Khuumuue Rdu Hospital Mar 9 2015

8/19/2019 Khuumuue Rdu Hospital Mar 9 2015

1/101

ค มอการดาเนนงาน

โครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล

(Rational Drug Use Hospital)

ดยคณะอนกรรมการสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล

มนาคม 2558


2/101


3/101

สารบัญ

หัวขอ หนา

บทนา 1

รายละเอยดโครงการ โรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลวัตถประสงคหลัก 3ข ันตอนการดาเนนงาน 3กญแจสาคัญ 6 ประการ 4ตัวช วัดเพ อการตดตามประเมนผล 8แผนการดาเนนงาน และกจกรรมโครงการฯ ปงบประมาณ 2557 - 2560 13

ผ รับผดชอบโครงการ และหนวยงานท เก ยวของ 14ประโยชนท คาดวาจะไดรับ 14สรป 14

กญแจดอกท 1 การสรางความเขมแขงของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด 16กญแจดอกท 2 การจัดทาฉลากยามาตรฐาน ฉลากยาเสรม และขอมลยาส ประชาชน 24กญแจดอกท 3 การจัดทาหรอจัดหาเคร องมอจาเปนท ชวยใหเกดการสั งใชยา อยางสมเหตผล 30กญแจดอกท 4 การสรางความตระหนักร ของบคลากรทางการแพทยและผ รับบรการ 57กญแจดอกท 5 การดแลดานยาเพ อความปลอดภัยของประชากรกล มพเศษ 60กญแจดอกท 6 การสงเสรมจรยธรรมและจรรยาบรรณทางการแพทย ในการสั งใชยา 76

ภาคผนวกขอแนะนาแพทยสาหรับการสั งยาอยางมจรยธรรม 78รายละเอยดตัวช วัด 81คณะอนกรรมการสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล และคณะทางานท เก ยวของ 87การประสานตดตอเพ อขอขอมลเพ มเตม 98


4/101

1

บทนาองคการอนามัยโลกใหคาจากดัความของ “การใชยาอยางสมเหตผล (rational drug use)” ไว คอ

“ผ ปวยไดรับยาท เหมาะสมกบัปญหาสขภาพ โดยใชยาในขนาดท เหมาะสมกบัผ ปวยแตละราย ดวยระยะเวลาการ

รักษาท เหมาะสม และมคาใชจายตอชมชนและผ ปวยนอยท สด” “Patients receive medications appropriateto their clinical needs, in doses that meet their own individual requirements, for an adequateperiod of time, and at the lowest cost to them and their community” (WHO, 1985) ซ งสอดคลองกับคาจากัดความตามค มอการใชยาอยางสมเหตผลตามบัญชยาหลักแหงชาต: 2552 ท ขยายความวา

การใชยาอยางสมเหตผล หมายถง การใชยาโดยมขอบงช เปนยาท มคณภาพ มประสทธผลจรง สนับสนนดวยหลักฐานท เช อถอได ใหประโยชนทางคลนกเหนอกวาความเส ยงจาการใชยาอยางชัดเจน มราคาเหมาะสมค มคาตามหลักเศรษฐศาสตรสาธารณสข ไมเปนการใชยาอยางซ าซอน คานงถงปญหาเช อด อยา เปนการใชยาในกรอบบัญชยายังผลอยางเปนข ันตอนตามแนวทางพจารณาการใชยา โดยใชยาในขนาดท พอเหมาะกับผ รับบรการ

ในแตละกรณ ดวยวธการใหยาและความถ ในการใหยาท ถกตองตามหลักเภสัชวทยาคลนก ดวย ระยะเวลาการรักษาท เหมาะสม ผ รับบรการใหการยอมรับและสามารถใชยาดังกลาวไดอยางถกตองและตอเน อง กองทนในระบบประกนัสขภาพหรอระบบสวสัดการสามารถใหเบกจายยาน ันไดอยางยั งยน เปนการใชยาท ไมเลอกปฏบัต เพ อใหผ รับบรการทกคนสามารถใชยาน ันไดอยางเทาเทยมกันและไมถกปฏเสธยาท สมควรไดรับ

อยางไรกตาม ขอมลจากการศกษาตางๆ แสดงวา ยังมการใชยาอยางไมสมเหตผลในอัตราท สงอาจถงคร งหน งของการใชยาทั งหมด โดยเฉพาะในประเทศท กาลังพัฒนา ซ งนาไปส การสญเสยตามมาทั งในระดับบคคลผ ใชยา ทาใหเกดปญหาตอประสทธผลของการรักษา และปญหาจากความคลาดเคล อนหรอผลขางเคยงของยา ไปจนถงสังคมโดยรวม เชน การเกดแนวคดวาเม อเจบปวยแลวจะตองกนยา (one pill for every ill) ทาใหความ

ตองการในการใชยาเพ มมากข นโดยไมจาเปน หรอผลกระทบตอส งแวดลอมในระยะยาว เชน การเกดปญหาเช อ โรคด อยา (antimicrobial resistance) มากข น จากการใชยาปฏชวนะท ไมเปนไปตามขอบงช ทาใหผ ปวยตองอย โรงพยาบาลนานข น มอัตราการเสยชวตสงข น และนาไปส ความสญเสยทางเศรษฐกจ อยางนอยปละ 4,000-5,000ลานดอลลารในสหรัฐอเมรกา หรอ 9,000 ลานยโรในยโรป สวนในประเทศไทย คาดวามมลคาสญเสยทางเศรษฐกจจากการเจบปวยและเสยชวตกอนวัยอันควรถงปละกวา 40,000 ลานบาท

แมการสงเสรมใหเกดการใชยาอยางสมเหตผลในประเทศไทยจะไดดาเนนการมาอยางตอเน อง ตั งแตเร มมนโยบายแหงชาตดานยา พ.ศ. 2524 แตกยังไมเกดผลสัมฤทธ เทาท ควร จงเปนความจาเปนเรงดวนของประเทศท ตองปรับการดาเนนการใหเหมาะสมย งข น ดังจะเหนไดจากการท อนกรรมการสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล

ภายใตคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแหงชาต ซ งม ศ.คลนก นพ.ธรวัฒน กลทนันท คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล เปนประธาน (พ.ศ. 2553-2556) ไดระบไวในรายงานการประชม ครั งท 1/2553 วา “การใชยาอยางไมสมเหตผลเปนปญหาท จาเปนตองไดรับการแกไขอยางเรงดวนและควรไดรับการยกสถานะเปนวาระแหงชาต” ซ งในเวลาตอมานโยบายแหงชาตดานยา พ.ศ. 2554 ดมการบรรจให การใชยาอยางสมเหตผล เปนยทธศาสตรดานท 2 ของยทธศาสตรการพัฒนาระบบยาแหงชาต พ.ศ. 2555-2559

ยทธศาสตรดานท 2 การใชยาอยางสมเหตผล มวัตถประสงค เพ อสงเสรมการใชยาของแพทย บคลากรทางการแพทย และประชาชน ใหเปนไปอยางสมเหตผล ถกตอง และค มคา โดยไดกาหนดยทธศาสตรยอยไว 7ประการ ไดแก

1. การพัฒนาระบบและกลไกการกากับดแล เพ อใหเกดการใชยาอยางสมเหตผล


5/101

2

2. การพัฒนาระบบการผลตและพัฒนากาลังคนดานสขภาพ3. การพัฒนากลไกและเคร องมอ เพ อใหเกดการใชยาอยางสมเหตผล4. การสรางความเขมแขงภาคประชาชนดานการใชยาอยางสมเหตผล

5. การสงเสรมการผลตและประกันคณภาพยาช อสามัญ6. การพัฒนาระบบและกลไกปองกันและแก ไขปญหาท เกดจากการใชยาตานจลชพ และการด อยาของ

เช อกอโรค7. การสงเสรมจรยธรรมผ สั งใชยา และยตการสงเสรมการขายยาท ขาดจรยธรรม

ในเวลาตอมา อนกรรมการสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ท ม ศ.คลนก นพ.อดม คชนทร คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลเปนประธาน (พ.ศ. 2556-2557) ในการประชมครั งท 3/2556 จงเหนชอบในหลักการใหมการดาเนนโครงการ โรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล (Rational Drug Use Hospital,

RDU Hospital) ข น เพ อใหเกดการดาเนนการสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลดาเนนการอยางเปนรปธรรม และสรางใหเปนระบบงานปกต รวมทั งสรางความต นตัวใหโรงพยาบาลตอเร องการใชยาอยางสมเหตผล ทั งเปนการบรณาการกลไกและเคร องมอสาคัญท มบทบาทในการผลักดันยทธศาสตรด านท 2 น ใหส ามารถดา เนน ไปส เปาหมายไดอยางมประสทธภาพ โดยเสนอใหมการประเมนเพ อใหรางวัลแกโรงพยาบาลท เขารวมโครงการฯและจะมการประชาสัมพันธ ใหผ เก ยวของและประชาชนไดรับทราบ เพ อยกยองโรงพยาบาลท มการดาเนนการเปนตัวอยางท ดและถอเปนแบบอยางตอไป


6/101

3

รายละเอยดโครงการ รงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล วัตถประสงคหลัก

1. สรางตนแบบ (model) ของโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ในโรงพยาบาลภาครัฐทั ง

สวนกลางและสวนภมภาคทกระดับ เชน โรงพยาบาลในกล มสถาบันแพทยศาสตรแหงประเทศไทย(UHOSNET) โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทั วไป และโรงพยาบาลชมชน เปนตน รวมถงโรงพยาบาลภาคเอกชนท สนใจเขารวม

2. พัฒนาระบบ กลไก และเคร องมอเพ อสนับสนนและสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลใหเกดข นในสถานพยาบาลอยางเปนรปธรรม

3. พัฒนาเครอขายเพ อสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลในโรงพยาบาลระดับตางๆ อยางเปนระบบ4. พัฒนากลวธในการสรางความตระหนักร ซ งจะนาไปส การปรับเปล ยนพฤตกรรมของบคลากรทาง

การแพทยและผ รับบรการเพ อนาไปส การใชยาอยางสมเหตผลท ยั งยนในสังคม

ขั นตอนการดาเนนงาน โครงการฯ มข ันตอนการดาเนนงานท สาคัญสรปไดดังน 1. กาหนดแนวทางการดาเนนงานของโรงพยาบาลท จะเขารวมโครงการฯ เรยกวา กญแจสาคัญ 6

ประการ ส โรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล (PLEASE)2. จัดทากรอบการปฏบัตงาน และรวมหารอกับทมนกัวชาการจากกล มสถาบันแพทยศาสตรแหง

ประเทศไทย บัญชยาหลักแหงชาต และโรงพยาบาลตนแบบนารองตางๆ เพ อจัดทาขอมลทางวชาการ ในการสนับสนนขอปฏบัต ใหดาเนนไปภายใตหลักฐานเช งประจักษทางการแพทย และบรบทในการ

ประกอบวชาชพเวชกรรมของประเทศ3. รวมกับทมนักวจัยจากสถาบันวจัยระบบสาธารณสข (สวรส.) พัฒนาตัวช วดัของโครงการฯ และศกษา

ความตระหนักร ของบคลากรทางการแพทยและประชาชน เพ อสนับสนนการดาเนนงานตางๆ4. ผลักดันขอกาหนดของโครงการฯ เปน system specific accreditation เพ อใหสถานพยาบาลขอรับ

รองมาตรฐานการเปน “ โรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล” ทั งประสานใหเปนสวนหน งของโครงการ Engagement for Patient Safety ของสถาบันรับรองคณภาพสถานพยาบาล (สรพ.)

5. สนับสนนการจัดทาเครอขายเพ อสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลในโรงพยาบาลระดับตางๆ ตาม

ภมภาค เพ อการแลกเปล ยนเรยนร และใหความชวยเหลอในการดาเนนการ6. ประเมนผลสัมฤทธ ใหการรับรองแกโรงพยาบาลท เขารวมโครงการฯ และมอบรางวลัเชดชเกยรตแก

สถานพยาบาลท ผานเกณฑตัวช วัดท กาหนด ทั งประชาสัมพันธ ใหผ เก ยวของและประชาชนไดรับทราบเพ อยกยองโรงพยาบาลท มการดาเนนการเปนตัวอยางท ดและถอแบบอยางตอไป


7/101

4

กญแจสาคัญ 6 ประการ

PLEASE กญแจสาคัญ1. Pharmacy and Therapeutics Committee (PTC) Strengthening

ความเขมแขงของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด2. Labeling and Leaflet

ฉลากยา และขอมลยาส ประชาชน3. Essential RDU Tools

เคร องมอจาเปนท ชวยใหเกดการสั งใชยาอยางสมเหตผล3.1 Essential drug therapy recommendation

3.2 Evidence-based hospital formulary

3.3 Essential therapeutic monitoring and Investigation

3.4 Essential information system for RDU

3.5 System for drug use monitoring and feedback

3.6 Essential policy for RDU

4. Awareness for RDU Principles among Health Personnel and Patients

ความตระหนักร ของบคลากรทางการแพทยและผ รับบรการ5. Special Population Care

การดแลดานยาเพ อความปลอดภัยของประชากรกล มพเศษ 6. Ethics in Prescription

การสงเสรมจรยธรรมและจรรยาบรรณทางการแพทย ในการสั งใชยา

กญแจดอกท 1 การสรางความเขมแขงของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด(Pharmacy and Therapeutics Committee (PTC) Strengthening)

ตั งแตป ค.ศ. 2002 องคการอนามัยโลกไดช ใหเหนถงความสาคัญของการมคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดท เขมแขงในสถานพยาบาล ซ งเปนท ยอมรับในประเทศท พัฒนาแลววา เปนปจจัยสาคัญในการสงเสรมใหเกดการใชยาอยางสมเหตผลและค มคาข นในสถานพยาบาล

โครงการ RDU Hospital มเปาหมายในการสรางเสรมคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบดัใหเปน

หนวยปฏบัตงานท มความเขมแขง สามารถช นาการจัดการดานยาในองคกรไดอยางเหมาะสม และเปนท ยอมรับ โดยมหนาท และความรับผดชอบตามแนวทางขององคการอนามัยโลก ในดานตางๆ ไดแก

1. การพัฒนาระบบเพ อการตดตาม ตรวจสอบ และสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล รวมถงกากับการปฏบัตงานตามกรอบของกญแจดอกท 2 ถง 6 ใหดาเนนไปอยางมประสทธภาพ

2. การจัดทาเภสัชตารับ (hospital formulary) ท มความสอดคลองกับปรัชญาและหลักการของบัญชยาหลักแหงชาต

3. การสรางความมั นใจตอคณภาพยา (ensuring drug quality) แกผ ใชยา4. การตดตามความปลอดภัยดานยาและการดาเนนการปองกันแก ไข (ensuring drug use safety)5. การควบคมคาใชจายดานยา (expenditure control)


8/101

5

6. การฝกอบรมบคลากร (staff education) และ7. การควบคมการสงเสรมการขายของบรษัทยา เวชภัณฑและอปกรณทางการแพทย (controlling of

all promotion activities to staff)

ปจจัยท มความสาคัญอยางย งตอความสาเรจของการปฏบัตงานตามภาระและหนาท ของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด ประกอบดวย การมพันธกจท มั นคง (firm mandate) มเปาประสงคในการปฏบัตงานท ชัดเจน ไดรับการสนั บสนนจากผ บรหารระดับสง มความโปรงใสในการปฏบัตงาน มตัวแทนจากหลากหลายสาขามความสามารถ ใชองคความร ท อางองจากหลักฐานเชงประจักษ ดาเนนงานภายใตแนวทางสหสาขาวชาชพ(multidisciplinary approach) และมทรัพยากรเพยงพอท จะดาเนนงานตามมตของคณะกรรมการฯ

กญแจดอกท 2 การจัดทาฉลากยามาตรฐาน ฉลากยาเสรม และขอมลยาส ประชาชน(Labeling and Leaflet)

ฉลากยาเปนเคร องมอหน งท มความสาคัญตอกระบวนการใชยาอยางเหมาะสมทั งตอผ ปวยท จะชวยใหใช

ยาไดอยางถกตองและปลอดภัย ตอเภสัชกรท จะชวยในการใหคาอธบายท สาคัญเก ยวกับยาไดอยางมประสทธภาพและตอแพทยท จะชวยใหสั งใชยาไดอยางสมเหตผลมากข น

โครงการ RDU Hospital มเปาหมายในการสนับสนนใหใช ฉลากยามาตรฐาน (RDU label) เพ อใหผ ปวย รับทราบขอมลท สาคัญเก ยวกับยาไดอยางสะดวกและครบถวน ชวยใหผ ปวยใชยาไดอยางถกตองและปลอดภัยมากข น ทั งชวยใหเภสัชกรใหคาแนะนาไดงายข นเน องจากสามารถใชขอความบนฉลากยามาประกอบคาอธบายไดโดยสะดวก นอกจากน ัน ดวยฉลากยามาตรฐานในปจจบันมขนาดเลก จงเหนมความสาคัญในการใช ฉลากยาเสรม (extended label) ท มขนาดใหญข น ซ งสามารถแนบหรอแปะตดเปนสตกเกอรไปกับซองยาท ผ ปวยไดรับจากสถานพยาบาล เพ อเพ มขอมลท สาคัญแกผ ปวย ซ งอาจมความสาคัญตอการสงเสรมใหเกดการใชยา

ไดอยางเหมาะสมย งข นเอกสารขอมลยาสาหรับประชาชน (patient information leaflet หรอ PIL) เปนเอกสารท จัดทาข น

ภายใต โครงการของสานักงานคณะกรรมการอาหารและยา เพ อใหบรษัทยานาไปใชเปนตนแบบในการผลตและสงมอบไปพรอมกับผลตภัณฑของตน หัวขอของเอกสารขอมลยาสาหรับประชาชนประกอบดวย ยาน คอยาอะไร ขอควรร กอนใชยา วธใชยา ขอควรปฏบัตระหวางใชยา อันตรายท อาจเกดจากยา และควรเกบรักษายาน อยางไร ในระหวางท โครงการดังกลาวยังไมไดประกาศใชอยางเปนทางการ โครงการ RDU hospital จงสงเสรมให โรงพยาบาลดาเนนการใหผ ปวยท ประสงคจะไดขอมลเก ยวกับยาเพ มข น สามารถเขาถงเอกสารดังกลาวไดสะดวก

กญแจดอกท 3 การจัดทาหรอจัดหาเคร องมอจาเปนท ชวยใหเกดการสั งใชยาอยางสมเหตผล(Essential RDU Tools)

ประกอบดวยเคร องมอ 6 ชนด ไดแก 1. คาแนะนาการใชยาในกล มยาเปาหมายท สอดคลองกบัหลักฐานเชงประจักษท เปนปจจบันและเหมาะสม

กับบรบทในการปฏบัตงานของแตละสถานพยาบาล2. เภสัชตารับท รายการยาถกคัดเลอกอยางโปรงใส โดยใชหลักเกณฑท สอดคลองกับหลักฐานเชงประจักษ

และหลักฐานดานความค มคา3. แนวทางการสงตรวจและการตรวจทางหองปฏบัตการท จาเปนตอการวนจฉัยโรคเปาหมายและการตดตาม

ผลการรักษาท สอดคลองกับระดับของสถานพยาบาล


9/101

6

4. การจัดหารวมกับการจัดทาระบบขอมลอเลกโทรนคส ดานยาและการรักษาโรคท จาเปนตอการใชยาอยางสมเหตผล

5. ระบบและวธการปฏบตัในการประเมนและการตดตามผลการใชยา รวมทั งการใหขอมลยอนกลับแกผ สั ง ใชยา

6. นโยบายดานยาท จาเปนตอระบบการใชยาท สมเหตผล ไดแก นโยบายการใชยาตามบัญชยาหลักแหงชาต นโยบายการสั งใชยาดวยช อสามัญทางยา และนโยบายการใชยาในผ ปวยสทธรักษาพยาบาลกล มตางๆอยางเทาเทยมกัน เปนตน

ทั งน สถานพยาบาลควรมการประเมนพัฒนาระบบยาและการใชยาอยางสมเหตผลอยางสม าเสมอและตอเน อง เชน ใหมการตรวจทานยาและการใหขอมลยอนกลับแกผ สั งใชยากอนการสงมอบหรอการใหยาแกผ ปวย โดยมระบบการบันทกและรายงานผลการปฏบัตงานตอคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด เพ อตดตามและปองกันไม ใหเกดปญหาเดมซ าอก เปนตน

โครงการ RDU Hospital ไดจัดทาคาแนะนาและตัวช วัดสาหรับโรคท พบบอยในเวชปฏบัต โดยแบงเปน 2กล มโรค คอ โรคตดเช อ (Rational Use of Antibiotics, RUA) และโรคไมตดตอเร อรัง (Non-CommunicableDisease, NCD) รวม 6 ประเภท ไดแก 1) ความดันเลอดสง 2) เบาหวาน 3) ไขมันในเลอดสง 4) ขอเส อม / เกาต 5) โรคไตเร อรัง และ 6) โรคปอดอดก ันเร อรัง / โรคหด ดยมข ันตอนดังน

1. ยกรางคาแนะนาฯ โดยคณะทางานเฉพาะกจ ซ งมองคประกอบ ไดแก แพทยและเภสัชกรจากเครอขายโรงพยาบาล กล มสถาบันแพทยศาสตรแหงประเทศไทย ผ แทนแพทยจากราชวทยาลัยแพทยและ / หรอเภสัชกรจากโรงพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสข อาจารยจากคณะเภสัชศาสตร และผ แทนคณะทางานผ เช ยวชาญการคัดเลอกยาในบัญชยาหลักท เก ยวของ

2. นารางคาแนะนาฯ รับฟงความคดเหนในชองทางตางๆ จากโรงพยาบาลนารอง ราชวทยาลัย สมาคมวชาชพ คณะผ เช ยวชาญ และผ ปฏบัตท เก ยวของ

3. คณะทางานเฉพาะกจ นาความเหนไปพจารณาปรับปรงเปนแนวทางฉบับสมบรณ

กญแจดอกท 4 การสรางความตระหนักร ของบคลากรทางการแพทยและผ รับบรการตอการใชยาอยางสมเหตผล (Awareness for RDU Principles among Health Personnel and Patients)

การสรางความตระหนักร ตอการใชยาอยางสมเหตผลในบคลากรทางการแพทยและผ รับบรการ และเหน

ถงความสาคัญในเร องดังกลาว เปนปจจัยสาคัญท จะทาใหโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลเปนท ยอมรับ และนาไปปฏบัต ดอยางยั งยน สงผลใหผ รับบรการไดรับเฉพาะยาจาเปนท มคณภาพ เกดประสทธผลของการรักษาตามแนวทางการรักษามาตรฐานอยางครบถวน ปลอดภัย และค มคา

โครงการ RDU Hospital มเปาประสงคใหเกดการสรางกลไก ระบบ และกจกรรมของสถานพยาบาล ท สนับสนนการสรางความตระหนักร ฯ เพ อใหเกดการเปล ยนแปลงพฤตกรรมการใชยาของบคลากรทางการแพทยและผ รับบรการใหมความสอดคลองกับหลักเกณฑในการใช ยาอยางสมเหตผล และตางมเจตคตท ด จนไดรับการยอมรับเปนวัฒนธรรมองคกร และกลายเปนบรรทัดฐานทางสังคมในหม ประชาชนผ ใชยาซ งรวมถงตัวผ ปวยเองและบคคลใกลชดท อาจมสวนชวยเหลอในการใชยาของผ ปวย


10/101


11/101


12/101

9

2.2 ตัวช วัดรอง ในกญแจ L E A S E 16 ตัว เปนตัวช วัดเชงกระบวนการ ผลผลต หรอผลลัพธ ของการดาเนนการ ประกอบดวย2.2.1 ตัวช วัดเร องฉลากยา (Label) 2 ตัว2.2.2 ตัวช วัดการใชเคร องมอ RDU (Essential RDU tools) 6 ตัว

โดยเลอก 6 ตัวช วัดน จากทั งหมด 12 ตัว ดังตอไปน - บัญชยาโรงพยาบาล (Formulary) 1 ตัว- กล มโรคไมตดตอเร อรัง 6 กล ม (Es) 7 ตัว- การใชยาปฏชวนะอยางรับผดชอบ (RUA) 4 ตัว

2.2.3 ตัวช วัดการสรางความตระหนักของบคลากรทางการแพทยและผ รับบรการ 2 ตัว(Awareness)

2.2.4 ตัวช วัดการใชยาในผ ปวยกล มพเศษ (Special population) 4 ตัว โดยเลอก 4 ตัวช วัด จากทั งหมด 7 ตัว

2.2.5 ตัวช วัดดานการสงเสรมจรยธรรม (Ethics in prescription) 2 ตัว

3. ตัวช วัดเสรม หมายถง ตัวช วัดท แตละโรงพยาบาลอาจเลอกเพ มเตมจากตัวช วัดหลักและรอง จากรายการตัวช วัดกล มโรคไมตดตอเร อรัง (Es) ตัวช วัดการใชยาปฏชวนะอยางรับผดชอบ (RUA) ตัวช วัดการสรางความตระหนักของบคลากรทางการแพทยและผ รับบรการ (A) และตัวช วัดการใชยาในผ ปวยกล มพเศษ (S) ตามความสมัครใจและความพรอม ตามบรบทของแตละโรงพยาบาล จากคาแนะนาในแตละบทท กลาวถง หรอ โรงพยาบาลอาจไมเลอกตัวช วัดเสรมเลยก ได

4. ตัวช วัดเฉพาะ หมายถง ตัวช วัดท โรงพยาบาลอาจเสนอเพ มเตม โดยท ตัวช วัดท เสนอเพ มไมมอย ในรายการ

ตัวช วัดหลัก ตัวช วัดรอง หรอตัวช วัดเสรม เปนตัวช วัดท โรงพยาบาลเหนความสาคัญ เปนอัตตลักษณของ โรงพยาบาล หรอไดดาเนนการไปแลวบางสวนหรอทั งหมด หรอกาลังมแผนดาเนนการเพ อสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล


13/101

10

ความถ และผ รับผดชอบในการเกบขอมลตัวช วัดการช แจงแนวทางการดาเนนการของโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลจัดข นในวันท

9 มนาคม 2558 จงขอนับวันท 10 มนาคม 2558 เปนวันเร มตนในการจัดเกบตัวช วัดโครงการฯ

ตัวช วัด ความถ ในการวัด

กาหนดการเกบขอมล กาหนดวันสงขอมล( โดยประมาณ)

ผ รับผดชอบตัวช วัด ผ ประสานงานRDU Indicator

ตัวช วัดหลักและตัวช วัดรอง

3 ภายในเดอนมนาคม 2558 เกบขอมล 6 เดอนกอนดาเนน โครงการ; ภายในเดอนสงหาคม2558 (ดาเนนการแลว 6 เดอน);ภายในเดอนกมภาพันธ 2559

(ดาเนนการแลว 12 เดอน)พรอมเย ยม พดคยกับทาง โรงพยาบาล ( โดย รพ.แมขาย+/- สวนกลาง) ทกครั ง

31 มนาคม 2558;31 สงหาคม 2558;29 กมภาพันธ

2559

PTC คณะทางานบรหารโครงการฯ

ตัวช วัดเสรม

3 ภายในเดอนมนาคม 2558 เกบขอมล 6 เดอนกอนดาเนน โครงการ; ภายในเดอนสงหาคม2558 (ดาเนนการแลว 6เดอน); ภายในเดอนกมภาพันธ 2559 (ดาเนนการแลว 12เดอน) พรอมเย ยม พดคยกับทางโรงพยาบาล ( โดย รพ.แมขาย +/- สวนกลาง) ทกครั ง

31 มนาคม 2558;31 สงหาคม 2558;29 กมภาพันธ

2559


ตัวช วัดเฉพาะ

อยางนอย2 ครั ง

ภายในเดอนมนาคม 2558 เกบขอมล 6 เดอนกอนดาเนน โครงการ; ภายในเดอนกมภาพันธ 2559 (ดาเนนการ

แลว 12 เดอน)

31 มนาคม 2558;29 กมภาพันธ

2559



14/101

11

แหลงขอมล

ตัวช วัดหลักส วนใหญสามารถเรยกทารายงานไดจากฐานขอมลอเลกทรอนกสดานการรักษาพยาบาลและ ฐานขอมลสาหรับการบรหารงานฝายเภสัชกรรม สาหรับโรงพยาบาลท ใชโปรแกรม HosXP การดงขอมลจะ

สามารถทาไดจากแฟมขอมลผ ปวย โรค ยา และหองปฏบัตการ สาหรับโรงพยาบาลท ใชโปรแกรมอ นจะตองปรกษาเจาหนาท ฝายเทคโนโลยสารสนเทศในการทารายงานตามตัวช วดั ตัวช วดับางตัวอาจตองดาเนนการเกบขอมลจากแฟมประวัตผ ปวยหรอการสารวจดวยแบบสอบถาม

ความถกตองของขอมลตัวช วัด

สาหรับตัวช วัดเชงตัวเลข ความถกตองของรายงานตามตัวช วดั ข นอย กบัความถกตองและความครบถวนของขอมลในฐานขอมล การทบทวนเกณฑ ในการดงขอมลจากฐานขอมลอเลกทรอนกสซ า และความเช ยวชาญของผ ท เกบขอมลจากแฟมประวัตผ ปวย รวมถงวธการเกบขอมลดวยแบบสอบถามเปนไปตามแนวทางท กาหนด

ขอจากัดของตัวช วัดหลักและตัวช วัดรอง

ตัวช วัดชดน ไมรวมการวัดผลลัพธดานคณภาพชวตและดานเศรษฐศาสตรของการดาเนนโครงการ และไมครอบคลมทกโรคและกล มพเศษทกกล ม ไมรวมการสง เสรมการใชยาในรานยาหรอสถานบรการสาธารณสขประเภทอ น

วธการรวบรวมขอมลตัวช วัด

ในระยะแรกของการดาเนนงานโครงการฯ ใหเกบขอมลตามค มอตัวช วดั ในกรณท ไมสามารถดงรายงานสาเรจรปได ใหบันทกตัวตั งและตัวหารตามสตรคานวณ หรอบันทกจานวน และการประเมนผลเชงคณภาพ โดยลงขอมลใน Excel file ซ งจะสามารถคานวณคาตัวช วดัได ถาทางโรงพยาบาลสามารถคานวณตัวช วดัไดจาก ฐานขอมล ใหใสคาตัวเลขหรอจานวนลงใน Excel file ไดเลยโดยไมตองใสตัวตั งและตัวหารจากสตร จะมการพัฒนาโปรแกรมรายงานสาเรจรปเพ อทารายงานตัวช วัดในระยะตอไป

การใชขอมลตัวช วัด

ผ ประสานงานตัวช วดัของโรงพยาบาลน าเสนอขอมลจากตัวช วดั ตอ PTC ในการประชมเปนระยะ พรอมกับขอมลเพ มเตมเพ อใหเกดความเขาใจและสามารถวเคราะห คนหาปญหาและหาแนวทางจัดการปญหาการใชยา ไมสมเหตผลได เชน ขอมลการวเคราะหในรายละเอยดตามผ ใหบรการหรอผ สั งยา ตามสทธประกันสขภาพของผ รับบรการ ตามกล มอาย หรอการทบทวนระบบการใหบรการดานยา

ผ ประสานงาน RDU Indicator ของโรงพยาบาลสงรายงานตัวช วัด (Excel file) พรอมกับขอมลอ นๆ ท จาเปน ทางอเมล ใหกับคณะทางานบรหารโครงการฯ ตามกาหนดการท ระบ ไวขางตน


15/101

12

แหลงท มาของตัวช วัดตัวช วัดพัฒนาข นสาหรับโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ภายใตกรอบแนวคดกญแจ

สาคัญ 6 ประการ PLEASE โดยมข ันตอนดังน 1. นักวจัยทบทวนและรวบรวมตัวช วดั จากตัวช วดัเดมของ สรพ . สปสช. และชดตัวช วดัการใชยาอยางสม

เหตผลของประเทศไทย ไดรางตัวช วัด version 12. พจารณาปรับ ลด และเพ มเตมโดยคณะทางานบรหารโครงการฯ ไดรางตัวช วัด version 23. รับฟงความเหนและขอเสนอแนะเบ องตนตอจากโรงพยาบาลในสังกัด สปสช .เขต 1 ไดรางตัวช วัด

version 3

4. รวบรวมตัวช วัดจากการพจารณาคัดเลอกจาก1) คณะทางานพัฒนาคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดในระบบบรการสขภาพ2) คณะทางานพัฒนาฉลากสาหรับยาท จายในโรงพยาบาล3) คณะทางานจัดทาเคร องมอในการสั งใชยาอยางสมเหตผลและการดแลผ ปวยกล มพเศษ4) คณะทางานเฉพาะกจเพ อจัดทาเคร องมอจาเปนสาหรับการใชยาอยางสมเหตผลและการดแลผ ปวย

กล มพเศษ5) คณะทางานสงเสรมจรยธรรมและธรรมาภบาลวาดวยการสงเสรมการขายยา6) คณะทางานบรหารโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล7) ผ ทรงคณวฒ

5. ทดลองเกบขอมล (pilot test) รับฟงความเหนและขอเสนอแนะจากโรงพยาบาลท ทาการทดลองเกบขอมลตัวช วัด 10 โรงพยาบาล ประกอบดวย โรงพยาบาลรามาธบด โรงพยาบาลจฬาลงกรณ โรงพยาบาลสงขลานครนทร โรงพยาบาลเลดสน โรงพยาบาลขอนแกน รงพยาบาลสมทรปราการ โรงพยาบาลชมแพ

โรงพยาบาลพระยน โรงพยาบาลบางบอ และโรงพยาบาลเชยงแสน6. คัดเลอกและใหขอเสนอแนะตัวช วัด Es และ S โดยคณะทางานพัฒนาเคร องมอสงเสรมการใชยาอยางสม

เหตผล Version 47. คัดเลอกตัวช วัด โดยคณะทางานบรหารโครงการฯ จนได Version 5 ตัวช วัดหลัก 10 ตัว และตัวช วดัรอง

25 ตัว8. พัฒนาค มอตัวช วัดและวธการคานวณตัวช วัด


16/101

13

แผนการดาเนนงาน และกจกรรมโครงการฯ ปงบประมาณ 2557 – 2560

1.จัดทาค ม อแ ละ ตัวช วัดโ คร งการและจัดประชมช แ จง แล ะท าแ ผนรวมกัน

2.จัดทาแผนกับหนวยงานท มรวมลงนามบันทกขอตกลง แ ละดาเนนการรวมกัน3.วเคราะห ประเมนสถานการณปจจบันเก ยวกับระบบการดาเนนการเพ อสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลนโรงพยาบาลโดยใชแบบประเมน

ตนเองก อนการด า เน นการตามตัวชวัดท กาหนด4. รงพยาบาลนาแนวทาง / ขอมล / เคร องมอใน 6 กญแจสาคัญไปปฏบัต5.พัฒนาเครอขาย รพ .แยกตามภาครวมกับโรงพยาบาลสงักัดอ น6. มก า ร พัฒ น า ศัก ย ภ าพ ก า ร

ดาเนนการและแลกเปล ยนเรยนร ในเครอขาย ในสวนกลางและพ นท เพ อคนหา best practice7.ถอดบทเรยน ร ปแบบ (model)ของโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล

ระยะท 1.3 รงพยาบาลดาเนนการตามแนวทางโครงการและมการแลกเปล ยนเรยนร ระหวางเครอขายและจากเครอขายส สวนกลาง

1. มอบรางวัล1.1 คัดเลอกโรงพยาบาลท เปน best

practice ดยคณะอนกรรมการสงเสรม

การใชยาอยางสมเหตผลและลงพ นท โดยทมอนกรรมการท ไดรับม อบหมาย รวมผ แทนจาก สรพ.

1.2 มอบรางวัลโรงพยาบาลสงเสรมการชยาอยางสมเหตผลท รวมโครงการจาก

ประธานกรรมการพฒันาระบบยาแหงชาต 2. สรางความยั งยนส ระบบงานปกต

2.1 พัฒนาเคร องมอการใชยาอย างสมเหต ผลสนับสน นโรงพยาบาลอย างตอเน อง

2.2 พัฒนาตัวช วัดการใชยาสมเหตผลเ ช อ ม โ ย ง กับ ก า ร รับ ร อ ง คณ ภ า พสถานพยาบาล

2.3 พัฒนาเครอขายเพ อสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล

ระยะท 1.4 ประเมนผล และสรปโครงการระยะท 1(ก.ย. – พ.ย.58) มอบรางวัล และวางแผนการสราง

ความยั งยนส ระบบงานปกต

1. วเคราะห ประเมนสถานการณปจ จบั น เ ก ย วกั บ ร ะ บ บ ก า รดาเนนการเพ อสงเ สร มการ ใชย า

อยางสมเหตผลในโรงพยาบาลโดย ใช แบ บป ระ เม นต นเ อง หลั งก ารดาเนนการหรอตามตัวช วดัท กาหนดเม อครบ 1 ป2. สรปโครงการ

1. พัฒนาโครงการฯ รวมกับหนวยงานท เก ยวของ2. เสนอโครงการตอคณะอนกรรมการสงเสรมการใชยาสมเหตผล (4 เม.ย.57)

ระยะท 1.1 พัฒนาโครงการ / เสนอโครงการตออนกรรมการฯ(พ.ย. 2556 – เม.ย.2557)

1. ประชาสัมพันธ เชญชวนรงพยาบาลเขารวมโครงการ

(พ.ค.- ส.ค.57)2. พัฒนาเคร องมอในการดาเนนการตาม 6 กญแจสาคัญ(พ.ค. – ต.ค.57)3. ประชมช แจง สรางการมสวนรวมในการดาเนนการตามแนวทาง(29-30 ต.ค.57)

ระยะท 1.2 ประชาสัมพันธครงการและ / รับสมัคร รพ.นา

รอง / พัฒนาเคร องมอสนับสนนการดาเนนการ / (เม.ย.– ต.ค.57)

ระยะท 1 ปงบ 2557-2558 ระยะท 2 ปงบ 2559 ระยะท 3 ปงบ 2560

ขยายโครงการฯ ใหครอบคลม โรงพยาบาลร ัฐอ น สถานบรการสขภาพอ น เชน โรงพยาบาลร ัฐ

ในสังกัดตางๆ โรงพยาบาลเอกชน คลนก รานยา


17/101

14

ผ รับผดชอบโครงการ และหนวยงานท เก ยวของ

โครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล (RDU hospital PLEASE) ไดรับความเหนชอบจากคณะอนกรรมการสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล ในการประชมครั งท 1/57 เม อวันท 4 เมษายน 2557

โดยมสานักงานคณะกรรมการอาหารและยาทาหนาท เปนฝายเลขานการ ในเวลาตอมา ไดจัดการประชมหารอ โครงการฯ เพ อกาหนดรายละเอยดการนาไปส การปฏบตัรวมกับผ เขารวมประชมจากโรงพยาบาลตางๆ เชน โรงพยาบาลศรราช โรงพยาบาลรามาธบด โรงพยาบาลจฬาลงกรณ และโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสข เปนตน และประชมรวมกับผ แทนจากหนวยงานท เขารวมรับผดชอบโครงการฯ ไดแก สถาบันวจัยระบบสาธารณสข (สวรส.) กล มสถาบันแพทยศาสตรแหงประเทศไทย (กสพท.) สานักงานหลักประกันสขภาพแหงชาต (สปสช.) สถาบันรับรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน) (สรพ.) เครอขายโรงพยาบาลกล มสถาบันแพทยศาสตรแหงประเทศไทย (UHOSNET) อนกรรมการพัฒนาบัญชยาหลักแหงชาต สานักพยาบาลและการประกอบโรคศลปะ กรมสนับสนนบรการสขภาพ กล มงานพัฒนาระบบสนับสนนบรการ สานักบรหาร

การสาธารณสข และสานักงานปลัดกระทรวงสาธารณสข ประโยชนท คาดวาจะไดรับ

โรงพยาบาลทกระดับทั งภาครัฐ (และเอกชน) มระบบสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลอยางเปนรปธรรม นาการใชยาอยางสมเหตผลไปส การปฏบัตโดยผนวกไว ในงานประจา และมการพัฒนาข นเปนเครอขายโรงพยาบาลท ปฏบัตงานและเรยนร รวมกันในการสงเสรมและสนับสนนการใชยาอยางสมเหตผล ซ งนาไปส การใชยาท ใหประโยชนสงสดแกประชาชนผ รับบรการ ไมใชยาเกนความจาเปน ค มคา ปลอดภัย ลดปญหาเช อด อยา เปนการใชยาท สอดคลองกับหลักเกณฑดานเวชจรยศาสตร ตอบสนองตอนโยบายแหงชาต

ดานยา และนาไปส การลดคาใชจายดานยาและการสงตรวจทางหองปฏบัตการท ไมจาเปน โดยใหคณภาพการรักษาพยาบาลท ดย งข น และเกดความปลอดภัยดานยาประชาชนมความตระหนักร ตอคาวา “การใชยาอยางสมเหตผล” มความเขาใจท ถกตองตอยาท ใช

เกดความรวมมอในการใชยา และสามารถใชยาเหลาน ันไดอยางถกตอง และปลอดภัย รวมทั งไมเรยกรองการ ใชยาและการสงตรวจทางหองปฏบัตการท เกนความจาเปน เกดความศรัทธาและเช อมั นในการใชบรการจาก โรงพยาบาลท ผานเกณฑคณภาพดานการใชยาอยางสมเหตผล

สรป

การใชยาและการสงตรวจทางหองปฏบัตการท เหมาะสมและกอปรดวยจรยธรรม เปนหนาท และมาตรฐานทางวชาชพของบคลากรสาธารณสข และเปนพันธกจท มความสาคัญเปนอันดับตนของสถานพยาบาลทกแหง แตท ผานมาปญหาการใชยาและการสงตรวจทางหองปฏบัตการอยางไมสมเหตผลยังไมไดรับการแกไขอยางเปนระบบ สงผลใหผ ปวยไดรับยาเกนความจาเปน เส ยงตออันตรายจากยา กอปญหาเช อด อยาจนเขาส ภาวะวกฤต ทาใหผ ปวย สถานพยาบาลและรัฐ สญเสยคาใชจายโดยไมจ าเปนเปนมลคามหาศาล จนทาใหประเทศไทยมรายจายดานยาตอคาใชจายดานสขภาพสงกวาประเทศท พัฒนาแลวมากกวา 3 เทา5

โครงการ โรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล (RDU Hospital PLEASE) เปนนวัตกรรมอนัเกดข นจากความรวมมอของผ เก ยวของทกภาคสวนดวยความประสงคท จะแกไขปญหาการใชยาและการสงตรวจทางหองปฏบัตการท ไมสมเหตผลอยางเปนรปธรรม จนการใชยาอยางสมเหตผลไดรับการยอมรับเปน

วัฒนธรรมขององคกร และกลายเปนบรรทัดฐานทางสังคมในหม ประชาชนผ ใชยา


18/101

15

การดาเนนงานของโครงการฯ ขับเคล อนผานกญแจสาคัญเพ อความสาเรจ 6 ประการ (PLEASE) ซ งขอปฏบัตตาง ๆ ผานการคัดกรองจากผ เช ยวชาญหลากหลายสาขาภายใตหลักฐานทางวชาการท เช อถอได รวมกับการประเมนและตดตามผลดวยตัวช วัดท จัดทาข นโดยกระบวนการวจัยดานระบบสาธารณสข

สถานพยาบาลท ดาเนนงานผานเกณฑจะไดรับการรับรองคณภาพสถานพยาบาลในมาตรฐานการเปน“ โรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล” จากสถาบันรับรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน)และไดรับรางวัลเชดชเกยรต นอกจากน ันยังอาจไดรับงบประมาณสนับสนนเพ มเตมจากหนวยงานท เปนผ ใชบรการของสถานพยาบาล เชน สานักงานหลักประกันสขภาพแหงชาต เปนตน

ทายท สด ประโยชนสขทั งหลายจะตกแกประชาชนทกหม เหลา ในอันท จะไดรับบรการทางการแพทยท มคณภาพ ซ งชวยสรางเสรมคณภาพชวตท ดแกประชาชนทกคนโดยไมเลอกปฏบัต

เอกสารอางองท สาคัญ

1. คณะกรรมการพัฒนาระบบยาแหงชาต . นโยบายแหงชาตดานยา พ.ศ. 2554 และยทธศาสตรการพัฒนาระบบยาแหงชาต พ.ศ. 2555-2559. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย,2554: 1-41.

2. พสนธ จงตระกล . คาจากัดความและกรอบความคดในการใชยาอยางสมเหตผล . ใน: คณะอนกรรมการพัฒนาบัญชยาหลักแหงชาต . ค มอการใชยาอยางสมเหตผลตามบัญชยาหลักแหงชาต เลม 1 ยาระบบทางเดนอาหาร. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2552: ข1-38.

3. World Health Organization. Promoting rational use of medicines: core components.

Geneva, 2002: 1-6.

4. พสนธ จงตระกล. คาแนะนาทั วไปเก ยวกับการใชยา. ใน: คณะอนกรรมการพัฒนาบัญชยาหลักแหงชาต .ค มอการใชยาอยางสมเหตผลตามบัญชยาหลักแหงชาต เลม 1 ยาระบบทางเดนอาหาร. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2552: ข39-56.

5. พนจ ฟาอานวยผล, ปาณบด เอกะจัมปกะ, นธศ วัฒนมะโน . ระบบบรการสขภาพไทย ใน สวทย วบลผลประเสรฐ, บรรณาธการ. การสาธารณสขไทย 2551-2553. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก, 2554: 233-318.


19/101

16

กญแจดอกท 1 การสรางความเขมแขงของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด

ตั งแตป ค.ศ. 2002 องคการอนามัยโลกไดช ใหเหนถงความสาคัญของการมคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด (Pharmacy and Therapeutics Committee: PTC) ท เขมแขง ซ งเปนท ยอมรับในประเทศท

พัฒนาแลววาเปนกญแจสาคัญในการสงเสรมใหเกดการใชยาอยางสมเหตผลข นในโรงพยาบาลและเครอขายในขอบเขตการใหบรการของตน จงช แนะใหรัฐบาลเก อหนนโรงพยาบาลใหมการจัดตั งคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดข น โดยการกาหนดใหเปนเกณฑรับรองคณภาพของสถานพยาบาล

1. องคประกอบของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดคณะกรรมการฯ ควรมาจากตัวแทนของทกสาขาวชาชพท เก ยวของกับระบบยาและการบาบัด ซ ง

บคคลเหลาน ควรปฏบัตหนาท ได โดยอสระปลอดจากการบังคับบัญชา และตองเปดเผยผลประโยชนทับซอนท ม (declare any conflict of interest)

2. บทบาทหนาท และความรับผดชอบของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดจากการทบทวนและสารวจบทบาทหนาท ของคณะกรรมการฯ ท สอดคลองกับการดาเนนการของ

ประเทศไทย และจากการหารอในคณะทางานพัฒนาคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดในระบบบรการสขภาพ ไดมมต ใหคณะกรรมการฯ มหนาท และความรับผดชอบดังน

1. กาหนดและทบทวนนโยบายดานยาและการสั งใชยา เพ อพัฒนาระบบยาในภาพรวมของ โรงพยาบาลและสถานพยาบาลในเครอขาย

2. กาหนดมาตรการบรหารเวชภัณฑ ตั งแตการจัดซ อจัดหา การบรหารคลังยา ตลอดจนการสรางความเช อมั นในคณภาพยาของโรงพยาบาล

3. จัดทาและปรับปรงบัญช ยาโรงพยาบาลท เปนปจจบัน และคัดเลอกดวยขอมลท เปนหลักฐานเชงประจักษท นาเช อถอ

4. กาหนด / รับรองแนวเวชปฏบัต ท ใชเปนแนวทางสาหรับการสั งจายยาสาหรับผ สั งใชยา† รวมถงการกาหนดแนวทางการตรวจทางหองปฏบัตการท จาเปนและเหมาะสม เพ อการตดตามการรักษาและการใชยา

5. กาหนดนโยบายและกากับดแลใหมการสั งใชยาอยางสมเหตผล โดยเฉพาะอยางย งยาปฏชวนะและยาท มคาใชจายสง

6. มระบบการจัดการดานยาเพ อความปลอดภัยและกากบัตดตามอยางเปนรปธรรม เช น ระบบการ

จัดการความคลาดเคล อนทางยา (Medication Error) พัฒนาระบบการปองกันการจ ายยาท มปฏกรยาตอกันในค ท หามใชรวมกัน (Drug Interaction) ระบบการตดตามอาการไมพงประสงคจากการใชยา (Adverse Drug Reaction) และการปองกันการแพยาซ า ระบบการจัดการยากล มเส ยงสง (High Alert Drug) และการประสานรายการยา (Medication Reconciliation) รวมถงการใหขอมลยาแกประชาชน

7. กาหนดมาตรการ พัฒนาระบบและกากับตดตามเพ อลดอทธพลจากการสงเสรมการขายยา กากับตดตามการสั งใชยาและใหขอมลยอนกลับ (supervision, audit and feedback) แกผ สั งใชยาเม อพบปญหาในการใชยา รวมทั งการฝกอบรมบคลากรเพ อปองกันและแก ไขปญหาท เกดข น


20/101

17

3. บทบาทของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดในโครงการคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดเปนกญแจสาคญักญแจแรกในโครงการโรงพยาบาลสงเสรม

การใชยาอยางสมเหตผล เน องจากเปนองคกรหลักของโรงพยาบาลในการผลักดันใหมการดาเนนงานไปส เปาหมายของโครงการฯ ทั งน โครงการฯ มวัตถประสงค ในการสรางเสรมคณะกรรมการฯ ใหมความเขมแขง ซ ง

หมายถงการเปนหนวยปฏบัตงานท มองคความร และเปนอสระสามารถช นาการจัดการดานยาในองค กรไดอยางเหมาะสมและโปรงใสตามแนวทางขององคการอนามัยโลกและองคกรอ นๆ ท เก ยวของ นาไปส ธรรมาภบาลของระบบยา (good governance in drug system)

4. ปจจัยสาคัญตอการสรางความเขมแขงแกคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดปจจัยสาคัญตอความสาเรจของการปฏบัตงานตามภาระและหนาท ของคณะกรรมการฯ ประกอบดวย

การมพันธกจและการกาหนดเปาประสงคในการปฏบัตงานท ชัดเจน ไดรับการสนับสนนจากผ บรหารระดับสงมความโปรงใสในการปฏบัตงาน มตัวแทนจากหลากหลายสาขา มความสามารถใชองคความร ท อางองจาก

หลักฐานเชงประจักษ ดาเนนงานภายใตการประสานความรวมมอของสหวชาชพ มงบประมาณและทรัพยากรเพยงพอในการดาเนนงาน

5. ผลผลต (output) ดานการสรางความเขมแขงแกคณะกรรมการฯ จากการเขารวมโครงการฯเพ อสรางความเขมแขงแกคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัดใหสามารถดาเนนงานกากับ

ควบคมดแล (supervision) ตดตาม ตรวจสอบ และวัดประสทธภาพ (audit) และการใหขอมลยอนกลับ(feedback) แกบคลากรท เก ยวของไดอยางมประสทธผล จาเปนตองมผลผลตดังตอไปน

1. โรงพยาบาลใหการสนับสนนดานนโยบาย กาลังคน และงบประมาณตอการปฏบตังานของคณะกรรมการฯ อยางพอเพยง

2. โรงพยาบาลมนโยบายในการบรหารจัดการระบบยาท ม งเนนการใชยาท มประสทธผล ปลอดภัยและค มคา

3. โรงพยาบาลมนโยบายในการกาหนดให “การใชยาอยางสมเหตผล” เปนขอมาตรฐานหน งในการขอรับรองคณภาพของสถานพยาบาลข ันกาวหนาในอนาคต

6. ผลลัพธ (outcome) จากการดาเนนงานของคณะกรรมการฯ จากการเขารวมโครงการฯผลลัพธท เปนเปาประสงคของโครงการโรงพยาบาลส งเสรมการใชยาอยางสมเหตผลจากการ

ดาเนนงานของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด ไดแก1. กญแจสาคัญท นาไปส การใชยาอยางสมเหตผล (PLEASE) ไดรับการยอมรับ และนาไปปฏบัต

อยางมประสทธผลจากบคลากรท เก ยวของ ภายใตการดาเนนงานของคณะกรรมการฯ2. ผ รับบรการไดรับยาท มคณภาพอันเปนท ยอมรับ3. ผ รับบรการได รับยาจาเปนท มประสทธผลการ รักษาตามแนวทางการรักษามาตรฐานอยาง

ครบถวน ปลอดภัย และค มคา4. โรงพยาบาลไดรับการประกาศเกยรตคณ (certificate of appreciation) จากเครอขาย

ผ สนับสนนโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผล5. โรงพยาบาลไดรับการรับรองคณภาพมาตรฐานข ันกาวหนาดานการใชยาอยางสมเหตผล


21/101

18

7. ขอเสนอแนะในการดาเนนงานเพ อให ไดผลลัพธตามเปาประสงคของโครงการฯรหัส ขอเสนอแนะ (recommendation)

PTC-R-01 กรณท ยังไมมคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด ควรดาเนนการจัดตั งโดยเรว ระหวางท ยังไมมการ

จัดตั ง ควรดาเนนงานโดยกรรมการหรอองคกรชดอ นๆ ท ทาหนาท ระดับนโยบายในโรงพยาบาลซ งไดรับการยอมรับ

PTC-R-02 คณะกรรมกา รฯ เหนพองในกา รดาเน นงานท ส อดคลอ งกับหนา ท และความรับผดชอบของคณะกรรมการเภสัชกรรมและการบาบัด (กรอบขอความท 1)

PTC-R-03 คณะกรรมการฯ เหนพองในการแสดงความโปรงใสตอประเดนพจารณาในการประชม เชน การกรอกแบบฟอรมแสดงการมสวนไดเสยกอนการประชมคัดเลอกยาในแตละครั ง

PTC-R-04 เลขานการของคณะกรรมการฯ มการนาเสนอโครงการโรงพยาบาลสงเสรมการใชยาอยางสมเหตผลตอท ประชมคณะกรรมการฯ เพ ออนมัตการดาเนนโครงการฯ ตามกรอบระยะเวลาการทางาน (1 ป หลัง

เร มโครงการฯ ในเดอนมนาคม 2558)PTC-R-05 มการประเมนการดาเนนงานของคณะกรรมการฯ ในการสงเสรมการใชยาสมเหตผลดวยตัวช วัดการ

ดาเนนงานเชงคณภาพ (PTC-I-01) และปรมาณ (PTC-I-02 ถง PTC-I-10) กอนเร มโครงการฯ

PTC-R-06 มการกาหนดแนวทางการดาเนนงาน การตดตามและประเมนผล ตอการปรับเปล ยนฉลากยา การจัดทาฉลากยาเสรม และการจัดทา / จัดหา / แจกจาย ขอมลยาสาหรับประชาชน ภายใตกญแจ L - labelingand leaflet ซ งประกอบดวยยา / กล มยา 13 รายการ (ด ในหัวขอ การจัดทาฉลากยามาตรฐาน ฉลากยาเสรม และขอมลยาส ประชาชน)

PTC-R-07 มการทบทวนเภสัชตารับของโรงพยาบาลอยางสม าเสมอ โดยพจารณายาท ควรม ไมควรม หรอควรจากัดการใช ตามหลักฐานทางวชาการรวมกับคาแนะนาของโครงการฯ (ด ในหัวขอ การจัดทาหรอจัดหาเคร องมอจาเปนท ชวยใหเกดการสั งใชยา อยางสมเหตผล)

PTC-R-08 มการกาหนดแนวทางการดาเนนงาน การตดตามและประเมนผล ตอการใชยาอยางสมเหตผลในกล ม โรคตดเช อ ตามขอเสนอแนะของโครงการฯ ภายใตกญแจ E – essential tools in rational drug use ไดแก 1) Respiratory infection, 2) Acute diarrhea, 3) Simple traumatic wound และ 4)Vaginal delivery of term labor

PTC-R-09 มการกาหนดแนวทางการดาเนนงาน การตดตามและประเมนผล ตอการใชยาอยางสมเหตผลในกล ม โรคไมตดตอ (NCD) ตามขอเสนอแนะของโครงการฯ ภายใตกญแจ E – essential tools in rationaldrug use ดแก 1) โรคเบาหวาน (type 2 DM), 2) ภาวะความดันเลอดสง (essentialhypertension), 3) ภาวะไขมันสงในเลอด (dyslipidemia), 4) โรคทางเดนหายใจ (asthma, COPD),5) โรคกระดกและขอ (gout, OA) และ 6) โรคไตเร อรัง (chronic kidney disease)

PTC-R-10 มการกาหนดแนวทางการดาเนนงาน การตดตามและประเมนผล ตอการใชยาอยางสมเหตผลในประชากรกล มพเศษ 6 กล ม ตามขอเสนอแนะของโครงการฯ ภายใตกญแจ S – special populationcare ไดแก 1) กล มผ ปวยเดก (pediatrics), 2) กล มผ ปวยสงอาย (geriatrics), 3) กล มผ ปวยโรคตับ(liver disease), 4) กล มผ ปวยโรคไต (renal disease), 5) กล มสตรมครรภ (pregnancy) และ 6) กล มหญงใหนมบตร (lactation)

PTC-R-11 มการกาหนดแนวทางการดาเนนงาน การตดตามและประเมนผล ตอการสรางเสรมความเขาใจตอตอ


22/101

19

รหัส ขอเสนอแนะ (recommendation)

แนวทางการสั งใชยาในกรอบจรยธรรมทางการแพทย ภายใตกญแจ E – ethics in prescriptionประกอบดวย การดาเนนการเก ยวกับจรยธรรมและธรรมาภบาล วาดวยการสงเสรมการขายยา และการ

ดาเนนการเพ อสงเสรมการสั งยาในกรอบจรยธรรมทางการแพทย ไดแก 1) การสั งใชยาเฉพาะท เปนประโยชนแกผ รับบรการจรง (beneficence), 2) การสั งใชยาท มเปาหมายเพ อความปลอดภัยของผ ปวยเปนสาคัญ (non-maleficence), 3) การเคารพในสทธผ รับบรการ (autonomy), 4) การสั งใชยาท เทาเทยมกันระหวางบคคล ไมเลอกปฏบัต (equity) และ 5) การคานงถงผลกระทบท อาจเกดข นกับองคกรบรษัทยา และสาธารณะ (justice)

PTC-R-12 มการกาหนดแนวทางการดาเนนงาน �

Date post:	08-Jul-2018
Category:	Documents
Upload:	main-menu
View:	213 times
Download:	0 times

Khuumuue Rdu Hospital Mar 9 2015

Documents