM nigekogKrsaFarNCn. karecaTRbkan; nigkarkat;eTasbTelμIsTaMgLay
KWTuk[briFanrdæepSgeTot. EteTaHCaya:gNak¾edayeKenAcaMemIlfa etInwgmankarKaMRTneya)ayRKb;RKan;enAkñúgsPa nigkñúg
rdæaPi)al eTAelICeRmIs ACA Edrb¤Gt;.21
mRnþIenHRtUv)anEtgtaMgsRmab;GaNtþi 4qñaM edaytulakarkMBUl nigminGacbeNþjecj b¤EtgtaMgmþgeToteLIy. Rbtibtþikar
edaymansV½yPaBrdæ)al nigfvika kariyal½yenHesIubGegát nigecaTRbkan; bBa¢Únmktulakar dwknaM nigsRmbsRmYlmuxgarrbs;
bU:lIsyutþiFm’ nigkarBarCnrgeRKaH sakSI nigCnepSg²eTotEdlBak;B½n§enAkñúgdMeNIrkarkþI.
19
sßab½nepSgeTotEdlBak;B½n§enAkñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy
rlYy. GgÁPaBenHeFVIkarenAeRkamkariyal½yGKÁemFavI22
.
RbeTsCb:un )anbegáItnaykdæanCMnajesIubGegátenAkñúg
kariyal½yGyükar enAkñúgTIRkugFM².
b:uEnþ enARbeTsTaMgLayNaEdlmanGMeBIBukrlYyenA
RKb;TisTIenaH eKmankarminTukcitþCaxøaMgeTAelIGgÁPaBRbqaMg
GMeBIBukrlYyenAkñúgkariyal½yGyükar. bEnßmeTAelIkar
GnuvtþEdlkMBugEtmanbBaða eKenAEtcaMemIlfa etIRBHraCGaCJa
GacmansmtßPaB nigmanGMNacsIlFm’ edIm,Icat;viFankar
Tb;sáat; dUcCa karsRmbsRmYlCamYysgÁmsIuvIl ehIynig
GgÁkaryuvCn nigTMnak;TMngCajwkjab;CamYyRbB½n§sarB½t’man
nigRbB½n§Gb;rM Edrb¤eT.
enATINaEdlmanGgÁPaBBiessRbqaMgGMeBIBukrlYy
GgÁPaBenaHedayGnuelamtaml½kçx½NÐmYycMnYn KYrEtman
GMNac nigsmtßPaB kñúgkareFVIbNþwgGaCJaedayÉkraCüBI
GKÁemFavI. ]TahrN_EbbenH )anpþl;CUnenAkñúgEpñkmun²én
r)aykarN_enH ¬]> RbeTs\NÐÚensIu nIehSrIya: nigéf¦. b:uEnþ
eTaHCa ACA manTMnak;TMngEbbNaCamYynwgRBHraCGaCJak¾
eday ACA enHKYrEtRtUv)anpþl;siT§iCamRnþIGnuvtþn_c,ab; Edl
GacemIlÉksarrdæ nigÉksarrbs;mRnþIraCkar )aneday
eBjelj.
3>2 GKÁsvnkr
GnusBaØa G>s>b> RbqaMgGMeBIBukrlYy UNCAC cat;Tuk
esckIþRtUvkarsvnkm μfaCaGgÁFatuénkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy
TaMgenAkñúgvis½ysaFarN³ ¬maRta 9¦ nigvis½yÉkCn ¬maRta
12¦ b:uEnþ FatuCak;lak;rbs;GnusBaØa dUcCa l½kçx½NÐEfrkSa
sucritPaBrbs;esovePA kMNt;Rta nigÉksarhirBaØvtßúepSg
eTot )anbgðajc,as;fa GnusBaØak¾)anKitKUrpgEdreTAelI
muxgarkñúgkareFVI[eKxøacGMeBIBukrlYy muxgarkñúgkarEsVgrkkar
esIubGegát nigkareFVIbNþwgGaCJa¬UNODC, 2004³100¦.
sßab½nsvnkmμedIrtYnaTIya:gsMxan; edayehtufa vaCYy
CMruj[mankarRKb;RKghirBaØvtßúl¥RtwmRtUv nigrdæ)alman
KNenyüPaB nigtmøaPaB EdlnwgrYmcMENkdl;karTb;sáat;
nigtamrkkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy. ÉkraCPaBeBjeljén
sßab½nsvnkm μelIEpñkbuKÁlik nigfvika manGMNacc,ab;
TUlMTUlay nigGMNacesIubGegátRKb;RKan; rYmTaMgkarekaHehA
sakSI nigkarrwbGUsÉksar KWmansar³sMxan;dl;dMeNIrkar
RtwmRtUvénsßab½nEbbenH ¬ADB/OECD, 2004³17¦.
tYnaTIrbs;kariyal½ysvnkm μ kñúgkarRbqaMgGMeBI
BukrlYy minRtUvemIlRsaleLIy. kareFVIsvnkm μeTogTat;
GacTb;sáat;GMeBIBukrlYy nig]Rkidækmμesdækic© edayeFVI[GMeBI
TaMgenHkan;EtmanhaniP½y EdlCaehtuGackat;bnßy»kas
sRmab;RbRBwtþGMeBIBukrlYy. svnkm μKaMRTdl;kic©xitxM
RbwgERbgRbqaMgGMeBIBukrlYy eRBaHvaepÞógpÞat;B½t’man nigkar
viPaKcg¥úlbgðajnUvPaBTn;exSay R)ab;GMBIkarRbRBwtþixusqÁg b¤
bBaðaepSgeTot EdlGñkxagkñúgminGac b¤mincg;cg¥úlbgðaj.
karkMNt;GMBIcMNucxøaMg nigcMNucexSayenAkñúgrcnasm<½n§ nig
nItiviFIrdæ)al karraykarN_GMBIskmμPaBrbs;BYkeK EdlGac
nwgbegáInsMBaFneya)ay [xitxMrkdMeNaHRsaycMeBaHbBaða
EdleK)ancg¥úlbgðaj.
b:uEnþ enAmanPaBxusKñasMxan;²CaeRcIn edayGaRs½y
eTAelIGaCJaFrEdlmanGMNacEtgtaMg nigExSbnÞat;EdlRtUv
raykarN_ . RbkarenH GacCaEpñknItiRbtibtþi ¬kñúgkrNIenH
KWCamuxgarépÞkñúg nigkarRtYtBinitüxøÜnÉgrbs;sßab½nrdæaPi)al¦
b¤EpñknItiRbtibtþi ¬kñúgkrNIenH vaKWCaEpñkéndMeNIrkarmYyén
{karTTYlxusRtUvExSTTwg} b¤karRtYtBinitü¦ b¤TaMgBIr. muxgar
RtYtBinitürbs;GKÁsvnkr EtgEtRtUv)anrMxanCajwkjypg
Edr edaysarEtPaBTn;exSayrbs;KN³km μaFikarRtYtBinitü
sPa. karEdlsPamineGIeBIcMeBaHr)aykarN_Edldak;CUnmk
BYkeKenaH KWminEmnCaerOgminFmμtaeT. zan³rbs;GKÁsvnkr
enAkñúgRbeTsGasIuxagt,ÚgPaKeRcIn KWsßiteRkamkarFanarbs;
rdæFm μnuBaØ. b:uEnþ mankrNICaeRcInEdlÉkraCPaBrbs;
GKÁsvnkr RtUv)ansRmbsRmYl edayehtufa tamkarGnuvtþ
Cak;Esþg tMENgenHsßitenAeRkamRksYghirBaØvtßú ¬]> RbeTs
bg;køaEds¦.
22manTsSn³cRmuHGMBIesckþIseRmcrbs;m:UhSaMb‘ík edIm,IBRgwgkariyal½yGKÁemFavI CaynþkarsMxan;sRmab;RbqaMgGMeBIBukrlYy CMnYs[
karbegáItnUvTRmg;énKN³km μkarRbqaMgGMeBIBukrlYy. manbBaðaF¶n;F¶rBak;B½n§nwgsmtßPaBrbs;GgÁPaB sRmab;muxgarRKb;RKg nig
sRmbsRmYl nigkaryl;dwgrbs;Blrdæ.
20
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
RkumRbwkSaPi)alsvnkm μ nigGFikarkic© ¬BAI¦ enA
saFarNrdækUer: manGaNtþikargarTUlMTUlay rYmTaMgkaresIub
GegátBak;B½n§nwgkareRbIR)as;mUlniFisaFarN³23
. muneBl
begáItKN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;RbeTskUer:
KICAC KN³kmμkarsRmab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYy RtUv)anbegáIt
eLIg edIm,Ipþl;eyabl;[ BAI elIkarRbyuTæRbqaMgGMeBI
BukrlYy.
kariyal½ysvnkm μrbs;rdæj:ÚesAEvl k¾pþl;eyabl;
dl;sPa rdæaPi)al nigTIPñak;garvis½ysaFarN³ elIdMeNIrkar
énvis½ysaFarN³pgEdr.
krNIenARbeTsb‘ulhÁarI KWCakrNIEdlKYr[cab;
GarmμN_ edaysarEttYnaTIEdlpþl;CUnsvnkrenAkñúgkarRbyuTæ
RbqaMgGMeBIBukrlYy. kariyal½ysvnkm μCatiénRbeTs
b‘ulhÁarI manRbFanmYyrUb nigsmaCik 10rUbeTot EdlRtUv
e)aHeqñateRCIserIsedaysPasRmab;GaNtþi 9qñaM. svnkrenA
RbeTsb‘ulhÁarI minRKan;Etkan;kab;bBa¢IRbkasRTBüsm,tiþEdl
RtUv)andak;CUnedaymRnþICan;x<s;saFarN³bu:eNÑaHeT svnkr
k¾eFVIsvnkm μelIskm μPaBhirBaØvtßúrbs;KNbkSneya)aypg
Edr. EteTaHCaya:genHk¾eday svnkrminmantYnaTIGnuvtþ
c,ab;eT. RbsinebIeKrkeXIjGMeBIRBh μTNÐ eKmankatBVkic©
dak;CUneTArdæGaCJasaFarN³.
CaFm μta svnkrraykarN_CUnsPaCati. dUc)an
erobrab;xagelI man]TahrN_EdlbBa¢ak;fa sPaxkxanmin)an
cat;kartamGnusasn_ Edl)anelIkeLIgenAkñúgr)aykarN_ ¬]>
RbeTsbUtsVaNa nigb‘ulhÁarI¦. enARbeTsCaeRcIn r)aykarN_
RbcaMqñaMrbs; ACA RtYv)anEckrMElkCamYysvnkr. enARbeTs
\NÐÚensIu KPK RtUvraykarN_GMBIskm μPaBrbs;xøÜnCUn
RkumRbwkSaPi)alsvnkr ehIyRkumRbwkSaPi)alsvnkrenHk¾
RtUvsßitenAeRkamkarRtYtBinitürbs; KPK vijEdr. GaRs½y
ehtuenH vamansar³sMxan;dUcKña kñúgkarFanafa ACA GacBinitü
emIlr)aykarN_svnkmμ. edaysarEtmanc,ab;rkSakarsm¶at;
EdleKenAEtGnuvtþ enAkñúgRbeTskMBugGPivDÆn_CaeRcIn
r)aykarN_GacbBa¢ÚneTACUnEtmRnþICan;x<s;b:ueNÑaH edIm,Ibgáar
karebIkcMhrTUlMTUlaynUvB½t’manresIb. bTBiesaFBIbNþa
RbeTsCaeRcInEdl)anTTYleCaKC½y bgðaj[eXIjnUvTMnak;
TMngKñaya:gCitsñiT§rvag ACA nigGKÁsvnkr RBmTaMg
kariyal½yGñkkarBarRbCaBlrdæ ¬sUmemIlxageRkam¦.
karBinitüeLIgvijeTAelIkarecaTRbkan;BIGMeBIBukrlYy
RtUv)aneFVIeLIgedayGKÁGFikarpgEdr enAkñúgRbeTs
yUhÁan;da. enAkñúgkrNICaeRcIn kariyal½ysvnkm μTaMgenH
dMeNIrkardUcCakariyal½yGñkkarBarBlrdæ EdlTTYlcuHbBa¢I
BakübNþwgrbs;RbCaBlrdæ elIbBaðaBukrlYy. enAkñúgkrNI
epSg²eTot ¬]> RbeTsbUlIevo¦ eKTMnak;TMngkargarkñúgskmμ
PaBRbqaMgGMeBIBukrlYyCamYyTIPñak;garTaMgGs;. TIPñak;gar
epSgeTotenAEtmanGMNacesIubGegát nigGMNaceFVIbNþwgGaCJa
¬]> tulakarrbs;RbeTseb:rU sRmab;sIlFm’saFarN³ nigrdæ
GaCJasaFarN³rbs;RbeTsG‘uyra:hÁay¦.
3>3 Pñak;garkMENTRmg;esvasaFarN³b¤KN³kmμkaresvasaFarN³
kMENTRmg;esvasaFarN³KWCakarca M)ac ;sRmab;
yuT§saRsþRbqaMgGMeBIBukrlYyRKb;RbePT. ACA KYrshkar
CitsñiT§CamYysßab½nTaMgenH edayehtufakMENTRmg;esva
saFarN³ KWCaFatusMxan;énviFankarbgáarGMeBIBukrlYy.
vb,Fm’épÞkñúgrbs;sßab½nminGacRtUv)anRtYtBinitüBI
xageRkA)aneLIy eRBaHEtehtuenHehIy)anCacaM)ac;RtUv[Gñk
RKb;RKgvis½ysaFarN³xøÜnÉg TTYlxusRtUvcMeBaHsucritPaB
enAkEnøgkargarrbs;BYkeK. KWCasar³sMxan;kñúgkartamdan
RtYtBinitüelIkareqøIytbrbs;GñkRKb;RKg cMeBaHviFankar
Tb;sáat; nigGnusasn_ EdleFVIeLIgedayGgÁPaBRbqaMgGMeBI
BukrlYy nigsvnkmμepSg².
ehtuplsMxan;mYyéneCaKC½yrbs;RbeTssigðburIkñúg
karRbqaMgGMeBIBukrlYy KWkic©xitxMRbwgERbgrbs;rdæaPi)alkñúg
karlubbM)at;»kassRmab;RbRBwtþGMeBIBukrlYy tamry³kar
epþatCanic©elIkareFV I[manRbsiT§PaBnUvnItiviFIrdæ)alEdl
sμúKsμaj kat;bnßykariyal½yFibetyü nigGnum½tkMENTRmg;
lT§kmμ. eKalneya)aydwknaMCaKMrUenAkñúgesvasaFarN³rbs;
RbeTssigðburI KWCaktþamWugma:t;mYyenAkñúgyuT§saRsþRbqaMgGMeBI
BukrlYyrbs;xøÜn. CaFm μta R)ak;QñÜlx<s;enAkñúgesva
23BAI enAsarNrdækUer: raykarN_CUnRbFanaFibtI sPa nigrdæaPi)al.
21
sßab½nepSgeTotEdlBak;B½n§enAkñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy
saFarN³ RtUv)ancat;TukfaCaktþarYmcMENkmYysMxan;tTl;nwg
GMeBIBukrlYykRmitTabenAsigðburI b:uEnþRtUvcaMfa kRmitR)ak;
QñÜlx<s;TaMgenHKWCalT§plsMxan;mYy)anmkBIeKalneya)ay
RbqaMgGMeBIBukrlYy minEmnRKan;EtCaktþasRmab;Bnül;BI
eCaKC½yrbs;BYkeKeT24
. GVIEdlCaKnøwHenAkñúgkrNIRbeTs
sigðburI KWfa Parkic©Tb;sáat;GMeBIBukrlYysßitenAkñúgnaykdæan
TaMgGs;. elxaFikarGcié®nþy_enAkñúgRksYgnImYy²TTYlxus
RtUvkñúgkarFanafa naykdæannImYy²manKN³km μaFikarmYy
EdlmanParkic©BinitüesIerIeLIgvijnUvviFankarRbqaMgGMeBIBuk
rlYy RBmTaMgFana[mankarcat;viFankarRKb;RKan; edIm,I
Tb;sáat; karRbRBwtþiGMeBIBukrlYy. enHk¾rYmmankardak;[dMeNIr
karnUveKalneya)aymWugma:t;RbqaMgnwgTMnas;plRbeyaCn_.
enAGaRhVikxagt,ÚgGaNtþikic©karRbqaMgGMeBIBukrlYy
RtUv)anEbgEckkñúgcMeNamb:UlIs rdæGaCJa GKÁsvnkr esva
RbmUlcMNUlGaRhiVkxagt,Úg nigKN³km μkaresvasaFarN³
¬kñúgcMeNamesvaepSg²eTot¦. CamuxgarsMxan;rbs;xøÜn BYkeK
RtUvBRgwgsucritPaBrbs;mRnþI karRKb;RKghirBaØvtßú nigKuNPaB
rdæ)alenAkñúgesvasaFarN³. kñúgkrNIEdlK μanTIPñak;gar
BiessRbqaMgGMeBIBukrlYy GaRhVikxagt,ÚgBwgEp¥kya:gxøaMgelI
muxgarsaFarN³ nigGñkRKb;RKgvis½ysaFarN³ edIm,IrkSanUv
vb,Fm’sucritPaBenAkñúgrdæaPi)al. enAkñúgnaykdæanesva
saFarN³ nigrdæ)al GgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúg
esvasaFaN³ ¬PSAC¦ k¾manmuxgarsRmbsRmYl nigTTYl
bnÞúkksag nigGnuvtþyuT§saRsþRbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgesva
saFarN³pgEdr. GgÁPaB PSAC k¾pþl;nUvdMbUnμan nigkarKaMRT
dl;vis½ysaFarN³elIeKalneya)ay nigc,ab;RbqaMgGMeBI
BukrlYy RBmTaMgekaHRbCMuKN³kmμaFikarsRmbsRmYlRbqaMg
GMeBIBukrlYy. b:uEnþ GgÁPaBenHmineFVIkaresIubGegátGMeBIBuk
rlYyNamYyedayxøÜnÉgeT. elIsBIenHeTAeTot kñúgkic©xitxM
RbwgERbgedIm,ITb;sáat; nigRbqaMgGMeBIBukrlYy rdæaPi)al)an
dak;ecjnUvesckIþseRmcfa ral;naykdæan nigsßab½nTaMgGs;
enAkñ úgmuxgarsaFarN³RtUvEtmansmtßPaBGb,brmamYy
edIm,IeFVIkarviPaKGMBIhaniP½y GnuvtþEpnkarRbqaMgGMeBIEkøgbnøM
esIubGegátelIkarecaTRbkan;BIbTBukrlYy cat;EcgdMNwgsIþBI
erOgBukrlYy nigelIkkm<s;Gakb,kiriyaRbkbedaysIlFm’
kñúgcMeNammRnþITaMgGs;rbs;BYkeK. EteTaHCaya:genHkIþ
TIPñak;garCaeRcInhak;dUcCaminmandak;ecjnUveKalneya)ay
nignItiviFI edIm,IGnuvtþtamkatBVkic©TaMgenHeLIy.
enARbeTséf KN³km μkarmuxgarsaFarN³ RBmTaMg
KN³km μkarGPivDÆn_vis½ysaFarN³ edIrtYnaTIya:gsMxan;.
KN³km μkarmuxgarsaFarN³edIrtYnaTICaTIPñak;garsñÚlkñúgkar
karBarRbB½n§ EdlEp¥kelIKuNsm,tþil¥ nigCMruj[mankar
RKb;RKgEdlsMedAeTArklT§pltmøaPaB nigKNenyüPaBenA
kñúgesvasaFarN³. KN³km μkarGPivDÆn_vis½ysaFarN³
tamdanRtYtBinitünUvkarGnuvtþRkwtüsþIBIviFan nignItiviFIsRmab;
rdæ)alsaFarN³l¥ . TnÞwmnwgenH RbkarsMxan;mYyeTotKWfa
BlrdæenARbeTséfGacdak;Bakübþ wgeTAkariyal½yKN³
km μkarB½t’manénmRnIþraCkar kñúgkrNINaEdlTIPñak;gar
saFarN³NamYyminRBmpþl;B½t’man .
c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy enARbeTslITuyGanI
Ecgfa RKb;TIPñak;garfñak;Cati nigfñak;extþ-Rkug GacbegáIt
GgÁPaBépÞkñúgmYy sRmab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYyenAkñúgGaNtþi
kargarrbs;BYkeKerog²xøÜn.
KN³km μkaresvasaFarN³enARbeTshVICI )anbegáIt
GgÁPaBBiessmYy EdlminRtwmEtedIm,IRsavRCavGMBI
r)aykarN_énGMeBIBukrlYyb:ueNÑaHeT EfmTaMgeFVIkaresIub
GegátenAeBlmankarsgS½yfamanskm μPaBBukrlYypgEdr.
c,ab;sþIBIRkmsIlFm’ nwgRtUvelIkykmkBiPakSaenAkñúgsPa
Can;Tab EdlnwgGnuvtþcMeBaHGñkkan;tMENgCan;x<s;TaMgGs;
rYmTaMgRbFanaFibtI GnuRbFanaFibtI rdæmRnþI smaCiksPa
RbmuxnItiRbtibtþi nigGñkTaMgGs;EdlRtUv)anEtgtaMgtam
lkçnþik³ b¤tMENgRbtibtþi enAkñúgGaCJaFrtamlkçnþik³. c,ab;enH
nwgTamTar[mansucritPaBtamsþg;daBitR)akd.
24enAqñaM 1959 enAeBldak;ecjnUvyuT§saRsþRbqaMgGMeBIBukrlYy GNP sRmab;mnusSmñak;enAsigðburI RbEhlCa 443duløar.
30qñaMeRkaymktYelx)anekIneLIgCag 11° Caerogral;qñaM CaBiessGaRs½y edaykarseRmc)ankñúgkarRbmUlcMNUl nigplitPaB
EdlTTYl)anmkBIeKalneya)ayRbqaMgGMeBIBukrlYy BIeKalneya)ayGPivDÆn_sMedA[mankMeNInelOn rYmTaMg karvinieyaKelIkar
GPivDÆFnFanmnusS. enARtwmqñaM 1994 R)ak;QñÜlkñúgvis½ysaFarN³ manlMdab;fñak;sßitenAkñúgcMeNamRbeTsEdlmankRmitx<s;
bMputenAkñúgBiPBelak EdlmankRmitCitesμInwgkRmitR)ak;QñÜlvis½yÉkCn.
22
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
enATINaEdlman ACA CaFm μtavamanGnusasn_GMBI
rebobEdlRtUvEklm¥karRKb;RKgsaFarN³ edIm,Ikat;bnßy
»kasBukrlYy TukCaEpñkmYyénGaNtþiTb;sáat;GMeBIBukrlYy
rbs;xøÜn. enAkñúgRbeTsmYycMnYn Gnusasn_rbs; ACA eTA
TIPñak;garrdæaPi)al KWRtUvEtGnuvtþtam. enAkñúgRbeTsepSg
eTot c,ab;min)antRmUv[TIPñak;garsaFarN³Gnuvtþtam
Gnusasn_rbs; ACA eLIy. kñúgkrNITaMgenaH ACA
KYrEtRtUv)anGnuBaØat[pþl;Gnusasn_enAkñúgr)aykarN_RbcaMqñaM
rbs;xøÜn CUnrdæsPa rdæaPi)al nigsvnkmμ Edldak;[naykdæan
TaMgGs;TTYlxusRtUv RbsinebInaykdæanTaMgenaHminmankar
Eklm¥eT.
3>4 mRnþIkarBarRbCaBlrdæ ¬Ombudsman¦
sar³sMxan;énmRnþIkarBarRbCaBlrdæ sßitenARtg;fa
kñúgnamCasßab½nÉkraCü vaRtUv)ancat;TukfaCa]bkrN_bEnßm
sRmab;Tb;sáat; nigRbqaMgGMeBIBukrlYy EdlRKbdNþb;elI
vis½yénskm μPaBnana xusGMBIskm μPaBrbs;sßab½nEdlman
Rsab; KWfamRnþIkarBarRbCaBlrdæ karBarmin[mankar
rMelaPbMBanBIrdæ)alsaFarN³mkelIRbCaBlrdæ. sMxan;Cag
enHeTAeTot mRnþIkarBarRbCaBlrdæ KYrEtÉkraC25
BIsaxa
epSg²eTotrbs;rdæaPi)al¼rdæ)al b:uEnþ KYrshkarCamYysßab½n
sVy½tepSg²eTot dUcCa tulakar nigGgÁPaBsvnkmμ ¬World
Bank, 1999¦.
CaTUeTA GaNtþikargarrbs;mRnþIkarBarRbCaBlrdæ
RKbdNþþb;elIsBIkrNIBukrlYyeTAeTot ehIyrYmbBa©ÚlTaMg
ehtukarN_énkarRKb;RKgminl¥ EdlnaMeTArkGsmtßPaB PaB
lMeGog kMhus b¤karRBegIykenþIyepSgeTot EdlmincaMEtCa
GMeBIBukrlYyenaHeT. enARbeTsbUtsVaNa GaNtiþkargar
cm,génmRnþIkarBarRbCaBlrdæ KWesIubGegátelIBakübNþwgEdl
TTYl)anBIsaFarNCn Bak;B½n§nwgGMeBIGyutþiFm’ b¤karRKb;RKg
minl¥enAkñúgesvasaFarN³26
. enHGacCasar³RbeyaCn_mYy
edayehtufa enAkñúgkrNICaeRcIn Gñkdak;BakübNþwgnwgmindwg
b¤minsgS½yGMBIGtßiPaBénGMeBIBukrlYyeLIy. pÞúyeTAvij mRnþI
karBarRbCaBlrdæ nwgkMNt;fa etImanGMeBIBukrlYyb¤Gt; ehIy
RbsinebIcaM)ac; Kat;nwgbBa¢ÚnerOgenHeTA ACA b¤ rdæGaCJa edIm,I
cat;viFankarbEnßmeTot. enARbeTsepSg²eTot mRnþIkarBar
RbCaBlrdæ GaceFVIkaresIubGegátedaypÞal; eTAelIBakübNþwg
BIGMeBIBukrlYy. enAsaFarNrdækUer: c,ab;minpþl;GMNac[mRnþI
karBarRbCaBlrdæesIubGegát tamKMnitpþÜcepþImrbs;xøÜneT ehIy
Gnusasn_rbs;xøÜnk¾mintRmUv[eKGnuvtþtameLIy. cMNucxøaMg
rbs;vasßitenAelIkarpSBVpSayr)aykarN_rbs;xøÜn. enArdæ
j:ÚesAEvl mRnþIkarBarRbCaBlrdæk¾tamdanRtYtBinitüral;
skm μPaBrbs;KN³km μkarsucritPaBEpñkb:UlIspgEdr27
Edl
RtUv)anbegáIteLIgedIm,ITb;sáat; EsVgrk nigesIubGegátelIkar
RbRBwtþixusF¶n;F¶r enAkñúgEpñkb:UlIs. mRnþIkarBarRbCaBlrdæk¾
manGMNacBinitüsareLIgvijnUvc,ab;EdlmanCaFrmanpgEdr.
enAkñúgRbeTsmYycMnYn kariyal½ymRnþIkarBarRbCa
Blrdæ mandMeNIrkar dUcCa GgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYyEdr
¬RbeTs)a:BYjÚhÁIeN nigG‘UhÁan;da¦. RbeTsLatevo KμanmRnþI
karBarRbCaBlrdæeT b:uEnþ muxgarenHRtUv)anGnuvtþeday
kariyal½yrdæsRmab;karBarsiT§imnusSvij ¬karbegáItmRnþI
karBarRbCaBlrdæ kMBugRtUv)anBicarNa¦. GñkxøHeTotGacnwg
elIkmtifa mankarxusKñac,as;Nas;rvagtYnaTITaMgBIrenH KWfa³
mRnþIkarBarRbCaBlrdæmanvtþmanenATIenaH edIm,IelIkkm<s;
yutþiFm’rdæ)al ehIyfa kic©karenHGacseRmc)antamry³kar
Tukcitþrbs;kariyaFibetyü. TIPñak;gar b¤KN³kmμkarEdlman
Parkic©esIubGegát nigeFVIbNwþgGaCJaelImRnþIsaFarN³ KWhak;
dUcCaRtUveKxøac CaCageKTukcitþ ¬Pope, 1999¦.
enA)a:BYjÚhÁIeN hVIlIBIn nigLatevo mRnþIkarBar
RbCaBlrdæmanGaNtþikargarRbhak;RbEhleTAnwgGaNtþi
25enARbeTslITuyGanI mRnþIkariyal½yedaHRsayBakübNþwg GacRtUvdkhUt)anEttamry³sMelgeqñatPaKeRcInenAkñúgsPaEt
b:ueNÑaH.26
RbsinebIminGnuvtþtamGnusasn_rbs;kariyal½yedaHRsayBakübNþwgeT kariyal½ymankatBVkic©eFVIr)aykarN_BiessCUneTAsPa.27
ICAC minGacesIubGegát b¤edaHRsaybBaðaEdlBak;B½n§CamYyGMeBIrbs;mRnþIb:UlIs)aneLIy sUm,IEtenHBak;B½n§nwgkarRbRBwtþirbs;
mRnþIsaFarN³EdlminEmnecjmkBIb:UlIsk¾eday. ICAC min)anTTYleCaKC½ykñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy nigkarRbRBwtþixusenAkñúg
kgkmøaMgb:UlIsrbs; New South Wale EdlCaehtuplfaehtuGVI)anCaKN³kmμkarsucritPaBbU:lIs RtUv)anbegáIteLIg. EteTaHbI
Caya:gNak¾eday GMeBIBukrlYyenAkñúgCYrb:UlIs hak;dUcCaenAEtCabBaðaF¶n;F¶rdEdl.
23
sßab½nepSgeTotEdlBak;B½n§enAkñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy
kargarrbs; ACA Edr. mRnþIkarBarRbCaBlrdærbs;RbeTs
hVIlIBIn manbMBak;eTAedaymeFüa)ayesIubGegátpgEdr.
RbeTs\NÐa)anbegáItsßab½nRtYtBinitüEbbvimCÄkarEdlTTYl
xusRtUvkñúgkarTb;sáat; nigesIubGegátkrNIBukrlYy
¬ADB/OECD, 2004³41¦.
enARbeTsRsIlgáa mRnþIkarBarRbCaBlrdæ EdlRtUv)an
sÁal;faCasñgkarsPasRmab;rdæ)al RtUv)anbegáIteLIgedIm,I
esIubGegátBakübNþwgRbqaMgnwgnaykdæanrdæ KN³GPi)al
saCIvkm μ GaCJaFrrdæaPi)al nigsßab½nrdæ)almUldæanepSg²
eTot. mRnIþenHk¾BinitüelIkarrMelaPsiT§iCamUldæan karRKb;RKg
minl¥eTAelIsaFarNCnTUeTA karxkxanmin[saFarNCn
TTYl)annUvB½t’man nigGMeBIrMelaPEpñkrdæ)al. kareFVs
RbEhs nigkarminbMeBjtamkatBVkic© KWCaRbPBénBakübNþwg
PaKeRcIn.
3>5 tulakar
smtßkic© viC¢aCIv³ nigsucritPaBrbs;ecARkm mansar³
sMxan;cMeBaHeCaKC½yénkic©xitxMRbwgERbgRbqaMgGMeBIBukrlYy.
sar³sMxan;EtmYyKt;énsßab½ntulakar RtUv)anTTYlsÁal;enA
kñúg UNCAC EdlkMNt;enAkñúgmaRtaCak;lak;mYy ¬maRta
11¦ cMeBaHbBaðaenAkñúgvis½yenH. maRtaenHesñIsMu[man
viFankarsRmab;BRgwgsucritPaB nigTb;sáat;»kassRmab;GMeBI
BukrlYyEpñktulakarxøÜnÉg EdlRtUveFVIeLIgedaymin[xUcxat
dl;ÉkraCPaBrbs;tulakar. maRta 11 k¾esñIsMu[manviFankar
Rbhak;RbEhlKña cMeBaHRBHraCGaCJa enAkñúgRbB½n§TaMgLay
EdlBYkeKTTYl)annUvkRmiténÉkraCPaBRbhak;RbEhlKña.
b:uEnþ dUcmanelIkeLIgenAkñúgbTB’NnasegçbGMBI
RbeTsnImYy² PaKeRcIn tulakarKWCaEpñkmYyEdlexSaybMput
kñúgkarerobcMsßab½ndak;[dMeNIrkaredIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy
EdlCaehtueFVI[b::HBal;dl;karTukcitþkñúgRbB½n§sucritPaBCati
TaMgmUl. enARbeTsbUtsVaNa maneBlxøH karkat;kþIRtUv)an
BnüareBl EdleFVI[b:HBal;dl;GRtaénkardak;eTascMeBaH
krNIEdlnaykdæanRbqaMg]Rkidækm μGMeBIBukrlYy nigesdækic©
DCEC )andak;CUntulakar . krNITaMgLayenaHk¾RtUv)an
BnüareBlenAkñúgkariyal½yRBHraCGaCJapgEdr EdlCMruj[
DCEC ksagsmtßPaBpÞal;xøÜn edIm,IeFVIbNþwgGaCJaelIkrNI
BukrlYy ¬sUmemIlxagelI¦.
eRkABIcMNucEdlfa tulakarxøÜnÉgRtUv)aneKyl;faman
PaBBukrlYyxøaMg enAb‘ulhÁarI kgVl;bEnßmeTotKWkarxVHecARkm
RBHraCGaCJa nigGñkesIubGegát EdlmanCMnajenAkñúgbTelμIs
énGMeBIBukrlYy.
RbsinebIRbB½n§tulakarexSay nigminGacTsSn_Tay
)an kic©xitxMRbwgERbgedIm,Ipþl;karedaHRsaytampøÚvtulakar
nwgminsUvmanRbsiT§PaBeLIy. GaRs½yehtuenH RbeTsxøH
)anbegáIttulakarBiess edIm,Ikat;esckþIerOgBukrlYy.
]TahrN_ RbeTs\NÐÚensIu mantulakarsRmab;GMeBIBukrlYy
mYyEdlmanGaNtþikargarvaytémø nigseRmcelIkrNI
RBhμTNÐBukrlYy EdlrYmTaMgkrNITaMgLay Edl)anRbRBwtþ
enAeRkAyutþaFikarrbs;\NÐÚensIu ¬RbsinebIcarImansBa¢ati
\NÐÚensIu¦.
eTaHCaman b¤K μantulakarBiessedIm,Ikat;esckþIerOg
BukrlYyk¾eday EpñkmYyénkic©xitxMRbwgERbgRbqaMgGMeBIBuk
rlYy KWKYrBRgwgsucritPaBrbs;tulakar Fana[mankarGPivDÆ
viC¢aCIv³smRsbsRmab;RbyuTæRbqaMgGMeBIBukrlYy nigKYrbegáIt
rcnasm<½n§RKb;RKan;sRmab;KNenyüPaB.
ebIeTaHbICakMENTRmg;énsßab½nepSg² dUcCa viC¢aCIv³
c,ab; esvakm μGyükar nigTIPñak;garGnuvtþn_c,ab; mansar³
sMxan;Edrk¾eday KWenAfñak;tulakareTEdlGMeBIBukrlYybgánUv
eRKaHfñak;F¶n;F¶r nigCakEnøgEdlkMENTRmg;manskþanuBl
FMeFg edIm,IeFVI[mansßanPaBRbesIreLIgvij ¬UNODC,
2004³51¦.
25
4RbeTsEdlKμanTIPñak;gar
BiessRbqaMgGMeBIBukrlYy
RKb;RbeTsminEmnsuT§EteRCIsykTIPñak;garRbqaMg
GMeBIBukrlYy ACA BiessenaHeT. RbeTsb‘ulhÁarI nigGaRhVik
xagt,Úg KWCa]TahrN_énRbeTsBIr Edl)anseRmcminbegáIt
GgÁPaBEbbenH b:uEnþ EbrCaeTABRgwgsßab½nEdlmanRsab;eTA
vij. BYkeK)anbegáItsßab½nCMnYsvij edIm,IFana[mansmtßkic©
CMnajkñúgkarEsVgrk nigesIubGegátGMeBIBukrlYy.
enARbeTsb‘ulhÁarI tYnaTIsMxan;mYyRtUv)anbMeBjeday
kariyal½yb:UlIsCati kariyal½ysnþisuxCati kariyal½yCati
RbqaMg]Rkidækm μ TIPñak;garcarkm μhirBaØvtßú nigTIPñak;garRtYt
BinitühirBaØvtßú. mRnþIkarBarRbCaBlrdæ nigkariyal½y
svnkm μCati k¾edIrtYnaTIKnøwHkñúgkarTb;sáat;GMeBIBukrlYypg
Edr.
rdæaPi)alRbeTsGaRhVikxagt,Úg k¾)anseRmccitþrkSa
TuknUvrcnasm<½n§EdlmanRsab; sRmab;RbqaMgGMeBIBukrlYy
nig)anseRmcyknUvkarEklm¥bEnßmcMeBaHTIPñak;garEdlman
Rsab;. b:uEnþ KN³kmμaFikarsRmbsRmYlmYy edIm,IRbqaMgGMeBI
BukrlYyRtUv)anbegáIteLIg edIm,IsRmbsRmYlkargarrbs;
TIPñak;garepSg². GaRs½yehtuenH GaNtþikic©karRbqaMgGMeBI
BukrlYy RtUv)anEbgEckrvagb:UlIs RBHraCGaCJa GKÁsvnkr
kariyal½yBn§darGaRhVikxagt,Úg nigKN³km μaFikaresva
saFarN³. tYnaTIKnøwHsßitenACamYyTIPñak;garGyükarCati.
naykdæanbNþwgépÞkñúg esIubGegátelIkarecaTRbkan;GMBIkar
RbRBwtþiminRtwmRtUvenAkñúgkmøaMgb:UlIs.
sßab½nEdlepþatelIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy TMngCanwg
RtUvbegáIteLIgenATINaEdlGMeBIBukrlYyrIksussay b¤eKyl;
farIksussay edaysarsßab½nEdlmanRsab;minGacykmk
eRbI edIm,Iksag nigGnuvtþkMENTRmg;caM)ac; b¤kñúgkrNINaEdl
sßab½nmanRsab;xøÜnÉgRtUv)aneKcat;TukfaBukrlYy. RbsinebI
RbB½n§yutþiFm’RBhμTNÐEdlbegáIteLIgenH GacedaHRsaybBaða
BukrlYy)an enaHkarbegáItTIPñak;garCMnajmYynwgmanKuN
vibtþieRcInCagKuNsm,tþi. KuNsm,tþiCaeRcIn dUcCa ÉkeTskmμ
CMnaj nigsUm,IEtkRmitcaM)ac;énsV½yPaBk¾eday k¾GacseRmc
)antamkarbegIátGgÁPaBEdltRmUv[bMeBjkic©enaH enAkñúg
TIPñak;garGnuvtþn_c,ab;EdlmanRsab;. CalT§pl kareFVIEbbenH
manKuNvibtþitictYcenAkñúgkarsRmbsRmYlkic©xitxMRbwgERbg
RbqaMgGMeBIBukrlYy CamYykrNIGnuvtþc,ab;epSg²eTot
¬UNODC,2004¦. EteTaHCaya:gdUecñHk¾eday dUcmanenAkñúg
krNIsikSaenAkñúgRbeTsTaMgLay EdlminTan;)anbegáIt ACA
ehIyBwgEp¥kelIsßab½nEdlmanRsab;vijenaH karsRmbsRmYl
hak;dUcCabBaðacm,gmYy EdlTamTar[mandMeNaHRsay
BiessEpñksßab½n.
27
5karsRmbsRmYl
edaysßab½nnanaEdlBak;B½n§nwgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy
EtgEtmantYnaTIbMeBjbEnßm eCaKC½yrbs; ACA PaKeRcIn
BwgEp¥kelIkic©shRbtibtþikar nigkarR)aRs½yTak;Tgl¥ ehIy
nigdMeNIrkarRtwmRtUvrbs;Pñak;garGnuvtþn_c,ab;epSg²eTot
CaBiessKWb:UlIs RBHraCGaCJasaFarN³ nigtulakar. eday
minKitGMBIkarerobcMsßab½n EdlRbeTsmYy)aneRCIserIsyk
KWkic©shkard¾manRbsiT§PaBrbs;tYGgÁEdlBak;B½n§eT Edl
kMNt;fa etIkarRbqaMgGMeBIBukrlYynwg)anTTYleCaKC½yEdrb¤
eT. ehtuenH kareFVI[RbesIreLIgnUvkic©shRbtibtþikarrvag
Pñak;garGnuvtþn_c,ab;EdlmanRsab; KWCaGaTiPaBsRmab;RbeTs
CaeRcInenAtMbn;GasIu. enARbeTshVIlIBIn karpøas;bþÚrB½t’man
pøÚvkar RtUv)andak;[mankñúgRbB½n§rvagTIPñak;garGnuvtþn_c,ab;
EdlBak;B½n§ edIm,IelIkkm<s;kic©shRbtibtþikarrbs;BYkeK nig
karbegáIteLIgnUvGgÁPaBBieRKaHeyabl;Gnþrsßab½n nigRkum
kargarBiess nig¼b¤GgÁkarEdlmankm μviFIbNþúHbNþalrYmKña
RtUv)anGnuvtþ. RbeTs)a:BYjÚhÁIeN kMBugbegáIteLIgnUvsm<½n§
PaBRbqaMgGMeBIBukrlYy EdlRbmUlpþúM nigsRmbsRmYlFnFan
énTIPñak;garGnuvtþn_c,ab;epSg²Kña. saFarNrdækUer: kMBugdMeNIr
karnUvGgÁPaBsRmbsRmYleKalneya)ayRbqaMgGMeBIBukrlYy
EdlrYmmanTIPñak;gar 10 Bak;B½n§ dUcCaRksYgnana nigGgÁPaB
RtYtBinitü ¬ADB/OECD, 2004³41-42¦.
]TahrN_énynþkar EdlRtUv)anbegáIteLIgenAkñúg
RbeTsTaMgLay EdlKμan ACA rYmman KN³kmμkarsRmab;
sRmbsRmYlskmμPaBRbqaMgGMeBIBukrlYy RtUv)anbegáIteLIg
enARbeTsb‘ulhÁarI kñúgqñaM 2002. vaKWCaKN³km μkarGnþr
RksYg EdlmantMNagmkBIRksYghirBaØvtßú RksYgmhaépÞ
RksYgyutþiFm’ nigkariyal½ysvnkm μ. muxgarsMxan;rbs;
KN³km μkarenHKWRtUvsRmbsRmYl nigRtYtBinitükarGnuvtþ
yuT§saRsþCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy nigviPaKGMBIRbsiT§PaBénkic©
xitxMRbwgERbg edIm,IRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy. KN³kmμkar
enHminmanGMNacesIubGegátedaypÞal;xøÜneT ehIyk¾minRtUv)an
GnuBaØat[eFVIGnþraKmn_enAkñúgkrNIBukrlYyeTotpg. elIsBI
enHeTot KN³kmμkarsPamYy k¾RtUv)anbegáIteLIg edIm,IkMNt;
GMBIKmøatenAkñúgkarGnuvtþc,ab; nigesñIeLIgnUvkareFVIviesaFnkmμ
c,ab;CaFrman. GnuvtþtamGnusasn_rbs;yuT§saRsþRbqaMg
GMeBIBukrlYyénesvasaFarN³ GaRhVikxagt,Úg)anbegáIteLIg
nUvKN³km μaFikarsRmbsRmYlRbqaMgGMeBIBukrlYy Edlman
Pñak;garTaMgLay EdlmanmuxgarRbqaMgGMeBIBukrlYy rYmTaMg
naykdæanfñak;Cati nigfñak;extþpgEdr. ebIeTaHbICamanKN³
km μaFikarenHk¾eday k¾karsRmbsRmYlenAEtCabBaðaecaTenA
eLIy eRBaHEtGaNtþinItibBaØtiþCan;Kña.
b:uEnþkarsRmbsRmYlminRtwmEtCabBaðaenAkñúgRbeTs
Edlminman ACA b:ueNÑaHeT. karbegáItsßab½neRcIneBk EdlCa
Cajwkjab;manGaNtþikargarpÞúyKña KWCabBaðaEdlEtgekIt
eLIgenAkñúgRbeTsCaeRcIn. karsRmbsRmYlRtUvEtmanCa
caM)ac;ehIy dUc)anelIkeLIgxagelIGaNtþikargarc,as;las;
mYycaM)ac;RtUvEtpþl;CUnsßab½nEdlTTYlPar³enH.
28
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
enA\NÐÚensIu KPK RtUv)anpþl;Parkic©sRmbsRmYl nig
RKb;RKgsßab½nTaMgGs; EdlBak;B½n§nwgskm μPaBRbqaMgGMeBI
BukrlYy. KPK GacesñIsMu[b:UlIs b¤GyükareFVIkaresIubGegát
bEnßmeTotelIkrNINamYy RbsinebIeKminGacrkPsþútag)an
RKb;RKan;. b:UlIs nigGyükar GaceFVIkardak;BiruT§cMeBaHkrNI
BukrlYy b:uEnþBYkeKRtUvCUnB½t’maneTA KPK kñúgry³eBl 14
éf¶. KPK manParkic©RtUvsRmbsRmYlskmμPaBrbs;BYkeK.
KPK k¾manGMNacykdMeNIrkardak;BiruT§mkGnuvtþvij CMnYs
b:UlIs b¤Gyükar.
CPCB rbs;RbeTsLatevo k¾manGaNtþikargar
c,as;las; edIm,IsRmbsRmYlkarGnuvtþviFankarRbqaMgGMeBI
BukrlYy enAkñúgsßab½nénrdæ)alkNþal nigrdæ)almUldæanEdr.
GgÁPaBepSgeTot EdlmanGaNtþiesIubGegát tRmUv[CYy
kariyal½yenH kñúgkaresIubGegátrbs;xøÜn. EteTaHCaya:genHk¾
eday tamkarGnuvtþCak;Esþg bBaðaCaeRcInenAEtman CaBiess
edaysarEtkarekIneLIgnUvPñak;garGnuvtþc,ab; ¬b:UlIshirBaØvtßú
b:UlIssnþisux b:UlIsrdæ nigrdæGaCJa¦. ehtudUecñHehIy )anCa
RkumRbwkSasPaedIm,ITb;sáat;]Rkidækmμ nigGMeBIBukrlYyRtUv)an
begáIteLIg nigdwknaMedaynaykrdæm®nþI nigmanParkic©sRmb
sRmYl nigRKb;RKgral;skmμPaBrbs;GaCJaFrrdæ enAkñúgvis½y
Tb;sáat;]Rkidækmμ nigGMeBIBukrlYy.
enARbeTslITuyGanI KWrdæGaCJaeT EdlmanParkic©
EbgEckerOgkþIRBhμTNÐ edaysMGagelIsmtßkic©Cak;lak;rbs;
GgÁPaBGnuvtþn_c,ab;epSg². CaFm μta SISmanParkic©edaH
RsaykrNIBukrlYy b:uEnþb:UlIsk¾mankatBVkic©TUeTAedIm,I
eFVIkaresuIbGegát]Rkidækm μNamYyEdlxøÜn)anTTYl rYmTaMg
GMeBIBukrlYypgEdr. GaRs½yehtuenH kgVHxatkarsRmb
sRmYl)anbgçM[rdæaPi)albkRsay[c,as;las;nUvParkic©
sRmab;EbgEckerOgkþIBukrlYy.
RbeTséfhak;dUcCakMBugEtRbQmmuxnwgbBaðaénkar
sRmbsRmYl. RbeTséf)anbegáIteLIgnUvbNþajsßab½n
s μ úKs μajmYyénGgÁkarCaeRcInEdlBak;B½n§nwgkarRbqaMgGMeBI
BukrlYy edIm,IGacedaHRsayGMeBIBukrlYy)anBITidæPaBepSg²
Kña. b:uEnþ CamYynwgkarekIneLIgnUvcMnYnTIPñak;garEdlBak;B½n§nwg
skmμPaBRbqaMgGMeBIBukrlYy k¾mankarekIneLIgnUvhaniP½yén
karCan;Parkic©Kña nigkareFVIRcMEdl² EdlCaehtutRmUv[man
ynþkarsRmbsRmYlnanaEdlmanRbsiT§PaB.
enAeBleFVIesckIþseRmcelIcMnYnsßab½nEdlRtUvBak;B½n§
nwgskm μPaBRbqaMgGMeBIBukrlYy nigseRmcelIkarEbgEck
Parkic©Bak;B½n§enaH karRbQmmux KWfaRtUvGnuBaØat[manParkic©
sÞÜnKña b¤ Parkic©bRBa©asKñaRtwmEtRKb;l μmsRmab;latRtdag
GMeBIBukrlYyEtb:ueNÑaH)anehIy RbsinebIkic©kardMbUgeKrbs;
ACA min)anseRmceCaKC½yeTenaH ¬UNODC, 2004¦. b:uEnþ
minKYrmanParkic©sÞÜnKñaeRcIneBkeT eRBaHvaeFVI[lMhUrB½t’man
sm¶at;cuHfy b¤eFVI[»kasesIubGegát nig»kaseFVIbNþwgGaCJa
rbs;GaCJaFrbzmRtUv)ansabsUnü . ]TahrN_ enARbeTs
hSaMebo bU:lIs KN³km μkarRbqaMgGMeBIBukrlYy nigKN³
km μkare)aHeqñat mñak;²suT§Et)anbdiesFfa karGnuvtþc,ab;
e)aHeqñatminEmnCaParkic©rbs;BYkeKeT EdlCaehtunaMeTAdl;
kgVHxatTaMgRsug nUvkarGnuvtþc,ab;e)aHeqñat nigbTbBaØtþi
Bak;B½n§ ¬Tamesis, 2004³6¦.
edIm,IedaHRsaybBaðaenH ACA b¤ TIPñak;garepSgmYy
eTot GacTTYlxusRtUvsRmbsRmYlkic©xitxMRbwgERbgRbqaMg
GMeBIBukrlYy eTaHCatamrebobTUlMTUlay b¤enAEtkñúgvis½y
mYycMnYnkþI ¬]> rdæGaCJaGacTTYlxusRtUv sRmbsRmYlral;kar
esIubGegátTaMgGs;¦.
enATINaEdlkarsRmbsRmYlenAEtCabBaða eKKYrEt
begáItKN³kmμaFikar b¤ KN³kmμkarBiessmYy. smaCiikrbs;
KN³kmμaFikar¼KN³kmμkarenH GacrYmbBa©ÚlTaMgtMNagmkBI
GgÁnItiRbtibtþi tulakar nItibBaØtþi mRnþIraCkarenAkñúgnaykdæan
sMxan;² dUcCa naykdæanKy naykdæanlT§kmμ nignaykdæan
RbmUlcMNUl RBmTaMgmRnIþGnuvtþn_c,ab; nigmRnIþmkBIrdæ)al
mUldæan. eKk¾GacrYmbB©ÚalsmaCikmkBIeRkArdæaPi)alpgEdr
¬]> tMNagRkumsasna GgÁkarminEmnrdæaPi)alBak;B½n§ fñak;
dwknaMmuxCMnYj sarB½t’man nig shKmn_bNiÐtsPa¦.
29
6esckþIsnñidæan
K μansgÁmNaEdlcakputBIGMeBIBukrlYyTaMgRsugenaH
eLIy. EteTaHCaya:gNak¾eday ebImanviFankarsmRsb
Epñksßab½n nigEpñknItikm μ GMeBIBukrlYyGacnwgkMNt;enAkñúg
kRmitmYyEdlGacTTYlyk)an. UNCAC GeBa¢IjRbeTs
TaMgGs;[EckrMElkbTBiesaF nigbec©keTsrbs;BYkeK CamYy
nwgGñkbMeBjviC¢aCIv³dUcKña nigGñkeFVIeKalneya)ay edIm,I
TTYl)anplRbeyaCn_BIKñaeTAvijeTAmk Cafñak;GnþrCati TaMg
karRbtibtþil¥ nigkarRbtibtþiGaRkk;pg. kñúgnamCaGñkCYy
sRmYlEpñkcMeNHdwg UNDP edIrtYnaTIya:gsMxan;enAkñúgdMeNIr
karenH. UNCAC Edl)ancUlCaFrmanenAqñaM 2005 eRkay
BITTYl)anlixitUbkrN_pþl;sc©ab½nTI 30 )anpþl;nUvkarENnaM
ya:gmWugma:t;elIbBaðaBukrlYyfaCaniyamGnþrCati ehIyRbeTs
TaMgGs;Edl)anpþl;sc©ab½nrYcehIy mankatBVkic©RtUvGnutþtam
xøwmsarénGnusBaØaenH. EteTaHCaya:gNak¾eday rhUtmkdl;
eBlenH manEtRbeTsGaEhS‘)ahSan; cin ekohSIsþg; m:ugehÁalI
RsIlgáa nigeToem:nIsþg; KWCaRbeTsmkBIGasIu Edl)an
køayCaPaKIénGnusBaØaenH.
karsikSaeRbobeFobenH )anviPaKGMBIkarerobcMsßab½n
sRmab;RbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgbNþaRbeTsCaeRcIn. kar
sikSa)anpþl;nUvemeronCaeRcIn EdlRtUvykmkBicarNaenAeBl
ksagkMENTRmg;énkarerobcMsßab½n EdlenAkñúgenaHmanbT
bBaØtþiCaeRcInenAkñúgGnusBaØa G>s>b> RbqaMgGMeBIBukrlYy
UNCAC.
eK)anelIkeLIgCaeRcIndgehIyfa karbegáItTIPñak;gar
RbqaMgGMeBIBukrlYy ACA KWminEmnCa»sfTiBVsRmab;
edaHRsayral;bBaðaBukrlYyenaHeT. RbsinebIeKyl;fa RbB½n§
yutþiFm’RBhμTNÐEdlmanRsab; GacRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy
)anenaH KWkarbegáIt ACA RbEhlCamantémøEtbnþicbnþÜc
b:ueNÑaH. b:uEnþ RbsinebIRtUvkarbegáIt ACA enaHKWmancMNucmYy
cMnYnEdlRtUvEtykmkKitBicarNa ¬sUmemIl UNDP, 2004¦³
ACA RtUvEtÉkraCü ¬TaMgEpñkneya)ay nigEpñk
Rbtibtþikar¦ BI\T§iBlxageRkA edIm,IGac[vaeFVI
bNþ wgGaCJaelIGMeBIB ukrlYy)anenARKb;kRmit
TaMgGs; ¬enHGacseRmc)antamry³ÉkraCPaB
EdlmankarFanatamrdæFm μnuBaØ b¤ tamry³kar
begá It[)anRKb;RKan;nUvynþkarKNenyüPaB¼
ynþkarRKb;RKg¦.
ACA ¬RBmTaMgTIPñak;gardéTeTotEdlBak;B½n§nwg
karRbqaMgGMeBIBukrlYy¦ caM)ac;RtUvRbtibtþikar
edayEp¥kelImUldæanénRkbx½NÐc,ab;TUlMTUlay
nigrwgmaM 28
.
ACA RtUvEtmankarKaMRTneya)ayrwgmaMenAkRmit
x<s;bMputrbs;rdæaPi)al.
28ebIKμanc,ab;EdlGacGnuvtþ)an nigRbsiT§PaBeT Pñak;garmYyminGacdMeNIrkar)aneLIy. enAhugkug GaCJaFrTaMgGs;TTYlsÁal;nUv
témøénRkbx½NÐc,ab; EdlenAkñúgenaH ICAC KYrdMeNIrkar. dUcKñaenHEdr CPIB rbs;sigðburI nig ICAC rbs;j:ÚesAEvl k¾mankarKaMRTBI
c,ab;EdlGacGnuvtþ)an nigrwgmaMpgEdr.
30
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
ACA RtUvmanFnFanhirBaØvtßú29
FnFanmnusS30
nig
bec©keTsRKb;RKan; nigsmtßPaBerobcMGgÁkar
edIm,IRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyRbkb eday
RbsiT§PaB. vaRtUvEtdMeNIrkaredaybgðajnUvPaB
CaGñknaMKMrU EdlRtUvmansucritPaBx<s;bMput.
ACARtUvmanGMNacesIubGegátRKb;RKan; ]TahrN_
karsaksYrsakSI emIlÉksarnanaCaedIm RBmTaMg
lT§PaBeFVIbNwþgGaCJa enAeBlNa nigTINaEdl
caM)ac;
ACA RtUvmanyuT§saRsþrlUn nigRKb;RCugeRCay
sRmab;RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy ehIynigepþat
elIkarTb;sáat; karesIubGegát nigkarelIkkm<s;kar
yl;dwg. ¬CakarcaM)ac;KYrepþatkarykcitþþTukdak;
cMeBaHFatuTaMgbIenH. ehIyenAkñúgRbeTsmYycMnYn
sßab½nEdl)anepþatEtelIkaresIubGegát nigkar
Gnuvtþc,ab;enaH maneCaKC½yticCagsßab½n Edl
)anGnum½tykyuT§viFIRKb;RCugeRCay¦ nig
ACA RtUvEtmankarKaMRTBIsgÁmTaMgmUl edIm,ITTYl
)aneCaKC½y¬EdlbBa¢ak;bEnßmeTotGMBIsar³sMxan;
énkarelIkkm<s;karyl;dwg¦.
enARKb;RbeTsEdleK)aneFVIkarsikSasegçbTaMgenH
skIçPaBbgðaj[eXIjc,as;fa kic©xitxMRbwgERbgNamYyedIm,I
RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy[manRbsiT§PaB KWRtUvEtmanyuT§viFI
mYyEdlmanlkçN³CaRbB½n§RKb;RCugeRCay nigyUrGEgVg. enH
mann½yfa sßab½nTaMgLayEdlTTYlParkic©RbyuT§RbqaMgGMeBI
BukrlYyRtUvEt[maneBlevlaRKb;RKan;bEnßmeTAelIFnFan
edIm,I[)aneCaKC½y. enHk¾KaMRTdl;CMhrEdlfa bEnßmeTAelI
kareFVI[mnusSjejItminh‘anRbRBwtþGMeBIBukrlYy sßab½nEdl
TTYlParkic©RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyk¾RtUveFVIkarelIkkm<s;
karyl;dwgGMBIGMeBIBukrlYy nigtamry³skm μPaBTb;sáat;
KWRtUveFVIkic©karsRmab;lubbM)at;ecal[Gs;nUv»kasRbRBwtþ
GMeBIBukrlYy.
elIsBIenHeTAeTot K μansßab½nNanwgGacTTYl
eCaKC½ykñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy edayK μanRkbx½NÐ
GPi)alkic©mYyEdlmanGMNac RBmTaMgRbB½n§sucritPaBmYy
EdlmandMeNIrkar nigmanPaBrlUneLIy. dUcEdl)anBiPakSa
enAxagelI Rkbx½NÐenHrYmman tulakar b:UlIs sßab½nsvnkmμ
mRnþIkarBarRbCaBlrdæCaedIm>>>. sar³sMxan;CaBiessenaH KW
TMnak;TMngrvagsßab½nEdlTTYlParkic©RbyuT§RbqaMgGMeBIBuk
rlYy nigsßab½nEdlTTYlParkic©bþwgecaTRbkan; nigsßab½n
tulakar. sßab½nTaMgenHmansar³sMxan;sRmab;naMykkrNI
BukrlYyeTAtulakar edIm,Ikat;esckþI. GaRs½yehtuenH
RbsinebIminykcitþTukdak;eTAdl;karBRgwgsmtßPaBrbs;RBH
raCGaCJa nigtulakareT kic©xitxMRbwgERbgedIm,IRbyuT§RbqaMg
GMeBIBukrlYyTMngCanwgRtUvTTYlbraC½y.
RtUvEtKitedayykcitþTukdak;bMput GMBItYnaTIrbs;sßab½n
svnkmμ RBmTaMgmRnþIkarBarRbCaBlrdæ eRBaHfasßab½nTaMgenH
mantYnaTIbMeBjbEnßmsMxan;kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy
edIm,IbMeBjmuxgarepSg² Edlsßab½nEdlmanParkic©bzmkñúg
karRbqaMgGMeBIBukrlYyminGaceFVI)an.
eTaHbICaRbeTsNamYyseRmcykkarbegáItnUvsßab½n
kMBUl ¬dUcCa ACA¦ edIm,IRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy b¤ seRmc
eRbIRbB½n§yutþiFm’RBh μTNÐ nigsßab½nEdlmanRsab;k¾eday
karsMxan;KWfa vaRtUvmanbNþaj nigynþkarsRmab;FananUvkic©
shRbtibtþikar nigkarsRmbsRmYlrvagsßab½nepSg² Edl
Bak;B½n§kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy edIm,I[sßab½n
TaMgenaHmanRbsiT§PaB.
29]TahrN_ fvikasRmab; ICAC rbs;hugkug mancMnYn 94landuløar enAkñúgqñaM 2002¼90landuløar kñúgqñaM 2001. ICAC rbs;
j:ÚesAEvl dMeNIrkaredaymanfvikaRbcaMqñaMcMnYnRbEhl 8/7landuløar. kariyal½yesIubGegátGMeBIBukrlYyrbs;sigðburI minman
pSayBIcMnYnfvikarbs;xøÜneLIy EtRtUv)anraykarN_famancMnYnRbmaN 4/3landuløar enAqñaM 1986. GFikardæanRbqaMg]Rkidækmμ
esdækic©nigGMeBIBukrlYyrbs;RbeTs bUtsVaNa manfvikacMnYn 2/4landuløar.30
ICAC rbs;hugkug manbuKÁlikcMnYn 1>300nak; sRmab;RbCaCnsrubcMnYn 6>8lannak;. NCCC rbs;RbeTséf manbuKÁlikRbmaN
500nak; sRmab;RbCaCnsrubcMnYn 65lannak;. éfBnül;BIkarlM)akEdl NCCC CYbRbTHenAkñúgkarbMeBjGaNtþirbs;xøÜn.
31
snñidæan
b:uEnþ eTaHCaRbeTsnImYy²seRmcerobcMsßab½nya:gdUc
emþck¾eday eKRtUvsgát;F¶n;fa GVIEdll¥enAkñúgRTwsþIGacminsUv
l¥eTenAkñúgkarGnuvtþCak;Esþg. dUc)anelIkeLIgxagelI sßab½n
TaMgGs;RtUvEtmankarKaMRTeBjeljEpñkneya)ay RBmTaMg
bMBak;eTAedayGMNac nigFnFanRKb;RKan;. b:uEnþsßab½nTaMgenaH
k¾RtUvEtmankarKaMRTedayRkbx½NÐnItikm μsmRsbpgEdr.
TnÞwmnwgenH enAkñúgRbeTsmYycMnYnEdl)ansikSaenAkñúgÉksar
enH ktþþasMxan;mYyenAkñúgeCaKC½yénkic©xitxMRbwgERbgRbyuT§
RbqaMgGMeBIBukrlYy KWCaKMrUEdl)aneFVIeLIgedayfñak;dwknaM
rbs;RbeTsenaH. enATINaEdleKyl;eXIjfa fñak;dwknaM
neya)ayminBukrlYy ehIyGMeBIBukrlYyminRtUv)ancMeNam
smaCikrdæaPi)alTTYlykeTenaH kic©xitxMRbwgERbgedIm,I
RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYynwgTTYl)aneCaKC½ykan;EteRcIn.
ADB/OECD Ex vicäika qñaM 2004³ eKalneya)ayRbqaMgGMeBIBukrlYyenAGasIu nig)a:sIuhVik-Rkbx½NÐc,ab; nigsßab½n
http://www1.oecd.org/daf/ASIAcom/pdf/ac-policies-asiapacific-str.pdf
Anusiewicz, T. 2003³ RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgrdæEdlecjBIrbbkum μ úynIsþ³ \LÚvetIeyIgenATINa?
etIeyIg RtUvecjdMeNIrBITIenHeTATINa?
KeRmagRsavRCavyuT§sa®sþGMeBIBukrlYy nigRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬]btßmÖeday DfiD UK¦ qñaM 1999³ etITIPñak;gar
ÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy KWCadMeNaHRsaymanRbsiT§PaBcMeBaHbBaðaBukrlYyEdrb¤eT? Éksar]eTÞsnamenAkñúg
snñisITGnþrCatielIkTI 9 sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy Ex tula qñaM 1999
Bertrand de Speville, B., Ex emsa qñaM 2000³ ehtuGVI)anCaTIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYybraC½y?
Kpundeh, S. and Levy, B. (eds.), 2004³ ksagsmtßPaBrdæenAGaRhVik ³ viFIsa®sþfμI² emeronEdlelceLIg
Pope, 1999 ³ Éksarkargar³ tRmUvkar nigtYnaTIrbs;TIPñak;garÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy
Tamesis, P., 2004³ kMENTRmg;CatiRbqaMgGMeBIBukrlYy ³ CMnHkarRbQmmuxkñúgkarpþl;esvaemeronBIRbeTsCMuvij
BiPBelak
UNDP, Ex kumÖ³ qñaM 2004 ³ kMNt;smÁal;GMBIkarGnuvtþkarRbqaMgGMeBIBukrlYy
http://www.undp.org/governance/docs/AC%20-%20PN%20-20English.pdf
UNODC km μviFIBiPBelakRbqaMgGMeBIBukrlYy ]bkrN_RbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;G>s>b/ e)aHBumÖelIkTI3 TIRkug
Vienna, Ex kBaØa qñaM 2004
http://www.unodc.org/unodc/en/corruption_toolkit.html
World Bank, Ex emsa qñaM 1999 ³ kareRbIR)as;mRnIþkarBarRbCaBlrdæ edIm,IRKb;RKgm®nþIsaFarN³ kMNt;smÁal;
PREM elx19
http://www1.worldbank.org/prem/PREMNotes/premnote19.pdf
KnßnieTÞs ¬kRmgÉksarBak;B½n§epSg²¦
32
35
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
naykdæanGKÁemFavIénrdæj:ÚesAEvl www.lowlink.nsw.gov.au/agd
kariyal½ysvnkmμénrdæj:ÚesAEvl www.audit.nsw.gov.au
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ www.icac.nsw.gov.au
mRnþIkarBarRbCaBlrdæ rdæj:ÚesAEvl www.nswombudsman..nsw.gov.au
rtnaKarénrdæj:ÚesAEvl www.treasury..nsw.gov.au/index.htm
kariyal½ynaykRBHraCGaCJasaFarN³ www.odpp.nsw.gov.au
KN³kmμaFikarBinitüsareLIgvijelIkarRbtibtiþ ¬ORC¦
www.icac.nsw.gov.au/go/the-icac/what-is-the-icac/independence/-accountability/the-operations-
review-committee-(orc)
KN³kmμaFikarsParYmsþIBI ICAC (PJC)
www.parliament.nsw.gov.au/prod/parliment/committee.nsf/0/A0A166D9395ADD4D4A2563E0000505
63
KN³kmμaFikarsParYménkariyal½ykarBarRbCaBlrdæ nigKN³kmμkarb:UlIssc©Fm’
www.parliament.nsw.gov.au/prod/parliment/committee.nsf/0/847F90F3F57A066A4A2563E000050573
KN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ ¬PIC¦ www.pic.nsw.gov.au
tulakarkMBUl www.lawlink.nsw.gov.au/sc
bTbBaØtþicm,g
c,ab;sIþBInaykRBHraCGaCJasaFarN³ ¬DPP¦ qñaM 1986
http://www.austlii.edu.au/au/legis/nsw/consol_act/doppa1986343
c,ab;sIþBIKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ qñaM 1988
http://www.austlii.edu.au/au/legis/nsw/consol_act/icaca1988442
c,ab;sIþBIGñkkarBarRbCaBlrdæ qñaM 1974 http://www.austlii.edu.au/au/legis/nsw/consol_act/oa1974114
c,ab;sIþBIKN³kmμakarb:UlIssc©Fm’ ¬PIC¦ qñaM 1996
http://www.austlii.edu.au/au/legis/nsw/consol_act/pica1996312
c,ab;sIþBIhirBaØvtßúsaFarN³ nigsvnkmμ ¬PFA¦ qñaM 1983
http://www.austlii.edu.au/au/legis/nsw/consol_act/pfaaa1983189/#pfaaa
RbeTsGU®sþalI
¬rdæj:ÚesAEvl¦
36
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
savta
kñúgqñaM 1988 rdæaPi)alf μ ImYyRtUv)aneKe)aHeqñateRCIserIsenAkñúgrdæj:ÚesAEvl Edl)ansnüafanwgbegáItKN³km μkar
edaHRsaybBaðaBukrlYy edaymankarKaMRTpgEdrBIKNbkSRbqaMg . dUecñH caM)ac;RtUvcgRkgbTbBaØtiþmYy ehIyCalT§pl
c,ab;sþIGMBIKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy RtUv)anGnum½tedaysPaTaMgBIrkñúgqñaM 1988. sñgkarmYyrUbRtUv)anEtgtaMg
kñúgqñaM 1988 ehIyKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ cab;epþImRbtibtiþkarkalBIedImqñaM 1989 CamYynwgkar
cab;epþImc,ab;sIþGMBIKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ICAC qñaM 1997. karseRmc[begáIt ICAC KWedaysarmanbBaða
GaRsUvd¾F¶n;F¶r nigkMBugbnþmanenAkñúgEpñksaFarN³ ehIy)anraldalcUleTAdl;ésevonneya)aypgEdr EdlbNþal[
saFarNCnmankarRBYy)armÖBaseBjTisTI ¬O’Keefe, 2002³2-3¦. KN³km μkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ICAC
)anGnum½tykviFIsa®sþ 3muxRBYj edIm,IRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy RsedogKñaeTAnwgviFIsa®sþEdl)anGnum½tedayKN³kmμkar
ÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYyenATIRkughugkug S.A.R. EdlKN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ rbs;rdæj:ÚesAEvl
ykCaKMrU . RbkarenH bgðajBIyuT§sa®sþEdlepþateTAelIkaresIubGegát karTb;sáat; RBmTaMgkarGb;rM.
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ICAC CamYyKN³kmμkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyénRbeTsswgðbUrI ehIynighugkug
S.A.R. RtUv)anmCÄdæanGnþrCati emIleXIjfaCaKMrUsRmab;begáItsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYy ehIyKMrUenHRtUv)aneKkMBugGnum½ttam
dUcCaenARbeTskUer:xagt,ÚgCaedIm b¤kMBugRtUv)anBicarNaedayRbeTsepSgeTot . b:uEnþ cMNayd¾x<s;Epñkesdækic© nigneya)ay
kñúgkarbegáItKN³kmμkarÉkraCüEbbenH )anbNþal[mankaryWty:avkñúgkarGnuvtþ ¬GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2001³14¦.
eTaHbICaKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ RtUv)ancat;TukCa]TahrN_sRmab;[GñkdéTGnuvtþtamk¾eday
k¾enAkñúgqñaM 1996 KN³kmμkarPUminÞ EdleFVIkaresuIbGegáteTAelIkgkmøaMgb:UlIsénrdæj:ÚesAEvl )anrkeXIjfa manGMeBIBukrlYy
BaseBjenAkñúgkgkmøaMgb:UlIsenH. KN³kmμkarPUminÞ)anrkeXIjfa KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ minRtUv)an
bMBak;]bkrN_RKb;RKan;sRmab;edaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyenAkñúgkgkmøaMgb:UlIseT ehIy)anpþl;Gnusasn_[begáItsßab½nÉkraCü
mYysRmab;edaHRsayEtcMeBaHkarRbRBwtþixusqÁgenAkñúgkgkmøaMgb:UlIs. RbkarenH )annaMeTArkkarGnum½tc,ab;sIþGMBIb:UlIssc©Fm’
kñúgqñaM 1996 bnÞab;mkeTot eTIbnaM[mankarbegáItKN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ ¬PIC¦ kñúgqñaM 1997 ¬Wood 2004¦.
minmansmmUleTAnwgKN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ enAfñak;CatiénRbeTsGU®sþalIeT. TIPñak;gar
RsedogKñaenHR)akdCamanenAfñak;rdæ ]TahrN_ KN³kmμkarRbqaMg]Rkidækmμ nigkarRbRBwtþixusenAXVInSEln nigKN³kmμkarRbqaMg
GMeBIBukrlYyenAPaKxaglicGURsþalI. RbkarenHRtUv)anmtimYycMnYnKitfa enAkñúgkarerobcMenH eKBitCamin)anKitKUrdl;karRbyuT§
RbqaMgGMeBIBukrlYyenAfñak;CatiesaHeT ¬Doig nig Mclvor, 2004³16¦.
RbeTsGU®sþalICab;cMNat;fñak;elx 9 kñúgcMeNamRbeTscMnYn 159 kñúgsnÞsSn_ sIþGMBITsSn³GMBIGMeBIBukrlYyRbcaMqñaM
2005 rbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCati . eTaHbICaRbkarenHbgðajfa RbCaCnGU®sþalIyl;eXIjfa manGMeBIBukrlYytictYcenAkñúg
RbeTsrbs;xøÜnk¾eday rUbPaBBitKWmanlkçN³xusKñaenAfñak;rdæ. kñúgqñaM2003 KN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy
¬ICAC¦Edl)aneFVIkarGegáteTAelIGkb,kiriyarbs;shKmn_cMeBaHGMeBIBukrlYy nigcMeBaHKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy
¬ICAC¦ )anrkeXIjfa 82PaKry yl;eXIjfa GMeBIBukrlYyKWCabBaðaenAkñúgrdæj:ÚesAEvl ehIy 42PaKry eCOCak;faBYkeK
nigRKYsarrbs;xøÜn)anTTYlrgnUvplb:HBal;tamEbbepSg²énGMeBIBukrlYy. GMeBIBukrlYyRtUv)aneKyl;eXIjfa )anb:HBal;dl;
shKmn_TaMgmUledaysaresvaTn;exSay nig¼b¤famnusS¼RbCaCnRtUvbg;luybEnßmsRmab;esvakmμ . ]TahrN_énGMeBIBukrlYy
EdlGñkeqøIytb)anpþl;[ KWPaKeRcInRbRBwtþedayrdæGMNacmUldæan b:UlIs nigRksYgepSgeTot b¤enAkñúg»kasrkkargareFVI .
37
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGU®sþalI ¬rdæj:ÚesAEvl¦
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ KWCaKN³kmμkarGciéRnþy_esuIbGegát EdlepþatCaBiesseTAelIkar
esIubGegát nigkarTb;sáat;ral;GMeBIBukrlYykñúgEpñksaFarN³. KN³kmμkarenHRtUv)anbegáIteLIgkñúgqñaM 1989 edayeyagtam
KuNtémøGnuEpñk 4 ¬1¦ énc,ab; ICAC. c,ab; ICAC )ankMNt;niymn½yeTAelIBaküBukrlYy kMNt;tYnaTIkargarrbs; ICAC
BiBN’naBIkarTTYlxusRtUvelIkic©karEdlsPabBa¢Únmk[erobcM nigkMNt;tYnaTIrbs;KN³kmμkarsParYmsþIBI ICAC (PJC) nig
KN³kmμkarBinitüelIkarRbtibtiþ ¬ORC¦ RBmTaMgbegáItbTbBaØtiþsRmab;kic©karEdlsPabBa¢Únmk[ nigkic©karraykarN_CUneTA
sPavij. bEnßmeTAelIc,ab; ICAC GPi)alrdæRbEhlCaRtUvbegáItbTbBa¢aEdlRsbCamYybTbBaØtiþenH EdlBak;B½n§eTAelIvis½y
epSg² dUcCa karEtgtaMgl½kçx½NÐkargar vin½y RkmsIlFm’ nigkarbBaÄb;buKÁlikBIkargarrbs; ICAC .l. ¬ICAC Act, section
117¦ .
KN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ RbtibtiþkaredayÉkraCüdac;BIsPaj:ÚesAEvl rdæaPi)al nigtulakar
ehIyc,ab;sIþBIKN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ k¾)anpþl;[nUvsiT§iGMNac nigesrIPaBsMxan;²dl; ICAC
edIm,IGnuvtþ tYnaTICaeKalkarN_rbs;xøÜn. CalT§pl {manRkbx½NÐGPi)alkic©d¾TUlMTUlay ¬TaMgxagkñúg nigxageRkA¦ edIm,IFanafa
ICAC mantmøaPaB nigmankarTTYlxusRtUv} ¬ICAC 2004³51¦. Rkbx½NÐkargarenHnwgRtUv)anBiPakSaenAxageRkam
RBmTaMgsßitenAeRkamcMNgeCIgkarerobcMRbtibtiþkar. edayeyageTAtamEpñk 76 énc,ab; ICAC KN³kmμkarenHRtUvdak;CUn
eTAkariyal½yRbFansPanImYy²nUvr)aykarN_RbcaMqñaMsþIBIRbtibtiþkarrbs;xøÜn. KN³km μkarenHRtUvTTYlxusRtUvcMeBaH
rtnaKarj:ÚesAEvlBak;B½n§eTAnwgkarpþl;mUlniFi nigcMNay.
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ dwknaMedaysñgkarmYyrUb EdlEtgtaMgedayGPi)al ¬c,ab; ICAC, Epñk
5¦ bnÞab;BI)anRtUveKbBa¢ÚneTAkan; PJC ¬c,ab; ICAC, GnuEpñk 5A [1]¦ CamYyKñanwgCMnYykarmñak;rbs;sñgkar EdlRtUv)anEtgtaMg
edayGPi)al edaymankarÉkPaBrbs;sñgkar ¬c,ab; ICAC, Epñk6¦. GaNtþimuxgarrbs;sñgkarmanry³eBl 5qñaM nigminbnþfμI
eLIgvijeT ¬c,ab; ICAC, kalviPaK 1/ GnuEpñk 4¦ ehIysñgkarrUbenHGacRtUvdkhUtBItMENg)anEttamkarseRmcrbs;sPa
b:ueNÑaH ¬c,ab; ICAC, kalviPaK 1/ Epñk 6 [3]¦. eyageTAtamGnuEpñk 104 ¬1¦ énc,ab; ICAC sñgkarGacCYlbuKÁliktamkar
caM)ac; edIm,IGnuvtþtYnaTIkargarrbs;xøÜn. RKb;smaCikTaMgGs;én ICAC sßitenAeRkamkarRKb;RKg nigkardwknaMrbs;sñgkar ¬c,ab;
ICAC, GnuEpñk 104 [7]¦. eyagtamGnuEpñk 107 [1-2] énc,ab; ICAC sñgkar RBmTaMgKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBuk
rlYy ¬ICAC¦ GacEbgEcktYnaTINamYyrbs;xøÜn[eTACMnYykarrbs;sñgkar b¤[eTAm®nþIénKN³kmμkar elIkElgEtmanEcgenA
kñúgGnuEpñk 107 [4-5] .
rcnasm<½n§sßab½nén ICAC manGgÁPaBRbtibtiþkar 1 nigsaxacMnYn 5 EdlmaneQμaHdUcxageRkamenH³
Epñkvaytémø TTYlr)aykarN_ nigBakübNþwgTaMgGs; cuHbBa¢IbBaðanImYy² nigeFVIkarsaksYrbEnßmtamcaM)ac;. bnÞab;
mkeTot ral;bBaðaTaMgGs;RtUv)anraykarN_eTAKN³kmμkarvaytémøEdlCaKN³kmμkarBinitüépÞkñúg EdlmanParkic©
RtUvkMNt;fa etIRtUveFVIy:agdUcemþccMeBaHbBaðanImYy²EdlTTYl)an .
EpñksaxaesvarYm pþl;esva nigdMeNaHRsay EdlTak;TgeTAnwgbBaðaGaCIvkmμrbs;GtifiCn RBmTaMgpþl;eyabl;ENnaM
bEnßmeTAelIeKalneya)ayCayuT§sa®sþkñúgvis½yeFVIEpnkarGaCIvkmμ FnFanmnusS karGPivDÆ karsikSa karGPivDÆ
buKÁlik karcat;EcghirBaØvtßú karRKb;RKghaniP½y lT§km μ nigesvakariyal½y ehIynigkarRKb;RKgB½t’man nig
bec©kviTüa .
38
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
EpñkTb;sáat;GMeBIBukrlYy karGb;rM nigkarRsavRCav pþl;»vaT karGb;rM FnFanbNþúHbNþal nigkarENnaMdl;TIPñak;gar
saFarN³ RBmTaMgGb;rMdl;m®nþIraCkar nigshKmn_CaTUeTA GMBIGMeBIBukrlYy nigrebobraykarN_BIGMeBIBukrlYy.
Epñkc,ab; ehIynig
EpñkRbtibtiþkaryuT§sa®sþ mankarTTYlxusRtUvsMxan;kñúgkaresIubGegátrbs; ICAC. EpñkenHmanGgÁPaB 2 KWGgÁPaB
esIubGegát nigGgÁPaBvaytémøelIhaniP½yényuT§sa®sþ EdlEckecjCa 3 EpñktUc²KW kartamXøaMemIl karRKb;RKg
plitpl nigkaresIubkarsm¶at; .
karsRmbsRmYlépÞkñúgRBmTaMgGPi)alkic©enAkñúgKN³kmμkarRtUvsßitenAkñúgbnÞúkrbs;RkumRKb;RKg cMnYn 2³
RkumRKb;RKgEpñkTb;sáat; BinitüCarYmeTAelIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy karGb;rM nig karRsavRCavrbs;KN³kmμkar nig
Fanafa kargarTaMgenaHRtUvmankarsRmbsRmYll¥CamYyskmμPaBepSgeTotrbs;KN³kmμkar.
RkumRKb;RKgEpñkesIubGegát pþl;TisedA pþl;dMbUnμan nigkarBinitüelIkaresIubGegátEdleFVIeLIgedayEpñkRbtibtiþkar
yuT§sa®sþ .
KN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ )anGnum½tyuT§sa®sþmYyeq<aHeTArkkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy
RsedogKñaeTAnwgKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYyenATIRkughugkug S.A.R. EdlepþateTAelIkaresIubGegát karTb;sáat; nig
karGb;rM . Epñk 13 énc,ab; ICAC Ecgfa Parkic©cm,grbs;KN³kmμkarenH man³
kñúgvis½yesIubGegát ¬GnuEpñk 1 [a-c]¦
edIm,IesIubGegátkarecaTRbkan; b¤karbþwgNamYy b¤bBaðaepSgeTotEdlKN³kmμkaryl;fa cMNucxageRkamenHGac
ekIteLIgrYcehIy GacnwgkMBugekIteLIg b¤RbEhlCaGacnwgekIteLIgnUv³
karRbRBwtþiGMeBIBukrlYy b¤
karRbRBwtþiEdlGnuBaØat[ekItman CMruj[ekItman b¤ bNþal[ekItmankarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy
karRbRBwtþiEdlTak;TgeTAnwgkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy
edIm,IesIubGegátbBaðananaEdlsPaTaMgBIr)anbBa¢ÚnmkKN³kmμkar
edIm,ITMnak;TMngCamYyGaCJaFrsmRsb sIþBIlT§plénkaresIubGegát
dUcmankMNt;niymn½yenAkñúgc,ab;sIþBIKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ karRbRBwtþiGMeBIBukrlYy KWCakar
RbRBwtþiTaMgLayNa EdleFVIedaynrNamñak; eTaHCam®nþIraCkar b¤minEmnCam®nþIraCkar Edlbgáplb:HBal;GaRkk; b¤Gacb:HBal;
dl;karbMeBjtYnaTICapøÚvkarenAkñúgrdæj:ÚesAEvl ¬Epñk 8¦. EteTaHCay:agenHk¾eday cMeBaHkarRbRBwtþiEdlRtUveKcat;TukfaCaGMeBI
BukrlYy KWRtUvmanRbePTmYyEdlbgá[man b¤EdlBak;B½n§CamYybTel μ IsRBh μTNÐ b¤bTel μ IsEdlRtUvdak;vin½y b¤RtUvman
mUlehtusmRsbsRmab;beNþjm®nþIsaFarN³ecjBIkargar. cMeBaHrdæm®nþI b¤smaCiksPavijenaH KWRtUvEtmankarrMelaPF¶n;F¶r
eTAelIRkmsIlFm’ b¤mankarBak;B½n§nwgkarrMelaPc,ab; ¬bTbBaØti ICAC Epñk9¦. KYrkt;smÁal;pgEdrfa ICAC GacesIubGegátelI
GMeBIBukrlYyEdleKsgS½yfamanenAkñúgEpñkÉkCn EdlvaTak;TgeTAnwgb¤b:HBal;eTAdl;esvasaFarN³Etb:ueNÑaH .
kñúgvis½yTb;sáat; ¬GnuEpñk 1[d-g]¦ muxgarcm,grbs;KN³kmμkarKW³
BinitüelIc,ab;RKb;RKgGaCJaFrsaFarN³ nigm®nþIsaFarN³ karGnuvtþ nignItiviFIGnuvtþrbs;GaCJaFrsaFarN³ nig
m®nþIsaFarN³ edIm,ICYysRmYldl;karsVHEsVgrk[eXIjnUvkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy nigedIm,IFanakuM[)at;nUvkar
RtYtBinitüelIrebobeFVIkar b¤ nItiviFIkargar EdlKN³kmμkaryl;fa vaGacnaMeTArkkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy.
39
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGU®sþalI ¬rdæj:ÚesAEvl¦
ENnaM pþl;eyabl; nigCYydl;GaCJaFr b¤m®nþIsaFarN³ b¤GñkdéT ¬tamsMeNIrbs;GaCJaFr b¤m®nþIsaFarN³ b¤Gñk
déT¦ nUvrebobEdlRtUveFVIkñúgkarlubbM)at;karRbRBwtþiGMeBIBukrlYy.
ENnaMdl;GaCJaFr b¤m®nþIsaFarN³ GMBIkarpøas;bþÚrkarGnuvtþ b¤karpøas;bþÚrnItiviFI sRmab;eFVI[kargarmanRbsiT§PaB
EdlKN³kmμkarKitfa caM)ac;RtUvkat;bnßynUv»kasEdlGacnaM[ekItmankarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy.
shkarCamYyGaCJaFr nigm®nþIsaFarN³ kñúgkarBinitüelIc,ab; karGnuvtþ nignItiviFI kñúgeKalbMNgedIm,Ikat;bnßy
»kasEdlnaM[ekItmankarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy.
enAkñúgvis½yGb;rM ¬GnuEpñk 1 [h-k]¦ muxgarcm,grbs;KN³kmμkarKW³
Gb;rM nigENnaMdl;GaCJaFr nigm®nþIsaFarN³ nigshKmn_sþIBIyuT§sa®sþRbyuT§RbqaMgnwgkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy.
Gb;rM nigEckcayB½t’mandl;saFarNCn sþIBIplGaRkk;énkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy nigsþIBIsar³sMxan;énkar
EfrkSasc©Fm’enAkñúgEpñkrdæ)alsaFarN³.
cuHbBa¢I nigCMruj[mankarKaMRTBIsaFarNCn kñúgkarRbyuT§RbqaMgnwgkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy
begáIt erobcM RKb;RKg cUlrYm nigGnuvtþkmμviFIGb;rM b¤ kmμviFIENnaMkñúgvis½yRbyuT§RbqaMgnwgkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy
enH dUcEdl)anBiBN’naenAkñúgesckþIGMNHGMNag EdlsPaTaMgBIr)andak;[KN³kmμkar.
elIsBIenHeTot eyageTAtamGnuEpñk 13 ¬2¦ KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ RtUveFVIkaresIubGegát
edIm,IkMNt;fa³
etIkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy)anekIteLIg kMBugekIteLIg b¤nwgekIteLIgEdrb¤eT.
etIc,ab;RKb;RKgGaCJaFr nigm®nþIsaFarN³RtUvpøas;bþÚrEdrb¤eT edIm,Ikat;bnßynUv»kas EdlnaM[ekItmankarRbRBwtþiGMeBI
BukrlYy.
etImanviFIsa®sþkargarNamYy karGnuvtþNamYy b¤nItiviFINamYyrbs;GaCJaFr nig m®nþIsaFarN³NamYy)anGnuBaØat
b¤GacGnuBaØat CMruj[ekItman b¤CamUlehtubgá[ekItmankarRbRBwtþiGMeBIBukrlYyEdrb¤eT.
bEnßmeTAelIcMNucenH muxgarsMxan;rbs; ICAC k¾rYmbBa©ÚlpgEdr nUvGMNaceFVIr)aykarN_ nigelIkeyabl;edayQrelI
mUldæanénlT§plEdlTTYl)anBIkaresIubGegátrbs;xøÜn sIþGMBIkarRbRBwtþiNamYy nigsIþBIkal³eTs³ b¤RBwtiþkarN_nana EdlkaresIub
GegátenaHmankarcab;Garm μN_eTAelI . RbkarenHGaceFVI)an eTaHbICakarrkeXIjb¤mtieyabl;Tak;TgeTAnwgkarRbRBwtþiGMeBI
BukrlYy ehIynigGMNacénkarpþl;Gnusasn_sRmab;cat;viFankarkaresIubGegátrbs;xøÜn Edl ICAC )anelIkeLIgRtUv)aneKTTYl
ykb¤minykk¾eday ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 13 [3]¦.
dUcEdl)anelIkeLIgxagelI KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ GaceFVIkaresIubGegáttamKMnitpþÜcepþImrbs;
xøÜnÉgpg tamBakübNþwgpg tamr)aykarN_EdleK)andak;CUnpg RBmTaMgtamesckþIGMNHGMNagEdl)andak;CUnKN³kmμkar
pg. eyagtamcMNuc GnuEpñk 10 énc,ab; ICAC {CnNak¾mansiTiædak;BakübNwþgeTAKN³kmμkar GMBIbBaðaEdlBak;B½n§ b¤EdlGac
Bak;B½n§nwgkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy}. karesIubGegáttamBakübNþwg b¤minesIubGegát b¤karbBaÄb;karesIubGegát KWCasiT§iseRmc
rbs;KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ ¬c,ab; ICAC GnuEpñk10 [2-3]¦. b:uEnþ KN³kmμkarenHRtUvEtBieRKaH
eyabl;CamYyKN³kmμkarBinitüelIkarRbtibtiþ ¬ORC¦ munnwgseRmcfa etIRtUvp¥akb¤minRtUvp¥ak RtUvcab;epþIm b¤minRtUvcab;epþIm
eFVIkaresIubGegátelIBakübNþwgNamYy b¤elIr)aykarN_NamYy ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 20 [4]¦. m®nþIsMxan;²énGaCJaFrsaFarN³
RtUv)anc,ab; ICAC tRmUv[raykarN_CUnKN³km μkar nUvral;karRbRBwtþinana EdleKsgS½yfamanBak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy
40
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
¬GnuEpñk2¦. KN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ GacENnaMdl;GaCJaFrsmRsb [cat;viFankarkarBarsakSI
nigGñkEdlCYydl; ICAC ¬c,ab; ICAC Epñk50¦ .
sar³sMxan;énkaresIubGegát KWRtUvQrelImUldæanénkarminsn μt;famankMhus dUcEdlmanEcgenAkñúgBakübNþwg b¤kñúg
r)aykarN_EdlTTYl)aneLIy. karbgðajfa karRbRBwtþiGMeBIBukrlYy)anekIteLIg KWCatYnaTIrbs; ICAC ¬c,ab; ICAC
2004³30¦ . dUecñH eRkamc,ab; ICAC KN³kmμkarenH)anTTYlnUvsiT§iGMNacxøaMgkøa elIsBIbTbBaØtiþEdl)anpþl;dl;m®nþIb:UlIs
kñúgkaresIubGegát. siT§iGMNacTaMgenHrYmman³ GMNacTamTar[GaCJaFrsaFarN³ nigm®nþIpþl;B½t’man b¤begáItÉksar ¬c,ab; ICAC
Epñk 21 nig Epñk 22¦ GMNaccUlkñúgkariyal½ysaFarN³nana edaymankarGnuBaØatCalayl½kçGkSrBIsñgkar ¬c,ab; ICAC
Epñk 23¦ RBmTaMgmandIkaEqkeqr mansiTæicUlkñúgeKhdæan mansiTiæEqkeqr nigeFVIGFikarkic© ftcmøg nigrwbGUsÉksar b¤Psþútag
epSgeTot ¬c,ab; ICAC Epñk 41 nig 47¦ . dIkaEqkeqrGacecjedayecARkm b¤edaysñgkar ¬eTaHCasñgkarkMreRbIR)as;GMNac
enHk¾eday¦ ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 40 [1-2]¦. GñkesIubGegátrbs; ICAC k¾GacTTYl)andIkaEdlGnuBaØat[eRbIR)as;]bkrN_
sRmab;sþab; nigsRmab;cab;semøgsnÞnatamTUrs½BÞ. eyagtambTbBaØtiþqñaM 1984 sIþBIkareRbIR)as;]bkrN_sþab;kareRbIR)as;eRKÓg
sþab;enH RtUvEtmankarGnuBaØat nigkarpþl;[edayecARkmtulakarkMBUl. eyageTAtambTbBaØtiþqñaM 1979 sIþBIkarcab;semøg
snÞnatamTUrs½BÞ karcab;semøgTUrs½BÞenHRtUvmankarGnuBaØat b¤pþl;[edaysmaCikmñak;éntulakar]TÞrN_rdæ)al. edIm,IFana[
mankareKarBtamesckIþtRmUvTaMgenH mRnþIkarBarRbCaBlrdæ (Ombudsman) eFVIGFikarkic©elIkMNt;Rtakargarrbs; ICAC
sþIBIkarcab;semøgTUrs½BÞ nigRtYtBinitüelIRbtibtiþkarpg. ICAC k¾RtUvraykarN_BIkareRbIR)as;eRKÓgsþab;semøgrbs;xøÜnCUn
naykdæanGKÁemFavIpgEdr.
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ k¾maneKalneya)ayGnum½tépÞkñúgpgEdr munnwgdak;BaküsuMdIkaRbePT
NamYy . edayRsbCamYynwgeKalneya)ayenH GñkesIubGegátrbs; ICAC RtUvdak;BaküsuMenH eTAnaykdæanc,ab;edIm,IBinitü.
bnÞab;mkeTot BaküsuMenHRtUvdak;CUneTAnaykRbtibtiþénEpñkRbtibtiþkaryuT§sa®sþ munnwgdak;CUneTAGaCJaFrsmRsb .
edIm,IeFVIkaresIubGegátGVImYy KN³kmμkarenHGacebIksavnakar EdldwknaMedaysñgkar b¤CMnYykarsñgkar tamkarseRmc
rbs;sñgkar ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 30 [1-2]¦. svnakarGaceFVICasaFarN³ CaÉkCn b¤rYmKñaTaMg 2 ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 31
[1]¦. svnakarsaFarN³RtUv)aneKyl;eXIjfaCa]bkrN_sMxan;kñúgkarbgðajCUnsaFarNCnGMBIGMeBIBukrlYy nigGaceRbI
sRmab;begáInkarTukcitþBIsaFarNCn eTAelIsucritPaBénkaresIubGegát. kñúgkareFVIsvnakar KN³kmμkarenHmansiT§iekaHehA
sakSI ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 35 [1]¦. RbsinebIsakSIEdlRtUv)anekaHehA min)ancUlmkeTenaHKN³kmμkarGacecjdIkacab;xøÜn
sakSI)an ¬ bTbBaØtiþ ICAC GnuEpñk 36 [1]¦ .
KN³kmμkarenH)anGnum½tRkmsIlFm’rbs; ICAC Edldak;ecjnUveKalkarN_Edlfa buKÁlik ICAC RtUv)aneKrMBwgfanwg
RTRTg; ehIynigRbRBwtþtamkarRbtibtiþCak;lak;kñúgvis½ynana Edlcat;TukfaCasñÚlénmuxgarrbs; ICAC. BakübNþwgGMBIkarRbRBwtþi
rbs;buKÁlik ICAC RtUv)anykcitþTukdak;y:aghμt;ct; nigRtUv)anesIubGegátedaysmaCikmYyrUbBIfñak;dwknaMCan;x<s;rbs; ICAC.
karesIubGegát nigcMNat;EdlesñIeLIg nwgRtUvBinitüedaysñgkar. kñúgkrNINaEdlF¶n;F¶rEmnETn GñkesIubGegátmkBIxageRkA
ICAC GacRtUvGeBa¢Ij[mkeFVIkaresIubGegát)an b:uEnþRtUvraykarN_CUnKN³kmμkarBinitüelIkarRbtibtiþ ¬ORC¦ .
edIm,IelIkkm<s;tmøaPaB kic©karrdæ)al karRsavRCav nigkarGb;rMrbs; ICAC RtUvRKbdNþb;edayc,ab;sþIBIesrIPaBén
B½t’man.
41
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGU®sþalI ¬rdæj:ÚesAEvl¦
karerobcMkic©Rbtibtiþkar
dUcEdl)anelIkeLIgxagelI Rkbx½NÐkargarRtUv)anbegáIteLIgedIm,IFana[mankarTTYlxusRtUvrbs; ICAC CUncMeBaH
saFarNCnénrdæj:ÚesAEvlRBmTaMgrkSatmøaPaBrbs;xøÜn. RbkarenHmansar³sMxan; CaBiessNas; ebIKiteTAdl;GMNacd¾
TUlMTUlay Edlc,ab; ICAC )anpþl;[KN³kmμkarenH. bEnßmeTAelIsßab½nEdl)anerobrab;xagelIenH mansßab½nRtYtBinitüsMxan;
2 eTot KW³ KN³kmμkarBinitüelIkarRbtibtiþ ¬ORC¦ nig KN³kmμkarsParYmsþIBI ICAC (PJC) .
KN³kmμkarBinitüelIkarRbtibtiþ ¬ORC¦ RtUv)anbegáIteLIgeRkamEpñk 58 énc,ab; ICAC edIm,Ipþl;ynþkarmYyEdlGac
Fanafa ICAC GacedaHRsayedaysmRsbcMeBaHBakübNþwgEdlTTYl)anBIsaFarNCn. tYnaTIrbs; ORC KW³ pþl;karENnaMdl;
sñgkar faetI ICAC RtUvesIubGegátBakübNþwgeRkamc,ab; ICAC Edrb¤eT RtUvp¥akkaresIubGegátelIBakübNþwgenaH nigRtUvpþl;kar
ENnaMdl;sñgkarsþIBIbBaðaepSg² EdlCYnkal sñgkarelIkykmkesñIsMueyabl;BI ORC ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 59 [1]¦. eday
GnuelamtamGnuEpñk 60 ¬1¦ énc,ab; ICAC KN³kmμkarBinitüelIkarRbtibtiþ ¬ORC¦ RtUvmansmaCik 8 rUbKW sñgkarmYyrUbCa
RbFan CMnYykarsñgkarmYyrUb Edl)anesñIeLIgedaysñgkar sñgkarb:UlIsmYyrUbEdlRtUv)anEtgtaMgedayGPi)alrdæ tam
Gnusasn_rbs;GKÁemFavI edaymankarsRmbsRmYlCamYysñgkar nigmnusS 4nak;eTot EdlEtgtaMgedayGPi)al tamGnusasn_
rbs;rdæm®nþI edaymankarsRmbsRmYlCamYysñgkaredIm,ItMNag[TsSn³rbs;shKmn_ .
Epñk 63 énc,ab; ICAC EcgBIkarbegáItKN³kmμkarsParYm (PJC) . tYnaTIrbs; PJC dUcEdl)anEcgkñúgGnuEpñk 64 ¬1¦
énc,ab; ICAC KW³
segátkar nigBinitüelIKN³kmμkar kñúgkarGnuvtþmuxgarrbs;xøÜn.
raykarN_CUnsPaTaMgBIr edaymanCUneyabl;smRsbGMBIbBaðaEdlTak;Tgnwg ICAC b¤ Tak;TgeTAnwgkarbMeBj
muxgarrbs;xøÜnEdlxøÜnyl;eXIjfasPaKYrEtykcitþTukdak;.
BinitüsaksYrelIr)aykarN_RbcaMqñaMnImYy² nigBinitüelIr)aykarN_epSgeTotrbs;KN³km μkar ehIyraykarN_CUn
sPaTaMgBIrnUvral;bBaðaEdlekItmanenAkñúg b¤Edl)anelcecjBIr)aykarN_TaMgenaH ¬CaTUeTAkarBinitüsaksYrenH
eFVIeLIgCaEbbsvnakarenAcMeBaHmux PJC¦.
BinitüeTAelIninñakar nigkarpøas;bþÚrkñúgkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYyRBmTaMgkarGnuvtþ nigviFIsaRsþ EdlTak;TgeTAnwgkar
RbRBwtþiGMeBIBukrlYy ehIynigraykarN_CUnsPaTaMgBIrnUvkarpøas;bþÚrnanaEdl PJC KitfaCakarcaM)ac;sRmab;kargar
rcnasm½<n§ nignItiviFIrbs;KN³kmμkar.
sYrsMNYrNaEdlsPaTaMgBIr)anelIkeLIgTak;Tgnwgkargarrbs;KN³km μkar ehIyraykarN_CUnsPaTaMgBIrvijsþIBI
sMNYrenaH.
dUcEdl)anelIkeLIgxagelI KN³kmμkarsParYm (PJC) k¾mansiT§iGMNace)aHeqñatbdiesFsMeNIEtgtaMgsñgkarsRmab;
ICAC Edr ¬c,ab; ICAC, Epñk 64A¦. eTaHbICay:agenHk¾eday KN³kmμkarsParYm (PJC) GacnwgmineFVIkaresIubGegáteTAelIbBaða
NamYyEdlTak;TgnwgkarRbRBwtþirbs; ICAC b¤BicarNaeLIgvijelIesckIþseRmcedIm,IesIubGegát b¤minesIubGegát b¤bBaÄb;kar
esIubGegátelIBakübNþwgNamYy b¤BicarNaeLIgvijelIkarrkeXIj Gnusasn_ karebþCJa b¤ karseRmcepSgeTotrbs; ICAC Tak;Tg
eTAnwgkaresIubGegát b¤BakübNþwgNamYy ¬c,ab; ICAC GnuuEpñk 64 [2]¦. edayGnuelamtamGnuEpñk 65¬1¦ énc,ab; ICAC
KN³kmμkarsParYm (PJC) RtUvmansmaCik 11rUb KW 3rUbCasmaCikRkumRbwkSanItiibBaØtiþ ehIyRtUvEtgtaMgedayRkumRbwkSanItiibBaØtiþ
8rUbeTot CasmaCiksPanItibBaØtiþ ehIyRtUvEtgtaMgedaysPanItibBaØtiþ. RbFan nigGnuRbFanrbs; PJC RtUveKeRCIserIseday
e)aHeqñatkñúgcMeNamsmaCik PJC ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 67 [1]¦.
42
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
tulakarkMBUlmanEdnsmtßkic©kñúgvis½yrcnasm<½n§ nigvis½yc,ab; sRmab;RKb;RKgeTAelIdMeNIrkarénkarCMnMuCMrHépñkrdæ)al
dUcCakic©karrbs;KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ICACCaedIm edIm,IFanafaICACenH BitCaeFVIkaredayeKarBtamc,ab;.
edayGnuelamtamGnuEpñk 16[1] énc,ab; ICAC enAeBleFVIkaresIubGegát KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy
¬ICAC¦ RtUvEtshkar[)aneRcInCamYyTIPñak;garGnuvtþn_c,ab; RBmTaMgTIPñak;garepSgeTot dUcCa GKÁsvnkr nigmRnIþkarBar
RbCaBlrdæ (Ombudsman). kic©shkarenH rYmTaMgkarEtgtaMgsmaCikénkmøaMgb:UlIseTAkñúg ICAC edayGnuelamtambTbBaØtþi
énGnuEpñk 104[5] énc,ab; ICAC. munnwgb¤bnÞab;BIeFVIkaresIubGegátbBaðaNamYy ICAC k¾GacbBa¢ÚnbBaðaesIubGegátenHb¤
skmμPaBepSgeToteTA[ {CnNab¤sßab½nNa EdlKN³kmμkaryl;fasmRsbtamkal³eTs³} ¬c,ab; ICAC GnuEpñk 53[1]¦.
tYnaTIrbs; ICAC KWRtUvRbmUlPsþútag EdlebIkpøÚv[naMxøÜnCnNamñak;ykeTAkat;eTasBIbTelμIsRBhμTNÐRbqaMgnwgc,ab;
rbs;rdæ NSW nigbBa¢ÚnPsþútagTaMgenHeTACUnnaykGyükasaFarN³. eBlNamanPsþútagRKb;RKan;ehIy KN³kmμkarÉkraCü
RbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ nwgpþl;Gnusasn_CUnnaykGyükasaFarN³ suM[BicarNadl;karerobcMsMNMuerOg edIm,IbwþgecaTBI
bTRBh μTNÐelICnNamñak; b¤pþl;Gnusasn_dl;GaCJaFrRtYtBinitü ¬RbFansßab½n¦ suM[cat;viFankardak;vin½yelImRnþINamñak;.
bnÞab;mk naykGyükasaFarN³ b¤RbFansßab½n b¤GaCJaFrBak;B½n§ RtUvBicarNafaetIkarkat;eTas b¤viFankardak;vin½yman
lkçN³smRsbEdreT .
naykGyükasaFarN³ Edl)anEtgtaMgedayGPi)alrdæ ¬tamc,ab; DPP, GnuEpñk 4[1]¦ tamkarÉkPaBBIKN³kmμkar
sParYm PJC EdlTTYlbnÞúkEpñkkariyal½ykarBarRbCaBlrdæ (Ombudsman) nigTTYlbnÞúkEpñkKN³km μkarb:UlIssc©Fm’
¬tambTbBaØtiþ DPP, GnuEpñk 4A[1]¦ - KWCaRbFanénkariyal½ynaykGyükasaFarN³ ¬ODPP¦. ÉkraCPaBrbs;nayk RtUv
)anEcgenAkñúgc,ab; DPP EdlEcgfa eTaHCanaykTTYlxusRtUvcMeBaHGKÁemFavI kñúgkarbMeBjmuxgarrbs;naykeRkambBaØtiþc,ab;
enHkIþ naykmanÉkraCPaBkñúgkic©karEdlTak;TgeTAnwgkarerobcMdMeNIrkar manÉkraCPaBkñúgkarbegáItEbbbTsRmab;dak;[
dMeNIrkar nigÉkraCükñúgkarGnuvtþdMeNIrkar ¬GnuEpñk 4[3]¦ . GnuelamtamGnuEpñk 7[1] énc,ab; DPP, naykmanParkic©begáIt
EbbbTénbNþwgGaCJa nigeFVIbNþwgGaCJaelIbTelμIsEdlGacecaTRbkan;)aneRkamc,ab;rdæj:ÚesAEvleTAtulakarkMBUl nigtulakar
fñak;Rsuk. enH)ann½yfa KWnaykEdlCaGñkseRmcfa etIRtUveFVIb¤minRtUveFVIbNwþgGaCJa. enAkñúgkariyal½ynaykGyüka
saFarN³ ODPP GgÁPaBBiessmYyRtUv)anbegáIteLIg KWRkum6 EdleFVIbNþwgGaCJaelIm®nþIb:UlIs nigeFVIbNþwgGaCJaelIbBaða
EdlKN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ PIC nigKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ )anelIkeLIgCUnkariyal½ynaykGyüka
saFarN³ ODPP RBmTaMgeFVIbNþwgGaCJaelIbBaðasMxan;²epSgeTot.
eyageTAtamGnuEpñk 129[1] énc,ab;sþIBIKN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ PIC KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦
minGacesIubGegát b¤edaHRsaycMeBaHbBaðaTak;TgnwgkarRbRBwtiþrbs;m®nþIb:UlIseT RbsinebIbBaðaenaHminmankarBak;B½n§eTAnwgkar
RbRBwtiþrbs;m®nþIsaFarN³EdlminEmnCam®nþIb:UlIs. KN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ RtUvbBa¢ÚnBakübNþwg
TaMgGs;EdlxøÜn)anTTYl eTACUnkariyal½ykarBarBlrdæ (Ombudsman) eTaHCaerOgenHmanb¤minkarcUlrYmBIm®nþIsaFarN³epSg
eTotk¾eday. k¾b:uEnþ KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ GacbBa¢ÚnBakübNþwgTaMgenHeTA KN³kmμkarb:UlIssc©Fm’
PIC RbsinebI ICAC yl;fa BakübNþwgTaMgenHTak;TgeTAnwgkarRbRBwtiþminRtwmRtUvd¾F¶n;F¶rrbs;m®nþIb:UlIs. edayGnuelamtamEpñk
enH BakübNþwgNaEdl)anbBa¢Úndl;kariyal½ykarBarBlrdæ (Ombudsman) RtUvbBa¢ÚneTA[KN³kmμkar b:UlIssc©Fm’ PIC
RbsinebI Ombudsman yl;fa BakübNþwgb¤bBaðaenHmankarBak;B½n§eTAnwgkarRbRBwitþiminRtwmRtUvd¾F¶n;F¶rrbs;m®nþIb:UlIs ¬c,ab;
PIC Epñk 128¦.
43
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGU®sþalI ¬rdæj:ÚesAEvl¦
KN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ ¬PIC¦ KWCaTIPñak;garÉkraCüEdl)anbegáIteLIgedayKuNtémøénGnuEpñk 6¬1¦ énc,ab; PIC.
KN³kmμkarenHdwknaMedaysñgkar 1rUb EdlEtgtaMgedayGPi)alrdæ ¬c,ab; PIC, GnuEpñk 7[1]¦. KN³kmμkarenHminGac
EtgtaMgbuKÁlikNamñak;EdlkMBugbeRmIkar b¤Føab;)anbeRmIkarkñúgkgkmøaMgb:UlIsj:ÚesAEvleT. KN³kmμkarsParYm (PJC) Edl
TTYlbnÞúkkariyal½y Ombudsman nigKN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ segátkar nig BinitüsareLIgvijelIkarbMeBjParkic©rbs;
KN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ PIC ¬c,ab; PIC, Epñk 95¦. KN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ PIC enHRtUvraykarN_BIkic©Rbtibtiþkarrbs;xøÜn
Caerogral;qñaMeTACUnsPaCati ¬c,ab; PIC, GnuEpñk 99[1]¦. eyagtamGnuEpñk 13[1] énc,ab; PIC muxgarsMxan;²rbs;
KN³kmμkarenH KW³
Tb;sáat;karRbRBwtiþxusd¾F¶n;F¶rrbs;b:UlIs nigkarRbRBwtiþminRtwmRtUvÉeTotrbs;b:UlIs.
rukrk b¤esIubGegát b¤cat;;EcgTIPñak;gardéTeTot kñúgkarrukrk b¤esIubGegátcMeBaHkarRbRBwtiþxusd¾F¶n;F¶rrbs;b:UlIs nig
rukrk b¤esIubGegát b¤BinitüeTAelIPñak;garepSgeTot kñúgkarrukrk b¤esIubGegátcMeBaHkarRbRBwtiþminRtwmRtUvepSgeTot
rbs;b:UlIs EdlKN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ PIC yl;fasmRsb.
KN³kmμkarb:UlIssc©Fm’ PIC manGMNacTUlMTUlayRsedogKñaeTAnwg ICAC Edr kñúgkaresIubGegátkarRbRBwtiþminRtwmRtUv
b¤GMeBIBukrlYyrbs;b:UlIs .
kariyal½ysvnkmμj:ÚesAEvlEdlbegáIteLIgedayKuNtémøénEpñk 33A[1] énc,ab; PFA dwknaMedayGKÁsvnkr Edl
RtUv)anEtgtaMgedayGPi)alrdæ kñúgGaNtiþmYyEdlminGacbnþfμI)an sRmab;ry³eBl 7qñaM ¬c,ab; PFA, GnuEpñk 28[1]¦ tamkar
ÉkPaBrbs;KN³kmμaFikarKNenyüsaFarN³ ¬PFA Act GnuEpñk 28A[1]¦ . kariyal½ysvnkmμpþl;»vaTCUnsPa rdæaPi)al
nigTIPñak;garsaFarN³GMBIkarbMeBjkargarkñúgvis½ysaFarN³. tambBaØtiþc,ab;rbs; PFA nigtamc,ab;rdæj:ÚesAEvl kariyal½y
svnkmμenHRtUveFVIsvnkmμpgEdr ehIyGacnwgeFVIsvnkmμeTAelIRKb;skmμPaBTaMgGs;rbs;GaCJaFrsaFarN³Bak;B½n§nwgRbsiT§PaB
esdækic© nigkarRbtibtiþtamc,ab;EdlBak;B½n§. cMeBaHParkic©EbbenH kariyal½ysvnkm μk¾RtUvBinitüeLIgvijpgEdr elIÉksar
hirBaØvtßúnanarbs;KN³km μkar ICAC EdlmanenAkñúgr)aykarN_RbcaMqñaMrbs;xøÜn. KN³km μkar ICAC k¾RtUvshkarCamYy
kariyal½ysvnkmμ edIm,pþl;[KN³kmμkarenH nUvmuxgarsvnkmμépÞkñúg.
kariyal½ykarBarRbCaBlrdæ (Ombudsman) RtUv)anbegáIteLIgkñúgeBlmankarEtgtaMg Ombudsman
TImYyenAkñúgqñaM 1975 edayGnuelamtamGnuEpñk 6[1] énc,ab;sIþBI Ombudsman EdlEcgfa GPi)alrdæGacEtgtaMg
Ombudsman mñak; tamGnusasn_rbs;rdæm®nþIbnÞab;BImankarGnum½t yl;RBmrbs;KN³km μkarsParYm PJC
EdlTTYlbnÞúkkariyal½y Ombudsman nigKN³km μkar b:UlIssc©Fm’ ¬c,ab; Ombudsman, Epñk 31BA¦.
KN³km μaFikarsParYm PJC k¾XøaMemIl nigBinitüeLIgvijpg EdrelI Ombudsman kñúgkarGnuvtþmuxgarrbs;xøÜn ¬c,ab;
Ombudsman Epñk 31B). eyagtamEpñk 33 énc,ab; Ombudsman, Ombudsman RtUvdak;CUnRbFansPanImYy²
nUvr)aykarN_RbcaMqñaMsþIBIkic©Rbtibtiþkarrbs;xøÜn . tYnaTIcm,grbs; Ombudsman KWedIrtYCasßab½nBinitüÉkraCümYy. kñúgn½yenH
Ombudsman mantYnaTIRtUvGnuvtþ³
karBinitüeLIgvijEpñkrdæ)al edayrYmTaMgedaHRsayBakübNþwgGMBIkarRbRBwtiþEpñkrdæ)alrbs;TIPñak;garsaFarN³ nig
m®nþIsaFarN³ ehIynigkarRbRBwtiþrbs;sßab½nsmmUl nigmnusSnana.
karBinitüeLIgvijelIkarRbtibtiþtamc,ab; EdlrYmman³
BinitüeLIgvijelIkareKarBc,ab; nigtamdankarGnuvtþl¥ ]> kareKarBtamnItiviFIsmFm’ nigkarGnuvtþl¥ kñúgkaresIub
Gegát kareRbIR)as;GMNacb:UlIs RtYtBinitüRbtibtiþkar svnkmμelIÉksarcab;semøgTUrKmnaKmn_.
44
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
BinitüeLIgvijelIkarcat;Ecg nigkareqøIytbcMeBaHkarecaTRbkan; nigBakübNþwg
BinitüeLIgvijelIsþg;darénkarpþl;esvakmμ
BinitüeLIgvijelInItibBaØti KWfaBinitüelIkarGnuvtþbTbBaØtiþmYycMnYn EdlBRgIkGMNac[b:UlIl nigbuKÁlikmnÞIrXMuXaMg.
mRnIþkarBarRbCaBlrdæ Ombudsman GacpþÜcepþImkaresIubGegátelIkrNIepSg² eTaHCamanBakübNþwg b¤minmank¾eday
¬c,ab; Ombudsman GnuEpñk 13[1]¦. b:uEnþeTaHCay:agenHk¾eday KYrkt;smÁal;fa Ombudsman
minmanGMNacbgçM[eKeKarB tamGnusasn_EdlxøÜnelIkeLIgeLIy.
emeronEdlTTYl)an
sßanPaBcm,gmYykñúgcMeNamsßanPaBrbs; ICAC KWGtßiPaBénRkbx½NÐkargard¾TUlMTUlayTaMgxagkñúg nigxageRkA sRmab;
FanakarTTYlxusRtUv nigtmøaPaBrbs;KN³kmμkar. viFankarTaMgenHsMxan;Nas;sRmab;[saFarNCnyl;eXIjfa KN³kmμkar
BitCaGBa©wgEmn eBalKWmankarTTYlxusRtUv nigmantmøaPaB. RbkarenHmansar³sMxan;BiessNas; BIeRBaHdUcmanEcgenAkñúg
r)aykarN_BImunmYyrbs;KN³kmμkar ICAC KWfa eCaKC½yCaeRcInrbs;KN³kmμkar ICAC KWCalT§plénkarCYy nigkarpþl;B½t’man
BIsMNak;saFarNCn ehIyk¾manEcgEdrfaKN³kmμkar ICAC minGacbMeBjkargarxøÜnedayminmanCMnYy b¤karKaMRTBIsaFarN³
CnenaHeT ¬ICAC 1991³17-18¦.
viFIsa®sþ 3 muxRBYjsRmab;RbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyk¾RtUv)ancat;TukfaCamUldæanRKwHsRmab;eCaKC½yrbs;
KN³kmμkar ICAC kñúgkaredaHRsaybBaðaénGMeBIBukrlYyenAkñúgvis½ysaFarN³. emeronmYyEdlKN³kmμkareronsURtTTYl)an
KWfa karykcitþTukdak;eTAelIRbB½n§ nigvb,Fm’erobcMsßab½n manRbsiT§PaBCagkarepþatkarykcitþTukdak;eTAelIbBaðanImYy²
edayELkBIKña. karesIubGegátEtelIbTecaTRbkan;nImYy²edayELk²BIKñaminRKb;RKan;eT. karTb;sáat;)anbgðajCak;c,as;faCa
EpñksMxan;mYykñúgkarRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyedaysgát;F¶n;bEnßmeTAelIsar³sMxan;énkarykcitþTukdak;eTAelIkarpøas;bþÚr
CaRbB½n§ nigCasßab½n ¬Gorta 1999¦ .
EpñkmYyéneCaKC½yrbs;KN³kmμkar ICAC KWkic©shkarCamYyTIPñak;garepSg²eTot. eTaHCamanFnFaneRcIny:agNak¾
edayk¾K μanTIPñak;garNamYyGacedaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyedayRbsiT§PaBEtÉkÉg)aneLIy. edIm,IFana[vis½ysaFarN³
mYyrYcputGMBIGMeBIBukrlYy RtUvEtmankarTTYlxusRtUvrYmKña. elIsBIenHeTot vb,Fm’kñúgsßab½nminGacRKb;RKg)anBIxageRkA
enaHeT ehIyva)anbgðaj[eXIjc,as;fa GñkRKb;RKgvis½ysaFarN³caM)ac;RtUvTTYlxusRtUvedayxøÜnÉg cMeBaHvis½ysc©Fm’
enAkEnøgeFVIkarrbs;xøÜn. Tak;TgeTAnwgbBaðaenH sar³sMxan;KWkartamXøaMemIllT§pl. eK)anrkeXIjfa karvas;sÞg;elIkar
cat;EcgviFankarTb;sáat; KWmansar³sMxan;Nas; ehIyeKk¾)anrkeXIjEdrfa RbsinebImankartamdanXøaMemIl enaHviFankar ehIy
nigGnusasn_nanaTMngCaRtUv)anGnuvtþeRcIn ¬Gorta 1999¦ .
KN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ )anyl;eXIjtaMgEtBItMNak;kaldMbUgfa CacaM)ac;RtUvmanTinñn½y
smRsb edIm,IGnuvtþkarviPaK nigkarvaytémøelIhaniP½y . GtItsñgkarrbs; ICAC mñak;manmtifa kardak;smtßPaBRsavRCav
[smRsb [manRbsiT§PaB nigmanPaBs½kþisiT§ibMput KWRtUvdak;enAkñúgTIPñak;garRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenHEtmþg.
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ k¾RtUvBRgIknUvsmtßPaBRsavRCavrbs;xøÜn[TUlMTUlayeLIg. EpñkRsavRCavenH
)anpþl;[ ICAC nUvTinñn½yd¾mantémø EdlRtUv)aneKemIleXIjfa)anCYymYyEpñkFMkñúgkarEbgEckFnFaneTAtMbn;énkaresIub
Gegátskmμ RBmTaMgENnaMdl;karEbgEckFnFancMeBaHviFankarTb;sáat;GMeBIBukrlYy ¬O’Keefe 2002³9¦.
45
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGU®sþalI ¬rdæj:ÚesAEvl¦
KN³km μkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ k¾)aneFVIkarGegátmYyeTAelITsSn³rbs;nieyaCikkñúgvis½ysaFarN³
eRBaHKN³kmμakarenHcat;Tukfa Gkb,kiriyacMeBaHGMeBIBukrlYyrbs;nieyaCik b¤enAkEnøgeFVIkar manPaBelceFøakñúgkarRKb;RKg
\riyabTCaCagkarkMNt;niymn½yCapøÚvkar ehIynieyaCiksßitenAkñúgCMhrl¥bMputkñúgkarsegát nigeqøIytbcMeBaHskþanuBlénkar
RbRBwtiþGMeBIBukrlYy EdlGacekIteLIgenAkEnøgeFVIkarrbs;xøÜn. dUecñH sar³sMxan;KWRtUvCMrujkaryl;dwgCaTUeTA GMBIRbkarEdlnaM[
man\riyabTRbRBwtþGMeBIBukrlYy ¬Gorta 1999¦ .
siT§iGMNacrbs; ICAC kñúgkarebIksvnakarCasaFarN³ RtUv)anGñkxøHemIleXIjfaCameFüa)ayRbkbedayRbsiT§PaB
kñúgkardak;bgðajnUvlMdab;énkarRbRBwtiþminRtwmRtUv ehIyKMniténkarebIksvnakarEbbenH KWedIm,IeFVI[BYkGñkBak;B½nækñúgsvnakar
enHmankareGonxμas; edIm,I[eKpøas;bþÚrrebobrs;enArbs;BYkeK. vak¾Ca»kasmYyedIm,IelIkeLIg nigbgðajnUvvis½ynanaEdlRtUv
pøas;bþÚrnItiviFI eKalneya)ay nigc,ab;bBaØtiþ . vak¾Ca]bkrN_mYyd¾manRbsiT§PaBsRmab;CUndMNwgdl;saFarNCn GMBIGVIEdl
)anekIteLIgBitR)akd . kñúgeBlsvnakar KNkmμkar ICAC GacekaHehAsakSI[cUlmkpþl;Psþútag. bu:Enþ PsþútagEdlsakSI
pþl;CUn minGacykCakar)anenAkñúgtulakareT . enHCaTidæPaBénsvnakarEdlRtUv)anTTYlkarriHKn;y:agxøaMg eRBaHbuKÁlmñak;²
eBlRtUv)annaMeTAkan;tulakareRkambTecaTRbkan;GMBIGMeBIBukrlYy )anniyayGHGagfa eKmin)anTTYlkarkat;kþIRbkbeday
yutþiFm’eT. mankarCECkEvkEjkfa ynþkarenHGacsmRsbsRmab;RbeTsEdlmanGMeBIBukrlYyxøaMg eRBaHvaCa]bkrN_EdlGac
kMNt;bgðajnUvvis½ynanaEdlRtUvEkTRmg; eTaHCaynþkarenHmankarGnuBaØat[CnCab;ecaTrYcxøÜnk¾eday ¬Hakes Drielsma
55¦.
eTaHbICamtisaFarN³mankareCOCak;kan;EteRcIneLIgfa GñkEdl)anraykarN_BIGMeBIBukrlYy nwgminTTYlrgnUvpl
b:HBal;CaGviC¢mank¾eday k¾enAkñúgkarGegátrbs; ICAC manGñkeqøIytbcMnYn 60PaKry eCOfa GñkEdl)anraykarN_BIGMeBI
BukrlYy eRcInEtRtUv)anTTYlrgkarQWcab;edaysarkarraykarN_enaH. Tak;TgnwgcMNucenH GgÁkartmøaPaBGnþrCati )ansgát;
F¶n;faRkbx½NÐkargarEpñkc,ab;nwgRtUvBRgwgbEnßm edIm,IeFVI[RbesIreLIgnUvkarTukcitþBIsMNak;saFarN³ ¬2004³156¦ .
eTaHbICaKNkmμkar ICAC RtUv)aneKemIleXIjy:agTUlMTUlayfa maneCaKC½ykñúgkarRbyuTæRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenA
kñúgEpñksaFarN³k¾edayk¾enAqñaM 1996 KN³km μkarPUminÞTTYlbnÞúkkgkmøaMgb:UlIsénrd§j:ÚesAEvl)anrkeXIjfa KN³km μkar
ICAC minTTYl)aneCaKC½ykñúgkarRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy b¤karRbRBwtiþxusrbs;kgkmøaMgb:UlIs NSW eT. RbkarenH RtUv)an
Bnül;xøH² enAkñúgEpñkénGaNtþikargarrbs; ICAC EdlEcgGMBITIPñak;garsaFarN³ nigm®nþIsaFarN³TaMgGs; rYmCamYynwgkar
elIkeLIgGMBIkgVHxatbuKÁlik nigFnFanmankRmit . ktþaEdlkan;EtsμúKsμajEfmeTot KWkarEdl ICAC RtUvBwgEp¥keTAelIGñk
esIubGegát Edlx©IBIkgkmøaMgb:UlIs NSW EdlGñkenaHeRkaymknwgRtUvvileTAkan;kgkmøaMgb:UlIsvij RBmTaMgkarxVHnaykdæan
mYyc,as;las;enAkñúgKN³kmμkar ICAC Edlmansmtßkic©edaHRsaybBaðaénGMeBIBukrlYyrbs;b:UlIs. KN³kmμkarPUminÞk¾)anrk
eXIjEdrfa KN³kmμkar ICAC )ansgát;F¶n;elIskmμPaBTb;sáat;GMeBIBukrlYy nigkarGb;rM eRcInCagtYnaTIesIubGegátrbs;xøÜn.
karrkeXIj)anbNþal[KN³km μkarPUminÞpþl;Gnusasn_[begáItKN³km μkarb:UlIssc©Fm’ÉkraCü EdlCaGnusasn_mYyRtUv
)anGnuvtþenAkñúgqñaM 1997 ¬Wood 2004¦ . b:uEnþ eTaHbICay:agenHk¾eday eyagtamr)aykarN_sþIBIGMeBIBukrlYykñúgBiPBelak
qñaM 2003 rbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCati GMeBIBukrlYyenAkñúgkgkmøaMgb:UlIsrdæj:ÚesAEvlenAEtCabBaðadEdl ¬2004³117¦ .
RbPB
Doig. A. and Mclvor, S., 2004/ RbB½n§sc©Fm’Cati/ r)aykarN_sikSaGMBIRbeTsrbs; Transparency
Internationalt, GURsþalI2004
http://transparency .org/activities/not_integ_systems/country_studies.htm/#austr
46
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
Gorta, A., 1999 Rbkan;ykviFIsaRsþKYr[TukcitþedIm,Ikat;bnßyGMeBIBukrlYy karbgðajsRmab;viTüasßansikSaGMBI
]RkidækmμGURsþalI http://www.aic.gov.au/conferences/occasionl/gorta.pdf
Hakes Drielsma, C., yuT§saRsþRbqaMgGMeBIBukrlYyd¾eCaKC½yenATUTaMgBiPBelak
http://www.loksatta.org/coruption %20chris%20report.pdf
ICAC, 1991 BIrqñaMdMbUg,bBaðasMxan;²cMnYn 19 http://www.icac.nsw.gov.au/files/pdf/pub2_2q.pdf
ICAC, 1997 RbvtiþsaRsþrbs; ICAC, http://www.icac.nsw.gov.au/files/pdf/pub2_16q.pdf
ICAC, 2003 Gakb,kiriyarbs;shKmn_cMeBaHGMeBIBukrlYynig ICAC,
http://www.icac.nsw.gov.au/files/pdf/pub2_27r1.pdf
ICAC, 2004 r)aykarN_RbcaMqñaM 2003-2004
http://www.icac.nsw.gov.au/files/pdf/ICAC_Annual_Report_03_043.pdf
O’Keefe, 2002 CMrujPaBs¥ats¥M nigkarRbqaMgGMeBIBukrlYykñúgesvasaFarN³ TsSn³vis½ymYyEdlEp¥kelI
bTBiesaFCasñgkarrbs; ICAC, http://www.oecd.org/dataoecd/44/11/2408954.pdf
Transparency International, 2001 r)aykarN_BiPBelakGMBIGMeBIBukrlYy 2001
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2001.html
Transparency International, 2003 r)aykarN_BiPBelakGMBIGMeBIBukrlYy 2003
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2003.html
Transparency International, 2004 r)aykarN_BiPBelakGMBIGMeBIBukrlYy 2004
http://www.globalcorruptionreport.org/download.html
Wood, J., 2004 KN³kmμkarPUminÞeTAkñúgkgkmøaMgbU:lIsj:ÚesAEvl www.isrcl.org/Papers/2004/Wood.pdf
B½t’mank¾RtUv)anRbmUlBIevbsayénsßab½nnanaEdl)anraynamxagelI.
47
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
sPaGKÁemFavI www.gov.bw/government/attorney_generals_chambres.html
GKÁnaykdæansþIBIGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© ¬DCEC¦
www.gov.bw/government/directorate_on_corruption_and_economic_crime.html
kariyal½yGKÁsvnkr ¬OAG¦ www.gov.bw/government/office_of_auditor_general.html
kariyal½y Ombudsman ¬mRnIþkarBarRbCaBlrdæ¦
www.gov.bw/government/ministry_of_state_president.html/#ombudsman
bTbBaØtþicm,g
c,ab;sþIBIGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© ¬elx 13¦ qñaM 1994 ¬Act No.13¦
savta
minmaneKdwgB¤Tal;EtesaH famanGMeBIBukrlYyenAkñúgqakneya)ayénRbeTsbUtsVaNa rhUtTal;Etdl;edImTsvtSr_
1990 ehIyEpñkesvasaFarN³)anGHGagxøÜnÉgfaminmanGMeBIBukrlYyeT . b:uEnþ enAedImTsvtSr_ 1990 eKeXIjmankrNI
CaeRcInTak;TgeTAnwgGMeBIBukrlYyCan;x<s; EdlKN³km μkarRbFanaFibtI)anrkeXIjCabnþbnÞab;KñacMnYnbIdg ¬Frimpong
2001³11¦. karrkeXIjenH )aneFVI[rdæaPi)alkñúgqñaM 1994 begáItnUvGKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic©
¬DCEC¦ enAkñúgkariyal½yRbFanaFibtI edayGnuelamtamKuNtémøénEpñk 3¬1¦ énc,ab;elx 13. karseRmcbegáIt
GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC enHCalTæplénkarBinitüeLIgvijrbs;rdæaPi)alelIviFIsa®sþ
epSg²Edl)anGnuvtþeq<aHeTArkkarRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenATUTaMgBiPBelak. KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
enATIRkughugkug nigviFIsa®sþ 3muxRBYj1
sþIBIGMeBIBukrlYyRtUv)anemIleXIjfaCaRbeyaCn_Biess ehIyGKÁnaykdæanRbqaMgGMeBI
BukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC k¾)anGnum½telIviFIsa®sþRsedogKñaenHEdr edayepþateTAelIkaresIubGegát karTb;sáat;
nigkarGb;rMsaFarNCn .
taMgBIcab;kMeNItmk GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC )anTTYlr)aykarN_kan;EteRcIn
eLIg sþIBIkarsgS½yfamanGMeBIBukrlYy b¤karecaTRbkan;famanGMeBIBukrlYy. kñúgqñaM 2001 DCEC )anTTYlr)aykarN_ sþIBIGMeBI
BukrlYycMnYn 1>841 krNI EdlekIneLIg 24/8PaKryBIqñaMmun ehIycMnYnénkaresIubGegátEdlekIteLIgBIr)aykarN_TaMgenH
RbeTsbUtsVaNa
1sRmab;B½t’manbEnßmsþIBI ICAC nigkarerobcMsßab½n[manenAnwgkEnøgedIm,IRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenARkughugkug sUmemIlB½t’man
segçbsþIBIRkug Hong Kong S.A.R.
48
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
ekIneLIgcMnYn 6PaKryeRcInCagqñaMmun ¬DCEC 2002³18¦. edIm,IedaHRsaycMeBaHbnÞúkkargard¾F¶n;F¶renH DCEC
)anbegáItRbB½n§ mYysRmab;RKb;RKgsMNMuerOg EdlCalT§plenAqñaM 2001 sMNMuerOgsRmab;mRnþITTYlbnÞúkmñak;² fycuHBI 13
eTAcMnYnmFüm 7 ¬DCEC 2002³13¦ . enAcugqñaM 2001 DCEC )anbBa©b;erOgcMnYn 42krNI2
nigminTan;)anbBa©b;cMnYn
52krNI Edlbgðajfa mankarekIneLIgnUvkrNIEdl)anbBa©b;enAkñúgqñaMnImYy² ¬DCEC 2002³16¦. krNIcMnYn 63
RtUv)anbBa¢ÚnbnþeTAdl;sPa GKÁemFavI .
karvivDÆCaviC¢manbEnßmmYyeTotKWfa enAkñúgqñaM 2001 sPaCati)anGnum½tbBaØtiþc,ab; EdlTamTar[smaCiksPabgðajBI
RTBüsm,tiþEdlxøÜnman eTaHCakarcuHbBa¢IRtUveFVICasm¶at;k¾eday ¬tmøaPaBGnþrCati 2003³253¦ .
RbeTsbUtsVaNaFøab;mankRmiténGMeBIBukrlYytictYc KWCab;kñúglMdab;fñak;elx 32 kñúgcMeNamRbeTscMnYn 159
enAkñúgsnÞsSn_karyl;eXIjGMeBIBukrlYy qñaM 2005 rbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCati. eTaHbICafaminEmnGt;GMeBIBukrlYyTaMgRsug
k¾edayk¾RbeTsbUtsVaNaenAEtCab;cMNat;fñak;x<s;CageK enAGaRhVikxagt,ÚgEdlfa erOgGaRsUvsIþBIGMeBIBukrlYymantictYcNas;
ehIyCaTUeTA rdæaPi)alRtUv)aneKyl;eXIjfa mankarTTYlxusRtUv nigmantmøaPaB ¬GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2001³57¦.
]b,tiþehtuénGMeBIBukrlYykñúgkRmitx<s;CaRbB½n§ EdlCaedImehtuCMruj[rdæaPi)albegáItGKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig
]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC hak;dUcCa)anrlt;rlay)at;eTAehIy. b:uEnþ enAmankarecaTRbkan;mYycMnYn EdlelIkeLIgfa DCEC
KWmin)anedjcab; {RtIFM} eT . krNIEdlRtUv)an DCEC esIubGegát\LÚvenH KWsuT§swgEtCaGMeBIBukrlYykRmitTab ehIyCnCab;
sgS½yk¾suT§EtCam®nþIraCkarfñak;Tab ¬Frimpong 2001³14-15¦. ehIyeTaHbICatulakar)andak;eTascMeBaHkrNIénGMeBIBuk
rlYymYycMnYnk¾edayk¾ DCEC )ansEmþgkIþ)armÖfakardak;eTascMeBaHbT]RkidæTaMgenHmanlkçN³FUrRsaleBk ¬DCEC
2002³17¦.
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© ¬DCEC¦ RtUv)anbegáIteLIgkñúgEx kBaØa qñaM 1994 eday
GnuelamtamKuNtémøEpñk 3¬1¦ énc,ab;elx 13 Edl)anGnum½tkalBImYyExmun. bEnßmelIenHeTot c,ab;elx 13 enHk¾)an
EcgBItYYnaTIrbs; DCEC siT§iGMNac nigParkic©rbs;nayk DCEC nignItiviFIEdlRtUveKarBtam kñúgkaredaHRsaybBaðaBukrlYy.
Casßab½n DCEC RtUv)ancat;TukfaCaGKÁnaykdæansVy½t sßitenAeRkamkariyal½yRbFanaFibtI ehIyRtUvraykarN_edaypÞal;CUn
RbFanaFibtI .
GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© ¬DCEC¦ RtUvdwknaMedaynayk 1rUb nignaykrg 1rUb. nayk
TTYlxusRtUvdwknaM nigdMeNIrkarrdæ)alén DCEC ¬Epñk 4[2]¦ énc,ab;elx 13. RbFanaFibtIEtgtaMgnayk {taml½kçx½NÐEdl
yl;eXIjfasmRsb} ¬Epñk 4[1] énc,ab;elx 13¦. edayGnuelamtamKuNtémøénEpñk 3¬2¦ énc,ab;elx 13 DCEC
RtUv)anEtgtaMgCakariyal½ysaFarN³mYy dUecñH nayk nigbuKÁlikén DCEC RtUvsßitenAeRkamc,ab;énlkçniþk³esvasaFarN³.
dUecñH naykminmansnþisuxkñúgkarkan;muxtMENgeT ehIyRtUvTTYlxusRtUvCapøÚvkar nigedaypÞal;cMeBaHRbFanaFibtI .
GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© ¬DCEC¦ mansaxacMnYn 7 KW Epñkkat;eTas EpñkesIubGegát
EpñkviPaKB½t’mansm¶at; EpñkTb;sáat;GMeBIBukrlYy EpñkGb;rMsaFarN³ Epñkrdæ)al nigFnFanmnusS nigEpñkRbB½n§RKb;RKgbuKÁlik
nigbNþúHbNþal .
49
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsbUsVaNa
EpñkTI6 énc,ab;enHEcgfa GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© manmuxgarTUlMTUlaydUcxageRkam³
TTYl nig esIubGegátral;BakübNþwgecaTRbkan;GMeBIBukrlYyenAkñúgsßab½nrdæ.
esIubGegátkrNIecaTRbkan; b¤sgS½yfamanbTelμIs tambBaØtiþc,ab;elx 13 b¤karecaTRbkan;epSgeTot Edl)an
bgðajkñúgeBleFVIkaresuIbGegátenH.
esIubGegátkrNIecaTRbkan; b¤sgS½yfamankarrMelaPeTAelIbBaØtiþnanarbs;c,ab;sareBIP½NÐnigc,ab;sIþBIcMNUlBn§dar.
esIubGegátkarRbRBwtiþrbs;CnNamñak; EdltamKMnitrbs;nayk DCEC GacBak;B½n§ b¤ bgá[manGMeBIBukrlYy .
CYydl;TIPñak;garGnuvtþn_c,ab;rbs;rdæaPi)al kñúgkaresIubGegátkrNIecaTRbkan;Tak;Tgnwgkarmines μaHRtg; b¤karlYc
R)ak;cMNUlsaFarN³.
BinitüemIlkarGnuvtþ nignItiviFIénsßab½nsaFarN³ edIm,IsRmYldl;karEsVgrk[eXIjnUvkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy nig
edIm,IFana[)annUvkarBinitüsareLIgvijelIrebobrbbeFVIkargar b¤nItiviFIeFVIkargar EdlGacnaM[mankarRbRBwtiþGMeBI
BukrlYy.
pþl;»vaTdl;RbFansßab½nsaFarN³BIkarpøas;bþÚrrebobrbbeFVIkar b¤nItiviFIeFVIkargar edIm,Ikat;bnßy»kasEdlGac
RbRBwtþGMeBIBukrlYy)an.
Gb;rMdl;saFarNCnGMBIlT§plGaRkk;énGMeBIBukrlYy. ehIynig
cuHbBa¢I nigCMruj[saFarNCn[KaMRTkñúgkarRbyuT§§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy.
edIm,IbMeBjParkic©enH Epñk 7¬1¦ énc,ab;elx 13 )anGnuBaØat[naykGacepÞrsiT§i[m®nþINamYyén DCEC [sYr
edjedal nigesIubGegátcMeBaHbTelμIsEdlRtUveKecaTRbkan; b¤eKsgS½y dUcmanEcgenAkñúgEpñk4 énc,ab;elx13. m®nþIk¾man
siTi§esñIsMuBIbuKÁlmñak;² RBmTaMgBIFnaKar b¤BIsßab½nhirBaØvtßúepSgeTotnUvB½t’manEdlTak;TgeTAnwgkrNIsgS½yBIGMeBIBukrlYy
¬Epñk7 nig 8 énc,ab;elx 13¦. naykk¾GacesñIsuM[ecARkmdkhUtÉksareFVIdMeNIrrbs;CnNamñak;EdlRtUv)ansgS½yfa)an
RbRBwtþGMeBIBukrlYy ¬Epñk16 c,ab;elx13¦. m®nþIEdl)ancat;taMgedaynayk DCEC GacXat;xøÜnbuKÁlNamYy)an RbsinebI
buKÁlenaH)anRbRBwtþ b¤erobnwgRbRBwtþbTelμIsEdlEcgenAeRkamc,ab;elx 13 ¬Epñk 10¦.
KYrkt;cMNaMpgEdrfa eyagtamKuNtémøénEpñk 34 énc,ab;elx 13 GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñk
esdækic© GacesIubGegátelIbuKÁlNamñak;EdlmanCIvPaBrs;enAminRsbeTAnwgR)ak;cMNUlrbs;xøÜn b¤EdlmanFnFan b¤RTBüsm,tiþ
EdlminsmamaRteTAnwgRbPBR)ak;cMNUl b¤FnFanbc©úb,nñrbs;xøÜn. buKÁlmñak;nwgRtUv)ancat;TukfamaneTasBIbTRbRBwtþGMeBI
BukrlYy RbsinebIbuKÁlenaHminGacBnül;[)ansmehtupl GMBIrebobEdlxøÜn)anTTYlRTBü b¤FnFanTaMgenH. Epñk 39 énc,ab;
elx 13 )anEcgfa bnÞab;BIkaresIubGegát RbsinebIGKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC man
mUlehtusmRsbGacsnñidæan)anfa buKÁlenaH)anRbRBwtþGMeBIBukrlYy dUcEdl)anEcgenAkñúgvKÁ 4 énc,ab;elx13 enaH nayk
DCEC RtUvbBa¢ÚnbBaðaenHeTACUnGKÁemFavI edIm,IeFVIesckþIseRmc. ebIminmankaryl;RBmCalayl½kçGkSrBIGKÁemFavIeT kardak;
bNwþgGaCJaelIkrNIbTel μ IsNamYyminGaceFVIeLIg)aneLIy ¬sUmemIlEpñkxageRkam sþIBITMnak;TMngrvag DCEC nigsPa
GKÁemFavI¦ .
kñúgkarbMeBjkargarrbs;xøÜn GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]Rkidækm μEpñkesdækic© DCEC )aneFVIkary:agman
RbsiT§PaB edIm,IelIkkm<s;karyl;dwgdl;saFarNCnGMBIvtþman nigtYnaTIrbs;xøÜn RBmTaMgeFVIkarGb;rMdl;saFarNCnTUeTA
BICm¶WénGMeBIBukrlYy. skmμPaBkñúgvis½yenH k¾)andak;bBa©ÚlnUvkarcuHTsSnaPUminanaenAtamtMbn;CnbT edIm,IENnaMdl;RbCaCn
mUldæanBIsiT§irbs;BYkeK nigedIm,IFanafaRKUbeRgón nigbuKÁliksaFarN³minsIusMNUkeTkñúgkarpþl;esvaEdlrdæaPi)al)an]btßmÖ
50
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
mUlniFi ehIyfaRbCaCnmansiT§iTTYlesvaenaHedayesrI. GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]Rkidækm μEpñkesdækic© DCEC
k¾)anecjpSaynUvsarB½t’manCaRbcaM edIm,ICUndMNwgdl;saFarNCnBIninñakarEdl)anelIkeLIgdl;RbCaCn nigBIlT§plén
ninñakarTaMgenH .
karerobcMkic©Rbtibtiþkar
dUc)ankt;cMNaMxagelI GKÁemFavIKWCaGñkEdlseRmcfaetIRtUvb¤minRtUvpþÜcepþImeFVIkarbwþgecaTeTAelIkrNIsgS½yBIGMeBI
BukrlYy. GKÁemFavI KWCaRbFanénsPaGKÁemFavI EdlbegáIt)anCanaykdæaneRkARksYgmYy. GKÁemFavImanGaNtiþkargareRkam
rdæFmμnuBaØ nigeRkambBaØtiþc,ab;sIþBInItiviFIRBhμTNÐ nigPsþútag edIm,IdwknaMRKb;kareFVIbNwþgGaCJaEpñkRBhμTNÐ rYmTaMgkardak;bNþwg
GaCJaelIkrNIEdlTak;TgnwgGMeBIBukrlYypg. RKb;krNITaMgGs;nwgRtUv)aneFVIbNwþgGaCJaenAkñúgRbB½n§tulakarTUeTA. eTaHbICa
y:agNak¾eday b:UlIs nig DCEC mansiT§iGMNaceFVIbNwþgGaCJaCMnYs[GKÁemFavI b¤tagnam[GKÁemFavI. dUecñH GKÁemFavIGac
ENnaMdl; DCEC [eFVIbNwþgGaCJa bnÞab;BIseRmcfaRtUveFVI. b:uEnþ eTaHbICakalBIdMbUg EpñkbNwþgGaCJarbs; DCEC RtUveFVIkarkñúg
namCaTMnak;TMngmYyrvagGñkesIubGegátrbs; DCEC nwgGKÁemFavIk¾eday \LÚvenHvamanlkçN³caM)ac;kan;EteRcIneLIg ehIy
sRmab;[ DCEC eFVIbNwþgGaCJaedayxøÜnÉg edaysarEtTMhMkargarF¶n;F¶rrbs;sPaGKÁemFavI. RbkarenH k¾TamTar[ DCEC man
buKÁlikEdlmansmtßPaBedIm,IbMeBjmuxgarbEnßmrbs;xøÜn .
kariyal½yGKÁsvnkr (OAG) RtUv)anbegáIteLIgedayKuNtémøénEpñk 124 énrdæFmμnuBaØ EdlEcgfaRtUvmanGKÁsvnkr
mñak;. kñúgkarbMeBjmuxgarrbs;xøÜn GKÁsvnkrmineKarBtamkarENnaM b¤sßitenAeRkamkarRtYtBinitürbs;buKÁl b¤GaCJaFrNamYy
eLIy. eTaHbICaGKÁsvnkrRtUv)anEtgtaMgedayRbFanaFibtIk¾eday k¾ÉkraCPaBrbs;Kat;RtUv)anFanasuvtßiPaB edaysarkardk
hUtKat;ecjBIkariyal½yminsßitenAkñúgGMNacnItiRbtibtiþ. kariyal½yenH nwgmankarpøas;bþÚrEtenAeBlNaEdlGKÁsvnkrman
Gayudl; 60qñaM. GKÁsvnkreFVIsvnkmμelIKNnIsaFarN³rbs;RbeTsbUtsVaNa nigrbs;m®nþITaMgGs; tulakar nigGaCJaFrén
rdæaPi)al RBmTaMgKNnIénGgÁkarFM²rbs;rdæ nigrdæaPi)almUldæan. GKÁsvnkrRtUvbBa¢Únr)aykarN_eTArdæm®nþIRksYghirBaØvtßú Edl
nwgRtUverobcMEbbbTbBa¢ÚneTArdæsPa. kariyal½yGKÁsvnkr ¬OAG¦ GnuvtþtYnaTIrbs;GKÁsvnkrkñúgnamGKÁsvnkr. dUecñH
vakøayCasßab½nsvnkmμkMBUlrbs;RbeTsbUtsVaNa. eKaledAcm,grbs;GKÁsvnkr ehIynigkariyal½yGKÁsvnkr OAG KWedIm,I
eFVI[rIkceRmIndl;karGPivDÆesdækic© nigsgÁmrbs;RbeTs tamry³karelIkkm<s;karRKb;RKghirBaØvtßú nigkarTTYlxusRtUvcMeBaH
mUlniFisaFarN³ nigsm,tiþCati .
kariyal½y Ombudsman RtUv)anbegáIteLIgeday bBaØtiþc,ab;sIþBI Ombudsman qñaM 1995 ehIy Ombudsman TI1
Edl)anEtgtaMg KWenAqñaM 1997 . Ombudsman RtUv)anEtgtaMgedayRbFanaFibtI . kariyal½y Ombudsman KWCasßab½n
eRkARksYgmYyeRkamkariyal½yRbFanaFibtI. kñúgkarbMeBjmuxgarrbs;xøÜn Ombudsman minRtUvsßitenAeRkamkarRtYtBinitü b¤
eRkamkarENnaMrbs;buKÁl b¤GaCJaFrNamYyeT. bEnßmelIenHeTot dMeNIrkarrbs; Ombudsman minRtUv)antulakar c,ab;Na
mYysYredjedaleT. GaNtþikargarcm,grbs; Ombudsman KWesIubGegátBakübNþwgBIPaBGyutþiFm’ b¤rdæ)alminl¥enAkñúgesva
saFarN³EdlTTYl)anBIsaFarNCn. RbsinebIBakübNþwgTaMgenaHRtUv)anrkeXIjfamansuBlPaB Ombudsman nwgpþl;
Gnusasn_GMBIbBaðaenHCUndl;GaCJaFrmansmtßkic©. RbsinebIGnusasn_minRtUv)anGnuvtþtameTenaH Ombudsman mankatBVkic©
RtUveFVIr)aykarN_BiessCUnrdæsPa .
51
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsbUsVaNa
emeronEdlTTYl)an
GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© ¬DCEC¦ EdlmanlkçN³xusEbøkBIsßab½nRsedogKñaepSgeTot
enAkñúgRbeTsGaRhVik KWedaysarvaminRKan;EtGnuvtþtamviFIsa®sþ 3muxRBYjrbs;Rkughugkug S.A.R EdlmankaresIubGegát
karTb;sáat; nigkarGb;rMEtb:ueNÑaHeT b:uEnþvak¾TTYl)annUveCaKC½ykñúgkarbMeBjbEnßmeTA[sßab½nepSg²eTot enAkñúgRbeTsEdleK
)anbegáIteLIgedIm,IEklMGGPi)alkic© nigCMrujkarTTYlxusRtUv nigtmøaPaB. manmUlehtuCaeRcIncMeBaHRbkarenH mUlehtu
TaMgenaHrYmmanlkçnþik³rbs; DCEC Edl)anbBa¢ak;fa vaCaTIPñak;garÉkraCü EdlGnuvtþkmμviFIcuHdl;shKmn_ EpñkÉkCn nigEpñk
saFarN³pSBVpSayBIkarxatbg;EdlbNþalmkBIGMeBIBukrlYy ehIynigmUlehtumYyeTotKW sßab½nsMxan;²epSgeTot EdlrYmKña
begáIt)anCaRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati )andMeNIrkary:agl¥ nigmUlehtumYyeTotKW rcnasm<½n§neya)ay nigrcnasm<½n§elIkTwkcitþenA
kñúgRbeTsbUtsVaNa CYyrYmcMENkkñúgtYnaTIsMxan; EdlTIPñak;garenHRtUvGnuvtþkñúgkarbMeBjbEnßmdl;sßab½nsMxan;². elIsBIenH
eTot GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC manfvikasRmab;Rbtibtiþ ¬2/4 landuløarGaemriksRmab;
qñaM 2001-2002 eRbobeFobnwgqñaMmunman 2/2 landuløar¦.
k¾b:uEnþ enAmanktþamYycMnYnEdlrYmcMENkbgábBaðadl;RbsiT§PaBrbs;GKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñk
esdækic© DCEC. eTaHbICaRbB½n§tulakarRtUv)ancat;TukfamanÉkraCüeBjelj nigmanesrIPaBkñúgkarbMeBjParkic©edayminman
karP½yxøac b¤minmankarniym ehIy)anbMeBjkargarrbs;xøÜnkñúgkarkat;eTas nigdak;TNÐkm μCnel μ IsBIbTBukrlYyk¾eday
k¾CaeRcInelIkeRcInRKa karkat;kþIRtUv)anBnüareBl EdlGacb:HBal;dl;GRtadak;eTascMeBaHkrNIEdl DCEC )anelIkeLIgCUn
tulakar ¬Frimpong 2001³17¦. krNITaMgenHRtUv)anBnüareBlenAkñúgsPaGKÁemFavI EdlCakarbgábBaðaEfmeTot.
dUc)anelIkeLIgxagelI RbkarenH)anCMruj DCEC [begáItFnFan nigsmtßPaBpÞal;xøÜn edIm,IerobcMbNwþgGaCJaelIkrNIBak;B½n§nwg
GMeBIBukrlYy ¬Frimpong 2001³18¦. enAkñúgkrNITaMg 2enH cMNucxVHxat KWGacbNþalmkBIkarxVHbuKÁlik nigxVHFnFan.
y:agNamij RbkarenHmanplb:HBal;CaGviC¢mandl;karyl;eXIjrbs;saFarNCn GMBIkic©xitxMEdl)aneFVIkñúgkarRbyuTæRbqaMg
nwgGMeBIBukrlYy. DCEC k¾nwgRtUvbegáInbuKÁlikpgEdr edIm,IeqøIytbeTAnwgTMhMkargarEdlkMBugekIneLIg ¬Frimpong
2001³23¦. dUcEdl)anelIkeLIgxagelI mankarecaTRbkan;fa DCEC kMBugtamcab;krNIénGMeBIBukrlYykRmitTab ehIyeFVI
mindwgminB¤cMeBaH {RtIFM} ¬Frimpong 2001³14¦.
kardak; DCECenAkñúgkariyal½yRbFanaFibtI )anbgá[mansMnYrmYysYrfaetI DCEC manÉkraCüeBjelj b¤mineBjelj
kñúgkarGnuvtþGaNtþikargarrbs;xøÜn. RbkarenHGacedaHRsay)an edayTamTar[ DCEC eFVIr)aykarN_dak;CUnrdæsPaCati CaCag
CUnRbFanaFibtIdUceBl\LÚvenH. bBaðamYyeTotEdl)anelIkeLIgKWfa nayk DCEC minmankarFanasnþisuxkñúgkarkan;mux
tMENgeT ¬Frimpong 2001³6¦. rIÉkariyal½y Ombudsman EdlCaesvasaFarN³mYydUcGKÁnaykdæanRbqaMg
GMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC Edr - kariyal½y Ombudsman enH)anGHGagfa xøÜnminmanÉkraCPaBRKb;RKan;
edIm,IbMeBjParkic©rbs;xøÜn[manRbsiT§PaBeT ehIymankarGMBavnav[eFVIviesaFnkm μelIbTbBaØtiþpgEdr ¬Frimpong
2001³5¦.
pÞúyGMBIGKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC nigkariyal½y Ombudsman, GKÁsvnkrman
ÉkraCü nigmansnþisuxkñúgmuxtMENg. manmtiyl;eXIjfa GKÁsvnkreFVIkargary:agskmμ nigRbkbedayRbsiT§PaB kñúgkar
raykarN_ nigebIkkkaykrNIénGMeBIBukrlYy nigkareRbIR)as;minRtwmRtUvnUvmUlniFisaFarN³. b:uEnþ mankarGHGagfa rdæsPamin
)aneFVIkargarxøÜn cMeBaHGnusasn_EdlmanenAkñúgr)aykarN_TaMgenHeT ¬Frimpong 2001³12-13¦.
52
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
karBiPakSamYyEdl)aneFVIeLIgenAkñúgGKÁnaykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμEpñkesdækic© DCEC KWfa etIRtUvGnum½t
b¤minRtUvGnum½telIRbB½n§ {kMNt;eKaledARbtibtiþ} EdlGacnaM[ DCEC epþatelIkaresIubGegátRkumeKaledACak;lak; .
eTaHbICay:agNak¾eday eK)anseRmcfa DCEC caM)ac;RtUvbnþeFVIkaresIubGegátteTAeTot cMeBaHr)aykarN_Cak;lak;NaEdlxøÜn
TTYl)an. ebImindUecñaHeT DCEC RtUvEtpþl;GaTiPaBdl;karesIubGegátGMeBIBukrlYy Edlb:HBal;dl;RbCaCnRkIRk.
RbPB
DCEC 2002 r)aykarN_RbcaMqñaM 2001 http://www.gov.bw/government /doc/Annual _Report_2001.doc
Frimpong, Kwame, r)aykarN_sikSarbs;RbeTsGMBIRbB½n§sc©Fm’Catia bUtsVaNa 2001
http://www.transparency.org/activities/nat_integ_systems/dnld/botswana.pdf
Kpundeh, S. and Levy, B. (eds.), 2004³ ksagsmtßPaBrdæenAGaRhVikviFIsaRsþfμI - emeronEdl)anekIteLIg
Transparency International 2001 r)aykarN_BiPBelakGMBIGMeBIBukrlYy 2001
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2001.htm#download
Transparency International 2003 r)aykarN_BiPBelakGMBIGMeBIBukrlYy 2003
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2003.htm
B½t’mank¾RtUv)anRbmUlBIevbsayénsßab½nnanaEdl)anraynamxagelI .
53
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
KN³kmμkarsRmbsRmYlskmμPaBRbqaMgGMeBIBukrlYy
TIPñak;garesIubGegáthirBaØvtßú ¬FIA¦ www.fia.minfin.bg/index_en.php?main=1
RbB½n§tulakar ¬rYmman tulakar esvaGyükarsaFarN³ nigesvaesIubGegátfñak;Cati¦
RksYgmhaépÞ ¬CaBiess esvab:UlIsfñak;Cati [NSP] esvasnþisuxfñak;Cati [NSS]
nigesvafñak;CatiedIm,IRbqaMg]Rkidækmμ CaRbB½n§ [NSCOC]¦
kariyal½ysvnkmμCati ¬NAO¦ www.bulnao.government.bg/en
Ombudsman: mRnIþkarBarRbCaBlrdæ
KN³kmμkarGcié®nþy_énrdæsPa
TIPñak;garRtYtBinitühirBaØvtßúsaFarN³épÞkñúg ¬PIFCA¦ www.advfk.minfin.bg/en
bTbBaØtþicm,g
bTbBaØtiþRbB½n§yutþiFm’ ¬JS¦ ¬State Gazette No. 59/ 1994 rhUtdl;viesaFnkmμelx 74 qñaM 2002¦
http://www.legislationonline.org/view.php?document=59751
c,ab;sþIBI Ombudsman (State Gazette No. 48 éf¶ 23 Ex ]sPa qñaM 2003
http://www.anticorruption.bg/ombudsman//eng/lefframe_eng.htm
bTbBaØtiþkariyal½ysvnkmμCati ¬NAO¦ ¬State Gazette No. 109 éf¶18 ExFñÚ qñaM 2001 rhUtdl;viesaFnkmμ
elx 38 éf¶ 11 Ex]sPa qñaM 2004¦ http://www.bulnao.government.bg/en/pages.html/?catID=50
bTbBaØtiþRtYtBinitühirBaØvtßúsaFarN³épÞkñúg ¬1 mkra 2001¦
http://www.advfk.minfin.bg/pdf_doc/Public_Internal_%20Financial_Control_Act.pdf
savta
GMeBIBukrlYyenARbeTsb‘ulhÁarI KWCabBaðasMxan; nigRtUv)aneKemIleXIjfarIkraldalenAkñúgEpñkPaKeRcInénRkummRnIþ
saFarN³ ¬GRECO 2002³3¦. GaCJaFrKy kargarEdlTak;TgnwgRbB½n§yutiþFm’ b:UlIs nigvis½ysuxaPi)al RtUv)aneKcat;Tukfa
sßitenAkñúgRkumEdlmanGMeBIBukrlYyCageKbMput ¬EC 2003³19¦. cab;taMgBIkare)aHeqñatqñaM 1997 bBaðaGMeBIBukrlYy nigkar
Tb;sáat;GMeBIBukrlYy )ankøayCabBaðaneya)ayd¾sMxan;sRmab;rdæaPi)al RBmTaMgsRmab;sgÁmsIuvilEdleFVIkary:agskmμ edIm,I
RbeTsb‘ulhÁarI
54
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
dak;bBaðaGMeBIBukrlYyenAkñúgrebobvar³TI1 enAfñak;Cati. Tak;TgnwgcMNucenH c,ab;mYycMnYnEdlBak;B½n§eTAnwgkarRbyuT§RbqaMg
GMeBIBukrlYyRtUv)anGnum½t. b:uEnþ eTaHCay:agenHk¾eday k¾karEkTRmg;mYycMnYnenAEtminTan;manRbsiT§PaB ehIymankarxVHxat
karsRmbsRmYleTAelIkic©xitxMRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy ¬OSI 2002³82¦.
mUlehtud¾sMxan;mYyEdlbNþal[ekIneLIgnUvkarepþatkarykcitþTukdak;eTAelIGMeBIBukrlYy nigviFankarRbqaMgGMeBI
BukrlYy KwRbeTsb‘ulhÁarIRtUverobcMxøÜncUlCasmaCikshKmn_GWr:ub (EU). enAkñúgyuT§sa®sþRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyfñak;Cati
rdæaPi)al)anelIkeLIgfa karGnum½tykyuT§sa®sþRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyenH KWCatRmUvkarcaM)ac;sRmab;Fanadl;smaCikPaB
enAkñúg EU ¬2001³1¦. karGnum½telIyuT§sa®sþfñak;Catirbs;rdæaPi)alkñúgqñaM 2001 bgðajBIkic©BüayamdMbUgkñúgkardak;kic©xitxM
RbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgRkbx½NÐkargarCaRbB½n§ ¬OSI 2002³91¦. yuT§sa®sþenH k¾)ansgát;F¶n;pgEdreTAelIviFankarTb;sáat;
kñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy .
CMhanbnÞab;mYyeTot KWkarbegáItKN³km μkarGnþrRksYg edIm,IsRmbsRmYl nigBRgwgrcnasm<½næsßab½n edIm,IRbyuT§
RbqaMgGMeBIBukrlYy ehIynigsRmbsRmYl RBmTaMgRtYtBinitüelIkarGnuvtþEpnkaryuT§sa®sþfñak;CatienH. KN³kmμkarGcié®nþy_
sPasþIBIGMeBIBukrlYy k¾RtUv)anbegáIteLIgenAkñúgqñaM 2002. karEkTRmg;mYycMnYnepSgeTot dUcEdlmanBiPakSaenAkñúgEpñksþIBI
emeronEdlTTYl)anxageRkam KYrEtGacCYybegáInRbsiTi§PaBénkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy ehIynigGacCYyrkdMeNaHRsay
cMeBaHcMNucexSayEdlmanenAkñúgRbB½n§sc©Fm’;Cati. karEtgtaMg Ombudsman enAeBlxagmux k¾GacCYy[rIkceRmInEfmeTot
kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy .
eTaHbICardæaPi)alRbeTsb‘ulhÁarI mankarrIkceRmInkñúgkaredaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyk¾eday k¾eK)anelIkeLIgkñúg
r)aykarN_RbcaMqñaMrbs;KN³kmμkarGWr:ubqñaM 2003 sþIBIvivDÆnPaBrbs;RbeTsbu‘lhÁarI edIm,IcUlCasmaCikfa {GMeBIBukrlYyenAEt
CabBaða ehIyRbeTsb‘ulhÁarIRtUvrkSakic©xitxMedIm,IGnuvtþviFankarEdlBak;B½n§bBaðaenH} ¬2003³121¦. r)aykarN_enHk¾
)anelIkeLIgEfmeTotfa kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy RbeTsb‘ulhÁarI {)aneFVI[mankarrIkceRmInkñúgkarcgRkgRkbx½NÐ
c,ab;eRcInCagkarGnuvtþc,ab;} ¬GRECO 2002³21¦. RbeTsb‘ulhÁarImancMNat;fñak;elx 55 kñúgcMeNamRbeTs 159 elI
snÞsSn_énkaryl;eXIjBIGMeBIBukrlYyrbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCatiqñaM 2005. kar):an;RbmaNBIGMeBIBukrlYykñúgqñaM 2003
Edl)anGnuvtþedayRkumcMruH 20001
)anrkeXIjfa minmankarpøas;bþÚrKYr[kt;smÁal;eT cMeBaHkRmiténGMeBIBukrlYyenAkñúg
RbeTskalBIqñaMmun ehIyfaGMeBIBukrlYyenAEtRtUv)aneKemIleXIjfaCabBaðad¾FMeFgenAkñúgsgÁm. mankarsnñidæanbEnßmeTotfa
{rhUtmkTl;eBlenH eK)aneRbIGs;lT§PaBehIy kñúgkarGnuvtþviFankarRbqaMgGMeBIBukrlYy b:uEnþenAEtmineXIjmansBaØaénkar
rIkceRmInesaH} ¬Coalition 2000/ 2004³5¦.
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
minmanTIPñak;garCMnajsRmab;edaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyEtmYyEpñkb:ueNÑaHeT. pÞúyeTAvij manGgÁPaB manEpñk
mannaykdæan nigmanTIPñak;garmYycMnYn RtUv)aneKbegáIteLIgenAtamRksYgnanaenAkñúgRbB½n§yutþiFm’ nigenAkñúgsßab½nb:UlIs
edIm,IRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy.
1sm<½n§PaB 2000 KWCaKMnitpþÜcepþImmYyEdl)ancab;epþImenAEx emsa qñaM 1998 edaymaneKalbMNgRbyuT§nwgGMeBIBukrlYyenAkñúg
sgÁménRbeTsb‘ulhÁarI tamry³kic©shRbtibtþikarKñaenAkñúgcMeNamGgÁkarminEmnrdæaPi)al nigsßab½nrdæaPi)al. sRmab;B½t’man
bEnßm sUmemIl http://www.csd.bg/en/c2000.
55
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsb‘ulhÁarI
muxgarCaeRcInrbs;b:UlIs RtUv)anGnuvtþeRkamkarENnaMedaypÞal;BIRksYgmhaépÞ. RksYgmhaépÞRtUvdwknaMedayrdæm®nþI
mYyrUb CamYyGnurdæm®nþICaeRcIn nigGKÁelxaFikar EdlCamRnþIsIuvilmanzan³x<s;bMputenAkñúgRksYg. GKÁelxaFikarRtUv)anEtgtaMg
nigdkecjedayRbFanaFibtI tamsMeNIrrbs;rdæaPi)al.
eTaHbICaesvaTaMgGs;EdlenAeRkamRksYgmhaépÞ mankarrYmcMENkkñúgkRmitmYycMnYnkñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyk¾
eday k¾sßab½nEdledIrtYnaTIsMxan;bMputkñúgvis½yenH KWesvab:UlIsfñak;Cati [NSP] esvasnþisuxfñak;Cati [NSS] nigesvafñak;Cati
RbqaMg]RkidækmμCaRbB½n§ [NSCOC]. enAkñúgRKb;naykdæanb:UlIsfñak;tMbn; nigfñak;extþ manGgÁPaBCMnajsRmab;edaHRsaybT
]RkidæEpñkesdækic© rYmTaMgGMeBIBukrlYypgEdr. enAfñak;RksYgmhaépÞ sßab½nesvab:UlIsfñak;Cati NSP manGgÁPaBcMnYn 5 enAkñúg
naykdæanb:UlIsesdækic© EdledaHRsayerOgbTelμIsEdlTak;TgEtnwgGMeBIBukrlYy ¬GRECO 2004³5¦. sßab½nesvasnþisux
fñak;Cati NSS manParkic©RbqaMg nigTb;sáat;bTel μ IsRBh μTNÐRbqaMgsnþisuxCati rYmTaMgbTel μ IsBukrlYyEdlmankarBak;B½n§
CamYyesvabreTs b¤GgÁkarbreTs ¬GRECO 2002³10¦. enAkñúgsßab½n esvafñak;CatiRbqaMg]RkidækmμCaRbB½n§ NSCOC man
naykdæanRbqaMgGMeBIBukrlYy EdlkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYysßitenAkñúgcMeNaménParkic©CaGaTiPaBrbs;xøÜn. skmμPaBrbs;
naykdæanenH rYmmankarrukrkGMeBIBukrlYyenAkñúgvis½yÉkCn nigvis½ysaFarN³ RBmTaMgenAkñúgRksYgmhaépÞxøÜnÉgpgEdr
¬GRECO 2004³5¦.
enAkñúgRksYghirBaØvtßú manTIPñak;garesIubGegáthirBaØvtßú ¬FIA¦2
nigTIPñak;garRtYtBinitühirBaØvtßúsaFarN³épÞkñúg ¬PIFCA¦
EdlbMeBjkargarTak;TgeTAnwgRbB½n§sc©Fm’Cati.
TIPñak;garesIubGegáthirBaØvtßú KWCardæ)alÉkraCüfñak;Cati dwknaMedaynayk 1rUb. muxgarcm,grbs;TIPñak;garenH KWTTYl
EfTaM Binitü viPaK nigbgðajdl;sßab½nGnuvtþn_c,ab;EdlBak;B½n§ nUvB½t’manEdlTak;TgeTAnwgkarlagluykxVk;.3
skmμPaBrbs;TIPñak;garRtYtBinitühirBaØvtßúsaFarN³épÞkñúg PIFCA RtUv)ankMNt;edaybBaØtiþc,ab;rbs; PIFC ehIyTIPñak;
enH dwknaMedaynayk 1rUb Edl)anEtgtaMg ¬nigdkecj¦ edayrdæm®nþIhirBaØvtßú edaymankaryl;RsbBInaykrdæm®nþI ¬maRta 6
nig7¦. eRkABIkarEtgtaMgnaykrg EdlnaykRtUvkarkarGnum½tBIrdæm®nþIhirBaØvtßú naykTTYlxusRtUvkñúgkarRKb;RKgbuKÁlikenAkñúg
PIFCA ¬maRta 7¦ RBmTaMgRKb;RKg nigRtYtBinitüskmμPaBrbs;TIPñak;gar ¬maRta 9[1] c,ab; PIFC¦. eKaledATUeTArbs; PIFCA
dUcmanEcgenAkñúgmaRta 2¬2¦ énc,ab; PIFC KWkarTb;sáat; karrukrk nigsþareLIgvijnUvkarxUcxatEdlmanenAkñúgRbeTs. muxgar
cm,grbs; PIFCA rYmman kareFVIEpnkar karRKb;RKg nigkarGnuvtþeKalneya)aycMruHmYyenAkñúgkarRtYtBinitühirBaØvtßúépÞkñúg
karbegáItynþkar):an;RbmaNelIhaniP½y nigkarpþl;esckIþENnaM nigGnusasn_elIkarbegáItRbB½n§RKb;RKg nigRtYtBinitühirBaØvtßú nig
BinitüelIkarGnuvtþ[)anRtwmRtUv RBmTaMgtamemIlelIkarcMNayFnFanhirBaØvtßúeRkamkmμviFI nigmUlniFishPaBGWr:ub.
elIsBIenHeTot Ombudsman ÉkraCü nigkariyal½ysvnkmμCati ¬NAO¦ edIrtYnaTI b¤RtUveKrMBwgfaCaGñkedIrtYnaTI
Tb;sáat;GMeBIBukrlYy.
Ombudsman mñak;RtUv)aneRCIserIsedayrdæsPa kñúgExemsa qñaM 2005 edayGnuelamtamc,ab;qñaM 2003 sþIBI
Ombudsman4. Ombudsman mñak; RtUveKeRCIserIssRmab;ry³eBl 5qñaM ¬maRta 8¦. c,ab;EcgGMBIzan³ sßab½n nigskmμPaB
2FIA RtUv)anbegáIteLIgenAkñúgqñaM 2003 CMnYs[kariyal½yesIubGegáthirBaØvtßúelIkmun ¬FIA 2004³3¦
3FIA k¾manParkic©Tb;sáat;skmμPaBhirBaØvtßúrbs;ePrvCn
4kareRCIserIs Ombudsman RtUv)aneRCIserIsedaykarBüayam 2dg nigbraC½yBImun edayrdæsPaCatieFVIkare)aHeqñat ¬CSD
2004¦
56
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
rbs; Ombudsman. maRta 3 énc,ab;enH Ecgfa Ombudsman RtUvCabuKÁlÉkraCü nigRtUveFVIGnþraKmn_tammeFüa)ay Edl
c,ab;)anpþl;[enAeBlNaEdlsiT§i nigesrIPaBrbs;RbCaBlrdæRtUv)anrMelaPbMBanedayGMeBI b¤edaykarminbMeBjskm μPaBBI
sMNak;GaCJaFrrdæ b¤GaCJaFrRkug b¤Epñkrdæ)alrbs;GaCJaFrenaH RBmTaMgedaybuKÁlnImYy²enAkñúgesvasaFarN³ ¬maRta 2 nig 3
[1]¦. GaCJaFrrdæ b¤GaCJaFrRkug b¤Epñkrdæ)alrbs;GaCJaFrenaH b¤nItibuKÁl RBmTaMgRbCaBlrdæTUeTA mankatBVkic©RtUvCUndMNwgdl;
Ombudsman nUvB½t’manEdlBYkeKTTYl)anCapøÚvkar ehIynigmankatBVkic©RtUvCYydl; Ombudsman kñúgkic©karEdlTak;TgeTA
nwgBakübNþwgEdleK)anTTYl ¬maRta 7¦. Ombudsman RtUveFVIr)aykarN_RbcaMqñaMCUndl;rdæsPa ¬maRta 22¦. GñksRmb
sRmYlsaFarN³k¾RtUv)anEtgtaMgenAkñúgRkugmYycMnYnénRbeTsb‘ulhÁarIEdr ¬CSD 2004¦.
kariyal½ysvnkmμCati ¬NAO¦ EdlRtUv)anbegáIteLIgtamKuNtémøénmaRta 91 énrdæFmμnuBaØ manRbFan 1rUb nig
smaCik 10rUb EdlRtUv)aneRCIstaMg ¬nigdkecj¦ sRmab;GaNtþikargar 9qñaM edayrdæsPa ¬maRta 1 [2] c,ab; NAO¦. siT§i
GMNac rcnasm<½n§GgÁkar nigskmμPaBrbs; NAO )anEcgc,as;enAkñúgbT c,ab; NAO ¬maRta 1 [2]¦. dUcmanEcgenAkñúgmaRta
2 énc,ab; NAO, NAO manÉkraCPaB edaymankarTTYlxusRtUvcMeBaHrdæsPa nigmanfvikapÞal;xøÜn ¬maRta 3 énc,ab; NAO¦.
RbFankariyal½ysvnkmμCati NAO TTYlxusRtUvRKb;RKgbuKÁlikrbs; NAO ¬maRta 15 énc,ab; NAO¦. kariyal½ysvnkmμCati
NAO mannaykdæanGnuvtþmYycMnYn rYmCamYynigkariyal½ytMbn;nanaEdlRtUv)anbegáIteLIgtammUldæanPUmisaRsþ ¬maRta 16
énc,ab; NAO¦.
kariyal½ysvnkmμCati ¬NAO¦ KWCasßab½nrdæsRmab;eFVIsvnkmμBIxageRkAeTAelIfvikaCati nigmUlniFisaFarN³epSgeTot
ehIynigskmμPaBÉeTot² dUcmanEcgenAkñúgbBaØtiþc,ab;enH. Par³kic©cm,grbs;va KWedIm,IcUlrYmcMENkdl;karRKb;RKgfvikaCati
nigmUlniFisaFarN³epSgeTot ehIyRtUvpþl;CUneTArdæsPanUvB½t’manEdlGacTukcitþ)an sþIBIkareRbIR)as;mUlniFiTaMgenH ¬maRta 1
[2] nigmaRta 4 énc,ab; NAO¦ RBmTaMgeFVIsvnkmμelIskmμPaBhirBaØvtßúrbs;KNbkSneya)aynana ¬OSI 2002³100¦. EfmBI
elIenHeTot kariyal½ysvnkmμCati NAO kan;bBa¢IRbkasRTBüsm,tiþ EdlmRnþIsaFarN³TaMgGs;Edlkan;tYnaTIFM²)andak;CUn
¬OSI 2002³99¦5. kariyal½ysvnkmμCati NAO )anTTYlnUvsiT§iGMNacmYycMnYn edIm,IbMeBjParkic©rbs;xøÜn ¬maRta 31 [1]
énc,ab; NAO¦. NAO Gacpþl;Gnusasn_ edIm,IEklm¥karRKb;RKgfvika nig¼b¤mUlniFisaFarN³epSgeTot ehIysßab½nEdlRtUv)an
eKeFVIsvnkmμenH RtUvEtGnuvtþtamGnusasn_TaMgenH ¬maRta 41 [1] nigmaRta 42 [1] énc,ab; NAO¦. RbsinebIGnusasn_
TaMgenHminRtUv)anGnuvtþtameTenaH NAO RtUvbBa¢Únr)aykarN_edaymanGnusasn_TaMgenH eTACUnsßab½nCan;x<s;EdlBak;B½n§
¬maRta 42 [2] énc,ab; NAO¦. eTaHbICay:agNak¾eday kariyal½ysvnkmμCati NAO minbMeBjtYnaTICaGñkGnuvtþc,ab;eT.
RbsinebI NAO rkeXIjfamanGMeBIelμIsRBhμTNÐ NAO mankatBVkic©RtUvdak;CUnnUvskIçPaBTaMgenHeTAesvaEpñkGyükarsaFarN³
b¤eTAkan;sßab½nCan;x<s;EdlTTYlxusRtUvkñúgkardak;vin½yépñkrdæ)al b¤TNÐkm μepSg²eTot ¬GRECO 2002³16 nig OSI
2002³101¦.
RbB½n§yutþiFm’ k¾mantYnaTIsMxan;kñúgkarRRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyEdr . RbB½n§yutþiFm’man tulakar kariyal½yRBHraCGaCJa
nigesvaesIubGegátEdlmuxgar nigrcnasm½<n§énsßab½nTaMgenHnwgmanEcgenAkñúgGtßbTxageRkam sþIBIkarerobcMkic©Rbtibtiþkar.
RbB½n§yutiþFm’sßitenAeRkamkarRKb;RKgrbs;RksYgyutþiFm’ nig]tþmRkumRbwkSaénGgÁecARkm ¬SJC¦.
]tþmRkumRbwkSaénGgÁecARkm SJC kMNt;BIsmasPaB nigGnuvtþkarerobcMRbB½n§yutþiFm’. RkumRbwkSaenHmanrdæm®nþIRksYg
yutþiFm’CaRbFan6
nigmansmaCik 25nak; KWRbFantulakarkMBUl RbFantulakarrdæ)alkMBUl nigGKÁRBHraCGaCJaCasmaCikCab;
5katBVkic©enH edIrtamkarENnaMBIbTbBaØatiþsþIBIkarbgðajRTBüsm,tiþrbs;buKÁlEdlmantYnaTIFMenAkñúgRbeTs. m®nþIFM² rYmTaMg smaCik
rdæsPaCati RbFanaFibtI GnuRbFanaFibtI rdæm®nþI.l. ¬OSI, 2001³99¦6
rdæm®nþIénRksYgyutþiFm’ minmansiT§ie)aHeqñateT
57
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsb‘ulhÁarI
tYnaTI rYmCamYysmaCikcMnYn 11nak; Edl)aneRCIserIsedayrdæsPa nigsmaCikcMnYn 11 rUbeToteRCIserIsedayRbB½n§yutiþFm’
¬maRta 16-17-26 [1] énc,ab; JS¦. ]tþmRkumRbwkSaénGgÁecARkm SJC CaGñkesñIeTARbFanaFibtI edIm,IEtgtaMg b¤dkecj
nUvRbFantularkarkMBUl nigRbFantulakarrdæ)alkMBUl RBmTaMgGKÁRBHraCGaCJa. RbsinebIsMeNIGVImYyRtUv)anelIkeLIgCUn
RbFanaFibtICaeRcIndg RbFanaFibtIRtUvEteFVItamsMeNIrenaH. ]tþmRkumRbwkSaénGgÁecARkm SJC k¾CaGñkEtgtaMg temøIgzan³
TMlak;zan³ nigdkecj RBmTaMgRKb;RKgelIkrNIdak;vin½ycMeBaHecARkm RBHraCGCJa nigGñkesIubGegátenAkñúgRbB½n§tulakar ¬maRta
27 énc,ab; JS¦.
karerobcMkic©Rbtibtiþkar
edIm,IsRmbsRmYl nigBRgwgrcnasm<½næsßab½nsRmab;RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy KN³kmμkarsRmbsRmYlskmμPaBRbqaMg
GMeBIBukrlYyRtUv)anbegáIteLIgenAkñúgExkumÖ³ qñaM 2002. enHCaKN³km μkarGnþrRksYg edaymantMNagmkBIRksYghirBaØvtßú
RksYgmhaépÞ RksYgyutþiFm’ ehIynigkariyal½ysvnkmμCati NAO nigmkBIsßab½nepSgeTot. KN³kmμkarenHdwknaMedayrdæmRnþI
RksYgyutþiFm’CaRbFan rYmCamYynwgGnuRbFan 2rUb nigmankarCYyKaMRTkargaredayelxaFikardæanmYyEdlRtUvdwknaMeday
elxaFikar. muxgarcm,grbs;KN³km μkarenHKWedIm,IsRmbsRmYl nigRtYtBinitüelIkarGnuvtþyuT§sa®sþCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy
nigkarGnuvtþEpnkarskmμPaBényuT§sa®sþenH EdlCarYmman karkMNt;karTTYlxusRtUvrbs;naykdæannanaTak;TgnwgbBaðaenH.
KN³kmμkarenH k¾manParkic©raykarN_GMBIkarGnuvtþyuT§sa®sþCati tamry³EpnkarskmμPaB nigeFVIsMeNI edIm,IeFVI[karGnuvtþkan;
EtmanRbsiT§PaB. elIsBIenHeTot KN³kmμkarenHk¾manParkic©viPaKelIRbsiT§PaBTUeTAénkic©xitxMRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy nig
erobcMviFankaredIm,IbegáInRbsiT§PaBénviFankarRbqaMgGMeBIBukrlYy. b:uEnþKN³km μkarenHminmansiT§iGMNaceFVIkaresIubGegát
edayxøÜnÉgeT ehIynigminGaceFVIGnþraKmn_eTAelIkrNIénGMeBIBukrlYyNamYyeLIy ¬EC 2003³GRECO 2004³3 TI
2004³167¦.
bEnßmelIenHeTot KN³kmμkarsPaGcié®nþy_ EdlmansmaCik 24nak; RtUv)anbegáIteLIgedayrdæsPakñúgExtula qñaM
2002 edIm,IRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy. Parkic©cm,grbs;KN³kmμkarenHKW RtUveFVI[c,ab;CatiRsbCamYylMnaMEbbbT (Acquis)
nigkarGnuvtþrbs;shKmn_GWr:ub EU, RtUvtamBinitüemIlkarGnuvtþc,ab; nigRtUvbMeBjbEnßmeTAelIc,ab;TaMgenaH RbsinebImancMNuc
exSayekIteLIg ¬EC, 2003³20¦. KN³kmμkarenHk¾manParkic©esñIeFVIviesaFnkmμ nigtamBinitüemIlkarGnuvtþc,ab;Edlman
Rsab; RBmTaMgkMNt;karxVHcenøaHnanaenAkñúgkarGnuvtþc,ab;. KN³kmμkarenHminmansiT§iGMNacesIubGegáteT ¬TI 2004³167¦.7
RbB½n§yutiþFm’manParkic©eFVIkaresIubGegát eFVIbNwþgGaCJa nigvinicä½yeTascMeBaHkrNIénGMeBIBuklYy ¬GRECO 2002³7¦.
ÉkraCPaBénGgÁecARkm RtUv)anEcgenAkñúgmaRta 117 énrdæFmμnuBaØ RBmTaMgmaRta 13 nig 14 énc,ab; JS. minmantulakar
CMnajsRmab;edaHRsaycMeBaHkrNIénGMeBIBukrlYyeT ¬GRECO 2002³15¦. kariyal½yRBHraCGaCJadMeNIrkartamEbbExS
beNaþy nigEbbmCÄkar edayRBHraCGaCJamñak;²sßitenAeRkamcMNuHnayRBHraCGaCJa ehIyRBHraCGaCJaTaMgGs; sßitenAeRkamcMNuH
GKÁRBHraCGaCJa EdlCaRbFankariyal½yRBHraCGaCJa ¬maRta 111 nig 112 c,ab; JS¦. esvaesIubGegát manesvaesIubGegát
fñak;Cati nigesvaesIubGegátfñak;RsukEdldwknaMedaynayknana ¬maRta 122 nig 123 c,ab; JS¦. GñkesIubGegát
eFVIkaresIubGegátbzm elIkrNIRBhμTNÐdUcEdl)anEcgenAkñúgc,ab; ¬maRta 121 [1] c,ab; JS¦.
7B½t’mansþIBIKN³kmμkarenH Gacyk)anBI http://www.anticorruption.org
58
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
kic©shRbtibtiþkarrvagb:UlIs esvaGyükar nigesvaesIubGegát RtUv)anEbgEckenAkñúgRkmnItiviFIRBhμTNÐ nigenAkñúg
esckIþENnaMsIþBIskmμPaB nigkarsRmbsRmYlrvagGaCJaFrdMeNIrkardMbUg ¬GRECO 2002³14 nig GRECO 2004³6¦. b:uEnþ
minmanbTbBaØtiþBiessNasRmab;karesIubGegát nigkareFVIbNwþgGaCJacMeBaHkrNIénGMeBIBukrlYy EdlRtUvedaHRsaykñúgrebob
dUcKñaeTAnwgbTelμIsepSgeToteT. krNIénGMeBIBukrlYy RtUv)anesIubGegátCaFmμta edayesvaesIubGegátfñak;Rsuk eTaHbICakar
esIubGegátRtUvsßitenAeRkamkarRtYtBinitürbs;esvaGyükark¾eday. esvaGyükarRtYtBinitüelIPaBRsbc,ab;énkaresIubGegát
muneBlkat;kþI RBmTaMgnaMkrNIeTAdak;tulakar ¬GRECO 2002³14¦.
emeronEdlTTYl)an
enARbeTsb‘ulhÁarI kIþ)armÖcm,geKKwkarxVHkarsRmbsRmYlelIkic©xitxMRbqaMgGMeBIBukrlYy. EpñkxøHénkarsRmbsRmYl
enHRtUv)anedaHRsayedaykarbegáItKN³km μkarGnþrRksYgsRmab;sRmbsRmYlskm μPaBRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RBmTaMg
KN³kmμkarsPaGcié®nþy_sþIBIGMeBIBukrlYy. b:uEnþ eTaHbICay:agenHk¾eday k¾enAkñúgr)aykarN_rbs;xøÜnCUndl;rdæaPi)al sþIBIkar
GnuvtþyuT§sa®sþRbqaMgGMeBIBukrlYyfñak;Cati KN³kmμkarGnþrRksYg)anelIkeLIgfa karerobcMrdæ)alénrcnasm<½n§ÉkeTssRmab;
RbqaMgGMeBIBukrlYyKYrEtBRgwgbEnßmeTot8.
RbFanaFibtI)anesñIeLIgnUvlT§PaBbegIátrcnasm<½n§ÉkraCüfμImYy b¤esvasRmab;RbqaMgGMeBIBukrlYy edIm,IbegáInTMnukcitþBI
saFarN³ RBmTaMgpþl;nUvRbsiT§PaB[kan;Etl¥RbesIrCagenH kñúgkartamdanGMeBIBukrlYyrbs;m®nþICan;x<s;rbs;rdæaPi)al nig
Gñkneya)ay9- enHCaGVIEdlyuT§sa®sþfñak;Catibc©úb,nñ min)anyl;eXIjfaGacedaHRsay)anRKb;RCugeRCay ¬OSI 2002³82¦.
k¾b:uEnþ rdæaPi)alhak;bIdUcCa)aneRCIsykkarBRgwgsmtßPaBRbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgsßab½nEdlmanRsab;CaCMnYsvij. kar
EtgtaMg Ombudsman k¾GacrYmcMENkdl;karTb;sáat;GMeBIBukrlYypgEdr. bEnßmelIenHeTot tYnaTIrbs;kariyal½y
svnkmμCati NAO kñúgkarRbyuT§RbqaMgeTAGMeBIBukrlYyRtUv)anBRgwgbEnßm edayEp¥keTAtamviFIsa®sþTb;sáat; tmøaPaBénkargar
svnkmμ nigkarecjpSaynUvlT§plénkareFVIsvnkmμ ¬EC 2003³114¦. eTaHbICay:agenHk¾eday eK)anGHGagfa r)aykarN_
nigGnusasn_rbs;kariyal½ysvnkmμCati NAO RtUv)aneKeFVIRBegIykenþIyCaxøaMg ¬OSI 2002³101¦.
karGnum½tyuT§sa®sþCati KWCaviFankarmYysRmab;edaHRsaykarxVHkm μviFIsRmbsRmYl nigTUlMTUlaymYy edIm,IRbyuT§
RbqaMgGMeBIBukrlYy. kgVHyuT§sa®sþEbbenHRtUv)anemIleXIjfaCabBaðaraMgsÞHd¾F¶n;F¶rcMeBaHkaredaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYy[
manRbsiT§PaB. yuT§sa®sþCatik¾)ansgát;F¶n;eTAelIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy pÞúyBIkic©xitxMelIkmunEdl)anepþatCaBiesseTAelI
karb®gáabGMeBIBukrlYy. rIÉyuT§sa®sþfñak;Cati k¾mineXIjmandak;bBa©ÚlnUvsmasPaBsMxan;²énkarGb;rMBIGMeBIBukrlYy b¤BIkar
elIkkm<s;karyl;dwgCasaFarN³ dUcEdl)anpþl;Gnusasn_enAkñúg GRECO 2002 kñúgr)aykarN_vaytémøsþIBIRbeTsb‘ulhÁarI
¬2002³19¦ eT.
RbeTsb‘ulhÁarIk¾)anbegáItRbB½n§B½t’manrYmmYysRmab;RbqaMgnwgbT]Rkidæ nigbegáItRkumRbwkSaGegátelIbT]Rkidæ edIm,I
edaHRsaycMeBaHkgVl;EdlTak;TgnwgkgVHB½t’manTUeTAsþIBIGMeBIBukrlYy RBmTaMgkgVl;Tak;TgnwgkarRsavRCavmin)anRKb;RKan;sþIBI
GMeBIBukrlYy - EdlRbkarTaMg 2 enHmanlkçN³caM)ac;edIm,IbegáIt nigGnuvtþ[manRbsiT§PaBnUvviFankarnanaedIm,ITb;sáat; nig
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ¬GRECO 2002³17-18 nig GRECO 2004³2-3¦.
8dUckñúgkardkRsg;BI EU 2003³19
9sUmemIlbEnßmeTotelIkarbegáItsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYyfμImYyenARbeTsb‘ulhÁarI³ tYnaTIrbs;RbFanaFibtI nigkarCECkCasaFarN³
http://www.csd.bg/news/acagensy_strenograma.doc
59
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsb‘ulhÁarI
karRBYy)armÖmYyeTot Tak;TgnwgsmtßPaBrbs;RbeTsb‘ulhÁarI kñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy[manRbsiT§PaB KWdMeNIrkar
énRbB½n§yutiþFm’. ]bsKÁmYyKWkgVHecARkm RBHraCGaCJa nigGñkesIubGegát EdlmanCMnajkñúgkrNIGMeBIBukrlYy RBmCamYynig
kgVHxatCaTUeTAnUvFnFanmnusS nigmUlniFienAkñúgRbB½n§yutiþFm’. elIsBIenHeTot RbB½n§yutiþFm’RBh μTNÐRtUv)aneKcat;Tukfa
yWty:av bNþal[mankrNIénGMBIBukrlYytictYcRtUv)anvinicä½yeTas. fVIebIeKyl;eXIjfa RbkarenHekIteLIgedaysarxVHFnFan
eK)ansgát;F¶n;fa karbegáInCMnajsþIBIGMeBIBukrlYykñúgcMeNamm®nþIGaCJaFresIubGegát nwgGaceFVI[RbesIreLIgdl;karesIubGegát
nigdl;karvinicä½yeTaskrNIGMeBIBukrlYy. enAkñúgr)aykarN_vaytémøsþIBIRbeTsb‘ulhÁarI kñúg GRECO 2002 eK)anpþl;
Gnusasn_bEnßmeTot edayesñI[mannaykdæanCMnajRbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgesvaGyükar RBmTaMgenAkñúgesvaesIubGegát
pgEdr ¬2002³20-21¦. rdæaPi)al)ancat;viFankarxøHelIkarbegáItnaykdæanCMnajEbbhñwg RBmTaMgpþl;karbNþúHbNþal
bEnßmsþIBIGMeBIBukrlYydl;ecARkm RBHraCGaCJa nigecARkm magistrates ¬GRECO 2004³5-7¦. ]bsKÁbEnßmmYyeTot KWkar
xVHxatkarsRmbsRmYlrvagesvaesvaGyükar nigesvaesIubGegát RBmTaMgCamYysßab½nGnuvtþc,ab;epSgeTot ¬GRECO
2002³20¦. dUc)anelIkeLIgxagelI rdæaPi)al)ancat;viFankareFVI[RbesIreLIgnUvkarsRmbsRmYl rvagsßab½nesIubGegát
CaeRcIn tamry³karGnum½tesckþIENnaMCak;lak;CaeRcIn ¬GRECO 2004³6¦.
eTaHbICay:agNak¾eday KYrkt;cMMNaMfa RbB½n§yutiþFm’xøÜnÉg RtUv)aneKyl;eXIjfakMBugEtmanGMeBIBukrlYy ehIymanCMhr
mYyEdlfa kMENTRmg;RbB½n§yutiþFm’BitCamansar³sMxan;edIm,IedaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyenAkñúgRbB½n§yutiþFm’ nigsRmab;eFVI[
RbB½n§yutiþFm’kan;EtmanRbsiT§PaBkñúgkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenAkñúgsgÁm10
.
RbPB
Coalition 2000/ r)aykarN_BIkar)a:n;;RbmaNGMeBIBukrlYy 2003 http://www.cds.bg/fileSrc.php?id=357
mNÐlsikSaGMBIRbCaFiibetyü CSD segçb No.5: pøÚvdl;Evgq¶ayénkarekIteLIgnUv Ombudsman: R)aMmYyExeRkay
mk http://www.cds.bg/artShow.php?id=4283
KN³kmμkarGWr:ub r)aykarN_eTogTat;GMBIvivDÆnPaBrbs;b‘ulhÁarIcMeBaHkarcUlCasmaCik 2003
http://auropa.eu.int/comm/enlargement/report_2003/pdf/rr_bg_final.pdf
TIPñak;garesIubGegátEpñkhirBaØvtßú 2004/ r)aykarN_RbcaMqñaMrbs;TIPñak;garesIubGegátEpñkhirBaØvtßú 2003
http://www.fia.minfin.bg/docs_en/fia_report2003.pdf
GRECO 2002 karvaytémøelIkTImYy/ r)aykarN_GMBIkarRbtibtiþtamrbs;bu‘lhÁarI
http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/untc/unpan009761.pdf
GRECO 2004/ First Evaluation Round karvaytémøelIkTImYy r)aykarN_GMBIkarRbtibtþitamrbs;b‘ulhÁarI
http://greco.coe.int/evaluations/cylce1/GrecoRC-I(2004)3E-Bulgaria.pdf
yuT§saRsþCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy 2001
http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN016837.pdf
viTüasßansgÁmebIkcMh 2002 karBinitütamdandMeNIrkarcUl EU: GMeBIBukrlYy nigeKalneya)ayRbqaMgGMeBIBuk
rlYy http://www.eumap.org/reports/2002/corruption
Transparency International 2004 r)aykarN_BiPBelakGMBIGMeBIBukrlYy 2004
http://www.globalcorruption report.org/download.htm
B½t’mank¾RtUv)anRbmUlBIevbsayénsßab½nnanaEdl)anraynamxagelI.
10sUmemIl]TahrN_ CSD 2003 kmμviFIRbqaMgnwgGMeBIBukrlYykñúgRbB½n§tulakar http://www.csd.bg/artshow.php?id=137
60
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
naykdæanyutþiFm’ www.doj.gov.hk
mCÄmNÐlGPivDÆn_RkmsIlFm’hugkug (HKEDC) www.icac.org.kh/hkedc
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (ICAC) www.icac.org.hk/eng/main
kariyal½ykarBarRbCaBlrdæ (Ombudsman) www.ombudsman.gov.hk
bTbBaØtþicm,g1
c,ab;sIþBIsvnkmμ ¬Cap. 122¦
c,ab;sIþBIkare)aHeqñat ¬GMeBIBukrlYy nigkarRbRBwtþiixusc,ab;¦ ¬Cap. 554¦
c,ab;sIþBIKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ ¬Cap. 204¦
c,ab;sIþBIkarTb;sáat;karsUk):an; ¬Cap. 201¦
c,ab;sIþBIKN³kmμkaresvasaFarN³ ¬Cap. 93¦
c,ab;sIþBIkariyal½ykarBarRbCaBlrdæ ¬Ombudsman¦ ¬OO¦ ¬Cap. 397¦
savta
fVIebIbc©úb,nñenH eyIghak;dUcCanwkmindl;Tal;EtesaHfa GMeBIBukrlYyFøab;)anrIkraldaleBjRkughugkug kñúgTsvtSr_qñaM
1960 nigedImTsvtSr_qñaM 1970. karsUk):an;RtUv)ancat;TukfaCaGMeBIGaRkk;edayxanmin)anmYy nigCameFüa)aymYy Edl[
GaceFVIGVI²)an. naykdæanb:UlIsTTYlxusRtUvkñúgkaresIubGegátkrNIGMeBIBukrlYy. eTaHbICay:agNak¾eday RbsiT§PaBrbs;
b:UlIsenAmankRmit eRBaHmanGgÁkarcat;taMgBukrlYyenARKb;TisTIkñúgkgkmøaMgb:UlIs ehIykarsIusMNUkRtUv)ankøayCasßab½nesÞIr
EtenARKb;rdæ)alRkugTaMgGs;. cMNucrbt;mYyRtUv)anseRmcCadMbUgedaysarEterOgGaRsUvBIGMeBIBukrlYyTak;TgeTAnwgm®nþI
b:UlIsCan;x<s;mñak;. edaysarEtsavtaenHehIy)anCaKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ RtUv)anbegáIteLIgkñúgEx
kumÖ³ qñaM1974 edIm,IeqøIytbeTAnwgkarTamTarrbs;saFarNCn [cat;karelIskmμPaBRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyd¾BasvalBaskal
enH. KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ manParkic©FM² 2 edIm,Ipþac;b£sénGMeBIBukrlYy nigksageLIgvijnUv
TMnukcitþrbs;saFarNCneTAelIrdæaPi)al.
Rkughugkug
1c,ab;TaMgGs; Gacrk)antamry³ http://www.legislation.gov.kh/eng/index.htm
sUmemIlc,ab; sþIBIGgÁkarcat;taMg nigbTelμIskRmitF¶n; ¬CMBUk 455¦ ebIcab;GarmμN_
61
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ Rkughugkug
edIm,ITTYl)anTMnukcitþBIsMNak;saFarNCn KN³km μkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ RtUv)anpþac;ecjBI
GaCJaFrsIuvilTaMgGs; nigTTYlxusRtUvedaypÞal;cMeBaHGPi)alRkughugkug. edIm,ICMruj[KN³kmμkarenHGacedaHRsaydl;RbPB
edIménbBaða)an KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ )anTTYlParkic©[GnuvtþyuT§sa®sþ 3 muxRBYj kñúgkarRbqaMg
GMeBIBukrlYyKW karesIubGegát karTb;sáat; nigkarGb;rMsaFarNCn. edIm,IseRmc)annUveKaledA Edl)ankMNt;xagelI
KN³kmμkarenH)anTTYlnUvsiT§iGMNac RBmTaMgFnFanRKb;RKan;. skmμPaBGnuvtþc,ab;d¾twgrwgelIerOgEdll,I² Gac[saFarNCn
eCOCak;Pøam²fa rdæaPi)al nigKN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ kMBugykcitþTukdak;y:aghμt;ct;elIGMeBIBukrlYy
eday ICAC )anxitxMRKb;skmμPaBedIm,Ikm©at;GMeBIBukrlYyTaMgkñúgvis½ysaFarN³ nigTaMgvis½yÉkCn. edIm,ICMruj[manvb,Fm’
s¥ats¥M KN³kmμkar)ancab;epþImyuT§nakarGb;rMsaFarNCn kñúgeKalbMNgedIm,IBnül;dl;RbCaCnfa GMeBIBukrlYyKWCaerOgGaRkk;
RBmTaMgcuHbBa¢IKaMRTrbs;RbCaCn kñúgkarraykarN_GMBIbuKÁlBukrlYynana.
kñúgGMLúgqñaM 1977 eKyl;eXIjfa GgÁkarcat;taMgBukrlYycm,g²RtUv)anbMEbk. CaBiess KWkic©xMRbwgERbg
pþac;bJspþac;Kl;énGMeBIBukrlYyenAkñúgkgkmøaMgb:UlIs. bnÞab;BITTYl)aneCaKC½y ICAC \LÚvenHmanlT§PaBepþatkarykcitþTuk
dak;eTAelIkaredaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyenAkñúgvis½yÉkCn. karpøas;bþÚrlkçN³énGMeBIBukrlYy RtUv)anemIleXIjtamlkçN³
énr)aykarN_cMnYn 4>310c,ab; sþIBIGMeBIBukrlYyEdl ICAC )anTTYlkñúgqñaM 2003 - KW 57/4° enAkñúgvis½yÉkCn 23/4°
enAkñúgnaykdæanrdæaPi)al 12/3° enAkñúgb:UlIs nig 6/9° enAkñúgsßab½nsaFarN³ ¬ICAC 2003³35¦. kñúgqñaMdEdlenH mnusS
421nak; RtUv)annaMykmkkat;eTaskñúgerOgkat;kIþcMnYn 207 krNI edaymanGRtaénkarCab;eTascMnYn 85° ¬ICAC
2003³12-13¦. kñúgqñaM 1974 GMeBIBukrlYyenAkñúgvis½ysaFarN³ mancMnYnCag 80° éncMnYnr)aykarN_TaMgGs;Edl
KN³kmμkar)anTTYl.
karGPivDÆf μ I²mYycMnYnkñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy )anrYmbBa©ÚlTaMgkarBinitüeLIgvijelIsiT§iGMNac nigkarTTYl
xusRtUvrbs; ICAC sRmab;qñaM 1994 EdlRtUv)anBinitücb;sBVRKb;kñúgbribTénkarpøas;bþÚrneya)ay nigbBaØtiþsiT§imnusSrbs;
RkughugkugqñaM 1993. eKalbMNgénkarBinitüeLIgvijenH KWedIm,IFanafa ICAC enAEtmanRbsiT§PaBRbqaMgGMeBIBukrlYy
edayxøÜnÉgminmanBak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy. lT§plEdl)anBIkarBinitüeLIgvijenH KWkarpøas;bþÚrEdlCarYmman karRtYtBinitü
BIxageRkAkan;EteRcIneTot elIsiT§iGMNacesIubGegát dIkaEqkeqr CaedIm Edl\LÚvenHCakarTTYlxusRtUvrbs;tulakar minEmnrbs;
ICAC eToteT. kñúgqñaM 1995 sPaBaNiC¢kmμFM²cMnYn 6 rYmCamYynwg ICAC )anCYybegáItmCÄmNÐlGPivDÆn_RkmsIlFm’hugkug
¬HKEDC¦ edIm,IelIkkm<s;RkmsIlFm’ nigGPi)alkic©saCIvkmμ. sBVéf¶enH r)aykarN_ 1 kñúgcMeNam 10 sIþBIGMeBIBukrlYy
enAkñúgvis½yÉkCn RtUv)aneFVIeLIgedayGñkRKb;RKgGaCIvkmμCan;x<s;2.
sBVéf¶enH hugkugGacRKb;RKgGMeBIBukrlYy)an edayRbeTshugkug)anCab;cMNat;fñak;elx 15 kñúgcMeNamRbeTscMnYn
159 elIsnÞsSn_karyl;eXIjBIGMeBIBukrlYyrbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCatiqñaM 2005 . xN³EdlrdæaPi)almin)anrMBwgfanwgGac
lubbM)at;GMeBIBukrlYy)anTaMgRsugeTenaH karEklm¥kñúgvis½ysc©Fm’kMBg;EteFVI[mansgÇwm. PaBs½kiþsiT§i nigPaBes μaHRtg;én
esvasgÁm RtUv)anTTYlsÁal;edayshKmn_TUTaMgBiPBelak ehIyGgÁkarcat;taMgBukrlYy)ankøayeTACavtßúburaN. karpøas;bþÚr
Gakb,kiriyarbs;saFarNCn BIkarTTYlsMNUkCameFüa)aycaM)ac;kñúgCIvit eTACakarcUlrYmy:agskm μkñúgkarCYynaMykbuKÁl
BukrlYyeTA[tulakarkat;eTas KWseRmc)antamry³yuT§nakarpSBVpSay nigkarTak;TgedaypÞal;CamYysmaCiknanaén
shKmn_. karTukcitþelI ICAC mankRmitx<s; edaymanGñkeqøIytbcMnYn 98° sEmþgkarKaMRTdl;kargarrbs; ICAC.
smamaRtrbs;GñkeqøIytbEdlyl;Rsbfa ICAC manPaBGBüaRkitükñúgkareFVIkaresIubGegát)aneLIgdl;kRmiitEdlminFøab;manKW
74/6° kñúgqñaM 2000 ekInBI 56/4° kñúgqñaM 1994.
2sRmab;B½t’manbEnßm sþIBImCÄmNÐlGPivDÆn_RkmsIlFm’hugkug sUmemIl http://www.icac.org.hk/hkedc/eng/main2.asp
62
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ RtUv)anbegáIteLIgenAéf¶ 15 kumÖ³ 1974 edayKuNtémøénEpñk 3
énc,ab; ICAC EdlCasßab½ncm,gkñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy edayeRbIviFIsa®sþ 3 muxRBYj KWTb;sáat; esIubGegát nigGb;rM
saFarNCn. KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬ICAC¦ mansñgkar 1rUb CaRbFan ehIynigsñgkarrg 1rUb - TaMg 2rUb
enHRtUv)anEtgtaMgedayRbFanRbtibtiþ ¬GnuEpñk 5[3] nigEpñk 6 c,ab; ICAC¦ nigm®nþInanatamkarEtgtaMg. c,ab; ICAC
EcgBIFmμnuBaØrbs;KN³kmμkar ehIynigEcgBIGaNtiþkargarrbs; ICAC eTotpgEdr ebIc,ab; ICAC rYmCamYyKñanwgc,ab; POBO.
Epñk 6én c,ab; ICAC Ecgfa sñgkarTTYlxusRtUvENnaM nigRKb;RKgrdæ)alelI ICAC edayeKarBtambBa¢a nigkarRtYt
BinitüBIRbFanRbtibtiþ . elIsBIenHeTot c,ab; ICAC Ecgfa sñgkarminRtUveKarBtamkarENnaMb¤karRKb;RKgrbs;buKÁlNamYyeRkA
BIRbFanRbtibtiþeT. sñgkarmansiT§iGMNacEtgtaMgm®nþIenA ICAC ¬Epñk 8 c,ab; ICAC¦. enAkñúgEpñk 17 énc,ab; ICAC sñgkar
RtUvepJIr)aykarN_RbcaMqñaMsIþBIskmμPaB ICAC CUnRbFanRbtibtiþ. edayeyageTAtamEpñk 4 énc,ab; ICAC karcMNayrbs;
KN³kmμkarRtUvTUTat;edaynaykdæancMNUlTUeTA KWfa ICAC TTYlFnFanBIrdæaPi)al. ICAC manÉkraCPaBEpñkrcnasm<½n§
buKÁlik hirBaØvtßú nigsiT§iGMNac.
CaGgÁkar KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ICAC mankariyal½ysñgkar nigmannaykdæanbMeBjkargar 3 KW
naykdæanRbtibtiþkar naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy nignaykdæanTMnak;TMngshKmn_ - EdlTTYlesvaedayEpñkrdæ)alrbs;
xøÜn. karEbgEckkargarrvagnaykdæanTaMgenH eKarBtamviFIsa®sþ 3 muxRBYjrbs; ICAC kñúgkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KWkaresIub
Gegát karTb;sáat; nigkarGb;rM.
naykdæanRbtibtiþkar KWCaGavuFsRmab;eFVIkarRsavRCavrbs; ICAC ehIyCanaykdæanFMCageK. kic©RbtibtiþkarTaMgenaH
rYmmankaresIubGegátelIesvaGnuvtþc,ab; esvasaFarN³ FnaKar vis½yÉkCn nigkare)aHeqñat. karEkøgbnøM KWCakarTTYlxusRtUv
rbs;b:UlIs b:uEnþkarTTYlkéRmeCIgsarxusc,ab; KWRtUvedaHRsayeday ICAC. kñúgsμartIenH edayGnuelamtamKuNtémøEpñk 10
¬A dl; G¦ énc,ab; ICAC RbFanénnaykdæanRbtibtiþkar Gacpþl;siTi§dl;m®nþIrbs;xøÜn edIm,Idak;kMhitelIclnarbs;CnCab;sgS½y
edIm,IesIubGegátelIKNnIFanaKar nigRbGb;dak;luysnSM edIm,Idak;kMhitelIkarlk;dUrRTBüFnrbs;CnCab;sgS½y nigedIm,ITamTar
[CnCab;sgS½ypþl;B½t’manlm¥itBIsßanPaBhirBaØvtßúrbs;xøÜn. ICAC GacXat;xøÜn nigXMuxøÜn ¬edaymincaM)ac;mandIka¦ enAkñúg
mCÄmNÐlrbs;xøÜnkñúgry³eBl 48 em:ag ¬sRmab;bTelμIsEdlEcgenAkñúgc,ab; ICAC nig POBO¦. naykdæanenHk¾GacRbmUl
nigrkSaTukPsþútagsRmab;bTelμIsEbbenHEdr. Cakarmþgmáal m®nþI ICAC cUlrYmkñúgskmμPaBbgáb;épÞkñúg. kalBIedIm ICAC
RtUv)anGnuBaØt[ecjdIkaEqkeqr b:uEnþ\LÚvenH vakøayeTACakarTTYlxusRtUveTalrbs;tulakarvijehIy.
naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy KWCaGgÁPaBtUcCageKbg¥s;enAkñúg ICAC . tYnaTIrbs;naykdæanKW edIm,IBinitüelIkarGnuvtþ
nignItiviFIrbs;naykdæanrdæaPi)al nig sßab½nsaFarN³ cg¥úlbgðajcenøaHRbehagEdlGac[RbRBitþGMeBIBukrlYy)an nigpþl;
Gnusasn_eFVIkMENTRmg;viFIsa®sþkargar edIm,Ikat;bnßyskþanuBlénkarRbRBitþGMeBIBukrlYy. karTb;sáat;RtUv)anGHGagfa
Gs;cMNayticCagkarkat;eTas. karTb;sáat; manrYmTaMgkarpþl;Gnusasn_eTAelIkarRbRBwtiþl¥kñúgGaCIvkmμ edIm,Ikat;bnßycMNg;
citþ nighaniP½y. Gnusasn_KWCakartRmUv[mRnIþsaFarN³Gnuvtþtam nigCakarENnaMsRmab;GaCIvkm μÉkCn. eK)anepþatkar
ykcitþTukdak;eTAelIkarpøas;bþÚrRbB½n§CaCagpøas;bþÚrmnusS. edIm,ITisedAenH GñkCMnajTb;sáat;GMeBIBukrlYyRtUv)anbBa¢ÚneTA
naykdæanepSg² edIm,IBinitüBInItiviFI nigkarGnuvtþ kñúgeKalbMNgdkecjnUvcenøaHRbehagTaMgGs; EdlGac[RbRBwtþGMeBI
BukrlYy)an. CMnYybec©keTsk¾RtUv)anpþl;CUnenAeBlNacaM)ac;Edr edIm,ICYynaykdæan[begáItRkm nigma’KaENnaM sIþBIkar
63
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ Rkughugkug
Rbtibtiþrbs;buKÁlik. naykdæank¾cUlrYmtaMgBItMNak;kaldMbUgkñúgkarbegáIteKalneya)ay nigbTbBaØtiþfμI² edIm,IbiTecal[Gs;
nUv»kasRbRBwtþGMeBIBukrlYy.
naykdæanTMnak;TMngshKmn_ man 2Epñk EdlmYyRtUvTMnak;TMngCamYyRbB½n§pSBVpSay nigmYyeTotTMnak;TMngCamYy
saFarNCn. naykdæanenHTTYlxusRtUvGb;rMsaFarNCnGMBI\T§iBlGaRkk;énGMeBIBukrlYy nigedIm,IekogKrkarCYyKaMRTBI
saFarNCneTAelI ICAC. naykdæanenH GnuvtþkmμviFIGb;rMy:agskmμenAkñúgshKmn_. erogral;qñaM buKÁliknaykdæanCYbCamYy
GñkRKb;RKgEpñkGaCIvkmμ nayksala RKUbeRgón nigsisSfñak;mFümsikSa nig]tþmsikSa buKÁlikraCkar nigtMNagGgÁkarenAkñúg
RbeTscin edIm,IGb;rMBYkeK[yl;BIkarbg;xatelIGMeBIBukrlYy bBaØtiþc,ab;RbqaMgkarsUk):an; CaBiesskrNIEdlBak;B½n§elIerOgBI
mun² TNÐkm μ nigplvi)akénGMeBIBukrlYy. eCaKC½yénkic©xitxMTaMgenHBwgEp¥kmYyEpñkelIkrNIeCaKC½ykñúgtulakar nigkar
pSBVpSayGMBIeCaKC½yTaMgenaH Edlnwgpþl;[nUvkarKMramCak;EsþgecjBIkarkat;eTas. sikçasala kmμviFIbNþúHbNþal nigkmμviFI
kagarepSg²eTotRtUv)anerobcMeLIg edIm,IQancUleTAdl;eKaledA nigEckCUnnUvkRmgÉksarsþIBIkarTb;sáat;. naykdæanenH
)anbgá[mankarbdivtþmYykñúgcMeNamRbCaCnTUeTAcMeBaHGMeBIBukrlYy.
]bkrN_sMxan;rbs; ICAC kñúgkarRbqaMgGMeBIBukrlYy manenAkñúgEpñk 10 én POBO - sIþGMBIkmμsiT§ielIRTBüsm,tiþEdlmin
GacBnül;)an EdlEcgfa buKÁlmñak;²EdlmankRmitCIvPaBrs;enA b¤manFnFanhirBaØvtßúhYsBIkRmiténR)ak;cMNUl nigminGac
pþl;karBnül;c,as;las;)an BIrebobEdlxøÜnGacrkSakRmitCIvPaBrs;enAEbbhñwg b¤rebobEdlxøÜnTTYlFnFanhirBaØvtßúxusc,ab;
RtUvcat;TukfaCabTelμIsmYy.
ICAC eRbIRbB½n§pSBVpSayedIm,IeFVI[mnusSjejIt nigedIm,IeFVIkarGb;rM. kmμviFIpSBVpSayedIm,ICaRbeyaCn_dl;saFarNCn
RtUv)aneFVIeLIgtamTUrTsSn_ nigviTüú edayBnül;BIkic©xitxMrbs; ICAC edaymanRbFanbTsMxan; 3 KW GMBavnavdl;saFarNCn
[raykarN_BIGMeBIBukrlYy RBmanfa karRbRBwtiþGMeBIBukrlYynwgRtUv)anrkeXIj ehIynigplvi)akF¶n;F¶rGacnwgekItman nig
GgVrk[manPaBesμaHRtg;edIm,IGtßRbeyaCn_rbs;sgÁmCati. kRmgÉksarsRmab;Gb;rMk¾RtUv)anpþl;enAtamsalaeronpgEdr.
karerobcMkic©Rbtibtiþkar
ICAC KWCasßab½ncm,gEdlTTYlxusRtUvRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigmansiT§iGMNacd¾TUlMTUlay edIm,ICMruj[KN³kmμkar
enHbMeBjGaNtþikargarrbs;xøÜn)anRbkbedayRbsiT§PaB. edaysarEt ICAC mansiT§iGMNacesIubGegátd¾TUlMTUlayenHehIy
)anCaeKRtUvbegáIt[manRbB½n§RtYtBinitüKñaeTAvijeTAmkmYy edIm,ITb;sáat;kMu[siT§iGMNacTaMgenHRtUv)aneKeRbIedayrMelaPbMBan.
edIm,IFanasc©Fm’rbs;KN³kmμkarenH skmμPaBrbs;vaRtUvsßitenAeRkamkarRtYtBinitüedayKN³kmμaFikarÉkraCücMnYn 4
EdlbegáIteLIgedayRbCaBlrdæBIRKb;EpñkénshKmn_ EdlEtgtaMgedayRbFanRbtibtiþ. KN³kmμaFikarTaMgenHTTYlr)aykarN_
nigBakübNþwg ehIytamemIlkargarrbs; ICAC edIm,IFanafa KN³kmμkar ICAC enHminrMelaPelIsiT§iGMNacrbs;xøÜn b¤minkøay
CaBukrlYy. KN³kmμaFikarTaMgenH rYmman³
KN³kmμaFikarRbwkSaBIGMeBIBukrlYy EdlBinitüelITisedATUeTArbs; ICAC nig pþl;»vaT sþIBIbBaðananaEdlTak;Tgnwg
eKalneya)ay.
KN³kmμaFikarBinitüeLIgvijelIkarRbtibtiþ EdlBinitüelIEpñkesIubGegátrbs; ICAC.
KN³km μaFikarRbwkSaBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy Edlpþl;»vaTGMBIGaTiPaBsRmab;eFVIkarsikSasþIBIkarTb;sáat;GMeBI
BukrlYy nigBinitüemIlr)aykarN_énkarsikSaTaMgGs;.
64
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
KN³kmμaFikarRbCaBlrdæRbwkSaelITMnak;TMngshKmn_ Edlpþl;»vaTdl; ICAC sþIBIyuT§sa®sþ Gb;rMdl;saFarNCn
nigcuHbBa¢IkarCYyKaMRTrbs;BYkeK.
manynþkarTTYlxusRtUv 1 eTotKW KN³kmμaFikarTTYlBakübNþwg ICAC ÉkraCü - dwknaMedaysmaCikRkumRbwkSaRbtibtiþ
1rUb EdlTTYltamdan nigBinitüeLIgvijelIral;BakübNþwgTaMgGs;EdlbwþgBI ICAC.
ICAC minmanGMNaceFVIbNwþgGaCJaelIkrNIBukrlYyeT. siT§iGMNacedIm,IeFVIbNwþgGaCJa bnÞab;BIbBa©b;karesIubGegát KwCa
karTTYlxusRtUvrbs;rdæmRnþIRksYgyutþiFm’ edIm,IFanamin[mankrNINaeLIgeTAdl;tulakar edaysarEtkarvinicä½yrbs; ICAC
Etb:ueNÑaH. rdæmRnIþRksYgyutþiFm’ dwknaMRksYgyutþiFm’ EdlTTYlxusRtUvelIdMeNIrkarkat;eTasbTRBhμTNÐ. kñúgkarbMeBjmuxgar
enH ÉkraCPaBrbs;RksYgenHRtUv)anFanaCadrab edayKuNtémøénmaRta 63 énc,ab;CamUldæanEdlEcgfa RksYgyutþiFm’ {RtUv
RtYtBinitübNþwgGaCJaelIbTRBh μTNÐedayminmankareRCótERCk}. enAkñúgRksYgyutþiFm’ naykdæanGyükarEdldwknaMeday
RbFannaykdæanGyükarsaFarN³mantYnaTIdak;bNþwgGaCJasRmab;tulakarkat;kþI nigbþwg]TÞrN_tagnam[rdæmantYnaTIpþl;kar
ENnaMEpñkc,ab;dl;TIPñak;garGnuvtþn_c,ab;edayeyagtamkaresIubGegátrbs;xøÜn ehIyCaTUeTA tagnam[rdæmRnIþRksYgyutþiFm’
GnuvtþkargartamqnÞanusiT§ixøÜn faetIRtUvb¤minRtUveFVIbNþwgGaCJaedIm,Ikat;kIþkrNIRBhμTNÐ.
kariyal½y Ombudsman - dwknaMeday Ombudsman EdlRtUv)anEtgtaMgedayRbFanRbtibtiþ ¬GnuEpñk 3[3]
OO¦-mantYnaTIFanafasaFarNCn RtUv)anbeRmIedayrdæ)alsaFarN³RbkbedayyutþiFm’ nigRbsiT§PaB EdlmankarebþCJacitþ
TTYlxusRtUv ebþCJaRbkan;citþTUlay nigebþCJapþl;esvakmμRbkbedayKuNPaB. RbkarenHGacseRmc)antamry³karesIubGegát
edayÉkraCü nigedayminlMeGog edIm,IeqøIytbcMeBaHkarekItTukçminsuxcitþ nigedaHRsaybBaðaEdlekIteLIgBIrdæ)alminl¥enAkñúg
vis½ysaFarN³ nigeFVI[mankarEklm¥KuNPaB nigEklm¥sþg;darénrdæ)alsaFarN³ RBmTaMgelIkkm<s;PaByutþiFm’enAkñúg
rdæ)alenH. muxgarrbs;kariyal½y Ombudsman KWedIm,IFanafa³
bBaðaénkariyal½yFibetyüminrMxandl;smFm’Epñkrdæ)al.
saFarNCnGacCYbGaCJaFrsaFarN³)anCanic©.
karrMelaPbMBankñúgkareRbIsiT§iGMNac RtUv)anTb;sáat;.
kMhusqÁgRtUv)anEktRmUv.
enAeBlm®nþIsaFarN³ RtUv)anecaTRbkan;edayGyutþiFm’ karBitRtUvEtrk[eXIj.
siT§imnusSRtUv)ankarBar. ehIynig
vis½ysaFarN³ bnþEklm¥KuNPaB nigPaBs½kiþsiTi§.
emeronEdlTTYl)an
eCaKC½ykRmitx<s;rbs; ICAC CaTUeTA KWekIteLIgedaysar³
qnÞ³neya)ayEdl)anbgðaj[eXIj kñúgcMeNamRbkarepSg²eTot edaysarkarpþl;[ ICAC nUvsiT§iGMNacEpñkc,ab;
nigFnFanRKb;RKan; .
ÉkraCPaBrbs; ICAC.
siT§iGMNacrbs;sñgkar kñúgkarEtgtaMg RKb;RKg nigdkbuKÁlikecjedaymincaM)ac;Bnül;.
vtþmanénbTbBaØtiþsmRsbRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy EdlRtUv)anGnuvtþy:agRtwmRtUv.
65
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ Rkughugkug
karpSBVpSayCasaFarN³GMBIkarkat;eTasGMeBIBukrlYy.
c,ab;Edldak;katBVkic©[mRnIþsaFaeN³RbkasBIRTBüsm,tiþ nigRbPBmUlniFirbs;xøÜn enAeBlEdlRtUv)ansYr.
viFIsa®sþTUlMTUlaykñúgkaredaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYy tamry³yuT§sa®sþ 3 muxRBYj KWesIubGegát Tb;sáat; nigGb;rM
saFarNCn.
karKaMRTBIsaFarNCn. ehIynig
nItirdæ.
ebIniyay[cM²CagenHeTotKWfa sar³sMxan;bMputkñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy KWcaM)ac;RtUveFVI[mankic©shkar nigkar
TukcitþBIsaFarNCn. karpøas;bþÚrGakb,kiriyarbs;saFarNCnBIkarmanGFüaRs½yeTACakarminGFüaRs½ydac;xatcMeBaHGMeBI
BukrlYy KWCadMeNIrkard¾yWt² nigRbkbedaykarQWcab; EdleBlxøHmaneCaKC½y ehIyeBlxøHeTotminmaneCaKC½y.
karkt;smÁal;rbs;saFarNCncMeBaHGMeBIBukrlYyKWCakarcaM)ac; EdlTamTar[manyuT§nakarGb;rMRbkbedaynirnþrPaB
enAtamshKmn_ edIm,IelIkkm<s;karyl;dwgCasaFarN³. RtUveFVI[RbCaCnyl;c,as;fa GMeBIBukrlYyGacbgá[manplvi)akeRcIn
RbsinebITuk[manteTAeTot. RtUvEteFVI[BYkeKmanCMenOfa RbCaBlrdæsamBaØRKb;rUbsßitenAkñúgtYnaTImYyedIm,IeFVIGIVmYyGMBIerOg
BukrlYyenH sRmab;CaRbeyaCn_pÞal;rbs;BYkeK nigsRmab;CaRbeyaCn_dl;sgÁm. RtUvbgðajBYkeK[eXIjCak;c,as;fa GMeBI
BukrlYybgá[manEtbT]RkidæEfmeTot Edlb:HBal;dl;karrIkceRmIn nigb:HBal;dl;suxmalPaBesdækic©rbs;RbCaCn. dUecñH
ICAC )anecjesckIþRbkassRmab;Tak;TajcMNab;Garm μN_BIsaFarNCn edIm,IpSayy:agskm μCUnsaFarNCnRCabGMBIvb,Fm’
s¥ats¥M nigsucritPaB. kñúgb:unμanqñaMfμI²enH karEbgEckFnFanGb;rMmYycMnYnFM eq<aHeTArkkarbegáItPaBs¥ats¥M nigPaBesμaHRtg;kñúg
cMeNamyuvCn edIm,I[R)akdfa mnusSCMnan;eRkayyl;dwgBItRmUvkarbnþkic©xitxMRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy.
PaBP½yxøackarsgswk)anbg¥ak;TwkcitþRbCaCnmin[raykarN_BIGMeBIBukrlYy EdlcaM)ac;RtUvEt[mnusSraykarN_Ca
sm¶at; RBmTaMgRtUv[manviFIkarBarsakSI. ICAC )anxitxMy:ageBjsmtßPaBkñúgkarFanamin[manbuKÁlNamñak;TTYlrgeRKaH
edaysarraykarN_BIGMeBIBukrlYy. dMbUg ICAC maneKalkarN_TUeTAfa RtUvEteFVIkaresIubGegátral;r)aykarN_ecaTRbkan;BIGMeBI
BukrlYy. TI2 ICAC )anGnum½teKalkarN_rkSakarsm¶at; cMeBaHRKb;r)aykarN_sþIBIGMeBIBukrlYyTaMgGs;. ebIminTan;)anpþl;dIka
Eqkeqr b¤minTan;ecaTRbkan; b¤cab;xøÜnCnNamñak;eT enaHKWCabTelμIsmYyrbs;buKÁlik ICAC RbsinebIbuKÁlikenaHniyayR)ab;eK
BIeQμaHénGñkEdlRtUv)anesIubGegát. TI3 sRmab;krNIEdlmanevyiTPaBx<s; ¬KWmanPaBresIbxøaMg¦ RtUvmankmμviFITUlMTUlay
mYysRmab;karBardl;sakSI ehIyebIkñúgkrNIF¶n;F¶rbMputEmnETn CMruj[sakSIpøas;bþÚrGtþsBaØaN nig[taMglMenAfμI. bnþicmþg²
RbkarenH)anbNþal[mankarraykarN_BIGMeBIBukrlYyedayGnamikkan;EtticeLIgcab;BI 65° kñúgqñaM 1974 cuHdl; 30° kñúgqñaM
2000.
ICAC k¾)andwgtaMgBItMNak;dMbUgEdlfa karshkarCaédKUCamYyRbB½n§pSBVpSaymanlkçN³caM)ac;Nas;. RbB½n§pSBVpSay
KWCaédKUd¾manGMNacminGacpþac;)an kñúgkarpSBVpSaysarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy.
eTaHbICay:agNak¾eday kareRbIR)as;RbB½n§pSBVpSaymin)ankat;bnßynUvtRmUvkarEdlRtUvCYbRbCaCnedaypÞal;eT.
karCYbedaypÞal;KWRtUv)ancat;Tukfamansar³sMxan;sRmab; ICAC eRBaHvaBnül;BIeKaledA nigebskkmμrbs;KN³kmμkar ehIy
TTYleyabl;Eklm¥elIkargarrbs;xøÜn. sRmab;eKalbMNgenH ICAC eRbIR)as;bNþajyuT§sa®sþénkariyal½yRsukfñak;tMbn; edIm,I
rkSakarCYbedaypÞal;CamYysmaCiknanaenAkñúgshKmn_. kariyal½yTaMgenHmanmuxgarcm,g 2KW edIrtYCacMNucbegÁalsRmab;
Tak;TgCamYyGñkdwknaMshKmn_ nigGgÁkarEdlmRnþIfñak;tMbn;rbs; ICAC )anerobcMskmμPaBmYycMnYnCamYyKña kñúgkarpSBVpSay
66
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
nUvsarsþIBIkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigkMBugGnuvtþedaybuKÁlikEdlTTYl)ankarbNþúHbNþaledIm,IEckcaynUvsarrbs; ICAC
dl;EpñkepSg²enAkñúgshKmn_. kariyal½yenH k¾beRmICamCÄmNÐlTTYlr)aykarN_EdlsaFarNCnTUeTAGacedIrcUl nigdak;
BakübNþwgGMBIGMeBIBukrlYy. bTBiesaFn_)anbgðajfaRbCaCnmanGarm μN_gayRsYlkñúgkarpþl;B½t’manenAkñúgsßanPaBminsUvCa
pøÚvkarEbbenH.
bTBiesaFn_RbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenARkughugkug )anbgðajfa karTb;sáat;GMeBIBukrlYyKWCasmasPaBd¾sMxan;én
yuT§sa®sþRbqaMgGMeBIBukrlYy. karTb;sáat; k¾RtUv)aneKcat;TukfaGs;cMNayticCagcMNayelIkarGnuvtþ. Tak;TgeTAnwgcMNucenH
ICAC k¾)annigkMBugpþl;CMnYypgEdr dl;vis½ysaFarN³ nigvis½yÉkCnkñúgkarGPivDÆRkmsIlFm’.
skçIPaB)anbgðaj[eXIjpgEdrfa karcat;TukGMeBIBukrlYyfaCabT]RkidækRmitx<s; edaysgát;F¶n;elIkarFana[mankar
dak;eTaskrNIénGMeBIBukrlYy KWmansar³sMxan;Nas;. kardak;eTasEbbenHRtUvpSBVpSay[)anTUlMTUlay nigRtUv[RCYtRCabdl;
RsTab;mhaCnTUeTA. k¾b:uEnþ karkat;kþIsRmab;bTelμIstUctacmancMNayx<s; ehIybTBiesaFrbs; ICAC )anbgðajfa karRbman
cMeBaHerOgtUctac EdlCnel μ Isyl;RBmTTYledayeBjelj RtUv)anemIleXIjfaCakarcMNayEdlmanRbsiT§PaBx<s; eday
CnelμIsdwgfa xøÜnnwgRtUv)aneKXøaMemIly:agCitsñiT§ bnÞab;BIRtUv)anRBman ehIymantictYcNas;Edl)anRbRBwtþbTelμIseTot.
cMeBaHsiT§iGMNacesuIbGegátd¾TUlMTUlayrbs; ICAC KWGacmanskþanuBlénkareRbIsiTi§edaybMBan. edaysarehtuenHehIy
)anCacaM)ac;RtUvEtmanRbB½n§mYyd¾manRbsiT§PaBkñúgkarBinitüemIlKñaeTAvijeTAmk.
RbPB
kariyal½y G>s>b GMBI]RkidækmμnigeRKOgejón kmμviFIBiPBelakRbqaMgGMeBIBukrlYy kRmg]bkrN_RbqaMgGMeBIBuk
rlYyrbs;G>s>b,kare)aHBum<pSayTI 3 RkugvIEyn ExkBaØa 2004
http://www.unodc.org/unodc/en/corruption_toolkit.html
ICAC 2003 r)aykarN_RbcaMqñaM http://www.icac.org.hk/eng/0/1/10/16.html
Osborne, D., and Lai, A. ÉksarEdlRtUv)anbgðajkñúgGgÁRbCMuGñkCMnajrbs;G>s>b GMBIkarlmi¥t]bkrN_RbqaMg
GMeBIBukrlYy RkugvIEyn 13-14 Exemsa 2001.
Lai, A. sñgkar KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgGMeBIBukrlYy hugkug tMbn;rdæ)alBiessrbs;RbeTscin
Quah, J. karbRgáabGMeBIBukrlYyenAGasIu karsikSaeRbobeFobGMBIRbeTscMnYnR)aMmYy Eastern Universities Press,
2003.
B½t’mank¾RtUv)anRbmUlBIevbsayénsßab½nnanaEdl)anraynamxagelI.
67
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
GgÁPaBsvnkmμénsaFarNrdæ\NÐÚensIu (BPK) www.bpk.go.id/english/english.htm
KN³kmμkarlubbM)at;GMeBIBukrlYy (KPK) www.kpk.go.index/php?/idunit=6
KN³kmμkarGMb‘Uds_mwnCati (KON) www.ombudsman.or.id
sßab½nGyükarsaFarN³
bTbBaØtþicm,g
c,ab;elx 15 qñaM 2002 sþIBIkarlubbM)at;GMeBIlagluykxVk;1
c,ab;elx 28 qñaM 1999 sþIBImRnþIRbtibtþirbs;rdæaPi)alEdls¥ats¥M KμanGMeBIBukrlYy KμankarXubXit nigKμanbkSBYk
niym.2
c,ab;elx 30 qñaM 2002 sþIBIKN³kmμkaredIm,IlubbM)at;GMeBIBukrlYy (Law 30/2002)
http://www1.oecd.org/daf/ASIAcom/pdf.indonesia_302002_KPK.pdf
c,ab;elx 31 qñaM 1999 sþIBIkarlubbM)at;GMeBIBukrlYy (Law 31/1999)3
http://www.hamline.edu/apakabard/basisdata/2000/03/13/0022/html
savta
cab;taMgBIkardYlrlMrbbs‘UhatUkñúgqñaM 1997 rdæaPi)al\NÐÚensIu)anRbkasmþgehIymþgeTot BIkarebþCJarbs;xøÜnkñúgkar
RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy ehIy)anGnum½tviFankarc,ab;mYycMnYnedIm,IedaHRsaybBaðaenH. viFankarTaMgenaHrYmman c,ab;sþIBI
rdæaPi)als¥ats¥M c,ab;RbqaMgGMeBIlagluykxVk; nigc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ¬dUcmanrayeQμaHxagelI¦ EdlRtUv)aneFVIviesaFn
kmμCabnþbnÞab;edIm,Idak;bnÞúkénkarpþl;PsþútageTAelICnCab;ecaT. b:uEnþ fVId,itEtmankarGPivDÆc,ab;KYr[cab;GarmμN_enHk¾eday
cMNucexSayrbs;RbeTs\NÐÚensIu )aneFVI[RbsiT§PaBénviFankarRbqaMgGMeBIBukrlYy mankRmit (Transparency International,
2003³140) edaymankarrIkceRmIntictYckñúgkarRbyuT§RbqaMgnwgGVIEdlPasa\NÐÚensIuehAfa korupi, kolusi dan nepotisme
mann½yfaGMeBIBukrlYy GMeBIXubXitKña nigbkSBYkniym. EpñkFM²énc,ab;TaMgenaH minTan;)anGnum½tenAeLIy ehIyrdæaPi)alk¾min
)anGnuvtþnUvkartamdanEdlRtUveFVICacaM)ac;Edr. CaBiess rdæaPi)almþgehIymþgeTotmin)anEbgEckfvikaRKb;RKan;sRmab;sßab½n
EdlbegáIteLIgedIm,IGnuvtþ nigGnum½tc,ab;TaMgenHeLIy.
RbeTs\NÐÚensIu
1c,ab;enHKμankarbkERbCaPasaGg;eKøseT.
2c,ab;enHKμankarbkERbCaPasaGg;eKøseT.
3c,ab;enHRtUv)anEkedayc,ab;elx 20 qñaM 2001 sþIBIkarEkERbc,ab;elx 31 qñaM 1999.
68
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
b:unμanqñaMfμI²enH eKsegáteXIjmanviFankarsMxan;²kñúgkarGPivDÆsßab½n edaymansßab½ncMNuHrdæmYycMnYnRtUv)anbegáIteLIg
EdlmanGaNtiþkargarrYmcMENkdl;karRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. sßab½nTaMgenaHrYmman KN³kmμkarsvnkmμRTBüsm,tiþm®nþI
saFarN³ (KPKPN)4
KN³kmμakarGMb‘Uds_mwnCati KN³kmμkarc,ab;Cati nigKN³kmμkarlubbM)at;GMeBIlagluykxVk; (ADB,
2004³1). b:uEnþ kic©RbwgERbgrbs;sßab½nTaMgenH RtUv)ancuHexSayedayGaNtþikargarpÞúyKña (Transparency International,
2003³145). karvivDÆd¾sMxan;mYykñúgvis½yenH KWkarbegáItKNkmμkarlubbM)at;GMeBIBukrlYy (KPK) kñúgExFñÚ qñaM 2003 Edl
TTYlbnÞúksRmbsRmYl nigRtYtBinitüsßab½nTaMgGs;EdleKpþl;GMNac[lubbM)at;GMeBIBukrlYy. eKmansgÇwmfa (KPK) nwgbegáIt
)anCaEpñksMxan;mYy ehIykøayeTACacMNuckNþalénRkbxNÐsßab½nTUlMTUlaysRmab;edaHRsaybBaðaBukrlYyenA\NÐÚensIu.
GMeBIBukrlYyenAEtCabBaðaRbQmxøaMgenAeLIy RbeTs\NÐÚeNsuICab;cMNat;fñak;TI 137 kñúgcMeNamRbeTs 159 elI
taragsnÞsSn_karyl;eXIjBIGMeBIBukrlYyrbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCati Transparency International 2005 Edlmanpl
b:HBal;dl;smamaRténCIvPaBCnRkIRk dUc)anerobrab;kñúgÉksar The Poor Speak Up-sþIGMBIGMeBIBukrlYy 17krNI nigpl
b:HBal;GviC¢manmkelIkarGPivDÆRbeTsTaMgmUl.
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
KN³km μkarlubbM)at;GMeBIBukrlYy KPK RtUv)anbegáItkñúgExFñÚ qñaM 2003 tamKuNtémøénmaRta 43 énc,ab;elx
31¼1999. rcnasm½<n§rbs;GgÁkar GaNtþikargar nigsmtßkic©én KPK RtUv)anEcgedayc,ab;elx 30¼2002. maRta 3 én
c,ab;elx 30¼2002 Ecgfa {KPK KWCaTIPñak;garrdæEdlRtUvbMeBjParkic© nigGMNacrbs;xøÜnedayÉkraCü minsßiteRkam\Ti§BlGVI
TaMgGs;}. {KPK RtUvseRmcelIeKalneya)ay nignItiviFI kñúgkarGnuvtþParkic© nigGMNacrbs;xøÜn. KPK k¾RtUvTTYlxusRtUvcMeBaH
karRKb;RKgbuKÁlikrbs;xøÜnEdr EdlrYmTaMgkarEtgtaMg nigbBa©b;kic©snüa ¬maRta 25¬1¦ c,ab;elx 30¼2002¦. tammaRta
15¬K¦énc,ab;elx 30¼2002 KPK RtUveFVIr)aykarN_RbcaMqñaMGMBIskmμPaBrbs;xøÜndak;CUnRbFanaFibtI sPa nigGKÁsvnkrrdæ.
KN³kmμkarlubbM)at;GMeBIBukrlYy KPK mansmasPaB nigdwknaMedaysñgkar 5rUb Edlman 1rUbCaRbFanrbs; KPK nig
4rUbeTotCaGnuRbFan. sñgkarTaMgenHRtUv)anEtgtaMgCam®nþIrdæaPi)al ¬maRta 21 énc,ab;elx 30¼2002¦. sñgkarRtUv)an
eRCIstaMgedaysPa ecjBIbBa¢IEdlesñIeLIgedayRbFanaFibtI. bBa¢IebkçCnRtUv)anerobcMedayKNkmμkareRCIserIsEdlEtgtaMg
edayrdæaPi)al ¬maRta 30 c,ab;elx 30¼2002¦. tMENgCasñgkarmanGaNtiþ 4qñaM ehIyGacRtUv)anEtgtaMgsRmab;mYy
GaNtiþeTot)an ¬maRta 34 c,ab;elx 30¼2002¦. KPK manGKÁelxaFikarmYyrUbCaCMnYykar. GKÁelxaFikarRtUv)anEtgtaMg
edayRbFanaFibtI b:uEnþTTYlxusRtUvcMeBaHsñgkarrbs; KPK ¬maRta 27 c,ab;elx 30¼ 2002¦.
sñgkar nwgRtUvdkecjBItMENgRbsinebIKat;bMBanbTbBaØtiþénc,ab;elx 30¼2002. ebImankarsgS½yfa sñgkarNamñak;
)anRbRBwtþGMeBI]RkidæNamYy sñgkarenaHnwgRtUvdkecjBItMENgCabeNþaHGasnñ. esckþIseRmcBak;B½n§eTAnwgRbkarxagelIenH
RtUveFVIeLIgedayRbFanaFibtI ¬maRta 32 c,ab;elx 30¼2002¦.
manRkumBieRKaHeyabl;mYy EdlmansmaCikbYnrUb eRCIstaMgeday KPK BIcMeNamebkçCnEdlesñIeLIgedayKN³kmμkar
eRCIserIs ¬maRta 21 ¬1-x¦ nig 22 c,ab;elx 30¼2002¦. RkumBieRKaHeyabl;enHmaneKalbMNgpþl;mti nigkarENnaMCUn
KPK kñúgkarGnuvtþParkic© nigGMNacrbs; KPK ¬maRta 23 c,ab;elx 30¼2002¦.
4KPKPN RtUvbBa©ÚlCamYy KPK køayeTACaGgÁPaBbgáaEdlmanmuxgartamdanRTBüsm,tiþmRnIþsaFarN³ Edlsßitkñúgsmtßkic©rbs;
KPK.
69
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTs\NÐÚensuI
sßab½n KPK man 4Epñk³ EpñkTb;sáat; EpñkGyükar EpñkB½t’mannigTinñn½y nigGgÁPaBRtYtBinitüépÞkñúgnigbNþwgsaFarN³.
EpñknImYy²EbgEckeTACaGgÁPaB ¬naykdæan¦tUc²CaeRcIneTot ¬maRta 26 c,ab;elx 30¼2002¦.
maRta 6 énc,ab;elx 30¼2002 Ecgfa KPK manParkic©dUcxageRkam ³
sRmbsRmYlCamYysßab½nEdlmanGaNtiþkargarlubbM)at;GMeBIBukrlYy .
RtYtBinitüsßab½nEdlmanGaNtiþkargarlubbM)at;GMeBIBukrlYy .
eFVIkaresIubGegát ecaTRbkan; nigeFVIbNwþgGaCJaBIbTelμIsBukrlYy .
cat;viFankarTb;sáat;GMeBIBukrlYy . ehIynig
tamdankaremIlGPi)alkic©rbs;rdæ .
KPK RtUvbMeBjParkic©kñúgkaresIubGgát ecaTRbkan; nigeFVIbNwþgGaCJaelIkrNIBukrlYy EdlBak;B½n§nwg {mRnþIGnuvtþn_c,ab;
mRnþIrdæaPi)alb¤PaKIÉeTotEdlmankarBak;B½n§CamYynwgGMeBIBukrlYyEdlRbRBwtþedaymRnþIGnuvtþn_c,ab; mRnþIrdæaPi)al} EdleFVI[
saFarNCnmankarcab;GarmμN_ b¤eFVI[)at;fvikardæya:gehacNas; 1>000>000>000 rUBI5
¬maRta 11 c,ab;elx 30¼2002¦.
kñúgGaNtþikargarenH KPK CaGñkEtgtaMgnigbBaÆb;kargarrbs;GñkesIubGegát GñkecaTRbkan; nigrdæGaCJa ¬maRta 43/ 45 nig
51¦.
maRta 12 c,ab;elx 30¼2002 pþl;[ KPK nUvGMNacTUlMTUlaykñúgkarbMeBjkargaresIubGegát karecaTRbkan; nigkar
eFVIbNwþgGaCJa rYmTaMgkarbBa¢a[sßab½nBak;B½n§ hamXat;CnsgS½ykMu[eFVIdMeNIreTAbreTs esñIsMuB½t’manhirBaØvtßúBIFnaKar nig
RKwHsßanhirBaØvtßúÉeTot nigp¥akmin[CnsgS½y b¤PaKIBak;B½n§ eRbIR)as;RTBüsm,tiþrbs;xøÜn bBa¢a[mankarBüÜrtMENgCnsgS½y
esñIsMuB½t’manBIRTBüsm,tiþ nigr)aykarN_bg;Bn§darbs;CnsgS½y esñIsMuCMnYyBIb:UlisGnþrCati\NÐÚensIu nigsßab½nGnuvtþn_c,ab;rbs;
RbeTsepSg² edIm,IEqkeqr cab;xøÜn nigdkhUtRTBüsm,tþienAbreTs nigesñIsMuCMnYyBIb:Ulis b¤sßab½nBak;B½n§déTeTot edIm,Icab;xøÜn
XMuxøÜn vayqμk; nigrwbGUsRTBükñúgkrNIGMeBIBukrlYy EdlkMBugsßitenAeRkamkaresuIbGegát.
kñúgkarGnuvtþtYnaTITb;sáat;rbs;xøÜn KPK manGMNaceFVIsvnkmμRTBüsm,tiþrbs;m®nþIsaFarN³ nigeFVIkarGb;rM nigGnuvtþ
km μviFIpSBVpSaynana dUcCaGnuvtþkmμviFIGb;rMRbqaMgGMeBIBukrlYyRKb;kRmitsikSa erobcMnigGnuvtþkmμviFIsgÁmRbqaMgGMeBIBukrlYy
eFVIyuT§nakarRbqaMgGMeBIBukrlYy eFVIkic©shkareTVPaKI nigBhuPaKI edIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬maRta 13 c,ab;elx 30¼2002¦.
kñúgkarbMeBBaJtYnaTItamdanemIlkarRKb;RKgrdærbs; KPK GacBinitüeLIgvijnUvRbB½n§RKb;RKgrbs;sßab½nTaMgGs; nigpþl;
eyabl;dl;sßab½nTaMgenaH RbsinebIkarRtYtBinitübgðaj[eXIjfaRbB½n§TaMgenaHGacnwgekItmanGMeBIBukrlYy. RbsinebIsßab½n
mineKarBtam»vaTrbs; KPK eT KPK RtUvraykarN_CUnRbFanaFibtI sPaCati nigGKÁsvnkrCati ¬maRta 14 c,ab;elx
30¼2002¦.
maRta 15 c,ab;elx 30¼2002 Ecgfa KPK RtUvEtpþl;kic©karBardl;sakSI b¤GñkbegðIbkarN_ EdlraykarN_ b¤pþl;
B½t’manBIGMeBIBukrlYy.
5esIμnwg 100>000 duløar.
70
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
edIm,IbMeBjParkic©sRmbsRmYlkar KPK manGaNtiþkargardUcxageRkamenH³
sRmbsRmYlkaresIubGegát karecaTRbkan; nigkareFVIbNwþgGaCJaRbqaMgGMeBIBukrlYy
GnuvtþRbB½n§raykarN_kúñgeKalbMNglubbM)at;GMeBIBukrlYy
esñIsuMB½t’manGMBIc,ab;BIsßab½nBak;B½n§kñúgeKalbMNglubbM)at;GMeBIBukrlYy
erobcMsvnkarpþl;mti nigkic©RbCMusEmþgmtiCamYysßab½nnana EdlmanParkic©lubbM)at;GMeBIBukrlYy nig
esñIsMuB½t’manBIsßab½nBak;B½n§ EdlniyayBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy ¬maRta 7 c,ab;elx 30¼ 2002¦.
c,ab;elx 30¼ 2002 )ansgát;F¶n;fa KPK RtUvEtmantmøaPaB nigebIkcMhCUnsaFarNCn rYmTaMgkarEtgtaMgsñgkar
nigEtgtaMgbuKÁlikepSgeTot RBmTaMgeFVIyuT§nakarpþl;B½t’man nigelIkkm<s;karyl;dwgkñúgcMeNamsaFarNCn GMBIskmμPaBrbs;
KPK. KPK k¾manTisedAsVHEsVgrk nigelIkkm<s;y:agskmμnUvkarcUlrYmBIsaFarNCnkñúgskmμPaBrbs;xøÜn.
karerobcMkic©Rbtibtþikar
kñúgeBlGnuvtþParkic©rbs;xøÜnkñúgkarRtYtBinitüsßab½nrdæEdleFVIskm μPaBRbqaMgGMeBIBukrlYy maRta 8 énc,ab;elx
30¼2002 Ecgfa KPK manGMNaceFVIkarecaTRbkan; b¤eFVIbNþwgGaCJa EdlkMBugdMeNIrkaredaynKr)al b¤sßab½nrdæGaCJa
Edlc,ab; tRmUv[bBa¢ÚnCnCab;sgS½y nigÉksarBak;B½n§TaMgGs;eTA[ KPK RbsinebIl½kçx½NÐNamYyEdlEcgkñúgmaRta 9
c,ab;elx 30¼2002 maneRbobCag.6
eTaHbICa KPK manParkic©esIubGegát ecaTRbkan; nigeFVIbNþwgGaCJaelIkrNIBukrlYykþI k¾ KPK GacesñIsMu[nKr)al b¤sßab½n
rdæGaCJaeFVIkaresIubGegátkrNIsgS½yfamanGMeBIBukrlYy RbsinebI KPK minGacRbmUlPsþútag)anRKb;RKan;sRmab;eFVIkarecaT
Rbkan;eTenaH ¬maRta 44 c,ab;elx 30¼2002¦. nKr)alb¤sßab½nrdæGaCJa k¾GacGnuvtþkarecaTRbkan;EdlBak;B½n§nwgkrNI
BukrlYy)anEdr b:uEnþRtUvEtraykarN_CUn KPK BIbBaðaenHkñúgry³eBl 14éf¶. bnÞab;BIenH KPK manParkic©sRmbsRmYldMeNIrkar
ecaTRbkan;enH. RbsinebI KPK pþÜcepþImdMeNIrkarecaTRbkan;krNIBukrlYy b¤kMBugGnuvtþdMeNIrkarecaTRbkan;kñúgeBlCamYyKñanwg
nKr)al b¤sßab½nrdæGaCJa enaHnKr)al b¤sßab½nrdæGaCJaElgmanParkic©bnþkarecaTRbkan;teTAeTotehIy ¬maRta 50 c,ab;elx
30¼2002¦.
maRta 53 énc,ab;elx 30¼2002 Ecg[begáIttulakarRbqaMgGMeBIBukrlYy enAkñúgRbB½n§tulakarTUeTA b:uEnþmanlkçN³
xusKñaBItulakardéTeTot. tulakarRbqaMgGMeBIBukrlYyenHmanParkic© nigGaNtþikargarvaytémønigseRmcelIkrNIBukrlYy Edl
KPK )andak;CUn. tulakarRbqaMgGMeBIBukrlYyenHk¾manParkic© nigGaNtþikargarvaytémønigseRmcelIkrNIBukrlYy EdlRbRBwtþ
enAeRkAyutþaFikarc,ab;énRbeTs\NÐÚensIu RbsinebIcarImansBa¢atiCa\NÐÚensIu ¬maRta 55 c,ab;elx 30¼2002¦. GgÁCMnuMCMrH
manecARkm 5rUb KWecARkmsaladMbUg 2rUb7
Edl)anEtgtaMgtamesckþIseRmcrbs;RbFantulakarkMBUl nigecARkmcMeBaHkic©
3rUb EdlEtgtaMgedayRbFanaFibtIedaymankarBieRKaHeyabl;CamYyRbFantulakarkMBUl ¬maRta 56 c,ab;elx 30¼2002¦.
6maRta 9 Ecgfa KPK RtUvTTYlykkarecaTRbkan; b¤bNþwgGaCJa RbsinebI³ manr)aykarN_BIsaFarNCnfamankarlak;kM)aMgGMeBI
BukrlYy dMeNIrkarkþIBukrlYyBnüareBlyUredayKμanmUlehtusmRsb karRbKl;erOgkþIBukrlYymanEcgenAkñúgbTbBa¢aedIm,IkarBar
CnCab;ecaT karRbKl;erOgkþIBukrlYysßitenAeRkamGMNacc,ab;sþIBIGMeBIBukrlYy kalNamankareRCotERCkBIsßab½nnItiRbtibtþi
nItibBaØtiþ nigGMNactulkar b¤kal³eTs³NaepSgeTot EdlnKr)al b¤sßab½nrdæGaCJaminGacGnuvtþerOgkþI)ankñúglkçN³mankarTTYl
xusRtUv nigRKb;RCugeRCay)an.7
GnuelamtammaRta 57 énc,ab;elx 30¼2002 EdltRmUv[ecARkmcMeBaHkic© laElgBImuxtMENgEdleKkMBugbeRmI.
71
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTs\NÐÚensuI
GnuelamtammaRta 58¬1¦énc,ab;elx 30¼2002 tulakarRtUvEtvaytémø nigseRmcelIkrNIGMeBIBukrlYyEdl)anbþwg
kñúgry³eBl 90éf¶y:agyUr. karvaytémørbs;tulkarRtUveFVIeLIgRsbtamRkmnItiviFIRBhμTNÐ nigc,ab;elx 31¼1999 dUcEdl
)anEkERbedayc,ab;elx 20¼2001 sþIBIkarEkERbc,ab;elx 31¼1999 ¬maRta 62¼2002¦. esckþIseRmcrbs;tulakar
BukrlYy GacRtUv)aneKbþwg]T§rN_eTAtulakarCan;elI ehIyeKGacbþwg]T§rN_esckþIseRmcrbs;tulakarenHeTAtulakarkMBUl)an
¬maRta 59-60 énc,ab;elx 30¼2002¦.
sßab½nGyükarsaFarN³ KWCasßab½nrdæaPi)alEdlGnuvtþGMNacrdæ CaBiess kñúgvis½yeFVIbNwþgGaCJa enAkñúgGMNacc,ab;
nigTIPñak;garGnuvtþn_yutþiFm’ nigdwknaMedayGKÁemFavI EdlEtgtaMgeday nigTTYlxusRtUvcMeBaHmuxRbFanaFibtI. sßab½nGyükar
saFarN³EckecjCakariyal½yGKÁemFavI kariyal½yrdæGaCJaCan;x<s; nigkariyal½yrdæGaCJasaladMbUg EdltMNag[GgÁPaBEt
mYyEdlminGacbMEbk)an.
RkumRbwkSasvnkmμ KWCasßab½nsvnkm μkMBUlenAkñúgRbeTs\NÐÚensIu ehIyTTYlxusRtUveFVIsvnkmμelIPaBTTYlxusRtUvén
hirBaØvtßúrdæ rYmTaMg kareRbIR)asfvikarbs;rdæaPi)alkNþal rdæaPi)altMbn; shRKasrdæ nigkareRbIR)asfvikarbs;shRKas
rdæaPi)altMbn;. KPK manParkic©raykarN_BIskmμPaBrbs;xøÜnCUneTAsvnkrCati. svnkrCati KWCasßab½nmYyEdlsßitenAeRkam
smtßkic©RtYtBinitürbs; KPK edaysarEtsßab½nsvnkrCatienHmanParkic©RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy.
KN³kmμakarGMb‘Uds_mwnCati KWCasßab½nsaFarN³ÉkraCüEdlmanTisedAEfrkSasucritPaB karTTYlxusRtUv nigkardwknaMd¾
s½kiþsiT§rbs;rdæ. kñúgkargarrbs;xøÜn KN³kmμkarenHTTYlBakübNþwg nigBüayamrukrk nigedaHRsaytamBakübNþwgEdlsaFarN
CnbþwgRbqaMgnwgkMhusqÁgEpñkrdæ)alrbs;rdæaPi)al RBmTaMgBüayambegáItlkçxNÐ EdlnaMeTAdl;karRTRTg;rdæmYy EdlRtUvpþl;
esvaCUnRbCaBlrdæ tamrebobEdlKμanGMeBIBukrlYy.
emeronEdlTTYl)an
bTBiesaFBImunrbs;RbeTs\NÐÚensIuKWfa kþIsgÇwmd¾xøaMgeTAelIsßab½nEdlbegáIteLIg sRmab;RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyenaH
RtUv)anGnþrayeTAvij edaysarKμankarKaMRTBIrdæaPi)al nigfvikaminRKb;RKan;. kMENTRmg;tulakar EdlCaFatupSMsMxan;sRmab;
RbqaMgGMeBIBukrlYyk¾)annaM[mankarxkcitþEdr. kalBImun rdæaPi)alminTan;manyuT§saRsþrYm EdlRbmUlpMþúnUvKMnitd¾KYrCaTITukcitþ
Edl)anpþÜcepþImrYcmkehIy sRmab;edaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyenAeLIyeT. RbeTs\NÐÚensIuRtUvkarEpnTIvifIc,as;las;mYy
sRmab;kMENTRmg; nigkarebþCJarbs;rdæaPi)al edIm,ICMruj sRmbsRmYl nigtamdankMENTRmg;enH. mkTl;nwgéf¶enH RbvtþiénKMnit
pþÜcepþImRbqaMgGMeBIBukrlYykñúgsm½yeRkayrbbs‘UhatU KWRKan;EtCaerOgniTanmYyénkarepþImKMnitd¾Qøasév ehIynigRKan;EtCakar
snüamYyfanwgcgRkgc,ab;nana b:uEnþminRtUv)anGnuvtþtam. GñksegátkarN_xøHniyayfa c,ab; nigsßab½nBak;B½n§nana RtUv)anerobcM
eLIgedIm,I[braC½y edaymankarebþCJaEtsMbkeRkAfaRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy b:uEnþmanrcnasm<½n§épÞkñúg EdlnaM[sßab½nTaMgenH
minGacdMeNIrkar)an. RbkarenHGaccat;TukfaCaTRmg;én {rcnasm<½n§rdæ} EdlmanlkçN³s μ úKs μajxøaMg nigcaM)ac;RtUvEtman
qnÞ³neya)ayenAfñak;kMBUl edIm,I[kic©RbwgERbgRbqaMgGMeBIBukrlYyman»kasTTYleCaKC½y.
eKkMBugcaMemIlfa etIrdæaPi)alrbs;RbFanaFibtI Susilo Bambang Yudhoyono EdlCab;eqñat kalBIExkBaØa qñaM 2004
manTisedARbqaMgGMeBIBukrlYyGVIxøH. RbFanbTcm,gmYykñúgyuT§nakareXasnaEdlnaM[Kat;Cab;eqñatCaRbFanaFibtI KWsarsMxan;
énkarlubbM)at;GMeBIBukrlYy. eKk¾kMBugcaMemIlfakarbegáIt KPK nwgmanplb:HBal;GVIxøH. bBaðamYyEdlRtUvykcitþTukdak;edIm,I[
KPK maneCaKC½yeBjeljkñúgGaNtiþkargarrbs;xøÜn KWkareFVI[c,ab;déTeTotmanPaBrlUnCamYynwgc,ab;elx 30¼2002.
72
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
bTbBaØtiþnanaénc,ab;elx 30¼2002 enH minsUvmanPaBrlUnCamYylixitbTdæanRKb;RKgsßab½nepSgeToteT. ]TahrN_mYykñúg
RbkarenHKWfa eTaHbICac,ab;pþl;GMNac[ KPK GacesñIsMuB½t’manBIsßab½nrdækþI k¾KμanbTbBaØtiþNaEdltRmUv[sßab½nenaHpþl; b¤lat
RtdagB½t’manEdlRtUv)anesñIsMueLIy (ADB: 2004:2).
karbegáIt KPK bgðaj[eXIjc,as;fa vaminRtwmEtmankarcaM)ac;RtUvBinitüemIlGaNtiþkargarrbs;sßab½nRbqaMgGMeBI
BukrlYyEtb:ueNÑaHeT b:uEnþRtUvFana[lixitbTbdæanrbs;sßab½nepSgeTot qøúHbBa©aMgBIGaNtiþkargarrbs;sßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYy
pgEdr CaBiess RbsinebIsßab½nenHmantYnaTIRtUvsRmbsRmYl. kñúgsßanPaBEdlRbeTsmYymansßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYyeRcIn
ehIymanesckþIseRmcedIm,IbegáItsßab½nsRmbsRmYlmYy bBaðaenHRtUveFVI[Rkbx½NÐc,ab;manPaBrlUn ehIyRtUvEtFanaminTuk[
enAmansl;c,ab;NaEdlGgÁPaBBukrlYyGacykeTAeRbIedIm,ICaRbPBkarBarTl;nwgrdæ)an.
RbPB
Transparency International 2003 r)aykarN_GMeBIBukrlYysklelakqñaM 2003
http://www.globalcoruuptionreport.org/gcr2003.htm
Hardjono Ratih and Teggemann, Stefanie (eds.) 2002 The Poor Speak Up - GMeBIBukrlYy 17krNI
PaBCaédKUedIm,IkMENTRmg;GPi)alkic© http://www.kemitraan.or.id/data/pdf/poor%20speak%up.pdf
Asian Development Bank Ex]sPa qñaM 2004 TAR: INO 37025 CMnYybec©keTssRmab;RbeTs\NÐÚensIu
sRmab;BRgwgsmtßPaBKNkmμakarlubbM)at;GMeBIBukrlYyRbeTs\NÐÚensIu
ttp://www.adb.org/Documents/TARs/INO/tar_ino_37025.pdf
B½t’manTaMgenHRtUv)anRbmUlecjBIeKhTMB½rrbs;sßab½nnanaEdl)anrayeQμaHxagelI.
73
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
kariyal½yTb;sáat;niglubbM)at;GMeBIBukrlYy (CPCB) www.knab.gov.Iv/en
RkumRbwkSaTb;sáat;bTelμIsnigGMeBIBukrlYy (CCPC)
kariyal½ysvnkmμCati (SAO) www.Irvk.gov.Iv/htmls/english/engindex.htm
RksYgmhaépÞ www.iem.gov.Iv/?ing=en&cat=136
nrK)alrdæ www.vp.gov.Iv/?setl=2&PHPSESSID=10e32a205f1c94ca81fc3748e907be35
nrK)alsnþisux www.iem.gov.Iv/iem/2nd/?Ing=en&cat=136
sßab½nRKb;RKgcMNUlCati (SRS) www.vid.gov.Iv/Ing/Index.htm
bTbBaØtþicm,g
c,ab;RBhμTNÐ ¬17 mifuna 1998 nigviesaFnkmμrhUtdl; 1 mifuna 2000¦
http://www.tm.gov.Iv/str/569_the%20Criminal%20Law.htm
c,ab;sþIBIkariyal½yTb;sáat;nigRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy (CCPC) 18 emsa 2002
http://www.knab.gov.Iv/uploads/en_htm/EN_bureau.htm
c,ab;sþIBIkarTb;sáat;TMnas;plRbeyaCn_kñúgskmμPaBmRnþIsaFarN³ (PCIAPO) 05 emsa 2002
http://www.knab.gov.Iv/uploads/en_htm/EN_amatpersonas.htm
c,ab;sþIBIkariyal½yrdæGaCJa (PPO) 1 kkáda 1994 http://www.humanrights.Iv/doc/latlik/prok.htm
c,ab;sþIBIsßab½nRKb;RKgcMNUlCati (SRS) 28 tula 1993 http://www.vid.gov.Iv/eng/4laws/docs/203-01.pdf
c,ab;sþIBIsßab½nsvnkmμCati (SAO) 29 ]sPa 2002 www.Irvk.gov.Iv/page/php?id=1779
savta
smÞúHd¾sMxan;mYyénkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgRbeTsLatevo KWCalkçN³vinicä½ytwgruwg EdltRmUv[RbeTsenH
Gnum½t edIm,Ieq<aHeTArkkarcUlCasmaCikshPaBGWr:ub enAEx]sPa qñaM 2004. shPaBGWr:ubxøÜnÉg)ankøayeTACakmøaMgclkrmYy
kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgRbeTsLatevo (Transparency International 2003³177-178).
viFankarCaeRcInRtUv)aneKGnuvtþkñúgGMLúgTsvtSr_qñaM1990 edIm,IedaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYy. CamYynwgkarbegáIt
RbeTsLatevo
74
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
RkumRbwkSaTb;sáat;GMeBIBukrlYykñúgqñaM 1997 rdæaPi)al)ancat;viFankarTImYykñúgkarGPivDÆeKalneya)ayRbqaMgGMeBIBukrlYy
(OSI, 2002³300). k¾b:uEnþrcnasm<½n§sßab½nedIm,IRbqaMgnwgTb;sáat;GMeBIBukrlYyenAminTan;rwgmaM ehIyK μanRbsiT§PaBkñúgkar
sRmbsRmYl. CaTUeTAeKyl;eXIjfa GMeBIBukrlYyKWCa)atuPUtGaRkk;mYy Edlb:HBal;CaGviC¢maneTAelIskm μPaBsßab½n
saFarN³mYycMnYn (GRECO, 2002³6). RbFanaFibtIbc©úb,nñ)anbegáItKNbkSsm½yf μ I kñúgKMnitkat;bnßyGMeBIBukrlYykñúg
RbeTs. rhUtmkdl;kare)aHeqñatqñaM 2002 EdlnaM[KNbkSsm½yfμIenHTTYl)ansemøgKaMRTx<s;bMput karkat;bnßyGMeBIBuk
rlYy KWCakarsnüacm,gkñúgyuT§nakareXasnakare)aHeqñat (FHI, 2004³18).
rdæaPi)alLatevoenArkSakarebþCJaenHya:grwgmaMkñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyteTAeTot ehIy)ancat;viFankarsMxan;²
mYycMnYn edIm,IbegáInRbsiT§PaBeKalneya)ayRbqaMgGMeBIBukrlYy. viFankarenH rab;bBa©ÚlTaMgkarEklm¥c,ab; dUcCakarGnum½t
c,ab; sþIBIkarTb;sáat;TMnas;plRbeyaCn_kñúgskmμPaBmRnþIsaFarN³ PCIAPO kñúgqñaM 2002 RBmTaMgkarCRmHecalnUvPaBmin
c,as;las; nigkarBRgwgbBa©ÚlKñanUvrcnasm<½n§sßab½n tamry³karbegáItkariyal½yRbqaMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYyfñak;Cati (KNAB)
Edl)andMeNIrkarTaMgRsugcab;taMgBIExkumÖ³ qñaM 2003 (EC, 2003³14). viFankarsMxan;²epSgeTot KWkarbegáItRkumRbwkSa
Tb;sáat;bTelμIs nigTb;sáat;GMeBIBukrlYy (CCPC) kñúgqñaM 2002 nigfμI²enHkarGnum½t yuT§saRsþCatiedIm,ITb;sáat; nigRbqaMgGMeBI
BukrlYy qñaM 2004-2008.
RbeTsLatevosßitkñúgcMNat;fñak;TI 51 kñúgcMeNamRbeTs 159 elItaragsnÞsSn_rbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCati qñaM 2005
sIþBIkaryl;eXIjBIGMeBIBukrlYy. eTaHbICaRbeTsLatevo)ancat;viFankarsMxan;²CaeRcIn edIm,IedaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYy
k¾eday k¾enAkñúgr)aykarN_tamdanlMGitrbs;LatevosþIBIkareRtomcUlCasmaCikshKmn_GWr:ub)ansgát;F¶n;fa karRbqaMgGMeBIBuk
rlYy{RtUvEtenACaGaTiPaBx<s;CabnþeTAeTot}. CaBiess RtUvmankic©RbwgERbgbEnßm edIm,IcgRkgc,ab;mUldæan[)ancb;sBVRKb;
nigBRgwgkariyal½yRbqaMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYyfñak;Cati KNAB(2003:56).
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
kariyal½yTb;sáat; nigRbqaMgGMeBIBukrlYy (CCPC) RtUv)anbegáItkñúgExtula qñaM 2002 KWCasßab½nrdæ EdlsßiteRkamkar
RtYtBinitürbs;KN³rdæm®nþI ¬maRta 2¬1¦ énc,ab; CPCB¦. c,ab; CPCB EcgBInitüanukUlPaB nigeKaledArbs;kariyal½yenH.
CPCB dwknaMedayRbFanmYyrUb EdlEtgtaMgnigdkhUt edaysPa Saeima tamGnusasn_rbs;KN³rdæm®nþI ¬maRta 41¬1¦én
c,ab; CPCB¦ nigmanGnuRbFan2rUb EdlTTYlxusRtUvedayELkBIKña KWkic©karTb;sáat;GMeBIBukrlYy nigkic©karRbyuT§RbqaMgGMeBI
BukrlYy.
kariyal½yTb;sáat; nigRbqaMgGMeBIBukrlYy (CPCB) EckCa 16Epñk Edlman 9EpñksßitenAeRkamkardwknaMpÞal;rbs;RbFan
EdlCacm,gbMeBjmuxgarépÞkñúg1. kñúgcMeNamGgÁPaBepSgeTot manGgÁPaBRtYtBinitüskmμPaBmRnþIsaFarN³ GgÁPaBRtYtBinitü
hirBaØúb,Tanrbs;KNbkSneya)ay GgÁPaBviPaKGMeBIBukrlYynigviFIsaRsþviFankarTb;Tl; nigGgÁPaBTMnak;TMngsaFarN³
nigshRbtibtþikarGnþrCati sßitenAeRkamkardwknaMrbs;GnuRbFanTTYlbnÞúkkic©karTb;sáat;GMeBIBukrlYy. GgÁPaBesuIbkarN_sm¶at;
Bak;B½n§nwgbTelμIs GgÁPaBesIubsYr nigGgÁPaBrdæ)alEpñkcaMXøaMemIl sßitenAeRkamkardwknaMrbs;GnuRbFanTTYlbnÞúkRbyuT§RbqaMg
GMeBIBukrlYy.
1TaMgGs;enHmanEpñkc,ab; EpñkhirBaØvtßú EpñkbuKÁlik Epñkrdæ)al EpñkRKb;RKgépÞkñúg EpñkkarBarB½t’mansm¶at; EpñkB½t’manviTüa
EpñksvnkmμépÞkñúg nigmNÐlr)aykarN_
75
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsLatevo
skmμPaBrbs; CPCB Ep¥kelIssrRTUgbI KWkarTb;sáat;GMBIBukrlYy karesIubGegátkrNIGMeBIBukrlYy nigbegáInkaryl;dwg
dl;saFarNCn. GnuelamtammaRta 7¬1¦énc,ab; CPCB kariyal½yenHmanParkic©erobcMyuT§saRsþCatiedIm,ITb;sáat; nig
RbqaMgGMeBIBukrlYyqñaM 2004-2008 EdleRkaymkRtUv)anGnum½tedayKN³rdæm®nþIkñúgqñaM 2004. kariyal½yTb;sáat; nig
RbqaMgGMeBIBukrlYy CPCB manGaNtiþkargarCak;lak;kñúgkarsRmbsRmYl karGnuvtþviFankarRbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgsßab½nrdæ
nigsßab½nrdæaPi)almUldæan ehIykariyal½yenHk¾TTYlbnÞúkFanakarsRmbsRmYlkic©RbwgERbg nigkic©shRbtibtþikarrvagsßab½n
TaMgGs;EdlmanParkic©RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy RsbtamyuT§saRsþCati ¬maRta 7¬1¦ énc,ab; CPCB ¦. Bak;B½n§nwgbBaðaenH
CPCB k¾TTYlxusRtUvkñúgkarpþl;CUnRkumRbwkSaTb;sáat;GMBIBukrlYynigbTelμIs (CCPC) nUvB½t’mannigGnusasn_ sþIBIbBaðaTak;Tinnwg
GMeBIBukrlYy. enAkñúgEpñkEdlmancMNgeCIgfa karerobcMkic©Rbtibtþikar manniyayBisþarGMBI CPCB.
GnuelamtammaRta 7 énc,ab; CPCB muxgarsMxan;²rbs;kariyal½yenHkñúgkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy rYmman³
ksagyuT§saRsþRbqaMgGMeBIBukrlYy.
BinitübNþwgTaMgLayEdlsßitkñúgsmtßkic©rbs;kariyal½y.
viPaKskmμPaBGnuvtþkarTb;sáat;GMeBIBukrlYykñúgsßab½nrdæ nigrdæaPi)almUldæan ehIykñúgkrNIrkeXIjGMeBIBukrlYy
dak;CUnGnusasn_eTARksYgnigsßab½nBak;B½n§.
ksagviFIsaRsþTb;sáat; nigRbqaMgGMeBIBukrlYykñúgsßab½nrdæ nigrdæaPi)almUldæan RBmTaMgsRmab;vis½yÉkCnpgEdr.
viPaK nigerobcMesckþIRBagc,ab; nigesñIviesaFnkmμ nigpþl;Gnusasn_sRmab;esckþIRBagc,ab;.
eFVIkarsÞabsÞg;mtisaFarNCn nigviPaKlT§pl.
Gb;rMsaFarNCnGMBITidæPaBc,ab; nigTidæPaBRkmsIlFm’EdlBak;B½n§GMeBIBukrlYy.
pþl;B½t’mandl;saFarNCnGMBIkarvivDÆénGMeBIBukrlYykñúgRbeTs krNIBukrlYyEdlrkeXIj
RBmTaMgkic©RbwgERbgkñúgkarTb;sáat; nigkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy .
ksag nigGnuvtþyuT§saRsþTMnak;TMngsaFarN³ nig
edayGnuelamtamsmtßkic©rbs;xøÜn vaytémøelIkaresuIbGegátEdleFVIeLIgedaysßab½nÉeTot².
dUcmanEcgkñúgc,ab; CPCB kñúgvis½yRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy kariyal½yTb;sáat; nigRbqaMgGMeBIBukrlYy CPCB man
Parkic©eFVIkarecaTRbkan;mRnþIsaFarN³EdlmankarxusqÁgxagrdæ)al nigtRmUv[dak;TNÐkm μmRnþIsaFarN³ kñúgkrNImankar
rMelaPbMBanrdæ)alkúñgvis½yBukrlYy dUcmanEcgkñúgc,ab; nigeFVIkaresIubGegát nigdak;viFankarRbtibtþi edIm,IEsVgrkGMeBIBukrlYy
enAkñúgmuxgarsaFarN³. sßab½nTaMgGs;epSgeTotEdlmanParkic©esIubGegát RtUv)antRmUv[CYykariyal½yenHkñúgkaresIub
Gegát. kariyal½yenHk¾bMeBjmuxgartamdanemIlGgÁkarneya)aynana kñúgkarRbtibtiþtambBaØtiþc,ab;sIþBIkarpþl;mUlniFiKNbkS
¬maRta 9 c,ab; CPCB¦.
maRta 10 énc,ab; CPCB pþl;CUnm®nþIkariyal½yenH nUvsiT§i nigGMNacTUlMTUlay dUcCa ³
eFVIkaresIubGegátdUcmanEcgkñúgRkmnItiviFIRBhμTNÐ.
eFVIRbtibtþikaresIubGegát dUcEdlc,ab;GnuBaØat edIm,IEvkmux nigTb;sáat;bTelμIsRBhμTNÐ kñúgvis½yGMeBIBukrlYy nig
vis½yhirBaØb,Tandl;KNbkS.
erobcMkarecaTRbkan;bTelμ Isrdæ)al kñúgkrNIrkeXIjkarbMBan BinitükrNIbMBanxagrdæ)al nigdak;vin½yrdæ)alkñúg
krNIbMBan ehIytamRkmsIþBIkarrMelaPEpñkrdæ)al karBinitüenHsißteRkamsmtßkic©rbs;kariyal½y.
TTYlB½t’man TTYlÉksar nigTTYlB½t’mantamsMeNIrbs;rdæaPi)al nigrdæ)almUldæan Rkumh‘un GgÁkar mRnþI nigbuKÁl
76
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
epSgeTot edayminKitBIsßanPaBlak;karsm¶at;rbs;BYkeKeLIy.
TTYlB½t’manBIsßab½nhirBaØvtßúEdlcaM)ac;sRmab;erOgkþIRBhμTNÐ tamry³TIPñak;garénGKÁrdæGaCJa .
ecjdIkaekaHehA[eTA CPCB nUvbuKÁlEdlCab;Bak;B½n§nwgkaresIubGegáterOgkþIRBhμTNÐ b¤smÖar³Bak;B½n§ ehIykñúg
krNIEdlbuKÁlminRBmbgðajxøÜnbnÞab;BITTYldIkaekaHenH RtUveRbIkmøaMgedIm,InaMxøÜnCnenaH ehIynig
eRbIkmøaMgebImankarcaM)ac;.
tamkarsRmuHsRmYlrbs;GKÁrdæGaCJa kariyal½y CPCB Gacdak;krNIRBh μTNÐ b¤vtßútagCUnsßab½nsaksYrepSgeTot
sRmab;bnþdMeNIrkaresIubsYr RBmTaMgTTYlykkrNIRBhμTNÐ nigÉksarsaksYrBIsßab½nesIubGegátÉeTot² Edlsßitkñúgsmtßkic©
rbs;kariyal½yenH ¬maRta 10¬17¦ c,ab; CPCB ¦.
eRkABIkargarxagelI maRta 7¬3¦énc,ab; CPCB Ecgfa kariyal½yenHmanParkic©tamXøaMemIlkarRbtibtiþtamc,ab;sþIBIkar
Tb;sáat;TMnas;plRbeyaCn_kñúgskm μPaBm®nþIsaFarN³. kargarenHrab;TaMgParkic©BinitüemIlesckþIRbkasrbs;mRnþIsaFarN³2
Edl)andak;CUn CPCB tamEpñkTI 23¬4¦ énc,ab; PCIAPO ¬maRta 7 ¬16¦ c,ab; CPCB¦. vtßúbMNgénc,ab; PCIAPO KWedIm,I
Fanafa esckþIseRmc nigskmμPaBEdlGnuvtþedaym®nþIsaFarN³KWedIm,IbeRmIplRbeyaCn_saFarN³ nigedIm,ITb;sáat;\T§iBlBI
xageRkA b¤plRbeyaCn_hirBaØvtßú. enATIbMput kargarenHmaneKalbMNgelIkkm<s;esckþITukcitþBIsaFarNCneTAelIskm μPaB
rbs;mRnþIsaFarN³ ¬EpñkTI 2 c,ab; PCIAPO¦.
karerobcMkic©Rbtibtþikar
RkumRbwkSaTb;sáat;bTelμIsnigGMeBIBukrlYy (CPCC) énrdæsPaRtUv)anbegáIteLIIgkñúgqñaM 2002 nigdwknaMedaynaykrdæm®nþI
EdlmantYnaTIRtYtBinitükic©RbwgERbgTb;sáat;GMeBIBukrlYy nigRbyuT§RbqaMg]RkidækmμGgÁkarcat;taMg. dUcenH CPCC manParkic©
sRmbsRmYl nigRtYtBinitüskmμPaBrdæGMNacTaMgGs; kñúgvis½yTb;sáat;]Rkidækmμ nigTb;sáat;GMeBIBukrlYy (GRECO, 2004a:4).
kñúgParkic©enH RkumRbwkSa)andwknaMkarRtYtBinitüelIkariyal½yRbqaMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYyfñak;Cati KNAB (EC, 2003:15).
eRkABIenH RkumRbwkSaTb;sáat;bTelμIs nigGMeBIBukrlYy CPCC énrdæsPa manParkic©KaMRTkarcUlrYmrbs;sgÁmsIuvil kñúgeKal
neya)ayRbqaMgGMeBIBukrlYy karelIkkm<s;EpnkarTb;sáat;]RkidækmμGgÁkarcat;taMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYy nigKaMRTkarsikSa
RsavRCavBI]Rkidækmμ. RkumRbwkSa CPCC enHk¾mansiTi§elIksMeNI edIm,IEklm¥esckþIRBagc,ab; nigkarGnuvtþeKalneya)ayyutþiFm’
nigeKalneya)aykic©karmhaépÞ edIm,IFananUvkic©sRmbsRmYlskm μPaBenAkñúgsßab½n EdlRbyuT§RbqaMgnwg]Rkidækm μ nigGMeBI
BukrlYy RBmTaMgFananUvkic©shkarrbs;sßab½nCatirbs;Latevo CamYysßab½nGnþrCatinana (GRECO, 2004a:4-5).
kariyal½ysvnkmμrdæ (SAO) RtUv)anbegáItCasßab½nÉkraCü tammaRta 87énrdæFmμnuBaØ EdlsißtenAEteRkamGMNacc,ab;
mYy (Subsection 1[2] SAO Law). kariyal½ysvnkmμrdæ KWCasßab½nkMBUl nigdwknaMedayGKÁsvnkr EdlEtgtaMgedaysPa
Saeima sRmab;GaNtþi 7qñaM (Subsection 26[1] SAO Law) nigRkumRbwkSasvnkmμ EdlsmaCikénRkumRbwkSaenHk¾manGaNtiþ
7qñaMEdr RtUv)anpþl;karyl;RBmedaysPa Saeima tamGnusasn_rbs;GKÁsvnkr (Subsection 27[1] SAO Law). karerobcM
nigkarTTYlxusRtUvrbs;kariyal½ysvnkmμrdæ manEcgkñúgc,ab;sþIBIkariyal½ysvnkmμrdæ. GnuelamtammaRta 2 énc,ab;sþIBI
kariyal½ysvnkmμrdæ kariyal½yenHmanParkic©RtYtBinitücMNUl nigcMNayrbs;rdæ nigRbPBfvikardæaPi)almUldæan kareRbIR)as;
FnFanrbs;shPaBGWr:ub nigGgÁkar b¤sßab½nGnþrCatiÉeTot Edl)andak;bBa©Úlkñúgfvikardæ b¤kñúgfvikardæaPi)almUldæan nigdak;
viFankarRKb;RKgRTBüsm,tiþrdæ nigRTBüsm,tiþrdæaPi)almUldæan edIm,IFana[kareRbIFnFanenaH)anRsbc,ab; RtwmRtUv snSMsMéc
nigmanRbsiT§PaB. RbsinebIkariyal½ysvnkmμrdæ rkeXIjPaBminRbRktIEdlnaM[mankarsgS½yBIGMeBIBukrlYy krNIenHnwgRtUv
2EpñTI 4 énc,ab; PCIAPO kMNt;BIEdnsmtßkic©rbs;m®nþIsaFarN³tamc,ab;.
77
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsLatevo
raykarN_pÞal;eTAsßab½nrdæGaCJasaFarN³ PPO RbsinebImanPsþútagBIskmμPaB]Rkidæ. ebImindUecñaHeT krNIenHk¾RtUvraykarN_
CUnsßab½nRKb;RKgcMNUlrdæ (SRS), (GRECO, 2002:17). kariyal½ysvnkmμrdæRtUvraykarN_GMBIskmμPaBxøÜnCUnsPa Saeima
nigCUnrdæaPi)al (Section 3, SAO Law).
sßab½nRKb;RKgcMNUlrdæ (SRS) KWCasßab½nrdæ)alrbs;rdæ EdleFVIkareRkam»vaTRksYghirBaØvtßú (Article 1, SRS Law)
nigdwknaMedayGKÁnaykmñak; EdlEtgtaMgedayrdæm®nþIhirBaØvtßú tamkarÉkPaBBIrdæaPi)al (Article 4[1], SRS Law). karerobcM
nigkarRbRBwtþieTArbs;sßab½nRKb;RKgcMNUlrdæ SRS manEcgkñúgc,ab; SRS. dUcmanEcgkñúgmaRta 2 énc,ab; SRS Parkic©cm,grbs;
SRS mandUcxageRkamenH³
FanakarRbmUlBn§Gakr Bn§Ky nigkarTUTat;CakatBVkic©ÉeTot² EdldwknaMeday SRS enAkñúgRbeTsLatevo nigenA
tamRBMEdn ]> Bn§Ky.
GnuvtþeKalneya)ayCatisRmab;Ky nigFanakarkarBarRBMEdnKy.
tamRkbxNÐGMNacrbs;xøÜndUckMNt;kñúgc,ab; RtYtBinitüelIkarGnuvtþviFankarRbqaMgGMeBIBukrlYy RBmTaMgFana[
mankareKarBtamkMhitbEnßmEdldak;eTA[mRnþIrdækar dUcEdlmanEcg edayc,ab;ÉeTot².
Tb;sáat; nigtamrkbTelμIskñúgvis½ybg;Bn§dar Bn§Ky nigkarTUTat;CakatBVkic©ÉeTot² EdlkMNt;edayrdæ.
enAkñúgsßab½nRKb;RKgcMNUlrdæ SRS nKr)alhirBaØvtúßmanGMNacTUlMTUlay dUcmanEcgkñúgmaRta 16 énc,ab;sþIBIsßab½n
RKb;RKgcMNUlrdæ enAkñúgRkbxNÐénBn§cMNUlrbs;rdæ. GnuelamtammaRta 14 nKr)alhirBaØvtßúmanParkic©dUcxageRkamenH ³
eFVIkaresIubGegát kñúgeKalbMNgebIkmux nigTb;sáat;bTelμIskñúgRkbxNÐénBn§cMNUlrbs;rdæ.
eFVIkaresIubGegát kñúgeKalbMNgebIkmux nigTb;sáat;bTel μIskñúgskmμPaBrbs;mRnþI nignieyaCitrbs;sßab½nRKb;RKg
cMNUlrdæ nig
eFVIkaresIubGegátkrNIrt;Bn§ nigkrNIRBh μTNÐTak;TinnwgbTel μ IsEdlrkeXIjenAkñúgRkbxNÐénBn§cMNUlrbs;rdæ
RBmTaMgenAkñúgskmμPaBrbs;m®nþI nignieyaCitrbs;sßab½nRKb;RKgcMNUlrdæ.
eRkABIkariyal½yRbqaMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYyfñak;Cati KNAB nKr)alhirBaØvtßúRKan;EtCasßab½nGnuvtþn_c,ab;mYykñúg
cMeNamsßab½nGnuvtþn_c,ab;CaeRcInEdlBak;B½n§nwgkaresIubGegátGMeBIBukrlYy. bEnßmBIelIenHeTotman nKr)alsnþisux RBmTaMg
nKr)alCati CaBiessKW naykdæannKr)alesdækic© (EPD) rbs;nKr)alCatienH nignaykdæanGnuvtþn_c,ab;sIþBIbT]Rkidæ
GgÁkarcat;taMg (OCED) k¾cUlrYmkñúgkaresIubGegátEdr. naykdæan EPD mantYnaTIcm,gkñúgkaresIubGegátkrNIBukrlYyenAkñúg
vis½yÉkCn cMENkÉnaykdæan OCED manParkic©Tb;sáat; nigtamrkbTelμIsBukrlYyEdlBak;B½n§nwg]RkidækmμEdlmanGgÁkar
cat;taMg nigbTelμIsesdækic© (GRECO, 2004a:5). kñúgkaresIubGegátkrNIBak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy BYkeKTaMgGs;eFVIkarCitsñiT§
CamYy KNAB ehIynigdUcEdl)anbBa¢ak;BIxagelI sßab½nTaMgenHmanParkic©CYydl;kariyal½yRbqaMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYy
fñak;Cati (KNAB) kñúgkaresuIbGegát RbsinebImansMeNI. TaMgnKr)alsnþisux TaMgnKr)alCati Casßab½nrdæ)alrbs;rdæEdl
cMNuH[RksYgmhaépÞ.
sßab½nGyükarsaFarN³ PPO KWCaRbB½n§ÉkPaB nigmCÄkar EdlmanbIfñak; KWkariyal½yGKÁrdæGaCJa kariyal½yrdæGaCJa
tulakartMbn; nigkariyal½yrdæGaCJatulakarRsuk RBmTaMgkariyal½yrdæGaCJaCMnaj ¬maRta 22 c,ab;sþIBIrdæGaCJa¦. sßab½nrdæGaCJa
saFarN³ PPO dwknaMedayGKÁrdæGaCJa EdlEtgtaMgedaysPa Saeima tamGnusasn_rbs;RbFantulakarkMBUl sRmab;GaNtiþ
78
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
5qñaM ¬maRta 38¬1¦ c,ab;sþIBIrdæGaCJa¦. rdæGaCJaTaMgLayRtUv)anEtgtaMg nigdkhUtBItMENgedayGKÁrdæGaCJa tamnItiviFIEdl
Ecgkñúgc,ab;sþIBIrdæGaCJa ¬maRta 23¬2¦ c,ab;sþIBIrdæGaCJa¦. maRta 5 énc,ab;sþIBIrdæGaCJaEcgfa kñúgeBlBicarNaerOgkþI rdæGaCJa
RtUveFVIesckþIseRmcedayÉkraCü nigGnuelamtamc,ab;. elIsBIenHeTot maRta6 énc,ab;sþIBIrdæGaCJaEcgfa rdæGaCJaRtUvman
ÉkraCüBI\T§iBlrbs;sßab½nÉeTot b¤mRnþIepSgeTot. dUcmanEcgkñúgmaRta 2 énc,ab;sþIBIrdæGaCJa sßab½nGyükarsaFarN³ PPO
manParkic©dUcxageRkamenH³
RtYtBinitüskmμPaBsßab½nesIubGegát nigskmμPaBGnuvtþrbs;sßab½nepSgeTot
erobcM cat;Ecg nigGnuvtþkaresIubGegát muneBlkat;eTas
pþÜcepþIm nigGnuvtþkarecaTbTelμIsRBhμTNÐkñúgnamrdæ
RtYtBinitükarGnuvtþeTas[)anRtwmRtUv
karBarsiTi§ nigkarBarplRbeyaCn_Rsbc,ab;rbs;buKÁl nigrdæ RsbtamnItiviFIEdlkMNt;edayc,ab;.
dak;BakübNþwg b¤dak;sMGagCUntulakarcMeBaHkrNIEdlc,ab;kMNt; nig
cUlrYmkñúgbNþwgesIerIrbs;tulakar enAeBlEdlc,ab;tRmUv.
enAkñúgsßab½nGyükarsaFarN³ PPO naykdæanmYycMnYnRtUv)aneKRbKl;muxgarBiess[. b:uEnþ kñúgcMeNamnaykdæan
TaMgenH KμannaykdæanNamYyTTYlmuxgarcm,gsRmab;EtkrNIGMeBIBukrlYyeT (GRECO, 2002:24). erOgkþITaMgGs;rYmTaMgkrNI
GMeBIBukrlYypg RtUv)anbþwgeTAtulakaredaysßab½nGyükarsaFarN³ PPO.
ÉkraCPaBénecARkm nigtulakar RtUv)anFanaedayrdæFmμnuBaØ EdlEcgfa ecARkmRtUvEtmanÉkraCü ehIysßitenAeRkam
GMNacc,ab;EtmYyKt;. erOgkþIBukrlYyRtUvedaHRsayedaytulakardUcKña nwgbNþwgepSgeTotEdl)anbþwgeTAtulakarEdr.
RbeTsLatevominmansßab½nGMb‘Uds_mwneT. pÞúyeTAvij manmuxgarxøHEdltam®béBNI RtUvGnuvtþedayGMb‘Uds_mwn
RtUv)anGnuvtþedaysßab½nepSg²eTot dUcCa kariyal½yrdæTTYlbnÞúkkarBarsiTi§mnusS nigsßab½nGyükarsaFarN³ PPO (GRECO,
2004b:9 and 13).
emeronEdlTTYl)an
r)aykarN_vaytémøRbeTsLatevo GRECO 2002 bBa¢ak;fa kgVHkardwknaM nigkgVHkic©sRmbsRmYlrvagsßab½nGnuvtþ
kic©karnKr)alnana EdlTTYlbnÞúkRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy KWCabBaðaRBYy)armÖcm,g nigCa]bsKÁdl;kic©RbwgERbgRbyuT§
RbqaMgGMeBIBukrlYypgEdr. tamTsSn³enH caM)ac;RtUvmanGnusasn_fñak;CatimYy edIm,IelIkkm<s;karsRmbsRmYl karEckrMElk
bTBiesaF nigkarcracrB½t’mankñúgcMeNamsßab½nTaMgenaH. kargarenH k¾Gacrab;TaMgkarbegáItGgÁPaBmYysRmab;tamdan
karsRmbsRmYl ¬2002³21¦. karbegáItkariyal½yRbqaMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYyfñak;Cati KNAB nigRkumRbwkSaTb;sáat;
bTelμIs nigGMeBIBukrlYyénrdæsPa CPCC )ankøayeTACakaredaHRsaybBaðaenHkñúgkRmitmYy. b:uEnþ kñúgvis½yesIubGegátGMeBI
BukrlYy bBaðaenAmanlkçN³EbkExJkBIsßab½nGnuvtþmYycMnYndUc)anerobrab;xagelI (GRECO, 2004a:6). r)aykarN_tamdan
rbs;shKmn_GWr:ub )ankt;smÁal;fa RbeTsenHRtUvkarbegáItynþkarshkar[manRbsiT§PaB rvagsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYy dUcCa
sßab½nsvnkmμ nigsßab½nRKb;RKgcMNUlrdæ (EC, 2003:15).
79
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsLatevo
karRBYy)armÖmYyeTot KWkarKμanRbB½n§s½kiþsiT§sRmab;esuIbkarN_elIGMeBIBukrlYyEdlmanmuxgarGnuvtþ rYmTaMgkarRsavRCav
elIvis½yEdlgayrgeRKaH nigkarksagyuT§sa®sþGnþraKmn_Camun. karRBYy)armÖTaMgenHRtUv)anedaHRsay tamry³karbegáIt
naykdæanTTYlbnÞúkskmμPaBesIubGegátBiess nigviPaK RBmTaMgnaykdæanviPaKGMeBIBukrlYy nigbegáItviFIsaRsþTb;Tl;enAkñúg
kariyal½yRbqaMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYyfñak;Cati KNAB (GRECO 2004a:6).
karRBYy)armÖepSgeTot KWkaryl;eXIjrbs;saFarNCn Edlyl;fasßab½ntulakar nigsßab½nGyükar KμanRbsiT§PaBkñúg
karRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy. bBaðaenHKWmYyEpñk edaysarPaBxusKñarvagbTelμIsEdlmancuHkñúgbBa¢I nigcMnYnbuKÁlEdlTTYl
eTaskñúgerOgkþIBukrlYy. eRkABIenH mankarkt;smÁal;fa KμanGgÁPaBenAkñúgsßab½nGyükar EdlmanmuxCMnajxagGMeBIBukrlYy.
RbkarenHRtUveKcat;TukfaCabBaðamYy BIeRBaHkaresIubGegát nigkareFVIbNwþgGaCJaelIGMeBIBukrlYyRtUvmankarhVwkhVWnBiess CMnaj
nigbTBiesaFn_. r)aykarN_ GRECO )anesñI[sßab½nGyükarbegáItGgÁPaBEtmYysRmab;edaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYy edayman
karTTYlxusRtUvbEnßménkarbNþúHbNþal karKaMRT nigEckrMElkbTBiesaFCamYyGgÁPaBdéTeTot EdlBak;B½n§karRbyuT§RbqaMg
GMeBIBukrlYy. karbNþúHbNþalTUeTAk¾CabBaðacMa)ac;EdrcMeBaHecARkm nigm®nþInKr)al (GRECO 2002:24). eRkABIenHk¾mankar
sgát;F¶n;elIkic©shkar nigsRmbsRmYltYnaTIrbs;sßab½nGyükar (EC, 2003:15). mancat;viFankaredIm,IBRgwgkarbNþúHbNþal
rdæGaCJa ecARkm nigm®nþInKr)al b:uEnþminmaneKarBtamGnusasn_ EdlsMu[begáItGgÁPaBEtmYykñúgsßab½nGyükarsRmab;
edaHRsaykrNIGMeBIBukrlYyeT (GRECO 2004a:8).
dUc)anbBa¢ak;xagelI eTaHbImansßab½nepSg²bMeBjmuxgarEdlGnuvtþedaysßab½nGMb‘Uds_mwnk¾eday k¾eKyl;faenAmin
RKb;RKan;eT. sar³sMxan;énsßab½nGMb‘Uds_mwn sßitenARtg;karBitEdlfa kñúgzan³Casßab½nÉkraCümYy sßab½nenHGacCa]bkrN_
sMxan;bEnßmmYysRmab;Tb;sáat; nigRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy. bBaðaenHKWedaysartYnaTIrbs;sßab½nGMb‘Uds_mwnRKbdNþb;elI
skmμPaBnanaEdlxusGMBIskmμPaBrbs;sßab½nEdlmanRsab; eRBaHsßab½nGMb‘Uds_mwn epþateTAelIkarkarBarRbCaBlrdæ[rYcputBI
karbMBanrbs;GMNacsaFarN³. manr)aykarN_fa karerobcMbegáItsßab½nGMb‘Uds_mwn kMBugEtRtUv)anBicarNa (GRECO
2004b:13). emeronsMxan;mYyEdlTTYl)anBIsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYyKW sar³sMxan;énkarTTYl)annUvkarTukcitþBIsaFarNCn
tamry³karbgðajnUvRbsiT§PaBkargar nigbeBa©jCalT§plkargar. dUcEdlr)aykarN_ GRECO )ankt;smÁal;kgVHkardak;eTas
cMeBaHkrNIGMeBIBukrlYyBImun naM[saFarNCn)at;bg;esckþITukcitþelIkic©RbwgERbgEdlkMBugeFVI nig)at;bg;esckþITukcitþelI
sßab½nEdlmanParkic©Tb;sáat; nigRbqaMgGMeBIBukrlYy (GRECO 2002:26). eyIgsgÇwmfabBaðaenHnwgRtUvedaHRsayeday
kariyal½yRbqaMg nigTb;sáat;GMeBIBukrlYyfñak;Cati KNAB Edl)anykcitþTukdak;xøaMgelITMnak;TMngsaFarN³ nigbegáInkar
yl;dwg. b:uEnþ r)aykarN_tamdanrbs;shKmn_GWr:ub )ankt;smÁal;fa enAeBlNaEdlkaryl;dwgCasaFarN³sIþGMBIGMeBI
BukrlYy nigtYnaTI nigmuxgarbs; KNAB RtUv)anekIneLIgCaTUeTA caM)ac;RtUvEtmankic©RbwgERbgCabnþeTot edIm,IbegáInkaryl;dwg
dl;sßab½nGnuvtþn_c,ab; vis½yGaCIvkmμ nigshKmn_CaTUeTA (EC 2003:15).
RbPB
KN³kmμkarGWr:ub 2003 r)aykarN_tamdanTUlMTUlayGMBIeRtomcUlCasmaCikrbs;Latevo
http://www.europa.eu.int./comm/enlargement/report_2003.pdf.cmr_Iv_final.pdf
Freedom House International 2004 RbeTsLatevokñúgGnþrkal 2004
http://unpan1.un.org/introduc/groups/public/documents/NISPAcee/UNPAN016580.pdf
GRECO 2002 karvaytémøelIkTImYy r)aykarN_vaytémøelIRbeTsLatevo
http://unpan1.un.org/introduc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN009754.pdf
80
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
GRECO 2004a karvaytémøelIkTImYy r)aykarN_GnuelamPaBRbeTsLatevo
http://www.greco.coe.int/evaluations/Default.htm
GRECO 2004b karvaytémøelIkTI2 r)aykarN_vaytémøRbeTsLatevo
http://www.greco.coe.int/evaluations/Default.htm
yuT§sa®sþCatisþIBIkarTb;sáat;nigRbqaMgGMeBIBukrlYy 2004-2008/ 2004
http://www.knab.gov.IV/uploads/en_htm/National_Strategy.htm
Open Society Institute 2002 kartamdandMeNIrkarcUlCasmaCikshPaBGWru:b³ eKalneya)ayRbqaMgGMeBI
BukrlYy http://www.eumap.org/reports/2002/corruption
Transparency International 2003 r)aykarN_GMeBIBukrlYyskl 2003
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2003.htm
B½t’manTaMgenHRtUv)anRbmUlecjBIeKhTMB½rrbs;sßab½nanaEdl)anrayeQμaHxagelI.
81
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
KN³kmμkarRkmsIlFm’m®nþICan;x<s; (COEC) www.vtek.It/enver.htm/
GgÁPaBRtYtBinitürdæ (SC) ¬kariyal½ysvnkmμrdæ¦ www.vkontrole.It/en/about_general.shtm/
Seimas Ombudsmen’s Office (SOO) kariyal½ykarBarRbCaBlrdæénsPa Seimas
www3.Irs/It/Pls/Inter/www_viewer.viewer.ViewTheme?p_int_tv_id=823&p_kalb_id=2
sßab½nesIubGegátBiess (SIS) www.stt.It?lang=en
bTbBaØtþicm,g
c,ab;sþIBIkarsRmbsRmYlplRbeyaCn_saFarN³ nigÉkCnkñúgvis½ysaFarN³ (APIPPS)
http://www.unpan1.un.org/introduc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN017541.pdf
c,ab;sþIBI Seimas Ombudsmen ¬ExFñÚ 1998 No. VIII-950¦
http://www3.Irs.It/cgi-bin/preps2?Condition1=85986&Condition2
c,ab;sþIBIesvaesIubGegátBiess ¬2 ]sPa 2002 No. VIII-1649¦ http://www.stt.It/en/files/stt_law.pdf
c,ab;sþIBIGgÁPaBRtYtBinitürdæ ¬2 ]sPa 2000 No. I-907¦ c,ab;viesaFnkmμ éf¶TI 13 FñÚ qñaM 2001 No. IX-950)
http://www.vkontrole.It/en/_back_law.shtml http://www.vid.gov.Iv/eng/4laws/docs/203-01.pdf
c,ab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYy ¬28 ]sPa 2002 No. I-904¦ http://www.stt.It/en/files/prvention.pdf
savta
snÞúHd¾sMxan;énkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy enAkñúgRbeTslITuyGanI KWCalkçN³vinicä½ytwgruwg EdltRmUv[RbeTsenH
Gnum½t edIm,Ieq<aHeTArkkarcUlCasmaCikshPaBGWr:ub enAEx]sPa qñaM 2004. shPaBGWr:ub)ankøayeTACakmøaMgclkr kñúgkar
RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYykñúgRbeTslITuyGanI (Transparency International, 2003: 177-178).
cab;taMgBIGMLúgTsvtSr_qñaM 1990 RbeTslITuyGanI)anbegIátnUvGgÁPaBPaKeRcInénRkbxNÐc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy
(OSI, 2002:356). eRkABIenH RbeTslITuyGanI)anbegáItsßab½n nigTIPñak;garCaeRcIn CaBiess kñúgvis½yGnuvtþn_c,ab; edIm,ITb;sáat;
tamdan nigRbqaMgGMeBIBukrlYy (GRECO, 2002:5). GgÁPaBsMxan;CageKKWsßab½nesIubGegátBiess (SIS) EdlbegáItkñúgqñaM 1997
kñúgRksYgmhaépÞ (GRECO, 2002:8). kñúgqñaM2000 eRkABIkarGnum½tc,ab;sIþBIsßab½nesIubGegátBiess SIS enH eK)anBinitüeXIjfa
RbeTslITuyGanI
82
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
SIS )ankøayeTACaGVIEdleKcat;TukfaCaGgÁPaBRbqaMgGMeBIBukrlYyÉkraCüBitR)akdEtmYyKt; kñúgRbeTsCaeRcInEdl)ancUlCa
smaCikshPaBGWr:ubnaqñaM 2004 nigRbeTsEdlkMBugBüayamcUlCasmaCik.
karGPivDÆsMxan;BIreTotKWkarGnum½trbs;sPa Seimas nUvkmμvIFICatiRbqaMgGMeBIBukrlYy kñúgExmkra qñaM 2002 nigkar
Gnum½tc,ab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYykñúgEx]sPa qñaM 2002. kmμviFICatiTUlMTUlayRbqaMgGMeBIBukrlYy kMNt;nUvmeFüa)aybIya:g
edIm,IRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy dUcCa³
karTb;sáat; edayrab;TaMgkarTb;sáat;GMeBIBukrlYyEpñkneya)ay nigTMnas;plRbeyaCn_ GMeBIBukrlYykñúgrdæ)al
kñúgBn§dar nigkñúgGaCJaFrKy kñúgvis½ysuxaPi)al kñúgsßab½nGnuvtþn_c,ab; nigkñúgsßab½ntulakar ehIyCMruj[manlT§kmμ
saFarN³ nigÉkCnPavUbnIykmμ shRbtibtþikarGnþrCati nigCMruj[mankarcUlrYmrbs;saFarNCn kñúgkarTb;sáat;
GMeBIBukrlYy.
karesIubGegát edIm,IbegáInRbsiTi§PaBkñúgkaresIubGegát cab;BIbBaØtiþc,ab;dak;kMhitbuBVsiTi§ rhUtdl;karbegáInkarEck
rMElkB½t’manrvagsßab½nepSg²EdlBak;B½n§nwgkaresIubGegát nigkareFVIbNþwgGaCJa.
karGb;rM rYmTaMgkarbBa©ÚlRbFanbTsIþBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYyeTAkñúgkmμviFIsikSaenAkRmitmFümsikSa nig]tþmsikSa.
RbeTslITuyGanIsßitkñúgcMNat;fñak;TI 44 kñúgcMeNamRbeTs 159 elItaragsnÞsSn_rbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCati qñaM
2005 sIþBIkaryl;eXIjBIGMeBIBukrlYy. fVIt,itEtRbeTslITuyGanI)ancat;viFankarsMxan;²CaeRcIn edIm,IedaHRsaybBaðaGMeBIBuk
rlYyk¾eday k¾enAkñúgr)aykarN_tamdanlm¥itrbs;lITuyGanIsþIBIkareRtomcUlCasmaCikshKmn_GWr:ub)ansgát;F¶n;fa karRbqaMg
GMeBIBukrlYy {RtUvEtbnþTTYlnUvGaTiPaBx<s;} (2003:54). enAkñúgkarkMNt;GMeBIBukrlYyEdleFVIeLIgedayGgÁkartmøaPaBGnþrCati
Transparency International RbcaMRbeTslITuyGanIenH naqñaM 2004 eK)anrkeXIjfa RbCaBlrdæPaKeRcInyl;faGMeBIBukrlYy
KWCakarKMramkMEhgdl;RbeTsCati. shPaBGWr:ub)ansnñidæanfa {GMeBIBukrlYyenAEtCaRbPBénkarRBYy)armÖenAeLIy CaBiess
enAkñúgsßab½nKy sßab½nlT§kmμsaFarN³ nKr)alcracr ehIynigvis½ysuxaPi)al RBmTaMgRbB½n§tulakar (2003:13). eTaHbICa
GMeBIBukrlYykñúgneya)aykRmitx<s;CabBaðatUctack¾eday k¾GMeBIBukrlYyxagrdæ)alenAEtmankRmitx<s;enAeLIy (OSI,
2002:351).
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
kariyal½yesIubGegátBiess SIS RtUv)anbegáItdMbUgenAkñúgRksYgmhaépÞ naqñaM1997 Edlmanmuxgarcm,g RbmUl nigeRbI
B½t’mansm¶at;sIþGMBIbNþaj]RkidæCn nigm®nþIsaFarN³BukrlYy bEnßmeTAelIkarGnuvtþskmμPaBTb;sáat;GMeBIBukrlYy (GRECO,
2002:8). bnÞab;BIkarGnum½tc,ab;sþIBIkariyal½yesIubGegátBiess kñúgqñaM 2000 sßab½nenH EdlkalenaHTTYlxusRtUvcMeBaH
rdæaPi)al \LÚvenH )ankøayCasßab½neRkamc,ab;rdæFmμnuBaØ TTYlxusRtUvcMeBaHRbFanaFibtI nigsPa Seimas ¬maRta 2¬1¦
énc,ab; SIS¦ edIm,IbegáInÉkraCPaBrbs;xøÜn BRgwgRbsiT§PaBrbs;xøÜn nigbegáInsmtßPaBrbs;xøÜn kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy
enAkñúgEpñknItiRbtibtþi. dUecñH sßab½nenHmankatBVkic©eFVIr)aykarN_BIskm μPaBrbs;xøÜnCalaylkçN_GkSrCUnRbFanaFibtI
nigRbFansPa Seimas ya:gehacNas;BIrdgkñúgmYyqñaM ¬maRta 8¬7¦ énc,ab; SIS¦. c,ab;sIþBI SIS enH EcgBIvtßúbMNg
nigmUldæanc,ab;sRmab;skmμPaBrbs; SIS RBmTaMgParkic© nigmuxgarrbs;xøÜneTotpg ¬maRta 1 énc,ab; SIS¦.
naykkariyal½yesIubGegátBiess SIS RtUv)anEtgtaMgsRmab;GaNtþi 5qñaM edayRbFanaFibtI nigedaymankarÉkPaB
BIsPa Seimas. ebkçCnsRmab;tMENgnaykkariyal½yesIubGegátBiessenH RtUv)anesñIeLIgedayRbFanaFibtI dak;CUnsPa
83
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTslITuyGanI
Seimas. RbFanaFibtIGacdkhUttMENgnaykkariyal½yesIubGegátBiess)an edaysarnigedaymankarÉkPaBBIsPa Seimas
GnuelamtambTbBaØtiþ maRta 12 énc,ab; SIS ¬maRta 11¬1¦ énc,ab; SIS¦. GnuRbFanTI1 nigGnuRbFanénkariyal½y
esIubGegátBiessRtUv)anEtgtaMg nigdkhUtedayRbFanaFibtI tamkarBieRKaHeyabl;CamYyRbFan SIS ¬maRta 11¬2¦ énc,ab;
SIS¦.
kariyal½yesIubGegátBies SIS EckecjCaEpñk nignaykdæanmYycMnYn dUcCa naykdæanskmμPaBesIubkarN_ naykdæan
Tb;sáat;GMeBIBukrlYy nigkariyal½ymUldæan 4 Edlkariyal½ynImYy²manEpñkesIubGegáterog²xøÜn RBmTaMgmannaykdæan nigman
EpñkmYycMnYnsRmab;EtGnuvtþkic©karépÞkñúg.1
kariyal½yesIubGegátBiess SIS RtUv)anbegáItCaGgÁPaBcm,gsRmab;RbqaMgGMeBIBukrlYy EdlmankarTTYlxusRtUv
CaeRcIn dUcCa karsRmbsRmYlkmμviFIRbqaMgGMeBIBukrlYy kartamrk nigTb;sáat;bTelμIsBukrlYy RBmTaMgkarFananUvviFankar
sRmbsRmYlenAkñúgsßab½nrdæ nigrvagsßab½nTaMgenaH CamYynwgsgÁm (Open Society Institute, 2002:367) GRECO, 2002:8).
muxgarcm,grbs;kariyal½yesIubGegátBiess manEcgenAkñúgmaRta 8 énc,ab;sþIBIkariyal½yesIubGegátBiess KW³
GnuvtþskmμPaBRbtibtþikar kñúgkartamrknigTb;sáat;bTelIμsTak;TinnwgGMeBIBukrlYy.
GnuvtþkarsaksYr nigesIubGegátbzmelIbTelIμsTak;TinnwgGMeBIBukrlYy.
shkarCamYysßab½nGnuvtþn_c,ab;ÉeTot dUcEdlmanEcgkñúgc,ab;.
RbmUl rkSaTuk nigviPaKB½t’mansIþGMBIGMeBIBukrlYy nig)atuPaBsgÁm nigesdækic©déTeTotEdlBak;B½n§ nig
erobcM nigGnuvtþkmμviFIRtYtBinitünigTb;sáat;bTelμIs edayQrelImUldæanén B½t’manEdlRbmUl)an.
kñúgkarbMeBjParkic©EdlRbKl;CUneTAkariyal½yesIubGegátBiess SIS m®nþIrbs;kariyal½yenHTTYl)anGMNacTUlMTUlay
rYmTaMgkartamdanlixiteqøIyqøg TMnak;TMngtameGLicRtUnik niglMenAdæan karcUlkñúgTItaMgénshRKasRKb;RbePT nigkareFVI
GFikarkic©enAcMNucRBMEdn ¬maRta 13 c,ab;begáItkariyal½yesIubGegátBiess SIS¦. maRta 16¬2¦ énc,ab;begáItkariyal½y
esIubGegátBiess Ecgc,as;fa {sßab½nrdænigTIPñak;garrdæ b¤nieyaCiténsßab½nTaMgenaH KNbkSneya)ay GgÁkar nigclna
saFarN³ bNþajsarB½t’man nItibuKÁl b¤rUbvnþbuKÁlÉeTot} RtUv)anhamXat;min[eRCotERCkkñúgkic©Rbtibtþikar b¤kargardéT
eTotrbs;m®nþIénkariyal½yesIubGegátBiess. karesIubsYr nigkaresIubGegátbzm EdleFVIeLIgedaykariyal½yesIubGegátBiess
SIS ¬edaynaykdæanesIubGegátrbs;kariyal½yenH¦ RtUv)anRtYtBinitü erobcM nigdwknaMedaysßab½nGyükar (Article 22[2], SIS
Law). edIm,IFanaÉkraCPaBrbs;xøÜn naykdæanesuIbGegátTaMgenHRtUvraykarN_pÞal;eTACUnGKÁrdæGaCJa ehIyminGacrg\T§iBlGVIBI
RbFanrbs; SIS eLIy (GRECO, 2002:9).
eRkABIenH maRta 15 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy Ecgfakariyal½yesIubGegátBiess SIS RtUvEt³
cUlrYmkñúgkarksag nigGnuvtþkmμviFICatiRbqaMgGMeBIBukrlYy edayrYmCamYynwgTIPñak;garnana enAfñak;Cati nigfñak;extþ-
Rkug.
dak;CUnRbFanaFibtI sPa Seimas nigrdæaPi)al nUvsMeNIsIþBIkardak;[Gnuvtþ nigkarEklm¥c,ab;fμI² EdlcaM)ac;sRmab;
karGnuvtþskmμPaBTb;sáat;GMeBIBukrlYy.
1manRkumsvnkmμépÞkñúg KNenyükr naykdæannItikmμ naykdæanbuKÁliknigesIubGegátépÞkñúg kariyal½ybec©kviTüaB½t’man kariyal½y
kic©karGgÁkar kariyal½yrdæ)al nigkariyal½ynItiviFIrdæ)al. ehIyk¾manTIRbwkSarbs;RbFan nigmRnþIB½t’man.
84
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
cUlrYmCamYyrdæaPi)alkñúgkarGnuvtþmuxgarsRmbsRmYlrbs;xøÜn ehIynigRtYtBinitüskm μPaBTb;sáat;GMeBIBukrlYy
rbs;TIPñak;garepSg² enAfñak;Cati nigfñak;extþ-Rkug ehIynig
rYmCamYynwgTIPñak;garnana enAfñak;Cati nigfñak;extþ-Rkug edIm,IGnuvtþviFankarTb;sáat;GMeBIBukrlYy.
taMgBIedImerogmk kariyal½y SIS )andMeNIrkarCasßab½nGnuvtþn_c,ab;mYy EdlepþatCaBiessEtelIviFIsaRsþRbqaMgGMeBI
BukrlYytamEbbbRgáab \LÚvenH kariyal½y SIS )anEbrmkGnum½tykkan;EteRcIneLIgnUvmeFüa)ay 3 muxRBYj kñúgkarRbyuT§
RbqaMgGMeBIBukrlYy EdlepþateTAelIkarTb;sáat; karesIubGegát nigkarGb;rMsaFarN³ edayGnuelamtamGaTiPaB Edldak;ecj
eday NACP (GRECO, 2002:23-24 and SIS, 2004:3). karGPivDÆenHnwgmankarBiPakSateTAeTotenAkñúgEpñkEdlniyayGMBI
emeronEdlTTYl)an.
karerobcMkic©Rbtibtþikar
maRta 12 énc,ab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYyEcgfa karGnuvtþviFankarTb;sáat;GMeBIBukrlYydUcmanEcgkñúgc,ab; RtUvGnuvtþ
edayrdæaPi)al KN³kmμakarRkmsIlFm’sRmab;m®nþIfñak;dwknaM (COEC) nigTIPñak;garnanafñak;Catinigfñak;extþ-RRkug2
bEnßmeTAelI
kariyal½yesIubGegátBiess SIS.
dUcBN’nakñúgmaRta 13 énc,ab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYy rdæaPi)aledIrtYsMxan;kñúgkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy EdlkñúgenaH
rdæaPi)almanParkic©³ FanafaRksYgnanaRtUvEtGnuvtþviFankarTb;sáat;GMeBIBukrlYy ksagkm μviFIRbqaMgGMeBIBukrlYyfñak;Cati
CamYykariyal½yesIubGegátBiess SIS ¬sRmab;dak;CUneTA nigGnum½tedaysPa Saeimas¦ nigpþl;Gnusasn_CUnsPa Saeimas
edIm,Idak;[Gnuvtþ nigeFVIviesaFnkmμc,ab; niglixitbTdæanÉeTot EdlcaM)ac;sRmab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYy.
KN³kmμkarRkmsIlFm’m®nþIfñak;dwknaM (COEC) EdlRtUv)anbegáIteLIgkñúgqñaM 1997 KWCaGgÁPaBÉkraCümYyTTYlxusRtUv
cMeBaHsPa Saeimas. KN³kmμakarenHmansmaCik 5rUb smaCik 1rUb EtgtaMgedayRbFanaFibtI 1rUb EtgtaMgedayRbFansPa
Saeimas 1rUb EtgtaMgedaynaykrdæm®nþI nig 2rUb EtgtaMgedayrdæm®nþIRksYgyutþiFm’. RbFanRtUv)anEtgtaMgedaysPa
Saeimas. KN³kmμakarenHmanelxaFikardæanEdlmansmaCik 6rUb CaCMnYykar (GECO, 2002:18).
muxgarsMxan;énKN³kmμkar COEC KWtamemIl nigRtYtBinitüm®nþIrdækarkñúgkareKarBc,ab; APPIPS sþIBIkarsRmYlRbeyaCn_
saFarN³ nigRbeyaCn_ÉkCnkñúgsßab½nrdæ EdlmaneKalbMNgFana[ {Gñkkan;tMENgsaFarN³RtUvEteFVIesckþIseRmceday
Ep¥kEtelIplRbeyaCn_saFarN³ FanaGBüaRkitPaBénesckþIseRmcEdlxøÜn)aneFVI nigTb;sáat;karekIteLIg nigkarrIksayén
GMeBIBukrlYyenAkñúgmuxgarsaFarN³} ¬maRta 1 énc,ab; APPIPS sþIBIkarsRmYlRbeyaCn_saFarN³ nigRbeyaCn_ÉkCnkñúgsßab½n
rdærbs;m®nþIrdækar¦. maRta 4 énc,ab; APPIPS enH k¾)anEcgEdrfa m®nþICan;x<s;RtUvEtRbkasBIplRbeyaCn_ÉkCn ¬eBalKW
karRbkasBIRTBüsm,tiþ nigR)ak;cMNUl¦ EdlRtUvdak;CUnKN³km μkarRkmsIlFm’mRnþIfñak;dwknaM COEC ¬maRta 5¬6¦¦.
KN³kmμkar COEC viPaKesckþIRbkasTaMgenH ehIyGacpþÜcepþImeFVIkaresIubGegátelIkareKarBtamc,ab; APPIPS sþIBIkarsRmYl
RbeyaCn_saFarN³ nigRbeyaCn_ÉkCnkñúgsßab½nrdærbs;m®nþIrdækar edayEp¥ktamB½t’manEdlTTYl)an. Ep¥ktamkarviPaK
nigkaresIubGegát KN³kmμkar COEC Gacpþl;Gnusasn_[cat;viFankarepSg² dUcCa karpakBin½y b¤karbeNþjecjBIkargar.
viFankarTaMgenHRtUvEtdak;eTAtulakar. KN³kmμkar COEC k¾GacbBa¢ÚnB½t’maneTAGgÁPaBGnuvtþn_c,ab; edIm,IeFIVkaresIubGegát
bEnßm (GECO, 2002:18 and OSI, 2002:364).
2c,ab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYy k¾manEcgBI {GgÁkareRkArdæaPi)al} kñúgmaRta 12. b:uEnþmaRta 16 )anEcgeyagfaCa {TIPñak;garminEmn
rdæaPi)al}.
85
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTslITuyGanI
eRkABIenH tammaRta 14 énc,ab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYy KN³kmμkar COEC manParkic©viPaKbBaðaRkmsIlFm’EdlRbQm
nwgm®nþIrdækar nigpþl;Gnusasn_Tak;TinnwgkmμviFIRbqaMgGMeBIBukrlYy nigdak;[Gnuvtþ nigEklm¥nUvc,ab; BüayamlubbM)at;lkçxNÐ
EdlnaM[manTMnas;plRbeyaCn_ÉkCn nigplRbeyaCn_saFarN³enAkñúgRkbxNÐkic©karsIuvil pþl;Gnusasn_CUnsPa Seimas
nigTIPñak;garÉeTot²enAfñak;Cati nigfñak;extþ-Rkug Tak;TinnwgkarGnuvtþtambBaØtiþnanaénc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy nig
erobcMesckþIsegçbénkarGnuvtþviFanc,ab; EdlkMNt;BItRmUvkar[manRkmsIlFm’sßab½nenAkñúgvis½yepSg² ehIynigRtUvcUlrYmkñúg
karerobcMesckþIRBag nigkartak;EtgviFanTaMgenaH[eTACac,ab;.
maRta 16 énc,ab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYyEcgfa edayGnuelamtamc,ab;enH TIPñak;garrdænigextþ-RRkugTaMgGs;GacbegáIt
GgÁPaBépÞkñúgsRmab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYykñúgvis½yénGaNtiþkargarrbs;xøÜn ehIyRtUvGnuvtþeKalneya)ayCatikñúgvis½yTb;sáat;
GMeBIBukrlYy. RtUvFana[mankareKarBtamesckIþtRmUvrbs;c,ab;sIþBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy RtUvksag nigGnum½tkmμviFIRbqaMg
GMeBIBukrlYykñúgRkbxNÐénkarTTYUlxusRtUvrbs;xøÜn RBmTaMgbegáInkaryl;dwgkñúgcMeNambuKÁlikrbs;xøÜnelIbBaðaTb;sáat;GMeBI
BukrlYy.
kñúgExtula qñaM 2001 KN³kmμkarsPaRbqaMgGMeBIBukrlYy Seimas RtUv)anbegáItedIm,Ibnþkargarrbs;KNkmμakaresIub
GegátbTelμIsesdækic©. tYnaTIcm,grbs;KN³kmμkarenH KWtamemIlsßanPaBGMeBIBukrlYykñúgRbeTs sþab;r)aykarN_ nigviPaK
skmμPaB nigesckþIseRmcrbs;sßab½nTaMgLay elIviFankarRbqaMgGMeBIBukrlYy ehIynigdak;CUnnUvesckIþesñIsIþBIviFankarRbqaMg
GMeBIBukrlYy (GECO, 2002:18 and OSI, 2002:369).
eRkABIGgÁPaBEdlbBa¢ak;xagelI GgÁPaBRtYtBinitürdæ (SC) RtUv)anbegáItedaymaRta 133 énc,ab;rdæFm μnuBaØ nig
kariyal½yGMb‘Uds_mwnrbs;sPa Seimas (SOO) RtUv)anbegáItedaymaRta 73 énc,ab;rdæFmμnuBaØ EdlmantYnaTITb;sáat;GMeBI
BukrlYy.
skmμPaBénGgÁPaBRtYtBitnitürdæ (SC) RtUv)anRKb;RKgedayc,ab;sþIBIkarRtYtBinitürdæ ¬maRta 1¦. GgÁPaBRtYtBinitü
rdæenH KWCasßab½nsvnkmμkMBUlrbs;rdæaPi)al ehIyTTYlxusRtUvcMeBaHmuxsPa Seimas ¬maRta 5 ¬1¦¦. GgÁPaBRtYtBitnitürdæ
dwknaMedayGKÁsvkr ¬maRta 6¦ EdlEtgtaMgedayRbFanaFibtI tamGnusasn_rbs;sPa Seimas. muxgarcm,grbs;GgÁPaB
RtYtBinitürdæ KWRtYtBinitüPaBRsbc,ab;nigRbsiT§PaBénkarRKb;RKg nigkareRbIR)as;RTBüsm,tþirdæ nigcat;Ecgfvikardæ nigFana
[kargarsvnkmμrbs;rdæaPi)alRsbeTAtamsþg;darGnþrCati ¬maRta 4¦. enAkñúgkarBiinitü RbsinebIGgÁPaBRtYtBinitürdæ (SC)
rkeXIjPaBminRbRktI GgÁPaBenHmanParkic©esIubGegátmunnwgbBa¢ÚnkrNIenHeTACUnrdæGaCJa (GRECO, 2002:20). GgÁPaB
RtYtBinitürdæmanÉkraCPaBkñúgkarbMeBjmuxgarrbs;xøÜn ¬maRta5¦. karRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyRtUv)ancat;TukfaCaParkic©
sMxan;rbs;GgÁPaBRtYtBinitürdæ CaBiesskñúgvis½yesuIbrk nigshkarCamYyGgÁPaBGnuvtþn_c,ab;nana (GRECO, 2002:20).
eKalkarN_mUldæanénc,ab; nigskmμPaBrbs;GMb‘Uds_mwnsPa Seimas nigrcnasm<½n§cat;taMg nigGMNacrbs; SOO RtUv)an
kMNt;edayc,ab;sþIBIsßab½nGMb‘Uds_mwnsPa Seimas ¬maRta 1¦. sßab½nGMb‘Uds_mwnsPaKWCaGgÁPaBrdæÉkraCü ¬maRta 10¦ Edl
mansmaCik 5rUb Edlmñak;²manParkic©tamemIlkic©karenAkñúgmuxgarsaFarN³mYymux²edayELkBIKña ehIyEtgtaMgsRmab;
GaNtiþ 4qñaM ecjBIebkçCnEdlesñIedayRbFansPa Seimas ¬maRta 6¦. tMENgGMb‘Uds_mwnGacdkhUt)anEttamkare)aHeqñat
semøgPaKeRcInBIsPa Seimas ¬maRta 7¦. GMb‘Uds_mwnRtUveFVIr)aykarN_RbcaMqñaMCUnsPa Seimas ¬maRta 25¦.
86
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
muxgarcm,grbs;GMb‘Uds_mwn ¬mRnIþkarBarRbCaBlrdæ¦ KWesIubGegátBakübNþwgrbs;RbCaBlrdæ EdlBak;B½n§nwgkarbMBan
GMNac nigkariyaFibetyürbs;sßab½nrdæ rdæaPi)almUldæan nigrdæ)almUldæan RBmTaMgrbs;sßab½neyaFa elIkElgEtc,ab;Ecg
epSgBIenH ¬maRta 4¦. bnÞab;BI)anesIubGegátehIy GMb‘Uds_mwnGacpþl;Gnusasn_CUnGaCJaFrEdlrgkaresIubGegát RBmTaMgdak;
krNIenHCUneTAGaCJaFresIubGegátepSg² RbsinebIrkeXIjfamanPsþútagBIbTelμIs ¬maRta 22¦ . GMb‘Uds_mwnk¾mantYnaTIGb;rM
dl;saFarNCnGMBIsiTi§ nigviFIeRbIsiT§iTaMgenaHpgEdr ¬GRECO, 2002:26¦.
GMNactulakar manÉkraCPaBTaMgkñúgc,ab;nigkarGnuvtþ ¬OSI, 2001:377¦. minmannItiviFI BiesssRmab;erOgkþIEdl
Tak;TinnwgGMeBIBukrlYyeTenAkñúgtulakar ehIytulakarxVHCMnajBiesskñúgerOgBukrlYy. erOgkþIBukrlYyRtUv)anesIubGegáttam
nItiviFIFmμtasRmab;karesIubGegátmunCMnMuCRmH ¬GRECO, 2002:15¦.
tamKuNtémøénmaRta 118 énrdæFmμnuBaØ KWrdæGaCJaEdlRtUverobcM nigTTYlbnÞúkkaresIubGegátbzm nigerobcMEbbbTdak;
bNwþgecaTelIerOgkþIRBhμTNÐkñúgnamrdæ . mankarbBa¢ak;bgðajfa rdæGaCJaRtUvmanÉkraCükñúgkarbMeBjParkic©rbs;xøÜn. sßab½n
GyükarEckecjCakariyal½yGKÁrdæGaCJa nigkariyal½yrdæGaCJaEdndI nigdwknaMedayGKÁrdæGaCJa EdlEtgtaMgnigdkhUteday
RbFanaFibtI tamkarÉkPaBrbs;sPa Seimas. RbB½n§GyükarKWmanzananuRkmtwgruwg ehIyGKÁrdæGaCJamanGMNacTUlMTUlay
kñúgkareFVIGnþraKmn_RKb;lMdab;fñak; ¬GRECO, 2002:12-13¦.
mannaykdæan]RkidækmμGgÁkarcat;taMg nigesuIbGegátGMeBIBukrlYymYy EdlRtUv)anbegáItenAkñúgsßab½nGyükar ehIyman
GgÁPaBbuKÁlikEdlmanCMnajxag]RkidækmμGgÁkarcat;taMg nigesIubGegátGMeBIBukrlYy enAkñúgkariyal½yrdæGaCJaepSg². rYmKña
TaMgGs; sßab½nTaMgenaHbegáIt)anCaRbB½n§GyükarÉkPaB nigmCÄkarmYy sRmab;edaHRsaybTelμIsRbePTTaMgenH. naykdæan
enH mantYnaTIcab;epþIm nigeFVIbNwþgGaCJaRbqaMgnwg]Rkidækmμ GgÁkarcat;taMg nigbTelμIsBak;B½n§GMeBIBukrlYy RtYtBinitüskmμPaB
sYrcemøIy nigGgÁPaBesIubGegátmunCMnMuCRmHedayepþatelIGMeBIBukrlYy eFVIkaresIubGegátmunCMnuMCRmHelIbTel μ IsBukrlYy
KMaRTkarecaTRbkan;rbs;rdæenAkñúgtulakar esIubGegátkrNIGMeBIBukrlYyEdlBak;B½n§ nigsRmbsRmYlskmμPaBsYrcemøIy nigkar
esIubGegátmunCMnuMCRmHkñúgkrNIbTel μ IsBak;B½n§GMeBIBukrlYy. sßab½nenHk¾GacTTYlykerOgkþIBIGKÁrdæGaCJamkeFVIkarbnþpgEdr
¬GRECO, 2002:14¦.
nKr)al mankatBVkic©esIubGegátral;bTelμIsEdl)anbþwg rab;TaMgGMeBIBukrlYypgEdr. b:uEnþ erOgkþIBukrlYy RtUv)anbBa¢Ún
eTAsßab½nesIubGegátrdæ b¤ naykdæan]RkidækmμGgÁkarcat;taMg nigesuIbGegátGMeBIBukrlYy ¬GRECO, 2002:10¦. sßab½nGnuvtþn_
c,ab;CaeRcIn )ancuHhtßelxaelIkic©RBmeRBogedIm,IbegáInkic©shkar nigEckrMElkB½t’man[kan;EtmanRbsiT§PaB edIm,Itamdan nig
esIubGegátbTel μ IsGMeBIBukrlYy ¬EC, 2003:14¦. b:uEnþ KWrdæGaCJaEdlmanParkic©EbgEckerOgRBhμTNÐ cMeBaHsmtßkic©rbs;
GgÁPaBGnuvtþn_c,ab;. dUecñH manEtsßab½nesIubGegátrdæeT EdlmanParkic©esIubGegáterOgBukrlYy ¬GRECO, 2004:7¦.
kñúgcMNucenH skmμPaBrbs;sßab½nesIubGegátrdæRtUv)antamemIledaysßab½nGyükar ¬GRECO, 2002:24¦. KwrdæGaCJa EdlCaGñk
dak;bNþwgGaCJaGMBIGMeBIBukrlYyeTAtulakar ¬GRECO, 2002:16¦.
emeronEdlTTYl)an
dUcEdl)anbBa¢ak;kñúgr)aykarN_vaytémøRbeTslITuyGanI ¬GRECO, 2002:22¦ nigr)aykarN_lm¥itrbs;shPaBGWru:b
sþIBIkarerobcMrbs;RbeTslITuyGanI edIm,IcUlCasmaCikshPaBGWru:b ¬2003³13¦ RbeTslITuyGanI)ancat;viFankar
TUlMTUlayRbqaMgGMeBIBukrlYy CaBiessKW eKalneya)ayRbqaMgGMeBIBukrlYy rYmTaMgRkbxNÐc,ab; nigkarbegáItsßab½n KWkMBug
87
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTslITuyGanI
sßitkñúgdMeNIrkarl¥ ehIysmtßPaBkñúgvis½yRbqaMgGMeBIBukrlYyRtUv)anBRgwg. b:uEnþenAEtmankarRBYy)armÖCaeRcIn nigenAman
vis½yCaeRcInEdlRtUvEklm¥. shKmn_GWru:b)ansnñidæanfa{mankarcaM)ac;kñúgkarBenøÓnkarGnuvtþnUvkmμviFIenAfñak;Cati nigkmμviFItam
vis½y edaysgát;F¶n;elIfñak;mUldæan RBmTaMgFana[manFnFanRKb;RKan;} ¬TMB½r 13-14¦.
karRBYy)armÖmYyKW karxVHB½t’manGMBIGMeBIBukrlYy rYmTaMgxVHkarRsavRCav RBmTaMgTinñn½y nigsßitipøÚvkar. manmtielIk
eLIgfa Tinñn½y nigkarRsavRCav EdlsRmYldl;karvaytémøsßanPaBGMeBIBukrlYy GacnwgCYydl;karGnum½t nigkarGnuvtþviFankar
RbqaMgGMeBIBukrlYy (GRECO 2002:22). kan;Etmankarcab;Garm μN_xøaMgeLIgelIkarRsavRCavnigkarRbmUlTinñn½ynigsßiti.
]TahrN_sMxan;mYyKW kic©shkarrvagsßab½nesIubGegátrdæ nigGgÁkartmøaPaBGnþrCati Transparency International kñúgkar
RsavRCavxagsgÁmelIkrNIBukrlYy (GRECO 2004:2-3).
eTaHbICasßab½nesIubGegátrdæTTYl)ankarekatsresIrCaTUeTAk¾eday k¾mankarRBYy)armÖfa sßab½nenHRKan;EtCasßab½n
Gnuvtþn_c,ab;mYyb:ueNÑaH. enHCakarRBYy)armÖEdlTak;Tg CaBiess CamYytYnaTIsRmbsRmYlrbs;sßab½nesIubGegátrdæ nig
kmμviFICatiRbqaMgGMeBIBukrlYy edaymankarsgát;F¶n;elIkarTb;sáat; nigkarGb;rMEfmeTAelItYnaTIkñúgkaresIubGegát. r)aykarN_
vaytémø GRECO k¾)anesñI[begáItTIPñak;garBiess EdlmankarTTYlxusRtUvelIkmμviFIfñak;CatiRbqaMgGMeBIBukrlYy. eK)ancat;Tuk
famankarepþatGarmμN_xøaMgeBkeTAelIkarGnuvtþ ehIyRtUvmankarepþatGarmμN_bEnßmeToteTAelIkarTb;sáat; nigkarGb;rMsaFarN³
TaMgsßab½nesIubGegátrdæ nigsßab½nepSgeTotEdlRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (CE, 2003:14 and GRECO, 2002:23).
eTaHbICakarTTYlxusRtUvelIkmμviFICatiRbqaMgGMeBIBukrlYysßitenAelIsßab½nesIubGegátrdæk¾eday k¾karbegáItnaykdæanTb;sáat;GMeBI
BukrlYyrbs;sßab½nenH GacGnuBaØat[sßab½nenHepþatkan;EtTUlayTaMgeTAelIkarTb;sáat; TaMgeTAelIkarGb;rMpgEdr (GRECO,
2004: 3-4). GMbU‘ds_mwnk¾edIrtYsMxan;kñúgkarGb;rMsaFarNCnpgEdr (GRECO, 2004:26).
karRBYy)armÖxøaMgCagenHKW kgVHkic©shkarrvagsßab½nesIubGegátkñúgerOgkþIBukrlYy ehIyK μannItiviFIc,as;las;sRmab;
EbgEckkrNIBukrlYy. kalNakaresIubGegátmunCMnMuCRmHelIerOgBukrlYy EdlmanCab;Tak;TineTAnwgbTel μ IsepSgeTot
kic©shkark¾kan;EtmankarlM)akxøaMg. elIsBIenHeTot eKBinitüeXIjfa karesIubGegátmunCMnuMCMrHKμanKuNPaB EdlnaM[tulakar
RtUvEtbBa¢ÚnsMNMuerOgeTA[GñkCMnajBinitü. kargarEbbenHk¾naM[nItiviFItulakareRbIeBlevlaEvgpgEdr EdlnaM[mankarkksÞH
erOgkþIBukrlYyCaeRcIn (GRECO, 2005:24-25). eK)ancat;viFankaredIm,IedaHRsaykgVl;TaMgenH tamry³karcat;taMgrdæGaCJa
CaGaCJaFrEckrMElkerOgkþIRBh μTNÐ nigpþl;karbNþúHbNþalCMnajdl;buKÁlikesIubGegát (GRECO, 2004:6-7). b:uEnþ
shKmn_GWr: ub enAEtbBa¢ak;fa RtUv[mankic©RbwgERbg[)anxøaMg {edIm,IbegáItbNþajmYysmRsb nigs½kiþsiT§
sRmab;[manRbsiT§PaBkñúgkar EckrMElkB½t’man} rvagsßab½nGnuvtþn_c,ab;nana (2003: 14).
RbPB
KN³kmμakarGWr:ub 2003 r)aykarN_tamdanTUlMTUlayGMBIeRtomcUlCasmaCikrbs;lITuyGanI
http://www.europa.eu.int./comm/enlargement/report_2003.pdf.cmr_Iv_final.pdf
GRECO 2002 karvaytémøelIkTI1 r)aykarN_vaytémøelIRbeTslITuyGanI
http://unpan1.un.org/introduc/groups/public/documents/UNTC/UNPAN009762.pdf
GRECO 2004a karvaytémøelIkTI1 r)aykarN_GnuelamPaBrbs;RbeTslITuyGanI
http://www.greco.coe.int/evaluations/Default.htm
kmμviFICatiRbqaMgGMeBIBukrlYyénsaFarNrdælITuyGanI http://www.stt.It/en/files/programme.pdf
88
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
Open Society Institute, 2002 kartamdandMeNIrkarcUlCasmaCikshPaBGWru:b³ eKalneya)ayRbqaMgGMeBI
BukrlYy http://www.eumap.org/reports/2002/corruption
sßab½nesIubGegátBiess qñaM 2004 r)aykarN_Gnuvtþn_RbcaMqñaM 2003
http://www.stt.It/en/files/report_2003.pdf
Transparency International 2003 r)aykarN_GMeBIBukrlYyskl 2003
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2003.htm
Transparency International 2003 CMBUkRbeTslITuyGanI 2004 sßanPaBGMeBIBukrlYykñúgRbeTslITuyGanI
karRsavRCavGMBIGakb,kiriyaBlrdænigshRKincMeBaHGMeBIBukrlYy nigbTBiesaFkñúgkarRbQmmuxnwgkrNIBukrlYy
qñaM 2004 http://www.transparency.It/up/1101479107_MAP_OF_CORR2004_WWW.zip
B½t’manTaMgenHRtUv)anRbmUlecjBIeKhTMB½rrbs;sßab½nnanaEdl)anrayeQμaHxagelI.
89
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
TIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy (ACA) sUmemIleKhTMB½r www.bpr.gov.my/English/acamain.htm/
sParbs;GKÁRBHGaCJarbs;RbeTsm:aeLsIu sUmemIleKhTMB½r www.agc.gov.my/agc/index-eng.htm
viTüasßansucritPaBrbs;RbeTsm:aeLsIu (IIM)
naykdæansvnkmμCati (NAD) ¬kariyal½yGKÁsvnkr¦ sUmemIleKhTMB½r www.audit.gov.my
kariyal½yTTYlBakübNþwgsaFarN³ (PBC) sUmemIleKhTMB½r www.bpa.jpam.my/index1.php?lang=E
bTbBaØtþicm,g
c,ab;sþIBIsvnkmμqñaM 1957
c,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ¬c,ab;elx 575¼1997¦ sUmemIleKhTMB½r www.bpr.gov.my/English/mainact.htm
savta
c,ab;dMbUgEdl)anGnum½tenAkñúgRbeTsm:aeLsIu EdlmaneKalbMNgRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyKW c,ab;sþIBIkarTb;sáat;
GMeBIBukrlYy qñaM1950. eRkayBI)anTTYlÉkraCükñúgqñaM 1957 viFankarmYykñúgcMeNamviFankarCaeRcInrbs;raCrdæaPi)alKW
karsikSaBIGMeBIBukrlYykñúgRbeTs. eRkayBI)anbB©ab;karsikSaenH viFankarmYycMnYn®tUv)aneKcat;eLIgedIm,IRbyuT§RbqaMgnwg
GMeBIBukrlYy edayrYmbBa©ÚlTaMgkarbegáItnUvkgkmøaMgBiessedIm,IesIubGegátnUverOgBak;B½n§nwgGMeBIBukrlYynana (Kassim Bin
Mohamad, 2005:3). bnÞab;BIenHmk mankarGnum½tc,ab; sþIBIkarTb;sáat;nUvGMeBIBukrlYy ehAkat;fa (PCA) enAqñaM1961 ehIy
nigkarbegáItTIPñak;garRbqaMgGMeBIrBukrlYy ehAkat;fa (ACA) kñúgqñaM1967. bnÞab;BIkarGnum½tc,ab;sþIBIkarbegáItkariyal½yCati
sRmab;karesIubGegátkñúgqñaM 1973mk TIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy®tUv)aneKbþÚreQ μaHeTACakariyal½yCatisRmab;karesIub
Gegát ehAkat;fa (NBI). eTaHbICakarpøas;bþÚreQμaHenHminmankarERb®bYlCak;lak;NamYykñúgGaNtþikargarrbs;xøÜnk¾eday k¾
karpøas;bþÚrenH®tUv)ansaFarNCnyl;eXIjfa NBI ®tUv)aneKpþl;GaNtþikargareRcInTUlMTUlayCagGaNtþirbs; ACA EdlFøab;
manBImun ehIytYnaTIrbs;vak¾)anRKbdNþb;eTAelIEl,gsIusg nigkarrt;Bn§ RBmTaMgtYnaTIepSg²eTot. CamYynwgkarGnum½tc,ab;
sþIBIkarbegáItTIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy kñúgqñaM 1982mk sßab½nenHk¾®tUv)aneKbþÚreQ μaHmþgeToteTACaTIPñak;garRbqaMg
GMeBIBukrlYy EdlehAfa (ACA) kñúgeKalbMNgedIm,IeqøIytbeTAnwgkargarBitR)akdrbs;TIPñak;garenH KWkargarTb;sáat;GMeBI
BukrlYy.
RbeTsm:aeLsuI
90
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
eRkABITIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy (ACA) sßab½nepSg²mYycMnYneTot®tUv)aneKbegáIteLIgkñúgeKalbMNgedaHRsaybBaða
GMeBIBukrlYy BRgwgnUvPaBesμaHRtg; dUcCa kariyal½yTTYlBakübNþwgsaFarN³ (PCB) EdlbegáIteLIgkñúgqñaM 1971. edIm,I[
RsbeTAtamkarGPivDÆCati nigGnþrCati c,ab;enH®tUv)aneKeFVIviesaFnkmμkñúgqñaM 1971 ehIyk¾)annirakrN_ecj nigdak;CMnYs
edayc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYykñúgqñaM 1997(Kassim Bin Mohamed, 2003). c,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy EcgnUvkarpþnÞaeTasy:ag
F¶n;F¶rcMeBaHral;GMeBIBukrlYy . tamc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy karpþl;sMNUkk¾dUcCakarTTYlsMNUk RtUvcat;TukfaCabTelμIs ehIy
ral;m®nþIraCkarEdleKyksMNUkeTACUnenaH KWRtUvraykarN_eTATIPñak;garRbqaMgGMeBIBukrlYy b¤raykarN_eTAb:UlIs ¬EpñkTI 10
nigTI 17¦.
RbeTsm:aeLsIu sßitenAkñúgcMNat;fñak;elx 39 kñúgcMeNambNþaRbeTs 159 elItaragsnÞsSn_rbs;GgÁkartmøaPaB
GnþrCatiqñaM 2005 sIþBIkaryl;eXIjBIGMeBIBukrlYy. kñúgkareRbobeFobCamYyRbeTsepSgeTotenAkñúgtMbn;GasIu RbeTsm:aeLsIu
manGMeBIBukrlYykñúgkRmitmYyTabCageK b:uEnþ RbeTsenHTTYlsÁal;fa GMeBIBukrlYyGacbgánUvkarKMramKMEhgdl;karGPivDÆeTA
éf¶GnaKt. edayyl;eXIjBIbBaðaenH dMNak;kalCaeRcIn®tUv)aneKcat;eLIgedIm,IBRgwgnUvPaBesμaHRtg;enAkñúgCYrrdæaPi)al TaMgenA
fñak;shB½n§ nigfñak;Cati . edayKitdl;bBaðaenH enAkñúgqñaM2004 rdæaPi)al)anerobcM[manEpnkarsucritPaBCati (NIP). Epnkar
sucritPaBCati (NIP) enHcg¥úlbgðajnUvGaTiPaBdMbUgcMnYn 5 kñúgeKalbMNgedIm,IC®mujnUvPaBesμaHRtg;enAkñúgsgÁmCatiTaMgmUl.
GaTiPaBTaMgenaHman³
kat;bnßy[)anCadac;xatnUvGMeBIBukrlYy karGnuvtþminRtwm®tUv nigkarrMelaPGMNac.
begáIn[PaBs½kiþsiT§énRbB½n§EckcayCasaFarN³ ehIynigCMnH[)annUvnItiviFIsμúKsμajrbs;kariyaFibetyü.
eFVI[RbesIeLIgnUvGPi)alkic©saCIvkmμ nigRkmsIlFm’muxC¿nYj.
BRgwgsßab½nRKYsar ehIynig
begáInCIvPaBtrs;enA nigsuxmalPaBrbs;RbCaBlrdæ.
viTüasßansucritPaBrbs;RbeTsm:aeLsIu (IIM) RtUv)anbegáIteLIgedIm,IelIkkm<s; nigsRmbsRmYlkarGnuvtþEpnkar
sucritPaBCati (NIP).
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
TIPñak;garRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy (ACA) cab;epþImkic©Rbtibtþikarrbs;xøÜnenAéf¶TI 1 Extula qñaM1967. ACA KWCasßab½n
dMbUgEdlTTYlbnÞúkRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgvis½ysaFarN³ nigvis½yÉkCn Edl)anGnum½tykviFIsa®sþsMxan; 3 mux
RBYj KWesIubGegát Tb;sáat; nigGb;rM. c,ab;sþIBIkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYykMNt;nUvGaNtþikargar nigmuxgarrbs; ACA. cMeBaH
dMeNIkarRbtibtiþ ACA ®tUv)aneKdak;[sßitenAeRkamnaykdæanrbs;naykrdæm®nþI.
TIPñak;garRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy (ACA) dwknaMedayGKÁnaykmñak; EdleRCIserIsecjBIcMeNamsmaCikm®nIþrdæaPi)al
EtgtaMgedayRBHmhakSRt (Yang di-Pertuan Agong) tameyabl;rbs;naykrdæm®nþI ¬kfaPaK 3-2 énc,ab;RbqaMgGMeBI
BukrlYy¦. GKÁnaykminmansniþsuxmuxtMENgeT eRBaHKat;RtUvbMeBjkargareRkamRBHtRmiHrbs;RBHmhakSRt Yang di-Pertuan
Agong tamkaresñIrsMurbs;naykrdæm®nþI ¬kfaPaK 3-4 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦. Bak;B½n§nwgkardak;vin½y GKÁnayk
KWhak;bIdUcCasmaCikrbs;rdæaPi)al ¬kfaPaK 3-5 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦. eyagtamc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBI
BukrlYy GKÁnaykTTYlxus®tUvcMeBaHkardwknaM karRKb;RKg nigkar®tYtBinitünUvral;bBaðaTaMgGs;Bak;B½n§eTAnwg ACA ¬kfaPaK
38-6¦ . GKÁnaykmanC¿nYykarEdlCaGKÁnaykrgcMnYn 2 rUb . ACA mankariyal½ykNþalmYy EdlmannaykdæancMNuHcMnYn
91
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsm:aeLsIu
9 RBmTaMgmankariyal½yfñak;rdæenAkñúgrdæcMnYn 14 rbs;RbeTsm:aeLsIu EdlenAtamkariyal½ynImYy²dwknaMedaynayk
kariyal½yrdæ. enAtamrdæTaMgenaH manbegáItGnusaxaCaeRcIn kñúgeKalbMNgBRgIknUvvtþmanrbs; ACA enAtamtMbn;dac;Rsyal
EfmeTotenAkñúgRbeTs. bc©úb,nñenH eKeRKagerobcMbegáItGnusaxabEnßmeTot (Kassim Bin Hohamed, 2005:3).
muxgarsMxan;²mYycMnYnrbs; ACA KW³
TTYl nigBicarNanUvral;r)aykarN_Bak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy ehIynigeFVIkaresIubGegátedaycMh k¾dUcCaedaysm¶at;
elIr)aykarN_nana EdleKyl;faGaceFVI)an.
tamrk nigesIubGegátnUvral;bTelμIsEdlmankarsgS½y karb:unb:gRbRBwtþnUvbTelμIs b¤karXubXitkñúgkarRbRBwtþnUv
bTelμIsNamYy EdlmanEcgenAkñúgc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy.
RbmUlPsþútagedIm,IbgðajnUvkarRbRBwtþbTelμIs karrMelaPGMNac nig¼b¤ kardak;vin½ycMeBaHkarRbRBwtiþminRtwm®tUv.
FanafaplRbeyaCn¾saFarN³ nigyutþiFm’®tUv)ankarBar[Rsbtamc,ab;Cati nigbTbBaØatiþEdlBak;B½n§ tamry³kar
pþl;karBieRKaHEpñkc,ab; nigkarkat;kIþd¾yutþiFm’cMeBaHerOgBak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy nigkarrMelaPGMNac.
CYydl;RbFansßab½nrdæ nigsßab½nÉkCn kñúgkarGnuvtþkardak;vin½ycMeBaHm®nþIEdl)anrMelaPelIc,ab;kargar nigrMelaP
RkmsIlFm’kargar dUcEdl)anraykarN_enAkñúgr)aykarN_dak;vin½yrbs; ACA.
BinitüelIkarbMeBjkargar BinitüelIRbB½n§ nignItiviFIepSg²rbs;GgÁPaBrdæ edIm,ICYys®mYldl;karEsVgrkbTel μ Is
edayEp¥ktamc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy RBmTaMgFananUvkarBinitüeLIgvijelIkarbMeBjkargar RbB½n§ nignItiviFITaMgenaH
EdlGKÁnaykyl;eXIjfa Gacbgá[manGMeBIBukrlYy.
ENnaMdl;RbmuxdwknaMGgÁPaBrdæ kñúgkarEkERbkarGnuvtþ EkERbRbB½n§ nigEkERbnItiviFIepSg² Edltammtieyabl;rbs;
GKÁnayk vamanPaBcaM)ac;sRmab;kat;bnßynUv»kasénkarRbRBwtiþGMeBIBukrlYy.
RtYtBinitüelIkareRCIserIs nigelIkarGnum½tyl;RBm cMeBaHm®nþIEdls½kiþsmeTAnwgtMENgx<s;²enAkñúgvis½ysaFarN³
RBmTaMgenAkñúgsßab½nmYycMnYn edIm,IFanafa manEtebkçCnEdlminFøab;Bak;B½n§eTAnwgGMeBIBukrlYy nigkarrMelaPGMNac
b:ueNÑaHeT EdlRtUv)aneKTTYlyk. ehIynig
Gb;rMdl;saFarNCn ]TahrN¾dUcCa eFVI[saFarNCnyl;dwgBIplGaRkk;énGMeBIBukrlYy RBmTaMgeFVI[karKaMRTBI
saFarNCn kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy mankarrIkceRmInnigKg;vgS.
m®nþIrbs; ACA KW®tUv)aneKpþl;nUvGMNacCaeRcInTUlMTUlayedIm,IbMeBjmuxgarrbs;xøÜn. GnuEpñkTI 7-2 énc,ab;sþIBIkar
RbqaMgGMeBIBukrlYy Ecgfa {cMeBaHeKalbMNgénc,ab;enH ral;m®nþIrbs;TIPñak;garmanGMNac nigGP½yÉksiTi§ dUcKñaeTAnwgGMNac
nigGP½yÉksiT§iTaMgGs;rbs;m®nþIb:UlIs Edl)anTTYlkarEtgtaMgtamc,ab;sþIBIb:UlIsqñaM 1967.{ m®nþICan;x<s;rbs; ACA
RtUv)aneKpþl;siT§i dUcKñaeTAnigsiT§irbs;GFikarRsuk kñúgkarecjdIkaepSg² nigecjnUvlixitbBa¢ak;nana ¬kfaPaKTI 7-4
énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦. eBlNaEdlm®nþINamñak;rbs; ACA manehtuplEdlGaceCO)anfa bTelμIsEdlmanEcg
enAkñúgc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy )anekIteLIg b¤GacnwgekIteLIgenaHKat;GacepþImeFVIkaresIubGegát ehIyedIm,IeFVIkic©karenH
Kat;nwgGnuvtþnUvGMNacTaMgGs;kñúgkaresIubGegát dUcmanEcgkñúgc,ab;sþIBIkarRbqaMgnUvGMeBIBukrlYy nigRkmnItiviFIRBh μTNÐ
¬kfaPaK 21-3 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦. EpñkTI 22 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYyEcgfa kñúgeKalbMNg
edIm,IeFVIkaresIubGegát m®nþIrbs;TIPñak;garmanGMNackñúgkarekaHehAsakSI EdleKt®mUv[mkbgðajxøÜn RBmTaMgbgðajnUvral;
B½t’mancMeBaHbBðaaEdleKsYrKat; ehIyk¾Gact®mUv[buKÁlÉeTotbgðaj b¤dak;CUnnUvÉksarepSg²CaedIm. b:uEnþ siT§ienHmin®tUv
GnuvtþcMeBaHesovePAFnaKareLIy. RbsinebIbuKÁlNamñak;RbRBwtþpÞúyeTAnwgEpñkTI 22 Kat;®tUvmaneTasBIbTRbRBwtþbTel μIs.
EpñkTI 28 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyk¾)anEcgpgEdrfa³
92
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
ral;buKÁlTaMgGs; Edlm®nþIrbs;TIPñak;gartRmUv[pþl;nUvB½t’mancMeBaHkrNINamYy EdlvaCakatBVkic©rbs;Kat;kñúgkar
esIubGegát dUcEdlmanEcgenAkñúgc,ab;sþIBIkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ehIyEdlB½t’manenaHsßitenAkñúgkNþab;édrbs;
buKÁlenaH CnenaHRtUvCab;katBVkic©kñúgkarpþl;nUvB½t’manenaH.
enAeBleFVIkaresIubGegát cln³RTBüEdlKitfaGacykmkeFVICaPsþútag)anBak;B½n§eTAnwgbT el μ IsdUcEdlmanEcgkñúg
c,ab;sþIBIkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenaH KWGac®tUv)anrwbGUsedaym®nþIrbs;TIPñak;gar Edlmanzan³CaGñkesIubGegát b¤zan³x<s;
CagGñkesIubGegát ¬EpñkTI 25 énc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy¦. m®nþIrbs;TIPñak;gark¾man siT§ipgEdrkñúgkarcab;xøÜnbuKÁlNamñak;
EdlsgS½yfa)anRbRBwtþbTelμIs dUcmanEcgkñúgc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ¬EpñkTI 30 énc,ab;enH¦. GMNacepSg²eTotrbs;
m®nþIrbs;TIPñak;gar KWkMNt;edayRBHraCGaCJa EdlnwgmanEcgbEnßmenAxageRkam.
ACA )anbegáItnUvRbB½n§TTYlBakübNþwgsaFarN³ kñúgeKalbMNgedIm,IFanafasaFarNCn Gacdak;BakübNþwg)aneday
®sYl. RbB½n§TaMgenH rYmTaMgelxRbGb;b:usþ×éRbsNIy_Edlmint®mUv[mankarbiTEtm ehIybNþwgGaceFVIedayGnamik)an
RBmTaMgelxTUrs½BÞniyayeday\tKitéføRbcaMkar 24 em:ag. kñúgeKalbMNgedIm,IFanafa RbCaBlrdædwgnUvRbB½n§énkarbþwgenH
meFüa)ayTMnak;TMngTaMgenH ®tUv)ancuHpSayenAkñúgkaEstCatinana EdlCaEpñkmYyénkarGb;rM nigkarCUndMNwgCasaFarN³rbs;
ACA EdlrYmbBa©ÚlTaMgkarpSBVpSaytamviTüú nigTUrTsSn_ EdlGMBavnavsMu[mankarshRbtibtþikarBIRbCaBlrdæ kñúgkarRbyuT§
RbqaMgGMeBIBukrlYy.
karerobcMkic©Rbtibtþikar
eTaHbICa ACA mankarTTYlxus®tUvTaMgmUl kñúgkarRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyk¾eday k¾enAqñaM 1998 naykrdæmRnþI)an
ENnaMdl;RksYg-mnÞIrénrdæaPi)alshB½n§ RBmTaMgrdæaPi)alRbcaMrdæ naykdæan nigTIPñak;garepSg² [eFVIkarbegáItnUvKN³kmμaFikar
RKb;RKgPaBesμaHRtg; ehAkat;fa (IMC) edIm,ICYydl;kargarrbs;TIPñak;gar ACA. muxgarrbs; IMC KWbMeBjkargaredIm,IQan
eTArkkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy karrMelaPbMBanGMNac nigkarRKb;RKgminRtwm®tUv tamry³karelIkeLIgnUvbBaðaGPi)alkic©l¥.
bEnßmelIenHeTot eKalbMNgrbs; IMC KWedIm,Idak;[manCanic©nUvkarRKb;RKgépÞkñúgRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. ACA rYmCamYynwg
GgÁPaBeFVIEpnkarTMenIbPavUbnIykmμ rdæ)al kmøaMgBlkmμ ehAkat;fa (MAMPU) RtUv)aneKEtgtaMg[eFVICashGñksRmbs®mYl
rbs;KN³km μkarCatiRKb;RKgPaBes μaHRtg; IMC. tamry³ynþkarenH ACA ®tUv)aneKpþl;[nUvExSbeNþayedaypÞal;kñúgkar
RKb;RKgeTAelInaykénnaykdæan nigTIPñak;garnana EdlGnuBaØat[mankic©shRbtibtþikarkan;EtCitsñiT§EfmeTot kñúgkarRbyuT§
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (Kassim Bin Mohamad, 2005:4).
ral;bNþwgGaCJaelIbTelμIsEdlmanEcgenAkñúgc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy Gaccab;epþImeFVIedayRBHraCGaCJa b¤eday
mankaryl;RBmBIRBHraCGaCJa ¬EpñkTI 50 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦. ¬3¦ eyagtamkfax½NÐTI 3 énmaRta 145 én
rdæFm μnujrbs;rdæshB½n§ KWGKÁemFavI EdlCaGñkmanGMNackñúgkarseRmcfa cab;epþImeFVIkarecaTRbkan; bnþkarecaTRbkan;
b¤bBaÄb;karecaTRbkan; cMeBaHbTelμIsNamYyCaCagkardMeNIrkarnItiviFIenAcMeBaHmuxtulakar Syariah tulakarenAtamRsuk b¤
tulakarswk. GKÁemFavIk¾CaRbFanénsPaénGKÁemFavIrbs;RbeTsm:aeLsIupgEdr. GKÁemFavIRtUv)anEtgtaMgedayRBHmhakSRt
Yang di-Pertuan Agong tamkaresñIsMurbs;naykrdæm®nþI. edIm,IkøayCaGKÁemFavI CnenaH®tUvEtmanlkçN³sm,tþiCaecARkm
éntulakarshB½n§.
93
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsm:aeLsIu
enAkñúgsPaénGKÁemFavI manEpñkGyükarEdlTTYlbnÞúkGnuvtþGMNacrbs;GKÁemFavI kñúgtYnaTICaRBHraCGaCJa eday
GnuelamtamEpñkTI 376 énRkmnItiviFIRBhμTNÐ. muxgarbEnßmeTotrbs;EpñkGyükar ¬KWEpñkTTYlbnÞúkxagkarecaTRbkan;¦
enHman³
eFVIbNwþgGaCJaenAtulakarextþ-Rkug ¬saladMbUg¦ nigtulakarCan;TabbMput¬salalhu¦.
kat;esckþIerOgRBhμTNÐ bNwþg]T§rN_ dak;BaküsMu nigBinitüsareLIgvijenAtulakarkMBUl.
eFVIkarbþwgTas; nigdak;BaküsMuepSg²eTAsala]T§rN_ nigtulakarrdæshBn½§.
pþl;eyabl; nigeFVIkarENnaMdl;TIPñak;garTTYlbnÞúkxagesIubGegát nigecaTRbkan;bTelμIs.
erobcMsMNMuÉksaresIubGegát nigseRmcfaetI®tUvcab;epþImkarecaTRbkan; b¤minecaT.
edayeyagtamc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy RBHraCGaCJa®tUv)aneKpþl;[bEnßmnUvGMNac EdlBak;B½n§eTAnwgkarRbyuT§
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. RBHraCGaCJaGacGnuBaØat[m®nþIrbs; ACA cuHeFVIGFikarkic©elIesovePAFnaKar nigRbmUlnUvsmÖar³ nig
B½t’manepSg²BIFnaKar ¬EpñkTI 31 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦. RBHraCGaCJak¾GacGnuBaØatpgEdrdl;ral;m®nþIrbs; ACA
[cUleTAkñúgbrievN b¤TItaMgnana nigeFVIkarEqkeqrbrievN b¤TItaMgenaH RBmTaMgbuKÁlRKb;rUbEdlmanvtþmanenATIenaH. RbsinebI
m®nþIrbs; ACA yl;eXIjfavaminsmRsbkñúgkarsMukarGnuBaØatBIRBHraCGaCJa m®nþI ACA enaHGaccUleTAkan;brievN b¤TItaMgenaH
ehIyepþImeFVIkarEqkeqredaymincaM)ac;mankarGnuBaØat ¬épñkTI 23 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦. enAkñúgkal³eTs³xøH
enAeBlEdlRBHraCGaCJayl;RsbtamB½t’manEdl)anraykarN_eday ACA RBHraCGaCJaGacbBa¢a[eFVIkarXat;Tuk b¤rwbGUsRTBü
sm,tþi ¬EpñkTI 33 nig 34 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦.
RBHraCGaCJak¾Gact®mUv[buKÁlRKb;rUbRbkasRTBüsm,tþi enAeBlEdlbuKÁlenaHRtUv)aneKsgS½yfa)anRbRBwtþbTel μ Is
EdlmanEcgenAkñúgc,ab;sþIBIkarRbqMagGMeBIBukrlYy. RbsinebIRBHraCGaCJamanehtuplsmRsbGaceCO)anfa sac;BaØatiNamñak;
mitþP½kiþ b¤buKÁlepSgeTotGacCaRbeyaCn_kñúgkaresIubGegátrbs;Kat; Kat;k¾Gact®mUv[buKÁlenaHeFVIkarRbkasRTBüsm,tþipgEdr.
enAkñúgkrNIenH RBHraCGaCJak¾GacesñIrsMueTAFnaKar [pþl;nUvB½t’mansþIBIRTBüsm,tþirbs;buKÁlTaMgenaH dUcEdl)anbgðajxagelI.
RbsinebIRBHraCGaCJamannUvehtuplsmRsbEdlGaceCO)anfa ral;m®nþINamñak;rbs;rdæaPi)al RtUv)aneKesñIrsMu[eFVIkarRbkas
RTBüsm,tþiEdlxøÜnman cMeBaHRTBüEdlmancMnYneRcInelIsBIR)ak;cMNUlrbs;Kat; ehIyedayeFIVkarBicarNaeTAelIsßankarN_
epSg²eTotenH Kat;GacesñIrsMu[buKÁlenaHeFVIkarBnül;faetIRTBüenaH)anmkedayrebobNa. RbsinebIm®nþImin)aneFVIkarBnül;
[)anc,as;las;eT Kat;nwgmankMhusBIbTelμIsmYy ehIyRbsinebItulakaryl;eXIjfamankMhus Kat;nwg®tUvmaneTasdUcKñaeTA
nwgbuKÁlEdl®tUv)anecaTRbkan;fa)anRbRBwtþnUvGMeBIBukrlYyEdr. karpþnÞaeTasdUcKñaenH k¾®tUvGnuvtþpgEdrcMeBaHbuKÁlNaEdlmin
)anRbtibtþitam enAkñúgkargaresIubGegátrbs;RBHraCGaCJa ¬EpñkTI 32 énc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy¦. KYrkt;smÁal;fa
cMeBaHkrNITaMgenH karbgðajPsþútagKWCabnÞúkrbs;CnCab;ecaT.
naykdæansvnkmμCati (NAD) dwknaMedayGKÁsvnkr Edl®tUv)anEtgtaMgedayRBHmhakSRt Yang di-Pertuan Agong
tamkaresñIsMurbs;naykrdæm®nþI ¬maRta 105-1 rbs;rdæFmμnuBaØshB½n§¦. eTaHbICa NAD sßitenAeRkamnaykdæanénnaykrdæm®nþI
k¾eday tamry³kardwknaMrbs;GKÁsvnkr naykdæansvnkmμCati NAD KWCasßab½nÉkraCümYy ehIyenAkñúgsßab½nÉkraCüenH
GKÁsvnkr mansniþsuxmuxtMENg ehIy®tUvraykarN_eTACUnrdæsPatamry³RBHmhakSRt Yang di-Pertuan Agong ¬maRta
105-3 nig 107-1 énrdæFmμnujshB½n§¦. bEnßmelIenHeTot GKÁsvnkrminsßitenAeRkamsmtßkic©rbs;KN³kmμkarmuxgar
saFarN³eT ¬maRta 109 énrdæFmμnujshB½n§¦. eyagtammaRta 106-1 KWGKÁsvnkreT EdlmansiT§ieFVIsvnkmμelIKNnI nig
eFVIr)aykarN_GMBIKNnIrbs;shB½n§ nigrdæ. edayEp¥ktamEpñkTI 7 énc,ab;sþIBIsvnkmμ kñúgkarbMeBjkargarbs;xøÜn dUcEdlman
94
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
EcgenAkñúgrdæFm μnujshB½n§ GKÁsvnkrGacekaHehAbuKÁlRKb;rUb edIm,ImkBnül; nigpþl;B½t’man EdlGKÁsvnkryl;faCakar
caM)ac;kñúgkarbMeBjmuxgarrbs;xøÜn. GKÁsvnkrGacBinitüral;kMNt;ehtuTaMgGs;EdlcaM)ac;sRmab;bMeBjmuxgarrbs;xøÜn.
CagenHeTAeTot GKÁsvnkrGacGnuBaØat[m®nþINamñak;eFVIkaresIubGegát Binitü nigeFVIsvnkmμkñúgnamrbs;Kat; ehIyraykarN_BI
bBaðaenHeTA[Kat;vij RBmTaMgGacRbKl;GMNacrbs;Kat;CalaylkçN_GkSreTA[m®nþINamñak;dUcmanEcgenAkñúgEpñkTI 7. KWtam
ry³bBaØtiþ enHehIyEdlm®nþIrbs; NAD GacTTYlkarepÞrGMNacBIGKÁsvnkr)an. tamviFIenH NAD mankatBVkic©FananUvGaTiPaB
énkarTTYlxus®tUvenAkñúgkarRKb;RKg nigcat;EcgmUlniFisaFarN³ tamry³kareFVIsvnkm μelIbBa¢IKNnI nigelIskm μPaBrbs;
rdæaPi)alshB½n§ rdæaPi)alrdæ GgÁPaBEdlbegIátedayc,ab; GaCJaFrmUldæan nigGgÁPaBepSg²eTot. buKÁlikrbs; NAD KWCa
smaCikénm®nþIraCkarénRbeTsm:aeLsIu. eRkABItYnaTIEdlmanEcgenAkñúgc,ab;sþIBIsvnkmμ GKÁsvnkrk¾GacbMeBjtYnaTIenAtam
TIPñak;garsaFarN³epSg²eTot kñúgkarGPivDÆeKalkarN_GPi)alkic©smRsbsRmab;Rkbx½NÐsaFarN³.
kariyal½yTTYlbNþwgsaFarN³ (PCB) ®tUv)anbegáIteLIgkñúgqñaM 1971 ehIyCaEpñkmYyenAkñúgnaykdæanrbs;
naykrdæm®nþI. PCB edIrtYCaynþkarmYy Edltamry³ynþkarenH saFarNCnGacdak;BakübNþwgGMBIkarbMeBjkargarminRtwm®tUv
nigkarrMelaPGMNacenAkñúgesvasaFarN³ ¬KWenAkúñgRksYgmnIÞrbs;rdæaPi)al¦. PCB dwknaMedayGKÁnaykmYyrUb CamYyKñanwg
GKÁnaykrgmYyrUb. manKN³kmμaFikarGcié®nþTTYlBakübNþwgsaFarN³ (PCPC) pgEdr Edlmanmuxgar nigkarTTYlxusRtUv
kñúgkarbegáIteKalneya)ansþIBIRbB½n§RKb;RKgbNþwgsaFarN³ BinitünigseRmcelIr)aykarN_TTYlbNþwgsaFarN³ EdlerobcM
eday PCB ENnaMdl;RbFanGaCJaFrepSg²EdlCab;Bak;B½n§ [cUlrYmkñúgkarRbCMurbs; PCPC edIm,IbMPøWGMBIBakübNwþg b¤erOgepSg²
ehIynigENnaMGaCJaFrEdlCab;Bak;B½n§[edaHRsaybBaða edayEp¥kelIlT§plénkaresIubGegátelIbNþwg. PCPC manGMNac
rdæ)alkñúgkaresñIsMu nigTTYlB½t’man BinitüemIlsMNMuÉksar nigÉksarEdlBak;B½n§epSg²eTot nigesñIsMu[m®nþIEdlmankarCab;
Bak;B½n§ eFVIkarBnül;.
emeronEdlTTYl)an
karGnum½tc,ab;bc©úb,nñ KWc,ab;sþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy - ekItecjmkBITsSn³Edlyl;fac,ab;munmanPaBTn;exSay
ehIyk¾begáItc,ab;enHeLIgedIm,IC¿nYsc,ab;cas;. CaBiess KWc,ab;munenaHRtUv)aneKyl;faminmanRbsiT§PaB BIeRBaHkarpþnÞaeTas
bTelμIsGMeBIBukrlYymanPaBRsaleBk. elIsBIenHeTot m®nþIrbs; ACA minmanGMNacRKb;RKan;edIm,IbMeBjkargarrbs;xøÜnkñúg
karRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYykñúgvis½ysaFarN³eLIy. RbkarenHrYmbBa©ÚlTaMgkrNI EdlmanlT§PaBtictYckñúgkarrwbGUs
RTBüFn Edl)anTTYlBIskmμPaBBukrlYy. bBaðaenHmanEcgkñúgc,ab;bc©úb,nñ RBmTaMgmandak;bBaØatiþenAkñúgEpñkmYyEdlEcgfa
karmansm,tiþRTBüEdlminGacBnül;[c,as;las;)an RtUvcat;TukCabTelμIssRmab;karesIubGegát. (Kassin Bin Mohamed,
2003)
eCaKC½yrbs; ACA KWedaysarEtmanqnÞ³neya)ayrbs;rdæaPi)al rYmCamYynwgkarbnþnUvkarBRgwgc,ab;sþIBIkarRbqaMg
GMeBIBukrlYy ehIyBRgwgnUvGaNtþikargarrbs; ACA [kan;EtmanRbsiT§PaB kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy (Kassim Bin
Mohamad, 2005:5 and 10).
dUc)aneBalxagelI rdæaPi)al)anTTYlsÁal;faKWCakarcaM)ac;kñúgkarCRmuj[manPaBes μaHRtg;enAkñúgsgÁmCatiTaMgmUl
minEmnEtenAkñúgvis½ysaFarN³EtmYyenaHeT. eqøIytbnwgKMnitenH rdæaPi)al)anGnum½tnUvEpnkarsucriPaBCati (NIP) EdledIr
tYCaEpnkarskm μPaBmYysRmab;RKb;vis½yTaMgGs; kñúgkarCRmujnUvPaBes μaHRtg; nigksagnUvsgÁmd¾s¥ats¥MmYy. TidæPaBd¾
sMxan;rbs; NIP KWfa vamanmUldæanecjBIeKalkarN_énrdæFmμnuBaØshB½n§ RBmTaMgeKalneya)ayENnaMdéTeTot. RbkarenHGac
95
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsm:aeLsIu
Fana)anfavaRsbKñaCamYynwgGaTiPaB eKalkarN_ nigkitüanuPaBCati. elIsBIenHeTot NIP edaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyenAkñúg
vis½ysaFarN³ d¾dUcCakñúgvis½yÉkCn nigsMxan;CagenHeTotenaH KWvaepþateTAkñúg®KYsarEdlykyuvCnCaTisedA. vapÞúyeTAnwg
GVIEdlEtgEtekIteLIgenaH NIP min)an)at;bg;nUvckçúvis½yénTisedArbs;xøÜnkñúgkarCRmujnUvPaBesμaHRtg; karTTYlxus®tUv nig
PaBesμaHRtg;kñúgkarRbyuT§RbqaMgnwgPaBRkIRk nigelIkKuNPaBénCIvitrs;enArbs;RbCaBlrdæ.
dUc)anelIkeLIgxagelI edIm,IC®muj nigsRmbsRmYl karbMeBjkargarrbs; NIP [kan;EtmanRbsiT§PaB viTüasßansc©Fm’
rbs;RbeTsm:aeLsIu (IIM) ®tUv)anbegáIteLIg. IIM ®tUv)anbegáIteLIgedaysareXIjc,as;fa ACA RtUvRbQmmuxnwgbBaðaFM²
CaeRcIn kñúgkarBRgwgkic©karrbs;xøÜn kñúgkarCRmuj[saFarNCnyl;dwgGMBIeRKaHfñak;énGMeBIBukrlYy nigkarrMelaPGMNac.
PaBTn;exSayrbs; ACA kñúgvis½½yGb;rM GacBnül;)anfa TIPñak;gar ACA enH epþatCacm,gEteTAelIkaresIubGegát nigTb;sáat;GMeBI
BukrlYy. dUecñH tYnaTIrbs; IIM KWedIm,IC®mujpgEdr nUvkaryl;dwgGMBIGMeBIBukrlYy nigPaBcaM)ac;éntmøaPaBenAkñúgesvasaFarN³
(ADB and OECD, 2004:55). b:uEnþ IIM EdlCaviTüasßanmYyEdleTIbEtbegáIteLIgfμI nwgTamTar[mankarbegáInsmtßPaB
RBmTaMgFnFanbEnßmeTot edIm,I[ IIM GacbMeBjParkic©rbs;xøÜnedaymanRbsiT§PaB. rIÉ ACA k¾kMBugEtepþatGarmμN¾kan;EteRcIn
eLIgeTAelIkarTb;sáat; nigkarGb;rMBIGMeBIBukrlYyEdr BIeRBaH ACA )anTTYlsÁal;fa GMeBIBukrlYyminGackat;pþac;)an nigminGac
RKb;RKg)antamry³kardak;TNÐkmμEtmYymuxenaHeT (Kassim Bin Mohamad, 2005:9).
RbPB
Abu Kassim Bin Mohamed EdlniyayGMBIkarkat;pþac;b¤sKl;énGMeBIBukrlYy - R)ak;Bin½yEdlmanEcgenAkñúgc,ab;
RbqaMgGMeBIBukrlYyrbs;RbeTsm:aeLsIu eday)anbgðajenAÉsnñisIT Interpol niyayBIPaBCaédKUkñúgkarRbyuT§
RbqaMgGMeBIBukrlYy ehAkat;fa ICAC BIéf¶TI22-24 Exmkra qñaM 2003 enATIRkughugkugRbeTscin sUmemIleKhTMB½r
www.icac.org.hk/conference/Presentation/Day2/Cutting%20off%20th%20lifeline%20Corruption%20
(Mohamed %20-%205 Speech).pdf .
Abu Kassim Bin Mohamed EdlniyayGMBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYykñúgCMnYy Tsunami³ karGnuvtþnUvkarRbqaMgGMeBI
BukrlYyRbkbedayRbsiT§PaB nigynþkarénkaredaHRsaybNþwg bTBiesaFrbs;RbeTsm:aeLsIu ÉksarEdl)an
bBa¢ÚneTAkic©RbCMuCMnajkarsþIBIkarTb;sáat;nUvGMeBIBukrlYyenAkñúgkic©xitxMRbwgERbgpþl;CMnYy Tsunami 7-8 Exemsa
qñaM 2005 TIRkughSakata RbeTs\NÐÚeNsIu.
ADBnig OECD eKalneya)ayRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYykñúgGasIu nig):asIuPik Rkbx½NÐ Ktiyutþ nigRkbx½NÐsßab½n.
rdæaPi)alrbs;RbeTsm:aeLsIu nigkm μviFIGPivDÆn_shRbCaCati Exemsa qñaM 2005 karGPivDÆnUvsmtßPaBrbs;
viTüasßansc©PaBrbs;RbeTsm:aeLsIu sRmab;GnuvtþnUvEpnkarsþIBIPaBesμaHRtg;rbs;Cati ¬ÉksarKeRmag¦.
Bt’mank¾GacTTYl)anpgEdrBIevbsayrbs;sßab½nepSg²Edl)anbgðajxagelI.
96
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
GgÁPaBtamemIlfvika nigesIubtémø (BMPIU)
kariyal½yRkmsIlFm’ (CCB)
KN³kmμkarTTYlbnÞúkxagbTelμIsesdækic© nighirBaØvtßú ehAkat;fa EFCC sUmemIleKhTMB½r www.icpcnigeria.com
KN³km μkarÉkraCüTTYlbnÞúkbTel μ IsBukrlYy nigbTel μ IsEdlBak;B½n§epSg²eTot ehAkat;fa ICPC sUmemIl
eKhTMB½r www.icpcnigeria.com
bTbBaØtþicm,g1
c,ab;sþIBIkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYy nigbTelμIsBak;B½n§epSg²eTot qñaM2000 ehAkat;fa CPRO sUmemIleKhTMB½r
www.icpcnigeria.com
c,ab;sþIBIkarbegáItKN³kmμkarTTYlbnÞúkbTelμIIsesdækic© nighirBaØvtßú qñaM 2002
savta
RbeTsnIehSrIy:a sßitenAkñúgcMNat;fñak;elx 152 kñúgcMeNambNþaRbeTs 159 enAelItaragsnÞsSn_rbs;GgÁkartmøaPaB
GnþrCati qñaM 2005 sIþBIkaryl;eXIjBIGMeBIBukrlYy. RbeTsnIehSrIy:a )ankøayCasgÁmmYy EdlGMeBIBukrlYy)anekItman
eLIgCalkçN³sßab½npg nigCalkçN³RbB½n§pg (Agbu, 2004:22). sar³sMxan;énkaredaHRsayelIbBaðaGMeBIBukrlYyd¾Basval
BaskalEbbenHKWCaPsþútagCak;Esþg eRBaHfa GMeBIBukrlYyKW®tUv)aneKemIleXIjfaCaktþacm,gmYycMeBaHPaBRkIRky:agF¶n;F¶r
rbs;RbeTs ehIyk¾CaktþasMxan;mYyEdlrYmcMENkdl;CIvitrs;enAd¾lM)ak EdlRbCaBlrdærbs;xøÜn)anCYbRbTH (Osborne,
2005:3). enAkñúgqñaM 2001 karcuHsÞg;mti EdleFVIeLIgedaysßab½nrYmKñamYycMnYn )anbgðajfa RbCaBlrdænIehSrIy:a)anyl;eXIj
faGMeBIBukrlYy KWsßitkñúgcMNat;fñak;elxBIr bnÞab;BIPaB\tkargareFVI EdlCa]bsKÁdl;karGPivDÆ. PaBbnÞan;énkarRbyuT§RbqaMg
nwgGMeBIBukrlYyk¾®tUv)anTTYlsÁal;edayelakRbFanaFibtI Olusegun Obasanjo EdlenAkñúgsnÞrkfarbs;Kat;enABIFIsemÖaF
mYy bnÞab;BIRbeTsnIehSrIy:a )anvilRtLb;eTAkan;rbbRbCaFibetyüvijkñúgqñaM 1999 )ancg¥úlbgðajfaGMeBIBukrlYyCa]bsKÁ
mYyd¾FMkñúgkarGPivDÆ ehIy)ansnüafanwgcat;viFankarRbqaMgnwgbBaðaenH. eRkayBIelakRbFanaFibtI)aneLIgkan;tMENg
enAkñúgExmifuna qñaM2003 Kat;)ancab;epþImGnum½tc,ab;sþIBIkarRbRBwtþGMeBIBukrlYy nigbTelμIsBak;B½n§epSg²eTot (CPRO) (Agbu,
2004:9). c,ab; CPRO )anbegáItKN³kmμkarÉkraCüTTYlbnÞúkbTelμIsGMeBIBukrlYy nigbTelμIsBak;B½n§epSg²eTot (ICPC)
Casßab½nkMBUlTTYlbnÞúkRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy nigbTelμIsBak;B½n§epSg²eTot.
RbeTsnIehSrIy:a
97
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsnIehSrIy:a
b:uEnþ PaBcRmUgcRmas;)anekItmancMeBaH ICPC taMgBIcab;epþImdMbUg edaysarFmμnujPaBénKN³kmμkarenHRtUveKbwþgtv:aeTA
tulakar. eBlEdlerOgenHkMBugsßitenAÉtulakar KN³kmμkar ICPC enHminGacesIubGegát ehIyk¾minGaceFVIbNþwgecaTelIGMeBI
EdlCabTelμIsBukrlYy)aneLIy. 2 qñaMeRkaymk eTIbtulakar)anseRmcfa ICPC mansiT§ieFVIkic©karTaMgenaH (Osborne,
2005:10). b:uEnþ enAmankarBnüaeBlbEnßmeTot edaysarenAqñaM2003 RBwT§sPa)ane)aHeqñatGnum½tc,ab;mYyCaCMnYsc,ab;
CPRO EdleFVI[GaNtþikargarrbs; ICPC cuHexSay1. b:uEnþ c,ab;EdlykmkCMnYsenH ®tUv)anRbkasemaXPaBedaytulakar
Can;x<s;rbs;rdæshB½n§ (TI, 2004:225). luHRtaEtdl;edImqñaM 2004 eTIbKN³kmμkar ICPC Gaccab;dMeNIkar)anedayesrI
dUcEdleK)aneRKagTukBImun. kñúgry³eBl 4 qñaMdMbUg KN³km μkar ICPC )anTTYlr)aykarN_Et 1>200 b:ueNÑaH. cMnYn
r)aykarN_tictYcenH )aneFVI[nItiviFIénkarraykarN_manPaBTn;exSay (Osborne, 2005:10). ehIycMeBaHr)aykarN_Edl)an
TTYl KN³kmμkarGaceFVIkaresIubGegát)anEtBak;kNþalb:ueNÑaH edaysarxVHfvika (Agbu, 2004:10). manTsSn³mYyyl;fa
ICPC )anbMeBjkargarTabCagGVIEdleK)anrMBwgTuk (TI, 2004:225) ehIyminmanqnÞ³Büayam eFVIkaresIubGegátelIerOgkþIBukrlYy
FM²enaHeT (Agbu, 2004:11).
karGnum½tc,ab; CPRO nigkarbegáItKN³km μkar ICPC KWRKan;EtCaEpñkmYyénkic©xitxMRbwgERbgnaeBlbc©úb,nñrbs;
rdæaPi)al edIm,IedaHRsaybBaðaBukrlYy. viFankarepSgeTotKW rYmbBa©ÚlTaMgkarbegáItKN³kmμkarTTYlbnÞúkbTelμIsesdækic© nig
hirBaØvtßú (EFCC) nigEpñk®tYtBinitüfvika nigcarkmμtémø (BMPIU-®tUv)aneKsÁal;eQμaHfaCakariyal½yrebob) RBmTaMgkarBRgIk
GaNtþikargarrbs;kariyal½yxagRkmsIlFm’ (CCB)/karEkTRmg;esvasaFarN³ nigkic©xitxMRbwgERbgedIm,IBRgwgsucritPaB
nigsmtßPaBrbs;tulakar. karpþÜcepþImKMnitenHbgðajR)ab;fa rdæaPi)alBitCamanbMNgRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyEmn. b:uEnþ
rhUtmkTl;eBlenH KWmanPsþútagtictYcNas;EdlbBa¢ak;fa eK)anseRmcplCadMukMPYn. bBaðasMxan;KWkgVHxatqnÞ³neya)ay
CaBiessBIsMNak;RBwT§sPa (Agbu, 2004:11) RBmTaMg]bsKÁepSg²eTotenAkñúgsgÁmEdleFVI[BYkeKTTYlbraC½y kñúgs®gÁam
RbqaMgGMeBIBukrlYy. bBaðaenH qøúHbBa©aMgeTAelIkgVHqnÞ³kñúgkarbþwgecaTRbkan;buKÁlEdlmantMENgx<s;². ]bsKÁepSgeTotKW
PaByWty:avxagnItiviFIrbs;tulakar (Agbu, 2004:22-33). eyagtam Osborne karBitKWfa RbCaCnPaKeRcInmanTMlab;rs;enA
kñúgEbbbT nigcriklkçN³BukrlYy ehIymankic©RbwgERbgEtbnþicbnþÜc b¤k¾esÞIrEtK μanpgeT edIm,Ipøas;bþÚrEbbbTrs;enA nig
criklkçN³enaH (2005:5).
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
KN³km μkarÉkraCüTTYlbnÞúkbTel μ IsGMeBIBukrlYy nigbTel μ IsBak;B½n§epSg²eTot ¬ICPC¦ KWCasßab½nkMBUlsRmab;
RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy nigbTelμIsEdlBak;B½n§epSg²eTot . edayGnuelamtamKuNtémøénGnuEpñkTI 3¬1¦ énc,ab; CPRO
KN³kmμkarenHRtUv)anbegáIteLIgenAExkBaØa qñaM 2000 CaGgÁPaBsaCIvkm μ. ÉkraCPaBrbs;KN³km μkar RtUv)anFanaeday
GnuEpñk 3¬14¦EdlEcgfa {kñúgkarbMeBjmuxgarrbs;xøÜn dUcmanEcgkñúgc,ab; CPRO KN³kmμkarmin®tUvsßitenAeRkamkarENnaM
b¤eRkamkarRKb;RKgrbs;buKÁlNamñak; b¤sßab½nNamYyeLIy.{ c,ab;k¾)ankMNt;niymn½yénGMeBIBukrlYy EcgGMBIkarpþnÞaeTas
bTelμIsBak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy RBmTaMg)ankMNt;nUvGaNtþikargar nigmuxgarrbs;KN³kmμkarÉkraCü ICPC.
eyageTAtamGnuEpñk 3¬3¦ ICPC manRbFanmYyrUb nigsmaCikcMnYn 12nak;. RbFan nigsmaCikepSg²eTot®tUvEtgtaMg
edayRbFanaFibtI tamkarÉkPaBBIRBwT§sPa ¬GnuEpñkTI 3¬6¦. eyagtamGnuEpñk 3¬8¦ RbFan b¤smaCikepSg²eTotrbs;
ICPC Gacnwg®tUvdkecjBItMENgedayRbFanaFibtI tamkarGnum½tyl;RBm 2¼3énsmaCikRBwT§sPa. KN³km μkarminGac
cab;epþImbMeBjtYnaTIrbs;xøÜn)aneLIy Tal;EtsmaCikTaMgGs;)anRbkasnUvRTBüskmμ nigRTBüGkm μrbs;xøÜn. RbFan®tUvEtCa
1KYrkt;smÁal;fa karEkERbmYycMnYnEdlC®muj[mankarGnum½tnUvc,ab;fμIGacniglubnUvbBaØatiþsMxan;²mYycMnYn EdlkareFVIdUecñHeFVI[kar
dwknaMrbs;RBwT§sPa nigrdæsPa sßitenAkñúgkaresIubGegátenAeLIy.
98
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
buKÁlEdlFøab;eFVICaecARkm b¤manlkçN³sm,tþiCaecARkméntulakarCan;x<s;. smaCik 12nak;epSgeTotrbs;KN³km μkarenH
KW®tUvEtCa³ 2nak;Cam®nþIb:UlIsEdl)ancUlnivtþn_ ¬®tUvmanzan³cab;BIsñgkareLIg¦ 2nak;eTotCaGñkeFVIkarkñúgvis½yc,ab;
¬®tUvmanbTBiesaFn_BImunmkcMnYn 10 qñaM¦ 2nak;eTotCam®nþIraCkarEdl)ancUlnivtþn_ ¬edaymanzan³cab;BIfñak;naykeLIg¦ ®sIþ
2nak; nigyuvCncMnYn 2nak; ¬manGayumineRkam 21 qñaM b¤minelIsBI 30qñaM KitmkRtwméf¶Edl®tUvEtgtaMg¦ ¬GnuEpñk 3¬3¦¦.
elxaFikarmñak;EtgtaMgedayRbFanaFibtI EdlTTYlbnÞúkkargarrdæ)alTUeTA nigRKb;RKgbuKÁlikrbs; ICPC tamkarENnaM
rbs;RbFanGnuEpñk 4¬6¦. eyagtamGnuEpñk 3¬12¦ KN³kmμkarmansiT§iEtgtaMg dkecj nigdak;vin½ycMeBaHbuKÁlikrbs;xøÜn
ehIyGacGnum½tbTbBa¢arbs;xøÜnsRmab;eRbIR)as;.
kñúglkçN³Casßab½nkMBUlkñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy ICPC manParkic©eFVIbNwþgGaCJa ¬KWerobcMEbbTbwþgecaTRbkan;¦
nigkMNt;TNÐkmμcMeBaHkarRbRBwtþbTelμIsGMeBIBukrlYy nigbTelμIsepSg²eTotEdlmankarBak;B½n§. karTTYlxus®tUvcm,grbs;
KN³kmμkar dUcEdlmanEcgenAkñúgEpñkTI 6 énc,ab; CPRO Gacnwg®tUvEbgEckCabIEpñk EdlxageRkam³
karesIubGegát
TTYlr)aykarN_ ehIynigkñúgkrNIsmRsb eFVIkaresIubGegát nigbwþgecaTbuKÁlenaH RbsinebImanehtupl
RKb;RKan;sgS½yfabuKÁlenaH)anXubXwtkñúgkarRbRBwtþi b¤)anRbRBwtþbTel μ IsEdlmanEcgenAkñúgc,ab; CPRO
b¤c,ab;epSg²eTotsþIBIGMeBIBukrlYy b¤bTelμIsEdlBak;B½n§.
Tb;sáat;
BinitükarGnuvtþ BinitüRbB½n§ nignItiviFIrbs;sßab½nsaFarN³ kñúgeKalbMNgedIm,Irk[eXIj nigedIm,IFananUvkar
BinitüsareLIgvijelIkarGnuvtþ BinitüelIRbB½n§ nignItiviFIEdltammtirbs;KN³km μkar vaGacbNþal[mankar
RbRBwtiþGMeBIBukrlYy.
pþl;eyabl; ENnaM nigCYydl;sßab½nsaFarN³GMBIrebobEdlRtUvkat;bnßy b¤lubbM)at;kare)akbnøM nigkarRbRBwtiþ
GMeBIBukrlYy. ehIynig
ENnaM;RbFansßab½nsaFarN³GMBIkarGnuvtþ GMBIRbB½n§ b¤nItiviFIepSg² Edl ICPC eCOCak;favaGacQaneTArkkar
kat;bnßynUv»kasénkarsUk):an; karRbRBwtiþGMeBIBukrlYy nigbTelμIsepSg²eTot.
karGb;rMCasaFarN³
Gb;rMdl;RbCaBlrdæsþIBI ¬nigkarRbqaMg¦karsUk):an; GMeBIBukrlYy nigbTelμIsEdlBak;B½n§epSg²eTot. ehIynig
RKaMRT nigCRmujkñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy.
rcnasm<½n§énkarRbRBwtþieTArbs; ICPC manKN³kmμaFikar 3³ ¬1¦esIubGegát nigbþwgecaT ¬2¦Tb;sáat; nigsikSaRbB½n§
nig¬3¦pSBVpSay nigGb;rMsaFarN³. KN³kmμaFikarTaMgbIenH RKb;RKgelInaykdæanEdlTTYlbnÞúktamEpñkénkic©karrbs;xøÜn.
bEnßmelIenHeTot manGgÁPaBBiessrbs;RbFan nigRkumebskkmμpøÚvkat; ¬EdlmanRkumGñkesIubGegát nigRBHraCGaCJafñak;kMBUl¦
EdlTaMgGs;Kña TTYlxus®tUvcMeBaHmuxRbFan. eyageTAtamGnuEpñkTI 7¬2¦ ICPC GacbegáItsaxaenAtamrdænImYy² RBmTaMg
enAkñúgEdndIénrdæshB½n§. b:uEnþ kariyal½ysaxaTaMgenaH minTan;)anbegáItenAeLIyeT.
r)aykarN_Edl ICPC )anTTYl®tUvbBa¢ÚneTAnaykdæanesIubGegát edIm,IeFVIkaresIubGegátbzm. c,ab; CPRO pþl;[m®nþI
rbs; ICPC nUvGMNacTUlMTUlaykñúgkaresIubGegát dUcCa karEqkeqr karrwbGUs nigkarcab;xøÜnCaedIm. RbFanmansiTi§ENnaMm®nþI
ICPC [sMudIkaBItulakaredIm,IcUledaybgMç nigEqkeqrkñúgbrievNTItaMg ¬EpñkTI 36¦. eRkayBI)anTTYldIkaBItulakar RbFanGac
GnuBaØat[m®nþIrbs; ICPC eFVIkarGnuvtþnUvGMNacTaMgGs;kñúgkaresIubGegátBak;B½n§eTAnwgFnaKar nigsßab½nhirBaØvtßú dUcEdlman
99
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsnIehSrIy:a
EcgenAkñúgGnuEpñkTI 43¬2¦. ral;buKÁlTaMgGs; Edl®tUv)anesñIredaym®nþIrbs;KN³km μkar[pþl;B½t’manelIbBaðaBak;B½n§
eTAnwgParkic©rbs;xøÜn KW®tUvEteFVItamkaeesñIsMuenaH. karxkxankñúgkarpþl;Bt’manKWCabTelμIsmYyEdlGacdak;TNÐkmμ)an ¬EpñkTI
40¦. eyagtamEpñkTI 5 énc,ab; CPRO enAeBleFVIkaresIubGegát b¤ecaTRbkan;erOgkþIbTelμIsBak;B½n§nwgGMeBIBukrlYy m®nþIrbs;
ICPC manGMNac nigGP½yÉksiT§idUcKñaeTAnwgGMNac nigGP½yÉksiT§irbs;m®nþIb:UlIs edayGnuelamtamc,ab;sþIBIb:UlIs
RBmTaMgc,ab;epSg²eTotEdlRbKl;GMNaceTA[b:UlIs b¤BRgwgGMNacnigkarBarPñak;garGnuvtþc,ab;.
bEnßmelIenHeTot RbFank¾GacesñIsMu[buKÁlRKb;rUb RBmTaMgsac;jatiþ nigKUknrbs;bKÁlenaH pþl;nUvB½t’manCa
laylkçN_GkSrGMBIclnRTBü nigGclnRTBü. RbsinebIRbFanmanehtuplEdlsgS½yfaclnRTBü b¤GclnRTBürbs;
buKÁlEdlmankarsgS½yenH RbsinebIKat;Cam®nþIraCkar mancMnYneRcInhYsBIR)ak;cMNUlnaeBlbc©úb,nñ b¤R)ak;cMNUlBIGtItkal
Kat;GacesñIsMu[buKÁlm©as;RTBüeFVIkarBnül;)an. RbsinebIkarBnül;minmanlkçN³RKb;RKan;eTKW buKÁlenaH®tUv)ansnμt;fa)an
eRbIR)as;tMENgrbs;xøÜnedIm,ICaRbeyaCn_pÞal;xøÜn edayGMeBIBukrlYy ¬épñkTI 44¦. RbFanGacbBa¢a[rwbGUsnUvRTBü Edl)an
TTYledayedaykarRbRBwtþbTelμIs dUcmanEcgenAkñúgc,ab; CPRO RBmTaMgtambBa¢arbs;tulakar esñIsMudkhUtÉksareFVIdMeNIr
TaMgGs;BIbuKÁlEdlsßitenAeRkamkaresIubGegát ¬EpñkTI 45 nig 50¦. KYrkt;smÁal;pgEdrfa ecARkmrbs;tulakarCan;x<s;Gac
ENnaMdl;emFavI nigTIRbwkSa [bgðajral;B½t’manEdlBYkeKman EdlGacCab;Bak;B½n§eTAnwgkaresIubGegátrbs; ICPC tamBaküsMu
Edl)aneFVIeLIgBak;B½n§eTAnwgkaresIubGegát EdlmanEcgenAkñúgc,ab; CPRO ¬EpñkTI 39¦.
eRkayBI)anbBa©b;karesIubGegát m®nþITTYlbnÞúkesIubGegátRtUverobcMr)aykarN_bBa¢ÚneTA[naykdæanGyükar edIm,IeFVIkar
kMNt;fa etImanP½sþútagRKb;RKan;edIm,IbegáItsMNMuerOgb¤eT. RbsinebIbegáItsMNMuerOg)an karecaTRbkan;mYyGacnwg®tUvRBageLIg
ehIydak;CUneTAtulakar EdleK)ankMNt; ¬sUmemIlbEnßmnUvkñúgEpñksþIBIkarerobcMkic©Rbtibtiþkar¦. cMeBaHr)aykarN_NaEdl
Bak;B½n§nwgbTel μ IsEdlminmanEcgenAkñúgc,ab; CPRO eTenaH sMNMuerOgnwg®tUvbBa¢ÚneTA[sßab½nNamYyEdlsmRsb (Raji,
2004).
c,ab; CPRO Ecgfam®nþIraCkarEdl®tUv)aneKRbKl;[ snüafa[b¤pþl;[nUvsMNUkb¤buKÁlNaEdl®tUv)aneKTTUcsMu[TTYl
sMNUkb¤buKÁlNaEdlmaneKBüayamRbKl;sMNUk[ KWRtUvEtraykarN_BIbBaðaenHeTA[m®nþIrbs;KN³km μkar ¬b¤m®nþIb:UlIs¦.
karxkxanmin)anraykarN_ KWCabTelμIsmYyGacdak;TNÐkmμ)an ehIyEdlnwgnaM[Cab;Bn§FnaKarrhUtdl; 2qñaM ¬EpñkTI 23¦.
karerobkic©cMRbtibtþikar
eTaHbICa ICPC manebskm μeFVIbNþwgGaCJa ¬bwþgecaT¦GMBIerOgBukrlYyk¾eday ral;karbwþgecaTnwg®tUvseRmcfaGac
cab;epþIm)an luHRtaEtmankaryl;RBmBIGKÁemFavI edayGnuelamtamGnuEpñkTI 61 ¬1¦ énc,ab; CPRO. erOgkþI®tUvbBa¢ÚneTA
tulakar b¤ecARkmEdlRtUv)ancat;taMgedayRbFantulakarrbs;rdæ. eRkayBI)anTTYlkarcat;taMgenH ecARkm b¤tulakarenaH
minGaceFVIkarCMnMuCRmHerOgkþIepSgeTot)aneLIy ¬GnuEpñkTI 61 ¬3¦¦. KYrkt;smÁal;fa eyagtamEpñkTI 174 énrdæFmμnuj
GKÁemFavImanGMNacseRmcbBaÄb;dMeNIrkarkrNINamYy)anRKb;eBlevla. ]bsKÁbEnßmeTAelIRbsiT§PaB nigcMNat;karCa
RbBaJ:ab;elIkrNIBak;B½n§eTAnwgerOgBukrlYy KWfa tulakarxøÜnÉgxVHsmtßPaB ehIyk¾®tUv)aneKeXIjfamanTMenareTArkGMeBI
BukrlYypgEdr. ICPC kMBugEteFVIkarCamYykariyal½yGgÁkarshRbCaCatiTTYlbnÞúkeRKÓgejón nig]Rkidækm μ (UNODC)
edIm,IBRgwgsucritPaB nigBRgwgsmtßPaBrbs;tulakar2.
2s®mab;B½t’manbEnßmsUmemIleKhTMB½r www.unodc.org/unodc/en/corruption_projects_nigeria.html
100
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
eTaHbICay:agNak¾eday kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyenAkñúgRbeTsnIehSrIy:a KWminEmnCakarTTYlxus®tUvEtmñak;Ég
eT. CaEpñkmYyényuT§sa®sþRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy ICPC )anBüayambegáItGgÁPaBRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYyCaeRcInenAtam
bNþaRksYg naykdæan nigTIPñak;garepSg² (Osborne. 2005:20). rhUtmkTl;bc©úb,nñenH manEpñkRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy
EbbenHCag 100 ®tUv)anbegáIteLIg (Agbu, 2004:10).
dUc)ankt;smÁal;xagelI mansßab½nepSg²eTotEdledIrtYy:agsMxan;kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy. sßab½nsMxan;²
enAkñúgcMeNamsßab½nTaMgenaHmandUcCa GgÁPaBtamemIlfvikanigesIubtémø (BMPIUP) nigkariyal½yRkmsIlFm’ (CCB)
nigKN³kmμkarTTYlbnÞúkbTelμIsesdækic© nighirBaØvtßú (EFCC).
KN³kmμkar EFCCRtUv)anbegáIteLIgedayKuNtémøénEpñkTI1 énc,ab;sþIBIkarbegáItKN³kmμkarTTYlbnÞúkbTelμIsesdækic©
nighirBaØvtßú (EFCC(A)) EdlmanRbFan 1rUb nigsmaCikcMnYn 18rUbepSgeTot edayrYmbBa©ÚlTaMgsmaCikEdltMNag[RksYg
TIPñak;gar nigsßab½nepSg²mYycMnYn RBmTaMgsmaCikeRCIstaMgpgEdr. manGKÁnayk 1rUbpgEdr Edl®tUv)anEtgtaMgeday
RbFanaFibtI EdlCaGñkdwknaMelxaFikardæanrbs; EFCC ¬GnuEpñkTI 7-1¦. KN³kmμkarenHk¾manGMNac EtgtaMg bBaÄb; nig
dak;vin½ycMeBaHbuKÁlikrbs;xøÜn ehIynigGaceFVIbTbBa¢aépÞkñúgsRmab;eRbIR)as;kñúgsßab½nrbs;xøÜn ¬EpñkTI 7 nigTI 8¦. EFCC man
EpñkCaeRcIn rYmbBa©ÚlTaMgEpñkesIubGegát EpñkRbtibtþikar EpñknItikmμ nigEpñkGyüka EpñkRsavRCav Epñksvnkmμ RBmTaMgEpñk
RbB½n§pSBVpSay nigpSBVpSay. EFCC k¾manviTüasßanbNþúHbNþal nigRsavRCavmYypgEdr.
dUc)anbgðajkñúgEpñkTI 2 énc,ab;sþIBIkarbegáIt EFCC muxgarrbs; EFCC rYmbBa©ÚlTaMgkaresIubGegátbTel μIsxag
hirBaØvtßúTaMgGs; karsRmbsRmYl nigkarGnuvtþral;c,ab;sþIBIbTelμIsesdækic© nigbTelμIshirBaØvtßú nigkarGnuvtþmuxnaTI Edl)an
RbKl;eTA[buKÁlmñak;b¤sßab½nNamYy karGnum½tviFankaredIm,IlubbM)at;bTelμIsesdækic© nigbTelμIshirBaØvtßú karBinitü nigesIub
GegátelIral;krNIEdl)anraykarN_sIþBIbTelμIsesdækic© nigbTelμIshirBaØvtßú nigkarGnuvtþnUvyuT§nakarelIkkm<s;karyl;dwgdl;
RbCaBlrdæ sþIBIbTel μ Isesdækic© nigbTel μ IshirBaØvtßú. KN³km μkark¾manGMNacpgEdr kñúgkaresñIsMu[eFVIkaresIubGegátelI
buKÁlNamñak; faetIKat;)anRbRBwtþbTel μ IsdUcEdlmanEcgenAkñúgc,ab;rbs; EFCC(A) b¤Gt;. bEnßmelIenHeTot EFCC
mantYnaTIeFVIbNþwgGaCJa ¬b¤bwþgecaT¦elICnel μ Is RBmTaMgdMeNIrkartamnItiviFIénbNwþgGaCJaenH eRBaHfavaGacmankarcaM)ac;
edIm,IeFVIkarEsVgrkRTBüsm,tþiEdlRtUvrwbGUs edayGnuelamtamc,ab; EFCC(A) ¬GnuEpñkTI 12-2¦. b:uEnþ KYrcgcaMfa
eyagtamEpñkTI 39 énc,ab; EFCC(A) GKÁemFavIGacdak;ecjviFan b¤bTbBaØtiþ edIm,IykeTAeRbIkñúgkarGnuvtþtamtYnaTI muxgar
b¤GMNacrbs; EFCC EdlmanEcgkñúgc,ab;. enAkñúgkMLúgeBlénGtßiPaBrbs;xøÜn EFCC )ankøaymkCasßab½nEdleKyl;faman
RbsiT§PaBkñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy (Agbu, 2004:18) ehIyxusKñaBI ICPC edaysarKN³kmμkarenH)aneFVIbNþwgGaCJa
¬bþwgecaT¦elIerOgFM²CaeRcIn.
enAkñúgqñaM 2003 BMPIU3
EdleKsÁal;eQ μaHfa kariyal½ynItiviFI ®tUv)anbegáIteLIgenAeRkamkariyal½yén
elxaFikardæankNþalrbs;RbFanaFibtI edaydMeNIrkarCasßab½nÉkraCümYy. EpñkenH®tUv)anbegáIteLIgedIm,ITb;Tl;eTAnwg
TsSn³EdlfaRbeTsnIehSrIy:aCaRbeTsBukrlYy. EpñkenH®tUv)aneKbegáIteLIg[edIrtYeFVICaGñkBinitüemIlnUvral;kic©snüa
rbs;rdæaPi)al RBmTaMgkarpÁt;pÁg;nUvTMnij nigesvanana. muxgarrbs;kariyal½ynItiviFIenH KWWedIm,Idak;kMhit[m®nþIraCkarénvis½y
saFarN³ Rbtibtiþ[)aneBjelj tamkarENnaM nigtamnItiviFInana Edl)anbegáIteLIgsRmab;eRbIR)as;kñúgkarpÁt;pÁg;TMnij.
KYrcgcaMfa enAkñúgExmina qñaM 2005 karbegáItCapøÚvkarnUv BMPIU ®tUv)anCab;KaMgenArdæsPaeTaHbICaeK)anrMBwgfaesckþIRBagc,ab;fμI
nwg®tUveKGnum½tnaeBlqab;²k¾eday (Osborne, 2005:7).
3B½t’mansþIGMBI BMPIU KW)anBIeKhTMB½r www.nigeriafirst.org/article_841.shtml
101
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsnIehSrIy:a
CCB RtUvdwknaMedayRkumRbwkSaPi)alEdlmanRbFanmYyrUb ¬ehIyCanaykRbtibtþirbs;kariyal½ypgEdr¦ nigsmaCik 9
rUbepSgeTot ¬kfax½NÐTI1 cMNucTI3 EpñkTI1 énrdæFmμnuj¦ RtUv)anbegáIteLIgenAkñúgqñaM 1989 edaymanParkic©begáIt nigEfrkSa
karRbRBwtiþeTAénkargarrbs;rdæaPi)al nigedIm,IFanafa skmμPaB nigGtþcrikrbs;m®nþIraCkarRsbeTAtamsþg;damYyd¾x<s;bMput xag
sIlFm’ nigkarTTYlxus®tUvcMeBaHsaFarN³. CCB manTIsñak;karkNþalrbs;xøÜnenATIRkug Abuja RBmTaMgkariyal½yenAtamrdæ
nImYy² nigenATIRkugrbs;rdæshB½n§. CCB mannaykdæanRbtibtiþkarcMnYn 3³¬1¦RbkasRTBüsm,tþi ¬2¦esIubGegát nigXøaMemIl
nig¬3¦esvaGb;rM nigpþl;eyabl; nignaykdæanesvakm μEdlman³ Epñkrdæ)al nighirBaØvtßú. naykdæannImYy²dwknaMeday
naykmYyrUb . elxaFikarrbs;RkumRbwkSaPi)aledIrtYeFVICaRbFanrdæ)alrbs; CCB. kariyal½yenHmankariyal½ymYyGmCamYy
KWsalaCMnMuCRmHxagRkmsIlFm’EdledIrtYCatulakarrbs; CCB.
GaNtiþkargarrbs; CCB ®tUv)anBRgwgeLIgenAeBlEdlvakøayCaGgÁkarRbtibtþirbs;rdæshB½n§ dUcmanEcgenAkñúg
rdæFmμnujqñaM 1999. rdæFmμnuj)anRbKl;GMNac[kariyal½yenHkñúgkarTTYlesckIþRbkasRTBüsm,tþi EdleFVIedaym®nþIraCkar
tamkarTamTaredayGnuelamtamRkmsIlFm’rbs;m®nþIraCkarsIuvil ehAkat;fa (CoC)4
eFVIkarBinitünUvkarRbkasFananUvkareKarB
tam CoC nigTTYlBakübNþwgsþIBIkarmineKarBtam b¤rMelaPelI CoC ¬rYmbBa©ÚlTaMgkarecaTRbkan;elIGMeBIBukrlYy¦ nigbBa¢Ún
bBaðaenaHeTA[tulakarxagRkmsIlFm’ RbsinebIyl;fasmRsb. edaysarEtFnFanmankRmit enAeBlbc©úb,nñenH CCB
t®mUv[Etm®nþIraCkarCan;x<s;Etb:ueNÑaHeT Edl®tUvRbkasRTBüsm,tþi b:uEnþTisedArbs;xøÜneTAéf¶mux KWnwgt®mUv[m®nþIraCkar
TaMgGs;RbkasRTBüsm,tþi(Saba, 2001). CCB k¾manGMNackñúgkareRCIstaMg CMruj bBaÄb; nigdak;vin½ycMeBaHbuKÁlikrbs;xøÜnEdr.
emeronEdlTTYl)an
dUcEdl)anKUsbBa¢ak;xagelI tamBit rdæaPi)al)ancat;viFankarCaeRcInedIm,ITb;Tl;nwgGMeBIBukrlYyd¾rIkraldalenAkñúg
RbeTsnIehSrIy:a. b:uEnþ manskçIPaBCak;EsþgtictYcNas; EdlbBa¢ak;fa viFankarTaMgenaH)anCH\T§iBlKYr[kt;smÁal;cMeBaHkRmit
énGMeBIBukrlYy. GñkxøHha‘nsEmþgmtifas®gÁamRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy rhUtmkTl;nwgeBlenH )anTTYlbraC½y (Agbu,
2004:24). eTaHbICakrNIenHvaBitb¤minBitk¾eday manktþamYycMnYn)anrYmcMENkeTAnwgkarxVHlT§plenH eTaHbICamanFnFan
CaeRcIn rYmTaMgFnFanmnusS nigsmÖar³Edl®tUv)aneKykmkeRbIk¾eday.
lT§plmYyénkic©RbwgERbgCaeRcInrbs;rdæaPi)al KWkarbegáIteLIgnUvsßab½nCaeRcIn EdlmantYnaTIepSg²BIKñakñúgkargar
RbqaMgGMeBIBukrlYy. karbegáItsßab½nTaMgenHnaM[mankarRbQmmuxdak;Kña edaysarPaBminc,as;las;énEdnsmtßkic© nigkgVH
kic©shRbtibtþikar. edIm,ITb;sáat;bBaðaenHmin[ekItmaneLIg kic©shRbtibtþikard¾CitsñiT§KWCakarcaM)ac;Nas; edIm,IGnuvtþ[)an
nUvviFIsa®sþTaMgmUlénkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy (Osborne, 2005:8). mankarpþl;eyabl;fa KYrEtbegáItsßab½ncMruHmYyrvag
sßab½nTaMgenaH edaymanRbFanrbs; ICPC eFVICaRbFan. eTaHbICay:agenHkIþ eyageTAtam Osborne mankarCMTas;mYycMnYncMeBaH
TsSn³énkic©shRbtibtþikarrvagbNþasßab½nTaMgenaH eRBaHfa BYkeKcUlcitþshkarKñaeRkApøÚvkarCag. kic©RbCMurvagbuKÁlEdl
Bak;B½n§TaMgGs;k¾®tUv)aneKcat;Tukfamansar³sMxan;pgEdr eRBaHfa tamry³karEckrMElknUvB½t’man BYkeKGacman»kaseFVI[
sßab½nTaMgenaHeCosvag)annUvkargarCan;Kña nigeCosvagkarxatbg;FnFan (2005:15-16).
ICPC Edl®tUv)anbegáIteLIgeFVICasßab½nkMBUlcMeBaHkic©xitxMRbwgERbgRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy dUcEdl)aneBalxagelI
enaH ®tUv)aneKdwgfa)anbMeBjmuxgarTabCagGVIEdleK)anrMBwgTuk. bBaðaenH)anbgáreLIgedaysarktþaCaeRcIn. CakarBitNas;
]bsKÁmYyd¾FMbMputenaHKW karCMTas;BIRBwT§sPa. dUcKñaenHpgEdr c,ab; CPRO hamXat;min[KN³kmμkareFVIkaresIubGegátelI
4RkmsIlFm’rbs;m®nþIraCkarsIuvilKWmanEcgenAkñúgmatikaTI 1 EpñkTI 1 énrdæFmμnuj.
102
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
erOgBukrlYyTaMgLayNaEdl)anekIteLIgmuneBlEdlKN³km μkar®tUv)anbegáIt. r)aykarN_mYycMnYntUcEdlKN³km μkar)an
TTYl EpñkxøH)anbgðaj[eXIjfamannItiviFIsμúKsμaj raraMgTwkcitþsaFarNCnmin[eFVIr)aykarN_. GRtad¾TabénkaresIubGegát
elIr)aykarN_Edl)anTTYl KWbgáeLIgedaykarxVHmUlniFi. tamBit ICPC xøÜnÉg )anRbkasCaeRcInelIkfa xøÜnkMBugEt®tUvkar
CMnYyhirBaØvtßú (Agbu, 2004:10 nig IT, 2004:225). bEnßmelIenHeTot kargaresIubGegátrbs; ICPC manPaBRbtiskmμCa
CagPaBskmμ. CagenHeTot kargaresIubGegátrbs; ICPC min)anrkeXIjkMhuscMeBaHerOgkþIFM²enaHeT. ICPC EdlkMBugEtman
smtßPaBsþÜcesþIgenATUTaMgRbeTs RtUvCYbRbTHnUvPaBsμúKsμajkan;EteRcInEfmeTot Cak;Esþg edaysarminmankic©xitxMRbwgERbg
CalkçN³ÉkraCüNamYyBIsMNak;GaCJaFrrdæxøÜnÉg kñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy (TI, 2004:226). ICPC xøÚnÉgk¾minman
tmøaPaB Edlkñúgn½yenH ICPC minTan;)ane)aHBumÖnUvr)aykarN_ ehIyk¾minTan;manKNnI EdlebIk[mansvnkmμsaFarN³)an
(Osborne, 2005:13). elIsBIenHeTot KN³km μkar®tUv)aneKecaTfaminmanÉkraCPaB ehIy®tUv)aneKsegáteXIjfa
KN³kmμkaenH®tUv)aneKykmkeRbIeFVICa]bkrN_beRmIplRbeyaCn_neya)ay (TI, 2004:225).
kgVHqnÞ³neya)aydUc)anbBa¢ak;tamskm μPaBmYycMnYnrbs;RBwT§sPa Edl)anbgðajxagelI k¾Ca]bsKÁcMeBaHkic©xitxM
RbwgERbgRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy. kgVHqnÞ³neya)ayenH nwgrIkraldaleTAdl;Gñkneya)aymYycMnYnEdlminEmnCasmaCik
RBwT§sPa RBmTaMgb:UlIs (Agbu, 2004:22) EdlRbCaBlrdæcat;TukfaCasßab½nBukrlYybMputenAkñúgRbeTs. karKμanKMrUénkar
dwknaMl¥BIkñúgcMeNamvrCnrbs;RbeTs KWCabBaðamYy. manbNþwgmYycMnYn)anelIkeLIgfa kgVHqnÞ³neya)ayenH)anGnuBaØat[
m®nþIrdæaPi)almYycMnYnd¾Esnl,I² EdlKYrEtRtUv)aneKesIubGegátBIbTRbRBwtþGMeBIBukrlYy GaceFVIkarbeBa¢ós b¤eKcputBIkar
esIubGegátenH (TI, 2005:225). tamBiteTA eTaHbICary³eBl 5 qñaM)anknøgputeTA cab;taMgBIelakRbFanaFibtI GU)asancU
(Obasanjo) )anebþCJafa cat;viFankarRbqaMgGMeBIBukrlYyk¾eday rhUtmkTl;eBlenHminTan;eXIjmanm®nþICan;x<s;Namñak;®tUv)an
pþnÞaeTasdak;KukBIbTRbRBwtþGMeBIBukrlYyeLIy (Agbu, 2004:24).
kargarsMxan;mYyKWRtUvCMruj[RbCaCnrbs;RbeTsnIehSrIy:a cUlrYmkñúgs®gÁamRbqaMgGMeBIBukrlYy. karsnüaCaeRcInEdl
min)anbMeBjEdlfanwge)assm¥atnUvplvi)akénGMeBIBukrlYy ehIyedaysarminEdlmankarcab;kMhuscMeBaHerOgFM² ehIynig
rdæaPi)al b¤Gñkneya)aysMxan;²min)anpþl;KMrUl¥kñúgkardwknaM )anbNþal[RbCaBlrdæmankarlM)akkñúgkarcUlrYm. eTaHbICaGMeBI
BukrlYy®tUv)aneKykcitþTukdak;tamry³RbB½n§pSBVpSayk¾eday eKeCOCak;faRbCaBlrdæCaeRcInBitCaenAEtminTan;)andwgBIbBaða
enHenAeLIy (Osborne, 2005:4). karrab;bBa©ÚlsgÁmsIuvil nigRbB½n§pSBVpSay eTAkñúgsRgÁamRbqaMgGMeBIBukrlYy KWGacCa
meFüa)aymYysRmab;Tak;TajkarKaMRTBIRbCaBlrdæ eRBaHfasgÁmsIuvil nigRbB½n§pSBVpSay sßitenAkñúgcMeNambNþasßab½n Edl
RbCaBlrdæTukcitþeRcInCageKenAkñúgRbeTs (agbu, 2004:14). ]TahrN_mYyKW RksYghirBaØvtßú)anTTYlyksgÁmsIuvilmYy[dak;
bNþajTUrs½BVsRmab;[RbCaBlrdæraykarN_Pøam²tamTUrs½BÞ. eKeCOCak;fa kareFVIEbbenHmanRbsiT§PaBkñúgkarTTYl)annUvkar
TukcitþBIRbCaBlrdæ CaCagesvaEdlpþl;edayrdæaPi)al b¤sßab½nNamYy EdlKaMRTedayrdæaPi)al (Osborne, 2005:14).
sßab½nEdlmanParkic©elIkkm<s; b¤rkSakarBarc,ab; dUcCasßab½nb:UlIs nigsßab½ntulakar KW®tUv)aneKyl;faCasßab½nBIr
EdlmanGMeBIBukrlYyeRcInbMput. ral;kic©RbwgERbgTb;Tl;nwgbBðaaBukrlYyenAkñúgRbeTs KW®tUvedaHRsaybBaðaenHmuneK. dUcEdl
)anbgðajenAxagelI mankic©xitxMRbwgERbgeFVIshRbtibtþkarCamYyRbeTspþl;CMnYy edIm,IBRgwgsucritPaB nigsmtßPaBrbs;
sßab½ntulakar. b:uEnþ viFanrbs;tulakarCan;x<s;minRsbKñaxøaMgNas;eTAnwgRbePTénerOgEdlsßab½ndUcCa EFCC nig ICPC bþwg.
kñúgkrNICaeRcIn viFanTaMgenH®tUv)aneKeqøótTajykRbeyaCn_ kñúgeKalbMNgeFVI[Cab;KaMgnUverOgkþIEdl)andak;eTAtulakar
(Agbu, 2004:16). Cakarc,as;Nas;fa edIm,ITTYl)annUveCaKC½yelIs®gÁamRbqaMgGMeBIBukrlYy RtUvBRgwgral;kic©xitxMRbwgERbg
edIm,IbegáInsucritPaBrbs;tulakar.
103
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsnIehSrIy:a
RbPB
Agbu, Osita, 2004 bUCnIykic©RbqaMgGMeBIBukrlYykñúgRbeTsnIehSrIy:a³ karRbQmnwgbBaðakñúgkarpþl;esvaÉksar
dak;CUneTAkic©RbCMuenARbeTseKny:a sIþGMBIrdæaPi)alRbqaMgGMeBIBukrlYyfμI² EdlshkarerobcMedayrdæaPi)alrbs;
RbeTseKny:a, TI-Kenya nigGgÁkartmøaPaBGnþrCati BIéf¶TI 11-13 Ex tula qñaM 2004 enATIRkug Nairobi RbeTs
eKny:a.
Osbourne, Denis Ex mina qñaM 2005 bTsikSarbs;RbeTsnIehSrIy:a UNDP-PACT ¬esckþIRBagdMbUg¦.
Raji, Hannuti 2004 KN³kmμkarÉkraCüTTYlbnÞúkbTelμIsBukrlYy nigbTelμIsBak;B½n§epSg²eTot - TsSn³TUeTA
edaysegçb sUmemIleKhTMB½r www.icac.org.hk/news/issue 17eng/button2.htm
Saba, San 2002 kariyal½yRkmsIlFm’rbs;RbeTsnIehSrIy:a sUmemIleKhTMB½r
www.icac.org.hk/newsl/issue8eng/button2.htm
GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2004 r)aykarN_sþIBIGMeBIBukrlYyTUeTAqñaM2004 sUmemIleKhTMB½r
www.globalcorruptionreport.org/gcr2004.htm
B½t’mank¾GacTTYl)anpgEdrBIevbsayénsßab½nEdl)anbgðajxagelI.
104
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
RkumRbwkSasvnkmμnigGFikarkic© (BAI) www.bai.go.kr/gamsa/plsql/bai_ehome
KN³kmμkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy
KN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy (KICAC) www.kicac.go.kr
KN³kmμkarkarBarBlrdækUer: (Ombudsman) www.ombudsmam.go.kr/pub_root/english
naykdæanGyükar ¬RksYgyutþiFm’¦ www.moj.go.kr
kariyal½yRBHraCGaCJakMBUlénsaFarNrdækUer: (SPO) http://www.spo.go.kr
bTbBaØtþicm,g
c,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ¬c,ab;elx 6494 cuHéf¶TI 24 Exkkáda qñaM 2001¦ www.kicac.go.kr
c,ab;sþIBIRkumRbwkSasvnkmμnigGFikarkic© ¬qñaM 1963¦ c,ab; (BAI)
RkwtüGnuvtþn_ ¬RkwtüecjedayRbFanaFibtI elx 17420 éf¶TI 29 Exvicäika qñaM 2001 www.kicac.go.kr
c,ab;sþIBIkariyal½yRBHraCGaCJa (PPO)Act
www1.oecd.org/daf/ASIAcom/pdf/korea_public_prosecutors_office_act.pdf
savta
CMhanTImYy kñúgkarGnuvtþviFIsaRsþrYmmYy sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYyenAkUer: RtUv)aneFIVeLIgedayrdæaPi)alsIuvil Edl
kan;kab;GMNackñúgqñaM 1993 tamry³kare)aHeqñateRCIserIsRbFanaFibtI ¬Cho, 2001³8¦. kic©karenHrYmmankarbegáIt
RbB½n§RbkaspSayRTBüsm,tþirbs;mRnþIsaFarN³ Edldak;CakatBVkic©tRmUv[mRnþIsaFarN³RKb;rUbcuHbBa¢I nigebIkcMhRTBüsm,tþi
rbs;xøÜn[saFarNCn)andwg RBmTaMgkarbegáItc,ab;sþIBInItiviFIrdæ)al nigc,ab;sþIBIkarR)ab;B½t’man edayTIPñak;garsaFarN³
Edlc,ab;TaMgBIrenH )anpþl;viPaKTandl;tmøaPaBénesvasaFarN³EdlecHEtekIneLIg. y:agNak¾eday lMnaMedaHRsayGMeBI
BukrlYyenAEtminRtUvtamk,ÜnxñatenAeLIy nigxVHPaBTUlMTUlay.
karEkERbcm,gmYyenAkñúgTsSn³rbs;saFarNCn nigeKalneya)ayCapøÚvkarsþIBIGMeBIBukrlYy)anekIteLIg eRkayBIman
vibtþiesdækic©kñúgqñaM 1997. eK)anTTYlsÁal;fa GMeBIBukrlYyKWCaktþamYykñúgcMeNamktþacm,gnana Edlbgá[manPaBF¶n;F¶rdl;
vibtþiesdækic© EdleFIV[rdæaPi)alRbkassRgÁamPøam²RbqaMgGMeBIBukrlYykñúgqñaM 1998 ¬KICAC 2003³37¦. enHk¾CalT§plén
sm<aFEdlecHEtekIneLIgeTAelIrdæaPi)alpgEdr sMu[mancMNat;karRbqaMgGMeBIBukrlYy KWeFIVeLIgedaysaFarNCn Edlmankar
saFarNrdækUer:
105
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ saFarNrdækUer:
Fujfb;kñúgkaremIleXIjGMeBIBukrlYykñúgkRmity:agx<s; nigkarPJak;ep¥IlBIGMeBIBukrlYyEdlecHekIteLIgvij ¬KICAC
2004³81¦. enAqñaM 1999 manbegáItKN³kmμkarRbFanaFibtIRbqaMgGMeBIBukrlYy (PCAC). y:agNak¾eday KN³kmμkar PCAC
enHminRtUv)anbMBak;]bkrN_RKb;RKan;sRmab;edaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyeT ehIytYnaTIrbs;KN³kmμkarmanPaBminc,as;las;
nigmankRmit edaybMeBjmuxgarRtwmEtCaRkumRbwkSapþl;eyabl;dl;RbFanaFibtIEtb:ueNÑaH ¬KICAC 2003³38¦.
kñúgqñaM 2001 c,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ACA RtUv)anGnum½teday)anpþl;[RbeTskUer: nUvc,ab;TUlMTUlaysþIBIGMeBI
BukrlYyCaelIkTImYYy. munkarGnum½tc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ACA enH karRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy nigskmμPaBTb;sáat;GMeBI
BukrlYy Edlbc©úb,nñenHRtUv)anBRgIk[mankarcUlrYmBIsaFarNCnTUeTA RtUv)ankRmitRtwmEtkariyal½yRBHraCGaCJa
naykdæanb:UlIs RkumRbwkSasvnkmμ nigGFikarkic© BAI nigsßab½nGFikarkic©epSg²eTotb:ueNÑaH. c,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ACA
)anEcgBIkarbegáItKN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy KICAC pgEdr. KN³kmμkar KICAC enH Rbkan;yklMnaMeFVIkar
mYyEdlmanvisalPaBhYsBIkarGnuvtþ eday)anepþateTAelIkarTb;sáat; karGb;rM k¾dUcCakarelIksÞÜykarcUlrYmBIsaFarNCnpg
Edr enAkñúgkarRbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy. dUcEdlelakRbFanénKN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy KICAC )ankt;
smÁal;fa KN³kmμkarenHmankarrIkceRmInCadMukMPYnenAkñúgkarbegáItehdæarcnasm<½n§sRmab;RbyuT§nwgGMeBIBukrlYy enAkñúgqñaMTImYy
nigTIBIrénkarbegáItKN³km μkarenH fVIebIK μankarrIkceRmInRKb;RKan;tamesckþIrMBwgTuky:agx<s;rbs;saFarNCnk¾eday ¬KICAC
2004¦.
RbeTskUer:RtUv)ancat;fñak;CaRbeTsTI 40 kñúgcMeNamRbeTsTaMg 159 enAkñúgsnÞsSn_rbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCati sþIBI
karyl;eXIjGMBIGMeBIBukrlYyqñaM 2005 Edlbgðaj[eXIjfa GMeBIBukrlYyenAkUer:mankRmitx<s;CagRbeTsepSgeTot Edlman
karGPivDÆesdækic©Rbhak;RbEhlKña.
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
KN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy ¬KICAC¦ RtUv)anbegáIteLIgeRkamGFibtIPaBRbFanaFibtI enAExmkra qñaM
2002 tammaRta 10 énc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ACA. c,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ACA rYmKñaCamYynwgc,ab;sþIBIkarGPivDÆ
esdækic© ED EcgGMBIGaNtþikargar kic©Rbtibtþikar nigkarerobcMénKN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy KICAC.
KN³km μkarenHmansmaCik 9nak; rYmTaMgRbFanmñak; EdlTTYlxusRtUvelIkic©karrbs;KN³km μkar KICAC ¬maRta7¼1¦
énc,ab;sþIBIkarGPivDÆesdækic© ¬ED¦ nigsmaCikGciéRnþy_ 2nak;pg. RbFan nigsmaCikGciéRnþy_RtUvEtgtaMgedayRbFanaFibtI
ehIyRbFanaFibtIEtgtaMgb¤cat;taMgsmaCikbInak;epSgeTot tamGnusasn_rbs;rdæsPa nigsmaCikbInak;epSgeTot tam
Gnusasn_rbs;RbFantulakarkMBUl ¬maRta 12 énc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy¦. ÉkraCPaBrbs;KN³kmμkarmanEcgenAmaRta 15
énc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy EdlEcgfa KN³kmμkarRtUvbMeBjkargarEdlsßitenAeRkamsmtßkic©bs;xøÜnedayÉkraCü. bEnßmelI
enH KN³kmμkarRtUv)anFanar:ab;rgnUvsnþisuxmuxtMENgpgEdr.
KN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy KICAC RtUv)anKaMRTedayelxaFikardæanmYy Edlmankariyal½ymYy
naykdæanBIr nigEpñkcMnYndb;R)aM. elxaFikardæanRtUv)andwknaMedayGKÁelxaFikarmñak; EdlEtgtaMgedayRbFanKN³km μkar
BIkñúgcMeNamsmaCikGciéRnþy_rbs;KN³kmμkar ¬maRta 19 énc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy¦. GaNtþikargar nigkarTTYlxusRtUv
cm,grbs;KN³kmμkaÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy EckCabYnEpñk dUcteTAenH³
106
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
karerobcMeKalneya)ay nigkar)a:n;RbmaN rYmman³
erobcMeKalneya)ay nigkmμvIFIRbqaMgGMeBIBukrlYy
kMNt;;EpnkarGnuvtþn_nigpþl;Gnusasn_dl;TIPñak;garsaFarN³[begáIt nigGnuvtþEpnkarTaMgenH
eFIVkarsÞabsÞg;rkcMNucexSaysþIBIkRmitGnuvtþn_enAkñúgsßab½nsaFarN³
eFIVkarsÞg;mtiCaeTogTat;BIkRmiténGMeBIBukrlYy mUlehtuénGMeBIBukrlYy viFIKit nig\riyabfrbs;mRnþIsaFarN³
begáIt nigRbkaspSaynUvkarvaytémøelIeKalneya)ayRbqaMgGMeBIBukrlYy.
pþl;Gnusasn_sþIBIkareFVI[sßab½nrIkceRmIn ¬Gnusasn_TaMgenHminCab;katBVkic©GnuvtþeT¦ rYmman³
bM)at; nigkat;bnßykarGnuvtþ nignItiviFIminsmehtupl EdlbNþal[manGMeBIBukrlYy
eFIV[RbesIreLIgeKalkarN_sRmab;elIksÞÜytmøaPaB enAkñúgsþg;dardæ)al nignItiviFI nig
begáItRkmCak;lak;sRmab;TIPñak;garsaFarN³epSg² edIm,IelIkkm<s;sIlFm’enAkñúgEpñksaFarN³.
karRKb;RKgdl;karbegðIbR)ab;BIGMeBIBukrlYy rYmman³
begáIt]bkrN_sRmab;sßab½n nigRbtibtþikar]bkrN_TaMgenaH dUcCanItiviFIsRmab;kan;kab;r)aykarN_sþIBIGMeBI
BukrlYy karkarBarGñkbegðIbR)ab;BIGMeBIBukrlYy nigRbB½n§elIkTwkcitþ edIm,ICMruj[mankarcUlrYmCasaFarN³enA
kñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy nig
eRbIR)as;GMNackñúgkarecaTRbkan;mRnþIsaFarN³Can;x<s;EdlBukrlYy dak;BakübNþwg[tulakarkat;eTas nigesñI
[mankaresIubGegátCaf μ IcMeBaHlT§plEdlminRKb;RKan; nigcMeBaHviFankar EdlmankarerIseGIgeTAelIGñkbegðIb
R)ab;BIGMeBIBukrlYy.1
skmμPaBGb;rMnigelIksÞÜy rYmman³
elIkkm<s;karyl;dwgCasaFarN³GMBIplb:HBal;d¾eRKaHfñak;énGMeBIBukrlYy
BRgIkkmμviFIsikSaGMBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYyenAtamsalaeron nigenAtamGgÁkarsaFarN³
eFIVyuT§nakar edaymansm<½n§PaBCamYyGgÁkarminEmnrdæaPi)al edIm,IEkERbkarKitrbs;saFarNCn nig
begáInshRbtibtþikarCamYynwgédKU nigGgÁkarGnþrCati.
maRta 25 énc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy Ecgfa CnNamñak;Edl)andwgBIGMeBIBukrlYy GacraykarN_BIGMeBIEbbenHdl;
KN³kmμkar KICAC. edIm,IseRmc)antamParkic©enH KN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy KICAC )anbegáItmCÄmNÐl
TTYlr)aykarN_GMBIGMeBIBukrlYy EdlmanParkic©TaMgRsugsRmab;TTYlr)aykarN_GMBIGMeBIBukrlYy ¬KICAC 2004³21¦. kar
TTYlxusRtUvCak;lak;rbs;mCÄmNÐlenHrYmman³
pþl;B½t’manTUeTA nigpþl;eyabl; dl;GñkraykarN_GMBIGMeBIBukrlYy
Binitü nigcat;fñak;r)aykarN_Edl)anRbKl;CUnedaypÞal;xøÜn taméRbsNIy_ TUrsar b¤tamRbB½n§GIunFWNit (internet)
viPaK nigcat;EcgbNþwgtv:aGMBIGMeBIBukrlYy
ebIkbnÞb;TTYlr)aykarN_ EdleFVIkar 24 em:ag
RKb;RKgÉksarr)aykarN_¼BaØtþi nigBinitüemIlÉksarTaMgenH.
1GMNacénKN³km μkaÉkraCkUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy kñúgkarecaTRbkan;mRnþIsaFarN³Can;x<s; nigdak;BakübNþwg[tulakarkat;
esckþI manBiPakSaEfmeTotenAkñúgkic©sRmsRmYlRbtibtþikar.
107
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ saFarNrdækUer:
tamc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy GñkbegðIbR)ab;GMBIGMeBIBukrlYyRtUv)anTTYlkarkarBardl;sßanPaBrs;enA mann½yfaminRtUv
TTYlTNÐkmμCabTvin½y b¤TTYlkarerIseGIgedaysarEtxøÜn)anraykarN_ BIGMeBINamYyEdlCab;sgS½yfaCaGMeBIBukrlYyenaHeT.
RbsinebIbuKÁlNamanGarmμN_fa xøÜn)anTTYlrgkarGnuvtþNamYyEdlCakarxatbg;dl;xøÜnedaysarEtxøÜn)anraykarN_ buKÁlenaH
GacesñIsMuKN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYy KICAC [cat;viFankaredIm,IkarBarsßanPaBrs;enArbs;xøÜn. edayGaRs½y
elIkaresIubGegátGMBIsMeNIenaH KN³km μkarGacesñIsMuRbFanénTIPñak;garBak;B½n§[cat;viFankarFanasßanPaBrbs;nieyaCitén
TIPñak;gar lÁwkNaEtminmanmUldæansmehtuplnwgeFIVdUecñH ¬maRta 32¦. GtþsBaØaNénGñkniyayR)ab;BIGMeBIBukrlYy minGac
RbkaspSayCasaFarN³)aneT ehIyKN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBIBukrlYyGaccat;viFankaredIm,IFanasuvtßiPaBpÞal;xøÜn
rbs;GñkniyayR)ab;BIGMBIGMeBIBukrlYy RbsinebIsamIuCnesñIsMu[eFIVdUecñH.
karerobkic©cMRbtibtþikar
maRta 3 énc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyEcgfa TIPñak;garsaFarN³nImYy²RtUvTTYlxusRtUvkñúgkarbegáItynþkarsRmab;
RbyuT§nwgGMeBIBukrlYy rYmTaMgkarxitxMelIkkm<s;karykcitþTukdak;rbs;nieyaCitrbs;xøÜn k¾dUcCasaFarNCnTUeTA GMBIsar³sMxan;
énkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy. maRta 6 énc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyEcgbEnßmeTotfa Blrdæmñak;²RtUvshRbtibtþikary:ag
eBjeljCamYynwgeKalneya)ayRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigkm μviFIrbs;TIPñak;garsaFarN³. mRnþIsaFarN³mankatBVkic©
raykarN_CUnKN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy GMBIkrNIBukrlYyNamYyEdlxøÜn)andwg ¬maRta 26 énc,ab;RbqaMg
nwgGMeBIBukrlYy¦.
edayehtufaKN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy minmanGMNaceFIVkaresIubGegátedayxøÜnÉgenAeBlEdl)an
TTYlr)aykarN_ EdlKN³km μkarKitfamanPaBcaM)ac;nwgeFVIkaresIubGegát KN³km μkarRtUvbBa¢ÚnerOgkþIenaHeTAGaCJaFrman
smtßkic© ¬maRta 29¼3 énc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy¦. tammaRta 22¼1 énc,ab;sIþBIkarGPivDÆesdækic© erOgkþIGacbBa¢ÚneTA
RkumRbwkSaGFikarkic© nigsvnkm μ nigRbsinebImankarsgS½yfaman]Rkidækm μ RtUvbBa¢ÚneTATIPñak;garesIubGegát. RbsinebIKμan
PaBsmRsbnwgbBa¢ÚnerOgkþIeTAsßab½nTaMgBIrxagelIenHeT erOgkþIenaHGacbBa¢ÚneTAGgÁkarRtYtemIlskm μPaBénTIPñak;gar
saFarN³Bak;B½n§. RbsinebIerOgkþþIenaHtRmUv[mankarcUlrYmedayGaCJaFreRcIn KN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
nwgcat;taMgGaCJaFrcm,gmYy Edlnwgkan;kab;erOgkþIenaHedayshRbtibtþikarCamYYynwgGaCJaFrepSgeTot ¬maRta 22¼2 énkar
GPivDÆesdækic©¦. kñúgkrNIKN³kmμkarTTYlr)aykarN_EdlmankarsgS½yBIGMeBIBukrlYy EdlBak;B½n§dl;mRnþIsaFarN³Can;x<s;
KN³kmμkarRtUveFIVkarecaTRbkan;edaypÞal;eTAGyükar ¬maRta 29¼4 énc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy¦2. enAeBlTTYlkarecaT
Rbkan; RBHraCGaCJaRtUvraykarN_GMBIlT§plénkaresIubGegátrbs;xøÜn eTAKN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ¬maRta
29¼5 énc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy¦.
rdæGaCJa manGMNac nigkarTTYlxusRtUvEtÉkÉgkñúgkaresIubGegát]Rkidækmμ eBalKW pþÜcepþImnigeFIVesckþIsnñidæanGMBIkar
esIubGegát. dUecñH b:UlIsk¾dUcCaTIPñak;garGnuvtþn_c,ab;epSgeTotEdr RtUv)antRmUv[eFIVkaresIubGegáteRkamTisedA nigkarBinitü
emIlrbs;rdæGaCJa. tamkarGnuvtþ rdæGaCJacat;EcgkaresIubGegátrbs;b:UlIscMeBaHEterOgkþINa EdleKKitfamansar³sMxan;kRmit
x<s;b:ueNÑaH. y:agNak¾eday edayehtufamanEtrdæGaCJab:ueNÑaH EdlGaceFIVesckþIsnñidæanGMBIkaresIubGegátRKb;erOgkþITaMgGs;
Edlb:UlIs)anesIubGegát RtUvbBa¢ÚneTArdæGaCJaedIm,IeFIVesckþIseRmcCacugeRkay. kñúgkrNIEdlmanerOgEdlTak;TinnwgkarxusqÁg
F¶n;F¶rEpñkesdækic©nigGMeBIBukrlYy rdæGaCJapþÜcepþImeFIVkaresIubGegát. enAeBlbBa©b;karesIubGegátnImYy² KWCaqnÞanusiTi§rbs;
2tammaRta 29¼4 énc,ab;RbqaMgnwgGMBIGMeBIBukrlYy mRnþIsaFarN³Can;x<s;rYmman mRnþIsaFarN³Edlmanzannþrs½kþiesμInwgGnurdæmRnþI
b¤x<s;CagenH GPi)alRkugBiess b¤GPi)alRkug GPi)alextþ mRnþIb:UlIsEdlmanzannþrs½kþiesμInwgGKÁsñgkar b¤x<s;CagenH ecARkm
b¤RBHraCGaCJa mRnþIeyaFaEdlmanzannþrs½kþiesμInwg]tþmesnIy nig¼b¤smaCikrdæsPa.
108
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
rdæGaCJakñúgkarseRmcfaetIRtUveFVIbNwþgGaCJaelIerOgkþIenaH b¤y:agNa. enAkñúgkrNIEdlkaresIubGegát)anekIteLIgedaykarecaT
Rbkan;tammaRta 29¼4 énc,ab;RbqaMgGMeBIBukrlYy ehIyrdæGaCJaseRmcmineFVIbNwþgGaCJa KN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgGMeBI
BukrlYyGacdak;BaküsMukarvinicä½yGMBIPaBRtwmRtUv b¤ PaBxusqÁgcMeBaHkarseRmcEbbenHrbs;rdæGaCJa. BaküsMuenaHRtUvdak;eTA
tulakar EdlmanGmedaykariyal½yrdæGaCJaEdlsamIurdæGaCJaeFIVkar ¬maRta 31¼1 énc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy¦. rdæGaCJa
k¾manParkic©RtYtemIlkarGnuvtþsalRkmpþnÞaeTaspgEdr.
kariyal½y]tþmrdæGaCJa TTYlxusRtUvkñúgkarbegáIt nigGnuvtþeKalneya)ayCamUldæan sþIBImuxgar nigParkic©rbs;rdæGaCJa
k¾dUcCakarRtYtemIlnigkarKaMRTdl;kariyal½y]tþmrdæGaCJa nigkariyal½yrdæGaCJaRbcaMmNÐl. kariyal½y]tþmrdæGaCJa sßitenA
eRkamkardwknaMrbs;GKÁrdæGaCJa Edlcat;EcgnigTTYlxusRtUvcMeBaHsac;erOgTaMgGs; EdlTak;Tinnwgkic©karGyükar. tamEbbEpn
KWkariyal½yrdæGaCJaRbcaMmNÐlEdleFIVkaresIubGegáterOgRBh μTNÐ ehIykariyal½yrdæGaCJaRbcaMmNÐlnImYy²mannaykdæan
esIubGegátBiessmYy EdlmantYnaTIsRmab;esIubGegátGMeBIBukrlYynigerOgkþI]RkidækmμEpñkesdækic©.
tammaRta 8 énc,ab;sþIBIkariyal½yrdæGaCJa KWrdæmRnþIRksYgyutþiFm’ kñúgzan³CaGñkRtYtemIlcm,gelImuxgarrbs;Gyükar
Edlcat;EcgnigRtYtemIlrdæGaCJa. y:agNak¾eday enAkñúgkrNICak;lak;nana elakrdæmRnþIGaccat;Ecg nigRtYtemIlRtwmEt
GKÁrdæGaCJab:ueNÑaH EdleFIVesckþIseRmcfaetIRtUvbBa¢ÚnesckþIENnaMeTA[rdæGaCJa EdlTTYlxusRtUvcMeBaHerOgkþIenaH b¤y:agNa.
rdæGaCJamñak;² sßitenAeRkambBa¢arbs;rdæGaCJaEdlCaemrbs;xøÜnpÞal; ehIyrdæGaCJaTaMgGs;sßitenAeRkambBa¢aGKÁrdæGaCJa.
ÉkraCPaBrbs;rdæGaCJaRtUv)anFanabEnßmeTot edayehtufa rdæGaCJaTaMgenHminRtUv)anbeNþjecj b¤BüÜrkargar lÁwkNaEtRtUv)an
ecaTRbkan;CapøÚvkar ehIytulakarrkeXIjfamankMhusBIbT]RkidæF¶n;F¶r ¬maRta 37 énc,ab;sþIBIkariyal½yRBHraCGaCJa¦.
rdæGaCJaRtUv)anEtgtaMg nigcat;taMgedayRbFanaFibtI tamGnusasn_rbs;rdæmRnþIRksYgyutþiFm’. cMeBaHGKÁrdæGaCJavij karEtgtaMg
RtUveFIVeLIgedaymankaryl;RBmenAkñúgsm½yRbCMurbs;rdæsPa ¬maRta 34 énc,ab;sþIBIkariyal½yrdæGaCJa¦.
naykdæanGyükar EdlsßitenAkñúgTIsþIkarrdæmRnþIRksYgyutþiFm’ RtYtemIlkarRKb;RKgbuKÁlikmRnþIGyükar. naykdæanenH
manGMNacpgEdrkñúgkarbegáIt nigeFIV[manPaBRbesIreLIgdl;Epnkarrdæ)alGyükar eFIVkarRbEmRbmUlfvikasRmab;karerobcM
Gyükar nigRtYtemIlkarbM)at; nigkarTb;sáat;]Rkidækmμ RBmTaMgGnuvtþsalRkmpgEdr.
maRta 103 énrdæFm μnuBaØEcgGMBIÉkraCPaBrbs;ecARkm kñúgn½yEdlfa ecARkmTaMgenHRtUvCRmHkIþedayÉkraCütam
mnsikarbs;xøÜn nigedaysmRsbtamrdæFmμnuBaØ nigc,ab;.
RkumRbwkSasvnkmμnigGFikarkic© KWCasßab½nsvnkmμnigGFikarkic©kMBUl. RkumRbwkSasvnkmμ nigGFikarkic© KwCaGgÁPaB
EdlmanEcgenAkñúgrdæFmμnuBaØ Edl)anbegáIteLIgeRkamGFibtIPaBRbFanaFibtI tammaRta 97 énrdæFmμnuBaØ. y:agNak¾eday
maRta 2 énc,ab;sþIBIRkumRbwkSasvnkmμ nigGFikarkic© EcgGMBIÉkraCPaBénRkumRbwkSasvnkmμ nigGFikarkic© enAkñúgkarbMeBj
Parkic©rbs;xøÜn. RkumRbwkSasvnkmμ nigGFikarkic© RtUv)andwknaMedayRkumRbwkSa EdlmansmaCikR)aMBIrnak; rYmTaMgRbFan 1rUb
pg. RbFanRtUv)anEtgtaMgedayRbFanaFibtI edaymankaryl;RBmBIrdæsPa ehIysmaCikepSgeTotRtUv)anEtgtaMgeday
RbFanaFibtI tamGnusasn_rbs;RbFanRkumRbwkSa ¬maRta 98 énrdæFm μnuBaئ. esckþIseRmcsþIBImuxgarRkumRbwkSasvnkm μ
nigGFikarkic©RtUveFIVeLIgCarYmedaysmaCikénRkumRbwkSa. enAkñúgqñaM 1993 KN³kmμkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy RtUv)anbegáIteLIg
CaGgÁPaBpþl;eyabl;dl;RbFanénRkumRbwkSasvnkm μnigGFikarkic© edaypþl;eyabl; nigGnusasn_GMBIkarRbyuT§nwgGMeBI
BukrlYy.
109
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ saFarNrdækUer:
RkumRbwkSasvnkm μnigGFikarkic©manGMNackñúgkarepÞógpÞat;emIlKNnIcugeRkayrbs;rdæaPi)al eFVIsvnkm μelIKNnIrdæ
KNnIrdæ)alextþ nig KNnIrdæ)alsVy½tmUldæanepSgeTot nigsaCIvkm μEdlrdæaPi)aldak;TuneFIVvinieyaK nigRtYtemIllT§pl
kargarénRbtibtþikarrdæaPi)alnignieyaCitrbs;rdæaPi)al. edIm,I[manPaBRbesIreLIgdl;kic©Rbtibtþikarrbs;rdæaPi)al niglT§pl
kargarrbs;mRnþIsaFarN³ RkumRbwkSasvnkm μnigGFikarkic©GaceFIVkaresIubGegátpgEdrGMBIbBaðaEdlminTak;TinnwgkareRbIR)as;
fvikaCati. eBleFIVsvnkm μnigGFikarkic©cb;rYcral;ehIy RkumRbwkSasvnkm μnigGFikarkic©GacbBa¢abuKÁlEdlRtUvTTYlxusRtUv
[eFIVkarCYsCulb¤sgvij RbsinebImankarxUcxat b¤karxatbg;dl;RTBüsm,tþirdæaPi)al. RbsinebIkaresIubGegátrkeXIjPaBmin
RbRktI RkumRbwkSasvnkmμnigGFikarkic© GacesñIsMuTIPñak;garmansmtßkic©[cat;viFankarEklm¥ nigRbsinebIrkeXIjfa buKÁlenaH
)anRbRBwtþkMhusF¶n;F¶r RkumRbwkSasvnkm μnigGFikarkic© GacesñIsMueTAGgÁPaBRtYtemIlBak;B½n§ [cat;viFankarCabTvin½ycMeBaH
buKÁlenaH. RkumRbwkSasvnkm μnigGFikarkic©GacesñIsMuTIPñak;ganana [cat;viFankarsRmab;eFIV[manPaBRbesIreLIgpgEdr
dl;nItikmμ kic©sRmbsRmYl rcnasm<½n§ nigkarGnuvtþCak;Esþg enAeBlEdlyl;famanPaBcaM)ac;nwgeFIVdUecñH. bEnßmelIenHeTot
RkumRbwkSasvnkm μnigGFikarkic©manGMNacpgEdrkñúgkarpþl;karKaMRTdl;karbegáItsvnkm μépÞkñúg nigmuxgarGFikarkic©nAkñúg
TIPñak;garrdæaPi)al. kñúgqñaMnImYy² RkumRbwkSasvnkmμnigGFikarkic©erobcMr)aykarN_svnkmμ nigGFikarkic©rbs;xøÜn sþIBIRbtibtþikar
rdæaPi)alenAkñúgqñaMknøgputeTA EdlRtUvdak;CUnRbFanaFibtInigrdæsPa. GMBIsaCIvkmμEdlrdæaPi)aldak;TuneFIVvinieyaK r)aykarN_
Rbhak;RbEhlKñaenHEdrRtUvdak;CUnrdæaPi)al.
kariyal½ykarBarBlrdækUer:³ Ombudsman of Korea (OK) RtUv)anbegáIteLIgkñúgqñaM 1994 edIm,Ipþl;suvtßiPaBTl;nwg
karGnuvtþminl¥enAkñúgrdæ)al nigkarBarsiTi§ nigsar³RbeyaCn_rbs;Blrdæ. GñkkarBarBlrdækUer: KWCasßab½nrdæ)alÉkraCü.
RkumRbwkSaénGñkkarBarBlrdæmansmaCikdb;nak; rYmmanRbFanmñak; smaCikGciéRnþy_bInak; nigsmaCikminGciéRnþy_R)aMmYynak;
TaMgGs;enHRtUv)anEtgtaMgedayRbFanaFibtI. esckþIseRmcrbs;RkumRbwkSaRtUv)aneFIVeLIgedaysemøgeqñatPaKeRcIn eday
smaCikmñak;²Gace)aHeqñat)anmYysemøg. kariyal½yGKÁelxaFikar EdlCaRbFanrdæ)alénelxaFikardæan Edlpþl;karKaMRTdl;
RkumRbwkSaénGñkkarBarBlrdæ RtUv)andwknaMedaysmaCikGciéRnþy_mñak;. kariyal½ykarBarBlrdækUer: manGMNaceFIVkaresIubGegát
GMBIbNþwgsarTukçEdlsaFarNCn)andak;CUn. kariyal½ykarBarBlrdækUer: minmanGMNacEcgenAkñúgc,ab;sRmab;eFIVkaresIubGegát
tamkarpþÜcepþImKMnitrbs;xøÜneT. kariyal½yenH Gacpþl;Gnusasn_sþIBIviFankarEklm¥ enAeBlEdlkaresIubGegátrbs;xøÜn bgðaj
BInItiviFIrdæ)alminRtwmRtUvtamc,ab;b¤minsmehtupl RBmTaMgpþl;mti b¤pþl;Gnusasn_ sRmab;eFIV[RbB½n§rdæ)al nigRbtibtþikar
rbs;RbB½n§enHmanPaBRbesIreLIg. y:agNak¾eday mti b¤Gnusasn_énkariyal½ykarBarBlrdækUer: minCab;katBVkic©Gnuvtþn_eT.
pÞúyeTAvijkariyal½ykarBarBlrdækUer: manGMNacesñIsMuRbFanTIPñak;garrdæ)alBak;B½n§ [CUndMNwgdl;kariyal½yenHnUvviFankar
Edl)ancat;karCakareqøIytbeTAnwgmti nigGnusassn_ Edlkariyal½ykarBarBlrdækUer:)anpþl;dl;TIPñak;garenaH. bnÞab;mk
kariyal½ykarBarBlrdækUer:GacRbkaspSayr)aykarN_TaMgenHdl;RbB½n§pSBVpSayB½t’man nigsaFarNCnTUeTA nigraykarN_
edaypÞal;CUnRbFanaFibtI. mankRmitxøH² cMeBaHyutþaFikarénkariyal½ykarBarBlrdækUer: rYmTaMgkarkMhitfasßab½nenHminGac
esIubGegátbNþwgsarTukçTl;nwgRkumRbwkSasvnkmμnigGFikarkic©b¤krNIEdlsßitenAeRkamkaresIubGegátrbs;RkumRbwkSasvnkmμ nig
GFikarkic©)aneT.
emeronEdlTTYl)an
karbegáIteKalkarN_bc©úb,nñ sRmab;RbyuT§nwgGMeBIBukrlYyenAkUer: ekItecjBIbTBiesaFEdl)anTTYlBIkarbraC½ykñúgRKa
GtItkal. rdæaPi)alTTYlsÁal;faeKalneya)ayRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RtUvEtmanPaBTUlMTUlay nigRtUvtamk,Ünxñat.
eKalneya)ayBImunKWCaRbePTEdlxVHlMnaMedaHRsay EdlmankarKitKUr[)anl¥itl¥n; nigKμank,Ünxñat ¬KICAC 2003³42¦.
110
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
kic©RbwgERbgRtUv)antak;EtgeLIg CaBiess edIm,IRtYtemIlGgÁkarCak;lak;mYycMnYn b¤BRgIkkarkan;muxtMENg eBalKW edaysar
ehtuplneya)ay CaCagcMNUlcitþBitR)akdkñúgkarcab;epþImedaHRsaybBaðaBukrlYy ¬KICAC 2003³40¦.
karGnum½tc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigkarbegáItKN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RtUv)anemIleXIjfaCa
CMhand¾sMxan;sRmab;CMnHelIkgVHxatBImun. KN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy )anRbkan;yklMnaMedaHRsay
Rbhak;RbEhlKñaeTAnwglMnaMedaHRsayEdl eKehAfa lMnaMedaHRsaytamviFIsaRsþ 3muxsBaØa EdlKN³kmμkarÉkraCüRbqaMg
nwgGMeBIBukrlYyenAhugkug)anGnum½t fVIt,itEtKN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy K μanGMNacesIubGegátk¾eday.
pÞúyeTAvij karRbkan;yklMnaMedaHRsayEbbenH epþateTAelIkarcgRkg nigkarvaytémøeKalneya)ay karerobcMsßab½n karTTYl
nigkarcat;Ecgr)aykarN_ ehIynigskmμPaBGb;rM nigkarCMruj. dUc)anbBa¢ak;BIxagelI fVIt,itEtKN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgnwg
GMeBIBukrlYy)aneCaKC½y kñúgkarRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyk¾eday k¾mtisaFarN³enAEtyl;faminTan;RKb;RKan;. ]bsKÁ
cm,gmYycMeBaH KICAC kñúgkarbMeBjParkic©rbs;xøÜn KWkgVHGMNacesuIbGegát ¬KICAC 2003³39¦. enAkñúgkrNIEdlkariyal½y
karBarBlrdækUer: (OK) K μanGMNacsRmab;pþÜcepþImeFIVkaresIubGegátedayÉkraCüRtUv)anemIleXIjfa Ca]bsKÁcMeBaHkarbMeBj
Parkic©rbs;xøÜnEdr.
RbB½n§sRmab;ebIk[mankarbegðIbR)ab;BIGMeBIBukrlYy RtUv)aneKemIleXIjfaCa]bkrN_mYyEdlmanRbsiT§PaBbMput
EdlKN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyGaceRbIR)as;)an EdlkñúgenaH karpþl;rgVan; nigkarkarBarmansar³sMxan;
CaBiess. y:agNak¾eday KN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy )ansgát;fa mantRmUvkarBRgwgTidæPaBTaMgBIrenHén
RbB½n§ begðIbR)ab;BIGMeBIBukrlYy ¬KICAC 2004³37¦.
Gtßn½yTUlMTUlayénGMeBIBukrlYy EdlkMNt;edayc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ACA )anpþl;dl;KN³kmμkarÉkraCükUer:
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KICAC nUvRkbx½NÐkargarFMeFgpgEdr. kalBImun EdlGtßn½yenHmanrYmbBa©ÚlEtsßab½nmYycMnYntYc
b:ueNÑaH bc©úb,nñenH TsSn³sþIBIGMeBIBukrlYyrYmbBa©ÚlminRKan;EtmRnþIsaFarN³b:ueNÑaHeT k¾b:uEnþrYmbBa©ÚlTaMgsar³RbeyaCn_
saFarN³pgEdr ¬KICAC 2003³40¦. y:agNak¾eday EpñkÉkCnmin)anrYmbBa©ÚleTAkñúgGtßn½yénGMeBIBukrlYy dUcEdlc,ab;
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy)anEcgenaHeT.
KN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KICAC )anTTYlsÁal;fa karTb;sáat;GMeBIBukrlYymanRbsiT§PaBCagRbB½n§
RtYtBinitüGMeBIBukrlYy EdlGaRs½yelIkarEvkmux nigkarpþnÞaeTasmRnþIsaFarN³ eRkayBIkarRbRBwtþiminl¥ekIteLIgb:ueNÑaH.
y:agNak¾eday edIm,I[manviFankarTb;sáat;EdlmanRbsiT§PaB caM)ac;RtUvmancMeNHdwgBitR)akdBIRbePT nigkRmiténGMeBI
BukrlYy. dUecñH KN³km μkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy )anedAbBa¢ak;BIkar)a:n;RbmaNGMBIGMeBIBukrlYyenAkñúgEpñk
saFarN³ edayeFIVkar)a:n;RbmaNGMBIPaBsucriteTogRtg; ¬KICAC 2004³41¦.
cMeBaHerOgenH KN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYybBa¢ak;pgEdrBIsar³sMxan;énkarGb;rMCasaFarN³ minRKan;Et
elIkkm<s;karyl;dwgkñúgkarRbyuT§Tl;nwgGMeBIBukrlYyb:ueNÑaHeT k¾b:uEnþ CMrujsaFarNCn[raykarN_BIGMeBIBukrlYyEdlCab;
sgS½y k¾dUcCaelIkkm<s;karyl;dwgGMBIkic©karBar nigkarpþl;rgVan;dl;Gñkpþl;B½t’man tamRbB½n§énkarbegðIbR)ab;BIGMeBIBukrlYy
¬KICAC 2004³53 nig KICAC 2003³139¦. karGb;rMCasaFarN³ GacelIkkm<s;karyl;dwgCasaFarN³ GMBIskmμPaBrbs;
KN³kmμkarÉkraCükUer:RbqaMgnwgGMeBIBukrlYypgEdr k¾dUcCa[)anTTYlTMnukcitþBIsaFarNCn. sar³sMxan;énkarTTYl)anTMnuk
citþ nigkarKaMRTBIsaFarNCn KWCaemeronEdl)anTTYlBIkic©RbwgERbgBImunkñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYyEdlTTYlbraC½yeday
GenøI² eRBaHEtxVHkarKaMRTnigTMnukcitþBIsaFarNCn ¬Cho, 2001³8¦. kgVHkic©shkarBIsaFarNCn nigkgVHcMeNHdwgBI
111
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ saFarNrdækUer:
saFarNCnGMBIskmμPaBrbs;RkumRbwkSaénkariyal½ykarBarBlrdækUer: (OK) RtUv)anemIleXIjfaCabBaðacMeBaH (OK) EdleFIV;[
RkumRbwkSaGñkkarBarBlrdæepþatkarykcitþTukdak;Pøam²eTAelITMnak;TMngsaFarN³ nigskmμPaBRbkaspSayB½t’man.
enARbeTskUer: karcUlrYmrbs;sgÁmsIuvil kñúgTRmg;CaGgÁkarminEmnrdæaPi)al nigRkumBlrdæ KwCaGgÁFatud¾sMxan;enAkñúgkar
RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy ¬GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2003³137¦. RkumsgÁmsIuvilTaMgenHsMxan;Nas;kñúgkarCMruj[man
rebobvar³sþIBIGMeBIBukrlYy ehIynigehtuEdlfa c,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyRtUv)anGnum½t eTaHCamankarRbqaMgy:agxøaMgBIGñk
kan;kab;GMNack¾eday k¾mYyEpñk edaysarkic©RbwgERbgrbs;RkumsgÁmsIuvilTaMgenHEdr ¬KICAC 2003³39¦.
RbPB
Cho, Eun-Kyoung 2001 r)aykarN_RsavRCavrdæGMBIRbB½n§CatisþIBIPaBsucriteTogRtg; saFarNrdækUer: qñaM 2001
http://transparency.org/activities/nat_integ_systems/dnld/rep_korea.pdf
KICAC 2003 r)aykarN_RbcaMqñaM rbs; KICAC qñaM 2002
KICAC 2004 r)aykarN_RbcaMqñaM rbs; KICAC qñaM 2003 http://www.kicac.go.kr
GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2003 r)aykarN_sklGMBIGMeBIBukrlYy qñaM 2003.
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2003.html
B½t’mank¾GacTTYl)anpgEdrBIevbsayénsßab½nEdl)anbgðajxagelI.
112
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
GgÁsPaGKÁemFavIsigðbUrI http://www.agc.gov.sg/index.html
kariyal½yesIubGegátRbRBwtiþkmμBukrlYy (CPIB) http://www.cpib.gov.sg
bTbBaØtþicm,g1
c,ab;sþIBIGMeBIBukrlYy cracreRKOgejon nig]RkidækmμF¶n;F¶repSgeTot ¬karrwbGUspl¦ c,ab;elx29 qñaM1992
eFIVviesaFnkmμrhUtdl;qñaM2004 (CBA).
c,ab;sIþBIRkmRBhμTNÞ c,ab;elx 4¼1871 eFIVviesaFnkmμrhUtdl;qñaM 1998.
c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy ¬elx 251¦ bTbBa¢a elx 39¼1960 eFIVviesaFnkmμ rhUtdl;qñaM 2002
(POCA).
savta
enAeBlEdlsigðbUrI)anÉkraCükñúgqñaM 1959 RbeTsenHbnþRbB½n§GPi)alkic©mYyRbePT EdlmanGMeBIBukrlYyy:ag
TUlMTUlay. GMeBIBukrlYy)ankøayCarebobénkarrs;enA edaymanGMeBIBukrlYyEbbGgÁkarcat;taMgy:agTUlMTUlay ehIykarsUk
mRnþIsaFarN³edIm,I[)anTTYlesva KWCakarGnuvtþsamBaØmYy ¬Ali 2000³3¦. GMeBIBukrlYyRtUveKemIleXIjfaCaskmμPaB
EdlmanhaniP½yTab¼rgVan;x<s; ehIykRmcab;)anmRnþIBukrlYyNas; nigenAeBlEdlcab;)an k¾mRnþIenaHminTTYlkarpþnÞaeTas
F¶n;F¶rEdr ¬Quah 1999³82¦. erOghñwgKWvaGBa©wg sUm,IEtenAeBlEdlkariyal½yesIubGegátRbRBwtiþkmμ BukrlYy (CPIB) RtUv)an
begáIteLIgenAkñúgqñaM 1952 k¾edaykIþ. karbraC½ydMbUgénkariyal½yesIubGegátRbRBwtiþkm μBukrlYy (CPIB) kñúgkarcab;epþIm
edaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYy KWedaysareKalkarN_c,ab;minrwgmaM nigedayehtufaBIdMbUgmRnþIénkariyal½yesIubGegátRbRBwtiþkmμ
BukrlYy (CPIB) RtUv)aneRCIserIsBIkmøaMgb:UlIssigðbUrI EdlCaplvi)ak mRnþITaMgenHmin)anbþÚpþac;esIubGegátelIkarRbRBwtiþGMeBI
BukrlYy EdlPaKeRcInBak;B½n§nwgmRnþIb:UlIsEdlCaGtItshesvikrbs;BYkxøÜnenaHeT. ehIyenAkñúgkarbMeBjkargarCa
beNþaHGasnñ mRnþIb:UlIsTaMgenaHmin)anTTYlkic©karBar nigsnþisuxmuxtMENgRKb;RKan;sRmab;karbMeBjkargaresaHeLIy.
CalT§pl mRnþICaeRcInRtUv)anTTYlkarEtgtaMgf μ ImunnwgBYkeKGaceFIVkaresIubGegátrbs;eK)ancb;sBVRKb;. bEnßmelIenHeTot
esvasaFarN³manTmøab;RbRBwtþGMeBIBukrlYy edaysarEtmansmtßPaBTn;Tab R)ak;ebovtStic nigxVHPaBsucriteTogRtg; rYmpSMnwg
vb,Fm’TUeTAEdlKitfa mRnþIsaFarN³man]tþmPaBelIBlrdæ nigkaryl;RBmTTYlykCasaFarN³nUvRbRBwtþikm μminsmRsbBI
sMNak;mRnþIsaFarN³ ¬Ali 2000³3-4¦. karKaMRTBIkñúgcMeNamBlrdæk¾K μanEdr edayehtufasaFarNCnminTukcitþeTAelI
RbsiT§PaBénkariyal½yesIubGegátRbRBwtiþkmμBukrlYy (CPIB) enH.
RbeTssigðbUrI
1RKb;nItikmμTaMgGs;manenA http://statutes.org.gov.sg.
113
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTssigðbUrI
enAeBlEdlKN³bkS People's Action Party eLIgkan;GMNackñúgqñaM 1959 rdæaPi)alfμI )anRbkasCabnÞan; GMBIkarkat;
bnßyGMeBIBukrlYy[enAticbMput nig)ancat;TukGMeBIBukrlYyfaCaskm μPaBEdlmanhaniP½yx<s;¼rgVan;tic. dUecñH enAkñúgqñaM
1960 yuT§saRsþTUlMTUlayRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyRtUv)anbegáIteLIgtamry³karGnum½tc,ab;sIþBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy
(POCA). yuT§saRsþenH manmUldæanelIeKalkarN_Edlfa {GMeBIBukrlYybgáeLIgedayeRKOgelIkTwkcitþpg nigeday»kas
RbRBwtþBukrlYypg} dUecñHeKtRmUvfa RtUvEtkMcat;TaMgeRKOgelIkTwkcitþ TaMg»kasRbRBwtþGMeBIBukrlYyenHecj ¬Quah
1999³83¦. kardwknaMl¥eFVICaKMrU nigeKalneya)ayminGt;eGancMeBaHGMeBIBukrlYy KWCaGgÁFatusMxan;ényuTßsaRsþsRmab;EkERb
\riyabfrbs;Blrdæ. c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy POCA )anBRgIkGMNacesIubGegátrbs;kariyal½yesIubGegátRbRBwtiþkmμ
BukrlYy (CPIB) eday)anpþl;dl;kariyal½yenH nUv]bkrN_EdlRtUvkarcaM)ac;sRmab;RbyuT§RbqaMgGMeBIBukrlYy RBmTaMgbegáIn
karpþnÞaeTaselIkarRbRBwtþiGMeBIBukrlYypgEdr. CalT§pl viFankarmWugm:at;RtUv)andak;RbqaMgnwgmRnþIIBukrlYy EdlbNþal[man
karKaMRT nigshRbtibtþikarkan;EteRcIneLIgBIsaFarNCn ehIynigCabNþaMc,as;las;mYy EdlR)ab;fa c,ab;RtUv)anGnuvtþy:ag
twgrwug nigfaGMeBIBukrlYy KWCaskmμPaBEdlmanhaniP½yx<s;¼rgVan;tic.
RbeTssigðbUrIRtUv)ancat;fñak;CaRbeTsTI5 kñúgcMeNamRbeTsTaMg 159 enAkñúgsnÞsSn_qñaM 2005 rbs;GgÁkartmøaPaB
GnþrCati sþIBITsSn³elIGMeBIBukrlYy. dUecñH sigðbUrIRtUv)ancat;fñak;CaRbeTsEdlmanGMeBIBukrlYyticCageKbMputRbcaMtMbn;GasIu
enAkñúgsnÞsSn_enH ehIybc©úb,nñenH sigðbUrICaRbeTsmYykñúgcMeNamRbeTsEdlmanGMeBIBukrlYyticCageKenAkñúgBiPBelak.
kñúgsßanPaBEbbenH sigðbUrI)anTTYlkarTTYlsÁal;TUTaMgBiPBelak nigkareKarBcMeBaHvb,Fm’énPaBsucriteTogRtg;rbs;RbeTs
enH EdlRCabcUleTAkñúgrdæ)alsaFarN³ k¾dUcCaEpñkÉkCnEdr.
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
kariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) RtUv)anbegáIteLIgkñúgqñaM1952. kariyal½yenHKWCasßab½nÉkraCü
mYy EdlsßitenAkñúgkariyal½ynaykrdæmRnþI (PMO). kariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) dwknaMedaynayk
mñak; EdlEtgtaMgedayRbFanaFibtI tamGnusasn_rbs;KN³rdæmRnþI b¤rdæmRnþImñak;EdlCatMNagsßitenAeRkamGMNacTUeTAén
KN³rdæmRnþI. RbFanaFibtIGacbdiesF b¤dkhUtkarEtgtaMgnaykenH RbsinebIRbFanaFibtIminÉkPaBtamGnusasn_Edldak;CUn
¬GnuEpñk 3¼1 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy¦. naykRtUvTTYlxusRtUvpÞal;cMeBaHnaykrdæmRnþI. RbFanaFibtIEtgtaMg
naykrgpgEdr nignaykCMnYykar nigGñkesIubGegátBiessmYYycMnYntamkarcaM)ac; ¬GnuEpñk 3¼2 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBI
BukrlYy POCA¦. GñkTaMgGs;enHCamRnþIsaFarN³ tambBaØtþiuénGnuEpñk 4¼1 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy POCA.
karTTYlxusRtUvcm,grbs;kariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) KWGnuvtþc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBuk
rlYy POCA dUecñH CPIB KWCaGgÁPaBcm,gEdlTTYlxusRtUvkñúgkaresIubGegát nigTb;sáat;GMeBIBukrlYy. kñúgsßanPaBEbbenH
muxgarbIRbePTénkariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) rYmman³
TTYlnigesIubGegátelIbNþwgsþIBIGMeBIBukrlYyenAkñúgEpñksaFarN³ nigEpñkÉkCn
esIubGegátkarGnuvtþminl¥ nigGakb,kiriyaminsmRsbrbs;mRnþIsaFarN³ nig
BinitüemIlkarGnuvtþ nignItiviFIenAkñúgesvasaFarN³ edIm,Ikat;bnßy»kasRbRBwtþGMeBIBukrlYy[enAticbMput.
rcnasm<½n§énkariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) EckecjCabIsaxadUcteTAenH³
114
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
saxaesIubGegát EdlCasaxaFMCageK manbYnGgÁPaB EdlGgÁPaBnImYy²dwknaMedayeTsCMnYykarnaykmñak; Edl
TTYlxusRtUvkñúgkarcat;Ecg nigRtYtemIlkaresIubGegát.
saxaRKb;RKgTinñn½ynigKaMRT Edlkan;kab; nigcat;EcgRbB½n§B½t’mantamkMuBüÚT½r EdlGacbgálkçN³[kariyal½y
Tb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) Gactak;EtgyuT§saRsþTb;sáat;GMeBIBukrlYy nigeRCIserIsebkçCnsRmab;
EtgtaMgCamRnþIsaFarN³ kartemøIgzannþrskþi GaharUbkrN_ nigkarhwVkhWVn. GgÁPaBRsavRCavenAkñúgsaxaenH Binitü
emIlnItiviFI;bMeBjkargarrbs;naykdæannanaEdlgayrgGMeBIBukrlYy. GgÁPaBesIubkarN_pþl;B½t’man EdltRmUv[
mansRmab;bMeBjtamtRmUvkarRbtibtþikarénsaxaesIubGegát.
saxardæ)al Edlpþl;karKaMRTEpñkrdæ)aldl;saxaBIrepSgeTot nigTTYlxusRtUvEpñkRKb;RKghirBaØvtßú nigRKb;RKg
buKÁlikrbs;kariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) ¬Quah 2003¦.
kariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) manTMhMtUc EdlmanbuKÁlikEtCag 80 nak;b:ueNÑaH. ]TahrN_
KN³kmμkarÉkraCüRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenAhugkug manbuKÁlik 15dgeRcInCagenH. y:agNak¾eday TItaMgrbs;kariyal½y
Tb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) EdlsßitenAkñúgkariyal½ynaykrdæm®nþI ehIynigGMNacpøÚvc,ab;rbs;kariyal½yenH
kñúgkarTTYl)anshRbtibtþikarBIGgÁkarsaFarN³ nigÉkCn Gac[kariyal½y (CPIB) enHbMeBjkargarrbs;xøÜn)an edaymin)ac;
tRmUv[manbuKÁlikbEnßm eTaHCamanbnÞúkkargareRcInelIslubk¾eday ¬Quah 1999³84¦.
tamc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA) kariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) manGMNac
TUlMTUlaykñúgkaresIubGegátnigcab;xøÜn. Epñk 15 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA) Ecgfa nayk b¤GñkesIubGegát
Biessénkariyal½yenHGaccab;xøÜn k¾dYcCaEqkeqredaymin)ac;mandIka cMeBaHCnNaEdlsgS½yfa)anRbRBwtþGMeBIBukrlYy
eRkamc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA). kñúgkrNIénbTelμIsEdlsßitenAeRkamEpñk 165 nigEpñk 213-215 énRkm
RBhμTNÐ c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA) b¤bTelμIs EdlGaccab;)anNamYy EdleK)anrkeXIjenAeBlesIubGegát
tamc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA) nayk b¤GñkesIubGegátBiess GaceRbIGMNacNamYy b¤GMNacTaMgRsugrbs;b:UlIs
esIubGegát edaymin)ac;manbBa¢aBIrdæGaCJa ¬Epñk 17¼1 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA). naykkariyal½yTb;sáat;
nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) b¤ecARkm edaymandIka GacbBa¢aGñkesIubGegátBiess ¬b¤b:UlIs¦ [cUleTAkñúgbrievNNamYy
edayeRbIkmøaMg RbsinebIcaM)ac;edIm,IeFIVkarEqkeqr. RbsinebIGñkesIubGegátmanehtuplGaceCOfa karEsVgrkdIkaGacbnÞúcbg¥ak;
dl;karEqkeqr GñkesIubGegátGaccUleTAkñúgbrievNenaHedaymin)ac;mandIka ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy¼Epñk 22
(POCA)¦. edayeRbIlixitbBa¢a rdæGaCJaGacGnuBaØat[kariyal½yTb;sáat;nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) eRbIGMNacesIub
GegátBiess ¬sUmemIlxageRkamenAEpñkkarerobcMkic©Rbtibtþikar¦.
c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA) EcgEfmeTotfa Cnmñak;²mankatBVkic©pøÚvc,ab;kñúgkarpþl;B½t’mandl;nayk
b¤mRnþINamñak;énkariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) GMBIRbFanbTNamYy Edlnaykb¤mRnþIenaHmanParkic©
esIubGegáttamc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA) ¬Epñk 27¦. c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy (POCA) k¾manEcgGMBI
karkarBarGñkpþl;B½t’manpgEdr EdlraykarN_BIGMeBIBukrlYyEdlCab;sgS½y ¬Epñk 36¦.
bEnßmeTAnwgkarBinitüemIleLIgvijelIviFIeFVIkargar nigpþl;eyabl;dl;EpñksaFarN³ nigÉkCn GMBIrebobkat;bnßy
viFIsaRsþ nignItiviFIEdlgayrgGMBIBukrlYy[enAticbMput ]bkrrN_;Tb;sáat;bEnßmrYmman esckþItRmUvEdlfamRnþIsaFarN³RKb;rUb
RtUveFIVesckþIRbkasnUvPaBminCMBak;bMNul nigesckþIRbkasGMBIRTBü nigvinieyaK enAeBl)anTTYlkarEtgtaMg nigeRkaymkRtUveFIV
mYyqñaMmþg.
115
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTssigðbUrI
fVIebIkariyal½yTb;sáat;nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) minmansaxaEdleFIVTMnak;TMngCamYysaFarNCnedaypÞal;k¾
eday k¾kariyal½yenHemIleXIjkarGb;rMsaFarN³faCaGgÁFatuCasarvnþényuTÐsaRsþEdlmanRbsiT§PaBkñúgkarRbyuT§nwgGMeBI
BukrlYypgEdr. cMeBaHeKaledAenH kariyal½y)aneFIV)azkfa nigsikçasalaCaeTogTat; sRmab;Gb;rMmRnþIsaFarN³GMBICm¶WénGMeBI
BukrlYy CaBiess mRnþIEdleFIVkarenAkñúgmuxgarTaMgLayNaEdlgayRbRBwtþGMeBIBukrlYy.
karerobcMkic©Rbtibtþikar
y:agNak¾eday karTTYlxusRtUvkñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYyminEmnsßitenAkñúgkariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBuk
rlYy (CPIB) Etmñak;ÉgeT. fVIebIkariyal½y (CPIB) mankarTTYlxusRtUvcm,gkñúgkaresIubGegátkrNIBukrlYyk¾eday k¾karTTYl
xusRtUvcm,gsRmab;Tb;sáat;GMeBIBukrlYy sßitenAkñúgnaykdæannImYy². elxaFikarGciéRnþy_énRksYgnImYy²RtUvTTYlxusRtUvkñúg
karFanafanaykdæannImYy²manKN³km μaFikarmYy EdlmanParkic©BinitüemIleLIgvijGMBIviFankarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy.
viFankarTaMgenHrYmman kareFIV[manPaBRbesIreLIgdl;viFIbMeBjkargarnignItiviFI BRgwgRbB½n§RtYtBinitü nigRbB½n§tamemIl
rYmTaMgkarEqkemIlCaFm μ μtanigmin[dwgxøÜnCamun karpøas;bþÚrkargarCaeTogTat;rbs;mRnþIsaFarN³ nigkardak;[GnuvtþviFankar
mWugm:at;sRmab;RKb;RKgTMnas;plRbeyaCn_ ¬Ali 2000³8-9¦.
GKÁemFavI EdlEtgtaMgedayRbFanaFibtI tamkarCUneyabl;rbs;naykrdæmRnþI ¬maRta 35¼1 énrdæFmμnuBaئ k¾CaGKÁrdæ
GaCJapgEdr ehIykñúgmuxnaTIenH manGMNacpþÜcepþImdwknaM b¤bBaÄb; dMeNIrkarkþIénbTelμIsNamYy ¬maRta 35¼8 énrdæFmμnuBaئ.
GKÁemFavImanÉkraCPaBenAkñúgtYnaTIenHnwgminsßitenAeRkamkarRtYtRtarbs;rdæaPi)aleT. GKÁemFavICaRbFansPaGKÁemFavIén
sigðbUrI EdlEckCaR)aMEpñk. kñúgcMeNamEpñkTaMgenH EpñkyutþiFm’]RkidækmμKWCakarBRgIktYnaTIénGKÁemFavI[eTACaGKÁrdæGaCJa ehIy
kñúgtYnaTIenH pþl;eyabl;elIkrNIRBhμTNÐ nigeFVIbNþwgGaCJaelIbTelμIsRBhμTNÐ RBmTaMgbMeBjmuxgarrbs;GKÁemFavIkñúgkar
RtYtBinitü nigdwknaMkarbþwgecaTerOgRBhμTNÐ edaybBa¢aTIPñak;garGnuvtþn_c,ab;enAkñúgkaresIubGegátrbs;TIPñak;garTaMgenaH.
edIm,IeFVIbNwþgGaCJa ¬bþwgecaTerOgRBhμTNЦmYy)an edayGaRs½yelIkaresIubGegát EdleFIVeLIgedaykariyal½yTb;sáat;
nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) RtUvmankaryl;RBmBIGKÁrdæGaCJa ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYyEpñk 33¦. bEnßmelIenH
GKÁrdæGaCJaGacpþl;dl;nayk nigGñkesIubGegátBiessénkariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) b¤dl;mRnþIb:UlIs
EdlmanzannþrskþiesμInwgGnusñgkar b¤zan³x<s;CagenH nUvGMNacesIubGegátBiessrYmTaMgkaresIubGegátFnaKar nigKNnIRKb;
RbePTepSgeTot ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy POCA Epñk 18¼1¦ k¾dUcCaGnuBaØatedaymanlixitbBa¢a[kariyal½y
Tb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) eRbIGMNacesIubGegátrbs;b:UlIsenAkñúgkrNIénbTelμIsRbePTNamYy ¬c,ab;sþIBIkar
Tb;sáat;GMeBIBukrlYy POCA Epñk 19¦. GKÁrdæGaCJamanGMNacpgEdrkñúgkarecjbBa¢a[kariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBI
BukrlYy (CPIB) eFIVGFikarkic©elIesovePAKNnIrbs;m©as;FnaKar ¬b¤shB½T§ nigkUn b¤GñkepSgeTotEdlGacCaPñak;garrbs;Kat;¦
¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy POCA Epñk 20¼1¦. Epñk 21 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIIBukrlYy POCA enH pþl;GMNac
EfmeTotdl;GKÁrdæGaCJakñúgkaresñIsMuB½t’manGMBIFnFan nigRTBüsm,tþirbs;CnCab;ecaT nigRKYsar nigGñkcUlrYmCamYYysamIuCn
rYmTaMgbBa¢aGñkkan;kab;R)ak;cMNUlBn§dar[pþl;B½t’manNamYy EdlmanenAeRkamkarkan;kab;rbs;xøÜn Tak;TinnwgCnelμIs ¬c,ab;
sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy POCA Epñk 21¦.
bTelμIstamc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy POCA sßitenAeRkamyutþaFikartulakarfñak;Rsuk Edlnwgkat;kþI ehIynig
kMNt;TNÐkmμ eRkayBI)anrkeXIjfamankMhus ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy POCA Epñk 34¦. c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBI
BukrlYy POCA EcgbEnßmfa enAeBlkat;kþI b¤saksYredjedaledaytulakar GMBIbTelμIsNamYy tamc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBI
116
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
BukrlYy POCA karEdlCnCab;caTmin)anraykarN_ GMBIkarman)anFnFan b¤ePaKRTBü RtUveKeXIjfaCakarpþl;Psþútag
RKb;RKan; EdlfaCnCab;ecaTenH)anFnFan nigePaKRTBüTaMgenaHtamry³karRbRBwtþBukrlYy ¬GnuEpñk 24¼ 1¦. eBlNacug
ecaTRtUv)antulakarrkeXIjkMhusfa)anRbRBwtþbTelμIsF¶n;F¶r edaymankaresñIsMuCapøÚvkarBIGKÁrdæGaCJa ecARkmRtUvecjdIkarwbGUs
yknUvGVI²TaMgGs; EdleKKitfa)anmktamry³skmμPaB]Rkidækmμ ¬c,ab;sþIBIGMeBIBukrlYy cracreRKOgejon nig]RkidækmμF¶n;F¶r
CBA GnuEpñk 5¼1¦.
emeronEdlTTYl)an
ehtuplcm,gmYykñúgcMeNammUlehtuTaMgLay sþIBIeCaKC½yrbs;sigðbUrIkñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy KWkic©RbwgERbg
rbs;rdæaPi)alkñúgkarbM)at;»kasRbRBwtþGMeBIBukrlYy tamry³karepþatCanic©nirnþeTAelIkareFIV[sßab½nmanRbsiT§PaB edaykat;
bnßynItiviFIrdæ)alEdlyWty:avnigmins½kiþsiT§ kat;bnßykariyaFibetyü nigtamry³karpþaMepJICajwkjab;eTAkan;Gñkem:Akarrbs;
rdæaPi)alEdlfa ebImankarsUksMNUknigGMeBIBukrlYy kic©snüanwgRtUvbBa¢b; ehIynigRtUvpakBin½y nigviFankardak;TNÐkmμepSg
eTot ¬dUcCa hammin[cuHkic©kic©snüaCamYysßab½nsaFarN³kñúgry³eBlR)aMqñaM¦.
enAsigðbUrI TaMgGñksUk nigGñkTTYlsMNUk RtUvmaneTasBIbTRbRBwtþGMeBIBukrlYy nigRtUvmaneTasdUcKña. eRkABIkarpak
Bin½y nigCab;Bn§naKar buKÁlEdlRtUv)antulakarrkeXIjfamankMhusBIbTelμIsRbRBwtþGMeBIBukrlYy RtUv)antulakarbBa¢a[sg
sMNUkmkvijkñúgcMnYneBjelj. tulakarmanGMNacpgEdr kñúgkarbBa¢a[rwbGUsRTBüEdl)anmkedayCnel μ IsBukrlYy.
lT§PaBnaM[)at;bg;kargar esaFnnivtSr_ nigRbeyaCn_epSg²eTot k¾)anbNþal[viFankarTab;sáat;enHmanRbsiT§PaBpgEdr.
k¾b:uEnþ TMngCaviFankarEdlKYr[jejItbMputsRmab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenAkñúgsgÁmsigðbUrI KWmtisaFarN³EdlBinitüemIly:ag
lmi¥t nigpþnÞaeTasCnBukrlYy nigEdleFIV[karRbRBwtþiGMeBIBukrlYy minGacTTYlyk)anCadac;xat ehIyEdlfasøaksñamTu’ys
énGMeBIBukrlYyminGaclagRCHesaHeLIy edayRKan;EtCab;Bn§naKarenaH ¬kardkRsg;Rbsasn_rbs;naykrdæmRnþI Lee Kuan
Yew enAkñúg Quah 1999³76¦.
eCaKC½yrbs;sigðbUrIenAkñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy KWedaysarEtPaBTUlMTUlayéneKalkarN_c,ab;rbs;RbeTsenH
EdlRtUv)anBinitüemIleLIgvijeTogTat;tameBlkMNt; edIm,IeFVIviesaFnkm μsmRsbtamRtUvkar. c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBuk
rlYy POCA )anpþl;[kariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) nUvGMNaccaM)ac;edIm,IesIubGegát RBmTaMgTb;sáat;
GMeBIBukrlYyRbkbedayRbsiT§PaB k¾dUcCapþnÞaeTasEdlmanRbsiT§PaBeFIV[mRnþImankarxøacrGaminha‘nBak;B½n§eTAkñúgskm μPaB
BukrlYy.
R)ak;Exx<s;enAkñúgesvasaFarN³ CaFm μta RtUveKKitfaCaktþacm,gmYYyEdleFIV[manGMeBIBukrlYykñúgkRmitTabenA
sigðbUrI. k¾b:uEnþ fVIebIbc©úb,nñenH R)ak;QñÜlenAkñúgEpñksaFarN³enAsigðbUrI sßitenAkñúgcMeNamRbeTsEdlmankRmitR)ak;QñÜlx<s;
bMputkñúgBiPaBelak ehIyR)akdCa)anrYmcMENkdl;karBRgwgRbB½n§sucritPaBk¾eday k¾RbeTsenHRtUvcgcaMfa kRmitR)ak;ebovtS
x<s;TaMgenH KWCalT§plcm,gecjmkBIeKalneya)ayRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyminEmnRKan;EtCaktþaEdlBnül;BIeCaKC½yrbs;
eKalneya)ayTaMgenHenaHeT. enAkñúgqñaM 1959 enAeBlcab;epþImyuT§saRsþRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy plTunCatisrubsRmab;mnusS
mñak;²enAsigðbUrI mancMnYnRtwmEt US$ 443 b:ueNÑaH. samsibR)aMbIqñaMeRkaymk tYelxenH)anekIneLIgkñúgmYyqñaM 11° Cacm,g
edaysarEtkMeNIn R)ak;cMNUlCati nigplitPaB EdlCalT§plelcecjmkBIyuT§saRsþRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigBIeKal
neya)ayGPivDÆeKaledAkMeNInqab;rh½s rYmTaMgkarvinieyaKkRmitx<s;enAkñúgkarGPivDÆFnFanmnusS. enAkñúgqñaM 1994
R)ak;QñÜlenAkñúgEpñksaFarN³sßitenAkñúgcMeNamRbeTsEdlmankRmit R)ak;QñÜlx<s;bMputkñúgBiPBelak EdlEk,rKñaeTAnwgkRmit
117
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTssigðbUrI
R)ak;QñÜlenAkñúgEpñkÉkCnEdr. ehtudUecñH fVIebIkarkat;bnßyGMeBIBukrlYyenAsigðbUrI Cajwkjab;manBak;B½n§CamYYynwgkRmitx<s;
énR)ak;ebovtSmRnIþrdækark¾eday tamBitrdæaPi)aleTIbEtGacbegáInR)ak;ebovtSCUnmRnþIrdækar)an enAqñaM 1972 eT. enAkñúgeBl
CamYyKñaenH mankarepþatCacm,geTAelIkarkat;bnßykarelIkTwkcitþ nigkat;bnßy»kasRbRBwtþGMeBIBukrlYy tamry³kMENTRmg;
esdækic© karGb;rM nigkMENTRmg;c,ab; nigkarBRgwgsßab½n ehIynigkarpþnÞaeTasnigkarpakBin½yy:agF¶n;F¶r. emeronsMxan;² Edl
TTYl)anBIbTBiesaFenA sigðbUrI KWfaTImYy karkat;bnßyGMeBIBukrlYymanPaBs μ úKs μajCagkarbegáInR)ak;QñÜlCUnmRnþIrdækarEt
ÉkÉg nigTIBIr sUm,IEtRbeTskMBugeCOnelOn EdlFnFanmankRmitk¾eday k¾GacRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy)anEdr RbsinebImanqnÞ³
neya)ay nigkarKaMRTCasaFarN³RKb;RKan;.
bTBiesaFrbs;sigðbUrImansar³sMxan;CaBiessrbs;va edayehtufa vatMNag[krNIénTIPñak;garÉkraCüRbqaMgnwgGMeBI
BukrlYymYy EdlsßitenAeRkamkarRtYtemIlpÞal;rbs;naykrdæmRnþI. sar³sMxan;d¾caM)ac;sRmab;eCaKC½yénkariyal½yTb;sáat; nig
esIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) enHKWkarbMEbkkariyal½y CPIB enH [dac;edayELkBIb:UlIs edayehtufa eKKitfaBYkb:UlIs
TaMgenHehIyEdlBukrlYybMput. GñkxøHelIkehtuplmksMGagfa fVIebIÉkraCPaBrbs;kariyal½yenH mankRmit edayehtufa
TItaMgrbs;kariyal½yenHsßitenAkñúgbrievNkariyal½yrbs;naykrdæmRnþI enAkñúgTIRkugd¾tUcmYyk¾eday k¾KWedaysarEtsm<½n§PaB
eTAnwgEpñkRbtibtþifñak;kMBUlenHehIyEdlGnuBaØat[kariyal½yenH GacekNÐRbmUlkarKaMRTRKb;Ebby:ag EdlRtUvkarsRmab;
skm μPaBrbs;xøÜnBIsßab½nrdæepSg²eTot. GñkxøHeTotelIkehtuplmksMGagfa TnÞwmnwgenH sm<½n§PaBenHtMNag[PaBgay
rgeRKaHénRbB½n§ edayehtufa Casarvnþ vasMGagelIPaBsucriteTogRtg; nigviC¢aCIv³niyménkardwknaMneya)ayrbs;RbeTssigðbUrI.
dUcKñaenHEdr kmøaMgrbs;rdæaPi)alRtUv)aneKemIleXIjfa CYyrYmcMENkeq<aHeTArkkarRtYtBinitüGMeBIBukrlYyy:agmanRbsiT§PaB
fVIebIkmøaMgenH )anmkBIkarkRmitesrIPaBneya)ay nigkarkRmitsiTi§eRbIR)as;B½t’mank¾eday ¬GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2003³
140¦.
mü:ageTot eyIgKb,ITTYlsÁal;fa eCaKC½yénkariyal½yTb;sáat; nigesIubGegátGMeBIBukrlYy (CPIB) KW)anmkBIGPi)alkic©
l¥rbs;RbeTs rYmTaMgTIPñak;garGyükar nigGgÁtulakarEdlmanRbsiT§PaB ¬GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2003³145¦.
RbPB
Ali, Muhammed, karbM)at;GMeBIBukrlYy - bTBiesaFrbs;sigðbUrI ÉksarbgðajCUnenA kñúgsikçasalasþIBIbTBiesaF
CaGnþrCatiGMBIGPi)alkic©l¥ nigkarRbyuuT§nwgGMeBIBukrlYy )agkk ExkumÖ³ qñaM 2000.
PaBsucriteTogRtg;enAkñúgGPi)alkic©enAtMbn;GasIu kmμviFIGPi)alkic©RbcaMtMbn;GasIu-)a:sIuhVik r)aykarN_sikçasala
Rkug)agkk Exkkáda qñaM 1998.
Quah, Jon S.T - kareRbobeFobviFankarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYykñúgRbeTskñúgtMbn;GasIu³ emeronEdlTTYl)an
TsSnavdþIGasIuGMBIrdæ)alsaFarN³ elx 2 ¬kkáda-FñÚ qñaM 1999¦.
Quah, Jon S.T, 2003 karTb;sáat;GMeBIBukrlYyenAtMbn;GasIu karsikSaeRbobeFobenAkñúgRbeTsR)aMmYy.
GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2003 r)aykarN_sklGMBIGMeBIBukrlYy qñaM 2003.
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2003.html
B½t’manRbEmRbmUlpgEdrBIRbB½n§ website rbs;sßab½nepSg²Edl)anerobrab;xagelI.
118
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
naykdæanesvasaFarN³ nigrdæ)al (DPSA) www.dpsa.govza
naykdæanbNþwgtv:aépÞkñúg (ICD) www.icd.gov.za
GaCJaFrCatiGyükarGaRhVikxagt,Úg (NPA) CaBiessKW GgÁPaBrwbGUsRTBü nignaykdæanRbtibtþikarBiess
www.npa.gov.za
kariyal½yGKÁsvnkr www.agsa.co.za
kariyal½ykarBarsaFarN³ www.polity.org.za/html/govt/pobprot/index.html?rebookmark=1
KN³kmμkaresvasaFarN³ (PSC) www.psc.gov.za
esvab:UlIsGaRhiVkxagt,Úg (SAPS) CaBiess esvaesIubGegátEpñksaxaBaNiC¢kmμ www.saps.gov.za
esvacMNUlBn§darGaRhiVkxagt,Úg (SARS) www.sars.gov.za
GgÁPaBesIubGegátBiess (SIU) www.siu.org.za
bTbBaØtþicm,g
rdæFmμnuBaØénsaFarNrdæGaRhiVkxagt,Úg ¬qñaM 1996¦
c,ab;sþIBITIPñak;garGyükarCati elx 32 qñaM 1998
c,ab;sþIBIkarTb;sáat;nigRbyuT§nwgskmμPaBBukrlYy elx 12 qñaM 2004
c,ab;sþIBIkarTb;sáat;]RkidækmμGgÁkarcat;taMg elx 121 qñaM 1998
c,ab;sþIBIkarelIksÞÜysiTi§eRbIR)as;B½t’man elx 2 qñaM 2000
c,ab;sþIBIkarelIksÞÜyrdæ)altulakar elx 3 qñaM 2000
c,ab;sþIBIkarkarBarkarRbkaspSay elx 26 qñaM 2000 ¬c,ab;elx 26¦
c,ab;sþIBIkarRKb;RKghirBaØvtßúsaFarN³ elx 1 qñaM 1999
c,ab;sþIBIGgÁPaBesIubGegátBiessnigsalakþIBiess elx 74 qñaM 1996 ¬c,ab;elx 74¦.
savta
cab;taMgBIcb;rbbGa)a:eftmk GaRhVikxagt,Úg)anecjBIrbbneya)ayCardæRbkan;BUCsasn_CiHCan; BukrlYy tamEbb
bri)alkic©neya)ay eq<aHeTArkrbbRbCaFibetyüTMenIbGaRs½yrdæFmμnuBaØ. y:agNak¾eday karbBa©b;rdæGa)a:eft minEmnCakar
cab;epþIménrdæaPi)alRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyedaypÞal;enaHeT. pÞúyeTAvij RbeTsenH)an[sBaØabgðajBIdMeNIrkarénkarEkTRmg;
rdæy:agRCaleRCAeTAvijeT ¬Van Vuuren 2004³2¦. dUecñH kic©kardMbUgminEmnCakartak;EtgEpnkarsRmab;RbyuT§nwgGMeBI
RbeTsGaRhiVkxagt,Úg
119
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGaRhiVkxagt,Úg
BukrlYyenaHeT k¾b:uEnþ Cakarksagsßab½n EdltRmUv[mansRmab;bMeBjkatBVkic©rbs;rdæ dUcmanEcgenAkñúgrdæFm μnuBaØ.
EfmelIenHeTot kic©karenHRtUveFIVCamYysmasPaBBIrbbmun Edlkan;kab;muxgarsMxan;²enAkñúgesvasaFarN³ kñúgbriFansnþisux
RBmTaMgesdækic© CabnþeTAkñúgsm½yGnþrkal Edl)ancrcaKña. dUecñH EpnkarBIedImTI minEmnsRmab;RbyuT§nwgGMeBIBukrlYyeT.
karbegáItKeRmagRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy)ankøayeTACaGaTiPaBTImYyenAeRkamkarRKb;RKgrbs;RbFanaFibtI ENlsun EmndWLa
(Nelson Mandela) ¬1994-1999¦. enHCameFüa)aycaM)ac;sRmab;karBarsuvtßiPaBelIsmiT§ipl EdlseRmc)anenAkñúgqñaMdMbUg
eRkayBIkardYlrlMénRbB½n§Ga)a:eft nigmankarrIkceRmInEfmeTotenAeRkamkarRKb;RKgkñúgGaNtiþTImYyrbs;RbFanaFibtI fab‘U
GwmebkKI (Thabo Mbeki) ¬1999-2004¦.
GVICabnþbnÞab;mkeTotKW rdæsPaEdlRtUv)ane)aHeqñateRCIserIstamlT§iRbCaFibetyü )anGnum½tc,ab;mYycMnYnTak;TineTA
nwgkarRRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy k¾dUcCakarbegáItTIPñak;garepSg²mYycMnYn EdlmanGaNtiþkargarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KWCa
GaNtiþkargarrMElkbnÞúkKña EdlpÞúyBIGaNtiþkargarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyénTIPñak;garEtmYy. bEnßmelIenHeTot sgÁmsIuvil nig
RbB½n§pSBVpSayB½t’man)anedIrtYnaTIpgEdr kñúgkarrkSasnÞúHénkMENTRmg;. fVIebIc,ab;bBaØtiþsþIBIGMeBIBukrlYy CaTUeTA RtUveKKitfa
RKb;RKan;k¾eday k¾mankrNIEdlbgðajfa karGnuvtþc,ab;TaMgenHenAmanPaBminRKb;RKan;enAeLIy. RbkarenHmYyEpñkk¾edaysar
xVHFnFan ¬GgÁkartmøaPaBGnþrCati 2004³259-260¦. elIsBIenHeTot mankarRtYtKñarvagGaNtiþkargarénTIPñak;garepSg²
nigkgVHkic©sRmbsRmYlrvagTIPñak;garTaMgenaH EdlmanParkic©RbyuT§nwgGMeBIBukrlYy ¬kariyal½yGgÁkarshRbCaCatisþIBIeRKOg
ejon nig]Rkidækmμ UNODC 2003¦.
fVIt,itEtmankarBiPakSasIþGMBIfa etIRtUvbegáItTIPñak;garRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyEtmYyb¤y:agNa k¾rdæaPi)al)anseRmcrkSa
TuknUvrcnasm<½n§sßab½nEdlmanGaNtiþkargarrMElkbnÞúkKñasRmab;RbyuT§nwgGMeBIBukrlYyenHdEdl edayeRCIsykkareFVI[RbesIr
eLIgEfmeTot cMeBaHTIPñak;garEdlmanRsab; dUcEdleK)andak;esñIeLIgenAkñúgyuT§saRsþesvasaFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyqñaM
2002. RsbtamGnusasn_EdlmanEcgenAkñúgyuT§saRsþenH KN³km μaFikarsRmbsRmYlRbqaMgnwgGMeBIBukrlYymYyRtUv)an
begáIteLIgsRmab;sRmbsRmYlkargarrbs;TIPñak;garepSg² ¬kariyal½yGgÁkarshRbCaCatisþIBIeRKOgejon nig]Rkidækm μ
UNODC 2003¦. karGnum½tyuT§saRsþesvasaFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KWCakarGPivDÆCaviC¢manedaypÞal; edaypþl;[
manKeRmagTUlMTUlaykñúgkarTb;sáat; nigRbyuT§nwgGMeBIBukrlYyenAkñúgEpñksaFarN³ ¬KWRksYgmnÞInanarbs;rdæaPi)al¦. kar
GPivDÆEdlCakmøaMgCMrujbEnßmmYyeTot KWkardak;c,ab;sþIBIkarTb;sáat;nigkarRbyuT§nwgskmμPaBBukrlYy EdlRtUv)anGnum½tkñúgqñaM
2004 CaCMnYsc,ab;sþIBIGMeBIBukrlYyqñaM 1992 EdlCaTUeTA RtUv)anemIleXIjfamanPaBminRKb;RKan;. c,ab;fμImanEcgGtßn½y
c,as;las;BIGMeBIBukrlYy RBmTaMgTTYlsÁal;TaMgEpñksUknigEpñkTTYlsMNUk faCabTel μ Is eBalKWcat;CabTel μ IsRBh μTNÐ
TaMgkarb:unb:gsUk b¤karb:unb:gBukrlYy.
RbeTsGaRhiVkxagt,ÚgRtUv)ancat;fñak;CaRbeTsTI 46 kñúgcMeNamRbeTsTaMg 159 enAkñúgtaragsnÞsSn_qñaM 2005
rbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCati sþIBITsSn³GMBIGMeBIBukrlYy. b:uEnþ fVIebIGMeBIBukrlYymankRmitTabk¾eday ebIeRbobeFobCamYynwg
RbeTsCitxag k¾r)aykarN_RbeTssþIBIkar)a:n;RbmaNGMeBIBukrlYy EdleFIVeLIgedaykariyal½yGgÁkarshRbCaCatisþIBI
eRKOgejon nig]Rkidækmμ (UNODC) rYmKñaCamYynwgrdæaPi)alGaRhVikxagt,Úg bgðaj[eXIjfa TsSn³GMBIGMeBIBukrlYymankRmit
x<s; fVIebIeKraykarN_fa GñkEdlRbQmmuxnwgGMeBIBukrlYyCak;EsþgmancMnYnticCagk¾eday.
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
enAGaRhiVkxagt,ÚgminmanTIPñak;garRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyEtmYyeT. pÞúyeTAvij Parkic©RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyRtUv)an
120
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
rMElkbnÞúkeTA[sßab½nepSg²mYycMnYn. karesIubGegát nigkardak;bNþwgGaCJa ¬KWbþwgecaTtamnItiviFItulakar¦ BIGMeBIBukrlYysßit
enAelIGaCJaFrCatiGyükarGaRhVikxagt,Úg (NPA) GgÁPaBesIubGegátBiess (SIU) nigesvab:UlIsGaRhiVkxagt,Úg (SAPS).
sßab½nnana dUcCakariyal½yGKÁsvnkr kariyal½yGñkkarBarsaFarN³ esvacMNUlBn§darGaRhiVkxagt,Úg nigKN³kmμkaresva
saFarN³ tammuxgarsñÚlrbs;xøÜn RtUvBRgwgesckþIsucriteTogRtg;rbs;nieyaCit karRKb;RKghirBaØvtßú nigKuNPaBrdæ)alenAkñúg
esvasaFarN³ EdlTaMgGs;enHKWCakic©karsñÚlkñúgkarTb;sáat;nigkarEvkmuxGMeBIBukrlYy.
GaCJaFrCatiGyükarGaRhiVkxagt,Úg (NPA) EdldwknaMedaynaykCatiénmhaGyükar ¬KWGKÁrdæGaCJa¦ (NDPD) nig
EtgtaMgedayRbFanaFibtI RtUv)anbegáIteLIgtambBaØtþimaRta 179 énrdæFmμnuBaØ EdlEcgfa GaCJaFrCatiGyükarGaRhVikxagt,Úg
(NPA) RtUvbMeBjmuxgarrbs;xøÜnedayKμankarP½yxøac KμankareyaKyl; b¤karerIseGIgNamYyeLIy. naykCatiEnmhaGyükar
(NDPD) raykarN_CUnsPa nigRtUvTTYlxusRtUvcMeBaHrdæmRnþIRksYgyutþiFm’. muxgar nigParkic©énGaCJaFrCatiGyükarGaRhVik
xagt,Úg (NPA) dUcEdlmanEcgenAkñúgc,ab;sþIBIGaCJaFrCatiGyükarGaRhVikxagt,Úg (NPA) mandUcteTAenH³
pþÜcepþIm nigdwknaMdMeNIrkarerOgkþIRBhμTNÐ kñúgnamrdæ
bMeBjmuxgarcaM)ac;NamYy EdlRtUvpþÜcepþImnigdwknaMdMeNIrkarerOgkþIRBhμTNÐEbbhñwg ehIynig
bBaÄb;dMeNIrkarkþIRBhμTNÐ.
kñúgParkic©EbbenH GaCJaFrCatiGyükarGaRhVikxagt,Úg (NPA) KWCasßab½nEdlmanTMnak;TMngCitsñiT§CamYynwgkic©RbwgERbg
rbs;rdæ kñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy nig]RkidækmμGgÁkarcat;taMgenAGaRhVikxagt,Úg.
GgÁPaBBIrénGaCJaFrCatiGyükarGaRhVikxagt,Úg (NPA) EdledIrtYnaTIpÞal;bMputkñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy
KWnaykdæan RbtibtþikarBiess (DSO) EdleKehApgEdrfaxüadMrI nigGgÁPaBrwbGUsRTBü (AFU).
eKaledAcm,gmYyénGaCJaFrCatiGyükarGaRhiVkxagt,Úg (NPA) KWRtUvGnuvtþbBaØtþisþIBIkarrwbGUsRTBü EdlmanEcgenA
CMBUk 5 nigCMBUk 6 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;]RkidækmμGgÁkarcat;taMg. GgÁPaBrwbGUsRTBü (AFU) RtUv)anbegáIteLIgsRmab;bMeBj
eKaledAenH. fVIIebIGgÁPaBrwbGUsRTBüenH minmanParkic©edaypÞal;kñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYyk¾eday k¾kargarrbs;GgÁPaBenH
mansar³sMxan;CamUldæanEdr cMeBaHkarTb;sáat;tamry³karTarykRbeyaCn_mkvij nigRTBüEdl)anmk EdlCalT§plénkar
Bak;B½n§enAkñúgskmμPaB]Rkidækmμ rYmTaMgGMeBIBukrlYypg.
naykdæanRbtibtþikarBiess (DSO) RtUv)andak;[dMeNIrkarkñúgqñaM 1999 kñúglkçN³CaEpñkmYYyénkarbegáInsmtßPaBrdæ
sRmab;esIubGegátnigdak;bNwþgGaCJa edaymanRbsiT§PaBcMeBaH]Rkidækm μEdlCaGaTiPaBCati. kñúgParkic©EbbenH naykdæan
RbtibtþikarBiess (DSO) KWCaTIPñak;garBhuEpñk CaBiess manGMNaccat;karTl;nwg]RkidækmμEdl)anRbRBwtþþedaymanGgÁkar
cat;taMg. GMNacenH rYmman karesIubGegát nigkardak;bNwþgGaCJaRbqaMgnwg]RkidækmμGgÁkarcat;taMg nigGMeBIBukrlYy.
Cacm,g naykdæanRbtibtþikarBiess (DSO) epþateTAelIkrNIGMeBIBukrlYyfñak;x<s;. naykdæanRbtibtþikarBiess (DSO)
)anGnum½tykviFIsaRsþGnuvtþn_c,ab;EbøkeKmYy EdlrYmpSMkarviPaK]Rkidækm μ karesuIbGegát nigkardak;bNwþgGaCJa tamrebob
bRBa¢abcUlKñaedayeRbIbec©kviTüafμI.
121
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGaRhiVkxagt,Úg
GgÁPaBesIubGegátBiess (SIU) RtUv)anbegáIteLIgtamc,ab;elx 74 nigRtUvTTYlxusRtUvcMeBaHrdæmRnþIRksYgyutþiFm’ nig
sPa. GgÁPaBesIubGegátBiess (SIU) KWCasßab½nBak;kNþalÉkraCü EdlmanEcgenAkñúgc,ab; edayRtUvTTYlParkic©esIubGegát
elIkarlYcbnøM GMeBIBukrlYy nigkarRKb;RKgminRtwmRtUvelIRTBüsm,tþirdæ nigR)ak;kassaFarN³. kñúgsßanPaBEbbenH GgÁPaBe
sIubGegátBiess (SIU) KWCaTIPñak;garEtmYyKt;EdlmanGaNtþikargardac;mux kñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy. eRkaykaresIub
Gegát RbsinebImanPsþútagBIkarlYcbnøM GMeBIBukrlYy nigkarRKb;RKgRTBüsm,tþirdæedayminRtwmRtUv GgÁPaBesIubGegátBiess
(SIU) manGMNaccat;viFankarbNþwgrdæb,evNIenAsalakþIBiess edIm,ITamTarykmkvijnUvRTBüsm,tiþrdæ nigR)ak;kassaFarN³
EdlRtUv)ancMNay b¤eRbIR)as;edayminRtwmRtUv. GgÁPaBesIubGegátBiessenH epþatelIkrNIrdæb,evNI nigkarTamTarykmkvij.
GgÁPaBesIubGegátBiess (SIU) minmanGMNaccat;viFankarerOgRBhμTNÐNamYyYeT. GgÁPaBesIubGegátBiess (SIU) eFIVkareday
manshRbtibtþikary:agCitsñiT§CamYyGaCJaFrCatiGyükarGaRhVikxagt,Úg (NPA) naykdæanRbtibtþikarBiess (DSO) GgÁPaB
rwbGUsRTBü (AFU) nigesvab:UlIsGaRhVikxagt,Úg (SAPS). eBlNaEdlGgÁPaBesIubGegátBiess (SIU) )anRbTHeXIjskmμPaB
]Rkidæ b¤rkeXIj]Rkidækmμ EdleKraykarN_B½t’manénkarrkeXIjenHRtUvbBa¢ÚneTAsßab½nesIubGegát]RkidækmμBak;B½n§ edIm,IbnþerOgkþI
GMeBIbTBukrlYy TaMgEpñkrdæb,evNI TaMgEpñkRBhμTNÐ.
enAkñúgsßab½nesvab:UlIsGaRhiVkxagt,Úg (SAPS) KWsaxaBaNiC¢kmμénEpñkesvaesIubGegát EdlmankarTTYlxusRtUvcm,g
Tak;TinnwgGMeBIBukrlYy. erOgenHbNþal[mankarbBa©ÚlGgÁPaBRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyénesvab:UlIsGaRhVikxagt,Úg (SAPS)
eTAkñúgEpñkesvaesIubGegát.
naykdæanbNþwgtv:aépÞkñúg (ICD) EdlRtUv)anbegáIteLIgedaybBaØtþiénCMBUk 10 Epñk 50¼1 énc,ab;sþIBIesvab:UlIsGaRhiVk
xagt,Úg elx 68¼1995 ¬c,ab;elx 68¦ manGMNacesIubGegátelIkarRbRBwtþiminRtwmRtUv EdlRbRBwtþedaysmaCikesvab:UlIs
GaRhiVkxagt,Úg nigsmaCikesvab:UlIsRkug ¬Epñk 53>2¼c,ab;elx 68¦ kñúgeKalbMNgelIksÞÜykarRbRBwtþil¥RtwmRtUvrbs;
b:UlIs. Parkic©enHrYmbBa©ÚlpgEdr TaMgkaresuIbGegátelIbTecaTRbkan;eTAelIsmaCikesvab:UlIsGaRhVikxagt,Úg EdlBak;B½n§enA
kñúgGMeBIBukrlYykñúgTRmg;NamYy. naykdæanbNþwgtv:aépÞkñúg (ICD) KWCanaykdæanrbs;rdæaPi)al EdldwknaMedaynaykRbtibtþi
mñak; EdlRtUv)anesñIeQ μaHedayrdæmRnþI nigEtgtaMgedayKN³km μaFikarsPa EdlRbtibtþikaredayÉkraCüBIesvab:UlIsGaRhVik
xagt,Úg ¬Epñk 51¼c,ab;elx 68¦.
tamKuNtémøénCMBUk 9 énrdæFmμuBaØ EdlEcgGMBIsßab½nrdæKaMRTlTi§RbCaFibetyüGaRs½yrdæFmμnuBaØ sßab½nrdæÉkraCümYy
cMnYnRtUv)anbegáIteLIg. kñúgcMeNamenHmankariyal½yGKÁsvnkr nigkariyal½yGKÁrdæGaCJa manTMnak;TMngBiessCamYYynwgRbB½n§
sucritPaBCati. sßab½nTaMgenHRtUv)ankarBarTl;nwgGnþraKmn_BIxageRkA nigRtUvTTYlxusRtUvcMeBaHrdæsPa Edlsßab½nTaMgenHRtUv
)antRmUv[raykarN_GMBIskmμPaB nigkarbMeBjmuxgarrbs;xøÜnCaerogral;qñaM ¬Epñk 181 énrdæFmμnuBaئ.
GKÁsvnkr EdldwknaMkariyal½yGKÁsvnkr dUcEdlmanEcgenAkñúgEpñk 188 énrdæFmμnuBaØ RtUveFIVsvnkmμ nigraykarN_
GMBIKNenyü r)aykarN_hirBaØvtßú nigkarcat;EcghirBaØvtßúrbs;sßab½nxageRkamenH³
RKb;naykdæannigrdæ)al fñak;Catinigfñak;extþ
RKb;salaRkugTaMgGs; nig
sßab½n b¤GgÁPaBKNeenyüNamYyepSgeTottamtRmUvkar.
122
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
dUecñH GKÁsvnkrmantYnaTIsMxan;kñúgkarRtYtBinitü]Rkidækm μesdækic©enAGaRhVikxagt,Úg rYmTaMg rYmcMENkkñúgkarTb;sáat;
GMeBIBukrlYypgEdr.
muxgarénkariyal½yGKÁrdæGaCJa EdldwknaMedayGKÁrdæGaCJa manEcgenAkñúgEpñk 182 énrdæFmμnuBaØ. dUcEdlmanEcgenA
kñúgbTbBa¢aCati GKÁrdæGaCJamanGMNacdUcteTAenH³
esIubGegátGMBIkarbMeBjkargarrdæ b¤enAkñúgr)alsaFarN³enAkñúgvis½yNamYYyénrdæaPi)al EdlRtUv)anecaT b¤mankar
sgS½yfaminRtwmRtUv b¤Edlbgá[manPaBxusqÁg b¤karxUcRbeyaCn_.
raykarN_GMBIkarbMeBjkargarenaH nig
cat;viFankarEklm¥smRsb.
bEnßmeTAnwgsßab½ncm,g²Edl)anerobrab;xagelImanTIPñak;garbEnßmmYycMnYneTot EdledIrtYnaTIenAkñúgkarTb;sáat;
GMeBIBukrlYy dUcCaKN³kmμkaresvasaFarN³ nigesvacMNUlBn§dar GaRhiVkxagt,Úg k¾dUcCaevTikaCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
EdlCasßab½nmYyEdlmanGñktMNagBIEpñkrdæaPi)al ÉkCn nigsgÁmsIuvil.
karerobcMkic©Rbtibtþikar
edaysarEtminmanTIPñak;garEtmYyRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KN³kmμaFikarsRmbsRmYlRbqaMgGMeBIBukrlYy RtUv)anbegáIt
eLIgtamGnusasn_ EdlmanEcgenAkñúgyuT§saRsþesvasaFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. KN³kmμaFikarenH rYmman naykdæan
Cati nignaykdæanextþ RBmTaMgTIPñak;gar nigsßabn½CatiepSgeTot EdlmanmuxgarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. KN³kmμaFikar man
Parkic©eFIVkarsRmbsRmYl nigeFIVsmahrNkmμkargarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy.
enAkñúgnaykdæanesvasaFarN³ nigrdæ)al GgÁPaBesvasaFarN³RbqaMgGMeBIBukrlYy mantYnaTIsRmbsRmYlpgEdr
nigRtUvTTYlxusRtUvelI³
karGPivDÆnigkarGnuvtþyuT§saRsþsþIBIesvasaFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
kic©sRmbsRmYl nigkareFIVsmahrNkm μkargarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyrbs;rdæaPi)alenAkRmiteKalneya)ay nig
kRmityuT§saRsþ
KaMRTkmμviFICatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
eKalneya)aynigshRbtibtþikarkñúgtMbn;nigGnþrCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
RbEmRbmUlnigviPaKB½t’manGMBIGMeBIBukrlYy nigkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nig
KaMRTrdæmRnþIRksYgesvasaFarN³ nigrdæ)alcMeBaHkarTTYlxusRtUvkñúgkarRbyuT§nwgGMeBI BukrlYy.
GgÁPaBesvasaFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (PSAC) pþl;pgEdr nUvesvapþl;eyabl; nigesvaKaMRT dl;EpñksaFarN³
sþIBIkarGnuvtþeKalneya)ay nignItikm μRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RBmTaMgekaHRbCMuKN³km μaFikarsRmbsRmYlRbqaMgnwgGMeBIBuk
rlYy. ya:gNak¾eday GgÁPaBesvasaFarN³RbqaMgGMeBIBukrlYy mineFIVkaresIubGegátGMeBIBukrlYyedayxøÜnÉgenaHeT.
123
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGaRhiVkxagt,Úg
yuT§saRsþénesvasaFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KWCaKeRmagEdlCakarepIþmKMnitTUlMTUlaysRmab;RbyuT§ nigTb;sáat;
GMeBIBukrlYyenAkñúgesvasaFarN³ EdlRtUv)anGnum½tenAkñúgqñaM 2002 pþl;karENnaMenAkñúgkic©RbwgERbgrbs;rdæaPi)alkñúgkar
RbyuT§GMeBIBukrlYy. yuT§saRsþesñIfa RtUvEtbegáIt[manlMnaMedaHRsaytamEbbRbTak;RkLa nigrYmbBa©ÚlKña sRmab;RbyuT§nwg
GMeBIBukrlYy EdltRmUv[mankarrYmpSMyuT§saRsþTb;sáat;nigyuT§saRsþRbyuT§ nigkarBRgwgsmtßPaBsßab½n nignItikm μ
rbs;rdæaPi)al1. yuT§saRsþenHbegáIt[mankarBicarNacMnYnR)aMbYncMNucdUcteTAenH³
karBinitüemIleLIgvijnigkarBRgwgeKalkarN_nItikmμ
begáInsmtßPaBsßab½nkñúgkaredaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYy
eFIV[RbesIreLIgdl;siTi§raykarN_GMBIGMeBIxusqÁg nigkarBarGñkbegðIbR)ab;BIGMeBIBukrlYy nigkarBarsakSI
karhamR)ammin[manbuKÁlBukrlYy nigGaCIvkmμBukrlYy
eFIV[RbesIreLIgdl;eKalneya)ayRKb;RKg nigGnuvtþkarRKb;RKg
karRKb;RKgRkmsIlFm’viC¢aCIv³
begáItPaBCaédKUCamYYynwgGñkBak;B½n§epSgeTot
viPaKEpñksgÁm RsavRCav nigts‘UmtisþIBIeKalneya)ay nig
elIkkm<s;karyl;dwg karhVwkhVWn nigkarGb;rM edIm,IKaMRTkarGPivDÆxagelI nigcab;eFIVyuT§nakarTMnak;TMngsaFarN³.
fVIebICMBUk 2 énc,ab;EdleTIbnwgGnum½tfμI sþIBIkarTb;sáat;nigRbyuT§nwgskmμPaBBukrlYy (PCCAA) manEcgBIbTelμIs
epSg²Tak;TinnwgskmμPaBBukrlYyk¾eday k¾]bkrN_bEnßmmYysRmab;RbyuT§nwgGMeBIBukrlYy manEcgenAkñúgCMBUk 3 EdlEcgfa
kmμviFIGPivDÆn_CatiniglT§iRbCaFibetyü (NDDP) GacesñIsMueTAecARkmenAkñúgGgÁCMnMuCRmH [esIubGegátbuKÁlEdlmanRTBüsm,tþi
minsmamaRteTAnwgRbPBcMNUl b¤RTBüsm,tþirbs;xøÜnbc©úb,nñEdleK)andwgB¤. bEnßmelIenH Epñk 34 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat; nig
RbyuT§nwgskmμPaBBukrlYy (PCCAA) tRmUvfaCanNamñak;Edlkan;kab;tMENgkñúgGMNac ehIy)andwg b¤manehtuplnwgdwg nig
sgS½yfa CnNamñak;epSgeTot)anRbRBwtþbTelμIsTak;TinnwgGMeBIBukrlYy EdlmancMnYnTwkR)ak; 100>000 Rand b¤ticCag US$
20>000¦ RtUvraykarN_GMBIkardwg b¤karsgS½yenaH b¤eFIV[kardwg b¤karsgS½yenaH RtUv)anraykarN_eTAkan;mRnþIb:UlIsNamñak;.
CnNamñak;Edy)anraykarN_BIskmμPaBEdlCab;sgS½yfaCaGMeBIBukrlYy RtUv)ankarBartamc,ab;elx 26 EdlEcgBIkarkarBar
cMeBaHGñkbegðIbR)ab;BIGMeBIBukrlYy tamry³dMeNIrkarbgðajnUvRbRBwtþkm μBukrlYy b¤karbMBanmuxtMENgepSgeTotenAkñúgEpñk
saFarN³ nigÉkCn.
enAkñúgkic©RbwgERbgTb;sáat;nigRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy rdæaPi)al)ankMNt;pgEdrfa RKb;naykdæan nigsßab½nTaMgGs;én
esvasaFarN³ RtUvbegáIt[mansmtßPaBGb,brmasRmab;bMeBjmuxgardUcteTAenH³
eFIVkar)a:n;RbmaNGMBIhaniP½y
GnuvtþEpnkarTb;sáat;karlYcbnøM y:agehacNas;RtUvmaneKalneya)ayRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigEpnkarGnuvtþn_
edayGnuelamtambBaØtþic,ab;sþIBIkarRKb;RKghirBaØvtßúsaFarN³
esIubGegátbzmelIkarecaTRbkan;BIGMeBIBukrlYy nigelIhaniP½yEdlrkeXIj
pþl;lT§PaBdl;dMeNIrkarénkaresIubGegátEfmeTot karEvkmux nigkareFVIbNþwgGaCJa edayGnuelamtamc,ab; nignIti
viFICaFrman
TTYl nigedaHRsaykarecaTRbkan;GMBIGMeBIBukrlYy tamry³ynþkarénkarbegIðbR)ab;b¤ynþkarepSgeTot nig
elIksÞÜyRkmsIlFm’viC¢aCIv³kñúgcMeNamnieyaCit.
1cUremIlnaykdæanesvasaFarN³nigrdæ)al yuT§saRsþesvasaFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy Pretonia Exmkra qñaM 2002.
124
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
emeronEdlTTYl)an
PaBxøaMgmYyénRbB½n§sucritPaBCatiGaRhVikxagt,Úg KWkardak;[eRbInUveKalkarN_c,ab;TUlMTUlayBak;B½n§nwgkarRbqaMgGMeBI
BukrlYy. eKalkarN_c,ab;enH rYmman c,ab;sþIBIkarelIksÞÜyrdæ)altulakar nigc,ab;sþIBIkarelIksÞÜysiTi§eRbIR)as;B½t’man Edl
pþl;GMNac[saFarNCnTUeTAGacsMu[EpñksaFarN³ KWRksYg mnÞIkñúgrdæaPi)al pþl;B½t’mandl;BYkxøÜn nigGacsYredjedal
b¤CMTas;eTAnwgesckþIseRmcrbs;rdæ)al. enAkñúgr)aykarN_rbs;RbeTssþIBIkar)a:n;RbmaNGMBIGMeBIBukrlYy manelIkeLIgfa
c,ab;TaMgenH)anbegáIntmøaPaBy:agFMeFg nigCYy[manrdæaPi)als¥ats¥M. kaGnum½tc,ab;sþIBIkarTb;sáat;nigRbyuT§nwgskmμPaB
BukrlYyKYrEtnaMeTArkkarbgálkçN³gayRsYld¾manRbsiT§PaBpgEdrkñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy. bEnßmelIenHc,ab;elx 26
)anpþl;karkarBardl;GñkbegðIb[dwgBIGMeBIBukrlYy nigsakSIenAkñúgkrNIRbyuT§RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenAkñúgkarKaMRTParkic©rbs;
buKÁlkñúgkarraykarN_BIGMeBIBukrlYy dUcEdlmanEcgbBa¢ak;enAkñúgc,ab;sþIBIkarTb;sáat; nigRbyuT§nwgskm μPaBBukrlYy.
y:agNak¾eday kgVl;)anekIneLIgedaysarEtrdæxVHsmtßPaBkñúgkarpþl;[nUvkarkarBarCak;Esþgedaysarnaykdæan nigsßab½n
PaKeRcInmin)anpþl;[maneKalneya)aynignItiviFI EdlcaM)ac;sRmab;Rbtibtþitamc,ab;;elx 26 enaHeT ¬kariyal½y G>s>b>
Tb;sáat;eRKOgejon nig]Rkidækmμ¼2003 nig Van Vuuren 2004³6¦.
RbkarenHTak;Tindl;]bsKÁmYyEfmeTot eBalKWkgVHénkarGnuvtþc,ab;EdlmanCaFrman ¬tmøaPaBGnþrCati 2004³259¦
nigfa enAkñúgEpñksaFarN³ K μansmtßPaBes μ IKñakñúgkarGnuvtþ nigRbtibtþitamc,ab; ¬kariyal½y G>s>b>sþIBIeRKOgejon nig
]Rkidækmμ¼2003¦. dUecñH FatupSMmYyEdlFanaeCaKC½ydl;yuT§saRsþRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KWsßitenAkñúgkarGnuvtþtamc,ab;Ca
Frman RBmTaMgelIkkm<s;karyl;dwgénGñkEdlmanParkic©Gnuvtþc,ab; ehIynigelIkkm<s;karyl;dwgdl;saFarNCnTUeTA
sIþGMBIsiTi§nigkarTTYlxusRtUv EdleKalkarN_c,ab;)anpþl;dl;GñkTaMgenaH ¬kariyal½yG>s>b> sþIBIeRKOgejon nig]Rkidækmμ¼
2003 nig Van Vuuren 2004³4-5¦.
fVIebIGaRhVikxagt,Úg)anTTYleCaKC½ykñúgkarbegáInsmtßPaBGnuvtþc,ab;k¾eday ¬mann½yfa karesIubGegát nigkardak;
bNwþgGaCJa¦ k¾RbeTsenHmin)anTTYleCaKC½y[)andUcKña enAkñúgkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy nigkarGb;rMsaFarNCnEdr EdlCa
GgÁFatu 2 eToténviFIsaRsþ 3muxRBYjRbqaMgGMeBIBukrlYy. enHbegáIt)anCakMesaycm,gmYykñúgcMeNamkMesaynana sþIBIlMnaM
edaHRsaybc©úb,nrbs;GaRhiVkxagt,ÚgcMeBaHGMeBIBukrlYy ¬kariyal½y G>s>b>sþIBIeRKOgejonnig]Rkidækm μ¼2003¦ RbEhl
edaysarEtminmanTIPñak;garRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyEtmYyEdlmanGMNacEbbenH.
yuT§saRsþenHEcgpgEdrBIbBaðaEdlRtUvmankic©sRmbsRmUlkan;EteRcIneLIg rvagsßab½nnana EdlmanParkic©RbqaMgnwg
GMeBIBukrlYy. kic©sRmbsRmYlrvagsßab½nnanaeTIbEtnwgpþÜcepþImeFIVeLIgfμI²enHb:ueNÑaH. karbegáItTIPñak;garsRmbsRmYlRbqaMg
nwgGMeBIBukrlYy )anTTYleCaKC½yxøH² kñúgkarRbmUlpþMúTIPñak;garTaMgenH ¬Van Vuuren 2004³4¦. k¾b:uEnþ Parkic©RbqaMgnwgGMeBI
BukrlYyEbbrMElkbnÞúkKña enAEtRtUv)anemIleXIjfaCakMesaymYYyRbePT edayvamanParkic©RtYtKñaenAkñúgc,ab; nigkgVHkic©
sRmbsRmYlrvagsßab½nTaMgenH. dUecñH RtUvEtmankarbBa¢ak;[c,as;las; nUvParkic©rbs;TIPñak;garnImYy² RBmTaMgsRmbsRmYl[
)anRbesIreLIgnUvyuT§saRsþRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ehIynigsRmbsRmYl[)anRbesIreLIgnUvkarepþImKMnit nigkaresIubGegát
¬kariyal½y G>s>b>sþIBIeRKOg ejonnig]Rkidækmμ¼2003¦. eK)anesñIfa GaRhVikxagt,ÚgKYrBicarNaGMBIkarbegáItTIPñak;garRbqaMg
nwgGMeBIBukrlYyEtmYy sRmab;eFIVCameFüa)ayEktRmUvPaBminRKb;RKan;EdlemIleXIjenH ¬Van Vuuren 2004³3-4¦.
cMMNucexSaymYyeTot KWkgVHkarRKb;RKgB½t’manGMBIGMeBIBukrlYy EdlTb;sáat;rdæaPi)al min[mansmtßPaBGacyl;dwg
)anGMBIRTg;RTaynigTMhMénGMeBIBukrlYy. RbkarenHk¾bg¥ak;bnÞúcpgEdrdl;karvas;EvgeTAelIRbsiT§PaBényuT§saRsþnigskm μPaB
125
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ RbeTsGaRhiVkxagt,Úg
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. dUecñH RtUvEtbegáInsmtßPaBRKb;RKgcMeNHdwgenAkñúgsßab½n EdlmanParkic©RbyuT§nwgGMeBIBukrlYy
¬kariyal½y G>s>b>sþIBIeRKOgejon nig]Rkidækmμ¼2003¦.
tRmUvkarbegáInsmtßPaBsßab½nedIm,ITb;Tl;CamYYynwgGMeBIBukrlYy RtUv)anedaHRsaypgEdrenAkñúgyuT§saRsþesva
saFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. enHKW karbegáInsmtßPaBtulakarEdlbc©úb,nñenH manbnÞúkkargareRcInelIslubEdlbNþal
[mankksÞHsMNMuerOgCaeRcIn karGUsbnøay nigkardkfyerOgkþITak;TinnwgGMeBIBukrlYy RBmTaMgbegáInsmtßPaBénmRnIþesIub
Gegát. mantRmUvkarbegáInsmtßPaBrbs;;naykdæan nigsßab½nnanapgEdr kñúgkaredaHRsayGMeBIBukrlYyépÞkñúg ¬kariyal½y
G>s>b> sþIBIeRKOgejonnig]Rkidækm μ¼2003¦. k¾b:uEnþ sßab½nEdlTTYlxusRtUvkñúgkarGnuvtþc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RtUv
RbQmmuxnwgFnFanEdlkan;EtticeTA² nigcMnYnerOgkþIEdlkan;EteRcIneLIg² ¬tmøaPaBGnþrCati 2004³259¦. tamBit
mankarGHGagfa yuT§saRsþesvasaFarN³RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyxøÜnÉg k¾min)aneRKagTuknUvfvikabEnßm EdlnwgRtUvkarCacaM)ac;
Edr ehIyTuk[sßab½nnignaykdæannanapþl;FnFansRmab;skm μPaBbEnßm edayxøÜnÉg edaydkecjBIfvikarbs;xøÜnEdlman
bc©úb,nñ ¬tmøaPaBGnþrCati 2004³ 260¦. RbkarenHbNþal[naykdæanmYycMnUnmindak;eRbIR)as;nUvnItiviFI nigynþkarsRmab;
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy dUcEdlc,ab;)antRmUvenaH.
RbPB
tmøaPaBGnþrCati 2004 r)aykarN_sklGMBIGMeBIBukrlYy qñaM 2004.
http://www.globalcorruptionreport.org/download.htm
UNODC ¬kariyal½yGgÁkarshRbCaCatisþIBIeRKOgejonnig]Rkidækm μ¦ nigrdæaPi)alGaRhiVkxagt,Úg qñaM 2003
r)aykarN_RbeTssþIBIkar)a:n;RbmaNGMeBIBukrlYy.
http://www.unodc.org/southafrica_reports/
Van Vuuren, Hennie, 2004 GaRhVikxagt,Úg karsikSakrNIKMrU ¬esckþIsegçb¦ ÉksarsRmab;karRbCMuenAekny:a
sþIBIrdæaPi)alfμIRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy erobcMrYmedayrdæaPi)al ekny:a TI-ekny:a nigtmøaPaBGnþrCati 11-13 tula
2004.
http://www.kenyangm.co.ke/pdfs/south_africa.pdf
B½t’manRbEmRbmUlpgEdrBIRbB½n§evbsayrbs;sßab½nepSg²Edl)anerobrab;xagelI.
126
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
tulakarrdæ)al
kariyal½yRbqaMgnwgkarlagluykxVk; (AMLO)
tulakarFmμnuBaØ
KN³kmμkare)aHeqñat
RksYgyutþiFm’
KN³kmμkarCatisiTi§mnusS
kariyal½yGKÁsvnkréf (OAG)
kariyal½yKN³kmμkaresvakmμsIuvil (OCSC)
kariyal½yKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
kariyal½yKN³kmμkarB½t’manpøÚvkar (OIC)
kariyal½ykarBarBlrdæéf Ombudsman
KN³kmμkarGPivDÆn_esvasaFarN³.
bTbBaØtþicm,g
c,ab;sþIBIbTelμIsTak;TinnwgkaredjéføBukrlYycMeBaHTIPñak;garrdæ ¬qñaM 1999¦
c,ab;sþIBIkarbegáIttulakarrdæ)al ¬qñaM 1999¦
c,ab;RbqaMgnwgkarlagluykxVk; ¬qñaM 1999¦
c,ab;sþIBIbTelμIskñúgkaredjéføenATIPñak;garrdæaPi)al ¬qñaM 1999¦
c,ab;sþIBIkariyal½ytulakarFmμnuBaØ ¬qñaM 1999¦
c,ab;sþIBIB½t’manpøÚvkar ¬qñaM 1999¦
c,ab;begáItGgÁkarsþIBIkarRbqaMgGMeBIBukrlYy ¬qñaM 1999¦
c,ab;begáItGgÁkarsþIBIKNbkSneya)ay ¬qñaM 1998¦
c,ab;begáItGgÁkarsþIBIsvnkmμrdæ ¬qñaM 1999¦
c,ab;begáItGgÁkarsþIBIGñkkarBarBlrdæ ¬qñaM 1999¦
c,ab;sþIBIRKb;RKgRkumh‘unnigPaKh‘unedayrdæmRnþI ¬qñaM 2000¦.
raCaNacRkéf1
1B½t’mancMeBaHCMBUkenHRtUv)anpþl;[eday Ryratana Suwanraks GñkRKb;RKgGgÁPaBGPi)alkic©énkmμviFIGPivDÆn_ G>s>b RbcaM
RbeTséf.
127
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ raCaNacRkéf
savta
munqñaM 1975 karesIubGegát nigkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy RtUv)aneFIVeLIgedayTIPñak;garrdæaPi)alFmμta ¬CaBiess
b:UlIs¦ Cacm,g edayGaRs½½yelIc,ab;RBhμTNÐ nigbTbBa¢aepSg² EdlGnuvtþcMeBaHmRnþIsaFarN³. mRnþIrdæEdleKrkeXIjfa)an
RbRBwtþGMeBIBukrlYy RtUvRbQmmuxnwgkarRBmanCabTvin½yedayTIPñak;garrdæaPi)alrbs;samIuCnerog²xøÜn. dUcKñanwgkrNIenA
kñúgRbeTsepSgeTotEdr karvivtþn_énsßab½nRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenARbeTséf )anekItecjBIvibtþisþIBITMnukcitþrbs;saFarNCn
eTAelIrdæaPi)al. eRkayBIkarrMeCIbrMCYlCasaFarN³RbqaMgnwgrdæaPi)alenA éf¶TI 14 Extula qñaM 1973 rdæFmμnuBaØqñaM 1974
Ecgfa rdæRtUverobcM[manRbB½n§rbs;rdæRbkbedayPaBs½kiþsiT§ nigRtUvcat;viFankarRKb;Ebby:agsRmab;Tb;sáat; nigbM)at;karEsVg
rkplRbeyaCn_tamry³meFüa)ayBukrlYy. CalT§pl enAkñúgqñaM 1975 c,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyRtUv)anRbkas[eRbI nig
TIPñak;garBiess KWkariyal½yKN³kmμkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (OCCC) RtUv)anbegáIteLIg.
cab;BIqñaM 1975 dl;qñaM 1999 kariyal½yKN³kmμkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (OCCC) dMeNIrkarkñúgsßanPaBCaGgÁPaB
Biessrbs;rdæaPi)alenAkñúgkariyal½yrbs;naykrdæmRnþI. k¾b:uEnþ kRmiténGMeBIBukrlYyenAEtx<s;enAeLIy Cacm,gKwedaysar
EtmanRkmsIlFm’minRKb;RKan; manbriyakasmYyEdlnaMeTArkGMeBIBukrlYy mankarGnuvtþGn;fy karsRmbsRmYlkic©RbwgERbg
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyminRKb;RKan; nigkgVHÉkraCPaBénkariyal½yKN³km μkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (OCCC) EdlRtUv
raykarN_CUnGgÁnItiRbtibtþiEtb:ueNÑaH. bEnßmelIenH mankarminTukcitþBIsaFarNCnTUeTA eTAelIkariyal½yKN³kmμkarRbqaMgnwg
GMeBIBukrlYy (OCCC) nigTIPñak;garsucritPaBepSgeTot CaBiess KWb:UlIsnigtulakar.
rdæFmμnuBaØqñaM 1997 ekItecjBIkic©RbwgERbgkMENTRmg;neya)ay EdlekItecjBIkarrMeCIbrMCYlrbs;BlrdækñúgEx]sPa qñaM
19912. edIm,IFana[mantmøaPaB nigKNenyüPaB rdæFmμnuBaØmanbMNgbegáItsßab½nRtYtBinitünana EdlÉkraCü mantmøaPaB
nigminsßitenAeRkamGnþraKmn_BIGgÁnItiRbtibtþi. sßab½nEdlmanrYcmkehIy RtUv)anerobcMrcnasm½<n§eLIgvijedIm,IFana[man
ÉkraCPaBFMeFg rIÉsßab½nfμICaeRcInRtUv)anbegáIteLIg ¬KN³kmμkare)aHeqñat kariyal½yRbqaMgnwgkarlagluykxVk; kariyal½y
GñkkarBarBlrdæ tulakarrdæ)al nigtulakarFmμnuBaئ. edayGnuelamtambBaØtþiénrdæFmμnuBaØ c,ab;begáItGgÁkarsþIBIkarRbqaMgnwg
GMeBIBukrlYy RtUv)anRbkas[eRbIkñúgqñaM 1999. pÞúynwgkariyal½yKN³km μkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy EdlsßitenAeRkam
kariyal½ynaykrdæmRnþI KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC) RtUv)anbegáIteLIgCasßab½nÉkraCükñúgqñaM 1999
eRCIserIsedayRBwT§sPa ¬EdlRtUv)ane)aHeqñateRCIstaMgedaypÞal;edayRbCaBlrdæ¦.
tRmUvkarelIksÞÜytmøaPaB kareFIV[KuNPaBesvasaFarN³manPaBRbesIreLIg nigkarBRgwgPaBsucriteTogRtg;enAkñúg
CIvPaBsaFarN³ KWCakmøaMgCMrujmYypgEdr EdlsßitenABIeRkaykarRbkas[eRbIbTbBa¢aénkariyal½ynaykrdæmRnþI sþIBI
GPi)alkic©l¥ ¬qñaM 2001¦. esckþIENnaMenHkñúgcMeNambMNgepSgeTot manbMNgTb;sáat;GMeBIBukrlYy karRbRBwtþiqÁaMqÁg nigkar
GnuvtþminRtwmRtUvedIm,IRbeyaCn_pÞal;xøÜn nigkarman)anrbs;buKÁlTaMgkñúgEpñksaFarN³ nigEpñkÉkCn nigkarbegáIts μartITTYl
xusRtUvrYmcMeBaHsgÁm. bTbBa¢amanEcgGMBIviFanénsucritPaB nigviFanénKuNFm’cMeBaHR)ak;kas kñúgcMeNameKalkarN_sMxan;²
énGPi)alkic©l¥. kñúgqñaM 2003 raCrdæaPi)al)anecjRBHraCRkwtü sþIBIviFannignItiviFIsRmab;rdæ)alsaFarN³l¥ edayepþateTAelI
kareqøIytbeTAnwgtRmUvkarnUvkarRKb;RKgEdlmanmUldæanelIlT§pl RbsiT§PaB nigKuNFm’ cMeBaHR)ak;kas tmøaPaB nigkarkat;
bnßykariyaFibetyü. RBHraCRkwtüEtgtaMgtYnaTIsMxan;²dl;KN³km μkarGPivDÆn_EpñksaFarN³ EdlRtUv)anbegáIteLIgkñúgqñaM
2002 sRmab;dwknaMdMeNIrkarkMENTRmg;EpñksaFarN³.
2enAkñúgqñaM 1992 ]tþmesnIyEdldwknaMrdæRbharkñúgqñaM 1991 eLIgkan;GMNacCanaykrdæmRnþI. rdæFmμnuBaØqñaM 1997 bc©úb,nñEcgfa
naykrdæmRnþIGacmkBIemdwknaMKN³bkSneya)ayEdlmaneQ μaHenAkñúgbBa¢IebkçCnsRmab;smaCiksParbs;KN³bkSneya)ayEt
b:ueNÑaH.
128
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
raCaNacRkéfRtUv)ancat;fñak;CaRbeTsCab;lMdab;fñak;TI 59 kñúgcMeNamRbeTsTaMg 159 EdlmaneQμaHenAkñúgsnÞsSn_qñaM
2005 rbs;GgÁkartmøaPaBGnþrCatisþIBITsSn³elIGMeBIBukrlYy. GMeBIBukrlYyenAEtCakgVl;y:agFMeFgenAeLIy CaBiess
enAkñúgEpñklT§kmμ Bn§dar3
nigRbtibtþikarGaCIkmμ. CaeRcInqñaMmkehIy GMeBIBukrlYymanPaBEbøk²Kña nigsμúKsμaj TaMgTMhM nig
TRmg; edayGnuelamy:agCak;lak;eTAnwgkarERbRbYlPøam²énbriyakasneya)ay esdækic© nigsgÁm kareCOnelOnEpñkbec©kviTüa
nigkarRbkYtRbECgGaCIvkmμy:agsahav. sþIBIGMeBIBukrlYyEpñkneya)ay ¬neya)ayedayykR)ak;CameFüa)ay¦ RBmTaMgGMeBI
BukrlYyEdlTak;Tinnwg]RkidækmμGgÁkarcat;taMg nigeBsüakmμmansPaBFMeFg. sarB½t’man)anedIrtYnaTIkan;EtsMxan;eLIgenAkñúg
karesIubGegát nigeFVI[eKdwgB¤nUv]TahrN_GaRkk;énGMeBIBukrlYy. sPa)anbegáIntYnaTIrbs;xøÜnpgEdr enAkñúgkarBinitüemIlkar
bMBanGMNacedaymRnþI nigGñkneya)ay rIÉGgÁtulakark¾kMBugbgðajsBaØaéneKalCMhrÉkraCürbs;xøÜnkan;EteRcIneLIgEdr. enA
TIbBa©b; manbNþajsgÁmsIuvilRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyy:agrs;revIkpgEdr edaymanGgÁkartmøaPaBéf bNþajRbqaMgnwgGMeBI
BukrlYy nigmUlniFisRmab;éfEdls¥ats¥M nigmantmøaPaBEdledIrtYrnaTIcm,g.
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
KN³km μkarCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy (NCCC) KWCaTIPñak;garÉkraCütamrdæFm μnuBaØ EdlRtUvTTYlxusRtUvcMeBaHsPa.
KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYymansmaCikR)aMbYnnak; ¬RbFanmñak; nigsmaCikR)aMbInak;¦ EdlmanGaNtþiR)aMbYnqñaM eday
minGaceRCIstaMgsaCaf μ I)aneT. smaCikRtUv)aneRCIstaMgedaysPa edayeRCIserIsecjBIbBa¢IeQ μaHEdlmanebkçCn 18nak;
EdlRtUv)anesñIeQμaHedayKN³kmμaFikarsRmaMgebkçCnEdlmansmaCik 15nak;.4
buKÁlEdlRtUv)anesñIeQμaHCaebkçCnsRmab;
smaCikénKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy KWCardæmRnþI ecARkmtulakarFmμnuBaØ smaCikÉkraCüénKN³kmμkarGñkkarBar
Blrdæ smaCikénKN³km μkarCatisiTi§mnusS KN³km μkarsvnkm μrdæ EdlkMBugbeRmIkar b¤)anbeRmIkñúgmuxgarminTabCag
GKÁRBHraCGaCJarg GKÁnayk b¤tMENgsmmUl b¤CasaRsþcarüsaklviTüal½y. KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyRtUvdak;
r)aykarN_RbcaMqñaM sþIBIlT§plkargarrbs;xøÜn CUnRBwT§sPa sPatMNagraRsþ nigKN³rdæmRnþI.
bEnßmeTAnwgGgÁPaBrdæ)alnana KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYymannaykdæancm,gcMnYnR)aMBIr³ ¬1¦naykdæan
viFankarTb;sáat;GMeBIBukrlYy ¬2¦naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy¼TMnak;TMngsaFarN³nigsIlFm’ ¬3¦naykdæaneKal
neya)aynigEpnkar ¬4¦naykdæanbM)at;;GMeBIBukrlYy¼rdæ)almUldæannigEpñksgÁm ¬5¦naykdæanbM)at;;GMeBIBukrlYy¼Epñk
epSg² eTot ¬6¦ naykdæanGFikarkic©RTBüskmμ nig ¬7¦naykdæankic©karc,ab;.
kariyal½yénKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC) KWCaelxaFikardæanénKN³km μkar. elxaFikardæanenH
dwknaMedayGKÁelxaFikarmñak; EdlRtUvTTYlxusRtUvedaypÞal;cMeBaHRbFanKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy.
KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyTTYlParkic©CaGñksRmbsRmYlcm,grvagkic©RbwgERbgRKb;Ebby:agRbqaMgnwgGMeBI
BukrlYyenARbeTséf rYmTaMgkarTb;sáat; nigkarGnuvtþ. muxgarrbs;KN³kmμkarenHmanEcgenAkñúgrdæFmμnuBaØ nigc,ab;begáItGgÁkar
sþIBIkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy qñaM 1999 nigmanTak;Tin CaBiess eTAnwg³
3eyagtamGKÁnaykénnaykdæanBn§dar ¬2002¦ y:agehacNas;TwkR)ak;cMnYn 25 lan)at ¬RbEhl 610>000 duløarshrdæ
Gaemrik¦ RtUv)ansUkdl;mRnþIBn§darral;Ex.4
smasPaBKN³km μaFikarsRmaMgebkçCn rYmmanRbFantulakarkMBUl RbFantulakarFm μnuBaØ RbFantulakar rdæ)alkMBUl
saklviTüaFikarR)aMBIrnak; EdltMNag[sßab½nGb;rMCan;x<s;rdæ nigtMNagKN³bkSneya)ay R)aMnak; EdlmanGasn³enAkñúgsPa
tMNagraRsþ.
129+
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ raCaNacRkéf
karRbkas nigGFikarkic©elIRTBüskmμ nigRTBüGkmμ³ KWbuKÁlEdlkan;kab;tMENgneya)ay k¾dUcCamRnþICan;x<s;én
rdæaPi)al ¬fñak;mCÄim nigfñak;mUldæan¦ RtUvpþl;sRmg;KNenyüénRTBüskmμ nigRTBüGkmμrbs;xøÜnCUnKN³kmμkar
CatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy k¾dUcCasRmg;KNenyürbs;shB½T§ nigkUnEdlenAkñúgbnÞúk5
¬ral;bIqñaMmþg k¾dUcCaenAeBl
cUlkan;muxgar enAeBlcakecjBImuxgar nigmYyqñaMeRkayBIcakecjBImuxgar¦. KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBI
BukrlYy TTYlxusRtUvkñúgkarkMNt;RbePTtMENgnana EdlRtUvRbQmmuxnwgGFikarkic©elIRTBüskmμ nigRtUvEcgviFan
nignItiviFI. KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyGaceFIVGFikarkic©elIkrNINamYykalebImankarsgS½yy:agsm
ehtupleTAelImRnþINamñak; ¬sUm,IEtsamuICnminEmnCamRnþIfñak;x<s;k¾eday¦ nigbBa¢amRnþIenaH[dak;CUnesckþIRbkas
RTBüsm,tiþEbbenH.
karTb;sáat;GMeBIBukrlYy rYmmankarGb;rMGMBIGMeBIBukrlYy nigkarelIkkm<s;karyl;dwgCasaFarN³ KWKN³kmμkarCati
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyTTYlxusRtUvkñúgkarkat;bnßy»kasRbRBwtþGMeBIBukrlYy Gb;rMBlrdæ elIksÞÜysIlFm’ nig
sIlFm’kñúgkarbMeBjkargar nigBRgwgsm<½n§PaBCamYYynwgsgÁmsIuvil nigEpñkÉkCn. KN³km μkarenHpþl;viFankar
nigGnusasn_ ¬rYmTaMg Eklm¥EpñknItikmμ nigEpñkRKb;RKg¦ dl;KN³rdæmRnþI nigGgÁkarBak;B½n§ kñúgeKalbMNgeFIV[
nItiviFIeFVIkargarmanPaBRbesIreLIg nigkat;bnßy»kas nigeRKOgelIkTwkcitþ[RbRBwtþGMeBIBukrlYyenAkñúgEpñk
saFarN³. KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyelIksÞÜytmøaPaB nigKNenyüPaBenAkñúgsgÁmpgEdr.
KN³kmμkarenHsegátemIlkarGnuvtþc,ab;begáItGgÁkar sIþBIkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy EdlBak;B½n§nwgbBaðaTMnas;pl
RbeyaCn_.
karbM)at;GMeBIBukrlYy³ KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYymanGMNaceFIVGFikarkic© nigesIubGegát.
KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy esIubGegátbTelμIsEdlTak;Tinnwgkaredjéfø dUcmanEcgenAkñúgc,ab;qñaM 1999
sIþBITIPñak;garsaFarN³pgEdr. c,ab;enHdak;Bin½yy:agF¶n;F¶rcMeBaHGñkneya)ay nigmRnþIrdæ k¾dUcCaGaCIvkrÉkCnEdr6. mRnþI
saFarN³Edl)andwgBIkarGnuvtþdMeNIrkarlT§km μ EdlminyutþiFm’ b¤edaymanGMeBIBukrlYy k¾b:uEnþxkxanmin)ancat;karTl;nwg
dMeNIrkarenH k¾RtUvTTYleTasF¶n;F¶rEdr.
KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyGacTamTarÉksarBak;B½n§ b¤vtßútag BIbuKÁlNamñak; b¤ekaHehAbuKÁlNamñak;[eFIVCa
ksiNsakSIenAkñúgkrNIBukrlYyNamYy. KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyminGacecjdIkaEqkeqr b¤dIkacab;xøÜn b¤XMuxøÜn
)aneT. KN³km μkarenHRtUvdak;BaküsMu eTAtulakarmansmtßkic©[ecjdIkaEbbenH. RbsinebIKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBI
BukrlYyyl;fa karbnþbMeBjkargarrbs;CnCab;ecaTnwgbgá[mankarxUcxatdl;RksYgrdæaPi)al b¤bNþal[man]bsKÁdl;kar
esIubGegát KN³kmμkarRtUvbBa¢ÚnerOgenHeTAecAhVaynayrbs;samuICn edIm,IecjbBa¢a[BüÜrmuxgarBIRksYgrdæaPi)al edayrg;caM
esckþIseRmcrbs;KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. enAeBlesIubGegátGMBIRTBüFnminRbRktINamYy KN³km μkarCati
RbqaMgGMeBIBukrlYymanGMNacbBa¢a[rwbGUsykRTBüenaHCabeNþaHGasnñ)an.
5eyagtamEpñk 291 énrdæFmμnuBaØ buKÁlEdlkan;kab;tMENgneya)aydUcteTAenH RtUvdak;CUnKN³nI³ ¬1¦naykrdæmRnþI ¬2¦rdæmRnþI
smaCikrdæaPi)al ¬3¦smaCiksPatMNagraRsþ ¬4¦smaCikRBwT§sPa ¬5¦mRnþIneya)ayepSgeTot ¬6¦mRnþIrdæ)almUldæan nig
smaCiksPamUldæan dUcEdlmanEcgenAkñúgc,ab; ¬bBa¢IenHmanEcgbBa¢ak;enAmaRta 39 énc,ab;begáItGgÁkarsþIBIkarRbqaMgnwgGMeBI
BukrlYy¦. KN³nIEdlRtUv)andak;CUnedaynaykrdæmRnþI nigrdæmRnþIsmaCikrdæaPi)al RtUvRbkaspSayCasaFarN³.6
enAkñúgqñaM 2000 eKeCOfa GMeBIBukrlYyenAkñúglT§kmμ mancMnYnRbEhlBI 5° eTA 10°énfvika KeRmaglT§kmμ ninmanRbEhlBI
10° eTA 20°énfvikarKeRmagedjéfø ¬sikçasalaGMBIEpnkaryuT§saRsþRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy EdleFIVeLIgedayKN³kmμkarCati
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyqñaM 2000¦.
130
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
karRtYtBinitüelIkic©Rbtibtþikarrbs;KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RtUv)anFanatamry³karkMNt;kic©sRmb
sRmYlRbtibtþikary:agc,as;las; EdlmankarBak;B½n§CamYyesvakmμrbs;tulakar nigsßab½nGyükar. karesIubGegátelIkrNI
GMeBIBukrlYy RtUv)ansegátemI;lpgEdr edayKN³kmμaFikarBiessnana EdlmansmasPaBrYmKñarvagbuKÁlCMnajBIeRkA Edlman
KuNvuDÆIx<s; nigmRnþIénKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy.
KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy minRKan;EtmanParkic©FanakarBarsakSIb:ueNÑaHeT k¾b:uEnþ manGMNacpgEdrkñúgkar
ecjbTbBa¢a nigseRmcGMBIkarpþl;rgVan;cMeBaHB½t’manEdlnaMeTArkkarEvkmuxskmμPaBBukrlYy. KN³kmμkarenHCRmuj[mankar
RsavRCavsIþGMBIGMeBIBukrlYy tamTsSn³yl;eXIjkñúgEpñksgÁm Epñkesdækic© Epñkneya)ay nigEpñk]RkidækmμpgEdr. KN³kmμkar
enH)anpþÜcepþImkmμviFITb;sáat;mYycMnYn kñúgcMeNamyuvCn rdæ)almUldæan nigBlrdækñúgshKmn_TUTaMgRbeTs. KN³kmμkarCati
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy cat;[eFIVkarsÞg;mtiGMBIbBaðaBukrlYyrnAkñúgEpñkGaCIvkm μ nigenAkñúgrdæaPi)al nig)anecjeKalkarN_
ENnaMsRmab;mRnþIsaFarN³ edaydak;kRmitdl;karTTYlGMeNay. elIsBIenH CaEpñkmYYyénParkic©Tb;sáat;rbs;xøÜn
KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy)ancat;viFankarmYYycMnYnsRmab;elIkkm<s;kRmitsIlFm’kñúgcMeNamnisSit.
karerobcMkic©Rbtibtþikar
enAeBlEdlKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC) rkeXIjPaBminRbRktIenAkñúgesckþIRbkasRTBüénmRnþI
saFarN³ eRkayBIeFIVkaresIubGegátehIy KN³km μkarenHRtUvbBa¢ÚnerOgenHeTAtulakarFm μnuBaØedIm,IeFIVesckþIseRmc. enHKW
niyayGMBIkrNIEdlKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyrkeXIjfa Gñkkan;kab;kariyal½y ¬KWmRnIþraCkar¦ )anlak;TukB½t’man
b¤)andak;B½t’manxus enAeBlEdleFIVesckþIRbkasRTBüskmμ nigRTBüGkmμ.7
bEnßmelIenHeTot buKÁlEdlkan;kab;tMENgneya)ay b¤tMENgrdæaPi)alCan;x<s;8
GacRtUv)andkhUtBItMENgeday
RBwT§sPa RbsinebImanPsþútagbgðajBIkarman)anePaKRTBüedayGMeBIBukrlYy karRbRBwtþiGMeBIBukrlYyenAkñúgtMENgsaFarN³
b¤karbMBanGMNacedayectna. nItiviFIecaTRbkan;kñúgRbkarenH GacpþÜcpþImeFIVtaml½kçx½NÐBIrEbb³ ¬1¦ y:agehacNas;eday
smaCikmYyPaKbYnénsPatMNagraRsþ b¤smaCikRBwT§sPa nig ¬2¦ y:agehacNas;edayGñke)aHeqñatcMnYn 50>000nak;.
kñúgkrNIenH RbFanRBwT§sPaRtUvbBa¢ÚnsMNMuerOgeTAKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy edIm,IesIubGegát. KN³km μkarCati
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYyRtUvdak;r)aykarN_rbs;xøÜnCUnRBwT§sPa nigbnÞab;mk RBwT§sPaGacdMeNIrkare)aHeqñatdkhUtmRnþIenaHecjBI
tMENg. k¾b:uEnþ KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyRtUvdak;r)aykarN_CUnGKÁRBHraCGaCJapgEdr edIm,IeFIVkarkat;esckþIenA
tulakarkMBUlEpñk]Rkidækmμ sRmab;Gñkkan;kab;kariyal½yneya)ay ¬tMENgneya)ay¦ b¤enAtulakarmansmtßkic© ¬sRmab;mRnþI
7c,ab;sþIBIRKb;RKgRkumh‘unnigPaKh‘unedayrdæmRnþI EcgfasmaCikKN³rdæmRnIþminGackan;kab;PaKh‘unénRkumh‘unsaFarN³eRcInCag 5
PaKryenaHeT lÁwkNaEtsmaCikenaHbegæIt[man blind trust sRmab;RKb;RKgPaKh‘unrbs;xøÜn edayxøÜnKμankarBak;B½n§RbePTNa
mYyeLIy. enAkñúgqñaM 2000 erOgkþIEdlmankarBak;B½n§dl;naykrdæmRnþIbc©úb,nñ RtUv)anbþwgeTAtulakarFmμnuBaØ. tulakarseRmc[
naykrdæmRnþIQñHkþI.8
buKÁlEdlkan;kab;tMENgCanaykrdæmRnþI rdæmRnþI smaCiksPatMNagraRsþ smaCikRBwT§sPa RbFantulakarkMBUl RbFantulakar
FmμnuBaØ RbFantukarkMBUlrdæ)al b¤GKÁRBHraCGaCJa EdlsßitenAkñúgkal³eTs³énkarman)anePaKRTBüminRbRktI EdlCab;sgS½yBI
GMeBIBukrlYy karRbRBwtþiGMeBIBukrlYyenAkñúgkariyal½y karRbRBwtþiGMeBIBukrlYyenAkñúgkriyal½ytulakar b¤manectnaeRbIGMNac
edaypÞúynwgrdæFmμnuBaØ b¤c,ab; GacRtUv)andkecjBItMENgedayRBWT§sPa ¬Epñk 303 énrdæFmμnuBaئ. bBaØtþienHGnuvtþpgEdrcMeBaH
smaCikKN³km μkare)aHeqñat GñkkarBarBlrdæ ecARkmtulakarFm μnuBaØ smaCikénKN³km μkarsvnkm μrdæ ecARkmtulakarsIuvil
RBHraCGaCJa nigmRnþICan;x<s; ¬Epñk 303¦.
131
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ raCaNacRkéf
epSgeTot¦. kardkhUttMENgedayRBwT§sPa mineFIV[b:HBal;dl;karkat;esckþIrbs;tulakarkMBUlenaHeT ¬edayGnuelamtam
c,ab;begáItGgÁkar sþIBIdMeNIkarkþI]Rkidækm μRbqaMgnwgbuKÁlkan;kab;tMENgneya)ay¦ b¤enAtulakarepSgeTot ¬enAkñúgkrNIén
tMENgminEmnneya)ay¦.
buKÁlNak¾Gacdak;bNþwgedaypÞal;eTAkan;KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyEdr EdlenAkñúgkrNIenaH KN³kmμkar
CatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYynwgeFIVkaresIubGegátGMBIGgÁehtu ¬bu:EnþKN³km μkar CatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyminBicarNaelIbNþwg
GnamikeT¦. RbsinebIerOgkþIenaHTak;TinnwgmRnþIEdlkan;kab;tMENgneya)ay eBlenaH KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
nwgraykarN_CUnRBwT§sPa nigCUnGKÁRBHraCGaCJa. enAeBlEdlkaresIubGegátTak;TinnwgbuKÁlEdlminkan;kab;tMENgneya)ay
erOgkþIenaHRtUvbBa¢ÚneTAGKÁRBHraCGaCJa ¬RbsinebImankarbMBanc,ab;RBhμTNЦ. RbsinebImankrNIEdlTak;TinnwgviFankarCabT
vin½y KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RtUvbBa¢Únr)aykarN_CUnecAhaVynaypÞal;rbs;samuICnpgEdredIm,Icat;viFankar.
CaeKalkarN_ KWGKÁRBHraCGaCJa EdlTTYlxusRtUvkñúgkarnaMerOgBukrlYyeTAeFIVkarkat;esckþI enAtulakarmansmtßkic©.
b:uEnþ eKk¾mankarelIkElgxøHcMeBaHviFanenHpgEdr. TImYy kalebIerOgNamYyRtUv)ankat;esckþIenAtulakarFmμnuBaØ KN³kmμkar
CatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RtUvedIrtYnaTICaRBHraCGaCJaedaypÞal;enAkñúgerOgenH. TIBIr KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy
RtUvmanGMNacbMeBjtYnaTICaRBHraCGaCJapgEdr tamkal³eTs³BIrdUcxageRkamenH³ ¬1¦enAeBlEdlCnCab;ecaT KWCaGKÁRBHraC
GaCJa ¬2¦ enAeBlEdlGKÁRBHraCGaCJayl;eXIjfa r)aykarN_rbs;KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYymineBjelj
RKb;RKan;sRmab;eFVIbNþwgGaCJa ¬bþwgecaTBIbTelμIs¦ RBmTaMgminmankarRBmeRBogKñaNamYYyenAkñúgKN³kmμaFikarkargarBiess
EdlmantMNagmkBIKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigGKÁRBHraCGaCJa.9
KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RbtibtþikarenAkñúgbNþajTMnak;TMngCamYYynwgsßab½nepSgeTot EdlmankarBak;B½n§
edaypÞal; b¤edayRbeyalenAkñúgkic©RbwgERbgRbyuT§nwgGMeBIBuklYy.
KN³kmμkare)aHeqñatmansmaCikR)aMnak;EdlRtUv)aneRCIserIsedayRBwT§sPatamGnusasn_rbs;KN³km μaFikareRCIserIs.
KN³kmμkare)aHeqñatFana[mankare)aHeqñatesrI nigyutþiFm’. Cak;EsþgCagenHeTot KN³kmμkare)aHeqñatmanGMNaceFIVesckþI
seRmcCMTas;nwgebkçCn enAkñúgkrNITijsnøwkeqñat. KN³kmμkare)aHeqñatmanGMNacerobcMkare)aHeqñatsarCafμI b¤GaclubeQμaH
ebkçCnNamñak;min[QreQ μaHenAkñúgkare)aHeqñat RbsinebIrkeXIjPsþútag c,as;las;fa)anBak;B½n§enAkñúgkarTijsnøwwkeqñat.
bEnßmelIenHeTot KN³kmμkarenHRtYtemIlkarpþl;hirBaØvtßú nigviPaKTandl;KN³bkSneya)aypgEdr. edIm,IFana[;mantmøaPaB
enAkñúgkarpÁt;pÁg;hirBaØvtßúdl;KN³bkSneya)ay kMNt;RtaKNenyüénKN³bkSneya)ay rYmTaMgcMNUl cMNay nigviPaKTan
RtUv)antRmUv[raykarN_CUnsaFarNCnelIral;²qñaM.
tYnaTIsMxan;enAkñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy KWsßitenAkñúgKN³km μkarRksYgsIuvil (CSC) nigTIPñak;garRbtibtþirbs;
KN³kmμkarenH RBmTaMgsßitenAkñúgKN³kmμkarGPivDÆn_EpñksaFarN³ (PSDC). KN³kmμkarRksYgsIuvil (CSC) kMNt;eKal
neya)ay nigeKalkarN_ENnaMsRmab;karRKb;RKg nigrdæ)alénRksYgsIuvil nigRtYtRta nigsegátemIlelIkic©Rbtibtþikar.
KN³kmμkarRksYgsIuvil (CSC) mansmaCik 15-17 nak; EdlsuT§EtCamRnþIrdæaPi)alCan;x<s; nigbuKÁlEdlmanKuNsm,tþix<s; mk
9KN³kmμaFikarkargarBiessenH KWRtUvRbEmRbmUlB½t’manEfmeTot sRmab;dak;CUnGKÁRBHraCGaCJaeFIVkarkat;esckþIbnþ. enAeBlEdl
K μankic©RBmeRBog KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyedaypÞal;RtUvmanGMNackat;esckþI b¤cat;taMgemFavINamñak;[kat;esckþI
CYsKN³kmμkar.
132
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
BIEpñksaFarN³ nigEpñkÉkCn10
. KN³kmμkarRksYgsIuvil (CSC) kMNt;sþg;darsIlFm’sRmab;[TIPñak;garrdæaPi)alRbtibtþitam
nigpþl;eyabl; nigKaMRTRksYg naykdæan nigextþ kñúgkarbegáItbec©keTsRKb;RKgd¾manRbsiTi§iPaB nigs½kþisiTi§ ¬cuHesahu‘ytic¦.
KN³km μkarRksYgsIuvil(CSC)manParkic©BRgwgkaryl;dwgrbs;Blrdæ GMBItémøénRksYgsIuvil nigTMnukcitþrbs;BlrdæelIRbB½n§
esvasaFarN³. kariyal½yénKN³kmμkarRksYgsIuvil (OCSC) KWCaTIPñak;garmYyrbs;rdæaPi)al EdlsßitenAeRkamkarRKb;RKgén
kariyal½ynaykrdæmRnþI. kariyal½yénKN³kmμkarRksYgsIuvil (OCSC) RtUv)andwknaMedayGKÁelxaFikarmñak; EdlRtUvTTYl
xusRtUvpÞal;cMeBaHnaykrdæmRnþI EdlCaRbFanénKN³kmμkarRksYgsIuvil (CSC). Parkic©cm,génKN³kmμkarRksYgsIuvil (CSC)
KWpþl;Gnusasn_ nigeyabl;dl;KN³rdæmRnþI GMBIeKalneya)ayRKb;RKgbuKÁlik segátemIlkarRKb;RKgbuKÁlikEpñksaFarN³
bMeBjmuxgarCaTIPñak;garkNþalkñúgkarkarBarRbB½n§temøIgzannþrs½kþiedayGaRs½yelIKuNsm,tþi RBmTaMgelIkTwkcitþdl;
viC¢aCIv³niym RbsiT§PaB lT§plEdlGaRs½yelIkarbMeBjkargar tmøaPaB nigKNenyüPaBenAkñúgEpñksaFarN³. RksYgmRnþI
RbtibtþiCan;x<s; EdlerobcM;fμI;enH maneKaledAbegáIntmøaPaBenAkñúgkarEtgtaMgmRnþIsaFarN³Can;x<s; edayGaRs½yelIKuNsm,tþi.
rdæFm μnuBaØEcgpgEdrfa smaCiksPaminGaceRbItMENgrbs;xøÜnsRmab;eFIVGnþraKmn_enAkñúgkarEtgtaMg kareRCIserIs karepÞr
b¤kartemøIgzannþrskþiénmRnIþrdæaPi)aleT.
enAkñúgqñaM 2001 kariyal½yénKN³kmμkarRksYgsIuvil (OCSC) )anbegáItmUlniFiéfsRmab;tmøaPaB nigPaBs¥ats¥M.
mUlniFienH KWCakic©RbwgERbgrYmrvagkariyal½yénKN³kmμkar RksYgsIuvil (OCSC) GgÁkarsaFarN³ nigGgÁkarÉkCnBak;B½n§
nigsaFarNCnTUeTA. eKaledAénmUlniFienH KWelIkkm<s;karyl;dwgkñúgcMeNamRKb;EpñkTaMgGs;énsgÁméf rYmTaMgGñkneya)ay
nieyaCikrdæ GaCIvkr nigsaFarNCnTUeTA edIm,IRbkan;x¢ab;nUvsþg;darsIlFm’ nigkarRbRBwtþi RbkbedayPaBsucriteTogRtg; RBmTaMg
elIkTwkcitþ[mankic©shRbtibtþikarKñaeTAvijeTAmk nigP¢ab;bNþajKñakñúgcMeNamGgÁkarnigbuKÁl edIm,IFanasuvtßiPaBRbqaMg
nwgGMeBIBukrlYy. yuT§nakarEdleK[eQ μaHfa {minRBmsUk nigminRBmTTYlsMNUk} maneKaledAbegáIttémøsIlFm’f μIsRmab;
sgÁméf.
enAkñúgqñaM 2002 rdæaPi)albegáItKN³kmμkarGPivDÆn_EpñksaFarN³ (PSDC). KN³kmμkar (PSDC) enH edIrtYnaTIsMxan;
enAkñúgkarsegátemIlkarGnuvtþraCRkwwtüsþIBIviFan nignItiviFIsRmab;rdæ)alsaFarN³l¥ ¬qñaM 2003¦. edayGnuelamtam
raCRkwtüenH elxaFikarGciéRnþy_enAkñúgRksYgnImYy²RtUvbegáItmNÐlesvaRckecjcUlEtmYy (OSSC) EdlbMeBjtYnaTICaGñk
kNþalrvagBlrdæ nigTIPñak;garrdæaPi)al nigeFVI[RbesIeLIgnUvtmøaPaB PaBgayRsYldl;saFarNCnkñúgkareRbIR)as;B½t’man nig
karpþl;esvarh½s. mNÐlesvaRckecjcUlEtmYy (OSSC) Rbhak;RbEhlKñaenHEdrRtUv)anbegáIteLIgenAfñak;extþ Rsuk nigXMu.
kariyal½yKN³kmμkarB½t’manpøÚvkar (OIC) TTYlbnÞúkkñúgkarbegáItkaryl;dwg nigkarGnuvtþc,ab;sþIBIB½t’manpøÚvkar ¬qñaM
1997¦. CasMxan; TIPñak;garsaFarN³mankatBVkic©RtUvpþl;B½t’mantamkaresñIsMuBIsaFarNCn edaymankarelIkElgtictYc
b:ueNÑaH. BlrdæGaceFIVbNþwgeTAKN³km μkarB½t’manpøÚvkar (OIC) kñúgkrNIEdlmanTIPñak;garsaFarN³NaminRbtibtþitam
ehIyKN³kmμkarB½t’manpøÚvkar (OIC) manGMNacbgÁab;eTATIPñak;garenaH[RbKl;nUvB½t’mantamkaresñIsMu. raCRkwwtüsþIBIviFan nig
nItiviFIsRmab;rdæ)alsaFarN³l¥ ¬qñaM 2003¦ k¾)antRmUv[RbkaspSaynUvParkic©pøÚvkarpgEdr11
. karsm¶at;CapøÚvkarGacmin
RbkaspSay)ankñúgeKalbMNgrkSasnþisuxCati esßrPaBesdækic©Cati esckþIerobrysaFarN³ b¤edIm,IkarBarsiTi§rbs;buKÁl.
10mansmaCikCab;eqñatR)aMnak; GñkÉkeTsbNÐitsPaBIR)aMeTAR)aMBIrnak; nigsmaCikcas;R)aMnak; ¬rYmman naykrdæmRnþI b¤]bnayk
rdæmRnþI elxaFikarGciéRnþy_énRksYghirBaØvtßú RbFannaykdæanfvika GKÁelxaFikarénRkumRbwkSaCatiesdækic©nigGPivDÆn_sgÁm nig
GKÁelxaFikarénKN³kmμkarRksYgsIuvil.11
TIPñak;garrdæaPi)alnanaRtUv)antRmUv[RbkaspSayCasaFrN³nUvfvikaRbcaMqñaM lT§km μRbcaMqñaM k¾dUcCakic©snüalT§km μNamYy
rbs;xøÜn Edl)aneFIVrYcehIy.
133
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ raCaNacRkéf
KN³kmμkarsvnkmμrdæ epÞógpÞat;emIlPaBRtwmRtUvénsRmg;cMNUl cMNay karrkSaTuk nigkarcMNayR)ak;kas nigkareRbI
RTBüepSgeTotrbs;TIPñak;garsaFarN³nigshRKasrdæ. KN³km μkarsvnkm μrdæ nwgeFVIesckIþbBa¢ak;pgEdrfa etIkarcat;Ecg
cMNUlcMNayRtUv)aneFIVeLIgtameKaledAkMNt; nigmanpll¥RKb;RKan;b¤y:agNa. GKÁsvnkrRtUv)anEtgtaMgedayRBHmhakSRt
eRkayBImankaryl;RBmBIrdæsPa. GKÁsvnkrkan;kab;kariyal½yrhUtdl;eBlcUlnivtþn_enAGayu 60qñaM.
c,ab;begáItGgÁkar qñaM 1999 sþIBIkariyal½yGñkkarBarBlrdæ (Ombudsman) KitTukCamunfa RtUvmanGñkkarBarBlrdæ
y:ageRcInbMputbInak;. GñkkarBarBlrdæ (Ombudsman) manGMNacEsVgrkGgÁehtuénbNþwgtv:aTl;nwgmRnþIsaFarN³ Edlmin
bMeBjkargartamc,ab; xkxanmin)anbMeBjParkic©rbs;xøÜnEdlc,ab;)antRmUv b¤eRbIGMNacelIsBIsiT§iGMNacrbs;xøÜn. dUecñH
GñkkarBarBlrdæ (Ombudsman) KWCabNþajmYyeTot Edltamry³bNþajenH eKGacelIkkrNIGMeBIBukrlYy)aneTot.
GñkkarBarBlrdæminmanGMNacesIubGegáteT ehIyRtUvbþwgerOgGMeBIBukrlYyEdlRtUv)anecaTRbkan; eTAKN³kmμkarCatiRbqaMgnwg
GMeBIBukrlYy. kariyal½yGñkkarBarBlrdæ (Ombudsman) GacbBa¢ÚnsMNMuerOgeTAtulakarFmμnuBaØ b¤eTAtulakarrdæ)al)anpg
Edr edIm,IeFIVesckþIseRmc. kariyal½y GñkkarBarBlrdæ (Ombudsman) RtUvpþl;r)aykarN_RbcaMqñaMdl;sPapgEdr EdlCa
bNþajmYyeTot sRmab;bgðaj[dwgBIsßanPaBGMeBIBukrlYyenAkñúgRbeTs.
KN³kmμkarCatisiTi§mnusSéf (NHRC) begáIteLIgtamrdæFmμnuBaØ nigmansñgkareFIVkareBjeBl 11nak; EdlRtUv)an
e)aHeqñateRCIstaMgsRmab;GaNtþiR)aMmYyqñaMedayRBwT§sPa edayeRCIserIsecjBIbBa¢IsRmaMgEdlmanebkçCn 22nak;. smaCik
mñak;²GacbeRmI)anEtmYyGaNtþib:ueNÑaH. Parkic©rbs;KN³kmμkar (NHRC) KWRtUv ¬1¦ elIksÞÜÜykareKarBsiTi§mnusS ¬2¦ Binitü
emIl nigraykarN_GMBIRbRBwtiþkm μEdlrMelaPsiTi§mnusS b¤RbRBwtiþkm μEdlminbMeBjtamkatBVkic©GnþrCati ¬3¦ dak;esñIeKal
neya)ay nigviesaFnkmμc,ab; viFan nigbTbBa¢asRmab;elIksÞÜÜynigkarBarsiTi§mnusS ¬4¦ elIksÞÜÜykarGb;rMsiTi§mnusS nig
RsavRCavGMBIsiTi§mnusS rYmTaMgkarRbkaspSayBt’manGMBIsiTi§mnusS ¬5¦ elIksÞÜÜykic©sRmbsRmYl nigshRbtibtþikarCamYYy
nwgTIPñak;garrdæaPi)al GgÁkarminEmnrdæaPi)al nigsßab½nepSgeTotnig ¬6¦ pþl;eyabl;enAeBlEdlrdæaPi)alBicarNaelIkarcUl
CaPaKIénsn§isBaØasiTi§mnusS. kariyal½yénKN³km μkarCatisiTi§mnusSéfsßitenAeRkamkardwknaMrbs;GKÁelxaFikarmñak;.
KN³kmμkarCatisiTi§mnusSéf dak;r)aykarN_RbcaMqñaMrbs;xøÜnCUnsPa nigKN³rdæmRnþI.
TMnak;TMngrvagrdæ nigBlrdærbs;xøÜn RtUv)ancat;EcgedayesckþIseRmcrbs;tulakarrdæ)alpgEdr. yutþaFikaréntulakar
rdæ)alRKbdNþb;elIvivaTrvagBlrdænigrdæ rYmTaMgerOgBukrlYypgEdr. yutþaFikarenHRKbdNþb;pgEdrelIvivaTGMBIkrNI EdlmRnþI
raCkarmankareFVsRbEhskñúgkarbMeBjtYnaTIrbs;xøÜn b¤bMeBjtYnaTIrbs;xøÜnedaymankaryWty:avminsmehtupl. CnNaEdl
dwgxøÜnfa xøÜn)anTTYlkarerIseGIgedayminRtwmRtUvBITIPñak;garrdæ GacbþwgeTAtulakarrdæ)al EdlCaehtueFIV[tulakarenHkøayeTA
CakEnøgsMxan; sRmab;saFarNCnkñúgkarBinitüemIlcMNat;karrbs;rdæ.
kariyal½yRbqaMgnwgkarlagluykxVk; (AMLO) bMeBjmuxgarCaGgÁPaBesIubkarN_hirBaØvtßúsRmab;TIPñak;garGnuvtþn_c,ab;
enAéf. kñúgParkic©EbbenH muxgarcm,génkariyal½yenH KWRtUvRbEmRbmUl nigviPaKr)aykarN_epSg² Edlsßab½nhirBaØvtßú nig
RbPBB½t’manepSgeTot)andak;CUnkariyal½yRbqaMgnwgkarlagluykxVk; (AMLO) edIm,IkMNt;RbFanbTsRmab;eFIVkaresIubGegát.
GMeBIBukrlYyKWCabnÞúkmYykñúgcMeNambnÞúkTaMgR)aMBIr Edlc,ab;RbqaMgnwgkarlagluykxVk; qñaM1999 )anEcg. kariyal½yRbqaMg
nwgkarlagluykxVk; (AMLO) manGMNacbBaÄb;Rbtibtþikarrbs;FanaKarelIkrNIEdlmankarsgS½y edayGnuelamtamc,ab;
RbqaMgnwgkarlagluykxVk;. kariyal½yenHRtUvTTYlxusRtUvcMeBaHRkumRbwkSaPi)almYy EdlRKb;RKgedaynaykrdæmRnþI.
kariyal½yRbqaMgnwgkarlagluykxVk; (AMLO) TTYlxusRtUveFIVkaresIubGegát EdlGacnaMeTAdl;karXat;Tuk nigrwbGUsRTBü
Edl)anmkedaysarplénkarRbRBwtþibTel μ Isedaysn μt;. karTTYlxusRtUvEfmeToténkariyal½yRbqaMgnwgkarlagluykxVk;
(AMLO) KWkarGb;rMsaFarNCn nigEpñkÉkCn GMBIc,ab;sþIBIkarRbqaMgnwgkarlagluykxVk;.
134
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
RBHraCRkwtüsþIBIGPi)alkic©l¥RtUv)ancat;taMgkargareTA[RkumRbwkSapþl;eyabl;kic©karsgÁmkic©nigesdækic© (NSEAB)
pgEdr kñúgkarbegáIt nigsRmYlshRbtibtþikarrvagrdæaPi)al GaCIvkmμ nigsaFarNCnTUeTA kñúgkarbegáItGPi)alkic©l¥smRsb.
RkumRbwkSapþl;eyabl;kic©karsgÁmkic©nigesdækic© (NSEAB) KWCaGgÁEdlmanEcgenAkñúgrdæFm μnuBaØ EdlmansmaCik 99nak;
eRCIserIsecjBImuxGaCIBxus²Kña. RkumRbwkSaenH KWCabNþajCapøÚvkarmYyrbs;BlrdækñúgkarbeBa©jsemøgeTAkan;KN³rdæmRnþI.
RkumRbwkSaenH)anbegáItRkumkargarépÞkñúgRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. KN³rdæmRnþIRtUv)antRmUv[eqøIytbeTAnwgkarsaksYredjedal
b¤Gnusasn_rbs;RkumRbwkSa k¾b:uEnþmincaM)ac;eFIVtamGnusasn_Edl)anpþl;CUnenaHeT.
emeronEdlTTYl)an
ÉkraCPaBénKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC) BIGgÁnItiRbtibtþi )aneFIV[manPaBRbesIreLIgdl;
Rbtibtþikarrbs;KN³kmμkarenH CaBiess enAeBlEdlKN³kmμkarenHRtUvepÞógpÞat;esckþIRbkasRTBüskmμ nigRTBüGkmμrbs;
buKÁlEdlkan;kab;tMENgneya)ay. KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC) k¾manyutþaFikarFMTUlayCagyutþaFikarén
GtItkariyal½yKN³kmμkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (OCCC) pgEdr eRBaH (OCCC) GaceFIVGnþraKmn_)aneRkayeBlEdlmankar
ecaTRbkan;BIGMeBIBukrlYyeTAelImRnþIrdæ. karbBa©ÚneTAtulakarFm μnuBaØnUverOgEdlBak;B½n§nwgesckþIRbkasGMBIRTBüsm,tiþrbs;
Gñkneya)ayCan;x<s;)anBRgwgTMnukcitþrbs;BlrdæeTAelIKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC).
Cak;c,as;Nas; fVIebIbMeBjtYnaTImYyd¾sMxan;k¾eday k¾KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyminEmnCasßab½nEtmYy Edl
RbyuT§nwgGMeBIBukrlYyenaHeT. dUcKñanwgkrNIenAkñúgRbeTsepSgeTotEdr bTBiesaFrbs;éf)anbgðajfa GgÁkarEtmYy
eTaHbICamanÉkraCPaBnigmanRbsiTi§PaBx<s; y:agNak¾eday RbEhlCamin)anTTYleCaKC½yeLIy RbsinebIminmankarbMeBj
bRgÁb;edayeKalkarN_c,ab; nigsßab½nTUlMTUlayeTenaH. RbeTséf)antak;Etgynþkarsßab½n nigynþkarc,ab; Edltamry³
ynþkarTaMgenH GMeBIBukrlYyGacRtUv)ancab;epþImedaHRsayecjBITsSn³xus²Kña rYmTaMgkic©RbwgERbgCadMukMPYnenAkñúgkMENTRmg;
EpñksaFarN³ RBmTaMgtYnaTIsMxan;EdlRtUvcat;taMgeTA[kariyal½yKN³km μkaresvasaFarN³pgEdr. k¾b:uEnþ eKalkarN_d¾
TUlMTUlayenHtRmUv[manynþkarsRmbsRmYlEdlmanRbsiT§PaBpgEdr. y:agNak¾eday hak;dUcCamankgVHénkic©sRmb
sRmYlkan;EtekIneLIg edayehtufabcú©b,nñenH sßab½nCaeRcIn)anRbKl;Parkic©[sRmbsRmYlskmμPaBRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy
edaypÞal;b¤edayRbeyal ¬KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC) kariyal½yKN³km μkarRksYgsIuvil (OCSC)
RkumRbwkSapþl;eyabl;kic©karsgÁmkic©nigesdækic© (NSEAB)¦.
bEnßmeTAnwgbNþajd¾TUlMTUlayénsßab½nrdæ bTBiesaFrbs;éfepþateTAelItRmUvkar[manPaBCaédKUy:agmanRbsiT§PaB
pgEdr rvagGaCJaFrBak;B½n§ sgÁmsIuvil nigRbB½n§pSBVpSayB½t’man. BlrdæGaceFIVbNþwgtv:a nigdak;BakübþwgBIkarRbRBwtiþBukrlYy
eTAKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy kariyal½yGñkkarBarBlrdæ b¤tulakarrdæ)al b¤eTARBwT§sPa ¬edayRbmUlpþúMhtßelxa
[)any:agtic 50>000 edIm,IeFIVBaØtþieTARbFanRBwwT§sPa CMTas;nwgGñkneya)ay nigmRnþIrdæCan;x<s;12
EdlGakb,kiriya nigRTBü
rbs;Kat; Esþg[eXIjBIkarGnuvtþGMeBIBukrlYy nig¼b¤bMBanGMNacsaFarN³¦. karcab;xøÜnfμI²enHenAkñúgRkug)agkk kalBIEf¶TI
30 ExtulaqñaM 2004 énGtItrdæmRnþIRksYgsuxaPi)al Edl)aneKcxøÜnBIsvnakarenAtulakarkMBUl ¬kñúgqñaM 2003¦ KWCa]TahrN_
mYy EdlbgðajBIkic©shkary:ageCaKC½yrvagKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigsgÁmsIuvil ¬enAkñúgkrNIenHKWbNþaj
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy¦.
12tMENgTaMg 17 EdlGacbþwgBaØtþiCMTas;)an manEcgenAkñúgc,ab;GgÁkarsþIBIkarRbqaMgnwgGMBIBukrlYy.
135
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ raCaNacRkéf
k¾b:uEnþ fVIebIÉkraCPaBénKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy )anbBa¢ak;fa)aneCaKC½yenAkñúgkarecaTRbkan;CapøÚvkar
enAkñúgerOgkþIGMeBIBukrlYyedaymRnþICan;x<s; EdlminFøab;manBImunenAkñúgRbeTsk¾eday k¾kgVHénkarXøaMemIledaytMNagBIsgÁm
sIuvil KWCacMNucénkgVl;pgEdr. fVIebIsgÁmsIuvil)anshkary:agskmμCamYynwgKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyk¾eday
k¾ynþkarXøaMemIl enAEtxVHenAeLIy. TImYy tMNagsgÁmsIuvilminGacdak;BaküsMueFIVCasmaCikén KN³km μkarCatiRbqaMg
nwgGMeBIBukrlYy. TIBIr c,ab;sþIBIKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy GnuBaØat[eFIVbNwþgecaTsmaCikénKN³kmμkarCatiRbqaMg
nwgGMeBIBukrlYyeTAsPatMNagraRsþ b¤RBwT§sPab:ueNÑaH k¾b:uEnþminEmnedayGñke)aHeqñatcMnYn 50>000 nak;edaypÞal;enaHeT
dUcCakrNIénmRnþICan;x<s;epSgeTot.
KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC) manGMNacpþÜcepþImdMeNIrkardak;bNwþgGaCJabTRBhμTNÐGMBIGñkneya)ay
TIRbwkSaénGñkneya)ay nigmRnþICan;x<s; k¾b:uEnKN³kmμkarenHxVHbuKÁlik nigFnFansRmab;bMeBjkic©karenH. smtßPaBenAEtCa
bBaðaF¶n;F¶rEdlCakgVl;enAeLIy ehIyKWCaehtuplcm,gmYyénkarkksÞHsMNMuerOgBukrlYyenAeBlbc©úb,nñenH. enAeBlEdl
kariyal½yKN³km μkarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (OCCC) RtUv)anCMnYsedayKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC)
erOgEdlrg;caMkarkat;esckþImanRbEhl 3>000 erOg. bc©úb,nñenH erOgEdlrg;caMkarkat;esckþI )anekIneLIgRbEhlCit 5>000
erOg. GaNtþikargarénKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy RKbdNþb;elIbuKÁlkan;tMENgneya)ayenARKb;kRmitTaMgGs;
rYmTaMgfñak;mUldæan nigmRnþIraCkarRKb;kRmitTaMgGs;. edaymanbuKÁlikRbEhl 500nak; sRmab;beRmIRbCaBlrdæTaMgGs;cMnYn
65lannak; vaesÞIrEtminGac[KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (NCCC) bMeBjParkic©tamGaNtþikargarTaMgRsugrbs;
KN³km μkarenH)an13
. bc©úub,nñenH KN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYykMBugEterocMbegáIt[manynþkarsRmaMgmYyenAkñúg
RksYgnImYy² munnwgerOgBukrlYyNamYyRtUvbBa¢ÚneTAKN³kmμkar (NCCC).
bBaðasmtßPaBk¾kan;EtF¶n;F¶reLIg edaysarehtufa esckþIRbkasGMBIRTBüsm,tiþrbs;mRnþIEdlminEmnCasmaCikKN³rdæ
mRnþI RtUv)anc,ab;cat;faCakarsm¶at;. dUecñH KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyminGacCYlbuKÁlik b¤sßab½nBIeRkA[CYyenA
kñúgkarepÞógpÞat;PaBRtwmRtUvénesckþIRbkasRTBüTaMgenaHeLIy.
edaysarEtkgVHsmtßPaB nigFnFanmnusSminRKb;RKan;enHehIy eTIbKN³km μkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyminGac
eQagdl;BlrdæEdlraykarN_GMBIGMeBIBukrlYyenaH. PaBK μanRbsiT§PaBénkm μviFIGñkbegðIbR)ab;BIGMeBIBukrlYyrbs;KN³km μkar
CatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy )ankat;bnßykarcUlrYmrbs;Blrdæ. KN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy k¾RtUvelIksÞÜykarksag
smtßPaBRbyuT§nwg]Rkidækmμesdækic©pgEdr. k¾b:uEnþ fVIebIKN³kmμkarCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy )anpþl;Gnusasn_dl;TIPñak;gar
rdæk¾eday edaysarEtxVHbuKÁlikEdl)anhVwkhVWn k¾KN³kmμkarenHminGaceFIVdUecñH)aneT cMeBaHRkumh‘unGaCIvkmμÉkCn Edlxus
KñaBIKN³kmμkarÉkraCRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenAhugkug ICAC. edayTTYlsÁal;fa GMeBIBukrlYyRtUv)aneKemIleXIjkan;EteRcIn
eLIgfaCa]Rkidækmμqøgkat;BICatimYyeTACatimYy EdlRtUvEtcab;epþImedaHRsayenAkRmittMbn; nigenATUTaMgBiPBelak kic©RBmeRBog
GnþrCatinanaRtUv)aneFIVeLIgedIm,IrYmkmøaMgKña ¬]TahrN_ qñaMmunenH RbeTséf nigRbeTsevotNam)ancuHktikasBaØaRbqaMgnwgkar
lagluykxVk;¦.
13KN³kmμkarÉkraCRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyenAhugkug manbuKÁlikRbEhl 1>300nak; ebIeRbobeFobeTAnwgcMnYnBlrdæ EdlmanEt
R)aMmYylanR)aMbIEsnnak;b:ueNÑaH.
136
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
RbPB
Phongpaichit nig Piriyarangsan S. GMeBIBukrlYynigRbCaFibetyüenAéf saklviTüal½yCULaLúugkn qñaM 1994
¬e)aHBum<eLIgvij qñaM 2001¦.
kariyal½yCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy kUnesovePAB½t’man.
viTüasßanRsavRCavkarGPivDÆéf qñaM 2000 rdæFmμnuBaØéf nigynþkarfμIsRmab;sgÁm EdlmantmøaPaB nigRbqaMgnwgGMeBI
BukkrlYy.
tmøaPaBGnþrCati 2003 r)aykarN_sklGMBIGMeBIBukrlYy qñaM 2003.
http://www.globalcorruptionreport.org/gcr2003.htm
B½t’manRbEmRbmUlpgEdrBIRbB½n§evbsayén OECD nigtmøaPaBGnþrCati k¾dUcCaBIRbB½n§evbsayrbs;sßab½nepSg²
Edl)anerobrab;xagelI.
137
sßab½nsMxan;²énRbB½n§sc©Fm’fñak;Cati
KN³kmμkarsiTi§mnusSnigGPi)alkic©l¥
kariyal½yCatisvnkmμ
kariyal½yRbFanaFibtI http://www.tanzania.go.tz/government
naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy (PCB) http://www.tanzania.go.tz/pcb/
elxaFikardæansIlFm’sRmab;GñkdwknaMsaFarN³
bTbBaØtþicm,g
c,ab;sþIBIkarRtYtBinitüesdækic©nig]RkidækmμGgÁkarcat;taMg qñaM 1984
c,ab;sþIBIkarbegáIt KN³kmμkarsiTi§mnusSnigGPi)alkic©l¥ qñaM 2002
c,ab;viesaFnkmμsþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy elx 2 qñaM 1974
c,ab;viesaFnkmμsIþBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy elx 20 qñaM 1990
c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy elx 16 qñaM 1971
c,ab;sþIBIRkmsIlFm’sRmab;GñkdwknaMsaFarN³ elx 13 qñaM 1995
savta
tg;hSanI Føab;maneQμaHl,IfaCaRbeTsRkIRk b:uEnþ CaRbeTsEdlKμanGMeBIBukrlYy. eRkamrbbsgÁmniymeRkayqñaM 1967
mRnþIsaFarN³RtUv)anGnuBaØat[manpÞHEtmYy nig[eRbIR)as;rfynþsml μmEtb:ueNÑaH. kargarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYyRtUv)an
bMeBjedayRksYgmhaépÞ edaynaykdæankmøaMgb:UlIs EdlmanParkic©eFVIkaresIubGegát nigdak;bNwþgGaCJaRbqaMgnwgbTel μ Is
BukrlYy. k¾b:uEnþ plvi)akénesdækic©bgÁab;bBa¢a )anepþImelcecjnUvskIçPaBénÉkaFPaBenAkñúgEpñkesdækic© Edl)anpþl;»kas
FMeFgdl;karkMEhgykR)ak;. edIm,IRbyuT§nwgkRmiténGMeBIBukrlYyEdlkan;EtekIneLIg c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYyRtUv)an
Gnum½tkñúgqñaM1971. bnÞab;mkmankarbegáItRkumRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (ACS) kñúgqñaM 1975 edayRbFanaFibtI Julius Nyerere
tamc,ab;viesaFnkmμsþIBI karTb;sáat;GMeBIBukrlYy ¬qñaM 1994¦. edImeLIy RkumRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (ACS) sßitenAeRkam
RksYgmhaépÞ. y:agNak¾eday kñúgkic©RbwgERbgeFIV[RkumRbqaMgnwgGMeBIBukrlYymanÉkraCPaBeBjeljkñúgkarbMeBjParkic©
rbs;xøÜn karRtYtemIlRkumRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyRtUv)anepÞreTA[kariyal½ynaykrdæmRnþI nigbnÞab;mkepÞreTA[kariyal½y
RbFanaFibtI.
saFarNrdærYmtg;hSanI
138
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
enAkñúgTsvtSr_qñaM 1980 fVIebImanbegáItRkumRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy (ACS) k¾eday k¾GMeBIBukrlYymanlkçN³xøaMgkøa
CaBiessenAkñúgRksYgb:UlIs ehIykarqk;bøn;RTBüsm,tiþ nigkarrt;Bn§manenABasvalBaskal. enAkñúgqñaM 1984 rdæaPi)al)an
Gnum½tc,ab;sþIBIkarRtYtBinitüesdækic© nig]Rkidækm μGgÁkarcat;taMg Edldak;bTel μ IseRkamc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy
køayeTACa]Rkidækmμesdækic©. enAkñúgTsvtSr_qñaM 1990 kRmiténGMeBIBukrlYyenAEtekIneLIg edaymanGMeBIBukrlYytictYcenARKb;
EpñkTaMgGs;énesdækic© nigesvasgÁm. kRmitx<s;énrdæaPi)al nigesvasaFarN³RtUv)anb:HBal;edayGMeBIBukrlYypgEdr
¬rdæaPi)altg;hSanI qñaM 1996¦.
enAedImTsvtSr_qñaM 1990 rdæaPi)al)ancab;epþImBüa)alCmW¶énGMeBIBukrlYyCabnþbnÞab; edayepþaty:agxøaMgeTAelIkarelIk
sÞÜykarcUlrYmrbs;Blrdæ ]TahrN_ raykarN_BIGñkRbRBwtþxus k¾dUcCayuT§nakareFIV[manPaBRbesIreLIgdl;TMnak;TMngrvagb:UlIs
nigesvasaFarN³. enHrYmman pþl;karelIkTwkcitþdl;karraykarN_GMBITMnijrt;Bn§ b¤rbs;ecarlYc¼bøn; nigm®nIþb:UlIsRtUv)anelIk
Twkcitþmin[TTYlyksMNUkTaMgenaH. fVIebIeKeCOfa yuT§nakarTaMgenH)anbNþal[mankarkat;bnßyGMeBIBukrlYyxøH²k¾eday
k¾karGnuvtþyuT§sa®sþenH)anCYbRbTH]bKÁCaeRcIn. GMeBIBukrlYyenAkñúglT§kmμenAEtx<s;enAeLIy mUlniFiBIsb,úrsCn nigBIGgÁkar
minEmnrdæaPi)al enAEtbnþepÞrcUleTAkñúgKNnIÉkCn nigmankareKcBn§darkñúgkRmitx<s;. bEnßmelIenH cMNat;karrbs;tulakar
manPaByWty:avenAeLIy nigmankarxkxanpÞÜn²Kñakñúgkardak;TNÐkm μCnEdltulakarrkeXIjfamankMhus. enAkñúgqñaM 1991
RkumRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy ACS RtUv)andUreQμaHeTACa naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy (PCB) edaymanbMNgbegáIt[mansßab½n
EdlGacGnuvtþlMnaMedaHRsaytamEbbviTüasaRsþcMeBaHkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy.
GMeBIBukrlYyKWCabBaðacm,gmYyenAkñúgkare)aHeqñatqñaM 1995 EdlCakare)aHeqñatBhubkSelIkTImYYyenAtg;hSanI ehIy
ebkçCnEdlQñHeqñat )anbgðaj]TahrN_ eday)aneFIVesckþIRbkasRTBüsm,tiþrbs;xøÜn nigrbs;RKYsarxøÜnenAkñúgyuT§nakar
e)aHeqñat1. RbFanaFibtIf μ IseRmcbegáItKN³km μkarRbFanaFibtIsRmab;esIubGegátGMeBIBukrlYy ¬EdlCasamBaØeKehAfa
KN³kmμkar ¬Warioba¦ ehIynwgbegáItelxaFikardæansIlFm’sRmab;GñkdwknaMsaFarN³Edr.
KN³kmμkar Warioba RtUv)anEtgtaMgenAedImqñaM 1996 edIm,IeFIVkarriHrky:agxøaMgkøaGMBIbBaðaGMeBIBukrlYyenAkñúgRbeTs
nigEcgCaGnusasn_sRmab;cat;viFankar. r)aykarN_rbs;KN³km μkarerobrab;y:aglm¥itfa GMeBIBukrlYyTaMgtUcTaMgFM)an
RCYtRCabenARKb;kRmiténsgÁm EdlbegáIt)anCasøaksñamTuy’sdl;RksYg naykdæan nigTIPñak;gar EdlBak;B½n§nwgkarGnuvtþ
BukrlYy. GMeBIBukrlYyd¾FMeFgenHRtUv)anBnül;fa mYyEpñkmkBIR)ak;ebovtSTabenAkñúgRksYgsIuvil k¾b:uEnþ r)aykarN_snñidæanfa
CnelμIsEdlGaRkk;bMput Cak;EsþgKWCamRnþICan;x<s;enAkñúgrdæaPi)al. KN³kmμkarkMNt;fa KWCakarxVHsIlFm’sRmab;GñkdwknaM nig
karxkxanmin)andkmRnþICan;x<s;BukrlYyecjBItMENgb¤min)ankat;eTasmRnþITaMgenH EdlCamUlehtucm,génGMeBIBukrlYy.
erOgenHrYmpSMCamYynwgkarEdlPaKIBak;B½n§mineGIeBInwgr)aykarN_rbs;Blrdæ GMBI]b,tþiehtuénGMeBIBukrlYy KWCamUlehtubNþal
[BlrdæxVHTMnukcitþeTAelIsßab½nrdæ CaBiessKW GgÁtulakar nigb:UlIs. mü:ageTot KN³kmμkar)anrkeXIjfa naykdæanTb;sáat;
GMeBIBukrlYyPCB)anepþateTAelIkaresIubGegát CaCagTb;sáat;GMeBIBukrlYy. r)aykarN_rkeXIjpgEdrfa naykdæanTb;sáat;
GMeBIBukrlYy PCBmanFnFanminRKb;Kan; edIm,IbMeBjGaNtþikargarrbs;xøÜn edaymanRbsiT§PaB ¬rdæaPi)altg;hSanI qñaM 1996¦.
bnÞab;BI)anTTYlr)aykarN_rbs;KN³kmμkarmk rdæaPi)alcab;epþImbegáItyuT§saRsþCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy. dMeNIrkar
enHBak;B½n§dl;RksYgrdæaPi)al GgÁkarminEmnrdæaPi)al nigEpñkÉkCn smaKmBlrdæ Gñkpþl;GMeNay RbB½n§pSBVpSayB½t’man
nigGgÁkarsasna. lT§plEdlekItecjBIdMeNIrkartamEbbcUlrYmEbbenH KWyuT§saRsþCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigEpnkar
1tamc,ab;sþIBIRkmsIlFm’sRmab;GñkdwknaMsaFarN³ elx 13 EdlRtUv)anGnum½tkñúgqñaM 1995 RKb;GñkdwknaMTaMgGs;RtUveFIVesckþI
RbkasGMBIRTBürbs;xøÜn.
139
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ saFarNrdærYmtg;hSanI
skmμPaB EdlRtUv)anGnum½tkñúgqñaM 1999. yuT§saRsþenHRKbdNþb;RKb;EpñkTaMgGs; nigkMNt;eKalkarN_bYncMNucsRmab;RbyuT§
nwgGMeBIBukrlYy rYmman ¬1¦ karTb;sáat; ¬2¦ karGnuvtþ ¬3¦ karyl;dwg nigkarcUlrYmrbs;saFarNCn nig ¬4¦ karksag
smtßPaBsßab½n. yuT§saRsþbBa¢ak;pgEdrBIsar³sMxan;énqnÞ³neya)aysRmab;eCaKC½yénviFankarRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy.
tg;hSanIRtUv)ancat;fñak;CaRbeTsTI 88 kñúgcMeNamRbeTsTaMg 159 enAkñúgsnÞsSn_qñaM 2005 rbs;GgÁkartmøaPaB
GnþrCati sþIBITsSn³GMBIGMeBIBukrlYy. fVIebIRbeTsenHenAEtRbQmmuxnwgGMeBIBukrlYykñúgkRmitx<s; EdlRCYtRCabcUlRKb;Epñkén
sgÁmk¾eday k¾tg;hSanI)anbgðajBIPaBRbesIreLIgcab;BIedImTsvtSr_qñaM 1990 Edr.
GaNtþikargar nigTMnak;TMngkargarénsßab½nRbqaMgGMeBIBukrlYysMxan;²
naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy ¬CaeQμaHfμIénRkumRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy¦ cab;kMeNItenAkñúgqñaM 1991 tamry³karCUn
dMNwgrbs;rdæaPi)alelx 27¼1991 . naykdæanenH Casßab½nrdæaPi)alBak;kNþalsVy½t edaymanParkic©RbyuT§nwgGMeBI
BukrlYyenAelITwkdItg;hSanI eRkamkarRtYtemIlrbs;kariyal½yRbFanaFibtI. naykdæanenHRtUv)andwknaMedayGKÁnaykmñak;
EdlTTYlxusRtUvpÞal;cMeBaHRbFanaFibtI. GKÁnaykmannaykbYnnak;CaCMnYykar ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCA Epñk
2¼k¦. Tak;Tinnwgkic©karrdæ)alnighirBaØvtßúénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCA GKÁnaykRtUvTTYlxusRtUvedaypÞal;cMeBaH
elxaFikarnaykénkariyal½yRbFanaFibtI. GKÁnaykGnuBaØat[mankaresIubGegátGMBIkarGnuvtþBukrlYy EdlBak;B½n§dl;mRnþI
rdæaPi)alCan;x<s; KN³bkSneya)ay sßab½nsaFarN³ nigEpñkÉkCn nigpþl;eyabl;dl;RbFanaFibtIGMBIviFankar EdlRtUvcat;
eRkayBI)anbBa©b;karesIubGegátGMBIerOgBukrlYyEdlRtUveKbwþg.
tamc,ab;viesaFnkmμsþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy PC[A]A¼Epñk 3¼k¬3¦ muxgarénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB
mandUcteTA³
cat;viFankarcaM)ac;edIm,ITb;sáat;GMeBIBukrlYyenAkñúgEpñksaFarN³ rdæRbtiB½T§ nigÉkCn.
esIubGegát ehIynigtamkarENnaMrbs;naykmhaGyükar eFVIbNwþgGaCJa ¬KWbwþgecaT¦ cMeBaHbTelμIsEdlsßitenA
eRkamc,ab;sþIBIkarTb;sáatGMeBIBukrlYy PCA nigbTelμIsepSgeTot EdlTak;TinnwgRbtibtþikarBukrlYy.
pþl;eyabl;dl;rdæaPi)al GgÁkarsaFarN³ GgÁkarsgÁmsIuvil GgÁkarrdæRbtiB½T§ nigEpñkÉkCn GMBIviFI
nigmeFüa)ayTb;sáat;GMeBIBukrlYy.
naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB EckecjCabYnkariyal½y³ ¬1¦ kariyal½yesIubGegát2
¬2¦kariyal½yRsavRCav
RtYtBinitü nigsßiti3
¬3¦kariyal½yGb;rMshKmn_4
nig ¬4¦ kariyal½yrdæ)al nigbuKÁlik5. kariyal½ynImYy²EckecjCaeRcIn
Epñk. manGgÁPaBKNnI nig GgÁPaBsvnkmμépÞkñúg nigGgÁPaBbBa¢Ism¶at;pgEdr.
2kariyal½yesIubGegátrYmmanEpñkesIubGegátEpñksaFarN³ EpñkesIubGegátEpñkÉkCn Epñkc,ab;nigkat;esckþI nigEpñkesvaTMnak;TMng
nigbec©keTs.3
kariyal½yRsavRCav RtYtBinitü nigsßiti rYmmanEpñkRsavRCav EpñkRtYtBinitü nigEpñksßiti. 4
kariyal½yGb;rMshKmn _rYmmanEpñksm<½n§kar¼sRmbsRmYl EpñkGb;rMsaFarN³ EpñkbNÑal½y nigEpñk Epnkar¼pÁt;pÁg;PsþúPa. 5
kariyal½yrdæ)alnigbuKÁlik rYmmanEpñkrdæ)al EpñkbuKÁlik nigEpñkhVwkhVWn.
140
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
tamc,ab; naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB manGMNacesIubGegátGMeBIBukrlYyRKb;TRmg;TaMgGs;enAkñúgEpñksaFarN³
EpñkrdæRbtiB½T§ RBmTaMgEpñkÉkCnpgEdr. GKÁnaykGacykmkkan;kab;CMnYsb:UlIs nUvkaresIubGegát b¤bNþwgGaCJaNamYy
EdlRtUv)ancab;epþImedayb:UlIs cMeBaHbTelμIsTak;TinnwgGMeBIBukrlYy ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCA Epñk 24¼4¦.
naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB sVaKmn_ nigBicarNaelIbNþwgnana rYmTaMgbNþwgGnamikEdl)andak;CUnpgEdr. CaEpñkmYy
énGMNacesIubGegátrbs;xøÜn naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB pþÜcepþImkarXøaMemIlpgEdr. tamkaryl;RBmBInaykmha
Gyükar naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB GaceFVIbNwþgGaCJa elIkrNIBukrlYypgEdr.
mRnþInaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy manGMNackñúgkarbMeBjmuxgar dUcKñanwgGMNacrbs;mRnþIb:UlIsEdr6. GMNacenH CarYm
manGMNaccab;xøÜn GMNaccUleTAkñúgbrievN GMNacXMuXøÜnCnCab;sgS½y nigrwbGUsykRTBü kalebImanehtuplsgS½yfa
bTelIμsTak;TinnwgGMeBIBukrlYy RtUv)anRbRBwtþ b¤RbugeRbobnwgRbRBwtþ ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy Epñk 24¼4¦. bEnßm
elIenH GKÁnaykGacpþl;GMNacesIubGegátBiess dl;mRnþInaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy ]TahrN_ esIubGegátKNnIFnaKar
¬c,ab;sþIBIkarTb;sáatGMeBIBukrlYy Epñk 12¼1¦.
naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYymankariyal½yRbcaMtMbn;pgEdr EdldwknaMedaynaykénkariyal½ytMbn; EdlRtUv
raykarN_pÞal;CUnGKÁnayk. kariyal½ytMbn;manParkic©Tb;sáat; esIubGegát nigGb;rMGMBIGMeBIBukrlYy. y:agNak¾eday
kariyal½yTaMgenHminGacepþImcat;kar b¤elIkElgcat;karerOgGMeBIBukrlYyNamYy edayKμanesckþIENnaMBIGKÁnayk)aneLIy.
mankariyal½yRbcaMRsukpgEdr . kariyal½yTaMgenH dwknaMedaymRnþIesIubGegátcMNas;² ehIyTTYlxusRtUvpÞal;cMeBaHnaykén
kariyal½ytMbn;.
karerobcMkic©Rbtibtþikar
karbMeBjkargarénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB RtUvsßitenAeRkamkarsegátemIlrbs;KN³km μaFikarRtYtBinitü
nigvaytémø nigKN³kmμaFikarnayk. KN³kmμaFikarRtYtBinitünigvaytémø TTYlxusRtUvkñúgkarRtYtemIlTUeTAelIkarbMeBjkargar
énnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB. KN³km μaFikarenHdwknaMedayelxaFikarnaykénkariyal½yRbFanaFibtI CamYynwg
GKÁnaykénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy GKÁnaykénRbB½n§esIubkarN_nigsnþisuxtg;hSanI nigelxaFikarpÞal;rbs;RbFanaFibtI
CasmaCikbEnßm. naykrdæ)alnigbuKÁlikénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy bMeBjmuxgarCaelxaFikar. KN³kmμaFikarnayk
dwknaMedayGKÁnaykénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB edaymannaykénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYyCasmaCik.
RbtibtþikarénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYyRtUv)ansegátemIledayGKÁsvnkrpgEdr. r)aykarN_rbs;GKÁsvnkrRtUv)an
RbkasCasaFarN³ nigsßitenAeRkamkarvaytémørbs;saFarNCn.
dUc)anelIkeLIgxagelI naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy GaceFVIbNþwgGaCJacMeBaHkrNIBukrlYy. y:agNak¾eday
edIm,IeFIVdUecñH)an naykdæanRtUvEsVgrkkaryl;RBmBInaykmhaGyükar ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy Epñk 18¦. KWEpñk
c,ab; nigGyükarenAkñúgnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy EdlmanParkic©eFVIbNþwgGaCJaelIbTel μ IsBukrlYy. kñúgkareFIVdUecñH
EpñkenHRtUveFIVkary:agCitsñiT§CamYynwgb:UlIs ehIynignaykmhaGyükar. K μanbNwþgGaCJaNamYYyRtUvbBa¢ÚneTAnaykmha
Gyükar edayKμankaryl;RBmCamunBIKN³kmμaFikarnaykenaHeT. bTelμIseRkamc,ab; sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy RtUvkat;kþI
edaytulakarCan;x<s; (High Court) tulakarCan;TabbMput Court of Resident Magistrate b¤tulakarfñak;Rsuk.
6GMNacdUcKñanwgGMNacEdl)anRbKl;[mRnþIb:UlIsEdlmanzannþrs½kþiesμInwgGnusñgkarb:UlIs b¤elIenH.
141
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ saFarNrdærYmtg;hSanI
kariyal½yGPi)alkic©l¥ EdlsßitenAkñúgkariyal½yRbFanaFibtI manParkic©³ ¬1¦ Gnuvtþ nigsRmbsRmYlyuT§saRsþCati
RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigEpnkarskmμPaB ¬2¦ tamsegátemIlsIlFm’énGñkdwknaMsaFarN³ nigkarbMBanGMNac ¬3¦ sRmb
sRmYlsßab½nrdæ EdlcUlrYmenAkñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy ¬4¦ BRgwgRkbx½NÐc,ab; ¬KWc,ab;RbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigRkbx½NÐ
sIlFm’¦ nig ¬5¦ P¢ab;kic©RbwgERbgrbs;rdæaPi)alCamYynwgsgÁmsIuvil ¬tamry³karGb;rMkmμviFITb;sáat;GMeBIBukrlYy RbB½n§
pSBVpSayB½t’manCaedIm¦. kñúgkic©karEbbenH kariyal½yGPi)alkic©l¥mankarTTYlxusRtUvTUeTAkñúgkarsRmbsRmYlkarRbyuT§nwg
GMeBIBukrlYy. y:agNak¾eday kariyal½yGPi)alkic©l¥ mansmtßPaBtictYckñúgkarbMeBjGaNtþikargard¾FMeFgenH.
c,ab; PLCE qñaM 1995 )anbegáItRkmsIlFm’sRmab;mRnIþfñak;dwknaMsaFarN³ ¬dUcmanEcgenAkñúgc,ab;¦ RBmTaMgtRmUv[
mRnIþfñak;dwknaMsaFarN³TaMgGs;raykarN_GMBIRTBüsm,tiþxøÜn ¬rYmTaMgRTBüsm,tiþsmaCikRKYsarxøÜnTaMgGs;¦. elxaFikardæan
RkmsIlFm’sRmab;mRnIþfñak;dwknaMsaFarN³ manParkic©TTYlr)aykarN_TaMgenH RBmTaMgmanParkic©R)ab;[dwgGMBIkarrMelaPelI
RkmsIlFm’EdlRbRBwtþedaymRnIþTaMgenaH nigsYredjedalelIkrNI EdleKecaTRbkan; b¤EdleKsgS½yGMBIkarrMelaPbMBanelIRkm
sIlFm’ dUcmanEcgenAkñúgc,ab; PLCE Epñk19 [2] EdlRbRBwtþedaymRnIþTaMgenaH . elxaFikardæanRkmsIlFm’RtUv)anbegáIteLIg
edayGnuelamtamEpñk 132 énrdæFmμnuBaØ . enAkñúgelxaFikardæanenH kariyal½ysñgkarsIlFm’ EdlbeRmIkarCanaykariyal½y
RtUv)anbegIáteLIgkñúgqñaM 1996 edayGnuelamtamEpñk20 énc,ab; PLCE. sñgkarRtUvraykarN_CUn nig)anEtgtaMgeday
RbFanaFibtI .
dUcEdlmanEcgenAEpñk 8 énc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCA RbsinebImankarGnuBaØatCalaylkçN_GkSrBI
RbFanaFibtI BIGKÁemFavI b¤BIGKÁnaykénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB mRnþIsaFarN³Nak¾eday k¾GacRtUv)antRmUv[pþl;
r)aykarN_GMBIRTBüTaMgGs;EdlxøÜnkan;kab; RBmTaMgRTBüEdlRKYsar b¤GñkesBKb;CamYyxøÜn)ankan;kab;. RbsinebImRnþI
saFarN³enaHRtUv)aneKrkeXIjfamankan;kab;RTBüsm,tþi EdleKsgS½yfa)anmkedayBukrlYy samuICnRtUvBnül;GMBIerOgenH.
RbsinebImRnþIsaFarN³enaHminGacpþl;cemøIy[)aneBjcitþenaHeT samuICnRtUvmaneTasfa)anRbRBwtþbTelμ Is tamc,ab;sþIBIkar
Tb;sáat;GMeBIBukrlYy PCA ehIytulakarGacbBa¢a[dkhUtykRTBüEdl)anmkedaymeFüa)ayBukrlYy ¬c,ab;sþIBIkarTb;sáat;
GMeBIBukrlYy PCA Epñk 9¦.
KN³km μkarsiTi§mnusS nigGPi)alkic©l¥ EdlbegáIteLIgkñúgqñaM 2002 bMeBjmuxgarCaGñkkarBarBlrdæ ¬CaCMnYs
KN³km μkarGciéRnþy_esIubGegátBImun¦. KN³km μkarmanParkic©BicarNaelIbNþwgtv:aGMBIkarbMBanGMNac rYmTaMgkarrMelaPsiTi§
mnusSpgEdr. fμI²enH KN³kmμkar)anbBa¢ak;BIsmtßPaBrbs;xøÜn edayRbQmmuxCamYynwgrdæaPi)alenAkñúgerOgkþImYy Edlbþwg
edaysmaCikCaeRcInénPUmimYyenA Serengeti EdlRtUvGaCJaFrRsukdkecjedaybgçM. erOgkþIenHmanmnusStamemIleRcInNas;
ehIyKN³km μkar)anTTYlkareKarBBIsaFarNCn edaysarEtesckþIseRmcrbs;KN³km μkar EdlmanPaBresIbxagEpñk
neya)ay b:uEnþRtUv)anmtimhaCnyl;fa esckþIseRmcenHRtwmRtUv nigyutþiFm’.
kariyal½yCatisvnkmμ KWCasßab½nsvnkmμkMBUlenAkñúgRbeTs. kariyal½yenH rYmCamYynwgRkumRbwkSaCatiKNenyükr
nigsvnkr )anecjRkmsIlFm’sRmab;smaCikrbs;xøÜn edaymanbMNgbegáIt[mankarRbRBwtþikñúgmuxGaCIB EdlnwgnaMeTAdl;kar
kat;bnßykarGnuvtþminRtwmRtUv rYmTaMgGMeBIBukrlYypg. muxGaCIBenH KWsßitenACYrmuxpgEdr sþIBIkarelIksÞÜykarGnuvtþy:agRbesIr
enAkñúgGPi)alkic©sRmab;RkumGñkdwknaMenAkñúgRbeTs. RkumRbwkSaCatiKNenyükr nigsvnkr KWCasmaCiksßabnikmYyénviTüasßan
GPi)alkic©saCIvkm μtg;hSanI EdlCasßab½nEpñkÉkCn Edlf μ I²enH)ancab;epþImdwknaMpSaybBaðaGPi)alkic©saCIvkm μenHenAkñúg
RbeTs.
142
karerobcMsßab½nedIm,IRbqaMgGMeBIBukrlYy³ karsikSaEbbeRbobeFob
emeronEdlTTYl)an
mUlehtucm,gmYykñúgcMeNammUlehtucm,gnanaenAtg;hSanI dUcEdlKN³kmμkar Warioba )ankt;smÁal; KW]TahrN_
sIþGMBIGñkdwknaMEdl)anbgðaj[eXIjenAPaBTn;exSaykñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy. dUcEdl)anelIkeLIgBIxagedIm GMeBI
BukrlYyeFIV;[b:HBaldl;RbeTsenHenARKb;kRmitTaMgGs; ehIyfñak;dwknaM)anRbwgERbgedaHRsaybBaðaBukrlYytictYcNas;.
elIsBIenHeTot enAeBlEdlsaFarNCnraykarN_BImRnþIBukrlYyfñak;Tabénrdæ)al Cajwkjy rdæ)alminmancat;viFankarGVI
elImRnþIenaHeT edayehtufa mRnþICan;x<s;EdlCaecAhVaynayrbs;mRnþIenaHmankarBak;B½n§edaypÞal;enAkñúgGMeBIBukrlYy b¤
ecAhVaynayenaHmincat;TukGMeBIBukrlYyenaHfaCaGaTiPaBeLIy ¬rdæaPi)altg;hSanI qñaM 1996¦.
edIm,IelIkykmkedaHRsaybBaða EdlsaFarNCn)anyl;eXIjfafñak;dwknaMxVHsIlFm’ c,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYy
PLCE EcgGMBIkarbegáItRkmsIlFm’sRmab;fñak;dwknaMsaFarN³ ehIynwgEcgGMBIkarbegáItKN³km μkarsIlFm’sRmab;fñak;dwknaM
saFarN³ nigkariyal½ysñgkarsIlFm’. y:agNak¾eday sñgkarenHRtUv)ankRmit[eFIVkaresIubGegátEtelIbNþwgNaEdl)an
TTYlBIbuKÁlEdlsÁal;GtþsBaØaN nigBIr)aykarN_enAkñúgRbB½n§pSBVpSayBt’manEtb:ueNÑaH. sñgkarminGaceFIVkaresIubGegátelI
bNþwgGnamikeT. ehIykñúgkaresIubGegátenH elxaFikardæanRtUvBwgBak;pgEdr elIb:UlIs nignaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB.
elIsBIenHeTot drabNaminmankarkMNt;sþg;darc,as;las; nigminmanEcgc,as;las;GMBITNÐkm μcMeBaHkarrMelaPbMBaneTenaH
Parkic©rbs;sñgkarRtUvsßitkñúgkRmitmYyy:agceg¥ót . ]bsKÁmYyEfmeTotcMeBaHdMeNIrkard¾manRbsiTi§PaBénelxaFikardæan
KWesckþIEføgkarN_rbs;GKÁemFavI EdlfaesckþIRbkasCasaFarN³GMBIkarman)anePaKRTBü eFIV[bHBal;dl;siTi§buKÁlkñúgPaBCa
ÉkCn EdlmanEcgenAkñúgrdæFmμnuBaØ. kñúgkarRbtibtiþtamesckþIEføgrbs;GKÁemFavIenH karRbkasRTBüRtUvdak;CUnedaypÞal;eTA
sñgkarsIlFm’Etb:ueNÑaH. edIm,I[)ansiTi§eRbIR)as;esckþIRbkasTaMgenaH RtUvEtmankarGnuBaØatBiess ehIykarGnuBaØat
BiessenHkRmnwgpþl;[Nas;. ehIysUm,IEt)anTTYlkarGnuBaØatk¾eday k¾B½t’manEdl)anTTYlenaHminGacykeTARbkaspSay
CasaFarN³)aneT eRBaHvaxusc,ab;. rhUtmkdl;eBlenH minmanGñkNamñak;RtUv)ankat;esckIþ[Cab;eTasBIbTEkøgbnøMesckþI
RbkasRTBü b¤BIkarmanePaKRTBüy:agelIslubenaHeT.
GMeBIBukrlYyénmRnIþfñak;Tabk¾KWedaysarR)ak;ExticeBk ehIybBaðaenHKWCaerOgmYy EdlKN³kmμkar Warioba )anTTYl
sÁal;faCabBaðamYyrbs;xøÜnpgEdr. b:uEnþ KN³km μkarsnñidæanfa RbkarenHminRtUvemIleXIjfaCaktþacm,gcMeBaHGMeBIBukrlYy
enaHeT edayehtufa GñkEdlBukrlYybMputenaHKWCamRnþIfñak;x<s;enAkñúgrdæaPi)al nigEdl)anTTYlR)ak;ebovtSeRcInrYceTAehIy.
dUecñH kartemøIgR)ak;ebovtS KWRKan;EtCYyGñkTaMgenaH[elIkkm<s;témøGMeBIBukrlYyEtb:ueNÑaH. GMeBIBukrlYyenH EdlmanlkçN³
TUeTAkñúgcMeNammRnþIfñak;x<s;énesvasaFarN³ RtUv)anelIkeLIgpgEdrenAkñúgyuT§saRsCatiRbqaMgGMeBIBukrlYy nigEpnkar
skm μPaB. y:agNak¾eday yuT§saRsþenHEcgfa kartemøIgR)ak;ebovtS nigkarbegáIneRKOgelIkTwkcitþsRmab;mRnþIsFarN³
KWCaEpñkmYyényuT§saRsþ k¾b:uEnþ CaTUeTA KWmin)anedaHRsaybBaðaGMeBIBukrlYyfñak;elIeT.
naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB xøÜnÉgk¾minsUvmanRbsiT§PaBEdr edaysar)aneFVIbNwþgGaCJaerOgBukrlYyEtmYy
cMnYntUcb:ueNÑaH ehIycMnYnerOgEdlRtUv)ankat;Cab;eTasenaHrwtEtticeTAeTot. bBaðamYy KWbBaðaerobcMrcnasm<½n§rbs;naykdæan
eBalKWedayehtufanaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy KWCaEpñkmYyénkic©karrbs;kariyal½yRbFanaFibtI dUecñHKWvaxVHÉkraCPaB
edayehtufa naykdæanenHsßitenAeRkamesckþIENnaMénkariyal½yRbFanaFibtI. GKÁnaykénnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy
RtUv)anEtgtaMgedayRbFanaFibtI nigRtUvTTYlxusRtUvcMeBaHRbFanaFibtI. edayminmankMNt;ry³eBlGaNtþic,as;las;
GKÁnaykRtUvbeRmIkartamqnÞ³rbs;RbFanaFibtI EdlCamnusSEtmñak;Kt; EdlGacdk b¤dak;TNÐkmμGKÁnayk. r)aykarN_sm¶at;
RtUvbBa¢ÚneTARbFanaFibtI. ehtudUecñHehIy)anCa naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB minsßitenAkñúgsßanPaBmYy EdlGaceFVIkar
143
karBN’nasegçbrbs;RbeTsnImYy²³ saFarNrdærYmtg;hSanI
[)anmWugm:at;cMeBaHGMeBIBukrlYy EdlBak;B½n§nwgCnelμIs EdlCitdwtCamYyRbFanaFibtI .
elIsBIenHeTot KN³kmμaFikarRtYtBinitünigvaytémø EdlRtYtemIlkarbMeBjkargarrbs;naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy
PCB RtUv)andwknaMedayelxaFikarnaykénkariyal½yRbFanaFibtI. karrkeXIjrbs;KN³kmμaFikarenH minRtUv)anRbkaspSay
eT. bEnßmelIenHeTot TaMgsPa nigKN³kmμaFikarBlrdæ minmanGMNacXøaMemIlCapøÚvkarelInaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYyenaH
eT. TaMgenHehIyKWCaktþaEdlTMngCabNþal[saFarNCnminTukcitþelInaykdæanenH. GñksegátkarN_xøH)anelIkehtuplmk
sMGagfa naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB min)anTTYlkarKaMRT nigkareCOTukcitþBIsaFarNCn kñúgkarbMeBjkargar)aneday
ÉkraCüenaHeT edaysarEtkarP½yxøac PaBRBegIykenþIy nigkarxVHkaryl;dwgGMBIebskkmμrbs; PCB. fVIebImankarEkERbkñúg
b:un μanqñaMenH enAkñúgkarbegáItrcnasm<½nÐénRkumRbqaMgnwgGMeBIBukrlYyk¾eday k¾muxgar nigkarTTYlxusRtUvénnaykdæanTb;sáat;
GMeBIBukrlYy PCB sßitenAEtdEdl dUcEdlmanEcgenAkñúgc,ab;sþIBIkarTb;sáat;GMeBIBukrlYyqñaM 1971.
FatupSMsMxan;mYyénTIPñak;garRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy PCB KWRtUvmansmtßPaBkñúgkarRsavRCavGMBIkRmit nigmUlehtuén
GMeBIBukrlYy. EpñkRsavRCavénkariyal½yRsavRCav RtYtBinitü nigsßitienAkñúgnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB eFIVkar
RsavRCavGMBIeKalneya)ayepSg² edIm,IFanamin[mancenøaHsRmab;RbRBwtþBukrlYy nigRsavRCavGMBIesvaEdlsßab½nepSg²
)anpþl;[edIm,Irk[eXIjPaBcenøaHRbehag EdlbNþal[manGMeBIBukrlYy RsavRCavGMBIR)ak;ebovtSrbs;mRnþIsaFarN³
nieyaCiténKNbkSneya)ay EpñkrdæRbtiB½T§ nigEpñkÉkCn RsavRCavGMBIc,ab;sþIBIesvasaFarN³ nigbTbBa¢a edIm,IkMNt;faetI
]bkrN_c,ab;EbbenHsmrmü nigRsbtamkarRbRBwtþirbs;nieyaCitEdrb¤eT nigRsavRCavGMBIviFIRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy EdlRbeTs
epSgeTot)anGnum½teRbI.
karrMxanmYyEfmeTotcMeBaHRbsiT§PaBrbs;naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB KWsm½<n§PaBGn;fy EdlnaykdæanenHman
CamYynwgTIPñak;gardæaPi)alepSgeTot CaBiessKWGgÁtulakar. GgÁtulakarxøÜnÉgpÞal;k¾manPaBTn;exSay EdltRmUv[manFnFan
nigsmtßPaBeRcIneLIg². edIm,I[karRbyuTnwgGMeBIBukrlYymanRbsiT§PaB nigedIm,IGacGnuvtþyuT§saRsþCatiRbqaMgnwgGMeBI
BukrlYy nigEpnkarskm μPaB)an naykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy PCB RtUvEtmansm<½n§PaB[xøaMgEfmeTotCamYyrdæaPi)al
RBmTaMgsgÁmsIuvil nigEpñkÉkCn. ebIRKan;EtBRgwgnaykdæanTb;sáat;GMeBIBukrlYy nigGnuvtþyuT§saRsþEtb:uNwÑg minRKb;RKan;eT.
RtUvmankMENTRmg;epSg²pgEdr dUcCa kMENTRmg;rdæ)almUldæan kMENTRmg;hirBaØvtßúsaFarN³ nigkMENTRmg;EpñksaFarN³
EdlTaMgGs;enHsuT§EtedIrtYnaTIsMxan;kñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy. bEnßmelIenHeTot RtUv[mankarEkERbvb,Fm’ nig\riyabT
enAkñúgkardwknaM nigRtUvEtmanqnÞ³neya)ayBIfñak;kMBUlpgEdr kñúgkarRbyuT§nwgGMeBIBukrlYy.
RbPB
rdæaPi)altg;hSanI qñaM 1996³ r)aykarN_rbs;KN³kmμkarGMBIsßanPaBénGMeBIBukrlYy enAkñúgRbeTs.
rdæaPi)altg;hSanI qñaM 1999³ yuT§saRsþCatiRbqaMgnwgGMeBIBukrlYy nigEpnkarskmμPaB sRmab;tg;hSanI.
Kpundeh, S. nig Levy, B.(eds) 2004³ karksagsmtßPaBrdæenAGaRhiVk³lMnaMedaHRsayfμI emeronEdleTIbnwg
elceLIg.
B½t’manRbEmRbmUlpgEdrBIRbB½n§ website rbs;sßab½nepSg²Edl)anerobrab;xagelI.