+ All Categories
Home > Documents > ;kb 34 nze 8 nr;s 2017 e[Zb gzB/ 56yojana.gov.in/August-173-54 pages of Yojana Punjabi.pdf:'iBk,...

;kb 34 nze 8 nr;s 2017 e[Zb gzB/ 56yojana.gov.in/August-173-54 pages of Yojana Punjabi.pdf:'iBk,...

Date post: 01-Apr-2019
Category:
Upload: vohanh
View: 212 times
Download: 0 times
Share this document with a friend
52
:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 3 ;zgkdeh - 4 ih n?`; Nh fB}kw L w/e fJB fJzvhnk ~ - no[B r'fJb 5 tZvk j[bkok fJe d/F fJe eo d/ w{b wzso T[s/ nwb - Nh n?`B nF'e 9 ih n?`; Nh L Bt/I :[Zr dh F[o{nks - T[g/ I do r[gsk 14 w}p{s nkJh Nh ohVQ dh jZvh fte;s eoBk - gqekF e[wko 17 ih n? `; Nh ns/ ygsekoK bJh fJ; dk noE- ;{oi i?;tkb 20 t;s{ s/ ;/tk eo ns/ tgko eoB dh ;"y - dkfBF J/ jkfFw 24 T[s/ fJ; dk gqGkt - toFk e[wkoh w[Bkcky'oh , ih n?`; Nh bkr{ eoB ftZu u[B"sh - frohF uzdo gq;kd 29 t;s{ ns/ ;/tk eo L fJe ;zGkfts pdbkn - d/tokik o?`vh 31 dk gqshe \?vob wkbh ;zpzXK ftZu ;zs[bB - i?:zsk okJ/ u"Xoh 35 E'VQhnK w[FfebK ns/ tX/o/ w[Bk\k - foFG feqFB ;e;/Bk 39 ih n?`; Nh nB/eK w;fbnK dk fJe jZe - j;w[y nvhnk 42 buhb/ o[y Bkb pDh rZb - gkfJb ;e;/ Bk 44 ih n?`; Nh L ftek; eoB tkbk gqw[Zy ;kXB - gqekF uktbk 50 ezg'}hFB :'iBk - 52 eh s[;hI ikDd/ j'< - 53 fJ; nze ftu fJ; nze ftu fJ; nze ftu fJ; nze ftu fJ; nze ftu ;kb 34 ;kb 34 ;kb 34 ;kb 34 ;kb 34 nze 8 nze 8 nze 8 nze 8 nze 8 nr;s 2017 nr;s 2017 nr;s 2017 nr;s 2017 nr;s 2017 e[Zb gzB/ 56 e[Zb gzB/ 56 e[Zb gzB/ 56 e[Zb gzB/ 56 e[Zb gzB/ 56 w[Zy ;zgkde dhfgek eZSb dhfgek eZSb dhfgek eZSb dhfgek eZSb dhfgek eZSb ;zgkde rrBdhg e"o d/trB rrBdhg e"o d/trB rrBdhg e"o d/trB rrBdhg e"o d/trB rrBdhg e"o d/trB ;zgkdeh d\so ;zgkdeh d\so ;zgkdeh d\so ;zgkdeh d\so ;zgkdeh d\so gqekFB ftGkr, ;{uBk GtB, ;hHihHUH ezgb?e; b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003 \'B L 011-224365922 Jhw/ b : [email protected] t?`p;kJhN L www.yojana.gov.in www.publicationsdivision.nic.in https//www.facebook.com/pages/yojana-journal ;z:[es fBd/Fe (T[sgkdB) thHe/H whDk thHe/H whDk thHe/H whDk thHe/H whDk thHe/H whDk fp}B; w?B/io ;{ohnkeKs Fowk ;{ohnkeKs Fowk ;{ohnkeKs Fowk ;{ohnkeKs Fowk ;{ohnkeKs Fowk \' BL 011-24367260 c?e; L 011-24365609 (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) ioBb :{fBN ioBb :{fBN ioBb :{fBN ioBb :{fBN ioBb :{fBN gqekFB ftGkr, ;{uBk s/ gq;koB wzsokbk, ewok BzH 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH ezgb?e;, b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003 Jhw/b L [email protected] eto L ihHghHX'g/ ihHghHX'g/ ihHghHX'g/ ihHghHX'g/ ihHghHX'g/ :'iBk :'iBk :'iBk :'iBk :'iBk gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @ wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @ wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @ wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @ wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @ADG(i/c), Publications Division# d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH # d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH # d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH # d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH # d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH ezgb?e;, b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFB ezgb?e;, b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFB ezgb?e;, b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFB ezgb?e;, b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFB ezgb?e;, b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFB w?Ipo pDB s/ gZqfsek wzrtkT[D bJh s[;hI ;kv/ j/mb/ ftZeoh e/IdoK Bkb th ;zgoe eo ;ed/ j' L L L L L gqekFB ftGkr, ;{uBk GtB, ;hHihHUH ezgb?e;, BthI fdZbh -110003 (\'BH 24365610) jkb BzH 196, g[okDk ;eZso/s, fdZbh - 110054 (\'BH23890205) 701, ph-ftzr, e/Idoh ;dB, p/bkg[o, BthI w[zpJh-400614 (\'BH 27570686 8 n?;gb/B/v Jh;N, e'beksk - 700069 (\'BH 22488030) J/ ftzr, okikih GtB, p/;/IN Bro, u/BZJh - 600090 (\'BH 24917673) gq?&Z; o'v, B/V/ r"ofwzN gq?`;, fso{nBzsg[ow 695001 (\'BH 2330650) ewok BzH 204, d{ih wzf}b, ;hHihHUH Nkto, etkdhr[vk, j?dokpkd - 500080 (\'BH24605383) gfjbh wzf}b, @n?c# ftzr, e/Idoh ;dB, e'okwzrbk, pzrb[o{ - 560034 (\'BH 25537244 fpjko oki ;fjekoh p?Ie fpbfvzr, nF'e okigE, gNBk - 800004 (\'BH2683407) jkb BzH 1, d{ih wz}b, e/Idoh GtB, ;?eNo n?`u, nbhrzi, byBT{ - 226024 (\'BH2225455 nzfpek ezgb?e;, gfjbh wzf}b, gkbdh, nfjwdkpkd - 380007 (\'BH 26588669) g/IFB gkok o'v, jkT{; BzL-4, gh U, f;bg[eoh, r[tkjNh - 781003 (\'BH 2665090) uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - :'iBk :'iBk :'iBk :'iBk :'iBk ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/ b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/ b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/ b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/ b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/ ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?. ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?. ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?. ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?. ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?.
Transcript

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 3

• ;zgkdeh - 4

• ih n?; Nh fB}kw L w/e fJB fJzvhnk ~ - no[B r'fJb 5

tZvk j[bkok

• fJe d/F fJe eo d/ w{b wzso T[s/ nwb - Nh n?B nF'e 9

• ih n?; Nh L Bt/I :[Zr dh F[o{nks - T[g/Ido r[gsk 14

• w}p{s nkJh Nh ohVQ dh jZvh fte;s eoBk - gqekF e[wko 17

• ih n?; Nh ns/ ygsekoK bJh fJ; dk noE - ;{oi i?;tkb 20

• t;s{ s/ ;/tk eo ns/ tgko eoB dh ;"y - dkfBF J/ jkfFw 24

T[s/ fJ; dk gqGkt - toFk e[wkoh

• w[Bkcky'oh , ih n?; Nh bkr{ eoB ftZu u[B"sh - frohF uzdo gq;kd 29

• t;s{ ns/ ;/tk eo L fJe ;zGkfts pdbkn - d/tokik o?`vh 31

dk gqshe

• \?vob wkbh ;zpzXK ftZu ;zs[bB - i?:zsk okJ/ u"Xoh 35

• E'VQhnK w[FfebK ns/ tX/o/ w[Bk\k - foFG feqFB ;e;/Bk 39

• ih n?; Nh nB/eK w;fbnK dk fJe jZe - j;w[y nvhnk 42

• buhb/ o[y Bkb pDh rZb - gkfJb ;e;/Bk 44

• ih n?; Nh L ftek; eoB tkbk gqw[Zy ;kXB - gqekF uktbk 50

• ezg'}hFB :'iBk - 52

• eh s[;hI ikDd/ j'< - 53

fJ; nze ftufJ; nze ftufJ; nze ftufJ; nze ftufJ; nze ftu

;kb 34 ;kb 34 ;kb 34 ;kb 34 ;kb 34 • • • • • nze 8 nze 8 nze 8 nze 8 nze 8 • • • • • nr;s 2017 nr;s 2017 nr;s 2017 nr;s 2017 nr;s 2017 • • • • • e[Zb gzB/ 56e[Zb gzB/ 56e[Zb gzB/ 56e[Zb gzB/ 56e[Zb gzB/ 56w[Zy ;zgkde

dhfgek eZSbdhfgek eZSbdhfgek eZSbdhfgek eZSbdhfgek eZSb

;zgkde

rrBdhg e"o d/trBrrBdhg e"o d/trBrrBdhg e"o d/trBrrBdhg e"o d/trBrrBdhg e"o d/trB

;zgkdeh d\so;zgkdeh d\so;zgkdeh d\so;zgkdeh d\so;zgkdeh d\sogqekFB ftGkr, ;{uBk GtB,

;hHihHUH ezgb?e; b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003\'B L 011-224365922

Jhw/b : [email protected]

t?p;kJhN LLLLL www.yojana.gov.in

www.publicationsdivision.nic.in

https//www.facebook.com/pages/yojana-journal

;z:[es fBd/Fe (T[sgkdB)

thHe/H whDkthHe/H whDkthHe/H whDkthHe/H whDkthHe/H whDk

fp}B; w?B/io;{ohnkeKs Fowk;{ohnkeKs Fowk;{ohnkeKs Fowk;{ohnkeKs Fowk;{ohnkeKs Fowk

\'BL 011-24367260 c?e; L 011-24365609

(;oe{b/FB s/ ftfrnkgB)ioBb :{fBNioBb :{fBNioBb :{fBNioBb :{fBNioBb :{fBN

gqekFB ftGkr, ;{uBk s/ gq;koB wzsokbk,ewok BzH 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH ezgb?e;,

b'Xh o'v, BthI fdZbh-110003Jhw/b L [email protected]

eto L ihHghHX'g/ihHghHX'g/ihHghHX'g/ihHghHX'g/ihHghHX'g/

:'iBk:'iBk:'iBk:'iBk:'iBk gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqek gzikph ;w/s n;whnk pKrbk, nzro/}h, r[ioksh, ezBV, wfbnkbw, wokmh, Uvhnk, s/br{ s/ T[od{ GkFktK ftu th gqekfFs ehsh iKdh j?. gZfsqekwzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @wzrkT[D tk;s/, BthI w?IpofFg, BftnkT[D, g[okD/ nzeK dh gqkgsh s/ J/iz;h nkfd bJh wBhnkovo$vhwKv vqkcN$g';Nb nkovo @ADG(i/c), Publications

Division# d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH# d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH# d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH# d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUH# d/ BK #s/ pDtk e/ j/m fby/ gs/ #s/ G/i'. fp}fB; w?B/io (;oe{b/FB s/ ftfrnkgB) gqekFB ftGkr, ewok BzL 48-53, ;{uBk GtB, ;hHihHUHezgb?e;, b'Xh o'v, Bth I fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFBezgb?e;, b'Xh o'v, Bth I fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFBezgb?e;, b'Xh o'v, Bth I fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFBezgb?e;, b'Xh o'v, Bth I fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFBezgb?e;, b'Xh o'v, Bth I fdZbh-110003, \'B-24367453, skoL ;{uBkgqekFB

w?Ipo pDB s/ gZqfsek wzrtkT[D bJh s[;hI ;kv/ j/mb/ ftZeoh e/IdoK Bkb th ;zgoe eo ;ed/ j' L L L L L • gqekFB ftGkr, ;{uBk GtB, ;hHihHUH ezgb?e;, BthI fdZbh-110003 (\'BH 24365610) • jkb BzH 196, g[okDk ;eZso/s, fdZbh - 110054 (\'BH23890205) • 701, ph-ftzr, e/Idoh ;dB, p/bkg[o, BthI w[zpJh-400614 (\'BH27570686 • 8 n?;gb/B/v Jh;N, e'beksk - 700069 (\'BH 22488030) • J/ ftzr, okikih GtB, p/;/IN Bro, u/BZJh - 600090 (\'BH 24917673) • gq?&Z; o'v,B/V/ r"ofwzN gq?`;, fso{nBzsg[ow 695001 (\'BH 2330650) • ewok BzH 204, d{ih wzf}b, ;hHihHUH Nkto, etkdhr[vk, j?dokpkd - 500080 (\'BH24605383) • gfjbhwzf}b, @n?c# ftzr, e/Idoh ;dB, e'okwzrbk, pzrb[o{ - 560034 (\'BH 25537244 • fpjko oki ;fjekoh p?Ie fpbfvzr, nF'e okigE, gNBk - 800004 (\'BH2683407)• jkb BzH 1, d{ih wz}b, e/Idoh GtB, ;?eNo n?`u, nbhrzi, byBT{ - 226024 (\'BH2225455 • nzfpek ezgb?e;, gfjbh wzf}b, gkbdh, nfjwdkpkd - 380007(\'BH 26588669) • g/IFB gkok o'v, jkT{; BzL-4, gh U, f;bg[eoh, r[tkjNh - 781003 (\'BH 2665090)

uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - uzdk doK L 1 ;kb o[H230, 2 ;kb o[H430, 3 ;kb o[H610 - :'iBk:'iBk:'iBk:'iBk:'iBk ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[j ftu gqekfFs fBpzXK ftu gqrNkJ/ ftuko b/yeK d/ nkgD/ jB. }o{oh BjhI fe T[jb/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/b/ye Gkos ;oeko d/ fiBQK wzsokfbnK, ftGkrK s/ ;zrmBK Bkb ;zpzfXs jB, T[BQK dk th fJjh fdqFNhe'B j't/. gZqfsqek ftu gqekfFs ftfrnkgBK d/ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?.ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?.ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?.ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?.ftFk t;s{ tk;s/ :'iBk itkpd/j BjhI j?.

4 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

;zgkdeh;zgkdeh;zgkdeh;zgkdeh;zgkdeh

2017 Gkos d/ fJfsjk; ftZu fJe pj[s jh nfjw ;kb frfDnk ikt/rk feT[Ife fJ; ;kb 1 i[bkJh, 2017 s'I t;sK

ns/ ;/tktK eo fJe ;ukJh pD fojk j?. Bt/I YKu/ ~ Gkos d/ eo bkT[D d/ fJfsjk; ftZu ;G s'I eqKshekoh

eo ;[Xko frfDnk ik fojk j?.

fJe d/F dhnK w}p{s eo BhshnK T[; d/ w}p{s gqpzXB ns/ fBozso ftek; dk ;ze/s jB. fJj sZE fJfsjk;e sZE

s'I th ;gZFN B}o nkT[Idk j?. ;ko/ ;cb Fk;e tXhnk gqFk;e ti'I ikD/ iKd/ ;B ns/ T[BQK B/ nkgD/ Fk;B ftZu FkBdko

wkbhnk t;{bh gqDkbh bkr{ ehsh j'Jh ;h. T[j Gkt/I w"ohnk ;B, r[gsk ;B, nbswF iK nepo ;h. T[BQK dk BK f;oc

T[BQK dh f;nk;h ;otT[usk ekoB jh wFj{o BjhI ;h, ;r'I T[BQK tb'I ngDkJhnK rJhnK N?e; bkT[D dhnK BhshnK ekoB

th w}j{o ;h.

eo nkwdB ns/ ftek; dk ;kXB j'D s'I fJbktk oki ~ eodkfsnK gqfs itkpd/j th pDkT[Idk j?. gqGkth eo bkT[Dk

fJj :ehBh pDkT[Idk j? fe iBse g?;k bzp/ ;w/I sZe ;wkfie NhfunK dh jwkfJs eo/ ns/ nkofEe ftek; ~ T[sFkfjs

eo/. Gkosh eo gqDkbh dk r[zMbdko j'Dk eo bkT[D dh d[BhnK d/ fdwkr ftZu SkfJnk ofjzdk j?. e/Ido, okiK ns/ ;EkBe

;z;EktK e'b N?e; brkT[D dk nfXeko j'D ekoB nkw ftnesh s'I b? e/ fBowksk ns/ tgkoh B/ jw/Fk jh pj[w[yh N?e;K

dk p'M wfj;{; ehsk j?. fJBQK ;ko/ ;kbK ftZu N?e; tZy-tZy gZXoK T[s/ fJeZm/ ehs/ iKd/ ;B. fJj t;sK fsnko j'D d/

;EkB s'I b? e/ T[; d/ nzfsw gj[zu fNekD/ sZe t;{b/ iKd/ ;B. fJ; bJh nkw s"o s/ t;sK ns/ ;/tktK T[s/ eJh tkoh

N?e; brdk ;h. T[j t;sK i' fe fJe oki s'I pkjo iKdhnK ;B, nkw s"o s/ eJh xzfNnK bJh N?e; ndk eoB bJh

;ojZdK T[s/ o'e fbnk iKdk ;h fi; Bkb fJe sK t;sK yokp j' iKdhnK ;B ns/ d{;ok NqK;g'oN/FB dh bkrs tXdh ;h.

Bt/I YKu/ dk T[d/F d/F ftZu N?e; fdqF ftZu spdhbh eoBk ns/ T[; ~ d/F Go ftZu ;gbkJh bJh t;sK ns/

;/tktK T[s/ fJe jh N?e; ftZu spdhbh eoBk ;h. ih n?; Nh t;sK s/ ;/tktK T[s/ fJe nfijk N?e; j? fi; ~ @fNekDk

N?e;# ti'I ikfDnk iKdk j? ns/ fJj gj[zu tkb/ ;EkB T[s/ ndk ehsk ikt/rk. T[dkjoD ti'I eZgV/ T[s/ N?e; T[; irQk #s/

t;{fbnk ikt/rk fiE/ fe eZgVk t/funk ikt/rk. fJj fgSb/ gqFk;B d/ T[bN j? fiE/ fe N?e;K dh F[o{nks fBowkD s'I b?

e/ NqK;g'oN/FB ns/ nzs ftZu fteD tkbh irQk s/ j[zdh ;h. fJ; dk wsbp fJj j? fe pj[s ;kohnK t;sK T[s/ eJh tkoh

eo brdk ;h ns/ ygseko ~ T[BQK ;ko/ eoK dk gsk jh BjhI j[zdk ;h, i' T[j ndk eodk ;h. fJefjoh eo gqDkbh Bkb

fJ; soQK ygseko ~ bkG gj[zukfJnk feT[Ife T[; ~ pj[s tkoh N?e; ndk BjhI eoBk gt/rk ns/ ehwsK ftZu ewh

nkt/rh. fJ; gkodoFh ;fEsh ekoB ih n?; Nh ~ bkr{ eoBk n;kB j't/rk. fJ; Bkb @w/e fJB fJzvhnk# ~ GotK j[zrkok

fwb/rk ns/ tgko eoBk ;[ykbk j't/rk. Gkos tb'I ftFt nkofEesk ftZu nfjw G{fwek fBGkT[D dh nk; ehsh iKdh j?

fJ; bJh ih n?; Nh th fJe ;fEsh pdbD tkbk f;ZX j't/rk feT[Ife fJ; Bkb Gkosh T[sgkd d/F ftZu jh BjhI ;r'I

nzsookFNoh wzvhnK ftZu th w[ekpb/pk}h f;ZX j'Dr/ fi; Bkb pokwdK ftZu ;w[Zu/ s"o s/ tkXk j't/rk.

fJ; ftFkb soQK d/ YKu/ bJh ekch w}p{s nkJh Nh YKuk nkXko dh b'V j?. t;sK ns/ ;/tktK N?e; B?Ntoe (ih

n?; Nh n?B) fJ;/ T[d/F bJh ekfJw ehsk frnk j?. fJ; tb'I fJ; tZv/ ;[Xko ~ nkgD/ w}p{s YKu/ okjhI ;cb pDkfJnk

ikt/rk. fJe tkoh bkr{ j' frnk sK fJj p/fw;kb N?e; ;[Xko Gkosh nkofEesk d/ fBozso ftek; bJh ekch nfjw f;ZX

j't/rk. fJj fJe ;KMh okFNoh wkoehN ekfJw eoB ftZu wdd eo/rk sK fe @@fJe d/F, fJe eo, fJe wkoehN## dk ;[gBk

;keko j' ;e/.

fNekDk N?e; tZbfNekDk N?e; tZbfNekDk N?e; tZbfNekDk N?e; tZbfNekDk N?e; tZb

fefefefefe

- w[Zy ;zgkde- w[Zy ;zgkde- w[Zy ;zgkde- w[Zy ;zgkde- w[Zy ;zgkde

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 5

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

ih n?`; Nh fB}kw - w/e fJB fJzvhnk ~ tZvk j[bkokih n?`; Nh fB}kw - w/e fJB fJzvhnk ~ tZvk j[bkokih n?`; Nh fB}kw - w/e fJB fJzvhnk ~ tZvk j[bkokih n?`; Nh fB}kw - w/e fJB fJzvhnk ~ tZvk j[bkokih n?`; Nh fB}kw - w/e fJB fJzvhnk ~ tZvk j[bkok

no[B r'fJbno[B r'fJbno[B r'fJbno[B r'fJbno[B r'fJb

dh ;z;d d/ e/Idoh jkb ftZu30 i{B dh nZXh oks ~, Gkos

d/ okFNogsh Fqh gqDp w[yoih dh jk}ohftZu, gqXkB wzsoh Fqh Bo/Ido w'dh tb'It;s{ s/ ;/tk eo dh F[o{nks eo fdZshrJh. fJj tkeJh fJe fJfsjk;e xVh;h, fJe fw;kbh pdbkn feT[Ife Gkos B/fJe d/F fJe eo, fJe pk}ko tZb edwtXk bJ/ ;B. ftFt nB[Gt B/ fdykfJnkj? fe t;s{ s/ ;/tk eo T[s/ nwb eoBBkb ;ko/ fjsXkoeK ~ nB/e bkG fwbd/jB. Gkos d/ t;s{ s/ ;/tk eo fB}kwftZu, ygsekoK ~ eoK ftZu tkXk yswj'D Bkb xZN g?;/ you eoB/ g?Dr/ ns/fBg[zBsk ftZu tkXk j't/rk. tgko ns/;ZBns ~ th bkG g[Zi/rk feT[Ife d/F GoftZu fJefjok nf;ZXk eo bkr{ j' ikt/rk,fJBg[N N?e; e?qfvN dk gqtkj fBozso j'ikt/rk, nzso-okih jZdK T[s/ eo ;zpzfXsBke/ u[Ze/ ikDr/ wkb n;pkp dh bkrsxN ikt/rh, f;o/ s'I f;o/ sZe ;{uBkseBhe nXkos gqDkbh j't/rh ns/ eonfXekohnK Bkb xZN s'I xZN tk;skgt/rk. eZuk wkb gqkgs eoB, fBowkD d/;EkB ns/ r[dkw dhnK ;j{bsK ;zpzXhfBowkDeko f}nkdk soe;zrs c?;b// b?;eDr/. e/Ido ns/ oki ;oekoK dh eogqkgsh ftZu tkXk j't/rk ns/ eo fJeZsoeoB dh bkrs th ekch xN ikt/rh.fBo:ks tZZX w[ekpb/pk}h tkbk j' ikt/rkfeT[Ife t;sK ns/ ;/tktK fpBK eo d/fBo:ks ehshnK ik ;eDrhnK. @w/e fJB

GkGkGkGkGk fJzvhnk# gq'rokw ~ tgko eoB dh ;"yns/ ;;s/ nk:ks s'I ;[oZfynk d/ ubfdnKtZvk j[bkok fwb/rk feT[Ife ;ko/ nk:ksJ/ehfeqs t;s{ s/ ;/tk eo d/ nXhBj'Dr/, fJ; d/ Bkb-Bkb p[fBnkdh ;hwkF[be th bkr{ oj/rk. dofwnkB/ ns/bzw/ ;w/I ftZu fJj ;ko/ bkG Gkos d/ e[Zbxo/b{ T[sgkd ftZu tZvk tkXk eoBr/.

;zftXkBe ;'X dh }o{os L;zftXkBe ;'X dh }o{os L;zftXkBe ;'X dh }o{os L;zftXkBe ;'X dh }o{os L;zftXkBe ;'X dh }o{os L fiBQKd/FK ftZu t;s{ s/ ;/tk eo dh F[o{nksj'Jh j?, e[ZM ngtkdK ~ SZv e/, t;s{ s/;/tk eo fJekswe j? i' e/Ido ;oeko iKoki ;oekoK tb'I bkfJnk iKdk j?. GkosftZu t;s{ s/ ;/tk eo dh F[o{nks eoBbJh ;zftXkBe ;'X dh b'V ;h feT[Ife;zftXkBe ;'X s'I gfjb'I e/Ido ns/ okiKftukb/ ftZsh FeshnK ;gZFN s"o s/e/Idoh ;{uh ns/ oki ;{uh ftZu tzvhnKj'JhnK ;B. e/Ido ;oeko e'b t;s{nKd/ fBowkD T[s/ eo bkT[D dhnK FeshnK;B, (wB[Zyh ygs bJh Fokp, nchw ns/BfFnK nkfd ~ SZv e/) id fe okiK e'bt;s{nK dh fteoh T[s/ eo bkT[D dhFesh ;h. nzso-okih fteoh d/ wkwb/ftZu e/Ido e'b eo (e/Idoh fteoh eo)

bkT[D dh skes ;h go fJj eo okiKtb'I fJeZso eoe/ nkgD/ e'b jh oZfynkiKdk ;h. fiE'I sZe ;/tktK dh rZb j?,f;oc e/Ido e'b jh ;/tk eo bkT[DdhnK FeshnK ;B. feT[Ife ;oeko d/d'tK gZXoK ~ ;zftXkB ftZu doi FeshnKdh tzv nB[;ko tZy-tZy fizw/tkohnKfBGkT[DhnK g?IdhnK jB, fJ; bJh okiKns/ e/Ido d'tK ~ jh ;o's i[NkT[D dhb'V g?Idh ;h. fJ; eoe/ ;zftXkB ftZu;'X eoB dh b'V ;h sK fe e/Ido ns/okiK ~ t;s{ s/ ;/tk eo bkr{ eoB s/fJeZso eoB dhnK FeshnK fdZshnK ik;eD. Gkos ftZu F[o{ ehsk frnk d'jokih n?; Nh, ftZsh ;zxtkd dhnK ;zftXkBe}o{osK d/ w[skpe j?.

Gkos ftZu ih n?`; Nh F[o{nksGkos ftZu ih n?`; Nh F[o{nksGkos ftZu ih n?`; Nh F[o{nksGkos ftZu ih n?`; Nh F[o{nksGkos ftZu ih n?`; Nh F[o{nkseoB sZe dk ;co LeoB sZe dk ;co LeoB sZe dk ;co LeoB sZe dk ;co LeoB sZe dk ;co L ih n?; Nh 160d/FK ftZu gfjbK jh F[o{ ehsk ik u[Zekj?. 1954 ftZu ih n?; Nh bkr{ eoBtkbk coK; gfjbk d/F ;h. ih n?; Nhd/ nkofEesk ~ nB/e ckfJfdnK d/ wZd/B}o, ekch ;w/I s'I ih n?; Nh ~ F[o{eoBk d/F d/ okiBhse J/izv/ T[s/ ;h.Gkos ftZu ih n?; Nh F[o{ eoB dk ;copj[s bzwk fojk ns/ fJ; d/ bkr{ j'DftZu pj[s ;ko/ okiBhse B/sktK, nkofEefuzseK ns/ e/Ido s/ oki ;oekoK d/ pj[s;ko/ nc;oK d/ ;KM/ :sB Fkwb jB.ih n?; Nh dk ftuko ;zB 2000 ftZugqXkB wzsoh Fqh nNZb fpjkoh tkigkJh d/gqXkB wzsoh ekb ftZu gfjbh tko g/F

ih Nhn?;t;s{ ;/tktK eo

6 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ehsk frnk. ih n?; Nh dk wkvb fsnkoeoB bJh gZSwh pzrkb d/ sd'e/ ftZswzsoh Fqh n;hw dk; r[gsk dh gqXkBrhj/m fJe ew/Nh dk rmB ehsk frnk.2003 ftZu tkigkJh ;oeko tb'I Fqh fti/e/beo dh nrtkJh j/m fJe j'o Nk;ec'o; dh ;EkgBk ehsh rJh fi; d/ fizw/eo ;[XkoK pko/ f;ckoFK eoB dk ezwbkfJnk frnk. 28 \otoh, 2006 ~T[d'I d/ e/Idoh ftZs wzsoh B/ 2006-07 d/piN ftZu gq;skfts ehsk fe ih n?; Nh1 ngq?b, 2010 s'I bkr{ ehsk ikt/rk.okiK d/ ftZs wzsohnK dh nfXeko gqkgsew/Nh, fi; B/ oki t?N dh o{g o/ykfsnko ehsh ;h, ~ ih n?; Nh d/ YKu/pko/ ykek fsnko eoB dh p/Bsh ehshrJh. okiK ns/ e/Ido dh gqfsfBXsk tkb/n\;oK d/ ;KM/ ekoi ;w{j ;Ekgs ehs/rJ/ sK fe ih n?; Nh d/ tZy-tZy gZyK dhgVu'b ehsh ik ;e/ ns/ S'NK ns/ ;hwk,;/tktK s/ eo ns/ nzso-okih g{oshnK s/bZrD tkb/ eoK dh do pko/ fog'oNKfsnko ehshnK ik ;eD. v{zxh ftukououk d/ nXko T[s/, nfXeko gqkgs ew/Nhtb'I Btzpo, 2009 ftZu gfjbk uoukgouk ikoh ehsk frnk. fJ; gou/ ftZugq;skfts ih n?; Nh dhnK ftF/FskJhnK

doi ehshnK rJhnK i' w"i{dk ih n?; NhfB}kw dk nXko pfDnk.

feT[Ife ih n?; Nh dh F[o{nks bJh

;zftXkBe ;'X b'VhIdh ;h, fJ; eoe/ bzw/;w/I sZe okiBhse ;fjwsh Bk pDkJh ik

;eh. Gkos ftZu ih n?; Nh bkr{ eoBd/ :sBK ftZu w"i{dk ;oeko pDB s'I

pknd s/}h nkJh. ;zftXkBe (122thI;'X) fpZb, 2014 b'e ;Gk ftZu 19

d;zpo, 2014 ~ g/F ehsk frnk fi; ~wJh, 2015 ftZu b'e ;Gk tb'I gk; eo

fdZsk frnk. fco fJj fpZb oki ;GkftZu g/F ehsk frnk fi; ~ 14 wJh,

2015 ~ oki ;Gk ns/ b'e ;Gk dh;KMh f;b?eN ew/Nh e'b G/i fdZsk frnk.

ew/Nh B/ 22 i[bkJh, 2015 ~ nkgDhfog'oN ;¯g fdZsh. fJ; s'I pknd ezw

ftZu ekch s/}h nkJh. ;fjwsh d/ nXkoT[s/, ;'fXnk j'fJnk ;zftXkBe ;'X fpZb 1

nr;s, 2016 ~ g/F ehsk frnk. fJjfpZb oki ;G tb'I 3 nr;s, 2016 ns/b'e ;Gk tb'I 8 nr;s, 2016 ~ gk;

eo fdZsk frnk. b'VhId/ oki ftXkBekoKtb'I fJ; dh gq"Vsk eoB ns/ okFNogsh

dh wB}{oh fwbD Bkb ;zftXkBe ;'X ~;zftXkB (101thI ;'X) n?eN, 2016 ti'I 8

;szpo 2016 ~ B'NhckJh eo fdZskfrnk. ;zftXkBe ;'X gk; j'D BkbGkos ftZu t;s{ s/ ;/tk eo dh F[o{nksdk o;sk gZXok j' frnk.

;zftXkB (101thI ;'X) n?eN, 2016L;zftXkB ;'X Bkb e/Ido ns/ oki ;oekoK~, t;s{ s/ ;/tk eo bkT[D ns/ fJeZsoeoB dhnK FeshnK gqkgs j' rJhnK. ihn?; Nh dh ftnkfynk t;s{nK iK ;/tktKiK d'tK dh g{osh T[s/ bZrD tkb/ eo d/o{g ftZu ehsh rJh j?. wB[Zyh ygs bJhFokp ~ ih n?; Nh dh gfoGkFk d[nkokih n?; Nh d/ dkfJo/ s'I pkjo oZfynkfrnk j?. d{i/ gk;/, gzi g?No'bhnw T[sgkdK,fit/I eZuk g?No'bhnw s/b, w'No ;fgfoN(g?No"b), jkJh ;ghv vh}b, e[dosh r?;ns/ jtkJh jjk}K d/ NopkJhB s/b ~nko}h s"o s/ ih n?; Nh s'I pkjo oZfynkfrnk j?. ih n?; Nh e¯;b fJj c?;bkeo/rh fe fe; skohy s'I fJBQK T[sgkdK ~ih n?; Nh ftZu Fkwb ehsk ikt/.t;s{nK s/ ;/tktK dh nzso-okih g{osh d/wkwb/ ftZu J/ehfeqs ih n?; Nh (nkJh ihn?; Nh) e/Ido tb'I bkfJnk ns/ T[rokfjnkikt/rk. fJj :ehBh pDkJ/rk fe ih n?;Nh ;jh noEK ftZu fJe wzf}b nXkosygs eo j?, ns/ fJBg[ZN N?e; eq?fvN dkgotkj T[d'I th ikoh oj/rk id'I t;sKfJe oki s'I d{i/ ftZu ik ojhnK j'DrhnK.

ih n?`; Nh e¯;b Lih n?`; Nh e¯;b Lih n?`; Nh e¯;b Lih n?`; Nh e¯;b Lih n?`; Nh e¯;b L ;zftXkBe ;'Xdh fJe ]k; ftF/Fsk ih n?; Nh e¯;bdh ;EkgBk dk gqktXkB j?. fJ; e¯;bftZu e/Idoh ftZs wzsoh (e¯;b d/u/now?B), e/Idoh oki wzsoh (wkbhnk)ns/ 29 okiK s/ 2 e/Ido Fk;s gqd/FK d/ftZs$eo wzsoh Fkwb jB (fdZbh ns/g[Zv{u/oh e/Ido Fk;s gqd/FK dh nkgDhftXkB ;Gk j?) ih n?; Nh e;b dkwkor doFe f;XKs e/Ido ns/ okiK ns/okiK dofwnkB th ih n?; Nh d/ tZy-tZygZyK pko/ fJe;[osk :ehBh pDkT[Dk j?

ih n?`; Nh gfoFd L ;zftXkBih n?`; Nh gfoFd L ;zftXkBih n?`; Nh gfoFd L ;zftXkBih n?`; Nh gfoFd L ;zftXkBih n?`; Nh gfoFd L ;zftXkB

••••• u/ogo;B L e/Idoh ftZs wzsohu/ogo;B L e/Idoh ftZs wzsohu/ogo;B L e/Idoh ftZs wzsohu/ogo;B L e/Idoh ftZs wzsohu/ogo;B L e/Idoh ftZs wzsoh

••••• tk;h; u/nogo;BL oki ;oekoK d/ wzsohnK ftZu'I u[D/ j'J/.tk;h; u/nogo;BL oki ;oekoK d/ wzsohnK ftZu'I u[D/ j'J/.tk;h; u/nogo;BL oki ;oekoK d/ wzsohnK ftZu'I u[D/ j'J/.tk;h; u/nogo;BL oki ;oekoK d/ wzsohnK ftZu'I u[D/ j'J/.tk;h; u/nogo;BL oki ;oekoK d/ wzsohnK ftZu'I u[D/ j'J/.

••••• w?Ipo L e/Idoh ftZs oki wzsoh ns/ ;ko/ okiK d/ ftZs$eo bkT[Dw?Ipo L e/Idoh ftZs oki wzsoh ns/ ;ko/ okiK d/ ftZs$eo bkT[Dw?Ipo L e/Idoh ftZs oki wzsoh ns/ ;ko/ okiK d/ ftZs$eo bkT[Dw?Ipo L e/Idoh ftZs oki wzsoh ns/ ;ko/ okiK d/ ftZs$eo bkT[Dw?Ipo L e/Idoh ftZs oki wzsoh ns/ ;ko/ okiK d/ ftZs$eo bkT[D

tkb/ wzsohtkb/ wzsohtkb/ wzsohtkb/ wzsohtkb/ wzsoh

••••• rDg{osh (e'ow) L e[Zb w?IpoK dk 50 gqfsFsrDg{osh (e'ow) L e[Zb w?IpoK dk 50 gqfsFsrDg{osh (e'ow) L e[Zb w?IpoK dk 50 gqfsFsrDg{osh (e'ow) L e[Zb w?IpoK dk 50 gqfsFsrDg{osh (e'ow) L e[Zb w?IpoK dk 50 gqfsFs

••••• fjZ;k L oki dk fjZ;k d' fsjkJh, e/Ido dk fjZ;k fJe fsjkJhfjZ;k L oki dk fjZ;k d' fsjkJh, e/Ido dk fjZ;k fJe fsjkJhfjZ;k L oki dk fjZ;k d' fsjkJh, e/Ido dk fjZ;k fJe fsjkJhfjZ;k L oki dk fjZ;k d' fsjkJh, e/Ido dk fjZ;k fJe fsjkJhfjZ;k L oki dk fjZ;k d' fsjkJh, e/Ido dk fjZ;k fJe fsjkJh

••••• c?;bk L 75 gqfsFs pj[ws Bkbc?;bk L 75 gqfsFs pj[ws Bkbc?;bk L 75 gqfsFs pj[ws Bkbc?;bk L 75 gqfsFs pj[ws Bkbc?;bk L 75 gqfsFs pj[ws Bkb

••••• gfoFd ih n/`; Nh ;zpzXh ;ko/ w[ZfdnK ;zpzXh fB:w, do nkfd T[s/gfoFd ih n/`; Nh ;zpzXh ;ko/ w[ZfdnK ;zpzXh fB:w, do nkfd T[s/gfoFd ih n/`; Nh ;zpzXh ;ko/ w[ZfdnK ;zpzXh fB:w, do nkfd T[s/gfoFd ih n/`; Nh ;zpzXh ;ko/ w[ZfdnK ;zpzXh fB:w, do nkfd T[s/gfoFd ih n/`; Nh ;zpzXh ;ko/ w[ZfdnK ;zpzXh fB:w, do nkfd T[s/

c?;bk eo/rh.c?;bk eo/rh.c?;bk eo/rh.c?;bk eo/rh.c?;bk eo/rh.

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 7

fi; dk T[d/F Gkos ftZu t;sK ns/;/tktK bJh fJe;[osk tkbk okFNoh pk}kofte;s eoBk j?. e¯;b dk f}zwk j/mfby/ fpzd{nK T[s/ e/Ido ns/ okiK ~f;ckoFK eoBk j? L

• e/Ido, okiK ns/ ;EkBe ;oekoKtb'I bkJ/ rJ/ T[j eo, ;?; ns/ ;oukoii' ih n?; Nh ftZu i}p ehs/ ik ;ed/jB.

• T[j t;sK ns/ ;/tktK fiBQK T[s/ih n?; Nh bkfJnk ik ;edk j? iK S'NfdZsh ik ;edh j?.

• T[j skohy s?n eoBh fi; fdBeZu/ g?No'bhnw, jkJh ;ghv vh}b, w'No;fgfoN (nkw GkFk ftZu g?No'b), e[doshr?; ns/ jtkJh ijk}K d/ NopkJhBJhIXD T[s/ ih n?; Nh bkr{ ehsk ik;e/.

• wkvb ih n?; Nh ek~B, T[rokjhd/ f;XKs, nkJh ih n?; Nh dh tzv ns/T[j f;XKs i' g{osh tkb/ ;EkB T[s/ bkr{j'Dr/.

• eko'pko dh T[j ;hwk fi; s'Ij/mK t;s{nK s/ ;/tktK ~ ih n?; Nh s'IS'N j't/rh.

• doK, fi; ftZu p[fBnkdh doKns/ ih n?; Nh d/ ;w{j.

• fJe ]k; ;w/I bJh e'Jh ]k; doiK doK fi; Bkb fe;/ e[dosh nk\s iKB[e;kB ;w/I tkX{ ;o's i[NkJ/ ik ;ed/jB.

• T[`so g{op d/ okiK, izw{ s/eFwho, fjwkub gqd/F ns/ T[sokyzv bJhftF/F gqktXkB

• ih n?; Nh Bkb ;zpzfXs j'o e'Jhth w;bk fi; pko/ e¯;b c?;bk b?;e/.

;zftXkBe ;'X ftZu fJj doi j? feih n?; Nh e¯;b dk jo/e c?;bk fJe

p?me ftZu pj[;zwsh tb'I fbnk ikt/rkfi; ftZu t'fNzr eoB tkb/ w?IpoK dh e[Zb;zfynk d/ xZN'-xZN fszB u[EkJh w?Ipojk}o j'D. e[Zb g?D tkbhnK t'NK ftZue/Ido ;oeko d/ t'N dh skes 1$3j't/rh ns/ ;ko/ okiK dhnK t'NK dhskes, p?me ftZu gJhnK e[Zb t'NK dh2$3 j't/rh. ih n?; Nh e¯;b dh p?meftZu e[Zb w?IpoK ftZu'I nZX/ w?Ipo w"i{d j'DBkb e'ow g{ok wzfBnk ikt/rk. t'NK dhskes fJ; gqeko fBoXkos ehsh rJh j?fe Bk sK e/Ido ns/ Bk jh oki fJegk;Vs"o s/ e'Jh c?;bk b? ;eDr/. feT[Ifee/Ido dhnK t'NK dh skes f;oc 33gqfsFs j?, fJ; tk;s/ e¯;b tb'I bJ/ikD tkb/ fe;/ th c?;b/ bJh pj[-frDshokiK dh jwkfJs }o{oh j't/rh. go j[DsZe e¯;b d/ ;ko/ c?;b/ ;op;zwsh Bkbjh bJ/ rJ/ jB ns/ t'NK gtkT[D dkw"ek g?dk jh BjhI j'fJnk.

ih n? `; Nh e¯;b dh ekoiih n? `; Nh e¯;b dh ekoiih n? `; Nh e¯;b dh ekoiih n? `; Nh e¯;b dh ekoiih n? `; Nh e¯;b dh ekoigqDkbh LgqDkbh LgqDkbh LgqDkbh LgqDkbh L 1 i[bkJh, 2017 ~ ih n?; Nhdh F[o{nks s'I gfjbK nkgDhnK 18 whfNzrKftZu ih n?; Nh e¯;b B/ tZy-tZy w[ZfdnKT[s/ ;fjwsh pDkT[D bJh FkBdko ezw

ehsk i' fJe ;w/I n;zGt fij/ ikgd/ ;B.e¯;b e/Idoh ih n?; Nh, oki ih n?; Nh,e/Ido Fkf;s gqd/F ih n?; Nh, J/ehfeqsih n?; Nh, okiK ~ w[nkt}k ns/ ih n?;Nh Bkb ;zpzfXs ek~BK d/ yoV/ e[ZM jhp?meK d"okB f;ckoF eoB ftZu ;cbojh. nzso nfXekoK ns/ eo dkfsnK dhoki ns/ e/Ido dofwnkB gqFk;fBe tzvd/ n"y/ w[Zd/ b?D-d/D dh ;Zuh GktBk BkbjZb eo bJ/ rJ/. tZy-tZy okiK ftZut;sK T[s/ bZrD tkb/ t?N dhnK tZy'-tZydoK d/ pkti{d ;kohnK t;sK ns/ ;/tktK~ ;[uko{ o{g ftZu tZy-tZy ;b?pK ftZu oZyfdZsk frnk j?. BthI pDh ;zftXkBe ;Gk,ih n?; Nh e¯;b ;fjekoh ;zxtkd d/fJe Bt/I wkvb ti'I T[Go e/ ;kjwD/nkJh j?, fiE/ e/Ido ns/ oki nkgDhgqG{;Zsk ;KMh eoB ns/ fJe d{i/ ~ ftZsh}whB d/D bJh o}kwzd jB. e¯;b tb'I;fjwsh Bkb ftZsh ns/ eo ;zpzfXsnDfenk;/ c?;b/ bJ/ rJ/ jB. fJ; ~e/Ido ns/ okiK dofwnkB ;fj:'r d/d{;o/ y/soK ftZu bkr{ ehsh ik ;eDtkbh fJe T[dkjoD d/ s"o s/ th t/fynkik fojk j?.

ih n?`; Nh gfoFd L c?;b/ih n?`; Nh gfoFd L c?;b/ih n?`; Nh gfoFd L c?;b/ih n?`; Nh gfoFd L c?;b/ih n?`; Nh gfoFd L c?;b/

• ih n?; Nh s'I S'N bJh ;hwk 20 bZy o[gJ/ j't/rh ( ftF/F okiK ftZu10 bZy o[gJ/)

• ;w'fes S'N ;hwk 50 bZy o[gJ/ j? fi; ftZu L

Fq/Dh eo doK

tgkoh 1 gqfsFs

fBowksk 2 gqfsFs

o/;soK 5 gqfsFs

• ;oeko w"i{dk y/so nXkfos S'N :'iBktK ~ gqfsg{osh :'iBk ftZu pdb ;edh j?

• uko eo doK L 5, 12, 18 ns/ 28 gqfsFs

• e[M t;s{nK ns/ ;/tktK ih n?; Nh s'I w[es

• ehwsh XksK bJh tyohnK doK

8 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

okiK ~ okiK ~ okiK ~ okiK ~ okiK ~ w[nkt}k Lw[nkt}k Lw[nkt}k Lw[nkt}k Lw[nkt}k L feT[Ife ih n?;

Nh fJe wzf}b nXkos eo j?, e[ZM okiK~ fJj vo ;h, ]k; eoe/ fBowkD eoB

tkb/ okiK ~ fe ih n?; Nh bkr{ j'DBkb T[BQK ~ wkbh B[e;kB j't/rk. fJ;

bJh ;zftXkBe (101thI ;'X) n?eN, 2016okjhI okiK ~ wkbh B[e;kB j'D dh jkbs

ftZu w[nkt}/ dk gqktXkB ehsk frnk j?i' ih n?; Nh bkr{ eoB Bkb j' ;edk

j?. fJj w[nkt}k gzi ;kb bJh fdZskikt/rk. ih n?; Nh e¯;b dhnK f;ckoFK

d/ nXko T[s/, t;s{ s/ ;/tk eo (okiK ~w[nkt}k) n?eN 2017 bkr{ ehsk frnk.

w[nkt}k n?eN ftZu 2015-16 d/ wkbhJ/~ nXko toQk fBoXkos ehsk frnk j?

ns/ nZr'I ;XkoB 14 gqfsFs ;bkBk tkXkdo dk gqktXkB ehsk frnk j?. fJj n?eN

;?; bkT[D dh fJik}s fdzdk j? fi; dkfJ;s/wkb wkbhJ/ dk B[e;kB j'D dh

jkbs ftZu okiK ~ w[nkt}k d/D bJh ehskikt/rk. fJj ;?; ftbk;sk tkbhnK t;sKs/ f;B tkbhnK t;sK #s/ bkfJnk ikt/rk.

eoeoeoeoeo dhnKdhnKdhnKdhnKdhnK doKdoKdoKdoKdoK dk c?;bk eoBk Ldk c?;bk eoBk Ldk c?;bk eoBk Ldk c?;bk eoBk Ldk c?;bk eoBk Leo dhnK ;b?p pko/ c?;bk b?D t/b/ ihn?; Nh e¯;b ~ fszB T[d/FK ~ ;zs[fbseoB dk vkYk n"yk ekoi eoBk fgnk.;G s'I gfjbK fJj :ehBh pDkT[Dk ;hfe rohp ns/ ;wki d/ gSV/ torK d/fjs ;[oZfyns ehs/ ikD ns/ tZvh$iBseygs tkbhnK t;sK ns/ }o{oh t;sK dhehws tkip oj/. d{ik, fJj gZek eoBk;h okiK ns/ e/Ido d/ e[Zb wkbhJ/ ~;[oZfyns ehsk ikt/. shik fJj t/yDk ;hfe t;sK s/ ;/tktK T[s/ eo w"i{dk doBkb'I pj[s f}nkdk tZX iK xZN Bk ikt/.fJBQK ;ko/ gZyK ~ fXnkB ftZu oZyfdnKns/ bzwh ftuko uouk s'I pknd e¯;btb'I ;ktXkBh Bkb uko eo doK pko/c?;bk ehsk frnk - 5 gqfsFs, 12,gqfsFs, 18 gqfsFs ns/ 28 gqfsFs;b?p. fJ; d/ Bkb jh fJe S'N tkbk

tor th oZfynk frnk.

dofwnkB/ ns/ S'N/ T[`dwK dhdofwnkB/ ns/ S'N/ T[`dwK dhdofwnkB/ ns/ S'N/ T[`dwK dhdofwnkB/ ns/ S'N/ T[`dwK dhdofwnkB/ ns/ S'N/ T[`dwK dh;jkfJsk eoBk L;jkfJsk eoBk L;jkfJsk eoBk L;jkfJsk eoBk L;jkfJsk eoBk L ih n?; Nh fB}kwftZu S'N/ ns/ dofwnkB/ T[dwK d/ s"]fbnKdk jZb eoB bJh eJh gqktXkB jB.ek~B S'N dh fJe ;hwk fBoXks eodkj? fi; sfjs ;kb ftZu 20 bZy s'I xZN(ftF/F tor tkb/ okiK bJh 10 bZy) s'IxZN eko'pko eoB tkb/ tgkohnK ~ ihn?; Nh bJh gziheoB eoBk }o{oh BjhIj't/rk. nfij/ S'N/ T[dwK ~ ih n?; Nhndk eoB s'I S'N j't/rh. fJ; d/ Bkbjh fJe ezg'}hFB ;ehw th j? fi; sfjsfJe :'r gzihfeqs ftnesh, fi;dk e[Zb;bkBk eko'pko fgSb/ ftZs toQ/ ftZu 75bZy s'I f}nkdk BjhI ;h, T[j fswkjhnXko s/ ;zy/g foNoBK dkyb eo ;edkj?. t;sK dk eko'pko eoB tkb/ eodksk (tgkoh ns/ fBowksk d't/I) s/ o?;soKy/so ezg'ihFB ;ehw b? ;ed/ jB.ezg'}hFB ;ehw sfjs, fBowksk 1 gqfsFsdh do Bkb, o?;soK y/so 2H5 gqfsFsdh do Bkb ns/ tgkoh 0H5 gqfsFs dhdo Bkb jo/e eko'pko bJh ;h ih n?;Nh n?eN ns/ n?; ih n?; Nh n?eNsfjs ndkfJrh eoBr/. go, ;/tk d/Dns/ nzso-okih g{osh eoB tkb/ eo iKJh-tDi eoB tkfbnK okjhI g{osh eoBtkb/ ezg'}hFB d/ :'r BjhI jB.

eo u'oh ns/ fGqFNkuko Bkbeo u'oh ns/ fGqFNkuko Bkbeo u'oh ns/ fGqFNkuko Bkbeo u'oh ns/ fGqFNkuko Bkbeo u'oh ns/ fGqFNkuko BkbBfiZmDk LBfiZmDk LBfiZmDk LBfiZmDk LBfiZmDk L Gkos dh ih n?; Nh gqDkbhftZu ubkB d/ fwbkB eoB dk szsoj't/rk. yohdhnK rJhnK t;sK ns/;/tktK dk fJBg[N N?e; eq?fvN sK jhfwb/rk i/ yohddko d[nkok gqkgs eo:'r g{oshnK g{osheko dhnK eo :'rg{oshnK Bkb w/b ykDrhnK. t;s{ s/;/tk eo B?Ntoe i' ;{uBk seBhe dhohVQ dh jZvh j?, jo wjhB/ fszB wjhB/ s'ItZX ubkB d/ fwbkB bJh g{oh soQKfsnko j?. fJj ;t? fB:wB tkbk szso

j't/rk. fJ; Bkb Bk f;oc eoK dhX'ykXVh ns/ eo u'oh T[s/ o'e bZr/rh,;r'I o;wh nkofEesk ftZu j'o tgko thFkwb j'Dr/. Bt/I ih n?; Nh fB}kwftZu, eo dksk fJzNoB?N d/ fJe jhg'oNb T[s/ gziheoB, foNoB dkyb eoBns/ eoK dh ndkfJrh eo ;edk j?.fe;/ ftbZyD wkwb/ ftZu th, i/ eodksk~ eo nfXekohnK Bkb rZbpks eoBhg?Idh j? sK T[; ~ f;oc fJe nfXekohBkb jh rZbpks eoBh gt/rh, i' iK sKe/Ido ;oeko s'I j't/rk iK oki ;oeko s'I,feT[Ife e/Ido ns/ oki ;oekoK d/ eonfXekohnK ~ fJe d{i/ d/ ek~B ftZuekotkJh eoB bJh nzso-nfXekos ehskik fojk j?. fGqFNkuko T[s/ ekch jZdsZe Be/b eZ;h ik ;e/rh feT[Ife eod/D tkfbnK ~ eo u'oh eoBk j'o n"ykj' ikt/rk ns/ T[; ~ eo nfXekohnKBkb xZN s'I xZN fwbDk gt/rk.

f;ZNk Lf;ZNk Lf;ZNk Lf;ZNk Lf;ZNk L 1 i[bkJh, 2017 s'I GkosftZu ih n?; Nh dk nkrk} fJe eqKshekoh;[Xko j? i' Gkos ftZu tgko eoB d/sohe/ ~ pdb e/ oZy d/t/rk. ;ko/fjsXkoeK tb'I fJ; ;[Xko dk ;tkrsehsk frnk j?. BtK ih n?; Nh fB}kwj'o tZX tgkoK ~ o;wh nkofEesk ftZuFkwb eo/rk. J/B/ tZv/ gZXo d/ eqKshekohpdbktK Bkb e[ZM ghVk j'Dh ;[Gkfte j?.e/Ido ns/ oki ;oekoK dk eo gqFk;BfJj :ehBh pDkT[D bJh ;ys fwjBseo fojk j? fe pdbkn o[ektN ofjsj't/. fJ; ghV d/ bkG Gkos dh nkofEeskbJh pj[s f}nkdk ns/ fuo ;EkJhj'Dr/.

(b/ye t;sK ns/ ;/tk eo (ih n?; Nh)e¯;b ftZu tXhe ;eZso jB. fJ; s'IfJbktk T[BQK B/ N'feU ;fEs Gkosh d{sktk;

;w/s eJh T[`u nj[fdnK T[s/ ezw ehsk)

e-mail :[email protected]

: [email protected]

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 9

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

i{B - 1 i[bkJh dh nZXh oks ~fJfsjk; f;ofink frnk. Gkt/I

fe 2017 ns/ 1947 dh nZXh oks d/T[sFkj ns/ ][Fh dk nkg; ftZu e'Jhw[ekpbk BjhI j?, go ;fEsh, ;z;d dkT[u/ r[zpdK tkbk e/Idoh jkb fJfsjk; d/T[BQK gbK ~ w[V s'I ihn fojk ;h id'IgqXkB wzsoh ns/ okFNogsh T[; gftZsoEK T[s/ jk}o ;B. fJ; tko nkofEenk}kdh d/ iFB ;B, T[d'I okiBhsew[esh dk T[sFkj ;h.

Gkos ;oeko tb'I @@fJe d/F fJeeo## d/ w{b wzso T[s/ nwb eofdnKt;s{ s/ ;/tk eo dh F[o{nks eo fdZshrJh i' pk}ko ~ fJe eo d/t/rk. fJ;Bkb d/F Go ftZu t;sK dh nktkikJho[ektN ofjs j' ikt/rh ns/ fBowkDekoK,T[sgkdeK ns/ fBt/FeK dh ikB ;"yh j'ikt/rh.

Gkt/I fe t;s{ s/ ;/tk eo Gkosheo gqDkbh ~ ftFth fwnkoK ns/ fB:wK,]k; eoe/ :{og ns/ nwohek dhnKgqDkbhnK d/ jkD dh j'D dh e'fFFeo/rk, i' w[Zy tgkoe GkJhtkb jB, gofJ; B/uko gVkth eo gqDkbh d/ wkwb/ftZu ;w{fje B[e;kB th gj[zukfJnk j?fi; Bkb e[ZM T[sgkd wfjzr/ j' ikDr/ns/ e[ZM ;;s/, iBse ygs tkbhnKt;s{nK ;;shnK j' rJhnK jB. ftbk;sktkbhnK uh}K wfjzrhnK j' rJhnK jB.ehwsK tX rJhnK jB. BthI eo gqDkbho'}kBk tos'I d/ T[sgkdK T[s/ xZN eo

fJe d/F fJe eo d/ w{b wzso T[s/ nwbfJe d/F fJe eo d/ w{b wzso T[s/ nwbfJe d/F fJe eo d/ w{b wzso T[s/ nwbfJe d/F fJe eo d/ w{b wzso T[s/ nwbfJe d/F fJe eo d/ w{b wzso T[s/ nwb

NhHn?`BH nF'eNhHn?`BH nF'eNhHn?`BH nF'eNhHn?`BH nF'eNhHn?`BH nF'e

3030303030doK ns/ed/-edkJhI toshnK ikD tkbhnK;/tktK T[s/ bkJ/ ikD tkb/ T[u eo d/;zs[bB ~ ;wMD bJh b'eK ~ e[ZM ;wKbZr/rk.

t;s{ s/ ;/tk eo ~ bkr{ eoB dkf;jok fe;/ fJe okiBhse db ~ BjhIfdZsk ik ;edk, Gkt/I fe fJ; d/ nwb d/sohe/ ;zpzXh T[BQK ftZu wZsG/d ;B.sdteshgqXkB wzsoh vkH wBw'jB f;zx, i' T[d'I d/gqXkB wzsoh Fqh ghHthH Bof;wjk dh;oeko nXhB nkofEe ;[XkoK d/ w'Yh;B, dh ;oeko ~ t;s{ s/ ;/tk eo pko/ftuko uouk nozG eoB dk f;jok fdZskik ;edk j?. go T[d'I dh ;oeko ns/w"i{dk ;oeko d/ e[ZM fJe gqktXkBK T[s/wZsG/d ;B.

nkU fJfsjk; T[s/ Mks wkohJ/ ns/

t/yhJ/ fe t;s{ s/ ;/tk eo fet/I j'Id ftZunkfJnk.

w"i{dk ;oeko B/ b'e ;Gk tb'I gk;ehs/ ns/ oki ;Gk tb'I tkg; ehs/ ukoek~BK ~ ngDk e/ t;s{ s/ ;/tk eo dhs;dhe eo fdZsh (oki ;Gk XB fpb ~ngDk BjhI ;edh, f;oc tkg; eo;edh j?).

BtK eo, i' fJe;wkB nf;ZXk eofB}kw nozG eoB dk dkntk eodk j?,fJ; Bkb wfjzrkJh do BjhI tX/rh,fit/I fe e[ZM torK tb'I vo gqrNkfJnkik fojk j?. fJj y}kBk wzsoh dk efjDkj?. ;kohnK ;oekoK B/ t;s{ s/ ;/tk eobkr{ eoB bJh nkgDk :'rdkB gkfJnkj? ns/ fe;/ fJe ftnesh ~ fJ; dkf;jok BjhI fdZsk ik ;edk. fto'Xh gkoNhnK

t;s{ ns/ ;/tktK eo;EkBeF[be

t?N

fteoheoT[sgkd

F[be

10 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

tb'I g/F ehshnK rJhnK pj[s ;kohnK;'XK ~ BekoB T[gozs oki ;Gk tb'I fJjfpb 29 wkou ~ gk; eo fdZs/ rJ/;B. nZX wJh ftZu ;oeko B/ fB:wKns/ doK ~ wB}{oh d/ fdZsh.

t;s{ s/ ;/tk eo T[s/ nwb eoBbJh ;z;d tb'Il 1) e/Idoh t;s{ s/ ;/tkeo fpZb, 2017l 2) J/ehfeqs t;s{ s/;/tk eo fpZb, 2017l 3) t;s{ s/ ;/tkeo (okiK ~ w[nkt}k) fpZb 2017l ns/4) e/Ido Fkf;s t;s{ s/ ;/tk eo fpZb,2017 gk; ehs/ rJ/.

t;s{ s/ ;/tk eo w[Zy s"o s/ e/Idons/ oki ;oekoK tb'I bkJ/ iKd/ eoK dhEK bt/rk. t;s{ s/ ;/tk eo ~ ;zftXkBe(fJe ;" fJZethI ;'X) n?eN, 2016 okjhI,;zftXkB dk 122tK ;'X fpZb gk; j'DT[gozs nwb j/m fbnKdk frnk. t;s{s/ ;/tk eo ihHn?;HNhH ;Gk d/ nXhB j?ns/ fJ; d/ w[Zyh e/Idoh ]}kBk wzsohjB. t;s{ s/ ;/tk eo nXhB, t;sK s/;/tktK T[s/ 0H25 gqfsFs, 5 gqfsFs, 12gqfsFs, 18 gqfsFs, 28 gqsFs dh doBkb eo bkfJnk ikt/rk. nDxV/ ehwshns/ noX-ehwsh gZEoK T[s/ 0H25 gqfsFsns/ ;'B/ T[s/ 3 gqfsFs dh do BkbN?e; bkfJnk ikt/rk.

i/ n;hI fJfsjk; dh rfjokJh ftZuikJhJ/ sK gsk bZr/rk fe 1986 ftZu T[;;w/I d/ gqXkB wzsoh ftFtBkE gqskg f;zxtb'I ;'fXnk j'fJnk w[Zb tkXk N?e; (n?wU vh th J/ Nh) F[o{ ehsk frnk ;h.t;s{ s/ ;/tk eo (ihHn?;HNhH) tZy-tZynf;ZX/ eoK ~ nkgD/ ftZu Fkwb eobt/rk fi; ftZu e/Idoh nkpekoh eo,;/tk eo, tXhe ;hwk F[be, ;oukoi, okigZXoh w[Zb tkXk N?e; ns/ u[zrh nkfdFkwb jB. d{i/ eo, i' nzsookih t;sKdh Y'nk-Y[nkJh T[s/ bkJ/ iKd/ jB, T[BQKd/ th t;s{ s/ ;/tk eo fB}kw ftZu yswj' ikD dh nk; j?.

j/mK fdZs/ rJ/ eo t;s{ s/ ;/tkeo (ih n?; Nh) tb'I fJeZm/ eo fdZs/ikDr/ L e/Idoh nkpekoh F[be, tgkoeeo, w[Zb tkXk eo (t?N), ykDk eo, e/Idohfteoh eo (;h n?; Nh), u[zrh, wB'oziBeo, dkybk eo, yohd eo, ftbk;sk eo,fJFfsjkopk}h eo nkfd.

t;s{ s/ ;/tk eo ;ko/ b?D d/D T[s/bkfJnk ikt/rk fit/I L t/u, spdhbh,yohd, tNKdok, bh} iK t;sK T[s/ ;/tktKdk nk:ks s/ fBo:ks. Gkos tb'I d'jokih n?; Nh wkvb ngDkfJnk ikt/rk, fi;dk wsbp j? fe eo gqpzXB e/Ido ns/oki ;oekoK d'tK tb'I ehsk ikt/rk. fe;/fJe oki ftZu ehs/ rJ/ b?D d/D T[s/e/Idoh t;s{ ;/tk eo (;h ih n?; Nh) e/Ido ;oeko ns/ oki ih n?; Nh (n?; ihn?; Nh) T[; oki dh ;oeko tb'I bkfJnkikt/rk. nzso-okih b?D-d/D ns/ nk:ksehshnK t;sK iK ;/tktK bJh, e/Ido;oeko tb'I J/ehfeqs ih n?; Nh (nkJh ihn?; Nh) bkfJnk ikt/rk. t;s{ s/ ;/tkeo ygs nXkos eo j?, fJ; bJh, eoT[; oki ~ ndk ehs/ iKd/ jB fiE/t;sK s/ ;/tktK dh ygs ehsh iKdh j?Bk fe T[sgkdB eoB tkb/ oki ~. nkJhih n?; Nh oki ;oekoK tb'I eoK d/fJeZsoheoB ~ r[zMbdko pDk fdzdk j?feT[Ife T[j nkgD/ jZeh eoK d/ fJeZsoheoBs'I tKM/ j' iKd/ jB i' T[j f;ZX/ e/Ido

;oeko s'I gqkgs eo ;ed/ ;B. fgSbhgqDkbh nXhB fJe oki ~ eo wkbhnkfJeZso eoB bJh f;oc fJe ;oekoBkb jh ;zgoe eoBk g?Idk ;h.

ih n?; Nh ekoB okiK d/ wkbhJ/ ~B[e;kB s'I pukT[D dk gq;skt fdZskfrnk j?, fJ; nk; Bkb fe g?No'b ns/g?No'bhnw T[sgkdK T[s/ th t;s{ s/ ;/tkeo bkr{ ehsk ikt/rk. ih n?; Nh bkr{j'D dh skohy s'I b? e/ gzi ;kbK d/;w/I sZe okiK ~ wkbhJ/ dk B[e;kB j'Ddh ;{os ftZu e/Ido ;oeko tb'I fJ; dhGogkJh eoB dk :ehB d[nkfJnk frnkj?. t;s{ s/ ;/tk eo dk fJe w[Zy n;oGkos ftZu JhIXD dhnK o'}kBk pdbdhnKehwsK jB.

gq;skfts t;s{ s/ ;/tk eo ek~Bdk nfXn?B eoB bJh 21 w?Ipoh f;b?eNew/Nh dk rmB ehsk frnk ;h. e/IdohFk;s gqd/FK ns/ okiK d/ t;s{ s/ ;/tkeo ek~B, izw{ ns/ eFwho ~ SZv e/,pkeh ;ko/ okiK ns/ e/Ido Fk;s gqd/FKtb'I gk; eo fdZsk frnk, fi; Bkb fJjeo 1 i[bkJh 2017 s'I bkr{ eoB dkokj gZXok j' frnk. gqfsG{shnK dh t/uns/ yohd T[[s/ t;s{ s/ ;/tk eo BjhIbZr/rk. fJ; dk gqpzXB gqfsG{sh b?Dd/D eo (n?; Nh Nh) nXhB ikoh oj/rk.

fJ; ;wKBKso fJe @@t;s{ s/ ;/tkeo## B?Ntoe (ih n?; Nh n?B), i' bkGofjs ;zrmB j?, dh ;EgBk ehsh rJhj? sK fe ;kohnK ;zpzfXs fXoK bJh fJewzu dk fBowkD ehsk ik ;e/ L fit/IfjsXkoe, ;oeko, eo ndk eoB tkb/,sK fe fJe wzu T[s/ GkJhtkbh j' ;e/.fJj g'oNb e/Ido ;oeko d/ fB:zsqD ftZuj't/rk i' jo/e b?D d/D T[s/ fBrokBhoZy/rh id fe eo d/D tkfbnK e'bfoNoB$eo dkyb eoB ns/ foekovoZyD dh fJe ftFkb ;/tk j't/rh. nkJhNh B?Ntoe fBZih fJekJhnK tb'I fte;s

eo fJe L bkG nB/eGkos bJh BthInkofEesk ekfJweoBk

t;s{nK s/ ;/tktKdh y[ZbQh nktkikJh

w[ekpbk tXD BkbygsekoK ~ bkG

t;s{nK iK ;/tktK ;gbkJheoB tkfbnK bJh d/F GoftZu ezw eoB dk w"ek

okFNotkd ns/ J/esk dhGktBk ~ w}p{s eoBk

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 11

ehsk ikt/rk i' e/Ido ;oeko Bkbskbw/b eoBrhnK ns/ fJ;/ w[skpe nkgDhfjZ;/dkoh gqkgs eoBrhnK. ih n?; Nhn?B dh e[Zb }kjok g{zih 10 eo'V o[gJ/(1H6 fwbhnB nwoheh vkbo) j? fi;ftZu e/Ido ;oeko dh fjZ;/dkoh 24H5gqfsFs F/noK dh j? id fe okiK dhnK;oekoK e'b 24H5 gqfsFs F/no jB.pkeh fBZih p?Ifezr fJekJhnK e'b jB.

ih n?; Nh n?eN sfjs fJ; ~ 2;szpo 2017 sZe nwb j/m fbnkT[Dk}o{oh j?. S'N f;oc 12 ;szpo, 2017sZe j?, fi; s'I pknd ;ko/ gfjb/ eo;wkgs j' ikDr/. fJ;/ eoe/ jh ;oeko1 i[bkJh, 2017 s'I t;s{ s/ ;/tk eonozG eoBk ukj[zdh ;h sK fe ;ko/ nf;ZX/eoK ~ fJ; ftZu i}p eoe/ fJBQK dh EKfJe eo bkr{ ehsk ik ;e/. d/F nfijh;fEsh ftZu BjhI fbikfJnk ik ;edk fi;

ftZu e'Jh eo Bk j't/.

fJ;/ eoe/ jh ;oeko B/ nZXh nZXhoks sZe ezw ehsk ns/ 1 i[bkJh 2017~, pj[s jh T[sFkjh wkj"b ftZu ih n?;Nh bkr{ eoB dk nkgDk tkndk fBGkn;eh. fJ; tk;s/ nZXh oks ~ ;z;d dkfJibk; p[bkfJnk frnk sK fe d[BhnKfJ; fJfsjk;e xNBk dh rtkj pD;e/. e[ZM eo doK ns/ fJ; d/ c"ohnoE pko/ e[ZM FzektK ;B ns/ ;ZBnsKtb'I wfj;{; ehsk ik fojk ;h fe nkgD/ezwK ~ BthI eo gqDkbh w[skpe g[BorfmseoB bJh fJj jkb/ fsnko BjhI. fit/Ife fe;/ th Bt/I ek~B pko/ Fzek ns/d[ftXk j[zdh j?, ih n?; Nh B/ th g{o/d/F ~ j?okBh ftZu gk fdZsk id'I T[BQK B/nkgD/ tX/ j'J/ fpb t/y/.

i' rZb BkrfoeK ~ ;wM BjhI ;hnk ojh, T[j ;h fe d/F B/ fJe Bt/I

wz}b eo ~ ngDk fbnk ;h. T[j fJe

ygsekoh eo j?. eo ygs tkbh EK T[s/bkfJnk iKdk j? - skfwbBkv{ iK wjkokFNo

iK nKXo gqd/F ftZu fsnko ehsh fe;/t;s{ T[s/ eo fJ; d/ ygs tkbh EK T[s/

bkfJnk frnk fit/I fdZbh, uzvhrVQ, i?g[oiK byBT{.

i/ 8 Btzpo 2016 dh B'Npzdh B/gfjb/ j\s/ d/F ~ d[ftXk ftZu gk fdZsk

;h, fco 1 i[bkJh 2017 s'I bkr{ j'J/t;s{ s/ ;/tk eo B/ eJhnK ~ nuzfGs,

d[yh ns/ go/FkB eo fdZsk ;h feT[Ifefpb tX rJ/ ;B.go ;oeko dhnK

fJZSktK fpbe[b tkip ns/ ;gZFN jB.fJ; B/ @fJe d/F fJe eo# nozG eoB

dk :sB ehsk j? fi; dk T[d/F pk}koK~ fJe eoBk ns/ ftFth fwnkoK d/

jkD dk eoBk j? sK fe ftFth pk}oKftZu Gkos dh ;fEsh f}nkdk w[ekpb/pk}h

tkbh pD ;e/.

n;b ftZu t;s{ s/ ;/tk eo ekb/XB T[s/ d{ih ;oiheb ;NqkJhe j? feT[Ife

tgkoh ~ gzihfeqs j' e/ ih n?; Nh nkJhn?B (gziheoB ;zfynk) b?Dh j't/rh ns/

wjhBktko iK fswkjh dh eo fJeZsoheoBdh ;N/Nw?IN iwQk eotkT[Dh gt/rh. jo/e

tgkoh bJh fj;kp-feskp oZyDk j[D ek~Bhs"o s/ }o{oh j' frnk j?.

;oeko B/ eh eoB dk :sB;oeko B/ eh eoB dk :sB;oeko B/ eh eoB dk :sB;oeko B/ eh eoB dk :sB;oeko B/ eh eoB dk :sBehsk j?ehsk j?ehsk j?ehsk j?ehsk j?

ih n?; Nh dk wzst 15 s'I 20 eoK~ d/F Go ftZu fJe eo ftZu i}peoBk, Gkos d/ pk}koK ~ fJe eoBkns/ d/F Go ftZu t;s{nK dh fJe ehwsfBoXkos eoBk j?, Gkt/I fe e[ZM t;s{nKwfjzrhnK j' rJhnK jB ns/ e[ZM ;;shnK.

ih n?; Nh fJe ;kdk eo j? gofJ; T[s/ nwb ifNbsk Gfonk j? feT[IfetZy-tZy t;s{nK bJh fJ; ftZu gzi gVktheo ;b?p jB. ftbk;sk tkbhnK uh}K

eo ouBk ftZu fJe;kosk dk :[Zreo ouBk ftZu fJe;kosk dk :[Zreo ouBk ftZu fJe;kosk dk :[Zreo ouBk ftZu fJe;kosk dk :[Zreo ouBk ftZu fJe;kosk dk :[Zr

N?e;K dh ftnkgesk o'eD bJhN?e;K dh ftnkgesk o'eD bJhN?e;K dh ftnkgesk o'eD bJhN?e;K dh ftnkgesk o'eD bJhN?e;K dh ftnkgesk o'eD bJhnkJh Nh ;h dk fBozso tjknnkJh Nh ;h dk fBozso tjknnkJh Nh ;h dk fBozso tjknnkJh Nh ;h dk fBozso tjknnkJh Nh ;h dk fBozso tjkn

fJBg[ZN N?e; e?qfvN we?fB}w (nkJh Nh ;h)fJBg[ZN N?e; e?qfvN we?fB}w (nkJh Nh ;h)fJBg[ZN N?e; e?qfvN we?fB}w (nkJh Nh ;h)fJBg[ZN N?e; e?qfvN we?fB}w (nkJh Nh ;h)fJBg[ZN N?e; e?qfvN we?fB}w (nkJh Nh ;h)

;ko/ N?e;K bJh ;XkoB nkJh Nh ;h ouBK;ko/ N?e;K bJh ;XkoB nkJh Nh ;h ouBK;ko/ N?e;K bJh ;XkoB nkJh Nh ;h ouBK;ko/ N?e;K bJh ;XkoB nkJh Nh ;h ouBK;ko/ N?e;K bJh ;XkoB nkJh Nh ;h ouBK

jo gVkn T[s/ ndk ehs/ eo dh tkg;h feT[Ife nrb/jo gVkn T[s/ ndk ehs/ eo dh tkg;h feT[Ife nrb/jo gVkn T[s/ ndk ehs/ eo dh tkg;h feT[Ife nrb/jo gVkn T[s/ ndk ehs/ eo dh tkg;h feT[Ife nrb/jo gVkn T[s/ ndk ehs/ eo dh tkg;h feT[Ife nrb/gVkn T[s/ eo dh ndkfJrh j[zdh j?gVkn T[s/ eo dh ndkfJrh j[zdh j?gVkn T[s/ eo dh ndkfJrh j[zdh j?gVkn T[s/ eo dh ndkfJrh j[zdh j?gVkn T[s/ eo dh ndkfJrh j[zdh j?

12 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

wfjzrhnK j' rJhnK jB, iBse ygstkbhnK uh}K ;;shnK j' rJhnK jB.fJj e'Jh BthI rZb BjhI L d[BhnK d/f}nkdkso d/F ftFt gZXo T[s/ nkgDhnKt;sK ~ w[ekpb/ tkbhnK pDkT[D bJhgfjbK jh fJ; T[s/ nwb eo oj/ jB.f;oc fJ; rZb ~ SZv e/ 28 gqfsFs dh;ot'u eo do, i' ftbk;sk tkbhnK uh}KT[s/ bkJh rJh j?, d[BhnK Go ftZu ;Gs'I f}nkdk j?. fJE'I sZe fe :{He/H ns/nwohek ftZu th ih n?; Nh dh T[uswdo 17 gqfsFs s'I f}nkdk BjhI.

ih n?; Nh dh XkoDk fpbe[bnbZr j?. fJj EK ;o's T[s/ bkfJnkikD tkbk N?e; BjhI. wz}b N?e; j? iKfJT[I efj bJhJ/ fe fJj ygs eo j?.fJe T[sgkd dk fBowkD skfwbBkv{ ftZuehsk iKdk j? ns/ d/F ftZu g?Ivk wko e/fJj fdZbh gj[zu iKdk j? fiE/ yohddkoiK ygseko fJ; T[s/ eo ndkfJrheodk j?. fJ; N?e; ftZu oki ns/ e/Idodh fjZ;/dkoh j?. i/ o?;soK T[s/ bkfJnkfrnk eo 18 gqfsFs j? sK 9 gqfsFs;h ih n?; Nh okjhI e/Ido ~ ikt/rk ns/n?; ih n?; Nh okjhI 9 gqfsFs oki ~jk;b j' ikt/rk. fJj fpb nzdo thdo;kfJnk iKdk j?.

Fokp ghDh ns/ ykDk wfjzr/ j' rJ/jB. ;co, ]k; eoe/ jtkJh ;\o wfjzrkj' frnk j? ns/ J/ ;h, cfoZi ns/ tkfFzrwFhBK iK fJT[I efj bJhJ/ fuZNhnK t;sKwfjzrhnK j' rJhnK jB. brGr 1200t;sK T[s/ ih n?; Nh bkfJnk frnk j?.tZvh ;zfynk ftZu t;s{nK 18 gqfsFs eodkfJo/ j/m nkT[IdhnK jB. fJ; eodkfJo/ j/m 81 gqfsFs t;s{nK nk iKdhnKjB. fijVhnK t;s{nK ;;shnK j' rJhnKjB, T[j jBL ykD tkb/ gdkoE - 1)d[ZX gkT{vo, 2) djhI, 3) bZ;h, 4) fpBKwkoe/ tkbk e[dosh Ffjd, 5) v/noh;go?v, 6) gBho, 7) w;kb/, 8) ukj, 9)

eDe, 10) uktb, 11) nkNk, 12) w;kb/,13) w{zrcbh s/b, 14) gkw nkfJb, 15);{oiw[yh s/b, 16) Bkohnb s/b, 17) ;o'QIdk s/b, 18) yzv, 19) r[V, 20) yzv s'IpDh eBc?eFBoh, 21) gk;sk, 22) ;g?r?Nh,23) w?e'oBh, 24) B{vb}, 25) cb s/;p}hnK, 26) nuko, 27) w[oZpk, 28)uNDh, 29) wfmnkJh.

o'}kBk tos'I dhnK t;sK L 1)BjkT[D tkbk ;kpD, 2) tkbK dk s/b,3) eZgV/ X'D tkbk gkT{vo, 4) ;kpD, 5)fNF{ g/go, 6) B?gfeB, 7) wku;, 8)w'wpZsh, 9) e'bk, 10) fwZNh dk s/b, 11)xo/b{ o;'Jh r?;, 12) uwu, 13) eKN/,14) eVSh, 15) g'DhnK, 16) e/e ;oto,17) wZSh eZND tkb/ uke{, 18) fuwNk,19) nropZsh, 20) N[ZEg/;N.

;N/FBoh L 1) ekghnK, 2) g?B, 3)jo gqeko dk ek|}, 4) rqkc g/go, 5);e{b p?r, 6) nfGnk; g[;seK, 7) fuZsoo/yk ns/ ozr eoB tkbhnK feskpK, 8)uowgZso, 9) ekopB g/go, 10) fgzqNo}.

f;js ;zGkb L 1) fJB;{fbB, 2)vkeNoh tos'I bJh n?e;-o/n f\bw, 3)iKu feZNK, 4) uFfwnK d/ FhF/, 5) FZeoo'r ns/ e?I;o dhnK dtkJhnK.

eZgV/ L 1) f;be, 2) T{Bh eZgV/,3) ;{sh Xkrk, 4) rKXh N'gh, 5) 500o[gJ/ s'I xZN d/ i[Zs/, 6) 1000 o[gJ/ sZed/ eZgV/.

nk; ehsh iKdh j? fe xZN ih n?;Nh doK Bkb wfjzrkJh do ftZu Gkt/IfroktN nkt/rh, go E'VQ/ ;w/I d"okBnkofEe soZeh ftZu e'Jh f}nkdk ;[XkoBjhI nkt/rk Gkt/I fe dofwnkB/ ;w/Id"okB ftZsh wkjoK dk efjDk j? fe fJ;dk ckfJdk Gkos d/ tgko ns/ ;oeko ~fwb/rk. f}nkdkso nkofEe wkjog/FhBr'Jh eod/ jB fe wfjzrkJh doftZu ewh nkt/rh feT[Ife f}nkdkso t;sKbJh ih n?; Nh doK xZN oZyhnK rJhnK

jB. fJzvhnk fJBekog'o/FB d/ ;kjwD/tZvk ezw yb'sk j? feT[Ife f}nkdksofBowkD fJekJhnK ns/ ;ZBnsK ~ j[DnkgDk eko'pko g[Borfms eoBk gt/rkfeT[Ife d/F ih n?; Nh fBikw tZb ubkfrnk j? fi; Bkb ih n?; Nh nkJh n?BokjhI gziheoB j'D eoe/ j'o f}nkdkS'NhnK ezgBhnK eo d/ dkfJo/ j/m nkikDrhnK. g/uhdk rZb fJj j? fe Gkt/IwfjzrkJh do xN ikt/rh, noEFk;sohnKdk wzBDk j? fe fJ; dk Gkos d/ fo}otp?Ie T[s/ e'Jh pj[sk n;o BjhI gt/rkfi; Bkb T[j nrbh Bhsh ;whfynk;w/I Bhshrs ftnk} doK ftZu ewh eo;e/. fo}ot p?Ie wkB;{B dh ;fEsh ns/BthI eo gqDkbh eh o[y nyfsnko eodhj?, fJ; dh ;whfynk eo/rh. fJj efjDkj? ;[Bhb f;Bjk dk i' fJzvhnk o/fNzr} d/gqw[Zy noEFk;soh jB.

noEFk;sohnK ns/ T[d:'frefBohfyneK dk dkntk j? fe ih n?; Nhd/ nbgekb ftZu gzi w[Zy gqGkt g?Dr/ Lekog'o/N fJekJhnK ns/ T[BQK d/ ekoiKftZu oZd'pdb L fet/I<

BthI eo gqDkbh pj[s ;kohnK ezgBhnK~ T[BQK d/ ezwK dk g[BormB eoB bJhwip{o eo d/t/rh. ezgBhnK j[D fteq/sktKns/ g{oshekoK ~ o;hd d/D T[s/ }'od/DrhnK feT[Ife ih n?; Nh bkr{ j'DBkb fJekJhnK bJh eo u'oh n;zGt j'ikt/rh. tZvhnK ezgBhnK ~ bkG fwb/rkfeT[Ife T[BQK dh g{osh bVh pDh j'Jh j?ns/ T[j bkrs T[s/ nkJ/ N?e;K dhGogkJh eo ;ed/ jB. S'NhnK fJekJhnKd/ you/ tX ikDr/ feT[Ife gkbDk eoBdh bkrs tX ikt/rh. Gkt/I fe T[sgkdBfJekJhnK nkpekoh w[es y/soK ftZu j'DekoB ezgBhnK T[s/ n;o tZy'-tZyok j';edk j?, ih n?; Nh T[s/ nwb j'D dkBshik g{osh bVh B?Ntoe ftZu bkrspZus d/ o{g ftZu fBeb/rk ns/ n;zrfms

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 13

y/so s'I ;zrfms y/so tZb w[jko w[VBdh gqfefonk ftZu s/}h nkt/rh.## nfijkfpnkB whvhnk ftZu ftd/Fh dbkbh ezgBh@i?coh}# tb'I fdZsk frnk j?.

xZN eoK dk bkG iBsk sZe fet/Igj[zukfJnk ikt/< Gkt/I fe ftZs wzsoh dh;dkos tkbh ih n?; Nh e¯;b tb'I fJ;rZb T[s/ B}o oZyh ikt/rh fe eh ezgBhnKxZN eoK dk bkG ygsekoK ~ d/ ojhnKjB, go w[Bkck fto'Xh BhshnK T[s/ nwbpko/ wkjoK d/ ftuko tzv/ j'J/ jB.

@@;kvk wzBDk j? fe Gkt/I ekog'o/NxokD/ ih n?; Nh d/ f;ZX/ bkG (fit/I fexZN eo do) iBsk ~ d/ d/Dr/, goT[BQK tb'I ;wkB dh bkrs, tgkoegqfefonktK ~ fJe;ko eoB ns/ fJBg[Neq?fvN dh fBozso nkwd fij/ nf;ZX/ckfJd/, g{o/ BjhI sK nzFe s"o s/ oZyDdk :sB ehsk ikt/rk.## fJj efjDk j?ftZsh ;/tktK d/D tkbh ezgBh B"w{ok dk.

Gkt/I fe ih n?; Nh ek~BK d/fXnkB dk e/Ido fpzd{ w[Bkck y'oh fto'Xhedw jB, eoK dh do ftZu ewh ns/fJBg[N eq?fvN dk bkG nB[e{b wksokftZu ehwsK ftZu ewh d/ o{g ftZu nZr/d/Dk ukjhdk j? - nfij/ edwK T[s/nwb eoBk n"yk j? ns/ fJj fgSKj fyZu{edw j't/rk, fpbe[b ehwsK T[s/ fB:zsqD

eoB tork, i/ fJ; ~ ekjbh ftZu bkr{ehsk frnk - B'wok dk dkntk.

ezgBhnK ih n?; Nh fB}kw sfjseoK ftZu ewh s'I j'D tkbh pus ~ fe;/jZd sZe w[Bkc/ dh jZd ftZu ;[Xko eoBbJh tos ;edhnK jB ns/ pkeh puhokFh ~ BthnK ;woZEktK dk fBowkDeoB bJh fBt/F eo ;edhnK jB, nfijkdkntk ehsk iKdk j?.

f}nkdkso eoK d/ wkjoK B/ wfj;{;ehsk j? fe ;oeko d/ tZv/ ;[Xko dk ;jhn;o bkr{ j'D d/ fJe ;kb pknd jht/fynk ik ;e/rk. go fJ; dk ssekbhgqGkt fJj j? fe pj[s ;ko/ wkwfbnKftZu ;kvhnK i/pK T[s/ Gko fgnk j? idfe e[ZM wkwfbnK ftZu fJBg[N N?e;eq?fvN Bkb fJj tgkohnK dhnK fuzsktK ~FKs eo/rk.

ih n?; Nh dk ;oeko d/ wkbhJ/T[s/ gqGkt d/ wkwb/ ftZu ;fEsh t/y' s/T[vhe eo' tkbh ikgdh j?. ;/tktK fi;ftZu p?Ifezr ns/ N?bhekw ;/tktK FkwbjB, j'o wfjzrhnK j' rJhnK jB. cb?NK,o?vhw/v eZgV/, wjhBktko w'pkJhb fpbns/ fNT{FB ch; j'o wfjzr/ j' rJ/jB. Bt/I ih n?; Nh fB}kw sfjs cb?NiK d[ekB yohdD T[s/ 12 gqfsFs N?e;bZr/rk. i' w"i{dk ;w/I brGr 6 gqfsFs

j?. ftd/Fh fBt/FeK tb'I ih n?; Nh dk;tkrs ehsk frnk j? feT[Ife T[BQK bJhfBowkD eoBk ns/ nkgDhnK t;s{nK ~fJXo-T[Xo fbikT[Dk ;"yk j' ikt/rk feT[Ife23 okiK ftZu'I f}nkdkso B/ u?e g';NKns/ Bke/ jNk fdZs/ jB.

t;s{ tgko d/ T[;skd ns/ r[gsg?;/ dk gqpzXB eoB tkb/ fiw o'}o;fiBQK B/ 2005 ftZu fJ; eoe/ GkoshezgBhnK ftZu nkgDh fjZ;/dkoh t/u fdZsh;h fe T[d'I ;oeko fBt/FeK dhnK T[whdKT[s/ yok T[soB ftZu Bkekw ojh ;h, dknkyDk j? fe T[j Gkos ftZu d[pkok g?oXoB pko/ ftuko eo fojk j?. Gkoshpk}koK ftZu foekov T[Skb nkT[D Bkb,o"}o; B/ wzfBnk j? fe T[j Gkos d/wkwb/ ftZu rbs ;kps j'fJnk j?. @@ihn?; Nh d/ wkwb/ ftZu w?I ][F ns/ j?okBjK## T[BQK B/ fJe rZbpks d"okB t;s{ s/;/tktK eo pko/ fejk i' Gkos ftZu fJepk}ko dk fBowkD eo/rk.

nyho ftZu eo u'oK T[s/ d{ih tZvh;oiheb ;NqkJhe j?, i' f}nkdk tgkohnK~ eoK d/ dkfJo/ ftZu fbnkt/rh, d/FftZu t;s{nK dh nktkikJh w[es j't/rh,ftd/Fh fBt/FeK ~ nkefoFs eo/rh fi;ftZu fJe pk}ko ns/ fJe eo j't/rk,Gkt/I fe fJ; B/ f}nkdk youk eoB tkb/BkrfoeK, Fokp ghD tkfbnK ns/ j'NbKftZu ykDk ykD tkfbnK, ;co eoB tkfbnK,ikfJdkd dh yohd eoB tkfbnK ~go/FkB ehsk j?, go 81 gqfsFs t;sK ihn?; Nh d/ xZN eo dkfJo/ ftZu nkT[DBkb fJj ;;shnK th j'DrhnK. E'VQ/;w/I dk d[Zy ns/ dhoxekbh bkG - id'Id/F fJe BthI eo gqDkbh tZb edw tXkfojk j? - nfijk j'Dk e[dosh j?.

(b/ye gh Nh nkJh ftZu nkofEe wkwfbnKpko/ ;zgkde ;B. T[j j?wpor ;fEs n?b

ih U w?r}hB d/ ;jkfJe ;zgkde th jB)

e-mail :feedback@[email protected]

t;s{ ns/ ;/tktK eoih n?; Nh d/ nkofEe Gkr dh gNeEk

ih n?`; Nh d/ ckfJd/ih n?`; Nh d/ ckfJd/ih n?`; Nh d/ ckfJd/ih n?`; Nh d/ ckfJd/ih n?`; Nh d/ ckfJd/• ih vh gh ftZu tkXk• o'}rko f;oiB• fBt/F ~ T[sFkj•xZN nB[gkbB bkrs• fJe ;KMk pk}ko• bkfi;fNe ns/ Gzvko bkrsftZu ewh

• eo pj[ gVkth eoK dk nzs•xZN eo tuBk ns/ fJBg[N N?e; eq?fvN d/ }ohJ/ wkbhJ/ftZu tkXk

• ih n?; Nh T[sgkde s'I b? e/T[gG'rsk sZe g{osh eoB tkb/T[s/ t;s{nK s/ ;/tktK dh g{oshT[s/ brD tkbk fJe'-fJe eo

14 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

ih n?`; Nh L Bt/I :[Zr dh F[o{nksih n?`; Nh L Bt/I :[Zr dh F[o{nksih n?`; Nh L Bt/I :[Zr dh F[o{nksih n?`; Nh L Bt/I :[Zr dh F[o{nksih n?`; Nh L Bt/I :[Zr dh F[o{nks

T[g/Ido r[gskT[g/Ido r[gskT[g/Ido r[gskT[g/Ido r[gskT[g/Ido r[gsk

i{B 2017 dh nZXh oks ~ ;z;dftZu tikJh T[; xzNh dh nktk},

;koh d[BhnK ftZu Gkosh okiBhse g[ysrhns/ fJei[Nsk dh s{sh dh r{zi tKr c?bokjh j?. fJj Gkosh noEszso bJh j'DhBkb w[bkeks dk fJe gb ;h id'I ;w[Zukd/F nf;ZXh eo gqDkbh ~ fJe nokiens/ r[zMbdko gqDkbh s'I pdb e/ fJeuzr/ ns/ ;fji eo bJh fJei[ZN j' e/yVQk j' frnk. fJ; ;ukJh ftZu }ok thFZe dh r[zikfJF BjhI j? fe ih n?; NhGkosh okiBhse iwks bJh ekw:kph d/p[oi ns/ Gkosh noEszso bJh eoK d/nDfrDs G[Zb-GbJhnK tkb/ r'oyXzd/ d/}[bw s'I w[eshdksk d/ s"o s/ T[Go e/nkfJnk j?, T[j }[bw fiBQK ~ tgko ns/T[d:'r ns/ T[BQK okjhI nkw nkdwh j[DsZe MZb fojk j?.

Gkos fJe okiK dk ;zx j? ns/okiBhse s"o s/ n;hI 1947 s'I fJe d/FjK, go eh n;hI nkofEe ;zx jK< ehskfwbBkv{ ftZu p?mk tgkoh nkgDk wkbfjwkub gqd/F ftZu, fpBK jo oki dh eodh fuzsk eo/, t/u ;edk j?< eh fJeNoZe izw{ ns/ eFwho s'I F[o{ j' e/ ezfBnke[wkoh sZe jo oki dhnK jZdK T[go u?eg';NK T[go o'e/ pr?o ik ;edk j?< ihn?; Nh ftZu fJBQK ;kohnK o[ektNK ~ d{oeoB ns/ Gkos ~ fJe nkofEe oki iK;KMh okFNoh wzvh pDkT[D dh ;woZEk j?fi; ftZu, d/F d/ fe;/ th oki ftZu tgko,fpBK fe;/ vo G? d/ ehsk ik ;edk j?.

3030303030 j[D nkw ;'u fJj BjhI j? fe ihn?; Nh eh j?< ;w[Zu/ d/F ftZu fJ; pko/ikro{esk c?b rJh j? ns/ fJj e'JhnseEBh BjhI j't/rh fe fJe pZuk thfJj ikDdk j? fe ih n?; Nh dk wsbpt;s{ ns/ ;/tk eo j?. go T[j FkfJdfJj BjhI ikDdk j't/rk fe d/F ftZu fJzB/tZv/ ;[Xko dh eh b'V g? rJh ;h. feT[Id/F ~ fJe Bt/I :[Zr dh F[o{nks eoBftZu d; ;kb br/< fJ; dk itkpfJfsjk; d/ gS'eV ftZu j? fi; Bkb;kvh eo gqDkbh i[Vh j'Jh ;h. fJfsjk;es"o s/ e/Idoh ;oeko T[sgkdB T[go eobrkT[Idh j? (e/Idoh T[sgkdB eo), ;/tktKdk fJs}kw (;/tk eo), t;s{nK dhnzso-okih fteoh (;h n?; Nh - i' e/Idotb'I brkfJnk iKdk j? go okiK tb'It;{fbnk ns/ ofynk iKdk j?) ns/ oki;oekoK y[dok fteoh T[go eo brkT[IdhnKjB (t?N), oki ftZu t;s{nK d/ dkybj'D T[go N?e; (nkwd eo), br}ohN?e;, yohd eo, nkfd ;B. Bk f;ocfJBQK eoK dh Gkoh frDsh fdwkr Mzi'Ve/ oZy d/D tkbh j?, go fJBQK ;G N?e;Kdk t;{bh gqpzXB fe;/ th eodksk bJhvokT[Dk j?. ;wZf;nk ~ j'o r[zMbdkopDkT[D tkbh ;ukJh ;h fe fJj eor[gs s"o s/ ;zGb/ j'J/ ;B, fit/I fee/Ido ;oeko iK oki ;oekoK ~ ndkehs/ eoK ftueko e'Jh iwQK eVh BjhI;h. fi; dk f;ZNk fJj j[zdk ;h fe eoeJh gVktK T[go T[rokj/ iKd/ ;B,

nzso-okih ns/ oki d/ nzdo eo j[zvhfteoh fi; Bkb nDfrDs p/JhwkB sZsg?dk j' rJ/ ;B. i' fJBQK Bebh o[ektNKdk ckfJdk T[mkT[Id/ ;B. fJ; d/ Bkb-Bkb nDfrDs ckowK ns/ n"y/ fB:wK B/;[;s s/ ne[Fb gqpzXB Bkb fwb e/ GkosftZu eko'pko eoB ~ pj[s/ tgko ns/T[d:'r bJh fJe ;zskg pDk fdZsk ;h.

fJj eFNdkfJe jkbks p[o/ ;[cB/dh soQK G[bk fdZs/ ikDr/ ns/ n;hI fJeu[;s-do[;s gqFk;B dh nkwd d/y oj/jK fi; dhnK ih n?; Nh gqDkbh ftZuw[Zy ftF/FskJhnK u[;s-do[;s, itkpd/j,;zt/BFhb ns/ gkodoFh j'DrhnK. tZy-tZy eoK ~ fJe' eo, t;s{ ns/ ;/tk eoftZu Fkwb eo fdZsk frnk j? i' t;s{nKiK ;/tktK d/ T[sgkdB iK nk:ks s'I b?e/ nyhobh y[dok gZXo sZe g{osh eVh d/jo gZXo T[s/ br/rk. Gkos ftZu fJe;zxh YKuk j'D d/ Bks/ fiE/ e/Ido ns/okiK ~ eo brkT[D d/ ;t? nfXekogqkgs jB, Gkos ftZu ih n?; Nh fJed{joh b/th j? fiE/ e/Ido ;oeko e/Idoh ihn?; Nh (fi; ~ ;h ih n?; Nh iK e/IdohN?e; fejk ikt/rk) brkt/rh ns/ jk;beo/rh ns/ oki ;oekoK, oki ih n?; Nh(fi; ~ n?; ih n?; Nh iK oki N?e;fejk ikt/rk) oki d/ nzdo ns/ ;/tktKdh g{osh T[go brkT[DrhnK ns/ T[; dhT[rokjh eoBrhnK. e/Ido ;oeko ;w[fusih n?; Nh (fi; ~ nkJh ih n?; Nh iK;w[fus eo fejk ikt/rk) brkt/rh ns/

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 15

T[; dh T[rokjh eo/rh i' t;s{nK ns/;/tktK dh nzso-okih g{osh T[go br/rk.fJBQK eoK s'I fJbktk, e/Ido Fk;s gqd/Fih n?; Nh th j't/rk (:{ Nh ih n?; NhiK e/Ido Fk;s gqd/F eo) i' e/Ido Fk;sgqd/F, fiBQK ftZu nkgD/ ftXkB wzvb BjhIjB ftZu, gqd/F d/ nzdo t;s{nK s/ ;/tktKdh g{osh T[go br/rk. e/Ido ;oeko,okiK ~ T[BQK tb'I ih n?; Nh bkr{ j'DBkb T[mkJ/ ik oj/ B[e;kB dh GogkJheoB bJh, wkbh ;o's fJeZm/ eoB bJh,e[ZM gkg ns/ br}oh t;s{nK ns/ ;/tktKT[go ih n?; Nh w[nkt}k, ;?; brkJ/rh.

ih n?`; Nh dhnK w[Zy ftF/FsktKih n?`; Nh dhnK w[Zy ftF/FsktKih n?`; Nh dhnK w[Zy ftF/FsktKih n?`; Nh dhnK w[Zy ftF/FsktKih n?`; Nh dhnK w[Zy ftF/FsktK

ih n?; Nh ~ ;wMD bJh, fJjuzrk j't/rk fe Gkos d/ ih n?; Nhwkvb dhnK ftF/FskJhnK T[go B}owkoh ikt/, i' j/m fdZs/ nB[;ko jB L

• ih n?; Nh, ;w[Zu/ d/F ftZu, izw{ns/ eFwho ;w/s, bkr{ j't/rk.

• toswkB ftZu t;s{nK d/ T[sgkdBiK t;s{nK dh fteoh iK ;/tktK d/ gqpzXT[go eo brkT[D dh gqftosh d/ pdb/ih n?; Nh t;s{nK iK ;/tktK dh g{oshT[go brdk j?.

• fJ; dk nXko nzsb/ gVkn T[s/yZgs T[go eo dk n;{b j? id'I fetoswkB ftZu eo dk nXko T[sgkdB

T[go eo j?.

• t;sK d/ nk:ks ~ nzso-okih;gbkJh dh soQK frfDnk iKdk j? ns/;hwk F[be s'I fJbktk, T[BQK T[go ;w[fusih n?; Nh (nkJh ih n?; Nh th brdk j?.

• ;/tktK d/ nk:ks ~ nzso-okihg{osh dh soQK frfDnk iKdk j? ns/ fJBQKT[go ftgohs bkrs nkXko T[s/ ;w[fusih n?; NhH (nkJh ih n?; Nh) br/rk.

• ;h ih n?; Nh, n?; ih n?; Nh$:{HNh ih n?; Nh ns/ nkJh ih n?; Nh,e/Ido ns/ okiK tb'I, ih n?; Nh e¯;b dhnrtkJh j/m, nkg;h ;wM nB[;ko s?nF[dk eo T[s/ brkJ/ iKd/ jB.

• ;G t;s{nK ns/ ;/tktK bJhuko N?e; ;b?p 5 gqfsFs, 12 gqfsFs18 gqfsFs ns/ 28 gqfsFs oy/ rJ/jB. ehwsh XksK T[go 3 gqfsFs dhdo T[s/ eo br/rk id'I fe nDxV/ehwsh BrhfBnK T[go 0H25 gqfsFs. e[ZMftF/F t/ot/ feqs t;s{nK ns/ ;/tktKT[go eoK s'I S'N fdZsh rJh j?.

ih n?; Nh d/ x/o/ ftZu, wkBthtos'I ftZu nkT[D tkbh nbe'jb ~ SZve/ i' ;zftXkBe s"o s/ ih n?; Nh s'Ipkjo j?, ;w[ZuhnK t;s{nK ns/ ;/tktK ~fbnKdk frnk j?. fJ; s'I fJbktk, gzig?No'bhnw gdkoE (eZuk s/b, g?No'b,

vh}b, J/ Nh n?c ns/ e[dosh r?;),jkb dh xVh ih n?; Nh d/ dkfJo/ s'Ipkjo jB ns/ ih n?; Nh e¯;b dhnKf;ckoFK nB[;ko ih n?; Nh nXhB fbnKd/ik ;ed/ jB.

20 bZy o[gJ/ dh fJe ;kthI gqGkt -;hwk S'N (;zftXkB dh Xkok 279 d/ ftZudoi ftF/F doik okiK bJh, izw{ ns/eFwho ~ SZv e/, 10 bZy o[gJ/), e/Idohih n?; Nh ns/ oki ih n?; Nh$e/IdoFk;s gqd/F ih n?; Nh bJh fdZsh rJhj?. fJ; s'I fJbktk, ezg'}hFB ;ehwnXhB, (fJe;ko do T[s/, fpBK eo?fvNbkJ/) eo ndk eoB dh ;[ftXk S'N/eodksktK ~ (T[sgkdeK ns/ ;/tk d/DtkfbnK dh ftF/F Fq/Dh ~ SZv e/) fiBQKdk ;kbkBk T[sgkdB 75 bZy o[gJ/ sZedk j? (;zftXkB dh Xkok 279 J/ ftZudoi ftF/F doik okiK bJh, izw{ ns/eFwho ns/ T[sokyzv okiK ~ SZv e/, 50bZy o[gJ/), gqkgs j?.

• ftF/F nkokfEe }'BK bJh fBo:ksns/ g{osh T[go }ho' N?e; do j?.

• fJBg[N T[go ndk ehs/e/Idoh ihn?; Nh dk eo?fvN, T[sgkdB T[go f;oce/Idoh ih n?; Nh ndk eoB bJh jhehsk ik ;edk j? ns/ oki dk ih n?;Nh$e/Ido Fk;s gqd/F dk ih n?; Nh i'fJBg[N T[go ndk ehsk j't/, T[; dkeo?fvN f;oc n?; ih n?; Nh$:{ Nh ihn?; Nh ndk eoB bJh jh ehsk ik;edk j?. d{i/ FpdK ftZu, d't/I fe;w dkfJBg[N N?e; eo?fvN, fJe s'I d{i/ bJhtos'I ftZu BjhI fbnKdk ik ;edk, f;ocftF/F jkbsK ftZu, nzso-okih g{osh T[go;w[fus ih n?; Nh dh ndkfJrh bJhfJ; eo?fvN ~, j/m fdZs/ nB[;ko tos'IftZu fbnKdk ik ;edk j?L

T) fJBg[N N?e; eo?fvN i' e/Idohih n?; Nh s'I gqkgs j't/, e/Idoh ih n?;Nh ns/ ;w[fus ih n?; Nh dh fJ;/ eqw

16 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ftZu ndkfJrh bJh.

n) oki ih n?`; Nh s'I gqkgsfJBg[N eo?fvN N?e;, oki ih n?; Nhns/ ;w[fus ih n?; Nh dh fJ;/ eqwftZu, ndkfJrh.

J) e/Ido Fk;s gqd/F ih n?; Nh s'Igqkgs fJBg[N eo?fvN N?e;, e/Ido Fk;sgqd/F ih n?; Nh ns/ ;w[fus ih n?; Nhdh fJ;/ eqw ftZu ndkfJrh.

;) ;w[fus ih n?; Nh s'I gqkgsfJBg[N eo?fvN N?e; nkJh ih n?; Nh,ih ih n?; Nh ns/ n?; ih n?; Nh$:{ Nh;h n?; Nh dh fJ;/ eqw ftZu ndkfJrh.

• tZy-tZy Fq/DhnK d/ ftneshnKtb'I, tZy-tZy ekN ;hwk s'I tZX fteoh j'DT[s/ nkgDhnK foNoBK fJb?eNqkfBe sohe/GoBhnK j'DrhnK.

• eodksk bJh eo ndk eoB d/tZy-tZy sohe/, fJzNoB?N p?Ifezr, v?fpN$eo?fvNekov ns/ okFNoh fJb?eNqkfBe czvndbkpdbh (n?B Jh n?c Nh)$ohnbNkJhw ro"; ;?Nbw?IN (nko Nh ih n?;),T[gbpX jB.

• eodksk tb'I iK fe;/ j'o ftneshtb'I fi; T[go N?e; Gko fgnk j't/,;zpzfXs fwsh s'I d' ;kb d/ nzdo-nzdoeo tkg;h dh wzr eoBh j't/rh.

• gzihfeqs ftneshnK bJh ;t? eofBoXkoB eoB dh ;[ftXk T[gbpX j?.

• ek~B dhnK wdK d/ fB:wKnB[;ko, gkbDk dh iKu bJh ofi;NoF[dk ftneshnK dk nkfvN ehsk ikt/rk.

• ftGkr s'I eoK ;zpzXh wkwfbnKftZu eodksktK tb'I }o{oh ;gZFNheoBb?D bJh okiK ftZu fJe nrkT{I j[ewhnEkfoNh$e/Ido nfijh nEkfoNh e/Idoh ihn?; Nh nXhB ngDkJ/rk.

• fJj ;[fBFus eoB bJh feeko'pkoh eoK ftZu nkJh ewh dk bkGt;s{nK iK ;/tktK iK d'jK T[go nkJh

ewh ~ T[gG'rsk sZe gj[zukT[Id/ jB,w[Bkcky'oh fto'Xh wd fbnKdh rJh j?.

• w"i{dk eodksktK bJh ih n?; NhgqDkbh ngDkT[D bJh ftnkge gfotosBhfJzs}kw ehs/ rJ/ jB.

ih n?`; Nh d/ bkGih n?`; Nh d/ bkGih n?`; Nh d/ bkGih n?`; Nh d/ bkGih n?`; Nh d/ bkG

(T) Gkos ftZu pDkU(T) Gkos ftZu pDkU(T) Gkos ftZu pDkU(T) Gkos ftZu pDkU(T) Gkos ftZu pDkU

• ;w[Zu/ Gkos #u fJe ;wkB J/ehfeqs;KMh wkoehN ;Ekgs eoB ftZu wddeo/rk fi; Bkb ftd/Fh fBt/F ns/ @@GkosftZu pDkU## nfGnkBK ~ j[zrkok fwb/rk.

• eoK d/ eJh gVQktK ftZu j'D ~ysw eo/rk feT[Ife t;s{nK ns/ ;/tktKdh g{osh dh jo gZXo T[go fJBg[N N?e;eo?fvN fwb/rk.

• ek~BK, ekoi-gqDkbh ns/ eoKdhnK doK dk ;[w/b eo/rk.

• eoK dk tX/o/ e[Fb fBF-gqGktheoB,]k; s"o s/ fBo:ks bJh fi; Bkb ;kv/T[sgkdB nzsookNoh wzvhnK ftZu tX/o/w[ekpb/ d/ j' ikDr/ ns/ Gkosh fBo:ks~ j[zrkok fwb/rk.

• ezgNBhnK T[go n";s eo GkoftZu ewh nkt/rh fi; Bkb ehwsK ftZuewh nkT[D dh nk; j?. xZN ehwsKtX/o/ ygs bJh T[e;kT[IdhnK jB fi;Bkb T[sgkdB tX/rk ns/ T[d:'r d/ftek; ftZu wdd fwb/rh.

(n) eko'pko eoB ftZu n;kBh(n) eko'pko eoB ftZu n;kBh(n) eko'pko eoB ftZu n;kBh(n) eko'pko eoB ftZu n;kBh(n) eko'pko eoB ftZu n;kBh

• xZN S'NK tkbh ;"yh eo gqDkbh.

• toswkB ftZu ;kvh nf;ZXh eogqDkbh ftZu ukb{ eoK dh pj[sks ftZuewh fi; Bkb n;kBh j' ikt/rh ns/fJe;[osk nkt/rh.

• eoK dh gkbDk eoB d/ you/xN ikDr/ - pj[fsnK eoK bJh pj[s/nbr-nbr foekov oyD dh b'VBjhI - fJ; bJh foekov fsnko eoBbJh xZN Bcoh ns/ xZN ;o'sK dh b'V

Bkb fJ; ezw bJh fBt/F ftZu ewh.

• tZy-tZy gqfefonktK bJh, fit/I feofi;No/FB, foNoBK GoBk, tkX{ ndkfJrhtkg; b?Dk, eo ndkfJrhnK nkfd bJh;"yh ns/ ;t?-ukbs ekoi gqDkbh.

• jo rZbpks ;KMh ih n?; Nhn?B g'oNb okjhI -eodksk ns/ eonfXekohnK ftZu xZN'-xZN nkjwDk-;kjwDk.

• eodksktK dh ofi;No/FB, tkX{eo ndkfJrh dh tkg;h, N?e; ohNoBKGoB bJh fJe' fij/ ckow, fJe eonXko, t;s{nK ns/ ;/tktK ~ Fq/DhrseoB bJh ;KMh gqDkbh, eo gqDkbh ~tX/o/ fBFfussk d/t/rh.

(J) T[gG'rsk bJh bkG(J) T[gG'rsk bJh bkG(J) T[gG'rsk bJh bkG(J) T[gG'rsk bJh bkG(J) T[gG'rsk bJh bkG

• T[sgkde, y[dok tgkoh ns/;/tktK d/D tkfbnK ftueko fJBg[N N?e;eq?fvN d/ p/o'e gqtkj Bkb, t;s{nK dhnKd/n ehwsK ftZu ewh nkT[D dh nk; j?.

• ezgBhnK T[go n";s eo GkoftZu ewh nkT[D dh ;zGktBk j? fi; BkbehwsK ftZu ewh nkT[D dh nk; j? ns/xZN ehwsK dk noE j? tX/o/ ygs.

f; ZNkf; ZNkf; ZNkf; ZNkf; ZNk

ih n?; Nh ~ f;oc fBeN fdqFNhs'I d/yD Bkb, nf;ZXh eo gqDkbh d/f;oc X[zdb/ fjZ;/ jh fd;Dr/. go i/eon;hI fJ; pdbt/I ;[Xko T[go ftnkgeftuko eohJ/ sK fJ; ~ fJe eko'pkohspdhbh, fJe ;wkfie g[Bo T[;koh, fJefJBebkp i' j\fsnK pZXh o[e/ ;kv/nkofEe ftek; ~ w[V s'I skes, ;kv/noEszso ~ d[BhnK ftZu j' ojhnKspdhbhnK d/ T[sko-uVQkn s'I ;[oZfynkns/ ;G s'I tZX, go nzs BjhI, fJj fJenfijk GftZy d/t/rk fi; ftZu f;o T[`ukoj/rk ns/ fdwkr p'M ofjs, n}kd.

(b/ye eo ns/ nkpekoh pko/ e/Idoh p'ovftZu ih n?`; Nh efwFBo jB)e-mail : [email protected]

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 17

ftF/F b/yftF/F b/yftF/F b/yftF/F b/yftF/F b/y

w}p{s nkJh Nh ohVQ dh jZvh fte;s eoBkw}p{s nkJh Nh ohVQ dh jZvh fte;s eoBkw}p{s nkJh Nh ohVQ dh jZvh fte;s eoBkw}p{s nkJh Nh ohVQ dh jZvh fte;s eoBkw}p{s nkJh Nh ohVQ dh jZvh fte;s eoBk

gqekF e[wkogqekF e[wkogqekF e[wkogqekF e[wkogqekF e[wko

i[bkJh, 2017 ~ Gkos B/ nkgD/j[D sZe d/ ;G s'I eqKshekoh

N?e; ;[Xko ~ t;sK ns/ ;/tktK eo (ihn?; Nh) d/ o{g ftZu bkr{ ehsk fi; ftZu;ko/ d/F ~ fJe fJefjoh wzvh ftZuspdhb eo e/ nkofEesk ftZu fJe sk}hskes GoB dk tkndk ehsk frnk j?.nkgDh nkofEesk ~ pkjob/ ftFt bJhy'bQD s'I 26 ;kb pknd Gkos B/ j[DfJj fJe j'o nfjw ftZsh ;[Xko ehskj?. fJ; dk T[d/F T[dkotkd d/ bkGK ~nZr/ fbikT[Dk ns/ w}p{s pDkT[Dk j?.

BtK t;sK ns/ ;/tktK eoBtK t;sK ns/ ;/tktK eoBtK t;sK ns/ ;/tktK eoBtK t;sK ns/ ;/tktK eoBtK t;sK ns/ ;/tktK eo

ek~B 17 e/Idoh ns/ ;{pkJhek~B 17 e/Idoh ns/ ;{pkJhek~B 17 e/Idoh ns/ ;{pkJhek~B 17 e/Idoh ns/ ;{pkJhek~B 17 e/Idoh ns/ ;{pkJh

N?e;K ns/ 22 soQK d/ ;?`;N?e;K ns/ 22 soQK d/ ;?`;N?e;K ns/ 22 soQK d/ ;?`;N?e;K ns/ 22 soQK d/ ;?`;N?e;K ns/ 22 soQK d/ ;?`;

~ fJe fJefjo/ N?e; ftZu~ fJe fJefjo/ N?e; ftZu~ fJe fJefjo/ N?e; ftZu~ fJe fJefjo/ N?e; ftZu~ fJe fJefjo/ N?e; ftZu

spdhb eo fojk j?. fJ;spdhb eo fojk j?. fJ;spdhb eo fojk j?. fJ;spdhb eo fojk j?. fJ;spdhb eo fojk j?. fJ;

soQK eoK dh r[zMbdkosk ~soQK eoK dh r[zMbdkosk ~soQK eoK dh r[zMbdkosk ~soQK eoK dh r[zMbdkosk ~soQK eoK dh r[zMbdkosk ~

ysw eoe/, eoK ~ jNk e/ysw eoe/, eoK ~ jNk e/ysw eoe/, eoK ~ jNk e/ysw eoe/, eoK ~ jNk e/ysw eoe/, eoK ~ jNk e/

ns/ nf;ZX/ N?e;/FB ftZuns/ nf;ZX/ N?e;/FB ftZuns/ nf;ZX/ N?e;/FB ftZuns/ nf;ZX/ N?e;/FB ftZuns/ nf;ZX/ N?e;/FB ftZu

nfjw ;kdkgB fbnk e/ ehsknfjw ;kdkgB fbnk e/ ehsknfjw ;kdkgB fbnk e/ ehsknfjw ;kdkgB fbnk e/ ehsknfjw ;kdkgB fbnk e/ ehsk

frnk j?.frnk j?.frnk j?.frnk j?.frnk j?.

;{fpnK d/ 34 t?N eoK ekoB 97tZy-tZy soQK dhnK foNoBK GoBhnK g?IdhnK;B ns/ T[BQK d/ Bkb 317 g{oe nzFns/ 28 n?bkBBkw/ brkJ/ iKd/ ;B. fJ;/soQK e/Idoh n?e;kJh} Bkb 13 foNoBckow j[zd/ ;B fiBQK dh ;jkfJsk bJhfJe n?bkBBkwk GoBk g?Idk ;h. fJE'I sZefe fijVk ubkB tofsnk iKdk ;h, T[j

11111 th 12 soQK dk j[zdk ;h. fJBQK ;kfonK ~pdb e/ j[D 12 ckow GoB/ g?Dr/ ns/1 ubkB th GoBk gt/rk i' fe d/F GoftZu fJe' fijk j't/rk. ih n?; Nh B/j[D eo ndk eoBk ns/ foNoB GoBk;[ykbk pDk fdZsk j?. fJ; B/ tgko eoBd/ ezw ~ th ;[ykbk pDk e/ fJ; ftZu;[Xko eoB dk tkndk ehsk j?.

ih n?; Nh dk ftuko j? fe 80 bZyeo dkfsnK d/ fJBg[ZN N?e; eq?fvN (nkJhNh ;h) dh wkf;e foNoB GoB s'I 10fdB d/ nzdo iKu nwb g{ok eo fbnkikt/rk. fJ; ftZu 2H6 s'I 3H0 fpbhnBtgko s'I tgko fJBtkfJ; vkNk j'Dr/.nfijk j'Dk w}p{s nkJh Nh YKu/ s'IfpBK n;zGt j?. fJ; bJh fJj efjDkrbs BjhI j't/rk fe ih n?; Nh wip{snkJh Nh YKu/ s'I fpBK nX{ok j?. nkJhNh dh ohVQ dh jZvh ih n?; Nh f;;Nwd/ o{g ftZu ;kjwD/ nkJh j?. fJ;ftZu ih n?; Nh g'oNb ns/ nkJh Nhgb/Nckow jB. fJ; dk fJe pj[s T[unkX[fBe seBkb'ih tkbk YKuk j? fi; B/fe Bt/I N?e; YKu/ ~ bkr{ eoBk ;zGtpDkfJnk j?. ih n?; Nh n?B B/ ;cbskBkb fJe ;KMk ih n?; Nh g'oNb fte;sehsk j? i' fe nf;ZX/ N?e;/FB YKu/ ftZuFkwb ;ko/ tgkoK, N?e; ndk eoBtkfbnK ns/ j'o fXoK bJh fJe jhd[ekB tKr ezw eodk j?. fJj b/yfbyD d/ w"e/ T[s/ 69 bZy w"i{dk eodkskB/ Bt/I ih n?; Nh n?B g'oNb T[s/

Bt/I YKu/ ftZu Fkwb j' u[Ze/ ;B. 25i{B 2017 ~ fJj g'oNb tgkohnK dhsk}k gziheoB bJh y'bQ fdZsk frnk j?.j[D sZe 5 bZy s'I tZX Bt/I ndkfonK B/gziheoB bJh nkt/dB eo fdZsk j?.fJBQK ftZu'I 3 bZy d/ gziheoB ~ gqtkBrhd/ fdZsh rJh j?.

ih n?`; Nh n?`B - ih n?`; Nh ~ih n?`; Nh n?`B - ih n?`; Nh ~ih n?`; Nh n?`B - ih n?`; Nh ~ih n?`; Nh n?`B - ih n?`; Nh ~ih n?`; Nh n?`B - ih n?`; Nh ~nkJh Nh d/ ;woZE pDkT[D tZbnkJh Nh d/ ;woZE pDkT[D tZbnkJh Nh d/ ;woZE pDkT[D tZbnkJh Nh d/ ;woZE pDkT[D tZbnkJh Nh d/ ;woZE pDkT[D tZb

t;sK ns/ ;/tktK eo YKuk iK ih

n?; Nh n?B dh ;'u ih n?; Nh dh ohVdh jZvh d/ o{g ftZu ;kjwD/ nkJh ;h -

fJe nfijk ;zrmB i' fe Bt/I ;kwokibJh nkJh Nh YKu/ ~ fNekD/ oZy/rk ns/

eodkfsnK ~ w"i{dk pj[w[Zyh YKu/ s'IfJejo/ eo YKu/ ftZu gj[zukt/rk. Gkos

;oeko ns/ ;{pk ;oekoK fJeZmhnK j'JhnKns/ T[BQK B/ t;sK ns/ ;/tktK eo YKuk

(ih n?; Nh n?B) fsnko eoBk F[o{ehsk. fJj fJe ftF/F T[d/F tkbk tkjB

;h i' fe r?o ;oekoh, w[Bkc/ bJh ezw BkeoB tkbh ezgBh ;h fi; ftZu e/Ido

;oeko dk 24H5 gqfsFs fjZ;k ns/ ;kfonK;{fpnK dk fwbk e/ 24H5 gqfsFs fjZ;k

j?. pkeh dk fjZ;k 5 fBZih ftZsh ;z;EktKe'b ;h. fJ; YKu/ B/ fBZih y/so dh

buesk ~ ;kjwD/ fbnKdk ns/ Bkb jh:ehBh pDkfJnk fe fJ; dk fB:zsqD

;oeko d/ e'b oj/rk.

e'Jh rbsh Bk eod/ j'J/ pj[s ;ko/

N?e;/FB YKfunK, i' fe gqFk;B d/ tZy-

18 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

tZy gZXo T[s/ ezw eo oj/ ;B, ~fJefjo/ YKu/ ftZu fbnkT[Dk e'Jh ;"ykezw BjhI ;h. ih n?; Nh f;;Nw gqki?eNnkJh Nh dh fJe nB'yh ns/ r[zMbdkogfjbedwh ;h. fJj nB'yh fJ; bJh ;hfeT[Ife fJ; ftZu gfjbh tkoh eodkfsnKbJh fJe ;KMk YKuk fsnko ehsk ikfojk ;h fi; ftZu fe e/Ido ns/ okiKdofwnkB ;KMk nkJh Nh YKuk pDkT[Ddk gqpzX ;h. 36 tZy-tZy soQK d/ YKfunK,i' fe nkgDh fwnkd g[ZrD d/ tZy-tZygVktK T[s/ ;B, ~ fJew[Zm eoBk fJer[zMbdko ezw ;h. fJ; s'I fJbktk ihn?; Nh feT[Ife fJe fNekD/ T[s/ gj[zunXkfos N?e;, nzsookih t;sK ns/;/tktK (nkJh ih n?; Nh) ;h. fJ; ftZu;{fpnK ns/ e/Ido dofwnkB fJe tXhnkfBgNkok Yzr ngDkT[D dh b'V ;h.nfijk sK jh ;zGt ;h id'I fe fJew}p{s nkJh Nh YKuk ns/ ;/tk YKukpDdk i' fe GkJhtkbK dofwnkB ;{uBkjk;b eoB, T[; dh SkDphD eoB ns/T[; d/ tNKdo/ ftZu ;jkJh j[zdk. GkJhtkbKftZu eodks/, ;{pk ns/ e/Ido ;oekoK,nekT{IfNzr d\so, p?Ie ns/ nko phnkJh Fkwb ;B.

ih n?; Nh n?B B/ fgSb/ e[M ;kbKftZu ih-s'V fwjBs ehsh sK fe fJe;KM/ ih n?; Nh g'oNb dh :'iBk pD;e/ ns/ T[; ~ bkr{ ehsk ik ;e/. fJj

g'oNb ;w[Zu/ ih n?; Nh nkJh Nh Jhe'f;;Nw d/ w'job/ f;o/ ti'I ezw eoBtkbk j'Dk ukjhdk ;h. n?gbhe/FB ;kcN-t/no} ~ ftef;s eoB bJh ih n?; Nhn?B B/ fJBc'f;; Bkb GkJhtkbh gkJhfi; B/ fe nrb/ 5 ;kbK ftZu w?B/iv;oft; gq'tkJhvo (n?w n?; gh) ti'I ezweoBk j?.

;KMk ih n?; Nh g'oNb d/F Go d/;ko/ eodkfsnK bJh fJe fJefjok YKukj?. f;oc T[; e/; ftZu fiE/ fe eodks/~ iKu iK nkfvN bJh u[fDnk ikt/rk,T[j jh ;zpzfXs N?e; nEkoNh ;kjwD/g/F j't/rk. pkeh ;ko/ wkwfbnK, i'fe 95 gqfsFs d/ brGr j'Dr/, bJh;KMk ih n?; Nh g'oNb eodkfsnK bJhfJzNoc/; ti'I ezw eo/rk.

fJj fet/I ezw eodk j?<fJj fet/I ezw eodk j?<fJj fet/I ezw eodk j?<fJj fet/I ezw eodk j?<fJj fet/I ezw eodk j?<

ih n?; Nh n?B ;ko/ nf;ZX/ eoK d/GkJhtbK bJh fJe fJefjoh d[ekB ti'Iezw eoB bJh fsnko ehsk frnk j? i'fe ;KMk gziheoB, oewK d/ G[rskB bJh;zpzXs p?IeK e'b ubkB fsnko eoB ns/tgko s'I tgko fp}B?; fJBtkfJ; vkNknZgb'v eoB dk ezw eo/rk. ih n?; Nhn?B ~ fejk frnk j? fe T[j ikfJ}kb?D, nghb, fJBc'o;w?IN nkfd dh ikDekoh27 okiK ns/ e/Ido Fk;s gqd/FK ~w[jZJhnk eotkJ/. ih n?; Nh n?B 8

Btzpo 2016 ~ T[; t/b/ d/ eodkfsnK,i' fe t?N, ;/tk eo, e/Idoh n?e;kJh}ns/ j'o eo ndk eod/ ;B, ~ fejk feT[j ih n?; Nh nXhB nkT[D.

;KMk g'oNb T[;/ t/b/ s'I bkr{;KMk g'oNb T[;/ t/b/ s'I bkr{;KMk g'oNb T[;/ t/b/ s'I bkr{;KMk g'oNb T[;/ t/b/ s'I bkr{;KMk g'oNb T[;/ t/b/ s'I bkr{

j? i' fe ;ko/ eodkfsnK ~j? i' fe ;ko/ eodkfsnK ~j? i' fe ;ko/ eodkfsnK ~j? i' fe ;ko/ eodkfsnK ~j? i' fe ;ko/ eodkfsnK ~

fJe' fijh ;/tk w[jZJhnk eotkfJe' fijh ;/tk w[jZJhnk eotkfJe' fijh ;/tk w[jZJhnk eotkfJe' fijh ;/tk w[jZJhnk eotkfJe' fijh ;/tk w[jZJhnk eotk

fojk j?. fJ; e'b i' no}hnKfojk j?. fJ; e'b i' no}hnKfojk j?. fJ; e'b i' no}hnKfojk j?. fJ; e'b i' no}hnKfojk j?. fJ; e'b i' no}hnK

gj[zudhnK jB, T[BQK d/ w[ezwbgj[zudhnK jB, T[BQK d/ w[ezwbgj[zudhnK jB, T[BQK d/ w[ezwbgj[zudhnK jB, T[BQK d/ w[ezwbgj[zudhnK jB, T[BQK d/ w[ezwb

j'D dh iKu d{ihnK J/iz;hnKj'D dh iKu d{ihnK J/iz;hnKj'D dh iKu d{ihnK J/iz;hnKj'D dh iKu d{ihnK J/iz;hnKj'D dh iKu d{ihnK J/iz;hnK

Bkb fwb e/ ehsh iKdh j?Bkb fwb e/ ehsh iKdh j?Bkb fwb e/ ehsh iKdh j?Bkb fwb e/ ehsh iKdh j?Bkb fwb e/ ehsh iKdh j?

fit/I fe g?B d/ nzefVnK dh ;hfit/I fe g?B d/ nzefVnK dh ;hfit/I fe g?B d/ nzefVnK dh ;hfit/I fe g?B d/ nzefVnK dh ;hfit/I fe g?B d/ nzefVnK dh ;h

ph vh Nh Bkb w/b e/ iKuph vh Nh Bkb w/b e/ iKuph vh Nh Bkb w/b e/ iKuph vh Nh Bkb w/b e/ iKuph vh Nh Bkb w/b e/ iKu

j[zdh j?, nXko d/ ikfJ} j'Dj[zdh j?, nXko d/ ikfJ} j'Dj[zdh j?, nXko d/ ikfJ} j'Dj[zdh j?, nXko d/ ikfJ} j'Dj[zdh j?, nXko d/ ikfJ} j'D

dh :{ J/ vh J/ nkJh s'I iKudh :{ J/ vh J/ nkJh s'I iKudh :{ J/ vh J/ nkJh s'I iKudh :{ J/ vh J/ nkJh s'I iKudh :{ J/ vh J/ nkJh s'I iKu

j[zdh j? ns/ vh nkJh n?`B$;hj[zdh j? ns/ vh nkJh n?`B$;hj[zdh j? ns/ vh nkJh n?`B$;hj[zdh j? ns/ vh nkJh n?`B$;hj[zdh j? ns/ vh nkJh n?`B$;h

nkJh n?`B d/ nzefVnK dh n?`wnkJh n?`B d/ nzefVnK dh n?`wnkJh n?`B d/ nzefVnK dh n?`wnkJh n?`B d/ nzefVnK dh n?`wnkJh n?`B d/ nzefVnK dh n?`w

;h J/ s'I iKu j[zdh j?.;h J/ s'I iKu j[zdh j?.;h J/ s'I iKu j[zdh j?.;h J/ s'I iKu j[zdh j?.;h J/ s'I iKu j[zdh j?.

eoK d/ G[rskB dk ezw F[o{ j'frnk j? ns/ ;G soQK d/ eoK bJh fJeubkB GoBk g?Idk j? i' fe ih n?; Nhg'oNb T[s/ fsnko j[zdk j?. fJe tkohubkB ih n?; Nh nkJh n?B Bkb eodkskd/ BK, tZy-tZy eoK f;ob/yK ns/ T[g-f;ob/yK Bkb fsnko j' ikt/ sK eodkske'b eo ndk eoB bJh d' jh pdbj[zd/ jB. T[j iK sK 25 nfXekos p?IeKdh B?N p?Ifezr ;j{bs dh tos'I eoe/N?e; ndk eo ;edk j? iK fco ubkBSkg e/ ns/ T[; ~ fe;/ nfXekos p?Iee'b fbik e/ G[rskB (U Nh ;h) eo;edk j?. U Nh ;h G[rskB fJe eodkskbJh fJe wjhB/ ftZu 10,000 o[gJ/ dk j';edk j?. eodksk Gkos ftZu uZb oj/fe;/ th p?Ie s'I n?B Jh n?c Nh$nko Nhih n?; okjhI G[rskB eo ;edk j?. fJ;d/ bJh T[; ~ ih n?; Nh g'oNb s'IubkB fsnko eoBk gt/rk. fdB dh;wkgsh T[s/ ih n?; Nh g'oNb ;ko/ p?IeKs'I jk;b j'Jh G[rskB dh s;dhe dhfJe ;zy/g fog'oN fsnko eo/rk ns/ T[;

ih n?; Nht;s{ ns/;/tktK eo

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 19

~ nekT{IfNzr nfXekohnK Bkb fwbkt/rk.nekT{IfNzr nfXekoh G[rskB d/ t/ot/nko ph nkJh s'I jk;b eoBr/ i' fefJj t/ot/ o'}kBk nkXko T[s/ p?IeK s'Ijk;b eoBr/. p?IeK s'I G[rskB dh i's;dhe fwb/rh T[j eodks/ dh Bedhb?io ~ do;kt/rh ns/ fJ; dh tos'Ifes/ d/Ddkoh bJh j' ;e/rh.

nwb n;kB pDk fdZsknwb n;kB pDk fdZsknwb n;kB pDk fdZsknwb n;kB pDk fdZsknwb n;kB pDk fdZsk

eo ndk eoBk eodks/ dk co} j?,go foNoB GoB bJh wkj"b ~ n;kBpDkT[Dk ns/ fJ; d/ GoB d/ nwb bJhxZN ;wK bZrD dk gqpzX eoBk fJj eobkT[D tkb/ nfXekohnK dh f}zw/tkoh j?.eo ;[XkoK fgZS/ fJj th ftuko ;h fefJ; ek~B T[s/ nwb ;[ykbk pDkfJnkikt/ ns/ eo d/D tkb/ n;kBh Bkb fJjezw eo ;eD. ih n?; Nh n?B fty/n;hI eJh ;/tktK ns/ N?eBkb'iheb :zsofsnko ehs/ jB fiBQK Bkb fJj :ehBpD ;e/rk fe eo ndk eoBk ns/foNoBK GoBk nkw b'eK bJh n;kB j';e/.

ih n?; Nh YKu/ ftZu, ;ko/ nkwns/ nko}h eo GoB tkfbnK s'I nk;ehsh iKdh j? fe T[j jo wjhB/ d/ ;wkB;gbkJh j'D dk t/otk nrb/ wjhB/ dh10 sohe sZe ih n?; Nh ckow T[s/ Goe/ iwQk eotk d/D. fJ; ezw ftZu ihn?; Nh n?B B/ fJe nkcbkJhB N{b ns/fJe n;kB n?e;?b nXkos N?Igb/N oZfynkj? i' fe eodksk bJh wkf;e foNoBfsnko eoB ns/ GoB ~ ;[ykbk pDkT[Dr/ns/ fJ; ezw ftZu bkrs th xZNnkt/rh.

n?e;?b toep[Ze N?Igb/N ~ pVhn;kBh Bkb ih n?; Nh d/ ;KM/ g'oNb(www.gst.gov.in) s'I vkT{Bb'v ehsk ik;edk j? ns/ eodkfsnK tb'I T[; dhtos'I ;kok fJBtkfJ; nXkos vkNk pekfJdknXko T[s/ GoB bJh ehsh ik ;edh j?.

n?e;?b FhN ftZu'I vkNk c/o nkcbkJhBN{b tb'I tofsnk ikt/rk ns/ T[j n?e;?bFhN s'I vkNk dokwd eoe/ ih n?; Un?B ckJhb fsnko eo/rk fi; ~ fJzNoB?NBkb i'V e/ ih n?; Nh g'oNb T[s/nZgb'v ehsk ikt/rk. fJj jh T[j ;wKj? id'I fe eodksk ~ fJzNoB?N dh b'Vgt/rh.

S'N/ eodksk, i' fe f;oc ygsekoKe'b jh ;wkB t/ud/ jB, ~ tgkoh s'Itgkoh sZe fJBtkfJf;} eZND dh b'VBjhI gt/rh ns/ fJ; soQK T[BQK dhfoNoB ftZu f;oc 5 N?e; doK jh doij'DrhnK. fJ;/ soQK 75 bZy iK T[; s'IxZN fteoh tkb/ eodkfsnK ~ fJe pdbfdZsk ikt/rk fi; nXhB fJe ezg'}hFBnXhB fJe fswkjh ftZu fJe jh foNoBGoBh gt/rh ns/ fJj foNoB th ekch;[ykbh j't/rh.

;kvk wzst foNoB fsno eoB ~;[ykbk pDkT[Dk j?. tgkohnK tb'I nkgD/vkNk ~ tZy-tZy f;ob/yK j/m oZyD bJhn?e;?b ckow?N dh tos'I ehsh ik ;edhj?. eodksk pkjo j'D tkbh ;gbkJh d/t/ot/ ;gskfje nXko T[s/ iK fe;/ j'oY[et/I tec/ d/ nXko T[s/ fsnko eo;ed/ jB ns/ fco T[BQK ~ ih n?; Nhg'oNb T[s/ nZgb'v ehsk ik ;edk j?.fJj N{b 19000 bkJhB wZdK ~ n?e;?bFhN s'I b? ;edk j? ns/ fco fJe' tkohftZu 5 n?w ph dh ckJhb fsnko ehshik ;edh j?. fJj N{b b'V j't/ sK ihn?; Nh nko-1 fsnko eoB bJh vkNknZgb'v eoB bJh eJh tkoh tofsnk ik;edk j?. fJ; soQK dofwnkB/ gZXo d/eodksk, i' fe tgkoh s'I tgkoh ezw eod/jB, foNoB fsnko eo e/ T[; ~ ckJhbeo ;ed/ jB. ih n?; Nh nko n?e;?bN?Igb/N toep[Ze dh tos'I fJzNoB?N s'IfpBk nkcbkJhB s"o s/ th ih n?; Nhnko foNoB fsnko eoB bJh ehsh ik

;edh j?. fJ; Bkb d{o-d[okv/ y/soK d/eodkfsnK ~ wdd fwb/rh fiE/ fJzNoB?N;j{bs ;jh BjhI j?.

tgko eoB ~ ;[ybk pDkT[Dktgko eoB ~ ;[ybk pDkT[Dktgko eoB ~ ;[ybk pDkT[Dktgko eoB ~ ;[ybk pDkT[Dktgko eoB ~ ;[ybk pDkT[Dk

@tgko eoB ~ ;[ybk pDkT[D# dkYzr sohek nkofEesk ~ y[ZbQk pDkT[Dns/ tgko ~ n;kB pDkT[D dk fJetoskok j?. pdfe;wsh Bkb fJ; wkwb/ftZu ftFt nkofEesk ftZu Gkos ekchfgZS/ ofj frnk j?. ftFt p?Ie dh @ezw~ n;kB pDkT[D# pko/ fog'oN ftZu eJh;ze/sK dk f}eo ehsk frnk j? fi; ftZufe fe;/ T[dwh bJh nkgD/ tgko ~;Ekfgs eoB ftZu g/F nkT[IdhnK w[FfebKdk toDB j?. fJBQK ftZu'I fJe nfjw;ze/s fJj j? fe eo ndk eoB ~ n;kBpDkfJnk ikt/.

ih n?; Nh n?B dk T[d/F f;oc ezw~ n;kB pDkT[Dk BjhI j? ;r'I eo ndkeoB ~ n;kB ns/ ;[ykbk pDkT[Dk thj?. f;oc fJ; ;ze/s ftZu ;[Xko eo e/jh n;hI ftFt wkoehN ftZu tgko ~;[ykbk pDkT[D d/ Gkos d/ gZXo ftZu;[Xko fbnk ;ed/ jK. fJ; ~ ;t?-;/tkw'v ftZu fv}kJhB ehsk frnk j? fi; ~fe w'pkJhb f;;Nw ftZu th ngDkfJnkik ;edk j?. fJj fJzNoc/; tgkohnKns/ T[dwhnK ~ Fesh gqdkB eoB ns/T[BQK d/ eo ndkfJrh d/ YzrK ~ n;kBpDk ;e/rk.

ih n?; Nh ~ ih n?; Nh n?B dhskes Bkb ;cbsk Bkb bkr{ ehs/ ikDBkb Gkos tgko ~ n;kB pDkT[D d/Yzr ftZu tZvh ;cbsk jkf;b eoB tZbt/y fojk j?. fJ; ~ bkr{ ehs/ ikD Bkbtgko ftZu s/}h nkt/rh ns/ nkofEeskdh ftek; dh ejkDh gq/oDkwJh pD/rh.

(b/ye t;sK ns/ ;/tktK eo B?Ntoe (ih

n?`; Nh n?`B) d/ ;h Jh U jB)

e-mail : [email protected]

20 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

ih n?`; Nh ns/ ygsekoK bJh fJ; dk noEih n?`; Nh ns/ ygsekoK bJh fJ; dk noEih n?`; Nh ns/ ygsekoK bJh fJ; dk noEih n?`; Nh ns/ ygsekoK bJh fJ; dk noEih n?`; Nh ns/ ygsekoK bJh fJ; dk noE

;{oi i?;tkb;{oi i?;tkb;{oi i?;tkb;{oi i?;tkb;{oi i?;tkb

n?`; Nh j? eh<n?`; Nh j? eh<n?`; Nh j? eh<n?`; Nh j? eh<n?`; Nh j? eh<

e"D ndkfJrh eodk j? ns/ fJ; ~fet/I fJeZso ehsk iKdk j?, fJ; nXkoT[s/ eoK ~ d' torK ftZu se;hw ehskiKdk j? - f;ZX/ eo ns/ nf;ZX/ eo. f;ZX/eo nkw s"o s/ nkwdB, w[Bkck iK d"bsT[s/ bkJ/ iKd/ jB. f;ZX/ eoK dhnK e[ZMT[dkjoDK jB - nkwdB eo, ekog'o/FBeo, d"bs eo ns/ ikfJdkd eo. fJ;d/ T[bN nf;ZX/ eo t;s{nK s/ ;/tktK d/b?D-d/D T[s/ bkJ/ iKd/ jB fiBQK dk p'MiK sK fteo/sk iK fco yohddko tb'Iu[Zfenk iKdk j?. f}nkdkso wkwfbnKftZu fteo/sktK tb'I fJj f}zw/dkoh yohddkoKT[s/ gk fdZsh iKdh j?. nf;ZX/ eoK dhnKe[ZM T[dkjoDk jB - ftd/Fh t;sK d/nk:ks T[s/ ;hwk F[be, tgkoe fJekJhtb'I gqdkB ehsh ikD tkbh ;/tk T[s/ ;/tkeo, t;sK d/ fBowkD T[s/ nkpekohF[be, t/uhnK ikD tkbhnK t;sK T[s/fteoh eo ns/ j'o. ih n?; Nh iK t;s{s/ ;/tk eo fJe nf;ZXk eo j? i' e/Idons/ oki ;oekoK tb'I bkJ/ iKd/ brGr;ko/ eoK dh EK bt/rk. 1 i[bkJh, 2017s'I Gkos ftZu bkr{ j'J/ t;s{ s/ ;/tk eodhnK d' w[Zy ftF/FsktK fJj jB fe jo/et;s{$;/tk T[s/ f;oc fJe jh eo bZr/rki' d/F d/ ;ko/ okiK ftZu fJe' fijkjt'rk. go, fJj rZb r"o eoB tkbh j?fe g?No'bhnw, Fokp ns/ }whB ikfJdkdtor/ eJh nfij/ y/so jB fiBQK ~ ihn?; Nh d/ dkfJo/ s'I pkjo oZfynk frnk

j?. fJBQK T[s/ g[okDk eo YKuk bkr{oj/rk. ;hwk F[be ~ ikoh oZfynk frnkj? go fJ; ~ ih n?; Nh ftZu J/ehfeqseo fdZsk frnk j? id fe Bro fBrwK,fgzv gzukfJsK nkfd ;EkBe ;GktK tb'IbJ/ iKd/ eoK ~ fJ; s'I pkjo ofynkfrnk j?. nfijhnK S'NK ~ SZv e/, GkosftZu gfjbK bkr{ ;ko/ nf;ZX/ eoK dh EKih n?; Nh b? bt/rk. ih n?; Nh ftZui}p ehs/ ik oj/ e[ZM gqw[Zy nf;ZX/ eo fJjjB - nkpekoh F[be, ;/tk eo, ftF/F;hwk F[be, oki t?N, oki fteoh eo,wB'oziB eo, dkybk eo, ftbk;sk eo.

ih n?; Nh bkr{ j'D Bkb fszB w[ZyfjsXkoeK T[s/ n;o gt/rk - ygseko,;oeko ns/ tgko. fJ; b/y ftZu w[ZbKeDeoB dk :sB ehsk frnk j? fe fet/I ihn?; Nh gfjb/ eo fB}kw dh s[bBk ftZu

tZyok j? ns/ fJ; d/ Bshi/ ti'I ygsekoKT[s/ eh gqGkt g?Dr/.

ih n?`; Nh gfjb/ eo fB}kwih n?`; Nh gfjb/ eo fB}kwih n?`; Nh gfjb/ eo fB}kwih n?`; Nh gfjb/ eo fB}kwih n?`; Nh gfjb/ eo fB}kwBkb'I fet/I tZyok j?Bkb'I fet/I tZyok j?Bkb'I fet/I tZyok j?Bkb'I fet/I tZyok j?Bkb'I fet/I tZyok j?

id'I th fe;/ ygseko tb'I nkgDhfBZih tos'I bJh e'Jh t;s{$;/tk dh yohdeodk j? sK T[; s'I gfjbK fJj T[sgkdBns/ g{osh bVh d/ eJh gVktK ftZu'Ir[}odh j?, fJ; sohe/ Bkb fJ; T[s/tZy-tZy gVktK T[s/ fJe iK d{;o/ nf;ZX/eo brd/ iKd/ jB. e[ZM eo e/Ido;oeko tb'I bkJ/ iKd/ jB ns/ e[ZM;zpzfXs oki ;oekoK tb'I. fw;kb d/bJh, Gkos ftZu N?bhth}B ;?N fBowksk~ c?eNoh SZvD t/b/ nkpekoh F[be ndkeoBk g?Idk j?. i/ fJ; T[sgkd ftZu e'Jhnk:ks ehs/ g[o}/ tos/ rJ/ sK fJBQK T[s/;hwk F[be dk G[rskB th eoBk g?Idk

ihihihihih

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 21

j?. fBowksk s'I fteo/sk sZe d/ nrb/;co d"okB fteoh eo ns/ nkyo ftZuE'e fteo/sk s'I gqu{B fteo/sk e'b ikDT[s/ t?N dk G[rskB th eoBk g? ;edkj?. T[d'I ;fEsh f}nkdk ifNb j[zdh ;hid'I t;sK fJe oki s'I d{i/ oki ftZuiKdhnK ;B feT[Ife Bk e/tb fJBQK T[s/e/Idoh fteoh eo brdk ;h ;r'I tZy-tZyokiK ftZu fJ; dhnK doK th tZy-tZy;B. T[dkjoD d/ bJh - ih n?; Nh s'IgfjbK wjkokFNo ftZu t?N dh do 12H5gqfsFs ;h id fe r[ioks ftZu fJjh do15 gqfsFs ;h. eJh tko pj[s ;ko/T[sgkdK$;/tktK ~ T[sFkfjs eoB iKfBo-T[sFkfjs eoB bJh eo bkJ/ iKd/jB fit/I ftbk;sk eo iK f;B eo. eoKdh pj[sks ns/ eJh gVktK T[s/ eobZrD ekoB d' ;wZf;nktK yVQhnK j[zdhnK;B - gfjbh fJ; B/ eodkfsnK bJh eogkbDk pj[s ;ys eo fdZsh ns/ eou'oh d/ w"e/ g?dk eo fdZs/. d{ik, feT[Ifejo/e BtK eo fteoh ehws T[s/ bkfJnkiKdk ;h, fi; ftZu fgSb/ gVkn T[s/bZrk eo th Fkwb ;h. fJ; dk p[fBnkdhwsbp ;h fgSb/ gVkn T[s/ fdZsh rJhoew T[s/ eo bkT[Dk, fi; ~ eoK d/tkX/ dk gqGkt efjzd/ jB. T[go'ess;tho fJ; tosko/ ~ ;kd/ sohe/ BkbfpnkB eodh j?.

T[gobh s;tho ftZu (T) E'e fteo/skj?, (n) gqu{B fteo/sk j? ns/ (J)ygseko j? id'I (J) 130 o[gJ/ dh ehwsT[s/ 20 gqfsFs eo fdzdk j?, fi; ftZu(n) tb'I (T) s'I yohd eoB ;w/I fdZs/eo Fkwb j[zd/ jB, sK (J) Bke/tb t;s{ dh n;bh ehws T[s/ eondk eodk j? ;r'I (100O20) T[j (n)

TTTTT nnnnn JJJJJfteoh ehws = 100 o[gJ/

eo @ 10 gqfsFs = 10 o[gJ/

bkrs ehws = 110 o[gJ/¢

w[Bkck = 20 o[gJ/

fteoh ehws = 130 o[gJ/

eo @ 26 gqfsFs = 20 o[gJ/

yohd ehws = 156 o[gJ/¢

tb'I ndk ehs/ eo T[s/ th eo ndkeodk j? (10 o[gJ/ ns/ 20 gqfsFs 10o[gJ/ T[s/). nfijk eo T[s/ eo bZrDBkb nyho ftZu ygseko tb'I fdZsh iKdhehws tX iKdh j?. Bt/I ih n?; NhfB}kw nXhB fe;/ t;s{$;/tk T[s/ e/tbfJe eo dh do jh bZr/rh ns/ fJj;ko/ okiK ftZu fJe' fijh j't/rh. jo/efBowksk$fteo/sk$tgkoe fJekJh @fJBg[NN?e; e?qfvN# (nkJh Nh ;h) Bkwe ;ehwd/ bkG b?D d/ :'r j't/rk. fgSbhs;tho s'I t/otk d/D bJh - id'I (n)110 o[gJ/ ftZu bkrs yohd eodk j?,sK fJ; ftZu 10 o[gJ/ dh eo ndkfJrhFkwb j[zdh j?. id'I (T) fJj oewyohddko d/ t/ot/ ;fjs ;oeko e'b iwQK

eotkT[Idk j? (fJ; wkwb/ ftZu (n), sK(T) ~ 10 o[gJ/ dk @N?e; fJBg[N eq?fvN#fwb/rk. id'I (n) nkyo ~ T[j t;s{(J) ~ 130 o[gJ/ dh ehws T[s/ t/udkj?, sK fijVh oew (n) ~ ;oeko e'biwQK eotkT[D dh b'V gt/rh, T[j 13o[gJ/ j't/rh (j[D ih n?; Nh do fJe;wkB10 gqfsFs). go, feT[Ife (n) gfjbK jh10 o[gJ/ dk N?e; eq?fvN b? u[Zek j?, fJ;bJh T[; ~ f;oc 3 o[gJ/ jh j'o d/D/j'Dr/. fJ; gqeko, ih n?; Nh nf;ZX/eoK ~ ;ob pDkT[D ns/ ;ko/ okiK ftZufJe;wkB do bkr{ eoB dk ekoi eodkj?, nkJh Nh ;h szso e[Zb eoK ~ xZNeodk j? fi; Bkb tgko dh ;w[Zuhbkrs ftZu ewh nkT[Idh j?.

nKv/

f;Zfynk;/tktK

ozrhBg[;seK

eZib

f;js;/tktK

r[V

b{D

gbwkfJokr[V

gqFkd

djhI

y[ZbQkgBho

bZ;h

y[ZbQknBki

c[Zb MkV{

d[ZX

y[ZbQk e[doshFfjd

ih n?`; Nh s'Iih n?`; Nh s'Iih n?`; Nh s'Iih n?`; Nh s'Iih n?`; Nh s'I

S'N gqkgsS'N gqkgsS'N gqkgsS'N gqkgsS'N gqkgs

t;s{nKt;s{nKt;s{nKt;s{nKt;s{nK

iBs ygs tkbhnK t;sK T[s/iBs ygs tkbhnK t;sK T[s/iBs ygs tkbhnK t;sK T[s/iBs ygs tkbhnK t;sK T[s/iBs ygs tkbhnK t;sK T[s/

xZN eo doKxZN eo doKxZN eo doKxZN eo doKxZN eo doK

MyGovindia www.transformingindia.mygov.in Date:July.2017

22 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

fJe ygseko bJh ih n?`; NhfJe ygseko bJh ih n?`; NhfJe ygseko bJh ih n?`; NhfJe ygseko bJh ih n?`; NhfJe ygseko bJh ih n?`; Nhd/ ;zGkth bkG$B[e;kB eh jBd/ ;zGkth bkG$B[e;kB eh jBd/ ;zGkth bkG$B[e;kB eh jBd/ ;zGkth bkG$B[e;kB eh jBd/ ;zGkth bkG$B[e;kB eh jB

d' sohfenK Bkb ih n?; Nh ygsekoK

T[s/ gqGktekoh j' ;edk j?. gfjbk, ihn?; Nh dk ;G s'I gfjbk s/ c"oh gqGkt

fJj j't/rk fe jo/e t;s{ ns/ ;/tk T[s/fJe BthI @gqGkth# eo do bkr{ j'ikt/rh. ehwsK ftZu tkXk j't/rk iK

xNDrhnK, fJj fJ; rZb T[s/ fBoGoeo/rk fe BthI @gqGkth# eo do ih n?;

Nh s'I gfjbhnK doK Bkb'I fet/I tZyohnKjB. d{ik, ih n?; Nh dk fJe nf;ZXk

gqGkt, i' dofwnkBh s/ bzwh fwnkdd"okB d/y/ ikD dh ;zGtkBk j?, fJj

T[sgkdB ns/ g{osh bVh gqfefonktK okjhIj' ;edk j?. fJj d't/I ;zGkth gqGkt

nrb/ fjZ;/ ftZu ft;Eko ;fjs ftuko/rJ/ jB.

ih n?; Nh sfjs jo/e t;s{ iK;/tk T[s/ fdZshnK rJhnK uko doK - 5

gqfsFs, 12 gqfsFs, 18 gqfsFs ns/ 28gqfsFs ftZu'I e'Jh fJe do bkr{ j't/rh

iK fJ; ~ eo s'I S'N gqkgs j't/rh,wsbp N?e; 0 gqfsFs j't/rk. ih n?;

Nh s'I gfjbK d/ ;w/I dh s[bBk ftZu@gqGkth# eo do ftzu coe nk ;edk j?

fi; dk ekoB t;s{$;/tk ~ tZyoh eo

Fq/Dh ftZu oZyDk j' ;edk j?. fw;kb d/bJh, wzB bT[ fJe T[sgkd n?e; j? i'pDk e/ f;ZXk ygseko ~ t/u fdZsk iKdkj?. fgSb/ fB}kw sfjs, nkyoh fteoh s'IgfjbK nkpekoh F[be, oki t?N, dkybkeo nkfd N?e; bkJ/ iKd/ ;B. wzB bUfe fJBQK eoK dk i'V 15 gqfsFs ;h. ihn?; Nh sfjs i/ fJ; T[sgkd ~ 18gqfsFs ;b?p ftZu oZfynk iKdk j? sKfJj wfjzrk j' ikt/rk, go, i/ fJ; ~ 12gqfsFs iK 5 gqfsFs ftZu oZfynk iKdk j?sK fJj ;;sk j' ikt/rk. fJj r"o eoBtkbh rZb j? fe tZy-tZy okiK ftZu gfjbKtkbhnK doK ftZu coe j'D eoe/ fJj;zGktBk pDh ofjzdh ;h fe e'Jh t;s{$;/tk fJe oki ftZu ;;sh ns/ d{i/ okiftZu wfjzrh j' ikt/.

ih n?; Nh sfjs y/shpkVh ns/ ykDtkb/ gdkoEK fit/I nBki, dkbK, cb;p}hnK ns/ d[ZX ~ f;Zfynk ns/ f;js;zGkb tKr eo dkfJo/ s'I pkjo oZfynkfrnk j?. fJj ;kohnK t;s{nK fwb e/fJe n";s gfotko dk 40-45 gqfsFsyouk pD iKdhnK jB, fit/I fe ygseko;{ue nze ftZu doi j?.Gkt/I fe d{ihnK}o{oh t;sK fit/I e'bk, yzv, ykD tkbks/b, e"ch nkfd ~ 5 gqfsFs dh ;b?pftZu oZfynk frnk j?. go ;/tktK bJh

fwnkoh do 18 gqfsFs oZyh rJh j? i'ih n?; Nh s'I gfjbK dh do 14-15gqfsFs Bkb'I E'VQh tZX j?. ih n?; Nh s'Igfjb/ ekb ftZu eoK dh pj[sks ns/tZy-tZy gVktK T[s/ eo bZrD eoe/, fBZiht;sK$;/tk bJh gqGkth eo do ftZupdbkn dk fj;kp bkT[Dk pj[s n"ykezw ;h. go e[ZM noEFk;sohnK tb'InB[wkB bkJ/ rJ/ jB fe w'N/ s"o s/ 50gqfsFs t;s{nK T[s/ eo 50 gqfsFsofjDr/, 30 gqfsFs s'I xZN j' ikDr/ns/ 20 gqfsFs T[s/ fJj tX ;edk j?.

fJe j'o sohek, fi; Bkb gqGktheo do ftZu pdbkn nk ;edk j?, T[jfJBg[N N?e; eq?fvN ;ehw okjhI j' ;edkj?. fit/I fe gfjbK th fpnkB ehsk frnkj?, gqGkth e[Zb eoK ftZu ewh Bkb, fJjgqfefonk fBowksk$fteo/sktK bJh e[Zb bkrsftZu ewh eo fdzdh j?. bkrs ftZu ewhBkb nkyo ~ ygsekoK tb'I ndk ehshikD tkbh ehws xZN j' ikt/rh. xNhj'Jh ehws dk bkG ygsekoK ~ Bk d/DtkbhnK cowK Bkb BfiZmD bJh ;oekoKtb'I ih n?; Nh fpZb ftZu fJe wd dkgqktXkB ehsk frnk j?, fi; ~ @w[Bk\ky'ohfto'Xh fB:wK# dk Bkw fdZsk frnk j?.fJj fB:w ;kohnK cowK$tgkoK bJh}o{oh eoko fdzd/ jB fe fJBg[N N?e;eq?fvN eoe/ ehws ftZu j'D tkbh ewhdk bkG, ygsekoK ~ ehwsK ftZu ewheoe/ fdZsk ikt/. go fJj t/yDk pkeh j?fe eh ehwsK ftZu ewh j[zdh th j?, i'B/V GftZy ftZu ;zGt BjhI ikgdk. fJ;dk ekoB T[sgkdK s/ w"i{dk n?w nko gho{gh u[B"shnK jB.

;zGkth xZN iK ;wkB gqGkth eodoK d/ pkti{d, nfij/ noEFk;sohnKns/ fNZgDheko th jB i' B/V GftZynzdo wfjzrkJh do ftZu tkXk j[zdk t/yoj/ jB. fJ; GftZypkDh d/ fgZS/ ;zGtskd' ekoB j' ;ed/ jB. ikgkB, nk;Nq/bhnk,

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 23

e?B/vk, tor/ d/FK d/ nB[Gt fJj do;kT[Id/jB fe ih n?; Nh bkr{ j'D s'I pkndwfjzrkJh do ftZu tkXk j'fJnk. GkosftZu th fJjh jkbks g?dk j' ;ed/ jB.ehwsK ftZu d{ik ;zGkth tkXk gkbDkbkrs ftZu tkX/ eoe/ j' ;edk j?, ]k;eoe/ S'N/ ns/ dofwnkB/ T[dwK bJh i';kv/ ;kjwD/ nrbk Gkr b? e/ nkT[Id/jB fe ih n?; Nh T[sgkdB tgko ns/g{osh bVh gqfefonk T[s/ n;onzdk} j'e/ fet/I ygsekoK T[s/ gqGkt gk ;edkj?.

ih n?; Nh dk fJe gZy fi; T[s/tZv/ gZXo T[s/ uouk j'Jh j?, T[j j? S'N/ns/ dofwnkB/ T[dwK T[s/ fJ; dk gqGkt.w"i{dk ;w/I Gkos dhnK tgkoe fJekJhnKdh fJe tZvh ;zfynk n;zrfms nkofEesknXhB ezw eo ojh j?, fi; dk p[fBnkdhwsbp fJj j? fe T[j fB:we ns/ eodhnK d/DdkohnK s'I pu iKd/ jB. fJjpukn iK u'oh Gkt/I nfijhnK fJekJhnKdhnK e[Zb bkrsK xZN oyD ftZu wddrkoj[zdh j?. fJBg[N N?e; eq?fvN gqDkbhsfjs, fe;/ fJekJh ~ sK jh fJ; dkbkG fwb/rk i/ T[j nfijh fJekJh e'b'Iyohd eo/ i' ih n?; Nh B?Ntoe ftZugzihfeqs j't/ ns/ fi; B/ eoK dh ndkfJrh

th ehsh j't/. fJ; gqktXkB d/ ubfdnKfJ; rZb dh g{oh ;zGktBk j? fe yohddkof;oc ih n?; Nh dh gkbDk eoB tkb/fteo/sk e'b'I jh yohddkoh eo/rk. fi;d/ f;ZN/ ti'I gfjbK fB:wK s'I pkjo ofje/ ezw eoB tkbhnK tgkoe fJekJhnKdk tZvk fjZ;k gziheoB bJh wip{o j'ikt/rk ns/ Y[ZethnK fB:we ns/ eobkrsK dh ndkfJrh eo/rk. w"i{dk fB:wKdh gfjbK s'I jh gkbDk eoB tkb/ T[dwKbJh th ih n?; Nh B?Ntoe T[s/ nkT[Ds'I pknd bkrs tX ikt/rh, xZN'-xZNF[o{nksh d"o ftZu. id fe d{i/ gk;/ fJ;Bkb eo nXko ns/ ;oeko d/ eowkbhJ/ ftZu tZvk tkXk j'D dh th Gog{o;zGktBk j?. fJj fJ; rZb T[s/ fBoGoeodk j? fe fJj ;w{fje bkrs YKu/ ~fe; gqeko gqGkfts eodk j?. fJ; d/w[skpe ehwsK ftZu tkXk th j' ;edkj?.

nkyo ftZu, ih n?; Nh dk fJetZvk n;o t;sK dh nktkikJh T[s/ g?Ddh th ;zGktBk j?, ]k; eoe/ nzso-okihnktkikJh T[s/. okiK dhnK jZdK T[s/ pD/BkfenK T[s/ NoZeK dh bzwh esko, wB}{ohdh T[vhe ftZu gfjbK nkw jh t/yh iKdh;h. go ih n?; Nh ekoB eo dh do

;ko/ okiK ftZu fJe;wkB j'D Bkb fJBQKeskoK d/ ysw j'D dh T[whd j?. fJjb/y fby/ ikD sZe 22 okiK tb'I Bke/ jNkfdZs/ rJ/ jB. d/F Go ftZu t;sK dhp/o'e nktkikJh Bkb, nktkikJh bkrsKns/ ;w/I ftZu tZvh ewh nkt/rh.

;wkgsh fNZgDhnK;wkgsh fNZgDhnK;wkgsh fNZgDhnK;wkgsh fNZgDhnK;wkgsh fNZgDhnK

ih n?; Nh ~ nk}kd Gkos dk ;Gs'I tZvk eo ;[Xko nkfynk ik fojk j?.fJ; T[whd d/ eJh ekoB th jB fe fJ;d/ d{orkwh f;ZN/ fBebDr/. ygseko d/gZy s'I e[ZM |?o-:ehBh j? fe ih n?; Nh;w[Zu/ ehws gZXo ftZu fet/I pdbknfbnkt/rk, feT[Ife e[ZM gZy nfij/ jB i'ehwsK tXkT[D ns/ xNkT[D tkb/ d'tKgkf;nK bJh ezw eo oj/ jB. f}nkdksot;sK bJh xZN gqGkth eo doK, fJBg[NN?e; eq?fvN ns/ g{osh bVh ftZu ;[Xkonkfd nfij/ gZy jB i' ehws gZXo ftZuewh fbnk ;ed/ jB. fJ; d/ T[bN,;/tktK bJh tXhnK j'JhnK gqGkth eodoK ns/ tXh j'Jh gkbDk bkrs, ]k;eoe/ S'N/ s/ dofwnkB/ T[dwK bJh, ftZuehwsK tXkT[D dhnK ;zGktBktK w"i{djB. nkgk fto'Xh gZyK dh j'Id B/V GftZyftZu ehws gZXo dh g/FhBr'Jh eoB d/ezw ~ w[Ffeb pDk fdzdh j?. Gkt/I feih n?; Nh bkr{ eoB tkb/ d{;o/ d/FKBkb s[bBk eoB dk bkbu j' ;edk j?,go T[BQK ftZu'I e'Jh th Gkos fizBk fGzBsktkbk ns/ pj[-gosh d/F BjhI j?, ih n?;Nh tb'I pdbh ik ojh gqDkbh dh ifNbskdh sK rZb jh Bk eo'. fJ; fgZm-G{whftZu fJj t/yDk pkeh j? fe fJBQK ;ko/gZyK d/ ob/t/I dk eh n;o j[zdk j? ns/nkyo ~ ih n?; Nh dk ygsekoK T[s/ ehgqGkt g?Idk j?.

(b/ye piN ns/ rtoB?I; nekT{IN/fpfbNhpko/ e/Ido, BthI fdZbh ftZu gq'rokw ;bkjeko

jB)

e-mail :[email protected]

24 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

t;s{ s/ ;/tk eo ns/ tgko eoB dh ;"y T[s/ fJ; dk gqGktt;s{ s/ ;/tk eo ns/ tgko eoB dh ;"y T[s/ fJ; dk gqGktt;s{ s/ ;/tk eo ns/ tgko eoB dh ;"y T[s/ fJ; dk gqGktt;s{ s/ ;/tk eo ns/ tgko eoB dh ;"y T[s/ fJ; dk gqGktt;s{ s/ ;/tk eo ns/ tgko eoB dh ;"y T[s/ fJ; dk gqGkt

dkfBF J/ jkfFw ns/ toFk e[wkohdkfBF J/ jkfFw ns/ toFk e[wkohdkfBF J/ jkfFw ns/ toFk e[wkohdkfBF J/ jkfFw ns/ toFk e[wkohdkfBF J/ jkfFw ns/ toFk e[wkoh

d/F ftZu ;G s'I nfjw eo ;[Xkodh 17 ;kb bzwh :ksok s'I pknd, fi;ftZu ftuko uouktK, ftuko tNKdo/, p?meK,;bkjtK ns/ n;fjwshnK d/ eJh d"ouZb/, t;s{ s/ ;/tk eo Gkos ftZu 1i[bkJh, 2017 s'I bkr{ j' frnk. fJj;co ;zB 2000 ftZu nNZb fpjkoh tkigJhdh ;oeko t/b/ F[o{ j'fJnk id'I t;s{ s/;/tk eo d/ wkvb pko/ ;[Mkn d/D bJhfJe ew/Nh dk rmB ehsk frnk. fJ;s'I pknd 2003 ftZu fti/ e/beo dhnrtkJh j/m fJe Nk;e c'o; dh ;EkgBkehsh rJh. T[d'I s'I b? e/ fgZS/ w[V BjhIt/fynk frnk ns/ e/Ido ;oeko fJ; ~ibdh nwb j/m fbnkT[D bJh oki;oekoK Bkb fwb e/ fBozso ezw eodhnk ojh j?.

t;s{ s/ ;/tk eo bkr{ j'D BkbGkos, iowBh, fJNbh, :{He/H, dZyDh e'ohnk,ikgkB, eB/vk, nk;Nq/bhnk, o{;, uhB, f;zrkg[ons/ wb/Fhnk tor/ 160 d/FK dh ;{uhftZu F[wko j' frnk j? fiE/ t;s{ s/;/tk eo$t?N fB}kw bkr{ ehsk ik u[Zekj?. coK; t;s{ s/ ;/tk eo fB}kw bkr{eoB tkbk gfjbk d/F ;h id'I eo u'ohdh ;wZf;nk Bkb f;ZMD bJh 1954 ftZujh fJ; tb'I ih n?; Nh bkr{ eo fdZskfrnk ;h. Gkos ftZu t;s{ s/ ;/tk eodh F[o{nks, tgko eoB dh ;"y d/ wkwb/ftZu Gkos dh doikpzdh ;[XkoB dh fdFk

ikikikikik D-gSkDD-gSkDD-gSkDD-gSkDD-gSkD ftZu fJe tZvk edw j?. w"i{dk ;w/I,ftFt p?Ie dh tgko eoB dh ;"y pko/fog'oN ftZu 190 d/FK ftZu'I Gkos dkdoik pj[s j/mK 130tK j?.

t;s{ s/ ;/tk eo ~ ;wMDkt;s{ s/ ;/tk eo ~ ;wMDkt;s{ s/ ;/tk eo ~ ;wMDkt;s{ s/ ;/tk eo ~ ;wMDkt;s{ s/ ;/tk eo ~ ;wMDk

fBowkDekoK s'I ygsekoK sZe t;sKs/ ;/tktK dh g{osh T[s/ bZrD tkbkt;s{ s/ ;/tk eo wz}b nXkos fJefjokeo j? fi; B/ e/Ido ns/ oki ;oekoKtb'I bkJ/ iKd/ fJe s'I tZX nf;ZX/ eoK dhEK bJh j?, f;ZN/ ti'I d/F fJe J/ehfeqspk}ko ftZu pdb frnk j? (skfbek-1).

j'o ckfJfdnK d/ Bkb-Bkbj'o ckfJfdnK d/ Bkb-Bkbj'o ckfJfdnK d/ Bkb-Bkbj'o ckfJfdnK d/ Bkb-Bkbj'o ckfJfdnK d/ Bkb-Bkb

t;s{ s/ ;/tk eo bkr{ j'Dt;s{ s/ ;/tk eo bkr{ j'Dt;s{ s/ ;/tk eo bkr{ j'Dt;s{ s/ ;/tk eo bkr{ j'Dt;s{ s/ ;/tk eo bkr{ j'D

Bkb eo gkbDk ftZu tgkoBkb eo gkbDk ftZu tgkoBkb eo gkbDk ftZu tgkoBkb eo gkbDk ftZu tgkoBkb eo gkbDk ftZu tgko

eoB dh ;"y ftZu ;[Xko, eoeoB dh ;"y ftZu ;[Xko, eoeoB dh ;"y ftZu ;[Xko, eoeoB dh ;"y ftZu ;[Xko, eoeoB dh ;"y ftZu ;[Xko, eo

s/ eo bZrD Bkb eoK dk p'Ms/ eo bZrD Bkb eoK dk p'Ms/ eo bZrD Bkb eoK dk p'Ms/ eo bZrD Bkb eoK dk p'Ms/ eo bZrD Bkb eoK dk p'M

xZN j'D, eo gqpzXB ftZu ;[Xko,xZN j'D, eo gqpzXB ftZu ;[Xko,xZN j'D, eo gqpzXB ftZu ;[Xko,xZN j'D, eo gqpzXB ftZu ;[Xko,xZN j'D, eo gqpzXB ftZu ;[Xko,

eo u'oh ftZu ewh, nkofEeskeo u'oh ftZu ewh, nkofEeskeo u'oh ftZu ewh, nkofEeskeo u'oh ftZu ewh, nkofEeskeo u'oh ftZu ewh, nkofEesk

d/ ;zrfms y/so dk g;ko ns/d/ ;zrfms y/so dk g;ko ns/d/ ;zrfms y/so dk g;ko ns/d/ ;zrfms y/so dk g;ko ns/d/ ;zrfms y/so dk g;ko ns/

y}kB/ ftZu eo wkbhnk tXDy}kB/ ftZu eo wkbhnk tXDy}kB/ ftZu eo wkbhnk tXDy}kB/ ftZu eo wkbhnk tXDy}kB/ ftZu eo wkbhnk tXD

dh nk; ehsh iKdh j?. fJ;dh nk; ehsh iKdh j?. fJ;dh nk; ehsh iKdh j?. fJ;dh nk; ehsh iKdh j?. fJ;dh nk; ehsh iKdh j?. fJ;

Bkb T[d:'fre T[sgkdK bJhBkb T[d:'fre T[sgkdK bJhBkb T[d:'fre T[sgkdK bJhBkb T[d:'fre T[sgkdK bJhBkb T[d:'fre T[sgkdK bJh

ndk ehs/ iKd/ eo xZN j' rJ/ndk ehs/ iKd/ eo xZN j' rJ/ndk ehs/ iKd/ eo xZN j' rJ/ndk ehs/ iKd/ eo xZN j' rJ/ndk ehs/ iKd/ eo xZN j' rJ/

jB, i' gfjbK n";s 25 s'I 28jB, i' gfjbK n";s 25 s'I 28jB, i' gfjbK n";s 25 s'I 28jB, i' gfjbK n";s 25 s'I 28jB, i' gfjbK n";s 25 s'I 28

gqfsFs ;B, T[j j[D xN e/gqfsFs ;B, T[j j[D xN e/gqfsFs ;B, T[j j[D xN e/gqfsFs ;B, T[j j[D xN e/gqfsFs ;B, T[j j[D xN e/

18 gqfsFs j' rJ/ jB.18 gqfsFs j' rJ/ jB.18 gqfsFs j' rJ/ jB.18 gqfsFs j' rJ/ jB.18 gqfsFs j' rJ/ jB.

t;s{ s/ ;/tk eo 17 nf;ZX/ eoKdh EK bt/rk (8 e/Idoh O9 oki gZXoh)ns/ e/Ido ns/ okiK tb'I bkJ/ iKd/ 23

;?; ~ th ysw eo d/t/rk. fJ; BkbfJe s'I tZX foNoBK ns/ ;whfynktKdkyb eoB dh }o{os ysw j' ikt/rhns/ T[sgkdeK s'I ygsekoK sZe g{oshbVh bJh bZrD tkb/ t;s{ s/ ;/tk eosoe;zrs j' ikDr/. t;s{ s/ ;/tk eoftZu e/Idoh ih n?; Nh (;h ih n?; Nh)ns/ oki ih n?; Nh (n?; ih n?; Nh)Fkwb jB. e/Ido ns/ oki ;oekoK tb'IfgSb/ ;w/I ftZu bkJ/ iKd/ eo ih n?; NhftZu i}p j' rJ/ jB. ih n?; Nh (;hih n?; Nh O n?; ih n?; Nh) w[Zb tkX/d/ jo/e gVkn T[s/ bkfJnk iKdk j? ns/g{osheko w[Zb bVh d/ fgSb/ gVktK ftZubkrsK T[s/ bZr/ eo dh GogkJh N?e;eq?fvN szso okjhI eodk j?. g{osh bVhftubk nyhobk vhbo i'V/ rJ/ ih n?;Nh ~ ygseko T[s/ gk fdzdk j? fi; Bkbih n?; Nh fJe wz}b nXkos ygsekoeo pD iKdk j?. w[Zb bVh d/ jo/egVkn T[s/ fJBg[N eq?fvN b?D dk gqktXkBih n?; Nh sfjs N?e; do N?e; bZrDd/ gqGkt s'I puD ftZu wdd eodk j?fi; Bkb t;s{nK dhnK ehwsK xNDns/ ygsekoK ~ bkG fwbD dh nk;ehsh iKdh j?. gfjb/ fB}kw ftZu N?e;s/ N?e; fJe tZvk w[Zdk ;h, fi; BkbT[sgkdB dh bkrs tX iKdh ;h. fw;kbd/ bJh, fJe fBowksk 100 o[gJ/ dhewh} T[s/ 12 o[gJ/ e/Idoh nkpekohF[be fdzdk ;h. nrb/ gVkn T[s/ oki;oeko 100 o[gJ/ T[s/ BjhI, ;r'I 112

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 25

o[gJ/ T[s/ 15 gqfsFs t?N brk fdzdh ;h,fi; Bkb N?e; T[s/ N?e; bZrD dkwkwbk pD iKdk ;h.

oki ftZu t;sK s/ ;/tktK dh p/o'enktkikJh ~ ;[bZG pDkT[D bJh, ih n?;Nh ftZu nzso-okih bKfxnK T[s/ bZr/ eoBkfenK ~ jNk e/ J/ehfeqs ih n?; Nh dhF[o{nks e/Ido tb'I ehsh rJh j? ns/nzso-okih spdhbhnK d/ wkwb/ ftZu d'EktK T[s/ eo d/D dh b'V ~ ysw eofdZsk frnk j?. gkbDk d/ p'M ~ ;obeoB d/ Bkb-Bkb, fJ; Bkb b?D-d/Dbkrs ftZu ewh eoB bJh th wddfwb/rh feT[Ife jo/e oki d/ BkfenK ~gko eoB bJh NoZeK tb'I bJ/ iKd/;w/I dh pus j' ikt/rh i' fJe nzdk}/w[skpe NoZeK d/ ;co dk 60 gqfsFs;wK yk iKd/ jB.

ih n?; Nh uko gVkth eo YKukj? - 5, 12, 18, 28 gqfsFs fi; ftZu }o{oh

skfbek-1 L ih n?; Nh ftZu i}p j'J/ nf;ZX/ eo

eqw e/Ido ;oeko oki ;oekoK

;zH

1H e/Idoh nkpekoh F[be oki t?N

2H nkpekoh F[be (n"FXh w{be ns/ NkfJbN fsnkoh) e/Idoh fteoh eo

3H tXhe nkpekoh F[be (ftF/F wjZst tkbhnK t;sK) ftbk;sk eo

4H tXhe nkpekoh F[be (eZgVk s/ eZgVk T[sgkd) dkybk eo (jo gqeko dk)

5H tXhe ;hwk F[be (;h th vh) wB'oziB ns/ wBgquktk eo(f;oc ;EkBe ;oekoK tb'IbrkJ/ eo ~ SZv e/)

6H ftF/F tXhe ;hwk F[be (n?; J/ vh) fJFfsjkopk}h T[s/ eo

7H ;/tk eo yohd eo

8H e/Idoh ;oukoi ns/ ;?;, i' t;sK s/ ;/tktK dh bkNoh, ;ZNk ns/ i{J/ T[s/

g{osh Bkb ;zpzfXs jB eo

oki ;oukoi ns/ ;?; i't;sK s/ ;/tktK dh g{oshBkb ;zpzX oZyd/ jB.

;o's L ;h ph Jh ;h

t;sK bJh xZN doK oZyhnK rJhnK jBns/ ftbk;sk ns/ c}{b dhnK t;sK T[s/

fJj do ;G s'I tZX oZyh rJh j? fiBQKT[s/ tkX{ ;?; th bkfJnk iKdk j? sK fe

nf;ZX/ eoK d/ B[e;kB s'I puD bJh okiK~ w[nkt}k fdZsk ik ;e/. ygseko ehws

;{uh (;h gh nkJh) ;w{j dhnK brGr30-35 gqfsFs tzBrhnK S'N tkb/ tor

ftZu jB, fi; Bkb }o{oh uh}K dhnKehwsK ekp{ j/m oZyD ftZu ;jkfJsk

fwb/rh. t;sK s/ ;/tktK d/ fBo:ks ~f;co do tkbh g{osh wzfBnk frnk j?

fiBQK T[s/ e'Jh ih n?; Nh BjhI br/rk.fJj :ehBh pDkT[D bJh th e'fFF ehsh

rJh j? fe e/Ido s/ oki ;oekoK d/wkbhnk fJeZso eoB T[s/ wkVk n;o Bk

gt/. ih n?; Nh sfjs ;kohnK t;sKftZu'I brGr 60 gqfsFs, 18 gqfsFs iK

28 gqfsFs dh eo do j/m nkT[IdhnKjB ns/ brGr 20 gqfsFs t;sK T[s/

28 gqfsFs dh do Bkb ih n?; Nht;{fbnk iKdk j?, fiBQK #u ftbk;sk ns/BKj w[yh t;sK d/ Bkb-Bkb ukeb/N,fuzrw, F?Ig{, vhUvq?IN, ozr nkfd T[sgkdFkwb jB. fpibh F[be, ;N?Ig fvT{Nh,nkpekoh F[be ns/ Fokp nkfd ghDtkb/ gdkoEK, g?No'bhnw T[sgkdK (fit/IeZuk s/b, e[dosh r?;, g?No'b ns/ vh}b)T[s/ bZrD tkbk t?N, fcbjkb ih n?; Nhd/ dkfJo/ ftZu'I pkjo jB. T[j tkgoh, i'f;oc S'N nXhB t;sK dk tgko eod/jB iK fiBQK dk ;kbkBk eko'pko 20 bZyo[gJ/ s'I xZN j? ns/ i' nzso-okih g{oshBjhI eod/, T[BQK ~ ih n?; Nh bJhfoNoBK GoB s'I S'N j?.

e[Zb fwbk e/, gqwZ[y y/soK (fit/Iygseko fNekT{, T[;koh ;wZroh ns/ftd/F ftZu pDhnK ygsekoh t;sK) dhnKehwsK$bkrs s/ nbgekb ftZu wkw{bhfijk n;o gt/rk feT[Ife T[BQK T[s/ eodoK nkw eoe/ gfjbK tkbh eo doK d/w[skpe jh jB. n?c n?w ;h ih d/wkwb/ ftZu oki s'I oki coe j't/rkfeT[Ife gfjbK tZy-tZy okiK ftZu t?N doKtZy'-tZy ;B. gfjbK tX e/Idoh fteohd/D tkb/ tgkohnK ~ t;sK dh nzso-okih nkpekoh eoe/ brGr 2 gqfsFsdk bkG j't/rk. nkN'w'pkJhb y/so bJheo dh pZus f}nkdk j't/rh feT[Ife eodh do gfjbK d/ 50 gqfsFs s'I xN e/43 gqfsFs j' rJh j? (28 gqfsFs ihn?; Nh O 15 gqfsFs ;?;). e[Zb fwbke/, nkN'w'pkJhb ns/ n?c n?w ;h ihy/soK ftZu ih n?; Nh bkr{ j'D s'Ipknd ehwsK xZN j' rJhnK jB.

tgko eoB dh ;"y s/ ih n?`;tgko eoB dh ;"y s/ ih n?`;tgko eoB dh ;"y s/ ih n?`;tgko eoB dh ;"y s/ ih n?`;tgko eoB dh ;"y s/ ih n?`;Nh dk gqGktNh dk gqGktNh dk gqGktNh dk gqGktNh dk gqGkt

nf;ZX/ eoK dh gkbDk ftZu ;wZf;nktkb/ y/soK ~ T[GkofdnK, i' Gkos ftZutgko eoB dh ;"y T[s/ p[ok gqGkt gkT[Id/jB, ;h nkJh nkJh-e/ gh n?w ih (2014)

26 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

d/ nfXn?B ftZu fJj ;kjwD/ nkfJnk feezgBhnK ~ t?N, nkpekoh F[be, ;hwkF[be ns/ ;/tk eo d/ gziheoB, t;sKdh nktkikJh, eo nfXekohnK Bkb BfiZmD,eo MrfVnK d/ fBgNko/, eo S'NK jk;beoB ns/ ;w/I f;o N?e; foczv jk;beoB torhnK w[FfebK dk ;kjwDk eoBkg?Idk j?. fgSb/ fB}kw ftZu okiK tb'ItZy-tZy eo bkJ/ iKd/ ;B, fi; eoe/tgkohnK ~ T[u eo doK tkb/ okiK Bkbezw eoe/ B[e;kB MZbDk g?Idk ;h. nzso-okih jZdK ftZu t;sK dh spdhbh ;w/Id'jK okiK ~ eo d/Dk g?Idk ;h ns/gkbDk bkrs dk th B[e;kB j[zdk ;h.tZy-tZy okiK ftZu fJe;ko eo Bk j'Deoe/ tgkoe c?;fbnK ftZu |?o :ehBhns/ d[ftXk g?dk j' iKdh ;h. t;sK s/ ;/tktK T[s/ bkJ/ eoK #s/, w[Zb bVh d/fgSb/ gVktK T[s/ fdZs/ eoK dh S'Njk;b eoB dk e'Jh ;gZFN szso BjhI ;hfi; eoe/ N?e;K ftZu Gkoh tkXk j' iKdk;h (N?e; T[s/ N?e;). ih n?; Nh T[s/gqGkth nwb Bkb fJBQK ;ko/ w[ZfdnK dkjZb j' ikt/rk ns/ eo gkbDk ~ ;obpDkT[D Bkb t;sK dh nzso-okih nktkikJhT[s/ gkpzdhnK xZN j' ikDrhnK, eoK dkp'M xZN j' ikt/rk, eoK dk foczv ;w/If;o fwb ikfJnk eo/rk. f;ZN/ ti'I, ftFt

p?Ie dh tgko eoB pko/ fog'oN ftZu @eondk eoB# pko/ d/F dh ftFt doikpzdhftZu th s/}h Bkb ;[Xko j't/rk i' j[D190 d/FK ftZu'I pj[s wkVh 175t/I EK T[s/j?.

tgko eoB dh ;"y pko/ ih n?; Nhd/ w[Zy bkG j/mK fdZs/ ik oj/ jB L

••••• ;ob gkbDk L ;ob gkbDk L ;ob gkbDk L ;ob gkbDk L ;ob gkbDk L fgSb/ eofB}kw ftZu tgkohnK ~ pj[-gqekoh eoKbJh nB/e foNoBK dkyb eoBhnK g?IdhnK;B, eJh nfXekohnK dk ;kjwDk eoBkg?Idk ;h ns/ tZy-tZy nf;ZX/ eoK dh;whfynk bJh bzwhnK B"eoFkjh d/ohnKMZbDhnK g?IdhnK ;B. ;ko/ nf;ZX/ eoK d/fJe eo ftZu Fkwb j'D eoe/ ih n?;Nh B/ tgko bJh gkbDk pj[s ;"yh eofdZsh j?. ih n?; Nh B?Ntoe dk ;{uBkseBhe wzu fJ;s/wkb eoe/, i' e/Ido ns/okiK dofwnkB ;KMk ;{uBk seBhe dkYKuk j? i' ih n?; Nh d/ ;[uko{ ekoibJh Go';/:'r ns/ fBg[zB ;{uBk seBhedh ohVQ dh jZvh j?, Bkb eo ndk eoBtkb/ gziheoB, foNoB dkyb eoB,ndkfJrhnK eoB ns/ fe;/ th EK s'Ifoczv jk;b eoB dh gqfefonk nkBbkJhBeo ;ed/ jB. fJ; d/ bJh T[BQK ~ eonfXekohnK e'b ikD dh b'V BjhI. fJ;Bkb gkbDk dh gqfefonk ;"yh, gkodoFh,

s/} ns/ ek|} ofjs j' rJh j? fi;Bkb tkX{ T[sgkdesk ns/ tgkoK dhe[Fbsk ftZu tkXk j'D dk w[ZY pzfBQnkfrnk j?.

••••• t;sK dh ;"yh nzso-okih t;sK dh ;"yh nzso-okih t;sK dh ;"yh nzso-okih t;sK dh ;"yh nzso-okih t;sK dh ;"yh nzso-okihnktkikJhLnktkikJhLnktkikJhLnktkikJhLnktkikJhL gfjbK nktkikJh tkb/ tkjBK~ tZy-tZy okiK d/ BkfenK T[s/ t;sK dhnzso-okih nktkikJh T[s/ brd/ eo ndk

eoB bJh pj[s d/o j' iKdh ;h. ihn?; Nh B/ dkybk eo ns/ u[zrh fij/

nB/e nf;ZX/ eoK ~ ysw eoe/ fJ; ~g{oh soQK ysw eo fdZsk j?. fJ; Bkb

tgko bJh gqpzXB bkrsK (g?;k ns/ ;wK)ns/ ygsekoK bJh ehwsK ftZu ewh

nkt/rh. ;ko/ okiK dhnK jZdK T[s/ Bke/ih n?; Nh bkr{ j'D T[gozs ysw eo

fdZs/ rJ/ jB ns/ fJ; rZb d/ ;p{s jBfe NoZeK dk ;co dk ;wK ekch xN

frnk j?.

••••• ;kfonK bJh fJe ;EkB L ;kfonK bJh fJe ;EkB L ;kfonK bJh fJe ;EkB L ;kfonK bJh fJe ;EkB L ;kfonK bJh fJe ;EkB L ihn?`; Nh B?`Ntoe eodkfsnK d/ eonfXekohnK Bkb ;zgoe$;ztkd bJh fJejh wzu gqdkB eodk j? fiE/ wsG/d;[bMkJ/ ik ;ed/ jB. g{oshekoK, yohddkoKns/ eo nfXekohnK dh ;koh gq;zfreikDekoh sZe gj[zu j'D eoe/, o;hdK dhs[bBk eoBk ns/ fwbkT[Dk n;kBj't/rk. Bkb jh, fJBg[N N?e; eq?fvNbJh ;kohnK o;hdK fwbkT[D dh }o{osj? sK fe eq?fvN fbnk ik ;e/, fJj f;ZXhf}zw/tkoh yohddko dh pDk d/t/rk feg{osheko foNoBK dkyb eoB ns/ ;w/If;o N?e; GoB.

••••• eoK d/ p'M ftZu ewh L eoK d/ p'M ftZu ewh L eoK d/ p'M ftZu ewh L eoK d/ p'M ftZu ewh L eoK d/ p'M ftZu ewh L fgSb/fB}kw d/ T[bN, ih n?; Nh w[Zb bVh d/fgSb/ gVktK T[s/ eZu/ wkb ns/ bkrsKT[s/ bZr/ eoK dk eq?fvN b?D dh nkfrnkfdzdk j? i' N?e; T[s/ N?e; bZrD d/ p'M~ xZN eo fdzdk j?. feT[Ife j[D fJefBowkDeko gqfefonk d/ fJe ]k; gVknT[s/ ehs/ w[Zb tkX/ T[s/ jh eo ndk

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 27

eodk j? pikfJ fe T[sgkdK dh e[Zbbkrs d/, fJ; bJh eoK dk p'M th xNikt/rk.

••••• ;KM/ pk}ko dk fBowkD eodk ;KM/ pk}ko dk fBowkD eodk ;KM/ pk}ko dk fBowkD eodk ;KM/ pk}ko dk fBowkD eodk ;KM/ pk}ko dk fBowkD eodkj? Lj? Lj? Lj? Lj? L eZuk wkb jk;b eoB, fBowkD d/;EkB ns/ r[dkw dhnK ;j{bsK ns/T[sgkdB dh fteoh pko/ fBowkDeko j[Df}nkdk soe;zrs c?;b/ b? ;eDr/ feT[IfeGkos ih n?; Nh bkr{ j'D s'I pkndfJe ;KMk s/ tZvk pk}ko pD frnk j?.gqfefonk ns/ e/Idoh gziheoB ftZu fJe;koskokiK ftZu tgko d/ g;ko ~ j'o ;"yk s/;ob pDk d/t/rh.

••••• fBo:ks w[ekpb/pk}h ftZu fBo:ks w[ekpb/pk}h ftZu fBo:ks w[ekpb/pk}h ftZu fBo:ks w[ekpb/pk}h ftZu fBo:ks w[ekpb/pk}h ftZutkXk eoBk LtkXk eoBk LtkXk eoBk LtkXk eoBk LtkXk eoBk L fgSb/ eo fB}kw ftZu,d'jo/ eoK eoe/, eoK dk fJe Gkr n;hIfBo:ks eo fdzd/ ;K, i' eo gkbDk bJhT[u b?D-d/D bkrs Bkb fwb e/ ftFtpk}ko ftZu Gkos dh w[ekpb/pk}h ~ y'okbkTI[dk ;h. N?e; T[s/ N?e; bZrD s'IS[Nekok gk e/ ns/ eo gkbDk d/ p'M ~xZN eoe/, ih n?; Nh fBo:ks ~ j[bkokd/D ftZu wddrko j' ;edk j?, fit/I fenB/e noEukfonK ftZu tkgfonk j?,fit/I fBT{}hb?Iv ns/ nk;Nq/bhnk. T[dkjoDd/ bJh, fBT{}hb?Iv dk fBo:ks 1986ftZu ih n?; Nh bkr{ eoB d/ fJe ;kbpknd jh 22 gqfsFs s'I f}nkdk tX frnk.

••••• ;o'sK dh tzv ftZu ftseo/ ~ ;o'sK dh tzv ftZu ftseo/ ~ ;o'sK dh tzv ftZu ftseo/ ~ ;o'sK dh tzv ftZu ftseo/ ~ ;o'sK dh tzv ftZu ftseo/ ~xZN eoBk L xZN eoBk L xZN eoBk L xZN eoBk L xZN eoBk L tgko ftZu fJe nkdsj[zdh j? fe T[j nfij/ oki ns/ y/softZu ;o's tzvd/ jB i' wBg;zd eogkbDk ns/ doK g/F eod/ j'D, fi;eoe/ d{i/ nf;ZX/ gZy$bkG nZy'I go'y/ ofjiKd/ jB. fJ; Bkb ;o'sK dh tzv ns/g{osh ftZu ftrkV g?dk j[zd/ jB, fi;Bkb fe;/ fJekJh dh ;w[Zuh w[ekpb/pk}h~ Ykj brdh j?. ih n?; Nh d/F ftZueo fBogZy tksktoB ftZu tgko eoBbJh ;jkfJsk eoe/, fpBK tgko d/ ;EkBpko/ ;'funk y/so ns/ oki dh fGzBsk ~

xZN s'I xZN oZy e/, fJ; w[Zd/ dk jZbeodk j? ns/ gkbDk ns/ doK ;zpzfXsw[ZfdnK dk th ;wkXkB eodk j?.

••••• ;{yw, S'N/ ns/ dofwnkB/ ;{yw, S'N/ ns/ dofwnkB/ ;{yw, S'N/ ns/ dofwnkB/ ;{yw, S'N/ ns/ dofwnkB/ ;{yw, S'N/ ns/ dofwnkB/T[`dwK bJh tgko eoB dh ;"y ftZuT[`dwK bJh tgko eoB dh ;"y ftZuT[`dwK bJh tgko eoB dh ;"y ftZuT[`dwK bJh tgko eoB dh ;"y ftZuT[`dwK bJh tgko eoB dh ;"y ftZu;[XkoL;[XkoL;[XkoL;[XkoL;[XkoL fgSb/ eo Fk;B ftZu 5 bZy;kbkBk eko'pko tkb/ n?w n?; n?w Jh}~ t?N bJh gzihfeqs j'Dk }o{oh ;h. fJes'I f}nkdk okiK ftZu ;zukbB d/ wkwb/ftZu, eko'pkoK ~ tZy-tZy eo doK fB:wKns/ gqfefonktK dk tZy-tZy okiK ftZugkbD eoBk g?Idk ;h. fJ; Bkb Bkf;oc n?w n?; n?w Jh} T[s/ T[u gkbDdk p'M g?Idk ;h, ;r'I pj[s ;kfonK ~eo gkbDk eoB bJh g/F/to b'eK dhnK;/tktK th b?DhnK g?IdnK ;B. ih n?;Nh B/ ;ko/ okiK ftZu fJe;wkB, nkBbkJhB,s/} ns/ gkodoFh eo gqFk;B w[jZJhnkeotkfJnk j? fi; Bkb gkbDk eoBh j'oth ;"yh j' ikt/rh ns/ g?;/ dh pus thj't/rh. n?w n?; n?w Jh} ~ th ih n?;Nh sfjs eoK T[s/ fJBg[N N?e; eq?fvNgqktXkB s'I bkG g[Zi/rk, fi; Bkb T[BQK ~j'o f}nkdk w[ekpb/ tkb/ pDB ftZu;jkfJsk fwb/rh.

nrKj dk o;sknrKj dk o;sknrKj dk o;sknrKj dk o;sknrKj dk o;sk

ih n?; Nh tgko eoB dh ;"y ftZu

;[Xko eoB, T[sgkdeK ns/ ygsekoK bJheoK dk p'M xZN eoB ns/ ;oekoK dheo fJeZsosk ftZu tkXk eoB dk tkndkeodk j?.

fJ; ;[Xko dk noEuko/ dhnKfJ; ;[Xko dk noEuko/ dhnKfJ; ;[Xko dk noEuko/ dhnKfJ; ;[Xko dk noEuko/ dhnKfJ; ;[Xko dk noEuko/ dhnK

;kohnK fszB fXoK dhnK f}zdrhnK;kohnK fszB fXoK dhnK f}zdrhnK;kohnK fszB fXoK dhnK f}zdrhnK;kohnK fszB fXoK dhnK f}zdrhnK;kohnK fszB fXoK dhnK f}zdrhnK

T [s / ftnkge g qG kt gt /rk.T [s / ftnkge g qG kt gt /rk.T [s / ftnkge g qG kt gt /rk.T [s / ftnkge g qG kt gt /rk.T [s / ftnkge g qG kt gt /rk.

ygseko, T[sgkde ns/ ;oeko,ygseko, T[sgkde ns/ ;oeko,ygseko, T[sgkde ns/ ;oeko,ygseko, T[sgkde ns/ ;oeko,ygseko, T[sgkde ns/ ;oeko,

fJj ;kohnK oki ;oekoK ns/fJj ;kohnK oki ;oekoK ns/fJj ;kohnK oki ;oekoK ns/fJj ;kohnK oki ;oekoK ns/fJj ;kohnK oki ;oekoK ns/

e/Ido Fkf;s gqd/FK ~ ;fjekohe/Ido Fkf;s gqd/FK ~ ;fjekohe/Ido Fkf;s gqd/FK ~ ;fjekohe/Ido Fkf;s gqd/FK ~ ;fjekohe/Ido Fkf;s gqd/FK ~ ;fjekoh

;zxtkd dh fw;kbh;zxtkd dh fw;kbh;zxtkd dh fw;kbh;zxtkd dh fw;kbh;zxtkd dh fw;kbh GktBkGktBkGktBkGktBkGktBk ftZuftZuftZuftZuftZu

fJei [N eo/rk. g qXkB wzsohfJei [N eo/rk. g qXkB wzsohfJei [N eo/rk. g qXkB wzsohfJei [N eo/rk. g qXkB wzsohfJei [N eo/rk. g qXkB wzsoh

Bo/Ido w'dh dh nrtkJh tkbhBo/Ido w'dh dh nrtkJh tkbhBo/Ido w'dh dh nrtkJh tkbhBo/Ido w'dh dh nrtkJh tkbhBo/Ido w'dh dh nrtkJh tkbh

GkosGkosGkosGkosGkos ;oeko;oeko;oeko;oeko;oeko ~,~,~,~,~, ;ko/ fjsXkoeK;ko/ fjsXkoeK;ko/ fjsXkoeK;ko/ fjsXkoeK;ko/ fjsXkoeK

~ fJe wzu T[s/ fbnkT[D ns/ ih~ fJe wzu T[s/ fbnkT[D ns/ ih~ fJe wzu T[s/ fbnkT[D ns/ ih~ fJe wzu T[s/ fbnkT[D ns/ ih~ fJe wzu T[s/ fbnkT[D ns/ ih

n?`; Nh ~ ;G bJh nZSk s/n?`; Nh ~ ;G bJh nZSk s/n?`; Nh ~ ;G bJh nZSk s/n?`; Nh ~ ;G bJh nZSk s/n?`; Nh ~ ;G bJh nZSk s/

;fEo pDkT[D bJh w[pkoepkd;fEo pDkT[D bJh w[pkoepkd;fEo pDkT[D bJh w[pkoepkd;fEo pDkT[D bJh w[pkoepkd;fEo pDkT[D bJh w[pkoepkd

d/Dh pDdh j?.d/Dh pDdh j?.d/Dh pDdh j?.d/Dh pDdh j?.d/Dh pDdh j?.

tgko eoB dh ;"y pko/ ih n?; Nhd/ nkrk} d/ jK-gZyh gqGktK pko/ e'Jh thFZe BjhI j?. tgko bJh gqsZy bkGK ftZuxNh j'Jh gkbDk bkrs, eo p'M ftZuewh ns/ nB/e j'oBK s'I fJbktk ;ko/okiK ftZu t;sK dh ;"yh nktkikJh nkfdFkwb jB. nfij/ ftnkge ;[Xko ~;cbsk ;fjs bkr{ eoB s'I pknd j[Dih n?; Nh ~ fBozso nr/ gZXo sZe

28 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

fbikD bJh :sB eoB/ pDd/ jB. ;k~nkgDhnK e'fFFK fJ; fdFk tZb eoBhnKj'DrhnK fe ih n?; Nh @fJe d/F fJeeo# d/ w{b wzso T[s/ ;jh noEK ftZuyok T[so/, fi; sfjs pj[-gqekoh doKns/ nB/e B}o nzdk} eoB :'r S'NKd/ jkbks s'I S[Nekok gkfJnk ik ;e/.T[d:'rK ns/ d{i/ fjsXkoeK s'I fB:wsj[zrko/ gqkgs eoB bJh wzu T[s/ szso dkfBowkD eoBk th pj[s wddrko ;kpsj't/rk. Bkb dh Bkb, oki ;oekoK ns/;EkBe ;GktK ~ ih n?; Nh T[s/ tZX s'ItZX bkG jk;b eoB d/ fjZs ftZu tZy-tZy nf;ZX/ eoK d/ o{g ftZu tkX{ F[bebkT[D s'I o'eD bJh th ok}h ehsk ikDkukjhdk j?. ih n?; Nh dk dkfJok ftFkbeoB ns/ n;zrfms y/so ~ fJ; wzuftZu Fkwb eob d/ :sb ikoh ofjD/ukjhd/ jB i' fJe j'o nfjw Nhukj't/rk. f;zrkg[o ns/ wb/Fhnk tKr, fiE/

ohczv dknftnK bJh wkBeheoBo{g

dkntk ns/ ;thfeqshgqfefonk g{oDL nkBbkJhBns/ ;wkpZX j't/rh

ohtzv dkntk f;ZX/ nkt/ded/ p?Ie yks/ ftZu iwQK ehskikt/rk

ih n?; Nh do eqwtko 7 gqfsFs ns/ 6gqfsFs j?, Gkos ~ th s/}h Bkb fJedo tZb tXDk ukjhdk j? i' xZN j't/ns/ ;zGtsk xZN s'I xZN S'NK tkbhj't/. fJj th wjZstg{oB j? fe nZr/tXfdnK fJ; wkvb ~ ;ko/ okiK ftZutZy'-tZy gziheoB ns/ eo dkyb eoB dkMziN ysw eo d/Dk ukjhdk j?, fijV/tgko tZy-tZy okiK ftZu ezw eo oj/jB. nfij/ edw Gkos ftZu tgko eoB

dh ;"y ftZu j'o ;[Xko eoB dhnK;zGktBktK sbkFD bJh wjZstg{oB j'Dr/i' ftFt ftZu ;w[Zuh w[ekpb/pk}h ftZu thtkXk eoBr/ ns/ i' ;oeko d/ w/e fJBfJzvhnk gq'rokw dh ;cbsk bJh thnfjw jB. ih n?; Nh T[s/ nwb dhbzwh :ksok g{oh eoB s'I pknd j[D ;k~s/}h Bkb BtK ;co F[o{ eoB dh b'V j?sK fe :ehBh pDkfJnk ik ;e/ fe fJ;T[s/ nwb ftFt ftZu ;G s'I nkbQk doi/dk j't/.

(b/ye dkfBF J/ jkfFw ekBc?vo/FB nkcfJzvhnB fJzv;Noh (;h nkJh nkJh), BthIfdZbh ftZu n;kBh Bkb tgko eoB ns/nkofEe wkwfbnK pko/ ftGkr d/ w[yh jB.

toFk e[wkoh, ;h nkJh nkJh BthI fdZbh d/n;kBh Bkb tgko eoB ns/ nkofEe wkwfbnK

pko/ ftGkr ftZu ;bkjeko jB.)

e-mail :[email protected]

:[email protected]

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 29

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

w[Bkcky'oh, ih n?`; Nh bkr{ eoB ftZu u[B"shw[Bkcky'oh, ih n?`; Nh bkr{ eoB ftZu u[B"shw[Bkcky'oh, ih n?`; Nh bkr{ eoB ftZu u[B"shw[Bkcky'oh, ih n?`; Nh bkr{ eoB ftZu u[B"shw[Bkcky'oh, ih n?`; Nh bkr{ eoB ftZu u[B"sh

frohF uzdo gq;kdfrohF uzdo gq;kdfrohF uzdo gq;kdfrohF uzdo gq;kdfrohF uzdo gq;kd

os ftZu e/Idoh ns/ okiK tb'IbrkJ/ ik oj/ 17 eoK d/

pdb/, fJe'-fJe eo, t;s{ s/ ;/tk eo(ih n?; Nh) bkr{ j'D Bkb ns/ okiKtb'I brkJ/ ik oj/ BkfenK ~ jNk e/ 2H3eo'V yop vkbo dh fJe wkoehN pDikD Bkb, tgkohnK ns/ fBt/FeK bJhekoi n;kB j' ikt/rk. go Bhsh fBoXkoeKdh ;G s'I tZvh fuzsk fJj :ehBh pDkT[Dkj? fe Bt/I nf;ZX/ eo e'v j/m fwbD tkb/bkG i' t;s{nK ns/ ;/tktK T[go eoGko xND Bkb fwb/ jB, T[gG'rsktKsZe gj[zud/ jB iK BjhI. fJj :ehBhpDkT[D bJh fe eko'pkoh ns/ tgkoh fJjbkG T[gG'rsk sZe gj[zukT[D, i' edwT[mkJ/ rJ/ jB, fit/I fe w[Bkck]'oh fto'XhnEkfoNh dh ;EkgBk ns/ tgkohnK ns/T[gG'rsktK ftZu ikro{esk g?dk eoBk,wb/Fhnk ns/ nk;No/bhnk fij/ d/FK ftZuih n?; Nh ftZu pdbkn ;w/I nkJhnKw[Bkck]'oh dhnK fFekfJsK ~ d/yd/ j'J/,pj[s wjZstg{oB jB.

gfjbK n;gZFN ns/ x[zwDx/oh tkbhnf;ZXh eo gqDkbh ub ojh ;h, T[; d/w[ekpb/ ih n?; Nh gkodoFh j? ns/T[gG'rsk ~ fJj ;kc gsk br iKdk j?fe T[; B/ fe;/ t;s{ iK ;/tk T[go fezBkN?e; d/Dk j?, fi; s'I fJj f]nkbnkT[Idk j? fe N?e; do tX rJh j?.

gfjbK s'I ubh nk ojh gqDkbh ftZu,T[gG'rsk f;oc y[dok fteoh t/b/ okiK

GkGkGkGkGk tb'I brkJ/ ik oj/ w[Zb toXe N?e;

(t?N) iK e/Ido tb'I brkJh ik ojh ;/tkN?e; b/th pko/ jh ikD ;edk ;h ns/

T[; ~ T[sgkdB iK ;gbkJh d/ gZXo T[s/br/ eoK pko/, i' t;s{ iK ;/tk ftZu ;wk

u[Ze/ ;B, e'Jh gsk BjhI brdk ;h.T[dkjoD d/ s"o s/ c?eNoh r/N s'I wkb

pkjo ikD t/b/ T[; T[go bfrnk T[sgkdBF[be iK fe;/ d{o ;zuko ezgBh tb'I

nkgDh tos'I ftZu fbnKd/ ik oj/ ;ki;wkB T[go fdZsk eo, nkfd. ;oekoh

nwbk fJj BjhI ukj[zdk fe tgkoh torT[gG'rtsktK ~ rz[wokj eo/ ns/ tXhj'Jh gkodofFsk dk d[oT[g:'r eo e/

T[BQK s'I tX/o/ ehwsK t;{b//. ih n?; NhgqDkbh ftZu T[sgkdBK ns/ ;/tktK T[go

gfjbK fdZs/ eoK dk bkG fgSbh eogqDkbh Bkb'I tX/o/ gqkgs j?. fJ; soQK,

e'Jh d{o ;zuko ;/tk d/'D tkbk, T[; tb'Itos'I ftZu fbnKd/ ik oj/ ;ki ;wkB ns/

;/tktK T[go fdZs/ eo dk bkG, T[gG'rsktK~ d/n ih n?; Nh d/ e[ZM fjZ;/ d/ s"o s/d/ ;edk j?. fJ; Bkb fe;/ t;s{ iK;/tk T[go ih n?; Nh dk Gko, i/eo ihn?; Nh eo do fgSbh gqDkbh ftZu brDtkb/ eo Bkb'I tX/o/ j't/, xZN j' ;e/rk.

ftZs wzsoh no[D i/Nbh B/ 11 i{B~ fejk fe ih n?; Nh e¯;b B/, fi; dhT[; fdB p?me j'Jh ;h, T[dkosk fdykT[Id/j'J/, eJh t;s{nK T[go brD tkb/ eo~, fgSbh gqDkbh nXhB br oj/ N?e; s'Ith xZN eo fdZsk j?. nfijk fJBQKt;s{nK dh pdb ojh yZgs o ns/nkofEe ;ukJhnK ~ d/yd/ j'J/ ehskfrnk ;h. e¯;b B/ T[; fdB 66 t;s{nKT[go, nkgDh wJh ftZu FqhBro ftZu j'Jhp?me ftZu bJ/ c?;b/ s'I, ih n?; Nh doxNk fdZsh ;h.

ih n?; Nh bkr{ eoB ns/ T[; d/Bkb-Bkb w[Bkck]'oh fto'Xh ek~B fbnkT[D

t;s{ s/ ;/tktK eo ih n?; Nh

30 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

dk T[d/F eko'pkohnK ns/ tgkohnK tb'IeoK ftZu ewh d/ bkG ~ T[gG'rsk ~d/D dh pikfJ y[d oZyD dh ;zGktBkysw eoBk j?. nZi dh ;oeko dh fJj'wBFk j?.

e/Idoh ih n?; Nh ek~B ftZu ;gZFNfejk frnk j? fe, @@t;s{nK ns/ ;/tktKftZu eo do dh ewh dk bkG iK fJBg[NN?e; dk bkG, T[BQK dhnK ehwsK ftZuewh eoe/ gqkgs eosk ~ d/Dk j't/rk.##fJ; wd ~ bkr{ eoB tkbh gq;sktsw[Bkck]'oh fto'Xh nEkfoNh, fi; dk w[yh;eZso gZXo dk n\;o j't/rk, w[Bkck]'ohd/ FZe d/ x/o/ ftZu nkJ/ wkwfbnK ~,T[sgkdB ns/ ;hwk eo, e/Idoh p'ov (;hph Jh ;h) nXhB ;Ekgs ;[oZfynk ;z;Ekd/ vkfJo?eNo iBob e'b ft;fsqs iKubJh G/i/rh.

fJj ;z;Ek t;s{ ;gbkJh eoBtkfbnK iK ;/tk d/D tkfbnK ~ ehwsKxZN eoB bJh efj ;edh j? iK ih n?;Nh eo gqDkbh nXhB N?e; d/ xN/ Gkopokpo yohdkdo ~ Bed oew d/D bJhefj ;edh j?. i/eo e'Jh eko'pkoh iKtgkoh w[Bkck]'oh dk d'Fh gkfJnk ikt/ sKT[; ~, xZN j'Jh N?e; oew i' T[gG'rsk~ BjhI fdZsh rJh, 18 gqfsFs ftnkido Bkb u[ekT[Dh gt/rh. i/eo e'Jhyohddko, xN/ N?e; Gko dk bkG d/Ddh T[ios th BjhI eodk sK th nEkfoNh;gbkJh eoB tkb/ e'b'I fJj t;{b ;edhj?. w[Bkck]'oh d/ i[ow bJh i[owkBk thbr ;edk j? ns/ eko'pkoh dh ofi;Nq/FBth oZd j' ;edh j?.

Gkt/I fJj Xkok e[ZM ;ys br/ go;oeko dk fJokdk fJe n;odko toiefbnkT[Dk j? ns/ fJ; ~ f;oc T[; t/b/tos'I ftZu fbnkT[D dk fJokdk j? id'Ife;/ T[d:'r ftZu iK fe;/ t;s{ ftZu tZv/g?wkB/ T[s/ w[Bkck]'oh j' ojh j't/ ns/ Bkfe fJe ;[szso wkoehN noEszso ftZu

ehwsK d/ ;{yw gqpzXB ftZu dybnzdk}heoBk j?. w[Bkck]'oh fto'Xh Xkok f;ocBthI nf;ZXh eo gqDkbh ftZu pdbkT[ d/;w/I ftZu jh bkr{ oj/rh.

j[D sZe, fJj pdbkn pj[s ;ktKfojk j?. eko'pkohnK B/ T[gG'rsktK sZebkG gj[zukT[D ftZu pj[s s/}h fdykJhj?. eJhnK B/ sK fJe i[bkJh ~ nZXhoks s'I jh fJj eo fdykfJnk, id'IokFNogsh Fqh gqDp w[yoih ns/ gqXkBwzsoh Bo/Ido w'dh B/ ;z;d d/ e/Idoh jkbftZu ih n?; Nh bkr{ j' ikD dh x'FDkehsh ;h. T[; FBhtko dh nZXh oks, id'Iih n?; Nh bkr{ j'D dh x'FDk ehshrJh, d/ fJe j\s/ d/ nzs sZe n?gb B/nkgD/ nkJh \'B, nkJh g?v, w?e; ns/n?gb xVhnK dhnK ehwsK Gkos ftZunkgD/ T[gG'rsktK bJh xNk fdZshnK;B. s/}h Bkb ftek; eo ojh T[gG'rskt;sK dh ezgBh fjzd[;skB :{BhbhtofbwfNv B/ nkgD/ e[ZM eZgV/ X'D d/gkT{voK ns/ ;kpDK dhnK ehwsK ftZuewh ehsh. d[gfjnk T[sgkde jho' w'N'ekogfbwfNv B/ nkgD/ wkvbK dhnK ehwsK400 s'I 1800 o[gJ/ sZe xZN eo fdZshnK ;B.

t;sK ns/ ;/tktK d/ eo Gko ftZuewh T[gG'rsk sZe gj[zuDh fJ; bJh thwjZstg{oB j? fe nf;ZX/ eoK dk GkonwhoK ns/ rohpK T[go fJe' fijk g?Idkj? ns/ Bk fe nkwdB eo dh soQK b'eKdh eo d/D dh ;woZEk Bkb i[fVnk j?.nkwdB eo, eodksktK dh nkwdB tXDBkb tXdk iKdk j?.

e¯;b tb'I w[Bkcky'oh fto'Xh sohe/ngDkT[D ~ pb fJ; rZb s'I fwbdk j?fe xZN eo Gko d/ ;de/ y[dok w[dok;chsh ftZu ewh nkt/rh fi; BkbnoEszso ftZu wzr tX/rh ns/ eoK ftZuT[sFkj ~ j[zrkok fwb/rk. tX/o/ eonkwdB Bkb e/Idoh ns/ oki ;oekoK ~efbnkDekoh ekoiK ns/ p[Bnkdh YKu/

T[go tX/o/ you eoB ftZu wddfwb/rh. pj[s jZd sZe, wkoehN ftZuw[ekpb/ dhnK ehwsK oZyD dh j'V fJj:ehBh pDkT[Idh j? fe eko'pkoh bkGT[gG'rsktK e'b gj[zukT[D feT[Ife e'Jh thcow wkoehN ftZu nkgDk fjZ;k r[nkT[DkBjhI ukj/rh.

fJj :ehBh pDkT[D bJh fe ihn?; Nh rohpK ~ u'N Bk gj[zukJ/, ;zxhnf;ZXh eo ;z;Ek, ih n?; Nh e¯;b fi;d/ w[yh ftZs wzsoh no[D i/Nbh jB, B/ih n?; Nh dh t;s{nK ns/ ;/tktK bJhfJe do dh nkdoF XkoBk s'I jN e/uko fe;w d/ ;b?p oy/ - 5 gqfsFs, 12gqfsFs, 18 gqfsFs ns/ 28 gqfsFs.fJ; soQK nkw tos'I ftZu nkT[D tkbhnKt;sK xZN ;b?p ftZu oyhnK rJhnK ns/br}oh t;sK, T[u ;b?p ftZu.

ih n?; Nh doK, ;wkBsk d/ n;{bnB[;ko s?n ehshnK rJhnK jB - fit/Ife, t;sK ns/ ;/tktK T[go br oj/ ukb{eoK dhnK doK d/ fJzBk B}dhe, fizBk j';e/. e[ZM T[d:'fre tor, fit/I fe eZgVkT[d:'r ih n?; Nh s'I S'N dh wzr eooj/ jB, go nfijk e'Jh th edw bkGd/D dh pifJ B[e;kB eo/rk. i/eo fe;/t;s{ ~ ih n?; Nh w[es eo fdZsk iKdkj? sK fteo/sk ~ eZu/ wkb s'I t;s{T[sgkdB sZe d/ gfjb/ gVktK T[go fdZs/eo dk i' t;s{ ftZu Fkwb j' u[Zfenk j?,bkG BjhI fwb/rk. T[d:'r ~ e[ZM ;/tktKT[go eo Gko tX ikD dh ;zGktBk ekoBth fuzsk j?. ;/tktK T[go t;s{nK d/pokpo do s/ eo brkT[Dk ftFtftnkghohs j? i' ih n?; Nh dh e¯;b B/ngDkJh j?. T[dkjoD d/ s"o s/, d{o;zuko ;/tktK T[go ih n?; Nh dh do,gfjbK d/ 15 gqfsFs ;/tk eo d/ w[ekpb/18 gqfsFs j' rJh j?. d{o ;zuko ;/tkT[d:'r dk wzBDk j? fe fJ; Bkb

pkeh ;\k 46 T[`s/pkeh ;\k 46 T[`s/pkeh ;\k 46 T[`s/pkeh ;\k 46 T[`s/pkeh ;\k 46 T[`s/

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 31

;s{ ns/ ;/tk eo (ih n?; Nh)

Bkwe fJe fJfsjk;e eo ;[Xko

1 i[bkJh, 2017 s'I nwb ftZu nk frnk

j? fi; dk T[d/F d/F d/ nf;ZX/ eoK dh

gqDkbh ftZu w[ezwb pdbkn fbnkT[Dk

j?. fJ; ftZu e/Ido ns/ oki ;oekoK tb'I

bkJ/ iKd/ N?e; Fkwb jB. t;s{ s/

;/tk eo, i' nk}kdh s'I pknd ;G s'I

tZvk eo ;[Xko j? - fJj fJe d/F fJe

eo - fJe pk}ko d/ Nhu/ ~ jehes ftZu

pdb d/t/rk. fJ; dk ;ko/ fjsXkoeK,

fit/I T[d:'r, ;oeko ns/ ygseko ~

bkG fwbD dh nk; ehsh iKdh j?.

nB[wkB bkfJnk frnk j? fe ih n?; Nh

sfjs t;sK ns/ ;/tktK dhnK ehwsK

xZN j' ikDrhnK, nkofEesk ~ j[bkok

fwb/rk ns/ Gkos d/ T[sgkd ns/ ;/tktK

ftFt pk}ko ftZu w[ekpb/pk}h eoB d/

;woZE j' ikDr/. f;ZN/ ti'I @w/e fJB

fJzvhnk# gfjbedwh ~ th tZvk j[bkok

fwb/rk. ih n?; Nh fB}kw sfjs fBo:ks

fpbe[b f;co do tkbk j't/rk pikfJ fe

w"i{dk gqDkbh tKr fi; ftZu eoK dk

ohczv e/Ido ns/ okiK dofwnkB nf;ZX/

eoK dk yzfvs o{g j'D eoe/ j[zdk jh

BjhI ;h. ih n?; Nh sfjs Gkos d/ fJe

pk}ko pDB dh T[whd ehsh iKdh j? fi;

ftZu fJe;wkB eo doK ns/ gqfefonktK

j'DrhnK s/ nkofEe nfVZe/ jN ikDr/.

ih n?; Nh w[Zy s"o s/ seBkb'ih nXkos

j? fi; B/ wB[Zyh ;ztkd ekch jZd sZe

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

ttttt

t;s{ ns/ ;/tk eo L fJe ;zGkfts pdbkn dk gqshet;s{ ns/ ;/tk eo L fJe ;zGkfts pdbkn dk gqshet;s{ ns/ ;/tk eo L fJe ;zGkfts pdbkn dk gqshet;s{ ns/ ;/tk eo L fJe ;zGkfts pdbkn dk gqshet;s{ ns/ ;/tk eo L fJe ;zGkfts pdbkn dk gqshe

d/tokik o?vh n?`wd/tokik o?vh n?`wd/tokik o?vh n?`wd/tokik o?vh n?`wd/tokik o?vh n?`w

xZN eo fdZsk j? ns/ fJ; Bkb GkosftZu tgko eoB dh ;"y ftZu ;[Xko j'Ddh nk; ehsh iKdh j?.

T[dkjoD - fJe T[sgkd fi; dhw[Ybh ehws 100 o[gJ/ j? ns/ 12gqfsFs dh do Bkb nkpekoh F[be bkr{j'D T[gozs T[sgkd dh ehws 112 o[gJ/j' iKdh j?. nfijhnK t;sK dh fteohj'D T[s/ 12 gqfsFs t?N (wzfBnk frnk)bZr iKdk j? ns/ nyho ftZu ygseko ~fJj T[sgkd 126 o[gJ/ ftZu g?Idk j?.gq;skfts ih n?; Nh gqDkbh nXhB 100o[gJ/ dh w[Ybh ehws T[s/ ;h ih n?; Nhns/ n?; ih n?; Nh d't/I wzB bU 9gqfsFs dh do Bkb bkJ/ iKd/ jB sKnyho ftZu ygseko ~ ehws 118 o[gJ/

gt/rh. nfij/ wkwb/ ftZu T[d:'r ftFt

tksktoB ftZu p/jso w[ekpb/pk}h eo

;ed/ jB. fJ; bJh, ih n?; Nh fJe

ftnkge nXko tkbk, fJefjok eo j? i'

fe;/ noEuko/ ftZu ygs ehshnK iKdhnK

t;sK s/ ;/tktK T[s/ bkfJnk iKdk j?. ih

n?; Nh T[sgkdB tzv bVh d/ jo/e

gVkn T[s/ bkfJnk iKdk j? fi; ftZu

fgSb/ gVktK T[s/ ndk ehs/ eoK ~ bkr{

do sfjs S'N fdZsh iKdh j?. fJj

p[fBnkdh s"o s/ nkyoh ygs T[s/ bZrD

tkbk eo j?. ;"y/ FpdK ftZu ih n?; Nh

t;sK s/ ;/tktK T[s/ bZrD tkbk nfijk

eo j? i' g{osh d/ jo/e fpzd{ T[s/ bkr{

j'D :'r j? (wsbp fe;/ t;s{ dh fteoh

iK ;/tk d/Dk), fi; ftZu t;s{ dh fteoh

32 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

iK ;/tk d/D ;w/I fteo/sk iK ;/tk d/Dtkbk fJBg[N N?e; eq?fvN jk;b eoBbJh dkntk eo ;edk j? i' T[; tb'It;sK dh yohd iK ;/tk jk;b eoBt/b/ ndk ehsk frnk ;h. ih n?; NhdhnK w[Zy ftF/FsktK j/m fby/ nB[;kojB L

• ih n?; Nh w[Zb tkXk eo d/f;XKs T[s/ nXkos j? ns/ iK sK @@fJBg[NN?e; sohek## iK @wBch# sohek, fi; ftZu;t?-gkbDk ns/ b/yk nXkos gqDkbh T[s/}'o fdZsk iKdk j?.

• fJj t;sK ns/ ;/tktK T[s/ fJe'do Bkb bkfJnk ns/ t;{fbnk ikD tkbkftnkge eo j? fi; ftZu fJBg[N N?e;eq?fvN iK nkyoh b?D d/D w[Zb dh ehws~ wBch eoB dk bkG j?.

• eo dhnK xZN s'I xZN p[fBnkdhdoK, nkw s"o s/ d' s'I tZX BjhI.

• ;?;, g[Bo fteoh eo, tXhe eo,ftF/F eo, eko'pko eo nkfd bkT[D dhe'Jh r[zikfJF BjhI.

• t;sK ns/ ;/tktK T[s/ fJe s'ItZX eo bkT[D dh e'Jh r[zikfJF BjhI,fit/I fe fteoh eo, dkybk eo, u[zrh,wB'oziB eo, ftbk;sk eo nkfd.

• fBo:ks ns/ t;sK dh fteohT[s/ ;/tktK dh nzso-okih g{osh T[s/f;co do Bkb eo.

• fBowksk Bkb ;zpzfXs g{ziheot;sK ns/ fBt/F, Gkt/I T[j t;sK iK;/tktK j'D, T[s/ xZN do Bkb eobkT[Dk sK fe t;s{ ;{uh b? e/ ikD dhbkrs ns/ T[sgkdB bkrs ~ xZN ehskik ;e/.

• fJe gqFk;B nXhB d/F Go ftZufJe;wkB ek~B ns/ ftXh.

• ih n?; Nh fJe wzf}b nXkoseo j? i' nzfsw ygseko tb'I t;sK iK;/tktK dh ygs ;w/I fJe jh fpzd{ T[s/

bkfJnk iKdk j?.

ih n?`; Nh d/ bkGih n?`; Nh d/ bkGih n?`; Nh d/ bkGih n?`; Nh d/ bkGih n?`; Nh d/ bkG

ih n?; Nh fJefjok, J/ehfeqs Gkoshpk}ko g?dk eo d/t/rk fi; Bkb nkofEeskwip{s j't/rh. ;w[Zu/ o{g ftZu ih n?; Nhbzw/ ;w/I ftZu ;oeko ns/ ygsekoK bJhckfJd/wzd j't/rk fi; Bkb d'tK bJhpokpo d/ ckfJd/ tkbh ;fEsh pDikt/rh. ih n?; Nh d/ e[ZM bkG j/mKfby/ ik oj/ jB L

••••• pj[-gqeko d/ eoK dk ykswk pj[-gqeko d/ eoK dk ykswk pj[-gqeko d/ eoK dk ykswk pj[-gqeko d/ eoK dk ykswk pj[-gqeko d/ eoK dk ykswk

Gkos ftZu ih n?; Nh bkr{ j'DBkb e/Idoh nkpekoh, ;/tk eo fteoh eo,t?N nkfd w"i{dk eo J/ehfeqs j' e/ fJeeo, wsbp ih n?; Nh dk o{g b?b?Dr/. fJ; Bkb w"i{dk ;w/I T[sgkdKns/ ;/tktK T[s/ br oj/ pj[s/ eoK s'IfBiks fwb ikt/rh. fw;kb d/ bJh,o?;soK ;/tktK dh tos'I eoB ;w/I ;k~;/tk eo ns/ t?N, d'tK dk G[rskB eoBkg?Idk j? fi; Bkb eo :'r oew e[Zboew bJh brGr 140 gqfsFs pDiKdh j? (100 gqfsFs ehws T[s/ t?Nns/ 40 gqfsFs xZN ehsh ehws T[s/;/tk eo).

••••• eoK d/ tkX/ dh o'eEkw eoK d/ tkX/ dh o'eEkw eoK d/ tkX/ dh o'eEkw eoK d/ tkX/ dh o'eEkw eoK d/ tkX/ dh o'eEkw

ih n?; Nh fB}kw nXhB nzsw eot;sK$;/tktK d/ T[gG'rh tb'I ndk ehskikt/rk go fJ; ftZu fJBg[N N?e; eq?fvNgqDkbh w"i{d j't/rh i' fJj :ehBhpDkt/rh fe eo T[s/ eo Bk bZrD. ihn?; Nh f;oc jo/e gVkn T[s/ i'Vh rJhehws T[s/ bkfJnk ikt/rk, Bk fe w"i{dkgqDkbh tKr fi; ftZu e[ZM wkwfbnK ftZueo T[s/ eo d/D dh b'V g?Idh j?, fit/Ife nkpekoh F[be T[s/ t?N ndkfJrh:'r j?.

••••• ;KM/ okFNoh pk}ko ~ fte;s ;KM/ okFNoh pk}ko ~ fte;s ;KM/ okFNoh pk}ko ~ fte;s ;KM/ okFNoh pk}ko ~ fte;s ;KM/ okFNoh pk}ko ~ fte;seoBkeoBkeoBkeoBkeoBk

nf;ZX/ eoK d/ wkwb/ ftZu ih n?;

Nh ;ko/ okiK ns/ tZy-tZy y/soK ftZufJe-;wkB eo ek~B dh F[o{nks eo/rkfi; Bkb d/F Go ftZu t;sK ns/ ;/tktKdh g{osh ;"yh ns/ o[ektN ofjs j'ikt/rh. fJ; Bkb nkofEe yokphnK d{oeoB ftZu wdd fwb/rh, fBo:ks ~T[sFkj fwb/rk ns/ ;KM/ okFNoh pk}ko~ fte;s eoB ftZu ;jkfJsk fwb/rh.:ehBh s"o s/ fJ; Bkb Gkos d/ eo -e[Zb xo/b{ T[sgkd nB[gks ~ j[bkokfwb/rk. f;ZN/ ti'I d/F dh nkofEe e[Fbskns/ dhoxekbh ;fEo nkofEe ftek;ftZu tkXk j't/rk.

••••• ;t?-fJZSe gkbDk ftZu tkXk ;t?-fJZSe gkbDk ftZu tkXk ;t?-fJZSe gkbDk ftZu tkXk ;t?-fJZSe gkbDk ftZu tkXk ;t?-fJZSe gkbDk ftZu tkXk

ih n?; Nh gqDkbh sfjs gqfefonk;ob ns/ ;gZFN j't/rh fi; ftZu rbshnKdh r[zikfJF pj[s xZN j't/rh. feT[Ife;koh ikDekoh ;KM/ ih n?; Nh s'I nkt/rh,fJ; Bkb eo ndkfJrh ns/ gkbDk fJenkw toskok pD ikt/rk fi; ftZu rbshnKdh ;zGktBk pj[s xZN j' ikt/rh. ygsekoK~ fBt/F s'I ndk ehs/ eoK dk N?e; dkeq?fvN sK jh fwb ;e/rk i/ T[BQK tb'I eoG[rskB ehsk frnk j't/rk. fJ; BkbT[sgkdB bVh ftZu w[Zb tkX/ ns/ nkwdBdh ;t?ukfbs g?V pD ikt/rh, fi; Bkbeo ;zGktBk dk J/ehfeqs nXko pDikt/rk fi; dk bkG fbnk ik ;edk j?.fJ; gqeko ih n?; Nh nXhB nf;ZX/ eoKdh w"i{dk T[bMD pzd j' ikt/rh.

••••• xZN w[eZdw/pk}h xZN w[eZdw/pk}h xZN w[eZdw/pk}h xZN w[eZdw/pk}h xZN w[eZdw/pk}h

ih n?; Nh sfjs eo gqDkbh d/nfXekoK ;zpzXh ;gZFNsk ekoB tkgoBtkbh w[eZdw/pk}h ftZu ewh j' ikt/rh,fit/I fe w"i{dk YKu/ ftZu j' fojk j? fi;ftZu ;kcNt/no, t;sK dh tos'I d/ nfXekonkfd ;zpzXh wkwfbnK ftZu e/Ido ns/okiK dofwnkB eo gqDkbh d/ nfXekoy/so pko/ jkb/ th |?o-:ehBh w"i{d j?.ih n?; Nh fB}kw ftZu fJe' eo j'DBkb, tZy-tZy eo ek~BK ftZu pj[-;whfynktK

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 33

d/ w[ekpb/ o[ektN ofjs ;whfynk j';e/rh.

••••• ;oeko d[nkok e[Fb gqpzXB ;oeko d[nkok e[Fb gqpzXB ;oeko d[nkok e[Fb gqpzXB ;oeko d[nkok e[Fb gqpzXB ;oeko d[nkok e[Fb gqpzXB

toswkB ;w/I, pj[s/ eoK ns/ T[BQKd/ tkX/ d/ gqGktK d/ ubfdnK J/ehfeqsB?Ntoe, nf;ZX/ eoK dk gqpzXB ;oekobJh gjkV fiZvk ezw j? fi; Bkb gkbDkns/ gqpzXB bkrsK ftZu th tkXk j[zdkj?. gq;skfts ih n?; Nh fB}kw nXhBJ/ehfeqs eoK dh do, fJBg[N N?e; eq?fvNdk ;ob szso ns/ J/ehfeqs ih n?; NhB?Ntoe j'D eoe/ ikDekoh ;"yh T[gbpXj't/rh ns/ ;oeko bJh ;o's gqpzXB ;"ykns/ e[Fb j't/rk. fJe' eo j't/rk,rbshnK xZN j'DrhnK w[eZdw/pk}h thxN/rh fi; dk f;ZNk xZN gqpzXB bkrsKd/ o{g ftZu th fBeb/rk.

ih n?`; Nh sfjs u[B"shnKih n?`; Nh sfjs u[B"shnKih n?`; Nh sfjs u[B"shnKih n?`; Nh sfjs u[B"shnKih n?`; Nh sfjs u[B"shnK

t;s{ ns/ ;/tk eo, fi; ~ tgko,fBowkDekoK, tgkohnK ns/ d/F Go d/;/tk gqdkfsnK T[s/ g?D tkb/ d{orkwhgqGkt ekoB @@;zGkth pdbkn dk ekoe##nkfynk frnk j?, ~ fJe ;z:[es eoSsoh nXhB oZfynk frnk j? ns/ gfjb/s'I T[bN tZy-tZy eoK Bkb wZEk-wkoheoB dh j[D e'Jh b'V BjhI ofj rJh.

nk}kdh d/ 70 tfoQnK ftZu n?B vhJ/ ;oeko tb'I ehsk frnk fJj fJeZbk;G s'I tZvk eo ;[Xko j? fi; ftZu @@fJed/F fJe pk}ko, fJe eo## d/ ;zebg ~t/fynk frnk j?. go fe;/ th Bt/I ek~BBkb e[ZM F[o{nksh ;wZf;nktK th nkT[IdhnKjB.

e[ZM dog/F u[B"shnK j/m fby/ nB[;kojB L

••••• ;{uBk seBhe dh fsnkoh ;{uBk seBhe dh fsnkoh ;{uBk seBhe dh fsnkoh ;{uBk seBhe dh fsnkoh ;{uBk seBhe dh fsnkohns/ p[fBnkdh YKuk Lns/ p[fBnkdh YKuk Lns/ p[fBnkdh YKuk Lns/ p[fBnkdh YKuk Lns/ p[fBnkdh YKuk L ih n?; Nh fJe;{uBk seBkb'ih w[yh ek~B j? ns/ fJj:ehB Bkb BjhI fejk ik ;edk fe ehw"i{dk ;w/I Gkos d/ ;ko/ oki ns/ e/Ido

Fk;s gqd/F fJ; Bt/I ek~B ~ bkr{ eoB

bJh p[fBnkdh YKu/ ns/ b'VhIdh wB[ZyhFesh Bkb b?; jB. eoBkNe, wjkokFNo

ns/ r[ioks tor/ e[ZM okiK ~ SZv e/, i'Jh-Fk;B wkvb d/ w'joh jB, pkeh okiK

ns/ e/Ido Fk;s gqd/FK ftZu nfij/ o[MkBpko/ ;k~ ;[DB ~ BjhI fwfbnk. e[ZM

okiK nzdo nZi th t?N foNoBK jZEhIdkyb ehshnK iKdhnK jB. T[BQK ~ th

Bkb b? e/ s[oB dh b'V j?.

••••• n\;oK dh f;ybkJh Ln\;oK dh f;ybkJh Ln\;oK dh f;ybkJh Ln\;oK dh f;ybkJh Ln\;oK dh f;ybkJh L fe;/th Bt/I iK g[okD/ ek~B ns/ BthI ftuko

gqfefonk ftZu Go';k fdykT[D dh b'V

j[zdh j?. g[okD/ ek~B ~ G[ZbDk ns/ ih

n?; Nh d/ gqktXkBK ~ f;ZyDk }o{oh j?.

e/Ido ns/ oki ;oekoK d/ ;ko/ nfXekoh,

Gkt/I T[j t?N, ;/tk eo, nkpekoh iK ;hwk

F[be y/soK ftZu ezw eod/ j'D, T[BQK ~

ih n?; Nh d/ gqktXkBK ns/ fJ; d/ ;zGt

gqGktK ~ eoK dh w"i{dk ftt;Ek d/ Bkb-

Bkb f;yDk j't/rk.

j'o, ih n?; Nh ek~B ;{uBk seBkb'ih

s'I pj[s f}nkdk fBoGo j?, fJ; bJh

fJ; dh gqGkth tos'I ns/ nwb bJh

ftGkrh n\;oK ~ Y[ZethI f;ybkJh d/D

dh b'V j?.

••••• BtKBtKBtKBtKBtK gziheoB eotkT[D tkb/LgziheoB eotkT[D tkb/LgziheoB eotkT[D tkb/LgziheoB eotkT[D tkb/LgziheoB eotkT[D tkb/LT[whd ehsh iKdh j? fe pj[s ;ko/ Bt/I

gziheoB eotkT[D tkb/ ih n?; Nh d/

dkfJo/ j/m nkT[Dr/ i' jkb/ sZe S'NK

eoe/ eo dkfJo/ s'I pkjo ub/ nk oj/

;B feT[Ife ih n?; Nh ftZu eo :'r

tzBrhnK dh r[zikfJF tZX j?. w"i{dk

gzihfeqs eodkfsnK ~ BthI gqDkbh ftZu

fbnkT[Dk Bt/I eodkfsnK dk gziheoB

ns/ pdbkn d/ w[ZfdnK ~ jZb eoBk

fJe tZvh u[B"sh j?.

••••• pdbkn ;zpzXh w[Zd/ L pdbkn ;zpzXh w[Zd/ L pdbkn ;zpzXh w[Zd/ L pdbkn ;zpzXh w[Zd/ L pdbkn ;zpzXh w[Zd/ L pj[s;ko/ nfij/ y/so jB fiBQK dk ih n?; NhtZb pdbkn d/ fjZ;/ ti'I jZb eoBk

gt/rk. gziheoB, eq?fvN ~ nZr/ b? e/ikD, BtK eq?fvN b?D, pekfJnk foczv$S'Ndknt/, m/fenK dh ;whfynk, nX{o/ b?D-d/D bJh eo doK ftZu pdbkn, pekfJnk;whfynktK, ikp toe b?D-d/D, jZE ftub/;Nke Bkb f;ZMDk, foNoBK dkyb eoBknkfd ;zpzXh eJh s"yb/ jB. o[ektNofjs pdbkn dh b'V ih n?`; Nh;cbsk bJh pj[s }o{oh j?. pdbkn d/fB:w j'D d/ pkti{d fJ; w'ou/ T[s/eJh g/uhdk jkbks g?dk j' ;ed/ jB.wkjoK ns/ ;bkjekoK ~ fJBQK T[mD tkb/;tkbK d/ jZb bJh y{p wZEk-wkoh eoBhj't/rh.

••••• pekfJnkpekfJnkpekfJnkpekfJnkpekfJnk wkwb/$fgSb/wkwb/$fgSb/wkwb/$fgSb/wkwb/$fgSb/wkwb/$fgSb/ MrV/MrV/MrV/MrV/MrV/ LLLLLw"i{dk nf;ZX/ eo ek~BK d/ ;zdoG ftZupj[s ;ko/ MrV/ pekfJnk gJ/ jB (e/Idons/ okiK d/), i' tZy-tZy gVktK T[s/ jBfit/I fBnKfJe c?;bk iK nghbh gZXoT[s/. fBnKfJe c?;bk$nghbh nfXekoh,ndkbsK ns/ fNqfpT{Bb pekfJnk wkwfbnKd/ p'M EZb/ dZp/ gJ/ jB. ih n?; Nhj[D bkr{ j'D s'I pknd ;oeko ~ fJBQKMrfVnK d/ jZb bJh Yzr sohe/ bZGD/ukjhd/ jB. eo fttkd ;wkXkB ;ehwdh so} T[s/ MrV/ d/ fBgNko/ bJh;ehw dh ;zGktBk pko/ ;'uD dh b'V j?fi; Bkb tkdhnK ~ gfjb/ ek~BK sfjspekfJnk gJ/ wkwfbnK d/ jZb bJh;jkfJsk fwb/rh. i/ fgSb/ MrV/ uZbd/oj/ sK fco fBnKfJe c?;b/$nghbh nfXekoh,ndkbsK$fNqfpT{Bb g[okD/ wkwfbnK ftZujh c;/ ofjDr/ ns/ T[BQK e'b ih n?; Nhek~B sfjs g?dk j'D tkb/ w[ZfdnK$MrfVnKd/ jZb bJh ;wK jh BjhI j't/rk.

••••• eoeoeoeoeo gqpzXB (nB[e{bD$ob/tK)gqpzXB (nB[e{bD$ob/tK)gqpzXB (nB[e{bD$ob/tK)gqpzXB (nB[e{bD$ob/tK)gqpzXB (nB[e{bD$ob/tK) LLLLLih n?; Nh YKuk pDB Bkb e/Ido ns/oki gZXoh nfXekohnK tb'I fJe SZs EZb/Bkb'I Bkb ezw eo bdh T[whd ehsh iKdhj? fi; bJh T[BQK ~ g[okD/ fB}kw sfjsMrfVnK ns/ wZs G/dK ~ SZvDk j't/rk.

34 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ekvo ;zpzXh wZsG/d T[m ;ed/ jB feT[Ifew"i{dk ;w/I e/Idoh nkpekoh ns/ ;/tk eoftZu ftGkrK d/ w[yh Gkosh wkbhnk ;/tks'I jB id fe oki tgkoe ftGkrns/ efwFBo gZXo d/ nfXekoh GkoshgqFk;fBe ;/tk s'I jB. T[BQK d/ wksfjsoki gqFk;B ;/tk s'I j'Dr/. e/Idoh nkpekohns/ ;/tk eo ftZu fgqz;hgb uhc efwFBoiK efwFBo ns/ uhc efwFBo iK efwFBonkfd d/ gd j[zd/ jB. ih n?; NhfB}kw ftZu fJBQK wZsG/dK ~ fet/I jZbehsk ikt/rk, fJj t/yDk jkb/ pkeh j?.

S'N/ T[`dwK T[s/ n;oS'N/ T[`dwK T[s/ n;oS'N/ T[`dwK T[s/ n;oS'N/ T[`dwK T[s/ n;oS'N/ T[`dwK T[s/ n;o

S'N/ T[dwK T[s/ ih n?; Nh T[s/gqGkt ~ ne;o s"yb/ ti'I g/F ehsk iKdkj?. ih n?; Nh fB}kw ftZu S'N/ T[dwK d/fszB tor j' ;ed/ jB L

• T[j fiBQK dk eko'pko 20 bZyo[gJ/ s'I xZN j? (ftF/F wkwfbnK ftZu 10bZy) fiBQK ~ ih n?; Nh sfjs gziheoBdh }o{os BjhI. ftjkoe s"o s/, T[jf;oc ygseko tgkoh$fBowksk$ykD/ dh;/tk gqdkB eoB tkbk tgko jh eo;ed/ jB.

• 75 bZy sZe d/ eko'pko eoBtkb/ fBowksktK e'b 2H5 gqfsFs eod/D dk pdb j?. tgkohnK bJh fJjdo 1 gqfsFs j't/rh. fJBg[N N?e; eq?fvNdhnK ;zGktBktK ~ t/yfdnK brdk j? feph 2 ph tgko eoB tkb/ ;ko/ S'N/ T[dweko'pkoh eo pdb ~ BjhI u[DBr/.ftjkoe s"o s/ T[j f;oc ygsekotgkoh$fBowksk$ykD/ dh ;/tk gqdkB eoBtkbk tgko jh eo ;ed/ jB.

• S'N/ T[`dwK dk shik tor, fiBQKdk eko'pko p[fBnkdh ;hwk s'I T[sKjj't/rk, T[BQK ~ ih n?; Nh YKu/ ftZunkT[Dk gt/rk.

d{;o/ w[Zd/d{;o/ w[Zd/d{;o/ w[Zd/d{;o/ w[Zd/d{;o/ w[Zd/

• ih n?; Nh ek~B ~ g{oh soQK

;wMDk sK i' tgko T[s/ g?D tkb/ ;zGkthgqGktK ~ ysw ehsk ik ;e/.

• ih n?; Nh sfjs T[gbpX fJBg[Neq?fvN d/ Yzr ns/ wksok dh ;whfynkeoBk.

• Bt/I ih n?; Nh ehws YKu/ dhfgZmG{wh ftZu T[sgkdK bJh w[ekpb/pk}hns/ wzr dk w[ZbKeD eoBk sK fe fJj:ehBh pDkfJnk ik ;e/ fe T[sgkdK dhehws Bk tZX j't/ ns/ Bk jh xZN.

• ;zrmB bJh ftXhnK$n?; U gh}fsnko eoB/.

• fdZsh skohy sZe foekov g{okeoB ns/ foekov ftZu }o{oh ;'XK$tkX/$xkN/ eoB/ sK fe Bt/I ek~B dhnK b'VKg{ohnK ehshnK ik ;eD.

• pdbkn ;zpzXh }o{osK.

• foNoBK ftZu tgko d/ ;jh t/ot/d/t/, fw;kb d/ bJh ;h Jh n?b th J/ Nheq?fvN, i' 30 i{B, 2017 ~ ysw j' oj/;w/I dh foNoB ftZu fdykfJnk frnk j?,~ jh fdZsh skohy s'I pknd nZr/ b? e/ikD dh nkfrnk fdZsh ikt/rh.

• t;s{ ;{uh dh gVu'b ns/Y[et/I sohe/ Bkb doi eoBk.

• ih n?; Nh dhnK }o{osK w[skpe;{uBk seBkb'ih YKuk fte;s eoBk.

• n?w nkJh n?; fog'oNK dk w[ZbKeD

eoBk fiBQK dh ih n?; Nh T[s/ nwb

T[gozs }o{os gt/rh.

• d{;o/ ek~BK ns/ e;Nw} ns/

n?c Nh gh Bkb J/eheoB dk w[ZbKeD.

T[go'es u[B"shnK ns/ ;wZf;nktK d/

pkti{d, ih n?; Nh fJe gkodoFsk

fbnkt/rh fi; Bkb fe;/ T[sgkd T[s/

bZrD tkb/ eoK ~ wkfgnk ik ;e/rk ns/

S[g/ j'J/ eoK dk ykswk j' ;e/rk i' j[D

sZe ndk eod/ nkJ/ jK. ih n?; Nh

Bkb d/F Go ftZu t;sK s/ ;/tktK dh

o[ektN ofjs nkwd' ocs j' ;e/rh fi;

Bkb Gkos d/ e[Zb xo/b{ T[sgkd ftZu 1

s'I 1H8 gqfsFs tkXk j'D dh T[whd ehsh

ik ojh j?. pj[s/ eoK ftZu ewh j'D

Bkb ftd/Fh fBt/FeK dk Go';k ikr/rk

fi; Bkb d/F ftZu f;ZX/ ftd/Fh fBt/F ~

T[sFkj fwb/rk.

fJe uzrh F[o{nks ti'I ih n?; Nh

bkr{ eoB bJh ;k~ gqXkB wzsoh Bo/Ido

w'dh ns/ T[BQK dh Nhw dh Fbkxk eoBh

ukjhdh j?. ;[Xko J/E/ jh ysw BjhI j'

iKd/ go ;G s'I b'VhIdk gfjbk edw

g[ZfNnk frnk j?. j'o ;[Xko j'D Bkb

n;hI T[whd eod/ jK fe Gkos dh

nkofEesk BthnK p[bzdhnK ;o eo/rh.

(b/ye nkJh ;h J/ nkJh d/ ;kpek w[yh jB)

e-mail :[email protected]

` (gzikph)(gzikph)(gzikph)(gzikph)(gzikph)

dk nrbk nzedk nrbk nzedk nrbk nzedk nrbk nzedk nrbk nze• ;szpo;szpo;szpo;szpo;szpo 2017 - fJj nze 2017 - fJj nze 2017 - fJj nze 2017 - fJj nze 2017 - fJj nze @;G bJh xo# @;G bJh xo# @;G bJh xo# @;G bJh xo# @;G bJh xo# T[`s/ e/Idfos j't/rk.T[`s/ e/Idfos j't/rk.T[`s/ e/Idfos j't/rk.T[`s/ e/Idfos j't/rk.T[`s/ e/Idfos j't/rk.

:'iBk (gzikph) dhnK uzdk doK:'iBk (gzikph) dhnK uzdk doK:'iBk (gzikph) dhnK uzdk doK:'iBk (gzikph) dhnK uzdk doK:'iBk (gzikph) dhnK uzdk doK

fJe ;kb L fJe ;kb L fJe ;kb L fJe ;kb L fJe ;kb L `230, d' ;kb L 230, d' ;kb L 230, d' ;kb L 230, d' ;kb L 230, d' ;kb L `430, fszB ;kb L 430, fszB ;kb L 430, fszB ;kb L 430, fszB ;kb L 430, fszB ;kb L `610610610610610

r[nKYh d/FK bJh ;kbkBk r[nKYh d/FK bJh ;kbkBk r[nKYh d/FK bJh ;kbkBk r[nKYh d/FK bJh ;kbkBk r[nKYh d/FK bJh ;kbkBk `530,530,530,530,530,

:{og s/ j'o d/FK bJh ;kbkBk :{og s/ j'o d/FK bJh ;kbkBk :{og s/ j'o d/FK bJh ;kbkBk :{og s/ j'o d/FK bJh ;kbkBk :{og s/ j'o d/FK bJh ;kbkBk `730730730730730

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 35

c'e;c'e;c'e;c'e;c'e;

\?vob wkbh ;zpzXK ftZu ;zs[bB\?vob wkbh ;zpzXK ftZu ;zs[bB\?vob wkbh ;zpzXK ftZu ;zs[bB\?vob wkbh ;zpzXK ftZu ;zs[bB\?vob wkbh ;zpzXK ftZu ;zs[bB

i?:zsk okJ/ u"Xohi?:zsk okJ/ u"Xohi?:zsk okJ/ u"Xohi?:zsk okJ/ u"Xohi?:zsk okJ/ u"Xoh

N?N?N?N?N?e; brkT[D dh nkgDh ;zftXkfBe;woZEk ~ SZvd/ j'J/, okiK B/

Bt/I ;op Gkosh t;sK ns/ ;/tktK ek~B~ ;cb pDkT[D bJh fJe tZvk i{nky/fvnk j?.

go nkgD/ nkg ~ ih n?`; Nhgo nkgD/ nkg ~ ih n?`; Nhgo nkgD/ nkg ~ ih n?`; Nhgo nkgD/ nkg ~ ih n?`; Nhgo nkgD/ nkg ~ ih n?`; Nh

d/ tX/o/ nkwdB d/D d/ tknd/d/ tX/o/ nkwdB d/D d/ tknd/d/ tX/o/ nkwdB d/D d/ tknd/d/ tX/o/ nkwdB d/D d/ tknd/d/ tX/o/ nkwdB d/D d/ tknd/

d/ n;cb j'D s'I pukT[D bJhd/ n;cb j'D s'I pukT[D bJhd/ n;cb j'D s'I pukT[D bJhd/ n;cb j'D s'I pukT[D bJhd/ n;cb j'D s'I pukT[D bJh

;{fpnK ~ ekch ;ys bVkJh;{fpnK ~ ekch ;ys bVkJh;{fpnK ~ ekch ;ys bVkJh;{fpnK ~ ekch ;ys bVkJh;{fpnK ~ ekch ;ys bVkJh

bVBh gJh j? sK i' e/Ido fJebVBh gJh j? sK i' e/Ido fJebVBh gJh j? sK i' e/Ido fJebVBh gJh j? sK i' e/Ido fJebVBh gJh j? sK i' e/Ido fJe

;? `; b? e/ nkt/ fi; Bkb;? `; b? e/ nkt/ fi; Bkb;? `; b? e/ nkt/ fi; Bkb;? `; b? e/ nkt/ fi; Bkb;? `; b? e/ nkt/ fi; Bkb

brGr 50,000 eo'V o[gJ/ s'IbrGr 50,000 eo'V o[gJ/ s'IbrGr 50,000 eo'V o[gJ/ s'IbrGr 50,000 eo'V o[gJ/ s'IbrGr 50,000 eo'V o[gJ/ s'I

tZX fJeZm/ j'D i' fe ;{fpnKtZX fJeZm/ j'D i' fe ;{fpnKtZX fJeZm/ j'D i' fe ;{fpnKtZX fJeZm/ j'D i' fe ;{fpnKtZX fJeZm/ j'D i' fe ;{fpnK

ftZu nkwdB dh fe;/ ewh d/ftZu nkwdB dh fe;/ ewh d/ftZu nkwdB dh fe;/ ewh d/ftZu nkwdB dh fe;/ ewh d/ftZu nkwdB dh fe;/ ewh d/

w[nkt}/ ti'I tzv/ ikD.w[nkt}/ ti'I tzv/ ikD.w[nkt}/ ti'I tzv/ ikD.w[nkt}/ ti'I tzv/ ikD.w[nkt}/ ti'I tzv/ ikD.

fJ; ;'u d/ fgZS/ dk ekoB fJj j?fe i/ nkofEesk ~ ftFt ftZu s/b ;zeNekoB iK fe;/ th j'o ekoB eoe/ fJej'o wzdh ftZu'I bzxDk gt/ sK T[BQK Bkbehs/ rJ/ tknd/ nB[;ko 7H5 iK 8gqfsFs dh nkofEe tkXk do jkf;b BjhIj' ;e/rh ns/ Bk jh nkwdB ftZu tknd/nB[;ko tkXk j' ;e/rk.

ih n?; Nh Bkb ;wZf;nk fJj j? fefJj pkeh N?e;K tKr jh fJ; rZb T[s/fBoGo j' ikt/rk fe nkofEesk mhe YzrBkb ezw eo/. ftukoXkoe nXko T[s/ sKih n?; Nh ~ nkgDk N?e; dkfJoktXkT[Dk ukjhdk j?. N?e; - ih vh ghnB[gks w"i{dk d/ 10 gqfsFs s'I tXk e/16 gqfsFs j'Dk ukjhdk j?. go eh fJj

jkf;b j' ;e/rk, fJj fJ; rZb T[s/fBoGo eo/rk fe nrb/ ;kb iK T[; s'Ipknd eh j[zdk j?. fJj fJ; rZb T[s/fBoGo eodk j? fe ;oeko ns/ ;ZBnsfet/I fJe d{i/ Bkb ;fj:'r eodhnK jB,fJ; Bkb jh ;w[Zuk b?D-d/D ;jh uZb;e/rk ns/ fJ; T[s/ ;jh nwb j';e/rk.

Gkosh fo}ot p?Ie B/ nkg th;{fpnK d/ ftZs pko/ nkgDh fog'oN ftZuu/stkBh fdZsh j?, @@ih n?; Nh bkr{ j'DT[`s/ j'D tkbh nkwdB dh w"i{dknfB;fussk Goh ;fEsh ekoB ;{fpnKdhnK j'D tkbhnK nkwdB gqkgshnKnfB;fussk d/ d"o ftZu'I bzx ;edhnKjB.##

d{i/ gk;/ ;{fpnK ~ fJe brkskotXD tkb/ you/ tkb/ w'V dk ;kjwDk

eoBk g?Idk j?. ;Zst/I sB]kj efwFBdhnK f;ckoFK ~ bkr{ ehsk ik fojk j?,fJ; Bkb T[BQK dk sB]kjK dk fpZb ekchtXD dh nk; j?. T[so gqd/F B/ fe;kBkd/ eo}/ wk\ eoB ftZu ekjbh ftykJh j?ns/ T[; s'I pknd fszB j'o oki ;oekoKth nfij/ eo}k wk\ eoB dh jkwh Gou[ZehnK jB.

okiK ns/ e/Ido dh ;wZf;nk fJj j?fe fJ; t/b/ eo}/ dk fJe tZvk NkJhwpzp T[BQK d/ f;o T[s/ bNe fojk j?, fi;Bkb Gkos d/ fJe j'o :{BkB ftZuspdhb j'D dk ]sok j?. Gkos dkiBse eo}k, i' fe e/Ido ns/ okiK dke[Zb fwbk e/ e[Zb xo/b{ T[sgkd d/ 67gqfsFs d/ pokpo j?, i' fe J/Fhnk dhnKgqw[Zy nkofEesktK ftZu'I ikgkB ~ SZv e/;G s'I tZX j?.

36 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

fJ; tkoh i/ ;kohnK oki ;oekoK ~y/sh eo}/ wk\ eoB/ gJ/ ns/ fJ; eo}kekch bJh T[BQK ~ sk}k eo}k b?Dk fgnksK T[BQK d/ Bt/I eo}/ jh 3 bZy eo'V d/j' ikDr/. fJj nzdk}k ftZs wzsokbk d/nfXekohnK B/ brkfJnk j?.

fJ; soQK dk eo}k b?Dk fe;/ bzp/;w/I sZe ;zGt BjhI j?. go w"i{dk ;fEshftZu id'I fe n;hI Bt/I N?e; YKu/ dksiopk eo oj/ jK ns/ BjhI ikDd/ fe;{fpnK d/ ftZs fet/I tshok eoBr/, ehT[j T[go ikDr/ iK j/mK, fJj j'o tX/o/i'fyw Gfonk j' iKdk j? ns/ ;{p/ fJjrZb ikDd/ jB.

Gkosh fo}ot p?Ie (nko ph nkJh)B/ dZf;nk j? fe okiK ~ eo}/ ns/ e[Zbxo/b{ T[sgkd nB[gks xZN'-xZN 17 okiKdk fgSb/ ;kb ftZu tfXnk j?. Gkoshfo}ot p?Ie dh fog'oN ftZu fejk frnkj?, @@fgSb/ ;kbK ftZu okiK d/ ;zfus ftZsekch ftrV/ jB HHH 25 okiK pko/ i'ikDekoh fwbh j? T[; s'I ;ze/s fwbdk j?fe 2016-17 ftZu okiK d/ ftZsh Nhu/ g{o/j'D dh nk; BjhI.##

;w[Zu/ wkbh xkN/ ns/ e[Zb xo/b{

T[sgkd dk 2015-16 dk nB[gks 2004-05 s'I b? e/ gfjbh tkoh 3 gqfsFs dhjZd ~ gko eo frnk j?.

fJBQK jkbsK ftZu ;{fpnK dhnK wzrK-sB]kjK bJh Bedh, ftek; yofunK ns/eof}nK dh wk\h pko/ i' T[j n?bkB eooj/ jB, T[j g{ohnK j[zdhnK BjhI bZrdhnKfi; Bkb oki e/Ido Bkb Neokn d/ okjT[s/ uZb ;ed/ jB.

go nfXekohnK dk fJj th efjDkj? fe nf;ZX/ N?e;K dk 45 gqfsFs ihn?; Nh nXhB BjhI nkT[Idk, fit/I feohnb n;N/N, g?No'bhnw t;sK, Fokp,nkfd t;sK T[s/ okiK ~ N?e; brkT[Dns/ T[BQK T[s/ N?e; tXkT[D dk thnfXeko j't/rk.

ih n?; Nh fpZb ftZu tkndk ehskfrnk j? fe ;wK nkT[D T[s/ fJj t;sKth ih n?; Nh e¯f;b d/ dkfJo/ j/m nkikDrhnK. go fJ; rZb dh ;zGktBk j?fe ;{p/ ;w/I f;o jh fJj wfj;{; eob?Dr/ fe T[BQK ~ e[ZM wkbh ;[szsosk dhb'V j?. fJ; rZb s'I fJbktk ;{p/ ;orowj' e/ wkbh nk}kdh bJh :sB eoBr/ns/ fJBQK t;sK ~ N?e; bkT[D d/

nkgD/ dkfJo/ ftZu jh oZyDr/.

fJj :kd fdtkfJnk iKdk j? fe id'I;zftXkB ;Gk ftZu e/Ido ns/ ;{fpnKdofwnkB ftZsh FeshnK dh tzv dkw;bk nkfJnk sK eKro; ;w/s eJhgkoNhnK d/ ;z;d w?IpoK B/ ;{fpnK ~tX/o/ FeshnK d/D T[s/ }'o fdZsk, gofco th tX/o/ ;zxtkd d/ vo dh dbhbfdZsh rJh i' fe fJe Gkos dh GktBk d/fto[ZX ;h ns/ ;zftXkB d/ YKu/ d/ thfto[ZX ;h fJ; bJh ftXkBe ns/ eobkT[D dhnK FeshnK ;{fpnK dh pikJ/e/Ido d/ jZE d/D tZb tX/o/ fXnkBe/Idfos ehsk frnk.

;zftXkfBe wkfjo fpbe[b ;jh YzrBkb fJj ;ze/s fdzd/ jB fe fJj M[eknj[D ih n?; Nh bkr{ j'D Bkb j'otX/o/ e/Ido d/ jZe ftZu j' frnk j?.ikDeko efjzd/ jB fe i/ ;{fpnK ~ xZN'-xZN t;sK T[s/ N?e; tXkT[D dh nkgDhnk}kdh SZvDh gt/ ns/ e[ZM ;wZf;nktK d/jZb bJh ;'w/ tXkT[D dh nkgDh ;woZEkSZvDh gt/ sK fJj nB'yk j't/rk fe T[BQK~ ;wM"sk eoBk gt/. skfwbBkv{ ;{pk, i'fe ih n?; Nh dhnK eJh XkoktK dkfto'Xh j?, B/ fJe B[esk T[mkfJnk id'IT[; B/ fejk fe fJ; B/ eJh ;wkfiey/so d/ ;[XkoK ~ Bedh nkT[D tkb/N?e; bkT[D tkb/ gq'rokwK d/ fgZS/ bkr{ehsk j?.

fJj fpbe[b mhe j? fe fJ; dZyDh;{p/ B/ ;wkfie g?wkB/ T[s/ tXhnk ezwehsk j? - fJ; d/ f;js ns/ ftZfdnk;zpzXh g?wkfBnK B/ fJ; ~ fto'XhnK Bkb'Iekch nZr/ fbnk yVQk ehsk j? ns/ fJjU Jh ;h vh d/FK d/ w[ekpb/ T[s/ nkyVQk j'fJnk j?. nkofEe wkjo ihBvo/}/ nB[;ko, @@e/ob ns/ skfwbBkv{nkw s"o s/ jh ftek; ;{ue nzeK d/f;]o T[s/ iK fJ; d/ B/V/ nk yVQ/ j'J/jB ns/ fJBQK ;{fpnK B/ ftek; dh rsh

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 37

ftZu d{i/ ;{fpnK ~ fgZS/ SZv fdZsk j?.

ek~Bh s"o s/ ejhJ/ sK ih n?; Nh;'X ek~B B/ gqGkth Yzr Bkb N?e;bkT[D dh Fesh fJe |?o u[Dh ;z;Ek d/jtkb/ eo fdZsh j?. gqGkth s"o s/ ihn?; Nh e¯f;b, fi; ~ fe fJe ek~BokjhI ;Ekfgs ehsk frnk j?, B/ e/Idoh;z;d ns/ ;{pkJh ftXkB ;GktK s'I N?e;do fwZED ns/ fJ; ~ d/F Go ftZubkr{ eoB dk nfXeko y'j fbnk j?.wkwb/ ftZu f}nkdk v{zxk Bk iKd/ j'J/ ihn?; Nh ef;b ftZu t'N gkT[D d/ nfXekod/ dpkn ~ bKG/ oZyd/ j'J/ sZE fJj jhofj iKdk j? fe fJj e¯f;b j[D d/F GoftZu t;sK ns/ ;/tktK T[s/ N?e; doKfwZED tkbh ;otT[u ;z;Ek pD ikt/rhns/ j[D fJj nfXeko f;ZX/ iK nf;ZX/ s"os/ u[D/ rJ/ ;z;d w?IpoK iK ftXkB ;GktKd/ jZE ftZu BjhI oj/. n;b ftZu fJj

fJe gVQh fbyh ;[go ;z;Ek j't/rh i' feu'DekoK tb'I u[Dh rJh j't/rh ns/ fJ;dh FfjohnK ns/ t'NoK gqfs e'Jh f;ZXhf}zw/tkoh BjhI j't/rh.

fit/I fe gk; j'J/ ih n?; Nh ftZuf}eo j? ;{fpnK ~ N?e; brkT[D d/ e[ZMnfXeko j'Dr/ go fJe soQK Bkb T[jB[e;kBd/j jh j'Dr/ feT[Ife j[D fwT{I;gb;z;EktK tr?ok, fiBQK e'b N?e;K dhnKdoK tXkT[D d/ tX/o/ nfXeko j'Dr/, T[jT[BQK s'I T[uhnK j' ikDrhnK.

fwT{I;gb ;z;EktK tb'I bZrD tkbkdk]bk N?e;, ;EkBe ;z;EktK tb'I bZrDtkb/ wB'oziB N?e;, nFNkw fvT{NhnK,Fokp ns/ JhIXD ns/ fpibh ;?; ih n?;Nh nXhB BjhI fbnKd/ rJ/. fJ; BkbfJBQK ;z;EktK ~ fJj N?e; tXkT[D iKxNkT[D dk nfXeko jk;b j' frnk j?ns/ T[BQK ~ ;{pkJh ;oekoK s'I ftZsh

nk}kdh jk;b j' rJh j?. ;{pkJh ;oekoKdk wkwbk fJ; d/ T[bN j?, T[j nkgDhnkwdB bJh ih n?; Nh e¯f;b tb'I bJ/ikD tkb/ c?;fbnK dhnK gkpzd j'DrhnK.

fJj :kd oZyDk mhe oj/rk fefJj :kd oZyDk mhe oj/rk fefJj :kd oZyDk mhe oj/rk fefJj :kd oZyDk mhe oj/rk fefJj :kd oZyDk mhe oj/rk fe

pj[s ;ko/ d/FK ftZu, fiE/ fepj[s ;ko/ d/FK ftZu, fiE/ fepj[s ;ko/ d/FK ftZu, fiE/ fepj[s ;ko/ d/FK ftZu, fiE/ fepj[s ;ko/ d/FK ftZu, fiE/ fe

w[bsth eoB tkb/ nfXekohnK ~w[bsth eoB tkb/ nfXekohnK ~w[bsth eoB tkb/ nfXekohnK ~w[bsth eoB tkb/ nfXekohnK ~w[bsth eoB tkb/ nfXekohnK ~

nf;ZX/ N?e; fwZED dk ns/ T[BQKnf;ZX/ N?e; fwZED dk ns/ T[BQKnf;ZX/ N?e; fwZED dk ns/ T[BQKnf;ZX/ N?e; fwZED dk ns/ T[BQKnf;ZX/ N?e; fwZED dk ns/ T[BQK

~ fJeZm/ eoB dk nfXeko jk;b~ fJeZm/ eoB dk nfXeko jk;b~ fJeZm/ eoB dk nfXeko jk;b~ fJeZm/ eoB dk nfXeko jk;b~ fJeZm/ eoB dk nfXeko jk;b

j?, T[E/ ;{fpnK ~ f;ZX/ eoK dkj?, T[E/ ;{fpnK ~ f;ZX/ eoK dkj?, T[E/ ;{fpnK ~ f;ZX/ eoK dkj?, T[E/ ;{fpnK ~ f;ZX/ eoK dkj?, T[E/ ;{fpnK ~ f;ZX/ eoK dk

nfXeko j?. e?B/vk ftZu fiE/ fenfXeko j?. e?B/vk ftZu fiE/ fenfXeko j?. e?B/vk ftZu fiE/ fenfXeko j?. e?B/vk ftZu fiE/ fenfXeko j?. e?B/vk ftZu fiE/ fe

fgSbh ;dh ftZu ih n?`; Nh bkr{fgSbh ;dh ftZu ih n?`; Nh bkr{fgSbh ;dh ftZu ih n?`; Nh bkr{fgSbh ;dh ftZu ih n?`; Nh bkr{fgSbh ;dh ftZu ih n?`; Nh bkr{

ehsk frnk ;h, T[E/ ;{fpnK ~ehsk frnk ;h, T[E/ ;{fpnK ~ehsk frnk ;h, T[E/ ;{fpnK ~ehsk frnk ;h, T[E/ ;{fpnK ~ehsk frnk ;h, T[E/ ;{fpnK ~

f;ZX/ N?e;K pko/ nfXeko jk;bf;ZX/ N?e;K pko/ nfXeko jk;bf;ZX/ N?e;K pko/ nfXeko jk;bf;ZX/ N?e;K pko/ nfXeko jk;bf;ZX/ N?e;K pko/ nfXeko jk;b

j?, id fe ;zxh ;eoko ~ nf;ZX/j?, id fe ;zxh ;eoko ~ nf;ZX/j?, id fe ;zxh ;eoko ~ nf;ZX/j?, id fe ;zxh ;eoko ~ nf;ZX/j?, id fe ;zxh ;eoko ~ nf;ZX/

N?e;K pko/ nfXeko fwfbnk j'fJnkN?e;K pko/ nfXeko fwfbnk j'fJnkN?e;K pko/ nfXeko fwfbnk j'fJnkN?e;K pko/ nfXeko fwfbnk j'fJnkN?e;K pko/ nfXeko fwfbnk j'fJnk

j?. fJ; ekoB jh ih n?`; Nhj?. fJ; ekoB jh ih n?`; Nhj?. fJ; ekoB jh ih n?`; Nhj?. fJ; ekoB jh ih n?`; Nhj?. fJ; ekoB jh ih n?`; Nh

YKu/ ftZu spdhbh ekoB ;{fpnKYKu/ ftZu spdhbh ekoB ;{fpnKYKu/ ftZu spdhbh ekoB ;{fpnKYKu/ ftZu spdhbh ekoB ;{fpnKYKu/ ftZu spdhbh ekoB ;{fpnK

d/ nfXekoK T[s/ e'Jh n;o BjhId/ nfXekoK T[s/ e'Jh n;o BjhId/ nfXekoK T[s/ e'Jh n;o BjhId/ nfXekoK T[s/ e'Jh n;o BjhId/ nfXekoK T[s/ e'Jh n;o BjhI

fgnk, go Gkos ftZu e/Ido ;oekofgnk, go Gkos ftZu e/Ido ;oekofgnk, go Gkos ftZu e/Ido ;oekofgnk, go Gkos ftZu e/Ido ;oekofgnk, go Gkos ftZu e/Ido ;oeko

f;oc f;ZX/ N?e;K T[`s/ fJeb"skf;oc f;ZX/ N?e;K T[`s/ fJeb"skf;oc f;ZX/ N?e;K T[`s/ fJeb"skf;oc f;ZX/ N?e;K T[`s/ fJeb"skf;oc f;ZX/ N?e;K T[`s/ fJeb"sk

nfXeko oZydh j?, fiBQK dk e[ZMnfXeko oZydh j?, fiBQK dk e[ZMnfXeko oZydh j?, fiBQK dk e[ZMnfXeko oZydh j?, fiBQK dk e[ZMnfXeko oZydh j?, fiBQK dk e[ZM

fjZ;k ;{fpnK e'b iKdk j?, ;r'IfjZ;k ;{fpnK e'b iKdk j?, ;r'IfjZ;k ;{fpnK e'b iKdk j?, ;r'IfjZ;k ;{fpnK e'b iKdk j?, ;r'IfjZ;k ;{fpnK e'b iKdk j?, ;r'I

fJ; dk ih n?`; Nh dh nkwdBfJ; dk ih n?`; Nh dh nkwdBfJ; dk ih n?`; Nh dh nkwdBfJ; dk ih n?`; Nh dh nkwdBfJ; dk ih n?`; Nh dh nkwdB

T[s/ th seohpB nZXk nfXekoT[s/ th seohpB nZXk nfXekoT[s/ th seohpB nZXk nfXekoT[s/ th seohpB nZXk nfXekoT[s/ th seohpB nZXk nfXeko

j?.j?.j?.j?.j?.

ni/ fJj t/yDk pkeh j? fe Gkoshf;nk;s t;sK ns/ ;/tktK N?e; bkr{j'D T[s/ fe; soQK tshok eodh j?. fJjN?e; bkT[D dhnK FeshnK ~ gqtkBeodh j? iK fJBQK ftZu spdhbh dh wzreodh j?.

i/ ;{p/ nfij/ wkbh gqpzXK dh wzreoB i' fe f;ZX/ s"o s/ pZM/ j'J/ Bk j'DsK iK sK T[j nk;Nq/bhnB wkvb dh u'Deo ;ed/ jB fiE/ fe ;ko/ N?e;K dk 75gqfsFs fjZ;k ;zxh iK okFNo wzvb ;oekotb'I fJeZmk ehsk iKdk j? ns/ T[; ~ pV/Bk}[e Yzr Bkb nZr'I tzfvnk iKdk j?.

ih n? `; Nh ;fjekoh ;zxtkd dhih n? `; Nh ;fjekoh ;zxtkd dhih n? `; Nh ;fjekoh ;zxtkd dhih n? `; Nh ;fjekoh ;zxtkd dhih n? `; Nh ;fjekoh ;zxtkd dh;t/o d/ nkrwB ~ do;kT[Idh j?.;t/o d/ nkrwB ~ do;kT[Idh j?.;t/o d/ nkrwB ~ do;kT[Idh j?.;t/o d/ nkrwB ~ do;kT[Idh j?.;t/o d/ nkrwB ~ do;kT[Idh j?.

• ;zxh ftZsh ;zpzXK dh w"fbe w[V soshph;EkgBk

• ih n?; Nh e"I;b dh wdd BkbtZv/ iBse fjZs bJh fwbkg ;zGtpDkfJnk frnk.

• ih n?; Nh ;zxh YKu/ dh w}p{sh ns/fJokd/ ~ do;kT[Idk j?.

• ;{fpnK ~ d' fsjkJh t'fNzr nfXekons/ e/Ido ~ fJe fsjkJh t'fNzrnfXeko do;kT[Idk j? fe fet/I ;zxtkddh GktBk ~ nwb ftZu fbnKdkfrnk.

• ;op;zwsh @fJe d/F, fJe sKx, fJefJokd/# dh GktBk ~ do;kT[Idh j?.

38 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

Gkosh N?e; YKu/ ns/ FeshnK d/;zs[bB dk okiK ns/ e/Ido dofwnkBGftZy eh j't/rk, fJ; dk c?;bk nrb/;w/I ftZu Gkosh f;nk;sdkBK tb'I ehskikt/rk, go ih n?; Nh ns/ ;{fpnK pko/

e'Jh nkyoh Fpd BjhI ;[fDnk ik fojkfeT[Ife ;{p/ nkgD/ ;'fwnK ftZu tkX/ dhwzr oZyDr/ ns/ T[j ek~B ftZu spdhbhdh wzr th oZy ;ed/ jB. fJj e'Jhf}nkdk d{o dh wzr BjhI j't/rh.

pokwd bJh ek~Bh s"o #s/ bk}wh d;skt/}Kdh }o{os HHH gfjbK d/ 7 s'I e/tb 3

fBo:ks

dokwd bJh ek~Bh s"o #s/ bk}wh d;skt/}K dh}o{os HHH gfjbK d/ 10 s'I e/tb 3t;s{ s/ ;/tktK N?e; (ih n?`; Nh_)t;s{ s/ ;/tktK N?e; (ih n?`; Nh_)t;s{ s/ ;/tktK N?e; (ih n?`; Nh_)t;s{ s/ ;/tktK N?e; (ih n?`; Nh_)t;s{ s/ ;/tktK N?e; (ih n?`; Nh_)• Gkos dk @@fJe okFNo, fJe N?e;,fJe pk}ko## ftZu spkdbk

• eko'pkoK bJh wfjzrkJh, NoK;g'oNs/ gqFk;eh nfVZe/ xN/

Fqw ;[ftXk g'oNb dh F[o{nksFqw ;[ftXk g'oNb dh F[o{nksFqw ;[ftXk g'oNb dh F[o{nksFqw ;[ftXk g'oNb dh F[o{nksFqw ;[ftXk g'oNb dh F[o{nks• feos ek~B dh gkbDk bJh tB-;N"g Fkg• 16 feos ek~BK bJh fJefjoh gkbDk fog'oNdokwd pokwd ftt;EktK ;[ykbhnK ehshnKdokwd pokwd ftt;EktK ;[ykbhnK ehshnKdokwd pokwd ftt;EktK ;[ykbhnK ehshnKdokwd pokwd ftt;EktK ;[ykbhnK ehshnKdokwd pokwd ftt;EktK ;[ykbhnK ehshnK

• fJzg'oN n?e;g'oN e'v (nkJh Jh ;h) bJh no}h ;obehshl nkJh Jh ;h dh F[o{nks ehsh

• vh J/ nko gh ih (gqFk;eh ;[Xko s/ b'e fFekfJs ftGkr)e'b ofi;Nov fFekfJsK s[ozs jZb ehshnK

;NkoNnZg; bJh fonkfJs;NkoNnZg; bJh fonkfJs;NkoNnZg; bJh fonkfJs;NkoNnZg; bJh fonkfJs;NkoNnZg; bJh fonkfJs;NkoNnZg; tb'I fJeZm/ ehs/ gfotosBFhb B'NK ~fvgkf}N; - dh gfoGkFk ftZu'I eZYh ;[ykbh \zfvzrfvgkf}N; dh gqtkBrh dh T[gobh jZd tXk e/ F[ZX ehwsdk 35 gqfsFs ehsh;t?N fJeftNh dh ;hwk 25 gqfsFs s'I tXk e/ ndk ehshg{zih dk 50 gqfsFs ehsh.;NkoNnZg; ~ w[bk}wK ti'I ezw eod/ gq'w'No} ~Jh n?; U gh} ikoh eoB dh fJik}s fdZshT[dwhnK dh nkBbkJhB ofi;No/FB bJh T[d:'r nkXkow?w'o?Ivw, 29 bZy T[dw ofi;Nov ehs/dhtkbhnkgD s/ fJB;kbt?I;h dk e'vdhtkbhnkgD s/ fJB;kbt?I;h dk e'vdhtkbhnkgD s/ fJB;kbt?I;h dk e'vdhtkbhnkgD s/ fJB;kbt?I;h dk e'vdhtkbhnkgD s/ fJB;kbt?I;h dk e'v

• \zvK dh xkN dk jZb fJe fBFfus ;wK-;hwk nzdo

JhJhJhJhJhfp}fp}fp}fp}fp}g'oNbg'oNbg'oNbg'oNbg'oNb

g'oNb eko'pkoK bJhg'oNb eko'pkoK bJhg'oNb eko'pkoK bJhg'oNb eko'pkoK bJhg'oNb eko'pkoK bJh

o?r{b/Noh gqtkBrhnK fjso?r{b/Noh gqtkBrhnK fjso?r{b/Noh gqtkBrhnK fjso?r{b/Noh gqtkBrhnK fjso?r{b/Noh gqtkBrhnK fjs

ohnb n;N/N (fB:zsqD s/ ftek;) ek~B, 2016ohnb n;N/N (fB:zsqD s/ ftek;) ek~B, 2016ohnb n;N/N (fB:zsqD s/ ftek;) ek~B, 2016ohnb n;N/N (fB:zsqD s/ ftek;) ek~B, 2016ohnb n;N/N (fB:zsqD s/ ftek;) ek~B, 2016• fJe o?r{b/Noh ;Ekgs ehsk ns/ 500 tor whNo s'ItZX nkeko d/ gbkN tkb/ ;ko/ fojkfJFh gq'i?eNK dhbk}wh ofi;N/qFB• |bs iK nX{o/ gqrNkt/ bJh gq'i?eN bkrs dk 5 gqfsFsi[owkBk

11111

22222

33333

44444

55555

(b/ye w"i{dk N?bhrqk\ Bkb T[`u ;zgkde(tgko) ti'I ezw eo oj/ jB. T[BQK ~noEFk;so ns/ okiBhse - nkofEe wkwfbnK

T[s/ fbyD ftZu w[jkos jk;b j?)

e-mail :[email protected]

nk:ks

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 39

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

E'VhnK w[FebK ns/ tX/o/ w[Bk\kE'VhnK w[FebK ns/ tX/o/ w[Bk\kE'VhnK w[FebK ns/ tX/o/ w[Bk\kE'VhnK w[FebK ns/ tX/o/ w[Bk\kE'VhnK w[FebK ns/ tX/o/ w[Bk\k

foFG feqFB ;e;/BkfoFG feqFB ;e;/BkfoFG feqFB ;e;/BkfoFG feqFB ;e;/BkfoFG feqFB ;e;/Bk

o/Ido w'dh dh nrtkJh tkbhe/Ido ;oeko fgSb/ fszB ;kb

s'I t;s{ ns/ ;/tk eo ih n?; NhfbnkT[D d/ bJh i' e'fFF eo ojh ;hT[j nyho i[bkJh dk wjhBk F[o{ j[zfdnKjh nz}kw sZe g[Zi rJh. fit/I jh gfjbhi[bkJh dh F[o{nks j'Jh d/F B/ ih n?;Nh d/ :[Zr ftZu edw oZy fdZsk. fe;/ tht;s{ iK ;/tk T[s/ g{o/ d/F ftZu fJe;wkB eo do bkr{ eotkT[D tkbh fJjftt;Ek fe;/ eqKsh s'I xZN BjhI. s[;hInkg jh ;'u' T[so gqd/F d/ rk}hnkpkddk fBtk;h eko yohdD bJh fdZbh ikDkg;zd eodk ;h ns/ fdZbh dk ftneshr[nKY ftZu r[VrktK ~ soihj fdzdk;h. nfijk T[BQK ;ko/ N?e;K d/ ekoB ;hi' tZy-tZy okiK dhnK ;oekoK B/ s?nehs/ j'J/ ;B. go ih n?; Nh nkT[D s'Ipknd s[jk~ fe;/ th t;s{ dh d/F d/fe;/ th Ffjo ftZu brGr fJe' fijhehws jh ndk eoBh gt/rh. fJj tkeJhpj[s ;j{bs tkbk edw j? fi; BkbrkjeK d/ Bkb-Bkb eko'pkohnK ~ thnokw j?.

fJ; d/ pkti{d eko'pkoh ns/ T[dwhek\h gfjbK s'I ih n?; Nh dk fto'Xeod/ oj/ ns/ ih n?; Nh bkr{ j'D s'Ipknd gsk ub frnk fe T[BQK dk fto'Xrbs th BjhI ;h. ih n?; Nh ~ibdpk}h ftZu bkr{ eoB dk ;oeko dkedw n;b ftZu eko'pkohnK ns/ S'N/T[dwhnK d/ rb/ BjhI T[sfonk. jkbKfe

BBBBB fto'X eoB tkfbnK ftZu N?e; u'oh eoB

ns/ srVk w[Bk\k gukT[D dh nkds

tkb/ eko'pkoh ns/ T[dwh th Fkwb ;B,

go f}nkdkso eko'pkoh T[j jh ;B i'

fB:wK d/ gkpzd ;B. t?;/ fto'X dh tZvh

tikj fJj th ;h fe eko'pkoh T[; ~

mhe soQK ;wM BjhI ;e/ ns/ xpok

rJ/. nfijk th BjhI j? fe ih n?; Nh

fJBQK eko'pkohnK dk fto'Xh j? fit/I fe

eJh wzuK T[s/ dZf;nk ik fojk j?. n;b

ftZu e[ZM no;/ pknd ih n?; Nh d/

ekoB jh S'N/ T[dwhnK dh ekfJnk-gbN

j' ;edh j?. gfjbK fJ; dhnK ftF/FsktK

T[s/ B}o gkT[Id/ jK ns/ d/yd/ jK fe

T[dwhnK ~ fJ; s'I fezBk ns/ fej' fijk

\kfJdk j' ;edk j?.

\kfJd /\k fJd /\k fJd /\k fJd /\k fJd /

ih n?; Nh dk gfjbk \kfJdk sKfJjh j? fe gziheoB pj[s n;kB j'frnk j?. fJj ezw nkBbkJhB jh j'ikt/rk :kfB fe fe;/ th ftGkr sZe ikDkBjhI gt/rk. nkBbkJhB no}h oki ;oekoiK e/Ido ;oeko e'b ikt/rh ns/ T[; ~fszB fdBK d/ ftZu-ftZu eko'pkoh ~ itkpd/Dk gt/rk. i/eo no}h ftZu e'Jh rbshBjhI fwbdh sK ih n?; Nh B?Ntoe s'Ieko'pkoh ~ nkg jh gziheoB Bzpo fwbikt/rk.

ih n?; Nh d/ nXhB 20 bZy o[gJ/sZe d/ ;kbkBk eko'pko tkb/ eko'pkohnKns/ T[dwhnK ~ gziheoB dh S'N d/

fdZsh rJh j?. :kfB fe fJ; dkfJo/ ftZunkT[D tkb/ eko'pkoh B/ Bk sK ih n?; Nht;{bDk j? ns/ Bk jh ;oeko e'b iwQKeotkT[Dk j?. fJ; s'I gfjbK 10 bZyo[gJ/ sZe d/ eko'pko tkb/ ~ th gziheoBs'I S'N ;h i' j[D d[ZrDh j' rJh j?. izw{eFwho ns/ T[so g{oph okiK d/ bJhfJj th jZd 5 bZy o[gJ/ s'I tXk e/ 10bZy o[gJ/ eo fdZsh rJh j?. jK gziheoBBk eotkT[D tkb/ fJj tgkoh ns/ T[dwhnZr'I eo eq?fvN jk;b BjhI eo ;eDr/.

ih n?; Nh ftZu S'N/ T[dwhnK ns/tgkohnK d/ bJh ;G s'I tZX ezw dh rZbj?, @@eJh soQK d/ N?e;K dk ykswk## j'Dk.gfjbK eko'pkohnK ~ T[sgkdB eo, dkybkeo, fteoh eo, t?N ns/ eo ohczv dhnKtZy'-tZyohnK \kJhbK pDkT[DhnK g?IdhnK;B. i/eo eko'pko E'VQk tZvk j[zdk sK\kJhbK ;zGkbD d/ bJh fe;/ fJe eowukoh~ Gosh ehsk iKdk. go ne;o S'N/ns/ dofwnkB/ T[dwK ftZu fJekJh d/wkbe ~ jh ;ko/ ezw eoB/ g?Id/ ;B.fJ; bJh g[okDh gqDkbh ftZu T[j ek|};zGkbD ns/ N?e; ftGkr d/ uZeo jhbrkT[Id/ ofjzd/ fi; dk yfwnk}k T[BQK d/tgko ~ G[rsDk g?Idk. i/eo fe;/ eko'pkohdk eko'pko eJh okiK ftZu j[zdk sK T[;d/ bJh sK w[;hps pD iKdh feT[Ife jooki ftZu N?e; ;zpzXh tyo/ fB:w j[zd/;B ns/ T[; ~ ;kfonK dk fXnkB oyDkg?Idk ;h. nfij/ ftZu T[; ~ Y/o ;ko/ek|}ks$d;skt/} th oyD/ g?Id/ ;B ns/

40 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

;ko/ gqfefonk N?e; th u[ekT[D/ g?Id/ ;B.pj[s xZN w[Bk\/ T[s/ ezw tkb/ S'N/ ns/dofwnkB/ T[dwK T[s/ fJ; ekoB pj[sp'M g? iKdk ;h. go ih n?; Nh bkr{j'D s'I pknd d/F Go ftZu eo d/ fB:wfJe ;wkB j' rJ/ jB ns/ doK th fJe'fijhnK j' rJhnK jB. fJ; s'I pkndS'N/ T[dwh eko'pko F[o{ eoB dk j¯;bki[Nk ;ed/ jB.

eJh soQK d/ eo j'D d/ eoBeo'pkohnK ~ ni/ sZe tZy-tZy eo ftGkrKftZu ikDk g?Idk ;h. Bkb jh T[BQK ~ eJhnfXekohnK d/ ;kjwD/ g/F th j'Dk g?Idk;h. fJBQK ftGkrK ftZu fGqFNkuko c?b/j'D d/ d'F th ek\h brd/ ;B. go ihn?; Nh ftZu ;G e[M nkBbkJhB j'Dk j?fi; ;dek N?e; nfXekohnK dk ;kjwDkeoB dh r[zikfJF jh BjhI j?. nfij/ftZu fGqFNkuko th BjhI j't/rk.

tZvk pk}ko-xZN bkrstZvk pk}ko-xZN bkrstZvk pk}ko-xZN bkrstZvk pk}ko-xZN bkrstZvk pk}ko-xZN bkrs

eko'pko F[o{ eofdnK jh ih n?; NhBkb n?w n?; n?w Jh bJh tZvh wzvhjk;b eoBh th n;kB j' ikt/rh. ni/sZe tZvhnK ezgBhnK fe;/ n?w n?; n?wJh s'I Ujh ;wkB b?IdhnK ;B fi; dhT[BQK d/ fJbke/ ftZu tX/o/ wzr j[zdh ;h.dofwnkBhnK ns/ S'NhnK T[sgkdefJekJhnK th fJe oki d/ nzdo jh pZMe/ ofj iKdhnK ;B, feT[Ife d{i/ oki ftZu;wkB t/uD T[s/ T[BQK ~ nzsookih N?e;brdk ;h. fJ; bJh T[BQK d/ rkjeK dhfrDsh xZN jh ofjzdh ;h. go ih n?;Nh bkr{ j'D d/ pknd fJj ;wZf;nkysw j' ikt/rh feT[Ife nrkT{I N?e;eq?fvN yohd iK fteoh d/ ;EkB T[s/fBoGo BjhI oj/rk. ;gZFN j? fedofwnkBhnK ns/ S'NhnK T[sgkdefJekJhnK ~ nfij/ ftZu pk}ko tXkT[Ddk g{ok w"ek fwb/rk.

ih n?; Nh dk fJe \kfJdk sK j[Ds'I jh fd;D bfrnk j?. j[D sZe s[;hI

fe;/ th oki dh ;ojZd T[s/ u?e BkfenKd/ d'jK gk;/ NoZeK ns/ d{i/ tgkoh tkjBKdhnK bzwhnK eskoK yVQhnK d/yd/ ;h.go ih n?; Nh d/ bkr{ j'D d/ Bkb jhu?e Bke/ ysw j' rJ/ jB fi; BkbY'nk-Y[nkJh ftZu bZr/ tkjBK dh nktkikJhj'o th ;[ykbh j' rJh j?. fJ; soQK;wkB fJe EK s'I d{i/ EK gj[zukT[D ftZugfjbK Bkb'I xZN ;wK br fojk j?.nfij/ ftZu bkrs th xNDh :ehBh j?,i' S'N/ T[dwhnK bJh fJe okjs dk ;pppD/rh.

nVuBKnVuBKnVuBKnVuBKnVuBK

\kfJfdnK d/ Bkb-Bkb fJ; ~ bkr{eoB ftZu eJh fdZesK th nk ojhnK

jB. fJBQK ftZu'I e[ZM w[FebK sK e[MfdBK ftZu jZb j' ikDrhnK go e[ZM dk

jZb j'D ftZu bzpk ;wK br ;edk j?ns/ j' ;edk j? fe y[d ;oeko ~ jh

fJ; ftZu dyb d/Dk gt/. gfjbh w[FebsK fJj j? fe f}nkdkso S'N/ T[dwh ns/

eko'pkoh ni/ sZe ek|}h ezw eoB d/nkdh ;B ns/ ezfgT{No Bkb T[BQK dk

tk;sk BK d/ pokpo ;h. fJ; s'I fJbktkbZyK eko'pkoh nfij/ th ;B i' eo d/

dkfJo/ s'I pkjo ofjzd/ ;B iK eZuk fpbpDk e/ N?e; dh u'oh eo b?Id/ ;B. go

ih n?; Nh d/ fB:wK d/ nB[;ko T[BQK d/bJh th eo gqDkbh dk fjZ;k pDBk }o{ohj' frnk j?. nfij/ eko'pkoh j[D w[FebftZu c; rJ/ jB ns/ T[BQK ~ ukoNovnekT[IN?IN dh wdd b?Dh g? rJh j?.fJe w[Ffeb fJj th j? fe ;h J/ th ihn?; Nh dhnK g/uhdrhnK ~ ni/ sZemhe s'I ;wM BjhI ;e/ jB.

;oeko fB:wK ns/ eo dh do d/wkwb/ ftZu th buhbk o[y ngDk ojh j?.

g{zih dh feZbsg{zih dh feZbsg{zih dh feZbsg{zih dh feZbsg{zih dh feZbs

d/F d/ fBo:ks ftZu brGr 45gqfsFs dk :'rdkB gkT[D tkbhnKdofwnkBhnK ns/ S'NhnK T[sgkdefJekJhnK d/ bJh ekoiFhb g{zih jw/Fkjh u[B"sh ojh j?. 80 gqfsFs s'I th tZXdofwnkBhnK ns/ S'NhnK T[sgkdefJekJhnK ~ ;zrms ns/ eJh j'oBK okjK:kfB ;z;Ekrs sohfenK Bkb eo}k BjhIfwb ;edk ns/ T[BQK ~ gfotkoe w?IpoKiK j'oBK eo}/ d/D tkfbnK fit/I feFkj{ekoK$nkVshnK dk ;jkok b?Dk g?Idkj?. ih n?; Nh d/ F[o{nksh fdBK ftZufJj w[Feb nkT[Idh fd; ojh j?. n;bftZu ih n?; Nh bkr{ j'D s'I gfjbK;oeko B/ 1H5 eo'V o[gJ/ sZe dk ;kbkBkeko'pko tkb/ ;/tk godkfsnK ns/ y[dok

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 41

tgkohnK ~ eo dkfJo/ s'I pkjo oZfynkj'fJnk ;h. go ih n?; Nh ftZu fJj j[DxNk e/ 20 bZy o[gJ/ eo fdZsh rJh j?:kfB fe fJ; s'I tZX eko'pko tkfbnK ~j[D eo t;{bDk ns/ u[ekT[Dk gt/rk.fJ; ~ n;kBh Bkb ;wMD bJh - i/eoe'Jh p?Noh iK fJBtoNo fsnko eoBtkbk e'Jh eko'pkoh ;kb ftZu 40 bZyo[gJ/ dk eko'pko eodk ;h sK 30 i{BsZe T[j eo e/ dkfJo/ s'I pkjo ;h gogfjbh i[bkJh s'I T[; T[s/ eo t;{fbnkikt/rk. i/eo T[j ezg'}hFB :'iBk ftZunkT[Idk j? sK eo dh do xN oj/rhBjhI sK eo dh do tZX oj/rh ns/ nr/s'I eo eq?fvN d/ c/o ftZu T[; dh ek\hoew nNeh th oj/rh. ekoiFhb g{zih dhfJ; ewh ~ g{ok eoB bJh i/eo S'NhT[sgkde fJekJh ~ eo} b?Dk g? iKdk j?sK T[; T[s/ ftnki dk p'M tX ikt/rkfeT[Ife T[go dZf;nk frnk j? fe p?IeKns/ ftZsh ;z;EktK s'I S'N/ T[dwhnK ~pj[s xZN eo}k fwbdk j?.

ih n?; Nh gqDkbh d/ sfjs fe;/fJe t;s{ s/ eo dh fJe jh do bkr{j' rJh j?, Gkt/I T[j nkw fe;w dht;s{ j't/ iK ftbk;sk dh Fq/Dh ftZunkT[D tkbh t;s{. i/eo eZgfVnK ns/i[ZfsnK ~ SZv fdZsk ikt/ sK S'N/ T[`dwhfJ; ftZu wks yk ;ed/ jB. T[dkjoDd/ s"o s/ N?bhth}B pDkT[D tkbhnK;kohnK Bkwh frokwh pj[okFNoh ezgBhnKd/F ftZu w"i{d jB.go seohpB jo/eoki ftZu e[M d/;h ezgBhnK th j[zdhnKjB i' r[wBkw fij/ poKv d/ pj[s ;;s/Nh th fsnko eodh j?. fJj ezgBhnKn?w n?; n?w Jh dh Fq/Dh ftZu jhnkT[IdhnK jB ns/ fJBQK dk eko'pko thpj[s xZN j[zdk j?. go ih n?; Nh d/nXhB fizBk eo n?b ih, ;?w;zr, ;'Bhnkfd ezgBhnK d/ Nh th T[s/ t;{fbnkikt/rk, T[Bk jh eo S'NhnK T[sgkdefJekJhnK d[nkok fsnko Nh th T[s/ th

br/rk. ;[Gkte j? fe nfij/ ftZu tZvhnKezgBhnK dk w[ekpbk eoB dh T[BQK dh;woZEk xZN j' ikt/rh ns/ nfijhnK eJhfJekJhnK pzd j'D dk ydFk g?dk j'ikt/rk.

Gkos dh nkofEesk fe;/ ;w/I y/shgqXkB j[zdh ;h go j[D fJj s/}h Bkb;/tk gqXkB j[zdh ik ojh j?. tZv/ FfjoKftZu sK ]k; eoe/ ;/tk y/so s/}h BkbnZr/ tX fojk j?. d/F d/ ;/tk y/so ftZun;zrfms y/so :kfB S'N/ eko'pkohnK dkfJ; ;w/I p'bpkbk j?. go ih n?; NhftZu eko'pkoh ;hwk xZN eoB ekoB fJBQKftZu'I eJhnK ~ eo dkfJo/ ftZu nkT[Dkgt/rk ns/ 18 gqfsFs dh do Bkb eoth u[ekT[Dk gt/rk. fJ; s'I fJbktk i/eofe;/ T[`dwh dk ;/tk eko'pko fJe s'I tZXokiK ftZu j? sK T[; ~ fB:w d/ w[skpetZy-tZy gziheoB eoBk gt/rk. fJ; soQKi/eo fJ; dh fJe fJekJh d{i/ oki ftZuw"i{d d{ih fJekJh ~ ;/tk gqdkB eodh j?sK th T[; ~ eo GoBk gt/rk.

S'NhnK fJekJhnK T[s/ n;oS'NhnK fJekJhnK T[s/ n;oS'NhnK fJekJhnK T[s/ n;oS'NhnK fJekJhnK T[s/ n;oS'NhnK fJekJhnK T[s/ n;o

ih n?; Nh ftZu eJh S'NhnK fJekJhnKd/ eko'pko T[s/ ekch n;o gt/rk. n;bftZu ih n?; Nh t;{bD ns/ u[ekT[Dtkbh nfijh fe;/ th ezgBh ~ fJBg[Neq?fvN BjhI fwb/rk fi; ~ g{osh eoBtkbh fJekJh B/ ih n?; Nh BjhI Gfonkj?. fJ; dk yfwnk}k th n?w n?; Nh ~jh G[rsDk gt/rk. fw;kb d/ s"o s/ i/e'Jh ezgBh w'No;kJheb d/ bJh g[oi/pDkT[Idh j? ns/ T[; dk ;kbkBk eko'pkoih n?; Nh d/ bJh s?n jZd s'I xZN j?iK T[; B/ ezg'}hFB :'iBk u[D bJh j?.j[D T[; s'I g[oi/ yohdD tkbh w'No;kJhebfBowksk ezgBh nr/sk eo eq?fvN BjhI b?;edh feT[Ife g[oi/ pDkT[D tkbh fJekJhB/ jh ih n?; Nh BjhI Gfonk j?. nfij/ftZu fBowksk ezgBh fJ; fJekJh s'I Bksks'V e/ ih n?; Nh GoB tkbh fe;/ j'o

fJekJh s'I g[oi/ yohdDk F[o{ eo ;edhj?. nfijk fJ; bJh j' fojk j? feT[Ife|?o gzihfeqs fJekJh s'I ;wkB yohdD s/T[; ;wkB T[s/ eo GoB dh f}zw/tkoh thgzihfeqs fJekJh dh j't/rh. fJ; ~ @@foto;ukoi## gqDkbh dk Bkw fdZsk frnk j?.

foto; ukoi gqDkbhfoto; ukoi gqDkbhfoto; ukoi gqDkbhfoto; ukoi gqDkbhfoto; ukoi gqDkbh

g{osh eosktK dh pikJ/ w[Zy ezgBhs'I eo t;{bD dh fJj gqDkbh ni/ sZe;/tk eo ftZu'I jh ;h go j[D T[; ~t;sK dh g{osh ftZu bkr{ eo fdZskfrnk j?. fJ; Bkb w[Zy ezgBh ~ gfjbKd/ w[ekpb/ tX/o/ d;skt/} sK oyD/ jhg?Dr/ ns/ g{osh eosktK d/ fjZ;/ dk eod/D d/ uZeo ftZu T[; dh ekoiFhb g{zihth c; ojh j?. fJ; tiQk Bkb 20 bZyo[gJ/ d/ xZN eko'pko tkbhnK fJekJhnKT[s/ th gziheoB eotkT[D dk dpkn g?fojk j?.

nzs ftZu, e[ZM ;w/I dh w[Feb }o{onzs ftZu, e[ZM ;w/I dh w[Feb }o{onzs ftZu, e[ZM ;w/I dh w[Feb }o{onzs ftZu, e[ZM ;w/I dh w[Feb }o{onzs ftZu, e[ZM ;w/I dh w[Feb }o{o

j' ;edh j? go bzp/ no;/ ftZuj' ;edh j? go bzp/ no;/ ftZuj' ;edh j? go bzp/ no;/ ftZuj' ;edh j? go bzp/ no;/ ftZuj' ;edh j? go bzp/ no;/ ftZu

fJ; Bkb ;oekoh y}kBk thfJ; Bkb ;oekoh y}kBk thfJ; Bkb ;oekoh y}kBk thfJ; Bkb ;oekoh y}kBk thfJ; Bkb ;oekoh y}kBk th

tX/rk ns/ eko'pkohnK ~ th Y/otX/rk ns/ eko'pkohnK ~ th Y/otX/rk ns/ eko'pkohnK ~ th Y/otX/rk ns/ eko'pkohnK ~ th Y/otX/rk ns/ eko'pkohnK ~ th Y/o

;ko/ eoK Bkb i{MD dh pikJ/ fJe;ko/ eoK Bkb i{MD dh pikJ/ fJe;ko/ eoK Bkb i{MD dh pikJ/ fJe;ko/ eoK Bkb i{MD dh pikJ/ fJe;ko/ eoK Bkb i{MD dh pikJ/ fJe

jh eo ndk eoe/ nkgDh ewkJhjh eo ndk eoe/ nkgDh ewkJhjh eo ndk eoe/ nkgDh ewkJhjh eo ndk eoe/ nkgDh ewkJhjh eo ndk eoe/ nkgDh ewkJh

tXkT[D dk w"ek fwb/rk. fJ; s'ItXkT[D dk w"ek fwb/rk. fJ; s'ItXkT[D dk w"ek fwb/rk. fJ; s'ItXkT[D dk w"ek fwb/rk. fJ; s'ItXkT[D dk w"ek fwb/rk. fJ; s'I

fJbktk w'dh ;oeko B/ fJ; wkwb/fJbktk w'dh ;oeko B/ fJ; wkwb/fJbktk w'dh ;oeko B/ fJ; wkwb/fJbktk w'dh ;oeko B/ fJ; wkwb/fJbktk w'dh ;oeko B/ fJ; wkwb/

T[s/ fizBK buhbk o[y ngDkfJnkT[s/ fizBK buhbk o[y ngDkfJnkT[s/ fizBK buhbk o[y ngDkfJnkT[s/ fizBK buhbk o[y ngDkfJnkT[s/ fizBK buhbk o[y ngDkfJnk

j? T[; ~ d/yd/ j'J/ fJj T[whdj? T[; ~ d/yd/ j'J/ fJj T[whdj? T[; ~ d/yd/ j'J/ fJj T[whdj? T[; ~ d/yd/ j'J/ fJj T[whdj? T[; ~ d/yd/ j'J/ fJj T[whd

brkT[Dh p/wkBh BjhI brdh febrkT[Dh p/wkBh BjhI brdh febrkT[Dh p/wkBh BjhI brdh febrkT[Dh p/wkBh BjhI brdh febrkT[Dh p/wkBh BjhI brdh fe

;kohnK ;wZf;nktK j"bh-j"bh jZb;kohnK ;wZf;nktK j"bh-j"bh jZb;kohnK ;wZf;nktK j"bh-j"bh jZb;kohnK ;wZf;nktK j"bh-j"bh jZb;kohnK ;wZf;nktK j"bh-j"bh jZb

eo bJhnK ikDrhnK.eo bJhnK ikDrhnK.eo bJhnK ikDrhnK.eo bJhnK ikDrhnK.eo bJhnK ikDrhnK.

(b/ye nkofEe d?fBe ;wkuko gZso fpiB/;;N?Ivov ftZu i[nkfJzN fBT{} n?vhNo jB.fJ; d"okB T[j g{ot ;ztkd ;fwsh @:{Bhtkosk#ftZu ezw eo u[Ze/ jB. r[o{ izG/FtoftFtftfdnkb/ ns/ e[o{eF/so ftFtftfdnkb/ftZu ;zpzX whvhnk ;z;EkBK ftZu nfXnkgB

eo u[Ze/ jB )

e-mail :[email protected]

42 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

ih n?`; Nh nB/eK w;fbnK dk fJe jZbih n?`; Nh nB/eK w;fbnK dk fJe jZbih n?`; Nh nB/eK w;fbnK dk fJe jZbih n?`; Nh nB/eK w;fbnK dk fJe jZbih n?`; Nh nB/eK w;fbnK dk fJe jZb

j;w[y nvhnkj;w[y nvhnkj;w[y nvhnkj;w[y nvhnkj;w[y nvhnk

fjbh i[bkJh 2017 ~ d/F d/nkofEe fJfsjk; ftZu fJe

;[Bfjo/ fdB dh soQK wzfBnk ikt/rk.fJj T[j fdB j? id'I ;kohnK oki ;oekoKns/ e/Ido ;oeko B/ fwb e/ d/F ftZungqsZy eo dh fJe BthI gqDkbh F[o{ ehsh;h, fJ; gqDkbh dk Bkw j? ih n?; Nh(t;s{ ns/ ;/tk eo). d/F d/ okFNogshns/ gqXkB wzsoh tb'I 30 i{B oks ~ id'IfJ; gqDkbh dh F[o{nks ehsh rJh sKfJ; fJfsjk;e ;wkrw ftZu gqXkB wzsohih B/ t;s{ ns/ ;/tk eo (ih n?; Nh)dh fJe BthI gfoGkFk fdZsh. T[BQK fejkfe ih n?; Nh r[v (tXhnk) ns/ f;zgb(;ob) N?e; j?. fJ; BthI gqDkbh ~nk}kdh d/ pknd dk ;G s'I tZvk eo;[Xko feT[I wzfBnk iKdk j?< fJ; b/yokjhI w?I ih n?; Nh d/ ;o{g, fJ; d/ e[ZMckfJd/ ns/ ih n?; Nh ftZu eo t;{bhns/ foNoB GoB dh gqfefonk eh j't/rhfJ; d/ e[ZM fpzd{nK T[s/ ukBDk gktKrk.

j[D sZe e/Ido ;oeko tb'I eJhtZy-tZy t;sK T[s/ T[sgkdB eo, tkX{T[sgkdB eo, tkX{ ;hwk eo, j'o ftF/FtkX{ eo nkfd Bkw d/ tZy-tZy eo brkJ/iKd/ ;B ns/ ;/tktK T[go ;/tk eobrkfJnk iKdk ;h. oki ;oeko tb'I t?Ne/Idoh fteoh eo, yohd eo, wB'oziBeo, bkNoh eo, u[zrh eo, dkybk eo d/Bkw T[s/ tZy-tZy eo brkJ/ iKd/ oj/;B. fJ; s'I fJbktk e/Ido ns/ okiK tb'IeJh soQK d/ tZyo/-tZyo/ T[g-eo th brkJ/

ggggg iKd/ jB. ih n?; Nh ftZu j[D ;ko/ tZy-tZy eo fBeb ikDr/ ns/ f;oc fJe eoih n?; Nh br/rk i' ;kohnK t;sK ns/;/tktK T[s/ br/rk. fJe t;s{ d/ T[goi' th ih n?; Nh eo dh do j't/rh T[jg{o/ d/F ftZu fJe jh oj/rh.

tZvh frDsh ftZu e/Ido ns/tZvh frDsh ftZu e/Ido ns/tZvh frDsh ftZu e/Ido ns/tZvh frDsh ftZu e/Ido ns/tZvh frDsh ftZu e/Ido ns/okiK tb'I brkJ/ ik oj/ eoKokiK tb'I brkJ/ ik oj/ eoKokiK tb'I brkJ/ ik oj/ eoKokiK tb'I brkJ/ ik oj/ eoKokiK tb'I brkJ/ ik oj/ eoK~ fwbk e/ fJewkso eo~ fwbk e/ fJewkso eo~ fwbk e/ fJewkso eo~ fwbk e/ fJewkso eo~ fwbk e/ fJewkso eopDk fdZs/ ikD Bkb eJh eopDk fdZs/ ikD Bkb eJh eopDk fdZs/ ikD Bkb eJh eopDk fdZs/ ikD Bkb eJh eopDk fdZs/ ikD Bkb eJh eons/ d'jo/ eoK dh ;wZf;nkns/ d'jo/ eoK dh ;wZf;nkns/ d'jo/ eoK dh ;wZf;nkns/ d'jo/ eoK dh ;wZf;nkns/ d'jo/ eoK dh ;wZf;nkjZb j' ikt/rh ns/ ;zrfmsjZb j' ikt/rh ns/ ;zrfmsjZb j' ikt/rh ns/ ;zrfmsjZb j' ikt/rh ns/ ;zrfmsjZb j' ikt/rh ns/ ;zrfmsokFNoh pk}ko d/ bJh okjokFNoh pk}ko d/ bJh okjokFNoh pk}ko d/ bJh okjokFNoh pk}ko d/ bJh okjokFNoh pk}ko d/ bJh okj;kc j' ikt/rk. T[gG'rsktK;kc j' ikt/rk. T[gG'rsktK;kc j' ikt/rk. T[gG'rsktK;kc j' ikt/rk. T[gG'rsktK;kc j' ikt/rk. T[gG'rsktKdh B}o s'I d/yhJ/ sK ;G s'Idh B}o s'I d/yhJ/ sK ;G s'Idh B}o s'I d/yhJ/ sK ;G s'Idh B}o s'I d/yhJ/ sK ;G s'Idh B}o s'I d/yhJ/ sK ;G s'It Zvk bkG fJj j't/rk fetZvk bkG fJj j't/rk fetZvk bkG fJj j't/rk fetZvk bkG fJj j't/rk fetZvk bkG fJj j't/rk fet;sK T[s/ brD tkb/ eo d/t;sK T[s/ brD tkb/ eo d/t;sK T[s/ brD tkb/ eo d/t;sK T[s/ brD tkb/ eo d/t;sK T[s/ brD tkb/ eo d/p'M ftZu ewh nkt/rh. nZip'M ftZu ewh nkt/rh. nZip'M ftZu ewh nkt/rh. nZip'M ftZu ewh nkt/rh. nZip'M ftZu ewh nkt/rh. nZifJj eo p'M 25 gqfsFs s'IfJj eo p'M 25 gqfsFs s'IfJj eo p'M 25 gqfsFs s'IfJj eo p'M 25 gqfsFs s'IfJj eo p'M 25 gqfsFs s'I30 gqfsFs d/ brGr j?.30 gqfsFs d/ brGr j?.30 gqfsFs d/ brGr j?.30 gqfsFs d/ brGr j?.30 gqfsFs d/ brGr j?.ih n?`; Nh d/ bkr{ ehs/ ikDih n?`; Nh d/ bkr{ ehs/ ikDih n?`; Nh d/ bkr{ ehs/ ikDih n?`; Nh d/ bkr{ ehs/ ikDih n?`; Nh d/ bkr{ ehs/ ikDBkb Gkosh T[sgkde xo/b{Bkb Gkosh T[sgkde xo/b{Bkb Gkosh T[sgkde xo/b{Bkb Gkosh T[sgkde xo/b{Bkb Gkosh T[sgkde xo/b{ns/ nzsookFNoh wzvh ftZuns/ nzsookFNoh wzvh ftZuns/ nzsookFNoh wzvh ftZuns/ nzsookFNoh wzvh ftZuns/ nzsookFNoh wzvh ftZuw[ekpbk eo ;eDr/. nfXn?BKw[ekpbk eo ;eDr/. nfXn?BKw[ekpbk eo ;eDr/. nfXn?BKw[ekpbk eo ;eDr/. nfXn?BKw[ekpbk eo ;eDr/. nfXn?BKs'I gsk ubdk j/ fe fJ;s'I gsk ubdk j/ fe fJ;s'I gsk ubdk j/ fe fJ;s'I gsk ubdk j/ fe fJ;s'I gsk ubdk j/ fe fJ;Bkb nkofEe ftek; T[s /Bkb nkofEe ftek; T[s /Bkb nkofEe ftek; T[s /Bkb nkofEe ftek; T[s /Bkb nkofEe ftek; T[s /th pj[s T[sFkjiBe n;oth pj[s T[sFkjiBe n;oth pj[s T[sFkjiBe n;oth pj[s T[sFkjiBe n;oth pj[s T[sFkjiBe n;ogt/rk.gt/rk.gt/rk.gt/rk.gt/rk.

;zftXkB ftZu ih n?; Nh T[s/ (do;fjs) ;ko/ wjZstg{oB wkwfbnK T[s/c?;bk b?D d/ bJh g{ok nfXeko ih n?;Nh ekT[If;b ~ fdZsk frnk j?. ekT[If;b

dh p?me ftZu ni/ sZe i' c?;b/ j'J/ jBT[BQK ftZu'I w[Zy \?;b/ fJj jB fe ;kohnKt;sK T[s/ 4 doK ftZu'I fe;/ fJe do dkeo br/rk - 5 gqfsFs, 12 gqfsFs, 18gqfsFs ns/ 28 gqfsFs. fJ; s'I fJbktke[ZM t;sK ns/ ;/tktK nfijhnK jB fiBQKT[go e'Jh eo BjhI br/rk. :kfB feT[j S'N gqkgs ;{uh dh t;s{ j't/rh.;'Bk, uKdh ns/ fJ; s'I pD/ rfjfDnK d/T[go fJe ftF/F do j't/rh. fBo:kseoB tkbh t;s{ T[s/ i' th eo d/F d/nzdo u[ekfJnk j't/rk T[; dk g{ok foczvfwb/rk. dokwd ehsh rJh t;s{ T[s/;hwk eo s'I fJbktk T[BK jh ih n?; Nhbr/rk fizBk d/F d/ nzdo ih n?; NhT[; t;s{ d/ bJh j?. ih n?; Nh bkr{eoB s'I pknd tgkohnK ns/ T[sgkdeK~ fJe jh eo dh gqfefonk g{oh eoBhgt/rh. ;G s'I tZvk \kfJdk S'N/ tgkohnK~ fdZsk frnk j?. ni/ d/F ftZu f}nkdksookiK ftZu 10 bZy s'I T[go dk NoBUtoeoB tkb/ tgkohnK ~ t?N GoBk g?Idk;h. ih n?; Nh ftZu ftF/F Fq/Dh d/gjkVh fJbkfenK tkb/ okiK ftZu fJj;hwk 20 bZy o[gJ/ dh eo fdZsh rJhj?. fJ; dk wsbp fJj j'fJnk fe fi;tgkoh dk ;kbkBk NoBUto 10 bZy o[gJ/s'I 20 bZy o[gJ/ d/ ftueko ;h T[; ~th j[D e'Jh eo BjhI d/Dk gt/rk ns/ Bkjh T[; bJh gziheoB eotkT[Dk bk}whj't/rk. j[D t?N, ;/tk eo ns/ n?e;kJh}Bzpo fi; d/ e'b jB T[BQK ftZu'I f}nkdkso

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 43

dk gziheoB ih n?; Nh gqfefonk ftZu j'u[Zek j?.

ih n?; Nh ftZu jo tgkoh ~ wjhB/ftZu fJe tko w[Zy foNoB GoBh gt/rhns/ nkgDh eo dh ndkfJrh eoBhgt/rh. fe;/ th t;s{ iK ;/tk T[s/ i' theo u[ekT[Dk j?, T[; ftZu'I yohddkoh T[s/bfrnk i' eo Go fdZsk frnk j? T[; dkg{ok nrkT{I eo eq?fvN jo tgkoh ~ nkgfwb/rk. foNoB ckJhb eoB dh g{ohgqfefonk nkBbkJhB j?. i/eo s[;hI nkgDkfj;kp feskp ih n?; Nh tb'I fdZsh rJhn?e;b FhN ftZu oy'r/ sK jo wjhB/Ujh fj;kp feskp nkgD/ nkg nkBbkJhBN{b dh wdd Bkb foNoB ftZu dpdhbj' ikt/rk.

i/eo e'Jh tgkoh nkgDk g{ok ;wkBf;oc y[dok$E'e rqkjeK ~ t/udk j? (phN{ ;h) sK nfij/ tgkoh dh foNoB pj[sjh ;ob j't/rh fi; ftZu w[Zb nB[;koNoBUto fdykT[Idk j't/rk. i/eo e'Jhtgkoh i' ezg'ihFB ;ehw dk bkG T[mkT[Idkj? ns/ fi; dk NoBUto 50 bZy o[gJ/s'I xZN j? nfij/ tgkoh tb'I jo wjhB/ftZu BjhI, go 3 wjhB/ ftZu foNoBGoBk j't/rk, fi; ftZu nkgDk e[ZbNoBUto th fdykT[Dk j't/rk.

i' tgkoh fpiB/; ~ fpiB/; (ph N{ph) t;s{ t/u oj/ jB T[; ~ fteoh dhjo fJBtkJh; dh g{oh s\;hb foNoBftZu d/Dh j't/rh. jo tgkoh id'I nkgDhfteoh dh ikDekoh wjhB/ dh 10 sohesZe ih n?; Nh dh t?p;kJhN T[s/ foNoBd/ ckow ftZu gk d/t/rk sK T[; d/ tb'Iehsh rJh yohddkoh dk g{ok t/otknkgD/ nkg T[; d/ yohddkoK ~ nkgDhih n?; Nh nko-2 (ih n?; Nh nkBbkJhBnekT[IN) ftZu fd; ikt/rk.

yohddko tgkoh tb'I T[; ~ d/y e/@mhe j?# T[s/ efbe eoB Bkb tgkoh dkg{ok foNoB ezfgT{No ftZu jh T[; d/

;kjwD/ nk ikt/rk. fi; ~ ;thekoeoB T[s/ tgkoh dh eo d/Ddkoh ns/nrkT{I eo eq?fvN dk g{ok t/otk ih n?;Nh gqDkbh dtkok nkgD/ nkg fsnkoeoe/ F[ZX eo d/Ddkoh d/ Bkb fdykfJnkikt/rk. eo d/Ddkoh ns/ nrkT{I eoeq?fvN d/ ftueko dk nzso, tgkoh ~GoBk j't/rk. eo nkBbkJhB iK p?IeftZu iwQK eoBk j't/rk. fJ; s'I pkndtgkoh ~ wjhB/ dh 20 sohe sZe ezfgT{Nod[nkok fsnko ehsk frnk nzsw foNoBih n?; Nh nko-3 ~ efbe eoe/ ;pfwNeoBk j't/rk.

fpiB/;-2 fpiB/; b?D d/D ftZufJe nfijk gqpzX ehsk frnk j? fi; ~n;hI nr/sk eo iK eq?fvN foto;befjzd/ jK :kfB fe i' s[jk~ nrkT{I eoeq?fvN fwbdk j? T[; ~ tkg;h dk ezw.fJ; d/ pko/ ftZu ekch b'eK B/ fuzskiskJh j? go i/eo g{oh gqfeonk ~ s[;hI;wM'r/ sK fJ; dh g{oh jwkfJs eoBbJh fsnko j' ikt'r/. fit/I fe gfjbKfejk frnk fe s[;hI fi; e'b'I t;s{ yohdhj? T[BQK B/ T[j b?D d/D nkgDh foNoBftZu wjhB/ dh 10 sohe sZe fdyk fdZskj? sK s[jk~ nr/sk eo eq?fvN fwbikt/rk. wzB bU s[jk~ t;s{ t/uD tkbkftnesh T[; fJBtkJh; ~ nkgDh foNoBftZu BjhI gkT[Idk sK th s[jk~ fJj w"ekfwb/rk fe s[;hI T[; ~ nkgDh ih n?;Nh-2 foNoB ftZu wjhB/ dh 15 sohesZe fdyk fdU ns/ nfijk eoB BkbT[; wjhB/ ftZu s[jk~ s[jkv/ efjD T[s/g{ok nrkT{I eq?fvN fwb ikt/rk.

fJ; s'I pknd s[jk~ T[; tgkohBkb ;zgoe eoBk gt/rk ns/ T[; ~ fJj;wMkT[Dk j? fe T[j T[; b?D d/D ~nkgDh foNoB ftZu fdykt/ sK fe s[jk~i' nr/sk eo eq?fvN fwb frnk j? T[;dk foto;b nrb/ wjhB/ ftZu BjhIeoBk gt/rk.

s[jk~ fJ; bJh g{ok 30 fdB dk;wK fwb/rk ns/ fJ; d/ pkti{d i/eos[jk~ t;s{ t/uD tkbk tgkoh fJ; b?Dd/D ~ ;theko BjhI eodk j? ns/nkgDh foNoB ftZu BjhI fdykT[Idk j? sKnrb/ wjhB/ s[jkvh eo foNoB ftZu fJjnr/sk eo eq?fvN i' s[jk~ fwb u[Zek ;hT[; ~ foto; ehsk ikt/rk. jo tgkohdk fJj \o} j? fe nfij/ tgkohnK Bkbjh eko'pko eoB i' s[jkv/ e'b'I eo t;{beoB s'I pknd ;oeko e'b fJ; ~ iwQkeotkJ/. jo fJe tkgoh dhnK ykwhnK d/nXko T[s/ T[BQK ~ fJe nB[gkbB o/fNzrth fdZsh ikt/rh, fi; ~ j'o ;ko/ tgkohd/y ;eDr/. sK fe pko-pko rbsheoB tkb/ tgkoh Bkb tgko eoB ftZus[;hI ;[u/s oj'.

ih n?; Nh bkr{ eoB s'I pknd 20fdB d/ nzdo i' nB[Gt j'fJnk j? T[;s'I fJj ;kps j[zdk j? fe ih n?; Nh ;jhwkfJB/ ftZu nkw nkdwh d/ bJh ns/d/F d/ noEszso d/ bJh pj[s bkj/tzd;kps j't/rk. ih n?; Nh bkr{ eoB s'Ipknd ekch b'eK bJh }o{oh t;sK dhnKehwsK xZN j[zdhnK fdykJh d/ ojhnKjB. fJe d' y/soK ~ SZv e/ pkeh ;ko/y/soK d/ tgkohnK B/ th fJ; gqDkbh dk;tkrs ehsk j?. ih n?; Nh ftZu dkybj'D tkb/ tgkohnK dh frDsh j[D fdB'-fdB tX ojh j?. fJ; Bkb fJj ;kpsj' fojk j? fe ih n?; Nh d/ nkT[D s'Ipknd N?e; dk dkfJok tX/rk ns/ okins/ e/Ido ;oeko ~ wkbh t;hbk T[gbpXj't/rk.

(b/ye Gkosh gqFk;fBe ;/tk (nkJh J/ n?`;)d/ nfXekoh jB ns/ toswkB ftZu ftZswzsokbk d/ oki;t ftGkr ftZu ;eZso jB.ihn?; Nh F[o{ eoB ns/ p?Ifezr ;[XkoK ;w/sftfGzB nkofEe BtkukoK dh F[o{nks ftZu

fJ; dh ;orow G{fwek ojh j?.)

e-mail :[email protected]

44 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

buhb/ o[y Bkb pDh rZbbuhb/ o[y Bkb pDh rZbbuhb/ o[y Bkb pDh rZbbuhb/ o[y Bkb pDh rZbbuhb/ o[y Bkb pDh rZb

gkfJb ;e;/BkgkfJb ;e;/BkgkfJb ;e;/BkgkfJb ;e;/BkgkfJb ;e;/Bk

;d d/ e/Idoh jkb ftZu xVhs/ 30 i{B dh nZXh oks ~ id'I

wjhBk pdbD dh xVh nkJh sK d/F B/fJe Bt/I d"o ftZu edw ofynk. Bkb jht;s{ ns/ ;/tktK eo (ih n?; Nh)gqDkbh g{o/ d/F ftZu bkr{ j' rJh. fJ;d/ Bkb jh nk}kdh d/ brGr 70 ;kbpknd d/F ~ eoK d/ izikb s'I thnk}kdh fwbh ns/ pj[s n;kB gqDkbhbkr{ j' rJh. nNb fpjkoh tkigkJh;oeko B/ 2000 ftZu ih n?; Nh dhebgBk ehsh ;h ns/ T[; s'I pkndeKro; dh nrtkJh tkbh ;KM/ gqrshFhbrmi'V dh ;oeko B/ th fJ; T[s/ m';ezw ehsk ;h. go f;oc fJzBk efjDBkb ih n?; Nh dk f;jok Gkosh iBskgkoNh dh nrtkJh tkbh w"i{dk okFNohiBsKsoe rmi'V ;oeko s'I y'fjnk BjhIik ;edk. id'I fJj ;oeko pDh ;h sKb'e ih n?; Nh ~ G[Zb rJ/ ;B, go w'dh;oeko B/ f;oc fszB ;kbK d/ nzdo fi;s/}h Bkb fJ; ~ ;keko ehsk fJjgqFz;k:'r j?.

fgSbh ;oeko d/ ;w/I ftZu ih n?;Nh T[s/ ;kfonK ~ ok}h eoBk w[Ffeb j'fojk ;h feT[Ife okiK ns/ e/Ido d/ ftZunfXekoK dh tzv ns/ ih n?; Nh doKT[s/ fJe okJ/ ekfJw j' jh BjhI ojh ;h.fJ; s'I fJbktk okiK ~ eo wkbhJ/ ftZuewh d/ ]fwnk}/ dh g{osh fet/I ehshikt/rh, fJj th s?n BjhI j' gk fojk ;h.go w"i{dk e/Ido ;oeko B/ fJe-fJe eoe/

;kohnK nVuBK gko eo bJhnK. fJjezw n;kB BjhI ;h. ih n?; Nh dhnKFosK ns/ doK s?n eoB d/ bJhT[sgkde okiK ns/ ygs eoB tkb/ okiKdhnK ;wZf;nktK dk g[bzdk ;?IeV/ nfXekohnK;kjwD/ oZy fdZsk frnk ;h. eJh wjhfBnKftZu nB/eK p?meK s'I pknd ih n?; NhdoK dk nkyoh w;"dk fsnko ehsk frnk.

fgSbh ;oeko t/b/ ih n?; Nh bkr{Bk j'D dk tZvk ekoB okiK ns/ e/Idoftukb/ eo dh tzv ns/ w[nkt}/ dh oewT[s/ MrVk ;h. gqXkB wzsoh B/ tZy-tZywzsohnK ~ tZy-tZy okiK Bkb rZbpkseoB dk f}zwk ;¯fgnk ns/ nyho eowkbhJ/ d/ pdb/ fwbD tkb/ w[nkt}/ dho}kwzdh j' rJh. fJ; s'I pknd eodhnK doK ns/ d{i/ w[ZfdnK T[s/ rZbpDdh rJh ns/ ih n?; Nh bkr{ j'Dks?n j' frnk. fJ; s'I pknd w'dh;oeko B/ gqFk;Be gZXo T[s/ ih n?; Nhd/ bJh izr S/V fdZsh ns/ Bowh dhe'Jh r[zikfJF BjhI SZvh. e/Ido ;oeko2015 s'I jh fJB\'f;; dh nrtkJh ftZuih n?; Nh B?Ntoe fsnko eotk ojh;h. fJj B?Ntoe n;b ftZu ih n?; Nhdh ohVQ dh jZvh j? ns/ fJ; d/ bJhfezBh fwjBs ehsh rJh j't/rh fJ; dknzdk}k fJ;/ rZb s'I brkfJnk ik ;edkj? fe fJj jo wjhB/ brGr 300 eo'VfpbK T[s/ ekotkJh eo/rk. fJ; d/ Bkbjh fJB\'f;; B/ j}koK eo nfXekohnK ~ih n?; Nh bJh f;ybkJh th d/ fdZsh j?.

;z;z;z;z;z

ih n?`; Nh dhnK doK gfjbhih n?`; Nh dhnK doK gfjbhih n?`; Nh dhnK doK gfjbhih n?`; Nh dhnK doK gfjbhih n?`; Nh dhnK doK gfjbh

tko ;kjwD/ nkT[D d/ pknd s'Itko ;kjwD/ nkT[D d/ pknd s'Itko ;kjwD/ nkT[D d/ pknd s'Itko ;kjwD/ nkT[D d/ pknd s'Itko ;kjwD/ nkT[D d/ pknd s'I

;kohnK ;ZBnsK ns/ y/so T[BQK;kohnK ;ZBnsK ns/ y/so T[BQK;kohnK ;ZBnsK ns/ y/so T[BQK;kohnK ;ZBnsK ns/ y/so T[BQK;kohnK ;ZBnsK ns/ y/so T[BQK

ftZu ewh eoB bJh ;oeko ~ftZu ewh eoB bJh ;oeko ~ftZu ewh eoB bJh ;oeko ~ftZu ewh eoB bJh ;oeko ~ftZu ewh eoB bJh ;oeko ~

nghb eo ojhnK ;B, fi; dhnghb eo ojhnK ;B, fi; dhnghb eo ojhnK ;B, fi; dhnghb eo ojhnK ;B, fi; dhnghb eo ojhnK ;B, fi; dh

nDd/yh BjhI ehsh rJh ns/nDd/yh BjhI ehsh rJh ns/nDd/yh BjhI ehsh rJh ns/nDd/yh BjhI ehsh rJh ns/nDd/yh BjhI ehsh rJh ns/

]}kBk ftGkr Bkb ftuko eoB s'I]}kBk ftGkr Bkb ftuko eoB s'I]}kBk ftGkr Bkb ftuko eoB s'I]}kBk ftGkr Bkb ftuko eoB s'I]}kBk ftGkr Bkb ftuko eoB s'I

pknd doK ftZu fizBk ;zGt j'pknd doK ftZu fizBk ;zGt j'pknd doK ftZu fizBk ;zGt j'pknd doK ftZu fizBk ;zGt j'pknd doK ftZu fizBk ;zGt j'

;fenk ;'X eo fdZsh rJh.;fenk ;'X eo fdZsh rJh.;fenk ;'X eo fdZsh rJh.;fenk ;'X eo fdZsh rJh.;fenk ;'X eo fdZsh rJh.

fw;kb d/ s"o s/ nuko, w;kb/,fw;kb d/ s"o s/ nuko, w;kb/,fw;kb d/ s"o s/ nuko, w;kb/,fw;kb d/ s"o s/ nuko, w;kb/,fw;kb d/ s"o s/ nuko, w;kb/,

uNDhnK, w[oZp/ pDkT[D tkfbnKuNDhnK, w[oZp/ pDkT[D tkfbnKuNDhnK, w[oZp/ pDkT[D tkfbnKuNDhnK, w[oZp/ pDkT[D tkfbnKuNDhnK, w[oZp/ pDkT[D tkfbnK

ftZu xo/b{ ;ZBnsK ns/ S'NhnKftZu xo/b{ ;ZBnsK ns/ S'NhnKftZu xo/b{ ;ZBnsK ns/ S'NhnKftZu xo/b{ ;ZBnsK ns/ S'NhnKftZu xo/b{ ;ZBnsK ns/ S'NhnK

T[sgkde fJekJhnK dh frDshT[sgkde fJekJhnK dh frDshT[sgkde fJekJhnK dh frDshT[sgkde fJekJhnK dh frDshT[sgkde fJekJhnK dh frDsh

pj[s f}nkdk j?. T[BQK T[s/ N?e;pj[s f}nkdk j?. T[BQK T[s/ N?e;pj[s f}nkdk j?. T[BQK T[s/ N?e;pj[s f}nkdk j?. T[BQK T[s/ N?e;pj[s f}nkdk j?. T[BQK T[s/ N?e;

dk tZX p'M t/y e/ 11 i{B dhdk tZX p'M t/y e/ 11 i{B dhdk tZX p'M t/y e/ 11 i{B dhdk tZX p'M t/y e/ 11 i{B dhdk tZX p'M t/y e/ 11 i{B dh

p?me ftZu ih n?`; Nh gfoFd B/p?me ftZu ih n?`; Nh gfoFd B/p?me ftZu ih n?`; Nh gfoFd B/p?me ftZu ih n?`; Nh gfoFd B/p?me ftZu ih n?`; Nh gfoFd B/

vZpkpzd nuko, e?ug, ;"; ns/ i?wvZpkpzd nuko, e?ug, ;"; ns/ i?wvZpkpzd nuko, e?ug, ;"; ns/ i?wvZpkpzd nuko, e?ug, ;"; ns/ i?wvZpkpzd nuko, e?ug, ;"; ns/ i?w

nkfd ~ 18 gqfsFs eo dh donkfd ~ 18 gqfsFs eo dh donkfd ~ 18 gqfsFs eo dh donkfd ~ 18 gqfsFs eo dh donkfd ~ 18 gqfsFs eo dh do

s'I pkjo eoe/ 12 gqfsFs d/s'I pkjo eoe/ 12 gqfsFs d/s'I pkjo eoe/ 12 gqfsFs d/s'I pkjo eoe/ 12 gqfsFs d/s'I pkjo eoe/ 12 gqfsFs d/

dkfJo/ ftZu gk fdZsk. fJ; d/dkfJo/ ftZu gk fdZsk. fJ; d/dkfJo/ ftZu gk fdZsk. fJ; d/dkfJo/ ftZu gk fdZsk. fJ; d/dkfJo/ ftZu gk fdZsk. fJ; d/

Bkb nropZsh, ;e{b p?r, B'NBkb nropZsh, ;e{b p?r, B'NBkb nropZsh, ;e{b p?r, B'NBkb nropZsh, ;e{b p?r, B'NBkb nropZsh, ;e{b p?r, B'N

p[e nkfd T[s/ th eo xNk fdZskp[e nkfd T[s/ th eo xNk fdZskp[e nkfd T[s/ th eo xNk fdZskp[e nkfd T[s/ th eo xNk fdZskp[e nkfd T[s/ th eo xNk fdZsk

frnk iK ysw eo fdZsk frnk.frnk iK ysw eo fdZsk frnk.frnk iK ysw eo fdZsk frnk.frnk iK ysw eo fdZsk frnk.frnk iK ysw eo fdZsk frnk.

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 45

fJj ezw p/jZd s/}h go ykw'Fh Bkb ubdkfojk ns/ e/Ido ;oeko 1 i[bkJh ~ ihn?; Nh bkr{ eoB dk dkn y/v rJh.

fJ; d"okB ih n?; Nh gfoFd thnkgDk ezw buhb/ o[[] Bkb eodh ojh.ih n?; Nh ~ ;\b pDkT[D bJh fJj;oeko fezBh gqfspZX ojh fJ; dk nzdk}kfJ;/ rZb s'I br iKdk j? fe 30 i{B sZeih n?; Nh gfoFd dhnK 18 p?meK j'u[ZehnK ;B. okiK bJh w[nkt}k s?neoB s'I b? e/ ezg'}hFB :'iBk sZe ;Ge[M fJBQK p?meK ftZu s?n eo fbnkfrnk. ezg'}hFB :'iBk nXhB S'N/eko'pkohnK, T[`dwhnK ns/ o/;soK wkbeKs'I 1, 2, ns/ 5 gqfsFs ih n?; Nht;{fbnk ik fojk j? ns/ T[BQK ~ ;kohnKek|}h ekotkJhnK s'I w[es eo fdZskfrnk j?. fJ; d/ bJh gjkVh ns/ftF/F doi/ tkb/ y/soK ~ SZv e/ pkehd/F ftZu eko'pko dh tZX s'I tZX jZd 50bZy o[gJ/ ;kbkBk s?n ehsh rJh ;h. goi{B d/ ftueko ;oeko B/ jZd tXk e/ 75bZy eo fdZsh sK fe tZX s'I tZX eko'pkohfJ; dk \kfJdk T[mk ;eD ns/ ek|}hMw/fbnK s'I pu e/ eko'pko T[s/ tX/o/fXnkB d/ ;eD.

ih n?; Nh dhnK doK gfjbh tko;kjwD/ nkT[D d/ pknd s'I ;kohnK;ZBnsK ns/ y/so T[BQK ftZu ewh eoBbJh ;oeko ~ nghb eo ojhnK ;B,fi; dh nDd/yh BjhI ehsh rJh ns/]}kBk ftGkr Bkb ftuko eoB s'I pknddoK ftZu fizBk ;zGt j' ;fenk ;'X eofdZsh rJh. fw;kb d/ s"o s/ nuko,w;kb/, uNDhnK, w[oZp/ pDkT[D tkfbnKftZu xo/b{ ;ZBnsK ns/ S'NhnK T[sgkdefJekJhnK dh frDsh pj[s f}nkdk j?.T[BQK T[s/ N?e; dk tZX p'M t/y e/ 11i{B dh p?me ftZu ih n?; Nh gfoFd B/vZpkpzd nuko, e?ug, ;"; ns/ i?w nkfd~ 18 gqfsFs eo dh do s'I pkjo eoe/

18 gqfsFs d/ dkfJo/ ftZu gk fdZsk. fJ;d/ Bkb nropZsh, ;e{b p?r, B'N p[enkfd T[s/ th eo xNk fdZsk frnk iKysw eo fdZsk frnk. fJj p?me sKf;o\ fJe T[dkjoD j?. wJh ns/ i{BftZu ih n?; Nh gfoFd B/ fJe s'I pkndfJe p?meK ftZu eoK dhnK doK xZNehshnK ;B. fJ; d/ fgS/ d'jok we;d;h - gfjbk S'N/ tgkohnK T[s/ eo dkp'M xZN eoBk ns/ d{ik ih n?; Nh dkfto'X xZN s'I xZN eoBk.

fJXo i{B d/ d{i/ j\s/ ftZu jh;oekoh wFhBoh B/ ezw s/} eo fdZsk;h. e/Idoh T[sgkdB ns/ ;hwk eo p'ov(;h ph Jh ;h) B/ d/F Go ftZu nkgD/nfXekohnK ~ ih n?; Nh bJh fsnkoofjD ns/ fJ; ~ mhe soQK bkr{ eoBd/ bJh eko'pkohnK ns/ T[dwhnK dhwdd eoB d/ j[ew ikoh ehs/ ;B. ;hph Jh ;h d/ w[yh tBik ;oBk d/ 12 i{Bd/ nkd/F ftZu fJe-fJe t/otk fdZskfrnk ;h ns/ eko'pkohnK dh wdd eoBT[s/ ]k; }'o fdZsk frnk ;h. fit/I fe ihn?; Nh ;[ftXk e/IdoK (ih n?; e/) ~eko'pkohnK d/ bJh ;kohnK ;wZf;nktK d/jZb fsnko eoB bJh fejk frnk ;h.T[E/ eodksk ;bkj ns/ ikDekoh th b?;ed/ ;B ns/ gziheoB ns/ G[rskB ftZuwdd th b? ;ed/ ;B.

g[okDh eo gqDkbh ftZu gzihfeqseko'pkohnK dk ih n?; Nh d/ nXhBgziheoB eoB dh o\sko th pj[s s/}ojh. ;oeko B/ fgSb/ ;kb 8 Btzpo s'IfJ; ;kb 30 ngq?b sZe ih n?; Nh d/bJh gziheoB eotkT[D dk eko'pkohnKns/ T[dwhnK ~ w"ek fdZsk ;h. gonzsw ;w/I ftZu 1 s'I 15 i{B d/ bJhfJ; ~ fco y'bQ fdZsk frnk sK fe ihn?; Nh dh gkbDk ftZu fe;/ soQK dhnVuB Bk nkt/. fJBQK edwK d/ Bkb jh;oeko B/ fJj th ;gZFN eo fdZsk fe

gfjbh i[bkJh dh s?n ;wK jZd ~ fe;/th ;{os ftZu nZr/ BjhI tXkfJnk ikt/rk.

id'I e[M e;o pkeh brh ns/ b'eKftZu ih n?; Nh ~ b? e/ e[M Gow fd;/sK y[d wkbh ;eZso j;w[y nvhnkw?dkB ftZu T[so nkJ/. T[BQK B/ eJhEKtK T[s/ eko'pkohnK Bkb eJh p?meKehshnK. fJBQK p?meK ftZu eko'pkohnK ~ih n?; Nh pko/ g{oh ikDekoh fdZsh rJhns/ T[BQK d/ ;tkbK d/ itkp th fdZs/rJ/. fJ; d/ Bkb @@nkfvnk d/ ebk;o{w##d/ thvhU th :{ fNT{p ns/ ih n?; Nhdh t?p;kJhN T[s/ gk fdZs/ rJ/ sK fefe;/ soQK d/ GowK dh e'Jh r[zikfJF Bkoj/.

jkbKfe ftueko fij/ ;oeko T[s/nb'ueK B/ ibdpk}h eoB ns/ ;ZBnstor ~ GowK ftZu gkT[D d/ d'F thbrkJ/. go ;oeko B/ fJ; w'ou/ T[s/ the'Jh e;o BjhI SZvh. tZvhnK ezgBhnK B/sK ;bkjeko cowK ns/ eo wkjoK ~w'Nh \h; d/ e/ nkgD/ eowukohnK ~ ihn?; Nh dh f;ybkJh d/Dh F[o{ eo fdZsh;h. go S'N/ T[dwhnK d/ e'b fJ; soQKd/ t;hb/ BjhI ;B ns/ ;wK th BjhI ;h.T[BQK dh wdd bJh ;oeko c"oB ;kjwD/nkJh. T[BQK ~ fJ; pko/ ;wMkT[D ns/T[BQK dh wdd eoB dh jo ;zGt e'fFFehsh ik ojh j?.

fdZbh d/ uKdBh u"e ftZu eko'pkohnKdh wdd bJh ih n?; Nh j?bg v?;efsnko ehsk frnk j? i' o'}kBk j}koKE'e ns/ gqu{B eko'pkohnK, tgkohnK ns/d[ekBdkoK dk wkordoFB eo fojk j?.ih n?; Nh pko/ fe;/ th soQK dk Gow d{oeoBk T[; dk ezw j?. f;o\ uKdBh u"ejh BjhI ;r'I d/F d/ tZy-tZy ;EkBK T[s/th j?bg v?;e brkJ/ rJ/ jB.

F[o{nksh nzefVnK d/ nB[;ko i[bkJhd/ gfjb/ gzdotkV/ ftzu jh 3500 s'I tZXj?bg v?;e F[o{ ehs/ rJ/. T[; s'I

46 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

fJbktk 8000 eo ;bkjeko th w?dkBftZu jB ns/ 100 j?bgbkJhBK jB.fJBQK ftZu e/Ido d/ Bkb-Bkb oki ;oekoKth wdd eo ojhnK jB. T[dkjoD d/s"o s/ fdZbh ;oeko th 6 w'pkJhb j?bgt?BK ubk ojh j? i' tZy-tZy pk}koK ftZueko'pkohnK dh wdd eo ojh j?. S'N/-S'N/ pk}koK ftZu ih n?; Nh j?bg v?;ens/;Nkb th brkT[D dk n?bkB ;oekoB/ pj[s gfjbK jh eo fdZsk ;h.

;oeko B/ ih n?; Nh dk fJe f;ybkJhg'qrokw th F[o{ ehsk j? fi; ftZu S/wjhfBnK d/ ftZu 2 bZy B"itkBK ~ fpbpDkT[D tor/ eo gkbDk fpzd{nK dhf;ybkJh fdZsh ikt/rk. fJj gq'rokw gqXkBwzsoh e"Fb ftek; :'iBk d/ nXhB F[o{j'J/. fJ; gq'rokw Bkb ih n?; Nh d/ wkjog/F/to fsnko j'Dr/, i' fJ; BthI eogqDkbh #u gziheoB ns/ d/Ddkoh dk fj;kp-feskp brkT[D ftZu eko'pkohnK ns/T[dwhnK dh wdd eoBr/. fJj gq'rokw14 okiK ftZu ukb{ ehsk ik fojk j?.

i/eo feXo/ ;oeko ew}'o g? ojh j?sK T[; B/ fBZih iBse ;KM/dkoh dk

wkvb ngDk fbnk j?. T[BQK EktK T[s/;ZBnsK ns/ eko'pkoh ;zrmB w'ouk ;zGkb

oj/ jB. E'e tgkohnK d/ tZv/ ;zrmBeBc?vo/FB nkc nkb fJzvhnk Nq/vo; B/

i[bkJh d/ gfjb/ j\s/ ftZu jh 122 ihn?; Nh ebhfBe y'bQ fdZs/ ;B fiBQK ftZu

brGr 150 ;bkjeko w[;s?dh BkbnkgDk ezw eo oj/ jB. fJ;/ soQK ih

n?; Nh fpb ns/ foNoB dkyb eoBd/F Go ftZu 1500 e/Ido y'bQ fdZs/ jB

fiBQK dh frDsh T[j d;zpo d/ nzs sZe45000 eoBk ukj[zdh j?. eZuk fpb b? e/

gj[zuD tkb/ eko'pkohnK d/ bJh fJjgfjb pj[s ezw nk ojh j?. fJ;/ soQK

ohN/bo n?;';hJ/N ;B nkc fJzvhnk B/fobkfJz;, ihU, ih n?; Nh Bkb eoko

ehsk j? fi; Bkb eko'pkoh pj[s xZN

you ftZu ih n?; Nh Bkb i[VhnK ;kohnK;wZf;nktK s'I fB}ks gk ;ed/ jB.

ih n?; Nh gkm gVQkT[D tkfbnK dht?;/ th ewh BjhI j?. eJh fBZih ;z;EktKth fJ; ftZu eq?F e'o; eotk ojhnKjB. S'N/ eko'pkohnK d/ bJh nfij/ e'o;]k; s"o s/ wddrko jB feT[Ife fJ; s'IgfjbK T[BQK ~ N?e; d/ Mw/fbnK ftZuc;Dk jh BjhI fgnk ;h. nfij/ jkbksd"okB fiBQK pohehnK pko/ ;oeko BjhIdZ; ;eh j?, fJj ;z;EktK T[BQK pko/ theko'pkohnk ~ o'FBh gk ojhnK jB. fJ;s'I fJbktk fes/ ih n?; Nh dh gkmFkbkj? sK fes/ thvhU ekBcozf;zr d/ okjhI ihn?; Nh ;?FB j' oj/ jB. fJ;/ soQK ihn?; Nh ek~B ftZu ih n?; Nh gq?eNhFBofsnko eoB dk th gqpzX j?. ;oekonfij/ g/F/to fsnko eo ojh j? ns/T[BQK ~ wkBsk gqdkB eo ojh j? i' S'N/tgkohnK ~ foNoB dkyb eoB ftZuwdd eoBr/. fJ;/ soQK foNoB ftZuwdd d/ bJh y/soh GkFktK ftZu j?bgbkJhBth F[o{ ehsh ik ojh j?. Bkb jh ;oekoB/ ih n?; Nh dh fJe n?gbhe/FB thfsnko ehsh j? fi; Bkb fe;/ th T[sgkdT[s/ ih n?; Nh dh do s[os gsk ehshik ;edh j?. e[b fwbk e/ ih n?; Nhdh p[Mkos ~ p[ZMD ns/ ;wMD d/ bJht;hfbnK dh ewh BjhI j?. fJ; s'IfJbktk ;oeko ih n?; Nh d/ gfjb/wjhB/ dh ;whfynk eoB d/ bJh 5nr;s ~ p?me th eoB ik ojh j?.w'dh ;oeko d/ j[D sZe d/ buhb/ o[] ~d/yfdnK fJjh brdk j? fe fiE/ thw[Ffeb fd;/rh T[; ~ ibd jZb eofbnk ikt/rk.

(b/fyek ;[szso gZsoeko ns/ nkofEe wkwfbnK

T[s/ brksko fbydh j?)

e-mail :[email protected]

N?bh\'B d/ fpbK ftZu d/Ddkoh tX/rh.

;\k 30 dk pkeh;\k 30 dk pkeh;\k 30 dk pkeh;\k 30 dk pkeh;\k 30 dk pkeh

;oeko B/ 26 wJh ~ fJj ;gZFN ehskfe ;g?eNow ndkfJrh ns/ ;ki ;wkBd/ nk:ks T[go gfjbK fdZs/ ;/tk eoekoB j'D tkbh t;{bh Bkb eo do ftZutkXk ysw j' ikt/rk. fJj ;G (eot;{bhnK), ;gZFNheoB ftZu fejk frnkj? fe, d{o;zuko ezgBhnK tb'I ehs/ ikDtkb/ Bed ih n?; Nh G[rskB ~, fgSb/;kb fdZs/ eo d/ w[ekpb/ brGr 87gqfsFs dh gZXo T[s/ b? nkT[DrhnK.d{i/ gk;/ ezgBhnK ih n?; Nh bkr{ j'D s'Ipknd nkgD/ fpbK d/ gfjb/ r/V dhg{osh dk fJzs}ko eo ojhnK jB sK fefJj gsk br ;e/ fe eh ih n?; NhBkb T[BQK tb'I ;/tktK d/D dk youk tXikt/rk iK BjhI. e/obk d/ ftZs wzsohE"w; nkJh}e ns/ izw{-eFwho d/ ftZswzsoh j;hp dokp{ B/ wJh ftZu ih n?;Nh e¯;b tb'I t;s{nK ns/ ;/tktK T[goeo doK s?n eoB pknd fJ; rZb dky[bk;k ehsk ;h fe ;G s'I wjZstg{oBw[Zdk fJ; eo ;[Xko ~ bkr{ eoB dkfJj j? fe eh eo doK ftZu fbnKdh ewhdk bkG T[gG'rsk sZe gj[zu/rk. wfjewkwkb d/ ;eZso j;w[Zy nvhnk B/ y[bk;kehsk fe w[Bkcky'oh fto'Xh ;z;Ek, fi;fdB s'I ih n?; Nh doK bkr{ j'JhnK jB,T[;/ fdB s'I ehwsK T[go B}o oy/rh.go fJ; wd dk fJ;s/wkb f;oc tZv/g?wkB/ T[s/ ns/ T[d:'rK ftZu j' ojhw[Bkcky'oh bJh jh ehsk ikt/rk ns/ E'VQh-E'VQh ehws pdbh bJh BjhI. ih n?; Nhe¯;b ns/ eo nfXekohnK dk ;w[Zuk }'ofJ; T[go oj/rk fe pdbkn d/ ;w/I,eko'pkohnK dh BthI eo gqDkbh ftZu ikDdh gqfefonk ftZu wdd ehsh ikt/ ns/fJ; ftZu izw ikD ftZu th wdd ehshikt/. fJ; ;w/I d"okB S'NhnK rbshnK ~B}onzdk} ehsk ikt/rk.

(b/ye 17 ;kb d/ siop/ Bkb BthI fdZbh;fEs tgko wkwfbnK pko/ gZsoeko jB)e-mail :[email protected]

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 47

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

eo ;[Xko ns/ ;zxh gqpzXeo ;[Xko ns/ ;zxh gqpzXeo ;[Xko ns/ ;zxh gqpzXeo ;[Xko ns/ ;zxh gqpzXeo ;[Xko ns/ ;zxh gqpzX

][Fp{ r[gsk][Fp{ r[gsk][Fp{ r[gsk][Fp{ r[gsk][Fp{ r[gsk

Ft wzu T[s/ Gkos ~ u"EhFeshFkbh T[Godh j'Jh nkofEesk

d/ o{g ftZu fi; soQK d/fynk ik fojk j?fJ; ~ ;keko o{g d/D d/ bJh nkofEey/so ftZu wjZstg{oB edw T[mkT[Dkpj[s }o{oh ;h. d/F d/ noEuko/ dhrsh ~ s/} eoB ns/ XkoBh ftek; ~gqkgs eoB d/ T[d/F Bkb jkb jh ftZut;s{ ns/ ;/tk eo (ih n?; Nh) ~ bkr{ehsk frnk j?. ih n?; Nh ~ ;[szsoGkos ftZu d/F d/ ;G s'I tZv/ eo ;[Xkod/ o{g ftZu d/fynk ik fojk j?. jkbKfeih n?; Nh bkr{ eoB tkbk Gkos ftFtftZu fJeZbk d/F BjhI j?. fJ; s'I gfjbKeJh d/FK B/ nkgD/ fJE/ ih n?; Nh gqpzX~ ngDkfJnk j? ns/ T[BQK dk gq:'r;cb fojk j?. ;G s'I gfjbK coK; B/;kb 1954 ftZu nkgD/ d/F ftZu ih n?;Nh bkr{ ehsk ns/ T[; dh ;cbsk ~d/y e/ j'oBK d/FK B/ th eo ;[Xko d/s"o s/ ih n?; Nh ~ bkr{ ehsk.

f}eo:'r j? fe Gkosh noEuko/ftZu eo ;[Xko d/ T[d/F Bkb ih n?; Nhbkr{ eoB ~ fJ; bJh wjZstg{oBwzfBnk ik fojk j? feT[Ife Gkos ftFkbd/F d/ Bkb-Bkb fJe wjKdhg th j? ns/fJE/ ih n?; Nh ;ko/ okiK ftZu bkr{ j'frnk j?. nfijh ftFkb ;zxh ftt;EkftFt d/ j'oBK d/FK ftZu feXo/ th BjhIj?. fJ; B}ohJ/ Bkb ih n?; Nh bkr{j'Dk nkgD/ nkg ftZu wjZstg{oB rZbj?.

Gkos dh fJ;/ yk;hns ~ t/yd/ j'J/;[szsosk gqkgsh s'I pknd ;kv/ fJE/ fwFosnoEftt;Ek ~ ngDkfJnk frnk. fJ;s'I pknd Gkosh noEuko/ ftZu ;[Xko d/B}ohJ/ Bkb ;kb 1991 ftZu T[dkoheoBth fbnKdk frnk. T[d'I e[M jZd sZenk; gqrN ehsh rJh ;h fe ;oekonkofEe y/so ftZu tZv/ pdbkn tZb o[yeo/rh ns/ pdbkn nkfJnk th. toswkB;zdoG ftZu id'I n;hI d/yd/ jK sK gskbrdk j? fe Gkos ftZu eko'pko eoB d/sohfenK ftZu pdbkn nkfJnk j?. fJ;d/ Bshi/ ti'I fgSb/ ;kbK ftZu d/F d/nzdo tgko eoB dhnK b'VK th ekchjZd sZe tZX rJhnK jB.

gfjbK i' tgko iK ;ZBnsK ;BT[BQK bJh ftFt wzvh ftZu w[ekpb/pk}hj'Dk T[Bk }o{oh BjhI ;h feT[Ife T[;;w/I bkfJ;z; oki ;h. j[D jkbks nfij/j' rJ/ jB fe ftFt gZXo T[s/ ;kv/T[d:'r bJh w[ekpb/pk}h j'Dh }o{oh j?.fJ;/ ;zdoG ftZu noEuko/ ~ tX/o/ e[Fbns/ T[sgkde pDkT[D d/ Bkb-Bkb fJenkofEe Gkos dh T[;koh dh ebgBk d/T[d/F Bkb 1 i[bkJh ~ d/F ftZu ih n?;Nh bkr{ ehsk frnk j?. Bhsh nk:'r;zukbB ew/Nh dh shih p?me ftZu gqXkBwzsoh B/ nkgD/ T[dxkNBh GkFB ftZufejk fe t;s{ ns/ ;/tk eo T[s/ ;fjwshGkosh ;zxh YKu/ dh skes ns/ tuBpZXsk~ do;kT[Idh j? ns/ fJe d/F dh fJeGktBk, fJe ;'u ~ th do;kT[Idh j?.

ih n?; Nh fbnkT[D dh gqfefonkeJh gVktK ftZu ojh go fJzB/ tZv/ eo;[Xko ~ nwbh ikwk gtkT[D ftZu e[MokiBhse nVuBk th nkJhnK. eo gqDkbhd/ bJh e[ZM ;zftXkBe ;'XK fpb thfbnKd/ rJ/. ;kb 2011 ftZu 115tKek~B b'e;Gk ftZu fbnKdk frnk goT[; ;w/I sZe e[M ]k; edw BjhI T[mk;e/. fJ; s'I pknd wkou 2014 ftZufpb ~ w[V fbnKdk frnk. fpb T[s/;z;d ftZu ek\h ftuko tNKdok ehskfrnk go ;w/I dh wzr e[M j'o ;h T[;;w/I b'e;Gk Gzr j' rJh ;h fJj fpbth ftZu jh ofj frnk. d;zpo 2014ftZu w[V t;s{ ns/ ;/tk eo T[s/ 122tKfpb fbnKdk frnk ns/ ftuko uouk s'Ipknd wJh 2015 ftZu b'e;Gk ftZu gk;th j' frnk. ;zftXkB d/ Gkr 20 ftZunB[S/d 268 ;zftXkBe ;'X dh Fesh;z;d ~ gqdkB eodk j? fi; ftZu fpb~ ;z;d d/ d'jK ;dBK s'I gk; eoBk}o{oh j?. fJ; bJh ftF/F pj[ws dhb'V j[zdh j? fi; ftZu ;dB ftZu e[Zbw?Ipo frDsh d/ nXko T[s/ jk}o w?IpoKd/ d' fsjkJh wsK d[nkok j'Dk ukjhdkj?. fJ; d/ Bkb jh fpb d'jK ;dBKj/mb/ ns/ T[gob/ ;dB ftZu tZy-tZy gk;j'Dk }o{oh j?. fJ; nXko T[s/ t;s{ ns/;/tk eo fpb ~ oki ;Gk ftZu th gk;j'Dk ;h.

fXnkB d/D :'r j? fe Gkosh ;zxhgqpzX ftZu oki ;Gk ~ e[M wkwfbnK ftZu

ftftftftft

48 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

FeshFkbh wzfBnk iKdk j?, ;zftXkBe ;'XfJe nfijh jh gqfefonk j?. fJ;/ ;zdoGftZu t;s{ ns/ ;/tk eo fpb ~ nZr/T[u ;dB ftZu G/fink frnk, fiE/ oki;GkftZu e[M ;'XK dk ;[Mkn fdZsk frnk ns/3 nr;s 2016 ~ fpb gk; sK j'fJnkgo ;'XK d/ Bkb. oki;Gk jkb/ sZe 203wkwfbnK ftZu nVh ojh fi; ftZu ;'XK ~Fkwb eoB d/ pknd jh gk; ehsk j?T[; ftZu'I fJe ih n?; Nh dk w[Zdk fojk.dZ; dJhJ/ fe fJ; s'I gfjbK gzukfJshoki fpb T[s/ e[M ;[MktK ~ Fkwb eoBd/ bJh oki;Gk nV rJh ;h ns/ ;oeko~ fJ; ftZu fdZs/ rJ/ ;[MktK ~ FkwbeofdnK bkr{ eoBk fgnk. 8 n;rs2016 ~ T[j fdB nk frnk id'I t;s{ns/ ;/tk eo fpb ~ ;z;d d/ j/mb/;dB ftZu nzsw o{g Bkb gk; eo fdZskfrnk. pj[s nNebK s'I pknd 101t/I;ftXkBe ;'X ek~B dk fJj o{g okFNogshdh wB}{oh s'I pknd gqkgs j'fJnk. ;\ofJE/ jh ysw BjhI j'fJnk fJ; ~ bkr{eoB s'I gfjbK ;oeko B/ B'Nhfce/FBikoh eoBk ;h fi; d/ bJh e/Ido ;oekoB/ 12 d;zpo 2016 ~ Xkok Bzpo 12bkr{ ehsk fi; d/ nXhB ih n?; NhekT[I;b dk rmB ehsk frnk. 1 i[bkJh2017 ~ ih n?; Nh bkr{ eo fdZskfrnk. Gkosh noEuko/ ftZu fJzBk tZvk;[Xko fbnkT[D d/ fgS/ eJh we;d ;B.eo brkT[D dh fijVh gqfefonk ojh ;hT[j pj[s efmB ;h ns/ fJ; ~ fXnkBftZu oyfdnK fJj :ehBh pDkfJnk frnkfe eo gqpzX dhnK efmBkJhnK ~ ;wkgsehsk ikDk ukjhdk j?. Gkosh noEuko/ftZu eo dh nfijh ftt;Ek dh b'V ;hi' nkT[D tkb/ ;w/I ftZu tgko ns/eko'pko ~ tZX s'I tZX \kfJdk gj[zuk;e/. tgko ftZu w[ekpb/pk}h ~ tXkt/ns/ fJ; d/ Bkb jh T[; dh bkrs ~gqGkth ns/ s[bBkswe pDkt/.

ih n?; Nh ~ ;fjekoh ;zxtkd dk

;G s'I uzrk T[dkjoD dZf;nk ik fojk j?i/eo }whBh gZXo T[s/ d/fynk ikt/ sKfJ; dh ;koEesk f;ZX th j[zdh j?.Gkosh ;zxh gqpzX ftZu fi; soQK FeshnKdh tzv e/Ido ns/ okiK ftueko ehshrJh j?, T[; Bkb fJj ;wfMnk ik ;edkj? fe Gkos dk ;zxh gqpzX nkgD/ nkgftZu fJe fw;kb j?. w}p{s e/Ido d/Bkb-Bkb okiK ~ th xZN BjhI nKfenkik ;edk j?. fJ;/ ;zdoG ftZu e/H;hHtkj/no B/ fJE'I sZe fejk fe Gkosh;zftXkB noX ;zxh j?.ro/Bftb nk;fNBefjzd/ jB fe fJj ;fjekoh ;zx gqpzXj?. fJjh BjhI Ghw okU nzp/veo ih B/;zxh gqpzX ~ ;gZFN ehsk j? fe ;zxskdk p[fBnkdh f;XKs jh fJj j? fe nfijke'Jh th fB:w iK ek~B BjhI pDkfJnkik ;edk fi; Bkb e/Ido ns/ okiK ftZuwsG/d d/ jkbks g?dk j'D. w"i{dk j[DsZe ih n?; Nh dk w[Zdk bJhJ/ sK 1i[bkJh s'I gfjbK e/Ido ns/ okiK ftZu eogqDkbh ~ b? e/ fes/-fes/ nVuBK g?dkj[zdhnK ojhnK jB ns/ eo dhnKefmBkJhnK ~ b? e/ go/FkBhnK dk th;kjwDk eoBk fgnk. okiK Bkb fJ;/nVuB ~ d{o eoB ns/ eo gqDkbh ~;[ykbk pDkT[D d/ bJh d/F ftZu ih n?;Nh bkr{ ehsk frnk. fJe d/F fJe eodk Bknok fdZsk frnk fi; Bkbd/F ;zrms j' e/ soZeh dh okj T[s/tX/.

e/Ido ns/ okiK dhnK fJekJhnK d/ftueko skbw/b ;Ekgs eoB d/ Nhu/Bkb ;fjekoh ;zxtkd T[s/ }'o fdZsk ikfojk j? feT[Ife Gkos ftZu 29 oki ns/7 e/Ido Fk;s gqd/F jB fiBQK ftZu'IbrGr nZX/ s'I tZX okiK ftZu Gkigk;woEe ;oekoK jB ns/ j'oBK okiK ftZufto'Xh dbK d[nkok ;woEs ;oekoK jB.fJE/ fJj rZb fXnkB d/D :'r j? fe ihn?; Nh ~ g{o/ d/F ftZu bkr{ eoB ns/T[; ~ ;cb pDkT[D d/ bJh ;zx dhnK

;kohnK fJekJhnK tb'I fJ; ~ bkr{ eoBdh b'V j?. fJ; d/ ekoB ;fjekoh;zxtkd uouk dk ftFk pfDnk j'fJnkj?. T[dkjoD d/ s"o s/ fdZbh ns/ gZSwhpzrkb ftZu fto'Xh dbK tkbh ;oeko j?ns/ T[BQK dk ;fj:'r gkT[D bJh ;fjekoh;zxtkd Fpdktbh dk ftFb/FD ehsk ikfojk j?. :kd j't/rk fe Gkosh ;zxhFk;e gqpzX ftZu eo pNtko/ ~ b? e/ e[Mgo/FkBhnK okiK Bkb j' ojhnK jB.

ih n?; Nh nkT[D s'I pknd e[MnB[S/d i' ;zftXkB ftZu do;kJ/ rJ/ jBT[BQK ftZu ;'X ehsh rJh j? ns/ e[M i'V/th rJ/ jB.

Bt/I gqpzXK dhnK pohehnKBt/I gqpzXK dhnK pohehnKBt/I gqpzXK dhnK pohehnKBt/I gqpzXK dhnK pohehnKBt/I gqpzXK dhnK pohehnK

• nB[S/d 246 d/ nXhB fJj gqpzX

ehsk frnk j? fe ;z;d ~ ;h ih n?; Nhns/ nkJh ih n?`; Nh brkT[D dk

nfXeko j't/rk ns/ okiK ~ n?; ih n?;Nh brkT[D dk nfXeko j't/rk.

• nB[S/d 248 fJj dZ;dk j? fefejV/ ftXkB wzvb e'b fejV/ nfXekoj'Dr/. nB[S/d 246-248 fszBK ;{uhnK

Bkb ;zpzXs j? ;zx ;{uh, oki ;{uh ns/;wtosh ;{uh.

• nB[S/d 269 - fJ; d/ nXhB i'gfjbK ezw j[zdk ;h e/Idoh fteoh eo

noEks (nkJh ih n?; Nh). gfjbKfijVk nzsookFNoh b?D-d/D j[zdk ;h T[;

T[s/ eo e/Ido b?Idk ;h go okiK ftZu tzvfdZsk iKdk ;h.

• nB[S/d 296 ftZu j[D fJe BtKnB[S/d 269 (J/) nkJh ih n?; Nh dk

gqktXkB ehsk frnk j?. fJj nzsookFNohb?D-d/D T[s/ eo brdk j?. j[D i/eo

t;s{ dh pkjo s'I dokwd j't/rh T[E/ thnkJh ih n?; Nh br/rk noEks ;hwk

eo d/ Bkb nkJh ih n?; Nh th br/rk.gfjbh i[bkJh d/ pknd s'I i' th wkb

dokwd j't/rk ns/ T[j wkb fi; oki

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 49

ftZu tofsnk ikt/rk T[; oki ~ T[; dhdokwd T[s/ nkJh ih n?; Nh dk nZXkfjZ;k th fwb/rk, fJ; soQK gfjbh tkookiK ~ dokwd eo ftZu e[ZM fjZ;kfwb/rk.

• ftF/F nkofEe y/so (;/}) T[s/th nkJh ih n?; Nh br/rk.

• nB[S/d 268 (J/) gfjbK ;/tk eodk gqpzX eodk ;h. j[D fJj nB[S/d;zftXkB ftZu'I ;wkgs eo fdZsk frnk j?.

• nB[S/d 270 d/ nXhB i' eoe/Ido brkT[Idk ns/ t;{bdk ;h T[; d/pknd okiK ftZu tzv fdZsk iKdk ;h. j[DBkb jh ih n?; Nh s'I i' wkbhnk fJeZmkj'Dk j? T[; ftZu noEks ;h ih n?; Nhns/ nkJh ih n?; Nh ftZu e/Ido dk i'nZXk fjZ;k j? T[j eo th w{b dk fjZ;kpD/rk ns/ ftZs n:'r dh okJ/ d/nB[;ko e/Ido ns/ okiK ftZu tzv/rk.

nB[S/d 271 ftZu 2 rZbK FkwbjB ;oukoi ns/ T[g-eo fi; Bkb;zpzXs e/Ido ;oeko d/ e'b ftF/F T[gkn;B. d/F dk eo y}kBk xZN j'D T[s/nB[S/d 269 ns/ 270 ftZu i' eo dkgqpzX ;h T[BQK T[s/ ;oukoi iK T[g-eobrk ;edh ;h, fi; ftZu i' th eo e/IdobrkT[Idk ;h T[; dk ;kok g?;k e/Ido ~fwbdk ;h ns/ oki ~ e'Jh g?;k BjhIfwbdk ;h go j[D fJ; T[s/ i' th eogqkgs j't/rk T[j wkbh efwFB d/ ;[Mknd/ nB[;ko okiK ns/ e/Ido ftZu tzv fdZskikt/rk.

e/Ido ;oeko d/ i' eo jB T[;T[s/ e/Ido ;oukoi th brk ;edh j?ns/ T[g-eo th. ih n?; Nh d/ wkwb/ftZu j[D fJe ftF/F T[g-eo br/rk ns/ih n?; Nh dk i' T[g-eo j? T[; dh tzvih n?; Nh ekT[I;b d/ fBod/FK T[s/ e/Idons/ okiK ftZu j't/rh ns/ j[D f;oc fJenfijk T[g-eo j? fi; ~ ih n?; NhT[g-eo efjzd/ jB T[j e/Ido ns/ okiK

ftZueko tzfvnk ikt/rk. j[D ih n?; NhT[g-eo dk ;kok g?;k oki d/ B[e;kBg{osh \zv ftZu ikt/rk feT[Ife ih n?; NhbrD T[s/ oki ~ i' xkNk j't/rk ns/T[; dh GogkJh eoB d/ bJh e/Ido B/gzi ;kb dh rozNh fdZsh j?. wfjzrhnKt;sK T[s/ 15 gqfsFs ;oukoi j? (28gqfsFs eo j? ns/ fJ; s'I pknd;oukoi brk j?) Bkb jh ;tZS T{oikT[g-eo dk g?;k th j[D oki ~ ikt/rk.

fJ; soQK ;fjekoh ;zxtkd d/ nXhBe/Ido ns/ oki d'B'I fJe ;wkBsk jk;beoB d/ bJh nkgDhnK FeshnK ~ ;KMkeoB ns/ ngqsZy eoK ftZu skbw/b ~d{o eoB d/ bJh ;fjws j'J/ jB. fJ;d/ Bkb g[okD/ eo gqpzX Bkb i' T{DskJhnKg?dk j[zdhnK ;B fit/I nzsookFNoh b?D-d/D ftZu okiK ftZu |?o t/N/pb ;h n?;Nh (e/Idoh fteoh eo) ns/ tZy-tZy nrkT{Ieo eq?fvN bVh d/ Bkb eoK d/ e?Fe'veo d/ ekoB d/F d/ nzdo nB/e eoy/so Fkwb ;B. ih n?; Nh nkT[D s'Ipknd T[;/ eo dh do fJe w[Zy t;s{dh g{osh ns/ e/Ido ns/ oki d'BK tb'Ipokpo brkJh ikt/rh. Bshi/ ti'I eoftZu fJe ;wkBsk nkt/rh. T[dkjoD d/s"o s/ n;hI e'Jh t;s{ r[ioks s'I yohdh,oki;EkB ftZu pDkJh ns/ gzikp ftZut/u fdZsh sK j[D ;k~ fJBg[N T[s/ fJejh tko eo dk G[rskB eoBk gt/rk. ihn?; Nh e/Ido ns/ oki ;oekoK tb'I;[szso s"o s/ brkJ/ iKd/ eJh w"i{dkngqsZy eoK ~ ;w' bt/rk. fJBQK ftZue/Idoh T[sgkd eo, ;/tk eo, t?N, yohdeo, e/Idoh fteoh eo, nkwd eo, ftbk;skeo nkfd Fkwb jB. fJBQK ;G d/ BkbfJj nB[wkB th brkfJnk ik fojk j? feGkos d/ e[Zb xo/b{ T[sgkdB ftZu tkXkj't/rk, noEuko/ ftZu gkodoFsk nkt/rhns/ fGqFNkuko dk ykswk j't/rk. noEukokrshFhb j' ikt/rk ns/ ;ekokswe pdbknth nkt/rk. nkofEe ekoi ftGkr d/

;kpek ;eZso FesheKs dk; dk efjDkj? fe Gkosh noEukok nrb/ 10-30;kbK ftZu tZX s'I tZX tkXk jk;b eo/rk.fJ; soQK Gkos dh noEftt;Ek ~ nkX[fBens/ w[ekpb/pk}h tkbh pDkT[D ftZu ihn?; Nh dh w[Zy G{fwek j't/rh.

fBu'V d/ s"o s/ ;fjekoh ;zxtkddh GktBk Bkb eo gqDkbh ftZu fijVhnKFeshnK dh tzv ehsh rJh j? T[; dhnKnVuBK ~ ;wkgs eoB dk :sB ehskfrnk j?. fJ; d/ bJh ;zftXkB ftZu jhT[;/ d/ nB[;ko e[M nB[S/dK ftZu ;'Xehsh rJh j?. nkw fjsK ~ fJe wzuT[s/ fbnkT[D d/ bJh i' eo gqpzX ftZup[fBnkdh w[V gqpzX ehsk frnk j? T[; s'IfJjh T[ikro j[zdk j? fe fJ; Bkb;fjekoh ;zxh gqDkbh ~ pb fwfbnk j?.ih n?; Nh ~ ;cb pDkT[D d/ bJh ;zxdhnK ;kohnK fJekJhnK ftZu T[bN ftukoXkokj'D d/ pkti{d T[; w[Zd/ T[s/ ;fj:'reoB dh b'V j? feT[Ife id'I sZe ;zxdhnK ;kohnK fJekJhnK go;go fwb e/;fj:'r BjhI eoBrhnK T[d'I sZe ih n?;Nh d/ T[d/F ~ gqkgs eoBk ;ob BjhIj't/rk. Gkosh noEuko/ ~ ftFt wzuT[s/ FeshFkbh pDkT[D d/ bJh ;kohnKfJekJhnK ~ fJe jh Ssoh j/m nk e/;fj:'r eoBk j't/rk. fJ; d/ Bkb fJjth efjDk rbs BjhI j't/rk fe ih n?;Nh ;fjekoh ;zxtkd dh fJe tXhnkT[dkjoD j? feT[Ife fJ; ~ bkr{ eoBBkb okiK ~ e[M jZd sZe jh ;jh ns/Fesh fwbh j?. fJ; d/ okjhI e/Ido ns/okiK d/ ftueko nVuBK ~ ;wkgs eoBdk ;cb :sB ehsk frnk j? ns/;fjekoh ;zxtkd dh ;koEesk ~ do;kfJnkfrnk j?.

(b/fyek ;[szso gZsoeko j?. fdZbh ftFtftfdnkb/ftZu wfjwkB nfXnkge j?. ;wkfJe ftfFnK

T[s/ gso-gZsoektK ftZu fB:ws fbydh j?.)

e-mail : [email protected]

50 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

ih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nhih n?`; Nh

T{oikBT{oikBT{oikBT{oikBT{oikBih n?`; Nh L ftek; eoB tkbk gqw[Zy ;kXBih n?`; Nh L ftek; eoB tkbk gqw[Zy ;kXBih n?`; Nh L ftek; eoB tkbk gqw[Zy ;kXBih n?`; Nh L ftek; eoB tkbk gqw[Zy ;kXBih n?`; Nh L ftek; eoB tkbk gqw[Zy ;kXB

gqekF uktbkgqekF uktbkgqekF uktbkgqekF uktbkgqekF uktbk

;d d/ FkBdko ;?INob jkb

ftZu wkb ns/ ;/tk N?e; -

ih n?; Nh dh F[o{nks eoB bJh okFNogsh

Fqh gqDp w[yoih ns/ gqXkB wzsoh Fqh

Bo/Ido w'dh d[nkok ubkJh rJh fJe S'Nh

ns/ w}/dko thvhU B/ d/F d/ j[D sZe

d/ ;G s'I wjZstg{oB eo ;[Xko fgZS/

;gZFN T[d/F ~ T[ikro eoe/ b'eK ~

gqGkts eo fbnk. j[D sZe noEFk;soh

ns/ fNZgDheko dZ;d/ nk oj/ ;B fe

fet/I ih n?; Nh d/F d/ e[Zb xo/b{

T[sgkd ~ j[bkok d/t/rk ns/ tgko s/

T[d:'r y/so ~ ;[yktK ihtB gqdkB

eo/rk go fJ; d/ T[bN ih n?; Nh dh

F[o{nks w"e/ fdykJh rJh f\bw B/ nkX[fBe

N?e;/FB i' fe d/F d/ b'eK, ]k; eoe/

nkofEe s"o s/ gSV/ b'eK T[s/ e/Idfos

j?, dk pj[s jh ftFkb gZy T[ikro ehsk.

F[o{nks s'I gfjbK 30 i{B dh nZXh

oks t/b/ nkgD/ gq/oDkwJh GkFD ftZu

gqXkB wzsoh B/ ih n?; Nh ~ rohp,

ftF/F eoe/ g{oph T[so gqd/F, j'o g{oph

okiK ns/ T[so g{op d/ b'eK bJh f}zdrh

pdbD tkbk ;kXB eoko fdZsk. T[BQK ~

Gkt/I pj[s jh T[sw e[dosh t;hfbnK

Bkb fBtkfink frnk j? go T[j nkgD/

ftek; bJh fJBQK t;hfbnK dk Gog{o

fJ;s/wkb BjhI eo ;e/.

fJ; d/ wZd/B}o e'Jh g[ZS ;edk j?fe ih n?; Nh d/F d/ rohp ~ fe; soQK

;z;z;z;z;zBkb tZv/ bkG d/D ik fojk j?, iK fJjT[jh g[okDk p{zd-p{zd NgekT[D tkbk f;XKs

sK BjhI i' tgko ns/ T[d:'r tb'I bkr{eokfJnk ikDk j?. e[ZM jZd sZe nfijk

j' ;edk j? go ih n?; Nh dh w[ZyftF/Fsk jh gqXkB wzsoh B/ pj[s jh

ftbZyD ;o'fsnK d/ ;kjwD/ i' e[ZM fejkT[; d/ nfj;k; ~ :ehBh pDkJ/rh.

d/F dh g[ysk okiBhsh ns/ ;fjekoh;zxtkd B/ nzs fJe gqDkbh gqdkB ehsh

j? i' b'e-e/Idfos j? ns/ fJ; dk fBowksk-e/Idfos j'Dk }o{oh BjhI j?.

nkpekoh iK j'o brkBK d/ T[bN,ih n?; Nh i' fe ;Zs ;?INob ns/ nZm

gqKse N?e;K ~ ;w' b?Idk j?, ;kXB iKfBowksk nXkos BjhI j? go wzf}b iK

T[gG'rsk e/Idfos j?. ;kdh ns/ ;XkoBGkFk ftZu fiBQK okiK ftZu T[gG'rsk

f}nkdk jB, T[j f}nkdk N?e; fJeZsoeo ;eDr/ i' b'e GbkJh ;ehwK ns/

gqKsK d/ ;opgZyh nkofEe ftek; tk;s/you ehsk ikt/rk. :ehBB, T[so gqd/F,

fpjko, UvhFk, gZSwh pzrkb ns/ T[so-g{oph oki, fiE/ f}nkdk fBowkD nXko

BjhI ;h ns/ wkbhJ/ gZy'I B[e;kB ftZu ;B,T[E/ ih n?; Nh F[o{ j'D s'I gzi ;kb sZe

ftek; ns/ fBowkD e/IdoK ~ w[nkt}k d/e/ ckfJdk gj[zukfJnk ikt/rk. f}nkdk

T[gG'rsk wsbp oki ftZu nfXe N?e;T[rokjh, jkbKfe T[gG'rsk dk nkofEe

s"o s/ ;Fes j'Dk }o{oh j?.

i' oki, fBowkD y/so ftZu wjkokFNo,r[ioks, sfwbBkv{ iK eoBkNe nkfdokiK d/ pokpo BjhI jB, T[E/ tgko;dek ftek; ftZu rsh nkt/rh. fJ; s'Ii' ;kXB T[sgzB j'Dr/, T[BQK ~ fcoftek; T[gokfbnK ftZu fJ;s/wkb ehskikt/rk. ftek; dh nfijh r{zi, okFNohns/ nzsookFNoh fBt/FeK ~ fBowkDns/ ;zpzfXs ;/tk y/soK ftZu fBt/F eoBbJh nkeofFs eo/rh fi; Bkb eo'VKb'eK bJh o'}rko d/ w"e/ g?dk eoB dkokj y[ZbQ/rk.

gqXkB wzsoh B/ ;jh ;zdoG g/Fehsk, ih n?; Nh fJe nfijh gqDkbh j?i' d/F d/ tgko ftub/ n;zs[bB dkykswk eodh j?. fJj d/F d/ fBo:ks ~j[bkok th fdzdh j?. fJj gqDkbh gfjbKs'I fte;s okiK ~ j'o w"e/ jh gqdkB BjhIeodh ;r'I fgSV/ okiK ~ fte;s j'D d/w"e/ th gqdkB eodh j?. ;kv/ oki,e[dosh t;hfbnK gZy'I pj[s nwho jB -fpjko, g{oph T[so gqd/F, gZSwh pzrkb,T[so-g{op, UvhFk ~ t/y bt'. T[j ;ko/e[dosh ;z;XkBK Bkb Gog{o jB. idT[BQK ~ f;oc fJe N?e; Fk;B gqDkbhfwb/rh sK w?I d/y ;edk jK fe i' thewh j't/rh d{o eo fdZsh ikt/rh ns/ d/Fdk fJj j[Bo nZr/ uZb/rk. Gkos d/ ;ko/okiK ~ ftek; dk pokpo w"ek fwb/rk.

fJ; d/ fJbktk, Fqh w'dh d/ FpdKftZu, fJe okFNo-fJe-N?e;, @rzrk Bro

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 51

s'I JhNk Bro sZe nkofEe ekoi gqpzX

bJh fJwkBdko o;s/ ~ T[sFkjs eod/j'J/ eJh soQK Bkb T[d:'r, tgko ns/

nkw nkdwh d/ ihtB ~ :ehBB ;[yktKpDk d/t/rk. J/jh ekoB j? fe fJ; ~

@uzrk ns/ ;ob N?e;# fejk frnk j? i'fJe BtK Fk;B ;fGnkuko g/F eo/rk.

gqXkB wzsoh ns/ okFNogsh d'jK B/ih n?; Nh ~ :EkoE pDkT[D dk g{ok

f;bk tZy-tZy okiBhse dbK, e/Ido s/oki ;oekoK ~ fdZsk. gqXkB wzsoh B/

fejk, @@fJj fe;/ ;oeko iK db d[nkokgqkgs ehsh f;ZXh BjhI j?, fJj ;KMhnK

e'fFFK dk cb j?.## okFNogsh, fiBQK B/fJ; s'I gfjbh ;oeko ftZu ftZs wzsoh

j[zd/ j'J/ ih n?; Nh d/ ;co ftZu pj[sjh wjZstg{oB G{fwek fBGkJh ;h, B/ th

w[Bk;p FpdK ftZu fejk, @@N?e;/FB dkfJe BtK :[Zr HHH okiK ns/ e/Ido ;oeko

ftZueko fJe ftFkb ;fjwsh dk Bshikj?. fJj ;fjwsh pDB ftZu e/tb ;wKjh BjhI :sB th bZrk j?. fJj :sB

ftfGzB okiBhse dbK d/ ftneshnK tb'I

j'fJnk fiBQK B/ nkgD/ ;ko/ ;zehoD ns/ftfGzB ftukoK ~ fJe gk;/ oyd/ j'J/

okFNoh fjsK ~ gfjb fdZsh. fJj Gkoshb'eszso dh gfogZesk ns/ nebwzdh ~

FoXKibh j?.

BthI N?e; gqDkbh dk gqw[Zy ckfJdk

fJj j't/rk fe N?e; d/ T[s/ N?e; bZrDd/ Bshi/ ti'I i' bVh pD iKdh ;h T[;

dk gqGkt j[D ysw j' ikt/rk. fJeFeshFkbh nkJh Nh w{b YKu/ okjhI nkdkB

iwQK gqDkbh ;[fBFfus eodh j? fe fJjnZr/ sZe ftuo e/ N?e; d/DdkohnK d/

nB[e{b ftt;Es j' frnk j?. fJj f;ocT[gG'rsk dh ;jkfJsk eo/rk. T[x/ N?e;

wkjo Fqh fpqi G{FD B/ fejk @@t;s{nKns/ ;/tktK dhnK ehwsK xNDrhnK.

gfjbK tkb/ f;;Nw ftZu nkpekoh, ;/tkN?e;, t?N ns/ j'o nf;ZX/ N?e; nkyoh

fteo/sk sZe BjhI gj[zud/ ;B. go ihn?; Nh ftZu iwQK g?;k ehws eVh d/nkyoh gZXo T[s/ g{osheosk sZe iKdk j?

i' fco T[gG'rsktK sZe spdhb j[zdk

iKdk j?.##

ftZs wzsoh Fqh no[D i/Nbh th

T[d:'r ~ fJ; rZb T[s/ }'o oj/ oj/

jB fe ih n?; Nh bkr{ j'D s'I pknd

j'D tkb/ bkGK ~ nzs sZe ikD fdZsk

ikt/. T[BQK nk; }kfjo ehsh fe nkw

nkdwh sZe ckfJd/ gj[zuD ~ :ehBh

pDkT[D tk;s/ ;oeko ~ w[Bkcky'o

fto'Xh ftGkr okjhI nkgDhnK FeshnK dk

fJ;s/wkb BjhI eoBk gt/rk.

fJE'I sZe fe okFNogsh Fqh w[yoih

B/ th fejk fe F[o{nksh gZXo T[s/ ftxB

g? ;ed/ jB go fJj T[;ko{ ftxB j[zd/

jB. fJe tko n;hI w[YbhnK w[FfebK ~

ns/ ftt;Es j' e/ F[o{nksh d"o ~ gko

eo fbnk sK ih n?; Nh b'e-fjs?Fh, b'eK

dh ekfJnk gbN d/D :'r j't/rk.

(b/ye ;hBhno gZsoeko ns/ fNZgDheko j?.T[j f}nkdk okiBhse, nkofEesk ns/

nzsookFNoh nkofEe w[ZfdnK T[s/ fbydk j?)

Gkos ;oekoGkos ;oekoGkos ;oekoGkos ;oekoGkos ;oeko

@\?;bke[zB s/ db/o##

@@;kE j? ftFtk; j?HHHj' fojk ftek; j?##

@@;oeko##

;s:w/t i?:zs/

d/F dh nkB pkB FkB dh okyh

• fJe fJfsjk;e edw u[ZefdnK, Gkosh Eb ;?Bkwep{ik eFwho ftZu eJh dfjFsrod fNekfDnKT[s/ ;oiheb jwb/ ehs/ ;B. Gkos nkgDhe{NBhsh ;dek fJ; edw bJh ftFt gZXo #s/jwkfJs b?D ftZu ;cb fojk.• ;ojZd gko fwnKwko #u dfjFsrodK fto[ZXekotkJh ehsh rJh.

• fJe tZvh e{NBhse fiZs ti'I, Gkos fw;kfJbseBhe fB:zsqD gqDkbh ftZu Fkwb j'D tkbkfJ; y/so dk gfjbk d/F pfDnk.

s[jkv/ ftuko gqXkB wzsoh eo ;ed/ jB g{o/d/F d/ Bkb ;KM/ @wB eh pks#@wB eh pks#@wB eh pks#@wB eh pks#@wB eh pks# bJh nkgD/ftuko ns/ ;[Mkn fdU HHH 19221922192219221922 #s/ fJe fw;vekb fdU

• ih n?; Nh i' fgSb/ eJh ;kbK s'I nkw ;fjwshdh xkN ekoB bNe fojk ;h, j[D jehes dko{g Xko u[Zek j?.• ;fjekoh ;zxtkd bJh ;oeko dh gqshpZXsk dhfJe ;gZFN fw;kb.• ih n?; Nh Bkb N?e; gqfefonk ;ob j' ikt/rh.• ih n?; Nh ygsekoK, T[sgkdeK s/ tgkohnKbJh bkj/tzd f;ZX j't/rk.@@p?IeK dk ob/tK - gzi ;jkfJe p?Iep?IeK dk ob/tK - gzi ;jkfJe p?Iep?IeK dk ob/tK - gzi ;jkfJe p?Iep?IeK dk ob/tK - gzi ;jkfJe p?Iep?IeK dk ob/tK - gzi ;jkfJe p?Iens/ Gkosh wfjbk p?Ie dk ;N/Nns/ Gkosh wfjbk p?Ie dk ;N/Nns/ Gkosh wfjbk p?Ie dk ;N/Nns/ Gkosh wfjbk p?Ie dk ;N/Nns/ Gkosh wfjbk p?Ie dk ;N/Np? Ie nkc fJzvhnk Bkb ob/tK##p? Ie nkc fJzvhnk Bkb ob/tK##p? Ie nkc fJzvhnk Bkb ob/tK##p? Ie nkc fJzvhnk Bkb ob/tK##p? Ie nkc fJzvhnk Bkb ob/tK##

• |?o ;orow ;zgshnK T[`s/ ;]s ekotkJh -p?Ifezr o?r{b/FB (;'X) nkvhB?I; 2017• fvckbNoK #s/ fdtkbhnk ek~B sfjs eoBbJh j[ew ikoh eoB dk nfXeko Gkosh fo}otp?Ie ~ fdZsk.

ihHn?`;HNhHfJe okFNo fJe N?e;

piN ;[Xko

|?o }o{oh ns/ g[okD/ ek~BK dk ]kswk

• 1824 ek~BK ~ ]sw eoB bJh FBk]s, j[D

sZe 1175 ek~B ]sw ehs/ rJ/

• 105 j'o ek~B ]sw eoB d/ bJh fJe j'ofpb b'e ;Gk #u g/F ehsk.

b'e GbkJh bJh \zvK dhfpjso T[g:'rsk tk;s/

piN g/Fekoh dh skohy nZr/ tXk e/ 1 \otoh ehsh

• Bt/I piN ~ bkr{ eoB dh gqfefonk 1 i{B dh EK 1 ngq?b s'I F[o{ j' rJh j?.

• piN bJh oZy/ \zvK dh T[g:'rsk bJh T[`fus ;wK T[gbpX j?.

o/bt/ piN dk nkw piN Bkb ob/tKo/bt/ piN dk nkw piN Bkb ob/tKo/bt/ piN dk nkw piN Bkb ob/tKo/bt/ piN dk nkw piN Bkb ob/tKo/bt/ piN dk nkw piN Bkb ob/tK

• o/bt/ ~ ;oeko dh ftZsh Bhsh dk nN[ZN fjZ;k pDkT[D bJh

:'iBk s/ |?o :'iBk torheoB jNkfJnk

• wzsokfbnK ftZu ;[ykbk ftsoD ns/ ;[uZih tos'I

:'iBk efwFB dh EKBhsh nk:'r

• Bt/I Gkos dhnK }o{osK ns/ sKx dh g{osh bJh Bhsh-nk:'r B/ :'iBk efwFB dh EK bJh.

• gqFk;eh p'ov ftZu ;ko/ okiK d/ w[Zy wzsoh Fwkb, ;fjekoh ;zxtkd ~ j[bkok fwfbnk.

52 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017

BQK S'N/ T[dwhnK ns/ tgkohnK~ ih n?; Nh w[Ffeb gqDkbh

brdh j? T[BQK bJh ;oeko ezg'}hFB:'iBk fbnkJh j?. ezg'}hFB :'iBk ftZu;G s'I tZvh n;kBh fJj j? fe fJ; ~u[DB tkb/ eodksk :kBh eko'pkoh ~ jowjhB/ fszB foNoBK dkfyb eoB dhpikJ/ fszB wjhfBnK dh ;zy/g foNoB jhdkyb eoBh j't/rh. fJBQK eko'pkohnK ~nkw eko'pkohnK dh soQK fszB BjhI ;r'If;o\ fJe jh foNoB GoBh j? ns/ ;kbftZu fJe jh foNoB nbr GoBh j't/rh.go fJ; ~ f;oc t;s{ :kBh t;s{ dkeko'pko eoB tkb/ jh u[D ;ed/ jB.;/tk dk tgko eoB tkfbnK ~ fJ;:'iBk s'I pkjo ofynk frnk j?. fJ; ~f;oc T[jh u[D ;ed/ jB fiBQK dk;kbkBk eko'pko 75 bZy o[gJ/ s'I xZN j?.

fJ; :'iBk d/ nXhB eo dhnK doKth ek\h ;ob oyhnK rJhnK jB. fe;/th t;s{ fBowksk ~ fJ; d/ nXhB 2gqfsFs eo d/Dk j't/rk, o/;s'oK eko'pkohnK~ 5 gqfsFs ns/ j'o t;s{nK dh g{osheoB tkfbnK ~ fJe gqfsFs eo d/Dkj't/rk. ih n?; Nh d/ nXhB fe;/ theodksk ~ t;s{ dh yohd, fteoh ns/pu/ j'J/ t;s{ dk g{ok fpUok oyDk g?Idkj?. go ezg'}hFB :'iBk ftZu FkwbeodksktK ~ fJ; s'I th w[esh fwbh j'Jhj?. ezg'ihFB :'iBk ftZu gziheoB eotkT[Dtkb/ T[; eo dh tkg;h dk dkntk BjhIeo ;ed/, i' T[BQK ~ t;s{ d/D tkb/eko'pkoh B/ T[; t;s{ T[s/ u[ekfJnkj't/rk.

fJ;/ soQK fJBQK eko'pkohnK s'I t;s{yohdD tkb/ yohddko th ;wkB T[s/ eotkg;h :kBh nr/sk eo eq?fvN dk dkntkBjhI eo ;ed/. ezg'}hFB :'iBk dk bkG

T[BQK eko'pkohnK iK T[`dwhnK ~ jh fwb

;edk j? fiBQK dk eko'pko fe;/ fJe okidh jZd nzdo jh j[zdk j?. fJ; dk wsbp

fJj j? fe i/eo eko'pkoh nkgDk eZukwkb fe;/ d{i/ oki s'I wzrtkT[Idk j? iK

fsnko t;s{ fe;/ d{i/ oki ftZu G/idk j?sK T[j fJ; :'iBk ftZu Fkwb BjhI j'

;edk.

X'y/ Bkb ezg'}hFB :'iBk ftZuX'y/ Bkb ezg'}hFB :'iBk ftZuX'y/ Bkb ezg'}hFB :'iBk ftZuX'y/ Bkb ezg'}hFB :'iBk ftZuX'y/ Bkb ezg'}hFB :'iBk ftZu

dkyb j'Dk th n;kB BjhIdkyb j'Dk th n;kB BjhIdkyb j'Dk th n;kB BjhIdkyb j'Dk th n;kB BjhIdkyb j'Dk th n;kB BjhI

j't/rk feT[Ife ;oeko B/ fJ;j't/rk feT[Ife ;oeko B/ fJ;j't/rk feT[Ife ;oeko B/ fJ;j't/rk feT[Ife ;oeko B/ fJ;j't/rk feT[Ife ;oeko B/ fJ;

d/ bJh ;ys ;}k dk gqpzXd/ bJh ;ys ;}k dk gqpzXd/ bJh ;ys ;}k dk gqpzXd/ bJh ;ys ;}k dk gqpzXd/ bJh ;ys ;}k dk gqpzX

ehsk j?. i/eo eo ftGkr ~ehsk j?. i/eo eo ftGkr ~ehsk j?. i/eo eo ftGkr ~ehsk j?. i/eo eo ftGkr ~ehsk j?. i/eo eo ftGkr ~

brdk j? fe fJ; :'iBk ftZubrdk j? fe fJ; :'iBk ftZubrdk j? fe fJ; :'iBk ftZubrdk j? fe fJ; :'iBk ftZubrdk j? fe fJ; :'iBk ftZu

Fkwb j'D d/ bJh ikD p[M e/Fkwb j'D d/ bJh ikD p[M e/Fkwb j'D d/ bJh ikD p[M e/Fkwb j'D d/ bJh ikD p[M e/Fkwb j'D d/ bJh ikD p[M e/

eko'pko xZN fdykfJnk frnkeko'pko xZN fdykfJnk frnkeko'pko xZN fdykfJnk frnkeko'pko xZN fdykfJnk frnkeko'pko xZN fdykfJnk frnk

j? sK T[; eko'pkoh s'I T[Bkj? sK T[; eko'pkoh s'I T[Bkj? sK T[; eko'pkoh s'I T[Bkj? sK T[; eko'pkoh s'I T[Bkj? sK T[; eko'pkoh s'I T[Bk

N?e; fJe-w[Fs t;{b ehskN?e; fJe-w[Fs t;{b ehskN?e; fJe-w[Fs t;{b ehskN?e; fJe-w[Fs t;{b ehskN?e; fJe-w[Fs t;{b ehsk

ikt/rk, fizBk fJ; :'iBk s'Iikt/rk, fizBk fJ; :'iBk s'Iikt/rk, fizBk fJ; :'iBk s'Iikt/rk, fizBk fJ; :'iBk s'Iikt/rk, fizBk fJ; :'iBk s'I

pkjo ofjD T[s/ T[; ~ d/Dkpkjo ofjD T[s/ T[; ~ d/Dkpkjo ofjD T[s/ T[; ~ d/Dkpkjo ofjD T[s/ T[; ~ d/Dkpkjo ofjD T[s/ T[; ~ d/Dk

g?Idk. fJzBk jh BjhI fJ; eog?Idk. fJzBk jh BjhI fJ; eog?Idk. fJzBk jh BjhI fJ; eog?Idk. fJzBk jh BjhI fJ; eog?Idk. fJzBk jh BjhI fJ; eo

d/ pokpo dh jh oew T[;d/ pokpo dh jh oew T[;d/ pokpo dh jh oew T[;d/ pokpo dh jh oew T[;d/ pokpo dh jh oew T[; ~~~~~

ps"o i[owkBk th d/Dh gt/rh.ps"o i[owkBk th d/Dh gt/rh.ps"o i[owkBk th d/Dh gt/rh.ps"o i[owkBk th d/Dh gt/rh.ps"o i[owkBk th d/Dh gt/rh.

fJ; dk wsbp j? fe i/eofJ; dk wsbp j? fe i/eofJ; dk wsbp j? fe i/eofJ; dk wsbp j? fe i/eofJ; dk wsbp j? fe i/eo

fe;/ eko'pkoh T[s/ nkw jkbksfe;/ eko'pkoh T[s/ nkw jkbksfe;/ eko'pkoh T[s/ nkw jkbksfe;/ eko'pkoh T[s/ nkw jkbksfe;/ eko'pkoh T[s/ nkw jkbks

ftZu 5 bZy o[gJ/ eo pDdk j?ftZu 5 bZy o[gJ/ eo pDdk j?ftZu 5 bZy o[gJ/ eo pDdk j?ftZu 5 bZy o[gJ/ eo pDdk j?ftZu 5 bZy o[gJ/ eo pDdk j?

sKsKsKsKsK \oihpkV/ dh\oihpkV/ dh\oihpkV/ dh\oihpkV/ dh\oihpkV/ dh ;{os #u i[owkB/;{os #u i[owkB/;{os #u i[owkB/;{os #u i[owkB/;{os #u i[owkB/

;w/s T[; ~ e[Zb 10 bZy o[gJ/;w/s T[; ~ e[Zb 10 bZy o[gJ/;w/s T[; ~ e[Zb 10 bZy o[gJ/;w/s T[; ~ e[Zb 10 bZy o[gJ/;w/s T[; ~ e[Zb 10 bZy o[gJ/

GoB/ g?Dr/.GoB/ g?Dr/.GoB/ g?Dr/.GoB/ g?Dr/.GoB/ g?Dr/.

i/eo fe;/ eko'pkoh dk ;kbkBk eko'pkonZr/ uZb e/ ezg'}hFB :'iBk dh jZd s'I

tZX :kBh 75 bZy o[gJ/ s'I tZX j' iKdk j?sK T[; ~ nkw ih n?; Nh gqDkbh ftZu

ikDk gt/rk. fJBQK jkbks ftZu T[j T[;/fdB s'I nkgD/ e'b w"i{d t;s{ T[s/ nrkT[I

eo eq?fvN dk dkntk eo ;edk j?.

bkG LbkG LbkG LbkG LbkG L ezg'}hFB :'iBk tkeJh S'N/

eko'pkohnK d/ bJh ]k;h \kfJd/wzd j?.fJ; d/ gqw[Zy bkG fJ; soQK jB L

xZN ek|}h MziN LxZN ek|}h MziN LxZN ek|}h MziN LxZN ek|}h MziN LxZN ek|}h MziN L feT[Ife eko'pkohB/ fszB wjhfBnK ftZu fJe tko jh foNoBdkyb eoBh j[zdh j? fJ; bJh T[; ~Y/o ;ko/ d;skt/} nkgD/ e'b oZyD dhb'V BjhI j[zdh. nfij/ ftZu T[j nkgD/eko'pko T[s/ tX/o/ fXnkB d/ ;edk j?.

xZN eo d/Ddkoh LxZN eo d/Ddkoh LxZN eo d/Ddkoh LxZN eo d/Ddkoh LxZN eo d/Ddkoh L eo dh dof;o\ 1, 2 ns/ 5 gqfsFs j'D d/ ekoBd/Ddkoh }kjo s"o s/ xZN j' iKdh j?.

tX/o/ ekoiFhb g{zih LtX/o/ ekoiFhb g{zih LtX/o/ ekoiFhb g{zih LtX/o/ ekoiFhb g{zih LtX/o/ ekoiFhb g{zih L ezg'}hFB:'iBk d/ nXhB gziheoB dk pj[s tZvk\kfJdk fJj j? fe eko'pkoh d/ jZE ftZuf}nkdk oew ofjzdh j?. feT[Ife nkw eod/ w[ekpb/ xZN eo GoBk g?Idk j?. fJ;bJh eko'pkoh tos'I bJh tZX oew jZEftZu ofjzdh j?. nkw eko'pkoh ~ tZX eod/Dk gt/rk s/ fJBg[N eq?fvN T[; ~ T[d'Ijh fwb/rk id'I T[j foNoB dkyb eo/rk.

fJ; soQK T[; dh ekoiFhb g{zih dktZvk fjZ;k jo ;w/I nrkT[I eo d/ o{gftZu cf;nk oj/rk. go ezg'}hFB eko'pkoh~ fJ; dh fuzsk BjhI j't/rk feT[Ife T[;~ pj[s xZN eo u[ekT[Dk gt/rk.

w[ekpb/pk}h dh ;woZEk Lw[ekpb/pk}h dh ;woZEk Lw[ekpb/pk}h dh ;woZEk Lw[ekpb/pk}h dh ;woZEk Lw[ekpb/pk}h dh ;woZEk L eko'pkohd/ ezg'}hFB :'iBk ftZu nkT[D Bkb T[;dh w[ekpb/pk}h dh ;woZEk xZN BjhIj[zdh. T[; ~ nkw eko'pkoh s'I tZXwkofiB fwbdk j?, fJ; bJh g{zih j[zfdnKj'fJnK th T[j tZv/ eko'pkoh Bkb w[ekpbkeo ;edk j?.

B[e;kB LB[e;kB LB[e;kB LB[e;kB LB[e;kB L nfijk jh BjhI j? fefJj :'iBk eko'pkohnK d/ bJh g{oh soQK\kfJd/wzd j?. e[M tgkohnK bJh fJjB[e;kBd/j th j' ;edh j? L

fififififi

ezg'}hFB :'iBkezg'}hFB :'iBkezg'}hFB :'iBkezg'}hFB :'iBkezg'}hFB :'iBk

pkeh ;\k 53 T[`s/pkeh ;\k 53 T[`s/pkeh ;\k 53 T[`s/pkeh ;\k 53 T[`s/pkeh ;\k 53 T[`s/

:'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017 53

D/ fij/ jh t;sK ns/ ;/tktKeo ek~B - ih n?; Nh bkr{

j'fJnk j?, T[; dh fJe gqw[Zy ftF/Fskw[Bkck]'oh fto'Xh edwK ~ bkr{ eoBkj?. fJj edw b'eK ~ ih n?; Nh okjhIb'V s'I tZX w[Bkck ewkT[D s'I o'eD ftZuwdd eo/rk. feT[Ife ih n?; Nh s'I,fJBg[N N?e; eq?fvN Bkb, n;b ftZuehwsK xZN eoB dh nk; ehsh iKdh j?,fJ; bJh fJe okFNoh w[Bkck]'oh fto'XhnEkfoNh (n?B J/ J/) ekfJw ehsh ik ojhj? i' fJj :ehBh pDkt/rh fe bkrsKftZu ewh Bkb i' w[Bkck j[zdk j?, T[jygseko sZe gj[zu/. fJ; s'I fJbktk i'b'e pj[s jh f}nkdk ehwsK t;{bd/ jBns/ fJ; bJh ih n?; Nh dk jtkbkfdzd/ jB, fJj ;z;Ek T[BQK T[s/ ekp{gkt/rh.

w[Bkck]'oh fto'Xh fB:w, 2017 ftZuft;sko Bkb dZf;nk frnk j? fe n?B J/J/ d/ w?IpoK ns/ j'o ew/NhnK d/ w?IpoK,i' fe fFekfJsK dh iKu ftZu n?B J/ J/dh wdd eoBrhnK, dh u'D ehsh ikDhj?. fJ; ftZu fJj th dZf;nk frnk j?fe iKu bJh fejVk Yzr ngDkfJnk ikDkj? ns/ nEkfoNh ~ eh nfXeko fdZs/ ikD/jB.

fB:wK nB[;ko, nEkfoNh dk fszBgVkth YKuk j't/rk, fi; ftZu w[Bkck]'ohfto[ZX fJe ;N?Ifvzr ew/Nh j't/rh, ;{pkgZXo dhnK iKu ew/NhnK j'DrhnK ns/fJe okFNoh w[Bkckpk}h o'e{ nEkfoNhj't/rh.

fJe tkoh fe;/ ofi;Nov cow, fi;B/ BkikfJ} s"o s/ w[Bkck ewkfJnk

eh s[;hI ikDd/ j'<eh s[;hI ikDd/ j'<eh s[;hI ikDd/ j'<eh s[;hI ikDd/ j'<eh s[;hI ikDd/ j'<

okFNoh w[Bkck]'oh fto'Xh nEkfoNhokFNoh w[Bkck]'oh fto'Xh nEkfoNhokFNoh w[Bkck]'oh fto'Xh nEkfoNhokFNoh w[Bkck]'oh fto'Xh nEkfoNhokFNoh w[Bkck]'oh fto'Xh nEkfoNh

j[j[j[j[j[ j't/rk, dh gSkD j' ikt/rh sK T[; ~fJe sK i' ehws ftZu Gkoh tkXk ehskj't/rk sK T[; ~ fJ; ehs/ nEkj tkX/ ~xNkT[D bJh fejk ik ;edk j? ns/ d{ikih n?; Nh ekoB i/ bkrs ftZu j'Jh ewhdk bkG ygsekoK sZe BjhI gj[zukfJnkfrnk j't/rk, sK T[; ~ ehws ftZu tkX/d/ pokpo oew T[; sohe s'I, id ferkje B/ T[j yohdh j't/rh, 18 gqfsFsftnki ;w/s tkg; w'VBh gt/rh. nEkfoNhw[Bkck]'oh ~ i[owkBk eo ;edh j? iKT[; dh ofi;No/FB oZd eo ;edh j?.

i/ n;hI e[ZM nfij/ d/FK, fit/I fef;zrkg[o ns/ nk;Nq/bhnk, fiBQK B/ ih n?;Nh bkr{ ehsk j'fJnk j?, d/ siop/ tZbt/yhJ/ sK gsk br/rk fe T[E/ ih n?; Nhbkr{ j'D s'I pknd eoz;h d/ g;ko ftZutkXk j'fJnk j?. wb/Fhnk ftZu th eoz;hdk g;ko tfXnk j? go T[; B/ w[Bkck]'ohfto'Xh ek~B ~ ;ysh Bkb bkr{ eoe/fJ; T[s/ ekp{ gkfJnk.

fJe ckow{bk fsnko ehsk frnkfi; ftZu fe ih n?; Nh bkr{ j'D s'IgfjbK d/ ;w[Zu/ w[Bkc/ dh ih n?; Nhbkr{ j'D s'I pknd d/ w[Bkc/ Bkb s[bBkehsh rJh fe fes/ pknd dk w[BkckxfNnk sK BjhI. w[Bkc/ dk fj;kp ;gbkfJodh bkrs, tgko ~ tXkT[D bJh nkJhbkrs, wkoehN d/ jkbks ns/ j'o ;zpzXsw[ZfdnK ~ fXnkB ftZu oZy e/ brkfJnkfrnk.

i/ fJe ;[go wkoehN ykD ghD dk;wkB fJj efj e/ tZX Gkn T[s/ t/udhj? fe fJj ih n?; Nh bkr{ j'D ekoBtfXnk j? sK e'Jh th ftnesh okFNoh

w[Bkckpk}h fto'Xh nEkfoNh (n?B J/ J/)e'b fFekfJs doi eotk ;edk j?.fJ;/soQK i/ ;kpD dh ehws xZN j'Jh j? god[ekBdko g[okD/ Gkn T[s/ jh t/u fojkj? sK fJ; ;zpzX ftZu n?B J/ J/ e'bfFekfJs doi eotkJh ik ;edh j?.nEkfoNh fJj :ehBh pDkt/rh fe ih n?;Nh j/m N?e; xND dk bkG b'eK sZegj[zu/. nEkfoNh e'b fJj th nfXekoj't/rk fe fe;/ ezgBh ~ ehws xZN eoBbJh wip{o eo ;edh j? ns/ oewrkjeK ~ tkg; eo ;edh j? iK ygsekoGbkJh czv ftZu iwQK eotk ;edh j?.BthI nEkfoNh e'b fJj nfXeko thj't/rk fe i/ fe;/ ezgBh fto[ZX fFekfJsfwbh j't/ sK T[; ezgBh d/ B[wkfJzd/ ~g/F j'D bJh efj ;edh j? s/ T[; fto[ZXj'o ;oekoh ftzrK fit/I fe vkfJo?eN'o/Nnkc vkNk nB?fNe; iK vkfJo?eN'o/N iBobnkc ih n?; Nh s'I iKu F[o{ eotk ;edhj?. fJ; d/ j[ewK fto[ZX f;oc jkJhe'oN ftZu jh nghb j' ;e/rh.qq

S'Nk dkfJok LS'Nk dkfJok LS'Nk dkfJok LS'Nk dkfJok LS'Nk dkfJok L fJ; :'iBk d/nXhB nkT[D tkb/ eko'pkoh nkgD/ oki s'Ipkjo tgko BjhI eo ;ed/. Bk sK T[jpkjo s'I wkb wzrtk ;ed/ jB ns/ Bkjh T[E/ wkb G/i ;ed/ jB. fJ; soQKT[BQK dk dkfJok ;hws j' ikt/rk.

nrkT{I eo eq?fvN BjhI LnrkT{I eo eq?fvN BjhI LnrkT{I eo eq?fvN BjhI LnrkT{I eo eq?fvN BjhI LnrkT{I eo eq?fvN BjhI L nkweko'pkoh yohd/ rJ/ wkb T[s/ u[ekJ/ rJ/eo ~ tkg; wzr ;edk j? :kBh nrkT{Ieo eq?fvN b? ;edk j? go ezg'}hFB:'iBk tkb/ eko'pkohnK ~ fJj ;j{bsBjhI fwbdh j?.qq

;\k 52 dk pkeh;\k 52 dk pkeh;\k 52 dk pkeh;\k 52 dk pkeh;\k 52 dk pkeh

54 :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, :'iBk, nr;s, 2017


Recommended